Prirodno-matematikifakultet

Drutvomatematiara i fiziaraCrne Gore

OLIMPIJADA ZNANJA 2015.
Zadaci iz Biologije
za 4. razred srednje kole
Uputstvo za takmiare:
- Zadaci se rjeavaju 90 minuta.
- Odgovori se moraju pisati iskljuivo plavom ili crnom hemijskom olovkom. Odgovori
MAKSIMALAN
OSTVARENIH
napisani grafitnom olovkom
ili hemijskomBROJ
koja se
moe brisati nee se uzimati u obzir
POENA
TAKMIARA
pri bodovanju, kao ni BROJ
odgovori
koji nijesuPOENA
itko i jasno
napisani.
- Odgovori se ne smiju prepravljati
100 ili brisati korektorom. Ispravljeni odgovori se nee
pregledati.
- Za vrijeme rjeavanja zadataka nije doputena upotreba mobilnih telefona, niti
naputanje prostorije u kojoj se odrava takmienje.
Uspijean rad!

ifra takmiara:

Komisija:
______________________________
______________________________

Podgorica, 25. 04. 2015.

1. U izgradnji proteina uestvuje:

a) 300 tipova aminokisjelina
b) 22 tipa aminokisjelina
c) 210 tipova amino kisjelina
d) 20 tipova amino ksjelina

(3)

2. Zaokruite tane konstatacije:

a) Geni su osnovne jedinice mutacije
b) Geni su osnovne jedinice nasleivanja
c) Aleli predstavljaju istovjetne gene porijekom od jednog roditelja
d) Ispoljavanje osobina zavsi od hemijskog sastava gena

(3)

3. Koju organlu ili elijsku strukturu ne sadri eukaritoska elija:

a) plazma membranu
b) elijski zid
c) plazmid
d) hromozom

(3)

4. Koji od sledeih molekula ne uestvuje u izgradnji iRNK

a) purinska baza
b) fosfatna grupa
c) dezoksiriboza
d) pirimidinska baza

(3)

5. Navedi tipove hromozoma (prema izgledu i poloaju centromere):

(4)
_____________________________________________________________________________
_____________________________________________________________________________
6. Prilikom replikacije DNK enzim koji tit DNK molekul od uvrtanja i pucanja naziva se:
a) ligaza
b) helikaza
c) spiralaza
d) topoizomeraza

(3)

7.
a)
b)
c)
d)

(3)

Ekskretorni organi insekata su:

metanefridije i Malpigijeve cjevice
Malpigijeve cjevice i antenalne lijezde
Malpigijeve cjevice
protonefridije i Malpigijeve cjevice

8.
a)
b)
c)
d)

Embrion se kod sisara ishranjuje preko:

umanceta
Miljeka
Placente
Horiona

(3)

9.
a)
b)
c)
d)

Skelet Echinodermata je:

ektodermalnog porijekla
endodermalnog porijekla
mjeovitog porijekla
mezodermalnog porijekla

(3)

10. Zaokrui tip mutacija usled kojeg se uveava duina molekula DNK:
a)
b)
c)
d)

(3)

substitucije
delecije
insercije
translokacije

11. ta je splajsing i gdje se odvija?

(4)
______________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________
12. Zaokruite tane konstatacije:

(4)

a) Svi geni se nasledjuju jedarno

b) Djelovi gena se mogu prenositi samo sa jedne genracije na drugu
c) Totipotentnost je sposobnost jedne elije da se dijeli i da produkuje sve diferncirane elije
jednog organizma
d) Sve elije jednog istog organizma posjeduju iste gene u svojim jedrima

13. Kod Laktoznog operona koncentracija laktoze u medijumu djeluje:

a)
b)
c)
d)

Indukciono na ekspresiju gena

represorno na ekspresiju gena
i indukcio i represorno na ekspresiju gena
nema uticaja na ekspresiju gena

(3)

14. Organizmi koji se polno razmnoavaju za odreeni genski lokus mogu imati (zaokrui tane
odgovore):
(3)
a)
b)
c)
d)

homozigotno stanje
metazigotno stanje
sinozigotno stanje
heterozigotno stanje

15. Koja od sledeih faza u elijskom ciklusi traje najdue:

a)
b)
c)
d)

(3)

M-faza
G1 faza
G2 faza
S- faza

16. Navedi faze u Profazi I mejotike diobe i oznai fazu u kojoj dolazi do razmjne genetikog
materijala izmedju homologih hromozoma:
(4)
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

17. Na koje od sledeih osobina ponaanja preovladjujui uticaj ima sredinski faktor: (4)
a)
b)
c)
d)

introvertnost
osjetljivost
ekstrovertnost
kritinost

18. ta je prvi i osnovni uslov da bi se u jednoj populaciji uspostavio Hardi Vjanbergov model
frekvencije gena (alela) i genotipova:
(3)
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
19. Do ega dovodi inbriding u jednoj populaciji?

(4)

________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

20. Da li sve mutacije predstavljaju poguban dogaaj po organizam, objasni: (5)

________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________

21. Kako se naziva enzim koji prilikom replikacije DNK povezuje Okazakijeve fragmente DNK na
polovini DNK lanca koji kasni i u kojim smjeru se odvija DNK replikacija? (3)
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________

22. Navedi tri najvanije osobine mitohondrijske DNK koje je razlikuju od jedarne DNK iste elije
(4)
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________________
_______________

23. Na osnovusledeegnizabaza u molekulu DNK i ifrarnikaza amino

kisjelinesastavipeptidnilanac:
DNK ATACGTAATTGACTGGTACCTCCAGGTACCTAAGCCCTTTAAATCGCCCATATA

(3)

________________________________________________________________________________
24. Sisari vode porijeklo od :
a) ptica
b) gmizavaca
c) i ptica i gmizavaca
d) vodozemaca

(3)

25. Pseudocelom se javlja kod:

a)
b)
c)
d)

pljosnatih crva
trepljastih crva
valjkastih crva
kod ni jedne od navedenih grupa ivotnja

26. Zaokruite taan redosled sistematskih kategorija, poev od vrste:

a)
b)
c)
d)

(3)

vrsta, familija, klasa, rod, red, tip, carstvo

vrsta, tip, rod, familija, red, klasa, carstvo
vrsta, rod, familija, klasa, red, tip, carstvo
vrsta, rod, familija, red, klasa, tip, carstvo

(3)

27. Krvna plazma je:

(3)

a) teno vezivno tivo

b) bezbojna tenost koja sadri samo bijela krvna zrnca
c) tenost koja se sastoji od vode, rastvorenih bjelanevina i ugljenih hidrata, soli i drugih
materija
d) krvni serum
28. Ameba (proteus) se kree:
a)
b)
c)
d)

parapodijama
psamopodijama
pseudopodijama
trepljama

29. Bjelanevine su (zaokruite tane odgovore):

a)
b)
c)
d)

(3)

glavni izvor energije u organizmu

osnovni gradivni materijal elija
osnovni sastojak eliskih enzima
vitamini

30. Otoliti (zaokruite tane odgovore):

a)
b)
c)
d)

(3)

su kristali SiO2
su kristali CaCO3
su smjeteni u puu
su smjeteni u konom labirintu

(4)