Gm s v du lch ngy nay ang l mt s kt hp hon ho th hin mi lin h mt
thit gia pht trin kinh t v gi gn, pht huy vn ho truyn thng. Vi quan nim mi: du lch l ngnh cng ngh di sn, cc tnh min ng Nam b pht trin nhiu loi hnh du lch hng n vic tuyn truyn, khai thc nhng di sn vn ho ca a phng. C th ni cc lng ngh truyn thng, nhng c s sn xut gm s dn dng v m ngh l nhng im n rt hp dn i vi du khch trong v ngoi nc, nhng ngi c nhu cu tm hiu v gm s Vit Nam. Lch s v c trng gm c ng Nam b chnh l di sn vn ho phi vt th, bn cnh di sn vt th l nhng su tp c vt gm Si Gn, Li Thiu, Bin Ho ang c nhiu bo tng v nhiu ngi su tm, lu gi. Qu trnh khai ph vng t Nam b t th k 17 cho n nay cng l qu trnh hnh thnh v pht trin mt loi gm mi min ng Nam b. Vng phn b ca gm ny hin thuc a bn ca TP.HCM v hai tnh ln cn ng Nai v Bnh Dng. Mt s nh nghin cu gi chung loi gm sn xut y t u th k 20 tr v trc l gm Si Gn, gm c sn phm ca xm l gm Si Gn xa, gm Bin Ho v gm Li Thiu. Chu hoa - nh: SGTT Xm l gm Si Gn xa Trn bn Ph Gia nh do Trn Vn Hc v nm 1815 c ghi a danh Xm L gm mt trong nhng lng ngh ni ting ca Si Gn xa, ngy nay thuc a phn cc qun 11, qun 6, qun 8. Trn a bn ny cn c knh, rch mang tn L Gm v nhng tn lin quan n ngh lm gm nh (ng) L Siu, (ng) Xm t Tn L Gm ny thy trn sch Gia nh thnh thng ch (1820). T nm 1772 con knh Rut Nga c o ni lin t Sa Giang ra pha bc n L Gm. Du tch cn li l di tch l gm c Hng Li (phng 16, qun 8) v khu l gm Cy Mai (qun 11). Khu l Hng Li: sn xut t khong gia th k 18 n u th k 20. Sn phm giai on sm ch yu l snh gia dng nh lu, h, chu, Giai on hai, sn phm c in tn l Hng Li diu gm cc loi b bch (bn ngoi khng trng men) v loi bn trong c trng men nh ni siu. Cc loi gm c men mu nh: hp, chu, h cc kiu c men nhiu mu v trang tr hoa vn Giai on mun sn xut cc loi bt, da, m, ly ung tr vi men trng v men lam; nhng sn phm ny rt ph bin trong i sng hng ngy ca c dn Si Gn v c dn Nam b xa.
Bnh ru - nh: SGTT
Du tch khu l gm Cy Mai nm sau cha Cy Mai. Loi sn phm c o v c trng ca gm Cy Mai sn xut vo cui th k 19 v u th k 20 l gm men mu. y l loi gm cao cp c men mu kh phong ph nh trng, xanh lam, xanh lc, nu, vng gm nhiu kiu loi phc v cho sinh hot nh t, chn, da, mung V cc dng gm trang tr nh n, chu king; gm th phng tn gio nh l hng, bt nhang, hin cn lu gi 1
nhiu c s tn gio, tn ngng dn gian v t gia.
C th nhn din gm c Si Gn qua loi hnh tiu tng, tng trn, cc vt th trong cc nh miu, hi qun Nam B v cc sn phm dn dng. C th ni gm Si Gn c bit pht trin vo na sau th k 19 n gia th k 20, sn phm gm c s dng khng nhng Nam B m cn c a chung khp mi min t nc. Gm Bin Ho T cui th k 19 nhiu l gm Cy Mai ln lt chuyn v vng Bin Ho, Li Thiu. Mt s ngh nhn lo luyn c mt trng M ngh Bin Ho, thnh lp vo nm 1903. Na u th k 20 gm Bin Ho tr nn ni ting. Gm Bin Ho thin v trang tr hoa vn dy c bao quanh sn phm bng phng php v nt chm hoc ly nt chm kt hp vi tr thng to hoa vn, sau t men khng c s phn bit gia men v mu ve. Sn phm gm Bin Ho kh a dng t gia dng n trang tr. Loi cho men en hoc men nu, hoa vn khc chm sn xut Bin Ho cn cung cp cho cc dn tc Ty Nguyn ng ru cn. Gm Li Thiu Ra i vo khong gia th k 19, gm s Li Thiu c cc trng phi Qung ng, Triu Chu v Phc Kin. Qung ng s dng men nhiu mu chuyn sn xut cc tng trang tr; Triu Chu s dng men xanh trng chuyn gm gia dng; Phc Kin s dng men mu en, men da ln, chuyn sn xut cho, lu... Trong gm men nhiu mu Li Thiu c sn xut hng lot, hin nay cn c lu gi kh nhiu trong dn gian, trong cc bo tng cng nh trong cc su tp t nhn. Gm men nhiu mu Li Thiu vi ngun nguyn liu a phng kt hp vi k thut truyn thng ca ngi Hoa v c ngi Vit to nn mt dng gm rt bnh d, dn d. Hoa vn trang tr trn gm Li Thiu phong ph, a dng nhng cng trau chut, sinh ng. Ni dung n hoa l l chnh, bn cnh tranh v ct tng vi hnh nh con g trng (Cng k) lm cho gm men nhiu mu Li Thiu tr nn quen thuc trong tm thc ca ngi dn Nam b t nhng thp nin u th k 20 n ngy nay. (TS Nguyn Th Hu, SGTT) http://www.phunuonline.com.vn/dulich/2010/Pages/tiem-nang-du-lich-tu-vung-gom-su-dong-nambo.aspx (14/09/10)