Unit 4 Project

Ikzdj.
k 4 Fks
Lkadfyr ekfgrhps i`FkDdj.k ]
foysk.k o vFkZfuoZpu
4-1 izLrkouk
%&
lakks/kdkus ladfyr dsysY;k lkaf[;dh; ekfgrhyk

rls
dkgh
egRo
ulrs-
dkj.k
ekfgrh
o:u
dkghp
vFkZcks/k gksr ukgh- rks QDr ekfgrhpk laxzg BjrksEg.kwu lacf/kr ekfgrhoj fofo/k f;k] izf;k dj.ks
t:jhps
vlrs-
fofkV
rRokuqlkj
oxhZddj.k
dj.ks]
lkj.khdj.k dj.ks vko;d vlrs- vls oxhZdj.k o lkj.khdj.k

dsys rjp dk;Zdkj.kHkko let.;kl enr gksr- Eg.kwup ;k
izdj.kkr izLrqr lakksf/kdsus ladfyr dsysyh lkaf[;dh;
ekfgrh dkGthiwoZd riklwu] frps i`Fk%dj.k] oxhZdj.k
o lkj.khdj.k d:u] R;ko:u foysk.k o vFkZ fuoZpu
dsys vkgs-
4-2 U;klkps foysk.k %&

lakks/ku
lk/kukph
oS;fDrd
pkp.kh
vkf.k
iFknkZd pkp.kh ?ksrY;kuarj r;kj dsysY;k vafre

fk{kd izykoyh 100 fk{kdkauk o fo|kF;kZauk
izukoyh 100 fnY;k- lnj izykoyhl ;ksX; izfrlkn feGkok

Eg.kwu R;k R;k kkGkaP;k fk{kdkauk o fo|kF;kZauk
fouarhi=
ifjfkV&[k
fnY;kuarj
Hk:u
?ks.;kr
vkY;k- Hk:u ijr feGkysY;k izukoyh e/kwu viw.kZ o

lnksk izukoyh jn~n Bjfo.;kr vkY;k- ;ksX; o ifjiw.kZ
izukoyhph la[;k 100 jkfgyht:j rsFks la[;kRed ekfgrho:u vkys[k dk<ysla[;kRed
ekfgrh
o:u
fk{kd
iz;RukP;k
ckcrhr
xq.kkRed ksjk ns.;kps Bjfoys- izkIr fujh{k.kko:u

fudkZ
dk<.;klkBh
lakksf/kdsus
ojhy
izek.ks
lakks/kuiwoZ fu.kZ; ?ksryk gksrk- U;klkps foysk.k

djrkauk er xzkg; Bjys rjp lacf/kr mfn~nV; lQy >kys
vls gksr ukgh] rj er ckn >kys rjh lacaf/kr lakks/ku
mfn~nVkapk
;sFks
fopkj
dsyk
vkgs-
Eg.ktsp
ldkjkRed o udkjkRed ers ;kapk nsf[ky U;k;kps

foysk.k djrakuk fopkj dsykizdYi dk;Z cufo.;k lanHkkZr vuqeku o fudkZ
dk<ys-
lakks/kdkus]
lakks/ku
mfn~nV;
,dk
n`Vh{ksikr ;kos vkf.k fujh{k.k o fudkkZlkBh

lqyHk Ogkos Eg.kwu fofo/k lk/kukrhy izu ,d= d:u
dksVds r;kj dsyh vkgsr-
4-3 fujh{k.ks] vUo;kFkZ o fudkZ %&
izkIr U;klkps foysk.k dj.;klkBh oxhZdj.k d:u

r;kj dsysY;k dksVdkapk mi;ksx dsyk vkgs- loZizFke
fk{kd o fon;kFkhZ izukoyhrhy izukapk ekad
nsu R;kiq<s izu fyfgysys vkgsr- loZ lk/kukrhy
izu ,d= d:u jdkU;kae/;s okjaokfjrk fyfgysyh vkgsrlps
okjaokjhrsph
VDdsokjh
dk<ysyh
vkgs-
dksVdkaps LiVhdj.k nsrkauk loZ izFke dksVd]

R;kaurj vkys[k] fufj{k.k] vUo;kFkZ] o fudkZ vlk
e ykoysykvkgs- dkgh fBdk.kh fujh{k.k o vUo;kFkZ
,d= d:u o dkgh fBdk.kh fujh{k.k o vUo;kFkZ
osxosxGs fnys vkgsr- ekfgrhps foysk.k iq<hy
rDR;kP;k vk/kkjs dsys vkgs-
ekfgrhps foysk.k
Lkakf[;dh; i)r
i)rh
o.kZukRed
Lkk/kuk}kjs
Nk=k/;kidkaps izfrlkn
frlkndko:u izukaps
dksVdhdj.k
frlkndakps ksdMk
izek.k
vkys[k
ladfyr ekfgrhps
foysk.k
vFkZfuoZpu
fudkZ
4-4
fk{kdkaP;k
izukoyhps
mfVfugk; foysk.k %
dksVd ekad 4-1
lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiu

ek
ad
lk/ku izu
fk{kd izfrlkn
lkrR;iw.kZ loZadk
100
ewY;ekiu in~/krh
100
VDds VDds
dalkrhy vad VDdsokjh
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd ekad 4-6 vUo;s

uoksmiekoj vk/kkfjr lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiu
in~/krh jkofoyh tkrs vls 82 fk{kdkapss er vkgsvFkZfuoZpu %
lnj er gs VDdsokjhP;k ;FkkFkZrsuqlkj xzkg;
vkgs-
uoksmiekoj vk/kkfjr lkrR;iw.kZ loZadk
ewY;ekiu in~/krh jkofoyh tkrs vls funkZukl ;srsfudkZ %
;ko:u
uoksmiekoj
vk/kkfjr
lkrR;iw.kZ
loZadk ewY;ekiu in~/krh kkGsr jkcfoyh tkrs
gs
cgqrkak fk{kdkaP;k erko:u letrs-
dksVd ekad 4-2

fk{kdkaP;k izfk{k.k
ek
lk/ku izu
ad
2
kkGsr
in~/krhckcr
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
ewY;ekiu 100
fk{kdkaps 100
izfk{k.k
VDds VDds
nkZforkr-
; v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-2
vUo;s
lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiu in~/krhckcr fk{kdkaps

izfk{k.k >kysys vkgs vls fk{kdkaps er vkgsvFkZfuoZpu %
uoksiek/kkfjr
lkrR;iw.kZ
ewY;ekiu in~/krhckcrloZp kkGkae/;s

izfk{k.k >kysys vkgs
vls
loZadk
fk{kdkaps
100 VDds fk{kdkaP;k
izfrlknko:u letrsfudkZ
ewY;ekiu in~/krhckcr fk{kdkaps izfk{k.k

>kysys vkgs vls fk{kdkaps er vkgs-dksVd ekad 4-3
kklu fu.kZ;kps okpu

ek
lk/ku izu
fk{kd izfrlkn
ad
3
ewYlekiu in~/krhckcr kklu
gks;
100
ukgh
0
fu.kZ;kps okpu
100
VDds VDds
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd

uoksiek/kkfjr
lkrR;iw.kZ
ekad-4-3
vUo;s
loZadk
ewY;ekiu
in~/krhckcr kklu fu.kZ;kps okpu
>kysys vls 100
fk{kdkaps er vkgsvFkZfuoZpu % uoksiek/kkfjr lkrR;iw.kZ loZadk

ewY;ekiu in~/krhckcr kklu fu.kZ;kps okpu
kkGkae/;s >kysys vkgs
loZp
vls 100 VDds izfrlknko:u
letrsfudkZ % ewY;ekiu in~/krhckcr kklu fu.kZ;kps

okpu >kysys vls fk{kdkaps er vkgs-
dksVd ekad 4-4
l= fugk; fudky
ek
ad
lk/ku izu
fk{kd izfrlkn
kklu fu.kZ;kuqlkj
fugk; fudky i=d
gks;
l= 100
ukgh
0
100VD
ds
VDds
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&
dksVd ekad 4-4
vUo;s
ewY;ekiu in~/krhckcr kklu fu.kZ;kuqlkj l= fugk;

fudky r;kj dsyk tkrks vls 100 fk{kdkaps er vkgsvFkZfuoZpu %
kkGsr lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiukP;k kklu
fu.kZ;kuqlkj l=fugk; fudky loZp kkGkae/;s r;kj dsyk
tkrks vls 100 VDds fk{kdkaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ %&
1 kklu
fu.kZ;kuqlkj
l=fugk;
fudky
loZp
kkGkae/;s r;kj dsyk tkrks vls fk{kdkaps er vkgs-
dksVd ekad 4-5
vkdkfjd o ladfyr in~/krh

ek
lk/ku izu
fk{kd izfrlkn
ad
5
gks;
ewY;ekiukP;k kklu fu.kZ;kuqlkj 100
ukgh
0
ewY;ekiu vkdkfjd o ladfyr
100V 0
in~/krh
Dds
VDds

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad-
4-5
vUo;s
ewY;ekiukP;k kklu fu.kZ;kuqlkj ewY;ekiu vkdkfjd o

ladfyr nksu foHkkxkr dsys vkgs vls 100 fk{kdkaps
er vkgsvFkZfuoZpu %
lkrR;iw.kZ
fu.kZ;kuqlkj
loZadk
ewY;ekiu
foHkkxkr dsys vkgs vls
ewY;ekiukP;k
kklu
vkdkfjd o ladfyr nksu

100 VDds
fk{kdkaP;k
izfrlknko:u letrsfudkZ %
uoksmiek/kkfjr
fu.kZ;kuqlkj
ewY;ekiu
ewY;ekiukP;k
kklu
vkdkfjd o ladfyr
nksu
foHkkxkr dsys vkgs vls fk{kdkaps er vkgsdksVd ekad

4-6
ewY;ekiu Hkkjkak fufprh

ek
lk/ku izu
fk{kd izfrlkn
ad
gks;
5
vkdkfjd ewY;ekiu
100
ukgh
0
0
Hkkjkak fufprh
100VDds
VDds

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-6
vUo;s
vkdkfjd ewY;ekiu Hkkjkak fufprh dsyh tkrs vls 100

fk{kdkaps er vkgsvFkZfuoZpu %
vkdkfjd
ewY;ekiu
Hkkjkak
kkGkae/;s dsyh tkrs vls 100 VDds
fufprh
loZp
fk{kdkaP;k
izfrlknko:u fnlwu ;srsfudkZ %

lkrR;iw.kZ loZadk
ewY;ekiukrhy
vkdkfjd
ewY;ekiu Hkkjkak fufprh dsyh tkrs vls fk{kdkaps

er vkgsdksVd ekad 4-7

ek
lk/ku izu
fk{kd izfrlkn
ad
7
gks;
ewY;ekiu vkdkfjd vkf.k ladfyr 100
in~/krhus
ukgh
0
100V 0
Dds
VDds

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad-
4-7
vUo;s

ladfyr in~/krhus dsys tkrss vls 100 fk{kdkaps er
vkgsvFkZfuoZpu %
vkdkfjd
kkGsr
xjtsuqlkj
ladfyr
dsys
in~/krhus
tkrs
vls
ewY;ekiuloZ
100
VDds
fk{kdkaPks er vkgsfudkZ %
vkdkfjd o ladfyr in~/krhus ewY;ekiu kkGsr
dsys tkrs vls fk{kdkaPks er vkgs-
dksVd ekad 4-8
lk/ku ra=kpk okij

ek
lk/ku izu
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
ad
8
vkdkfjd ewY;ekiukr lk/ku 100
ra=kpk okij
100
VDds VDds
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %
vkdkfjd ewY;ekiukr lk/ku ra=kpk okij
djrkr vls 100 fk{kdkaps er vkgsvFkZfuoZpu %

uoksiek/kkfjr lkrR;iw.kZ loZadk
ewY;ekiu
vkdkfjd ewY;ekiuke/;s lk/ku ra=kpk okij djrkr- loZp

kkGkae/;s R;kpk vko;drsuqlkj lk/ku ra=kpk okij
dsyk tkrks vls fk{kdizfrlknko:u letrsfudkZ %
vkdkfjd ewY;ekiukr lk/ku ra=kpk okij dsyk
tkrks vls fk{kdkaps er vkgs-
dksVd ekad 4-9
lk/ku ra=s ;knh

ek
ad
1
2
3
4
5
6
7
8
lk/ku izu
fk{kd izfrlkn
gks;
nSuafnu fufj{k.k
100
100
ukgh
0
VDds
96
96
VDds
4
4
VDds
100
100
VDds
0
0
mie @ rh
VDds
98
98
VDds
2
2
izdYi
VDds
99
99
VDds
1
1
Pkkp.kh
VDds
94 94
VDds
6
6
VDds
98
VDds
2
2
98VDds
66
66
VDds
34
34
VDds
VDds
rksaMhdke
izkR;f{kd @ iz;ksx
Lok/;k; @ oxZdk;Z
brj

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd ekad
4-9
vUo;s
nSuafnu fufj{k.k djr vlY;kckcr 100 fk{kdkaps er

vkgs2 rksaMhdke ?ksr vlY;kckcr
96
fk{kdkaps er
vkgs3
kkGsr izkR;f{kd @ iz;ksx ?ksr vlY;kps 100
fk{kdkaps er vkgs4
mie @ rh kkGkae/;s ?ksr vlY;kckcr 98
fk{kdkaps er vkgs5
izdYi kkGsr ?ksr vlY;kps 99 fk{kdkaps er
vkgs6
vkgs-
pkp.kh kkGsr ?ksr vlY;kps 99 fk{kdkaps er
Lok/;k;@oxZdk;Z
kkGsr
?ksr vlY;kps
98
fk{kdkaps er vkgs8
^brj* ;k ra=kpk okij gksr vlY;kckcr 66
kkGsr fofo/k lk/ku ra=kapk okij dsyk tkrksnSuafnu
fufj{k.k
djr
vlY;kckcr
cgqrkak
fk{kdkaP;k izfrlknko:u letrs- rksaMhdke
?ksr
vlY;kckcr
fk{kdkaP;k izfrlknko:u letrs- izkR;f{kd
gh
iz;ksx
cgqrkak
kkGsr
fk{kdkaP;k izfrlknko:u letrskkGsr ?ksr vlY;kckcr
?ksr
vlY;kckcr
pkp.kh gh cgqrkak
fk{kdkaP;k izfrlknko:u letrs-
Lok/;k;@oxZdk; ?ksr vlY;kckcr
fk{kdkaP;k
izfrlknko:u letrs- brj ;k ra=kpk okij gksr vlY;kckcr

fk{kdkaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ %
nSuafnu fufj{k.k] rksaMhdke] izkR;f{kd @
iz;ksx ]mie @ rh] izdYi]pkp.kh] Lok/;k;@oxZdk;
d:u ?ksr vlY;kckcr fk{kdkaP;k er vkgs^brj* ;k ra=kpk okij gksr vlY;kckcr cgqrkak
fk{kdkaps er vkgs-
dksVd ekad 410
vkdkfjd ewY;ekiu lk/ku ra=

ek
ad
10
lk/ku izu
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
vkdkfjd ewY;ekiukr
100
fok;kuqlkj lk/ku ra=kpk
100
okij
VDds
VDds

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh

vkdkfjd ewY;ekiukr fok;kuqlkj lk/ku ra=kpk okij
kkGsr gksr vlY;kckcr 100 fk{kdkaps er vkgsvFkZfuoZpu %
vkdkfjd ewY;ekiukr fok;kuqlkj lk/ku ra=kpk

okij kkGsr gksr vlY;kckcr
100 VDds fk{kdkaP;k
izfrlknko:u letrsfudkZ %
vkdkfjd ewY;ekiukr fok;kuqlkj lk/ku ra=kpk
okij kkGsr gksr vlY;kckcr fk{kdkaps er vkgs-
dksVd ekad 4-11
fok;kuqlkj lk/ku ra=s

ek
ad
lk/ku izu
fk{kd izfrlkn
gks;
Hkkkk]xf.kr]foKku]bfrgkl]
ukgh
Hkwxksy]o baxzth
1
2
3
4
5
6
nSuafnu fufj{k.k
rksaMhdke
izkR;f{kd @ iz;ksx
mie @ rh
izdYi
Pkkp.kh
100
100
VDds
71
71
VDds
29
29
VDds
86 86
VDds
14
14
VDds
87
87
VDds
13
13
VDds
96 96
VDds
4
4
VDds
100 100
VDds
0 VDds
VDds
7
8
Lok/;k; @ oxZdk;Z
brj
84
84VDds
33
33
16
16
VDds
67
67
VDds
VDds
{k v{k &
VDdsokjh
dalkrhy vad VDdsokjh nkZforkr-

fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-11
vUo;s
nSuafnu fufj{k.k izR;sd fok;kuqlkj djr vlY;kckcr

100 fk{kdkaps er vkgs2 rksaMhdke
fok;kuqlkj
?ksr
vlY;kckcr
71
fk{kdkaps er vkgs3
kkGsr izkR;f{kd @ iz;ksx foKkuklkBh
xjtsuqlkj okij gksr vlY;kckcr 86 fk{kdkaps er vkgs-
mie @ rh fok;kuqlkj kkGkr ?ksr vlY;kckcr
87 fk{kdkaps er vkgs5
izdYi mi;ksx kkGsr d:u
?ksr vlY;kckcr 96
fk{kdkaps er vkgs6
pkp.kh okij loZp fok;kalkBh gksr vlY;kps 100
fk{kdkaps er vkgs7
Lok/;k;@oxZdk;Z kkGsr loZp fok;kalkBh ?
ksr vlY;kckcr 84 fk{kdkaps er vkgs8
kkGsr fofo/k lk/ku ra=kapk okij djr vlY;kckcr
cgqrkak fk{kd izfrlknko:u letrs- nSuafnu fufj{k.k
djr vlY;kckcr
cgqrkak
letrs- rksaMhdke
izfrlknko:u letrs-
?ksr vlY;kckcr
gh
cgqrkak
kkGsr
fk{kdkaP;k izfrlknko:u letrsvlY;kckcr
fk{kdkaP;k
izkR;f{kd @ iz;ksx gh cgqrkak
kkGsr ?ksr vlY;kckcr

pkp.kh
fk{kdkaP;k izfrlknko:u
?ksr
vlY;kckcr
Lok/;k;@oxZdk; ?ksr
brj
;k
ra=kpk okij gksr vlY;kckcr fk{kdkaP;k izfrlknko:u

letrsfudkZ %

iz;ksx ]mie @ rh] izdYi]pkp.kh]
Lok/;k;@oxZdk;Z ;k lk/ku ra=kpk okij gksr
vkY;kckcr cgqrkak fk{kdkaPks er vkgs^brj* ;k ra=kpk fok;kuqlkj okij gksr
vlY;kckcr cgqrkak fk{kdkaps er vkgsdksVd ekad 4-12
fok;kuqlkj lk/ku ra=s

ek
lk/ku izu
ad
dyk]dk;kZuqHko]kkjhfjd
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
fk{k.k
1
2
3
4
5
6
7
8
nSuafnu fufj{k.k
100
100
VDds
60
60
VDds
40
40
VDds
69 69
VDds
31
31
mie @ rh
VDds
84
84
VDds
16
16
izdYi
VDds
72 72
VDds
28
28
Pkkp.kh
VDds
82 82
VDds
18
18
VDds
72
VDds
28
28
72VDds
28
28
VDds
72
72
VDds
VDds
rksaMhdke
izkR;f{kd @ iz;ksx
Lok/;k; @ oxZdk;Z
brj

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
4-12
vUo;s
dyk]dk;kZuqHko]kkjhfjd fk{k.k ;k fok;kuqlkj lk/ku

ra=kpk okij nSuafnu fufj{k.k djr vlY;kckcr
100
fk{kdkaps er vkgs2 rksaMhdke lk/ku ra=kpk okij gksr vlY;kckcr 60

fk{kdkaps er vkgs3
izkR;f{kd @ iz;ksx lk/ku ra=kpk okij gksr
vlY;kps 69 fk{kdkaps er vkgs4
mie @ rh lk/ku ra=kpk okij gksr vlY;kckcr
izdYi lk/ku ra=kpk okij gksr vlY;kckcr
fk{kdkaps er vkgs-
72
pkp.kh okij kkGsr dsyk tkr vlY;kckcr
82
fk{kdkaps er vkgs7
Lok/;k;@oxZdk;Z
kkGsr
fnys tkr vlY;kckcr
^brj* ;k ra=kpk okij kkGsr dsyk tkr vlY;kps
28 fk{kdkaps er vkgsvFkZfuoZpu %
kkGsr dyk]dk;kZuqHko]kkjhfjd fk{k.k ;k
fok;kuqlkj lk/ku ra=kpk okij dsyk tkrks- nSuafnu
fufj{k.k] rksaMhdke] izkR;f{kd @ iz;ksx ]mie @
rh] izdYi]pkp.kh] Lok/;k;@oxZdk;Z ;k lk/ku ra=kpk
okij
gksr
vkY;kckcr
izfrlknko:u letrs-
cgqrkak
fk{kdkaP;k
^brj* ;k ra=kpk okij dsyk tkr
ulY;kps vlY;kckcr cgqrkak
fk{kdkaP;k izfrlknko:u
letrsfudkZ %
nSuafnu
fufj{k.k]
rksaMhdke] izkR;f{kd
iz;ksx ]mie @ rh] izdYi]pkp.kh] Lok/;k;@oxZdk;Z

bR;knh lk/;ku ra=kpk fok;kuqlkj dsyk tkr vlY;kckcr
cgqrkak fk{kdkaPks er vkgs^brj* ;k lk/;ku ra=kpk fok;kuqlkj gksr
ulY;kckcr cgqrkak fk{kdkaPks er vkgs-
dksVd ekad 4-13
izdYi
ek
lk/ku izu
ad
13
lkrR;iw.kZ
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
loZadk 100
ewY;ekiukuqlkj
100
fokF;kZaps izdYi
VDds
VDds

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-13
vUo;s
uoksmek/kkfjr lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiukuqlkj

fo|kF;kZaps izdYi fnys tkr v;Y;kckcr 97 fk{kdkaps
er vkgs-
vFkZfuoZpu %
kkGsr uoksmek/kkfjr lkrR;iw.kZ loZadk
ewY;ekiukuqlkj fo|kF;kZaps izdYi fnys tkr v;Y;kckcr
cgqrkak fk{kdkaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ
lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukuqlkj
fo|
kF;kZaps izdYi fnys tkr vlY;kckcr fk{kdkaps er

vkgsdksVd ekad 4-14
izdYi in~/krh
ek
lk/ku izu
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
ad
14
xVfugk;
os;fDrd
VDds
0 1000
1000
2
VDds
100
VDds
100 0
VDds

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&
1
dksVd ekad 4-14
lkrR;iw.kZ
loZadk
vUo;s uoksmek/kkfjr
ewY;ekiukuqlkj
fo|kF;kZaps
xVfugk; izdYi fnys tkr ulY;kckcr 100 fk{kdkaps er

vkgs2
oS;fDrd
izdYi
kkGsr
lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukuqlkj fnys tkr vlY;kckcr 100 fk{kdkaps

er vkgsvFkZfuoZpu %
uoksmek/kkfjr
lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukuqlkj fo|kF;kZaps xVfugk; izdYi fnys tkr

ulY;kps cgqrkak
oS;fDrd
izdYi
ewY;ekiukuqlkj
fk{kdkaP;k izfrlknko:u letrskkGsr

fnys
tkr
fk{kdkaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ
lkrR;iw.kZ
loZadk
vlY;kps
cgqrkak
xVfugk; izdYi fnys tkr ulY;kckcr
cgqrkak
fk{kdkaps er vkgs- oS;fDrd izdYi kkGsr lkrR;iw.kZ

loZadk ewY;ekiukuqlkj fnys tkr vlY;kckcr cgqrkak
fk{kdkaps er vkgs
dksVd ekad 4-15
vkdkfjd ewY;ekiu pkp.kh

ek
lk/ku izu
ad
15
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
vkdkfjd ewY;ekiukr
100
NksV;k dkyko/khr
100
0 VDdk
pkp.kh
VDds

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh

vkdkfjd ewY;ekiukr NksV;k dkyko/khr pkp.kh ?
ksryh tkr vlY;kckcr 100 fk{kdkaps er vkgsvFkZfuoZpu
uoksiek/kkfjr
lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukr vkdkfjd ewY;ekiukr NksV;k dkyko/khr

pkp.kh ?ksryh tkr vlY;kckcr fk{kdkaP;k izfrlknko:u
letrsfudkZ %
vkdkfjd ewY;ekiukr NksV;k dkyko/khr pkp.kh
?ksryh tkr vlY;kckcr fk{kdkaps er vkgsdksVd ekad 4-16
pkp.kh xq.k
ek
lk/ku izu
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
ad
16
10 xq.k
81
15 xq.k
VDds
VDds
20 xq.k
82
18
82VDds
VDds
100
2
3
VDds
81 19
VDds
19
18
100

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-16
vUo;s
vkdkfjd ewY;ekiu pkp.kh 10 xq.kkaph ?ksr vlY;kckcr

15
xq.kkaph
pkp.kh
kkGsr
vkdkfjd
ewY;ekiukr vlY;kckcr 82 fk{kdkaps er vkgs3
20 xq.kkaph pkp.kh kkGsr vkdkfjd ewY;ekiukr
vlY;kckcr 0 fk{kdkaps er vkgsvFkZfuoZpu %

10 xq.kkaph kkGkae/;s
pkp.kh ?ksryh tkr vlY;kckcr 81
izfrlknko:u letrs-
vkdkfjd ewY;ekiu
VDds fk{kdkaP;k
15 xq.kkaph pkp.kh ?ksryh tkr
vlY;kckcr 82 VDds fk{kdkaP;k izfrlknko:u letrs- 20

xq.kkaph pkp.kh ?ksryh tkr ulY;kckcr fk{kdkaP;k
izfrlknko:u letrs-
fudkZ %
vkdkfjd ewY;ekiukr 10 vkf.k 15 xq.kkaph
pkp.kh?ksr vlY;kckcr
vkgs-
20 xq.kkaph
cgqrkak
fk{kdkaps
er
pkp.kh ?ksryh tkr ulY;kckcr
cgqrkak fk{kdkaps er vkgs-
dksVd ekad 4-17
pkp.kh izdkj
ek
lk/ku izu
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
ad
17
iqLrdklg pkp.kh
100
iqLrdkfkok;
VDds
0VDds
pkp.kh
100
0VDds
VDds
100 0
100

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-17
vUo;s
NksV;k dkyko/khph pkp.kh iqLrdklg ?ksryh tkr

vlY;kckcr 100 fk{kdkaps er vkgs2
NksV;k dkyko/khph pkp.kh iqLrdkfkok;
ksryh tkr ulY;kckcr 100 fk{kdkaps er vkgsvFkZ fuoZpu %

lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiukr nksu izdkjph
pkp.kh ?ksryh tkrs-
iqLrdklg ?ksryh tkr vlY;kckcr
100 izfrlknko:u letrs-
iqLrdkfkok;
?ksryh
tkr
ulY;kckcr 100 izfrlknko:u letrs-fudkZ %

kkGsr
vkdkfjd
ewY;ekiukr
NksV;k
dkyko/khph pkp.kh iqLrdklg ?ksryh tkr vlY;kckcr

cgqrkak fk{kdkaps er vkgs- iqLrdkfkok; ?ksryh
tkr ulY;kckcr cgqrkak fk{kdkaps er vkgsdksVd ekad 4-18
ladfyr Hkkjkak fufprh

ek
lk/ku izu
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
ad
18
ladfyr Hkkjkak
100
fufprh
VDds
100 0
0VDds

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd ekad 4-18 vUo;s ladfyr

Hkkjkak fufprh dsyh tkr vlY;kps 100 fk{kdkaps
er vkgsvFkZfuoZpu
lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiukrhy ladfyr

Hkkjkak fufprh dsyh tkr vlY;kps 100 VDds
fk{kdkaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ %
ladfyr Hkkjkak fufprh dsyh tkr vlY;kps
fk{kdkaps er vkgsdksVd ekad 4-19
izu if=dk
ek
lk/ku izu
ad
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
18
ladfyr
ewY;ekiukr 96
izuif=dk Lor% r;kj djrkr- 96

VDds
4
4
VDds

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh

ewY;ekiukr izuif=dk Lor% r;kj djr vlY;kckcr 96
fk{kdkaps er vkgs-
ulY;kckcr 4
fk{kdkaps er
vkgsvFkZfuoZpu %
lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukrhy
ladfyr
ewY;ekiukr izuif=dk Lor% r;kj djr vlY;kckcr 96

VDds fk{kd izfrlknko:u letrs- r;kj djr vlY;kckcr 4
VDds fk{kd izfrlknko:u letrsfudkZ %
ladfyr ewY;ekiukr izuif=dk Lor% r;kj djr
vlY;kckcr cgqrkak fk{kdkaps er vkgsdksVd ekad 4-20
Hkkjkak fufprh
ek
lk/ku izu
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
ad
18
ladfyr
ewY;ekiukph 100
Hkkjkak fufprh dk<.ks
100
VDds
VDds

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh

ewY;ekiukph Hkkjkak fufprh
dsyh tkr vlY;kckcr

lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukrhy
ewY;ekiukph Hkkjkak fufprh
dsyh tkr vlY;kckcr
100 VDds fk{kd izfrlknko:u letrsfudkZ %
ladfyr
ladfyr ewY;ekiukph Hkkjkak fufprh
dsyh
tkr vlY;kckcr loZp fk{kdkaps er vkgsdksVd ekad 421
Hkkjkak fufprh ekfgrh

ek
lk/ku izu
ad
21
ladfyr
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
ewY;ekiukph 100
Hkkjkak fufprh
izek.ks
ekfgrh 100
VDds
VDdk

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh

ewY;ekiukph Hkkjkak fufprh ekfgrh izek.ks gksr
vlY;kckcr 100 fk{kdkaps er vkgsvFkZfuoZpu %
lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukrhy
ladfyr
ewY;ekiukph Hkkjkak fufprh ekfgrh izek.ks dk<yh

tkr vlY;kckcr 100 VDds fk{kd izfrlknko:u letrsfudkZ %
ekfgrh
izek.ks gksr vlY;kckcr loZp fk{kdkaps er vkgsdksVd ekad 4-22
l=fugk; Js.kh
ek
ad
22
lk/ku izu
vkdkfjd
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
ladfyr 100
eqY;ekiukrhy xq.k feGwu 100
l=fugk; Js.kh
VDds
VDds

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-22
vUo;s
vkdkfjd o ladfyr eqY;ekiukrhy xq.k feGwu l=fugk;

Js.kh fnyh tkr vlY;kckcr 100 fk{kdkaps er vkgs
vFkZfuoZpu %
lkrR;iw.kZ loZadk ewY; vkdkfjd o ladfyr
eqY;ekiukrhy xq.k feGwu
l=fugk; Js.kh fnyh
tkr
vlY;kckcr 100 VDds fk{kd izfrlknko:u letrsfudkZ %

vkdkfjd o ladfyr eqY;ekiukrhy xq.k feGwu
l=fugk; Js.kh fnyh tkr vlY;kckcr fk{kdkaps er vkgs
dksVd ekad 4-23
leL;k
ek
lk/ku izu
ad
23
lkrR;iw.kZ
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
loZadk 100
ewY;ekiukr leL;k ;srkr
100
VDds
VDds

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-23
lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiukr leL;k ;sr
vUo;s
vlY;kckcr

lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukr
leL;k
;sr
vlY;kckcr 100 VDds fk{kdkaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ %

lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukr
leL;k
vlY;kckcr fk{kdkaps er vkgsdksVd ekad 4-24
fudkZ ekaM.kh ckcr ekxZnkZu
;sr
ek
lk/ku izu
fk{kd izfrlkn
ad
dyk]dk;kZuqHko]kkjhfjd
gks;
ukgh
fk{k.k
Ikzfk{k.kkrhy
ekxZnkZu
ewY;ekiu uksan oghr
leL;k
fo|kF;kZauk
fok;fugk; izdYi
fok;fugk; lk/kura=
37
brj ;k lk/kura=k ckcr
VDds
37 37
VDds
63
63
VDds
37
VDds
63
63
37VDds
VDds
26
26
74
VDds
46
VDds
54
46VDds
26 26
vfrfhDr
iwjd
ekxZnkZukckcr
nSuafnu fufj{k.kkckcr
45
54
VDds
74
VDds
37
74
74
VDds
63
55
63
55
45VDds
33 33
VDds
67
67
Lkadfyr Js.khckcr
VDds
40 40
VDds
60
60
VDds
10
Lkrr
VDds
61 61
11
kF;kZackcr
iqLrdkfkok;
8
9
,dw.k Js.khckcr
xSjgtj
pkp.khP;k
fo|
VDds
35 35
izuif=ds
VDds
39
39VDds
65
65
VDds
ckcr
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd ekad 4-24
vUo;s izdYi
dk;kZrwu vkysys fudkZ dls ekaMkos g;k ckcr

fk{kd fo|kF;kZauk ekxZnkZu djrkr vls 99 VDds
fk{kdkaps er vkgs2
izdYi dk;kZrwu vkysys fudkZ dls ekaMkos
g;k ckcr fk{kd fo|kF;kZauk ekxZnkZu djr ukgh vls

1 VDdk fk{kdkaps er vkgsvFkZfuoZpu %
izdYi dk;Z iw.kZ >kY;koj izdYikrwu dk; letys\
Eg.kts fudkZ ekaM.ks xjtsps vlrs-
fudkZ dls
ekaMrkr ;k lanHkkZr fk{kd fo|kF;kZauk ekxZnkZu

djrkr vls cgqrkak fk{kdkaP;k izfrlknko:u letrs-
vYi izek.kkrhy fk{kd gs izdYi dk;kZrwu

vkysys fudkZ dls ekaMkos ;k ckcr ekxZnkZu djr
ukgh vls fk{kd izfrlknko:u letrslnj er gs VDdsokjhP;k ;FkkFkZrsuqlkj xzkg;
vkgsfudkZ %
izdYidk;kZrwu vkysys fudkZ dls ekaMkos
g;k ckcr cgqrkak fk{kd fo|kF;kZauk ekxZnkZu
djrkrdksVd ekad 4-25
izdYIkP;k mi;qDrrs ckcr ekxZnkZu

ek
lk/ku izu
ad
25
izdYIkP;k
kF;kZauk
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
mi;qDrrs
letkowu 100
ns.;klkBh ekxZnkZu
nkZforkr-
fo| 100
0
0
VDds VDds
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-25
vUo;s
izdYIkkPkh mi;qDrrk fo|kF;kZauk letkowu ns.;klkBh

ekxZnkZu fk{kd djrkr vls 100 VDds fk{kdkaps er
vkgsvFkZfuoZpu %
lnj er gs VDdsokjhP;k ;FkkFkZrsuqlkj xzkg;
vkgsmie dk
djrks\
dk;Ze dj.;kpk msk dk;
vkgs\ ;k ckcr fk{kdkauk ekfgrh vlrsp-
mi;qDrrk
ulsy rj vkk izdkjps dk;Ze] mie ] izdYi ;kaps

vk;kstu
dsys
tkr
ukgh-
Eg.kwup
fo|kF;kZauk
mi;qDrsckcrps egRo fk{kdkauk letkowu lkaxkos

ykxrs- R;kpizek.ks izdYikph mi;qDrrk fo|kF;kZauk
letkowu ns.;klkBh ekxZnkZu loZp fk{kd djrkr vls
fudkZ %
izdYikph
mi;qDrrk
fo|kF;kZauk
letkowu
ns.;klkBh ekxZnkZu loZp fk{kd djrkr

dksVd ekad 4-26
mfVkaP;k lk/;rs ckcr ekxZnkZu

ek
lk/ku izu
ad
26
mfVs
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
lk/;
gks.;klkBh 100
iz;Ru
100
0
0
VDds VDds
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-26
vUo;s
izdYIkkPkh mfVs lk/; gks.;klkBh fk{kd iz;Ru djrkr

vls 100 VDds fk{kdkaps er vkgsvFkZfuoZpu %
,[kknk dk;Ze fdaok mie dj.;kekxs mfV gs

Bjysys vlrs- T;k dk;Zekr fdaok miekr mfV ulrs
vls dk;Ze fujFkZd letys tkrkr- vH;klekrwu ns[khy
mfV lk/k.;kpk iz;Ru dsysyk vlrks- R;kpizek.ks izdYi
dk;kZph mfVs izFker% fk{kd Bjorkr
iz;Ru dsys tkrkr-
o R;klkBh
izdYikrwu mfVs lk/; gks.;klkBh
iz;Ru loZp fk{kd djrkr gs fk{kd izfrlknko:u letrslnj er gs VDdsokjhP;k ;FkkFkZrsuqlkj xzkg;
vkgsfudkZ %
izdYikph mfVs lk/; gks.;klkBh
loZp fk{kd
iz;Ru djrkrdksVd ekad 4-27
lgdkjh fk{kdkaph enr

ek
lk/ku izu
ad
27
izdYiklkBh
fk{kdkaph enr
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
lgdkjh 98
98
VDds
VDds

{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-27
vUo;s
izdYiklkBh lgdkjh fk{kd enr djrkr vls 98 VDds

fk{kdkaps er vkgs2
izdYiklkBh lgdkjh fk{kd enr djr ukgh vls 2
VDds fk{kdkaps er vkgsvFkZfuoZpu %

izdYidk;Z
vlks
fdaok
kkys;
Lrjkojhy
dks.krkgh mie vlks R;k dfjrk lgdkjh fk{kd o

eq[;k/;kid ;kaP;k lgdk;kZph xjt vlrs-
R;kfkok;
dk;Zekps fdaok miekps mfV lk/; gks kdr

ukghenr
izdYi dk;kZlkBh ns[khy lgdkjh fk{kdkaph

?ksryh
tkrs-
vls
cgqrkak
fk{kdkaP;k
izfrlknko:u fnlrs- vYi izek.kkrhy fk{kd gs izdYiklkBh
lgdkjh
fk{kdkaph
izfrlknko:u
enr
?ksr
lnj
er
letrs-
ukgh
gs
gs
fk{kd
VDdsokjhP;k
;FkkFkZrsuqlkj xzkg; vkgsfudkZ %

izdYi
dk;kZdfjrk
lgdkjh
fk{kdkaph
enr
cgqrkak fk{kd ?ksrkr-
4-6 mfVfugk; fudkZ %

*
;ko:u uoksmiekoj vk/kkfjr lkrR;iw.kZ loZadk

ewY;ekiu
in~/krh
kkGsr
jkcfoyh
tkrs
gs
cgqrkak fk{kdkaP;k erko:u letrs-
ewY;ekiu in~/krhckcr fk{kdkaps izfk{k.k

>kysys vkgs vls fk{kdkaps er vkgs-
ewY;ekiu
in~/krhckcr
kklu
fu.kZ;kps
okpu
>kysys vls fk{kdkaps er vkgs-
kklu fu.kZ;kuqlkj l=fugk; fudky loZp kkGkae/;s

r;kj dsyk tkrks vls fk{kdkaps er vkgs-
uoksmiek/kkfjr ewY;ekiukP;k kklu fu.kZ;kuqlkj

ewY;ekiu vkdkfjd o ladfyr nksu foHkkxkr dsys
vkgs vls fk{kdkaps er vkgs-
lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiu
Hkkjkak
ewY;ekiukrhy
fufprh
dsyh
vkdkfjd
tkrs
vls
fk{kdkaps er vkgs-
vkdkfjd o ladfyr in~/krhus ewY;ekiu kkGsr dsys

tkrs vls fk{kdkaPks er vkgs-
vkdkfjd ewY;ekiukr lk/ku ra=kpk okij dsyk tkrks
vls fk{kdkaps er vkgs-
nSuafnu fufj{k.k] rksaMhdke] izkR;f{kd @ iz;ksx

]mie @ rh] izdYi]pkp.kh] Lok/;k;@oxZdk; d:u
?ksr vlY;kckcr fk{kdkaP;k er vkgs^brj* ;k ra=kpk okij gksr vlY;kckcr cgqrkak
fk{kdkaps er vkgs-
vkdkfjd ewY;ekiukr fok;kuqlkj lk/ku ra=kpk okij

kkGsr gksr vlY;kckcr fk{kdkaps er vkgs-

]mie @ rh] izdYi]pkp.kh] Lok/;k;@oxZdk;Z ;k
lk/ku ra=kpk okij gksr vkY;kckcr cgqrkak
fk{kdkaPks er vkgs^brj* ;k ra=kpk fok;kuqlkj okij gksr vlY;kckcr

]mie @ rh]
bR;knh
lk/;ku
izdYi]pkp.kh] Lok/;k;@oxZdk;Z
ra=kpk
fok;kuqlkj
dsyk
vlY;kckcr cgqrkak fk{kdkaPks er vkgs-
tkr
^brj*
;k
lk/;ku
ra=kpk
fok;kuqlkj
gksr
ulY;kckcr cgqrkak fk{kdkaPks er vkgs-
lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiukuqlkj fo|kF;kZaps

izdYi fnys tkr vlY;kckcr fk{kdkaps er vkgs-
xVfugk; izdYi fnys tkr ulY;kckcr

fk{kdkaps er vkgslkrR;iw.kZ
loZadk
cgqrkak
oS;fDrd izdYi kkGsr
ewY;ekiukuqlkj
fnys
tkr
vlY;kckcr cgqrkak fk{kdkaps er vkgs
*
*
vkdkfjd ewY;ekiukr NksV;k dkyko/khr pkp.kh ?

ksryh tkr vlY;kckcr fk{kdkaps er vkgsvkdkfjd ewY;ekiukr 10 vkf.k 15 xq.kkaph
pkp.kh?ksr vlY;kckcr
cgqrkak
fk{kdkaps
er
vkgs- 20 xq.kkaph pkp.kh ?ksryh tkr ulY;kckcr

kkGsr vkdkfjd ewY;ekiukr NksV;k dkyko/khph

pkp.kh iqLrdklg ?ksryh tkr
vlY;kckcr cgqrkak fk{kdkaps er vkgsiqLrdkfkok; ?ksryh tkr
ulY;kckcr cgqrkak fk{kdkaps er vkgs* ladfyr Hkkjkak fufprh dsyh tkr vlY;kps
fk{kdkaps er vkgs
* ladfyr ewY;ekiukr izuif=dk Lor% r;kj djr
vlY;kckcr cgqrkak
fk{kdkaps er vkgs-
dsyh tkr
vlY;kckcr loZp
fk{kdkaps er vkgs-
ekfgrh
izek.ks gksr vlY;kckcr loZp

fk{kdkaps er vkgs-
vkdkfjd
ladfyr
eqY;ekiukrhy
xq.k
feGwu
l=fugk; Js.kh fnyh tkr

vlY;kckcr fk{kdkaps er vkgs
lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukr
leL;k
;sr
vlY;kckcr fk{kdkaps er vkgs-
4-5 fk{kdkaP;k
izukoyhps
foysk.k %
dksVd ekad 4-1
mfVfugk;
ewY;ekiu
ek
lk/ku izu
ad
1
kklu
fo|kFkhZ izfrlkn
gks;
ukgh
fu.kZ;kuqlkj 100
ewY;ekiu
100
VDds VDds
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-5-1
vUo;s
lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiukr kklu fu.kZ;kuqlkj

ewY;ekiu dsys tkrs vlY;kckcr 100
fo|kF;kZaps er
vkgsvFkZfuoZpu %
lkrR;iw.kZ
loZadk
fu.kZ;kuqlkj R;kaps ewY;ekiu
ewY;ekiukr
dsys tkrs vlY;kps
100 VDds fo|kF;kZaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ %
kklu
lkrR;iw.kZ
loZadk
fu.kZ;kuqlkj ewY;ekiu
ewY;ekiukr
kklu
dsys tkrs vlY;kckcr
fo|
kF;kZaps er vkgsdksVd ekad 4-5-1
l=fugk; fudky
ek
lk/ku izu
fo|kFkhZ izfrlkn
gks;
ukgh
ad
2
ewYlekiukizek.ks
l=fugk; 100
fudky
100
VDds VDds
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd

lkrR;iw.kZ
loZadk
l=fugk; fudky
ewY;ekiukr
4-5-1
vUo;s
ewY;ekiukizek.ks
fnys tkr vlY;kckcr
kF;kZaps er vkgsvFkZfuoZpu %
ekad
100
fo|
lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukizek.ks l=fugk; fudky
ewY;ekiukr
fnys tkr vlY;kckcr
100 VDds fo|kF;kZaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ %

ewY;ekiukizek.ks l=fugk; fudky
fnys
tkr
vlY;kckcr fo|kF;kZaps er vkgsdksVd ekad 4-5-3

ek
lk/ku izu
fo|kFkhZ izfrlkn
ad
3
gks;
ewY;ekiu vkdkfjd vkf.k ladfyr 100
in~/krhus
ukgh
0
100V 0
Dds
VDds

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad-
4-7
vUo;s

ladfyr in~/krhus dsys tkrss vls 100 fo|kF;kZaps er
vkgsvFkZfuoZpu %
vkdkfjd
kkGsr
xjtsuqlkj
ladfyr
dsys
in~/krhus
tkrs
vls
ewY;ekiuloZ
100
VDds
fk{kdkaPks er vkgsfudkZ %
vkdkfjd o ladfyr in~/krhus ewY;ekiu kkGsr
dsys tkrs vls fk{kdkaPks er vkgs-
dksVd ekad 4-5-4
lk/ku ra=kpk okij

ek
lk/ku izu
fo|kFkhZ izfrlkn
gks;
ukgh
ad
4
vkdkfjd ewY;ekiukr lk/ku 100
ra=kpk okij
100
VDds VDds
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %
vkdkfjd ewY;ekiukr lk/ku ra=kpk okij
djrkr vls 100 fo|kF;kZaps er vkgsvFkZfuoZpu %

uoksiek/kkfjr lkrR;iw.kZ loZadk
ewY;ekiu
vkdkfjd ewY;ekiuke/;s lk/ku ra=kpk okij dsyk tkrks

vls fo|kF;kZaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ %
vkdkfjd ewY;ekiukr lk/ku ra=kpk okij dsyk
tkrks vls fo|kF;kZaps er vkgs-
dksVd ekad 4-5-5
lk/ku ra=s ;knh

ek
ad
1
2
3
4
5
6
7
8
lk/ku izu
fo|kFkhZ izfrlkn
gks;
nSuafnu fufj{k.k
100
100
ukgh
0
VDds
96
96
VDds
4
4
VDds
100
100
VDds
0
0
mie @ rh
VDds
98
98
VDds
2
2
izdYi
VDds
99
99
VDds
1
1
Pkkp.kh
VDds
94 94
VDds
6
6
VDds
98
VDds
2
2
98VDds
66
66
VDds
34
34
VDds
VDds
rksaMhdke
izkR;f{kd @ iz;ksx
Lok/;k; @ oxZdk;Z
brj

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
4-9
vUo;s
nSuafnu fufj{k.k djr vlY;kckcr 100 fk{kdkaps er

vkgs2 rksaMhdke ?ksr vlY;kckcr
96
fo|kF;kZaps er
vkgs3
kkGsr izkR;f{kd @ iz;ksx ?ksr vlY;kps 100
fo|kF;kZaps er vkgs4
mie @ rh kkGkae/;s ?ksr vlY;kckcr 98 fo|
kF;kZaps er vkgs5
izdYi kkGsr ?ksr vlY;kps 99 fo|kF;kZaps er
vkgs6
pkp.kh kkGsr ?ksr vlY;kps 99 fo|kF;kZaps
er vkgs-
Lok/;k;@oxZdk;Z kkGsr ?ksr vlY;kps 98 fo|
kF;kZaps er vkgs8
fo|
kkGsr fofo/k lk/ku ra=kapk okij dsyk tkrksnSuafnu fufj{k.k djr vlY;kckcr
letrs-
cgqrkak
rksaMhdke
fo|
kF;kZaP;k
izfrlknko:u
vlY;kckcr
fo|kF;kZaP;k izfrlknko:u letrs- izkR;f{kd
@ iz;ksx gh cgqrkak kkGsr ?ksr vlY;kckcr

kF;kZaP;k izfrlknko:u letrskkGsr ?ksr vlY;kckcr
letrs-
?ksr
fo|
pkp.kh gh cgqrkak
fo|kF;kZaP;k izfrlknko:u
Lok/;k;@oxZdk; ?ksr vlY;kckcr
fo|
kF;kZaP;k izfrlknko:u letrs- brj ;k ra=kpk okij gksr

vlY;kckcr fo|kF;kZaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ %
iz;ksx ]mie @ rh] izdYi]pkp.kh] Lok/;k;@oxZdk;
d:u ?ksr vlY;kckcr
fo|kF;kZaP;k er vkgs-
^brj* ;k ra=kpk okij gksr vlY;kckcr cgqrkak

fo|kF;kZaps er vkgs-
dksVd ekad 4-5-6
izdYi
ek
lk/ku izu
ad
6
lkrR;iw.kZ
fo|kFkhZ izfrlkn
gks;
ukgh
loZadk 100
ewY;ekiukuqlkj izdYi
fnyk tkrks
100
VDds VDds
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-5-6
vUo;s
uoksmek/kkfjr lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiukuqlkj

izdYi fnys tkr vlY;kckcr 100 fo|kF;kZaps er vkgsvFkZfuoZpu %

ewY;ekiukuqlkj izdYi fnys tkr v;Y;kckcr cgqrkak fo|
kF;kZaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ
lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiukuqlkj izdYi fnys

tkr vlY;kckcr fo|kF;kZaps er vkgsdksVd ekad 4-5-7
izdYi Lo:i
ek
lk/ku izu
fo|kFkhZ izfrlkn
gks;
ukgh
ad
7 xVfugk;
VDds
os;fDrd
0 1000
1000
2
VDds
100
VDds
100 0
VDds

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&
1
dksVd ekad 4-14
vUo;s uoksmek/kkfjr
lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiukuqlkj xVfugk; izdYi

fnys tkr ulY;kckcr 100 fo|kF;kZaps er vkgs2
oS;fDrd
izdYi
kkGsr
lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukuqlkj fnys tkr vlY;kckcr 100 fo|kF;kZaps

er vkgsvFkZfuoZpu %
uoksmek/kkfjr
ewY;ekiukuqlkj
cgqrkak
xVfugk;
lkrR;iw.kZ
izdYi
fnys
loZadk
tkr
ulY;kps
fo|kF;kZaP;k izfrlknko:u letrs-
oS;fDrd
izdYi kkGsr lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiukuqlkj fnys

tkr vlY;kps cgqrkak fo|kF;kZaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ
xVfugk; izdYi fnys tkr ulY;kckcr cgqrkak fo|

kF;kZaPks er vkgs- oS;fDrd izdYi kkGsr lkrR;iw.kZ
loZadk ewY;ekiukuqlkj fnys tkr vlY;kckcr cgqrkak

fo|kF;kZaps er vkgs
dksVd ekad 4-5-8
izdYi&fk{kd lgdk;Z
ek
lk/ku izu
fo|kFkhZ izfrlkn
gks;
ukgh
ad
8
izdYi dk;Z dj.;klkBh fk{kd 100
lgdk;Z
100
VDds VDds
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-5-6
vUo;s
ewY;ekiukr izdYi dk;Z dj.;klkBh fk{kd lgdk;Z djrkr

vls 100 fo|kF;kZaps er vkgsvFkZfuoZpu %
uoksmek/kkfjr
lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukr izdYi dk;Z dj.;klkBh fk{kd lgdk;Z djrkr

vls 100 VDds fo|kF;kZaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ
ewY;ekiukr izdYi dk;Z dj.;klkBh fk{kd lgdk;Z

djrkr vls cgqrkak fo|kF;kZaps er vkgs-
dksVd ekad 4-5-9
pkp.kh
ek
lk/ku izu
ad
9
vkdkfjd
pkp.khs
fo|kFkhZ izfrlkn
gks;
ukgh
ewY;ekiukr 100
100
0
0
VDds VDds
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd

vkdkfjd
ekad
ewY;ekiukr pkp.khs
4-5-9
vUo;s
?ksryh tkr vlY;kckcr
100 fo|kF;kZaps er vkgsvFkZfuoZpu %

uoksmek/kkfjr
lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukr vkdkfjd ewY;ekiukr pkp.khs ?ksryh tkr

vlY;kckcr 100 VDdss fo|kF;kZaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ
vkdkfjd
ewY;ekiukr pkp.khs
?ksryh tkr
vlY;kckcr fo|kF;kZaps er vkgsdksVd ekad 4-5-10
pkp.kh Lo:i
ek
lk/ku izu
fk{kd izfrlkn
gks;
ukgh
ad
10
iqLrdklg pkp.kh
100
iqLrdkfkok;
VDds
0VDds
pkp.kh
100
0VDds
VDds
100 0
100

nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-17
vUo;s
pkp.khps Lo:i iqLrdklg ?ksryh tkr vlY;kckcr 100 fo|

kF;kZaps er vkgs2
pkp.khps Lo:Ik iqLrdkfkok;
?ksryh tkr
ulY;kckcr 100 fk{kdkaps er vkgsvFkZ fuoZpu %

uoksmek/kkfjr
ewY;ekiukr pkkp.khps Lo:i
lkrR;iw.kZ
iqLrdklg ?ksryh tkr
vlY;kckcr 100 izfrlknko:u letrspkkp.khps Lo:i
loZadk
ewY;ekiukr
iqLrdkfkok; ?ksryh tkr ulY;kckcr
100 izfrlknko:u letrs-fudkZ %

lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiukr pkp.khps Lo:i
iqLrdklg ?ksryh tkr vlY;kckcr cgqrkak fo|kF;kZaps
er vkgs- iqLrdkfkok; ?ksryh tkr ulY;kckcr cgqrkak
fo|kF;kZaps er vkgs-
dksVd ekad 45-11
l= pkp.kh
ek
lk/ku izu
ad
11
fo|kFkhZ izfrlkn
gks;
ukgh
izR;sd l=kkr pkp.kh
100
100
VDds VDds
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd

ewY;ekiukr
izR;sd
l=kkr
ekad
pkp.kh
vlY;kckcr 100 fo|kF;kZaps er vkgsvFkZfuoZpu %
4-5-11
vUo;s
?ksryh
tkrs
uoksmek/kkfjr
lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukuqlkj izR;sd l=kkr pkp.kh ?ksryh
tkrs
vlY;kckcr 100 fo|kF;kZaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ
ewY;ekiukr izR;sd l=kkr pkp.kh ?ksryh tkrs

vlY;kckcr fo|kF;kZaps er vkgsdksVd ekad 45-12
^brj* lk/ku ra=

ek
lk/ku izu
ad
12
ewY;ekiukr
ra=kpk okij
fo|kFkhZ izfrlkn
gks;
ukgh
^brj*
lk/ku 100
100
0
0
VDds VDds
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-5-12
ewY;ekiukr ^brj* lk/ku ra=kpk okij djhr
vUo;s
vlY;kckcr

ewY;ekiukr ^brj*
lgv/;k;h o
Lo;aewY;ekiu lk/ku ra=kpk okij djhr
vlY;kckcr
cgqrkak fo|kF;kZaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ
ewY;ekiukr ^brj* lk/ku ra=kpk okij djhr

vlY;kckcr cgqrkak fo|kF;kZaps er vkgsdksVd ekad 4-5-13
fodkl
ek
lk/ku izu
fo|kFkhZ izfrlkn
gks;
ukgh
ad
13
vkdkfjd ewY;ekiukr fodkl
100
100
VDds VDds
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-5-13
vUo;s
lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiur vkdkfjd ewY;ekiukr

fodkl gksr vlY;kckcr 100 fo|kF;kZaps er vkgsvFkZfuoZpu %
lkrR;iw.kZ
ewY;ekiukr
fodkl
loZadk
ewY;ekiur
gksr vlY;kckcr
vkdkfjd
100 VDds
fo|
vlY;kckcr
fo|
ewY;ekiukr
fodkl
kF;kZaP;k izfrlknko:u letrs-
gksr
dksVd ekad 45-14
ys[kh o rksaMh ijh{kk

ek
lk/ku izu
ad
14
Lkadfyr
fo|kFkhZ izfrlkn
gks;
ukgh
ewY;ekiu
djhr 100
vlrkauk ys[kh o rksaMh 100

ijh{kkapk lekosk
VDds VDds
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-5-14
vUo;s
Lkadfyr ewY;ekiu djhr vlrkauk ys[kh o rksaMh

ijh{kkapk lekosk dsys tkr vlY;kckcr
100
fo|
uoksmek/kkfjr
lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukr Lkadfyr ewY;ekiu djhr vlrkauk ys[kh o

rksaMh ijh{kkapk lekosk dsys tkr vlY;kckcr 100
VDds fo|kF;kZaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ
Lkadfyr
rksaMh
ewY;ekiu
ijh{kkapk
djhr
lekosk
vlrkauk
dsys
tkr
ys[kh
vlY;kckcr
cgqrkak fo|kF;kZaps er vkgsdksVd ekad 45-15
ys[kh mRrj if=dk

ek
lk/ku izu
fo|kFkhZ izfrlkn
gks;
ukgh
ad
15
Ys[kh ijh{ksP;k mRrjif=dk 100
igk;yk feGrkr
100
VDds VDds
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd ekad 4-5-6 vUo;s ladfyr

ewY;ekiukrhy
Yks[kh ijh{ksP;k mRrjif=dk igk;yk
feGr vlY;kckcr 100 fo|kF;kZaps er vkgsvFkZfuoZpu %

uoksmek/kkfjr
lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukrhy Yks[kh ijh{ksP;k mRrjif=dk igk;yk

feGr vlY;kckcr
100 VDds fo|kF;kZaP;k izfrlknko:u
letrsfudkZ
ladfyr
ewY;ekiukrhy
Yks[kh
mRrjif=dk igk;yk feGr vlY;kckcr
ijh{ksP;k
fo|kF;kZaps er
vkgsdksVd ekad
4-5-16
brj fo|kFkhZ & mRrjif=dk
ek
lk/ku izu
ad
16
brj
fo|kF;kZaP;k
fo|kFkhZ izfrlkn
gks;
ukgh
ys[kh 100
mRrj if=dk igk;yk feGrkr
100
0
0
VDds VDds
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd ekad 4-5-6 vUo;s ys[kh

mRrj if=dk brj fo|kF;kZaP;k gh igk;yk feGr vlY;kckcr
ewY;ekiukrhy ys[kh mRrj if=dk brj fo|kF;kZaP;k gh
igk;yk feGr vlY;kckcr
izfrlknko:u letrsfudkZ
100 VDds fo|kF;kZaP;k
lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiukrhy ys[kh mRrj

if=dk brj fo|kF;kZaP;k gh igk;yk feGr vlY;kckcr fo|
kF;kZaps er vkgsdksVd ekad 4-5-17
fo|kFkhZ vuqifLFkr
ek
lk/ku izu
fo|kFkhZ izfrlkn
gks;
ukgh
ad
17
fo|kFkhZ vuqifLFkr vlsy rj 100
mifLFkr >kY;koj ewY;ekiu
100
VDds VDds
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd ekad 4-5-6
vUo;s fo|
kFkhZ vuqifLFkr vlsy rj mifLFkr >kY;koj ewY;ekiu

djr vlY;kckcr 100 fo|kF;kZaps er vkgsvFkZfuoZpu %
uoksmek/kkfjr
ewY;ekiukr
fo|kFkhZ
lkrR;iw.kZ
vuqifLFkr
vlsy
>kY;koj ewY;ekiu djr vlY;kckcr
100
loZadk
rj
mifLFkr
VDds fo|
ewY;ekiu djhr vlrkauk
fo|kFkhZ vuqifLFkr
vlsy rj mifLFkr >kY;koj ewY;ekiu djr vlY;kckcr
fo|
kF;kZaps er vkgs-
dksVd ekad 4-5-18
xjtsizek.ks osG
ek
lk/ku izu
fo|kFkhZ izfrlkn
gks;
ukgh
ad
18
Lkadfyr ewY;ekiu djrkauk 100
xjtsizek.ks osG
100
VDds VDds
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-5-6
vUo;s
Lkadfyr ewY;ekiu djrkauk xjtsizek.ks osG fnyk tkr

vlY;kckcr 100 fo|kF;kZaps er vkgsvFkZfuoZpu %
uoksmek/kkfjr lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiu
djhr vlrkauk xjtsizek.ks osG fnyk tkr vlY;kckcr 100
VDds fo|kF;kZaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ
Lkadfyr ewY;ekiu djrkauk xjtsizek.ks osG

fnyk tkr vlY;kckcr fo|kF;kZaps er vkgs-
dksVd ekad 4-5-19
vfrfjDr iwjd ekxZnkZu

ek
ad
lk/ku izu
fo|kFkhZ izfrlkn
gks;
ukgh
19
vfrfjDr
iwjd
ekxZnkZu 100
dj.ks
100
VDds VDds
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd

loZadk
ewY;ekiukuqlkj
ekad
vfrfjDr
4-5-6
iwjd
vUo;s
ekxZnkZu
dj.k;kckcr 100 fo|kF;kZaps er vkgsvFkZfuoZpu %

uoksmek/kkfjr
lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukuqlkj vfrfjDr iwjd ekxZnkZu dj.k;kckcr

100 VDds fo|kF;kZaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ
lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiukuqlkj
vfrfjDr
iwjd ekxZnkZu dj.k;kckcr fo|kF;kZaps er vkgsdksVd ekad 4-5-20
leL;k
ek
lk/ku izu
ad
6
ewY;ekiu
fo|kFkhZ izfrlkn
gks;
ukgh
fk{kd
?ksr 100
vlrkauk leL;k
100
VDds VDds
nkZforkr-
{k v{k &
VDdsokjh
fujh{k.k %&1 dksVd
ekad
4-5-6
ewY;ekiu fk{kd ?ksr vlrkauk leL;k
vUo;s
;sr vlY;kckcr

uoksmek/kkfjr lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiu
fk{kd ?ksr vlrkauk leL;k ;sr vlY;kckcr 100 VDds
fo|kF;kZaP;k izfrlknko:u letrsfudkZ
lkrR;iw.kZ
loZadk
ewY;ekiu
fk{kd
?ksr
vlrkauk leL;k ;sr vlY;kckcr fo|kF;kZaps er vkgs-
4-7 izdj.k lanHkZ

1 [kSjukj fnyhi % 2009]izxr lkekftd lakks/ku
i)rh o lkaf[;dh(
Mk;eaM ifCydskUl] iq.ks
2 ikjluhl gseyrk
% 2009 kS{kf.kd
lakks/ku ekfgrh ladyu ra=s o
lk/kus( fuR; uwru
izdkku] iq.ks & 30]
3 iaMhr cUlh fcgkjh % 2007- fk{k.kkrhy
lakks/ku la[;kRed vkf.k
xq.kkRed( fuR;uwru
izdkku] iq.ks & 30]

Unit 4 Project

Transféré par

Informations du document

Titre original

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Unit 4 Project

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Ikzdj.

lakks/kdkus ladfyr dsysY;k lkaf[;dh; ekfgrhyk

lkj.khdj.k dj.ks vko;d vlrs- vls oxhZdj.k o lkj.khdj.k

4-2 U;klkps foysk.k %&

iFknkZd pkp.kh ?ksrY;kuarj r;kj dsysY;k vafre

izukoyh 100 fnY;k- lnj izykoyhl ;ksX; izfrlkn feGkok

vkY;k- Hk:u ijr feGkysY;k izukoyh e/kwu viw.kZ o

xq.kkRed ksjk ns.;kps Bjfoys- izkIr fujh{k.kko:u

lakks/kuiwoZ fu.kZ; ?ksryk gksrk- U;klkps foysk.k

ldkjkRed o udkjkRed ers ;kapk nsf[ky U;k;kps

n`Vh{ksikr ;kos vkf.k fujh{k.k o fudkkZlkBh

4-3 fujh{k.ks] vUo;kFkZ o fudkZ %&

izkIr U;klkps foysk.k dj.;klkBh oxhZdj.k d:u

dksVdkaps LiVhdj.k nsrkauk loZ izFke dksVd]

lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiu

fujh{k.k %&1 dksVd ekad 4-6 vUo;s

uoksmiekoj vk/kkfjr lkrR;iw.kZ loZadk

ewY;ekiu in~/krh jkofoyh tkrs vls funkZukl ;srsfudkZ %

loZadk ewY;ekiu in~/krh kkGsr jkcfoyh tkrs

cgqrkak fk{kdkaP;k erko:u letrs-

dksVd ekad 4-2

fujh{k.k %&1 dksVd

lkrR;iw.kZ loZadk ewY;ekiu in~/krhckcr fk{kdkaps

ewY;ekiu in~/krhckcrloZp kkGkae/;s

100 VDds fk{kdkaP;k

ewY;ekiu in~/krhckcr fk{kdkaps izfk{k.k

kklu fu.kZ;kps okpu

ewYlekiu in~/krhckcr kklu

fujh{k.k %&1 dksVd

in~/krhckcr kklu fu.kZ;kps okpu

>kysys vls 100

fk{kdkaps er vkgsvFkZfuoZpu % uoksiek/kkfjr lkrR;iw.kZ loZadk

vls 100 VDds izfrlknko:u

letrsfudkZ % ewY;ekiu in~/krhckcr kklu fu.kZ;kps

dksVd ekad 4-4

dksVd ekad 4-4

ewY;ekiu in~/krhckcr kklu fu.kZ;kuqlkj l= fugk;

kkGkae/;s r;kj dsyk tkrks vls fk{kdkaps er vkgs-

dksVd ekad 4-5

vkdkfjd o ladfyr in~/krh

ewY;ekiu vkdkfjd o ladfyr

dalkrhy vad VDdsokjh

fujh{k.k %&1 dksVd

ewY;ekiukP;k kklu fu.kZ;kuqlkj ewY;ekiu vkdkfjd o

foHkkxkr dsys vkgs vls

vkdkfjd o ladfyr nksu

foHkkxkr dsys vkgs vls fk{kdkaps er vkgsdksVd ekad

ewY;ekiu Hkkjkak fufprh

dalkrhy vad VDdsokjh

fujh{k.k %&1 dksVd

vkdkfjd ewY;ekiu Hkkjkak fufprh dsyh tkrs vls 100

kkGkae/;s dsyh tkrs vls 100 VDds

izfrlknko:u fnlwu ;srsfudkZ %

ewY;ekiu Hkkjkak fufprh dsyh tkrs vls fk{kdkaps

vkdkfjd o ladfyr in~/krh

dalkrhy vad VDdsokjh

fujh{k.k %&1 dksVd

ewY;ekiukP;k kklu fu.kZ;kuqlkj ewY;ekiu vkdkfjd o

dksVd ekad 4-8

lk/ku ra=kpk okij

vkdkfjd ewY;ekiukr lk/ku 100

vkdkfjd ewY;ekiukr lk/ku ra=kpk okij

djrkr vls 100 fk{kdkaps er vkgsvFkZfuoZpu %