Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Khong vt chnh ca crom l st cromit (FeCr2O4). Nhng nc giu m qung crom l Nam Phi,
Kazakhstan, n , Nga, Th Nh K v Zimbabwe. Nc ta c mt m sa khong cromit kh ln C
nh, Thanh Ha.
Trong cng nghip lng ln crom c sn xut t qung di dng hp kim ferocrom cha 50 70%
crom, c sn xut bng cch dng than cc kh qung cromit trong l in:
to
Fe(CrO2)2 + 4 C
Fe + 2 Cr + 4 CO
iu ch crom tinh khit ngi ta phi tch st ra khi qung cromit theo quy trnh sau: Qung
cromit c un nng chy vi hn hp canxi cacbonat v natri cacbonat v c mt khng kh. Crom b oxi
ha thnh cromat v st chuyn thnh Fe2O3. Ha tan hn hp vo nc, tch phn oxit st khng tan thu
c dung dch cromat. Thm axit sunfuric chuyn cromat thnh dicromat:
to
4 FeCr2O4 + 8 Na2CO3 + 7 O2
Na2Cr2O7 + 2 C
Cr2O3 + 2 Al
Cr2O3 + Na2CO3 + CO
2 Cr + Al2O3
Cu 1.1. (a) Vit cc phng trnh ho hc t Na2Cr2O7, C (than ), Al (bt nhm) v cc iu kin
cn thit thu c Cr.
(b) CrO2Cl2 (cromyl clorua) l mt ho cht quan trng. Hy vit cc phng trnh ho hc to ra
CrO2Cl2 t:
i. CrO3 tc dng vi axit HCl.
ii. Cho K2Cr2O7 tc dng vi KCl trong H2SO4 c, nng.
(c) Thm cht thch hp v hon thnh cc phng trnh ho hc sau:
i. KNO2
ii. NaNO2
+ KNO3
+ ?
K2CrO4 + NO
(a. Na2Cr2O7 + 2 C
Cr2O3 + 2 Al
to
Na2CO3 + Cr2O3 + CO
to
2 Cr + Al2O3
(a.
Cr + 3 H+ Cr3+ + 3/2H2
5 Fe2+ + MnO4 + 8 H+ 5 Fe3+ + Mn2+ + 4 H2O
5 H2C2O4 + 2 MnO4 + 6 H+ 10 CO2 + 2 Mn2+ + 8 H2O
MnO4 : 0,02051 M;
b.
c.
CrO42 + 8 H+ + 6 e Cr + 4 H2O
Anot (+): 2 H2O O2 + 4 H+ + 4e
Catot (): 2 H+ + 2e H2
d. C:
ne
It 1500 10 3600
559,7 mol
F
96485
670
6 77,3 mol
52,00
Trang 3
e. C:
ne'
77,3
100 13,8%
ne 559,7
nH 2
241,2 mol
2
2
nO2
ne 559,7
139,9 mol
4
4
VH 2
=>
VO2
Cu 1.4. Ngun nguyn liu chnh iu ch crom l qung cromit (FeCr2O4), trong cromit st c ha
tr II.
(a) Hy xc nh s oxi ha ca crom trong cc cu t sau: Cr2O3, CrO42, Cr2O72, FeCr2O4.
(b) Hy vit phng trnh phn ng kh qung cromit bng cacbon, bit sn phm thu c l st, crom
v cacbon dioxit.
Quy trnh iu ch mui crom (III) t qung cromit nh sau: u tin oxi ha cromit bng khng kh
trong natri hidroxit nng chy to thnh natri cromat (Na2CrO4); Ha tan sn phm vo nc, axit ha dung
dch bng dung dch H2SO4 thu c dung dch c mu da cam; C cn dung dch, ly cht rn em kh
bng cacbon thu c Cr2O3; Ha tan oxit ny bng dung dch axit sunfuric thu c dung dch mui crom
(III).
(c) Hy vit cc phng trnh phn ng xy ra trong quy trnh trn.
xc nh hm lng crom trong mu qung cromit, ngi ta s dng phng php chun iot
thiosunfat. Oxi ha 5,00 g mu qung cromit bng oxi trong dung dch natri hidroxit, chuyn ton b dung
dch thu c (cha natri cromat) vo bnh nh mc 1,00 lit v nh mc n vch bng nc ct (dung
dch A). Ly 25,00 ml dung dch A cho vo bnh nn c cha dung dch m. Thm khong 3 gam KI. y
kn ming bnh v trong ti cho phn ng xy ra hon ton, sn phm to thnh l I3 v Cr3+. Chun
lng I3 sinh ra bng dung dch Na2S2O3 0,1000 M, sn phm to thnh l I v ion tetrathionat
(S4O62), thy va ht 23,10 ml dung dch.
(d) Hy vit cc phng trnh phn ng xy ra trong quy trnh phn tch trn.
(e) Hy tnh nng ca natri cromat trong dung dch A.
(g) Hy tnh thnh phn % theo khi lng ca cromit trong mu qung.
(h) Hy tnh thnh phn % theo khi lng ca crom trong mu qung.
(a. +3, +6, +6, +3;
b. FeCr2O4 + 2 C Fe + 2 Cr + 2 CO2
c. 4 FeCr2O4 + 7 O2 + 16 NaOH 2 Fe2O3 + 8 Na2CrO4 + 8 H2O
2 Na2CrO4 + 2 H2SO4 2 NaHSO4 + Na2Cr2O7 + H2O
Na2Cr2O7 + 2 C
to
Na2CO3 + Cr2O3 + CO
e. CCrO2
4
1 2
23,10 0,1000
2 3 0,0308M
25,00
=> % FeCr2O4
4
0,0154 mol
8
0,0154 223,85
100 68,94%
5,00
=> %Cr
0,0308 52,00
100 32,04% )
5,00
z
x y
s*
2s
C
s
CO
2s
O
Trang 5
d2sp3
3d
4p
4s
Cr(0):
lin kt
Cr
CO
CO
CO
CO
CO
CO
lin kt Cr
CO
CO
Cr
-cho
CO
OC
Cr
OC
CO
CO
CO
Nh vy phc Cr(CO)6 tun theo quy tc 18 electron: "Nguyn t kim loi trong cacbonyl kim loi c
khuynh hng nhn thm mt s electron ca phn t CO t c 18 electron v ha tr". Di y l
mt s phc cacbonyl kim loi tun theo quy tc 18 electron.
Cacbonyl
S electron
ha tr ca M
S electron CO
ng gp
Tng
Hnh hc phn t
Ti(CO)7
14
18
V2(CO)12
12+1
18
Cr(CO)6
12
18
Bt din u
Mn2(CO)10
10+1
18
2 bt din chung 1
nh
Fe(CO)5
10
18
Co2(CO)8
8+1
18
Ni(CO)4
10
18
T din
Trang 6
CO
CO
CO
OC
Mn
Mn
OC
CO
CO
OC
CO
CO
d2sp3
3d
4p
4s
Mn (0):
Mn
CO
CO
CO
CO
CO CO
Mn-Mn
Mn
CO
d2sp3
3d
4p
4s
Cr (0):
Cr
MO *
Cr
MO
(g) Hy gii thch ti sao cacbon monoxit lin kt vi kim loi bn hn rt nhiu so vi khi lin kt vi
bo trong hp cht kiu R3BCO; R l gc ankyl?
(h) Quy tc 18 electron cng nghim ng i vi phc ca crom v benzen.
i/ Hy vit cng thc ca phc.
ii/ Hy cho bit cng thc ca phc c cu trc tng t c iu ch bng phn ng gia bt st
vi xiclopentadien? Hy vit phng trnh phn ng iu ch phc.
(a. Fe(CO)5 v Cr(CO)6;
b. Cr(NO)4
c. Do nguyn t Mn v Co c s l electron.
d.
Ni
OC
CO
CO
CO
CO
CO
CO
OC
Mn
OC
CO
Mn
CO
OC
OC
OC
CO
CO
CO
CO
Co
Co
OC
OC
CO
CO
Cr
-cho
h. i/
Cr
Fe
)
2.2. Phc cht crom (II)
Cr(II) axetat l kt ta mu v l hp cht bn nht ca Cr(II), c cu to ime
[Cr(CH3COO)2.H2O]2. Trong phn t dime lin kt Cr Cr l lin kt bn (1, 2, 1).
Trang 8
d2sp3
3d
4p
4s
Cr (II):
Cr-Cr
Cr-Cr Cr-Cr
Cr
O
H2O
Cr
O O
Cr
OH2
Cr
O
O O
Cr
OH2
O
d2sp3
3d
4p
4s
Cr (II):
Cr-Cr
Cr-Cr Cr-Cr
Cr
Cu 2.3. Kim loi A c mu trng bc v c nh kim. Trong cng nghip, ngi ta dng kim loi A
m ln cc vt bng kim loi bo v cho kim loi khng b g, lp m thng ch dy khong 0,005
Trang 9
mm. Hidroxit ca A l cht B c dng A(OH)2, B l cht kt ta mu vng nhng thng ln tp cht nn c
mu hung. Khi tip xc vi khng kh, B chuyn thnh C l cht nhy c mu lc nht, khng tan trong
nc nhng tan c trong c dung dch kim cng nh dung dch axit. Cht B tan trong dung dch HCl d
cho dung dch D c mu xanh lam nhng khi c cn dung dch th li c mui rn khan mu trng, ht m
mnh. Cho dung dch D tc dng vi dung dch NaCH3COO c thu c kt ta t tan mu E. E dng
dime l hp cht c cu to c bit v l mt trong nhng cht d iu ch v bn nht ca A(II).
(a) Tm cc cht t A n E v vit cc phng trnh phn ng xy ra.
(b) Nu bn cht lin kt ca A trong dime E.
(a. A: Cr;
4 Cr(OH)2 + O2 + 2 H2O 4 Cr(OH)3
B
[Cr(H2O)5Cl]Cl2
[Cr(H2O)4Cl2]Cl
tm
xanh nht
xanh thm
3 AgCl
2 AgCl
1 AgCl
Cu 2.4. Cc hp cht A, B, C c cng cng thc phn t CrCl3.6H2O. Trong dung dch nc tn ti
cn bng gia chng nh sau:
[Cr(H2O)6]Cl3
[Cr(H2O)5Cl]Cl2.H2O
(A)
(B)
[Cr(H2O)4Cl2]Cl.2H2O.
(C)
Trong mt th nghim ngi ta cho dung dch cha 0,32 gam CrCl3.6H2O i qua mt lp nha trao i
cation di dng H+. Cn 28,8 ml dung dch NaOH 0,125M chun ht lng H+ chuyn vo dung
dch.
(a) Gi tn cc phc cht A, B v C. Phc cht no c ng phn hnh hc?
(b) Xc nh cng thc ca phc trong dung dch.
(c) Vit cu hnh electron ca Cr trong ion phc xc nh c (b) v xc nh t tnh ca phc cht
.
(a. A: Hexaaquacrom (III) clorua
B: Cloro pentaaqua crom (III) clorua hirat
Trang 10
3 n
1,20.10 3
mol
+ (3 n) R COOH ... + (3 n) H+
1,20.10 3
1,20.10 3 (3 n) mol
H+ + OH H2O
3,60.10 3 mol
C: nH+ = 1,20.10 3 (3 n) = 3,60.10 3
=> n = 0;
Vy phc trong dung dch l [Cr(H2O)6]Cl3 (phc A)
c. Phc thun t; 3(3 2) 3,87 M.B
3d
4s
4p
sp3d2
4d
[Cr(H2O)6]3+
6 H2 O
Cu 2.5. Thm t amoni dicromat vo mui amoni thioxianat nng chy s thu c mui Reinecke c
cng thc NH4[Cr(SCN)x(NH3)y], mui ny c thnh phn % theo khi lng ca cc nguyn t nh sau: Cr
15,5 %; S 38,15 % v N 29,2 %.
(a) Hy xc nh cc gi tr x v y trong cng thc trn.
(b) Hy xc nh s oxi ha ca crom trong phc.
(c) Hy cho bit hnh hc ca anion phc.
(d) Hy v cc ng phn lp th ca anion phc trn.
(a. NH4[Cr(SCN)4(NH3)2];
b. +3;
c. bt din;
d. ng phn hnh hc
NH3
NCS
Cr
NCS
SCN
SCN
NH3
NH3
NCS
Cr
NCS
SCN
NH3
SCN
Mt phc cht khc ca crom c thnh phn % theo khi lng ca cc nguyn t nh sau: 19,5 % Cr;
40,0 % Cl, 4,5 % H v 36,0 % O. Ha tan 0,533 g phc vo 100 ml nc v thm tip 10 ml dung dch
HNO3 2 M. Thm lng d dung dch bc nitrat. Lc, ra kt ta v em sy kh thu c 0,287 g cht rn.
Mt khc un nng nh 1,06 g phc 100 C thy thot ra 0,144 g nc.
Nhit ng c ca dung dch thu c khi ha tan 1,33 g phc vo 100ml nc l 0,18 C. (Hng
s nghim lnh ca nc l 1,82 K.kg.mol 1).
(c) Hy cho bit cng thc ca phc.
(d) Hy v tt c cc ng phn lp th ca phc trn.
(a. Hai ng phn hnh hc (fac v mer).
O
N
N
N
bt i
N
Cr
Cr
O
N
bt i
Ag+ + Cl AgCl
2,00.10 3
mol
7,99.10 3
mol
4,99.10 3
4,99.10 3 (3 n) mol
nion
mdm
=> nion
tmdm
0,18K 0,1kg
9,89.10 3 mol
1
k
1,82 K .kg.mol
NH3
NCS
NCS
SCN
Pt
NCS
SCN
Pt
NH3
NH3
SCN
NH3
NH3
Pt
NCS
NCS
Pt
NH3
NH3
NCS
NH3
NH3
Pt
SCN
NCS
Pt
NH3
NCS
NH3
ii.
N
O
Co
O
O
N
O
N
Co
Co
N
N
N
O
N
Co
Co
O
N
N
O
N
Co
N
O
b.
[Cr(CN)6]3-
[Cr(CN)6]4-
[Cr(NH3)6]2+ )
Trang 13
spin thp
spin cao
Trang 14
Thm amoniac vo dung dch Cr(III) to thnh Cr(OH)3, mt kt ta mu lc xm. Cr(OH)3 l hidroxit
lng tnh, phn ng vi axit to ion phc mu tm A, phn ng vi dung dch NaOH to ion phc mu
xanh thm B.
(a) Hy vit cng thc ca cc ion phc A v B.
(b) Hy vit phng trnh phn ng ca Cr(OH)3 vi axit v baz.
(c) Hy gii thch ti sao cc ion phc A v B li c mu khc nhau?
Ion phc A c tnh axit (pKa = 3,95). Baz lin hp ca A d dng b dime ha vi cu ni l ion hydroxo
a
to thnh ion phc X c cng thc [Cr2(OH)2(H2O)8] .
(d) Hy vit phn ng phn li axit ca A.
(e) Hy v cu trc khng gian v xc nh in tch a ca ion phc X.
C l phc triammintriclorocrom(III). Khi thm ion oxalat (ox) vo C th mt phi t Cl v mt phi t
NH3 s c thay th bng mt phi t ox to thnh ion phc D.
(f) Hy vit cng thc ca cc ion phc C v D.
(g) Hy v cc ng phn lp th ca C v D (s dng k hiu O
O cho
phi t oxalat).
Ion phc A b kh bng hn hng km thy ngn to thnh phc E mu xanh da tri rt km bn ca
Cr .
2+
(h) Hy v hai gin phn tch nng lng ca cc obitan d trong trng tinh th ca phc E.
(i) Hy tnh momen t ca phc E ng vi hai gin trn.
(k) Hy thit lp biu thc tnh nng lng lm bn trong trng tinh th ca E ng vi hai gin trn
theo nng lng tch (o) v nng lng ghp i electron (P).
(a. [Cr(H2O)6] 3+; [Cr(OH)6] 3 ;
b. Cr(OH)3 + 3 H3O+ [Cr(H2O)6] 3+
Cr(OH)3 + 3 OH [Cr(OH)6] 3
c. Do nng lng tch trong trng phi t ca hai phc khc nhau.
d. [Cr(H2O)6] 3+ + H2O
[Cr(OH)(H2O)5] 2+ + H3O+;
e.
f. C: [CrCl3(NH3)3]; D: [CrCl2(NH3)2ox] ;
g.
h.
Trang 15
i. 1 4(4 2) 4,9BM
2 2(2 2) 2,8BM
k. Elb1 3 2 o 3 o 3 o 6Dq ;
5
2
Elb 2 4 o Po 16 Dq Po )
5
ng ruby dng trong my pht laze l mt ng hnh tr c chiu di 15,2 cm v c ng knh 1,15 cm.
Hm lng ion Cr3+ trong ng l 0,050 % theo khi lng. Khi lng ring ca Al2O3 l 4,05 g cm 3.
Nguyn t khi ca Cr = 52u.
(b) Hy tnh s ion Cr3+ c trong ng ruby.
Trong ruby ion Cr3+ c phi tr bi 6 ion oxit c cu hnh bt din. Hnh dng ca nm obitan 3d
c cho di y. Hnh tip theo l gin phn tch nng lng ca cc obian d thnh hai nhm, mt
nhm gm ba obitan c mc nng lng thp hn (t2g) v mt nhm gm hai obitan c mc nng lng cao
hn (eg).
(c) Hy cho bit nhng obitan 3d no (dz2, dxy, dyz, dx2 y2, dxz) thuc nhm t2g v nhng obian 3d no
thuc nhm eg?
Trang 16
eg
t2g
(d) Hy v gin phn tch mc nng lng ca cc obitan d trong trng tinh th ca phc Cr 3+
trong ruby.
Mt vin ruby c t trn mt chic cn n. Khi cn thng bng, ngi ta a mt cc nam chm
vo ngay pha di a cn ng vin ruby.
0,05
1,15cm
3
15,2cm 3,14
4,05 gam.cm
100
2
b. N (Cr 3 )
6,022 .1023ion.mol 1 3,7.1020 ion
1
52 gam.mol
c. d.
dz2 dx2 - y2
dxy
dxz dyz
eg
t2g
e. A)
Cu 2.11. X l ion phc xianua ca crom c cu hnh bt din, tan trong nc v c tnh kh. Bit X c
momen t = 2,83 B.M.
(a) Hy xc nh s oxi ha ca crom trong X.
Thay th ton b phi t xianua trong X bng amoniac thu c phc Y. Bit X Y.
(b) Hy xc nh momen t (theo BM) ca Y.
Trang 17
6 NH3
Trang 18
Phng php chun dicromat da trn kh nng oxi ho ca ion dicromat trong mi trng axit:
Cr2O72 + 14 H+ + 6e 2 Cr3+ + 7 H2O
Da cam
E0 = 1,33V
lc
u im:
K2Cr2O7 l cht gc.
khng phn ng vi Cl .
dung dch K2Cr2O7 bn theo thi gian, t b nh hng bi cht hu c.
Nhc im:
khng t ch th (do cng mu ca Cr2O72 khng ln).
phn ng tng i chm.
ng dng:
Xc nh cht kh: H2O2, S2O32 , Fe2+, SO32 , I , ru etylic, RSH, vitamin C, COD.
Xc nh cht oxi ho (chun ngc): Fe3+, NO3 , Cu2+, MnO4 , IO3 .
Xc nh cht khng c tnh oxi ha kh: Pb2+, Ba2+ (kt ta di dng MCrO4).
Cu 3.1. Ly 10 ml mu dung dch cha Cr(III) cho vo bnh nn, thm 5 ml dung dch H 2SO4 3M, 5
ml H3PO4 2M, 5 git dung dch AgNO3 1% v 1 git dung dch MnSO4 1%. Pha long dung dch bng nc
ct ti khong 100 ml. un trn bp in, cho tng lng nh mui (NH4)2S2O8 vo, lc dung dch lin tc,
khi dung dch c mu hng (mu ca Cr2O72 v MnO4 ) th dng cho pesunfat. Tip tc un si k cho
pesunphat phn hy ht. Thm tng git dung dch HCl 6M vo cho ti khi dung dch mt mu hng v
chyn sang mu vng da cam th ngng li. un tip 5 pht na ui ht Cl2 ra khi dung dch. ngui,
thm 5 ml H3PO4 2M, vi git cht ch th diphenyl amin, chun dung dch thu c bng dung dch Fe2+
0,032M ti khi dung dch chuyn t mu tm sang mu xanh nht thy ht 6,75 ml.
(a) Vit cc phng trnh phn ng xy ra trong th nghim.
(b) Cho bit vai tr ca AgNO3 v MnSO4 thm vo.
(c) Tnh nng ca Cr (III) trong dung dch mu.
(d) Nu S2O82 khng b phn hu ht th phng php mc sai s dng hay sai s m.
(a. 2Cr3+ + 3S2O82 + 7H2O Cr2O72 + 6SO42 + 14H+
2Mn2+ + 5S2O82 + 8H2O 2MnO4 + 10SO42 + 16H+
2S2O82 + 2H2O 4SO42 + O2 + 4H+
2MnO4 + 10Cl + 16H+ 2Mn2+ + 5Cl2 + 8H2O
Cr2O72 + 6Fe2+ + 14H+ 2Cr3+ + 6Fe3+ + 7H2O
b. AgNO3: xc tc; MnSO4: ch th
c. 0,0072M)
Cu 3.2. Dung dch Cr2O72 trong mi trng axit c th oxi ho c etanol v etanal thnh axit etanoic
(axit axetic) v ion dicromat b kh thnh Cr(III). Dung dch AgNO3/ NH3 ch oxi ho c etanal, khng
oxi ho c etanol. Trong qu trnh ny, ion Ag+ b kh thnh bc kim loi.
Trang 19
C 500,0 ml dung dch cha etanol v etanal. xc nh nng ca mi cht, u tin ngi ta tin
hnh chun ho dung dch K2Cr2O7 trong mi trng axit bng cch chun vi dung dch FeSO4 (ion
icromat oxi ho Fe2+ thnh Fe3+). Chun b dung dch chun Fe2+ bng cch ho tan 7,43 gam FeSO4.7H2O
(MW= 287,0) vo bnh nh mc 100,0 ml v nh mc n vch bng nc ct deion. Chun 25,0 ml
dung dch ny thy ht 23,12 ml dung dch dicromat. Tip , chun 50,0 ml dung dch mu cha etanol
v etanal thy ht 22,45 ml dung dch dicromat. Trong mt th nghim khc, thm lng d dung dch
AgNO3/ NH3 vo 50,0 ml dung dch mu thy c 0,234 gam Ag to thnh.
(a) Vit cc phng trnh phn ng xy ra trong quy trnh.
(b) Ti sao phi axit ho dung dch dicromat?
(c) Tnh nng mol ca dung dch dicromat?
(d) Tnh nng ca etanol v etanal trong dung dch mu.
(a. 2Cr2O72 + 3C2H5OH + 16H+ 4Cr3+ + 3CH3COOH + 11H2O.
Cr2O72 + 3CH3CHO + 8H+ 2Cr3+ + 3CH3COOH + 4H2O
Cr2O72 + 6Fe2+ + 14H+ 2Cr3+ + 6Fe3+ + 7H2O
2Ag+ + CH3CHO + H2O 2Ag + CH3COOH + 2H+
b. Trong mi trng trung tnh hoc kim, tnh oxi ho ca Cr2O72 yu hn trong mi trng axit. Mt
khc, trong mi trng trung tnh, sn phm kh l Cr(OH)3 khng tan
c. Fe2+: 0,259M; Cr2O72 : 0,0467M
d. C2H5OH: 0,716M; CH3CHO: 0,0217M)
Cu 3.3. Hm lng Fe2O3 trong qung hematit c xc nh bng phng php chun oxi ha
kh. Trong mt th nghim, 4,00 g bt hematit c x l bng dung dch axit clohidric c. Phn khng tan
c lc b, kh ton b ion st trong phn dung dch thnh Fe2+. Chun dung dch thu c ( pH = 0)
bng dung dch dicromat 0,100 mol/lit). Th tch dung dch cn t ti im tng ng l 33,74 ml.
(a) Hy vit phng trnh phn ng ca st (III) oxit vi axit clohidric.
(b) Hy chn nhng cht kh thch hp trong s cc cht kh cho di y kh Fe(III) thnh Fe(II):
bromua, nitrit, sunphit, hn hng km thy ngn v Sn2+.
Cho th kh chun ca mt s cp oxi ha kh lin hp nh sau:
Cp oxi ha/ kh
2+
0,76
Zn /Zn
4+
E (V)
2+
Sn /Sn
2
2
SO4 /SO3
0,15
0,17
Cp oxi ha/ kh
3+
Fe /Fe
2+
2
3+
Cr2O7 /Cr
Cl2/Cl
E (V)
0,77
1,33
1,36
Cp oxi ha/ kh
BrO3 /Br
3+
Mn /Mn
E (V)
1,44
2+
1,51
2+
MnO4 /Mn
1,51
(c) Hy vit phng trnh phn ng chun v tnh hng s cn bng ca phn ng.
(d) Hy tnh thnh phn % theo khi lng ca Fe2O3 c trong mu hematit.
(e) Hy tnh th ca dung dch ti im tng ng trong php chun trn.
(g) Hy chn nhng cht ch th oxi ha kh thch hp cho php chun trn t cc cht ch th cho
di y.
st phenantrolin (xanh nht/ E = 1,14V).
ferroin (xanh/ da cam E = 1,06V).
indigocamin (xanh/ vng E = 0,29V).
Trang 20
c. 6 Fe
Cr2O72
+ 14 H 6 Fe
+
3+
+ 2 Cr
3+
+ 7 H2O
K 10
6 (1, 33 0, 77)
0, 0592
5,7.1056
d. 40,5%
e. Ti im tng ng
3
3
[ Fe ] 3[Cr ]
2
2
[ Fe ] 6[Cr2O7 ]
C:
0
E EFe
0,0592 log
3
/ Fe 2
0
E ECr
O 2 / 2Cr3
2 7
=>
[ Fe 3 ]
[ Fe 2 ]
0,0592
[Cr O 2 ][ H ]14
log 2 7 3 2
6
[Cr ]
0
7 E EFe
0,0592 log
3
/ Fe 2
[ Fe 3 ]
[Cr2O72 ][ H ]14
0
6
E
0
,
0592
log
2
Cr2O7 / 2Cr
[ Fe 2 ]
[Cr 3 ]2
0
0
EFe
6 ECr
0,0592 log
3
/ Fe 2
O2 / 2Cr3
2 7
0
0
EFe
6 ECr
0,0592 log
3
/ Fe 2
O 2 / 2Cr3
2 7
0
0
EFe
6 ECr
0,0592 log
3
/ Fe 2
O 2 / 2Cr3
2 7
=>
[Cr2O72 ][ H ]14[ Fe 3 ]
[Cr 3 ]2 [ Fe 2 ]
[ H ]14
2[Cr 3 ]
0
0
EFe
6 ECr
0,0592 log
3
/ Fe 2
O 2 / 2Cr3
2 7
[ H ]14
2[Cr 3 ]
0
0
EFe
6 ECr
3
/ Fe 2
O 2 / 2 Cr3
2 7
1,25V
Trang 21
i. 1,36 1,51
0,0592
1 [ H ]8
;
log
5
1
pH = 1,58;
j. gim
k. to phc vi Fe3+; Fe(PO4)23 )
Cu 3.4. Quy trnh phn tch crom trong mu thp khng g cha Fe, Cr v Mn.
Pha dung dch chun FeSO4: Ho tan 9,9823 gam mui Mohr (FeSO4.(NH4)2SO4.6H2O) vo bnh nh
mc 250 ml c H2SO4 v nh mc n vch bng nc ct.
(a) Tnh nng mol ca dung dch FeSO4 thu c.
Chun ho dung dch KMnO4: Ly 25,0 ml dung dch FeSO4 va pha ch trn cho vo bnh nn, thm
1 ml dung dch H3PO4 c ( to phc khng mu vi Fe3+), chun dung dch thu c bng dung dch
KMnO4 thy va ht 24,64 ml.
(b) Tnh nng mol ca dung dch KMnO4.
Chun b mu: Ho tan 0,2800 gam mu thp trong dung dch hn hp H3PO4 v H2SO4 c, un nng
cho
n
khi
thu
c
dung
dch
trong
sut
mu
xanh.
3+
3+
2+
(Fe Fe , Cr Cr , Mn Mn ). Lm lnh dung dch n nhit phng. Thm 5 ml dung dch
AgNO3 1%, 20 ml dung dch (NH4)2S2O8 20%. Sau vi pht dung dch c mu hng (pesunfat oxi ho Mn2+
thnh MnO4 , Cr3+ thnh Cr2O72 , Ag+ ng vai tr lm cht xc tc). un si dung dch phn hu ht
ion pesunfat cn d (sinh ra SO42 v O2). Thm t t tng git HCl c n khi dung dch chuyn t mu
hng sang mu vng (HCl phn ng chn lc vi MnO4 ). Sau khi kt thc qu trnh thy c kt ta trng
xut hin y bnh.
(c) Vit phng trnh phn ng ca Cr3+, Mn2+ vi S2O82 trong mi trng axit.
(d) Vit phng trnh phn ng loi MnO4 bng dung dch HCl c.
(e) Hy cho bit kt ta trng l cht g? c to thnh nh th no?
Tin hnh chun : Chuyn dung dch thu c trn vo bnh nh mc 250 ml ri nh mc n
vch bng nc ct (dung dch A). Ly 50 ml dung dch A cho vo bnh nn, thm tip 25,0 ml dung dch
FeSO4. Lng FeSO4 d c chun bng dung dch KMnO4 thy va ht 19,89 ml.
(g) Vit phng trnh phn ng ca Fe2+ vi Cr2O72 .
(h) Tnh % khi lng ca Cr trong mu thp (Cr = 52,0).
(a. 0,1019 M;
b. 0,02068 M;
c. 2 Cr3+ + 3 S2O82 + 7 H2O Cr2O72 + 6 SO42 + 14 H+
2 Mn2+ + 5 S2O82 + 8 H2O 2 MnO4 + 10 SO42 + 16 H+
d. 2 MnO4 + 10 Cl + 16 H+ 2 Mn2+ + 5 Cl2 + 8 H2O
e. AgCl;
h. 15,19%)
Cu 3.5. Crom c iu ch t qung FeCr2O4, st c tch ra khi qung theo hai bc:
4 FeCr2O4 + 8 Na2CO3 + 7 O2 8 Na2CrO4 + 2 Fe2O3 + 8 CO2
Trang 22
lc
xanh
b. 2 Cr
3+
+ 3 S2O8
c. Ag+ + Cl AgCl
Mc ch: loi Ag+ ra khi dung dch, ngn cn qu trnh Cr3+ b oxi ha tr li thnh Cr2O72 bc
sau trong trng hp amoni pesunfat khng b phn hy ht;
d. 6 Fe2+ + Cr2O72 + 14 H+ 6 Fe3+ + 2 Cr3+ + 7 H2O
0,8
0,8/6 mmol
0,24 mmol
1,6
52
6
100 13,87% )
=> %Cr
100
Cu 3.7. xc nh hm lng ca crom v st trong mt mu gm Cr2O3 v Fe2O3, ngi ta un
nng chy 1,98 gam mu vi Na2O2 oxi ha Cr2O3 thnh CrO42 . Cho khi nung chy vo nc, un
si phn hu ht Na2O2. Thm H2SO4 long n d vo hn hp thu c v pha thnh 100,00 ml, c
dung dch A c mu vng da cam. Cho dung dch KI (d) vo 10,00 ml dung dch A, lng I3 (sn phm
ca phn ng gia I v I2) gii phng ra phn ng ht vi 10,50 ml dung dch Na2S2O3 0,40 M. Nu cho
dung dch NaF (d) vo 10,00 ml dung dch A ri nh tip dung dch KI n d th lng I3 gii phng ra
ch phn ng ht vi 7,50 ml dung dch Na2S2O3 0,40 M.
(a) Vit cc phng trnh phn ng xy ra.
(b) Gii thch vai tr ca dung dch NaF.
(c) Tnh thnh phn % khi lng ca crom v st trong mu ban u. Cho: Fe = 56; Cr = 52.
(a. Cr2O3 + 3 Na2O2 2 Na2CrO4 + Na2O
(1)
(2)
OH + H+ H2O
(3)
(4)
(5)
(6)
2 Fe3+ + 3 I 2 Fe2+ + I3
(7)
S2O32
3+
Fe
+ I3
+ 3F
S4O6
+ 3I
FeF3
(8)
(9)
b. Vai tr ca dung dch NaF: F c mt trong dung dch to phc bn, khng mu vi Fe3+, dng
che Fe3+.
c. Trong 10 ml dung dch A: Cr2O72 : x mol; Fe3+: y mol.
3x + y/2 = 4,2.10 3/2
Trang 24
3x = 3.10 3/2
x = 5.10 4; y = 1,2.10 3
%Fe = 33,94%; %Cr = 26,27%)
Cu 3.8. Ha tan hon ton 1500 mg mt mu hp kim cha bc, ng v crom thnh 500,00 ml dung
dch
cha
Ag+,
Cu2+
v
Cr3+
(dung
dch
A).
Ly
50,00 ml dung dch A tin thnh theo quy trnh sau:
Sau khi tch bc v ng, ion crom (III) c oxi ha theo phn ng sau:
OH + Cr3+ + H2O2 CrO42 + H2O
Thm 25,00 ml dung dch Fe2+ 0,100 M. Phn ng xy ra nh sau:
H+ + Fe2+ + CrO42 Fe3+ + Cr3+ + H2O
phn ng vi lng Fe2+ d cn dng va 17,20 ml dung dch KMnO4 0,020 M. Phn ng xy ra
nh sau:
H+ + Fe2+ + MnO4 Fe3+ + Mn2+ + H2O
Trong mt th nghim khc, ly 200 ml dung dch A em in phn. C ba kim loi b kt ta hon ton
sau khi in phn 14,50 pht vi cng dng 2A. Bit hiu sut ca qu trnh in phn l 90%.
Hy vit cc phng trnh phn ng xy ra v tnh thnh phn % theo khi lng ca mi kim loi
trong hp kim u. Cu = 63,55; Ag = 107,87; Cr = 52,00.
(t s mol Ag, Cu v Cr trong 1500 mg mu hp kim ban u ln lt l x, y v z. C:
107,87x + 63,55y + 52,00z = 1,5
10 OH
+ 2 Cr
3+
+ 3 H2O2 2
z/10
(1)
CrO42
+ 8 H2O
z/10
z/10
3z
3z
5nMnO
5 0,0172 0,02 0,025 0,1
4
10
10
(2)
Qu trnh in phn:
Ag+ + e Ag
2x/5
2x/5
Cu2+ + 2e Cu
2y/5
4y/5
Cr3+ + 3e Cr
2z/5
C: ne
6z/5
2x 4 y 6z
2 14,5 60
0,9
0,01623
5
96485
(3)
=>
%Ag = 30,56%;
% Cu = 60,58%; % Cr = 8,86%)
Cu 3.9. Trong mt nh my ha cht iu ch fomandehit bng phn ng oxi ha metanol, dung dch
cha metanol v fomandehit c em phn tch. kim tra phng php ngi ta tin hnh th nghim
vi dung dch chun cha metanol v fomandehit. Cc dung dch c s dng nh sau:
Metanol, 5,00 g/lit
Fomandehit, 5,00 g/lit
Kali dicromat, 3,000.10 2 mol/lit
Amoni st(II) sunphat, 0,2000 mol/lit
Iot, 0,1000 mol/ lit
Natri thiosunfat, 0,2000 mol/lit
I. Trn 10,00 ml dung dch metanol vi 100,00 ml dung dch kali dicromat, thm khong 100 ml dung
dch axit sunfuric c v yn khong 30 pht. Lng dicromat d c chun bng dung dch Fe 2+ vi
cht ch th axit diphenylamin sunphonic (mu i t tm sang xanh nht). Th tch dung dch Fe2+ cn
dng t ti im tng ng l 43,5 ml.
II. Trn 10,00 ml dung dch fomandehit vi 50,00 ml dung dch iot. Thm dung dch NaOH cho ti khi
dung dch c mi trng kim v yn khong 10 pht. Thm axit clohidric trung ha dung dch, lng
iot d c chun bng dung dch thiosunphat, vi cht ch th h tinh bt. Th tch dung dch thiosunfat cn
dng t ti im tng ng l 33,3 ml.
(a) Hy tnh t l s mol metanol/icromat v fomandehit /iot tham gia phn ng vi nhau.
(b) Hy vit phng trnh phn ng ca metanol vi icromat trong mi trng axit v ca fomandehit
vi iot trong mi trng kim.
III. Bit rng iot khng phn ng vi metanol. Ly hai mu dung dch cha metanol v fomandehit cha
bit nng , mi mu c th tch 10,00 ml.
Mt mu c trn vi 100,00 ml dung dch kali dicromat v axit sunfuric c nh trong th nghim I.
Lng dicromat d phn ng va vi 4,8 ml dung dch Fe2+.
Mu cn li c trn vi 50,00 ml dung dch iot v c tin hnh nh th nghim II. Lng iot d
phn ng va vi 16,50 ml dung dch thiosunfat.
(c) Hy vit cc phng trnh phn ng xy ra v tnh nng (theo g/lit) ca metanol v fomandehit
trong dung dch.
(a. Th nghim I:
CH3OH + K2Cr2O7 ...
6 Fe2+ + Cr2O72 + 14 H+ 6 Fe3+ + 2 Cr3+ + 7 H2O
S mol metanol c trong 10,00 ml dung dch l:
nCH3OH
0,01 5
1,56.103 mol
32
nK Cr O 0,1 0,03
2
0,0435 0,2
1,55.103 mol
6
Trang 26
nCH 3OH
=>
nK 2 Cr2 O7
1,56.103 1
1,55.10 3 1
Th nghim II:
HCHO + I2 ...
I2 + 2 S2O32 2 I + S4O62
S mol fomandehit c trong 10,00 ml dung dch l:
0,01 5
1,67.103 mol
30
nHCHO
nI 2 0,05 0,1
0,0333 0,2
1,67.103 mol
2
=>
nHCHO 1,67.103 1
nI 2
1,67.103 1
b.
CH3OH + Cr2O72 + 8 H+
2y/3
+ Cr2O72 + 14 H+ 6 Fe3+ + 2 Cr3+ + 7 H2O
2+
6 Fe
C: nK Cr O x
2
2 y nFe 2
2y
x
1,6.10 4 0,1 0,03
3
6
3
(1)
I2 + 2 S2O32 2 I + S4O62
C: nI 2 y
nS O 2
2
(2)
CHCHO
Trang 27
Cu 3.10. Dung dch dicromat trong mi trng axit c th oxi ha etanol v etanal thnh axit etanoic,
v ion dicromat b kh thnh ion Cr(III). Dung dch bc (I) trong amoniac c th oxi ha etanal, nhng
khng phn ng vi etanol.
Dung dch X cha etanol v etanal cha bit nng . xc nh nng ca hai cht trong X, u
tin ngi ta tin hnh xc nh nng ca dung dch K2Cr2O7 c axit ha. Dung dch st (II) c
iu ch bng cch ha tan 7,43 g FeSO4.7H2O vo nc c 100,0 ml dung dch. 25,0 ml dung dch
ny phn ng va vi 23,12 ml dung dch dicromat t ti im tng ng.
Chun 50,0 ml dung dch X bng dung dch icromat trn thy va ht 22,45 ml dung dch t
ti im tng ng.
Thm lng d dung dch bc (I) nitrat trong amoniac vo 50,0 ml dung dch X thy to 0,234 g bc.
(a) Hy vit cc phng trnh ion rt gn ca cc phn ng xy ra.
(b) Hy gii thch ti sao li phi axit ha dung dch icromat?
(c) Hy tnh nng mol ca dung dch K2Cr2O7.
(d) Hy tnh nng mol ca etanol v etanal trong X.
(a. 3 C2H5OH + 2 Cr2O72 + 16 H+ 3 CH3COOH + 4 Cr3+ + 11 H2O
x
2x/3
y/3
2y
c. C:
=> CK Cr O
2
7,43
0,2672 M
278,05 0,1
0,2672 25
23,12
1
6 0,04815M
nK
2 Cr2 O7
2x y
0,04815 0,02245 1,081.103 mol
3 3
nAg 2 y
0,234
2,169.103 mol
107,87
(1)
(2)
CC2 H 5OH
1,079.103
0,0216 mol / l
0,05
Trang 28
CCH3CHO
1,085.103
0,0217 mol / l )
0,05
Cu 3.11. Oxi trong khng kh oxi ha chm Fe(II) trong dung dch axit thnh st (III).
(a) Hy vit phng trnh phn ng oxi ha Fe2+ bng oxi.
(b) Hy cho bit pH ca dung dch nh hng th no n phn ng (a).
Kesan, mt nh ha hc tr, quyt nh nghin cu nh hng ca oxi khng kh n dung dch st (II)
peclorat. Kesan cn 13,4 gam mu Fe(ClO4)2.xH2O v ha tan vo nc to thnh 200,0 ml dung dch A.
Thuc th H3L, mt phi t hu c, phn ng hon ton vi ion Fe(III) theo phng trnh: Fe3+ + 2
H3L (aq) [FeL2]3 + 6 H+
Bit H3L c mu lc thm, phc [FeL2]3 c mu vng nht v H3L khng to phc vi ion st (II). Do
c th s dng H3L chun nh lng ion Fe(III) khi c mt ion Fe(II). Ti im tng ng dung
dch chuyn t mu vng nht sang mu lc nht.
Ly 20,0 ml dung dch A cho vo bnh nn. Tin hnh oxi ha hon ton st (II) thnh st (III) bng
lng d dung dch kali dicromat trong mi trng axit, ion Cr(III) sinh ra cng phn ng vi H 3L ging
nh ion Fe(III). Chun dung dch thu c bng dung dch H3L 0,3182 M thy cn dng 30,20 ml dung
dch t ti im tng ng.
(c) Hy cho bit s oxi ha ca crom trong kali icromat.
(d) Hy vit phng trnh ion rt gn ca phn ng oxi ha Fe(II) thnh st (III) bng icromat.
(e) Hy tnh nng mol ca Fe(II) trong dung dch A. Gi thit rng trong dung dch A khng c mt
Fe(III).
(g) Hy tnh gi tr ca x.
xc nh nh hng ca oxi khng kh n dung dch st (II) peclorat, Kesan ly hai mu dung dch A
u c th tch 20,0 ml cho vo hai bnh nn sch, k hiu l 1 v 2. Tin hnh chun ngay bnh nn 1 bng
dung
dch
H3L
0,3182
M,
kt qu cho thy mu lc bn xut hin ngay sau khi thm mt git dung dch thuc th. Bnh nn 2 c
ngoi khng kh trong vng 1 tun, sau tin hnh chun thy ht 11,35 ml dung dch H3L 0,3182 M
t ti im tng ng.
(h) Hy gii thch kt qu khi tin hnh th nghim vi bnh nn 1.
(i) Hy tnh nng mol ca Fe(III) trong bnh nn 2.
(k) Hy tnh % lng ion Fe(II) cn li trong bnh nn 2 so vi lng Fe(II) ban u.
(l) Nu bnh nn 2 c ngoi khng kh hai tun thay v mt tun, hy cho bit th tch dung dch
H3L cn dng t ti im tng ng s ln hn, nh hn hay bng 22,70 ml?
(a. O2 + 4 Fe2+ + 4 H+ 4 Fe3+ + 2 H2O
b. Vi iu kin Fe3+ v Fe2+ cha b thy phn th khi pH tng th hiu sut phn ng gim.
c. +6
d. 6 Fe2+ + Cr2O72 + 14 H+ 6 Fe3+ + 2 Cr3+ + 7 H2O
x
x/3
x
Cr
2x
3+
x/3
2x/3
C: nH 3 L 2 x
2x
0,03020 0,3182 9,610.103 mol
3
3,604.103
0,1802 M
0,0200
CFe 2
g. C:
13,4
254,75 18,02 x
0,180 2M
0,2
=> x = 6,52
h. Kt qu thc nghim chng t trong bnh nn 1 khng c mt Fe(III).
i. CFe 3
11,35 0,3182
20,0
k. %Fe(II) cn li
1
2 0,0903 M
0,1802 0,0903
100 49,89%
0,1802
l. Khi ton b lng Fe2+ b chuyn thnh Fe3+ th th tch dung dch H3L cn dng phn ng va
vi lng Fe3+ sinh ra l:
VH 3 L , max
0,1802 20,0 2
22,65 ml
0,3182
Vy sau hai tun th th tch dung dch H3L cn dng s nh hn 22,70 ml)
Cu
nh sau:
3.12.
Cho
gin
Latimer
ca
crom
trong
mi
trng
axit
(pH
0)
+0,293
Cr2O72- +0,55
da cam
Cr(V)
Cr(IV)
xanh
+2,1
[Cr(H2O)6]3+
tm
[Cr(H2O)6]2+
lc
-0,744
-0,912
Cr
(a) Hy tnh cc gi tr X
l catot c ph 350g crom sau khi th nghim kt thc. Ti catot bn cnh crom kt ta cn xy ra phn
ng gii phng kh. Do hiu sut ca qu trnh in phn to crom nh hn 100%.
(g) Hy vit bn phn ng to crom catot v tnh hiu sut ca qu trnh in phn to crom.
(h) Hy vit cc bn phn ng to kh catot v anot v tnh th tch kh thot ra anot v catot 298
K v 1,013.105 N/m2.
(i) Mt loi thuc tr su cha ng (II) oleat Cu(C18H33O2)2 (M = 626). Cho 9,9 g mu thuc tr su
ny vo hn hp axit sunfuric v axit nitric c un nng ph hy ht phn hu c. Thm lng d kali
cromat vo dung dch thu c kt ta ng di dng mui cromat baz CuCrO4.2CuO.2H2O. Cht kt
ta c lc, ra v ha tan trong dung dch axit:
2 (CuCrO4.2CuO.2H2O) (r) + 10 H+ (aq.) 6 Cu2+(aq.) + Cr2O72 (aq.) + 9 H2O
Chun lng icromat sinh ra cn 15,7 ml dung dch Fe2+ 0,232 M. Hy tnh thnh phn % theo khi
lng ca ng (II) oleat c trong mu.
(a. C: 6 0,293 = 0,55 + x + 2,1 + 3 (0,744)
=>
x = 1,34 V
C: 3 (0,744) = y + 2 (0,912)
y = 0,408 V;
=>
0,55 1,34
0,945V
2
0
C: ECr
O 2 / Cr ( IV )
2
Cch 1: K 10
2( 2,1 0, 945)
0, 0592
1,05 .1039
O 2 / Cr 3
2
pH = 3:
0
ECr O 2 / Cr 3 ECr
O 2 / Cr 3
2
Cr2O72
2+
+ 6 Fe
b: 8,335
50
8,335
50
cb
C: K
+ 14 H
2 Cr
3+
+ 6 Fe
+ 7 H2O
K 10
6(1, 33 0, 77)
0, 0592
5,71.1056
mM
16,67
0,1
3 2
3 6
2
7
50
16,67
16,67.10 50,00.10
2
7
3+
14
50
mM
mM
5,71.1056
Trang 31
[Cr2O72 ] = 3,997.10 9 M
=>
=> Edd ECr O
2
2 7
/ Cr 3
0
ECr
O 2 / Cr 3
2 7
0
,
77
0
,
0592
lg
1,14V
[ Fe 2 ]
2,398.108
0
Edd EFe 3 / Fe 2 EFe
0,0592 lg
3
/ Fe 2
=>
2000 8 3600
597 mol
96485
350
100 6,76%
1
597 52,00
6
h. Catot: 2 H+ + 2 e H2
2 H2O + 2e H2 + 2 OH
Hoc:
350
6 40,4 mol
52,00
=> VH
556,6
0,08314 298
2
6807 lit 6,807 m3
1,013 Bar
Anot: 2 H2O O2 + 4 H+ + 4 e
597
0,08314 298
VO2 4
3650 lit 3,65 m3
1,013 Bar
1
0,0157 0,232 2 3 626
6
i. %Cu (C18H 33O2 )2
100 23,03% )
9,9
4. Hp cht CrO5
-1
-1
O
+6
Cr
O
H2CrO4 + 2 H2O2
H2SO4
O
O
Cu 4.1. phn tch nh tch crom ngi ta cho dung dch dicromat trong mi trng axit tc dng
vi H2O2 to ra hp cht CrO5 km bn, mu xanh. Hp cht ny c bn ha bng cch chit vo ete
hoc thm phi t mt cng nh pyridin (py) to ra phc thp ng gic CrO5(py).
(a) Hy vit phng trnh phn ng to thnh CrO5.
Trang 32
(b) Hy cho bit s oxi ha ca crom trong CrO5 v trong CrO5(py)? Hy v cu trc khng gian ca
CrO5(py).
Cr2O72 + 4 H2O2 + 2 H+
(a.
H2SO4
b. +6 v +6;
)
Cu 4.2. (a) D on hin tng, vit phng trnh ion ca cc phn ng xy ra trong cc th nghim
sau:
i/ Thm t K2Cr2O7 ln lt vo mi dung dch: Ba(CH3COO)2; (NH4)2CO3.
ii/ Thm t KNO2 ln lt vo mi dung dch: KMnO4 + H2SO4; KI + H2SO4.
Nu vai tr ca K2Cr2O7 v KNO2 trong cc phn ng trn.
(b) Thm H2O2 vo dung dch K2Cr2O7 + H2SO4 sinh ra sn phm trung gian Cr3(O2)3+ t bn mu xanh
ve d b phn hu cho ion Cr3+. Vit phng trnh ion ca cc phn ng.
(c) Tnh Eo ca cp Cr2O72 /Cr(OH)3.
Cho: EoCr2O72 / 2 Cr3+ = 1,33V; EoMnO4 / Mn2+ = 1,51 V;
EoHNO2/ NO = 1,0 V; EoNO3 / HNO2 = 0,94 V; EoI3 / 3I = 0,55 V.
CH3COOH c pKa = 4,76; H2CO3 c pKa1 = 6,35; pKa2 = 10,33;
H2CrO4 c pKa1 = 0,61, pKa2 = 6,50.
Cr2O72 + H2O
2 HCrO4
K = 10 1,36
+0,55
Cr(V)
+1,34
Cr(IV)
E0x
Cr3+
-0,408
E0y
Cr2+
Cr
-0,744
2
7
/ Cr 3
Trang 33
(a. C:
=>
E0x = 2,1 V
C:
=>
E0y = 0,912 V;
b.
O 2 / Cr ( IV )
C:
Cch 1: K 10
2( 2,1 0, 945)
0, 0592
0,55 1,34
0,945V
2
1,05 .1039
d. pH = 0:
pH = 1:
0
ECr O 2 / Cr 3 ECr
O 2 / Cr 3
2
phi
-1
-1
phn
ng
oxi
ha
kh
do
khng
nguyn
no
thay
+6
Cr
O
O
O
0
Cu 4.4. Cp dicromat /crom(III) ( ECr
O
2
2
7
/ Cr 3
(a) Hy vit bn phn ng oxi ha kh ca cp trn v cho bit dung dch crom(III)/ dicromat
(c(Cr3+)=c(Cr2O72 )= 1 mol/lit) c oxi ha c ioua thnh iot t dung dch trung ha c E(I2/I) = E(I2/I)
= +0,54 V khng.
Mu vng m ca ion cromat v mu da cam m ca ion dicromat thng c s dng pht hin
ra crom. V d crom(III) oxit c un nng chy vi kali nitrat v natri cacbonat, dung dch Cr(III) phn
ng vi hydro peoxit, natri peoxo isunphat, brom l nhng th nghim c dng pht hin Cr(III).
(b) Hy vit phng trnh ca bn phn ng trn. Hy cho bit vai tr ca natri nitrat v natri cacbonat
trong phn ng u tin.
Cn c vo th kh chun ca cp brom/ bromua (E (Br2/Br) = +1,065 V) c th thy phn ng gia
Cr3+ vi brom l khng xy ra iu kin chun.
(c) Hy tnh gi tr pH ti thiu cn thit lp phn ng xy ra. Bit nng ca cc cu t khc u
bng 1 M.
Trang 34
2
7
=> ECr O
2
2
7
/ Cr
0
ECr
O 2 / Cr 3
/ Cr 3
EI
/I
=> ECr O
2
2
7
/ Cr 3
1,38
2
7
/ Cr 3
EBr
/ Br
0,0592
lg[ H ]14 1,065V
6
H2O2 + 2 Br Br2 + 2 OH
H2O2 + 2 I I2 + 2 OH
-1
O
+6
Cr
O
O
O
)
Trang 35
5. ng dng ca crom
(c) Hy gii thch s khc nhau gia gi tr tnh c (b) v gi tr thc nghim.
(d) Hy tnh th tch kh thc t sinh ra anot v catot ( ktc).
(a. C:
ne
It 1500 10 3600
559,7 mol
F
96485
CrO42 + 8 H+ + 6 e Cr + 4 H2O
S mol electron do cromat nhn l:
ne'
679
6 78,35 mol
52,00
ne' 78,35
100 14,0%
ne 559,7
nH 2
240,7 mol
2
2
Trang 36
nO2
=>
ne 559,7
139,9 mol
4
4
VC nH 2
1,721
VA nO2
2 H2O O2 + 4 H+ + 4e
y
4y
C: 78,35 + 2x = 4y
VC nH 2 x
1,603
VA nO2 y
=> x = 158,2;
y = 98,7
[ H ][CrO42 ]
3,34.10 7
[ HCrO4 ]
[Cr2O72 ]
KD 2
3,13.1014
2 2
[ H ] [CrO4 ]
KW [ H ][OH ] 1,00.1014
(b) Bit trong d dy ca mt ngi b nhim c crom c nng cn bng ca HCrO 4 v Cr2O72
bng nhau. Gi thit dch d dy c pH = 3,0. Hy tnh nng tng cng ca crom ha tan c trong d dy
ca ngi ny.
(a. Cc cn bng xy ra:
PbCrO4 (r)
CrO42 + H+
Pb2+ + CrO42
HCrO4
Ka 2
(1)
(2)
Trang 37
2 CrO42 + 2 H+
Cr2O72 + H2O
KD
[Cr2O72 ]
3,13.1014 (3)
[ H ]2[CrO42 ]2
(4)
2,994[CrO42 ]
Ka2
3,34.10 7
(2) =>
[ HCrO4 ]
(3) =>
(4) =>
2,82.1013
[CrO24 - ] 2,994[CrO24- ] 2 313[CrO24- ]2
2[CrO4 ]
=>
=>
[CrO42 ] = 2,66.10 7 M
[ Pb 2 ]
2,82.1013
1,06.10 6 M
-7
2,66.10
b. C:
[ HCrO4 ]
[ H ][CrO42 ] 103[CrO42 ]
2994[CrO42 ]
Ka2
3,34.10 7
=>
2994[CrO42 ] 3,13.108[CrO42 ]2
=>
[CrO42 ] = 9,57.10 6 M
[Cr2O72 ] [ HCrO4 ] 2994 9,57.106 0,02864M
=>
Cu 5.3. Cc hp cht ca crom (VI), c bit l cc hidroxit c tnh oxi ha rt mnh. Trong phng th
nghim ngi ta li dng tnh oxi ha ca crom(VI) loi tr kh hidro sunfua. Trong mt th nghim
ngi ta sc kh CO2 c ln H2S vo dung dch kali dicromat c mt axit sunfuric, cht khng tan mu vng
c to thnh v dung dch chuyn sang mu xanh.
(a) Hy vit cng thc ca cc hidroxit crom(VI) m bn bit.
(b) Hy vit phn ng xy ra trong qu trnh tinh ch kh CO2.
(c) Hy cho bit c th dng phng php trn loi kh SO2 ln trong kh CO2 c khng? Nu
c hy vit phng trnh phn ng xy ra.
(a. H2CrO4; H2Cr2O7; H2Cr3O10; H2Cr4O13;... nCrO3.CrO2(OH)2;
b. 3 H2S + K2Cr2O7 + 4 H2SO4 Cr2(SO4)3 + K2SO4 + 3 S + 7 H2O
c. 3 SO2 + K2Cr2O7 + H2SO4 Cr2(SO4)3 + K2SO4 + H2O
Cu 5.4. (a) Trong mi trng axit, ion cromat mu vng (CrO42 ) chuyn ha thnh ion dicromat mu
da cam (Cr2O72 ). Hy vit phng trnh phn ng.
(b) S oxi ha ca nguyn t kim loi trong ion cromat v ion dicromat bng bao nhiu?
(c) Phn ng vit (a) c phi l phn ng oxi ha kh khng? Gii thch.
Trang 38
Cr2O72 + H2O
b. +6, +6;
c. khng, khng c nguyn t no thay i s oxi ha.
d. pH;
e.
O
Cr
O
Cr
O
O
Cr
O
O
f. Anot (+)
Catot ()
Cr2O72 + 2 H+ 2 Cr + H2O + 3 O2
1
1,5
g. 1,5 mol;
h. ne It 6
F
10
i. Crom phn ng vi oxi to ra lp mng oxit Cr2O3 rt mng, bn v trong sut, gip bo v b mt
kim loi khi b n mn)
Cu 5.5. Cho quy trnh iu ch 4 cht mu v c nh sau:
1) un nng hn hp dng bt mn cha 5,0 g natri dicromat v 0,62 g lu hunh 800C. Ha tan sn
phm vo nc.
2) un nng hn hp dng bt mn cha 3,0 g ch (II) oxit v 1,0 g thic (IV) oxit 650C.
3) un nng ch (II) oxit trong khng kh.
4) un nng hn hp dng bt mn cha 2,0 g silic dioxit, 0,66 g ng (II) oxit, 0,83 g canxi cacbonat
v 0,75 g borat 900C trong vi ngy.
(a) Hy vit cc phng trnh phn ng xy ra.
(b) Hy cho bit vai tr ca borat trong th nghim 4?
Trang 39
(c) Hy nu thm mt cht mu lc (cha st), mt cht mu vng (cha ch), mt cht mu xanh (cha
ng) v mt cht mu (cha thy ngn) v nu phng php iu ch cc cht mu trn.
Trong mt xng v tranh c mt ci can mt nhn cha cht bt mu xanh. xc nh thnh phn
ca cht bt c trong can, ngi ta cn 1,818 g mu, ha tan vo nc v nh mc n vch trong bnh nh
mc 100,00 ml bng axit sunfuric. Ly 10 ml dung dch ri thm vo lng d dung dch KI, chun
hn hp thu c bng dung dch natri thiosunfat 0,100 M thy va ht 16,45 ml.
(d) Hy cho bit kim loi no c phn tch? Hy vit cc phn ng xy ra v tnh thnh phn % theo
khi lng ca kim loi trong mu.
(e) Hy cho bit cht bt mu xanh ny c th l cht mu c iu ch phn (a) khng? Gii thch.
Php phn tch khc s cho bit thnh phn chnh xc ca cht bt mu xanh. Ly 2,000 g mu v un
nng trong iu kin khng c khng kh. Thu c 1,439 g cht rn mu en, hi nc v cht kh lm c
nc vi trong.
(f) Hy xc nh thnh phn ca cht bt mu xanh.
Na2Cr2O7 + S Na2SO4 + Cr2O3
(a.
(a) Hy xc nh
NA = 6,0221023 mol1.
kiu
tinh
th
ca
crom
da
vo
cc
liu
cho
trn.
Php phn tch nh tnh Cl c tin hnh nh sau: Hn hp khan gm cht cha bit v kali
dicromat c un nng vi dung dch H2SO4 c. Kh thot ra c dn qua dung dch NaOH, nu dung
dch c mu vng chng t c cht cha bit c mt clo.
(b) Hy cho bit hp cht bay hi no ca crom c to thnh trong phn ng trn? Hy v cu
trc ca hp cht ny. Bit rng s oxi ha ca Cr v Cl khng thay i trong phn ng.
Axit ha dung dch kali cromat cho ion dicromat mu da cam, tip l to thnh cc ion tri v
tetracromat mu m. Nu s dng dung dch axit sunfuric c s thu c kt ta mu khng cha
kali.
(c) Hy vit cc phn ng xy ra v v cu trc ca cc ion. Hy cho bit cu trc ca cht kt
ta mu .
Gin Latimer ca crom trong mi trng axit (pH=0) v trong mi trng kim (pH=14) nh sau:
(d) Hy xc nh cc gi tr th kh cn thiu.
(e) Hy cho bit Cr(V) v Cr(IV) c t phn hy d ly khng? Hy cho bit hng s cn bng ca phn
ng phn hy d ly Cr2+.
(f) Hy tnh tch s tan ca crom (III) hidroxit v hng s bn tng cng ca anion phc
tetrahidroxo cromat (III).
Gin Latimer ca oxi trong mi trng axit (pH=0) v mi trng kim (pH=14) nh sau:
Trang 41
(g) Hy cho bit c phn ng no xy ra khi pH ca dung dch cha cromat, Cr(III) v hidro
peoxit c gi tr bng 0 v bng 14? Tnh sut in ng chun ca cc phn ng .
(a. TH1: mng lp phng n gin:
a 2R 2 126 252 pm 2,52.10 8 cm
52,0
5,40 gam / cm3
6,022.10 (2,52.108 )3
=>
d 1
=>
khng hp l
23
4 R 4 126
356,4 pm 3,564.108 cm
2
2
52,0
7,63gam / cm3
6,022.10 (3,564.108 )3
=>
d 4
=>
khng hp l
23
4 R 4 126
291 pm 2,91.108 cm
3
3
=>
d 2
=>
hp l;
52,0
7,01gam / cm3
6,022.10 (2,91.108 )3
23
c.
Cu trc ca cc ion:
Trang 42
d. Cr2+ Cr
Eo = 0,9V;
Cr(V) Cr(IV)
Eo = 1,35V;
Cr2O72 Cr(III)
Eo = 1,33V;
e.
2 Cr3+ + Cr
6,08.1017
Cr + 3 OH Eo = 1,33V
Cr(OH)3 + 3e
Cr3+ + 3e
K 10
2 ( 0, 9 0, 42)
0, 0592
Eo = 0,74V
Cr
Cr(OH)3
Cr3+ + 3 OH
Cr(OH)4 + 3e
Cr + 4 OH
Cr3+ + 3e
T = 1,26.10 30
Eo = 1,33V
Eo = 0,74V
Cr
Cr3+ + 4 OH
Cr(OH)4
= 7,92.10 29
g. pH = 0:
Cr2O72 + 3 H2O2 + 8 H+ 2 Cr3+ + 3 O2 + 7 H2O
Eo =1,33 0,695 = 0,635 V
pH = 14:
2 Cr(OH)4 + 3 HO2 2 CrO42 + 5 H2O + OH
Eo = 0,87 (0,72) = 1,59 V)
Cu 5.7. Ngi ta tin hnh tch ion bari v srontri ra khi nhau da vo tan khc nhau ca mui
cromat. Nng cromat trong dung dch c th iu chnh bng cch thay i pH.
2 H+ + 2 CrO42
Cr2O72 + H2O
K = 1,50 1015
(b) pH ca dung dch K2Cr2O7 0,10 mol/lit c iu chnh n 3,00 bng cch s dng m axetat.
Hy tnh nng Cr2O72 v CrO42 trong dung dch thu c.
Thm vo hy tnh gi tr nng nh nht ca Ba2+ v Sr2+ trong dung dch ny kt ta cromat
tng ng bt u xut hin.
(c) iu ch dung dch m ngi ta s dng dung dch axit axetic
0,10 mol/lit. Hy tnh khi lng natri axetat cn thm vo 1 lt dung dch trn thu c dung dch m c
pH
=
3,00.
Bit
hng
s
phn
li
ca
axit
axetic
5
Ka = 1,78 10 .
Di y l gin Latimer ca crom trong mi trng axit (pH = 0).
+0,293
Cr2O72- +0,55
da cam
Cr(V)
+1,34
Cr(IV)
xanh
[Cr(H2O)6]3+
tm
-0,408
[Cr(H2O)6]2+
lc
-0,744
Cr
(d) Hy xc nh cc gi tr th x v y.
(e) Hy cho bit Cr(IV) c b phn hy d ly to ra Cr(III) v Cr(VI) khng? Gii thch.
(f) Hy vit bn phn ng kh ca cp Cr2O72 /Cr3+. Hy tnh s gim th kh ca cp oxi ha kh
ny khi pH tng thm 1 n v.
Xt phc mu tm [CrCl2(ox)2]3 .
(g) Hy cho bit s phi tr ca phc trn.
(h) Hy cho bit hnh hc phn t ca phc.
(i) Hy gi tn ca ion phc.
(k) Hy vit cc ng phn lp th ca phc trn.
(a. Trong mi trng kim th CrO42 b thy phn khng ng k:
Ba2+ + CrO42
BaCrO4
=>
=>
b. 2 H+ + 2 CrO42
Cr2O72 + H2O
K = 1,50 1015
C:
K
[Cr2O72 ]
1,50.1015
[ H ]2 [CrO42 ]2
[Cr2O72 ] = 0,1 M
=>
[CrO42 ] = 8,16.10 6 M
kt ta BaCrO4 bt u xut hin:
[ Ba 2 ]
TBaCrO4
[CrO42 ]
8,5.1011
1,04.105 M
8,16.10 6
Trang 44
[ Ba 2 ]
TBaCrO4
[CrO42 ]
3,6.105
4,41 M
8,16.10 6
c. [ H ] K a C A [ H ] [OH ]
C B [ H ] [OH ]
C:
=>
[ H ] Ka
hay
103 1,78.105
=>
CB = 7,8.10 4 M
=>
d.
x = 2,1 V
CA
CB [ H ]
0,1
CB 103
y = 0,912V
e. C:
0
ECr
0,945V
O 2 / Cr ( IV )
2
0
0
ECr
ECr
( IV ) / Cr ( III )
O 2 / Cr ( IV )
=>
f.
0
ECr
1,33V
O 2 / Cr 3
2
C:
0
ECr O 2 / Cr 3 ECr
O 2 / Cr 3
2
=>
0,0592
lg 0,114 1,19V
6
=>
Cl
O
O
Cr
Cl
O
3-
Cl
Cr
O
Cl
Cr
O
3-
Cl
Cl
O
Trang 45