JAVNA USTANOVA

MJEOVITA SREDNJA KOLA

SREBRENIK

SEMINARSKI RAD
Predmet: Elektrine maine
Tema: Paralelan rad sinhronih generatora

Ime i prezime:
Ajdin Ibraimi

Srebrenik 2016

Paralelan rad sinhronih generatora

Sinhroni generator moe da radi u razliitim pogonskim prilikama.
Pri tome moe da radi samostalno na vlastitu mreu ili zajedno sa
drugim generatorima napajajui tzv. krutu mreu (u kojoj vlada
stalan napon).
U praksi se rijetko dogaa da sinhroni generator radi na mrei
potpuno samostalno, odnosno da su elektrina troila prikljuena
na mreu koju napaja samo jedan sinhroni generator. To je,
uglavnom, onda kada se takav generator (relativno male snage
na dizel motorm kao pogonskim strojem) koristi kao rezervni
izvor elektrine energije u bolnicama, aerodromima, velikim
poslovnim zgradama i sl.
U savremenim elektranama po pravilu se nalazi vie sinhronih
generatora koji rade paralelno. Elektrane su povezane u
elektroenergetski sistem koji obuhvata najee regione, drave
pa i velike dijelove kontinenata, npr. Zapadna Evropa ili Istona
Evropa.
Paralelan rad veeg broja elektrana, odnosno generatora velikih
snaga ima znatne prednosti. To su : obezbjeenje sigurnosti rada
sistema, smanjenje broja rezervnih generatora koji se ukljuuju u
sluaju remonta ili kvarova drugih generatora, najekonominija
proizvodnja i optimalna raspodjela optereenja izmeu pojedinih
elektrana, odnosno generatora. Postoji mogunost za vrlo
povoljnu raspodjelu optereenja izmeu hidroelektrana i
termoelektrana. Naime, snaga hidroelektrane se maksimalno
koristi za vrijeme visokih vodostaja, dok se za vrijeme niskih
vodostaja koristi snaga termoelektrana.
Poznato nam je da se snaga koju daje elektrana tokom dana
mijenja i da tu promjenu pratimo prema dijagramu dnevnog
optereenja. Kada bi se pri smanjenom dnevnom optereenju

zadrali u radi svi spojeni generatori, onda bi oni radili sa manjim

stepenom korisnog djelovanja, to nije ekonomino. Zato se
tokom dana u zavisnosti od dnevnog optereenja jedan broj
generatora moe i vie puta iskljuiti ili ukljuiti, nastojei pri
tome da oni koji su u pogonu rade u nominalnim optereenjem.
Postupak ukljuenja generatora na mreu za koju ve paralelno
rade drugi generatori naziva se sinhronizacija.
Sinhronizacija je radnja koja se svakodnevno obavlja automatski,
poluautomatski ili runo sinhronim generatorima.
Paralelan rad sinhronih generatora zahtijeva ispunjavanje niza
specifinih uslova neophodnih za njihovo ukljuenju na mreu sa
to manjim strujnim udarom, bez kvarova i za veu sigurnost u
njihovom paralelnom radu.

Uslovi za paralelan rad sinhronih

generatora
Slino transformatorima, i kod sinhronih generatora postavlja se
vie uslova za njihov uspjean paralelan rad. To su:
-indukovani napon novog generatora mora biti jednak naponu
mree (Et=Um)
- frekvencija indukovanog napona novog generatora mora biti
jednaka frekvenciji napona mree na koju se generator priklju?uje
(=m)
-indukovani napon novog generatora mora biti u fazi sa naponom
mree (vektori Et i Um se podudaraju),
-ako se radi o trofaznim sinhronim generatorima, onda se
redoslijed faza generatora koji prikljuujemo mora biti isti sa
generatorima koji ve rade na mrei. Budui da se po izvodima
(stezaljkama) generatora ne moe utvrditi redoslijed faza, oni se
moraju provjeriti prije ukljuivanja generatora na sabirnice. Ovaj

uslov se utvrdi i ispuni pri prvom putanju novog generatora u

paralelan rad i poslije ga nije ni potrebno kontrolisati.
Prvi uslov moe da se ispita i utvrdi pomou dva voltmetra.
Drugi i trei uslov kontroliemo pomou tzv. sinhronizacionih
faznih sijalica ili sinhronoskopa.