Vous êtes sur la page 1sur 13

Borderline Personality Disorder (BPD): Unofficial Filipino Translation, January 2015

ANG MGA PAMANTAYAN PARA SA


BORDERLINE PERSONALITY DISORDER (BPD)
nd

(Hango sa aklat na Stop Walking On Eggshells 2 Edition, Chapter-2, isang aklat na isinulat para sa mga taong
may mahal sa buhay na may BPD.)

Pahina 1

Borderline Personality Disorder (BPD): Unofficial Filipino Translation, January 2015

Ayon sa DSM-IV-TR (2004): Tanda ng BPD ang malaganap na pagiging "unstable" na mga
relasyon, pananaw sa sarili, mood, at ang madalas na pagiging padalos-dalos sa mga
desisyon at kilos. Sa mga sumusunod na pamantayan, kapag lima (5) o higit pa sa mga ito ang
naipapamalas ng isang indibidwal, malaki ang posibilidad na siya ay may BPD.

(1) Buong pag-aalalang pagsisikap na iwasan ang pagka-abanduna


sa kanya, totoo man itong magaganap o hindi.
Halimbawa, ika'y isang bata na naliligaw sa gitna ng isang mataong lugar, matapos na ika'y
'di-sinasadyang mabitawan ng iyong ina. Habang tumatagal, ay tumitindi ang iyong takot at
kalauna'y mauuwi sa pagkataranta.
Ganito ang pakiramdam ng isang taong may BPD sa lahat ng oras: nag-iisa, balisa, takot sa
ideya ng pagiging "alone." Napapaligiran man siya ng mga mabubuti at mababait na tao, sa
tuwing may gagawin ang mga itong kilos na animo'y maiiwang mag-isa ang may BPD, siya ay
magpa-panic at magre-react. Ito'y maaring idaan niya sa (1) galit, o sa (2) pagmamakaawa na
siya'y huwag iwan.
Napakadaling simulan ang takot ng isang may BPD sa pagka-abanduna. Halimbawa... ang
pansamantalang pag-alis ng kasintahan ng isang may BPD upang bumili lang sa may tindahan,
ay maaring maging simula na ng matinding pag-aaway.
Kung ang isang may BPD ay kulang sa sapat na atensiyon noong siya ay bata pa, o kaya'y
lumaki sa isang pamilya na puno ng problema o pang-aabuso, maaring siya ay nasanay na
pigililan o "sakalin" ang kanyang takot sa pag-iisa. Dahil sa ito'y nakasanayan na, hindi na niya
maramdaman ang orihinal at karampatang emosyon. Kaya't tuwing galit sa iyo ang isang may
BPD, makakatulong kung aalalahanin at isasaalang-alang mo kung ano ang maaring naging
sanhi ng kanyang takot na maiwang mag-isa.

(2) Paulit-ulit na mga relasyong "unstable" at masidhi o "instense"


sanhi ng pagpagpapalipat-lipat sa dalawang estado ng pagiisip na
kung tawagin ay "Idealization and Devaluation" (tinatawag rin itong
"SPLITTING")
Madalas hinahanap ng isang may BPD sa ibang tao ang mga sumusunod, para sa kanilang
sarili: pagtanggap (approval), tiwala sa sarili (self-esteem), at pagkakakilanlan ng sarili (identity).
Ngunit higit sa lahat, hanap nila ay ang taong walang-sawang mag-aaruga sa kanila ng may
pagmamahal at awa, sa pag-asang ang "butas" o kakulangan sa kanilang puso ay mapupunan.
Madalas, ang paghahanap sa mga ito ay nagdadala ng mga problema sa kanilang mga
relasyon.
Sa isang may BPD, ang pakiramdam ng pagkawala ng isang minamahal ay walang
pinagkaiba sa pagkaputol halimbawa, ng kanyang kamay o anumang bahagi ng katawan; o sa
pakiramdam na tila siya ay namatayan ng minamahal. At sa kabila ng lahat, dahil na rin sa baba
ng kanyang self-esteem, ay hindi rin niya maunawaan kung bakit may mga tao pa rin na tapat at
Pahina 2

Borderline Personality Disorder (BPD): Unofficial Filipino Translation, January 2015

hindi siya iniiwan. Ang may BPD ay sadyang mapaghinala, laging naghahanap ng mga senyales
na magpapatunay na sila ay hindi mo mahal, at kalaunay bigla ka na lang iiwan. At kapag ang
kanyang hinala ay nag-aanimoy kumpirmado, maaring siya ay:

magwala

mambintang

magpakalugmok

maghiganti

saktan ang sarili

magtaksil

at iba pang mapanirang kilos

Kaya ganoon na lamang ang misteryo sa likod ng BPD: Ang mga mayroon nito ay
desperadong naghahanap ng pagtanggap at pagmamahal. Ngunit ang kanilang paraan ng
pagkuha nito, madalas, ay mas lalong nakakapagtaboy pa sa ibang tao. Kung mahirap para sa
isang taong walang BPD ang makamdam ng pagiisa, paano na lamang sa isang taong may
BPD? Sa pagharap ng ganitong pagsubok, mas madaling makalimot ang isang taong walang
BPD - maaring idaan lang niya ito sa pag-aaliw sa sarili, pamamasyal, panonood ng sine at iba
pang gawain upang makalimot. Sa isang BPD, ito ay mas mahirap dahil ang takot na ito ay
halos buong araw nilang naiisip.
Ano ang Splitting?
Ang mga may BPD ay madalas nagpapalipat-lipat lamang sa magkabilang sukdulan ng
idealization (mataas/mabuti na pagkilala) at devaluation (mababa/masamang pagkakilala).
Ito ang tinatawag na "splitting.
Sa paningin ng isang may BPD, dalawa lang ang maaring pagkilala niya sa iyo kung
hindi ka kakampi, ikay kalaban; bida, o kontrabida; anghel o demonyo. Kapag nabibigay mo
ang kanyang gusto, ikaw ang superhero niya. Ngunit sa oras na, sa kanilang pananaw, silay
iyong binigo, ikaw naman bigla ang kontrabida.

Dahil hirap ang may BPD na pagugnayin ang mabuti at hindi-mabuting katangian ng isang
tao, ang pangkasalukuyang pananaw o pagkilala niya sa taong ito ay nakasalalay lang sa
kanilang naging huling interaksiyon na animoy nawawalan siya ng short-term memory.
Ganito ipaliwanag ni Jerold J. Kreisman, ang sumulat ng I Hate You Dont Leave Me:
Understanding the Borderline Personality (1989) at Sometimes I Act Crazy (2006):
Ang mga normal na tao ay may kakayahang unawain ang pagsasabay ng dalawang
estado ng pagiisip; ang mga may BPD ay palipat-lipat lang sa dalawang estadong ito.
Tuluyang niyang nalilimutan ang kabilang emosyon habang nasa kabila. Hindi kayang
unawain ng isang may BPD ang katotohanang ang bawat taoy may pinagsamang
maganda at hindi magandang katangian. Sa bawat pagkakataon, para sa kanya, ikaw ay
mabuti lang o masama walang gitna.
Pahina 3

Borderline Personality Disorder (BPD): Unofficial Filipino Translation, January 2015

Lahat, o wala (All-or-nothing thinking) - ang ganitong pag-iisip ay maaring ginagamit ng


isang may BPD sa ilang bahagi ng kanyang buhay, hindi lamang sa mga pakikipag-relasyon.
Kapag may hinaharap na problema, pakiramdam niya ay iisa lang ang solusyon dito at wala
nang iba. Kapag nagawa na, ay laging wala nang atrasan. Halimbawa, sa trabaho, kapag siya
ay pinagawa ng isang bagay na hindi niya gusto, ang una at tanging solusyon na kanyang
maiisip ay ang mag-resign. Ang kanyang mga kilos, madalas, ay nakasalalay sa Lahat, o Wala
na pag-iisip. Halimbawa ay sa isang magaaral na may BPD, na tuluyan nang napabayaan ang
kanyang pagaaral dahil nahumaling sa pagiging aktibista. Ngunit sa susunod na semestre, ay
walang-pagaalinlangan namang iniwan ng pagka-aktibista, upang tutukan ang eskwela.
Naniniwala ang mga may BPD na ang bawat relasyon ay may iisang malinaw na depinisyon
lamang. Kakampi ka niya, o kaaway. Isang kang passionate lover, o kaibigan na lang. Kaya
nahihirapan ang isang may BPD na ipagpatuloy ang isang relasyon kapag tingin nilay nawala
na ang init ng pagsasama. Ngunit ang paghahanap depinisyon ay hindi lamang para sa mga
tao sa kanyang paligid; hinahanap niya rin ito sa kanyang sarili. Lahat ay itim o puti lang (blackand-white thinking) ganito rin ang kanyang pananaw sa kanyang sarili. Ayon sa aklat na Lost
in the Mirror: An Inside Look at Borderline Personality Disorder ni Richard Moskovitz (1996):
Ikaw (na may BPD) ay walang tigil na nagsisikap upang maging perpekto. At minsan,
pakiramdam mo ay naabot mo na ito. Ngunit madalas, hindi mo rin matanggap kapag ikaw
ay nagkamali. Kapag ikaw ay may nagawang maganda, pakiramdam moy marapat lang na
ikay bigyan ng special treatment at ang bawat kilos mong mali ay dapat lang palampasin.
Pakiramdam moy pwede mong gawin ang kahit ano para sa iyong sariling
kapakinabangan.
Paano Haharapin ang Splitting
Isang imposibilidad na ibigay LAHAT ng hinihingi ng isang may BPD. Kapag pinagbigyan
mo siya sa isang bagay, maaring magbago ang kanyang isip at iba naman ang gustuhin. Sa
loob ng isang araw, pabago-bago ang pagtingin niya sa iyo- maaring ngayon ikaw ang bida sa
buhay niya; maya-maya lang, ikaw na ang pinakamasamang tao sa buong mundo. Ang ibang
may BPD pa nga ay inaabot din ng taon sa mga cycle na ito. Minsan, agad-agad na lang
siyang makakahanap ng bagong mamahalin matapos lang niyang mapatunayang sablay ang
lumang sinta at uulit lang din ito sa iba namang tao.
Kumbinsido ang mga may BPD na ang kanilang mga saliwang pananaw at paniniwala
maganda man o hindi at tama, totoo at di-mababali. Samakatwid, ang iyong misyon ay
ang panatiliing tuwid, balansiyado at matatag ang iyong pananaw sa sarili upang ikaw ay
hindi nila maapektuhan.

Dahil sa splitting ang mga may BPD lalo na sa mga nakaranas ng pagka-abuso sa
kanilang kabataan ay hirap na hirap magtiwala sa iba. Ang kawalan ng tiwala na ito ay
nagiging sanhi ng pagkasira ng mga relasyon. Halimbawa, kapag tingin niya sa iyo ay masama,
agad ka niyang aakusahan ng pangangalunya, o kayay pagbibintangan ka na hindi mo na siya
mahal.
Sa ganitong sitwasyon, kadalasan, ang taong may relasyon sa may BPD ay lalong
Pahina 4

Borderline Personality Disorder (BPD): Unofficial Filipino Translation, January 2015

nagsisikap na magpakita ng katapatan, ngunit sa huliy nabibigo pa rin. Itoy dahil ang kawalangtiwala na ito ay nakaugat sa may BPD, at walang kinalaman sa mga kilos ng taong kerelasyon
niya.

(3) Pag-aalala sa sariling pagkakakilanlan at pabago-bagong


pananaw sa sarili (unstable self-image/ sense of self) at (7)
Pakiramdam ay laging empty.
Sa edad na 20-30, kadalasan ay malinaw na ang pananaw at pagkilala ng isang tao sa
kanyang sarili. My mga tao rin naman na nagdadaan sa tinatawag na Midlife Crisis, kung kailan
kinekwestiyon nila ang mga desisyon nila sa buhay.
Sa isang may BPD, hindi tumitigil ang paghahanap sa kanyang sariling pagkakakilanlan.
Kapos ang kanyang pananaw sa sarili, gaya na lang ng pagkakapos ng kanyang panaanaw sa
iba. Dahil hindi malinaw ang kanilang pananaw sa sarili, maihahalintulad siya sa isang
mananakay ng barko na nasa gitna ng bagyo. Siyay tumitilapon kaliwat kanan dahil sa lakas
ng mga alon, habang nakikita niyang ang ibay nakasuot ng life jacket at ligtas na nakakapit sa
mga poste.
Ipinaliwanag ni Robert J. Waldinger ang Identity Diffusion sa kanyang aklat na The Role of
Psychodynamic Concepts in the Diagnosis of Borderline Personality Disorder (1993)
Ang Identity Diffusion ay isang karanasan sa isang may BPD kung saan sila ay
nakakaramdam ng matinding takot at pagaalala dahil hindi nila magawang kilalanin ang
kanilang sarili. Kadalasan, nakikilala nating mga walang BPD ating sarili sa tulong ng mga
karanasan natin sa buhay at ng ibang tao. Ito ay hindi nararanasan ng mga may BPD.
Dahil dito, nagiiba ang pananaw ng mga may BPD sa kanilang mga sarili. Ayon sa mga may
BPD:

pakiramdam koy laging may kakulangan, o ang feeling empty

pakiramdam ko, akoy walang saysay

ibat-iba ang sinusuot kong mukha, depende kung sino ang aking kaharap

nakasalalay lagi sa sasabihin ng iba, kung paano ako dapat kumilos o mag-isip.

Kapag akoy nag-iisa, pakiramdam koy wala akong halaga; parang walang namang
nakakakita sa akin

Nagpa-panic o kayay sobra-sobrang bored kapag nag-iisa o naiiwan.

Dahil ditoy palaging nagsisikap ang may BPD na iwasan ang maging magpag-isa o ang
maiwan. Minsan, ang mga pagsisikap na itoy nauuwi sa pagpa-panic o desperadong pag-iwas
sa pagkainip.

Pahina 5

Borderline Personality Disorder (BPD): Unofficial Filipino Translation, January 2015

Maraming may BPD ang matagumpay sa kanilang trabaho, propesyon, tahanan at


komunidad. Ngunit kadalasan, pakiramdam nila, silay mga aktor lang sa nagsasalita ng
mga memoryadong linya sa entablado, na kapag wala na ang mga manonood, sila ay wala
na ring silbi.

At dahil hirap ang isang may BPD na kilalanin ang kanyang sarili, madalas niyang
nararamdaman na siyay walang kwenta o hindi sapat
Sa mga may BPD:

Nakasalalay ang kanilang pagpapahalaga sa sarili (self-worth) sa kanilang


pinakahuling achievement- o sa kawalan nito.

Hinuhusgahan nila ang kanilang sarili gaya ng kung paano nila hinuhusgahan ang
iba; kaya kahit anong pagsisikap nila, hindi nila maramdaman na itoy sapat.

Laging tingin nila sa kanilang sarili ay biktima lang ng ibang tao kahit pa sila ay may
nagawang mali na nakaapekto ng malaki sa sitwasyong kanilang kinasangkutan.

Ang may BPD bilang Biktima


Ang isang halimbawa nito ay ang kwento ng isang babaeng may BPD na binubugbog ang
kanyang asawa, nanlalalaki, at pinagbintangan ang kanyang asawa umano ay isang addict.
Kalaunan, siya rin mismo ay nakipaghiwalay sa kanyang asawa. Ngunit matapos niyang
malamang may bago nang kinakasama ang kanyang dating asawa, ikinakalat ng babae sa
kanyang mga kaibigan na kaya sila naghiwalay dahil nambababae ito, at ipinagpalit siya sa
babaeng kinakasama niya ngayon. Sa kasamaang-palad, hindi nakikita ng babaeng may BPD
ang kanyang naging role sa mga kaganapan sa kanilang buhay.
Bakit nila ito ginagawa?

maaring dahil itoy nakakakuha ng simpatya at atensiyon

pakiramdam ng ibang may BPD na ang pagiging biktima ang magbibigay sa kanila
ng hinahanap nilang identity

naiisip nilang ang pagiging biktima ang kanilang magagamit na dahilan upang hindi
maging responsible sa kanilang sariling aksyon.

Kung ang may BPD ay nakaranas ng pag-aabuso sa kanilang kabataan, maaring


itoy nagsisilbing mga replay ng kanilang madilim na nakalipas.

(4) Ang pagiging padalos-dalos sa dalawa o higit pang mga


mapanirang gawain: sa pera, sex, droga, pagnanakaw, reckless
driving, sobrang pagkain
Lahat tayoy paminsan-minsang natutukso na magmalabis: ang umubos ng isang kahon ng
Pahina 6

Borderline Personality Disorder (BPD): Unofficial Filipino Translation, January 2015

chocolate, bumili ng bagong damit na may kamahalan, o ang maparami ng inom na alak dala
ng kasiyahan. Iba-iba ang ating kakayahan na magpigil o magtiis dahil alam din naman natin
ang maaring kahihinatnan: ang tumaba, ang kapusin sa pera, o hangover dala ng pagkalasing.
Ngunit ang pagiging padalos-dalos at pabigla-bigla ay mas makikita sa mga may BPD.
Maaring paraan ng mga may BPD ang mga gawaing ito upang mapunan ang
nararamdaman nilang kakulangan, at para makita nila ang hinahanap na identity.

Madalas na nakikitang magkasabay ang BPD at ang pagdepende sa droga o alcohol.


(Oldham et al. 1995). Ayon naman sa pananaliksik ng Links, Steiner, and Offord (1988), mahigitkumulang 23% ng mga may BPD ay gumagamit lulong din sa droga o alcohol. Karaniwan, ang
mga ito ay:

Sabay na gumagamit ng droga at alcohol

Mas madalas ma-depress

Mas madalas magtangkang magpakamatay, o maaksidente

Mas pabugso-bugso ang isip at kilos

Mas umiiwas sa pakikihalubilo

Kung ang mahal mo sa buhay na may BPD ay lulong sa droga at alcohol, mas mahirap
matukoy kung ang kanilang behavior ay dala ng BPD o ng pagkalulong.

(5) Mangilang-beses na pagtatangkang magpakamatay, o saktan


ang sarili; at ang madalas na pananakot/ pagpapahayag na
gagawin ang mga ito.
Papapakamatay (Suicide)
Ayon sa DSM-IV (2004), 8-10% ng mga may BPD ay nagtangka nang magpakamatay. Hindi
pa kabilang dito ang bilang ng may BPD na mahilig makipaglaro kay kamatayan gaya ng
pagmamaneho ng lasing. Ayon kay Marsha M. Linehan (1993), para sa mga may BPD, ang
pagkitil sa sariling buhay ang kanilang paraan upang matigil ang nadarama nilang masidhing
sakit sa damdamin. Ang tangkang magpakamatay, di-umanoy paraan din nila upang makuha
ang atensiyon ng iba, at maramdaman ang suportang hirap silang maramdaman.
Pananakit sa Sarili (Self-Mutilating Behavior)
Ang pananakit sa sarili, na walang intensiyon na magpakamatay, ay isang bahagi ng BPD
na mahirap ring unawain. Ilang halimbawa nito ay ang mga sumusunod:

Paghihiwa sa sarili

Pagpaso sa sarili
Pahina 7

Borderline Personality Disorder (BPD): Unofficial Filipino Translation, January 2015

Pag-uuntog ng ulo

Pagtusok ng karayom

Pag-gasgas ng balat

Paghihilila ng sariling buhok

Minsan, ang mga mapanganib at compulsive behaviors ay maituturing ring selfmutilation. Halimbawa ay ang labis na pagkain hanggang maging obese, o dili kayay and
paghahamon ng pisikal na away.

Ang pananakit sa sarili ay isang uri ng coping mechanism na ginagamit nila upang maibsan
ang nararamdamang sakit sa damdamin. Ang pananakit sa sarili ay nagdudulot ng pag-relase
ng sariling beta-endorphins ng katawan, na maihahantulad sa drogang nakakapagpagaan ng
pakiramdam.
Ang mga sumusunod ay ilan sa mga dahilan ng may BPD kung bakit nila sinasaktan ang
kanilang mga sarili:

Upang makaramdam ng pagkamanhid

Upang maipahayag ang kinikimkim na galit

Upang parusahan ang sarili

Upang patunayang silay hindi masama

Upang mailabas ang stress

Para masabing sila ang may control sa nararamdamang sakit

Upang maramdaman ang realidad

Upang maibaling ang atensiyon sa emosyonal na sakit at maituon lang sa pisikal na


sakit.

Upang humingi ng saklolo sa iba

Minsan ay hindi nila namamalayan ang ginagawa nilang pananakit o abuso sa sarili. May
iba na sinisikreto ang ginagawang pananakit sa sarili, habang ang iba namay hayagang
ipinapakita ito sa lahat.
Kadalasan rin, alam nila kung bakit ginagawa iyon sa kanilang sarili, ngunit katulad lang ng
iba pang adiksiyon, napakahirap din nitong pigilan.
Mahalagang maunawaan na hindi rin lahat ng may BPD ay nananakit ng sarili, o madalas
magtangkang magpakamatay.

(6) Mabilis na pagbabago ng asal o ugali (mood) na kadalasay


umiikot sa loob lang ng ilang oras, at halos hindi inaabot ng ilang
araw.
Kadalasan, kapag tayoy may dinadamdam, may nagagawa tayo upang kumalma.
Nakakayanan din nating walang BPD na hindi hayaang maapektuhan ng ating mood ang ating
Pahina 8

Borderline Personality Disorder (BPD): Unofficial Filipino Translation, January 2015

pakikitungo sa kapwa. Ang mga may BPD ay hirap sa aspetong ito. Ang mood ng may BPD ay
maaring biglang magbago mula sa pagiging galit, hangang sa pagiging depressed. Ngayoy
sobrang lungkot, mayat-mayay iritable. Iritable ngayon, mamaya namay balisa. Ito ay sadyang
nakakapagod para sa mga taong malapit sa may BPD.

(8) Hindi-naaayon at matinding galit/ hirap mag-control ng galit


(laging inis, mahabang pamomoot, laging may kaaway)
Kung may mahal ka sa buhay na may BPD, siguradong pamilyar sa iyo ang katangiang
nilang ito.
Ang pagwawala ng isang may BPD ay kadalasang matindi, unpredictable, at hindi makalma
kahit sa lohikal na pagpapaliwanag. Maihahalintulad ito sa isang flash flood, malakas na lindol, o
kidlat sa maaliwalas na panahon. At itoy kadalasang bigla ring tumitigil, simbilis ng kung paano
ito nagsimula.
Ang iba namang may BPD ay may kasalungat na sitwasyon: hirap silang ilabas o ipahayag
ang kanilang nararamdamang galit. Ayon kay Marsha M. Linehan (1993a), ang mga may BPD
na hindi makapaglabas ng galit ay takot mawalan ng kontrol sa sariling galit, kahit mababaw pa
lang ang pinagsimuan nito.
Sabi naman ni Jane G. Dresser, RN na isang dalubhasa sa BPD, naniniwala siyang masidhi
at labis ang lahat ng emosyon ng may BPD, at hindi lang sa galit. Sa kanyang pananaw, ang
sintomas ng galit lang ang mas nabigyang-tuon sa DSM-IV dahil ito ay base sa pinaka-kumon
na karanasan ng mga taong malapit sa may BPD. Sang-ayon rin dito si M. Linehan, dahil ayon
sa kanya, ang maihahalintulad ang may BPD sa isang taong may 3rd degree burn sa 90% ng
kanilang katawan. Dahil sa kakulangan ng emotional skin, sila ay sobrang sensitibo kahit sa
kaunting dampi sa balat.
Kung ikaw ay sinisigawan, inaabuso, o sinasaktan ng may BPD, tandaan mo na kahit
mismong mga mental health professionals na humaharap sa kanila, kung minsan, ay hindi
rin sila kinakaya. Ipapaliwanag namin kung paano mo mapoprotektahan ang iyong sarili sa
Chapter 8.

(9) Panandaliang paranoid ideation o severe dissasociative


symptoms na maiuugnay sa stress
Naranasan mo na bang makarating sa iyong bahay nang hindi maalala kung paano ka
nakauwi? Sa araw-araw mong pagmamaneho sa iisang ruta, halos automatic na lang ang
iyong utak at reflexes na nagpapatakbo ng sasakyan? Ito ay isang halimbawa ng tinatawag na
Disassociation, o ang minsanan at panandaliang pagkawala sa sarili.
Ito ay mas karaniwan sa mga may BPD. At tuwing nangyayari ito, silay nakakaramdam ng
pansamantalng pagkalas sa realidad, pagkamanihid, o pagiging diskunektado sa paligid. At
matapos iyon, maaring hindi nila maalala ang mga nangyari. Depende sa pasyente, iba-iba ang
kaso ng dissasociation, mula sa simpleng karanasan na di-namalayan-paano-nakauwi,
Pahina 9

Borderline Personality Disorder (BPD): Unofficial Filipino Translation, January 2015

hanggang sa mas malala pang kaso ng multiple personality disorder, na mas tinatawag na
ngayong Disassociative Identity Disorder
Dinaranas ng mga BPD ang disassociation upang makatakas sa mga masakit na damdamin
o sitwasyon. Kung mas stressful ang sitwasyon, mas malamang na siya mag-disassociate. May
mga panahon pa nga na kapag mas matindi ang dinadanas na stress, tuluyang kumakalas sa
realidad ang may BPD sa loob ng ilang sandali. Kapag sinabi sa iyo ng may BPD na iba ang
pagkakatanda niya sa isang pangyayari, kumpara sa kung paano mo ito naalala, iyon na
marahil ang senyales ng disassociation.

ILAN PANG KATANGIAN NG MGA MAY


BPD
May ilan pang mga katangian ng BPD na hindi tinukoy sa DSM-IV. Ngunit pinaniniwalaan ng
maraming mananaliksik na ilan sa mga ito ay makikita rin sa mga may BPD. Marami di-umano
sa mga ito ay may kinalaman sa karanasan ng pag-aabusing sexual o pisikal ng taong may
BPD sa kanyang kabataan.
Hiya sa sarili/ Sobra o wala sa lugar na pagkamahiyain
Sabi ni John Bradshaw sa kanyang aklat na Healing the Shame that Binds You (1998):
Ang toxic shame ay nararamdaman kasabay ng pag-iisip na ako ay isang taong sablay
at sira. Hindi na ito emosyon na tanda ng aking limitasyon; itoy isa nang kalagayan ng sarili,
a core identity. Dala ng toxic shame ang pakiramdam ng pagiging walang-silbi, pag-iisa, at
pagiging empty. Ang taong punong puno ng hiya ay iiwasang mabunyag sa iba ang kanyang
kaloob-looban. Ngunit higit pa doon, iniiwasan din niyang mabunyang ang kanyang
kalooban sa kanyang sarili.
Ayon pa kay Bradshaw, ang pagkahiya ay nagiging ugat ng mga sumusunod:

Pagwawala

Paninira at paninisi

Wala sa lugar na pagtulong

Codependency

Adiksiyon

Labis na pag-ayon o pagsunod sa sinasabi ng iba (people-pleasing)

Eating disorders

Dahil sa kanilang Lahat-o-wala na pag-iisip, ang mga may BPD ay maaring malunod sa
hiya, o itanggi at hindi tanggapin na sila ay nagdaranas nito. Ang matinding hiya ang core issue
sa maraming may BPD lalo na sa mga nananatili pa rin sa mapangabusong relasyon.

Pahina 10

Borderline Personality Disorder (BPD): Unofficial Filipino Translation, January 2015

Kawalan ng personal na limitasyon (Undefined Bouderies)


Hirap ang mga may BPD na umunawa ng personal na limitasyon sa kanilang sarili, at
maging sa ibang tao. Kadalasan, naniniwala sila na ang bawat relasyon ay walang bounderies.
Hindi nila matiis na hindi malaman ang lahat, kahit pa ang mga bagay na karaniwang hindi na
dapat inaalam.
Hirap sa pag-control sa sarili
Dahil hirap siyang kontrolin ang sarili, nararamdaman ng may BPD na dapat kontrolado niya
ang ibang tao. Dahil rin ito sa kagustuhan niyang mag maging predictable at manageable ang
kanyang mundong ginagalawan. Maaring hindi niya namamalayan, na sa kagustuhang macontrol ang iba, nailalagay niya sa sitwasyong walang lusot ang ibang tao. Minsan, nauuwi pa
ito sa pag-aakusa na ang taong iyon pa ang nagnanais na mag-control sa kanya.
Minsan, dahil sa kawalan ng control sa sarili, nangyayari din na tuluyang ipinapaubaya ng
may BPD sa iba ang control sa kanilang buhay. Halimbawa, ginagaya ng may BPD ang uri ng
pamumuhay ng taong umaabuso sa kanya, gaya ng pagpasok sa isang ideolohiya, o ang
pagsama sa isang organisasyon.
Ayon muli kay Bradshaw:
Ang mga taong nagnanais na ma-control ang iba ay takot lang na mabunyag ang
kanilang sariling pagkatao. Bakit? Dahil ang dala ng pagkabunyag na ito ay kahihiyan. Ang
pag-control sa iba ang magdadala ng kasiguraduhan na tayoy hindi na kailanman
mapapahiya. Kaakibat nito ang pag-control sa ating sariling pagiisip, pagpapahayag ng
sarili, emosyon, at kilos. At kasama na rin dito ang pagnanais na ma-control ang pagiisip,
emosyon, at kilos ng iba. (Bradshaw, 1998)
Kakulangan ng Object Constancy
Sa tuwing tayoy nalulungkot, madalas, kaya nating mapanatag ang sarili kapag iniisip
nating may mga nagmamahal sa atin ng tunay. Nakakatulong ito, kahit pa nasa malayo ang
mga taong iyon minsan pa nga, kahit ang mga ito ay yumao na. Ang kakayahang ito ang
tinatawag na object constancy.
Ngunit, marami sa mga may BPD ay hirap sa kakayahang ito. Kung ikaw halimbawa ay
biglang nawala sa pisikal na presensiya ng may BPD, tila agad na nawala na ka na rin sa
kanyang damdamin. Kapag ikaw ay nasa malayong lugar, mapapansin na mas madalas ang
pagtawag niya sa iyo, upang masiguro lang na nariyan ka pa, at silay mahal mo pa rin.
Kung ikaw ay panandaliang lalayo sa mahal mong may BPD, makakatulong kung
mayroon kang litrato o anumang bagay na iiwan sa kanya, upang patuloy niyang
maramdaman ang iyong presensiya. Kagaya lang ito ng kung paano habilinan ng isang ina
ng laruan o unan ang kanyang anak upang hindi ito mangulila. Kadalasa, malaki ang
naitutulong ng ganitong gawain para maibsan ang pangungulila ng naiwang may BPD.

Pagiging labis na sensitibo (interpersonal sensitivity)


Pahina 11

Borderline Personality Disorder (BPD): Unofficial Filipino Translation, January 2015

May nakakagulat na kakayahan ang mga may BPD na basahin ang utak ng iba, at alamin
ang iyong mga kahinaan. Biro pa nga ng mga therapist, ang mga may BPD umano ay pagkapsychic o manghuhula.
Nababasa ng mga may BPD ang isip at kilos ng iba. Mahusay silang makiramay, makisama,
at madaling mapanatag ang loob ng kahit sino sa isang may BPD. Ginagamit ng mga may BPD
ang kakayahang ito upang makita ang kaloob-looban ng isang tao.
Ginagamit din ng mga may BPD ang kanilang social antenna na ito upang malaman ang
kahinaan ng iba at para magamit ito para sa kanilang sarili kapag kinailangan. Mismong mga
therapist ng may BPD ay nararanasan ito sa kanila nalalaman ng may BPD ang pakiramdam
ng kanyang therapist sa araw na iyon, at doon pa nauuwi ang kanilang usapan sa gitna ng
kanilang therapy session.
Situational Competence
Ilan sa mga may BPD ay sadyang maaasahan at in-control sa ilang piling mga sitwasyon.
Halimbawa, marami sa kanila ay napakahusay sa kanilang piniling propesyon, at mataas ang
nararating. Marami sa kanila ay matalino, malikhain at masining. Kaya madalas, itoy nagdadala
ng kalituhan sa kanyang mga mahal sa buhay. Nakakapagtaka nga namang makita ang taong
ito na puno ng tiwala sa sarili ngayon, ngunit maya-maya lang ay makikita mo itong lugmok sa
emosyon. Ang kakayahang ito na maging competent (maaasahan) sa mga piling mahihirap na
sitwasyon, ngunit hindi na maasahan sa kahalintulad (o mas magaan) na pagsubok ay ang
tinatawag na Situational Competence.
Ika nga ng isang may BPD, Alam namin sa aming mga sarili na kami ay sablay. Kaya
nagsisikap kaming kumilos ng normal dahil sa takot na kami ay hindi magustuhan ng ibang tao,
at tuluyang iwan. Ngunit ang competence na ito ay gaya ng isang espadang may dalawahang
talim. Dahil sa mata ng marami, silay napaka-normal kaya hindi nakukuha ng mga highfunctioning borderlines ang tulong na kailangan nila.
Narcissistic Demands (labis na pagpapahalaga sa sarili)
Madalas ibinabalik ng mga may BPD ang atensiyon sa kanilang mga sarili. Silay mabilis
mag-react sa mga bagay batay lamang sa kung paano sila maapektuhan nito. May ilan na
nakakakuha ng atensiyon ng iba sa pagdadaing dulot ng isang karamdaman; ang iba naman, sa
pagkilos ng hindi nararapat sa gitna ng maraming tao. Inilalarawan ng mga katangiang ito ang
tinatawag na narcissism. Ang kanilang mga narcissistic behaviors ay mabigat na pasanin para
sa kanilang mahal sa buhay, dahil madalas, hindi alam ng may BPD kung paano ito
nakakaapekto sa iba. 25% ng mga taong may BPD ay mayroon ring narcissistic personality
disorder.
Manipulasyon, o Pagiging Desperado?
Hindi maitatago ng isang tao ang pakiramdam na siya ay minamanipula at
pinagsisinungalingan ng mahal nila sa buhay na may BPD. Sa madaling salita, ramdam niya
ang pag-control at pangaabuso ng may BPD sa mga pagbabanta, pang-iipit, silent treatment,
pagwawala, at iba pang pamamaraan ng may BPD na hindi patas.
Sa pananaw ng isang WALANG BPD
Pahina 12

Borderline Personality Disorder (BPD): Unofficial Filipino Translation, January 2015

Sa kanyang aklat na Emotional Blackmail: When the People in Your Life Use Fear,
Obligation, and Guilt to Manipulate You (1997), inilarawan ni Susan Forward ang emotional
blackmail bilang isang direkta o hindi-direktang pananakot na parusahan ang isang tao, kapag
hindi nito ginawa ang iniuutos gawin. Iisa lang ang itinuturing na ugat ng emotional blackmail, na
ipinapakita sa maraming paraan: Kung hindi ka kikilos ayon sa kagustuhan ko, pagdurusahan
mo ito.
Paliwanag pa ni Susan Forward na ang mga taong gumagamit ng ganitong paraan may
BPD man o wala ay may kakayahang hindi ipahalata ang kanilang pagmamanipula sa iba,
kayat ganoon na lamang ang idinidulot nitong pagkalito.
Halos lahat ng taong apektadoy sinasabing pakiramdam nila, sila ay minamanipula ng
mahal nila sa buhay na may BPD. Kapag hindi mo sinunod ang gusto ng may BPD, siya ay
nagtatangkang makipaghiwalay, humingi ng saklolo, o magpakamatay.
Sa pananaw ng MAY BPD
Sinasabing sa likod ng bawat manipulation at emotional blackmail ay ang planado at
mapanlinlang na intensiyon. Ito ay maaring totoo para sa ibang tao. Ngunit para sa mga may
BPD na animoy manipulative, nagagawa lamang nila ito dala ng matinding takot, kalungkutan
at kawalang-pag-asa at hindi dulot ng anumang uri ng malisya. Ayon kay Marsha Linehan
(1993):
Malakas ngang manakot ang may BPD, maaring sa pamamagitan ng tangkang
pagpapakamatay, o sa pagpapahayag ng matinding sakit at bigat ng dinadamdam. Ngunit
ang totoo, ang mga ito ay hindi tanda ng manipulasyon. Dahil kung magkaganoon man,
para na rin nating sinabi na manipulasyon ang pagtawag ng tulong ng mga taong ito na
nasasaktan at may problema.
Ayon sa aming panayam sa Psychiatrist na si Larry J. Seiver:
Bagaman animoy manipulative ang mga may BPD, hindi ganoon ang tingin nila sa
kanilang sarili. Para sa kanila, tinutugunan lamang nila ang kanilang pangangailangan sa
paraang alam nila. Kailangang may magpahupa sa kanilang galit, pag-aalala o pagkabalisa
dahil kung hindi, mabilis na guguho ang kanilang mundo. Naghahanap lang sila ng tutugon
upang sila ay matahimik, at upang bumuti ang kanilang pakiramdam
Mga antas ng kamalayan (Degrees of Awareness)
Sa aming karanasan, iba-iba ang kamalayan ng mga may BPD sa kung sila nga ba ay
manipulative o hindi gaya lang din ng kahit sinong tao.

Mahalagang maunawaan mo ang pinagkaiba ng manipulation sa desperation. Ang paguugali ng may BPD ay tungkol sa kanilang sarili at walang kinalaman sa iyong sariling paguugali. Halimbawa, kapag sinusugatan ng may BPD ang kanyang sarili, mas makakatulong
kung iisipin mong nais lang niya parusahan ang kanyang sarili, at hindi upang ikaw ay
igapos sa loob ng inyong relasyon.

Pahina 13

Vous aimerez peut-être aussi