Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Miejsce
na naklejk
z kodem szkoy
MFA-R1_1P-072
EGZAMIN MATURALNY
Z FIZYKI I ASTRONOMII
POZIOM ROZSZERZONY
MAJ
ROK 2007
i zaznacz waciwe.
yczymy powodzenia!
Za rozwizanie
wszystkich zada
mona otrzyma
cznie
60 punktw
KOD
ZDAJCEGO
1.1 (2 pkt)
Oblicz prac, jak trzeba wykona powoli odchylajc pionowo wiszc kulk z pooenia A
do pooenia B.
W = E p
E p = m1 gh
W = m1 gh
W = m1 gh = 1kg 10
m
1,8m ; W = 18J
s2
1.2 (2 pkt)
Wyka, e warto prdkoci kulki w chwili uderzenia w wzek wynosi 6 m/s.
m1v2
m1 gl =
2
v = 2 gl = 2 10
m
m
1,8m ; v = 6
2
s
s
1.3 (2 pkt)
Oblicz warto siy nacigu nici w momencie gdy kulka uderza w wzek. Przyjmij, e
warto prdkoci kulki podczas uderzenia w wzek wynosi 6 m/s.
Fn = Q + Fo
m1v2
Fn = m1 g +
l
2
m
6
m s
v2
;
Fn = m1 g + = 1kg 10 2 +
s
l
1,8m
Fn = 30 N
v1 =
m1 m2
2 m2
u1 +
u2
m1 + m2
m1 + m2
v2 =
oraz
2 m1
m m1
u1 + 2
u2
m1 + m2
m1 + m2
1.4 (2 pkt)
Zapisz, korzystajc z przyjtych powyej oznacze, rwnania wynikajce z zasad
zachowania, ktre powinny by zastosowane do opisu zderzenia kulki z wzkiem
(pozwalajce wyprowadzi powysze zalenoci).
G
G
G
G
m1u1 + m2u2 = m1v1 + m2 v2
1.5 (2 pkt)
Oblicz wartoci prdkoci, jakie uzyskaj wzek i kulka w wyniku zderzenia. Wykorzystaj
wzory podane w treci zadania. Przyjmij, e kulka uderza w wzek z prdkoci
o wartoci 6 m/s.
v1 =
m1 m2
1kg 2 kg m
m
m
u1 + 0 ; v1 =
; v1 = 2
2
6
=
lub
v
1
m1 + m2
1kg + 2 kg
s
s
s
v2 =
2m1
2 kg
m
u1 + 0 ; v2 =
;
6
m1 + m2
1kg + 2 kg
s
Nr zadania
Wypenia Maks. liczba pkt
egzaminator!
Uzyskana liczba pkt
1.1
2
1.2
2
v2 = 4
1.3
2
1.4
2
m
s
1.5
2
1.6 (2 pkt)
Wzek po uderzeniu kulki odjeda, natomiast kulka zaczyna porusza si ruchem
drgajcym, w ktrym ni podczas maksymalnego wychylenia tworzy z pionem kt 27o. Podaj,
czy w opisanej sytuacji mona dokadnie obliczy okres waha takiego wahada korzystajc
l
. Odpowied uzasadnij.
z zalenoci T = 2
g
2.1 (2 pkt)
0,005
0,01
0,015
0,02
0,025
0,03
t, s
Podaj, jak warto oporu (wiksz, czy mniejsz ni 100 ) miao wkno arwki przed
doczeniem jej do rda prdu. Odpowied uzasadnij.
f =
1
;
T
f =
1
;
0,02s
f = 50Hz
2.3 (2 pkt)
Oblicz warto adunku elektrycznego, jaki przepyn przez arwk w czasie 0,02 s.
Q
Q = I t
t
Q = I sr t
z wykresu Isr jest rwne w przyblieniu 0,35 A, zatem
I=
Q = 0,35A 0,02s;
Q 7 103 C
2.4 (4 pkt)
Naszkicuj wykres ilustrujcy zaleno napicia na arwce od czasu. Na wykresie zaznacz
odpowiednie wartoci. Wykres sporzd dla przedziau czasu [0 s 0,03 s]. Dokonaj
niezbdnych oblicze. Indukcyjno obwodu pomi.
obliczenia
Umax = ImaxR
Umax = 0,5 A100
Umax = 50 V
wykres
U, V
50
0,010
Nr zadania
Wypenia Maks. liczba pkt
egzaminator!
Uzyskana liczba pkt
0,030
0,020
1.6
2
2.1
2
2.2
2
2.3
2
2.4
4
t, s
2.5 (2 pkt)
Na rysunkach poniej przedstawiono schematy dwch ukadw zasilajcych, w ktrych
zastosowano diody prostownicze.
Wska, ktry z ukadw A czy B zastosowano w sytuacji opisanej w zadaniu. Oznacz na
wybranym przez Ciebie ukadzie znakami + , oraz ~ prawidow biegunowo czterech
zaciskw ukadu zasilajcego.
~
+
~
Ukad A
Ukad B
nadajnik
G
ur
3.1 (2 pkt)
Napisz, jakim ruchem i w ktr stron powinien porusza si nieinercjalny ukad odniesienia,
aby opisywany w tym ukadzie wzek pozostawa w spoczynku.
3.2 (3 pkt)
W tabeli przedstawiono wyniki pomiarw czstotliwoci odbieranej przez odbiornik,
pooenia oraz wartoci prdkoci dla poruszajcego si wzka, dokonanych za pomoc
automatycznego ukadu pomiarowego. Przyjmij, e warto prdkoci ultradwikw
w powietrzu wynosi 330 m/s.
f, Hz
x, m
u r , m/s
1 000 000 998 789 997 582 996 377 995 175 993 976
0
0,1
0,4
0,9
1,6
2,5
0
0,4
0,8
1,2
2,0
1,6
f = f r
v
v + ur
gdzie f r = 1MHz
v( f r f )
f
m
330 s (1000000 Hz 995 175 Hz )
;
ur =
1000000 Hz
ur =
m
ur 1,59 s
3.3 (3 pkt)
Narysuj wykres zalenoci u r2 od 2x, obliczajc i uzupeniajc brakujce wartoci w tabeli.
f, Hz
1 000 000 998 789 997 582 996 377 995 175 993 976
x, m
0
0,1
0,4
0,9
1,6
2,5
2x, m
0
0,2
0,8
1,8
3,2
5
u r , m/s
0
0,4
0,8
1,2
1,6
2,0
u , (m/s)
2
r
u r2 , (m/s)2
0,16
1,5
2,0
0,64
1,44
2,56
4,00
0,5
1,0
2,5
Nr zadania
Wypenia Maks. liczba pkt
egzaminator!
Uzyskana liczba pkt
3,0
2.5
2
3,5
3.1
2
4,0
3.2
3
3.3
3
4,5
5,0 2x, m
3.4 (2 pkt)
Wyprowad zaleno matematyczn pozwalajc obliczy warto przyspieszenia wzka.
Przyjmij, e dane s tylko pooenie x i prdko ur wzka.
x=
at 2
2
2x
a= 2
t
ur = at
a=
a=
t=
ur
a
2x
u r
2 xa 2
ur2
2 xa = u r2
ur2
a=
2x
3.5 (2 pkt)
Oblicz warto przyspieszenia wzka.
a=
ur2
2x
m2
4 2
a= s
5m
a = 0,8
m
s2
2
2
u r
= 4 m2
s
4.1 (2 pkt)
Uzupenij zapisy poniszych reakcji jdrowych.
92 U
238
Th + 42 He
e +
234
234
0
90
91
e
1
Dopuszcza si w zapisie reakcji pominicie antyneutrina
Th
234
90
Pa +
U + 01 n
140
58
Ce +
94
40
Zr + x 01 n + y 01 e
4.2 (2 pkt)
Oblicz liczb neutronw x oraz liczb elektronw y, w reakcji rozszczepienia uranu 235U.
235+1 = 140+94+x1+y0
x = 236 234 = 2
92+0 = 58+40 +x0+ y(1)
y = 98 92 = 6
4.3 (2 pkt)
Ek =
n
mn v2
2
v=
2 Ekn
mn
Nr zadania
Wypenia Maks. liczba pkt
egzaminator!
Uzyskana liczba pkt
3.4
2
3.5
2
4.1
2
4.2
2
4.3
2
10
4.4 (2 pkt)
Podaj dwa warunki, ktre musz by spenione, aby w materiale zawierajcym uran
mogo doj do reakcji acuchowej.
235
Oblicz liczb jder uranu 235U, ktre powinny ulec rozszczepieniu, aby uwolniona w reakcji
energia wystarczya do ogrzania 1 litra wody od temperatury 20oC do 100oC. Do oblicze
przyjmij ciepo waciwe wody rwne 4200 J/kgK.
Q = n E poj .rozp.
Q = m cw T
n=
n E poj.rozp. = m cw T
m cw T
E poj.rozp.
n=
J
80K
kg K
3,36 1011 J
1kg 4200
336000J
3,36 1011 J
n 1016 jder
Krtkozasigowe.
1. .................................................................................................................................................
Niezalene od adunku.
2. .................................................................................................................................................
11
5.2 (3 pkt)
Wyka, e rednia gsto materii jdrowej jest niezalena od liczby masowej. Wykorzystaj
zaoenia podane poniej.
4
1. Jdro atomowe mona traktowa jako kul (objto kuli V = R 3 ).
3
3. Mas jdra atomu mona szacowa jako iloczyn liczby masowej i masy neutronu.
m
V
4
V = R3
3
= m ; = 3m 3 ,
4 R3
4 R
3
m = Amn gdzie
mn masa neutronu
3 Amn
4 R3
3 Amn
4 r 3 A
3 Amn
4 r 3 A
3mn
4 r 3
Nr zadania
Wypenia Maks. liczba pkt
egzaminator!
Uzyskana liczba pkt
4.4
2
4.5
4
5.1
2
5.2
3
12
5.3 (3 pkt)
M
V
4 3
V = R
3
R=3
3M
4
R=3
3 12,56 1029 kg
;
17 kg
4 3,14 3 10
m3
3M
4 R3
R =3
3 12,56 1029 3
m ;
12,56 3 1017
R = 3 1012 m3 ;
R = 104 m
5.4 (4 pkt)
Masywna gwiazda w wyniku ewolucji utworzya obiekt o masie 12,561029 kg i promieniu 1 km.
Oszacuj warto drugiej prdkoci kosmicznej dla tego obiektu. Oce, czy ten obiekt moe
by czarn dziur. Odpowied uzasadnij.
vII =
2GM
R
Nm2
12,56 1029 kg
2 6,67 10
2
kg
vII =
1000 m
m
m
vII = 16,76 1016 ;
vII 4,09 108
s
s
11
Nr zadania
Wypenia Maks. liczba pkt
egzaminator!
Uzyskana liczba pkt
5.3
3
5.4
4
BRUDNOPIS
13