AutoCAD

ta je AutoCAD?
AutoCAD pripada grupi programskih paketa koji su namjenjeni crtanju,
projektovanju i srodnim vidovima primjene raunara u inenjerskoj praksi.
Raunarski podrano projektovanje (Computer Aided Design - CAD) danas
predstavlja izuzetno moan alat za savremenog projektanta.
Brzina i lakoa kojom se crtei kreiraju ili modifikuju uz pomo raunara daju
ovom vidu projektovanja veliku prednost u odnosu na klasian nain rada.
Granice primene AutoCAD-a su vrlo iroke, i njih zapravo postavlja sam
korisnik, jer se sve to se do jue moglo nacrtati na stari, dobro poznat
nain, sada moe generisati uz pomo AutoCAD-a. Oblasti u kojima je
AutoCAD ve pronaao svoju primjenu su brojne, a neke od najpoznatijih su:

Arhitektonski crtei svih vrsta

Dijagrami toka i organizacione eme
Ponude, prezentacije i grafikoni svih vrsta
Crtei iz oblasi elektrotehnike, graevinarstva, mainstva i aeronautike
Izrada topografskih i geografskih karata
Geoloki profili, prikazi stanja radova na rudniku i sl.

Potrebna raunarska oprema

Primjena raunara u projektovanju postavlja specifine zahtjeve u pogledu
karakteristika koje treba da zadovolji grafiko radno mjesto, odnosno PC
raunar i periferijski ureaji namjenjeni radu sa AutoCAD-om.
Neke od karakteristika potrebnih za grafiko radno mjesto su, prema tome:

- Brz procesor
- Dovoljno raspoloive radne memorije
- Grafika karta i monitor visoke rezolucije i trake boja

Osim toga, grafiko radno mjesto treba da obuhvati i:

- Digitalizator za unoenje podataka i izbor komandi (digitalna tabla ili mi)
- Periferne ureaje za tampanje crtea (plotere ili tampae do formata A0)
- Programsku podrku za povezivanje prethodno nabrojanih elemenata sistema

Interpretiranje AutoCAD crtea

Pozicije taaka na crteu u AutoCAD-u oznaavaju se u odnosu na Dekartov
pravougli koordinatni sistem. Tako je, npr, svaka taka na
dvodimenzionalnom crteu, dakle u ravni, definisana parom koordinata koje
se razdvajaju zarezom. Naime, u AutoCAD-u zarez se koristi za razdvajanje X i
Y koordinate, dok se za oznaku decimalnog mjesta koristi taka. Tako, na
primjer, 12,6 - predstavlja taku na rastojanju od 12 jedinica u pozitivnom
pravcu X-ose i 6 jedinica u pozitivnom pravcu Y-ose.
Rastojanje izmeu dvie take se izraava u "AutoCAD jedinicama". To je
mjerna
jedinica internog karaktera i moe se tretirati kao ma koja realna mjera.
Uobiajno je da se AutoCAD jedinice tretiraju kao milimetri realnog svijeta, ali
to mogu biti i centimetri, metri, ini ili bilo koja druga mera. To u praksi znai
da se sve duine u AutoCAD-u crtaju bez korienja bilo kakve razmere, ve
se konana razmjera odreuje u trenutku iscrtavanja crtea na papiru.
Preciznost crtanja koja se postie u AutoCAD-u je vrlo velika jer se za opis
poloaja svakog elementa moe koristi i do 14 cifara.

Tipovi AutoCAD elemenata

Izrada crtea u AutoCAD-u se najveim dijelom sastoji od postavljanja tzv.
Entiteta elemenata na odgovarajua mesta na crteu. Entiteti predstavljaju
osnovne geometijske forme koje se biraju i crtaju primjenom odgovarajuih
komandi.
Najee upotrebljavani entiteti su linije, krugovi, kruni luci, ali pored njih u
AutoCAD-u entitetima se smatraju i tekst, simbol i kotna linija.
Za crtanje novog entiteta neophodno je AutoCAD-u prvo izdati odgovarajuu
komandu (unosom preko tastature ili izborom iz menija). Potom, zavisno od
tipa entiteta, treba unijeti odreene parametre koji blie odreuju njegov
poloaj, veliinu i druge karakteristike. Po zavrenom unosu svih potrebnih
vrijednosti ovaj entitet, odnosno novi element crtea, pojavie se na ekranu.
Sljedei korak moe biti izdavanje nove komande za crtanje nekog drugog
elementa, ali neka od drugih funkcija AutoCAD-a pomou kojih se ve
nacrtani elementi mjenjaju ili koristite za dalje konstruisanje crtea.

Osnovne karakteristike AutoCAD

crtea
AutoCAD ima mnogo karakteristika, dvije vanije su:
Boje i tipovi linija
U AutoCAD-u svaki element se moe iscrtati eljenom bojom i tipom linije. Boja
kojom e element biti prikazan na ekranu izraava se numerikim kodom od 1 do
255. Dodeljivanje razliitih boja elementima omoguava bolju preglednost na
ekranu, ali i to da se pri tampanju definie da se za razliite boje koriste raliite
debljine linija.

Organizacija crtea u slojevima

Koncepcija izrade crtea u AutoCAD-u sutinski se razlikuje od klasinog naina
crtanja u mogunosti "raslojavanja" AutoCAD crtea na neogranien broj slojeva
(layer) ili nivoa. Ovaj koncept moe se porediti sa crtanjem pojedinih delova crtea
na vie providnih folija koje se moraju meusobno preklopiti da bi se dobila celina
crtea. To znai da se na svakom od slojeva moe smjestiti odreeni segment
crtea. Tako se, npr, na crteu jednog objekta moe koristiti jedan sloj za zidove,
drugi za otvore, trei za inventar, etvrti za instalacije, peti za kote, esti za opise,
itd. AutoCAD crte se dakle moe posmatrati kao baza podataka koja sadri sve
elemente nekog projekta.

Arhiviranje AutoCAD crtea

AutoCAD crte je zapravo skup podataka kojima je opisan njegov grafiki
sadraj, odnosno elementi crtea i njihov meusobni odnos.
Prilikom izvravanja svake komande odgovarajui podaci o elementima se
usklauju. Pomou komande za upis podataka u datoteku (Save) podaci o
crteu koji su u datom trenutku aktuelni se arhiviraju, odnosno prenose se na
disk. Datoteke crtea se, kao i druge datoteke mogu kopirati, prenositi,
brisati, itd. ali se mogu koristiti i kao deo nekog drugog crtea.
Datoteke crtea AutoCAD-a su u potpunosti portabilne, odnosno prenosive sa
jednog na drugi operativni sistem, to znai da se bez ikakve konverzije
mogu naizmenino koristiti na raunarima koji rade pod WINDOWS, UNIX,
SunOS, VMS ili Apple Macintosh operativnim sistemom.

Korisniki interfejs AutoCAD-a

Vezu sa AutoCAD-om korisnik uspostavlja koristei padajue menije i trake sa
alatkama preko kojih se pokreu AutoCAD-ove komande.
Komande predstavljaju naloge kojima se AutoCAD-u zadaje odreeni zadatak,
recimo da nacrta liniju ili da obrie neki element crtea. Postoji mogunost da
se komande unose i preko tastature ali je to za manje iskusne korisnike tei
nain u poreenju sa jednostavnim izborom iz nekog od menija ili trake sa
alatkama uz pomo mia.
Dijelovi radnog ekrana
Radni ekran AutoCAD-a je podeljen na ukupno pet zona i to su:

prostor za crtanje
komandna linija
statusna linija
zona padajuih menija i
trake sa alatkama tj, komandama

Korisniki interfejs AutoCAD-a

Prostor za crtanje
Prostor za crtanje predstavlja korisnikovu radnu povrinu, ekvivalent crtae
table i logino, zauzima najvei deo ekrana. Sve to se crta prikazuje se na
tom mjestu.
Komandna linija
Pri dnu ekrana nalazi se horizontalna povrina koja slui za ispisivanje
tekstualnih poruka vanih za rad i praenje izvravanja komandi.
Zato se ta zona i naziva komandnom linijom. Kada je na njoj ispisano samo
Command: to znai da je AutoCAD spreman da prihvati komandu korisnika,
odnosno neku od instrukcija. U toku izvravanja neke od funkcija za crtanje ili
za neku drugu namenu na komandnoj liniji e se pojavljivati zahtjevi za unos
odgovarajuih parametara vezanih za izvravanje te funkcije

Korisniki interfejs AutoCAD-a

Statusna linija
Na njoj se vri prikaz trenutnog stanja - statusa pojedinih pomonih aktivnosti
kao to su vidljivost pomone mree, ortogonalno crtanje, korak kursora itd.
Padajui meniji
Kao i kod mnogih drugih programa orijentisanih na Windows okruenje,
padajui meniji omoguavaju bri pristup mnogim komandama i kontrolama u
AutoCAD-u. One su tu svrstane po tipu i svojoj osnovnoj nameni u cilju to
lakeg pronalaenja eljene funkcije.
Kod stavki koje na desnoj strani imaju trougao, izbor ima za posljedicu
otvaranje nove grupe funkcija pa je tada za konani izbor neophodno strelicu
kusora dovesti do neke od dodatno ponuenih opcija i pritiskom na lijevi
taster izvriti njen odabir.

10