KOLEJ KESIHATAN BERSEKUTU KOTA KINABALU

KRUSUS DIPLOMA PEMBANTU PERUBATAN

MAOG 3111
OBSTETRICS AND GYNECOLOGY ( DEWAN BERSALIN )
( TUGASAN INDIVIDU 10% )
PENGKAJIAN KES
TAJUK:
PREGNANCY INDUCED HYPERTENSION (PIH)

NAMA

FARIZ BIN MASIONG

NO.K/P

900726 12 - 5827

NO MATRIK

BPP2014-2217

KUMPULAN: JANUARI 2014

Kandungan

Tajuk

Muka surat

Pengenalan

3-5

Penyataan Masalah

5-6

Pencarian Literature

6-7

Penemuan

7-9

Perbincangan

Cadangan/Penyelesaian

9 - 11

11 - 12

Rumusan

13

Rujukan

14

2 | Page

PENGENALAN
Pregnancy-induced hypertension (PIH)
Hypertension adalah satu penyakit yang sering di alami oleh ibu
semasa mengandung, dimana terdapat dalam 2 3 % kes di catatkan.
Hypertension semasa ibu mengandung dapat di bahagikan kepada 4 ketegori
iaitu
1) Chronic Hypertension (includes essential and secondary hypertension) and
Chronic hypertension with superimposed pre eclampsia
2) Preeclampsia-eclampsia (PIH + proteinuria, edema) Ibu mengandung
dengan tekanan darah tinggi, terdapat protein dalam urin(proteinuria) dan
terdapat edema semasa dibuat pemeriksaan fizikal.
3) Eklampsia= (PIH + konvulsi) Berlaku kepada ibu mengandung yang mana
rawatan intensif praeklampsia tidak sempurna yang menjurus kepada
eklampsia yang boleh menyebabkan sawan dan koma kepada ibu.
4) Gestational hypertension (tanpa proteinuria) Ibu mengandung dengan
hipertensi tetapi ujian urin negatif protin.

Walaupun terdapat banyak ibu mengandung yang mempunyai tekanan darah

tinggi dapat melahirkan bayi yang sihat tanpa mengalami sebarang masalah
yang serius,tetapi tekanan darah yang tinggi boleh mendatangkan bahaya
kepada ibu dan bayi di dalam kandungan. Ibu yang mempunyai sejarah, atau
kronik , tekanan darah tinggi mempunyai risiko untuk mengalami komplikasi
semasa mengandung berbanding ibu mengandung yang mempunyai tekanan
3 | Page

darah yang normal. Walau bagaimanapun, sesetengah ibu yang mengandung

boleh mengalami tekanan darah yang tinggi semasa mereka mengandung.
Kesan daripada tekanan darah tinggi adalah daripada bermula daripada mild
sehinggalah kepada severe di mana tekanan darah tinggi boleh memberi
kesan kepada buah pinggang dan organ lain. Tambahan pula ia boleh beri
kesan kepada berat bayi yang rendah dan kelahiran bayi yang tidak matang.
Dalam masalah yang lebih serius ibu yang mengandung yang mengalami
masalah ini boleh mengancam nyawa kedua ibu dan bayi di dalam
kandungan.

Definisi
Suatu keadaan atau sindrom yang berlaku selepas 20 minggu
kehamilan dengan petanda peningkatan tekanan darah (140/90 mmHg) atau
lebih dengan atau tanpa oedema dan atau proteinuria semasa kehamilan.
Atau peningkatan tekanan sistolik sebanyak 30 mmHg dan diastolik sebanyak
15 mmHg berbanding dengan paras sebelum kehamilan.

Klasifikasi PIH:
Ringan (Mild)

Teruk (Severe)

1. B/P >140/90 mmHg tanpa

1. SBP > 160mmHg atau DBP >110mmHg.

proteinuria.

( diambil 2 kali bacaan)

2. Peningkatan sistolik B/P >

2. Proteinuria dari 3gm/l (3+)

30mmHg.

3. Oliguria ( <400 ml / 24 jam)

3. Peningkatan diastolik B/P > 15

4. Sakit kepala

mmHg.

5. Gangguan visual atau serebral

4 | Page

6. Loya & muntah

7. Edema pulmonari
8. Perubahan dalam ujian fungsi hati dan
ginjal
9.Hemoraj retina
10.Thrombositopenia (penurunan platelet)
11. Keadaan buruk kepada Ibu & anak
12. Intrauterine growth retardation
(IUGR)

PERNYATAAN MASALAH
Beberapa punca dapat di kaitkan dengan mengapa kejadian ini berlaku
antara adalah disebabkan oleh Preeclamsia Walaupun punca sebenar masih
lagi tidak jelas, namun preeclampsia adalah penyebab utama antara
kehilangan fungsi placenta yang mendorong kepada sindrom kehilangan
fungsi ,endothelial yang dapat di kaitkan dengan vasospasm ( Paul Gibson,
MD ). Dalam kebanyakkan kes, terdapat beberapa bukti menunjukkan
bahawa ketidakcekapan placenta dikaitkan dengan kecacatan contohnya
seperti diffuse placental thrombosis, abnormal trophoblastic invasion pada
endometrium. Tambahaan pula selalunya penyakit ini bermula pada minggu
20 semasa dalam tempoh mengandung dan ia di kaitan dengan tekanan
darah tinggi dan peningkatan protein dalam urin ibu. Keadaan

ini boleh

memberi kesan kepada placenta dan tambahan pula ia juga boleh beri kesan
kepada buah pinggang, hati dan otak ibu yang mengandung. Selalunya tiada
ujian dapat di jalankan bagi menetukan punca dan diagnosis bagi ibu yang
5 | Page

mengalami masalah ini. Petanda yang dapat selalu di lihat adalah

berdasarkan kepada peningkatan tekanan darah dan peningkatan protein
dalam urin ibu.

PENCARIAN LITERATURE
Menurut Pakar Obstetrik dan Ginekologi, Dr Ahamad Zailani Hatta
Mohd Dali, ubat-ubatan bukanlah rawatan sebenar penyakit hipertensi
semasa hamil. Rawatan sebenar ialah kelahiran dan pengeluaran uri itu
sendiri. Ini kerana kejadian penyakit hipertensi semasa mengandung berkait
rapat dengan masalah uri. Biasanya doktor akan menasihatkan agar proses
kelahiran dipercepatkan kira-kira 2 minggu sebelum tarikh kelahiran sebenar.
Menurut Persatuan Perubatan Amerika, pre-eklamsia biasanya berlaku di
kalangan kehamilan kali pertama. Malah, mereka yang mempunyai sejarah
pernah menghidap hipertensi berisiko tinggi untuk menghidap penyakit ini.
Justeru, sepanjang tempoh kehamilan wanita terbabit dinasihatkan supaya
menjalani pemeriksaan berkala air kencing dan memantau tekanan darah
mereka.
Menurut Dr. Noraihan, hipertensi yang tidak dikawal sepanjang tempoh
kehamilan boleh meningkatkan risiko seseorang ibu mengalami beberapa
gejala tertentu. Ini termasuklah tekanan darah tinggi, bengkak pada
pergelangan kaki dan kehadiran protein dalam air kencing (protenuria) atau
juga dikenali sebagai kencing kotor. Keadaan atau gejala ini yang juga
dikenali sebagai pre-eklamsia biasanya berlaku pada tiga bulan kedua
tempoh kehamilan. Pre-eklamsia boleh menyebabkan tekanan darah

6 | Page

meningkat agak tinggi dan akhirnya menyebabkan masalah pada system

peredaran darah. Malah, ia juga boleh menyebabkan gangguan pengaliran
darah pada uri.

PENEMUAN
Bagi menentukan sama ada tekanan darah mengalami masalah
semasa ibu masih mengandung yang di sebabkan oleh kronik hypertension
atau preeclampsia kadang kala mencabar, terutamanya jika sekiranya tiada
tekanan

darah

yang

abnormal

dicatatkan

semasa

tempoh

gestitasi

pertama .Hypertension yang berlaku semasa gestitasi pada minggu ke 20

selalunya disebabkan oleh kronik hypertension, manakala preeclampsia
jarang berlaku pada trimester yang ke tiga. Ibu yang di diagnosis dengan
mengalami masalah primary preeclampsia ( yang berlaku pada trimester ke
dua atau pada permulaan trimester ke tiga ) mempunyai risiko untuk
mengalami thrombophilias. Risiko seseorang untuk mengalami preeclampsiaIbu yang mengandung untuk pertama kali-Berumur lebih 18 tahun atau lebih
berumur 35 tahun keatas dan Mempunyai sejarah preeclampsia. Sejarah
keluarga

yang

mempunyai

masalah

preeclampsia

1st

degree-

Obesity ( BMI > 30 ).

Symptom yang berkaitan
Gangguan pada penglihatan. Gangguan mata di sebabkan oleh
vasospasm padacerebral
Pening kepala pada bahagian frontal, t
Kesakitan pada bahagian epigastrik yang di sebabkan oleh inflamasi
dan pembengkakkan. Kesakitan kadang kala boleh berlaku secara tiba
tiba
7 | Page

 Berlaku edema semasa di dalam tempoh mengandung adalah normal,

namum peningkatan secara mendadak atau nondependent edema
adalah

antara

tanda

tanda pembentukan

pregnancy-induced

hypertension pada ibu mengandung.

Pemeriksaan fizikal mendapati bahawa

Tekanan darah yang tinggi-Berlaku vasospasm pada retina
Berlaku tenderness pada right upper quadrant pada bahagian

abdominal
Ibu mengalami kepenatan
Muntah
Pengeluaran urin yang sedikit atau tiada
Nausea
Demam
Berlaku penambahan pada berat badan contohnya seperti

penambahan 4 kepada 5 paun di dalam satu minggu.

Kabur penglihatan
Dizziness

Manifestasi Klinikal:
Peningkatan tekanan darah
Proteinuria
Edema (pembengkakan) biasanya pada kaki
Peningkatan berat badan secara mendadak
Perubahan visual seperti kabur atau double vision
Loya, muntah
Sakit epigastrik
Pengurangan output urin (oliguria)
Perubahan dalam ujian fungsi hati dan ginjal
8 | Page

 Kesakitan pada bahagian abdomen

PERBINCANGAN
Epidemiologi:
10% daripada kehamilan
Merupakan punca kedua kematian ibu selepas pendarahan postpartum
Biasanya berlaku pada trimester kedua, trimester ketiga dan selepas
minggu ke 32 gestasi
Biasanya berlaku pada primagravida dan gestasi kembar atau lebih

Faktor Pradispos:
Kerap berlaku pada:
wanita yang mempunyai sejarah penyakit seperti:
diabetes
hipertensi
penyakit ginjal
penyakit autoimun contohnya Lupus
wanita yang obese
wanita mengandung melebihi usia maternal
Komplikasi:
Terhadap Ibu Hamil
Eclampsia (akibat hipertensi
9 | Page

Terhadap Bayi
Pendarahan Abrupsio Plasenta

yang teruk)

Kelahiran pra-matang

Pendarahan intra cerebral

Kecacatan perkembangan di

Kegagalan fungsi jantung

Ganggguan atau kegagalan

dalam rahim

Kematian di dalam rahim

fungsi hati

Kegagalan fungsi buah

pinggang

Demam

Ambil langkah untuk mengawal tekanan darah sebelum dan semasa

dalam tempoh mengandung dan ambil langkah penjagaan lawatan berkala ke
klinik kesihatan bagi memastikan kesihatan ibu dan bayi di dalam kandungan
sihat tanpa mengalami sebarang masalah Sebelum tempoh mengandung
Pastikan tekanan darah dalam badan adalah normal. Ubah cara hidup
dengan mengurangkan pengambilan garam dalam pemakanan seharian,
ambil bahagian didalam aktiviti senaman dan kurang berat badan jika
sekiranya berat badan adalah berlebihan. Lakukan lawatan berkala ke pusat
kesihatan berdekatan dan berbincang dengan perawat kesihatan bagaimana
kesan tekanan darah tinggi boleh beri kesan kepada ibu mengandung dan
bayi di dalam kandungan Jika sekiranya ibu yang mengandung mengambil
sebarang ubat yang melibatkan tekanan darah, berbincang bersama perawat
kesihatan sama ada perlu ubah atau tidak pengambilan ubat semasa dalam
tempoh mengandung.

Semasa

dalam

tempoh

penjagaan kesihatan semasa dalam prenatal-Elakkan

mengandung-Amalkan
pengambilan alcohol-

Elakkan daripada merokok Langkah langkah seperti menurut kajian

American Academy of Family Physicians, 12/09dapat membantu ibu

10 | P a g e

mengandung dan mengelakkan ibu mengandung mendapat risiko Pregnancyinduced hypertension.

CADANGAN/PENYELESAIAN
Rawatan adalah bergantung kepada jarak ibu untuk menyambut
kelahiran. Jika sekiranya due date bagi menyambut kelahiran semakin
hampir, dan perkembangan bayi didalam kandungan adalah cukup, ibu di
nasihatkan untuk melahirkan bayi secepat yang boleh. Tiga kaedah rawatan
pilihan bagi ibu yang mengalami mild kronik hypertension semasa dalam
tempoh mengandung
1. Perawatan dengan menggunakan antihypertensive samaada secara
berterusan atau tidak.
2. Jika sekiranya perawatan yang di gunakan tidak sesuai, ibu yang
mengandungakan diberi rawatan alternative yang lain bagi membantu
di dalam perawatan penyakit ini
3. Jika sekiranya rawatan perubatan yang diberikan berkesan semasa ibu
masih lagi dalam tempoh mengandung, ibu tersebut di nasihatkan
supaya meneruskan rawatan terapi Anti-hypertensive tersebut.
Bagi ibu yang mengalami kronik hypertension

pada

trimester

yang

pertama, ujian makmalakan di lakukan bagi menentukan sama ada ibu

tersebut mengalami masalah yang teruk atautidak.
1. Lakukan ujian liver enzyme
2. Ujian air kencing akan di ambil bagi melihat penghasilan creatinin dan
protein dalam air kencing.

11 | P a g e

Ibu dengan kronik hypertension semasa dalam tempoh mengandung

perlu di perhatikan

setiap

masa.

Tekanan

darah

ibu

yang

berisiko

untuk mendapat preeclampsia. Lakukan ujian secara berkala terhadap

tekanan darah pesakit sekiranya tekanan darah ibu tersebut meningkat atau
mempunyai symptom symptom untuk mendapat penyakit ini
Pendidikan Kesihatan:
1. Pemeriksaan antenatal mengikut jadual
2. Makan ubat anti-hipertensif mengikut aturan
3. Diet (seimbang)- protein tinggi dengan vitamin & mineral, mengambil minyak
ikan yang kaya dengan Omega-3, makanan yang mengandungi kandungan kalsium
yang tinggi (2gm sehari)

4. Banyakkan minum air tetapi adakan carta input / output sekurangkurangnya 8 gelas sehari.
5. Penerangan komplikasi yang mungkin berlaku jika tidak mengikut nasihat
6. Pendidikan tentang protenuria, tanda-tanda edema, peningkatan tekanan
darah seperti sakit kepala.
7. Nasihat untuk bersalin di hospital untuk mengurangkan komplikasi kepada
ibu dan anak
8. Persediaan untuk bersalin lebih awal jika perlu
9. Jika Fetal Kick Chart kurang daripada 10 datang segera ke Hospital.

RUMUSAN

12 | P a g e

Dalam kes ini , tiada rawatan khusus tetapi dipantau rapat bagi
mengenalpasti praeklamsia dan komplikasi yang mengancam nyawa
( sindrom HELLP dan eklamsia ). Bagi ibu yang mengalami mild hypertension
dan kadar perkembangan bayi masih lagi belum cukup, beberapa langkah
di nasihatkan untuk ibu yang mengidap penyakit ini dan antaranya adalahDapatkan rehat yang cukup. Kerap lakukan pemeriksaan prenatal di pusat
kesihatan-Kurangkan pengambilan garam

dalam

makanan seharian-

Minum sekurang kurangnya 8 gelas air dalam satu hariBagi ibu yang
mengalami masalah ini, pemerhatian rapi harus di lakukan ke atas ibu
tersebut.-Kelahiran bayi adalah satu langkah

terbaik baik mengelakkan

sebarang risiko atauimplikasi buruk lain yang boleh berlaku ke atas bayi dan
ibu. Oleh yang demikian penjagaan kesihatan adalah penting bagi ibu yang
mempunyai tekanan darah tinggi semasa dalam tempoh mengandung. Ini
bagi memastikan tiada sebarang komplikasi lain yang buruk boleh berlaku
ke atas bayi dan ibu mengandung. Tambahan pula, penyakit seperti ini jika
tidak di rawat dengan teliti dan betul boleh mengancam nyawa bayi dan ibu di
mana ia juga boleh memberi kesan ke atas organ dalaman di dalam badan
ibu contohnya seperti buah pinggang dan organ dalaman yang lain. Justeru
itu, ibu juga harus memainkan peranan dengan mengambil langkah berjaga
jaga dengan sentiasa melakukan lawatan berkala ke pusat kesihatan secara
berterusan bagi melihat perkembangan ibu dan bayi di dalam kandungan. Ini
dapat mengelakkan sebarang kemungkinan dan dapat melakukan rawatan
awal yang berkesan jika sekiranya ibu menghidap penyakit ini. Seterusnya
dapat memastikan kesihatan ibu dan fetus di dalam kandungan selamat tanpa
mengalami sebarang masalah.

13 | P a g e

RUJUKAN

Llewellyn-Jones(Fundamentals of Obstetrics and Gynaecology)

Buku antenatal KIK/1(b)/96 (pindaan 2006)
Kamus Jururawat Edisi Kedua- Oxford Fajar
Mark H. Beers, Robert S. Porter, Thomas V. Jones, Justin L. Kaplan and
MichealBerktwits 2006 The Merck Manual, 18 th edition. Merck Research

Laboratories, USA
Murray Longmore, Ian B. Wilkinson and Supraj Rajagopalan 2005
OxfordHandbook Of Clinical Medicine, 6th edition. Oxford University
Press,United States
http://familydoctor.org/online/famdocen/home/women/pregnancy/complicat
ions/064.html
http://www.medicinenet.com/pregnancy_induced_hypertension/article.ht
http://emedicine.medscape.com/article/261435-treatment
http://en.wikipedia.org/wiki/ Pregnancy-induced hypertension

14 | P a g e