u<- rz{kLz zk^x fhkk ku {kutk, huu e wrk xu' Y fhu, {kk fLV{o rxrfx s {u

ykske hknk Mkkku yAu eLk Mk{kk, ukyku-wrkyku ku {kUe

Lw rne,
kktfe kok k{ k
{rnk rk k yuf swkEke
e u kyku yu w r kyku
kE hne Au. yk VuhVkh k
ktf knfkuu kkuzwt wfk ku ku
ktf hkn {u. fuL hfkh
khk 14 xfk xue yh
u < u kyku { kt u k {u .
x k Lku x o , hu Lw su k ku ke
ukyku{kt kkhk VuhVkhke kufkuu
k ku . kku s fu x ef e
ukyku yke hne Au. fuLe
sux{kt Uf ukyku h kkhk
xu 12.36 xfkke eu

14 xfk fhke ukE nu kq

kE hne Au. ykEeykEeykE,
yu [ zeyu V e U f rn {k{
ke Uf yuf sqke fkuo Au.
{k{ hfkhe Uf{kt khkku
rhk yke ku Au. yk Ufku{kt
1 swkEke khkku [kso uk{kt
yku. uk yk ukyku {kute kE
su. uk h Uf kukk knf
kuke fkuE Ve ke ue. eS
Ufk knfku {kxu kt[ xkLu
e Au. kh k r xkLu 20
Yrk [kso ku Au. nu eS
Ufk e xkLu k yk hf{{kt
yufke u Yrkku khku ku.

fuxef Uf khke hf{ w

kue fu Au. urzx fkzo h Uf
kkf 200 Yrk xu
wu Au. nu u{kt 5-7 Yrk
weku khku kE fu Au.
rz{kLz zk^x: hkufz hf{
ykeu 1000 Yrkku zeze
kk h swe swk Uf 75
Yrkke Ru 100 Yrk wee
Ve u Au. u{kt 5-7 Yrkku
khku ku. ku kuu: ku
kuu Vee kku xu
uzku Au. yk fw kue hf{k
0.25ke 0.50 xfk we nku Au.
{ 10 k Yrke ku h

yk kuu Ve 2500ke 5000

Yrk we nku Au. xu
kke yk kuu Ve 40ke
100 Yrk we e su.
fuLe sux{kt u< ukyku
h kkh xuf 1h.36
xfkke eu 14 xfk fhke
u kR nu kw kR hne Au .
ykReykReykR, yu[zeyuVe
u< rn {k{ kRux Ufkuyu yk
{rnkke s yk khku kw fkuo
Au. nu hfkhe Ufku{kt yk khkku
rhk yke ku Au. yk Ufku{kt
uk [kso 1e swkRke kw ku
sukke zuex fkzo, uzex fkzo, rz{kLz

zkVx, ku kuu Ve Wh yh
zu. ykefkke huu yuf e
wrk yke hne Au. ykefkke
hkske, ke, whtku yu {uR
yufu xue su{ s wrk xu
[kkku ro ukku Au yuxw
s ne uk fuxkf huu {ko h
z zufh huu xu [kku.
ykku nu w {w kVhku u kku e
[wtk{ktke [kk yu kkuzw w
kzw ykeu rhuo ex h w
ykhk{kf Vh W
fhkkku Au. ykefkke khu
ezkk hu u {ko h k
fkhe w r k x u ku Y ku .

hkske su{ u two yue nu.

yk xuku {k{ {nk Mxuku h
We hnuu. skhu whtku wrk xu
ku Mxku xu nu.
fw Yx h wrk xuku
[ku , su { kt fLV{o rxrfxku s
{u, uRx rxrfxku RMw rn
kk. wrk xuku uRx eMx
ykuAw fhk {kxu kuzkku. uw kzw
rr{{ xuku suxw s nu htw
rxrfx fuL fhk{kt yku ku
0 xfk rhVtz {u. wrk xuku
Akhk-w h , xk-w h ,
kuhwh-ktk, xk-y{kk,
e rne-{wtR, ki-{wtR

Yx h kuzu.
ykefku zkk huL
{kue rzSx kufh wrk Y
fhu . ykkke ku f ku u kfkzo ,
kku x o , ze e {kk su k
{nk Mkuu rzSx hefu
hkk{kt { {u. suku nuw
rr hfkhe yu s Leyku { kt
ki r fYke
Mku s k
Wkue wrk {k fhk yu
Rufxkuef Mkuu uh fhkku
Au . rzSx ku f h fkWz yu f
Mxkuhus Mu Au su kufkuk ykkh
th kku uzku. rzSx kufhke
hfkhe rkku yu yusLeyku{kt

uhfoku { ku Au u xu.
krhfkuu hkke ukyku
k fhk{kt { {u fkh fu
u{k Mkuu fkt , fkuR
{ W ku yu Rufxkuef
Mku s ku Wku kR fu .
ykefkke {u u fuf kku
U f kw ne u z w nku ku
hktu h eze ne {u.
u fu f {kt U f kk kk
ykkhfkzoe {krne rn ykkh
k nfu eze ne {u .
zeexeyu{kt 30 sw we rn
uzkuk kufkuyu whe f{ h
kxku uku zu.

kLkkwh{kt qtxkY kkxk, 14 nhLkku {k

qtxe Vkhk fhkkt rfkuhLkwt {kuk
knku ,
kw h kw f kk ku h k
k{u {hkku yu f hu kkxfu k
q t x kyku y u rhkhu k{kt
Ru h{ktke 14 nhk
{wk{ke qtx fhe ne.
ku f ku y u q t x k xku feku rfkh
fhkt u { u fhu k Vkh{kt
yu f rfku h w t {ku kw t nw t . yk
Whkt yL [kh w fku k
kkt u { u knku u z k nkt .
kw h ku eu q t x rk {zo h ku
w ku k fhe k ykhe
Au . kw h kw f kk ku h k

k{k kh Vrk{kt hnu kt

t f hkR ykkR kh
hkk {u hk ht z k{kt e
hkk nkt . khu rhkhk
yL ku f ku h{kt kr nkt .
khu hkk 1.45 kkk
yhk{kt ht z ke ek fq eu
q t x khkyku y u yt h u fku o
nku. tfhkRu kxk{kt
ke hke q t x kyku y u u { u
{khe kke {fe ykeu
rhkh ku t hku
ku kku nku . t f hkRk
h{kt quk qtxkhkykuyu

yfu kRk nkk{kt ke [kt ew t

kurhwt,tknuu kf{kt
nu h u e sz fkZe eu h e ku z e
ne. u { kt ke yu f 200 k {
sku [kt eku ku ku , yu f u z
kukk fk yu Yk.500
hku f zk {eu Yk.14,500k
{w k{ke q t x fhe ne. yk
u f u R u h nkh ku z e
ue tfhkRe Jeyu
q { kq { fhe {w f e ne.
suke
tfhkRk
{kkk{kt kfze {khe k
fheu q t x k kzku {kt hnu kt

khkRk h{kt q e k
nkt . q { kq { kkt ku f ku u k
kkke qtxk xkufeyu
{t [ k{kt ke k zkfk fko
nkt . u { kt 16 k w h u
t khk kk ku
ku e kkt u w t {ku kw t nw t .
yk Whkt fk kfk kh,
Rh {kk kh yu y{h
fk khu hehu ku e
kkt u y ku k kk
nkt . Vkh fko k q t x k
xkufe Vhkh kR R ne.
kku u kw h {kt kkr{f

khkh k knku u z k
nkt . yk k yt u t knu
t f hkR khu kw h ku e
{kfu Vrhk ku t ke ne.
ku h k k{u q t x rk
{zo h e xke kkt ykk
rske ku e{kt ku z k{
{[e R ne. yk xk u
ykk rsk{kt hu z yu xo nu h
fheu kfkt e ku X kR ne.
t eh xk kt yu .e
{t f n [kzk rn rske
{kuxkke kue kwh e
R ne.

yk{ yk{e kkxeoLkk fkofhkuyu fuLe kLkLkk rhku{kt uhkh ukku fko nkk.
ufu, yuyukeLkk fkofhkuLku yxfkk{kt ELku Lkhtkkwhk kkueMk MxuLk{kt kk nkk.

[kuk kLkkh [uku....[kELkk kMxefLkk

[kuk kLkku Au, khk{kt ukk

uLke nkk MkwfkLk khLkk nk sue,

ko yko khLke [[koke kkrn{k{T

o{k {{kt ue nk wfk hk nk sue Au.

rkqL hksfkh yu rk u{ s fkuE s er h ukk
ro fu su{kt hufu kk k fhk rk yuf k{kt h
ke. rk - xukukuS fu khe kkue wkk rfkk hksfe
kku{kt fkuE tehk uke ke.
fktuu ksku ktf uk Au yu ks khk esu ru
ue s k fhk{kt yku Au. yk{kt e kE kt Au? yke
k{kt fuxe hkuskhe ke Au? e ykwt ku kkuoke [ke ht
Au. ukke fkuEku Wkh kku ke. ru{kt fue nkte Wze nu ue
fkuEu Au he? uh{kt kzku fhk{kt {erzkku Vkku {kuxku
Au. hswt s fhwt u u fu irf { e ku Au. khe kkuu
Mkk {wt ke yu Xkhk kuu rr {e hne Au. yk ku
k{kL {kt ku s kx kE hkku Au. kse xefk Mefko
nku Au yu u kufknee yku Au, htw te xefk u t ke.
fktu k huf k{kt huL {kuee qnh[ke f fhe hkku Au.
su heu {kue [qtxe [kh quo xefkMk hkk nk u s k
fktu ku nM fhe Au. htw u rhMkr [u Vk yu Au fu
e sh{kt fktu ke Ak txe[kuh hefue Au. kt we yk
Ak whu n u{e kku nk{kt ske Au. w fktu k nk{kt
ku u] hku k Au. fkoxf - ykk{ yu Ek kh rk
fktuwt kt [oM ke yu tX ku k {]:k nk{kt
Au. yuxwt s n uk rktu { fktu{kt ukyku ukk
ke. fr r yu {k wheu fek fhk rk fktuwt
fwt fko fwO Au? kk ykk kurk kte, hknw kte yu rtfk
nk{kt ru{kt k Au. uyku k {kxu kt Au yu fuxku { kt
hkufkkk Au u ytu fkuE s yrf] {krne ykk{kt yke ke.
ykku k e kuke khofke yukk hke hkku Au u yuf rre
rr[kk s e hne. khtkh hkSk{k {kk - ke {ke
fhe yu q{hkzk kzk u fktuu kuk ykkhe k ke.
nu swk swk {wu ykk{e [ku{kw k{kt fk{fks yk n [kk
uke nuhk kE Au. hkk{kt fktuwt s [oM Au yuxu kt
wt yxfe skwt Au. yk{kt {kxu fE khe k u Au? nk{kt
fktu ke Ak k[khe ke Au uwt s u nu rhkue k Au
u{ rrT[ ku ku fktu kte hnuke ke. rk hefu rhku
y~ kE fu Au. htw yke heu huf ku ykzkuzkE fhe u
k k nkhe k ke uxwt k{kt hkke sYh Au.
rnkh yu Wkh u{kt kux u<k hksfkhu s fktu ku
kutuku fhe eku Au. yk ku hk{kt k - w{e fku{e
uzeyu { u hkkuu nke kk Au. nu fktu kt kuke
{sqkE khk {ku Au, htw kt nu fktuku s ku uwt
ke. fkh fu tX ze ue nk{kt Au. Wkh u yu
rnkh ku rke kkuu kuteu fktu k [khu hV Xuk kE
hkku Au. Akt k khk yk ku hkku{kt [qtxe {sqe fheu s
fk{ [kk{kt yke ht Au. kurk kteu {kk rne{kt s kk
e hkk{kt h Au u rk uyku kt fkuE {wu h ukt ke.
ksu kufk [kk ee nkue yuxu fktu k uwt s ywh
fhu ku u hksfe ykkk e uEyu. fkh fu e {krfk
u u ne yu yksu su ftE Au u ku [u Vk Au. ku
rk o yksu wk fhku kku Au, yuxwt s n wk o nu
tkou u {kk kfe Wfko{kt {ku Au. wkou rhk{{kt
h Au. rk{kt n. nk{kt rhku yuxk {kxu kE hkku Au fu kf
ku fkuE {ku uEyu n. {kk y{u s fheyu uxwt kt u{
rkku kkko kE hkku Au. yke kku {kk u {kk Mkko Au.
ftEf ytu hksfe ot{rwt kkh r{ko ku ku s khe k
ke Au. kfe yn ftE s whu u{ kwt ke. yko he [[ko
yu ko kkuke wt ftE s wt kkwt ke. 1947 k u ykxe
kku Mefkh fheyu ku yk skku {ko {e fu u{ Au.
ykxk ko Ae kukk yk{ e fhe fu u huh
xefku kk u Au.

Lw rne,
ksu h{kt s {u e yu
yL kkko{ktke MkM {kxu
nkrfkhf kko {e ykkk
ynu k {k Au . khu yk s
rhe{kt w yu f [ku t f kkhku
w kku kku Au fu , [e khk
kMxf hkE yu x u fu
kMxfk [ku k kk{kt
yke hkk Au.
kMxfk [kuk khe
h{kt u k {e hkk Au .
kMxfk yk [kuk MkM {kxu
yt nkrfkhf Au. yuf ytuS
ykhu kku fkuo Au fu, khe
h{kt [e khk yk kMxfk
[kuk Xkk{kt yke hkk Au.
kMxf hkEk uke {k
hehe o rMx{, rfze,

nku s he rn hehk kku u

q wfk nkut[u Au yu teh
r{khe kke t kk
hne Au . yu f [kEe ft eyu
fe [kuk kke Yyk
fhe Au . u h{kt [ku k Wkzk
fhkt Vufxhe{kt [kuk kkwt
Mw zu Au . xkxk yu
ELzMx uz rLkurxf hur
fkhw t kMxf kheu
kuk [kuk nkhk ukke
yuf{ rh [kuk suk s ku
Au. [kEe Vuxhe{kt xkfkku
kzh kk{kt yku Au .
khk u u [ku kk MY{kt
Zke uk{kt yku Au. kh k
uu RLzMxe rLkuxef huS{kt
uk{kt yku Au. yuf ytuS
u kExk skk yw kh

fu x kt f Wkfku xkfk,
hek yu [ee ku e{h
{ueu kMxfk [kuk ke
ht Au.
yk [ku ku khu
fkk{kt yku khu u { kt ke
w t [ku k su e s yku Au .
kk{kt Mk [kuk suku s
ku Au. u fu uu hkte u u
[kuk fzf kk Au. hkte u
h zu Au fu yu q h u q h k k
ke. ykk [ku kku q
kk{kt yku ku Whe h
kMxfe ex su w t ke
Au . nu k yu xT o w t fnu w t Au fu
ykk u kW kMxf hkE
kk{kt yku ku yu f kMxf
u kk hkh kE Au ,
ht w yk kku ku h kf MkM

{kxu q s nkrfkhf Au. MkM

rkku ske hkk Au fu yk
[ku k kkke hehu yu f
t eh r{khe kE fu Au .
rfkhk k eu k
kk Ae teh u yu uxe
yL e{kheyku u k kk
Au . yk fkhk kMxf [ku k
[eu kku h , ELzku u r k,
ru x k{ yu kh{kt
yu f ku x o fko Au . w kku k
skk yw kh yk [ku k
nk{kt rk khk fu x kt f
hkku { kt u k {k Au . yk
kMxfk [ku kk u f u x yL
[ku ke kku s u k {u Au .
{kk{kt yke ht Au fu yk
[ku k [e ykk ku kw h ke
ykk fhk{kt yke hkk Au.

hk{ kuhe ktkk {ue........

{kue kusLkkLke kku we, ktkk wrfh {kxu yuf kkE [koE Lkke

LkW,
zk k hu L {ku ee
yku keke fu L hfkhe
{nkfkt ke ku s k {k{e
tue zku yk{ yu Au fu
hfkh o { k kkfe ko
2015-16k k{ k {rnk{kt
yuk h yuf Yrkku [o fhe
fe ke. yk w kku hkRx xw
RLV{u o yu f x (ykhxeykR)

nu X {kk{kt yku yu f
{krneke kku Au . hkske
Qk nu h {ku t x u he Mfq
(eyu { yu ) e hkSw h {
kkk o e rkke
yi T o hkhu yk t u o
ykhxeykRe yhS k fheu
{krne {ke ne. fuL hfkhu yk
ku ykhxeykR fko f ko u
skw t nw t fu , kkfe ko

2015-16k k{ k {rnk{kt
tk kVVkR h yuf Yrku
[o fhk{kt ke ykku. yiTuo
ft nwt fu, {k[khkku{kt tke
VkR yu thk kku tfku
zk ke {nkfktke kusk
{k{e tuu fuL hfkh kfe
Yrk 20 nh fhku z w t su x
Vkk{kt ykwt nkukk {k[kh
ktk Ae {U 26 {uk hkus zk

uh{kt yuf k]rkk yuxeyu{ ke{

keMkLke Lkktkfe Mkke

w fVkuze kLku kuk Mktfu k
yukuLMk,
keMk nu ukrw u kLkk
khV ykk e hkwt Au. ykkf
MktfxLkk kku khu uhk kLke hkk
Au. whku kuLk{kt hnukLke kuLke ykk
kh Mkkk kke Vhe w Au .
w h ku r kLk Mku L x kU f u k e Mk{kt
R{hsLMke VtrzkLku khe ukLkku
MkkV RLfkh fko kk kufkuLke nkk
fVkuze kLke Au. kkxLkkh yukuLMk
Mkrnk Mk{k keMk{kt hkufz hf{Lke
fxkufxe We kR [u. yuf k]rkkt
yuxeyu{ ke{ kR kk Au.
keMk{kt We kue Mkke {kxu ku
kkuk skkkh Au. yn MktMke
[qtxe {kxu zkkuhe rMkrhk kkxeo
yuk [Lk Mkkku Mkkk{kt yke nke
fu Mkhfkh kLkkkLke Mkkku s hknk
ku f u s Lke hkku L ku Vkke u k{kt
yku. suLkk fkhu kufkuLke kfeV
e kR nke. 20{e VukwykheLkk
rMku w h ku r kLk w r LkLkLkk

yrfkheyku Mkkku kk[ek

hr{kLk keMku hkufz hf{ yLku kuLk
{ue ukLkk kMk fko nkk. yk
kuXf{kt Mkkk yks whkuLke {ktk
fhk{kt yke nke khtkw wrLkLku
yk {kt k Vkke ee nke.
zkkLk yu u MkMk rMkkMku
kuykWx kufusLke hkkuLku Vkke
RLku w h ku r kLk w r LkLk kh
uf{uR fhkLkku ykkuk fkuo nkku.
khkk kkt[{e swkRLkk rMku
sLk{k Mktkn fhkkLke yke
fhk{kt yke nke. keMkLku kuLkk
khk uk{kt ykuk rLko khu kze
hkk Au . ko 2001{kt k e Mk
w h ku ku L k Mkkku u z kR kw nkw .
khkk ykk nke fu kuLk {ue
uk{kt MkVkk {u khtkw kuLkk yk
rLko khu kzk nkk. ko
2004{kt yukuLMk{kt ykurBkf
h{kkuLkw ykkusLk fhkw nkw. keMkLku
whkukuLkLku stke Lkkkt {k nkk.

k e Mku yk kkk hr{kLk 12

yks zkuh [o fhe ek nkk. ko
2010{kt w h ku ku L k, w h ku r kLk
MkuLx kUf yLku yktkhhkxe Lkkkt
tzku khk 10 yks whkuLkw hknk
kufus ykw tnkw.
rzMku B kh 2013{kt yL
hknk kufus k {w tnkw. su 130
yks zkuhLkw nkw. ko 2014{kt
keMku Vhe nkk tkkeLku { {ktke
nke. Lwykhe 2015 yLku {k[o
2016 [u 8.2 yks w h ku
ykkk {kxu Mkn{ke kR nke.khu
kzke hf{ ukLku fkhu kuLke nkk
Mkkk hkk kke kR nke. ko
2015{kt khu keMk swLke kuLkLke
hf{ [wfk{kt rLkV hkw tkhu
whkurkLk MkuLx kUf khk kkukkLke
hf{ Vhe {ktke uk{kt yke Au.
ykRyu { yu V khk k kku kkLke
hf{ kkAe {ktke uk{kt yke Au.
suke kuLke nkk fVkuze kLke Au.

k
fkko {kt
yu f
ykhxeykRe yhS yke ne.
k {wu yk ykhxeykRk
{k{ke yiTuo kkfe ko
2014-15 yu 2015-16{kt
tk ee kVVkR h [o
fhk{kt yku kt kkt yu yu
tuo ykkurs uXfkue fkhe
{ke ne. zk k fkko
(eyu { yku ) k fu L e {krne
yrfkhe yu yh r[ e. fu.
hku [ku ke sq u yu T o e
ykhxeykRe yhS s tk
e rfk yu t k t h k
{t kkk r[ ku {ku f e
ne. s tk e rfk yu
tk thk {tkkk W r[
yu. e. wykuuyu yk ttu
yu T o u 22{e sq u k khk
q [ k {ku f e ne. yu T o u
ykk{kt yku q [ k {w s
kkfe ko 2014-15{kt
kh hfkhu tk ee kVVkR tuo {k{e tu kusk
h fw Yrk 324 fhku z 88
k [o fko nk, su{ktke Yrk
90 fhku z i h nkr
rhkusk h yu Yrk 324
fhku z 88 k nkr
rhkusk h [ok{kt ykk
nk. wykuuyu yiTou yu
skwt nwt fu, hfkhu kkfe
ko 2015-16k k{ k
{rnk{kt tk kV-VkR h yuf
iku [o ke fkuo. yuTou
ykk{kt yku {krne {ws,
kkfe ko 2014-15{kt tk
kV-VkR h u uXfku khe
27 ykxkuh, 2014 yu 26
{k[o, 2015k hkus kR ne.

kkMkke LkkktLke [fkMke ytku kkrfMkkLkLku k[ke Lkn fk

zkuLk kW, e ku{s MkE kh wyuLk [ktkke Lksh hku

Lke rne,
u Lkk kr kkxLkkh
{w t kR{kt ko 1993{kt ku k
rMkrh kku B k kMx{kt {w
{kMxh{kRLz zku L k kW yLku

{w t kR{kt ek kkMkke
nw { kLkk {w ykhku ke feWh
hnu{kLk e kh Mktwk hkx
{khVku [kt kke Lksh hkk
khk MkV hkw tAu. [eLku uhkh

rhku fku o nku k Akk t khk

kkMkkLkk {k{u y{urhfk yLku
yu r k kt k k w kLkk u ku L ku
{Lkke u k{kt MkV hkw Au .
ykLke Mkkku [eLkLku {ku x ku Vxfku

f{kLkk 225 fuMk Mkkkxe kh ykk

kzku Au . zku L k kW, kkMkke

feWh hnu{kLk e yLku ~fhu
kkukkLkk MktMkkkf nkrV MkR
kh Mktwk hkx rkktLku y{e
kLkkkLkk {k{u kkrfMkkLk kh
Lksh hkk kuLku yurk ktk
kwkLke kks Lksh nuX kk{kt
khk MkV hkw t Au . kkMkke
VkELkkLMkLke [fkMkeLku ELku
kkrfMkkLkLku k[kkLkk kMkku
[eLk khk nkk hk{kt ykk
nkk, khtkw khk [eLkLkk kMkku
Wkh kke Vu h e u k{kt MkV
hkw t Au . nu ykkt f k Mkk{u
Mkt w k hkx L kk VkELkkLMk
rkkt Lku y{e kkrfMkkLk
kLkku Au fu fu { ku L kk Wkh
VkELkkLMk yuLk xkMfVkuMko
(yuVyuxeyuV) Lksh hku. yk

Mkt M kk yu r k ku M kerVf k w k
{khVku Lksh hku . yke
[fkMkeke rkLk yu V yu x eyu V
Mk kkrfMkkLkLku k[kkLkk
kMk rkMkuLk{kt yuVyuxeyuVLke
kuXf{kt [eLk khk nkk hk{kt
ykk nkk. ufu, khk [eLkLkk
kMkku kh kke Vu h e u k{kt
MkV hkwt Au. y{urhfkLkku Mkkk
khkLku {ku Au.[eLku rkktLkku
u h kh rhku fku o nku k Akkt
khku ykhu kkS {khe ee Au.
yrfkheyku y u fkw t Au fu
kkMkkLkk
{w u
[eLku
kkrfMkkLkLkku Mkkk ykku nkku .
nk{kt rk M ku L k{kt ykku r sk
VkLkkLMk yu Lk xkMf
VkuMkoLke kuXf{kt khkLku kkukkLkk
ke keAu n x fhk {kxu

fnu k{kt ykw t n kw . khku yu

ku ~fhu kkukk yLku ku{Lkk
Mkkkeyku ku{s kWLke MktkrkLku
s fhk {kxu RMk{kkkLkk
WkMkeLk Mkk{u ktku WXkku
nkku. u fu [eLkLkk Lku rLkV
kLkkk {kxu khku y{urhfkLku
rkMk{kt u k yLku Mkt krk
ku Lkk {k{u yu r k kt k
k w kLkk u ku L ku {Lkke u k{kt
Mk^ hkw tAu. yk kwk{kt 41 Mk
u ku Au . fu x kf ykt khkx e
rLkhekf yLku kuke zk k Au.
kkrfMkkLk kh nu Lksh hkk{kt
yku. Mktwk hkxLkk rkkt
kkrfMkkLku y{e fko Au fu fu{
kuLkk kh Lksh hkk{kt ykLkkh
Au. kkrfMkkLk kwk{kt Mk khefu
Lkke.

xuMx rfuxLku khu hku{kt[f kLkkk kikhe

nuh{kt {kk swLk {rnLkk{kt ykuMxru k-LweuLz [u

s kzk-WxeLkk 697 fuMkku nu LkuBkh{kt zuLkkRx xuMx

y{kk,
y{kk
nu h {kt
hkuk[kkLku hkufk {kxu y{kk
BwrLkrMkk fkukkuohuLk khk nk{kt
k kkk uk{kt ykk nkuk Akkt
hkuk[kkLku hkufk{kt MkVkk nkk
kke hne Lkke. {kk swLk {rnLkk{kt
s kzk WxeLkk 697 fuMkku Mkkkxe
kh yke kk Au. suke ktk n[{[e
WXwt Au. kkesL yLku {AhsL
hkukLkk fuMkku zkke e hkk Au.
ufu, ko 2014{kt yk s kkk{kt
kzk WxeLkk 721 fuMk LkkUkk
nkk. kuLke Mkhk{e{kt nsw Mkwe
kzk WxeLkk fuMk ykuAk Au khtkw
ykxk fuMkku k [kk Wku ku{
Au. fkhfu, nu ktk khk {k{kt
w kkk ukE hkk Au. nuh{kt

yu f kyu f kzu k khu hMkkLkk

fkhu k hkuk[kk{kt khku kku
Au . yu f kyu f kt feLkk Zk
[khukksw uk {e hkk Au. suke
hku k[kkLku yk{t k {w t Au .
nuh{kt Auk fuxkf rMkkuke
kAkk kkkh [u Wfkx
yLku kVkhkLkk fkhu kEh kk{kt
r[kksLkf khku kku Au. keS
khV kkesL yLku {AhsL
fuMkku{kt k [kksLkf khku kku
Au. {uurhkLkk 251 fuMkku, uhe
{uurhkLkk 8 fuMkku ku{s zuLwLkk
19 fu M kku 27 rMk{kt LkkU kk
Au.ku s heku kzk-WxeLkk 697
fu M kku , f{kLkk 225 fu M kku ,
xkEVkuEzLkk 207 yLku fkuuhkLkk
5 fuMkku LkkUkk Au. u fu kwkhLkk

hkus A #[ kkfuk hMkkke

Auk 5-6 rMk{kt hkuk[kkLkwt
{k k w Au. fu{fu ku-k
rMkku Mkwe hkE hnuk kke
yLku kt fe k MkkV Lk kkkt
{Ahku L ke WkrkLku eu
hku k[kkLkw t {k w t Au .
hkuk[kku yxfkk {kxu BwrLk.
kt k khk 14384 rf.k k keLk
ykhku k kkko L kku Lkk
fhk{kt ykku Au. ku{s kke
hkE ku k kk ke rMku
stkwLkkf kykuLkk k Atxfk
fhk{kt ykku Au. BwrLk. fkukkuo
khk 27 swLk 2015 Mkwe{kt 90
yk k kkkku o L kk Lk{q L kk
u k{kt ykk Au . su { kt ke 70
Lk{qLk kkkMkkLkk kkfe Au.

{ukkuLko,
ykuMxurk yLku LweuLz
[u yurzuz yku{kt xuMx rfuxLkk
RrknkMkLke k{ xuMx {u[ nu zu
LkkRx h{kLkkh Au. zu LkkRx xuMx
{u[Lku RLku rLkk rfux [knfku
khu WMkkrnk Au. rhkkuxo{kt kku
fhk{kt ykku Au fu rkLf kku Mkkku
kRx nuX yk xuMx {u[ h{ku.
yi r knkrMkf xu M x {u [ 27{e
LkuBkhke Y ku. LweuLz yLku
ykuMxurk [u h{kLkkhe k xuMx
{u[kuLke ueLke keS yLku ytrk{
xu M x nu zu LkkRx hnu u . rfu x
ykuMxurk khk A xuMx {u[kuLkk

fko{Lke nuhkk fhk{kt yke

[wfe Au. LweuLz Mkk{u xuMx ue
kk ykuMxurk uMx RLz Mkk{u
k xuMx {u[ h{u. su{kt kkuMkk
zu xuMx {u[ yLku Lw h xuMxLkku
Mk{ku kk Au . rfu x
ykuMxurkLkk {w fkhkukkhe suBMk
MkwkhuLzu {krnke ykkkk fkw Au fu
zu LkkRx xuMx {u[Lkku nukw yu Au fu wLku
w kufku xureLk kh {u[ rLknke
fu. xuMx rfux{kt kkf VuhVkh
fhk{kt ykk Au. zu LkkRx xuMx {u[
Y fuxk kku ku kuLku RLku [[ko
[ke hne Au. khtkw xuMx {u[ 2.30
kku Y fhkLke rn[k [ke

hne Au. xuMx rfux{kt rLk{ku{kt

yL su VuhVkh fhk{k tykk Au
ku {wsk xuMx rfuxLke kthkhk {wsk
kuf su 40 r{rLkxLkk nkux Au yLku
su L ku Mkk{kL heku t [ khefu
kk{kt ku [u ku nu keS yLku
ke MkuLk [u kuu. kuLku nu
rzLkh khefu Lkk{ ykku. skhu xe
{kxu 20 r{rLkxLkk kufLku yk s Lkk{
kh hkk{kt ykLkkh Au. khtkw ku zu
LkkRx xuMx{kt k{ yLku ke MkuLk
[u h{ku. xuMx rfux{kt {kuxk kku
VuhVkh fhk{kt ykk Lkke. khtkw
LkSk VuhVkh Wkkuke Mkkrkk kR
fu Au.

kkeLkku & Auk yufk {kMkke fkuo

hk{Lkkh{kt MkkrLkfku khk

ykrrk rkkeoLku W[ {kxk Vkuze hkuk kokku
ykMk {kxu kuLk Mknk
25 k MkweLke kuLk kqhe kkzk{kt yku Au

y{kk,
hks Mkhfkhu 14
rskyku { kt
Mkkk
ykrrkyku L kk Mkko ke rfkMk
{kxu Lkkt w fk ku s Lkk
y{e kLkke Au . kw s hkk
Mkhfkh Lkkt w y ku L ku W[ rk
ykkk {kxu k frxk Au . su L ku
w k ykkk {kxu kw s hkk
ykrrk rkk khk
ykrrkLkk rkkeo kEknu L kku L ku W[ ykMk {kxu 25
k Mkw eLke MkMkk hu i krf
ku L k ykkk{kt yku Au .
hksh{k ykrrk rkkeo rkkeo L keyku {kxu 1104
ykw r Lkf Akkkku L kw t rLk{ko

fhk{kt ykw t Au . su L kk kkf

59,338 su x k rkkeo rkkeo L keyku L ku u ykkk{kt
yku Au . hksLk ykrrk
rkkeo y ku W[ rk {u e
fu ku Wu~ke ykrrk rfkMk
fku kku o h u Lk khk ru ykMk
{kxu 4 xfkLkk LkSk ks hu
15 kLke ku L k ykkk{kt yku
Au . su ykMk kq o kkLkk 10
ko kk khk fhkLke hnu Au .
ykh Mkw e 140 rkkeo y ku L ku
ru ykMk{ {kxu ku L k
ykkE Au . fku { kkEku x
kLMkLke kke{ {kxu 4 xfkLkk
hu 25 k Mkw eLke ku L k
ykkk{kt yku Au. WuLke Au

fu fu L e yLkw M kw r [k sLkrk
Lkkk yLku rfkMk fku kku o h u Lk
khk i krf ku L k nu X
xu f rLkf ku f u Lk yLku ke yu [
ze {kxu yu f krhkh{kt ke 6
xfkLkk ks hu 5 k Mkw eLkku
ku L k Mknk ykkk{kt yku Au .
fkk{kt MLkkkfLkku ykMk
fhkkt rkkeo - rkkeo L keyku L ku
k ko {kxu 28,800Lkw t
MxkEkuLz ykkk{kt yku Au. yk
yt ku L ke w rkkku {kxu kw s hkk
ykrrk rfkMk fku kku o h u Lk
rkhMkk {w t z k Lk Mku f xh 10yu, kkteLkkhLkku Mktkfo fhk
ykrrk rfkMk rkkLke
ke{kt skkw t Au .

y{kk,
nuh{kt hkus hkus swk swk
rMkkhku{kt MkkrLkfku khk kke
{kxuLke kw{kkw{ kk Au. Auk
yufk {kMkke kkeLkku & fkuo

nkuk Akkt ktk khk fkuE kkkt

uk{kt ykk Lkke. nuhesLkkuLku
kwhkwt kke ykkk{kt Mkkkkhe
ksk rLkV s hkwt Au. su{k
ykshku s Mkkkh{ke ku z o { kt

hk{Lkkh kku hnukk MkkrLkfkuyu

{kxk Vkuze ykku k fkuo
nkku . yk yt ku k kke
rkkku L kw M kkh
ykshku s
Mkkkh{ke kuzo{kt hk{Lkkh kku
yku hk{YkLkku xu f hku , S
kLke [ke, r{eLke [ke,
kLkkh, ekMk ku h u
rMkkh{kt 2000ke w {fkLkku
ykuk Au. kt kkeLke kteh
Mk{Mk nkuk Akkt fkuE kLk Lkne
ykkkk MkkrLkf hneku khk Wk
uk fhk{kt ykku nkku. ku{s
{kxk Vkuze kufkuyu Wk ykku
k fku o nkku Wkhkt k {Mxh
yrfkheLku yku Lkkk ykke
kekLkk kkeLkku Wfu kk
hsqykk fhe nke.

kkteLkkh{kt kkkh M{hrfkLkwt r{ku[Lk

y{hLkkk kkkLke hksLkkk ykrk ukuLke kLkk kfe

khk yksu ze Mk{ekk ku hk u-ru{kt {kuhu

eLkkh,
fu L e
k] n {t ke
hksLkkkMkn ku rMkLke kkkyu
ykkefku sB{w-fk~{eh knkU[e
hkk Au. kuyku y{hLkkk kkk
{kxuLke Mkwhkk MkkLke Mk{ekk
fhu. Mkkku-Mkkku keS swkELkk
rMku rn{kLk kw V k{kt
y{hLkkkLkk oLk k fhu.
Mkkkkh Mkwkkuyu {krnke ykkkk fkwt
Au fu, k]n{tke yk koLke y{hLkkk
kkk {kxu Mkw h kk kkMkkyku L ke
ykkefku [fkMke fhu .
{w{tke {w^ke {kunB{ MkE
yLku
hkLkk
yL
yrfkheyku,fuLe MkwhkkLkk

yrfkheyku k ku{kt WkMkk

hnuu.keS swkELkk rMku krk
y{hLkkk kkk{kt kk uLkkh
kwykuLke k{ ku[Lkk rnMMkk
khefu hksLkkkMkn kLku .
y{hLkkkLke 59 rMk Mkw e
[kLkkhe kkk keS swkELkk
rMku Y ku yLku 29{e
ykukMxLkk rMku kqo ku. rk
fk~{ehLkk yLktkLkkk rsk{kt
rn{kLk kwVk{kt y{hLkkkLkk
oLk fhk {kxu kku kwyku
kikh kE [wk Au. yk kwVk
rhkE Mkkkxeke 14500Lke
[kE Wkh Mkk Au. fwhke heku
yn rkLkwt rLk{ko kk Au.

nw kwyku{kt y{hLkkk kkkLkwt

kMk {n Au. yue {kLkk hnue
Au fu yn s kkLk ru kkokeLku
y{hLkkkLke kkko fhe nke yLku
y{hLkkk xLke k {krnke ykke
nke. Mkku{khLkk rMku fuLe k]n
Mkr[ yuMke kkuu krk kwVk
khV kuhe skkt xfu Lke [fkMke fhe
nke. kkuu kt[kkhe{e kku Mkwhkk
kkMkkLke Mk{ekk fhe nke.
kt[kkhe{e rk fk~{eh x
Wkh yuf Mk khefu Au.kwyku
ku knkze xufke y{hLkkk kkk
nkk hu Au, su{kt rk fk~{ehLkk
knukk{ yLku Wkh fk~{ehLkk
kkk xLkku Mk{ku kk Au.

y{kk,
{kko - {fkLk
{t ke
rLkkeLkkE kxu skw t Au fu
kwshkkeyku{kt hnue yrk ukuLke
kLkk kfe kwshkku u-ru{kt
yLkkue kk We fhe Au. hks
MkhfkhLkk nfkhk{f yrk{ yLku
f{okukeykuLke xe{ kLkkke fk{
fhkLke kLkk fkhu yk
kLwt Au. yksu kkteLkkh kku e
kuMx nkWMk {uLkus{uLx yuMkkuMkeuLk
khk fkrk kkkh M{hrfk2015Lkwt r{ku[Lk fhkkt {tkeyu
skwt nkwt fu, huf Lke Mk{ks{kt
ykke yku nku Au . ku { kt
kwshkkeykuyu k ykke k Lku
Wkh fheLku hksLku kki h

ykkwt Au. hksLkk Mkhfex nkWMk

rk{k]nkuLkk {uLkushkuyu u-ru
yLku rr hksku{ktke ykkk
{nu { kLkku L ku hks MkhfkhLkk
krkrLkr khefu su Mkfkhk kqhku
kkzku Au. kuLkk kfe yk Mkt kLwt
Au. kxuu W{uwO fu, kwshkkeykuLkwt huf
ku ku ku kkLk hkw t Au kAe ku
ykkeLke zk nku, LkrLk{ko
ykt ku Lk nku , fxku f xe fkLkku
rhku nku fu kAe rfkMkLkk
rr kukku nku ku{kt kwshkku
yk u M kh hneLku u Lku Lkku hkn
[eLku Au. ku{u hksLkk k{k{
kuMxnkWMkku{kt MAkk qtkuLku
w u kkLk kLkkk kh kh
{wfeLku hks{kt ykuk nuhexus

ku M xnkWMkku L ke e yLku
{hk{k {kxu {uLkushykuLku Mkq[Lk
fwO nkwt yLku ese, kkeLkku k
fhfMkh kuo Wkkuk fhk kh
kqof skwt nkwt. {tkeyu kkkh
M{hrfk-2015Lke fkrk
fhLkkh xe{Lku yrLktLk ykkeLku
yu M kku M keyu Lk Wkhku kh krk
fheLku hksLkk rfkMk{kt
Mknkke kLku kue ykk k
fhe nke. yk Mktku {kko-{fkLk
rkkLkk Mkr[ ke yuLk siLku kuMx
nkWMk {uLkushkuLku yrLktLk ykkkk
fkw t fu , hksLke yku We
fhk{kt ykk Mkkiyu su kukkLk
ykwt Au. kuLku w kkh kLkkku
kue yrkkk k fhe nke.

nhkuLke Mktk{kt kwyku {w~fue{kt

kheLkkkLke kkk Y k
fukhLkkkLke kkk {wke

nu h kw L k,
khu hMkkLkk eu kkt[
rMk Mkwe kwyku yxkE
kzk kk kheLkkkLke kkk
Vhe Y kE [wfe Au. suLkk fkhu
kwykuLku hknk kE Au. ufu
{kuxe Mktk{kt kwyku nsw
k sw e-sw e skyku y u
yxku k Au . 80ke w
kw y ku
khek{kt
yxkuk Au. [{kue rskLkk
{uSMxux ykuffw{khu {krnke
ykkkk fkw t Au fu , kheLkkk
nkEuke fkx{kLku qh fhk{kt
MkVkk {e [wfe Au. hMkkyku
Vhe ku e u kk Au . nk
knLkku L ku ykk kLke
{tswhe ykkk{kt yke hne Au.
kheLkkk
knku t [ u k
kw y ku L ke Mkt k 450Lke
ykMkkkMkLke Au . yk ku f ku y u
yLku f yz[ku kkh fheLku
kheLkkkLkk o L k fko nkk.
Wkhktz{kt nk khu hMkk
kze hkku Au . keSkksw
fukhLkkkLke kkk ykkefk
Mkw e MkMku L Mk hkk{kt yku

ku e kk Au , fkhfu
MkkuLkkk yLku kkihefwtz [u
{ku x hrk s kku Mk{khfk{Lke
fk{kehe [ke hne Au. yke
s heku nu{fwtz MkkrnkLke kkk
nsw Mkw e Y fhkE Lkke.
kw y ku sw e sw e skyu
yxku k Au . k ynu k
{wsk Wkhktz{kt kkuk{
kku nsw 3500 kw y ku
yxkuk Au. yk kufkuLku nu
Mkw h rkk Mku Mku z k{kt
ykk Au . Lku Lk rzkMxh
rhMkkuLMk VkuMko, ykExekekeLke
{ke ku f ku L ku Mku z k{kt
ykk Au . {ku x e Mkt k{kt
kw s hkke kw y ku k
[khk{Lke kkkyu kuk Au.
kht kw yk k{k{ kw y ku
rkrf Mkw h rkk Au . ku { Lke
MkwhkkLke kkhe fhk{kt yke
[w f e Au . u e{XLkk rsk
nexe kt kyu Mkw h kkLku
kkr{kk ykke Au. hr{kLk
Wkhktz{kt Vhe yufkh khu
hMkk Y kku Au, suke es
kwhXkLku yMkh kE Au.

zkuhk nuh Sk{kt ku yfM{kk{kt kuLkk {kuk [kuMk Mkke{kt 24 Mkkn MkweLkk
w Lku wh fhe fku

zkuhk,
nuh-rsk{kt yfM{kk
uk u kku{kt u k {ku
ekt Au. su{kt nuh Sf zkuRfuwh hkuz Wh u xf k{k{u
xfkk yuf xfk [kfwt {ku
ewt nwt. khu e k{kt
ke kwfkk {tswh k{ ku
{ku x h kRf Me kR skt ,
[kfwt {ku ewt Au. {ue
{krne {ku ykt rskk
{kuh k{{kt {nku Vrk{kt

hnu k Su L kR knu n
hkWS (..60) ku{khu
hkku kuke xf Ru zkuR hV
sk nk. u {u fuwh Sf
zkuR hVke whkx yke hnue
xf kku uykue xf xfkk, zkuR
hVke yke hnue xfk [kf
hS whk{ (hnu. w.e.)wt {ku
ewt nw.t khu SuL hkWSu
R nkut[e ne. yk k ytu
hk{k kueu fkokne nkk he
Au. e k{kt W{huX kwfkk

u[he k{{kt hnuku [f hukR

xu (..21) ku{khu ktsu
kuke {kuxh kRf Ru ke
hV sku nku. u {u {tswh k{
ku {kuxh kRf Me kR skt,
uu teh R nku[
t e ne. RM
[fu w h s zku hk kS
nkuMx{kt uzk{kt ykk nk.
kt uwt xqtfe khkh hr{k {ku
ewt nw.t yk k ytu khk
kueu yfM{k {kuku wku kute
fkokne nkk he Au.

Lke rne,
fuL{kt LkhuL {kue Mkhfkh
nu yuf whkk{e Mkwkhk fhkLke
rk{kt ykk e hne Au. k
ynu k {w s k Mkhfkh {u r zf
x{Lku Lk yku V u kLMke yu x1971{kt Mkwkhk fhkLke rk{kt
ykk e hne Au. u fkk{kt
Mkwkhk ku kku 24 Mkkn MkweLkk
wLku [kuMk Mkke{kt wh fhe
fku. yuxu fu 24 Mkkn MkweLkk

wLku kokkk khk wh fhe fku.

yue kk k fhk{kt yke
hne Au fu yk Mkw khk Mkt M kLkk
{kuLkMkwLk Mkk{kt {tsqh fhe uk{kt
yku. u fu ykLku {tsqh fhkk knuk
k{k{ fkkfe yLku kkeke
rLkktkkuLke {tsqhe uk{kt ykLkkh
Au.Mkhfkh yk MkwkhkLku kork
{rnkLke Mkwh7k {kxu sYhe kke
hne Au . khu kkekku ykLku
khLkkf kkk khefu kke hkk

Mktknkuhku-fkk khek ku{kt,

fXku zwtke{kt kku k

hksfku x ,
kkuhku,tnkkuhku
kk fkk hekyku u fkhu
Au kt fu x kf {ke fXku
kk w u h k kku yk{ku
ykt e k Au khu hfkh khk
zw t ek yu kku x o {kxu {ee{{
yu kku x o kE(yu { .E.e)
nu h fhk{kt yke Au u h
sh keyu ku fkuE
yu kku x o h u yk yu { .E.e.{kt
ru {kt k {e fu u e
fk n Au u ke zku { u Mxf
kE e su u { {kk{kt
yke ht Au . ykhu Mkkrf
h{kt khe fkuexee
zw t e Y.35 ke 40 r rfku
{e hne Au su zw t ek kku
A yu f {k nu k Y.20 r
rfku nk. ykhu V, {ez
EMx, ykrfk rnk u ku { kt

{w t hk yu ekk ku x o hke
e{uLx kE hkk Au
yu kku x o h ku u { k kke rfk
fhe hkk nk Mkkrf
hku{kt zwteku whXku
yku A ku kE sk yu kE
ykuAe kE skk fkhu
zwtek kku{kt uS uk {e
hne ne.
ykke fu L hfkh khk
fXku e {kVf zw t ek kku
zfu u u nu k k E
nk yukkuxo {kxu yu{.E.
e.175 zku h r x ne
u { kt 200 xfkke w ku khku
fhe r x 425 zku h fhe
kk{kt yke Au. ykxe
{ku x e {kkk{kt khku fhe u k{kt
ykk ykkfkhku yk k{kt
zw t eku skku ykk fhe
fu u { fkhku fne hkk Au .

Au. yke Mkke{k Mkwkhk kR fu

fu{ kuLku RLku khu [[ko Au. yk
MkwkhkLku RLku fuxef kkkkkuLku
Mk{S u kLke sYh Au . nk{kt
fkk {w s k ko kkkLke Mk{
{kok 20 MkknLke Au. yuxu fu
fkuR k {rnk kMk Mkke{kt 20
Mkkn Mkwe wLkk kokkk fhke
fu Au. wLke rVrsf yLku {uLx
MkkeLke {krnke yu ku {u Au
khu ku 20 Mkkn Mkwe knkU[e
Au. yk Mk{ {kok kk u w{kt
fkuR f{e hnu Au kku kokkkLke {tsqhe
Au. yLku yk fkhLkk kokkk {kk
yukukurkf kkek s fhe fu Au.
ko rk {rnkLku khrhf yLku

{kLkrMkfheku kteh khku nkukLke

Mkke{kt
ko kkkLke
Mk{{ko kLku nu kheLku 24
Mkkn Mkwe fhe uk{kt ykLkkh
Au . yu x u fu 24 Mkkn Mkw e
ko rk {kkkLkk ko kkkLku
eet z e {e su . yrLkAw f
kokh fhLkkh {rnk ykk
kku {kLkrMkf yLku khrhf heku
yMkk{ {rnkLku ko kkk
fhkkLke {t s q h e ykkk{kt
ykLkkh Au. yukukurkf, Wkhktk,
ykwuorf , nkur{kukurkf wLkkLke
yLku kke{ kk{u e LkMko k
kokkk fhe fu. yk {nLkk
kkkLku RLku uhkh [[ko AuzkR

kR Au. yktfzk kh Lksh fhk{k

tyku kku e fk Au fu wrLkk{kt
2.2 fhku z {rnkyku h ku o
rkLkMkwrhkk kokkk fhku Au.
khk{kt 70 k kokkk h kuo
fhk{kt yku Au. khk{kt 50 xfk
kokkk nsw k kuhfku heku kR
hkk Au. u{kt ykX xfkke khu
{rnkyku L kk {ku k rkLkMkw h rkk
ko kkkLkk fkhu kR Au .
Mkhfkh khk sw k sw k rkkt
{wfk{kt ykk Au. u fu nsw yk
rk{kt Lkhheku ykk kLke
sYh Au. MktMkLkk {kuLkMkwLk Mkk{kt
nu w Mkke hnu Au ku {nkqo
hnuu.