BESCHRIJVING

DER

Nederlandsche of op Nederland en Nederlanders

betrekking hebbende

PENNINGEN
geslagen tusschen November 1813 en November 1863,
DOOR

M... JACOB DIRKS.

Uitgegeven door Teylers Tweede Genootschap.

TWEEDE DEEL.

HAARLEM,
DE ERVEN F. BOHN.
1889.
\7
*Q\\\lti\i.fJ
g,

EIBLICTIJEII.
.

<..

'9 7.74';t\""

111.

18401849.

5
Op den achtergrond omringen draperin een hoogen zetel of
troon.

k -- 576. 18Q0. 28 November.

Inhuldiging van Koning Willem 11
te Amsterdam. (Strooipenningen).
Voorzde .'

WILLEM
II
KONING
DER
NEDERLANDEN.

Keerzijde: De kruiselings geplaatste Rijksappel, staf en scepter,

gedekt door de koninklke kroon, liggen op een boek, op
welks rug men leest: GRONDWE'I.
Omsc/'ft :
INGEHULDIGD
XXVII[ NOVZ(EMBER) MDCCCXL.
v. 0. Cnrs, Tijdschrift Il, blz. 539. G. Z. Br. gr. 16. Cat.
s Rijks stempels n". 169.

} 'Bra XZ.M<

Deze stroipenning is afgebeeld in (WAPS) Gedenkboek, enz.

s Bosch 1842 boven de Namen der leden van de verschillende
Eerewachten des Rijks , blz. 1.
1. G. ENGELBERTS GERR1TS, Gedenkboek der Inhuldiging van
Z. M. Willem II. Haarlem en Leyden 1841, met gegr. titel,
portret van Willem 11 naar J. A. KRUSEMAN door J. W. KAISER
en twee uitslaande lithographin. Voorbericht. Graveland, 21
Februarij 1841 XXXII, 199 blz. 8. (Vad. Lett. 1842, I, blz.
601604.)
2. J. L. WOLTERBEEK (Predikant te Amsterdam), Kerkelke rede
bij de plegtige inhuldiging van Z. M. Willem II in de Nieuwe
Kerk, enz. Amsterdam 1840, 23 blz.

3. Verzameling der voornaamste bijzonderheden betreffende

de troonsbestijging van Z. M. Willem II, plegtstatig ingehuldigd

" 579.
Als boven de groote met Nederlandsch omschrift.
WILLEM II KONING DER NEDERL.(ANDEN) G.(noor) H.(ERTOG)

V.(.\N) LUXEMB.(URG).
In de afsnede van den hals: J. P. scaousnae r.(nc1r).
Keerzde: als boven 577578. Mm. 34.

580. Als boven de kleine met Nederlandsch omschrift.

Volgens kon. besluit van 24 Januari 1841 n. 22 werd een

zilveren medaille toegekend aan het getrouw waarnemen eener
(lands)betrekking gedurende 50 jaren.

580*.
Belooningspenning aan Dr. W. H. Swart te Kollum.
Voorzde:

WILH: II NASS: BELG: REX. LUXEMB: M: DUX.

J. P. scuouanao.
Keerzde: Mirtenkrans. Gestempeld opschrift:
W. H. SWART.

MED.(ICINAE) ET ART.(1S) BST.(ETRICIS) DOCTORI

IN PAGO KOLLUM
DE PROPAGANDA

VARIOLARUM VACCINARUM
INSITIONE
BENE. MERITO

REX D.(Enrr)
MDCCCXL.

Aan den doctor in de

Gen ees- en verloskunde W. H. Swart
te K0 1 1 u m (een dorp in Friesland) h e e ft d e
Koning in het jaar 1840 dezen penning
geschonken wegens verdiensten
bij het hevorder e n der
Koepokinenting.
Goud , gr. 29. Kab. Mr. A. Looxm Yprr te Leeuwarden.
Reeds bij Kon. Besluit van 13 November 1819 werd aan

Voorzde: Borstbeeld van Willem 11 met het gewone omschrift.

Keerzde:
VAN WEGE

DEN KONING
AAN
A. VAN HOOGDONK
WEGENS BETOONDEN IJVER

EN MOED
BIJ DEN IJSGANG
OP DE RIVIEREN
IN FEBRUARIJ
1841.

Kon. P. Kab. Aanwinsten 1864, blz. 15. (Eerste grootte.)

Bijvoegsel 18301840.
Herinneringsoer van honderd zangen, door J. H. C. VENMAN.
Met platen en vignetten (extra uitgave). Niet in den handel.
Utrecht 1840. De voorrede is eigenhandig onderteekend door
den Zanger (VIII, 200 blz. 8). Het boek is b intcekenng uit
gegeven. VENMAN bezingt als volgt wat betrekking heeft op voor
vallen, ook door penningen, vallende in het tijdvak 18301840,

herdacht.
Hollands krijgsdronk. Aan de grenzen in 1830 (blz. 1).
Mobiele Schutters eer (blz. 3).
De Landmagt (blz. 5).
De Oud-Hollandsche heldenroem op de Schelde (blz. 7).
22 Jul 1838 n. 87 te bepalen, dat de medailles, welke door Ons zullen
worden toegekend als een blijk van erkentelkheid en goedkeuring van die
genen, die Ons eeng boek of kunstwerk, dat de vrucht is van hunnen ar
beid. doen toekomen of die eene menschlievende daad ten uitvoer hebben
gehragt. welke kenmerken dragen van moed beleid en zelfopoffering, voortaan
alle zullen wezen van dezelfde grootte, welke medailles op de voorzijde zul
len voeren ons borstbeeld volgens daartoe te vervaardigen stempels en aan
de keerzde, in elk geval, zullen worden voorzien van een toepasselk op

schrift in de Latijnsche of Nederduitsche taal.

10
Hollands proef in Augustus 1831 (blz. 9).
Eendragt maakt magt (blz. 11).
Hollands roem op de Belgen (blz. 13).
De terugtogt uit Belgien (blz. 15).
Hollands eer in afwachting (blz. 17).
Na den tiendaagschen veldtogt (blz. 19).
De Standvastgheid (blz. 23).
De Krijgslieden in het hoekje van den haard (titelvignet blz. 33).
De plattelander met verlof (blz. 35).
Het metalen kruis (blz. 59).
De Zeemagt (blz. 73).
Aan J. C. J. VAN SPEYK (met plaat) (blz. 75).
Leve de Schutterij! (blz. 77).
De Schutterijen naar hunne haardsteden (blz. 78).
De terugkomst der Schutterijen (blz. 81).
s Schutters blijde te huiskomst (blz. 82).
De rustende Schutter (blz. 87).
Mobiele Schuttersfeest (blz. 89).
Zij leve! 12 October 1837 (blz. 121).
De Koning weent (blz. 122).
De altijd treurende (18 November) (blz. 123).
Neerlands grootste Vreugdedag (1813) (blz. 163).
November 1813-dankbaar herdacht in 1838 (blz. 165).
Vader Willems vijfentwintigjarige regering (blz. 167).
Oranje met Wurtemberg vereenigd (met plaat) (blz. 111).
Op het huwelijk van Oranje met Wurtemberg (blz. 173).
De Mobiele schutter aan het werk (blz. 175).
Ontbinding der Mobiele Schutterij (blz. 177).
De Vrwillige Jagercorpsen ontbonden (blz. 179).
De Vrede in t verschiet (blz. 183).
Neerlands roem (blz. 185).
De vrede hersteld (blz. 187).
Neerlands Welvaart met den Vrede (blz. 189).

11
Neerlands Vredefeost (blz. 191).
De IJzeren Spoorweg van Amsterdam naar Haarlem (met plaat)
(blz. 193).
.
Het Haarlemmermeer (blz. 197).

583. 1841.
Ter eere van Koning
Willem [1 als beschermheer van de Koninklijke
Nederlandsche Yachtclub.
Voorzde: Links gewende buste met het omschrift:
WILLEM II KONING DER NEDERLANDEN, BESGIIERMHEER.

In de afsnede van den hals: v. 0. K.(ELLEN).

Keerzde: Het wapen der K. N. Y. (1., bestaande uit een veld
van lazuur, waarop een anker van zilver, omslngerd door

een kabel gedekt door den Koninklijken gouden kroon. Het

wapenschild is geplaatst op een wimpel, waarop men leest:
STANDVASTIGHEID & VOLHABDING.
Twee der leden van de yachtclub, in costuurn, steunen het

schild ter linker- en rechterzijde; op dat schild staan twee

wapperende Nederlandsche vlaggen, prijkende in de linker
bovenhoeken met de koninklke kroon, geplaatst. Een wim
pel, waarop men leest:
K.(ONINKLIJKE), N.(EDERLANDSCHE) Y.(ACHT) C.(LB)
verbindt de twee vlaggestokken.
Brons. Groot 31.
Het draagteeken is een knoopvormig, verg. geel koperen uit
geslagen, klein plaatje, waarin een anker, gekroond en met
kabeltouw omslingerd,
Omschrift:
KONINKL NEDERL YAGHTCLUB.

12
584. 1841. 5 Mei-l Juli12 Augustus.
Gedachtenispenning van de stad Breda
aan de Eerewacht b het bezoek dier stad

door Koning Willem II (5 Mei 1841).

Dr. WAP in zn Gedenkboek blz. 150 zegt: B besluit van
den stedelken Raad van Breda in zitting van 1 Jul 1841 was
bepaald om aan de Eerewacht-leden van Stadswege uit te
reiken een Gedachtenispenning met bijbehoorend brevet, waarin
deze korpsen de dank der Stedelijke Regering voor hunne met
zooveel ver als roem bewezen diensten erkentelk wordt uit
gedrukt en bevestigd.
Deze zilveren Herinneringsmedaljes, in fraai bewerkte ivoren
doosjes besloten, voeren op de eene zijde het Stadswapen met
het omschrift: AAN BREDAS EEBEWACHT. Aan den keer

kant staat de naam van het Eerewachtslid gegraveerd ') met het
omschrift: INTREDE VAN Z. M. WILLEM 2. (sic) 5 MEI 1841.
Het kantschrift is: GOD ZIJ MET ONS. De Heer ANDRIES MELORT

te Breda heeft door het vervaardigen dezer Penningen zijnen roem

als talentvol Kunstwerker eervol gehandhaafd. De Aanvoerder
der Sint Jans Eerewacht reikte den 12 Augustus 1841 die Me
dalje met eene doeltreffende toespraak aan elk der leden van
het corps uit.
SNOECK, Bijdragen n. 260. Zilver. Gr. 23.

l 585. 1841. Mei.

Ter herinnering aan het bezoek van s Rksmunt
te Utrecht door Koning Willem II.
Voorzde: De links gewende buste van den Koning, in opper
kleed gehuld. Onder den hals: v D K.(ELLEN).
1) b. v. J. N. SMITS.

13
Omschri/t: WILLEM II KONINGDER NEDERLANDEN.

Keerzde: In een krans van eikenloof, gesloten door het wapen

van Utrecht, onder een koninklijken kroon:
HULDE
VAN HET
DANKBARE UTRECHT
AAN
Z. M. WILLEM 11

Onder het wapen:

Omschrift:

MEI 1841.

BIJ GELEGENHEID DAT Z. M. S RIJKS MUNT, BINNEN

UTRECHT GEVESTIGD, MET EEN BEZOEK VEREERT.

Revue 1882, p. 350(13).

v. 1). Cnvs [1, blz. 541 zegt: Van dezen gedenkpenning wer
den exemplaren in goud en zilver, met eene toepasselijke rede,
aan Z. M. door den burgemeester Mr. W. KIEN aangeboden,

aan wien de Koning, door deze huldebetuiging zichtbaar ver

rast, Hoogstdeszelfs welgevallen op de hartelijkste wijze geliefde
uit te drukken.
In goud, zilver en brons. Gr. 27.
Zie over dit en andere bezoeken 1. Plegtige intrede van Wil
lem 11 als Koning der Nederlanden in de stad Utrecht den 18=u
Mei 1841, met afbeeldingen (Eerepoort aan de Neude, Tafel
bij het Diner). Veranderd overgenomen uit het Utrechtsch Tijd
schrift van N. VAN DER Monns VII. De 11 St. n. 7 1841, 35

blz. 8.
2. s Konings Intrede te Utrecht, blz. 157187 van het Ge
denkboek der Inhuldiging en feesttogten van Z. M. Willem II,
18401842. s Hertogenboscb ') VII, 375. 22. 19 bladzden (1842)
bijeengebracht door Dr. WAP, blijkens de Dankbetuiging ach
teraan (?s Hertogenbosch. 15 September 1842). De beschrving
van den penning (n. 585) vindt men op blz. 162. De Burge
1) lX gekleurde groepen stellen de Eerewachten voor.

15
welks midden een G.(rootmeester) als zinnebeeld van het licht
uit hooger sfeer den Ordeband bestralende. Aan den band
hangt het Grootmeesters ordeteeken, waaronder:
HULDE DER
BROEDERSCHAP.

Inschrift :

HEM
BESTRAI.E STEEDS
HET LICHT
UIT
DEN HOOGE.

Omschri:
XXV J.'.(AREN) GR..(00T) M.'.(EESTER) NT..(IONAAL)
D.'.(ER) O.'.(nnr.) V.'.(AN) V V.. M M.. (VRMETSELAREN) IN.

NED..(ERLANDS) O..(NDERHOORIGE) L.'.(ANDEN) F.N. KOL.(ONIN).

In goud, zilver f 10 en brons f 4. Groot 36.
v. D. Cnvs 11, blz. 542543). LASTDRAGER VI, pl. III (7)
Aant. blz. 181, alwaar staat: Zie de beschrijving (VI, blz. 315),
doch aldaar is de Keulsche penning n. 509 beschreven.
a) Zonder Jaartal.
b) Met MDCCCXLI onder het HULDE DER BROEDERSCHAP.

587. 1841. Juni.

Op het, eerste bezoek van het hertogdom

Limburg door Koning Willem II.
Voorzde: Links gewende buste van Willem II, Koning der
Nederlanden.
Omschrift:

WILLEM ll KONlNGDER NEDERLANDEN.

Onder den hals:

J. wrsnnn ) rsc.(rr).

1) v. 0. Grs t. a. p. zegt: Deze gedenkpenning is op de meest welwil

lende wijze door den Grootmeester Nationaal aangenomen, die tegelk aan
de Groot Olcieren 'te kennen gat, dat hij ter hunner beschikking stelde
eene som van f 9000 (3 X f 3000) waarvan de jaarlijksche rente zonde
dienen tot ondersteuning van behoeftige Broeders.
) Toen te Venlo wonende.

17
589. 1840.
Proefstuk, geslagen te Utrecht op eene Muntpers, Vervaardigd
door D. UHLHORN in Grevenbroich met het borstbeeld van Wil
lem Il, Koning der Nederlanden. Om den kant staat:
GOD '/.I.l MET ONS!

Gat. P. VAN SANTEN n. 489 f 9.00.

590. 1840.
De koperen proef als voren, doch zonder randschrift. Aldaar
n. 490 f 4.00.
Bij Mr. Jsa. or. VRIES Jnaz. 1884. Gat. n. 3742. Proefslag in
brons , geslagen op een muntpers van D. UHLHORN te Grevenbroich.
Door v. o. KELLEN. (Allen muntproeven.)

/ 591. 21 Aug. 1840Juni 1841.

Oprichting in 1840 der nieuwe Synagoge
te Maastricht.
Voorzde: De Synagoge, waarboven in het hebreeuwsch:
OM DES HUIZES DES HEEREN, ONZES GODS, WIL,
ZAL IK HET GOEDE VOOR U ZOEKEN.

Het onderschrift luidt:

INGEWYD DEN
XXI AUGUSTUS
MDCCCXXXX.
WIENER r.(scrr).

Op de Keerzde leest men:

TER EEUWIGE GEDACHTENIS,DOOR l)EDANKBARE
MAASTRICHTSCHEISRAELITISCHE GEMEENTE.
AANNERLANDSCH GELIEFDEN KONING ,ONDER WIENS
REGERING ,GODSDIENSTIGE VERDRAAGZAAMHEIDZOO
ZEER WORDT GEHULDIGD,EERBIEDIG OPGEDRAGEN.
MDCCCXXXXI.

Deze penning, groot 29 (4 Ned. duim middelln) zilver f 7.50,

brons f 2.26, werd door de Commissie van de Isralitische ge
Il.

18
meente te Maastricht op de audintie in Juni 1841 aldaar aan
Z. M. Koning Willem II aangeboden).
v. 1). Cms 11, blz. 543544.

//

592. 1841.

Belooningspenningen der
Tentoonstelling van voorwerpen van
Limburgsche nverheid, gehouden
te Maastricht in den
zomer van 1841.
Voorzde: Binnen een gothischen rand een voetstuk, waarop

de links gewende buste van Pallas-Minerva. Aan het voetstuk

hangt een krans en een lier; het prkt met de vijfpuntige

ster van Maastricht, rust op een console, met guirlandes om

kranst, en is omgeven van olijttakken, een wereldglobe, schil
derspalet, benkorf, inktkoker, boeken passer. driehoek, pen
seelen, steenhouwershamer en beitel. Links daarvan leest men:

wmm:n
F.(ECIT).
Omschrft.
SOCIT DES AMIS DES SCIENCES DES LETTRES ET DES ARTS
A MAASTRICHT
Keerzde: Een olijfkrans.
Omschrift: EXPOSITION DART ET DINDUSTRIE

DUCH DE LIMBOURG
De naam van den bekroonde werd in het veld gegraveerd (bij mij):
MATHEI
ET
JACOBS
1841.
v. 0. Ons II, blz. 545546. Revue 1883, p. 112113 n.

172. Gr. 29 (4 Ned. duim). z. f 7.50. Br. f 2.25.

') WAP, Gedenkboek blz. 298.

19
593. 1841. November.

Belooningspenningen
der Zuid-Hollandsche Maatschappij
tot redding van Schipbreukelingen te
Rotterdam, opgericht in 1824.
Voorzde: Een strandgezicht. In het midden een man, bloots
voets, die een half gekleeden schipbreukeling in zijne armen
wegvoert. Rechts op den achtergrond, vlak aan zee, twee
personen bezig een bezwijmdcn, op den grond liggenden schip
breukeling op te richten. Links een achtersteven van een op _
het strand geworpen groot schip en een sloep, waarin een
man met een boom bezig is het vaartuigje weder tot redding
in zee te brengen.
In de afsnede: G. LOOS nm.(sxrr) K.\'IG rso.(rr).
Keerzijde: Een zware krans van eikenloof.
Omschrift :
ZUID-HOLLANDSCHE MAATSCHAPPY TOT REI)DING VAN
SCHIPBREUKELINGEN TE ROTTERDAM.

Gr. 38. (Zie v. 0. Cnvs, Tdschrift I[, blz. 955956) 1).

594. Als boven.

Voorzijde: Dezelfde voorstelling met eenig verschil, vooral in de

wegwaaiende zeilen van het schip of wrak.
In de afsnede:
v(au) o(r.a) K.(ELLEN).
Keerzijde: Een veel losser krans van eikenloof.
Gr. 31. Cat. Utrechtsche Muntverz. n. 35.

) Prof. v. 0. Cnvs bericht t. 2.. p. blz. 955 althans de toezending er van

in 1841 met groote klachten over het voorbgaan van de toenmalige vader
landsche graveurs.
') Werd nog in 1847 uitgereikt aan C. W. SANDHOLII 26 December 1846.
(Ingesneden). Brons.

25
1841. 29 December.

Instelling van de Luxemburgsche

Orde van den Eikenkroon bij besluit van
Koning-Groothertog Willem 11.
Zij strekt tot belooning van burgerlke en militaire verdien
sten, inzonderheid door ingezetenen van Luxemburg bewezen
en aan uitstekende kunstenaars. Het grootmeesterschap is aan de
Koninklk-groothertogelke kroon verbonden. De orde bestond
oorspronkelijk uit vier klassen: grootkruizen ridders met de ster,
commandeurs en ridders. Later, bij besluit van 3 Februari 1858 ,
is aan de orde toegevoegd de klasse der ofcieren, rang heb
bende tusschen de commandeurs en ridders. Tevens werd toen
bepaald, dat de ridders met de ster den titel zullen voeren van
grootofcier. Bij hetzelfde besluit is in de onderscheidingsteekenen
eenige verandering gebracht en aan de orde eene eeremedaille
verbonden.
Het versiersel der orde bestaat in een kruis met vier zilveren
armen, in het midden waarvan op een groen gemailleerd me
daillon eene gouden W, gedekt door de Koninklijkgroothertoge
lijke kroon, met het devies: JE MAINTIENDRAI in gouden
letters op rood mail, het devies omgeven van eene eikenkrans.
Het juweel der orde is een kruis met vier armen van wit mail
met goud omzoomd, in het midden daarvan eene gouden W,

gedekt door de Koninklijk-groothertogelke kroon op een groen

gemailleerden grond. Het lint der orde is oranjegeel met drie
donkergroene strepen. Het teeken van onderscheiding is:
voor de groolkruizen het versiersel der orde, met dit onder
scheid, dat het zilveren kruis wordt vervangen door een zilveren

ster met acht stralen, op de linkerborst en het juweel der orde

aan een lint, vier vingeren breed, en echarpe van de rechter

naar de linkerzde;
voor de grwtofcz'eren het versiersel der orde op de linkerborst

42
Keerzijde: In een rozenkrans:
JOHANNES SAMUEL
WURFBAIN
GEB. IV IEBII.
MDCCLXX.
ANNA MARIA GEERTRUYDA
HURIIELBRINCK
GER. XVIII SEPT.
I1)CCLXXII.

Brons. Gr. 31. Verzameling VAN GELDER (Rks Museum).

6I7. 1843.

Prijspenning van de Akademie Minerva te

Groningen, in 1843 uitgereikt.
Voorzijde: Minerva gehelmd, staande, leunende met hare lin

kerhand op het Medusaschild en met de piek of lans in de

rechterhand op een voetstuk geplaatst,
Omschrift:

AKADEMIE MINERVA TE GRONINGEN.

Keerzijde: Een olvenloofkrans.

Daaronder:
DE VRIES J. F.(ECIT).
Als Akademie van Teeken-, Bouw- en Zeevaartkunde in 1798

opgericht te Groningen, vindt men den ouden penning door ons

beschreven in Verv. v. L00N n. 845, blz. 477, alwaar wordt

aangeteekend, dat er nog een latere kleinere penning bestaat,

door DE VRIES JR. omstreeks 1838 gesneden en aan de munt te
Utrecht geschroefd 1).
H. J. RoskEs en J. W. ERMERINS, De Akademie Minerva aan

geprezen. (Groningen 1845, 8. W, 71 blz.)

1) In mne collectie Z. gr. 29 met de inscriptie:
H. HOLLANDER Cz.
1843.
Ook in brons. Bon 1873, blz. 196 n. 4623.

43
Twee Voorlezingen: 1 van H. J. Rosxas (Pred. te Groningen),
17 Jan. 1843, ten betooge dat de werkzaamheden van de Aka
demie Minerva ook tot het gebied der godsdienst behooren (blz.
132). 2 van J. W. Enneams (Hoogl. in de Wis- en Natuurk.
Wetenschappen te Groningen). Ter aanwijzing dat het onderwijs
in de werkzaamheden aan de Akademie Minerva, den heilzaam

sten invloed uitoefent op de ontwikkeling en beschaving des

verstand en op de beste wijze algemeene verlichting bevordert.
(16 Jan. 1844) blz. 5371.)
Dr. E. J. DIEST_LORGION in zijne Geschiedkundige beschrving
der stad Groningen (Groningen 1857, II, blz. 414) zegt: Een
sieraad van Groningen is ook de Akademie van beeldende kun
,sten, bouw-, toegepaste werktuig- en zeevaartkunde onder den
naam van Minerva. Wat b t. a. p. (blz. 414425) over deze
inrichting mededeeit, is door hem (zie blz. 414) (2) meerendeels
overgenomen uit het Verslag van het bestuur der akademie Minerva
te Groningen, omtrent den staat en de werkzaamheden dier

akademie sedert derzelver oprichting tot den eersten Januari 1837.

618. 1843 (1847).

Prijspenningen van het Genootschap voor
Landbouw en Kruidkunde te Utrecht.
a) de groote penning.
Voorzde: De Landbouw, voorgesteld als eene jeugdige vrouw
met een korenschoof op den linkerarm en met den uitgestrek
ten. rechterarm een lauwerkrans uitreikende. Zij leunt op een
kolom, waarachter een ploeg staat. Vr hare voeten staat
een mand met vruchten en bloemen.
Omschrift :
GENOOTSCHAP VOOR LANDBOUW EN KRUIDKUNDE.
v 0 K.(ELLEN).

In de afsnede:

UTRECHT.

44
Keerzde: Een prachtige bloemenkrans.
Gr. 33. Volgens den Catalogus van s Rijksmunt Verz. n. 36
in 1847 door v. 0. KELLEN gesneden.
Zilver. Brons.

619.
b) Groot 25. De kleine penning.
Voorzde gelk aan de voorzde van den grooten penning, doch
met v. 1). K.

Keerzde: Twee samengevoegde lauwertakken.

In goud en zilver. Zou in 1843 gesneden zn b de oprichting
van het Genootschap.

Gat. Utrecht. Muntverzameling (n. 3436).

620. 1843.
Hulde van de Roomsch-Catholieken
van s Hertogenbosch aan de E. E. Paters
Redemptoristen.
Geplette geel koperen, zeer dunne penning, groot 30. Cat. na
Wns n. 2607. SNOECK n. 262.
Voorzijde .
Hulde
de R: C: van
S Hertogenbosch
aan de E E
P. P. Bedemp
toristen

Keerzde :

Souvenir
Missie
s Hertogenbosch
822.

November
1843.

45
62|. 1843. 1 November.
De Dordrechtsche Rijschool opgericht.
Draagteeken aan een lint met de Dordtsche kleuren. Een zil
veren links gewende (lentaurus met pijl en hoog gewapend.

}{

622. 1843. 12 December.

Op het overlijden van Koning Willem I

der Nederlanden.
Voorzde: Links gewende buste, in welks hals:
J. P. scnouasne r.(smr).

Omschrft:
GVLIELMVS. I. PER. XXVII.ANNOS. REK. NEERLANDIAE

Willem 1 gedurende 27 jaren

Koning der Nederlanden.
Keerzde: Een treurende ter neergezeten vrouw, links gewend,
in antieke kleeding, half gehuld in een rouwoers, omklemt
met de linkerhand een omgekeerde uitgebluschte fakkel als
zinnebeeld van het leven. Zij omhelst met den rechterarm en
hand, waarin zij een immortellen krans houdt, een lijkbus,

gedekt met en omhangen door het rouwfloers en geplaatst op

een voetstuk, waarop men leest:
XII. DECZ(EMBRIS)
MDCCCXLIII.

Omschrift :
LONGAQVE. PEIIPE'IVI. DVCENT. IN SAECVLA. FAS'II.

Eeuwigdurende geschiedboeken
zullen zijnen naam tot vele eeuwen voeren.
In de afsnede:
NATVS. XXIV. AVG:(vsrx)
MI)CGLXXII.

Geboren 24 Augustus 1772.

J. P. scnouasao I-.(EGIT).
Gat. Rijks Stempels n. 183. Gr. 33. Zilver en brons. Twee

46
stempels (48 en 50) bij TEDING VAN BERKIIOT n. 1298 en 1299
(Mm. 48 en 50).
k/ 623. Als boven.
Voorzde: Links gewende buste. Op den schouder leest men:

NATUS
HAGAE XXIV AUG(ISTI)

MDGCLXXII

Omschrift :
GVILII(ELMYS) FRED:(EIIK:VS) REX CMZ(ES) NASS:(AVIAE)
WillemFrederik, Koning, Graaf van Nassau.

Onder de buste: M. c. DE VRIES J. E.(Ecrr).

Keerzde: Een groot monument, waarop een brandende omhoog
gerichte en een omlaag gerichte uitgebluschte fakkel en een

kroon is uitgehouwen; waaraan een immortellenkrans is ge

hecht en die door een cypres overschaduwd wordt. De Neder
landsche maagd, kenbaar aan den nevens haar liggende ge
wapenden leeuw, leunt in droevige houding op het voetstuk
van het grafmonument, terwl z een uitgedoofde fakkel in
de rechterhand nederwaarts geplaatst houdt. Links de Hol
landsche Haagtuin met een standaard daarin, behangen met
het wapen der Nederlanden en gemonteerd met de vrheids
hoed. Rechts de in zee ondergaande zon, en op het strand
een rond schild, waarop men leest:
XXVII
ANN.(1)
PAT:(EII)
PA'IR.(IAE).

27 jaren lang vader des Vaderlands.

Links twee boeken met de rugtitels:
BIBLIA
GRONDWET
In de afsnede: ()BIIT BEROI..(IN Xll DEC.(EMBRIS)
MDGCCXI.IIL

Hij overleed te Berlijn den 12 December 1843.

Gr. 24. In Z. 35. Met. Gewicht en Brons.

47

LITTERATUUR.
Zie VAN DER AA, W (20) blz. 260267 en de bronnen, blz.
260261 bovendien.
1. Levens- en Karakterschets van WILLEM FREDERIK, Prins van

Oranje-Nassau (thans Koning der Nederlanden). Naar het Hoog

duitsch van J. VON ARNOLDI, deels vertaald, doch met eenige

aanmerkingen vermeerderd door T. LIVIER-SCHILPEROORT (Luxem

burg, 18 Jun 1818). Zutphen 1818, 110 blz. 8. Ook vert. door
KEUCHENIUS (zie n. 3 uit die Zeitgenosse. Th. II. 2). WILHELM
I, Knig der Niederlnde. Biographische Skizze und Charakteristik.
Ook afzonderlk Leipzig 1817. (Zie de beide vertalingen, aan;
gekondigd in de Vad. Lett. 1819, blz. 250253.) N. 2. Rott.
1818, 8. 92 blz.
2. GUILLAUME FREDERIG d0range Nassau, avant son avnement
au trone des Pays-Bas sous le nom de Guillaume I, par un Belge.
Bruxelles chez H. TARLIER 1827 8. XII, 1 12 pages 8. avec portrait.
3. Mr. W. F. KEUCHENIUS, WILLEM FREDERIK, Prins van Oranje,

later Koning der Nederlanden. Sneek 1844, 76 blz. (Gids1844,

blz. 366.)
3*. Levensschets van Z. M. Koning WILLEM FREDERIK, Graaf
van Nassau, gevolgd door eene nauwkeurige beschrving Zijner
Majesteits begrafenis. s Gravenhage 1844, 118 blz. 12 met 4
platen en Supplement 2 platen (4 blz. tekst).
4. H. ZEEIIAN, Het leven, de krgsbedrijven en de regering van
Z.M. Willem den Eersten, Koning der Nederlanden , GrootHertog

van Luxemburg. Amsterdam 1844, met. portret. 8. VIII, 269 blz. in

tijdvakken: 1 17721799, blz. 146, [117991813,b12.47
98,III18131840, blz. 99200, IV 18401843, blz. 201269.
5. _G. ENGELBERT GERRITS, Het leven en de regering van Z. M.
Willem 1 enz. Amsterdam 1845. Met portret en drie staalplaten,

znde 1. Capitulatie van Landrecy, 2. Den Erfprins wordt te

Londen de omwenteling des vaderlands (1813) aangekondigd en

48
3. Wapenschouwing in het kamp te Ryen (1831), 391 blz. 8
(Gids 1847, blz. 256312 en 868956.)
6. Hulde aan de nagedachtenis van Z. M. Koning WILLEM
FREDERIK. Amst. 7 blz. 8.
7. Begrafenisplegtigheden b gelegenheid dat het stoffelk over
schot van wlen Z. M. Koning WILLEM FREDERIK, Graaf van Nas
sau, te Rotterdam is ontscheept en naar den Koninklken graf
kelder te Delft is overgebragt in Januar 1844, voorafgegaan
van eenige korte historische herinneringen uit zn leven en ge
dachten bij znen plotselingen dood. Opgeluisterd door afbeel
dingen) en portret. s Gravenhage 1844, 19 blz. 8.
8. Programma van den begrafenisstoet. s Gravenhage. Gebrs.
van LIER, 4 blz. 8.

9. Beschrving der plegtigheden na het overlijden en b de

ter aarde bestelling (2 Januari 1844) van het stoffelk overschot
van Z. M. Koning WILLEM FREDERIK, graaf van Nassau, vooraf
gegaan van een korte levensschets. Met afbeelding van den op
togt door Ga. Rocnusssu. Rotterdam 1844, 12'. 63 blz.
10. J. J. DERMOUT, Kerkelijke rede ter gedachtenis, enz., uit
gesproken 7 Januar 1844 te s Gravenhage in de Kloosterkerk.
s Gravenhage 1844, 31 blz. 8.

624. 1844. 14 Januari.

Belooningspenning voor Gerrit Bl.

Voorzde: Buste, links gewend.
In de afsnede van den hals: I. P. scnoueme I-.(EcIT).
Omschrift:
WILLEM II KONING DERNEDERLANDEN G.(RO0T)
H.(ERTOG) V.(AN) LUXEMB.(IJRG).
1) 1. De lktroon, zooals dezelve in de zaal op de Landswerf te Rotter
dam was ingericht.
De lkstatie op het marktplein te Delft.

50
Onderaan tusschen een palm en een eikenlooftak zn wapen,
gedekt door een kroon. Gekwarteleerd: 1 en 4 van lazuur
met 3 en 2 sterren van zilver, 2 en 3 van keel met een

rechtsgewenden vogel.
J. S. VAN Coavonom. Chronol. Lijst n. 71.
Gr. 37. Zilver 41. Met Gew. Brons.
Afgebeeld in de Berliner Mnz-blitter, Febr. 1884 n. 42,
pl. IV, beschreven S. 420.
1. v. 1). AA II, 3 (blz. 10201025). JAN VAN DEN Boson.
2. C. BUSKEN HUT, De graaf VAN DEN Bosoa. Nationale Vertoo
gen. Eerste bundel. Haarlem (1876) blz. 102106.

. 626. 1844. 3 April.

Jeronimo de Vries 50 jaren ter Secretarie
van Amsterdam.
a) Voorzijde . Links gewend borstbeeld, versierd met het lintje
der orde van den Ned. Leeuw.
Daaronder:
v 1) K.(ELLEN).
Omschrift:
HIERONYMVS. DE. VRIES. PER. L. ANN.(0S) MAGISTR.(ATUS)

AMSTEL.(0AMIAE) A. TAB.(US) E'l SECR.(ETARIS.)

Jeronimo de Vries, gedurende 50 jaren, griffier
en secretaris der regeering van Amsterdam.
Keerzde: In een parelkring tusschen twee roosjes :
CARISSIMO. PATRI.
OBTULERVNT.
GRATI. DEO.
LIBERI.

DIE. III. APR.(1LIS)

MDCCCXLIV.

Aan den hoogstgeliefd en vader

hebben de jegens God dankbare kinderen
dit (dezen penning) g e s c h 0 n k e n (opgedragen of gewijd)
den 3 April 1844.

51
DURAND, Mdailles des numismates, pl. XVI (2) p. 215.
Gr. 31. Goud 46.5. Zilver 30 w. Brons. Gat. s Rijks munt
stempels n. 188.

627. 1)) Als voren.

Voorzde:
HULDE AAN MR. Jo. DE VRIES 50 JARIG JUBEL.
Keerzde: DANKBAAIUIEII) VAN J. M. HENGEVELT.
(Bode ter Secretarie) AMSTERDAM 3 APRIL 1844.

Gegrav. Mm. DE VRIES 32. Z. 9.

Gat. Mr. Jan. DE VRIES n. 3802. Z. f 4.

628. c) Als voren.

Voorzde: gelijk aan de voorzijde van voorgaanden penning.
Keerzde: I)ANKBAARHEID VAN H ARIES (Overman
van t Schippersl'onds) AMSTERDAM 3 APRIL 1844.

Gegrav. Mm. DE VRIES 34. Z. 117 f 6.

Gat. voornoemd n. 3803.
Zie van van AA V (blz. 440443). HUBERT c.s. blz. 26.

629. 1844.
25jarigr bestaan der Loge
van het Groot-Oosten.

Voorzde: Achtpuntige stralenster, waarin twee stippen.

Keerzde: In een keten- of schakelkrans:
IIET
VIJF EN 'IWINTIG
JARIG BESTAAN
GEVIERD
MDCCCXLIIII.

Gr. 19. Z. en Br.

(lat. van Stempels aan s Rijks Munt n. 187.

52
630. 1844.
Vrwillige Inschrving op de leening
van 127 millioen.
Vermeld in de Revue de la Numismatique Belge (1847, p. 207
n. 47).
.
Mdaille en souvenir de la souscription nationale (Vrijwillige
Inschrving) en Hollande (26 lignes 1844). Cette pice na pas
t frappe par le graveur VEYRAT I).

Eerste Tentoonstelling van

voorwerpen van kunst en nijverheid

door Friezen vervaardigd, tevens
belooningspenning.
Voorzijde: Het gekroonde wapen van Friesland.
Daaronder:
T. A. KEIKES).
Omschrift:
DE STATEN VAN FRIESLAND TER AANMOEDIGING EN
BEVORDERING VAN KUNST EN NIJVERHEID: LEEUWARDEN.

Keerzde: Tusschen twee olooftakken:

EERSTE
DOOR DEN STAATS
RAAD GOUVERNEUR
DER PROVINCIE FRIESLAND
BARON VAN SIJ'IZAMA ,
VERORDENDE TENTOON
STELLING VAN VOORWERPEN
VAN KUNST EN NIJVER
IIEID DOOR FRIESEN
VERVAARDIGD.

1844.
Groot. 34. In goud, zilver en brons.
1) OeuVres du graveur ADRIEN HIPPOLYTB VEiIRAT, n 3: Paris 1e 14 Fevrier

1803, tabli Bruxelles depuis 15 Jnin 1826. Revue 1847, p. 205.

) Graveur te Leeuwarden.

53
_ 632. 1844. 16 September.
75jarig bestaan der Loge de Ster in het Oosten
te Batavia.
Voorzde: De vijfhoekige Ster, in welks midden 75, omgeven
door accaciatakken.

Keerzde: Binnen een kabelrand met 9 knoopen:

IN
MEMORIAM NATALIS
ANNI SEPTUAGESIMI QUINTI
SOCIETATIS LIB.(r.nonun) CAEMENTARIORUM
IN URBE BATAVIA
LEGITIME CONSTITUTAE
QUI CELEBRATUS EST
DIE 16 MENSIS 9 ANNI V.'.(ERI) La.(mvnms) 5844
IN E] (mono) P..(ii) V.'.(ENERABILIS)

CUI NOMEN

ASTRUM IN ORIENTE
PRAESIDE MAGISTRO
F.'.(RATRE) P..(10) V.'.(ENERABILI)

ISAACO PENNING
NIEUWLAND.
Ter gedachtenis
van den 75sten geboortedag
van de orde der vrijmetselaren,
in de stad Batavia wettig gevestigd geweest,
die gevierd is op den 16 September van het jaar
5844 van het ware licht in de eerwaardige
Loge, genaamd de Ster van het Oosten,

onder het voorzitterschap van den

vroeden, eerwaardigen broeder
Isaak Penning Nieuwland.
Bij J. S. vAN Cosvoaomv, Chron. Lst n. 70.

Gr. 35. Z. 37. Met: gewicht en Brons. Revue de la Numismatique

Belge 1883 , p. 114 n. 175 als van J. Wmnsa. Gat. Bat.. Gen.
1886 n. 68. Z.

54
633. 1844.
Zilveren bruiloft van
E. G. Aspeling en A. K. Graimont,
1844 in Ned.-Indi gevierd.

z. Gat. Bat. Gen. 1886, n. 71.

634.
Prspenning van
de handboogschutterij Honos alit arcum
(De Eer voedt den boog).
Te Tilburg geschonken aan haren beschermheer Z. M. Koning
Willem II in goud, zilver en brons. nr. HART r.(ec1r)).
Zie SNOECK, Bdrage blz. 73 n. 263, die zegt: Z. M. aan

Vaardde dit, nadat het reglement was goedgekeurd b Kon.

Besluit van 16 November 1844 11. 63.

635. 1844. 19 November.

Kon. Besluit, houdende instelling van een onderscheidingsteeken ,

bestemd tot het beloonen van eenen eervollen langdurigen Neder

landschen e'ectieven diensttijd van officieren en toekenning van
tractementsverhoogng wegens 20- en 10jarige dienst als luitenant.
Art. 1. Er zal een onderscheidingsteeken worden ingesteld,
bepaaldelk bestemd tot het beloonen van eenen eervollen, lang
durigen Nederlandschen effectieven diensttd van ofcieren en
daarmede gelijkgestelde personen, behoorende tot het. leger, te
rekenen van 6 December 1813.
(Bij besluit van 23 December 1844 is de instelling van dit
onderscheidingsteeken van toepassing verklaard voor de ofcieren
in de Overzeesche bezittingen.)
) na HART overleed te Brussel den 10 Januari 1860.

55
Art. 2. Het onderscheidingsteeken zal bestaan uit een gouden
gesp, waarop het cfer, uitdrukkende het getal dienstjaren, in
het midden van eenen krans van olijf en eikenloof, zich slin
gerende om en zich verhe'ende boven twee kruiselings liggende
zwaarden, terwijl de gesp is vastgehecht aan een oranje, wit en

blauw gestreept zden lint.

Het onderscheidingsteeken zal op de linkerborst worden gedragen.

Art. 3. Het onderscheidingsteeken is bestemd voor ofcieren,
die 15 en meer jaren e'ektieven Nederlandschen dienst als ofcier
tellen. Het cfer in het onderscheidingsteeken zal voor hen, die
er mede begiltigd zijn en zoolang zij zich in actieven dienst be
vinden, niet telken jare, maar van vijf tot vf jaren, door een
evenredig hooger cijfer worden vervangen, zoodat daarop de
cfers XV, XX, XXV enz. zullen voorkomen, enz. enz.

k/ 636. 1845.
Handboogschutter der Societeit de Unie
te s Hertogenbosch.
Voorzde: St. Sebastiaan, met pijlen doorboord aan een boom
gebonden.
Onderaan:
J. EVERTS rscn.
Omschrz'ft:
HANDBOOG SCHUTTERIJ DER SOCIETEIT DE UNIE
TE s HERTOGENBOSCH.

Keerzde: Een paar samengevlochten lauwertakken:

TER
HERINNERING AAN DE
SCIIU'ITERSFEES'IEN
DOOR DE SOCIETEIT DE UNIE
UIT ERKENTENIS
VEREERD.

K. gr. 44. Kon. P. Kab.

Snoscx, Bdragen n. 264.

58
In de afsnede:

ANNO DOMINI
MDCCCXXXXV.
In het jaar onzes Heeren 1845.
Gr. 46. Zilver) 157. Met. Gew. Brons. Gat. s Rks Munt
Stempels n. 190.
ABR. DES AM0RIE VAN DER HOEVEN, Rede b de plegtige ont
hulling van het standbeeld van Prins Willem den eersten op
den 17 November 1845, te s Gravenhage in de groote zaal van
het paleis van het Noordeinde gehouden. Leeuwarden 1845,
23 blz. 8.
M. C. VAN HALL (lloogtijdszang), Herinnering aan de plegtige
onthulling van het bronzen standbeeld van Willem den Eersten
van Oranje op den feestdag van Nederlands verlossing, 17 No
vember 1845, 20 bladz. folio.

640. 1845.
Luik en Maastricht door een kanaal

beter vereenigd.
Voorzde: Het kanaal, bevaren door een paar waarschijnlk
platgebodemde breede schuiten. Op den eenen oever vertoo
nen zich een vlammende hoogoven, fabriek en hoog gelegen
kerk en toren. Op den anderen oever staat het bekende perron
van Luik, omgeven door vaten, tonnen en ijzeren spoorsta
ven. Een groote baal leunt tegen het perron. Als hoofdfiguur
vertoont zich eene rijzige, antiek gedrapeerde vrouw met uit
gestrekte rechterhand. Z knelt tusschen haren linkerarm eene
gevleugelde staf of handscepter, op welks palm een alziend
oog is geplaatst.
) De zilveren zn niet in den handel verkrgbaar geweest, maar wer
den alleen uitgereikt aan de diplomaten en dignitarissen van het Hof des

Konings.

59
Bovenschritt :

_
_
CANAL DE LIEGE A MAESTICHT.

In de afsnede:
LOI DU 20 MAI
l... JEHOTTE F.(ECIT).

Keerzijde : Bovenschrift :
REGNE DE LOPOLD I ROI DES BELGES.

In het veld:

A
A DESCHAMPS
MINISTRE
DES
TRAVAUX PUBLICS
LINDUSTRIE
ET LE COMMERCE
DE LIEGE

1845.
Brons. Groot 35 Mm.

,(/

64l. 1845. 10 September.

Opening'en inwijding der nieuwe beurs

te Amsterdam.

Voorzde: Afbeelding van de voor- en linkerzijde van de Nieuwe

Beurs. Daaronder: v 0 K.(ELLEN). Op de t'rontispice MDCCCXLV.
Daarboven:
DE BEURS VAN AMSTERDAM.
Keerzde: Onder het op palmtakken rustende, gekroond Wapen
van Amsterdam:
DEN HANDEL
GEWIJD EN GEOPEND
DEN X SEPTEMBER

MDCCCXLV.

>i
Gr. 33. Z. 35. Met. Gewicht. Brons. Gat. s Rijks Stempels n. 194.

60

k/642. Als boven.

Voorzde: Mercurius uit een antiek schip getreden, kenbaaraan
znen staf, dien h in de rechterhand draagt, aan zn ge
vleugeld schoeisel en Pegasushoedje, wordt door de Amster
damsche stedemaagd verwelkomd, die hem op de Nieuwe,
op den achtergrond zichtbare, aan het Damrak gelegen Beurs
wst, of liever, hem die aanbiedt.
In de afsnede:

APERTA SVB AVSPICIIS REGIS

GVLIELMI II
DIE X SEPTEMBRIS
MDCCCXLV.

Geopend in het bijzn van Koning Willem II

den 10 September 1845.
Links in het veld:
MENGER r.(ncrr).
Keerzde : Boven het gekroond , door leeuwen vastgehouden wa
penschild van Amserdam :
AMSTELIAE VIRGO DVM SPLENDIDA TEMPLA RESVRGVNT
MERCVRIO I.AETANS MONSTRAT AMICA VIAM.

De bevriende maagd van den Amstel,

terwl prachtige tempels herrijzen, toont blijde
aan Mercurius den weg (derwaarts).
Groot 34. Z. 35. Met. Gewicht. Brons. Gat. s Rijks Stempels
n. 193.

LITTERATUUR.
1. CORN. Loors, Dichtstuk ter gelegenheid van het tweede
eeuwgctde der Beurs van Amsterdam. Amsterdam 1813, met
titelplaat van R. VINKELES, portret van den dichter ') (Lid van
het Hollandsche Instituut). Vignet blz. 28, XVI, VIII, 36 blz. 8.

') Mist de joviale trek, zegt Alg. K. en L. bode 1814. I, blz. 75 in de

recensie van dit dichtstuk, blz. 7075 ald.

61
(12 Aug. 1813 voorgedragen in de kerk der Remonstranten).
Alg. K. en L. bode 1813, II, blz. 131.
2. Iets betrekkelijk de nieuw te bouwen beurs in verband met
de verbetering en verfraaiing der stad Amsterdam. Met twee
kaartjes. Amsterdam, A. ZWEESAARDT 1836, IV, 20 blz.
3. I. WARNSINCK (Architect), Bouwkundige aanmerkingen op het
onlangs tentoongestelde model van eene koopmansbeurs voor de
stad Amsterdam. Amsterdam bij L. van BAKKENES 1840, 52 blz. 8.
(Gids 1840, blz. 457462.)
4. J. D. Zoenen (maker van het model), Kort Antwoord op de
aanmerkingen des heeren J. WARNSINCK. Met twee platen. Amster
dam b J. D. SBRANDI 1840, 21 blz. (Gids 1840, blz. 457462.)

5. ISAAC WARNSINCK, Beknopte wederlegging van het kort ant

woord des Heeren J. D. Zocnsa. Met 1 plaat. Amsterdam 1840,
31 blz. 8.
6. Aan den Amsterdamschen Handelsstand naar aanleiding
van het ten toon gesteld model van het Nieuw beursgebouw.
Amsterdam b A. Zwaasaennr 1840, 15 blz. 8.
7. Status, quo van Amstels beursgebouw aan deszelfsingeze
tenen gewd. Amsterdam 1840 b J. C. van Kssrsnsn, 79 blz. 8.
(blz. 7379). N. N. Het beursmodel, enz. (Handelsblad, 15 Fe

bruari 1840) (Extract). (Gids 1840, blz. 457460.)

8. J. VAN Oosrsnwux Bnurn, De hulpbeurs op den Dam met
eene plaat, voorstellende: De hulpbeurs van binnen vr het
aangaan van dezelve. Amsterdam b G. J. A. Bsrsmncx(1845).
9. P. Knurrs1. Dz., Gedachten bij het afbreken van de hulp
beurs te Amsterdam (Augustus 1845). Amsterdam, 14 blz., b
G. J. A. stsmncx.
10. J. vnn Oosrsnwnx Baurn, Tafereeltjes uit de twaalfdaagsche
beurstogten op de Tusschenbeurs (te Amsterdam). Met 1 plaat.
Amsterdam Aug. 1845, 17 blz. 8.
11. Jon. Hn.nnn, De beurs van Amsterdam in 1845. Dicht
stuk. Amsterdam 1845 b M. Wssrsnnnn en Zoon, 23 blz. 8".

62
12. P. SCHEL'IEMA, De beurs van Amsterdam. Amsterdam 1846,

86 blz. 8. met staalplaten: 1. De voorzde der oude beurs;

2. De achterzde (1613); 3. Gedenkpenningen der oude Beurs;
4. De achterzijde der oude beurs van 1670; 5. De voorzde der
nieuwe beurs. (J. D. STEUERWALD sculpsit, G. Pon1mueexcndit.)
13. (Batavus) Treurzang bij gelegenheid der inwding van de
beurs van Amsterdam op den 10 September 1845. Amsterdam
bij G. J. A. BEYERINCK 1845, 8 blz. 8.

643. 1845.
Fabriek van voorwerpen, van
Gutta Percha vervaardigd.
In gutta percha geslagen.
Voorzde: De nieuwe beurs te Amsterdam.
Penning van V(AN) D(ER) K.(ELLEN).
Keerzde:
FABRIEK VAN GOMLEDEREN
VOORWERPEN VAN GUTTA PERCHA
MUNNICHBECH & C0. TE AMSTERDAM.

k.. 644. 1845.

I. J. Dermout 30 jaren
Secretaris van de Algemeene Synode der
Nederduitsche Hervormde kerk.
Voorzde. Het links gewend borstbeeld van den leeraar, in
ambtsgewaad met mantel en bef, versierd met het plaquet
en het commandeurskruis der orde van den Ned. Leeuw.
Onder den schouder: J. P. SCHOUBERG r.(scrr).
Omschrift:
V.(ENERABILI) I. I. DERMOUT. PER. VI. LVSTRA. SYN.(ODUS)
GEN.)ERAS) ECCL.(ESIAE) REF.(0RMATAE) BELG.(IAE) AR. ACT(IS)
MDCCCXLV.

63
Aan den WelEerw. I. J. Dermout,

30 jaren Secretaris der Algemeene Synode

der Nederduitsche Hervormde Kerk.

Keerzde. In een bladerencirkel:

VIRO
NOBILISSIMO
SVMME. VENERENDO
MVLTIS. NOMINIBVS
PRAECLARO
SODALES, AMICI
CULTORES.
Ambtgenooten, vrienden, vereerders

aan den edelsten man in vele opzichten

uitstekend beroemd.
Gr. 33. Z. 31. Met. Gew. Gat. Utrecht St. n. 192.
Zie over ISAAC JOHANNES Dsamour Biogr. woordenboek van Hu
saars e. s. blz. 118. v. 0. AA, Bvoegsei (21) blz. 220221.
1 22 Oct. 1867.

645. 1845. 13 December.

Papieren penning op den gouden bruiloft van

P. Verkade en P. L. de Lang.
Vierkant verguld. Op een blauwen grond met gulden letters
in om- en opschrift:
TER GEDACHTENIS AAN HET VIJFTIG JARIG HUWELIJK
VAN
P. VERKADE
EN

P. L. DE LANG,
VOLTROKKEN
TE
ROTTERDAM
13 DECEMBER
1795.

64

Keerzde. Omschrift en opschrift:

DANKBAARHEID EN ERKENTENIS
AAN
HEM
DIE DE
BAND DES HUWELIJKS
ZOO VEEL TIJD
ONVERBROKEN
IIIELD
1845.

Gesloten in een couvert, waarop in gouden randjes en letters:

DE GENODIGDE
DOOR
P. VERKADE
EN
P. L. DE LANG
15 DECEMBER 1845.

Pn:ren VERKADE, Notaris te Vlaardingen, geb. 1767 te Nootdorp,

schrver van het Muntboek , bevattende de namen en afbeeldingen
van munten, geslagen in de zeven voormalige Vereenigde Neder
landsche Provincin sedert den vrede van Gent (1576) tot op onzen
td. (Het berigt onderteekend: Vlaardingen 1841.) Schiedam 1848 l).
Aan zne nagedachtenis werd hulde gebracht door N. G. K1sr , Han
del. der M. v. Ned. Letterkunde 1858, blz. 4952. Mr. J. na

ans Jz. , Vaderl. Letteroefeningen I, blz. 145148 (Maart 1848).

J. F. G. MEYER in de Algemeene; Konst- en Letterbode 1848 n.
18. Zn Muntkabinet werd verkocht te Amsterdam den 26 Febr.
1849 en volgende dagen; zijne leg- en strooipenningen en nood
munten, bijgehouden door P. G. CALLENFELS tot 1866, in Maart
1866 te Amsterdam. De eerste collectie bevatte 4821, de laatste

2669 en 659 nummers. De voorrede voor n. I is gesteld door

Mr. Jen. nu VRIES Jsaz. Zne echtgenoote overleed 31 Dec. 1848.
Hij twee dagen later, zeer onverwacht (2 Januari 1848).

') Eerste druk 183ll838 in t) aeveringen 4".

65
646. 1845.
Penning op het vijfentwintigjarig
huwelk van J. F. Brodhaag en J. C. Munter
te Grissee.

Voorzde: Tuschen twee palmtakken:

J. F.
Baonmzo

EN
J. C.
MUNTER.

Keerzde. In een oloofkrans:

1818845
daaromheen binnen twee palmtakken:
- VYFENTWIN'IIG JARIGE BRUILOFT

Zilver. Gr. 18. Verzameling 'IEYLER.

Gat. Bat. Genootschap 1877 11. 45. 1886 n. 72 (Galvano
plastische afdruk).

KN 647. 1845.
Penning op het vftigjarig huwelijk

van Mr. J.

van der Schaaff en M. Noyon

te Amsterdam.

Koninklijk Penningkabinet, Aanw. 1882, blz. 22.

647*. 1845. 9 Augustus.

Gedachtenis aan de Harmonievereeniging
te Dordrecht.
Voorzde: Een lier.
GEDACHTENIS AAN DE HARMONIE
VEREENIGING.

1"

67
h 650. 1846. 14 April.
Voorzde :

50 Jarig

BGSJIJIJ
van het Genootschap
Keerzde :

QS(S D(S

SDf
DRD@
14 April 1846.
Zilver gegr., groot 21. Kon. Penn. Kabinet.

65l.
AANDENKEN

Voorzde:

VAN
1. V. D. HAAS

Keerzijde :

DE
SCHOONE HAAS
1846.

Zilver gegr., gr. 20. (C011. Dmxs.)

652. 184-6.
Handboogschutterij Willem Tell
te Rotterdam. (Prijspenning.)
Voorzde: Trofee, samengesteld uit pijlkoker, pl en hoog en
lauwerkrans.
HANDBOOGSCHUTTERIJ W. TELL.

Keerzde :

EEREPENNING
VOOR T SCHIETEN
DER MEESTE PUNTEN

DOOR
G. G. L. VAN SOMEREN
TE S HAGE

14 JUNY 1846.

Z. gr. 37. Kon. Penn. Kab. Aanw. 1884, bl. 13.

68
653. 1846. 24 Juni.
Op het overlden van J. F. Willems.
Voorzde: Links gewende buste. Onder den hals I847, znde
toen gesneden door J. en L. WIENER.
Omschrift:
J. F. WILLEMS GEBI(OREN) TE BOUCHOUT 11 MAERT 1793.
OVERL:(EDEN) TE GENT 24 JUNY 1846

Keerzde: De Vlaamsche Muze of Vlaanderen als jonkvrouwe ter

neder gezeten houdt een tablet in de handen , waarop men leest:
al!

de
Bel
gen
Achter haar staat een lier, waaromheen een half ontrolde wim

pel of strook, waarop men leest:

v1..ssnscnn LIEDERE(N).
Voor hare voeten staat een globe en liggen een drietal banden,
waarop men leest: REYNAERT DE VOS
SLAG V.(AN) WOERINGEN
BELGISCH MUSEUM
In de afsnede:
1. Er L. WIENER F.(EGERNT).
Omschrift: MYN VADERLAND IS MY NIET TE KLEIN

Groot 35. Z. 50. Met. Gew. Brons.

JAN FRANS WILLEMS. Zie HUBERT c. 5. blz. 648650. Alg. K.

en L. bode (1846) n. 28, 11, blz. 1721 en blz. 177178,
(1848) II, blz. 12.
2. F. A. SNELLAERT, Korte Levensschets van JAN FRANS WILLEMS ,

met lithographisch portret en handteekening. Gent 1847. (Over

druk uit het Belgisch Museum) _
3. Baron JULES DE SAINT GENOIS, Notice ncrologique (J. F.
WILLEMS)I Gand 1847, 26 pages (Messager).

69
4. Levensschets bij het afbeeldsel van J. F. WILLEMS, 8 blz.
Antwerpen bij Jos. VAN IRHOVEN.
5. P. na Dscxan, Notice sur JEAN FRANQOIS WILLEMS. Bruxelles

1847, 38 p. p. 12 (Extract de 1Annuaire de IAcade'mie royale

de la Belgique pour 1847).
6. MAX Roosas, De Zuid-Nederlandsche dichters van 1830 tot

1880 (Nieuwe Rotterdamsche Courant 929 Aug. 1881 en in

zn Nieuw Schetsenboek, blz. 227248). Toen JAN FRANS WIL
LEMS gestorven was nam Pannst VAN Duvsa op zich de gedich
ten van dien verdienstelken man uit te geven en op eene
eigenaardige wijze deze taak van liefde en hoogachting opvat
tende, herschreet hij de geheele verzameling, omdat de verzen
van zijnen vriend hem in hunnen oorspronkelijken vorm niet
waardig genoeg voor den overledene voorkwamen.

/f / 654. 1846. 27 Juni.

Prspennning van de Dordrechtsche Flora.
Voorzde. In bladerenkrans:
nonnnr.errrscus
FLORA.

Keerzde: Bladerenkrans.
Groot 26. Goud, zilver en brons.

/ 655. 1846.
Prijspenningen der Geldersche Maatschappij
van Landbouw.

Voorzde: Het gekroonde wapen van Gelderland en het jaartal

I846 tusschen samengestrikt eikenloof en koornaren.
Omschrift:

GELDERSCHE MAATSCHAPPIJ VAN LANDBOUW.

70
Keerzijde: Boven: een olijvenkrans.
Beneden: Een ploeg. Het veld open voor een naam
enz. ).
Groot 34. Zilver en Brons.

656. Als boven.

Voorzde: De Krans, losser gesneden.

Keerzde: gelijk.
Gr. 25.

657. 1846. 25 Juli.

Op het overlden van Lodewk Napoleon,
oud-Koning van Holland.
Voorzde: Gelauwerd borstbeeld van Napoleon III, door VAU
THIER-GALLE.
Keerzijde: Het graf-monument van Lodewijk Napoleon te Saint
Leu-Taverny.
Omschrift:
A LOUIS NAPOI.ON ROI DE HOLLANDE, N AJACCIO LE
11 SEPTEMBRE 1778, MORTA LIVOURNE LE 25 JUILLET 1846.

(Rechts en links van het monument.)

SELON_ SES VOLONTS, SES DEPOUILLES MORTELLES,
RUNIES A CELLES DE SON PERE C. BONAPARTE, ET DE SES
FILS NAPOLEON C.. NAPOLON L, REPOSENT EN
CE MONUMENT ERIG DANS LEGLISE
DE SAINTLEUTAVERNY.

L. PETITO'I STATUAIRE A. GARNAUD ARCHITECTE.

|) b. v. Gat. na VRIES (1884) n. 3839.
AFDEELING ARNHEM
1855
J. VAN INGEN

VOOR 3 RIJPE MELOENEN.

71
Onder de plint: VAUTHIER-GALLE, scur.rrsua GRAVEUR.
Module 72. Volgens Annuaire de la Socit de Numismatique
(Mdailles trappes en 1866) 1867 p. 327 (17). Op last van het
Ministre de la maison de lEmpereur et des beaux arts in 1866
vervaardigd.

}f

658. 1846. 1 September.

25jarig bestaan van Kunst zij ons doel.

Voorzde: Pictura of de Teekenkunst met een vlam op haar hoofd ,
links gewend en gezeten met eene teekening in de hand. Op
den stoel ziet men een B.(nnns).
Omschrft:

KUNST ZIJ ONS DOEL.

HAARLEM.

Keerzde:

VIJF EN TWINTIG JARIG

BESTAAN
1 SEPTEMBER
MDCCCXLVI.

Z. gr. 37. Kon. Penn. Kab. Gat. TEDING vnn Br.nxnour n. 1810.
Gat. Bon Maart 1854 n. 893. Alleen in letterspecie vervaardigd.

659. 1846. 2 September.

Halve eeuwfeest of Jubilaeum

van de Emancipatie der Isralieten

in Nederland.

Voorzde: Weegschaal , waartusschen:

LEV.(ITICUS)

C.(APUT) 19
V.(ERS) 18.
Omschrift:
GIJ ZULT BEMINNEN UVVEN NAASTEN ALS U ZELVEN.

72

Keerzde:

JUBILAEUM DER EMANCIPATIE

VAN DE
ISRALITEN
IN
NEDERLAND
2 SEPTEMB.(ER)
17961846.

Koper gegr. Kon. Penn. Kab. gr. 20. QUINTUS n. 2110.

660. 1846. 10 December.

Vijftigjarig Doctoraat van

G. Vrolik, hoogleeraar in de Geneeskunde
te Amsterdam.

Voorzde : Zijn borstbeeld in ambtsgewaad met toga en bef, ver

sierd met de orde van den Nederl. Leeuw.
Daaronder:
scnoueaae. F.(EFIT).
Omschrift :

VITAM. IMPENDERE. VERO.

Het leven voor het ware te besteden.

NATVS. LVGDVNI. BATAVORVM. XXV. APRILIS. MDCCLXXV

Geboren te Leiden den 25 April 1775.

Keerzde. Tusschen samengestrengelde eiken- en klimoplooftakken:
GERARDO. VROLIK '
SVMMOS
IN. MEDICINA. HONORES
ADEPTO
DIE. X. DECEMBRIS
MDCCXCVI
FILII. ET. GENERI
DIE. X. DECEMBRIS
MDCCCXLVI.

Aan Gerrit Vrolik

50 jaren nadat h de hoogste eer
in het vak der geneeskunde op 10 December 1796
had verworven, hebben zijne zonen en
schoonzonen dezen penning vereerd
den 10 December 1846.

73
Gr. 40. Br.
Gat. Utrecht. Stempels n. 195.

661. 17971847.

Vftigjarig bestaan van de Stads

Armenscholen te Amsterdam.
Voorzde: Het gekroondc wapen van Amsterdam tusschen de
jaartallen

17971847.
Omschrift :
STADS-ARMEN-SCHOLEN.
-1 VERBETERD ONDERWIJS

Keerzde. Onder een stralen verspreidend antiek lampje:

ONDERWIJS
EEN SCHAT VOOR
EEN SCHILD TEGEN
ARMOEDE

%
Gr. 29 in Brons.
Op 20 Maart 1821 bracht F. van man POLL een openbaar ver
slag uit, wegens den staat der scholen. Destijds gaf H. H. KLN
een gedicht uit, getiteld: Aan mne medebestuurders dier scholen
(Amsterdam 1821) 8 en bezong N. S. die Gelegenheid, z. p. 8.

k
662. 1847.
Op de vfentwintigjarige
echtvereeniging van M. Henricus de Castro
en E. Teixeira de Mattos.
Voorzde: De geslachtwapens van de Castro en Teixeira de Mattos l).
I) De CASTRO: van zilver met driemaal twee bollen van azuur.

'lmxsnu m: Marros: gekwarteleerd

1 en 4 van goud met een arend

74

Daaronder:

M. 0. na vnu:s r.(ecit).
M. HENR DE CASTRO EN E. TEIX.
DE MATTOS

Keerzde:

8 cnnsva 5608
|

VYFENTWINTIG
JARIGE
ECHTVERBINDTENIS
1

18 ocronr.n 1847.

Brons. Verzameling TEYLER.

Gat. QUINTUS Mm. 37 ald. n. 2114. Brons.

662*. 1847. 1 Mei.

Vijfentwintigjarig bestaan
van het Collegie Zeemanshoop
te Amsterdam.
Zie boven n. 204.

663. 1847.
Prspenning van de Hollandsche Maatschappij
van Landbouw.
Voorzde: Boven het wapen van Holland, liggende op twee
aan elkander verbonden omgekeerde hoorns van overvloed en
twee schoven korenaren, terwl links een eik en rechts een

olf- of wilgentak uitsteekt. Opschrift: BID EN WERK.

Beneden: Landbouwwerktugen als: ploeg,zeissen, hark en spade
met eenen bloemrken bodem tot ondergrond. Daartusschen:
' van

?, 2 en 3 geschaakt van goud en sabel; omgeven door een rand

van keel beladen met acht S.

75
HOLLANDSCHE
MAATSCHAPPIJ
VAN
LANDBOUW
1847.

Geheel onderaan:

1. P. s.(cnouasae).

Keerzde: Een olijvenkrans.

Gr. 27. Z. en Br.

(C011. DIRKS) Zilver: AMSTERDAM 1e Prijs WINTERKOOLZAAD.

P. Vijverberg A2. 1857 l).
_
In Kon. Penn. Kab. Aanw. 1883, blz. 16 in zilver met
WOERDEN EN OMSTREKEN AAN DEN BODE
P. VAN DER VOORST, RIJ ZIJN 25JARIGE AMBTSVERVULLING.

(Coll. Dmxs) Brons: Aan de heeren DEKKING en SCHARENBERG.

Voor TUINSIERADEN Sept. 1853. Afd. Amsterdam.

664. 1847. 14.15 Aug.

Het derde Nederrhnsch-Nederlandsch
Zangersfeest te Arnhem.
(Zie Gids 1847. Mengelingen, blz. 397409 (26 Aug. 1847).
P. J. V.(ETH).
Draagteekens.

u) Dubbele arend, rustende op een bloemstuk. Daaronder I847.

Wit lint, geankeerd met licht blauw. IJzer.
b) Als boven, alleen de dubbele arend. Tin.

) Ook mij bekend met B. V. Slothouwer 1e Prijs Rystieren Vreemd ras.

Alkmaar 1861 enz.

76
I

665. 1847. 6 December.

Schermprs.

Voorzde:

ALS PRIJS
DHONNEUR
6 DECB 1847
BEHAALD
ONDER se MEESTERS.

In het midden twee kruiselings geplaatste sabels.

Keerzde:
AAN
,

DEN WACHTMEESTER
DER
RIJD: ARTILLERIE
J. C. H. JENIK.
Zilver gegr., gr. 21. Kon. Penn. Kab.

666. 1847.
Ter gelegenheid van
de oprichting der Koninklijke Nederlandsche
Zeil- en Roeivereeniging te Amsterdam.
Voorzijde: Een scheepstmmerwerf blijkens het aldaar op stapel
staande met het Nederlandsche wapen en vlag prijkend casco
van een groot schip. Neptunus zit gekroond , den drietand met
den opgeheven rechterarm omklemmende en met den linkerarm
op het wapenschild der Nederlanden steunende op den voor
grond. Hij is omringd door den met de gekroonde W pr
kende Nederlandsche vlag , een antieke roeispaan en een scheeps
anker met toebehooren.
In den sokel staat: v. D. K.(ELLEN).
Keerzde : Een gekroond , door het kabeltouw omslingerd scheeps
anker in een kabelrand gevat.

Omschrift :
KONINKLIJKE NEDERLANDSCHE
ZEIL- EN ROEI-VEREENIGING.
Br. gr. 39.

77
Volgens Aanw. Kon. Penn. Kab. 1881, opgericht in 1847 en
is deze penning in 1881 gesneden.
Het draagteeken dier Vereeniging is een verguld gekroond
anker, omslingerd door het kabeltouw en hangende aan een met
een vijfpuntig sterretje versierdezwarte knoop.

667. 1848. 12 Maart.

Zilveren bruiloft van H. baron van Zuijlen

en jonkvrouw C. A. Boreel.
Voorzde: De onder een kroon vereenigde wapens der families
van Zulen l) en Boreel), geplaatst op een ornament, waar
aan twee wimpels met het opschrift: XII MAART MDCCCXXIII.
0msehrift:
DANKBAAR VOOR HET VERLEDENE
' * VERTROUWEND VOOR DE TOEKOMST *
J P s.(cnounnnc) r.(ncrr).

Keerzijde. In een krans van eiken- en olijoof;

!}

TER
GEDACHTENIS
DER ECHTVEREENIGING
VAN
HUGO BAR.(0N) V.(AN) ZUIJLEN V.(AN)NEVELT
OUD AMB.(TENAAR) MIN.(ISTER) V.(AN) STAAT ENZ.
EN JONKVR.(0UWE) CORN.(EA) ADR.(IANA) BOREEL

HET VIERDE VAN EEN EEUW

GESPAARD
XII MAART
MDCCCXLVIII.

Gr. 31. Z. en Br.

1) v.m Zuumzu VAN NYBVELD of NYEVELT van zilver met drie (Q-l) zuilen
van keeL
') Bonen: Met een schildhoold van keel, waarop een rechtsgewend loo
pende leeuw van goud.
Het veld onder het schildhoofd van zilver, beladen met drie rechtsgewende
jachthorens en een keper van sabel, waarop twee zweepen en sautoir.

78

668. 1848. 19 Maart.

Zilveren bruiloft van C. van der Kellen

en A. C. Ktter.

Voorzde: Hymen, met huwelkstoorts in de linkerhand, legt

een krans op een altaar, waarop 25 is ingehouwen en zich
twee vereenigde, brandende harten bevinden.
In de afsnede: VAN DER KELLEN J- r.(Ecrr).

Keerzde. In een mirtenkrans:

TER VIERING
DER ZILVEREN BRUILOFT

VAN
C. VAN DER KELLEN

M.
A. C. KOTTER
DEN 19 MAART
1848.

Gr. 30. Z. en br.

669. 1848?
Prspenning? met oog.
Voorzde: Rkswapen. JOVENEL. Brux.(elles).
Keerzde. In eiken- en lauwerkrans gegraveerd:
HEUSDEN.

Niet vermeld onder de penningen van A. C.JOUVENEL tot 1849.

Revue 1849, p. 199204, 70 stuks. J0IIVENEI. (ADOLPIIE CHRIS
TIAN) geb. te Rssel 10 Mei 1798, over]. te Brussel den 98ept.
1867. Revue 1868, p. 116.
SNOECK, Bdr. n. 265. Geel koper.

79

670. 1848. 1 April.

Op het overlijden van J. F. T. Mayor,
resident van Bezoeki.
Voorzde: Wapen, doorsneden. In het bovenste deel: een ge
kroonde (heraldisch) rechts ziende arend van sabel met uit
gespreide vleugels en pooten op een veld van goud. Het onderste
stuk gedeeld: rechts een boom au naturel op een veld van zil
ver; links: een getinneerde poort van keel op een veld van zilver.
Keerzde :
TER
GEDACIITENIS AAN
I. F. T MAIJOR
1
GEBOREN 21'797

OVERLEDEN TE BEZOEKIE

% 1848
Brons. gegoten? (althans KZ.) (auw gestempeld) gr. 24.
Cat. Bat. Gen. 1877 n. 46. 1886 n. 73. Brons.

671.
Penning voor deurwaarders b Europeesche
rechtbanken in Nederlandsch Indi.
Indisch Staatsblad 1848 n. 8. Z. (Wordt om den hals gedra
gen aan een oranjelint.)
Gat. Bat. Gen. 1886 n. 74.

K 672. 1848. 22 Mei.

Draagpenning van den Senatus Veteranorum
te Utrecht').
Voorzde: Een naakt knaapje met een mand met druiven gevuld
) In Kon. Kab. Aanw. 1868 blz. 14: Na. de vereeniging op 22 Mei 1848
van den Senaat der theologische met dien der overige faculteiten.

80
onder den rechterarm , reikt een beker wns toe aan de nevens
hem staande , met het Medusaschild, de lange speer , borst

harnas en helm gewapende Minerva.

0111schrift :
AMICORVM (JONSENSVS VIR'IVTEM ALIT GAVDIVMQVE.

De samenstemming van vrienden

voedt deugd en vreugd.
In de afsnede; J. P. s.(caouaaao) F.(ECIT).
Keerzde. Omschrzfl:
SENA'IVS VETERANORVM IN

ACAD.(EMIA) TRAJECT.(INA).
De raad der oudsten aan de
Utrechtsche Hoogeschool.
In een lauwerkrans:
D.(IE) XXII
M.(ENSIS) MAII
A.(NNI) MDCCCXLVIII.

Br. 26. (Met oog en ring.)

In 1848 , zoo lezen w in het leven van Mr. L. E. LENTING

(Levensberichten der M. v. Ned. Lett. te Leiden, 1885, blz. 8)

werd te Utrecht besloten de beide Senaten die onder het Col
legium Praesidiale tot dien tijd stonden (hetwelk het korps stu
denten b alle openbare gelegenheden vertegenwoordigde) op
te heffen. Als voorzitter van het daaruit voortvloeiende tusschen
bestuur, besloot LENTING zne werkzaamheid als lid van het stu

dentenkorps met de vorming van den nieuwen Senaat.

673. 1848.
Tweede Zangersfeest te Arnhem.
Draagteeken van ijzer: Dubbele arend, rustende op een lier,
geteekend ARNHEM, geplaatst op een anker.

81

e 674. 1848.
Oprichting van het standbeeld
van Prins Willem I van Oranje
op het Plein te s Gravenhage.
Voorzde: Het standbeeld met het getrouwe, naar zijnen meester
(dien hij door zne waakzaamheid het leven gered had) op
ziende hondje. Op den zijkant: J. P. scnonsnno. r(scrr).
Bovenaan:

OPGERIGI TES GRAVENHAGE.

Keerzde in een fraaien krans:

<l

AAN
WILLEM DEN EERSTE,
PRINS VAN ORANJE,
VADER DES VADERLANDS.
HET DANKBARE VOLK.
MDCCCXLVIII.

%
Gr. 43. Z. 94. Metr. Gewicht. Brons.

Gat. Utrecht. Stempels n". 196.

675. (1848?) ')

Het Stadhuis te Amsterdam.

Voorzde: Het stadhuis en face en van de rechterzde gezien.

Onderschrift :
STADHUIS TE AMSTERDAM
DE EERSTE STEEN GELEGD 20 JNI(UARI) 1648.
INGEWIJD 29 JULY 1655
JAC:(OB) VAN CAMPEN BOUWMEESTER

A. QUELLINUS BEELDH.(OUWE)R
__

1. wrsnsn r.(scrr).

Keerzde: De groote (trouw)zaal en creux gesneden:

.1. wmnr.n nnussm..
1) Komt niet voor op 1848, maar op 1850 n. 6 in de notice Jacques
WisnsR (Revue 1883, p. 25).
II.
6

82
Groot 41. Brons.
Mr. JER. DE VRIES JERZ. Gat. n. 4033, plaatste dezen penning
op 1855, als geslagen op het tweede eeuwfeest van de volhou
wing van het Stadhuis.

676. 18481849.
Prspenning van de Maatschappij
tot bevordering van Landbouw en veeteelt
in Zeeland.
Voorzde : Een landschap, waarin een paard, stier, koe, varken

en schaap. Op den voorgrond klaver, een ploeg, egge, sikkel,

spade en hark. Op den achtergrond een Zeeuwsche boeren
woning, overschaduwd door boomen en waarb een koorn

of hooimijt. In het verschiet koornschoven en een wagen (met

twee voor elkander gespannen paarden) dien men bezig is te
beladen.
In de afsnede leest men: G. R. cou.1s.
Keerzde. In een zwaren bloemen- en bladerenkrans:
DE
MAATSCHAPPY
TOT
C)EVORDERING VAN
LANDBOUW EN VEETEELT
IN ZEELAND
AAN
18

Groot 36. Zilver en brons.

/ 677.
Als boven van de Commissie van Landbouw.

Voorzde: Een kolom of versierd altaar, prkende met het wa

') Z00 staat er voor Bevordering.

83
pen van Zeeland, waarop een benkorf (omgeven door een
twintigtal ben) is geplaatst.
Rechts daarvan twee koornschoven, een zeis, sikkel, houweel

en meekrap te velde. Tot voorgrond een stuk weide. Achter

het altaar een ploeg en een hemellicht. Links daarvan een
hoorn van overvloed.
Op den sokel: en. LOUIS. r(scrr) MIDDELBURG.
Omschrift:

DE COMMISSIE VAN LANDBOUW .IN ZEELAND.

Keerzde: Een eiken- en olijvenloofkrans.

Bovenaan:

TER BEVORDERING VAN DEN LANDBOUW.

Groot 36. Zilver en brons.

K- 678. (1849.)
Eere- of belooningspennning van Prins Frederik
der Nederlanden.
Voorzde: De links gewende buste.
Daaronder:
J. P. scnouasno F.(ECIT).
Omseh rift ;
WILLEM FREDERIK KAREL PRINS DER NEDERLANDEN.

Keerzde: Glad.
Gr. 28. G., Z. en Br.

J. H. C. VEEMAN, 50sbe Verjaardag van WILLEM FREDERIK KAREL ,

Prins der Nederlanden 28 Februari 1847 8. Met goud gedrukt.

678*. 1849.
Inwding van den Schuttersdoelen Eendragt
te Amsterdam. 1)

) Alleen vermeld gevonden.

84
679. 1849.
s Rks penningen voor de Teekenscholen.
Voorzde: De Kunst, voorgesteld door eene schoone, in Grieksch

gewaad gekleede vrouw. Zij zit bij een met het gekroonde
Nederlandsche wapen versierd altaar, waarop zij met haren
linkerarm leunt, terwl z met de uitgestrekte linkerhand een
palmkrans uitreikt.
Nevens haar ligt een omgekeerde hoorn van oveeroed, waarop
haar linkerhand rust. Voor hare voeten ligt een palet (waarop
een passer) liggende op een beeldhouwershamer en graveerstift.
Achter het altaar: VAN DER KELLEN r.(Ech).
Keerzde: Een krans van olvenloof.
Br. groot 35. (De groote penning.) G., Z. en Br.

680.1849. Als boven.

Voorzde: De Kunst als boven, doch z omklemt den opgehe

ven hoorn van overvloed met haren linkerarm, en haar lin
kervoet rust op een antiek voetbankje. Ook zit z in een
antieken met het gekroonde Nederlandsche wapen prijkende
stoel. Voor haar staat het kapiteel van een zuil van de co
rinthische orde (met de aeanthus bladeren) waarop een palet,
penseelen, hamer, passer en rol zn geplaatst. Onder den
stoel: V o K.(ELLEN).
Keerzde: Effen.
G., Z. en Br., groot 28. De kleine penning.

_
680*.
Dezelfde als n. 680, ook groot 28, doch vernieuwd in 1866.
Deze is herkenbaar aan het missen van het V 1) K op de voor
zde, dus slechts vernieuwd, volgens de aanteekening in den

Catalogus der prijspenningen, aan s Rijks munt te Utrecht voor

handen (WILLEM III, n. 34).

85

/ 681. 1849. 17 Maart.

Op het overlden van Willem II,
Koning der Nederlanden.
I. Voorzde: Het links gewend, in een hermelnen mantel ge
huld borstbeeld, in groot tenue gekleed, met zes ridder
orden, het metalen kruis, de gesp van langdurigen militairen
dienst, aan den prins geschonken en de epauletten als Veld
maarschalk.
Onder den geknotten arm: J. P. scnouasao r.(scrr).
Omschrift.
WILLEM II KONING DERNEDERL.(ANDEN) G.(noor)

Keerzde:

H.(r:rrroc) V.(AN) LUXEMB.(URG).

GEBOREN 1792.
VELDTOGTEN IN SPANJE
18111813.

QUATRE BRAS EN WATERLOO 1815.

HUWELIJK MET HZ(ARE) KI(FIIZERLIJKE) Hz(ooonnm) ANNA

PAULOWNAGROOTVORSTIN VAN RUSLAND 1816.

TIENDAAGSCHE VELD'IOGT 1831.
KONING 1840.
HERMUNTING 18451849.
GRONDWETSHERZIENING 1848.
OVERLEDEN 1849.
Gr. 44. Z. 96. Met. Gewicht. Brons. Br. f 6, besproken door
(v. 1).) C.(nvs) te L.(eiden) in den Alg. Konst- en Letterbode 1849 ,
28 September, blz. 206208.

- 682. Als boven.

II. Voorzde: Links gewende buste. Onder den hals:
J. P. scnoueens r.(scrr).
Omschrft:

* GVLIELMVS. II.REX.NEERLANDIAE *
'IALI. PALINVRO. TVTA. CARINA

Willem II, Koning der Nederlanden.

Onder zulk een stuurman is de kiel veilig.

86
Keerzijde: De Nederlandsche maagd, omhangen met rouwoers,
in bedrukte houding, gezeten b een met rouwfloers omhulde
lijkbus, geplaatst op een voetstuk, dragende het opschrift
XVII MART.(II) | MDCCCXLIX. In bare rechterhand houdt z
een immortellenkrans, en haar linkerarm omvat een op den
grond leunende uitgebluschte fakkel, welks benedeneinde of
steel in een kroon eindigt. Het half omsluierde wapenschild
der Nederlanden staat aan bare voeten.
In de afsnede: NAIVS. VI. DEC.(EMERIS)MDCCLXXXXIL
Geboren 6 December 1792.
Daaronder:
J. P. s.(cnouazae).
Omschrift:

PERCVLSI. LVGEN'I. (IIVES

De ter neer geslagen burgers treuren.

Gat. Utrecht n. 19.
Groot 33. In zilver (37 Metr. Gewicht) en Brons.

k " 683. Als boven.

111. Voorzde: de links gewende buste van den vorst.

Omschrift:

WILLEM II KONINGDER NEDERLANDEN.

Onder den hals:

V(AN) D(ER) KELLEN F.(ECIT).
Keerzde: Bovenaan in het veld een sterrenkrans. Beneden aldaar
een groepje', bestaande uit een lkurn, half met een sluier
bedekt, een rookende fakkel en een cyprestak.
OVERLEDEN
TE TILBURG
XVII MAART
MDCCCXI.IX.
DOOR NEDERLAND
DIEP
BETREURD.

Omechrift:
HELDHAFTIG. WELDADIG.EEN VRIEND DES VOLKS.

Groot 26. Z. 13 w. en Brons.

87
684. Als boven.

IV. Vom-zde: Links gewende buste.

Daaronder:
na vmas J(UNIOR).
Omschrift:

WILLEM II KONINGDER NEDERLANDEN.

Keerzijde: Een gekroonde met een immortellenkrans omhangen

lijkbus, waarop te lezen:

W(1LLEM) 11.
Aan den voet daarvan rust de Nederlandsche leeuw, links de

koninklijke standaard, rechts de Nederlandsche driekleur. Een

cypres overschaduwt het geheel.
Onderschrift;

Omschrift:

OVERL.(EDEN) XVII MAART

MDCCCXLIX

BEMIND IN HET LEVEN BEWEEND IN HET GRAF.

Groot 19. Koper verguld. Gat. Utr. St. n. 197.

685. Als boven.

V. In de Leydsche Courant van 10 Februari 1865 gaf de hoog
leeraar v. 1). CHYS bericht, dat het Penningkabinet aldaar ver
rijkt was met eene medaille op het overlijden van Koning Wil
lem II, waarvan slechts drie exemplaren bestaan,le weten eene
b de toenmalige Koningin-moeder; bij A. D. SCHINKEL en in het
Kabinet der Leidsche Hoogeschool. Volgens Gat. SCHINKEL 1864
11. 195196 zijn dit afslagen van afgekeurde stempels in zilver
en brons. Een dier zeer zeldzame stukken, afgekeurd om de
keerzde, bevindt zich in de verzameling van den heer J. A. Snns
van Nieuwerkerk te Dordrecht in brons.
Voorzde: als III of n. 683.
Keerzijde: Onder den sterrenkrans:
O VERLEDEN
TE TILBURG
XVII M'! MDCCCXLIX

oooa NF>ERLAND
DIEP
BETREURD.

88
Daaronder twee kruiselings geplaatste kanonnen, door een strik
verbonden.
Omschrift:
EEN VRIEND DES VOLKS. HELDHAFTIG. WELDADIG.

685*. Als boven.

Voorzde: Rechtsgewende buste, daaronder VEYRAT sc.

Omschrift:

WILLEMVS II BATAV. REX -

MAGNVS DVX LVXEMB.

Keerzde: In een krans
NATVS
ANMDCCXCII
REX
ANMDCCCXL
OBIIT
ANMDCCCXLIX

Brons. Gr. 41. Verzameling H. P. VAN GELDBR. (Rijks Museum.)

686. Als boven.

Groot Medaillon. Eenzdig.
Borstbeeld en face van Koning Willem II in uniform, versierd
met een vftal ridderorden en een breed lint.
0msehrift in vier regels:
17 M -ZIE T'EEDEN \VILLEMS BEELD1844)
DIEN VORSTZOO ZEER BEMIND
VOOR VOLKEN VADERLAND
ZOO EDELGOED GEZIND.

Ovaal. Gegoten (vrij ruw) Brons.

89

LITTERATUUR.

1. De dood des Konings. Brief van Dr. G. D. J. SCHOTEL, pre

dikant te Tilburg, aan Dr. H. P. Tmusns VERHOEVEN, predikant
te s Gravenhage. s Hertogenbosch, 4de druk, 31 blz. 8.

2. Jon. Bosscm. (Hoogleeraar te Amsterdam), Het leven van

Willem den Tweede, Koning der Nederlanden en Groot-Hertog
van Luxemburg. Amsterdam 1852, met negen plans en kaarten,

gr. 8. XII, 752 blz. (26 uitgave) 1854 (kleine).

3. Veranderingen en bijvoegselen der tweede uitgave. Amster

dam 1854, met Medaillonportret en t'ac-simile der handteekening,

W, 54 blz. gr. 8.
4. J. BOSSCIIA, Vie de Guillaume II traduit par J. J. F. WAP.
Utrecht 1853, gr. 8. (Tir 40 exemplaires). Gat. BLOIS V.
ISENDOORN 1882, n. 917.
5. J. J. ABBINK, Het leven van Koning Willem II, zijn overlij

den en plegtige begrafenis. Met portret en plaat der begrafenis.

Amst. 1849. XVI, 152 blz. gr. 8".
6. De Koning stierf! De Koning leeft. (Vaderl. Lett. 1849, I,
blz. 231236.)
7. H. TOLLENS CZN., Bij s Konings begrafenis den vierden April
1849. s Gravenhage 1849, 8.
8. W. VAN HEUSDEN, Lauwren en Cypressen gestrengeld om
het beeld van Willem II te s Gravenhage. 1849 8.
9. J. C. PERK, B s Konings uitvaart. Een woord aan het volk
van Nederland. Delft 1849, 8.

10. J. D. CARLEBR (Controleur bij s Rks belastingen te Rot

terdam), Hulde aan de nagedachtenis van wlen Z. M. Willem
II. Rotterdam 1849. April. (Uitgegeven ten behoeve van het op
te rigten standbeeld.)
11. Mr. ISAAO DA COSTA, Bouw en Trouw. Haarlem, 8blz. 8.

90
12. E. BINGER (te Waalwijk, 19 Maart 1849), Rouwzang op
den dood van Z. M. Willem II. s Hertogenbosch 1849, 5 blz.
13. W. E. N. MUSKEYN te Rosendaal (Mei 1849), Herdenking
en Hulde. s Hertogenbosch 1849, 10 blz. (Voor het op te rigten
standbeeld.)

14. Dood en begrafenis van Koning Willem [1. Haarlem 1849.

Zie Verslagen M. v. Ned. Lett. 1883, blz. 44.

IV.

18491863.

IV.
18494863.
[ / 687. 1849. 24 Maart.

Gouden bruiloft van

den Leidschen Hoogleeraar M. Siegenbeek
en G. Tiboel.
Voorzijde: Hymen met fakkel, een krans houdende boven een
altaar, waarop twee zamen verbonden brandende harten.
In de afsnede:
VAN DER KELLEN J r.(r.cn).
Keerzde. In een mirtenkrans:
TER GULDEN BRUILOFT
VAN
MATTHIJS SIEGENBEEK

EN
GEERTRUIDA TIEBOEL
24 MAART 1849.

Deze penning, groot 30, is aan het echtpaar vereerd door

Mr. JERONIMO DE VRIES (te Amsterdam). Volgens Gat. Mr. Jan. nr.
VRIES Jan 1884, n. 3919 in Z. 26. Metr.Gew. (zeer zeldzaam.)
Meest in brons voorkomende.
MATTYS SIEGENBEEK (Levensschets), Maatsch. van Ned. Letterk.
1854/55, blz. 83135 door S. MULLER enz. enz.

94
/f- 688. 1849. 10 Mei.
Het vfentwintigjarig bestaan
van het Nederlandsche Genootschap tot zedelijke

verbetering der gevangenen herdacht.

Voorzde. In het veld :
V1JFENTWINTIGJARIG
BESTAAN
PLEGTIG
HERDACHT
X MEI
MDCCCXLI X.

Omschrift:
NEDERLANDSCH GENOOTSCHAP TOT ZEDELI.I KE VER
BETERING DER GEVANGENEN.

Keerzde. In een olvenkrans:

OPGERIGT
XII NOVEMBER
MDCCCXXIII

DOOR
W. H. SURINGAR

J. L. NIERSTRASZ J.,
onnr uncccxxvm.
W. H. WARNSINCK Bf.

Groot 30. Brons.

Van J. L. NIERS'IRASZ Ja. bestaat een gedicht: Aan de afge

vaardigden op de eerste algemeene vergadering van het Genoot
schap Tot zedelke verbetering der gevangen. 1824 8. en van
W. H. WARNSINCK (verzen) Aan de leden der 3 algemeene
Vergadering van het Nederl. Genootschap Tot zedelijke, enz.
1827 8. en Aandenken aan het 25jarig bestaan. (Vad. Lett.
1849, II, blz. 418421.)
B. rr.n HAAR, Zangen b het 25jarige bestaan van het Neder
landsch Genootschap Tot zedelke verbetering der gevangenen.
2. p. 1849 8.
Zie LASTDRAGER 1, blz. 344 (Oprigting) en 11, Blage 9, blz.
1415.

95
Mr. B. Wmnens. Rede over het Nederlandsch Genootschap tot
zedelke verbetering der gevangenen in Vad. Lett. 1827, II,
blz. 255271. Gehouden in Dec. 1826 in de Afd. Winschoten
(drie jaren na de oprichting).

689.1849.
Kunstmin te Dordrecht opgericht.
Draagteeken daarvan aan een lint met de stadskleuren.

Een vergulde zestienpuntige ster, waarop in zilver een be

kransde lier, geankeerd met een bekransd momgezicht, een
schilderspalet, muziekinstrumenten en rol. Daaronder gegraveerd:
KUNS'IMIN.

kw 690. 1849. 12 Mei.

Strooipenning b gelegenheid
der inhuldiging van Willem 111 als Koning
te Amsterdam.

Voorzde: Opengeslagen boek, liggende op een kruiselings ge

plaatste scepter en zwaard, omgeven door een oranje- en een
eikentak. Daarboven de Koninklke kroon. In het boek:
GROND WET
ART. 50
51. 52

Keerzde: Boven, tusschen en beneden een lauwerkrans en ster:

WILLEM
III
KONING DER
NEDERLANDEN
INGEHULDIGD
XII MEI MDCCCXLIX.

Groot 16. In goud, zilver en brons. Door J. P. Scnouneno.

Gat. s Rijks stempels n. 200.

97
692. 1849.
Eerepenningen van Koning Willem III
1. Voorzde: Buste, rechts gewend. In den hals:
Omschrift:

v 0 K(ELLEN).

WILH.(ELMS) III. NASS.(VIAE) BELG.(1 REK. LUXEMB.(URGII)

M.(AGNUS) DUX
Keerzde: Mirtenkrans.
Groot 35. Zilver. Brons.

693. 11.
Als boven, doch in den hals:

J. r. MENGER.

Keerzde : Mirtenkrans.
Groot 29. Goud. Zilver. Brons.

694. 111.
Voorzde: Buste, rechts gewend. In den hals: 1. P. MENGER.
0mschrft:
_

WILLEM 111 KONING DERNEDERL.(ANEN) G.(Roor)

H.(ERTOG) V.(AN) LUXEMB.(URG).

Keerzde: Mirtenkrans.
'
Groot 29. In goud, zilver en brons.

695.
Voorzde: Buste, rechts gewend. Onder den hals:
, v. 1). KELLEN. 1-(.EGIT).

Omschrift:
WILLEM III KONINGDER NEDERLANDEN G. H. V. L.

Keerzde. In een lauwer- en eikenloofkrans:

VOOR

MENSCHLIEVEND
HULPBETOON.

Groot 36. Z. Br.

II.

98

696.
Als boven 692695, doch de rechts gewende, krachtvoller
buste van Koning Willem III, met zwaren haard en daaronder:
J. P. M. MENGER F(Ecrr).

Omschrift :
WILLEM III KONINGDER NED.(ERLANDEN) G.(RO0T)
H.(ERTDG) V.(AN) L.(UXEMBURG).

Keerzde. In een krans, samengesteld uit eiken- en oloof:

VOOR
MENSGHLIEVEND
HULPBETOON.
Groot 35. Zilver en brons.

697. Als boven.

Gezondheidsbe'vordering.
Voor Geneeskundigen, enz.
Voorzde: Buste, rechts gewend als 692 695. Daaronder:
v D K(ELLEN).
Omschrft :
WILH.(ELMVS) III. NASS.(AVIAE) BELG.(II) REX. LVXEMB.(VRGII)
M.(Gst) DVX.

Keerzde. in een lauwer- en eikenloofkrans :

BENE
MERET. DE
RE.PVBLICA
QUI GIVIVM
VALETVDINEM
'IVETVR.

H maakt 2i ch
verdienstelijk bij d en Staat, die de
gezondheid bevordert.
Groot 36. Zilver en brons.

99
697*. Als boven.

Voorzde: Rechtsgewende buste. Daaronder:

V.(AN D.(ER) K.(ELLEN).

Omschrift: GVILIELMVS III.REX. NEERL.(ANDIAE)

M.(AGNVS) D.(vx) L.(VXEMBVRGIAE).

Keerzde: In een lauwer- en eikenloofkrans:

BENE
MERET. DE
RE.PVBLICA: QVI
VALETVDINEM
CIVIVM
TVETVR.

Zilver. Gr. 35. Verzameling TEYLER.

698.

Prijspenning vOor Akademie model.

Voorzde als n. 697.

Keerzde: Tusschen een oranje- en olftak, onder een kroon, een
half ontrold perkamenten blad.
Gr. 35. Z. Br. Is gebezigd als belooningspenning ').
In den Gat. der Rijksstempels te Utrecht zn vermeld van
Koning Willem III:
N. 40. Voor Teekenscholen.
41. Artisten model.
, 49. Nederlandsche zeevaart en scheepsbouw.

/699.
Belooningspenningen op rijkswerven.
Ovale draagpenning aan oranjelint (Groot 23 | 18).

Voorzde: De rechtsgewende buste;

1) Bij Watersnood, in 1855. Zie aldaar.

100
Omschrift:
WILLEM III KONING DER NEDERLANDEN G. H. V. L.

Keerzde. In een eikenloofkrans:

VOOR
IJVER
EN
TROUW.

In brons voor 12jarigen, in zilver voor 24jarigen dienst (waar

schnlk ook in goud voor 36jarigen) uitgereikt.

699*. 1 Juni 1849.

Vijfentwintigjarige collectantendienst
van E. Kramers en P. Heinsbroek te Schiedam.
Voorzijde: Afbeelding van het R. C. Kerkgebouw te Schiedam;
daaronder 1824.
Omschr1ft:

KERK DER R. C. GEMEENTE TE

SCHIEDAM GESTICHT.

Keerzde: In het veld:

TER
GEDACHTENIS
VAN DE XXV JARIGE
COLLECTANTEN DIENST
DOOR
E. KRAMERS
EN
P. HEINSBROEK
1 JUNY 1849.

Compositie. Gr. 29. Verzameling H. P. VAN Grenen (Rijks Museum).

}{'__. 700. 1849.

25jarig bestaan van het Departement Voorburg.
Voorzde :

MAA TSCIIAPPIJ
tot

NUT VAN T ALGEMEEN.

101
Keerzde:

DEPARTEMENT
VOORBURG
XXV JARIG BESTAAN
10 OCTOBER
1849.

Groot 26. Zilver, gegraveerd. (C011. Dmxs.)

;eA 701.
Vfentwintigjarig bestaan
van de Noord- en Zuid-Hollandsche

ReddingMaatschappij.
Voorzijde: Eikenloofkrans.
Omschrift :
NOORD- EN ZUID-HOLLANDSCHE REDDING-MAATSCHAPPIJ.
Inschrift :
OPGEBICHT
IN DEN JARE
1824.

Keerzde. In een parelcirkel tusschen twee bloempjes:

VIJ F-EN-TWINTIG-JARIG
BESTAAN
NOVEMBER
1849.

Z. gr. 29, ook in brons (Bon, Maart 1854, n. 917).

Stempels te Utrecht (Gat. n. 201). Stempelsnijder onbekend.

/C _ 702. 1850. Januari.

Ter eere van Pieter Huidekoper , Burge

meester van Amsterdam.
Voorzde: Links gewend borstbeeld in burgemeesterlijk costuum ,
versierd met de plaque en het kommandeurskruis van de orde
van den Nederlandschen leeuw.

102
Omschrift:
PIETER HUIDEKOPER BURGEMEESTER VANAMSTERDAM
1 FEBRUARIJ 184231 DECEMBER 1849.

Onder den schouder: v. D. KELLEN F.(ECIT).

Keerzde: Een eikenloofkrans, waaromheen:
DOOR MEDEBURGERS VEREERD.
JANUARIJ 1850.

Daarin:

HIJ
WAS DER STEDE
GOED
EN DEED DEN ARME
WEL.

Groot 40. Er. Ook met kantschritt 1).

Gat. Utrecht. Stempels n. 203.
Zie V. D. AA, H(VIII2) blz. 150.0verleden 4 Juni 1852.

703. 1850. 12 Juni.

Gedenkpenning, geslagen
bij het huwelijk van Karel Oscar
Willem Frederik, Kroonprins van Zweden),

met prinses Wilhelmina Frederika Alexandrina

Anna Louisa (dochter van Frederik, Prins
der Nederlanden) den Kroonprins als
Groot Meester Nationaal aangeboden.
Voorzde: Twee takken, een eiken- en een mirthe- , als krans met
1) Gat. der Tentoonstelling te Amsterdam (1876) n. 463 in goud met het
album, bevattende de handteekeningen der schenkers (Eigendom van den
heer C. P. VAN EEGREN te Amsterdam). Aldaar n. 464 in zilver,toebehoord
hebbende aan Dr. SAMUBL SARPRArI, Lid der Commissie voor de aanbieding.
(Gat. JER. DE VRIES Jr. n. 3937.) B.
Als boven met op den kant: A. A. STARr, aldaar n. 3936 B.
Als boven op den kant: P. L. DE MNNIK. Gat. J. P. TEDING VAN BERKHOUT
n. 1381. Zilver. (In plaat gebracht door D. J. SLUITER.)

) In 1861 Koning geworden.

103
linten samgebonden, waarbinnen de gekroonde naamcijfers:
C(AROLUS) L(UDOVICA).

In den rand:
IN AUGUSTOS PRINCIPUM CAROLI ET LUDOVICAE HYMENAEOS.

Onderaan het randschriit een roos.

Bij gelegenheid
van het doorluchtig huwelk
van Karel en Louise.
Keerzijde: Rotsgrond, waarop een altaar. Daarop staat een
kroon en ter linkerzde hangt een krans. Op de voorzde van
het altaar twee driehoeken, waarbinnen eene C.(AROLUS).
Aan de voet symbolen der vrijmetselaren, als cubus, truffel,
hamer, hoek, passer en schietlood; ter zijde van het altaar

aan iederen kant, eene rots; op die ter linkerzde is een stad
gebouwd. Van uit den hoogen ziet men twee ineengeslagen
rechterhanden binnen eene langwerpige zon, die in alle rich
tingen hare stralen nederschiet.
Handschrift :
AUREA VENTURIS SOL PORRIGE GAUDIA LUSTRIS.

Geef 0 Zon!
gulde vreugde aan de jaren
die komen zullen.
In de afsnede:
LL (LIBERI) FR.(TRES) MURATORES SUECI

D.(IE) XIX JUNII MDCCCL.

P. . L- |)

De Zweedsche broeders vrijmetselaren

den 19 Juni 1850.
In Kon. P. Kab. te s Gravenhage.
Middelln der medaille 42 millimeters. Brons.

l) PEER H. Lummnzmv, stempelsnijder in Stokholm sedert 1844.

104

k704. 1850. 21 Mei.

25jarige Echtvereeniging
van Prins Frederik der Nederlanden
met Prinses Louisa van Pruissen.
Door Broederen Vrijmetselaren in Nederland aan hunnen Groot

meester Nationaal vereerd.

Voorzde: De bustes der echtelingen, nevens elkander en links
gewend.
Onder den hals:
J. P. scnooerao. r.(scrr).
Omschrift :
GVIL.(ELMVS) FRED.(ERIGVS) CAR.(0LVS) NEDERL.(ANDIAE)

PRINC.(EPS) ET LVDOV.(ICA) AVG.(VSTA) GVIL.(ELMINA) AMAL.(1A)

BORVS.S(IAE) PRINC.(1PISSA).
Willem Frederik Karel.
Prins der Nederlanden, en Louisa

Augusta Wilhelmina Amalia, Prinses

van Pruissen.
Onderaan:
D.(ua) XXI. M.(F.Nsis) MAJI CIOIUCCCXXV.
CIOIDCCCL.
Den 21 Mei 18251850.

Keerzde: Tusschen een paar accacia- en wilgentakken een groote

driehoek , omgeven van de woorden :
FAVSTE FELICITER PROSIERE.

Geluk aanbrengend. Gelukkig. Voorspoedig.

In den driehoek onder een ster (vfhoek) :
FREDER.(1G0) PR(mcr.rs)

SVMMO. MAGISTRO
OPTIMO. FRATRI
FELIGISS.(IMI) CONJVGII
EXACT.(VM) QVINTVM. LVSTRVM
CELEBRANTI
FRATRES
LIBERI. CAEMENT.(AR) NEDERL.(ANDIAE).

105
Aan Prins Frederik,
den Grootmeester, den besten broeder,
zijn vijfentwintigjarig allergelukkigst huwelijks
feest vierende, aangeboden door
de broeders vrmetselaren
van Nederland.
Groot 41. Z. 68 (Metr. gewicht) en Brons.
Gat. Utrecht Stempels n. 206. Leidsch Penn. Kabinet Aanw.
8 Februarij 18518 Februarij 1852, blz. 2122.

705.
Gegraveerde penning,
in goud vereerd aan Pangeran
Sjarif Hamid Alkadhi voor diensten,
bewezen tijdens de Balische
expeditie (1850).
Het origineel hangt aan een gouden keten.
Galvanoplastische afdruk in Verz. Bat. Gen. Gat. 1886, n. 76.

k/706. 1850. 11 Juni.

Maskeradefeest van Studenten aan de Hoogeschool
te Leiden bij het 275jarig bestaan.
Voorzde: Prins Frederik Hendrik van Oranje, geharnast maar
blootshoofds, staande b een zuil, waaraan het wapen van

s Hertogenbosch hangt. In de rechterhand houdt hij een corn

mandostaf, zijn linkerhand rust op zijn degen, en met den
rechtervoet vertrapt hij de kroon van Spanje en het Spaansche
wapen.
Onderschrift:
MDCXXIX.

106
Omschrift:

PATRIAE PATRIQUE
Aan het vaderland en den vader.

Keerzde. Omschrift :

% IN MEMORIAM FESTI DIEI NATALIS cm.xxv. ACD.(EMIAE)

LUGD.(UNO) BAT.(AVAE) XI JUN.(II) A.(m<o) MDCCCL.
Ter gedachtenis van het feest,
gevierd van den 275Sten stichtingsdag der
Leidsche Akademie op den 11 Juni 1850.
In het veld beneden twee samengevoegde, uit wolken komende

handen, de naam van een der deelhebbers, ingeslagen,tenzij

het veld ledig z.
Groot 22. In Z. 8 Metr. gewicht en in brons.
Gesneden door v. D. KELLEN (Gat. Utrecht. Stempels n. 204).
Geschiedkundige aanteekeningen omtrent Frederik Hendrik,
zijnen tijd en de voornaamste krijgsbevelhebbers, Staatsmannen
enz. in betrekking tot het beleg van s Hertogenbosch, gedurende
het jaar 1629. Met eene kaart van het beleg en andere bijlagen,
voorafgegaan van het verslag der Commissie tot regeling van den
gecostumeerden optogt, te houden binnen Leyden door het Stu
dentenkorps in de maand Junij 1850. Uitgegeven door de Com
missie tot regeling der Maskerade. Leyden 1850, W, 167 blz. 8.
Plaat der gecostumeerde voorstelling van den intogt van Fre
derik Hendrik binnen s Hertogenbosch in 1629, geteekend door
een der heeren Commissarissen tot regeling van den optogt.
Leyden 1850. Groote uitstaande chromo-litographie met ver
klaring. Langwerpig folio.
.

707.
Draagteeken der commissarissen b die gelegenheid.
Gedragen aan een breed oranjelint.
Voorzde: Eene fraaie diep gesneden Minerva-buste, rechts

107
gewend, met zeer hoogen, niet versierden helm gedekt.
Daaronder (zeer auw leesbaar):

1. nu nors-Fnr: comnssm(?)
Keerzde (ingesneden):
COMMISSARISSEN
DER MASCARADE
LEYDEN
1850.

Met oog. Groot 29. Lood.

708. 1850.
Eereprijs van de
Vereeniging tot bevordering van den Tuinbouw
in Zeeland.
Voorzde: In een zware vruchten- en bloemenkrans het ge

kroonde wapen van Zeeland tusschen het jaartal l8-50. Daar

onder op een wimpel de wapenspreuk van den uit de baren
oprijzenden Zeeuwschen leeuw:
I.UCTOR ET EMERGO.

Ik worstel en steek het hoofd weder boven.

Onderaan:
HART F(ECIT).
Keerzde. Omschrift:
VEBEENIGING TOT BEVOBDERING VAN DEN
TUINBOUW IN DE PROVINCIE ZEELAND

In het veld onder een vijfpuntige ster:

EEREPRIJS
TOEGE WEZEN
AAN

(Naam) of op de oningevulde zeven afgeslagen zespuntige sterren.

Groot 32. Z. en brons.

108
709.
Draagteeken van het
Diamantwerkersweezenfonds te Amsterdam.

(Zangvereeniging.)
Voorzde: Eene vrouw, gezeten met een lier (leunende tegen
den rechterarm) hare linkerhand troostende uitstrekkend over

een naast haar knielend schamel gekleed en weenend kind.

Rechts van haar een opengeslagen (muziek)boek.
Omschrift :
DIAMANTWERKERS WEEZENFONDS.
In de afsnede:
ONDER
BESCHERMING
VAN

H. M. DE KONINGIN 1850.

Keerzde: Zilvermerk I. B.(OONAGKE)R). Hierb behoort een speld,

waarop een krans is gesneden.
Groot 16. Zilver.

709*. 1850.
Opening van het
schietsaizoen van de Schuttersdoelen Eendracht
te Amsterdam.

(Alleen vermeld gevonden.)

t 710. 1850. 24 September.

Aan H. Tollens Cz. bij zijnen
zeventigsten verjaardag.
Voorzde: Het links gewend borstbeeld, prkende met het pla
quet en het commandeurskruis van de orde van den Neder
landschen Leeuw.
Onder den schouder: s. 0. mm. F.(ECIT).

109
Omschrift:
HENDRIK TOLLENS. CAROLUSZOON.24 SEPTEMBER 1780.

Keerzde. In een zwaren mirtenkrans:

NEDERLAND
AAN
ZIJNEN GELIEFDEN
VOLKSDICHTER
24 SEPT. 1850.

Groot 38. G. en Brons. Gat. Utr. Stempels n. 205. Aanw.

Leidsch Penn. Kab. 1852/53, blz. 7
v. o. AA T (XV) blz. 168174. HUBERT c. s., blz. 572573.
M. V. Ned. Lett. 1856/57, blz. 103116 door A. BOGAERS.

1. Pendanten bij den dood van TOLLENS. Amst. 1856, 13 blz. 8.

(Vad. Lett. 1857, I, blz. 97.)

2. TOLLENS Begrafenis, 25 October 1856. Rott. 1856. In post
8. 18 blz. (Ald. blz. 98.)
3. L. VAN DEN BROEK, Een Lovertje op het Graf van TOLLENS.
Rott. 1856. (Ald. blz. 97.)
4. Mr. A. BOGAERS. TOLLENS. Dichtstuk. Leeuwarden 1857. No
vember 1856 (19 blz. met vignet). W. ALBERDA delineavit, W. BROWN
sculpsit. (Vad. Lett. 1857, 1, blz. 268.)
5. TOLLENS en zn tijd. Eene proeve van levensbeschrving
door Dr. G. D. J. SCHOTEL. Tiel 1860, XXIV, 392 blz. (Vad.
Lett. 1861 , I, blz. 460462, door nss Cn. te Beek.)

6. Afbeelding van het standbeeld van den volksdichter H. Tor.

LENS CZN. Tiel. Wed. D. R. VAN WERMESKERKEN. D. J. SLUYTER
sculpsit.
7. A. BOGAERS, Feeslcantate bij de onthulling van het stand
beeld van TOLLENS (24 September 1860). Rotterdam 1860, gr. 8.
8. L. VAN DEN BROEK, Feestzang (b dezelfde gelegenheid). Rot
terdam 1860, 8.

9. TOLLENS Dichterrang gehandhaafd tegen de bedenkingen

110
van Dr. N. Baars, door Dr. A. na JAGER. Deventer 1859. (Vad.
Lett. 1860, blz. 163172, door J. M. Nov. 1859.)

K 7". 1850. 2526 September.

lnwijding van het nieuwe Akademiegebouw
te Groningen.

Voorzde: Het nieuwe gebouw, van voren gezien.

Onderschrift :
ACADEMIAE. GRONINGANAETEMPLVM

Boven het gebouw:

SPLENDEAT. VSV

Het schittere door het gebruik.

Keerzde. In een krans van palmtakken en onder een zon:
D.(r.o) F(AVENTE)
AB. VRBE. E'I. REGIONE
GRONINGANA
DIE. I. MAII. MDCCCXLVI
HERM.(ANNO) DE. RANITZ. SVASORE
INCHOATVM
CIVIBVS. PLAVDENTIBVS.
DIE. XXV. SEPT.(EMBRIS) MDCCGL
INAVGVRATVM.

Door Gods gunst,

door de stad en de provincie Groningen
den 18" Mei 1846 onder het bestuur van
Herman de Ranitz begonnen, ingewd
den 25 September 1850
1) onder toejuiching der burgerij.
Groot 30. Z. 17 Metr. gewicht en brons (door v 1) KELLEN). Af
gebeeld b LORGION t. a. p. [1, blz. 66 (vis vis). Zie ald. [1,
blz. 98101.

Gat. Utrecht St. n. 202. Leidsch Penn. K. Aanw. 1850/51,

blz. 8.

111
4 4 712. Als boven.

Voorzde: Het Akademiegebouw van voren, waaronder:

B W OLFF

AKADEMIEGEBOUW
TE GRONINGEN.

Keerzde. In een krans, gevormd door een eiken- en olijventak:

INGEWYD

DEN
26 SEPT!
1850

Groot 21. Tin.

LITTERATUUR.
1. Het oude en het nieuwe Akademiegebouw is op ne plaat
afgebeeld bij Dr. E. J. Drasr-Lonmon in zijne Geschiedkundige
beschrving der stad Groningen (II, blz. 97101). Aldaar is
kortelijk de inwding geschetst, uitvoeriger door donzelfden Hoog
leeraar in zijne:

2. Inleiding van het Gedenkschrift der inwijding van het Nieuwe

Academiegebouw in Groningen in September 1850, uitgegeven
door de vereenigde Commissie ter regeling der Feesten. Met eene
afbeelding van het Nieuwe Akademiegebouw. Groningen 1851
(27 December 1850). Inleiding LV en 124 blz. 8. 1ste druk
(2e druk 1851).
3. Mr. H. 0. Eens, Over den grond van het nieuw Akademie
gebouw te Groningen (Groningen, 20 November 1846). (Provin
vinciale Groninger courant) (Afdruk) 10 blz. 8. De Academie
van Groningen 1840. Programma van de plegtigheid en feesten
enz. (2528 September) 21 blz. 8.
4. Het voormalig en het tegenwoordig Academiegebouw te
Groningen en hetzelver plechtige inwding op 2325 Augustus
1614 en 2528 September 1850 (Groningen 1850). Met afbeel

112
dingen van beide gebouwen. Eene herinnering voor de feestvie
renden. Groningen 1850 (22 September) 30 blz. 8.
5. FOLMER, Feestzang ter gelegenheid der inwding van het

nieuwe Academiegebouw binnen Groningen in September 1850.

6. H. F. TR. FOGKENS (Theol. Doct.), Academie Groningana
Dimidio seculo XIX Commilitonibus in solemme hujus anni festum
adumbravit Franequerae 1850, IV, 144 p. Z. 8.

7. Geschiedkundige aanteekeningen omtrent het beleg van Gro

ningen in 1594, benevens een uitvoerig programma van den
gecostumeerden optogt, te houden in Groningen door het Stu
dentenkorps in de maand September 1850, voorstellende den
intogt van Prins Maurits en Graaf Willem-Lodewijk van Nassau
enz. binnen Groningen den 24 Julij 1594 met eene kaart van

het beleg. Groningen 1850, VIII en 19 blz. 8.

8. Reunie- en Academiefeest. Schetsen en mededeelingen door
den schrver van Ons Dorp (TRINES) (v. DRUTEN?) Groningen
1851, 188 blz. 8.
9. Feestzangen (28) gedrukt en uitgestrooid bij den gecostu
meerden optogt, gehouden door de boekverkoopers, boekdrukkers

en boekbinders te Groningen ter gelegenheid der inwding van

het Nieuw Academiegebouw aldaar op den 25 September 1850.

Groningen b B. J. SCHIEHBEEK en J. B. WOLTERS. VIII, 72 blz. 8.

met portret van L. J. KoSTER en 56 culs de Iampe in houtsne. (Uit
voerig besproken in de Alg. K. en L. bode 1851 , I, blz. 227234.)
10. Mr. N. VAN HASSELT, Feestdronk met eene voorafspraak
in den plat Groninger tongval, voorgedragen b gelegenheid van
de inwding van het nieuw Academiegebouw enz. Groningen
1850, 8 blz. 8.
11. F. C. DE GREVE, Nagalm der feestviering te Groningen
enz. enz. Dichtstuk, uitgesproken in de eerste winteravond ver
gadering van het Departement Groningen der Maatschappij tot
Nut van t Algemeen. Groningen 1850, 24 blz. 8.

113
" 7I3. 185U.
Prspenning der Amsterdamsche Kottervereeniging.
Voorzde: Neptunus, naakt met kroon en drietand, gezeten en
leunende op een met een zeepaard versierde stroomurn. Op
den achtergrond de zee, waarin een kotter zeilt.
In de afsnede: s. c. ELION. r.(ecit).
Keerzde: Een (oningevuld) veld, waarboven AMSTERDAMSCHE ROTTER
VEREENIGING en waaronder een trofee uit een scheepssteven, twee

vlaggen met wimpels en twee onklare ankers bestaande.

Brons, gr. 35.
Het draagteeken dier Vereeniging is een met kabeltouw om
wonden anker en antiek roer, waaer kruiselings gelegd zijn
Neptunus drietand en het schoothout van een kotter. (Met gesp
en zwart-rood lint.)

7I4. 1850.
Penning, door de
Nederlandsche Boogschutters
in goud geschonken aan
hunnen opper-beschermheer
Koning Willem III.
Voorzde: Twee uit wolken te voorschijn komende, krachtig samen
gevoegde handen , bestraald door een hemellicht.
Daaronder:
GOD ZEGENE NEDERLAND EN ORANJE.

Keerzde: Een lauwer- en eikenlooft.ak tot een krans vereenigd,

waartusschen :
VAN
NEDERLANDS
noooscnurrans
AAN
KUNNEN noom.ucurrowormannnscnnmxmaan
2. M. KONING
WILLEM III
1850.
U.

115
Keerzde: Een handboog (waarop twee plen kruiselings zn
geplaatst) omslingerd door een laurier- en mirtentak, te zamen
verbonden, waarop men leest ingestempeld:
VOOR HANDBOOG NIJVERHEID.

Groot 31. Brons.

k 4- 7I7. 1851. 26 Februari.

Vijftigjarig bestaan van
het Genootschap voor Natuurkundige Weten
schappen te Groningen.
Voorzde: De Natuur, voorgesteld als het beeld van de Diana
der Ephesirs, staande onder een palmboom, en houdende

in de rechterhand onze aardbol en in de linker een kwar

tiersmaan. Voor haar is het wapenschild van Groningen van
goud met een dubbelen adelaar van sabel, op de borst
een middenschild van zilver met een faas van keel. Rechts
van het beeld een pelikaan, een cactus, een opengeslagen rol
en twee boeken. Onder het schild schuifelt een slang. Rechts
een globe, telescoop, galvanische batter, weegtoestel, dis
tilleerkolf en smeltkroes.
Omschrift:
IIET GENOOTSCHAP VOOR NATUURKUNDIGE WETEN
SCHAPPEN TE GRONINGEN

In de afsnede:

GESTICHT
DOOR
TH. VAN SWINDEREN

1801.
Keerzde: In een olf- en klimopkrans:

BLOEIDE
VIJFTIG JAREN
1851.

Bovenomschrift :
BEVORDERDF. KENNIS EN BESCIIAVING.

116
Gr. 30. In Z. (17 Metr. Gewicht) en in Brons.
Gesneden door v. 0. KELLEN. Gat. Utr. St. R. 208. Leidsch

P. K. Aanw. 1851/52, blz. 7.

Zie E. J. DIEST LORGION t. a. p. II, 425 en volg. Ontleend aan:
Redevoeringen, door professor Tu. VAN SWINDEREN uitgesproken
b gelegenheid van het 25 en 50jarig bestaan des genootschaps
(1 Maart 1826 en 26 Februari 1851). De eerste in druk verschenen
te Groningen in 1826 (8. 92 blz.) (Zie Vad. Lett. 1826, blz.
592592) en de tweede aldaar in 1851.
H. A. SPANDAW, Bij de viering van het 50jarig bestaan deS
Genootschaps ter bevordering der Natuurkundige Wetenschappen
te Groningen. Dichtstuk. Groningen 1851, 8.

}1/ 7l8. 1851.

Draagpenning van de Typographische Vereeniging
te Haarlem.
Voorzde: Het links gewende borstbeeld van Laurens Jansz. Koster ,
omgeven door een lauwer- en eikenloofkrans:
Daarboven: HAARLEM. Daarbeneden: 1851.
Keerzde: De gevleugelde A.
Omschrft:

TYPOGRAPHISCHE VEREENIGING.
TOT NUT EN GEZELLIG VERKEER.

Groot 18. In Tin met oog.

7|9. "

-'>I

Draagteeken van het vijfde Nationaal Neder

landsch Zangersfeest te Nmegen.
(Aan zwart-rood lint.)
De dubbele met den keizerlken kroon gedekte arend (stads

117
wapen) als surtout gedekt met een schildje, waarin een links
gewende buste. Onderaan op een wimpel: V N. N. Z. NYMG
1851 (Koper).

720. 1851. 21 Augustus.

Belooningspenning, geschonken door Koning
Willem III aan E. Ouweneel.
Voorzde : Buste van
WILLEM III KONING DER NEDERLZ(ANDEN)
G:(R00T) H:(ERT0G) VI(AN) LUXEMBI(URG).
In den hals:

V(AN) D(ER) K.(ELLEN).

Keerzde: In een lauwerkrans (gestempeld):

AAN
E. OUWENEEL
OPPEBSCHIPPER
WAGHTSCHIP DE SCHELDE
VOOR REDDING

VAN EENEN OVER BOORD

GEVALLEN MATROOS
VOOR HELLEVOETSLUIS
21 AUG. 1851.

Brons. Gr. 35.

72I. 1851. 17 Augustus.

Hulde der Isralietische gemeenten in Limburg
aan S. Bloemendaal.
Voorzde: De afbeelding der Synagoge te Maastricht, den 21
Augustus 1840 ingewijd.

Zie boven den penning van 184041 n. 591.

118
Keerzde:

HULDE EN DANKBAARHEID
VAN DE
.
ISRALITISCHE GEMEENTEN
IN LIMBURG
AAN S. BLOEMENDAAL
CORRESPONDEREND LID
DER HOOFD-COMMISSIE
TOT DE ZAKEN DER ISRALITEN
VOOR ZIJNE EDELE BEMOEYINGEN
TER BEVORDERING DER BELANGEN
VAN HET KERKELIJK RESSORT
IN LIMBURG,
MAASTRICHT DEN XVII AUGUSTUS
MDCCCLI

nar): RWRU'13

'ib'i'i'33'haitiiti"
'ID9
Brons. Groot 30.
Aan den heer S. BLOEMENDAAL, in leven IJker Chef van Dienst

te Maastricht werden van dezen penning (afzonderlk wat de

keerzijde betreft voor hem vervaardigd) drie exemplaren aange
boden, namelk een in brons, een in zilver en een in vermeil.
(Mededeeling van Notaris F. J. L. DUMOULIN te Maastricht.)

- 722. 1851.
Aan C. G. C. Reinwardt,

vijftig jaren hoogleeraar aan de Hoogeschool

te Leiden.
Voorzde: Het links gewende, in een toga gehulde en met het
ridderkruis der orde van den Nederlandschen leeuw versierde
borstbeeld van den hoogleeraar C. G. C. Reinwardt.
Daaronder:
v. D. K(EI.LEN).

119
Beneden en boven:

AET.(ATS) LXXVIII
Oud 78 jaren.

RESPONDENT VLTIMA PRIMIS

De laatste (jaren) komen overeen

met de eersten.
Keerzde: Boven twee verbonden palmtakken en onder een reset:

0. G. e. REINWARDTIO
NATVRAE. INVESTIGATORI
ET. INTERPRETI
PER. L. ANNOS. PROFESSORI
AMICI. ET. DISCIPVLI
D.(1E) x. IVNII
MDCCCI.I
Aan C. G. G. Reinwardt,
die de natuur onderzocht en verklaarde,

vftig jaren hoogleeraar, zijne vrienden en

leerlingen op den 1049 Juni 1851.

Groot 36. Z. 54. Metr. Gewicht en Brons.
Aanw. Leidsch Penn. Kab. 1851/52, blz. 4.
Zie V. D. AA, R(16) blz. 219222 en de aldaar (blz. 222)
opgenoemde talrijke bronnen, onder anderen Versl. der M. v.
Ned. Lett. te Leiden, 1853/54, blz. 8793, door G.(?)

/ / 723.
Besluit van 5 December 1851
(n. 149) houdende instelling van
een eereteeken voor eervolle, langdurige
werkelijke dienst bij
de schutterijen.
(Ook in Indisch Staatsblad n. 27.)
Overwegende . . . dat vele officieren, onderofcieren en verdere
leden der schutteren zich door aanhoudend onberispelijk gedrag
en langdurige dienst hebben onderscheiden.

120
En willende door het, instellen van een eereteeken, ter beloo

ning van zoodanige langdurige dienst, die, gepaard met een

aanhoudend onberispelk gedrag, is bewezen de uitvoering van
art. 33 der wet van den 11 April 1827 (Staatsblad n. 17) re
gelen en daardoor een blk geven van Onze belangstelling in
de dienst der schutteren, enz.
Hebben goedgevonden en verstaan:
Art. 1.

Eervolle langdurige werkelke dienst bij de schutte

rijen wordt beloond met ecn eereteeken.

Art. 2.

Het eereteeken bestaat:

Voor de officieren

In een zilveren gesp 1), waarop het cfer, aanduidende de

hoeveelheid der werkelk volbragte dienstjaren in een door vf
deelbaar getal, n.l. XV, XX, XXV enz., is gesteld, te midden
van eenen krans van olf- en eikenloof zich slingerende om
en zich verheffende boven twee kruiselings liggende zwaarden:
het geheel van denzelfden vorm als het onderscheidingsteeken
b Koninklijk besluit van den 19 November 1844 n. 46 inge

steld voor de ofcieren van het leger.

Voor de onderofficieren en verdere leden

der schutteren:
In een schild, waarop in verheven letters voorkomen de woor
den TROUWE DIENST; het schild geplaatst voor en ge
deeltelk bedekkende een trophee van vaandels en wapenen,
waaronder, mede in verheven letters, half cirkelvormig is ge
steld het woord SCHUTTERIJ, het geheel gevat in eenen
) Deze gesp werd (volgens een later Koninklk besluit) veranderd in een
mat zilveren. vierhoekig kruis met getakkelde randen, waarop de olf- en
eikenloofkrans, rustende op de twee zwaarden, en het cfer XV, XX. XXV

enz. Verguld geplaatst is. |Gl[ an-w V' 7Y {3

121
krans van olijf- en eikenloof, waarboven zich een stedelijke kroon

verheft, alles van zilver en overeenkomstig het bij dit besluit

gevoegd model.
Art. 3. Dat voor de ofcieren is vastgehecht, en dat voor
de onderofficieren en verdere leden der schutteren wordt ge
dragen aan een effen oranje gewaterd lint.
Op een burgerkleed kan het eereteeken in een verkleindeh
vorm worden gedragen, mits overigens geheel overeenkomstig
het voorgeschreven model). Het lint wordt nimmer zonder het
eereteeken gedragen, enz. enz.

[ 724. 1852. 12 April.

Claudius Civilis te Amsterdam.

Voorzde: In twee kringen:

CLAUDIUS CIVILIS
AMSTERDAM.

Keerzde :

HERINNERING

VAN HET

INWIJDINGS CONCOURS
BEHAALD DOOR
L. C. CASPERS
12 APRIL 1852.

Z. groot 25. Kon. Kab. Aanw. 1882, blz. 22.

725. 1852.
Draagpenning van het
Koninklk Scherpschuttersgilde
Vincit concordia fratrum

te sHertogenbosch.
Voorzde: In het midden het borstbeeld van Z. M. Willem III.
) De verkleinde vorm heeft SCHUTTERY.

122
Daaronder: c. V.(AN) G.(EMERT). Daarom twee lauwertakken, door
een strik verbonden. Daaromheen, tusschen twee palmtakjes:
Z. M. KONING WILLEM III BIJZONDERE
BESCHERMHEER 1852.

Keerzde. Wapen van s Hertogenbosch. De tenants of wilde

mannen rusten op twee kruiselings onder het wapenschild lig
gende buksen.
Bovenaan: KONINKLIJK SCHERPSCHUTTERSGILDE.

Beneden: Hun zinspreuk tusschen twee palmtakjes:

VINCIT CONCORDIA FRATRVM.

Der Broederen eendracht overwint.

Zilver. De stempels er van bevinden zich in het stedelk Archief
van s Hertogenbosch.
Jhr. M. A. SNOEGK, Bdrage n. 268.

k / 726. 1852. 7 April.

Op het overlijden van
G. R. A. van Bommel, bisschop van Luik,

geboren te Leiden 5 April 1790.

Voorzde: Het links gewende borstbeeld in geestelijk gewaad.
Daaronder:
LEOPOLD WIENER r.(serr).
Omschrift:
C.(0RNELIS) R.(IcRARDS) A.(NT0NIDS) VAN BOMMEL
EPISC.(OPUS) LEOD (u) S.(AGRAE) S.(GRIPTURAE)
D.(OCTOR) PRAEL.(ATS) DOM.(us) ET SOL.(10) PONT.(IFICALI)
ASSIST(ENS) LUGD.(UNI) BAT(AVORUM) NAT(US) MDCCXC

OBIIT MDCCCLII LAUDIBUS CLARUS

Cornelis Richard Antoniusvan Bommel,

Bisschop van Luik, Doctor der Heilige Schrift,

huisprelaat van den paus, assistent van den pause
lijken troon, geboren te Leiden in 1790,

overleden in 1852. Beroemd door

den lof, hem toegebracht.

123
Keerzde: Perspectief van de St. Pauluskerk (inwendig) te Luik.
Daaronder:
FELICI BENE MERENTIS
MEMORI/E.
1. WIENER r.(acrr).

Gewijd aan de gelukkige of zalige

nagedachtenis van den verdienstelken.
Links op zde:
_DE JUVENTUTERITE RELIGIOSEQ(UE)INFORMANDA. DE
SALUTE ANIMAR.(UM) PROCURANDA INDEF.(ESSUS) SOLLICITUS.

Onvermoeid bezig om
de jeugd richtig en godsdienstig te onderwijzen
en voor het zielenheil te zorgen.
Rechts op zijde:

.
DECORIS ECCLESIAR.(M)CULTUSQ.(E) S.(ACRO)
S.(ANCTAE) EUCH.(ARISTIAE) ET B.(EATAE) V.(1nomrs) M.(ARIAE)

ACDISCIPLIN/E CLF.RICALISPROMOTOR.
Bevorderaar van den
uiterlijken welstand der kerken, van de
eeredienst van de H. Mis, van de gezegende H.
Maagd Maria en der geestelke tucht.
Boven aan den rand:
ECCLES.(IAE) LIBERTAT.(IS) IN CLERICIS INSTITUEND.(IS)
PROPUGNATOR.

Voorvechter voor de vrijheid

der kerk door het aanstellen of onderrichten
van geestelijken.
Onder aan den rand:

RELIGIOSAR.(UM) FAMILIAR.(UM) PIAR.(UM) SODALITAT.(UM)

OMNIGEN.(RIS) BONOR.(UM) 0P(wum) IAUTOB.
Begunstiger van vrome godsdienstige
genootschappen en vereenigingen en van goede
werken, van welken aard ook.
Brons 7-4 cM. GUIOTH II, 1869, pl. XIX n. 2 pp. 121123.
Revue 1883, p. 100(151).

124

l-- 727. 1852. 21 Mei.

Eeuwfeest van de Hollandsche Maatschapp
van Wetenschappen te Haarlem.
Voorzde: als de Keerzde van Vervolg VAN LO0N n. 328, blz.
363: De Godsdienst, voorgesteld als eene met een sluier 0m
hangen, bij een altaar gezeten vrouw. Boven haar hoofd ver
toont zich een vuurtong. De houding van hare uitgestrekte

rechterhand duidt aan dat. z spreekt tegen de naast haar

gezeten en haar aanziende gehelmde en den speer der vrheid
in de linkerhand voerende Maagd , kennelijk de Nederlandsche,
blkens het nevens deze staande wapenschild. De Nederland
sche en aandachtig luisterende Maagd, legt haren rechterarm
vertrouwelk op den linkerarm der Godsdienst, waarmede deze
op den Bbel, staande op het altaar, leunt.
Daarboven:
DEO ET PATRIE.
Voor God en vaderland.
Keerzde. In een zwaren eikenloofkrans, op welks strikken men
leest:
SOCIETAS.

SCIENT.(IARVM)
HOLL.(ANDIAE) ')

Hollandsche Maatschapp van Wetenschappen.

FESTIS.
SAECVLARIBVS.

CELEBRATIS.
HARLEMI.
DIE. XXI. MAII.
MDCCCLII.

Het eeuwfeest
gevierd te Haarlem den
21 Mei 1852.
) B Nnnuvs pl. 1(7) onder Koning Lonnwux NAP0:0N REGIA. In het
Kon. Penn. Kab. met ingeslagen HAARL. (dus na 1810) Kon. Kab. Aanw.

1877, blz. 18.

125
Bovenaan:

PER. SAECVLVM. FLORVIT.

PER. SAECVLA. CRESCAT.

Gedurende een eeuw

heeft z (de Maatschappij) gebloeid;
moge die bloei gedurende

eeuwen toenemen.
Groot 38. Brons. Gat. Utrecht Stemp. n. 210.

728. 1852. 27 Mei.

Onthulling van het standbeeld
ter eere van Rembrandt van Rijn
te Amsterdam.
Voorzde: Het standbeeld met het bovenste gedeelte van het
voetstuk of plint.
'
Links daarvan:

Rechts daarvan:

ROIJER

HART

SCULP.(SIT)

FECIT

Omschrzft:
ONTHULD IN TEGENWOORDIGHEID VAN 7.. M. DENKONING
WILLEM III OP DEN 27'f MEI 1852.
Keerzde . Eene fraaie allegorische voorstelling, samengesteld uit
een bekransd schild, waarop de ineen gestrengelde letters:
R. V. R., een palet met penseelen of kwasten, schilderstok
en radeermes, een diploma met het zegel van Holland, een

portefeuille, waarop een penseel en etsstitt ligt; een teeken

of etsboek, een aantal schilderen of teekeningen, gemerkt
van achteren R. V. 53.; een schilder (portret) in een fraaie
antieke lst, enz., alles omgeven door palm- en olijftakken,

zonnestralen en ster.
Boven dit alles een kronkelend lint, waarop:
HULDE VAN HET DANKBARE NAGESLACHT.

126
Omschrift :
AAN REMBRANDT VAN RYN, GEBOREN TE LEYDEN,
15 JULY 1606, BEGRAVEN TE AMSTERDAM, 8 OCT. 1669.
Brons. Groot 50 millimeter.

K 729. 1852.
Als boven.

Voorzde: Het standbeeld met het voetstuk op de Nieuwe markt

(nu Rembrandtsplein) met het opschrift op het voetstuk:
REMBRANDT.
Daaronder: I. R0ER sc.(m.es1r) .1. P. MENGER r.(ECIT).
Omschrift:
'

HE'I STANDBEELD VAN REMBRANDTONTHULD

TE AMSTERDAM 27 MEI 1852.

Keerzde: Een door een vfhoekige ster bestraald schilderspalet ,

omgeven door een zwaren lauwerkrans. Op het palet leest men:
HIJ
SCHITTERT
ONDER
ALLEN.

Groot 35. Z. 33. Cat. Utrecht. Stempels n. 211.

V\ 730. Als boven.

Voorzde: Het links gewend borstbeeld, blkens het omschrift van

REMBRANDTVAN RIJN

bestraald door een hemellicht.

Daaronder:
(M. 0.) DE VRIES J'_
Keerzde: Het standbeeld zonder het groote voetstuk.
Omschrift in twee regels:
PLEGTIG ONTHULDTE AMSTERDAM
27 MEI1852.

Groot 19. Tin.

127

LITTERATUUR.
Zie v. 1). AA, R(16) blz. 233237 en
1. Jhr. W. J. C. RAMMELMAN ELSEVIER, Over de ouders en geboorte
plaats van Rembrandt van Rijn. (Alg. K. en L. bode 1851, I,
blz. 295298.) Leyden, April 1851.
2. C. VOSMAER, Een pelgrimstogt naar de Weddesteeg (Rem
brandt) 1863.
3. C. Vosrmaa, Rembrandt Harmens van Rijn, Ses precurseurs

et ses annes dapprentissage. La Haye 1863. XIV, 190 p. p. 8.

avec une planche topographique.
4-. C. VOSMAER, Rembrandt Harmens van Rijn, Sa vie et ses
oeuvres. Avec La Maison de Rembrandt et ses signatures(1640
1656). La Haye 1868, VI, 525 p. 8.
5. C. Vosmaa, Rembrandt et ses oeuvres. La Haye 1877,

2de Edition. Avec 2 eaux fortes etc. (roya18.) entierementrefon

due et augmente contient n. 34.
6. A111. GOQUEREL, Rembrandt et lindividualisme dans lart
Conferences faites Amsterdam, Rotterdam, Strasbourg, Reims

et Paris. Paris (1865) 12" XV, 158 p. p.

7. J. W. MOLLETT, Rembrandt. London 1852 (with wooden
cuts).

8. Rembrandt. Nieuwe bijdragen tot zijne levensgeschiedenis,

door A. Bnnmus en Mr. N. 01: Ronvr.a (Oud Holland III, 2) 1885.
blz. 85108. 4.
Voor en bij de onthulling liet de volkspoet JAN SCHENKMAN
zich hooren in:
a) Jeremiade van Rembrandt van Rhijn in den avond van
26 Mei 1852. Afgeluisterd op de Botermarkt te Amsterdam.
Amsterdam 1852, 8.

[2) Wat een burger dacht bij de onthulling van het standbeeld
voor Rembrandt van Rhn op 27 Mei 1852 te Amsterdam
(Boertig dichtstukje). Amsterdam 1852, 8. Zie ook PRUDENS VAN

128
DUYSE te Gent, Het Rembrandtsfeest, 27 Mei 1852 in de Alg.
Konst- en L. bode 1852, I, blz. 404407 en
Rembrandt. Vad. Lett. 1852, 11, blz. 510512.

1. Album di 41 incisioni del Rembrandt ritagliate da Fr. No

velli. Per 1a prima volta raccolte da F. Zanotte. Venezia 1844
(41 platen zwarte kunst). In folio. Tusschen 17901792.
[1. Loeuvre de Rembrandt reproduit par la photographie. (D
crit et comment par M. CHARLES BLANC. Paris, GODART-BAUDRY
1853, 2 parties en 1 vol. in folio avec grand nombre de plan
ches photographies et un album en grand format. Prix 400 francs.)
(Zie PAN in Alg. Konst- en L. bode 1854, blz. 320.)
III. W. BODE, Rembrandts frheste Thtigkeit. Der Knstler

in seinen Vaterstadt Leiden. Wieu 1881. Met 4 fraaie platen in

zwarte kunst, en facsimile enz. Folio.

IV. A. DE BURGY, Catalogue de la collection des estampes de

Rembrandt. La Haye 1755 8. Ook als Catalogus van de prent
kunst van Rembrandt verkocht in 1755. (Bevat 655 prenten.)
V. GERSAIN'I, Catalogue raisonn de toutes les pices qui for
ment loeuvre de Rembrandt. Paris 1751 pet. 8.
VI. C. Jos1, Beredeneerde catalogus der werken van Rembrandt
in het kabinet van Ploos van Amstel. Amsterdam 1810, 8.
VII. A. VAN LEE, Rembrandt. Amsterdam 1852 met portret

en platen, 8.
VIII. J. W. MOLLETT, Rembrandt. London 1879. Met hout

sneden 8. (Znde eene verkorting van het werk van C. VOSMAER

n. 5 van 1877.)
IX. G. K. NAGLER, Leben und Werke des Malers und Radirers
Rembrandt van Rn. Munchen 1853, 8".
X. C. PLoos VAN AMSTEL, Catalogue raisonn des ouvrages de
Rembrandt. Amsterdam 1810, 2 Vol. (8.)
XI. E. QUINEI. Rembrandt als kunstenaar beschouwd. Mede
gedeeld door J. Pan. 1856 (8).

129
XII. P. SCHEI.TEMA, Leven en verdiensten van Rembrandt van

Rijn. Amsterdam 1853 met fraai portret 8.

XIII. C. VOSMAER, Over de grenzen. Rembrandt te Cassel,
Brunswk en Berln. s Gravenhage 1863 (kl. 8").
XIV. C. Vosmen, Rembrandt. Sa Vie et ses oeuvres 2 Edit.

La Haye 1871. Avec 2 eaux fortes. Royal 8.

XV. W. EEKHOFF, De vrouw van Rembrandt. Bijzonderheden

betreffende zijn huwelk met Saske Uilenburg. Amsterdam 1863.

Met portret.

/- 73|. 1852. Juli.

Op het houden der
75e Algemeene Vergadering der Nederlandsche
Maatschapp ter bevordering
van Nijverheid.
Voorzde: De oude penning van J. G. HOLTZHEY gebezigd in 1778
voor den Eerepenning van de Oeconomische Tak (Verv. n. 532
blz. 121:) De Liefde tot het Vaderland, voorgesteld als een

gewapende vrouw in antieken dosch met een lauwerkrans in

de linkerhand, zet een eikenkrans op het hoofd der Nver
heid, afgebeeld als eene vrouw, die met de rechterhand een

hoorn van overvloed uitstort, en op een benkorf steunt.

Een rzende zon is aan de kimmen. Daarboven:
EER EN VOORDEEL.
Keerzde: In een zware eikenloofkrans:
DE 75E
ALGEMEENE
VERGADERING
DER
NEDERLANDSCHE
MAATSCHAPPIJ
TER BEVORDERING
VAN NIJVERHEID
JUI.IJ
1852.

131

X 732. 1ss3. 23 December.

De droogmaking van het Haarlemmermeer
voltooid.
Voorzde: De bustes (accols) van de Koningen Willem I, II en Ill,
rechts gewend.
Daarvoor:

22 MAART 1839.

Daarachter:
Onderaan:
Omschrift :

23 DEC. 1853.
n. c. os VRIES J.

ONDER HET BESTUUR DEZER VORSTEN ONTWORPEN

EN VOLBRAGT.
Keerzde: Eene met lauweren bekransde zittende engel, leu

nende op het gekroonde bekransde wapenschild der Neder

landen met haren linkerarm, is gereed om met bare uitge
strekte rechterhand een mand met bloemen aan te nemen,
die haar door eene met koornaren bekransde, en een omge

keerde hoorn van overvloed in de linkerhand houdende, knie

lende vrouw wordt aangeboden. Tusschen haar ligt een sikkel.
Achter deze personificatie van het droog gemaakte Haarlem
mermeer ziet men een wilg, waartegen het wapenschild dezer
nieuwe gemeente van lazuur met twee koornaren oprijzende
uit drie golvende fazen van zilver en lazuur; verder een ploeg

en de meergod met zn roeispaan in bedroefde houding b

eene verbroken waterurn, op welks brokstukken men leest:
HAAR(LEM)M(EH)M(EER).
In de afsnede:
HET HAARLEMMERMEER
IN LAND
HERSCHAPEN.

Omsch rift .'

'

MET WYSHEID GEZAAID. IN ZEGEN GEOOGST.

Groot 38.
In zilver 18. Metr. Gewicht en Brons.

133
Medaille, van wege het Rijk geslagen in het jaar 1853.
Voorzde: De krachtvolle, schoone, met koornaren bekransde en
rijzige Hollandsche maagd , met het wapenschild van Holland op
hare borst, links gewend, met een sikkel in de rechterhand en
met haar linkerhand en arm tarwe en roggeschoven omvat

tende, ziet met tieren blik op den voor haar vluchtenden zee
god Neptunus, staande in zijnen nautilus of schelpkar, met
opgeheven roeispaan in de linker-, en de teugels van zijn niet
zichtbaar span paarden in de rechterhand. Rechts op den ach
tergrond het gebouw van den Leeghwater, op den dijk ge
plaatst, waaruit drie der groote hefboomen ter uitmaling
uitsteken.
In de afsnede: N. PIENEMAN. mv.(rzmr) (uitvinder).
s. c. ELION. r.(sc1r).
Keerzde:

LACVS HARLEMENSIS

SAECVLA AGRIS INSVLTANS

ET SPOLIIS SEMPER AVCTVS
TANDEM VI MACHINARVM' PERDOMITVS
RAPTA XVIII MILLIA JVGERVM
HOLLANDIAE REDDIDIT
OPVS AVCTORE GVILIELMO I

A MDCCCXXXIX INCHOATVM
REGNANTE GVILIELMO 111
A0 MDCCCLIII PERFECTVM.
Het Haarlemmermeer,

de kweller, eeuwen lang, der

(omliggende) landen en steeds toenemende
(in grootte) door de afspoelingen, eindelijk
door de kracht van werktuigen bedwongen,

heeft de 18000 geroofde bunders aan Holland

teruggegeven. Het werk, door Willem Iin
het jaar 1839 begonnen, is onder
de regering van Willem III
in 1853 voltooid.

134
Gr. 72. Z. 230. Mm. Metr. gewicht. (DE VRIES 1884 n. 3969) en
in brons. Gat. Utrecht Stempels n. 215.

LITTERATUUR.
Historie van de onderscheidene voorslagen om het Haarlemmer
meer droog te maken (Alg. Konst- en Letterbode 1819, I, blz.

290295).
Zie onder anderen:
1. Verhandeling over de Haarlemmer Meer, door Jonkheer Mr.

J. C. Baron DU TOUR. s Hage en Amst. 1819, 8. 90 blz.(Vad.

Lett. 1819, blz. 597600.)
F. G. baron VAN LIJNDEN VAN HEMMEN, Verhandeling over de
droogmaking van de Haarlemmermeer. s Gravenhage en Amsterdam
1821. Met vier kaarten en eene plaat. s Gravenhage 20 Februari
1821 , XII, 325 blz. 8. (Vad. Lett. 1823, blz. 213216, B. en
blz. 242246). (Over de vergrooting zie Nederl. Jaarboek 1772.)
(Tegenschriften.)
1. Vrije Gedachten van een Ingeland van Rijnland. Leyden
1821 8. 123 blz.
2. Antwoord daarop door VAN LIJNDEN VAN HEMMEN, 1821,123
VIII, 250 blz. (Vad. Lett. 1822, blz. 448449).
3. Memorie van den Hoogleeraar JACOB m: GELDER, Leyd. 1821,

blz. (aldaar blz. 449451).

4. Aant. op die Memorie, door v. LIJNDEN v. HEMMEN 1822,

182 blz. (ald. blz. 452453).

5. Het Ontwerp van Droogmaking van het Haarlemmer Meer,
beknopt maar volledig voorgedragen in eenen Brief van een Heer
te Utrecht aan zijnen vriend te Amsterdam. Leyden 1821 8.
71 blz. (Vad. Lett. 1823, blz. 455446.)
6. Jhr. Mr. Gsvras VAN ENDEGEEST (Voorzitter der Commissie
voor de droogmaking), Over de droogmaking van het Haarlem
mermeer I, 1 October 1843, 152 en Bijlagen 26 blz. 8.

135
7. Mr. J. P. Ansnsrooaor, Het Haarlemmermeer, oorsprong,
geschiedenis, droogmaking, wegen en vaarten, wze van bestuur
van het waterschap, kultuur van den grond. Twee voordragten,
gehouden den 27 November en den 4 December 1856 in de
afdeeling Koophandel der Maatschappij Felix Meritis. Haarlem
1857. 8. 70 blz.
8. De Droogmaking van het Haarlemmermeer. Leerdicht door
Mr. J. P. Ansasroonor. Purmerende b J. Scnurrsuaxsn 1857.

(Vad. Lett. 1857, I, blz. 266.)

9. P. BOEKEL (Hoofdonderwijzer in de gemeente Haarlemmer
meer), Geschiedenis van het Haarlemmermeer in schetsen en
tafereelen. Met twee kaarten. Amsterdam 1868, kl. 8. (April
1868) XVI, en 322 blz.
10. E. J. VAN W1ssr;uncn JPz. (Predikant in het Haarlemmermeer),
De verovering van de Haarlemmermeer. Voorafgegaan door Bij
dragen ter bevordering van Christelijke belangstelling in den ar
beid der uit- en inwendige zending. Uitgegeven ten voordeele der
Evangelisatie in de Haarlemmermeer. Amst. b H. Hvsxsa 1869,
XVI, 281 blz. met kaartje en 2 platen 8.
11. De Commissie van beheer en toezicht over de Droogmaking
werd den 20Eten Mei 1839 benoemd (zie de namen in Alg. K. &
L. bode 1839, I, blz. 353354 en 371). (Ald. II, 323325,
27 Oct. 1839. Derde meerbrief blz. 338341. 7 Nov. 1839.) Vierde
Haarlemmermeerbrief van G. J. MULDER aan J. van Gsuns.

12. Den 4 Mei 1840 werd te Hillegom de eerste hand gelegd

aan de uitvoering der werken (Ald. 1840, 1, blz. 323324).

13. De Haarlemmermeer als Museum van Oudheden Aug. 1852

(Ald. 1852, II, blz. 161163) door een jong beminnaar van
Oudheden, en daarop ald. blz. 322326. Haarlemmermeer (Lei
den, 8 Nov. 1852) door Dr. P. 0. v. 1). Cnvs.
14. Naamlst der planten, op den drooggelegden grond der
Haarlemmermeer gevonden, door Dr. D. J. Cosrrn Jzn. in 1853
(ald. 1853, I, blz. 6970).

136
735.
Ter gedachtenis
van de verkooping op 14 December 1852
en volgende dagen te Haarlem van het Penning- en
Muntkabinet van wlen den heer Klaas Kaan)
overleden te Haarlem den
17 Februari 1852.
Zilv. penning (gegraveerd) groot 21.
Voorzde :

Keerzde .

T6"
Nagedaehtenis
van den
Kunstlievenden
Heer K. Kaan
Overl: den 17 Febr
1852

Bews
van Hoogachting
aan den Heer Ewcu.(teur)
A. 1). d. Willigen P.Z
en den Heer
H. 12 Geldcr
door
Engesmet en Sarlet Verkoopers

Gr. 31, zilv. DURANI) p. 93.

') Zijne collecties werden in 1852 verkocht: zne boeken en HSS. (Gat.
50 bladz. den 29 Sept.), zn Penning- en Muntkabinet (14 Dec.1852 en vol
gende dagen) te Haarlem (Gat. 228 blz., bevattende 4885 nummers, ver
vaardigd door H. VAN GELDER).
KLAAs KAAN was, indien w ons niet vergissen, eerst Apotheker, en als
zoodanig werd h lid van de provinciale Commissie van Geneeskundig On
derzoek en Toevoorzicht in NoordHolland. H was ook lid van den Gemeente
raad te Haarlem, en een van die stillen in den lande, die eenvoudig daarheen

levende, geacht zn om hunne goede hoedanigheden en verdiensten, met

groote kosten en altd verzamelende, waartoe hunne algemeene kunstzin
en kennis hen opwekt. B KAAN bestond die in het beenbrengen van eenen
belangrijken Atlas van Haarlem en van zne keurige verzameling Nederlandsche
historie-penningen en (12011 stuks) Antieke munten (20123132) Mero
vingische (31333144) Carlovingische (31453173) Bisschoppelk-Utrecht
(31743237) Grafelijk HollandNederlandsche, enz. enz. (3231-4885) munten.

137
735*. 1852.
Volbouwing van het gebouwvoor tentoonstellingen
in het Park te Amsterdam.
Voorzde: De afbeelding van het gebouw, waaronder:
11 0 na vmr.s 1 FECIT
Boven het gebouw: PARK TE AMSTERDAM
In de afsnede:

GEBOUW
VOOR
TENTOONSTELLINGEN
MUZIEKFEESTEN
ENZ.

Keerzde: Twee tot een krans verbonden eikentakken, waar

tusschen gegraveerd:
VOLBOUWD
MDCCGLII

Zilver. Gr. 36. Verzameling H. P. VAN GELDER (Rijks Museum);

vermoedelijk eenig bestaand exemplaar.

736. 1853.
Voor trouwe diensten aan Huiszittende
Diakoniearmen te Leiden.

Gat. s Rks Stempels van Med. n. 218. Onbekende stempel

snijder. (Groot 30.)
Opschrift:
AANDENKEN
VOOR
BEWEZEN DIENSTEN
ALS
REGENT DER H(UIS) Z(ITTENDE) EN D(IAKONIE)
ARMEN
VAN LEIJDEN
1848 TOT 1853.
Keerzde: twee lauwertakken, tot een krans verbonden.

138
737. 1853. 6 Februari.

Op de inwding van de zaal

der Koninklijke Harmonie te Maastricht
onder het beschermheerschap van
Koning Willem III.
Voorzde: Een lier, omgeven door een olijoofkrans, waarboven
een koninklijke kroon.
Omschrift, gescheiden door twee vijfpuntige sterren, ontleend
aan het wapen van Maastricht :
HARMONIE ROYALE
VILLE DE MAESTRICHT.

Rechts onder de krans:

c. JEROTTE.

Keerzde: In het Veld:

PROTEGTEUR

S(A) M(AJEST) GUILLAUME III.

. o..

INAUGURATION DE LA SALLE

sous LA PRSIDENCE
ET LINITIATIVE
DE
J. I. L. SCHRAMMEN

6 FVRIER

1853.

LES SOCIETAIRES RECONNAISSANTS

Brons. Groot 35 (zeer zeldzaam). Leidsch Penningkabinet, Aan

winsten 25 Sept. 1863. Leidsche Courant.

738. 1853.
Duinwaterleiding te Amsterdam.
Gegraveerde penning. Mm. 36. Koper (QUINTS n. 2143).
1. Waterleiding te Amsterdam, door H. A. BAKE. s Graven
hage b de Erven DOORMAN, 1847, 23 blz. 8. Uitvoerig aange

139
kondigd in het Alg. Handelsblad van 25 Junij 1847, n. 3005.
Zie Gids 1847, blz. 414.
2. De ontworpen waterleiding uit de duinen bij Haarlem naar
en in Amsterdam, zooals z is, gelk ook alle andere bekende
ontwerpen tot waterleiding, zooals die zn, zullen verlies ople
veren voor den geldschieter, doch evenzeer voordeel als die ont
werpen behoorlk worden gewzigd; betoogd en met bewzen
gestaafd door F. J. HALLO. Amst. 1850, 8. 29 blz. (Vad. Lett.
1850, I, blz. 502503.)

K \ 739. 1853.
Invoering der
bisschoppelijke hirarchie in Nederland.
Instelling der Vijf bisdommen.
Voorzde: In een door draperin van de galer afgesloten ver
trek, in hetwelk het fronton met een opkomende zon (waarin
een |) is gedekt, en een luchter is geplaatst, staat een antiek
rustbed, waarop de uit den doodslaap herrijzende ) dochter
van den overste Jairus. aangeroerd door de hand van den
voor haar staanden Christus, met den Heiligen schn boven hem.
Onderschrift :
AIT ILLI: TAI.ITHA CVMI. QVOD ESTINTERPRETATVM:
PVELLA.TIBI DICO. SVRGE.

En hij zeide tot haar Talitha Cumi, hetwelk over

gezet znde, luidt: Dochterken (ik zeg U) sta Op).

Links achter den rug van het ziekbed:

LEOPOLD \VIENER E.(EOIT).

Keerzde: De wapens der vijf bisdommen, waaronder dat van

het aartsbisdom Utrecht, kenbaar aan de tien ter wederzijden
') Markus V vs. 41.
) Dochterken. Het kind was 12 jaren oud. De ontwakende is op den
penning veel ouder.

140
van den hoed afhangende kwasten, terwijl de andere hoeden
slechts zes kwasten voeren.
. VLTRAIEC'I(VM).

Utrecht van keel, gedekt met een kruis van zilver. Als
surtout een schild van lazuur, waarin een latijnsch kruis van
goud, geankeerd door een lam en een leeuw.

.BVSCODVCWM)
s Hertogenbosch gekwarteleerd (1 en 4) van goud met
een links gewende omhoog vliegende vogel, die iets (een fak
kel?) in zijn bek draagt (2 en 3) enkel zilveren veld.

.RVREMVNDOM)
Roermond van lazuur, beladen met een kruis van zilver

en een doornenkrans. Als surtout een schild van goud, bela

den met een struik.

.HARLEMN)
Haarlem gekwarteleerd 1 en 4 van zilver, beladen met
een kruis van keel: 2 en 3 van keel met een faas van zilver,

waarboven twee met de oogen naar beneden staande, links

gekeerde sleutels en beneden een links gewende leeuw.
11!

. BREDAN(VM).

Breda gedeeld links (heraldisch rechts) van keel met de

moeder Gods met het kindeken, staande op een sikkel maan en
omringd door drie St. Andrieskruisen (Wapen van Breda) van
zilver. Rechts van sabel, waarin het lam Gods met stralenkroon,

geplaatst op het boek, met de zeven zegelen gesloten , van zilver.

Onderschrift. In een gothischen rand:
ANNO R.(E) S.(VRRECTIONIS) CIOI'JCCCLIII
PIO IX PNT.(IFICE) MAX.(1MO)

SER.(ENISSIMI) REG.(IS) WILHELMI III AN.(N0) V

EPISCOPALI HIERARCHIA
SINGVLARI DEI BENEFICIO
NEERLANDIAE RESTITVTA
CIVES CATHOLICI
GRATVLANTVR

141
In het jaar der wedergeboorte 1853
onder het pontificaat van Pius IX, het
vfde jaar der regering van den doorluchtigsten
Koning Willem III is de bisschoppelke hirarchie
in Nederland door Gods zonderlinge gunst
hersteld, waarvoor de catholieke burgers
dankbaar zijn.
Daaronder een kruisje met ingelegde (robnen) uiteinden, lig
gende op twee kruiselings geplaatste pijlen.
Groot 41._Z. 64 w. en in brons.

740. 1853.
De Protestantsche verbondspenning,
tegenover de herstelling der bisschoppelijke
hirarchie geslagen.
Voorzde: De Nederlandsche maagd in rustige houding (gelk
z op de Nederlandsche munt oudtds voorkwam) houdende
de speer met den hoed der vrijheid er op in de opgeheven
rechterhand, en leunende met haren linkerarm op den Kerk
bbel, geplaatst op een met lof- en bloemwerk versierd altaar.
Omschrift als vroeger:
IIANC TVEMVRHAC NITIMVR.

Deze beschermen wij. Op dezen steunen w.

In de afsnede:
HART. r.(scrr)
Keerzde: In een eikenloofkrans:
GELOOF HOOP LIEPDE
1517

1648
en
1853.
Groot 38. In Z. 60. Metr. gewicht en in brons. Cat. Utrecht.
Stempels n. 222.

l42

LITTERATUUR.
Verzameling van gedichten, betrekking hebbende op de in
voering der Bisschoppelijke hirarchie in Nederland, de zooge
naamde Aprilbeweging, van 1853. (Gat. M. v. Ned. Lett. blz. 514.)
1. J. TIDEMAN, De verguizing van het voorgeslacht. Dicht
regelen, voorafgegaan van een brief aan J. A. ALBERDINGK Tmm.
s Gravenhage 1853.
2. H. H. HUISMAN, Geuzenliedjes. Amsterdam 1853.
3. Roepstem tot de Protestanten van geheel Nederland. Am
sterdam 1853.
4. (J. VAN LENNEP.) Hij komt! Volksgezang ter gelegenheid van
s Konings komst in de Hoofdstad (onderteekend CONSTANTER).
Amsterdam 1853.
5. (A. DE HAAN.) Ontboezeming uit Utrecht, bij s Konings
vertrek uit Amsterdam. Utrecht 1853.
6. De dood van CASPER DE COLIGNY en een schets van de Bar
tholomeusnacht, door A. M. S. 2e druk. Amsterdam 1853.

7. Geen vrees voor Home. Een lied voor de kerk van Christus
door H. Amsterdam 1853.
8. Nieuw Geuzenlied. Een nieuw volkslied door v. E (2e ver
schenen uitgave). Amsterdam 1853.
9. Nieuw Geuzenlied of Allokutie bij de blde inkomst van de
Monseigneurs van Bomen. Tiel 1853.
10. Aan Z. M. den Koning Willem III na zijn verblijf te Am

sterdam. 3e druk. Amsterdam 1853.

11. J. A. ALBERDINGH THM, Trouw. Een huldegroet aan Wil
lem III, 2e druk. Amsterdam 1853.
12. N. Baars, Een Nederlandsch lied. Utrecht 1853.

13. Een blik op Rome en een woord tot het laauwe Chris
tendom onzer dagen, door Geen Pauschgezinde. Amsterdam 1853.

14. Het belachelijke Bijgeloof, of eene nieuwe wijze, om hui

zen, stallen, hokken enz. schoon te maken. Amsterdam 1853.

143
15. Snuifje, Rome aangeboden door een Protestant door B.
v. S. Amsterdam 1853.
16. Hulde aan den Koning. Utrecht 1853.
17. (HAAN, A. DEP), Aan den Koning in deze dagen. Utrecht
1853.
18. Aan het Protestantsche volk in Nederland. Amsterdam 1853.
19. Kreet van verontwaardiging. Dichtregelen bij het verne
men der Pauselijke allocutie. Gorinchem 1853.
20. (P. J. v. 0. MEULEN), Een nieuw lied van Wilhelmus van
Nassouwen, Utrecht 1853.
21. Litanie. Amsterdam 1853.
22. Lofzang en... bede aan de Redacteuren... van Neder].
vrijzinnig, meest gelezen blad. Amsterdam 1853.
23. Hij viel! juichtoon b den val van het Ministerie (Thor
becke). Amsterdam 1853.
24. Treurzang op den Kabeljauwschen Jonkheer (J. Salvador).
Utrecht 1853.
25. Loyale en eerlke verklaring (ten verzoeke van Jonkheer
Salvador) door J. H. Burlage. Amsterdam 1853, 8.
26. De Zegepraal des Lichts. Nederland in 1853. Amster
dam 1853.
27. Kent uw Pligt! Een woord aan de Protestantsche Kiezers.

Amsterdam 1853.
28. P. J. KIKKERT, Concordia. Volkslied voor den beschaafden

stand. Amsterdam 1853.

29. De trouw aan Z. M. Willem III, van den dichter, die de

Nagedachtenis van Prins Willem I zocht te schandvlekken. Am

sterdam 1853.
30. A. J. KREMER, Protestantsche orgeldeuntjes . . . . . door een
Liedjeszanger. Tiel 1853.
'
31. De standvastigheid onzer vaderen. Roepstem tot waakzaam
heid enz. Zang des tijds, door van E. Amsterdam.
32. Utrechts Bisschoppen. Hun...heerschzuchtig gedrag gedu

144
rende eeuwen de oorzaak van het verval des Bisdoms in 1528. '
Amsterdam 1853.
33. Opwekking en bemoediging aan Neerlands Protestanten.
2e druk. Groningen 1853.
34. De Paus en de Bijbel, 2e druk. Amsterdam 1853.
35. Oranje en Vaderland. door Philemon. Leeuwarden 1853.

36. Aan mijne Roomsch Katholieke broeders (onderteekend:

Een Protestant). Dordrecht 1853.
37. M. 00RTMAN, Nederland in 1853. Dithyrambe. s Hertogen
bosch 1853.
38. W. H. WARNSINGK BZN., Dichtregelen, uitgesproken den
14 September 1853. Z. p.
39. De Koninklijke traan enz. door B(URLAGE). Utrecht 1853.
40. F. ALTMAN, Eere aan God. Hulde aan onzen. . .. Koning
enz. Amsterdam 1853.
41. Uitnoodiging. . . tot een openbare godsdienstige viering van
31 October, door G. H. Amsterdam 1853.
42. Verschillende volksliedjes. 12 stuks.
43. P. Horsraos DE Gaoor (Hoogl. te Groningen), De invoering
der Pausselijke Bisschoppen in Nederland. Herinneringen, Toe
lichtingen, Mededeelingen en Raadgevingen voor Nederlandsche
Protestanten en Catholieken. Groningen 1853. gr. 8. 128 blz.
(Vad. Lett. 1853, blz. 345348 door v. G. te 0.)
44. Het Licht op den Kandelaar. Een woord van ernst en
vrede, uitgesproken door C. E. VAN Kor:rsvaw te Gravenhage,
17 April 1853. Schoonhoven 1853, 8. (Vad. Lett. 1853,1b12.
100103.)
45. Romes Overwinnaar. Toespraak en Gebed, gehouden te
Rotterdam in de Zondagsavond-Godsdienstoetening van 10 April
1853, door J. J. VAN Oosraazm: (Twaalfde druk). Rotterd. 1853
8. (Ald. blz. 103104.)
46. Waakt en werkt. Opwekkings-Rede om als Protestanten

145
waakzaam en werkzaam te zijn. Naar Openb. III 11b. Door P.
na GRIENT Dasux, Predikant te Witmarsum. Franeker 1853. (Ald.
blz. 104105.)
47. Tweetal Leerredenen naar aanleiding van de Pausselke
Allocutie op den 74' Maart 1853. Door M. A. JENTINK, Predi
kant te Harlingen. Franeker 1853, 8. (Ald. blz 105106.)
48. C. W. PAPE , Het Protestantisme in betrekking tot den Staat.
Stuk I-II. s Hertogenbosch 1853. (Vad. Lett. 1853,I, blz. 348

349 door v. G. te 0.)

49. De houding , die Romes Hirarchie, vooral in de zes laatste

jaren in Europa heeft aangenomen. Een woord van waarschu

wing voor Nederland. Uit het Hoogd. vert. en voorafgegaan door
een woord van aanbeveling van S. H. Koonosas. Amst. 1853,
8. 45 blz. (Ald. 1853, I, blz. 642644.)

4 _ 741. 1853.
Draagteeken van de
Protestantsche Anti-Thorbeckiaansche )
Vereenigingen te sGravenhage en elders,

b.v. te Zutphen.
Drie klaverblaadjes aan een steel, waarop in zilveren letters:
G(m.oor) H(00P)

L(mrna).

Werd gedragen aan een groen lint. B de soupers dier ver

eeniging zag men ook klaverbladen op de couverts liggen. Het
lid der Tweede Kamer C. Scrnrrsa was voorzitter der afdeeling
te s Hage.
Volgens anderen had deze in 1853 opgerigte vereeniging tot
doel om tot tegengewicht te dienen voor de her-kregen macht
') In Aanwinsten (Kon. Penn. Kab. 1876, blz. 21) wordt vermeld. Zilveren
draagpenning der anti-Thorbeckiaansche Vereeniging G. H. L. in 18511853.
11.
10

147
Keerzde:

VOOR
EDELMOEDIGE
ZELFOPOFFERING

14 July

1853
Daaronder een hoog opgelegde krans. Zilver.

K- 744. 1853. 19 Mei.

Op het huwelijk van
Prins Hendrik der Nederlanden
met Amelia, prinses van
Saksen-Weimar-Eisenach.

Voorzde: De links gewende bustes van den Prins en Prinses

(accols) (naar een daguerrotype van BUCKMANN).
Daaronder:
namen r.(ncrr).
Omschrz'ft:
HENRICVS PRINC.(EPS) NEDERL.(ANDIAE) ET AMELIA

PRINC.(IPISSA) SAXON.(IAE) VINAR.(1AE). (sic)

Keerzde: De onder n koninklke kroon vereenigde wapens
van Nederland en Saksen-Weimar, rustende op een anker, als
zinnebeeld van het Admiraalschap van den prins, en tevens
van dat der Hoop. Daaraan zijn een rozenguirlande, een drie
tand en vlaggestok met een Nederlandschen wimpel, die boven
de wapens wappert, gehecht.
Omschrift:
FELICISSIMO. (IONNVBIO. IVNCTI-D.(IE) XIX. MAII. MDCCCLIII

Door een zeer gelukkig huwelijk

verbonden den 19 Mei 1853.
Groot 34. Z. 41. Metr. gewicht en in brons. In Juli 1855 vol
tooid volgens Alg. K. en L. bode 1855, bl. 250. Gat. Utrecht.
Stemp. n. 217.

148
J. H. C. VENMAN, Op de heugelijke echtverbintenis van Z. K. H.
WILLEM FREDERIK HENDRIK, Prins van Oranje en Prinses AMELIE
MARIA-0A GL0RIA-AUGUS'IE van Saxen-Weimar-Eisenach 21(19) Mei
1853. (Utrecht 1853. 8".)
L. vAN DEN BROEK, Feesttoon b het hooge huwelijk van Z. K. H.
WILLEM FREDERIK HENDRIK enz. Z. p. 4.

[78 . 745. 1853.

Prspenning van wege
Koning Willem III bij de tentoonstelling
van Nederlandsche zeevaart- en scheepsbouw
voorwerpen uitgereikt.
Voorzde: Rechts gewende buste van Koning Willem III.
Daaronder:
VAN DER KELLEN F.(ECIT).
Omschrz'ft :
WILHELMUS. III. NEERLANDIAE. REK. LUXEMB.(URGII)
M.(AGNUS) DUX

Keerzde: Een Nederlandsch matroos, staande en wuivende met

znen met oranjelint versierden hoed, houdt het Koninklke
Nederlandsche vlaggedoek, prkende met het Kon. wapen,
waaronder JE MAINTIENDRAI , en gehecht aan een gekroonden vlag
genstok met de linkerhand vast.
H is omringd: rechts van een scheepskanon op een rol
wagen gelegd, en van een ankerspil, links een toegesjord pak,
globe, sextant, compas in kistje of huisje, opgerolde kaarten,
boeken en een paar olijftakken. Op den rechtergrond: v D K(ELLEN).
In de afsnede is een kleine opening voor den naam.
Omschrift :
VOOR NEDERLANDSCHE ZEEVAART EN SCHEEPSBOUW.

Groot 47. Brons.

149
h - 746. 1853. 10 Au 8 ustus.
De Kroonprins bezoekt s Rks Munt
te Utrecht.
Voorzde: Rechts gewende buste van
WILLEM III KONINGDER NED. G. H. V. L.(UXEMUURG).

Onder den hals:

Keerzde:

J. P. s.(cnouarao).
92
WILLEM

NICOL.(AAS) ALEXAND.(ER)

FRED.(ERIK) KAR.(EL) HEND.(RIK)

PRINS VAN ORANJE,

BEZOEKT
S RIJKS MUNT

TE UTRECHT
10 AUG.(USTUS)
1853.

Groot 19. Brons. Gat. Utrecht. Stemp. n. 219. Voorzde is

het borstbeeld van den gulden, doch kleiner, en grooter dan van

den halven gulden 2/4 Cm. (volgens QUINTUS 11. 2138 zeldzaam) (8)

/" _ 747. 1853. September.

Koning Willem III bezoekt 's Rijks Munt
te Utrecht.
Voorzde: Rechtsgewende buste, waaronder v. a. K.(ELLEN).
Omschrift:
.
WILLEM III KONING DER NEDERLANDEN.

Keerzde:

s RIJKS MUNT
DOOR
KONING
WILLEM III
MET EEN BEZOEK
VEREERD
SEPTEMBER

1853.

151
5. Buitengewone Utrechtsche Provinciale en Stads-Courant
(n. 1192) (Zaturdag 17 September 1853).
6. Welkomstgroet aan Z. M. Koning Willem 111 bij hoogst
deszelfs komst binnen Utrecht op den 14de September 1853
(8 blz., gedrukt bij P. W. VAN DE WEYER).
7. Hulde aan Z. M. den Koning (bij als voren), door eenige
leerlingen der Armenscholen. 2 blz.
8. Chassinet. Verzen en Opschriften bij s Konings bezoek. 1853.
4 blz. 8.
9. Een nieuw Volkslied bij den intogt (als boven)4blz. kl. 8.
10. Welkomstgroet bij s Konings intrede enz. 2 druk. 4 blz.
8. Utrecht.
11. A. TEBBENHOFF te Montfoort. Uitboezeming, opgedragen aan
Z. M. Willem 111 bij gelegenheid (als boven). Utrecht, 7 blz. 8.

12. De Utrechtsche meisjes op den 14 September 1853. Bij

de Wed. WETTER en Zoon, 2 blz. 8.

13. De Utrechtsche jongens (9e druk) bij J. H. SINDR2 blz. 8

14. Hij komt! Volksgezang ter gelegenheid van s Konings
komst te Utrecht enz. (2 blz. 8. bij B. DEKEMA).
15. H. M., Oranje boven! Hulde enz. (3e druk bij Wed. M.
MELDER) op rood papier 12 4 blz.
16. B. (Volkslied, 4 blz. 8.) en B. (Utrecht 19 September).
De Koninklke traan (4 blz. 8) bij G. BIELEVELT.

K . 749. 1853.
Tentoonstelling van Bouwmaterialen
te Amsterdam. (Prijspenning.)
a) Voorzde: Onder een lauwerkrans:
TENTOONSTELLING
VAN
BOUWMATERIALEN

1853.

3%

152
Keerzijde: Tusschen twee zamengestrikte eikentakken:
VEREENIGING
VOOR
VO LK SVLIJT
TE

AMSTERDAM.
Omschrft :
ONDER BESCHERMING VAN Z. K. H. PRINS FREDERIK
DER NEDERLANDEN.

Groot 24. Brons en Comp.

_
b) De prijspenning van die tentoonstelling (Gat. DE VRIES (1884)
n. 3999 Mm. ald. 34) is van brons.

749*.
Voorzde: In een eikenloofkrans:
.

TENTOONSTELLING
1853.

Keerzde: In een cirkel:

VEREENIGING
VOOR
VOLKSVLYT
AMSTERDAM

Omschrifl.

ONDER BESCHERMINGVAN
Z. K. H. PRINS FREDERIK DER NED.
Tin. Groot 18. Verzameling H. P. van GELDER (Rijks Museum).

/ 750.
Bloemen Tentoonstelling te Maastricht in 1853.
Voorzijde: Een engel, op de borst een kruisje dragende en het
wapen van Maastricht (op den grond voor haar geplaatst)
met twee linten vasthoudende. Daaronder: c. JHOTTE F.(ECIT).
()mschrift:
DE STAD MAASTRICHT -

153
Keerzde: Een eikenloofkrans. Daarin gesneden:
AAN
J. W. PAULUS.
TENTOONSTELLING
VAN BLOEMEN
1853.

Brons. Groot 28. (C011. Dmxs.)

75l. 18 December 1853.

Op het vijftigjarig huwelijk van V. Herdingh
en J. van Coppenaal.
Voorzde: Twee echtelingen in antieke kleeding, die elkander
de hand van trouwe reiken. Z staan voor een altaar met ge
schulpte boven- en onderlijst en op de voorzde een krans,
doorstoken door Hymens fakkel, vertoonende.
In de afsnede:
MONTAGNY r.(ecrr).

Keerzde:

TER
GEDACHTENIS AAN HET
VYFTIG JARIG HUWELYKS FEEST

VAN VINCENT HERDINGH EN

JOHANNA VAN COPPENAAL
VEREENIGD 18 DECEMBER 1803
AANGEBODEN

DOOR HUNNEN BROEDER

A. VAN COPPENAAL
1853.

Brons. Gestempeld, groot 30.

3 752.1853.
Teruggave van het Mariabeeld
van Brussel aan s Hertogenbosch na de
invoering der bisschoppelke hirarchie door
tusschenkomst van Monseigneur Zwijsen,
Aartsbisschop van Utrecht.
Voorzde: Rechtsgewend borstbeeld (met een priesterkapje ge

155
Keerzijde :

DIT
MIRACULEUSE
BEELD IS
ONTVOERD IN
1629
EN TERUG-GEKOMEN IN

26 53.
185
(Alles in ornamenten.) Koper.

754.
Voorzijde: als 753, doch Keerzijde zonder ornamenten. Zilver.

K \ 755.
Voorzde: als boven.
Keerzde:

DIT
WONDERBEELT
VAN 1629 TE
BRUSSEL BEWAARD
EN HERSTELD
IN
27
181353.

Zilver en koper;

755*. 1853.
De loge der drie kolommen aan haren Ged. M.
N. M. de Ligt.
Voorzijde : Omschrft :
In het veld:

DE [1 DRIE KOLOMMEN
AAN
7..

HAREN GED.. M.'.

N: M: DE LIGT.
5853.

157
Omschrift :
OPTIMVS. PRINCEPS. FORTISSIMVS. BELLI. DVX
De beste vorst. De dapperste krgsaanvoerder.
Links en rechts:
m
DEDICATVM xxm N1ART.() rirfcccriv.

Onthuld 23 -Maart 1854.

Keerzde : In een eikenloof en mirtenkrans onder een vijfpun

tige ster :
GVILIELMO. SECVNDO
NEDERLANDIAE. REGI
GRATVS. POPVLVS
HOC. MONVMENTVM
P.(0NRE) I(vss1r).
Het dankbare volk heeft gelast
dit gedenkteeken voor Willem II, Koning der
Nederlanden, op te richten.
Omschrift:
NATVS. VI. DECEMB.(RIS) MDGCXCIIDEFVNCT.(VS)
XVII. MART.() MDCCCXLIX

Geboren den 6 December 1792,

overleden den

17 Maart 1849.

Groot 45. In Z. 100. Metr. Gew. en in brons. 9" -; " "7 " " "
Gat. Utrecht. Stempels n. 225.
S. J. VAN DEN Banen, Het standbeeld van Z M. Willem II,
opgericht 1 November 1853, onthuld 13 Maart 1854. Zang des
tds. s Gravenhage 1854. Met plaat 8.
Een standbeeld voor Willem II. Een wensch uit de oude Vest.
(Alg. K. en L. bode 1849, 1, blz. 266271.)

759. 1854. 5 April.

Bekrooningspenning van de
Kon. Ned. Maatschappij tot aanmoediging van
den Tuinbouw te Leiden.
Voorzde: Een groep boomen, dadelpalm, oranje, acacia, oos

159
bevallige vrouw, gezeten b een door een sphinx met wijd
uitgespreide vleugels gesteunde tafel, waarop vf medailles en
munten, van verschillende grootte, en een paar boeken lig
gen, en een antiek brandend lampje is geplaatst. In de op
geheven Iinkerhand houdt z een penning, dien zij beschou
wende beschrft. Achter haar een schaal vol met penningen
en een etrurische vaas met beeldwerk, eene allocutio (aan
spraak) voorstellende.

In de afsnede:

v. o. K.(ELLEN).

Keerrzde: In een lauwerkrans:

AAN
DE HEEREN
J. P. SIX, H. C. MILIES
O. KEER EN C. I. S. TETTERODE
WEGENS HET VERVAARDIGEN
VAN
DEN UITMUNTENDEN CATALOGUS
VAN HET KABINET
HISTORIEPENNINGEN
EN MUNTEN
VAN WIJLEN DEN HEERE
I. J. BECKER BZ'
UIT ERKENTENIS
TOT EEN BLIJVEND AANDENKEN
IN GOUD VEREERD
DOOR BELANGHEBBENDEN
AMSTERDAM
19 JUNIJ 1854.

Groot 29. In goud en brons. Beschreven b A. DRAND, M

dailles et Jetons des numismates, p. 15.
Cat. Utrecht. Stemp. n. 224.
Jozsrn JACOB BEOKER Bz. werd geboren te Amsterdam den 31
Maart 1782. Hij genoot eene goede opvoeding) en werd opge
') Volgens het voorbericht van de Description in Duitschland in eene
Anrchte (?)

160
leid door zn vader, een kruidenier, in het vak van koloniale

waren. H woonde in de Joden Breedstraat, en zne bekendheid

met munten bezorgde hem veel toeloop van verkoopers daar
van, die hij al thee verkoopende voor de toonbank zelf inkocht
en gewoonlijk dan in een nevens hem staand kistje met theestot'
wierp. H verzamelde 1) vele grieksche en romeinsche munten.
(Gat. n. 23249, p. 1112.) De Oostersche, Chineesche en

Amerikaansche munten zijn daarin onder u. 1589, IXXII,

die der Nederlanden enz., p. 1145 (3119 stuks) te vinden. De
Noodmunten, p. 146159 (337 stuks) en de Medailles p. 160
220 (1502 stuks) opgenomen.
BEGKER handelde ook in munten met grooten trouw en eerlijk
heid. Zijne kennis van munten deed hem het lidmaatschap van
het Spaansche Archeologisch Genootschap (te Madrid in 1837
gesticht) verwerven ). Hiervan getuigt ook zne grondige Beoor
deeling van het werk over de Luiksche munten van den Graaf
van Renesse-Breidbach, te Amsterdam in 1833 voor rekening
van den schrver uitgegeven, 8. 48 blz. ').
J. J. BECKER Bz. overleed den 29 Mei 1850, oud 67 jaren,
na drie jaren sukkelen. Zijn kabinet werd in Juni 1854 ver
kocht. De heer J. F. G. MEYER vestigde daarop de aandacht in
de Alg. Konst- en letterbode van Juni en Juli n. 29, bl. 189
191 en n. 39, 1854, blz. 240241, zoowel wat de aanstaande

verkooping als den aoop daarvan betrof.

I) Description de la trsdntressante collection de medailles frappes depuis

les temps les plus rcnles iusqu nos jours et recueillies par Mr. J. J.
Bscxra Bz. (door de genoemde heeren, zie voorrede).
) Sociedad Arqueoljica Espnola fundada en Madrid en l'ano 1837.
3) Gerecenseerd in de Bltter fr Mnzknde, Hannover 1837, Ill, n. 7
S. 7375; vooral verwerpt de recensent het Cur. Ingen. i. e.: Curie. Ingenua.
(de Vrthof) te Maastricht.

161
76l*. 1854.
Prijspenning der tentoonstelling van Land- en
Tuinbouw te Arnhem.
Voorzijde: Rechts gekeerd borstbeeld van:
WILLEM IlI KONINGDER NED. G. H. V. L.
Onder den schouder:
v. 0. ELLEN. r.
Keerzde: Tusschen twee saamgestrikte lauwertakken en onder
een koninklijke kroon, een geschiedrol, waarop gegraveerd is:
1854
Arnhem
H. J. Wilke
voor
verz: Coniferen.
Zilver en brons. Groot 34. Verzameling P. H. VAN GELDER
(Rijke Museum).

/"762. 1855.
Belooningspenning
van de Staten van Utrecht
voor bewezen diensten bij den Watersnood
in dat jaar.
Voorzde: Het gekroonde wapen van de provincie Utrecht met
de leeuwen als tenants (houders) rustende op een met guir
landen versierde console.

Keerzde: In een eikenloofkrans 1):

VOOR
BEWEZEN DIENSTEN
BIJ DEN
WATERSNOOD
IN
1855.
Groot 40. Z. en Brons. Gesneden door v. 0. KELLEN.

Gat. Utrecht. Stempels n. 2227.

') Ook oningevuld met palmloot'krans bestemd voor andere helooningen
[1.
11

163
763*.
In zilver met Kz. Omschrift: WATERSNOOD VAN 1855 en gegra
veerd inschrift:
' DE KONING
AAN
W. W. VAN DOORNINCK.

i4/ 764. Als boven met draaggesp, verkleind. Gr. 8. Z. 1 Gr.

Voorzde: als 763*.

Keerzde: Het perkament als n. 763*, doch met het omschrift:
WAIERSNOOD VAN 1855 ).

LITTERATUUR.
S. J. VAN DEN Benen, Watersnood. Een gedicht (derde dui
zend). s Gravenhage 1855, 8.
I) Wij Willem enz.
Willende aan degenen, die b gelegenheid van den jongsten Watersnood
door ver, moed, beleid en zelfopofferng het meest hebben uitgemunt, een
blk van onze goedkeuring en tevredenheid verleenen.
Gezien het rapport van Onzen minister van Binnenlandsche Zaken van
27 Maart 1855 n. litt. H. Hebben goedgevonden en verstaan:
1". Tot dat einde eene medaille in zilver en brons in te stellen, houdende
aan de Voorzijde Ons borstbeeld met het omschrift: Willem III, Koning
der Nederlanden, GrootHertog van Luxemburg en aan de keerzde met
het omschrift: Watersnood van 1855' een Oranje en lauriertak, van on
deren met elkander door een lint verbonden. omvattende een perkament,
waarboven de koninklke kroon en voorzien van het opschrift:
DE KONING AAN
2. Aan hen. welke door ons met zoodanige medaille worden begiftigd,
vergunning te verleenen dit aan een Oranjelint op de linkerborst te dragen.
Onze Minister enz.
(Get.) WILLEM.
Amsterdam, 28 Maart 1855.

De Minister van Binnenlandsche Zaken

(Get.) VAN REENN.

164
J. HILMAN, Oranje in de ure des gevaars. Amsterdam 1855, 8.
C. W. VAN DER Por, Nood en Hulp. Rotterdam 1855, 8.

(J. C. L. vAN HONSTEDE), De Koning roept! Een woord tot aan

sporing bij de te houden algemeene collecte. s Gravenhage 1855, 8.
J. M. E. DERKSEN, Een woord van dank en hulpbetoon. s Gra
venhage 1855, 8".
Nog een Penningske voor de noodlijdenden door de overstroo
ming gevraagd door een 12jarig meisje. Leiden 1855, 8.
De Waterramp van 1855. 24 etsen met een fraai titelblad
van Rocuussrm. Zie Alg. K. en L. bode 1855, blz. 102, 195, 298.

765. 1855.
Gedenkpenning op
de zware overstrooming door bezwekene
dijken in de gewesten Noord-Braband, Gelderland,

Zuid-Holland en Utrecht op
4/5 Maart 1855.
Uniek exemplaar, gegraveerd door den graveur Assann te
Amsterdam.
Gat. Mr. J. H. QUINTUS (1882) n. 2149. Koper.
Jhr. M. A. SNOECK, Bijdragen n. 273 (brons), die aanteekent:
de Collecte bracht f 451,918.26/5 op.

t.._ 766. 1855.

Hulde aan Jenny Lind.
Voorzde : Portret.

HULDE AAN MEV.(nonw) JENNY oor.nscnumr GEB.(0REN) LIND

HERINNERING AAN 24 MAART 1855.

165
Keerzijde: Een zonnelicht bestraalt de woorden:
NON PLUS ULTRA
en

ZIJ SCHITTERT BOVEN ALLES.

Rood koperen gesneden penning, groot 25.

Den 28en April 1855 werd te Rotterdam door Jon. J. H. VER
HULST een concert gegeven, waarbij het oratorium der Messias
van HNDEL werd uitgevoerd onder medewerking van Mevrouw
JENNY GOLDSCHMIDT-L1ND. (Alg. K. en L. bode 1855, blz. 142.)
Deze hulde werd haar waarschnlijk ook niet te Amsterdam
toegebracht, want later (2729 Mei 1853) zong zij in Dussel
dorp. Ald. bl. 143 en te Amsterdam bezocht zij tusschen 2328
April de Tentoonstelling voor Photographie. Ald. blz. 110.

767. 1855. 5 Juni.

Bezoek van de Socite Royale de St. Ccile van
Mechelen, gebracht aan s Gravenhage.
Voorzde: Het gekroonde wapen van s Gravenhage, met leeuwen
als houders, omgeven door een lauwerkrans, rustende op een
console.
Keerzijde. Omschrift:
. HULDE AAN DE SOCIT ROYALE DE STB. CCILE

VAN MECHELEN.
In het veld:

Groot 26. Brons.

HERINNERING
AAN
HET WELDADIG DOEL
VAN
HAAR BEZOEK
TE S GRAVENHAGE
5 JUNIJ
1855.

166
k / 768. 1855. 12 Juni.
Herinnering aan of op de Maskerade,
te Leiden gehouden.
Voorzde: Links gewend borstbeeld van Keizer Karel V, gedekt met
een baret en omhangen met de ordeketen van het Gulden Vlies.
Daarboven zijn zinspreuk: PLVS OVLTRE
en daar beneden:
III IVN()
(wapen van Dordrecht)
M.D.X.V

Keerzde. Omschrift.
ACADEMIAE LVGD.(VNO) BAT.(AVAE) D.(IE) NAT.(ALI) CULXXX
CELEB.(RATO) D.(1E) XII IVN.() MDCCCLV.

De 2803te geboortedag der Leidsche Akademie,

gevierd den

12 Juni 1855.

Groot 23. Z. 9 en in brons. Gat. Stempels te Utrecht n. 229.

Gecostumeerde optogt in Leiden, voorstellende de intrede van
Karel V binnen Dordrecht in 1515. Groote, uitslaande chromo

lithographie met verklaring in een langwerpig folio band.

/2 769. 1855. Juni.

Herinnering aan het tiende

Landhuishoudkundig congres, te s Hertogenbosch

gehouden.
Voorzde: Het gekroond wapen van s Hertogenbosch, geplaatst
tusschen een aantal voorwerpen, als van de linkerzde (heral

disch rechts) beginnende een kanasser tabak , een kistje, waarop

men leest: CIGAR(EN), een ploeg, waarop koornaren liggen,
een groote kist met het opschrift JAVA, waarop een half ont
rolde kaart, ook met het opschrift JAVA, ligt, een globe ge

plaatst is en waarachter een dorschvlegel en zeissen uitsteken.

167
Op den voorgrond een schilderspalet met penseelen, twee
boeken, een voorslaghamer en een pashoek.
Rechts een groot kamrad, waarachter een groote baal, ge
merkt B, een vat, een mercuriusstaf en de top van een zeil
reed schip. Vooraan een half ontrolde bouwkundige teekening,

een passer en een spker.

In de afsnede:
wonnen r.(nc1r) anussar.
Keerzde:

HERINNERING
AAN HET X'l!
NEDERLANDSCH
LANDHUISHOUDKUNDIG
CONGRES
S HERTOGENBOSCH

JUNY 1855.
Groot 29. Brons.

SNOECK, Bdragen n. 274, die (1883) aanteekent: Het eenige

gouden exemplaar is in het bezit van Jhr. Mr. J. B. VERHEYEN te
s Hertogenbosch. De stempels zn in het archief dier stad. Ter
wijl onder 11. 309 nog door dezen ijverigen penningkundige ver
meld wordt z. j. Gedenkpenning der Noord-Brabandsche Maat
schapp ter bevordering van Nijverheid, afdeeling s Hertogen
bosch.

Voorzde: CONGRES 1855 (ons 11". 769). Zie ook ons n. 785.

770. 22 September 1855.

Koninklijk besluit, houdende
bepaling van het opschrift, hetwelk
de zilveren en bronzen medailles, uit te

reiken ter belooning van menschlievende

daden, zullen voeren. (B. 496.)
W Willem III, enz.

Op de voordragt van Onzen minister van binnenlandsche za

168
ken van 19 Sept. 1855 n. 12a 2e afdeeling. Hebben goed ge

vonden en verstaan:
Met wziging in zoo ver van de koninklke besluiten van 24
Januarij 1841 n. 22 en 1 December 1841 n. 73 te bepalen

1. Dat de ingevolge die besluiten ter belooning van mensch

lievende daden uit te reiken zilveren en bronzen medailles op de

keerzde tot rust opschrift zullen hebben:

VOOR MENSCHLIEVEND HULPBETOON
welk opschrift omgeven zal zijn van een krans van eiken- en
laurierbladen.
2. Dat b uitreiking van elk dezer medailles daarnevens zal
gevoegd worden een getuigschrift, vermeldende zoowel den naam
van den beloonde als de bzonderheden en de dagteekening
der daad.

771. 1855.
Tentoonstelling van Photographie
te Amsterdam. (Prsmedaille)
Voorzde: Onder een lauwerkrans:
TENTOONSTELLING
VAN
PHOTOGRAPHIE
1855.

Keerzde (als van den penning Tent. van Bouwmateriaien). In

een eikenloofkrans:
VEREENIGING
VOOR
VOLKSVLIJT

TE
AMSTERDAM

Omschrift:
ONDER BESCHERMING VAN Z. K. H. PRINS FREDERIK
DER NEDERLANDEN.

169
Groot 25. Br. Mr. JER. DE VRIES teekende b zn exemplaar
Gat. n. 4014 aan: Hiervan zijn maar 50 geslagen.(?)

Gesneden door v. a. KELLEN. Gat. Utrechtsche verzameling n. 47.

Deze tentoonstelling werd den 23 April 1855 geopend in
Arti et Amicitiae. Zie Alg. K. en L. bode 1855 , blz. 110 en 150.
Er werden 8 zilveren en 24 bronzen medailles uitgereikt.

772. 19 October 1855. (Draagpenning.)

Am. Des Amorie van der Hoeven.
Zilveren gegraveerd penningje, groot 23 mM. , met oog en ring.
Voorzde: Tusschen een eik- en palmlooftak:

A
DES
AMORIE
VAN DER
HOEVEN.

Keerzde:

19
OCTOBER

1855.
(C011. Dmxs.) Zilver.
Zie over hem HUBERTS e. s., Biographisch Woordenboek bl. 222
enz. H overleed den 29 Juli 1855 en werd den 2 Aug. 1855 te
Utrecht begraven. Waarschijnlijk werd zijne nagedachtenis den
19 October daaraanvolgende gehuldigd door een op dien dag
opgerichte vereenging, naar hem genoemd.

15- 773. 1855.

Ter eere van P. de Raadt bij het
Vijf en dertigjarig bestaan van het opvoedings
gesticht te Noordhey.
Voorzde: Links gewend borstbeeld, versierd met het kruis der
orde van den Ned. leeuw. Daaronder: v. 0. K.(ELLEN).

170
Omschrift :
PE'IRVS DE RAADT ROTERODAMENSISCONDITOR SCHOL/E

NOORTHEYAN/I. CIOIOCCCXX
Petrus de Raadt van Rotterdam, stichter van

de school van Noorthey. 1820.

Keerzde: In een zwaren eikenloofkrans :
MAGISTRO. GARISSIMO
VITAE TABERNACVLO
PER. SEPTEM. LVSTRA
IN. ERVDIENDA. ET. FORMANDA
IVVENTVTE COLLOCATO
DISCIPVLI
GRATI. ET. MEMORES
CIOIOCCCLV

Aan den zeer geliefden

leermeester, b gelegenheid dat het gesticht
tot leering en vorming der jeugd 35 jaren gevestigd
was geweest, zijne dankbare en daaraan gedach
tige leerlingen. 1855.
Gat. Utrecht. Stempels D. 230.
Goud, zilver en brons. Groot 40.
Zie VAN DER AA, R(16) blz. 1-4. HUBERTS e. s., blz. 442.
Dr. L. BEYNEN , Levensschets. Hand. der M. V. N. Lett. te Leiden

1868 II, blz. 311338.

Noonrusv, Huis van opvoeding en onderws, door Dr. P. DE
RAADT. Amst. 1856 b P. N. v. KAMPEN f 3.. (Gids 1886.
(blz. 35) JAN KNEPPELHOUT (aldaar gevormd). Zie zn Noonrnsv
op 30 Junij 1845 (25jarig bestaan). Mengelschriften I. Een mor
gen op Noorthey (Julij 1865) in den bundel Allerlei. (X-XII deel
van de uitgave zijner geschriften bij A. W. Surnorr te Leiden.)
P. DE RAADT, Lager onderws in Engeland en ons Vaderland.
s Gravenhage

390392.

1840, 8. 391 blz. Zie Vad. Lett. 1841, I, blz.

171
774. Omstreeks 1856.

Senaatspennng van de Deventer studenten.

De Deventer Studenten-Senaat gebruikte tot omstreeks het jaar
1856 een zegel, waarop Bacchus op een vat werd afgebeeld.
Toen is een nieuw vaandel voor dat corps door Hurnsars ge
schilderd, voorstellende Apollo en Bacchus, en in overeenstem
ming daarmede een nieuwe ijzeren penning geslagen, waarop
Apollo en Bacchus staande zijn voorgesteld, elkander omar
mende.
Randschrit't:

JUNGANTUR GAUDIA MUSIS.

Laten de vreugden zich aan de Muzen paren.

Het werd aan een rood lint gedragen.
(Meded. van Mr. J. I. VAN DOORNINCK te Zwolle.)

K 775. 4 Februari 1856.

Eerepenning, aangeboden aan

Mr. M. C. van Hall, Voorzitter der Arrondissements
rechtbank te Amsterdam, door de Amsterdamsche

Advocaten

en procureurs

bij zijn 88sten verjaardag.

Voorzijde: Links gewend borstbeeld, versierd met het komman

deurskruis der Orde van den Nederlandschen leeuw en dat
van den Eikekroon met de ster.
Daaronder:

s. c. suou r.(scn)

Omschrft:
MAVRITIO CORNELIO VAN HALL.CVRIAE AMSTEL.(ODAMIAE)
PRAESIDI

Aan Maurits Cornelis van Hall, voorzitter van

de (Arrondissements)rechtbank te Amsterdam.

172
Keerzde :

JVRIS CONSVLTORVM
NESTORI.
CAVSARVM PATRONI

r.r
PROCVRATORES
AMSTELOD.(AMIAE)
nocccx.vr.
Aan den Nestor der rechtsgeleerden de
advocaten en procureurs te Amsterdam 1856.
(S. J. LIPMAN curante.)
Goud, brons, gr. 43.
Zie VAN DER AA VIII 1, blz. 103108. HUBERTS c.s.blz. 192.
v. D. PALM, Gedenkschrift bl. 54 Hand. M. v. Ned.Lett.1858
1859 59 blz., 360, door Mr. H. J. KOENEN.

M. C. VAN HALL zond aan de schenkers het volgende gedicht:

Herinnering aan den 4*" Februari 1856, mijn geboortedag.
Aan de heeren Mr. S. P. Lipman, A. Brugmans, A. C.
Cosman, B. Donker Curtius, C. E. van Goor, L. H. Kalm,
A. D. Meyer, E. de Markas, J. van Lennep C. H. Kalm,

D. E. Nijkerk, J. Sobbe.
Een felle winterstorm trof mijnen levenstronk;
De laatste najaarsbloem, die in het zonlicht blonk,
Zeeg neer op haren stengel.
De Algoede zag mijn smart en zond zijn hoedend engel
Bij mijne sponde neer;
k Gevoelde d'adem Gods en ik herleefde weer.
Uw hartlijk leedgevoel in 't mj zoo foltrend wee
Verzelde s Hemels bo met uwe opregte be,
Toen Acht en Tachtig jaren.
Als schuim op d'oceaan, daarheen gevloden waren,

En gij, met hart en geest,

Als Broeders, hebt gevierd een waarlk zeldzaam feest.

173
Een traan blinkt in mn oog, b t staren op uwe gift,
Mijn beeld, door EL10N, zoo kunstiglk gegrift,
Maar 't jnste der metalen,
Kan, Edelen! voor m in waarde nimmer halen,

Bij t geen ik nog geniet,

Terwl in blinkend goud het oog mn beeldtnis ziet.
Nog houdt de schoone taal, aan Lmuns mond ontvloeid,
Wanneer ik die herdenk, mn geest en hart geboeid;
Zn woord gaat nooit verloren;
't Was t uwe; t nageslacht zal t met verrukking hooren;
En balsem voor mijn wond
Was wat hij hooren deed uit welbespraakten mond.
Zoolang hier t outer blaakt voor t Ware en t Goede en t Schoon;
Zoolang die heilge trits in Nerland heeft haar troon,
Moog' tot de verste dagen
Nog van uw eerbetoon het nageslacht gewagen!
En voeg dan ook de Faam,

Als zij mijn beeld aanschouwt, uw namen bij mn naam!

10 Maart 1856.

Eigenhandig geteekend door

M. C. VAN HALL.

l 776. 1856. 27 April.

Vijftigjarig huwelijk van
Dr. F. J. van Maanen en vrouwe
M. M. van der Meersch.

Voorzde: Twee uit wolken komende, samengestrengelde han

den houden twee door palmtakken omgeven wapens, waar
onder het getal L is geplaatst, vast.
(Heraldisch rechts) wapenschild van Maanen van lazuur, be
laden met drie wassenaars (2 en 1) van zilver. Links van
der Meersch van zilver, beladen met een keper van keel
en drie klavers van sinopel boven (2) en (1) tusschen den
keper.

175
ling van Friesland, gehouden in 1877, blz. 95, n. 242) aan
het Friesch Gen. van Geschied-, Oudheid- en Taalkunde. Ald.

ook vermeld n. 241: Aan P. A. Meeter 1834 (lees: 1837).

Zilv. penning van het Friesch Gen. van proefondervindelijken
landbouw en 242: Zilv. penn. aan Pieter Andriesz. Meter,
onderwijzer, na 50jarige ambtsbediening door de Maatschappij
tot Nut van t Algemeen in 1856. Allen in het Museum van
het Friesch Genootschap voornoemd.

k778. 1856. 23 Mei.

Het eerste eeuwfeest der fundatie
van Renswoude.

Voorzde: Het bevallige borstbeeld (nagenoeg en face) blkens

het omschritt van
5% MARIA DUIJST VAN VOORHOUT,
DOUAIR VAN REEDE VAN RENSWOUDE, GEB:(0REN) 22
JAN:(UANI) 1662. OVERL:(EDEN) 26 APRIL 1751.

Keerzde: Een gencadreerd met lauwertakken en guirlandes

omkransd schild, vastgehouden door drie naakte knaapjes,
die de wapenschilden der steden Delft, s Gravenhage en in
top dat van Utrecht in of op hunne armen dragen.
Op het schild leest men:
OP
HET EERSTE
EEUWFEEST
DER FUNDATIEN
VAN RENSWOUDE
GEVIERD
TE UTRECHT
23 MEI
Rechts onderaan:

1856.
o. v. 0. KELLEN F.(EGIT).

Gooot 47. Zilver 27. Metr. Gew. en in Brons.

Gat. Utrecht. Stempels n. 232.

176
Zie over haar en bare stichtingen v. 1). AA op V (19) blz.354.
De penning is beschreven door J. F. G. M.(EYER) in de Alg. Konst
en Letterbode 1857, 29 Aug., n". 35, blz. 273.Daarbij behoort

een gedrukt stuk, bevattende de beschrijving der plechtige vie

ring van het eerste eeuwfeest te Utrecht, bij Uittreksel mede
gedeeld door J. D.(E) W.(ITTE) v.(AN) CITTERS ald. blz. 315316,
ook ontleend aan JOANNES vAN m:n WALL (phil. doctor, eerste
instructeur der Fundatie). Redevoering ter plegtige inwijding van
de Kinderen Kweekschool, volgens den laatsten wil van wijlen
H. W. G. Vrouwe MARIA Duusr VAN Voonnour, vrijvrouwe van
Renswoude, gesticht. Delft 1760.

V ._ 779. 1856. 16 Juli.

Oprichting van het
standbeeld van Laurens Jansz. Koster
te Haarlem.

Voorzijde: Het standbeeld met de A (in hout gesneden) in de

opgeheven rechterhand, terwl de linkerarm een tegen de
borst gehouden boek steunt. Het kleed is met bont gevoerd
en omzoomd. Achter het beeld een beukenboom en
s. c. ELION. r.(ecrr).
Onderschrift :
TYPOGRAPHIAE PATER.
Vader der boekdrukkunst.
Omschrift:

DE ORBE MERVITPATRIA POSVIT.

(Voor hem) die zich jegens den aardbol
verdienstelijk heeft gemaakt, heeft het vaderland
(dit standbeeld) opgericht.
Keerzijde: Zware wolken, door het zonnelicht uit elkander ge
dreven.

177
Daaronder:

DISPVLSIS NEBVLIS
FVLGET
ILLVSTRIOR
INAVG.(vRATA) XVI IVL.(II) MDCCCLVI.

De wolken verdreven hebbende, blinkt het (licht)

helderder.
Ingewd den 16 Juli 1856.
Groot. Mm. na Vmas 1884 (75). Zilv. f30. 158 Metr. Gew.
en in brons f 5.

BLADE, List of printer medals pl. 5P.

" 780.
Afbeelding van het standbeeld
van L. Jz. Koster, als insigne bij de onthulling
gedragen.
Mm. 39. K. Mm. na Vmas 30 Koper (n. 4049). B QUINTUS
n. 2152 en Bon (Maart 1884), n. 967. Gegraveerd.
Zie:
1. J. J. F. Noonnz1sx, Gedenkboek der Oosters-feesten van

1516 en 17 Julij 1856, uitgegeven door de boekhandelaarsver

eeniging LAURENS JANSZOON Cosrsr. te Haarlem, 1858, XXVIII,

360 blz. 8. met platen (het standbeeld, het huldeblijk van

Haarlems ingezetenen, de penning n. 779 enz., enz.). Vgl. Alg.
K. en L. bode 1847, II, blz. 126128.

2. Catalogus der typographische tentoonstelling bij de onthul

ling van het standbeeld van Laurens Coster 8. (Zie de plaat
bij Noonozrmc, vis vis, blz. 158.)

3. Een blad, voorstellende het standbeeld tdens de expo

sitie, gedrukt door 0. D. Ena1x met toelichting.
4. Album van feestliederen en gezangen, te zingen door de
typographische vereeniging b de onthullingsfeesten, 1856.
II.

12

178
5. W. J. VAN ZEGGEI.EN, Costerliedjes, 1856 8. Souvenir aan
Haarlems Julfeesten. (Alg. Konst en Letterbode 1856 , blz. 230.)
M. A. J. BAKRIIIzEN (Boekhandelaar te s Gravenhage, gestorven

den 7 Januari 1884) heeft nagelaten eene zeer curieuse verza

meling van alles betrekkelijk de Costersfeesten, overgebracht in de

Koninklijke bibliotheek aldaar (met register daarop).

781. 1856. 20 October.

Opening van den Spoorweg van Amsterdam

naar Keulen. (Gegraveerd.)
Voorzde: Links (naar het oosten) gerichte locomotief. Daaronder
XX OCTOBER
MDCCCLVI

en vijfpuntige ster.
Keerzde: De door een strik vereenigde wapens van Amsterdam
en Keulen, waaronder:
OPENING
VAN DEN SPOORWEG

VAN

AMSTERDAM
NAAR

KEULEN.

Mm. 43 bij QUINTUS n. 2153 in rood koper gegraveerd. Mm.

SMID'I VAN GELDER gr. 30. (Teylers Kabinet.)
Gedachten over den handel, onder anderen met betrekking
tot den geprojecteerden IJzeren Spoorweg van Antwerpen naar
Keulen. Door den Schrver van de bedenkingen over het Cre
diet. Te Amsterdam bij Jon. GUYKENS 1832, 19 blz. gr. 8. Alg.
K. en L. bode 1833, 11, 135138, door H. Zie Vriend des
Vader]. 1833.
Eerste Verslag blz. 599605. Tweede Verslag blz. 754760.
Derde Verslag blz. 919922 ).
) Gaf ook een sloot om aan S. W. hier te lande te denken, althans blz.
921 lezen w: Gelukkigerwze heeft de hoogere kring van Amsterdams

179
Van de spoorweg-litteratuur dier dagen deelen w mede:
Op welke wze kan een goed spoorwegnet in Nederland tot
stand komen. Amst. b G. W. TIELKEMEYER. 1858, 8. 58 blz.
(Vad. Lett. 1858, I. blz. 294296.)
Kort betoog over de noodzakelijkheid van den aanleg van
meerdere Spoorwegen in Nederland, door Jhr. P. Orpnnaons

ALEWN. Hoorn 1858, 8. 16 blz. (Ald.)

U. G. Scnn.rnms Jz., Toelichting van de belangrijkheid en de
rigting der noordelkste Spoorwegen in Nederland. Groningen 1859,
gr. 8. II en 86 blz. (Vad. Lett. 1859, I, blz. 510516, door B.)

/, / 782. 1856. 27 Augustus.

Onthulling van het monument
te Amsterdam op den Dam, ter herinnering aan
den volksgeest in 1830.1831 opgericht.
Voorzde: Rechts gewende buste van
WILLEM III KONINGDER NED.(ERLANDEN)
G.(ROO;T) H.(ERTOG) V.(AN) L.(UXEMBURG).

Onder den hals:

s. c. ELION. r.(acrr).
Keerzde: Het monument, van de voorzde genomen, waarop
men leest:

a) HULDE

AAN
NEDERLANDS
KRIJGSMAGT
DOOR
VORST EN VOLK.

b) AAN
DEN VOLKSGEEST
VAN 18301831.

handel, door het benoemen van den LuitenantKolonel BAKE en het voor

schieten eener aanzienlke som tot onderzoek van het mogelk gevon
,dene en voordeelige van een ijzeren spoorweg, meer belangstelling getoond
dan een zner organen, enz. (Het Handelsblad.)

180
Omschrift:
IN TEGENWOORDIGHEID DES KONINGS
ONTHULD DEN 27 AUGUSTUS 1856.
Mm. 75 DE VRIES 1884 n. 4047. Z. 315 Met. Gew. en Brons.

De Augustusfeesten te Amsterdam, 1856 (Vf dagen). Overdruk

uit de Amsterdamsche Courant, 38 blz. gr. 8. 2 colom1nen.
S. J. VAN DEN BERGH en W. J. HOFDIJK, Gedenkboek van de

oprichting van het Monument te Amsterdam opden Dam ter herin

nering aan den Volksgeest in 18391831. Dordrecht 1858, gr. 8.

k.783. 1856. 29 September.

Vftigjarig bestaan van V. W. te Amsterdam.
Voorzde: In een mirtenkrans met gothische letters:

V. W.
Keerzde:

VIJFTIG JARIG
BESTAAN.

29 SEPTEMBER
1856.
Br., gr. 23 (door V. D. KELLEN).
Zie NAHUYS, Histoire Numismatique du royaume de Hollande
Amsterdam 1858, p. 3439 en de aldaar afgebeelde prspen
ningen pl. II, n. 912.
Het 75jarig feest werd 29 September 1881 gevierd. Zie Zon
dagsblad van 2 October 1881, ook met betrekking tot de vroe
gere geschiedenis van V. W. Er bestaan ook Jaar- en Zakboekjes

(in 12) der Kunst en Wetenschap bevorderende Maatschapp

onder de zinspreuk: V. W. Gedrukt voor de leden, b. V. van
182223 (138 blz.) 182324 (131 blz.) buiten het voorwerk.
De Oprichters in 1806 waren: G. VREDENBERG en J. VAN WEI.I. ).
1) Het Zondagsblad t. a. p. zegt, dat het geheim van hare spreuk alleen
aan de ingewden bekend is! Zouden V. W. niet eenvoudig de initialen
van de namen der beide oprichters zn?

181
/784. 1856. 17 November.

Vijfentwintigjarig bestaan van het Muziekgezel

schap Overeenstemming uit Kunstgevoel
te Schiedam.
Voorzde: Een groep muziekinstrumenten, zamengesteld uit een
lier, guitar, viool of violoncel, waldhoorn, pauken, trompet
ten, muziekboek, enz., door een hemellicht bestraald.
Omschrift:

DE MUZYKVEREENIGING OVEREENSTEMMING
UIT KUNSTGEVOEL TE SCHIEDAM

In de afsnede:

OPGERIGT 15 NOVEMBER
1831.

Keerzde: In een lauwer- en klimmerkrans:

AAN

HAREN
ORCHEST-DIRECTEUR
W. HUTSCHENRUYTER
BIJ HET
FEESTELIJK HERDENKEN
VAN HAAR BESTAAN
ONDER ZIJNE
VERDIENSTELIJKE LEIDING
GEDURENDE HET VIERDE
EENER EEUW
17 NOVEMBER
1856.
Groot 28. Brons.

- 785. 1856. 19 Mei.

Prins Frederik 40 jaren
Grootmeester Nationaal der Vrijmetselaarsorde
in Nederland en honderdjarig bestaan
van de loge Groot-Oosten.
Voorzde: De links gewende buste van Prins Frederik in een
kabelrand. Daaromheen aan een gestrikte reep of lint de te
zamen gehechte acht wapens van zijne voorgangers.
Links (heraldisch rechts beginnende van onderop):

182
I. 17561757. Volgens RIE1STAP, Wapenboek van den Neder
landschen adel, pl. 1 (4) blz. 3. Gevierendeeld: 1 en 4 in
goud een van zilver en zwart geschakeerd St. Andrieskruis;

2 en 3 weder gevierendeeld: a en dschuinsrechts gespitst ruit

van zilver en blauw; b en c gevierendeeld van goud met een
blauw getongden en genagelden rooden leeuw (ALBERT NICO
LAAS baron van AERSSEN BEIJEREN, heer van Hoogerheiden,
geb. in Juni 1726, overl. 23 Maart 1790).
II. 17581759 (RIETSTAP pl. 5 (6) blz. 1819). Gevierendeeld:
1 en 4 in blauw een zilveren ankerkruis (BENTINCK), naar En
gelsch gebruik vermeerderd met een wassenaar van goud in
den rechter bovenhoek, ten teeken van tweede geboorte; 2

en 3 zijn het gevierendeelde en met een hartschild voorziene

wapen van ALDENBURG. (A. graaf VAN BENTINCK, heer van Varel
en Kniphausen.)
III. 17591794. RIETS'IAP pl. 8 (5) blz. 32. Gevierendeeld: 1 en
4 de drie weerhaken wegens vAN DEN BOETZELAAR; 2 en 3 de
leeuw met den barensteel wegens LANGERAK. (KAREL VAN DEN
BOETZELAAR, geb. 6 Aug. 1728, overleden 21 Sept. 1803.)
RILTSTAP blz. 33 grootmeester-nationaal der Vrijmetselaars.
(Van 1 Juni 1794 tot 4 Juni 1797 is geene Groot-Loge
gehouden.)
IV. 17981804. RIETS'IAP pl. 88 (1) blz. 219. Van goud met
heraldisch rechts gewende leeuw van keel,getongd van lazuur
en bedekt met een barensteel van lazuur. (ISAC VAN TEYLI'NGEN,
geb. 15 Sept. 1735, overleden 23 Mei 1813.)
V. 18041810. Van keel met twee en sautoir geplaatste scheeps
timmermansbijlen van zilver. (C. G. BLEVELD.)
VI. 18101812. Van zilver met een alleenstaande boom en een
groep van drie boomen, allen au naturel, zoo ook de onder

grond. (J. Bousouer.)

I
VII. 18131815. RIETSTAP pl. 4 (1) blz. 14. Gevierendeeld: 1
en 4 geschakeerd van zilver en sinopel; 2 en 3 van keel met

183
een links (heraldisch) gewende klimmende leeuw van goud.
(Jhr. WILLEM PHILIP BARNAART, heer van Bergen en Zandvoort,

geb. 28 Nov. 1781, overleden 11 Febr. 1851.)

V1II. 18151816. Van goud met een lelie in de midden, om
geven door drie (2 en 1) molenijzers. (M. W. REEPMAKER.)
IX. (Onderaan) 1816. Van lazuur met de Nederl. leeuw van
goud , gekroond , met opgeheven zwaard en pijlbundel , omge
ven door 16 blokjes van zilver , boven den leeuw een baren
steel van zilver. (Prins Frederik der Nederlanden.)

Keerzde :

INSTITVTI

MAGNI APVD BATAVOS ORIENTIS

FESTVM SECVLARE AGENTES
ILLVSTRISSIMI PRINCIPIS
ABAVSIACONASSAVICI
GVLIELMI FREDERICI CAROLI
PER XL ANNOS
MAGNI PROVINCIAE BATAVAE MAGISTRI
EFIIGIEM
EIVSQVE ET ILLOBVM
QVI ANTE PRAEFVERE ARMORVM INSIGNIA
IN PERPETVAM BEI MEMORIAM
AVRO ARGENTO AERE
EXCVDI JVSSERVNT
CAEMENTARII BATAVI
Ag MDCGCLVI.
Bij g elegenheid dat de loge
van het GrootOosten in Nederland haar
eeuwfeest vierde en de doorluchtigste vorst
van OranjeNassau, Wille m Frederik Karel, veertig
jaren lang Grootmeester van de afdeeling Nederland
was geweest, hebben de Nederlandsche Vrijmetselaren
in het jaar 1856 zijne beeltenis en de wapens
van hem en van zijne voorgangers ter

eeuwige gedachtenis in goud, zilver,

koper (of brons) laten snij den.
Groot 42. Een in goud, aangeboden aan Prins Frederik. Verder

184
in zilver 71 Met. Gew. en brons. Cai. Utrecht. Stempels n. 231.
Alg. Konst- en Letterbode 1856, blz. 174.
Feestviering van 19 Mei 1856 (8).

z 786. 1857.
Eerste Provinciale tentoonstelling van nijverheid
te s Hertogenbosch.
Voorzijde: Het gekroonde wapen van s Hertogenbosch, gean
keerd en omgeven door de emblemata van Landbouw, Koop
handel, Nijverheid, Zeevaart, enz., als rechts: een Mercurius
staf, zeilend schip, kamrad, groote goederenbaal (waarop

een B), vat, graadpasser, architectonische teekening, spijker,

voorslaghamer, winkelhaak. Links en onder het wapen: zeis
sen, dorschvlegel, globe, kaart van Java, verrekijker, koren

schoot, ploeg, kisten (waaer te lezen: CIGAREN en JAVA) en

kanassertabak, palet, penseelen en boeken.
In de afsnede : WURDEN r.(Ecrr) BRUSSEL (Zie 11. 769) Congrespenning.
Keerzijde :
EERSTE
PROVINCIALE
TENTOONSTELLING

VAN

NIJVERHEID
S HERTOGENBOSCH
1857.

Zilver. Brons. Groot 29. SNOEcK, Bdragen n. 279.

787. 1857.
Gedenkpenning op de
vijftigjarige trouwe plichtsbetrachting van
Augustinus Andreas le Blanc
te s Hertogenbosch.
Voorzijde: Congrespenning als n. 769 en 786.

185

Keerzde:
NORD-BR.(ABANDSCHE) M.(AAT)S.(CHAPPIJ) TER BEVORDERING
VAN NIJVERHEID. Arn. s HERTOGENBOSCH.

Snoacx, Bdragen n. 276. Zilver.

788. Als boven aan Johannes Spiesz te s Hertogenbosch.

SNOECK n. 277. Zilver.

789.
Bronzen prspenning der Landbouwtentoon
stelling te Joure,1857.

Tusschen twee saamgestrikte eikentakken:

BEKROOND
OP DE TENTOONSTELLING
VAN
DE MAATSCHAPPY VAN LANDBOUW
TE JOURE.
AUGUSTUS MDCCCLVII.

Aanwinsten Koninklk Penningkabinet 1870, blz. 21.

790. 1857. 13 Augustus.

Wet op het Lager Onderwijs aangenomen.
Voorzde: Het Onderwijs, voorgesteld door een, als een philo

soof gekleed en gedekt grijsaard, die zijne linkerhand legt

op het hoofd van een met zijne rechterhand op het altaar der
Nederlanden steunenden knaap, die in zijne opgeheven linker
hand de WET OP HET LAGER ONDERWIJS houdt. De grijsaard heeft
zn blik gevestigd op den spiegel, dien h in zijne opgeheven
rechterhand houdt. Om dezen gekroonden, licht uitstralenden
spiegel is een lint geslingerd, waarop men leest:
INSPICE CAUTVS ERIS.

Ziet er in en wees voorzichtig.

186
Links: De Onkunde als eene met papaverbollen gekroonde en
met eene boven haar vliegende vledermuis, over rotsen en
door doornen vliedende vrouw voorgesteld.
Rechts: De Eendracht in Minerva kleeding, gehelmd met crista,
houdende in de rechterhand een bundel plen en in de linker
een olijftak.
In de afsnede: WET OP HET LAGEB ONDERWYS
XIII AUGUSTUS
MDCCCLVII.
u. (2. DE vmas J. INV.(ENIT) ET FEC.(IT)

Omschrift :
DIT ONDERWYS VERDRYFT DE ONKUNDE, BESCHAAFT.
EN LEIDT TOT EENDRAGT.
Keerzde:

OM AAN TE NEMEN ONDERWYS VAN

GOED VERSTAND, GEREGTIGHEID, EN
REGT, EN BILLYKHEDEN;
OM DEN EENVOUDIGE KLOEKZIN
NIGHEID TE GEVEN, DEN JONGELING
WETENSCHAP EN BEDACHTZAAMHEID.
1 SPREUKEN v. 3. 4.
WY GEVEN GEENEN AANSTOOT IN
EENIG DING, OPDAT DE
BEDIENING NIET GELASTERD
WORDE.
2 KORINTHE 6. v. 3.

Groot 42. Brons.

In zilver 63. Metr. Gewicht (zeldzaam).

Over de hierdoor vervallende wet van 1806 zie Mr. A. A. J.
MEYLINK, Ofcieele geschiedenis der wet van 1806 voor het
lager schoolwezen en onderwijs en van de reglementaire bepa
lingen over dit onderwerp, opgemaakt door de authentieke
bescheiden, enz. s Gravenhage 1857, 8. 20, XXXVI, 392 en

32 blz. Beoordeeld door J. D(E) W(ITTE) V(AN) C(1TTERS) in de

Alg. K. en L. bode 1857, blz. 180. Repliek van Mr. A. A. J.
MEYLINK ald. blz. 202. Zie verder ald. blz. 82 en 99 over het

187
ontwerp en blz. 203 over het gewijzigd ontwerp van wet op
het lager onderwijs.

79l. 1857.
Gegraveerde penning,
lidmaatteeken van de Schietclub Oranje
te Soerabaya.
1857. Gat. Bat. Gen. 1877 blz. 5, n. 49. Cat. 1886 11. 79.
(Drie verschillende exemplaren.) Om den hals gedragen aan een
oranjelint.

792. 1857.
Vijftigjarig bestaan
van het Letteroefenend Genootschap
Tot Nut en beschaving
te Amsterdam.
Gegraveerd. QUINTs n. 2159. Mm. 39. Koper.

Zie NAHUYS,

Hist. Num. de la Hollande pendant la runion lempire franqais,

p. 1518, pl. II. 14 (van 1811) l).

793.
1857. Typographische Vereeniging.
Eenzijdig. Achterzijde als van een knoop.
Een drukpers, door stralen licht omgeven.
Daaronder:
B. WOLFF.
1) II, n. 15. Aan SAMUEL ISRAEL Murnzn. den 746 van Winterm. 1816,
voor eene goedgekeurde bewerking in de Nederduitsche taal.
II, 11. 16. Aan denzelfden, den 174011 van Louwm. 1824, voor de beste

beantwoording eener prsvraag.

188
Omschrift :
TYPOGR.(APIIISGIIE) VEREEN.(IGING) DE NEDERL.(ANDSCIIE)
DRUKPERS. -- * 1857 *
Tin, geslagen, groot 26. Vergelijk n. 718 van 1851.

l 794. 1857. 19 October.

Eeuwfeest van de Loge la Vertu
te Leiden.

Voorzde: De Loge 1a Vertu, voorgesteld als een antiek ge

kleede vrouw, gezeten b den pilaar van een gebouw, waarop

een J(ubileum) is uitgehouwen. In de linkerhand houdt z

een palmtak, en wijst met de uitgestrekte rechterhand op een
koepelvormig tempeltje, waaruit een schitterend licht ont
springt. Zij zelve wordt dom" een alziend oog, in een driehoek
geplaatst, beschenen.
Op den achtergrond een altaar, waarop een opengeslagen
boek ligt. Op de voorplint van het altaar is een driehoek met
de letters KWS daarin ingebeiteld. Bij de onderplint daarvan liggen
vrijmetselaars-symbolen. Nevens het altaar is een acaciastruik.
In de afsnede:

I. P. MENGER F(ECIT).

Keerzde: In een krans van accacia- en eikenloof:

ORDO
CAEMENTARIOR:(VM) LIBER:(0RVM)

LVGD:(VNI) BATAV:(0RVM) CVI NOMEN

LA VERTU
DIE XIX 0CTI(OBRIS) 5757 FVNDATVM
FESTVM SAECVLARE CELEBRAVIT
ANN:(0) 5857 PRAESID:(E) MAX:(IME)
VENER:(ABILI) FRATER I)

J. C. BUCAILLE
ANTE 1. ANNOS
IN IPSO HOC LOCO
ORD:(INI) ADSCRIPTO
1) frater, lees: fratre.

189
De orde der vrmetselaren
te Leiden, genaamd La Vertu, op den
19 October 5757 gesticht, heeft haar eeuwfeest
in 5857 gevierd onder het voorzitterschap van
den zeer te vereeren broeder J. C. Bucaille,

die voor 50 jaren te dezer zelfde plaatse

in de orde was opgenomen.
Gat.
GrootUtrecht.
42. Brons.
Stempels n.

795. 1857. 9 Juni11 Juli.

Tentoonstelling van Oudheden te Utrecht.
Voorzde: Dezelfde als die der voorzijde van den prijspenning
van het Provinciaal Utrechtsch Genootschap van Kunsten en
Wetenschappen, in 1773 door C. B. VAN CALKER gesneden.
Zie Vervolg VAN L00N VI, blz. 67 n. 480.
Keerzde: Andere stempel dan n. 480 voornoemd. In de pal
menloot'krans :
TEN'IOONSTELLING

VAN
OUDHEDEN

1857
Omschrift :
PROV.(INGIAAL) UTRECHTSCH GENOOTSCHAP VAN KUNSTEN
EN VVETENSCHAPPEN.

Br., gr. 39. Zie Alg. K. en Letterbode 1857, blz. 66, 234236,
241243 door W. M. De eerste tentoonstelling van dezen aard
werd in 1854 te Amsterdam door Arti et Amicitiae gehouden (Alg.

K. en L. bode 1854, blz. 77), doch deze Utrechtsche tentoonstelling

van Oudheden was eigenlijk de baanbreker voor zoovele andere
dergelke, b. v. van de Maatschappij Arti et Amicitiae (1858)
Delft (1863) Van Wapenen, Krgsattributen, enz. enz.,ook van
Arti et Amicitiae (1869). Van het Zeeuwsch Genootschap te

190
Middelburg (1870). De Zaanlandsche (1874). Van de Historische
Tentoonstelling te Amsterdam (1876). De Historische Tentoon
stelling van Friesland (1877). De Gooilandsche (1883). De Over
sselsche (1883) enz.
Catalogus der tentoonstelling van voor Nederland belangrijke
oudheden en merkwaardigheden, in de stad en provincie Utrecht
voorhanden, gehouden van wege het Provinciaal Utrechtsch Ge
nootschap van Kunsten en Wetenschappen, XVI en 64 blz.(4)
Utrecht, bij C. VAN DER Pos1 JR.

796.
Vfentwintigste verjaring van de verdediging
der citadel van Antwerpen,
Voorzde: Omschrift:

9.5-JARIG

HERINNERINGSFEEST

In het veld:

aan de
VERDEDIGING
van de

CITADEL
VAN
ANTWERPEN
GEVIERD
TE
AMSTERDAM
OP 30 .\ov: 1857.

Keerzde: de platte grond der citadel.

Omschrff:
HOE DAN OOK NIET ELK ZIET
CORINTHEN.
In de afsnede:

ANTWERPENS BURG.
NOV. 1832.

Mm. 39 (bij Bom, Maart 1854) n, 976. Gegraveerd. Koper.

Verzameling TEYLER.

191
[ 797. 1857. 15 December.

Tweehonderdjarig bestaan
van het Diakonie Weeshuis der Ned. Herv. Gemeente
te Amsterdam.

u) Voorzde: De voorzijde van het Weeshuis.

. Daaronder:
DIA.(KONIE) WEESHUIS
DER NED.(ERDUITSCHE) HERV.(0RMDE) GEM.(EENTE)
TE AMSTERDAM.

Keerzde: De liefdadigheid, voorgesteld als eene vrouw, gezeten

met een hond als het zinnebeeld van Trouw, en het wapen
schild van Amsterdam nevens l1aar; z steunt met haren linker
arm op een boek, het daarin geslagen opschrift dragende:
BIBLIA SACRA.
De Heilige boeken
en wijst op een door een stok gesteund en met strikken daaraan
gebonden boompje (de Jeugd), aan welks voet een baan, als
zinnebeeld der Waakzaamheid, staat. Op den achtergrond een
weesjongen en een weesmeisje.
In de afsnede:
Links:

1657 D_ 1857.
s. c. suou r.(scrr).

Omschrift .
GOD IS EEN VADER DIR VVEEZEN

Groot 28. Z. 23. Met. Gew. Revue 1857 p. 443, toen in Z. voor
f 10, in Er. voor f 4 b G. Tnson. Bou te Amsterdam te koop.

12) Als voren met oog en ring, aan de Weezen uitgedeeld in tin.
Het tweede Eeuwfeest van het Weeshuis der Nederduitsche

Hervormde Diakonie te Amsterdam (15 December 1857) her

192
dacht door J. P. HASEBROEK en L. S. P. Mareoon, Predikanten,
en ANT. Scaournn en Jon. C. ZIMMERMAN, Diakenen. Met vf pla
ten, waaronder een met de afbeelding der penningen van 1757
en 1857. Amsterdam 1858, IV, 123 blz.

Jon. HILMAN, Het 200jarig bestaan van het Diakonie Weeshuis.

Gedicht. Amsterdam 1857, gr. 8.

798. 1858. 28 Februari.

Tienjarig bestaan van het muziekgenootschap
St. Cecilia te Soerabaya.
Voorzde: Een langwerpig door guirlandes omgeven schild , waarin
het veld van lazuur met (boven) een naar de linkerzijde zwem

mende visch met spitsen bek, en (beneden) een naar de

rechterzijde kruipende krokodil. Als bovenstuk een krans,
waarin de tinnen en opgang van een Oostersch gebouw.
Omsclzri/t:
HERINNERING AAN HET '10 JARIG BESTAAN VAN HET:

(vervolgd op de Keerz.)
MUZIEK GENOOTSCHAP S'; CECILIA TE SOERABAYA 1858.

In een krans:

OPGERIGT
DEN

28 PEBRUARY
1848.

Groot 34. Gegoten compositie. (Coll. DIRKS.) Zeldzaam.

Vermeld met 1848 (lees 1858) onder n. 75 in den Gat. Bat.
Gen. 3e druk, 1886 blz. 5, met deze bijvoeging: Tengevolge
van 'het breken van den stempel zijn van dezen penning slechts
48 stuks vervaardigd.

193
h / 799. 1858. 22 Maart.
Eeuwfeest ') van het Diakoniehuis der
N. H. Gemeente te Leen warden.
Eenzijdig.
In een kabelrand:

EEUWFEEST
IN HET
DIACONIEHUIS
TE
LEEUWARDEN

18 , 58.
Groot 20, gegoten, lood, door den loodgieter, diaken J. T. BORN
te Leeuwarden vervaardigd en op het diner rondgedeeld. Gat.
Jan. DE Vmes (1884) na. 4083.

800. 1858. 8 Mei.

Oprichting van de
Congregatie der allerheiligste maagd Maria
te Rotterdam.
Voorzijde: Het standbeeld van de H. Maagd Maria, staande op
een voetstuk in een door dunne zuilen gedragen kapel, gean
keerd door twee bloempotten en twee altaarkaarsen. Boven
haar zweeft de engel Gabril. Op het voetstuk leest men:
CONGEGRATIE
OPGERIGT
DEN 8 MEI 1858
IN DE 0. L. V. KERK
TE ROTTERDAM.

Omschrift: Boven:

HEILIGE MARIA IK BIND MIJ AAN U.

Onder:
TOON DAT GIJ MIJNE MOEDER ZIJT.

') Zie Vervolg v.x.v Loos, V, blz. 383 381, n. 3%.

II.

13

194
Keerzijde: Het binnenste eener kerk, bestraa_ld door een hemel
licht en het alziend oog in driehoek vervat. Op den achter
grond op den muur staat een schenkkan en de tienarmige
luchter. Nevens den pilaar (rechts) leest men den naam van
den graveur KAREL WIENER.
Op den voorgrond een bisschop in plechtgewaad, gedekt
met den myter, houdende een klein kind in zijne armen. Ne
vens hem rechts eene knielende half gesluierde vrouw met
gevouwen handen (de moeder die haar kind aan de H. Maagd
Maria wdt). Achter haar een biddende staande andere vrouw
(dienstmaagd). Links van den bisschop een koorknaap met
brandende altaarkaars in de handen. Geheel op den voorgrond
een brandend antiek lampje.
Omschrift :

CONGREGATII. DER ALLERHEILIGer MAAGD MARIA .

ONDER DEN TITEL VAN 0.(m) L.(mw.) V.(ROUWE) LICHTMIS
EN DEN u. JOSEPH.
Draagpenning.

Wij bezitten nog een paar in ons land tehuis behoorende

dergelijke draagpenningen.
80I.
Draagpenning.
Voorzijde: MARIA genimbeerd, staande op den wereldbol en met
den slang onder hare voeten. Uit hare nederhangende armen
schieten uit de vingers lichtstralen.
Omschrift: (JONGREGATIE VAN MARIA EN JOSEPH
AMSTERDAM.
Keerzde: JOSEPH halverlijt met een leliestaf in de hand en het
kindeken op den arm, beiden genimbeerd. De laatste den met
een kruisje gemonteerden wereldbol torschende.
Groot 19. Metaal.

195
Omschrift: CONGREGATIE VAN JOSEPH EN MARIA
DOMINICUS KERK

802.
Voorzde: MARIA, JEZUS en JOSEPH, allen

genimbeerd,

onder

kruisbogen tusschen een palmboom en alo staande, beschenen

door den H. Geest (duif). Aan den wand: Kruisjes.
In de afsnede:

L. PENIN A LYON.

Keerzde:
+ AARTS BROEDERSCHAP DER HEILIGE FAMILIE. +

In een versierde rondte:

JESISMARIA JOSEFWIJ NEMEN ALLENONZE
TOEVI.UCHTTOT U.

In het versiersel:

1.. IENIN A LYON

G. K., gr. 22, fraai gesneden.

803.
Ovaal G. K. 25 (17).
Voorzde: De H. Familie op de vlucht, beschenen door den
H. Geest.
Omschrft:
H. FAMILIE PA'IRONES EN BESCHERMSTER
VAN ONZE BOODSCHAP.

In de afsnede:
* WIJ NEMEN ALLEN ONZEN TOEVLUGT TOT U. 1

Keerzde: Drie harten (waarvan een gewond en een ander met

een zwaard doorboord) de drie kruisnagels, doorncnkroon,
het kruis en bloemen, boven of uit de letters MIIIJ ont

spruitende. Beneden licht uitstralende wolken.

') Prins Hendrikkade te Amsterdam.

196
. Omschrift :
AARTS BROEDERSCHAP VAN DE H. FAMILIE
JESUS MARIA JOSEPH

/C\ 804. 1858. 15 Juni.

Op het overlden van den beroemden kunst
schilder Ary Scheffer.
Voorzde: Links gewend hoofd).
Daarvoor:

ARY SCHEFFER.

Daarachter:

M. 0. DE vmss Jl.

Keerzijde: De Nederlandsche maagd (kenbaar aan den achter

haar liggenden leeuw met zwaard en pijlbundel in de klauwen
en de speer met de vrheidshoed in top, die zij met haren
linkerarm omklemt) legt met de rechterhand een krans van
immortellen op een met lauwer- en bloemenkransen ge
sierde, half ontsluierde lijkbus, geplaatst op een voetstuk,

waarop men tusschen een lauWer-guirlande en een stralende

vijfpuntige ster leest:
ABY
SCHEFFER.
Aan den voet daarvan liggen een gebroken palet en penseelen.
Tegenover de Nederlandsche maagd staat Gallia of Frankrk
als eene schoone gekroonde vrouw, dragende een met een arend
gekroonden scepter in de linkerhand en bloemen strooiende met
de uitgestrekte rechterhand op de lkbus. Achter haar, een op
Jupiters bliksemschichten zittende en een keizerskroon dragende
adelaar. Tusschen de hoofdguren, in de verte, de faam of roem
als een engel met het symbolum der eeuwigheid, den slangen
cirkel, ten hemel stgende.
1) Naar de teekcning van HENRIBUEL Durom (Kon. Penn. Kab. Aanw.1861,
blz. 31). Revue de la Num. Belge, 1860, p. 416417.

197
In de afsnede:

NAT.(S) DORDRACI
D.(IE) X FEBR.(UAR) MDCCXCV
OB.(11T) ARGENTOLII
D.(m) XV JUN.(II) MDCCGLVIII.

Geboren te Dordrecht den 10 Febr. 1795,

overleden te Argenteuil den 15 Juni 1858.
Links:

M. C. D.(E) V.(mns) J.

Rechts:

1860.

Omschrift:
VIRI LAUDES VENERANTUR NEERLANDIA ET FRANCIA.

sMans lof verkondigen Nederland

en Frankrijk.
Groot 44 Z. 86 W. en in brons. Zie VAN DER AA. Deel S.(17)
bl. 234239. Alg. K.- en Letterbode, 1858, (bl. 159, 206,
210213) door T. VAN WESTKHEENE Wz.

805. 1858. 26 Juni.

Inwding van het nieuwe gebouw
der Loge: De ster in het Oosten te Batavia

(Draagpenning).
Voorzde: De voorzde van het nieuwe gebouw of der Loge,
in welks geveldak de vfpuntige ster en tusschen welks
zes zuilen een standbeeld. Een licht omstraalt, of gaat uit
van de Loge.

Onderschrift:

DE STER IN HET OOSTEN

TE
BATAVIA
MASSONNET IT.(F.R).

198
Keerzijde : Tusschen lofwerk en boven kruislings geplaatste pas
ser en driehoek:
DE
EERSTE STEEN
GELEGD
DEN 19 DECEMBER 1856.
INGEWYD
DEN 26 J UNY 1858.

Omschrift: C. A. DE JONGHREG..(EREND) MEESTER

D. MAARSCHALKBOUWMEESTER.
Groot 29. Brons, met oog (Draagteeken).

806. 1858.
Tentoonstelling van Photographie
te Amsterdam.
Voor- en Keerzde als op den penning van dergelke Tentoon
stelling in 1855 aldaar gehouden; alleen het jaartal 1855 is
veranderd in 1858. Zie n. 771. Deel 11 blz. 168.

807. 1858.
XIIIde Nederlandsch Landhuishoudkundig
Congres te Nijmegen (Prijspenning).
2930 Juni, 13 Juli 1858.
Voorzde: In het veld.

xmm;
NEDERLANDSCH
- LANDHUISHOUDKUNDIG
CONGRES

TE NIJMEGEN.
1858.
Keerzde: Een eikenloof- en koornarenkrans.

199
Groot 37. Z. en brons. Zie Alg. Konst- en Letterbode 1858, bl. 39.
Onderwerpen :
1. Akkerbouw in den ruimsten zin. Veeteelt en Zuivelbereiding.
2. Houtteelt en Tuinbouw.
3. Natuurkennis. Land- en Volkshuishoudkunde en Statistiek.
Zie de Verslagen ald. bl. 169.

808. 1858.
Vftigjarige ambtsbediening van
J. Decker Zimmerman.

Voorzde: Het links gewende borstbeeld in toga, versierd met

het ridderteeken der orde van den Nederl. leeuw.
Daaronder:

J. P. V D K.(ELLEN).

Omschrift:
J. DECKER ZIMMERMAN PREDIKANTBIJ DE
EVANG.(ESOR) LUTHERSCHE GEMEENTE
TE UTRECHT.
Keerzde: In een cirkel gevormd door 50 sterren.
VIJF'IIGJARIGE
AMBTSBEDIENING
18081858

Groot 33. Brons (zeldzaam zegt Gat. DE VRIES n. 4082 (1884).

Gat. Utrecht, Stempels n. 236.
Zie VAN DER AA. Z. (20) blz. 5355, Huaaars c. s. bl. 670671.

200
808*' 1858. 1). Augustus.
25jarig bestaan der Vrouwenstichting van
Weldadigheid te Rotterdam.
Voorzde: In een cirkel gevormd door vijf en twintig vijfpuntige
sterren:
TER GEDACHTENIS
VAN
HET XXV JARIG
BESTAAN
DER
VROUWENSTICHTING
VAN WELDADIGHEID
TE ROTTERDAM
XII AUGUSTUS
MDCCCLVIII.
Keerzde: Tusschen twee saamgebonden palmtakken:
FUDATRICE
MARIA CATHAR!NA
VAN DOOREN
GER: TE ROTTERDAM
XXX APRIL
MI)CCLX!X
ALDAAR OVERLEDEN
X AUGUSTUS

mncccxxxn
Brons. Groot 35. Verzameling van wijlen P. H. VAN GELDER
(Rijks Museum).

1 809. 1858. 4 September.

Meerderjarigheid van den Prins van Oranje.

a) Voorzde: De links gewende krachtige buste, waaronder:

D. V. D. KELLEN r.(acn).

201
Omsvhrift :
WILLEM NICOLAAS ALEXANDER FREDERIKKAREL
HENDRIKPRINS VAN ORANJE.

Keerzde: In een krans van Oranjeloof, bloesems en vruchten:

4
SEPTEMBER
1858.

Groot 40. Brons.

Gat. Utrecht, Stempels n. 225.

k 8"). Als boven.

6) Voorzde: De rechts gewende zeer jeugdige buste van den prins.

Daaronder:
M. C. m. VRIES J".
Omschrft:
GUIL.(IELMUS) NICOL.(AUS) ALEX.(ANDER) Fnsn.(nmcus)

CAR.(0ws) HENR.(1GUS) ARUS.(IAE) P.(RINCEPS).

(reeds boven vertaald te vinden).

Keerzde: In een kabelrand, omgeven door een parelrand, tus
schen welke de door strikken verbonden wapens van Noord
Brabant, Gelderland, Noord- en Zuid-Holland, Zeeland,
Utrecht, Friesland, Overijssel, Groningen en Drenthe. Onderaan
Limburg en Luxemburg. Daar tusschen de vijfpuntige ster van

Maastricht.
In het veld:

NEERLANDIA
PRINCIPI REGIO
SUO
MAJORI FACTO
GRATULATUR.
n.(na) 1v SEPTEMBRIS
MDCCCI.VIII.

Neerland wenscht zijnen

koninklijken vorst, meerderjarig
geworden op den 4 September
1858, daarmede geluk.

202
Alg. Konst- en Letterbode, 1858, bl. 297.
Groot 44. Z. 199 W. en in Brons.

D. A. VAN Lmnuae Srmun, De meerderjarigheid van den ver

moedelijken erfgenaam der Kroon, Akad. proefschrift (1858), die
de meerderjarigheid volhoudt evenals (3 December 1844) in Alg.
Konst- en Letterbode 1844, 11, n. 54, bl. 427. Bestreden door

M'. C. J. VAN AsseN in zijn De Taal der Grondwet en eenige Aan

teekeningen (1"e stuk Art. 169), Leiden 1844, 8. XVI en
98 bl. op Art. 37, 47 en 71 Gw.; alsmede door Ameaoos.
VAN DER Dons na BYE (Jur. Cand.) in zijn tegenschrift (1858):
Bedenkingen tegen de beweerde meerderjarigheid van den prins
van Oranje, bij de vervulling van zijn achttiende jaar en zijne
afkomst uit Guilelmus Ereremita (1858), beoordeeld in de Vad.
Lett. 1858, I, bl. 626627 De Vad. Lett. 1859, I, bl. 155,
handelen over een brochure van M'. P. VAN BEMMELEN, over de

Meerderjarighed van den Prins van Oranje (Leiden 1858 bij P.

ENGELS). Deze is voor het gevoelen van den Graaf VAN Lmsune STIRUM
en tegen dat van VAN DER Dons nr: BYE. Desgelijks de recensent.

8". 1859.
Draagteeken van de Loge Le Prjug Vaincu
te Deventer opgericht in het jaar 1784
bij hun 75jarig bestaan.
Geopend boek, waaer gegraveerd zijn de letters:

o.-.
P..
5784

n.-.
V..
5859

DU
PRJUG VAINCU
= 17841859.

Het boek ligt op een geopende passer en winkelhaak. De

passer draagt een zilveren kroon. Het draaglint is hemelsblauw ).

1) In 1853 werd lid dier loge de heer W. D. HELDERMAN. In 1878 schonk

203
/ 8l2. 1858. 19 November.

Hulde aan de Staten van Gelderland

wegens het verwerpen van het ontwerp-reglement

op het kanaal van Steenenhoek.

Voorzde: Het gekroonde wapen van Gelderland.
Omschrift:
EINDELYK ZEGEPRAALT DE GOEDE ZAAK "
19 NOVEMBER 1858.
Links af :

KAREL wns1vaa.

Keerzde:

HULDE
AAN DE STATEN
VAN GELDERLAND
WEGENS HET
_
BILLYK EN REGTVAARDIG
AFSTEMMEN EN
VERWERPEN VAN HET
ONTWERP-REGLEMENT
OP HET KANAAL

(WATERSCHAP)
VAN
STEENENIIOEK.

Groot 30. Z. 23.

Cat. Utrecht, Stempels n. 2234 ).
men hem eene sierlijke decoratie. De vfhoekige ster mat verzilverd,
waaruit in de hoeken vergulde vuurvlammen uitschieten. De ster heeft in
het veld als surtout een vergulde driehoek waarin gesneden:
L.(oa_a) P.(RJUG) V.(AINCU)
W. D.
HELDERMAN
58535878
Medegedeeld door den heer W. H. F. BARON VAN HEEMSTRA, Burgemeester
van Deventer.
) Volgens mededeeling van den heer W. G. BEGRAM VAN JAARSVELD, Dijk
graaf van den Alblasserwaard te Gorinchem, is deze penning in zilver in
1859 uitgereikt door een toenmaals onbekende, welke later gebleken is te

zijn de heer M'. C. C. J. Hoooxnmm v:m Domsm.AAn, dien wij later zullen

terug vinden.

204
Iets over het Kanaal van Steenenhoek, en over de weigering
van de Ingelanden der Neder-Betuwe om het hun opgelegde
aandeel in de kosten van dit kanaal te betalen. Door een
NedEr-Betuwenaar, s Gravenhage en Amst. 1821, 8. 46 bl.
(Vad. Lett. 1821 , bl. 293294).

8I3. 1859. 7 Februari.

Draagpenning van een studentengezelschap

te Deventer, aan geschiedenis en
letteren gewijd.
Eenzijdig. In een olijvenloofkrans:
DAVENTRIA

(Deventer)
Omschrift:

HINC FRUCTUS CARPAT APOLLO.

Dat Apollo hiervan vruchten plukke.

Afdruk in geel koper van den zegelstempel, welken door de

leden aan een van boven wit en van onderen rood lint (de
kleuren van Deventer) werd gedragen. Gr. 27.
Volgens mededeelingen van M'. J. 1. VAN DOORNINCK te Zwolle,
was dit een dispuut-collegie om zich door onderlinge oefening
wetenschappelijk te ontwikkelen. Het verving op 7 Februari 1859,
als literarisch dispuut-collegie, een dispuut-collegie van denzelfden
naam. Oprichters waren J. 1. VAN DOORNINCK, G. VAN OLDEN J'.,
B. J. BERINK Az., en P. N. MOERKERKEN. De 59 wetsartikelen

zn in 120 gedrukt. Met het Athenaeum verdween ook het

dispuut-collegie Daventria.

9.05
8l4. 1859.
Prspenning van de vereeniging Nverheid te
Leeuwarden opgericht in 1859.
1859 a).

Voorzde: De Nijverheid voorgesteld als eene antiek

gedrapeerde, staande vrouw. Hare rechterhand rust
op een ploeg waaronder koornaren liggen. In de
linkerhand houdt zij een krans boven een kamrad,
benkorf, bloemen en een hoorn van overvloed.

Opschrift :

VER EENIG ING NIJVERHEID

LEEUWARDEN

Keerzde: Krans.
1881 b). Voorzde: Als boven.
Keerzde: Andere krans (bij gelegenheid der Tentoonstelling in
1881 uitgereikt).
Gr. 31. Zilver en brons.

8l5. 1859. 8 Mei.

Gouden') penning vereerd
aan J. H. Docters van Leeuwen.

Voorzde: In een krans van palm- en mirtenbladen:

AAN
J. H. DOCTERS
VAN LEEUWEN
HOOFD INGENIEUR
TITULAIR
VAN DEN
WATERSTAAT
8 MEI
18091859.
) In brons, m ter opname alhier verstrekt door den heer W. G. BEGRAM
VAN JAARsVEL, Dijkgraaf van den Alblasserwaard te Gorinchem, April 1887.
Groot 30 mm.

206
Keerzde: Alleen in het veld:
DIJKGRAVEN
EN
HOOGHEEMRADEN
VAN DEN
ALBLASSERWAARD
MET ARKEL
BENEDEN DE ZOUWE
EN
VAN DE
VIJFHEERENLANDEN

Groot 40 mm.

8l6. 1859.
Prijspenning der Tentoonstelling van de
Maatschappij tot verbetering van den werkenden
stand te Amsterdam.
Voorzijde: Onder het gekroond met een glorie omgeven wapen
van Amsterdam:
TENT OON
STELLING

Daaronder gesneden:
Omschrift:

1859
MAATSCHAPPY TOT

VERBETERING VAN DEN WERKENDEN STAND.

Keerzde: Een krans.

Daarin gesneden:

aan
Peck &' 0.
Volgens M'. JER. DE VRIES JE. Gat. (1884) n. 4089, in 1859

gesneden door M. C. or: VRIES. Groot 28. Brons.

8l7.
Prijspenning van de Maatschapp voornoemd.
(In October 1859 het eerst vereerd volgens Mr. JER. DE VRIES J.,
t. a. p. n. 4090.)

207
Voorzde: De Nijverheid voorgesteld als eene jeugdige vrouw,
in antieke kleeding, staande met een uitbottende tak, waarom
ben zwermen, in de opgeheven doch gebogen linkerhand, ter
wl z met de uitgestrekte rechterhand een lauwerkrans houdt
boven eenige symbolen van fraaie kunsten als: een kapiteel
van een zuil, waarop het wapen van Amsterdam met guir
landes daaraan verbonden is geplaatst, een torso, vaas, palet,
graadboog, sextant, zaag, liniaal, driehoek, passer, nijptang,

poingon, hamer, tekenplank of bord, enz. Achter haar een

pikkende of voedsel zoekende haan.
Omschrift:
VERDIENSTE BEKROOND.
In de afsnede: M. (1. na vmr.s JB. 1NV.(EN1T) ET rnc.(1r).

Keerzde: Een krans en

DE MAATSCHAPPY VAN DEN, WERKENDEN STAND
AAN

Groot 33. Zilver 32. Metriek Gewicht.

/ 818. 1859.
Prspenning van de Vereeniging ter bevordering
van fabriek- en handwerknijverheid.
Voorzde : De Nederlandsche maagd gezeten, steunende met den
linkerarm op haar, op den grond nevens haar staand rond
wapenschild; zij houdt in de uitgestrekte rechterhand een bun
del lauwerbladen boven de voor haar staande voortbrengselen

van fabriek- en handwerksnverheid, znde een vaas, kamrad

met onderstel, kan, benkorf, manometer , hefboom en truweel.

Achter haar staat een stoomketel.

Omschri/t:

VEREENIGING TER BEVORDERING VAN FABRIEK EN

HANDW:(ERK)NIJVERHEID IN NEDERLAND

208
In de afsnede:

KAREL WIENER s HAGE

Keerzde: Een eiken- en olvenloofkrans.

Groot 35. Z. en Brons.

819. 1859?
Gedenkpenning door de stad
sHertogenbosch vereerd aan P. J. Cuypers
van Veldhoven voor zn werk: Documents pour
servir lhistoire des troubles religieux du XVI=
sicle dans le Brabant Septentrional,
BoisleDnc (15661570).
SN0ECK. Bdrage n". 285.

l/ 820. 1859. 28 September.

Het vftigjarig bestaan der Loge van
Vrmetselaren genaamd Amicitia (de Vriendschap)
te Soerabaija.
Voorzde: Twee zuilen waarvan de eene de letter J., de andere
de letter B. draagt.
Daartusschen een trap van zeven treden (graden) waartegen
een geopende passer en driehoek en sautor. Boven de eene zuil
(heraldisch rechts) de zon, boven de andere de kwartiers maan.
Verder daartusschen twee, een beneden ongesloten driehoek,
aanduidende acaciatakken ook en sautor geplaatst, daarboven
een ster, twee samengevoegde handen en M.B.
Onderaan een wimpel waarop men leest:

LEGITIME 28 D.-.(m) 9 M.'.(ENSIS) 5809 FVNDATA.

Wettig den 28 Septb. 1809 gesticht.
Het geheel omsloten door een koord met negen losse knoopen.

209
Keerzde: Tusschen een krans van acacia en eikenloof :
DECIMI LVSTRI FESTVM
LIBERORVM CAEMENTARIORVM
IN VRBE SOERABAYA
SODALITAS CVI NOMEN
AMICITIA
CELEBRAVIT
MDCCCLIX.

Het vftigjarig feest van het verblijf

der vrijmetselaren in de stad Soerabaija heeft
de Loge genaamd Amicitia (de Vriendschap)
in 1859 gevierd.
Groot 43. Zilver en brons. Zeldzaam. Gat. Bat. Gen. , 1886 ,

n. 83 (Colt. Dirks).
K 82I. 1859. 9 October.
B. F. Suerman, 50 jaren, Med. Prof. aan de
Akademie te Utrecht.

Voorzde: Links gewend borstbeeld in costuum, versierd met

het commandcurskruis der orde van den Eikenkroon en het
ridderkruis der orde van den Ned. Leeuw.

Onder het schouder: D. VAN DER KELLEN r.(EciT)

Omschrift:

LABORANTIBVS PRAESIDIVM

(Voor de zieken een beschermer)

CONSVLENTIBVS LVMEN.

(Voor de raadvragenden een licht)

Keerzde: In een zwaren eikenloofkrans:
BERN.(ARDVS) FRANC.(ISCVS) SUERMAN

PER X LVSTRA
MEDICINAE PROFESSORI
DOCTRINA AR'IE SAPIENTIA
DE ACADEMIA ET DE PATRIA
OPTIME MERITO
SENATVS ACADEMIAE
RHENO TRAIECTINAE.
D.(IE) IX OCTOBRIS
MDCCCLIX.

210
Aan Bernard Frans Suerman
gedurende 50 jaren hoogleeraar in de
geneeskunde, die zich door geleerdheid,
kunst en wijsheid zeer verdienstelijk jegens de
Hoogeschool en het vaderland heeft gemaakt
de Senaat van de Utrechtsche Hoogeschool
den 9 Oct 1859.
Groot 40. Goud en Brons. Zie VAN DER AA, S. (17) blz. 1072.
Gat. Utrecht. Stempels n. 2237.

822. 1860. 9 Februari.

Overlden Van E. W. van Dam van Isselt.

Voorzde: Borstbeeld van den overledene en face in een parelrand.
Links daarvan:
K. WIENER SCULP.(SIT) 18611)
Keerzde:
HULDE
AAN DE NAGEDACHTENIS
VAN
E. W. VAN DAM VAN ISSELT.
GEBOREN
OVERLEDEN
TE BREDA 20 FEBRUARIJ

(TE) GELDERMALSEN 9 FEBRUARI!

1796

1860

MOED. VADERLANDSLIEFDE. GENIE.

Daar beneden: een ondergrond omstrengeld door een eiken- en

oranjelooftak waarop s mans wapenschild 2) rustende op een
gelauwerd zwaard, een lier, een helm, een maqonnieken hamer

en winkelhaak en een bundel redevoeringen blijkens het op

schrift Orator bestraald door een brandend lampje.
Groot 43. Zilver 77 Met. Gewicht en Brons door J. Couwan

BERG (keerzde?) gesneden volgens M'. JER. na VRIES Janz. Gat.

n. 4115.
1) Zie Huaanrs c. 5. blz. 112, v. 0. AA BijVoegsel (21) blz. 210211.
*) Van goud met een getinneerde faas van keel, waarboven zes, en
waaronder vier blokken van keel.

211
Levensberichten der M. v. Ned. Letterk. 1859/60 bl. 272304
door m'. J. H. BURLAGE. Revue de la Num. Belge 1861 p. 209
210. Nooaozrax n. 51. Suoscx n. 284. Alg. K.- en Letterbode

1860, bl. 54.

/(823. 1860. 11 Juni.

Maskerade van Leidsche studenten.

Voorzijde: Frans hertog van Anjou in kleeding en wapenrusting

van het daaronder staande jaartal MDLXXXH. voerende den
staf van commando en omhangen met den vorstelken herme
lijnen mantel.
Omschr'ft. Zne spreuk:
FOVET ET DISCVTIT
Z (de zon) koestert en verstrooit
Keerzde. Omschrift .
IN MEMORIAM FESTI DIEI NATALIS CCLXXXV
ACAD.(EMIAE) LVGD.(UNO) BAT.(A VAE) XI IVN.() A.(_NN1) MDCCCLX

Ter herinnering van het feest gevierd

naar aanleiding van den 285Eten geboortedag
der Leidsche Akademie op den
1 1 J 11 ni 1 8 6 0.
Groot 22. Z. 9 W. Brons. Ook in plaat gebracht.
Volgens Gat: Utrecht. Stempels n. 238 door J. Pa. v. a.
KELLEN gesneden.

/ 824. 1860. 24 Juni.

Hulde aan Jh'. P. G. C. van Geusau.

Voorzijde: Rechts gewende buste waaronder de naam van den

graveur KAREL Wmmza.
Omschri/t.
.1. P. G. C. VAN GEUSAU, GROOT
OFFICIER BIJ HET GROOT O..(0STF.N) VAN NEDERLAND.

212
Keerzijde:

HULDE
VOOR STRIJD EN VOLHARDING
(twee palmtakken)
AAN DEN VOORZ.'.(ITFENDE) Mn.'.(EESTER)
J)? P. G. C. VAN GEUSAII.

DOOR DE BB.'.(BROEDEREN) VRIJMETSELAREN

DER G(L0GE) LA PERSVRANCE

MAASTRICHT
DEN
24 JUNIJ 1860.

Boven dit opschrift in top de letters:

WI'.

K...

SI.I

En de vrijmetselaarshamer, truweel en winkelhaak gecom

bineerd rustende op palmtakken.
Groot 35. Brons.
825. 1860. 19 Juli.
Overlijden van H. J. W. van Aken Burgemeester
van Maastricht.

Voorzde: Borstbeeld en face in ambtsgewaad , versierd met het

commandeurskruis der orde van den Eikenkroon en het ridder
kruis der orde van den Nederl. leeuw.
Daaronder:

K. WIENER 11: s HAGE

Bschriften: links:

H. J. W. VAN. AKEN

rechts :

BURGEMEESTER.
VAN. MAASTRICHT

Keerzde: In een zware met linten omstrengeld eikenloofkrans

onder en nevens het gekroonde wapen van Maastricht:
22
19
JANUAR.
JULIJ.
1796
1860
GEBOREN.

EN.
OVERLEDEN
TE
MAASTRICHT

Groot 43. Zilver en Brons.

9.13
826. 1860 ?
Prijspennng.
Voorzde Omschrft :
VEREENIGING TER BEVORDERING VAN FABRIJK
EN IIANDWZ(ERK) NIJVERHEID -:

In het veld:

AFDEELING
DORDRECHT.

Keerzde: In een geborduurden rand een naam.

Groot 27. Z. en brons.

/C 827. 1860. 7 Augustus.

W. H. Suringar zeventig jaren oud.
Voorzde: Het linksgewende borstbeeld versierd met het lint
en kruis van commandeur der orde van den Eikenkroon en
van een buitenlandsche orde, alsmede van het ridderkruis der
orde van den Ned. leeuw.
Daaronder:

s. c. ELION. r.(ncrr)

Omschrift.

WILLEM HENDRIKSURINGAR
1790. 3 AUG. 1860.

Keerzde: Om en in een eikenloofkrans.

NED.(ERLANDSCH) GEN.(OOTSCHAP) TOT ZED.(ELIJKE) VERB.(ETERING)
DER GEVANGENEN
VEREEN.(IGING) NED.(ERLANDSCH) METTRAY
STEUN VAN
GEVALLENEN
HULP VAN
VERVVAARLOOSDEN

Groot 42. In goud in het Museum van het Friesch Genoot

schap van Geschied-, Oudheid- en Taalkunde te Leeuwarden
daaraan geschonken door deszelfs zoon den heer P. J. SURINGAR
aldaar (Brons).
Zie v. D. AA S. (17) blz. 10781080.

214
828. 1860. 30 November.
F. G. Everard, vijftig jaren makelaar

te Amsterdam.
Gouden penning ter zwaarte van vier dukaten, groot 20.
Voorzde: In het veld boven het wapen van Amsterdam:
F. G. EVERARD MAKELAAR

Omschrift:

BENOEMD 30 NOVEMB.(ER) 1810

HERDACHT 30 NOVEMB.(ER) 1860

Keerzde: Onder een alziend oog en twee palmtakken:

G0D
ZIJ DANK
VOOR ZIJNEN
ZEGEN
f 27.50 J. SGIIULMAN 18%85; fraai gesneden.

K 829. 1860. 28 December.

Ter gedachtenis aan
Cornelis Broere dertig jaren lang hoogleeraar
in de wsbegeerte en godgeleerdheid aan

het Seminarium te Warmond.

Voorzde: Zn borstbeeld in costuum en face.

Omschrift: PIAE MEMORIAE CORNELII BROERE

PER ANNOS TRIGINTA PHIL.(0S0PIIIAE) ET THEOL.(0GIAE)
PROF.(Essom) AETAT LVIII.
Keerzde: Een wereldbol gemonteerd met een kruis, omringd
door laiivvertakken:

rm |

IN PHILOSOPHIAE DISCIPLINIS PALMAM MERUL

In de wijsbegeerte heb ik den palm verdiend.

Overleden te Warmond den 28 Dec. 1860.
Kon. Kab. Groote penning K.
Zie HUBERTS c. s. blz. 66.

215
C. BROERE, Bezadigd woord aan zne welgezinde Protestantsche
landgenooten, 1853.
Antwoord aan den Heer C. BEOEEE, R. C. Priester en Hoog
leeraar aan het Seminarie te Warmond, door G. BARGER Pred.

b de Herv. Gemeente te Delftshaven. Rolt. 1853 8" 39 bl.

Vad. Lett. 1853 I, bl. 112113.

/L 830. 1860.
M. 0. C. J. Hoogendk van
Domselaar te Tiel, stichter van 70 woningen.
Voorzde: Borstbeeld en face.
Daaronder:
s. DE VRIES. s HAGE.
en een zespuntige ster.
Omschriften in twee regels:
_
M. 0. C. J. HOOGENDIJK VAN DOMSELAAR LID DER
STATEN VAN GELDERLAND.
STICHTER VAN ZEVENTIG \\'ONINGEN voon DEN
AMBACHTS-STAND (TE) TIEL 1860.

Keerzde: Het blok der 70 woningen vol doiseu.

Groot 43 Brons.
/(_ 83l. Als boven.

Voorzde: De zeventig woningen van het hoekpunt gezien.

In de afsnede:

s. DE VRIES, LA HAYE.

Keerzde: Onder een eikenloofkrans:

M. 0. C. J. HOOGENDIJK VAN DOMSELAAR
LID DER STATEN VAN GELDERLAND

STICHTER
VAN
ZEVENTIG WONINGEN
VOOR DEN AMBACHTS STAND
TIEL

1860.
Groot 30 brons.

217
achtergrond links de Martini kerk te Groningen, in het midden
het paleis te Amsterdam en rechts de St. Janskerk te s Her
togenbosch, met de daarvoor liggende gekroonde wapens van
Groningen, Amsterdam en s Hertogenbosch.
mselzri: DE TYD DOOR SNELHEID OVERHEERD.
In de afsnede:

poon KLEINEREN AFSTAND

onoorna vnnxnna
M. (1. na vams 1! mv. ET rnc.

(Mm. 77. Cat. Bon. Maart 1884 n. 989.) Door M. _C. DE

VRIES JR. Zilver en Brons.

/C 834. 1860.
Verbroedering van Nederland en Belgie.
Voorzde: Nederland en Belgie voorgesteld als twee statige,
staande, gekroonde vrouwen, (waarvan de eene den door een
drietand gekroonden Mercuriusstaf in de rechterhand en de an
dere een door bijen omzweefden bloemtak , als zinnebeelden van

koophandel, zeevaart en industrie, houdt) omhelzen elkander.

Nevens haar Minerva Bellona steunende met den linkerarm op
een bundel roedenstokken en wzende op een voor haar lig
genden stervenden krijgsman (met plen in de rechterhand) dien
z met haren rechtervoet vertreedt. Achter deze laatste groep
distelen en doornen en daarvoor een hoorn van overvloed.
In de afsnede:

ROM.(EINEN) XII. V.(nus) 10.

(Hebt elkander hartelk lief met broederlke liefde, met

eere de n den ander voorgaande.)
en op een wimpeltje: 11. c. 01. vmr:s J". r(r.crr).
Omschrift:

CONCORDIA RES PARVAE CRESCUN'I.

Eendracht maakt macht

Keerzde: De door een hemellicht (waarin 1860.) bestraalde,
gekroonde, ovale wapenschilden van Nederland en Belgie door

218
guirlandes en vlechtwerk vereenigd, omgeven door de Nationale
vlaggen en Koninklijke standaards met een gekroonde, liggende
leeuw ter zde van dat der Nederlanden en een dergelke
ongekroonde leeuw ter zijde van dat van Belgie.
Onder den eersten op een lint:
staat:

Onder den laatsten evenzoo:

IE MAINTIENDRAI.

Onder deze trofee:

LUNIQN FAIT LA roncr:.

DOOR EENDRAGT
VERBROEDERD.

M. 0. D. v.(nms) 1861.
Boven de trofee: LUNION FAIT LA FORCE.
Groot 44. Brons. In zilver 92 Metriek Gewicht. Revue de la

Num. Belge 1861 p. 211. Zilver f25, Brons f3.

835. 1860.
Prijspenning der Akademie van beeldende
kunsten en technische wetenschappen
te Rotterdam.
Voorzde: Minerva staande, met helm en Medusaharnas ge
wapend, leunende op schild en spies. '
Omschrift:
AKADEMIE VAN BEELDENDE
KUNSTEN EN TECHNISCHE WETENSCHAPPEN.

In de afsnede:

ROTTERDAM
v. D. K.(ELLEN)

Keerzde: Een lauwerkrans.

Groot 34. Z. en brons.

836.
Gegraveerde penning, in goud uitgereikt aan
P. J. Nanlohi, radja van Porto, wegens
verdiensten tijdens eene expeditie
op .Ceram, 1860.

Galvanoplastische afdruk in Verz. Bat. Gen. Gat. 1886, n. 82.

219

836*.
Eerepenning voor Elie Abdul Alief
regent van Assieloeloe, wegens verdiensten
tijdens eene expeditie op Ceram 1860.
Voorzde :
RET
NEDERLANDSCH
,
GOUVERNEMENT
AAN
ELIE ABDUL ALIEF
RECENT VAN ASSIELOELOE
VOOR BEWEZEN
DIENSTEN 13! DE EXPEDITIE OP
DE NOORD EN ZUIDKUST VAN CERAM
1860

Daaronder: Een arabisch opschrift, het geheel omgeven door

lofwerk.
Keerzde: Het gekroonde Nederlandsche wapen met deszelfs
tenants, waaronder een lint met de spreuk: JE MAINTIENDRAI.
en eenige guirlandes, alles geplaatst op een ster.
Zilver. Groot 29. Verz. wijlen P. H. Van Gelder (Rks Museum).

/ 837. 1860/61.
Ter eere van de schilders J. W. en N. Pieneman l).
Voorzde: De bustes der beide broeders accols, links gewend.
Daaronder:
S. O: ELION. F.(ECIT).
Omschrift:
! J. W. PIENEMAN GEB.(OREN) 4 NOV.(EMBER) 1779
OVERL.(EDEN) 5 APRIL 1853
* N. PIENEMAN GEB.(OREN) 1 JAN.(UAR) 1809.
OVERL.(EDEN) 30 DEC.(EMRER) 1860

Keerzde: Een bevallige groep van drie gevleugelde knaapjes

(genien), die op een wolk staande, een gelauwerd palet en
een penseelenbundel vasthouden.
Groot 46. Brons.
1) Over JAN Wn.uzu PIENEMAN zie v. D. AA P. (15) bl. 275276. Over
NICOLAAS PIENEMAN aldaar bl. 276278.

220
838. 1860. September.
25jarig bestaan van het Genoot- of Gezelschap:
Hooger zij ons Doel!
Voorzde: In een olvenloofkrans is een vijfpuntigester geplaatst
(het insigne van het Genootschap) waarop men de Gothische

letters ziet:
(nugzr) Z(j) (ns) IB(uzi)
Keerzde. Omschrift :
HOOGER ZIJ ONS DOEL
In het veld:
SEP.T
1835
1860
*

.\l.

Gr. 14. Zilver.

839. 1860.
Prijspenning van Amsterdam bij de
Internationale tentoonstelling van Schilderkunst
in 1860.
Voorzde: De Amsterdamsche stedemaagd met de muurkroon
op het hoofd, opgestaan van de rechts achter haar geplaatsten
zetel, (prijkende met het gekroonde wapen van hare stad
waaraan guirlandes gehecht zijn) houdt in de linkerhand een
roeispaan. Zij staat met een krans in de rechterhand voor
een piedestal , waarop de zinnebeelden van Schilder-, Teeken-,
Graveur- en Toonkunst zijn uitgehouwen en waarop een ge
lauwerde, rechts gewende, marmeren buste is geplaatst.
In de afsnede:
1.. novnn mv.(nmr) n. a. na vmas J. sc.(uu>sw)
Keerzde:

HULDE AAN DE KUNST.

boven een door een hemellicht bestraalden lauwerkrans.

221
Groot 32. Hoogst zeldzaam, in zilver. Metr. Gew. 32 volgens
Cat., M'. Jan. na Van:s anz. 1884, n. 4112.

kz 840. 1861. 19 Januari.

Vaccinatiepenning.
Kon. Besluit van 19 Januari 1861 houdende toekenning van
eene zilveren medaille of premie van twintig gulden aan een
door den Minister van Binnenlandsche zaken voor elke provincie
voor te dragen getal genees- en heelkundigen of bijstand van
vaccinatie, die zich betrekkelijk het meest verdien
stelk hebben gemaakt omtrent de gratis vacci

natie der onvermogenden ter keuze van den be

langhebbende.
(Get.) De Minister van Binnenlandsche zaken:
S. VAN HEEMS'IRA.

Hiertoe is ook betrekkelk de Missive van derizelfden Minister

n. 35 van 31 Januari 1861 en het Kon. Besluit van 1 April
1861 n. 67, houdende bepalingen betrekkelk de medaille voor
noemd.

Art. 1. Op de eene zde der bedoelde medaille zal ons borst

beeld staan met het omschrift:
GUILELMUS III REX NEERL. M. D. L.
en op de keerzde in eenen krans van eiken- en laurierbladen:
BENE
MERET DE
REPVBLICA
QUI CIVIVM
VALE'IVDINEM
TVETUR

H maakt zich verdienstelk jegens den Staat,

die de gezondheid der burgers hoedt.
Art. 2. W behouden Ons voor deze medaille in brons of zilver
(op voordragt van Onzen Minister van Binnenlandsche zaken),

222
ook te verleenen aan personen of vereenigingen, die zich ver
dienstelk hebben gemaakt door buitengewone zorg voor zieken
en gebrekldenden of door de bevordering met daden of door
geschriften van den algemeenen gezondheidstoestand.
Art. 3. Bij de in het artikel genoemde toekenning der medaille

zal in bijzondere gevallen door Ons tevens worden geschonken een

klein model dier medaille ter grootte ongeveer van een 10 cents
stuk, met vergunning dit op de linkerborst te dragen aan een

blauw, 18 Ned. strepen breed lint met een oranjelintje aan

de randen. Dit lint mag zonder de medaille niet gedragen
worden enz.

k 84I. 1861. 31 Januari.

Vierde eeuwfeest van het

Krankzinnigengesticht te Utrecht.
Voorzde: In een krans van mirtebladeren:
TER
HERINNERING
AAN HET
VIERHONDERDJARIG
BESTAAN
VAN HET
KRANKZINNIGENGESTICHT
TE UTRECHT
31 JANUARIJ
1861.

Keerzde onder een roos: REGENTEN

.I. S. VERNEDE __ J
J. L. C. SCHROEDER VAN DER KOLK
N. P. J. KIEN
P. H. J. VVELLENBERGH
Jan. C. C. A. VAN RAPPARD
J. C. VAN EELDE
B. VAN DORP
F. N. VAN NOOTEN

223
GENEESHEER-DIRECTEUR
J. P. T. VAN DER LITH

%
Groot 30. Brons. Gat. Utrecht. Stempels n. 239.
Belangeloos door D. v. D. KELLEN gegraveerd.
Zie D'. J. P. T. VAN van LITH, Geschiedenis van het Krank

zinnigengesticht te Utrecht, gedurende deszlfs 400jarig bestaan

(Utrecht 1863, met gekleurde plaat, 231 blz. 8.). Inhoud, In
leiding blz. 114. Redevoering, behelzende de geschiedenis,
uitgesproken den 30 Januari 1861, blz. 30106, verdeeld in

twee tijdvakken.
1e Tijdvak: zich kenmerkende door een volslagen gemis aan
kennis der vereischten eener verpleging van krankzinnigen, in
door eene daaraan bemerkt wordende hoogst gebrekkige Inrig
ting tot hunne verpleging.
1 Tijdperk (31 Januari 1461 tot den 7 Oct. 1583) (122 jaren).
2' Tijdperk (7 Oct. 1583 tot 20 Sept. 1827) (244 jaren).
II Tijdvak: zich kenmerkende door de uitgesproken over
tuiging dat Krankzinnigen zieken zijn en dat de In
rigting tot hunne verpleging eene Ziekeninrigting behoort te
wezen, blz. 107163. Bijlagen IXIII, blz. 165231 n. XV,
bevat het verslag der Feestviering, blz. 218231 N. XIII, Her

dacht 31 Jan. 1861 door D. J. F. VAN Hooesrmraa, blz. 224231.

K 842. 1861.
Hulde aan Z. M. Koning Willem III wegens
zijne loffelijke bemoeijingen bij den watersnood.

Voorzde: Buste rechts gewend alsvoren n. 832.

Daaronder:

KAREL wranaa.

Omschrifi; WILLEM IIIKONING DER NEDERLANDEN

225
4. J. H. VAN LENNEP, Aan den Koning. Naklank van de alge
meene collecte voor den Watersnood, gehouden op den 19de
Februari 1861, Haarlem 1861, 8.

5. G. A. VAN DOLLEN, Hulde aan Z. M. den Koning der Neder

landen, ter gelegenheid van H. D. 44"te verjaring (19 Febuarij
1861). Amsterdam 1861, 8.
6.

F. C. D. BAUER, Berichten en waarnemingen betrekkelijk

den watervloed in Gelderland, in Januar 1861. Nmegen 1863,

met kaart.

843.

1861. Januari en Februari.

Ter eere van Z. M. Koning Willem III

b gelegenheid van den Watersnood in Jan.
en Febr. 1861.
Voorzde: (En haut relief) De maagd van Gelderland, kenbaar
aan het wapenschild op haar borstkleed gestikt, ontvlucht de
woedende baren en zoekt haar toevlucht bij een zware,
op een hecht vierkant voetstuk geplaatste kolom, waarop is
ingegrift de spreuk:
ORANJE
NAAST

GOD.
Rechtsaf: een door het water bedreigde rivierdijk die naar een
stad (Wageningen?) of dorp met torenspits en molen voert.
Links:

s. c. EL10N r.(Eorr)

Keerzde: In een zwaren eikenloofkrans:

WILLEM III
JAN. X FEB. 1861

Omschrift:
DOOR WELDADIGHEID ONDERSTEUNT HIJ ZIJNEN TROON.

SPR.(EUKEN) 20 V.(ERS) 28 B.
Bronzen penning van de eerste grootte.
11.

15

226

K" 844. 1861.

Draagpenning wegens verdiensten b den
watersnood.
Voorzde: Rechts gewend borstbeeld van Willem III Koning der
Nederlanden.
Omschrift.
WILLEM III KONING DER NED. G. H. V. L.

Keerzde: Een oningevuld, half ontrold papier of acte, gekroond

en omgeven door een oranje- en lauwertak.
Omschrift:

WATERSNOOD VAN 1861.

Aan een oog gedragen, klein model, gr. 8 (v. D. KELLEN).

Zie boven 11. 698(1).
845. 1861. 24 Maart.

Koninklijk besluit n. 66.

Draagpenningen wegens verdiensten b den
Watersnood.
W Willem III enz.
Willende aan hen, die b gelegenheid van den jongsten waters
nood door ver, moed, beleid en zelfopo'ering het meest hebben
uitgemunt, een blk van onze goedkeuring en tevredenheid verleenen.
Gezien enz.
Art. 1. Ter erkenning van uitstekende daden, b den jongsten
watersnood verrigt, wordt een eereteeken ingesteld.
Art. 2. Dit eereteeken bestaat:
1. in eene medaille in zilver of brons, houdende aan de voor

zde Ons borstbeeld met het omschrift: WILLEM III KONING van
NEDERLANDEN Gaoor-Hsaroa VAM LUXEMBURG en aan de Keerzde
met het omschrift: WATERSNOOD VAN 1861 een oranje- en lauwer
tak, van ouderen met elkander door een lint verbonden omvat

tende een perkament, waarboven de Koninklke kroon en voor

zien van het opschrift: DE KONING AAN... ..

227
2. In eene barret in zilver of brons voorstellende een eiken
tak omslingerd door een lint waarop de woorden: Watersnood
van 1861 zijn gegraveerd.
3. De medaille wordt door Ons verleend aan hen, die zich

bij den jongsten watersnood bijzonder hebben onderscheiden,

om aan een oranjelint op de linkerborst te worden gedragen.
4. De barret wordt door Ons toegekend aan hen, die reeds
vroeger met de medaille, ingesteld bij Ons besluit van 27 Maart
1855 n. 11 (Bijvoegsel 1855 n". 70) zn begiftigd, en zich
opnieuw bij den jongsten watersnood loffelijk hebben onder
scheiden, en zal gedragen worden op de linkerborst door middel

van een oranjelint boven de door Ons vroeger verleende medaille.

(Get.)

/( 846.

De Minister van Binnenl. zaken

S. VAN HEEMSTRA.

1861. 27 Maart.

Gemeenschappelk bezoek der munt te Brussel

door den Nederlandschen afgezant en den
Belgischen Minister van Financien.
Voorzijde : De Belgische en Nederlandsche wapens op een anker
geplaatst. Daar tusschen een benkorf; daaronder twee laurier
takken kruiselings geplaatst.
Bovenaan :

HOTEL DES MONNAIES A BRUXELLES.

Keerzde: Horizontaal door den Mercuriusstaf gescheiden.

VISITE

nr.

sou EXCZ(ELLENCE)
LE B!(ARON)
GERICKE
wm
nsnwnnr.n

m:
runne
onmm
mmsrm:
ons
nmncss

27 MARS 1861

228
DRAND, 1.1. p. 76. Comp. groot 19.
Afgebeeld in de Revue de la Numismatique Belge 1861 , p. 207
door R. CR.(ALON).

/ 847. 1861. 22 April.

Penning van de Loge les amis philanthropes
lorient de Bruxelles etc.
Voorzde: De wapens van Nederland en Belgie door een driehoek
verbonden nevens elkander en onder een lichtuitstralende drie
hoek waarin de Hebreeuwsche naam Jehovah tusschen twee
met koornaren en granaatappelen gekroonde en de letters

J(AKIN)B(0AZ) vertoonende Corinthische zuilen geplaatst. Om

geven door twee accacialooftakken, van onderen vereenigd in
een slangencirkel. In top zeven vijfpuntige sterren.
Keerzde: In het veld in een fijnen ketencirkel:
A LA E..(I.0GE)
_
LUNION ROYALE
A LR..(IENT) DE LA HAVE

ET A TOUTES LES B3(LOGEs)

DE LA NEERLANDE
(paslood)
2215 J(oun).. 4_ M(OIS).'. 5861
In een gekartelden rand:
LA

LES AMIS PHILANTROPES A LOR..(IENT)

DE BRUXELLES

(Stralende zons aangezicht.)

Groot 30. Brons.

229

4 848. 1861.
Tweehonderd vf en twintigjarig bestaan der
Utrechtsche Hoogeschool.
Voorzde: De Utrechtsche stedemaagd, herkenbaar aan hare
muurkroon en het nevens haren antieken zetel staande St.
Maarten-wapenschild van de stad Utrecht, steunt met de lin

kerhand op dien zetel, waaruit zij is opgerezen. Zij houdt met

de uitgestrekte rechterhand een krans boven de gehelmde,
langgelokte buste van Pallas, staande op een kolom, waarin
de jaartallen MDCXXXVI en MDCCCLXI gegrift zn en wier
voet door lauwerstruiken omgeven is.
Boven haar leest men:
QUIS. SEPARABIT

Wie zal ze I) scheiden

Keerzde: In een lauwerkrans:
ACADEMIAE
TRAIECTINAE
XLV. LVSTRIS. PERACTIS

HVNC. NVMMVM

CIVITAS. TRAIECTINA
DICAVIT
MDCCCLXI.

Bij het 225jarig bestaan der Utrechtsche

Akadem ie heeft de gemeente Utrecht haar dezen

penning in het jaar 1861 gewijd.

Groot 37. Volgens Gat. M'. JER. DE VRIES JERZ. n. 4132, gesneden
door J. P. MENGER. Brons. Stempels S Rksmunt. Museum n. 56.
Voor dit tijdvak en 25 jaren later zie: Utrechtsche Hooge
school. Veertien jaren na het begin en veertien jaren voor het
einde der negentiende eeuw 1814 en 1886. Historische Bijdrage
door A. VAN BERKEL Amst. 1886. f1.50.

) Dat is: de stad of gemeente Utrecht en de Akademie.

231
85I.
Prspenning.
Voorzde; als voren, n. 849.
Keerzijde: Veld effen.
Kleiner. Groot 29. Zilver en Brons, zonder v 0 K. op de voorzijde.

/5 852.
Voorzijde: als voren, n". 849.
Keerzde: Met het opschrift:
ALGEMEENE

NATIONALE
TENTOONSTELLING
VAN
NIJVERHEID

1861.
Groot 37. Zilver en Brons.

k 853.
Dezelfde kleiner, groot 29, zonder V. 1) K op de voorzde.
Zilver en Brons.

854.
Voorzde: als voren, n. 849.
Keerzde :

AAN

DE LEDEN
DER COMMISSIE
VOOR DE
TENTOONSTELLING
VAN
NIJVERHEID
1861.
Groot 37. Zilver en Brons.

233
in de rechterhand een olventak houdende, als zinnebeeld van
Vrede en Vriendschap en Nederland en Belgie
omhelst en vereenigt door het leggen harer handen op beider
schouders.
Om- en Onderschrift:
ENTREVUE DES SOUVERAINS LIEGE
19 OCTOBRE 1861
Groot bij MM. Jee. DE VRIES Jenz., 70. Brons.

K 857. 1861. 26 October.

Vijf en twintigjarig huwelijk van
M". J. Dirks en M. Bolman.
Voorzde: Hymen een fakkel houdende, houdt een krans boven
een altaar, waarop het cijfer 25 is gebeiteld en twee samen
verbonden brandende harten geplaatst zijn.
In de afsnede:
VAN van KELLEN J_ r(.r:crr)
Keerzde: In een bevalligen, lossen rozenkrans:
TER

ZILVEREN BRUILOFT
VAN M! J. DIRKS
LID VAN DE 2213 KAMER
VAN DE ST:(ATEN) GENZ(ERAAL) ENZ.

EN VROUWE
M. BOLMAN
GEVIERD
TE LEEUWARDEN
DEN 26 OCTZ(OBER)
1861.
Opgenomen in Anthony Durand, Mdailles et Jetons des numis
mates. Genve 1865 p. 54.
Vervaardigd op last van Dr. P. 0. VAN DER Curs, Hoogleeraar
enz. te Leiden. Zie Gat. M'. Jen. na Varss Jaaz., 1884,n.4137.

Groot 29. Twee in Z. en verder in brons.

Zie HUBERTS c.s. blz. 123.

234
858. 1861).
Prijspenning van de stad Utrecht.
Voorzde: zeer veel overeenkomende met die van den penning
door Utrecht in 1861, gewijd aan de Utrechtsche Akademie
bij gelegenheid van haar 225jarig bestaan en beschreven onder
n. 848, doch de buste 'Van Pallas staande op een kolom is
vervangen door de zinnebeelden van toon-, bouw-, beeld
houw- en schilderkunst, en door die van werktuigkunde en
geleerdheid, zijnde een lier, kapiteel, hamer, passer, palet,

drijfrad, half ontrold geschrift en boekdeel ter rechterzde

van Pallas zichtbaar. Ook staat boven haar hoofd:
FOVET ET lAVET
Zij kweekt en begunstigd

Keerzde: Een lauwerkrans.

Groot 37. Z. en brons (gesneden door J. P. MENGER).
Gat. Munt Utrecht R. 57.
De graaf Maurin Nahuys zegt alzoo, na de beide stempels in de

Revue belge de Numismatique (1883 p. 151) te hebben be

schreven, ten onrechte: Ces coins IIont jamais servi, que nous
sachions.

/859. (1861/62).
Prijspenning van het Teekengenootschap
Pictura te Dordrecht.
Voorzde: Het teekengenootschap Pictura voorgesteld door
eene zittende vrouw, antiek gekleed, houdende in de uitge
strekte rechterhand een lauwerkrans boven een antiek altaar,
waarop een vlammende offerbeker of coupe is geplaatst. Z
houdt in de neerhangende linkerhand een palet en eenige
penseelen. Tegen den zetel leunt het wapenschild van Dord
recht. Op het Voetstuk van den zetel staat: V D K(ELLEN).

235
Om- en Onderschrift :
TEEKENGENOOTSCIIAP PICTURA TE DORDRECHT.
OPGERIGT IN
1774.
Keerzde: Rondom een lauwerkrans gevormd door twee takken
te zamen gevat door het wapen van het Dordtsche geslacht
van den Santheuvel (van snopel met drie konnen (2 en 1)
van zilver)
PRIJS VAN M! P. V.(AN) D.(EN) SANTHEUVEL V.(AN)
DRIEL GEB.(0REN) 3 OCT.(OBER) 1732 OVERL.(EDEN)

20 AUG.(USTUS) 1799.
Groot 36. In zilver als 1te en in brons als 2e prs.
Vervaardigd in 1862, volgens besluit van het bestuur van
het Genootschap in 1861 genomen.
Zie J. A. Smns VAN NIEUWERKERK, Beschrijving van den nieuwen
eere- of prspenning van het teekengenootschap Pictura te Dord
recht, met een korte geschiedenis van dat Genootschap, Dord
recht 1864, 8, 15 blz. met afbeelding, ook gegeven door
CAMILLE PICQU in de Revue de la Numismatique Belge 1864
p. 404 en ook in Vervolg op VAN LO0N X blz. 486. (Aldaar (4)
te lezen voor 1861 het jaartal 1862.)

860. 1861.
Broodloodje der Hervormde Diaconie
te Amsterdam.
Voorzde: ) De Armoede, onder het beeld eener schamel ge
kleede vrouw, een juk op de schouders torschende, barre
voets gezeten op een steen, voorgesteld. De duif op haar
hoofd geplaatst en het lam aan bare linkerzde staande druk

1) Vergelk (Mr. Jim. DE Vanzs Jaaz.) Beschrving in Verv. v. LooN V,

blz. 392. 11". 353.

863.
Idem voor 4jarigen dienst.
1nd. Staatsblad 1862 n. 116, art. 17 (Cat. voornoemd) n. 86.

864865.
Idem voor 12jarigen dienst. Brons.
Ook in klein en zeer klein model (Gat. Bat. Gen. 1886

n. 8789).

1861.
Oprichting van het tooneelgezelschap
Thalia te Dordrecht.
866.
Eerste model.
Draagteeken van de werkende leden.
Krans, gehecht door een strik aan het ringetje.
In het veld ot schild:
THALIA (Pleet).

867.
Later model.

Eene vergulde zon van twaalf stralen, gedekt met een wit
rond plaatje waarop
THALIA
Gedragen aan een lint met de Dordrechtsche kleuren.

238
867*. 1861.
Oprichting der Scherpschutters vereeniging
Prins Alexander te Varsseveld.

Voorzde: Om en opschrift:
%

SCHERPSCHUTIERS VEREENIGING
PRINS
ALEXANDER

Keerzde :

OPGERIGT
TE
VARSSEVELD
1861.

Zilver. Gr. 20. Verzameling wijlen P. H. VAN GELDER (Rks

Museum).
868. 1862.
Aan Jakob Swart.
Voorzde: De voorzde van den nieuwen penning van 1831 van
de Maatschapp tot. Nut van t Algemeen.
Keerzde: (Gestempeld) In een cirkel leest men:
AANJACOB SWARTBESTUURDER VAN T
VOLKSONDERWIJS18311862TER HERINNERING
Omschrift:

Gr. 31. Zilver.

MAATSCHAPPIJ TOT NUT

VAN T ALGEMEEN

v. D. K(ELLEN)

869.
Looden draagpenning.
Voorzde: Leidsch wapen met het opschrift:
STADS VROONVVATEREN.

Keerzde: Ingeslagen:
1862. 148.
Lood 6,5 C. Brons.
Cat. Leidsch Stedelk Museum 1887, Supplement 11, n. 454a.

239
870.
Aldaar zonder jaartal II 785b. Nieuw zilveren penning,
waarop het wapen van Leiden, hangende aan een rood satijnen
lint, met het opschrift:
DIRECTEUR.

871.
Aldaar 7850. Kleine zilveren penning.
Voorzde: Het wapen van Leiden.
Keerzde . Het opschrift
OPPER-BRANDMEESTER

hangende aan een rood zden lint, met hetzelfde opschrift.

872.
785d. Kleine bronzen penning.
Als boven. Met het opschrift :
BRANDMEESTER.

/1' 873. 1862. 8 Mei.

Onthulling van het standbeeld voor
Ary Scheffer opgericht.
Voorzde: Zn links gewende buste.
Omschrift;

ARY SCHEFFER

GEB.(OREN) TE DORDRECHT 17 FEB.(RUARI) 1795

OVERLEDEN TE ARGENTEUIL 15 JUN.(I) 1858.

Keerzde; Het standbeeld: de groote schilder in peinzende

houding met een penseel in de rechterhand en met de linker
hand, waarin h een palet houdt, steunende op een met zijnen

210
mantel gedeeltelk bedekte console of pilaar, aan welks voet
een beeldhouwershamer en beitel liggen.
Daaronder:
J. MEZZARA sc.(uarsrr) J. P. v 0 KELLEN r.(ac1r)).
Omschrift:
STANDBEELD ONTHULD TEDORDRECHT. DEN 8 MEI 1862.
Groot 40. In Z. 87. Metr. Gew. en in brons. Cat. Utrecht.

Stempels n. 246.
Zie VAN DER AA S. (17) blz. 239.
Over het plan tot oprichting zie Alg. K.- en Letterbode 1858
bl. 962, 1859 bl.391, 1861 bl. 32.

874. 1862. Juli.

Bezemmakcrsbusse te Delft.
Voorzde: St. Michael den draak bevechtende.
Keerzde:

DE HOOFDLIEDEN
VAN HET SINT MICHIEL
OF BEZEMMAKER BUSSE
UIT ERKENTENIS
AAN HUNNEN BESCHERMHEER
DEN WEL. El). GEST. HEER
M. H. J. C. MEETELERKAMP

JULIJ 1862.
Z. Groot 47. Kon. Kab.

In de Notitie van gereedschappen enz. nagelaten door M. G. om ans Ja.

(verkocht 8 October 1889 te Amsterdam), vindt men (blz. 5 n. 85): Oprichten
van het. standbeeld voor Ary Scheller. Brons S! exemplaren, Compositie 2

exemplaren, onder de gedenkpenningen door M. G. 01: Vruxs gesneden.

241
875. 1862.
Prijspenning van de
Friesche Maatschappij van Landbouw.
Voorzijde! Het gekroonde wapen van Friesland , omgeven door
twee samengeknoopte eikenlooftakken.
Daarboven:
FRIESCHE MAATSCHAPPIJ VAN LANDBOUW.

Keerzijde.- Bovenaan: Een lauwerkrans met adderende linten.

Beneden: Een ploeg.
Groot 34. In zilver en brons.

k/ 876. 1862.
Zilveren penning op het 25jarig huwelk van
G. de Vries Jerl. en M. Loeterbagh 1862.
Koninklk Penningkabinet. Aanw. 1882, blz. 22.

'/" 877. 1862.

Eerste gezantschap van Japan in Nederland.
Voorzijde: Het gekroonde wapen der Nederlanden, en het met
een witte vlag (waarin een roode bol) bedekte wapen van
Japan (drie hartvormige schilden, waarin een plant of blad)
tusschen de jaartallen 16091862.
Omschrft:

NIPPON '1AIKOEN-NO
SEI-SI HOLANDA NI KITAROE.

Keerzijde: Zes of zeven Japansche letterteekens.

Omschrft:

ONDER DE REGERING VAN

WILLEM III KONING DER NEDERLANDEN
G.(ROOT) II.(ERTOG) V.(AN) L.(UXEMBURG)

Groot 27. Geel koper.

Gat. Utrecht. Stempels n. 244.
II.

16

243
/" 880. 1862.
Hulde aan M'. J. A. Baron van der Heim.

Voorzde: Het links gewende borstbeeld prijkend met het Kom

mandeurskruis der orde van den Nederl. leeuw, de plaque er

van en van nog een andere ridderorde (in ambtsgewaad)

blkens het omschrift van:
M". J. A. BARON VAN DER HEIM VAN DUIJVENDIJKE
STAATSRAAD COMMISSARIS DES KONINGS IN
ZUIDHOLLAND.
Onder het schouder: 11. v. n. KELLEN r.(acrr)

Keerzde: Tusschen een lauwerkrans:

DE STATEN
DER PROVINCIE
ZUID-HOLLAND
AAN HAREN
VOORMALIGEN
VOORZITTER
1862.

Gat. Utrecht. Stempels n. 247.

Groot 37. Goud en brons.
Zie VAN DER AA, Bijvoegsel (21) blz. 281282.

88I.
Gegraveerde penning door de N.-I. Regeering, in goud, uit
gereikt aan Radhen Hadji Mohamad Moesa, hoofd-panghoeloe
van Limbangan, voor verspreiding van nuttige kennis onder de
inlanders, 1862. Galvanoplastische afdruk, in Verz. Bat. Gen.

Gat. 1886, 11. 90.

245
1. M'. S. VISSERING. Een uitstapje naar muiden (Gids 1848)
blijkens blz. IXXII (1) van de Herinneringen-Studien en Schetsen
(Amsterdam 1863) waarin Het uitstapje naar IJmuiden herdrukt
is (blz. 4869 1) een gevolg van het lezen van een boekje getiteld:
2. De indking en droogmaking van de Zuiderzee en het IJ,
met kanalen van af den IJssel bij Arnhem langs Amsterdam tot
in de Noordzee, voorgesteld en aangewezen als een krachtig
middel tot verhefng van handel, scheepvaart en landbouw in
Nederland. Te Amsterdam b G. P. M. LONDONCK (1848). Als
schrijvers, zegt V1ssr:ame t. a. p. blz. X(1), zijn later bekend
geworden de hoeren FADDEGEN en J. KLOPPENBURG.
3. J. KLOPPENBURG. Het Kanaal van Amsterdam tot in de
Noordzee met eene indking van het IJ, beschouwd in het belang
van de stad 2) en het gewest (Amsterdam 1854 (Mei) 44 blz. 8.).
4a. J. D. DIE'IS. De doorgraving van Holland op zn smalst,
Amsterdam 1858.
4b. J. D. Drars (Oud Koopvaardijkapitein enz.) Nadere be
schouwing over de doorgraving van Holland op zijn smalst.
Amsterdam (1859) 36 blz. 8. met eene plaat.
5. N. G. SIEBURGl-I. De doorgraving van Holland op zn smalst
Eene voorlezing in Zeemanshoop (29 Maart 1859). Amsterdam
1859, 19 blz. 8.
6. Een woord over Holland op zijn smalst. Leiden b A. W.
STHOFF, 1859 naar aanleiding van n. 4 en5 (A) Brochure van
den heer DIETS (blz. 315). (B) Voorlezing gehouden door den
heer N. O. SlEERGE (blz. 1519) 27 bl. 8.
7. J. KIKKERT. De Kusten in Gevaar. Opmerkingen nopens de
zeegaten en stranden van Texel, Vlieland en Terschelling, ook

1) Met een plaatje van muiden (C. RDGEDSSEN delineavit, W. STEELINK

sculpsit).

2) De stad p. e. = Amsterdam.

246
in verband tot het plan eener doorgraving van Holland op zijn
smalst. Helder 1859 16 blz. 8".
8. Verkorte Verhandeling voorgedragen in de afdeeling Koop
handel der Maatschapp Felix Meritis op den 15 December 1859,
door H. A. INSINGER; uitgegeven door het Comit ter bevordering
der doorgraving van Holland op zn smalst. Amsterdam 1860,
(IV) 45 blz. 8. met gekleurde kaart.
9. Het Noordzeekanaal door Holland op zijn smalst, beschre

ven voor allen, inzonderheid voor aankomende jongelingen, die

met deze grootsche onderneming wenschen bekend te worden,
door Ar.or. Kampen 1865, kl. 8. IV 15 en VII blz. Met een
gekleurd kaartje.
10. SCHUTTEVAER. Het IJ voor Amsterdam enz. en

11. F. G. JASKI. Beoordeeling dier brochure (November 1867).

Amsterdam 1867, 37 blz. 8.

12. De voornaamste ofcieele stukken over het Kanaal door

Holland op zn smalst gewisseld sedert 1860 en berustende op
het archief der gemeente Amsterdam.
Eene historische bdrage ter beoordeeling van de verhouding
waarin het gemeentebestuur van Amsterdam verkeert en ver
keerd heeft ten opzichte van het Kanaal en de personen, col
legien en corporatien b de uitvoering daarvan betrokken. Uitge
geven op last van het Gemeentebestuur van Amsterdam ter
Stadsdrukker (1872 gr. 8. VI 287 blz. met Blagen (tien vel).
13. P. A. VAN Ovanar.n. Tolken des gevoels na de aanneming
door de beide Kamers der Staten-Generaal en de bekrachtiging
des Koning van het Ontwerp betreffende den waterweg van
Amsterdam door Holland op zijn smalst (Z. p. 1863 (8'.).

247

882*. 1863. 18 Januari.

60jarig bestaan van Onderzoek kweekt Kennis.
Voorzde:

60 JARIGBESTAAN
ONDERZOEKKWVEEKT KENNIS

1803 % 1863.
Keerzde:

w. n1=. KRUIJFF 1836.

Zilver gegrav. Groot 20. (C011. Dmxs.)

k 883. 1863. 34 Maart.

J. M. Schrant tachtig jaren oud.
Voorzde: Rechts gewende buste waaronder:
v D K(ELLEN)
Omschrift.
IOANNES MATTHIAS SCHBANT
NAT.(VS) AMSTELAED.(AMI) DIE XXIV MARTII MDCCLXXXIII

Keerzde: In een krans van klimmerloot':

PROPINQVIS
ET
1\ MICIS
OCTOGENARIVS

De tachtigjarige aan zijne

bloedverwanten en vrienden.
Groot 35. Brons.
Zie v. 0. AA S. (17) blz. 480484. Gat. Utrecht Stemp.
n. 249. HUBERTS c. s. blz. 500501.

k / 884. 1863. 23 Mei.

50jarige echt van
K. Brantjes en M. Stuijt.
Voorzde: Hymen gevleugeld, met den huwelijksfakkel in de

248
linkerhand, legt eene krans op een altaar waarop twee ver
eenigde, brandende harten staan en waarin het cfer 50 is
gebeiteld.
Onderaan:

VAN DER KELLEN II. r.(Ecrr)

Keerzde: In een rozenkrans:

KLAAS BRANTJESGEDESIGNEERDGARDE
DHONNEURONDERHET FRANSCHEKEIZERRIJK
1813ENMAARTJE STUIJT5OJARIGEECHTVEREENIGING
PURMERENDE MEI 1863.
Groot 29. Brons.

885. 1863. 1 Juni.

M'.

. A. G. van Maanen,

25 jaren procureur generaal b den Hoogen

Raad der Nederlanden.
Voorzde: Het links gewend borstbeeld in met hermelijn ge
boorde toga gewikkeld, en versierd met het commandeurs
kruisen de plaque der orde van den Ned. Leeuw.
Daaronder:

v. D. K.(ELLEN) r.(EcIT)

Omschrift:

AAN DEN PROCUREUR GENERAAL

M. G. A. G. VAN MAANEN.

Keerzde: Boven en onder een eikenloofkrans:

1 JUNIJ 1838. 1 JUNIJ 1863.
Binnenin:

DE
HOOGE RAAD
DER
NEDERLANDEN.

Groot 38. Goud en Brons.

Zie VAN DER AA Bijvoegsel (21) blz. 364365. Gat. Utrecht.

Stempels D. 250.

249
/886. 1863. 15 Juni.

Prijspenning van het Koninklk

Zologisch Botanisch Genootschap te
s Gravenhage.
Voorzde:

KONINKLIJK
ZOOLOGISCH BOTANISCH
GENOOTSCHAP
VAN
ACCLIMATATIE
TE
S GRAVENHAGE
GEOPEND 15 JUNIJ 1863
VP. & Z.(OON)
W. Pauwels & Zoon.

Keerzde: Een mirten en eikenloofkrans.

Brons. Gr. 30.

k/ 887. 1863. 18 Juni.

Vftigjarige feestviering
der overgebleven leden van het 2 regement
Gardes dhonneur vereenigd geweest te Metz.
Voorzde: De Nederlandsche maagd, rustig gezeten opeen paar
over elkander gestapelde stukken geschut (kanon en mortier)
waarb een laadstok en kogel liggen, gekroond met een muur
kroon, houdende in de opgeheven linkerhand een speerstok ge
dekt met den hoed der vrheid, terwl haar rechterarm rust op
het achter haar, tegen het geschut geplaatste wapenschild van
Nederland. Links en rechts van haar vier groote driekleurige
vaandels. Achter haar de chacot, epauletten en sabel van een
Garde dhonneur. Daarvoor drie granaten en daarachter een
eikenlooftak. Rechts vooruit aan hare voeten een oranjestruik.
Daarboven: 18 JUNIJ 1863.
Op den kant:

5. D.(E) V.(RIES) s HAGE, E.(EOIT).

250
Onderschrift:

VIJFTIGJARIGE FEESTVIERING
DER OVERGEBLEVENE LEDEN
VAN HET TWEEDE REGEMENT
GARDES DHONNEUR
VEREENIGD GEWEIJST
TE METZ 1813.
HUIZE VREUGD EN RUST BIJ VOORBURG. 1)

Keerzde: In het midden:

MET NAMEN

DIZEL\ :IV
'O
'.\\
''Z
'21
'A
'(I
HJ.HO(I
'1'
I'J.
'H
NH
SI'IUEIWJ.
'A
'(1
.'11
I
Nuit
LIL'IHIEHALOUEOIAG'IV EINNIW
N
.'N331d
.LO.L
'A
Lml
'9
'HIOH:I EHIO.LVSIE A
''I
NI'I IUH

.'A
(I'H
ELU(IEANVEI1UI'V IJHZ
A

NVA
NIEI.LS.L'IOD
ntl
'A
H:I'I'IVNEIU'IO

'V
'f
NOHI VH)

'11
'H
'.\\

M. A. r. II. HOFFMAN
w. BLAUW
n. BORSKI
II. BRANDJES
.I. coavea
n. DONKER cuanus
A. VAN DRIEI.
JIIR. N. B. R. w. GEVERS vAN
KETHEL EN SPALAND
F. A. BARON \AN HALL
c. HARTING
J. A. BARON VAN DER HEIM
\AN DIJVENDIJKE
0. c. .1. IIOOGENDK
vAN DOMSEI.AAR
JH. .1. VAN IDDEKINGE
.1. K. VAN DER KEMP
u. w. KONING
.I. LUDEN
11. L. w. VAN MIEROP
A. 0\ERGAAW PENNIS
u. SUERN0NDT
n. T\"Iss
.I. vAN DER \I.IET
A. VLIELANDER
r. VAN VOLLENIIOVEN
0. DE VRIES JF.
J. VAN ZWIJNDRECHT

HIEASSCHEN
L.
LADEWKIMEAR.N
J.
RIE

G.
W.
STOR
BV.
LOKLAND.

.I.Dz_
A.
C.
D!

MERSMA.
BOSCH
J.
G.
REITZ.
SCHELTLS
A.
L.
NEPVEU.
V.
J.

\VITT
BI!
I\V.
VERIMJACNKIE.R
SLOOTH.
CANEMAET.
J.
VIRULIJ.
D.
J.

H.
J.
MINDEROP.
C.
G.
S1.
D.
LEIJDEN.
TERMEULEN.
J.
A.
AFWEZIG
W.

BERG.

Groot. Mm. DE VRIES 70. Brons. Hun in zilver vereerd door

M'. 0. C. J. HOOGENDK VAN DOMSELAAR te Tiel, hun medelid.

1. De Gardes dhonneur in vier zangen door D. H. TEN KATE

1) Van den heer HOFFIIAN daarom als gastheer bovenaan geplaatst

251
VAN Loo 1), s Gravenhage 1815, met vignetten en uitstaande
plaat (het vertrek van de Gardes dhonneur van Amsterdam,
buiten de Weesperpoort). XVI 132 blz. gr. 8. Vad. Lett. 1815
blz. 603608.
2. JAN Bnouwsa (Doopsgezind leeraar te Leeuwarden) Vreugde
lied bij het wederkeeren der Friesche Jongelingen aan den Keizer
lken dwang tot den Franschen krgsdienst ontvlucht. Benevens
een Bschrift op de Afbeelding van deszelfs oudsten zoon (uitge
geven te Leeuwarden 16 Dec. 1813) 4 blz. (Vad. Letteroef. 1814
bl. 588589).
3. Le Garde dhonnenr, ou Episode du Rgne de Napoleon
Buonaparte par J. A. Boymans dUtrecht, design en 1813 comme
Garde dhonneur. Bruxelles 1822 8"0 XXXIV. 69. XLI. XVIII pag.

(volgens Vad. Lett. 1824 p. 585589.)

4. De Garde dhonneur of Episode der Regering van Napoleon
Buonaparte door J. A. Bovmmvs van Utrecht, in 1813 als Garde
dhonneur opgeschreven. Uit het Fransch, Zutphen 1823 8.,
XLVIII 97, LI en weder XXVIII blz.

*- 888. 1863. 10 Juli.

Veertigjarige echtvereeniging van
M'. W. W. Buma en Vrouwe Maria de With.
Voorzijde: Onder een kroon vereenigd, de daaraan hangende
wapens van Buma en de With) van onderen omstrengeld
door takken van vergeet-mij-nietjes.
1) Overleden te Batavia den 31 Mei 1828, oud 35 jaren (Alg. K.- en Letter
bode 1828 11241).
2) BUMA Gedeeld. Rechts (heraldisch) van goud met de halve Friesche
arend van sabel: links doorsneden: boven: van lazuur met een links gewend
paard, staande onder een appelboom (au naturel); onder: van zilver met drie

klavers (2 en 1) van sinopel.

Dr. Wrrn. Van lazuur met twee en aautor geplaatste degens en in de
daardoor gevormde hoeken drie vliegende kapellen (witjes) allen van zilver.

252
Daarboven:

MDCCCXXIIIMDCCCLXIII.

Daaronder:

IRRUPTA TENET COPULA.

H.(0RAT) O.(DARUM) (me) I 13')
De band houdt onverbroken.

Keerzde:

XL JARIGE ECHT
VAN
M. WIARDUS WILLEM BUMA,
RIDDER VAN DEN N.(EDERLANDSCHEN) L.(EEUW),
RAADSHEER IN HET HOF
VAN FRIESLAND,
GEBOREN 11 OCTOBER 1802;
EN
VROUWE MARIA DE WITH,
GEBOREN 30 APRIL 1803.
X JULV MDCCCI.XIII
Groot 34. In Zilver 42. Met Gew. ook in brons, gesneden door
T. A. Knnms te Leeuwarden.
3

K.. 889. raad. 10 Augustus.

Zilveren bruiloft van
Jacobus van der Chijs en C. A. M. Kesman.
Voorzde: De door gestrikte linten verbonden wapens van de
families v. 13. Guus?) en KESMAN ).
Daaronder: Twee rozentakken vereenigd door een krans waarin 25.
1) Vs. 18. Zie v. 1)., AA , Bijvoegsel (21) blz. 177179. Huesars e. s. blz. 76.
M'. 1. TELTING, Levensberichten, M. V. Ned. Lett. 1874.
") VAN

mm

Caus.

Gekwarteleerd

met een surtout schildje van zilver,

waarin drie vogeltjes (eijsjes) (2 en 1) au naturel. Kwartier I van snopel

met een dubbelen arend van goud, hebbende op de borst een eurtout van
keel waarin een vfpuntige ster van zilver, II van zilver met drie liggende
wassenaars (2 : 1) van lazuur? III van goud met drie (1 : 2) opwaarts vlie
gende ben. IV van goud meteen zespuntige ster van keel.
Schrver van Reisherinneringen (5 Jul14 September 1864) Tiel 1865.
3) Knsnum. Van zilver waarin een man dragende op zn uitgestoken rech
terhand een kopje en schoteltje. wellicht een keteltje (kesselmai)?

253
Keerzde:

TER ZILVEREN BRUILOFT

VAN
JACOBUS
VAN DER CHIJS
EN
CHRISTINA HENRIETTA MARIA
KESMAN
GEVIERD
TE DELFT
10 AUGUSTUS
1863.

Groot 27. In zilver. Metr. Gew. 21 en in brons.

890. 1863.
Zangerfeest. Draagpenning.
Eenzdig met oog. Het wapen van Amsterdam ge
kroond met de leeuwen als tenants op loof geplaatst.
Daaronder :

1863.

Omschrift:

ZESDE NEDZ(ERLANDSCH) NATZ(IONAAL)

ZANGERSFEEST

Groot 21 Compositie.

85". 1863.
Prijspennng van de Vereeniging
ter bevordering van Fabriek en Handwerk
Nverheid in Nederland.
Voorzde: Eene vrouw (met diadeem) gezeten, met hare linker
hand het schild der Nederlanden steunende en in hare uitge

strekte rechterhand een paar lauiverkransep houdende. Achter

haar de rechts gewende Nederlandsche leeuw of de leuning
van haren zetel en achter het wapen een olventak. Vr haar

254
een bijenkorf waartegen een hefboom en spade?leunen verder
eene dampende stoommachine, een vaas, een blad papier enz.
Op de plint leest men:
JE MAINTIENDRAI.

Onder een ledig tableau de naam van den graveur:

NOORDWAL (TE) ZWOLLE.
Keerzde: Rondom een olvenloofkrans:
VEREENIGING TER BEVORDERING VAN FABRIEK EN
HANDW.(ERK)NIJVERHEID IN NEDERLAND.
Groot 27. Z. en brons.

892. 1863.
sKonings kleine belooningspenning
uitgereikt aan D'. C. Swaving.
Voorzde: Als boven n. 694:
J. P. MENGER.
Keerzde:
AAND. C. SWAVINGEERSTEN
STADS GENEESHEER TE BATAVIAVOOR DE
AANBIEDINGVAN EENIGE VOORWERPEN AAN DE
WETENSCHAP DIENSTIG VAN WEGE
DEN KONING MDCCCLXIII.

Kz. ook Gest. Z. gr. 29.

893. 1863. 31 Augustus.

s Konings belooningspenning
geschonken aan C. S. Baldwin.
Voorzde: Als boven n. 694.
Keerzde: In een krans van vergeet-mij-nietjes (penses) en
bladeren:

255
AANC. S. BALDWINKAPITEIN LUITENANT
VOOR HET REDDENVANIIET NEDERLANDSCH
VAARTUIGJOHANNA ELISABETH31 AUGUSTUS1863.

Gestempelde Kz. Z. gr. 30.

894. 1863. 25 September.

Konings groote penning van verdienste
uitgereikt aan B. Schurer.
Voorzde: Als boven n. 695.
v. D. KELLEN F.(ECIT).

Keerzde: In een krans als die van de kleine Koningspenningen

van Verdienste (693694).
AANB. SCHURERTE SURHUISTERVEEN
VOOR GETROUWE EN IJVERIGEVERVULLING
DER BETREKKING VAN ONDERWIJZERGEDURENDE
EENE HALVE EEUWVAN WEGEDEN KONING
25 SEPTEMBER 1863.
Gest. Kz. Gr. 36.

895. 18591863.
Zilveren draagteeken (hoog 4,5 cM. en breed 7 cM.) in den
vorm van een ridderkruis ter herinnering aan den veldtocht op
Borneo (18591863) hangende aan een oranje en groen ge
streept lint.
Gat. van het Stedelijk Museum te Leiden. Gedragen door
A. J. v. D. BURG, officier van Gezondheid, 2e klasse, bij het O.-I.

Leger, geboren te Leiden.

256

896. 1863. 4 November.

Zestigjarige dienstvervulling van

N. J. Godron aan sRks munt te Utrecht.

Voorzde:

TER EERE
VAN
DEN PROVOOST DER
MUNT-GEZELLEN
NIC. JAC. GODRON
BIJ ZIJNE 60 JARIGE
DIENSTVERVULLING

180317} 1863
HET BESTUUR
VAN
s RIJKS MUNT.

Keerzde: Tusschen een roset en een paar samengevlochten

lauwertakken.
EEN GOEDE NAAM
GAAT BOVEN ZILVER,
EN BETER DAN GOUD
IS TOEGENEGENHEID.

Groot 34 in brons.
Gat. Utrecht. Stempels n. 248.

/// 897. 18631879.

Prspenning van de Gymnastiek-vereeniging

Lycurgus"
Voorzde :

te

Amsterdam,

opgericht

GYMNASTIEKVEREENIGING
LYCURGUS
TE
AMSTERDAM

Keerzde: Een myrtenkrans.

Daaronder:

.I. n. P.(osrnumns)

in

1863.

257
Volg. Gat. s Rks munt n. 71, sneed J. D. Posruumus te
Amsterdam dezen prspenning eerst in 1879.
Brons gr. 38.

i 898. 1863. 28 November.

Kozakjesdag te Utrecht, of het
vftig jaren geleden binnenrukken der kozakken
aldaar in 1813, herdacht 1863.

Voorzde: Het wapen van de gemeente Utrecht, hangende en

bevestigd aan een lans, die gemonteerd is met den Vrheids
hoed. Onder dien hoed een wimpel waarop 18131863. Links
en rechts van het wapen Oranjetakken.

Keerzde: In het veld:

28
NOVEMBER
1813.

en daaronder in het veld het Utrechtsche muntteeken, de

Mercuriusstaf.
Omschrift: Binnen een krans van 50 sterren:
GESLAGEN AAN S RIJKS MUNT % NOVEMBER 1863.
/

Groot
Brons.
Cat Utrecht. Stempels n. 252.

l{ - 899.
Als boven (groot 20).
Voorzde gelk, doch 18131863 onder het wapen , op de
keerzde geen sterrenkrans en het muntteeken in den buitenrand 1).

') Zilveren Kozak te Utrecht gedragen 28-30 November 1863 (Kon. Penn.
Kab. Aanw. 1877 blz. 19). Metalen doekspeld met (gekroond gekleurd) wapen
van Utrecht en op een lint 1813 [8 Nov. IS( (Coll. DmKs).

[1.

17

258

K. 900. 1863.
Halve eeuwfeest van
Nederlands onafhankelijkheid onder de
Koningen Willem I, II en III.
Voorzde 1) : Nederland, voorgesteld als eene onder eenen oranje
boom staande, als op het verledenterug ziende vrouw in
antieke kleeding, getooid met diadeem. Here linkerhand rust
op eenen hurkenden leeuw, die het wapenschild der Neder
landen en een plbundel vasthoudt. In haren rechterarm, op
eene kolom leunende, rust de koninklke scepter. De gevleu
gelde muse der Geschiedenis ter zijde van haar geknield, grift
een L in de kolom, terwl z met hare linkerhand een open
geslagen boek vasthoudt, waarin men leest:
V.(AN) HOGENDORP
V.(AN) D.(ER) DUYN
V.(AN) LIMB.(URG) STIR.(M)

Onderschrift: In de afsnede:
MENSE NOVEMBRI
MDCCCXIIIMDCCCLXIII
1. P. MENGER. F.(ECIT).

(In de maand November 18131863)

Omschrift:
IVGO PEREGRINI EXCVSSOAVRIACI SVB TEGMINE TVTA

Veilig onder Oranjes bescherming

na het juk van den vreemdeling te hebben
afgeschud of na het afschudden van het
vreemde juk is Nederland veilig onder
de schuts van Oranje.

) In de Leidsche Cour. van 16 Oct. 1863 is dit de keerzde. Z. f 25

Br. f 6.

259
Keerzde: Drie medaillons, omgeven door takken (lauwer- en
eikenloof), gedekt door eene koninklke kroon en in het midden
een wimpel waarop te lezen:
JE MAINTIENDRAI.

In het medaillon beneden rechts, het rechtsgewende borstbeeld

van Koning Willem l met het omschrift:
GVIL.(IEL.\IVS) I NEERL.(ANDIAE)REX LVXEMB.(VRGII)

M.(AGNVS) D.(VX).

In het tweede daar nevens de links gewende buste van Koning

Willem III met het omschrift:
GVIL. II NEERL.REX LVXEMB. M. D.

Boven n. 1 en 2 dat met de rechts gewende buste van

Koning Willem 111 met het Omschrift:

GVIL. III NEERL.REX LVKEMB. M. D.

Mm. DE VRIES (1884) groot 73: Z. 122 W. en in brons.

/ 90l.
Als boven.

Voorzde: De drie bustes van Koning Willem I, II en III accols

en daaronder:
s. DE VRIES S HAGE.

Bovenschrift:

ORANJE, IN VOOR- EN NAGESLACHT,

Onderschrift :
NERI.ANDS REDDERS, BOEM EN KRACHT.

Keerzde: De Vrheid, staande en met haren rechterarm de door

een hoed gedekte en opgerichte vrheidspeer omklemmendc,
houdt met hare linkerhand het wapenschild van Nederland

261
sen, liggen en op welks voorzde men vervat in een eiken
en lauwerkrans, en onder een bloemenguirlande leest:
V.(AN) noosuoonr.
v.(1uv) n(sn)num
V.(AN) MAASDAM.
v.(rm) LIMBURG
srmun.

De drie genoemde personen zn: (a) de Wsheid of Gerech

tigheid, voorgesteld als eene vrouw in een lang kleed gehuld,
het hoofd gedekt met een helm, in de rechterhand een hoorn
van overvloed dragende en met den linkerarm een plbundel op
haren boezem, of haar hart drukkend.

(b) De vrijheid, eene jonge maagd bare speer, gemonteerd

met den vrheidshoed, dragende. (Deze beide personen wenden
haar gelaat naar de Nederlandsche maagd.) (c) De Oorlog of
Mars, dragende op den linkerarm een schild (waarop de pl
bundel en de jaartallen 1813 en 1863 zijn te zien) en een
zwaard in de terneder gebogen rechterhand, wendt zich van
haar af. Aan zijne voeten ligt een afgescheurde keizerlijke ade
laar, een verbroken zwaard en keten.
Omschrift:

VAN VREEMDEN DWANG BEVRYD,

HERDACHT NA VYFTIG JAAR

Daaronder:
OPENB.(ARING) IX V.(ERS) 11) JES.(AJA) LXIII V.(ERS) 4).

In de afsnede:

uovaunan mncccxm.
novenmsn nnccc1.xm.
.\1. 0. DE vanas 1. INV.(ENIT) ET rac.(rr).

Keerzijde: De naakte gevleugelde muze der Geschiedenis, met de

boven haar hoofd zwevende vfpuntige ster der Onsterfelijk-

1) Openb. IX vers. 11; En z hadden over zich tot eenen Koning den
Engel des afgronds.
2) Jesaja LXIII vers 4: Want de dag der wraak was in mn hart en het
jaar mner verlosten was gekomen.

263
Tin, vervaardigd door ABRAHAM Knoors, M'. Loodgieter en
Leidekker te Arnhem.
Meded. van den heer L. H. Esaason, te Arnhem.

904. 1813. 30 November.

Strooipenning b den optocht als boven van

de werklieden der Arnhemsche ijzergieter en
machinefabriek, gelegen aan de Westervoortschen
dijk, toenmaals behoorend aan den Heer
E. H. Bletter, later aan anderen
overgedaan.
- Voorzde: In het veld:
Boven:
Beneden:
Keerzde :

18131863.

50JARIG BESTAAN
NEERLANDS ONAFHANKELIJKHEID.
ARNHEMSCHE
IJZERGIETERIJ

EN
MACHINEFABRIEK.

Groot 14 lood, eerst in koper mislukt (Proef in collectie

Eaanson te Arnhem).

" 905.
Draagpenning bij het Oranjefeest
te s Gravenhage waaraan hij een Koninklijk
Kabinetsorder de naam van Oranjepenning is
gegeven, werd verkocht in een oranje enveloppe,
waarop men leest:
ORANJE-PENNING
1863.

WILLEM PAUWELS & ZOON

s Gravenhage.

264
In vier metalen: zilver, verg. geel koper, brons en tin.
Voorzde: De rechts gewende bustes van Koning Willem 1, H
en III accols.
Daaronder: Twee vereenigde lauwertakjes.
Omschrift:

GOD ZY MET ONS

Keerzde: Omschrift en in het veld:

NERLANDS ONAFHANKELYKHEID
1813

HERBGRT
NOVEMBER
1&B.
V\P &__Z.(OON)
Groot 16 1).

906.
Draagteeken in den vorm van een gesp, eenzdig, ver
toonende de zeven gouden plen, samengebonden, in een veld
van lazuur, gedekt met de koninklke kroon. Op den rand der
quasi gespen geankeerd door 1813 en 1863 leest men:
NERLANDS BEVRYDING.
Z. 1 Met. Gew. (C011. DIRKS).

i - 907.
Zilveren draagteeken bij het Oranjefeest
te Rotterdam (Oranjeappel met steel en 1001)
met ORANJEBOVEN 18131863 op een
wimpel.
Kon. P. K. Aanw. 1869 blz. 12.

1) Zie J. F. G. MEER, Aanwinsten van het Kon. Penningkabinet, 1864 blz.15.

265

i. 908.
Als voren.

Voorzde: Nederland die met opgeheven rechterhand de ver

broken ketens omklemt en vertoont. Met de linkerhand houdt
z het nevens haar staande, gekroonde wapenschild der Neder

landen vast. Een lange wimpel, waarop men leest:

ORANJE EN NEDERLAND

omfladdert haar. Voor hare voeten ligt de den plbundel

in znen rechterklauw klemmende Nederlandsche leeuw, die
den wimpel ook met zne tanden vasthoudt. Rechts van deze
groep een zeilend schip. Links daarvan een mercuriusstaf,
kamrad, bijenkorf en ben. Daar boven:
1813
In de afsnede, zeer auw leesbaar:
r. MANS\'ELT EN 200N.

Keerzde: In een eikenloofkrans:

HERINNERING
AAN HET HALVE
EEUVVFEEST
VAN
NEDERLANDS
ONAFHANKELYKHEID
NOVEMBER
1863

Gr. 26. Tin.

l 909.
Als boven.

Voorzde: Het gekroonde wapen van Nederland, rustende op

vier Nederlansche vaandels.
Daaronder op een tip van een der vaandels:
50 en A. L. s.(NOEK).

267
Daaronder:

LIBEBTATIS

PRIMITIAE

De eerstelingen der vrijheid

(Inname van Brielle 1572)
Omschrz'ften: Boven:
TER EERE VAN ORANJE
Beneden:

DE INGEZETENEN VAN BRIELLE.

Keerzde: In kabelrand:
Omschrift .'
In het veld:

NEERLANDS ONAFHANKELYKHEID
GEVIEBD
DOOR
VERSCHILLENDE
CORPORATIEN
DER
STAD BRIELLE
1 DEC
1863.

Werd gedragen aan een Oranjelint, door hen die deelnamen

aan den allegorischen optocht die tweemalen op 1 Dec. 1863
te Brielle werd gehouden, en geschonken aan de heeren M. Lux
(gep. Luit.-Kolonel der artillerie) die als 2 Luitenant-magazijn

meester en den schutter-officier (toen oud-commandant der Briel

sche schutterij) A. M. VAN KRUIJNE het initiatief op 1 Dec. 1813
namen om te Brielle het Fransche juk af te schudden. De door
haast en geringe geldmiddelen niet fraaie looden penning gr. 39,
is niet in den handel gebracht en werd te Rotterdam vervaardigd ).

l) Het exemplaar gedragen door den heer A. 01: VLAMING, de organisateur

van den optocht, bevindt zich in de Historische Verzameling der Schutter
te Amsterdam. Mededeelingen van den heer Jocnans aldaar.

268
LITTER ATUUR.
November 1863.

1. W. P. D'AIIZ0N DE B0ISMINART, Gepensioneerd Majoor. Her

inneringen van een Oud-ofcier uit het tdvak van 1793 tot
en met 1815. In verband met de viering van het halve eeuw
getijde van Nederlands onafhankelkheid. Amsterdam 1863, IV
120 blz. 8". 1). Vaderl. (Lett. 1864, IV blz. 2526.)
(Eene verzameling over dit 50jarig feest bijeen gebracht en
met een register voorzien door M. A. J. Bakhuizen (1 7 Januari
1884) is overgebracht naar Kon. Bibliotheek (Ned. Spectator
1884 n. 11) door M. F. A. G. Campbell.)
II. Vftig jaren terug. Herinneringen uit mn militair leven,
vr, bij en na Nederlands herstelling in 1813, door D. J. Th.

B'SER, Oud-Ofcier van het Ned. leger enz. Deventer 1863,

232 blz. post. 8. Vad. Lett. 1864, [V blz. 35.
III. J. J. BELINIANTE. De Omwenteling van 1863 (s Gravenhage
1863). (Zie Levensschets van dezen in Levensschetsen M. V. N.
Letterk., te Leiden 1883, blz. 10) in Nationaal Museum; later

afzonderlk uitgegeven b Gebr. BELINFANTE te s Gravenhage

1863.
W. J. H. SONSTRAL. De verlossing van Nederland in verband
met den vrijheidsstrd der volken van Europa in 18131863.
Amst. 1863 (Vad. Lett 1864, V1 blz. 26 en 120).
V. D'. J. J. VAN OoSTERzEE. De Eerste Steen. Toespraak ge
houden in het Willemspark te s Gravenhage. Aldaar bij M. J.
Visser (112 duizend), later opgenomen in de Verspreide ge
schriften. Zie Levensschets door W. Francken. (Levensschetsen
M. V. N. Lett., te Leiden 1883, blz. 77.)
VI. L. J. VAN RIIIIN (Pred. te Wassenaar). Nederlands Volks

1) Dit is eene verkorting van diens gedenksehriften; 's Gravenhage 1840

1843, b Gebrs. VAN CLEEFF, 2 deelen 8.

269
bestaan. Amst. 1863 (Christelke stemmen). (Vad. Lett. 1864,

W blz. 2627).
VII. P. H. Witkamp. Het Nationaal Herinneringsfeest in 1863.
Gedenkboek van Nederlands vftigjarig grondwettig volksbestaan
onder het huis van Oranje. Dordrecht 1863 W 212 blz. met platen
van D. VAN DER KELLEN J. en andere Nederl. meesters (Vad. Lett.
1864, N bl. 38 40) znde:
De Dam te Amsterdam op den avond van den 16! Novem
ber 1813. Portret van BAREND PONSTN (die te Amsterdam het
eerst de Oranje-vlag op de Nieuwe brug ontplooide) bl. 134.
Een Nederlandsch bestuur aan Nederland hergeven (20 Novem
ber 1813). Prins WILLEM VAN ORANJE ten huize van den Graaf
VAN LIMBURG STIRUM (30 November 1813). De slag van Waterloo.
Koning WILLEM III legt den eersten steen aan t Monument voor
1813 (17 November 1863).
VIII. J. BOUMAN. Grootvaders Memorieboek. Schetsen uit den

tijd der Fransche overheersching in Noord-Holland. Purmerend

1863, 8. 105 blz. (Vad. Lett. 1864, IV blz. 8485.)

IX. G. VAN RN, Historische herinneringen naar aanleiding

van het gedenkfeest van Nederlands bevrijding. Rotterdam 1863
8. 76 bl. (Ald. blz. 8586.)
X. M'. G. Mans. De Fransche heerschapp in ons vaderland
en de verlossing daarvan in 1813. Rotterdam 1863, 8. 48 blz.
(Voorlezing (12 Nov. 1863) in het Leeskabinet) (ald. bl. 86.)
XI. D'. H. J. E. vAN HOORN. Toespraak gehouden in de Her
vormde kerk te Hoorn (11 Nov. 1863). Hoorn 1863, 8. 16 bl.
(ald. bl. 86).
XII. J. P. HASEBROEK. De vftigste verjaardag van Nederlands
verlossing als een jubeldag gevierd. Feestrede, Amst. 1863, 8.
Q7 bl. (Ald. bl. 87).
XIII. J. P. HASEBROEK. Na het feest. Feestrede ten besluit der
Novemberfeesten (Amst. 1863) 8. 31 bl. (ald. bl. 87).

270
XlV. M. COHEN STUART. Godsdienst en Volk en Huisgezin.
Twee leerredenen uitgesproken te Rotterdam. Rott. 1863 (Ald.
blz. 8788).
XV. T. DE JAGER. Een
volk. Herinneringen van
houder zag heen gaan
s Gravenhage 1863 (24
119120.)

Scheveningsch Oranjeboek aan het Ned.

een ouden Scheveninger die den stad
en vertelt hoe de prins wederkeerde.
druk 8". 84 bl.). (Ald. blz. 9697 en

1. A. BOGAERS 18131863. Jubelzang, Haarlem 1863,gr.8.

H. DE VEER, 18131863, Een lied, Delft 1863, 8.

3. Achttien honderd dertien. Herinnering en lied voor het

volk in 1863, door B. K., Delft 1863, 8.

4. Feestzang tot herdenking van Gods trouwe, in Nederlands

verlossing ten jare 1813 verheerlkt. Amsterdam, Z. J. (1863)
met muzijk.

5. J. H. VAN LENNEP, (31 October 1863, te Zeijst). Oranje

boven. Een lied b het 50jarig bestaan van Nederlands Onaf
hankelijkheid. Zeijst b J. W. Evnnsz, 4 bl. op Oranjepapier.
6. C. G. WITHUIJS, Woorden der Feestcantate uit te voeren

vr en na het leggen van den eersten steen van het Nationaal

gedenkteeken, voor November 1813 (50 duizend), S Gravenhage
1863, 8.
7. J. P. HEE, Novemberliedjes (18131863), Amsterdam,

2. j. (Amsterdam 1863) 8.
8. P. K. DROSSAART, Feestlied in November 1863, Z. p. 8.

9. P. A. VAN OVEREEM, Liederen en gezangen ter gelegenheid

van het 50jarig feest, binnen Amsterdam gevierd, op den 15
en 16 November 1863, met een opdracht aan BAREND PONSTN.
Amsterdam 1863, 8.
10. J. VAN LENNEP, Een lied voor 15 November 1863 den

Amsterdammers toegezongen, Amsterdam 1863 8.

2.71
11. J. NOLET DE BRAUWERE VAN STEELAND, t Halve eeuwfeest

van Nederlands herstelling (18131863) in een feestgroet te

Brussel herdacht. Brussel (1863), 8.
19. Oranjebloemen en bladen. Een verzameling van opschrif
ten en spreuken, te lezen op chassinetten en schilden, bij ge
legenheid der illuminatie op de feestavonden van het gouden
jubilaeum van Neerlands onafhankelkheid (1863), verzameld door
W. J. A. MULDER Utrecht (1863), 8.

TOEVOEGSEL.

Il.

18

EEN WOORD VOORAF.

Tijdens het verzamelen, ordenen en beschrijven der honderden

penningen enz. in het dit. Toevoegsel voorafgaande werk had

de bewerker er van het ongeluk, om zooals men zegt, een
kwaden mousson te treffen, tegenwind, tegenspoed vooral
in het verzamelen der bouwstoffen. Vele groote kabinet
ten waren voor hem toch niet toegankelijk. zooals
dat van znen vriend den heer P. H. VAN GELDER te Velp over
leden, aan het Rijk vermaakt en ingepakt staand; dat van den
heer G. A. HEINEKEN te Amsterdam, overleden en aan die stad

gelegateerd; dat van TEYLER, waarbij h zich natuurlijk niet

konde aanmelden; dat van wijlen den heer VLCKER, in 1888
verkocht; van M. JEE. DE VRIES JERZ. in 1884 geheel verspreid
enz. enz. Ook het recht niet bezittende om zijne naamteekening
met

te doen vergezellen, waren ook de Maconnieke penningen

voor hem gesloten boeken en de kabinettender Logos waarin

z bewaard werden niet jure suo toegankelijk. Geen wonder
dan ook dat de beoordeelaars van znen arbeid door heeren
Directeuren van Teylers Tweede Genootschap daartoe
uitgenoodigd, in hun overigens gunstig en tot bekroning conclu

derend advies, op eenige leemten daarin wezen.

De schrijver heeft die allen aangevuld en nog een zeker aan
tal penningen enz. er b gevoegd, doch h zoude zulks niet

276
hebben kunnen doen zonder de krachtige hulp van den heer
TR. M. HOEST, te Leiden, aan wiens zorgen TEYLER zne numis
matieke schatten heeft toevertrouwd. Hartelk z hier de dank
uitgedrukt, hem daarvoor door m toegebracht. Ook de heeren
J. A. Smrs VAN NIEUWERKERK te Dordrecht, Jhr. M. A. SNOECK te

Hintham, J. F. G. MEIJER te s Gravenhage, L. H. ERERSON te

Arnhem, C. H. F. A. CORBEI.IJN BATTAERD, Conservator van het

Museum van het Friesch Genootschap te Leeuwarden, en anderen

zij onze dank gewd.
Leeuwarden, 4 December 1888.

J. D.

TOEVOEGSEL.
BIJVOEGSELS EN VERBETERINGEN.
15.? De hiervoren niet beschreven penningen zijn genum
merd I, II, III enz. zoowel hier als aan het slot van het Volg
register en in het Alphabetisch register.
DEEL 1.
I. Blz. 4. Bronnen 1813. Brieven en gedenkschriften van
G. K. VAN HOGENDORP, uitgegeven door Mr. H. graaf VAN HOGEN
none, I (1866) II en IIIde deel (1876), deel W (1887) is twee
ledig, 1787, XII en 1178 blz. November 1813, blz. 179422.

I. Blz. Reg. 15 v. b. staat: regne, lees: rgne.

I. Blz. 7. Coansus VAN DER AA. In De Librye n. 4 (Rotter
dam 1888) blz. 2530 door P. J. Fnsmzmxs en aldaar over het
Beknopt en Echt Verslag blz. 29. Niettegenstaande de heftige
kritiek in de Vaderl. Lett. (1814) bl. 31 en 133, herdrukt, zonder
nieuwen titel, tusschen de blz. 4445. Amst. b J. Ruvs, 1814,

16 St.
I. Blz. 7. Reg. 13 v. b. staat: 3133, lees: 31 en 133.
I. Blz. 8. Slot. Verlossing van het Fransche juk enz. B. D.
H. TELLEGEN, De wedergeboorte van Nederland. Groningen 1884.
I. Blz. 13. B te voegen: 1) Jon. W1Ln. Bussman, (Pred. te
Gouda) Redevoeringen I b Nederlands verlossing (12 Dec. 1813).
II Oranjes Zegepraal (13 Jan. 1814) en III, Dank- en Bededag,
(5 Jul 1815), Rott. 1816, XVIII, 1924 blz. Blagen 31 blz. 8.

278
Voorafgegaan door diens Antwoord aan mne Vrienden en Land
_ genooten op derzelver vraag: Waarom zwgt G, bij Nederlands
Verlosdag en Oranjes Zegepraal? (1814).
2) A. A. STIIART (Leeraar der Remonstranten te s Graven
hage). Ter gedachtenis van de gezegende Omwenteling van 1813
(ten voordeele des Vaderlands). Te s Gravenhage 1830, gr. 8'0
20 blz. f0.40 (Vad. Lett. 1831, 1, blz. 6566).
3) J. A. VAN WAENEN, Leerrede ter dankzegging aan God
voor verschooning onder de plundering en moord te Woerden
gepleegd. Uitgesproken den 5de van Wintermaand 1813. Utrecht
1814, VIII, 36 blz. met een Klinkdicht blz. 36 8.
4) Sermon sur Esaie 37 vs. 32 prononc 1e 5 Decembre 1813
dans IEglise Wallonne de Zwolle avec une note sur IEsprit de
la philosophie du sicle et sur le caractre de nos tems. Zwolle

1813, 48 pages 8.

5) 24 April 1814. Leerreden ter opwekking tot bldschap in,

en dankzegging aan God wegens de gezegende verlossing van
ons vaderland en de herstelling onzer nationale vrheid en onaf
hankelijkheid te Rotterdam. Door J. J. LE SAGE TEN BROEK, Roti.

1814 (10 Mei) 39 blz. 8.

6) Gods wonderbaar ws bestier in de herstelling van het
Koninklk Oranjehuis in Nederland, geschetst in eene leerrede
over Ps. 118 vs. 23 door C. P. WINCKEL, (Predikant te Halste
ren), op Zondag 24 April 1814 te Bergen op Zoom. Op welken
dag het Fransch Garnizoen dezer stad den eed had afgelegd aan
Lodewijk XVIII. Bergen op Zoom 1814. Met opdracht aan den
Souverein, VIII 30 blz., kl. 8.

7) P. CIIEVALLIER, Sermons relatifs aux circonstances de la

patrie (prononcs 1e 21, 1e 28 Nov. et le 3 Dec. 1813 Am
sterdam). La Haye 1814, IV, 119 pp. gr. 8.
8) J. L. WOLTEREEEK (Pred. b de Herv. Gemeente te Am
sterdam), Neerlands Herstelling. Godswerk. Eene Leerrede op

279
den Dankdag voor den Vrede, den 20 Julij 1814. Amst. 1814

( 8 St.) 8.
D. J. HUET (Pasteur de leglise Wallonne Breda). Sermon
prononc le mereredi 20 Juillet 1814. Jour daction de graces
pour le rtablissement de la paix. Breda 1814 (16 Aot 1814)
W 34 pp.
I. Blz. 14. n. 3. G. K. VAN HOGENDORP.
Omschrift van zijn borstbeeld:
GIJSBT. KARL. GRAVE VAN HOGENDORP, LID VAN IIET
ALGEMEEN BESTUUR DER VEREENIGDE NEDERLANDEN.

DIT IS VAN HOGENDOBP,

WIENS HEILIGE OPSTANDSKREET

DEN BELG IN T HARNAS KLONK,
DEN GAL VERS'IUIVEN DEED,
LAAT DANKGEV0EL S MANS NAAM

NOOIT DAN MET EERBIED SPELLEN,

EN T BEELD DIENS EDELEN

NAAST EERSTEN WILLEM STELLEN.

DEN xx NOVEMBER
MDCCCXIII.

H. PAUW,
PRED. TE BRIELLE.

A. BEMME Az. FEC.

Zie ook J. H. SCHEFFER. Het geslacht VAN HOGEND0IiP, Rot
terdam 1867. Met portret en wapen.
I. Blz. 16. Reg. 2 v. 0. staat: Januari, lees: Januarij.
I. Blz. 18. Dordt in 1813 door J. L. VAN DALEN (Nunorr

FRUIN.) Bdragen 1888, IV, blz. 359393.

I. Blz. 27. Penningen te bekomen Haarl. Straat, VI, 396 te

Leiden (P. 0. v. D. Guus) 1845. (Alg. K.- en Letterbode, 1845,

11, 250254) 1813. Omwenteling Nov. 1813 fl.;
Intogt te Amsterdam
, 1..
I. Blz. 30 n". 15. Is groot 28. Zilver met ringetje, gegraveerd.
Gat. DE GROOT-KOOIMAN, Febr. 1888, N. 1958 (C011. DIRKS). Zie
ook APPEL n. 195.

280
I. Blz. 32 n. I. Belooningspenning voor de verde
digers van Doornik tegen de Fransche aanvallers.
1814. 31 Maart.

Voorzde: Het oude wapen van Doornik, zooals het op de zegels

uit de middeleeuwen voorkomt, met het opschrift:
LA VILLE DE TOURNAY RECONNOISSANTE.

De afsnede met vier lnen bestemd voor het er in graveeren

van een naam.
Keerzde: Een trofee van antieke wapentuigen in vier randen
ook gelegenheid tot eene inscriptie gevende.
Koper. Gr. 30.
Afgebeeld in Revue de la Numismatique Belge 1852, pl. XVII 1.
Op p. 448449 vroeg R. CII.(AZL0N), te vergeefs , opheldering over
dezen penning. Z werd eerst 25 jaren later verstrekt in de Revue
1887, p. 267272 door FRED. AI.VIN naar aanleiding van den
penning in Catalogue MAILLIET n. 1846 (Tin) op welks kant ge
sneden staat:
AUX BELGES POUR I.A DEFFENSE DU 31 MARS 1814.
I. Blz. 33 n. 20. Van het bezoek van Keizer ALEXANDER aan
de Beurs te Amsterdam (4 Juli 1814) getuigt nog de marmeren
steen, die aldaar toen geplaatst werd en zich thans in de Rari
teiten Kamer ten Stadhuize van Amsterdam bevindt (zie Oud
Holland VI (3) blz. 211), met het opschrift:
VORST ALEXANDER SLUIT HET KRIJGSZWAARD IN DE SCHEDE
EN ZEEGENT AMSTELS BEURS MET EENEN BLIK VAN VREDE.
I. Blz. 35 n. 22 staat: 1813, lees: 1814.

I. Blz. 37 n. 24. Vergelijk n. 9 blz. 24.

I. Blz. 39 n. 25. Met de namen: A. VAN SUSSEREN (Gat.

DE GROOT-KOOIMAN (1888) n. 1969.;J. HARDER(C&1. VLCKER(1888)

281
n. 1873; A. MOLENAARSGRAAF, Z. 18 W. (Gat. H. G. Bom, 9.2 Mei

1888) II, n. 963. B. ALMER Z. 17. (Cat. VOOMBERGH (1888) , n. 2160.

I. Blz. 40 n. 26. Noodmunten van Antwerpen (10

Maart 1814) Bevelschrift.

'

In aanmerking nemende de zwarigheden welke de handel in

het klein binnen Antwerpen dermate ondervindt, door het ge
brek aan klein geld tot nadeel van een dagelkschen handel van
het garnizoen.
Beveelt de Divisie-Generaal en Gouverneur de invoering van
eene Belegeringsmunt, welke zoolang in Antwerpen cours zal
houden, tot de belegering opgehouden zal zijn.
Deze munt zal bestaan in koperen stukken, welker innerlke
waarde omtrent met 5 centimes zal gelk staan, en zullen deze
stukken zoowel in de openbare kassen als in de burgerlijke ver
keering voor de waarde van 5 centimes cours hebben.
Onze munten zullen op de eene zijde gestempeld worden met
de woorden:
MONNAIE OBSIDIONALE

(Belegeringsmunt)
en in het midden:
5 CENT.(IMES).

Op de andere zijde, het opschrift:

ANVERS 1814

en in het midden binnen een lauwerkrans de letter:

N

De metaal- of kanongieter van de marine J. P. Wor.scuor is

b uitsluiting met de vervaardiging belast.
(Get.) De Divisie-Generaal-Gouverneur
CARN0T.
Een tweede Bevelschrift, van den 1648 Maart 1814, beval

de vervaardiging van stukken van 10 centimes en bepaalde te

282
gelk, welke zwaarte deze zouden hebben, eene 7.00 aanmer

kelke zwaarte, dat de nominale waarde van deze noodmunt

gelk stond met de metallieke waarde, waardoor de ontvanger
voor alle verlies verzekerd werd.
Kleine bdrage tot de nood- en belegeringsmunten van Ant
werpen in Alg. K.- en Letterbode 1832, I, blz. 244246.
Get. Zaandam, April 1832, G. V.(AN) O.(RDEN).
I. Blz. 46, Pastoor KLEYN, eerste regel staat: 23, lees: 32.

De opschriften van voor- en keerzijde zn geheel met cursieve

letters gegraveerd. De penning is ovaal. Gat. na Gnoor-Koonuu,

1888, n. 1950. th. v. GELDER 35 : 31 (Colt. Dmxs) Z. 22 Met. Gew.

I. B1. 46 n. 33. Cat. DE Gaoor-Koonum,

1888, n. 1976.

Tweede Eeuwfeest der Groninger Hoogeschool. Geplaatdrukt op

carton, tusschen glas; n. 1977 als voren, in gladhouten doos;
n. 1978 als voren, de oorspronkelke teekening waarna de
medaille werd geplaatdrukt.
I. Blz. 48 n. 34. Jon. CATH.. gravin VON Hoss, overleed plot
seling. (Z. 12 Met. Gew.)
I. Blz. 49 n. 35. Prins na LIGNE. Handschrift door dezen nage
laten, uit te geven door den graaf OD0NE.,_ doch te schrappen
hetgeen aanstoot geven kan. (Alg. K.- en Letterbode 1815, I,

blz. 193.)

l. Blz. 50 n. 36. Loge La Flamboyante te Dordrecht in

1812 gesticht.
I. Blz. 54 reg. 15 v. 0. Achter 80, 13 blz.

LITTERATUUR.
I. Blz. 55 bij te voegen: 1) La Runion de la Belgique la
Hollande serait elle avantageuse 0u desavantageuse la Bel
gique, par A. B. C. Bruxelles 1814, 12" 83 pages.

283
2) L. HYMANS, Histoire politique et parlementaire de la Bel
gique de 18141830. Bruxelles 1869, I(La tondation du royaume
des Pays-Bas) 8.
3) v. 0. Manna, Mmoires sur lorigine du royaume de Bel
gique 18151830. Bruxelles 1880.
I. Blz. 58 n. 22. L. W0LTERBEEK, Over het licht, in hetwelk

de onderneming van Napoleon Buonaparte moet beschouwd

worden, en de plichten, welke daaruit voor elken Nederlander
voortvloeijen, naar aanleiding van Exodus XVII (Amst. 18 April
1814. ten voordeele van het Amsterdamsch Fonds, ter aanmoe

diging, vereering en ondersteuning van den gewapenden dienst

in de Nederlanden) IV, 31 blz. 8.
I. Blz. 60 n. 44. In Kon. P. Kabinet, Aanw. 1886, blz.17.
I. Blz. 63 bovenaan staat: 47, lees: 47*.

k / 11. (1815) 1518 Juni.

Voorzde: Twee borstbeelden, vis vis.
Daarboven:

HERZOG VON WEI.LINGTON.

FRST VON BLCHER

Onder de bustes:

narron

Keerzde: Op den voorgrond: Pruissische infanterie Fransche

kavalerie op de vlucht jagend. Op den achtergrond talrijk
tegen elkander oprukkende troepen, brandende gebouwen en
een paar torens.

Omschrift :
In de afsnede:

SLACHT BEI LA BELLE AI.LIANGE.

v.(on) 15. ms18..mn.

Geel Koper, groot 22. MEIJER 1815, pl. 3.

111. (1815) 1618 Juni.

Voorzde: Twee bustes vis vis.
Omschrift:

DUX VVELLINGTON ET

Daaronder:

PRINCEPS BLCHER.
LANG. r(ncrr).

'

291
Voorzde: In het Veld:
LITTERATUBE ET LOGIQUE
Mdaille

Encuumgzm.u(mt)

ACCORDE
au

r.. |;.. j..(RRE)

.l. P. C. LAMPSINS
S.. P.. B..

0mschrift:
CONCOURS MAQ..(0NNIQE) & PHILANTROP..(IQE)
245. J..(0ur) nu 10E M..(ois) AN DE LA V..(raie) L.'.(UMIRE) 5819.
Keerzde: Onder een stralen schietend

oog, twee kolommen

waartusschen een bijenkorf met uitvliegende ben. In de

stralen boven het alziend oog drie paslooden en in het ver
schiet twee pyramiden.
Omschrift:

- LA LOGE DES TROIS NIVEAUX

L.-. O.'.(RIENT) DOSTENDE.

Zilver gegraveerd met oog en ring. Groot 34.
I. Blz. 138, n. 147. Met den naam A. B. Looxxvm 1819 (Kabi
net M'. A. Looxma PEY, te Leeuwarden).
I. Blz. 138, n. 149.
10 October 1821.
Concours der Loge Les trois niveaux
te Ostende.
Voorzde: In het veld:

Ml
De'cerne'e au. nom
dun
anonime

au F.'. J. P. C. Lampsins %l'.

[1 titre dencourag
de son Ze'le.

Omschrift: CONCOUBS MAQONN.. & PHILANTROP.

(10 J.. du 10 M.'. Au de la V.-. L.. 5821)

292
Keerzde: Dezelfde afbeelding als op de penning dezer Loge
n. 148 doch alles kleiner en nu omgeven door een slangen
cirkel, met het omschrift:
LA LOC-E ons TROIS mva.wx A 1.0.. nosrannn.
Zilver gegraveerd, met oog en ring, Groot 34.
I. Blz. 142, achter b. te voegen.
XI. 0. Groot 12. Z. Vr diep gesneden.
Voorzde: Rechts gewend borstbeeld, gedecolleteerd met dubbel
paarlensnoer, haarband of diadeem waaronder vf lange lok

ken uitkomen.

Onderschrift :
Omsc/zrzft:
Keerzde:

MICHAUT.
WILHELMINA BELG.(II) REG.(INA).
1
+ JAN. +
1820

Zeldzaam. (Coll. Dmxs.)

I.

Blz.

143, n.

Onder de buste:

155. Staat: ENGLEERT, lees: ENGELBERT.

SIMON F.

Keerzde: Romeinsche cfers: III MDCCL, V11 en MDCCGXV.

Groot 32. Brons.
I. Blz. 144. De Koninklke Akademie van beeldende kunsten
had bare Pleisterbeelden van 1822 tot 1837 in de Galer van
de Beurs en later in het voormalige Oude Mannenhuis. (Oud
Holland V11, 3, blz. 203.)

I. Blz. 148, n". 162. Jodoigne.

Keerzijde: Het opschrift verdeeld over zeven regels, en Romein
sche cfers XVIII en MDCCCXV. Groot 32 (Tin of Lood).
I. Blz. 148, n. 163. De stempel sprong toen 2 stuks in zilver
en enkele in tin geslagen werden.
I. Blz. 150, regel 9 v. b., te lezen: gnrale.
I. Blz. 155, regel 3 v. b., te lezen: prface.

I. Blz. 162, n. 196.

Overlijden van Johannes Eugenius Schueller.
Voorzde:

Ter

Gedachtenis van
JOH. EUGENIUS SCHUELLER
Overleden den
8l October 1821 in dan
ouderdom van 24 jaren
en begraven den 13" dito
in de Oude Kerk
te Amsterdam
R I P
(Requescat In Pace).
Keerzde: Een grafnaald, waarnaast, links, het Geloof (kenbaar

aan het kruis, dat het met den rechterarm omklemt) gezeten
is, terwijl het met de linkerhand het opschrift:

(dat op het voetstuk gegraveerd is) aanwst. Ter weerszden

der naald een treurwilg en daarboven een lint waarop:

T..\ari (la) 8%.ilit...)

(Die als een bloem verdwnt)
Zilver (Verz. der stad Amsterdam).
I. Blz. 163, n. 198. Leuven. a) In goud aan J. G. OTTEMA,
voor eene Latnsche Verhandeling De merz'tis Framisci Hemster
husii (Museum Friesch Genootschap. b) A. M. J. LINDEN, 22
Mars 1853. Brons.
I. Blz. 165, n. 202. W. A. A. POELMAN was inspecteur
essaijeur-generaal aan s Rijks munt te Utrecht.
1. Blz. 165, n. 203. K. H. A. VAN HEECKEREN was post
meester te Middelburg. Zijn broeder F. J. VAN HEECKEREN

was waradijn van s Rijks munt. Dit is de eerste door D. v. 0.

KEI_.LEN gesneden penning.

294
I. Blz. 166, n. 205. B VLCKER n. 1895. Z. 26 W. f10
(Museum TEYLER).
I. Blz. 179. Kostersfeest.
Vervolg der Litteratuur:
X. Programma wegens de feestviering in de Groote Kerk, op
Donderdag den 10 Jul 1823, 6 blz. 8.
X1. Redevoering, aldaar als toen uitgesproken door J. H.
VAN DER PALM, Haarlem bij VINCENT Loosms, VIII, 29 blz. 8.

(Vad. Lett. 1823, 1, blz. 511).

XII. J. S. VAN STAVEREN (Pred. bij de Herv. te Haarlem),
Redevoering voor de kinderen der Stads-Armenscholen, ter ge
legenheid enz. gehouden 11 Jul 1823. Haarlem b1jFRANCOIS
B0IIN, 20 blz. 12.

Xlll. Beschrijving enz., t is duidelker enz. In verzen met

drie liedjes: 1. Een kleine vonk ontsteekt wel een grooten brand,
2. Zegt het voort, 3. Afscheid.
XIV. De viering van het vierde eeuwfeest der boekdrukkunst
te Haarlem, den 10 en 11 Julij 1823. Ald. b MET en MEYLINK,
6 stuivers, 17 blz. 8", met atb. van L. J. COSTERS standbeeld )

en het Monument (bgenaamd de Kippentrap) in den Hout.

XV. Vrolke (7) liederen der drukkersgezellen te Dordrecht,
toegewijd aan het vierde eeuwfeest van de uitvinding der boek
drukkunst door LAURENs JAstooN KOSTER, gezongen ter gelegen

heid van hunnen feestvierenden optocht, met eene rdende en

tegelijk werkende drukpers, des avonds van den 10 Jul 1823
b fakkellicht. Dordrecht, geteekend J. P. I). J. (6), D. B.(0NNE) (1).
XVI. Het boekdrukken, boertende zamenspraak met zang tus
schen Klaas, een zetter en Jan, een drukker. Ter eere van den
uitvinder der kunst L. J. KOSTER, vervaardigd door D. BONN,
1) In 1801 uit den Kruidtuin, b gelegenheid van verbouwing en Vergroo

ting verplaatst, op de Groote markt tegenover het Kostershuis.

295
ter gelegenheid van het vierde Eeuwfeest (10 Jul 1823), Dord
recht, 12 blz. 8.

I. blz. 178. Uitvinding der Boekdrukkunst.

IVa. JAcoaus K0NING, Verh. over den Oorsprong, de Uitvinding,
Verbetering en Volmaking der Boekdrukkunst, door de Holl.
Maatschapp der Wetenschappen te Haarlem, in_Mei 1816,met
den Gouden Eereprijs bekroond. Haarlem , b A. Loosnas P2. 1816.
(Vad. Lett. 1817, I, blz. 505.)
lVb. JACOBUS KONING. Bdragen tot de geschiedenis der Boek
drukkunst. Haarlem, b de Wed. A. Loosnas Pz., 1818 (Ver

volg van n. IVd., II en 139 blz. 8., met papiermerken ).

IVc. Uitvinding der Boekdrukkunst , Haarlem, bij Jou. ENSCHEDE
EN ZoNEN, 1854, 82 blz. 12, met portret en vignetten.
IVd. Lotgevallen van OOSTERS woning, Haarlem 1851, 40 blz. 8VO
(Ingestort en herbouwd in 1818).
I. Blz.

182, n. 222. bovenaan, staat: 20 December, lees:

20 September. De penning, groot 40, aldaar vermeld heeft:

Voorzde: Als NAHUYS, Histoire numismatique de la Hollande,
pl. II, n. 13.
Keerzde: Desgelks, doch binnen den krans:
AAN
ABRAHAM

GAPADOSE
XX SEPTEMBER
MDCCCXXIII.
I. Blz 182, n. 224 is I., Blz. 219, n. 276 en behooren beide

op 1821 geplaatst
Nverheid te Gent
De Nijverheid,
de Jongeling is de

te worden toen ook deze tentdonstelling van

werd gehouden.
I, blz. 219, is de Stedemaagd van Gent en
Nijverheid.

1) Zie ook J. SCHEL'IEMA, Mengelwerk 1, blz. 180. Brief van Ann. DE VRIES,
Antwoord van J. KONING. (Alg. K. en Letterbode 1822. 11. 4. Vad. Lett.

1823, 1, blz. 411; II, 499, 531 Over den tijd der uitvinding.)

296
Keerzde: De naam van den bekroonde).
I. Blz. 187, n. 235, te lezen voor STOEP STOOP.

De penning heeft:
TER VIJF EN TWINTIGIARIGEE0RTVEREENIGINGVAN EN IIEER
DIRK STOOP EN MEJUFVROUW GEERTRUI WYNEN
DEN 23 JUNI1824.

Groot 30 (zonder eenig ornament).

I. Blz. 188, U. 237. P. A. VAN DER WERI.

Keerzde: Ook zonder vers, schoon, in tin.

I. Blz. 190-193. Waterloo monument. In Alg. K.- en
Letterbode 1841, 1, blz. 163164. De Leeuw van Waterloo,

door den boogleeraar I)E JONGIIE, te Brugge (Vers).

I. Blz. 193, R. 245. Vermits wij n. 221 de VAN WELLENS
stichting te Antwerpen vinden en L. DE WELLENS (zie boven I
blz. 181 (2), in 1830 burgemeester dier stad was, zoo zal boven
n. 245 te Brussel gelezen moeten worden te Antwerpen.
I. Blz. 194, regel 15 v. b., staat W., moet zn: VW.

I. Blz. 195, 11. 247. B VLCKER n. 1900, Z. 25 grammes

f 5. (Kooper Amstelkring).
TER GEDACHTENIS VAN
JACOBUS CRAMER
PROTONS APOST.(LICUS) AARTSPR.(IESTER) VAN HOLLAND . . .
PASTOOR IN HET MAAGDENHUIS 'IE AMSTERDAM.

Hij stierf oud 80 jaren.

I. Blz. 196, staat: 194*, lees: 249*.
I. Blz. 211, staat: 199, lees: 254*.

I. Blz. 212, n. 256. B DE GROOT-KOOIMAN (1888), n. 2105

') Zooals in zilver aan P. VAN HAUWART-WEDE ALLARTTE GENT
GENT 1821. In goud, zilver en brons, groot 57 millimeter. De confrerie van
den H. MIGRIEL te Gent gaf op 13 Augustus 1821, ter gelegenheid der
tentoonstelling een groot schermconcours, waarin verschillende eere- of prs

penningen werden uitgedeeld.

297
in verzilverd brons. Op den kant de naam: B. C.. DERJANT.

en bij Voonanasn n. 3233 de naam 8:. J. B.(AERT) DE LA

FAILLE.

I. Blz. 215, n. 259. Bij Voouaaaen n. 2515, A. 1833, Z.

17 W.; aan E. B. BOYEN, te Rotterdam en 11. 2573, Goud,
17.3 W., aan J. N. WALTER, Apoth. te Amsterdam; beide

door V. D. Cz. K1.ousme.

I. Blz. 217 reg. 6 v. b., staat: Koesoemoe, lees: Koesoemo;

en reg. 10, staat: Adhiningrat, lees Adiningrat.

I. Blz. 221, n. 273.
Voorzde:
SALOMONIZAK VANCOEVORDEN
GEBORENDEN 11 NOVEMBER 1781FRAUKE
SALOMONVAN PRAAGH GEBORENDEN 4"' JULY 1784
GETROUWDDEN 9 AUGUSTUS1801.

Keerzde: Op een altaar twee vlammende harten, beschenen

door een hemellicht.
Omschriff:

25JARIG. HUWELYKSFEEST
DEN 5e SEPTEMBER 1826.

Zilver gegraveerd. (Verz. der stad Amsterdam.)

I. Blz. 222, regel 15 v. b., lees: Medicine.
I. Blz. 228, a. 286, staat bovenaan: Op het stichten, lees:

Op het volbouwen of de voltooiing van enz.

I. Blz. 229, n. 287. Op het overlden van
ADRIAAN VAN BIJNKERSIIOEK VAN HOOGSTRATEN.

Bij Vth1-2a n. 1909, Z. 66 grammes (thans in Col]. DIRKS).

I. Blz. 233, n. 290. Gat. VLCKER 1888, n. 1907. Z. 47 gr.

f 9; MULLER qq.

OP DONDERDAG DEN 12" APRIL 1827 IS DE EERSTE

STEEN GELEGD AAN DE NIEUWE BRUG BIJ DE
BEURS TE ROTTERDAM DOOR DEN
METSELAAR EVERT VAN DER WIEL J.zoon.

Gegraveerd. door P. Roosme.

298
I. Blz. 234, regel 6 v. 0., lees: reprsentent.
I. Blz. 239. Strooipenning ook in goud, 6.7 W. B VOOMBERGR,
1888, n. 2352 en D. 2353 in de drie metalen in tui.
1. Blz. 252, reg. 6 v. 0., staat: Aria Sasra, lees: ArioSosro

en reg. 2; Adipati en Adlningrat.

I. Blz. 255, laatste regel, te lezen: 175.

I. Blz. 256, D. 328. A. W. P. WEITZEL (toen 1Ite Luitenant

b de Jagers, later Minister van Oorlog). De Oorlog op Java van
1825 tot 1830 2 deelen. Het I Deel (Breda b BROESE EN Cour.
1852) is in de Gids 1853, 1, blz. 6682, door W. J. KNOOP

(Breda 15 Sept. 1852) beoordeeld.

Het werk van DE STUERS t. a. p., voert den titel van: Mmoire

sur la guerre de Java en de vertaler, Luit. Kol. DE LANGE, was

ook een deelgenoot aan dien krijg.
Over het tijdvak 18141830 zie het groote werk van den
Baron E. C. DE GERLACHE, Histore des Pays-bas depuis 1814
jusquen 1830, 3de Edition, Bruxelles 1859, 3 volumes 8' aVec
portant, 1e Edition 1839, 2 Edition 1842. B de eerste uitgave
verscheen een Antidote contre lcs rticences et les erreurs histo
riques de M. DE GERLACHE par..... Prtre Catholique Belge.
Bruxelles 18401841, 2 tomes en un vol. petit 8 (IV 220 et
XXVIII, 198 pages).
I. Blz. 264, R. 4. B te voegen met platen en portretten, ook
als Bijdragen enz. aangehaald.
Aldaar n. 6 staat: KURANDO, lees: KURANDA.
I. Blz. 269, n. 14. Leerrede over Josua VIII, 1 (Vad. Lett.

1831, blz. 243).

Toevoegen aan blz. 266268 (Algemeene Litteratuur) n. 9.
London 1835.
16. In 3 deelen, Brux. 1850).
19. 18141843 DE BEAUMONT VASSY, Histore de la Belgique
et de la Hollande depuis le congres de Vienne, Paris 1843.

299
20. Ch. V. D. BAVAY, Histoire de la Revolution Belge de 1830,
Brux. 1873.
20*. De Belgen van 1790 en 1830 (Vad. Lett. 1830, II,
blz. 741744).
21. P. A. HUYBREGHT, Histoire politique et militaire de la

Belgique, 18301831.

22. DE KEVERBERG, Du royaume des Pays-bas sous le rapport

de son origine, de son dveloppement et de sa crise actuelle.
La Haye 1834, 3 volumes.
23. G. OPPELL, Histoire gnrale et chronique de la Belgique
de 18301860, Brux. 1860, gr. 8.

24. G. MOENS, Considrations sur la rvolution Beige de 1830,

Lige 1836, 2 tomes.
25. NIELLER, Histoire des vnements militaires et des corpo

rations orangistes de la rvolution en Belgique de 18301833,

Avec pices justicatives, Bruxelles 1863.
I. Blz. 270. Litteratuur: 21. Leerredenen, betrekking hebbende
op de jongste omstandigheden van het Vaderland enz.,n deel,
Utrecht 1831, bevattende:

I. J. CLARISSE, Tekst. (PS. LXXXIX 119)Het geluk der

Godvruchtigen onder alle levensomstandigheden.
II. J. H. V. D. PALM (Bom. Xl 36) Gods oppermagtig bestuur
als de stof zner eeuwige verheerlijking.
III. Jon. HERINGA (Ps. LXXVII 12) Bemoediging- door herden
king aan 1813.
IV. SURINGAR (PS. XII 13).

V. YPEY (Prediker VII 14).

VI. V. HENGEL (1 Sam., VII 12).

VI. N. G. KIST (Ps. CXIX 71).

VIII. ROYAABDS, na het uittrekken der schutter en studenten,

(Gen. XXII 14").

300
IX. v. Oonnr (PS. LX 14).

X. HOFSTEDE na Gnoor (Jerem. III 14).

X1. BOUMAN (Luk. VI 21h).

(Vad. Lett. 1832, 1, 321-326).

Geschiedenis van den opstand.
I. Blz. 275277 23. M. VAN HALEN, Les quatres journes
de Bruxelles, Brux. 1831.
24. P. Bosscrm, De Belgische revolutie, Leeuwarden 1856.

Met een kaartje en plan.

25. BARTELS, Les Flandres et la Rvolution Belge, Brux. 1834.

26. La Belgique et lEurope 0u prcis des vnements arrivs

dans les Pays-bas, Amst. 1832 8.
I. Blz. 277 8" regel v. b. lees: Suple'ment.
I. Blz. 282.

De opstand bezongen:

48. D. B. GLASIUS, Bemoedging. Eenige Dichtstukjes ter op

wekking van Vaderlandsliefde en Moed. Amst. b J. M. E.
MEIJER ,' 1830.

I. Blz. 283, n. 343. (Tegenhanger) J. B. VAN DER MEULEN,

Willem de Koppigen, ingedrongen Koning der Nederlanden, aan
leiding gevende tot den opstand der Belgen in 1830 enz., Brussel
1833, 2 deelen.

I. Blz. 284, regel 3 v. 0., te lezen: suret.

I. Blz. 286, regel 12 v. b., te lezen: Aot.
I. Blz. 287, staat: 352, lees: 252.
I. Blz. 291, regel 12 v. 0., te lezen: libert.

I. Blz. 296. Draagpenningjes, daar achter te voegen:

N. XII, Insigne van goud met opschrift:
COURAGE, VIGILANCE. ON VOUS DOIT LA LIBERT.

B Vzcxaa n. 1913. Rvolution Belge, collectionimportante de

mdailles et dinsignes etc., 172 pices f 69.

301
I. Blz. 304, staat: 387, lees: 385.
I. Blz. 305, regel 8 v. 0., te lezen: HY.

I. Blz. 308, regel 10 v. 0. te lezen: dfense en ald. regel 5

v. 0. mlodrame.
I. Blz. 309. Congres. Zie TH. JUSTE, Histoire du congrs natio
naal de la Belgique ou de la fondation de la monarchie Belge,
Brux. 1861.
I. Blz. 312. S. VAN DE Waren. Zie TH. JUSTE, Les fondateurs

de la monarchie Belge (Srr.vam VAN na Warm), Bruxelles 1871

2volumes.
I. Blz. 314, regel 8 v. b., te lezen: dsintressement.
I. Blz. 328, regel 12 v. b., te lezen: congrs.
I. Blz. 329, n. 413. De Lievenvrouwenstraat te Bergen op
Zoom, op het oogenblik der uitbarsting van het Laboratorium,
genaamd Stoelemat, den 29 Maart 1831. Lith. in folio door
Mounor, Korp. van het 2" Bataillon Utrechtsche Schutter. Bij
HOUTMAN (MULLER, Historie prenten 11". 6673).
I. Blz. 333, regel 8 v. b., te lezen: aprs.
I. Blz. 340, n. XIII. Lakenprint van de fabriek van LELY
VELD te Leiden, bestaande uit twee op elkander geperste looden
schven, op de eene zijde de staande leeuw, houdende in de
eene klauw een bundel plen,

in de andere een opgeheven

zwaard; op de andere zde een vuurbaak naast een schip, met

onderschrift:
REGT DOOR ZEE

hangende aan een oranjelint.l Als insigne gedragen door de rust

bewaarders te Leiden in 1830. Middelln 3 cent. Gat. van het Stede
lk Museum te Leiden , 1886 , blz. 219 , n. 2698 1). Verz. TEYLER.

) In dezen Catalogus is een drukfout, in plaats van het jaar 1830 staat
er 1813, waardoor deze 11. XIII, reeds in den tekst gedrukt bij 1830
geschrapt werd, doch in dan lst der Errata de druktout vindende- wordt
dit stuk nog alhier opgenomen.

303
Tiendaagsche Veldtogt.
I. Blz. 353 , V. In Gids (1857 , II, blz. 145 en 213 als titel: 1831).
Ald. VII. d. Achter Supplment Reponse aux gnraux.
I. Blz. 354, regel 6 v. b., te lezen: dfaite.
I. Blz. 356, te lezen: POZIE.
I. Blz. 357, n. 25. Dit gedicht van A. vAN nr.a Hoor gafaan
leiding tot een verslag er over van M'. J. vAN LENNEP in de
Bijdragen tot Boeken en Menschenkennis, uitgegeven door Scnuu.
en VAN van Hoor en een Hypercritiek daarop van B. te A.(msterdam)
in de Alg. K.- en Letterbode 1832, I, blz. 419422.
1. Blz. 358, 36 d. Bijvoegen: F. vAN nar. TAELEN, L'armistice

devant Louvain.
I. Blz. 359, regel 3 v. b., te lezen: H. H. K. K.
Ald. regel 2 v. 0., te lezen: Dcade.

I. Blz. 360 in n. 59, te lezen: HERDINGH.

I. Blz. 365, n. 448. Hulde aan de Leidsche Studenten. In

zilver, 40 W. B Voomeanaa n. 2463 aan E. H. CATS.

Leidsche Jagers.
I. Blz. 366, n. 448 1*. Onder de Vaderlandsche Gedichten
van D. J. DEN BEER POORTUGAEL, Leiden 1832, I, is ook een ge

titeld De Leidsche jagers aan hunnen opperbevelhebber (Vad.

Lett. 1834, blz. 268271).

I. Blz. 367, 25*. N. G. KIST, De terugkomst der vrijwillige

Jagers enz. Leerrede, met Jes. XLIII 1a tot tekst (Vad.Lett.
1832, I, blz. 105).
25**. De vrijwillige jagers der Leidsche Hoogeschool in het
Avondgevecht b Bautersum, op den 10 Augustus 1831, Lith.
in folio.
I. Blz. 368, staat: 448, lees: 449.
I. Blz. 370, regel 10 v. b., te lezen: dpart.
I. Blz. 370, XI*. M'. L. Ph. C. VAN DEN Banen, De hoofd

wacht te Tilburg, in Utr. Stud. Alm. 1832, blz. 305.

304
I. Blz. 371, regel 15 v. b. en elders te lezen: Belgi.
Groninger en Franeker Flankeurs.
Blz. 375, n. 451 Litteratuur, b te voegen: a. D. P. Hor
STEDE DE GR00T (Hoogleeraar te Groningen), Opwekkingin dezen
gevaarvollen tijd om op God te vertrouwen, Leerrede over Haha
kuk, III, 1718, gehouden den 1046 October1830, Groningen

bij W. ZUIDEMA.
_
b. Nederlands verkeerdheden, Leerrede geh. den 7 Nov. 1830,
naar aanleiding van Jeremia 111, 130 (Acad. Vad. Leerredenen,
Utrecht bij VAN TERVEEN EN Z00N).
c. Afscheidsrede over I, Petri II 16, tot de Franeker en Gro

ninger studenten b hun vertrek naar het leger (Gedenkboek

1, blz. 4556).

d. Dankrede (1 October 1832) b de terugkomst derzelfden

(Gedenkboek 11, blz. 4356).
1. Blz. 382 2) In Kon. Penn. Kab. Aanw, 1886, blz. 17, met

den naam J. BRAVE.

I. Blz. 385, R. 460 moest vr n". 459 geplaatst zn.
XIV. Penning, 1832, 25 April. Vanwege den Koning aan JAG".
JonS. VAN DOOREMALEN, Kweekeling in de Bouwkundige Teeken
kunde bij het Genootschap M.(ATRESIS) S(GIENTIARUM) G(ENITRIX) te
Leiden, Zilver, 5.4 W. (Leidsch Museum).
De Mirakuleuze Medaille.
(I. Blz. 383) XV. In Juni 1832, werd door M. VACHETTE te
Parijs (Quai des Orfvres n. 54 bis) een penningje van koper
geslagen, verkrgbaar voor 12'/, cent, en 12], cent voor een
daarb gevoegd berigt, wegens het gebruik, en nog 25 cent voor
een boekje over den oorsprong en uitwerksels, bestaande in 37
mirakelen, getiteld Historische beschrving van enz. der Miraku
leuze Medaille door M. . . . ., te s Hertogenbosch bij C. VAN
GEMERT EN ZoNEN 1835. Zie Vad. Lett. 1836, I, blz. l32,alwaar

305
blz. 130136. De mirakuleuze medaille een woord dat geschied
is aan alle R. Cath. die in Rotterdam en in de andere vorsten
steden van Holland wonen. Tot een profetenkind. Amst. b J. C.
VAN KESTEREN 1835. 8. VIII en 108 blz. f 0.90.
I. Blz. 391, regel 1 en 23 v. b., te lezen: sige.

I. Blz. 394. Met den naam J. WESTRIK (Brons), bij Voom

BERGH n. 2503 en n. 2504. Kz. met 3 roosjes VOOR DE OFFI
CIEREN, in zilver, 41 W. en n. 2507. Voor de officieren on

ingevuld in miniatuur. Mm. 16. Z. 3 W.

Blz. 397, n. 3. Beoordeeld in de Gids 1853, 1, blz. 678
680 door L.

Blz. 397, regel 5 v. 0., lees: Rlation.

Blz. 400. n. 25. W. J. KNOOP, Majoor SEELIG op de Citadel

van Antwerpen 1867, 2 deelen.
Blz. 401 XVI*. GEERTRUIDA CAREIsEN, Het portret van CHASS
(In Vertellingen en Schetsen, Amst. 1887).
Blz. 402 XXIX. J. P. VAN DER GEEST, Med. Doet. in pago
Honsholredk, Kal. Mart. 1833. In ruinam arcisAntverpien
sis. (Alg. K.- en Letterbode 1833, I, blz. 194195.)
1. Blz. 408 bovenaan, staat: 108, lees: 408.

I. Blz. 409, 11. 487. Op den kant:

JONKHEER W. A. VAN ROMONDT

b Voonaaasn n. 2534.
I. Blz. 410. a. DABLAING VAN GIESENBURG met portret, Utrecht
sche Volksalmanak 1854, en aldaar het Voorwoord 5 bladzden.
Z). M'. W. J. Baron DABDAING v.\N GIESSENBURG, Het oprukken
van den Pruissischen generaal voN Bu1.ow uit Munster naar Neder
land in 1813 (NIJHOFF-FRUIN), Bdr. 1888, W, blz. 345358.
II. Blz. 411 reg. 7 v. 0., staat: n". 69, lees: 60.
II. Blz. 414, In". 495. Is zeldzaam.
II. Blz. 415, 111. Hiervan tweede druk, s Gravenhage b H. C.

SUSAN C.H.zooN in 1864, als Een monument voor Hooanoonr

II.

20

306
in de Gids 1864, IV, blz. 8799 door J. T. Buvs beoordeeld.
IV. Beoordeeld door S. VISSERING (Zeist, Jul 1855) in de Gids
1855 II, blz. 257290.
I. Blz. 416, regel 8 v. 0., staat: 1835, lees: 1834.
I. Blz. 418, n. XVI. Insigne der Loge La Charit (Zilver).
Passer, openstaande, de kop of knop is eene zon gedekt met een
kroon (?) waarin drie appelen enz. Van den knop hangt een
ordeteeken (vfbladerige bloemster). Verder hamer, halve maan
links gewend, groote winkelhaak en truweel, rechts.

Opschrift:

LA CHARIT.

(C011. DIRKS.)
I. Blz. 418, regel 3 v. 0., achter 1834: P. S.
I. Blz. 418, regel 4 v. 0., voor TER: een achtpuntige ster.
r-rr-z-H Blz. 419, regel 6 vr het omschrift: een achtpuntige ster.
Blz. 421, regel 6 v. b., staat: 1825, lees: 1835.
Blz. 424, regel 4 v. 0., lees scnes.

Blz. 425. Granada en Alhambra in 1492. Voorlezing van

. F. NOORDZIEK 1842.
Blz. 426 regel 4 v. b., staat: Willem II, Lees:Willem III.
I. Blz. 429. b. ABRAH. WISPELWEIJ te Zwolle, Hulde aan JOAN
MELCHIOR KEMPER. (Vad. Lett. 1825, II, blz. 230233).
I. Blz. 439, n. 517.

Oprichting der Loge Ultrajectina.

Voorzijde: Ster, gevormd door vijf scherphoekigc driehoeken en
vijf puntige vlammen.
In het midden een cirkel, waarin:
AAN DE
OPRIGTERS.

Keerzde: In een cirkel:

ULTRAJECTINA
5830

III
Zilveren draagteeken.

307
I. Blz. 445, n. 27, zijn Herinneringen aan het Tweede Eeuw
feest der Utrechtsche Hoogeschool, inhoudende zes voorstellingen
op steen gebracht door H. VAN Hove BZN. Utrecht 1836, folio.
I. Blz. 447, n. 33. Marche ou Entre triomphale Ostende
de Maurice de Nassau avec son arme rprsente par les Etu
diants de IUniversit dUtrecht le 16 Juin 1836. Utrecht 1836.
Cinq feuilles in plano (Verg. I, blz. 445) 1).
I. Blz. 457. Scheepsjournalen. (Zie Alg. K.- en Letterbode
I, blz. 109). 30 Maart 1854 te Rotterdam.
I. Blz. 459, 110. 535*, staat: VVILLER, lees: WILLET; bevat
volgens den heer Tn. M. Rorsr:
Voorzde :

HULDE
VAN ROOGACRTXNG
EN VRIENDSCHAP

TOEGEWIJD
AAN DEN \VELEDELEN
ZEER GELEERDEN HEER

Keerzde:

AB. WILLET
TER GELEGENHEID

der Viering van Zijn WelEdi.

25 JARIG VERDIENSTELK
DOCTORAAT
IN AMSTERDAM
13 Maart 1838.

Zilver, gegraveerd, groot 35. Verzameling van den heer

M. J. J. DE VRIES te Twcllo.
De penning werd in goud door Mevrouw de Wed. BIERENS, te
Amsterdam, aan den jubilaris geschonken.
I. Blz. 461, n. 537. J. C. HAMELMAN was bewaarder van de
groote Waal te Amsterdam volgens Gat. Voomar.ao n. 2583.
Z. 22. W.
1. Blz. 465, n. 542. Woerden in November 1813. Een histo

sche schets, door P. A. VAN BUSDEN te s Hertogenbosch (April

1888), Tdspiegel 1888, n. 11, blz. 221 en volgende, en aldaar
aangehaalde Brieven van G. K. VAN Hoaam>onr, HI, blz. 355

308
volg., alwaar Memorie door Kolonel TULLINGH na terugkomst uit
zne gevangenschap aan den Prins van Oranje aangeboden, in
Antwoord op het Relaas van het gebeurde op 21, 22. 23 en
24 November 1813, met betrekking tot de occupatie en ont
ruiming van Woerden. Verschenen in 1814 (begin) (kleine bro
chure). Zie Tdspiegel t. a. p. blz. 243.
I. Blz. 465, staat: 542, lees: 542*.
I. Blz. 466, n. 543. P. HOFSTEDE DE GROOT, Iets b gelegen
heid van de vf en twintigjarige viering van Nederlands verlos
sing. In Waarheid en Liefde 1839, I, blz. 203.
I. Blz. 468, n. 546. Aldus te lezen: FERDANA MANTRI.

I. Blz. 471, regel 15 v. b., te lezen: lgislatires.

I. Blz. 472. Venlo, beschreven door G. V.(AN) O(RDEN) G.ZOON (?)
in de Alg. K.- en Letterbode 1839, 1, blz. 30.
I. Blz. 474, n. 552. Eerst in 1841 gesneden. In de Geld.
Volksalmanak, voor het jaar 1889, is een portret en levens
beschrijving van den 29 Maart 1839 overleden bevelhebber van
Maastricht, BERN. Jon. CORN. baron DIBBETS. De schrijver, M'.
PIETER A. N. S. VAN MERS, maakt ook blz. 193 1) melding van
den Penning n. 552, doch zegt: het is vreemd dat zoowel in
de beschrving als op de afbeelding b GUIO'IH, p. 273, pl. XL,
11. 283 als onderschrift voorkomt: J. WIENER FEC.
terwl het in werkelijkheid is:
I. WIENER FEC.(IT) rrncccxxxx.

Er schnen dus exemplaren te bestaan waarop dit jaartal is

bgesneden op den stempel of en creux op sommige exem
plaren.
I. Blz. 475. Er bestaat een Kaart ter lengte van M. 1.86 van
den IJzeren Spoorweg tusschen Amsterdam en Haarlem, vol
tooid in 1839.

I. Blz. 478, n". 558. 31 Oct. 17881888. Het Gebouw van

309
Felix Meritis, door P. J. FREDERIKs (Eigen Haard 1888,
n. XI, blz. 538539).
N. XVI. * 1840? Ovale draagpenning.
Voorzde: Mariabeeld en daaronder: UTRECHT.
Keerzijde: St. Maarten en daarboven: BROEDERMEESTER.
Gat. BOM, 25 Juni 1873, blz. 163 v. 3860 (C011. EBERSON).
I. Blz. 479 1. Voor edelmoedige daden, aan G. FOPPEN 9 Aug.
1842 (VOOMBERGH n. 2005 B.). BAREND DEN HELD, 17 Aug, 1846.
I. Blz. 480, D". 560. Ook met W. C. MEURS, J. N. EVERTS enz.

a. Uitslaande zwarte plaat met programma. Voorstellende den

intogt van hertog JAN VAN BEIIEREN binnen Leiden, op 18 Aug. 1420.
b. ABRAHAM HENDRIK HARTMAN DRABBE, Ophelderingen nopens
den intogt van hertog JAN VAN BEEREN in Leiden, op den 18
Aug. 1420, Leiden 1840. In de Levensberichten der M. v.Ned.
Lett., te Leiden, 1887 (D. J. CIIRISTIAAN DRABBE), blz. 189 leest
men: Dank DRABBES kennis en nauwgezetheid, kon men er voor

instaan dat er geen leeuw en geen helmstuk uit dien glanstijd

der riddereemven iets zoude ontbreken, evenmin als een spker

aan een harnas of speer van boogschutter of ruiter. Tot in de

kleinste bzonderheden had DRAEEE alles bewerkt en bestuurd.
Hij had te veel van zne krachten gevergd en is kort daarop
overleden. (Leidsche Studenten Almanak 1841, blz. 125.)
I. Blz. 481, n. 562. Groot 33, gegraveerd met kabelrand.
C011. Jhr. M. A. SNOECK te Hintham.
Voorzde: Onder het Alziend stralend Oog:
J.(ACOE) VAN HEUSDEN EN W. C. DE BRUIN, GEHUWD
9 JULIJ 1790 AAN HUNNE AFSTAMMELINGEN.

Keerzde:

TER GEDACHTENISSE HUNNER

GOUDEN BRUILOFT GEVIERD 9 JULIJ 1840.

(In een krans)

Van beiden bestaan hoogst zeldzaam voorkomende portretten
in steendruk (Coll. SNOEGK).

310
I.

Blz.

481

n.

563. a.

Het Instituut voor Doofstommen

en het Monument voor Professor Guvor aan de Veemarkt te

Groningen, fraaie lithographie door J. B. Bos.

b. Gezigt op het genoemde Instituut, Lith. in folio door C. C.
A. LAST.
I. Blz. 486, 3. Is in Vad. Lett. 1841, I, blz. 341342, on

gunstig beoordeeld ,zulke ongelukkige stukken zn eene schrale

verecring voor den man (V. D. PALM).
I. Blz. 487. B te voegen: 7. Hulde aan A. C. W. STARING
en J. H. VAN DER PALM, door den hoogleeraar J. Kors in het
Prov. Utrechtsch Genootschap, 25 Jun, 1841 (Alg. K.- en Letter
bode 1841, 11, blz. 5156).
8. Palmiana door D. N. BEETS in het Rotterdamsch Jaar

boekje voor 1888.

DEEL 11.
II. Blz. 3, n. 573. Prijs van den penning bij uitgifte f4.75.
Brons.
II. Blz. 4, regel 4 V. 0., te lezen: Willem II.
11. Blz. 5. Achter 576 staat: 1830, lees: 1840.
II. Blz. 10 regel 9 v. 0., staat: 111, lees: 171.

II. Blz. 18. In te voegen (onderaan) ook met:

AAN ALEXANDER SCHAEPKENS 1841.

II. Blz. 21. Staat: 396, lees: 596, als volgnummer der pen
ningen.
II. Blz. 21. Achteraan verkrijgbaar voor f 10. Z., f 3. brons.
II. Blz. 32, reg. 9 v. b., staat: de, lees; des.

311
II. Blz. 34, n". 607. b. Gedrukte Circulaire van 2 April 1843,
van J. W. Vaansuauacn
AAN DE 2:. A.. LOGE DE VRIESCHE TBOUW
IN HET O.'. VAN LEEUVVABDEN.

2:. W.'. Z.. A.. Br..

Onder de betrekkingen, welke ik in mijn leven heb bekleed,

was er geene, welke ik met meerdere belangstelling vervulde,

dan die van Gr.. Secretaris der Orde van V.'. M.. en wel omdat
ik daarin een middel vond mijnen evenmensch nuttig te zijn.
Ik heb dan ook getracht, zooveel in m was, hiertoe mede
te werken en mogt ik door geschriften of door den druk niet
van mne gehechtheid en mne belangstelling in de Orde hebben
doen blken, ik geloof naar mne beste overtuiging te hebben
gehandeld, en zooveel ik kon een derde onzer eeuw, tot nut

der Orde te hebben mede gewerkt en door dezelve uit een zede
lijk oogpunt te beschouwen, die als middel gebruikt om het
menschdom beter te doen worden moge daartoe na mijnen
dood, mijn werken, alhoewel niet met mnen naam getiteld,
doch b velen mnen Mede Br.. bekend, daartoe rijpe vruchten

dragen, dit ja dit heb ik mij bij de vervaardiging daarvan voor

gesteld, en mogt ik bij velen Uwer b mn leven eene getrouwe
medewerking vinden, om mijn hoogste doel te bereiken, daar
voor was ik hen b mn leven reeds dankbaar en vermeende
die erkentenis niet beter te kunnen bewijzen dan aan mne

Erven den last op te leggen, om na mnen dood, mn B.B..

aan te bieden mijn afbeeldsel in Brons.
Ontvang hetzelve, waarde B.. ook als een blijk mner Br..
gehechtheid voor de Orde en als bews mijner B'r.. erkentelijk
heid voor de vele blijken van vriendschap en Br.. toegenegen
heid, welke ik van U allen, gedurende zulk eenen geruimen
td en van velen uwer sedert den aanvang mner macs. werk
kring, heb mogen ontvangen, en mogt ik bij deze nog eene
Br.. raadgeving voegen, zorgt voor de instandhouding der LL.'.

312
en voor het blijvend bestaan der Orde, tracht altijd de Br..
eensgezindheid te bewaren, welke een der sterkste bolwerken
van onze Orde uitmaakt, en het meeste zal bijdragen om het
menschdom beter te doen worden.
Uw toegen. Mede-Bun
2 April 1843.
get. J. W. VREDENBURCH
Gr.. Secretaris.
II. Blz. 37, n. 612. De Delftsche Akademie als Instituut tot
opleiding van ambtenaren voor Nederlandsch Indie door P. J.
Vera (Gids 1853, II, blz. 6294). De penning b J. S. van
Coevoaoeu, Chronologische lst n. 69. Z 18 W.
ll. Blz. 40. Bij te voegen als 8. Een woord over A. R. FALCK
(Vad. Lett. 1846, II, blz. 7180, 119129 en 147*159). Nog
een woord over A. R. FALCK door baron na REIFFENBERG in Alg.
K.- en Letterbode 1846, n. 1 door R. te H.

II. Blz. 40, n. 614. 25jarig bestaan der graden van Uitver
koren en Opperuitverkoren Meesters.
Voorzde: In een cirkel, gevormd door een binnenrand, waarom

heen zich een geheel gesloten keten Windt:

HET
VIJF EN TWINTIG
JARIG BESTAAN
GEVIERD
MDCCCXLIIII

Keerzijde: Een uit stralen gevormde zespuntige ster.

Goud, zilver en brons. Groot 19.

11. Blz. 43, regel 9 v. b., staat: 53, lees, 33.

II. Blz. 47. (1) L. JOTTRANT, Guillaume Ier avant son avne
ment au trne. Bruxelles 1827, avec portrait.
II. Blz. 50. In te voegen n. XVII. Gegraveerde penning in

zilver, uitgereikt aan den politiebeambte MANIK, voor het ge

vangenriemen van den Depati van Laman 1844 (Cat. Bat. Gen.
1886, n. 69 Galvanoplastische afdruk).

' 313
II. Blz. 50, n. 626. Bij de uitgifte Z. f8, Br. f3.
II. Blz. 53, n. 632. Als boven Z. f10, Br. f3.
II. Blz. 54, regel 12 v. b., staat: 73, lees: 13.

II. Blz. 55. Ofciersgespen ook in klein model voorhanden.

II. Blz. 55, no. 636, regel 5 v. 0., achter UNIE, in te vullen

TE s HERTOGENBOSCH.

II. Blz. 59, regel 15 v. b. te lezen: Lige', zonder jaartal.

II. Blz. 59 en 60, n. 641/642. Bij de uitgifte Z. f10, Br. f4;
beide per stuk.
N. XVIII. Zilveren gegraveerde penning.
Voorzde: een gekroond wapenschild, bevattende een hoog en
pijlkoker kruiselings over elkander gelegd. Daartusschen een
pl, waarboven twee in elkander gelegde, uit wolken komende
rechterhanden. Guirlandes daarom heen en daaronder op een
banderol:
IN T DOEL HARMONIE.
Keerzde: In een eiken-. en cypressen krans, in Duitsche letters:
Aanden RegeerendenKoning.
(Kabinet van Jhr. A. VAN DER BOGAERDE, te Moergestel).
N. XIX. Zilveren gegraveerde draagpenning met vergulden
knop.
Voorzde: Handboog met plen en sautoir daarachter geplaatst
en daaronder een guirlande.
Omschrift:

VEREERD DOOR DE SOCIETEIT

ST. SEBASTIAAN 's BOSCH.

Keerzde:

AANDEOVERWINNAARS VAN DEN

28 JULIJ 1845.

(Kabinet als n. XVIII).

N. XX. Zilveren draagpenning.
Voorzde: Een afslag van den stempel van n. 636 Vz. St. Sebas
tiaan met pijlen doorboord aan een boom gebonden, van J.

Evenrs (behalve de pijl in het been rechts, die ontbreekt).

Daaromheen gegraveerd:

314
VERJARINGSFEEST VAN Z. K. H. PRINS
ALEXANDER DER NEDERLANDEN 2 AUGUSTUS 1846.

Keerzde: Gegraveerd: UITGELOOFD

DOORDE SOCIETEIT DE UNIETE S HERTOGENBOSCH
BEHAALDDOOR DE HANDBOOG SCHUTTERIJ
T DOEL, HARMONIETE S BOSCH.

(Coll. Jhr. M. A. SNOECK).

N. XXI. Gouden draagpenning, de knop van staal.
Voorzde: Gestempeld als n. 636 Vz.
Keerzde: Gegraveerd, in het midden:
1" PRIJSUITGEREIKT AAN DE HANDBOOGSCHUTTERIJ
HET DOEL, HARMONIETEs HERTOGENBOSCH.
Omschrift:
GEGEVEN DOOR DE SOCIETEIT
DE UNIENATIONAAL CONCOURS JULI 1846.

(Kabinet als XVIII en XIX.)

Al deze vier penningen, behoorende aan de Societeit de
Harmonie te s Bosch, werden in Dec.

1887 door Notaris

VAN DULHMEN verkocht.

II. Blz. 62, 14. Gids 1845, II, blz. 576577, door E. J.
POTGIETER, Een wonder is de Nieuwe Beurs Geloof het maar
Jan Salie enz.
11. Blz. 65, reg. 3, v. b. staat: J. C MUNTER, lees: J. E. MUNTER.
II. Blz. 65, n. 647, heeft in het opschrift: J. M., leeszJ. H.

Voorzde: Hymen naast een altaar staande, waaer twee bran

dende harten geplaatst zijn en op welks voorzde het getal
50 gegraveerd is. Met de rechterhand houdt hij een lauwer

krans boven het altaar en in de linkerhand een brandende fakkel.

In de afsnede:
VAN DER KELLEN J. r.(EEIT)
Keerzde .'

Ter

50 Jarige

Echtvereeniging
van
M. J. H. VAN DER SCHAAFF
en
M. NOYON
14 Mei 1845.

315
II. Blz. 69, regel 4 v. b., te lezen: Extrait.
II. Blz. 70, regel 7 v. 0., te lezen: LGLISE.
Il. Blz. 74, n". 663. (1. Aan J. N. AGRICOLA, voor rustieke

bloemvazen 1847. Brons.

b. Aan R. FABRICIUS 2" Prs voor Kaaspersen, Tent. Hoorn
1855. Brons.
II. Blz. 75, n". 664. Het derde Nederrhijnsch-Nederlandsch
Zangersfeest te Arnhem, 1415 Aug., 1847. Gids 1847, 11,

blz. 397409, 26 Aug. 1847 door P. J. VETH.

II. Blz. 89. Toevoegsel.
Zie nog over dit tijdvak 1 Dr. FRIEDRICH STEGER, Vijfen dertig

jaren. Een overzigt van de nieuwste geschiedenis, als het worstel

perk van het gezag der vorsten en de vrheid der volken. Uit
het Hoogd. vert. door J. ODDK VAN PUTTEN, s Gravenhage bij
K. FUHRI, 2 deelen 1851.

II. Geschiedenis van den jongsten td, sedert den val van
Napoleon tot op deze dagen. In eene algemeene beschouwing,
voorgesteld door D. K. HAGEN. Vr bewerkt door M. P. Bosscrm,
drie deelen, Sneek b VAN DRUTEN EN BLEEKER, 18491851
1852. Gids 1852, II, blz. 573616, door D'. C. A. ENGELBREGT

te Doesburgh, 10 October 1852. (Afl. 1 en 2 reeds aangekon

digd in de Gids 1850, n. I) loopt niet verder dan tot het
jaar 1851; zie Gids, 1852, 11, blz. 614.
II. Blz. 89, n. 1. Zie Vad. Lett. 1849, I, blz. 273274.
11. Blz. 89, als 6*. D. B. GLASIUS, Des Konings lijk bij
Geertruidenberg, Eene herinnering aan den 3de April 1849,
Dordrecht b H. LAGERWEY.
11. B]. 89, 2. Zie Gids 1853, 1, blz. 190211, door J. HEEMS

KERK (Bz.?)
II. Blz. 90, als n. 15. S. J. VAN R0NKEL, Leerrede ter ge
legenheid van het Overlden van Z. M. Willem II en de troon

beklimming van Z. M. Willem III gehouden in de Hoofdsynagoge

316
te Groningen; op Zaturdag den 31 Maart 1849. Groningen 1849 ,
8m 19 blz. f0.25 (Zie Vad. Lett. 1850, I, blz. 291293).
II. Blz. 95, n. 690, staat: Willem II, lees: Willem III.
N. XXII. Draagteeken bij de inhuldiging. Met de borstbeel
den van Willem II en Willem III. Z. 1 W. VOOMBERGH n. 2754.
II. Blz. 96, 7. J. F. Bosonx, Gedenkschrift der inhuldiging van
Z. M. Koning Willem III, in de Nieuwe Kerk te Amsterdam,
12

Mei

1849.

Haarlem

1849,

met platen, bij J. H. vAN

LOGGHEM J. (Zie Gids 1849, 11, blz. 395306).

II. Blz. 97, regel 2 v. b., staat: Willem 11, lees: Willem III.

XXIII. II. Blz. 102.

Voorzde: Het gekroonde wapen van Amsterdam.
Omschrift. BUURTKOLITEGIEN DER STAD AMSTERDAM.

Keerzde: Glad.
Brons. Met oog en ring. Groot 29 millimeter.
II. Blz. 102, n. 703, staat: 12, lees: 19 Juni.

II. Blz. 105, n. 705, 1. Krijgsverrigtingen tegen het eiland

Bali, in 1848, door den Lt.-Kolonel J. VAN SWIETEN,Che' van

den Staf b 'de Expeditie; met een voorwoord van den

Majoor G. VAN DER WGK, Buitengewoon Adjudant van
den Koning, s Hage 1849. Gr. 8, 102 blz. (Vad. Lett.
II, blz. 7476.)
2. P. WEITZEL, De derde militaire expeditie naar het

Gen.-
Z. M.
1850,
eiland

Bali in, 1849. Gorinchem, b J. VAN NOORDUIJN EN ZOON 1859,

met 3 kaarten. (Gids 1860, I, blz. 439445 door X.)

3. Beschouwingen over onze Indische Krgsgeschiedenis, naar
Fastes militaires aux Indes Orintales Neerlandaises par A. J. A.
GERLACH. (Gids 1860, [1, blz. 157 en 189232.)

II. Blz. 106. Geschiedk. aanteekeningen. Zie Alg. K.- en Letter

bode 1850. Schrijver I. J. LIMBURG BROUWER, Teekenaar J. K. J.
DE JONG.
II. Blz. 107. N, G. K1sr, Bijdragen tot de vroegste geschiede
nis en den toekomstigen bloei der Hoogeschool te Leiden. Een

317
feestgave bij de viering van het 275jarig bestaan. Leiden 1850,
W en 126 blz. met facsimile, gr. 8 (Alg. K.- en Letterbode
1851, 1, blz. 344349 en 360367).
Den 114911 Jun 1850, binnen Leden, Brief van eenen vriend.
Te Leijden bij Scanaunaa en VAN DEN BROEK 1850, gr. 8, 58 blz. ,

f0.50 (Vad. Lett. 1851, II, blz. 363366, door M. V. te M.)

N. XXIV.
ll, Blz. 108. 1852/53. insigne der Schuttersdoelen Eendragt
te Amsterdam.
Onder een koninklke kroon tusschen twee lauwertakken
twee buksen en een schf door een lint vereenigd.
Daaronder op een banderol: EENDRAGT
Zilver draagteeken met oog en ring, gedragen aan een lint
met de kleuren (rood en zwart) der stad Amsterdam. De Ver
eeniging Eendragt werd in

1856 of 1857 b Koninklk be

sluit erkend (Mededeeling van den heer EGMOND te Amsterdam).

U. Blz. 110. Litteratuur n.

10. P. HAVERKORN v. RIJSWIJK,

De jeugd van TOLLENS, In Rotterdamsch Jaarboekje 1, 1888.

II. Blz. 111, regel 5 v. 0., te lezen 1850.
II. Blz. 112, n. 12. Professor Horsrr.m: DEGROOT, Akademie

preek ter godsdienstige sluiting van het feest der Groninger

Hoogeschool (Ook afzonderlijk uitgegeven).
Il. Blz. 125, regel 8 v. 0., staat: radeermes, lees: tempermes.
II. Blz.

127, In n. 6, achter lart: een punt en te lezen:

Confrences.
II. Blz. 129. XVI.REMBRANDT, Feestzang van J. P. Hens,
Muziek van Jon. J. H. Veanur.sr, als gezongen op den 13 Juli
1885, b de opening van het Rks Museum (Verslagen omtrent

s Rijks Verzamelingen VIII). 1885, blz. 3637. Aanspraak van

M'. G. VAN TIENHOVEN, daarna blz. 3741.

XVII. REMBRANDT, Nieuwe Bdragen tot zne levensgeschiedenis

door A. Bnamus en M. N. na Rosvr.n (II) (Oud Holland V, 3,
blz. 210239).

319
II. Blz. 154, n. 753, heeft op het rke kleed den naam:
MARIA of MARIE.
Blz. 155, n. 755, staat: Wonderbeelt, lees: Wonderbeeld,

en het kleed mist den naam Maria.

11. Blz. 156, regel 2 v. b., staat: an, lees: en.
II. Blz. 156, n. 758. Standbeeld van Willem II onthuld. Zie

Alg. K.- en Letterbode 1854, I, blz. 98 en 106. De Penning

bij uitgifte in brons voor f 5 verkrgbaar.
_ II. Blz. 166. De intrede had plaats op5Juni 1515. Teekenaar
van de plaat der Maskerade is G. J. Bos. Zie nog:
J. H. SONSTRAL, B den intogt van Graaf Karel Il binnen
Dordrecht in 1515, voorgesteld in Leiden in 1855. In Vad. Lett.
1856, II, bl. 212225, ontleend aan diens onuitgegeven Ver

haal van de feestelijke viering van het 280jarig bestaan der

Hoogeschool te Leiden in Jun 1855.
II. Blz. 177. Tusschen de Kostersfeesten van 1823 en 1856 ver
schenen over de uitvinding der boekdrukkunst onder anderen nog:
A. DE VRIES, Eclaircissements sur lhistoire de 1Imprimerie

contenant Lettre M. A. SCHINKEL 0u Reponse la Notice de M.

GUICHARD sur le Speculum humanae salvationis. Dissertation
sur le nom de Coster et sur sa prtendue charge de Sacristain.
Recherches faites loccasion de la quatrime fte sculaire
Harlem en 1823. Traduit du hollandais par J. J. F. NOORDZIEK.
La Haye chez A. D. SCHINKEL 1843. In Gids 1849, 11, blz.
704741 uitvoerig besproken met de beide volgende werken,
door J. I. DOEDES.
B. Arguments des Allemands en faveur de leur prtention
lInvention de lImprimerie 0u Examen critique de 10uvrage de
M. A. E. UMBREIT, Die Erndung der Buchdruckenkunst". Par
A. DE VRIES; traduit par J. J. F. NOORDZIEK, faisant suite aux

Eclaircissements. Ibidem 1845.

C. Het geschilstuk betrekkelk de Uitvinding der Boekdruk

320
kunst, geschiedkundig uiteen gezet door J. J. F. Noonoz1ex,
Haarlem bij A. C. KRUSEMAN 1848.
11. Blz. 177, n. 780. Standbeeld van Kosraa. De penning
kostte b de uitgifte in brons f3, verguld f 10 in zilver f 30.
(Alg. K.- en Letterbode 1856, blz. 230.)
1. Over de groote bemoeingen van J. J. F. Nootmzuar, tot
het oprichten daarvan, zie diens Levensbeschrving in de Levens

berichten der Maatschapp van Ned. Letterkunde 1887, blz.

196203 en
. II. Oproeping aan Nederland om de eer des Vaderlands te
handhaven Juli 1847.
III. Iets over de vorderingen aan het nieuwe beeld van L. J.
COTTER (Dagblad van Zuid-Holland 1852) n. ?
IV. A. D. SCHINKEL, Hedendaagsche voorstelling van COSTER
en de uitvinding der boekdrukkunst in Frankrk, uitgegeven ten
voordeele der oprigting van een standbeeld van LOURENS JANSZ.

COSTER, s Gravenhage 1853 (Alg. K.- en Letterbode 1853, blz.

267268 door V. (VAN VL0TEN).
Voor lateren tijd. V. D. VAN DER LINDEN, Geschichte der Ern
dung der Buchdruckkunst, Berlin 1886, bei ASHER. Drie prach

tig gedrukte en van afbeeldingen voorziene deelen.

VI. HESSELS, Haarlem the Birthplace of printing not Mentz.
(13 Artikels van 30 April tot 13 Aug. 1887 opgenomen in
de Engelsche Academy en tot een boekdcel vereenigd in Dec.
1887, with preface uitgegeven.) In het Nederduitsch vert. en uitge
geven bij Jons. ENSCHED, te Haarlem, in Nov. 1888, een deel 8".

Vll. Mainz of Haarlem door D. R. FRU1N (Gids, 1 Januari

1888, blz. 4994). Enz.
II. Blz. 179. Bij te voegen: J. G. W. FIJNJE, Bijdrage tot de
kennis van het belang der Nederlandsche Spoorwegen en Bij
lagen daartoe behoorende, Dordrecht 1858.

Spoorwegen in Oost-Nederland. Voorstel aan de Raden der

321
Gemeenten Arnhem, Zutphen, Deventer, Zwolle, Kampen en

Verslag der Commissie aan den Raad der Gemeente Zwolle,

Zwolle 1858. Zie Gids 1858, I, blz. 473476 (24 Feb. 1858
door P. N. MULLER).
J. J. STIELTJES, Ingenieur-Directeur der Oversselsche Kanalisatie
Maatschapp, Eenige bedenkingen over Spoorwegen in Neder
land, Zwolle 1859. (Gids 1860, 1, blz. 139144 door M.)
II. Blz. 184. Inte voegen: N.XXV. Gedenkpenning ver
eerd aan Johannes Spiesz te sHertogenbosch door
de Boekdrukkersgezellen en Patroons ter herinne
ring van 50 jaren b het Boekdrukkersvak werk
zaam te zn geweest. Z. 1).
1856. Utrecht.
11. B12. 184, n. XXVI. Draagteeken. Het Nederlandsche wapen,
rustende op twee kruiselings geplaatste waldhorens. Daaronder
op een lint:

JE MAINTIENDRAI.

Daarachter verrst als zon het gekleurde, (rood en wit) stralend

schietende wapenschild van Utrecht, waarboven:
UTRECHT 1856.

Van onderen omgeven door olvenloof. (Metaal) (C011. Dmxs.)

1857. Amsterdam.

11. B blz. 184, 11. XXVII. Draagteeken. Op twee in elkander

geslingerde breede linten: EUTEHPE
AMSTELS MANNENKOOR

en daar tusschen:
1857.
Daar beneden: Een lier en het wapen van Amsterdam.
Dr_aagteeken met oog. Metaal (C011. Draxs).

1) Hij overleed 14 Dec. 1878, oud 82 jaren, was oprichter der typogra
phische Vereeniging Door eendragt te zaam verbonden. Zie zn levensbe
richt in een der 's Boschsche couranten van die dagen.

11.

21

323
gegraveerd door Ga. WIENER l), naar een gesteendrukt portret
van den ontslapene als majoor van de vrwillige Jagers, in de
historie bekend als de Jagers van VAN DAM.
Graveer, sprak Nederland zn edel beeld naar t leven

En stempel t op metaatvoor t laatste nageslacht.

Wat jaren vroeg de Kunst dan aan Van Dam te geven?
Elk leefperk gaf hij waarde en heeft hem roem gebragt;
En hoe zal goud en brons hem in dat beeld bewaren
Wiens zwaard, en lier, en pen het loof der eer omvlecht?

Als held? Als volksgezant? model der redenaren?

Als kampioen voor Licht, voor Vrheid, en voor Regt?
Vertoon hem in de kracht zijns levens, zner daden,
Was t antwoord Neem tot kleed n zner krgsgewaden,
Van Dam ging driemaal voor ons Land en Volk ten strd.
Toon hoe h was aan t hoofd der Jagers, keur van leeuwen!
Zoo deed de Kunst. Z toont hem in die kracht aan de eeuwen
Doch bloot als mensch.
Februar 1861.

C. G. Wrrnuns.

In rand. Snelpersdruk van Kuuraas en VAN Duur., te s Hage.

II. Blz. 211, n. 823.
1860.
(A. BLOEMBERGEN) Gecostumeerde Optogt, gehouden door Leden
van het Leidsche Studentencorps, voorstellende de Intrede en
Huldiging van Frans Hertog van Anjou enz., als Hertog van
Brabant en Markgraaf van Antwerpen binnen Antwerpen, den
19[1 Februari 1582. Get. en op steen gebracht door G. J.
Bos, Leiden 1860 (ook gekleurd uit de hand). Uitsl. plaat.
II. Blz. 214, n". 829. BROERE-penning. Bestemd om jaarlks
in goud te worden uitgereikt, volgens znen uitersten wil.
1) Revue 1888, p. 215 (7).

324
II. Blz. 217. Een nieuw spoorwegplan, door Z., Gids 1864,
III, blz. 3960.
II. Blz. 217218 en elders te lezen: Belgi.
1860.
N. XXX. Paardententoonstelling te Breda. Door het arrondisse
ment Breda van de maatschappij van Landbouw, Tuinbouw en
Veeteelt. Door WRDEN. Gat. VOOMBERGH 1888, n. 2854. Mm.

41. Brons.
II. Blz. 227, n. 846. 1861. 27 Maart. Bezoek enz. ge
sneden door CHARLES WIENER. Revue 1888, p. 215 (81).
XXXI. 1862. Draagpenning bij de Zeventiende Algemeene Ver
gadering van de Geldersche Landbouw-Maatschappij 1862.
Met oog. Gat. VOOMBERGH n. 2877. Compositie.
II. Blz. 240, n. 874. Bezemmakersbus (te Delft).
(Vraag NAVORSCHER Dl. XXVII, blz. 480; Antwoord ald. blz. 591

door den heer A. AARSEN. Schriftelke mededeelingen van den

heer P. J. FREDERIKS te Amsterdam en van den heer C. N. VAN
BATTUM te Delft door den heer JACOB VAN DER Cnns aldaar 24/10
en 2/11 1887.)
M. RUTGER JOHANNES CORNELIS METELERKAMP werd 18 Maart
1810 te Delft geboren. Vader D'. JOHANNES JACOBUS en moeder
PHILIPPA JOHANNA PETRONELLA Bosns. Gedoopt 1 April 1810. In
1824 leerling van de Latijnsche school te Amsterdam en promo
veerde te Utrecht op eene dissertatio, de Compensatione 6 Oct.
1836. Lid van den Raad der gemeente Delft 23 Aug. 1837. Hoog
heemraad van Delftland tot 29 Nov. 1850. Wethouder van Delft
19 Oct. 1845 tot 2 Jan. 1849. Burgemeester van Delft 13 Dec.
1848 tot 21 Nov. 1850. Ridder der Ned. Leeuw geworden 10
April 1849. Lid der Prov. Staten van Z.-Holland 18 Sept 1850.
Van Gedeput. Staten van Z.-Holland 7 Nov. 1850. Vice-Pres

325
dent van het Algemeen Collegie van Toezicht op het beheer der
kerkelke goederen en fondsen van de Hervormde Gemeenten
in Nederland. Hij huwde den 5 Juni 1834 te Delft met M. P.
H. VOET, doch deze echt bleef kinderloos. H overleed te ngra
venhage den 30 Januari 1872. Men vermoed dat hij in Juli 1862
25 jaren beschermheer van de Bezemmakersbusse te Delft, ge
sproten uit een vroeger bestaand hebbend gild, zal geweest zn.
Uit priv beurs werd de penning door de hoofdlieden geschon
ken op 1 Juli 1862.
1862. 5 Mei.
II. Blz. 241, n. 876. Groot 28. (Te schrappen: 25 jarig.)
Voorzde: De huwelkspenning van VAN DER KELLEN reeds meer
malen beschreven, doch zonder cfer op het altaar.
Keerzde:

GERRITDE VRIES JERZ.

MARGARETHA CORNELIALOETERBACH
GETROUWD TE HOORNV MEI MDCCCXXXVII.

II. Blz. 244, n. 882. Litteratuur Doorgraving van Holland

op zn smalst:
1. Wordt Amsterdam alln gebaat door de doorgraving van
Holland op zn smalst? Amsterdam 1862, bij P. D. VAN Es.
2. Amsterdam weder eene Zeestad, door R. G. B. DE VAYNES

VAN BRAKEL. Arnhem b J. VAN EGMOND J. 1862.

3. Eenige aanmerkingen aangaande verschillende plannen tot
daarstelling eener Zeehaven aan de Noord-Zeekust,_in verband
met eenen korteren toegang van uit zee naar Amsterdam, door
PEOZ. s Gravenhage b Gebr. BELINFANTE 1862.
4. Kort betoog houdende ernstige bedenkingen tegen het plan
der doorgraving van Holland op zijn smalst, met aanprijzing
van de verbetering van het Groote Noord-Hollandsche Kanaal,
in verband met den aanleg der spoorwegen in dat gewest, door
Jh'. P. OPPERDOES ALEWN. Utrecht b KEan en ZOON 1860,

326
14 Beoordeeld in de Gids 1862, 11. blz. 654670, door
P. N. MULLER.
XXXII.
1863. 1 Januari.
Eeuwfeest der Loge L a P e r s v r a n c e te Maastricht.
Voorzde: In het veld:
EEUWFEEST
DER
LA A.'.(CHTBARE)
PERSVRANCE
IN HET 0:.(osmu)

VAN MAASTRICHT
DEN 1 D.'.(AG) 1E M.'.(AAND)
VAN HET J..(AAR) D..(ES) W.'.(AREN) L.'.(ICHTS)

5863
Voorzde: Onder een driehoek met het alziend oog:
nsr:srvmnmo
ONDER HET BESTUUR
nnn BR.'.(OEDEREN) OFFICIEREN

VAN GEUSAU VOORZ.. M.'.(EESTER)

me01\ DE \EXELA 1.. opz..
VON DAEHNF. 2:. OPZ.'.

MULLER. VAN DER NOORDAA.

SLUIJSKEN.
QUARLES DE QUARLES.
MEIJER. ENTRUP.
vm GYTENBEEK. vomcn.
ARMAND- v.m HALEN.
BLOEMENDAL. KEMMERLING.
ROSENKRANZ.
nn WE!LLE. nncx.

Daaronder: Een afsnede, bestaande uit drie trappen links en

rechts, een kolom waarop de letters B.(onz)I.(ucm).
In de afsnede: Een paslood, truweel en hamer (en sautoir).
Brons. Groot 31.
II. Blz. 271, Litteratuur. D'. B. GLASIUS Vijftig jaren geleden
18131863. s Hertogenbosch, bij H. PALIER en Zoon.

327
Voorzde:
XXXIII. Wapen
Z. J. Gestempelde
van Utrecht,
zilveren
gekroond,
draagpenning,
vastgehouden
grootdoor
twee leeuwen.
Keerzde .'

TOTREDDINGVANMENSCHEN
EN GOEDEREN.

Met ring en oog.

In Utrecht bestaat sedert 1830 eene vereeniging tot redding
van menschen en goederen in geval van brand. De leden worden
door Burgemeester en Wethouders dier stad benoemd en droegen
al vr het jaar 1864 als insigne dezen penning, die niet op
s Rks munt is geslagen. (Mededeelingen van den heer L. W.
A. Bss1an te Utrecht.)

NA BETRACHTING).

I. Blz. 33, regel 21 v. b., te lezen: Alleinherscher.

I. Blz. 59, regel 5 v. b., staat: 536, lees: 556.

I. Blz. 92, regel 7 v. 0., te lezen: A & DA.

XXXV.

1818. 25 Augustus.

25 jarig huwelk van C. Honig en A. Breet.

Voorzde: Onder een hemellicht een half geknielde vrouw met
ten hemel geslagen blikken, de linkerhand op de borst geplaatst
en met de rechterhand op een altaar wzende, waarop twee
brandende harten geplaatst zn en op welks voorzijde het cijfer
25 in een krans gezien wordt. Tegen het altaar rust een hoorn
van overvloed. Achter het altaar staat een ooievaar. Achter de
vrouw is een kolom met een slangenrond en waartegen een
anker rust.
Onder den sokel:
In de afsnede:

LAGEMAN.
AAN DE
VOORZIENIGHEID

Keerzde: Eene draperie, waarop gegraveerd:

25 Jaren Gevierd 25 Aug. 1818
1) Hier en daar staat Januarj voor Januari, Februar voor Februari.
Junj voor Juni, Julij voor Juli of omgekeerd; te veranderen naarmate van

den td waarop 'j of 5 gebezigd werden en nu gebruikt worden.

330
Daaronder, boven een paar te zamen gebonden palmtakken:
EEN BLYDE ERINNERING
HOE EEN OPRECHTE TROUW
BEKROOND WIERD DOOR DEN ECHT
VOOR VYFENTWINTIG JAAREN,
DEED DIT GEDENKSTUK SLAAN;
TERWIJL T GETUYGEN ZOU
VAN ONZE DANKBAARHEID,
VOOR DIT GELUKKIG PAAREN.

Op den kant gegraveerd:

C. HONIG. GEB. 21 OCT. 1773 EN A. BREET. GEB. 19 MEY 1772.
IN DE ECHT VEREENIGD 25 AUG. 1793;
Zilver, groot 45 millimeter.
Gat. H. G. Bon, 28 Januari 1889, blz. 60, n. 86.

1841.
II. Blz. 16, regel 4 v. 0., staat: Juli 1843, lees: 1841.
Ald. n. 588. B VOOMBERGH op 1837, n.. 3309. Muntproef
van D. UHLHORN te Grevenbroich. Met het jaartal 1837, op de
Vz. Met kantschrift. Mm. 37. Verg. GUIOTH, Suite I, p. 108. Brons.

Gmorn zegt Ces pices dessai sont trs-rares.

Ald. op 1846, n. 3318. Als boven.
11. Blz. 22, regel 19 v. b., achter waarachter:

1842.
II. Blz. 28, n. 601. Ter eere van Monseigneur Jon.ansm,

aldus aan te vullen en te verbeteren.

Voorzde: Op het wapenschild staat een bisschopsmyter, bran
dend hart en het boveneinde van den kromstaf. Het getal der
kwasten is niet drie maar zes ter wederzden.
MANSUETE, is: MANSVETE

etc. op een wimpel geplaatst.

Keerzde: Bovenschrift: G. CIV: TILBURG
Daar onder twee vliegende engeltjes, die een krans vasthouden

331
boven den naam:

JOANNI ZWYSEN
INAUGURATO.
EPISC. GERBENSI

39 17 APR. 53
1842.
E. M. LOUIS F.

(Ook in lood.)
II. Blz. 34, n. 607. VREDENBURGH. Bij Voornamen n. 3237
op 1849 geplaatst als het jaar van overlden van Jh'. M. J. W.
v. V., b ons op 1842. In 1843 was h 30 jaar Gr.'. Secretaris,
nam toen als zoodanig zn ontslag. Het teeken van zijnen rang
als maqon staat op de medaille, onder het borstbeeld.
II. Blz. 68, p. 653. J. F. WILLEMS, Brieven en levensschets
door M. Roosas, Gent 1874, 2 deelen 8'.
XXXVI.

1846. 22 November.
Prspenning van de Haarlemsche
Handboogschutterij.

Voorzde : Wapen van Haarlem.

Omschrift: HAARLEMSCHE HANDBOOGSCHUTTEBIJ.

Keerzde: Een boogschutters centaurus.

Omschrift:

PRIJS DOOR DEN PRESIDENT

UITGELOOFD DEN 22 NOVEMBER 1846.

Zilver, gegraveerd, groot 48 millimeter.

(Coll. Eseasorv te Arnhem.)
Deze prijs werd behaald door den heer G. A. van Dobbe.
Zie Jaarboekje voor de Boogschutterij in Nederland I, 1847,
Gorinchem bij A. VAN DER MAST. (Mededeelingen van den heer
L. H. EBERSON.)
1847.
N. 663. Hollandsche Maatschappij van Landbouw.

332
Keerzde:

1 PRIJS
Duivenvlucht
W. VAN DE COEVERING
Gorinchem

Zilver.
XXXVI.

1886.
1849. 12 Mei.

II. Blz. 96. Draagpenningje van zilver, bij de in

huldiging van Koning Willem III.
De bustes van Koning Willem II en III, ms vis, in een
lauwerkrans.
Zilver. 1 Met. Gew. (C011. Dmxs.)
II. Blz. 97, regel 2 v. b., te lezen: Willem III.

XXXVII.

1851.
Apollo 1851. Draagteeken.
Lier waarover kruisselings een pl en boog zijn gelegd.
Gedragen aan een Nassaublauw lint.
1852.
II. Blz. 122, n. 725, te lezen:

BYZONDF.R BESCHERM HEER

en tusschen twee bloemtakjes: 1852
Keerzijde: lees:
SCHERPSCHUT'IERS-GILDE
en tusschen twee bloemtakjes:
FRATRUM.
1852.
II. Blz. 129, n. 730. REMBRANDT.
XVI. Les artistes celbres, Paris 18861887, gr. in 8.
l

m) REMBRANDT par E. M1cmn. avec 41 gravures.

XVII. Six Etudes daprs REMBRANDT et autres maitres hol
landais, lithographies par H. J. ZIMMERMAN, Amst. S. d. , gr. in folio.
XX. W. UNGER, Dix eaux fortes daprs REMBRANDT, Leide,

S. d. folio.

333
XX. W. UNGER, Dix (autres) eaux fortes daprs REMBRANDT,
Leide, S. d.
XXI. W. UNGER, Dix eaux fortes daprs RUBENS et REMBRANDT,
Leide , S. d.
XXII. H. HAVARD, Les merveilles de 1art hollandais exposes
Amsterdam en 1872, Arnhem 1873, gr. en 4.(Contenant

des photographies daprs REMBRANDT, FR. HALS, etc.)

1855.
II. Blz. 164. De Overstrooming, Een gesprek tusschen vader
en zoon (door Dr. R. C. RMER) (Niet in den handel). Later ge
plaatst in de Huiskamer.
II. Blz. 169, D. 771. Het aldaar vermelde Deventer Senaats

Zegel was ook een ijzeren eenzdige draagpenning voor

stellende Bacchus op een vat schrijlings, links gewend, zittende
met een druiventros in de opgeheven rechter- en een beker in
de linkerhand.

Omschrift: Als later na 1856:

JUNGANTUR GAUDIA MUSIS.

Groot 28 (met oog). (C011. DIRKS.)

II. Blz. 197, n. 804. Mevr. GROTE, ARY Scanrraas Leven,

Naar het Engelsch, Amst. 1861.

XXXVIII. Gegraveerde zilveren eenzdige penning, groot 19,
met oog en ringetje, waarop:
CALLIOPE
15 DEC.

(Colt. Dmxs.)

XXXIX.

1860.

1856. 25 Juni.

B het vieren van het 220jarig bestaan van Utrechts Hooge

school (Studenten-Sociteit-Ordepenning).
Voorzde: Het wapen van Utrecht met vlammen en stralen
omgeven. Daar boven: LUSTRUM XLIV.

334
Op een wimpel daaronder de zinspreuk dcr Hoogeschool:
SOL JUSTITIAE ILLUSTRA NOS

(Zonne der gerechtigheid bestraal ons)

Daaronder :

Keerzde:

MDCCCL'VI.

COMMISSIE MUTUA FIDES (Onderlinge trouw.)

XXV JUNI.
406G69w

VAN ORDE.
Geel Koper, gegraveerd, groot 26 (Coll. Drnxs).
1861.
II. Blz. 229, n. 848. W. A. v. HOEK, C. J. SIGKESZ en P.

VERLOREN JR., Historische herinneringen uit de ontwikkelingsge

geschiedenis der Europeesche volken in de.middeleeuwen. Maske
rade, te geven door het Utrechtsche studentencorps, in Juni
1861, Utrecht 1861, met platen 4.
II. Blz. 238, regel 6 v. 0., bij te voegen; Strekkende als be
ws om in de stads vroonwateren te visschen.
Ald. laatste regel, staat: 1887 en n. 454a, lees: 1886 n. 654a.

XXXX.
1862.
II. Blz. 241. Draag pe n nin g. Eenzdig.
(Ingeslagen)
DOESBORG
XVII

(Gegraveerd)

ALG. Vaas. v(AN)

GELD. LANDB.
MAATSCH.
1802

Metaal, met ringetje. Groot 19. (011. DIRKS).

II. Blz. 251, regel 12 v. b., te lezen: design.
II. Blz. 262, achter 903, te lezen: 1863.
II. Blz. 263, achter 904, te lezen: 1863.

REGISTERE

CHRONOLOGISCHE LIJST
DER

NEDERLANDSCHE PENNINGEN
18131863.

I. Van November 1813 tot Augustus 1830,

van n. 1 tot en met n. 331.

1813.
I. 1813. November. Eerste tding der Hollandsche Omwente
teling in Engeland geslagen, I blz. 3.

2. Oranje boven! I blz. 13.

3. Ter eere van G. K. van Hogendorp, I blz. 12, II blz. 279.
4 en 4a-b. Eerepenningen der Haagsche Vrijwilligers, 1

blz. 1617.
5 en 5a. Eerepenningen der Dordrechtsche Vrwilligers, I

blz. 18II blz. 279.

6 en 601. 1 December. Belooningspenningen der Brielsche
Vrwilligers, I blz. 21.
7. 1 December. Belooningspenning van Ary Pols, 1 blz. 22.
8 en 8a en b. Draagtekens b de Omwenteling, I blz. 22.24.

9. Tot heil des Volks, I blz. 24.

I0. Russische penning op de bevrding van Amsterdam, 1

blz. 2426.
II. 2 December. Jetton van Stetner, op den Intogt te Am
sterdam van den Souvereinen Vorst, 1 blz. 27.
II.

22

338
|2. Victoria draagpenningje, als boven, I blz. 2728.
l3. 4 December. Eerepenning gegeven aan de personen die te
Ooltgensplaat het. fort Duquesne veroverden, 1 blz. 28.
14 en I4a. Eerepenningen der vrijwilligers van Breda. Iblz. 29.
1814.

|5 en I5a. Eerepenning voor 42 burgers van s Hertogenbosch

en Vucht wegens het bevrden op 26 Jan. 1814 der vesting,
I blz. 30 en 11 blz. 279.

I6. 20 Februari. Capitulatie van Gorkum, I blz. 31.

W. 26 Februari. Herstelling van den Ontgroenings Senaat te
Utrecht, 1 blz. 31.

l8. Als boven, I blz. 32.

I9. Als boven. I blz. 32.
20. Verblijf van Keizer Alexander te Amsterdam, I blz. 33,
11 blz. 280.
2l. Keizer Alexander bezoekt Zaandam, I blz. 34.
22. Keizer Alexander bezoekt de Munt te Utrecht, I blz. 35.
23. 30 Maart. Strooipenning b gelegenheid der inhuldiging
van den Prins van Oranje tot Souvereinen Vorst te Amsterdam,
I blz. 35.
24. Op de verhefng van den zelfden, I blz. 37.

25 en 25ac. Hulde aan de uitgetrokken Schutters tot het

beleg van Naarden door de Hoofdcommissie, 1 blz. 39,1Iblz. 280.
26. Noodmunten van Antwerpen, I blz. 4041, II blz.
281282.
27. 17 October. Bezoek van den Souvereinen Vorst aan de
Munt te Utrecht, I blz. 42.
28. Januari. Eerepenning van het Genootschap V. W., I blz. 43.

29. Eerepenning der Nederlandsche Huishoudelke Maat

schappij, I blz. 43.
30. Ter eere van N. K. baron von Vincent, Gouverneur der

voormalige Oostenrijksche Nederlanden, 1 blz. 4445.

339
3l. 19 Juli. 25jarig huwelijk van C. A. Lundberg Jacobson
en J. J. Hamer te Grissee, I blz. 45.
32. 22 Mei. Overlden van den Pater Henricus Kleyn, I
blz. 40, II blz. 282.
33. 10 October. Groninger papieren noodmunt bij het 200jarig
bestaan der Akademie, I blz. 4648, II blz. 282.

34. 25 April. Ter eere van Joh. Catharina gravin von Ross,
geboren de Schubert, I bl. 48, 11 blz. 282.

35. 13 December. Op het overlden van den prins de Ligne,

I bl. 49.

36. Aan de stichters der Loge La Flamboyante, 1 blz. 50,

11 blz. 282.
37. Ontwerpmedaille ter gelegenheid van de aanneming der
Constitutie, I blz. 50.
1815.

38. 16 Maart. Op de Vereeniging der Nederlanden, 1 blz.

5052.
39. 16 Maart. Als boven, I blz. 53.

40. 30 April. Instelling van de Militaire Willemsorde, Iblz. 55.

41. 15 Juni. Belooningspenning te Enkhuizen gegeven,lblz. 58.
42. Een Engelsche vloot op de Schelde, I bl. 59.
43 en 44. Draagpennngen, 1 blz. 5960.
45. 16 Juni. Slag bij Quatre-Bras en ter eere van den Kroon
prins van Oranje, I blz. 6061.
46. Quatre Bras, I blz. 61.
47. Ter eere van den Prins van Oranje, 1 blz. 62.
47*. 18 Juni. Waterloo. Crown Prince of Orange, 1 blz. 63.
48. 18 Juni. Kwetsen van den Kroonprins, I blz. 63.
49. 18 Juni. Ange de Paix (Belle Alliance), 1 blz. 63.
49a. BlcherWellington, I blz. 64.
50. Dankpenning van Gelderland, I blz. 6465.
51. Op de vrwillige wapening te Rotterdam, I blz. 65, II blz. 285.

340
52. Hulde van de Hoofdcommissie te Amsterdam , I blz. 6566.
53a en b. Belooningspenningen aan de Utrechtsche vrwillige
jagers te paard en te voet, I bl. 66.

54a en b. Als boven, aan de Friesche vrijwillige jagers, I

blz. 67.
55. De Stad Brussel aan de gewapende burger, Iblz. 6869.
56. Aan Deugd en Dapperheid, I blz. 69.
57. De Engelsche Waterloo-Medalje, I blz. 69, II blz. 286.
58. Draagpenning der Nassauers, I blz. 76.

59. Eerepenning der Hanoveranen, I blz. 71, 11 blz. 286.

59a. Eerepenning der Brunswijkers, I blz. 71.
596. Fransche Waterloopenning, I blz. 72.
60. Draagpenning der Pruisen, I blz. 72.

6l. 21 September. Inhuldiging van Willem I (Braemt), Iblz. 82.

62. Als boven (Schouberg), I blz. 83.
63a en 6. Als boven, Strooipenningen bij die gelegenheid,
I blz. 8384.
64. Het zilveren herinnerings kruis, I blz. 84.
65. Napoleon op St. Helena, 1 blz. 8485. II blz. 329.

66 en 66a. Kamer van Koophandel te Antwerpen, I blz. 85.

67. 29 September. Instelling van de orde van den Nederland
schen Leeuw, I blz. 86.

68.
I. blz.
69.
70,

Eereprijzen van het Genootschap Kunstoefening te Arnhem ,

87.
Prijspenning van de school te Udenhout, I blz. 88.
7| , 72, 73. 18151816. Belooningspenningen met s Rijks

wapen, I blz. 88.

74, 75, 76. Als boven, met borstbeeld van Koning Willem I,

1 blz. 89.
1816.
77. 8 Juli. Eerste bijeenkomst der Provinciale Staten van
(Zuid)Braband, 1 blz. 8990.

341
78. Prspenning van een school te s Hertogenbosch, Iblz. 90,
11 blz. 287.
79. Stichting van het Groot Oosten met Prins Frederik als
Grootmeester, I blz. 90.

80. 17 October. Huwelk van den Kroonprins met de Groot

vorstin Anna Paulowna, I blz. 91.

81. Als boven, I blz. 92.

82. De Prins van Oranje (Medaillon), I bl. 93.

83. De Prinses van Oranje (Medaillon), I blz. 93.

84a en b. Medaillons van Koning Willem I en zijne gemalin,
I blz. 93.
8591. (Galerie Simon) Het Vorstelk geslacht, Iblz. 9395
92. 15 Maart. Ter eere van den baron van der Linden
dHooghvorst, I blz. 95, II blz. 288.
93. Als boven, van den baron de Thysebaert, I blz. 95, IIblz. 288.
94. 4 Juni. Tweede eeuwfeest van het Hoogheemraadschap
van de rivier de Eems, I blz. 96.

95. 1 Juli. Hulde der Staten van Henegouwen aan Koning

Willem I, 1 blz. 9697.
96. 27 Augustus. Tuchtiging van Algiers, I blz. 97.
1817.

97. Groote Loge van Bestuur te Brussel ingesteld, 1 blz. 99,

11 blz. 288.
98. Vereeniging der Loges la Parfaite Intelligence en 1Etoile

te Luik, I blz. 99, II blz. 288.

99. Prspenning der school te Oss, I blz. 99, 11 blz. 289.

100. 28 Maart. Bidpenning, I blz. 99100.
101. Openen der nieuwe haven te Middelburg, 1 blz. 100101
102. Overlden van Pastoor J. H. Lexius, I blz. 101.
103. Armenpenning van Luik, 1 blz. 101102.

104. Op het 25jarig lidmaatschap van het bestuur van het

legaat van J. Monnikhotf aan F. Buchner, 1 blz. 102.

342
"15 en "16. Oprichting der Akademie voor.beeldende kunsten
te Brussel, I blz. 102103.

107. Stichting der Acadmie royale te Brussel, I blz. 103.

"18. 18 October. Stichting der Acadmie des beaux-arts te
Antwerpen, 1 blz. 103 104.
109. Wederopbouw van Meenen, I bl. 104.
llll2. Belooningspenningen van Koning Willem I, 1 blz.
104105.
II3Il5. s Rksbelooningspenningen, I blz. 105106.
Il6II7. Als boven te Brussel, I blz. 111.
Il8ll9. Voor de teekenscholen, I blz. 112113.

120. Raadspenning van Antwerpen, I blz. 114.

l2l. Raadspenning van Brussel, I blz. 115.
I22. 7 October. Op het overlijden van Pastoor L. S. Geeres,
1, blz. 115116.

l23. 26 October. Ter eere van Nic. Jos. Jacquin ,Iblz. 116117.
!24. 31 October2 November. Derde Eeuwfeest der Hervor
ming, 1 blz. 117.
1818.
I25. Aan N. Warocqu geschonken, I blz. 122.
I26. 20 Februari. Overlijden van den Pastoor J. Hegeman,
I blz. 123.
.
l27. 19 April. Overlden van den R. C. priester H. E. Brou
wer, I blz. 123124.

l28. Stichting der Maatschappij van Weldadigheid in 1817,

1 blz. 124125.
l29. Beloonings-draagpenning der Maatschapp van Weldadig
heid, I blz. 125126.
l30. Eerepenning van de Koninklijke Maatschapp voor Vader
landsche taal- en letterkunde te Brugge, I blz. 127.
l3l. 30 September. 500 jarig bestaan van het Illustre Lieve
Vrouwe-Broederschap te s Hertogenbosch, 1 blz. 127129.

343
132. Penning der Groote Loge van Belgi, I blz. 130.

133. Prspenning der openbare school te Boxtel, I blz. 130,

II 289.

134. Belooningspnnihg van Doornik voor Vlijt, I blz. 130.

135. Als boven der Tuinbouwvereeniging te Doornik, I blz.
130131.

136. s Rksbelooningspenning, I blz. 131.

137. Promotiepenning te Gouda, 1 blz. 131132.
138. La Socit des arts et lettres te Gent aan den schilder
Louis David, I blz. 132133.

1819.
139. Op het einde van het jaar 1818 en het begin des jaars
1819, 1 blz. 133.
140. Prijspenning van het Instituut te Elburg tevens ter eere
van den Luitenant-Admiraal v. Kinsbergen, I blz. 133134.
141. 22 Mei. Op het overlden van den Luitenant-Admiraal
J. H. van Kinsbergen, I blz. 134135.
142. 29 Maart. De Assurantie Maatschapp Securitas te Ant
werpen opgericht, I blz. 135.
143. Z. J. De Assurantie Maatschappij te Brussel, 1 blz. 136.
144. 3 April. 25 jarige bediening van het Secretariaat van
Amsterdam door Jer. de Vries, 1 blz. 136137.
145. October. Op de opening der Staten-Generaal, 1 blz.
137138.
146. Op het overlden van den Z. E. vader Theod. van den
Idsert, I blz. 138, II 290.

147. Toegangspenningje tot de Loge der Vrmetselaren te Am

sterdam, I blz. 138, II blz. 291.

148. 1819. Concours van Letterkunde enz. te Ostende, blz. 138,

149. 1821. 11290291.
150. Prspenning van het Koninklk Instituut te Amsterdam,
1 blz. 139.

344
0

l5l. De eerste steen van het Akademiegebouw te Gent gelegd,

I blz. 139140.
l52. 29 December. Op het overlden van den geneesheer J.
F. L. van Hende te Brugge, I blz. 140141.

I53. Ter eere van den rechtsgeleerde J. A. Crassous, Iblz. 141.

1820.
l54af.

1 Januari. Ter eere van de Koninklke familie en

van aanverwanten van dien, I blz. 141143.

I55. 7 Maart. Op het overlijden van Lod. Engelbert Hertog

van Arenberg, I blz. 143, II 292.

I56. ab. 8 Maart. Oprichting en inwijding der Kon. Aka

demie van beeldende kunsten te Amsterdam, 1 blz. 143144.

I57. 50 jarig bestaan der Koninklke Akademie van Schilder

en Beeldhouwkunst te Gent, I blz. 145.

I58. Penning der Soct royale des beaux arts te Brussel,

1 blz. 145146.
I59. 6 April. 300 jarig bestaan van het Burgerweeshuis te
Amsterdam, I blz. 146.

ISO. Ter eere van den oudsten burger van Brussel,lblz. 147.
"H. 18 April. Dankpenning van de stad Jodoigne, 1 blz.
|62. 147148, II blz. 292.

I63. 9 Juni. Op het overlijden van Prinses Wilhelmina van

Pruissen, weduwe van Prins Willem V, I blz. 148149.

I64. 1 Augustus. Belooningspenning aan N. J. Warocqu, I

blz. 149150.
I65 167. Op het negende halve eeuwfeest van het mirakel der
hostie te Brussel, I blz. 150151.

168170. Prspenningen van de Teekenakademie te Rotter

dam (eerste grootte), I blz. 151152.

I7ll74. Als boven (tweede grootte), 1 blz. 152153.

l75. 27 September. Begrafenispenning van S. de Jongh, heer
van Raamsdonk, I blz. 153.

345
176. 15 December. Overlden van Pastoor A. v. (1. Sluis, 1
blz. 153154.
177. Eerepenning toegewezen aan D. Frees door de Kon. Maatsch.
van St. Michiel te Gent, 1 blz. 154.

1821.
178. 22 April 1821. Op het 150 jarig bestaan van het Walen
Weeshuis te Amsterdam, I bl. 154155.

179. 24 Juni. Verovering van Palembang, I blz. 155156.

180. Ter eere van Mr. W. Bilderdijk, I blz. 156157.
181. Gedenkpenning van Reinier Doeken, 1 blz. 157.
182. Gouden bruiloft van W. R. van Tuijll van Serooskerken
en J. C. Fagel, I blz. 157.

183. Penning met De Speeler, I blz. 157.

184. Penning te Brussel, Comm. de Police, I blz. 157.
185. Assurances te Brussel, I blz. 157158.
1822.
186. 8 Januari 1822. Op het overlijden van Dithmar Huisman,
Professor en Predikant te Utrecht, I blz. 158.

187. De Uhlhornsche muntpers beproefd, I blz. 158159.

188. 30 Maart. Op het overlijden van den schilder Andr Lens,

1 blz. 159.
189. Spotpenning op P. Pigeard, I blz. 159160.
190. 18 September. Op het af branden der Nieuwe Luthersche
'_<rk te Amsterdam, 1 blz. 160.

191194*. Herinneringen aan dit ongeval, I blz. 160161.

195. Prijspenning van La Socit de Flore te Brussel, I blz.

161162.
196. 13 October. Begrafenis van J. E. Schueller, I blz. 162,

11 blz. 293.
197. Prspenning van de Universiteit te Leiden, 1 blz. 162163.

347
214217. 1012 Juli. Kostersfeest te Haarlem,lblz. 173176.
2l8. 23 Juli. Eeuwfeest van het Diakonie Corvershof te Am
sterdam, I blz. 179.

2l9. 6 September. 50 jarig bestaan van het Rotterdamsche

Teekengenootschap Hierdoor tot hooger, I blz. 179180.
220. 1823? Algemeene verzekerings Maatschappij te Brussel,
I blz. 180181.
221. Van Wellens stichting te Antwerpen, I blz. 181..
222. 20 December, lees: September. Dr. Abr. Capadose, lof
rede op S. J. Brugmans bekroond, 1 blz. 182, 11 blz. 295.

223. Prspenning van J. Diez, I blz. 182.

224. Tentoonstelling te Gent (is in 1821 gehouden), 1 blz.
182, 11 blz. 295296.
225. 28 Mei. Op het overlden van P. N. Smits Az. Pastoor,
1 blz. 182.

226. Als boven van J. J. de Mare, Pastoor, I blz. 183.

227. 28 September en 5 October. Huldiging en kroning van
Paus Leo XII, I blz. 183.

1824.
228. Januari 1824. Nieuwjaarspenning, I blz. 183184.
229. De, Noord- en Zuid-Hol]. ReddingMaatschapp opgericht,
I blz. 184.

230. Prspenning van de Kon. Maatschapp van Nederland

sche Taal- en Letterkunde te Brugge, I blz. 184185.
23l. Eerepenning van Verscheidenheid en Overeenstemming,

I blz. 185.
232. Prijspenning van de s Gravenhaagsche Teeken Akademie,

1 blz. 185.
233. Op de opening van het Groot Noord-Hollandsch Kanaal,

I blz. 186187.
234. 7 Februari. Koperen bruiloft van F. J. van Heeckeren
van Brandsenburg en C. A. Voorduin, I blz. 187.

349

264. 8 Juni. Zilveren bruiloft van Jac. Bruinsma en H. M.

Rozee, I blz. 217.

265. 8 October. Gouden bruiloft van Willem Willink en Hes

ter Bierens, 1 blz. 217218.

266. Mons of Bergen in Henegouwen op nieuw versterkt, I

blz. 218.
267. Prijspenning voor de Tentoonstelling te Haarlem van Neder
landSche Nijverheid, 1 blz. 218219, 11 295.
268270. Jubelfeest van den Heiligen Rumoldus te Mechelen ,
I blz. 219220.

27I. Eereprs van de voetboogschutter St. George te Breda,

I blz. 220221.
272. Van het stedelk bestuur te Breda voor Teekenkunst, I
blz. 221.
1826.
273. 25 jarig huwelijk van S. 1. van Coevorden en F. S. van
Praagh, 1 blz. 221, II blz. 297.
274. Fabriek van Paul van Vlissingen en Dudok van Heel,
1 blz. 222.

275. Prspenning van de Ecole de Medicine te Brussel, 1 blz. 222.

276. Volksonderwijs te Amsterdam, 1 blz. 223.
277. 18 Mei. Overlden van Pastoor J. A. Everard,Iblz. 223.
278. 31 Mei. Overlijden van Pastoor P. van Munnekrede, I
blz. 224.
279282. Op het afbranden, herbouwen en inwden der
Nieuwe Luthersche kerk te Amsterdam (18 September 1826),
I blz. 224225.

283. Op het openen van het kanaal in Henegouwen, I blz.

225226.

284. Op het openen van het kanaal van Pomeroeul naar An

toing, 1 blz. 226227.

285. Prspenning van de Socit royale dhorticulture te Brus

sel, I blz. 227.

350
286. Op de volbouwing van het gevangenhuis te Gent, I
blz. 228.

1827.
287. 21 Januari. Op het overlijden van Adriaan van Bijnkers
hoek van Hoogstraten, I blz. 229236, 11 blz. 297.
288. Nieuwe wegen in Luxemburg geopend, Iblz. 230231.
289. Muzikale wedstrijd te Brussel, I blz. 232233.
290. Op het leggen van den eersten steen van de nieuwe beurs
brug te Rotterdam, I blz. 233, II blz. 297.

291. Invoering van nieuwe Christelijke gezangen bij de Luther

sche gemeenten in Nederland, I blz. 233234.
292. 18 Juni. Op het Concordaat, gesloten tusschen Z. H. Paus
293. Leo XII en Z. M. Koning Willem I, I blz. 234235.
294. Penning, vereerd aan Mevrouw J. Wyttenbach, geb.
Gallien, 1 blz. 236237.
295. 17 October. Prijspenningen van de Hoofdcommissie tot
296. de zaken der Israliten, 1 blz. 237238.
297. 18 November. Hulde van Oost-Vlaanderen, Zeeland
en Gent voor het graven van het kanaal van Ter Neuzen,Ihlz.
238239.
298. 18 November. Opening van het kanaal van Neuzen naar
Gent, I blz. 239240.

299. Penning, aan het Sohutterscollegie te Heusden vereerd,

I blz. 240.
1828.
300. Prijspenning der Koninklke school voor nuttige en heel
dende kunsten te s Hertogenbosch, I blz. 241.
301. Eerepenning van de stadBrugge, 1 blz. 241242.
302. Belooningspenning van de stad Luik, I blz. 242.
303. a. Gent. Brandmeesterspenning, I blz. 242.
b. Brandblusscherspenning, I blz. 242243.
304. Gezuiverd water te Amsterdam, I blz. 243.

351
305. Eerepenning voor den heer Botter, te Tjikao,Iblz. 243.
306. 19 Februari 1828. Op het overlden van den beeldhou
wer B. Honnorez, I blz. 243244.

307308. Ter eere van den toonkunstenaar Grtry, I blz.

244245.

309. 50 jarig bestaan der Nederl. Huish. Maatschappij, Iblz. 245.

1829.

310. Koning Willem I scheidsrechter tusschen Engeland en

Noord-Amerika, over grenzen, I blz. 245246.

311. 30 Mei. Hulde van de Maatschapp van Nverheid te

Gent aan Koning Willem I, 1 blz. 247.
312. 13 Juni. Hulde van J. P. Nicaise als boven, I blz. 248.

313. Op den rustigen tijd voor de beoefening van kunsten en

wetenschappen, I blz. 248249.

314. Op den vrede en de verlichting als oorzaken van bloei van

handel enz., I blz. 249250.

315. Op het bezoek van het kabinet dHuyvetter te Gent, door

Koning Willem I, I blz. 250251.
316. Hulde aan de Societeit van Harmonie te Hulst door den
ridder von Raden, I blz. 251.

317. Tentoonstelling van voorwerpen van Nederlandsch-Indi

schen Landbouw en van Nverheid, I blz. 251.
318. Medaille aan D. H. Kol'Jr., Luitenant ter zee vereerd,

I blz. 251252.
319323. Particuliere Belooningspenningen voor Moed en
Trouw tdens den Javaanschen oorlog, I blz. 252253.
324. Ter nagedachtenis van B. Kln, 1 blz. 253.
325. Ter nagedachtenis van H. H. Klijn, I blz. 253.
1830.
326. 16 Februari. 200 jarig bestaan van het Athenaeum te
Deventer, I blz. 254255.

352

327328. Draag- en belooningspenningen voor het deelnemen

aan den oorlog op Java, I blz. 255257.
329. Aan de oprichters der Utrechtsche Vrmetselaarsloge, I
blz. 258.

330. 25 Juni. Derde eeuwfeest der overgave van de Augsburg

sehe geloofsbeldenis, I blz. 258 259.

331. Belooningspenning aan W. C. Esdr van Felix Meritis,

I blz. 259.

H. Van Augustus 1830 tot 7 October 1840.

Van n. 332 tot en met n. 572, of van het begin
der Belgische Revolutie (18291831), tot den
troonsafstand van Koning Willem I.
1829.

332333. Draagteekens, I blz. 265266.

334. Ter eere van de Meulenaere en Vilain XIIII, 1 blz.
270271.
1830.

335. 8 Januari 1830. Ter eere van den baron de Stassart,

I blz. 271.

336337. Ter eere van de Potter, I blz. 272273.

338339 Tentoonstelling van voortbrengselen van nverheid
te Brussel, I blz. 273274.
340. 25 Augustus. Uitbreken van den opstand. La Muette de
Portici, I blz. 274275.

34l342. Lunion fait la force, I blz. 282283.

343. Onwrikbaarheid van Koning Willem I, I blz. 283.
344. Wijsheid van Koning Willem I, I blz. 284.
345347. Draagpenningen der Garde Urbaine , I blz. 284285.
348. Aanneming van den Brabandschen vlag, I blz. 285286.

353
349. 27 Augustus. Opstand te Luik, I blz. 286.
350351. Draagteekenen te Luik, 1 blz. 286287.
352. Eerepenning van Kortrk, I blz. 287.
353. 10 September. Instelling dor Commission de Suret pu
blique te Brussel, I blz. 288.

354355. 14 September. Huwelk van Prins Albert van Pruis

sen met Prinses Marianne, I blz. 288290.
356. 19 September. Gevecht te Bergen in Henegouwen, Iblz.

290291.
357. 21 September. Inneming van het fort La Chartreuse te
Luik, I blz. 291.

358362. Septemberdagen te Brussel, 23, 24, 25 en 26, en

gevechten aldaar, I blz. 291294.

363. Charlier dit 1a jambe de bois, I blz. 294.

364366. Septemberdagen en ter eere van de Rotter, Iblz.
294295.

367. 23 en 28 September en 21 October. Erkentelkheid aan

de vrijwilligers van Tirlemont, I blz. 295

368. Draagteeken, 1 blz. 296.

369. Draagpenningjes, I blz. 296.

370374. 24/25 September. Aanstelling van de voorloopige
regeering in Belgi, I blz. 297299.
375 380. 2326 September. Hulde aan de overwinnaars
en gesneuvelden, I blz. 299302.
381. 30 September. Bergen in Henegouwen bemachtigd, I blz. 302.
382. 30 September11 October. Bevestiging en reorganisatie
der Belgische gerechtshoven en rechtbanken, I blzl 302303.
383. Op de diensten door Parsche vrwilligers bewezen, I
blz. 303304.

384. 23 October. Het nemen van de brug van Walhem, I

blz. 304.
385386. 27 October. Antwerpen gebombardeerd, I blz.
304305.
11.

23

354

387. Le Gnral baron Chass, I blz. 306308]

388. 10 November. Samenroeping van het Congres, I blz. 309.

389. 12 November. Eerste zitting er van en de Constitutio

neele monarchie aangenomen, I blz. 309310.
390. 12 November. Bevestiging van en goedkeuring der daden
van het voorloopig bewind, I blz. 310.

391. 19 November. Rcompense civique gedecreteerd, I blz.

392. 310311.

393. 24 November. Vervallen verklaren van den troon van

Belgi, van het huis van Oranje, I blz. 311.
394. 4 December. Rouwdienst ter eere van de gesneuvelden,

I blz. 311312.
395. Draagpenning te Nijmegen, in staat van beleg, 1830, I

blz. 313.
396. Passagepenning, 1830, 1 blz. 313.
397. Aan G. W. Betman, I blz. 313.
1831.
398. Draagpenning, I blz. 313.
399. Ter eere van dan baron E. van der Linden dHooghvorst,

I blz. 313314.
400. 2 Februari. Orangistische bewegingen te Gent bedwon
gen, I blz. 314.

401.
5 Februari. Heldendood van van Speyk, 1 blz. 314316.
402.
403. Penningplaat (van Speyk), I blz. 316.
404. Van Speyks knoop, I blz. 316.
405407. De hertog van Nemours tot koning gekozen weigert
17 Februari de Belgische kroon te aanvaarden, 1 blz. 326328.
408. 7 Februari. De Belgische Constitutie aangenomen, en den
24 Februari 1831 verplichtend gesteld. I blz. 328.
409. 24 Februari. Surlet de Chokier tot regent verkozen, I

410. blz. 328329.

355
411. 25 Februari. Hulde aan het provisioneel gouvernement
b diens aftreden, I blz. 329.
412. 3 Maart. De kieswet aangenomen, 1 blz. 329.
413. 29 Maart. Kruitontplofng te Bergen-op-Zoom , en Willem
Kuiper beloond, 1 blz. 329330.

414. 28 Mei. Eerevaandels aan de Belgische gemeenten toe

gewezen, 1 blz. 330.

415. Draagpenning voor de vrwilligers van Don Juan van

Halen, 1 blz. 330331.

416420. Nederlandsche draagpenningen, I blz. 331332.

421423. 4 Juni. Leopold I, prins van Saksen-Coburg tot
koning der Belgen gekozen, I blz. 332333.
424. 22 Juni. Eerste verjaring van de Association des vrais
patriotes, I blz. 333.
425. 9 Juli. De vredesprliminairen door het congres aange
nomen, 1 blz. 333334.

426427. 20 Juli. Op het aftreden van den regent Surlet de

Chokier, 1 blz. 334335.

428. Aan Surlet de Chokier (Projet), I blz. 335 336.

429. Ontbinding van het Congrs National, I blz. 336.
430440. Intocht van Leopold, prins van Saksen-Coburg in
Brussel, en diens bezweering van de Constitutie , 1 blz. 336339.

441. Op de Algemeene Wapeningin Noord-Nederland, 1 blz. 340.

442. Tiendaagsche Veldtocht, 212 Augustus 1831, I blz.

350351.
443. Hasselt en Leuven, 1 blz. 351.
444. 4 Augustus. Aanrukken van het fransche hulpleger, I

445. blz. 352.

446. 12 September. Instelling van het Metalen Kruis, [blz. 363.
447. Het Metalen Kruis ab, 1 blz. 363364.
448. Hulde aan de Leidsche jagers, studenten, I blz. 365.

11 blz. 303.
449. Aan de Utrechtsche Jagers-Studenten, I blz. 368369.

356
450. Aan de Groninger en Franeker ankeurs, studenten, I
blz. 371372.
45lai. Belgi onafhankelijk verklaard. Koning Leopold
erkend, I blz. 375377.

452. 18 December. Op het overlijden van Mr. W. Bilderdjk,

I blz. 377.
1832.
453. 1832 10 Januari. 200 jarig bestaan van het Athenaeum
te Amsterdam, I blz. 379380.

454. 20 Maart. Aan Willem van der Wel, 50 jaren leermees

ter der arme jeugd aldaar, I blz. 380.
455. 23 April. Aan J. A. v. d. Ven, van wege de Kon. School
voor Schoone Kunsten te s Hertogenbosch, 1 blz. 381.

456456*. Als boven

457. Belooningspenning
Wijkmeesters geschonken,
458. Ter eere van Mr.
459. Promotie-penning
383384.

aan M. J. van Opstal, I blz. 381.

bij de Cholera te Amsterdam aan de
1 blz. 381382.
Theodorus van Swinderen, [blz. 383.
te Gouda aan P. van Gogh, I blz.

460. 50 jarig bestaan van het Werkhuis te Amsterdam, I

blz. 385.

46I. Prspenning der Maatschappij voor de Meloplastische Zang

kunst te s Hertogenbosch, I blz. 385386.
462465. 30 Nov.23 Dec. 1832. De Citadel van Antwerpen
heldhaftig verdedigd, I blz. 386388.
466--47I. Fransche penningen op de overgave , I blz. 388391.
472. Unionpenning, Juillt. Septembre 1830, 1 blz. 392.

473. Hollandsche penning (Scherf), I blz. 392.

474. Spotpenning, I blz. 392393.

475477. Belooningspenningen, 1 blz. 393396. 11 blz. 305.

477*. Ons genoegen, I blz. 397.

357

1833.
478. Ter eere van den Generaal Niellon (18 Oct. 18302
Aug. 1831), I blz. 404.
479. 18 Februari. 50 jarig huwelk van Jan Bronkhorst en
Anna Westendorp, 1 blz. 405.
480. 25 jarig bestaan van Tot Nut en Beschaving, Iblz. 405.
48I. Diensten bewezen bij het woeden der Cholera te Utrecht,
I blz. 405406.

482484*. 21 Mei. Vrijstelling van de Schelde , I blz. 406407.

485. 18 Augustus. 50 jarig huwelijk van (baron) B. de Geer
en J. G. B. van Vianen, I blz. 408409.

486. 2 September. Overlijden van III. G. Verhoesenhuisvrouw

van Mr. Jer. de Vries, I blz. 409.
1834.
487. 'Ier eere van J. D. C. C. W. dAblaing van Giessenburg,
I blz. 409410, II. blz. 305.

488. Erkentelijkheid aan P. van Santen Czn. 25 jaren onder

ling te s Gravenhage, I blz. 410.
489. Als boven aan de Paters van het klooster der Armenirs,
op San Lazaro (Veneti), I blz. 411.
490. Penning geschonken aan den Sultan van Bandjermassin,
I blz. 411.
49I. 25 jarig bestaan der onderlinge Brandwaarborg Maat
schapp van de Jong en Cie. te Amsterdam, I blz. 411412.
492. 11 Maart. Op het overlden van J. S. Swaan, I blz. 412.
493. Bezoek van den Gouverneur Generaal ad interim A.
Band aan de munt te Soerabaya, I blz. 412413.
494495. 5 Augustus. Overlijden van G. K. graaf van Hogen

dorp, I blz. 413415.

496. 12 Augustus. 50 jarig bestaan van de Maatschappij tot

Nut van t Algemeen, I blz. 415416.

358
497. 17 September. 25 jarig huwelijk van W. A. A. Poelman
en K. S. Alewijn, I blz. 418.
498. 18 October. W. Holtrop , 50 jaren macon, I blz. 418419.
499. 28 October. 200 jarig bestaan van het Seminarium der
Remonstranten te Amsterdam, I blz. 419421.

500. 26 November. Gouden penning aan J. H. Lubeck,Kapel

meester, geschonken, I blz. 421.
501. 14 December. 50 jarig huwelijk van W. A. de Jonge van
Kempens Nieuwland, en C. P. Mogge Pons, 1 blz. 422.
502. (1834 ?) Tentoonstelling te Maastricht van voortbrengsels
van kunst en nijverheid, I blz. 422423.
503. Prspenning van het Vriesch Genootschap van Landbouw,
I, blz. 423.
1835.
504. 8 Februari. Gemaskerde optocht te Leiden , I blz. 423425.
505506. Eerepenningen van de Nederl. Maatschappij ter be
vordering van Nijverheid, I blz. 425.

507. Herstelling der gezondheid van den Kroonprins, 1 blz.

426427

508. 30 Mei. Inwijding van het monument voor J. M. Kem

per opgericht, 1 blz. 427429.
509. 24 Juni. 300 jarig jubileum van het Charter van Keulen,
en 100 jarig bestaan van de Loges in Nederland, I blz. 429431.
510. 5 Augustus. G. J. Schacht 25 jaren predikant b de Her
vormde Gemeente te Leiden, 1 blz. 431432.

511. 16 Augustus. 50 jarig bestaan van het Genootschap ter

verdediging der Christelijke Godsdienst, I blz. 432433.
512. 23 October. 50 jarig huwelijk van Mr. A. Hoynck van
Papendrecht en P. Loeft Heshusius, I blz. 433434.
513. 6 December. 100 jarig bestaan van de kweekschool der
Doop<gezinden, te Amsterdam, I blz. 434436.
514. Penning aan I. A. Nijho vereerd, I blz. 436.

359
1836.
515. 8 Januari. Op het overlden van G. H. Barenbrug, R.
C. Priester, 1 blz. 436437.

516. 8 Maart en 29 April. Eerepenning toegewezen door de Hoofd

Commissie tot de zaken der Israliten, I blz. 437438.

517. Voor de oprichters der Loge Ultrajectina, Iblz. 439,

II. blz. 306.
518. 4 Mei. Gouden bruiloft van G. van Houweninge en S.
Kuck, I blz. 439440.

519. 14 Juni. Ter eere van W. J. baron van Brenen I blz. 440.
520522. Tweede eeuwfeest der Utrechtsche Hoogeschool, I
blz. 440443.
523. De Nieuwe Utrechtsche eerepenning bij de promotie met
de kap, I blz. 447448.
524. Eerepenning der stad Leeuwarden, I blz. 448.
525. Toegangspenning van het Huis van Reclusie en Tuch
tiging te Leeuwarden (A. Deketh), I 449.
526. 21 November. Het schip Broedertrouw te Dordrecht van
stapel gelaten, I blz. 449450.
527. Penning aan H. Ho"mann von Fallersleben geschonken,
I blz. 450451.

528. Eerepenning van het genootschap van Nverheid te Onder

dendam, I blz. 451.

1837.
529. Tweede Eeuwfeest van de Nederlandsche Bijbelvertaling,
I blz. 452.

530. 1 October. Gedenkpenning aan J. L. Langguth door Ber

gen-op-Zoom geschonken, I blz. 452453.
531. 12 October. Op het overlden van hare Majesteit de
Koningin der Nederlanden, 1 blz. 453454.

532. Eereteeken of penning voor krijgsbedrven te Bonjol op

Sumatra, I blz. 456457.

360
533. Penning voor scheepsbevelhebbers wegens het houden
van scheepsjonrnalen, I blz. 457.
534. Prijspenning van het Provinciaal Genootschap van Kunsten
en Wetenschappen in Noord-Braband, I blz. 457458.
1838.
535. 6 Januari. 200 jarig bestaan van de Amsterdamsche Stads
schouwburg, I blz. 458459.
535*. Ter eere van Abraham Willet, 1 blz. 459, II. bl. 307.

536. Aan het Engelsch Bbelgenootschap, I blz. 460.

537. 29 September. J. C. Hamelman 100 jaren, I blz. 461.
536. Brandverzekering-Maatschapp te s Hertogenbosch, I
blz. 461.

539. 1 October. Invoering der Nieuwe Nederlandsche Wet

geving, I blz. 462.
540. 18 October. Vergaan van de Harlinger beurtman, I
blz. 463.
54l. 16 November. 25 jarig huwelijk van J. B. Broens en
A. M. Bruggeman, I blz. 463464.
542. 25 November. Herdenking van de ramp te Woerden,
25 jaren geleden, I blz. 464465.
543. 16 November. 50 jarig huwelijk van J. F. Schouberg en
K. W. Croes, 1 blz. 465466.

543*. 25 jarige regeering van KoningWillem I, Dl.Iblz.466467.

1839.
544545. 24 Januari. Instelling der eeredraagpenningen voor
Nederl. Indi, 1 blz. 467468.

546. Eerepenning aan Ferdana Mantri, 1 blz. 468.

547. 1 Maart. 25 jarig bestaan van het collegie van Commis
Sarissen van het Grootboek van Nationale Schuld, I blz. 468469.

548. 517 April. Op het bezoek van den Grootvorst van Rus

land aan het huisje van Czaar Peter te Zaandam , I blz. 469470.

361

549. 19 April. Vredesverdrag tusschen Belgi en de Neder

landen, I blz. 470471.

550.
prinses
551.
552.

18 Juni. Huwelk van den Erfprins van Oranje met Sophia ,

van Wurtemberg, I blz. 471472.
22 Juni. Venloo teruggegeven, 1 blz. 472473.
1 Juli. Op den politieken toestand van Maastricht van 4

October 1830 tot en met 1 Juli 1831 , Iblz. 473473,11. blz. 308.

553. 20 September. Opening van den spoorweg tusschen Amster

dam en Haarlem, I blz. 474475.

554. 22 September. 25 jarig huwelk van K. Heringa en P.

M. Gille, 1 blz. 475476.
555. 25 jarig huwelijk van C. A. F. Loth en C. van Naers
sen te Grissee, I blz. 476.

556. Prspenning van de tweejarige tentoonstelling van Schilde

rijen te s Gravenhage, I blz. 476477.

557. Vernieuwde groote Rksmedaille voor de Teekenscholen,

1 blz. 477478.

558. Nieuwe prspenning van Felix Meritis te Amsterdam, 1

blz. 478479.

559. Nieuwe prspenning van de\ Maatschapp tot Nut van

t Algemeen, 1 blz. 479.

1840.
560. 8 Februari. Maskerade optocht te Leiden, I blz. 480.
561. 15 Juni. Euterpe te Dordrecht opgericht, I blz. 480.
562. 9 Juli. 50 jarig huwelijk van J. van Heusden en W. C.
de Bruyn, I blz. 481. II. blz. 309.

563. 22 Juli. Ter eere van H. D. Guyot en het 50 jarig bestaan

van het Instituut voor Doofstommen te Groningen , 1 blz. 481482.
564. J. P. Kuenen 25 jaren Directeur, enz., Iblz. 482483.
565. 50 jarig Jubelfeest van Pastoor P. van Kuiken, 1 blz. 483.

566. 24 Augustus. Oranje-Nassau te Dordrecht opgericht, I

blz. 483.

362
567. 30 Augustus. Eerepenning aan Joh. Schoumans te Mont
fort (Limburg) gegeven, 1 blz. 484.
568. Tentoonstelling van voortbrengselen van tuin- en land
bouw en nijverheid te Maastricht, I blz. 484.
569. 4 September. Geboorte van den eersten zoon van Koning
Willem [11, D]. I blz. 485.
570. 8 September. Op het overlden van den hoogleeraar J. H.
van der Palm, 1 blz. 485486.

571. Prspenning van het Genees- en Heelkundig Genootschap

te Amsterdam, 1 blz. 487488.

572. 4 Juli. 50 jarig huwelk van H. P. van Kaathoven en

M. Kalkoven te Leiden, I blz. 488.

[11. Regeering van Koning Willem II tot

zijnen dood 7 Maart 1849.
Van 7 October 1840 tot 7 Maart 1849;
van n. 573686.

573. 7 October. Afstand van den troon door Koning Willeml,

en aanvaarding der regeering door Koning Willem II , D1. 11 blz. 34.
574576. 28 November. Inhuldiging van Koning Willem II
te Amsterdam, 11 blz. 46.

577580. Belooningspenningen van Koning Willem II, Dl. II

blz. 67.
580*. Aan Dr. W. H. Swart te Kollum, II blz. 78.
_
581. 5 December. Intocht van Koning Willen 11 te s Graven
hage, II blz. 8.

1841.
582. 24 Januari. IJsgang. Belooningspenning, II blz. 89.

583. Koning Willem [1 als beschermheer der Koninklke Neder

landsche Yachtclub, 11 blz. 11.

368
584. 5 Mei. Herinnering voor de Eerewacht te Breda, II blz. 12.
585. Mei. Koning Willem II bezoekt s Rijks Munt te Utrecht,

11 blz. 1214.
586. a.b. Prins Frederik der Nederlanden 25 jaren Groot
meester Nationaal van de orde der Vrijmetselaren in Nederland,
11 blz. 1415.
587. Juni. Op het eerste bezoek van het hertogdom Limburg
door Koning Willem II, D1. 11 blz. 1516.

588590. Juli. Proefstukken der Uhlhornsche muntpers te

Utrecht genomen, II blz. 1617, 11. bl. 330.

1841.
591. 21 Augustus 1840Juni 1841. Oprichting der Nieuwe
Synagoge te Maastricht, II blz. 1718.
592. Tentoonstelling van Limburgsche Nverheid te Maastricht,
11 blz. 18.
593. Belooningspenningen der Zuid-Hollandsche Maatschappij
594. ltot redding van Schipbreukelingen, 11 blz. 1920.

595.

25 Augustus. Onthulling van het Standbeeld van M. A.

596.
597.
huis te
598.
II, D1.

}de Ruyter te Vlissingen, 11 blz. 2021.

26 Augustus. Inwijding van het oude Mannen- en Vrouwen
s Gravenhage, II blz. 23.
28 November. Eerste regeeringsjaar van Koning Willem
II blz. 2324.

599. 29 Dec. Instelling van de Orde van den Eikenkroon, II

blz. 2627.

1842.

600. 1 Januari. 50 jarig huwelijk van H. Levyssohn en E.

Lavino te Laeken, II blz. 27.

601. 17 April. Ter eere van Johannes Zwijsen, bisschop van

Gerra, II blz. 28. 11. blz. 330331.
602. 3 Augustus. Erkentenisbewijs, gegeven aan A. C. van
Rossem te Rotterdam, II blz. 2829.

365

1844.
624. 14 Januari. Belooningspenning voor Gerrit Bijl, II blz.
4849.

625. 28 Januari. Overlijden van Johannes graaf van den Bosch,

11 blz. 4950.

626628. 3 April. Jer. de Vries 50 jaren ter Secretarie van

Amsterdam, 11 blz. 5051.

629. 25 jarig bestaan van de Loge van het Groot-Oosten, 11

blz. 51.
630. Op de Vrwillige Inschrving, 11 blz. 52.
631. Eerste tentoonstelling van voorwerpen van Kunst en Nver
heid door Friezen vervaardigd, II blz. 52.
632. 16 September. 75 jarig bestaan van de Loge de Ster in
het Oosten te Batavia, 11 blz. 53.

633. Zilveren bruiloft van E. G. Aspeling en A. K. Graimont,

II blz. 54.

634. 16 November. Prijspenning van de Handboogschutterij

Honos alit arcum te Tilburg, II blz. 54.
635. 19 November. Eereteeken voor Ofcieren, 11 blz. 5455.
1845.
636. Handboogschutter der Societeit de Unie te s Hertogen
11011, 11 blz. 55. 11 blz. 313.

637. Maskerade door Studenten van Leiden gehouden, 11 blz. 56.

638. 3 Juli. 150 jarig bestaan der Doopsgezinde Societeit , I
blz. 5657.

639. 17 November. Onthulling van het Ruiterstandbeeld ter

eere van Prins Willem 1 te s Gravenhage opgericht, 11 blz. 57 58.
640. Luik en_ Maastrichtsch Kanaal, 11 blz. 5859.

641. | 10 September. Opening en inwding der nieuwe beurs

642. te Amsterdam, II blz. 5960.

643. Gutta Percha fabriek, 11 blz. 62.

366
644. I. J. Dermout 30 jaren Secretaris van de Algemeene Synode
der Ned. Herv. Kerk, 11 blz. 6263.

645. 13 December. Gouden bruiloft van P. Verkadc en P. L.

de Lang, II blz. 6364.

646. 25 jarig huwelk van J. F. Brodhaag en J. E. Munter,

II blz. 65.
647. 50 jarig huwelijk van Mr. J. H. van der Schaa' en M.

Noyon, II blz. 65. II blz. 314.

647*. 9 Augustus. Gedachtenis aan de Harmonievereeniging te
Dordrecht, II blz. 6566.

1846.
648. 17 Februari. Rijschool te Dordrecht, II blz. 66.

649. Handboogschuttersgezelschap aldaar, II blz. 66.

650.
65|.
652.
653.
654.
655.
656.
657.

14 April. 50 jarig bestaan van Liefde tot Orde, 11 blz. 67.

Aandenken van I. V. D. Haas, II blz. 67.
14 Juni. Handboogschutterij Willem Tell, 11 blz. 67.
24 Juni. Op het overlijden van J. F. Willems, IIblz. 68.
27 Juni. Prspenning van de Dordrechtsche Flora, [1 blz. 69.
Prijspenningen der Geldersche Maatschapp van Land
bouw, II blz. 6970.
25 Juli. Op het overlden van Louis Napoleon, Oud

Kouing van Holland, 11 blz, 7071.

658. 1 September. 25jarig bestaan van Kunst z ons Doel

te Haarlem, II blz. 71.

659. 2 September. Halve Eeuwfeest van de Emancipatie der

Israliten (17961846), Il blz. 7172.
660. 10 December. 50jarig doctoraat van G. Vrolik, 11 blz. 7273.
1847.
66l. 50jarig bestaan van de Stads-Armenscholen te Amster
dam, II blz. 73.

662. 18 October. 25jarig huwelijk van M. H. de Castro en

E. Teixeira de Mattos, ll blz. 7374.

367
662*. 1 Mei. 25jarig bestaan van Zeemanshoop te Amsterdam,

11 blz. 74.
663. Prspenning van de Hollandsche Maatschappij van Land

bouw, II blz. 7475. 11 blz. 315 en 331332;

664. 1415 Aug. Derde Nederrhijnsch-Nederlandsch Zangers
feest te Arnhem, II blz. 75.

665. Schermprijs onder 82 meesters, 11 blz. 76.

666. Oprichting der Koninklke Nederlandsche Zeil- en Roei
vereeniging te Amsterdam, 11 blz. 7677.
1848.
667. 12 Maart. Zilveren bruiloft aan H. baron van Zulen en
Jonkvrouwe C. A. Boreel, 11 blz. 77.
668. 19 Maart. Zilveren bruiloft van C. v. (1. Kelten en A.

C. Ktter, 11 blz. 78.

669. Heusden (Prspenning), 11 blz. 78.

670. 1 April. Op het overlijden van J. F. T. Mayor,H blz. 79.
67|. Draagp. voor Deurwaarders in Ned. Indi, 11 blz. 79.
/

672. 22 Mei. Draagpenning van den Senatus Veteranorum te

Utrecht, II blz. 79-80.
673. Tweede Zangersfeest te Arnhem, II blz. 80.

674. Oprichting van het. metalen standbeeld van Prins Willem

I, te s Gravenhage, I[ blz. 81.

675. Het Stadhuis te Amsterdam, II blz. 8182.

1849.
676. Prijspenning van de Maatschappij tot bevordering van
Landbouw en Veeteelt in Zeeland, 11 blz. 82.

677. Als boven der Commissie van Landbouw in Zeeland,

11 blz. 8283.

678. Eerepenning van Prins Frederik der Nederlanden, 11 blz. 83.

678*. Inwijdng van Eendragt te Amsterdam, 11 blz. 83.

369
1850.
702. Januari. Ter eere van Pieter Huidekoper, Burgemeester
van Amsterdam, II blz. 101102.

703. 19 Juni. Op het huwelk van Kroonprins Oscar van

Zweden met Prinses Louisa der Nederlanden, 11 blz. 102103.

704. 21 Mei. 25jarige echtvereeniging van Prins Frederik der

Nederlanden en Prinses Louisa van Pruissen, II 104105.
705. Eerepenning voor Sjarif Hamid Alkadhi, 11 blz. 105.
706. 11 Juni. Maskerade van Studenten te Leiden en 275
jarig bestaan der Hoogeschool aldaar, II blz. 105106.
707. Draagteeken bij die gelegenheid, 11 blz. 106107.
708. Eereprs van de Vereeniging tot bevordering van den
Tuinbouw in Zeeland, 11 blz. 107.

709. Draagteeken van het Diamantwerkersweezenfonds te Am

sterdam (Zangvereeniging), II blz. 108.
709*. Schuttersdoelen Eendracht, 11 blz. 108.
710. 24 September. Aan H. Tollens Czn. b znen zeventigsten
verjaardag, II blz. 108109.
711. ] 2526 September. Inwding van het nieuwe Akademie

712. [gebouw te Groningen, 11 blz. 110111.

713. Prspenning der Amsterdamsche Kottervereeniging, 11
blz. 113.
714. Hulde der Nederlandsche Boogschutters aan Koning Wil
lem HI, 11 blz. 113114.
1851.
715. Aan Neerlands Handboog Schutter, 11 blz. 114.
716. Eereprs voor de Handboog Nverheid, II blz. 114115.
717. 50 jarig bestaan van het Genootschap voor Natuurkun
dige Wetenschappen te Groningen, 11 blz. 115116.
718. Typographische vereenging te Haarlem, 11 blz. 116.
719. Draagteeken van het Ve Ned. Zangersfeest te Nmegen,

11 blz. 116117.
11.

24

370
720. 21 Augustus. Belooningspenning aan E. Ouweneel, 11
blz. 117.
72l. 17 Augustus. Hulde aan S. Bloemendaal, 11 blz. 117118.
722. 10 Juni. Aan C. G. C. Reinwardt, 50 jaren Hoogleeraar
te Leiden, II blz. 118119.

723. 5 December. Eereteeken wegens langdurige dienst bij de

Schutterijen in Nederland, 11 blz. 119120.
1852.
724. 12 April. Claudius Civilis te Amsterdam, 11 blz. 121.
725. Scherpschuttersgilde Vincit concordia fratrum te s Her

togenbosch, 11 blz. 121122.

726. 7 April. Op het overlijden van G. R. A. van Bommel,
bisschop van Luik, II blz. 122123.

727. 21 Mei. Eeuwfeest van de Hollandsche Maatschapp van

Wetenschappen te Haarlem, 11 blz. 124125.
728 730. 27 Mei. Onthulling van het standbeeld ter eere van
Rembrandt van Rn opgericht, II blz. 125126.
73l. Juli. Op het houden van de 7ste Algemeene vergadering
der Nederlandsche Maatschapp ter bevordering van Nverheid,
II blz. 129130.

732734. 22 Maart 183918521853. Op de droogmaking

van het Haarlemmer meer, II blz. 331334.

735. Verkooping van het Penning en Muntkabinet van K. Kaan

te Haarlem, II blz. 136.

735*. Volbouwing van het gebouw voor Tentoonstellingen in

het Park te Amsterdam, II blz. 137.

1853.
736. Trouwe diensten te Leiden, II blz. 137.
737. 6 Februari. lnwding der zaal van de Koninklke Har
monie te Maastricht, II blz. 138.

738. Duinwaterleiding te Amsterdam, II blz. 138139.

371
739. Invoering der bisschoppelke Hirarchie in Nederland.
Instelling der vf bisdommen, 11 blz. 139141.
740. De Protestantsche verbondspenning van de vereeniging
Geloof, Hoop, Liefde, 11 blz. 141.
741. Draagteeken der Protestantsche vereeniging voornoemd,
11 blz. 145146
742. 5 April. Overlijden van den Schilder J. W. Pieneman,
II blz. 146.
743. 14 Juli. Belooningspenning aan A. Biele, 11 blz. 146147.
744. 19 Mei. Huwelk van Prins Hendrik der Nederlanden
en Amelia, prinses van Saksen-Weimar-Eisenach, 11 blz. 147148.
745. Prspenning b de tentoonstelling van Nederlandsche
Zeevaart- en Scheepsbouwvoorwerpen, 11 blz. 148.
746. 10 Augustus. De Kroonprins bezoekt s Rks Munt te
Utrecht, II blz. 149.

747. September. Koning Willem III bezoekt s Rijks Munt te

Utrecht, 11 blz. 149150.

748. 1417 September. Bezoek van Koning Willem 111 te

Utrecht, 11 blz. 150.
749. Tentoonstelling van Bouwmaterialen te Amsterdam, II
blz. 151152.

749*. Tentoonstelling der Vereeniging voor volksvljt te Am

sterdam, 11 blz. 152.

750. Tentoonstelling van bloemen te Maastricht, II blz.

152153.
751. 50 jarig huwelk van V. Herdingh en J. van Coppenaal,
11 blz. 153.
752. Teruggave van het Mariabeeld van Brussel aan s Her
togenbosch, II blz. 153154.
753 755. Religieuse draagpenningjes aldaar, 11 blz. 154155.
755*. De loge der drie kolommen aan de N. M. de Ligt, 11
blz. 155156.

373
772. 19 October. Am. Des Amorie van der Hoeven vereenging,
II blz. 169.
773. Ter eere van P. de Raadt te Noordhey, II blz. 169170.

774. Senaatspenning van de Deventer studenten, II blz. 171.

1856.
775. 4 Februari. Ter eere van Mr. M. C. van Hall op zijnen
88sten verjaardag, II blz. 171172.
776. 27 April. 50 jarig huwelijk van Dr. F. J. van Maanen
en vrouwe M. M. v. d. Meersch, 11 blz. 173174.
777. 29 Mei. Eerepenning aan P. A. Meeter,H blz. 174175.
778. 23 Mei. Het eerste eeuwfeest der fundatie van Renswoude,
II blz. 175176.
779. 16 Juli. Oprichting van het standbeeld van L. J. Koster
780. te Haarlem, II blz. 176178.
78l. 20 October. Opening van den Spoorweg van Amsterdam
naar Keulen, II blz. 178.

782. 927 Augustus. Onthulling van het monument te Amster

dam op den Dam ter herinnering aan den volksgeest in 1830
1831 opgericht, H blz. 179180.

783. 29 September. 50 jarig bestaan van V. W. te Amster

dam, II blz. 180.

784. 17 November. 25 jarig bestaan van het Muziekgezelschap

Overeenstemming uit Kunstgevoel te Schiedam, 11 blz. 181.
785. Prins Frederik 40 jaren Grootmeester en honderdjarig
bestaan van de loge Groot-Oosten, II blz. 181184.
1857.
786. Eerste Provinciale tentoonstelling van Nijverheid te 5 Her
togenbosch, II blz. 184.
787. Gedenkpenning aan A. A. Le Blanc, II blz. 184 185.
788. Gedenkpenning aan Joh. Spiesz, lI blz. 185.
789. Landbouwtentoonstelling te Joure, 11 blz. 185.

374
790. 13 Augustus. Aanneming der wet op het Lager Onder
ws, 11 blz. 185186.
791. Schietclub Oranje te Soerabaya, II blz. 187.
792. 50 jarig bestaan van het Genootschap tot Nut en be
schaving te Amsterdam, H blz. 187.

793. Typographische Vereeniging, II blz. 197198.

794. 19 October. Eeuwfeest van de Loge la Vertu te Leiden,
11 blz. 188189.

795. 9 Juni11 Juli. Tentoonstelling van Oudheden te Utrecht,

11 blz. 189.
796. 30 November. 25ste verjaring van de verdediging der
citadel van Antwerpen, II blz. 190.
797. 15 December. 200 jarig bestaan van het Diakonie Wees
huis der Ned. Herv. Gemeente te Amsterdam, H blz. 191.
1858.
798. 28 Februari. Tienjarig bestaan van het muziekgezelschap
\t. Cecilia te Soerabaya, II blz. 192.
799. 22 Maart. Eeuwfeest van het Diakoniehuis te Leeuwar
den, II blz. 193.

800. Oprichting van de Congregatie Maria, 11 blz. 193194.

801803. Draagpenningen daarvan, 11 blz. 194196.
804. 15 Juni. Op het overlijden van Ary Sche'er, 11 blz.
196197.

805. 26 Juni. Inwding van het nieuwe gebouw der Loge:

De ster in het Oosten te Batavia, 11 blz. 197198.

806. Tentoonstelling van Photographie te Amsterdam , II blz. 198.

807. 2930 Juni, 13 Juli. XIIIde Nederl. Landhuishoud
kundig Congres te Nmegen, II blz. 198199.
808. 50 jarige ambtsbediening van J. Decker Zimmerman te
Utrecht, 11 blz. 199.
808*. 25 jarig bestaan der Vrouwenstichting van Weldadig
heid te Rotterdam, II blz. 200.

375
809. 4 September. Meerderjarigheid van den Prins van Oranje ,
810. II blz. 200201.
1859.
811. Draagteeken van de Loge Le Prjug Vaincu, II blz. 202.
812. 19 November. Verwerpen van het ontwerp-reglement op
het kanaal van Steenenhoek, II blz. 203204.

813. Draagpenning van een studentengezelschap te Deventer,

11 blz. 204.
814. Prijspenning van Nijverheid te Leeuwarden, II blz. 205.
815. 8 Mei. Aan J. H. Docters van Leeuwen, 11 blz. 205206.
816. Tentoonstelling van de Maatschapp tot verbetering van
817. }den werkenden stand te Amsterdam, 11 blz. 206207.
818. Vereeniging ter bevordering van fabriek- en handwerk
nverheid, 11 blz. 207208 en 322.
819. Penning aan P. J. Cuypers van Veldhoven door s Her
togenbosch geschonken, 11 blz. 208.
820. 28 September. 50 jarig bestaan der Loge van Vrmetse
laren Amicitia te Soerabaya, 11 blz. 208209.
821. 9 October. B. F. Suerman, 50 jaren Med. Prof. te Utrecht,
II blz. 209210.
1860.
822. 9 Februari. Overlijden van E. W. van Dam van Isselt,
11 blz. 210211 en 11 blz. 322.
823. 11 Juni. Maskerade van studenten te Leiden,ll blz. 211
en 11 blz. 323.
824. 24 Juni. Hulde aan Jhr. P. G. C. van Geusau, 11 blz.
211212.
825. 19 Juli. Overlden van H. J. W. van Aken, Burgemeester
van Maastricht, 11 blz. 212.

826. Prspenning van de Vereeniging ter bevordering van fa

brk- en handwerknijverheid te Dordrecht, 11 blz. 213.
827. 7 Augustus. W. H. Suringar 70 jaren oud, 11 blz. 213.

376
828. F. C. Everard 50 jaren makelaar te Amsterdam , 11 blz. 214.
829. Corn. Broere dertig jaren lang boogleeraar aan het Se
minarium te Warmond, 11 blz. 214215 en 11 blz. 323.
830. Mr. 0. C. J. Hoogendijk van Domselaar stichter van

83I. }70 woningen te Tiel, 11 blz. 215.

832. Hulde van een Kunstenaar (Karel Wiener) aan zijn Koning
en Vaderland, II blz. 216.

833. Op het aanleggen der Staatsspoorwegen onder Koning

Willem III, Dl. II blz. 216217.

834. Verbroedering van Nederland en Belgi, [1 blz. 217218.
835. Prijspenning der Akademie van beeldende kunsten en
technische wetenschappen te Rotterdam, II blz. 218.

836. Eerepenning voor P. J. Nanlohi, 11 blz. 218.

836*. Eerepenning voor Elle Abdul Alief, 11 blz. 219.
837. 5 April 1853. Overlden van J. W. en N. Pieneman,
30 Dec. 1860. }II blz. 219.
838. 30 September. 25 jarig bestaan van Hooger zij ons Doel,

II blz. 220.
839. Prijspenning van Amsterdam bij de Internationale Ten
toonstelling van Schilderkunst, 11 blz. 220221.
1861.
840. 19 Januari. Vaccinatiepenning, II blz. 221222.

84l. 31 Januari. Vierde eeuwfeest van het Krankzinnigenge

sticht te Utrecht, 11 blz. 222223.

842. Hulde aan Koning Willem III wegens zijne lo'elijke be

moeijingen bij den watersnood, II blz. 223224.
843. Als voren, 11 blz. 225226.
844. Draagpenning wegens verdiensten bij den watersnood,
11 blz. 226.

845. 24 Maart. Kon. besluit. Draagpenning als boven,II blz.

226227.
846. 27 Maart. Bezoek der Munt te Brussel door den gezant

377
baron Gericke van Herwijnen en den Minister Frre Orban, 11
blz. 227228.
847. Les amis philanthropes, 11 blz. 228.
848. Juni. 225 jarig bestaan der Hoogeschool te Utrecht, 11
blz. 229.

849854. Algemeene Nationale tentoonstelling van Nijverheid

te Haarlem, II blz. 230231.
855. Tentoonstelling van Visscher-Gereedschap te Amster
dam, II blz. 232.
_

856. 19 October. Samenkomst van Koning Leopold I en Koning

Willem III te Luik, 11 blz. 232233.
857. 26 October. 25 jarig huwelijk van Mr. J. Dirks en M.
Bolman, Il blz. 233.
858. Prijspenning van de stad Utrecht, 11 blz. 234.
859. Prijspenning van het Teekengenootschap Pictura te Dord
recht (1861/62), 11 blz. 234235.

860. Broodloodje der Herv. Diakonie te Amsterdam, H blz.

235236.
86I. 36 jarige dienst hij s Rks Zeemagt in Ned.-Indi, 11 blz. 236.
862. 30 jarige als boven, 11 blz. 236.
863. 24 jarige als boven, 11 blz. 237.

864865. 12 jarige als boven, 11 blz. 237.

866867. Thalia te Dordrecht, II blz. 237.

867*. Scherpschutters vereeniging Prins Alexander te Varsse

veld, 11 blz. 238.

1862.
868. Aan Jacob Swart, II blz. 238.
869870. Stads Vroonwateren te Leiden, 11 blz. 238239.
87l872. Brandmeesters te Leiden, Il blz. 239.
873. 8 Mei. Onthulling van het standbeeld voor Ary Scheer,
11 blz. 239240.

874. Juli. St. Michiel of Bezemmakersbusse te Delft, 11 blz. 240.

378
875. Prijspenning van de Friesche Maatschappij van Landbouw ,
II blz. 241.
876. Huwelijk Van G. de Vries Jr. en M. Loeterbach, II blz. 241.
877. Eerste Gezantschap van Japan in Nederland en Bezoek
878. van s Rijks munt door dat gezantschap , II blz. 241 242.
879. Congres (Nederl. Taal- en Letterkundig) te Brugge, II
blz. 242.
880. Hulde aan Mr. J. A. baron van der Heim, II blz. 243.
881. Eerepenning Radhen Hadji Mohamad Moesa, 11 blz. 243.
882. 13 December. Het ontwerp van Wet (Waterwegen) aan
genomen, 11 blz. 244.
1863.
882*. 60 jarig bestaan van Onderzoek kweekt Kennis, H bl 2. 247.
883. 24 Maart. J. M. Schrant 80 jaren oud, II blz. 247.
884. 23 Mei. 50 jarig huwelijk van K. Brandjes en M. Stuijt,
II blz. 247248.

885. 1 Juni. Mr. G. A. G. van Maanen, 25 jaren Procureur

Generaal b den Hoogen Raad, 11 blz. 248.
886. 15 Juni. Prijspenning van het Zologisch Bot. Genootschap
te s Gravenhage, II blz. 249.
887. 18 Juni. 50 jarige feestviering der overgebleven leden
van het tweede regement Gardes dhonneur, 11 blz. 249250.
888. 10 Juli. 40 jarig huwelijk van Mr. W. W. Buma en vrouwe
Maria de With, II blz. 251252.

889. 10 Augustus. Zilveren bruiloft van Jacobus V. d. Chijs

en C. A. M. Kesman, II blz. 252253.

890. Zesde Ned. Nationaal Zangersfeest, 11 blz. 253.

891. Prijspenning van de vereeniging ter bevordering van Fa
briek en Handwerk Nijverheid, II blz. 253254.
892. Aan Dr. C. Swaving, [I blz. 254.
893. 31 Augustus. Aan C. S. Baldwin, [I blz. 254255.
894. 25 September. Aan B. Schurer, 11 blz. 255.

379
895. Draagteeken Borneo 18591863, II blz. 255.
896. 4 November. 60 jarige dienstvervulling vanN. J. Godron
aan s Rks munt, 11 blz. 256.
v
897. Prspenning van de Gymnastiek-vereeniging Lycurgus,
11 blz. 256257.

898.

28 November. Kozakjesdag te Utrecht 50 jaren geleden,

899. 111 blz. 257.

900902. Halve eeuwfeest van Nederlands onafhankelkheid

gevierd, II blz. 258262.
903904. Te Arnhem, 11 blz. 262263.

905. Te s Gravenhage, II blz. 263264.

906. Als boven, 11 blz. 264.
907. Te Rotterdam, II blz. 264.
908. Als boven, 11 blz. 265.
909910. Te Amsterdam, 11 blz. 265266.
911. Als boven, H blz. 266.
912. 1 December 1863 te Brielle, lI blz. 267268.

TOEVOEGSEL.
1814.
I. Belooningspenning voor de verdedigers van Doornik tegen
de Fransche aanvallers, Deel 11 blz. 280.

1815.
[1. 1518 Juni. Slacht bei la Belle Alliance (Ietton) , II blz. 283.
III. 1618 Juni. Als boven (Door Lang), 11 blz. 283284.
IV. Als boven, en St. Iean en Waterloo (Door F. Stuckhart),

11 blz. 284.
V. Als boven, IV, Horizontaal opschrift, II blz. 285.

380
VI. 18 Juni 1815. Sieg bei la Belle Alliance u. s. w. , II blz. 285.
VII. 18 Juni 1815. Gott segnete u.s. w., 11 blz. 285.
VIII. Ter eere van Lord Uxbridge, later Henry William Mar
quis of Anglesey, II blz. 285.
I
IX. Slag bij Quatre Bras. Eeremedaille 19 Nov. 1818, 11 blz.

286.
X. Napoleon op St. Helena als Prometheus (Italiaansehe pen
ning), 11 blz. 287.
X*. (1818). Belooningspenning van Koning Willem I, gegra
veerd door Adolphe Jouvenel, Deel II blz. 289.

XI. 1 Januari 1820. Ter eere van Koningin Wilhelmina, door

Michaut, Dl. II blz. 292.

XII. 1830. Insigne. Courage, Vigilance. On vous doit 1a libert,

Dl. II blz. 300.

XIII. 1830. Draagteeken der Leidsche rustbewaarders, D1. 11

blz. 301.
XIV. 25 April 1832. Aan Job. van Dooremalen, Dl. 11 blz. 304.
XV. Juni 1832. De Mirakuleuze Medaille, 11 blz. 304305.

XVI. Z.j. Insigne der Loge La Charit, Dl. II blz. 306.

XVI*. Z.j. Utrecht. Broedermeester, Dl. II blz. 309.
XVII. 1844. Belooningspenning aan Manik, D1. 11 blz. 312. XVIII. Z. j. Prijspenning van In t doel Harmonie te s Her
togenbosch, D1. 11 blz. 313.
KIX. 28 Juli 1845. Prspenning van de Societeit St. Sebas
tiaan te s Bosch, D1. 11 blz. 313.

XX. 2 Aug. 1846. Prijspenning van de Societeit De Unie te

s Hertogenbosch, Dl. 11 blz. 313314.
XXI. Juli 1846. Als boven Nationaal Concours, Dl. II blz. 314.

XXII. 12 Mei 1849. Draagteeken bij de inhuldiging van Koning

Willem III, D1. 11 blz. 316, zie ook XXXVI, II blz. 332.
XXIII. Z. j. Buurtkollegien der stad Amsterdam, Dl. 11 blz. 316.
XXIV. Z.j. Schuttersdoelen Eendragt te Amsterdam, DI.II

blz. 317.

381
XXV. Z.j. Aan Johannes Spiesz te s Bosch, D1. 11 blz. 321.
XXVI. 1856. Draagteeken te Utrecht (Muzkgezelschap), D1.
H blz. 321.
XXVII. 1857. Draagteeken van Euterpe. Amstels Mannenkoor,
D1. 11 blz. 321.
XXVIII. 13 Mei 1858. Insigne der scherpschuttersbond te
Utrecht, D1. H blz. 322.
XXIX. 1 December 1858. Draagteeken der Loge te Delft,Dl.
II blz. 322.
XXX. 1860. Paardententoonstelling te Breda, D1. II blz. 324.
XXXI. 1862. Draagpenning te Doesborg , D1. 11 blz. 324 en 334.
XXXII. 1 Januari 1863. Eeuwfeest der Loge La Persvrance
te Maastricht, D1. 11 blz. 326.

XXXIII. (Vr 1864). Tot redding van menschen en goederen

te Utrecht, D1. 11 blz. 327.

XXXIV. 25 Augustus 1818. 25 jarig huwelijk van C. Honing

en A. Breet, D1. II blz. 329.

XXXV. 22 November 1846. Prijspenning van de Haarlemsche

Handboogschutter, D1. 11 blz. 331.
XXXVI. 12 Mei 1849. Draagpenningje b de inhuldiging van
Koning Willem III, D1. II blz. 332 , gelijk n. XXII D1. 11 , blz. 316.
XXXVII. 1851. Appollo Draagteeken, D1. 11 blz. 332.
XXXVIII. 15 Dec. 1860. Calliope Draagteeken, D1. II blz. 333.
XXXIX. 25 Juni 1856. Ordepenning der Commissie (Utrecht
sche-StudentenSociteit), D1. 11 blz. 333 334.

XXXX. 1862. Alg. Verg. der Geld. Landb. Maatschapp te Does

borg, Draagpenning, D1. II blz. 334, gelk n. XXXI D1. 11, blz. 324.

ALPHABETISCHE LIJST
DER

PENNINGEN van November 18131863.

Opgemaakt naar hunne volguuinmers.
\

A.
d Ablaing (baron) van Giessenburg. Volgnummer 487 en 11
blz. 203.
Academia regia scientiarum et litterarum, 116117.
Acadmie des beaux arts dAnvers, 108.

Acadmie royale de Bruxelles 87, 107.

Akademie van beeldende kunsten te Amsterdam, 1 6126a en

11 blz. 292.

Akademie van beeldende kunsten enz. te Rotterdam, 835.

Akademie van beeldende kunsten te Brussel. 104106.

Akademie van Schilder- en Beeldhouwkunst te Gent, 157.
Akademie van schoone kunsten te Gent, 207.

Akademiegebouw te Gent, 151.

Akademiemodel, 698.

Aken (H. J. W. van), 825.

Albert (Prins) van Pruissen (Huwelk van), 354355.
Alexander (Keizer) te Amsterdam, 20 en 11 blz. 280.

te Zaandam, 21.

te Utrecht, 22.

(Prins) Scherpschuttersvereeniging, 867*.

/ F

383
Algiers (Bombardement van) 96.
Alliance (Slag van La Belle), 4950 en II 11". HIX blz.

283-286.
Amalia Prinses van Saksen Weimar, 744.

Amis (les) philantropes 847.

Amicitia (Loge) te Soerabaya, 820.

Amsterdam bevrijd, 10.

Amsterdam (Hulde der Hoofd-Commissie te), 52.

Amsterdam (Nieuwe Beurs te), 641642.
Anna Paulowna (Huwelk der Grootvorstin), 8081, 8889.
Antwerpen (Kamer van Koophandel te), 66.
Antwerpen (Noodmunten te), 26 en II blz. 281.
Antwerpen Gebombardeerd, 385386 en 11 blz. 304. Zie ook
Chass en Citadel.

Antwerpen (Raadspenning van), 120.

Apollo, Dl. II n. XXXVII blz. 330.
Arenberg (Hertog van), 155 en II blz. 292.
Arnhem (Zie ook Kunstoefening en Zangersfeesten), 68.
Arnhem (Tentoonstelling van Land- en Tuinbouw aldaar), 761.
Armenscholen (Stads) te Amsterdam, 661.
Aspeling (E. G.) en A. K. Graimont, 633.
Association des vrais patriotes, 424.
Assurantie Maatschapp Securitas te Antwerpen, 142.

te Brussel, 143.

van S. de Jong en Co. 49.

Athenaeum te Amsterdam (200 jarig bestaan), 453.
,
te Deventer, 326.
Augsburgsche Geloofsbelijdenis, 330.

B.
Baldewijn (C. S.), 893.
Balische expeditie 705 en II, blz. 316.
Bandjer-Massing (Sultan van), 490.

384
Barenbrug (G. H.) 515.
Barmhartigheid (Genootschap van), 260.
Batavia (Ster in het Oosten) Loge, 632.
Band (A.), 523.
Bergen (zie ook Mens) Gevecht aldaar, 356.

Bemachtigd, 381.
Becker (Collection), 761.
Belgische vlag, 348.
Belgi onafhankelk verklaard, 451.
Beeldende Kunsten te Rotterdam, 833.

Belooningspenningen (Rks), 7076, 110115 en 136. Zie

ook Willem IIII.

'

Belooningspenning voor Gerrit Bl, 624.

Besndenispenning, 606.
Betman (G. W.), 397.
Beurs (Nieuwe) te Amsterdam, 641642 en II blz. 313.

Beursbrug te Rotterdam, 290. en 11. blz. 297.

Beurtschip van Harlingen vergaan, 540.
Bevordering van Landbouw en Veeteelt in Zeeland

676.

Bevordering van Nverheid, 731, 734.

Bevordering van fabriek- en handwerksnverheid, 818, 820 , 891.

Bezemmakersbusse, 874 en II blz. 326.

Bidpenning, 100.
Biele (A.), 743.
Bilderdk (Mr. W.), 180, 452.
Blanc (A. le), 787.
Bloemendaal (S.), 721.
Blcher 49a en D1. 11 n. IIVII, blz. 283285.
Boekdrukkunst (Uitvinding der), I blz. 178.1Iblz. 294, 318, 319.
Bommel (G. R. A. van), Bisschop van Luik, 726.
Bonjol op Sumatra, 532.

Boogschutters (Nederlandsche) 714, 715.

Borneo, 894.

385
Bosch (Joh. graaf van den), 625.
Botter te Tjikao, 305.
Bouwmaterialen (Tentoonstelling van), 749.
Boxtel (Prspenning te), 133 en II blz. 289.
Boyen (E. R.), II blz. 297.
Brandmeesters te Leiden, 870872.

Brantjes (K.) en M. Stuyt, 884.

Bredasche Vrwilligers (1813), 1414a.
Breda (Voetboogschutter te), 271.
(Teekenkunst te), 272.

,
Herinneringspenning (1841), 584.

(Paardententoonstelling te), II blz. 324, R. XXX.

Brielsche vrwilligers (1813), 66a.
Brienen (W. J. baron van), 519.
Broedermeester te Utrecht, 11 blz. 309, n. XVI*.

Broedertrouw (Schip), 326.

Broens (I. B.) en A. M. Bruggeman, 541.
Broere (C.), 829 en II blz. 322.
Bronkhorst (Jan) en A. van Westendorp, 479.
Brodhaag (J. F.) en J. E. Munter, 646.
Brood100dje, 860.
Brouwer (H. E.), 127.
Brugge (Kon. Maatschapp van Vaderlandsche taal te), 130.

Nederlandsche taal te), 230.

Eerepenning, 301.
Brugmans (S. J.) 212.
Bruinsma (Jac.) en H. M. Rozee, 264.
Brussel (Gewapende burger te), 55.
,
(Groote Loge van bestuur te), 97.

(Acadmie royale te), 107.

(Socit royale te), 138.

(Akademie van beeldende kunsten te), 105
Belooningspenningen, 116117.

386
Brussel (Raadspenning te), 121
,

Draagpenningen, 184, 368*, 369.

(Tentoonstelling te), 338, 339.

Teruggave van het Mariabeeld aan s Hertogenbosch,

751755.

(Assurances te), 185, 220.

Buchner (F.), 104.

'
Buma (Mr. W. W.) en M. de With, 888.
Burger (de Oudste Burger van Brussel), 160.
Burgerwacht te Brussel 345348.
Burgerweeshuis te Amsterdam (300 jaren), 159.
Buurtverdeeling te Leiden, 756.
Bijbelgenootschap (Engelsch), 536.
Bbelvertaling, 529.
Buurtkollegin te Amsterdam, II blz. 316.
Beenkomst (Eerste) der Provinciale Staten van ZuidBraband , 77.
Bijl (Gerrit), 624.

C.
Calliope, Dl. II blz. 333, 11. XXXVIII.

Capadose (Dr. A.), 222 en H blz. 295.

Carnenhof (J.), 206.
Castro (M. H. de) en E. Teixeira de Mattos, 662.
Ccile (Socit St.) Malines, 767.
Cecilia (St.) te Soerabaya, 798.
Celebes (Trouw op), 262.
Charit (La), 498 en D1. 11 blz. 306 n. XVI.
Charter van Keulen, 509.

Chartreuse (La) Fort te Luik, 357.

Chass (Zie ook Citadel en Antwerpen gebombardeerd), 385386
en 11 blz. 305.
Chokier (Zie Surlet de).
Cholera te Amsterdam , 457.

387
Cholera te Utrecht, 481.

Chijs (Jac. v. (1.) en C. H. M. Kestman, 889.

Citadel van Antwerpen (de) verdedigd, 462477. 1"; '

die verdediging herdacht, 25jaarlater, 796.

Civilis (Claudius), 724.

Coevorden (S. J. van), en F. S. van Praagh, 273 en 11 blz. 296.
Commissie van orde te Utrecht, II blz. 333334, n. XXXIX.
Commission de Suret publique, 353.

Commissie (de) van Landbouw in Zeeland, 677.

Concordaat, 292293.

Congregatie St. Maria, 800803.

Congres (Landhuishoudkundig) te s Bosch, 769.

(
.
) te Nijmegen, 807.

(Nederl. Taal- en Letterkundig) te Brugge, n". 879*.

(Belgisch) Samengeroepen, 388.

(
,
) Eerste Zitting, 389.

) Onthouden, 429.

Constitutie van 1814 (Aanneming der), 37.

(Belgische) aangenomen, 408.

Courage Vigilance etc. Dl. Il blz. 300, n. XII.
Corvershof (Diakonie) te Amsterdam, 218.
Cramer (Jac.) 247 en D1. II blz. 296.
Crassous (J. A.), 153.
Cuypers (P. J.) van Veldhoven, 819.

D.
Dam (E. W. van) van Isselt, 822 en Dl. 11 blz. 322323.
David (Louis), 138.

Delft (Akademie te) 612 en II blz. 312.

.

(Loge te), D1. 11 blz. 322, 11". XXIX.

Derjant (C.), D]. II blz. 297.

Dermout (I. J.(, 644.

Dithmar. Zie Huisman.

388
Deurwaardersdraagpenning, 671.

Deventer (Athenaeum te), 326.

(Senaatspenning der Studenten te), 774.

Draagpenning aldaar, 813 en 11 blz. 333.

Diakonie der Hervormde Gemeente te Amsterdam, 797.

Diakoniehuis te Leeuwarden, 799.
Diakoniearmen te Leiden, 736.

Diamantslpers Wezenfonds, 709.

Dienst (Zie Trouwe Dienst en), 861866.
Diensttd (Schutterij), 635 en 723.
Diez (J.), 223.
Dirks (Mr. J.) en M. Bolman, 857.
Docters (J. H.) van Leeuwen, 815.
Doeken (R.), 181.
Doesborgh (Geld. Maatschapp te), D1. II blz. 324 en 334, n.
XXXI en XL.
Doopsgezinden (Kweekschool der), 513.
Dooremalen (Joh. van), D]. II blz. 303 n. XIV.

Doornik tegen de Franschen verdedigd (31 Maart 1814), D1. 11

blz. 280, n. I.

Doornik (Belooningspenning van), 134.

,
(Tuinbouw Vereeniging te), 135.
,
(Letterkundige Maatschappij te), 212.
Doornink (W. W.), 763*.
Dordrechtsche Vrijwilligers, 55a.

Dordrecht (Loge te), 526.

Draagpenningen (1831), 398.

in N. Indi (1839), 544545.

Draagteekens (18141815), 4344.

(1830), 332333.
Duinwaterleiding te Amsterdam, 738.

Duquesne (Fort), 13.

Duyn (van der) van Maasdam, 604.

389

E.
cole de Medicine Bruxelles, 275.
Elie Abdul-Alief, 836*.
Eems (Hoogheemraadschap van de), 94.

Eendragt te Amsterdam, 678*, 709* en D1. II blz. 317.

Eerevaandels, 414.
Eerepenning 391392.
Eerste regeeringsjaar van Koning Willem II, 598.
Eikenkroon (Orde van den), 599.

Einde van het jaar 1818, 139.

Elburg (Instituut te), 140.

Emancipatie der Isralieten, 659.
Engelsche vloot op de Schelde, 42.

Waterloo medaille, 57.

Enkhuizen (Belooningspenning te), 41.
Esdr (W. C.) 331.
Euterpe te Dordrecht, 561.
Euterpe Amstels Mannenkoor, D1. 11 blz. 321, n. XXVII.

Everard (J. A.) Pastoor, 277.

Everard (F. (1.), 828.

F.
Fabriek- en handwerksnijverheid te Dordrecht, 826.
Faille (J. Baert de la), 818 en D1. 11 blz. 297.

Falck (A. R.), 613.

Familie (Koninklke), 154.
Felix Meritis, 331, 558 en II blz. 308309.
Flamboyante (La) Loge, 36.

Flora te Dordrecht, 654.

Flore (Socit de) te Brussel, 195.
Franeker Flankeurs, I blz. 371, 374 en 11 blz. 303.

Fredrik Prins der Nederlanden (Huwelijk van), 254257,

390
Fredrik Prins der Nederlanden 25 jaren Grootmeester, 586.

en Prinses Louisa van Pruissen

25 jaar gehuwd, 704.

(Eerepenning van), 678.
40 jaren Grootmeester Natio
naal, 785.

Frees (D.), 177.

Frre-Orban, 846.

Friesche Vrwilligers (1815), 5454a en b.

Maatschapp van Landbouw 875.

,
Nverheid (Tentoonstelling van), 631.

G.
Galerie Simon, 8691.
Gallien zie Wyttenbach.
Garde Urbaine de Bruxelles, 345347.

Gardes dhonneur (Reunie der oude), 887.

Gebouw voor Tentoonstellingen te Amsterdam, 735*.
Geer (B. de) en J. G. B. van Vianen, 485.
Geeres (L. I.) Pastoor, 122.
Gelder (P. Smidt van), 603.
Geldersche Landbouw Maatschapp, 11 blz. 324 en 334, 11. XXXI
en XL.
Gelderland (Dankpenning van), 50.
Geloofsbelijdenis (Augsburgsche), 330.
Genees- en Heelkundig Genootschap te Amsterdam, 571.
Genootschap ter bevordering van Christelijke Godsdienst, 511.
,

voor Landbouw en Kruidkunde te Utrecht, 618619.

Gent (Kon. Akademie van schoone kunsten te), 207.

,

(Akademiegebouw te), 151.

(Socit dAgriculture te), 208.

(Kon. Akademie van Schilderkunst te), 134- en 157.

(Gevangenhuis te), 286.

391

Gent (Brandmeesters te), 303ab.

(Hulde van de Maatschappij van Nverheid te), 311.

(Tentoonstelling te), 224 en II blz. 295.

, (Orangistische beweging te), 400.

George (St.) te Breda, 271.
Gerechtshoven in Belgi hersteld, 382.
Gericke van Herwnen (Baron), 846.
Geslacht (Het Vorstelijk), 8591.
Getrouw aan t Vaderland, 56.

Geusau (Jhr. P. G. C. van), 824.

Gezondheidsbevordering, 697.

Gezangen (Invoering der Nieuwe Christelke), 291.

Gidts (Catharina de), 417.

Gigh (Mr. M. J. van), 597.
Godron (N. J.), 896.

Godsdienst (Genootschap tot verdediging der Christelke), 511.

Gogh (P. van), 459.
Gorkum (Capitulatie van), 16.

Gouda (Promotiepenningen te), 137 en 459.

s Gravenhage (Vrwilligers van), 4 en 4a en b.

(Tentoonstelling te), (1839) 556.

,
(Teeken Akademie te) 232.
Gretry, 307308.
Groningen (Papieren Noodmunt van), 33 en 11 blz. 282.

Hoogeschool Prspenning, 362.

(Studenten Flankeurs van), 450 en 11 blz. 304.

(Nieuw Akademiegebouw te), 711712.

(Natuurkundig Genootschap te), 717.

(Doofstommen Instituut te), 563.

Grootboek der Nationale Schuld, 547.

Groote Loge van bestuur te Brussel, 97, 132.

Groot Oosten (Stichting van het), 79.

Groot Oosten (25 jarig bestaan van het), 629.

392
Gutta Percha-fabriek, 643.
Guyot (P. D.), 563 en 11 blz. 310.
Gymnastiek Vereeniging Lycurgus 897.

H.
Haarlem (Handboogschutter te), II blz. 331, n. XXXIV.

(Tentoonstelling te), (1825) 267 en 11 blz. 295.

Haarlemmermeer drooggerriaakt, 732734 en 11 blz. 318.

Haas (J. de), 651.
Halen (Don Juan van), 415.
Hall (Mr. M. C. van), 775.

Hamelman (J. (1.), 537 en II blz. 307.

Handboogschutterijen en Nverheid, 715716.

te s Bosch, 636 en 11 blz. 313314, n.

XVIIIXXI.
,
te Dordrecht, 649.

te Haarlem, Dl. II blz. 331 , n. XXXV.

Harlinger beurtman (Vergaan van de), 540.
Harmonie te Maastricht, 737.

te

te
Hasselt (Slag
Hauwart (P.

Dordt, 647*.
Hulst, 316.
bij), 442.
van), 11 blz. 296.

Heeckeren van Brandsenburg (K. H. A. van) en A. M. Straal

man, 203 en II blz. 293.

en C. A. Voorduin, 234 en II

blz. 293.

'

Hegeman (J.), 126.

Heim (Mr. J. A. baron van der), 880.

Hende (J. F. L. van), 152.

Hendrik (Prins) der Nederlanden en Prinses Amalia van Saksen

Weimar gehuwd, 744.

Henegouwen (Hulde der Staten van), 95.

393

Henegouwen (Kanaal van), 283.

Herdingh (K.) en I. van Coppenaal, n. 750*.

Heringa

en P. M. Gille, 554.

s Hertogenbosch

en Vucht bevrijd, 1515a.

(Prijspenning van), 78.
(Brandverzekerings Maatschapp te), 538.
(Boogschutters te), 636 en 11 blz. 313314,
n. XVIIIXXI.
(Hulde aan de Redemptoristen te), 620.

(Illustre Lieve Vrouwen Broederschap te), 130

en 11 blz. 289.
Kon. School voor kunsten aldaar, 330.

(Mariabeeld te) terug uit Brussel, 752755.

(Landhuishoudkundig congres te), 769.

(I Tentoonstelling van Nverheid te), 786.

Hervorming (Derde Eeuwfeest der), 124

Heusden (Jan) en W. C. de Bruyn, 562 en 11 blz. 309.
,
(Schutters-collegie te), 299.

(Prspenning van). 669.

Hirarchie (Bisschoppelke) ingevoerd, 739740.
Hierdoor tot hooger (Teekengenootschap), 219.

Hoeven (Abrah. des Amorie van der), 773.

Hoeu't (J. H.), 616.
Ho'mann von Fallersleben, 527.

Hogendorp (G. K. van), 3 en 11 blz. 279.

Hogendorp (Graaf G. K. van), 494495.

Holland op zn smalst, 882 en 11 blz. 325.

Hollandsche Maatschapp van Wetenschappen, 727.
Holtrop (W.) 498.

Honig

en A. Breet, 11 blz. 329, n. XXXIV.

Honnorez (R.), 306.

Hoofd-commissie tot de zaken der Isralieten, 295296 en 516.

Hoogdonk (A. van), 582.

394
Hoogendk van Domselaar (Mr. O. C. J.), 295296 en 516.
Hooger Z Ons Doel, 838.
d Hooghvorst (v. d. Linden), 92, 399 en II blz. 288.
Hoogstraten (A.) van Bnckershoek, 287 en 11 blz. 297.
Hoop (A. v. d.), 760.
Horticulture (Socit d) te Brussel, 285.
Hospice des Vieillards, 246.
Houweninge (G. van) en S. Kuk 518.
Hoynck van Papendrecht (A.) en P. Loeft Heshusius, 512.
Huis van Oranje-Nassau van den troon vervallen verklaard, 393.
Huis van Reclsie en Tuchtiging te Leeuwarden, 525.
Huishoudelke (Ned.) Maatschappij, 29 en 309.
Huisman (Dithmar), 186.
Huiszittende en Diakoniearmen te Leiden, 736.
Hulde aan de overwinnaars en gesneuvelden, 375381.
Hulpleger (Fransch), 444445.
Hulst (Harmonie te), 316.
dHuyvetter (Kabinet van), 315.

I.
Idsert (Theod. v. d.), 146 en 11 blz. 290.
Illustre Lieve Vrouwen Broederschap te s Bosch, 131.

School te Amsterdam. Zie Athenaeum.

Indi (Nederlandsch) Draagpenningen, 544545.

Indische Landbouw Tentoonstelling, 317.
Inhuldiging van den Souvereinen Vorst, 2324.
,

van Koning Willem I, 6163.

van Koning Willem II, 574576.

van Koning Willem III, 690691.

Intogt te s Hage van Koning Willem II, 581.

Inschrving (Vrwillige) (1844), 630.

Instituut (Kon.) te Amsterdam, 150.

,
(Metereologisch), 533.

395
Intogt in Amsterdam (2 December 1813) van den Souvereinen
Vorst, 1112.
Invoering van de Bisschoppelijke Hirarchie, 739.

van nieuwe Christelke gezangen b de Luthersche

gemeenten, 291.
Ippel (J. W. L. E.), 247.

Isralieten (Hoofd-Commissie der) 295296 en 516.

J.
Jacquin (Nic. Jos.), 123.
Japansch (Eerste) gezantschap, 877878.
Java (betoonde Moed en Trouw op), 319323.
(Draag- en belooningspenningen op), 327328.
Jenik (J. C. H.), 665.
Jenner (E.), 210.

Jodoigne (Stad), 161162 en II blz. 292.

Jong (de) en Go, 491.
Jonge (W. A. de) van Kampens Nieuwland en C. P. Mogge
Pons, 501.

Jongh (S. de) heer van Raemsdonk, 175.

Joure (Landbouwtentoonstelling te), 789.
Journalen (Scheeps), 533.

K.
Kaan (K.) 735.
Kaathoven (H. P. van) en M. Kalkhoven, 572.
Kanaal tusschen de Haine en de Schelde, 312.

Kelten (C. v. d.) en A. C. Ktter, 668.

Kemper (J. M.), 508.
Kieswet, 412.

Klen (Pastoor Henricus), 32 en 11 blz. 282.

Kingsbergen (Adm. van), 140141.
Klooster der Armeniers (San Lazaro), 489.

396
Klijn (E.), 324.
Klijn (H. H.), 325.
Kol (D. H.), 318.
Kortrijk (Eerepenning van), 352.
Kosterfeest (1823) te Haarlem, 214217 en II, blz. 294295.

Koster (L. J.), Typographische Vereeniging 718.

,
Standbeeld 779780 en 11, blz. 319320.
Kottervereenigng (Amsterdamsche), 713.
Kozakjesdag te Utrecht, 898899.
Kramers (E.) en P. Heinsbroek, 699*.
Krankznnigen gesticht te Utrecht, 841.
Kroonprins van Oranje 47* (Willem II).
Kruidontploffng te Bergen-op-Zoom , 413.
Kruis (Zilveren), 64.

(Metalen), 446447.

Kuenen (J. P.), 564.

Kuiken (P. van), 565.
Kuiper (W.), 446.
Kunstoefening te Arnhem, 68.
Kunst z ons Doel, 658.
Kunstmin te Dordrecht, 689.

L.
Lager Onderwijs (Invoering der wet op het), 790.
Lampsng, 148149.
La Parfaite Intelligence (Loge), 98.
Landbouw (Friesch Genootschap van), 503.

, (Friesche Maatschappij van), 875.

(Geldersche
,
), 655656 en II, blz. 324

(Hollandsche

en 334, n. XXXI en XL.

) Veeteelt en Kruidkunde,

(Zeeuwsche

663.
), 666.

399
Maastricht Kanaal met Luik, 640.

(Nieuwe Synagoge te), 591.

(Tentoonstelling te), 502, 568, 592, 750.

Maatschappij van Weldadigheid (Stichting der), 128.

(Belooningspenning dier), 129.

van Nijverheid te Gent, 311.

Maatschapp tot Nut, enz. Zie Nut, Landbouw, Brugge, Brussel, enz.
Madura (Trouw op), 263.
Maldeghem aan Sluis, 757.

Manik, D1. II blz. 312, n. XVII.

Manneke Pis, 139.

Mannen (Oude) en Vrouwenhuis te s Hage, 597.

Mantri (Ferdana), 546 en 11, blz. 308.

Marianne (Prinses) der Nederlanden, 354355.

Mare (J. J. de), 226.
Mariabeeld te s Hertogenbosch, 751755.
Maskerades te Leiden, 504, 560, 637, 707, 768, 823 en 11
blz. 309.
Mayor (J. F. T.), 670.
Meenen herbouwd, 109.

Meeter (P. A.), 777.

Meesters (Uitverkoren), 614 en D1. II blz. 312.
Meloplastische Zangkunst (Maatschapp van), 461.
Menschlievend hulpbetoon, 695696, 770.
Metalen Kruis, 446.

Metelerkamp (Mr. R. J. C.), 874 en 11 blz. 324325.

Meulenaere (de), 334.
Michiels (St.) busse, 874.
Michiel (St.) Koninkl. Maatsch. te Gent, 177.
Minerva te Groningen, 617.
Middelburg (Openen der haven te), 101.
Mirakel der hostie te Brussel, 165167.
_ Mirakuleuze Medaille, II blz. 304305, n. XV.

400
Moed en Trouw, 319323.
Mohamad Moesa, 881.

Monnikhof (Legaat van), 104.

Mons versterkt, 266.

(Gevecht bij), 356.

bemachtigd, 381.

Monument op den Dam, 782.

Morts (Aux braves), 375381.
Muelenare (de) of Meulenare, 334.
Muette (la) de Portici, 340.
Munt (s Rks) te Utrecht bezocht door Keizer Alexander , 22.

,
, den Souvereinen Vorst, 27.

,
,
,
Koning Willem II, 585.

, den Kroonprins, 746.

.
, Koning Willem III, 747.
te Brussel bezocht door den baron Gericke van Herwnen
en den Minister Frre Orban, 846.

Munnekrede (P. van), 278.

Munter (J. E.), II blz. 65 en 314.
Muzykale Wedstrd te Brussel, 289.
Muzykgezelschap Overeenstemming te Schiedam, 784.

N.
Naarden (Beleg van), 25ac en 11 blz. 280281.
Nanlohi (P. J.), 836.
Napoleon op St. Helena, 65 en II, blz. 287, n. X.
Napoleon (Louis), 657. (Koning)
Nassau (Waterloopenning van), 58.
Natuurkundig Wetenschappelk Genootschap te Groningen, 717.
Nemours (Hertog van), 405407.
Nicaise (J. P.), 312.
Niellon (Gnral), 478.
Nieuwjaarspenning (1819), 139.

401
Nieuwjaarspenning (1824), 228.
Noord-Brabantsch Genootschap, 534.
Noord-Hollandsch Kanaal, 233.

Noord- en Zuid-Hollandsche Reddingmaatschappij, 229, 701.

Nut (Maatschappij tot) van t Algemeen, 496, 559.

en Beschaving, 480, 793.

Nut (Maatschappij tot) der Jeugd, 615.

Nho' (Is. An.), 514.
Nijmegen in staat van beleg, 395.
,
(Congres te), 807.
,
(Vde Nat. Ned. Zangersfeest te), 719.
Nverheid (Maatschapp ter bevordering der), 505506, 731.
,
(Algemeene tentoonstelling van) te Haarlem, 267 en 11
blz. 293.

te Leeuwarden, 631.

,.

tesHertogenbosch,786.

0.
Ofticieren (Eereteeken voor), 635.
Omwenteling (1813), 1.
,

Draagteekens, 8, 9ad.

Onafhankelkheid (Belgi), 451.

,
(Halve Eeuwfeest van Nerlands), 900912.
Onder den Dam (Genootschap te), 528.
Ons genoegen, n. 477*.
Ontgroenings Senaat te Utrecht, 1719.
Ooltgensplaat, 13.
Oosten (Groot) Loge, 785.
Oost-Vlaanderen (Hulde van), 297.
Opening der Staten-Generaal, 145.

Opstal (M. J. van), 456 en 456*.

Opstand te Brussel, 340343.
Oranje boven, 2.
II.

26

402
Orban (Frre), 846.

Oranje Prins van (W. 11) (1815), 4647*.

gekwetst, 48.

,
,

(Huwelk van den Prins (W. 11) van), 80 82.

(Herstel van Gezondheid (W. [11) van), 507.
(Meerderjarigheid (W. III) van), 809810.
(Huwelijk (W. 111) van), 550.

Nassau te Dordrecht, 566.

Schietclub te Soerabaya, 791.

Oscar, Kroonprins van Zweden, 703.

Oss (Prijspenning te), 98 en D1. 11, blz. 289.

Ostende (Concours te), 148149.

Ottema (J. G.), II blz. 293.
Overeenstemming te Schiedam, 784.
Overstrooming (1855), 763 en II, blz. 331.
Oude Mannen- en Vrouwenhuis te s Gravenhage, 598.
Oudheden (Tentoonstelling van), te Utrecht, 795.

Ouweneel (E.), 720.

P.
Paarden tentoonstelling te Breda, II blz. 324, n. XXX.
Palembang, 179 en 546.
Palm (J. H. v. d.), 570 en II, blz. 319.
Park (Volbouwing van het gebouw in het), te Amsterdam, 735*.
Parsche Vrwilligers, 383.
Passage penning, 396.
Persvrance Loge (La), te Maastricht, 11 blz. 326, n. XXXI.

Phothographie (Tentoonstelling van), 771 en 806.

Pictura te Dordrecht, 859.
Pieneman (J. W.), 742 en 837.

,
(N.), 837.
Pieters (P.), 100.
Pigeard (G.), 189.

403
Poelman (W. A. A.), en H. S. Alewijn, 202, 497 en Il,blz. 293.

Pols (Ary), 7.
Pomeroeul (Kanaal van) naar Antoing, 284.
Potter (L. de), 336337, 364 en 371.
Prjug (te) Vainqu, 811.
Proefondervinderlijke Wsbegeerte (Genootschap van) te Rotter
dam, 209.

Proefstulr (1822), 187.

Protestantsch Draagteeken, 741.
Protestantsche Verbondpenning, 740.
Provisioneel Gouvernement, 411.

Pruissen (Waterloopenning van), 60.

Q.
Quatre-Bras , 4547.

R.
Raadt (P. de), 773. _
Recompense civique, 391392.
Reddingmaatschapp (zie Zuid-Hollandsche).

van Drenkelingen, 259, 593594.

Redding van menschen en goederen te Utrecht, 11 blz. 327,

n. XXXIII.
Redemptoristen, 620.
Reinwardt (C. G. (1.), 722.
Rembrandts Standbeeld onthuld, 728730, 11, blz. 317318
en blz. 332.
Remonstranten (Seminarium der), 499.
Renswoude (Stichting van) Eeuwfeest 778.
Revolutie (Belgische) Draagteekens, 332333 en 11 blz. 300,
n. XII.

R0chemont (G. L. de), 78 en 11, blz. 287.

Romondt (Jhr. W. A. van), 11, blz. 305.

404
Ross (Joh. Cath. gravinne von), 34 en 11, blz. 282.
Rotterdam (Teeken Akademie te), 168174.

(Nieuwe Beursbrug te), 290 en II, blz. 297.

Rotterdamsche Vrwilligers, 51.
Rouwdienst, 394.

Rumoldus (Heilige) te Mechelen, 268270.

Buijter (Standbeeld van M. Adrzn. de), 595596.
'sRksbeloonngspenningen, (6972), (113118), (136137),
(679680).
Rijkswerven, 699.

Rijschool (Dordtsche), 621 en 648.

S.
Saksen Weimar (Prinses Amalia van), 744.
Samarang (Vrwilligers te), 261.
Santen (P. van), 488.
Schaa (Mr. J. H. van der) en M. Noyon, 647 en II, blz.314.

Schacht (G. J.), 510.

Schaepkens (Alexander), Dl. II, blz. 310.

Scheepsjournalen, 533 en 11, blz. 307.

Sche'er (Ary), 804 en 870.
Scheidsregter (Koning Willem I), 310.
Schelde (de) opengesteld, 482484*.
Schermprs, 665.

Schilderkunst (Internationale Tentoonstelling van), 839.

Schietprs, 665.
Schimmelpenninck (R. J.), 253.
Sehouberg (J. F.) en K. W. Croes, 542.
Schoumans (Joh), 567.
Schouwburg (Amsterdamsche), 236.
Schrant (J. M.), 883.
Schurer (B.), 894.
Schueller (J. E.), 196 en II. blz. 293.

405
Schutter (Langdurige dienst bij de), 723.
Securitas te Antwerpen, 142.
Senatus Veteranorum te Utrecht, 1719 en 672.

September- en Octoberdagen in 1830 te Brussel, 358369.

Draagteekens, 372374.
,

Hulde, 375382, en 398.

Rouwdienst, 426.
Siegenbeek (M.) en G. Tieboel, 687.
Sjarf Hamid Alkadhi, 705.
Sluis, 757.

Slus (A. v. d.), 176.

Sluter (D.), 615.
Smits (P. W.), 225.
Socit royale des beaux arts te Brussel, 158:

dhorticulture aldaar, 285.

de St. C:ile van Mechelen, 767.

,
dAgriculture et de Botanique te Gent, 208.
Soerabaya (Munt te), 498.

(Muziekgenootschap te), 798.

Someren (G. G. L. van), 652.
Sophia Prinses van Wurtemberg, 550.
,

der Nederlanden, 605.

Souvereine Vorst Ingehuldigd, 23.

,

Verhefng, 24.

Speeler (de), 182.

Spek (J. C. J. van), 401404.
Spiesz (Joh.), 788 en 11, blz. 321 n. XXV.
Spoorweg van Amsterdam naar Haarlem, 553.
,

van Amsterdam naar Keulen, 781.

Staatsspoorwegen (Aanleg van), 833 en 11 blz. 320.

Stadhuis te Amsterdam, 675.

Stads-Schouwburg te Amsterdam, 236.

Stassart (Baron G. J. A. de), 335.

407
Tentoonstelling van Oudheden te Utrecht, 795.
Ter Neuzen (Kanaal van), 297298.
Thalia te Dordrecht, 866867.

Thsebaert (baron de), 93 en 11 blz 288.

Tirlemont (Vrwilligers van), 367.
Tollens Cz. (H.), 710 en II blz. 317.
Tot Heil des Volks, 9.
Tot Nut en Beschaving, 793.
Tot Nut van t Algemeen. Zie Nut enz. enz.

Tot Nut der Jeugd, 615.

Tot Verdediging der Christelijke Godsdienst, 511.
Trouwe Dienst (Voor),
252 IIV, 861865.
Trouwen Dienst (Voor),
Trouwe Diensten te Leiden, 736.

Tuinbouw (Maatschapp van) in Zeeland, 708.

,
te Leiden, 759.
Tull van Serooskerken (W. R.) en J. C. Fagel, 182.
Tijd (Op den rustigen), 313.
Typographische Vereeniging te Haarlem, 718.

De Nederlandsche Drukpers, 793.

U.
Udeman (H.), 205.
Udenhout (Prspenning te), 69.
Uhlhornsche muntpersen, 187, 588590 en 11 blz. 330.
Uitverkoren Meesters, 614 en 11 blz. 312.

Ultrajectina (Loge), 517.

Unie te s Hertogenbosch, 636.
LUnion fait la force, 341342.
Utrechtsche Vrwilligers (1815), 5353ab.
Utrecht (Hoogeschool te) Prspenning, 200.
,
(Loge te), 329.

(Studenten Jagers te) (1830), 449.

408
Utrecht

,
,

,
,
,

(Tweede Eeuwfeest te), 520522 en 11 blz. 307.

(Promotie met de Kap te), 523.
(Bezoek van Koning Willem 11 te), 748.
(Krankzinnigengesticht te), 843.
(220 jarig bestaan der Akademie te), II blz: 333334,
n. XXXVIII.
(225 jarig bestaan der Akademie te), 848.
(Prspenning van), 858.
(Kozakjesdag te), 898899.

(Cholera te), 481.

(Tentoonstelling van Oudheden te), 795.

(Broedermeester te), 11 blz. 309, n. XVI.

(Muziekgezelschap te), II blz. 321, n. XXVI*.

(Scherpschuttersbond te), II blz. 322, n. XXVII.

(Tot redding van enz. te), II blz. 327, n. XXXIII.

V.
V. W. Genootschap (25 jarig bestaan), 28,347. Z

(50

:/J

783

Vaccinatie penning, 840.

Veldtocht (Tiendaagsche), 442445 en 11, blz. 302.

Ven (J. A. van der), 455.
Venlo teruggegeven, 551 en II, blz. 308.
Venman (J. H. C.), 11, blz. 911.
Verbetering van den werkenden stand, 816817.
Verbroedering tusschen Nederland en Belgi, 834.
Vereeniging der Nederlanden, 3839.
Verhoeven (M. G.), 486.
Verkade (P.) en P. L. de Lang, 645.
Verscheidenheid en Overeenstemming, 231.
Vertu (Loge la), 794.
Vervallen verklaring van het Stamhuis van Oranje van den troon
door de Belgen, 393.

409
Verzekerings Maatschapp (Algemeene) te Brussel, 220.
Victoria draagpenningen, 12, 49.

Vilain XIIII, 334.

Vincent (baron van), 30.
Vincit Concordia fratrum, 725.
Vlag (Belgische), 348.
Vlissingen (Paul van), 274.
Visseher (Tentoonstelling van voorwerpen der), 855.
Voetboogschutter te Breda, 271.
Volbouwing van het gebouw in het park te Amsterdam, 735*.
Volksonderwijs te Amsterdam, 276.
Voorburg (Dept.) der M. tot Nut'van t Algemeen, 700.
Voorloopig bewind in Belgi, 370372, 402404.
Vrede en Verlichting, 314, 390.

Vredenburch (Familiepenningen), 607611 en II, blz. 310312

en 331.

Vredes preliminairen, 435.

Vredesverdrag tusschen Belgi en de Nederlanden, 549.
Vries (Jer. de), 144, 486, 626628 en 11, blz. 289.

Vries (G. de) Jerzn. en M. Loeterbagh , 876 en II blz. 315.

Vroonen (Stads) te Leiden, 869.

Vrolik G.), 660.

Vrouwe (Onze Lieve) broederschap te s Bosch, 131.
Vucht, 1515
Vrouwen stichting, 808*.
Vrwilligers (Parsche), 383.

W.
Walburge (Gevecht bij Ste.), 357.
Walen Weeshuis te Amsterdam, 178.

Walhem (Het nemen van de brug van), 384.

Walter. (J. N.), H blz. 297.
Wapening (Algemeene), 441 en 11, blz. 302.

410
Warocqu (N. en I\. J.), 125, 164.
Water (Gezuiverd) te Amsterdam, 304.
Waterloo, 47.

-Crownprince, 47*.
Waterloomedaille (Engelsche), 57.

(Nassau), 58.

(Hannover), 59.
(Fransche), 60.

(Pruissen), 61.

Waterloomonument, 240242.

Waterloo Societeit, 243244.

Watersnood (1825), 248249, (1855) 762765.
Waterwegen (Wet op de), 882.
Wedstrijd (Muzikale) te Brussel, 289.
Weeshuis (Burger) te Amsterdam, 159.

(Diakonie)

197.
,
(Walen) ,

178.
Wel (W. v. d.), 454.
Weldadigheid (Maatschapp van), 128129.
,
(Vrouwenstichting van) te Rotterdam, 808*.
Wellens (L. de), II, blz. 296.

(Stichting van) te Antwerpen, 221.

Wellington, 4949a en Dl. II blz. 283285, n. IIVH.
Werf (P. A. v. d.), 237-238 en D1. II, blz. 296.
Werkhuis te Amsterdam, 460.
Werkende stand, 816817.

Westrik (J.), II, blz. 305.

Wetgeving (Invoering der Nieuwe Nederlandsche), 539.
Wet op het Lager Onderws, 790.
Wiener (Karel) Hulde aan Koning Willem III, 832.
Wilhelmina van Pruissen, Prinses van Oranje (Dood van), 163.
Willem I Prins van Oranje (Standbeelden voor), 639 en_ 674.

(Koning) Inhuldiging, 6163.

411
Willem I Koning (1815) en zijne gemalin, 8487 en D1. 11
blz. 292, n. XI.
,

, Belooningspenningen, 7476.

, Prspenningen, 110112.

, Scheidsrechter, 310.

Hulde aan, 311.

Zijne Onwrikbaarheid, 343.

Wijsheid, 344.

Vijfentwintigjarige regeering, 543.

Zijn Afstand, 57,83

Overlijden, 622623.

Wilhelmina Frederika Louisa Koningin. Overlijden, 531 en II !

n. XI blz. 292.
Willem 11 Koning (1840), Inhuldiging, 573576 en 11 blz. 332 1
n. XXXVI.

Intocht in s Gravenhage, 581.

Eerste regeeringsjaar, 598.

Belooningspenningen, 577579.
Overlden, 681686.

Standbeeld, 758.

Willem III herstel van gezondheid, 507.

Huwelijk, 550.

Geboorte van den Erfprins, 569.

, Inhuldiging als Koning, 690691 en 11 blz. 332,
11. XXXVI.

, Eerepenningen, 692697*.

Willems (J. F.), 653.

Willemsorde (Instelling van de), 40
Willet (Abraham), 5_35* en II, blz. 307.
Willink (W) en H. Bierens, 265.
Woerdens ramp na 25 jaren herdacht, 542 en II blz. 307308,
Wurfbain (J. S.) en A. M. G. Hurrelbrinck, 616.

Wijttenbach (Mevr. J.) Geb. Gallin, 294.

412
IJ.
1Jsgang , 582.
Yachtclub, 583.

Z.
Zaandam (Keizer Alexander te), 21.

(Bezoek van den Grootvorst van Rusland aan)(1839), 548.

Zamenkomst van Koning Willem III en Koning Leopold I, 856.
Zangersfeest (Derde Nederrhnsch Nat.) te Arnhem, 664.
Zangersfeesten (Vfde en Zesde Nederlandsche Nationale) te Nij
megen, 719, 890.
Zedelijke verbetering der Gevangenen, 688.
Zeemanshoop te Amsterdam, 204 en 662*.
Zeevaart en Scheepsbouw (Tentoonstelling van), 745.
Zeeland (Landbouw Maatschapp in), 676.

Commissie aldaar van Landbouw, 677.

Zeil- en Roeiverceniging te Amsterdam, 666.

Zilveren Kruis, 63.

Zimmerman (J. Decker), 808.

Zologisch Botanisch Genootschap te s Hage, 886.
Zuid-Braband (Staten van) voor het eerst bijeen, 77.
Zuid-Hollandsche Maatschapp tot redding van Schipbreukelingen ,
593594, 701.
Zuijlen van Nevelt (H. baron van) en C. A. Boreel, 211 en 667,
Zwsen (Joh.) Bisschop van Gerra, 601 en 11 blz. 330331.