MICROSOFT

ACCESS
[PROJEKT ]

7 MAJ 2016

#MesueseAurela

PRMBAJTJA:
Hyrje
Microsoft Access ................................................................................................................................... 1
Instalimi i Programit ............................................................................................................................ 1
Bazat e te dhenave ............................................................................................................................... 2
Hapja e programit te Access-it ....................................................................................................... 3
Krijimi dhe ruajtja e bazes me te dhena....................................................................................... 4
Kuptimi i dritares database .............................................................................................................. 5
Krijimi i tabelave .................................................................................................................................... 6
Ruajtja e Tables ...................................................................................................................................... 8
Caktimi i qelsit primar ...................................................................................................................... 9
Data type (llojet e tipeve te te dhenave) ...................................................................................... 10
Tiparet e fushes (Field Proporties)................................................................................................ 11
Relacionet ne mes te tabelave : nje me nje , nje me shume , shume me nje dhe
Shume me shume.................................................................................................................................. 13
Fshirja e Lidhjeve................................................................................................................................... 17
Formulart (Forms) ................................................................................................................................ 18
Ndrrimi i formatit te formularit ...................................................................................................... 22
Dizajnimi i formularit sipas deshires ............................................................................................ 23
Nderrimi i Prapavijes se formularit dhe futja e fotos ............................................................ 24
Verejtje ...................................................................................................................................................... 25

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

MICROSOFT ACCESS
Microsoft Access sht program pr krijimin dhe mirmbajtjen e bazave tt dhnave dhe sht
pjes prbrse e paketit Microsoft Office. Versionet eprogramit jan avansuar me secilin
version t ri t paketit Microsoft Office, mirpokonceptet themelore t puns jan t njjta n t
gjitha versionet. Natyrisht, mesecilin version t ri, shfaqen prmirsime dhe avansime lidhur me
veprimet ecaktuara, por ato nuk ndryshojn thelbin e rregullave t Accessit. Shpjegimet
dheshembujt e marr n kt libr, jan realizuar n versionin Microsoft Access 2000
Instalimi i programit
Accessi sht pjes e paketit Microsoft Office, prandaj me rastin e instalimit t paketit instalohet
edhe accessi. Prmes CD-s instaluese, instalimi i programit fillon automatikisht, me vendosjen e
CD-s instaluese n CD-ROM. Nse nukfillon vetvetiu, n njsin e CD-ve, zgjedhet setup.exe, me t
cilin fillon instalimi ipaketit Microsoft Office
Bazat e t dhnave
ka kuptojm me bazat e t dhnave?
Me bazn e t dhnave kuptojm grumbullimin e t dhnave n nj vend t caktuar me qellim q
gjat prdorimit dhe shfrytzimit t tyre qasja t jet e leht dhe e thjesht.
Nga ky grumbull i organizuar mir i t dhnave mund t nxirren dhe t paraqiten m
pas,pothuajse,fardo t dhnash t pjesshme. Ky organizim i t dhnave sidomos n koht e
sodit sht pothuajse i domosdoshm,nuk ka shkoll,komun,spital,organizata t ndryshme etj, t
cilat dshirojn q puna e tyre t jet e suksesshme dhe funksionale e t mos ken nj baz ku ti
ruajn t dhnat e tyre.
Pra meqense manipulimi me t dhna,q jan t organizuara n baz t dhnash,sht shum i
prshtatshm dhe me shum interes pr vet kompanit, organizatat e
ndryshme,komunat,shkollat etj, mund t prfundojm kt hyrje me pak fjal se krijimi dhe
menaxhimi i bazave me t dhna sht nj domosdoshmri e kohs.
Ka disa programe kompjuterike q shrbejn pr pun me t dhna,njri nga programet i cili
sht i dedikuar kryesisht pr bazat e t dhnave sht programi Microsoft Access,pr t cilin ne
n kt material do t mundohem sado pak t sqarojm se si duhet punuar me t.

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

Hapja e programi Access

Programi Access mund t hapet n disa mnyra ne do ti sqarojm dy prej tyre:
Mnyra e par:

1. START
2. All Programs 3. Microsoft Office / 4. Microsoft Office Access 2003
Figura n vazhdim tregojn si duhet t vihet deri te hapja e programit Access.
3. Microsoft Office

4. Microsoft Office Access 2003

2. All Programs

1. Start

Mnyra e dyt Accsesi mund t hapet edhe duke vepruar n kt mnyr:

START/ Run ,si rezultat hapet korniza Run,pastaj n fushn Open shnojm emrin e programit
msaccess dhe shtypim OK

Figura n vazhdim

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

Krijimi dhe Ruajtja e bazs s t dhnave

Para se t krijojm nj baz m t dhna duhet menduar mir n lidhje me t dhnat t cilat duhet
regjistruar,si duhet emruar,formn t ciln duhet t ket baza e t dhnave,ashtu q krijimi i
saj t jet m i leht dhe prdorimi i bazs t jet i thjesht pr tu qasur n t.
Pr krijimin dhe ruajtjen e bazs s t dhnave duhet vepruar n kt mnyr:

1. Fillimisht bjm hapjen e programit me njrn nga mnyrat t cilat i shpjeguam m lart, dhe si
rezultat hapet dritarja pr dialog ku n figurn e par zgjedhim opsionin Create a new file, n
figurn e dyt zgjedhim opsionin Blank database.
Figura 1
Figura 2

3. Blank database

2. Create a new file

Pastaj hapet korniza figura 3 dhe ktu ne zgjedhim emrin dhe vendin se ku dshirojm t ruajm
Figura 4 ktu mund
databasn ton
ta shihni databasen e
krijuar

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

Figura 3 tregon procedure se si duhet

vepruar pr ruajtn e databass
4. Desktop

6. Create
Si rezultat kemi Databasen
e krijuar e cila fillimisht
paraqitet n kt form.

5. Emri i databases

N rastin ton pas mbylljes s dritares,databasen mund ta hapim pr mes fajllit

i cili sht ruajtur n desktop me emrin databasa. Figura djathtas ---------

Kuptimi i dritares Database

Edhe dritarja e databases si do dritare tjetr prmban elementet e saja kryesore.
N fillim po japim sqarime vetm pr disa elemente ma kryesore t cila i prmban kjo dritare.

Tables Tabela: objekti kryesor i bazs s t

dhnave sht tabela. Duhet t mbani n mend se
t dhnat nuk ruhen askund tjetr prve n
tabel,e pastaj prmes objekteve tjera mund t
nxirren dhe t paraqitn n mnyra t ndryshme
mirpo burimi i tyre sht tabela.

Queries Pyetsori: sht objekt mjaft i

rndsishm i bazs s t dhnave,prmes
pyetsorve ne mund t paraqesim vetm nj
pjes t dhnave q i plotsojn kushtet e
parashtruara.
Reports Raportet: zakonisht raporti krijohet
me qllim t shtypjes n letr t t dhnave t
caktuara. Raportet mund t krijohen prej
tabelave,pyetsve ose formave.

MICROSOFT ACCESS

Forms Formulart: prmes forms ne

mund t bjm ndryshime drejtprdrejt n
tabel. Puna m t dhna prmes forms
sht shum e leht se sa drejt pr drejt
prmes tabelave. Prve ktyre prparsive
prmes formularve parandalohen edhe
mundsit e futjes s t dhnave gabim.

PROJEKT :

#MesueseAurela

Sqarim - N vazhdim do t fillojm t sqarojm punn me tabela. Para se t fillojm t krijojm

tabeln sht e rrugs ti themi edhe disa fjal m tepr pr rendsin t ciln kan tabelat n kt
program. Tabelat jan piknisje e do baze t t dhnave. Nj baz e t dhnave mund t ket
nj,dy apo m tepr tabela. Gjat krijimit t tabelave duhet t jemi shum t kujdesshm sepse kjo
ndikon drejt pr drejt n ekzekutimin efikas t programit. Nse kemi gabuar gjat krijimit t
tabels ather baza e t dhnave do t jet e dshtuar. Thn m thjesht para se t ndrtojm
nj tabel duhet t bjm planifikimin e strukturs s tabels e cila nnkupton prcaktimin e
fushave (kolonave) e cila do ti prmbaj,madhsin e fushave, lloji i t dhnave e kshtu me radh
pra ta kemi iden se si do t duken t dhnat tona.
Krijimi i tabels
Kujdes: Para se t krijohet tabela fillimisht duhet t krijohet databasa t ciln e kemi

sqaruar m lart.

Pr t kuptuar m mir po e krijojm edhe nj her nj databas me emrin Shkolla e pastaj

krijojm tabeln.
Po e tregojm procedurn se si duhet vepruar:

1.
2.
3.
4.
5.
6.

E hapim programin Access

Nga korniza e cila hapet zgjedhim opsionin Create a new file
Zgjedhim opsionin Blank database (baza e zbrazt e t dhnave)
Caktojm vendin e ruajtjes s fajllit n Desktop
N fushn File name: shkruajm emrin e fajllit Shkolla
Dhe n fund zgjedhim opsionin Create

Si rezultat kemi Databasen me emrin Shkolla. N vazhdim do t tregojm si duhet t krijohet tabela.

7. Create table in Design View

8. Tables

9. Design

Si rezultat paraqitet tabela n kt form e cila kryesisht prbhet prej ktyre

elementeve t cilat po i sqarojm n vijm.
MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

Field Name
Emri i
fushs

Data Type
Lloji i t dhnave

Description
Prshkrimi

Field Properties
Veorit e fushave

N vazhdim po e mbushim tabeln me t dhna n rastin ton pasi databasa sht emruar me
emrin Shkolla po i marrim t dhnat e nxnsve: N fushn e par Field Name i shkruajm kto
t dhna: Rreshti i par Nr. Rreshti i dyt Emri. Rreshti i tret Mbiemri. Rreshti i katrt Telefoni.
Rreshti i pest Adresa.
N rastin ton pr fushn Nr. zgjedhin llojin e t dhnave Autonumber (numr automatik i cili
vendoset vetvetiu nga ana e programit Access).
N kt buton zgjedhim tipin e t dhnave

Tash fillojm plotsimin e fushave me t dhnat Emri,Mbiemri,Telefoni dhe Datelindja, Vendi

dhe pr t gjitha kto tipi i t dhnave vendose Text, Data time dhe bhet prshkrimi n fushn
Description.

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

Shih figurn n vazhdim sht plotsuar me t

dhna

Ruajtja e tabels
Pasi kemi br plotsimin e t dhnave duhet t ruajm tabeln duke vepruar n kt
mnyr:
Klikojm n butonin Close
, paraqite korniz n vijim me mesazhin prcjells dhe ne
shtypim mbi butoni Yes.

Paraqitet korniza tjetr ku duhet t shkruajm emrin e tabels n rastin ton

Kryetari dhe pastaj shtypim mbi butonin OK.

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

Kujdes nse nuk sht vendosur elsi primar,ather kemi mesazhin si n

figurn n vijim e cila na paralajmron se duhet t vendosni elsin primar dhe pr kt
veprim ne duhet t shtypim butonin Yes.

Si rezultat kemi tabeln e krijuar me emrin Kryetari n Databasn me emrin Komuna

Tabela e krijuar me emrin Kryetari

Dhe pastaj vazhdon mbushja e fushave me te dhena:

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

Caktimi i elsit primar (Primari Key)

N do tabele t re t ciln e krijojm sht e nevojshme t caktojm nj fush si els primar.
Programi Access e shfrytzon kt fush q regjistrimet e nj tabele t lidhen me regjistrimet e
tabelave tjera si dhe n rastet kur nga mijra dosje t futura n bazn e t dhnave krkohet
vetm njra prej tyre,elsi primar e prshpejton gjetjen e t dhnave.
M hert ne treguam se si programi Access para se t ruhet tabela na paraqet mesazhin se a
dshironi t prcaktoni elsin primar dhe ne n at rast shtypm butoni Yes.
Mnyra tjetr pr vendosjen e elsit primar mund t bhet duke vepruar si n vazhdim:
Zgjedhim fushn n t ciln dshirojm t vendoset elsi primar shembull: Emri
Klikojm mbi ikon e cila gjendet n shiritin e siprm me kt form t elsit

dhe si rezultat kemi vendosje e elsit primar Figura n vijm tregon vendosje e
elsit primar

Nse dshirojm q elsi primar t largohet nga fusha Emri veprojm ngjashm fillimisht
e zgjedhim fushn Emri dhe klikojm nj her prap mbi ikon e cila ka formn e elsit
.
Kur dshirojm q disa fusha t ken elsin primar vetm i zgjedhim ato fusha dhe
shtypim mbi ikon e elsit t ciln e shpjeguam m lart. Figura n vijm tregon vendosje
e disa elsave primar

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

Ngjashm veprohet edhe pr largimin e tyre vetm fillimisht duhet t zgjidhen fushat dhe t
shtypim mbi ikonn e elsit.
Data Type ( Llojet e t dhnave)
N programin Access n fushn Data Type dallojm kto t dhna,t cilat jan dhn n Figura
n vijm:

Text t dhnat mund t zgjidhen si tekst nse fusha ka t bj me tekst,apo kombinimi i tekstit
me numra,adresa t gjatsis maksimale deri n 255 karaktere. Duhet t kemi kujdes ky lloj i t
dhnave mund t zgjidhe edhe n raste kur fusha ka t bj me numra por jo edhe me llogaritjen e
tyre.
Shembull:ky lloj mund t zgjidhet te numrat e telefonit adresat e ndryshme etj.
Memo Kjo fush prdoret pr shkuarjen e teksteve dhe numrave me gjatsi t mdha deri n
64000 karaktere(e q mesatarisht diku llogaritet deri n tet faqe tekst) pra kjo fush prdoret
pr prshkrime detale t fushave.
Number Ky lloj i t dhnave zgjidhe gjithmon kur kemi t bjm me numra,t cilt kan t
bjn edhe me llogaritje.
Date/Time Zakonisht ky lloj i t dhnave zgjidhet kur kemi t bjm me datn dhe kohn.
Currency Zgjidhet n raste kur kemi t bjm me valutn (parat shembull Euro,dollari etj).
MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

AutoNumber Zgjidhet n raste kur kemi t bjm me numrim rendor e q shkruhet n mnyr
automatik.
Yes/No Ky lloj i t dhnave zgjidhet n ato raste kur kemi t bjm me dy vlera si psh Yes/No
(Po/Jo),True/False (e sakt/e pasakt) ose On/Off ( i kyur/i kyur) etj.
OLE Object Zgjidhet n ato raste kur n at fush duhet t vendoset ndonj
fotografi,grafik,regjistrim zri,apo ndonj flet punuese e cila sht e punuar shembull n
programin Exel.
Hyperlink Ky opsion zgjidhet kur e dhna duhet t lidhet me ndonj skedar tjetr.
Lookup Wizard Ky lloj i t dhnave ka t bj me krijimin e kutizave t thjeshta dhe t
kombinuara t cilat quhen (List Box button dhe comb box) e q lehtson shum punn me t
dhnat t cilat prsritn.
Tiparet e fushs (Field Properties)
Tipi i caktuar i t dhnave i ka edhe tiparet(karakteristikat) e veta. Kto tipare jan t ndryshme
prej nj lloji t dhnash n llojin tjetr. Tiparet e fushs (Field Properties) shihen n pjesn e
poshtme t dritares dizajnuese t tabels.
Shumica e ktyre karakteristikave gjenden n fletn General,kurse n fletn Lookup mund t
bhet deklarimi i fushs si list e zgjedhjes.
N figurn n vijim kemi paraqitur Tiparet e fushs (Field Properties)

Field Size (Madhsia e fushs) e prcakton madhsin maksimale t t dhnave n fush.

Nse tipi i t dhnave sht Text ky tip mund t ket prej (0 deri 255) karaktere. Por nse ne kt
parametr e kemi vendosur 15,ather n kt fush mund t shkruhen vetm 15 karaktere e jo
m shum. Nse tipi i t dhnave sht prcaktuar Number,tipari Field Size e prcakton
madhsin maksimale t lejuar pr regjistrim t vlerave numerike.

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

Format Kjo fush na mundson kontrollin pr vendosjen e t dhnave dhe paraqitjen e tyre n
forma t ndryshme.Shembull: Nse ne shkruajm kto dy simbole !>,n fardo mnyre q
shkruhet teksti ai paraqite me shkronja t mdha,ose nse shkruajm kt ![red],kjo fush bhet
me shkronja t kuqe etj.
Input Mask (Maska hyrse) prdoret pr t kontrolluar dhe pr ti formatizuar t dhnat n
nj fush. Me an t ksaj veorie kufizohet lloji i t dhnave. Shembull:duke e prdorur kt
kriter mund t caktojm q emri i klientit t filloj gjithmon me shkronj t madhe pa e prdorur
tastin Shift apo Caps Lock,vetm vendosim kt shenj > .
Caption Caktohet etiketa e fushs,e cila do t paraqitet n vend t emrit t fushs. Emri i
fushs edhe me tutje mbetet ai q ka qen,por ndryshon vetm gjat paraqitjes s tabels n
Datasheet View.

Default Value Vlera e parazgjedhur sht vler e cila paraqitet pa u mbushur fare nga
shfrytzuesi. Kjo vler mund t ndryshohet,por nse nuk intervenohet n t,ajo mbetet si e till.
Kjo vler zakonisht vendoset pr t dhnat t cilat prdoren shpesh dhe prsriten t njjtat
vlera.Shembull: nse n fushn mimi t nj tabel shumica e artikujve kan mimin 3 euro,kt
vler e vendosim 3. Gjat regjistrimit t artikujve automatikisht vendoset vlera 3,kjo procedur e
lehtson punn ton dhe ne mund t ndryshojm vetm kur mimi i artikujve nuk sht 3 euro.
Validation Rule Ktu mund ti kufizojm vlerat t cilat vendosen me t dhna n fush. Kto vlera
jan logjike dhe,si t tilla,kan vetm dy vlera t mundshme True (e vrtet) ose False (e
pavrtet). Shembull:nse n kt fush e shkruajm kushtin >4,ather do t lejohen t
regjistrohen vlerat m t mdha se katr,kurse vlera katr, e m t vogla se katr nuk mund t
regjistrohen.
Validation Text Ktu mund t shnohet porosi e krijuar nga vet shfrytzuesi. Shembull n

Validaton Rule e shkruajm kushtin >4,kurse n Validation Text shkruajm porosin psh: Kujdes
nuk mund t shkruhet numri 1 deri 4. Nse ne dshirojm t shnojm n kt fush numrin
1,2,3 ose 4 paraqitet porosia t ciln ne vet e kemi shkruar. Ngjashm mund t parashtrojm
edhe kritere tjera.

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

Required Te kjo fush nse vendose vlera Yes nuk mund t kaloni n fushn tjetr Shembull: te
fusha Mbiemri keni caktuar vlern Yes,ju mund t shkruani emrin dhe nse nuk e shkruani
mbiemrin ju nuk mund t kaloni n fushat tjera.

Relacionet mes Tabelave (lidhja e tabelave) RELATIONSHIPS

N mnyr q baza e t dhnave t jet komplete dhe racionale,tabelat q ruajn t dhna t
veanta duhet t krijojn lidhje (relacione).
Lidhja e tabelave ofron shum mundsi pr pun t mtutjeshme me t dhnat. Lidhjet ndihmojn
n gjetjen dhe rregullimin e t dhnave t bazs,gjat shfrytzimit t tyre. Gjat lidhjeve duhet t
kemi kujdes,fushat lidhse n mes vete duhet t jen t njjta. Pra fushat t cilat shrbejn pr
lidhje,n t dy tabelat duhet t jen me tip t t dhnave dhe form t njjt. Gjat lidhjeve s dy
tabelave,si fush lidhse n njrn tabel merret fusha e elsit primar t saj. Kurse,fusha
lidhse n tabeln e dyt quhet elsi i jashtm dhe zakonisht nuk sht fush e elsit primar.
Relacionet n mes tabelave mund t jen:
Nj me nj
Nj me shum
Shum me shum etj.
Shume me shume
Lidhja e tabelave nj me nj
Kjo lidhje bhet ne ato raste kur fushat lidhse n mes dy tabelave kan elsin primar.
Lidhja nj me nj sht shum e rrall,kjo lidhje zakonisht bhet me qllim t ndarjes s t
dhnave n m shum tabela.
Pr t kuptuar se si bhet lidhja nj me nj fillimisht po e krijojm nj Database me emri Lidhja
nj me nj,pastaj krijojm dy tabela.

Tabela e par emrohet me emrin Komuna,kurse tabela e dyt emrohet me emrin Kryetari:

Menyra e par

Menyra e Dyt

Pastaj E hapim menyn Tools dhe nga nnmenyja e cila hapet zgjedhim opsionin

Relationships,pastaj hapet Tabela me emrin Show Table,ku shihen tabelat e krijuara,Figura n

vijim.
MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

E selektojm tabeln e par dhe shtypim mbi butoni Add,e selektojm tabeln e dyt prap shtypim
mbi butonin Add, e mbyllim dritaren Show Tables,dhe si rezultat vendosja e tabelave duket si n
figurn vijuese, ku zhvendosja dhe ndrrimi i madhsis s dritareve bhet sikur te dritaret
tjera
Pr t br lidhjen e dy tabelave shtypim tastin e majt mbi fushn Knr n tabeln Klienti,e
mbajm t shtypur tastin e majt dhe lvizim deri mbi fushn Nr n tabeln te dhnat tjera,e
lshojm tastin e majt,dhe si rezultat hapet korniza tjetr me emrin Edit Relationships.
Figura e Edit Relatonships
Lidhja
prfundon
duke shtypur
Create

Ktu shihet lidhja nj me nj

.
Vendosim tikun mbi opsionin

Si rezultat hapet dritarja ku mund ti shohim lidhjet e krijuara. Pasi lidhja sht nj me nj pran
dy dritareve te fushat Nr sht vendosur numri 1

Kujdes lidhjet n mes tabelave duhet t

ruhen . shembull: prmes menys File Save ose prmes ikons save etj. Nse nuk e
keni ruajtur lidhjen kur dshironi t mbyllni dritaren paraqitet mesazhi se a dshironi ti
ruani lidhjet dhe ju shtypni Yes.
MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

Lidhja e tabelave nj me shum

Lidhja nj me shum sht lidhja e cila prdoret m s shpeshti,vendosja e drejt e ksaj lidhje
ofron shum mundsi. Kjo lidhje realizohet duke zgjedhur fushn els primar nga tabela nj
(quhet ndryshe edhe tabela prind ose tabela primare),dhe duke e trhequr deri te tabela
shum (e cila ndryshe quhet edhe taela fmij ose tabela dytsore).
Pr t kuptuar se si bhet lidhja nj me shum fillimisht po e krijojm nj Databas me emri
Lidhja nj me shum,pastaj krijojm dy tabela.

Sqarim:N tabeln e par po i shkruajm t dhnat kryesore t Komunes, kurse n tabeln e dyt
Fshatrat t cilat ndodhen ne ate komun. Nje komune mund te ket disa fshatra brenda saj...

Lidhja
prfundon
duke shtypur
Create

Ktu shihet lidhja nj me

shume

Pastaj krijohet lidhja:

ka paraqesin kto opsione:

-vendosja e tikut mbi kt opsion krijon nj siguri m t madhe pr
mbrojtjen e tabelave. Kur tiku vendoset ruhet integriteti i tabelave,pra nuk do t ket mundsi q
n tabeln dytsore (Fmij) ose n rastin ton Trajnimet t mbetet nj rekord,nse ai nuk
gjendet n tabeln parsore (Prind) n rastin ton Kandidati.
- nse tiku vendoset bhet rifreskimi shkall - shkall i t dhnave
apo thn ndryshe rifreskimi automatik i t dhnave n tabeln dytsore,n rast se ajo ndryshon
MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

n tabeln parsore. Shembull:nse nj kandidati ja ndryshojm numrin rendor n tabeln

parsore ky numr do t ndryshoj automatikisht edhe n tabeln dytsore.
nse tiku vendoset bhet fshirja shkall - shkall e rekordeve t
lidhura apo thn ndryshe fshihen automatikisht t dhnave n tabeln dytsore,n rast se ato
fshihe n tabeln parsore. Shembull:nse t dhnat e nj kandidati i fshijm nga tabela parsore
ato fshihen edhe n tabeln dytsore,por nse tentohet t fshihen t dhnat n tabeln
dytsore,kompjuteri fshirjen e till nuk e lejon pa u fshir paraprakisht nga tabela parsore.
Lidhja e tabelave Shum me nje per ket lidhje duhet qe tabela e par te kete tipin number kurse e
dyta Autonumber

Lidhja e tabelave shum me shum

Lidhje shum me shum nuk mund t realizohet drejtprdrejt. Kjo lidhje mund t realizohet duke
krijuar dy lidhje nj me shum me an t nj tabele ndrmjetsuese. Tabela ndrmjetsuese quhet
tabela dytsore pr t dy lidhjet.
Pr ta kuptuar m leht po i krijojm tri tabela me emrin Fshatrat, Komuna, Asambleistat.
Disajnim i tabelave dhe tipi i t dhnave n tri tabelat duket kshtu:

Lidhjet e krijuara:Tabela Fshatrat sht lidhur me tabeln dytsore Komuna me lidhjen shume
me nje,po ashtu edhe tabela komuna sht e lidhur me lidhjen nj me shum me tabeln
Administrata.
N kt rast tabela Fshatrat dhe tabela Komuna jan t lidhura n lidhje shum me shum.

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

Tabela ndrmjetsuese apo n rastin ton tabela Komuna do her duhet t ket nj fush t
prbashkt me tabeln Fshatrat dhe nj me tabeln Asambleistat.

Tabela Fshatrat dhe Asambleistat n Lidhje shum me

shum

Tabela Fshatrat dhe Shitjet n Lidhje nj me

shum

Tabela Komuna dhe Asambleistat n Lidhje nj

me shum

Verejtje: Duke vepruar n mnyra t ngjashme mund t krijoni lidhje edhe m t

komplikuara,por duhet ta keni t qart edhe nj her se fushat lidhse n mes vete duhet
t ken tipin e t dhnave t njjt.
Fshirja e Lidhjeve
Lidhjet e krijuara n mes tabelave mund t fshihen n disa mnyra:
Mnyra e par shtypim tastin e djatht mbi vijn lidhse t tabelave dhe nga nnmenyja e cila
hapet zgjedhim opsionin Delete paraqitet mesazhi pr fshirjen e tabels dhe shtypim Yes.

Mnyra e dyt shtypim tastin e majt mbi vijn lidhse t tabelave,shtypim tastin Delete n
tastier dhe prap paraqitet mesazhi pr fshirjen e lidhjeve dhe shtypim Yes.

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

Formulart (Forms)
Njri nga objektet i cili shihet m s shumti nga shfrytzuesi i ktij programi sht formulari.
Mbushja direket e t dhnave n tabeln e programit Access sht e ngjashme me programin
Exel,kjo mbushje direket e t dhnave n programin Access sht e pa preferuar pr arsye se
gabimet mund t jen m t mdha gjat vendosjes s t dhnave.
Programin Access formulart e bjn edhe m t suksesshm,sepse vendosja e t dhnave n
tabel prmes formularve sht mjaft efektive dhe e thjesht dhe gjasat pr vendosjen e t
dhnave gabim jan m t vogla. Formulart mund t shfrytzohen edhe pr shfletimin e t
dhnave n ekran,duke i marr t dhnat direkt nga tabela e bazs,ose prmes pyetsorve t
ndryshm.
Krijimi dhe dizajnim i formularit
Sqarim:Krijimi i formularve nuk sht shum i komplikuar por mundsit t cilat i ofron nj
formular jan t shumta,pr sqarimin e t gjitha elementeve n formular duhet t shkruhet nj
material mjaft i gjer,mirpo ne prap do t mundohemi ti sqarojm disa elemente ma kryesore.
Formulart kryesisht ndrtohen nga tabelat dhe pyetsort t cilt i kemi krijuar m par.
Pr krijimin e formularit veprojm n kt mnyr:
E hapim dritaren e Accessit
Zgjedhim opsionin Forms nga dritarja kryesore e bazs s t dhnave
Si rezultat kemi dy forma t formularve n rastin ton zgjedhim t parin
Pastaj zgjedhim New,shih figurn ne vijim

3. New

1. Forms

2. Create form in Design View

Hapet korniza New Form me disa dizajn t formularve, zgjedhim Form Wizart dhe
shtypim OK, figura n vijim

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

4. Design view
nese deshirojm
qe vetvetiu te
rregullojm
formularin
5. OK
4. Form Wizard
(shabllonit te
gatshem)

Pastaj hapet Dritarja e Wizardit siq shte paraqitur ne figuren e meposhtme:

6. Bjm zgjedhjen e tabels

Duke klikuar mbi kt buton

mund ti
vendosim fushat e zgjedhura nj nga nj

Nse dshirojm t vendosen t gjitha fushat n

mnyr t shpejt shtypim mbi kt buton

N figurn n vijim shihet vendosja e fushave nga ana e majt n t djathtn (nga

Available Fields: n Selected Fields:),pas vendosjes s fushave shtypim Next.

Duke klikuar mbi kt buton
mund ti rikthejm fushat e zgjedhura nj
nga nj

Nse dshirojm ti rikthejm t gjitha fushat n

mnyr t shpejt shtypim mbi kt buton

7. Next

Hapet korniza tjetr figura majtas, me forma t ndryshme n rastin ton zgjedhim
Columnar,dhe shtypim butonin Next.
Pastaj Hapet korniza tjetr figura djathtas me stile t ndryshme zgjedhim psh:Blends
dhe shtypim butonin Next
MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

10. Blends
8. Columnar

9. Next

11. Next

Hapet korniza e parafundit,n t ciln mund t shkruajm emrin t cilin do ta ket

forma,dhe n fund shtypim Finish,Figura n vijim
12. Shkruajm emrin e forms

13. Finish

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

 Dhe si rezultat kemi krijuar formn me emrin Regjistri i Komunes ,figura n

vijim.

Sqarim: T dhnat t cilat i kemi n tabel mund ti shohim direkt prmes forms. Tash ne prmes
forms mund t shkruajm edhe t dhnat t reja ose ti ndryshojm t dhnat n tabeln me
emrin Regjistri i nxnsve.
Pasi forma sht ruajtur,ajo tash mund t shihet n tabeln kryesore nse zgjidhet opsioni
Forms,figura n vijim

N vazhdim mund ti shihni disa formular t krijuar n forma t ndryshme

Ky formular sht krijuar nga Tabela me emrin Komuna me design tjeter...

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

Ndrrimi i formatit t formularit

Sqarim:Formulart t cilt ne i kemi krijuar n figurat m lart t gjith jan t hapur n
formn e ashtuquajtur Form View,zakonisht formulart hapen n kt form ku bhet edhe
vendosja e t dhnave. Shpesh her ndodh q n formular t bhen ndryshime n
renditjen e t dhnave,t plotsohen me t dhna shtes,t bhen ngjyrosje t ndryshme
etj,pr kt qllim formulari duhet t hapet n formn Design View.
N vazhdim po e sqarojm ndrrimin e formatit t nj formulari:
Fillimisht e hapim formularin t cilit dshirojm ti ndrrohet formati,
Pastaj pr hapjen e formularit n formn Design View ka disa mnyra ne zgjedhim njrn

prej tyre shembull: prmes menys View Design View

rezultat formulari sht hapur n formn Design View, shih figurn n vijim

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

si

#MesueseAurela

 Pastaj hapim menyn Format dhe nga nnmenyja e cila hapet zgjedhim
AutoFormat,hapet korniza me emrin AutoFormat me opsionet e ofruara, zgjedhim njrin
prej tyre dhe shtypim OK.

Dizajnimi i formularit sipas dshirs

Ne vazhdim po e dizajnojm nj formular i cili sht marr nga tabela me emrin Nxnsi.
Zgjedhim opsionin Form
New
Nga korniza e cila hapet zgjedhim Design View
Pastaj shtypim OK
Hapet dritarja, n ann e djatht zgjedhim opsionin All
N Record Source shtypim mbi butonin trekndsh dhe zgjedhim tabeln me emrin

Nxnsi,pastaj shfaqet tabela e vogl me emrin Nxnsi me fushat e caktuara,

Figura n vijim

Nse dshirojm q formulari ti vendosim nj titull me emrin Te dhenat Personale veprojm n

kt mnyr:
MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

 Hapim menyn View dhe aktivizojm opsionin Toolbox

Klikojm n ikonn Label

e trheqim nj drejtkndsh n formular dhe shkruajm

Te dhenat Personale,
Zgjidhet teksti i shkruar duke klikuar mbi kornizn e tekstit,pastaj mund t rregullohet
madhsia e shkrimit ngjyra e shkrimit etj. Duke vepruar n mnyr t ngjashme mund t
rregullohen t gjitha fushat t cilat jan t vendosura n formular.

Nse dshirojm t ndrrohet prapavija e formularit shtypim tastin e djath mbi

siprfaqen e lir t formularit,hapet menyja e prkohshme zgjedhim opsionin Fill/Back
Collor zgjedhim ngjyrn e caktuar dhe shtypim OK.

N figurn n vijim mund t shihni formularin e

rregulluar.

Per te futur nje foto ne formular shkojm:

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

Pastaj e zgjedhim foton ku e kemi te rajtur dhe klikojm oki

Me ket rast na shfaqet Fotoja ne Formular... dhe mundemi qe ti rregullojm vetit e fotos vetem
duke klikuar 2 her me me tastin e majt mbi foto ose duke shtypur tastin e djatht te mausit dhe
pastaj proporties...

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela

Verejtje
N fund t gjithve atyre t cilt e lexojn kt material ju dshiroj sukses dhe zhvillim t
njohurive edhe m t gjra rreth ktij programi. Ne besojm se i kemi shtjelluar disa nga njohurit
bazike t ktij programi duke lexuar edhe materiale tjera dhe praktikuar n kompjuter q ju do t
arrini nj sukses t mir. N material mund t ket edhe ndonj gabim gjuhsor,shprehje ndoshta
jo adekuate mirpo qllimi i materialit sht t kuptojn t gjitha moshat.
Ktu prfundon materiali Suksese.

MICROSOFT ACCESS

PROJEKT :

#MesueseAurela