T

2 T
A
2A

Cvata,pim,perinvevidagibibalantelemanlar
ezilmeyadayatak gerilmelerinenedenolurlar.

Cvata,pim,perinvevidagibibalantelemanlar
ezilmeyadayatak gerilmelerinenedenolurlar.

ezilme

d .t

d : yatakap
t:levhakalnl

atalulardakiezilme
gerilmesi

ezilme

2 d .t

Belemanndaki
ezilmegerilmesi

ezilme

d .t 1

Cvata,pim,perinvevidagibibalant
elemanlarnnlevhadaoluturduuyatakgerilmeleri

yrtlm

t min b k .d

d : yatakap
t:levhakalnl
b :levhageniilii
k :levhadapimsays

 ort

2 r .t
Japonyada bulunan bir kprde zmbalama etkisinden
dolay oluan hasar grnm

Yap ve makine elemanlarn tasarm ve analizlerinde

gerek teorik denklemelerin tretilmesinde kullandmz
kabullerden
gerekse evre etkileri, ykler, malzeme zellilerinden
kaynakl
bir ok belirsizlik durumu sz konusudur.

Dolaysyla
Maksimum kapasite deerlerini esas alarak analiz ve tasarm
yapmak son derece sakncal olacaktr

Maksimum kapasite deerleri yerine emniyet gerilmesini esas

alarak analiz ve tasarm yapmak doru olacaktr

Emniyet Gerilmesi,

em

maks

GF

em

, maksimum kapasite gerilmesinin bir

gvenlik faktrne GF blnmesi ile
bulunur

GF genellikle 1.5 ve zerinde bir deer seilir.

Seimde tecrbe ve mhendislik nsezi
nemlidir.
Bu faktr bir ok lkelerin kendi
standartlarnda belirtilir.

rnek 1

Reaksiyonkuvvetleribulalm
DENGEDENKLEMLER

0 R Ax R Bx 0

0 R Ay 50 20 0

MA 0 R Bx .2 50.2 20.4 0
R Bx 90 kN
R Ax 90 kN

R Ay 70 kN

Elemankuvvetlerinibulalm
aakesitinialarakSCDolusturalim
DENGEDENKLEMLERI

FAC

F x 0 F AC 90 F AD Cos 45 0

F y 0 70 F AD Sin

F AD 70

FAD

F AD

45 0

Sin

45

70
99
2 2

F AC 20

kN

kN

Elemankuvvetlerinibulalm
bbkesitinialarakSCDolusturalim
DENGEDENKLEMLERI

0 FCD . 2 50 . 2 0

FCD 50 kN
FCE

0 FCE .2 70 .2 90 .2 0

FCD

FCD 20 kN

Alanlari bulalm
FAC ve FCE elemanlar ekmeelemanlar
olduunagre
2
cekme

140
MPa
(
N
mm
)
em

cekme
P A
em
A

p
cekme
em

20 x 10 3 N

140 N mm 2

A AC A CE 142 . 9 mm
A CD

p
ba sin c
em

50 x 10 3 N

100 N mm

143

500 mm

rnek 2

rnek 2

Kuvvetdiyagramnizelim

Gerilmeanaliziyapalm

AB
BC
CD
DE

Pmin 22 . 5 , 25 . 2 , 28 , 56
Pmin 22 . 5 kN

rnek 4

PimleriinSCD

2T

DengeDenklemleri

Fx

0 P 4T 0 T

Pimlerinmaruzkaldkesmegerilmesine
gre

P kesme T
P
20
80 .
4
4

kesme

. A pim

p 100 . 53 kN

P
4

Pimleregelenkesmekuvvetleri

Levhannmaruzkaldyatakgerilmesine
gre

P yatak

P

4

em

. A yatak

P
140 . 20 . 10 P 112 kN
4

LevhalariinSCD

2T

stlevhannyrtlmasnagre
Pa a
yirtilma
15 80 1 . 20
P 100 . 15 . 60 P 90 kN

Pb b
yirtilma
15 100 2 . 20
3 P 4 100 . 15 . 60 P 120 kN
Pc c
yirtilma
15 100 1 . 20
P 4 100 . 15 . 80 P 480 kN

Altlevhannmaruzkaldyatakgerilmesine
gre

Pc c
yirtilma
10120 1.20
P 100 .10.100 P 100 kN
Pb b
yirtilma
10 120 2 .20
3 P 4 100 .10 .80 P 107 kN

Pa a
yirtilma
10 120 1 .20
P 4 100 .10 .100 P 400 kN

Pkesme 100 . 53 kN
Pezilme 112 kN

2T

P1st 90kN

P1alt 100kN

P2st 90kN

P2alt 107 kN

P2st 90kN

P2alt 400kN

Pmin 90kN

Pkesme 100 . 53 kN
Pezilme 112 kN

2T

P1st 90kN

P1alt 100kN

P2st 90kN

P2alt 107 kN

P2st 90kN

P2alt 400kN

Pmin 90kN

rnek 3

ekildepimbalantlerevede
a) 150mm2 lk enkesit alanna
sahipCE ubuundakinormal
gerilmeyi
b) D balantnoktasndaift
ynlbalananpimdekikayma
gerilmesinibulunuz

Ax

SCDizelim
DengeDenklemleri
F

0 A x B x 10 Sin 30

0 B y 10 Cos 30 0

B y 8 . 67 kN
Bx

M
By

0 A x 8 10 Cos 30 ( 8 ) 0

A x 8 . 67 kN

B x 3 . 67 kN

8.67

ACD ninSCDizelim

2m
45o

6m

Dx

0 8.67( 8 ) TC Sin45( 6 ) 0 T C 16 . 35 kN

Dy

0 Dx 8.67 16.35Sin45 0

D x 2 . 9 kN

0 Dy 16.35Cos 45 0

Dy 11.56kN

TC

CE ubuundakinormalgerilme

8.67
2m
45o

6m

Tc
16 . 35 x10 3 N

108 . 9 MPa
2
Ac
150 mm

TC

D pimdekikesmegerilmesi
Dx

pim

R
Dy

R pim 2

A pim

D x2 D y2
11 . 56 2 2 . 9 2 11 . 9 kN

11 . 9 x10 3 N
10 2
2
mm
4

75 . 8 MPa
2