Scribd Logo
Importer

Bienvenue sur Scribd !

  • Stavovi Specijalizanata Medicine

    Transféré par

    Branislava Jaranovic Vujic
    6 vues5 pages
    Stavovi Specijalizanata Medicine

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Formats disponibles

    PDF ou lisez en ligne sur Scribd

    Avez-vous trouvé ce document utile ?

    Ce contenu est-il inapproprié ?

    Signaler ce document
    Stavovi Specijalizanata Medicine

    Droits d'auteur :

    © All Rights Reserved
    Téléchargez comme PDF ou lisez en ligne sur Scribd
    Signaler comme contenu inapproprié
    6 vues5 pages

    Stavovi Specijalizanata Medicine

    Transféré par

    Branislava Jaranovic Vujic
    Stavovi Specijalizanata Medicine

    Droits d'auteur :

    © All Rights Reserved
    Téléchargez comme PDF ou lisez en ligne sur Scribd
    Signaler comme contenu inapproprié
    sur 5
    Pejovi¢-Milovancevié M, i sar, Specijalizanti psihijatrije i mentalni poremeéaji 382 Struéni élanak Professional article UDK 614.25:613-05634 DOI 10,2298/MPNSO708382P Institut za mentalno zdravije, Beograd’ Medicinski fakultet, Univerzitet u Beogradu’ Odeljenje za psihologiju, Filozofski fakultet* Udruzenje psihijatara Gréke, Atina* Klinigki Centar Srbije, Odeljenje za kardiologiju, Beograd’ STAVOVI SPECIJALIZANATA PSIHIJATRIJE PREMA MENTALNIM POREME! ATTITUDES OF PSYCHIATRY RESIDENTS TOWARD MENTAL ILLNESS Milica PEJOVIC-MILOVANCEVIC', Dugica LECIC-TOSEVSKT", Lazar TENJOVIC, Saveta DRAGANIC-GAJIC!, George N. CHRISTODOULOU i Jelena STEPANOVIC?* Saietak - Predrasude prema osobama koje imaju mentalne poreme¢aje éesto su prisutne, kako medi laicima tako i kod lekara raznih spocijalnosti. U radu se ispituju razlike u stavovima prema mentalnim bolestima izmedu specijalizanata da utvrdimo postoji li povezanost izmedu stavova prema mentalnim bole- Sastojao od 45 specijalizanata psihijatrije i 36 specijalizanata interne medi- stima ispitivan je Upitnikom za ispitivanje stavova prema mentalnim bolestima (Opinions ubcut karakteristike liGnostispitivane su koriSéenjem Ajzenkovog upitinika lignosti (Eysenck Personality interne medicine. Pored toga, ispitivanjem smo nastojali stima i osobina lignostiu ispitivanim grupama, Uzorak se cine, Stay prema mentalnim bol Mental Iliness Questionnaire), a Psihijatrije i specijalizanata Questionnaire). Rezultati su pokazali da specijalizant psihijatrije rede nego specijalizanti interne medicine doZivijavaju pacijente st mentalnim bolestima kao inferiome ili preteée. Takode, specijalizamti psihijatrije imaju benevolentnijé stay prema pacijentima sa ‘mentalnim poremeéajima, Karakteristike litnosti specijalizana psihijatrije nisu povezane sa njihovim stavovima preraa mentalnim oremeéajima, Dobijeni rezultati ukazuju na to da postoji potreba za promenom programa specijalizaije svih diseiplina, sto pada. umeva bolju edukaciju iz oblasti mentalnog zdravlja, Tako bi se pomoglo u proces destigmatizacije pacijenata sa mentalnitn pore= ‘medajima i poveéao bi se obim znanja i kompetentnostilekara u radu sa osobama koje imaju mentalive poremecaje Kiljuéne regi: Poslediplomske studije medicine: Stav; Mentalni poremecaj: Psihijatija Uvod Kontakt izmedu zdravih Ijudi i judi sa mental- nim poremeéajima obiéno je vrlo kompleksan i prozet predrasudama u mnogim drustvima girom sveta. Ljudi van medicinske struke éesto se plase simptoma mentalnih poremeéaja kao Sto su deltt halucinacije, opsesivni rituali | neretko misle da bi Hjude koji imaju ove simptome trebalo izolovati (1) Veéina ljudi priznaje da je njihovo znanje o mental- nim bolestima nedovoljno (2). Britansko Cdeljenje za zdravije objavilo je is- anje u kojem su uporedeni stavovi opste po lacije prema mentalnim bolestima 1993, 2000. i 2008; odine. Ovo istrazivanje, pokazalo je da, ve- ina ispitanih: daje odgovore koji ukazuju na brizan odnos prema Ijudima sa mentalnim bolestima tokom 2003. godine; 89% ispitanika saglasilo se da drustvo ima odgovornost prema pruzanju najbolje moguce rege ovoj grupi (2000. godine 94% populacije ima- to Je ovaj stay) Ispitaniet smatraju da Je neophodao da_drustvo usvoji tolerantniji stav prema. fjudima Koji pate od mentainih bolesti (83%) kao i stav da su mentalne bolesti bolesti kao i sve druge (74%), Ipak, jo3 uvek znaéajan broj ispitanika (20%) misli da sé judi sa mentalnim bolestima mogu lako razlikovati od normalnih judi [3] U istrazivanjima sprovedenim u Grékoj 1979/ 1980. 1994. godine ispitivani su stavovi_ prema Zabvainost: Autori zahvaljyju dr Sari Dimié za pomoé w pri- upljanju podataka. mentalnim bolestima kodstanovnika dveju opstina na periferiji Atine. Rezultati ukazuju na pozitivne stavove prema socijalnoj integraciji Ijudi sa mental- nim bolestima, kao i osudujuée stavove prema bilo kojim restriktivnim stavovima u odnosu na men- talno obolele osobe. Na osnovu ovih istrazivanja naznaéena je potreba za postojanjem programa una- predenja mentalnog zdravlja radi razvoja pozitivne i tolerantnije socijaine klime [4,5] Polne razlike u stavovima prema mentalnim bolestima jasno su dokumentovane,- Zene zauzimaj.1 pozitivnie stavove od muskaraca. Zene sui benevo- lentnije dok muskarci éeSée imaju sterotipne, re- striktivne, pesimistiéne i diskriminatorske stavove {6}. T ssavovi meaicinskog osoblja i lekara prema mentalnim bolestima znaéajni su iz vise razloga. Svaka diskrepanca u sistemu verovanja izmedu pacijenta i klinigara moze biti uzrok slabe prijemé vosti pacijenta za terapijski proces [7]. Postoji ne- koliko istrazivanja na tu temu. U jednom od takvih istrazivanja autori su analizirali stavove lekara ra- itih specijalnosti, medicinskih sestara, tehnigara i studenata, Rezultati ukazuju na postojanje predra- suda i diskriminiSuéeg. stava prema. shizofreniin pacijentima Koji je posledica nedovoljnog pozna- vanja ove bolesti kao i straha i nepoverenja prema Tjudima obotelim, od: shizotrenije [3}. Diego’ tien Zivanje pokazalo je da lekari imaju tendenciju da ig- noriSu somatske probleme pacijenata sa mentalnim bolestima jer ih smatraju ili halucinatornim fenc- i hipohondrijskim idejama [9]. Adresa autora: Dr se. med. Milica Pejovié-Milovangev 11000 Beograd, Palmotigeva 37, Institut za mentaino zdravlje, nail: mpejovie@eunet yu Med Pregl 2007; LX (7-8): 382-386. Novi Sad: juli-avgust. Skracenice OME - Opinions about Mental Iliness Questionnaire EPQ ~ Eysenck’s Personality Questionnaire Cill ovog istrazivanja je da ispita stavove prema mentalnim bolestima specijalizanata psihijatrije i specijalizanata interne medicine kao i odnos izmiedu tih stavova i karakteristika liGnosti ispitanika. Jedan od razloga za izbor specijalizanata interne medicine kao komparativne grupe sadrzan je u pretpostavci da bi oni mogli predstavijati stavove "somatske me- dicine" koje smo Zeleli da uporedimo sa "psihijatri- skim" stavovima, Materijal i metode Ispitivanjem su obuhvaéena 44 specijalizanta psihijatrije koji su bili na drugoj godini specijali- Zaclje pri Medicinskom fakultetu u Beogradu u peri- odu od 1998. do 2002. godine. Izabrali smo drugu Zodinu jer smo smatrali da su na drugoj godint spe- cijalizanti veé usvojili osnovna znanja iz. psihii trje. Gotovo vi speeijalizanti psihijatrije usestvo- vali su u istrazivanju. Uzotak specijalizanata psihijatrije obuhvatio je 32 dene i 12 muskaraca, sa prosetnim uzrastom od 33 godine (raspon uzrasta od 26 do 42 godine) Komparativna grupa sastojala se od 36 specija zanata interne medicine (25 Zena i 11 muSkaraca proseénog uzrasta od 35 godina, u rasponu od 28 do 48 godina). Svi ispitanici su potpisali saglasnost za uéeSée u istrazivanju, Stavovi prema mentalnim bolestima procenjivani su Upitnikom za ispitivanje stavova prema mental- nim bolestima (Opinions about Mental Iliness Questionnaire - OMI) [13]. OMI sadrzi 51 stavku koje se odnose na uzrok, opis, tretman i prognozu teskih mentalnih bolesti. U skladu sa rezultatima faktorskih analiza OMI upitnika Strueninga i Cohe- na {13} a osnovu odgovora ispitanika mogu se iz vesti ukupni skorovi na sledeéih pet dimenzija sta- vova prema mentalnim bolestima: autoritarizam (submisivnost, pogled na Ijude sa mentalnim boles- tima kao na inferiornu i pretecu grupu), benevolent- nost (baziranu na_humanistiékim 1” religioznim osnovama), ideologija o mentalnoj higijeni (doktri- na profesionalaca Koji se bave mentalnim zdrav- jem), socijalna restriktivnost (pogled na pacijente Kao pretece u odnosu na porodicu i drustvo) i 383 interpersonaina etiologija (pogled na interpersonal- ne odnose, pogotovo na deprivaciju Ijubavi od strane roditelja u detinjstvu kao osnovni etioloski faktor u nastanku mentalnih bolesti) Crte lignosti ispitivane su Ajzenkovim upitini- kom lignosti (Eysenck’s Personality Questionnaire = EPO) [14], EPQ sade 90 pitanja na koja isptanik odgovara biranjem odgovora "Da" ili "Ne" i kojim se procenjuje izrazenost triju glavnih dimenzija lignosti: ekstraverzije, neuroticizma i psihoticizma. Ugesnici u istrazivanju popunjavali su upitnike individualno. Ispitanicima je dato uputstvo da na svaku stavku OMI upitnika odgovore biranjem jed- nog od Sest ponudenth odgovora (potpuno saglasan, sagiasan, nije siguran ali verovatno je saglasan, nije iguran ali verovatno je nesaglasan, nesaglasan, pot- puno nesaglasan) u’odnosu na to koliko dobro ponudena stavka dogarava njihov sta. EPQ. su Popunjavali zaokruzivanjem odgovora "Da" ili "Ne" 2a svako pitanje, Redosled zadavanja upitnika tan domiziran je unutar svake od ispitivanih grups Razlike izmedu grupa u polnoj i uzrasnoj struk- turi_proveravane su Figerovim’ testom. egzaktne verovatnoée i Man-Vitnijevim testom, tim redom Razlike izmedu grupa u pogledu proseénih rezultata na skalama upitnika OMI ispitivane su multivari- Jacionom analizom kovarijanse i naknadnim uni- varijacionim analizama kovarijanse. U analizama kovarijanse ekstraverzija, neuroticizam i psihotici- zam koriSéeni su kao kovarijante (prateée varijable) Kvadrat_ Fiserovog eta-koeficijenta (n°) dobijen covim analizama kori8éen je kao standardizovani po- kazatelj velitine razlika, ‘tj. efekta pripadnosti gru- ama. Razlike su smatrane “izrazitim" onda kada je vadrat Fiserovog eta-koeficijenta bio veéi od 0.14, a "umerenim" onda kada je ovaj pokazatelj bio veél od 0,06. Postojanje linearne povezanosti_ izmedu rezultata na OMI skalama i crta linosti ispitivano je Brave-Pirsonovim koeficijentom korelacije Rezultati Grupe su bile sligne prema polnoj i uzrasnoj strukturi (pol: Figerov test egzaktne verovatnoée, dvosmemno testiranje, p = 0,81; uzrast: Man-Vitni- Jev test: U = 590,5, 2 = 1,95, p>0,05), Aritmetigke sredine grupa na skalama upitnika OMI prikazane su u Tabeli 1 Tabela 1, Aritmetitke sredine (i standracne devijacije) specijaizanata psihijatrije i interne medicine na skalama Upitnika za ispit- vanje stavova prema mentainim bolestima Table 1. Arithmetic means and standard deviations of atitudes towat ird mental illness of psychiatric and internal medicine residents using the Opinions about Mental Iliness Questionnaire ‘Specijalizantipsihijatrje _ Specijalizanti interme P-vrednostl univagjantne 1 Paychiag residents medivine/imernal medicine ANOVA-E/Univariante (n=a4) residents (n°34) ANOWA'sp values ‘Autoritarizam/dathoritanve 20.41(7.28) 25.47 (7.87) 0.004 O10 BenevolentnostBenevolent 46,43 (6.42) 38,85 (7.44) 0,000 0.23 Meologija 0 mentalnojhigijeni/Mental hygiene ideology 30.16 (8,41) 29,79 (4,25) Ns Soeijalna restriktivnosuSocial restrctiveness 18,66 (5.93) 24/56 8.07) 0,000 os Interpersonaina etilogija/interpersonal etiology 16.64 (4,62) 15,29 (5:90) Ns 384 Pejovié-Milovanéevié M, Rezultati multivarijacione analize kovarijanse sa OMI skalama kao zavisnim varijablama i crtama lignosti kao kovarijantama pokazuju da izmedu spe cijalizanata psihijatrije i specijalizanata interne me- dicine postoje razlike u stavovima prema mentalnim bolestima (Vilksova lambda = 0,76, F(5;69) = 4.40, p<0,01, multivarijacioni 1° = 0,24). Buduci da su fezultati multivarijacione analize bili statisticki zna- Saini, sprovedene su naknadne univarijacione ana- lize kovarijanse u Kojima su pojedinaéne skale iz, upitnika OMI kori8cene kao zavisne varijable. Re- zultati univarijacionih analiza kovarijanse pokazuju da se grupe statistigki znaajno razlikuju w pogledu proseénih rezultata na sledecim skalama: autoritari- zam (F(1;73) = 5.00, Mse = 46,55, p < 0,005, 2 0,06), benevolentnost (F( 373) = 16,58, Mse 48,46, p < 0,001, 1) = 0.18) i socijalna restriktivnost (FU;73) = 8.39, MSe = 48,62, p <0,01, 1° = 0.10). Kao Sto se moze videti u Tabeli'I, specijalizanti sihijatrije imaju nize prosegne rezuitate od spe falizanata interne medicine na skalama_autoritari- Zma i socijalne restriktivnosti. S druge strane, speci jalizanti psihijatrije imaju vige proseéne rezultate od Specijalizanaia interne medicine na_skali_benevo- Tentnosti, dok je na skalama ideologije o mentalnoj higijeni | interpersonalne etiologije proseéni skor za obe grupe sligan. Kao Sto je i ogekivano, obe grupe specijalizanata podjednako razumeju potrebu za drustvenim ukljugivanjem Ijudi sa mentalnim boles- tima u sve aspekte Zivota i osnovne etioloske kon- cepte mentalnth bolesti Najveéa razlika medu grupama uogena je na skali benevolentnosti (17° = 0,18) Crte lignosti specijalizanata psihijatrije procenji- vane upitnikom EPQ uglavnom nisu'u vezi sa Tabela 2. Koeficijenti linearne korelacije izmedu rezultata na skalama EPQ i OMI # grupama specijalizanata psihijatriie (vrednosti van zagrada) i specijalizanata interne medicine (vrednosti u zagradama) Table 2. Linear correlation coefficients between results of EPO and OM! sales in psychiatry residents (outside brackets) and internal medeine residents (inside brackets) ‘Stavoviprma men- Ajeenkav opt Henost enc personal pence tain blesina— Newotiizam Eksaveraija Pshoticzar Kontos Hides toward —Neurtcom Exravesion Psyhoicom’ skal metal dese Comra scale ‘Autntoriam O12 ® on 3 Aubornaive (OST) oases (OUST F021) Benevlenmost 0,08, 0,10 “098 003 Henerlen (046) ——«10.03] NG) Meola ena ajbigienMewat 0.28 09 097 a. hygiene rdclogy FONG 98) FO.) Soojaina restitionosiSvcial 008 oat 0.6 ons rearicureness—(031]———(,10——— 3] Inerpersonalna etilogialinerpers 0.02 038 003 ous na tay jee oe | P< p

    Vous aimerez peut-être aussi