Vous êtes sur la page 1sur 92

MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT

[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

aq tOtIyoå∑k"
˝1ã p[qm' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) a…¶devR t; )
i]∑up( zNd"
p[ y a;ô®" ≤xÿitpOœû Syÿ /;ôs‡e r; m;ôtr;ÿ ivivxë" sô¢ v;,Iÿ" )
pÖ·rô≤=t;ÿ ipôtr;ô s' cÿrte Öe p[ sÿß;Rte dIô`mR ;yu"ÿ p[yÖ =eÿ 1
idôv=ÿso /enô voô vO„,oô aê;ÿ devÖ Ir; tÿSq*ô m/umÿ dÖ ( vhÿNtI" )
AôtSyÿ Tv;ô sdÿ…s =emyÖ Nt'ô pyek R ;ÿ crit vtÖiR n' g*" 2
a; sIÿmroht( suyû m;ô .vÿNtIô" pitÿ…íikôTv;n( rÿ…yôivd( rÿyIô,;m( )
p[ nIlÿpœO o atÖsSyÿ /;ôs‡e St; aÿv;syt( pu®/Ö p[t¡ Ik" 3
mihÿ Tv;ô∑cø f!^mjûU yR Nÿ tIrjuyû | Stÿ.yûU m;ÿn' vÖhtoÿ vh≤Nt )
Vy©π…ÿ .idR¥tu ;ôn" sô/Sqô Ek;ÿ…mvÖ rodÿsIô a; …vÿvx e 4
j;ôn≤Ntô vO„,oÿ a®ÖWSyô xev‡ÿ mutû b[›Ö Syô x;sÿne r,≤Nt )
idôvoô®cÿ" su®û coô rocÿm;n;ô î¬;ô yeW;'ô g<y;ô m;ihÿn;ô gI" 5
¨Öto ipôt>O y;'ÿ p[iÖ vd;nuû `oW'ÿ mÖho mÖhd(>y;ÿmnyNt xUWû m( )
¨Ö=; hÖ y]Ö p·rô /;nÿmˇÖ _o‡rnuû Sv' /;mÿ j·rôtvu vRÖ =ÿ 6
aô?vôy…Ru .ÿ" pÖç….ÿ" sô¢ ivp[;"ÿ ip[yô ' rÿ=Nteô inihÿt' pÖd' ve" )
p[;çoÿ mdnTyu=û ,oÿ ajuyû ;R devÖ ; devÖ ;n;ômnuû ih v[tÖ ; gu" 7
dwVy;ô hot;ÿr; p[qmô ; nyOÔÿ e sô¢ pO=û ;sÿ" Svô/y;ÿ md≤Nt )
Aôt' x'sNÿ t Aôt…mt( t a;ÿÛ‡û rnuÿ v[tÖ ' v[t¡ pÖ ; dI?y;ÿn;" 8
vOWû ;ôyNteÿ mÖhe aTy;ÿy pUvû IR‡vO„R ,eÿ …cô];yÿ rùXmyÿ" suy;ôm;" )
devÿ hotmÖNR {tÿr…íikôTv;n( mÖho devÖ ;n( rodÿsIô Eh vÿ≤= 9
pO=û p[y¡ jo {iv," suvû ;cÿ" suktôÉ vÿ ¨ÖWsoÿ revù dUWÿ "u )
¨Öto …cÿd¶e mihôn; pO…ÿ qôVy;" ’ût' …côdne "Ö s' mÖhe dÿxSy 10
î¬;ÿm¶e pu®dÖ s' ÿ' sôin' go" xÿêˇôm' hvÿm;n;y s;/ )
Sy;•ÿ" sUnû Su tnÿyo …vôj;v; å¶eÖ s; teÿ sumiÖ t.UTRÿ vôSme 11
˝2ã i√tIy' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) ˝1-5ã
p[qm;idpçc;| yUp" ˝6-10ã Wœ‰;idpç;n;' yUp;" ˝8ã a∑My; ivêe dev; v;
194
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

11 Ek;dXy;í v[íno devt;" ) ˝1-2á 4-6á 8-11ã


p[qm;i√tIyyoA≥coítuQy;RidtOcSy;∑My;idctsO,;ç i]∑up( ˝3á 7ã
tOtIy;s¢Myoí;nu∑pu ( zNdsI
aôÔ≤Ntô Tv;mÿ?vôre devÿ yÖ Ntoô vnÿSpteÖ m/unÿ ;ô dwVyenÿ )
ydU?û vR‚Stœ;ô {…vÿ,hôe /ÿˇ;ôd( yd( v;ô =yoÿ m;ôtru Sù y; ¨ÖpSqeÿ 1
s…mÿıSyô ≈yÿm;," purû St;ôd( b[˜ÿ vNv;ôno aôjr'ÿ suvû Irÿm( )
a;ôre aôSmdmÿit'ô b;/ÿm;nÖ ¨Cz^y¡ Sv mhÖte s*.ÿg;y 2
¨Cz^y¡ Sv vnSpteÖ v„mÿnR ( pO…qôVy; a…/ÿ )
su…mÿtI mIôym;ÿnoô vcoÿR /; yÖDv;ÿhse 3
yuv;ÿ suvû ;s;ô" p·rÿvItÖ a;g;ôt( s ¨Ö ≈ey;ÿn( .vitô j;yÿm;n" )
t' /Ir;ÿs" kôvyÖ ¨•ÿy≤Nt Sv;ô?yoô3ûÿ mnÿs; devyÖ Ntÿ" 4
j;ôto j;ÿyte suidnÖTve aˆ;'ÿ smÖyR a; …vôdqeô v/ÿmR ;n" )
punû ≤Ntô /Ir;ÿ aôpsoÿ mnIôW; devÿ yÖ ; ivp[Ö ¨idÿyitôR v;cÿm( 5
y;n( voô nroÿ devyÖ Ntoÿ in…môMyu‡vRnSÿ pteÖ Sv…/ÿitv;R tÖt=ÿ )
te devÖ ;sô" SvrÿvStæSqôv;'s"ÿ p[jÖ ;vÿdSÖ me idÿ…/WNtuû ràÿm( 6
ye vOKû ,;soô a…/ô =…mô in…mÿt;so yÖtßucÿ " )
te noÿ VyNtuû v;y|ÿ dev]Ö ; =e]ÿ sÖ ;/ÿs" 7
a;ôidôTy; ®Ö{; vsÿv" sunIôq; ¥;v;ô=;m;ÿ pO…qôvI aôNt·rÿ=m( )
sôjoWÿso yÖDmÿvNtu devÖ ; Ëô?v| ’¡<vnTv?vôrSyÿ kÉtô mu ( 8
h'sÖ ; îÿv ≈e…,ôxo yt;ÿn;" xë£ è ; vs;ÿn;ô" Svrÿvo nÖ a;gu"ÿ )
¨Ö•Iôym;ÿn;" kôiv….ÿ" purû St;ÿd( devÖ ; devÖ ;n;ômipÿ y≤Ntô p;qÿ" 9
Í©;ÿ,IôvCe zéiû ©,;'ô s' dÿÎ≈e côW;lÿvNtô" Svrÿv" pO…qôVy;m( )
v;ô`≤∫ÿv;R ivhÖve ≈oWÿm;,; aôSm;\ aÿvNtu pOtnÖ ;JyeWÿ u 10
vnÿSpte xôtvÿLxoô iv roÿh sôhßÿvLx;ô iv vÖy' ®¡hme )
y' Tv;mÖy' Sv…/ÿitôStejmÿ ;n" p[…,ôn;yÿ mhÖte s*.ÿg;y 11
˝3ã tOtIy' sUˇ_m(
˝1-9ã nvcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) a…¶devR t; ) ˝1-8ã
p[qm;¥∑c;| bOhtI ˝9ã nvMy;í i]∑up( zNdsI
s%;ÿySTv; vvOmhe devÖ ' mt;ÿs‹ Ëôtyeÿ )
195
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

aôp;' np;ÿt' su.û g'ÿ sudû Iidÿit' supû t[ iÿU tRmnehÖ sÿm( 1
k;yÿm;no vÖn; Tv' yNm;ôtrø jÿg•Öp" )
n tt( teÿ a¶e p[mÖ WO ÿe inôvtÿnR Ö' yd( dUrû e s…•ôh;.ÿv" 2
aitÿ tO∑û ' vÿv≤=ôq;‡qwvô sumû n;ÿ a…s )
p[p;[ nô ye y≤Ntô pyÖnR y a;ÿsteÖ yeW;'ÿ sô:ye a…sÿ …≈ôt" 3
Èû…yôv;'smô itô ≤ß/ô" xêÿtIôritÿ sôítÿ" )
aNvIÿmivNdn( in…côr;soÿ aô&hoô åPsu …s'hô …mÿv …≈ôtm( 4
sôsvûO ;'s…ÿ mvÖ Tmn; å…¶ÿ…môTq; itôroihÿtm( )
Eenÿ' nyNm;tÖ·rê;ÿ pr;ôvtoÿ devÖ >e yoÿ m…qôt' p·rÿ 5
t' Tv;ô mt;ÿ‹ agO>,t devÖ >e yoÿ hVyv;hn )
ivê;ôn( yd( yÖD;\ aÿ….ôp;…sÿ m;nuWÖ tvÖ £Tv;ÿ yivœ‰ 6
td( .Ö{' tvÿ d'sÖ n;ô p;k;ÿy …cCzdyit )
Tv;' ydÿ¶e pÖxvÿ" sôm;sÿtÖe s…mÿımipxvÖrR e 7
a; juhÿ ot; Sv?vôr' xIôr' p;ÿvk Ö xoÿ…cWm( )
a;ôx'ë dUtû mÿ…jôr' p[àÖ mI@‰'¡ ≈u∑û I devÖ ' sÿpyRt 8
]I…,ÿ xôt; ]I sôhß;ÿ<yô…¶' i]'x ô ∞ÿ devÖ ; nvÿ c;spyRn( )
a*=ÿn( `Otû rw StO,ÿ n( bÖihRrSÿ m;ô a;idıot;ÿrù' nyÿs;dyNt 9
˝4ã ctuq| sUˇ_m(
˝1-9ã nvcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) a…¶devR t; )
¨i„,k™ zNd"
Tv;mÿ¶e mnIôiW,ÿ" sôm;[ j'ÿ cWR,Iôn;m( ) devÖ ' mt;ÿs‹ în/teÖ smÿ?vôre 1
Tv;' yÖD„e vO‚û Tvjô‡m¶eÖ hot;ÿrmI¬te ) goôp; AôtSyÿ dIidihô Sve dmeÿ 2
s `;ô ySteô dd;ÿxit sô…m/;ÿ j;ôtvedÿ se ) so aÿ¶e /ˇe suvû Iy|Ö s pu„ÿ yit
3
s kÉtô ru ?ÿ vôr;,;ÿ‡mÖ…¶devRÖ …e .ôr; gÿmt( ) aôÔ;ôn" sô¢ hotO…ÿ .hÖiR v„mÿte 4
p[ ho]eÿ pUVû y| vcoô å¶yeÿ .rt; bOhû t( ) …vôp;' JyotI'iÿ Wô …b.[t¡ Öe n ve/Ö seÿ 5
aô…¶' vÿ/NR tu noô …groô ytoô j;yÿt ¨ÖKQyÿ" ) mÖhe v;j;ÿyÖ {…vÿ,;y dxôtR "
6
a¶eÖ y…jÿœo a?vôre devÖ ;n( devÿ yÖte yÿj ) hot;ÿ mÖN{o iv r;ÿjSô yitô ≤ß/ÿ"7
196
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

s nÿ" p;vk dIidih ¥umû dÖSme suvû IyÿmR ( ) .v;ÿ Stoôt>O yoô aNtÿm" SvôStyeÿ
8
t' Tv;ô ivp[;ÿ ivpÖnyvoÿ j;gOvû ;'s"ô s…mÿn/te ) hÖVyôv;hÖmmÿTy| shoôv/O mÿ (
9
˝5ã pçm' sUˇ_m(
˝1-9ã nvcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) a…¶devR t; )
g;y]I zNd"
aô…¶hoRt;ÿ purû oihÿto å?vôrSyô ivcÿW…R ," ) s vedÿ yÖDm;ÿnWûu k™ 1
s hÿVyôv;¬mÿTyR ¨Ö≤xGdUtû ínoÿiht" ) aô…¶…/ôyR ; smO<ÿ vit 2
aô…¶…/ôyR ; s cetÿ it kÉtô yu DRÖ Syÿ pUVû yR" ) aq|ô ÁÿSy tÖr…,ÿ 3
aô…¶' sUnû 'u snÿ≈tu Ö' shÿso j;ôtvedÿ sm( ) viˆ'ÿ devÖ ; aÿ’<vt 4
ad;ÿ>y" purEût; …vôx;mÖ…¶m;RnWÿu I,;m( ) tU,IôR rqô" sd;ô nvÿ" 5
s;ô◊;n( ivê;ÿ a….ôyju "ô £tudÿ vRÖe ;n;ômmOˇÿ _" ) aô…¶Stuiû v≈ÿvStm" 6
aô…. p[y;'…ÿ sô v;hÿs; d;ôê;\ aÿXnoitô mTyÿ"R ) =y'ÿ p;vÖkxoÿ…cW" 7
p·rô ivê;ÿinô su…/ÿt;ô å¶erXÿ y;mÖ mNmÿ…." ) ivp[;sÿ o j;ôtvedÿ s" 8
a¶eÖ ivê;ÿinô v;y;ô‹ v;jeWÿ u sinW;mhe ) Tve devÖ ;sô E·rÿre 9
˝6ã Wœ' sUˇ_m(
˝1-9ã nvcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{;¶I devte )
g;y]I zNd"
îN{;ÿ¶Iô a; gÿt' sutû ' gIô….Rn.R oô vre<ÿ ym( ) aôSy p;ÿt' …/ôyie Wôt; 1
îN{;ÿ¶I j·rôt"u sc;ÿ yÖDo …jÿg;itô cetnÿ " ) aôy; p;ÿt…môm' sutû m( 2
îN{ÿm…Ö ¶' k¡…vôCzd;ÿ yÖDSyÿ jUTû y; vO,ÿ e ) t;ô somÿSyehô tOMÿ pt;m( 3
toôx; vO]ÿ hÖ ,;ÿ ¸ve sô…jTv;ôn;pÿr;…jt; ) îûN{;ô¶I v;ÿjsô ;tÿm; 4
p[ v;ÿmcRnTyuÆû Kqnoÿ nIq;ôivdoÿ j·rôt;rÿ" ) îN{;ÿ¶Iô îWÖ a; vO,ÿ e 5
îN{;ÿ¶I nvÖit' puroÿ d;ôspÿàIr/Untu m( ) s;ôkmekn¡É Ö kmÿ,R ; 6
îN{;ÿ¶Iô apÿsSô pyu‡R pÖ p[ yÿ≤Nt /Iôtyÿ" ) AôtSyÿ pÖQy;ô3ûÿ anuÿ 7
îN{;ÿ¶I t…vôW;…,ÿ v;' sô/Sq;ÿinô p[y;'…ÿ s c ) yuvû orù¢yU ÿ| ihôtm( 8
îN{;ÿ¶I rocôn; idôv" p·rô v;jeWÿ u .UWq" ) td( v;'ÿ ceitô p[ vIôymRÿ ( 9
197
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

˝7ã s¢m' sUˇ_m(


˝1-7ã s¢cRSy;Sy sUˇ_Sy vwê;…m] AW. AiW" ) a…¶devR t; )
anu∑pu ( zNd"
p[ voÿ devÖ ;y;ô¶yeÖ bihÿœR mc;RSmw )
gmÿd( devÖ …e .ôr; s noô y…jÿœo bÖihRr; sÿdt( 1
Aôt;v;ô ySyô rodÿsIô d='ô scÿNt Ëôtyÿ" )
hÖiv„mÿNtôStmIÿ¬teÖ t' sÿinô„yNtoåvÿse 2
s yÖNt; ivp[¡ EW;'ô s yÖD;n;ômq;ô ih W" )
aô…¶' t' voÿ duvSytÖ d;t;ô yo vinÿt; mÖ`m( 3
s nÖ" xm;ÿ…‹ , vIôtyeÖ å…¶yÿCR ztuû x'tmÿ ; )
ytoÿ n" p[„ûu ,vÖd( vsuÿ idôiv ≤=ôit>yoÿ aôPSv; 4
dIôidôv;'smô pUVÿ y|ô vSvIÿ….rSy /Iôit….ÿ" )
AKv;ÿ,o aô…¶…mÿn/teÖ hot;ÿr' …vôxp( it'ÿ …vôx;m( 5
¨Öt noô b[˜•ÿ ivW ¨ÖKqeWÿu devÙÖ tÿm" )
x' nÿ" xoc; mÖ®√»/û o å¶eÿ shßôs;tÿm" 6
nU noÿ r;Sv sôhßÿvt( toôkvÿt( pui∑ômd( vsuÿ )
¥umû dÿ¶e suvû Iy|Ö viWÿœR mÖ nupÿ ≤=tm( 7
˝8ã a∑m' sUˇ_m(
˝1-7ã s¢cRSy;Sy sUˇ_Sy vwê;…m] AW. AiW" ) a…¶devR t; )
i]∑up( zNd"
a; hot;ÿ mÖN{o …vôdq;ÿnySq;t( sôTyo yJv;ÿ kôivtÿm"Ö s ve/Ö ;" )
…vô¥{u qÿ "ô shÿsSpu]û o aô…¶" xoô…c„kÉx ¡ " pO…qôVy;' p;joÿ a≈et( 1
ay;ÿ…m teÖ nmÿ¨·ˇ_' juWSvô At;ÿvSÖ tu>y'ô cettÿ e shSv" )
…vô√;\ a; vÿ≤= …vôdWu oô in Wÿ‚Tsô m?yô a; bÖihRÂtô yeÿ yj] 2
{vÿt;' t ¨ÖWs;ÿ v;ôjyÿNtIô a¶eÖ v;tÿSy pÖQy;ÿ….ôrCzÿ )
yt( sIÿmÔÖ ≤Ntÿ pUVû y| hÖiv….ô‡R r; vÖn/urvÿe tSqtudrRu oô,e 3
…mô]íô tu>y'ô v®¡," shÖSvo å¶eÖ ivêeÿ mÖ®tÿ" suªû mÿcnR ( )
yCzoô…cW;ÿ shsSpu]Ö itœ;ÿ aô…. ≤=ôtI" p[qÖ yÖn( TsUyoôR nøn( 4
vÖy' teÿ aô¥ rÿ·rôm; ih k;mÿ‡muˇ;ônhÿSt;ô nmÿsopÖs¥ÿ )
198
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

y…jÿœnº Ö mnÿs; y≤= devÖ ;‡nße/ÿ t;ô mNmÿn;ô ivp[oÿ a¶e 5


Tv≤ı pu]ÿ shsoô iv pUvû IR‡devRÖ Syô ynTyUtû yoô iv v;j;ÿ" )
Tv' deiÿ h shÖ≤ß,'ÿ rù…y' noÿ å{oô`,e ô vcÿs; sôTymÿ¶e 6
tu>y'ÿ d= kiv£toô y;nIôm; devÖ mt;ÿs‹ o a?vôre ak¡mR )
Tv' ivêÿSy surû qÿSy bo…/ô sv|Ö tdÿ¶e amOt SvdehÖ 7
˝9ã nvm' sUˇ_m(
˝1-7ã s¢cRSy;Sy sUˇ_Sy k;Ty ¨Tk°l AiW" ) a…¶devR t; ) i]∑up( zNd"
iv p;jÿs; pOqû nu ;ô xoxëc¡ ;noô b;/ÿSv i√ôWo rù=soô amIÿv;" )
sux û mÿ,R o bOhtÖ " xmÿ…R , Sy;‡mÖ¶re hù ' suhû vÿSyô p[,Iÿt* 1
Tv' noÿ aôSy; ¨ÖWsoô Vyu∑ÿ *ô Tv' sUrù ¨idÿte bo…/ goôp;" )
jNmevÿ Ö inTy'ô tnÿy' juWSvô Stom'ÿ me a¶e tÖNv;ÿ suj;t 2
Tv' nOcû =;ÿ vOW.Ö ;nuÿ pUvû IR" ’û„,;Svÿ¶e a®ÖWo iv .;ÿih )
vsoô neiWÿ cô piWôR c;Ty'h"ÿ ’û/I noÿ r;ôy ¨Ö≤xjoÿ yivœ 3
aW;ÿ¿ho a¶e vOW.Ö o idÿdIihô puroô ivê;ô" s*.ÿg; s'…jgIôv;n( )
yÖDSyÿ netÖ ; p[q¡ mô Syÿ p;ôyo‡j;Rtvÿ de o bOhtÖ " supÿ ,[ Ite 4
aæCzÿ{;ô xmÿR j·rt" pu û …,ÿ devÖ ;\ aCz;ô dI¥;ÿn" sum/Öe ;" )
rqoô n s≤òÿr…ù . vÿ≤=ô v;jô‡m¶eÖ Tv' rodÿsI n" sumû k e ¡É 5
p[ pIÿpy vOW.Ö …jNvô v;j;ô‡n¶eÖ Tv' rodÿsI n" sudû o`eÿ )
devÖ …e .ÿdvRe su®û c;ÿ ®c;ôno m; noô mtÿSR y dumiRÖ t" p·rÿ œ;t( 6
î¬;ÿm¶e pu®dÖ s' ÿ' sôin' go" xÿêˇôm' hvÿm;n;y s;/ )
Sy;•ÿ" sUnû Su tnÿyo …vôj;v; å¶eÖ s; teÿ sumiÖ t.UTRÿ vôSme 7
˝10ã dxm' sUˇ_m(
˝1-6ã W@écSy;Sy sUˇ_Sy k;Ty ¨Tk°l AiW" ) a…¶devR t; ) p[g;q"
˝ivWmc;| bOhtI smc;| stobOhtIã zNd"
aôymÖ…¶" suvû IyÖSR ye‡xeÿ mÖh" s*.ÿgSy )
r;ôy Èÿxe SvpÖTySyô gomÿtÖ Èxeÿ vO]hÖ q;ÿn;m( 1
îûm' nÿro m®t" sít;ô vO/ô' y‚Smôn( r;yÖ" xev/ÿO ;s" )
aô…. ye s≤Ntô pOtnÿ ;su dU!û ‰oÿ …vôê;h;ô x]umÿ ;dÖ."u 2
199
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

s Tv' noÿ r;ôy" ≤xÿxIihô mI!(voÿ a¶e suvû IyÿSR y )


tu…vÿ¥ªu Ö viWÿœR Sy p[jÖ ;vÿto ånmIôvSyÿ xë‚è „m,ÿ" 3
ci£ôyoR ivê;ô .uvnÿ ;ô…. s;ÿsiô h‡íi£¡dvRÖe „e v; duv"ÿ )
a; devÖ We ûu ytÿtÖ a; suvû IyÖR a; x'sÿ ¨Öt nO,û ;m( 4
m; noÿ aô¶åe mÿtyeÖ m;vIrÿt;yw rIr/" )
m;got;ÿyw shsSpu]Ö m; inôde åpÖ √πW;'Sô y; ’¡…/ 5
xô‚G/ v;jÿSy su.g p[jÖ ;vÖto å¶eÿ bOhtÖ o aÿ?vôre )
s' r;ôy; .Uysÿ ; sOj myoô.nu ;ô tu…vÿ¥ªu Ö yxÿSvt; 6
˝11ã Ek;dx' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy vwê;…m]" kt AiW" ) a…¶devR t; ) i]∑up( zNd"
sô…mô?ym;ÿn" p[qmô ;nuû /m;ô‹ smÖˇ_⁄….ÿrJyte …vôêv;ÿr" )
xoô…c„kÉxo `Otû inÿ…,Rk™ p;vÖk" suyÿ DÖ o aô…¶yÖjR q;ÿy devÖ ;n( 1
yq;yÿjo hoô]mÿ¶e pO…qôVy; yq;ÿ idôvo j;ÿtved…íikôTv;n( )
Eûv;nenÿ hÖivW;ÿ y≤= devÖ ;n( mÿn„ûu vd( yÖD' p[ itÿrmùe mÖ¥ 2
]I<y;yUiÿ' Wô tvÿ j;tved‡‚Stôß a;ôj;nIÿ®WÖ sÿSte a¶e )
t;….ÿdvRÖe ;n;ômvoÿ y≤= …vô√;‡nq;ÿ .vÖ yjÿm;n;yÖ x' yo" 3
aô…¶' sudÿ Iôit' suÎû x'ÿ gO,û Ntoÿ nmÖSy;mÖSTve@‰'¡ j;tved" )
Tv;' dUtû mÿriù t' hÿVyôv;h'ÿ devÖ ; aÿ’<v•ÖmtO Sÿ yô n;….ÿm( 4
ySTvıot;ô pUvoÿR a¶eÖ yjIÿy;n( i√ôt; cô sˇ;ÿ Svô/y;ÿ c x'.ô "u )
tSy;nuû /mÖR p[ yÿj; …cikôTvo åq;ÿ no /; a?vôr' devÖ vIÿt* 5
˝12ã √;dx' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy vwê;…m]" kt AiW" ) a…¶devR t; ) i]∑up( zNd"
.v;ÿ no a¶e sumû n;ô ¨petÿ *ô s%evÿ Ö s:yeÿ ipôtrevÿ s;ô/"u )
pu®û &Ö hoô ih ≤=ôtyoô jn;ÿn;'ô p[itÿ p[tIôcIdÿhR t;ôdr;ÿtI" 1
tpoô „vÿ¶Öe aNtÿr;\ aô…m];ôn( tp;ô x'smô rÿ®WÖ" prÿSy )
tpoÿ vso …cikt;ôno aô…cˇ;ôn( iv teÿ itœNt;mÖjr;ÿ aôy;sÿ" 2
îû?men;ÿ¶ îûCzm;ÿno `Otû ne ÿ juhû o…mÿ hÖVy' trÿsôe bl;ÿy )
y;vÖdIxeô b[˜,ÿ ;ô vNdÿm;n îûm;' …/y'ÿ xtÖsye ;ÿy devÖ Im( 3
200
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

¨Czoô…cW;ÿ shsSpu] Stutû o bOhû d( vyÿ" xxm;ônWe ÿu /eih )


revù dÿ¶e …vôê;…mÿ]We ûu x' yomÿmR JRûO m; teÿ tÖNv'1.ûÿ ·U rô ’Tvÿ" 4
’û…/ rà'ÿ susintÖ/nR ;ÿn;'ô s `ed¶ÿ e .v…sô yt( s…mÿı" )
Stoôtdu rRÿu oô,e su.û gÿSy revù t( sOpû ;[ kôrò;ÿ d…/WeÖ vpUiÿ' W 5
˝13ã ]yodx' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy k*≤xko g;qI AiW" ) a…¶devR t; ) i]∑up( zNd"
aô…¶' hot;ÿrù' p[ vO,ÿ e …môy/e ôe gOTs'ÿ kô…v' …vÿêiô vdÖmmUrÿ m( )
s noÿ y=d( devÖ t;ÿt;ô yjIÿy;n( r;ôye v;j;ÿy vnte mÖ`;inÿ 1
p[ teÿ a¶e hÖiv„mÿtI…myÖ‡MyRCz;ÿ su¥ªûu ;' r;ôitnI'ÿ `Otû ;cIÿm( )
p[dÖ ≤Ö =ô…,d( devÖ t;ÿitmur;ô," s' r;ôit….ôvsR …ÿu .yÖDR mÿ≈te ( 2
s tejIÿys;ô mnÿs;ô Tvotÿ ¨Öt ≤xÿ= SvpÖTySyÿ ≤xô=o" )
a¶eÿ r;ôyo nOtmÿ Syô p[.tÿU * .Uyû ;mÿ te su∑tèë yÿíô vSvÿ" 3
.UrIÿ…,ô ih Tve dÿ…/ôre anIôk; å¶eÿ devÖ Syô yJyÿvoô jn;ÿs" )
s a; vÿh devÖ t;ÿit' yivœÖ x/oôR ydÖ¥ idôVy' yj;ÿ…s 4
yt( Tv;ô hot;ÿrmÖnjÿn( …môy/e ÿe inW;ôdyÿNto yÖjq;ÿy devÖ ;" )
s Tv' noÿ a¶eå…vôthe boô?y‡…/ô ≈v;'…ÿ s /eih nStônWU ÿu 5
˝14ã ctudx R ' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy k*≤xko g;qI AiW" ) ˝1á 5ã
p[qm;pçMyoA≥coivRêe dev;" ˝2-4ã i√tIy;idtOcSy c;…¶devR t;" )
i]∑up( zNd"
aô…¶muWû sÿm…Ö ên;ÿ d…/ô£;' Vyuiÿ ∑Wu hvteÖ viˆÿ®KÖ qw" )
suJû yoitÿWo n" Í<vNtu devÖ ;" sôjoWÿso a?vôr' v;ÿvx;ôn;" 1
a¶eÖ ]I teÖ v;…jÿn;ô ]I WÖ/Sq;ÿ itôßSteÿ …jô◊; A¡tj;t pUvû IR" )
itôß ¨ÿ te tÖNvoÿ devÖ v;ÿt;ô‡St;….ÿn"R p;ihô …groô ap[y¡ Cu zn( 2
a¶eÖ .UrIÿ…,ô tvÿ j;tvedoô devÿ Sv/;voôåmOtSÿ yô n;mÿ )
y;íÿ m;ôy; m;ô…yn;'ÿ ivê…mNvô Tve pUvû IR" s'dÿ /Ö "u pO∑ÿ bn/o 3
aô…¶netRÖ ; .gÿ îv ≤=tIôn;' dwvIÿn;' devÖ A¡tpûu ; Aôt;v;ÿ )
s vO]ÿ hÖ ; sônyoÿ …vôêvedÿ ;ô" pWÖdR ( ivê;itÿ du·rôt; gO,û Ntÿm( 4
201
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

dÖ…/ô£;mÖ…¶muWû s'ÿ c devÖ I' bOhSÖ pit'ÿ s…vôt;r'ÿ c devÖ m( )


aô…ên;ÿ …mô];v®¡,;ô .g'ÿ cô vsUnÿ ( ®Ö{;\ a;ÿidôTy;\ îûh Ûÿve 5
˝15ã pçdx' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy k*≤xko g;qI AiW" ) a…¶devR t; ) ˝1ã
p[qmcR≤S]∑up( ˝2-3ã i√tIy;tOtIyyornu∑pu ( ˝4ã ctuQy;R ivr;@±Âp; ˝5ã
pçMy;í stobOhtI zNd;'…s
îûm' noÿ yÖDmÖmtO Wÿe u /ehIô‡m; hÖVy; j;ÿtvedo juWSv )
Stoôk;n;ÿm¶eÖ medsÿ o `Otû Syô hotÖ" p[;x;ÿn p[qmô o inôW¥ÿ 1
`Otû vÿNt" p;vk te Stoôk;" íoÿt≤Ntô medsÿ " )
Sv/ÿmnR ( devÖ vIÿtyeÖ ≈eœÿ' no /eihô v;yÿmR ( 2
tu>y'ÿ Stoôk; `Otÿ íÖ tu o å¶eÖ ivp[;yÿ snTy )
AiWô" ≈eœ"Ö s…mÿ?yse yÖDSyÿ p[;…vôt; .ÿv 3
tu>y'ÿ íotnTy…/[go xcIv" Stoôk;soÿ a¶eÖ medsÿ o `Otû Syÿ )
kô…vôxSô to bOhÿ tÖ ; .;ônnu ;g;ÿ hÖVy; juWÿ Sv me…/r 4
ao…jÿœ' te m?yôto medÖ ¨∫»t¡ Ö' p[ teÿ vÖy' dÿd;mhe )
íotÿ≤Nt te vso Stoôk; a…/ÿ Tvô…c p[itô t;n( devÿ x Ö o …vÿih 5
˝16ã Wo@x' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy k*≤xko g;qI AiW" ) ˝1-3á 5ã
p[qm;idtOcSy pçMy; Ací;…¶" ˝4ã ctuQy;Rí purI„y; a¶yo devt;" ) ˝1-
3á 5ã p[qm;idtOcSy pçMy; Ací i]∑up( ˝4ã ctuQy;Rí;nu∑pu ( zNdsI
aôy' so aô…¶yR‚Smôn( TsomÖ…mN{ÿ" sutû ' dÖ/e jô#reÿ v;vx;ôn" )
sôh≤Ö ß,'ô v;jômTy'ô n si¢'ÿ ssôv;n( Tsn( TStUyÿ se j;tved" 1
a¶eÖ yt( teÿ idôiv vcÿ"R pO…qôVy;' ydoWÿ/I„vôPSv; yÿj] )
yen;ôNt·rÿ=muvû ;ÿt‹ tÖ nqÿ TveWô " s .;ônru ,ÿ vRô o nOcû =;ÿ" 2
a¶eÿ idôvo a,ômR Cz;ÿ …jg;ôSy‡Cz;ÿ devÖ ;\ Ë¡…cWeÖ …/„<y;ô ye )
y; roÿcnô e pÖrSt;ôt( sUySRÿ yô y;í;ôvSt;ÿdpu iÖ tœÿNtô a;pÿ" 3
purû Iô„y;ÿso aô¶yÿ" p[;vÖ,…e .ÿ" sôjoWÿs" )
juWû Nt;'ÿ yÖDmÖ&hoÿ ånmIôv; îWoÿ mÖhI" 4
202
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

î¬;ÿm¶e pu®dÖ s' ÿ' sôin' go" xÿêˇôm' hvÿm;n;y s;/ )


Sy;•ÿ" sUnû Su tnÿyo …vôj;v; å¶eÖ s; teÿ sumiÖ t.UTRÿ vôSme 5
˝17ã s¢dx' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy .;rt* dev≈vodevv;t;vOWI ) a…¶devR t; ) ˝1-
2á 4-5ã p[qm;i√tIyyoA≥coítuqIRpçMyoí i]∑up(
˝3ã tOtIy;y;í stobOhtI zNdsI
inmÿ…R qtÖ" su…/ÿtÖ a; sô/Sqeô yuv;ÿ kôivrÿ?vôrSyÿ p[,tôe ; )
jUyTRÿ Svô…¶rùjroô vne„Ö v‡];ÿ d/e aômtO ÿ' j;ôtvedÿ ;" 1
amÿ‚Nq∑;'ô .;rÿt; revù dÖ…¶' devÖ ≈ÿv; devÖ v;ÿt" sudû =ÿm( )
a¶eÖ iv pÿXy bOhtÖ ;…. r;ôy‡e W;' noÿ netÖ ; .ÿvt;ôdnuû ¥Un( 2
dxô ≤=pÿ" pUVû y| sIÿmjIjnÖn( Tsuj;ÿt' m;ôtWO ÿu ip[yô m( )
aô…¶' Stuiÿ h dwvv;ôt' devÿ ≈voô yo jn;ÿn;ômsÿd( vÖxI 3
in Tv;ÿ d/eô vrù a; pO…ÿ qôVy; î¬;ÿy;Spôde suiÿ dnÖTve aˆ;ÿm( )
ÎûW√ÿTy;'ô m;nuWÿ a;pÖy;y;'ô srÿSvTy;' revù dÿ¶e iddIih 4
î¬;ÿm¶e pu®dÖ s' ÿ' sôin' go" xÿêˇôm' hvÿm;n;y s;/ )
Sy;•ÿ" sUnû Su tnÿyo …vôj;v; å¶eÖ s; teÿ sumiÖ t.UTRÿ vôSme 5
˝18ã a∑;dx' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) a…¶devR t; ) ˝1ã
p[qmcoRånu∑pu ( ˝2-5ã i√tIy;idctsO,;ç g;y]I zNdsI
a¶eÖ shÿSvô pOtnÿ ; aô….m;ÿtIôrp;ÿSy ) du∑û rùStrù•r;ÿtIô‡vRcoÿR /; yÖDv;ÿhse
1
a¶ÿ îû¬; s…mÿ?yse vIôithoÿ]oô amÿTyR" ) juWû Svô sU noÿ a?vôrm( 2
a¶eÿ ¥uªû ne ÿ j;gOvÖe shÿs" sUnv;¸t ) Ed' bÖihR" sÿdoô mmÿ 3
a¶eÖ ivêe…ÿ .rù…¶….ÿdvRÖe …e .ÿ‡mRhy;ô …grÿ" ) yÖDWe ûu y ¨ÿ c;ôyvÿ" 4
a¶eÖ d; d;ôxWu ÿe rù…y' vIôrvÿNt'ô prIÿ,sm( ) ≤xôxIôih nÿ" sUnmûu tÿ" 5
˝19ã Ekon…v'x' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) ˝1-3á 5ã
p[qm;idtOcSy pçMy; Ací;…¶" ˝4ã ctuQy;RíNe {;¶I devte ) ivr;$( zNd"
203
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

a¶eÿ idôv" sUnû ru …ÿ sô p[ctÿe ;ô‡Stn;ÿ pO…qôVy; ¨Öt …vôêvedÿ ;" )


A/ÿGdevô ;\ îûh yÿj; …cikTv" 1
aô…¶" sÿnoit vIôy;ÿ…‹ , …vô√;n( Tsônoitô v;jÿmmÖ tO ;ÿyÖ .UWnÿ ( )
s noÿ devÖ ;\ Eh vÿh; pu®=o 2
aô…¶¥;Rv;ÿp…O qôvI …vôêjÿnyeÖ a; .;ÿit devÖ I aômtO Öe amUrÿ " )
=yÖn( v;jw"ÿ pu®íôN{o nmoÿ…." 3
a¶Ö îN{ÿí d;ôxWu oÿ duroô,e sutû ;vÿto yÖD…môhopÿ y;tm( )
amÿ/NR t; somÖpye ;ÿy dev; 4
a¶eÿ aôp;' s…mÿ?yse duroô,e inTyÿ" sUno shso j;tved" )
sô/Sq;ÿin mÖhyÿm;n ËôtI 5
˝20ã …v'x' sUˇ_m(
˝1-9ã nvcRSy;Sy sUˇ_Sy ˝1-6á 8-9ã p[qmtOc√ySy;∑mInvMyoA≥coí
g;…qno ivê;…m]" ˝7ã s¢My;í b[˜ AWI ) ˝1-3ã p[qm;idtOcSy
vwê;nroå…¶" ˝4-6ã ctuQy;RidtOcSy m;®toå…¶" ˝7-8ã
s¢My∑MyoA≥cor…¶" pr' b[˜ v; ˝9ã nvMy;í ivê;…m]op;?y;yo devt;" )
˝1-6ã p[qmtOc√ySy jgtI ˝7-9ã tOtIytOcSy c i]∑up( zNdsI
vwêÖ ;ônrÖ ' mnÿs;ô…¶' inôc;Yy;ÿ hÖiv„mÿNto anuWTÖ y' SvôivRdmÿ ( )
sudû ;nuÿ' devÖ ' rÿ…qôr' vÿsyûU voÿ gIô.IR rù<v' k⁄≤¡ xôk;soÿ hv;mhe 1
t' xë.è m[ …Ö ¶mvÿse hv;mhe vwê;nÖr' m;ÿt·Ö rê;ÿnmuKû Qyÿm( )
bOhSÖ pit'ô mnuWÿ o devÖ t;ÿtyeÖ ivp[Ö' ≈ot;ÿrmù itÿ…q' r`u„û ydÿm( 2
aêoô n £NdôÔinÿ….ô" s…mÿ?yte vwê;nÖr" k⁄≤¡ xôk…É .ÿygRûu ye gÿu e )
s noÿ aô…¶" suvû Iy|Ö Svê‰'ô d/;ÿtûu ràÿmmÖ tO Wÿe ûu j;gO…ÿ v" 3
p[ yÿNtuû v;j;ôSt…vÿWI….rù¶yÿ" xë.è e s'îm÷ Xÿ l;ô" pOWtÿ Iryu=t )
bOhû dÖ =u oÿ mÖ®toÿ …vôêvedÿ sô" p[ vepÿ y≤Ntô pvÿtR ;\ô ad;ÿ>y;" 4
aô…¶ô…≈yoÿ mÖ®toÿ …vôê’¡∑yÖ a; TveWô mugû m[ vÿ Èmhe vÖym( )
te Sv;ôinnoÿ ®Öi{y;ÿ vÖWiR nÿ…,Rj" …s'hô ; n heWÖ £¡tv" sudû ;nÿv" 5
v[;t'vÿ ;[ t' gÖ,g' ,ÿ ' sux‚ô St….ÿ‡rù¶.e ;Rmÿ' mÖ®t;ômojÿ Èmhe )
pOWdÿ ê;so anvÖ.r[ ;ÿ/soô gNt;ÿro yÖD' …vôdqeWÿ ûu /Ir;ÿ" 6
aô…¶rÿ‚Smô jNmÿn; j;ôtvedÿ ; `Otû ' meÖ c=urÿ mù tO ÿ' m a;ôsn( )
204
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

aôk‚ú S]ô/;tUû rjÿso …vôm;no åjÿßo `ÖmoR hÖivrÿ‚Smô n;mÿ 7


i]ô…." pÖiv]wrÖ pupÿ oôı‰1ÿk
û | ˙ûd; mÖit' Jyoitôrnuÿ p[j;ônn( )
viWÿœR Ö' ràÿm’t Svô/;….ô‡r;idd( ¥;v;ÿp…O qôvI pyÿpR Xyt( 8
xôt/;ÿrmù Tu sôm=Iÿym;,' ivpÖ…ít'ÿ î÷ptÖ r'ù vKTv;ÿn;m( )
me≤Ö ¬÷ mdÿNt' ipô]o®ÖpSqeô t' roÿdsI ippOt' sTyôv;cÿm( 9
˝21ã Ek…v'x' sUˇ_m(
˝1-15ã pçdxcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) ˝1-15ã
pçdxc;Rm…¶" ˝1ã p[qm;y; Atvo v; devt;" ) g;y]I zNd"
p[ voô v;j;ÿ aô….¥ÿvo hÖiv„mÿNto `Otû ;Cy;ÿ ) devÖ ;≤Ôÿg;it suªyÖ "u 1
Ȭπÿ aô…¶' …vÿp…Ö ít'ÿ …gôr; yÖDSyô s;/ÿnm( ) ≈u∑û Iôv;n'ÿ …/ôt;v;ÿnm( 2
a¶eÿ xôkmÉ ÿ te vÖy' ym'ÿ devÖ Syÿ v;ô…jnÿ" ) aitô √πW;'…ÿ s trem 3
sô…mô?ym;ÿno a?vôr3ùe ûÿ å…¶" p;ÿvk Ö È@‰¡" ) xoô…c„kÉx ¡ Sô tmIÿmhe 4
pOqû pûu ;j;ô amÿTyoR `Otû inÿ…,ôkR ™ Sv;ÿ¸t" ) aô…¶yÖDR Syÿ hVyôv;$( 5
t' sôb;/oÿ yÖtßucÿ îûTq; …/ôy; yÖDvÿNt" ) a; cÿ£r⁄ …ù ¶mUtû yeÿ 6
hot;ÿ devÖ o amÿTyR" purû St;ÿdie t m;ôyy;ÿ ) …vôdq;ÿin p[coôdyÿn( 7
v;ôjI v;jeWÿ u /Iyte å?vôrWe ûu p[ ,Iÿyte ) ivp[oÿ yÖDSyô s;/ÿn" 8
…/ôy; cÿ£ôÉ vre<ÿ yo .Utû ;n;'ô g.ÖmR ; dÿ/e ) d=ÿSy ipôtr'ù tn;ÿ 9
in Tv;ÿ d/eô vre<ÿ y'ô d=ÿSye¬ ô ; sÿhS’t ) a¶eÿ sudIôitmu≤û xjÿm( 10
aô…¶' yÖNturmÿ ¢Ö ru ‡ÿ mOtû Syô yogeÿ vÖnWu "ÿ ) ivp[;ô v;jw"ô s…mÿn/te 11
ËôjoR np;ÿtm?vôre dIÿidôv;'smô pu Ö ¥…vÿ ) aô…¶mIÿ¬π kôiv£¡tmu ( 12
Èû¬nπ yoÿ nmÖSyÿ‡‚StôrStm;'…ÿ s dxôtR " ) smÖ…¶·rÿ?yteÖ vOW;ÿ 13
vOWoÿ aô…¶" s…mÿ?yôte åêoô n devÿ vÖ ;hÿn" ) t' hÖiv„mÿNt Ȭte 14
vOW,ÿ ' Tv; vÖy' vOWÿ nÖ ( vOW,ÿ "ô s…mÿ/Imih ) a¶eÖ dI¥ÿt' bOhû t( 15
˝22ã √;…v'x' sUˇ_m(
˝1-6ã W@écSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) a…¶devR t; ) ˝1-2á
6ã p[qm;i√tIyyoA≥co" Wœ‰;í g;y]I ˝3ã tOtIy;y; ¨i„,k™ ˝4ã
ctuQy;R≤S]∑up( ˝5ã pçMy;í jgtI zNd;'…s
a¶eÿ juWû Svÿ no hÖ…v" purÿ oô¬;x'ÿ j;tved" ) p[;tô "Ö s;ôve …/ÿy;vso 1
205
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

purû oô¬; aÿ¶e pcôt‡Stu>y' v; `;ô p·rÿ„’t" ) t' juWÿ Sv yivœ‰ 2


a¶eÿ vIôih purÿ oô¬;xô‡m;Ûÿt' itôroaÿˆ‰m( ) shÿs" sUnû ru Sÿ y?vôre ihôt" 3
m;?y'iÿ dneÖ svÿne j;tved" puroô¬;xÿ…môh k¡ve juWSv )
a¶eÿ yÖ◊Syô tvÿ .;gÖ/ye Ö' n p[ …mÿn≤Nt …vôdqeWÿ ûu /Ir;ÿ" 4
a¶eÿ tOtû IyeÖ svÿnÖe ih k;inÿW" puroô¬;x'ÿ shs" sUnvÖ ;Ûÿtm( )
aq;ÿ devÖ „e vÿ?vôr' …vÿpnÖ yy;ô /; ràÿvNtmÖmtO Wÿe ûu j;gOiÿ vm( 5
a¶eÿ vO/;ôn a;Ûÿit' puroô¬;x'ÿ j;tved" ) juWû Svÿ itôroaÿ@n± ym( 6
˝23ã ]yo…v'x' sUˇ_m(
˝1-16ã Wo@xcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) ˝1-4á 6-16ã
p[qm;idctuAc≥ ;' Wœ‰;¥ek;dx;n;ç;…¶" ˝5ã pçMy;í a…¶A≥iTvjo v; devt;"
) ˝1á 4á 10á 12ã p[qm;ctuqIRdxmI√;dxIn;mnu∑pu ( ˝2á 3á 5á 7-9á 13á
16ã i√tIy;tOtIyyo" pçMy;" s¢My;idtOcSy ]yodxIWo@Xyoí i]∑up( ˝6á 11á
14á 15ã Wœ‰ek;dxIctudx R IpçdxIn;ç jgtI zNd;'is
aStIôdmÿ…/ômnqÿn‡Ö m‚Stÿ p[jÖ nÿn' ’ûtm( )
Eût;' …vôxp( àIôm; .ÿr;ô‡…¶' mÿnq;m pUvû qR ;ÿ 1
aôr<yoôinRihÿto j;ôtvedÿ ;ô g.ÿR îvÖ su…/ÿto gÖ….R,IÿWu )
idôvie dÿvÖ È@‰oÿ j;gOvû ≤∫ÿ‡hÖiR v„mÿ≤∫mRn„ûu ye…ÿ .rù…¶" 2
¨Öˇ;ôn;y;ômvÿ .r; …cikôTv;n( Tsô¥" p[vIÿt;ô vOW,ÿ ' jj;n )
aô®WÖ StUpÿ oô ®xÿdSyô p;jô î¬;ÿy;Spu]û o vÖynu ÿe åjin∑ 3
î¬;ÿy;STv; pÖde vÖy' n;.;ÿ pO…qôVy; a…/ÿ )
j;tÿvde oô in /Iÿm‡Ö Á¶eÿ hÖVy;yÖ vo¬hÿve 4
mnqÿt; nr" kôivm√ÿyNt'ô p[ctÿe smÖmtO ÿ' supû t[ Iÿkm( )
yÖDSyÿ kÉtô 'u p[q¡ mô ' purû St;ÿ‡dÖ…¶' nÿro jnyt; sux
û ve mÿ ( 5
ydIô mnqÿ≤Nt b;ô¸….ôivR roÿctô e åêoô n v;ôJyÿ®WÖ o vne„Ö v; )
…cô]o n y;mÿ•…Ö ênoôrinÿvtO "Ö p·rÿ vO,Kô TyXmÿnSÖ tO,;ô dhÿn( 6
j;ôto aô¶I roÿcteÖ ceik¡t;no v;ôjI ivp["¡ kivxôSt" sudû ;nu"ÿ )
y' devÖ ;sô È@‰'¡ ivêôivd'ÿ hVyôv;hÖmdÿ/ru ?vôrWe ÿu 7
sIdÿ hotÖ" Sv ¨ÿ loôkÉ …cÿikôTv;n( Ts;ôdy;ÿ yÖD' su’ ÿ tû Syô yon*ÿ )
devÖ ;ôvIdevRÖ ;n( hÖivW;ÿ yj;ô‡Sy¶eÿ bOhû d( yjÿm;neÖ vyoÿ /;" 8
206
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

’û,otÿ /Umû ' vOW,ÿ ' s%;ôyo åße/ÿ Nt îtnÖ v;jômCzÿ )


aôymÖ…¶" pOtÿ n;ôW;$( suvû Iroô yenÿ devÖ ;soô asÿhNtô dSyUnÿ ( 9
aôy' teÖ yoinÿA‚ô≥ Tvyoô ytoÿ j;ôto aroÿcq;" )
t' j;ôn•ÿ¶Ö a; sIôd;‡q;ÿ no v/Ry;ô …grÿ" 10
tnUnû p;ÿdCu yteÖ g.ÿR a;surû o nr;ôxs' oÿ .vitô yd( …vôj;yÿte )
m;ôt·Ö rê;ô yd…mÿmIt m;ôt·rô v;tÿSyô sgoÿR a.vÖt( srIÿm…, 11
suiû nômqR ;ô inmÿ…R qt" suinô/; inihÿt" kô…v" )
a¶eÿ Sv?vôr; ’¡,u devÖ ;n( devÿ yÖte yÿj 12
ajIÿjn•ÖmtO Ö' mTy;ÿs‹ o åßemô ;,'ÿ tÖr…,'ÿ vIô¬jü Mÿ .m( )
dxô Svs;ÿro aôgvu[ "ÿ smIôcI" pum;'sÿ ' j;ôtmÖ…. s' rÿ.Nte 13
p[ sô¢hoÿt; snÖk;dÿroct m;ôt®u pÖ Sqeô ydxoÿcdô /U iÿ n )
n in …mÿWit surû ,oÿ idôvie dÿvÖe ydsurÿ Sy jô#r;ôdj;ÿyt 14
aô…mô];ôy/u oÿ mÖ®t;ÿ…mv p[yÖ ;" p[q¡ mÖj; b[˜,ÿ oô ivêô…md( …vÿd"u )
¥uªû vÖd( b[˜ÿ k⁄≤xôk;sô E·rÿrù Ek¡Ekoô dmeÿ aô…¶' smIÿ…/re 15
ydÖ¥ Tv;ÿ p[yiÖ t yÖDe aô‚Smn( hotÿ…íikôTvoåvO,ÿ ImhIôh )
/[vûu mÿy; /[vûu mutû ;xÿ…mœ;" p[j;ônn( …vô√;\ ¨pÿ y;ihô somÿm( 16
i√tIyoå?y;y"
v0 1-26
˝24ã ctu…v|x' sUˇ_m(
˝1-22ã √;…v'xTyOcSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
îûCz≤Ntÿ Tv; soôMy;sô" s%;ÿy" suNû v≤Ntô som'Ö d/ÿitô p[y;'…ÿ s )
ititÿ=Nte aô….xÿ‚St'ô jn;ÿn;ô‡…mN{ô Tvd; kíôn ih p[k ¡ tôÉ " 1
n teÿ dUrû e pÿrmù ; …côd( rj;'‡ô Sy; tu p[ y;ÿih h·rvoô h·rÿ>y;m( )
æSqôr;yÖ vO„,eô svÿn; ’ûtme ; yuˇû _; g[;v;ÿ," s…m/;ône aô¶* 2
îN{ÿ" su≤û xp[oÿ mÖ`v;ô t®¡]o mÖh;v[;tÿ StuivkÀ…û mRA`≥ ;ÿv;n( )
ydugû o[ /; b;ÿ…/ôto mTyeWRÿ ûu Kv1ÿû Ty; teÿ vOW. vIôy;ÿ…‹ , 3
Tv' ih „m;ÿ Cy;ôvyÖ•Cyutÿ ;ô‡nyekoÿ vO]û ; crÿ…sô …jflÿm;n" )
tvÖ ¥;v;ÿp…O qôvI pvÿtR ;ôso ånuÿ v[tÖ ;yÖ in…mÿtve tSqu" 4
207
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

¨Öt;.ÿye pu®ÙtÖ ≈voÿ….ôrk e oÿ Îû¬hmÿvdo vO]hÖ ; sÿn( )


îûme …cÿidN{ô rodÿsI ap;ôre yt( s'gÿ >ûO ,; mÿ`vn( k;ô≤x·rˇeÿ 5
p[ sU tÿ îN{ p[vÖ t;ô h·rÿ>y;'ô p[ teÖ vj["¡ p[m,ûO •etÿ ûu x]Unÿ ( )
jôih p[t¡ Iôco aÿncûU " pr;ÿcoô ivê'ÿ sôTy' ’¡,iu h …vô∑mÿStu 6
ySmwô /;yurû dÿ/;ô mTy;ôy‹ ;‡.ÿˇ_' …cd( .jte geÁÖ 1' ûÿ s" )
.Ö{; tÿ îN{ sumiÖ t`OtRû ;cIÿ sôhßÿd;n; pu®Ùt r;ôit" 7
sôhd;ÿn'u pu®Ùt ≤=ôyNtÿ‡mhÖSt…mÿN{ô s' î÷p,ÿ k ô ™ k⁄,;ÿ®m( )
aô…. vO]û ' v/ÿmR ;n'Ö ipy;ÿ®‡mÖp;dÿ…mN{ tÖvs;ÿ j`nq 8
in s;ÿmnÖ ;…mÿiWôr;…mÿN{ô .U…m'ÿ mÖhImÿp;ôr;' sdÿne ssTq )
aStÿ>n;ôd( ¥;' vOWÿ .Ö o aôNt·rÿ=‡ô mWÖnR Tv;pÖSTvyehÖ p[stÿU ;" 9
aôl;ôt,ûO o vÖl îÿN{ v[jÖ o go" purû ; hNtoô.yR mÿ ;noô Vy;ÿr )
sugû ;n( pÖqo aÿ’,o…•ôrjeô g;" p[;vÖn( v;,Iÿ" pu®Ùût' /mÿNtI" 10
Ekoô √π vsumÿ tI smIôcI îN{ô a; pÿp*[ pO…qôvImutû ¥;ÿm( )
¨Öt;Nt·rÿ=;dÖ…. nÿ" smIôk îûWo rùqI" sôyju "ÿ xUrù v;j;ÿn( 11
idxô" sUyoôR n …mÿn;itô p[idÿ∑; idôvie dÿvÖe hyÿêR p[stU ;" )
s' yd;nÖ¬?vÿnÖ a;iddêw‡ÿ …vômR ocÿn' ’,utÖe tt( TvÿSy 12
idÎÿ=Nt ¨ÖWsoô y;mÿ•ˇÖ _o‡…vôvR SvÿTy;ô mihÿ …cô]mnIÿkm( )
ivêeÿ j;n≤Nt mihôn; yd;g;ô‡idN{ÿSyô kmÖR su’t¡ ; pu û …,ÿ 13
mihô JyoitôinRihÿt' vÖ=,;ÿ‡Sv;ôm; pÖKv' cÿritô …b.[t¡ Iô g*" )
ivê'ô Sv;µô s'.tÿO mu≤û ßy;ÿy;'ô yt( sIô…mN{oô adÿ/;ôd( .ojÿn;y 14
îN{ô ÎÁÿ y;mkoôx; aÿ.vU n( yÖD;yÿ ≤x= gO,tô e s≤%ÿ>y" )
dumû ;ôy‹ voÿ durû ve ;ô mTy;ÿs‹ o inWÖi©,oÿ ·rôpvoô hnTv;ÿs" 15
s' `oWÿ" Í<veåvÖmrw …ù m]w‡ÿ jôhR I nye„ÿ vôxin'ô tipÿœ;m( )
vOíû me /Ö St;ôd( iv ®¡j;ô shÿSv jôih r=oÿ m`vn( rùn/yÿSv 16
¨d( bOhÿ Ö r=ÿ" sôhmUl ÿ …mN{ vOíû ; m?y'ô p[Tyg[¡' Í,Iih )
a; k°vÿt" slôlk U ¡˘ ckqR b[˜iô √WeÖ tpuiÿ W' heiÖ tmÿSy 17
SvôStyeÿ v;ô…j….ÿí p[,te "Ö s' yNmôhI·rWÿ a;ôs‚Tsÿ pUvû IR" )
r;ôyo vÖNt;roÿ bOhtÖ " Sy;ÿm;ô‡åSme aÿStuû .gÿ îN{ p[jÖ ;v;ÿn( 18
a; noÿ .rù .gÿ…mN{ ¥umû Nt'ô in teÿ de„Ö ,Syÿ /Imih p[rk ùe É )
ËôvR îÿv pp[qôe k;moÿ aôSme tm; pO,ÿ vsupteÖ vsUnÿ ;m( 19
208
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

îûm' k;m'ÿ mNdy;ô go….ôrêw‡ÿ íôN{vÿt;ô r;/ÿs; pÖpq[ íÿ )


SvôyvR oÿ mÖit….ôStu>y'ô ivp[;ô îN{;ÿyÖ v;hÿ" k⁄≤xôk;soÿ a£n( 20
a; noÿ goô]; dÿÎi≥ h gopteÖ g;" smÖSm>y'ÿ sônyoÿ yNtuû v;j;ÿ" )
idôv=;ÿ a…s vOW. sôTyxë„¡ moô åSm>y'ô su mÿ`vn( bo…/ goôd;" 21
xënè ' Ûÿvme mÖ`v;ÿn…Ö mN{ÿ‡mÖ‚Smn( .reù nOtmÿ Ö' v;jÿs;t* )
Íû<vNtÿmgûu m[ tûU yeÿ sômTsuû flNt'ÿ vO]û ;…,ÿ s'…ô jt'Ö /n;ÿn;m( 22
˝25ã pç…v'x' sUˇ_m(
˝1-22ã √;…v'xTyOcSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] EeWIr…q" k⁄≤xko v;
AiW" ) îN{o devt; ) i]∑up( zNd"
x;sôd( viˆÿdiRu hôtnu ¢RÖ ‰'¡ g;d( …vô√;\ AôtSyô dI…/ÿit' spÖynR ( )
ipôt; y]ÿ duihôt"u sekm¡ ÔûO n( Ts' xôGMyenÿ Ö mnÿs; d/ôNve 1
n j;ômyeÖ t;Nvoÿ ·rôKqm;ÿrk w ™ côk;rù g.|ÿ sinôtiu nô/R ;nÿm( )
ydIÿ m;ôtroÿ jônyÿNtô viˆÿ‡mÖny" kôt;R su’ û toÿrnù y Aôn/n( 2
aô…¶jÿDR e ju◊û ;û3ûÿ rejmÿ ;no mÖhSpu]û ;\ aÿ®WÖ Syÿ p[yÖ =eÿ )
mÖh;n( g.oôR mÁ; j;ôtmeWÿ ;' mÖhI p[vÖ ı O yÿêR Sy yÖD"w 3
aô…. jw]IÿrscNt SpO/;ôn' mihô JyoitôStmÿsoô inrÿj;nn( )
t' j;ÿntÖ I" p[Tyud;ÿy•uWû ;sô" pitôgvR ;ÿm.vÖdk e ô îN{ÿ" 4
vIô¬* sôtIrù…. /Ir;ÿ atONdn( p[;cô ;ihÿNvôn( mnÿs; sô¢ ivp[;"ÿ )
ivê;ÿmivNdn( pÖQy;ÿmtûO Syÿ p[j;ôn…•ˇ; nmÖs; …vÿvx e 5
…vôdd( ydIÿ sôrm;ÿ ®Ög,( m{e‡Ö mRihô p;qÿ" pUVû y| sô?r‰¡‘" )
ag[¡' nyt( supû ¥=ÿr;,;ô‡mCz;ô rv'ÿ p[qmô ; j;ÿntÖ I g;ÿt( 6
agÿCzduû ivp[t¡ m" s%Iôy‡•sUdÿ yt( su’ û teÖ g.ÖmR i{ÿ" )
sôs;nÖ myoôR yuv…ÿ .mR%Sô y‡•q;ÿ.vÖdi©ÿr;" sô¥o acÿnR ( 7
sôt"sÿt" p[itôm;n'ÿ puroô‡.UivRê;ÿ vedÖ jinÿm;ô h≤Ntô xu„,ÿm( )
p[ ,oÿ idôv" pÿdvÖ IgÖVR yurcônR ( Ts%;ô s%I\rÿ muç…ô •rÿv¥Ö ;t( 8
in gÿVyôt; mnÿs; sedru k ù "úì ’¡<v;ôn;soÿ amOtTÖ v;yÿ g;ôtmu ( )
îûd' …cô•u sdÿnÖ' .UyWRÿe ;'ô yenÖ m;s;\ô a…sÿW;s•Otû ne ÿ 9
s'pô Xyÿm;n; amd•Ö…. Sv' pyÿ" p[àÖ Syô retsÿ oô du`;ÿn;" )
iv rodÿsI atpÖd( `oWÿ EW;' j;ôte inô"œ;mdÿ/gûu oRWÿu vIôr;n( 10
209
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

s j;ôt…e .ÿv]RO hÖ ; sedÿu hÖVyw‡®du≤û ßy;ÿ asOjiô dN{oÿ aôk"úì )


¨ÖÂCô yÿSmw `Otû vÖd( .rÿNtIô m/uû Sv;µÿ dudhu Öe jeNy;ô g*" 11
ipô]e …cÿ∞£⁄"û sdÿnÖ' smÿSmwô mihô ‚TvWIÿmt( su’ û toô iv ih :yn( )
…vô„kô>nNtô" SkM.ÿnne ;ô jinÿ]Iô a;sIÿn; Ëô?v| rÿ.sÖ ' iv …mÿNvn( 12
mÖhI yidÿ …/ôW,;ÿ ≤xôXnqeô /;t( sÿ¥oôv/O ÿ' …vô>v'1ûÿ rodÿSyo" )
…groô y‚Smÿ•nvÖ¥;" sÿmIôcI‡ivRê;ô îN{;ÿyÖ t…vÿWIôrnuˇÿ ;" 13
mÁ; teÿ sô:y' vÿ‚Xm xôˇ_I‡r; vO]ÿ flÖ e inôytu oÿ y≤Nt pUvû IR" )
mihÿ Stoô]mvÖ a;gÿNm sUrû re Sù m;k˘ô su mÿ`vn( bo…/ goôp;" 14
mihô =e]ÿ' pu®û íôN{' …vÿ…vô√;‡n;idt( s≤%ÿ>yíôrq'ô smwrÿ t( )
îN{oô nO….ÿrjnÖd( dI¥;ÿn" s;ôk˘ sUymRÿ Wûu s'ÿ g;ôtmu …Ö ¶m( 15
aôp…íÿdWÖe …vô>voô3ûÿ dmUnÿ ;ô" p[ sô/I[ cIÿrsOjd( …vôêíÿN{;" )
m?vÿ" pun;ôn;" kôiv….ÿ" pÖiv]w‡Ö ¥u…R .ÿihRNvnTyôˇ_⁄….ô/nR ]ÿu I" 16
anuÿ ’û„,e vsu…ÿ /tI …jh;te ¨Ö.e sUySRÿ y m'hÖ n;ô yjÿ]e )
p·rô yt( teÿ mihôm;n'ÿ vOjû ?ywô s%;ÿy îN{ô k;My;ÿ A…jôPy;" 17
pitÿ.vR vO]hn( TsUnû tO ;ÿn;' …gôr;' …vôê;yuvÿ WRO .Ö o vÿyoô/;" )
a; noÿ gih sô:ye….ÿ" ≤xôv…e .ÿ‡mÖhR ;n( mÖhI….ÿÂiô t….ÿ" srù<yn( 18
tmÿi©rùSv•mÿs; spÖynR ( nVy'ÿ ’,o…mô snyÿse pur;ôj;m( )
&hoô iv y;ÿih bÛûl; adevÿ Iô" Svÿí no m`vn( Ts;ôtyeÿ /;" 19
…mhÿ" p;vÖk;" p[ttÿ ; a.Uvn( TSvô‚St nÿ" ippOih p;ôrm;ÿs;m( )
îN{ô Tv' rÿ…qôr" p;ÿih no ·rôWo mÖ=mU =ÿ U ’,uih goô…jtoÿ n" 20
adeiÿ d∑ vO]hÖ ; gopÿitôg;R aôNt" ’û„,;\ aÿ®WÖ /w ;Rm…ÿ .g;Rt( )
p[ sUnû tO ;ÿ idôxm;ÿn Aôtne Ö duríÿ ô ivê;ÿ avO,oôdpÖ Sv;" 21
xënè ' Ûÿvme mÖ`v;ÿn…Ö mN{ÿ‡mÖ‚Smn( .reù nOtmÿ Ö' v;jÿs;t* )
Íû<vNtÿmgûu m[ tûU yeÿ sômTsuû flNt'ÿ vO]û ;…,ÿ s'…ô jt'Ö /n;ÿn;m( 22
˝26ã Wi@±vx ' ' sUˇ_m(
˝1-17ã s¢dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
îN{ô som'ÿ sompteÖ ipbemÖ ' m;?y'iÿ dn'Ö svÿnÖ' c;®Ö yt( teÿ )
p[pÖ Qu[ y;ô ≤xp[¡e m`v•OjIiWn( …vômCu y;ô hrIÿ îûh m;ÿdySv 1
210
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

gv;ÿ≤xr' mÖ‚Nqnÿ…mN{ xë£ è ˘ î÷pb;ô som'ÿ r·rôm; teÖ md;ÿy )


b[˜Ö ’ ô t;ô m;®¡tne ; gÖ,ne ÿ sôjoW;ÿ ®Ö{Sw tOpû d; vOWÿ Sv 2
ye teÖ xu„m'ô ye t…vÿWIômvÿ/‡Rô •cÿNR t îN{ mÖ®tÿStô aojÿ" )
m;?y'iÿ dneÖ svÿne vj[hStô ipb;ÿ ®Ö{…e .ô" sgÿ," su≤xp[ 3
t îNNvÿSyô m/umÿ d( ivivp[Ö îN{ÿSyô x/oÿR mÖ®toô y a;sÿn( )
ye….ÿv]RûO Syeiÿ Wôto …vôvde ;ÿ‡mÖm,R oô mnyÿm;nSyô mmÿR 4
mÖn„ûu vidÿN{ô svÿn' juW;ô," ipb;ô som'Ö xêÿte vIôy;ÿy‹ )
s a; vÿvTO Sv hyRê yÖD"w sÿr<ù yu….ÿrpù o a,;ÿ‹ …ssiWR 5
TvmÖpo yıÿ vO]û ' jÿ`NÖ v;\ aTy;\ÿ îvÖ p[;sOjÿ "ô stÖvR ;j* )
xy;ÿn…mN{ô crÿt; vÖ/ne ÿ v…v[vô ;'sô' p·rÿ devÖ Irdevÿ m( 6
yj;ÿmÖ î•mÿs; vOı û …mN{'ÿ bOhû Ntÿm„ûO vmÖjr'ù yuv;ÿnm( )
ySyÿ ip[yô e mÖmtuyÿ …RÖ DyÿSyô n rodÿsI mihôm;n'ÿ mÖm;teÿ 7
îN{ÿSyô kmÖR su’t¡ ; pu û …,ÿ v[tÖ ;inÿ devÖ ; n …mÿn≤Ntô ivêeÿ )
d;ô/;rù y" pO…ÿ qôvI' ¥;mutû me ;' jôj;nÖ sUymRÿ Wûu s'ÿ sudû s' ;ÿ" 8
a{oÿ` sôTy' tvÖ tNmÿihôTv' sô¥o y∆;ôto aipÿbo hÖ somÿm( )
n ¥;vÿ îN{ tÖvsÿStô aojoô n;h;ô n m;s;ÿ" xôrdoÿ vrNt 9
Tv' sô¥o aÿipbo j;ôt îÿN{ô md;ÿyÖ som'ÿ prùme Vyoÿmn( )
yıô ¥;v;ÿp…O qôvI a;…vÿvx e Iô‡rq;ÿ.v" pUVû yR" k;ô®/;ÿy;" 10
ahÖ•ih'ÿ p·rôxy;ÿnmÖ ,ÿR aoj;ôym;ÿn' tuivj;tÖ tVy;ÿn( )
n teÿ mihôTvmnuÿ .Udû /ô ¥*‡yRdnÖ yy;ÿ ‚SfôGy;ô3ûÿ =;mvÿSq;" 11
yÖDo ih tÿ îN{ô v/ÿnR oô .U‡dutû ip[yô " sutû soÿmo …môy/e "ÿ )
yÖDne ÿ yÖDmÿv yÖ…DyÖ" sn( yÖDSteô vj[m¡ ihôhTyÿ a;vt( 12
yÖDne Ne {ômvÖs; cÿ£É aôv;R‡gwnÿ' suªû ;yÖ nVyÿse vvOTy;m( )
y" Stome…ÿ .v;Rv/ûO e pUVû ye…R .ô‡yoR mÿ?yôm…e .ÿ®tÖ nUtnÿ …e ." 13
…vôvWe Ö yNm;ÿ …/ôW,;ÿ jôj;nÖ Stvwÿ purû ; p;y;ôi‹ dN{ômˆÿ" )
a'hsÿ oô y]ÿ pIôprùd( yq;ÿ no n;ôvve Ö y;Ntÿm.ûu yeÿ hvNte 14
a;pU,ÿ oR aSy kôlxô" Sv;h;ô seˇ_ev¡ Ö kox'ÿ …s…sceô ipbÿ?yw )
smuÿ ip[yô ; a;vÿv]O nÖ ( md;ÿy p[d≤=ô…,dÖ…. som;ÿsô îN{ÿm( 15
n Tv;ÿ g.Iôr" pu®ÿ ÙtÖ …sn/u‡û n;R{yÿ "Ö p·rô WNtoÿ vrNt )
îûTq; s≤%ÿ>y îiWôto yidôN{;‡ååÎû¬h' …côd®¡joô gVyÿmvûU mR ( 16
211
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

xënè ' Ûÿvme mÖ`v;ÿn…Ö mN{ÿ‡mÖ‚Smn( .reù nOtmÿ Ö' v;jÿs;t* )


Íû<vNtÿmgûu m[ tûU yeÿ sômTsuû flNt'ÿ vO]û ;…,ÿ s'…ô jt'Ö /n;ÿn;m( 17
˝27ã s¢…v'x' sUˇ_m(
˝1-13ã ]yodxcRSy;Sy sUˇ_Sy ˝1-3á 5á 7á 9á 11-13ã p[qm;idtOcSy
pçmIs¢mInvMyOc;mek;dXy;idtOcSy c g;…qno ivê;…m] AiW" ˝4á 6á 8á
10ã ctuqIRWœ‰∑mIdxmIn;ç n¥ AiWk;" ) ˝1-3á 5á 9á 11-13ã
p[qm;idtOcSy pçmInvMyoA≥corek;dXy;idtOcSy c n¥" ˝4á 8á 10ã
ctuQyR∑mIdxmIn;' ivê;…m]" ˝6á 7ã WœIs¢MyoíeN{o devt;" ) ˝1-12ã
p[qm;id√;dxc;| i]∑up( ˝13ã ]yodXy;í;nu∑pu ( zNdsI
p[ pvÿtR ;n;muxtô I ¨ÖpSq;ô‡dêeÿ îvÖ iviWÿtÖe h;sÿm;ne )
g;vevÿ xë.è e[ m;ôtr;ÿ ·rh;ô,e ivp;ÿ$z( t⁄ {ûu I pyÿs; jvete 1
îN{eiÿ Wte p[svô ' î÷.=ÿm;,eô aCz;ÿ smu{û ' rùQyevÿ y;q" )
sôm;ôr;ô,e Ëô…mR….ô" ipNvÿm;ne aôny; v;ÿmnÖ y;mPyeiÿ t xu.e[ 2
aCz;ô …sn/uÿ' m;ôttO mÿ ;my;s'ô ivp;ÿxmuvû I| su.û g;ÿmgNm )
vÖTs…mÿv m;ôtr;ÿ s'·rh;ô,e sÿm;ôn' yoinômnuÿ s'cô rÿNtI 3
Eûn vÖy' pyÿs;ô ipNvÿm;n;ô anuû yoin'ÿ devÖ ’¡tÖ' crÿNtI" )
n vtÿvR e p[svô " sgÿtR ˇ_" ik˘yô iu vRpo[ ÿ nÖ¥oÿ johvIit 4
rmÿ?v' meÖ vcÿse soôMy;yÖ At;ÿvrIô®pÿ muÙtû mR ve "ÿw )
p[ …sn/umû Cz;ÿ bOhtÖ I mÿnIôW; åvÖSyur◊ÿ º k⁄≤xôkSyÿ sUnû "u 5
îN{oÿ aôSm;\ aÿrdÖd( vj[b¡ ;‡Ûûrp;ÿhn( vO]û ' pÿ·rô…/' nÖdIn;ÿm( )
devÖ oÿånyt( s…vôt; supÿ ;ô…,‡StSyÿ vÖy' p[s¡ vô e y;ÿm ¨ÖvIR" 6
p[vÖ ;Cy'ÿ xêô/; vIôy1| ûÿ t‡idN{ÿSyô kmÖR ydih'ÿ ivvOíû t( )
iv vj[,¡e p·rôWdoÿ j`;ôn;‡ååyÖ•;poåyÿn…môCzm;ÿn;" 7
Eûtd( vcoÿ j·rtÖm;Ripÿ mOœ;ô a; yt( teÖ `oW;ônˇu rÿ ; yugû ;inÿ )
¨ÖKqeWÿu k;roô p[itÿ no juWSvô m; noô in k¡" pu®WÖ]; nmÿSte 8
ao Wu Svÿs;r" k;ôrveÿ Í,ot yÖy* voÿ dUrû ;dnÿs;ô rqenÿ )
in WU nÿm?v'ô .vÿt; sup;ôr; aÿ/oaô=;" …sÿn/v" ßoôTy;….ÿ" 9
a; teÿ k;ro Í,v;m;ô vc;'…ÿ s yÖy;qÿ dUrû ;dnÿs;ô rqenÿ )
in teÿ n'sw pIPy;ônve Ö yoW;ô my;ÿy‹ ve kôny;ÿ xêôcw teÿ 10
212
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

ydÖ© Tv;ÿ .rùt;" s'tô reyÿ ‡u gÖVR yn( g[;mÿ îiWôt îN{ÿjtU " )
aW;ôd‹ hÿ p[svô " sgÿtR ˇ_ô a; voÿ vO,e sumiÖ t' yÖ…Dy;ÿn;m( 11
at;ÿ·rWu.rR tù ; gÖVyvÖ" s‡m.ÿˇ_ô ivp["¡ sumiÖ t' nÖdIn;ÿm( )
p[ ipÿNv?v…môWyÿNtI" surû ;/;ô a; vÖ=,;ÿ" pO,û ?v'ÿ y;ôt xI.ÿm( 12
¨d( vÿ Ëô…mR" xMy;ÿ hÖ‡nTv;poô yoK];ÿ…, muçt )
m;du„ÿ ’t*ô Vyenÿ s;ô åfl‰* xUnmÖ ;rÿt;m( 13
˝28ã a∑;…v'x' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
îN{ÿ" pU…û .Rd;itÿrdù ( d;sÿmk Ö ‡úì …vôdR d( vÿsdûu yR mÿ ;noô iv x]Unÿ ( )
b[˜jÿ tU StôNv;ÿ v;vO/;ôno .U·rÿd;]Ö a;pO,ÿ dô ( rodÿsI ¨Ö.e 1
mÖ%Syÿ te t…vôWSyô p[ jUiû t‡…myÿ…môR v;cÿmmÖ tO ;ÿyÖ .UWnÿ ( )
îN{ÿ ≤=tIôn;mÿ…sô m;nuWÿ I,;' …vôx;' dwvIÿn;mutû pUvÿ yRÖ ;v;ÿ 2
îN{oÿ vO]û mÿv,O oôCz/ÿnR Iitô" p[ m;ô…yn;ÿm…mn;ôd( vpÿ,R Iit" )
ahÖn( Vy'sÿ mux û /ôGvne‡ÿ „v;ôiv/enR ;ÿ a’,od( r;ôMy;,;ÿm( 3
îN{ÿ" SvôW;R jônyÖ•h;ÿin …jôg;yoô≤x‚G.ô" pOtnÿ ; a….ôi∑" )
p[;roÿcyÖNmnÿve kÉtô mu ˆ;û‡m…vÿNdô∆‰oitÿbhRO tÖ e r,;ÿy 4
îN{ôStujoÿ bÖh,R ;ô a; …vÿvx e nOvû d( d/;ÿnoô ny;ÿ‹ pu û …,ÿ )
acetÿ yd( …/ôyÿ îûm; jÿ·rô]e p[me ' v,ÿmR itrCz⁄£ û m;ÿs;m( 4
mÖho mÖh;inÿ pnynTyôSyeN{ÿSyô kmÖR su’t¡ ; pu û …,ÿ )
vOjû nenÿ vO…jôn;n( Ts' î÷ppÿ We m;ôy;….ôdSR yUrÿ\ …ù ..UTÿ yoj;" 6
yu/û Ne {oÿ mÖˆ; v·rÿvík;r devÖ >e yô" sTpÿitíWR…,ôp;[ " )
…vôvSvÿt"Ö sdÿne aSyô t;inô ivp[;ÿ ¨ÖKqe….ÿ" kôvyoÿ gO,≤Nt 7
sô];ôs;h'Ö vre<ÿ y' shoôd;' sÿsvô ;'sô' Svÿrpù íÿ devÖ I" )
sôs;nÖ y" pO…ÿ qôvI' ¥;mutû me ;‡…mN{'ÿ mdÖnTynuû /Irÿ,;s" 8
sôs;n;Ty;\ÿ ¨Öt sUyÿ| ss;ônNe {ÿ" ss;n pu®.Ö ojÿsô' g;m( )
ihôr<ù yyÿmtûu .og'ÿ ss;n hÖTvI dSyUnû ( p[;y|Ö v,ÿmR ;vt( 9
îN{ô aoWÿ/Irsnoôdh;ÿinô vnÖSptI\rÿ snodÖNt·rÿ=m( )
…bô.de ÿ vÖl' nunÿ dûu e ivv;ôco åq;ÿ.vd( d…môt;….£¡tnU ;m( 10
213
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

xënè ' Ûÿvme mÖ`v;ÿn…Ö mN{ÿ‡mÖ‚Smn( .reù nOtmÿ Ö' v;jÿs;t* )


Íû<vNtÿmgûu m[ tûU yeÿ sômTsuû flNt'ÿ vO]û ;…,ÿ s'…ô jt'Ö /n;ÿn;m( 11
˝29ã Ekoni]'x' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
itœ;ô hrIô rqô a; yuJû ym;ÿn; y;ôih v;ôynu R inôytu oÿ noô aCzÿ )
ipb;ôSyn/oÿ aô….sO∑ÿ o aôSme îN{ô Sv;h;ÿ r·rôm; teÖ md;ÿy 1
¨p;ÿ…jôr; pu®ÿ Ùût;yÖ s¢Iô hrIô rqÿSy /U„û v;R yunÿ æJm )
{Övd( yq;ô s'.tÿO ' …vôêtÿ…íô‡dupmÖe ' yÖDm; vÿh;tÖ îN{ÿm( 2
¨poÿ nySvô vOW,ÿ ; tpu„û po‡temvÿ Ö Tv' vOWÿ . Sv/;v" )
g[stÿe ;ômê;ô iv mucÿ hôe xo,;ÿ idôvie dÿve sôÎxIÿr≤ı /;ôn;" 3
b[˜,ÿ ; te b[˜yô ju ;ÿ yunæJmô hrIô s%;ÿy; s/ôm;dÿ a;ôxU )
æSqôr' rq'ÿ su% û …mÿN{;…/ôitœÿn( p[j;ônn( …vô√;\ ¨pÿ y;ihô somÿm( 4
m; teÖ hrIô vOW,ÿ ; vIôtpOœÿ ;ô in rIÿrmÖn( yjÿm;n;so aônye )
aôTy;y;ÿihô xêÿto vÖy' te år'ÿ sutû …e .ÿ" ’,v;mÖ somw"ÿ 5
tv;ôy' somÖSTvmeÁvû ;Rõ™ xÿêˇôm' sumû n;ÿ aôSy p;ÿih )
aô‚Smn( yÖDe bÖihR„y; inôW¥;ÿ d…/ô„vem' jô#rù îNdu…ÿ mN{ 6
StIô,| teÿ bÖihR" sutû îÿN{ô somÿ" ’ût; /;ôn; aˇÿve teÖ h·rÿ>y;m( )
tdoÿkse pu®x Ö ;k;ÿyÖ vO„,eÿ mÖ®TvÿtÖe tu>y'ÿ r;ôt; hÖvI'iWÿ 7
îûm' nrù" pvÿtR ;ôStu>yôm;pÖ" s…mÿN{ô go….ôm/R mÿu Ntm£n( )
tSy;ôgTy;ÿ sumû n;ÿ A„v p;ih p[j;ônn( …vô√;n( pÖQy;ô3ûÿ anuû Sv;" 8
y;\ a;.ÿjo mÖ®tÿ îN{ô someÖ ye Tv;mvÿ/•Rô .ÿvn( gÖ,Steÿ )
te….ÿrtùe ' sôjoW;ÿ v;vx;ônoô3ûÿ å¶e" ipÿb …jô◊y;ô somÿ…mN{ 9
îN{ô ipbÿ Svô/y;ÿ …ct( sutû Sy;ô‡¶ev;ÿ‹ p;ih …jô◊y;ÿ yj] )
aô?vôyoRv;ô‹ p[ytÿ ' x£ô hSt;ô‡ıotuvÿ ;R yÖD' hÖivWoÿ juWSv 10
xënè ' Ûÿvme mÖ`v;ÿn…Ö mN{ÿ‡mÖ‚Smn( .reù nOtmÿ Ö' v;jÿs;t* )
Íû<vNtÿmgûu m[ tûU yeÿ sômTsuû flNt'ÿ vO]û ;…,ÿ s'…ô jt'Ö /n;ÿn;m( 11

214
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

˝30ã i]'x' sUˇ_m(


˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy ˝1-9á 11ã p[qm;idnvc;Rmk
e ;dXy;í
g;…qno ivê;…m]" ˝10ã dxMy;í;i©rso `or AWI ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
îûm;mUû Wu p[.iÿO t' s;ôtyeÿ /;ô" xêÿCzêdUiû t….ôy;Rdmÿ ;n" )
sutû se tÿu e v;vO/ôe v/ÿnR …e .ô‡yR" kmÿ…R .mÖhR ≤∫ô" su≈tÿu oô .Ut( 1
îN{;ÿyÖ som;ÿ" p[iÖ dvoô ivd;ÿn; Aô.yu …Re .ôvWRO pÿ v;ô‹ ivh;ÿy;" )
p[yÖ MÖ ym;ÿn;ôn( p[itô WU gO.ÿ ;ôy‡e N{ô ipbÖ vOW/ÿ tU Syô vO„,ÿ" 2
ipb;ô v/ÿSR vô tvÿ `; sutû ;sô îN{ô som;ÿs" p[qmô ; ¨Ötme e )
yq;ipÿb" pUVû y;\‹ îÿN{ô som;\ÿ Eûv; p;ÿihô pnyoÿ aô¥; nvIÿy;n( 3
mÖh;\ amÿ]o vOjû neÿ ivrùpX( yu1‡ûÿ g[' xvÿ" pTyte /O„û <vojÿ" )
n;hÿ ivVy;c pO…qôvI cônnw Ö' yt( som;ÿsoô hyÿêR mô mÿNdn( 4
mÖh;\ ¨Ögo[ v;ÿv/O e vIôy;ÿy‹ sôm;cÿ£É vOW.Ö " k;Vyenÿ )
îN{oô .goÿ v;jôd; aÿSyô g;vÖ" p[ j;ÿyNteô d≤=ÿ,; aSy pUvû IR" 5
p[ yt( …sn/ÿv" p[svô ' yq;yÖ‡•;pÿ" smu{û ' rùQyevÿ jGmu" )
atÿ…íôidN{ô" sdÿsoô vrIÿy;ôn( ydI'ô somÿ" pO,û itÿ duGû /o a'x ô "ë 6
sôm{ûu ,e ô …sn/ÿvoô y;dÿm;n;ô îN{;ÿyÖ som'Ö suWtÿu Ö' .rÿNt" )
a'x ô 'ë duhÿ ≤Nt hÖ‚Stnoÿ .Ö·r]w‡Ö mR?vÿ" pun≤Ntô /;rÿy; pÖiv]w"ÿ 7
Óûd; îÿv k⁄=û yÿ" somÖ/;n;ô" smIÿ ivVy;cô svÿn; pu û …,ÿ )
a•;ô yidN{ÿ" p[qmô ; Vy;xÿ vO]û ' jÿ`NÖ v;\ aÿv,O ItÖ somÿm( 8
a; tU .ÿrù m;ik¡rtùe t( p·rÿ œ;d( …vôµ; ih Tv;ô vsupÿ it'ô vsUnÿ ;m( )
îN{ô yt( teÖ m;ihÿnÖ' d]Öm‡STyôSm>y'ô tıÿyêR ô p[ yÿ‚N/ 9
aôSme p[ yÿ‚N/ m`v•OjIiWô‡…•N{ÿ r;ôyo …vôêv;ÿrSyô .Ur"ÿe )
aôSme xôt' xôrdoÿ jIôvseÿ /; aôSme vIôr;Hzêÿt îN{ ≤xip[n( 10
xënè ' Ûÿvme mÖ`v;ÿn…Ö mN{ÿ‡mÖ‚Smn( .reù nOtmÿ Ö' v;jÿs;t* )
Íû<vNtÿmgûu m[ tûU yeÿ sômTsuû flNt'ÿ vO]û ;…,ÿ s'…ô jt'Ö /n;ÿn;m( 11

˝31ã Eki]'x' sUˇ_m(


˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
215
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

˝1-10ã p[qm;iddxc;| g;y]I ˝11ã Ek;dXy;í;nu∑pu ( zNdsI


v;]ÿhR Ty;yÖ xvÿse pOtn;ôW;Á;ÿy c ) îN{ô Tv; vÿtyR ;m…s 1
aôv;ôc‹ In'Ö su teÖ mnÿ ¨Öt c=u"ÿ xt£to ) îN{ÿ ’û<vNtuÿ v;ô`tÿ" 2
n;m;ÿin te xt£toô ivê;ÿ….gIô…R .RrIÿmhe ) îN{;ÿ….m;itôW;Áºÿ 3
pu®û ∑Ö tèë Syô /;mÿ…." xôtne ÿ mhy;m…s ) îN{ÿSy cWR,Iô/tO "ÿ 4
îN{'ÿ vO]û ;yÖ hNtÿve pu®Ùûtmupÿ b[vu e ) .reWÿ ûu v;jÿs;tye 5
v;jeWÿ u s;sôih.ÿvR Ö Tv;mIÿmhe xt£to ) îN{ÿ vO]û ;yÖ hNtÿve 6
¥uªû We ÿu pOtnÖ ;Jyeÿ pOTsutû WU Rûu ≈vÿ"su c ) îN{ô s;+v;ô….m;ÿitWu 7
xë‚è „mNtÿm' n Ëôtyeÿ ¥u…û ªn'ÿ p;ihô j;gOiÿ vm( ) îN{ô som'ÿ xt£to 8
îû≤N{ôy;…,ÿ xt£toô y; teÖ jneWÿ u pÖçsuÿ ) îN{ô t;inÿ tÖ a; vO,ÿ e 9
agÿ…•N{ô ≈voÿ bOhû d( ¥uªû ' dÿ…/„v du∑û rÿm( ) ¨ˇeô xu„m'ÿ itr;m…s 10
aôv;ôv‹ toÿ nÖ a; gÖ‡Áqoÿ x£ pr;ôvtÿ" )
¨Ö loôko ySteÿ ai{vÖ îN{ehô ttÖ a; gÿih 11
˝32ã √;i]'x' sUˇ_m(
˝1-10ã dxcRSy;Sy sUˇ_Sy vwê;…m]o v;Cyo v; p[j;pit" t;vu.* v; g;…qno
ivê;…m]o v; AiW" ) îN{o devt; ) i]∑up( zNd"
aô…. t∑evÿ dI/y; mnIôW;‡mTyoô n v;ôjI su/û ru oô …jh;ÿn" )
aô…. ip[yô ;…,ô mmOx Rÿ tô ( pr;ÿ…, kôvI\·rÿCz;…m s'Îô xeÿ sum/Öe ;" 1
îûnot pOCÿ zô jinÿm; kvIôn;' mÿnoô/tO "ÿ su’ û tÿSt=tÖ ¥;m( )
îûm; ¨ÿ te p[<Ö yoô3ûÿ v/ÿmR ;n;ô mnoÿv;t;ô a/ô nu /mÿ…R , Gmn( 2
in WIô…md]Ö guÁ;û d/;ÿn; ¨Öt =ô];yÖ rodÿsIô smÿÔn( )
s' m;];ÿ….mR…môre yemÖ ®u vÖ IR aôNtmÖhR I smOtÿ Öe /;yÿse /u" 3
a;ôitœÿNt'ô p·rô ivêeÿ a.UW‡Ö Hz™·ryoô vs;ÿníritô Svroÿ…c" )
mÖht( td( vO„,oô asurÿ Syô n;m;‡åå …vôê¡po aômtO ;ÿin tSq* 4
asUtÿ Ö pUvoÿR vOW.Ö o Jy;y;ÿ‡inôm; aÿSy xë®è /ÿ" s≤Nt pUvû IR" )
idvoÿ np;t; …vôdqÿSy /Iô…." =ô]' r;ÿj;n; p[iÖ dvoÿ d/;qe 5
]I…,ÿ r;j;n; …vôdqeÿ pu û …,ô p·rô ivê;ÿin .UWqô" sd;'…ÿ s )
apÿXyôm]Ö mnÿs; jgÖNv;n( v[tÖ e gÿn/ôv;\‹ÿ aipÿ v;ôyk u x
¡É ;n( 6
tidNNvÿSy vOW.Ö Syÿ /enô o‡r; n;mÿ….mR…mreù sKMy'ô go" )
216
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

aônydÿnydsuyû 1| ûÿ vs;ÿn;ô in m;ô…ynoÿ m…mre Âôpmÿ‚Smn( 7


tidNNvÿSy s…vôtnu iR k¡mRe ihrù<yyIÿmmÖ it'ô y;m≤xÿ≈te ( )
a; su∑ÿ tèë I rodÿsI ivê…môNve apIÿvÖ yoW;ô jinÿm;in vv[e 8
yuvû ' p[àÖ Syÿ s;/qo mÖho yd( dwvIÿ Svô‚St" p·rÿ ," Sy;tm( )
goôp;…jÿ◊Sy tÖSquWoô iv¡p;ô ivêeÿ pXy≤Nt m;ô…ynÿ" ’ût;inÿ 9
xënè ' Ûÿvme mÖ`v;ÿn…Ö mN{ÿ‡mÖ‚Smn( .reù nOtmÿ Ö' v;jÿs;t* )
Íû<vNtÿmgûu m[ tûU yeÿ sômTsuû flNt'ÿ vO]û ;…,ÿ s'…ô jt'Ö /n;ÿn;m( 10
˝33ã ]yiS]'x' sUˇ_m(
˝1-9ã nvcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
îN{'ÿ mÖit˙ûd≥ a; vÖCym;ôn; åCz;ô pit'ô Stomÿt∑; …jg;it )
y; j;gOiÿ v…vôdR qeÿ xôSym;ôn‡e N{ô yˇeô j;yÿte …vô≤ı tSyÿ 1
idôv…íôd; pUVû y;R j;yÿm;n;ô iv j;gOiÿ v…vôdR qeÿ xôSym;ÿn; )
.Ö{; vS];ô<yjunRÿ ;ô vs;ÿn;ô seymÖSme sÿnjÖ ; ip}y;ô /I" 2
yÖm; …côd]ÿ ymÖsrU sÿ tU …jô◊;y;ô ag[Ö' ptÖd; ÁSq;ÿt( )
vpUiÿ' W j;ôt; …mÿqnûu ; sÿcte e tmoôhn;ô tpuWÿ o bu›û Et;ÿ 3
nik¡rWe ;' in≤Ndôt; mTyeWRÿ ûu ye aôSm;k˘¡ î÷ptÖ roô goWuÿ yoô/;" )
îN{ÿ EW;' Î'ihôt; m;ihÿn;v;ô‡nud( goô];…,ÿ ssOje d'sÖ n;ÿv;n( 4
s%;ÿ hÖ y]Ö s≤%ÿ….ônvR Gÿ vw‡r….ôJHv; sTvÿ….ôg;R aÿnGûu mn( )
sôTy' tidN{oÿ dÖx….ôdx R Gÿ vw"ô sUyÿ| ivvedÖ tmÿ…s ≤=ôyNtÿm( 5
îN{oô m/uû s'.tÿO mu≤û ßy;ÿy;' pÖ√d( …vÿvde xôfvÖ•meÖ go" )
guh;ÿ ihôt' guÁÿ' gU¬ û hmÖPsu hSteÿ d/eô d≤=ÿ,ôe d≤=ÿ,;v;n( 6
Jyoitÿv,RO ItÖ tmÿso ivj;ôn‡•;ôre Sy;ÿm du·rôt;dÖ.IkÉ¡ )
îûm; …grÿ" somp;" somvOı juWû SveNÿ { pu®tÖ mÿSy k;ôro" 7
JyoitÿyDRÖ ;yÖ rodÿsIô anuÿ „y;‡d;ôre Sy;ÿm du·rôtSyô .Ur"ÿe )
.U·rÿ …cô≤ı tujÿ tô o mTyÿSR y sup;ôr;soÿ vsvo bÖh,R ;ÿvt( 8
xënè ' Ûÿvme mÖ`v;ÿn…Ö mN{ÿ‡mÖ‚Smn( .reù nOtmÿ Ö' v;jÿs;t* )
Íû<vNtÿmgûu m[ tûU yeÿ sômTsuû flNt'ÿ vO]û ;…,ÿ s'…ô jt'Ö /n;ÿn;m( 9

217
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

tOtIyoå?y;y"
v0 1‡31
˝34ã ctuiS]'x' sUˇ_m(
˝1-9ã nvcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
g;y]I zNd"
îN{ÿ Tv; vOW.Ö ' vÖy' sutû e someÿ hv;mhe ) s p;ÿihô m?voô an/ÿs" 1
îN{ÿ £tuiû vd'ÿ sutû ' som'ÿ hyR pu®∑ët ) ipb; vOWÿ Svô t;tOiÿ pm( 2
îN{ô p[ ,oÿ …/ôt;v;ÿn' yÖD' ivêe…ÿ .devRÖ …e .ÿ" ) itôr Stÿv;n ivx(pte 3
îN{ô som;ÿ" sutû ; îûme tvÖ p[ yÿ≤Nt sTpte ) =y'ÿ côN{;sô îNdÿv" 4
dÖ…/ô„v; jô#reÿ sutû ' somÿ…mN{ô vre<ÿ ym( ) tvÿ ¥u=û ;sô îNdÿv" 5
…gvÿ,R " p;ôih nÿ" sutû ' m/oô/;Rr;ÿ….rJyse ) îN{ô Tv;d;ÿt…Ö md( yxÿ" 6
aô…. ¥uªû ;inÿ vÖinnÖ îN{'ÿ scNteô a≤=ÿt; ) pIôTvI somÿSy v;vO/e 7
aôv;ôv‹ toÿ nÖ a; gÿih pr;ôvtÿí vO]hn( ) îûm; juWÿ Sv noô …grÿ" 8
ydÿNtôr; pÿr;ôvtÿ‡mv;ôv‹ t'ÿ c Ùûyseÿ ) îN{ehô ttÖ a; gÿih 9
˝35ã pçi]'x' sUˇ_m(
˝1-9ã nvcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
g;y]I zNd"
a; tU nÿ îN{ mÖ{‰¡‡G`uv;ôn" somÿpItye ) h·rÿ>y;' y;Ái{v" 1
sôˇo hot;ÿ n Aô‚Tvyÿ‡‚St‚Stôre bÖihRr;ÿnWûu k™ ) ayujÿ n[ ( p[;tô r{ÿy" 2
îûm; b[˜ÿ b[˜v;h" i£ôyNtô a; bÖihR" sIÿd ) vIôih xUrÿ puroô¬;xÿm( 3
r;ôr‚ù N/ svÿnWe u , EûWu StomeWÿ u vO]hn( ) ¨ÖKqe‚„vÿN{ …gvR," 4
mÖtyÿ" somÖp;mu®û ˘ ·rôh≤Ntô xvÿsSô pitÿm( ) îN{'ÿ vÖTs' n m;ôtrÿ" 5
s mÿNdSv;ô Án/ÿsoô r;/ÿse tÖNv;ÿ mÖhe ) n Stoôt;r'ÿ inôde k¡r" 6
vÖy…mÿN{ Tv;ôyvoÿ hÖiv„mÿNto jr;mhe ) ¨Öt TvmÿSmôyvu sRÿ o 7
m;re aôSmd( iv mumÿ cu oô h·rÿip[y;ôv;Rõ y;ÿih ) îN{ÿ Sv/;voô mTSvehô 8
aôv;Rçÿ' Tv; su% û e rqeô vhÿt;…mN{ kÉ≤ô xn;ÿ ) `Otû òUÿ bÖihRr;ôsdeÿ 9
˝36ã Wæ$(]x' ' sUˇ_m(
˝1-9ã nvcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
218
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

g;y]I zNd"
¨pÿ n" sutû m; gÿihô somÿ…mN{ô gv;ÿ≤xrm( ) h·rÿ>y;'ô ySteÿ aSmôy"u 1
t…mÿN{ô mdÖm; gÿih bihôœR ;' g[;vÿ…." sutû m( ) k⁄iû vNNvÿSy tOpû ,( vÿ" 2
îN{ÿ…môTq; …groô mm;‡Cz;ÿg·u riWôt; îût" ) a;ôvtO Öe somÿpItye 3
îN{'ô somÿSy pIôtyeÖ Stomw·ÿ rôh hÿv;mhe ) ¨ÖKqe….ÿ" k⁄iû vd;ôgmÿt( 4
îN{ô som;ÿ" sutû ; îûme t;n( dÿ…/„v xt£to ) jô#reÿ v;…jnIvso 5
…vôµ; ih Tv;ÿ /n'jyô ' v;jeWÿ u d/OWû ' k¡ve ) a/;ÿ te suªû mIÿmhe 6
îûm…mÿN{ô gv;ÿ≤xr'ù yv;ÿ≤xr' c n" ipb ) a;ôgTy;ô vOW…ÿ ." sutû m( 7
tu>yeidÿN{ô Sv aoôKye3ô ûÿ som'ÿ cod;…m pIôtyeÿ ) EûW r;ÿrNtu te ˙ûid 8
Tv;' sutû Syÿ pIôtyeÿ p[àÖ …mÿN{ hv;mhe ) k⁄≤û xôk;soÿ avÖSyvÿ" 9
˝37ã s¢i]'x' sUˇ_m(
˝1-8ã a∑cRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
a; y;ÿÁvû ;Rõp⁄ ÿ vn/urœùe ;‡Stvednuÿ p[iÖ dvÿ" somÖpye mÿ ( )
ip[yô ; s%;ÿy;ô iv mucû opÿ bÖihR‡STv;…môme hÿVyôv;hoÿ hvNte 1
a; y;ÿih pUvû IRritÿ cWÖ,R Ir;\ aôyR a;ô≤xWÖ ¨pÿ noô h·rÿ>y;m( )
îûm; ih Tv;ÿ mÖtyÖ" Stomÿt∑;ô îN{ô hvÿNte sô:y' juWÿ ;ô,;" 2
a; noÿ yÖD' nÿmoôv/O ÿ' sôjoW;ô îN{ÿ devÖ h·rÿ….y;Rihô tUymÿ ( )
aôh' ih Tv;ÿ mÖit….ôjoRhvÿ I…m `Otû p[y¡ ;" s/ôm;deÖ m/Unÿ ;m( 3
a; cô Tv;metÖ ; vOW,ÿ ;ô vh;ÿtoô hrIô s%;ÿy; su/û ru ;ô Sv©;ÿ )
/;ôn;vÖidN{ô" svÿn' juW;ô," s%;ô s:yu"ÿ Í,vÖd( vNdÿn;in 4
k⁄iû vNm;ÿ goôp;' krÿsôe jnÿSy k⁄iû vd( r;j;ÿn' m`v•OjIiWn( )⁄iû vNmô AiW'ÿ
pipôv;'sÿ' sutû Syÿ k⁄iû vNmeô vSvoÿ aômtO Sÿ yô ≤x=;ÿ" 5
a; Tv;ÿ bOhû Ntoô hrÿyo yuj;ôn; aôv;R…gÿN{ s/ôm;doÿ vhNtu )
p[ ye i√ôt; idôv AôÔnTy;t;ô" susmÿ' ∑O ;so vOW.Ö Syÿ mUrû ;" 6
îN{ô ipbÖ vOW/ÿ tU Syô vO„,ô a; y' teÿ Xyenô ¨ÿxtô e jô.;rÿ )
ySyô mdeÿ Cy;ôvyÿ…sô p[ ’û∑I‡yRSyô mdeÖ apÿ goô]; vÖvqÿR 7
xënè ' Ûÿvme mÖ`v;ÿn…Ö mN{ÿ‡mÖ‚Smn( .reù nOtmÿ Ö' v;jÿs;t* )
Íû<vNtÿmgûu m[ tûU yeÿ sômTsuû flNt'ÿ vO]û ;…,ÿ s'…ô jt'Ö /n;ÿn;m( 8
219
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

˝38ã a∑;i]'x' sUˇ_m(


˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
bOhtI zNd"
aôy' teÿ aStu hyÖtR " somÖ a; h·rÿ…." sutû " )
juWû ;ô, îÿN{ô h·rÿ….nÖR a; gÖ‡Á; itÿœÖ h·rÿtÖ' rqÿm( 1
hÖy•R Wûu sÿmcRy"Ö sUyÿ| hÖy•R rÿ ocy" )
…vô√;'…íÿikôTv;n( hÿyêR v/Rsô îN{ô ivê;ÿ aô…. …≈yÿ" 2
¥;…mN{oô h·rÿ/;ys' pO…qôvI' h·rÿvpRsm( )
a/;ÿryıô·rtoô.·RU rô .ojÿnÖ' yyoÿrNù thR·rôírÿt( 3
jôD;ûno h·rÿtoô vOW;ô ivêôm; .;ÿit rocônm( )
hyÿêR oô h·rÿt' /ˇô a;yu/ÿ ‡ô m; vj[¡' b;ô◊ohR·rÿm( 4
îN{oÿ hÖyNR tômjunRÿ Ö' vj[¡' xë£
è rì .ù IvOtÿ m( )
ap;ÿv,O oôı·rÿ….ôri{ÿ…." sutû ‡mud( g; h·rÿ….r;jt 5
˝39ã EkoncTv;·r'x' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
bOhtI zNd"
a; mÖN{w·rÿN{ô h·rÿ….‡y;ôi‹ h mÖyrU rÿ om…." )
m; Tv;ô kÉ …cô…• yÿm‚Ö Nv' n; p;ô≤xno åitô /Nvevÿ Ö t;\ îÿih 1
vO]û %
Ö ;ôdo vÿl®' jÖ " purû ;' dÖmoR aôp;mÖj" )
Sq;t;ô rqÿSyô hyoÿrR ….Svôr îN{oÿ Îû¬h; …cÿd;®Öj" 2
gÖM.Iôr;\ ¨ÿd/Ö I\·rÿvÖ £tuÿ' pu„y…sô g; îÿv )
p[ sugÿ oôp; yvÿs' /enô voÿ yq; Óûd' k⁄Lû y; îÿv;xt 3
a; nÖStujÿ' rù…y' .Ör;'‡x'ô n p[i¡ tj;nÖte )
vO=û ' pÖKv' flÿm˚Ö «vÿ /Unhûu I‡N{ÿ s'pô ;rÿ,ô' vsuÿ 4
Svôy·u rÿN{ Svôr;¬ÿ…sô Smi∂ÿi∑ô" SvyÿxStr" )
s v;ÿv/O ;ôn aojÿs; pu®∑ëtÖ .v;ÿ n" su≈û vÿStm" 5
˝40ã cTv;·r'x' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
220
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

i]∑up( zNd"
yu?û mSyÿ te vOW.Ö Syÿ Svôr;jÿ ¨ÖgS[ yô yUn"Ö Sq…vÿrSyô `O„ve"ÿ )
ajUyÿ tR o vÖ…j[,oÿ vIôy;ô3‹ ,ûÿ IN{ÿ ≈utû Syÿ mhÖto mÖh;inÿ 1
mÖh;\ aÿ…s mihWÖ vO„<ye…ÿ ./RnSÖ pOdgÿu Ö[ shÿm;no aôny;n( )
Ekoô ivêÿSyô .uvnÿ Syô r;j;ô s yoô/y;ÿ c =ôyy;ÿ cô jn;ÿn( 2
p[ m;];ÿ.I ·r·rceô rocÿm;nÖ" p[ devÖ …e .ÿ…vôêR toô ap[t¡ It" )
p[ mÖJmn;ÿ idôv îN{ÿ" pO…qôVy;" p[oromÖhR o aôNt·rÿ=;ÎjIôWI 3
¨Ö®˘ gÿ.Iôr' jônWu ;ô>yu1gûÿ '[ …vôêVyÿcsmvÖt' mÿtIôn;m( )
îN{'ô som;ÿ" p[iÖ d…vÿ sutû ;sÿ" smu{û ' n ßôvtÖ a; …vÿx≤Nt 4
y' somÿ…mN{ pO…qôvI¥;v;ô g.|Ö n m;ôt; …bÿ.tûO STv;ôy; )
t' teÿ ihNv≤Ntô tmuÿ te mOjnTy‡?vôyvR oÿ vOW.Ö p;tÖv; ¨ÿ 5
˝41ã EkcTv;·r'x' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
mÖ®Tv;\ÿ îN{ vOW.Ö o r,;ÿyÖ ipb;ô somÿmnu„vô/' md;ÿy )
a; …sÿçSv jô#reù m?vÿ Ëô…m| Tv' r;j;ÿ…s p[iÖ dvÿ" sutû ;n;ÿm( 1
sôjoW;ÿ îN{ô sgÿ,o mÖ®≤∫ô" som'ÿ î÷pb vO]hÖ ; xUrÿ …vô√;n( )
jôih x]Urû\ pÖ mO/oÿ nudSÖ v;‡åq;.ÿy' ’,uih …vôêtoÿ n" 2
¨Öt Aôt…u .ÿAt≥ pu ;" p;ihô somÖ‡…mN{ÿ devÖ …e .ô" s≤%ÿ…." sutû ' nÿ" )
y;\ a;.ÿjo mÖ®toô ye Tv; åNvhÿn( vO]û mdÿ/Sûu tu>yômojÿ" 3
ye Tv;ÿihôhTyeÿ m`vÖ•vÿ/nRô ( ye x;ÿMbôre hÿ·rvoô ye g…vÿ∑* )
ye Tv;ÿ nUnû mÿnmûu dÿ≤Ntô ivp[;"ô ipbeNÿ {ô som'Ö sgÿ,o mÖ®≤∫ÿ" 4
mÖ®TvÿNt' vOW.Ö ' v;ÿv/O ;ôn‡mk¡v;·r' idôVy' x;ôs…mN{ÿm( )
…vôê;ôs;hÖmvÿsôe nUtnÿ ;yoô‡g[' sÿhoôd;…môh t' Ûÿvme 5

˝42ã i√cTv;·r'x' sUˇ_m(


˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
221
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

sô¥o hÿ j;ôto vOWÿ .Ö " kônInÖ" p[.tÿ mRu ;vÖdn/ÿs" sutû Syÿ )
s;ô/o" ipÿb p[itk;ôm' yq;ÿ teÖ rs;ÿ≤xr" p[qmô ' soôMySyÿ 1
y∆;yÿq;ôStdhÿrSyô k;me‡Ö' åxo" pIôyWU mÿ ipbo …g·rôœ;m( )
t' teÿ m;ôt; p·rô yoW;ô jinÿ]I mÖh" ipôtdu mR Ö a;…sÿçdô g[¡e 2
¨ÖpSÖ q;yÿ m;ôtrùm•ÿmØw itôGmmÿpXydÖ…. somÖm/U "ÿ )
p[yÖ ;ôvyÿ•crùd( gOTsoÿ aôny;n( mÖh;inÿ c£É pu®/Ö p[t¡ Ik" 3
¨ÖgS[ turÿ ;ôW;¬ô…..UTÿ yoj; yq;vÖx' tÖNv'ÿ c£ EûW" )
Tv∑;ÿr…ù mN{oÿ jônWu ;ÿ….ô.yU ;ô‡ååmu„y;ô somÿmipb∞ômWU ÿu 4
xënè ' Ûÿvme mÖ`v;ÿn…Ö mN{ÿ‡mÖ‚Smn( .reù nOtmÿ Ö' v;jÿs;t* )
Íû<vNtÿmgûu m[ tûU yeÿ sômTsuû flNt'ÿ vO]û ;…,ÿ s'…ô jt'Ö /n;ÿn;m( 5
˝43ã i]cTv;·r'x' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
x's;ÿ mÖh;…mN{'ô y‚Smôn( ivê;ô a; ’û∑yÿ" somÖp;" k;mÖmVyÿn( )
y' su£ û tuÿ' …/ôW,eÿ iv>vtÖ∑' `Ön' vO]û ;,;'ÿ jônyÿNt devÖ ;" 1
y' nu nikô" pOtnÿ ;su Svôr;j'ÿ i√ôt; trÿitô nOtmÿ ' h·rôœ;m( )
îûntÿm"Ö sTvÿ….ôyoR hÿ xUWû "w pOqÿ jûu y[ ;ÿ a…mn;ôd;yudû SR yoÿ" 2
sôh;v;ÿ pOTû su tÖr…,ôn;Rv;ÿ‹ Vy;nÖxI rodÿsI mehÖ n;ÿv;n( )
.goô n k;ôre hVyoÿ mtIôn;' î÷ptÖ ve Ö c;®¡" suhû voÿ vyoô/;" 3
/ôt;R idôvo rjÿsSpO∑û Ëô?voR rqoô n v;ôyvu sR …ÿu .inôyR Tu v;ÿn( )
=ôp;' vÖSt; jÿinôt; sUySRÿ yô iv.ÿˇ_; .;ôg' …/ôW,evÿ Ö v;jÿm( 4
xënè ' Ûÿvme mÖ`v;ÿn…Ö mN{ÿ‡mÖ‚Smn( .reù nOtmÿ Ö' v;jÿs;t* )
Íû<vNtÿmgûu m[ tûU yeÿ sômTsuû flNt'ÿ vO]û ;…,ÿ s'…ô jt'Ö /n;ÿn;m( 5
˝44ã ctuíTv;·r'x' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
îN{ô" Sv;h;ÿ ipbtuû ySyô somÿ a;ôgTy;ô tumo[ ÿ vOW.Ö o mÖ®Tv;ÿn( )
ao®ÖVyc;ÿ" pO,t;me…Ö .r•w‡Ö r;Syÿ hÖivStôNv1ÿ"û k;mÿm?O y;" 1
222
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

a; teÿ spÖyRU jôvseÿ yunæJmô yyoôrnuÿ p[iÖ dvÿ" ≈uiû ∑m;vÿ" )


îûh Tv;ÿ /eyhûu rR yÿ " su≤xp[Ö ipb;ô Tv1ÿSû y suWtÿu Syô c;roÿ" 2
go….ÿ…mR…mô='u dÿ…/re sup;ôr‡…mN{'ô Jywœ‰;ÿyÖ /;yÿse gO,;ôn;" )
mÖNd;ôn" som'ÿ pipôv;\ A¡jIiWôn( TsmÖSm>y'ÿ pu®/Ö ; g; îÿW<y 3
îûm' k;m'ÿ mNdy;ô go….ôrêw‡ÿ íôN{vÿt;ô r;/ÿs; pÖpq[ íÿ )
SvôyvR oÿ mÖit….ôStu>y'ô ivp[;ô îN{;ÿyÖ v;hÿ" k⁄≤xôk;soÿ a£n( 4
xënè ' Ûÿvme mÖ`v;ÿn…Ö mN{ÿ‡mÖ‚Smn( .reù nOtmÿ Ö' v;jÿs;t* )
Íû<vNtÿmgûu m[ tûU yeÿ sômTsuû flNt'ÿ vO]û ;…,ÿ s'…ô jt'Ö /n;ÿn;m( 5
˝45ã pçcTv;·r'x' sUˇ_m(
˝1-12ã √;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; )
˝1-3ã p[qm;idtOcSy jgtI ˝4-9ã ctuQy;RidtOc√ySy i]∑up( ˝10-12ã
dxMy;idtOcSy c g;y]I zNd;'…s
côW,RÖ Iô/tO ÿ' mÖ`v;ÿnmuKû Qy1ÿ‡û …mN{'ô …groÿ bOhtÖ Irù>yÿnWU t )
v;ôv/ûO ;ôn' pu®ÿ Ùût' suvÿ ·ûO ˇ_….ô‡rmÿTy|ô jrÿm;,' idôvie dÿve 1
xôt£¡tmu ,ôvR ' x;ôikn'Ö nr'ù …groÿ mÖ îN{ômpu ÿ y≤Nt …vôêtÿ" )
v;ôjsô in'ÿ pU…û .RdÖ' tU…,Rm¢Ö ru ÿ' /;mÖs;cÿm….ôW;c'ÿ SvôivRdmÿ ( 2
a;ôkrô e vsoÿj·R rôt; pÿnSyte ånehÖ sô" Stu.Ö îN{oÿ duvSyit )
…vôvSvÿt"Ö sdÿnÖ a; ih ipÿip[yô e sÿ];ôs;hÿm….m;itôhn'ÿ Stuih 3
nO,û ;muÿ Tv;ô nOtmÿ ' gIô….R®KÖ qw‡rù…. p[ vIôrmÿctR ; sôb;/ÿ" )
s' shÿse pu®m;ôyo …jÿhIteÖ nmoÿ aSy p[iÖ dvÖ Ek¡ Èxe 4
pUvû IRrSÿ y inô‚„W/oô mTyeWRÿ u pu û vsUiÿ n pO…qôvI …bÿ.itR )
îN{;ÿyÖ ¥;vÖ aoWÿ/I®Öt;poÿ rù…y' rÿ=≤Nt jIôryoô vn;ÿin 5
tu>y'ô b[˜;ÿ…,ô …grÿ îN{ô tu>y'ÿ sô]; dÿ…/re h·rvo juWû Svÿ )
boô?y;ô3iûÿ prvÿsoô nUtnÿ Syô s%eÿ vso j·rôt>O yoô vyoÿ /;" 6
îN{ÿ m®Tv îûh p;ÿihô som'Ö yq;ÿ x;y;ôt‹ e aipÿb" sutû Syÿ )
tvÖ p[,IÿtIô tvÿ xUrù xmÖ‡R •; …vÿv;s≤Nt kôvyÿ" suyDÖ ;" 7
s v;ÿvx;ôn îûh p;ÿihô som'ÿ mÖ®≤∫ÿ·rN{ô s≤%ÿ…." sutû ' nÿ" )
j;ôt' yt( Tv;ô p·rÿ devÖ ; a.UWÿ n( mÖhe .r;ÿy pu®ÙtÖ ivêeÿ 8
aô¢yU Rÿe m®t a;ôipreWù o åmÿNdô…•N{ômnuû d;itÿv;r;" )
223
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

te….ÿ" s;ôk˘ î÷pbÿ tu vO]%;ôd" sutû ' som'ÿ d;ôxWu "Ö Sve sô/Sqeÿ 9
îûd' ÁNvojÿs; sutû ' r;ÿ/;n;' pte ) ipb;ô Tv1ÿSû y …gÿv,R " 10
ySteô anuÿ Svô/;msÿt( sutû e in yÿCz tÖNvÿm( ) s Tv;ÿ mmˇu soôMym( 11
p[ teÿ aXnotu k⁄+û yo" p[Ne {ô b[˜,ÿ ;ô ≤xrÿ" ) p[ b;ôÙ xUrÿ ù r;/ÿse 12
˝46ã W$(cTv;·r'x' sUˇ_m(
˝1-8ã a∑cRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) îN{o devt; ) ˝1-4ã
p[qm;idctuAc≥ ;' g;y]I ˝5á 7-8ã pçMy;" s¢My∑Myoí i]∑up( ˝6ã
Wœ‰;í jgtI zNd;'…s
/;ôn;vÿNt' krù‚M.,ÿ‡mpUpû vÿNtmuÆû Kqnÿm( ) îN{ÿ p[;tô juWRÿ Sv n" 1
purû oô¬;x'ÿ pcôTy'ÿ juWû SveNô {; gurÿ Sv c ) tu>y'ÿ hÖVy;inÿ …sßte 2
purû oô¬;x'ÿ c noô `soÿ joôWy;ÿsôe …grÿí n" ) vÖ/yûU ·u rÿvÖ yoWÿ,;m( 3
purû oô¬;x'ÿ sn≈ut p[;t"s;ôve juWÿ Sv n" ) îN{ô £tuiû hR teÿ bOhû n( 4
m;?y'≤ÿ NdnSyô svÿnSy /;ôn;" purÿ oô¬;xÿ…mN{ ’„vehô c;®¡m( )
p[ yt( Stoôt; jÿ·rôt; tU<yÿqR oR vOW;ôym;ÿ,ô ¨pÿ gIô….RrIØπÿ 5
tOtû Iyeÿ /;ôn;" svÿne pu®∑ët puroô¬;xôm;Ûÿt' m;mhSv n" )
Aô.mûu Nt'ô v;jÿvNt' Tv; kveÖ p[ySÿ vNtô ¨pÿ ≤x=em /Iôit….ÿ" 6
pUWû <Ö vteÿ te c’m; krùM.' h·rÿvteÖ hyÿêR ;y /;ôn;" )
aôppûU mÿ≤ıô sgÿ,o mÖ®≤∫ô" som'ÿ ipb vO]hÖ ; xUrÿ …vô√;n( 7
p[itÿ /;ôn; .ÿrtÖ tUymÿ Smw puroô¬;x'ÿ vIôrtÿm;y nO,û ;m( )
idôvie dÿve sôÎxIÿ·rN{ô tu>y'ô v/ÿNR tu Tv; somÖpye ;ÿy /O„,o 8
˝47ã s¢cTv;·r'x' sUˇ_m(
˝1-24ã ctu…v|xTyOcSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) ˝1ã p[qmcR
îN{;pvRt* ˝2-14ã i√tIy;id]yodx;n;…mN{" ˝15-16ã pçdxIWo@Xyo"
sspRrI v;k™ ˝17-20ã s¢dXy;idctsO,;' rq;©;in ˝21-24ã
Ek…v'Xy;idctsO,;ç;….x;po devt;" )
˝1-9á 11á 14-15á 17á 19á 21á 23-24ã
p[qm;idnvc;Rmke ;dxIctudxR IpçdxIs¢dXyekon…v'Xyek…v'xI]yo…v'xIctu…v|
xIn;ç i]∑up( ˝10á 16ã dxmIWo@XyojRgtI ˝12á 20á 22ã
√;dxI…v'xI√;…v'xIn;mnu∑pu ( ˝13ã ]yodXy; g;y]I ˝18ã a∑;dXy;í
224
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

bOhtI zNd;'…s
îN{;ÿpvRt; bOhtÖ ; rqenÿ v;ômI·rWÖ a; vÿht' suvû Ir;ÿ" )
vIôt' hÖVy;nyÿ?vôrWe ÿu dev;ô v/eqRÿ ;' gIô.IR·r¬ÿy;ô mdÿNt; 1
itœ;ô su k˘¡ m`vÖn( m; pr;ÿ g;ô" somÿSyô nu Tv;ô suWtÿu Sy y≤= )
ipôtnu R pu]û " …scôm; rÿ.e tÖ îN{ô Sv;idÿœy; …gôr; xÿcIv" 2
x's;ÿv;?vyoôR p[itÿ me gO,IôhI‡N{;ÿyÖ v;hÿ" ’,v;vÖ ju∑mÿ ( )
Ed' bÖihRyjR mÿ ;nSy sIôd;‡åq;ÿ c .UdKûu q…mN{;ÿy xôStm( 3
j;ôyde St'ÿ m`vÖn( Tsedûu yoinô‡Stidt( Tv;ÿ yuˇû _; hrÿyo vhNtu )
yÖd; kôd; cÿ sunû v;ÿmÖ somÿ‡mÖ…¶Ç;ÿ dUtû o /ÿNv;ôTyCzÿ 4
pr;ÿ y;ih m`vÖ•; cÿ y;ôhI‡N{ÿ .[;t®.Öy];ÿ teÖ aqÿmR ( )
y];ô rqÿSy bOhtÖ o inô/;n'ÿ …vômocÿn' v;ô…jnoô r;sÿ.Sy 5
ap;ô" somÖmStÿ…mN{ô p[ y;ÿih kLy;ô,Ij;ôy‹ ; surû ,'ÿ gOhû e teÿ )
y];ô rqÿSy bOhtÖ o inô/;n'ÿ …vômocÿn' v;ô…jnoô d≤=ÿ,;vt( 6
îûme .oôj; ai©ÿrsoô iv¡p; idôvSpu]û ;soô asurÿ Sy vIôr;" )
…vôê;…mÿ];yÖ ddÿto mÖ`;inÿ shßs;ôve p[ itÿrNtô a;yu"ÿ 7
®Öp ' p¡ ' mÖ`v;ÿ bo.vIit m;ôy;" ’¡<v;ônStôNv'1pûÿ ·rô Sv;m( )
i]yRd( idôv" p·rÿ muÙtû mR ;g;ôt( SvwmnR ]wrÖ nOtÿ pu ; Aôt;v;ÿ 8
mÖh;\ AiWÿdvRe jÖ ; devÖ jUtû o åStÿ>n;ôt( …sN/umÿ ,ôvR ' nOcû =;ÿ" )
…vôê;…mÿ]oô ydvÿht( sudû ;sô‡mip[y¡ ;yt k⁄≤xôk…É .ô·rN{ÿ" 9
h'sÖ ; îÿv ’,uqô Xlokômi{ÿ….ô‡mRdNÿ to gIô….Rr?ÿ vôre sutû e sc;ÿ )
devÖ …e .ÿivRp;[ AWyo nOc=soô iv ipÿb?v' k⁄≤xk;" soôMy' m/uÿ 10
¨pÖ p[te ÿ k⁄≤xk;íetô yÿ?vô‡mê'ÿ r;ôye p[ muçÿ t; sudû ;sÿ" )
r;j;ÿ vO]û ' jÿÏnÖt( p[;gp;ôgdu ‡Ö gq;ÿ yj;teÖ vrù a; pO…ÿ qôVy;" 11
y îûme rodÿsI ¨Ö.e aôh…mN{ômtu∑ÿ vm( )
…vôê;…mÿ]Sy r=itô b[˜dôe ' .;rÿtÖ' jnÿm( 12
…vôê;…mÿ]; ar;stÖ b[˜Ne {;ÿy vÖ…j[,ÿe ) krùid•ÿ" surû ;/ÿs" 13
ik˘ teÿ ’<v≤Ntô k°k¡$We ûu g;voô n;≤xr'ÿ duÓû º n tÿp≤Nt `ÖmmR ( )
a; noÿ .rù p[mgÿ NdSyô vedoÿ nwc;x;ô%' mÿ`vn( rn/y; n" 14
sôspô rRÖ Irmÿit'ô b;/ÿm;n; bOhû ‚Nmÿm;y jômdÿ…¶dˇ; )
a; sUySRÿ y duihôt; tÿt;nÖ ≈voÿ devÖ „e vômtO mÿ juyû mR ( 15
225
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

sôspô rRÖ Irÿ.rùt( tUymÿ >Öe yo å…/ô ≈vÖ" p;çÿjny;su ’ûi∑Wuÿ )


s; pÖ+y;ô3ûÿ nVyôm;yudû /R ;ÿn;ô y;' meÿ pl‚StjmdÖ¶yoÿ dÖd"u 16
æSqôr* g;v*ÿ .vt;' vIô¬rü =oô meW; iv vÿihôR m; yugû ' iv x;ÿ·r )
îN{ÿ" p;tÖLyeÿ ddt;'ô xrIÿtoô‡r·rÿ∑neme aô…. nÿ" scSv 17
bl'ÿ /eih tÖnWU ÿu noô blÿ…mN{;nÖ¬Tü suÿ n" )
bl'ÿ toôk;yÖ tnÿy;y jIôvseô Tv' ih bÿldô ; a…sÿ 18
aô…. VyÿySv %idôrSyô s;rù‡mojoÿ /eih SpNdône ≤x'x ô p;ÿy;m( )
a=ÿ vI¬o vI≤¬t vIô¬yÿSvô m; y;m;ÿdSÖ m;dvÿ jIihpo n" 19
aôymÖSm;n( vnÖSpitô‡m;R cô h; m; cÿ rI·rWt( )
SvôSTy; gOhû >e yô a;vÖs; a; …vômocÿn;t( 20
îN{oôit….ÿbÛR l û ;….ÿnoR aô¥ y;ÿCzπœô ;….ÿm`R vHzÀr …jNv )
yo noô √π∑‰/ÿr"ù sSpÿdI∑Ö ymuÿ i√ô„mStmuÿ p[;,ô o jÿh;tu 21
pÖrx
ù 'ë …côd( iv tÿpit ≤xMbôl' …côd( iv vOíÿ it )
¨Ö%; …cÿidN{ô yeWNÿ tIô p[ySÿ t;ô fÉnmÿ Syit 22
n s;yÿkSy …cikte jn;so loô/' nÿy≤Ntô pxëè mnyÿm;n;" )
n;v;ÿ…jn' v;ô…jn;ÿ h;sy≤Ntô n gÿd.RÖ ' purû o aê;ÿ•y≤Nt 23
îûm îÿN{ .rùtSyÿ pu]û ; aÿpipôTv' …cÿiktunû R p[i¡ pôTvm( )
ihôNvnTyêômrÿ,ô' n inTy'ô Jy;ÿv;j'ô p·rÿ ,ynTy;ôj* 24
˝48ã a∑cTv;·r'x' sUˇ_m(
˝1-22ã √;…v'xTyOcSy;Sy sUˇ_Sy vwê;…m]o v;Cyo v; p[j;pitA≥iW" ) ivêe
dev; devt;" ) i]∑up( zNd"
îûm' mÖhe …vÿdQÖ y;ÿy xUWû ' xêôt( ’Tvô È@‰;ÿyÖ p[ jÿ."u[ )
Íû,otuÿ noô dMye…ÿ .ôrnIÿk"ì Íû,oTvô…¶idôVR ywrjÿß" 1
mihÿ mÖhe idôve aÿc;R pO…qôVyw k;moÿ m îûCzçÿrit p[j;ônn( )
yyoÿhRÖ Stomeÿ …vôdqeWÿ u devÖ ;" sÿpyÖ vR oÿ m;ôdyÿNteô sc;ôyo" 2
yuvû oA≥tô ' roÿdsI sôTymÿStu mÖhe Wu ,ÿ" su…vôt;yÖ p[ .Utÿ m( )
îûd' idôve nmoÿ a¶e pO…qôVyw sÿpyÖ ;R…mô p[ysÿ ;ô y;…mô ràÿm( 3
¨Öto ih v;'ÿ pUVû y;R a;ÿiv…vô{ At;ÿvrI rodsI sTyôv;cÿ" )
nrÿ…íd( v;' s…môqe xUrsÿ ;t* vv≤Ndôre pO…ÿ q…vô ve…vÿd;n;" 4
226
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

ko aôı; vedÿ Ö k îûh p[ voÿcd( devÖ ;\ aCz;ÿ pÖQy;ô3ûÿ k; smeiÿ t )


dÎÿ≈ EW;mvÖm; sd;'…ÿ sô preWÿ ûu y; guÁWÿº u v[tÖ We ÿu 5
kôivnOcRû =;ÿ aô…. WIÿmc∑ AôtSyô yon;ô iv`Otÿ Öe mdÿNtI )
n;n;ÿ c£;teÖ sdÿnÖ' yq;ô ve" sÿm;ônne Ö £tunÿ ; s'ivd;ône 6
sôm;ôny; ivyutÿ e dUrû ae Nÿ te /[vûu e pÖde tÿSqtuj;RgÂ Ö kÉ¡ )
¨Öt Svs;ÿr; yuvtÖ I .vÿNtIô a;duÿ b[vu ;te …mqunû ;inô n;mÿ 7
ivêedtÖe e jinÿm;ô s' …vÿivˇ_o mÖho devÖ ;n( …b.[t¡ Iô n Vyÿqte e )
Ejÿd( /[vûu ' pÿTyteÖ ivêômk e ô˘ crÿt( ptÖi] ivWu,ÿ ô' iv j;ôtm( 8
sn;ÿ pur;ô,m?yeMÿ y;ôr;‡Nmôh" ipôtju iRÿ nôtju ;ô…‹ m t•ÿ" )
devÖ ;soô y]ÿ pinôt;rù Evw‡ÿ ®Ör* pÖ…q Vyutÿ e tÖSqurNù t" 9
îûm' Stom'ÿ rodsIô p[ b[v¡ Im‡yOddûU r;ÿ" Í,v•…¶…jô◊;" )
…mô]" sôm;[ joô v®¡,oô yuv;ÿn a;idôTy;sÿ" kôvyÿ" pp[q;ôn;" 10
ihrÿ<yp;…," s…vôt; su…ÿ jô◊‡≤S]r; idôvo …vôdqeô pTyÿm;n" )
devÖ We ÿu c sivtÖ" Xlokôm≈e‡ô r;dÖSm>yôm; suvÿ sôvtR ;ÿitm( 11
su’ û t( supÿ ;ô…," Svv;\ÿ Aôt;v;ÿ devÖ STv∑;vÿsôe t;inÿ no /;t( )
pUWû <Ö vNtÿ A.vo m;dy?vmU?û vRg;[ vÿ ;,o a?vôrmÿt∑ 12
…vô¥{u qÿ ; mÖ®tÿ Ai∑ômNtoÿ idôvo my;ÿ‹ Aôtj;ÿt; aôy;sÿ" )
srÿSvtI Í,vn( yÖ…Dy;ÿsoô /;t;ÿ rù…y' sôhvIÿr' tur;s" 13
iv„,uû' Stom;ÿs" pu®dÖSmmÖk;≥ .gÿSyev k;ô·r,oô y;mÿin Gmn( )
¨Ö®£ Ö mô " k¡khû⁄ o ySyÿ pUvû IR‡nR mÿ/≤R Nt yuvtÖ yoô jinÿ]I" 14
îN{oô ivêwvÿ IôyR 3RÖw "ûÿ pTyÿm;n ¨Ö.e a; pÿp*[ ô rodÿsI mihôTv; )
purû dù' rÖ o vO]ÿ hÖ ; /O„û ,uW,ÿe " s'gô >O y;ÿ nÖ a; .ÿr;ô .U·rÿ pÖê" 15
n;sÿTy; me ipôtr;ÿ bn/upû CO z;ÿ sj;ôTyÿm…Ö ênoôí;®Ö n;mÿ )
yuvû ' ih Sqo rÿ…yôd* noÿ ryIô,;' d;ô]' rÿ=qe ôe ak¡vrÖw dÿB/; 16
mÖht( td( vÿ" kvyÖí;®Ö n;mÖ yıÿ dev;ô .vÿqô ivêô îN{eÿ )
s%ÿ Aô.…u .ÿ" pu®Ùt ip[yô …e .ÿ‡·rôm;' …/y'ÿ s;ôtyeÿ t=t; n" 17
aôymRÖ ; ,oô aidÿityÖ…R Dy;ôso ådÿB/;inô v®¡,Sy v[tÖ ;inÿ )
yuyû otÿ no anpÖTy;inô gNtoÿ" p[jÖ ;v;ÿn( n" pxëmè ;\ aÿStu g;ôt"u 18
devÖ ;n;'ÿ dUtû " pu®ÿ /Ö p[stûU o ån;ÿg;n( no voctu sôvtR ;ÿt; )
Íû,otuÿ n" pO…qôvI ¥*®Öt;pÖ" sUyoôR n=ÿ]®w vÖ 1R Nûÿ t·rÿ=m( 19
227
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

Íû<vNtuÿ noô vOW,ÿ "ô pvÿtR ;so /[vûu =emÿ ;sô î¬ÿy;ô mdÿNt" )
a;ôidôTywnoôR aidÿit" Í,otuû yCzÿNtu no mÖ®tÖ" xmÿR .Ö{m( 20
sd;ÿ sugû " ipÿtmûu ;\ aÿStuû pnq;ô m?v;ÿ dev;ô aoWÿ/Iô" s' ipÿpˇO _ )
.goÿ me a¶e sô:ye n mO?ÿ y;ô ¨d( r;ôyo aÿXy;'ô sdÿn' pu®=Ö o" 21
SvdÿSv hÖVy; s…mWoÿ iddI‡ÁSmô{‰1ÿk û ™ s' …mÿmIihô ≈v;'…ÿ s )
ivê;\ÿ a¶e pOTû su t;Ôeiÿ Wô x]U‡\ nh;ô ivê;ÿ sumû n;ÿ dIidhI n" 22
˝49ã Ekonpç;x' sUˇ_m(
˝1-22ã √;…v'xTyOcSy;Sy sUˇ_Sy vwê;…m]o v;Cyo v; p[j;pitA≥iW" ) ivêe
dev; devt;" ) i]∑up( zNd"
¨ÖWsô" pUv;ô‹ a/ô yd( VyUWû ‡u mÖhR d( iv jÿDe aô=r'ÿ pÖde goÿ" )
v[tÖ ; devÖ ;n;ômpu Ö nu p[.Ö WU nÿ ( mÖhd( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 1
mo WU ,oô a]ÿ ju¸rNt devÖ ; m; pUvRÿe a¶e ipôtrÿ" pdÖD;" )
purû ;ô<yo" sµÿno" kÉtô ru Nù t‡mÖhR d( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 2
iv meÿ pu®]Ö ; pÿty≤Ntô k;m;ô" xMyCz;ÿ dI¥e pUVû y;R…,ÿ )
s…mÿıe aô¶;vOtû …md( vÿdme mÖhd( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 3
sôm;ôno r;j;ô iv.Otÿ " pu®]Ö ; xyeÿ xôy;suû p[ytÿu oô vn;nuÿ )
aôny; vÖTs' .rÿitô =eitÿ m;ôt; mÖhd( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 4
a;ô≤=t( pUv;ôS‹ vpÿr; anU®û t( sô¥o j;ôt;suû t®¡,I„vôNt" )
aôNtvÿtR I" suvteÖ ap[v¡ It; mÖhd( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 5
xôy"u pÖrSt;ôd/ô nu i√ÿm;ôt;‡åbÿn/ôníÿrit vÖTs Ek¡" )
…mô]Syô t; v®¡,Sy v[tÖ ;inÿ mÖhd( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 6
i√ôm;ôt; hot;ÿ …vôdqeWÿ u sôm;[ ‡¬Nvg[Ö' crÿitô =eitÿ bu›û " )
p[ r<y;ÿin r<yôv;coÿ .rNte mÖhd( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 7
xUrSÿ yevÖ yu?yÿto aNtômSyÿ p[tIôcIn'ÿ dÎxeô ivêÿm;ôyt( )
aôNtmÖiR tíÿrit inô‚„W/'ô go‡mÖhR d( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 8
in vevÿ ie t p≤lôto dUtû a;ÿ‡SvôNtmÖhR ;'írÿ it rocônne ÿ )
vpUiÿ' Wô …b.[d¡ …Ö . noô iv cÿ∑e mÖhd( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 9
iv„,ugÿ oôpR ;" pÿrmù ' p;ÿitô p;qÿ" ip[yô ; /;m;ÿnyÖmtO ;ô d/;ÿn" )
aô…¶∑; ivê;ô .uvnÿ ;in ved mÖhd( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 10
228
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

n;n;ÿ c£;te yÖMy;ô3ûÿ vpUiÿ' Wô tyoÿrnù yd( rocÿte ’û„,mÖnyt( )


Xy;vIÿ cô yd®¡WI cô Svs;ÿr* mÖhd( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 11
m;ôt; cô y]ÿ duihôt; cÿ /enô U sÿbdÖ `Ru ÿe /;ôpyetÿ e smIôcI )
AôtSyô te sdÿsI¬π aôNt‡mÖhR d( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 12
aônySy;ÿ vÖTs' ·rÿhtÖ I …mÿm;yÖ ky;ÿ .uvû ; in dÿ/e /enô Â u /ÿ" )
AôtSyô s; pyÿs;ipNvôt¬ e ;ÿ mÖhd( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 13
p¥;ÿ vSte pu®Â Ö p;ô vpU‡ÿ' „yU?û v;R tÿSq*ô }y…v'ô re·rÿh;,; )
AôtSyô sµô iv cÿr;…m …vô√;n( mÖhd( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 14
pÖde îÿvÖ inihÿte dÖSme aôNt‡Styoÿrnù yd( guÁmÿ ;ôivrùnyt( )
sô/I[ cô Iôn; pÖQy;ô3ûÿ s; ivWUcÿ I mÖhd( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 15
a; /enô voÿ /unyNt;ôm≤xÿêI" sbÖd`Ru ;ÿ" xxôy; ap[d¡ Gu /;" )
nVy;ÿnVy; yuvtÖ yoô .vÿNtI‡mÖhR d( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 16
ydÖny;suÿ vOW.Ö o rorÿvIitô so aôny‚Smÿn( yUqû e in dÿ/;itô ret"ÿ )
s ih =p;ÿv;ôn( Ts .gÖ" s r;j;ÿ mÖhd( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 17
vIôrSyô nu Svê‰'¡ jn;sô" p[ nu voÿc;m …vôdru Sÿ y devÖ ;" )
Woô¿h; yuˇû _;" pçÿpçÖ ; vÿh≤Nt mÖhd( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 18
devÖ STv∑;ÿ s…vôt; …vôê¡p" pupû oWÿ p[jÖ ;" pu®ÿ /Ö ; jÿj;n )
îûm; cô ivê;ô .uvnÿ ;nySy mÖhd( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 19
mÖhI smwrÿ ∞ômv;ÿ smIôcI ¨Ö.e te aÿSyô vsunÿ ;ô nyO∑ÿ e )
Íû<ve vIôro …vôNdm;ÿnoô vsUiÿ n mÖhd( devÖ ;n;ÿsru Tù vmekm¡ ( 20
îûm;' cÿ n" pO…qôvI' …vôê/;ÿy;ô ¨pÿ =eit ihôt…mÿ]oô n r;j;ÿ )
purû "ù sdÿ" xmÖsR doô n vIôr; mÖhd( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 21
inô‚„W?vÿrIStô aoWÿ/I®Öt;poÿ rù…y' tÿ îN{ pO…qôvI …bÿ.itR )
s%;ÿySte v;mÖ.;jÿ" Sy;m mÖhd( devÖ ;n;ÿmsurTù vmekm¡ ( 22
ctuqoRå?y;y"
v0 1‡25
˝50ã pç;x' sUˇ_m(
˝1-8ã a∑cRSy;Sy sUˇ_Sy vwê;…m]o v;Cyo v; p[j;pitA≥iW" ) ivêe dev;
devt;" ) i]∑up( zNd"
229
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

n t; …mÿn≤Nt m;ô…ynoô n /Ir;ÿ v[tÖ ; devÖ ;n;'ÿ p[qmô ; /[vûu ;…,ÿ )


n rodÿsI aô&h;ÿ ve¥Ö ;….ô‡nR pvÿtR ; inônmeÿ tæSqôv;'s"ÿ 1
W@± .;ôr;\ Ekoô acÿrn( …b.‡TyOtRû ' viWÿœR mÖ pu Ö g;vÖ a;gu"ÿ )
itôßo mÖhI®pÿr;StSqurû Ty;ô guh;ô √π inihÿtÖe dXyek R ;ÿ 2
i]ôp;ôjSô yo vOWÿ .Ö o …vôê¡p ¨Öt }yu/û ; pu®ÿ /Ö p[jÖ ;v;ÿn( )
}yônIôk" pÿTyteÖ m;ihÿn;v;ôn( Ts retÿ oô/; vOWÿ .Ö " xêÿtIn;m( 3
aô.Ik¡ a;s;' pdÖvIrÿbo‡?y;idôTy;n;ÿm◊ºû c;®Ö n;mÿ )
a;pÿ…ídSm; armNt devÖ I" pOqgô ( v[jNÿ tIô" p·rÿ WImvOÔn( 4
]I WÖ/Sq;ÿ …sn/vÖ‚S]" k¡vIôn;‡mutû i]ÿm;ôt; …vôdqeWÿ u sôm;[ $( )
Aôt;vÿrIôyoRW,ÿ ;‚Stôßo aPy;ô‡≤S]r; idôvo …vôdqeô pTyÿm;n;" 5
i]r; idôv" sÿivtÖv;Ry;ÿ…‹ , idôvie dÿvÖ a; suvÿ Ö i]noôR aˆÿ" )
i]ô/;tuÿ r;ôy a; suvÿ ;ô vsUiÿ nô .gÿ ];t…/RW,e s;ôtyeÿ /;" 6
i]r; idôv" sÿ…vôt; soÿWvIitô r;j;ÿn; …mô];v®¡,; sup;ô,I )
a;pÿ…ídSyô rodÿsI …cduvû IR rà'ÿ ….=Nt s…vôt"u sôv;yÿ 7
i]®¡ˇmô ; dU,û x;ÿ rocôn;inô ]yoÿ r;jônTysurÿ Sy vIôr;" )
Aôt;v;ÿn îiWôr; dU¬ û .;ÿs‡ô ≤S]r; idôvo …vôdqeÿ sNtu devÖ ;" 8
˝51ã Ekpç;x' sUˇ_m(
˝1-6ã W@écSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) ivêe dev; devt;" )
i]∑up( zNd"
p[ meÿ iv…vôKv;\ aÿivdNmnIôW;' /enô 'u crÿNtI'ô p[ytÿu ;ômgoÿp;m( )
sô¥…íôd( y; dudÿ hûu e .U·rÿ /;ôs‡e ·rN{ôStdÖ…¶" pÿinôt;roÿ aSy;" 1
îN{ô" su pUWû ; vOW,ÿ ; suhû St;ÿ idôvo n p[Itô ;" xÿxyô ' dudÿ Óu º )
ivêeô ydÿSy;' rù,yÿNt devÖ ;" p[ voå]ÿ vsv" suªû mÿXy;m( 2
y; j;ômyoô vO„,ÿ îûCz≤Ntÿ xô·ˇ_' nÿmSÖ yNtIÿj;RnteÖ g.ÿmR ‚Smn( )
aCz;ÿ pu]û ' /enô voÿ v;vx;ôn; mÖhíÿr≤Ntô …b.[t¡ Ö' vpUiÿ' W 3
aCz;ÿ ivvÆKmô rodÿsI sumû k e ôÉ g[;V,oÿ yuj;ôno aÿ?vôre mÿnIôW; )
îûm; ¨ÿ teÖ mnÿvÖe .U·rÿv;r; Ëô?v;R .ÿv≤Nt dxôtR ; yjÿ];" 4
y; teÿ …jô◊; m/umÿ tI sum/Öe ; a¶eÿ devÖ We CûU ytÿ ¨ÂôcI )
tyehÖ ivê;\ô avÿsôe yjÿ];ôn; s;ÿdy p;ôyy;ÿ c;ô m/Uiÿ n 5
230
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

y; teÿ a¶eÖ pvÿtR SyevÖ /;r;‡sÿíNtI pIôpyÿd( dev …cô]; )


t;mÖSm>y'ô p[miÿ t' j;tvedoô vsoô r;Svÿ sumiÖ t' …vôêjÿny;m( 6
˝52 ã i√pç;x' sUˇ_m(
˝1-9ã nvcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) a…ên* devte )
i]∑up( zNd"
/enô "u p[àÖ Syô k;My'ô duh;ÿn;ô‡åNt" pu]û íÿritô d≤=ÿ,;y;" )
a; ¥oÿtiÖ n' vÿhit xë.è y[ ;ÿmoô‡Wsô" Stomoÿ aô…ên;ÿvjIg" 1
suyû gu ( vÿh≤Ntô p[itÿ v;mOtû ne oô‡?v;R .ÿv≤Nt ipôtrevÿ Ö me/;ÿ" )
jreqÿ ;mÖSmd( iv pÖ,me nRÿ IôW;' yuvû orvÿí’ûm; y;ÿtmÖv;Rk™ 2
suyû ‚u G.ôrêw"ÿ suvû tO ;ô rqenÿ Ö dß;ÿ…vôm' Íÿ,tu Ö' Xlokôm{e"ÿ )
ikmÖ© v;'ô p[Tyvÿit|ô g…mÿœ;ô åå¸ivRp;[ sÿ o a…ên; pur;ôj;" 3
a; mÿnyeq;ôm; gÿtÖ' k≤∞ôdve ‡Öw ivRêôe jn;ÿso aô…ên;ÿ hvNte )
îûm; ih v;'ô goA¡jIk;ô m/Uiÿ nô p[ …mô];soô n dÖd®u ß Ö o ag[¡e 4
itôr" pu û …cÿd…ên;ô rj;'‡ÿ Sy;©ÜWè o v;'ÿ m`v;n;ô jneWÿ u )
Eh y;ÿt' pÖ…q….ÿdvRe yÖ ;nw‡Ö dRß;ÿ…vôme v;'ÿ inô/yoô m/Unÿ ;m( 5
purû ;ô,mok¡" sô:y' ≤xôv' v;'ÿ yuvû onÿrR ;ô {…vÿ,' jôˆ;Vy;ÿm( )
pun"ÿ ’<v;ôn;" sô:y; ≤xôv;inô m?v;ÿ mdem sôh nU sÿm;ôn;" 6
a…êÿn; v;ôynu ;ÿ yuvû ' sudÿ =; inôy≤u ∫ÿí sôjoWÿs; yuv;n; )
n;sÿTy; itôroaÿˆ‰' juW;ô,; som'ÿ ipbtmÖ≤ß/;ÿ sud;nU 7
a…êÿn;ô p·rÿ v;ô…mWÿ" puÂcô I‡rIôygu Iô…R .RytR mÿ ;n;ô amO/ÿ ;[ " )
rqoÿ h v;mOtjÖ ; ai{ÿjtU "Ö p·rô ¥;v;ÿp…O qôvI y;ÿit sô¥" 8
a…êÿn; m/uWû ˇu mÿ o yuvû ;k⁄"û somÖSt' p;ÿtmÖ ; gÿt' duroô,e )
rqoÿ h v;'ô .U·rô vpÖ"R k·rÿ£t( sutû ;vÿto in„’ûtm;gÿ…mœ" 9
˝53ã i]pç;x' sUˇ_m(
˝1-9ã nvcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) …m]o devt; ) ˝1-5ã
p[qm;idpçc;| i]∑up( ˝6-9ã Wœ‰;idctsO,;ç g;y]I zNdsI
…mô]o jn;ÿn( y;tyit b[vu ;ô,o …mô]o d;ÿ/;r pO…qôvImutû ¥;ÿm( )
…mô]" ’û∑Irinÿ…mW;ô…. cÿ∑e …mô];yÿ hÖVy' `Otû vÿ∆hu ot 1
231
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

p[ s …mÿ]Ö mtoÿRÿ aStuû p[ySÿ v;ôn( yStÿ a;idTyô ≤x=ÿit v[tÖ ne ÿ )


n hÿnyteÖ n jIÿyteÖ Tvotoô nwnmÖ h' oÿ aXnoôTy≤Ntÿtoô n dUrû ;t( 2
aônmÖ Iôv;sô î¬ÿy;ô mdÿNto …môtDÿvoô v·rÿm•Ö ; pO…ÿ qôVy;" )
a;ôidôTySyÿ v[tÖ mupÿ ≤=ôyNtoÿ vÖy' …mô]Syÿ sumtÖ * Sy;ÿm 3
aôy' …mô]o nÿmSÖ yÿ" sux û ve oô r;j;ÿ su=]ô o aÿjin∑ ve/Ö ;" )
tSyÿ vÖy' sumÿ tÖ * yÖ…DyÖSy;‡åipÿ .Ö{e s*ÿmnÖse Sy;ÿm 4
mÖh;\ a;ÿidôTyo nmÿsopÖs¥oÿ y;tÖy∆ÿno gO,tô e sux û ve "ÿ )
tSm;ÿ Eûtt( pnyÿtm;yÖ ju∑‡ÿ mÖ¶* …mô];yÿ hÖivr; juhÿ ot 5
…mô]Syÿ cWR,Iô/tO o åvoÿ devÖ Syÿ s;nÖ…s ) ¥uªû ' …cô]≈ÿvStmm( 6
aô…. yo mÿihôn; idv'ÿ …mô]o bÖ.vU ÿ sôpq[ ;ÿ" ) aô…. ≈voÿ…." pO…qôvIm( 7
…mô];yÖ pçÿ ye…mreù jn;ÿ aô….i∑ÿxvse ) s devÖ ;n( ivê;ÿn( …b.itR 8
…mô]o devÖ „e v;ôyWu ûu jn;ÿy vOˇû _bÿihRWe ) îWÿ îû∑v[t¡ ; ak" 9
˝54ã ctu"pç;x' sUˇ_m(
˝1-7ã s¢cRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) ˝1-4ã
p[qm;idctuAc≥ ;mO.v" ˝5-7ã pçMy;idtOcSy c A.v îN{í devt;" )
jgtI zNd"
îûhhe ÿ voô mnÿs; bÖn/ut;ÿ nr ¨Ö≤xjoÿ jGmur…ù . t;inô vedsÿ ; )
y;….ÿm;ôy‹ ;….ô" p[itÿjiU tvpRs"ô s*/ÿNvn; yÖ…Dy'ÿ .;ôgm;ÿnx Ö 1
y;….ô" xcIÿ….ímÖs;\ aip'x ÿ tÖ yy;ÿ …/ôy; g;m·rÿ,ItÖ cmÿ,R " )
yenÖ hrIô mnÿs; inôrtÿ=tÖ tenÿ devTÖ vmO.ÿ vÖ" sm;ÿnx 2
îN{ÿSy sô:ymO.û vÖ" sm;ÿnxë‡è mRnoônpR ;ÿto aôpsoÿ d/‚Nvre )
s*ô/Nô vôn;soÿ amOtTÖ vme·rÿre …vôÇ« xmIÿ…." su’ û tÿ" su’Tû yy;ÿ 3
îN{e,ÿ y;q sôrq'ÿ sutû e sc;\ô aqoô vx;ÿn;' .vq; sôh …≈ôy; )
n vÿ" p[itômw su’ ÿ tû ;inÿ v;`tÖ" s*/ÿNvn; A.vo vIôy;ÿ…‹ , c 4
îN{ÿ Aô.…u .ôv;Rjvÿ ≤∫ô" smu≤ÿ =t' sutû ' somÖm; vOWÿ Sv;ô g.ÿSTyo" )
…/ôyie Wôto mÿ`vn( d;ôxWu oÿ gOhû e s*ÿ/Nvôn…e .ÿ" sôh mÿTSv;ô nO….ÿ" 5
îN{ÿ A.umû ;n( v;jÿv;n( mTSvehô noô å‚Smn( TsvÿnÖe xCy;ÿ pu®∑ët )
îûm;inô tu>y'ô Svsÿr;…, ye…mre v[tÖ ; devÖ ;n;'ô mnuWÿ íô /mÿ…R ." 6
îN{ÿ Aô.…u .ÿv;ô…‹ j….ÿv;ôj‹ yÿ…•ôh Stom'ÿ j·rôt®u pÿ y;ih yÖ…Dyÿm( )
232
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

xôt' kÉt…ÿe .·riWôr…e .ÿr;ôyveÿ sôhßÿ,Iqo a?vôrSyô homÿin 7


˝55ã pçpç;x' sUˇ_m(
˝1-7ã s¢cRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m] AiW" ) ¨W; devt; )
i]∑up( zNd"
¨Woô v;jenÿ v;…jinô p[ctÿe ;ô" Stom'ÿ juWSv gO,tô o mÿ`oin )
purû ;ô,I deiÿ v yuviÖ t" pur…ÿ' /ô‡rnuÿ v[tÖ ' cÿr…s ivêv;re 1
¨Woÿ deVÖ ymÿTy;ô‹ iv .;ÿih côN{rÿq; sUnû tO ;ÿ ÈûryÿNtI )
a; Tv;ÿ vhNtu suyû m;ÿsoô aê;ô ihrÿ<yv,;| pOqpûu ;jÿsoô ye 2
¨Wÿ" p[tIôcI .uvnÿ ;inô ivêoô‡v;R itÿœSyômtO Sÿ y kÉtô "u )
sôm;ônmq|ÿ cr,Iôym;ÿn; cô£…mÿv nVyôSy; vÿvTO Sv 3
avÖ SyUmvÿe …cNvôtI mÖ`on‡yuWû ; y;ÿitô SvsÿrSyô pàIÿ )
Sv1ÿjû nR Nÿ tI su.û g;ÿ sudû s' ;ô a;Nt;ÿd( idôv" pÿpq[ ô a; pO…ÿ qôVy;" 4
aCz;ÿ vo devÖ ImuWû s'ÿ iv.;ôtI' p[ voÿ .r?v'ô nmÿs; suv·ûO ˇ_m( )
Ëô?v| mÿ//ûu ; idôiv p;joÿ a≈etô ( p[ roÿcnô ; ®¡®ce rù<vs'Îk™ 5
Aôt;vÿrI idôvo aôkrúì bÿ oô‡?y; revù tIô rodÿsI …cô]mÿSq;t( )
a;ôytÖ Imÿ¶ ¨ÖWs'ÿ iv.;ôtI' v;ômmeiÿ Wô {…vÿ,ô' ….=ÿm;," 6
AôtSyÿ bu›û ¨ÖWs;ÿ…mWÖ<yn( vOW;ÿ mÖhI rodÿsIô a; …vÿvx e )
mÖhI …mô]Syô v®¡,Sy m;ôy; côN{evÿ .;ôn'u iv dÿ/e pu®]Ö ; 7
˝56ã W$(pç;x' sUˇ_m(
˝1-18ã a∑;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g;…qno ivê;…m]" ˝16-18ã
Wo@Xy;idtOcSy c jmd…¶v;R AiW" ) ˝1-3ã p[qm;idtOcSyeN{;v®,* ˝4-
6ã ctuQy;RidtOcSy bOhSpit" ˝7-9ã s¢My;idtOcSy pUW; ˝10-12ã
dxMy;idtOcSy sivt; ˝13-15ã ]yodXy;idtOcSy som" ˝16-18ã
Wo@Xy;idtOcSy c …m];v®,* devt;" ) ˝1-3ã p[qmtOcSy i]∑up( ˝4-18ã
ctuQy;Ridpçdxc;Rç g;y]I zNdsI
îûm; ¨ÿ v;' .Omû yoô mnyÿm;n; yuvû ;vÿtÖe n tuJy;ÿ a.Uvn( )
Kv1ÿû TyidÿN{;v®,;ô yxoÿ v;'ô yenÿ Sm;ô …sn'Ö .rÿq"ô s≤%ÿ>y" 1
aôymuÿ v;' pu®tÖ moÿ ryIôy‡Hzÿêˇômmvÿse johvIit )
233
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

sôjoW;ÿivN{;v®,; mÖ®≤∫ÿ‡idôvR ; pO…ÿ qôVy; Íÿ,tu Ö' hv'ÿ me 2


aôSme tidÿN{;v®,;ô vsuÿ „y;‡dÖSme rù…ymÿ®R tÖ" svÿvR Ir" )
aôSm;n( v¡]I" xrù,rw vÿ ‡nTvôSm;n( ho];ô .;rÿtIô d≤=ÿ,;…." 3
bOhSÿ pte juWû Svÿ no hÖVy;inÿ ivêdeVy ) r;Svô rà;ÿin d;ôxWu ÿe 4
xu…cÿmk Ö búì hRO SÖ pitÿ‡m?vôrWe ÿu nmSyt ) an;ôMyojô a; cÿkÉ 5
vOWû .Ö ' cÿW,R Iôn;' …vôê¡pmÖ d;ÿ>ym( ) bOhSÖ pit'ô vre<ÿ ym( 6
îûy' teÿ pUW•;`O,e su∑ièë tdevRÿ Ö nVyÿsI ) aôSm;….ôStu>y'ÿ xSyte 7
t;' juWÿ Svô …gr'ù mmÿ v;jôyNtIÿmv;ô …/yÿm( ) vÖ/yûU ·u rÿvÖ yoWÿ,;m( 8
yo ivê;ô…. …vôpXyÿitô .uvnÿ ;ô s' cô pXyÿit ) s nÿ" pUWû ;…vôt; .uvÿ t( 9
tt( sÿ…vôtvu rR <ÿe y'ô .go|ÿ devÖ Syÿ /Imih ) …/yoô yo nÿ" p[coôdy;ÿt( 10
devÖ Syÿ s…vôtvu yRÖ ' v;ÿjyô Ntô" pur?ÿ' y; ) .gÿSy r;ôitmIÿmhe 11
devÖ ' nrÿ" s…vôt;r'ù ivp[;ÿ yÖD"w suvÿ ·ûO ˇ_….ÿ" ) nÖmSÖ y≤Ntÿ …/ôyie Wôt;" 12
somoÿ …jg;it g;tuiû vd( devÖ ;n;ÿmie t in„’ûtm( ) AôtSyô yoinÿm;ôsdÿm( 13
somoÿ aôSm>y'ÿ i√ôpdeÖ ctu„ÿ pde c pÖxveÿ ) aônmÖ Iôv; îWÿSkrt( 14
aôSm;kôm;yuvÿ /RÖ yR ‡ÿ •Ö….m;ÿtIô" shÿm;n" ) somÿ" sô/Sqôm;sÿdt( 15
a; noÿ …m];v®,; `Otû gw VR yUiÿ tmu=tm( ) m?v;ô rj;'…ÿ s su£tU 16
¨Ö®x Ö s' ;ÿ nmoôv/O ;ÿ mÖˆ; d=ÿSy r;jq" ) {;…`ÿœ;…." xu…cv[t; 17
gO,û ;ôn; jômdÿ…¶n;ô yon;ÿvtûO Syÿ sIdtm( ) p;ôt' somÿmtO ;vO/; 18
˝57ã s¢pç;x' sUˇ_m(
˝1-20ã …v'xTyOcSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) ˝1á 6-20ã
p[qmcR" Wœ‰;idpçdx;n;ç;…¶" ˝2-5ã i√tIy;idctsO,;ç;…¶vR®,o v;
devt; ) ˝1ã p[qmcR ai∑" ˝2ã i√tIy;y; aitjgtI ˝3ã tOtIy;y; /Oit"
˝4-20ã ctuQy;Rids¢dx;n;ç i]∑up( zNd;'…s
Tv;' Áÿ¶Öe sdÖ…mt( sÿmNÖ yvoÿ devÖ ;soÿ devÖ mÿriù t' Nye·ÿ rôr îitô £Tv;ÿ Nye·rôre )
amÿTy| yjtÖ mTye„Rô v; devÖ m;devÿ ' jntÖ p[ctÿe s'ô ivêôm;devÿ ' jntÖ p[ctÿe sm(
1
s .[;tÿrù' v®¡,m¶Ö a; vÿvTO Sv devÖ ;\ aCz;ÿ sumtÖ I yÖDvÿns'ô Jyeœÿ'
yÖDvÿnsm( ) Aôt;v;ÿnm;idôTy' cÿW,R Iô/tO Ö' r;j;ÿn' cWR,Iô/tO mÿ ( 2
s%eô s%;ÿymÖ>y; vÿvTO Sv;ôx'ë n cô£˘ rQyevÿ Ö r'Á;ûSm>y'ÿ dSmô r'Á;ÿ )
234
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

a¶eÿ mO¬«ôk˘ v®¡,ôe sc;ÿ ivdo mÖ®Tsuÿ …vôê.;ÿnWu u )


toôk;yÿ tujû e xëx
¡ cu ;nÖ x' ’¡?yô‡Sm>y'ÿ dSmô x' ’¡…/ 3
Tv' noÿ a¶eÖ v®¡,Sy …vô√;n( devÖ Syô he¬oåvÿ y;…ssIœ;" )
y…jÿœoô viˆÿtmÖ" xoxëc¡ ;noô ivê;ô √πW;'…ÿ sô p[ mumÿ Gu ?yôSmt( 4
s Tv' noÿ a¶eåvÖmo .ÿvoôtI neidÿœo aôSy; ¨ÖWsoô Vyu∑ÿ * )
avÿ y+v noô v®¡,ô' rr;ÿ,o vIôih mO¬ ÿ «ôk˘ suhû voÿ n E…/ 5
aôSy ≈eœ;ÿ su.û gÿSy s'Îô g( devÖ Syÿ …cô]tÿm;ô mTyeWRÿ u )
xu…cÿ `Otû ' n tÖ¢mfl‰;ÿy;" Sp;ôh;R devÖ Syÿ m'hÖ nevÿ /enô o" 6
i]rÿSyô t; pÿrmù ; sÿ≤Nt sôTy; Sp;ôh;R devÖ Syô jinÿm;Nyô¶"e )
aônNÖ te aôNt" p·rÿvItÖ a;g;ô‡Cz⁄…cÿ" xë£ è o aôyoR ro®¡c;n" 7
s dUtû o ivêed…Ö . vÿi∑ô sµ;ô hot;ô ihrÿ<yrqoô r's…ÿu j◊" )
roôihdÿêo vpu„û yoÿ …vô.;v;ô sd;ÿ rù<v" ipÿtmûu tIÿv s'sô t( 8
s cetÿ yÖNmnuWÿ o yÖDbÿN/u"û p[ t' mÖÁ; rÿxnô y;ÿ ny≤Nt )
s =eTÿ ySyô duy;ÿs‹ ûu s;/ÿn( devÖ o mtÿSR y s/inôTvm;ÿp 9
s tU noÿ aô…¶nÿyR tu p[j;ôn‡•Cz;ô rà'ÿ devÖ .ÿˇ_'ô ydÿSy )
…/ôy; yd( ivêeÿ aômtO ;ô a’¡<vôn( ¥*≤„pôt; jÿinôt; sôTymu=ÿ n( 10
s j;ÿyt p[qmô " pÖSTy;ÿsu mÖho bu›û e rjÿso aôSy yon*ÿ )
aôp;dÿxIôW;R guhû m;ÿnoô aNt;ô ååyoyuvÿ ;no vOW.Ö Syÿ nIô¬π 11
p[ x/ÿR a;tR p[qmô ' …vÿpNÖ y;\ AôtSyô yon;ÿ vOW.Ö Syÿ nIô¬π )
Sp;ôhoR yuv;ÿ vpu„û yoÿ …vô.;v;ÿ sô¢ ip[yô ;soÿåjnyNtô vO„,eÿ 12
aôSm;kôm]ÿ ipôtroÿ mnu„û y;ÿ aô…. p[ sedÿ A u tô≥ m;ÿxWu ;ô,;" )
aXmÿvj[ ;" sudû `u ;ÿ vÖve[ aôNt‡®duß û ; a;ÿj•uWû soÿ ¸v;ôn;" 13
te mÿmjRO t dÎûv;'soô ai{'ô tdeWÿ ;mÖNye aô….toô iv voÿcn( )
pÖêyÿN];so aô…. k;ôrmÿcnR ( …vôdNtô Jyoitÿí’ûpNtÿ /Iô…." 14
te gÿVyôt; mnÿs; Îû/m[ Bûu /' g; yemÿ ;ôn' p·rô WNtômi{ÿm( )
Îû¬h' nroô vcÿs;ô dwVyenÿ v[jÖ ' gomÿNtmu≤û xjoô iv vÿv"u[ 15
te mÿNvt p[qmô ' n;mÿ /enô o‡‚S]" sô¢ m;ôt"u pÿrmù ;…,ÿ ivNdn( )
t∆;ÿntÖ Irù>yÿnWU tÖ v[; a;ôiv.uvRÿ d®Ö,IyÖx R s;ô go" 16
nextô ( tmoô du…/ÿtÖ' rocÿtÖ ¥*‡®d( deVÖ y; ¨ÖWsoÿ .;ônru tÿ R )
a; sUyoÿR bOhtÖ ‚StÿœdÖ j[;ÿ\ Aôju mteWRÿ ÿu vO…jôn; cô pXyÿn( 17
235
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

a;idt( pÖí; bubÿ /u ;ôn; Vyÿ:yô‡•;idd( rà'ÿ /;ryNtô ¥u.ˇÿ _m( )


ivêeô ivê;ÿsûu duy;ÿs‹ u devÖ ; …m]ÿ …/ôye vÿ®, sôTymÿStu 18
aCz;ÿ vocey xuxcu ;ônmÖ…¶' hot;ÿr' …vôê.ÿrs'ô y…jÿœm( )
xuCyU/oÿ atO,•ô gv;ô‡mN/oô n pUtû ' p·rÿiWˇ_m'x Ö o" 19
ivêeWÿ ;ômidÿityÖ…R Dy;ÿn;'ô ivêeWÿ ;ômitÿ…qôm;RnWÿu ;,;m( )
aô…¶devRÖ ;n;ômvÿ a;vO,;ôn" sumÿ ¬ O «ôko .ÿvtu j;ôtvedÿ ;" 20
˝58ã a∑pç;x' sUˇ_m(
˝1-20ã …v'xTyOcSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) a…¶devR t; )
i]∑up( zNd"
yo mTye„Rÿ vômtO ÿ Aôt;v;ÿ devÖ o devÖ „e vÿriù tinô/R ;…yÿ )
hot;ô y…jÿœo mÖˆ; xëcè ?ywÿ hÖVywr…ù ¶mRnWÿu Èrùy?ywÿ 1
îûh Tv' sUnÿ o shso no aô¥ j;ôto j;ôt;\ ¨Ö.y;\ÿ aôNtrÿ¶e )
dUtû Èÿyse yuyju ;ôn A¡„v Ajum„ûu k;n( vOW,ÿ " xë£ è ;'íÿ 2
aTy;ÿ vO/ò ô U roihÿt; `Otû òUÿ AôtSyÿ mNyeô mnÿs;ô j…vÿœ; )
aôNtrIÿyse a®ÖW; yujÿ ;ôno yu„û m;'íÿ devÖ ;n( ivxô a; cô mt;ÿn‹ ( 3
aôymRÖ ,'ô v®¡,' …mô]meWÿ ;ô‡…mN{;ôiv„,Uÿ mÖ®toÿ aô…ênoôt )
Svêoÿ a¶e surû qÿ" surû ;/;ô Eduÿ vh suhiÖ vWeÖ jn;ÿy 4
gom;\ÿ aô¶åe …vÿm;\ aôêI yÖDo nOvû Tsÿ%;ô sdÖ…mdÿpm[ „ûO y" )
î¬;ÿv;\ EûWo aÿsru p[jÖ ;v;ÿn( dIô`oR rù…y" pOqÿ bu ›ûu " sô.;v;ÿn( 5
yStÿ îû?m' jô.rÿt( …s‚„vd;ôno mU/û ;Rnÿ' v; tÖtpÿte Tv;ôy; )
.uvSÖ tSyô Svtÿv;\" p;ôyru ¶ÿ Öe ivêÿSm;t( sIm`;yÖt ¨ÿ®„y 6
ySteô .r;ôd…•ÿyte …côd•'ÿ inô≤xWÿNmôN{mitÿ…qmudû Irÿt( )
a; devÿ yÖ ·u rôn/ÿte duroô,e t‚Smÿn( rù…y/[vRûu o aÿStuû d;Sv;ÿn( 7
ySTv;ÿ doôW; y ¨ÖW…sÿ p[x Ö s' ;ÿt( ip[yô ' v;ÿ Tv; ’û,vÿte hÖiv„m;ÿn( )
aêoô n Sve dmÖ a; heMÖ y;v;ôn( tm'hsÿ " pIpro d;ôê;'smÿ ( 8
yStu>yÿm¶e aômtO ;ÿyÖ d;xôd( duvSÖ Tve ’û,vÿte yÖtßuk ÿ ™)
n s r;ôy; xÿxm;ôno iv yoÿW‡Ö •wnmÖ h' "Ö p·rÿ vrd`;ôyo" 9
ySyô Tvmÿ¶e a?vôr' jujoÿWo devÖ o mtÿSR yô su…/ÿtÖ' rr;ÿ," )
p[Itô de sÿ ı
ô o];ô s; yÿ…vôœ;‡ås;ÿmÖ ySyÿ iv/ôto vO/û ;sÿ" 10
236
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

…c·ˇôm…cÿ·ˇ' …cnvÖd( iv …vô√;n( pOœû vº ÿ vIôt; vO…ÿ jôn; cô mt;ÿn‹ ( )


r;ôye cÿ n" SvpÖTy;yÿ devÖ idit'ÿ cô r;Sv;idÿitmu®„y 11
kô…v' xÿx;su" kôvyoådÿB/; in/;ôryÿNtoô duy;ÿS‹ v;ôyo" )
atÖSTv' ÎXy;\ÿ a¶ Eût;n( pÖ≤@±." pÿXyerô ∫⁄t¡ ;\ aôyR Evw"ÿ 12
Tvmÿ¶e v;ô`teÿ supû ,[ Iÿit" sutû soÿm;y iv/ôte yÿivœ )
rà'ÿ .r xxm;ôn;yÿ `O„ve pOqû u íôN{mvÿse cWR…,ôp;[ " 13
a/;ÿ hÖ yd( vÖymÿ¶e Tv;ôy; pÖ≤@±.hRSte…ÿ .í’ûm; tÖn…U .ÿ" )
rq'ô n £Ntoô apÿs; .u·û rjoÿ‡A≥tô ' yemÿ "u su?û yÿ a;xuW;ô,;" 14
a/;ÿ m;ôt®u WÖ sÿ" sô¢ ivp[;ô j;yemÿ ih p[qmô ; ve/Ö soô nøcf!øn( )
idôvSpu]û ; ai©ÿrso .vemÖ ;‡åi{'ÿ ®jem /ôinn'ÿ xëcè Ntÿ" 15
a/;ô yq;ÿ n" ipôtrù" pr;ÿs" p[àÖ ;soÿ a¶ Aôtm;ÿxWu ;ô,;" )
xucIdÿynÖ ( dI…/ÿitmuKqôx;sô" =;m;ÿ ….ôNdNtoÿ a®Ö,Irpÿ v[n( 16
sukû m;ÿ,‹ " su®û coÿ devyÖ Nto åyoô n devÖ ; jinÿm;ô /mÿNt" )
xëcè Ntoÿ aô…¶' vÿv/ûO Ntô îN{ÿ‡mUvû | gVy'ÿ p·rôWdÿNto aGmn( 17
a; yUqû ve ÿ =umû itÿ pÖêo aÿ:yd( devÖ ;n;'ô y∆inôm;NTyugÿ [ )
mt;ÿn‹ ;' …cduvû x R Iÿr’p[n( vO/û e …cÿdyÖ R ¨pÿrSy;ôyo" 18
ak¡mR teÖ Svpÿso a.Um Aôtmÿvß•uWû soÿ iv.;ôtI" )
anUnÿ mÖ…¶' pu®ÿ /Ö ; suíÿ Nô {' devÖ Syô mmOjRÿ tÖí;®Ö c=u"ÿ 19
Eût; teÿ a¶ ¨Öcq;ÿin ve/Ö o åvoÿc;m kôvyeÖ t; juWÿ Sv )
¨CzoÿcSv ’,uiû h vSyÿso no mÖho r;ôy" pu®ÿ v;rù p[ yÿ‚N/ 20
˝59ã EkonWi∑tm' sUˇ_m(
˝1-16ã Wo@xcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) ˝1ã p[qmcoRå¶I ®{o
v; ˝2-16ã i√tIy;idpçdx;n;ç;…¶devR t; ) i]∑up( zNd"
a; voô r;j;ÿnm?vôrSyÿ ®Ö{' hot;ÿr' sTyôyj'ô rodÿSyo" )
aô…¶' purû ; tÿn…yôàorù…cˇ;ô‡≤ırÿ<yÂpÖmvÿse ’,u?vm( 1
aôy' yoinÿí’ûm; y' vÖy' teÿ j;ôyve Ö pTyÿ ¨xôtI suvû ;s;ÿ" )
aôv;ôc‹ Iôn" p·rÿvItoô in WIÿdmÖe ; ¨ÿ te Svp;k p[tIôcI" 2
a;ôÍ<û vôte aÎÿipt;yÖ mNmÿ nOcû =ÿse sum¬ O «ôk;yÿ ve/" )
devÖ ;yÿ xô‚StmÖmtO ;ÿy x'sô g[;vevÿ Ö sot;ÿ m/uWû du ( ymIô¬π 3
237
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

Tv' …cÿ•"Ö xMy;ÿ a¶e aôSy; AôtSyÿ bo?yOt…ct( Sv;ô/I" )


kôd; tÿ ¨ÖKq; sÿ/mô ;¥;ÿin kôd; .ÿv≤Nt sô:y; gOhû e teÿ 4
kôq; hÖ td( v®¡,;yÖ Tvmÿ¶e kôq; idôve gÿhsR ôe k•Ö a;gÿ" )
kôq; …mô];yÿ mIô¿¸Weÿ pO…qôVyw b[v"Ö kdÿyMRÖ ,e kd( .g;ÿy 5
kd( …/„<y;ÿsu vO/s;ôno aÿ¶Öe kd( v;t;ÿyÖ p[tvÿ se xu.yÖ' e )
p·rÿJmneÖ n;sÿTy;yÖ =e b[v"Ö kdÿ¶e ®Ö{;yÿ nOflû e 6
kôq; mÖhe puiÿ ∑'.rÖ ;yÿ pU„û ,e kd( ®Ö{;yÖ sum% ÿ ;y h…vôdRe )
kd( iv„,ÿv ¨®g;ôy;yÖ retoô b[v"Ö kdÿ¶Öe xrÿve bOhTÖ yw 7
kôq; x/;ÿy‹ mÖ®t;ÿmtûO ;yÿ kôq; sUrû e bOhÿ tÖ e pOCû zy(m;ÿn" )
p[itÿ b[vÖ oåidÿtye turû ;yÖ s;/;ÿ idôvo j;ÿtved…íikôTv;n( 8
Aôtne ÿ Aôt' inyÿtmI¬ô a; go‡r;ôm; sc;ô m/umÿ t( pÖKvmÿ¶e )
’û„,; sôtI ®xÿt; /;ô…snwWÖ ; j;mÿy,Re ô pyÿs; pIp;y 9
Aôtne Ö ih „m;ÿ vOW.Ö …íÿdˇÖ _" pum;\ÿ aô…¶" pyÿs; pOœû ‰en¡ )
aSpÿNdm;no acrd( vyoô/; vOW;ÿ xë£ è ˘ dudÿ hu Öe pO‚XnôÂ/ÿ" 10
Aôtne ;i{'ô Vyÿsn( ….ôdNtô" smi©ÿrso nvNtô go….ÿ" )
xënè ' nrù" p·rÿ Wd•uWû ;sÿ‡m;ô…v" Svÿr.v∆;ôte aô¶* 11
Aôtne ÿ devÖ IrùmtO ;ô amOˇÿ _;ô a,oÿ…R .ôr;poô m/umÿ ≤∫r¶e )
v;ôjI n sgeWRÿ u p[Stu.;ôn" p[ sdÖ…mt( ß…vÿtve d/Nyu" 12
m; kSyÿ yÖ=' sdÖ…mıërè o g;ô m; vex Ö Syÿ p[…mnÖto m;pe" )
m; .[;turÿ ¶eÖ anOjÿ oA≥,ô ' ve‡Ö m;R s:yudû =R ÿ' ·rôpo.ujRÿ me 13
r=;ÿ ,o a¶eÖ tvÖ r=ÿ,.e I r;r=;ô," sumÿ % p[I,;ôn" )
p[itÿ „f⁄rù iv ®¡j vIô@v± h' oÿ jôih r=oô mihÿ …cd( v;vO/;ônm( 14
Eû…..ÿvR sumû n;ÿ a¶e aôk‡úì ·rôm;n( TSpOx ÿ ô mNmÿ…." xUrù v;j;ÿn( )
¨Öt b[˜;ÿ<yi©ro juWSvô s' teÿ xô‚StdevRÖ v;ÿt; jret 15
Eût; ivê;ÿ …vôdWu Öe tu>y'ÿ ve/o nIôq;Nyÿ¶e inô<y; vc;'…ÿ s )
inôvcÿn; kôvyeÖ k;Vy;ô‡Nyx'…ÿ sW' mÖit….ôivRp¡[ ¨ÖKqw" 16
˝60ã Wi∑tm' sUˇ_m(
˝1-15ã pçdxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) r=oh;…¶devR t; )
i]∑up( zNd"
238
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

’û,„ûu v p;jô" p[…sÿit'ô n pOQû vI' y;ôih r;jevô ;mÿv;\ô î.enÿ )


tO„û vImnuû p[…sÿit' {U,;ôno åSt;ÿ…sô iv?yÿ rù=sôStipÿœ"Ÿ 1
tvÿ .[mÖ ;sÿ a;xëyè ; pÿt‡Ö NTynuÿ SpOx /OWtÖ ; xoxëc¡ ;n" )
tpU„ÿ' y¶e ju◊û ;ÿ ptÖ©;‡ns'iÿ dtoô iv sOjÿ ô iv„vÿgLûu k;" 2
p[itô Spxoô iv sOjÿ ô tU…,ÿtR moô .v;ÿ p;ôy…u vôx R o aôSy; adÿB/" )
yo noÿ dUrû e aô`x'sÿ oô yo a‡NTy¶eÖ m;ik¡∑Öe Vy…qôr; dÿ/WIRt( 3
¨dÿ¶e itœÖ p[Ty; tÿn„u vô Ny1ÿ…û m];\ÿ aoWt;t( itGmhete )
yo noô ar;ÿit' s…m/;n cô£É nIôc; t' /ÿ+ytÖs' n xu„k¡m( 4
Ëô?voR .ÿvÖ p[itÿ …vô?y;?yôSm‡d;ôiv„’¡,„u vô dwVy;ÿNy¶e )
avÿ æSqôr; tÿniu h y;tujû nU ;'ÿ j;ô…mmj;ÿ…m'ô p[ mO,ÿ Iihô x]Unÿ ( 5
s teÿ j;n;it sumiÖ t' yÿivœÖ y ÈvÿtÖe b[˜,ÿ e g;ôtmu rw tÿ ( )
ivê;ÿNySmw suiû dn;ÿin r;ôyo ¥uªû ;NyôyoR iv duroÿ aô…. ¥*ÿt( 6
sed¶ÿ e aStu su.û gÿ" sudû ;nu‡û yRSTv;ô inTyenÿ hÖivW;ô y ¨ÖKqw" )
ipp[IWÿ itô Sv a;yuiÿ W duroô,e ivêedSÿ mw suiû dn;ô s;sÿidôi∑" 7
ac;ÿ…‹ m te sumiÖ t' `o„yôv;Rk™ s' teÿ v;ôv;t;ÿ jrt;…môy' gI" )
Svê;ÿSTv; surû q;ÿ mjRyme ;ô‡åSme =ô];…,ÿ /;ryerÖ nuû ¥Un( 8
îûh Tv;ô .Uy;R cÿrdùe pu Ö Tmn( doW;ÿvStdIRidôv;'smô nuû ¥Un( )
£°¬ÿNtSTv; sumû nÿs" spem;ô‡å…. ¥uªû ; tÿæSqôv;'soô jn;ÿn;m( 9
ySTv;ô Svêÿ" suihrù<yo aÿ¶ ¨pÖy;itô vsumÿ t;ô rqenÿ )
tSyÿ ];ôt; .ÿv…sô tSyô s%;ô yStÿ a;itôQym;ÿnWûu g( jujoÿWt( 10
mÖho ®¡j;…m bÖN/ut;ô vcoÿ….ô‡StNm;ÿ ipôtgu oRtmÿ ;ôd‚Nvÿy;y )
Tv' noÿ aôSy vcÿs…íik≤ıô hotÿyiR vœ su£toô dmUnÿ ;" 11
aSvÿ“jStôr,ÿy" sux û ve ;ô atÿN{;soåvOkû ; a≈ÿ…mœ;" )
te p;ôyvÿ" sô?r‰¡ço inôW¥;‡å¶eÖ tvÿ n" p;NTvmUr 12
ye p;ôyvoÿ m;mteyÖ ' teÿ a¶eÖ pXyÿNto aôN/' du·ÿ rôt;drÿ=n( )
rùr=ô t;n( Tsu’ û toÿ …vôêvedÿ ;ô idPsÿNtô îd( ·rôpvoô n;hÿ de."u 13
Tvy;ÿ vÖy' sÿ/Nô y1ÿSû Tvot;ô‡StvÖ p[,IÿTyXy;mÖ v;j;ÿn( )
¨Ö.; x's;ÿ sUdy sTyt;te ånuœyèë ; ’¡,Áu Óy;, 14
aôy; teÿ a¶e sô…m/;ÿ iv/emÖ p[itô Stom'ÿ xôSym;ÿn' gO.;y )
dh;ôxsoÿ rù=sÿ" p;ôÁ1ÿSû m;n( &èho inôdo …mÿ]mho avÖ¥;t( 15
239
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

pçmoå?y;y"
v0 1 )26
˝61ã EkWi∑tm' sUˇ_m(
˝1-15ã pçdxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) vwê;nroå…¶devR t; )
i]∑up( zNd"
vwêÖ ;ônrÖ ;yÿ mIô¿¸Weÿ sôjoW;ÿ" kôq; d;ÿxme ;ô¶yeÿ bOhû d( .;" )
anUnÿ ne bOhtÖ ; vÖ=qenô o‡pÿ St.;ydup…Ö m• ro/ÿ" 1
m; inÿNdtÖ y îûm;' mÁ'ÿ r;ôit' devÖ o dÖd* mTy;ÿy‹ Svô/;v;ÿn( )
p;k;ÿyÖ gOTsoÿ aômtO oô ivcetÿ ; vwê;nÖro nOtmÿ o yÖ◊o aô…¶" 2
s;mÿ i√ôbh;ô‹ mihÿ itôGm.Oiÿ ∑" sôhßÿrte ; vOW.Ö Stu…vÿ„m;n( )
pÖd' n gorpÿg¿U h' iv…vô√;‡nÖ…¶mRÁû' p[de ÿu vocNmnIôW;m( 3
p[ t;\ aô…¶bÿ.R st( itôGmjÿM.ô‡Stipÿœnº xoô…cW;ô y" surû ;/;ÿ" )
p[ ye …môn≤Ntô v®¡,Syô /;mÿ ip[yô ; …mô]Syô cettÿ o /[vûu ;…,ÿ 4
aô.;[ tô roô n yoWÿ,oô VyNtÿ" pitô·rpoô n jnÿyo durû ve ;ÿ" )
p;ôp;sô" sNtoÿ anOtû ; aÿsTô y; îûd' pÖdmÿjnt; g.Iôrm( 5
îûd' meÿ a¶eÖ ikyÿte p;vÖk;‡å…mÿnte gu®û ˘ .;ôr' n mNmÿ )
bOhû d( dÿ/;q /OWtÖ ; gÿ.Iôr' yÖ◊÷ pOœû ' p[ysÿ ; sô¢/;ÿtu 6
t…mNNve3ô vûÿ sÿmnÖ ; sÿm;ôn‡mÖ…. £Tv;ÿ puntÖ I /IôitrÿXy;" )
sôsSyô cmÖ•R …/ô c;®Ö pOXne‡ô rg[¡e ®Öp a;®¡ipt'Ö jb;ÿ® 7
p[vÖ ;Cy'ô vcÿs"ô ik˘ meÿ aôSy guh;ÿ ihôtmupÿ inô…,Gvÿd≤Nt )
ydu≤û ßy;ÿ,;ômpÖ v;·rÿvÖ v[n( p;itÿ ip[yô ' ®Öpo ag[¡' pÖd' ve" 8
îûdmuû TyNmihÿ mÖh;mnIÿkô˘ ydu≤û ßy;ô scÿt pUVû y| g*" )
AôtSyÿ pÖde a…/ô dI¥;ÿnÖ' guh;ÿ r`u„û yd( rÿ`yûu d( …vÿvde 9
a/ÿ ¥ut;ôn" ipô]o" sc;ôs; åmÿntu Ö guÁû' c;®Ö pOXne"ÿ )
m;ôt„u pôde pÿrmù e a≤Ntô Wd( go‡vO„R ,ÿ" xoô…cWÖ" p[ytÿ Sy …jô◊; 10
Aôt' voÿcôe nmÿs; pOCû z‰m;ÿn‡Ö Stv;ôxs;ÿ j;tvedoô ydIôdm( )
TvmÖSy =ÿy…sô yıô ivê'ÿ idôiv yduû {…vÿ,ô' yt( pO…ÿ qôVy;m( 11
ik˘ noÿ aôSy {…vÿ,ô' kıô rà'Ö iv noÿ voco j;tved…íikôTv;n( )
guh;?vÿn" prùm' y•oÿ aôSy rek¡⁄ pÖd' n inÿd;ôn; agÿNm 12
k; mÖy;Rd;ÿ vÖynu ;ô kıÿ v;ôm‡mCz;ÿ gmem rù`voô n v;jÿm( )
240
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

kôd; noÿ devÖ IrùmtO Sÿ yô pàIô" sUroô v,enRÿ ttn•uWû ;sÿ" 13


aôinôr,e ô vcÿs; fôLGvenÿ p[tÖ ITyenÿ ’û/nu ;ÿtpûO ;sÿ" )
a/;ô te aÿ¶Öe ik…môh; vÿd‡NTyn;yu/û ;sô a;sÿt; scNt;m( 14
aôSy …≈ôye sÿ…m/;ônSyô vO„,oô vsoôrnIÿkô˘ dmÖ a; ®¡roc )
®xôd( vs;ÿn" suÎû xIÿkÂp" ≤=ôitnR r;ôy; pu®ÿ vÖ ;roÿ a¥*t( 15
˝62ã i√Wi∑tm' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) a…¶devR t; )
i]∑up( zNd"
Ëô?vR Ëô Wu ,oÿ a?vrSy hotÖ‡¶eÖ itœÿ devÖ t;ÿt;ô yjIÿy;n( )
Tv' ih ivêÿm>Ö y…sô mNmô p[ ve/Ö sÿ…ít( itr…s mnIôW;m( 1
amUrÿ oô hot;ô Nyÿs;id …vô+v1ÿ‡û …¶mÖNR {o …vôdqeWÿ ûu p[ctÿe ;" )
Ëô?v| .;ôn'u sÿ…vôtve ;ÿ≈‡ôe Nmetvÿe /Umû ' Stÿ.;yÖdpu Ö ¥;m( 2
yÖt; sujÿ ,ûU IR r;ôitnIÿ `Otû ;cIÿ p[d≤=ô…,d( devÖ t;ÿitmur;ô," )
¨duû Sv®¡nvR jÖ ; n;£" pÖêo aÿn·ˇô su…/ÿt" sumû k e "¡ 3
StIô,eR bÖihRiWÿ s…m/;ône aô¶; Ëô?voR aÿ?vôyjRu jRÿu Wu ;ô,o aÿSq;t( )
pyÖ…R ¶" pÿxpèë ; n hot;ÿ i]…vô∑‰ei¡ t p[iÖ dvÿ ¨r;ô," 4
p·rô Tmn;ÿ …môt&ÿrie tô hot;ô …¶mÖNR {o m/uvÿ c; Aôt;v;ÿ )
{vÿNTySy v;ô…jnoô n xok;ô .yÿNteô ivê;ô .uvnÿ ;ô yd.[;$ÿ ( 5
.Ö{; teÿ a¶e SvnIk s'Îô g( `oôrSyÿ sôto ivWu,ÿ Syô c;®¡" )
n yt( teÿ xoô…cStmÿs;ô vrÿNtô n ?vôSm;nÿStôNvIô3ûÿ repÖ a; /u"ÿ 6
n ySyô s;tujû iR nÿtoôrv;ÿ·rô n m;ôtr;ÿipôtr;ô nU …cÿidô∑* )
a/;ÿ …mô]o n su…/ÿt" p;vÖkoô3ûÿ å…¶dIÿdR ;yÖ m;nuWÿ IWu iv=u 7
i√y| pçô jIjÿnn( Ts'vô s;ÿn;ô" Svs;ÿro aô…¶' m;nuWÿ IWu …vô=u )
¨ÖWbÖ /Ru mÿ qôyoô3R ûÿ n dNt'ÿ xë£
è ˘ Sv;s'ÿ prùx'ë n itôGmm( 8
tvÖ Tye aÿ¶e hÖ·rtoÿ `Otò Ö ; roihÿt;s AôJvçô" Svçÿ" )
aô®WÖ ;soô vOW,ÿ Ajum„ûu k; a; devÖ t;ÿitm◊Nt dÖSm;" 9
ye hÖ Tye teÖ shÿm;n; aôy;sÿ‡STveWô ;soÿ a¶e aôcyR íÖ rÿ≤Nt )
Xyenô ;soô n duvÿ sôn;soô aq|ÿ tuiv„vô,soô m;®¡tÖ' n x/ÿ"R 10
ak;ÿ·rô b[˜ÿ s…m/;nÖ tu>y'ô x's;ÿTyuKû q' yjÿtÖe VyUÿ /;" )
241
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

hot;ÿrmÖ…¶' mnuWÿ oô in Wedÿ ‡u nRmSÖ yNtÿ ¨Ö≤xjô" x'smÿ ;ôyo" 11


˝63ã i]Wi∑tm' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) a…¶devR t; ) ˝1ã
p[qmcoR jgtI ˝2-6ã i√tIy;idpç;n;mnu∑pu ( ˝7-11ã s¢My;idpç;n;ç
i]∑up( zNd;'…s
aôy…môh p[q¡ mô o /;ÿ…y /;ôt…O .ô‡hoRt;ô y…jÿœo a?vôr„e vI@‰¡" )
ym“ÿv;noô .Ogvÿ o iv®®Öc‡u vRnWÿe u …cô]' …vô>v'ÿ …vôx…e vÿxe 1
a¶eÿ kôd; tÿ a;nuWû g( .uvdÿ ( devÖ Syô cetnÿ m( )
a/;ô ih Tv;ÿ jgO….[rô e mt;ÿs‹ o …vô+vI@‰¡m( 2
Aôt;v;ÿnÖ' ivcetÿ s'ô pXyÿNtoô ¥;…mÿvÖ StO….ÿ" )
ivêeWÿ ;m?vôr;,;'ÿ hSkôt;Rrù' dmedÿ me 3
a;ôx'ë dUtû ' …vôvSvÿtoô ivê;ô yíÿW,RÖ Irù…. )
a; jÿ."u[ kÉtô mu ;ôyvoô .Ogvÿ ;,' …vôx…e vÿxe 4
tmI'ô hot;ÿrm;nuWû k™ …cÿikôTv;'sô' in Weiÿ dre )
rù<v' p;ÿvk Ö xoÿ…cW'Ö y…jÿœ' sô¢ /;mÿ…." 5
t' xêÿtIWu m;ôtWO ûu vnÖ a; vIôtm…≈ÿtm( )
…cô]' sNt'ô guh;ÿ ihôt' suvû de ' kÀ…cdÖ…qRnmÿ ( 6
sôsSyô yd( ivyutÿ ;ô s‚Smô•/U ‡ÿ •Otû Syô /;mÿn( rù,yÿNt devÖ ;" )
mÖh;\ aô…¶nRmsÿ ; r;ôthÿVyoô ver?ÿ vôr;yÖ sdÖ…mÎût;v;ÿ 7
ver?ÿ vôrSyÿ dUTû y;ÿin …vô√;‡nu.û e aôNt; rodÿsI s'…cikôTv;n( )
dUtû Èÿyse p[iÖ dvÿ ¨r;ô,o …vôd∑u rÿ o idôv a;ôro/ÿn;in 8
’û„,' tÖ EmÖ ®xÿt" purû o .;‡íÿ·rô„<v1ÿ…û cRvpR Wÿu ;ô…mdekm¡ ( )
ydp[v¡ It;ô d/ÿte hÖ g.|ÿ sô¥…íÿ∆;ôto .vÖsIduÿ dUtû " 9
sô¥o j;ôtSyô dÎÿx;nÖmojoô ydÿSyô v;toÿ anuvû ;itÿ xoô…c" )
vO,û ·ˇ_¡ itôGm;mÿtsÖ We ÿu …jô◊;' æSqôr; …côd•;ÿ dyteÖ iv jM.w"ÿ 10
tOWû u yd•;ÿ tOWû ,u ;ÿ vÖv=ÿ tOWû 'u dUtû ' ’¡,tu e yÖ◊o aô…¶" )
v;tÿSy me≤Ö ¬÷ sÿcte inôjvU ‡Rÿ •;ôx'ë n v;ÿjyte ihôNve av;ÿ‹ 11

242
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

˝64ã ctu"Wi∑tm' sUˇ_m(


˝1-8ã a∑cRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) a…¶devR t; )
g;y]I zNd"
dUtû ' voÿ …vôêvedÿ s' hVyôv;hÖmmÿTyRm( ) y…jÿœmOÔse …gôr; 1
s ih ved;ô vsu…ÿ /it' mÖh;\ a;ôro/ÿn' idôv" ) s devÖ ;\ Eh vÿ=it 2
s vedÿ devÖ a;ônm'ÿ devÖ ;\ A¡t;yÖte dmeÿ ) d;itÿ ip[yô ;…,ÿ …côd( vsuÿ 3
s hot;ô sedÿu dUTû y'ÿ …cikôTv;\ aôNtrIÿyte ) …vô√;\ a;ôro/ÿn' idôv" 4
te Sy;ÿmÖ ye aô¶yeÿ dd;ôxhu VRÖ yd;ÿit…." ) y È'û pu„yÿNt îN/ôte 5
te r;ôy; te suvû Iyw"Rÿ ssôv;'soô iv Íÿæ<vre ) ye aô¶; dÿ…/ôre duv"ÿ 6
aôSme r;yoÿ idôvie dÿvÖe s' cÿrNtu pu®SÖ pOh"ÿ ) aôSme v;j;ÿs Èrt;m( 7
s ivp[í¡ WR,Iôn;' xvÿs;ô m;nuWÿ ;,;m( ) aitÿ ≤=ôpve[ ÿ iv?yit 8
˝65ã pçWi∑tm' sUˇ_m(
˝1-8ã a∑cRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) a…¶devR t; )
g;y]I zNd"
a¶eÿ mO¬û mÖh;\ aÿ…sô y Èûm; devÿ yÖ 'u jnÿm( ) îûyqe ÿ bÖihRr;ôsdÿm( 1
s m;nuWÿ IWu dU¬û .oÿ …vô=u p[;vô IrmÿTyR" ) dUtû o ivêeWÿ ;' .uvt( 2
s sµô p·rÿ ,IyteÖ hot;ÿ mÖN{o id…vÿi∑Wu ) ¨Öt pot;ô in WIÿdit 3
¨Öt ¶; aô…¶rÿ?vôr ¨Öto gOhû pÿitôdmR ÿe ) ¨Öt b[˜Ö ; in WIÿdit 4
veiWô Áÿ?vrIyÖt;‡mupÿ vÖˇ_; jn;ÿn;m( ) hÖVy; cô m;nuWÿ ;,;m( 5
veWI√ÿSy dUTû y'1ûÿ ySyô jujoÿWo a?vôrm( ) hÖVy' mtÿSR yô vo¬hÿve 6
aôSm;k˘¡ jo„y?vôr‡mÖSm;k˘¡ yÖDmÿi©r" ) aôSm;k˘¡ Í,u/Iô hvÿm( 7
p·rÿ te dU¬
û .oô rqoô åSm;\ aÿXnotu …vôêtÿ" ) yenÖ r=ÿ…s d;ôxWu "ÿ 8

˝66ã W$(Wi∑tm' sUˇ_m(


˝1-8ã a∑cRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) a…¶devR t; ) ˝1-3ã
p[qmtOcSy pdp…¤" ˝4á 6á 7ã ctuqIRWœIs¢mIn;mOc;' pdp…¤®i„,Gv; ˝5ã
pçMy; mh;pdp…¤" ˝8ã a∑My;íoi„,k™ zNd;'…s
a¶eÖ tmÖ¥;‡åê'ô n Stomw"Ö £tuû' n .Ö{' ˙ÿidôSpOxmÿ ( ) Aô?y;m;ÿ tÖ aohw"ÿ 1
a/;ô Áÿ¶Öe £toÿ.{RÖ Syô d=ÿSy s;ô/o" ) rùqIA≥tô Syÿ bOhtÖ o bÖ.qU ÿ 2
243
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

Eû….noÿR aôk‡úì .Rv;ÿ no aôv;Rõ™ Sv1ÿ,û R Jyoitÿ" ) a¶eÖ ivêe…ÿ ." sumû n;ô
anIÿk"ì 3
a;ô….∑eÿ aô¥ gIô….Rg,RûO Nto å¶eÖ d;xemÿ ) p[ teÿ idôvo n Stÿny≤Ntô xu„m;ÿ" 4
tvÖ Sv;idôœ; å¶eÖ s'Îiÿ ∑‡·rôd; …côdˆÿ îûd; …cÿdˇÖ _o" ) …≈ôye ®ÖKmo n roÿct
¨p;ôkÉ 5
`Otû ' n pUtû ' tÖnrU rÿ pùe ;" xu…cô ihrÿ<ym( ) tt( teÿ ®ÖKmo n roÿct Sv/;v" 6
’ût' …cô≤ı „m;ô sne…ÿ mô √πWo å¶ÿ îûnoiWô mt;ÿt‹ ( ) îûTq; yjÿm;n;Ît;v" 7
≤xôv; nÿ" sô:y; sNtuÿ .[;]ô ; å¶eÿ devÖ We ÿu yu„û me ) s; noô n;….ô" sdÿnÖe
s‚Smô•/U nÿ ( 8
˝67ã s¢Wi∑tm' sUˇ_m(
˝1-6ã W@écSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) a…¶devR t; ) i]∑up( zNd"
.Ö{' teÿ a¶e sh…sô•nIÿkmup;ôk a; roÿcteÖ sUySRÿ y )
®xÿd( Îûxe dÿÎxe nˇ_ôy; …cô‡d¡≤=t' Îûx a; Âôpe a•ÿm( 1
iv W;ÿÁ¶e gO,tô e mÿnIôW;' %' vepsÿ ; tuivj;tÖ Stv;ÿn" )
ivêe…ÿ .ôydR ( v;ôvnÿ" xu£ devÖ ‡w St•oÿ r;Sv sumhoô .U·rô mNmÿ 2
Tvdÿ¶Öe k;Vy;ô TvNmÿnIôW;‡STvduKû q; j;ÿyNteô r;?y;ÿin )
Tvdeiÿ tô {…vÿ,' vIôrpex ÿ ; îûTq;…/ÿye d;ôxWu Öe mTy;ÿy‹ 3
Tvd( v;ôjI v;ÿj.' rÖ o ivh;ÿy; a….i∑ô’∆;ÿyte sôTyxë„¡ m" )
Tvd( rù…ydevRÖ jUtÿ o myoô‡.uSTvd;ôxju jRÿU vûu ;\ aÿ¶Öe av;ÿ‹ 4
Tv;mÿ¶e p[qmô ' devÿ yÖ Ntoÿ devÖ ' mt;ÿ‹ amOt mÖN{…jÿ◊m( )
√πWÖ oôytu mÖ ; …vÿv;s≤Nt /Iô….‡dRmnÿU s' gOhû pÿitômmUrÿ m( 5
a;ôre aôSmdmÿitm;ôre a'hÿ a;ôre ivê;'ÿ dumiRÖ t' y…•ôp;…sÿ )
doôW; ≤xôv" sÿhs" sUno a¶eÖ y' devÖ a; …côt( scÿse Svô‚St 6
˝68ã a∑Wi∑tm' sUˇ_m(
˝1-6ã W@écSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) a…¶devR t; ) i]∑up( zNd"
ySTv;mÿ¶ îûn/ÿte yÖtßuk û ™ i]Steô a•'ÿ ’û,vÖt( s‚Smô•hÿn( )
s su ¥uªû rw >ù yÿStu p[sÖ =ôt( tvÖ £Tv;ÿ j;tved…íikôTv;n( 1
îû?m' ySteÿ jô.rÿCz≈m;ô,o mÖho aÿ¶Öe anIÿkmô ; sÿpyÖ nR ( )
244
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

s îÿ/;ôn" p[itÿ doôW;muWû ;s'ô pu„yÿn( rù…y' sÿcteÖ fl•Ö…m];ÿn( 2


aô…¶rIÿxe bOhtÖ " =ôi]yÿSy;ô‡…¶v;RjSÿ y prùmSyÿ r;ôy" )
d/;ÿitô rà'ÿ iv/ôte y…vÿœoô Vy;ÿnWûu ÏTy;ÿy‹ Svô/;v;ÿn( 3
y≤∞ô≤ı teÿ pu®WÖ]; yÿ…vôœ;凅cÿ·ˇ….í’ûm; k≤∞ôd;gÿ" )
’û/I „v1ÿSû m;\ aidÿtrÖe n;ÿg;ôn( Vyen;'…ÿ s ≤x≈qoô iv„vÿg¶e 4
mÖh…íÿd¶Ö Enÿso aô.Ik¡ Ëôv;Rd( devÖ ;n;ÿmtûu mTy;ÿn‹ ;m( )
m; teÖ s%;ÿy"Ö sdÖ…md( ·rÿW;mÖ yCz;ÿ toôk;yÖ tnÿy;yÖ x' yo" 5
yq;ÿ hÖ Tyd( vÿsvo g*ôyÿ| …ct( pÖid iWôt;mmuçÿ t; yj];" )
Eûvo „v1ÿSû mNmuçÿ t;ô Vy'h"Ö p[ t;ÿy¶R e p[trÖ ' nÖ a;yu"ÿ 6
˝69ã Ekons¢ittm' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) a…¶≤lR©oˇ_; v; devt;"
) i]∑up( zNd"
p[Tyô…¶®ÖWs;ômg[m¡ :yd( iv.;tIôn;' sumû n;ÿ ràÖ/ye mÿ ( )
y;ôtmÿ…ên; su’ û toÿ duroô,‡mut( sUyoôR JyoitÿW; devÖ Eÿit 1
Ëô?v| .;ôn'u sÿ…vôt; devÖ o aÿ≈de ( {ÖPs' d…vÿ?vd( g…vôWo n sTv;ÿ )
anuÿ v[tÖ ' v®¡,o y≤Nt …mô]o yt( sUyÿ| idôVy;ÿroôhyÿ≤Nt 2
y' sIôm’¡<vôn( tmÿse …vôpcO ÿe /[vûu =emÿ ;ô anÿvSyNtoô aqÿmR ( )
t' sUyÿ| hÖ·rtÿ" sô¢ yÖ◊I" Spx'ô ivêÿSyô jgÿto vh≤Nt 3
vihÿœ…º .…vôhR rÿNy;…sô tNtu‡ÿ mvÖVyyÖ•…sÿt' devÖ vSmÿ )
d…vÿ?vto rùXmyÖ" sUySRÿ yô cmevRÖ ;v;ÿ/Sûu tmoÿ aôPSv1ÿNû t" 4
an;ÿytoô ainÿbı" kôq;y' Nyÿõõ™ ˇ⁄ ;ônoåvÿ p¥teÖ n )
ky;ÿ y;it Svô/y;ô ko dÿdxR idôv SkôM." smOtÿ " p;itô n;k¡m( 5
˝70ã s¢ittm' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) a…¶≤lR©oˇ_; v; devt;" )
i]∑up( zNd"
p[Tyô…¶®ÖWsoÿ j;ôtvedÿ ;ô a:yÿd( devÖ o rocÿm;n;ô mhoÿ…." )
a; n;ÿsTyo®g;ôy; rqenÿ ‡Öe m' yÖDmupÿ no y;tÖmCzÿ 1
Ëô?v| kÉtô 'u sÿ…vôt; devÖ o aÿ≈‡ôe ∆‰oitôivRêSÿ mwô .uvnÿ ;y ’û<vn( )
245
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

a;p[;ô ¥;v;ÿp…O qôvI aôNt·rÿ=ô' iv sUyoÿR rù‚Xm….ôíie k¡t;n" 2


a;ôvhÿNTy®Ö,IJyoRitôW;g;ÿ‡NmôhI …cô]; rù‚Xm….ôíie k¡t;n; )
p[bÖ oô/yÿNtI su…vôt;yÿ deVÖ yu1‡ûÿ W; Èÿyte suyû ju ;ô rqenÿ 3
a; v;'ô vihÿœ; îûh te vÿhNtuû rq;ô aê;ÿs ¨ÖWsoô Vyu∑ÿ * )
îûme ih v;'ÿ m/upû ye ;ÿyÖ som;ÿ aô‚Smn( yÖDe vOWÿ ,; m;dyeq;m( 4
an;ÿytoô ainÿbı" kôq;y' Nyÿõõ™ ˇ⁄ ;ônoåvÿ p¥teÖ n )
ky;ÿ y;it Svô/y;ô ko dÿdxR idôv" SkôM." smOtÿ " p;itô n;k¡m( 5
˝71ã Eks¢ittm' sUˇ_m(
˝1-10ã dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) ˝1-6ã
p[qm;idW@éc;m…¶" ˝7-8ã s¢My∑Myo" s;hdeVy" somk" ˝9-10ã
nvmIdxMyoí;…ên* devt;" ) g;y]I zNd"
aô…¶hoRt;ÿ no a?vôre v;ôjI sn( p·rÿ ,Iyte ) devÖ o devÖ We ÿu yÖ…Dyÿ" 1
p·rÿ i]…vô∑‰¡?vôr' y;Tyô¶I rùqI·rÿv ) a; devÖ We ûu p[yoô d/ÿt( 2
p·rô v;jÿpit" kôiv‡rù…¶hÖVR y;Nyÿ£mIt( ) d/ôd( rà;ÿin d;ôxWu ÿe 3
aôy' y" sOÔyÿ e purû o dwvÿ v;ôte sÿ…mô?yteÿ ) ¥umû ;\ aÿ…m]ÖdM.ÿn" 4
aSyÿ `; vIôr Èvÿtoô å¶erIÿxItÖ mTyR" ) itôGmjÿM.Sy mIô¿¸Wÿ" 5
tmvÿNR t'ô n s;ÿn…Ö s‡mÿ®WÖ ' n idôv" ≤xxëm¡ ( ) mÖmJRûO yNteÿ idôvie dÿve 6
bo/ô¥Nm;ô h·rÿ>y;' k⁄m;ôr" s;ÿhdeVÖ y" ) aCz;ô n Ùût ¨dÿrm( 7
¨Öt Ty; yÿjtô ; hrIÿ k⁄m;ôr;t( s;ÿhdeVÖ y;t( ) p[ytÿ ; sô¥ a; dÿde 8
EûW v;'ÿ dev;v…ên; k⁄m;ôr" s;ÿhdeVÖ y" ) dIô`;Ryrÿu Stuû somÿk" 9
t' yuvû ' devÿ ;v…ên; k⁄m;ôr' s;ÿhdeVÖ ym( ) dIô`;RyWÿu ' ’,otn 10

˝72ã i√s¢ittm' sUˇ_m(


˝1-21ã Ek…v'xTyOcSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
a; sôTyo y;ÿtu mÖ`v;\ÿ AjIôWI {vÿNTvSyô hrÿyÖ ¨pÿ n" )
tSm;ô îdN/ÿ" suWmu ; sudû =ÿ‡…môh;….ÿipôTv' k¡rte gO,;ôn" 1
avÿ Sy xUrû ;?vÿnoô n;Nteô å‚Smn( noÿ aô¥ svÿne mÖNd?ywÿ )
246
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

x's;ÿTyuKû qmux û nevÿ ve/Ö ;‡…íÿikôtWu ÿe asuyû ;ÿy‹ Ö mNmÿ 2


kôivnR inô<y' …vôdq;ÿinô s;/ôn( vOW;ô yt( sek¡˘ ivivp;ôno ac;ÿt‹ ( )
idôv îûTq; jIÿjnt( sô¢ k;ô‡nˆ;ÿ …c∞£⁄vyRÖ nu ;ÿ gO,û Ntÿ" 3
Sv1ÿyû dR ( veidÿ suÎû xIÿkmÖk‡úì mRihô JyotIÿ ®®cuyû ı R ô vStoÿ" )
aôN/; tm;'…ÿ sô du…/ÿt; …vôc=eô nO>yÿík;rù nOtmÿ o aô….∑*ÿ 4
vÖv=Ö îN{oô a…mÿtmOjIô‡„yu1.ûÿ e a; pÿp*[ ô rodÿsI mihôTv; )
atÿ…ídSy mihôm; iv re‡ÿ Cyô…. yo ivê;ô .uvnÿ ; bÖ.vU ÿ 5
ivê;ÿin xô£o ny;ÿ…‹ , …vô√;‡nÖpo ·rÿrce ô s≤%ÿ….ôinRk;ÿm"w )
aXm;ÿn' …côd( ye …bÿ….ôdvu cR oÿ….‡vÖjR ' gomÿNtmu≤û xjoô iv vÿv"u[ 6
aôpo vO]û ' vÿ…v[vô ;'sô' pr;ÿhnÖ ( p[;vÿt( teÖ vj[¡' pO…qôvI scetÿ ;" )
p[;,;|…ÿ s smuiû {y;ÿ<ywnoô" pitô.vR HÖ zvÿs; xUr /O„,o 7
aôpo ydi{'ÿ pu®ÙtÖ ddÿ‡R r;ôiv.uvRÿ t( sôrm;ÿ pUVû y| teÿ )
s noÿ netÖ ; v;jôm; dÿiWôR .U·r'ÿ goô]; ®Öj•i©ÿro….gO,R ;ôn" 8
aCz;ÿ kô…v' nOmÿ ,o g; aô….∑*ô SvÿW;Rt; m`vÖ•;/ÿm;nm( )
Ëôit….ôSt…mÿW,o ¥uªû Ùÿt*ô in m;ôy;v;ônb[˜¡ ;ô dSyurÿ tR 9
a; dÿSyuflû ; mnÿs; y;ôÁSt'ô .uvtÿ ( teÖ k⁄Tsÿ" sô:ye ink;ÿm" )
Sve yon*ô in Wÿdt'Ö s¡p;ô iv v;'ÿ …cikTsÎtÖ…cıô n;rIÿ 10
y;…sô k⁄Tsenÿ sôrqÿmvÖSyu‡Stoôdo v;tÿSyô hyoôrR Ix;ÿn" )
Aôj;[ v;j'ô n g?y'ô yuyWÿU n( kôivyRdhÖn( p;y;ÿy‹ Ö .UW;ÿt( 11
k⁄Ts;ÿyÖ xu„,ÿmx Ö Wu Ö' in bÿhIR" p[ipôTve aˆû" k⁄yvÿ ' sôhß;ÿ )
sô¥o dSyUnû ( p[ mO,ÿ k⁄Tû SyenÖ p[ sUríÿ £ ô ˘ vOhÿ t;dÖ.IkÉ¡ 12
Tv' î÷pp[û'u mOgyÿ ' xUxvèë ;'s‡ÿ mO…û jêÿne vwd…qôn;yÿ rN/I" )
pÖç;ôxt( ’û„,; in vÿp" sôhß; åTk˘ô n puroÿ j·rôm; iv dÿd"R 13
sUrÿ ¨p;ôkÉ tÖNv'1ûÿ d/;ÿnoô iv yt( teÖ ceTyômtO Sÿ yô vpÿ"R )
mOgû o n hÖStI t…vÿWImuW;ô," …s'hô o n .Iôm a;yu/ÿ ;inô …b.[t¡ ( 14
îN{'ô k;m;ÿ vsUyû Ntoÿ aGmôn( TSvÿmIR¬heÖ n svÿne ck;ôn;" )
≈ôvSÖ yvÿ" xxm;ôn;sÿ ¨ÖKqw‡rokoô n rù<v; suÎû xIÿv puiû ∑" 15
t…md( vÖ îN{'ÿ suhû v'ÿ ¸vemÖ ySt; côk;rù ny;ÿ‹ pu û …,ÿ )
yo m;vÿte j·rô]e g?y'ÿ …c‡Nmô=U v;j'ô .rÿit Sp;ôhrR ;ÿ/;" 16
itôGm; ydÖNtrùxinô" pt;ÿitô k‚Smÿ≤çCzÀr muÛk û É jn;ÿn;m( )
247
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

`oôr; ydÿyRÖ smOiÿ tô.vR ;ô‡Ty/ÿ Sm; nStôNvoÿ bo…/ goôp;" 17


.uvoÿå…vôt; v;ômdevÿ Sy /Iôn;' .uv"Ö s%;ÿvk ûO o v;jÿs;t* )
Tv;mnuû p[miÿ tôm; jÿgNmo‡®Öxs' oÿ j·rô]e …vôê/ÿ Sy;" 18
Eû….nO…R .ÿ·rN{ Tv;ôy…u .ÿÇ; mÖ`vÿ≤∫mR`vÖn( ivêÿ a;ôj* )
¥;voô n ¥uªû rw …ù . sNtoÿ aôy"R =ôpo mÿdme xôrdÿí pUvû IR" 19
Eûvie dN{;ÿy vOW.Ö ;yÖ vO„,eô b[˜;ÿkmÖR .Ogvÿ oô n rqÿm( )
nU …côd( yq;ÿ n" sô:y; …vôyoWÖdsÿ• ¨Ögo[ åÿ …vôt; tÿnpûU ;" 20
nU ∑ëtè îÿN{ô nU gO,ÿ ;ôn îW'ÿ j·rô]e nÖ¥oô3ûÿ n pIÿp"e )
ak;ÿ·r te h·rvoô b[˜ô nVy'ÿ …/ôy; Sy;ÿm rùQyÿ" sd;ôs;" 21
˝73ã i]s¢ittm' sUˇ_m(
˝1-21ã Ek…v'xTyOcSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) îN{o devt; )
˝1-14á 16-21ã p[qm;idctudxR c;| Wo@Xy;idW<,;ç i]∑up( ˝15ã
pçdXy;íwkpd; ivr;$( zNdsI
Tv' mÖh;\ îÿN{ô tu>y'ÿ hÖ =; anuÿ =ô]' m'hÖ n;ÿ mNytÖ ¥*" )
Tv' vO]û ' xvÿs; j`ÖNv;n( TsOjû " …sN/Urû\ ihÿn; jg[s;ôn;n( 1
tvÿ ‚TvôWo jinÿmn( rejtÖ ¥* rejdô ( .U…mÿ….ôyR s;ô SvSyÿ mÖNyo" )
Aô`;ôyNtÿ su>û v1ÿ"û pvÿtR ;sô a;dÖnR ( /Nv;ÿin sôryÿNtô a;pÿ" 2
….ônd( …gô·r' xvÿs;ô vj[…¡ mô„,•;ÿiv„’<v;ôn" sÿhs;ôn aojÿ" )
v/Iÿd( vO]û ' vj[,¡e mNds;ôn" srù‡•;poô jvÿs; hÖtvO„ÿ ,I" 3
suvû IrÿSte jinôt; mÿNytÖ ¥*‡·rN{ÿSy kôt;R SvpÿStmo .Ut( )
y È'ÿ jôj;nÿ Svôyÿ| suvû j[‡ô mnÿpCyutÖ' sdÿsoô n .Umÿ 4
y Ekô î∞‰;ôvyÿitô p[ .Um;ô r;j;ÿ ’∑Iôn;' pu®ÿ Ùût îN{ÿ" )
sôTymenÿ mÖ nuû ivêeÿ md≤Nt r;ôit' devÖ Syÿ gO,tô o mÖ`onÿ" 5
sô]; som;ÿ a.v•Syô ivêeÿ sô]; md;ÿso bOhtÖ o midÿœ;" )
sô];.ÿvoô vsupÿ itôvsR nÿU ;'ô d]eÖ ivê;ÿ a…/q; îN{ ’û∑I" 6
Tvm/ÿ p[qmô ' j;yÿm;ôno åmeÖ ivê;ÿ a…/q; îN{ ’û∑I" )
Tv' p[itÿ p[vÖ tÿ a;ôxy;ÿnmÖ ih'ô vj[,¡e m`vÖn( iv vOíÿ " 7
sô];ôh,'ô d;/Oiÿ W'ô tum…Ö[ mN{' mÖh;mÿp;ôr' vOWÿ .Ö ' suvû j[m¡ ( )
hNt;ô yo vO]û ' sinÿtoôt v;j'ô d;t;ÿ mÖ`;inÿ mÖ`v;ÿ surû ;/;ÿ" 8
248
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

aôy' vOtíÿ ;tyte smIôcI‡yR a;ô…jWuÿ mÖ`v;ÿ Íû<v Ek¡" )


aôy' v;j'ÿ .ritô y' sônoTyô‡Sy ip[yô ;sÿ" sô:ye Sy;ÿm 9
aôy' Íÿ<veô a/ô jyÿ•tûu fl‡•Öymutû p[ ’¡,tu e yu/û ; g;" )
yÖd; sôTy' ’¡,tûu e mÖNyu…mN{oô ivê'ÿ Îû¬h' .ÿytÖ EjÿdSm;t( 10
s…mN{oô g; aÿjyÖt( s' ihrÿ<y;ô smÿ…êôy; mÖ`v;ô yo hÿ pUvû IR" )
Eû….nO…R .ôntRO mÿ o aSy x;ôkì r;ôyo …vÿ.ˇÖ _; s'.ÿ rÖ íô vSvÿ" 11
ikyÿt( æSvôidN{oô a?yeiÿ t m;ôt"u ikyÿt( ipôtju iRÿ nôtyu oR jôj;nÿ )
yo aÿSyô xu„m'ÿ muÛk û ·ì ryÿitôR v;toô n jUtû " Stônyÿ≤∫rù."w[ 12
≤=ôyNt'ÿ Tvôm≤=ÿyNt' ’,oôtI‡yÿitR re,ù 'u mÖ`v;ÿ sômohÿm( )
…vô.ÔÖ nô ru x
ù inÿm;\ îvÖ ¥*‡®Öt Stoôt;r'ÿ mÖ`v;ô vs*ÿ /;t( 13
aôy' cô£…mÿW,ôt( sUySRÿ yô Nyetx ÿ ' rIrmt( ssOm;ô,m( )
a; ’û„, È'ÿ ju¸r;ô,o …jÿ`itR Tvôco bu›û e rjÿso aôSy yon*ÿ 14
a…sÿKNy;'ô yjÿm;noô n hot;ÿ 15
gÖVyNtô îN{'ÿ sô:y;yÖ ivp[;ÿ aê;ôyNtoô vOW,ÿ ' v;ôjyÿNt" )
jônIôyNtoÿ jinôd;m≤=ÿtoitô‡m; Cy;ÿvy;moåvÖte n koxÿm( 16
];ôt; noÿ bo…/ô dÎÿx;n a;ôip‡rÿ….:y;ôt; mÿ…@Rtô ; soôMy;n;ÿm( )
s%;ÿ ipôt; ipôttO mÿ " iptø,è ;' ktemRÿ u loôkmux ÿ tô e vÿyoô/;" 17
sô%IôytÖ ;mÿ…vôt; boÿ…/ô s%;ÿ gO,;ôn îÿN{ StuvtÖ e vyoÿ /;" )
vÖy' Á; teÿ c’ûm; sôb;/ÿ a;ô…." xmIÿ….mÖhR yÿNt îN{ 18
Stutû îN{oÿ mÖ`v;ô yıÿ vO]û ; .UrIô<yekoÿ ap[tÖ Iinÿ h≤Nt )
aôSy ip[yô o jÿ·rôt; ySyô xmÖ‡R •ik¡dvRÖe ; v;ôryÿNteô n mt;ÿ"‹ 19
Eûv; nÖ îN{oÿ mÖ`v;ÿ ivrùpx ( I krÿt( sôTy; cÿW,R Iô/dO nÿ vÖ ;R )
Tv' r;j;ÿ jônWu ;' /eÁSû me a…/ô ≈voô m;ihÿnÖ' y∆ÿ·rô]e 20
nU ∑ëtè îÿN{ô nU gO,ÿ ;ôn îW' j·rô]e nÖ¥oô3ûÿ n pIÿp"e )
ak;ÿ·r te h·rvoô b[˜ô nVy'ÿ …/ôy; Sy;ÿm rùQyÿ" sd;ôs;" 21
˝74ã ctu"s¢ittm' sUˇ_m(
˝1-13ã ]yodxcRSy;Sy sUˇ_Sy ˝1ã p[qmcR îN{" ˝2-3á 4á 8-13ã
i√tIy;tOtIyyoíRtQu y;‹" pUv;R/SR y;∑My;idW<,;ç g*tmo v;mdev AWI ˝4á 5-
7ã ctuQy;R ¨ˇr;/RSy pçMy;idtOcSy c;iditA≥iWk; ) ˝1á 4á 5-7ã
249
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

p[qmcRítuQy;R ¨ˇr;/RSy pçMy;idtOcSy c v;mdev" ˝2-3á 4á 8-13ã


i√tIy;tOtIyyoítuQy;‹" pUv;R/SR y;∑My;idW<,;çeN{o devte ) i]∑up( zNd"
aôy' pNq;ô anuiÿ vˇ" pur;ô,o ytoÿ devÖ ; ¨Ödj;ÿyNtô ivêeÿ )
atÿ…íôd; jÿinWI∑Ö p[vı ÿO oô m; m;ôtrÿmmuyû ; pˇÿve k" 1
n;hmtoô inrÿy; dugû hR tÖw t( itÿríù t;ÿ p;ôê;R…•gÿmR ;…, )
bÖÙinÿ meÖ a’¡t;ô kTv;ÿi‹ nô yu?ywÿ TvenÖ s' Tvenÿ pOCz¯ 2
pÖr;ôytÖ I' m;ôtrùmNvÿc∑Ö n n;nuÿ g;ôNynuû nU gÿm;in )
Tv∑ëgÿ hRûO e aÿipbÖt( somÖ…mN{ÿ" xt/ôNy'ÿ côMvoÿ" sutû Syÿ 3
ik˘ s A/ÿk™ ’,vÖd( y' sôhß'ÿ m;ôso jô.;rÿ xôrdÿí pUvû IR" )
nÖhI NvÿSy p[itôm;nÖmSTyô‡Ntj;ôt‹ We tûU ye jinÿTv;" 4
aôv¥Ö …mÿvÖ mNyÿm;n;ô guh;ÿk‡ô ·rN{'ÿ m;ôt; vIôy,Rÿe ;ô NyO∑ÿ m( )
aqodÿSq;t( SvôymTk˘ô vs;ÿnÖ a; rodÿsI apO,;ô∆;yÿm;n" 5
Eût; aÿWNR Tyll;ô.vÿNtI‡A≥tô ;vÿrI·rv s'£ ô oxÿm;n;" )
Eût; iv pOCÿ zô ik…môd' .ÿn≤Ntô km;poô ai{'ÿ p·rô…/' ®¡j≤Nt 6
ikmuÿ ‚„vdSmw inôivdoÿ .nÖNte‡N{ÿSy;vÖ¥' idÿ…/WNtô a;pÿ" )
mmwtÖ ;n( pu]û o mÿhtÖ ; vÖ/ne ÿ vO]û ' jÿ`NÖ v;\ aÿsjO dô ( iv …sN/Unÿ ( 7
mmÿ∞nô Tv;ÿ yuviÖ t" pÖr;sô mmÿ∞nô Tv;ÿ k⁄Wû v;ÿ jôg;rÿ )
mmÿ≤∞ôd;pÖ" ≤xxÿve mmO@‰u‡û mRm≤ÿ ∞ôidN{ô" shÖsodÿitœt( 8
mmÿ∞nô teÿ m`vÖn( Vy'sÿ o iniv…vô?v;\ apÖ hnUÿ jô`;nÿ )
a/;ô in…vÿıô ¨ˇÿro b.Uvû ;‡æHzroÿ d;ôsSyô s' î÷p,ÿ Gvô/ne ÿ 9
gOiû ∑" sÿsvU Ö Sq…vÿr' tv;ôg;‡mÿn;/O„û y' vOWÿ .Ö ' tum…Ö[ mN{ÿm( )
arIÿ¬h' vÖTs' côrq;ÿy m;ôt; Svôy' g;ôt'u tÖNvÿ îûCzm;ÿnm( 10
¨Öt m;ôt; mÿihôWmNvÿvne ‡dÖmI Tv;ÿ jhit pu] devÖ ;" )
aq;ÿbv[ Id( vO]û …mN{oÿ hinô„yn( Ts%eÿ iv„,o ivtÖr' iv £¡mSv 11
kSteÿ m;ôtr'ÿ …vô/v;ÿmc£‡Czôy'u kSTv;mÿ…j`;'s∞ô rÿNtm( )
kSteÿ devÖ o a…/ÿ m;@«ôk R a;ÿsIôd( yt( p[;≤=ÿ,;" ipôtr'ÿ p;dÖgÁO ÿ 12
avÿTy;ô‹ xunÿ a;ôN];…,ÿ pecôe n devÖ We ÿu ivivde m…@Rtô ;rÿm( )
apÿXy' j;ôy;mmÿhIym;n;ô‡m/;ÿ me Xyenô o m?v; jÿ.;r 13

250
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

Wœoå?y;y"
v0 1‡30
˝75ã pçs¢ittm' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
Eûv; Tv;…mÿN{ v…j[•ô ]Ö ivêeÿ devÖ ;sÿ" suhû v;ÿsô Ëm;ÿ" )
mÖh;mu.û e rodÿsI vOı û mO„û v' inrek…ô md( vO,ÿ te vO]hÖ Tyeÿ 1
av;ÿsjO Ntô …jv[y¡ oô n devÖ ; .uv"ÿ sôm;[ ≤¬ÿN{ sôTyyoÿin" )
ahÖ•ih'ÿ p·rôxy;ÿnmÖ ,ô"R p[ vÿtnRÖ Irÿrdoô ivê/enÿ ;" 2
atOpÿ ,( vu Nt'ô ivyÿtmbu‡û ?ymbu?ÿ ym;n' suWpu ;ô,…mÿN{ )
sô¢ p[itÿ p[vÖ tÿ a;ôxy;ÿn‡Ö mih'ô vj[,¡e ô iv ·rÿ,; apÖvnR ( 3
a=oÿdyÖCzvÿs;ô =;mÿ bu›û ' v;,R v;tÖSt…vÿWI….ô·rN{ÿ" )
Îû¬h;Ny*ÿ>n;dux û m;ÿnÖ aojo åv;ÿ….nt( kôk.⁄ "Ö pvÿtR ;n;m( 4
aô…. p[ dÿ&jè nR yÿ oô n g.|Ö rq;ÿ îvÖ p[ yÿy"u s;ôkm{ÿy" )
atÿpyR o …vôstO ÿ ¨ÖBj ËômIRn( Tv' vOtû ;\ aÿ·r,; îN{ô …sN/Unÿ ( 5
Tv' mÖhImÖvin'ÿ …vôê/enÿ ;' tuvû IRtyÿ e vÖYy;ÿyÖ =rÿNtIm( )
arÿmyoô nmÖsjw dô ,ÿ"R sutrù,;\ aÿ’,o·rN{ô …sN/Unÿ ( 6
p[;g[vu oÿ n.ÖNvoô3ûÿ n vKv;ÿ ?vôß; aÿipNvd( yuvtÖ IA≥t¡ DÖ ;" )
/Nv;ôNyj[;ÿ\ apO,k™ tOW;ô,;\ a/oô…gN{ÿ" Stôyoô3R ûÿ d'spÿu àI" 7
pUvû IR®WÖ sÿ" xôrdÿí gUtû ;R vO]û ' jÿ`NÖ v;\ aÿsjO dô ( iv …sN/Unÿ ( )
p·rÿiœt; atO,d( bä/;ôn;" sIôr; îN{ô" ß…vÿtve pO…qôVy; 8
vÖmI[ ….ÿ" pu]û mÖgvu[ oÿ ad;ôn' inôvx e nÿ ;ı·rvÖ a; jÿ.qR )
Vy1ÿNû /o aÿ:yôdihÿm;dd;ôno in.UdRÿ % u æô Czt( smÿrNtô pvÿR 9
p[ teÖ pUv;ÿ…‹ ,ô krÿ,;in ivp[;‡åå…vô√;\ a;ÿh …vôdWu Öe kr;'…ÿ s )
yq;ÿyq;ô vO„<y;ÿinô SvgUtû ;R åp;'…ÿ s r;jôn( ny;R…vÿvWe I" 10
nU ∑ëtè îÿN{ô nU gO,ÿ ;ôn îW'ÿ j·rô]e nÖ¥oô3ûÿ n pIÿp"e )
ak;ÿ·r te h·rvoô b[˜ô nVy'ÿ …/ôy; Sy;ÿm rùQyÿ" sd;ôs;" 11
˝76ã W$(s¢ittm' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) îN{o devt; )
251
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

i]∑up( zNd"
a; nÖ îN{oÿ dUrû ;d; nÿ a;ôs;‡dÿ….i∑ô’dvÿse y;sdugû "[ )
ao…jÿœ…º .nOpRû itôvjR b¡[ ;Û" s'gô e sômTsuÿ tuvû …R ,ÿ" pOtNÖ yUn( 1
a; nÖ îN{oô h·rÿ….y;ôT‹ vCz;ÿ‡åv;RcIônoåvÿsôe r;/ÿse c )
itœ;ÿit vÖjI[ mÖ`v;ÿ ivrùpx ( I‡m' yÖDmnuÿ noô v;jÿs;t* 2
îûm' yÖD' TvmÖSm;k¡…mN{ purû o d/ÿt( sin„y…sô £tuÿ' n" )
êôflIvÿ v…j[n( TsônyeÖ /n;ÿn;'ô Tvy;ÿ vÖymÖyR a;ô…j' jÿyme 3
¨Öx•uû Wu ,ÿ" sumû n;ÿ ¨p;ôkÉ somÿSyô nu suWtÿu Sy Sv/;v" )
p; îÿN{ô p[itÿ.tO Syô m?vô" smN/ÿs; mmd" pOœû ‰en¡ 4
iv yo rÿrpù x ( AiWÿ….ônvR …ÿe .‡vO=Rû o n pÖKv" sO<yoô n jet;ÿ )
myoôR n yoW;ÿm…Ö . mNyÿm;ôno åCz;ÿ ivvÆKm pu®Ùût…mN{ÿm( 5
…gô·rnR y" Svtÿv;\ Aô„v îN{ÿ" sôn;devÖ shÿse j;ôt ¨Ög"[ )
a;dÿt;ô‹ vj[ô' Sq…vÿrù' n .Iôm ¨Ödn( ve Ö kox'ô vsunÿ ;ô NyO∑ÿ m( 6
n ySyÿ vÖt;R jônWu ;ô Nv‚Stô n r;/ÿs a;mrIôt; mÖ`Syÿ )
¨Ö√;ôvWûO ;ô,StÿivWIv ¨g[;‡ô Sm>y'ÿ d≤ı pu®Ùt r;ôy" 7
È=eÿ r;ôy" =yÿSy cWR,Iôn;‡mutû v[jÖ mÿpvÖt;R…sô gon;ÿm( )
≤xô=;ônrÖ " sÿ…môqWe ÿu p[hÖ ;v;ôn( vSvoÿ r;ô≤xmÿ….netÖ ;…sô .U·rÿm( 8
ky;ô tCzé<ÿ veô xCy;ô x…cÿœoô yy;ÿ ’û,oitô muÛû k; …cÿ΄û v" )
pu®û d;ôxWu Öe ivcÿ…yœoô a'ho åq;ÿ d/;itô {…vÿ,' j·rô]e 9
m; noÿ m/IôrR ; .ÿr; dÖ≤ı t•Ö" p[ d;ôxWu Öe d;tÿvÖe .U·rô yt( teÿ )
nVyeÿ de„Ö ,e xôSte aô‚Smn( tÿ ¨ÖKqe p[ b[v¡ ;m vÖy…mÿN{ Stuvû Ntÿ" 10
nU ∑ëtè îÿN{ô nU gO,ÿ ;ôn îW'ÿ j·rô]e nÖ¥oô3ûÿ n pIÿp"e )
ak;ÿ·r te h·rvoô b[˜ô nVy'ÿ …/ôy; Sy;ÿm rùQyÿ" sd;ôs;" 11

˝77ã s¢s¢ittm' sUˇ_m(


˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
a; y;ô‚TvN{oåvÿsô ¨pÿ n îûh Stutû " sÿ/mô ;dÿStuû xUr"ÿ )
v;ôv/ûO ;ônSt…vÿWIôySR yÿ pUvû IR‡¥*RnR =ô]mÖ…..Uiÿ tô pu„y;ÿt( 1
252
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

tSyeidôh Stÿvqô vO„<y;ÿin tuiv¥uªû Syÿ tu…vôr;/ÿsoô nøn( )


ySyô £tuiÿ vRdQÖ yoô3ûÿ n sôm;[ $( s;ô◊;n( t®¡]o aô>y‚Stÿ ’û∑I" 2
a; y;ô‚TvN{oÿ idôv a; pO…ÿ qôVy; mÖ=U sÿm{ûu ;dutû v;ô purIÿW;t( )
Svÿ,rR ;ôdvÿse no mÖ®Tv;ÿn( pr;ôvtoÿ v;ô sdÿn;ÎûtSyÿ 3
SqUrû Syÿ r;ôyo bOhÿ tÖ o y Èxeô tmuÿ ∑v;m …vôdqe‚ô „vN{ÿm( )
yo v;ôynu ;ô jyÿitô gomÿtIWuû p[ /O„ÿ ,uyû ; nyÿitô vSyoô aCzÿ 4
¨pÖ yo nmoô nmÿ…s St.;ôy‡…•yÿitôR v;c'ÿ jônyÖn( yjÿ?yw )
AôÔsô ;ôn" pu®ÿ vÖ ;rÿ ¨ÖKqw‡reN{'ÿ ’<vItÖ sdÿnWe ûu hot;ÿ 5
…/ôW; yidÿ …/WÖ<yNtÿ" srù<y;n( TsdÿNtoô ai{ÿm*≤xôjSyô goheÿ )
a; durû oW;ÿ" p;ôSTySyô hot;ô yo noÿ mÖh;n( Ts'vô rÿ,We ûu viˆÿ" 6
sô]; ydI'ÿ .;vÖrR Syô vO„,ô" …sWÿ·ˇ_ô xu„mÿ" StuvtÖ e .r;ÿy )
guh;ô ydIÿm*≤xôjSyô goheÖ p[ yd( …/ôye p[;yÿsôe md;ÿy 7
iv yd( vr;'…ÿ sô pvÿtR Sy vO<û ve pyoÿ….…jôNR ve aôp;' jv;'…ÿ s )
…vôdd( g*ôrSyÿ gvÖySyô goheÖ ydIô v;j;ÿy su?û yoô3ûÿ vhÿ≤Nt 8
.Ö{; teÖ hSt;ô su’t¡ oôt p;ô,I p[y¡ NÖ t;r;ÿ StuvtÖ e r;/ÿ îN{ )
k; teÖ inWÿ·ˇô" ikmuû no mÿm‚Tsô ik˘ nodudÿ u hWRsôe d;tÖv; ¨ÿ 9
Eûv; vSvô îN{ÿ" sôTy" sôm;[ ‡óNt;ÿ vO]û ' v·rÿv" pUrû veÿ k" )
pu®∑¡ të Ö £Tv;ÿ n" x‚G/ r;ôyo .ÿ=Iôy teåvÿsoô dwVyÿSy 10
nU ∑ëtè îÿN{ô nU gO,ÿ ;ôn îW'ÿ j·rô]e nÖ¥oô3ûÿ n pIÿp"e )
ak;ÿ·r te h·rvoô b[˜ô nVy'ÿ …/ôy; Sy;ÿm rùQyÿ" sd;ôs;" 11
˝78ã a∑s¢ittm' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
y•Ö îN{oÿ jujWûu e y∞ô vi∑ô t•oÿ mÖh;n( k¡rit xë„è My; …cÿt( )
b[˜ô Stom'ÿ mÖ`v;ô somÿmKûu q; yo aXm;ÿnÖ' xvÿs;ô …b.[dÖ ie tÿ 1
vOW;ô vOW‚ÿ N/'ô cturÿ …≈ômSyÿ‡•ugû o[ b;ô¸>y;'ô nOtmÿ "Ö xcIÿv;n( )
…≈ôye p®¡„,ImuWû m;ÿ,ô Ë,;|ô ySy;ô" pv;ÿ…‹ , sô:y;yÿ …vôVye 2
yo devÖ o devÖ tÿmoô j;yÿm;no mÖho v;je…ÿ .mÖhR ≤∫ÿíô xu„mw"ÿ )
d/;ÿnoô vj[¡' b;ô◊o®ÖxNt'ô ¥;mmenÿ rejyÖt( p[ .Umÿ 3
253
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

ivê;ô ro/;'…ÿ s p[vÖ tÿí pUvû IR‡¥*RA„ô≥ v;∆inÿmn( rejtÖ =;" )


a; m;ôtr;ô .rÿit xë„è My; go‡nOvRû t( p·rÿJmn( nonuvNtô v;t;ÿ" 4
t; tU tÿ îN{ mhÖto mÖh;inô ivêe‚ô „vt( svÿnWe u p[vÖ ;Cy;ÿ )
yCzÀrÿ /O„,o /OWtÖ ; dÿ/„ûO v;‡nih'ô vj[,¡e ô xvÖs;…vÿvWe I" 5
t; tU teÿ sôTy; tuiÿ vnOM,ô ivê;ô p[ /enô vÿ" …sßteÖ vO„,ô Ë›ÿ" )
a/;ÿ hÖ Tvd( vOWÿ m,o ….y;ôn;" p[ …sN/ÿvoô jvÿs; c£mNt 6
a];hÿ te h·rvÖSt; ¨ÿ devÖ I‡rvoÿ….·rN{ StvNtô Svs;ÿr" )
yt( sIômnuû p[ mucû o bÿä/;ôn; dIô`;Rmnuû p[…sÿit' SyNdôy?ywÿ 7
ipôpIô¬π a'xô mu ¥R oô n …sN/u‡û r; Tv;ô xmIÿ xxm;ônSyÿ xô·ˇ_" )
aôSmô{‰¡k™ xuxcu ;ônSyÿ yMy; a;ôxnu R rù‚Xm' tuVû yojÿsô' go" 8
aôSme viWÿœR ; ’,uihô Jyeœ;ÿ nOMû ,;inÿ sô]; sÿ¸reù sh;'…ÿ s )
aôSm>y'ÿ vO]û ; suhû n;ÿin r‚N/ jôih v/ÿvnRÖ Wu oô mTyÿSR y 9
aôSm;kô…mt( su Íÿ,iu hô Tv…mÿN{;ô‡åSm>y'ÿ …cô];\ ¨pÿ m;ihô v;j;ÿn( )
aôSm>y'ô ivê;ÿ îW,ô" pur/ÿ' I‡rùSm;k˘ô su mÿ`vn( bo…/ goôd;" 10
nU ∑ëtè îÿN{ô nU gO,ÿ ;ôn îW'ÿ j·rô]e nÖ¥oô3ûÿ n pIÿp"e )
ak;ÿ·r te h·rvoô b[˜ô nVy'ÿ …/ôy; Sy;ÿm rùQyÿ" sd;ôs;" 11
˝79ã Ekon;xIittm' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) ˝1-7á 11ã
p[qm;ids¢c;Rmk
e ;dXy;íeN{" ˝8-10ã a∑My;idtOcSyeN{ At' v; devt; )
i]∑up( zNd"
kôq; mÖh;mÿv/O tô ( kSyô hotu‡ÿ yÖDR ' juWÿ ;ô,o aô…. somÖm/U "ÿ )
ipbÿ•x u ;ôno juWû m;ÿ,oô aN/oÿ vvÖ= Aô„v" xëc¡ tô e /n;ÿy 1
ko aÿSy vIôr" sÿ/mô ;dÿm;pÖ sm;ÿnx ' sumiÖ t….ô" ko aÿSy )
kdÿSy …cô]' …cÿikteÖ kdUtû I vO/û e .uvÿ Czxm;ônSyô yJyoÿ" 2
kôq; Íÿ,oit Ùûym;ÿn…Ö mN{ÿ" kôq; Íû<v•vÿs;mSy ved )
k; aÿSy pUvû IR®pÿm;tyo h kôqnw mÿ ;Ûû" ppu·ÿ r' j·rô]e 3
kôq; sôb;/ÿ" xxm;ôno aÿSyô nxÿd…Ö . {…vÿ,ô' dI?y;ÿn" )
devÖ o .uvÿ •Ö vedÿ ; m Aôt;n;'ô nmoÿ jgO>û v;\ aô…. y∆ujoÿWt( 4
kôq; kdÖSy; ¨ÖWsoô Vyu∑ÿ * devÖ o mtÿSR y sô:y' jujÿ oW )
254
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

kôq; kdÿSy sô:y' s≤%ÿ>yoô ye aÿ‚Smôn( k;m'ÿ suyû ju ÿ' ttÖße 5


ikm;dmÿ]' sô:y' s≤%ÿ>y" kôd; nu teÿ .[;]ô ' p[ b[v¡ ;m )
…≈ôye suÎû xoô vpurÿ Syô sg;ô"‹ Sv1ÿ,û R …cô]tÿm…mWÖ a; go" 6
&h'Ö …j`;'sÿ n( ?vôrsÿminôN{;' teitÿˇ_É itôGm; tujû seô anIÿk; )
Aô,; …côd( y]ÿ A,ôy; nÿ ¨Ögo[ dUrû e aD;ÿt; ¨ÖWsoÿ bb;ô/e 7
AôtSyô ih xë®è /ô" s≤Ntÿ pUvû IR‡A≥tô Syÿ /IôitvO…Rÿ jôn;inÿ h≤Nt )
AôtSyô Xlokoÿ b…/ôr; tÿtdÖR k,;ÿ‹ bu/;ôn" xëcè m;ÿn a;ôyo" 8
AôtSyÿ Îû¬h; /ô®,;ÿin s≤Nt pu û …,ÿ côN{; vpuWÿ Öe vpUiÿ' W )
Aôtne ÿ dIô`…R mÿW,Ntô pO=ÿ Aôtne Ö g;vÿ Aôtm; …vÿvx e "ë 9
Aôt' yemÿ ;ôn Aôt…md( vÿnoTyO‡û tSyô xu„mÿSturyù ; ¨ÿ gÖVyu" )
Aôt;yÿ pOQû vI bÿÛl û e gÿ.Iôre Aôt;yÿ /enô U pÿrmù e duhÿ ;te 10
nU ∑ëtè îÿN{ô nU gO,ÿ ;ôn îW'ÿ j·rô]e nÖ¥oô3ûÿ n pIÿp"e )
ak;ÿ·r te h·rvoô b[˜ô nVy'ÿ …/ôy; Sy;ÿm rùQyÿ" sd;ôs;" 11
˝80ã axIittm' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) îN{o devt; ) ˝1-
9á 11ã p[qm;idnvc;Rmk
e ;dXy;í i]∑up( ˝10ã dxMy;í;nu∑pu ( zNdsI
k; su∑ÿ ièë t" xvÿs" sUnû …u mN{ÿ‡mv;RcIôn' r;/ÿsô a; vÿvtRt( )
dÖidihR vIôro gO,ÿ tô e vsUiÿ nô s gopÿitinô‚R „W/;' no jn;s" 1
s vO]ÿ hÖ Tyeô hVyô" s È@‰ô" s su∑tÿë Ö îN{ÿ" sôTyr;ÿ/;" )
s y;mÖ•; mÖ`v;ô mTy;ÿy‹ b[˜<yôte su„vÿyÖe v·rÿvo /;t( 2
t…m•roô iv ◊ÿyNte smIôkÉ ·rÿ·rôKv;'sSÿ tôNvÿ" ’<vtÖ ];m( )
…môqo yt( Ty;ôgmu.û y;ÿsoô aGmôn( nrÿStoôkSyô tnÿySy s;ôt* 3
£ôtyûU ≤Ntÿ ≤=ôtyoô yogÿ ¨g[;‡ååxuW;ô,;soÿ …môqo a,ÿsR ;t* )
s' yd( ivxoåvÿv]O Nt yu?û m; a;id•emÿ îN{yNte aô.IkÉ¡ 4
a;idıô nemÿ î≤N{ôy' yÿjNtô a;idt( pÖ·ˇ_" purÿ oô¬;x'ÿ ·r·rCy;t( )
a;idt( somoô iv pÿpCO y;ôdsu„ÿ vIô‡n;id∆ujÿ oW vOW.Ö ' yjÿ?yw 5
’û,oTyÿSmwô v·rÿvoô y îûTqe‡N{;ÿyÖ somÿmx u tô e sunû oitÿ )
sô/I[ cô Inenÿ Ö mnÖs;…vÿvne nÖ ( t…mt( s%;ÿy' ’,ute sômTsuÿ 6
y îN{;ÿy sunû vÖt( somÿm¥Ö pc;ÿt( pÖˇ_I®Öt .O∆û ;itÿ /;ôn;" )
255
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

p[itÿ mn;ôyo®Öcq;ÿinô hyÖnR ( t‚Smÿn( d/ôd( vOW,ÿ ô' xu„mô…mN{ÿ" 7


yÖd; sÿmyÖ | VyceÎô `;ÿv; dIô`| yd;ô…jmÖ>y:yÿdyÖ "R )
a…cÿ£dÖd( vOW,ÿ ô' pà‰Cz;ÿ duroô, a; in≤xÿt' somÖs≤u ∫ÿ" 8
.Uysÿ ; vÖòmÿcrùt( knIôyo å…vÿ£°to ak;inW'Ö punyÖ nR ( )
s .Uysÿ ;ô knIÿyoô n;·rÿrce Id( dIôn; d=;ô iv duhÿ ≤Ntô p[ v;ô,m( 9
k îûm' dÖx….ômmR ‡e N{'ÿ £°,;it /enô …u .ÿ" )
yÖd; vO]û ;…,ô jÏÿn‡Ö dqwnÿ ' meÖ pundÿ dR t( 10
nU ∑ëtè îÿN{ô nU gO,ÿ ;ôn îW'ÿ j·rô]e nÖ¥oô3ûÿ n pIÿp"e )
ak;ÿ·r te h·rvoô b[˜ô nVy'ÿ …/ôy; Sy;ÿm rùQyÿ" sd;ôs;" 11
˝81 ã Ek;xIittm' sUˇ_m(
˝1-8ã a∑cRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
ko aô¥ nyoÿR devÖ k;ÿm ¨Öx…•N{ÿSy sô:y' jujÿ oW )
ko v;ÿ mÖhåe vÿsôe p;y;ÿy‹ Ö s…mÿıe aô¶* sutû soÿm ÈØπ 1
ko n;ÿn;mÖ vcÿs; soôMy;yÿ mn;ôyvu ;ÿ‹ .vitô vStÿ ¨Öß;" )
k îN{ÿSyô yuJy'ô k" sÿ≤%ôTv' ko .[;]ô ' vÿi∑ kôvyeÖ k ËôtI 2
ko devÖ ;n;ômvoÿ aô¥; vO,ÿ IteÖ k a;ÿidôTy;\ aidÿit'ô JyoitÿrIØπ )
kSy;ÿ…ô ên;ôivN{oÿ aô…¶" sutû Sy;'‡ô åxo" ipÿb≤Ntô mnÖs;…vÿvne m( 3
tSm;ÿ aô…¶.;Rrtÿ "Ö xmÿR y's‡ô ∆‰ok™ pÿXy;ôt( sUymRÿ ∞ûu rÿNtm( )
y îN{;ÿy sunû v;ômTe y;hÖ nreù ny;ÿy‹ Ö nOtmÿ ;y nO,û ;m( 4
n t' …jÿn≤Nt bÖhvoô n dÖ.;[ ¨ÖvSRÿ m;ô aidÿitô" xmÿR y'st( )
ip[yô " su’ û t( ip[yô îN{eÿ mn;ôy"u ip[yô " supÿ ;[ vô I" ip[yô o aÿSy soômI 5
supû ;[ Vô yÿ" p[;xëWè ;¬πWô vIôr" su„ve"ÿ pÖ·ˇ_' ’¡,tu Öe kÉvl Ö Ne {ÿ" )
n;su„ÿ ver;ôipnR s%;ô n j;ô…m‡du„Rÿ p[;Vô yoÿåvhÖNtedv;ÿc" 6
n revù t;ÿ pÖ…,n;ÿ sô:y…mN{o åsuNÿ vt; sutpÖ ;" s' gO,ÿ Ite )
a;Syô ved"ÿ ≤%ôditô h≤Ntÿ nÖ¶' iv su„vÿye pÖˇ_yeÖ kÉvl ÿ o .Ut( 7
îN{'ô preåvÿre m?yôm;sô îN{'ô y;Nto åvÿ…st;sô îN{ÿm( )
îN{'ÿ ≤=ôyNtÿ ¨Öt yu?yÿm;n;ô îN{'ô nroÿ v;jôyNtoÿ hvNte 8

256
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

˝82ã √‰xIittm' sUˇ_m(


˝1-7ã s¢cRSy;Sy sUˇ_Sy ˝1-3ã p[qm;idtOcSy g*tmo v;mdev îN{o v;
˝4-7ã ctuQy;RidctsO,;ç g*tmo v;mdev AiW" ) ˝1-3ã p[qm;idtOcSyeN{
a;Tm; v; ˝4-7ã ctuQy;RidctsO,;ç Xyeno devte ) i]∑up( zNd"
aôh' mnurÿ .v'Ö sUyíRÿ ;ô‡åh' kô=Iv;\ô AiWÿr‚Smô ivp["¡ )
aôh' k⁄Tsÿm;junR yÖe ' NyOÔÿ ôe åh' kôiv®Öxn;ô pXyÿt; m; 1
aôh' .U…mÿmdd;ôm;y;ÿy‹ ;ô‡åh' vOiû ∑' d;ôxWu Öe mTy;ÿy‹ )
aôhmÖpo aÿny' v;vx;ôn; mmÿ devÖ ;soô anuû kÉtmÿ ;yn( 2
aôh' puroÿ mNds;ôno Vywrÿ ù' nvÿ s;ôk˘ nÿvtÖ I" xMbÿrSy )
xôttÖ mÖ ' veXÖ y'ÿ sôvtR ;ÿt;ô idvoÿd;smit…qôGv' yd;vÿm( 3
p[ su W iv>yoÿ m®toô ivrÿStuû p[ Xyenô " Xyenô >e yÿ a;xëpè Tv;ÿ )
aôc£ ô y;ô yt( Svô/y;ÿ sup,Ö oR hÖVy' .rùNmnÿve devÖ ju∑ÿ m( 4
.rùd( yidô ivrtoô ve…vÿj;n" pÖqo®,;ô mnoÿjv; as…jR )
tUyÿ' yy*ô m/unÿ ; soôMyenoô‡t ≈voÿ ivivde Xyenô o a]ÿ 5
AôjIôpI Xyenô o ddÿm;no a'x ô 'ë pÿr;ôvtÿ" xk⁄nû o mÖN{' mdÿm( )
som'ÿ .rd( d;Îh;ô,o devÖ ;v;ÿn( idôvo aôm„u m;ôdˇu rÿ ;d;ôd;yÿ 6
a;ôd;yÿ Xyenô o aÿ.rùt( som'ÿ sôhß'ÿ sôv;\ aôytu ÿ' c s;ôkm( )
a];ô pur…ÿ' /rjh;ôdr;ÿtIô‡mRdÖe somÿSy mUrû ; amUrÿ " 7
˝83ã }yxIittm' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) ˝1-4ã p[qm;idctuAc≥ ;'
Xyen" ˝5ã pçMy;í Xyen îN{o v; devt; ) ˝1-4ã p[qm;idctuAc≥ ;' i]∑up(
˝5ã pçMy;í xKvrI zNdsI
g.eRÖ nu s•NveWÿ ;mved‡mÖh' devÖ ;n;'ô jinÿm;inô ivê;ÿ )
xôt' m;ô purù a;yÿsIrr=ô‡•/ÿ Xyenô o jôvs;ô inrÿdIym( 1
n `;ô s m;mpÖ joW'ÿ j.;r;ô‡å.Im;ÿsô Tv=ÿs; vIôy,Rÿe )
Èûm;R pur…ÿ' /rjh;ôdr;ÿtI‡®Öt v;t;\ÿ atrùCzÀxv¡ë ;n" 2
avÖ yCz‰enô o aSvÿnIôd/ô ¥o‡ivR yd( yidô v;tÿ ËôÛ" pur…ÿ' /m( )
sOjû d( ydÿSm;ô avÿ h ≤=ôp∆‰;' ’ûx;nurû St;ô mnÿs; .ur<ù yn( 3
Aô…jôPy Èû…mN{;ÿvtoô n .uJû yu' Xyenô o jÿ.;r bOhtÖ o a…/ô „,o" )
257
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

aôNt" pÿtt( ptÖ}yÿSy pÖ,‡R m/ô y;mÿinô p[…sÿtSyô td( ve" 4


a/ÿ êetô ' kôlx'ô go….ÿrˇù _‡m;ÿipPy;ôn' mÖ`v;ÿ xë£ è mN/ÿ" )
aô?vôy…Ru .ô" p[ytÿ Ö' m?voô ag[‡Ö …mN{oô md;ÿyÖ p[itÿ /ôt( ipbÿ?ywô xUroô md;ÿyÖ
p[itÿ /ôt( ipbÿ?yw 5
˝84ã cturxIittm' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) îN{ îN{;som* v; devte )
i]∑up( zNd"
Tv; yujû ; tvÖ tt( soÿm sô:y îN{oÿ aôpo mnÿve sôßtu Sÿ k" )
ahÖ•ihôm·rÿ,;t( sô¢ …sN/U‡û np;ÿv,O oôdipÿihtevÖ %;inÿ 1
Tv; yujû ; in ≤%ÿdtÖ ( sUySRÖ ye‡N{ÿí£ ô ˘ shÿs; sô¥ îÿNdo )
a…/ô „,un;ÿ bOhtÖ ; vtÿmR ;n' mÖho &èho apÿ …vôê;yuÿ /;…y 2
ahÖ…•N{oô adÿhdÖ…¶·rÿNdo purû ; dSyUnÿ ( mÖ?y'idÿn;dÖ.IkÉ¡ )
dugû Re durÿ oô,e £Tv;ô n y;ôt;' puÂ
û sôhß;ô xv;ô‹ in bÿhIRt( 3
ivêÿSm;t( sIm/ôm;\ îÿN{ô dSyUnû ( ivxoô d;sIÿr’,orp[xSô t;" )
ab;ÿ/qe ;ômmO,ÿ t'Ö in x]U‡û n…vÿNdeq;ômpÿ…cit'ô v/ÿ]"w 4
Eûv; sôTy' mÿ`v;n; yuvû ' t‡idN{ÿí somoôvmR ê‰'ô go" )
a;dÿÎt≥ mÖ ipÿiht;ôNyXn;ÿ ·r·rôcqu"û =;…íÿt( ttOd;ôn; 5
˝85ã pç;xIittm' sUˇ_m(
˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) îN{o devt; )
i]∑up( zNd"
a; nÿ" Stutû ¨pÖ v;je…ÿ .ÂôtI îN{ÿ y;ôih h·rÿ….mRNds;ôn" )
itôr…íÿdyÖ "R svÿn; pu û <y;ÿ‡©ÜWè …e .ÿg,RO ;ôn" sôTyr;ÿ/;" 1
a; ih „m;ô y;itô nyÿ…R íikôTv;n( Ùûym;ÿn" soôt…O .ô®pÿ yÖDm( )
Svêoô yo a.Iÿ®mÖ NR yÿm;n" su„v;ô,…e .ômdR iÿ tô s' hÿ vIôr"w 2
≈;ôvyedSÿ yô k,;ÿ‹ v;jôy?ywô ju∑;ômnuû p[ idx'ÿ mNdôy?ywÿ )
¨Ö√;ôvWûO ;ô,o r;/ÿsôe tu…vÿ„m;ôn( krÿ•Ö îN{ÿ" sutIôq;R.yÿ ' c 3
aCz;ô yo gNt;ô n;/ÿm;nmUtû I îûTq; ivp[Ö' hvÿm;n' gO,û Ntÿm( )
¨pÖ Tminô d/;ÿno /uyû ;ô3‹ x ûÿ nU ( Tsôhß;ÿ…, xôt;inô vj[b¡ ;Û" 4
258
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

Tvot;ÿso m`v…•N{ô ivp[;ÿ vÖy' teÿ Sy;m sUrû yoÿ gO,û Ntÿ" )
.ejÖ ;ôn;soÿ bOhû i∂ÿvSy r;ôy a;ÿk;ôYyÿSy d;ôvneÿ pu®=Ö o" 5
˝86ã W@xIittm' sUˇ_m(
˝1-24ã ctu…v|xTyOcSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) ˝1-8á 12-24ã
p[qm;¥∑c;| √;dXy;id]yodx;n;çeN{" ˝9-11ã nvMy;idtOcSy ceN{oWs* devte
) ˝1-7á 9-23ã p[qm;ids¢c;| nvMy;idpçdx;n;ç g;y]I ˝8á 24ã
a∑mIctu…v|Xyoí;nu∑pu ( zNdsI
nik¡·rN{ô Tvduˇrÿ oô n Jy;y;\ÿ a‚St vO]hn( ) nik¡rvùe ; yq;ô Tvm( 1
sô]; teÖ anuÿ ’û∑yoô ivê;ÿ cô£vÉ ÿ v;vOt"u ) sô]; mÖh;\ aÿ…s ≈utû " 2
ivêeÿ cônde nÖ ; Tv;ÿ devÖ ;sÿ îN{ yuy/u "u ) ydh;ô nˇ_ôm;itÿr" 3
y]oôt b;ÿ…/ôt>e yÿ‡íô£˘ k⁄Ts;ÿyÖ yu?yÿte ) muWû ;ôy îÿN{ô sUymRÿ ( 4
y]ÿ devÖ ;\ A¡`;yÖto ivê;\ô ayu?ÿ yô Ekô ît( ) Tv…mÿN{ vÖnr\U hÿn( 5
y]oôt mTy;ÿy‹ Ö k‡m·rÿ,; îN{ô sUymRÿ ( ) p[;vÖ" xcIÿ….ôrte x ÿ m( 6
ikm;dutû ;…sÿ vO]hÖn( m`ÿvn( mNyumû ˇÿm" ) a];hÖ d;numû ;itÿr" 7
Eûtd( `edtûu vIôy1R …ûÿ mN{ÿ côkqôR p*'Syÿm( ) ≤S]y'Ö yd( duhÿ ,R ;ôyvu Ö' v/IÿdiRu hôtr'ÿ
idôv" 8
idôv…íÿd( `; duihôtr'ÿ mÖh;n( mÿhIôym;ÿn;m( ) ¨ÖW;sÿ…mN{ô s' î÷p,ÿ k™ 9
apoôW; anÿs" srùt( s'îp÷ ∑ÿ ;ôdhÿ …bô>yuWIÿ ) in yt( sI'ÿ ≤xôXnqôd( vOW;ÿ 10
EûtdÿSy;ô anÿ" xyeÖ susîÿ' p÷ ∑'Ö ivp;ôXy; ) sôs;rÿ sI' pr;ôvtÿ" 11
¨Öt …sN/uÿ' ivb;ôLy'ÿ ivtSq;ôn;m…/ô =…mÿ ) p·rÿ œ; îN{ m;ôyy;ÿ 12
¨Öt xu„,ÿSy /O„,uyû ; p[ mO=ÿ o aô…. vednÿ m( ) puroô ydÿSy s' î÷p,Ö k™ 13
¨Öt d;ôs' k*ÿ≤ltÖr' bOhÿ tÖ " pvÿtR ;ôd…/ÿ ) av;ÿh…•N{ô xMbÿrm( 14
¨Öt d;ôsSyÿ vÖ…cRn"ÿ sôhß;ÿ…, xôt;vÿ/I" ) a…/ô pçÿ p[/Ö I\·rv 15
¨Öt Ty' pu]û mÖgvu[ "Ö pr;ÿvˇO _' xôt£¡t"u ) ¨ÖKqe‚„vN{ô a;.ÿjt( 16
¨Öt Ty; tuvû x R ;ôydUÿ aò;ôt;r;ô xcIôpitÿ" ) îN{oÿ …vô√;\ aÿp;ryt( 17
¨Öt Ty; sô¥ a;y;ÿ‹ sôryoÿ·rN{ p;ôrtÿ" ) a,;ÿ…‹ cô]rÿq;v/I" 18
anuû √; jÿihôt; nÿyoô åN/' ≈oô,' cÿ vO]hn( ) n tt( teÿ suªû m∑ÿve 19
xôtmÿXmôNmyIÿn;' purû ;…mN{oô Vy;ÿSyt( ) idvoÿd;s;y d;ôxWu ÿe 20
aSv;ÿpyd( dÖ.Itÿye sôhß;ÿ i]'x ô t'Ö hqw"ÿ ) d;ôs;n;ô…mN{oÿ m;ôyy;ÿ 21
259
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

s `edtûu ;…sÿ vO]hn( Tsm;ôn îÿN{ô gopÿit" ) ySt; ivê;ÿin …cCyuWû e 22


¨Öt nUnû ' yidÿ≤N{ôy' k¡·rô„y; îÿN{ô p*'Syÿm( ) aô¥; nikô∑d; …mÿnt( 23
v;ômv' ;ÿm' t a;dure devÖ o dÿd;TvyÖmR ; ) v;ôm' pUWû ; v;ôm' .goÿ v;ôm' devÖ "
k¡¬tI 24
˝87ã s¢;xIittm' sUˇ_m(
˝1-15ã pçdxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) îN{o devt; ) ˝1-
2á 4-15ã p[qm;i√tIyyoA≥coítuQy;Rid√;dx;n;ç g;y]I ˝3ã tOtIy;y;í
p;dincOCzNdsI
ky;ÿ n…íô] a; .uvÿ ‡dUtû I sôd;vO/ÿ "ô s%;ÿ ) ky;ô x…cÿœy; vOtû ; 1
kSTv;ÿ sôTyo md;ÿn;'ô m'ihÿœo mTsôdN/ÿs" ) Îû¬h; …cÿd;ô®jeô vsuÿ 2
aô.I Wu ,ô" s%Iÿn;‡m…vôt; jÿ·rtø,è ;m( ) xôt' .ÿv;SyUiû t….ÿ" 3
aô.I nÖ a; vÿvTO Sv cô£˘ n vOˇû mvÿtR " ) inôy≤u ∫ÿíWR,Iôn;m( 4
p[vÖ t;ô ih £tUnÿ ;ô‡m; h;ÿ pÖdve Ö gCzÿ…s ) a.ÿ≤=ô sUyRÖe sc;ÿ 5
s' yt( tÿ îN{ mÖNyvÖ" s' cô£;…,ÿ d/‚Nvôre ) a/ô Tve a/ô sUyRÿe 6
¨Öt Sm;ô ih Tv;m;ô¸·r‡Nmô`v;ÿn' xcIpte ) d;t;ÿrmù …vÿdI/yum( 7
¨Öt Sm;ÿ sô¥ ît( p·rÿ xxm;ôn;yÿ suNvôte ) pu û …cÿNm'hseô vsuÿ 8
nÖih „m;ÿ te xôt' côn r;/oô vrÿNt a;ômru "ÿ ) n Cy*ôà;inÿ k·r„yôt" 9
aôSm;\ aÿvNtu te xôt‡mÖSm;n( TsôhßÿmtûU yÿ" ) aôSm;n( ivê;ÿ aô….∑ÿy" 10
aôSm;\ îûh; vO,ÿ I„v sô:y;yÿ SvôStyeÿ ) mÖho r;ôye idôivTmÿte 11
aôSm;\ aÿivió …vôêhe‡N{ÿ r;ôy; prIÿ,s; ) aôSm;n( ivê;ÿ….Âôit….ÿ" 12
aôSm>y'ô t;\ ap;ÿ vO…/ v[jÖ ;\ aStevÿ Ö gomÿt" ) nv;ÿ….·rN{oôit….ÿ" 13
aôSm;k˘¡ /O„,uyû ; rqoÿ ¥umû ;\ îûN{;nÿpCyut" ) gÖVyurêÿ yô ru Iÿyte 14
aôSm;k¡mˇu mô ' ’¡…/ô ≈voÿ devÖ We ÿu sUyR ) viWÿœR ¥Ö' ;…mÿvoôp·rÿ 15
˝88ã a∑;xIittm' sUˇ_m(
˝1-24ã ctu…v|xTyOcSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) ˝1-22ã
p[qm;id√;…v'xTyOc;…mN{" ˝23-24ã ]yo…v'xIctu…v|XyoíeN{Sy;ê* devt;" )
g;y]I zNd"
a; tU nÿ îN{ vO]h‡•ÖSm;k¡m/Ö mR ; gÿih ) mÖh;n( mÖhI….ÿÂiô t….ÿ" 1
260
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

.O…mÿ…íd( `;…sô tUt…ÿu jô‡r; …cÿ] …côi],Iô„v; ) …cô]' ’¡,o„yUtû yeÿ 2


dÖ.…e[ .ÿ…íôCzxIÿy;'sô' h'…sô v[;/ÿNtômojÿs; ) s≤%ÿ….ôyRe Tve sc;ÿ 3
vÖy…mÿN{ô Tve sc;ÿ vÖy' Tv;ô…. noÿnmu " ) aôSm;\aSÿ m;\ô îdudvÿ 4
s nÿ…íô];….ÿri{vo ånvÖ¥;….ÿÂiô t….ÿ" ) an;ÿ/∑O ;….ôr; gÿih 5
.Uyû ;moô Wu Tv;vÿt"Ö s%;ÿy îN{ô gomÿt" ) yujoô v;j;ÿyÖ `O„vÿye 6
Tv' Áºkô È≤xÿWÖ îN{ô v;jÿSyô gomÿt" ) s noÿ y‚N/ mÖhI…mWÿm( 7
n Tv;ÿ vrNte aôNyq;ô yd( idTsÿ…s Stutû o mÖ`m( ) Stoôt>O yÿ îN{ …gvR," 8
aô…. Tv;ô gotÿm; …gôr;‡ånUWÿ tÖ p[ d;ôvneÿ ) îN{ô v;j;ÿyÖ `O„vÿye 9
p[ teÿ voc;m vIôy;ô3‹ ûÿ y; mÿNds;ôn a;®¡j" ) puroô d;sIÿr.ù ITyÿ 10
t; teÿ gO,≤Nt ve/Ö soô y;inÿ côkqôR p*'Sy;ÿ ) sutû ‚e „vÿN{ …gvR," 11
avIÿv/O Ntô gotÿm;ô îN{ô Tve Stomÿv;hs" ) EeWÿu /; vIôrvÖd( yxÿ" 12
y≤∞ô≤ı xêÿt;ômsI‡N{ô s;/;ÿr,ôSTvm( ) t' Tv;ÿ vÖy' hÿv;mhe 13
aôv;ôc‹ Iôno vÿso .v;ô‡åSme su mÖTSv;N/ÿs" ) som;ÿn;…mN{ somp;" 14
aôSm;k˘¡ Tv; mtIôn;‡m; Stomÿ îN{ yCztu ) aôv;Rg; vÿtyR ;ô hrIÿ 15
purû oô¬;x'ÿ c noô `soÿ joôWy;ÿsôe …grÿí n" ) vÖ/yûU ·u rÿvÖ yoWÿ,;m( 16
sôhß'ô VytIÿn;' yuˇû _;n;ô…mN{ÿmImhe ) xôt' somÿSy %;ôy"Rÿ 17
sôhß;ÿ te xôt; vÖy' gv;ôm; Cy;ÿvy;m…s ) aôSmô]; r;/ÿ Etu te 18
dxÿ te kôlx;ÿn;'ô ihrÿ<y;n;m/Imih ) .U·û rôd; aÿ…s vO]hn( 19
.U·rÿd;ô .U·rÿ deih noô m; dÖ.'[ .Uy;R .ÿr ) .U·rô `eidÿN{ idTs…s 20
.U·û rôd; Á…sÿ ≈utû " pu®ÿ ]Ö ; xUrÿ vO]hn( ) a; noÿ .jSvô r;/ÿ…s 21
p[ teÿ bÖ.U[ …vÿc=,ô x's;ÿ…m goW,o np;t( ) m;>y;'ô g; anuÿ ≤x≈q" 22
kônIônk Ö vÉ ÿ iv{Ö/e nveÿ &pÖde aÿ.k RÖ É ) bÖ.U[ y;meWÿ u xo.ete 23
ar'ÿ m ¨Ößy;ôM,e årùmnuß ÿ y;M,e ) bÖ.U[ y;me„ÿ vô≤ß/;ÿ 24

˝89ã Ekonnvittm' sUˇ_m(


˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) A.vo devt;" )
i]∑up( zNd"
p[ Aô.>u yoÿ dUtû …mÿvÖ v;cÿ…m„y ¨pÖ‚Streù êwtrÿ I' /enô mu Iÿ¬π )
ye v;tÿjtU ;Stôr…,ÿ….ôrve "Öw p·rô ¥;' sô¥o aôpsoÿ b.Uvû "u 1
261
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

yÖd;rùm£¡•.ûO vÿ" ipôt>O y;'ô p·rÿiv∑I veWÖ ,;ÿ d'sÖ n;ÿ…." )


a;idd( devÖ ;n;ômpu ÿ sô:ym;ÿynÖ ( /Ir;ÿs" puiû ∑mÿvhn( mÖn;ywÿ 2
punyÖ Re cô£"⁄ ipôtr;ô yuv;ÿn;ô sn;ô yUpvÿe jrù,; xy;ÿn; )
te v;joô iv>v;\ÿ Aô.·u rN{ÿvNtoô m/uPÿ srso noåvNtu yÖDm( 3
yt( s'vô Tsÿm.ûO voô g;mrÿ=nô ( yt( s'vô Tsÿm.ûO voô m; aip'x ÿ n( )
yt( s'vô Tsôm.ÿrnù ( .;soÿ aSy;ô‡St;….ô" xmIÿ….rmOtTÖ vm;ÿx"ë 4
Jyeœô a;ÿh cmÖs; √; kôrie tô knIÿy;ôn( ]In( ’¡,v;ômTe y;ÿh )
kôinôœ a;ÿh côtru Sÿ kôrie tô Tv∑ÿ A.vÖStt( pÿnyÖd( vcoÿ v" 5
sôTymUcÿ nûu rR ÿ Eûv; ih cô£‡⁄ rnuÿ Svô/;mO.û voÿ jGmurtùe ;m( )
…vô.;[ jÿm;n;'ímÖs;\ ahevÖ ;‡åvenÿ tÖ ( Tv∑;ÿ côtru oÿ dÎûê;n( 6
√;dÿxô ¥Un( ydgoÿÁSy;‡ååitôQye r,ÿ•.ûO vÿ" sôsNtÿ" )
su=û ]e ;ÿ’<vô•nÿyNtô …sN/Unû ( /Nv;itÿœ•Ö oWÿ/IinôªR m;pÿ" 7
rq'ô ye cô£"⁄ suvû tO ÿ' nreœù ;' ye /enô 'u …vÿêjô vu ÿ' …vôê¡p;m( )
t a; tÿ=NTvO.û voÿ rù…y' nÖ" Svvÿs"ô Svpÿs" suhû St;ÿ" 8
apoô ÁºWÿ ;ômjuWÿ Nt devÖ ; aô…. £Tv;ô mnÿs;ô dI?y;ÿn;" )
v;joÿ devÖ ;n;ÿm.vt( suk û me‡R N{ÿSy A.u=û ; v®¡,Syô iv>v;ÿ 9
ye hrIÿ me/Ö yoôKq; mdÿNtô îN{;ÿy cô£"⁄ suyû ju ;ô ye aê;ÿ )
te r;ôySpoW'Ö {…vÿ,;NyôSme /ôˇ A¡.v" =emyÖ Ntoô n …mô]m( 10
îûd;ˆÿ" pIôitmutû voô md'ÿ /u‡û nR Aôte ≈;ôNtSyÿ sô:y;yÿ devÖ ;" )
te nUnû mÖSme A¡.voô vsUiÿ n tOtû Iyeÿ aô‚Smn( Tsvÿne d/;t 11
˝90ã nvittm' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) A.vo devt;" )
i]∑up( zNd"
Aô.iu vR>v;ô v;jô îN{oÿ noô aCzπ‡ô m' yÖD' rÿà/Ö ye opÿ y;t )
îûd; ih voÿ …/ôW,;ÿ deVÖ yˆ;û‡m/;ÿt( pIôit' s' md;ÿ aGmt; v" 1
…vôd;ôn;soô jNmÿno v;jrà; ¨Öt Aôt…u .ÿA.≥ vo m;dy?vm( )
s' voô md;ô aGmÿtÖ s' pur…ÿ' /" suvû Ir;ÿmSÖ me rù…ymeryÿ ?vm( 2
aôy' voÿ yÖD A¡.voåk;·rô ym; mÿn„ûu vt( p[iÖ dvoÿ d…/ô?ve )
p[ voåCz;ÿ jujWu ;ô,;soÿ aSqu‡û r.Utÿ Ö ivêeÿ a…g[yô ot v;ÿj;" 3
262
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

a.Udÿ u vo iv/ôte rÿà/Ö ye ‡ÿ …môd; nÿro d;ôxWu Öe mTy;ÿy‹ )


ipbÿt v;j; A.vo dÖde voô mihÿ tOtû Iy'Ö svÿnÖ' md;ÿy 4
a; v;ÿj; y;ôtopÿ n A.u=; mÖho nÿroô {…vÿ,so gO,;ôn;" )
a; vÿ" pIôtyoÿå….ipôTve aˆ;ÿ‡…môm; aSt'ÿ nvÖSvÿ îv Gmn( 5
a; nÿp;t" xvso y;tÖnope‡Ö m' yÖD' nmÿs; Ùûym;ÿn;" )
sôjoWÿs" sUryoô ySyÿ cô Sq m?vÿ" p;t ràÖ/; îN{ÿvNt" 6
sôjoW;ÿ îN{ô v®¡,ne Ö som'ÿ sôjoW;ÿ" p;ih …gvR,o mÖ®≤∫ÿ" )
aôgpÖe[ ;….ÿAt≥ pûu ;….ÿ" sôjoW;ô ¶;SpàIÿ.I ràÖ/;….ÿ" sôjoW;ÿ" 7
sôjoWÿs a;idôTywm;ÿd‹ y?v' sôjoWÿs A.vÖ" pvÿtR …e ." )
sôjoWÿsoô dwVyenÿ ; s…vô]; sôjoWÿs"ô …sN/u.ÿ I ràÖ/…e .ÿ" 8
ye aô…ên;ô ye ipôtr;ô y ËôtI /enô 'u tÿt=Ö Au .ô≥ voô ye aê;ÿ )
ye a's]ÿ ;ô y A/ôgo[ dÿsIô ye iv>voô nrÿ" SvpÖTy;inÿ cô£"⁄ 9
ye gomÿNt'ô v;jÿvNt' suvû Ir'ÿ rù…y' /ôTq vsumÿ Nt' pu®=Ö mu ( )
te aÿgpÖe[ ; A¡.vo mNds;ôn; aôSme /ÿˇô ye cÿ r;ôit' gO,û ≤Ntÿ 10
n;p;ÿ.tU Ö n voÿåtItOW;ôm;‡åinÿ"xSt; A.vo yÖDe aô‚Smn( )
s…mN{e,ÿ ô mdÿqô s' mÖ®≤∫ô" s' r;jÿ.I ràÖ/ye ;ÿy dev;" 11
˝91ã Eknvittm' sUˇ_m(
˝1-9ã nvcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) A.vo devt;" )
i]∑up( zNd"
îûhopÿ y;t xvso np;tÖ" s*/ÿNvn; A.voô m;pÿ .Ut )
aô‚Smn( ih vÖ" svÿne ràÖ/ye Ö' gmÖÆNTvN{ômnuÿ voô md;ÿs" 1
a;gÿ•.O ,ûU ;…môh rÿà/Ö ye mÖ .Utû ( somÿSyô suWtÿu Sy pIôit" )
su’
û Tû yy;ô yt( SvÿpSÖ yy;ÿ c\ô Ek˘¡ ivcô£ cÿmsÖ ' cÿt/ûu ;R 2
Vyÿ’,ot cmÖs' cÿt/ûu ;R s%eô iv ≤xô=Te yÿbv[ It )
aqwtÿ v;j; aômtO Sÿ yô pNq;'ÿ gÖ,' devÖ ;n;ÿm.O v" suhSt;" 3
ik˘mô yÿ" æSv∞mÖs EûW a;ÿsô y' k;Vyenÿ côtru oÿ ivcô£ )
aq;ÿ sun?u v'ô svÿnÖ' md;ÿy p;ôt A¡.voô m/unÿ " soôMySyÿ 4
xCy;ÿktR ipôtr;ô yuv;ÿn;ô xCy;ÿktR cmÖs' devÿ pÖ ;nÿm( )
xCy;ô hrIô /nutÿ r;vt∑e‡N{ôv;h;ÿv.O vo v;jrà;" 5
263
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

yo vÿ" sunû oTyÿ….ipôTve aˆ;'ÿ tIôv'[ v;ÿj;sô" svÿnÖ' md;ÿy )


tSmwÿ rù…ymO.ÿ vÖ" svÿvR Irù‡m; tÿ=t vOW,o mNds;ôn;" 6
p[;tô " sutû mÿipbo hyRêô m;?y'iÿ dn'Ö svÿnÖ' kÉvl
ÿ ' te )
smO.û …u .ÿ" ipbSv ràÖ/…e .ô" s%I\yô ;\‹ îÿN{ c’ûWe su’ÿ Tû y; 7
ye devÖ ;soô a.ÿvt; su’Tû y; Xyenô ; îûvde …/ÿ idôiv inÿWdÖe )
te rà'ÿ /;t xvso np;tÖ" s*/ÿNvn;ô a.ÿvt;ômtO ;ÿs" 8
yt( tOtû Iy'Ö svÿn' ràÖ/ye ‡Ö m’¡,?u v' SvpÖSy; suhÿ St;" )
tÎÿ.vÖ" p·rÿiWˇ_' v Eûtt( s' mde…ÿ .·r≤N{ôy…e .ÿ" ipb?vm( 9
˝92ã i√nvittm' sUˇ_m(
˝1-9ã nvcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) A.vo devt;" ) ˝1-8ã
p[qm;¥∑c;| jgtI ˝9ã nvMy;í i]∑up( zNdsI
aônêÖ o j;ôto aÿn.Iôx®u KÖ Qyoô3ûÿ rqÿ≤S]cô£" p·rÿ vtRtÖe rjÿ" )
mÖht( td( voÿ deVÖ yÿSy p[vÖ ;cÿnÖ' ¥;mO.ÿ v" pO…qôvI' y∞ô pu„yÿq 1
rq'ô ye cô£"⁄ suvû tO ÿ' sucû te sÖ o å…vÿ◊rNt'ô mnÿsSô p·rô ?yy;ÿ )
t;\ Ëô Nv1ÿSû y svÿnSy pIôtyÖ a; voÿ v;j; A.vo vedy;m…s 2
td( voÿ v;j; A.v" supv[ ;côn' devÖ We ÿu iv>vo a.vNmihTvônm( )
…jv[Iô yt( sNt;ÿ ipôtr;ÿ sn;ôjru ;ô punyÖ vRu ;ÿn; côrq;ÿyÖ t=ÿq 3
Ek˘ô iv cÿ£ cmÖs' ctuvÿ yR Ö' inímÿ,R oô g;mÿ·r,It /Iôit….ÿ" )
aq;ÿ devÖ „e vÿmtO TÖ vm;ÿnx ≈u∑û I v;ÿj; A.vÖStd( vÿ ¨ÖKQyÿm( 4
Aô.tûu o rù…y" p[q¡ mô ≈ÿvStmoô v;jÿ≈tu ;soô ymjIÿjnÖn( nrÿ" )
…vô>vôt∑Ö o …vôdqeWÿ u p[vÖ ;Cyoô y' devÿ ;ôsoåvÿq;ô s ivcÿW…R ," 5
s v;ôJyv;ô‹ s AiWÿvcR Sô yy;ô s xUroô aSt;ô pOtnÿ ;su du∑û rÿ" )
s r;ôySpoW'Ö s suvû Iy|ÿ d/eô y' v;joô iv>v;\ÿ Aô.voô ym;…vÿW"u 6
≈eœÿ' vÖ" pexoô a…/ÿ /;…y dxôtR ' Stomoÿ v;j; A.vÖSt' jujÿ ∑u n )
/Ir;ÿsoô ih œ; kôvyoÿ ivpÖ…ítÖ‡St;n( vÿ Eûn; b[˜,ô ; vedÿ y;m…s 7
yUyû mÖSm>y'ÿ …/ôW,;ÿ>yôSp·rÿ …vô√;'soô ivê;ô ny;ÿ…‹ ,ô .ojÿn; )
¥umû Nt'ô v;j'ô vOWx ÿ „u mmuˇmô ‡m; noÿ rù…ymO.ÿ vSt=ôt; vyÿ" 8
îûh p[jÖ ;…môh rù…y' rr;ÿ,; îûh ≈voÿ vIôrvÿt( t=t; n" )
yenÿ vÖy' …côtyemÖ ;TyôNy;n( t' v;j'ÿ …cô]mO.ÿ vo dd; n" 9
264
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

˝93ã i]nvittm' sUˇ_m(


˝1-8ã a∑cRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) A.vo devt;" ) ˝1-4ã
p[qm;idctuAc≥ ;' i]∑up( ˝5-8ã pçMy;idctsO,;ç;nu∑pu ( zNdsI
¨pÿ no v;j; a?vôrmO.ÿ =u ;ô dev;ÿ y;ôt pÖ…q….ÿdvRe yÖ ;nw"ÿ )
yq;ÿ yÖD' mnuWÿ o …vô+v;ô3sûÿ u dÿ…/ô?ve rÿ<v;" suiû dne„Ö vˆ;ÿm( 1
te voÿ ˙ûde mnÿse sNtu yÖD; ju∑;ÿso aô¥ `Otû inÿ…,Rjo gu" )
p[ vÿ" sutû ;soÿ hryNt pU,û ;R" £Tveô d=;ÿy hWRyNt pIôt;" 2
}yudû ;ôy' devÖ ihÿtÖ' yq;ÿ vÖ" Stomoÿ v;j; A.u=,o dÖde vÿ" )
ju◊û º mÿn„ûu vduprÿ ;su …vô=u yu„û me sc;ÿ bOhû i∂ÿvWe ûu somÿm( 3
pIvoÿaê;" xëcè {ÿq;ô ih .Utû ;‡åyÿ"≤xp[; v;…jn" suinô„k;" )
îN{ÿSy sUno xvso np;ôto ånuÿ víeTy…g[yô ' md;ÿy 4
Aô.mu .ÿO =u ,o rù…y' v;jeÿ v;ô…jNtÿmÖ' yujmÿ ( )
îN{ÿSvNt' hv;mhe sd;ôs;tÿmmÖ…ênÿm( 5
seÎ.ÿ voô ymvÿq yUyû …mN{ÿíô mTyÿmR ( )
s /Iô….rÿStuû sinÿt; me/Ö s;ÿt;ô so avÿtR ; 6
iv noÿ v;j; A.u=," pÖq…íÿtnÖ y∑ÿve )
aôSm>y'ÿ sUry" Stutû ; ivê;ô a;x;ÿStrIôW…,ÿ 7
t' noÿ v;j; A.u=,ô îN{ô n;sÿTy; rù…ym( )
smê'ÿ cWÖ…R ,>yô a; pu®û xÿSt mÖ`ˇÿye 8
˝94ã ctunvR ittm' sUˇ_m(
˝1-10ã dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) ˝1ã p[qmcoR
¥;v;pO…qVy* ˝2-10ã i√tIy;idnv;n;ç d…/£; devt;" ) i]∑up( zNd"
¨Öto ih v;'ÿ d;ô]; s≤Ntô pUv;ô‹ y; pU®û >yÿS]ôsdÿSyuinRtoôxe )
=e]ô ;ôs;' dÿdqu®vRr;ôs;' `Ön' dSyu>ÿ yo aô…..Uiÿ tmugû m[ ( 1
¨Öt v;ô…jn'ÿ pu®inô‚„W?v;ÿn' d…/ô£;muÿ ddqu…vôêR ’¡i∑m( )
Aô…jôPy' Xyenô ' p[i¡u WôtPsumÿ ;ôx'ë cô’Tú yÿmyÖ oR nOpû it'ô n xUrmÿ ( 2
y' sIômnuÿ p[vÖ tevÿ Ö {vÿNt'ô ivêÿ" pU®û mRdiÿ tô hWÿmR ;," )
pÖ≤@±.gO?R yÿNt' me/yô 'u n xUrÿ' rqôtru ù' v;tÿ…mvÖ /[jNÿ tm( 3
y" Sm;ÿ®N/;ôno g?y;ÿ sômTsuû snutÿ rùírÿitô goWuû gCzÿn( )
265
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

a;ôivA≥j¡ Iko …vôdq;ÿ inô…cKyÿt( itôro aÿriù t' py;Rpÿ a;ôyo" 4


¨Öt Smwnÿ ' vS]ôm…q'ô n t;ôy‡u mnuÿ £ox≤Nt ≤=ôtyoô .reWÿ u )
nIôc;yÿm;n'Ö jsu·ÿ r'ô n Xyenô ' ≈vÖí;Cz;ÿ pxëmè ∞ÿ yUqû m( 5
¨Öt Sm;ÿsu p[qmô " sÿ·rô„yn( in vevÿ ie tô ≈e…,ÿ.Iô rq;ÿn;m( )
ßj' ’<v;ôno jNyoô n xu>v;ÿ re,ù 'u re·rÿht( ikôr,'ÿ ddÖê;n( 6
¨Öt Sy v;ôjI sÛÿ·rA≥tô ;v;ô xu≈WÿU m;,StôNv;ÿ smÖyRe )
turÿ' yÖtIWuÿ turû yÿ•…O jôPyo å…/ÿ .[vûu o" ik¡rte re,ù mu ÔûO n( 7
¨Öt Sm;ÿSy tNyôto·rÿvÖ ¥o‡A≥`¡ ;yÖto aÿ….ôyju oÿ .yNte )
yÖd; sôhßÿm…Ö . WIômyoÿ/Id( duvû tR "Rÿu Sm; .vit .Iôm AôÔn( 8
¨Öt Sm;ÿSy pny≤Ntô jn;ÿ jUiû t' ’¡i∑ôpo[ aô…..Uiÿ tm;ôxo" )
¨Ötnw mÿ ;Û" s…môqe …vôyNtô" pr;ÿ d…/ô£; aÿsrt( sôhßw"ÿ 9
a; dÿ…/ô£;" xvÿs;ô pçÿ ’û∑I" sUyRÿ îvÖ JyoitÿW;ôpStÿt;n )
sôhß Ö sô ;" xÿtsÖ ; v;ôJyv;ÿ‹ pO,û ˇ_uû m?v;ô s…môm; vc;'…ÿ s 10
˝95ã pçnvittm' sUˇ_m(
˝1-6ã W@écSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) d…/£; devt; ) ˝1-5ã
p[qm;idpçc;| i]∑up( ˝6ã Wœ‰;í;nu∑pu ( zNdsI
a;ôx'ë dÿ…/ô£;' tmuû nu ∑ÿv;m idôvSpO…ÿ qôVy; ¨Öt cÿikúr;m )
¨ÖCzNtIôm;RmWûu sÿ" sUdyÖ‡NTvitô ivê;ÿin du·rôt;inÿ pWRn( 1
mÖhíÿkMúô yRvtRÿ " £tupû ;[ dÿ…/ô£;V,ÿ" pu®vÖ ;rÿSyô vO„,ÿ" )
y' pU®û >yoÿ dIidôv;'sô' n;…¶' dÖdqu…ÿ mR];v®,;ô ttu·ÿ rm( 2
yo aêÿSy d…/ô£;V,oô ak;ÿrIôt( s…mÿıe aô¶; ¨ÖWsoô Vyu∑ÿ * )
an;ÿgs'ô tmidÿit" ’,otuû s …mô],e ô v®¡,ne ; sôjoW;ÿ" 3
dÖ…/ô£;V,ÿ îûW ËôjoR mÖho y‡dmÿNmih mÖ®t;'ô n;mÿ .Ö{m( )
SvôStyeÖ v®¡,' î÷m]Ö mÖ…¶' hv;ÿmhÖ îN{'ô vj[b¡ ;¸m( 4
îN{ÿ…môvde .ûu yeÖ iv ◊ÿyNt ¨ÖdIr;ÿ,; yÖDmupÿ p[yÖ Ntÿ" )
dÖ…/ô£;muû sUdnÿ Ö' mTy;ÿy‹ dÖdqu…ÿ mR];v®,; noô aêÿm( 5
dÖ…/ô£;V,oÿ ak;·rW' …jô„,orêÿSy v;ô…jnÿ" )
surû …ù . noô mu%;ÿ krùt( p[ ,ô a;yUiÿ' W t;·rWt( 6

266
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

˝96ã W<,vittm' sUˇ_m(


˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) ˝1-4ã p[qm;idctuAc≥ ;'
d…/£;" ˝5ã pçMy;í sUyoR devte ) ˝1ã p[qmcR≤S]∑up( ˝2-5ã
i√tIy;idctsO,;ç jgtI zNdsI
dÖ…/ô£;V,ô îduû nu cÿikúr;mÖ ivê;ô îNm;muWû sÿ" sUdyNtu )
aôp;mÖ¶®e WÖ sô" sUySRÿ yô bOhSÖ pterÿ ;i©rùsSyÿ …jô„,o" 1
sTv;ÿ .·rôWo gÿ…vôWo duvÿ Nyôs‡CzÚcf!^v¡ SÖ y;idôW ¨ÖWsÿStur<yôst( )
sôTyo {Övo {ÿvrÖ " pÿtõ™grÖ o dÿ…/ô£;veWmÖ jU ô| SvÿjnR t( 2
¨Öt Sm;ÿSyô {vÿtStur<yôt" pÖ,| n vernuÿ v;it p[g…Ö /Rn"ÿ )
Xyenô Syevÿ Ö /[jtÿ o a˚Ös' p·rÿ d…/ô£;V,ÿ" sôhoj;R t·rÿ]t" 3
¨Öt Sy v;ôjI ≤=ÿp…Ö ,' turÿ <yit g[Ivô ;y;'ÿ bÖıo aÿipkô= a;ôsinÿ )
£tuÿ' d…/ô£; anuÿ s'tô vIÿTvt( pÖq;m˚;'Sô yNv;ôpnIÿf,t( 4
h'sÖ " xë…¡ côWd( vsurÿ Nt·r=ôs‡ıot;ÿ veidôWditÿ…qdurR o,ôst( )
nOWû d( vÿrsù ÎÿtsÖ d( VyoÿmsÖ ‡dÖBj; goôj; A¡tjÖ ; aÿi{ôj; Aôtm( 5
˝97ã s¢nvittm' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) îN{;v®,* devte )
i]∑up( zNd"
îN{;ô ko v;'ÿ v®,; suªû m;ÿpÖ Stomoÿ hÖiv„m;\ÿ aômtO oô n hot;ÿ )
yo v;' ˙ûid £tumÿ ;\ aôSmduˇû _" pÖSpxÿiR dN{;v®,;ô nmÿSv;n( 1
îN{;ÿ hÖ yo v®¡,; cô£ a;ôpI devÖ * mtÿ"R sô:y;yÖ p[ySÿ v;n( )
s hÿ≤Nt vO]û ; sÿ…môqWe ûu x]U‡û nvoÿ….v;R mÖh≤∫ô" s p[ Íÿ<ve 2
îN{;ÿ hÖ rà'Ö v®¡,;ô /eœ‡Öº Tq; nO>yÿ" xxm;ôn>e yôSt; )
ydIô s%;ÿy; sô:y;yÖ somw"ÿ sutû …e .ÿ" supyÖ[ s;ÿ m;ôdywtÿ e 3
îN{;ÿ yuvû ' vÿ®,; idô¥mu ‚ÿ Smô‡•o…jÿœmug;[ ô in vÿ…/∑'Ö vj[m¡ ( )
yo noÿ durû ve oÿ vOk
û itÿd.RÖ Iitô‡St‚Smÿn( …mm;q;mÖ…..UTû yojÿ" 4
îN{;ÿ yuvû ' vÿ®,; .Utû mÖSy; …/ôy" p[tÖe ;r;ÿ vOW.Ö ve ÿ /enô o" )
s; noÿ duhIyÖd( yvÿsve gÖTvI sôhßÿ/;r;ô pyÿs; mÖhI g*" 5
toôkÉ ihôte tÿny ¨ÖvrR ;ÿsûu sUroô ÎxIÿkôÉ vOW,ÿ íô p*'Syeÿ )
îN{;ÿ noô a]Ö v®¡,; Sy;t;ômvoÿ….dÖSR m; p·rÿtKMy;y;m( 6
267
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

yuvû ;…mı‰vÿse pUVû y;RyÖ p·rô p[.tÿU I gÖivWÿ" Sv;pI )


vO,û Iômheÿ sô:y;yÿ ip[yô ;yÖ xUr;ô m'ihÿœ; ipôtrevÿ x'.ô U 7
t; v;'ô …/yoåvÿse v;jôyNtIÿ‡r;ô…j' n jÿGmuyvRu yÖ "U sudÿ ;nU )
…≈ôye n g;vÖ ¨pÖ somÿmSqu‡û ·rN{'ô …groô v®¡,' me mnIôW;" 8
îûm; îN{'ô v®¡,' me mnIôW; aGmô•pu Ö {…vÿ,…môCzm;ÿn;" )
¨pemÿ Squjoô∑R ;rÿ îvÖ vSvoÿ rù~vI·rÿvÖ ≈vÿsoô ….=ÿm;,;" 9
aꉡSyô Tmn;ô rQyÿSy pu∑û ‡e inRTyÿSy r;ôy" ptÿy" Sy;m )
t; cÿ£;ô,; Ëôit….ônVR yÿsI….‡rSmô]; r;yoÿ inôytu "ÿ scNt;m( 10
a; noÿ bOhNt; bOhtÖ I….ÿÂtô I îN{ÿ y;ôt' vÿ®,ô v;jÿs;t* )
yd( idô¥vÖ" pOtnÿ ;su p[£ Ö °¬;ôn( tSyÿ v;' Sy;m sinôt;rÿ a;ôj"e 11
˝98ã a∑nvittm' sUˇ_m(
˝1-10ã dxcRSy;Sy sUˇ_Sy p*®k⁄TSyS]sdSyuAi≥ W" ) ˝1-6ã
p[qm;idW@éc;m;Tm; ˝7-10ã s¢My;idctsO,;çeN{;v®,* devt;" )
i]∑up( zNd"
mmÿ i√ôt; r;ô∑'^ =ôi]yÿSy …vôê;yoôivRêÿe aômtO ;ô yq;ÿ n" )
£tuÿ' scNteô v®¡,Sy devÖ ; r;j;ÿ…m ’û∑®e p¡ mÖ Syÿ vÖv"e[ 1
aôh' r;j;ô v®¡,oô mÁ'û t;‡Nyÿsyûu ;ÿ…‹ , p[qmô ; /;ÿryNt )
£tuÿ' scNteô v®¡,Sy devÖ ; r;j;ÿ…m ’û∑®e p¡ mÖ Syÿ vÖv"e[ 2
aôh…mN{oô v®¡,Sô te mÿihôTvo‡vIR gÿ.Iôre rjÿsI sumû k e ¡É )
Tv∑evÿ Ö ivê;ô .uvnÿ ;in …vô√;n( Tsmwrÿ y'Ö rodÿsI /;ôry'ÿ c 3
aôhmÖpo aÿipNvmu=û m;ÿ,; /;ôry'Ö idv'Ö sdÿn AôtSyÿ )
Aôtne ÿ pu]û o aidÿtAe tô≥ ;voô‡t i]ô/;tuÿ p[qyÖd( iv .Umÿ 4
m;' nrù" Svê;ÿ v;ôjyÿNtoô m;' vOtû ;" sômrÿ,e hvNte )
’û,oMy;ô…j' mÖ`v;ôh…mN{ô îyÿ…mR re,ù mu …Ö ..UTÿ yoj;" 5
aôh' t; ivê;ÿ ckr'ù nik¡m;ô‹ dwVy'ô shoÿ vrteÖ ap[t¡ Itm( )
yNm;ô som;ÿso mÖmdÖNyduKû qo‡.e .ÿyte Öe rjÿsI ap;ôre 6
…vôd∑u Öe ivê;ô .uvnÿ ;inô tSyô t; p[ b[v¡ IiWô v®¡,;y ve/" )
Tv' vO]û ;…,ÿ Íæ<vWe j`ÖNv;n( Tv' vOtû ;\ aÿ·r,; îN{ô …sN/Unÿ ( 7
aôSm;kôm]ÿ ipôtrùSt a;ÿsn( Tsô¢ AWÿyo d*gÖhR e bÖ?ym;ÿne )
268
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

t a;yÿjNt ]ÖsdÿSyumSy;ô îN{'ô n vO]ÿ tÖ ru mÿ /RdvÖe m( 8


pu®û k
Ö T⁄ s;ÿnIô ih v;ômd;ÿx‡ıôVye….ÿ·rN{;v®,;ô nmoÿ…." )
aq;ô r;j;ÿn' ]ÖsdÿSyumSy; vO]hÖ ,' ddqur/RdvÖe m( 9
r;ôy; vÖy' sÿsvô ;'soÿ mdem hÖVyenÿ devÖ ; yvÿsne Ö g;vÿ" )
t;' /enô …u mÿN{;v®,; yuvû ' noÿ …vôê;h;ÿ /ˇômnÿpSf⁄rNtIm( 10
˝99ã nvnvittm' sUˇ_m(
˝1-7ã s¢cRSy;Sy sUˇ_Sy s*ho]* pu®mI¿h;jmI¿h;vOWI ) a…ên* devte )
i]∑up( zNd"
k ¨ÿ ≈vt( ktÖmo yÖ…Dy;ÿn;' vÖNd;®¡ devÖ " k¡tmÖ o juWÿ ;te )
kSyemô ;' devÖ ImÖmtO Wÿe ûu p[œe ;'ÿ ˙ûid ≈eWÿ ;m su∑ièë t' suhÿ VÖ y;m( 1
ko mO¬ ÿ ;it ktÖm a;gÿ…mœo devÖ ;n;ÿmu ktÖm" x'.iÿ vœ" )
rq'ô km;ÿ¸{ÖvR dÿêm;ôx'ë y' sUySRÿ y duihôt;vO,ÿ It 2
mÖ=U ih „m;ô gCzÿqô Èvÿtoô ¥U‡inN{oô n xô·ˇ_' p·rÿtKMy;y;m( )
idôv a;j;ÿt; idôVy; supÿ ,Ö ;R ky;ô xcIÿn;' .vqô" x…cÿœ; 3
k; v;'ÿ .Udû pu mÿ ;itô" ky;ÿ nÖ a;…êÿn; gmqo Ùûym;ÿn; )
ko v;'ÿ mÖh…íôt( Tyjÿso aô.Ik¡ ¨®Ö„yt'ÿ m;?vI dß; n ËôtI 4
¨Ö® v;'ô rqô" p·rÿ n=itô ¥;‡m; yt( sÿm{ûu ;dÖ…. vtÿtR e v;m( )
m?v;ÿ m;?vIô m/uÿ v;' p[Wu ;yÖn( yt( sI'ÿ v;'ô pO=oÿ .urû jÿNt pÖKv;" 5
…sN/uhÿ R v;' rùsy;ÿ …sçôdê;ÿn( `O,û ; vyoÿå®ÖW;sô" p·rÿ Gmn( )
tdUû Wu v;ÿm…jôr' ceiÿ tô y;n'Ö yenÖ ptIô .vÿq" sUyû ;Ry;ÿ" 6
îûhhe Ö yd( v;'ÿ smÖn; pÿp=ûO e seymÖSme sumÿ iÖ tv;ÿj‹ rà; )
¨Ö®„Ö yt'ÿ j·rôt;r'ÿ yuvû ' hÿ …≈ôt" k;moÿ n;sTy; yuviÖ {k™ 7
˝100ã xttm' sUˇ_m(
˝1-7ã s¢cRSy;Sy sUˇ_Sy s*ho]* pu®mI¿h;jmI¿h;vOWI ) a…ên* devte )
i]∑up( zNd"
t' v;'ô rq'ÿ vÖymÖ¥; Ûÿvme pOqjûu y[ mÿ …ên;ô s'giÿ t'ô go" )
y" sUyû ;| vhÿit vN/ur;ôy‡u …gRv;ÿh‹ s' pu®tÖ m'ÿ vsUyû mu ( 1
yuvû ' …≈yÿm…ên; devÖ t;ô t;' idvoÿ np;t; vnqô" xcIÿ…." )
269
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

yuvû ovRprÿu …ù . pO="ÿ scNteô vhÿ≤Ntô yt( k¡khû⁄ ;soô rqeÿ v;m( 2
ko v;ÿm¥Ö ; k¡rte r;ôthÿVy Ëôtyeÿ v; sutpÖ ye ;ÿy v;ôk"úì )
AôtSyÿ v; vÖnWu ÿe pUVû y;RyÖ nmoÿ yem;ôno aÿ…êôn; vÿvtRt( 3
ihôr<ù yyenÿ pu®.Uû rqenÿ ‡Öe m' yÖD' n;ÿsTô yopÿ y;tm( )
ipb;ÿqô îNm/unÿ " soôMySyô d/ÿqoô rà'ÿ iv/ôte jn;ÿy 4
a; noÿ y;t' idôvo aCz;ÿ pO…qôVy; ihÿr<ù yyenÿ suvû tO ;ô rqenÿ )
m; v;ÿmNÖ ye in yÿmn( devyÖ Ntô" s' yd( dÖde n;….ÿ" pUVû y;R v;ÿm( 5
nU noÿ rù…y' pu®ÿ vÖ Ir'ÿ bOhû Nt'ô dß;ô …mm;ÿq;mu.û ye„ÿ vôSme )
nroô yd( v;ÿm…ên;ô StomÖm;vÿn( Tsô/Stuiÿ tm;jmIô¬h;soÿ aGmn( 6
îûhhe Ö yd( v;'ÿ smÖn; pÿp=ûO e seymÖSme sumÿ iÖ tv;ÿj‹ rà; )
¨Ö®„Ö yt'ÿ j·rôt;r'ÿ yuvû ' hÿ …≈ôt" k;moÿ n;sTy; yuviÖ {k™ 7
˝101ã Ekoˇrxttm' sUˇ_m(
˝1-7ã s¢cRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) a…ên* devte ) ˝1-6ã
p[qm;idW@éc;' jgtI ˝7ã s¢My;í i]∑up( zNdsI
EûW Sy .;ôn®u idÿyitR yuJû yteÖ rqô" p·rÿJm; idôvo aôSy s;nÿiv )
pO=û ;soÿ a‚Smn( …mqunû ; a…/ô ]yoô ÎitÿSturû Iyoô m/unÿ oô iv rÿpx ( te 1
¨d( v;'ÿ pO=û ;soô m/umÿ Nt ÈrteÖ rq;ô aê;ÿs ¨ÖWsoô Vyuiÿ ∑Wu )
aôpoô,vûRu NtôStmÖ a; prIÿvtO Ö' Sv1ÿ,û R xë£
è ˘ tÖNvNtô a; rjÿ" 2
m?vÿ" ipbt' m/upû …e .ÿr;ôs….ÿ‡®Öt ip[yô ' m/unÿ e yuÔ;q;'ô rqÿm( )
a; vÿtiRÖ n' m/unÿ ; …jNvqSpôqo Îit'ÿ vheqôe m/umÿ Ntm…ên; 3
h'sÖ ;soô ye v;'ô m/umÿ Nto aô≤ß/oô ihrÿ<yp,;R ¨Ö¸vÿ ¨WÖb/Ru "ÿ )
¨ÖdpÖ tu[ oÿ mÖ≤Ndnoÿ m≤NdinôSpOxoô m?voô n m=ô" svÿn;in gCzq" 4
Svô?vôr;soô m/umÿ Nto aô¶yÿ ¨Öß; jÿrNteô p[itô vStoÿr…ù ên;ÿ )
y…•ôˇ_hÿStStôr…,ÿivRc=ô," som'ÿ suWû ;vÖ m/umÿ Ntômi{ÿ…." 5
a;ôkiôÉ nôp;soô ahÿ….ôd…R vÿ?vtÖ" Sv1ÿ,û R xë£ è ˘ tÖNvNtô a; rjÿ" )
sUr…ÿ íôdê;ÿn( yuyju ;ôn ÈÿyteÖ ivê;\ô anuÿ Svô/y;ÿ cetqSpôq" 6
p[ v;ÿmvocm…ên; …/y'/Ö ; rqô" Svêoÿ aôjroô yo a‚Stÿ )
yenÿ sô¥" p·rô rj;'…ÿ s y;ôqo hÖiv„mÿNt' tÖr…,' .oôjmCzÿ 7

270
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

˝102ã √‰uˇrxttm' sUˇ_m(


˝1-7ã s¢cRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) ˝1ã p[qmcoR v;yu"
˝2-7ã i√tIy;idW<,;çeN{v;yU devte ) g;y]I zNd"
ag[¡' î÷pb;ô m/Unÿ ;' sutû ' v;ÿyoô id…vÿi∑Wu ) Tv' ih pUvÿ pRÖ ; a…sÿ 1
xôtne ;ÿ no aô….i∑ÿ….inôyR Tu v;\ô îN{ÿs;r…q" ) v;yoÿ sutû Syÿ tOMptm( 2
a; v;'ÿ sôhß'ô hrÿyÖ îN{ÿv;yU aô…. p[y"ÿ ) vhÿNtuû somÿpItye 3
rq'ô ihrÿ<yvN/ur…ù mN{ÿv;yU Sv?vôrm( ) a; ih Sq;qoÿ id…vôSpOxmÿ ( 4
rqenÿ pOqpûu ;jÿs; d;ôê;'smô pu ÿ gCztm( ) îN{ÿv;yU îûh; gÿtm( 5
îN{ÿv;yU aôy' sutû St' devÖ …e .ÿ" sôjoWÿs; ) ipbÿt' d;ôxWu oÿ gOhû e 6
îûh p[yÖ ;,ÿmStu v;ô…mN{ÿv;yU …vômocÿnm( ) îûh v;'ô somÿpItye 7
˝103ã }yuˇrxttm' sUˇ_m(
˝1-4ã ctuAc≥ Sy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) ˝1ã p[qmcoR v;yu"
˝2-4ã i√tIy;idtOcSy ceN{v;yU devte ) anu∑pu ( zNd"
v;yoÿ xë£ è o aÿy;…m teÖ m?voô ag[Ö' id…vÿi∑Wu )
a; y;ÿihô somÿpItye Sp;ôhoR devÿ inôyTu vÿt; 1
îN{ÿí v;yveW;'ô som;ÿn;' pIôitmÿhqR " )
yuvû ;' ih yNtINdÿvo inôªm;poô n sô?r‰¡k™ 2
v;yÖivN{ÿí xë‚è „m,;ÿ sôrq'ÿ xvsSptI )
inôyTu vÿNt; n ËôtyÖ a; y;ÿtÖ' somÿpItye 3
y; v;'ô s≤Ntÿ pu®SÖ pOhoÿ inôytu oÿ d;ôxWu ÿe nr; )
aôSme t; yÿDv;hÖs‡e N{ÿv;yUû in yÿCztm( 4

˝104ã ctu®ˇrxttm' sUˇ_m(


˝1-5ã pçcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) v;yudvRe t; )
anu∑pu ( zNd"
…vôih ho];ô avIÿt;ô ivpoô n r;yoÿ aôy"R )
v;yÖv; côN{e,ô rqenÿ y;ôih sutû Syÿ pIôtyeÿ 1
inôyvRûu ;ô,o axÿStI‡inôyR Tu v;\ô îN{ÿs;r…q" )
271
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

v;yÖv; côN{e,ô rqenÿ y;ôih sutû Syÿ pIôtyeÿ 2


anuÿ ’û„,e vsu…ÿ /tI yemÖ ;teÿ …vôêpex
ÿ s; )
v;yÖv; côN{e,ô rqenÿ y;ôih sutû Syÿ pIôtyeÿ 3
vhÿNtu Tv; mnoôyju oÿ yuˇû _;soÿ nvÖitnRvÿ )
v;yÖv; côN{e,ô rqenÿ y;ôih sutû Syÿ pIôtyeÿ 4
v;yoÿ xôt' hrIÿ,;' yuvû Svô po„y;ÿ,;m( )
¨Öt v;ÿ te shÖ≤ß,oô rqô a; y;ÿtûu p;jÿs; 5
˝105ã pçoˇrxttm' sUˇ_m(
˝1-6ã W@écSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) îN{;bOhSptI devte )
g;y]I zNd"
îûd' v;ÿm;ôSyeÿ hÖ…v" ip[yô …mÿN{;bOhSptI ) ¨ÖKq' mdÿí xSyte 1
aôy' v;'ô p·rÿ iWCyteÖ somÿ îN{;bOhSptI ) c;®ÖmdR ;ÿy pIôtyeÿ 2
a; nÿ îN{;bOhSptI gOhû …mN{ÿí gCztm( ) soômpÖ ; somÿpItye 3
aôSme îÿN{;bOhSptI rù…y' /ÿˇ' xtÖ‚Gvnÿm( ) aê;ÿvNt' shÖ≤ß,ÿm( 4
îN{;ôbhO SÖ ptIÿ vÖy' sutû e gIô….RhvRÿ ;mhe ) aôSy somÿSy pIôtyeÿ 5
somÿ…mN{;bOhSptIô ipbÿt' d;ôxWu oÿ gOhû e ) m;ôdyeqÿ ;'ô tdoÿks; 6
˝106ã W@ëˇrxttm' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) ˝1-9ã
p[qm;idnvc;| bOhSpit" ˝10-11ã dxMyek;dXyoíeN{;bOhSptI devte ) ˝1-9á
11ã p[qm;idnvc;Rmk e ;dXy;í i]∑up( ˝10ã dxMy;í jgtI zNdsI
yStôStM.ô shÿs;ô iv Jmo aNt;ôn( bOhSÖ pitÿ≤S]W/ôSqo rve,ÿ )
t' p[àÖ ;sô AWÿyoô dI?y;ÿn;" purû o ivp[;ÿ d…/re mÖN{…jÿ◊m( 1
/unû te yÿ " supk[ tôÉ ' mdÿNtoô bOhSÿ pte aô…. ye nÿSttÖße )
pOWNÿ t' sOpû m[ dÿB/mUvû | bOhSÿ pteÖ r=ÿt;dSyô yoinÿm( 2
bOhSÿ pteÖ y; pÿrmù ; pÿr;ôvd‡tÖ a; tÿ AtÖSpOxoô in Wedÿ "u )
tu>y'ÿ %;ôt; aÿvtÖ ; ai{ÿdGu /;ô m?vÿ" íotNTyô….toÿ ivrùpx ( m( 3
bOhSÖ pitÿ" p[qmô ' j;yÿm;no mÖho JyoitÿW" prùme Vyoÿmn( )
sô¢;SyÿStuivj;ôto rve,ÿ ô iv sô¢rÿ‚Xmr/mÖt( tm;'…ÿ s 4
272
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

s su∑û .ë ;ô s AKvÿt; gÖ,ne ÿ vÖl' ®¡roj f≤lôg' rve,ÿ )


bOhSÖ pitÿ®≤Ö ßy;ÿ hVyôsdU "Ö kinÿ£dÖd( v;vÿxtIô®d;ÿjt( 5
Eûv; ipô]e …vôêdevÿ ;yÖ vO„,eÿ yÖD…w vÿ/R me Ö nmÿs; hÖiv….ÿ"R )
bOhSÿ pte supjÖ[ ; vIôrvÿNto vÖy' Sy;ÿmÖ ptÿyo ryIô,;m( 6
s îd( r;j;ô p[itÿjNy;inô ivê;ô xu„me,ÿ tSq;vÖ…. vIôy,Rÿe )
bOhSÖ pit'ô y" su.tÿO ' î÷b.Ö itÿR vLgUyû itô vNdÿte pUv.RÖ ;jÿm( 7
s ît( =eiÿ tô su…/ÿtÖ aok¡…sô Sve tSm;ô î¬;ÿ ipNvte ivêôd;nIÿm( )
tSmwô ivxÿ" SvôymevÖ ; nÿmNteô y‚Smÿn( b[˜Ö ; r;jÿinô pUvRÖ Eitÿ 8
ap[t¡ Ito jyitô s' /n;ÿinô p[itÿjNy;Nyutû y; sjÿNy; )
aôvSÖ yveÖ yo v·rÿv" ’û,oitÿ b[˜Ö ,eô r;j;ô tmÿv≤Nt devÖ ;" 9
îN{ÿíô som'ÿ î÷pbt' bOhSpteÖ å‚Smn( yÖDe mÿNds;ôn; vOWÿ <vsU )
a; v;'ÿ ivxôÆNTvNdÿv" Sv;ô.vu oô åSme rù…y' svÿvR Ir'ù in yÿCztm( 10
bOhSÿ pt îN{ô v/ÿtR ' nÖ" sc;ô s; v;'ÿ sumiÖ t.UTR vôSme )
aô…vô∑' …/yoÿ …jgOtû ' pur/ÿ' I‡jRjSô tmÖyoR vÖnWu ;ômr;ÿtI" 11
aq;∑moå?y;y"
) v0 1‡26
˝107ã s¢oˇrxttm' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) ¨W; devt; )
i]∑up( zNd"
îûdmuû Tyt( pu®ÿ tÖ m'ÿ purû St;ô‡∆‰oitôStmÿso vÖynu ;ÿvdSq;t( )
nUnû ' idôvo duiÿ hôtroÿ iv.;ôtI‡g;ôt‹ 'u ’¡,v•uWû soô jn;ÿy 1
aSqu®ÿ …cô]; ¨ÖWsÿ" purû St;ÿ‡‚Nmôt; îÿvÖ Svrÿvoå?vôrWe ÿu )
VyUÿ v[jÖ Syô tmÿsoô √;roô‡CzNtIÿrv[HÖ z⁄cyÿ " p;vÖk;" 2
¨ÖCzNtIÿr¥ù …cÿtyNt .oôj;n( r;ÿ/oôdye ;ÿyoôWsoÿ mÖ`onIÿ" )
aô…cô]e aôNt" pÖ,yÿ" ssô‡NTvbu?ÿ ym;n;ôStmÿsoô ivmÿ?ye 3
k⁄iû vt( s devÿ I" sônyoô nvoÿ v;ô y;moÿ b.Uyû ;duWÿ so vo aô¥ )
yen;ô nvÿGveô ai©ÿrùe dxÿGve sô¢;Syeÿ revtI revù dUWû 4
yUyû ' ih devÿ IA≥tyÖ ‚u G.ôrêw"ÿ p·rp[y;ôq .uvnÿ ;in sô¥" )
p[bÖ oô/yÿNtI®Ws" sôsNt'ÿ i√ôp;∞tu„ÿ p;∞ôrq;ÿy jIôvm( 5
273
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

Kvÿ æSvd;s;' ktÖm; purÿ ;ô,I yy;ÿ …vô/;n;ÿ ivdÖ/A u .¡≥ ,ûU ;m( )
xu.Ö' yCz⁄.û ;[ ¨ÖWsôírÿ≤Ntô n iv D;ÿyNte sôÎxIÿrjuyû ;‹" 6
t; `;ô t; .Ö{; ¨ÖWsÿ" purû ;su‡ÿ r….ôi∑¥uªÿ ; Aôtj;ÿtsTy;" )
y;SvIÿj;ôn" xÿxm;ôn ¨ÖKqw" Stuvû Hz÷snô ( {…vÿ,' sô¥ a;pÿ 7
t; a; cÿr≤Nt smÖn; purû St;ÿt( sm;ôntÿ" smÖn; pÿpq[ ;ôn;" )
AôtSyÿ devÖ I" sdÿso bu/;ôn; gv;'ô n sg;ÿ‹ ¨ÖWsoÿ jrNte 8
t; îNNve3ô vûÿ sÿmnÖ ; sÿm;ônI‡rmIÿtv,;R ¨ÖWsÿír≤Nt )
gUhNÿ tIôr>vôm…sÿtÖ' ®xÿ≤∫" xë£ è ;Stôn…U .ô" xucyÿ o ®c;ôn;" 9
rù…y' idÿvo duihtro iv.;ôtI" p[jÖ ;vÿNt' yCzt;ôSm;suÿ devI" )
Syoôn;d; vÿ" p[itôb?u yÿm;n;" suvû IyÿSR yô ptÿy" Sy;m 10
td( voÿ idvo duihtro iv.;ôtI‡®pÿ b[vu ¨Wso yÖDkÉt¡ "u )
vÖy' Sy;ÿm yÖxsoô jneWÿ ûu td( ¥*íÿ /ôˇ;' pO…ÿ qôvI cÿ devÖ I 11
˝108ã a∑oˇrxttm' sUˇ_m(
˝1-7ã s¢cRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) ¨W; devt; )
g;y]I zNd"
p[itô „y; sUnû rIô jnIÿ VyuCû zNtIô p·rô Svsu"ÿ ) idôvo aÿd≤xR duihôt; 1
aêevÿ …cô];®¡WI m;ôt; gv;ÿmtûO ;vÿrI ) s%;ÿ.dU …Ö ênoÿ®WÖ ;" 2
¨Öt s%;ÿSyô…ênoÿ‡®Öt m;ôt; gv;ÿm…s ) ¨ÖtoWoô vSvÿ È≤xWe 3
y;ôvyÖ d(√Wÿπ s' Tv; …cikô‚Tvt( sUnÿ tO ;v·r ) p[itô Stomwrÿ .uTSmih 4
p[itÿ .Ö{; aÿÎ=tÖ gv;'ô sg;ô‹ n rùXmyÿ" ) aoW; aÿp;[ ¨Ö® j[y"ÿ 5
a;ôppÖ Wu[ Iÿ iv.;v·rô Vy;ÿvJÖ yoRitÿW;ô tmÿ" ) ¨Woô anuÿ Svô/;mÿv 6
a; ¥;' tÿnoiW rù‚Xm….ô‡r;Nt·rÿ=mu®û ip[yô m( ) ¨Wÿ" xë£ è ,É ÿ xoô…cW;ÿ 7
˝109ã nvoˇrxttm' sUˇ_m(
˝1-7ã s¢cRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) sivt; devt; )
jgtI zNd"
td( devÖ Syÿ s…vôtvu ;Ryÿ| mÖhd( vO,ÿ IômheÖ asurÿ Syô p[ctÿe s" )
zôidRynRe ÿ d;ôxWu Öe yCzÿitô Tmn;ô t•oÿ mÖh;\ ¨dÿy;n( devÖ o aôˇ_⁄….ÿ" 1
idôvo /ôt;R .uvnÿ Sy p[jÖ ;pÿit" ipôx©÷ÿ {;ôip' p[itÿ muçte kô…v" )
274
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

…vôc=ô ,ô " p[qÖ yÿ•;pO,û •uvû ‡R jIÿjnt( s…vôt; suªû muKû Qyÿm( 2
a;p[;ô rj;'…ÿ s idôVy;inô p;…qÿvR ;ô Xlok˘¡ devÖ " ’¡,tu Öe Sv;yÖ /mÿ,R e )
p[ b;ôÙ aÿß;k™ s…vôt; svIÿmin invex Ö yÿn( p[svûu •Öˇ_⁄….ôjgR tÿ ( 3
ad;ÿ>yoô .uvnÿ ;in p[cÖ ;k¡xd( v[tÖ ;inÿ devÖ " sÿ…vôt;…. rÿ=te )
p[;ß;ÿGb;ôÙ .uvnÿ Sy p[jÖ ;>yoÿ /Otû v[t¡ o mÖho aJmÿSy r;jit 4
i]rùNt·rÿ=' s…vôt; mÿihTvôn; ]I rj;'…ÿ s p·rô.SU ]I…,ÿ rocôn; )
itôßo idvÿ" pO…qôvI‚Stôß îÿNvit i]ô….v[tRÖ rw …ù . noÿ r=itô Tmn;ÿ 5
bOhû Tsuªÿ " p[svIôt; inôvx e nÿ oô jgÿt" Sq;ôt®u .Ö yÿSyô yo vÖxI )
s noÿ devÖ " sÿ…vôt; xmÿR yCz‡TvôSme =y;ÿy i]ôv¡qmô h' sÿ " 6
a;gÿn( devÖ Aôt…u .ôv/R tRÿ ûu =y'Ö d/;ÿtu n" s…vôt; supÿ jÖ[ ;…mWÿm( )
s nÿ" =ôp;….ôrhÿ….í …jNvtu p[jÖ ;vÿNt' rù…ymÖSme s…mÿNvtu 7
˝110ã dxoˇrxttm' sUˇ_m(
˝1-6ã W@écSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) sivt; devt; ) ˝1-5ã
p[qm;idpçc;| jgtI ˝6ã Wœ‰;í i]∑up( zNdsI
a.Udÿ ( devÖ " sÿ…vôt; vN¥oô nu nÿ îûd;nIômˆÿ ¨pÖv;Cyoô nO….ÿ" )
iv yo rà;ô .jÿit m;nÖv>e yô" ≈eœÿ' noô a]Ö {…vÿ,ô' yq;ô d/ÿt( 1
devÖ >e yoô ih p[q¡ mô ' yÖ…Dye>ÿ yo åmOtTÖ v' suvû …sÿ .;ôgmuˇÿ mô m( )
a;idd( d;ôm;n'ÿ sivtÖVyU,Rÿ WRu e ånUcIôn; jIÿ…vôt; m;nuWÿ >e y" 2
a…cÿˇIô y∞ÿ’mû ; dwVyeô jneÿ dIôndw =R "ôw p[.tÿU I pU®WÖTvt;ÿ )
devÖ We ÿu c sivtÖm;RnWÿu We u cô Tv' noô a]ÿ suvt;ôdn;ÿgs" 3
n p[…Ö myeÿ s…vôtdu VRw yÿSyô td( yq;ô ivê'ô .uvnÿ ' /;r…yô„yitÿ )
yt( pO…ÿ qôVy; v·rÿm•Ö ; Svÿõg™ ·ûu rvR„mÿnR ( idôv" suvû itÿ sôTymÿSyô tt( 4
îN{ÿJyeœ;n( bOhû d(>yô" pvÿtR >e yô" =y;\ÿ E>y" suv…s pÖSTy;ÿvt" )
yq;ÿyq; pÖtyÿNto ivye…môr Eûvvw tÿSqu" sivt" sôv;yÿ te 5
ye teÖ i]rhÿn( Tsivt" sôv;soÿ idôvie dÿvÖe s*.ÿgm;suvû ≤Ntÿ )
îN{oô ¥;v;ÿp…O qôvI …sN/urÿ ≤ù ∫‡r;ÿidôTywnoôR aidÿitô" xmÿR y'st( 6
˝111ã Ek;dxoˇrxttm' sUˇ_m(
˝1-10ã dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) ivêe dev; devt;" )
275
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

˝1-7ã p[qm;ids¢c;| i]∑up( ˝8-10ã a∑My;idtOcSy c g;y]I zNdsI


ko vÿS];ôt; vÿsvÖ" ko vÿÂtô ; ¥;v;ÿ.mU I aidteÖ ];sIÿq;' n" )
shIÿyso v®, …m]Ö mt;ôt‹ ( ko voÿå?vôre v·rÿvo /;it dev;" 1
p[ ye /;m;ÿin pUVû y;R<yc;ôn‹ ( iv yduCû z;n( …vÿyoôt;roô amUrÿ ;" )
…vô/;ôt;roô iv te dÿ/rûu jÿß; Aôt/Iÿtyo ®®cNt dÖSm;" 2
p[ pÖSTy;ô3mûÿ idÿit'ô …sN/umÿ k Ö "úì Svô‚StmIÿ¬π sô:y;yÿ devÖ Im( )
¨Ö.e yq;ÿ noô ahÿnI inôp;tÿ ¨ÖW;s;ônˇ_;ÿ krt;ômdÿB/e 3
VyÿymRÖ ; v®¡,íeitô pNq;ÿ‡…môWSpitÿ" su…vôt' g;ôtmu …Ö ¶" )
îN{;ÿiv„,U nOvû duû Wu Stv;ÿn;ô xmÿR no yNtômmÿvdÖ ( v¡qm( 4
a; pvÿtR Sy mÖ®t;ômv;'…ÿ s devÖ Syÿ ];ôtru …ÿ v[ô .gÿSy )
p;t( pitôjNR y;ôdh' sÿ o no …mô]o …môi]y;ÿdtûu nÿ ¨®„yet( 5
nU roÿdsIô aihÿn; bufiû yenÿ StuvIôt devÿ Iô aPye…ÿ .·rô∑"w )
sôm{ûu ' n s'cô rÿ,e sinô„yvoÿ `ÖmSR vÿrso nÖ¥oô3ûÿ apÿ v[n( 6
devÖ nw oÿR deVÖ yidÿitôinR p;ÿtu devÖ S];ôt; ];ÿyt;ômp[y¡ Cu zn( )
nÖih …mô]Syô v®¡,Sy /;ô…s‡mh;ÿm‹ …s p[…Ö my'Ö s;Nvô¶"e 7
aô…¶rIÿxe vsôVyÿSy;ôî‡å¶mÖhR " s*.ÿgSy ) t;NyôSm>y'ÿ r;ste 8
¨Woÿ m`oôNy; vÿhÖ sUntÿO Öe v;y;ÿ‹ pu®û ) aôSm>y'ÿ v;…jnIvit 9
tt( su nÿ" s…vôt; .goô v®¡,o …mô]o aÿymRÖ ; ) îN{oÿ noô r;/ôs; gÿmt( 10
˝112ã √;dxoˇrxttm' sUˇ_m(
˝1-7ã s¢cRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) ¥;v;pO…qVy* devte )
˝1-4ã p[qm;idctuAc≥ ;' i]∑up( ˝5-7ã pçMy;idtOcSy c g;y]I zNdsI
mÖhI ¥;v;ÿp…O qôvI îûh Jyeœÿº ®Öc; .ÿvt;' xëcè yÿ≤∫rùk"úì )
yt( sI'ô v·rÿœº bOhtÖ I …vÿ…môNvn( ®Övıoô=; pÿpq[ ;ôn…e .ôrve "ÿw 1
devÖ I devÖ …e .ÿyjR tô e yjÿ]‡Öw r…mÿntI tSqtu®=Ö m;ÿ,e )
Aôt;vÿrI aô&h;ÿ devÖ pu]ÿ e yÖDSyÿ ne]Ö I xëcè yÿ≤∫rùk"úì 2
s ît( Svp;ô .uvnÿ „e v;sô y îûme ¥;v;ÿp…O qôvI jôj;nÿ )
¨ÖvIR gÿ.Iôre rjÿsI sumû k e ¡É av'xÖ e /Irù" xCy;ô smwrÿ t( 3
nU roÿdsI bOhû ≤∫ÿnoôR v¡q"ôw pàIÿv≤∫·rôWyÿNtI sôjoW;ÿ" )
¨ÖÂcô I ivêeÿ yjôte in p;ÿt' …/ôy; Sy;ÿm rùQyÿ" sd;ôs;" 4
276
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

p[ v;'ô mihô ¥vIÿ aô>yu‡pÿStuit' .r;mhe ) xucIô ¨pÖ p[xSÿ tye 5


punû ;ône tÖNv;ÿ …môq" SvenÖ d=e,ÿ r;jq" ) ËôÁ;qeÿ sôn;Îûtm( 6
mÖhI …mô]Syÿ s;/qô‡StrÿNtIô ipp[t¡ I Aôtm( ) p·rÿ yÖD' in Wedÿ qu" 7
˝113ã ]yodxoˇrxttm' sUˇ_m(
˝1-8ã a∑cRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) ˝1-3ã p[qm;idtOcSy
=e]pit" ˝4ã ctuQy;R Ac" xun" ˝5á 8ã pçMy∑Myo" xun;sIr* ˝6-7ã
WœIs¢Myoí sIt; devt;" ) ˝1á 4á 6-7ã
p[qm;ctuqIRWœIs¢mIn;mOc;mnu∑pu ( ˝2-3á 8ã i√tIy;tOtIy;∑mIn;' i]∑up(
˝5ã pçMy;í pur ¨i„,k™ zNd;'…s
=e]Sÿ yô pitÿn; vÖy' ihôtne vÿe jy;m…s )
g;mê'ÿ poW…yôTNv; s noÿ mO¬;tIôÎxeÿ 1
=e]Sÿ y pteÖ m/umÿ NtmU…û m| /enô ·u rÿvÖ pyoÿ aôSm;suÿ /u+v )
mÖ/íûu tu ÿ' `Otû …mÿvÖ suptÿU ‡mOtû Syÿ nÖ" ptÿyo mO¬yNtu 2
m/umÿ tIôroWÿ/Iô¥;RvÖ a;poô m/umÿ •o .vTvôNt·rÿ=m( )
=e]Sÿ yô pitôm/R mÿu ;n( no aôSTv‡·rÿ„yNtoô aNvenÿ ' crem 3
xënè ' v;ôh;" xënè ' nrÿ" xënè ' ’¡Wtuû l;©ÿlm( )
xënè ' vÿr]ù ; bÿ?yNt;' xënè m∑^;mû iu dÿ©y 4
xun;ÿsIÿr;…vôm;' v;c'ÿ juWqe ;'ô yd( idôiv cô£qu"û pyÿ" )
tenmÖe ;mupÿ …sçtm( 5
aôv;RcIÿ su.ge .vÖ sIteÖ vNd;ÿmhe Tv; )
yq;ÿ n" su.û g;sÿ…sô yq;ÿ n" suf û l;sÿ…s 6
îN{ô" sIt;'ô in gO ÿ ;tuû t;' pUWû ;nuÿ yCztu )
s; nÖ" pyÿSvtI duh;ô‡muˇrÿ ;muˇr;'ô sm;ÿm( 7
xënè ' nÖ" f;l;ô iv ’¡WNtuû .U…m'ÿ xënè ' k°ôn;x;ÿ aô…. yÿNtu v;ôh"w )
xënè ' pÖjNR yoô m/unÿ ;ô pyoÿ….ô" xun;ÿsIr; xënè mÖSm;suÿ /ˇm( 8
˝114ã ctudxR oˇrxttm' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy g*tmo v;mdev AiW" ) a…¶" sUyoR v;ååpo
v; g;vo v; `Ot' v; devt; ) ˝1-10ã p[qm;iddxc;| i]∑up( ˝11ã
Ek;dXy;í jgtI zNdsI
277
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

sôm{ûu ;dU…û mRm/R mÿu ;\ô ¨d;ÿr‡ù dup;'x


ô nu ;ô smÿmtO TÖ vm;ÿn$( )
`Otû Syô n;mÖ guÁû' yd‚Stÿ …jô◊; devÖ ;n;ÿmmÖ tO Sÿ yô n;….ÿ" 1
vÖy' n;mÖ p[ b[v¡ ;m; `Otû Sy;ô‡å‚Smn( yÖDe /;ÿry;m;ô nmoÿ…." )
¨pÿ b[˜Ö ; Íÿ,vCzôSym;ÿnÖ' ctu"ÿ Í©oåvmId( g*ôr Eûtt( 2
côTv;·rô Í©;ô ]yoÿ aSyô p;d;ô √π xIôWRe sô¢ hSt;ÿso aSy )
i]/;ÿ bÖıo vOWÿ .Ö o roÿrvIit mÖho devÖ o mTy;\‹ô a; …vÿvx e 3
i]/;ÿ ihôt' pÖ…,….ÿgÁRûu m;ÿnÖ' g…vÿ devÖ ;soÿ `Otû mNvÿivNdn( )
îN{ô Ek˘ô sUyRÖ Ek˘¡ jj;n venÖ ;dek¡˘ Svô/y;ô in∑ÿt=u" 4
Eût; aÿW≤R Ntô ˙¥;ÿt( smu{û ;‡Czôtv[j¡ ; ·rôp,u ;ô n;vÖc=eÿ )
`Otû Syô /;r;ÿ aô…. c;ÿkxI…m ihrù<yyoÿ vetsÖ o m?yÿ a;s;m( 5
sôMyk™ ßÿv≤Nt sô·rtoô n /en;ÿ aôNt˙ûd≥ ; mnÿs; pUyû m;ÿn;" )
Eûte aÿWNR TyUmû yR oÿ `Otû Syÿ mOgû ; îÿv ≤=pÖ,orIWÿm;,;" 6
…sN/oÿ·rv p[;?vône xU`ÿ nÖ ;soô v;tÿp…[ my" pty≤Nt yÖ◊;" )
`Otû Syô /;r;ÿ a®ÖWo n v;ôjI k;œ;ÿ ….ôNd•U…û mR….ô" ipNvÿm;n" 7
aô…. p[v¡ Ntô smÿnve Ö yoW;ÿ" kLy;ô<y1ÿ"û Smyÿm;n;so aô…¶m( )
`Otû Syô /;r;ÿ" sô…m/oÿ nsNtô t; juWÿ ;ô,o hÿyiR t j;ôtvedÿ ;" 8
kôNy;ÿ îv vhÖtmu te vÖ ; ¨ÿ aôÔ‰¡Ô;ôn; aô…. c;ÿkxI…m )
y]Ö somÿ" sUyû teÖ y]ÿ yÖDo `Otû Syô /;r;ÿ aô…. tt( pÿvNte 9
aô>yÿWtR su∑ièë t' gVyÿm;ô…j‡mÖSm;suÿ .Ö{; {…vÿ,;in /ˇ )
îûm' yÖD' nÿyt devÖ t;ÿ no `Otû Syô /;r;ô m/umÿ t( pvNte 10
/;mÿn( teÖ ivê'ô .uvnÿ mÖ …/ÿ …≈ôt‡mÖNt" sÿm{ûu e ˙û¥1ÿNû tr;yuiÿ W )
aôp;mnIÿkÉ s…môqe y a;.Otÿ ‡Ö StmÿXy;mÖ m/umÿ Nt' t Ëô…mRm( 11
˝115ã pçdxoˇrxttm' sUˇ_m(
˝1-12ã √;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy;]ey* bu/giviœr;vOWI )
a…¶devR t; ) i]∑up( zNd"
aboÿ?yô…¶" sô…m/;ô jn;ÿn;'ô p[itÿ /enô …u mÿv;yÖtImuWû ;sÿm( )
yÖ◊; îÿvÖ p[ vÖy;mu≤û ∆h;ÿn;ô" p[ .;ônvÿ" …sßteÖ n;kômCzÿ 1
aboÿ…/ô hot;ÿ yÖjq;ÿy devÖ ;‡nU?û voR aô…¶" sumû n;ÿ" p[;tô rÿSq;t( )
s…mÿıSyô ®xÿdd≤xôR p;joÿ mÖh;n( devÖ Stmÿsoô inrÿmo…c 2
278
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

ydI'ÿ gÖ,Syÿ rxôn;mjIÿg"Ö xu…cÿr¤πô xu…cÿ….ôgoR….ÿr…ù ¶" )


a;d( d≤=ÿ,; yuJyte v;jôy‡NTyuˇÿ ;ôn;mU?û voR aÿ/y∆uÙû ….ÿ" 3
aô…¶mCz;ÿ devyÖt;' mn;'…ÿ sô c=UWÿ' IvÖ sUyRÖe s' cÿr≤Nt )
ydI'ô suv;ÿte ¨ÖWs;ô iv¡pe êetô o v;ôjI j;ÿyteÖ ag[Öe aˆ;ÿm( 4
jinÿ∑Ö ih jeNyoô ag[Öe aˆ;'ÿ ihôto ihôt„e vÿ®WÖ o vneWÿ u )
dmedÿ me sô¢ rà;ô d/;ÿnoô å…¶hoRt;ô in Wÿs;d;ô yjIÿy;n( 5
aô…¶hoRt;ô NyÿsIdÖd( yjIÿy;‡nupû Sqeÿ m;ôt"u surÿ .ù ; ¨ÿ loôkÉ )
yuv;ÿ kô…v" pu®ÿ inô"œ Aôt;v;ÿ /ôt;R ’¡∑Iôn;mutû m?yÿ îûı" 6
p[ ,u Ty' ivp[m¡ ?vôrWe ÿu s;ô/‡u mÖ…¶' hot;ÿrmI¬teÖ nmoÿ…." )
a; yStôt;nÖ rodÿsI Aôtne Ö inTy'ÿ mOj≤Nt v;ô…jn'ÿ `Otû ne ÿ 7
m;ôj;ôL‹ yoÿ mOJyteÖ Sve dmUnÿ ;" kivp[xSô to aitÿ…q" ≤xôvo nÿ" )
sôhßÿÍ©o vOW.Ö Stdoÿj;ô ivê;\ÿ a¶eÖ shÿs;ô p[;SyôNy;n( 8
p[ sô¥o aÿ¶Öe aTye„ÿ yôNy;‡n;ôivyRSmwô c;®¡tmo bÖ.qU ÿ )
Èû¬Nπ yoÿ vpu„û yoÿ …vô.;v;ÿ ip[yô o …vôx;mitÿ…qôm;RnWÿu I,;m( 9
tu>y'ÿ .r≤Nt ≤=ôtyoÿ yivœ bÖ≤lmÿ¶Öe a≤NtÿtÖ aot dUrû ;t( )
a; .≤NdÿœSy sumiÖ t' …cÿik≤ı bOhû t( teÿ a¶eÖ mihô xmÿR .Ö{m( 10
a;¥ rq'ÿ .;numo .;numû Ntô‡m¶eÖ itœÿ yjôt…e .ô" smÿNtm( )
…vô√;n( pÿqIôn;muvû 1R Nûÿ t·rÿ=‡ô meh devÖ ;n( hÿ…vôr¥;ÿy v≤= 11
avoÿc;m kôvyeÖ me?y;ÿyÖ vcoÿ vÖNd;®¡ vOW.Ö ;yÖ vO„,eÿ )
g…vÿiœroô nmÿs;ô Stomÿm¶Ö * idôvIÿv ®ÖKmmu®ÿ VÖ yçÿm≈et( 12
˝116ã Wo@xoˇrxttm' sUˇ_m(
˝1-12ã √;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy ˝1á 3-8á 10-12ã p[qmcRStOtIy;idW<,;'
dxMy;idtOcSy c;]ey" k⁄m;ro j;no vOxo v;á ¨.* v;á ˝2á 9ã
i√tIy;nvMyoí j;no vOx AiW" ) a…¶devR t; ) ˝1-11ã p[qm;¥ek;dxc;|
i]∑upá( ˝12ã √;dXy;í xKvrI zNdsI
k⁄mû ;ôr' m;ôt; yuvÿ iÖ t" smuBÿ /'ô guh;ÿ …b.itôR n dÿd;it ipô]e )
anIÿkmSyô n …môn∆n;ÿs" purû " pÿXy≤Ntô inihÿtmrùt* 1
kmetÖ ' Tv' yuvÿ te k⁄m;ôr' peWIÿ …b.iWôR mihÿWI jj;n )
pUvû IRihR g.ÿ"R xôrdoÿ vÖv/;R‡åpÿXy' j;ôt' ydsUtÿ m;ôt; 2
279
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

ihrÿ<ydNt'ô xu…cÿv,Rm;ôr;t( =e];ÿdpXyôm;yu/ÿ ;ô …mm;ÿnm( )


dÖd;ôno aÿSm; aômtO ÿ' …vôpKO vôt( ik˘‡m;mÿinôN{;" ’¡,v•nuKû q;" 3
=e];ÿdpXy' snutû írÿNt' sumû d( yUqû ' n pu®û xo.ÿm;nm( )
n t; aÿg.O •Ö[ jÿin∑Ö ih W" p≤lÿKnIô·rd( yuvÿ tÖ yoÿ .v≤Nt 4
kÉ meÿ myÖk R ˘ iv yÿvNtô go….ô‡nR yeW;'ÿ goôp; arÿ,…íôd;sÿ )
y È'ÿ jgO.û ru vÖ te sOjÿ ‡ô n(Tv;j;ÿit pÖê ¨pÿ n…íikôTv;n( 5
vÖs;' r;j;ÿn' vsôit' jn;ÿn;ô‡mr;ÿtyoô in dÿ/mûu TR yeWRÿ u )
b[˜;ô<y]erÖ vÖ t' sOjÿ Ntu in≤Ndôt;roô inN¥;ÿso .vNtu 6
xun…ÿ íôCzπpÖ' inidÿt' sôhß;ôd( yUp;ÿdmuçoô axÿ…m∑Ö ih W" )
Eûv;Smdÿ¶Öe iv mumÿ ‚u G/ô p;x;ôn( hotÿ…íikTv îûh tU inôW¥ÿ 7
˙û,Iôym;ÿnoô apÖ ih mdwy"Öe p[ meÿ devÖ ;n;'ÿ v[tpÖ ; ¨ÿv;c )
îN{oÿ …vô√;\ anuû ih Tv;ÿ côc=ô ten;ôhmÿ¶Öe anu≤ÿ x∑Ö a;g;ÿm( 8
iv JyoitÿW; bOhtÖ ; .;ÿTyô…¶‡r;ôivivRê;ÿin ’,ute mihôTv; )
p[;devÿ Im;ôy‹ ;" sÿhte durû ve ;ô" ≤xxIÿtÖe Í©πÖ r=ÿse …vôin=eÿ 9
¨Öt Sv;ôn;soÿ idôiv WÿNTvô¶‡e ‚StôGm;yu/ÿ ;ô r=ÿsôe hNtôv; ¨ÿ )
mdeÿ …cdSyô p[ ®¡j≤Ntô .;m;ô n vÿrNte p·rôb;/oô adevÿ I" 10
Eût' teÖ Stom'ÿ tuivj;tÖ ivp[oô rq'ô n /Irù" Svp;ÿ at=m( )
ydIdÿ¶Öe p[itô Tv' devÿ Ö hy;ô"‹ SvÿvtR Irùp Eÿn; jyem 11
tu…û vôgI[ voÿ vOW.Ö o v;ÿv/O ;ônoÿ åxô}v1ÿyû "R smÿj;itô ved"ÿ )
îtIômmÖ…¶mÖmtO ;ÿ avocn( bÖihR„mÿtÖe mnÿvÖe xmÿR
y's‡ıôiv„mÿtÖe mnÿvÖe xmÿR y'st( 12

˝117ã s¢dxoˇrxttm' sUˇ_m(


˝1-12ã √;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy;]eyo vsu≈tu AiW" ) ˝1-2á 4-12ã
p[qm;i√tIyyoA≥coítuQy;Ridnv;n;ç;…¶"á ˝3ã tOtIy;y;í m®&{iv„,vo
devt;" ) ˝1ã p[qmcoR ivr;$(á ˝2-12ã i√tIy;¥ek;dx;n;ç i]∑up( zNdsI
Tvmÿ¶Öe v®¡,oô j;yÿsôe yt( Tv' î÷m]Ö o .ÿv…sô yt( s…mÿı" )
Tve ivêeÿ shsSpu] devÖ ;‡STv…mN{oÿ d;ôxWu Öe mTy;ÿy‹ 1
TvmÿymRÖ ; .ÿv…sô yt( kônIn;'ô n;mÿ Sv/;vÖn( guÁÿ' î÷b.iWR )
280
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

aôÔ≤Ntÿ …mô]' su…/ÿtÖ' n go….ô‡yRd( d'ptÿ Iô smÿns; ’û,oiWÿ 2


tvÿ …≈ôye mÖ®toÿ mjRyNtô ®{Ö yt( teÖ jinÿmÖ c;®¡ …cô]m( )
pÖd' yd( iv„,oÿ®pÖm' inô/;…yô tenÿ p;…sô guÁû' n;mÖ gon;ÿm( 3
tvÿ …≈ôy; suÎû xoÿ dev devÖ ;" pu û d/;ÿn; aômtO ÿ' spNt )
hot;ÿrmÖ…¶' mnuWÿ oô in Wedÿ ‡u dRxSô yNtÿ ¨Ö≤xjô" x'smÿ ;ôyo" 4
n Tvıot;ô pUvoÿR a¶eÖ yjIÿy;ôn( n k;Vyw"ÿ pÖro aÿ‚St Sv/;v" )
…vôxíô ySy;ô aitÿ…qô.vR ;ÿ…sô s yÖDne ÿ vnvd( devÖ mt;ÿn‹ ( 5
vÖymÿ¶e vnuy;mÖ Tvot;ÿ vsUyû voÿ hÖivW;ô bu?yÿm;n;" )
vÖy' sÿmyÖ Re …vôdqe„ô vˆ;'ÿ vÖy' r;ôy; sÿhsSpu]Ö mt;ÿn‹ ( 6
yo nÖ a;goÿ aô>yenoô .r;ô‡Ty/IdÖ`mÖ`x'sÿ e d/;t )
jôhI …cÿikTvo aô….xÿ‚StmetÖ ;‡m¶eÖ yo noÿ mÖcyR iÿ t √Öyne ÿ 7
Tv;mÖSy; VyuiWÿ devÖ pUvRÿe dUtû ' ’¡<v;ôn; aÿyjNt hÖVyw" )
s'Sô qe ydÿ¶Ö Èyÿse ryIô,;' devÖ o mtwvRÖ sR …ÿu .·rô?ym;ÿn" 8
avÿ SpO…/ ipôtr'ù yo…/ÿ …vô√;n( pu]û o ySteÿ shs" sUn Ëôhe )
kôd; …cÿikTvo aô…. cÿ=seô no å¶eÿ kôd;\ A¡t…Ö cd( y;ÿty;se 9
.U·rô n;mÖ vNdÿm;no d/;it ipôt; vÿsoô yidô t∆oôWy;ÿse )
k⁄iû vd( devÖ Syô shÿs; ck;ôn" suªû mÖ…¶vÿnR te v;vO/;ôn" 10
TvmÖ© jÿ·rôt;r'ÿ yivœÖ ivê;ÿNy¶e du·rôt;itÿ piWR )
Stenô ; aÿÎ≈n( ·rôpvoô jn;ôso åD;ÿtkÉt; vO…jôn; aÿ.vU n( 11
îûme y;m;ÿsSTvôi{gÿ.vU nÖ ( vsÿve v;ô tidd;goÿ av;…c )
n;h;ôymÖ…¶rù….xÿStye noô n rIWÿte v;vO/;ôn" pr;ÿ d;t( 12

˝118ã a∑;dxoˇrxttm' sUˇ_m(


˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy;]eyo vsu≈tu AiW" ) a…¶devR t; )
i]∑up( zNd"
Tv;mÿ¶Öe vsupÿ it'ô vsUnÿ ;‡mÖ…. p[ mÿNde a?vôrWe ÿu r;jn( )
Tvy;ô v;j'ÿ v;jôyNtoÿ jyem;ô‡…. „y;ÿm pOTsutû ImRTy;ÿn‹ ;m( 1
hÖVyôv;¬ô…¶rùjrÿ" ipôt; noÿ …vô.…u vô.R ;v;ÿ suÎû xIÿko aôSme )
sugû ;ôhpRÖ TÖ y;" s…mWoÿ iddI‡ÁSmô{‰1ÿk û ™ s' …mÿmIihô ≈v;'…ÿ s 2
281
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

…vôx;' kô…v' …vôxp( it'ô m;nuWÿ I,;'ô xu…c'ÿ p;vÖk˘ `Otû pOœÿ mÖ…¶m( )
in hot;ÿr' ivêôivd'ÿ d…/?veô s devÖ We ÿu vnteÖ v;y;ÿ…‹ , 3
juWû Sv;ÿ¶Ö î¬ÿy; sôjoW;ô ytÿm;no rù‚Xm….ô" sUySRÿ y )
juWû Svÿ n" sô…m/'ÿ j;tvedÖ a; cÿ devÖ ;n( hÿ…vôr¥;ÿy v≤= 4
ju∑oô dmUnÿ ;ô aitÿ…qdurR oô, îûm' noÿ yÖDmupÿ y;ih …vô√;n( )
ivê;ÿ a¶e a….ôyju oÿ …vôhTy;ÿ x]UytÖ ;m; .ÿr;ô .ojÿn;in 5
vÖ/ne Ö dSyuû' p[ ih c;ôtyÿSvô vyÿ" ’<v;ônStôNve3ô ûÿ Sv;ywÿ )
ippÿiWôR yt( sÿhsSpu] devÖ ;n( Tso aÿ¶e p;ih nOtmÖ v;jeÿ aôSm;n( 6
vÖy' teÿ a¶ ¨ÖKqw…vÿ/R me vÖy' hÖVyw" p;ÿvk .{xoce )
aôSme rù…y' …vôêv;ÿrù' s…mÿNv;ô‡Sme ivê;ÿinô {…vÿ,;in /eih 7
aôSm;k¡m¶e a?vôr' juWÿ Svô shÿs" sUno i]W/Sq hÖVym( )
vÖy' devÖ We ÿu su’
û tÿ" Sy;mÖ xmÿ,R ; n‚S]ôv¡qne p;ih 8
ivê;ÿin no dugû hR ;ÿ j;tved"Ö …sN/uû' n n;ôv; du·ÿ rôt;itÿ piWR )
a¶eÿ ai]ôv•mÿs; gO,;ônoô3ûÿ åSm;k˘¡ bo?y…vôt; tÖnnU ;ÿm( 9
ySTv;ÿ ˙ûd; k°ô·r,;ô mNyÿm;ôno åmÿTy|ô mTyoôR johÿvI…m )
j;tÿvde oô yxoÿ aôSm;suÿ /eih p[jÖ ;….ÿr¶e amOtTÖ vmÿXy;m( 10
ySmwô Tv' su’ û teÿ j;tved ¨ loôkmÿ¶e ’û,vÿ" Syoônm( )
aô…ên'Ö s puiû ],'ÿ vIôrvÿNt'ô gomÿNt' rù…y' nÿxte Svô‚St 11
˝119ã Ekon…v'xTyuˇrxttm' sUˇ_m(
˝1-11ã Ek;dxcRSy;Sy sUˇ_Sy;]eyo vsu≈tu AiW" ) ˝1ã p[qmcR î?m"
s…mıo v;…¶"á ˝2ã i√tIy;y; nr;x's"á ˝3ã tOtIy;y; î¬"á ˝4ã ctuQy;R
bihR"á ˝5ã pçMy; devI√;Rr"á ˝6ã Wœ‰; ¨W;s;nˇ_;á ˝7ã s¢My; dwVy*
hot;r* p[cte s*á ˝8ã a∑My;iStßo deVy" srSvtI¬;.;rTy"á ˝9ã
nvMy;STv∑;á ˝10ã dxMy; vnSpit"á ˝11ã Ek;dXy;í Sv;h;’tyo
devt;" ) g;y]I zNd"
sus…ÿ mı;y xoô…cWeÿ `Otû ' tIôv'[ juhÿ otn ) aô¶yeÿ j;ôtvedÿ se 1
nr;ôxs' "ÿ suWdU tIô‡m' yÖDmd;ÿ>y" ) kôivihR m/uhÿ STy" 2
Èû≤¬ôto aÿ¶Ö a; vÖh‡e N{'ÿ …cô]…môh ip[yô m( ) su%
û w rqe…ÿ .Âôtyeÿ 3
Ë,ÿmR d[ ;ô iv p[q¡ Sv;ô‡å>y1ÿk
û ;≥ aÿnWU t ) .v;ÿ n" xu.[ s;ôtyeÿ 4
282
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

devIÿ√;Rroô iv ≈ÿy?v' sup;[ yÖ,; nÿ Ëôtyeÿ ) p[p¡[ yÖD' pO,ÿ Itn 5


supû t[ IÿkÉ vyoôv/O ;ÿ yÖ◊I AôtSyÿ m;ôtr;ÿ ) doôW;muWû ;sÿmImhe 6
v;tÿSyô pTmÿ•I≤¬ôt; dwVy;ô hot;ÿr;ô mnuWÿ " ) îûm' noÿ yÖDm; gÿtm( 7
î¬;ô srÿSvtI mÖhI itôßo devÖ ImÿyR oô.vu "ÿ ) bÖihR" sIÿdNTvô≤ß/ÿ" 8
≤xôvSTvÿ∑·rôh; gÿih …vô."u poWÿ ¨Öt Tmn;ÿ ) yÖDye Dÿ e nÖ ¨dÿv 9
y]Ö veTqÿ vnSpte devÖ ;n;'ô guÁ;û n;m;ÿin ) t]ÿ hÖVy;inÿ g;my 10
Sv;h;ô¶yeÖ v®¡,;yÖ Sv;heN{;ÿy mÖ®d(>yÿ" ) Sv;h;ÿ devÖ >e yoÿ hÖ…v" 11
˝120ã …v'xTyuˇrxttm' sUˇ_m(
˝1-10ã dxcRSy;Sy sUˇ_Sy;]eyo vsu≈tu AiW" ) a…¶devR t; ) p…¤XzNd"
aô…¶' t' mÿNyeô yo vsu‡û rSt'ô y' y≤Ntÿ /enô vÿ" )
aStômvRNt a;ôxvo åSt'ô inTy;ÿso v;ô…jnÖ îW'ÿ Stoôt>O yô a; .ÿr 1
so aô…¶yoR vsugÿ ,RûO e s' ym;ôy≤Ntÿ /enô vÿ" )
smvÿNR to r`u&û vÖ" s' sujÿ ;ôt;sÿ" sUrû yÖ îW'ÿ Stoôt>O yô a; .ÿr 2
aô…¶ihR v;ô…jn'ÿ …vôxe dd;ÿit …vôêcÿW…R ," )
aô¶I r;ôye Sv;ô.vu Ö' s p[Itô o y;ÿitô v;yÖ‡R …mW'ÿ Stoôt>O yô a; .ÿr 3
a; teÿ a¶ î/Imih ¥umû Nt'ÿ dev;ôjrÿm( )
yıô Sy; teÖ pnIÿysI sô…md( dIôdyÿitô ¥vI‡W'ÿ Stoôt>O yô a; .ÿr 4
a; teÿ a¶ Aôc; hÖ…v" xu£S¡ y xo…cWSpte )
suíNÿ {ô dSmô ivx(ptÿ Öe hVyÿv;ô$( tu>y'ÿ ÙytÖ îW'ÿ Stoôt>O yô a; .ÿr 5
p[o Tye aô¶yoôå…¶Wuû ivê'ÿ pu„y≤Ntô v;yÿmR ( )
te ihÿ‚Nvreù t îÿ‚Nvreù t îÿW<yNTy;nuWû ‡…gW'ÿ Stoôt>O yô a; .ÿr 6
tvÖ Tye aÿ¶e aôcyR oô mihÿ v[;/Nt v;ô…jnÿ" )
ye pTvÿ…." xôf;n;'ÿ v[jÖ ; .urû Ntô gon;ô‡…mW'ÿ Stoôt>O yô a; .ÿr 7
nv;ÿ no a¶Ö a; .ÿr Stoôt>O yÿ" su≤=ôtI·rWÿ" )
te Sy;ÿmÖ y a;ÿncûO ‡u STv;dUtÿ ;soô dmedÿ mÖ îW'ÿ Stoôt>O yô a; .ÿr 8
¨Ö.e suíÿ N{ sôipRWoô dvIÿR ≈I,IW a;ôsinÿ )
¨Öto nÖ ¨t( pupÿ yU ;R ¨ÖKqeWÿu xvsSptÖ îW'ÿ Stoôt>O yô a; .ÿr 9
Eûv;\ aô…¶mÿjyu mR ‡u gIô…R .RyDRÖ …e .ÿr;nuWû k™ )
d/ÿdSÖ me suvû IyÿmR tûu Tyd;ôêê‰ô‡…mW'ÿ Stoôt>O yô a; .ÿr 10
283
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
[Rik Veda] a∑k 3 VEDIC LITERATURE COLLECTION

˝121ã Ek…v'xTyuˇrxttm' sUˇ_m(


˝1-10ã dxcRSy;Sy sUˇ_Sy;]ey îW AiW" ) a…¶devR t; ) ˝1-9ã
p[qm;idnvc;Rmnu∑pu á( ˝10ã dxMy;í p…¤XzNdsI
s%;ÿy"Ö s' vÿ" sôMyçô‡…mW'Ö Stom'ÿ c;ô¶yeÿ )
viWÿœR ;y ≤=tIôn;‡mUjû oR nP]eô shÿSvte 1
k⁄];ÿ …côd( ySyô smOtÿ * rù<v; nroÿ nOWû dÿne )
ahÿNR t…íôd( y…mÿN/ôte s'jÿ nô yÿ≤Nt jôNtvÿ" 2
s" yidôWo vn;ÿmheÖ s' hÖVy; m;nuWÿ ;,;m( )
¨Öt ¥uªû Syô xvÿs AôtSyÿ rù‚Xmm; dÿde 3
s Sm;ÿ ’,oit kÉtô mu ; nˇ_'¡ …c∂Ürè a; sôte )
p;ôvk Ö o yd( vnÖSptIôn( p[ Sm;ÿ …môn;Tyôjrÿ" 4
avÿ Smô ySyô veW,ÿ ôe Svedÿ' pÖ…qWuû ju◊iÿ t )
aô.ImhÖ SvjeNÿ y'ô .Um;ÿ pOœû vº ÿ ®®Û" 5
y' mTyÿ"R pu®SÖ pOhÿ' …vôdd( ivêÿSyô /;yÿse )
p[ Sv;dÿn' î÷ptUnû ;‡mStÿt;it' …cd;ôyveÿ 6
s ih „m;ô /Nv;≤=ÿtÖ' d;t;ô n d;Ty; pÖx"ë )
ih·rÿXm≈u"û xu…cÿd‡•O.û ru inÿ.∑O tiviW" 7
xu…cÿ" „mô ySm;ÿ ai]ôvt( p[ Sv…/ÿtIvÖ rIyÿte )
suWû rU sÿ tU m;ôt; £;ô,; yd;ÿnx Ö e .gÿm( 8
a; ySteÿ sipRr;sutû e å¶eÖ xm‚Stô /;yÿse )
EeWÿu ¥uªû mutû ≈vÖ a; …côˇ' mTyeWRÿ u /;" 9
îitÿ …cNmôNyum…Ö /[j‡ô STv;d;ÿtmÖ ; pÖx'ë dÿde )
a;dÿ¶Öe apO,ÿ tô o åi]ÿ" s;sÁ;ûd( dSyU‡ÿ inôW" s;ÿsÁ;û•cø f!øn( 10
˝122ã √;…v'xTyuˇrxttm' sUˇ_m(
˝1-7ã s¢cRSy;Sy sUˇ_Sy;]ey îW AiW" ) a…¶devR t; ) jgtI zNd"
Tv;mÿ¶ At;ôyvÖ" smIÿ…/re p[àÖ ' p[àÖ ;sÿ Ëôtyeÿ shS’t )
pu®û íÖ Nô {' yÿjtô ' …vôê/;ÿys'ô dmUnÿ s' gOhû pÿit'ô vre<ÿ ym( 1
Tv;mÿ¶Öe aitÿ…q' pUVû y| ivxÿ" xoô…c„kÉx ¡ ' gOhû pÿit'ô in Weiÿ dre )
bOhû TkÉt¡ 'u pu®Â Ö p'ÿ /nÖSpOtÿ' sux
û m;ÿ,‹ ô' Svvÿs' jrùi√Wÿm( 2
284
MAHARISHI UNIVERSITY OF MANAGEMENT
VEDIC LITERATURE COLLECTION Ak™ ved [Rik Veda]

Tv;mÿ¶Öe m;nuWÿ IrI¬teÖ ivxoÿ ho];ôivd'Ö iv…vÿ…c' ràÖ/;tÿmm( )


guh;ô sNt'ÿ su.g …vôêdÿxtR ' tuiv„vô,s'ÿ suyû j'ÿ `Ot…Ö ≈yÿm( 3
Tv;mÿ¶e /,ô…R s' …vôê/;ÿ vÖy' gIô….Rg,RûO Ntoô nmÖsopÿ seidm )
s noÿ juWSv s…m/;ôno aÿi©ro devÖ o mtÿSR y yÖxs;ÿ sudIôit….ÿ" 4
Tvmÿ¶e pu®Â Ö poÿ …vôx…e vÿxôe vyoÿ d/;…s p[àÖ q;ÿ pu®∑ët )
puÂ
û <y•;ô shÿs;ô iv r;ÿj…sô ‚TviWô" s; teÿ it‚TvW;ô,Syô n;/OWÿe 5
Tv;mÿ¶e s…m/;ôn' yÿivœ‰ devÖ ; dUtû ' cÿi£re hVyôv;hÿnm( )
¨Ö®jÖ y[ sÿ ' `Otû yoÿinôm;Ûÿt' TveWô ' c=udÿ …R /re codÖyNmÿit 6
Tv;mÿ¶e p[iÖ dvÖ a;Ûÿt' `Otû "w suªÿ ;ôyvÿ" suW…Ö m/;ô smIÿ…/re )
s v;ÿv/O ;ôn aoWÿ/I….®≤=ôtoô3ûÿ å…. j[y;'…ÿ sô p;…qÿvR ;ô iv itÿœse 7
îit tOtIyoå∑k"

285

Vous aimerez peut-être aussi