Vous êtes sur la page 1sur 49

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA

DISKRIMINIMI
DORACAK PR QYTETAR

Projekti Nga norma n praktik implementohetnga Qendra Maqedonase


pr Bashkpunim Ndrkombtar(QMBN), n partneritet me Polio plus lvizje kundr
handikapit , Ministrin pr pun dhe politik sociale dhe Komisionit pr Mbrojtje nga
Diskriminimi.

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

Botues
Qendra Maqedonase pr Bashkpunim Ndrkombtar
Pr botuesin
Aleksandar Krzhalovski, drejtor i par ekzekutiv
Dime Mitreski, drejtor ekzekutiv
Autor
Agim Nuhiu Konstatimi dhe t provuarit e diskriminimit
Irena Mitevska Roli i KMD n mbrojtjen nga diskriminimi
LeneKocevska Procedura e brendshme pr veprim para KMD
Rizvan Sulejmani Hyrja, nocionet themelore, konkluzione dhe rekomandime
Prkthimi dhe lektura
Hysni Bajrami
Dizajni, prgatitja dhe shtypi
Arkus
ISBN 978-608-4681-19-9
Shkup, shkurt 2014.
Ky publikim sht prgatitur me prkrahjen e Bashkimit Evropian pr nevojat e projektit Nga norma
n praktik, n kuadr t Programs pr punsim dhe solidaritet social - PROGRESS2007-2013.
Prmbajtjet e ktij publikimi jan prgjegjsi e autorve dhe n asnj mnyr nuk i reflektojn
pikpamjet e Bashkimit Evropian dhe t Qendrs Maqedonase pr Bashkpunim Ndrkombtar.
Gjitha t drejtat jan t rezervuara, riprodhimi, kopjimi, transmetimi ose prkthimi i cils do pjes
t ktij publikimi mund t bhet vetm nn kushtet n vijim: me leje paraprake nga botuesi, pr
nevojat e citimit n analiz t librit dhe nn kushtet e paraqitura n vazhdim. E drejta autoriale
e ktij publikimi sht e mbrojtur, por publikimi mund t riprodhohet n ciln do form dhe pa
pages pr qllime edukative. Pr kopjimin n kushte t tjera, pr prdorimin n publikime tjera
ose pr prkthim dhe adaptim, duhet t sigurohet leja paraprake e botuesit.
Kontakt
QMBN - adresa: rr. NikolaParapunov nr. 41; NP 55, 1060 Shkup;
Tel. +389/2/3065-381; Faks: +389/2/3065-298; -mail: mcms@mcms.mk; Ueb: www.mcms.mk.
Scribd: http://www.scribd.com/people/documents/2996697; SlideShare http://www.slideshare.net/
mcms_mk
Facebook: http://www.facebook.com/mcms.mk; Twitter: http://twitter.com/mcms_mk
KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA


DISKRIMINIMI
DORACAK PR QYTETAR

Shkurt, 2014

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

Prmbajtja
HYRJE..................................................................................................................................................... 7
Konceptet themelore t diskriminimit t prdorura n kt udhzues......................................... 9
I.KOMISIONI PR MBROJTEN NGA DISKRIMINIMI SI INSTITUCION PUBLIK
DHE ROLI I TIJ N FUSHN E MBROJTJES NGA DISKRMIMINIMI.................................. 13
I.1 Roli i Komisionit pr Mbrojtje nga Diskriminimi.................................................................... 13
I.1.1 Funksioni mbrojts..................................................................................................................... 13
I.1.2 Funksioni promovues................................................................................................................. 14
I.1.3 Funksioni kshilldhns-edukativ.......................................................................................... 14
I.1.4 Funksioni hulumtues.................................................................................................................. 14
I.1.5 Bashkpunimi ndr-institucional............................................................................................. 14
II KOMPETENCAT DHE PRGJEGJSIT E KMD N BAZ T LIGJIT
PR PARANDALIM DHE MBROJTJE NGA DISKRIMINIMI................................................... 15
II.1 Dhnia e informacionit pr mbrojtjen e t drejtave t parashtruesit t parashtress.......... 15
II.2 Komisioni pr Mbrojtje nga Diskriminimi n cilsin e ndrhyrsit.................................... 16
II.3 Dorzimi i raportit vjetor n kuvendin e Republiks s Maqedonis................................... 17
II.4 Informimi i publikut pr rastet e diskriminimit dhe marrja e masave pr promovim dhe
edukim pr barazin, t drejtat e njeriut dhe mos-diskriminimin............................................... 17
II.5 Mbajtja e bazs s t dhnave statistikore dhe t tjera,
realizimi i studimeve dhe krkimeve................................................................................................ 19
II.6 Bashkpunimi me institucionet e tjera prgjegjse pr mbrojtjen e t drejtave
t njeriut n nivel lokal , kombtar dhe ndrkombtar.................................................................. 19
II.7 Bashkpunimi me institucionet e tjera n procesin e zgjidhjes
s nj rasti t veant t diskriminimit............................................................................................. 20
II.8 Sjellja e akteve............................................................................................................................... 21
III. PROCEDURA E BRENDSHME PR VEPRIM E KOMISIONIT PR
MBROJTJE NGA DISKRIMINIMI.................................................................................................. 23
III.1 Puna e Komisionit...................................................................................................................... 23
III.1.1 Shrbimi administrativ profesional....................................................................................... 23
III.1.2 . Seancat e Komisionit............................................................................................................. 24
III.1.3 Takimet e Puns t Komisionit.............................................................................................. 25
III.2 Procedimi i ankesave.................................................................................................................. 26
III.2.1 Dorzimi i parashtress.......................................................................................................... 26
III.2.2 Prpunimi i ankesave t pranuara......................................................................................... 27
III.2.3 Ngritja e procedurs................................................................................................................ 28
III.3 Konstatimi dhe t provuarit e diskriminimit.......................................................................... 29
Prfundime dhe rekomandime.......................................................................................................... 35
Shtojc................................................................................................................................................... 38

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

5
T nderuar
N baz t Ligjit pr parandalim dhe mbrojtje nga diskriminimi, i cili sht
miratuar nga Kuvendi i Republiks s Maqedonis m 8 prill t vitit 2010 (botuar n
Gazetn Zyrtare,nr.50/2010 m 13.04.2010), prej 01.01.2011 sht themeluar Komisioni
pr mbrojtjen nga diskriminimi si autoritet qendror nacional pr parandalimin dhe
mbrojtjen nga diskriminimi dhe pr afirmimin dhe promovimin e barazis,mos
diskriminimit dhe tolerancs.
Tre vitet nga punae Komisionit nuk jan koh e mjaftueshme pr t nxjerr
konkluzionet prfundimtare mbi ligjin dhe punn e komisionit, por sht koh e
mjaftueshme pr t miratuar dhe propozuar mjete pr prmirsimin e punss komisionit
dhe pr t rritur efektet, si parakusht pr t prmbushur misionin e Komisionit eliminimi
i t gjitha formavet diskriminimit si sht definuar n Planin Strategjik 2011-2015.
T vendosur fuqishm pr t arritur qllimet e prcaktuara n strategji dhe
detyrimet q dalin nga Ligji pr parandalimindhe mbrojtje nga diskriminimi, Komisioni
pr mbrojtjen nga diskriminimi, n bashkpunim me Qendrn Maqedonase pr
Bashkpunim Ndrkombtar, vendosi t prgatis dhe publikoj nj mjet efektiv pr t
ndihmuar t gjith ata q ndihen t diskriminuar, n ciln do baz ose do fush, poashtu
edhe pr ata q jan duke ndihmuar, mbikqyrur punn e komisionit, me qllim t
zbatimit m efikas t objektivave t prcaktuara.
Doracaku me titull KMD n funksion t mbrojtjes nga diskriminimi sht
nj mjet i till, i cili do t jet n dispozicion pr t gjith ata t cilt do t drejtohen tek
ne pr ndihm, por dhe pr t gjith ata q jan t interesuar n punn dhe prgjegjsit
e Komisionit pr Mbrojtjen diskriminimi (KMD).
Doracaku shpjegon konceptin e diskriminimit, t Komisionit si trup i pavarur,
rolit dhe prgjegjsit e tij, aktet t cilat i sjell ai, informacionet dhe t dhnat t cilat
mund t i marrin t gjith tinteresuarit, bashkpunimi i Komisionit me organet tjera n
procesin e zgjidhjes s rasteve t konkrete, procedurat e brendshme pr paraqitjen para
Komisionit pr Mbrojtjen nga Diskriminimi, roli i Komisionit n shtje gjyqsore si dhe
formular t cilt prdoren gjat dorzimitsi parashtresave. S fundi, jepen konkluzione
t caktuarat cilat vlersojm se jan t dobishme pr prmirsimin e puns s komisionit.
Komisioni sht mirnjohs t gjith atyre q kontribuan pr t financimin,
mbshtetjen dhe ndihmn profesionale.

Shkup,
Shkurt, 2014

N emr t Komisionit
Kryetar
Dushko Minoski
KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

HYRJE
Mbrojtja nga diskriminimi mund t trajtohet n kuadr t mbrojtjes s t
drejtave dhe lirive t njeriut. Mbrojtja e ktyre t drejtave dhe lirive sht e garantuar n
nenin 50 t Kushtetuts s Republiks s Maqedonis, i cili parashikon q do qytetar
para gjykatave dhe Gjykats Kushtetuese t Republiks s Maqedonis mund t krkoj
mbrojtjen e t drejtave dhe lirive t parashikuara n Kushtetut, duke respektuar parimet
e prioritetit dhe urgjencs. Gjykata Kushtetuese e Republiks realizon mbrojtjen e
drejtprdrejt t lirive dhe t drejtave t qytetarve. Liria e besimit, ndrgjegjes, mendimit
dhe shprehjes publike t mendimit, bashkimit dhe veprimit politik dhe ndalimi i
diskriminimit n baz t gjinis, racs, fes, kombsis, prkatsis politike ose sociale
mund t mbrohen n Gjykatn Kushtetuese. Gjykata Kushtetuese i mbron t drejtat dhe
lirit e qytetarve, edhe at n mnyr indirekte. Ajoduke sjell vendime pr ligjshmrin
dhe kushtetutshmrin e akteve ligjore dhe heqjen e dispozita t veanta t cilat shkelin
kto t drejta, n mnyr indirekte e bn mbrojtjen e qytetarve nga aktet dhe veprimet e
paligjshme dhe jo kushtetuese .
Para gjykatave t rregullta, mbrojtja e lirive dhe t drejtave t qytetarve kryhet
nprmjet procedurave gjyqsore n lidhje me mbrojtjen e t drejtave personale apo
interesit t mbrojtur ligjrisht.
Prve ksaj, mbrojtja nga diskriminimi n baz t ndryshimeve t fundit
ligjore zbatohet n procedura t veanta edhe para Komisionit pr Mbrojtjen nga
Diskriminimi.
Doracaku KMD n funksion t mbrojtjes nga diskriminimi, paraqet nj
rishikim sistematik dhe me prvoj t procedurs nga paraqitja e parashtress nga
ana epersonit i cili pretendon se sht i diskriminuardhe deri n marrjen e qndrimit
prfundimtar n formn e nj Mendimi nga ana e Komisionit pr Mbrojtjen nga
Diskriminimi. Si dokumentebaz pr prgatitjen e ktij Doracaku jan marr Ligji pr
parandalimin dhe mbrojtjen nga diskriminimi, q sht miratuar nga Parlamenti m
8 prill, 2010 ( botuar n Gazetn Zyrtare , nr. 50/2010 nga 13.04.2010), Rregullorja
e KMD, si dhe Plani strategjik dhe Strategjiapr komunikim e KZD t miratuara m
par. Vmendje e veant i sht kushtuar njohurive tfituara nga puna e mparshme
e Komisionit dhe praktikat e vendosura t puns s Komisionit. Prvoja e deritanishme
e puns s Komisionit tregoi se sht i nevojshm nj dokument i cili procedurn para
Komisionit do ta bj m t qart dhe n kt punn e komisionerve m efektive.
Duke pasur parasysh se qytetart t cilt ankohen pr shkelje t t drejtave n baz t
diskriminimit jo gjithmon jan t edukuarprofesionalisht sa duhet pr kt shtje,
Doracaku ndjek nj terminologji m t thjesht pr t sqaruar procedurn para
Komisionit. Kjo nuk do t thot se nuk do t jet i prdorueshm edhe pr palt tjera t
interesuara, t tilla si organizatat joqeveritare (OJQ), si dhe individve dhe institucioneve
t tjera t cilt m rrnjsishte trajtojn kt shtje.

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

8
Doracaku sht i ndar n tre kapituj q prfundojn me konkluzionet dhe
rekomandimet. N shtojc, jepet edhe nj formular pr paraqitje t parashtress si dhe
disa skema pr n shpjegimin vizual t procedurave q ne besojm se jan me vler
marren n konsiderat.
Para se t fillojm me nj shpjegim m t hollsishm t veprimeve dhe
aktiviteteve pr do kapitull ve e ve, jan dhn edhe shpjegime t shkurtra t termave
q prdoren zakonisht n Doracak.
do kapitull ka disa nnkapituj, ku m saktsisht prpunohen problematikat
t cilat i trajton ai kapitull. Ky Doracak nuk i prpunon bazat e diskriminimit pr shkak
se ata jan prpunuara n Doracak t veant t Komisionit.N Doracakjan theksuar
n mnyr specifike ose janpotencuar disa situata t cilat jan vrejtur si prvoj ose
prshkrim i situats aktuale n fusha t caktuara ose praktikat e vendosura. Konkluzionet
n kapituj jan dhn n baz t prvojs dhe njohurive t praktikave t mira n organe t
tjera t ngjashme me Komisioninpr Mbrojtjen nga Diskriminimi.
Ky Doracak duhet t shrbej si nj ndihm pr t gjith ata q konsiderojn t
jen viktima t diskriminimit, n ciln do baz apo fush, pa pretendime pr t qen puna
e fundit n prpunimin e ksaj shtje. Tre vjet e nga puna e ktij Komisioni sht periudh
shum e shkurtr pr t nxjerr prfundime dhe rekomandime t qndrueshme, por sht
e mjaftueshme pr t prgatitur nj udhzues i cili n kt situat dhe rrethana do t jet
i dobishm pr ata q drejtohen te ne qoft si person q mund t jet i diskriminuar apo
mundet q t diskriminon, pr t marr m shum informacione pr punn e komisionit.
Udhzuesi sht zhvilluar n kuadr t projektit Nga norma deri n praktik
pr barazi i cili sht implementuarnga ana e Qendrs Maqedonase pr Bashkpunim
Ndrkombtar QMBN, n bashkpunim mePolio Plus - Lvizje kundr handikapit ,
Ministria e Puns dhe Politiks Sociale dhe Komisioni pr Mbrojtjen nga Diskriminimi.
Projekti sht mbshtetur financiarisht nga ana e programsProgres (2007-2013) e
Bashkimit Evropian, t cilve iu falnderohemi sinqerisht.

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

9
Konceptet themelore t diskriminimit t prdorura
n kt udhzues
T drejtat e njeriut
T gjith njerzit lindin t lir dhe t barabart n dinjitet dhe t drejta. Ata
jan pajisur me arsye dhe ndrgjegje dhe duhet q ndaj njri-tjetrit t veprojn n frymn e
vllazrimit. (Neni 1, Deklarata Universale e t Drejtave t Njeriut, Paris 1948). T drejtat
e njeriut jan t drejta q i prkasin t gjitha qenieve njerzore, pavarsisht nga kombsia,
vendbanimi, seksi, origjina kombtare ose etnike, ngjyra, feja, gjuha ose ndonj statusi
tjetr. T gjith ne kemi t njjtat t drejta pr t drejtat tona njerzore pa diskriminim.
T gjitha kto t drejta jan t ndrlidhura, t ndrvarura dhe t pandashme.
Barazia
Barazia paraqet parimin sipas t cilit t gjith njerzit konsiderohen t
barabart, gjegjsisht t njjt n aspektin e t drejtave dhe detyrimeve t tyre.
Diskriminimi
do brje ose mos brje e dallimeve ose veprimi jo t barabart fizik ose
juridik, n mnyr t drejtprdrejt ose jo t drejtprdrejt, apo lshim (prjashtim,
kufizim ose prparsi) ndaj personave apo grupeve n baz t gjinis, racs, ngjyrs,
gjinis, prkatsis n nj grup t margjinalizuar, nacionaliteti, gjuhe, shtetsis, origjins
sociale, religjionit apo besimit fetar, arsimit, prkatsis politike, statusit personal ose
shoqror, paaftsis, moshs, gjendjes familjare ose martesore, gjendjes ekonomike,
gjendjes shndetsore ose n do baza tjetr.
Komisioni pr Mbrojtjen nga Diskriminimi
Komisioni pr Mbrojtjen nga Diskriminimi sht organ i pavarur q punon n
prputhje me kompetencat dhe prgjegjsit e prcaktuara me Ligjin pr parandalim dhe
mbrojtje nga diskriminimi.
Prbrja e komisionit
Komisioni prbhet nga shtat antar. Antart e Komisionit zgjidhen nga
Kuvendi i Republiks s Maqedonis pr nj mandat prej pes vjetsh, me t drejt t nj
ri-rizgjedhjeje. Nga radht e antarve t Komisionit duhet t zgjidhet president pr nj
mandat prej nj viti.

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

10
Mbledhjet e Komisionit
Mbledhjet e Komisionit i thrret Kryetari me vet iniciativ. Mbledhjet
thirren nj her n muaj. Mbledhje e Komisionit mund t thirret edhe me propozim
t arsyetuar me shkrim nga ana e nj antari t Komisionit. N seancat e Komisionit
diskutohet prngjarjete rndsishme duke marr pozicione mbi deklarata dhe raste t
veanta diskriminuese, pjesmarrja n projekte si dhe prania e ekspertve t huaj dhe
vendas, vetm nse ato jan t ftuar n mbledhje nga Kryetari i Komisionit.
Takimet e puns e Komisionit
Mbledhjet puns s Komisionit zhvillohen nj her n jav, do t enjte
Mbledhjet puns s Komisionit me qllim t shqyrtimit t shtjeve aktuale, lidhur me
punn e Komisionit, pr parashtresat e paraqitura dhe mendimeve t miratuara, pr
prezencn n takimet e puns s ekspertve t huaj dhe personave t tjer nga t cilt
mund t krkohet mendimin i ekspertit.
Dorzimi i parashtress
Parashtresa deri te Komisioni mund t parqet do qytetar (personalisht ose me
prokur) me shkrim, gojarisht meprocesverbal ose n form tjetr (telefaks ose e-mail).
Pr parashtresat e dhna me goj hartohet shnim zyrtar.
Veprimi ndaj parashtress
Trajtimi (prpunimi) i parashtress prfshin pranimin dhe prpunimin e
parashtress, regjistrimin e parashtresave t pranuara, formimin e lnds dhe futjen e
saj n sistemin e t dhnave; shprndarjen e lndveantarve t Komisionit, veprimi
ndaj lndve, t prpunimit administrativ dhe teknik i lndve, arkivimin, ruajtjen dhe
shprndarjen e lndve.
Sipas Rregullores spuns, KZD mund t mos inicioj procedur, t inicioj
procedur ose t ndrpret procedurn.
Mendimi
Komisioni mund t sjell mendim se ka diskriminim dhe se nuk ka diskriminim.
Kur Komisioni konstaton se me nj akt apo veprim ndonj person sht i diskriminuar
sjell mendim, rekomandim dhe udhzim pr mnyrn e eliminimit t diskriminimit.
Konstatimi dhe t provuarit e diskriminimit
Komisioni pr mbrojtje nga diskriminimi konstaton diskriminimin mbi bazn
faktike. Baza faktike sht trsia e fakteve t cilat jan vendimtare pr themelsin e
iniciativs pr konstatim t diskriminimit.
Faktet e pohuara
Komisioni i merr pr baz faktet e konstatuara apo t pohuara. Nj gj t till
Komisioni do t arrij t konstatoj nga vet prgjigjja pr diskriminimin e parashtruar
dhe nga deklaratat e personave t tjer q kan dijeni pr bazn e caktuar faktike.
KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

11
Faktet notore
Rrethanat t cilat shfaqen n nj rreth t caktuar shoqror, lokalitet apo vend
tjetr si psh. medium, ngjarje sporti, ngjarje politike, vendime dhe akte juridike, libr,
broshur, etj. dhe t cilat kan t bjn me sjellje apo veprim diskriminues konsiderohen
fakte notore.
Bindja e formuar e komisionit
Komisioni do t shqyrtoj dhe vendos n lidhje me ekzistencn e veprimit
diskriminues duke zbatuar normn juridike konkrete me mbshtetje t bazs faktike,
prkatsisht fakteve vendimtare. Gjendja faktike e konstatuar duhet t prputhet me
realitetin.
Testimi i situats
Testimi i situata sht nj metod eksperimentale q prdoret n procedurn
pr vrtetimin e drejt dhe t plot t gjendjes faktike. Me kt metod synohet t
pasqyrohet auditimi i nj situate me elemente diskriminuese.
Dokument si nj mjet prove
Dokumentet mund t shfrytzohen si mjet prove n procedurn e konstatimit
t diskriminimit. Ata paraqesin nj objekt material ku sht shprehur nj mendim,
qndrim, vendim, etj.
Dshmia si mjet prove
N procedurn e vrtetimit t gjendjes faktike vend t rndsishm z edhe
dshmia e dshmitarit. Dshmia e dshmitarit sht deklarat e personit n lidhje me
perceptimin e fakteve pr nj rrethan apo situat.
Deklarata e palve si mjet prove
Pretendimet faktike t palve mbshteten me an t deklaratave t palve. Me
an t deklarats, palt bjn sqarimin e pretendimeve t tyre. Pr Komisionin, palt
paraqesin burim t marrjes s informative pr rrethann apo situatn konkrete.
Treguesit dhe t dhnat statistikore si mjet prove
N raste t caktuara Komisioni mund ti merr pr baz treguesit dhe t
dhnat statistikore pr t konstatuar nj politik t caktuar apo kriter q bn prjashtim,
diferencim apo preferenc t nj grupi t veant n krahasim me antart e grupit tjetr.
Roli i Komisionit para gjykatave
Komisioni pr mbrojtje nga diskriminimi, n procedurn pr mbrojtje
gjyqsore nga diskriminimi sht person i tret, i cili mund t ndrhyj n shtjet q
gjykohen midis paditsit dhe t paditurit konkret dhe i bashkohet njrs pal me qllim
q ti ofroj ndihm pr t ndjekur shtjen n gjykat.

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

12
Komisioni n cilsin e ndrhyrsit
N seanc gjyqsore lidhur me padin, mundet si ndrmjets i przier nga
ana e personit i cili pohon se sht i diskriminuar, t bashkngjitet organi, organizata,
institucioni, shoqata ose personi tjetr, q n kuadr t veprimtaris s tij merret me
mbrojtjen e t drejtave t veprimit t barabarte, pr drejtat e t cilit vendoset n procedur.
Pr pjesmarrjen e ndrmjetsit vendos gjykata me zbatimin e dispozitave t Ligjit pr
procedure kontestimore.

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

13

I. KOMISIONI PR MBROJTEN NGA DISKRIMINIMI SI


INSTITUCION PUBLIK DHE ROLI I TIJ N FUSHN E
MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI
Komisioni pr Mbrojtjen nga Diskriminimi sht themeluar me Ligjin
pr pengimin dhe mbrojtjen nga diskriminimi, i cili sht miratuar nga Kuvendi i
Republiks s Maqedonis m 8 prill, 2010 (shpallur n Gazetn Zyrtare, nr. 50/2010
m 13.04.2010).
Sipas ktij ligji, Komisioni pr Mbrojtjen nga Diskriminimi sht themeluar si
autoritet qendror nacional pr parandalimin dhe mbrojtjen nga diskriminimi, si dhe pr
afirmimin dhe promovimin e barazis, mos-diskriminimit dhe tolerancs.
Komisioni pr mbrojtje nga diskriminimi sht person juridik publik
q siguron mbrojtjen efektive nga diskriminimi dhe nga do form sjelljeje q nxit
diskriminimin n vend, si n sektorin publik ashtu edhe n at privat. Komisioni do t
krijoj qndrimin e vet pr situatat e parashtruara pr procedim, duke sjell Mendim
n lidhje me veprimin e pretenduar diskriminues duke rekomanduar edhe mnyrn e
evitimit t cenimeve t s drejts.
Komisioni sht nj trup me m shum elemente t trupit administrativ dhe pr
konstatimin e diskriminimit ndjek nj procedur me m shum elemente t procedurs
administrative. Pra sht organ me juridiksion administrativ.
Komisioni n kryerjen e detyrave n kompetenca t tij ndrmerr masa dhe
veprime q lidhen me parandalimin e diskriminimit dhe mbrojtjen, promovimin,
edukimin, si dhe afirmimin e parimit t mos-diskriminimit dhe barazis .

I.1 Roli i Komisionit pr Mbrojtje nga Diskriminimi


I.1.1 Funksioni mbrojts
Me juridiksionin e Komisionit pr t vepruarndaj parashtresave pr
diskriminimin e pretenduar plotsohet funksioni mbrojts, respektivisht ndihm e
prshtatshme dhe mbrojtja pr personat t cilt kan dorzuar parashtresa individuale
pr diskriminimin e pretenduar, prmes dhnies s mendimeve dhe rekomandimeve,
informacionevepr ngritjen e procedurave gjyqsore ose t tjera, duke marr vetiniciativ pr ngritjen e procedurave para organeve kompetente pr shkeljet e ktij ligji. (
psh. procedura penale, etj) .

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

14
I.1.2 Funksioni promovues
Komisioni funksionin promovues e realizon prmes aktiviteteve t promovimit
dhe edukimit pr barazi, t drejtave e njeriut dhe mos-diskriminimit, fuqizimin dhe
ngritjen e vetdijes pr njohjen e problemit t diskriminimit, informimin e publikut n
lidhje me mekanizmat e mbrojtjes nga diskriminimi, etj.

I.1.3 Funksioni kshilldhns-edukativ


Funksioninkshilldhns Komisioni e realizon duke ofruar rekomandime pr
autoritetet shtetrore q t marrin masa pr barazi, mendimet pr hartimin e legjislacionit
me rndsi pr mbrojtjen nga diskriminimi, Poashtu duke inicuar ndryshime n
rregullore me qllim t prmirsimit t mbrojtjes kundr diskriminimit.
Pr zbatimin e ktij funksioni Komisioni organizon debate, seminare dhe bn
monitorim dhe konsultimepr harmonizimin e legjislacionit me ligjvnien e BE.

I.1.4 Funksioni hulumtues


Funksionin hulumtues Komisioni e realizonprmesimplementimitt
studimeve, krkimeve dhe trajnimeve pr mos-diskriminimin, prmes mbledhjes s t
dhnave statistikore dhe t dhnave t tjera, duke mbajtur nj baz t dhnash t rasteve
t diskriminimit (sipas bazs, forms diskriminim direkt apo indirekt, t fushs dhe
elementeve t ngjashme statistikore). Ky funksion i Komisionit sht i rndsishm pr
marrjen e t dhnave pr rastet e diskriminimit si dhe pr t krijuar nj pasqyr reale t
problemit t diskriminimit n shoqrin ton.

I.1.5 Bashkpunimi ndr-institucional


Pr realizimin e prgjegjsive t tyre dhe t shkmbimit t prvojave n fushn
e diskriminimit sht i pa shmangshm bashkpunimi i Komisionit me organet relevante
shtetrore prgjegjse pr arritjen e barazis dhe mbrojtjen e t drejtave t njeriut n
vetqeverisjen lokale, si dhe bashkpunimi me Avokatin e Popullit t Republiks s
Maqedonis pr arsye t prputhjes ekzistuese t kompetencave q duhet t zgjidhen
sipas me praktikave m t mira ndrkombtare. Gjithashtu, realizimi i bashkpunimit
dhe shkmbimi e prvojs dhe praktikave t mira me organet ndrkombtare pr barazi
sht e nj rndsie thelbsore pr ngritjen e Komisionit n institucionin e duhur.

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

15

II KOMPETENCAT DHE PRGJEGJSIT E KMD N BAZ


T LIGJIT PR PARANDALIM DHE MBROJTJE NGA
DISKRIMINIMI
N baz t Ligjit t ri pr parandalim dhe mbrojtje nga diskriminimi
Kompetencat kryesore t Komisionit pr mbrojtje nga diskriminimi jan :
-

vepron sipas parashtresave, si dhe jep mendime dhe rekomandime pr raste


konkrete t diskriminimit;

parashtruesit t parashtress i jep informata pr t drejtat dhe mundsit e tij pr


ngritje t procedursgjyqsore ose procedurstjetr pr mbrojtje;

ngrit iniciativ pr ngritje t procedurs para organeve kompetente pr cenimet e


kryera t ktij ligji;

parashtron raport vjetor n Kuvendin e Republiks s Maqedonis;

e informon publikun pr rastet e diskriminimit dhe ndrmerr masa pr


promovimin dhe edukimin e barazis, t drejtat e njeriut dhe mos-diskriminimit;

e prcjell zbatimin e Ligjit pr parandalim dhe mbrojtje nga diskriminimi, e


inicion ndryshimin e dispozitave pr zbatimin dhe avancimin e mbrojtjes nga
diskriminimi;

vendos bashkpunim me organet kompetente, pr realizimin e barazis dhe


mbrojtjes s t drejtave t njeriut n vetqeverisjes lokale;

u jep rekomandime organeve shtetrore, pr marrjen e masave pr realizimin e


barazis;

jep mendime pr propozim-ligje me rndsi pr mbrojtje nga diskriminimi;

mbledh t dhna statistikore dhe t dhna t tjera, formon baza t t dhnave,


realizon studime, hulumtime dhe trajnime, n lidhje me diskriminimin;

bashkpunon me trupa prkatse nacionale t shteteve tjera, si dhe me organizata


ndrkombtare, n fushn e mbrojtjes nga diskriminimi dhe

miraton rregullore pr pune dhe akte t tjera pr organizimin e brendshm t


puns.

II.1 Dhnia e informacionit pr mbrojtjen e t drejtavet


parashtruesit t parashtress
Komisioni pr mbrojtje nga diskriminimi, si obligim t saj ligjor kadhnien e
informacioneve parashtruesit me t cilat do ta informoj pr t drejtat dhe mundsit e
tijprngritje t procedurs gjyqsore ose procedurave tjera pr mbrojtje. Nprmjet ktij
KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

16
lloj komunikimi ndrmjet parashtruesit dhe KMD, ngrihet niveli iinformimit t qytetarve,
n mnyr t hapur t konsiderojn mundsit q t mund t ushtrojn t drejtat e tyre
t mbrojtura me ligj. Gjat do ankese t paraqitur, nj prfaqsues i Komisionit sht n
kontakt me parashtruesin e s njjts, merast e informon pr t drejtat e mbrojtura me
Ligjin pr pengimin dhe mbrojtjen nga diskriminimi, dhe informacione t tjera q jan
t dobishme pr parashtruesin n rastin n fjal.
Nse sipas parashtress s dorzuarkonstatohet diskriminimi nga ana e
Komisionit pr Mbrojtjen nga Diskriminimi, ai jep mendim dhe rekomandim pr
heqjen e shkeljes s ligjit. Nse diskriminuesi potencial nuk e eliminon shkeljen e ligjit
n afatin e caktuar ligjor, Komisioni pr Mbrojtjen nga Diskriminimi mund t filloj
procedurn para organit kompetent pr konstatimin e prgjegjsis s personit t cilit i
sht adresuar rekomandimi. Prve asaj q Komisioni sjell mendimin dhe rekomandim,
e udhzon viktimn nga diskriminimipr mundsin e mbrojtjes gjyqsore tt drejtave
t shkelura me an tparashtrimit t ankess pr konstatimin e diskriminimit n gjykatn
kompetente. Sa i prket rolit t Komisionit n procedurn para gjykats, mendimin t
cilin e sjell ai i shrbejn pals s diskriminuarsi dshmi n procedur.

II.2 Komisioni pr Mbrojtje nga Diskriminimi n cilsin e


ndrhyrsit
Komisioni pr mbrojtje nga diskriminimi, n procedurn pr mbrojtje
gjyqsore nga diskriminimi sht person i tret, i cili mund t ndrhyj n shtjet q
gjykohen midis paditsit dhe t paditurit konkret dhe i bashkohet njrs pal me qllim
q ti ofroj ndihm pr t ndjekur shtjen n gjykat.
Komisioni ka nj t drejt t till nse ka interes juridik q gjykimin t inicioj
njra pal konkrete. Vendimi i gjykats ka ndikim t drejtprdrejt n avancimin e
mbrojtjes institucionale nga diskriminimi, gj e cila paraqet kompetencn lndore baz
t Komisionit pr mbrojtje nga diskriminimi. Ndrhyrja n nj proces gjyqsore, pr
Komisionin paraqet barr konkrete.
Gjykata n lidhje me ekzistencn e interesit juridik pr ndrhyrje kujdeset
zyrtarisht. Komisioni pr mbrojtje nga diskriminimi kur do t shfaq interes pr t
ndrhyr n procesin gjyqsor t caktuar duhet t jep deklarat pr ndrhyrje. Lejimin
e ndrhyrjes e bn gjykata me vendim. Gjykata do t lejoje pjesmarrje t ndrhyrsit,
vetm me leje t personit t cilit dshiron ti bashkohet Komisioni. Kundr vendimit me t
cilin gjykata e lejon ndrhyrjen e Komisionit n proces gjyqsor, nuk lejohet parashtrimi
i ankess s veant.
Komisioni ka autorizimi q ti ndihmoj pals s cils i sht bashkuar. Ai mund
t paraqes propozime dhe t kryej veprime tjera procedural, por veprimet procedurale
t tij nuk jan vendimtare ne raport me veprimet procedurale t pals q i sht bashkuar.
Komisioni ka cilsin e ndihmsit. Ai sht i detyruar q ta pranoj procesin gjyqsor n
at gjendje q ka qen n momentin e ndrhyrjes dhe nuk ka t drejt t krkoj prsritjen
e veprimeve t cilat jan kryer para ndrhyrjes s tij. N t gjitha fazat e zhvillimit t
KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

17
procedurs gjyqsore, Komisioni nuk mund t merret n pyetje si pal. Ai nuk ka cilsin
e pals. Mbshtetur n kt fakt, Komisioni mund t del nga gjykimi n t cilin sht futur
si ndrhyrs duke mos mbartur asnj pasoj pr vete. Shpenzimet e bra pr pjesmarrje
n gjykim, Komisioni i bart vet, kurse n asnj rrethan ai nuk mund t ngarkohet q ti
paguaj shpenzimet procedurale pals kundrshtare t procesit kontestimor.
N seanc gjyqsore lidhur me padin, mundet si ndrmjets i przier nga
ana e personit i cili pohon se sht i diskriminuar, t bashkngjitet organi, organizata,
institucioni, shoqata ose personi tjetr, q n kuadr t veprimtaris s tij merret me
mbrojtjen e t drejtave t veprimit t barabarte, pr drejtat e t cilit vendoset n procedur.
Pr pjesmarrjen e ndrmjetsit vendos gjykata me zbatimin e dispozitave t Ligjit pr
procedure kontestimore.
Komisioni pr Mbrojtjen nga Diskriminimi sht i detyruar me ligj pr t
shmangur dyfishimin e panevojshm t aktiviteteve institucionale, nse e njjta shtje
sht paditur edhe n gjykat. Pr Komisionin, kjo do t thot se n kt rast sht klienti
ai q ka lidhur rastin e tijme Gjykatn e konkrete me ka edhe e ka konsumuar t drejtn
e zgjedhjes pr t krkuar mbrojtje institucionale ndrmjet Komisionit dhe Gjykats.
Nse marrim parasysh Ligjin pr Parandalimin dhe Mbrojtjen nga
Diskriminimi n Republikn s Maqedonis, mund t themi se Komisioni do t privohet
nga e drejta dhe detyrimi pr t vepruar n raste t caktuara, n qoft se para gjykats
krkohet mbrojtje ligjore n nj nga format e prcaktuara n nenin 36 t ligjit.

II.3 Dorzimi i raportit vjetor n kuvendin e Republiks s


Maqedonis
Komisioni pr mbrojtje nga diskriminimi gjegjsisht antart e tij jan t
emruar nga kuvendi i Republiks s Maqedonis. Sipas kompetencs ligjore, Komisioni
dorzon raport vjetor para Kuvendit n lidhje me punn e realizuar gjat vitit t kaluar.
Ky raport vjetor prmban informata specifike para se gjithash statistikore sipas t cilave
do t jepet pasqyra reale mbi at se cila sht shkalla e ndryshimit nga gjendjaparaprake,
aktivitetet e realizuara, mangsi t veanta q kan ndikuar n pamundsin pr t
arritur qllimet e caktuara, dhe sfidat pr prmirsim dhe progres fushn e mbrojtjes nga
diskriminimi.

II.4 Informimi i publikut pr rastet e diskriminimit dhe marrja e


masave pr promovim dhe edukimpr barazin, t drejtat e njeriut dhe mosdiskriminimin
Aktivitet me rndsi, respektivisht nj sr aktivitetesht cilat i realizon
Komisioni, kan pr qllim t ngritjen e vetdijes publike pr ekzistimin e problemit dhe
nevojn pr parandalimin dhe mbrojtjen nga diskriminim . Gjithashtu, n baz t nenit
18 t Rregullores s Puns t Komisionit, prve siguris, Komisioni kryen edhe funksion
promovues prmes aktiviteteve t promovimit dhe edukimit pr barazin, t drejtat e
KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

18
njeriut dhe mos-diskriminimin, fuqizimin dhe rritjen e ndrgjegjsimit t qytetarve pr
njohjen e diskriminimit dhe prmes informimit t publikut n lidhje me mekanizmat e
mbrojtjes kundr tij.
Veprimi prmes ktij aktiviteti t Komisionit sht i nj rndsie t veant,
posarishtpr promovimin e mekanizmit t mbrojtjes nga diskriminimi jo vetm si
nj institucion q ekziston si i till, por i njjti edhe do t jet n veprim n fushn e
mbrojtjes nga diskriminimi. Pr kt qllim, Komisioni ndrmerr nj sr aktivitetesh me
t cilat e informon publikun me konceptin e mos-diskriminimit, pr shembuj konkret t
diskriminimit pr t cilat Komisioni ka punuar dhe punon, dhe rezultatet q rrjedhin nga
zbatimi i t njjtave. Nprmjet TV dhe radio emisioneve debative, panele diskutimesh,
puntori, shnimit t ditve ndrkombtare, si dhe me an t njoftimeve pr shtyp n t
gjitha mediat elektronike dhe t shkruara Komisionit sht n veprim dhe prmbushje t
misionit t saj. N komunikimin me mediat gjithmon theksohet nevoja pr respektin,
tolerancn dhe vetdijen pr problemet me t cilat ballafaqohen t gjith personat e
diskriminuar, njerzit q i takojn disa grupeve shoqrore t margjinalizuara, me ka, nga
ana tjetrrrit vetdijen e qytetarve pr ekzistencn dhe rndsin e ktyre problemeve
dhe nevojs pr njohjen dhe zgjidhjen e tyre. Komisioni gjithashtu edhe prmes lajmeve
t prditshme n televizion, i informon qytetart rreth puntorit q organizon si dhe
pr qllimet e se njjtave, me ka kontribuon pr informimin e publikut dhe rritjen e
ndrgjegjsimit publik pr problemin e diskriminimit.
N kontekstin e ksaj kompetence, Komisioni ka prgatitur broshura
dygjuhshe, n gjuhn maqedonase dhe shqipe dhe tjera. Broshurat kan funksionin
e njohjes s qytetarve me Komisionin, si dhe prafrimin e tij me ata. N broshurat
n mnyrt kuptueshme leht jan dhn informata themelore t nevojshme pr
t identifikuar sjelljet diskriminuese, mnyratmbrojtjen e t drejtve t tyre nga sjelljet
diskriminuese, mnyrn e qasjes s qytetarit ndaj Komisionit, si dhe informacione n
lidhje me procedurn q Komisioni merr prsipr pr t vrtetimin e diskriminimit.
Komisioni pr mbrojtje nga diskriminimi n aspektin e informimit t publikut
me raste t veanta t diskriminimit publikon t gjitha rastet dhe mendimet e sjella nueb
faqen e saj, si dhe t gjitha aktivitetet aktuale q realizon e t cilat kan ndonjporosi me
rndsi pr publikun. N faqen e internetit mund t gjenden dhe dokumentet themelore
t Komisionit, Ligji pr parandalim dhe mbrojtje nga diskriminimi, fjalor t termave q
lidhen me diskriminimin, Rregullorja e Komisionit pr Mbrojtjen nga Diskriminimi, si
dhe formulari i parashtresst ciln qytetart mund marrin nga faqja dhe ta plotsojn n
mnyr elektronike.

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

19
II.5 Mbajtja e bazs s t dhnave statistikore dhe t tjera, realizimi
i studimeve dhe krkimeve
Me qllim njohjes s trendeve n shoqri, prania e formave t diskriminimit
dhe fushat n t cilat bhet m s shumti ai, si dhe me qllim t veprimit m detajuar
dhe t fokusuar pr parandalimin dhe mbrojtjen kundr diskriminimit, sht e nj
rndsie fundamentale pr Komisionin pr Mbrojtjen nga Diskriminimi mbajtja e
bazss t dhnave, si nj sistem qendrornacional, prej ku Komisioni trheq t dhnat
e nevojshme. Nprmjet ksaj baze t tdhnave KMD sht n gjendje q t mbledh t
dhna statistikore me t cilat mund t mund t shihet pasqyra reale pr shoqrin dhe
gjendjen aktuale t saj n drejtim t diskriminimit. Edhe pse KMD sht ende nj organ
relativisht i ri i cili vepron aktivisht tre vjet, megjithat rezultatet dhe t dhnat t cilat
jan prmbledhur pasqyrojn gjendjen fillestare t problemit t diskriminimit n shoqri,
si dhe nj sfid pr veprim t mtejshm aktiv dhe pr t prmirsuar vet situatn.

II.6 Bashkpunimi me institucionet e tjera prgjegjse pr mbrojtjen


e t drejtave t njeriut n nivel lokal , kombtar dhe ndrkombtar
Bashkpunimi me autoritetet prgjegjse pr arritjen e barazis dhe mbrojtjen
e t drejtave t njeriut n nivel lokal, nacional dhe ndrkombtar sht meinteresprimar
pr Komisionin pr Mbrojtjen nga Diskriminimi.
Komisioni realizon bashkpunim me institucionet n nivel lokal me
ndrmarrjen e aktiviteteve t ndryshme n fushn e mbrojtjes nga diskriminimi. Niveli i
bashkpunimit sht n rritje prmes takimeve me autoritetet lokale, prmes seminareve
t organizuara nga Komisioni pr t prhapur konceptin e mos-diskriminimit dhe
barazis, si dhe vepron drejt promovimit me at q ntakimet q organizon e thekson
nevojn pr investim t ndrsjell me qllim t ngritjes s vetdijes dhe ndrgjegjsimit t
qytetarve, pr nocionin e diskriminimit dhe mbrojtjen nga ai, si dhe njohjen e Komisionit
n funksion t mekanizmit pr mbrojtje. Kto puntori mundsojn vendosjen e kanaleve
t reja t bashkpunimit midis KMD dhe komisioneve pr mundsi t barabarta pr grat
dhe burrat q jan n kuadr t vetqeverisjes lokale si nj mundsi pr t shkmbyer
idet dhe prvojat.
Nprmjet takimeve t realizuara n nivel lokal Komisioni ka mundsin q
t afroj punn e tij me qytetart, q t mundsoj thjeshtimin e brjes s parashtress,
lehtsimin pr qytetart n aspektin e marrjes e informacionevedhe njohjen me t drejtat
e tyre, dhe mundsit pr ti mbrojtur ato.
Bashkpunimin dhe shkmbimine prvojave Komisioni realizon dhe n nivel
kombtar, prmes trajnimeve, takimeve t puns,q kryesisht si rezultat kanngritjen
e vetdijes s ktyre institucioneve pr Komisionin, problemet ekzistuese q e prekin
shoqrin n lidhje diskriminimin t cilat krkojn veprim reciprok dhe bashkpunim
aktiv pr tejkalimin e tyre apo vendosjen e balansit t situats. Pr kt qllim, Komisioni
ka vendosur partneritete jashtzakonisht t rndsishme strategjike me Misionin e OSBE-

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

20
s n Shkup si dhe Qendrn Maqedonase pr Bashkpunim Ndrkombtar MCMS
me ndihmn dhe mbshtetjen e t cilve KMD do t arrij realizimin e shumicss
prioriteteve pr pun.
Gjithashtu jan nnshkruar edhe dy memorandume t bashkpunimit me
Komisionin pr Mundsi t Barabarta pr burrat dhe grat dhe Akademin pr gjykats
dhe prokuror publik. N kuadr t bashkpunimeve tjera me institucionetn nivel
nacional, KMD bashkpunon dhe sht n komunikim t vazhdueshm me Sekretariatin
pr shtje evropiane n Qeverin e Republiks s Maqedonis, Delegacionine Bashkimit
Evropian n Republikn e Maqedonis, Komisionin pr marrdhnie ndretnike si dhe
me institucione t tjera.
Komisioni pr Mbrojtjen nga Diskriminimi bashkpunimin e saj
ndrkombtar e realizon prmes vizitave studimore pr shkmbimin e prvojave dhe
praktikave n disa vende duke prfshir Irlandn, Bullgarin, Suedin, Belgjikn dhe
t tjera. Megjithat m me rndsi sht t prmendet se KMD nga viti 2012 u b
antare e Rrjetit Evropian t Organevepr Barazi - EQUINET (Europeannetworkofeq
ualitybodies), me ka bashkpunimi nnivel ndrkombtar sht zhvilluar n mnyr
t konsiderueshme. Nprmjet seminareve, trajnimeve, takimeve t cilat i organizon
EQUINET, Komisioni sht n nj pozicion t pajiset me prvoja t reja, praktikat e mira,
t kuptuarit e problemeve reale n Evrop n fushn e diskriminimit, si dhe ndarjen e
prvojave nga vendi yn

II.7 Bashkpunimi me institucionet e tjera n procesin e zgjidhjes s


nj rasti t veant t diskriminimit
Sipas nenit 31 t Ligjit pr parandalim dhe mbrojtje nga diskriminimi,
Komisioni pr Mbrojtjen nga Diskriminimi ka autoritetin q me krkes t tij t
marr informacione mbi rastet e veanta t diskriminimit nga t gjith personat fizik
dhe juridik, organet e pushtetit, organete njsive t pushtetit vendor, organet dhe
organizatattjera q ushtrojn me pushtet publik si dhe ndrmarrjetdhe shrbimetpublike.
Nse ekziston dyshimi i diskriminimit n lidhje me parashtresn e dorzuar
paraprakisht, Komisioni fillon me shqyrtimin e saj, me at q i drejtohet diskriminuesit
t supozuar, q ai t deklarohet lidhur me pretendimet n vetparashtresn. Paralelisht
me krkesn pr prgjigje nga diskriminuesi i supozuar, Komisioni iu drejtohet edhe t
gjitha institucioneve relevante, subjekteve dhe/ose individve t cilt mund q n ndonj
mnyr t kontribuojn n vrtetimin e sakt t gjendjes faktike.
Sa i prket metodave prmes t cilave Komisioni vjen deri te informatatt
cilat i mundsojn t sjell mendim t drejt, ato nuk jan t kufizuar vetm n format
institucionale,respektivisht komunikimi me shkrim deri te institucionet prkatse,
personat juridik dhe fizik, por ato gjithashtu prfshijn edhe inspektimin n vend
ngjarje, realizimi i intervistave me paltkonkrete t prfshira, inspektimin e t dhnave
pr t krijuar ekzistencn e diskriminimit, adresimin inspektoratet prkatse pr t kryer
inspektime t prshtatshme etj.
KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

21
Ndrsa n baz t nenit 33 t Ligjit pr pengimin dhe mbrojtjen nga
diskriminimi Komisionit bashkpunon me Avokatin e Popullit pr raste t veanta t
diskriminimit, me ka nqoft se n parashtres dorzuesi thekson se prve se sht
drejtuar Komisionit paralelishtsht drejtuar edhe te Avokati i Popullit, Komisioni
njofton Avokatin e popullit pr rastin konkret me ka edhe merr informacione specifike
n lidhje me shtjene paraqitur.
Ky bashkpunim sht reciprok, d.m.th. nse edhe deri te Avokati i Popullit
sht paraqiturndonj ankes duke deklaruar se ankuesi ka kontaktuar edhe KMD,
Avokati i popullit me krkes me shkrim informohet pr lndn, si dhe qndrimi q
KMD ka marr n lidhje me rastin n fjal.

II.8 Sjellja e akteve


II.8.1 Rregullorja e puns dhe strategjia e KMD
Komisioni pr mbrojtje nga diskriminimi n fushn e juridiksionit t saj ka
prgatitur Rregullore pr pun sipas t cils rregullohet tr procesi i detajuar i puns s
Komisionit. Domethn, me kt aktjan dhn dispozita t prgjithshme Komisionin,
mbledhjet dhe mnyrat e udhheqjes s tyre, rrjedha e procedurs dhe mnyra e puns,
publiciteti n punn Komisionit, bashkpunimi me institucionet tjera, si edhe prshkrime
t aktiviteteve t tjera t ngjashme t cilat jan n fushn e puns.
Prve Rregullores s puns dhe Komisioni ka prgatitur edhe plan strategjik.
N ktdokument jepet nj pasqyr e prioriteteve t cilat Komisioni pr mbrojtje nga
diskriminimi ka pr qllim t arrij, prshkrim i vizionit dhe misionit t ktij organi,
metodat e puns pr arritjen e qllimeve. Gjithashtu jan prfshir edhe analiza e
problemeve, specifikat e KMD, vlerat, kompetencat, qasje t propozuara q do t
lehtsojn zgjidhjen e prioriteteve t veanta, bashkpunimi, organizimi dhe kshtu me
radh.

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

22

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

23

III. PROCEDURA E BRENDSHME PR VEPRIM E


KOMISIONIT PR MBROJTJE NGA DISKRIMINIMI

III.1 Puna e Komisionit


III.1.1 Shrbimi administrativ profesional
Neni 33 i Rregullores flet pr shrbimin profesional administrativ duke n t
cilin sht theksuar se pr kryerjen e punve profesionale, administrative dhe teknike
Komisioni formon Shrbim profesional. Shrbim profesionaldo t jet i vendosur n
zyrat e Komisionit, ku do t ket nj profesionist i cili do t jet prgjegjs pr pranimin
e parashtresave, regjistrimin e tyre dhe pranimin e palve. Pranimi i parashtresave dhe
palve bhet do dit nga ora 9.00 deri 16.00.
Organizimi dhe mnyra e puns s shrbimit profesional rregullohet me ligj
t prgjithshm. Pr realizimin e punve n kompetencn e tij Komisioni mund t krijoj
edhe grupe pune dhe komisione t brendshme t prkohshme ose t prhershme.
Antart e Komisionit dhe t punsuarit n shrbimin profesional kan
kartelat zyrtare t identifikimit t lshuara nga Komisioni.
Edhe prkundr dispozits n fjal t Rregullores, Komisioni ende nuk
ka formuar shrbim administrativ profesional pr shkak t mungess s bazs
ligjore pr formimin e saj, pr arsye se n Ligjin pr parandalimin dhe mbrojtjen nga
diskriminimisht theksuar se aktivitetet teknike-profesionale dhe administrative i
kryen Komisioni. Vendosja e till ligjore sht nj penges pr formimin e nj shrbimi
profesional, mirpo Komisioni si person juridik gjen mnyra t angazhimit t personave
administrativ prmes projekteve ose prmes personave t angazhuar nga Ministria e
puns dhe politiks sociale q t kryejn nevojat administrative t Komisionit.
Parimet themelore t organizimit, procedura e puns, mnyra e ndarjes
s lndve dhe puna e mbledhjeve t Komisionit pr mbrojtje nga diskriminimi, si
dhe shtje t tjera me rndsi pr punn e Komisionit rregullohen me Rregulloren e
Komisionit, e cilasht miratuar n baz t nenit 24 pika 12 i Ligjit pr parandalimin
dhe mbrojtjen nga diskriminimi (Gazeta Zyrtare nr.50 e 13.04.2010) n mbledhjen
e Komisionit pr Mbrojtjen nga Diskriminimi mbajtur m 30.06.2011. Me zbatimin e
Rregullores parashikohet kryerja e drejt dhe n koh e detyrave q jan n kompetenc
t Komisionit pr mbrojtje nga diskriminimi.
N procedurn para Komisionit gjuh zyrtare sht gjuha maqedonase dhe
alfabeti i saj cirilik. N procedurn para Komisionit gjuha zyrtare sht edhe gjuha dhe
alfabeti t cilin e prdorin s paku 20% t popullats, si prcaktohet me ligj dhe me kt
Rregullore.

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

24
Dispozitat e Ligjit pr procedur t prgjithshme administrative q kan
t bjn me prdorimin e gjuhs n prgjithsi aplikohen edhe n procedurn para
Komisionit. Me ka do person n komunikim me Komisionin mund t prdor cilndo
gjuh zyrtare dhe alfabetin e tij ndrds Komisioni i prgjigjet gjuhn maqedonase dhe
alfabetin e saj cirilik, si dhe n gjuhn dhe alfabetin e prdorur nga parashtruesi i krkess.

III.1.2 . Seancat e Komisionit


Komisionin e prfaqson Kryetari. Mbledhjet e Komisionit i thrret Kryetari
me iniciativ t tij. Mbledhjet thirren nj her n muaj. Mbledhja e Komisionit mund t
thirret edhe me propozim shkrim t arsyetuar nga nj antar i Komisionit . Kryetari i
Komisionit pas pranimit t propozimit me shkrim nga nj antar i Komisionit, m s voni
n afat prej tri ditve do t thrras mbledhje t Komisionit. Rendi i dits me materialet
dorzohen tri dit para mbledhjes.
Rendin e dits s mbledhjes s Komisionit e propozon kryetari i Komisionit
osepropozuesi i seancs, ndrsa e miraton Komisioni n fillim t seancs, me minimum
katr (4) votaprt antarve t Komisionit.
do antar i Komisionit mundet edhe pas thirrjes s seancs, si dhe gjat vet
seancs para miratimit t rendit t dits t propozoj pika plotsuese t rendit t dits. Me
mbledhjet e Komisionit udhheq kryetari i Komisionit. N munges t kryetarit antart
caktojn nj kryesues t mbledhjes. Kryesuesi do t propozohet nga kryetari i Komisionit
dhe do t ket autorizim t posam pr udhheqjen e seancs. Mbledhja do t mbahet
n qoft se ka t pranishm m shum se 4 antar t Komisionit.
N mbledhjet e Komisionit mund t marrin pjes edhe ekspert vendas dhe
t huaj apo ekspert ose institucione shkencore nga t cilt mund t krkohet mendim
profesional, vetm nse ato jan t ftuar n mbledhje nga kryetari i Komisionit.
Seanca e Komisionit fillon punn n kohn e caktuarme antart e pranishm.
Kryetari vrteton nse n mbledhje marrin pjes shumica e nevojshmee antarvepr
vendimmarrje t vlefshme t Komisionit. Kryetari informon edhe pr at se kush sht i
ftuar t marr pjes n mbledhjen e Komisionit.
Nga prvoja e deritanishme e Komisionit u tregua se mundsia pr pjesmarrje
e ekspert vendas dhe t huaj n mbledhjete Komisionit sht shum e dobishme pr
punn e Komisionit, pr shkmbimin e prvojave dhe interpretime t shtjeve t
caktuara kontestuese.
Ajo q sht interesante n lidhje me punn e Komisionit sht ajo se Komisioni
n punn e tij e bn nj dallim n mes t seancave t Komisionit t cilat mbahen zakonisht
nj her n muaj,e t cilat Komisioni debaton pr ngjarje t rndsishme,marrjen e
qndrimeve pr deklarata dhe dukuri t caktuara diskriminuese dhe pjesmarrjen
e ekspertvet vendit dhe t huaj pr dallim nga takimet e puns e Komisionit t
cilat mbahen nj her n jav pr t diskutuar shtjet aktuale dhe lidhur me punn e
Komisionit pr parashtresat e paraqitura dhe t mendimeve t miratuara, pr pranin
KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

25
ntakimet t puns t ekspertve t huaj dhe personave nga t cilt mund t krkohen
mendime profesionale.

III.1.3 TakimetePuns t Komisionit


Takimet e puns t Komisionit mbahen nj her n jav - do t enjte .
Me takimet e puns t Komisionit udhheq kryetari i Komisionit. N munges
t kryetarit, me takimin udhheq kryesuesi. Kryesuesi do t propozohet nga kryetari i
Komisionit dhe do t ket autorizim t posam pr udhheqjen e seancs.
N takimet e puns diskutohet pr shtjet aktuale lidhur me punn e
Komisionit, pr parashtresat e paraqitura dhe t mendimeve t miratuara, pr pranin
ntakimet t puns t ekspertve t huaj dhe personave nga t cilt mund t krkohen
mendime profesionale.4
Takimet e puns do t mbahen n qoft se marrin pjes m shum se 4 antar
t Komisionit. N takimet e puns antart e Komisionit mund t japin sugjerime, sjellin
konkluzione , vendime, mendime pr t vendosur mbi krkesat pr t dhn informacione.
Pr punn e takimit dhe mbledhjen e Komisionit mbahet proesverbal. Para vendosjes
s rendit t dits miratohet procesverbali i mbledhjes ose takimit t puns t kaluar.
Procesverbali prmban informacionet baz pr punn e mbledhjes osetakimit t puns,
propozimet t cilat jan dorzuar dhe konkluzionet q jan miratuar mbi shtjet e rendit
t dits. Secili antar i Komisionit mund t jep vrejtje pr procesverbalin dhe t krkoj
q t bhen ndryshimet dhe shnimeprkatse n at. N procesverbal me krkes t
antarit t komisionit duhet t qndroj dhe mendimi i ndar. Pr mendimin e ndar t
antarve t Komisionit nuk realizohet diskutim.Kryetari i Komisionit konstaton se sht
miratuar procesverbalin t cilin nuk ka vrejtje, respektivisht n t cilin ka pasur vrejtje.
Procesverbalin e miratuar e nnshkruan nga kryetari osekryesuesi i takimit,
nse ka munguar kryetari. Pr prgatitjen dhe ruajtjen e origjinalit t procesverbaleve
t mbledhjeve t Komisionit kujdeset personi nga shrbimi profesionali prcaktuar nga
Komisioni.
Diskutimi pr shtjet bhet sipas rendit t dits t prcaktuar. N fillim t
seancs pr do shtje t rendit t dits antari i Komisionit, respektivisht antari i
angazhuar me pr lndn prkatse jep mendim dhe shpjegime apo sqarime pr rastin
n fjal.
Passhpjegimit apo sqarimit n diskutim mund t marrin pjes dhe antart
e tjer t Komisionit. Debati pr shtje ose lnd t caktuara zgjat deri sa t ket t
paraqitur pr diskutim nga ana e antarve t Komisionit.
Presidenti i Komisionit konstaton se shqyrtimi prfundon, kur vrteton se nuk
ka m antart paraqitur pr diskutim.
Gjat ose deri n prfundimin e shqyrtimit, Komisioni mund t vendos
shtja ode lnda n diskutim tshtyhet pr konsultime t mtejshme me ekspert dhe
KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

26
profesionist.
Komisioni mund t vendos nse n seanc apo n takimin e puns marrin
pjes pes (5) prej shtat antarve t Komisionit.
Pr miratimin e vendimeve, prfundimeve, sugjerimeve, mendimeve pr
parashtresat dhe n lidhje me aktet e tjera q sjell Komisionin nevojiten 4 vota nga numri
i prgjithshm i votave t Komisionit. Votimi n Komisionbhet publikisht. do antar i
komisionit ka t drejt n mendimin kundrshtues.
Edhe prkundr mundsis pr mendim t kundrt, n praktikn e
deritanishme t Komisionit nuk sht vrejtur e dhn ose procesverbal ku ekziston rast
i mendimit kundrshtues nga ndonj antar i caktuar i Komisionit.

III.2 Procedimi i ankesave


Rrjedha e procedurs dhe mnyra e puns s Komisionit pr parashtresat e
pranuara prfshin:
--

pranimin dhe prpunimin e ankesave;

regjistrimi i parashtresave t pranuara, formimin e lnds dhe futja e


saj n sistemin e bazs s t dhnave;

--

shprndarja e lndve te antartt Komisionit;

--

veprimin sipas lndve ;

--

prpunimin administrativ dhe teknik i lndve,

--

dorzimin e shkresave ;

--

arkivimin, ruajtjen dhe shprndarjen e lndve.

III.2.1 Dorzimi i parashtress


Parashtres deri te Komisioni mund t paraqet nga do qytetar (personalisht
ose me prokur) me shkrim, gojarishtme procesverbal ose n form tjetr (telefaks ose
e-mail). Pr parashtresat e dhna me goj hartohet shnim zyrtar.
Parashtresa duhet t jet e nnshkruar, t prmbajn t dhna personalepr
parashtruesin dhe t prmbaj rrethanat, faktet dhe provat q jan n dispozicion dhe jan
t qasshme e mbi t cilat bazohet parashtresa. N parashtres duhet t referohet subjekti
(juridik ose fizik), t cilit i referohet parashtresa, si dhe t evidentohet nse ankuesi
ka prdorur mjete tjera juridike, cilat dhe ku i ka paraqitur paraprakisht. Parashtresat
anonime nuk merren n konsiderat. Dorzuesi i parashtress sht i liruar nga pagesa e
taksave administrative.

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

27
Pr nevojat e qytetarve Komisioni ka prpiluar formular t parashtress i cili
sht n dispozicion t qytetarve dhe sht vendosur n faqen e internetit t Komisionit
. (Formulari gjendet n shtojcn e ktij Doracaku)

III.2.2 Prpunimi i ankesave t pranuara


Parashtresat e dorzuara pranohen dhe regjistrohen nga Komisioni sipas n
mnyrss mbrritjes. N regjistrin ku evidentohen t dhnat shnohet numrin, data dhe
koha e pranimit t parashtresave. Pr parashtresat e pranuara prdoret fjalorth sipas emrit
personal dhe titullit t parashtruesit. do antar i komisionit ka numr rendor nga nj
deri n shtat, dhe parashtresat jan t klasifikuara n baz t numrit t tyre.
Nse nj antar i Komisionit nuk mund t veproj sipas ankess e cila i takon
pr shkak t konfliktit t interesit, kryetari i Komisionit vendos se cili nga antart tjer
do t veproj.
Me ankesn, personi duhet t dorzoj edhe faktet dhe provat n dispozicion
nga t cilat mund t prcaktohet aktin apo veprimi i diskriminimit. Nse ankesa sht e
paqart dhe nuk prmban faktet dhe provat e nevojshme Komisioni do t krkoj nga
dorzuesi i parashtress q t njjtn ta sqaroj dhe plotsoj brenda 15 ditve.
Sipas Rregullores s puns, KMD mund t mos ngrit procedur, t mos ngrit
procedur ose t ndrpret procedurn e filluar.

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

28
III.2.3 Ngritja e procedurs
Komisioni nuk do t ngrit procedur:
-

nse sht e qart se nuk ka asnj shkelje t t drejtave n t cilat


parashtruesi thirret, nuk ekziston asnj nga bazat e diskriminimit t
numruara n nenin 3 t Ligjit

nse n t njjtn shtjetashm sht vepruar dhe nuk jan ofruar


dshmi dhe fakte t reja

--

nse afati i fundit pr paraqitjen e krkes ka skaduar

nse konstatohet se pr shkak t kalimit t kohs nga shkelje e s


drejts, nuk sht e mundur t arrihet qllimi i procedurs

--

nse parashtresa sht anonime

Komisioni do t filloj procedur:


-

nse parashtresa dorzohet brenda tre muajve nga data e shkeljes


s t drejts ose m s voni n afat prej nj viti ngat kuptuarit pr
aktin e diskriminimit

pas skadimit t afatit, nse heton se rasti sht i nj rndsie t till q


do t ishte e domosdoshme dhe e nevojshme t realizohet procedura
apo n qoft se veprimi ose shkelja ende vazhdon.

n rast se parashtresa prmban faktet dhe provat mbi t cilat mund t


supozohet se sht br diskriminim.

Komisioni e pushon procedurn :


-

n qoft se gjat procedurs vrtetohet se pr t njjtn shtje sht


ngritur padipara gjykats, n qoft se gjykata ka vendosur dhe sht
sjell vendim i plotfuqishm gjyqsor.

-n qoft se padia gjyqsore sht hedhur posht nga gjykata si e


pabazuar.
N periudhn nga viti 2011 deri n fund t vitit 2013, KMD ka ngritur
procedura n gjithsej 218 parashtresa. N kt periudh, KMD n nj pjes t tyre ka
vrtetuar diskriminim sidomos n fushn e marrdhnieve t puns, n arsim, shkenc
dhe sport, si dhe n sfern e qasjes n mallra dhe shrbime dhe n fushn e drejtsis
dhe t administrats. N disa raste KZD vendosi t ndrpres punimet pr arsye t
marrveshjes mes palve.
Gjat veprimit sipas parashtresave Komisioni sht i detyruar q nga palte
interesuara t mbledh t gjitha faktet dhe provat q jan te nj rndsie thelbsore pr
KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

29
t vendosur mbi parashtresn. Komisioni gjat procedurs sipas parashtress duhet t
respektoj privatsin dhe besueshmrin e t dhnave.
Kur Komisioni vrteton se me nj akt apo veprim nj person sht i
diskriminuar sjell vendim, rekomandim dhe udhzim pr mnyrn e eliminimit t
shkeljes s konstatuar.
Rekomandimi pr heqjen e shkeljes sht i detyrueshm pr personin t
cilit i drejtohet. N qoft se personi t cilit i referohet rekomandiminuk vepron sipas
tij, gjegjsishtnuk e largon shkeljen e ligjit, Komisioni mund t filloj procedurn para
organit kompetent pr vrtetimin e prgjegjsis s tij.
Komisioni, kur kjo sht e prshtatshme, gjat procedursangazhohet pr
zgjidhje miqsore t shtjes, gj q sht veanrisht e rndsishme n rastet kur
vrtetohet diskriminim n kontesteve n marrdhniet e puns. Me zgjidhjen e shtjes
sipas marrveshjes procedurapr lndn konsiderohet e prfunduar. Zgjidhja e rasteve
sipas marrveshjesethekson rolin e Komisionit si nj pal e inkuadruar, duke e br m t
leht pr palt q t gjejn nj zgjidhje t favorshme pr t dyja palt e prfshira, heqjen
e dukurive diskriminuese, dhe natyrisht e gjith kjo kontribuon edhe pr zgjidhjen m t
shpejt t mosmarrveshjes, duke shmangur procedurat e gjata gjyqsore dhe shpenzimet
e shkaktuara nga rrjedha e procesit gjyqsor.
Komisioni gjat procedurs me krkes t parashtruesit mund t i lejoj qasje
n lndne tij dhe t i jap nj kopje t prgjigjes s marr nga organi ose personit ndaj t
cilit i sht dorzuar parashtresa.

III.3 Konstatimi dhe t provuarit e diskriminimit


Komisioni pr mbrojtje nga diskriminimi konstaton diskriminimin mbi bazn
faktike. Baza faktike sht trsia e fakteve t cilat jan vendimtare pr themelsin e
iniciativs pr konstatim t diskriminimit. Pretendimet faktike prbjn do rrethan,
pr t cilat dispozitat juridike e lidhin me cilsin e caktuar. Pra, rrethanat jan ngjarje
q kan ndodhur apo q ekzistojn aktualisht. N procedurn pr konstatimin e
diskriminimit, Komisioni vrteton ekzistencn e fakteve t cilat kan rndsi pr aspektet
vendimmarrse. Nj gj t till Komisioni e mon sipas mendimit t tij. Komisioni nuk do
t lidhet me faktin q mund ta parashtrojn palt n qoft se sipas mendimit t Komisionit
nuk ka ndonj efekt n marrjen e qndrimit n lidhje me diskriminimin.

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

30
III.3.1 Faktet e pohuara
Komisioni i merr pr baz faktet e konstatuara apo t pohuara. Nj gj t till
Komisioni do t arrij t konstatoj nga vet prgjigjja pr diskriminimin e parashtruar
dhe nga deklaratat e personave t tjer q kan dijeni pr bazn e caktuar faktike.
Komisioni duke br komunikimin e Parashtress pr diskriminim tek pala tjetr, n
nj far forme edhe i bn pyetje se a i pranon apo i kundrshton pretendimet e pals
q pretendon se sht e diskriminuar. M prgjigjen pr diskriminim e parashtruar,
pala mund t deklarohet shprehimisht n lidhje m t gjitha pretendimet e pals q ka
parashtruar inicimin e procedurs pr konstatim t diskriminimit. Kjo nuk do t thot
se do her ndodh kshtu. Pala mund edhe t mos e kundrshtoj saktsisht pretendimin
pr shkaktim t diskriminimit. Komisioni n kt rast ka pozit m t vshtir, pr
faktin se duhet t moj se a sht pohuar apo kundrshtuar pretendimi nga ana e pals
kundrshtare. Nj gj e till bhet me an t vlersimit dhe muarjes s lir t Komisionit.
Pohimi i pretendimit faktik nga ana e pals kundrshtare mund t jet i pjesrishm dhe
i plot, sikundr q mund t jet edhe kundrshtimi i pretendimit faktik. N kto raste,
Komisioni e vlerson situatn nse pohimi i prgjigjet gjendjes faktike ose jo. Pohimi i
nj fakti nga ana e pals, pr Komisionin e ka kuptimin e nj deklarate mbi dijenin e
rrethanave t caktuara me t ciln pranohet saktsia e t dhnave t pals tjetr.

III.3.2 Faktetnotore
Rrethanat t cilat shfaqen n nj rreth t caktuar shoqror, lokalitet apo vend
tjetr si p.sh. medium, ngjarje sporti, ngjarje politike, vendime dhe akte juridike, libr,
broshur, etj. dhe t cilat kan t bjn me sjellje apo veprim diskriminues konsiderohen
fakte notore. Kto fakte nuk duhet t provohen nga ana e Komisionit. sht me rndsi
t theksohet se pr tu konsideruar nj rrethan si fakt notor, sht e nevojshme q ajo
rrethane t jet e njohur nga ana e antarve t Komisionit.
Faktet notore paraqesin baz pr zhvillimin e procedurs pr konstatim t
diskriminimit sipas detyrs zyrtare. N kt kontekst, me rndsi jan edhe faktet t cilat
i jan t ditura Komisionit nga aktivitetet q i ndrmerr brenda kompetencave t veta dhe
faktet t cilat i dijnkomisionert privatisht. Faktet e tilla, komisioneri i parashtron n
Komision dhe aty mohet ekzistenca e bazs pr inicim t procedurs. Pra, edhe kto dy
lloje t fakteve shrbejn si baz pr inicim t procedurs pr konstatimin e diskriminimit
sipas detyrs zyrtare.

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

31
III.3.3 Bindja e formuar e komisionit
Komisioni do t shqyrtoj dhe vendos n lidhje me ekzistencn e veprimit
diskriminues duke zbatuar normn juridike konkrete me mbshtetje t bazs faktike,
prkatsisht fakteve vendimtare. Gjendja faktike e konstatuar duhet t prputhet me
realitetin. Aktiviteti i Komisionit sht i drejtuar n drejtim t zbulimit t s vrtets
n pikpamje t fakteve vendimtare. E vrteta sht kusht esencial gjat procedimit dhe
vendosjes. Rezultatet e provave t shqyrtuara mohen lirisht. Gjendja faktike duhet ti
prfshij t gjitha rrethanat t cilat ndikojn n prmbajtjen e mendimit n lidhje me
diskriminimin.
Pala e cila ka iniciuar procedurn pr konstatim t diskriminimit, n kontekst
me gjendjen faktike ka rol aktiv q me dorzimin e parashtress pr diskriminim. Ajo i
paraqet rrethanat q i ka n dijeni pr faktet vendimtare. Komisioni ka pr detyr q ta
sqaroj n mnyr t sakt gjendjen faktike duke krkuar prgjigje nga pala kundrshtare
n lidhje me pretendimet pr shkaktim t diskriminimit si dhe deklarat nga personat
tjer.
Prmbajtjen e s vrtets Komisioni e zbulon me an t t provuarit. Ajo duhet
t prputhet me bindjen e Komisionit mbi faktet vendimtare dhe situatn objektive.

III.3.4 Testimi i situats


Testimi i situats sht nj metod eksperimentale q prdoret n procedurn
pr vrtetimin e drejt dhe t plot t gjendjes faktike. Me kt metod synohet t pasqyrohet
auditimi i nj situate me elemente diskriminuese. Testimi i situats konsiderohet nj ndr
praktikat me t lehta pr t konstatuar diskriminimin, psh. shum thjesht dhe leht mund
t konstatohet se nj person me ngjyr t zeze t lkurs ndalohet t futt n nj restorant,
kurse t tjert nuk kan asnj ndales. Pra, me testimin e situats, drejtprdrejt n
praktik konstatohet se nj person i cili posedon karakteristika t veanta nuk trajtohet
njjt si personi tjetr q nuk i posedon ato karakteristika n rrethane t ngjashme apo
situata t krahasueshme.
Kjo sht nj mjet prove q mund t thuhet se sht me fuqi t madhe provuese
n procedurn e konstatimit t diskriminimit dhe me ndikim t drejtprdrejt pr
prmirsimin e situatave me elemente diskriminuese.
Rezultatet e testimit t situats jan t afrt me realitetin dhe fokusohen
n realitetin objektiv. Ata nuk mund t ndikohen nga sjelljet subjektive t aktorve t
diskriminimit apo nga prgjigjet e dshiruara t eksponentve t caktuar.
N situatat kur Komisioni do t vlersoj nevojn e prdorimit t testimit
t situats, duhet t ket parasysh stadet e procedurs pr zbatimin e testimit. Pra, n
fillim Komisioni duhet t bj mbledhjen e informacioneve, identifikimin e rastit dhe t
vlersoj nevojn pr implementimin e testimit. M pas, sht e domosdoshme q t bhet
zgjedhja e iftit q do i nnshtrohet testimit q kan karakteristika t ndryshme. Nuk

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

32
duhet t ekzistoj lidhje emotive midis testuesit dhe viktims. Pas realizimit t testimit,
Komisioni i vlerson dhe mon rezultatet e testimit.
Testimi si mjet prove n procedurn e konstatimit t diskriminimit i
nnshtrohet nj procedure t dokumentuar, si:
a.)

Protokolli i testimit;

b.)

Procesverbali i testimit (raport personal i testatorve);

c.)

Raporti gjeneral pr testimin.

III.3.5 Dokumentet si mjet prove


Dokumentet mund t shfrytzohen si mjet prove n procedurn e
konstatimit t diskriminimit. Ata paraqesin nj objekt material ku sht shprehur nj
mendim, qndrim, vendim, etj. Kjo kategori e mjeteve provuese prfshin do objekt
ku jan evidentuar apo shprehur politikat e caktuara, procedurat dhe vendimet, aktet
juridike, letrat dhe korrespondencat e ndryshme, shnimet t shkruara me dor, apo
t kompjuterizuara, fotografit dhe incizimet, librat, disqet kompjuterike, e-mailat dhe
lloje t tjera t regjistrimeve. Dokumenti ka fuqi t provs vetm nse sht autentik.
Komisioni gjithmon mbshtet n prezumimin se dokumenti sht i vrtet deri sa nuk
provohet e kundrta. Pala q do e kontestoj vrtetsin e dokumentit i takon barra e provs
pr t provuar t kundrtn. Komisioni nuk lshohet n muarjen e fuqis provuese t
dokumentit.
Dokumentet mund ti parashtroj pala e cila e ka iniciuar procedurn s bashku
me Parashtresn. Dokumentin ja bashkangjet Parashtress dhe me kt e mbshtet
veprimin e saj, prkatsisht krkesn pr konstatim t diskriminimit. Nse dokumenti
ndodhet tek pala tjetr kundrshtare apo tek ndonj person, organ apo institucion tjetr,
ather Komisioni do t krkoj q t deponohet dokumenti n fjal.

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

33
III.3.6 Dshmia si mjet prove
N procedurn e vrtetimit t gjendjes faktike vend t rndsishm z edhe
dshmia e dshmitarit. Dshmia e dshmitarit sht deklarat e personit n lidhje me
perceptimin e fakteve pr nj rrethan apo situat. Pr Komisionin, dhnia e dshmis
konsiderohet si detyr e prgjithshme qytetare. Dshmia e dshmitarit n formn e
shkruar dorzohet ne Komision nga ana e pals q ka deponuar parashtres apo n
mnyr plotsuese si dhe nga pala kundrshtare. Komisioni mund t komunikoj edhe
drejtprdrejt edhe me dshmitarin q ai t jep dshmin e vet, nse ka dijeni pr
identitetin e tij. Dshmin, dshmitari mund ta jap edhe gojarisht nse prezantohet
fizikisht n Komision.
Pra, pr Komisionin dshmia sht thjesht nj deklarat e marr nga personi
q sht n nj pozit nga e cila mund t ket njohuri t dors s par pr at q ju ka
ndodhur n nj situat konkrete.

III.3.7 Deklaratat e palve si mjet prove


Pretendimet faktike t palve mbshteten me an t deklaratave t palve.
Me an t deklarats, palt bjn sqarimin e pretendimeve t tyre. Pr Komisionin,
palt paraqesin burim t marrjes s informative pr rrethann apo situatn konkrete.
Komisioni nuk mund t formoj bindjen e plot, vetm n deklaratat kundrthnse jo
bindse t palve n qoft se nuk shoqrohen ata edhe me mjete tjera provuese.
Deklarata e palve si prov merret me an t pyetjeve q u bhen palve n
procedur. Ekziston mundsia q Komisioni ti parashtroj pyetje vetm njrs pal nse
do t vlersoj se vetm ajo ka dijeni pr faktet vendimtare. sht me rndsi t theksohet
se palt n procedurn pr konstatimin e diskriminimit deklaratat e tyre i japin q me
shfrytzimin e akteve - veprimeve procedurale. Ai q pretendon se sht i diskriminuar
, deklaratn e tij n lidhje me bazn faktike e bn me an t Parashtress, kurse pala
kundrshtare me an t Prgjigjes pr diskriminimin e parashtruar. Komisioni kur do t
vlersoj se sht e nevojshme marrja e deklaratave plotsuese, ather nj gj t till do ta
bj posarisht.

III.3.8 Treguesit dhe t dhnat statistikore si mjet prove


N raste t caktuara Komisioni mund ti merr pr baz treguesit dhe t
dhnat statistikore pr t konstatuar nj politik t caktuar apo kriter q bn prjashtim,
diferencim apo preferenc t nj grupi t veant n krahasim me antart e grupit tjetr.
Treguesit dhe t dhnat statistikore pr Komisionin paraqesin t dhna t
mbledhura, t sistematizuara dhe t prpunuara. T dhnat n nj raport prshkrues do
ti mundsojn Komisionit t bj nj analiz pr diskriminim n nj segment t caktuar.
Treguesit q mund t paraqiten prmes tabelave, grafikve dhe prshkrimeve tekstuale,
etj. jan indikator pr vlersimet e diskriminimit n fushat prkatse. Ata njkohsisht
KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

34
mund t shrbejn si baz e t dhnave pr prcjelljen e diskriminimit n vend dhe pr
krijimin e politikave n luftn kundr diskriminimit.
Provat statistikore q t ken fuqi n procedurn e konstatimit t diskriminimit
duhet t prmbushin standardet shkencore dhe mund t prdoren n situata t caktuara.
Nprmjet analizave statistikore nxirren konkluza cilsore pr diskriminimin e shfaqur.

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

35
Prfundime dhe rekomandime
N kuadrin ligjor pr parandalim dhe mbrojtje nga diskriminimi, n Republikn
e Maqedonis gati tre vite sht n fuqi Ligji pr pengim dhe mbrojtje nga diskriminimi.
Mendimet dhe Rekomandimet e Komisionit pr mbrojtje nga diskriminimi kan filluar
q t zn vendin e tyre n kuadrin e burimeve formale t s drejts n fushn e mbrojtjes
s barazis dhe mos diskriminimit. Po kshtu, nj sr qndrimesh t Komisionit pr
mbrojtje nga diskriminimi kan marr tipare t nj doktrine bashkkohore edhe pse
disa shtje n lidhje me pozitn dhe raportin e ktij Komisioni me organet e pushtet
gjyqsor, me Gjykatn Kushtetuese dhe me disa organe dhe institucione t sistemit,
paraqesin shtje pa prcaktim t qart.
N kt periudh prej tre viteve t puns s Komisionit pr Mbrojtjen nga
Diskriminimi jan ndrmarr veprime t shumta pr t prmirsuar efikasitetin dhe
efektivitetin e puns s ktij organi t pavarur, si autoritet qendror pr parandalimin dhe
mbrojtjen nga diskriminimi.
Mendimet dhe rekomandimet e Komisionit pr Mbrojtjen nga Diskriminimi
kan filluar t zn vendin e tyre n kontekstin e burimeve formale t ligjit n mbrojtjen
e barazis dhe mos-diskriminimit.
Nj trsi e qndrimeve t Komisionit pr Mbrojtjen nga Diskriminimi
morncilsin e nj doktrin moderne ligjore, edhe pse disa shtje n lidhje me pozitn
dhe marrdhniete Komisionit me autoritetet gjyqsore, Gjykatn Kushtetuese dhe
organet dhe institucionet tjera sistemit, paraqesin shtje q krkojn prgjigje.
Kjo periudh kohore na jep t drejtn pr t prfunduar se, pr pun efektive
nuk sht e mjaftueshme vetm se nj korniz e mir ligjore, por edhe organizim i mir i
brendshm dhe misioni i definuar dhe vizioni i nj organi.
Pr kt qllim, Komisioni pr Mbrojtjen nga Diskriminimi zbaton disa
aktivitete n kategorin e fuqizimit t organizimit t brendshm. Rezultatet m t
rndsishme jan miratimi i Planit strategjik, Rregullores s KMD dhe strategjis s
komunikimit t KMD. Dokumenti i par sht nj udhrrfyes i mir pr aktivitetet q
Komisioni duhet t ndrmarr, ndrsa ky i fundit e bn procedurn para Komisionit m
t qart dhe efektive.
Me Rregulloren rregullohen shtje t rndsishme pr organizimin e
brendshm Komisionit , por prapseprap ka vend pr prmirsime t mtejshme, q
do t kontribuoj n rritjen e efektivitetit t masave mbrojtse siiashtuquajturifeedback
mekanizm apo mekanizm pr njoftim t personave q kan paraqitur parashtres se
e njjta sht pranuar, se ka filluar procedurat pr parashtresn, por pr edhe pr fazate
ndryshme t procedurs (pr shembull kur Komisioni ia prcjell parashtresn pr
diskriminim te diskriminuesi i supozuar q t merr prova pr sjelljen e tij e t ngjashme).
Mandej, mungesa e shrbimit profesional e pengon fuqizimin e mtejshm
t organizimitt brendshm t KMD dhe sidomos arritjen e rezultateve m t mira n
drejtim t puns me grupe t veanta. Prandaj, sht e nevojshme q t zgjidhet problemi
KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

36
me shrbimin profesional t Komisionit. Kjo poashtumund t kontribuoj edhe n
shkurtimin e kohs s prpunimit t parashtresave, mbledhjen e dshmive, marrjen dhe
shprndarjen e materialeve e t ngjashme.
Buxheti i kufizuar e kufizon mundsin q Komisioni t jet sa m afr palve
ose mbulimin territorial t rajoneve me prfaqsues t KMD. Prandaj , sht e nevojshme
prkrahja buxhetore me t ciln do t mundsohet q npunsi zyrtar t jet te pala dhe
jo pala te npunsi.
Prcaktimi i raporteve t Komisionit me gjykata e rregullta sidomos kur
iniciohet procedur gjyqsore penale apo kur sjellt aktgjykim penal sht shtje e pa
parashikuar shprehimisht n Ligjin pr pengim dhe mbrojtje nga diskriminimi. Edhe
raporti i Komisionit pr mbrojtje nga diskriminimi me Gjykatn Kushtetuese paraqet
shtje t pa prcaktuar shprehimisht. Ve ksaj edhe operacionalizimi i procedurs
pr prgjegjsin kundrvajtse ndaj kryersve t diskriminimi nuk ka gjetur
definimshprehimor.
N kt kontekst, vlen t theksohet se Komisioni pr mbrojtje nga diskriminimi,
ka institucionalizuar qndrimin se n rastet kur mund t dyshohet se gjykatat si
institucione t pushtetit gjyqsor me vendimet e tyre meritore kan shkaktuar qasje t
diferencuar ndaj subjekteve q ndodhen n kushte dhe rrethana t njjta, Komisioni
si trup me elemente m shum administrative nuk do ti trajtoj t njjtat nprmjet
procedurs s parapar pr vrtetim t diskriminimit.
Raporti i Komisionit pr Mbrojtjen nga Diskriminimi ndaj Gjykats
Kushtetuese sht gjithashtu nj shtje q nuk sht prcaktuar n mnyr eksplicite .
Funksionalizimi i procedurs pr prgjegjsi kundrvajtsendaj kryesve t
diskriminimit nuk ka prkufizim t qart.
Prve ktyre shtjeve q ndrlidhen me punn e Komisionit pr mbrojtje
nga diskriminimi, ende nuk mund t flasim pr nj praktik gjyqsore n Maqedoni n
lidhje me mbrojtjen gjyqsore nga diskriminimi. Ajo ka mund t thuhet n kt faz
dhe me kt rast sht ekzistenca e ngritjes s qndrimit pr t prcaktuar legjitimitetin
aktiv pr inicim t procedurs pr mbrojtje gjyqsore nga diskriminimi pr t prfshir
edhe institucionet dhe subjektet e caktuara t cilat n fushveprimin e tyre n mnyr
shprehimore e kan pengimin dhe mbrojtjen nga diskriminimi si n sektorin publik
ashtu edhe n at privat n njrn an, kurse n ann tjetr t prcaktohen figurat e
dmit q mund t shkaktohen nga veprimi diskriminues, pr t cilat mund t ngritet
padi pr shprblim t dmit. Pr t prmirsuar m tej punn e Komisionit pr Mbrojtjen
nga Diskriminimi jan t mendimit se prpjekjet tona t ardhshme duhet t drejtohet
n drejtim t rregullimit t mtejshm t disa marrdhnieve q do t kontribuojn n
rritjen e efektivitetit t masave mbrojtse t tilla si t ashtuquajturin mekanizm reagime .
Kjo do t thot personat t cilt vazhdimisht e raportimit parashtruar ankes
nga momenti i pranimit t ankess , kur procedura sht filluar t punoj peticionin , dhe
t gjitha fazat tjera t procedurs (p.sh. , kur komisioni ia prcjell ankesn diskriminuesin
pr t marr dshmi pr vet sjellje , etj. ) .
KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

37
Kjo besoj , bazuar n praktikn e tanishme t mira n punn e Komisionit
, rekomandimet e dhna n kt punim , ndryshimet thelbsore q mund t bhen n
punn e Komisionit pr Mbrojtjen nga Diskriminimi , pr t arritur mekanizm dinamik
, transparent dhe t njohur pr t mbrojtur dhe parandalimin e diskriminimit .

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

38

Formular i parashtress i cilidorzohetn KMD prkonstatimtdiskriminimit

REPUBLIKA E MAQEDONIS
KOMISIONI PR MBROJTJE NGA DISKRIMINIMI
RR. Kej Dimitar Vllahovpn. (Ndrtesa e RTVM), Kati 20, Shkup
Tel. 02/3232-242

PARASHTRES
ME RNDSI: Nga parashtresa q e drejtoni, kopje do t drgohet deri te personi fizik/personi
juridik, gjegjsisht organi kundr kujt e bni parashtresn.

T DHNA PERSONALE PR PARASHTRUESIN


1. EMRI: _____________________________________________________________________
2. MBIEMRI: __________________________________________________________________
3. EMRTIMI: _________________________________________________________________
4. ADRESA/SELIA: ______________________________________________________________
___________________________________________________________________________
(nse parashtruesi sht person juridik)
5. GJINIA: ___________________
6. DATLINDJA: __________________________

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

39

7. TELEFONI: __________________ E-MAIL: _______________________________________


8. PRKATSIA ETNIKE: ______________________ (nuk sht e detyrueshme)
9. A E BNI PARASHTRESN N EMR T PERSONIT TJETR: __________________
(prgjigjuni me PO ose JO)
10. NSE PRGJIGJEJA N PYETJEN PARAPRAKE SHT VRTETUAR, SHKRUANI N EMR T
CILIT PERSON BNI PARASHTRESN:
___________________________________________________________________________
11. A KENI PLQIMIN E PERSONIT N EMR T T CILIT E BNI PARASHTRESN:
_____________________

(prgjigjuni me PO ose JO; nse PO, bashkngjite t njjtin)

T DHNA PR PERSONIN FIZIK/JURIDIK, GJEGJSISHT ORGANIN KUNDR T CILIT E BNI


PARASHTRESN
1. NSE PARASHTRESA KA T BJ ME PERSON JURIDIK/ORGAN:
x

EMRTIMI____________________________________________________________

SELIA: ___________________________________________________________

TELEFONI: ___________________________

A JENI N MARRDHNJE PUNE/DHE N AT PERSON JURIDIK/ORGAN:


________________
(prgjigju me PO ose JO)

2. NSE PARASHTRESA KA T BJ ME PERSON FIZIK:


x

EMRI DHE MBIEMRI:____________________________________________________

ADRESA: ____________________________________________________________

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

40

TELEFONI: ___________________

PERSONI PR T CILIN VRTETONI SE JU KA DISKRIMINUAR A E KA BR T NJJTN N


VENDIN E PUNS/DUKE KRYER DETYRAT E PUNS: _____________________
(prgjigjuni me PO ose JO)

NSE PRGJIGJEJA E MSIPRME SHT POZITIVE, SHKRUANI KU SHT I PUNSUR


PERSONI : __________________________________________________________
________________________________________________________________________
__________________________________________________________________
(emri i ndrmarrjes/institucionit/organizats, adresa, telefoni, pozita/vendi i puns s
personit prkats)

ME RNDSI: Nse ka m shum persona fizik/ose persona juridik, gjegjsisht organe kundr t cilve
bni parashtresat, Ju lutemi pr secilin prej tyre t plotsoni parashtres.

BAZA/at PR DISKRIMINIM
Rrethoni nj e m shum baza t diskriminimit,n baz t tcilave mendoni se jeni t diskriminuar.
1. Gjinia

11. Lloje tjera t besimit

2. Raca

12. Shkollimi

3. Ngjyra e lkurs

13. Prkatsia politike

4. Farefisnia

14. Statusi personal apo shoqror

5. Prkatsia e grupit t margjinalizuar

15. Pengesa mentale apo fizike

6. Prkatsia etnike

16. Mosha

7. Gjuha

17. Gjendja familjare apo martesore

8. Shtetsia

18. Statusi pronsor

9. Prejardhja sociale

19. Gjendja shndetsore

10. Religjioni apo bindja fetare

20. Ndonj baz tjetr: (shnoni cila)


__________________________________

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

41

KU KA NDODHUR NGJARJA PR T CILN BNI PARASHTRES


1. N PROCEDUR PARA ORGANIT T PUSHTETIT PUBLIK (gjyq, komun, ministri...)
2. N PROCEDUR PR PUNSIM OSE N PUN
3. GJAT DHNJES S SHRBIMEVE PUBLIKE OSE GJAT SHFRYTZIMIT T OBJEKTEVE DHE
SIPRVAQEVE
4. REALIZIMIT T T DREJTAVE FETARE
5. ARSIMIM DHE AFTSIM PROFESIONAL
6. REALIZIM T T DREJTAVE ETNIKE

7. SHRBIMEVE SHNDETSORE
8. DIKA TJETR ______________________________________________________________
__________________________________________________________________ (shno)

PRSHKRIMI I NGJARJES (prshkruajeni hollsisht ngjarjen sipas t cils bni parashtresn, duke
prfshir edhe t dhnat pr kohn,vendin,personat t cilt kan qen prezent e t ngjashme)
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

42

_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________________
_
ME RNDSI: Nse Ju sht e nevojshme m shum hapsir pr t shkruar, prdorni flet shtes.

DSHMI (Shkruani dshmit t cilat i jepni si shtes t parashtress)


1. ________________________________________________________
2. ________________________________________________________
3. ________________________________________________________
4. ________________________________________________________
5. ________________________________________________________

1. AKENI NGRITUR PROCEDUR GJYQSORE ____________ (prgjigjuni me PO ose JO)

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

43

2. NSE KENI NGITUR, PARA CILS GJYKAT DHE KUR________________________________


______________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
(drgoni edhe fotokopjen e padis)
3. A JENI DREJTUAR NDONJ INSTIUCIONI TJETR_____________ (prgjigjuni me PO ose JO)
4. NSE JENI DREJTUAR, DERI TE CILI DHE KUR ________________________________________
______________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
(drgoni edhe fotokopjen nga korrespondencat)

VENDI DHE DATA

NNSHKRIMI

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

44

Ka zgjidhje pr problemin tuaj

Komisioni pr mbrojtje nga


diskriminimi

Jeni t mbrojtur

Informoni

I diskriminuar

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

N form elektronike

Gojarisht

Me post

Dorzimi i parashtress

Parashtresa regjistrohet

Nuk vepron

KMD shqyrton dhe vendos

Faza e par: Pranimi dhe shqyrtimi i parashtress

Prcaktohet komisioneri
prgjegjs

45

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

Mbledh informacionet

Komunikim me institucionet relevante dhe burime tjera pr informimit

Veprime t komisionierit

Komisioneri prgatit raport

Diskriminuesi i supozuar deklarohet

E informon diskriminuesin e supozuar

15 dit

Faza e dyt: Prpunimi i parashtress

Komisioni diskuton n
mbledhje

46

Vlersimi i provave

Komisioni sjell mendim

Koha : 90 dit
Mendimi dhe rekomandimet prcillen

Faza e tret: Vendimmarrja dhe prcjellja e parashtress

Palt e interesuara

Publiku

Palt

47

KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

48

CIP -
. ,
342.72/.73(497.7)(036)
KMD n funksion t mbrojtjes nga diskriminimi : doracak pr qutetar / [autor Agim
Nuhiu ... [ .] ; prktheu nga maqedonishtja Hysni Bajrami]. - Shkup : Qendra
maqedonase pr bashkpunim ndrkombtar, 2014. - 48 . ; 21
: / ... [ .]. - : Nga norma n praktik. - : Agim Nuhiu, Irena Mitevska, Lene Kocevska,
Rizvan Sulejmani. - :
Shtojca
ISBN 978-608-4681-19-9
1. Nuhiu, Agim []
) - - -
COBISS.MK-ID 95665674
KMD N FUNKSION T MBROJTJES NGA DISKRIMINIMI - DORACAK PR QYTETAR

Vous aimerez peut-être aussi