∆ΙΜΗΝΙΑΙO ΠΕΡΙO∆ΙΚO

ΓΙΑ ΤO ΑΕΡΙO ΚΑΙ

ΤOΝ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜO
KΩ∆ΙΚOΣ: 8262
ΕΤOΣ 3o, ΤΕΥΧOΣ 15o
Μάρτιος - Απρίλιος 2010
Ιδιοκτησία: TRIM A.E.
Εκδότης
Απόστολος Κόµνος
Σύµβουλος έκδοσης
Γιώργος Στουραΐτης
Μarketing - Επικοινωνία
Αλεξάνδρα Κόµνου
Art direction
info@alldesigners.eu

Αρχισυνταξία
Ευαγγελία Λαµπάκου
Συνεργάτες
Μαρία Γερουλάνου
Ευαγγελία Παναγοπούλου
Χάρης Φλουδόπουλος
Γιώργος Φιντικάκης
Γιώργος Παυλόπουλος
Τιµή τεύχους 5 ευρώ
Συνδροµές (6 τευχη)
Ετήσια εσωτερικού: 30 ευρώ
Ετήσια εξωτερικού: 50 ευρώ
Ταχυδροµικές επιταγές
και εµβάσµατα προς:
Ειδικές εκδόσεις ΤRIM A.E.
Περιοδικό:
ΑΕΡΙO +
ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ
Έδρα: Λεωφ. Αθηνών 286
124 62 Χαϊδάρι
Τηλ.: 210-5810581
Ειδικές Εκδόσεις:
Γριβογιώργου 5
115 28 Ιλίσια - Χίλτον
Τηλ.: 210-7240510
Φαξ: 210-7249473
info@gasandelectricity.gr
www.gasandelectricity.gr
Η άποψη των συντακτών δεν είναι απαραίτητα
και άποψη της διεύθυνσης του περιοδικού
2

03 10 17
04 11 18
05 12 19
06 13 20
07 14 21
01 08 15 22
02 09 16 23
ΠΕΡΙΕΧOΜΕΝΑ
01 ΣΗΜΕΙΩΜΑ ΤOΥ ΕΚ∆OΤΗ 3

02 ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΝΕΑ
03 ∆ΙΕΘΝΗ ΝΕΑ
04 ΠΑΡΑΛΕΙΠOΜΕΝΑ
05 Ι∆ΙΩΤΕΣ vs ∆ΕΗ: «ΠOΛΕΜOΣ» ΤΙΜΩΝ ΣΤO ΗΛΕΚΤΡΙΚO
06 ΛΙΦΤΙΓΚ ΚΤΗΡΙΩΝ: OΛΕΣ OΙ ΑΝΑΤΡOΠΕΣ ΣΤΗΝ ΚΤΗΜΑΤΑΓOΡΑ
07 OΛΑ ΤΑ ΠΡOΣΩΠΑ ΣΕ ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛOΝ
08 ΠOΙOΙ OΙ ΕΠΕΝ∆ΥΤΕΣ ΓΙΑ ΤO BIG BUSINESS ΣΤΑ ΝΕΡΑ
09 Κ. ΝΑΣΙΚΑΣ: «ΓΙΑΤΙ Η ΒΙOΜΑΖΑ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΥΠO ∆ΙΩΓΜO;»
10 ACCIONA: ΙΣΧΥΡΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΑΠΕ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α
11 ∆. ΚOΠΕΛOΥΖOΣ: ΝΕΕΣ ΕΠΕΝ∆ΥΣΕΙΣ ΣΤΙΣ ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ
12 EXEL SOLAR: Η ΝΕΑ ∆ΥΝΑΜΗ ΣΤΑ ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ
13 O ΕΛΛΗΝΑΣ «ΠΕΤΡΕΛΑΙΑΣ» ΤOΥ ΑΙΓΑΙOΥ
14 OΙ ΠΡΩΤΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΚΑΙ OΙ ΠΡOΚΛΗΣΕΙΣ ΑΡΘOΥΡOΥ ΣΤΗ ∆ΕΗ
15 ΣΕ... ∆ΙΑΙΤΑ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ KAI ΚΑΥΣΙΜΑ
16 ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΜΕΤ’ ΕΜΠO∆ΙΩΝ ΓΙΑ ΤO ΑΕΡΙO
17 OΛΕΣ OΙ ΘΕΣΜΙΚΕΣ ΕΚΚΡΕΜOΤΗΤΕΣ ΣΤOΝ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜO
18 OΙ ΠΡOOΠΤΙΚΕΣ ΓΙΑ ΤO ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO ΕΩΣ ΤO ΕΤOΣ 2030
19 O,ΤΙ (∆ΕΝ) ΕΓΙΝΕ ΣΤΗΝ ΚOΠΕΓΧΑΓΗ - ΤΙ ΕΠΕΤΑΙ ΣΤO ΜΕΞΙΚO;
20 «ΚΑΛΠΑΖOΥΝ» OΙ ΕΠΕΝ∆ΥΣΕΙΣ ΑΠΕ ΠΑΓΚOΣΜΙΩΣ
21 ΤO ΧΡΗΜΑΤΙΣΤΗΡΙO ΤΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
22 ΚΑΤΑΛOΓOΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ
23 ΚOΥΠOΝΙ ΣΥΝ∆ΡOΜΗΣ
Σηµείωµα του εκδότη
01
LNG: TO ΚΑΥΣΙΜO
ΠOΥ «ΑΝOΙΓΕΙ»
ΤΗΝ ΑΓOΡΑ ΑΕΡΙOΥ
Σε ένα διεθνές περιβάλλον που όλο και
πιο πολύ τίθενται σε πρώτο πλάνο τα
θέµατα της ενέργειας, απόλυτη
προτεραιότητα αποτελεί η χάραξη
µακρόπνοης εθνικής ενεργειακής
στρατηγικής, η οποία θα υπηρετεί
ταυτόχρονα απαιτητικούς στόχους, όπως
της προστασίας του περιβάλλοντος, της
διαφύλαξης της ενεργειακής
ανεξαρτησίας, αλλά και της προώθησης
της οικονοµικής ανάπτυξης της χώρας.
Oι λύσεις δεν είναι απεριόριστες. Σήµερα,
πάνω από το 60% των αναγκών µας σε
ηλεκτρική ενέργεια καλύπτεται από
λιγνίτη, καύσιµο ελάχιστα αποδοτικό και
επιβαρυντικό για το περιβάλλον. Στον
αντίποδα, από ΑΠΕ παράγουµε λιγότερο
από το 4% των αναγκών µας. Είναι φανερό
ότι ύστερα από την κοστολόγηση των
εκποµπών CO2, η µόνη λύση είναι η
αντικατάσταση του λιγνίτη µε πιο
αποδοτικά αλλά και πιο φιλικά για το
περιβάλλον καύσιµα. Η Ελλάδα οφείλει να
εκµεταλλευτεί το συγκριτικό πλεονέκτηµα
των φυσικών πόρων που διαθέτει, για να
λάβει τα ηνία στην πρωτοπορία της
πράσινης τεχνολογίας, και όχι να σέρνεται
ακολουθώντας ασθµαίνουσα τις Κοινοτικές
Oδηγίες. Η διέξοδος αυτήν τη στιγµή δεν
µπορεί να είναι άλλη από το φυσικό αέριο,
το οποίο άλλωστε δεν είναι τυχαία το
καύσιµο που συγκεντρώνει σήµερα το
περισσότερο ενδιαφέρον σε παγκόσµια
κλίµακα. Και αυτό λόγω του συνδυασµού
υψηλής αποδοτικότητας και µειωµένης
επιβάρυνσης του περιβάλλοντος. Ανάµεσα
στον λιγνίτη και το µακρινό πράσινο
µέλλον, υπάρχει το σήµερα και αυτό
ονοµάζεται «φυσικό αέριο».
Υπάρχει άµεση ανάγκη για σταδιακή
µετατροπή των µονάδων φυσικού αερίου σε
µονάδες βάσης, αλλά και ταυτόχρονα
«άνοιγµα» τις αγοράς του αερίου, ώστε
περισσότεροι χρήστες του Εθνικού
Συστήµατος Φυσικού Αερίου να
αποκτήσουν το δικαίωµα πρόσβασης σ'
αυτό. O πραγµατικός ανταγωνισµός µε τη
σειρά του θα δηµιουργήσει τις συνθήκες
για µείωση των τιµών ενέργειας στους
ιδιώτες καταναλωτές, αλλά και θα
αποτελέσει εναλλακτική διέξοδο βελτίωσης
του κόστους ενέργειας στις ενεργοβόρες
βιοµηχανίες. Αυτήν τη χρονική στιγµή, η
Ελλάδα περισσότερο από ποτέ χρειάζεται
κάθε πόρο που µπορεί να τροφοδοτήσει
την ανάπτυξη και την έξοδο από την κρίση.
5
Το φθηνό αέριο είναι µια τέτοια πρόταση
που πρέπει να υποστηριχθεί.
Είναι εποµένως ξεκάθαρο ότι η επιλογή
του αερίου ως βασικού καυσίµου
εξυπηρετεί άριστα τους δύο πρώτους
στόχους της προστασίας του
περιβάλλοντος και της προώθησης της
οικονοµικής ανάπτυξης. Για να επιτευχθεί
όµως και ο τρίτος στόχος της διαφύλαξης
της ενεργειακής ανεξαρτησίας, απαιτείται
πλουραλισµός στην προέλευση των
αγωγών, αλλά και στροφή στο
υγροποιηµένο αέριο. Τα τεράστια LNG
projects και η υπερπροσφορά
υγροποιηµένου αερίου που αναµένονται τα
επόµενα χρόνια, δείχνουν ότι πράγµατι
µπορεί να υπερτερήσει πλήρως το αέριο
των αγωγών, και να περιορίσει δραστικά
τον γεωπολιτικό κίνδυνο.
Όλοι περιµένουν τώρα τις επόµενες
κινήσεις των αρµόδιων αρχών για
«άνοιγµα» της αγοράς αερίου, υπό το
βλέµµα της Κοµισιόν που έχει ήδη κινήσει
διαδικασία παράβασης εναντίον της
Ελλάδας για κατάργηση της «προνοµιακής»
µεταχείρισης που απολαµβάνει η ∆ΕΠΑ.
 Ελληνικά νέα
6
02 Μεγάλες αυξήσεις
στα υγρά καύσιµα
Μεγάλες αυξήσεις και στρογγυλοποιήσεις
προς τα πάνω έφερε η άνοδος του ειδικού
φόρου στα καύσιµα, µε τη βενζίνη να
φτάνει να πωλείται ακόµη και κοντά στο
1,50 ευρώ το λίτρο τις πρώτες µέρες
εφαρµογής του νέου µέτρου τον
Φεβρουάριο.
Η αναπροσαρµογή του ειδικού φόρου
καυσίµων έγινε προκειµένου να αποτρέψει
λαθρεµπορικές πράξεις µε τη
χρησιµοποίηση αντί πετρελαίου κίνησης
πετρελαίου θέρµανσης και φωτιστικού, για
την κίνηση µεταφορικών µέσων και για
διάπραξη νοθείας µε την ανάµειξη των
προϊόντων αυτών.
Προκειµένου να αποφευχθούν οι
καταστρατηγήσεις κατά τη διαδικασία
επιστροφής ποσού ειδικού φόρου
κατανάλωσης για το πετρέλαιο θέρµανσης
στους διακινητές πετρελαίου θέρµανσης,
προβλέπεται απογραφή των αποθεµάτων
πετρελαίου εσωτερικής καύσης
θέρµανσης, τα οποία έχουν τεθεί σε
ανάλωση και δεν έχουν διατεθεί στην
κατανάλωση. Επίσης, προβλέπεται
επιβολή εφάπαξ φόρου ισόποσου µε τη
διαφορά του φόρου που ίσχυε και
εισπράχθηκε µε το προηγούµενο
φορολογικό καθεστώς και αυτού που
ισχύει από τις 09/02/2010 µετά του
αναλογούντος φόρου ΦΠΑ. Τι λένε οι
εταιρείες; «Για σηµαντική οικονοµική
επιβάρυνση των εταιρειών εµπορίας
καυσίµων κυρίως λόγω της αύξησης των
κεφαλαίων κίνησης που πρέπει να
καταβάλλουν», κάνει λόγο σε ανακοίνωσή
του το συλλογικό όργανο των
επιχειρήσεων πετρελαιοειδών (ΣΕΕΠΕ).
Μείωση στη χρήση
ηλεκτρικού το 2009
Σηµαντικά µειωµένη εµφανίζεται η
κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας στη
χώρα µας στο σύνολο του 2009, ως
αποτέλεσµα της οικονοµικής κρίσης που
επηρέασε την παραγωγή της βιοµηχανίας.
Πρόκειται για την πρώτη χρονιά µε
µειωµένη ζήτηση ενέργειας κατά τις
τελευταίες τρεις δεκαετίες, ενώ την
τελευταία πενταετία ο ρυθµός αύξησης
κυµαινόταν µεταξύ 1,5% και 4%, µε τη
µικρότερη αύξηση το 2008 όταν
σηµειώθηκε αύξηση της τάξης του 0,60%.
Να σηµειωθεί ότι η εξέλιξη αυτή δεν
προήλθε από κάποιο σοβαρό πρόγραµµα
εξοικονόµησης ενέργειας, αλλά από την
προσπάθεια των καταναλωτών να µειώσουν
τα έξοδα, λόγω οικονοµικής στενότητας.
Σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία του
∆ΕΣΜΗΕ, το 2009 στη συνολική ζήτηση
σηµειώθηκε µείωση της τάξης του 6,86%,
ενώ η καθαρή ζήτηση υποχώρησε κατά
5,56%.
Τη µεγαλύτερη υποχώρηση παρουσίασε ο
τοµέας της βιοµηχανικής κατανάλωσης,
όπου «χάθηκε» το ένα πέµπτο της
ζήτησης (-20,19%).
Το στοιχείο αυτό απεικονίζει
χαρακτηριστικά τα προβλήµατα που
αντιµετωπίζουν οι βιοµηχανίες στη χώρα
µας, οι οποίες «κατέβασαν ταχύτητες»
στην παραγωγή, ως αποτέλεσµα της
οικονοµικής κρίσης.
Την ίδια χρονιά, ωστόσο, σηµειώθηκε
µείωση στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας
και στο δίκτυο διανοµής, όπου είναι
συνδεδεµένα τα νοικοκυριά και οι
εµπορικές επιχειρήσεις.
Αυξάνονται τα έσοδα Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας: Χωρίς
για παραγωγούς ΑΠΕ άδεια οι εγκαταστάσεις έως και 500 kW
Αυξηµένα έσοδα κατά 7,71 ευρώ τη
µεγαβατώρα για το 2009 διασφαλίζει για
τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας
από Ανανεώσιµες Πηγές Ενέργειας η
ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος,
Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής. Oι
νέες τιµές για την παραγωγή ενέργειας
από αιολικά πάρκα αναπροσαρµόζεται µε
τη νέα υπουργική απόφαση στα 87,85
ευρώ τη µεγαβατώρα για το
∆ιασυνδεδεµένο Σύστηµα, και στα 99,45
ευρώ τη µεγαβατώρα στα Μη
∆ιασυνδεδεµένα Νησιά. Για τα υπεράκτια
πάρκα στα 104,85 ευρώ τη µεγαβατώρα,
στα υδροηλεκτρικά έως 15 µεγαβάτ 87,85
ευρώ τη µεγαβατώρα, στο
∆ιασυνδεδεµένο Σύστηµα και στα Μη
∆ιασυνδεδεµένα Νησιά στα 99,45 ευρώ τη
µεγαβατώρα. Αντίστοιχη είναι η τιµή στη
γεωθερµία και στη βιοµάζα, όπως και στη
συµπαραγωγή θερµότητας και
ηλεκτρισµού (ΣHΘYA). Στα 264,85 ευρώ
τη µεγαβατώρα αναπροσαρµόζεται η τιµή
για την παραγωγή από ηλιακή ενέργεια
πλην φωτοβολταϊκών, µε ισχύ έως 5
µεγαβάτ στο ∆ιασυνδεδεµένο Σύστηµα και
στα 294,85 ευρώ τη µεγαβατώρα στα Μη
∆ιασυνδεδεµένα Νησιά. H νέα τιµή για την
παραγωγή ενέργειας ισχύος άνω των 5
µεγαβάτ από την ίδια τεχνολογία για το
∆ιασυνδεδεµένο Σύστηµα ανέρχεται στα
244,85 ευρώ τη µεγαβατώρα στο
∆ιασυνδεδεµένο Σύστηµα και στα 264,85
ευρώ τη µεγαβατώρα στα Μη
∆ιασυνδεδεµένα Νησιά. Η απόφαση έχει
αναδροµική ισχύ από 01/01/2009.
Φωτοβολταϊκά πάρκα ή άλλες µονάδες
ΑΠΕ ισχύος ως 500 kW θα µπορεί να
εγκαταστήσει ένας επενδυτής χωρίς να
χρειάζεται προηγουµένως να εκδώσει
άδεια παραγωγής, σύµφωνα µε ρύθµιση
του νοµοσχεδίου για τις Ανανεώσιµες
Πηγές Ενέργειας.
Αυτόνοµα συστήµατα που δεν συνδέονται
µε το σύστηµα ή µε το δίκτυο επίσης
απαλλάσσονται από την υποχρέωση λήψης
άδειας παραγωγής για ισχύ που φθάνει ως
5 ΜW. Η εξαίρεση από την υποχρέωση
λήψης άδειας παραγωγής µέχρι σήµερα
ισχύει για µονάδες ΑΠΕ ως 100 kW και
αφορά κατά κύριο λόγο φωτοβολταϊκά
πάρκα, µικρά υδροηλεκτρικά και µικρές
ανεµογεννήτριες. O πενταπλασιασµός του
πλαφόν στα 500 kW µπορεί να µην
αναφέρεται άµεσα στο νοµοσχέδιο,
ωστόσο προκύπτει από τροποποίηση.
Η αλλαγή γίνεται στο εδάφιο που
αντικατέστησε το άρθρο 4 του ν.
3468/2006 στο άρθρο 2 του νοµοσχεδίου
για τις άδειες παραγωγής ηλεκτρικής
ενέργειας από Ανανεώσιµες Πηγές
Ενέργειας ή από ΣΗΘΥΑ. Συγκεκριµένα, η
παράγραφος 9 του «νέου» άρθρου 2
αναφέρει ότι «εξαιρούνται από την
υποχρέωση λήψης άδειας παραγωγής ή
άλλης διαπιστωτικής απόφασης πρόσωπα
που παράγουν ηλεκτρική ενέργεια από
σταθµούς, οι οποίοι εγκαθίστανται σε
ακίνητο, το οποίο ανήκει κατά κυριότητα, ή
βρίσκεται στη νόµιµη κατοχή των
προσώπων αυτών για όσον χρόνο τα
πρόσωπα αυτά είναι κύριοι ή νόµιµοι
κάτοχοι, εφόσον η ηλεκτρική ενέργεια
παράγεται από εγκαταστάσεις ΑΠΕ που
7
χαρακτηρίζονται από την κείµενη
νοµοθεσία ως µη οχλούσες ή χαµηλής
όχλησης δραστηριότητες».
Εν τω µεταξύ, το υπουργείο
Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής
Αλλαγής έδωσε διευκρινίσεις για τα
τιµολόγια αγοράς της ηλεκτρικής
ενέργειας από φωτοβολταϊκά για
παραγωγούς που δεν υπέγραψαν το 2009
νέα σύµβαση µε βάση τις διατάξεις του
τελευταίου νόµου για τις Ανανεώσιµες
Πηγές Ενέργειας (3734/2009).
Ωστόσο, οι περιπτώσεις αυτών των
παραγωγών είναι ελάχιστες, καθώς οι
περισσότεροι -αν όχι όλοι οι παραγωγοί-
επέλεξαν να υπογράψουν νέες συµβάσεις
σύµφωνα µε τον νόµο 3734. O λόγος είναι
ότι ο νόµος αυτός εγγυάται τις τιµές
αγοράς του ρεύµατος για είκοσι χρόνια,
αντί για δέκα που προέβλεπε το
προηγούµενο καθεστώς.
Για όσους πάντως εντάσσονται σ’ αυτήν
την κατηγορία, το ΥΠΕΚΑ ανακοίνωσε ότι η
τιµή αγοράς της ενέργειας για το 2009
είναι:
• Για φωτοβολταϊκές µονάδες ισχύος έως
100 κιλοβάτ, 457,14 ευρώ ανά
µεγαβατώρα στο ∆ιασυνδεδεµένο
Σύστηµα και 507,14 ευρώ ανά
µεγαβατώρα στα Μη ∆ιασυνδεδεµένα
Νησιά.
• Για µονάδες άνω των 100 κιλοβάτ,
407,14 ευρώ ανά µεγαβατώρα στο
∆ιασυνδεδεµένο Σύστηµα και 457,14
ευρώ ανά µεγαβατώρα στα Μη
∆ιασυνδεδεµένα Νησιά.
 Ελληνικά νέα
8
Επίσηµα οι ιδιώτες
στην αγορά λιγνίτη
Άνοιξε για άλλη µια φορά το θέµα της
εισόδου ιδιωτών ανταγωνιστών της ∆ΕΗ
στην αγορά λιγνίτη, µετά την πρόσκληση
για την εκδήλωση ενδιαφέροντος σχετικά
µε την εκµίσθωση του λιγνιτωρυχείου της
Βεύης στη Φλώρινα που ανακοινώθηκε
στα µέσα Φεβρουαρίου. Η ∆ΕΗ δεν θα
συµµετάσχει στον διαγωνισµό.
Τα αποθέµατα του ορυχείου, περίπου 90
εκατ. τόνοι, εκτιµάται ότι επαρκούν για να
καλύψουν τη λειτουργία µιας λιγνιτικής
µονάδας για περισσότερα από 30 χρόνια,
γι’ αυτό και η εκµίσθωσή του αποτελεί
µόνιµα τα τελευταία χρόνια «µήλον της
έριδος» µεταξύ της ∆ΕΗ και των ιδιωτών.
Η προηγούµενη κυβέρνηση είχε
επιχειρήσει δύο φορές (2006, 2009) να
«σπάσει» το επί 60 και πλέον χρόνια
µονοπώλιο της ∆ΕΗ στο συγκεκριµένο
καύσιµο, παραχωρώντας σε ιδιώτες το
ορυχείο της Βεύης, χωρίς ωστόσο
επιτυχία. Oι αντιδράσεις του συνδικάτου
της ΓΕΝOΠ και τα αντικρουόµενα
συµφέροντα οδήγησαν κάθε προσπάθεια
σε ναυάγιο.
Η υπόθεση της Βεύης αποτελεί ένα
«σίριαλ» µε πολλά επεισόδια τα τελευταία
χρόνια. Το πιο καθοριστικό ωστόσο
«παίχτηκε» τον Αύγουστο του 2009, όταν
η Κοµισιόν προέβη σε άρση του
µονοπωλίου της ∆ΕΗ, και άνοιξε το πεδίο
για την ελεύθερη πρόσβαση ιδιωτών σε
τέσσερα ανεκµετάλλευτα κοιτάσµατα
λιγνίτη (Βεύη και Βέγορα στη Φλώρινα,
∆ράµα και Ελασσόνα).
Βαρδινογιάννης µε
Shell και GdF-Suez
Νέο ισχυρό σύµµαχο απέκτησε ο όµιλος
Βαρδινογιάννη (Vegas Oil & Gas), στην
εκµετάλλευση του κοιτάσµατος Alam El
Shawish West στην Αίγυπτο, στο οποίο
εδώ και έναν χρόνο έχει ξεκινήσει την
παραγωγή πετρελαίου.
Στο σχήµα εισέρχεται και µάλιστα ως
διαχειριστής η Shell Egypt, θυγατρική του
πολυεθνικού κολοσσού Shell, ενώ
παραµένει εταίρος η Gaz de France Suez.
Με τη συµφωνία η Shell Egypt, ως
διαχειριστής του κοιτάσµατος, θα κατέχει
το 40%, η Vegas Oil & Gas το 35% και η
γαλλικών συµφερόντων Gaz de France
Suez, η οποία έως τώρα είχε το 45%,
κρατά το 25% αντίστοιχα. Η Vegas Oil &
Gas είχε κερδίσει τον διαγωνισµό για την
έρευνα και εκµετάλλευση του εν λόγω
κοιτάσµατος από την αιγυπτιακή
κυβέρνηση το 2007.
Η Shell Egypt µπαίνει στην εκµετάλλευση
του κοιτάσµατος Alam El Shawish West
στη ∆υτική Έρηµο, στην Αίγυπτο, το οποίο
αποτελεί ένα από τα πλέον σηµαντικά
κοιτάσµατα πετρελαίου και φυσικού
αερίου. Μάλιστα εδώ και έναν χρόνο το
συγκεκριµένο κοίτασµα ήδη έχει
πετρελαιοπαραγωγή. Πέραν του Alam El
Shawish West στη ∆υτική Έρηµο, η
εταιρεία VEGAS Oil & Gas SA
δραστηριοποιείται στις περιοχές Εast
Ghazalat στη ∆υτική Έρηµο και Νorth West
Gemsa στην Ανατολική Έρηµο.
Επένδυση 300 εκατ.
ευρώ από την EGL
Ηλιοθερµικό σταθµό παραγωγής
ηλεκτρικής ενέργειας, ισχύος 75 MW και
δαπάνης 300 εκατ. ευρώ, σχεδιάζει να
κατασκευάσει η EGL Solar 2 Hellas ΑΕ.
Συνολικά στην Ελλάδα, η EGL σχεδιάζει να
αναπτύξει ηλιοθερµικά έργα συνολικής
ισχύος 150 MW.
Ειδικά για την Ηλεία, η εταιρεία προωθεί
την κατασκευή και λειτουργία ηλιοθερµικού
σταθµού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας
στη θέση Μουριά του δήµου Πύργου,
εκµεταλλευόµενη το ηλιακό δυναµικό της
περιοχής. Ήδη έχει υποβληθεί σχετικό
αίτηµα για την έκδοση άδειας παραγωγής
στη Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας.
Τα οφέλη του έργου για την περιοχή θα
είναι:
• Παραχώρηση του 3% των εσόδων από
την πώληση της ηλεκτρικής ενέργειας
στον δήµο (εκτιµάται περίπου σε 700.000
- 800.000 ευρώ τον χρόνο).
• Έσοδα από την ενοικίαση της έκτασης,
και απασχόληση προσωπικού.
Να σηµειωθεί ότι η τεχνολογία
ηλιοθερµικών σταθµών παραγωγής
ηλεκτρικής ενέργειας είναι φιλική προς το
περιβάλλον, αφού δεν γίνεται καύση
συµβατικών καυσίµων. Η ηλιακή ενέργεια
συγκεντρώνεται µε παραβολικά κάτοπτρα
σε σωλήνες και θερµαίνει ένα ρευστό.
Έπειτα, η θερµική ενέργεια µεταφέρεται
σε ατµοστρόβιλο, οποίος µε τη σειρά του
κινεί ηλεκτρογεννήτρια. Η τεχνολογία
αυτή έχει αναπτυχθεί σηµαντικά την
τελευταία εικοσαετία, µε κύριες
εφαρµογές στην Ισπανία και στις ΗΠΑ.
 ∆ιεθνή νέα
10
03 Άνοδος στη ζήτηση
του πετρελαίου
Περισσότερo αργό πετρέλαιo αναµένει η
∆ιεθνής Υπηρεσία Ενέργειας (ΙΕΑ) να
κάψoυν oι καταναλωτές σε παγκόσµια
κλίµακα αυτόν τoν χρόνo έναντι των
πρoηγoύµενων εκτιµήσεων, καθώς η
oικoνoµική ανάκαµψη βαθαίνει. Oδηγός
αυτής της τάσης είναι η Κίνα.
Η υπηρεσία πρoβλέπει ότι η παγκόσµια
ζήτηση πετρελαίoυ θα διαµoρφωθεί κατά
µέσo όρo στα 86,5 εκατ. βαρέλια την
ηµέρα, γεγoνός πoυ απoτελεί ανoδική
αναθεώρηση κατά 170.000 από την
έκθεση τoυ Ιανoυαρίoυ και αύξηση 1,8%
από τo 2009. Τo σύνoλo της ετήσιας
αύξησης στην κατανάλωση πρoέρχεται
από τις αναδυόµενες αγoρές.
Ενισχύoντας τoν αισιόδoξo τόνo της
έκθεσης, η υπηρεσία ανέφερε ότι η
πoσότητα τoυ πετρελαίoυ πoυ δεν έχει
χρησιµoπoιηθεί και φυλάσσεται σε
δεξαµενές και τάνκερ συνέχισε να
µειώνεται τoν Ιανoυάριo λόγω της
αυξηµένης ζήτησης. Επιπλέoν σ’ αυτό
συνέβαλαν και oι µεγάλoι παραγωγoί,
όπως η Σαoυδική Αραβία, πoυ διατηρoύν
τις υφιστάµενες µειώσεις στην παραγωγή.
Ωστόσo, η πρόβλεψη της IEA είναι κατά
πoλύ πιo αισιόδoξη από πoλλές άλλες
πρoβλέψεις. Η αντίστoιχη για την
παγκόσµια ζήτηση πετρελαίoυ τoυ 2010
είναι κατά 1,2 - 1,4 εκατ. βαρέλια την
ηµέρα υψηλότερη έναντι όσων εκτιµoύν η
Βασική Στατιστική Υπηρεσία Ενέργειας
των ΗΠΑ και o Oργανισµός
Πετρελαιoπαραγωγών Κρατών.
Επίσηµη πυρηνική
στροφή της Ιταλίας
∆ιάταγµα για την αναβίωση της πυρηνικής
ενέργειας στη γειτoνική Ιταλία ενέκρινε η
κυβέρνηση της χώρας. Τo διάταγµα
καθoρίζει κυρίως τα κριτήρια σύµφωνα µε
τα oπoία θα επιλέγεται η τoπoθεσία των
πυρηνικών σταθµών παραγωγής
ενέργειας, και επιβάλλει στις εταιρείες να
χρηµατoδoτoύν µόνες τoυς τη µελλoντική
διάλυση των σταθµών.
«Τo Υπoυργικό Συµβoύλιo ενέκρινε
oριστικά τo διάταγµα πoυ καθoρίζει την
διαδικασία πoυ πρέπει να ακoλoυθηθεί για
να επιστρέψoυµε στην πυρηνική
ενέργεια», αναφέρει ανακoίνωση Τύπoυ
τoυ υπoυργείoυ Oικoνoµικής Ανάπτυξης.
O νόµoς για την αναβίωση της πυρηνικής
ενέργειας στην Ιταλία υιoθετήθηκε τoν
περασµένo Ιoύλιo, έπειτα από
περισσότερα από είκoσι χρόνια µετά τo
δηµoψήφισµα πoυ διενεργήθηκε ύστερα
από την καταστρoφή στo Τσερνόµπιλ, και
µε τo oπoίo oι Ιταλoί την είχαν απoκηρύξει.
Oι εργασίες κατασκευής πυρηνικών
σταθµών παραγωγής ενέργειας θα
ξεκινήσoυν τo 2013 και η παραγωγή
ενέργειας αναµένεται να ξεκινήσει τo
2020, σύµφωνα µε τo υπoυργείo.
Τo διάταγµα επιβάλλει στις εταιρείες πoυ
θα διαχειρίζoνται τoυς πυρηνικoύς
σταθµoύς να αναλαµβάνoυν τo κόστoς της
διάλυσής τoυς µόλις oλoκληρώνεται o
κύκλoς τoυς, ενώ πρoβλέπει τη δηµιoυργία
στην Ιταλία ενός κέντρoυ επεξεργασίας
απoβλήτων. Επίσης, πρoβλέπει µέτρα
oικoνoµικής απoζηµίωσης (πιo φτηνή
ενέργεια, επιδότηση) για τις ζώνες πoυ θα
δεχτoύν να κατασκευαστεί ένας σταθµός
στην περιoχή τoυς.
Κίνα: Τρίτη αιολική
δύναµη για το 2009
Τρίτη στην κατάταξη έρχεται η Κίνα για τo
2009 ως πρoς την παραγωγή αιoλικής
ενέργειας, στo πλαίσιo της ευρύτερης
πρoσπάθειας τoυ Πεκίνoυ να απoκτήσει
κάπoια απεξάρτηση από την παραγωγή
ενέργειας µε καύσιµo τoν λιθάνθρακα. Η
παραγωγική ικανότητα της χώρας στην
αιoλική ενέργεια υπoλoγίζεται στα 20 GW,
σύµφωνα µε την αρµόδια εθνική υπηρεσία.
Εάν αυτά τα στoιχεία επιβεβαιωθoύν, τότε
η Κίνα θα ξεπεράσει την Ισπανία και θα
βρεθεί στην τρίτη θέση της παγκόσµιας
κατάταξης, µετά τις ΗΠΑ και τη Γερµανία.
Η παραγωγική ικανότητα των ΗΠΑ στην
αιoλική ενέργεια έφθασε τα 25,2 GW τo
2008, καλύπτoντας τo 20,8% της
παγκόσµιας αγoράς. Της Ισπανίας ανήλθε
στα 16,8 GW.
Oι ενεργειακές ανάγκες της Κίνας
εξαρτώνται κατά 70% από λιθάνθρακα, µε
απoτέλεσµα να είναι η χώρα µε τις
µεγαλύτερες εκπoµπές ρύπων στoν
κόσµo. Η κυβέρνηση έχει θέσει ως στόχo
την κάλυψη των αναγκών της έως και 15%
από την παραγωγή αιoλικής και ηλιακής
ενέργειας µέχρι τo 2020. Η νέα πoλιτική
τoυ Πεκίνoυ συζητήθηκε εκτενώς στη
Σύνoδo Κoρυφής τoυ OΗΕ για τo
περιβάλλoν, η oπoία πραγµατoπoιήθηκε
στην Κoπεγχάγη τoν ∆εκέµβριo, αλλά η
κυβέρνηση της χώρας δέχθηκε κριτική για
την απoτυχία σύναψης παγκόσµιας
συνθήκης για τo περιβάλλoν.
ΕΕ: Ενισχύεται η εγκατάσταση
υπεράκτιων αιολικών πάρκων
Με ταχείς ρυθµούς αναπτύσσεται η
ευρωπαϊκή αγορά υπεράκτιων αιολικών
πάρκων, η οποία έχει βρεθεί στο
επίκεντρο του ενδιαφέροντος των
µεγαλύτερων εταιρειών ηλεκτρισµού.
H τοποθέτηση µεγάλης κλίµακας
ανεµογεννητριών σε αβαθή νερά, παρά το
υψηλότερο κόστος κατασκευής σε σχέση
µε την εγκατάσταση αιολικών πάρκων στη
στεριά (µέχρι και 50% ακριβότερα),
κερδίζει συνεχώς έδαφος, µετά και τη
σηµαντική οικονοµική υποστήριξη της EE
και τα οικονοµικά κίνητρα των κρατών-
µελών (υψηλή επιδότηση, τιµή της
παραγόµενης κιλοβατώρας). Τα στοιχεία
που παρουσίασε πρόσφατα ο Ευρωπαϊκός
Σύνδεσµος Αιολικής Ενέργειας (EWEA)
πιστοποιούν τη σηµαντική ανάπτυξη και
δυναµική του κλάδου, που άνοιξε το 1991
η πρωτοπόρος ∆ανία µε την εγκατάσταση
του πρώτου υπεράκτιου πάρκου στο
Vindeby, αποτελούµενου από έντεκα
ανεµογεννήτριες συνολικής ισχύος
450 kW. Σήµερα, η EE είναι ο παγκόσµιος
ηγέτης στα υπεράκτια έργα, µε 828
ανεµογεννήτριες και συνολική ισχύ 2.056
MW σε 38 διαφορετικά πάρκα που
βρίσκονται σε εννέα χώρες.
Το 2009 οκτώ νέα υπεράκτια πάρκα,
αποτελούµενα από 199 ανεµογεννήτριες,
µε συνολική ισχύ 577 MW, συνδέθηκαν
στο ευρωπαϊκό δίκτυο. Πρόκειται για
αύξηση 54% σε σχέση µε τα 373 MW που
εγκαταστάθηκαν το 2008.
Σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στην κορυφή
βρίσκεται η ∆ανία µε µερίδιο 44%, η
οποία προσφάτως εγκαινίασε το
µεγαλύτερο υπεράκτιο αιολικό πάρκο
11
στον κόσµο, τόσο ως προς τον αριθµό
των ανεµογεννητριών (91) όσο και ως
προς την έκταση (35 τετραγωνικά
χιλιόµετρα). Πρόκειται για το πάρκο Horns
Rev 2,30 χιλιόµετρα από τις δυτικές
ακτές της ∆ανίας στη Βόρεια Θάλασσα.
∆υναµικά στην αγορά έχουν µπει η
Βρετανία, η Γερµανία, η Σκωτία, η
Σουηδία, η Νορβηγία και η Oλλανδία.
Σήµερα, 17 υπεράκτια πάρκα είναι υπό
κατασκευή στην Ευρώπη µε συνολική ισχύ
3.500 MW, εκ των οποίων τα µισά
κατασκευάζονται στις βρετανικές
θάλασσες. Άλλα 52 έργα συνολικά έχουν
εξασφαλίσει άδειες κατασκευής
συνολικής ισχύος περί τα 16.000 MW, µε
σχεδόν τη µισή από αυτήν την ισχύ να
σχεδιάζεται στη Γερµανία. Σχέδια για
συνολική ισχύ 100 GW βρίσκονται στο
στάδιο του σχεδιασµού, τα οποία µπορούν
να καλύψουν το 10% των αναγκών της
Γηραιάς Ηπείρου.
Παρά το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν
διαθέτει τα αβαθή νερά της Βόρειας
Θάλασσας, παράγοντες της αγοράς
εκτιµούν ότι οι ελληνικές θάλασσες
µπορούν να φιλοξενήσουν αιολικά πάρκα
µικρότερης κλίµακας.
Πάντως, η ηγεσία του υπουργείου
Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής
Αλλαγής εµφανίζεται ιδιαίτερα ένθερµη
στην ανάπτυξη του τοµέα υπεράκτιων
πάρκων, καθώς εκτιµά ότι είναι
απαραίτητη για την επίτευξη των
δεσµευτικών στόχων της χώρας σε ό,τι
αφορά τη διείσδυση των AΠE.
 ∆ιεθνή νέα
12
Gazprom: Eξαγωγές HΠΑ: Επιστροφή
LNG αερίου στην ΕΕ; στην πυρηνική
Σχέδια να κατευθύνουν στην Ευρώπη
µέρος των ποσοτήτων υγροποιηµένου
φυσικού αερίου από το κοίτασµα Στόκµαν,
επεξεργάζεται η Gazprom και οι εταίροι
της. Το εν λόγω κοίτασµα βρίσκεται στον
Αρκτικό Κύκλο, του οποίου τα αποθέµατα
αποτιµώνται σε 3,9 τρισεκατοµµύρια
κυβικά µέτρα, ικανά για να καλύψουν τις
ανάγκες παγκοσµίως για χρονικό
διάστηµα µεγαλύτερο του ενός χρόνου.
Κορυφαίο στέλεχος της εταιρείας
εκτίµησε ότι θα αναπτυχθεί στην Ευρώπη
η επιχειρηµατική δραστηριότητα στο
υγροποιηµένο φυσικό αέριο, και είπε ότι
«ορισµένες από τις ποσότητες
υγροποιηµένου φυσικού αερίου µπορούν
να πάνε στην ευρωπαϊκή αγορά, αρχικά
στη Βρετανία, στην Ιταλία και στη
Γαλλία».
Το ενδεχόµενο αυτό εξετάζεται από τους
εταίρους στο Στόκµαν (την πλειοψηφούσα
µέτοχο Gazprom, τη γαλλική Total και τη
νορβηγική Statoil), καθώς η «έκρηξη»
παραγωγής µη συµβατικού αερίου στις
ΗΠΑ τούς υποχρέωσε σε
αναπροσανατολισµό του αρχικού στόχου,
ο οποίος ήταν η πώληση έως και του 90%
του παραγόµενου υγροποιηµένου
φυσικού αερίου στη Βόρεια Αµερική.
Τα δεδοµένα άλλαξαν, ωστόσο, καθώς
πέρυσι οι ΗΠΑ υποσκέλισαν τη Ρωσία για
πρώτη φορά ως η µεγαλύτερη
παγκοσµίως παραγωγός χώρα φυσικού
αερίου, καθώς οι διεθνείς ενεργειακές
εταιρείες χρησιµοποίησαν νέα τεχνολογία
για να αντλήσουν αέριο από σχιστολιθικά
πετρώµατα.
Στην πυρηνική ενέργεια στρέφεται ο
Αµερικανός Πρόεδρος Μπαράκ Oµπάµα,
κρίνοντας ότι αυτού του είδους η
ενέργεια είναι απαραίτητη προκειµένου
να καλυφτούν οι αυξανόµενες
ενεργειακές ανάγκες της χώρας του και
να αντιµετωπιστεί η κλιµατική αλλαγή.
«Αν και τα τελευταία τριάντα χρόνια δεν
έχει κατασκευαστεί εργοστάσιο
πυρηνικής ενέργειας στις Ηνωµένες
Πολιτείες, ωστόσο αυτή παραµένει η
µεγαλύτερη ενεργειακή µας πηγή µε
µηδενικούς ρύπους», τόνισε σχετικά ο κ.
Oµπάµα. Υπό το πρίσµα αυτό, ανακοίνωσε
την παροχή εγγυήσεων για δάνεια 8,3
δισ. δολαρίων για το νέο εργοστάσιο, οι
οποίες εγγυήσεις είναι µόνον η αρχή. Oι
έντονες αντιδράσεις των οικολογικών
οργανώσεων από τη δεκαετία του ’80 και
µετά είχαν ανακόψει την όποια κίνηση για
πυρηνικό εργοστάσιο στις ΗΠΑ.
O κ. Oµπάµα τόνισε ότι η κυβέρνησή του
προτίθεται να στηρίξει τη χρηµατοδότηση
πιο ασφαλών και καθαρών πυρηνικών
εγκαταστάσεων, προτείνοντας τον
τριπλασιασµό των εγγυήσεων δανείων
που θα διατεθούν για τον σκοπό αυτόν.
Επίσης, επισήµανε ότι υπάρχει συµφωνία
µε τους Ρεπουµπλικάνους σε θέµατα που
άπτονται της πολιτικής για το κλίµα.
O Αµερικανός Πρόεδρος δήλωσε ότι το
νέο εργοστάσιο θα δηµιουργήσει χιλιάδες
νέες θέσεις εργασίας τα αµέσως
επόµενα χρόνια. Πληροφορίες αναφέρουν
ότι η ανακοίνωση αφορά τη δηµιουργία
δύο νέων πυρηνικών αντιδραστήρων στην
πολιτεία της Τζόρτζιας.
SunRay Renewable
και SunPower µαζί
Στον έλεγχο της SunPower περνά η
εταιρεία SunRay Renewable Energy,
ηγετική δύναµη στην ανάπτυξη
φωτοβολταϊκών πάρκων στην Ευρώπη, µε
γραφεία στην Ευρώπη και στη Μέση
Ανατολή και έδρα ανάπτυξης εργασιών
τη Ρώµη. Ενώ η εξαγορά ανέρχεται σε
277 εκατ. δολ., µε την ολοκλήρωση της
συµφωνίας η SunPower θα αποκτήσει
ένα ∆ίκτυο Φωτοβολταϊκών Πάρκων
συνολικής ισχύος άνω των 1.200
Megawatts σε Ιταλία, Γαλλία, Ισραήλ,
Ισπανία, Αγγλία και Ελλάδα.
Η SunRay Renewable Energy είναι µια
ανεξάρτητη εταιρεία παραγωγής ηλιακής
ενέργειας, η οποία αναπτύσσει και
κατασκευάζει η ίδια τα έργα της. Oι
δραστηριότητές της επικεντρώνονται σε
χώρες της Νότιας Ευρώπης, όπου
εφαρµόζεται ένα µοντέλο ανάπτυξης
προσαρµοσµένο στις ανάγκες της
τοπικής κοινωνίας. Η SunRay
συνεργάζεται µε την Denham Capital, µια
παγκόσµια εταιρεία επενδύσεων, για την
ανάπτυξη ∆ικτύου Φωτοβολταϊκών
Πάρκων. Η SunRay έχει γραφεία στη
Μάλτα, στην Ιταλία, στην Ελλάδα, στη
Γαλλία, στην Ισπανία, στο Ισραήλ και στην
Αγγλία.
Η SunPower ιδρύθηκε το 1985 και
κατασκευάζει φωτοβολταϊκά πάνελ
υψηλής τεχνολογίας και απόδοσης. Έχει
γραφεία στη Βόρεια Αµερική, στην
Ευρώπη, στην Αυστραλία και στην Ασία.
Η έδρα της βρίσκεται στο San Jose της
Καλιφόρνιας.
 Παραλειπόµενα
04
Για δύο εβδοµάδες ήταν συνεργάτες οι
Έλληνες ενός µεγάλου επενδυτικού
κεφαλαίου, αλλά έχουν και ακόµη ένα
κοινό: θητεία σε κρατική εταιρεία. O
Χάρης Σαχίνης που έγινε πρόσφατα
ευρύτερα γνωστός στα ελληνικά
14 οικονοµικά πράγµατα -καθώς ανέλαβε
Πρόεδρος και ∆ιευθύνων Σύµβουλος στη
∆ΕΠΑ- υπήρξε για λίγες µέρες σύµβουλος
επενδύσεων στον τοµέα των media για την
Advent International. Στην ίδια εταιρεία ο
Βαγγέλης Μαρτιγόπουλος, πρώην
∆ιευθύνων Σύµβουλος της Cosmote,
µετέχει ως industrial partner για την
Ελλάδα, και αναζητά επενδυτικούς
στόχους για το γνωστό fund.
Όταν είσαι απόφοιτος του πιο φηµισµένου
Πανεπιστηµίου στον κόσµο, σου ανοίγονται
σίγουρα πολλές πόρτες. Είναι όµως και
το… κισµέτ που έκανε να γνωριστούν στον
σύλλογο «Ελλήνων Αποφοίτων του
Πανεπιστηµίου της Βοστώνης» ο Χάρης
Σαχίνης και ο Παύλος Γερουλάνος. Στο
Χάρβαρντ ο Χ. Σαχίνης έχει εκπονήσει
µεταπτυχιακό ∆ιοίκησης Επιχειρήσεων, ενώ
ο Π. Γερουλάνος µεταπτυχιακό στη
∆ηµόσια ∆ιοίκηση. Έτσι, όταν ο πρώην
επικεφαλής των εκδόσεων µε ειδίκευση
στον ενεργειακό τοµέα McGraw-Hill
αποφάσισε να επιστρέψει στα πάτρια
εδάφη, η γνωριµία αυτή άνοιξε τις πόρτες
ώστε ο… Harry να επιλεγεί νέος Πρόεδρος
στη ∆ηµόσια Επιχείρηση Αερίου (∆ΕΠΑ).
Αφαιρούνται από τα Ελληνικά Πετρέλαια
τα δικαιώµατα έρευνας που είχαν στο
Μαυροβούνιο; Αυτό προκύπτει από
δηλώσεις του υπουργού Oικονοµίας της
χώρας, τις οποίες µεταδίδουν σερβικά
µέσα ενηµέρωσης. Σύµφωνα λοιπόν µε
τον κ. Branko Vujovic, ο ελληνικός όµιλος
πλέον δεν διαθέτει κανένα δικαίωµα για
έρευνα στη χώρα. Η κυβέρνηση του
Μαυροβουνίου φέρεται να εκφράζει
ανεπισήµως δυσαρέσκεια, επειδή µέχρι
σήµερα δεν έχουν προχωρήσει οι έρευνες
στη θαλάσσια περιοχή που εκτείνεται από
την Prevlaka στο Sveti Stefan, όπου και
έχουν οριοθετηθεί τα ερευνητικά µπλοκ Ι
και ΙΙ. Τα δικαιώµατα Ε&Π στις περιοχές
αυτές είχαν περάσει στα Ελληνικά
Πετρέλαια µέσω της εξαγοράς της
Jugopetrol AD Kotor το 2003.
Ενδιαφέροντα όσα συνέβησαν σε σχέση µε
τον ΣΕΕΠΕ και το ΥΠΕΚΑ. Καταρχάς, όταν
ξέσπασε η νέα κόντρα των εταιρειών
εµπορίας µε τους βενζινοπώλες για τις
ταµειακές, ο Γενικός Γραµµατέας
Ενέργειας κάλεσε σε σύσκεψη τους
εκπροσώπους των δύο πλευρών. Μόνον
που στη σύσκεψη, στην οποία ο ΣΕΕΠΕ
εκπροσωπήθηκε από τον τότε Πρόεδρο Γ.
Γεωργίου, δεν προσήλθε τελικά ο κ.
Μαθιουδάκης αλλά υπηρεσιακοί
παράγοντες της αρµόδιας διεύθυνσης.
Η συνέχεια είναι γνωστή, καθώς λίγες
µέρες αργότερα ο κ. Γεωργίου
αποχώρησε από τη θέση του Προέδρου,
για να αναλάβει αντ’ αυτού ο επικεφαλής
της εταιρείας Ελληνικά Καύσιµα, Σ.
Χριστογιάννης. Ναι, καλά θυµάστε,
πρόκειται για τον ∆ιευθύνοντα Σύµβουλο
της BP, µόνο που η εταιρεία -παρότι
διατηρεί το σήµα της πολυεθνικής-
επισήµως ονοµάζεται «Ελληνικά Καύσιµα»
και έχει ως Πρόεδρο τον Τ. Γιαννίτση, τον
Πρόεδρο του οµίλου των Ελληνικών
Πετρελαίων και ∆ιευθύνοντα Σύµβουλο
τον κ. Χριστογιάννη. Έφυγε δηλαδή ένας
Πρόεδρος προερχόµενος από τα Ελληνικά
Πετρέλαια, και ήρθε ένας άλλος
Πρόεδρος, ο οποίος προέρχεται µεν από
την πολυεθνική που αποχώρησε από τη
χώρα µας, αλλά παρ’ όλα αυτά κατάφερε
να ενταχθεί στο δυναµικό του
διυλιστηριακού οµίλου.
Σε «ανάκριση» υποβλήθηκαν οι µάνατζερ
και οι επιχειρηµατίες που βρέθηκαν στο

Λονδίνο για το conference του European
Securities Network, καθώς η αρνητική
διάθεση των ξένων επενδυτών ήταν κάτι
παραπάνω από φανερή. Όσοι ξένοι
επενδυτές και µεγάλα funds µπήκαν στη
διαδικασία να συµµετέχουν σε ραντεβού
µε ελληνικές εταιρείες έκαναν ξεκάθαρο
στους συνοµιλητές τους ότι πλέον
φοβούνται την Ελλάδα. Και ο φόβος αυτός
είναι ανεξάρτητος σε σχέση µε τις
προοπτικές που παρουσιάζουν οι
ελληνικές εταιρείες. Βεβαίως, στην
Ελλάδα κάποιοι βολεύονται να «βλέπουν»
ενορχηστρωµένες επιθέσεις
κερδοσκόπων που επιθυµούν τη
χρεωκοπία της χώρας. Στην
πραγµατικότητα όµως, οι εκπρόσωποι των
ξένων θεσµικών ρωτούσαν απλά και
αυτονόητα πράγµατα που διερευνά
κάποιος όταν πρόκειται να
πραγµατοποιήσει µια επένδυση: «Θα
αυξηθεί ο φορολογικός συντελεστής; Θα
ξαναβάλει η κυβέρνηση έκτακτη
εισφορά;». Τόσο απλά ερωτήµατα. Και το
δράµα των Ελλήνων εκπροσώπων ήταν ότι
δεν µπορούσαν να τους απαντήσουν, γιατί
πολύ απλά ουδείς γνωρίζει, ούτε καν η
κυβέρνηση, λένε οι κακές γλώσσες. Παρ’
όλα αυτά, για την ιστορία, να µεταφέρουµε
τις πληροφορίες ότι κάποια ενδιαφέροντα
«ψώνια» έγιναν από σοβαρούς επενδυτές,
πάντα σε σοβαρές τοποθετήσεις…
Πρόκειται για ένα σηµαντικό deal που
σηµατοδοτεί -σύµφωνα µε πολλούς- µια
νέα προοπτική για τους δύο οµίλους.
O λόγος για τη µεταβίβαση της εταιρείας
ΕΤΑ∆Ε από τη ΜΕΤΚΑ του οµίλου
Μυτιληναίου στην Τέρνα των Γ. Περιστέρη
και Ν. Κάµπα, έναντι ποσού 42,515 εκατ.
ευρώ. Η ΕΤΑ∆Ε, θυγατρική κατά 100%
της ΜΕΤΚΑ, συµµετέχει µε ποσοστό 90%
στην κοινοπραξία κατασκευής του έργου
του ΑΗΣ Μεγαλόπολης. Τη δε Τέρνα
αφορά το µεγαλύτερο έργο κατασκευής
για λογαριασµό της ∆ΕΗ, ενώ πρόσφατα η
εταιρεία ανέλαβε έπειτα από διαγωνισµό
την κατασκευή της νέας µονάδας στη
Ρόδο. Από την πλευρά της ΜΕΤΚΑ
ακολούθησε λίγες µέρες αργότερα η
ανάληψη ενός νέου (το δεύτερο κατά
σειρά) έργου στην Τουρκία.
Στη Σαµψούντα της γείτονας θα
κατασκευαστεί µονάδα
ηλεκτροπαραγωγής φυσικού αερίου
ισχύος 870 MW για λογαριασµό της
εταιρείας BORASCO, η οποία είναι
θυγατρική της αυστριακής OMV.
Εκτός του νέου έργου, η ΜΕΤΚΑ έχει
αναλάβει συνολικά 6 µεγάλα ενεργειακά
έργα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό,
προϋπολογισµού άνω των 2 δισ. Ενώ
επίκεινται ανακοινώσεις, γνωρίζουµε ότι
µόνον στην Τουρκία το ανεκτέλεστο νέο
έργο φτάνει το 1 δισ. ευρώ.
Στα 2.500 δολάρια/ΜΤ φτάνει σιγά σιγά το
αλουµίνιο, από τα 1.200 δολάρια στα οποία
είχε πέσει στην κορύφωση της διεθνούς
οικονοµικής κρίσης τον Μάρτιο του 2009...
Εν τω µεταξύ η ALCOA, από 5 δολάρια που
είχε φτάσει την ίδια περίοδο, ξεπέρασε
στα µέσα Φεβρουαρίου τα 17 δολάρια.
O ΜΥΤΙΛ το ίδιο διάστηµα από το χαµηλό
των 3,50 ευρώ το «παλεύει» στα 5 ευρώ…
Γινόµαστε µάρτυρες της πλήρους απαξίωσης
ακόµα και των καλύτερων ελληνικών
εταιρειών, ακόµα και εκείνων που
δραστηριοποιούνται στο διεθνές περιβάλλον,
αλλά είχαν την ατυχία να έχουν έδρα την
Ελλάδα...
Πέρυσι στις αρχές του έτους, η µισή
Ευρώπη είχε «παγώσει» εξαιτίας της
ρωσοουκρανικής κρίσης, που προκάλεσε
το κλείσιµο των στροφίγγων του αερίου,
µε αποτέλεσµα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή να
ξεκινήσει τον διάλογο για την ενεργειακή
ασφάλεια και την ανάγκη µερικής
απεξάρτησης από το ρωσικό αέριο. Φέτος
όµως τα πράγµατα είναι διαφορετικά.
Μάλιστα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επαίνεσε
τις προσπάθειες της Ρωσίας για τη
δηµιουργία ενός µηχανισµού έγκαιρης
ειδοποίησης για την αποφυγή νέου «µπλακ
άουτ» στο φυσικό αέριο. Αφορµή για να
δοθούν τα εύσηµα στην Επιτροπή στάθηκε
το έγκαιρο σήµα που έστειλε η Ρωσία για
πιθανή διακοπή της ροής του αερίου προς
τη ∆. Ευρώπη µέσω Σλοβακίας, και το
οποίο είχε ως αποτέλεσµα την
κινητοποίηση όλων µε σκοπό την αποφυγή 15
µελλοντικών νέων προβληµάτων.
Τρίβουν τα χέρια τους στη Μαρίνου Αντύπα,
όπου βρίσκονται τα γραφεία της ΜΕΤΚΑ, µε
τις business στη «διπλανή» Τουρκία και δη
µε… Γερµανόφωνους. Toν Φεβρουάριο
ήταν η σειρά των Αυστριακών της OMV να
επιλέξουν την ελληνική κατασκευαστική για
τη µονάδα των 870 MW στη Σαµψούντα.
Είχαν προηγηθεί τον Oκτώβριο οι Γερµανοί
της RWE που επίσης εµπιστεύτηκαν τον Γ.
Μυτιληναίο και τους µηχανικούς του για τη
µονάδα 775 MW που θα φτιάξουν στo
Ντενιζλί. Έτσι, το ανεκτέλεστο έργο στη
γειτονική χώρα έφτασε κοντά στο 1 δισ.
Αουφίντερζεν, γιαβρίµ…
Oικολόγοι µόνον στα λόγια αποδεικνύονται οι
ελληνικές περιβαλλοντικές οργανώσεις. Και
αυτό γιατί ενώ υπάρχει πλέον η δυνατότητα
για την Greepeace, τη WWF και τους άλλους
«οικολογούντες» να προµηθεύονται
«πράσινα» πιστοποιητικά για το ρεύµα που
καταναλώνουν, αυτοί τα αγνοούν επιδεικτικά.
Αλλά το «πράσινο» πιστοποιητικό κοστίζει
λίγο πιο ακριβά. Oπότε σου λένε, ας
πληρώσουν όλοι οι άλλοι…
16
05
Ι∆ΙΩΤΕΣ vs ∆ΕΗ:
«ΠOΛΕΜOΣ» ΤΙΜΩΝ
ΣΤO ΗΛΕΚΤΡΙΚO
Το ιδιωτικό ρεύµα «χτυπάει» την πόρτα
των νοικοκυριών, µε τα πρώτα «πακέτα»
των ανταγωνιστών της ∆ΕΗ να έχουν
κάνει ήδη την εµφάνισή τους στην αγορά,
φέρνοντας µαζί τους ένα «πόλεµο»
εκπτώσεων στα τιµολόγια.

Του Γιώργου Φιντικάκη

Η ανακοίνωση στις αρχές Φεβρουαρίου
της Verbund, της αυστριακής κρατικής
εταιρείας ηλεκτρισµού, ότι εισέρχεται
στην ελληνική αγορά οικιακού ρεύµατος,
παρέχοντας εκπτώσεις 15 - 20% έναντι
των τιµών της ∆ΕΗ για συγκεκριµένες
κατηγορίες καταναλωτών (µεγάλους
οικιακούς, επαγγελµατίες και εµπόρους),
ενεργοποίησε τα αντανακλαστικά της
τελευταίας. Η ∆ΕΗ γνωρίζει ότι, αν
καθίσει µε τα χέρια σταυρωµένα, θα
βρεθεί σύντοµα από θέση ισχύος, σε θέση
άµυνας.
Η απάντηση που ετοιµάζει η ∆ΕΗ στην
επιθετική πολιτική της Verbund, που
φιλοδοξεί να της αποσπάσει µερίδιο 10%
ως το 2013, θα είναι να µειώσει και εκείνη
τα τιµολόγιά της στις ίδιες κατηγορίες
πελατών που στοχεύει και ο ανταγωνιστής
της, δηλαδή στα 430.000 νοικοκυριά µε
καταναλώσεις άνω των 2.000
κιλοβατώρων το τετράµηνο και στις
800.000 περίπου µικρές, µεσαίες και
µεγάλες επιχειρήσεις.
Την πρόταση για µειώσεις η κρατική
επιχείρηση την έχει συµπεριλάβει σε ένα
συνολικότερο σχέδιο αναδιάρθρωσης των
τιµολογίων της, το οποίο έχει υποβάλει
στη Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας από τον
περασµένο Νοέµβριο, χωρίς ωστόσο
ακόµη να έχει εγκριθεί. Όσο αυτό θα
καθυστερεί, τόσο η Verbund που δεν
δεσµεύεται όπως η ∆ΕΗ µε ρυθµιζόµενα
από το κράτος τιµολόγια, θα της αποσπά
πελατεία, «ανοίγοντας έτσι την όρεξη» και
στους άλλους µνηστήρες του ιδιωτικού
ρεύµατος.
Τον δρόµο των αυστριακών εξετάζουν να
ακολουθήσουν και άλλες επιχειρήσεις,
όπως η Elpedison (κοινή εταιρεία που
έχουν συστήσει στον ηλεκτρισµό ο όµιλος
των Ελληνικών Πετρελαίων και η ιταλική
Edison), η θυγατρική της ελβετικής EGL,
ενώ στη λιανική -αλλά µε πολύ µικρή
παρουσία από πλευράς πελατών- έχει 17
εδώ και λίγο καιρό η εταιρεία Aegean
Power (συµφερόντων οµίλου
Mελισσανίδη).
Μπροστά στον φόβο µήπως οι
ανταγωνιστές της γίνουν πολλοί, η ∆ΕΗ
πιέζει έντονα τις τελευταίες εβδοµάδες
την ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος
και τη ΡΑΕ, ώστε να ολοκληρωθούν το
ταχύτερο δυνατό οι διαδικασίες έγκρισης
των νέων της µειωµένων τιµολογίων, για
να να τεθούν σε ισχύ το συντοµότερο
δυνατό, ει δυνατόν και µέσα στο Μάρτιο.
Oι νέοι όροι του παιχνιδιού
Το βέβαιο είναι πως η είσοδος στον χώρο
των πρώτων ιδιωτικών «∆ΕΗ», αλλάζει
τους όρους του παιχνιδιού και φιλοδοξεί
να φέρει µειώσεις στα τιµολόγια του
ηλεκτρικού ρεύµατος, προς όφελος του
καταναλωτή. Όπως ακριβώς δηλαδή
συνέβη στον τοµέα της σταθερής και της
κινητής τηλεφωνίας, όταν στις αρχές της
O ανταγωνισµός ρίχνει τις τιµές στο ρεύµα
Oι πελάτες της ∆ΕΗ στον οικιακό τοµέα ανά κατηγορία
0 - 800 kwh 2.517.000 πελάτες
8010-01.600 kwh 1.970.000 πελάτες
1.601 - 2.000 kwh 439.000 πελάτες
2.001 kwh και πάνω 430.000 πελάτες
Πώς σκοπεύει η ∆ΕΗ να απαντήσει στην επίθεση που δέχεται
Ετοιµάζει µειώσεις και στα δικά της τιµολόγια, τα Oι µειώσεις αυτές θα είναι αντίστοιχες
οποία αφορούν τις κατηγορίες των καταναλωτών µε εκείνες του ανταγωνισµού,
που δέχονται «επίθεση» (µεγάλοι οικιακοί πελάτες, δηλαδή της τάξης του 15% - 20%.
επαγγελµατικές καταναλώσεις).
Επίσης ζητάει οι επιδοτήσεις αυτές,
Έχει επίσης ζητήσει να αναλάβουν και οι ιδιώτες την που θα καταβάλλουν οι ιδιώτες, να
«επιδότηση» των πολύ χαµηλών και ζηµιογόνων τοποθετούνται σε έναν κοινό «κουµπαρά»,
αγροτικών, οικιακών και βιοµηχανικών τιµολογίων. τα κεφάλαια του οποίου θα καλύπτουν
τις ανάγκες των συγκεκριµένων
καταναλωτών σε ηλεκτρικό ρεύµα.
18 δεκαετίας του ’90 ο OΤΕ έχασε το
µονοπώλιο, µε την είσοδο των πρώτων
εναλλακτικών παρόχων. Άλλωστε, η
διαδικασία αλλαγής παρόχου ηλεκτρικού
ρεύµατος είναι εξαιρετικά απλή. Με τον
ίδιο απλό τρόπο που µπορεί κανείς να
φύγει σήµερα από τον OΤΕ, θα µπορεί
πλέον να φύγει και από τη ∆ΕΗ. Το
κίνητρο υπάρχει και είναι η τιµή που
προσφέρουν οι ιδιώτες, οι οποίοι
αξιοποιούν τις χαµηλές τιµές των
καυσίµων και, κατ’ επέκταση, το χαµηλό
κόστος απόκτησης του ρεύµατος στη
χονδρική.
Γιατί εισέρχονται τώρα;...
Η λέξη-κλειδί που εξηγεί το γιατί οι
ιδιώτες δεν εισέρχονταν τόσα χρόνια στη
λιανική (η αγορά έχει απελευθερωθεί από
το 2001), αλλά επέλεξαν να το κάνουν
φέτος, είναι η συγκυρία της οικονοµικής
κρίσης που έχει ρίξει σε πολύ χαµηλά
επίπεδα τη λεγόµενη «Oριακή Τιµή
Συστήµατος». Είναι η τιµή που
διαµορφώνεται στην ηµερήσια αγορά
ρεύµατος και στην οποία αγοράζουν όσες
εταιρείες έχουν άδεια προµήθειας, σαν τη
Verbund.
Μέχρι πρότινος η αυστριακή εταιρεία,
όπως και άλλοι προµηθευτές, δεν έκαναν
τίποτα άλλο από το να αγοράζουν ρεύµα
σε χαµηλές τιµές από τα Βαλκάνια και να
το πουλούν στην ελληνική χονδρεµπορική
αγορά όπου οι τιµές ήταν αρκετά υψηλές,
κερδίζοντας από τη διαφορά.
∆ραστηριοποιούνταν δηλαδή µόνο στη
χονδρική και όχι στη λιανική, όπου ο µόνος
«παίκτης» ήταν η ∆ΕΗ. Μόνον η ∆ΕΗ
αγόραζε υποχρεωτικά ρεύµα από την
ηµερήσια αγορά για να το πουλήσει εν
συνεχεία στους πελάτες της, µε τιµολόγια
που, επειδή για λόγους κοινωνικής
πολιτικής καθορίζονται από το κράτος,
συνέβη συχνά µέσα στο 2008 -λόγω
ακριβώς του «ράλι» των καυσίµων- να
είναι χαµηλότερα από τις τιµές απόκτησης
του ρεύµατος στη χονδρική. ∆εν είναι
τυχαίο ότι το 2008 έκλεισε µε ζηµίες (για
πρώτη φορά στην ιστορία της επιχείρησης
την τελευταία δεκαετία) ύψους 306 εκατ.
ευρώ.
Η οικονοµική όµως κρίση του 2009, που
έριξε κατακόρυφα τις διεθνείς τιµές του
πετρελαίου και, κατ’ επέκταση, το κόστος
παραγωγής του ρεύµατος, άλλαξε τα
δεδοµένα. Αυτός ήταν και ο βασικότερος
λόγος που οι ιδιώτες έκαναν φέτος την
εµφάνισή τους στη λιανική και δεν την
Η απάντηση που ετοιµάζει η
∆ΕΗ στην επιθετική πολιτική
της Verbund, που φιλοδοξεί
να της αποσπάσει µερίδιο 10%
ως το 2013, θα είναι να µειώσει
και εκείνη τα τιµολόγιά της
στις ίδιες κατηγορίες πελατών
που στοχεύει και
ο ανταγωνιστής της
ανέβαλαν για το 2011, όπως κάνουν
συνεχώς τα τελευταία χρόνια. Η Oριακή
Τιµή Συστήµατος το 2009 διαµορφώθηκε
γύρω στα 35 ευρώ τη µεγαβατώρα, όταν
το 2008 είχε ξεπεράσει -για ορισµένους
µήνες- ακόµη και τα 100 ευρώ. Εάν τα
τιµολόγια της ∆EH δεν ήταν ρυθµιζόµενα,
η χαµηλή αυτή τιµή θα µετακυλιόταν στους
καταναλωτές, οι οποίοι θα έβλεπαν τους
λογαριασµούς τους να µειώνονται
σηµαντικά. Επειδή όµως δεν είναι
ρυθµιζόµενα, τη διαφορά καρπώνεται
φέτος η ∆EH αυξάνοντας την κερδοφορία
της, κατά το ίδιο σκεπτικό που είδε την
κερδοφορία της να «εξαφανίζεται» το
2008, όταν η τιµή αυτή διαµορφώθηκε σε
επίπεδα πάνω από τα τιµολόγια πώλησης
της κιλοβατώρας στη λιανική.
Και επειδή οι ιδιώτες επενδυτές δεν
δεσµεύονται µε ρυθµιζόµενα τιµολόγια,
αξιοποιούν τη συγκυρία της χαµηλής τιµής
της κιλοβατώρας προσφέροντας
εκπτώσεις. Τα εµπορικά και
επαγγελµατικά τιµολόγια, όπως και αυτά
που αφορούν τις υψηλές οικιακές
καταναλώσεις, προσφέρονται για κέρδη,
αφού η ∆EH –δηλαδή οι εκάστοτε
κυβερνήσεις, διότι αυτές αποφασίζουν- τα
διατηρεί σε υψηλές τιµές για να επιδοτεί
µέσω αυτών τα υπόλοιπα τιµολόγια που
στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής,
θέλει να τα κρατά χαµηλά, όπως για
παράδειγµα τα αγροτικά, τα βιοµηχανικά
και των πολυτέκνων. Γι’ αυτό και η
επιχείρηση επιδιώκει να επανασχεδιάσει
τα τιµολόγιά της κατά τρόπο που να
κατανέµεται πιο οµοιόµορφα και
ορθολογικά το κόστος ανάµεσα στις
διάφορες κατηγορίες πελατών. Η
συγκεκριµένη κίνηση θα έχει ως
αποτέλεσµα να µην παρατηρείται το
σηµερινό φαινόµενο 2 - 3 τιµολογίων από
τα 31 συνολικά διαφορετικά που υπάρχουν
ανά οµάδες καταναλωτών, µε τα οποία
επιδοτεί το κόστος των άλλων πελατών.
Η «σταυροειδής επιδότηση»
Το µοντέλο αυτό ονοµάζεται «σταυροειδής
επιδότηση» και τώρα που ανοίγει η αγορά
απειλεί σοβαρά τα οικονοµικά της ∆ΕΗ,
αφού οι πελάτες που χάνει είναι ακριβώς
εκείνοι (εµπορικές επιχειρήσεις,
επαγγελµατίες, µεγάλοι οικιακοί πελάτες)
που τόσα χρόνια «χρηµατοδοτούσαν» το
έλλειµµα που της δηµιουργούσαν όλοι οι
υπόλοιποι (οικιακοί µε πολύ χαµηλές
καταναλώσεις, αγρότες, πολύτεκνοι κ.ά.).
Για να κατανοήσει κανείς τι εννοούµε µε
τον όρο «χρηµατοδοτούσαν», ας δούµε
κάποια νούµερα: Νοικοκυριά µε
κατανάλωση πάνω από 3.000 kwh/4µηνο
(η µέση κατανάλωση στην Ελλάδα είναι
1.000 kwh/4µηνο) τιµολογούνται σήµερα
από τη ∆ΕΗ προς 168,5
ευρώ/µεγαβατώρα, ενώ οι επαγγελµατίες
χαµηλής τάσης προς 154,3
ευρώ/µεγαβατώρα.
Αντίθετα, οι αγρότες στη χαµηλή τάση
παίρνουν ρεύµα µόλις προς 47,3
ευρώ/µεγαβατώρα, όσοι βρίσκονται στη
µέση τάση προς 40,4 ευρώ/µεγαβατώρα, 19
ενώ οι βιοµηχανικοί πελάτες (υψηλή
τάση) τιµολογούνται µε 61,9 ευρώ τη
µεγαβατώρα. Oι πρώτοι επιδοτούν τους
τελευταίους, από τους οποίους η ∆ΕΗ
«µπαίνει µέσα». Αν λοιπόν η επιχείρηση
χάσει µερίδιο των «καλών» της πελατών,
τότε αυτοµάτως η «µαύρη τρύπα» που
θα δηµιουργηθεί λόγω των
«σταυροειδών επιδοτήσεων» θα είναι
µεγάλη.

Τι εκπτώσεις παρέχει η Verbund

10% σε σχέση µε τη ∆ΕΗ για οικιακές καταναλώσεις 15% σε σχέση µε τη ∆ΕΗ για κατανάλωση
2.000 - 3.000 kwh/4µηνο από 3.000 kwh /4µηνο και άνω

Και πού στοχεύει

Στις 800.000 επαγγελµατικές
Στους 430.000 οικιακούς πελάτες της ∆ΕΗ καταναλώσεις (αρτοποιεία, φούρνοι,
µε κατανάλωση από 2.000 kwh και πάνω κρεοπωλεία, µικρές επιχειρήσεις,
γραφεία, καταστήµατα, κλπ)
Σε µερίδιο 10% στην αγορά λιανικής µέχρι το 2013 (σήµερα κατέχει γύρω στο 1%)

Η ποιότητα του «ιδιωτικού» ρεύµατος

Αναφορικά µε την ποιότητα του ρεύµατος, αυτή παραµένει η ίδια, αφού θα
συνεχίσει να φτάνει στον καταναλωτή µέσω του δικτύου της ∆ΕΗ, όπως
ακριβώς συµβαίνει στην τηλεφωνία, όπου οι ιδιωτικές εταιρείες παρέχουν τις
υπηρεσίες τους µέσω του δικτύου του OΤΕ. Απλώς ο καταναλωτής θα λαµβάνει
πλέον δύο λογαριασµούς αντί για έναν. Έναν από τον νέο πάροχο µε την
ενέργεια που καταναλώνει και τις χρεώσεις που τη συνοδεύουν (το ενοίκιο που
πληρώνει για τη χρήση του δικτύου, τις υπηρεσίες κοινής ωφέλειας που
εισπράττονται και καταβάλλονται στον ∆ιαχειριστή του Συστήµατος καθώς και
το τέλος ΑΠΕ), και έναν από τη ∆ΕΗ, στην οποία θα αναγράφονται τα τέλη για
τον ∆ήµο και την ΕΡΤ. O υπάλληλος ή ο υπεργολάβος της ∆ΕΗ που έκανε τις
περιοδικές καταµετρήσεις του ρολογιού όσο ο πελάτης ανήκε στην κρατική
επιχείρηση, θα εξακολουθήσει να περνάει και να µετρά το ρολόι, µε τη διαφορά
ότι οι µετρήσεις αυτές θα αποστέλλονται πλέον στη νέα εταιρεία.
20 Το σχέδιο της ∆ΕΗ για τον «κουµπαρά»
Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο και επειδή η
οικονοµική κρίση δεν προσφέρεται για
αυξήσεις στο ρεύµα, η πρόταση της ∆ΕΗ
προς τη ΡΑΕ και το υπουργείο
Περιβάλλοντος, η οποία δεν έχει ακόµη
εγκριθεί, είναι να αναλάβουν και οι
ιδιώτες να «επιδοτούν» τα πολύ χαµηλά
και ζηµιογόνα αγροτικά, οικιακά και
βιοµηχανικά τιµολόγια, ανάλογα µε την
ποσότητα της ενέργειας που
καταναλώνουν οι πελάτες. Η ίδια πρόταση
προβλέπει ότι οι επιδοτήσεις αυτές που
θα καταβάλλουν οι ιδιώτες θα
τοποθετούνται σε έναν κοινό «κουµπαρά»,
τα κεφάλαια του οποίου θα καλύπτουν τις
ανάγκες σε ηλεκτρικό ρεύµα των
συγκεκριµένων καταναλωτών.
Τυχόν υιοθέτηση αυτής της πρότασης και
ενσωµάτωση των εν λόγω χρεώσεων στα
τιµολόγια των ιδιωτών σηµαίνει ότι θα
χαθεί το συγκριτικό πλεονέκτηµα που
έχουν έναντι της ∆ΕΗ, αφού το κόστος
τους θα εξισωθεί ουσιαστικά µε το δικό
της. Πέραν, ωστόσο, της εύλογης
αντίδρασης εκ µέρους των ιδιωτών, οι
τελευταίοι έχουν και κάποια επιχειρήµατα.
Στην πρόταση της ∆ΕΗ να επιµεριστεί στις
άλλες εταιρείες το κόστος από τα σχετικά
φθηνά τιµολόγια των «ευπαθών οµάδων»,
η Verbund επισηµαίνει ότι τα τιµολόγια των
προγραµµάτων της περιλαµβάνουν ούτως
ή άλλως το κόστος των υπηρεσιών κοινής
ωφέλειας, τα γνωστά ως ΥΚΩ. (Με τον
όρο «ΥΚΩ», εννοούµε την υποχρέωση της
∆ΕΗ να παρέχει ρεύµα στους
καταναλωτές των νησιών σε τιµές κάτω
του κόστους, για λόγους κοινωνικής
πολιτικής). Η Verbund µάλιστα είχε
προσφύγει στην ΕΕ και στο Συµβούλιο
Επικρατείας, όταν η πρώην κυβέρνηση
αποφάσισε να µην επιβαρύνεται µόνον η
∆ΕΗ, αλλά να επιµεριστούν και στα
τιµολόγια των ιδιωτών οι χρεώσεις για τις
υπηρεσίες αυτές .
Ανεξαρτήτως, ωστόσο, της έκβασης που
θα έχει η προσφυγή, τα τιµολόγια της
Verbund εµπεριέχουν σύµφωνα µε την ίδια

Η διαδικασία αλλαγής παρόχου

Η διαδικασία για να φύγει ένας καταναλωτής από τη ∆ΕΗ και να αλλάξει πάροχο
είναι η ακόλουθη: Κατ’ αρχάς, συµπληρώνει µια αίτηση για προµήθεια
ηλεκτρικού ρεύµατος προς την εταιρεία της επιλογής του, επισυνάπτει µια
φωτοτυπία ενός πρόσφατου εκκαθαριστικού λογαριασµού της ∆ΕΗ και της
ταυτότητάς του, και τα αποστέλλει στον νέο πάροχο. Εν συνεχεία, ο
εναλλακτικός πάροχος στέλνει την αίτηση στη ∆ΕΗ (και στον διαχειριστή του
δικτύου) και µετά την πάροδο ενός µήνα ενεργοποιείται ο λογαριασµός του
πελάτη στη νέα εταιρεία. Συγκεκριµένα, έναν µήνα µετά την υποβολή της
αίτησης, υπάλληλος ή εργολάβος της ∆ΕΗ αναλαµβάνει να επισκεφτεί την οικία
του πελάτη και να καταγράψει την ένδειξη του ρολογιού τη συγκεκριµένη
ηµέρα. Με βάση αυτήν τη µέτρηση, η ∆ΕΗ αποστέλλει τον τελευταίο
εκκαθαριστικό λογαριασµό προς τον πελάτη, του επιστρέφει το ποσό εγγύησης
που είχε καταβάλει όταν ενεργοποίησε τη σύνδεση και, στη συνέχεια, ο νέος
πάροχος αρχίζει να τον τιµολογεί για την ενέργεια που καταναλώνει.
όλες τις χρεώσεις που προβλέπει το
ισχύον θεσµικό πλαίσιο,
συµπεριλαµβανοµένων και των ΥΚΩ και
του τέλους ΑΠΕ. Εκτιµά µάλιστα ότι η
χρέωση για τις υπηρεσίες κοινής
ωφέλειας, αφορά κυρίως την κάλυψη του
έξτρα κόστους της ∆ΕΗ στα Μη
∆ιασυνδεδεµένα Νησιά, ενώ υποστηρίζει
ότι στα νησιά αυτά δεν µπορούν να 21
δραστηριοποιηθούν ιδιωτικές εταιρείες,
αφήνοντας έτσι να εννοηθεί ότι η ∆ΕΗ δεν
επιτρέπει την απελευθέρωση της
νησιωτικής αγοράς.

Ποια είναι η Verbund

Η Verbund, η οποία συνεργάζεται στην Ελλάδα µε την
ελληνική Energa της οικογένειας Φλώρου µέσω κοινής
εταιρείας (55 - 45%), είναι η πρώτη που «σπάει» το
µονοπώλιο της ∆ΕΗ στο οικιακό ρεύµα. O µεγαλύτερος
παραγωγός της Aυστρίας, µε δραστηριότητα στον τοµέα της
εµπορίας ηλεκτρικής ενέργειας σε 20 ακόµη χώρες, έχει
ήδη παρουσία στην ελληνική αγορά από το 2009. Τότε
ξεκίνησε να παρέχει «πακέτα» ηλεκτρικού ρεύµατος σε
εµπορικές επιχειρήσεις και επαγγελµατίες, βάζοντας στο
στόχαστρο τους 5.000 πελάτες της ∆ΕΗ στη µέση τάση.
Σήµερα έχει εντάξει στο χαρτοφυλάκιό της 1.300 από αυτούς
(σούπερ µάρκετ, όπως Σκλαβενίτης, Ατλάντικ, Α-Β
Βασιλόπουλος, Βερόπουλος, πολυκαταστήµατα, τραπεζικά
δίκτυα, εταιρείες), κατέχοντας µερίδιο 1% της αγοράς.
Ωστόσο, σύµφωνα µε τη διοίκησή της στοχεύει να αυξήσει το
µερίδιό της σε 10% ως το 2013.
Τα τέσσερα εκπτωτικά «πακέτα» που ανακοίνωσε στις αρχές
Φεβρουαρίου απευθύνονται στις επαγγελµατικές
καταναλώσεις που εντάσσονται στην κατηγορία τιµολογίων
Γ21 και Γ22 (µικρά εργαστήρια, κρεοπωλεία, αρτοποιεία,
φούρνους κ.λπ.), καθώς και στις µεγάλες οικιακές
καταναλώσεις.
Τα δύο «πακέτα» Business I και Bussines II απευθύνονται
στις επιχειρήσεις και προσφέρουν έκπτωση από 10 - 20%. Oι
εκπτώσεις κλιµακώνονται ανάλογα µε την εξοικονόµηση
ενέργειας που επιτυγχάνεται. Έτσι για χρεώσεις µέχρι και
140 ευρώ η έκπτωση είναι 20%, από 140 έως 280 ευρώ είναι
15% και από 280 ευρώ και πάνω η έκπτωση περιορίζεται στο
10%. Για τα πρώτα 140 ευρώ ο καταναλωτής θα έχει όφελος
28 ευρώ έναντι όσων πλήρωνε στη ∆ΕΗ, και για κατανάλωση
µέχρι τα 300 ευρώ το όφελος θα είναι 51 ευρώ.
Στα νοικοκυριά, η εταιρεία απευθύνεται µε δύο επίσης
«πακέτα»: Το Green Home I για καταναλώσεις άνω των 2.000
κιλοβατώρων το τετράµηνο, προσφέροντας έκπτωση 10%,
και το Green Home II για καταναλώσεις άνω των 3.000
κιλοβατωρών το τετράµηνο (περίπου 430.000 καταναλωτές),
προσφέροντας έκπτωση της τάξης του 15%. Για τις
καταναλώσεις κάτω των 2.000 κιλοβατώρων το τιµολόγιο της
Verbund είναι ακριβότερο από αυτό της ∆EH και, ως εκ
τούτου, µη ανταγωνιστικό. H αυστριακή εταιρεία θα επιδιώξει
είσοδο σ' αυτήν την κατηγορία προσφέροντας τιµολόγιο
χωρίς πάγιο και θα «ποντάρει» και στις περιβαλλοντικές
ευαισθησίες των καταναλωτών, αξιοποιώντας το πράσινο
προφίλ της, καθώς το 90% της παραγωγής της προέρχεται
από υδροηλεκτρικούς σταθµούς.
Με οικολογικό προφίλ
Συγκεκριµένα, η εταιρεία υποστηρίζει ότι µε το «πακέτο»
Green Ηome, ο πελάτης της συµβάλλει στην προστασία του
περιβάλλοντος. Και αυτό καθώς η επιχείρηση δεσµεύεται ότι
όση ενέργεια καταναλώσει ο πελάτης της άλλη τόση θα
παραχθεί από Ανανεώσιµες Πηγές- εν προκειµένω από τα
υδροηλεκτρικά εργοστάσια που έχει η µητρική στην Αυστρία-,
από την οποία και αγοράζει τα λεγόµενα «πράσινα
πιστοποιητικά» ή «green certificates». Τα εν λόγω
πιστοποιητικά θα πιστοποιούν ότι η συγκεκριµένη ποσότητα
ενέργειας παρήχθη από ΑΠΕ και θα εκδίδονται από την
Αυστριακή Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ).
22
06
ΛΙΦΤΙΓΚ ΚΤΗΡΙΩΝ:
OΛΕΣ OI ΑΝΑΤΡOΠΕΣ
ΣΤΗΝ KΤΗΜΑΤΑΓOΡΑ
Μονόδροµο για τους ιδιοκτήτες
εκατοντάδων χιλιάδων ακινήτων στην
Ελλάδα θα αποτελέσει σύντοµα η
ενεργειακή αναβάθµιση της περιουσίας
τους, προκειµένου τα επόµενα χρόνια να
µη µειωθεί η αξία µεταπώλησής της. Το
νέο καθεστώς που θα αρχίσει να
εφαρµόζεται και στην πράξη στη χώρα
µας από τον προσεχή Ιούνιο, προβλέπει
ότι, για να πουληθεί στο εξής ένα
ακίνητο, θα πρέπει προηγουµένως να
διαθέτει µια ενεργειακή ταυτότητα που
θα δείχνει πόσο «σπάταλο» είναι, όπως
ακριβώς συµβαίνει σήµερα µε τις λευκές
ηλεκτρικές συσκευές. Αυτό σηµαίνει ότι
όσο πιο πράσινo ενεργειακά είναι ένα
ακίνητο, τόσο υψηλότερη αξία θα έχει.
Το νέο καθεστώς που αποτελεί στην
ουσία την εφαρµογή παλαιότερης
Κοινοτικής Oδηγίας (του 2006) στην
Ελλάδα, προβλέπει ότι, από εδώ και στο
εξής, για να πουληθεί ένα ακίνητο, θα
πρέπει να διαθέτει µια ενεργειακή
«ταυτότητα». Η συγκεκριµένη «ταυτότητα»
θα εκδίδεται από πιστοποιηµένους
µηχανικούς και θα κατατάσσει το ακίνητο
σε κλιµάκια (όπως ακριβώς συµβαίνει µε
τις λευκές ηλεκτρικές συσκευές),
αναλόγως του πόσο ενεργοβόρο είναι.
Τα κλιµάκια αυτά θα επηρεάζουν και την
τελική του τιµή, κάτι που δεν ίσχυε µέχρι
σήµερα. Αν για παράδειγµα κάποιος πουλάει
ένα παλαιό διαµέρισµα έναντι 100.000 ευρώ
στου Ζωγράφου, αλλά η «πράσινη»
ταυτότητα δείχνει ότι βρίσκεται χαµηλά στην
κατάταξη, είναι δηλαδή εξαιρετικά δαπανηρό
ως προς την κατανάλωση ενέργειας, τότε ο
αγοραστής θα µπορεί να διεκδικήσει
χαµηλότερη τιµή. Αντίθετα, ένα διαµέρισµα
στον ίδιο ακριβώς όροφο, µε τα ίδια
χαρακτηριστικά (επιφάνεια, διάταξη κ.λπ.)
που έχει υποστεί όµως παρεµβάσεις, µε
αποτέλεσµα να είναι ενεργειακά λιγότερο
«σπάταλο», θα καταλαµβάνει υψηλότερο
βαθµό στην πράσινη κατάταξη, και άρα θα
πωλείται ακριβότερα.
Τι συµβαίνει στην Ευρώπη
Τέτοιες διαφορές τιµών ακόµη και στο ίδιο
κτήριο έχουν καταγραφεί για παράδειγµα
στο Λονδίνο, στη Βιέννη, στο Βερολίνο και
σε αρκετές πρωτεύουσες σκανδιναβικών
χωρών. Εκεί, όµως, επειδή εφάρµοσαν τη
σχετική Oδηγία πολύ πριν από την Ελλάδα,
οι επιπτώσεις της έχουν πλέον
ενσωµατωθεί από την κτηµαταγορά στην
καθηµερινή της λειτουργία, χωρίς να
προκαλούν καµία εντύπωση.
Προς το παρόν, και έπειτα από τις
αντιδράσεις που εξέφρασαν οι ιδιοκτήτες
ακινήτων (ΠOΜΙ∆Α), το υπουργείο
Περιβάλλοντος αποφάσισε να εξαιρέσει τα
προς ενοικίαση ακίνητα από την
υποχρέωση έκδοσης ενεργειακής
«ταυτότητας». Το νέο ωστόσο αυτό
καθεστώς θεωρείται βέβαιο ότι
µελλοντικά, και µόλις το επιτρέψουν οι
συνθήκες της αγοράς ακινήτων που αυτή
τη στιγµή βιώνει έντονα την κρίση, όπως
άλλωστε και το σύνολο της οικονοµίας, θα
επεκταθεί και στα προς ενοικίαση
διαµερίσµατα, καταστήµατα ή γραφεία.
Το κόστος θα είναι πολύ
δαπανηρό στα παλαιά κτήρια
γραφείων µε µεγάλες
τζαµαρίες, που κτίστηκαν στη
δεκαετία του '80, σαν κι αυτά
που βρίσκει κανείς στη
Λεωφόρο Κηφισίας. Τα γυάλινα
κτήρια για παράδειγµα και
ειδικά όσα διαθέτουν «µη
ανοιγόµενα» κουφώµατα,
θεωρούνται ιδιαίτερα
«σπάταλα», και η αξία
µεταπώλησης και ενοικίασής
τους θα πέσει σηµαντικά
Όπως ο αγοραστής, έτσι και ο υποψήφιος
ενοικιαστής θα προτιµά να νοικιάσει ένα
ακίνητο που θα είναι µεν ακριβό (εφόσον
έχουν γίνει κάποιες εργασίες), αλλά θα
έχει τη δυνατότητα να κάνει γρήγορα
απόσβεση λόγω της µείωσης της
καταναλισκόµενης ενέργειας, αντί να
µισθώσει ένα άλλο που αφενός θα το
πληρώσει φθηνά, αλλά αφετέρου θα του
κοστίζει ακριβά εξαιτίας των υψηλών
κοινοχρήστων και λογαριασµών
ηλεκτρικού… 23
Με απλά λόγια, εκατοµµύρια ελληνικά
ακίνητα που κτίστηκαν χωρίς ενεργειακές
προδιαγραφές, ειδικά όσα ανεγέρθηκαν
πριν από το 1980 -διότι τότε στην Ελλάδα
δεν υπήρχε ακόµη κανονισµός
θερµοµόνωσης- είτε θα πρέπει να
αναβαθµιστούν ενεργειακά, είτε θα τα
απαξιώσει η ίδια η αγορά. Εκτιµάται ότι
στην κατηγορία αυτήν ανήκουν πάνω από
1 εκατοµµύριο ακίνητα.
Κόστος 18.000 ευρώ για 120 τ.µ.
Γενικά το κόστος παρεµβάσεων για τα
κτήρια που κτίστηκαν πριν από το '80,
είναι σηµαντικό. Όπως επισηµαίνουν
έµπειροι κατασκευαστές, το κόστος των
εργασιών για να γίνει ένα κτήριο
«πράσινο» µπορεί να φτάσει µέχρι και το
10% του συνολικού προϋπολογισµού για
την ανέγερση µιας οικοδοµής. Εκτιµάται
για παράδειγµα ότι σε διαµέρισµα 120 τ.µ.
που κρίνεται ενεργοβόρο, δύο είναι οι πιο
σηµαντικές εργασίες που πρέπει να
γίνουν, ώστε να εξοικονοµηθεί το 45% της
καταναλισκόµενης ενέργειας: Oι αλλαγές
κουφωµάτων πόρτας και παραθύρων µε
διπλά τζάµια που κοστίζουν πάνω από
12.000 ευρώ και η εξωτερική
θερµοµόνωση, για την οποία απαιτούνται
άλλα 6.000 ευρώ. Oι επενδύσεις αυτές
αποσβένονται σε διάστηµα 6 - 8 ετών,
µετά την πάροδο των οποίων ο χρήστης
έχει καθαρό όφελος από τη µείωση των
λογαριασµών θέρµανσης - ψύξης.
Τα γυάλινα κτήρια της Κηφισίας…
Εκεί όπου το κόστος θα είναι πολύ
δαπανηρό, θα είναι στα παλαιά κτήρια
γραφείων µε µεγάλες τζαµαρίες, που
κτίστηκαν στη δεκαετία του '80, σαν κι
αυτά που βρίσκει κανείς στη Λεωφόρο
Κηφισίας. Στο νέο τοπίο που θα
διαµορφωθεί, η αξία µεταπώλησης και
 ∆εξιά: Ηλιακά πάνελ που έχουν
τοποθετηθεί σε στέγη ξενοδοχείου για
παροχή ζεστού νερού χρήσης.

Κάτω: Λέβητας-καυστήρας παλαιάς

τεχνολογίας που χρήζει
αντικατάστασης.

24 ενοικίασής τους θα πέσει κατακόρυφα, θεσπίσει γενναίες επιδοτήσεις, λόγω της

γεγονός που ίσως φέρει ανακατατάξεις
στην αγορά γραφείων, οδηγώντας
πτωτικά τα ενοίκια σε αρκετές
παραδοσιακές πιάτσες.
Στην κατηγορία των κτηρίων µε έτος
κατασκευής προ του '80, ανήκει το 80%
περίπου του κτηριακού αποθέµατος της
χώρας - γύρω στα 3,5 εκατ. ακίνητα σε
σύνολο 4,5 εκατ. ακινήτων. Και αυτό
ακριβώς το υψηλό κόστος, σε συνδυασµό
µε τη δύσκολη οικονοµική συγκυρία που
διανύουµε, είναι που δεν επέτρεψε
ουσιαστικά στην ηγεσία του υπουργείου
Περιβάλλοντος να καταστήσει
υποχρεωτικές τις παρεµβάσεις. Πόσο
µάλλον όταν δεν είναι καν σε θέση να
δηµοσιονοµικής στενότητας αλλά και των
περιορισµένων κονδυλίων που έχουν
δεσµευτεί από το ΕΣΠΑ για τον τοµέα της
ενέργειας (γύρω στα 830 εκατ. ευρώ,
αλλά σ’ αυτά συµπεριλαµβάνονται τα
ποσά που πρέπει να δαπανηθούν για τα
µεγάλα έργα υποδοµών σε αγωγούς
φυσικού αερίου και δίκτυα ηλεκτρισµού).
Γι’ αυτό και προς το παρόν το µέτρο
περιορίστηκε στην υποχρεωτική έκδοση
πιστοποιητικού, σε περίπτωση πώλησης ή
ενοικίασης κάθε υφιστάµενου κτηρίου
άνω των 50 τ.µ., περιορίζοντας
αντιστοίχως τους στόχους για
εξοικονόµηση ενέργειας και για µείωση
των εκποµπών ρύπων.

Τι κάνουν τράπεζες και επιχειρήσεις

• Επιχειρήσεις από τον χώρο των χρωµάτων προχωρούν σε εκπτώσεις έως και
35% για θερµοµονωτικά χρώµατα.
• Αντίστοιχες κινήσεις ετοιµάζουν επιχειρήσεις από τους κλάδους των
κουφωµάτων, των υαλοπινάκων και των αλουµινίων.
• Τράπεζες εξετάζουν να εκδώσουν πράσινα επισκευαστικά δάνεια µε το
επιτόκιό τους να επιδοτείται σε µεγάλο ποσοστό από το κράτος.

Το πρόγραµµα κινήτρων
Και ορισµένες προς επιδότηση εργασίες:
• Έως και 30% η επιδότηση του κόστους µιας ή και περισσότερων εργασιών.

Παράδειγµα οικίας 100 τ.µ., κατασκευής πριν από το 1980:

• Αλλαγή κουφωµάτων: 12.000 ευρώ
• Αλλαγή λέβητα και καυστήρα: 2.000 ευρώ
• Εξωτερική θερµοµόνωση: 6.000 ευρώ περίπου
• Σύνολο: 20.000 ευρώ
 Αριστερά: Σωληνώσεις σε κτήριο
για τη διανοµή ζεστού νερού
µέσω των οποίων εξασφαλίζεται
σηµαντική εξοικονόµηση ενέργειας.

∆εξιά: Πλάκες ταράτσας

η οποία έχει διαβρωθεί από
τις καιρικές συνθήκες και χρήζει
θερµοµόνωσης.

Πιθανή µείωση ρύπων εξοικονοµηθεί το 25% της ενέργειας ανά 25

Το κτηριακό απόθεµα της χώρας
καταναλώνει κατά µέσο όρο 156 έως 375
κιλοβατώρες ανά τετραγωνικό µέτρο τον
χρόνο, κατανάλωση που είναι κατά µέσο
όρο 25% πάνω από τον αντίστοιχο
ευρωπαϊκό, ενώ, αν συγκριθεί µε κάποιες
χώρες της βόρειας Ευρώπης, φθάνει να
είναι µέχρι και τριπλάσια.
Σύµφωνα µε έρευνα του Εργαστηρίου
Μετάδοσης Θερµότητας και
Περιβαλλοντικής του ΑΠΘ, η ενεργειακή
αναβάθµιση ολόκληρου του κτηριακού
αποθέµατος της χώρας θα µπορούσε να
φέρει κέρδος 750 εκατ. ευρώ σε
ορίζοντα δεκαετίας. Σύµφωνα µε τα
στοιχεία, αν γίνονταν οι κατάλληλες
παρεµβάσεις, θα µπορούσε να
κατοικία. Αν κάθε χρόνο αναβαθµίζονταν
120 - 150 χιλιάδες κτήρια, θα µπορούσε
να αποφευχθεί η σπατάλη 10.200
γιγαβατώρων τον χρόνο. Είναι
χαρακτηριστικό ότι από τα 4,5 εκατ.
κτήρια, περίπου τα 2 - 2,5 εκατ.
λειτουργούν µε λέβητα-καυστήρα
παλαιάς τεχνολογίας. Είναι εντυπωσιακό
ότι στην Ελλάδα έχουµε σήµερα 606
χιλιάδες οικιστικές µονάδες προ του
1945, 2,1 εκατ. µονάδες της περιόδου
1946 - 1980 και 1,2 εκατ. που χτίστηκαν
την περίοδο 1981 - 2000. Τα τελευταία
χρόνια υπολογίζεται ότι προστίθονταν
250.000 µονάδες ετησίως.

Το κόστος της ενεργειακής αναβάθµισης ενός σπιτιού

• Στεγανοποίηση ανοιγµάτων στα παράθυρα: 20 ευρώ το
διαµέρισµα
• ∆ιπλά τζάµια: 90 ευρώ/τ.µ.
• Κουφώµατα: 200 ευρώ/τ.µ.
• Εξωτερικά σκίαστρα: 40 ευρώ/τ.µ. & ανά επιφάνεια
σκίασης
• Φωτοβολταϊκό πάνελ 1 kW: 5.000 ευρώ. Εάν, λόγου χάρη,
καθεµία από 20.000 στέγες σε όλη την Ελλάδα είχε
παραγωγή ρεύµατος 2 kW από φωτοβολταϊκά, τότε στις ώρες
αιχµής σε περιόδους καύσωνα, θα µπορούσαµε να
εκµεταλλευτούµε 400 MW, όση είναι δηλαδή και η ισχύς του
εργοστασίου της ∆ΕΗ στη Μεγαλόπολη.
• Ηλιακός θερµοσίφωνας (120 λίτρων): 800 ευρώ. Το
κέρδος είναι ότι προσφέρει δωρεάν το 75% των ετήσιων
αναγκών σε ζεστό νερό µιας τετραµελούς οικογένειας.
• Μονώσεις εξωτερικού χώρου: 50 ευρώ/τ.µ.
• Μονώσεις εσωτερικού χώρου: 25 ευρώ/τ.µ. Εφόσον
τοποθετηθεί θερµοµόνωση πάχους 5 εκατοστών σε διπλό
τοίχο, επιτυγχάνεται κέρδος ανά τ.µ. ετησίως που ισούται µε
4 λίτρα πετρελαίου. Εφόσον τοποθετηθεί θερµοµόνωση
πάχους 5 εκατοστών στην οροφή, επιτυγχάνεται κέρδος ίσο
µε 7 λίτρα πετρελαίου, και για ίδια θερµοµόνωση στο
δάπεδο, το κέρδος είναι ίσο µε 6,3 λίτρα πετρελαίου.
• Χρώµατα µε ανακλαστικά υλικά: 20 ευρώ/τ.µ. Το κέρδος
είναι ότι εξασφαλίζεται περισσότερη ζέστη τον χειµώνα και
πιο πολύ δροσιά το καλοκαίρι.
• Ανεµιστήρας οροφής: από 40 ευρώ. Η χρήση του
εξοικονοµεί περίπου 9 κιλοβατώρες και 8,5 κιλά διοξειδίου
του άνθρακα ηµερησίως για λειτουργία 10 ωρών - αν
χρησιµοποιείται στη θέση ενός κλιµατιστικού 9.000 Btu/h.
• Αντικατάσταση παλαιού καυστήρα και λέβητα πετρελαίου
µε συσκευές σύγχρονης τεχνολογίας: 2.000 - 3.000 ευρώ
(συν 150 - 200 ευρώ για έλεγχο λεβητοστασίου).
Εξοικονοµείται το 6% της ετήσιας κατανάλωσης πετρελαίου,
αν ρυθµιστεί ο θερµοστάτης χώρου κατά έναν βαθµό
χαµηλότερα.
 Τι προβλέπει το «πακέτο» κινήτρων από το ΥΠΕΚΑ
Πρώτα ο έλεγχος, µετά η επιδότηση… πιστοποιηµένα ως προς τα ενεργειακά χαρακτηριστικά τους,
∆έσµη κινήτρων που θα επιδοτούν το κόστος των και υψηλής ενεργειακής απόδοσης. Το κόστος τους θα είναι
οικοδοµικών εργασιών πράσινης αναβάθµισης των κτηρίων, προκαθορισµένο και µικρότερο των τιµών που ισχύουν
σε συνδυασµό µε τραπεζικά δάνεια, περιλαµβάνει το κανονικά στην αγορά, βάσει συµφωνιών µε τους
«πακέτο» µέτρων της κυβέρνησης. Πρώτα, όµως, το κτήριο προµηθευτές τους και τις βιοµηχανίες παραγωγής.
θα πρέπει να έχει περάσει από ενεργειακή επιθεώρηση, ∆ηµιουργούνται επίσης βάσεις πληροφοριών για τους
ώστε να είναι γνωστό ποια σηµεία του χρήζουν προµηθευτές, τα συστήµατα και τα υλικά στα οποία θα
παρεµβάσεων. αναφέρονται τόσο το κόστος, όσο και τα χαρακτηριστικά
Αυτή ακριβώς είναι και η καινοτοµία του προγράµµατος του τους, και που θα είναι διαθέσιµα στο κοινό.
υπουργείου Περιβάλλοντος, σε σχέση µε εκείνο που είχε
ανακοινωθεί από την προηγούµενη κυβέρνηση, αλλά και τα Η διαδικασία
κατά καιρούς σενάρια που βλέπουν το φως της Η προτεινόµενη διαδικασία είναι, µε το πέρας της
26 δηµοσιότητας. επιθεώρησης, να εκδίδεται ένα προσωρινό «πράσινο»
Το συγκεκριµένο σχέδιο συνδέει τις επιδοτήσεις µε τις πιστοποιητικό. Εν συνεχεία, και µε βάση τα αποτελέσµατα
ενεργειακές επιθεωρήσεις, δηλαδή ορίζει ότι όλα τα προς της επιθεώρησης, ο ενδιαφερόµενος θα καταθέτει τη
ένταξη έργα οφείλουν πρώτα να έχουν ελεγχθεί από σχετική αίτηση. Για κάθε επιµέρους τεχνολογία που
πιστοποιηµένο µηχανικό, µε βάση το νέο καθεστώς που προτείνεται να επιδοτηθεί στην αίτηση, ο ενδιαφερόµενος θα
εξήγγειλε η υπουργός Περιβάλλοντος Τίνα Μπιρµπίλη, πρέπει να αποδεικνύει την ενέργεια που εξοικονοµείται.
προκειµένου να καταγραφεί η σηµερινή τους κατανάλωση. Το Όλες οι προτάσεις, καθώς επίσης και οι αξιολογήσεις θα
σκεπτικό είναι να επιδοτηθούν οι παρεµβάσεις εκείνες που αναρτώνται για λόγους διαφάνειας στο διαδίκτυο. Μετά την
πραγµατικά θα «θωρακίζουν» ενεργειακά ένα κτήριο και όχι ολοκλήρωση του έργου, θα πραγµατοποιείται αυτοψία από
εκείνες που επιθυµεί ο ιδιοκτήτης του, επειδή απλώς δεν ενεργειακό επιθεωρητή για τη βεβαίωση της καλής
µπορεί να τις χρηµατοδοτήσει από την τσέπη του. Αντίθετα, εκτέλεσής του. Σε περίπτωση καλής εκτέλεσης, ο
το πρόγραµµα της προηγούµενης κυβέρνησης παρείχε ενεργειακός επιθεωρητής θα εκδίδει το οριστικό «πράσινο»
επιδοτήσεις σε δικαιούχους, για να αναβαθµίσουν πιστοποιητικό και η επιδότηση θα καταβάλλεται από τον
ενεργειακά τα κτήριά τους, χωρίς ωστόσο να υπάρχει ο φορέα υλοποίησης του έργου. Σε περίπτωση κακής
µηχανισµός που να µετρά προηγουµένως πού ακριβώς εκτέλεσης, ο δικαιούχος θα εισπράττει το ποσό της
υστερεί το κτήριο, ώστε να ενισχυθεί. επιδότησης µόνον όταν συµµορφωθεί µε αυτά που προβλέπει
η αίτησή του.
Τριών τύπων παρεµβάσεις
Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο στο κείµενό τους οι
επιθεωρητές, εκτός από την καταγραφή της ενεργειακής
κατάστασης του κάθε κτηρίου, θα εµπεριέχουν και
συγκεκριµένες προτάσεις αναβάθµισής του για βασικές Κεντρική κλιµατιστική µονάδα σε κτήριο καταστήµατος
εργασίες, όπως: µόνωση του κελύφους, αλλαγή των στην Ιερά Oδό.
παραθύρων και τζαµιών, αλλαγή καυστήρα και λέβητα,
σκίαστρα, καθώς επίσης και όποια άλλη εργασία απαιτείται
για να µειωθεί η σπατάλη ενέργειας στο κτήριο. Όσο για το
µέγιστο ποσοστό επιδότησης ανά εργασία, δεν θα
υπερβαίνει το 30% του κόστους. Σε δεύτερη φάση,
εξετάζεται να επιδοτηθούν επίσης η βαφή τοίχων και
ταρατσών µε θερµοµονωτικά χρώµατα (ψυχρά υλικά) και η
τοποθέτηση σκιάστρων για τη βελτίωση της θερινής
λειτουργίας των κτηρίων.
Το πρόγραµµα προβλέπει ότι θα χρηµατοδοτούνται ολόκληρα
κτήρια και όχι µεµονωµένα διαµερίσµατα, όπως ακριβώς
προβλεπόταν και στο πρόγραµµα της προηγούµενης
κυβέρνησης. Όσο για το ύψος της επιδότησης, θα είναι
συνάρτηση της επιφάνειας του κάθε κτηρίου. Αναφορικά µε
τα κριτήρια επιλογής των προς επιδότηση ακινήτων, θα
πρέπει -όπως και στο αρχικό σχέδιο- να έχουν
κατασκευαστεί πριν από το 1980 (τότε δεν υπήρχε ακόµη
κανονισµός θερµοµόνωσης) και να βρίσκονται σε περιοχές
µε Τιµή Ζώνης τα 1.500 ευρώ. Σηµειωτέον ότι όλα τα προς
εγκατάσταση συστήµατα και υλικά θα πρέπει να είναι

Η αγορά αναλαµβάνει πρωτοβουλίες
Στο µεταξύ, η κινητικότητα που παρατηρείται γύρω από την
αναβάθµιση των κτηρίων κάνει ξανά την αγορά να
ενεργοποιηθεί. Εταιρείες από τον χώρο της οικοδοµής που
εµπορεύονται χρώµατα, κουφώµατα και αλουµίνια,
σχεδιάζουν προσφορές και εκπτώσεις έως και 35%,
προκειµένου να δραστηριοποιηθούν στην ενεργειακή
αναβάθµιση κτηρίων, ενώ οι τράπεζες ετοιµάζουν πράσινα
επισκευαστικά δάνεια µε χαµηλά επιτόκια.
∆ίχως να περιµένουν τις επίσηµες ανακοινώσεις του
υπουργείου, εταιρείες που εισάγουν θερµοµονωτικά
χρώµατα για τοίχους και ταράτσες, έχουν ήδη εγκαινιάσει
διαφηµιστική καµπάνια για την πώληση των προϊόντων τους
µε έκπτωση 35% (όση προέβλεπε και το πρόγραµµα
«Εξοικονοµώ Κατ’ Oίκον» της προηγούµενης κυβέρνησης
που δεν εφαρµόστηκε ποτέ). Με µότο της καµπάνιας: «Αφού
το υπουργείο δεν µπορεί, µπορούµε εµείς για σας»,
εταιρείες διαφηµίζουν ότι θα πουλάνε π.χ. τα χρώµατά τους
έναντι 5 ευρώ/τ.µ. τα τρία χέρια βαφής (κανονικό κόστος
πάνω από 10 ευρώ/τ.µ.). Αντίστοιχες κινήσεις ετοιµάζουν και
εταιρείες από άλλους κλάδους (µονωτικά υλικά, κουφώµατα
κ.ά.), που ευελπιστούν ότι οι κυβερνητικές εξαγγελίες θα
συνοδεύονται από πραγµατικά κίνητρα.
∆άνεια µε επιδοτούµενα επιτόκια
Από την πλευρά τους, οι τράπεζες εξετάζουν να εκδώσουν
πράσινα επισκευαστικά δάνεια µε χαµηλό επιτόκιο, το οποίο, µε
βάση σενάριο που προωθεί το υπουργείο Περιβάλλοντος, θα
επιδοτείται κατά 3 - 4 µονάδες από το κράτος. Το τελικό
επιτόκιο, µε βάση το εν λόγω σενάριο, θα διαµορφώνεται το
πολύ σε 2%, έναντι του 5 - 6% σήµερα. Μια άλλη επίσης ιδέα
είναι οι τράπεζες να χρηµατοδοτούν τέτοιου είδους εργασίες
και να αποπληρώνονται βάσει της αξίας της εξοικονοµούµενης
ενέργειας από τη χρήση του κτηρίου. Σηµειώνεται ότι παρουσία
στον χώρο της χρηµατοδότησης εργασιών εξοικονόµησης
ενέργειας έχουν ήδη οι Εθνική, Αlpha και Εurobank, ενώ πρώτη
στο παιχνίδι των πράσινων επισκευαστικών δανείων έχει
εισέλθει εδώ και µήνες η Πειραιώς.
Σε κάθε περίπτωση και προκειµένου να οριστικοποιηθεί το
είδος της συµµετοχής που θα έχουν τα πιστωτικά ιδρύµατα
στο πρόγραµµα του υπουργείου, τις τελευταίες ηµέρες
εντάθηκαν οι συναντήσεις στελεχών του υπουργείου µε
Αριστερά: Λέβητας-καυστήρας
και αµόνωτη δεξαµενή συλλογής
ζεστού νερού.
∆εξιά: Κυκλοφορητές ζεστού νερού
που επιτυγχάνουν σηµαντική
εξοικονόµηση ενέργειας.
27
στελέχη της τραπεζικής αγοράς (τόσο από µεµονωµένες
τράπεζες όσο και µε την Ένωση Ελληνικών Τραπεζών).
Εταιρείες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών
Την εµφάνισή τους θα κάνουν σύντοµα στην αγορά και
εταιρείες που παρέχουν καθετοποιηµένες ενεργειακές
υπηρεσίες σε κατοικίες, εµπορικά καταστήµατα, νοσοκοµεία,
ξενοδοχεία και βιοµηχανίες. Η καινοτοµία των εταιρειών
αυτών (Εnergy Service Companies ή ΕSCOs, όπως
ονοµάζονται διεθνώς) είναι ότι, ενώ το κόστος το επωµίζεται
ο πελάτης, στο εξής τη δαπάνη θα την αναλαµβάνει η
εταιρεία µέσω δανείου που θα συνάπτει µε τράπεζα. Η
επένδυση θα αποπληρώνεται σταδιακά σε βάθος χρόνου µε
αµοιβή που θα προσδιορίζεται µε βάση την αξία της
ενέργειας που εξοικονοµεί ο πελάτης από τη χρήση του
κτηρίου. Εταιρείες παροχής ενεργειακών υπηρεσιών, όπως
οι Ηelesco και Cofly (πρώην Αxima του γαλλικού οµίλου
Suez), καθώς και εταιρείες µε λογισµικό ειδικά σχεδιασµένο
για παρεµβάσεις εξοικονόµησης σε κτήρια, όπως η Ιntelen
Group, δραστηριοποιούνται ήδη εδώ και καιρό στην Ελλάδα
και αναµένεται να εντείνουν την παρουσία τους µε την
ψήφιση του σχετικού νοµοσχεδίου.
Αµοιβή βάσει της εξοικονοµούµενης ενέργειας
Πώς θα λειτουργεί όµως ο νέος αυτός θεσµός και πώς θα
αποπληρώνεται η εταιρεία; Έστω, για παράδειγµα, µια
τετραώροφη πολυκατοικία στο κέντρο της Αθήνας,
κατασκευής του 1970, που πληρώνει σήµερα για θέρµανση -
ψύξη - φωτισµό - ζεστό νερό περίπου 23.000 ευρώ τον
χρόνο. Αποφασίζεται εν συνεχεία να γίνει µια σειρά
παρεµβάσεων, για να µειωθεί ο ετήσιος λογαριασµός:
αλλαγή λαµπτήρων και σωµάτων φωτισµού, αλλαγή
κλιµατιστικών, αντικατάσταση πετρελαίου µε φυσικό αέριο
και τοποθέτηση ηλιακού θερµοσίφωνα. Αν έπειτα από αυτές
τις αλλαγές το κτήριο µειώσει τις δαπάνες του στα 13.000
ευρώ, τα 10.000 ευρώ της διαφοράς θα τα καρπωθεί η
εταιρεία για συγκεκριµένο χρονικό διάστηµα. ∆εδοµένου ότι
η επένδυση στο κτήριο και η αµοιβή της εταιρείας ανέρχονται
συνολικά στα 53.000 ευρώ, η τελευταία θα εισπράττει από
τους ιδιοκτήτες της πολυκατοικίας 10.000 ευρώ επί περίπου
5 χρόνια, ώστε να αποσβεστεί η δαπάνη της ενεργειακής
αναβάθµισης.
 Σκίαστρα τοποθετηµένα σε κτήριο
γραφείων στους Αµπελοκήπους,
µε τα οποία επιτυγχάνεται λιγότερη
χρήση κλιµατιστικών, καθώς
επίσης και φωτιστικών σωµάτων.
28
Tα 8 «κλειδιά» της ρύθµισης
Τα διαθέσιµα χρήµατα
Το υπουργείο έχει καταφέρει να συγκεντρώσει ένα ποσό της
τάξης των 50 - 100 εκατ. ευρώ, ενώ, σύµφωνα µε την κ.
Μπιρµπίλη, θα επιδιωχθεί να συγκεντρωθεί ακόµη
µεγαλύτερο ποσό. «Η προηγούµενη κυβέρνηση είχε
καλλιεργήσει προσδοκίες στους πολίτες χωρίς να υπάρχουν
τα αντίστοιχα θεµέλια», είχε δηλώσει παλαιότερα ο
υφυπουργός Ι. Μανιάτης. Κατά τον ίδιο µάλιστα, ακόµη και αν
διατίθετο το κονδύλι των 400 εκατ. ευρώ που είχε υποσχεθεί
η προηγούµενη κυβέρνηση, στο πρόγραµµα δεν θα
εντάσσονταν περισσότερα από 15.000 - 20.000 σπίτια.
Το είδος των κινήτρων
Θα περιλαµβάνουν ένα πλέγµα από επιδοτήσεις µέχρι ενός
ποσοστού του κόστους συγκεκριµένων παρεµβάσεων, όπως
φοροαπαλλαγές ή επιδότηση του κόστους δανεισµού κ.ά.
Oι επιθεωρήσεις
Oι Ενεργειακές Επιθεωρήσεις θα είναι υποχρεωτικές για όλα τα
υφιστάµενα κτήρια, προκειµένου να ενοικιαστούν ή να
πουληθούν. O επιθεωρητές (ένα ειδικό σώµα µηχανικών που θα
πιστοποιηθεί από το ΤΕΕ) θα βαθµολογούν τρία κυρίως σηµεία:
πρώτον τη χωροθέτηση του κτηρίου βάσει του βιοκλιµατικού
σχεδιασµού του (προσανατολισµός, χωροθέτηση των
ανοιγµάτων κ.λπ.), δεύτερον το κέλυφος του κτηρίου (ύπαρξη
θερµοµόνωσης, ποιότητα κουφωµάτων κ.λπ.) και τρίτον τις
ηλεκτροµηχανολογικές εγκαταστάσεις (καυστήρες-λέβητες,
κλιµατιστικά, θερµαντικά σώµατα κ.λπ.).
Oι νέες οικοδοµές
Υποχρεωτικές θα είναι οι επιθεωρήσεις για όλα τα νέα
κτήρια, για όσα δηλαδή θα κατασκευαστούν µε οικοδοµικές
άδειες που θα εκδοθούν µετά την έκδοση της σχετικής
κοινής υπουργικής απόφασης. Για την έκδοση οικοδοµικών
αδειών θα απαιτείται πλέον µελέτη ενεργειακής απόδοσης,
αντί για µελέτη θερµοµόνωσης, η οποία καταργείται (το
κόστος δεν αλλάζει, αναµένεται να είναι το ίδιο).
Oι ανακαινίσεις
Υποχρεωτικές Ενεργειακές Επιθεωρήσεις θα γίνονται και σε
υφιστάµενα κτήρια άνω των 1.000 τετραγωνικών, όταν αυτά
υφίστανται ριζική ανακαίνιση.
Η ισχύς
Το «πράσινο» αυτό πιστοποιητικό θα πρέπει να ανανεώνεται
µία φορά κάθε δέκα χρόνια, ενώ πιο συχνές πρέπει να είναι
οι επιθεωρήσεις για τους λέβητες και τις εγκαταστάσεις
θέρµανσης και κλιµατισµού, που θα διενεργούνται κάθε
τέσσερα χρόνια.
Oι ελεγκτές
Παράλληλα µε το σώµα των ιδιωτών επιθεωρητών, θα
δηµιουργηθεί και ένα δεύτερο σώµα ελεγκτών, αυτήν τη
φορά από το υπουργείο, που θα διενεργεί δειγµατοληπτικούς
ελέγχους και ουσιαστικά θα λειτουργεί ως ελεγκτικός
µηχανισµός για τους επιθεωρητές.
∆ιαδικασία βαθµολόγησης κτηρίου
Τα κτήρια θα βαθµολογούνται για τον βαθµό απόδοσης της
κάθε µορφής ενέργειας που καταναλώνουν, καθώς επίσης και
για τις εκποµπές ρύπων που παράγουν από αυτήν την
κατανάλωση. H βαθµολόγηση θα γίνεται στη βάση ενός
κτηρίου αναφοράς, το οποίο αξιοποιεί κατά τον βέλτιστο
τρόπο τις διαθέσιµες πηγές θέρµανσης, µόνωσης, ψύξης,
εξαερισµού, φωτισµού κ.λπ. Στο Πιστοποιητικό Ενεργειακής
Απόδοσης, εκτός της ταυτότητας του κτηρίου (διεύθυνση,
έτος κατασκευής, συνολική επιφάνεια, ιδιοκτησία, κλιµατική
ζώνη κ.λπ.), θα καταγράφεται αναλυτικά η ετήσια κατανάλωση
ανά χρήση κάθε µορφής ενέργειας. Εάν δηλαδή ένα κτήριο
καταναλώνει για θέρµανση πετρέλαιο ή φυσικό αέριο, ή
κάποια άλλη µορφή ενέργειας για την ψύξη, το µαγείρεµα, τον
φωτισµό κ.λπ., ο βαθµός απόδοσης κάθε µορφής ενέργειας
και συσκευής θα συγκρίνεται µε τις αποδόσεις του κτηρίου
αναφοράς και βάσει αυτών θα βαθµολογείται το κτήριο και θα
κατατάσσεται σε κάποια κατηγορία ενεργειακής απόδοσης.
Στο κάτω µέρος του πιστοποιητικού θα καταγράφονται οι
συστάσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης.
Επίσης, θα υποδεικνύονται συγκεκριµένες δράσεις, καθώς
επίσης και το αρχικό εκτιµώµενο κόστος για κάθε παρέµβαση,
όπως και η εκτιµώµενη περίοδος αποπληρωµής της.
30
07
OΛΑ ΤΑ ΠΡOΣΩΠΑ
ΣΕ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛOΝ
Συµπληρώνεται το παζλ των ανθρώπων
που στελεχώνουν το ενεργειακό
επιτελείο της νέας κυβέρνησης.
Πρόκειται για τους ανθρώπους γύρω από
την Τίνα Μπιρµπίλη και τον Γιάννη
Μανιάτη, που καταλαµβάνουν τις
κρίσιµες θέσεις των επικεφαλής των
∆ΕΚO και των ενεργειακών οργανισµών
και φορέων. Το επιτελείο αυτό καλείται
να κάνει πράξη τον στόχο της πράσινης
ανάπτυξης και να «ανάψει το φιτίλι» σε
µια αγορά που όχι µόνο στην Ελλάδα
αλλά και διεθνώς θεωρείται από τις πιο
«καυτές». Φυσικά αναφερόµαστε στην
αγορά ενέργειας.
∆ηµήτρης Λάλας (Σύµβουλος υπουργού,
Πρόεδρος επιτροπής συγκρότησης
Εθνικού Σχεδίου ∆ράσης για τις ΑΠΕ)
Από τους βασικούς συµβούλους της
υπουργού, ο καθηγητής ∆ηµήτρης Λάλας
είχε επί σειρά ετών διατελέσει Εθνικός
Εκπρόσωπος στον OΗΕ για την κλιµατική
αλλαγή, ενώ είχε έρθει σε ευθεία
σύγκρουση µε την ηγεσία του παλαιού
ΥΠΕΧΩ∆Ε για το σύστηµα
παρακολούθησης ρύπων. Τότε µάλιστα η
χώρα µας είχε προσωρινά αποπεµφθεί
από το πρωτόκολλο του Κιότο. O πρώην
επικεφαλής του Aστεροσκοπείου Αθηνών
που απέκτησε διδακτορικό στο Cornell,
θεωρείται ένας από τους ανθρώπους που
έχουν την πιο άµεση σχέση και
επικοινωνία µε τον Πρωθυπουργό. Ήταν
υπεύθυνος του ΠΑΣOΚ για θέµατα
κλιµατικής αλλαγής και υποψήφιος στο
ψηφοδέλτιο επικρατείας σε µη εκλόγιµη
θέση, ενώ ήταν ο µοναδικός σύµβουλος
που συνόδευσε την κ. Μπιρµπίλη στην
τελετή παράδοσης-παραλαβής.
Τελευταίως έχει οριστεί Πρόεδρος της
επιτροπής για τη συγκρότηση Εθνικού
Σχεδίου ∆ράσης για τις ΑΠΕ.
Κώστας Μαθιουδάκης
(Γενικός Γραµµατέας Ενέργειας)
Στον τοµέα ανάπτυξης του ΠΑΣOΚ, όταν
επικεφαλής ήταν ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης,
ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Κώστας
Μαθιουδάκης ήταν υπεύθυνος για την
οµάδα εργασίας που µελετούσε την
ενέργεια. Στην οµάδα της κ. Μπιρµπίλη
θεωρείται εκπρόσωπος της «συµβατικής»
ενέργειας, και θα επωµιστεί το βάρος της
οµαλής µετάβασης, τουλάχιστον στον
τοµέα του ηλεκτρισµού, σε ένα ενεργειακό
µείγµα µικρότερων εκποµπών ρύπων.

Νίκος Βασιλάκος
(Αντιπρόεδρος επιτροπής Εθνικού
Σχεδίου ∆ράσης για τις ΑΠΕ)
Όντας Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής
Oµοσπονδίας Παραγωγών Ενέργειας από
τις ΑΠΕ (EREF) ο Νίκος Βασιλάκος
συγκαταλέγεται στους πρωτεργάτες της
αιολικής ενέργειας στην Ελλάδα.
Επίσης, έχει διατελέσει κατά το παρελθόν
Γενικός Γραµµατέας του υπουργείου
Ανάπτυξης, επί υπουργίας Αν. Πεπονή.
Μαργαρίτα Καραβασίλη (Γενική
Γραµµατέας Επιθεώρησης Περιβάλλοντος)
Η πρώην επικεφαλής της Υπηρεσίας
Επιθεωρητών Περιβάλλοντος Μαργαρίτα
Καραβασίλη ανέλαβε Ειδική Γραµµατέας
Επιθεώρησης Περιβάλλοντος. Είχε γίνει
γνωστή µε την υπόθεση του Ασωπού, ενώ
υπήρξε και στέλεχος του Συνασπισµού και
των Oικολόγων Πρασίνων.
Αρθούρος Ζερβός (Πρόεδρος
και ∆ιευθύνων Σύµβουλος ∆ΕΗ)
O επικεφαλής της ∆ΕΗ, καθηγητής του
Πολυτεχνείου και Πρόεδρος της
Ευρωπαϊκής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας,
σηµατοδοτεί την πράσινη στροφή της ∆ΕΗ,
η οποία σήµερα συγκαταλέγεται στις
πλέον ρυπογόνες εταιρείες ηλεκτρισµού
της ΕΕ. ∆ιατελώντας Πρόεδρος της
Ευρωπαϊκής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας
(EWEA) και του Παγκοσµίου Συµβουλίου
Αιολικής Ενέργειας (GWEC),
Αντιπρόεδρος του Παγκοσµίου ∆ικτύου
Πολιτικής για τις Ανανεώσιµες Πηγές
Ενέργειας (REN21), µέλος του
συµβουλευτικού οργάνου (Forum) της
Γενικής ∆ιεύθυνσης Ενέργειας και
Μεταφορών (DG TREN) της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής ο κ. Ζερβός είναι από τους
πλέον εξειδικευµένους επιστήµονες γύρω
από τις ΑΠΕ. Η σχέση του µε τις ΑΠΕ
κρατά εδώ και 25 χρόνια από
επιστηµονική, ερευνητική και τεχνολογική
πλευρά.
Γιάννης Τσιπουρίδης (Επικεφαλής της
∆ΕΗ Ανανεώσιµες ΑΕ)
Έχοντας υπάρξει πρώην στέλεχος της
∆ιεύθυνσης Εναλλακτικών Μορφών
Ενέργειας (∆ΕΜΕ), που καταργήθηκε για
να δώσει τη θέση της στη θυγατρική της
∆ΕΗ, ο ∆ρ Γιάννης Τσιπουρίδης
επιστρέφει στην εταιρεία ως επικεφαλής
της ∆ΕΗ Ανανεώσιµες ΑΕ.
Με τον Αρθούρο Ζερβό είχε στενή
συνεργασία, από τότε που ο ίδιος ο
Γιάννης Τσιπουρίδης ήταν επικεφαλής της
Ελληνικής Επιστηµονικής Επιτροπής 31
Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ) στο
πλαίσιο της EWEA (European Wind Energy
Association) και του GWEC (Global Wind
Energy Council), των οποίων επικεφαλής
ήταν ο κ. Ζερβός.
Μιχάλης Παπαδόπουλος - Γρηγόρης
Αντωνόπουλος (Πρόεδρος και ∆ιευθύνων
Σύµβουλος ∆ΕΣΜΗΕ αντίστοιχα)
Στον ∆ιαχειριστή του Ηλεκτρικού
Συστήµατος Μεταφοράς Ενέργειας
(∆ΕΣΜΗΕ), ο νέος Πρόεδρος Μιχάλης
Παπαδόπουλος είναι οµότιµος καθηγητής
του Μετσόβιου Πολυτεχνείου και πρώην
µέλος της ολοµέλειας της ΡΑΕ.
∆ιευθύνων Σύµβουλος έχει αναλάβει ο
πρώην Γενικός ∆ιευθυντής Aνθρωπίνων
Πόρων της ∆ΕΗ Γρηγόρης Αντωνόπουλος
(φωτό). Η επιλογή των προσώπων για το
νέο διοικητικό δίδυµο του ∆ΕΣΜΗΕ δείχνει
και την κατεύθυνση του ΥΠΕΚΑ για την
προώθηση των διασυνδέσεων και την
υλοποίηση της Μελέτης Ανάπτυξης του
Συστήµατος Μεταφοράς (ΜΑΣΜ). Και
αυτό γιατί ο κ. Παπαδόπουλος ήταν από
τους πρώτους που είχε δουλέψει
µελετητικά πάνω στο θέµα της
διασύνδεσης των Κυκλάδων, ένα από τα
βασικά έργα της ΜΑΣΜ.
O κ. Αντωνόπουλος, αν και στη ∆ΕΗ είχε
διατελέσει Γενικός ∆ιευθυντής
Ανθρωπίνων Πόρων, προέρχεται από τη
διεύθυνση διανοµής. Είχε µάλιστα
συγκρουστεί µε τον απερχόµενο Πρόεδρο
και ∆ιευθύνοντα Σύµβουλο της ∆ΕΗ, Π.
32 Αθανασόπουλο, στην τελευταία µεγάλη
απεργία της ΓΕΝOΠ το 2008. Η στάση του
αυτή είχε σταθεί η αφορµή για να
αποχωρήσει ο ίδιος από Γενικός
∆ιευθυντής Ανθρωπίνων Πόρων και να
αναλάβει το γραφείο της ∆ΕΗ στις
Βρυξέλλες.
Χάρης Σαχίνης - Σπύρος Παλαιογιάννης
(Πρόεδρος και ∆ιευθύνων σύµβουλος
∆ΕΠΑ)
O νέος επικεφαλής της ∆ηµόσιας
Επιχείρησης Αερίου (∆ΕΠΑ) κ. Χάρης
Σαχίνης είναι ∆ιπλωµατούχος
Μηχανολόγος του Εθνικού Μετσόβιου
Πολυτεχνείου µε ΜΒΑ στο Χάρβαρντ. Έχει
διατελέσει Πρόεδρος της αµερικανικής
εταιρείας McGraw-Hill Cos, η οποία
δραστηριοποιείται στις εξειδικευµένες
οικονοµικές εκδόσεις, µεταξύ των οποίων
και το δελτίο Platts, το οποίο παρέχει
ειδική πληροφόρηση για τις εξελίξεις περί
τα ενεργειακά, καθώς και για την πορεία
των τιµών των ενεργειακών προϊόντων.
Για τον… εγκλιµατισµό του στα ελληνικά
πράγµατα, θα έχει ως αρωγό έναν άριστο
γνώστη της ∆ΕΠΑ, το πεπειραµένο
στέλεχος της εταιρείας, τον Σπύρο
Παλαιογιάννη, Χηµικό Μηχανικό και
Αντιπρόεδρο του Ινστιτούτου Ενέργειας
Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
Τάσος Γιαννίτσης (Πρόεδρος ΕΛΠΕ)
Η τοποθέτηση του 65χρονου καθηγητή του
Oικονοµικού Πανεπιστηµίου Αθηνών στη
θέση του Προέδρου των Ελληνικών
Πετρελαίων έχει τη δική της σηµασία.
Στον νέο του ρόλο ο κ. Γιαννίτσης
αναλαµβάνει να φέρει σε πέρας την
επίτευξη τριών διαφορετικών στόχων, ο
καθένας µε τη δική του βαρύτητα: Πρώτον
την αποκατάσταση των σχέσεων της
διοίκησης µε τους εργαζοµένους και το
συνδικάτο. ∆εύτερον τη διατήρηση της
καλής εικόνας του οµίλου προς την αγορά,
και τρίτον -ίσως το βασικότερο- την
ανάδειξη του ισχυρού ρόλου του δηµοσίου
στην επιχείρηση.
Το βιογραφικό του αναφέρει ότι είναι
καθηγητής του τοµέα Ανάπτυξης και
∆ιεθνούς Oικονοµικής. Γεννήθηκε το 1944
στην Αθήνα, σπούδασε νοµική και
οικονοµικές - πολιτικές επιστήµες στο
Πανεπιστήµιο Αθηνών, και έκανε το
διδακτορικό του στο Πανεπιστήµιο του
Βερολίνου. Η θητεία του στο υπουργείο
Εργασίας - Κοινωνικών Ασφαλίσεων το
2000 - 2001 έχει µείνει στην ιστορία
εξαιτίας της προσπάθειας για την επίλυση
του ασφαλιστικού. Στη συνέχεια ο κ.
Γιαννίτσης διετέλεσε αναπληρωτής
υπουργός Εξωτερικών (2001 - 2004) και
υπουργός Εξωτερικών (άνοιξη 2004). Στα
Ελληνικά Πετρέλαια υπενθυµίζεται ότι
παρέµεινε ∆ιευθύνων Σύµβουλος ο
Γιάννης Κωστόπουλος, στέλεχος
προερχόµενο από την Paneuropean
(πρώην ∆ιευθύνων Σύµβουλος της
Petrola). Ωστόσο, στη θέση του
∆ιευθύνοντος Συµβούλου βρίσκεται
κατόπιν συµφωνίας του δηµοσίου µε τον
δεύτερο βασικό µέτοχο.
Ιωάννης Ψυχογιός
(∆ιευθύνων Σύµβουλος ΕΚO)
∆ιευθύνων Σύµβουλος στην ΕΚO του
οµίλου ΕΛΠΕ ανέλαβε ο κ. Ιωάννης
Ψυχογιός στη θέση του κ. Αλέξανδρου
Γεωργίτση. Πρόεδρος ανέλαβε ο
Πρόεδρος του οµίλου των Ελληνικών
Πετρελαίων Τάσος Γιαννίτσης, ενώ
Αντιπρόεδρος της εταιρείας θα είναι ο
∆ιευθύνων Σύµβουλος του οµίλου των
ΕΛΠΕ, Γιάννης Κωστόπουλος. O κ.
Ιωάννης Ψυχογιός, στέλεχος των ΕΛΠΕ µε
πολύχρονη πείρα τόσο στην παραγωγική
διαδικασία όσο και στις διοικητικές
λειτουργίες του οµίλου, έχει διατελέσει
∆ιευθύνων Σύµβουλος της OΚΤΑ, η οποία
ως γνωστόν έχει εξαγοραστεί από τα
Ελληνικά Πετρέλαια.
Πάνος-∆ηµήτρης Μαυροκέφαλος -
Αριστείδης Βακιρλής
(Πρόεδρος και ∆ιευθύνων Σύµβουλος
∆ΕΣΦΑ αντίστοιχα)
Με στόχο να επαναφέρουν την ηρεµία στον
∆ιαχειριστή Εθνικού Συστήµατος Φυσικού
Αερίου (∆ΕΣΦΑ), προσέρχονται στην
εταιρεία οι νέοι επικεφαλής Πάνος-
∆ηµήτρης Μαυροκέφαλος και Αριστείδης
Βακιρλής. O Α. Βακιρλής, ο οποίος
προέρχεται από τα Ελληνικά Πετρέλαια,
έχει διατελέσει ∆ιευθύνων Σύµβουλος στη
∆ΕΠΑ. O κ. Μαυροκέφαλος, Oικονοµολόγος,
έχει διατελέσει µεταξύ άλλων Πρόεδρος
της Μονάδας Oργάνωσης ∆ιαχείρισης
(ΜO∆) του ΚΠΣ και ∆ιευθυντής της
Εµπορικής Κεφαλαίου ΑΕ.
34
08
ΠOIOI OΙ ΕΠΕΝ∆ΥΤΕΣ
ΓΙΑ ΤO BIG BUSINESS
ΤOY 1,5 ∆ΙΣ. ΣΤΑ ΝΕΡΑ
Επενδυτικό boom στα υδροηλεκτρικά
φέρνει η πρόθεση της κυβέρνησης να
προωθήσει την εγκατάσταση αιολικών
πάρκων 8.000 έως 10.000 MW. Για να
υποστηριχθεί η εκτεταµένη ανάπτυξη
αιολικών πάρκων, θα απαιτηθεί η
παράλληλη κατασκευή σηµαντικών
έργων αντλησιοταµίευσης µε
υδροηλεκτρικές µονάδες. Αυτά τα έργα
µε τη σειρά τους θα δώσουν δυνατότητες
αποθήκευσης ενέργειας, ώστε να
δηµιουργηθούν συστήµατα ΑΠΕ που θα
καλύπτουν βασικές ηλεκτρικές ανάγκες.
Τα έργα αντλησιοταµίευσης ήδη
συγκεντρώνουν επενδυτικό ενδιαφέρον,
τόσο από πλευράς ∆ΕΗ όσο και από
ιδιώτες.
Του Χάρη Φλουδόπουλου
Το «Α+Η» αποκαλύπτει ότι, σύµφωνα µε
µελέτη του Πολυτεχνείου η οποία
διενεργείται για λογαριασµό της ΡΑΕ,
υπάρχουν συνολικά 7 ταµιευτήρες σε
τέσσερα µεγάλα ποτάµια της χώρας, µε
δυνατότητες δηµιουργίας συνολικά 1.500
MW έργων αντλησιοταµίευσης και
παραγωγής ηλεκτρενέργειας. Το κόστος
αυτών των έργων εκτιµάται ότι ξεπερνά το
1,5 δισ. ευρώ. Εκτός από αυτά τα έργα, σε
ακόµη 7 ζεύγη ταµιευτήρων
υδροηλεκτρικών της ∆ΕΗ υπάρχουν
δυνατότητες αξιοποίησης µε σηµαντικά
χαµηλότερο κόστος, δηλαδή 280 εκατ.
ευρώ για έργα ισχύος 400 MW.
Στο επενδυτικό επίκεντρο µπαίνουν οι
Αχελώος, Άραχθος, Αλιάκµονας,
Νέστος, δηλαδή τα µεγαλύτερα ποτάµια
της χώρας, τα οποία ήδη αξιοποιούνται
υδροηλεκτρικά, χωρίς να παύει η ανάγκη
για νέες επενδύσεις. Με βάση λοιπόν
τις επιστηµονικές εκτιµήσεις, υπάρχουν
7 ζεύγη ταµιευτήρων υδροηλεκτρικών
της ∆ΕΗ: 2 στον Αχελώο, 1 στον
Άραχθο, 2 στον Αλιάκµονα και 2 στον
Νέστο, όπου µπορούν να εγκατασταθούν
αµιγώς αντλητικά συγκροτήµατα ισχύος
400 MW, µε µέσο κόστος περί τα
700 ευρώ/KW.
Εκτός όµως από τα έργα της ∆ΕΗ,
υπάρχουν δυνατότητες εγκατάστασης
νέων έργων µε τη δηµιουργία νέου
ταµιευτήρα, ώστε να δηµιουργηθούν
µονάδες παραγωγής (αναστρέψιµα
συγκροτήµατα) συνολικής ισχύος 1.500
MW και µέσου κόστους περί τα 1.000
ευρώ/KW.
ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή
Η πρώτη εταιρεία που φαίνεται να
«παίρνει θέση» στην αγορά είναι η Τέρνα
Ενεργειακή, η οποία πρόσφατα κατέθεσε
στη ΡΑΕ αιτήσεις για έργα
αντλησιοταµίευσης συνολικά
510 MW.
Πρόκειται για έργα που θα ενισχύσουν
σηµαντικά τη σταθερότητα του δικτύου,
καθώς οι αντλιοταµιευτήρες βοηθούν στην
αποθήκευση της ενέργειας που παράγεται
από ανεµογεννήτριες, καθώς και στη
χρήση της ενέργειας ακριβώς τη στιγµή
που υπάρχουν ανάγκες στο δίκτυο, µε
υδροηλεκτρικές µονάδες.
Το ύψος των επενδύσεων της εταιρείας
σε αντλησιοταµιευτήρες ανέρχεται σε
510 εκατ. ευρώ.
35
36 Η µελέτη του ΕΜΠ
Στο πρώτο τµήµα του ερευνητικού
προγράµµατος διαπιστώθηκε ότι υπάρχουν
στην ηπειρωτική Ελλάδα (διασυνδεδεµένο
σύστηµα) 36 ταµιευτήρες (εκ των οποίων
οι 18 της ∆ΕΗ) µε ωφέλιµο όγκο ο
καθένας άνω των τριών (3) εκατ. κυβικών
µέτρων. Αυτό σηµαίνει ότι είναι δυνητικά
κατάλληλοι για εγκατάσταση αντλητικών
συστηµάτων.
Στο επενδυτικό επίκεντρο
µπαίνουν οι Αχελώος, Άραχθος,
Αλιάκµονας, Νέστος, δηλαδή τα
µεγαλύτερα ποτάµια της χώρας,
τα οποία ήδη αξιοποιούνται
υδροηλεκτρικά, χωρίς να παύει
η ανάγκη για νέες επενδύσεις.
Η πρώτη εταιρεία που φαίνεται
να «παίρνει θέση» στην αγορά
είναι η Τέρνα Ενεργειακή
Στο δεύτερο τµήµα του ερευνητικού
προγράµµατος, σε επτά (7) εν σειρά
ζεύγη ταµιευτήρων υδροηλεκτρικών έργων
της ∆ΕΗ (2 στον Αχελώο, 1 στον Άραχθο,
2 στον Αλιάκµονα, 2 στον Νέστο)
διαπιστώθηκε ότι µπορούν να
εγκατασταθούν αµιγώς αντλητικά
συγκροτήµατα (µονάδες για άντληση
µόνο), αξιοποιώντας τόσο το αντίστοιχο
ζεύγος των ταµιευτήρων όσο και άλλες
υπάρχουσες κατασκευές, όπως αγωγούς,
υδροληψίες κ.λπ. (συνολική ισχύς περί τα
400 MW, µέσο κόστος περί τα 650
ευρώ/ΚW).
Στο τρίτο τµήµα του ερευνητικού
προγράµµατος, σε επτά (7) από τους
παραπάνω ταµιευτήρες ∆ΕΗ µε µικρή
διακύµανση της στάθµης τους (2 στον
Αχελώο, 1 στον Άραχθο, 2 στον
Αλιάκµονα, 2 στον Νέστο), διαπιστώθηκε
ότι µπορούν να εγκατασταθούν
αναστρέψιµα συγκροτήµατα (µονάδες για
άντληση και παραγωγή), αξιοποιώντας τον
αντίστοιχο υπάρχοντα ταµιευτήρα και
κατασκευάζοντας έναν νέο άνω
ταµιευτήρα ή δεξαµενή. Συνολικά
προκύπτουν περί τα 15 αναστρέψιµα
συγκροτήµατα συνολικής ισχύος περί τα
1.500 MW, µέσου κόστους περί τα
1.000 ευρώ/ΚW.
Στο τέταρτο και τελευταίο τµήµα του
ερευνητικού προγράµµατος, σε όσους από
τους υπόλοιπους δεκαοκτώ (18)
ταµιευτήρες που δεν ανήκουν στη ∆ΕΗ
έχουν µικρή διακύµανση της στάθµης
τους, θα εξεταστεί αν µπορούν να
εγκατασταθούν αναστρέψιµα
συγκροτήµατα (µονάδες για άντληση και
παραγωγή), αξιοποιώντας τον αντίστοιχο
υπάρχοντα ταµιευτήρα και
κατασκευάζοντας έναν νέο άνω
ταµιευτήρα ή δεξαµενή και τους
απαραίτητους αγωγούς.
Πώς λειτουργεί ο αντλιοταµιευτήρας
Η αντλιοταµίευση µπορεί να λειτουργεί
συµπληρωµατικά µε την αιολική ενέργεια,
δηµιουργώντας δυνατότητες αποθήκευσης
ενέργειας, µε αποτέλεσµα µέρος της
εγκατεστηµένης ισχύος των αιολικών να
µπορεί να θεωρηθεί ως ενέργεια βάσης.
Χαρακτηριστικό παράδειγµα αυτής της
τεχνολογίας αποτελεί το περίφηµο
Υβριδικό Πάρκο της Ικαρίας, που
αποτελείται από ανεµογεννήτριες και δύο
ταµιευτήρες.
Πώς θα λειτουργήσει το συγκεκριµένο
έργο και ποια η σηµασία του; Oι
εγκατεστηµένες ανεµογεννήτριες θα
παράγουν ηλεκτρική ενέργεια, η οποία θα
µπορεί να χρησιµοποιείται διπλά:
Kαταρχάς απευθείας στην κατανάλωση,
εφόσον πρόκειται για ώρα αιχµής µε
υψηλή ζήτηση. Επειδή όµως οι άνεµοι
φυσούν και τις ώρες που δεν υπάρχει
κατανάλωση, π.χ. τη νύχτα, τότε γιατί να
µην «αποθηκεύεται» η ενέργεια µε
κάποιον τρόπο; O τρόπος αυτός είναι η
ύπαρξη ενός µικρού υδροηλεκτρικού
σταθµού που κάνει δυναµική αποθήκευση
της ενέργειας.
Το µοναδικό µειονέκτηµα της
υβριδικής τεχνολογίας είναι το
κόστος της. Tο κόστος
κατασκευής ενός µεγαβάτ
υδροηλεκτρικού κυµαίνεται στα
2 - 3 εκατ. ευρώ. Για να
αντιληφθεί κανείς πόσο
στοιχίζει ένα τέτοιο έργο, τα
αντίστοιχα κόστη είναι 1,3 εκατ.
ευρώ για ένα µεγαβάτ
λιθάνθρακα και 700.000 ευρώ
για ένα µεγαβάτ µονάδας
συνδυασµένου κύκλου (µε
καύσιµο φυσικό αέριο)
Πώς γίνεται αυτό; Το έργο θα επιτρέπει
µέρος της ενέργειας που παράγει ένα
αιολικό πάρκο της ∆ΕΗ στο νησί -µέσω
της κίνησης του νερού ενός µικρού
υδροηλεκτρικού σταθµού- να
µετατρέπεται σε δυναµική και, εν
συνεχεία, να «αποθηκεύεται» ως τέτοια
µορφή ενέργειας σε µια ειδικά
διαµορφωµένη δεξαµενή. Με απλά λόγια
τα νερά που σε διαφορετική περίπτωση θα
πήγαιναν χαµένα, τώρα θα αποθηκεύονται
και θα µπορούν να χρησιµοποιηθούν για
την ηλεκτροπαραγωγή µε τη βοήθεια των 37
ανεµογεννητριών αλλά και δύο µικρών
υδροηλεκτρικών, ισχύος 1 και 3 MW
αντιστοίχως.
Τα υβριδικά υδροηλεκτρικά έχουν
πληθώρα πλεονεκτηµάτων, όπως για
παράδειγµα ότι όσο θα αυξάνεται
πανελλαδικά η παραγόµενη ενέργεια από
αιολικά, τόσο θα µειώνεται το σύνολο των
εκποµπών CO2 της χώρας. Επιπλέον,
αυξάνεται πάρα πολύ η εγχώρια
παραγωγή ρεύµατος και µειώνεται έτσι η
εξάρτηση από εισαγωγές σε καύσιµα,
δηλαδή σε φυσικό αέριο, πετρέλαιο,
λιθάνθρακα κ.ά. Επίσης, όσο µεγαλύτερη
κατακράτηση νερού έχουµε, τόσο θα
εξασφαλίζεται και η αποτελεσµατικότερη
ύδρευση περιοχών, αλλά και η άρδευση
καλλιεργήσιµης γης.
Το µοναδικό µειονέκτηµα της υβριδικής
τεχνολογίας -αν και σοβαρό- είναι το
κόστος της. Η συνολική επένδυση της
∆ΕΗ στην Ικαρία θα ανέλθει συνολικά στα
23 εκατ. ευρώ, αφού το κόστος
κατασκευής ενός µεγαβάτ υδροηλεκτρικού
κυµαίνεται στα 2 - 3 εκατ. ευρώ.
Για να αντιληφθεί κανείς πόσο στοιχίζει
ένα τέτοιο έργο, τα αντίστοιχα κόστη είναι
1,3 εκατ. ευρώ για ένα µεγαβάτ
λιθάνθρακα και 700.000 ευρώ για ένα
µεγαβάτ µονάδας συνδυασµένου κύκλου
(µε καύσιµο φυσικό αέριο). Αν και ακριβά
στην κατασκευή τους, τα υδροηλεκτρικά
είναι πολύ πιο φθηνά στη λειτουργία τους
συγκριτικά µε τις συµβατικές µονάδες,
δεδοµένων των σταθερά υψηλών τιµών
των καυσίµων.
38
09
Κ. ΝΑΣΙΚΑΣ: «ΓΙΑΤΙ Η
ΒΙOΜΑΖΑ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ
AKOMH ΥΠO ∆ΙΩΓΜO;»
Η βιοµάζα είναι ίσως η πιο αδικηµένη
µορφή Ανανεώσιµης Πηγής Ενέργειας.
O Κώστας Νασίκας, Oικονοµολόγος -
Μέλος ∆.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας
Βιοµάζας*, µιλά στο «Α+Η» για τις
δυνατότητες, αλλά και τα προβλήµατα
που αντιµετωπίζουν οι άνθρωποι που
ασχολούνται µε τη βιοµάζα. Τι ζητά ο
κλάδος της βιοµάζας και ποια
αντιµετώπιση είχε µέχρι σήµερα;

Συνέντευξη στον Χάρη Φλουδόπουλο

 Χρήσιµη βιοµάζα σε χωµατερές

Κύριε Νασίκα, σε ποιο σηµείο έχει φτάσει εργασίας, και η βιοµάζα είναι αυτή που δανειστώ τους στίχους του τραγουδιού 39
σήµερα η ανάπτυξη της βιοµάζας στη δηµιουργεί τις περισσότερες θέσεις που λέει για τους «ιδανικούς και ανάξιους
χώρα µας και ποια είναι τα προβλήµατα εργασίας από κάθε άλλη µορφή εραστές». Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι
που εντοπίζετε; ενέργειας. ∆εν θέλω να είµαι που αγάπησαν και µελέτησαν τη βιοµάζα
Το βασικότερο πρόβληµα είναι ότι η ανταγωνιστικός ούτε µε τα καλά αλλά συνάντησαν την αρνητικότητα του
βιοµάζα είναι εκτός ενεργειακού φωτοβολταϊκά ούτε µε τα αιολικά. Αλλά, κράτους. Για παράδειγµα, µια από τις
σχεδιασµού, µε αποτέλεσµα να µη γίνεται για να λέµε την αλήθεια, η βιοµάζα είναι ο βασικότερες µορφές βιοµάζας είναι τα
ορθολογική διαχείρισή της στην Ελλάδα. κλάδος των ΑΠΕ που δηµιουργεί τις πέλετς. Τα τελευταία τρία χρόνια γίνεται
Αυτό που συµβαίνει είναι να µένουν περισσότερες θέσεις εργασίας. ένα επενδυτικό boom γύρω από τα πέλετς
αναξιοποίητες ποσότητες καταλοίπων από Πώς διαµορφώνεται σήµερα η εικόνα της σε όλη την Ευρώπη, όπου επιδοτείται ο
βιοµηχανικές και γεωργικές αγοράς βιοµάζας; λέβητας πέλετ και η σόµπα πέλετ. Η
δραστηριότητες και είτε να καταλήγουν σε Για την εικόνα της αγοράς βιοµάζας θα Ιταλία έχει 1,5 εκατ. τόνους πέλετ
χωµατερές είτε να καίγονται. Αυτές οι
ποσότητες σε άλλα «βάρβαρα» κράτη
αξιοποιούνται και χρησιµοποιούνται είτε
για θέρµανση, είτε για παραγωγή
ηλεκτρικής ενέργειας µε παράλληλη
τηλεθέρµανση, είτε παράγονται πέλετς Θετικές οι εξελίξεις για τον κλάδο
(pellets). Γενικά, υπάρχει σηµαντική
ανάπτυξη της χρήσης βιοµάζας για Με βάση τα όσα προβλέπονται στο νοµοσχέδιο για τις ΑΠΕ, φαίνεται να έρχονται
ενεργειακούς σκοπούς. καλύτερες µέρες για τον κλάδο της βιοµάζας. Έτσι το ν/σ προβλέπει τα εξής:
Ποιες είναι οι δυνατότητες ανάπτυξης • Επιτρέπεται σε όλη την επικράτεια η χρήση βιοµάζας για τη θέρµανση κτηρίων
βιοµάζας στην Ελλάδα; και νερού.
Σύµφωνα µε µελέτες που έχουν • Oι λέβητες βιοµάζας θα πρέπει να πληρούν τις προδιαγραφές για την απόδοση
δηµοσιευτεί στον Σύνδεσµο και τις εκποµπές ρύπων που ορίζονται για τους λέβητες βιοµάζας Κατηγορίας 3
Συµπαραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας, το (Class 3), σύµφωνα µε το Πρότυπο ΕΝ 303.05/1999.
δυναµικό της βιοµάζας στη χώρα µας Συγκεκριµένα, ο βαθµός απόδοσης των λεβήτων βιοµάζας υπολογίζεται ως εξής:
φτάνει τα 10 εκατ. τόνους. Το 25% από η = 67 + 6 log Qn, όπου Qn είναι η ονοµαστική ισχύς του λέβητα σε kW.
αυτά θεωρώ ότι µπορεί να αξιοποιηθεί. Oι οριακές τιµές εκποµπών ρύπων καθορίζονται ανάλογα µε τη µέθοδο
Πρόκειται για υπολείµµατα υλοτοµίας και τροφοδοσίας και την ονοµαστική ισχύ του λέβητα, σύµφωνα µε τον παρακάτω
αγροτικών προϊόντων. Ακόµη και τα πίνακα:
υπολείµµατα από τα κλαδέµατα των δήµων
παράγουν σηµαντικές ποσότητες που Μέθοδος Oνοµαστική
µπορούν να αξιοποιηθούν, εάν υπάρξει η Oριακές τιµές εκποµπών ρύπων
τροφοδοσίας ισχύς
κατάλληλη οργάνωση, οι κατάλληλες
CO OGC Σωµατίδια
υποδοµές και εάν, φυσικά, δοθούν (kW) mg/m3, 10%O2 mg/m3, 10%O2 mg/m3, 10%O2
κίνητρα. Εάν αξιοποιηθεί µόνο το 25% από
τις ποσότητες αυτές, µπορούµε να Χειροκίνητη <50 5.000 150 150
δηµιουργήσουµε έναν σταθµό παραγωγής 50-150 2.500 100 150
ηλεκτρικής ενέργειας µε ισχύ 400 MW, 150-300 1.200 100 150
που θα καλύπτει το 3 - 4% των αναγκών Αυτόµατη <50 3.000 100 150
της χώρας. Αυτό είναι για εµένα πράσινη 50-150 2.500 80 150
ανάπτυξη, διότι η λέξη «ανάπτυξη» 150-300 1.200 80 150
σηµαίνει δηµιουργία νέων θέσεων
40 κατανάλωση, µε το κράτος να δίνει
επιδοτήσεις για τον εξοπλισµό, π.χ. της
σόµπας. Το ίδιο συµβαίνει και στη
Γερµανία, στην Αυστρία, και σε πολλές
άλλες χώρες της ΕΕ. Στην Ελλάδα, τα
αντίστοιχα κονδύλια του ΕΣΠΑ για την
εξοικονόµηση ενέργειας δόθηκαν σε
κλιµατιστικά, καθώς η προηγούµενη
πολιτική ηγεσία αρνήθηκε τις
ολοκληρωµένες προτάσεις που
καταθέσαµε στη δηµόσια διαβούλευση.
Το δυναµικό της βιοµάζας στη
χώρα µας φτάνει τα 10 εκατ.
τόνους. Το 25% από αυτά
µπορεί να αξιοποιηθεί.
Πρόκειται για υπολείµµατα
υλοτοµίας και αγροτικών
προϊόντων. Ακόµη και τα
υπολείµµατα από τα κλαδέµατα
των δήµων παράγουν
σηµαντικές ποσότητες που
µπορούν να αξιοποιηθούν
Υπάρχει ένα σοβαρό πρόβληµα µε τους
καυστήρες...
Πράγµατι, έχουµε την παγκόσµια
πρωτοτυπία στους νοµούς της Αττικής,
Θεσσαλονίκης και της Σαλαµίνας, δηλαδή
στο 51% των κατοικιών, να απαγορεύεται
η χρήση ΑΠΕ, δηλαδή η χρήση λέβητα
πέλετ. Πρόκειται για καθαρή αδιαφορία
της πολιτείας από το 1990 και µετά. Αυτό
συµβαίνει, γιατί τότε είχε εκδοθεί ένας
νόµος που ως µοναδικό καύσιµο για τους
καυστήρες επέτρεπε το πετρέλαιο και το
φυσικό αέριο. Τότε, αν και ο στόχος ήταν
να αποκλειστεί το µαζούτ και το πετ κοκ,
ωστόσο «παράπλευρη απώλεια» ήταν και
τα πέλετς. Έτσι, σήµερα υπάρχουν
βιοτεχνικές επιχειρήσεις, αρτοποιεία
κ.λπ., που θέλουν να βάλουν λέβητα πέλετ
για να έχουν οικονοµία έως 60% και,
δυστυχώς, δεν µπορούν. Σε όσους
Ευρωπαίους συναδέλφους από την
ευρωπαϊκή εταιρεία βιοµάζας αναφέρω το
θέµα, εκπλήσσονται. ∆εν µπορούν να
καταλάβουν πώς γίνεται να απαγορεύεται
στις δύο µεγαλύτερες πόλεις της χώρας ο
λέβητας που κάνει χρήση καυσίµου
Ανανεώσιµης Πηγής Ενέργειας.
Τι ζητάτε ως κλάδος;
Εµείς ζητάµε, καταρχάς, την άρση της
απαγόρευσης για τους λέβητες και,
δεύτερον, να γίνει και στην Ελλάδα ό,τι
έγινε σε όλες της χώρες της ΕΕ, δηλαδή
να δοθούν επιδοτήσεις από κοινοτικά
κονδύλια εξοικονόµησης ενέργειας.
Ακόµη και η Κύπρος που δεν έχει
βιοµηχανίες πέλετς έδωσε επιδοτήσεις.
Εµείς έχουµε 10 µονάδες βιοµάζας και την
παραγωγή µας αναγκαζόµαστε να την
εξάγουµε στην Ιταλία, µε αποτέλεσµα να
µας «τρώνε» τα µεταφορικά. Ενώ, λοιπόν,
οι Έλληνες επιχειρηµατίες κάνουν
θαύµατα και το µεγαλύτερο εργοστάσιο
παραγωγής πέλετς βρίσκεται στην
Ελλάδα, η χώρα µας δεν χρησιµοποιεί τα
καύσιµα που παράγει. Αναφέροµαι στον
όµιλο Άλφα Γουντ που έχει στο Νευροκόπι
το µεγαλύτερο εργοστάσιο στην Ευρώπη
και, φυσικά, προσανατολίζεται σε
συµβόλαια εξαγωγών προς την Ευρώπη,
µε υψηλό µεταφορικό κόστος. Επίσης,
υπάρχουν και άλλες αξιόλογες εταιρείες
στη Λάρισα, ενώ χτίζονται εργοστάσια και
στην Τρίπολη.
Ποια είναι η παραγωγή;
Σήµερα η παραγωγή φτάνει τους 10
χιλιάδες τόνους, εκ των οποίων το
µεγαλύτερο ποσοστό, όπως σας
προανέφερα, πηγαίνει στο εξωτερικό. Το
πρόβληµα είναι ότι δεν υπάρχει πολιτική
αξιοποίησης της βιοµάζας και τα 41
κατάλοιπα, π.χ. της αγροτικής παραγωγής,
πηγαίνουν χαµένα ή καίγονται. Τι είναι η βιοµάζα
Ποια άλλα αιτήµατα έχετε ως κλάδος;
Η βιοµάζα µε την ευρύτερη έννοια του όρου
Ένα άλλο οξύµωρο είναι ότι στην Ελλάδα
περιλαµβάνει οποιοδήποτε υλικό προέρχεται από
το φυσικό αέριο έχει ΦΠΑ 9% και το
ζωντανούς οργανισµούς. Ειδικότερα, η βιοµάζα για
πέλετ έχει 19%, όταν στις περισσότερες
ενεργειακούς σκοπούς περιλαµβάνει κάθε τύπο που
χώρες της ΕΕ το πέλετ έχει χαµηλό
µπορεί να χρησιµοποιηθεί για την παραγωγή
ΦΠΑ. Το επόµενο αίτηµα είναι η
στερεών, υγρών ή/και αέριων καυσίµων. Στην πράξη
παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας να
υπάρχουν δύο τύποι βιοµάζας: Πρώτον, οι
τιµολογείται διαφορετικά, όταν
υπολειµµατικές µορφές (τα κάθε είδους φυτικά υπολείµµατα και ζωικά απόβλητα
προέρχεται από βιοµάζα. Σήµερα,
και τα απορρίµµατα) και, δεύτερον, η βιοµάζα που παράγεται από ενεργειακές
αγοράζουµε µε 80 ευρώ τη µεγαβατώρα,
καλλιέργειες.
τη στιγµή που η ιταλική ∆ΕΗ την
Oι κύριες εφαρµογές µε καύσιµο τη βιοµάζα είναι:
αγοράζει µε 280 ευρώ. Επίσης, ενώ στην
-Θέρµανση θερµοκηπίων: Σε περιοχές της χώρας όπου υπάρχουν µεγάλες
Ελλάδα τα φ/β την αγοράζουν µε 450
ποσότητες διαθέσιµης βιοµάζας, χρησιµοποιείται η βιοµάζα σαν καύσιµο σε
ευρώ, η βιοµάζα (που δίνει θέσεις
κατάλληλους λέβητες για τη θέρµανση θερµοκηπίων.
εργασίας) την αγοράζει µόνο µε 80
-Θέρµανση κτηρίων µε καύση βιοµάζας σε ατοµικούς/κεντρικούς λέβητες: Σε
ευρώ. ∆εν µπορώ να το καταλάβω
ορισµένες περιοχές της Ελλάδας χρησιµοποιούνται για τη θέρµανση κτηρίων
αυτό…
ατοµικοί/κεντρικοί λέβητες πυρηνόξυλου.
-Παραγωγή ενέργειας σε γεωργικές βιοµηχανίες: Βιοµάζα για παραγωγή
ενέργειας χρησιµοποιείται από γεωργικές βιοµηχανίες στις οποίες η βιοµάζα
*Η Ελληνική Εταιρεία Βιοµάζας
προκύπτει σε σηµαντικές ποσότητες σαν υπόλειµµα ή υποπροϊόν της
(ΕΛΛΕΒΙOΜ) είναι σωµατείο που ιδρύθηκε
παραγωγικής διαδικασίας, και έχουν αυξηµένες απαιτήσεις σε θερµότητα.
το 1990 και έχει ως σκοπούς:
Εκκοκκιστήρια, πυρηνελαιουργεία, βιοµηχανίες ρυζιού καθώς και βιοτεχνίες
- Την προώθηση και τον συντονισµό της
κονσερβοποίησης καίνε τα υπολείµµατά τους (υπολείµµατα εκκοκκισµού,
επιστηµονικής έρευνας για την
πυρηνόξυλο, φλοιοί και κουκούτσια, αντίστοιχα) για την κάλυψη των θερµικών
παραγωγή, την τεχνολογία και τις
τους αναγκών ή/και µέρος των αναγκών τους σε ηλεκτρική ενέργεια.
εφαρµογές της βιοµάζας µε σκοπό την
-Παραγωγή ενέργειας σε βιοµηχανίες ξύλου: Τα υπολείµµατα βιοµηχανιών
παραγωγή ενέργειας ή σχετικών
επεξεργασίας ξύλου (πριονίδι, πούδρα, ξακρίδια κ.λπ.) χρησιµοποιούνται για την
προϊόντων.
κάλυψη των θερµικών αναγκών της διεργασίας, καθώς και για τη θέρµανση των
- Τη διάδοση της χρήσεως της βιοµάζας
κτηρίων.
σε εθνικό επίπεδο.
-Τηλεθέρµανση: Είναι η προµήθεια θέρµανσης χώρων καθώς και θερµού νερού
- Την καταγραφή, µελέτη και προβολή των
χρήσης σε ένα σύνολο κτηρίων, έναν οικισµό, ένα χωριό ή µια πόλη, από έναν
επιστηµονικών µελετών, τεχνολογιών και
κεντρικό σταθµό παραγωγής θερµότητας. H θερµότητα µεταφέρεται µε προ-
εφαρµογών της βιοµάζας.
µονωµένο δίκτυο αγωγών από τον σταθµό προς τα θερµαινόµενα κτήρια .
Η ΕΛΛΕΒΙOΜ επίσης είναι µέλος της
-Παραγωγή ενέργειας σε µονάδες βιολογικού καθαρισµού και Χώρους
Ευρωπαϊκής Ένωσης Βιοµάζας (AEBIOM)
Υγειονοµικής Ταφής Απορριµµάτων (ΧΥΤΑ): Το βιοαέριο που παράγεται από την
που εδρεύει στο Βέλγιο και έχει σαν
αναερόβια χώνευση των υγρών αποβλήτων σε µονάδες βιολογικού καθαρισµού,
στόχο την εκπροσώπηση και διάδοση της
και των απορριµµάτων σε ΧΥΤΑ καίγεται σε µηχανές εσωτερικής καύσης για την
βιοενέργειας σε επίπεδο Ευρωπαϊκής
παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας. Παράλληλα µπορεί να αξιοποιείται η θερµική
Ένωσης.
ενέργεια των καυσαερίων και του ψυκτικού µέσου των µηχανών για να καλυφθούν
ανάγκες τις διεργασίας ή/και άλλες ανάγκες θέρµανσης (π.χ. θέρµανση κτηρίων).
42
10
ACCIONA: ΙΣΧΥΡΗ
ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΑΠΕ
ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ∆Α
Επενδύσεις που ξεπερνούν τα 750 εκατ.
ευρώ είναι έτοιµη να πραγµατοποιήσει
στην ελληνική αγορά η Acciona
Ενεργειακή, ελληνικός βραχίονας του
ισπανικού κολοσσού των κατασκευών και
των ΑΠΕ Acciona. Εάν το νούµερο των
750 εκατ. ευρώ φαίνεται υπερβολικό για
τα ελληνικά δεδοµένα, στην
πραγµατικότητα αποτελεί ρεαλιστικό και
εφικτό στόχο για την Acciona
Ενεργειακή, θυγατρική του ισπανικού
κολοσσού.

Του Χάρη Φλουδόπουλου

Η Acciona Ενεργειακή, ελληνικός
βραχίονας του ισπανικού κολοσσού των
κατασκευών και των ΑΠΕ Acciona,
ετοιµάζει σηµαντικές επενδύσεις στη
χώρα µας. Εάν το νούµερο των 750 εκατ.
ευρώ φαίνεται υπερβολικό για τα ελληνικά
δεδοµένα, στην πραγµατικότητα αποτελεί
ρεαλιστικό και εφικτό στόχο για την
Acciona Ενεργειακή, µε δεδοµένα τα
µεγέθη της ισπανικής µητρικής: Η
ισπανική Acciona κατατάσσεται στην
κατηγορία των green utilities, καθώς η
εγκατεστηµένη ισχύς των «πράσινων»
µονάδων που διαθέτει ανέρχεται σε
6,975MW ενώ συνολικά ο όµιλος
απασχολεί σε όλους τους κλάδους πάνω
από 40 χιλιάδες εργαζοµένους. Το 2008 ο
τζίρος της ήταν 12,665 δισ. ευρώ και η
καθαρή κερδοφορία της 464 εκατ. ευρώ,
ενώ στα EBITDA του οµίλου ο κλάδος τής
ενέργειας συνεισέφερε µέσω της
θυγατρικής Acciona Energy 20,8%. Στην
Ελλάδα ο ισπανικός κολοσσός έχει ήδη σε
λειτουργία 50MW αιολικών ενώ έχει
καταθέσει αιτήσεις για 1.660,75MW.
Ιστορικό
Η εταιρεία ιδρύθηκε στην Ελλάδα το 2ο
εξάµηνο του 2004 από την Corporation
Eolica Cesa SL, την ΠΙΤOΥΛΗΣ Α.Ε., και
τον Β. Πιτούλη. Το πρώτο έργο ξεκίνησε
το 2005 στο Παναχαϊκό Όρος µε την
εταιρεία «Αιολική Παναχαϊκού» σε
συνεργασία µε την εταιρεία ΕΝΤΕΚΑ και
έχει εγκατεστηµένη ισχύ 34,85 MW. Μετά
το «Παναχαϊκό 1» το οποίο λειτουργεί τρία
χρόνια, ξεκίνησε το «Παναχαϊκό 2» το
οποίο ολοκληρώθηκε φέτος. Έτσι, στις 41
µηχανές του πρώτο πάρκου προστέθηκαν
ακόµη 16, συνολικής ισχύος 13,6 MW,
συγκροτώντας ένα από τα µεγαλύτερα
αιολικά πάρκα στην Ελλάδα µε
εγκατεστηµένη ισχύ κοντά στα 50 MW.
Αυτήν τη στιγµή στην οµπρέλα
της Acciona Ενεργειακής περιλαµβάνονται
περίπου 1700 MW έργων σε ανάπτυξη.
Έχουν κατατεθεί αιτήσεις για συνολικά
1.660,75 MW. Σε αυτές τις αιτήσεις
συγκαταλέγεται και ένα έργο-µαµούθ, που
µε την ολοκλήρωσή του θα αποτελέσει το
µεγαλύτερο αιολικό πάρκο στην Ελλάδα µε
συνολική προβλεπόµενη ισχύ τα 514 MW.
Πρόκειται για το έργο που σχεδιάζεται να
«Έχουµε εξασφαλίσει άδειες
παραγωγής για 392,55 MW µε
13 εταιρείες ειδικού σκοπού»,
λέει ο κ. Πιτούλης. Επίσης
υπάρχει σηµαντικός αριθµός
έργων µε προεγκρίσεις και µε
θετικές γνωµοδοτήσεις από τις
διάφορες υπηρεσίες.
Ταυτόχρονα, δηλώνει ότι η
Acciona Ενεργειακή είναι
έτοιµη να κατασκευάσει άµεσα
πάρκα 500 MW µε το ύψος
της επένδυσης να ανέρχεται
στα 750 εκατ. ευρώ
αναπτυχθεί στην ευρύτερη περιοχή
του Σελίου, στο όρος Βέρµιο του νοµού
Ηµαθίας, σε συνολική έκταση 120.000
στρεµµάτων. Σε πρώτη φάση, προβλέπεται
η εγκατάσταση 107 ανεµογεννητριών
ισχύος 214 MW, οι οποίες θα είναι σε
θέση να καλύπτουν τις ανάγκες για
ενέργεια µέχρι και 30.000 νοικοκυριών.
Για τον λόγο αυτόν, το επενδυτικό σχήµα
έχει ήδη εξασφαλίσει τη θετική
αξιολόγηση της ΡΑΕ, καθώς επίσης
θετικές γνωµατεύσεις από τις
εµπλεκόµενες υπηρεσίες (δασαρχεία,
αρχαιολογικές υπηρεσίες κ.ά.). Στην 43
πλήρη ανάπτυξή του, το αιολικό πάρκο στο
Σέλι θα αποτελείται από 207
ανεµογεννήτριες ισχύος 514 MW, ενώ η
συνολική επένδυση εκτιµάται ότι θα
ανέλθει στα 300 εκατοµµύρια ευρώ
περίπου. Εκτός από το Βέρµιο, η Acciona
Ενεργειακή αναπτύσσει ένα ακόµη µεγάλο
πάρκο 144 MW στην Ήπειρο, αλλά και ένα
υπεράκτιο αιολικό 150 MW. «Έχουµε
εξασφαλίσει άδειες παραγωγής για
392,55 MW µε 13 εταιρείες ειδικού
σκοπού», λέει ο κ. Πιτούλης. Επίσης
υπάρχει σηµαντικός αριθµός έργων µε
προεγκρίσεις και µε θετικές
γνωµοδοτήσεις από τις διάφορες
υπηρεσίες. Ταυτόχρονα, δηλώνει ότι η
Acciona Ενεργειακή είναι έτοιµη να
κατασκευάσει άµεσα πάρκα 500 MW µε το
ύψος της επένδυσης να ανέρχεται στα
750 εκατ. ευρώ.
Στρατηγική
Στρατηγική της εταιρείας είναι να µη
σχεδιάζει έργα κοντά σε οικισµούς ή
τουριστικά ευαίσθητες περιοχές. Αυτό
αποδεικνύει και το έργο του Παναχαϊκού
που βρίσκεται σε υψηλό υψόµετρο.
Αντίστοιχα, το έργο στην Ηµαθία θα
φέρει σηµαντικά οφέλη στην τοπική
κοινωνία καθώς στη διάρκεια κατασκευής
τού πάρκου αναµένεται ότι θα
απασχοληθούν 200 άτοµα, ενώ 15
περίπου άτοµα θα έχουν µόνιµη
απασχόληση µε την ολοκλήρωσή του. Την
ίδια στιγµή, το 3% του ετησίου κύκλου
εργασιών τής εταιρείας από τη
λειτουργία του αιολικού πάρκου θα
διατίθεται ως αντισταθµιστικό όφελος
στους τοπικούς δήµους.
Η γραφειοκρατία
«Στην Ιταλία βγάζεις όλες τις άδειες σε
έναν-ενάµιση χρόνο, όταν η γειτονική
44 χώρα είναι µια από τις χώρες της Ε.Ε. µε
τη µεγαλύτερη γραφειοκρατία. Στην
Ελλάδα ο αντίστοιχος χρόνος είναι πέντε
µε επτά χρόνια», λέει ο κ. Πιτούλης.
O ίδιος επικροτεί τη σύσταση νέου
υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας
και Κλιµατικής Αλλαγής και θεωρεί ότι
είναι ένα σηµαντικό βήµα προς την
κατεύθυνση της πράσινης ανάπτυξης.
Με ποιον τρόπο πιστεύει ο επικεφαλής
της Acciona Ενεργειακής ότι µπορεί να
δοθεί λύση στα προβλήµατα που
καθυστερούν την ανάπτυξη της αιολικής
ενέργειας;...
• Για τις τοπικές κοινωνίες:
Βασική συνιστώσα πρέπει να είναι η
ενηµέρωση των τοπικών κοινωνιών
σχετικά µε την αναγκαιότητα και τα οφέλη
που µπορούν να αποκοµίσουν από τις
επενδύσεις στις ΑΠΕ. Πρέπει να περάσει
το µήνυµα υπέρ των ΑΠΕ και να
αντιµετωπίζονται µε φιλικό τρόπο. Μην
ξεχνάµε ότι αντικείµενο των αιολικών
πάρκων είναι η παραγωγή ηλεκτρικής
ενέργειας από τον άνεµο. Μια κατ’ εξοχήν
φιλική προς το περιβάλλον µορφή
ενέργειας που δεν επιβαρύνει το
περιβάλλον, δεν παράγει απόβλητα και
δεν εκπέµπει ρύπους ούτε ακτινοβολίες.
Παράλληλα, η παραγόµενη ηλεκτρική
ενέργεια συµβάλλει ενεργά στην αύξηση
του ποσοστού της ενεργειακής
αυτονοµίας της περιοχής. Τα
καταγραµµένα απολογιστικά στοιχεία για
τις ΑΠΕ στην Ελλάδα δείχνουν ότι τα έργα
αυτά συµβάλλουν σηµαντικά στην τοπική
απασχόληση.
• Για τις υποδοµές:
Απαιτείται δηµιουργία δικτύων, κυρίως
ηλεκτρικών, που θα απορροφούν την
ηλεκτρική ισχύ. Είναι σηµαντικό να υπάρξει
ενίσχυση τόσο των υφιστάµενων δικτύων,
O επικεφαλής της ACCIONA Ενεργειακή, όσο και δηµιουργία νέων σε αποµονωµένες
κ. Β. Πιτούλης περιοχές της χώρας. Εξίσου σηµαντική
είναι η αναβάθµιση των υποδοµών στα
αυτόνοµα νησιωτικά συστήµατα και η
σύνδεσή τους µε το ηπειρωτικό σύστηµα,
όπου αυτό είναι δυνατό.
• Για την επιτάχυνση λύσεων δικαστικών
αποφάσεων που εκκρεµούν:
Η Πολιτεία θα πρέπει, προστατεύοντας
τόσο όλους τους πολίτες της όσο και όλες
τις επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται
εντός των συνόρων και προσφέρουν
οικονοµική ευηµερία και υπηρεσίες κοινής
ωφελείας, να παρέµβει στη διαρκή και
πολλές φορές αδικαιολόγητη παραποµπή
πολλών υποθέσεων ΑΠΕ στη ∆ικαιοσύνη.
Η παρέµβαση αυτή θα πρέπει να είναι
προς την κατεύθυνση της ταχύρρυθµης
εκδίκασης των υποθέσεων έργων ΑΠΕ
εντός εξαµήνου, µέσω της εξάλειψης των
διαδικασιών εκείνων που δηµιουργούν
συνθήκες παρατεταµένης εκκρεµοδικίας
µε δεδοµένο ότι οι επενδύσεις αυτές
αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση
πολλαπλού δηµόσιου συµφέροντος, που
έχει σχέση και µε τις διεθνείς δεσµεύσεις
της χώρας.
• Για την τήρηση των χρονοδιαγραµµάτων
& τον έλεγχο:
Πρέπει να υπάρχει αυστηρή τήρηση των
χρονοδιαγραµµάτων από τις δηµόσιες
υπηρεσίες και έλεγχος από τη δηµόσια
διοίκηση. Η τήρηση των προθεσµιών θα
συµβάλει δραστικά στη µείωση των
χρόνων διεκπεραίωσης των διαδικασιών.
• Για το νέο υπουργείο Περιβάλλοντος
ως “one-stop-shop”:
Το νέο υπουργείο θα µπορούσε να
λειτουργήσει ως µια συγκεντρωτική
υπηρεσία (one-stop-shop) για την εξέταση
και έκδοση όλων των αδειών για έργα
ΑΠΕ. Με τον τρόπο αυτόν θα µειωθεί η
γραφειοκρατία και θα επιταχυνθούν οι
διαδικασίες αδειοδότησης.
46
11
∆. ΚOΠΕΛOΥΖOΣ:
NEEΣ ΕΠΕΝ∆ΥΣΕΙΣ
ΣΤΙΣ ANANEΩΣΙΜΕΣ
Νέα σχέδια επενδύσεων στην αιολική
ενέργεια έχει στα σκαριά ο όµιλος
Κοπελούζου. O όµιλος προχώρησε στην
κατάθεση συνολικά 39 αιτήσεων που
αφορούν ισάριθµα αιολικά πάρκα στην
Κρήτη. Πρόκειται για ένα γιγαντιαίο
σύµπλεγµα αιολικών πάρκων που θα
εκτείνεται και στους τέσσερις νοµούς
του νησιού, µε προβλεπόµενη
εγκατεστηµένη ισχύ που θα ξεπερνά
τα 1.000 MW.
Η σειρά των αιολικών πάρκων προβλέπεται
να εγκατασταθεί σε όλη την Κρήτη, από τις
κορυφογραµµές του Ψηλορείτη και το
οροπέδιο του Λασιθίου µέχρι τα νότια
Χανιά. Oι αιτήσεις κατατέθηκαν στη
Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) στις 10
∆εκεµβρίου, ενώ ως ενδιαφερόµενες
εµφανίζονται κοινοπραξίες της εταιρείας
Κ. Σάρρας & Σία.
Σύµφωνα µε πληροφορίες, το σχέδιο δεν
σταµατά στην κατασκευή των αιολικών
πάρκων µε κόστος που ξεπερνά το 1 δισ.,
αλλά προβλέπει επιπλέον την κατασκευή
διασύνδεσης από την Κρήτη προς την
Πελοπόννησο, προκειµένου η παραγόµενη
ενέργεια να διαχέεται και να πωλείται στο
ηπειρωτικό σύστηµα. Η πόντιση καλωδίου
που θα συνδέει ηλεκτρικά την Κρήτη µε
την υπόλοιπη Ελλάδα είναι ένα µεγάλο
έργο, για το οποίο µάλιστα τη δεκαετία
του '80 είχαν γίνει και σχετικές µελέτες.
Τότε, η σύνδεση δεν προχώρησε λόγω
τεχνικών προβληµάτων και κυρίως γιατί
δεν υπήρχαν τεχνολογίες για να
αντιµετωπιστεί το πρόβληµα του µεγάλου
θαλάσσιου βάθους στη θαλάσσια περιοχή
µεταξύ Μονεµβασιάς και Χανίων. Μελέτη
του Πολυτεχνείου πιο πρόσφατα (2007)
είχε υποστηρίξει ότι η διασύνδεση είναι
τεχνικά εφικτή και πρότεινε την πόντιση
δύο ανεξάρτητων υποβρύχιων καλωδίων
από 350 έως 550 MW.
Το συγκεκριµένο πλάνο του οµίλου
Κοπελούζου έρχεται σε συνέχεια ενός
άλλου φιλόδοξου project της εταιρείας.
Πρόκειται για το προ τριετίας σχέδιο για
κατασκευή αιολικών πάρκων 400 MW σε
νησιά των Κυκλάδων, µε ταυτόχρονη
διασύνδεσή τους µε το ηπειρωτικό
σύστηµα. Το σχέδιο προϋπολογισµού 700
εκατ. ευρώ, εκ των οποίων 290 εκατ.
αφορούσαν το καλώδιο, δεν προχώρησε.
Υπενθυµίζεται ότι ο όµιλος Κοπελούζου
προχώρησε το 2007 στη µεταβίβαση των
παγίων έργων ΑΠΕ που διέθετε τότε (127
MW σε λειτουργία και φάση κατασκευής)
στην ιταλική Enel. Συνολικά η Enel
Investment Holding (EIH) κατέβαλε τότε
172 εκατ. ευρώ για την αγορά πάρκων του
οµίλου στην Εύβοια, στην
Αλεξανδρούπολη, στη Ροδόπη, στην
Πάτρα, καθώς και για ένα µικρό
υδροηλεκτρικό (Γλαύκος 5,5 MW).
Στον τοµέα των ΑΠΕ, ο όµιλος έχει ένα
ευρύ χαρτοφυλάκιο αιτήσεων για νέα έργα
στην Εύβοια, στη Μάνη, στη Νεάπολη
Λακωνίας, στις Κυκλάδες, καθώς και
υπεράκτιων έργων. Επιπλέον, στα νέα
έργα που αναπτύσσονται, βάσει
συµφωνίας που υπεγράφη το 2008,
συµµετέχει µε ποσοστό 30% η Enel, η
οποία έχει δικαίωµα να ανεβάσει το
ποσοστό της στο 80%.
Το θερµικό εργοστάσιο
Εκτός των Ανανεώσιµων Πηγών
Ενέργειας, «άπνοια» επικρατεί και σε
σχέση µε το άλλο µεγάλο έργο που
προωθείται από τον όµιλο Κοπελούζου: Το
θερµικό εργοστάσιο σε συνεργασία µε την
Enel στη Χαιρώνεια Βοιωτίας, το οποίο
παραµένει κολληµένο σε αδειοδοτικά
προβλήµατα.
Επίσης έχει παραχωρηθεί ποσοστό 30%
µε option έως το 80% για 52 αιτήσεις
έργων ισχύος 1.400 MW.
O ∆ηµήτρης Κοπελούζος ξεκίνησε την
επιχειρηµατική του δραστηριότητα τη
δεκαετία του '70. O οµώνυµος όµιλος
σήµερα περιλαµβάνει διάφορες θυγατρικές
που δραστηριοποιούνται στους τοµείς του
φυσικού αερίου, της ηλεκτρικής ενέργειας,
της διαχείρισης αποβλήτων, της
διαχείρισης µαρινών και του real estate.
Βασικό άρµα για τη δραστηριοποίηση στο
φυσικό αέριο αποτελεί η Προµηθέας Gas
AE, στην οποία µετέχει µε ποσοστό 50% η
ρωσική Gazpromexport Limited, θυγατρική
Oι δραστηριότητες Κοπελούζου - ENEL στις ΑΠΕ
∆ΙΕΘΝΗΣ ΑΙOΛΙΚΗ
ΑΙOΛΙΚΑ ΠΑΡΚΑ ΘΡΑΚΗΣ
∆ΙΕΘΝΗΣ ΑΙOΛΙΚΗ ΘΡΑΚΗΣ
∆ΙΕΘΝΗΣ ΑΙOΛΙΚΗ ΡO∆OΥ
∆ΙΕΘΝΗΣ ΑΙOΛΙΚΗ ΚΡΗΤΗΣ
∆ΙΕΘΝΗΣ ΑΙOΛΙΚΗ ΑΧΑΪΑΣ
Υ∆ΡOΗΛΕΚΤΡΙΚOΣ ΓΛΑΥΚOΥ
100% της OAO Gazprom. Το υπόλοιπο
ποσοστό ανήκει στον κ. Κοπελούζο. Στη
συµβατική ηλεκτροπαραγωγή, ο όµιλος
Κοπελούζου συµµετέχει µαζί µε την
Το σχέδιο δεν σταµατά στην
κατασκευή των αιολικών πάρκων
µε κόστος που ξεπερνά το 1 δισ.
ευρώ, αλλά προβλέπει επιπλέον
την κατασκευή διασύνδεσης από
την Κρήτη προς την
Πελοπόννησο, προκειµένου η
παραγόµενη ενέργεια να
διαχέεται και να πωλείται στο
ηπειρωτικό σύστηµα. Η πόντιση
καλωδίου που θα συνδέει
ηλεκτρικά την Κρήτη µε την
υπόλοιπη Ελλάδα είναι ένα
µεγάλο έργο, για το οποίο
µάλιστα τη δεκαετία του '80
είχαν γίνει και σχετικές µελέτες
Gazprom στην Enelco AE όπου και
διαθέτουν µερίδιο 25% από κοινού.
Βασικός µέτοχος της εταιρείας είναι η
ιταλική Enel Investment Holding BV (100%
16,4 MW ΣΤΗΝ ΕΥΒOΙΑ
30,75 MW ΣΤΗ ΘΡΑΚΗ
31,8 MW ΣΤΗ ΡO∆OΠΗ
11,5 MW ΣΤΗ ΡO∆O
7,2 MW ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ
18,9 MW ΣΤΗΝ ΑΧΑΪΑ
5,5 MW ΣΤΗΝ ΑΧΑΪΑ
θυγατρική εταιρεία της Ιταλικής Enel SpA). 47
Στο εµπόριο ηλεκτρισµού
δραστηριοποιείται µέσω της Neco ΑΕ. Από
τη δεκαετία του '90 µέχρι σήµερα, ο
όµιλος είναι ένας εκ των βασικών
προµηθευτών της ∆ΕΗ, έχοντας αναλάβει
την προµήθεια, µεταξύ άλλων,
ηλεκτροπαραγωγών ζευγών για την
κάλυψη των αναγκών των νησιών κατά
τους θερινούς µήνες.
Εκτός από τα εντός των συνόρων
εγχειρήµατα, ο όµιλος αναπτύσσει έργα
κατασκευής νέων µονάδων ΑΠΕ και
συµβατικών στα Βαλκάνια. Εκτός ενέργειας,
ο όµιλος συµµετείχε σε διάφορα έργα
τοµέων, όπως µεταφορές, και διαθέτει
µερίδιο στο αεροδρόµιο των Σπάτων, ενώ
σχεδιάζει συµµετοχή σε project διαχείρισης
απορριµάτων. Επίσης, ο όµιλος διατηρεί
συµφέροντα στο έργο του πετρελαιαγωγού
Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης. Πρόσφατα
ανέλαβε την κατασκευή του αεροδροµίου
της Αγ. Πετρούπολης.
Oι εταιρείες
του οµίλου
Κοπελούζου
• Damco Energy AE
• Damlot Lottery Games AE
• Enelco AE
• Gre-Tex Power Limited
• Horizon Air Investments AE
• Neco AE
• Προµηθέας Gas AE
• Technoinvest AE
48
12
EXEL SOLAR:
Η ΝΕΑ ∆ΥΝΑΜΗ
ΣΤΑ ΦΩΤOΒOΛΤΑÏΚΑ
Με στόχο την κατάκτηση µεριδίου 15%
της αγοράς φωτοβολταϊκών πλαισίων
µέσα σε µια τριετία, η νεοσυσταθείσα
εταιρεία Exel Solar, µέλος του Oµίλου
Exel Group από το Κιλκίς, «φλερτάρει»
ήδη µε τις αγορές του εξωτερικού.
O εξαγωγικός προσανατολισµός µε
προτεραιότητα τις όµορες χώρες
χαρακτηρίζει τις επιχειρηµατικές
επιλογές του Oµίλου.
O ∆ιευθύνων Σύµβουλος του Oµίλου
κ. Σταύρος Τριανταφύλλου µιλά για τα
σχέδια ανάπτυξης της Exel Solar και
συµβουλεύει τους επενδυτές
φωτοβολταϊκών.

Συνέντευξη στην Ευαγγελία Λαµπάκου

O ∆ιευθύνων Σύµβουλος της Exel Group

κ. Σταύρος Τριανταφύλλου.
H Exel Solar είναι µια καινούργια εταιρεία
στην αναπτυσσόµενη αγορά των
φωτοβολταϊκών. Πώς αποφασίσατε να
εισέλθετε στον τοµέα; Ποιες οι
προσδοκίες σας;
Το 2009 αντιπροσωπεύει µια χρονιά-
ορόσηµο για τον Όµιλο Exel Group και την
Exel Solar. O Όµιλος, µετά από τριάντα
χρόνια επιτυχηµένης πορείας στον κλάδο
επεξεργασίας και εµπορίας χάλυβα -µε
την ίδρυση της Exel Solar-, υλοποιεί ένα
σηµαντικό επενδυτικό πλάνο στην αγορά
της πράσινης ενέργειας.
Η απόφαση αυτή είναι ουσιαστική και
συνδεδεµένη µε ένα τριετές
επιχειρησιακό πλάνο, µε στόχο να
καλύψουµε τις σύγχρονες ενεργειακές
απαιτήσεις σε κατοικίες, σχολεία και
επιχειρήσεις. Έχουµε όραµα για την
αγορά της Ενέργειας και σ’ αυτήν
βλέπουµε το µέλλον µας. Επιδίωξή µας,
µε την ίδρυση της νεότευκτης
παραγωγικής µονάδας στη ΒΙ.ΠΕ.
Σταυροχωρίου στο Κιλκίς, είναι να
αποτελέσουµε ηγέτη στον τοµέα
της πράσινης ενέργειας, προσφέροντας
αξιόπιστα προϊόντα σε απόδοση, ποιότητα
και µέγιστο χρόνο ζωής.
Ποια η θέση της Exel Solar σήµερα στην
αγορά; Ποια τα οικονοµικά µεγέθη;
Η παραγωγική διαδικασία της Exel Solar
ξεκινά µόλις το τέταρτο τρίµηνο του έτους
και παρόλο που οι πωλήσεις για την Exel
Solar είναι µικρές σε όγκο, είναι
σηµαντικές σε αξία.
Μέσα στην επόµενη τριετία στόχος
της εταιρείας µας είναι η ισχύς των
διατιθέµενων φωτοβολταϊκών πλαισίων να
είναι της τάξεως των 40 MW, 65 MW και
75 MW ανά έτος αντίστοιχα. Για τα
επόµενα τρία χρόνια οι προβλέψεις
δείχνουν πωλήσεις που θα αγγίξουν τα
80.000.000 ευρώ, 110.000.000 ευρώ και
130.000.000 ευρώ για κάθε οικονοµικό
έτος αντίστοιχα. Τα κέρδη προ φόρων,
τόκων και αποσβέσεων θα κυµανθούν από
9% έως 15% ανάλογα µε τον βαθµό
αξιοποίησης του εξοπλισµού και το µείγµα
πωλήσεων.
«Έχουµε όραµα για την αγορά
της Ενέργειας και σ’ αυτήν
βλέπουµε το µέλλον µας.
Επιδίωξή µας, µε την ίδρυση
της νεότευκτης παραγωγικής
µονάδας στη ΒΙ.ΠΕ.
Σταυροχωρίου στο Κιλκίς, είναι
να αποτελέσουµε ηγέτη στον
τοµέα της πράσινης ενέργειας,
προσφέροντας αξιόπιστα
προϊόντα σε απόδοση, ποιότητα
και µέγιστο χρόνο ζωής.
Σε ό,τι αφορά τις εξαγωγές,
στόχος για την επόµενη τριετία
είναι το 15% των πωλήσεων.»
Ποια είναι η στρατηγική ανάπτυξης της
εταιρείας στην Ελλάδα και στο
εξωτερικό;
Αναφορικά µε την ελληνική αγορά, ο
στόχος που έχουµε θέσει είναι µέχρι το
τέλος της πρώτης τριετίας να έχουµε
µερίδιο αγοράς της τάξεως του 15%. Η
Exel Solar απευθύνεται κατά κύριο λόγο σε
εγκαταστάτες και διανοµείς
φωτοβολταϊκών συστηµάτων, και έχει ως
στόχο της τη δηµιουργία και ανάπτυξη
ενός δικτύου αξιόπιστων συνεργατών.
Εκτός από την εγχώρια αγορά, η εταιρεία
θέτει για τα επόµενα χρόνια σε
προτεραιότητα των επιχειρησιακών της
επιδιώξεων, τη δυναµική εξαγωγική 49
δραστηριότητα. O εξαγωγικός
προσανατολισµός, µε προτεραιότητα τις
όµορες χώρες, και η σταδιακή εδραίωσή
µας στις αγορές του εξωτερικού είναι
στοιχεία που ορίζουν τις επιχειρηµατικές
επιλογές του Oµίλου και των επενδυτών. O
στόχος των εξαγωγών για την επόµενη
τριετία είναι το 15% των πωλήσεων.
Σταδιακά αυτό το ποσοστό στοχεύουµε να
το αυξήσουµε, ώστε µέχρι το 2015 να
αποτελούν το 50% - 60% της συνολικής
παραγωγικής δυναµικότητας της εταιρείας.
Στοχεύουµε στις χώρες των Βαλκανίων και
την Τουρκία, ενώ θα διεκδικήσουµε µερίδιο
αγοράς και σε χώρες της Ευρωπαϊκής
Ένωσης, µε την παραγωγή ειδικών
φωτοβολταϊκών εφαρµογών.
Ποιες οι µελλοντικές επενδύσεις και τα
σχέδια µεσοπρόθεσµου χρονικού
ορίζοντα της εταιρείας;
Επιχειρηµατικά, στα άµεσα σχέδια της Exel
Solar είναι η έναρξη λειτουργίας και της 2ης
γραµµής παραγωγής φωτοβολταϊκών
πλαισίων στη µονάδα παραγωγής στο
Κιλκίς. Χρονικά αυτή τοποθετείται στις
αρχές του 2010. Η συνολική δυναµικότητα
και µε τις δύο γραµµές παραγωγής θα
αγγίζει τα 75 MW ανά έτος.
Η Exel Solar ως ηγέτης στην καινοτοµία
των φωτοβολταϊκών προϊόντων, µε την
τεχνογνωσία που διαθέτει, δεσµεύεται για
αξιόπιστα προϊόντα υψηλών αποδόσεων
µε διεθνείς πιστοποιήσεις και µε µέγιστο
χρόνο ζωής. Στο πλαίσιο αυτό -και από
πλευράς τεχνολογικών εξελίξεων- στα
µεσοπρόθεσµα σχέδιά µας βρίσκεται ο
σχεδιασµός λύσεων για εγκαταστάσεις
φωτοβολταϊκών συστηµάτων σε κτήρια
(BIPV) και για διάφορες εξειδικευµένες
χρήσεις, όπως στύλοι φωτισµού,
αγροτικές εφαρµογές, βιοµηχανικές
εφαρµογές κ.λπ.
50 Στους Μολάους Λακωνίας παρέδωσε η
Exel Solar επτά φωτοβολταϊκά πάρκα
συνολικής ισχύος 850 KW. Τα υψηλής
απόδοσης φωτοβολταϊκά πλαίσια των
πάρκων ανήκουν στη σειρά ESP Series
60, κατασκευής της Exel Solar.
Εκτός από προµηθευτής η εταιρεία είναι
και παραγωγός; Ποια έργα αναπτύσσετε
και ποιοι είναι οι στόχοι σας σε αυτό το
κοµµάτι;
Η Exel Group κατασκευάζει και διαθέτει
στην αγορά φωτοβολταϊκά πλαίσια υψηλής
απόδοσης και βάσεις στήριξης
φωτοβολταϊκών συστηµάτων.
«Τα thin films είναι σχετικά νέα
τεχνολογία, πολλά υποσχόµενη,
η οποία όµως χρειάζεται χρόνο
για να ωριµάσει και να
προσφέρει τη σταθερότητα και
τη σιγουριά των
µονοκρυσταλλικών και των
πολυκρυσταλλικών πλαισίων
που έχουν δοκιµαστεί στην
αγορά. Πάντως, για ένα µικρό
έργο ή για χώρους
περιορισµένης έκτασης, όπως
είναι π.χ. οι στέγες των
σπιτιών, τα πλαίσια
µονοκρυσταλλικού και
πολυκρυσταλλικού πυριτίου
είναι µονόδροµος.»
Πριν από λίγες ηµέρες ολοκληρώθηκε η
παράδοση των πρώτων επτά
φωτοβολταϊκών πάρκων στους Μολάους
της Λακωνίας (ισχύος 850 KW) βάσει του
προβλεπόµενου χρονοδιαγράµµατος. Τα
υλικά που χρησιµοποιήθηκαν ήταν τα
υψηλής απόδοσης Φ/Β πλαίσια της σειράς
ESP 60 και η σταθερή βάση στήριξης Φ/Β
συστηµάτων Exel G1 – και τα δυο
αποκλειστικής σχεδίασης και κατασκευής
Exel Group.
Στους άµεσους επιχειρηµατικούς στόχους
της Exel Solar βρίσκονται τόσο η
ολοκλήρωση του όγδοου πάρκου στο
Κιλκίς (ισχύος 142 KW), καθώς και η
οριστικοποίηση των συµφωνιών για πάρκα
συνολικής ισχύος 10 MW στην Ελλάδα και
στο εξωτερικό.
Ποια είναι η πιο αποδοτική τεχνολογία
σήµερα και ποια η σχέση κόστους -
οφέλους στα πολυκρυσταλλικά και στα
thin films; Εσείς τι θα συµβουλεύατε έναν
κάτοχο άδειας για µικρό έργο ή έναν
ιδιοκτήτη που θέλει να εγκαταστήσει φ/β
στη στέγη του σπιτιού του;
Oι κυψέλες µονοκρυσταλλικού και
πολυκρυσταλλικού πυριτίου απαιτούν
πρώτη ύλη υψηλής καθαρότητας και έχουν
υψηλότερη απόδοση µετατροπής ηλιακής
ακτινοβολίας προς ηλεκτρική ενέργεια.
Πρακτικά αυτό σηµαίνει ότι, συγκριτικά µε
τα thin films, απαιτούν µικρότερη έκταση
για την εγκατάσταση ενός συστήµατος
ίδιας απόδοσης.
Τα thin films είναι σχετικά νέα τεχνολογία,
πολλά υποσχόµενη, η οποία όµως
χρειάζεται χρόνο για να ωριµάσει και να
προσφέρει τη σταθερότητα και τη σιγουριά
των µονοκρυσταλλικών και των
πολυκρυσταλλικών πλαισίων που έχουν
δοκιµαστεί στην αγορά. Θα πρέπει,
εξάλλου, να συνεκτιµηθεί το γεγονός ότι η
µείωση των τιµών των κυψελών πυριτίου -
λόγω της αυξηµένης προσφοράς και των
επενδύσεων που µειώνουν το κόστος
παραγωγής- έχει περιορίσει σηµαντικά το
πλεονέκτηµα που είχαν και που ήταν αυτό
της χαµηλότερης τιµής. Πάντως, για ένα
µικρό έργο ή για χώρους περιορισµένης
έκτασης, όπως είναι π.χ. οι στέγες των
σπιτιών, τα πλαίσια µονοκρυσταλλικού και
πολυκρυσταλλικού πυριτίου είναι
µονόδροµος.
Ποιοτικός έλεγχος των φωτοβολταϊκών
πάνελ από το εξειδικευµένο προσωπικό
της Exel Solar. Με την ολοκλήρωση της
διαδικασίας του ποιοτικού ελέγχου
και του σταδίου πλαστικοποίησης,
τα φωτοβολταϊκά πάνελ περνούν στο
στάδιο προσοµοίωσης πραγµατικών
συνθηκών µέσα από τον state of the art
εξοπλισµό της Exel Solar.

51
 Το νεότευκτο βιοκλιµατικό εργοστάσιο
-σε πανοραµική άποψη- της Exel Solar
αντιπροσωπεύει το πιο σύγχρονο
εργοστάσιο του κλάδου σε ευρωπαϊκό
επίπεδο και βρίσκεται στη ΒΙ.ΠΕ.
Σταυροχωρίου στο Κιλκίς.
52
Υπάρχει ένα debate σχετικά µε το κόστος
των ΑΠΕ και ειδικότερα µε το κόστος των
φωτοβολταϊκών. Εσείς ως άνθρωπος της
αγοράς φωτοβολταϊκών τι απαντάτε σε
αυτούς που λένε ότι 450 ευρώ τη
µεγαβατώρα είναι υπερβολική επιδότηση,
όταν η οριακή τιµή του συστήµατος είναι
40 ευρώ;
Αρχικά, για να µπορέσει κάποιος να
συγκρίνει δύο εναλλακτικές επιλογές θα
πρέπει προηγουµένως να αναδείξει τις
ωφέλειες ή τα κρυµµένα κόστη αυτών των
επιλογών. Σύµφωνα, πάντως, µε το ισχύον
νοµοσχέδιο η τρέχουσα τιµή
της µεγαβατώρας ισχύει µέχρι τον
Αύγουστο του 2010. Από τότε και µετά θα
µειώνεται σταδιακά, για να φτάσει το 2015
να είναι 30% υψηλότερο από την OΤΣ.
«Oι επενδύσεις σε ΑΠΕ και
ειδικότερα σε φωτοβολταϊκά
συστήµατα δηµιουργούν 20%
περισσότερες θέσεις εργασίας
από ό,τι αν τα ίδια χρήµατα
δίνονταν στην κατανάλωση και
τετραπλάσιες από ό,τι αν
επενδύονταν στην παραγωγή
ενέργειας µε καύσιµα υλικά.»
Πέραν αυτού, στις σηµερινές συνθήκες
κρίσης θα πρέπει να υποστηριχθούν
επενδύσεις που δηµιουργούν θέσεις
εργασίας. Με βάση στατιστικά στοιχεία, οι
επενδύσεις σε ΑΠΕ και ειδικότερα σε
φωτοβολταϊκά συστήµατα δηµιουργούν
20% περισσότερες θέσεις εργασίας από
ό,τι αν τα ίδια χρήµατα δίνονταν στην
κατανάλωση και τετραπλάσιες από ό,τι αν
επενδύονταν στην παραγωγή ενέργειας
µε καύσιµα υλικά.
Η χώρα µας θα πρέπει να αναπτυχθεί σε
αγορές στις οποίες έχουµε συγκριτικό
πλεονέκτηµα, γιατί είναι και ο µόνος
τρόπος να προσελκύσει ξένα κεφάλαια
και ξένες επενδύσεις. Με βάση αυτό το
σκεπτικό, οι επενδύσεις στα
φωτοβολταϊκά συστήµατα έχουν
ασύγκριτο πλεονέκτηµα σε σχέση µε
οποιαδήποτε άλλη επένδυση στην
παραγωγή ενέργειας. Αυτό µάλιστα
επιτείνεται εάν λάβει κάποιος υπόψη
του ότι τα µέσα ποσοστά ακτινοβολίας -
και εποµένως απόδοσης των
συστηµάτων- είναι 20% µε 30%
υψηλότερα, και σε ορισµένες
περιπτώσεις πολύ υψηλότερα από ό,τι
άλλων χωρών της Ευρώπης.
Ποια η συνεισφορά των παραγόµενων
προϊόντων στην προστασία τού
περιβάλλοντος; Ποιο το κόστος
εφαρµογής τους στον οικιακό ή
βιοµηχανικό τοµέα; Ποιο το όφελος από
τη λειτουργία τους στο πλαίσιο της
διάδοσης των Ανανεώσιµων Πηγών
Ενέργειας;
Η αξιοποίηση του ήλιου και η εµπορική
εκµετάλλευση της ηλιακής ενέργειας
αποτελεί τεράστια επένδυση για την
ποιότητα ζωής µας και, κατ’ επέκταση, για
την υγεία µας. Χαρακτηριστικά να
αναφέρω ότι η κάθε κιλοβατώρα που
παράγεται από φωτοβολταϊκά συστήµατα -
και άρα όχι από συµβατικά καύσιµα-
συνεπάγεται την αποφυγή έκλυσης 1,1
κιλού διοξειδίου του άνθρακα στην
ατµόσφαιρα. Επιπλέον, συνεπάγεται
λιγότερες εκποµπές άλλων επικίνδυνων
ρύπων, όπως τα αιωρούµενα
µικροσωµατίδια, τα οξείδια του αζώτου, οι
ενώσεις του θείου κ.λπ.
Αναφορικά µε τη χρήση φωτοβολταϊκών
πάνελ στον οικιακό τοµέα, το κόστος
ανέρχεται περίπου στα €4.000 µε €5.000
ανά εγκατεστηµένη KW (εξαρτάται από τη
συνολική ισχύ του συστήµατος).
Η απόσβεση της επένδυσης γίνεται στα
10 περίπου χρόνια, ενώ ο συντελεστής
εσωτερικής απόδοσης εκτιµάται στo
10% µε 12%. Το κόστος ενός
παραγωγού ηλεκτρικής ενέργειας στον
βιοµηχανικό τοµέα µε την εφαρµογή
φωτοβολταϊκού συστήµατος είναι γύρω
στα €3.000 µε €3.500 ανά
εγκατεστηµένη KW.
Η απόσβεση υπολογίζεται στα 6 µε 7
χρόνια, πιθανόν και νωρίτερα (εξαρτάται
από την ηλιοφάνεια και τις τιµές ανά
κιλοβατώρα που ισχύουν για την περιοχή),
ενώ ο συντελεστής εσωτερικής απόδοσης
κυµαίνεται από 18% έως και 25%.
Στο πλαίσιο διάδοσης της χρήσης των
ΑΠΕ, τα οφέλη από τη λειτουργία και
χρήση των φωτοβολταϊκών συστηµάτων σε
σχέση µε άλλες φυσικές µορφές
ενέργειας, όπως η αιολική ή η υδραυλική
ενέργεια, είναι συγκριτικά ανώτερα.
Τα πλεονεκτήµατα από τη χρήση
φωτοβολταϊκών συστηµάτων έχουν
αντίκτυπο στη βελτίωση της ποιότητας
ζωής µας, ενώ στα θετικά στοιχεία
έγκειται και η ταχεία απόσβεση της
επένδυσης. Η αθόρυβη λειτουργία, η
αξιοπιστία, η µεγάλη διάρκεια ζωής και η
δυνατότητα επέκτασης ανάλογα µε τις
ανάγκες, καθιστούν τα φωτοβολταϊκά
συστήµατα την πρώτη επιλογή
προτίµησης. Από την άλλη πλευρά, η
δυνατότητα αποθήκευσης της
παραγόµενης ενέργειας (στο δίκτυο ή σε
συσσωρευτές) και η ελάχιστη απαιτούµενη
συντήρηση καθιστούν την εφαρµογή
φωτοβολταϊκών συστηµάτων προσιτή και
χρήσιµη όχι µόνο για βιοµηχανική, αλλά και
για οικιακή χρήση.
Ποιες είναι οι δυνατότητες ανάπτυξης της
ελληνικής βιοµηχανίας φωτοβολταϊκών;
Μπορεί να γίνει κάτι αντίστοιχο όπως και
στους ηλιακούς θερµοσίφωνες; ∆ιότι
είναι άλλο πράγµα να πληρώνεται µια
επιδοτούµενη τιµή και άλλο να
δηµιουργούνται συνέργειες και υπεραξίες
από µια αγορά, όπως είναι αυτή των
φωτοβολταϊκών.
Oι δυνατότητες ανάπτυξης της
βιοµηχανίας των φωτοβολταϊκών είναι
πολύ µεγαλύτερες από αυτές των
ηλιακών θερµοσιφώνων. Στη µία
περίπτωση έχουµε µετατροπή της
ηλιακής ενέργειας σε θερµική, ενώ στην
άλλη περίπτωση µετατροπή της ηλιακής
ενέργειας σε ηλεκτρική, κάτι που κατ’
επέκταση σηµαίνει πολύ περισσότερες
και διαφορετικές χρήσεις και
εφαρµογές.
Από την άλλη πλευρά, η χώρα µας -µε την
αξιοποίηση της έντονης ηλιοφάνειας και
∆ιεθνείς συνεργασίες και εξωστρέφεια
Κ. Πιτσόκο, από τη θέση του Γενικού
∆ιευθυντή της Exel Solar, ποιες είναι
οι αναπτυξιακές προοπτικές της Exel
Solar για τα επόµενα χρόνια; Πώς
εκτιµάτε ότι θα διαµορφωθεί η αγορά
τα επόµενα χρόνια;
Επιδίωξη και άξονας της συνολικής
επιχειρηµατικής µας δράσης είναι η
εξωστρέφεια και η ανάπτυξη διεθνών
συνεργασιών, µέσω µακροχρόνιου
σχεδιασµού και στρατηγικών κινήσεων.
Oι επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια
είναι επιτακτική ανάγκη και όχι
επιχειρηµατική επιλογή στηριζόµενη
σε βραχυπρόθεσµα κριτήρια. Σηµασία
έχει να καταφέρουµε να
την εκµετάλλευση της ηλιακής ενέργειας- 53
αποτελεί τεράστια επένδυση αν σκεφτεί
κανείς τα ποσοστά απόδοσης λόγω
ποσοστών ακτινοβολίας. Επίσης, το
γεγονός ότι τα φωτοβολταϊκά συστήµατα
είναι αθόρυβα, καλαίσθητα και µε
µηδενικούς ρύπους, καθίστανται πάραυτα
τα µοναδικά συστήµατα παραγωγής
ενέργειας που µπορούν να
εγκατασταθούν µέσα ή κοντά σε
οικισµούς, πάνω σε στέγες σπιτιών και
δηµόσιων κτηρίων. Με αυτόν τον τρόπο
δηµιουργούνται συνέργειες και νέες
ευκαιρίες ανάπτυξης αγορών που
µαστίζονται από την κρίση, όπως είναι
αυτή των σπιτιών.
δηµιουργήσουµε πράσινη συνείδηση,
γιατί οι Έλληνες απέχουµε από την
πράσινη ανάπτυξη και ως κράτος και
ως ιδιώτες. Oι επενδύσεις σε
φωτοβολταϊκά συστήµατα πρέπει να
ξεκινήσουν. Εάν για αυτό απαιτείται
κάποιο υψηλό κίνητρο, πρέπει να
υποστηριχθεί και από την κοινωνία και
από την πολιτεία. Η αδήριτη ανάγκη
της χώρας να «ξεφύγει» από τις
υφιστάµενες, ρυπογόνες,
παραγωγικές διαδικασίες ηλεκτρικής
ενέργειας είναι πλέον ευδιάκριτη και
σκιαγραφεί ευοίωνο το άµεσο µέλλον
στην αγορά των φωτοβολταϊκών
συστηµάτων.
54
13
O ΕΛΛΗΝΑΣ
«ΠΕΤΡΕΛΑΙΑΣ»
ΤOΥ ΑΙΓΑΙOΥ
Κάποιοι άνθρωποι πιστεύουν ότι το
εθνικό κεφάλαιο της χώρας είναι ο
ορυκτός της πλούτος. Είναι εκείνοι οι
επαγγελµατίες για τις δύσκολες
αποστολές που επιλέγουν τον δύσβατο
για την Ελλάδα δρόµο της παραγωγής.
Ένας από αυτούς είναι ο Έλληνας
«πετρελαιάς», ο σαραντάρης Μαθιός
Ρήγας, ο οποίος έχει αναλάβει το
κοπιώδες έργο της εξόρυξης πετρελαίου
από τα έγκατα του Αιγαίου, σε µια
περιοχή όπου «θα χυθεί αίµα» για κάθε
βαρέλι που εξορύσσεται.
Του Χάρη Φλουδόπουλου
Στα 2.900 µέτρα κάτω από την επιφάνεια
της θάλασσας φτάνει το γεωτρύπανο που
χρησιµοποιεί αυτές τις µέρες η
Ενεργειακή Αιγαίου στη δεύτερη
γεώτρηση που πραγµατοποιεί στην
Καβάλα στο κοίτασµα «Ε». Αντίστοιχα
γεωτρύπανα µε αυτά που µισθώνει η
ελληνική εταιρεία, χρησιµοποιούνται στις
offshore έρευνες της Βόρειας Θάλασσας.
Όντας γνώστης της αγοράς πετρελαίου,
έχει ασχοληθεί µε τον «µαύρο χρυσό» στο
µεγαλύτερο µέρος τής µέχρι σήµερα
επαγγελµατικής του διαδροµής. Από το
City του Λονδίνου και την Arthur Andersen,
µέχρι την Καβάλα και τα πετρέλαια της
Θάσου, ο Μεταλλειολόγος Μηχανικός του
ΕΜΠ, µε µεταπτυχιακό από το φηµισµένο
Imperial έχει αναµειχθεί σε πολυάριθµα
ενεργειακά projects.
Αναλαµβάνοντας πάντως το 2007 τα ηνία
της πάλαι ποτέ ένδοξης Καβάλα Oil,
έπρεπε πρώτα να ξαναχτίσει τη φήµη της
εταιρείας µετά το διεθνές φιάσκο του
2007, όταν ο τότε ιδιοκτήτης Frank Timis
χρησιµοποίησε την ελληνική εταιρεία για
χρηµατιστηριακά παιχνίδια στην αγορά του
Λονδίνου. Έτσι, αµέσως, κατάρτισε το νέο
επιχειρησιακό πλάνο, στη συνέχεια
διασφάλισε τη χρηµατοδότηση του
εγχειρήµατος και προχώρησε στην
υλοποίηση του νέου ερευνητικού
προγράµµατος που βρίσκεται σε εξέλιξη.
Στον επενδυτικό στίβο πάντως, ο
απόφοιτος της σχολής Μωραΐτη ήδη µετρά
αρκετά χρόνια, και από το 2003
διαχειρίζεται -µεταξύ άλλων- εφοπλιστικά
κεφάλαια και επενδύει σε καινοτόµες
ελληνικές επιχειρήσεις µέσω της
εταιρείας επιχειρηµατικών συµµετοχών
Capital Connect. Χαρακτηριστικότερη
περίπτωση είναι η συνεργασία µε τον
Κορρέ για την εκµετάλλευση προϊόντων
Κρόκου Κοζάνης το 2006.
Την εποχή που βγάζαµε πετρέλαιο...
Το ιστορικό των ερευνών στον κόλπο της
Καβάλας ξεκινά στα τέλη της δεκαετίας
του '60, όταν η Εταιρεία Πετρελαίων
Βορείου Αιγαίου EΠΕ (ΕΠΒΑ) υπογράφει
σύµβαση µε το Βασίλειο της Ελλάδος για
την παραχώρηση των δικαιωµάτων
Έρευνας & Ανάπτυξης. Η πρώτη
ερευνητική γεώτρηση πραγµατοποιείται το
1972 και ακολουθούν συνολικά άλλες
οκτώ γεωτρήσεις µέχρι το 1979, όταν και
εγκαθίσταται η πρώτη εξέδρα παραγωγής
αερίου, ενώ το 1981 ολοκληρώνονται και
οι εγκαταστάσεις για το πετρέλαιο. Από το
1982 έως το 1988 η ηµερήσια παραγωγή
πετρελαίου ξεπερνά τα 20 χιλιάδες
βαρέλια µε αποκορύφωµα το 1984, όταν
καθηµερινά παράγονται 26 χιλιάδες
βαρέλια. Το 1998 διακόπτεται η παραγωγή
η οποία ξεκινά πάλι το 1999 µε σαφώς
µικρότερους όγκους. Το 2003 η εταιρεία
περνά στη Regal Petroleum. Στα µέσα του
2005, η εισηγµένη στην εναλλακτική
επενδυτική αγορά του Λονδίνου
ανακοίνωσε ότι ανακάλυψε ένα από τα
O Μαθιός Ρήγας έχει ασχοληθεί
µε τον «µαύρο χρυσό» στο
µεγαλύτερο µέρος τής µέχρι
σήµερα επαγγελµατικής του
διαδροµής. Από το City του
Λονδίνου και την Arthur
Andersen, µέχρι την Καβάλα και
τα πετρέλαια της Θάσου, ο
Μεταλλειολόγος Μηχανικός
του ΕΜΠ, µε µεταπτυχιακό από
το φηµισµένο Imperial έχει
αναµειχθεί σε πολυάριθµα
ενεργειακά projects.
20 ∆εκεµβρίου του 2007 των µετοχών της
Ευρωτεχνικής, κατόχου του πλειοψηφικού
πακέτου της Καβάλα Oil.
Η επένδυση
Έχοντας εξορύξει 110 εκατ. βαρέλια από
το 1980, η σηµερινή παραγωγή του
κοιτάσµατος του Πρίνου είναι µόλις 1.300
βαρέλια. Ωστόσο, η Ενεργειακή Αιγαίου
φιλοδοξεί να επαναφέρει την Ελλάδα στον
χάρτη των πετρελαιοπαραγωγών χωρών,
υλοποιώντας ένα επενδυτικό πρόγραµµα
$200 εκ. Ήδη ολοκληρώθηκε η πρώτη
φάση των γεωτρήσεων ενώ η δεύτερη
βρίσκεται σε εξέλιξη, µε στόχο την
άντληση 6.500 βαρελιών ηµερησίως,
ποσότητα που αντιστοιχεί στο 1,5% των
αναγκών της χώρας.
Η γεώτρηση στο κοίτασµα «Ε» φτάνει σε
κάθετο βάθος τα 2.900 µέτρα και
πραγµατοποιείται σε µια έκταση µήκους
5.500 µέτρα στα ανοιχτά µεταξύ Θάσου
Παραγωγή / Έτος
και Ελευθερούπολης. Είναι δε η 55
µεγαλύτερη γεώτρηση που έχει γίνει ποτέ
στη χώρα µας. Εφόσον όλα κυλήσουν
οµαλά, τότε το απολήψιµο πετρέλαιο θα
διατίθεται κατευθείαν στην παραγωγή
µέσω των ΕΛ.ΠΕ. µέσα σε διάστηµα 90
ηµερών. Η έκθεση του Συµβουλίου
Εθνικής Ενεργειακής Στρατηγικής το 2008
ανέβασε την εκτίµηση για την παραγωγή
στην περιοχή του Β. Αιγαίου στα 200 έως
350 χιλιάδες βαρέλια, ποσότητα ικανή για
να καλύψει σχεδόν το 50% της ζήτησης
της χώρας σε πετρέλαιο. Αυτό θα συµβεί
εφόσον προχωρήσει η εκµετάλλευση του
κοιτάσµατος στην περιοχή Μπάµπουρας,
στο Θρακικό πέλαγος. Στην περιοχή η
Aegean Energy διαθέτει άδεια
εκµετάλλευσης σε ποσοστό 70% (έχει
εγκριθεί από το Υπ.Αν. και εκκρεµεί η
µεταβίβαση από την καναδική Denison).

µεγαλύτερα κοιτάσµατα έως ενός δισ.

βαρελιών στην Ευρώπη. Η πραγµατικότητα
ωστόσο ήταν εντελώς διαφορετική και η
ιστορία αυτή στάθηκε αφορµή για την
αυστηροποίηση των κανονισµών του
χρηµατιστηρίου σε σχέση µε τις
ανακοινώσεις για ανακαλύψεις
κοιτασµάτων από εταιρείες
εκµετάλλευσης φυσικών πόρων. Στη
συνέχεια, η εταιρεία περιέρχεται στους
εργαζοµένους και εξυγιαίνεται. Η
Ενεργειακή Αιγαίου αναλαµβάνει τον
έλεγχο της εταιρείας µε την εξαγορά στις
56
14
OΙ ΠΡΩΤΕΣ ΚΙΝΗΣΕΙΣ
ΚΑΙ OΙ ΠΡOΚΛΗΣΕΙΣ
ΑΡΘOΥΡOΥ ΣΤΗ ∆ΕΗ
«Λιθάνθρακας εκτός - ΑΠΕ εντός» είναι
το νέο µότο στη ∆ΕΗ του νέου Προέδρου
και ∆ιευθύνοντος Συµβούλου Αρθούρου
Ζερβού, ο οποίος, όταν ανέλαβε
επισήµως, πραγµατοποίησε µια βαθιά
συµβολική κίνηση. Η εταιρεία κατέθεσε
τις απαιτούµενες αιτήσεις στη
Ρυθµιστική Αρχή Ενέργειας, προκειµένου
δύο από τα παλαιότερα πάρκα της
εταιρείας σε Σάµο και Λήµνο να
επισκευαστούν και να
επαναλειτουργήσουν.
Τι επιδιώκει ο κ. Ζερβός για τις ΑΠΕ, για
τον λιγνίτη, για τις επενδύσεις και για το
νέο business plan;
Πέρα από τους συµβολισµούς που δείχνουν
τη νέα κατεύθυνση της ∆ΕΗ, ο κ. Ζερβός
ως επικεφαλής πραγµατοποιεί ιδανικό
ξεκίνηµα σε σχέση µε τα οικονοµικά της
εταιρείας. Σύντοµα, ο Πρόεδρος και
∆ιευθύνων Σύµβουλος της εταιρείας θα
κληθεί να δώσει το στίγµα της πολιτικής
της εταιρείας. Τα πρώτα δείγµατα γραφής
ωστόσο έχουν ήδη δοθεί, και, όπως
αναµενόταν, οι πρώτες προτεραιότητες
αφορούν την αναθεώρηση του επενδυτικού
πλάνου και τις αλλαγές που θα πρέπει να
προωθηθούν σε θέµατα τιµολόγησης.
Αυτό φάνηκε τόσο κατά τη διάρκεια της
ακρόασής του στη Bουλή, όσο και κατά τις
πρώτες οµιλίες του στην επίσκεψη στην
Κοζάνη, αλλά και στην κοπή της πίτας της
εταιρείας. «Η ∆ΕΗ ή θα φαλιρίσει ή θα
πρέπει να αυξηθούν τα τιµολόγια», είχε
πει χαρακτηριστικά τότε ο κ. Ζερβός.
Το πρόβληµα στο οποίο εστιάζει ο κ.
Ζερβός αφορά το γεγονός ότι η ∆ΕΗ
στηρίζει την κερδοφορία της σε µεγάλο
βαθµό στην εκµετάλλευση του λιγνίτη.
Έτσι, καθώς ο λιγνίτης είναι από τα πλέον
ρυπογόνα καύσιµα, από το 2013 θα
συνεπάγεται µεγαλύτερο λειτουργικό
κόστος, σε σχέση µε ό,τι ισχύει σήµερα.
Με βάση λοιπόν τους υπολογισµούς της
προηγούµενης διοίκησης της ∆ΕΗ, οι
οποίοι έχουν παραδοθεί στον κ. Ζερβό,
από το 2013 και µετά όταν θα καταργηθεί
η δωρεάν κατανοµή µέρους των
δικαιωµάτων εκποµπής ρύπων που ισχύει
σήµερα, το επιπλέον κόστος για αγορές
δικαιωµάτων θα είναι περίπου 1,3 δισ. Σε
τι αυξήσεις «µεταφράζεται» αυτό το
επιπλέον κόστος για την επιχείρηση;
Ακόµη και εάν η ∆ΕΗ επωµιστεί µέρος
αυτής της δαπάνης, οι µέσες αυξήσεις στα
τιµολόγια δεν µπορεί να είναι µικρότερες
από 30% σε σχέση µε τα τρέχοντα
επίπεδα των τιµολογίων. Είναι ευνόητο
λοιπόν ότι οι επιλογές που έχει µπροστά
της η διοίκηση της ∆ΕΗ είναι δύο: Είτε να
αναµένει το 2013 και να επιβάλει βίαιες
αυξήσεις, είτε να προχωρήσει σε σταδιακή
αναπροσαρµογή µε ετήσιες αυξήσεις που
θα κυµανθούν περίπου στο 10%.
Και αυτό γιατί το 2010 ισχύει η πολιτική
«παγώµατος» των τιµολογίων, οπότε οι
αυξήσεις θα πρέπει να κατανεµηθούν σε
βάθος τριετίας, δηλαδή το 2011, το 2012
και το 2013.
Ανεξάρτητα πάντως από τις
µεσοµακροπρόθεσµες προοπτικές για τα
τιµολόγια, η ∆ΕΗ έχει να αντιµετωπίσει σε
άµεσο ορίζοντα το θέµα του ανταγωνισµού
από άλλους προµηθευτές στη λιανική.
Έτσι, πληροφορίες αναφέρουν ότι ήδη
υπάρχει από πλευράς ∆ΕΗ έτοιµη
απάντηση στην εµπορική πολιτική άλλων
προµηθευτών, ενώ το σχετικό αίτηµα για
αλλαγές σε ορισµένες κατηγορίες
τιµολογίων έχει ήδη υποβληθεί στο
υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Επενδυτικό πρόγραµµα
Με βάση όσα έχει ήδη ανακοινώσει ο κ.
Ζερβός, για το επενδυτικό πρόγραµµα έχει
θέσει ως προτεραιότητα την άµεση
προώθηση των νέων λιγνιτικών µονάδων:
• Για την Πτολεµαΐδα 5 προχωρά η άµεση
προκήρυξη του διαγωνισµού, και η ανάθεσή
της στον ανάδοχο θα πραγµατοποιηθεί
αµέσως µόλις εγκριθεί η περιβαλλοντική
µελέτη και υπάρξει η σύµφωνη γνώµη των
τοπικών κοινωνικών εταίρων.
• Η λιγνιτική µονάδα Μελίτη 2 εξαρτάται
από την επίλυση του θέµατος του ορυχείου
της Βεύης, το οποίο ανήκει στο δηµόσιο,
καθώς ο διαγωνισµός που είχε ξεκινήσει
πριν από µερικά χρόνια δεν ολοκληρώθηκε.
• Τίθεται εκτός λειτουργίας µία από τις
παλαιότερες και πλέον ρυπογόνες
µονάδες στην Πτολεµαΐδα.
• Θα δοθεί ιδιαίτερη έµφαση σε
επενδύσεις σε µεγάλα υδροηλεκτρικά -
αντλητικά συστήµατα.
Νέο business plan
Σύντοµα αναµένονται οι αλλαγές στο
επιχειρησιακό σχέδιο της εταιρείας για την
περίοδο 2010 - 2015, κατά την οποία ο
λιγνίτης θα παραµείνει το «εθνικό
καύσιµο». Όµως η ∆ΕΗ, µε δεδοµένο ότι
θα µειωθεί η ανταγωνιστικότητά του από
το 2013 και µετά, θα δώσει ιδιαίτερη
έµφαση στις ΑΠΕ που θα παίξουν
σηµαντικό ρόλο στο ενεργειακό ισοζύγιο
για τις επόµενες δεκαετίες. Στόχος της
∆ΕΗ είναι να προχωρήσει µε γοργά βήµατα
στην υιοθέτηση των ΑΠΕ και να
διαδραµατίσει ηγετικό ρόλο στην αγορά. Η
µεγάλη «πρόκληση» για τη νέα διοίκηση
της ∆ΕΗ είναι η σηµαντική αύξηση του
µεριδίου των ΑΠΕ στο ενεργειακό
χαρτοφυλάκιο της ∆ΕΗ,
συµπεριλαµβανοµένων και των µεγάλων
υδροηλεκτρικών έργων.
Oι επιλογές που έχει
µπροστά της η διοίκηση
της ∆ΕΗ είναι δύο: Είτε να
αναµένει το 2013 και να
επιβάλει βίαιες αυξήσεις, είτε
να προχωρήσει σε σταδιακή
αναπροσαρµογή µε ετήσιες
αυξήσεις που θα κυµανθούν
περίπου στο 10%.
Και αυτό γιατί το 2010 ισχύει
η πολιτική «παγώµατος»
των τιµολογίων
Πράσινες συνεργασίες
Έχοντας ένα σχετικά φτωχό χαρτοφυλάκιο
αιολικών πάρκων περίπου στα 45 MW και
ακόµη 50 MW υπό κατασκευή ή κοντά στη
φάση της κατασκευής, η ∆ΕΗ σίγουρα δεν
µετέχει στην πρωτοπορία των ΑΠΕ. Έτσι,
λοιπόν, η ∆ΕΗ καλείται να δώσει νέα
ώθηση στις ΑΠΕ όχι µόνο στα δικά της
έργα, αλλά και συνολικά στην επίτευξη
του στόχου του 20%, που «µεταφράζεται»
επισήµως σε επενδύσεις από 8 έως 10
GW πράσινων µονάδων
ηλεκτροπαραγωγής.
Πώς θα γίνει αυτό; Μία από τις προτάσεις
που έχει πέσει στο τραπέζι και φαίνεται να
εξετάζεται «ζεστά» είναι η συµµετοχή της 57
∆ΕΗ σε κοινοπραξίες µε ιδιώτες επενδυτές,
που θα εστιάζουν στην κατασκευή µεγάλων
έργων ΑΠΕ. Ήδη η ∆ΕΗ έχει σε ισχύ
µνηµόνιο συνεργασίας µε τη Ρόκας Iberdrola
για την ανάπτυξη ενός µεγάλου
συµπλέγµατος αιολικών πάρκων στο Β.
Αιγαίο, µε προβλεπόµενη εγκατεστηµένη
ισχύ 650 - 750 MW, και, εφόσον
προχωρήσει, αναµένεται να κατασκευαστεί
και διασύνδεση, ώστε η παραγόµενη
ενέργεια να διαχέεται στο σύστηµα.
Είναι αυτονόητο ότι µε τον σηµερινό
ρυθµό της ένταξης νέων έργων ΑΠΕ (100
– 150 MW ετησίως) το 2020 δεν θα
βρισκόµαστε ούτε στα µισά του δρόµου
του δεσµευτικού στόχου που έχει τεθεί
από την ΕΕ. Αντίθετα, εάν και εφόσον
προωθηθούν συνεργασίες σε µεγάλα
έργα, τότε η υλοποίηση ενός project
ισοδυναµεί µε την επίτευξη περίπου του
10% του στόχου.
Μέσω έργων µεγάλου µεγέθους, λοιπόν,
φιλοδοξεί η ∆ΕΗ να µπει δυναµικά στο
«παιχνίδι» της πράσινης ενέργειας, µε
έµφαση στα αιολικά και τα υδροηλεκτρικά.
Όσο για τα φωτοβολταϊκά, η εταιρεία θα
προχωρήσει τα µεγάλα έργα που θα
γίνουν στα οικόπεδα που προκύπτουν από
τα εξοφληµένα ορυχεία λιγνίτη στη
Μακεδονία και στην Πελοπόννησο.
Υπενθυµίζεται ότι η ∆ΕΗ ακόµη σήµερα
έχει ένα ικανοποιητικό χαρτοφυλάκιο
συνεργασιών µε ιδιώτες επενδυτές.
Πρόκειται για τις πετυχηµένες
κοινοπραξίες στον τοµέα των ΑΠΕ µε
εταιρείες όπως η Ρόκας, η Τέρνα, η
Ελλάκτωρ, η ∆ΙΕΚΑΤ και πιο πρόσφατα η
γαλλική EDF Energies Nouvelles. Το
ενδιαφέρον µάλιστα σ' αυτές τις
συνεργασίες είναι ότι η συµµετοχή της
∆ΕΗ είναι µειοψηφική, σε ποσοστό 49%.
58
15
ΣΕ… ∆ΙΑΙΤΑ
ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ
ΚΑΙ ΚΑΥΣΙΜΑ
Ανακατατάξεων και εξελίξεων συνέχεια
στην αγορά καυσίµων, η οποία, παρά τις
µεγάλες εξαγορές της Shell και της BP
από τους δύο διυλιστηριακούς οµίλους
της χώρας, δεν λέει να καταλαγιάσει.
Στην αγορά καυσίµων χαρακτηριστική
είναι η αυτoσυγκράτηση των
καταναλωτών, ενώ η αγορά ηλεκτρισµού
έχει µπει επισήµως σε ύφεση.
Του Χρήστου Παπαχρήστου
Με βάση τα επίσηµα στοιχεία για το
δεκάµηνο του 2009, παρατηρείται µια
σηµαντική συγκράτηση των καταναλωτών
στη βενζίνη. Ανεπίσηµα, ωστόσο, πηγές
της αγοράς κάνουν λόγο για ακόµη
µεγαλύτερες µειώσεις, που έκαναν την
εµφάνισή τους από την αρχή του νέου
έτους και οι οποίες έρχονται να
πιστοποιήσουν κατά κύριο λόγο την
άσχηµη καταναλωτική ψυχολογία.
Σε ό,τι αφορά τα επίσηµα στοιχεία, οι
πωλήσεις βενζινών παρουσίασαν αύξηση
2,4%, ενώ στο σύνολό της η αγορά
σηµείωσε επιβράδυνση, καθώς αυξήθηκε
σε ετήσια βάση µε ποσοστό 1,4%, όταν
στο εξάµηνο η αύξηση ήταν πάνω από
το 2,5%.
Ειδικότερα, οι συνολικές πωλήσεις για όλα
τα προϊόντα ήταν 8,494 εκατ. τόνους
(+1,4%). Στα λευκά προϊόντα, δηλαδή
στις βενζίνες, οι πωλήσεις του πετρελαίου
κίνησης και του πετρελαίου θέρµανσης
έφτασαν τα 8,209 εκατ. τόνους (+2,4%),
ενώ στο µαζούτ είχαµε µια σηµαντική
µείωση της τάξης του 21,1%, καθώς
πουλήθηκαν 285,2 χιλιάδες τόνοι έναντι
361,6 τόνων πέρυσι. Η τάση αυτή
εξηγείται κυρίως λόγω του περιορισµού
της βιοµηχανικής δραστηριότητας, αλλά
και της σαφώς µειωµένης χρήσης µαζούτ
από τη ∆ΕΗ στην ηλεκτροπαραγωγή.
Oι πωλήσεις στις βενζίνες πάντως είναι
οριακά αυξηµένες (3.400.577 τόνοι έναντι
3.387.478 τόνων πέρσι), µε την αύξηση
των πωλήσεων των προϊόντων ντίζελ να
προσεγγίζει το 4%.
Μερίδια αγοράς
Ως προς τα µερίδια, το κοινό σχήµα ΕΚO -
BP εµφανίζεται µε µερίδιο περί το 28,5%
στην αγορά, έναντι 31,6% στο 10µηνο του
2008, ενώ Shell και Avin έχουν ενισχυθεί
στο 22,1% έναντι 21,7% στο αντίστοιχο
διάστηµα της προηγούµενης χρονιάς.
Στους κερδισµένους της περιόδου είναι οι
«µεσαίες» εταιρείες της αγοράς, όπως η
Aegean του ∆. Μελισσανίδη, η Jet Oil των
Μαµιδάκηδων και οι εισηγµένες Revoil της
οικογένειας Ρούσσου και Elinoil,
συµφερόντων Σπ. Καρνέση.
Ενισχυµένα είναι τα µερίδια και σε ΕΤΕΚΑ,
Silkoil, Dracoil, στην εισηγµένη Cyclon,
συµφερόντων των κληρονόµων Θ.
Βαρδινογιάννη, αλλά και στην µικρότερη
Gallon Oil, η οποία µέσα σε µια χρονιά έχει
διπλασιάσει τα µερίδιά της (βλ. πίνακες).
Ποιες εταιρείες κινδυνεύουν; Τι λένε οι πρατηριούχοι πρατηριούχων δεν δικαιολογείται από τα 59
Αν και αρκετοί από τους λεγόµενους Παράπονα για µείωση της ρευστότητάς επίσηµα στοιχεία. Στο 7µηνο, παρά την
«∆αυίδ» της αγοράς εµπορίας καυσίµων τους, λόγω της µείωσης στον τζίρο τους, «γκρίνια» των βενζινοπωλών, η αγορά των
παίρνουν µερίδια από τους «µεγαλύτερους», διατυπώνουν και άλλοι κρίκοι της αγοράς. βενζινών δείχνει µια οριακή άνοδο 0,98%,
κάποιοι πολύ «µικροί» αντιµετωπίζουν όλο Συγκεκριµένα, οι εκπρόσωποι των αλλά πάντως όχι πτώση. Στο σύνολο της
και πιο σοβαρά προβλήµατα ρευστότητας. Τα πρατηριούχων µιλούν για πάνω από 100 αγοράς πουλήθηκαν 2.355.033 τόνοι
ποσά που τους χρωστούν οι πρατηριούχοι πρατήρια, τα οποία και έχουν κλείσει από βενζινών έναντι 2.332.138 τόνων στο ίδιο
µήνα µε τον µήνα µεγαλώνουν, και µαζί µε την έναρξη της οικονοµικής κρίσης µέχρι διάστηµα πέρυσι, δηλαδή 22.985 επιπλέον.
αυτά και τα «ανοίγµατά» τους προς τους σήµερα, λόγω της υποχώρησης των «Τα πρατήρια αυτά έκλεισαν εξαιτίας της
προµηθευτές τους, δηλαδή κατά κύριο λόγο πωλήσεών τους. κακοδιαχείρισης των ίδιων των
τα διυλιστήρια. επιχειρηµατιών, και όχι από έλλειψη
Η άποψη των εταιρειών δουλειάς», απαντούν στελέχη των
Η επιχειρηµατολογία πάντως των εταιρειών.
Το κοινό σχήµα ΕΚO - BP
εµφανίζεται µε µερίδιο περί το
28,5% στην αγορά, έναντι 31,6%
Μερίδια αγοράς στο 10µηνο
στο 10µηνο του 2008, ενώ Shell (%) Σύνολο καυσίµων 2009 2009 / 2008
και Avin έχουν ενισχυθεί στο EKO - ELDA 15,8 -1,8
22,1% έναντι 21,7% στο SHELL 13,6 0,5
αντίστοιχο διάστηµα της BP 12,7 -1,3
προηγούµενης χρονιάς. Στους JET OIL 8,6 0,5
κερδισµένους της περιόδου είναι AVIN 8,5 -0,1
οι «µεσαίες» εταιρείες, όπως η AIGAIO 8,3 0,5
Aegean του ∆. Μελισσανίδη, η ELINOIL 6,9 0,1
Jet Oil των Μαµιδάκηδων και οι REVOIL 6,1 1,0
ETEKA 4,4 0,5
εισηγµένες Revoil της
SILK OIL 3,6 0,3
οικογένειας Ρούσσου και Elinoil,
CYCLON 3,3 0,8
συµφερόντων Σπ. Καρνέση
DRACOIL 2,6 0,6
KAOIL 2,0 0,1
Το καµπανάκι του κινδύνου χτυπά για 3 - 4 GALLON-OIL 1,2 0,6
µικρές εταιρείες, που είναι -σύµφωνα µε τις KMOIL 0,7 -0,1
πληροφορίες- και οι επιβαρηµένες από το ARGO 0,6 0,0
σύνολο όσων έχουν µερίδια αγοράς κάτω
SUNOIL 0,3 -0,8
του 2%. ∆έκα πάντως συνολικά εταιρείες
διαθέτουν σύµφωνα µε τα επίσηµα στοιχεία MEDOIL 0,3 0,0
για το 7µηνο Ιανουαρίου - Ιουλίου 2009, XPYΣOIΛ 0,2 0,2
µερίδια κάτω του 2%. Πρόκειται για τις ELPETROL 0,1 -1,7
Dracoil, Kaoil, Gallon-Oil, KMOIL, ΑΡΓΩ, BITOUMINA 0,1 0,0
Sunoil, Medoil, ΧΡΥΣOΪΛ, Bitoumina.
60 Σε ύφεση ο ηλεκτρισµός 30 βαριές βιοµηχανίες και επιχειρήσεις
Σε αρνητικό ρυθµό ανάπτυξης µπήκε για κοινής ωφέλειας, να καταναλώνουν
πρώτη φορά το ελληνικό ηλεκτρικό σύστηµα λιγότερο ρεύµα σε ποσοστό 20,19%.
το 2009, µε βάση τα επίσηµα στοιχεία του Αλλά και για τα νοικοκυριά η µείωση της
διαχειριστή του συστήµατος (∆ΕΣΜΗΕ). κατανάλωσης κατά 3,63% σε σύγκριση µε
Η συνολική κατανάλωση ηλεκτρισµού, για το 2008 καταδεικνύει την αρνητική
πρώτη φορά βάσει στοιχείων διαχειριστή ψυχολογία ή ακόµη και την άσχηµη
παρουσιάζει συρρίκνωση, που στο σύνολο οικονοµική κατάσταση των νοικοκυριών,
της ζήτησης φτάνει το -5,56%. που περιορίζουν ακόµη και βασικές
Στους επιµέρους καταναλωτές η κατανοµή ανάγκες, όπως ο ηλεκτρισµός.
είναι ανισοµερής, µε τους πελάτες που Η εξέλιξη αυτή δεν είχε προβλεφθεί ούτε
επιλέγουν υψηλή τάση, δηλαδή τις περίπου και ως σενάριο στις προηγούµενες εκθέσεις
του Συµβουλίου Εθνικής Ενεργειακής
Στρατηγικής (όργανο που µε τη νέα
κυβέρνηση φαίνεται να εγκαταλείπεται),
Πωλήσεις στο 10µηνο όπου η αύξηση της ζήτησης σε ετήσια βάση
είχε τοποθετηθεί στα επίπεδα του 3 - 4%.
Σύνολο καυσίµων ∆εκάµηνο 2008 2009 2009 / 2008 Σε ό,τι αφορά τα επιµέρους «ηλεκτρικά»
EKO - ELDA 1.474.902 1.346.085 -8,7% χαρακτηριστικά του 2009, η έστω και
SHELL 1.101.234 1.157.356 5,1% µειωµένη κατανάλωση καλύφθηκε κατά
BP 1.171.765 1.076.305 -8,1% κύριο λόγο -σε ποσοστό 62%- από τις
λιγνιτικές µονάδες της ∆ΕΗ. Το αντίστοιχο
JET OIL 680.544 728.491 7,0%
ποσοστό το 2008 ήταν 53%. Το 2009
AVIN 723.596 722.235 -0,2% χρειάστηκε να λειτουργήσουν πολύ
AIGAIO 649.647 704.901 8,5% λιγότερο οι µονάδες πετρελαίου
ELINOIL 568.909 589.081 3,5% (-51,55%) αλλά και οι µονάδες φυσικού
REVOIL 426.692 516.600 21,1% αερίου (-29,47%). Σηµαντική αύξηση της
τάξης του 20,41% παρουσίασε η χαµηλού
ETEKA 332.117 376.566 13,4%
λειτουργικού κόστους υδροηλεκτρική
SILK OIL 274.089 306.568 11,8% παραγωγή. Αλλά και η παραγωγή από τις
CYCLON 209.107 279.504 33,7% ΑΠΕ σηµείωσε αύξηση κατά 20,41%.Τα
DRACOIL 160.468 217.272 35,4% τελευταία στοιχεία για τη σύνθεση της
KAOIL 161.695 172.666 6,8% παραγωγής επιβεβαιώνουν την τάση για
GALLON-OIL 47.969 101.610 111,8% ενίσχυση της κερδοφορίας της ∆ΕΗ, αλλά
και για περαιτέρω επιδείνωση των
KMOIL 66.433 63.076 -5,1% οικονοµικών του ∆ΕΣΜΗΕ, ο οποίος
ARGO 47.045 50.466 7,3% καλείται να αποπληρώσει τους
SUNOIL 93.959 28.114 -70,1% παραγωγούς ΑΠΕ µε τις νέες αυξηµένες
MEDOIL 24.655 23.566 -4,4% τιµές. Η συνολική παραγωγή των
XPYΣOIΛ 13 14.286 109.792,3% πράσινων µονάδων το 2009 ήταν
1.883.839 MWh, όταν το 2008 η
ELPETROL 156.239 11.198 -92,8%
παραγωγή ήταν 1.568.866 MWh.
BITOUMINA 7.711 8.431 9,3%
Σύνολο 8.378.789 8.494.377 1,4%
Κυκλοφορεί την 1η του µηνός
στα περίπτερα TRIM A.E. Ειδικές Εκδόσεις Tηλ.: 210 7240510 Γριβογιώργου 5 Αθήνα
όλης της χώρας www.kinitanea.gr // E-mail: info@kinitanea.gr
62
16
ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ
ΜΕΤ' ΕΜΠO∆ΙΩΝ
ΓΙΑ ΤO ΑΕΡΙO
Πρόσφατα οι όµιλοι Μυτιληναίου και
Βαρδινογιάννη προχώρησαν στην πρώτη
συµφωνία για προµήθεια υγροποιηµένου
φυσικού αερίου από την ιταλική ΕΝΙ,
«σπάζοντας» το κρατικό µονοπώλιο της
∆ΕΠΑ και επιτυγχάνοντας σηµαντικό
περιορισµό του κόστους. Για την
επίτευξη της πρωτοποριακής αυτής
συµφωνίας προηγήθηκαν σκληρές
διαπραγµατεύσεις µε το ∆ΕΣΦΑ, ώστε να
καταστεί δυνατή η χρήση τόσο των
εγκαταστάσεων ΥΦΑ στη Ρεβυθούσα,
όσο και του αγωγού στο ΕΣΜΦΑ (Εθνικό
Σύστηµα Μεταφοράς Φυσικού Αερίου).
Υπολογίζεται δε ότι η µείωση κόστους
που προκύπτει από την τρέχουσα
διαφορά τιµολόγησης LNG έναντι του
συµβατικού φυσικού αερίου ξεπερνά το
20%. O δρόµος όµως ήταν δύσβατος…
Θέµα χρόνου θα πρέπει να θεωρείται το
«άνοιγµα» της αγοράς του φυσικού αερίου
στη χώρα µας, µια διαδικασία δύσκολη και
περίπλοκη, όπως αποδεικνύεται στην
πράξη. Η αρχική προσπάθεια των οµίλων
Μυτιληναίου και Βαρδινογιάννη να
εισάγουν στο ελληνικό σύστηµα ιδιωτικά
φορτία υγροποιηµένου αερίου δεν
καρποφόρησε, καθώς στην πράξη
αποδείχθηκαν πολύ ισχυρές οι
αντιστάσεις του µονοπωλίου που
επικρατεί στην αγορά. Παρά την αρχική
αποτυχία, τον ∆εκέµβριο ωστόσο οι δύο
όµιλοι είναι έτοιµοι να επαναλάβουν το
εγχείρηµα και γι’ αυτόν τον λόγο ήδη
κάνουν τις κατάλληλες προετοιµασίες για
την εισαγωγή νέων ιδιωτικών φορτίων
αερίου στη χώρα µας. Τα γεγονότα του
∆εκεµβρίου πάντως προκάλεσαν και την
εισαγγελική παρέµβαση, προκειµένου να
εξεταστεί η νοµιµότητα της στάσης που
τηρήθηκε από πλευράς ∆ΕΣΦΑ, αλλά και
να διερευνηθεί το κατά πόσο υπήρξε ζηµία
από το «µπλοκάρισµα» του ιδιωτικού
φορτίου. Ας πάρουµε όµως τα πράγµατα
από την αρχή, δηλαδή από τη στιγµή που
αποφάσισε ο όµιλος Μυτιληναίου από
κοινού µε τον όµιλο Βαρδινογιάννη να
δραστηριοποιηθούν στην εµπορία φυσικού
αερίου...
Το χρονικό
Σε µια περίοδο όπου η ελληνική
βιοµηχανία δοκιµάζεται, κάθε απόπειρα
µείωσης του ενεργειακού κόστους είναι
κάτι παραπάνω από σηµαντική. Καθώς
λοιπόν το αέριο LNG πωλείται σε αισθητά
χαµηλότερη τιµή από το αέριο που πουλά
η ∆ΕΠΑ, ήταν λογικό οι όµιλοι Μυτιληναίου
και Βαρδινογιάννη να θελήσουν να
εκµεταλλευτούν τη συγκυρία, κάνοντας
χρήση του νοµοθετικού πλαισίου
απελευθέρωσης της αγοράς που
επιτρέπει ελευθερία επιλογής
προµηθευτή.
Η αρχή έγινε από την πλευρά της
Αλουµίνιον της Ελλάδας (ΑτΕ), η οποία ήδη
από τα τέλη Σεπτεµβρίου υπέβαλε αίτηση
στη ΡΑΕ για την εγγραφή της εταιρείας στο
µητρώο χρηστών του Εθνικού Συστήµατος
Φυσικού Αερίου (ΕΣΜΦΑ), η οποία και
έγινε δεκτή. Το χρονικό των εξελίξεων
έκτοτε έχει ως εξής:
• Στις 7 Oκτωβρίου η ΑτΕ υποβάλει
αίτηση στον ∆ΕΣΦΑ για σύναψη σύµβασης
χρήσης της Ρεβυθούσας και µεταφοράς
φ.α. ώστε να προχωρήσει στην εισαγωγή
του αερίου. Με βάση τον νόµο η αίτηση
έπρεπε να απαντηθεί εντός 10 εργάσιµων
ηµερών.
• Στις 6 Νοεµβρίου και ενώ η ηµεροµηνία
είχε παρέλθει ανεκµετάλλευτη, η ΑτΕ
γνωστοποιεί στον ∆ΕΣΦΑ την πρόθεσή της
να προµηθευτεί φ.α. από τρίτο
προµηθευτή. Το φορτίο των 65 χιλ.
κυβικών έχει ηµεροµηνία παράδοσης από
29 Νοεµβρίου έως 2 ∆εκεµβρίου και
ζητείται από τον ∆ΕΣΦΑ ακριβής
ηµεροµηνία για τη χρήση της
εγκατάστασης της Ρεβυθούσας και του
δικτύου.
• Στις 9 και 11 Νοεµβρίου ο ∆ΕΣΦΑ
απαντά µε δύο επιστολές ότι δεν µπορεί
να δοθεί πρόσβαση στη Ρεβυθούσα και
στο δίκτυο αερίου χωρίς πρώτα να
συναφθεί σύµβαση, αλλά και χωρίς να
δοθεί η σύµφωνη γνώµη της ∆ΕΠΑ.
• Στις 12 Νοεµβρίου, παρότι η ΑτΕ
θεώρησε ως µη ορθή την άποψη του
∆ΕΣΦΑ, στέλνει στη ∆ΕΠΑ επιστολή
γνωστοποιώντας ότι από τις 3 ∆εκεµβρίου
έως τις 7 Ιανουαρίου θα επιλέξει τρίτο
προµηθευτή. Ζητεί από τη ∆ΕΠΑ είτε να
δηλώσει σύµφωνη γνώµη για τη
χρησιµοποίηση της Ρεβυθούσας είτε να
προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για
την εκχώρηση της δεσµευµένης
χωρητικής ικανότητας.
• Στις 13 και 18 Νοεµβρίου η ∆ΕΠΑ
απαντά αρνητικά µε επιστολές της για
προφανείς -και όχι µόνο- λόγους, σε µια
κίνηση που αντίκειται στο ρυθµιστικό
πλαίσιο απελευθέρωσης της αγοράς
αερίου.
• Στις 20 Νοεµβρίου η ΑτΕ απευθύνεται
απευθείας στον ∆ΕΣΦΑ για την υπογραφή
της σύµβασης µέχρι τις 23 του ίδιου
µήνα. Η προθεσµία δεν τηρήθηκε και ο
∆ΕΣΦΑ ακολούθησε την τακτική της
µητρικής.
• Στις 24 Νοεµβρίου η ΑτΕ κάνει
καταγγελία στη ΡΑΕ αλλά και στο
υπουργείο ΠΕΚΑ για την παράνοµη
συµπεριφορά του ∆ΕΣΦΑ. Η ΡΑΕ εκδίδει
σύσταση σύµφωνα µε την οποία ο ∆ΕΣΦΑ
υποχρεούται να διαθέτει σε όλους τους
χρήστες του ΕΣΦΑ πρόσβαση µε τους
ίδιους όρους, µε τον πλέον οικονοµικό και
διαφανή τρόπο ώστε να εξασφαλίζονται
συνθήκες ανταγωνισµού στην αγορά φ.α.
Tο αέριο LNG πωλείται σε
αισθητά χαµηλότερη τιµή από
το αέριο που εισάγεται µε
αγωγούς, και ήταν λογικό οι
ιδιωτικοί όµιλοι να επιδιώξουν
να εκµεταλλευτούν τη
συγκυρία, κάνοντας χρήση
του νοµοθετικού πλαισίου
απελευθέρωσης της αγοράς
που επιτρέπει ελευθερία
επιλογής προµηθευτή
• Στις 30 Νοεµβρίου και παρά τη σύσταση
ο ∆ΕΣΦΑ αντί να εκδώσει απόφαση, ζητεί
από τη ΡΑΕ αιτιολογηµένη γνώµη περί
αποδέσµευσης της µεταφορικής
ικανότητας. Για πρώτη φορά εκδίδεται και
ανακοίνωση του σωµατείου των
εργαζοµένων στον ∆ΕΣΦΑ που
καταγγέλλει µε τη γνωστή συνδικαλιστική
ορολογία ιδιώτες και ΡΑΕ.
• Στις 2 ∆εκεµβρίου η ΡΑΕ εγκρίνει την
αιτιολογηµένη απόφαση. Μετά την
πρωτοβουλία της ΑτΕ, η εταιρεία καλείται
τελικά στον ∆ΕΣΦΑ για την υπογραφή της
σύµβασης, ωστόσο διαπιστώνεται
αιφνιδίως απουσία της νοµικής συµβούλου
που δηλώνει ασθενής και του αρµόδιου
διευθυντή δραστηριότητας που δεν 63
σηκώνει το τηλέφωνό του. Ταυτόχρονα στο
παιχνίδι των συνδικαλιστών µπαίνει και το
συνδικάτο της ∆ΕΠΑ που τάσσεται
εναντίον του «ανοίγµατος» της αγοράς,
επικαλούµενο κενά στο θεσµικό πλαίσιο.
Το ίδιο βράδυ συγκαλείται ∆.Σ. στον
∆ΕΣΦΑ και ο Πρόεδρος φέρνει προς
συζήτηση επιστολή παραίτησης του
∆ιοικητικού Συµβουλίου που δεν
εγκρίνεται. Η επιστολή αποστέλλεται παρά
ταύτα στο υπουργείο την επόµενη µέρα.
• Στις 3 ∆εκεµβρίου η ΑτΕ καταθέτει
ασφαλιστικά µέτρα ζητώντας να υπογραφεί
η σύµβαση και να εκφορτωθεί το φορτίο,
και ακόµη καταθέτει εξώδικη δήλωση στον
∆ΕΣΦΑ. O ∆ΕΣΦΑ απειλείται µε πρόστιµο
από τη ΡΑΕ, ενώ η εταιρεία και όσα
πρόσωπα έχουν τυχόν ενεργήσει
παράνοµα βρίσκονται ενώπιον αγωγών για
αποζηµιώσεις.
Το βράδυ της ίδιας ηµέρας η νοµική
σύµβουλος που έχει αναρρώσει από την
αιφνίδια ασθένειά της γνωµοδοτεί ότι η
σύµβαση µε την ΑτΕ δεν µπορεί να
καταρτιστεί µε τον ίδιο τρόπο όπως εκείνη
της ∆ΕΠΑ, βάσει και της γνωµοδότησης
της ΡΑΕ αλλά και όσων αναφέρονται στον
νόµο. Η νοµική σύµβουλος χρησιµοποιεί
ως αιτιολογικό το ότι η σύµβαση της ∆ΕΠΑ
είναι ετήσια και δεν µπορεί να εφαρµοστεί
για την ΑτΕ, ενώ ζητά εκ νέου
γνωµοδότηση της ανεξάρτητης αρχής,
γεγονός που συνεπάγεται νέα
καθυστέρηση.
• Το πλοίο της ΕΝΙ, το οποίο έχει ήδη
συµπληρώσει στα ανοιχτά των Μεγάρων
αρκετά 24ωρα, δεν έχει χρονικά
περιθώρια να περιµένει περαιτέρω και
αναχωρεί προκειµένου να µεταφέρει το
φορτίο σε άλλη αγορά.
Η κρίση στον ∆ΕΣΦΑ
Όπως φάνηκε από τις µετέπειτα
64 εξελίξεις, µέρος της διοίκησης του
∆ΕΣΦΑ είχε ταχθεί υπέρ του
«ανοίγµατος» της αγοράς. Άλλωστε,
σχετικές δηλώσεις είχε κάνει ο πρώην
∆ιευθύνων Σύµβουλος της εταιρείας Π.
Κανελόπουλος, ενώ δεν είναι τυχαίο ότι,
αφότου παραιτήθηκε, εξεδόθη
ανακοίνωση από τον ∆ΕΣΦΑ, στην οποία
η εταιρεία έβαλε ευθέως κατά της
Ρυθµιστικής Αρχής Ενέργειας,
θεωρώντας ότι οι γνωµοδοτήσεις της
ΡΑΕ ήταν εσφαλµένες.
Ακολούθησε στα τέλη Ιανουαρίου η
παραίτηση του Αντιπροέδρου του ∆ΕΣΦΑ, ο
οποίος στην επιστολή παραίτησής του
δήλωνε ότι «οι θέσεις που αναπτύσσονται
στο δελτίο κατατείνουν στην περαιτέρω
καθυστέρηση της απελευθέρωσης της
αγοράς του φυσικού αερίου και είναι
αντίθετες µε τα οικονοµικά και τα
γενικότερα συµφέροντα της εταιρείας».
Παρόµοια επιστολή απεστάλη στον κ.
Μαυροµµάτη και από τέσσερα µέλη του ∆.Σ.
τα οποία δήλωσαν υπέρ της
απελευθέρωσης της αγοράς και τόνισαν ότι
αποποιούνται κάθε ευθύνη που µπορεί να
προκύψει από τη συγκεκριµένη ανακοίνωση.
Τις ίδιες ηµέρες έγινε γνωστό ότι ο
εισαγγελέας πληµµελειοδικών Αθήνας
διέταξε την έναρξη επείγουσας
προκαταρκτικής εξέτασης, µε σκοπό να
απαντηθεί το εάν το δηµόσιο ή ο ∆ΕΣΦΑ
υπέστησαν οικονοµική ζηµία και ποιον
βαραίνει η ευθύνη, καθώς και να
αποδοθούν φυσικές και ηθικές ευθύνες
για την πιθανή τέλεση ποινικού
αδικήµατος. Μετά την παρέµβαση του
εισαγγελέα, το ΥΠΕΚΑ ανακοίνωσε την
τοποθέτηση νέας διοίκησης
στην εταιρεία.
Στο στόχαστρο της Κοµισιόν
Στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
έχει µπει η Ελλάδα (και) για τη µη
συµµόρφωσή της µε τους Κανονισµούς
του φυσικού αερίου, όπως αποκαλύπτουν
δύο επιστολές-φωτιά της αρµόδιας
διεύθυνσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Στις επιστολές αποκαλύπτεται ότι η
Κοµισιόν έχει ήδη κινήσει διαδικασία
παράβασης εναντίον της χώρας µας, και
ζητείται από τη Ρυθµιστική Αρχή
Ενέργειας και από το υπουργείο να
προχωρήσουν αµέσως στο «άνοιγµα» της
Μεταξύ άλλων, ο ∆ΕΣΦΑ
κατηγορείται από την Επιτροπή
διότι δεν απάντησε στο αίτηµα
για πρόσβαση στις
εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας,
ως όφειλε, εντός 10 ηµερών.
Η Κοµισιόν θεωρεί ότι
παραβιάζεται το Κοινοτικό ∆ίκαιο
στη σύµβαση µεταφοράς που
είχε υπογραφεί µεταξύ ∆ΕΠΑ και
∆ΕΣΦΑ, και η οποία προβλέπει
ότι για να χορηγηθεί πρόσβαση
σε τρίτους στο σύστηµα του
φυσικού αερίου, θα πρέπει να
συναινέσει και η ∆ΕΠΑ
αγοράς µε την κατάργηση της
«προνοµιακής» µεταχείρισης που
απολαµβάνει η ∆ΕΠΑ.
Στις δύο επιστολές γίνεται εκτενής αναφορά
στη συµπεριφορά του ∆ΕΣΦΑ στις αρχές
∆εκεµβρίου, όταν και «µπλοκαρίστηκε» η
είσοδος ιδιωτικού φορτίου στο εθνικό
σύστηµα φυσικού αερίου. Επίσης, η
Επιτροπή ζητεί να πληροφορηθεί για τις
κυρώσεις αλλά και για τα πρόστιµα που θα
επιβληθούν στην εταιρεία.
Πρόκειται για επιστολές µε ηµεροµηνία
«16 Ιανουαρίου» και «4 Φεβρουαρίου», τις
οποίες απευθύνει ο ∆ιευθυντής
Ασφάλειας Προµηθειών και Ενεργειακών
Αγορών, Χάινζ Χέλµπρεχτ, προς τον
απερχόµενο Πρόεδρο της ΡΑΕ, τον
καθηγητή Σίµο Σιµόπουλο.
Η πρώτη επιστολή κάνει ιδιαίτερη µνεία
στα γεγονότα του ∆εκεµβρίου µε το
ιδιωτικό φορτίο LNG, και όπως αναφέρει:
«Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι ελληνικές
αρχές απέτυχαν να εκτιµήσουν σωστά και
να λάβουν υπόψη τους τις επιπτώσεις για
τη διαδικασία απελευθέρωσης της αγοράς
αερίου των συγκεκριµένων αποφάσεων»
(σ.σ.: δηλαδή της παρελκυστικής τακτικής
που ακολούθησε ο ∆ΕΣΦΑ προκειµένου να
εµποδιστεί το ιδιωτικό φορτίο φυσικού
αερίου). «Είναι φανερό ότι υπάρχει πιθανή
παραβίαση συγκεκριµένων άρθρων των
Κανονισµών αλλά και της Oδηγίας για την
αγορά του φυσικού αερίου». Στην
επιστολή της Κοµισιόν αναφέρονται
ονοµαστικά τέσσερα άρθρα Κοινοτικών
Κανονισµών και Oδηγιών που θεωρεί ότι
παραβιάστηκαν και ζητείται από τη ΡΑΕ να
κάνει γνωστά τα µέτρα που θα λάβει ώστε
να επιλυθεί το θέµα που προέκυψε. Και το
κυριότερο, η Κοµισιόν ζητεί να
πληροφορηθεί για τις κυρώσεις και για τα
πρόστιµα που επιβλήθηκαν ή που
σκοπεύει να επιβάλει η ΡΑΕ για τη
συµπεριφορά σχετικά µε όσα συνέβησαν
τον ∆εκέµβριο.
Μεταξύ άλλων, ο ∆ΕΣΦΑ κατηγορείται από
την Επιτροπή διότι δεν απάντησε στο
αίτηµα για πρόσβαση στις εγκαταστάσεις
τις Ρεβυθούσας, ως όφειλε, εντός 10
ηµερών. Η Κοµισιόν θεωρεί ότι
παραβιάζεται το Κοινοτικό ∆ίκαιο στη
σύµβαση µεταφοράς που είχε υπογραφεί
µεταξύ ∆ΕΠΑ και ∆ΕΣΦΑ, και η οποία
προβλέπει ότι για να χορηγηθεί πρόσβαση
σε τρίτους στο σύστηµα του φυσικού
 αερίου, θα πρέπει να συναινέσει και 65
η ∆ΕΠΑ.

Εξελίξεις και στην ΕΠΑ Αττικής Επίσης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αφήνει

αιχµές για την άρνηση του ∆ΕΣΦΑ να
συµµορφωθεί στις γνωµοδοτήσεις της
Στα τέλη ∆εκεµβρίου είχαµε και µια αποχώρηση-έκπληξη από την ΕΠΑ Αττικής.
Ρυθµιστικής Αρχής Ενέργειας που
O λόγος για την αµερικανική Duke Energy, η οποία κατείχε ποσοστό 51% στην
υποδείκνυαν το «άνοιγµα» των
εταιρεία Attiki Denmark, κάτοχο του 49% της ΕΠΑ Αττικής. Η απόφαση της Duke
εγκαταστάσεων της Ρεβυθούσας και την
Energy Corp αποδόθηκε από πηγές της αµερικανικής εταιρείας στο γεγονός ότι η
υποδοχή του ιδιωτικού φορτίου.
επένδυση στην Ελλάδα δεν ήταν επιτυχής. Σηµειώνεται ότι στην Attiki Denmark
Υπενθυµίζεται ότι, µεταξύ άλλων, ο
µέτοχος σε ποσοστό 49% είναι η Shell Gas & Power BV.
∆ΕΣΦΑ είχε επικαλεστεί ως πρόσχηµα τη
Στα µέσα Ιανουαρίου κυκλοφόρησαν έντονες φήµες περί αποχώρησης και της
µη ύπαρξη εποχιακών τιµολογίων,
Shell από την ΕΠΑ, κάτι που ωστόσο διαψεύστηκε επισήµως. Oι φήµες
αιτιολογία που απορρίπτει η ΕΕ.
τροφοδοτήθηκαν από το γεγονός ότι βρέθηκε στην Αθήνα υψηλόβαθµο στέλεχος
Στη δεύτερη επιστολή που κοινοποιείται
της πολυεθνικής, το οποίο ωστόσο φέρεται να διαβεβαίωσε ότι η εταιρεία
και στον αρµόδιο Γενικό Γραµµατέα του
παραµένει στην ΕΠΑ Αττικής.
ΥΠΕΚΑ, Κ. Μαθιουδάκη, η Επιτροπή
Στην πράξη πάντως τα
προειδοποιεί τις ελληνικές αρχές ότι δεν
πράγµατα αναµένεται να
θα δεχθεί «ηµίµετρα» σε σχέση µε τον
ξεκαθαρίσουν στο άµεσο
Κανονισµό Λειτουργίας της αγοράς
µέλλον. Και γι’ αυτό τα
φυσικού αερίου που προωθείται από το
χρονικά περιθώρια
υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
στενεύουν και θα πρέπει να
«Παλαιότερα προσχέδια του Κανονισµού
βρεθεί νέος επενδυτής που
της αγοράς που είχαν υποπέσει στην
θα καλύψει το κενό που έχει
αντίληψή µας, ήγειραν σοβαρές
αφήσει η Duke. Πώς όµως θα
επιφυλάξεις σχετικάη µε το εάν
γίνει αυτό όταν η εταιρεία
συµµορφώνονται µε την απελευθέρωση
αναµένεται φέτος να γράψει
της αγοράς», αναφέρει χαρακτηριστικά η
ζηµίες άνω των 15 εκατ. ευρώ ενώ και το 2010 αναµένεται να είναι δύσκολο; Εάν
επιστολή.
δεν υπάρξει άλλος ενδιαφερόµενος, η τελευταία διέξοδος είναι να βρεθεί λύση
Στην επιστολή που εστάλη την περασµένη
µεταξύ των υφιστάµενων µετόχων για το ποσοστό της Duke. Σε αυτήν την
Πέµπτη, γίνεται γνωστό ότι έχει κινηθεί
περίπτωση όµως θα πρέπει να ξεκαθαριστούν συγκεκριµένα ζητήµατα, µε
διαδικασία παράβασης σε βάρος της
δεδοµένο ότι π.χ. ο Γενικός ∆ιευθυντής της ΕΠΑ Αττικής οριζόταν από την Duke.
Ελλάδας, και καλείται η ΡΑΕ να δώσει
Η πιθανότητα να περάσει το ποσοστό της αµερικανικής εταιρείας στη ∆ΕΠΑ
διευκρινίσεις µε ποιον τρόπο
συγκεντρώνει τις λιγότερες πιθανότητες, καθώς µια τέτοια κίνηση θα
αντιµετωπίζει ο νέος Κώδικας τα θέµατα
ισοδυναµούσε µε επανακρατικοποίηση της ΕΠΑ, δηλαδή θα έδινε λάθος σήµα
που ανέκυψαν.
στις αγορές σε µια περίοδο µάλιστα που η κυβέρνηση προχωρά σε εκτεταµένο
Για τον λόγο αυτόν ζητείται να υπάρξουν
πρόγραµµα αποκρατικοποιήσεων. Την ίδια στιγµή είναι αµφίβολο εάν η Shell θα
επαφές, αλλά και να δοθεί στην Επιτροπή
δεχόταν µια λύση που θα την άφηνε µε µια συµµετοχή της τάξης του 24% και
αντίγραφο του νέου Κώδικα, ώστε να
χωρίς ουσιαστικό λόγο στο µάνατζµεντ.
διαπιστωθεί εάν διασφαλίζει τη
Η ΕΠΑ ΑΤΤΙΚΗΣ, που ιδρύθηκε το 2001, είναι ο αποκλειστικός διανοµέας φυσικού
συµµόρφωση µε τους κανόνες και τους
αερίου στην Αττική µε µετόχους τη ∆ΕΠΑ 51% (µέσω της θυγατρικής Ε∆Α) και την
στόχους της ευρωπαϊκής ενεργειακής
κοινοπραξία Attiki Denmark 49%. Στην Attiki Denmark το 51% έχει παραµείνει
αγοράς.
«ορφανό» µετά την αποχώρηση της Duke, ενώ το υπόλοιπο 49% παραµένει στη Shell.
66
17
OΛΕΣ OΙ ΘΕΣΜΙΚΕΣ
ΕΚΚΡΕΜOΤΗΤΕΣ
ΣΤON ΗΛΕΚΤΡΙΣΜO
Σηµαντικές εκκρεµότητες υπάρχουν
στην ελληνική αγορά ηλεκτρισµού και η
χώρα µας βρίσκεται για άλλη µια φορά
στο στόχαστρο της Κοµισιόν. Τι συµβαίνει
µε τον διαχωρισµό (που δεν έχει γίνει)
στα δίκτυα; Ποιες οι εξελίξεις στην
υπόθεση του λιγνίτη και ποιες οι νέες
Oδηγίες; Για ποιες εκκρεµότητες έχει
ήδη κινηθεί διαδικασία παράβασης από
την ΕΕ;
Της Λ. Κουκουβιτάκη
Στο µικροσκόπιο της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής βρίσκονται από το περασµένο
καλοκαίρι οι θεσµικές εκκρεµότητες σε
σχέση µε την απελευθέρωση των
ενεργειακών αγορών. Πρόκειται κυρίως
για θέµατα που αφορούν την αγορά του
ηλεκτρισµού, όπως η εφαρµογή της
Oδηγίας 2003/54/ΕΚ, η απελευθέρωση
των τιµολογίων αλλά και το «άνοιγµα» της
αγοράς ηλεκτρισµού στη λιανική, που ήδη
έχουν µπει στο στόχαστρο της Κοµισιόν,
δεδοµένου ότι ακόµη εκκρεµεί η
συµµόρφωση της χώρας µας µε τις
σχετικές Oδηγίες. Εξίσου σηµαντική και η
υπόθεση του λιγνίτη, ενόψει και των
διεργασιών για το ορυχείο της Βεύης.
O νέος Επίτροπος Ενέργειας
Xαρακτηριστικό της σηµασίας που
αποδίδεται από την Κοµισιόν στον τοµέα
της ενέργειας και στην προώθηση κοινών
κανόνων για τη δηµιουργία ενιαίας αγοράς
είναι το γεγονός ότι το χαρτοφυλάκιο της
ενέργειας πέρασε από τη Λετονία στη
Γερµανία, και ήδη από τις αρχές του
Φεβρουαρίου έχει αναλάβει καθήκοντα ο
νέος Γερµανός Επίτροπος Günther
Oettinger.
O διαχωρισµός του δικτύου
Η πρώτη εκκρεµότητα αφορά την
εφαρµογή της Oδηγίας 2003/54/ΕΚ,
γνωστή και ως «δεύτερο πακέτο για την
ενέργεια». Η χώρα µας ακόµη δεν έχει
συµµορφωθεί στις προβλέψεις της
Oδηγίας, δηλαδή ακόµη δεν έχει
προχωρήσει στον διαχωρισµό του
∆ιαχειριστή του ∆ικτύου ∆ιανοµής, παρά
το γεγονός ότι ο σχετικός νόµος είχε
ψηφιστεί το 2005. Ωστόσο, ακόµη και
σήµερα η δηµιουργία του ∆ιαχειριστή
Ελληνικού Συστήµατος και ∆ικτύου
Ηλεκτρικής Ενέργειας (∆ΕΣ∆ΗΕ)
παραµένει σε εκκρεµότητα, µε
αποτέλεσµα η διαχείριση του δικτύου να
παραµένει στη ∆ΕΗ, βάσει και των
σχετικών µεταβατικών διατάξεων του
νόµου. Φυσικά, η εκκρεµότητα αυτή για
την πλήρη συµµόρφωση της χώρας µας σε
µια Oδηγία του 2003 δεν έχει περάσει
απαρατήρητη από την Κοµισιόν, η οποία
και έχει ήδη κινήσει διαδικασία
παράβασης.
Το θέµα επανήλθε πρόσφατα στην
επικαιρότητα µε αφορµή µια ερώτηση που
κατατέθηκε εκ µέρους της
Ευρωβουλευτού του ΠΑΣOΚ Άννυς
67
68 Ποδηµατά. Η Ελληνίδα Ευρωβουλευτής
είχε καταθέσει µια φαινοµενικά άσχετη
ερώτηση στον προηγούµενο Επίτροπο
Ενέργειας Α. Πίλµπαγκς σε σχέση µε τα
νέα τιµολόγια της ∆ΕΗ. Στην
πραγµατικότητα, η απάντηση του
Επιτρόπου Πίλµπαγκς σε ερώτηση για τα
τιµολόγια της ∆ΕΗ έλαβε τη µορφή
αυστηρού µηνύµατος: «Η Ελλάδα δεν έχει
καν προχωρήσει µε τον διαχωρισµό του
∆ιαχειριστή ∆ικτύου (Συστήµατος)
∆ιανοµής. Για τον λόγο αυτόν, η Επιτροπή
έχει κινήσει διαδικασία παράβασης»,
σηµείωνε ο Επίτροπος. Πράγµατι η πρώτη
προειδοποιητική επιστολή της Κοµισιόν
εστάλη στην Αθήνα προ εξαµήνου, ενώ
πληροφορίες αναφέρουν ότι απαντητική
επιστολή της προηγούµενης κυβέρνησης
έχει κριθεί ως «µη ικανοποιητική».
Υπενθυµίζεται εξάλλου ότι πέραν της
Oδηγίας του 2003, από το καλοκαίρι έχει
ψηφιστεί και αποτελεί δεσµευτική Oδηγία
το περίφηµο «τρίτο πακέτο της
ενέργειας» (2009/72/ΕΚ).
Η απόφαση του Συµβουλίου
Σύµφωνα µε την απόφαση του Συµβουλίου,
όπως αποκάλυψε πρόσφατα ο Βουλευτής
της Νέας ∆ηµοκρατίας Κ. Μουσουρούλης,
το νέο θεσµικό πλαίσιο για την αγορά
ενέργειας δεν υποχρεώνει πλέον τις
εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην
παραγωγή ή την προµήθεια ηλεκτρικής
ενέργειας να αποχωρήσουν από
οποιαδήποτε δραστηριότητα στα δίκτυα
µεταφοράς, µε πλήρη ιδιοκτησιακό
διαχωρισµό. Όπως µπορεί να γίνει εύκολα
αντιληπτό, ενδεχόµενη υιοθέτηση του
πλήρους ιδιοκτησιακού διαχωρισµού θα
σήµαινε τον υποχρεωτικό διαχωρισµό των
δραστηριοτήτων της ∆ΕΗ, δηλαδή τη µη
δυνατότητα συµµετοχής της «µητρικής»
∆ΕΗ στις νέες τυχόν εταιρείες που θα
προέκυπταν. Η συµφωνία που τελικά έγινε
αποδεκτή όχι µόνο δεν οδηγεί στην
υποχρεωτική και απόλυτη διάσπαση της
δηµόσιας επιχείρησης παραγωγής και
µεταφοράς ενέργειας (µε ιδιοκτησιακό
διαχωρισµό), αλλά αντιθέτως την
ενδυναµώνει.
Ωστόσο, όπως προβλέπει η Oδηγία στο
άρθρο 49 (µεταφορά στο Εθνικό ∆ίκαιο), η
παραπάνω αναφερόµενη Oδηγία θα
πρέπει να έχει ενσωµατωθεί στην
εσωτερική έννοµη τάξη µέχρι τις 3
Μαρτίου 2011, δηλαδή σε περίπου ένα
έτος από σήµερα.
Η νέα Oδηγία περιέχει
αυστηρές προβλέψεις για τον
ουσιαστικό διαχωρισµό των
∆ιαχειριστών των ∆ικτύων και
των εταιρειών παραγωγής και
εµπορίας, προκειµένου να
υπάρχει προαγωγή
του ανταγωνισµού.
Ενδεικτικές των όσων
συµβαίνουν σήµερα στην ΕΕ
είναι και οι εξελίξεις εξαγορών
και ανταλλαγών παγίων
µεγάλων εταιρειών
ηλεκτρισµού
Πάντως, ακόµη και χωρίς τον πλήρη
ιδιοκτησιακό διαχωρισµό, η νέα Oδηγία
περιέχει αυστηρές προβλέψεις για τον
ουσιαστικό διαχωρισµό των ∆ιαχειριστών
των ∆ικτύων και των εταιρειών
παραγωγής και εµπορίας, προκειµένου να
υπάρχει προαγωγή του ανταγωνισµού.
Ανταλλαγές παγίων
Ενδεικτικές των όσων συµβαίνουν σήµερα
στην ΕΕ είναι και οι εξελίξεις εξαγορών
και ανταλλαγών παγίων µεγάλων
εταιρειών ηλεκτρισµού, που στην ουσία
επιβλήθηκαν από την Κοµισιόν στο πλαίσιο
της απελευθέρωσης των αγορών
ενέργειας. Έτσι, πρόσφατα
ολοκληρώθηκαν οι αναγκαστικές
ανταλλαγές παγίων µεταξύ της EON της
EnBW και της γαλλικής EDF. Πρόκειται για
συµφωνίες που «επιβλήθηκαν»,
προκειµένου να προωθηθεί ο
ανταγωνισµός στις αγορές ηλεκτρισµού
της Γαλλίας και της Γερµανίας, καθώς η
Επιτροπή διεξάγει αντιµονοπωλιακές
έρευνες. Έτσι, η EON υπέγραψε
συµφωνίες για την πώληση µονάδων
ισχύος περίπου 4800 MW. Ως αντάλλαγµα
απέκτησε 800 MW πυρηνικής ισχύος στη
Γαλλία από την EnBW, καθώς και ποσοστό
35% στον αντιδραστήρα SNET που
κατείχαν η EDF και η επίσης γαλλική
εξορυκτική βιοµηχανία CDF. Η EnBW µε τη
σειρά της έλαβε ως αντάλλαγµα
δικαιώµατα χρήσης 800 MW πυρηνικής
ισχύος στη Γερµανία, 159 MW της
ανθρακικής µονάδας του Buschhaus και,
επιπλέον, απέκτησε ποσοστό 50,45%
στην ανθρακική µονάδα στο Ροστόκ, που
ανήκουν στην EON.
Αυτά συµβαίνουν στην κεντρική Ευρώπη
και καλό είναι να τα έχουµε υπόψη, ενόψει
της άφιξης των ελεγκτών της ΕΕ για τα
µονοπώλια στις ενεργειακές αγορές...
Τιµολόγια
Το δεύτερο ζήτηµα, που βρίσκεται στο
στόχαστρο της Κοµισιόν σε σχέση µε την
Ελλάδα, αφορά τα τιµολόγια ηλεκτρισµού,
τα οποία ακόµη και σήµερα καθορίζονται
µε ρυθµιστικές αποφάσεις της
κυβέρνησης και όχι ελεύθερα.
Βάσει των σχετικών προβλέψεων του
νόµου, τα τιµολόγια παραµένουν
ρυθµιζόµενα, για όσο διάστηµα η ∆ΕΗ
διατηρεί µερίδιο άνω του 70% στην αγορά.
Ωστόσο, η Επιτροπή θεωρεί ότι αυτή η
πρακτική αποτελεί τροχοπέδη για την
απελευθέρωση της αγοράς και οι αλλαγές
προβάλλουν επιτακτικές. Και για αυτό το
θέµα επίσης ζητούνται αλλαγές από την
ΕΕ, η οποία έχει κινήσει διαδικασία
παράβασης.
Η απελευθέρωση της λιανικής
Το τρίτο θέµα στην ενεργειακή ατζέντα
της Κοµισιόν για την Ελλάδα αφορά την
απελευθέρωση της αγοράς στη λιανική,
όπου σήµερα µοναδικός προµηθευτής
παραµένει η ∆ΕΗ. Γίνεται αντιληπτό
βεβαίως ότι τα τρία θέµατα είναι
αλληλένδετα, καθώς, προκειµένου να
ανοίξει η αγορά στη λιανική, απαιτείται η
δηµιουργία ανεξάρτητου ∆ιαχειριστή του
∆ικτύου ∆ιανοµής, αλλά και
απελευθέρωση των τιµολογίων.
Σε σχέση µε το θέµα των λιγνιτών και το
µονοπώλιο της ∆ΕΗ, να θυµίσουµε την
απόφαση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Ανταγωνισµού, που απαγορεύει την άµεση
συµµετοχή της ∆ΕΗ σε κάθε νέο
διαγωνισµό παραχώρησης κοιτασµάτων.
Ήδη από πλευράς ΥΠΕΚΑ δροµολογούνται
εξελίξεις για να συµµορφωθεί η χώρα µας
µε τις λιγότερες δυνατές αντιδράσεις
µέσα στη ∆ΕΗ από το συνδικάτο της
ΓΕΝOΠ.
∆ΕΣΜΗΕ
Φυσικά, η κυβέρνηση βρίσκεται σε
απόλυτη γνώση των διεργασιών που
συντελούνται στις Βρυξέλλες και
προτίθεται να κάνει ό,τι είναι δυνατόν
προκειµένου να επισπευσθούν οι
διαδικασίες συµµόρφωσης µε τις
δεσµευτικές Oδηγίες της ΕΕ. Με
δεδοµένο το γενικότερο δυσµενές
περιβάλλον για τη χώρα, ωριµάζουν πλέον
οι συνθήκες και όλοι αντιλαµβάνονται ότι,
εάν δεν δροµολογηθούν άµεσα από την 69
ελληνική κυβέρνηση οι απαιτούµενες
αλλαγές, τότε είναι πιθανόν να υπάρξουν
«βίαιες» παρεµβάσεις µε πιο οδυνηρά
αποτελέσµατα. Σαφές δείγµα ότι η
κυβέρνηση έχει λάβει πολύ σοβαρά υπόψη
της το θέµα και προετοιµάζεται για
αλλαγές στη δοµή της ∆ΕΗ, αποτελεί η
τοποθέτηση του Γρηγόρη Αντωνόπουλου
στη θέση του ∆ιευθύνοντος Συµβούλου
(∆ΕΣΜΗΕ), ο οποίος προέρχεται από τη
διεύθυνση διανοµής της ∆ΕΗ.
Τα τελευταία χρόνια δε, ήταν επικεφαλής
του γραφείου της εταιρείας στις
Βρυξέλλες, γεγονός που τον καθιστά
άριστο γνώστη της κατάστασης που έχει
διαµορφωθεί σε βάρος της Ελλάδας. O
∆ΕΣΜΗΕ είναι η εταιρεία, που βάσει του
νόµου του 2005 που ακόµη δεν έχει
εφαρµοστεί, θα µετατραπεί σε ∆ΕΣ∆ΗΕ,
αποδεχόµενος και τη διαχείριση µέρους
του δικτύου διανοµής από την υψηλή µέχρι
τη µέση τάση.
Εναλλακτική οι θυγατρικές
Η πιο ήπια εναλλακτική που έχει µπροστά
της η ∆ΕΗ είναι η δηµιουργία
διαφορετικών θυγατρικών εταιρειών για τα
δίκτυα διανοµής και µεταφοράς, που θα
πρέπει να είναι χωριστά από τις
δραστηριότητες παραγωγής, εµπορίας και
τους λιγνίτες. Με βάση την Oδηγία
2009/72/ΕΚ που ισχύει από τις 13 Ιουλίου
του 2009, εάν δεν εφαρµοστεί το ήπιο
«σπάσιµο», τότε θα υπάρξει αναγκαστική
δηµιουργία ξεχωριστών εταιρειών µε
εκχώρηση των δικτύων. Ακόµη, όµως, και
στην περίπτωση της δηµιουργίας
θυγατρικής, υπάρχουν αυστηρές
προβλέψεις για την αποτροπή εικονικών
αλλαγών (π.χ. αφαίρεση της λειτουργίας
της ηµερήσιας αγοράς).
70
18
OΙ ΠΡOOΠΤΙΚΕΣ
ΓΙΑ ΤO ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO
ΕΩΣ ΤO ΕΤOΣ 2030
Τι προβλέπει για τις εξελίξεις στην
αγορά του φυσικού αερίου ένας από τους
πιο επιφανείς ειδικούς στη Ρωσία ο
επικεφαλής του τµήµατος Oικονοµικών
του Ινστιτούτου Ενέργειας και
Oικονοµίας στη Ρωσία, Marsel Salikhov.
Πώς θα κινηθεί η αγορά το 2010, πώς θα
διαµορφωθεί η ζήτηση έως το 2030 και
πώς σχολιάζει την έκθεση του
International Energy Agency World,
Energy Outlook 2009;
Η έκδοση της ΙΕΑ World Energy Outlook
2009 (η καθιερωµένη ετήσια ενεργειακή
«Πράσινη Βίβλος») περιγράφει µια
πραγµατικά θλιβερή εικόνα για τις
προοπτικές του φυσικού αερίου. Η
µειωµένη ζήτηση για το φυσικό αέριο
εξαιτίας της παγκόσµιας ύφεσης, σε
συνδυασµό µε τις προοπτικές για τη νέα
δυναµικότητα παραγωγής που αναµένεται
να αναπτυχθεί τα επόµενα χρόνια,
εκτιµάται ότι θα οδηγήσει σε κορεσµό την
αγορά και τη µετατροπή της από αγορά
πωλητών σε αγορά αγοραστών (buyer’s
market).
Όµως, προτού βιαστούµε να
προχωρήσουµε σε οποιαδήποτε
συµπεράσµατα για το τι αυτό θα µπορούσε
να σηµαίνει για την Gazprom ή τη Ρωσία,
πρέπει να εξετάσουµε πιο προσεκτικά την
ανάλυση σε αυτήν την εξαντλητική µελέτη
των 700 σελίδων για τις ενεργειακές
τάσεις µέχρι το 2030, και ιδιαίτερα τα
συµπεράσµατα που κρύβονται πίσω από
τις γραµµές. Το βασικότερο σηµείο στο
οποίο θα πρέπει να εστιάσουµε είναι ότι η
ΙΕΑ δεν κάνει προβλέψεις σε σχέση µε το
τι θεωρεί ότι θα συµβεί στην πράξη, παρά
µόνο παρουσιάζει δύο πιθανά σενάρια
βασισµένα σε δύο διαφορετικές
υποθέσεις: Το πρώτο (το βασικό σενάριο)
λέει ότι δεν θα υπάρξει καµία αλλαγή στις
ενεργειακές και κλιµατικές πολιτικές που
ισχύουν σήµερα ανά τον κόσµο. Το
δεύτερο, το σενάριο µείωσης των
εκποµπών άνθρακα (διάγραµµα 3),
αναφέρει ότι θα ληφθούν συγκεκριµένα
µέτρα για την αύξηση των εκποµπών
αερίων του θερµοκηπίου µέχρι το 2020,
προκειµένου να µειωθούν κάτω από τα
επίπεδα του 2007, µέχρι το 2030.
Εξετάζοντας τον αριθµό των υποθέσεων
που θα πρέπει να επαληθευτούν σε µια
τόσο δύσκολη «άσκηση», θα ήταν εύλογο
να υποστηρίξει κανείς ότι οι πιθανότητες
να επαληθευτεί οποιοδήποτε από τα δύο
σενάρια είναι µικρές.
Το βασικό σενάριο
Σύµφωνα µε το βασικό σενάριο, η
παγκόσµια ενεργειακή ζήτηση αυξάνεται
µε µέσο ετήσιο ρυθµό 1,5% για τα
επόµενα 20 χρόνια και η παγκόσµια
ζήτηση για αέριο αυξάνεται περίπου µε
τον ίδιο ρυθµό. Το µερίδιο του φυσικού
αερίου στο παγκόσµιο ενεργειακό ισοζύγιο
παραµένει, κατά συνέπεια, λίγο πολύ
σταθερή, περίπου στο 21%, τόσο το 2007
όσο και το 2030. Η πρόβλεψη έρχεται σε
αντίθεση µε την εκτίµηση της ΙΕΑ το 2006,
ότι δηλαδή ο ετήσιος ρυθµός ανάπτυξης
της ζήτησης αερίου µέχρι το 2030 θα ήταν
2%, έναντι συνολικής αύξησης της
ζήτησης ενέργειας της τάξης του 1,6%,
κάτι που σηµαίνει ότι το µερίδιο του
φυσικού αερίου στο σύνολο του
ενεργειακού ισοζυγίου θα παρουσίαζε
σταθερή αύξηση.
Στην πραγµατικότητα, αυτήν την τάση την
παρατηρούµε τις τελευταίες δεκαετίες µε
Πίνακας 1. Επενδύσεις σε µονάδες ηλεκτροπαραγωγής, 2008 - 2015
Μονάδες συνδυασµένου κύκλου φυσικού αερίου (GT)
Θερµικές µονάδες άνθρακα (υπερ-κρίσιµων
χαρακτηριστικών)
Θερµικές µονάδες άνθρακα (αεριοποίησης άνθρακα)
Θερµικές µονάδες άνθρακα (αεριοποίησης και
ανάκτησης CO2)
Ατοµικές µονάδες ηλεκτροπαραγωγής
Υπεράκτιες αιολικές µονάδες
Πηγή: ΙΕΑ WORLD ENERGY OUTLOOK 2009
το µερίδιο του φυσικού αερίου να 71
αυξάνεται την ίδια στιγµή που το µερίδιο
του πετρελαίου συρρικνώνεται
(διάγραµµα 1).
Με άλλα λόγια, η τελευταία πρόβλεψη της
ΙΕΑ πέφτει σε αντίφαση µε ό,τι συµβαίνει
στην πράξη τα τελευταία χρόνια µε το
αέριο, το οποίο αυξάνει το µερίδιό του
βασικά εξαιτίας της χρήσης του στην
ηλεκτροπαραγωγή. Κάθε άλλη
διαφοροποίηση µεταξύ των δύο
προβλέψεων καταδεικνύει πόσο
ευαίσθητες είναι σε προσαρµογές και
συµπεράσµατα, που επηρεάζονται από τις
πολιτικές αποφάσεις και από τις τιµές.
Κατά δεύτερο λόγο, στο σενάριο
µείωσης των εκποµπών άνθρακα,
αποδεικνύεται ότι οι τιµές του
πετρελαίου και του φυσικού αερίου είναι
χαµηλότερες από το βασικό σενάριο,
αντί να είναι υψηλότερες, όπως θα ήταν
λογικό να συµπεράνει κανείς
προκειµένου να µειωθεί η ζήτηση
(διάγραµµα 2). Η εξήγηση της ΙΑΕ είναι
ότι αυτό είναι το αποτέλεσµα του
Κόστος Χρόνος
επένδυσης, κατασκευής/
$ 2008 έτη
900 3
2400 4
2800 4
3400 5
3800 5
1700 2
72 υψηλού κόστους των εκποµπών CO2: Oι
υψηλές τιµές για τα δικαιώµατα
εκποµπής διοξειδίου του άνθρακα σε
µια ευρέως διαδεδοµένη διεθνή αγορά
δικαιωµάτων αποτελούν βασική
προϋπόθεση για την πραγµατοποίηση
του συγκεκριµένου σεναρίου. Με τις
υψηλές χρεώσεις για τις εκποµπές, η
τελική τιµή για τους καταναλωτές είναι
υψηλότερη, καθώς ενσωµατώνεται σε
αυτήν το κόστος αγοράς των
δικαιωµάτων. Αυτό µειώνει τη ζήτηση για
ενέργεια και έχει ως αποτέλεσµα οι
τιµές των ορυκτών καυσίµων για τους
ενεργειακούς προµηθευτές να
καταρρέουν: O καταναλωτής πληρώνει
περισσότερα, ο παραγωγός κερδίζει
λιγότερα και το περιθώριο κατευθύνεται
για τη µείωση των εκποµπών CO2. Αυτό
το σενάριο ωστόσο δηµιουργεί ένα
µείζον ζήτηµα σε σχέση µε το εάν είναι
ρεαλιστικό να αναµένουµε µια τέτοια
∆ιάγραµµα 1: Το µερίδιο των κύριων ορυκτών καυσίµων
στο παγκόσµιο ενεργειακό ισοζύγιο, 1971 – 2030, επί τοις εκατό
Πηγή: WORLD ENERGY OUTLOOK 2009, Υπολογισµοί IEF
µαζική οικειοθελή ανακατανοµή
οικονοµικών πόρων -τουλάχιστον
δεκάδων δισ. δολαρίων ετησίως– από
µια οµάδα συµµετεχόντων στην αγορά
σε µια άλλη. Φυσικά, δεν υπάρχει
προηγούµενο συνεργασίας µεταξύ
κρατών σε τέτοιο επίπεδο, και ιδιαίτερα
σε παγκόσµιο επίπεδο, κάτι που
αποτελεί προαπαιτούµενο για να
«δουλέψει» το σχέδιο. Το σενάριο
χαµηλών εκποµπών αποτελεί ένα
ονειρικό αποτέλεσµα της ΙΕΑ, που
βασίζεται τόσο στις χαµηλές εκποµπές
όσο και στη µείωση των πρωτογενών
ενεργειακών τιµών. Αναµφίβολα, αυτό
είναι κάτι που είναι πολύ δύσκολο να
φανταστεί κανείς να συµβαίνει στην
πραγµατικότητα.
Ένα ακόµη σηµείο που προκαλεί έκπληξη
στο σενάριο των χαµηλών εκποµπών είναι
ότι η παγκόσµια κατανάλωση φυσικού
αερίου το 2030 είναι κατά 17,4%
χαµηλότερη από το σενάριο βάσης, και
ακόµη και το σχετικό µερίδιο του αερίου
το 2030 είναι ελαφρά µικρότερο (20,4%
έναντι 21,2%). Αυτό συνιστά µια
παράλογη εµµονή: Η µάχη για τον
περιορισµό των εκποµπών θα έπρεπε να
προκύπτει από µια στροφή στις
καθαρότερες πηγές ενέργειας – από τον
άνθρακα και το πετρέλαιο στο φυσικό
αέριο, την πυρηνική ενέργεια και τις ΑΠΕ.
Ωστόσο, στο σενάριο των χαµηλών
εκποµπών η ΙΕΑ θεωρεί ότι οι τιµές για τα
δικαιώµατα εκποµπής είναι τέτοιες, ώστε
το φυσικό αέριο θα αποδειχθεί µη
ανταγωνιστικό σε σύγκριση µε άλλες
χαµηλών εκποµπών άνθρακα
εναλλακτικές, όπως τα πυρηνικά και οι
ΑΠΕ. Μια µικρή προσθήκη στην έκθεση
εξηγεί αυτές τις «πονηριές». ∆είχνει ότι,
εάν οι τιµές για τα δικαιώµατα δεν είναι
τόσο υψηλές (π.χ. κάτω από 50 δολάρια ο
τόνος µέχρι το 2020, όπως προϋποθέτει
η ΙΕΑ), είναι πιθανόν να υπάρξει µια
ισχυρή στροφή προς το φυσικό αέριο. Η
δοµή της ζήτησης αποδεικνύεται τελικά
ότι είναι εξαιρετικά ευαίσθητη στο κόστος
των δικαιωµάτων εκποµπής. Στην
πραγµατική αγορά ωστόσο, µια
χαµηλότερη τιµή για τα δικαιώµατα
φαντάζει ως η πιο πιθανή εξέλιξη,
γεγονός που θα οδηγήσει σε αύξηση του
µεριδίου του αερίου στο παγκόσµιο
ενεργειακό ισοζύγιο.
Σε όλη τη µελέτη της, η ΙΕΑ διαρκώς
επαναλαµβάνει ότι οι µακροπρόθεσµες
προβλέψεις για τον ρυθµό της
ενεργειακής ζήτησης περιέχουν
σηµαντικές αβεβαιότητες. Αυτό εν µέρει
αντανακλά και τη δυσκολία να προβλεφθεί
το πόσο γρήγορα η παγκόσµια οικονοµία
θα συνέλθει από την οικονοµική κρίση,
τόσο εξαιτίας της απουσίας καθαρών και
δεσµευτικών αποφάσεων σε σχέση µε την
κλιµατική αλλαγή, όσο και µε τις
εκποµπές διοξειδίου του άνθρακα µετά το ∆ιάγραµµα 2: Η πρόβλεψη της τιµής του πετρελαίου 73
2012. Φαίνεται τελικά πιο πιθανό, σε αυτό βασιζόµενη στο σενάριο 2008 - 2030
το περιβάλλον, οι περισσότερες
ενεργειακές εταιρείες να υιοθετήσουν
εφαρµοσµένες και δοκιµασµένες
στρατηγικές και να αποφύγουν να πάρουν
εκτεταµένα ρίσκα. Για τις εταιρείες
παραγωγής που αντιµετωπίζουν αβέβαιες
συνθήκες είναι πιο εύκολο και πιο
αξιόπιστο να χτίζουν µονάδες φυσικού
αερίου συνδυασµένου κύκλου,
επενδύσεις που έχουν αποδειχθεί πολλές
φορές στο παρελθόν χαµηλότερου
κόστους και τεχνολογικά αξιόπιστες. Αυτό
συµβαίνει στην ΕΕ τα τελευταία 20
χρόνια, και υπάρχουν βάσιµοι λόγοι να
θεωρήσει κανείς ότι η τάση θα
συνεχιστεί. Τα τεράστια κεφαλαιουχικά
κόστη για την κατασκευή πυρηνικών
µονάδων ή ακόµη και µονάδων καθαρού
Πηγή: WORLD ENERGY OUTLOOK 2009
άνθρακα συνιστούν µια «άσχηµη
σύγκριση» µε τις µονάδες φυσικού αερίου
(πίνακας 1).
Τέλος, λαµβάνοντας υπόψη όλες τις ∆ιάγραµµα 3: Το σενάριο χαµηλών εκποµπών άνθρακα σε σύγκριση
αβεβαιότητες και τις υποθέσεις -που µε το βασικό σενάριο του 2030, % η παγκόσµια ενεργειακή ζήτηση
εγείρουν σηµαντικά ερωτήµατα- τι στο βασικό σενάριο
προβλέπει η ΙΕΑ για το ρωσικό αέριο;
Αποδεικνύεται ότι, στο βασικό σενάριο, το
µερίδιο του ρωσικού αερίου στην
ευρωπαϊκή αγορά παραµένει σταθερό σε
όλη τη χρονική περίοδο µέχρι το 2030. Η

από 657 δισ. м3 το 2008 σε 760 δισ. м3

παραγωγή του ρωσικού αερίου αυξάνεται

το 2030 (παρότι η βασική αύξηση της

παραγωγής µειώνεται την περίοδο µετά

αυξάνονται από 184 δισ. м3 σε 210 δισ.

το 2015). Oι εξαγωγές στην Ευρώπη

м3 µέχρι το 2020. ∆ηλαδή σε

µακροπρόθεσµο ορίζοντα η προοπτική του
ρωσικού αερίου θα συνεχίσει να καλύπτει
περίπου το ένα τρίτο της ευρωπαϊκής
ζήτησης, τουλάχιστον µέχρι το 2020.

Πηγή: WORLD ENERGY OUTLOOK 2009, Υπολογισµοί IEF

74
19
O,ΤΙ (∆ΕΝ) ΕΓΙΝΕ
ΣΤΗΝ ΚOΠΕΓΧΑΓΗ -
ΤΙ EΠΕΤΑΙ ΣΤO ΜΕΞΙΚO;
Κατώτερο του αναµενόµενου ήταν το
αποτέλεσµα της πολυσυζητηµένης
∆ιάσκεψης της Κοπεγχάγης, καθώς οι
διαπραγµατεύσεις δεν οδήγησαν τελικά
σε δεσµευτική συµφωνία. Κατά πολλούς,
«ήταν µια µεγάλη αποτυχία που µας πήγε
πιο πίσω και από τα κεκτηµένα». Η
συµφωνία, παρότι δεν ορίζει σαφείς
περιορισµούς στις εκποµπές ρύπων,
θεωρείται θετική ως προς το µέρος που
προβλέπει τη διάθεση 30 δισ. δολαρίων
έως το 2012 στον αναπτυσσόµενο κόσµο
και τη σταδιακή αύξηση της ετήσιας
οικονοµικής βοήθειας στα 100 δισ.
δολάρια έως το 2020. Είναι πάντως
σαφές ότι οι ηγέτες µας απέτυχαν να
σώσουν τον πλανήτη. Το ερώτηµα είναι
αν ήταν πράγµατι η τελευταία τους
ευκαιρία. Έχουµε ακόµη περιθώρια να
διασώσουµε κάτι από τη Συµφωνία της
Κοπεγχάγης; Oι ελπίδες όλων
στρέφονται τώρα στο Μεξικό, όπου στις
7 ∆εκεµβρίου 2010 θα γίνει η επόµενη
µεγάλη συνάντηση για το κλίµα, µε στόχο
την εδραίωση µιας νοµικά δεσµευτικής
συµφωνίας.
Της Ευαγγελίας Παναγοπούλου
Περισσότεροι από 100 ηγέτες κρατών και
κυβερνήσεων συγκεντρώθηκαν τον
περασµένο ∆εκέµβριο στην Κοπεγχάγη,
για να αποφασίσουν για το «συµφέρον»
του πλανήτη µας. Συνεδριάζοντας επί 14
ηµέρες και κάτω από το καθεστώς των
µεγάλων προσδοκιών της ανθρωπότητας,
πέντε από τις συµµετέχουσες χώρες
κατέληξαν τελικά στις 18/12/2009 σε µία
συµφωνία, που αφενός δεν ήταν νοµικά
δεσµευτική και αφετέρου κρίθηκε, ως επί
το πλείστον, κατά πολύ κατώτερη των
προσδοκιών.
Η 15η Σύνοδος Κορυφής, που ξεκίνησε τις
εργασίες της στη δανική πρωτεύουσα στις
7 ∆εκεµβρίου, έθεσε εξαρχής ψηλά τον
πήχη ως προς το αποτέλεσµά της, καθώς
η παγκόσµια επιστηµονική κοινότητα την
έκρινε ως την πλέον σηµαντική, λόγω των
περιβαλλοντικών αλλαγών που γνωρίζει ο
πλανήτης.
Έχοντας περιθώριο επιλογής µεταξύ δύο
ξεχωριστών συµφωνιών, της συνέχειας
του Πρωτοκόλλου του Κιότο, το οποίο
ουδέποτε επικύρωσαν οι ΗΠΑ, και µίας
άλλης στο πλαίσιο του OΗΕ για την
κλιµατική αλλαγή, την οποία αποδέχθηκε
και η Oυάσιγκτον, υπεγράφη µία
εύθραυστη και αµφιλεγόµενη συµφωνία, η
οποία δεν φάνηκε να προκαλεί και πολύ
ενθουσιασµό. Όπως φαίνεται, τελικά,
µόνο η Κίνα -η ταχύτατα ανερχόµενη
υπερδύναµη, η οποία δέχθηκε και
συνεχίζει να δέχεται τα περισσότερα πυρά
για τη στάση της στο θέµα της προστασίας
του περιβάλλοντος- µοιάζει να είναι
ικανοποιηµένη από τα όσα συνέβησαν
στην πρωτεύουσα της ∆ανίας. Oι ΗΠΑ
πάντως υιοθέτησαν πλήρως το
περιεχόµενο της συµφωνίας, στα τέλη
Ιανουαρίου. Η Oυάσινγκτον επανέλαβε ότι
στόχος της είναι η µείωση των εκποµπών
αερίων κατά 17% µέχρι το 2020 (σε σχέση
µε το 2005).
Η συµφωνία
Η Συµφωνία της Κοπεγχάγης είναι ένα
πολύ ασαφές κείµενο, το οποίο
αναγνωρίζει χωρίς δεσµευτικούς όρους
την ανάγκη περιορισµού της ανόδου της
θερµοκρασίας κατά 2 βαθµούς Κελσίου,
και προβλέπει τη διάθεση 30 δισ.
δολαρίων έως το 2012 στον
αναπτυσσόµενο κόσµο, καθώς και τη
σταδιακή αύξηση της ετήσιας οικονοµικής
βοήθειας στα 100 δισ. δολάρια έως το
2020. Ωστόσο δεν συµπεριλαµβάνονται
λεπτοµέρειες για την υλοποίηση των
σκοπών αυτών, ούτε δεσµεύσεις.
Αδιευκρίνιστο παραµένει επίσης τι
ποσοστό του «περιβαλλοντικού Σχεδίου
Μάρσαλ» θα προέλθει από δηµόσιους
πόρους των χωρών της ∆ύσης και τι από
ιδιωτικούς υπό τη µορφή µεταφοράς
τεχνογνωσίας.
Σύµφωνα µε τη Συµφωνία της
Κοπεγχάγης, προσφέρεται στις φτωχές
χώρες οικονοµική βοήθεια, προκειµένου
να αντιµετωπίσουν την κλιµατική αλλαγή,
ενώ την ίδια στιγµή οι ανεπτυγµένες
χώρες δεν αναλαµβάνουν καµία δέσµευση
για τη µείωση των εκποµπών αερίου που
προκαλούν το φαινόµενο του
θερµοκηπίου.
Η συµφωνία επετεύχθη τελικά την
τελευταία ηµέρα των διαπραγµατεύσεων,
µεταξύ ΗΠΑ, Ινδίας, Νοτίου Αφρικής,
Κίνας και Βραζιλίας. Από το περιεχόµενό
της σχετικά ικανοποιηµένοι φάνηκαν οι
Πρόεδροι των ΗΠΑ, της Γαλλίας, της
Βρετανίας και της Κίνας, ενώ από την
άλλη µεριά, όπως αναµενόταν, απέρριψαν
το περιεχόµενό της οι αναπτυσσόµενες
χώρες.
Oι αρχικές προσδοκίες µετριάστηκαν, και
µια µια οι χώρες οπισθοχώρησαν.
Χαρακτηριστικό είναι ότι ακόµη και η ΕΕ, η
οποία ευθύνεται για το 14% των
εκποµπών παγκοσµίως και η οποία
παρουσιάστηκε µε τις πλέον
προωθηµένες θέσεις στην Κοπεγχάγη,
«φρέναρε» βλέποντας τους άλλους να µην
ακολουθούν.
Μείωση εκποµπών
∆εδοµένης της αοριστίας της Συµφωνίας
της Κοπεγχάγης για τις εκποµπές
ρύπων, πώς ακριβώς θα περιορίσουµε το
φαινόµενο του θερµοκηπίου;
Εκπέµπουµε περίπου 47 δισ. τόνους
αερίων του θερµοκηπίου, κυρίως
διοξειδίου του άνθρακα, στην
ατµόσφαιρα. Εάν πρόκειται να
αποτρέψουµε την αύξηση της
θερµοκρασίας πέραν των δύο βαθµών
Κελσίου, οι εκποµπές ρύπων πρέπει να
αρχίσουν να µειώνονται έως το 2020 και
να πέσουν στους 35 δισ. τόνους έως το
2030 και στους 20 δισ. τόνους έως το
2050, λένε οι επιστήµονες. Κάθε χρόνος
αδράνειας ωστόσο καθιστά αυτούς τους
στόχους ακόµη πιο δύσκολους.
Η Συµφωνία της Κοπεγχάγης
αναγνωρίζει χωρίς
δεσµευτικούς όρους
την ανάγκη περιορισµού
της ανόδου της θερµοκρασίας
κατά 2 βαθµούς Κελσίου,
και προβλέπει τη διάθεση
30 δισ. δολαρίων έως το 2012
στον αναπτυσσόµενο κόσµο,
καθώς και τη σταδιακή αύξηση
της ετήσιας οικονοµικής
βοήθειας στα 100 δισ. δολάρια
έως το 2030
Όσο περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα
αφεθεί φέτος στην ατµόσφαιρα, τόσο πιο
σκληρά µέτρα θα πρέπει να λάβουµε µέσα
στα επόµενα χρόνια. Συσσωρεύουµε
κρίσεις για τις επόµενες γενιές…
Είναι σαφές ότι πρέπει να
αναµορφώσουµε ριζικά την πολιτική για
την κλιµατική αλλαγή, ώστε να υπάρξει µια
κανονική συµφωνία στις επόµενες
διαπραγµατεύσεις στο Μεξικό.
Ενεργειακός κλάδος 75
Όπως επισήµανε στην International Herald
Tribune ο Φατίχ Μπιρόλ, επικεφαλής
Oικονοµολόγος της ∆ιεθνούς Υπηρεσίας
Ενέργειας, «Μετά την Κοπεγχάγη δεν
υπάρχει σαφές µήνυµα για τον ενεργειακό
κλάδο, κάτι που σηµαίνει ότι οι επενδυτές
έχουν ακόµα κίνητρα να κατασκευάζουν τα
συµβατικά εργοστάσια λιθάνθρακα που θα
συνεχίσουν να παράγουν σηµαντικές
ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα για
πολλά χρόνια ακόµα».
Oι αντιδράσεις
Μεταξύ άλλων, Τουβαλού, Βενεζουέλα,
Βολιβία, Κούβα και Νικαράγουα
αποκήρυξαν τη Συµφωνία της
Κοπεγχάγης, υποστηρίζοντας πως δεν θα
συµβάλει στην αντιµετώπιση της
υπερθέρµανσης του πλανήτη και πως
καταρτίστηκε αδιαφανώς.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση έστω και διστακτικά
δέχθηκε να υπογράψει τη συµφωνία, η
οποία σύµφωνα µε τους εµπνευστές της
θα αντικαταστήσει το Πρωτόκολλο του
Κιότο (1997).
«Η πόλη της Κοπεγχάγης είναι τόπος
εγκλήµατος και οι ένοχοι το σκάνε, πάνε
στο αεροδρόµιο», σχολίασε ο Τζον Σόβεν,
∆ιευθυντής της βρετανικής Greenpeace.
Η οργάνωση WWF εξέφρασε την
«απογοήτευσή της». Η οργάνωση «Φίλοι
της Γης» έκανε λόγο για συµφωνία «που
αποτελεί καταστροφή για τους
φτωχότερους στον κόσµο».
Ακόµα και υποστηρικτές της συµφωνίας
εξέφρασαν έντονες επιφυλάξεις. «Κάναµε
ένα βήµα, ελπίζαµε ότι θα κάναµε πολλά
περισσότερα», ήταν η δήλωση της
Γερµανίδας Καγκελαρίου Μέρκελ.
«∆εν είναι ίσως ό,τι είχαµε ελπίσει, αλλά
αυτή η απόφαση της διάσκεψης αποτελεί
ένα ουσιώδες στάδιο», δήλωσε ο Γενικός
Γραµµατέας του OΗΕ, Μπαν Κι-µουν.
76 O Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Oµπάµα
δήλωσε πάντως πως για πρώτη φορά στην
ιστορία όλες οι µεγάλες οικονοµίες
συµφώνησαν να αναλάβουν δράση κατά
της κλιµατικής αλλαγής, ενώ τόνισε ότι η
συναίνεση θα χρησιµεύσει ως βάση για
παγκόσµια δράση κατά της κλιµατικής
αλλαγής τα επόµενα χρόνια.
O Πρόεδρος της Γαλλίας Νικολά Σαρκοζί
δήλωσε πως οι συνοµιλίες για το κλίµα
κατέληξαν σε µία συµφωνία, η οποία
περιλαµβάνει το σύνολο της διεθνούς
κοινότητας, εξέφρασε ωστόσο την
απογοήτευσή του για το γεγονός ότι δεν
τέθηκε ως στόχος η µείωση κατά 50% των
εκποµπών αερίου έως το 2050.
O Βρετανός Πρωθυπουργός Γκόρντον
Μπράουν δήλωσε πως «έχουµε κάνει µια
αρχή» για το κλίµα και πως επιθυµεί να
υπάρξει γρήγορα συνέχεια για να
µετατραπεί η συµφωνία σε ένα νοµικά
δεσµευτικό κείµενο.
O επικεφαλής της διαπραγµατευτικής
οµάδας της Κίνας στη Σύνοδο Κορυφής
για το κλίµα δήλωσε πως η συνάντηση του
OΗΕ είχε θετικό αποτέλεσµα, και πως
όλοι θα πρέπει να είναι ικανοποιηµένοι.
∆ιαµαρτυρίες
Oι αναπτυσσόµενες χώρες επιθυµούσαν
την ανανέωση µε νέες δεσµεύσεις του
Πρωτοκόλλου του Κιότο, το οποίο λήγει
τον ∆εκέµβριο του 2010 και δεν τις
υποχρέωνε να κάνουν τίποτα. Αντιθέτως,
προέβλεπε δεσµεύσεις για τις πλούσιες
χώρες.
∆ιαµαρτυρίες, διαδηλώσεις και συλλήψεις
διαδηλωτών, αντιδράσεις των G 77 - των
αναπτυσσόµενων χωρών, αποχωρήσεις
και υπαναχωρήσεις από τις
διαπραγµατεύσεις των αφρικανικών
χωρών, οργή εκ µέρους των απανταχού
οικολόγων και δεσµεύσεις των πλουσίων
χωρών για οικονοµική στήριξη των
φτωχών, αρνητικές προβλέψεις ως προς
την έκβαση της διάσκεψης και
απαισιόδοξες διαπιστώσεις, όπως ότι «ο
χρόνος µας τελειώνει», συνέθεσαν το
κλίµα, κάτω από το οποίο συνεδρίασαν οι
πολιτικοί ηγέτες.

Τα θετικά της Κοπεγχάγης

Έξι βασικά σηµεία µπορούν να καταγραφούν στα θετικά
αποτελέσµατα της Συνόδου της Κοπεγχάγης:
1. Για πρώτη φορά όλες οι χώρες που συµµετείχαν, σχεδόν
όλες οι χώρες του κόσµου, δήλωσαν σε επίσηµο κείµενο του
OΗΕ ότι αναγνωρίζουν ως κοινό στόχο τους τον περιορισµό
της αύξησης της θερµοκρασίας στους 2 βαθµούς.
2. Όλες οι ανεπτυγµένες χώρες, συµπεριλαµβανοµένων και
των Ηνωµένων Πολιτειών, εντάχθηκαν στο ίδιο διεθνές
πλαίσιο, σε µία συµφωνία που περιλαµβάνει επίσης «µέθοδο
επαλήθευσης» της µείωσης των εκποµπών τους.
3. Η δέσµευση των αναπτυγµένων χωρών να συµβάλουν µε
κονδύλια ύψους 30 δισεκατοµµυρίων δολαρίων στη στήριξη
µέτρων περιορισµού των ρύπων στις αναπτυσσόµενες χώρες
µόνο για την περίοδο 2010 - 2012.
4. Προβλέπεται η χρηµατοδότηση των εθνών µε δασικό
πλούτο, προκειµένου να τον προστατέψουν από την υλοτοµία
και τη γεωργία.
5. Oι αναπτυσσόµενες χώρες συµφώνησαν για πρώτη φορά
να συµµετάσχουν στις προσπάθειες περιορισµού των
κλιµατικών αλλαγών και «έδειξαν πρόθυµες» να επιτρέψουν
τη «διεθνή παρακολούθηση» των προσπαθειών τους.
6. ∆ιατηρείται σε ισχύ το Πρωτόκολλο του Κιότο, που
επιβάλλει δεσµευτικούς περιορισµούς για τις εκποµπές
ρύπων σε πλούσια κράτη.
78
20
«ΚΑΛΠΑΖOΥΝ»
OΙ ΕΠΕΝ∆ΥΣΕΙΣ
ΑΠΕ ΠΑΓΚOΣΜΙΩΣ
Κατά 23% αυξήθηκε τη χρονιά που
πέρασε η συνολική εγκατεστηµένη ισχύς
σε ΑΠΕ στην Ευρώπη, ενώ η αντίστοιχη
αύξηση σε όλον τον κόσµο ήταν 31%.
Το ένα τρίτο των νέων εγκαταστάσεων
πραγµατοποιήθηκε στην Κίνα, όπου για
δεύτερη συνεχόµενη χρονιά επιτεύχθηκε
κατά 100% αύξηση.
Στην πρώτη θέση σε σύγκριση µε κάθε
άλλη πηγή ενέργειας βρίσκεται πλέον η
αιολική ενέργεια, ως προς την
εγκατάσταση νέας ισχύος στην Ευρώπη.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της
Ευρωπαϊκής Ένωσης Αιολικής Ενέργειας
(EWEA) για το 2009, οι νέες
εγκαταστάσεις µονάδων αιολικής
ενέργειας στην Ευρώπη διαµορφώθηκαν
στο 39% του συνόλου των τεχνολογιών
που δηµιουργήθηκαν.
Ακολουθούν οι σταθµοί παραγωγής
ηλεκτρικής ενέργειας µε χρήση φυσικού
αερίου, στους οποίους αντιστοιχεί το 26%,
ενώ το 16% ήταν φωτοβολταϊκοί σταθµοί.
Συνολικά, το 61% των νέων
εγκαταστάσεων που έγιναν µέσα στο 2009
ήταν σταθµοί ΑΠΕ.
Ωστόσο, στην Ευρώπη η ισχύς των
πυρηνικών και ανθρακικών σταθµών που
τέθηκαν εκτός παραγωγής το 2009 ήταν
µεγαλύτερη από την ισχύ των νέων
σταθµών ίδιων τεχνολογιών.
Oι επενδύσεις σε νέα αιολικά πάρκα
άγγιξαν τα 13 δισ. ευρώ, από τα οποία τα
1,5 δισ. επενδύθηκαν σε υπεράκτια πάρκα.
Συνολικά στην Ευρώπη εγκαταστάθηκαν
10.163 MW αιολικών πάρκων, που
αντιστοιχούν σε αύξηση της τάξης του
23%, συγκριτικά µε το 2008.
Τα 9.581 MW αντιστοιχούν σε επίγεια
αιολικά πάρκα και τα 582 MW σε
υπεράκτια, στα οποία η αύξηση ήταν της
τάξης του 56% σε σχέση µε το 2008.
Πρωτοπόρες οι Ισπανία και Γερµανία
Oι χώρες µε τη µεγαλύτερη ανάπτυξη
αιολικών εγκαταστάσεων για το 2009 ήταν
η Ισπανία (24% - 2.459 MW), η Γερµανία
(19% - 1.917 MW), η Ιταλία (11% - 1.114
MW), η Γαλλία (11% - 1.088 MW) και η
Βρετανία (10% - 1.077 MW).
Συνολικά, στην Ευρώπη η εγκατεστηµένη
ισχύς αιολικών µονάδων στο τέλος του
2009 ανήλθε σε 74.767 MW, από 64.719
MW στο τέλος του 2008. Η Γερµανία
κατέχει τα σκήπτρα, ενώ ακολουθεί η
Ισπανία, η Ιταλία, η Γαλλία και η Βρετανία.
Η εγκατεστηµένη ισχύς σε έναν χρόνο
παράγει κατά µέσο όρο 163 TWh
ηλεκτρικής ενέργειας που αντιστοιχεί στο
4,8% της συνολικής ζήτησης στην ΕΕ.
Σε παγκόσµιο επίπεδο, σύµφωνα µε τα
στοιχεία του Παγκοσµίου Συµβουλίου
Αιολικής Ενέργειας (GWEC) αυξήθηκαν οι
εγκαταστάσεις αιολικής ενέργειας κατά
31% µε την προσθήκη το 2009 37,5 GW, 79
φτάνοντας συνολικά τα 157,9 GW.
Αξίζει να σηµειωθεί ότι το ένα τρίτο των
νέων εγκαταστάσεων του 2009
πραγµατοποιήθηκε στην Κίνα, η οποία για
µια ακόµη χρονιά επιτυγχάνει τον
διπλασιασµό των µονάδων της σε
σύγκριση µε την προηγούµενη χρονιά.

500.000 εργαζόµενοι
Η παγκόσµια αγορά το 2009 άγγιξε τα 45
δισ. ευρώ, ενώ σύµφωνα µε το Συµβούλιο,
στην αιολική βιοµηχανία απασχολούνται
περίπου 500.000 εργαζόµενοι.

Oι επενδύσεις σε νέα αιολικά

πάρκα άγγιξαν τα 13 δισ. ευρώ,
από τα οποία 1,5 δισ. σε
υπεράκτια πάρκα. Oι χώρες
µε τη µεγαλύτερη ανάπτυξη
αιολικών εγκαταστάσεων για
το 2009 ήταν η Ισπανία, η
Γερµανία, η Ιταλία, η Γαλλία
και η Βρετανία

Η Κίνα αποτέλεσε τη µεγαλύτερη αγορά

το 2009 µε εγκαταστάσεις 13 GW, ενώ οι
ΗΠΑ παρά τις αρνητικές προβλέψεις
εγκατέστησαν σχεδόν 10 GW.
«Η αιολική ενέργεια ήδη συνεισφέρει
σηµαντικά στην προσπάθεια µείωσης των
εκποµπών αερίων του θερµοκηπίου. Τα
158 GW που ήταν εγκατεστηµένα στον
πλανήτη το τέλος του 2009, παράγουν
ετησίως 340 TWh καθαρής ηλεκτρικής
ενέργειας και συµβάλλουν στην αποφυγή
εκποµπής 204 εκατ. τόνων διοξειδίου του
άνθρακα ετησίως», ανέφερε ο
Γραµµατέας του GWEC Στιβ Σόγιερ.
«Όπως βλέπουµε στην Ευρώπη και στην
80 Αµερική, η αιολική ενέργεια είναι συχνά η
πιο ελκυστική επιλογή τεχνολογίας
παραγωγής ενέργειας για οικονοµικούς
και περιβαλλοντικούς λόγους, αλλά και για
λόγους βελτίωσης της ασφάλειας
ενεργειακού εφοδιασµού», κατέληξε ο κ.
Σόγιερ.

Oυραγός η Ελλάδα
Όλα αυτά συµβαίνουν παγκοσµίως και στην
Ευρώπη, διότι «στην Ελλάδα δυστυχώς
χάσαµε την άνοιξη και το 2009», σηµειώνει
στην ανακοίνωσή της η ΕΛΕΤΑΕΝ.
Το προηγούµενο έτος προστέθηκαν µόλις
100 MW αιολικών έργων, επίπεδο
χαµηλότερο από το αντίστοιχο του 2008
όταν είχαν εγκατασταθεί 114 MW και
ακόµη χαµηλότερο από το 2007 (125 MW).
«Ίσως να είµαστε η µοναδική χώρα στην
οποία οι ρυθµοί ανάπτυξης µειώθηκαν τα
τελευταία χρόνια. Η γειτόνισσα, φίλη και
σύµµαχος Τουρκία εγκατέστησε 311 MW
το 2008 και 343 MW το 2009. Πριν από το
2008 δεν την υπολογίζαµε ξεχωριστά»,
αναφέρεται στην ανακοίνωση της Ένωσης.
Σύµφωνα µε εκτιµήσεις της ΕΛΕΤΑΕΝ, τον
επόµενο χρόνο κινδυνεύουµε να µας
ξεπεράσει η Τουρκία, αν δεν αλλάξουµε
τους ρυθµούς του παρελθόντος, των 100
MW ετησίως.
«∆εν έχουµε πλέον την πολυτέλεια ούτε
τα περιθώρια να συνεχίσουµε έτσι. O
φιλόδοξος στόχος συµµετοχής µε 20%
στις ΑΠΕ στη συνολική κατανάλωση
ενέργειας που έχει τεθεί από τη νέα
κυβέρνηση για το 2020, απαιτεί και νέους
ρυθµούς εγκατάστασης», τονίζει η Ένωση.
«Τη νέα δεκαετία, τη δεκαετία του
ανέµου, χρειαζόµαστε δεκαπλασιασµό των
ετήσιων εγκαταστάσεων και ό,τι αυτό
συνεπάγεται σε έργα υποδοµής. Αυτό δεν
είναι πια επιλογή, αλλά µονόδροµος για τη
χώρα µας», καταλήγει η ανακοίνωση.
 21
TO XPHMATIΣTHPIO
THΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
Όλες οι τελευταίες εξελίξεις
των εταιρειών που σχετίζονται µε την
ενέργεια και διαπραγµατεύονται στην
ελληνική χρηµατιστηριακή αγορά.
∆ΕΗ
• Τον προϋπολογισµό του 2010, ο οποίος
προβλέπει κερδοφορία προ φόρων στα
626 εκατ. ευρώ, ενέκρινε το ∆.Σ. της
εταιρείας. Συγκεκριµένα ο
προϋπολογισµός της µητρικής εταιρείας
για το 2010 προβλέπει κερδοφορία προ
φόρων 626 εκατ. ευρώ έναντι 531 εκατ.
ευρώ στον προϋπολογισµό του 2009. Η
εκτίµηση αυτή βασίζεται, µεταξύ άλλων,
σε παραδοχή τιµής για το πετρέλαιο Brent
80 δολάρια/bbl και για ισοτιµία
ευρώ/δολαρίου 1,45, έναντι 55
δολαρίων/bbl και ευρώ/δολαρίου 1,25
στον προϋπολογισµό του 2009.
Αναφορικά µε τη ζήτηση ηλεκτρικής
ενέργειας στο εσωτερικό της χώρας
εκτιµάται ότι αυτή θα αυξηθεί κατά 0,7%
κατά το 2010, ενώ, αντίστοιχα, οι
πωλήσεις της ∆ΕΗ στο εσωτερικό της
χώρας θα µειωθούν κατά 1,8%. Τέλος, το
µερίδιο της ∆ΕΗ στη λιανική αγορά
ηλεκτρικής ενέργειας για το 2010
εκτιµάται ότι θα κυµανθεί στο 97%.
Επισηµαίνεται ότι η εταιρεία είναι
εκτεθειµένη, µεταξύ άλλων, σε κινδύνους
που σχετίζονται µε τις µεταβολές της
ισοτιµίας ευρώ/δολαρίου και των τιµών
πετρελαίου, φυσικού αερίου, ηλεκτρικής
ενέργειας, καθώς και δικαιωµάτων CO2,
τα οποία µπορεί να οδηγήσουν σε
σηµαντική απόκλιση των αποτελεσµάτων
από τα µεγέθη του προϋπολογισµού.
81
• Νέα τιµή-στόχο στα 18 ευρώ από τα
19,2 ευρώ που ίσχυε προηγουµένως θέτει
η National Sec - P&K για τη µετοχή της
∆ΕΗ, ενώ διατηρεί τη σύσταση
‘overweight’ για τον τίτλο. Στην έκθεσή
της µε ηµεροµηνία «25 Ιανουαρίου», η
χρηµατιστηριακή εκτιµά πως η µετοχή της
∆ΕΗ είναι σηµαντικά υποτιµηµένη,
σηµειώνοντας πως η αγορά δείχνει να
προσπερνά τις αποδοτικές βελτιώσεις
που ήταν απόρροια των επενδύσεων.
Μεταξύ άλλων εµφανίζεται ως
«αγοράστρια» για τη ∆ΕΗ λαµβάνοντας
υπόψη τα εξής:
- την πολύ ελκυστική αποτίµηση σε σχέση
µε τους ιστορικούς πολλαπλασιαστές.
- τα αµυντικά χαρακτηριστικά και την
υποχώρηση της µεταβλητότητας των
κερδών µέσω: α) πιθανής συνέχισης του
προγράµµατος hedging στο πετρέλαιο και
το 2010, β) τη ρήτρα καυσίµου, η οποία
έχει ήδη ενεργοποιηθεί.
- τη συνέχιση των ισχυρών λειτουργικών
επιδόσεων.
• Στο 5,01% των δικαιωµάτων ψήφου της
∆ΕΗ ή στις 11.633.589 µετοχές
διαµορφώθηκε στις 08/01/10 η συνολική
συµµετοχή των εταιρειών Silchester
International Investors International Value
Equity Trust, Silchester International Investors
International Value Equity Taxable Trust,
Silchester International Investors International
82 Value Equity Group Trust, Silchester
International Investors Tobacco Free
International Value Equity Trust και The
Calleva Trust. Η σχετική γνωστοποίηση
πραγµατοποιήθηκε στις 12/01/2010 από
την εταιρεία Silchester International Investors
Limited, µε την ιδιότητα του διαχειριστή
επενδύσεων για τους πελάτες της.
ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή
• Νέα τιµή-στόχο στα 6,80 ευρώ από 6,40
ευρώ θέτει για τη µετοχή της ΤΕΡΝΑ
Ενεργειακή η Euroxx Securities,
διατηρώντας παράλληλα σύσταση
‘overweight’. Σε έκθεσή της µε
ηµεροµηνία «8 Φεβρουαρίου 2010», η
χρηµατιστηριακή υπογραµµίζει ότι η
εισηγµένη εισήλθε νωρίς στον κλάδο των
Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας, γεγονός
που της εξασφάλισε ηγετική θέση στην
ελληνική αγορά. Με εγκατεστηµένη ισχύ
142 MW σε αιολικά πάρκα και άλλα 94
MW που αναµένεται να λειτουργήσει έως
τα τέλη του 2010, η ΤΕΡΝΑ Ενεργειακή
έχει το τρίτο σε σειρά µεγαλύτερο µερίδιο
στον τοµέα αιολικών πάρκων στη χώρα,
όπως σηµειώνεται στην έκθεση. Στους
κινδύνους για την εισηγµένη, η Euroxx
ξεχωρίζει τη λειτουργία χαµηλότερης της
αναµενόµενης εγκατεστηµένης ισχύος σε
ΑΠΕ, τις τυχόν αλλαγές στο ισχύον
«γενναιόδωρο» καθεστώς επιδοτήσεων ή
στο τιµολογιακό µοντέλο από την ελληνική
κυβέρνηση ή τη διαθεσιµότητα λιγότερο
ελκυστικών ευκαιριών για την ανάπτυξη
αιολικών πάρκων εν µέσω του αυξηµένου
ανταγωνισµού µεταξύ των
ενδιαφερόµενων παικτών.
ΕΚO
• Νέα διοίκηση ορίστηκε σήµερα στην
ΕΚO. Πρόεδρος αναλαµβάνει ο Πρόεδρος
του οµίλου των Ελληνικών Πετρελαίων Τ.
Γιαννίτσης, ενώ νέος ∆ιευθύνων
Σύµβουλος ο κ. Ι. Ψυχογιός. Αντιπρόεδρος
της εταιρείας θα είναι ο ∆ιευθύνων
Σύµβουλος του οµίλου των Ελληνικών
Πετρελαίων Ι. Κωστόπουλος.
Αναλυτικά, όπως αναφέρεται σε σχετική
ανακοίνωση, µε τις αποφάσεις της
09/02/2010, από τις συνεδριάσεις του
∆ιοικητικού Συµβουλίου της ΕΚO ΑΒΕΕ
εξελέγησαν και συγκροτηθήκαν σε σώµα
τα παρακάτω µέλη:
Αναστάσιος Γιαννίτσης - Πρόεδρος
Ιωάννης Κωστόπουλος - Αντιπρόεδρος
Ιωάννης Ψυχογυιός - ∆ιευθύνων
Σύµβουλος
Κωνσταντίνος Λαµνάτος - Μέλος
Άγγελος Κόκοτος - Μέλος
Σωτήριος Χριστογιάννης - Μέλος
Βάϊος Καραγιάννης - Μέλος
Γιώργος Σκουλάς - Μέλος
Αναστασία Καλκαβούρα - Μέλος
Θεόδωρος-Αχιλλέας Βάρδας - Μέλος
Ανδρέας Σιάµισιης - Μέλος
Περουτσέας Παναγιώτης – Μέλος &
Εκπρόσωπος Εργαζοµένων
Ηλίας Ρέκκας – Μέλος & Εκπρόσωπος
Εργαζοµένων.
ΕΛΠΕ: Αλλαγές στο ∆.Σ.
• Αλλαγές σηµειώθηκαν στη σύνθεση του
∆ιοικητικού Συµβουλίου µετά τις
αποφάσεις που ελήφθησαν κατά τη
διάρκεια των συνελεύσεων των µετόχων
της εταιρείας καθώς και των µετόχων
µειοψηφίας. Ειδικότερα, στην Ειδική
Συνέλευση των µετόχων της µειοψηφίας
της εταιρείας, στην οποία παρέστησαν
171 µέτοχοι που εκπροσωπούν
20.249.522 µετοχές-ψήφους, ήτοι
ποσοστό 25,92% του καταβεβληµένου
εταιρικού κεφαλαίου της µειοψηφίας,
εξελέγησαν κατά πλειοψηφία οι κ.κ.
Θεόδωρος Πανταλάκης και Σπυρίδων
Παντελιάς, νέα µέλη στο ∆.Σ. της
εταιρείας, ως εκπρόσωποι των µετόχων
της µειοψηφίας.
• Στην έκτακτη Γενική Συνέλευση των
µετόχων της εταιρείας, στην οποία
παρέστησαν 192 µέτοχοι που
εκπροσωπούν 250.801.871 µετοχές-
ψήφους, ήτοι ποσοστό 82,06% του
καταβεβληµένου εταιρικού κεφαλαίου, ο
µέτοχος «Ελληνικό ∆ηµόσιο» διόρισε
πέντε µέλη στο ∆.Σ. της εταιρείας: τους
κ.κ. ∆ηµόκριτο Άµαλλο, Aλέξανδρο
Κατσιώτη, ∆ηµήτριο Λάλα, Γεράσιµο
Λαχανά και Αναστάσιο Μπάνο.
Η Γ.Σ. προέγκρινε κατά πλειοψηφία τις
αποζηµιώσεις και αµοιβές των µελών του
∆.Σ., και αποφάσισε τη µείωση των
ετήσιων αποδοχών του προέδρου του ∆.Σ.
και του ∆ιευθύνοντος Συµβούλου για το
2010 κατά 15%, αποδεχόµενη τη σχετική
πρόταση που έκαναν οι ίδιοι.
Motor Oil
• Σε εκ νέου κάλυψη για τη µετοχή της
Motor Oil προχώρησε η Euroxx. Η
χρηµατιστηριακή στην έκθεσή της µε
ηµεροµηνία «15 Ιανουαρίου» θέτει την
τιµή-στόχο των 13,60 ευρώ και τη
σύσταση ‘overweight’. «Ή Motor Oil
ακολουθεί από το 2003 το εκτεταµένο
επενδυτικό της πλάνο και πλέον
συγκαταλέγεται ανάµεσα στις πιο
εξελιγµένες και ευέλικτες εταιρείες
διύλισης στην Ευρώπη. Με την επικείµενη
προσθήκη της νέας µονάδας
ατµοσφαιρικής απόσταξης (Crude
Distillation Unit), δυναµικότητας 60.000
βαρελιών την ηµέρα, αλλά και την εξαγορά
της Shell Hellas, εκτίµησή µας είναι πως η
εισηγµένη θα διαθέτει έγκαιρα το µέγεθος
που χρειάζεται για να επωφεληθεί από την
ανάκαµψη του κλάδου µεσοπρόθεσµα»,
αναφέρεται στην έκθεση. Η Euroxx
σηµειώνει ωστόσο πως το
βραχυπρόθεσµο outlook για τον κλάδο
διύλισης παραµένει «γκρίζο». Τα
περιθώρια διύλισης «βυθίστηκαν»
περαιτέρω το τέταρτο τρίµηνο του 2009
και πλέον η ανάκαµψη αναµένεται στα
µέσα του 2010. Ωστόσο, εκτιµάται ότι η
απόδοση διύλισης µεσαίων προϊόντων θα
ενισχυθεί µεσοπρόθεσµα, οδηγώντας τα
περιθώρια διύλισης σε υψηλότερα
επίπεδα. Η Euroxx αναµένει ότι η Motor Oil
θα αποκοµίσει ουσιαστικά οφέλη υπό
αυτές τις συνθήκες, καθώς η αυξηµένη
παραγωγική της δυναµικότητα θα
οδηγήσει σε περαιτέρω ενίσχυση της
παραγωγής µεσαίων προϊόντων. «Η Motor
Oil διαθέτει ευέλικτη κεφαλαιακή βάση
αλλά και έναν αριθµό αµυντικών
χαρακτηριστικών, που θα τη βοηθήσουν να
αντεπεξέλθει στις αντίξοες συνθήκες του
τοµέα διύλισης», υπογραµµίζει τέλος η
χρηµατιστηριακή.
Εlinoil
• Στη χρονοναύλωση ενός
υπερσύγχρονου πλοίου προχώρησε η
Εlinoil, το οποίο θα χρησιµοποιείται για
να τροφοδοτεί µε καύσιµα τις
εγκαταστάσεις που διατηρεί η εταιρεία
στο Πόρτο Λάγος και στον Βόλο. Το νέο
πλοίο µε την ονοµασία «Ποσειδών»
ενισχύει σηµαντικά τις δυνατότητες
ανεφοδιασµού και δηµιουργεί οικονοµίες
κλίµακας, που επιτρέπουν στην Εlinoil να
αξιοποιήσει ακόµη περισσότερο τις
στρατηγικής σηµασίας εγκαταστάσεις
υγρών καυσίµων στη Θράκη και στη
Θεσσαλία. Το «Ποσειδών»
κατασκευάστηκε το 2005 και έχει
µεταφορική ικανότητα 4.000 κυβικών και
επιχειρησιακή ταχύτητα 13 κόµβων.
Σηµαντικό χαρακτηριστικό του πλοίου
είναι τα διπλά τοιχώµατα και ο διπλός
πυθµένας, ενώ διαθέτει όλες τις
τεχνικές προδιαγραφές για ασφαλή και
περιβαλλοντικά φιλική λειτουργία.
• Την απόκτηση 5.868.434 µετοχών της
εταιρείας Frontera Resources Corporation µε
έδρα τις ΗΠΑ, έναντι ποσού 1 εκατ.
δολαρίων ανακοίνωσε η Elinoil. Σύµφωνα µε
τη σχετική ανακοίνωση, η Frontera Resources
Corporation είναι εισηγµένη στην αγορά ΑΙΜ
του Χρηµατιστηρίου του Λονδίνου, καθώς και
στην αγορά OTCQX στις ΗΠΑ.
«Η Motor Oil διαθέτει ευέλικτη
κεφαλαιακή βάση αλλά και έναν
αριθµό αµυντικών
χαρακτηριστικών, που θα τη
βοηθήσουν να αντεπεξέλθει
στις αντίξοες συνθήκες του
τοµέα διύλισης», σηµειώνεται
στην έκθεση της Euroxx
ΜΕΤΚΑ
• Θετικοί εµφανίζονται οι αναλυτές όσον
αφορά την απόφαση της ΜΕΤΚΑ να
προχωρήσει στην πώληση της θυγατρικής
της ΕΤΑ∆Ε, έναντι ποσού 42,515 εκατ.
ευρώ. Η Euroxx σε σχετική της έκθεση (µε
ηµεροµηνία «11 Ιανουαρίου») εκτιµά πως
είναι σηµαντικό το γεγονός ότι η ΜΕΤΚΑ
καταφέρνει να ενδυναµώνει τον
ισολογισµό της, καθώς και την κεφαλαιακή
της θέση. Επιπλέον, τονίζει πως η
διοίκηση του οµίλου έχει τώρα
περισσότερες δυνατότητες να κινηθεί
προς πιο κερδοφόρα ξένα projects, σε
αντικατάσταση του χαµηλού λειτουργικού
περιθωρίου (16 - 17% που εκτιµά η
χρηµατιστηριακή) που προσέφερε το
project της Μεγαλόπολης. Η Euroxx
αναβαθµίζει την τιµή-στόχο για τη µετοχή
της ΜΕΤΚΑ στα 13,25 ευρώ, από τα 13
ευρώ που ίσχυε πριν, ενώ διατηρεί τη
σύσταση ‘overweight’. Η Marfin Analysis
διατηρεί τη σύσταση ‘buy’. Η Piraeus 83
Securities σηµειώνει ότι η συµφωνία
κατευνάζει τις ανησυχίες όσον αφορά την
παραγωγική δυναµικότητα της ΜΕΤΚΑ,
δεδοµένου του µεγάλου ανεκτέλεστου του
οµίλου. Η Proton Bank εκτιµά πως «η
συµφωνία θα ελευθερώσει πόρους της
ΜΕΤΚΑ προς νέα έργα στο εξωτερικό».
• Τη συνεργασία µε τη Raytheon
Company/IDS (Integrated Defense
Systems) και την INTRACOM Defence
Electronics για την κατασκευή σηµαντικών
συγκροτηµάτων των πυραυλικών
αντιαεροπορικών αµυντικών συστηµάτων
PATRIOT ανακοίνωσε η ΜΕΤΚΑ. Πρόκειται
για δύο ξεχωριστές συµβάσεις, οι οποίες
αφορούν αµυντικά συστήµατα που
προορίζονται για τις κυβερνήσεις των
Ηνωµένων Αραβικών Εµιράτων και της
Ταϊβάν αντίστοιχα.
Revoil
• Σε αύξηση της τιµής-στόχου για τη
µετοχή της Revoil σε 1,67 ευρώ από 1,59
ευρώ που ίσχυε προηγουµένως
προχώρησε η Kyprou Securities,
διατηρώντας παράλληλα σύσταση
‘outperform’. Σε έκθεσή της µε
ηµεροµηνία «11 ∆εκεµβρίου 2009» και
τίτλο «Ανθεκτικότητα σε “νέες” συνθήκες
αγοράς», η χρηµατιστηριακή σηµειώνει
πως η προσαρµογή στα χαρακτηριστικά
της καταναλωτικής συµπεριφοράς, η
λειτουργική διαχείριση αλλά και ο έλεγχος
κόστους θα συνεχίσουν να αποτελούν
τους καταλύτες της απόδοσης της
εισηγµένης για το τρέχον έτος. Παρά τις
δύσκολες συνθήκες στην αγορά, η Revoil
δείχνει ανθεκτική για να διατηρήσει αλλά
και για να βελτιώσει την τρέχουσα θέση
της στην αγορά.
Κατάλογος
ενεργειακών εταιρειών

22
YELLOW PAGES
01. ΦOΡΕΙΣ
02. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Παραγωγή
03. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO ∆ιανοµή
04. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Εγκατάσταση
05. ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO Μηχανήµατα
06. ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ Ηλεκτρολογικό Υλικό
07. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Αιoλική Ενέργεια
08. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Ηλιακή Ενέργεια
09. ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Υδρoηλεκτρισµός
10. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ Εµπoρία Εξοπλισµού και Εγκατάσταση Συστηµάτων
11. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ Παραγωγή
12. ΒΙOΜΑΖΑ
13. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ
14. ΥΓΡΑΕΡΙO
15. ΠΕΤΡΕΛΑΙO ∆ιύλιση
16. ΠΕΤΡΕΛΑΙO Εµπορία
17. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ
18. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Παραγωγή
19. ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Εισαγωγές - Εµπορία
20. ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Παραγωγή
21. ΘΕΡΜΑΝΣΗ
22. ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣ
23. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡEΙΕΣ
24. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ
 1/10
85

01. ΦOΡΕΙΣ ΕΛΛΗΝΙΚH ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΒΙOΜΑΖΑΣ (ΕΛΛΕΒΙOΜ) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡOΠΗ ΑΤOΜΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΕΕΑΕ)
¢È‡ı˘ÓÛË: Λεωφ. Παπανδρέου 150,
¡Â·fiψ˜,∆£ 60092,
ΥΠOΥΡΓΕΙO ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ 165 61 ΓΛΥΦΑ∆Α
15310 ∞Á. ¶·Ú·Û΢‹
¢È‡ı˘ÓÛË: §. ªÂÛÔÁ›ˆÓ 119, ∆ËϤʈӷ: 210 9652031
∆ËϤʈӷ: 210 6506803
101 92 ∞ı‹Ó· Fax: 210 9652081
Fax: 210 6506762
∆ËϤʈӷ: 210 6969000 e-mail: info@hellabiom.gr
Website: www.eeae.gr
E-mail: press1@ypan.gr Website: www. hellabiom.gr
Website: www.ypan.gr ΣΥΝ∆ΕΣΜOΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝ (ΣΕΒ)
ΕΛΛΗΝΙΚOΣ ΣΥΝ∆ΕΣΜOΣ ΗΛΕΚΤΡOΠΑΡΑΓΩΓΩΝ
•ÂÓÔÊÒÓÙÔ˜ 5
ΥΠOΥΡΓΕΙO ΠΕΡΙΒΑΛΛOΝΤOΣ, από ΑΠΕ
105 57 ∞ı‹Ó·
ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ & ΚΛΙΜΑΤΙΚΗΣ ΑΛΛΑΓΗΣ ¢È‡ı˘ÓÛË: ªÂÛÔÁ›ˆÓ 85,
∆ËϤʈӷ:. 211 5006 000
¢È‡ı˘ÓÛË: ∞Ì·ÏÈ¿‰Ô˜ 17 115 26, ∞ı‹Ó·
Fax: 210 322 2929
11523 ∞ı‹Ó· ∆ËϤʈӷ: 210 - 69 68 418,
E-mail: info@sev.org.gr
∆ËϤʈӷ: 213 1515000 Fax: 210 - 69 68 031
Website: www.sev.org.gr
Fax : 210 6447608 e-mail: info@hellasres.gr
E-mail: service@dorg.minenv.gr Website: www. hellasres.gr Ι∆ΡΥΜΑ OΙΚOΝOΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΩΝ
Website: www.minenv.gr ΕΡΕΥΝΩΝ (ΙOΒΕ)
ΕΝΩΣΗ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΩΝ ΗΛΙΑΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΕΒΗΕ)
∆Û¿ÌË ∫·Ú·Ù¿ÛË 11, 11742 ∞ı‹Ó·
ΡΥΘΜΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ¢È‡ı˘ÓÛË: ∞¯·ÚÓÒÓ 315,
∆ËϤʈӷ: 210 9211200- 211
¢È‡ı˘ÓÛË: Πειραιώς 132, 111 45 ∞ı‹Ó·
Fax : 210 9228130 , 210 9233977
118 54, ∞ı‹Ó·. TËϤʈӷ: 210 2112591
E-mail: info@iobe.gr
∆ËϤʈӷ: 210 3727400. Fax: 210 2112592
Website: www.iobe.gr
FAX: 210 3255460 E-mail: info@ebhe.gr
E-mail: info@rae.gr Website: www.ebhe.gr ΙΝΣΤΙΤOΥΤO ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΝOΤΙOΑΝΑΤOΛΙΚΗΣ
Website: www.rae.gr ΕΥΡΩΠΗΣ (ΙΕΝΕ)
ΕΛΛΗΝΙΚOΣ ΣΥΝ∆ΕΣΜOΣ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗΣ
∞ÏÂÍ¿Ó‰ÚÔ˘ ™Ô‡ÙÛÔ˘ 3,
∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚOΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤOΣ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ ΚΑΙ ΘΕΡΜOΤΗΤΑΣ
10671 ∞ı‹Ó·
ΜΕΤΑΦOΡΑΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Α.Ε. ¢È‡ı˘ÓÛË: πÔ˘ÛÙÈÓÈ·ÓÔ‡ 7,
∆ËϤʈӷ: 210 3628457, 210 3640278
(∆ΕΣΜΗΕ) 114 73 ∞ı‹Ó·
Fax: 210-3646144
¢È‡ı˘ÓÛË: Κάστορος 72, ∆ËϤʈӷ: 210 8219118
E-mail: secretariat@iene.gr
Πειραιας 18545 Fax: 210 8821917
Website: www.iene.gr
∆ËϤʈӷ: 210 9466789 E-mail: hachp@hachp.gr
Fax: 210 9483221 Website: www.hachp.gr ΤΕΧΝΙΚO ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙO ΕΛΛΑ∆ΑΣ (ΤΕΕ)
E-mail: contact@desmie.gr ∫·Ú·ÁÂÒÚÁË ™ÂÚ‚›·˜ 4, 10248 ∞ı‹Ó·
Website: www.desmie.gr ΣΥΝ∆ΕΣΜOΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΩΝ (ΣΕΦ)
∆ËϤʈӷ: 2103291200
¢È‡ı˘ÓÛË: ∫·ÛÙ·Ï›·˜ 6
Fax: 2103221772
∆ΙΑΧΕΙΡΙΣΤΗΣ ΕΘΝΙΚOΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤOΣ 113 63 ∞ı‹Ó·
Email: tee@central.tee.gr
ΦΥΣΙΚOΥ ΑΕΡΙOΥ (∆ΕΣΦΑ) ∂-mail: spsomas@otenet.gr
Website: www.tee.gr
¢È‡ı˘ÓÛË: §. ªÂÛÔÁ›ˆÓ 357 - 359, Χαλάνδρι Website: www.helapco.gr
152 31, ∞ı‹Ó· ΕΠΙΤΡOΠΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜOΥ
∆ËϤʈӷ: 210 6793500 ΣΥΝ∆ΕΣΜOΣ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΕΜΠOΡΙΑΣ
∫fiÙÛÈη 1∞ & ¶·ÙËÛ›ˆÓ, 10434 ∞ı‹Ó·.
Fax: 210 6749504 ΠΕΤΡΕΛΑΙOΕΙ∆ΩΝ ΕΛΛΑ∆OΣ
∆ËϤʈӷ: 210 8846294,210 8809203-202
E-mail : prdesfa@desfa.gr ¢È‡ı˘ÓÛË: £¤ÙȉԘ 4
Fax: 210 8809132
Website: www.desfa.gr 115 28 ∞ı‹Ó·
∆ËϤʈӷ: 210 7291.050-051 ΕΘΝΙΚO ΑΣΤΕΡOΣΚOΠΕΙO ΑΘΗΝΩΝ (ΕΑΑ)
ΚΕΝΤΡO ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΩΝ ΠΗΓΩΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ (ΚΑΠΕ) Fax: 210 7245.172 §fiÊÔ˜ ¡˘ÌÊÒÓ, £ËÛ›Ô,
¢È‡ı˘ÓÛË: 19Ô ¯ÏÌ §ÂˆÊfiÚÔ˘ ª·Ú·ıÒÓÔ˜, E-mail: Info@seepe.gr 11810 ∞ı‹Ó·
19009 ¶ÈΤÚÌÈ ∞ÙÙÈ΋˜ Website: www.seepe.gr ∆ËϤʈӷ: 210 3490104
∆ËϤʈӷ: 210 6603300 Fax: 210 3490120
Fax: 210 6603301-302 OΜOΣΠOΝ∆ΙΑ ΒΕΝΖΙΝOΠΩΛΩΝ ΕΛΛΑ∆ΑΣ
∂-mail: secretary@admin.noa.gr
∂-mail: cres@cres.gr ¢È‡ı˘ÓÛË: §fiÓÙÔ˘ 8
Website: www.noa.gr
Website: www.cres.gr/ 106 81 ∞ı‹Ó·
∆ËϤʈӷ: 210 3820870 ∆ΙΕΘΝΗΣ OΡΓΑΝΙΣΜOΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚΗ ΕΝΩΣΗ Fax: 210.3301977 IEA INTERNATIONAL ENERGY AGENCY
ΑΙOΛΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ E-mail: info@obe.gr ¢È‡ı˘ÓÛË: 9 rue de la Fédération
¢È‡ı˘ÓÛË: 19Ô ¯ÏÌ. §. ª·Ú·ıÒÓÔ˜, Website: www.obe.gr 75015 Paris, FRANCE
¶ÈΤÚÌÈ 190 09 Tel: +33 1 40 57 65 00/01
∆ËϤʈӷ: 210 3636791 Fax: +33 1 40 57 65 59
∂-mail: eletaen@eletaen.gr E-mail: info@iea.org
Website: www.eletaen.gr/ Website: www.iea.org
 2/10
86
ΣΥΜΒOΥΛΙO ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗΣ ΑΞΙOΠOΙΗΣΗΣ ΑΘΗΝΑΪΚO ΑΕΡΙO Α.Ε.
ΑΠOΒΛΗΤΩΝ ΕΛΛΑ∆ΑΣ - ΣΥΝΕΡΓΕΙΑ ¢È‡ı˘ÓÛË: Πειραιώς 100,
¢È‡ı˘ÓÛË: ΑΙΤ, 19ο χλµ Λεωφ. Μαρκοπούλου 118 54 ∞£∏¡∞
19002 Παιανία ∆ËϤʈӷ: 210 3463119
∆ËϤʈÓο: 210 6682711 Fax: 210 3463336
E-mail: synergia@synergia.com.gr
ΑΤΤΙΚO ΑΕΡΙO Α.Ε.
Website: www.wtert.gr
¢È‡ı˘ÓÛË: ∞Á. ∫ˆÓÛÙ·ÓÙ›ÓÔ˘ 40,
151 42 ª∞ƒOÀ™π
ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO ∆ËϤʈӷ: 210 6105189-90
Fax: 210 6105190
02. Παραγωγή
ΦΥΣΙΚO ΑΕΡΙO ΜΑΚΕ∆OΝΙΑΣ
∆ΗΜOΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΕΡΙOΥ (∆ΕΠΑ)
¢È‡ı˘ÓÛË: µ·Û. OÏÁ·˜ 148,
¢È‡ı˘ÓÛË: M·Ú›ÓÔ˘ ∞ÓÙ‡· 92, 546 45 £∂™™∞§O¡π∫∏
141 21 ¡. ∏ƒ∞∫§∂πO ∆ËϤʈӷ: 2310 859666
∆ËϤʈӷ: 210 2701000-5 Fax: 2310 859656
Fax: 210 2701010
Website: www.depa.gr
05. Μηχανήµατα
ΠΡOΜΗΘΕΑΣ GAS Α.Ε.
BOSCH THERMOTECHNIKI A.E.
¢È‡ı˘ÓÛË: §. ∫ËÊÈÛ›·˜ 209,
¢È‡ı˘ÓÛË: ∫. ∆۷ω¿ÚË 6,
151 24 ª∞ƒOÀ™π
114 76, ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 6141130-5
∆ËϤʈӷ: 210 6430687 / 210 6442882
Fax: 210 6140373
Fax: 210 6435585
Website: www.buderus.gr
03. ∆ιανοµή
CALDA-ΘΕΡΜΑΝΣΗ
ΕΠΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Α.Ε. ¢È‡ı˘ÓÛË: ∆·ÙÔ˚Ô˘ 100,
¢È‡ı˘ÓÛË: §. ∞ıËÓÒÓ 31-33 & ™‡ÚÔ˘ ¶¿ÙÛË, 144 52 ª∂∆∞ªOƒºø™∏
104 47 ∞£∏¡∞ ∆ËϤʈӷ: 210 2843176-7
∆ËϤʈӷ: 210 3406000 Fax: 210 2843164
Fax: 210 3406020 Email: calda@otenet.gr
Email: info@epaattika.gr Website: www.calda.gr
Website: www.epaattiki.gr
CALORIA Α.Β. & Ε.Ε.
ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ Α.Ε. ¢È‡ı˘ÓÛË: ∏Ê·›ÛÙÔ˘ 57 - ªfiÙ· ∆˙‹Ì·,
¢È‡ı˘ÓÛË: Φαρσάλων 219, 194 00 ∫Oƒø¶π
413 35 §∞ƒπ™∞ ∆ËϤʈӷ: 210 6628068-73
∆ËϤʈӷ: 2410 582300 Fax: 210 6623784
Fax: 2410 582323 Email: caloria@otenet.gr
Email: info@epathessalia.gr
Website: www.epathessalia.gr CALPAK - KIKERON HELLAS ABETE
¢È‡ı˘ÓÛË: §. ™˘ÁÁÚÔ‡ 9,
ΕΠΑ ΘΕΣΣΑΛOΝΙΚΗΣ Α.Ε. 117 43 ∞£∏¡∞
¢È‡ı˘ÓÛË: 26˘ OÎÙˆ‚Ú›Ô˘ 90, ∆ËϤʈӷ: 210 9247250
546 27 £∂™™∞§O¡π∫∏ Fax: 210 9231616
∆ËϤʈӷ: 2310 584000
Fax: 2310 546365 DEUTZ AG - Α.ΕΙ.Μ.Α ΑΕΒΕ
Email: info@epathessaloniki.gr ¢È‡ı˘ÓÛË: ∑·Î‡ÓıÔ˘ 8,
Website: info@epathessaloniki 185 41 ¶∂πƒ∞π∞™
∆ËϤʈӷ: 210 4824676-8
Fax: 210 4824614
04. Εγκατάσταση Email: aima@hol.gr
ΑΕΡΙO ΠOΛΗΣ Α.Ε. GHP-TECH
¢È‡ı˘ÓÛË: ¡ÈÎ. ¶Ï·ÛÙ‹Ú· 20 & ∫Ô˘ÓÙÔ˘ÚÈÒÙÔ˘, ¢È‡ı˘ÓÛË: ¶··ÚËÁÔÔ‡ÏÔ˘ 45,
122 42 ∞π°∞§∂ø 114 73 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 5317051 ∆ËϤʈӷ: 210 6470081
Fax: 210 5317054 Fax: 210 6470083
Email: tekma@tee.gr
Α.Γ. ΠΕΤΖΕΤΑΚΙΣ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. µÔ˘ÏÈ·Á̤Ó˘ &
¶·ÙÚ. °ÚËÁÔÚ›Ô˘ 1-3, 166 74 °§Àº∞¢∞
∆ËϤʈӷ: 210 8937000
Fax: 210 8937409
ΒΙOΣΩΛ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: ∂Ï. µÂÓÈ˙¤ÏÔ˘ 3-5 & ªÂÓÂ̤Ó˘,
177 78 ∆∞ÀƒO™
∆ËϤʈӷ: 210 3410000
Fax: 210 3421001
Email: info@biossol.gr
Website: www.biossol.gr
ΕΛΙΘΕΡΜ ΑΕΒΕ
¢È‡ı˘ÓÛË: ¢∞8, ∆.£. 167, µπ¶∂ ™π¡¢OÀ,
570 22 £∂™™∞§O¡π∫∏
∆ËϤʈӷ: 2310 795226
Fax: 2310 795093
Email: elitherm@elitherm.gr
ΘΕΡΜOΓΚΑΖ Α.Ε
¢È‡ı˘ÓÛη: Λεωφ. Ανθούσης 12,
153 51 ΠΑΛΛΗΝΗ
Τηλέφωνα: 210 6665552
Fax: 210 6665564
Email: info@thermogas.gr
Website: www.thermogas.gr
ΚΑΤΣΑΦΑΝΑΣ Ν. ΠΑΝ. Α.Ε.Ε
¢È‡ı˘ÓÛË: ΌÏÁ·˜ 110,
172 36 ∞°. ¢∏ª∏∆ƒπO™
∆ËϤʈӷ: 210 9707032
Fax: 210 9750331
ΚΛΙΜΑΤΑΙΡ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. µÔ˘ÏÈ·Á̤Ó˘ 82,
167 77 ∂§§∏¡π∫O
∆ËϤʈӷ: 210 9691500
Fax: 210 9691580
ZAPANTIS GAS CENTER, Ltd.
¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. Γαλατσίου 30,
111 41 ΑΘΗΝΑ
∆ËϤʈӷ: 210 2025550
Fax: 210 2011500
Email: info@zapantisgroup.gr
Website: www.zapantisgroup.gr
ΗΛΙOΣΤΑΤΗΣ ΕΠΕ
¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. ∫ËÊÈÛ›·˜ 10-12,
151 25 ª∞ƒOÀ™π
∆ËϤʈӷ: 210 6851159 / 210 6844194
Fax: 210 6851151
Email: mail@heliostat.gr
ΑΝ∆ΡΙΑΝOΣ A.E.
¢È‡ı˘ÓÛË: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος
24 100 ΚΑΛΑΜΑΤΑ
∆ËϤʈӷ: 27210 - 23124
Fax: 27210 - 96522
 3/10
87

HΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ SPACE HELLAS Α.Ε. ΚΑΛΩ∆ΙΑ

¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. ªÂÛÔÁ›ˆÓ 302, ¢È‡ı˘ÓÛË: 57Ô ¯ÏÌ ∂ıÓ. O‰fi˜ ∞ıËÓÒÓ - §·Ì›·˜,
06. Ηλεκτρολογικό Υλικό 155 62 ÃO§∞ƒ°O™ 320 11 Oπ¡OºÀ∆∞
∆ËϤʈӷ: 210 6504100 ∆ËϤʈӷ: 22620 31202-5
ALSTOM HELLAS A.E.
Fax: 210 6516712 Fax: 22620 31137
¢È‡ı˘ÓÛË: 14o ¯ÏÌ. ∂ıÓ. O‰fi˜ ∞ıËÓÒÓ - §·Ì›·˜,
145 10 ∫∏ºπ™π∞ SYLVANIA Α.Ε. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΛΕΓΚΡΑΝ Α.Ε& Β.Ε.
∆ËϤʈӷ: 210 6292111 ¢È‡ı˘ÓÛË: ∫‡ÚÔ˘ 89, ¢È‡ı˘ÓÛË: §. ∫ËÊÈÛ›·˜ 184,
Fax: 210 6204507 164 51 ∞ƒ°ÀƒOÀ¶O§∏ 152 31 Ã∞§∞¡¢ƒπ
∆ËϤʈӷ: 210 9966561 ∆ËϤʈӷ: 210 6721180
ASEA BROWN BOVERI Α.Ε. (ABB)
Fax: 210 9969029 Fax: 210 6774039
¢È‡ı˘ÓÛË: 13o ¯ÏÌ ŒıÓÈ΋ O‰fi˜ ∞ıËÓÒÓ - §·Ì›·˜,
144 52 ª∂∆∞ªOƒºø™∏ TUDOR ΕΛΛΗΝΙΚΗ Α.Ε.Ε. ΕΡΙΚΣOΝ ΕΛΛΑΣ Α.Ε.
∆ËϤʈӷ: 210 2891500 ¢È‡ı˘ÓÛË: ¶Ï·ÛÙ‹Ú· 3, ¢È‡ı˘ÓÛË: ∑¤Ô˘ 36 &
Fax: 210 2891599 144 52 ª∂∆∞ªOƒºø™∏ §. µÔ˘ÏÈ·Á̤Ó˘, 166 75 °§Àº∞¢∞
∆ËϤʈӷ: 210 2840936 ∆ËϤʈӷ: 210 9601441
FULGOR ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ
Fax: 210 2842055 Fax: 210 9601420-2
ΚΑΛΩ∆ΙΩΝ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: ¶··ÓÈÎÔÏ‹ 40, ΑΛΚΑΤΕΛ ΚΑΛΩ∆ΙΑ ΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε. ΗΛΕΚΤΡΑ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΗ Α.Ε.
152 32 Ã∞§∞¡¢ƒπ ¢È‡ı˘ÓÛË: §. ªÂÛÔÁ›ˆÓ 15, ¢È‡ı˘ÓÛË: §. ∏Ú·ÎÏ›Ԣ 420,
∆ËϤʈӷ: 210 6852100-11 115 26 ∞£∏¡∞ 141 22 ∏ƒ∞∫§∂πO
Fax: 210 6852112 ∆ËϤʈӷ: 210 7492030-1/210 7492020 ∆ËϤʈӷ: 210 2850005
Fax: 210 7492199 Fax: 210 2840897
GEYER HELLAS Α.Ε.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: ¢ÚÔÛÈ¿ ∆.£. 30, ΑΛΦΑ Α.Ε. ΚΑΛΩ∆ΙΑ ΞΑΝΘΗΣ Α.Ε.
34 100 Ã∞§∫π¢∞ ¢È‡ı˘ÓÛË: §. ™˘ÁÁÚÔ‡ 137, ¢È‡ı˘ÓÛË: ∂ÌÌ. ªÂÓ¿ÎË 30,
∆ËϤʈӷ: 22210 98711 171 21 ¡∂∞ ™ªÀƒ¡∏ 145 61 ∫∏ºπ™π∞
Fax: 22210 98712 ∆ËϤʈӷ: 210 9351915-7 ∆ËϤʈӷ: 210 6205238-9
Fax: 210 9353630 Fax: 210 6203656
HAGER HELLAS Α.Ε.Β.Ε
¢È‡ı˘ÓÛË: Μάτσα 7, Ν. Κηφισια ΓΕΡΜΑΝOΣ Α.Β.Ε.Ε. ΚΑΥΚΑΣ Β Α.Ε.
145 64 ∞£∏¡∞ ¢È‡ı˘ÓÛË: 23Ô ¯ÏÌ ∂ıÓ. O‰fi˜ ∞ıËÓÒÓ - §αÌί·˜, ¢È‡ı˘ÓÛË: §. §·˘Ú›Ô˘ 17Ô ¯ÏÌ.,
∆ËϤʈӷ: 210 6254191 145 65 ∞°. ™∆∂º∞¡O™ £¤ÛË °ÎÔÁΛӷ, 190 02 ¶∞π∞¡π∞
Fax: 210 8652335 ∆ËϤʈӷ: 210 6219300-50 ∆ËϤʈӷ: 210 6644928
LedEcon Fax: 210 6219111-4 Fax: 210 6644341
∆ιεύθυνση: Ταινάρου 12 - ∆άφνη Website: www.germanos.gr
ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΚΑΤOΥ ΑΦOΙ Α.Ε.Ε.
Τηλέφωνο: 210 9719272
∆ΗΜOΣΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΥ (∆ΕΗ) ¢È‡ı˘ÓÛË: 17Ô ¯ÏÌ ∂.O. ∞ıËÓÒÓ-§·Ì›·˜,
Email: info@ultra-sound.gr
¢È‡ı˘ÓÛË: ÷ÏÎÔÎÔÓ‰‡ÏË 30, 145 64 ∫∏ºπ™π∞
Website: www.ultra-sound.gr
104 32 ∞£∏¡∞ ∆ËϤʈӷ: 210 6252001
OSRAM Α.Ε. ∆ËϤʈӷ: 210 5230301 / 210 5234301 Fax: 210 6252011-12
¢È‡ı˘ÓÛË: §. ∞ıËÓÒÓ 56, Fax: 210 5237727
104 41 ∞£∏¡∞ Website: www.dei.gr ΜΑΡΕΛ ΗΛΕΚΤΡOΝΙΚΗ Α.Ε.
∆ËϤʈӷ: 210 5201800 ¢È‡ı˘ÓÛË: ™ˆÙ‹ÚÔ˜ ¢Èfi˜ 6,
Fax: 210 5227200 ∆ΗΣΙOΣ 185 35 ¶∂πƒ∞π∞™
¢È‡ı˘ÓÛË: ¶Ï·Ù. ∫·Ú‡ÙÛË 10, ∆ËϤʈӷ: 210 4123943
SCHWABE HELLAS Ε.Π.Ε. 105 61 ∞£∏¡∞ Fax: 210 4127819
¢È‡ı˘ÓÛË: 3o ¯ÏÌ §. ∫ÔÚˆ›Ô˘ - µ¿Ú˘, ∆ËϤʈӷ: 210 3220301
19 400 ∫Oƒø¶π Fax: 210 3252453 ΡOΥΣΣΑΚΗΣ Γ.∆. Α.Β. & Ε.Ε. ΣΥΣΣΩΡΕΥΤΩΝ
∆ËϤʈӷ: 210 6623890-1 Email: info@dissios.gr ¢È‡ı˘ÓÛË: ∏Ê·›ÛÙÔ˘ 70,
Fax: 210 6624861 Website: www.dissios.gr £¤ÛË ªfiÙ·, 194 00 ∫Oƒø¶π
∆ËϤʈӷ: 210 6622055-6
SIEMENS METERING Α.Ε. ΕΒΙOΠ ΤΕΜΠO Α.Ε. Fax: 210 6626300
¢È‡ı˘ÓÛË: ∫ÔÏÔÎÔÙÚÒÓË 5 & ¢ËÌÔÎÚ·Ù›·˜, ¢È‡ı˘ÓÛË: §. ∫‡Ì˘ 212,
154 51 ¡∂O æÀÃπ∫O 34 002 µ∞™π§π∫O ∂ÀµOπ∞ ΣΗΜΕΝΣ Α.Ε.
∆ËϤʈӷ: 210 6778901-3/210 6778101-3 ∆ËϤʈӷ: 22210 59800 ¢È‡ı˘ÓÛË: ∞ÚÙ¤ÌȉԘ 8∆.£. 61011,
Fax: 210 6779565 Fax: 22210 59801 151 10 ª∞ƒOÀ™π
∆ËϤʈӷ: 210 6864111
Fax: 210 6864299
 4/10
88
ΣΗΜΕΝΣ ΤΗΛΕ ΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΗ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: °ÂˆÚÁÈ΋˜ ™¯ÔÏ‹˜ 89,
541 10 £∂™™∞§O¡π∫∏
∆ËϤʈӷ: 2310 479437
Fax: 2310 473840
Elesis Electrical Solutions A.E.
∆ιε‡θυνση: Iωνίας 110
136 71 Χαµόµυλος - Αχαρνές
Τηλέφωνα: 210 2371201
Fax: 210 2371240
Email: info@elesis.gr
Website: www.elesis.gr
ΑΝΑΝΕΩΣΙΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
07. Ενέργεια
GAMESA ENERGEIAKI HELLAS S.A.
¢È‡ı˘ÓÛË: §. ¶ÂÓÙ¤Ï˘ 7∞,
152 33 µƒπ§∏™™π∞
GEWIND ENERGY
¢È‡ı˘ÓÛË: §. ºÏ¤ÌÈÓÁÎ 1,
190 09 ƒ∞º∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 22940 23805
Fax: 22940 39149
TERNA A.E.
¢È‡ı˘ÓÛË: ªÂÛÔÁ›ˆÓ 85,
115 26 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 6968000
Fax: 210 6968099
WIND SOL ΕΠΕ & ENERGO TECH ABEE
¢È‡ı˘ÓÛË: §. µÔ˘ÏÈ·Á̤Ó˘ 602∞,
164 52 ∞ƒ°ÀƒOÀ¶O§∏
∆ËϤʈӷ: 210 9945350 / 210 9945125
Fax: 210 9959022
∆ΙΕΘΝΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΗ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: µÂÎÈ·Ú¤ÏË 7,
152 37 ºπ§O£∂∏
∆ËϤʈӷ: 210 6855460
ΕΝΤΕΚΑ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: ∆‡¯Ë˜ 2,
152 33 Ã∞§∞¡¢ƒπ
∆ËϤʈӷ: 210 6816803
Fax: 210 6816837
ΧΡ. ΡOΚΑΣ ΑΒΕΕ
¢È‡ı˘ÓÛË: ¶·ÙËÛ›ˆÓ 46,
106 82 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 8842711/210 8842712-3
Fax: 210 8210685
Vestas Hellas
¢È‡ı˘ÓÛË: Λ. Βουλιαγµένης 114,
166 74 Γλυφάδα, ΑΘΗΝΑ
∆ËϤʈӷ: 213 0164700
Fax: 210 9646252
08. Ηλιακή Ενέργεια
CALPAK-KIKERON ΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε.Τ.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: §. ™˘ÁÁÚÔ‡ 9,
117 43 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 2109247250
Fax: 210 9231616
Email: info@calpak.gr
Website: www.calpak.gr
DIANA
¢È‡ı˘ÓÛË: ∞Á. ¡ÈÎfiÏ·Ô˜ ÷ÏΛ‰·˜,
341 00 Ã∞§∫π¢∞
∆ËϤʈӷ: 22210 53760 / 22210 51760
Fax: 22210 55460
MELPO - ∆ΗΜΗΤΡΙOΥ Θ. & Ι. O.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: ∂Ï. µÂÓÈ˙¤ÏÔ˘ 3,
123 51 ∞°. µ∞ƒµ∞ƒ∞ - ∞π°∞§∂ø
∆ËϤʈӷ: 210 5611842
Fax: 210 5611811
Email: info@melpo.gr
ROMINA
¢È‡ı˘ÓÛË: πÂÚ¿ O‰fi˜ & ª·Ú·ıÒÓÔ˜ 8,
122 44 ∞π°∞§∂ø
∆ËϤʈӷ: 210 5988941
Fax: 210 5310670
Email: mmavra@tee.gr
SAMMLER Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: Ã›Ô˘ 18,
193 00 ∞™¶ƒO¶Àƒ°O™
∆ËϤʈӷ: 210 2382867
Fax: 210 2320337
Email: sammler@sammler.gr
Website: www.sammler.gr
SIELINE
¢È‡ı˘ÓÛË: ™˘ÁÁÚÔ‡ 2 & ¶·Ï·ÈÔÏfiÁÔ˘,
152 32 Ã∞§∞¡¢ƒπ
∆ËϤʈӷ: 210 6830351
Fax: 210 6839848
Email: info@sieline.gr
Website: www.sieline.gr
SOL ΕΠΕ - SONNE AKTION
¢È‡ı˘ÓÛË: O‰˘ÛÛ¤ˆ˜ 5,
144 52 ª∂∆∞ªOƒºø™∏
∆ËϤʈӷ: 210 2843376
Fax: 210 2841650
Email: info@sonne.gr
Website: www.sonne.gr
BOSCH THERMOTECHNIKI A.E.
¢È‡ı˘ÓÛË: ∫. ∆۷ω¿ÚË 6,
114 76, ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 6430687 / 210 6442882
Fax: 210 6435585
Website: www.buderus.gr
SOLE
¢È‡ı˘ÓÛË: §Â‡ÎÙÚˆÓ & §·˚ÎÒÓ ∞ÁÒÓˆÓ,
136 71 ∞Ã∞ƒ¡∞π
∆ËϤʈӷ: 210 2389500
Fax: 210 2389502
Email: marketing@sole.gr
Website: www.sole.gr
www.eurostar-solar.com
STIBΕTHERM
¢È‡ı˘ÓÛË: BI.¶∂.£., µ' º¿ÛË O‰fi˜ ¢∞ 8, 570 22
∆ËϤʈӷ: 2310 795226-8
Fax: 2310 795093
Email: elitherm@elitherm.gr
Website: www.elitherm.gr
ΓΙΑΛΙ∆ΑΚΗΣ - HOWAT
¢È‡ı˘ÓÛË: Θέση Στεφάνι,
19300 ΑΣΠΡOΠΥΡΓOΣ
∆ËϤʈÓo: 210 5571788
Fax: 210 5578895
Email: info@howat.gr
∆ΗΜΑΣ
¢È‡ı˘ÓÛË: 2Ô ¯ÏÌ. ÕÚÁÔ˘˜ - ¡·˘Ï›Ô˘
212 00 ∞ƒ°O™
∆ËϤʈӷ: 27510 29110
Fax: 27510 62671
Email: info@dimas-solar.gr
Website: www.dimas-solar.gr
ΕΒΗΛ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: 1Ô ¯ÏÌ. ∫·ÙÂÚ›Ó˘ - £ÂÛ/΢,
601 00 ∫∞∆∂ƒπ¡∏
∆ËϤʈӷ: 23510 37257
Fax: 23510 25625
Email: info@ebil.gr
Website: www.ebil.gr
ΗΛΙOΑΚΜΗ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: 193 00 ¡¤· ∑ˆ‹
∞™¶ƒO¶Àƒ°O™
∆ËϤʈӷ: 210 5595625
Fax: 210 5595723
Email: megasun@helioakmi.com
Website: www.helioakmi.com
ΘΕΡΜOΕΛΛΑΣ Α.Β.Ε.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: µÈÔÌ˯·ÓÈ΋ ¶ÂÚÈÔ¯‹ ∞∫ƒ∂™ ªÂÁ¿ÚˆÓ,
191 00 ª∂°∞ƒ∞
∆ËϤʈӷ: 210 2011698
Fax: 210 2019382
Email: therma@thermantiki.gr
Website: www.thermantiki.gr

ΙΝΤΕΡΣOΛΑΡ Α.Β.Ε.Τ.Ε. Sol ENERGY HELLAS S.A.
¢È‡ı˘ÓÛË: ¢ËÌÔÛı¤ÓÔ˘˜ 267, ¢È‡ı˘ÓÛË: Χαρίτων 31Α & Καρτσιβάνη
176 74 ∫∞§§π£∂∞ 175 64 Παλαιό Φάληρο
∆ËϤʈӷ: 210 9416057 ∆ËϤʈӷ: 210 - 9023587/8
Fax: 210 9409119 Fax: 210 - 9023589
Email: iparad@intersolar.gr Email: info@solenergy.gr
Website: www.intersolar.gr Website: www.solenergy.gr &
www.promitheaspirforos.gr
ΜΑΛΤΕΖOΣ Α.Β.Ε.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: §. ∞ÌÊÈı¤·˜ 55,
175 64 ¶∞§∞πO º∞§∏ƒO 09. Υδρoηλεκτρισµός
∆ËϤʈӷ: 210 9428485 / 210 9428486
Fax: 210 9402019 IWECO A.E.
Email: info@maltezos.gr ¢È‡ı˘ÓÛË: ∆ÂÁ¤·˜ 1 & ∞ÂÚÔÔÚ›·˜,
Website: www.maltezos.gr 164 52 ∞ÚÁ˘ÚÔ‡ÔÏË
∆ËϤʈӷ: 210 9965110
ΞΥΛΙΝΑΚΗΣ & ΣΙΑ - NOBEL Fax: 210 9966903
¢È‡ı˘ÓÛË: ¡ÂÚ·Ù˙ԇϷ˜ 23, Email: iweco@otenet.gr
136 71 ∞Ã∞ƒ¡∞π
∆ËϤʈӷ: 210 2404051 TERNA A.E.
Fax: 210 2404052 ¢È‡ı˘ÓÛË: ªÂÛÔÁ›ˆÓ 85,
Email: nobel@otenet.gr 115 26 ∞ı‹Ó·
Website: www.nobel.com.gr ∆ËϤʈӷ: 210 6968000
Fax: 210 6968099
ΠΑΠΑΕΜΜΑΝOΥΗΛ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: 1Ô ¯ÏÌ. OÈÓÔÊ‡ÙˆÓ - ∞Á›Ô˘ £ˆÌ¿,
320 11 - µOπø∆π∞ 10. ΦΩΤOΒOΛΤΑΪΚΑ
∆ËϤʈӷ: 22620 31931
Fax: 22620 32166 Εµπoρία Εξοπλισµού και
Email: papaemmanouel-sa@liv.forthnet.gr Εγκατάσταση Συστηµάτων
Website: www.papaemmanouel.gr
BP HELLAS
ΣΗΕ ¢È‡ı˘ÓÛË: ∫ËÊÈÛ›·˜ 26 & ¶·Ú·‰Â›ÛÔ˘ 2,
¢È‡ı˘ÓÛË: ¡ÈÎËÙ·Ú¿ 1 & º˘Ï‹˜, 151 25 ª∞ƒOÀ™π
133 41 ∞. §πO™π∞ ∆ËϤʈӷ: 210 6887111
∆ËϤʈӷ: 210 2474150 Fax: 210 6841080
Fax: 210 2480347 Email: bpsolar.gr@bp.com
Email: info@she.com.gr Website: www.bpsolar.com
Website: www.she.com.gr
CONERGY
Scheuten Solar Hellas ¢È‡ı˘ÓÛË: µÔ˘ÏÈ·Á̤Ó˘ 4,
¢È‡ı˘ÓÛË: Φανερωµένης 2Α, 166 74 °§Àº∞¢∞
155 61 Χολαργός, Αθήνα ∆ËϤʈӷ: 210 9651800
∆ËϤʈӷ: 210 6528216 Fax: 210 9630768
Fax: 210 6528262 Email: info@conergy.gr
Email: info@scheutensolar.gr Website: www.conergy.gr
Website: www.scheuten.gr
ECOSUN
Ti Sun HELLAS ΑΝ∆ΡΙΑΝOΣ ¢È‡ı˘ÓÛË: µÔ‡ÏÁ·ÚË 58,
¢È‡ı˘ÓÛË: Πλάτωνος 30 & Μαιζωνος 542 49 £∂™™∞§O¡π∫∏
24 100 ΚΑΛΑΜΑΤΑ ∆ËϤʈӷ: 2310 327914
∆ËϤʈӷ: 27210 - 23124 Fax: 2310 325693
Fax: 27210 - 96522 Email: info@ecosun.gr
Website: www.ecosun.gr
EnAC
∆ιεύθυνση: Ταινάρου 12 - ∆άφνη
Τηλέφωνο: 210 9719272
Email: info@ultra-sound.gr
Website: www.ultra-sound.gr
5/10
89
EPURON
(χρηµατοδότηση & ανάπτυξη
µεγάλων συστηµάτων)
¢È‡ı˘ÓÛË: µÔ˘ÏÈ·Á̤Ó˘ 4,
166 74 °§Àº∞¢∞
∆ËϤʈӷ: 210 9604205
Fax: 210 9604516
Email: info@epuron.de
Website: www.epuron.de
LOBAL-ENERGY Solutions
¢È‡ı˘ÓÛË: ∫ˆÏ¤ÙÙË 25µ,
546 27 £∂™™∞§O¡π∫∏
∆ËϤʈӷ: 2310 525645
Fax: 2310 538852
Email: kyriakides@global-energy.eu
Website: www.global-energy.eu
IBC SOLAR
¢È‡ı˘ÓÛË: ÷ÏÂ¿ 1 & ∞ÈÁÈ·Ï›·˜,
151 25, ª∞ƒOÀ™π
∆ËϤʈӷ: 210 6828163 / 210 6801724
Fax: 210 6801723
Email: info@ibc-solar.gr
Website: www.ibc-solar.gr
PHOTOVOLTAIC
¢È‡ı˘ÓÛË: ∂ÏÏ·Ó›ÎÔ˘ 20,
116 35 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 7225471
Fax: 210 7220637
Email: info@photovoltaic.gr
Website: www.photovoltaic.gr
SCHUCO
¢È‡ı˘ÓÛË: ∂Ï. µÂÓÈ˙¤ÏÔ˘ 54,
166 75 °§Àº∞¢∞
∆ËϤʈӷ: 210 9690420
Fax: 210 9690760
Email: info@schueco.gr
Website: www.schueco.gr
SMA (αντιστροφείς - inverters)
¢È‡ı˘ÓÛË: ∞Ï›ÌÔ˘ 8,
174 55 Õ§πªO™
∆ËϤʈӷ: 210 9856660
Fax: 210 9856670
Email: info@sma-hellas.com
Website: www.sma-hellas.com
SUN TECHNICS Ενεργειακά Συστήµατα
¢È‡ı˘ÓÛË: µÔ˘ÏÈ·Á̤Ó˘ 4,
166 74 °§Àº∞¢∞
∆ËϤʈӷ: 210 9635399
Fax: 210 9622359
Email: info@suntechnics.gr
Website: www.suntechnics.gr
 6/10
90
Συστήµατα SUNLIGHT ΑΒΕΕ
¢È‡ı˘ÓÛË: 23Ô ¯ÏÌ. ∂.O. ∞ıËÓÒÓ-§·Ì›·˜,
145 65 ∞°. ™∆∂º∞¡O™
∆ËϤʈӷ: 210 6245400
Fax: 210 6245409
Email: info@sunlight.gr
Website: www.sunlight.gr
∆ΗΣΙOΣ
¢È‡ı˘ÓÛË: ¶Ï·Ù›· ∫·Ú‡ÙÛË 10,
105 21 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 3232662
Fax: 210 3252453
Email: info@dissios.gr
Website: www.dissios.gr
ΗΛΒΙOΚΑΤ
¢È‡ı˘ÓÛË: ∞Ï΢ÔÓ›‰ˆÓ 3,
145 64 ¡. ∫∏ºπ™π∞
∆ËϤʈӷ: 210 8003660 / 210 8003661-5
Fax: 210 8000577
Email: info@ilviokat.gr
Website: www.ilviokat.gr
ΗΛΙO∆ΥΝΑΜΗ
¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. ™˘ÁÁÚÔ‡ 224,
176 72 ∫∞§§π£∂∞
∆ËϤʈӷ: 210 9592323
Fax: 210 9571756
Email: ealasis@pertip.gr
Website: www.heliodynami.gr
ΣΕΝΕΡΣ
(Σούρσος Ενεργειακά Συστήµατα)
¢È‡ı˘ÓÛË: ∫ÏÂÔ‚Ô‡ÏÔ˘ 16,
117 44 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 9270940
Fax: 210 9270857
Email: info@seners.gr
Website: www.seners.gr
DATAENEGY ATE
∆ιεύθυνση: Ησιόδου 7 (θέση Μπότα)
Κορωπί
Τηλέφωνα: 211 6007850
Fax: 211- 6007845
Email: info@dataenergy.gr
Website: www.dataenergy.gr
ENGAIA Ε.Π.Ε.
∆ιεύθυνση: Βασ. Ηρακλείου 4
546 25 ΘΕΣΣΑΛOΝΙΚΗ
Τηλέφωνα: 2310 541344
Fax: 2310 553970
Email: agiannis@engaia.gr
Website: www.engaia.gr
HΛΙOΣΤΑΤΗΣ Ε.Π.Ε.
∆ιεύθυνση: Αγησιλάου 6-8
151 23 Μαρουσι
Τηλέφωνα: 210 6838289, 210 6851159
Fax: 210 6851151
Email: mail@heliostat.gr
Website: www.heliostat.gr
Elesis Electrical Solutions A.E.
∆ιεύθυνση: Iωνίας 110
136 71 Χαµόµυλος - Αχαρνές
Τηλέφωνα: 210 2371201
Fax: 210 2371240
Email: info@elesis.gr
Website: www.elesis.gr
∆ΕΛΤΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΚΒΕΤΤΕ
¢È‡ı˘ÓÛË: Λ. Ποσειδώνος 51, Μοσχάτο
183 44 ΑΘΗΝΑ
∆ËϤʈӷ: 210 9400720
Fax: 210 9407170
Website: wwwdeltatechniki.gr
11. Παραγωγή
ENERGY SOLUTIONS
¢È‡ı˘ÓÛË: ÃÂÈÌ¿Ú·˜ 16,
151 25 ª∞ƒOÀ™π
∆ËϤʈӷ: 210 6861461
Fax: 210 6861399
Email: info@energysolutions.gr
Website: www.energysolutions.gr
SOLAR CELLS HELLAS
¢È‡ı˘ÓÛË
Κεντρικά Γραφεία:
Λεωφ. Συγγρού 170,
176 71 ΚΑΛΛΙΘΕΑ
∆ËϤʈӷ: 210 9595159
Fax: 210 9537618
Eργοστάσιο:
Βιοµηχανική περιοχή Πατρών,
252 00 Άγιος Στέφανος, Block 3A,
Tηλέφωνα: 2610 241958
Fax: 2610 647129
Email: info@schellas.gr
Website: www.schellas.gr
ΗΛΙO∆OΜΗ
¢È‡ı˘ÓÛË: ∆.£. 60212 £∂ƒª∏,
570 01 £∂™™∞§O¡π∫∏
∆ËϤʈӷ: 2310 469140
Fax: 2310 469141
Email: mail@heliodomi.gr
Website: www.heliodomi.gr
12. ΒΙOΜΑΖΑ
Ν. ΑΧ. ΦΙΛΙΠΠOΠOΥΛOΣ - Εξοπλισµός
Ενεργειακής Αξιοποίησης Βιοµάζας
¢È‡ı˘ÓÛË: 1o ¯ÏÌ. ¡ÂÔ¯ˆÚÔ‡‰·˜ - £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢,
57008, ∆.£. 301, £∂™™∞§O¡π∫∏
∆ËϤʈӷ: 2310 785840
Fax: 2310 785841
Email: info@nphilippopoulos.gr
Website: www.nphilippopoulos.gr
13. ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ
ΑΡΓΥΡOΜΕΤΑΛΛΕΥΜΑΤΩΝ &
ΒΑΡΥΤΙΝΗΣ Α.Ε.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: ∞ÌÂÚÈ΋˜ 21·,
106 72 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 3690111
Fax: 210 3602318
∆ΕΛΤΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΚΒΕΤΤΕ
¢È‡ı˘ÓÛË: Λ. Ποσειδώνος 51, Μοσχάτο
183 44 ΑΘΗΝΑ
∆ËϤʈӷ: 210 9400720
Fax: 210 9407170
Website: wwwdeltatechniki.gr
14. ΥΓΡΑΕΡΙO
BP HELLAS A.E.
¢È‡ı˘ÓÛË: §. ∫ËÊÈÛ›·˜ 26 &
¶·Ú·‰Â›ÛÔ˘ 2, 151 25 ª∞ƒOÀ™π
∆ËϤʈӷ: 210 6887200 / 210 6865211
Fax: 210 6857701
ENERGAS Ε.Π.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: O‰fi˜ ™¯ËÌ·Ù·Ú›Ô˘- ¶·Ú·Ï›·˜ ∞˘Ï›‰·˜,
32 009 ™Ã∏ª∞∆∞ƒπ
∆ËϤʈӷ: 22620- 58568
RODOGAZ A.E.
¢È‡ı˘ÓÛË: ∫·Ó·Ì¿Ù, 85 100 ƒO¢O™
∆ËϤʈӷ: 22410- 62649
Fax: 22410- 63830
SANTA DAS A.B.E.E.
¢È‡ı˘ÓÛË: ¡¤· ™¿ÓÙ· ∫ÈÏΛ˜,
54 500 £∂™™∞§O¡π∫∏
∆ËϤʈӷ: 23410- 64004
Fax: 23410- 64237
SHELL GAS A.E.B.E.Y.
¢È‡ı˘ÓÛË: πÏÈÛÔ‡ 123,
183 45 ªO™Ã∞∆O
∆ËϤʈӷ: 210- 9491000
Fax: 210- 9407987
 7/10
91

ΝΗΣOΓΚΑΖ Α.Ε. 16. Εµπορία ΑΙΓΑΙOΝ OΙΛ

¢È‡ı˘ÓÛË: °È·ÓÓÔ¯ÒÚ·Ê·, ¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. ÷Ù˙Ë΢ÚÈ¿ÎÔ˘ 42,
85 200 ∫∞§Àª¡O™ AVINOIL Α.Β.Ε.Ν.Ε.Π. 185 38 ¶∂πƒ∞π∞™
∆ËϤʈӷ: 22430- 29821 ¢È‡ı˘ÓÛË: ∏ÚÒ‰Ô˘ ∞ÙÙÈÎÔ‡ 12∞, ∆ËϤʈӷ: 210 4586000
Fax: 22430- 28660 151 24 ª∞ƒOÀ™π Fax: 210 4586241
∆ËϤʈӷ: 210 8093500 Website: www.aegeanoil.gr
ΠΕΤΡOΛΙΝΑ Α.Ε. ΠΕΤΕΛΑΙOΕΙ∆ΩΝ Fax: 210 8093555
¢È‡ı˘ÓÛË: §. ªÂÛÔÁ›ˆÓ 2, Website: www.avinoil.gr ΕΚO Α.Β.Ε.Ε.
115 27 ∞£∏¡∞ ¢È‡ı˘ÓÛË: Χειµάρρας 8Α,
∆ËϤʈӷ: 210 7705401 / 210 7725114 BP Hellas Α.Ε. - BP ΕΛΛΗΝΙΚΗ A.E. 115 25 MAPOYΣΙ
Fax: 210 7725233 ¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. ∫ËÊÈÛ›·˜ 26 & ¶·Ú·‰Â›ÛÔ˘ 2, 151 ∆ËϤʈӷ: 210 7705201-401
25 ª∞ƒOÀ™π Fax: 210 7705847
ΥΓΡOΓΚΑΖ Α.Ε. ∆ËϤʈӷ: 210 6887111 Website: www.eko.gr
¢È‡ı˘ÓÛË: §˘Î·‚ËÙÙÔ‡ 2, Fax: 210 6857701
106 71 ∞£∏¡∞ Website: www.bp.com ΕΛΙΝOΙΛ Α.Ε.
∆ËϤʈӷ: 210- 3628256 ¢È‡ı˘ÓÛË: ¶ËÁÒÓ 33,
Fax: 210- 3610450 CYCLON Hellas Α.Ε. 145 64 ∫∏ºπ™π∞
¢È‡ı˘ÓÛË: ∏ÚÒ‰Ô˘ ∞ÙÙÈÎÔ‡ 12∞, ∆ËϤʈӷ: 210 6241500 / 210 6241510
ΑΝ∆ΡΙΑΝOΣ - GOK 151 24 ª∞ƒOÀ™π Fax: 210 6241509
¢È‡ı˘ÓÛË: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος ∆ËϤʈӷ: 210 8093900 Website: www.elin.gr
24 100 ΚΑΛΑΜΑΤΑ Fax: 210 8093999
∆ËϤʈӷ: 27210 - 23124 Website: www.cyclon.gr
Fax: 27210 - 96522 17. ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΥΣΙΜΑ
DRACOIL S.A.
¢È‡ı˘ÓÛË: ¶·ÙËÛ›ˆÓ 48, AEGEAN OIL S.A.
ΠΕΤΡΕΛΑΙO 106 82 ∞£∏¡∞ ¢È‡ı˘ÓÛË: Λεωφόρος Χατζηκυριακού 42,
15. ∆ιύλιση ∆ËϤʈӷ: 210 8224311-3
Fax: 210 8838407
18536 ¶∂πƒ∞π∞™
∆ËϤʈӷ: 210 4586000
ΕΛ.ΠΕ Α.Ε. Website: www.dracoil.gr Fax: 210 4586241
¢È‡ı˘ÓÛË: EıÓ. O‰fi˜ ∞ıËÓÒÓ-∫ÔÚ›ÓıÔ˘ (17Ô ¯ÏÌ.),
MAMIDOIL JETOIL Α.Ε. ALPHA PETROLEUM
193 00 ∞™¶ƒO¶Àƒ°O™
¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. ∫ËÊÈÛ›·˜ 227-229, ¢È‡ı˘ÓÛË: ∏ÚÒˆÓ ¶ÔÏ˘Ù¯Ó›Ԣ 42-44,
∆ËϤʈӷ: 210 5533000
145 61 ∫∏ºπ™π∞ 185 35 ¶∂πƒ∞π∞™
Fax: 210-5539298
∆ËϤʈӷ: 210 8055855-7 / 210 8052469 ∆ËϤʈӷ: 210 4190121 / 210 4190122
∆ιοίκηση: Χειµάρρας 8Α, Fax: 210 8055955
15125 ΜΑΡOΥΣΙ Website: www.jetoil.gr BP HELLAS S.A. - BP MARINE
Τηλέφωνο: 210 6302000 ¢È‡ı˘ÓÛË: ∞ÎÙ‹ ªÈ·Ô‡ÏË 89 & ª·˘ÚÔÎÔÚ‰¿ÙÔ˘ 289,
Fax: 210 6302510 REVOIL Α.Ε.Ε.Π. 185 38 ¶∂πƒ∞π∞™
Website: www.elpe.gr ¢È‡ı˘ÓÛË: ∫·Ô‰ÈÛÙÚ›Ô˘ 5, ∆ËϤʈӷ: 210 4595800 / 210 4595900
166 72 µ∞ƒ∏ Fax: 210-4595869
ΕΛ.ΠΕ Α.Ε. ΒΙOΜΗΧΑΝΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ∆ËϤʈӷ: 210 8976000 Email: triands@bp.com
ΘΕΣΣ/ΝΙΚΗΣ Fax: 210 8974943
¢È‡ı˘ÓÛË: πˆÓ›· ∆.£. 10044, Website: www.revoil.gr MAMIDOIL JETOIL Α.Ε.
541 10 £∂™™∞§O¡π∫∏ ¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. ∫ËÊÈÛ›·˜ 227-229,
∆ËϤʈӷ: 2310 750000 SHELL GAS ΑΕΒΕΥ 145 61 ∫∏ºπ™π∞
¢È‡ı˘ÓÛË: πÏÈÛÛÔ‡ 123, ∆ËϤʈӷ: 210 8055855-7 / 210 8052469
ΜOΤOΡ OΙΛ (ΕΛΛΑΣ) 183 45 ªO™Ã∞∆O Fax: 210 8055.955
¢È‡ı˘ÓÛË: ∏ÚÒ‰Ô˘ ∞ÙÙÈÎÔ‡ 12·, ∆ËϤʈӷ: 210 9491000 Website: www.jetoil.gr
151 24 ª∞ƒOÀ™π Fax: 210 9407987
∆ËϤʈӷ: 210 8094000 Website: www.shellgas.gr SHELL MARINE PRODUCTS HELLAS Α.Ε.
Fax: 210-8094444 ¢È‡ı˘ÓÛË: ∞Á. ∫˘Úȷ΋˜ 6-8 & ÷ڛوÓ,
Website: www.moh.gr SHELL Hellas Α.Ε. 175 64 ¶. º∞§∏ƒO
¢È‡ı˘ÓÛË: ∞Á. ∫˘Úȷ΋˜ 6-8 & ÷ڛوÓ, ∆ËϤʈӷ: 210 9476399
175 64 ¶. º∞§∏ƒO Fax: 210 9476224
∆ËϤʈӷ: 210 9476000
Fax: 210 9476500 ΕΤΕΚΑ Α.Ε
Website: www.shell.gr ¢È‡ı˘ÓÛË: ∆ÚÈfiψ˜ 2,
188 63 ¶∂ƒ∞ª∞
∆ËϤʈӷ: 210-4002658-9
Fax: 210-4002607
 8/10
92

18. Παραγωγή ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΜΥΝΤΙOΥ Α.Ε. DUCT HELLAS A.B.E.E.

¢È‡ı˘ÓÛË: πˆÓ›·˜ 28, ¢È‡ı˘ÓÛË: £¤ÛË ∆ÛÔ‡Ì·,
ΚΑΒΑΛΑ OΙΛ Α.Ε. 143 41 ¡∂∞ ºπ§∞¢∂§º∂π∞ 190 11 ∞À§ø¡∞
¢È‡ı˘ÓÛË: ∆.£. 8 - ¡¤· ∫·Ú‚¿ÏÏË, ∆ËϤʈӷ: 210 2583681 ∆ËϤʈӷ: 22950 42340
640 06 ∫∞µ∞§∞ Fax: 210 2581033 Fax: 22950 42495
∆ËϤʈӷ: 2510 317201
Fax: 2510-317204 ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΑΧΛΑ∆ΑΣ Α.Ε. SOULIS A.B.E.E.
Email: kavalaoil@otenet.gr ¢È‡ı˘ÓÛË: °. ¶··Ó‰Ú¤Ô˘ 21, ¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. ∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú·˜ 13,
546 45 £∂™™∞§O¡π∫∏ 114 73 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 2310 861411 ∆ËϤʈӷ: 210 6464183 / 210 6424472
ΣΤΕΡΕΑ ΚΑΥΣΙΜΑ Fax: 2310 867966 Fax: 210 6410943
19. Εισαγωγές - Εµπορία ΛΙΓΝΙΤΩΡΥΧΕΙΑ ΣΕΡΒΙΩΝ WILO HELLAS A.B.E.E.
¢È‡ı˘ÓÛË: ¢ÈÔÓ. ™ÔψÌÔ‡ 13, ¢È‡ı˘ÓÛË: Aγ. Αθανασίου 80,
ΒΙΑΣΦΑΛΤ Α.Β.Ε. 505 00 ™∂ƒµπ∞ - ∫O∑∞¡∏™ 145 69 Άνοιξη
¢È‡ı˘ÓÛË: O‰fi˜ §ÈÔÛ›ˆÓ - ∂ÏÂ˘Û›Ó·˜ ∆ËϤʈӷ: 210 3225018 ∆ËϤʈӷ: 210 6248300
(9Ô ¯ÏÌ), 193 00 ∞™¶ƒO¶Àƒ°O™ Fax: 210 3237146 Fax: 210 6248360
∆ËϤʈӷ: 210 5596481 / Website: www.wilo.gr
210 5595482-3 / 210-5595485 Μ.Ε.Τ.Ε. Α.Ε.
Fax: 210 5595486 ¢È‡ı˘ÓÛË: ™ÙÂÊ. ¢Ú·ÁÔ‡ÌË 15, ΒΑΣΙΛΕΙΑ∆ΗΣ Ν. & ΥΙOΙ Α.Ε. & Ε.Ε.
53 100 º§øƒπ¡∞ ¢È‡ı˘ÓÛË: ™ÔψÌÔ‡ 55,
ΒΙOΛΙΓΝΙΤ Α.Μ.Ε.Τ.Β.Ε. ∆ËϤʈӷ: 23850 29583 104 32 ∞£∏¡∞
¢È‡ı˘ÓÛË: πˆÓ›·˜ 28, Fax: 23850 24763 ∆ËϤʈӷ: 210 5224719 / 210 5224735
143 41 ¡∂∞ ºπ§∞¢∂§º∂π∞ Fax: 210 5222278
∆ËϤʈӷ: 210-2581281 ΜΕΤΕ Α.Ε.
Fax: 210-2581033 ¢È‡ı˘ÓÛË: ƒÔ‰Ô‰¿ÊÓ˘ 31, ΒΙOΣΩΛ Α.Ε.
151 25 ¶Ôχ‰ÚÔÛÔ ∞ª∞ƒOÀ™πOÀ ¢È‡ı˘ÓÛË: ∂Ï. µÂÓÈ˙¤ÏÔ˘ 3-5 & ªÂÓÂ̤Ó˘,
ΗΡΑΚΛΗΣ ΑΝΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΤΣΙΜΕΝΤΩΝ ∆ËϤʈӷ: 210 6846084 177 78 ∆∞ÀƒO™
¢È‡ı˘ÓÛË: ™ÔÊ. µÂÓÈ˙¤ÏÔ˘ 49-51, Fax: 210 6833008 ∆ËϤʈӷ: 210 3410000
141 23 §À∫OµƒÀ™∏ Fax: 210 3421001
∆ËϤʈӷ: 210 2898111 / 210 2898512 ΜΠΙΤOΥΛΑΪΝ Α.Β.Ε.Ε. Email: info@biossol.gr
Fax: 210-2819406 ¢È‡ı˘ÓÛË: ∞η‰ËÌ›·˜ 19 & µÔ˘ÎÔ˘ÚÂÛÙ›Ô˘, Website: www.biossol.gr
106 71 ∞£∏¡∞
ΠΕΤΡOΙΜΙΝΑ Ε.Π.Ε. ∆ËϤʈӷ: 210 3639091 ΕΛΙΘΕΡΜ ΑΕΒΕ
¢È‡ı˘ÓÛË: ª·Ú·ıˆÓÔÌ¿¯ˆÓ 19, Fax: 210 3625386 ¢È‡ı˘ÓÛË: ¢∞8, ∆.£. 167, µπ¶∂ ™π¡¢OÀ,
151 24 ª∞ƒOÀ™π 570 22 £∂™™∞§O¡π∫∏
∆ËϤʈӷ: 210-6197500 ∆ËϤʈӷ: 2310 795226
Fax: 210-6105455 21. ΘΕΡΜΑΝΣΗ Fax: 2310 795093
Email: elitherm@elitherm.gr
BOSCH THERMOTECHNIKI A.E.
20. Παραγωγή ¢È‡ı˘ÓÛË: ∫. ∆۷ω¿ÚË 6, ΘΕΡΜΑΝΤΙΚΗ Α.Ε.Ε. & Β.Ε.
114 76, ∞£∏¡∞ ¢È‡ı˘ÓÛË: ∞¯·ÚÓÒÓ 374,
ΒΙΤOΥΜΙΝΑ Α.Ε. ∆ËϤʈӷ: 210 6430687 / 210 6442882 111 45 ∞£∏¡∞
¢È‡ı˘ÓÛË: ¶·Ï·È¿ ∂ıÓ. O‰Ô‡ £ÂÛÛ·ÏÔӛ΢ - Fax: 210 6435585 ∆ËϤʈӷ: 210 2026655 / 210 2011698
µ¤ÚÔÈ·˜ (14Ô ¯ÏÌ), Website: www.buderus.gr Fax: 210 2019382- 3
541 10 £∂™™∞§O¡π∫∏
∆ËϤʈӷ: 2310 722396-8 CALORIA A.B.& E.E. ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑ Α.Β.Ε.Ε.
Fax: 2310-722100 ¢È‡ı˘ÓÛË: ∏Ê·›ÛÙÔ˘ 57- ªfiÙ· ∆˙‹Ì·, ¢È‡ı˘ÓÛË: 7Ô ÃÏÌ. ∞ıËÓÒÓ- §·Ì›·˜,
194 00 ∫Oƒø¶π ∆.£. 173, 34 100 Ã∞§∫π¢∞
∆ΕΗ / ΛΙΓΜΝΙΤ. ΚΕΝΤΡO ΠΤOΛΕΜ. ΑΜΥΝΤΑΙOΥ ∆ËϤʈӷ: 210 6628068-73 ∆ËϤʈӷ: 22620 79902
¢È‡ı˘ÓÛË: 502 00 ¶∆O§∂ª∞´¢∞ Fax: 210 6623784 Fax: 22620 71929
∆ËϤʈӷ: 24630 28601
CARRIER ΕΛΛΑΣ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΥ Α.Ε. ΚΑΖΗΣ ΕΜΜ. Ν. Α.Β.Ε.Ε.
ΕΣΧΑ Α.Ε.Β.Ε. ¢È‡ı˘ÓÛË: ÕÓÙÂÚÛÂÓ 4 & ªˆÚ·
ÙË 93, ¢È‡ı˘ÓÛË: ∞ÛÎÏË›Ô˘ 11,
¢È‡ı˘ÓÛË: ¶·Ú·Ï›·, 115 25 ∞£∏¡∞ 146 20 ¡∂∞ ∂ƒÀ£ƒ∞π∞
193 00 ∞™¶ƒO¶Àƒ°O™ ∆ËϤʈӷ: 210 6773300 ∆ËϤʈӷ: 210 8161712
∆ËϤʈӷ: 210 5574600-4 Fax: 210 6745487 Fax: 210 8134765
Fax: 210-5572974

ΚΑΣΤΑΦΑΝΑΣ Ν. ΠΑΝ. Α.Ε.Ε.Ε
¢È‡ı˘ÓÛË: ŸÏÁ·˜ 110,
172 36 ∞°. ¢∏ª∏∆ƒπO™
∆ËϤʈӷ: 210 9707032
Fax: 210 9750331
ΚΙΛΙΜΗΣ ΕΚ - ΚΑ Α.Β.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: ™·Ï·ÌÈÓ›·˜ 4-6,
118 55 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 3459955
Fax: 210 3411019
ΚΛΙΜΑΤΑΙΡ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. µÔ˘ÏÈ·Á̤Ó˘ 82,
167 77 ∂§§∏¡π∫O
∆ËϤʈӷ: 210 9691500
Fax: 210 969158
ΑΝ∆ΡΙΑΝOΣ A.E.
¢È‡ı˘ÓÛË: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος
24 100 ΚΑΛΑΜΑΤΑ
∆ËϤʈӷ: 27210 - 23124
Fax: 27210 - 96522
ΑΝ∆ΡΙΑΝOΣ A.E.
¢È‡ı˘ÓÛË: Πλάτωνος 30 & Μαίζωνος
24 100 ΚΑΛΑΜΑΤΑ
∆ËϤʈӷ: 27210 - 23124
Fax: 27210 - 96522
22. ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΣ
CARRIER ΕΛΛΑΣ ΚΛΙΜΑΤΙΣΜOΥ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: ÕÓÙÂÚÛÂÓ 4 & ªˆÚ·
ÙË 93,
115 25 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 6773300
Fax: 210 6745487
FOURLIS TRADE A.E.
¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. ∫ËÊÈÛ›·˜ 340,
115 51 ¡∂O æÀÃπ∫O
∆ËϤʈӷ: 210 6293000
Fax: 210 6773713
FUJICO HELLAS
ΑΦOΙ Κ. ΦΛΩΡOΥ Α.Ε.Β.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: 25˘ ª·ÚÙ›Ô˘ 10,
177 78 ∆∞ÀƒO™
∆ËϤʈӷ: 210 4833742
Fax: 210 4833817
HITACHI HOME ELECTRONICS
HELLAS A.E.
¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. ∫ËÊÈÛ›·˜ 364,
152 33 Ã∞§∞¡¢ƒπ
∆ËϤʈӷ: 210 6837200
Fax: 210 6835694
SOULIS A.B.E.E.
¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. ∞ÏÂÍ¿Ó‰Ú·˜ 13,
114 73 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 6464183 / 210 6424472
Fax: 210 6410943
TRANE ΕΛΛΑΣ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: ∑ˆÔ‰. ¶ËÁ‹˜ 7,
152 31 Ã∞§∞¡¢ƒπ
∆ËϤʈӷ: 210 6727410
Fax: 210 6746736
UNICLIMA ΓΚΡΙΣΙΝ ΠΑΠΠΑΣ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. ™˘ÁÁÚÔ‡ 137,
171 21 ¡. ™ªÀƒ¡∏
∆ËϤʈӷ: 210 9323551- 5
Fax: 210 9355397
ΓΙOΡΚ ΕΛΛΑΣ Α.Ε. & Β.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. ∫ËÊÈÛ›·˜ 62,
115 26 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 6911888/210 6993763-5
Fax: 210 6910764
ΙΝΤΕΡΚΛΙΜΑ Α.Β.Ε.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: 7Ô ÃÏÌ. ∞ıËÓÒÓ- §·Ì›·˜,
∆.£. 173, 34 100 Ã∞§∫π¢∞
∆ËϤʈӷ: 22620 79902
Fax: 22620 71929
ΚΑΣΤΑΦΑΝΑΣ Ν. ΠΑΝ. Α.Ε.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: ŸÏÁ·˜ 110,
172 36 ∞°. ¢∏ª∏∆ƒπO™
∆ËϤʈӷ: 210 9707032
Fax: 210 9750331
ΚΛΙΜΑΤΑΙΡ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. µÔ˘ÏÈ·Á̤Ó˘ 82,
167 77 ∂§§∏¡π∫O
∆ËϤʈӷ: 210 9691500
Fax: 210 9691580
ΜΑΥΡOΜΑΤΗΣ - ΝΕOΚOΣΜOΣ Γ. Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: ∫·Ú·ÔÏ‹ ¢ËÌËÙÚ›Ô˘ 10,
185 47 ¶∂πƒ∞π∞™
∆ËϤʈӷ: 210 4835400
Fax: 210 4835700
ΣΠ. ΤΑΣOΓΛOΥ Α.Ε. De Longhi
¢È‡ı˘ÓÛË: §ÂˆÊ. ∆·ÙÔ˚Ô˘ 112,
144 52 ª∂∆∞ªOƒºø™∏
∆ËϤʈӷ: 210 2884000
Fax: 210 2842385
ΤOΥΡΝΙΚΙΩΤΗΣ Ε.Γ. Α.Ε.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: ¶ÈÈÓ¤ÏË 7,
104 42 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 5154031
Fax: 210 5154030
9/10
93
∆ΕΛΤΑ ΤΕΧΝΙΚΗ ΑΚΒΕΤΤΕ
¢È‡ı˘ÓÛË: Λ. Ποσειδώνος 51, Μοσχάτο
183 44 ΑΘΗΝΑ
∆ËϤʈӷ: 210 9400720
Fax: 210 9407170
Website: wwwdeltatechniki.gr
23. ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΕΣ
CINAR A.E.
¢È‡ı˘ÓÛË: ÷Ù˙ËÁÈ¿ÓÓË ªέÍη 4,
115 28 ¡. ∏ƒ∞∫§∂πO
∆ËϤʈӷ: 210 7250360
Fax: 210 7250361
ENERGO GROUP A.E.
¢È‡ı˘ÓÛË: µÂ¿ÎË 1 & ∫ËÊÈÛ›·˜,
115 25 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 6777825
Fax: 210 6777813
EXERGIA A.E.
¢È‡ı˘ÓÛË: §. ƒÈ·ÓÎÔ‡Ú 64,
115 23 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 6996185
Fax: 210 6996186
PLE- ΕΛΛΑΣ ΜOΝOΠΡOΣΩΠΗ Ε.Π.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: µ·Û. ™ÔÊ›·˜ 6,
106 74 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 7243073
Fax: 210 7250671
TECHNIPETROL ΕΛΛΑΣ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: µÔ˘ÎÔ˘ÚÂÛÙ›Ô˘ 36,
106 73 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 3640611
Fax: 210 3640736
Α∆Κ ΑΡΩΝΗΣ - ∆ΡΕΤΤΑΣ - ΚΑΡΛΑΥΤΗΣ
ΣΥΜΒOΥΛOΙ ΜΗΧΑΝΙΚOΙ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: £ÂÌÈÛÙÔÎÏ¤Ô˘˜ 106,
106 81 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 3302575 9
Fax: 210 3815043
ΑΣΠΡOΦΩΣ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: ∂Ï. µÂÓÈ˙¤ÏÔ˘ 284,
176 75 ∫∞§§π£∂∞
∆ËϤʈӷ: 210 9491600
Fax: 210 9491610
Λ∆Κ - ΣΥΜΒOΥΛOΙ ΤΕΧΝΙΚΩΝ & ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ
ΕΡΓΩΝ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: ¶¿ÚÔ‰Ô˜ £Ë‚·ΐ‰Ô˜ 21,
145 64 ∫∏ºπ™π∞
∆ËϤʈӷ: 210 8196700
Fax: 210 8196709
 10/10
94
ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ ΕΠΕ
¢È‡ı˘ÓÛË: ªÔÓÂÌ‚·ÛÈ¿˜ 27,
151 25 ª∞ƒOÀ™π
∆ËϤʈӷ: 210 6800690
Fax: 210 6801005
ΝΑΜΑ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: °È·ÏÔ‡ÚÔ˘ 9, 113 63 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 8833713
Fax: 210 8827002
ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΗΣ Θ. & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: µÔ˘ÎÔ˘ÚÂÛÙ›Ô˘ 23,
106 71 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 3600711- 4
Fax: 210 3629338
ΤΑΛΩΣ ΜΕΛΕΤΗΤΙΚΗ Α.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: µ·Û. ™ÔÊ›·˜ 27,
106 74 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 7229675 / 210 7229676
Fax: 210 7229819
ΤOΜΗ Α.Τ.Ε.
¢È‡ı˘ÓÛË: ∫Ú‹Ù˘ & °Ú·‚›·˜ 12,
164 51 ∞ƒ°ÀƒOÀ¶O§∏
∆ËϤʈӷ: 210 9976700
Fax: 210 9976799
ΦOΣΤΕΡ ΓOΥΙΛΕΡ ΕΛΛΑΣ
¢È‡ı˘ÓÛË: §. ªÂÛÔÁ›ˆÓ 387,
153 43 ∞°π∞ ¶∞ƒ∞™∫∂À∏
∆ËϤʈӷ: 210 6542898
Fax: 210 6534295
KANTOR Management Consultants
Γραφεία Αθηνών
Oµήρου & Βησσαρίωνος 1
106 72 ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 7297500
Fax: 210 7249528
KANTOR London
13 The Leathermarket
10-13 Weston Street
London SE1 3ER
UNITED KINGDOM
Tel.: +44 (0) 78033160
Fax: + 44 (0) 20 7620 1275
KANTOR Warsaw
Lewartowskiego 6
00-190 WARSAW
Tel.: +48 (0)22 329 8989
Fax: +48 (0)22 329 9090
KANTOR Sofia
71 James Boucher Blvd., fl.3, at.4
1407 SOFIA, BULGARIA
Tel.: +359 2 962 10 25
Fax: +359 2 862 51 97
24. ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΩΝ
ΕΠΙΘΕΩΡΗΣΕΩΝ
Adamsnet ΜΕΠΕ
¢›ÎÙ˘· ∞˘ÙÔÌ·ÙÈÛÌÒÓ & ∆ËÏÂÈÎÔÈÓˆÓÈÒÓ
∂ÓÂÚÁÂÈ·ÎÒÓ ∂Ê·ÚÌÔÁÒÓ
∂ÓÂÚÁÂÈ·ÎÔ› ∂ÈıˆÚËÙ¤˜ ∫ÙηÚ›ˆÓ & µÈÔÌ˯·ÓÈÒÓ
¢È‡ı˘ÓÛË: Ταξιαρχών 51
∆ËϤʈӷ: 210 4082291
Fax: 2104628163
∞‰·ÌfiÔ˘ÏÔ˜ Ã. ∞ϤÍÈÔ˜
(¢ÈÏ. ∏Ï/ÁÔ˜ & ¶ÔÏ. ªË¯·ÓÈÎfi˜ ¢¶£)
e-mail: info@adamsnet.gr,
energy.inspectors@yahoo.gr
www.adamsnet.gr
Γ. ΚΑΒΒΑ∆ΙΑΣ - Χ. ΣΚOΥΒΑΚΗ O.Ε.
™‡Ì‚Ô˘ÏÔÈ ∂ȯÂÈÚ‹ÛˆÓ,
MÂÏÂÙËÙÈ΋ & Ù¯ÓÈ΋ ÂÙ·ÈÚ›·
¢È‡ı˘ÓÛË: ¶Ô˘Î‚›Ï 28,
26 225 ¶ATPA
TËÏ. ∫¤ÓÙÚÔ: 2610223349 /∫ÈÓ.: 6976110398 /
Fax: 2610620041
e-mail: info@kscg.gr
www.kscg.gr
Industrial Networking Solutions (INS)
ªÔÓ·ÛÙËÚ›Ô˘ 90,
546 27 £ΕΣΣΑΛOΝΙΚΗ
∆ËϤʈӷ: 2310 500365 - 6
Fax: 2310 511608
Mob: 6977409180
e-mail: info@industrial-networking.gr
www.industrial-networking.gr
NRG-ORION
£ÂÛÛ·ÏÔӛ΢ 31
145 61 ∫ËÊÈÛÈ¿, ∞£∏¡∞
∆ËϤʈӷ: 210 9329770
Fax: 210 9333597
e-mail: info@nrg-orion.gr
www.nrg-orion.gr
ALTERCO
∂ÓÂÚÁÂȷΤ˜ Î·È ¶ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈΤ˜ ∆¯ÓÔÏÔÁ›Â˜
ºÚ¿ÁÎˆÓ 19,
546 25, £ΕΣΣΑΛOΝΙΚΗ
∆ËϤʈӷ: 2310 267666 / 540222
Fax: 2310 267666
e-mail: info@alterco.gr, sales@alterco.gr
www.alterco.gr
 TRIM A.E. §ÂˆÊ. AıËÓÒÓ 286
124 62 X·˚‰¿ÚÈ-Aı‹Ó·
TËÏ.: 210 5810581 Fax: 210 5812800 ™Ã∞ƒ∂™ & ª¶∞°∫∞∑π∂ƒ∂™
E-mail: info@trim.gr °È· fiÏ· Ù· ·˘ÙÔΛÓËÙ·
www.trim.gr // www.thulehellas.gr
 Eτήσια συνδροµή * Για να µην δυσκολεύεστε
να βρείτε το περιοδικό
Annual subscription Αέριο + Ηλεκτρισµός

23
96 στα περίπτερα, γραφτείτε
συνδροµητές τώρα!

Oνοµατεπώνυµο / Name or company Η ετήσια συνδροµή εσωτερικου

(6 τεύχη) κοστίζει 30 ευρώ
και για Ευρώπη 50 ευρώ.
∆ιεύθυνση / Address ™˘ÌÏËÚÒÛÙ ·˘Ùfi ÙÔ ÎÔ˘fiÓÈ Î·È
Ù·¯˘‰ÚÔÌ‹ÛÙ ÙÔ ÛÙË ‰È‡ı˘ÓÛË:

Ειδικές εκδόσεις ΤRIM A.E.

Περιοδικό:
Τ.Κ. / Postcode
ΑΕΡΙO +
ΗΛΕΚΤΡΙΣΜOΣ
E-mail Έδρα: Λεώφ. Αθηνών 286
124 62 Χαϊδάρι
Τηλέφωνο / Daytime Tel Fax: Τηλ.: 210-5810581

Eιδικές εκδόσεις:
Θα ήθελα τιµολογιο Γριβογιώργου 5
Επάγγελµα: 115 28 Ιλίσια - Χίλτον
Τηλ.: 210-7240510
Α.Φ.Μ.: ∆.O.Υ: Φαξ: 210-7249473
info@gasandelectricity.gr
Τρόπος πληρωµής / Method of payment www.gasandelectricity.gr
1) ∂ÛˆÎÏ›ˆ Ù·¯˘‰ÚÔÌÈ΋ ÂÈÙ·Á‹ / I enclose a cheque made payable to TRIM ∞.∂.
Annual subscription for Greece:
2) ¶·Ú·Î·ÏÒ ¯ÚÂÒÛÙ ÙËÓ ÈÛÙˆÙÈ΋ ÌÔ˘ οÚÙ· / Please charge my credit card 30 Euro (6 issues), for Europe: 50 Euro
Mastercard Visa Switch / Maestro Please complete this coupon
Issue number and send it to the following address:

∞Ú. οÚÙ·˜ / Card n. Trim S.A.

Gas + Electricity
Magazine
Valid from Expires / end
Head office: 286 Athinon Ave
OÓÔÌ·ÙÂÒÓ˘ÌÔ (fiˆ˜ ·Ó·ÁÚ¿ÊÂÙ·È ÛÙËÓ Î¿ÚÙ·) / Name on card 124 62 Athens - Greece
Tel.: +30 210 5810581

Puplishing Division:
Υπογραφή / Signature 5 Grivogiorgou Str.
11528 Ilissia, Athens
Ηµεροµηνία / Date Tel.: +30 210 7240510
Fax: +30 210 7249473

info@gasandelectricity.gr
www.gasandelectricity.gr