Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
R1
Ar1
X
Ar2
H2
C
H2
C
N
R2
Th h I
Th h II
Th h III
Ethylendiamin
Tripelennamin, antazolin,
pyrilamin
Ethanolamin
Diphenhydramin,
dimenhydrinat,
doxylamin,
carbinoxamin, clemastin
Phenothiazin
Promethazin, trimeprazin,
methdilazin
Alkylamin
Acrivastin
(propylamin)
Clorpheniramin,
dexclorpheniramin,
brompheniramin,
triprolidin
Piperazin
(cyclizin)
Cyclizin, meclozin,
buclizin, hydroxyzin,
Cetirizin
Levocetirizin
Piperidin
Cyproheptadin, azatadin
Astemizol,
terfenadin,
loratadin
Fexofenadin,
desloratadin
1.2.4. Tc dng, ch nh
Tc dng: khng histamin (co mch, gim tit dch ca cc tuyn ngoi tit, gim co
c trn,..), mt s c tc dng khng cholinergic v an thn, ko theo gy ng cc
mc khc nhau.
Ch nh: cc triu chng d ng nh v va, mt s ch nh khc nh phng v chng
nn do say tu xe, nn ph n c thai, kch thch n ngon, an thn nh,
2. Dc cht i din
2.1. Cc thuc khng histamin th th H1
2.1.1. Dn cht alkylamin
CLORPHENIRAMIN MALEAT
Bit dc: Trimeton
Cng thc:
C16H19ClN2,C4H4O4 = 390,9
Tn khoa hc: (3RS)-3-(4-clorophenyl)-N,N-dimethyl-3-(pyridin-2-yl)propan-1-amin
hydrogen (Z)-butendioat.
Tnh cht:
Bt kt tinh trng hoc gn nh trng, khng mi. D tan trong nc, tan trong
ethanol 96%.
L - ho tnh v ng dng:
Clorpheniramin maleat mang tnh cht ca nhn pyridin, nhn benzen, nit bc 3,
clo hu c, acid maleic kt hp v ca c phn t.
+ Tnh base kh mnh (do N trong nhn pyridin v N bc 3, pKa 9,2):
Dng base khng tan trong nc, tan c trong acid. ng dng: ch to dng
dc dng maleat tan trong nc, thun li bo ch dng thuc c sinh kh
dng cao.
To ta vi cc thuc th chung ca alcaloid. ng dng: nh tnh bng phn ng
to ta picrat v o nhit nng chy ca ta (196-2000C).
ng dng: nh lng bng phng php o acid mi trng khan, dng acid acetic
khan, ch th tm tinh th v HClO4 0,1M.
+ Nhn thm (nhn pyridin v nhn benzen):
Hp th t ngoi. ng dng: nh tnh, nh lng bng phng php quang ph
t ngoi, pht hin vt cht trong cc phng php sc k.
Ph hp th UV: o vng 230 350 nm, c max = 265 nm vi A (1%, 1 cm) =
200 -230 (C 0,003%; HCl 0,1M)
+ Clo hu c:
B v c ha thnh clorid. ng dng: nh tnh clorid bng phn ng vi bc
nitrat.
+ Carbon bt i v tr 3:
Lm quay mt phng dao ng ca nh sng phn cc. ng dng: nh tnh, nh
lng, th tinh khit bng phng php o gc quay cc.
+ Acid maleic kt hp:
Cho phn ng mu vi nc brm, resorcin/ H2SO4 c. ng dng: nh tnh.
Xc nh acid maleic: Kim ha DD ch phm bng NaOH long, chit b
clorpheniramin bng ether (3 ln), thu lp nc; ly mt phn dch nc, thm DD
resorcinol/ H2SO4 c; un cch thy nng trong 15 pht; khng xut hin mu. Phn
cn li ca lp nc thm nc brom, un cch thy 15 pht n si ri ngui.
Thm DD resorcinol/ H2SO4 c, un cch thy tip 15 pht, xut hin mu xanh lam.
+ C phn t:
o ph hng ngoi, so snh vi ph IR chun; o nhit nng chy (1320
136 C.); lm sc k lp mng.
Tc dng - ch nh:
L thuc khng histamin th h 1, c dng trong cc trng hp:
D ng ng h hp trn (cp hoc mn): vim mi d ng, s mi ma; vim
mng kt d ng, nga hoc vim d ng mt.
D ng da (my ay, chng da ni qung, pht ban); ph Quincke; d ng thuc,
thc n; phn ng d ng vi cc sn phm mu v huyt thanh ( nhng bnh nhn
nhy cm).
5
C17H21NO,HCl = 291,8
Tn khoa hc: 2-(diphenylmethoxy)-N,N-dimethylethanamin hydroclorid.
Tnh cht l ha - phng php kim nghim:
Bt kt tinh trng, khng mi. D b sm mu khi tip xc vi nh sng. Nhit chy
168 1720C. Rt d tan trong nc, alcol v cloroform; tan trong aceton, khng tan
trong ether. Dung dch nc trung tnh vi giy qu.
Ch tnh cht do cha nhn thm, do base amin, acid hydrocloric kt hp. ng dng
cc tnh cht ny vo kim nghim:
nh tnh:
Ph hp th UV: o vng 230 350 nm, c max = 253, 258 v 264 nm vi A
(1%, 1 cm) = 12, 15, 12 (C 0,05%; ethanol 96%)
Phn ng mu: Thm 2 ml H2SO4 c vo 0,05 ml dung dch th 5%, xut hin
mu vng m; thm 0,5 ml HNO 3 c, chuyn sang mu , thm 5 ml cloroform v
lc, lp cloroform c mu tm m.
Th tp cht lin quan: bng TLC.
nh lng: trong mi trng khan, dng acid acetic khan c mt acetat thy ngn, ch
th tm tinh th v HClO4 0,1M.
Tc dng - ch nh:
L mt thuc khng histamin c tc dng khng cholinergic (gim tit, chng ho,
chng nn), du thn kinh (an thn, gy ng), c dng trong cc trng hp:
Do c vi thnh gic nn cn thn trng khi ang dng thuc c hi cho thnh
gic (v d cc khng sinh aminosid).
Liu dng: ngi ln 25 - 50 mg/ln x 3 - 4 ln/ 24 gi; ti a 400 mg/ 24 gi.
Dng bo ch:
Vin nn 25 mg; 50 mg; thuc tim 10 mg/ ml; 50 mg/ ml; thuc nc hoc siro 12,5
mg/ 5 ml; thuc m, kem 2%.
Ghi ch:
lm thuc chng nn, ngi ta dng dng mui vi 8-clorotheophyllin, thnh phn
ny ng gp ng k vo tc dng chng nn ca diphenhydramin (xem
dimenhydrinat).
Thay cc gc phenyl trong cng thc trn bng 2-pyridyl v p-clorophenyl th c
carbinoxamin maleat (bit dc Clistin, l mt thuc khng histamin c hiu lc
mnh).
C17H20N2S,HCl = 320,9
Tn khoa hc: (2RS)-N,N-dimethyl-1-(10H-phenothiazin-10-yl)propan-2-amin
hydroclorid.
Tnh cht l ha - phng php kim nghim:
L tnh:
Bt kt tinh mu trng hoc trng ng, khng mi, v ng v t li. Rt nhy vi tc
dng ca nh sng, b m hoc lu s i mu dn sang xanh l. Nng chy 215
2250C. Rt d tan trong nc, tan trong alcol, cloroform, khng tan trong ether, aceton,
ethylacetat. Dung dch nc c pH 4 5.
Ha tnh:
Ha tnh c bn ca promethazin l d b oxy ha do nhn phenothiazin. Phn ng d
xy ra cc v tr 3, 6, 9: v tr 3, 6 c th gn OH hoc =O; nguyn t S c th b
oxy ha thnh dng: >S=O hoc >SO2 ty mc oxy ha. Cc tc nhn H2SO4,
HNO3, Br2, FeCl3 u c th oxy ha c promethazin. Cc sn phm thng c
mu hng n . AgNO3 cng oxy ha c promethazin nn khi th ion Cl - bng
AgNO3 phi kt ta promethazin base bng NaOH, lc loi b, sau mi pht hin
ion Cl- trong dch lc.
Tnh base do amin bc 3 mch nhnh: cho kt ta vi cc thuc th chung ca
alcaloid, v d kt ta vng vi acid picric; cho php nh lng bng php o acid
base.
nh tnh:
Dng TLC
Th tp cht lin quan: tp lin quan ch yu l phenothiazin, c pht hin bng
TLC.
nh lng:
Trong mi trng khan, dng acid acetic khan c mt acetat thy ngn, ch th
tm tinh th hoc o th, HClO4 0,1M.
nh lng phn HCl kt hp bng dung dch NaOH chun trong mi trng
nc, c mt alcol v cloroform, cloroform s tch ring dng base.
(C18H22N2S)2,C4H6O6 = 747,0
Tn khoa hc: (RS)-dimethyl (2-methyl-3-phenothiazin-10-ylpropyl)amin (2R,3R)tartrat.
Tnh cht l ha - phng php kim nghim:
Bt kt tinh mu trng n trng ng, khng mi. B bin mu dn ngoi nh sng.
Nng chy 160 1640C. D tan trong nc, tan trong cloroform, t tan trong alcol,
rt t tan trong ether.
Ch tnh cht do nhn phenothiazin v amin bc III.
nh tnh:
Ph hp th UV: o vng 230 350 nm, c max = 255 v 310 nm (C 0,008%;
amoniac 5M - methanol).
Phn acid tartric: dung dch cht th trong nc, kim ha bng DD NaOH
long, tch ring dng base bng ether, ly lp nc em acid ha ri thm thuc th
natri amoni methavanadat, xut hin mu cam.
Th tp cht lin quan: tp lin quan ch yu l phenothiazin, c pht hin bng
TLC.
nh lng:
Trong mi trng khan, dng acid acetic khan c mt acetat thy ngn, ch th tm tinh
th hoc o th, HClO4 0,1M.
Tc dng - ch nh: Tng t promethazin.
Dng bo ch: Vin 2,5 mg; vin tc dng chm 5 mg; siro 2,5 mg/ml.
Ghi ch:
Nu gn vo v tr 10 ca nhn phenothiazin quinuclidin-3-yl-methyl (I) ta c
mequitazin (bit dc Primalan), mt khng histamin c tc dng an thn yu hn
promethazin.
2.1.4. Dn cht ethylendiamin
TRIPELENNAMIN HYDROCLORID
Bit dc: Pyribenzamin.
Cng thc:
CH3
CH2
N
H2
C
H2
C
HCl
N
CH3
C16H21N3,HCl = 291,8
Tn khoa hc: 2-[benzyl[2-(dimethylamino)ethyl]amino]pyridin mono hydroclorid.
Cng dng dng mui citrat.
Tnh cht l ha - phng php kim nghim:
Bt kt tinh trng, d b sm mu khi tip xc vi nh sng. Nhit chy 188
1920C. D tan trong nc, dung dch trung tnh vi giy qu; tan trong ethanol,
cloroform, tan t trong aceton; khng tan trong ether, benzen, ethylacetat.
Ch tnh cht do nhn thm v mui hydroclorid ca amin bc III.
nh tnh: ph IR, ph UV, phn ng ca Cl-.
Th tp cht lin quan: bng TLC.
nh lng:
Trong mi trng khan, dng acid acetic khan c mt acetat thy ngn, ch th tm tinh
th hoc o th, HClO4 0,1M.
Tc dng - ch nh:
Khng histamin th h I, c ch nh cho:
10
Cc th vim mi d ng.
Gim v phng phn ng i vi mu, huyt thanh bnh nhn c tin s phn
ng qu mn.
Dng bo ch:
Vin 25 mg, 50 mg; vin tc dng chm 25; 50 v 100 mg.
2.1.5. Dn cht piperidin
CYPROHEPTADIN HYDROCLORID
Bit dc: Periactin.
Cng thc:
C21H21N,HCl,1H2O = 350,9
Tn
khoa
hc:
4-(5H-dibenzo[a,d]cyclohepten-5-yliden)-1-methylpiperidin
hydrochlorid
Tnh cht l ha - phng php kim nghim:
L tnh:
Bt kt tinh trng hoc trng ng, khng mi, v hi ng. Tng i bn vi nh
sng, khng kh v hi m nhit phng. Chy khong 162 0C, dng khan
2500C. t tan trong nc, tan c trong ethanol, khng tan trong ether.
Ha tnh:
Ch tnh cht do cc gc thm v ni i lin hp vo nhn, tnh cht ca mui HCl
ca base amin.
nh tnh: o ph IR, UV, TLC.
Th tinh khit: th acid, tp lin quan (bng TLC).
nh lng:
Ha ch phm vo hn hp alcol acid hydrocloric 0,01M (50:50). Chun bng
NaOH 0,1M, dng in th k, ghi th tch gia hai im c bin i th t ngt.
Tc dng - ch nh:
L mt khng histamin c tc dng khng serotonin, khng aldosteron v an thn, gy
ng. Dng cho cc trng hp:
D ng nh v va.
Kch thch n ngon ngi gy yu, chn n, thn kinh d b kch thch.
Dng bo ch: vin nn 4 mg; siro 2 mg/ 5 ml.
Ghi ch:
11
C25H27ClN2,2HCl = 463,9
Tn khoa hc: 1-(p-cloro--phenylbenzyl) -4-(m-methylbenzyl) piperazin
dihydroclorid.
Nguyn t C bt i gn N ca amin (III), tng t nh cc dn cht phenothiazin,
cc ng phn (D) v (L) c tc dng tng ng nhau, dng dc dng l racemic.
Nguyn t Cl v tr para ca nhn phenyl lm tng tc dng.
Gc methylphenyl nh hng n tnh cht dc ng hc v s chuyn ha thuc
trong c th, meclizin c tc dng ko di. Nu c Cl v methylphenyl u c thay
bng H th c cyclizin (bit dc Marezin), cht ny c ch nh tng t nhng tc
dng ngn hn hn meclizin, khng dng cho ph n c thai (ph n c thai vn dng
c meclizin vi liu thp v trong thi gian ngn).
Ch nh: phng v chng nn, chng mt do say tu xe, gim chng mt v cc hi
chng ng pht do ri lon tin nh. Meclizin c t tc dng khng mong mun.
HYDROXYZIN HYDROCLORID
Bit dc: Atarax.
Cng thc:
12
C21H27ClN2O2,2HCl = 447,8
Tn
khoa
hc:
(RS)-2-[2-[4-[(4-chlorophenyl)phenylmethyl]piperazin-1yl]ethoxy]ethanol dihydrochloride.
Dng dc dng l racemic.
Tc dng - ch nh:
L mt thuc khng histamin c tc dng an thn ng k, khng khng cholinergic.
c dng lm gim lo lng, cng thng k c trong ngoi khoa (trc v sau khi
gy m); chng say tu xe, bun nn, nn, chng mt; chng d ng ( bnh my ay
mn tnh hoc cc d ng trn da khc).
Ghi ch:
Dn cht chuyn ha ca hydroxyzin (oxy ha chc OH alcol ca hydroxyzin thnh
-COOH) c tn l cetirizin (dng dc dng l racemic, mui hydroclorid, bit dc
Zyrtec), c tc dng an thn, gy ng, khng cholinergic u rt yu, khng khng
serotonin. Cht ny c tc dng khng histamin ko di, c dng cho cc th vim
mi d ng, my ay t pht mn tnh vi liu 5 10 mg/ ln / 24 gi di dng vin
nn hoc siro. Hin nay cetirizin c dng ph bin.
2.2. Cc cht c ch gii phng histamin
Cc cht ny ngn chn sm s gii phng histamin. V cu trc, cc cht in hnh
(cromolyn, nedocromil) khng mang cu trc chung ca cc cht khng histamin thc
th nh nu phn i cng.
CROMOLYN NATRI
Tn khc: cromoglycat natri (acid cromoglycic).
Bit dc: Gastrocrom, Nasalcrom, Opticrom.
Cng thc:
C23H14Na2O11 = 512,3
Tn khoa hc: 1,3-bis(2-carboxychromon-5-yloxy)2-hydroxypropan dinatri.
Tnh cht l ha - phng php kim nghim:
Bt kt tinh mu trng, khng mi, v hi ng, ho nc. Chy khong 261 0C,
khng b bin dng. Tan trong nc; khng tan trong alcol, cloroform. B x phng
ha bi NaOH.
nh tnh: ph IR, UV, so snh vi ph chun.
Th gii hn acid kim, oxalat, tp lin quan (TLC).
nh lng: o hp th UV, max = 326 nm, m phosphat pH 7,4, so snh vi cht
chun.
Tc dng - ch nh:
O
Na+
O-
Na+
O-
HO
13
CU HI T LNG GI
File cu hi t lng gi Bi 2
14