Asenkron Generatrler

Yrd.Do.Dr. Derya Ahmet

KOCABA
Elektrik Mhendislii Blm
derya@elk.itu.edu.tr

Giri
Sins Biimli Gerilim
Reaktif, Grnr G
Elektrik Makinalar

ile

beslemede

g?

Aktif,

Transformatr, Asenkron Makina, Senkron Makina, Doru Akm Makinas, zel

Elektrik Makinalar

Motor ve generatr alma

Asenkron Makinalarn Yaps
alma ilkesi, dner alan ve kayma
Asenkron Makina alma ekilleri (Motor, Generatr
ve Fren)
Asenkron Motor ve edeer devresi
G Dengesi
Hz-Moment Erisi, motor, generatr ve fren alma

Sins Biimli Kaynaktan

Besleme
v(t)=Vm.sin( t)
i(t)=Im.sin( t- )
P=V.I.cos (W)
Q=V.I.sin (Var)
S=V.I
(VA)

Elektrik Makinalar

Motor ve Generatr
alma

Asenkron Makinalarn
Yaps

(Sincap) Kafesli Asenkron

Makina

Bilezikli
Makina

Asenkron

Dner Manyetik Alan

3 fazl alternatif akm sargs
3 fazl akm
1 faz manyetik alan
Toplam manyetik alan
(Dner Alan)

alma lkesi
Dner Alan senkron hzda dner ns=60.f1/p
Rotor sarglarn keser
Rotor sarglarnda gerilim endklenir. (e=B.l.v)
Rotor sarglarnda akm akar (i=e/z)
letkenlere kuvvet etki eder. (F=B.i.l)
Moment oluur (M=F.D/2)
Rotor daima stator alann geriden takip eder (v=0
e=0)
Kayma

Kayma Deerine Gre

alma ekilleri
ns

ns

n<ns

ns

n>ns

-ns

ns

n=ns

1
s=0

ns

n=0

s=1

s
0<s
<1
s<0
s>+

alma ekli
Motor alma
Generatr alma
Fren alma
(Teorik) Bota alma
Transformatr alma, ksa devre
alma

Asenkron Motor ve Edeer

Devresi

T
Edeer
Devre

G Dengesi
Motor alma

Generatr alma

Mil Gc ve Milde
Endklenen Moment

' 2 ' (1 s )
P m2 ( I 2 ) r2
s

m1 p
M di

2 . f1

I2

V1

r2' 2
(r1 ) ( x1 x2' ) 2
s

V12
r2' 2
(r1 ) ( x1 x2' ) 2
s

r2'

Hz Moment Erisi

Tekil Generatr alma

Reaktif G

Aktif G

Generatr alma (Kendi Kendini

Uyarma)

Asenkron Generatrler (1)

Salamlk
Mekanik anlamda basitlik
Fiyatnn dkl
Ani rzgar artnda oluan moment titreimlerini azaltmada olduka
iyidir, nk ani rzgr hz deiimi, kaymann da artmas veya azalmas
ile neticelenir; bu zellik mekanik ekipmanlar zerinde rzgrn
oluturduu oklarn absorbe edilmesinde yardmc olur.
Dnen kontaklar olmamasndan dolay balatma kolaydr.
ebekeye balanmas kolaydr (doru akm generatrler ve senkron
generatrler )
ebekeye baland zaman salnmlar oluturmazlar.
Genellikle bir dili kutusu rotor kanatlarnn hzn ayarlad iin asenkron
generatr, senkron generatrde olduu gibi ebekeyle senkronize olmak
zorunda deildir.
lave bir kontrole ihtiya duymakszn iletim hzna ular.

Asenkron Generatrler (2)

Rzgar trbinlerinde asenkron generatr kullanlmas durumunda, reaktif
g gereksinimi bir ekilde karlanmaldr.
Asenkron generatr direkt olarak ebekeye bal olduu iin reaktif gc,
bu durumda ebeke zerinden ekecektir, ya da rzgar trbinine
yerletirilecek kapasite guruplarnn reaktif gc kompanze etmeleri
salanacaktr.
Rzgar trbinlerinin ebekeden ekecekleri reaktif gcn azaltlmas
gerilim seviyesini ykseltecektir.
Kompanzasyon nitesi ile beraber asenkron generatr g faktrn
dengeledii iin iyi performans verir.
En byk dezavantaj ise duran ksm statorun, reaktif mknatslanma
akmna olan ihtiyacdr.

Rzgar Enerjisinde Asenkron

Makina
Emniyetli olmalar ve maliyetlerinin dk olmas sebebi
ile tercih edilirler.

ift Beslemeli Asenkron

Generatr
(Byk Gl Rzgar
Sistemleri)

Deiken Hzl Sincap Kafesli Asenkron

Generatr
(Kk ve Orta Gl Rzgar Sistemleri)

ift Beslemeli Asenkron

Generatr
Stator sargs ebekeye dorudan balanmtr.
Rotor sargs ise iki adet DGM tekniini kullanan
eviriciden oluan, drt blgeli g eviricisi zerinden
ebekeye balanmtr.
Rotor tarafndaki evirici kontrol sistemi, elektromanyetik
momenti dzenler ve makinann mknatslanmasn
srdrebilmesi iin reaktif g salar.
Harici bozucu etkilere kar dayankllk
ve kararllk gstermektedir.
En byk dezavantaj bnyesinde
periyodik bakma ihtiya duyan bilezik
tertibatnn bulunmasdr

Kafesli Asenkron Generatr

(1)
Stator sargs ise iki adet DGM tekniini kullanan
eviriciden oluan, drt blgeli g eviricisi zerinden
ebekeye balanmtr.
Stator tarafndaki eviricinin kontrol sistemi,
elektromanyetik momenti dzenler ve makinann
mknatslanmasn srdrebilmesi iin reaktif g salar.
ebeke tarafndaki evirici, sistemden ebekeye aktarlan
aktif ve reaktif gc ve ayn zamanda DA
linkini dzenler.

Kafesli Asenkron Generatr

(2)
Frasz, gvenilir, ekonomik ve salam bir yapya sahip
olmalar nedeniyle uygulamada ska kullanlmaktadrlar.
Dorultucu, generatr iin programlanabilir bir uyartm
oluturabilmektedir.
Evirici, harmonik kompanzatr olarak
altrlabilmektedir.
Generatr parametrelerinin scaklk ve frekansla
deierek sistemin kontroln karmaklatrmas ve
stator tarafndaki eviricinin,
makinann ihtiya duyduu
manyetik alan salamak iin anma
gcne gre %30-%50 orannda
daha byk llerde yaplmasn

Sabrla Dinlediiniz in
Teekkr Ederim.