.....................................

Imi i nazwisko

Wersja A

................
Data

Test podsumowujcy rozdzia I i II

..............
Klasa

Badania przyrodnicze. Chemiczne podstawy ycia

Poniszy test skada si z 14 zada. Przy kadym poleceniu podano liczb punktw moliw do uzyskania
za prawidow odpowied. Za rozwizanie caego testu moesz otrzyma maksymalnie 26 punktw.
1.

Wykres przedstawia zaleno liczby komrek

w hodowli komrkowej od czasu. Okrel, ktry
czynnik jest zmienn zalen, a ktry zmienn
niezalen.
(01)

4.

tlen, glukoza, aminokwasy, woda, mocznik,

fosfolipidy, dwutlenek wgla, fosforany
5.

Liczba komrek zmienna

Czas zmienna
2.

Podkrel nazwy zwizkw organicznych

wchodzcych w skad organizmw.
(01)

Na podstawie opisu uzupenij zdanie, skrelajc

odpowiednie litery.
(02)
Jest skadnikiem aminokwasw: cysteiny
i metioniny. Umoliwia tworzenie wiza
odpowiedzialnych za utrzymanie odpowiedniej
struktury przestrzennej biaek. Dziki temu
wpywa m.in. na waciwoci mechaniczne
wytworw naskrka u zwierzt.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Uzupenij schemat przedstawiajcy kolejne

etapy przeprowadzania eksperymentu, wpisujc
odpowiednie litery.
(01)

Opisany
pierwiastek to

, zaliczany do
F

C
D

A. Wynik dowiadczenia przeczy hipotezie.

B. Odrzucenie hipotezy.
C. Postawienie hipotezy.
D. Rozwizanie problemu badawczego.
E. Wybr metody badawczej i przeprowadzenie
dowiadczenia.
F. Okrelenie problemu badawczego.
G. Wynik dowiadczenia potwierdza hipotez.
3.

A. fosfor.
B. siarka.
C. wap.
D. sd.
E. makroelementw.
F. mikroelementw.
6.

Schemat przedstawia trzeciorzdow struktur

biaka. Przyporzdkuj kademu typowi
wizania chemicznego (AC) odpowiedni
nazw (IIII).
(03)

Sformuuj problem badawczy do opisanego

dowiadczenia.
(01)
Pobrano po trzy prbki wody z rzeki
na dwch odcinkach jej biegu: przed i
za oczyszczalni ciekw. Dla kadej z
prbek oznaczano gatunki
wystpujcych w niej bezkrgowcw.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

.................................................................................................

I. wizanie kowalencyjne
II. wizanie jonowe
III. wizanie wodorowe
A.

...............

B.

...............

C.

...............

7.

Przedstaw budow disacharydw, wpisujc

w odpowiednie miejsca schematu nazwy
podanych cukrw prostych.
(03)

D. rozpuszczaj si w alkoholu i benzenie.

11. Uzupenij schematy, wpisujc nazwy
niebiakowych skadnikw biaek.
(03)
A. biako + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . =
glikoproteina
B. biako + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . =
fosfoproteina
C. biako + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . =
metaloproteina

glukoza, fruktoza, galaktoza

A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . =
sacharoza
B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . =
laktoza
C. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . =
maltoza

12. Podaj nazw opisanego procesu.

8.

Uzupenij tabel, wpisujc odpowiednie

przykady wglowodanw wybrane spord
podanych poniej.
(03)

(01)

Proces ten polega na utracie waciwoci

biologicznych biaek wskutek nieodwracalnego
zniszczenia ich struktury trzecio- i
czwartorzdowej pod wpywem m.in. alkoholu,
promieniowania lub wysokiej temperatury.

sacharoza, glikogen, laktoza, chityna,

maltoza, skrobia, celuloza

.............................................................
...........

Funkcja
budulcowa

odywcza

13. Spord podanych zwizkw chemicznych

wybierz te, z ktrych zbudowany jest (02)

zapasowa

a) nukleotyd adeninowy w DNA.

.............................................................
.......

9.

b) nukleotyd uracylowy w RNA.

Oce prawdziwo zda. Skrel P, jeli zdanie

jest prawdziwe, lub F, jeli zdanie jest faszywe.
(02)

.............................................................
.......

Fosfolipidy s gwnymi skadnikami

cian komrkowych.

cytozyna, tymina, adenina, guanina, uracyl, ryboza,

deoksyryboza, reszta fosforanowa(V)

Woski chroni organy rolin przed

nadmiernym wyparowaniem wody.

Karotenoidy s form transportu lipidw

przez bony komrkowe.

14. Zaznacz zestaw, w ktrym poprawnie przyporzdkowano nazwy zwizkw organicznych do

ilustracji. Nastpnie uzupenij zdanie. (02)

Cholesterol wystpuje w osonkach

wkien nerwowych usprawniajcych
przebieg impulsu nerwowego.

10. Uzupenij zdanie, zaznaczajc

odpowiednie litery wybrane spord
AD.
(01)
Czsteczki
lipidw s

AB

A. niepolarne.
B. polarne.
C. rozpuszczaj si w wodzie.

, dlatego

CD
A.
B.
C.

Zasada Cukier Trigliceryd

III
I
IV
azotowa
prosty
IV
II
III
I
III
II

Aminokwas
II
I
IV

D.

II

IV

III

Zwizek wchodzcy w skad nonika informacji

genetycznej oznaczono cyfr . . . . . . . . . . . . . . .

.....................................
Imi i nazwisko

Wersja B

................
Data

..............
Klasa

Test podsumowujcy rozdzia I i II

Badania przyrodnicze. Chemiczne podstawy ycia

Poniszy test skada si z 14 zada. Przy kadym poleceniu podano liczb punktw moliw do uzyskania
za prawidow odpowied. Za rozwizanie caego testu moesz otrzyma maksymalnie 26 punktw.
1.

Wykres przedstawia zaleno liczby komrek

w hodowli komrkowej od czasu. Okrel, ktry
czynnik jest zmienn zalen, a ktry zmienn
niezalen.
(01)

4.

Podkrel nazwy zwizkw nieorganicznych

wchodzcych w skad organizmw.
(01)
wglany, glukoza, aminokwasy, woda, mocznik,
fosfolipidy, dwutlenek wgla, mocznik,
fosforany

5.

Na podstawie opisu uzupenij zdanie, skrelajc

odpowiednie litery.
(02)
Jest skadnikiem szkieletw krgowcw (koci,
zby) i bezkrgowcw (muszle, pancerzyki).
Reguluje funkcje bon komrkowych jest
niezbdny w funkcjonowaniu komrek
nerwowych i skurczu mini. Bierze udzia
w procesie krzepnicia krwi.

Czas zmienna

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . .

Liczba komorek zmienna

2.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

Uzupenij schemat przedstawiajcy kolejne

etapy przeprowadzania eksperymentu, wpisujc
odpowiednie litery.
(01)

Opisany
pierwiastek to

, zaliczany do
F

C
D

A. Wynik dowiadczenia potwierdza hipotez.

B. Wynik dowiadczenia przeczy hipotezie.
C. Postawienie hipotezy.
D. Wybr metody badawczej i przeprowadzenie
dowiadczenia.
E. Okrelenie problemu badawczego.
F. Odrzucenie hipotezy.
G. Rozwizanie problemu badawczego.
3.

A. fosfor.
B. siarka.
C. wap.
D. sd.
E. makroelementw.
F. mikroelementw.
6.

Schemat przedstawia trzeciorzdow struktur

biaka. Przyporzdkuj kademu typowi
wizania chemicznego (AC) odpowiedni
nazw (IIII).
(03)

Sformuuj hipotez badawcz do opisanego

dowiadczenia.
(01)
Pobrano po trzy prbki wody z rzeki
na dwch odcinkach jej biegu: przed i
za oczyszczalni ciekw. Dla kadej z
prbek oznaczano gatunki
wystpujcych w niej bezkrgowcw.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

.................................................................................................

I. wizanie wodorowe
II. wizanie jonowe
III. wizanie kowalencyjne
A.

...............

B.

...............

C.

...............

7.

Przedstaw budow disacharydw, wpisujc

w odpowiednie miejsca schematu nazwy
podanych cukrw prostych.
(03)

11. Uzupenij schematy, wpisujc nazwy

niebiakowych skadnikw biaek.
A. biako + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . =
hemoproteina
B. biako + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . =
glikoproteina
C. biako + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . =
nukleoproteina

glukoza, fruktoza, galaktoza

A. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . =
maltoza
B. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. =
sacharoza
C. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . + . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . =
laktoza
8.

12. Podaj nazw opisanego procesu.

(01)

Proces polega na odwracalnej zmianie

struktury biaka pod wpywem soli metali
lekkich, np. NaCl. Wodny roztwr biaka zol
przechodzi w el.

Uzupenij tabel, wpisujc odpowiednie

przykady wglowodanw wybrane spord
podanych poniej.
(03)
chityna, sacharoza, maltoza, skrobia,
glikogen, laktoza, celuloza

.............................................................
...........

13. Spord podanych zwizkw chemicznych

wybierz te, z ktrych zbudowany jest (02)

Funkcja
zapasowa

(03)

budulcowa

a)

odywcza

nukleotyd cytozynowy w DNA.

.............................................................
.......

b) nukleotyd guaninowy w RNA.

9.

Oce prawdziwo zda. Skrel P, jeli zdanie

jest prawdziwe, lub F, jeli zdanie jest faszywe.
(02)

Fosfolipidy s gwnymi skadnikami

cian komrkowych.

Karotenoidy chroni organy rolin przed

nadmiernym wyparowaniem wody.

Lipidy s bogato energetycznym

materiaem zapasowym.

Woski wystpujce w osonkach wkien

nerwowych usprawniaj przebieg impulsu
nerwowego.

.............................................................
.......

cytozyna, tymina, adenina, guanina, uracyl, ryboza,

deoksyryboza, reszta fosforanowa(V)

F
14. Zaznacz zestaw, w ktrym poprawnie przyporzdkowano nazwy zwizkw organicznych do
ilustracji. Nastpnie uzupenij zdanie. (02)

10. Uzupenij zdanie, zaznaczajc

odpowiednie litery wybrane spord
AD.
(01)
Czsteczki
lipidw s

AB

, dlatego

A. polarne.
B. niepolarne.
C. rozpuszczaj si w wodzie.
D. rozpuszczaj si w alkoholu i benzenie.

CD

A.
B.
C.
D.

Zasada
azotowa
I
IV
II
III

Cukier Trigliceryd
prosty
IV
III
I
II
III
IV
II
I

Aminokwas
II
III
I
IV

Zwizek wchodzcy w skad nonika informacji

genetycznej oznaczono cyfr . . . . . . . . . . . . .