Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT) dan

Pelaksanaan KBAT di Sekolah

KANDUNGAN:

Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM) 2013 -2025

merupakan satu pelan strategik jangka panjang yang mensasarkan
kualiti pendidikan Negara dipertingkatkan dalam tempoh 13 tahun
dengan pelaksanaan tranformasi pendidikan secara menyeluruh.
Lima (5) aspirasi sistem dan enam (6) aspirasi murid telah
dikenalpasti sebagai pemangkin untuk memacu kecemerlangan
pendidikan Negara di masa hadapan. Antara keberhasilan daripada
pelaksanaan transformasi pendidikan ialah Kementerian Pendidikan
Malaysia (KPM)

berhasrat untuk meletakkan Negara dalam

kelompok sepertiga teratas dalam pentaksiran antarabangsa seperti

Kemahiran Berfikir Aras Tinggi

(KBAT) dan Pelaksanaan KBAT di
Sekolah
Persekitaran Pembelajaran KBAT
Ciri-ciri Murid KBAT
Ciri-ciri Guru Yang Menggalakkan
KBAT
Cadangan Bilik Darjah KBAT
Perkongsian Amalan Terbaik
Pelaksanaan KBAT: Peranan
SISC+
Pelaksanaan KBAT di dalam Bilik
Darjah: SMK Putrajaya Presint 8(1)

TIMSS dan PISA dalam tempoh 15 tahun.

Bagi mencapai hasrat tersebut, semua pihak perlu saling
menyokong serta memainkan peranan masing-masing. Guru-guru
khususnya perlu melengkapkan diri dengan pengetahuan dan
kemahiran

serta

amalan-amalan

baru

pengajaran

dan

pembelajaran yang relevan dengan perkembangan dan keperluan

abad ke-21, kemahiran berfikir yang merentas semua disiplin ilmu
dalam kalangan murid perlu diberi keutamaan. Kemahiran berfikir
guru dan murid terutama dalam konteks Kemahiran Berfikir Aras
Contoh aktiviti KBAT yang dilaksanakan di dalam bilik
darjah

Tinggi (KBAT) merupakan perkara keperluan atau keutamaan

dalam menentukan kejayaan transformasi pendidikan seperti yang
digariskan dalam PPPM 2013-2025.

Di bawah PPPM, guru-guru diberi sokongan dalam bentuk Pembangunan Profesionalisme Berterusan (CPD), Latihan
dalam Perkhidmatan (LDP) dan bantuan daripada SISC+ untuk mengaplikasi KBAT dalam PdP. Perkongsian dalam
Professional Learning Community (PLC) juga merupakan salah satu cara bagaimana guru boleh meningkatkan
pengetahuan dan kemahiran tentang KBAT, selain pembelajaran akses kendiri. Pentadbir sekolah dan ibu bapa juga
diberi sokongan untuk membantu mengaplikasi KBAT melalui hebahan media dan sesi interaksi dasar-dasar
Kementerian

Definisi KBAT

Persekitaran Pembelajaran KBAT

Keupayaan
untuk
mengaplikasi
pengetahuan, kemahiran dan nilai dalam
membuat penaakulan dan refleksi bagi
menyelesaikan
masalah,
membuat
keputusan, berinovasi dan berupaya
mencipta sesuatu

1. Strategi pengajaran dan pembelajaran yang berbentuk inkuiri,

penyelesaian masalah, penyelidikan dan berasaskan projek

Pelaksanaan KBAT dalam bilik darjah

melalui perubahan dalam kurikulum,
pedagogi dan pentaksiran

3. Pengajaran dan Pembelajaran akan

Pembelajaran dan Pemudahcaraan:

2. Pelbagai pendekatan dan aktiviti dalam bilik darjah. Guru dan

murid menggunakan alat berfikir seperti peta pemikiran dan
penyoalan aras tinggi semasa PdP
berubah

menjadi

Guru berperanan mengajar dan murid belajar semasa

melaksanakan aktiviti aras pemikiran rendah; dan
Kurikulum

Apabila aras pemikiran meningkat ke aras yang lebih tinggi,

guru berperanan sebagai pemudah cara semasa murid
belajar

Ditulis secara eksplisit dalam

dokumen kurikulum

Ciri-ciri Murid KBAT

Pedagogi
Pelbagai strategi PdP yang
menerapkan KBAT seperti alat
berfikir, soalan aras tinggi dan
inkuiri

Pentaksiran
Soalan berbentuk aras tinggi
dalam peperiksaan pusat

Murid yang suka bertanya dan boleh

memberi
cadangan
penyelesaian
berdasarkan pengetahuan yang sedia ada.
Penggunaan bahan rangsangan seperti
soalan aras tinggi dapat menggalakkan
murid berfikir dengan lebih mendalam,
membuat
kesimpulan
dan
refleksi,
seterusnya mengaplikasikan pengetahuan
tersebut dalam situasi sebenar.

Ciri-ciri Guru Yang Menggalakkan KBAT

Guru sebagai pemudah cara yang melaksanakan pelbagai
aktiviti berpusatkan murid, menyediakan aktiviti yang dapat
mencabar minda murid dan penyoalan aras tinggi secara
berperingkat bagi mendorong murid memberi pandangan serta
membuat penyelidikan dan membuat penerokaan secara
terancang dan berstruktur.

Cadangan Bilik Darjah KBAT

Bilik Darjah merujuk kepada di mana
berlakunya pengajaran dan pembelajaran.
Murid juga boleh dipupuk dengan KBAT
dalam situasi sebenar seperti samasa
lawatan dan projek atau kerja lapangan.
Suasana bilik darjah mestilah ceria dengan
paparan hasil murid di dalam bilik darjah
dan aktif dalam pembelajaran. Susun atur
bilik darjah berpusatkan murid di mana
murid duduk dalam kumpulan yang
membolehkan murid mudah berinteraksi
dan berkolaborasi. Guru menggunakan
bahan sokongan yang dapat meningkatkan
pemikiran murid.
Sumber: Buku KBAT, Bahagian Pembangunan Kurikulum
Anjakan Mac 2015

Perkongsian Amalan Terbaik Pelaksanaan KBAT Dalam PdP Di Sekolah-sekolah:

Peranan SISC+
Kumpulan Pembimbing Pakar Peningkatan
Sekolah atau SISC+ memainkan peranan
penting dalam mengukuhkan pengetahuan dan
kemahiran guru-guru bagi memupuk Kemahiran
Berfikir Aras Tinggi. SISC+ secara berterusan
membimbing
guru-guru
meningkatkan
kemahiran pedagogi untuk melaksanakan aktiviti
yang menarik dan berkesan bagi murid mereka.
Menurut Pn Zurain Bakri, SISC+ subjek Bahasa
Malaysia dari PPD Alor Gajah, Melaka, SISC+
bertanggungjawab memastikan guru-guru diberi
pendedahan secukupnya mengenai pedagogi
abad ke-21 demi merealisasikan aspirasi
pendidikan Negara.

Sesi latihan peningkatan pedagogi oleh SISC+ PPD Alor

Gajah kepada guru-guru

Aktiviti
pembentangan
murid di dalam
bilik darjah
dapat
membantu
meningkatkan
murid dalam
KBAT
Aktiviti Bahasa Malaysia Tahun 2
di SJKT Ladang Kemuning Kru,
Alor Gajah, Melaka. Aktiviti
berkumpulan dengan bimbingan
dan teknik interaksi yang sesuai
daripada guru dapat mencetuskan
KBAT dalam kalangan murid

Guru SK Bukit Beringin Masjid

Tanah Melaka membimbing
murid untuk memberi respon
kepada stimulus yang
memerlukan jawapan KBAT

Semangat
kerjasama dalam
menyiapkan tugas
secara berkumpulan
dapat memupuk nilai
toleransi dan
semangat kekitaan

Anjakan Mac 2015

Aktiviti KBAT
dalam kelas
Matematikmembina
segiempat
sama dalam
segiempat

Pelaksanaan KBAT Didalam Bilik Darjah: SMK Putrajaya Presint 8(1)

Pelaksanaan Kemahiran Berfikir Aras Tinggi (KBAT) yang diamalkan dapat menjadikan proses pengajaran
dan pembelajaran satu pengalaman yang menyeronokkan untuk murid. Aktiviti seperti perbincangan
kumpulan, pembentangan dan pentaksiran rakan sebaya dapat memupuk KBAT dalam kalangan murid
dengan peranan guru lebih sebagai fasilitator di dalam bilik darjah. Buletin Anjakan meninjau aktiviti yang
dijalankan untuk subjek Sejarah Tingkatan 4 di SMK Putrajaya Presint 8 (1) baru-baru ini.

Murid diberi peluang untuk

mempamerkan nota kumpulan di
papan putih

Perbincangan antara guru dan

murid sentiasa berlaku di dalam
kelas, selaras dengan Aspirasi Murid
untuk meningkatkan kemahiran
dwibahasa

Pentaksiran rakan sebaya

menggunakan kad visual
memudahkan guru mengenal pasti
tahap pemahaman murid dlam
suatu topik

Semasa saya di sekolah rendah belum ada penekanan kepada aktiviti Kemahiran Berfikir Aras
Tinggi. Di dalam kelas, kami lebih banyak diberi latihan kerana ketika itu saya menduduki
peperiksaan UPSR. Selepas waktu sekolah kami diberi kelas tambahan di mana kami
menjawab soalan-soalan peperiksaan. Tetapi pengalaman di Tingkatan Satu dan Dua di
sekolah menengah ini agak berbeza. Di kelas kami duduk secara berkumpulan dan kami
diberikan tugasan untuk dikongsi dan dibentangkan. Saya rasa lebih seronok sebab dalam
kelas kita aktif, boleh bergerak dan buat pembentangan, jadi kalau kelas petang kita tidak
mengantuk atau rasa bosan. Dulu saya rasa malu bercakap di hadapan kelas tapi sekarang
lebih yakin. Soalan yang diberikan sekarang agak tricky, kita perlu fikir betul-betul, guna
imajinasi dan pengetahuan daripada subjek-subjek lain juga. Saya suka sebab kita dapat lebih
banyak peluang untuk berbincang dan ada ruang juga untuk menilai kerja rakan-rakan kita.

Ahmad Farhan, Tingkatan 2, SMK Putrajaya Presint 8(1)

Dengan adanya penekanan kepada KBAT ini, guru-guru akan lebih kreatif dalam merancang dan
melaksanakan aktiviti pedagogi yang lebih menarik untuk mencetuskan semangat inkuiri dalam diri
murid.
berkongsi
maklumat
daripada sumber di luar bilik
Jika adaApabila
sebarangmurid
cadangan
dan maklumat
berkaitanyang
PPPM,mereka
hantarkanperolehi
kepada kami.
darjah, mereka dapat meningkatkan pengetahuan dan kemahiran berkomunikasi. Pelbagai nilai
dapat diterapkan melalui aktiviti yang dijalankan di dalam kelas sesuai dengan Anjakan ke 3 PPPM
2013-2025.
Di sekolah ini kami memastikan guru-guru diberi latihan berterusan untuk
melaksanakan aktiviti KBAT melalui sesi Latihan Dalam Perkhidmatan yang dijalankan selepas
Kementerian Pendidikan Malaysia
sekolah
pada hujung
minggu
Aras 3, atau
Blok E9,Kompleks
E, Pusat
Pentadbiran Kerajaan Persekutuan
62604 Putrajaya.
info@padu.edu.my
+03 8872 1605

Jika ada sebarang cadangan dan maklumat berkaitan PPPM, hantarkan kepada kami.

Kementerian Pendidikan Malaysia

Aras 3, Blok E9,Kompleks E, Pusat Pentadbiran Kerajaan Persekutuan
62604 Putrajaya.
info@padu.edu.my
+03 8872 1605

Anjakan Mac 2015

Pn Nor Hayati Ishak

Penolong Kanan 1
SMK Putrajaya Presint 8(1)