O HI V NH HNG CA N TI QUYN CA PH N

MT S QUC GIA HI GIO CHU

ng Th Hng Tuyn
Phm Thu Linh
Trung tm Lut So snh, Trng HL H Ni
Nhc ti ph n cc quc gia Hi gio ngi ta thng ngh ti mng che mt
v nhng b qun o di en che kn ton b c th. Trang phc ca ph n cc quc gia
ny cng phn no th hin s cch bit ca h i vi x hi bn ngoi cng nh s bt
bnh ng gii su sc. Ph n cc quc gia Hi gio b hn ch nhiu trong cc lnh
vc chnh tr, dn s, kinh t, lao ng y l h qu ca vic duy tr p dng cc
phong tc tp qun c t lu i khu vc Trung ng v c bit l cc quy nh c
phn h khc i vi ph n ca o Hi. o Hi c nh hng su sc ti quan nim
v v th ca ngi ph n Hi gio trong x hi. Bi vit ny s gii thiu v o Hi v
nh hng ca n ti quyn ca ph n mt s quc gia Hi gio in hnh l -rp
X-t v Innxia.
1. Khi qut v o Hi v nhng quy nh ca o Hi v quyn ph n
o Hi l mt tn gio xut hin t th k th VII ti bn o rp v tri qua
hn mi th k pht trin, tn gio ny tr thnh tn gio ln th hai trn th gii vi
lng tn khong 1,3 t ngi. Gio l ca o Hi v c bn khng chu nh hng
t cc tn gio khc v l h thng cc quy nh rt cht ch, iu chnh mi mt ca i
sng. Kinh Koran kinh thnh ca ngi Hi gio c coi l ngun lut quan trng
nht ca lut Hi gio (Shariah). Kinh Koran ghi li nhng li rn dy ca Thng i
vi con ngi thng qua nh tin tri Mohammed, hay ni cch khc, Koran c ngun gc
thn thnh. Phn ln cc quy nh v quyn ca ph n Hi gio u c ghi nhn ti
kinh Koran. Do l thnh kinh nn Koran l ngun lut khng th sa i. V vy, hu ht
cc quy nh v quyn ca ph n trong Koran d lc hu thi im hin ti song
vn c nhiu quc gia Hi gio duy tr p dng.
Theo kinh Koran, ph n lun c a v thp hn v ph thuc vo nam gii: n
ng c quyn i vi n b v Cha sinh ra n ng cao qu hn n b v v n
ng phi b ti sn ca mnh ra nui h. n b tt phi bit vng li n ng v n
ng sn sc c phn tinh thn ca n b. i vi nhng ph n khng bit vng li,
n ng c quyn rung b, khng cho nm chung ging v c quyn nh p.
(Koran 4:43). Do , ph n Hi gio hu nh khng c cc quyn v chnh tr, dn s,
kinh t Bn cnh , mt s t cc quyn m h c c cng khng bnh ng nh i
vi nam gii.
Ph n Hi gio cng c quyn c ti sn v hng tha k t chng hoc t
cha m. Tuy nhin, s ti sn h c c b hn ch v i vi ti sn tha k, ph n
lun hng phn tha k t hn so vi nam gii: Phn ti sn li cho con trai bng
hai ln con gi. Nu ch c con gi v s con gi nhiu hn hai th phn ti sn cho tt
c cc con gi bng hai phn ba s ti sn li. V nu ch c mt con gi th phn ca
con gi bng mt na phn ti sn li. (Koran 4:11).
Ngi Hi gio quan nim khng c quan h tnh bn gia nam v n, ph n l
ngun gc ca dc vng. Do , ngi ph n c bn phn bo v danh d, che giu
hnh nh ca mnh i vi nhng ngi n ng l. y cng l ngun gc ca quy nh

v trang phc ca ph n: "Ph n phi mc che kn hon ton, khng c l mt

phn no ca thn th trc mt bt c mt ngi n ng no, bao gm c mt v tay"
(Koran 33:53). S phn bit gii tnh mt cch cc oan ny khin ph n Hi gio
gn nh b tch hn khi x hi. S hn ch trong cc mi quan h vi nhng ngi khc
gii cng l l do khin hn nhn trong x hi Hi gio phn nhiu mang tnh p buc i
vi ngi ph n.
Trong quan h hn nhn, ph n Hi gio ph thuc hon ton vo chng. X hi
Hi gio tha nhn ch a th, do , i vi nam gii khng c ti ngoi tnh. Ngc
li, ph n Hi gio ch c php c mt chng v ti ngoi tnh l ti nng nht tng
ng vi hnh pht nm ti cht. Ngi v c ngha v phc tng, chung thy vi
ngi chng sau khi li hn v thm ch c khi ngi chng cht. Koran quy nh v
thi gian gi i vi ph n li hn v ga ph. Ph n sau khi li hn v ga ph Hi
gio ch c ti hn khi ht thi gian gi. Nu trong thi gian gi h c quan
h tnh cm hoc ti hn vi ngi n ng khc th s b coi l phm ti ngoi tnh.
Ngy nay, c rt t cc quc gia Hi gio ch p dng duy nht Shariah trn lnh
th ca mnh. Phn ln cc quc gia u s dng song song lut do nh nc ban hnh v
Shariah. Mt khc, cc quc gia thng qua qu trnh giao lu kinh t, vn ha vi cc
nc phng Ty, u chu s nh hng t nhiu ca vn minh php l phng Ty.
Nh vy, quyn ca ph n mt s quc gia Hi gio c m rng. Mt s quc
gia tha nhn cc quyn c bn ca ph n trong lnh vc chnh tr, dn s, kinh
tTuy nhin, cng cn mt s t cc quc gia duy tr p dng duy nht lut Hi gio,
chnh v vy quyn ca ph n vn b coi nh. S khc bit v quyn ph n khc quc
gia Hi gio ngy nay c thy c thng qua vic nghin cu quyn ph n hai quc
gia in hnh l -rp X-t quc gia ch p dng duy nht Shariah v Innxia
quc gia c lng tn Hi gio ng nht th gii, ni p dng song song php lut
nh nc ban hnh v Shariah.
2. Quyn ca ph n Vng quc -rp X-t
Hin nay, -rp X-t l mt trong s t cc quc gia, ni m quyn ph n l
vn cn l mt vn cm k v c th gy nhiu tranh ci. y l kt qu ca vic duy
tr p dng duy nht lut Shariah vi nhng nguyn tc, quy nh c nhiu khc bit vi
phn cn li ca th gii. Tuy Shariah khng t ra qu nhiu hn ch i vi ph n,
ng thi cng tha nhn mt s quyn c bn nh quyn c ti sn ring, quyn c
hc tp, quyn c tha k, song quyn ca ph n quc gia ny vn b hn ch
trong nhiu lnh vc, phn nhiu bi ch mahran ngi gim h. Bn cnh
Shariah, nh nc cng c ban hnh mt s lng t i lut thnh vn, nhng vn v
quyn v bo m thc hin cc quyn ca ph n vn thng b b ng. Do , c th
ni, -rp X-t, ngi ph n ch c coi l tng lp thp trong x hi, khng c
tha nhn v khng c quyn cng dn mt cch y . iu ny c th thy qua mt s
im sau:
Th nht, ph n -rp X-t b hn ch cc quyn chnh tr. H khng c php
tham gia bu c. i vi s t nhng ph n may mn c c vic lm cc c quan
nh nc h cng khng c quyn gi v tr lnh o. -rp X-t kin tr duy tr ch
ny bi theo Koran, thnh kinh cng l Hin php ca -rp X-t, ph n khng th c
v tr ngang vi nam gii. p li s ch trch t cc quc gia v t chc quc t v s bt
bnh ng ny, -rp X-t cho rng ph n quc gia ny cng c c v tr nht
nh, c vai tr ngy cng quan trng trong x hi v h cng c trao mt s quyn
chnh tr nh tham gia vo hot ng ca qun l ca Nh nc vi t cch l cc c vn
(advisor). Tuy nhin, theo thng k, k t khi quy nh cho php ph n tr thnh c vn
ca Hi ng B trng n nay, -rp X-t mi ch c 06 ngi c tham gia cng

vic ny1. Khi c hi kin, nhiu ngi cho rng y l bc tin quan trng khng
nh v tr, vai tr ca ngi ph n trong x hi, song cng c nhiu kin cho rng, cc
n c vn ch nh nhng vt trang tr khng c thc quyn. Mi ti gn y, -rp Xt mi c n b trng u tin ph trch v gio dc n gii. y cng l du hiu u
tin th hin mong mun nng cao quyn ph n trong lnh vc chnh tr ca Quc vng
nc ny.
Th hai, cc quyn dn s ca ph n quc gia ny rt hn ch. Biu hin d
nhn thy nht chnh l vic ph n -rp X-t khng c chng minh th (ID), khng
c cp bng li xe, khng c t do di chuyn gia cc thnh ph hay ra nc ngoi.
H ging nh nhng vt s hu ca n ng khi mi hot ng sinh hot hng ngy u
cn s cho php, trong nhiu trng hp phi c lp thnh vn bn hoc c s tham
gia cng ca ngi gim h - thng l ngi chng hoc l nhng ngi c quan h
rut tht gn gi nh cha, anh, em trai. c nhng trng hp, ngi gim h l em trai,
cha ti 20 tui v ngi ny c quyn ngn cn ch gi mnh ngi c bng thc s
khng c php ra nc ngoi2. Mt s ph n cho rng, ch ngi gim h
khng gy cn tr vic h ha nhp vi x hi, song phn ng tha nhn rng ch
ny mang ti khng t bt tin v gy tr ngi cho h. Mt im khc cho thy s phn
bit i x i vi ph n quc gia ny, l vic con gi c quyn nhn tha k
song ti sn tha k ch bng mt na ca con trai hoc khng qu na s ti sn c
li khi h l con gi duy nht. Quy nh ny c ghi nhn trong Koran ngun lut
c hn mt nghn nm tui, v r rng n tr nn lc hu thi im hin ti.
Th ba, ph n -rp X-t khng c c c hi lao ng nh nam gii. Trc
y, ph n quc gia ny ch yu lm cc cng vic ni tr v khng tham gia lao ng
c thu nhp ring. Hin nay, cng vi xu hng chung, ph n cng c vic lm song
rt gii hn. H khng c lm vic chung vi nam gii m phi tm vic lm nhng
c s ch c lao ng l n. Bn cnh , cc t chc, c s sn xut t nhn cng hn
ch nhn cc lao ng n. Chnh v vy, t l n gii tht nghip thng cao hn gp
nhiu ln so vi nam gii. Theo thng k nm 2009 ca Lin Hp quc, t l n tht
nghip -rp X-t l 13,21% trong khi nam gii, t l ny l 4,24%. Khng ch b
gii hn v c hi vic lm, mc lng tr cho ph n cng thp hn nhiu so vi nam
gii. Tnh trung bnh, mc lng ca lao ng n thng vo khong 5.938 USD/nm
trong khi mc lng trung bnh ca lao ng nam l 35.137 USD/nm3. Nh vy, c th
ni, trong quan h lao ng, ph n -rp X-t cha nhn c s i x cng bng.
Th t, trong lnh vc gio dc, ph n cng c hng ch gio dc y
cc cp hc song vn b gii hn ng k trong ngnh hc. K t khi cc trng hc
chp nhn hc sinh n vo nm 1956 n nay, s lng n sinh nc ny tng ln
nhanh chng. Tnh n nm hc 2004 2005, tng s n sinh cc cp hc ln ti
hn 2 triu em trong khi nm hc 1974 1975 con s ny mi dng 270.000 em4. S
lng n sinh Vng quc ny hin nay thm ch cn cao hn so vi nam sinh, t bc
mu gio ti ht lp 12, s lng n sinh chim 51,4% tng s hc sinh. Bn cnh , s
lng n sinh tt nghip bc i hc chim 56,5% trong khi nam sinh tt nghip ch
chim 43,5%5. Tuy nhin, vn cn mt s bt bnh ng gia nam sinh v n sinh quc
1

Saudiswomenrights:StuckattheRedlightAsmaaAlMohamed,JounalistandWomensRightsActivist,Online
EditorforAlArabiya,SaudiArabia.
2
Saudiswomenrights:StuckattheRedlightAsmaaAlMohamed,JounalistandWomensRightsActivist,Online
EditorforAlArabiya,SaudiArabia
3
GlobalgendergapReport2009WorldEconomicForum
4
EducationforGirlsinSaudiArabiaSaudiArabiaMinistryofEducation.
5
UnitedNationsreport:Promotionandprotectionofallhumanrights,civil,political,economic,socialandcultural
rights,includingtherighttodevelopmenMissiontoSaudiArabia.

gia ny. Hin -rp X-t khng c trng hc dnh cho c nam v n sinh. S lng
n sinh tng song mc ch gio dc i vi n gii vn khng thay i qua nhiu th h,
l phc v cho thin chc t nhin ca ph n: lm v v lm m. Chnh v mc ch
ny, s lng n sinh theo hc cc ngnh khoa hc x hi lun cao hn nhiu so vi cc
ngnh khoa hc t nhin. H cng khng c php theo hc mt s ngnh hc bc i
hc, v d nh k s, chim tinh hc, a cht v lut. tui kt hn n thp cng l
mt trong nhng ro cn khin nhiu n sinh khng th theo ui con ng hc vn.
Th nm, quyn ca ph n -rp X-t trong quan h hn nhn gia nh cng
rt hn ch. Ph n khng c quyn t quyt trong vic kt hn hay li hn. Vic kt hn
ca ph n nc ny thng ph thuc vo vic nh c gia hai gia nh t khi h cn
nh v ch yu da trn mong mun ca ngi gim h. Do khng c lut quy nh v
tui kt hn v tc to hn khng b cm, cc b gi di 15 tui c th b cha mnh
p buc ly nhng ngi n ng ln tui gii quyt cc vn v ti chnh ca gia
nh. Bn cnh , do chu nh hng bi truyn thng Hi gio, ph n cng khng c
quyn yu cu li hn. Trong trng hp h yu cu li hn, ta n c th vin dn rt
nhiu l do bc n li hn, v d nh mt b gi b p buc kt hn khi mi 8 tui
khng c ta n Unayzh chp nhn cho li hn vi l do c cha n tui dy th6.
Trong khi , nhiu trng hp d khng mun li hn, mt s ph n b p buc phi li
d ngi chng theo mun ca cha hay anh trai. Trong gia nh, ngi ph n -rp
cng khng c quyn quyt nh i vi cc vn chung ca gia nh hay trong vic
dy d con ci.
Th su, d l phi yu song ph n -rp X-t khng nhn c s quan tm
thch ng ca x hi. vng quc ny, tnh trng bo hnh trong gia nh, lm dng
tnh dc i vi ph n khng phi l him gp, song li khng c bt k quy nh no
c ban hnh nhm bo v quyn v li ch ca ngi ph n. Theo thng k, mt trung
tm t vn mt thnh ph chnh ca nc ny trung bnh hng thng nhn c khong
50 li khiu ni v bo hnh trong gia nh v lm dng tnh dc tr em. Bn cnh ,
ch t thng 1 ti thng 5 nm 2008, Hi ng bo v trt t x hi Jeddah ca quc gia
ny th l hn 250 v vic v s dng bo lc trong gia nh7. Con s ny trn thc t
c th cn cao hn song khng c xc nh c th do thiu d liu thng k v hu ht
ph n -rp khng c khi nim v vic khai bo b bo hnh hay lm dng tnh dc.
l gii cho tnh trng ny, c th k ti cc nguyn nhn nh tnh trng to hn, s ph
thuc n mc l thuc vo ngi n ng trong cc gia nh -rp v c bit l do
thiu cc quy nh php lut bo v quyn li cho ngi ph n.
Nh vy, c th thy rng ph n -rp X-t cha nhn c s i x cng
bng, khng c c y cc quyn nh i vi mt ngi trng thnh. Tri
ngc vi suy ngh thng thng, rt nhiu ph n rp X t vn cho rng s ph
thuc i vi n ng l mt c quyn ca ph n nc ny, v s hn ch v quyn
trong lnh vc chnh tr, dn s, kinh tkhng gy nh hng ti cuc sng ca h. Ni
cch khc, h chp nhn, thm ch khng mun t b cuc sng l thuc vo nam gii
bt chp tnh trng b xm hi v quyn li. Do , khc phc tnh trng trn, quc gia
ny cn c mt cuc ci cch ln khng ch trong lnh vc lut php m c v mt t
tng.

UnitedNationsreport:Promotionandprotectionofallhumanrights,civil,political,economic,socialandcultural
rights,includingtherighttodevelopmenMissiontoSaudiArabia.
7
ArabNews,28May,2008.

3. Quyn ca ph n Innxia
Mc d khng phi l thnh a ca o Hi v Hin php cng khng ghi nhn v
tn gio ny nhng Innxia li l quc gia c s dn theo Hi gio ng nht th gii,
vi 86,1% dn s l tn Hi gio (Muslim). iu ny cho thy Lut Hi gio c vai tr
kh quan trng vi ngi dn Innxia. Phn ln hot ng lp php ca Innxia u
ghi nhn tm quan trng ca bnh ng gii, nhng lut Hi gio nh hng ti cuc
sng ca ph n Innxia, nh hng ti vic thc thi php lut nh nc trn thc t.
Th nht, quyn bnh ng v chnh tr theo gii tnh mc d vn hn ch nhng
dn c quan tm.
Vic u tranh i quyn chnh tr ca n gii l mt qu trnh lu di trong lch
s ca quc hi Innxia. Nm 1928, Innxia c n i biu nhn dn u tin. y
l mt bc ngot trong lch s, thc y s tham gia ca ph n Innxia vo cc vn
quc gia, ng thi nng cao c hi cho n gii tham gia vo chnh trng. Ph n
ng mt vai tr quan trng trong lc lng v trang, trong cc hot ng cng cng ni
chung giai on u tranh ginh c lp ca nhn dn Innxia trc v sau nm 1945.
Tuy nhin, sau khi ginh c c lp, t tng gia trng tr li nh hng
ti nn chnh tr ca Innxia. Quan im ca cc chnh khch cng nh t tng ca
ngi dn Innxia cho rng ph n ch nn quan tm ti nhng vn ca gia nh,
chm sc con ci. Trong cuc tng tuyn c u tin nm 1955, ph n ch chim 6.5%
s gh ca quc hi (Hi ng i din nhn dn - DPR)8.
Gn y, trong xu th chung, Innxia dn quan tm hn ti vn quyn
chnh tr ca n gii. Hin php nm 1945 v cc bn sa i (gn y nht l vo nm
2002) mc d khng quy nh r rng v quyn bnh ng cho n gii, nhng to c
s php l vng chc cc c quan c thm quyn ca Innxia xy dng v thc hin
cc quy ch v bnh ng gii, c bit v quyn chnh tr ca ph n. Bt u t nm
1988, Innxia c nhng chnh sch quy nh v vai tr v v tr ca ph n trong b
my nh nc. Cng nm ny, mt c quan ca ph n ra i V Cc vn v n
gii (Junior Ministry for Womens Affairs). Bn chnh sch chung (the Board
Guidelines) nm 1999 ch o vic trao quyn cho ph n phi c thc hin theo
hai hng. Th nht, m rng vai tr v v tr ca ph n trong b my nh nc, thng
qua vic ban hnh cc quy nh v hot ng ca cc t chc chu trch nhim v bnh
ng gii. Th hai, nng cao vai tr, cht lng hot ng v s c lp ca cc t chc
ph n trong vic trao quyn cho ph n. Chnh sch ny c p dng cho tt c cc c
quan nh nc: c quan hnh php, c quan t php, c quan lp php (DPR/MPR) v
cc c quan kim ton nh nc. Ngy 18/ 02/ 2003, Lut s 12/2003 v bu c cc
thnh vin Hi ng i din nhn dn c thng qua, trong iu 65, Mc 1 quy
nh: Mi ng phi chnh tr khi c ng vin vo Hi ng i din nhn dn, Hi
ng i din nhn dn cp tnh, Hi ng i din nhn dn ca cc khu t tr trong
cc cuc tng tuyn c phi m bo t l n gii ti thiu 30%. Vi khung php l
c m rng nh vy, thc t Innxia gn y s lng n gii c bu c vo
cc c quan tng ln ng k. Trong cuc tng tuyn c nm 1987 v nm 1999, t l
n gii c bu vo Hi ng i din nhn dn (DPR) ln lt l 13% v 8,8% 9. Nm
2004, cng vi cuc bu c DPR, cuc bu c Hi ng i din a phng (DPD) ln
8

KhofifahIndarParawansa,EnhancingWomensPoliticalParticipationinIndonesia,WomeninParliament:Beyond

Numbers.
9

KhofifahIndarParawansa,EnhancingWomensPoliticalParticipationinIndonesia,WomeninParliament:Beyond
Numbers.

u tin c din ra vi t l n gii chim 11,3 % s gh ca Hi ng i din

nhn dn v 21,1% s gh ca Hi ng i din a phng10.
Nh vy, c th thy mc d Innxia gn y c nhiu chnh sch tng
cng quyn chnh tr ca ph n nhng t l n gii trong cc c quan nh nc ca
Innxia vn mc hn ch. y l tnh trng chung ca nhiu quc gia chu , ch
khng ring Innxia.
Th hai, php lut v hn nhn, gia nh v thc t p dng Innxia cha
ng nhiu yu t bt bnh ng gia ph n v nam gii.
Cho ti nay, Innxia vn cha c mt vn bn php lut v hn nhn p dng
thng nht trn c nc. Nhng quy nh v hn nhn ca Innxia bao gm: Lut Hn
nhn do c quan nh nc c thm quyn ban hnh, lut Hn nhn Hi gio, lut Hn
nhn theo tp qun (Adat Marriage Law). Lut Hn nhn do c quan nh nc c thm
quyn ban hnh ang c hiu lc Innxia l Lut s 1 nm 1974 (Lut Hn nhn
1974). Trn thc t, nhng ch nh ca Lut Hn nhn 1974 u nh hng t lut Hi
gio, khng c tri vi kinh Koran. Chnh v vy, cc quy nh php lut v hn nhn
gia nh hin hnh ca Innxia vn cha ng rt nhiu yu t bt bnh ng gia n
gii v nam gii trong gia nh.
tui kt hn theo lut nh l 16 i vi n v 18 i vi nam. Mc d vic kt
hn c s khc nhau gia cc tn gio v gia cc dn tc (Innxia c khong 300 dn
tc, trong nhm ngi Java ng nht chim khong 42% dn s), nhng nhng
trng hp kt hn sm (ph bin gia cc thiu n 16 tui v nhng n ng ln tui)
thng xy ra cc vng nng thn. Theo kt qu ca cuc iu tra kinh t x hi quc
gia (National Social Economic Survey) nm 1998, c ti 16% ph n Ty Java kt hn
trc 16 tui. Theo mt bo co ca Lin hp quc nm 2004, khong 13% ph n
Innxia trong tui t 15 n 19 kt hn11.
Lut Hi gio tha nhn ch a th, mt ngi n ng Hi gio Innxia
c th ly ti bn v, vi iu kin ng ta phi i x cng bng vi tt c cc b v v
phi c kh nng ti chnh c th chu cp cho cc b v. Lut Hn nhn 1974 cho
php n ng c th ly nhiu v nu ng ta a ra c bng chng cho thy ngi v
u tin khng th thc hin c trch nhim ca ngi v, b khuyt tt v th cht, b
bnh him ngho hoc khng th sinh con. Ring cc cng chc ca Innxia b cm
ly nhiu v. Gn y, chnh ph d nh m rng quy nh ny p dng i vi tt c
cc i tng lm vic trong b my nh nc nhng iu vp phi s phn i
mnh m t cc ng phi Hi gio.
Lut Hn nhn cn ghi nhn n ng l ngi ng u trong gia nh, nhng
trch nhim vi gia nh li thuc v c ngi n ng v ngi ph n. Bn phn vi
gia nh, vic nui dy con ci u do ngi ph n m nhim.
V lnh vc tha k, c s khc nhau gia cc vng min v gia cc dn tc.
Lut Hi gio cng nh tp qun ca nhiu a phng ca Innxia c xu hng u
tin quyn tha k cho nam gii hn l cho ph n. V d: Lut Hi gio quy nh con
trai c hng sut tha k bng 2 ln sut tha k ca con gi. Tuy nhin, mt s cuc
iu tra cho thy mt s a phng ca Innxia, vic tha k quyn s dng t
c thc hin theo mu h, tc l t m sang con gi.
10

TitiSumbung,BuildingGenderEqualityinGovernance:TheIndonesiaExperience,atthe6thAsiaPacificCongress
ofWomeninPolitics,February1012,2006,MakatiCity,Philippines.

11

Gender equality and Social institutions in Indonesia Social Institutions and Gender Index (SIGI), website:
http://genderindex.org/country/indonesia

Th ba, Innxia thit lp mt h thng cc vn bn php lut nhm bo v

sc khe cho n gii nhng khng phi lc no nhng quy nh cng c thc thi.
Mc d ngun thng tin v s liu thng k khng nhiu nhng cng c mt s
bng chng cho thy tnh trng bo lc i vi ph n din ra kh ph bin Innxia.
Bo lc trong gia nh c xem l mt vn ring t v nhy cm, him khi ngi b
bo hnh dm t co. Theo cuc iu tra dn s v y t nm 2003, 25% s ph n ang
v tng kt hn c hi cho rng ngi chng c quyn nh p v nu ngi v
c mt trong nhng hnh vi sau: lm chy thc n; ci li li chng; i ra ngoi m
khng ni vi chng; b mc con ci; t chi quan h tnh dc vi chng.
Sc khe sinh sn ca ph n Innxia cng khng c quan tm ng mc. S
hn ch cc vn bn php lut iu chnh, trnh hiu bit v sc khe sinh sn nam
gii thp cng vi nhng quan nim lc hu ca o Hi v truyn thng l nhng l do
cn tr nam gii tham gia vo cc chng trnh sc khe sinh sn. T l nam gii
Innxia s dng bin php tnh dc an ton v k hoch ha gia nh rt thp, trong khi
ph n phi xin kin v c s ng ca chng khi mun s dng mt bin php
trnh thai no . iu ny nh hng kh nghim trng n sc khe sinh sn ca n
gii, v php lut ca Innxia khng can thip vo quyn ca cc cp v chng trong
vic quyt nh s lng con ci, khong cch tui ca cc con. So vi cc quc gia khc
trong khu vc, s lng b m t vong Innxia l cao nht. Theo thng k, hng nm
Innxia c khong 20.000 ph n cht do cc nguyn nhn lin quan n sinh sn.
Php lut Innxia quy nh vic ph thai l bt hp php, truyn thng khng
tha nhn con ngoi gi th, chnh v vy, cc ca ph thai Innxia thng c thc
hin chui bi cc nh cung cp dch v khng c chuyn mn v trong iu kin khng
an ton. Ngi ta c tnh rng c n mt na cc ca t vong lin quan n thai nghn
Innxia l hu qu ca vic ph thai khng an ton.
Mt h tc Innxia c ngun gc t Hi gio cng nh hng nghim trng
n sc khe ca ph n, l tc ct b phn sinh dc ngoi ca cc b gi trc khi
bc vo tui dy th. Thng 4/2006, B Y t Innxia ra lnh cm thc hin vic ct
b phn sinh dc n (c gi l ct bao quy u n - FGM), chnh thc yu cu cc bc
s, y t phi tun th. Tuy nhin, trn thc t, hot ng ny vn c tin hnh ph bin
cc a phng ca Innxia, nhng ngi vi phm lnh cm khng b truy cu
trch nhim. Ngi dn a phng tin rng mt b gi khng c ct b phn sinh dc
ngoi s khng sch sau khi i tiu v khin chng c th b ung th c t cung v nu
cu nguyn vi b phn sinh dc u, li cu nguyn ca h s khng c lng nghe.
H cng tin rng tp tc ny s gip cc b gi gi c s tinh khit, s trong sch v
c "ai bo v" s trinh tit ca mnh trc khi lp gia nh. Cn cc b gi khng lm
phu thut s b coi l u v s khng th sinh c con trai ni di tng ng cho nh
chng. Theo kt qu ca mt cuc kho st c tin hnh vo nm 2009, cc nh x hi
hc Innxia cho bit, 96% cc gia nh c hi tha nhn rng h cho con gi
mnh ct b phn sinh dc trc khi chng bc vo giai on dy th (khong 14 tui).
Mc d khng nh hng ti kinh t gia nh v cc cuc phu thut c tin hnh min
ph, nhng h tc ny gy hu qu nghim trng n sc khe ca ph n. Theo cc
chuyn gia y t, vic ct bao quy u n gii c th gy au n, bng huyt, nhim
trng, v sinh v thm ch l dn ti t vong nu ngi thc hin khng c chuyn
mn v dng c gii phu.
Th t, php lut thnh vn ca Innxia hin nay ghi nhn bnh ng gii
trong lnh vc lao ng nhng thc t quyn lao ng ca n gii vn b hn ch.

Hin php 1945, trong ln sa i th hai vo nm 2000, ghi nhn quyn lao
ng ca cng dn khng phn bit nam hay n ti Khon 2 iu 28D: Mi ngi u
c quyn c lm vic, tr lng v i x cng bng, ph hp trong cc quan h lao
ng. Quy nh ny cng c c th trong Lut s 13/2003 v Lao ng. Tuy nhin,
do nh hng t Lut Hi gio v truyn thng, s tham gia ca ph n vo cc quan h
lao ng vn hn ch hn nam gii. Theo thng k ca Lin Hp quc nm 2009, t l
lao ng l ph n ch chim 36,9% lc lng lao ng ni chung, t l ny cn thp hn
mt s cng vic qun l, trong b my chnh quyn (22%). Cng theo thng k ny,
Innxia t l tht nghip ca n gii cao hn nam gii, c th l 10,76% vi n v
8.1% vi nam. Thu nhp ca n gii cng thp hn so vi nam gii, thu nhp bnh qun
u ngi ca n ch khong 2,179 USD/ nm, trong khi ca nam l 4,729 USD/ nm12.
Nh vy, c th thy, s hn ch ca ph n so vi nam gii v quyn lao ng
Innxia th hin c kh nng tm kim c hi vic lm cng nh kh nng c c v
tr cao trong cng vic v mc thu nhp cao.
Th nm, trong lnh vc gio dc, Innxia nhng nm gn y, chnh lch
gia nam gii v n gii gim, tuy nhin vn cn khong cch gia nam v n v t
l bit ch v t l tham gia vo hot ng ging dy.
Php lut ca Innxia ghi nhn quyn hc tp ca cng dn: Mi ngi u
c quyn t pht trin thng qua vic p ng cc nhu cu thit yu c bn ca mnh,
quyn c hc tp v cng chia s nhng li ch ca khoa hc v cng ngh, ngh thut
v vn ha nhm mc tiu hon thin cht lng cuc sng ca h v cho s thnh vng
chung ca loi ngi (Khon 1 iu 28C Hin php Innxia 1945 Ln sa i th
hai nm 2000). Theo thng k nm 2009 ca Lin Hp quc, t l n sinh t tiu hc n
i hc khng c s cch bit nhiu so vi t l nam gii. C 93% s n gii c hc
cp tiu hc so vi 98% nam, tng ng cp trung hc l 68% v 67%, cn cp i
hc u l 17%. Trong khi , t l bit ch ca n gii ch l 87% so vi t l 95% ca
nam gii13.
Vic gio dc ti trng hc i vi cc b trai v cc b gi Innxia cn c
mt im rt c bit. Cc gia nh Hi gio Innxia thng gi con ci h n cc
trng Hi gio (Madrasah) do B Tn gio qun l. T l b gi cc trng ny cao
hn cc b trai, xu hng ny th hin r cp trung hc c s v cp trung hc ph
thng, trung bnh l 55% n v 45% nam14. Tuy nhin, cht lng gio dc ti cc trng
Hi gio li thp hn ti cc trng ph thng cng lp c v u vo v u ra.
S tham gia vo cng tc ging dy ca ph n hn ch hn nam gii, th hin
t l gio vin n ti cc c s o to thp hn nam gii, c bit l cp trung hc v
cp i hc. Thng k ca Lin Hp quc nm 2009 cho thy t l gio vin n cc
trng trung hc chim 49%, nhng cp i hc ch chim 41%15.
Nh vy, c th thy, Nh nc v cng ng x hi Innxia ngy cng
quan tm ti vic bo v quyn bnh ng ca n gii trong mi mt ca i sng. N
lc ca Nh nc th hin bng vic ngy cng c nhiu cc vn bn, quy phm php
lut quc gia ra i ghi nhn quyn bnh ng gii, cng vi vic Innxia tham gia vo

12

GlobalgendergapReport2009WorldEconomicForum.
13
GlobalgendergapReport2009WorldEconomicForum.

14
Indonesia Country Gender Assessment, Southeast Asia Regional Department, Regional and Sustainable,
DevelopmentDepartment,AsianDevelopmentBank,July2006
15
GlobalgendergapReport2009WorldEconomicForum.

mt s cc iu c quc t v bnh ng gii16. Tuy nhin, cng ging nh cc quc

gia chu khc, c bit l cc quc gia Hi gio, quyn bnh ng ca ph n
Innxia vn cn mt khong cch xa gia quy nh php lut v thc tin p dng.

16

Nm 1984, Innxia tham gia Cng c v xa b tt c cc hnh thc phn bit i x chng li ph n
(CEDAW) ca Lin Hp quc.