Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
UNIC Turkey
Ankara, 05.03.2002
b- "onay", "kabul", "tasvip", veya "katlma", bir Devletin bu durumlarn her birinde
milletleraras planda bir andlamayla balanma rzasn tespit ettii bu isimdeki bir
milletleraras ilem demektir.
c- "yetki belgesi", bir Devletin andlama metnini grmek, kabul etmek, ve tevsik
etmek, Devletin bir andlamayla balanma rzasn aklamak, veya bir andlama
hususundaki dier herhangi bir ilemi yapmak iin, kendisini temsil edecek kii veya
kiileri tayin eden, o Devletin yetkili mercilerinin verdii bir belge demektir.
d- "ekince", nasl kaleme alnrsa alnsn veya nasl isimlendirilse isimlendirilsin, Devletin
bir andlamay imzalarken, onaylarken, kabul ederken, tasvip ederken veya
andlamaya katlrken, baz andlama hkmlerinin hukuki etkisini kendisi bakmndan
ihra etmek veya deitirmek iin yapt tek tarafl bir beyan demektir.
e- "grmeci Devlet", andlama metinin hazrlanmas ve benimsenmesine katlm olan
bir Devlet demektir.
f-
"akit Devlet", yrrle girmi olsun olmasn, andlamayla balanma rzasn bildirmi
olan bir Devlet demektir.
UNIC Turkey
Ankara, 05.03.2002
UNIC Turkey
Ankara, 05.03.2002
UNIC Turkey
Ankara, 05.03.2002
Devletler arasnda teati (dei-toku) edilen belgelerle tekil edilen bir andlama ile
Devletlerin balanma rzas o teati (dei-toku) ilemi ile u hallerde aklanr:
a- belgeler, teati (dei-toku) edilmenin o etkiye sahip olacan ngryorsa; veya
b- bu Devletlerin, belgelerin teati (dei-toku) edilmelerinin o etkiyi sahip
kabul ettikleri baka trl tespit ediliyorsa.
olmasn
Madde 14- Onaylama, kabul veya tasviple bir andlamayla balanma rzasnn
aklanmas
1. Bir Devletin bir andlama ile balanma rzas aadaki hallerde onay ile aklanr:
a- andlama, bu rzann onay suretiyle aklanacan ngryorsa;
b- grmeci Devletlerin onayn gerekli olduu hususunda mutabk olduklar baka trl
tespit edilirse;
c- Devlet temsilcileri andlamay onaya tabi olarak imzalad zaman; veya,
d- Devletin andlamay onaya tabi olarak imzalama niyeti temsilcisinin yetki belgesinden
anlald zaman veya grmeler esnasnda akland zaman.
2. Bir Devletin bir andlamayla balanma rzas onaynkine benzer artlar altnda kabul
veya tasviple de aklanr.
Madde 15- Bir andlama ile balanma rzasnn katlmayla aklanmas
Aadaki hallerde bir Devletin bir andlama ile balanma rzas katlma ile aklanr :
a- andlama, bu rzann katlma yoluyla aklanacan ngrd zaman;
b- grmeci Devletlerin bu rzann o Devlete katlma yoluyla aklanabilecei
hususunda mutabk olduklar baka trl tespit edidii zaman; veya
c- btn taraflar daha sonra bu rzann o Devlet tarafndan katlma yoluyla aklanabilecei hususunda mutabk kald zaman.
Madde 16- Onay, kabul , tasvip veya katlma belgelerinin teati (dei-toku) edilmesi
veya tevdi edilmesi
Andlama baka trl ngrmedike, onay, kabul, tasvip veya katlma belgeleri aadaki
durumlarda bir Devletin bir andlama ile balanma rzasn tespit eder:
a- akit Devletler arasnda teati (dei-toku) edilmeleri;
b- tevdi merciine tevdi edilmeleri; veya
c- akit Devletlere veya, kabul edildiyse, tevdi mercine bildirilmeleri.
UNIC Turkey
Ankara, 05.03.2002
Madde 17- Bir andlamann bir blm ile balanma rzas ve farkllk gsteren
hkmlerin seimi
1. 19-23 nc maddelere halel gelmemek zere, bir Devletin bir andlamann bir blm
ile balanma rzas ancak andlama buna izin verirse veya dier akit Devletler buna rza gsterirse
geerlidir.
2. Farkl hkmler arasnda bir seim yapmaya izin veren bir andlama ile bir Devletin
balanma rzas, ancak rzann hangi hkmlerle ilgili olduu akla kavuturulduysa geerlidir.
ykm
Madde 18- Yrrle girmeden nce andlamann konu ve amacn ortadan kaldrmama
Bir Devlet, aadaki hallerde bir andlamann konu ve amacn ortadan kaldracak
hareketlerden kanmak mecburiyetindedir:
a- onaya, kabule, veya tasvibe bal olarak andlamay imzalad zaman veya andlama
tekil eden belgeleri teati (dei-toku) ettii zaman, andlamaya taraf olmamak niyetini
akla kavuturmu oluncaya kadar; veya
b- andlama yrrle girinceye kadar veya bu yrrle girmenin gereksiz yere
geciktirilmemesi artyla, andlamayla balanma rzasn akladktan sonra.
Kesim 2
ekinceler
Madde 19- ekincelerin ileri srlmesi
Bir Devlet bir andlamay imzalarken, onaylarken, kabul ederken, tasvip ederken, veya bir
andlamaya katlrken aadaki hallerde bir ekinceyi ileri srebilir:
a- andlama ekinceyi yasaklamadka;
b- andlama, sadece sz konusu ekinceyi kapsam dnda brakan, belirli ekincelerin
ileri srlebileceini ngrmedike;
c- (a) ve (b) ben~ilerinin kapsamna girmeyen durumlarda, ekince
ve amac ile badamazlk etmedike.
andlamann konu
UNIC Turkey
Ankara, 05.03.2002
UNIC Turkey
Ankara, 05.03.2002
b- bir ekinceye yaplan bir itirazn geri alnmas ancak ekinceyi ileri sren Devletin bu
konudaki bildirimi almasndan sonra hkm dourur.
Madde 23- ekincelerle ilgili usul
1. Bir ekincenin ak bir ekilde kabulnn, ve bir ekinceye yaplan bir itirazn, yazl
ekilde yaplmas ve akit Devletlerle andlamaya taraf olmaya yetkili olan Devletlere bildirilmesi
gerekir.
2. Andlamay onaya, kabule veya tasvibe tabi olarak imzalad zaman ileri srlmse,
bir ekince onu ileri sren Devlet tarafndan andlama ile balanma rzasn aklad zaman teyid
edilmelidir. Byle bir durumda, ekince teyid edildii tarihte ileri srlm addedilecektir.
3. Bir ekincenin teyid edilmesinden nce, ak bir ekilde kabul veya ona yaplan bir
itirazn kendisi, teyid edilmeyi gerektirmez.
4. Bir ekincenin veya bir ekinceye yaplan bir itirazn geri alnmas, yazl ekilde
olmaldr.
Kesim 3
Andlamalarn yrrle girmesi ve geici olarak uygulanmas
Madde 24- Yrrle girme
1. Bir andlama, kendisinin ngrd veya grmeci Devletlerin mutabk kalabilecekleri
tarzda ve tarihte yrrle girer.
2. Byle bir hkm veya mutabakat yoksa, andlama btn grmeci Devletler iin
andlama ile balanma rzas tespit edilir edilmez yrrle girer.
3. Andlamann yrrle girmesinden sonraki bir tarihte bir Devletin andlama ile balanma
rzasn aklamas halinde, andlama aksini ngrmedike, o Devlet bakmndan andlama o
tarihte yrrle girer.
4. Bir andlama metninin tevsiki, Devletlerin andlama ile balanma rzasnn tespit edilmesi,
yrrle giri tarz veya tarihi, ekinceler, depoziter makamnn ilevleri ve andlamann
yrrle girmesinden nce zorunlu olarak ortaya kan dier meseleleri dzenleyen hkmleri,
andlama metninin kabul (adoption) zamanndan itibaren uygulanr.
Madde 25- Geici uygulama
1. Bir andlama veya bir andlamann bir blm
a- andlamann kendisi ngrrse veya
b- grmeci Devletler baka bir tarzda byle mutabk kalrlarsa, andlama yrrle
girinceye kadar geici olarak uygulanr.
2. Andlama baka trl ngrmedike veya grmeci Devletler baka trl mutabk
kalmadka, bir andlamann veya bir andlamann bir blmnn bir Devlet bakmndan
UNIC Turkey
Ankara, 05.03.2002
UNIC Turkey
Ankara, 05.03.2002
UNIC Turkey
10
Ankara, 05.03.2002
UNIC Turkey
11
Ankara, 05.03.2002
alnabilir veya deitirilebilir. Meer ki, taraflarn baka trl mutabakata vardklar tespit edilmi
olsun.
2. Otuzaltnc maddeye uygun ekilde nc bir Devlet iin bir hak ortaya kt zaman,
nc Devletin rzas olmadan hakkn geri alnamayaca veya deitirilemeyecei niyeti tespit
edilirse, bu hak akit taraflarca geri alnamaz veya deitirilemez.
Madde 38- Bir andlamada yer alan kurallarn milletleraras teaml aracl ile nc
Devletleri balamas
34-37 nci maddelerde yer alan hibir hkm, bir andlamada belirtilen bir kuraln bir
milletleraras teaml kural olarak, bu sfatla tannm olduu zere, nc bir Devleti
balamasn engellemez.
Ksm IV
Andlamalarn (btn taraflar bakmndan) tadili (amendment) ve (sadece baz taraflar
bakmndan) deitirilmesi (modification)
Madde 39- Andlamalarn (btn taraflar iin) deitirilmesi ile ilgili genel kural
Bir andlama, taraflar arasnda anlama ile deitirilebilir. Ksm II'ye konulan kurallar,
andlama baka trl ngrmedii lde, byle bir anlamaya uygulanr.
Madde 40- ok tarafl andlamalarn deistirilmesi (tadili)
1. Andlama baka trl ngrmedike, ok tarafl andlamalarn tadili aadaki
paragraflar gereince olacaktr.
2. ok tarafl bir andlamay btn taraflar arasnda tadil etmeye dair bir teklif, her birisi:
a- byle bir teklif hakknda yaplacak ilemle ilgili karara katlma;
b-[bu] andlamann tadili iin herhangi bir andlamann grlmesine ve yaplmasna
katlma;
hakkna sahip olan, btn akit Devletlere bildirilir.
3. Andlamaya taraf olmaya yetkili olan her Devlet, tadil edilen andlamaya da taraf
olmaya yetkili olacaktr.
4. Tadil anlamas, halihazrdaki andlamaya taraf olup da tadil anlamasna taraf olmayan herhangi bir Devleti balamaz. Bu durumda 30. maddenin 4(b) paragraf hkm o Devlet
bakmndan da uygulanr.
5. Tadil anlamasnn yrrle girmesinden sonra andlamaya taraf olan herhangi bir
Devlet, farkl bir niyeti belirtmediyse:
a- tadil edilen anlamann bir taraf kabul edilir ve
b- tadil anlamas ile bal olmayan herhangi bir taraf bakmndan tadil edilmemi
andlamann taraf kabul edilir.
UNIC Turkey
12
Ankara, 05.03.2002
Madde 41- ok tarafl andlamalar (taraflarn sadece bazlar arasnda) deistirmek iin
yaplan anlamalar
1. ok tarafl bir andlamann iki veya daha fazla taraf aadaki artlarla sadece kendi
aralarnda andlamay deitirmek iin bir anlama yapabilirler:
a- andlama tarafndan byle bir deiiklik ihtimali ngrldyse; veya
c- szkonusu deiiklik andlama tarafndan yasaklanmadysa ve:
i-
2. Paragraf 1 (a) kapsamna giren bir durumda, andlama baka trl ngrmedike, sz
konusu taraflar, dier taraflar andlama yapma niyetlerinden ve andlama iin ngrd
deiiklikten haberdar edecektir.
Ksm V
Andlamalarn Geersizlii, Sona Erdirilmesi ve Yrrllnn
Askya Alnmas
Kesim 1
Genel Hkmler
Madde 42- Andlamalarn geerlilii ve yrrlkte olmalarnn devam etmesi
1- Bir andlamann veya bir Devletin bir andlama ile balanma rzasnn geerliliine
ancak bu Szlemenin uygulanmas yoluyla itiraz edilebilir.
2- Bir andlamann sona erdirilmesi veya feshedilmesi veya taraflardan birinin
andlamadan ekilmesi ancak andlamann veya bu Szlemenin hkmelerinin uygulanmas
sonucu meydana gelebilir. Ayn kural bir andlamann yrrlnn askya alnmas hususunda da
geerlidir.
Madde 43- Milletleraras hukukun bir andlamadan bamsz olarak empoze ettii
ykmllkler
Bu Szlemenin uygulanmas veya andlama hkmlerinin uygulanmas yoluyla bir
andlamann geersizliine hkmedilmesi, sona erdirilmesi veya taraflardan birinin andlamadan
ekilmesi, veya yrrlnn askya alnmas; herhangi bir Devletin andlamada yer aalan fakat
andlamadan bamsz olarak milletleraras hukuk gereince yerine getirilmesi gereken herhangi
bir ykmlln icra etmesi grevine herhangi bir ekilde zarar vermez.
Madde 44 -Andlama hkmlerinin ayrlabilmesi
UNIC Turkey
13
Ankara, 05.03.2002
UNIC Turkey
14
Ankara, 05.03.2002
gereke olarak bavuramaz, meer ki ihlal aikar ve i hukukunun temel nemi haiz bir kural ile
ilgili olsun.
2. Bir ihlal, sz konusu meselede normal uygulamaya gre ve iyi niyetle hareket eden
herhangi bir Devlet iin objektif olarak ak grnyorsa, aikardr.
Madde 47- Bir Devletin rzasn aklama yetkisine getirilen zel snrlamalar
Bir temsilcinin bir Devletin belirli bir andlama ile balanma rzasn aklama yetkisi
spesifik bir snrlamaya tabi klnmsa, temsilcinin o snrlamaya riayet etmemesi kendisi
tarafndan aklanan rzay geersiz klma gerekesi yaplamaz, meer ki temsilcinin bu rzay
aklamasndan nce snrlama dier grmeci Devletlere bildirilmi olsun.
Madde 48- Hata
1. Bir Devletin bir andlamadaki bir hataya andlama ile balanma rzasn geersiz klan
bir gereke olarak bavurabilmesi iin hatann andlama yapld zaman o Devlete varl
farkedilen ve andlama ile balanma rzasnn esasl bir temelini tekil eden bir olay ve durumla
ilgili olmas gerekir.
2. Sz konusu Devlet kendi davran ile hataya katkda bulunduysa veya artlar o Devleti
muhtemel bir hatadan haberdar edecek ekilde ise, 1. paragraf hkmleri uygulanmaz.
3. Bir andlamann sadece kaleme aln ile ilgili olan bir hata onun geerliliini etkilemez;
o zaman 79. madde uygulanr.
Madde 49- Hile
Bir Devlet bir andlamay dier bir grmeci Devletin hileli davran ile yapmaya
itildiyse, bu Devlet hileye andlamayla balanma rzasn geersiz klan bir gereke olarak
bavurabilir.
Madde 50- Bir Devletin temsilcisinin ayartlmas
Bir Devletin bir andlama ile balanma rzasnn aklanmas temsilcisinin babir bir
grmeci Devlet tarafndan dorudan veya dolayl ekilde ayartlmas suretiyle salandysa bu
Devlet byle bir ayartlmaya andlama ile balama rzasn geersiz klan bir gereke olarak
bavurabilir.
Madde 51- Bir Devlet temsilcisinin icbar edilmesi
Bir Devletin temsilcisine kar yneltilen hareket veya tehditler ile icbar edilerek salanan
Devletinin bir andlama ile balanma rzasnn aklanmasnn herhangi bir hukuki etkisi
olmayacaktr.
Madde 52- Tehdit veya kuvvet kullanlmas yoluyla bir Devletin icbar edilmesi
Birlemi Milletler art'na geirilmi olan milletleraras hukuk ilkelerini ihlal edecek eilde
kuvvet kullanma tehdidinde bulunmak veya kuvvet kullanmak suretiyle yaplmas salanan bir
andlama batldr.
UNIC Turkey
15
Ankara, 05.03.2002
Madde 53- Bir milletleraras emredici hukuk normu ile atan andlamalar
Bir andlama yaplmas srasnda milletleraras genel hukukun emredici bir normu ile
atyorsa batldr. Bu szleme bakmndan milletleraras genel hukukun emreredici bir normu,
bir btn olarak Devletlerin milletleraras toplumunun, kendisinden hibir surette sapmaya
msaade edilmeyen ve ancak ayn nitelikte olan daha sonraki bir milletleraras genel hukuk
normu ile deitirilebilecek olan bir norm olarak kabul ettii ve tand bir normdur.
Kesim 3
Andlamalarn sona erdirilmesi ve yrrlnn askya alnmas
Madde 54--- Bir andlamann hkmlerine gre veya taraflarn rzas ile sona erdirilmesi
veya ondan ekilme
Bir andlamann sona erdirilmesi veya bir tarafn ekilmesi aadaki gibi olabilir:
a- andlama hkmlerine gre;
b- herhangi bir zamanda dier akit Devletlerle istiare ettikten sonra btn taraflarn
rzas ile.
Madde 55- ok tarafl bir andlamann taraf saysnn andlamann yrrle girmesi iin
gerekli olan saynn altna dmesi
Andlama baka trl ngrmedike, ok tarafl bir andlama sadece taraf saysnn
andlamann yrrle girmesi iin gerekli olan saynn altna dmesi sebebiyle sona ermez.
Madde 56- Sona erme, fesih veya ekilme hususunda hibir hkm ihtiva etmeyen bir
andlamann feshi veya andlamadan ekilme
1. Sona ermesiyle ilgili hibir hkm tamayan ve fesih veya ekilmeyi ngrmeyen bir
andlama, aadaki haller gereklemedike feshe veya ekilmeye tabi deildir:
a- taraflarn fesih veya ekilme ihtimalini kabul etme niyetleri tespit edilmedike; veya
b- fesih veya ekilme hakk andlamann niteliinden zmnen karlmadka.
2. Bir taraf 1. paragrafa gre andlamay feshetme veya ondan ekilme niyetini en az 12
ay nceden bildirecektir
.
Madde 57- Bir andlamann yrrlnn andlamann hkmlerine gre veya taraflarn
rzas ile askya alnmas
Bir andlamann btn taraflar veya belirli bir taraf bakmndan yrrl, aadaki hallerde
askya alnabilir:
a- andlamann hkmlerine gre; veya
b- herhangi bir zamanda dier akit Devletlerle istiare ettikten sonra btn taraflarn rzas
ile.
UNIC Turkey
16
Ankara, 05.03.2002
Madde 58- ok tarafl bir andlamarun taraflarnn sadece bir ksm arasnda yaplan
anlamayla askya alnmas
1. ok tarafl bir andlamaya taraf olan iki veya daha fazla Taraf (Devlet), aadaki
hallerde, geici olarak ve sadece kendi aralarnda andlama hkmlerini yrrln askya
almak zere bir anlama yapabilirler:
a- byle bir askya alma imkaru andlamayla ngrlmse; veya
b-
andlamadan
b- daha sonraki andlamann hkmleri daha ncekinin hkmleri ile ikisinin ayn
zamanda uygulanamayaca kadar badamyorsa, o andlama sona ermi kabul
edilir.
2. Daha nceki andlamann sadece yrrlnn askya alndn kabul edilmesi,
taraflarn niyetinin bu olduunun daha sonraki andlamadan anlalmas veya baka trl tespit
edilmesine baldr.
Madde 60 - Bir andlamann ihlal edilmesi sonucu sona erdirilmesi veya yrrlnn
askya alnmas
1. ki tarafl bir andlamann akit taraflardan birisi tarafndan esasl bir ekilde ihlali
(material breach), dier tarafa andlamay sona erdirme veya tamamen veya ksmen yrrln
askya alma gerekesi olarak bu ihlale bavurma hakkn verir.
2. ok tarafl bir andlamann akit taraflardan birisi tarafndan esasl bir ekilde ihlali
a- dier taraflarn oybirlii ile andlamann yrrln tamamen veya ksmen askya
almalarn veya andlamay,
i- kendileriyle kusurlu Devlet arasndaki ilikiler bakmndan, ya da,
UNIC Turkey
17
Ankara, 05.03.2002
UNIC Turkey
18
Ankara, 05.03.2002
b- deiiklik andlamaya gre hala icra edilecek ykmllklerin kapsamn kkl bir
ekilde deitirme etkisini haiz olmadka.
2. artlarda meydana gelen esasl bir deiiklie bir andlamay sona erdirmek veya
ondan ekilmek iin bir gereke olarak u hallerde bavurulamaz.
a- andlama bir snr tesis ediyorsa; veya
b- esasl deiiklik ona bavuran tarafn ya andlamadan doan bir ykmllgn ihlal
etmesinin ya da andlamann dier herhangi bir tarafna kar herhangi bir
milletleraras ykmlln ihlal etmesinin neticesi ise.
3. Yukandaki paragraflara gre bir taraf esasl bir art deiikliine bir andlamay sona
erdirme veya ondan ekilme gerekesi olarak bavurulabiliyorsa, deiiklie, andlamay askya
almann bir gerekesi olarak da bavurulabilir.
Madde 63- Diplomatik ve konsolosluk ilikilerinin kesilmesi
Bir andlamann taraflar arasnda diplomatik veya konsolosluk ilikilerinin kesilmesi,
diplomatik veya konsolosluk ilikilerinin mevcudiyeti bu andlamann uygulanmas iin kanlmaz
olmad lde, andlama ile bu taraflar arasnda kurulmu olan hukuki ilikileri etkilemez.
Madde 64- Milletleraras genel hukukunun yeni bir emredici normunun ortaya kmas
Eer milletleraras genel hukukun yeni bir emredici normu ortaya karsa, bu normla
atan mevcut herhangi bir andlama batl hale gelir ve sona erer.
Kesim 4
Usul
Madde 65- Bir andlamann geersizlii, sona ermesi, andlamadan ekilme veya
hkmlerini askya alma konusunda izlenecek usul
1. Bu szlemeye gre gerek bir andlama ile balanma rzasndaki bir sakatla, gerekse
bir andlamann geersizlii, sona erdirilmesi, andlamadan ekilme veya yrrlnn askya
alnmasyla ilgili bir sebebe dayanan bir taraf, dier taraflar, iddiasndan haberdar etmek
zorundadr. Bildirim, andlamayla ilgili olarak alnmas nerilen tedbirleri ve sebeplerini belirtir.
2. Acil durumlar dnda, bildirimin alnmasndan en az aylk bir srenin gemesinden
sonra hibir taraf herhangi bir itiraz ileri srmediyse, bildirimi yapan taraf nerdii tedbiri 67.
maddede ngrld tarzda yerine getirebilir.
3. Ancak, dier herhangi bir taraf itiraz etmise, taraflar Birlemi Milletler art'nn 33.
maddesinde belirtilen aralarla bir zm bulmaya alacaktr.
4. Aadaki paragraflarda yer alan hibir hkm taraflarn ihtilaflarn zm hususunda
kendilerini balayan yrrlkteki herhangi bir hkme gre sahip olduklar hak ve ykmllkleri
etkilemeycektir.
UNIC Turkey
19
Ankara, 05.03.2002
UNIC Turkey
20
srf and-
Ankara, 05.03.2002
UNIC Turkey
21
Ankara, 05.03.2002
UNIC Turkey
22
Ankara, 05.03.2002