Vous êtes sur la page 1sur 209

Fo muR

1931-2

bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«

bjhFâ 13

bgÇah® âuhÉl® fHf«


29 ïjÊayhs® FoÆU¥ò
âUtŸSt® ef® - âUth‹Äô®
br‹id - 600 041
bgÇahÇ‹ mŒnuh¥ãa gaz«
üš És¡f« bjhl§»aJ

ïu©lhtJ t£l nki# khehL y©lÅš elªj fhyf£l«


ïJ. 12.11.1930 ïš bjhl§»a kheh£oš ‘Ô©l¥glhj’ k¡fË‹
üÈ‹ bga® : Fo muR 1931-2 ãuâÃâahf lh¡l® m«ng¤f®, bu£ilkiy ÓÅthr‹ M»nah®
bghUŸ : bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R« g§nf‰wd®. Kjš t£lnki# kheh£oš g§nf‰fhj fhªâah®,
ïu©lhtJ t£lnki# kheh£oš g§nf‰W, ‘Ô©l¥glhj’ k¡f
bkhÊ : jÄœ
S¡F jŤ bjhFâ tH§F« nfhÇ¡ifia v⮤jh®. t£lnki#
gâ¥ghs® : bfhs¤ö® jh.br.k khehLfŸ bjhl®ghf ‘FomuR’ vGâa K¡»a jiya§f§fŸ ï¤
gâ¥ò : 2008 bjhFâÆš ïl« bg‰WŸsd. fhªâ t£l nki# kheh£oš g§nf‰
wj‰fhd ã‹dÂia, ‘t£l nki# khehL K¿ªjjhš ftiy¥gl
cÇik : gâ¥ghsU¡F nt©oaâšiy’ v‹w jiya§f«, btË¥gL¤J»wJ.
jhŸ tif : ne¢Ruš nõ£
kheh£oš g§nf‰w lh¡l® m«ng¤f®, bu£ilkiy ÓÅthr
üš msî : 1 / 8 bl«Ä D¡F vâuhf áy Mâ âuhÉl®fis¥ ão¤J y©lD¡F gh®¥g
dU«, fh§»urhU« jªâ bfhL¤jij ‘FomuR’ m«gy¥gL¤âaJ.
vG¤J msî : 11 òŸË
jŤ bjhFâ cÇikiia tF¥òthj« v‹W F‰w« rh£oa
g¡f§fŸ : 416 fh§»u° gh®¥gd®fS¡F ‘FomuR’ tÈikahd kW¥òfis¥
m£il totik¥ò : £uh£Þ» kUJ, gâî brŒâU¡»wJ. ïªâahÉ‹ njáa« v‹gnj ‘mŒnuh¥ãa«-
ïªâa«’ v‹w t£l¤J¡FŸ Kl§»ÆU¥gij R£o¡ fh£L«
br«g£o ïuhrh ‘FomuR’ ïªâahit vªj¡ bfhŸif Msnt©L«, v¤jifa
fÂÅah¡f« : mRu‹ Clf«, â©L¡fš M£á Kiw tunt©L« v‹W Twhkš, ‘ïªâahit ïªâa®fŸ
Msnt©L« v‹W TWtnj tF¥òthjkh? mšyth?’ v‹w
Éiy : cU. 200 / -
nfŸÉia vG¥ò»wJ. t£lnki# kheh£il¤ bjhl®ªJ,
btËpL : bgÇah® âuhÉl® fHf« br‹idÆš Mâ âuhÉl®fŸ el¤âa 3 T£l§fËY« fh§»u
rhU« gh®¥gdU« bgU« fytu« brŒjh®fŸ. ‘FomuR’ ïªj brŒâ
29 ïjÊayhs® FoÆU¥ò
fis¥ gâî brŒJŸsJ.
âUtŸSt® ef® - âUth‹Äô®
RakÇahij ïa¡f¤â‹ _‹whtJ khfhz khehL ÉUJ
br‹id - 600 041 efÇš M®.nf. r©Kf«, ã.V., ã.vš., v«.vš.V. mt®fŸ jiyikÆš
elªjJ. m«kheh£Ll‹ RakÇahij bg©fŸ ïu©lhtJ
khehL«, RakÇahij thÈg®fŸ 3 tJ khehL« ïizªJ elªjd.
kheh£o‹ òu£áfu Ô®khd§fis És¡»L« jiya§f§fŸ f£áÆš bgÇah® gÂah‰¿anghJ, â©L¡fš, bgÇaFs« ngh‹w
ï¤bjhF¥ãš ïl« bg‰WŸsd. C®fËš gh®¥gd®fshš å£L¡F btËna it¤J rh¥ghL
nghl¥g£lijí«, rh¥ã£L Ko¤j fhiy, gfš, ïuî v¢áš
gh®¥gd®fŸ - ‘t®zh°uk¤ij’ btË¥gilahfnt ïiyfis vL¡fhkš, m¥gona vW«òfS«, ó¢áfS«, <¡fS«
MjǤJ brašg£l fhy« ïJ. ‘FomuR’ ïªj mÚâfS¡F vâuhf C¿¡ bfh©oU¡f mj‰F g¡f¤ânyna ntW ïiy ngh£lijí«
ngh®¡Fuš vG¥ãaJ. FHªijfŸ âUkz¤ij jil brŒí« bgÇahnu - ‘fh§»uR« RakÇahijí«’ vD« jiya§f¤âš
‘rhujh’ r£l« - r£lrigÆš tªjnghJ, »UZzkh¢rhÇah® vD« F¿¥ã£LŸsh®.
gh®¥gd r£lrig cW¥ãd®, ï¢r£l¤âÈUªJ gh®¥gd®fisí«,
K°ä«fisí« Éy¡»l nt©L« v‹w âU¤j« bfh©L tªjh®. ‘kj ïaš - muáaš’ v‹w ïu©ilí« vªj¥ òÇjYÄ‹¿
‘thÂa®fŸ’ v‹w v©bzŒ vL¡F« rh⥠ãÇÉd®, Ô©l¥glhj â¤J, k¡fis¡ f£L¥gL¤â, moik¥gL¤Jtij R£o¡fh£o
t®fshf fUj¥g£L, nfhÆÈš EiHí« cÇik kW¡f¥g£lJ. br‹ÅkiyÆš ïisP®fËilna bgÇah® ngádh®. mj‰F xU
jŠir kht£l« ntjhu©a« nfhÉY¡FŸ ïªj r_f¤âd® cjhuz¤ij R£o¡fh£L»wh®. xU å£L¡FŸ gh«ò, njŸ ïU¡»wJ
EiHtJ g‰¿ Ô®¥ò tH§»a Úâk‹w«, “ït®fŸ v©iz¥ ãʪJ v‹W T¿dhš, mj‰fhd ghJfh¥òfnshL, å£L¡FŸ xUt‹
vL¥gjh»a ïÊthd bjhÊiy¢ brŒtjhš, nfhÆš ãuntr cÇik EiHªJ ÉLth‹. Mdhš, xU å£oš ‘ngŒ - ój«’ ïU¡»wJ
»ilahJ” v‹W Ô®¥gˤjnjhL, Ô®¥ò¡F Mjhukhf ‘kD v‹whš, å£L¡FŸ EiHant Ka‰á¡f kh£lh‹. fhuz«, ‘ngŒ-
rh°âu’¤ij ÚâgâfŸ vL¤J¡ fh£oÆU¡»wh®fŸ. ïuhkehjòu« ój«’ g‰¿ vJînk mtD¡F bjÇahJ. mnj ÃiyÆšjh‹ kj
kht£l« njtnfh£ilÆY«, mj‹ R‰W¥ gFâ C®fËY«, Mâ ïaY«, muáayhd ‘Rauh{aK«’, k¡fis òÇahknyna moik¥
âuhÉl®fŸ ÛJ ca®ªj rhâah® v‹W T¿¡ bfh©lt®fŸ f£l gL¤âÆU¡»wJ, v‹»wh®.
Éœ¤J É£l bfhLikfis¡ f©l¿ªJ, Érhuiz el¤j¡ nfhÇ
RakÇahij ïa¡f¤ij¢ rh®ªj lãŸí.ã.V. rîªjugh©oa‹, RakÇahij¡fhu®fŸ njt°jhd fÄ£ofËš g§nf‰fyhkh?
r£lrigÆš Ô®khd« bfh©L tªjnghJ, mij gh®¥gd cW¥ãd® v‹w nfŸÉ¡F bgÇah® ÉilaË¡»wh®. njt°jhd brh¤J¡fis
fS«, mik¢r®fS«, fLikahf v⮤jd®. v⮥igí« Û¿ k¡fS¡F¥ ga‹gL¤Jtj‰F thŒ¥ò ïU¡Fkhdhš mâš ïl«
Ô®khd« Ãiwnt¿ÆU¡»wJ. bgWtâš jtW ïšiy; gHikia _l e«ã¡iffis¥ gu¥òt
j‰F k£Lnk, m¥gjÉ ga‹gLkhdhš, mâš, ïl« bgw¤ njit
F«gnfhz¤âš Toa ‘jŠir Íšyh ãuhkz rig’ Ô©lh Æšiy v‹W jkJ brhªj mDgt¤ij¡ T¿ És¡F»wh®.
ikiaí«, t®zh°uk¤ijí« MjǤjJ. ‘ãuhkz®fŸ’ flš
jh©o gaz« brŒtij¡ f©o¤jnjhL, bg©fis gŸËfS¡F ïªâahÉš mid¤J tF¥ãdÇ‹ rh°âu§fŸ, fšÉ, bkhÊ,
mD¥g¡ TlhJ v‹W« tÈíW¤âaJ. fhªâ, #tf®yhš neU, yhyh kj¥ gH¡f tH¡f§fŸ, kj j®k§fŸ fh¥gh‰w¥gL« v‹W fuh¢á
y#gâuhŒ M»nah® flšjh©o gaz« brŒjt®fŸ v‹gj‰fhf- fh§»u° kheh£oš Ô®khd« Ãiwnt‰¿aJ. ïij mG¤jkhf¡
âUth§T® rk°jhd« mt®fis âUtdªjòu« nfhÆY¡FŸ f©o¡F« gy jiya§f§fŸ ï¤bjhF¥ãš ïl« bg‰WŸsd.
EiHa mDkâ kW¤jJ. Mdhš, flš jh©o¢ br‹wtuhd r®.á.ã. m¥goahdhš, ‘giwa‹’, ‘N¤âu‹’, ‘K°ä«’fis bjhl¡ TlhJ
uhkrhÄ mŒaU¡F k£L« mnj îthf« mDkâ mˤjJ. v‹w gh®¥gd ‘gH¡f tH¡f¤ij’ ghJfh¥Õ®fsh v‹w nfŸÉia
bgÇah® vG¥ãdh®. “ïuhkhaz« - Ñij - lhš°lhŒ cgnjr« -
fh§»uáš #hâ ɤâahr« gh®¡f¡ TlhJ v‹w Ô®khd¤ij r£l¥ ò¤jf« ïitfis¤ jÉu, fhªâ¡F cyf m¿î vJÄšiy”
bgÇah®, fh§»uáš ïU¡F« nghJ, jkJ bršth¡if¥ ga‹gL¤â v‹W bgÇah® gl« ão¡»wh®.
Ãiwnt‰w¢ brŒjh®. ïj‰F v⮥ò bjÇɤJ fh§»u° gh®¥gd¤
jiyt®fshd á. ïuh#nfhghyh¢rhÇ, lh¡l® ïuh#‹, o.É.v°. RakÇahij ïa¡f« v›Éj ‘r¤âah»uf¤âY«’ <Lgl
rh°âÇ, v‹.v°. tujh¢rhÇ, nf.rªjhd« ngh‹wt®fŸ, fh§»u° Éšiy v‹w F‰w¢rh£L¡F gâyˤJ, ‘r¤âah»uf«’ vD« jiy¥
fÄ£oÆÈUªnj Éy»¡ bfh©lh®fŸ. ïªj r_f¡ bfhLikfis ãš bgÇah® vGâíŸs jiya§f«, MHkhd áªjidfis Éij¡
‘FomuR’ bjhl®ªJ jiya§f§fËš gâî brŒâU¡»wJ. fh§»u° »wJ.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 4 5 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


kh®¡°, V§fš° vGâa f«ôÅÞ£ m¿¡ifia Kj‹ ‘gaKW¤jš’ v‹w jiy¥ãš bgÇah® vGâíŸs jiya§f«
Kjyhf jÄÊš btËÆ£lJ RakÇahij ïa¡f«. mªj m¿¡ jŤJtkhd áªjidahF«.
if¡F bgÇah® vGâa KfîiuÆš
bg©fŸ - K°ä«fŸ - Mâ âuhÉl®fŸ cÇikfis
“…..k‰w ehLfËš xU Éõa« jh‹ K¡»akhŒ fUj¥gL tÈíW¤J« gy fU¤jhH Ä¡f jiya§f§fŸ, ï¤bjhF¥ãš
»‹wJ. mjhtJ KjyhË (gz¡fhu‹) ntiyahŸ (ViH) v‹gJ ml§»íŸsd.
ntahF«. Mdhš ïªâahÉnyh nkš #hâah®- Ñœ #hâah®
v‹gJ x‹W mâfkhfî« Kj‹ikahdjhfî« ïU¥gjhš mJ âU¢áÆÈUªJ ‘r©lkhUj«’ vD« ehnsL« kyhŒ
gz¡fhu‹, ViH j¤Jt¤â‰F xU nfh£ilahf ïUªJ fh¥gh‰¿¡ (knyáah) eh£oÈUªJ ‘jÄH‹’ v‹w ehnsL« RakÇahij
bfh©L tU»‹wJ...” ïa¡f¤â‹ bfhŸiffis¥ gu¥ãl ïnj fhyf£l¤âš btËtu¤
bjhl§»d.
v‹W ïªeh£L¢NHiy JšÈakhf cz®ªJ bgÇah® vGâa
fU¤J ï¤bjhF¥ãš ïl« bg‰WŸsJ. nkY« ï¤bjhF¥ãš bgÇah® jdJ mŒnuh¥ãa R‰W¥gaz¤ij¤ bjhl§»aJ«
ïnj fhy¤âšjh‹!
“..ï‹iwaâd« gz¡fhu‹ gz¤ij¥ ãL§» ViHfS¡F¥
g§F ngh£L¡ bfhL¤J É£lhš ïªj ViH ehis¡F fah áuh®¤j - gâ¥ghs®
K«, kJiuåu‹ ói#í«, fhto mãnõfK«, g©oifí« brŒJ
å£oš c£fh®ªJ bfh©nl gz¤ij¤ Jiy¤J ÉLth‹ v‹gJ«,
ãwF giHago ònuh»jD«, jªâu¡fhuD«, Vkh‰W¡ fhuD«jh‹
kWgoí« gz¡fhu‹ MŒÉLth‹ v‹gJ« vd¡F¤bjÇí«.”
“v‹id moik v‹gtD«, it¥gh£o kf‹ v‹gtD«,
»£l tunt©lh« - bjhlnt©lhbk‹gtD«, »£l tªjhny -
f©Âš bj‹g£lhny njhõ« v‹gtD«, eh‹ bjh£lij rh¥
ã£lhš-v‹ vâÇš rh¥ã£lhš euf« v‹gtD« m‹Åadh?
mšyJ “cd¡F« vd¡F« ɤâahrÄšiy, bjh£lhY« guth
Æšiy, eh« všnyhU« rk«jh‹” v‹W brhšY»‹wt‹ m‹Å
adh? v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ.”
v‹gJ ngh‹w mG¤jkhd brŒâfŸ ml§»a brh‰bghÊî
fS« ïl«bg‰WŸsd.
bgÇahÇ‹ ehif bghJ¡ T£l¥ ng¢R Äfî« F¿¥ãl¤
j¡fjhF«. RakÇahij¡ fhu®fŸ j§fŸ å£L¥ bg©fis jhœ¤j¥
g£nlhU¡F âUkz« brŒJ jUth®fsh v‹w nfŸÉ¡F bgÇah®
gâš mˤJŸsh®. “eh‹ bjŒt¤j‹ik bghUªâatdhf¡ fUj¥
g£lhš, k¡fŸ v‹ th®¤ijia MuhŒªJ gh®¡f kh£lh®fŸ. eh‹
mnah¡a‹ v‹W brhšy¥g£lhš, v‹ th®¤ijfŸ Äfî« #h¡»u
ijahf¡ ftÅ¡f¥gL«” v‹W T¿a bgÇah® “vªj fhuz¤ij¡
bfh©L« kÅj¤ j‹ik¡F Û¿a vªj Fz¤ijí« v‹ ÛJ Rk¤â
ÉlhÔ®fŸ” v‹»wh®.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 6 7 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


23. <nuh£oš âU. KfkJeã ãwªjehŸ bfh©lh£l« 123
24. ïj‰F v‹d brhšY»Ö®fŸ? 130
25. r«gs¡ Fiwî 136
26. ÉUJef® kfhehL I 137
27. jÄœ âdrÇ 147
bghUsl¡f« 28. “ïªJ kj«” 149
29. nfhitÆš eãfŸ ehaf« ãwªjehŸ itgt« 151
1. g£O°tu¤âš Ó®âU¤j¤ âUkz« 15 30. ÉUJef® kfhehL II 157
2. br‹Åkiy ít® r§f M©L ÉHh 19 31. “tF¥òthj«” 162
3. bghUshjhu« 27 32. r£lrigÆš âU.gh©oa‹ Ô®khd« 165
4. fhªâÆ‹ És¡f« 35 33. <nuhL m®g‹ gh§F¤ nj®jš 166
5. yh®£ ɚȧlÅ‹ v¢rÇ¡if 40 34. rhujh r£l¤ij xÊ¡f Nœ¢á 170
6. bjhÊyhs®fS« fh§»u° ïa¡fK« 42 35. gaKW¤jš foj§fŸ 172
7. fh§»uR« - RakÇahijí« 45 36. fhªâÆ‹ ah¤âiu 177
8. RauhÍaK« Rnjr rk°jhdK« 55 37. ÉUJef® kfhehL III 181
9. mâra¢rhÄahU«, e« ghku k¡fS« 64 38. <nuhL uÆšnt °nlõ‹ kh‰w« 185
10. ÉUJef® ÉUªJ 66 39. K°ä«fŸ ãu¢áid 186
11. ï‹Dbk‹d rªnjf«? 68 40. RakÇahij¡fhuD¡F« òuhz
12. <nuhL KÅgháÈ£oí«, br‹id murh§fK« 73 kÇahij¡fhuD¡F« r«ghõiz 187

13. fhªâÆ‹ â©lh£l« 79 41. âU¢r§nfh£oš cg‹ahr« 192

14. RakÇahij åuŒa br£oahU¡F« 42. r¤âah¡»uf« 198


Ra Mø R¥igaU¡F« r«ghõiz 80 43. khsÉahé 208
15. fh§»uÞ òu£L« - fhªâÆ‹ jtW« 84 44. fhªâé 210
16. bksyhdh bõsf¤ mÈ 89
45. et#th‹ bjh©lU« jiytU« 212
17. ÉUJef® kfhehL 94
46. M.A.,L.T. cgh¤âahÇ‹ flîŸ ghl« 213
18. F¤J« bfhiy Ka‰áí« 96
47. ïªâahÉ‹ bghUŸ eZl¤â‰F fhuz« 214
19. òJ¡nfh£il 98
48. xU bg©Q¡F gy òUõ®fŸ 219
20. KfkJeã ãwªjehŸ bfh©lh£l« 100
49. á.ïuh#nfhghyh¢rhÇahÇ‹ #h⥠ãurhu« 221
21. á¡fd« 110
50. f®¥g Mø Kiw 222
22. á¤njhL Ó®âU¤j r§f« 117

Fo muR - 1931 ( 2 ) 8 9 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


51. fhášyhkš el¤jyh« 225 80. âU.fhªâ jŤbjhFâia kW¥gâ‹ ufáa« I 348
52. flÿÇš RakÇahij¡ T£l« 226 81. fh®¥bghnuõ‹ nj®jiy¥g‰¿ gh®¥gd®
53. flÿÇš âUths® <.bt.ïuhkrhÄ 233 Fiw TWtj‹ ufáa« II 353
54. RakÇahij ïa¡fK« ïuhkheªj r£l®éí« 235 82. k‰bwhU ‘rÅa‹’ “fh®¤âif¤ Ôg«” 356
55. nfŸÉ 242 83. “r®t« gh®¥gd ka«” - âUth§T® 362
56. j‰fhy uÎahÉ‹ fšÉKiw 243 84. všyh« gHa Mâ¡f« brY¤jnt 366
57. òJ¡nfh£il 252 85. Ô©lhjh® fšÉ 372
58. rhujh r£l¤â‰F mÊth? itÔf®fŸ T¡Fuš 257 86. _£il¥ó¢áfË‹ nrZil 374
59. 100000. yB« %ghŒ ïdh« ! 260 87. ïªâa it¤âa fyhrhiyÆ‹ nkš Jntõ« 375
60. rkj®k m¿¡if 262 88. m‹W brh‹dj‰F mÊÉšiy 380
61. murh§fK« njÓaK« 265 89. ekJ MáÇaÇ‹ Inuh¥gh ãuahz« 387
62. bg©fS¡F¢ brh¤JÇik 274 90. âah»fË‹ åu¢braš 390
63. ehifÆš bghJ¡ T£l« 276 91. ïu©L M¢rhÇah®fŸ jÅ cÇikí« kjK« nt©Lkh«. 393

64. tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt« 284 92. Jiliaí§ »ŸË É£L¤bjh£oiaí« M£Ljš 397
93. ah® braš ? ahU¡F e‹¿ ? 403
65. ehif KjyhtJ RakÇahij kfhehL 289
94. âU. gnlÈ‹ itÔf« 406
66. t£lnki# khehL K¿ªjhš ftiy¥gl nt©oaâšiy 294
95. mt®fS« ehK« 407
67. Mâ âuhÉl®fS¡F ïªJ¡fË‹ Jnuhf« 302
96. mUŠbrhš bghUŸ 415
68. Ô©lhjhU¡F Énkhrd« 306
69. ïu©oš byh‹W nt©L« 317
70. òu£L! R¤j¥ òu£L! 319
71. ÔghtËí« fh§»uR« 320
72. âÇTl Rªjudh® âUkz« 325
73. jÄH‹ 326
74. <nuhL KÅághÈ£o 327
75. tF¥òthâfŸ mnah¡»a®fsh? 329
76. fh§»u° òu£L¡F¤ njhšÉ 335
77. br‹idÆš RakÇahij 336
78. ïu©L rªnjf«? 337
79. k¡fns! gh®¥gÜa« #h¡»uij!! 342

Fo muR - 1931 ( 2 ) 10 11 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


Fo muR - 1931 ( 2 ) 12 13 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
g£O°tu¤âš Ó®âU¤j¤ âUkz«

rnfhjÇfns!rnfhju®fns!!ï‹W Ú§fŸ RakÇahij¤


âUkz« v¥go el¤j¥g£lbj‹gij¥ gh®¤Ô®fŸ. ï«khâÇahd
Éthf§fŸjh‹ KG RakÇahij¤ âUkz§fbs‹W T¿
ÉlKoahJ. bg©fS¡F¥ nghâa m¿ÉšyhâU¥gjdhY«,
mt®fS¡F¢ RjªâukË¡f¥glhâU¥gjdhYnk KG RakÇahij
KiwÆš âUkz« v‹gJ eilbgw KoaÉšiy. v¥bghGJ
kzkfdhš kzkfS¡F fG¤âš jhÈ f£l¥g£lnjh mJ
moik¤ jd¤ij¤jh‹ F¿¥ãL»‹wJ. Ãahakhfnt kzkfŸ
jhÈf£o¡ bfhŸs¤ jdJ fG¤ij mˤnj ÆU¡f¡TlhJ. kz
kfS¡F¤ jhÈ f£odhš, kzkfD¡F« kzkfshš jhÈf£l¥
glnt©L«. ònuh»jÄšyhÉ£lhY«, òif¢rÈšyh É£lhY«
Tl, ïªj Éthf¤ âš “ònuh»j¢” bryî Fiw¡f¥g£oU¥gjhf
eh‹ fUJtj‰»šiy.
rnfhju®fns! eh« bghJthf Éthf¤ij¡Tl¡ flîË‹
jiyÆnyna Rk¤â ÉL»‹nwh«. “v‹d brŒtJ! Éthf« âObud
ToÉ£lJ! mªjneu« ( jhÈfG¤J¡F VW« neu«) tªJÉ£lhš
ah®jh‹ v‹dbrŒa Koí?” bk‹gjhf ciu¡»‹nwhnkašyhJ,
Éthf¤â‹ c©ik¤j¤Jt¤ij m¿ªJ ekJ eh£oš Éthf§fŸ
eilbgWtjhf¥ òy¥glÉšiy. ïUtUila r«kjKÄ‹¿na,
mt®fSila taijí« ftÅahkY«Tl,“eh§fŸ brŒJ
it¡»‹ nwh«. cd¡bf‹d ftiy tªjJ?” v‹W brhšÈnajh‹
mnef Éthf§fŸ ekJ eh£oÈ‹W« eilbgW»‹wd. eh« xU
Éthf« brŒtbj‹whš j«gâfË‹ mã¥ãuha¤ijí«, taijí«,
nah¡»aijí« ftÅahkny, ònuh»j®fËl« 4-mzh bfhL¤J,
ïUtU¡F« bghU¤j« rÇahÆU¡»‹wjh v‹Wjh‹ nf£L¤
bjǪJ bfhŸS»‹nwh«. mt‹ gz¤ij th§»¡bfh©L
ïUtU¡F« bghU¤jÄU¥gjhf¡ T¿É£lhš clnd ÉthfK«
elªJÉL»‹wJ. ekJ eh£oYŸs _l¥gH¡f tH¡f§fS«,
îgªj§fS«, rªnjf§fSnk ïj‰F¡ fhuzkhF«. nkšehLfËš

Fo muR - 1931 ( 2 ) 14 15 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


j«gâfËUtU« xUtiubahUt® e‹whŒ m¿ªJ, gH»¡bfh©L, ÉL»nwh«. flid it¥gJkšyhkš, mt®fis¤ jÅ thœ¡if
ït®fS¡FŸshf âra« brŒJbfh©l ãwFjh‹, mt®fSila el¤J«goahf ntwhfî« it¤J ÉL»nwh«. eh« g¡f¤J
bg‰nwh®fS¡F¤ bjÇatU«. mt®fS¡F xUÉj rl§FfS å£L¡fhu®fS¡F¥ gaªJ bfh©L, mâf bryî brŒtâdhY«,
Äšiy. r®¢R¡F¥ nghŒ rhøfË‹ K‹ÅiyÆš xUtiubah rl§FfŸ gy brŒtâdhY« fl‹ V‰g£L ÉL»‹wJ. ïªj
Ut® Éthf« brŒJbfhŸs r«kâ¥gjhf vL¤Jiu¤J ifbaG¤J ba©z« k¡fisÉ£L Ú§f nt©L«. mâY« bg©fis É£L¤
brŒJÉLth®fŸ. m›tsntjh‹. ï¥bghGJ e«ik M©L jh‹ Ú§f nt©L«. m¥go Ú§Ftjhf ÆUªjhš bg©fË‹ m¿î
bfh©oU¡F« ekJ murÇ‹ ÉthfK« m›Éjnk jh‹ elªjJ. ÉU¤âahf nt©L«. cyf¥ ngh¡ifaDrǤJ el¡F«go
mt®fS¡F¡ f‰W¡bfhL¡f nt©L«.
ï°yhkhdt®fËš Tl, kh¥ãŸis¥ bg©iz¥gh®¡fh
É£lhY«Tl, xUÉj rl§FÄšyhkš j§fSila gªJ¡fË‹ áyÉl§fËš RakÇahij¡ fÈahz¤â‰F M©fŸ k£L«
K‹ÅiyÆš, Kšyh¡fis it¤J¡bfh©L, j§fSila Éthf VuhskhŒ tªâU¥gh®fŸ. bg©fnshbtÅš 5 mšyJ 10 bga®fŸ
x¥gªj¤ij Ãiwnt‰¿¡bfhŸSth®fŸ. cyf¤âš 100¡F 90 jh‹ tUth®fŸ. bg©fŸ tªjhš bf£L¥nghth®fsh«! ïj‰F¡
Éthf§fŸ ï«khâÇnajh‹ eilbgW»‹wd. ek¡F¥nghâa fhuz«, eh« mt®fS¡F cyf Phd¤ijô£o, m¿î òf£lhâU¥
m¿Éšyhjjhš, mndf fZl§fS¡FŸsh», gyÉj rl§Ffis gij¤ jÉ®¤J nt¿šiy. MQ¡F«, bg©Q¡F«, ɤâahr
it¤J¡bfh©L, beU¥igí«, m«Äiaí«, FHÉiaí« r£o Äšiybadî«, bg©fŸ moikfŸ mšybt‹W« mt®fŸ fUJ
ghidfisí« rhøahf it¤J¡bfh©L, cyf thœ¡ifia el¤j th®fshdhš, m¥bghGJ eiffS«, MilfS« nt©Lbk‹W«
Mu«ã¡»‹nwh«. eh« bg©fis moikfŸnghy el¤J nghuhLtij mwnt É£LÉLth®fŸ. mt®fŸ j§fis¤ jhœªj
»‹nwhnka‹¿, mt®fis rkkhfî«, T£lhËfshfî« ghɤJ t®fbsd¡ fUâ¡bfh©oU¥gjhšjh‹ j§fis mHFgL¤â¡
el¤Jtâšiy. m¥go¡bfhLik¥gL¤j¥g£lhY«, Éthf¤ij bfh©L, Mlt®fis ka¡fnt©oa mtáa« neÇL»‹wJ. ekJ
u¤J brŒJbfh©L, Éy»¡bfhŸs ïUtU¡F« cÇikÆšiy. bg©fS¡F, nkY«, FHªijfis ts®¡F« KiwfS« bjÇahJ.
á¿J eh£fS¡F K‹djhfjh‹, gnuhlh murh§f« “fšahzkhd FHªijfS¡F m¿î, ôf«, Rjªâu cz®¢á M»aitfis
òUõ‹ bg©#hâ ïUtU¡F« j§fËš ahU¡F ãÇaÄšyhÉ£ ô£o ts®¡f nt©L«. FHªijfS¡F Vjh»Y« Éahâ tªJ
lhY«, j§fSila Éthf x¥gªj¤ij u¤JbrŒJ, Éy»¡bfhŸ É£lhš, eh« clnd khÇa«k‹ nfhÉY¡F«, Ia®, g©lhu«
syh”bk‹gjhf xU Ô®khd¤ij Ãiwnt‰¿ ÆU¡»‹wJ. M»at®fË‹ å£L¡F«jh‹ bršY»nwhnk ašyhJ, m›Éahâ
V‹ tªjJ v‹gij MuhŒªJ, mj‰F¿a kUªJfis mË¡F«
ekJ eh£oš, mL¤jå£L¥ bg©fS«, bg‰nwhU« kz it¤âa®fË‹ å£L¡F¢ bršYtâšiy. áy ïl§fËš, FHªij
kfS¡F “khÄ å£oš Ú ešy moikahŒ ïU. mo¤jhY«, cij¤ fË‹ tÆW ÃiwªâU¥gijí« m¿ªJ bfhŸshkš, m¡FHªij
jhY« tU¤j¥glhnj, òUõ‹ kd« nfhzhkš el” v‹W fË‹ tƉiw mK¡»¥gh®¤J m¿ªJ bfhŸS»wh®fŸ.
cgnjr« brŒJ, kzkf‹ å£L¡F mD¥òtJ« tH¡fkhÆU¡ ïitfS¡F¡ fhuz« ek¡F¥ nghâa fšÉa¿î«, ijÇaKÄšyh
»‹wJ. ïjDila fU¤J mt®fis Mlt®fS¡F v¥bghGJ« iknaahF«. CÇš fhyuh KjÈa nehŒfŸ tªjhš, clnd
moikfshfî«, xUÉj RjªâukhtJ mšyJ cÇikahtâšyh X§fhËa«kD¡F¥ bgh§fÈLtâY« “eh« v‹d brŒaKoí«?
âU¡F«go brŒtj‰nfahF«. mt®fSila cgnjr§fis¡ mtDila Ó£L »ÊªJ É£lJ. nghtJnghŒjhnd ÔU«” v‹W
nf£L, kzkf‹ å£L¡F¢ bršY« mªj¥bg©Q« j‹id X® brhšy¡ Toat®fshf¤ jhÅU¡»nwh«. eh« ekJ m¿it
moikba‹nw fUâ, òUõ‹, khkdh®, khÄ, eh¤â ï‹DÄU¡f¡ cgnahf¥gL¤â elªjhš, ï¤jifa fZl§fS¡F Mshf
Toa gªJ¡fS¡F« gaªJ, mt®fSila ãÇa¤ij r«ghâ¥gâ nt©oaâšiy.
nyna j‹Dila thœ¡ifia elh¤â cÆUŸs ãzkhf thœ
»wh®fŸ. mt®fŸ v›tsîjh‹ cg¤âut§fŸ mˤjnghâY« ekJ thÈg®fŸ go¤j bg©fisk£L« Éthf« brŒJ
mitfis¥ bghUikíl‹ r»¤J¡bfhŸs nt©oatsh»whŸ. bfhŸtjhf xU ituh¡»a« bfhŸSth®fnsah»š, m¥bghGJ
bg©fis¥ bg‰nwh®fŸ, j§fSila FHªijfS¡F fšÉa¿it
nkY«, eh« fl‹ th§», fÈahz§fŸ Ml«gukhf brŒt ô£Lth®fŸ. go¤j bg©fshf¥glhÉ£lhš fÈahz« brŒJ
âdhš mt®fSila jiyÆ‹ÛJ m¡flidí« Rk¤â
Fo muR - 1931 ( 2 ) 16 17 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
bfhŸshkÈU¡f nt©L«. goahjbg©fŸ »Ht®fS¡F 2ª jhu«
3ªjhukhf nghŒnru£L«. ïJjh‹ goahj bg©fS¡F j©lid
ahF«. áy RakÇahij Éthf§fËš, bg©fS¡F¤jhÈ f£L«
tH¡f« »ilahJ. KÅághÈ£ofËš ehŒfS¡F¡ fG¤âš
g£il f£Ltij¥ nghš, ÉthfkhF« bg©fS¡F eh«xU
jhÈia f£o ÉL»‹nwh«. m¥go jhÈ f£LtjhfÆUªjhš,
kh¥ãŸis¡F« nr®¤Jjh‹ f£l nt©L«. v¥bghGJ kh¥ãŸis
f£o¡bfhŸs r«kâ¡fÉšiynah, m¥bghGJ bg©fS« jhÈ¡ br‹Åkiy ít® r§f M©L ÉHh
f£o¡bfhŸs r«kâ¡f¡TlhJ. jhÈf£LtJ moikíz®¢áia¤
jh‹ F¿¡»‹wJ. “thÈg®fns #h¡»uij!”
bg©fS¡F eh« m¿itô£o rk¤Jt¤ij mˤJ¡
bfh©L tunt©L«. mt®fis¥gy T£l§fS¡F« miH¤J¢ “vG¢áÆdhš f©_o¤jdkhŒ FÊÆš ÉGªJ
bršy nt©L«. m¥bghGJjh‹ mt®fSila _le«ã¡iffŸ ÉlhÔ®fŸ”
Ú§F«. ekJ gªJ¡fŸ tukh£lh®fns bad¥ ga¥gl¡TlhJ. #hâ
ia¥ g‰¿, eh« bfhŠrK« ftiyaila¡TlhJ. e«Kila
bfhŸiffis MjÇ¥gt®fËl« eh« r«gªj« brŒJbfhŸsyh«.
vªj #hâahfÆUªjnghâY« rÇna, mt®fS¡F m¿î, rnfhju®fns! c§fŸ r§f tUõ¡ bfh©lh£l¤ij K‹
nah¡»aij KjÈaitfËUªjhš mt®fËl« áne»¡fyh«. Å£L vd¡F Ml«gukhd tunt‰gˤjj‰F«, v‹id¤ jiyik
m¿î¡F«, mDgt¤J¡F« x¤âU¥gitfis eh« ftŤJ t»¡f¢ brh‹dj‰F«, vd¡F tunt‰ò¥ g¤âu« thá¤J¡ bfhL¤j
el¡fnt©L nkašyhJ bgÇat®fË‹ gH¡f tH¡f§fisna j‰F« eh‹ bgÇJ« e‹¿ ghuh£l¡ flik¥ g£ltdhnt‹. vdJ
eh« f©_o¤jdkhŒ ã‹g‰wyhfhJ. ïitfŸ ahî« thÈg®fshš bfhŸiffS¡F Mjuî fh£L«KiwÆš m¥g¤âuÄU¥gJ
jh‹ eilbgw nt©oÆU¡»‹wJ. å© Ml«gu§fË‹¿í«, g‰¿í«, m¡bfhŸifÆY§fS¡FŸs g‰Wjš fhuzkhŒ vd¡F¥
mâf bryÉšyhkY«, rl§FfË‹¿í« j«gâfËUtU« òfœ¢áíiufŸ TW»Ö®fbs‹W eh‹ fUJtJ g‰¿í« m¥
j§fSila Éthf¤ij ïu©L rh£áfË‹ K‹ÅiyÆš ÇÍ°j® g¤âu¤ij eh‹ bg‰W¡ bfhŸS»nw‹. ÉHhÉ‹ tunt‰ò¡
brŒJ bfhŸStnj nghJkhdJ. fÄ£o¤ jiyt® e©g® gHÅa¥g‹ thá¤j tunt‰ò¥ g¤âu¤
âY«, ã‹ò r§f m¿¡if¥ g¤âu« thá¤J¡ bfhL¤j e©g® v‹.É.
F¿¥ò : 25.06.1931 ïš F«gnfhz« g£OÞtu¤âš eilbg‰w âU gHÅa¥g‹ ciuÆY« ekJ bfhŸif Äfî« kȪJ »l¡»‹wJ.
JiurhÄ - âUkâ fhªâkâ M»nahÇ‹ âUkz¤ij el¤â it¤J M‰¿a ekâa¡f¤ij Ú§fŸ v›tsî öu« e‹Fz®ªJ mij¢ braÈY«
ciu. brŒJ tU»Ö®fbs‹gj‰ fitfns j¡f rh£áfshÆU¡»‹wJ.
Fo muR - brh‰bghÊî - 05.07.1931 tunt‰ò¤ jiyt® cg‹ahr¤âYŸs bgU« gFâ Éõa§fŸ
ahî« vdJ ï‹iwa bfhŸiffË‹ j¤Jt§fnsahF«. mij Él
eh‹ x‹W« òâjhf¢ brhšy¡ TLbk‹W Ú§fbsâ® gh®¡fKoahJ.
vÅD« m¡»uhrd® v‹»‹w KiwÆš thÈg®fS¡F¢ áy
th®¤ijfŸ Tw ÉU«ò»‹nw‹.
eh£oš vªj¢ Ó®âU¤j« eilbgw nt©LkhdhY«, mit
thÈg®fshnyna jh‹ Koíbk‹W ahU« brhšYtJ tH¡f«.
ï«Koit ï‹W cy»š rfyUkã¥ãuha ngjÄ‹¿ x¥ò¡bfh©l
KoîkhF«. ïJ btU« th®¤ijfsšy. ïâš c©ikÆšyh
kYÄšiy.
Fo muR - 1931 ( 2 ) 18 19 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
VbdÅš, thÈg®fËDŸs« fs§fk‰wJ, cyf¥g‰W, Ra ekJbg©fS¡F¢ Rjªâunkh, m¿nth k‰wt®fSjÉÆ‹¿
ey«, nguhir, kndhuhÍakh»a fË«ò«, JU¥ò« ãoahkš jhdhf thH¡Toa r¡ânah k‰W« M©fŸ “ïªj¥ bg©#hâ
_isíl‹ R¤jkhÆU¥gjhF«. “ïs§f‹W gak¿ah” bj‹w nghdhš, ntW xU¤âia¡ bfh©L thœ¡ifia elh¤jyh«.
gHbkhÊ¡bfh¥g mt®fS¡bfªj¡ fhÇa¤âY« gabk‹»w jil ïj‰fhf mHnt©Lkh?”v‹W v©Q»‹wba©z«nghy “ïªj
ahdJ »ilahJ. m‹¿í« thÈg®fË‹ cŸskhdJ g¡f¤âš òUõ‹ nghdhš,ntbwhU òUõid¡ bfh©L thœ¡if el¤jyh”
njh‹Wtij gaÄ‹¿ rLâÆš g‰WtjhF«. g‰¿É£lhnyh j§F bk‹»‹w j‹e«ã¡ifíÄUªjhš, f©o¥ghf ï‹W ekJ eh£o
jilfË‹¿ glu¡Toa ntfKilajhF«. ïªj¡ fhuz§fshš YŸs M© k¡fbsšyh« c©ikahd M© kfdhÆU¡f Koí«.
thÈg®fns òâa òâa fhÇa§fshš gand‰gl cjt¡Toa Rjªâu òUõdhf, khdKŸstdhf ïU¡f Koí«. Mfnt ïªj¥
t®fbs‹W brhšy¥g£L tU»‹wJ. goÆšyhkš nghdj‰F¡ fhuz«, M©k¡fŸ j§fS¡F V‰gL¤
â¡ bfh©l thœ¡if¤ JizahdJ ga§fhËahfî«, _l¤jd«
vªj¡ fhÇa¤ij¢ rhâ¡f nt©LkhdhY«, Raeyk‰w j‹ik bghUªâajhfî«, j‹e«ã¡ifa‰wjhfîÄU¡F«goahd Ãiy
í«, gak‰w j‹ikí«, vijí« âahf« brŒí« cŸsK« nt©oa Æš cŸs bg©fis thœ¡if¤ Jizahf¡ bfh©ljhš jhnd
jtáakhF«. ïªj¡ Fz§fŸ thÈg®fËlnk jh‹ bgÇJ« fhz jÉu nt¿šiy.
KoínkbahÊa cyfthœ¡ifÆäLg£l bgÇat®fbs‹gt®
fËl¤âš fhzKoahJ. M©, jd¡fhf v‹W fZl¥gLtJl‹, jd¡fhfnt jdJ
rhî¡F¥ ga¥gLtnjhL, jdJ bg©#hâ¡F«, ãŸis¡Fkhfî«
VbdÅš, bgÇat®fbs‹gt®fS¡F¥ gy jilfS©L. rhî¡F«, Ôa r¤â‰F« ga¥gl nt©oatdhÆU¥gjhš mt‹
mtut®fŸ kd« gH¡fkh»a thœ¡ifÆäLg£L, gzªnjlî«, gad‰wtdhfî«, RaeyK«, nguhirí«, ga§fhˤjdKnk cUt
bga®fis¡ fh¥gh‰wî«, nkY« nkYKawî« MirtªJ gl®ªJ, khf¤ njh‹¿atdhfîkh» ÉL»‹wh‹. Mjyhš jh‹ kÅj‹
âahf v©znk njh‹Wtj‰»šyhkš brŒJ, rfy¤ JiwfËY« bghJ ey¤â‰fUfija‰wtbd‹W brhšy¥gLtJl‹ nkš f©l
ga¤ij í©lh¡» ÆU¥gjhyt®fŸ á¿J« bghJey¤â‰F«, òâa ïªj Fz§fs‰w thÈg®fns bghJey¤â‰fUf®fbs‹W«
fhÇa§fis¢ rhâ¥gj‰F Kayhkš nghŒÉL»‹wh®fŸ. ekJ brhšy¥g£L tU»‹wJ.
k¡fS¡F mjhtJ bgÇat®fŸ, kÅj®fshdt®fbs‹gt®fS¡F
KjyhtJ bf£lFz«, ga«, ïu©lhtJ Raeykâfnk‰gL»‹wJ. Mdhš, thÈg®fbs¥go¥ bghJey¤â‰ nf‰wt®fbs‹»‹w
v¥gobaÅš, “eh‹ br¤J¥ nghdhby‹ bg©L, ãŸisfË‹ fâ k»œ¢áí«, bgUikí« k¡fŸ miltj‰F yha¡Filat®fsh
v‹dthtJ?” “vdJ bghUŸ bjhÊš v‹dthtJ?” “v‹ bg© ÆU¡»‹wh®fnsh, mJnghynt mj‰F neÇilahf mt®fŸ
lh£o, ãŸis brh¤J KjÈaitfis¡ fh¥gJ ah®?” ba‹git Éõa¤âš eh« ga¥gL«gomt®fŸmªj thÈggUt gaid
fsh»a ba©z§fns kÅjid cyf¤âš v¥goahtJ thœªJ K‹ ã‹ naháahkbyâY« brY¤â bghJ ey¤â‰F¡ bfLâia
bfh©L btFeh£fS¡»U¡fnt©Lbk‹W fUJtj‰fhjhu ÉisɤJÉl¡Toa mghafukhd t°Jthf M»ÉLth®
khÆUªJ tU»‹wJ. fbs‹W« áy rka§fËš fUjnt©oajhfî« ïU¡»‹wJ.
“eh‹ br¤jhš v‹ bg©L, ãŸisfbs‹dthtJ?” v‹»w VbdÅš, mt®fsJ gÇR¤jkhd cŸs« vâš g‰Wbfh©lh
ba©zkh»a xU bgU« Éõnk ekJ k¡fË‹ bghJey cz®¢ Y« JªJ, e‹ik ÔikÆ‹dbj‹WTl naháahkš âObu‹W
áia¡ bfh‹Wbfh©L tU»‹wJ. bghJey v©z« V‰glhkš ãuntá¤J Él¡Toa RghtKilajh» ÉL»‹wJ.
brŒJ tU»‹wJ. ekJ bg©fS«, mt®fsJ Mlt®fis v›Éj
bghJey ntiy¡F« yha¡»šyhkš brŒJ ÉL»‹wh®fŸ. v¥go vJnghybt‹whš ekJ áWãŸisfŸ j§fŸ Éisah£L¡
ba‹whš “Inah! v‹fzt!! v‹ bjŒtnk!!! Ú br¤J¥nghdhš eh‹ fhf, v¥go m›t¥nghJ fhz¥gL« fhÇa§fis ahjhukhŒ¡
v¥go¥ ãiH¥ng‹? ïªj¥ ãŸis, F£ofis v¥go¡ fh¥gh‰W bfh©L ÉisahL»‹wh®fnsh, mjhtJ xU CÇš mšyhrhÄ¥
nt‹?” v‹W rjh #ã¤JtU« kªâunk, M© r_f¤ij¡ nfhiH g©oif tªjhš mªj¥g©oif¤ Ô®ªJ gâidªJ eh£fŸ
fsh¡», Raey¥ã¤j®fsh¡», ehizaK«, nah¡»a¥ bghW¥g‰w mšyJ xU khj«tiuÆY« všyh¥ iga‹fS« òÈntõ«
j‹ikia íilat®fshf M¡» tU»‹wJ. nghš rjh Mo¡bfh©oU¥gJ«, khÇahŒ g©oif tªjhš,

Fo muR - 1931 ( 2 ) 20 21 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


khÇahŒ¥ g©oif Ô®ªj xUkhj« tiuÆY« M©oia¥nghš t©oahdJ mDnghfÄ‹ik m¿ahik Raeybk‹D« Rt‰¿š
beU¥ò XL vL¤J MLtJnghš MLtJ«, òu£lhá khj«, kh®fÊ K£odhš, ntf¤â‹ ÄFâÆdhš RtU« bf£L, t©oí« gGjh»,
khj« g#id fhy« tªjhš m«khj§fŸ Ô®ªJ xU khj« tiu m¡f«g¡f¤jt®fS¡F¤ bjhšiyiaí« ÉisɤJ ÉL»‹wJ.
ÆY« g#id¥ ghLtJkh»a fhÇa§fisna j§fŸ Éisahlš
fshf¡ fUJ»‹wh®fnsh mJnghyî«, ehlf¡fhu‹ tªJ x‹W, ï¤âahâ fhuz§fshš thÈg®fŸ Ä¡f #h¡»uijahf, bghW
ïu©L khj§fŸ ehlfkhoÉ£L nghdhš, mªeof®fŸ Ciu ikahf nahá¤nj x›bthU fhÇa¤âY« j§fsU§Fz§fis¥
É£L¥nghŒ x‹W mšyJ ïu©Lkhj§fŸ tiuÆY« mªj¥ ga‹gL¤jnt©L«. thÈg® cŸs« bg£nuhY¡F¢ rkkhdJ. cyf
ghlšfisí« M£l§fisí« iga‹fsho¡ bfh©oU¥gJ ïa¡f¤njh‰w§fŸ beU¥ò¡F¢ rkkhdJ. tifa‰w KiwÆš g¡f¤
nghyî«, ekJ thÈg®fŸ mt®fS¡F¡ fhz¥gL« fhÇa§f âš tªjhš beU¥ò¥ ão¤J v©izia åzh¡» k‰wt®fS¡F¤
ËY«, °jhgd§fËY«, ïa¡f§fËY« 圪J, mt‰iwna bjhšiyia ÉisɤJ ÉL«. Mfnt “thÈg®fns! #h¡»uij!!
j§fsJ thÈg¥ gUt¤âdhny‰gL« gak‰wJ«, Raeyk‰wJ«, #h¡»uij!!! ” ba‹W eh‹ c§fS¡F¢ brhšynt©oatdhf
âahf¤â‰F j¥ghÆU¥gJkhd mÇa Fz¤ij¥ ga‹gL¤âÉL ÆU¡»‹nw‹.
»‹wh®fŸ. ïªj khâÇga‹gL¤j¥g£l¡ fhÇa§fË‹ ga‹ jh‹ ï‹W ï§F ToÆU¡F« thÈg r§f M©L ÉHh tunt‰ò¤
ï‹Wgy thÈg®fŸ jhá åLfËš âǪJbfh©L, j§fŸ jiytUiuí«, fhÇajÇáat®fs¿¡ifíiuí« eh‹ nf£l tiuÆ
neu¤ijí«, rßu¤ijí«, bršt¤ijí« ghHh¡»¡ bfh©L âÇtJ«, byd¡F rÇba‹W g£lÉõa§fŸ, bfhŸiffŸ KjÈait
mJnt mªj thÈg‹ #‹kbkL¤jâ‹ gabd‹W fUJtJ«, fisna mt®fS« j§fsJ bfhŸifahfî«, neh¡fkhfî«
mt® rh®ªâU¡F« mªj jhá¡ T£l§fŸ brhšYKgnjr§fS«, bfh©oU¥gjhfíz®»nw‹. x‹W mit á¿J mã¥ãuha
elto¡iffS« mt®fS¡F c©ikahŒ¤ njh‹Wtj‰F« ngj¤â‰»lkhdjhfÉU¡fyh«. MdhY« všyht‰iwínk
fhuzkhÆUªJ tU»‹wd. mJnghynt k‰W« gy thÈg®fŸ ï‹dKkhuhŒªJ gh®¡F«goí«, mt®fS¡F¤ njh‹WkD
Fo, fhȤjd«, Ó£lh£l«, Fâiu¥gªja« KjÈa Njh£l bk‹ nghf°j®fis¡ bfh©L« Raeyk‰wt®fis¡ bfh©L«, K‹ã‹
gJ«, bjŒtg¡juhtJ«, kjg¡juhtJ«, kj¥ó¢RfŸ óRtbj‹gJ«, elto¡ifia ahuhŒ¢á brŒa brsfÇaKŸs tÊfh£o kÅj®
go¥gbj‹gJkh»a mnef fhÇa§fËäLgLtJfS« M»ÉL fis¡ bfh©L« m¡f« g¡f njrÃfœáfŸ mt‰¿‹ mDgt§fŸ
»‹wd. thÈg taâYŸs vG®áí«, ntfK«, gak‰w¤j‹ikí« M»aitfis¡ bfh©L« Éõa§fis m¿ªJ; j§fŸ
bghW¥bgJ bt‹Wz®tj‰F¥ nghâa mtfhrK«, brsfÇaK«, bfhŸiffisí«, â£l§ fisí KWâgL¤â¡ bfhŸs nt©LkhŒ
mDgtKÄšyhj fhygyD« mt®fisnajhtJ f©_o¤jd ÉU«ò»‹nw‹. ïitfis¤jh‹ eh‹ v‹id kâ¡F« thÈg®
khd¡ fhÇa§fËÈG¤J É£L, mU§Fz§fis åzh¡FtnjhL, fS¡F¢ brhšÈ¤ Ôu nt©oÆU¡»‹wJ.
ã‹dhY« mt®fsJ thœ¡ifÆš fZl¥glî« brŒJ ÉL
»‹wd. Mjyhnyna á‰áy rka§fËš eh‹ thÈg®fŸ “#h¡»u thÈg gUt¤â‹ nfhy¤ijí«, mjdJ gyidí« eh‹
ijahfnt” ÆU¡f nt©Lbk‹W mt®fS¡F¢ brhšYtJl‹, á¿J m¿ªjtndahnt‹. btFfhy« eh‹ thÈgdhfÉUªjt‹.
mt®fsJ ntf« bghUªâa C¡f« á‰áy rka§fËyghafukhŒ thÈgdhfntÆUªJ rhfnt©Lbk‹w Miria íilat‹.
eh£L¡F¥ gad‰wjhŒ áy rka§fËš bfLâiaí« Mg¤ij m¥gUt¤â‹ r¡âiaí« nk‹ikiaíkDgɤjt‹. mªj
íK©lh¡f¡ Toajh na‰g£L Él¡TLbk‹W brhšYtJK©L. mDgt« j¥ghd tÊÆYÄU¡fyh« rÇahd tÊÆYÄU¡fyh«.
mt®fsJ vG®¢áÆ‹ ntf¤âdhš brŒa¥g£l¡ fhÇa§fŸ Mdhš, eh‹ thÈg¥gUt¤ij mdhtáakhŒ É£L Élhkš
mt®fS¡F¥ gy‹ bfhL¡fhjjhnyh mšyJ m¡f« g¡f¤âa mij¥gy tÊfËš fr¡»¥ ãʪjt‹. ïªj c©ik k‰wt®fis¡
rh®ghš ntWÉj ba©z§fŸ njh‹¿ÉLtjhnyh, mjhtJ fh£oY« Ú§fS«, c§fŸ bgÇnah®fS« e‹whíz®ªjt®fsh
jh§fŸ rfthr« brŒjt®fSila rfthr njhõ¤jhš k‰W« å®fŸ. VbdÅš, eh‹ c§fËbyhUtdhfî«, c§fŸ FL«g°j®
Raeynkh, bgUiknah na‰gL¤â¡ bfhŸs nt©Lbk‹»w fËbyhUtdhfîÄUªJ tªjt‹. Mfnt, ï§F, ï›tsî
Mirna‰g£LÉL»‹w fhuz¤jhš, mt®fsJ K‹ida ijÇakhŒ vdJ rnfhju®fS¡F«, FHªijfS¡F« brhšYtJ
ntf¤â‹ gydhdJ bfLâia (Reaction) í« áy rka§fËš nghš ï›Éõa¤âY§fS¡F ï›tsî v¢rÇ¡if brŒ»‹nw‹.
c©lh¡» ÉL»‹wJ. mjhtJ, ntfkhŒnghF« vG®¢ába‹D«
Fo muR - 1931 ( 2 ) 22 23 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
nkY« rnfhju®fns! ekJ ehL ï‹W ïU¡F« Ãiyik brh‹dhš nkhB¤ijí« RauhÍa¤ ijí«g‰¿ mndf
ÆÈUªJ á¿J kh‰wkila nt©LkhdhY« kjr«gªjkhfî«, “bgÇah®fŸ” V‰fdnt brhšÈ ïU¥gjhš mij¥g‰¿ rªnjf¥
muáaš r«gªjkhfî« ïªeh£oš Raey¡fhuU«, nrh«ngÇfS«, gLtnjh mšyJ És¡»¡bfhŸs Mir¥gLtnjh F‰wkhdJ
k‰wt®fŸ ciH¥ãš thH KoîbrŒJ bfh©L j§fŸ v‹W fUJ»‹wh‹.
thH¡ifia el¤âtUgt®fS« ïu©LÉj cz®¢áahš k¡fis
f£L¥gL¤â _l®fsh¡», moikfsh¡» it¤J ga‹ bg‰W ïªj kd¥gh‹ikÆnyna jh‹ kÅj‹ thœ¡ifia el¤J
tU»‹wh®fŸ. mit vit vÅš kj ïaš muáaš v‹git »‹wh‹. ïjdhnyna jh‹ ghku k¡fŸ á¿J« jiyö¡f Koahkš
fshF«. kj¤â‹ bgauhš nkhByøaK« muáaÈ‹ bgauhš ÄUf¥ãuha¤âš ïUªJ tU»‹wh®fŸ. “gF¤j¿it¥ ga‹gL¤J
Rauh{Ía yøaKnk kÅjÅ‹ thœehËš K¡»akhdJ v‹W tnj ght«” v‹W brhšy¥g£l xU Míjnk k¡fis mG¤â
k¡fS¡FŸ òF¤j¥g£L É£lJ. ïu©L Éõa¤âY« ãuntá¤J it¤J¡ bfh©oU¡»‹wJ. m®¤jk‰w c©ika‰w brh‰fS¡F
ïU¡F« k¡fËš 100¡F 90ng® ïu©L¡F« mU¤j« bjÇahj eL§f¢brŒ»wJ. cjhuzkhf¥ ghU§fŸ. kÅjDila _l¤
t®fshfnt mâš cH‹W bfh©L ïU¡»‹wh®fŸ. bghUŸ bjǪj jd¤J¡F xU cjhuz« fh£L»‹nw‹.
áy bga®fŸ j§fŸ Ra ey¤ij c¤njá¤J mt‰iw ÉahghukhŒ kÅj‹ âULth‹, e«ã¡if Jnuhf« brŒth‹, nkhr« brŒ
el¤â tU»‹wh®fŸ. th‹, bfhiyí« brŒth‹. Mdhš xUgiwa‹ bfh©Ltªj
k¡fË‹ Rght« bghUŸ bjǪj fhÇa¤â‰F ga¥gLtij j©Ùiu bjh£L Fo v‹whš eL§Fth‹.
Él bghUŸ bjÇahj fhÇa¤â‰F¤jh‹ mâf« ga¥gL«. VbdÅš ght« v‹W x‹W ïUªjhš nkhr« brŒtijÉl, e«ã¡if
bghUŸ bjǪj fhÇa§fS¡F¥ gÇfhu« brŒJ bfhŸs¡ TLkhd Jnuhf« brŒtijÉl, gju¥gju bfhiybrŒtijÉl, ntW x‹W«
âdhš mj‰F¥ ga¥gl kh£lh‹. gÇfhu« brŒJ bfhŸs Koahj mâfght« ïU¡fKoahJ. Mdhš ït‰iwbašyh« gŠrhÄUj«
j‰nf mâf« ga¥gLth‹. rh¥ãLtJnghš brŒJ É£L giwaid â©izÆš c£fhu
mJnghynt xU å£L¡FŸ ãuntá¥gtD¡F mtid¥ it¥gJ v‹whš eL§F»‹wh‹ v‹whš kÅj r_f¤ij v›tsî
ãuntá¡fhkš ïU¡f¢ brŒa “m§F njŸ ïU¡F« gh«ò Raeykhf ïU¡F«goahfî«, K£lhŸjdkhf ïU¡F«goahfî«
ïU¡F«” v‹W brh‹dhš mt‹ mj‰F¥ ga¥glhkš ifÆš thœ¡if KiwfŸ kjKiwfŸ nkh£r euf KiwfŸ mik¡f¥
joiaí«, fhÈš ó£irí« ngh£L¡bfh©L cŸns ãuntá¡f¤ g£oU¡»‹wJ v‹W ghU§fŸ. ïJnghynt muáaÈY« murh§
JªJ ÉLth‹. mšyJ ifÆš beU¥ò¥ gªj¤ij vL¤J¡ f¤jhU¡F mDTykhf ïU¡»‹wt®fŸ ah®? ahUila Jnuhf¤
bfh©lhtJ ãuntá¡f¤ JªJ ÉLth‹. VbdÅš njis¥ jhš, Raey¤jhš ïªeh£oš m¡»ukkhd murh§f« ïUªJ tU
g‰¿í«, gh«ig¥ g‰¿í« mtD¡F¤ bjÇíkhjyhš mitfË‹ »‹wJ? v‹gitfis K¡»a fhuzkhŒ cz®ªJ mªjJiwÆš
fZl¤âš ïUªJ Éyf V‰ghL brŒJ bfhŸs¤ bjÇí«. Mdhš xU áW ntiyí« brŒahkš ghku k¡fËl« RauhÍa Éahghu«
mnjå£oš ãrhnrh, ójnkh ïU¥gjhf¢ brhšÈÉ£lhš el¤JtJ v‹gij k¡fŸ czu Koahkš ïU¥gnjhL cz®ªJ
mªjåâÆš el¡f¡Tl gaªJ bfhŸSth‹. v‹d brh‹dhY« brhšY»wt® fisí« k¡fŸ btW¡F«go brŒa¥g£oU¡»‹w
mªj å£oš ïU¡f r«kâ¡fnt kh£lh‹. fhuz« v‹dbt‹whš bj‹whš muáaÈ‹ nguhš k¡fŸ v›tsî K£lhŸfŸ M¡f¥
ãrhR, ój« v‹gJ ï‹dJ ï‹d khâÇahŒ ïU¡F« v‹»‹w g£oU¡»wh®fŸ v‹gij ftŤJ¥ ghU§fŸ. c§fŸ m¿¡ifÆš
Égu« mtD¡F¤ bjÇahJ. Mjyhš mâÈUªJ j¥g cgha« f©l Éõa§fis¥g‰¿na vL¤J¢brhšÈ tUtâš nkY« »uhk
brŒJbfhŸs mtD¡F Kotâšiy. mJnghyntjh‹ kÅjD¡F òdU¤jhuz« v‹gij¥g‰¿í« F¿¥ã£oU¡»Ö®fŸ.
nkh£r« v‹gJ v‹d? RauhÍa« v‹gJ v‹d? v‹W bjǪâUª »uhk òdU¤jhuz«
jhš mt‰¿‹ nguhš ï›tsî k¡fŸ VkhªâU¡f KoahJ.
mU¤j« bjÇahjijí« kdâš gl Koahjijí« ãurhu« brŒt »uhk òdU¤jhuz« v‹gJ »uhk§fË‹ giHa Ãiyik
jhš k¡fŸ VkhªJ ÉL»‹wh®fŸ. Vnjh jd¡F bgÇa yhg« tU fis kWgoí« òJ¥ã¥gJ v‹»‹w mU¤j¤âš ntiy brŒtjh
»‹wJ v‹W fUJ»‹wh‹. Éah¡»ahd« brŒJ gh®¡F«go dhš ïÅ ïªj njr¤âš »uhk« v‹gnj ïšyhkš nghŒÉL«.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 24 25 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


mªj¥ go ïšyhk‰nghtnj nkš. ïU¡F«go brŒant©L
khdhš »uhk¤â‰FŸ òâa j‹ikfis òF¤jnt©L«. ekJ
»uhk§fis¥g‰¿ nknah brhšÈ ïU¡F« KiwfŸ jh‹ ekJ
giHa »uhk ÃiyahF«. ekJ muáaš JiwÆš ghLgL« bgÇah®
xUt® rÛg¤âš xU »uhk¤ij¥gh®¤J “ïªj »uhk¤ij¥ gh®¤jJ«
vd¡F¥ giHa fhy »uhk fhø bj‹gL»‹wJ. ehD« xU »uhk
tháahdjhš giHa »uhk¡fhøia¡ f©L k»œ¢á mil
»‹nw‹ v‹gjhf¥ ngádhuh«. bghUshjhu«
giHa khâÇ »uhk« ïU¥gjdhš »uhk§fŸ xʪnj nghŒ
ÉL«. ahU« »uhk¤âš ïšyhkš všnyhU« g£lz§fS¡nf rnfhju®fns!
Fonaho¥ nghth®fŸ.
bghUshjhu bk‹D« Éõa¤ij¥g‰¿ v‹id¥ ngR«go
»uhk§fis g£lzkh¡fnt©L«. g£lztháfË‹ thœî nf£L¡bfh©oU¡»Ö®fŸ. gz« r«ghâ¥gâY«, tU«go milt
KGtJ« »uhktháfË‹ ciH¥ngahdjhš »uhktháfns jh‹ âY« e«eh£L k¡fŸ vªjÃiyikÆÈU¡»wh®fŸ? mt®fS¡F
cyfnghf ngh¡»a§fis mila cÇat®fshth®fŸ. mªj tUthba‹d gydË¡»‹wJ? mt®fS¡fâf tUthŒ
»£lîkJ j¡f gadË¡fî« tÊba‹d? v‹gitfŸ ngh‹wJ
»uhk thœ¡if xU Éj« efu thœ¡if xU Éj« v‹gJ
jh‹ bghUshjhubk‹gJ g‰¿ eh‹ ngr¥nghF« Éõa¤âš
ã¤jyh£l¡fhÇankahF«. »uhktháfis¥gh®¤J f©Ù®
K¡»a ftÅ¥ghF«. Mfnt ï›Éõa§fËš ekJ eh£o‰F«
to¡F« g£lztháahd KjyhËí«, t¡ÑY«, c¤ânahf°jD«,
cy»YŸs k‰w ehLfS¡FKŸs ɤâahr§fŸ KjÈš
gh®¥gdD« ã¤jyh£l¡fhu®fnsahth®fŸ. mt®fsJ tŠrfK«,
ftÅ¡f¥gl nt©L«. bghUshjhu¤âš nkš eh£lh® ruhrÇahf
bf£l v©zK«jh‹ »uhk tháfshd bgU«gh‹ik k¡fis
x›bthU egU« âd« 2 %ghŒ åj« r«ghâ¡»‹wh®fŸ. e«
fhšeilfshf it¡f¥g£oU¡»‹wJ. Mfnt x›bthU Éõa¤
eh£lh®fnsh ruhrÇahf x›bthU tU« âd« 2 mzh åjnk
âY« ftiy bfh©L gF¤j¿it¥ ga‹gL¤â j¡f KiwÆš
r«ghâ¡»‹wh®fbs‹gJ ahtUk¿ªj Éõa«. m‹¿í« ïJnt
nrit brŒant©Lbk‹W ÉU«ò»nw‹.
e« eh£L¥ bghUshjhu¥ ãu¢áid¡F K¡»a gšyÉíkhF«. ïJ
F¿¥ò: 28.06.1931 M« ehŸ br‹Åkiyef® ngh®L gŸËÆš c©ikahfnt ÆU¡fyh«. VbdÅš nkš eh£oš gy yB %ghŒ
eilbg‰w br‹Åkiy ít® r§f M©LÉHhÉš jiyikna‰W M‰¿a r«ghâ¥gtÅÈUªJ âd« fhš mzh r«ghâ¥gt‹ tiuÆš
ciu. rfyiuí« x£L bkh¤j« fz¡F nr®¤J¥ ãǤJ tF¤J¥gh®¤jhš
Mbsh‹W¡F tUkhd« % 2-0-0 MF«. mij¥nghynt ïªâa
eh£o‹ bgÇa #Û‹jhuÅÈUªJ kfhuh#h¡fËÈUªJ klhâgâ
Fo muR - brh‰bghÊî - 05.07.1931
fËÈUªJ âd« xU fhR ã¢ir vL¥gt‹ tiuÆš x£L bkh¤j«
fz¡F¥ gh®¤J MŸ x‹W¡F tUkhdbk‹dthFbk‹W ãǤJ
<î gh®¤jhš MŸ x‹W¡F 2 mzh åjnk tU«.
ï›Éj« nkšeh£oš tUkhd kâfkhtj‰F« mjhtJ
ruhrÇ%.2-0-0 tUkhdkhtj‰F« ekJ eh£oš tUkhd« Fiwt
j‰F« mjhtJ MŸ x‹W¡F ruhrÇ0-2-0 mzhnt »il¥gj‰F«
fhuzbk‹d bt‹gij¡ f©L ão¥gJjh‹ bghUshjhu¥ ãu¢
áidÆš K¡»akhdjhÆU¡fnt©L« v‹W eh‹ fUJ»nw‹.
nkš eh£lh‹ gz« r«ghâ¡f bt‹W ciH¡»wh‹. ehKkJ nghy
nt jhDiH¡»nwh«. Mdhš âd« 0-2-0 mzh r«ghâ¥gj‰F
Fo muR - 1931 ( 2 ) 26 27 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
ekJ k¡fŸ gL»‹w fZl¤âdsî nkš eh£oš âd« %. 2-0-0 eh£oÈšiyah? 100, 1,000, 10,000, 1,00,000, 10,00,000 gy 10,00,000
r«ghâ¡»‹w M£fŸ fZl¥gLtâšiy. r«ghjid Éõa¤âš %ghŒfbs‹gjhd tUõ tU«goia¡ bfh©l tU«go¡fhu®fŸ
ekJ fZlK« rßu¥ãuahirí« á¿J« Fiwªj ghošiy. Mdhš ekJ eh£oÈšiyah? khj« x‹W¡F 10, 100, 1000, 10,000 %ghŒfŸ
eh£L ts¥g¤âš e« eh£il Él nkš ehL áwªjbj‹W ahUÄJ åj« r«gsK«, r«ghjidíkhdtU« goíŸs c¤ânahf°j®fŸ
tiu brhšy tuÉšiy. m¥goÆU¡f mjhtJ tsKŸs t¡ÑšfŸ, it¤âa®fŸ KjÈa k¡fŸ ekJ eh£oÈšiyah?
eh£oÈU¥gt‹ âd« ïu©lzhî« tsÄšyh njr¤âÈU¥gt‹ x›bthU åLfËš 1000, 10,000, 1,00,000 %ghŒ bgW«goahd
âdÄu©L %ghí« r«ghâ¡f¡ fhuzbk‹d v‹gâš jh‹ eiffS«, 1000, 10,000, 1,00,000, 2,00,000 bgWkhd f£ll§fS«,
bghUshjhu¥ ãu¢áidÆ‹ rhÉ ïU¡»‹wJ. kiyts«, Ú®ts«, nfh£il bfh¤js« ngh‹w åLilat®fS« ekJ eh£o
Ãyts«, brÊ¥ò t®¤jf _y¥bghUŸfŸ gy jhÅa§fŸ Éis Èšiyah? bt‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. óÄ Éõa¤âY« MŸ
î¡F nt©oa brsfÇa§fsh»ait k‰w ehLfisÉl ekJ x‹W¡F 5, 10, 100, 1,000, 10000, 20,000, 50,000 V¡f® É°Ôuz« bfh©l
eh£oyâf K©lšyth? ï¤jifa ts« bfhG¤j ekJ eh£oš, óÄiaí«, tašfisí«, njh£l§fisí«, kiyfisí«,
bršt¤â‰fhf bt‹W xU jÅ flîisí« V‰gL¤â¡ bfh©L, nrhiyfisí« mt‰WŸ mH»a Únuhilfisí« bfh©l k¡fŸ
mj‰fhf ói#ient¤âa« c‰rt« ãuh®¤jid KjÈaitfS« ekJ eh£oÈšiyah? bgÇa bgÇa eâfŸ, thŒ¡fhšfŸ, XilfŸ,
brŒJ tU« ekJ eh£oš “jǤâu« jiyÉǤjhl¡” fhuzbk‹d? VÇfŸ ekJ eh£oÈšiyah? v‹W nahrid brŒJ ghU§fŸ.
k¡fŸ RfkhÆU¡f åošyhkš f£l¤JÂÆšyhkš c©z cz Mfnt ïªj eh£oš brštÄšiy v‹W v¥go, vªj Mjhu¤ij¡
Éšyhkš thL»wh®fŸ tj§F»wh®fbs‹W brhšy¥gl¡ fhuz bfh©L brhšy¡TL«? v‹gij r‰W eL ÃiyikÆÈUªJ
bk‹d? bt‹gij¡ f©Lão¡f nt©L«. ïªj¡ fhuz¤ âD© áªâ¤J¥ ghU§fŸ. vdnt, rnfhju®fns!ï›tsî brštÄU¡F«
ikia¡f©L ão¤J É£lhš bghUshjhu ãu¢áid btF nghJ ïªj eh£il¥ bghUshjhu¡ fZlÄU¡»‹w ehlhf v¥go
Rygkhf¤ Ô®ªJÉL«. brhšy Koí«? m¥go¤jhbd§fhtâU¥gjhf brhšYtjhdhš,
ahU¡F¥ bghUshjhu¡ fZlÄU¡»‹wJ? ghLgL»‹wt®fshŒ,
bghUshjhu Ó®âU¤j Ãòz®fS¡F ïªj Él¤âš jhdhâf ghku k¡fshÆU¡»‹w - rhJ #d§fshf ïU¡»‹wt®fS¡F«,
ntiyÆU¡»wJ. ïij¡f©Lão¤J ne® brŒahkš “ekJ bršt« vªj¡ fhy¤âY« vªj Éj¤âY« bghUs‰wt®fshfnt ïUªJ
bfhŸis ngh»‹wJ! bfhŸis ngh»‹wnj! bj‹W ngRtjhš - Ôunt©Lbk‹W îgªj¥gL¤j¥g£oU¡»‹wt®fS¡Fnkaš
jiyÆY«, thÆY«, tƉ¿Yko¤J¡ bfhŸtjhbyhUgaDnk yhJ, k‰w ahU¡F¥ bghUshjhu fZlÄU¡»‹wJ? v‹W c§fis
í©lhfhbj‹gJ vdJ mã¥ãuha«. eh‹ nf£»‹nw‹.
c©ikia¥ ngr¤Jªnjhnkahdhš 1. ïªj eh£oš j§fis ía®ªj #hâabu‹W«, nkštUz¤jtbu‹W«, ghL
bghUshjhu¡ fZlÄU¡»‹wjh? 2. ïUªjhš ahU¡»U¡»‹wJ? gLtj‰F cÇikÆšyhjt®fbs‹W nk‰ghL brŒJbfh©l T£l¤
3. mJ VÅU¡»‹wJ? 4 ahuhÈU¡»‹wJ? v‹gitfsh»a â‰bf§fhtJ bghUshjhu¡ fZlÄU¡»‹wjh? v‹W gh®¤Ô®fsh
Éõa§fËš ftd« brY¤â¥gh®¤J xU Koî¡F tªnjhkhdhš dhš ïªj¡ T£l¤jhU¡F v§fhtJ á¿jhtJ bghUshjhu¡
mªj KoÉ‹ mã¥ãuha§fŸ ïªj eh£L¥ bgÇnah®fŸ jiyt® fZlÄU¥gjhfnth, étd¤â‰F¡ fZl¥gl nt©oÆU¥g
fŸ v‹gt®fsJ mã¥ãuha§fS¡F Énwhjkhfnt ïU¡F«. jhfnth, mjdhš gáíl‹ tho¡bfh©nlh, fšÉ f‰f kh®¡f
ïUªjnghâY« ï›Éõa§fËš vd¡F¤njh‹¿a c©ikia Äšyhknyh ïU¥gjhf Ú§fŸ brhšy Koíkh? v‹gJ c§fS¡F
c§fŸ K‹ ngR»‹nw‹. És§F«. Mfnt, ïªj¡ T£l¤jt®fsšyhkš k‰wt®fS¡F¥
rnfhju®fns! ï‹W bghUshjhu¡ fZlbkd v§fhtJ bghUshjhu¡ fZlbk‹g⪠eh£onyÅU¡»‹wJ? ahuhÈU¡
c©ikÆÈU¡»‹wjh? Étrha§fŸ eilbgW»‹wd. bjhÊšfŸ »‹wJ? v‹gij ï¥nghJ nahá¤J¥ghU§fŸ. m¥nghJjh‹ eh£o
eilbgW»‹wd. áy ïy£r« ãwÉ¥ ã¢ir¡fhu®fŸ jÉu, áy YŸs bršt§fis rfy k¡fS« rÇahŒ mDgÉ¡f Koahk
nfho ãwÉ¢ nrh«ng¿fŸ jÉu k‰w k¡fbsšnyhU« ntiy ÈU¡F«go¡F«, ghLgL»‹wt‹ g£oÅahfî«, nrh«ng¿
brŒ»‹wh®fŸ. 1,000, 10,000, 1,00,000, 10,00,000, 100 00 000, 1,00000000 %ghŒ ahÆU¥gt‹ e‹whf¤ jhuhskhŒ rhjhuz msî¡bf¤jidnah
fbs‹gjhd brh¤J¡fŸ bfh©l brštth‹fŸ ekJ kl§fâf khaDgɤJ¡bfh©L thG«goahfîÄU¥gJ« mj‰F

Fo muR - 1931 ( 2 ) 28 29 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


Mjhukhf ekJ r_fthœ¡if¡ »uk¤âyj‰nf‰w â£l§fns‰ giwa‹ RLfh£oÈUªJbfh©L, ãz§fS¡F¡ f£oa¤
gL¤â it¤âU¡F« Nøí«, ã¤jyh£lK«, Vkh‰wK« e‹whŒ JÂia¡»Ê¤J¡ f£o¡bfhŸs nt©Lbk‹W«, ãz§fS¡F
c§fS¡F És§FtnjhL ïij¤jÉu k‰wgo ntbwh‹W« ‘bghU thÆš nghL« thŒ¡fÇáia¥ bghW¡»baL¤J¡ fŠá fhŒ¢á¡
shjhu¡ fZl¤â‰F’ fhuzÄšiy ba‹gij e‹whízUå®fŸ. Fo¡fnt©Lbk‹W« â£l§fËUªjhby¥go¥ bghUshjhu¤
â£l« bgUthÇahd ghLgL« k¡fS¡F âU¥âju¡Toajhf
rnfhju®fns!ïªj¥goahŒ¤ â£l« brŒtj‰F _yfhuz ÉU¡Fbk‹W nahá¤J¥ghU§fŸ.
°j®fshfÆU¥gt®fŸ nkš#hâah®, nkštUz¤jhbu‹»‹w
NΡfhu nrh«ng¿ thœ¡if¡ T£l¤jh®fsh? ïšiyah? bt‹W ïªj eh£oš nkš #hâ¡fhubd‹gt‹ vtdhtJ rßu¤jhš
nahá¤J¥ ghU§fŸ. Mfnt, ï¥go¥g£l ÃiyikÆš, ïª eh£o ghLgL»‹whdh? bt‹W ftŤJ¥ghU§fŸ.
ÈU¥gjhŒ brhšy¥gL« bghUshjhu¡fZl¤ij v¥go bahÊ¥
gJ bj‹gJjh‹ ïÅ K¡»a¥ãu¢áidahf nahá¡f¥glnt©L«. ïªjeh£ošk¡fis ãuhkz‹, B¤âÇa‹, itáa‹,
N¤âu‹ gŠrkbd‹W ãǤJ, ïâš mt®fS¡F mªjÞJ«,
rnfhju®fns!ïªj ïl¤âY§fsJ Ãahakhd ò¤âiaí«, eL ntiyí« ãǤJ, mjhtJ ãuhkz‹ go¥gj‰F«- go¥ò brhšÈ¡
Ãiyikahd ftd¤ijí« brY¤â¥ ghU§fŸ. bghUshjhu¡ bfhL¥gj‰F kUfbd‹W«, B¤âÇa‹ muR brY¤â - c¤ânahf§
fZl¤â‹ j¤Jt§fŸ Rygkhf c§fS¡F És§Ftj‰F xU áW fŸ gh®¡f mUfbd‹W«, itáa‹ ÉahghÇahŒ Éahghu« brŒJ
cjhuz« brhšY»‹nw‹. ï‹iwa¤âd« %. 1-¡F g£lz« #Û‹jhudhŒ Étrha¡Fo¤jd« brŒÉ¡f¢brŒJ, gz« r«ghâ¡f
goÆdhš 6 go mÇá ɉF«goahd Ãiyik e« eh£oš ïUªJ« mUfbd‹W«, N¤âu‹ rßu¥ãuahir¥g£L, cÆ®thGksî¡F
(mjhtJ xU j«go¡F xU bgÇa ï£lÈ É‰f¡Toa msî kh¤âu« Câa« bgw, TÈbgw mUfbd‹W«, gŠrkbd‹gt‹
kÈthf ïUªâUªJ«) ï‹W xU kÅj‹ xU ï£lÈ 6 j«go ïªj N¤âu‹ mâfhu« brŒaî«, mtD¡F bt£o ntiy brŒa
bfhL¤J th§FtJ« mnj ï£lÈia ntW xUt‹ xU j« î« mt‹ c©Lfʤj fŠáiaí«, cL¤â¡»Ê¤j fªijiaí«
go¡nfh mšyJ ïu©L j«go¡nfh ɉwhšTl mtÅl« bg‰W, c©L cL¤â ïÊg£l ÄUf§fËY« nftykhÆU¡f
th§fhk yâfÉiy bfhL¤J th§», eZlkilªJ tÆwhu ï£lÈ mUfbd‹W« na‰ghLfŸ brŒjâ£lnk - tUzh¢áuk j®knk
th§» rh¥ãl¡Tl brsfÇaÄšyhkš fZl¥gLtJ«, mâf jh‹ - ï‹W ïªj eh£oš ghLgLgt®fŸ bghUshjhu¤âš ešy
Éiy¡F ɉgt‹ bg©L ãŸisfŸ bf«ò itu¡f«kY«, Ãiyiaaila Koahkš ïU¡»‹wnjbahÊa, ntWfhuzÄšy
m£oifí«, #¥gh‹ áš¡ F«, ãuhªâ, É°»¡Foíkh»aitfshd ntÆšiy. ïªj¡T£l« mjhtJ ghLgL»‹wt®fŸ v©Â¡if
nghf ngh¡»a§fis mDgɤJ¡ bfh©L mt‹ ãŸisfŸ Æš k‰wt®fisÉl mâfkhÆU¥gjhš ehL ViHahfî«, jǤâu
ã.V.ã.vš., go¡»‹wh®fŸ v‹whš ïJ ïªeh£L¥bghUshjhu¡ khfîÄU¥gjhf bjÇ»‹wJ. ït®fsJ ïªj Ãiyikia nkš
fZl¤â‹ gadh? mšyJ áyU¡bf¥nghJ« bghUshjhu¡fZl« #hâ¡fhu®fŸ k‰wt®fS¡F - btËahU¡F vL¤J¡fh£o, ‘ïªâah
rjh ïU¡F«goahf¢ brŒa¥g£oU¡F« r_fthœî V‰ghlh? ViHehL, jǤâuehL, bghUshjhu¤âš ÑHhd ehL’ v‹gjhf
v‹gij¢ r‰W nahá¤J¥ ghU§fŸ. Mfnt, ïªj¥goahd, mjhtJ x¥ghÇit¤J mjhtJ xU ã¢ir¡fhÇ ã¢ir¥bgwnt©Lkhdhš
bršt¤ijí«, bghUisí« k¡fŸ rkkhaDgÉ¡f Koahjgo ahÇl¤âyhtJŸs xU bkh©o¡ FHªijianah, FU£L¥ãŸis
btFfhy¤â‰F K‹ãUªnj brŒa¥g£oU¡F nk‰gh£il-f£L¥ ianah thlif¡F¥ bg‰WtªJ, jdJ FHªij ‘FUL’ v‹W«,
gh£ilíil¤ bjǪԮfshdhš ï§F¥ bghUshjhu¡ fZlnk‰gl ‘bkh©o’ v‹W« brhšÈ, bjÇahjt®fS¡F¡fh£o, fhR, gz«
kh®¡fÄU¡Fkh? v‹W nf£»‹nw‹. r«ghâ¤J¡bfh©L ãwF FHªijfis¥ bg‰nwh®fËl bkh¥ò
ɤJ ÉLtJnghš ïªâahÉ‹ Ñœg£l k¡fbs‹gt®fË‹
nkš eh£oš r¡»Èkf‹ ãujk kªâÇah»‹wh‹. Fat‹ Ãiyikia ifKjyhf it¤J nkš ÃiyikÆš Ä¡f brsfÇa
kf‹ yh®L (Lord) ‘ãuò’ rigÆš m§f« t»¡»‹wh‹. f¥gÈš r£o khf ïU¥gt® jh§fŸ Äfî« gÇjhg¥gLtjhf ntõ«ngh£L
ghidfis¡ fGÉ R¤j« brŒ»‹wt‹ F¥ig¡ TH§fis¡ T£L murh§f¤âš Raey¤â‰F mDTykhd yhg¤ij nkY« nkY«
»‹wt‹ kf‹ ïuh#¥ ãuâÃâah»‹wh‹. t©zh‹ kf‹ ft®d miltj‰F¢ brŒí« Nønajh‹ ï‹iwa¥ bghUshjhu¡
uh»‹wh‹ v‹gij eh« gh®¡»‹nwh«. Mdhš ekJ eh£oš r¡»È fZlnkbahÊa nt¿šiy.
fŸ åâfËY« el¡f¡TlhJ.
Fo muR - 1931 ( 2 ) 30 31 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
ïªâa¥ bghUshjhu Ãiyik á¿J caunt©LkhdhY« t©z« »uhknjtijfŸ Kjš ca®ju¡ flîŸfŸ tiuíŸs
ïªâa #d¤bjhifÆš 100¡F 75 ghf¤â‰F nkyhd ïªj r_f§fŸ ïy£r¡ fz¡fhd flîŸfS¡F¥ óir, ient¤âa«, c‰rt«,
bghUshjhu¤ JiwÆš nkš tUtj‰F r_f¤JiwÆš cŸs fh¡if KjÈa bryîfS«, nfhÉš âU¥g F«ghãnõf«
f£L¥ghLfis cil¡f¢brŒjhš xÊa ntW tÊÆš ïªâa k¡fŸ KjÈa bryîfS«, k‰W« ïuj«, nj®, thfd«, gh¤âu«, gz«,
bghUshjhu¤Jiw Ó®gL¤j¥gLbk‹gJ á¿J« Koahj fhÇank JÂkÂ, eif KjÈa bryîfS« njr¤â‹ bghUshjhu Ãiyik
ahF«. Mfnt ïij¤jÉu k‰w tÊÆš bghUshjhu¤ Jiwia¥ ia¥ ghHh¡F»‹wd. jÄœeh£oš kh¤âu« ï›tsbt‹whš
g‰¿ ngRgitfs›tsî« òu£L«, Vkh‰wKnkašyhkš, mâš ïªâah bkh¤jK bk¥goÆU¡Fbk‹W Ãidí§fŸ. ïªj
á¿J« m¿îiliknah, ehzankh c©iknah Æšiyba‹nw c©ikia k¡fS¡F vL¤J¡fh£o ïªj ehrkhŒ¥nghF«
brhšYnt‹. Mjyhš ekJ eh£L¥ bghUshjhu¡ fZlbk‹gJ bghUshjhu¤ij¡ fh¥gh‰¿ m¢bršt§fŸ ïªâa k¡fS¡F¥
ï«khâÇahd xU bgUĪâa r_f¤â‰»UªJ tUtj‰F¡ ga‹gL¤j¢ brŒah kš ï¤JiwÆš á¿J Ka‰áíÄšyhkš ‘ekJ
fhuznk ïªjkhâÇahd tUzh¢áuk Kiwnaašyhkš ntwšy bršt« m‹Åa eh£L¡F¥ ngh»‹w’ bj‹»‹w #hykªâu¤ij¥
ba‹gnj vdJ mã¥ãuha«. ïªâa eh£oby›tsî gŠrÄU¥g ãunah»¤J K£lhŸfis Vkh‰¿ c©ik m¿ahkÈU¡F«go
jhf brhšy¥g£lhY«, v›tsî jǤâuÄU¥gjhf brhšy¥g£lh bghJey¤â‹ nguhš muáaÈ‹ nguhš NøfŸ brŒa¥g£L
Y«, vªj¡ fhy¤âY«, vªj¡ fhuz¤ij¡bfh©L« nk‰f©l tU»‹wij ekJ k¡fŸ czU«go brŒant©L«.
ca®ªj #hâ¡T£lkhdJ xU ehshtJ, xU ÃÄõkhtJ, fZl¥gL
tjhfnth g£oÅ¡»l¥gjhfnth brhšy Koant Koahbj‹gij ïªj eh£L¢ bršt« btËÆš ngh»‹wbj‹gij monahL
Ú§fŸ T®ikahŒ nahá¤J¥gh®¤Ô®fshdhš, c§fS¡F És§fh ÃW¤j¥g£L¥ nghtJl‹ btËeh£L¢ bršt§fŸ všyh« ekJ
kš nghfhJ. eh£L¡nf tUtjhf it¤J¡bfh©lhY«, ï‹iwa tUzh¢áuk
Kiwí«, kj r«gªjkhd flîŸ rl§FfË‹ KiwíÄ¥gona
k‰WÄ‹DbkhU Éõa¤âY« ekJ bghUshjhu Ãiyik¡ ïU¡F« tiu nk‰f©l, mjhtJ ghLglhkš nrh«ng¿ahŒ thH
fZlkhf¡ fhz¥gLtj‰F¡ fhuz« brhšynt©oÆU¡»‹wJ. cÇikíŸstD«, gz¡fhudhf cÇikíŸstD«, c¤ânahf«
mjhtJ ekJ bghUshjhu tUthŒfS« bršt®fSila bršt¤ gh®¡f cÇikíŸstD«, bghJ#d¥ãuâÃâahf cÇikíŸstD«
â‹ ga‹fS« eh£L eyD¡F«, bgU«gh‹ikahd ViH k¡fŸ jh‹ ï¥nghijiaÉl ï‹Dkâfkhf¡ bfhŸisao¡fî«, nghf
ghLgL»‹wt®fŸ v‹»‹w T£l¤â‰F« mt®fsJ K‹nd‰w¤ ngh¡»a§fsDgÉ¡fî«, fZl¥gLgt®fis g£oÅ »l¥g
â‰F« nghf Koahkš rhÄ nguhY« kj¤â‹ nguhY« rl§FfË‹ t®fis ï‹D« mâfkhŒ bfhLik brŒaî« mUfijíilat®
nguhY« ehrkhF« xU bgÇa nkhrkhd JiwnaahF«. fshth®fns jÉu, xU ehS« ïªâahÉÈ‹W bghUshjhu¤jhš
fZl¥gL« ViHk¡fŸ, g£oÅ¡ »l¥gt®f bs‹»‹wt®fŸ xU
ïªjeh£L¢ brštth‹fbsšnyhU« gz« r«ghâ¤J bršt ehS« ahbjhU Éj¤âY« Ó®gl Koant Koahbj‹gij
th‹fshdj‰F¡ fhuzĪj eh£L¥bgU«gh‹ikahd k¡fŸ czU§fŸ.
rßu¥ãuahirÆ‹ gadhny‰g£l bj‹gij á¿J« czuhJ
‘flîŸ j§fS¡F¡bfhL¤jh’bu‹gjhf ba©Â¡bfh©L, mªj¡ nkY« ïªâa¥ bghUshjhu¤ Jiw v‹gij Ó®gL¤j
flîS¡F e‹¿ brY¤J« KiwÆY«, ï‹D« nk‹ nkY« k‰bwhU JiwÆš ghL glnt©oÆU¡»‹wJ.
bršt« bgUf nt©Lbk‹gj‰fhf É©z¥g« ngh£L, yŠr«
brY¤J« KiwÆY« bršt¤ij¥ ghHh¡F»‹wh®fŸ. ïj‹ gadh m~bj‹dbtÅš kÅj‹ jdJ thœî¡F«, jhœî¡F«
fnt ïªj eh£oš tUõbkh‹W¡F gy nfho %ghŒfŸ ghHhtij¥ flîns fhuzbk‹W v©Â¡bfh©L flîŸ Ûnj rfy bghW¥ò«
gh®¡fyh«. ekJ jÄœeh£oš kh¤âu« tUõbkh‹W¡F ïu©L ngh£LÉ£L khLnghš ciH¥gij kh¤âu« j‹ flikahŒ¡
nfho mšyJ _‹Wnfho %ghŒfŸ tU«go tu¤j¡f _y¤Jif bfh©oU¡F« flîŸ cz®¢áia xÊ¡f nt©Lbk‹gjhF«.
fŸ, brh¤J¡fŸ nfhÉÈ‹ nguhš kj¤â‹ nguhš Kl§»¡ »l¡ e« eh£oš ghLg£L ViHahŒ g£oÅahŒ ïÊthŒ ïUªJ
»‹wd. k‰W« _‹Wnfho, eh‹Fnfho %ghŒ tUõ« x‹W¡F¥ fZl¥gLgt‹ kh¤âu« jh‹ flîŸ cz®¢á bfh©L erkhŒ¥
bghJk¡fË‹ tUthí«, áyÉl§fË‹ ifKjY« ghHhF« ngh»‹whndbahÊa brštKilatD«, gzKilatD«,

Fo muR - 1931 ( 2 ) 32 33 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


nrh«ng¿ahŒ thœgtD« xUehS« cz®¢ábfh©L flîS¡F¥
gaªJ el¥gJ v‹»‹w bfhŸifÆš <LgLtnj ïšiy.
nkY« v›tsî m¡»ukK« nkhrK« brŒjhY« mªj¡
Fz§fshš r«ghâ¤j bghUËš xU ghf¤ij flîS¡F¡
bfhL¤J k‹Å¥ò bg‰W Élyh« v‹W« nkY« nkY« bršt«
bgWtj‰F¡ flîS¡F yŠr« bfhL¡fyh« v‹Wnk fUJ»‹wh‹. fhªâÆ‹ És¡f«
Mfnt flîSz®¢áahdJ ghLgLgt‹ fZl¥glî«
ã¤jyh£l¡fhu‹ nrh«ng¿ M»at®fŸ bršt« bg‰W Rf¥glî« bgUkhŸ kh¿ bg¤j¥ bgUkhshdh®
jh‹ cjîtjhÆU¥gjhš mij xÊ¡f nt©oa Éõa¤âY« ghL
gl nt©oaJ mtáakhF«. ca®âU. fhªâat®fŸ br‹wkhj« 12-ªnjâ gnuhlh rk°
jhd« knuhÈ v‹w »uhk¤âš kJghd¤ij¥ g‰¿¥ ngáa Égu§
filáahf bghUshjhu¤ â£l¤â‰F k‰bwhU JiwÆY« fis¥ g‰¿¢ br‹w thu¤â‰F Kªâa ‘Fo muR’ g¤âÇifÆš
ghLgl nt©oaJ mtáakhF«. mjhtJ kÅj‹ bghUŸ mil “fhªâÆ‹ c©ik¤ njh‰w«” v‹D« jiy¥ãš âU. fhªâ
tj‰fhf brŒí« bjhÊšfŸ všyh« giHa Kiw¥go 1000, 2000, brh‹d th®¤ijfis m¥gona vL¤J vGâ mâ‹ÛJ ekJ
tUõ§fS¡F K‹dhš brŒJ tªj Kiw¥go brŒJ tu nt©L« mã¥ãuh a¤ijí« vGâÆUªnjh«.
v‹»‹w _le«ã¡ifiaí« _l¥gH¡f tH¡f§fisí« xʤJ
òâa khâÇÆš mjhtJ aªâu« KjÈat‰¿š ghLgL« bghUŸ ïij¥ gh®¤j áy gh®¥gd®fŸ mjhtJ jÄœeh£L fh§»u°
r«ghâ¡F KiwÆš ghLgl V‰ghLfŸ brŒa¥glnt©L«. jiyt®fŸ clnd âU. fhªâ¡F¤ jªâ bfhL¤jh®fŸ.
ïij¥g‰¿ ntW gy rka§fËš Énrõkhf¥ ngá ïU¥gjhš
mt‰iw¡ ftŤjhš bjÇatU«. v¥go v‹whš, ‘jh§fŸ kJghd¤ij¥ g‰¿ ï«khj« 12ª njâ
knuhÈÆš ngáa ng¢rhdJ ï§F áyU¡F gyÉj mU¤j«
Mfnt ï›Éõa§fis všyh« Ú§fŸ j¡f¥go ftŤJ bfhŸStj‰F ïlkË¥gjhŒ ïU¥gjhš mij rÇahdgo És¡f
c§fS¡F g£lgo elî§fŸ. nt©L«’ v‹gjhf¡ nf£lh®fsh«.
F¿¥ò: br‹ÅkiyÆš eilbg‰w bghJ¡T£l¤âš M‰¿a ciu. k‰W« gy® âU. fhªâia¥ ghuh£o mjhtJ ï¥nghjhtJ
kJghd¤â‹ j¤Jt¤ij m¿ªJ mJ Éõakhd bfhŸifia
Fo muR - brh‰bghÊî - 05.07.1931 kh‰¿¡bfh©lj‰fhf mtiu¥ ghuh£oí« vGâdh®fsh«.
Mfnt ït‰¿‰bfšyh« gâš brhšY« KiwÆš âU.
fhªâat®fŸ ï«khj« 25-ª njâÆš g«ghÆš ïUªJ vGJtjhf
RnjrĤâu‹ 26ªnjâ g¤âÇif 4tJ g¡f« 6tJ fy¤âš fhz¥
gLtjhtJ,
“ïªâah KGik¡F« xUk neu¤â‰F v‹id
r®thâfhÇahŒ ÃaĤjhš Kjš KjÈš eh‹ rhuha¡ fil
fis všyh« _oÉLnt‹.
fŸS bfhL¡F« ku§fis všyh« bt£o ÉLnt‹.
bjhʉrhiy it¤J el¤Jgt®fis bjhÊyhs®fis ïu¡f¤
Jl‹ el¤J«go t‰òW¤Jnt‹.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 34 35 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


bjhÊyhs®fS¡F¢ á‰W©o rhiyfisí«, bghGJ “vd¡F xU k neu« r®thâfhu« bfhL¤jhš fŸS rhuha¡
ngh¡F r§f§fisí« V‰gL¤j¢ brhšYnt‹. filfis _oÉ£L fŸS ku§fisí« bt£o ÉLnt‹” v‹g
jhf¢ brhšÈÉ£L clnd “bjhÊyhËfS¡F fŸS rhuha« Fo¡f
F‰wÄšyhj ghd§fS« bghGJngh¡F¡F MnB nt©oa mtáa« V‰glhkš ïU¡F«go ntW gy fhÇa§fŸ
gfuÄšyhj áy trâfS« mË¡F«go brŒnt‹. brŒnt‹” v‹gjhf brhšÈ ïU¥gij¡ T®ªJ ftŤjhš
bjhʉrhiy it¤âU¥ngh® ïj‰F¥ gzÄšiy És§fhkš nghfhJ. mjhtJ “bjhÊyhËfS¡F bjhʉrhiy
ba‹W brh‹dhš mªj¤ bjhʉrhiyfis _oÉL«go fËš ntiyfis Fiw¥ng‹”, “mt®fis ïu¡f¤Jl‹ el¤J«
brhšYnt‹. go brŒnt‹”. “á‰W©o rhiy it¡F«go brŒnt‹”, “bghGJ
ngh¡F¢r§f« it¡f¢ brŒnt‹” “F‰wÄšyhj ghd§fis
bjhʉrhiyia _o ÉLtjhš ntiy ïšyhkš bfhL¡f¢ brŒnt‹”, “ïªj¥go brŒa Koahj bjhʉrhiyfis
fZl¥gL« M£fis clnd khâÇ¥ g©izfS¡F _oÉL«go brhšnt‹” v‹W brhštâÈUªJ ï‹iwa Ãiyik
(Étrha¤â‰F) mD¥ã ÉLnt‹. Æš bjhÊyhËfS¡F kJghd« mtáabk‹gijí« kJghd¤ij
ÃW¤Jtjhdhš mj‰F¤ jFªj gy Ãgªjidfis Ãiwnt‰w
Inuh¥ãa e©g®fS«, fhayh¡fhuU« it¤âa®
nt©Lbk‹gijí« mt® e‹whŒ tÈíU¤â ïU¡»wh® v‹gij
nahrid¥ go rhuha« rh¥ãl nt©o ïUªjhš mt®fS¡F
gF¤j¿î« ehizaK« cŸs ahtU« kW¡fKoahJ. mnjhL
mDkâ¢Ó£L bfhL¤J F¿¥ã£l msî ft®‹bk©£
Tl “Inuh¥ãa e©g®fŸ Fo¥gj‰F mDk⢠ӣL bfhL¤J
bryÉš th§»¡ bfhŸs mDkâaË¥ng‹.
(RauhÍa) ft®‹bk©£ bryÉš Óik¢ rhuha« th§»¡bfhŸs
ïjdhš ft®‹bk©L¡F tU«go FiwªJ É£lhš V‰ghL brŒnt‹” v‹W« brhšÈ ïU¡»wh®. Mfnt, âU. fhªâÆ‹
eh‹ clnd ïuhQt¢ bryit¡ Fiw¤J ÉLnt‹. kJÉy¡F¥ ãurhu¤âš cŸs K¡»a« Inuh¥ãa®fŸ (RauhÍa)
r®¡fh® bryÉš nt©oa msî Óik¢rhuha« Fo¡f nt©oaJ«
nrdhâgâahdt® jdJ rhk®¤âa¤jhš òâa ekJ bjhÊyhËfŸ j§fŸ brhªj¢ bryÉš cŸeh£L fŸS, rhuha«
Ãiyik¡F V‰wthW rkhË¡f nt©oaJ jh‹. Fo¡fnt©oaJ« v‹gjhf¤jh‹ òy¥gL»‹wnj jÉu ï‹iwa
ÃiyÆš ekJ bjhÊyhËfŸ fŸ, rhuha« Fo¡f¡ TlhJ v‹nwh,
bjhʉrhiy¡fhu®fŸ eh‹ brh‹d ÃgªjidfË‹go
Fo¡fhkš ïU¡f Koí« v‹nwh xU ïl¤âY« mt® fUJtjhf
yhgfukhfnt bjhʉrhiyfis el¤jyh« v‹W brh‹dhš,
ek¡F¤ bjÇant ïšiy. bjhÊyhs®fSila Foia ÃW¤j
giHago bjhʉrhiyfis el¤j mDkâaË¥ng‹.”
nt©Lkhdhš mj‰F gy gÇfhu« brŒa nt©L« v‹gij x¥ò¡
v‹W vGâ ïU¡»‹wh®. bfh©l âU. fhªâ mªj¥gÇfhu« brŒa¥gLK‹ vj‰fhf fŸS¡
fil k¿aš brŒa¢ brŒJ fytu« c©lh¡» å© És«gu«
ïJjh‹ eh« “fhªâÆ‹ c©ik¤ njh‰w«” v‹W brŒa¢ brŒ»‹wh®fŸ v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. âU. fhªâ
vGâaj‰F És¡fkhF«. mt®fŸ ï‹iwaâd« ïªâa Äš it¤J el¤J« KjyhËfËl«
všyh« x¥gªj«ngá ïU¡»wh®. mtuJ ãÇâÃâfŸ Äš KjyhË
ïjdhnyna ï›Éahr¤â‰F¡ “fhªâÆ‹ És¡f«” v‹W
fËl« áy ÃgªjidfŸ f©L ifbaG¤J« th§» ïU¡»wh®fŸ.
bga® bfhL¤njh«.
mªÃgªjidfËš Ěȋ “îthf°j®fŸ bgU«ghY« ïªâa®
ïªj És¡f rkhjhd¤ij e‹whŒ C‹¿¥go¤J¥ gh®¤jhš fshŒ ïU¡f nt©L«. g§F¡fhu®fŸ bgU« gFâ ïªâa®fshŒ
âU. fhªâat®fŸ K‹ brh‹d mã¥ãuha§fis ïªj És¡f rkh ïU¡f nt©L«. fj® ÉahghÇfS¡F¡ fZl« c©lh¡F«goahd
jhd¤jhš gy¥gL¤J¡»‹whnu bahÊa á¿J« mj‰F khWgL« 18 be«gU¡F Ñœ¥g£l be«g® ýüš ýü‰f¡ TlhJ” v‹gjhf
goahd mã¥ãuha« bfh©oU¥gjhf¡ bfhŠrK« És§f btšyh« Ãgªjidfis¡ f©L ifbaG¤J th§» mªj¥go
Éšiy. mjhtJ, ifbaG¤â£l Äš ýüšfis kh¤âu« th§» beŒa nt©L«
v‹W c¤âuî ngh£lh®fns bahÊa bjhÊyhËfŸ Fo¡fhkš

Fo muR - 1931 ( 2 ) 36 37 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ïU¥gj‰F âU. fhªâat®fŸ brhšY« gªnjhg°J brŒí« KjyhË r«kâ¡fhÉ£lhš mªj¤ bjhÊyhËfis Étrha« brŒa
goahd Ãgªjidfis mâš ngh£lh®fsh v‹W nf£ »‹nwh«. V® cGF«goí«, k© bt£o vL¤J k© bt£L«goí« brhšYt
ij¤jÉu ntW ntiy ïšiy v‹gij e‹whŒ És¡» ïU¡»wh®.
ï‹iwaâd« jÄœeh£oš Fo k¿aÈ‹ nguhš v›tsî
ng®fŸ mogL»‹wh®fŸ? v›tsî fytu§fŸ V‰gL»‹wd? Mfnt, RauhÍa¤âš bjhÊyhs®fSila Ãiyik ï‹d
ïjdhš bghJ#d§fS¡F v›tsî bjhšiyfŸ V‰gL»‹wd? bj‹W És§» É£lJ. “fhªâÆ‹ c©ik¤ njh‰w” bkD« Kªâa
Éahr¤âš eh« vGâ ïUªj mã¥ãuha¤ij kh‰wnt©L« v‹
ig¤âa¡fhu®fËlK« ga§fhËfËlK« Raey¡fhu®fËl »‹w v©z¤â‹ ÛJ ekJ gh®¥gd®fS«, ekJ fh§»u°
K« gz« tNȤJ ntiy¤â©lh£l« cŸs áWt®fisí« g¡j®fS« vL¤J¡bfh©l Ka‰áÆ‹ gadhŒ vL¤J¡bfh©l
bg‰nwh®fS¡F¡ Ñœgoa ïZlÄšyhj áWt®fisí« ghLgl¡ áukkhdJ “bgUkhŸ v‹»‹w bgaiu kh‰¿¡ bfhŸS«go
fZl¥gL« áWt®fisí« nto¡if Éisah£oš És«gu¤âš bfhL¤j gz¤â‹ gadhŒ bg¤j bgUkhŸ v‹»‹w bgaiu
ig¤âaKŸs áWt®fisí« T£o it¤J nrhW ngh£L ïªj¥go it¤J¡ bfh©lh‹” v‹gJnghš âU. fhªâat®fŸ e‹whŒ
fytu« brŒtâš yhg« v‹d? v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«. xU rka« mG¤jª âU¤jkhf¡ fŸS rhuha« Fo¡f nt©oa mtáa¤ij
ïjdhš VjhtJ xU ga‹ c©L v‹W âU. fhªâah»Y« brh‹dh í«, bjhÊyhËfSila (N¤âu®fSila) Ãiyikiaí«
uhdhš, Vnjh xU Éj¤âš áy® rkhjhdkhtJ brhšy¥ òu¥glyh«. gy¥gL¤âÉ£lh®. ïij¡f©l bjhÊyhËfshd (N¤âu) fh§»u°
“fŸS¡fil _Ltjhš Fo ÉfhJ” v‹W« “Fofhu®fis jil¥ g¡j®fŸ ïÅ v‹d rkhjhd« brhšYth®fŸ v‹gJ ek¡F
gL¤â ” “Fo¡fhkš brŒtjhš Fo ÉfhJ” v‹W«, “Fo¥gt®fŸ És§fÉšiy. tƉW¥ gáÆ‹ bfhLikÆdhš ntWtÊÆš
v¥goí« âU£L¤jdkhfthtJ Fo¤J¤jh‹ ÔUth®fŸ” v‹W«, kÅj®fshf thH Koahjâ‹ Ãiy Ædhš j§fis MjÇ¥g
“fŸS rhuha ÉahghÇfŸ âU£L¤jdkhf fŸS ɉW¤ jh‹ t®fS¡F e‹¿ fh£lnt©Lnk v‹»‹w brhªj mtáa¤âdhš
ÔUth®fŸ” v‹W«, “rßu¤jhš ghLg£L ciH¥gt®fS¡F« e«ik itayh«. “Fo muir” itayh«. Mdhš jh§fŸ brŒí«
bjhʉrhiyfËš ntiy brŒ»‹wt®fS¡F« mt®fsJ fis¥ ïªj khâÇahd nah¡»a¥ bghW¥ò« ehizaKk‰w fhÇa¤â‰F
ò«, rÈ¥ò« ÔUtj‰F fŸ mtáakhdJ” v‹W«, “ehnd (âU m¿thËfS¡F v‹d gâš brhšY th®fŸ v‹W jh‹
fhªâna) mt®fsJ fis¥ig¥ gh®¤J kdÄw§» rhuha¡ nf£»‹nwh«.
fil¡F¥nghŒ rhuha« th§» tªJ m‹ghŒ bfhL¤J ïU¡»‹
nw‹” v‹W« brhšÈ fŸË‹ mtáa¤ijí«, Fo¡f nt©oa v›tsî nah¡»aij a‰wtdhfî«, ïÊthdtdhfî«
ijí« x¥ò¡ bfh©L btË¥gL¤â ïU¡F« nghJ kWgoí« ïUªjhY« mtdhš “ek¡F xU X£L¡fhtJ kh®¡fK©L” v‹W
M§fh§F fŸSk¿aš brŒtJ v‹whš fŸSk¿aš brŒa¥ xUt‹ m¿ªjhš mtid¥ ãukhj¥gL¤â “ïªâund! rªâund!! ”
gLtJ mU¤jk‰wbj‹W«, òu£L v‹W« V‹ brhšy¡TlhJ? v‹W T¿ Vkh‰¿ ifÆš Vnjh bfhL¤J mD¥òtJ áyÇ‹
v‹W nf£»‹nwh«. ïa‰ifnaahF«. ïijna MjhukhŒ¡ bfh©L ãiH¡f nt©o
aJ« áyÇ‹ ïa‰ifnaahF«. Mdhš Raeyk‰w bghJ k¡fS«
jÉu, bjhʉrhiy KjyhËfŸ, bjhÊyhËfŸ fŸS Fo¡ fZl¥gL»‹w gh£lhËfS« ïªj Éahghu¤âš VkhªJ nghfhkš
fhkš ïU¡f¤jFªj khâÇÆš “mt®fsJ ntiyfis RSth¡» #h¡»uijahf ïU¡fnt©L« v‹gj‰nf ïij eh« vGJ
fŸS¡F¥ gâš ntW bfLâ ïšyhj ghd§fS«, brsfÇa§fS« »‹nwh«.
brŒahÉ£lhš bjhʉrhiyia _oÉl c¤juî nghL”tjhf
âU. fhªâ vGâ ïU¡»wh®. Mdhš ïªj¥go _oÉ£lãwF mªj¤ Fo muR - jiya§f« - 05.07.1931
bjhÊyhËfS¡F ntiy nt©Lnk v‹whš “mt®fis všyh«
khâÇ¥g©iz Étrha¤J¡F mD¥ã ÉLnt‹” v‹W brhšY
»‹wh®.
Mfnt bjhÊyhËfS¡F RauhÍa murh§f¤âš V‰gL«
e‹ikfŸ všyh« bjhʉrhiyÆš á¿J brsfÇaK«, mJbrŒa

Fo muR - 1931 ( 2 ) 38 39 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ïj‹ nah¡»aijí«, c©ikí« v¥go ïUªj nghâY«
uhÍÆ‹ ehiza« v¥go ïU¡»‹wbj‹gijí« r®¡fhuhU«
fh§»uR« uhÍia¡ fh¥gh‰Wtâš v›tsî ehizakhŒ elªJ
bfhŸS»‹wh®fŸ v‹gijí«, ïªj uhÍÆ‹ gadhŒ ïªâa
k¡fË‹ RakÇahij v›tsî v‹gij cyf k¡fŸ m¿a xU
rªj®¥gK« V‰g£L É£lJ v‹gJ òydhF«.

yh®£ ɚȧlÅ‹ v¢rÇ¡if fŸS¡ fil k¿aÈ‹ j¤Jt¤ijí« ïâš nr®¤J¡ bfh©
lhš ehiza¤â‹ nah¡»aij e‹whŒ És§F«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 05.07.1931
yh®£ ɚȧl‹ ãuò br‹w khj« br«°ngh®£ »s¥ãš
ngáanghJ ïªâa®fS¡F xU v¢rÇ¡if brŒâU¡»wh®. m~bj‹
dbt‹whš,
“eh£oš rkhjhd¤ij V‰gL¤Jtj‰F eh‹ ïU¡»nwnd
bahÊa uhÍia¡ fh¥gh‰w eh‹ (ï§F tu) ïšiy” v‹W ngáÆU¡
»wh®. Mfnt, rkhjhd¥g§fnk‰gL« v‹W eh‹ m¿ªnjnd
ahdhš uhÍia¥g‰¿ á¿J« ftiy¥glhkš rkhjhd¤â‰fhf vªj
Kiwiaí« mDrÇ¡f nt©otU«” v‹W Nrid fh£o ïU¡
»wh®. mnjhL uhÍ Éõa¤ij¥g‰¿í« ngR«nghJ fh§»uR¡
fhu®fŸ “uhÍia xU rkhjhd m¿F¿ba‹W fUjhkš mL¤j
í¤j¤â‰F jah® Mtj‰F V‰gL¤â¡bfh©l brsfÇank v‹gjhf
fhªâ - ï®É‹ x¥gªj¤â‰F Éah¡»ahd« TW»‹wh®fŸ” v‹W«,
“ïu©L bgÇa kÅj®fŸ v‹gt®fŸ brŒJ bfh©l x¥gªj«,
mjhtJ fhªâí« - ï®ÉD« brŒJ bfh©l uhÍ v‹gj‰F ïªj
khâÇ bghUŸ bfhŸtJ á¿J« nah¡»akhd fhÇabk‹W eh‹
fUjÉšiy v‹W jhuhskhŒ¢ brhšY»nw‹” v‹W« brhšÈ
ïU¡»wh®.
ï›tsî« nghwhkš mt® ngáÆU¡F« k‰bwhU Éõa«
v‹dbt‹whš âU fhªâat®fŸ jh‹ murh§f¤njhL uhÍ MtJ
v‹D« nguhš vªj Ãgªjid¡ nf£L Koahkš nghƉnwh, mjh
tJ vªj¥ nghä°fhu®fË‹ elto¡iffis ÉrhÇ¡f nt©L«
v‹W nf£lhnuh mªj¥ nghäRfhu®fisna yh®£ ɚȧl‹ e‹
whŒ¥ ghuh£o¥ ngá ïU¥gJl‹ mt®fŸ brŒj fhÇa§fŸ všyh«
Äfî« rÇahd fhÇabk‹W« brhšÈ mt®fis¥ ngh‰¿¥ òfœªJ
ïU¡»wh®. mnjhL, ïuhQt á¥ghŒfisí« ngh‰¿ ïU¡»‹wh®.
ïj‹ fU¤J “K‹ vªj¥ nghärhÇ‹ mo¡F¥ gaªJ uhÍ
brŒJ bfhŸs nt©oajhƉnwh, mªj¥ nghäR« nkš bfh©L
ïuhQtK« ï‹dK« ïU¡»‹wJ”v‹W Nrid fh£LtnjahF«.
Fo muR - 1931 ( 2 ) 40 41 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
ãwF všnyhU« To “RghÞ rªâu ngh° ÛJ« mtuJ nfhZo
ÛJ« e«ã¡if ïšiy” v‹»‹w Ô®khd« Ãiwnt‰¿ É£lh®fŸ.

bghJ cilik¡ fø bjhÊyhs® m¿¡if


“âU. Rgh° rªâu ngh° Éthj¤âš fyªJbfhŸStâšiy
v‹W th¡fˤjâdhš mt® ÛJ e«ã¡ifÆšiy v‹w Ô®khd¤
bjhÊyhs®fS« fh§»u° ïa¡fK« â‰F m¡»uhrd« t»¡f mDkâ¤njh«. Mdhš mtU« X£L
bfhL¤jjhš xU X£oš m¤Ô®khd« njh‰W¥nghŒ É£lJ.
m¤Ô®khd« KjÈš njh‰WÉ£lj‰F¡ fhuz« ïJjh‹ fhuz”
bkd m›t¿¡ifÆš btËÆl¥g£oU¡»wh®fŸ.
“ fh§»u° jiyt®fŸ åœf!
ïJ éiy µ 6, 7 njâ âuhÉl‹, RnjrĤâu‹, ïªâah,
ošÈ x¥gªj¡fhu®fŸ xÊf!!” jÄœehL M»a g¤âÇiffËš fhz¥gL»‹wd. všyh¥ g¤âÇif
Rgh° rªâungh° ÛJ e«ã¡ifÆšiy!!! ” fisí« it¤J¥ gh®¤jhš ï‹D« gy Éõa§fŸ És§F«.

r¡y¤thyh nrâ. jÄœeh£oš cŸs áy bjh©l®fŸ “fh§»uR«, etét‹ ghuj


rigí« bghJ cilik¡fhu® bfhŸifí«, bjhÊyhs® bfhŸifí«
- ah® vGâdhby‹d x‹W v‹W brhšYtJ«” “fh§»u° bjh©l®fS«, fh§»uir
MjÇ¥gt®fS«, etét‹ ghuj rig kfhehL el¤J»nwh«”
fšf¤jhÉš bjhÊyhs®fh§»u° x‹W âU. Rgh°rªâungh° v‹gJ« xU filÆš yhg¤â‹ ÃĤj« gy rhkh‹fŸ it¤J
jiyikÆš To‰W. mJ rka« g«ghŒ bjhÊyhs®fŸ ãuâÃâfŸ ɉgijna bah¡F«.
“fh§»u° jiyt®fŸ xÊf, ošÈ x¥gªj¡fhu®fŸ (mjhtJ fhªâ)
xÊf” v‹W nfhΤJ¡bfh©oUªjh®fŸ. âU. r¡y¤thyh bjhÊyhs® fh§»uR¡F mD¥ãa nrâÆš
e‹whŒ vGâÆU¡»wh®. “eh‹ K‹ ïªâahî¡F tªj nghJ fhªâ
y©lÅÈUªJ bghJ cilik¡f£á âU. r¡y¤thyh mt® Æ‹ t©lths¤ij e‹whŒ És¡f Ka‰á¤nj‹. ï›tUõ«
fŸ “br‹w jlit eh‹ ïªâahî¡F tªâUªj bghGJ fhªâÆ‹ r®¡fh® v‹id ïªâahî¡F mDkâ¡fÉšiy. Mdhš Ú§fŸ
t©lths¤ijí« mtiu¥ ã‹g‰W»‹wt®fË‹ òu£Lfisí«, (bghJ cilik¤ bjhÊyhs®fŸ) ïªj rka¤âš fhªâÆ‹ ã¤jyh£
Jnuhf§fisí« btËÆ£nl‹. Mdhš ïªj rka« ãÇ£l‹ l§fisí« mtuJ nfhZoÆ‹ nkhr§fisí« Jnuhf§fisí«
v‹id m§Ftu mDkâ¡fÉšiy. MdhY« ïªâahÉš cŸs e‹whŒ #d§fS¡F vL¤J¢ brhšY§fŸ” vd¡ nf£L¡ bfh©o
bghJ cilik k¡fŸ fhªâÆ‹ ã¤jyh£l¤ij ijÇakhŒ btË¥ U¡»‹wh®. Mfnt bjhÊyhËfŸ kÅj®fshŒ thHnt©Lkhdhš,
gL¤jnt©L«” v‹W vGâÆUªjh®. ïªâahÉš bghJ cilik j¤Jt« V‰glnt©Lkhdhš, Kjyh
tjhf fh§»uR«, fhªâí«, mtuJ nfhZoí« xʪjhf nt©L
Rgh° rªâungh° jiyik ãur§f¤âš, fuh¢á fh§»u° bk‹gnj mt®fsJ mã¥ãuha« v‹gJ e‹whŒ És§F»‹wJ.
Ô®khd¤ij tunt‰W, mâš fhQ« th®¤ijfisÉl fU¤J
ešybj‹W brh‹dJl‹ UÎa kh°nfh f£lis¡F ruzhfâ ïnj âU Rgh° rªâu ngh° mt®fŸ fuh¢á fh§»uáš âU
mila nt©oaâšiy v‹W« brh‹dh®. ïjdhš kWehŸ fhªâat®fshš miH¡f¥g£L fhªâia¥ gh®¥gj‰F K‹ ngáa
FH¥g« V‰g£L “Rgh° rªâu ngh° ÛJ e«ã¡if ïšiy” ng¢áš F¿¥ã£oU¥gij¥ gh®¤jhš c©ik És§F«. mjhtJ-
v‹gjhf bghJ clik¡fø bjhÊyhs®fŸ xU Ô®khd« bfh©L
tªjh®fŸ. mâš Rgh° rªâu nghR« ïUªJ bfh©lh®. xU “fh§»u° ek¡F Rjªâu¤ij r«ghâ¤J¡ bfhL¡F
X£odhš mJ njhšÉ í‰wjhdhY« T£l¤ij x¤ângh£L bk‹w e«ã¡if vd¡»šiy. fh§»uá‹ bfhŸif gad‰w
É£ljhf¢ brhšÈÉ£L Rgh° rªâu ngh° btËna¿É£lh®. jhí«, gyëdkhdjhíÄU¡»wJ.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 42 43 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


fh§»u° jiyt®fŸ TWtâš K‹D¡F¥ã‹ Kwzh
ditfŸ gy ÆU¥gnjhL mt®fŸ brhšbyh‹W«, bra
byh‹Wkhf¢ brŒJ tU»wh®fŸ. mt®fSila ntiy¤
â£l« òâa khWjiy í©lh¡F« neh¡f§ bfh©ljh
Æšiy. Mdhš Éõa§fis¢ rÇ f£o¡bfh©L ngh»wit
fshfnt ÆU¡»‹wd.
#Û‹jhu®fS¡F«, FofS¡F«, gz¡fhuD¡F«, fh§»uR« - RakÇahijí«
TÈ¡fhuD¡F«, Ô©l¥glhjhbud¡ Tw¥gL»wt®fS¡F«
M©fS¡F«, bg©fS¡F«, ahtU¡F« ešy ãŸisfshf
elªJ bfhŸtbj‹gijna mt®fŸ j§fŸ bfhŸifahf¡ m‹òŸs jiytut®fns! rnfhjÇfns!! rnfhju®fns!!!
bfh©oU¡»wh®fŸ.
ï‹W, ï§F RakÇahij thrfrhiy M©LÉHhit c¤nj
v‹W brh‹dh®. á¤J eilbgW« cgªahr§fËš eh‹ “fh§»uR« RakÇahijí«”
v‹gJg‰¿ ngrnt©L« v‹gjhŒ F¿¡f¥g£oU¡»‹wJ.
ãwF âU.fhªâia¥ gh®¤j ãwF âU.br‹F¥jh føÆ‹
bjhšiy¡F¥ gaªJ âU.fhªâia ruzhfâ mila ne®ªjâ‹ ïJ ÉõakhŒ vdJ mã¥ãuha§fŸ mndfkhf jÄœehL
gadhŒ “fh§»uR¡F n#! fhªâ¡F n#!!” nghl nt©oa mtáa¤ KGtJ« m¿ªjnjahF«. v¥gobaÅš “Fo muR” g¤âÇif
âš tªJ É£lh®. “ght«” ïšiyahdhš xU k neu¤âš v¥go thÆyhfî« mndf cgªahr§fŸ _ykhfî«, Rkh® 5, 6 tUõ§f
Phndhja« V‰g£oU¡F« v‹gij nahá¤jhš ïªj c©ik shf btË¥gL¤â¡ bfh©nl tªâU¡»‹nw‹. mt‰¿š ïUªJ
És§F«. khW«goahd Ãiyik ï¥nghJ x‹W« V‰g£LÉlÉšiy.
ï¥bghGJ« ekJ eh£oš fh§»uR bjh©l®fŸ, jiyt®fŸ rÛgfhy¤âš, mjhtJ ïªj xUtUõ fhy¤âš fh§»uá‰F
v‹gt®fŸ bghJcilik j¤Jt« ngRtJ v‹gJ bghJ brŒa¥g£l És«gu¤â‹ fhuzkhŒ bghJ #d§fËš gyU¡F
cilik j¤Jt¤ij xÊ¥gj‰fhf¢ brŒí« fhÇakhf¤jh‹ Ko xU cz®¢á njh‹¿ mij¥g‰¿ ngr¥gL»‹wJ v‹gij jÉu
ínk bahÊa k‰wgo mjdhš v›Éj gaD« V‰gl¥ nght nt¿šiy. xU eh£oš òâjhf VjhtJ Éõa« njh‹¿dhš
âšiy v‹gJ cWâahdhY« ïªj K£L¡f£ilfis všyh« mij¥ g‰¿ v§F« ng¢rhŒ ïU¥gJ rf#nkahF«. mJnghšjh‹
ïyøa« brŒahkš bghJ cilik cz®¢á V‰gl¡Toa ntf« ï¥nghJ fh§»uir¥ g‰¿í« ngr¥gL»‹wJ. Mjyhnyna jh‹
ekJ eh£oš njh‹¿ É£ljhš ïj‰fhf ahU« ga¥gl njit Ú§fS« v‹id mij¥g‰¿na ngr¡nf£L ïU¡»‹Ö®fŸ v‹W
Æšiy v‹gijí« Mdhš ijÇakhŒ c©ikia btË¥gL¤ fUJ»‹nw‹. fh§»u° V‰g£L Rkh® 45 tUõkhdnghâY«, mJ
â¡ bfh©L tunt©L« v‹gijí« bjÇɤJ¡ bfhŸS»nw‹. vij c¤njá¤J, v¥go¥g£lt®fshš Mu«ã¡f¥g£lJ v‹gJ
fh§»u° mDnghf« bg‰w ahtU« m¿ªjnjahF«. mJ ïuh#
ÉRthr¥ gšyÉia¥ gho c¤ânahf« bgw V‰gL¤j¥g£l
Fo muR - f£Liu - 12.07.1931
°jhgdnkahF«. cjhuz« nt©Lkhdhš ekJ eh£oš ïJtiu
ÆY«, ï¥nghJ« bgÇa c¤ânahf°j®fŸ, bgÇa t¡ÑšfŸ, bgÇa
g£ljhÇfŸ KjÈat®fŸ všyh« fh§»uádhnyna bgÇa
kÅj®fshdt®fŸ v‹gij ftŤJ¥ gh®¤jhš És§F«. ehD«
10 15 tUõ§fS¡F K‹ò ïu©blhU giHa fh§»uRfS¡F«
br‹¿U¡»nw‹.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 44 45 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ïuh# ÉRthr« uh#h ÉZQ m«r« v‹gJ Tl gh®¥gd® brhšÈ ïU¡fh
É£lhš ï‹W k‰w ahU¡Fnk bjǪâU¡fhJ v‹gnjahF«. mt®
m¥bghGbjšyh« fh§»uá‹ Kjš Ô®khd« ïuh#ÉRthr¤ fŸ m¥go¢ brh‹dâÈUªJ ï‹D« gy® m¥go Ãid¤J¡
Ô®khdnkahF«. cjhuzkhf 1914-« tUõ« br‹idÆš Toa bfh©oU¡»wh®fŸ. Éf,
fh§»uR¡F eh‹ br‹¿UªjbghGJ fšf¤jh âUths® óngªjueh¤
ngh° jiyik t»¤âUªjh®. fh§»uR elto¡if elªJ bfh©o fh§»u° ahU¡F?
U¡ifÆš br‹id ft®d® yh®£ bg©£y©£ Jiuat®fŸ fh§»u
R¡F É#akhdh®. mt® É#akhdJ« k‰w elto¡iffis ÃW¤â ï‹W« fh§»u° v‹gj‰F« Mwiu¡nfho Ô©lhjh® v‹g
É£L âUths® Rnuªâueh¤ ghd®é mt®fŸ clnd vGªJ xU t®fS¡F« á¿J« r«gªjÄšiy. mt®fŸ ïuh#ÉRtháfŸ.
ïuh#ÉRthr¤ Ô®khd¤ij ãnunuã¤J, btF mHfhf mjhtJ nkY« 8 nfho kfkâa® v‹gt®fS¡F« fh§»uR¡F« r«gªj
“ïªâahî¡F ãÇ£oZ murh§f« flîshš mD¥g¥g£l” bj‹ Äšiy.ït®fS« ïuh#ÉRtháfŸ. tUzh¢áuk« ngR« gh®¥gd®
W«, “ïªâa k¡fŸ jiyKiw jiyKiwahŒ ïuh#ÉRtháfsh fS« j§fis ïuh#ÉRtháfŸ v‹nw brhšÈ¡ bfhŸS»wh®fŸ.
ÆU¡f nt©L”bk‹W« ngá Ko¤jh®. gy® Mnkhâ¤J¥ ngáa ïªj ïu©L _‹W T£l¤âY« 100-¡F xUt® ïUt®Tl fh§»u°
ã‹, 5 ÃÄõ neu funfhõ¤Jl‹ mJ (ïuh#ÉRthr Ô®khd«) fhu®fshŒ ïU¡»wh®fŸ v‹W ijÇakhŒ¢brhšy KoahJ. xU
Ãiwnt ¿‰W. br‹id “mÄjthj njáathâ ” fshd mŒa§fh® rka« kfkâa®fËš xUt®, ïUt® v‹»‹w v©Â¡if ïUªjh
T£l¤âd® fŸ rÛgfhy« tiu v£th®£ k‹dU«, #h®{ k‹dU« Y« Tl Ô©l¥glhjh® v‹gt®fËš R¤jkhŒ “njÓathâfŸ”
ÉZQ m«rbk‹nw ngá ntj§fËÈUªJ«, rh°âu§fËÈUª ïšiy ba‹gij ahU« kW¡f KoahJ. »¿°jt®fËY« Äf¢
J« Mjhu§fŸ vL¤J¡fh£o tªjh®fŸ. (mjhtJ mur®fŸ ÉZQ áynu ïU¡f¡TL«. mt®fS« tƉW¥gh£o‰F r®¢RfËš ïuh#
m«rbk‹W ntj« TWtjhf ciu¤J¡bfh©L tªjh®fŸ.) thœ¤J¥ghoÉ£L btËÆš tªJ nto¡if T£l¤âš “n#! nghL
gt®fshf¤jh‹ ïU¡f KoínkbahÊa “ïuh#h nt©lh«”
x¤JiHahik v‹»‹wt®fŸ ïšiy v‹nwbrhšyyh«. k‰wgo br‹id
khfhz¤ij vL¤J¡bfh©lhš gh®¥gd®fŸ jÉu gh®¥gdušyh
filáahf rÛg fhyªbjh£Ljh‹ mjhtJ fh§»uá‹ gyid jh®fËš tÆuhu¡ fŠá Fo¡F« 100 ¡F 95 ngU¡F nkyhfnt
(c¤ânahf§fis) xnu T£l¤jh® (gh®¥gd® kh¤âu«) mDgÉ¥ fh§»uáÅl« ftiy Æšyhjt®fS« mij x¥ò¡bfhŸshjt®
gâš “bghwhik¥” g£l br‹id khfhz gh®¥gdušyhjh® fSnk ïU¥gh®fŸ. nt©Lkhdhš nj®jÈš X£L¥bgw nt©o
“fh§»uá‹ gy‹ všnyhU¡F« »ukkhŒ g§F»il¡f nt©L” at®fŸ ïu©L¡F« ešyãŸisfŸ nghy fh£o¡bfhŸth®fŸ.
bk‹W nf£f Mu«ã¤jJ Kjš mJnghynt fh§»uR gyD« k‰W« ïij xU ÉahghukhŒ fUJ»wt®fŸ mJî« yhgeZl«
všnyhU¡F« g§Fnghf Mu«ã¤j ãwnf ïuh#ÉRthr« gh®¤J ïij ga‹gL¤â¡ bfhŸSgt®fshfnt ïU¥gh®fŸ.
nghŒx¤JiHahikah» ïuh#ÉRthrkhŒ ïU¥gt®fis “njr¤ ït‰iw¤jÉu tF¥ò khehLfŸ v‹gitfŸ bgÇJ« ïuh#
Jnuh»fŸ” v‹W«, “Raey¡fhu®fŸ” v‹W«, “tF¥ò thâfŸ” ÉRthr¥gšyÉ gho¡bfh©Ljh‹ tU»wJ v‹whY« xU áy
v‹W« brhšy nt©oajh» tH¡fkhŒ mDgɤJ tªj gyid thÈg®fŸ gh®¥gdušyhjhÇY« fh§»uir ga‹gL¤â¡ bfh©L
mila Koahkš nghdîl‹ fh§»u°thâfŸ (gh®¥gd® njáa tU»‹wh®fŸ v‹gij eh‹ kw¡fÉšiy. mJî« m¥go¥g£l
thâfshf gÇzÄ¡f¤ Jl§» É£lh®fŸ. #°o° fø v‹g thÈg®fS« xnu bfhŸifahŒ bjhl®ªJ mâš ïU¡»‹w
jhfî«, K°ä«ä¡ v‹gjhfî« k‰W« tF¥ò¢ r§f§fŸ v‹gjh thÈg®fŸ v‹gt®fŸ ój¡f©zho it¤J gh®¡fnt©oat®
fî« áy °jhgd§fŸ njh‹¿ fh§»u° gyÅš (c¤ânahf§fËš) fshfnt ïU¥gh®fŸ. vªj °jhgdkhdhY« mJ xU r«gs«
g§F nf£fhJ ïUªâU¡Fkhdhš ï‹iwaâd« ïªâahÉš »il¡F« °jhgdkhfî« thœî¡F brsfÇakhd °jhgdkhfî«
ïuh#ÉRthr« v‹gJ fh§»uR¡nf brhªjkhd ÇÍ°l® brŒa¥ És«gu¤J¡F mDTykhdjhfî« V‰g£LÉ£lhš ãwF mâš
g£l (onu£ kh®¡fhŒ) mjhtJ cÇik brŒj Éahghu¡F¿ahŒ fyªJ bfhŸS« k¡fŸ Vuhskh» ÉLth®fŸ v‹gijí« mªj
ïUªJ tU«. br‹dg£lz« #h®{ lî‹ MdJnghš gh®¥gd® °jhgd¤ij¥g‰¿ òuhz« ghLth®fŸ v‹gijí« eh‹ c§fS¡F
k¡fŸ bgaU« #h®{ mŒa®, #h®{ rh°âÇMÆU¡F«. cjhuzkhf, vL¤J¢brhšÈ¤jh‹ bjǪJbfhŸs nt©Lbk‹gâšiy.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 46 47 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


Mjyhš mij¥g‰¿na fh§»uá‹ nah¡»aijia îzƤJ â£l¤âš 14tjhf “kj Éõa§fËš r®¡fhuh® jiyÆlkh£lh®fŸ”
Élkh£O®fŸ. mjhtJ kj¡ bfhŸiffis kh‰w Ka‰á¡f kh£lh®fŸ v‹W«,
17tjhf “khW g£l mã¥ãuha§ bfh©nlh® kdJ ò©gL«goahf
fh§»u° bfhŸif vªj fhÇaK« brŒa kh£lh®fŸ” v‹W«, mjhtJ “ãuhkz®fŸ”
Mfnt ïit xUòwÄU¡f fh§»uá‹ bfhŸiffŸjh‹ kd« ò©gL«go vJî« brŒa¥gl kh£lhJ v‹W« °gZlkhf¡
v‹d v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. F¿¡f¥g£oU¡»‹wjh?ïšiyah?

vªj¡fhuz§fshš ïªj ehL‘m‹Åaeh£lh®’ v‹gt®fË‹ MâÆY«, ïªj¡ bfhŸiffisnajh‹ ekJ gh®¥gd®


M£á¡F Mshf neÇ£lnjh, mâY« gh®¥gd®fŸ Mâ¡f« jiy ãÇ£oZ ft®‹bk©ilí« x¥ò¡bfhŸs¢ brŒJ ïijna muá
áw¡f neÇ£lnjh mªj¡fhuz§fis ïšyhkš brŒa ïªj¡fh§»u aÈY« mDrÇ¡F«go r£lkh¡» f£lha¥gL¤âaj‹
áš VjhtJ xU bfhŸif ïU¡»‹wJ v‹gjhf ahuhtJ brhšy gadhf¤jh‹ ïJtiu ïªj¡ ft®‹bk©oš rÇahd Ó®âU¤j«
Koíkh? v‹W nf£»‹nw‹. ïªâahÉ‹ bgUikia¥g‰¿ ah® V‰gL¤j Koahknyna ïUªJ tU»‹wJ. cjhuzkhf, rhujh
v‹d ngRtjhÆUªjhY« ïªâahÉš gykj«, gy#hâ, gyÉj r£l« vL¤J¡ bfhŸS§fŸ. ÉtrhÇfŸ r£l« vL¤J¡
ca®î jhœî v‹gitfŸ ïUªJ tU»‹wij ahU« kW¡f bfhŸS§fŸ. r®¡fhuhš r£lkh¡f¥g£L« xU áy #d§fŸ kd«
KoahJ. ïªâahÉš bjUÉš el¡fhj, f©fËš bj‹glhj ò©gL»‹wbj‹w fhuz« bfh©L mt®fsJ K£L¡f£il
‘ïÊk¡fŸ’ ïUªJtUtJ ïufáakšy. ïªj¡ fhuz§fns ï‹W ahnyna vJî« rÇtu mKY¡F tuKoahkš ïUªJbfh©L
m‹Åa M£á ïªj eh£oš ïUªJ tUtj‰F«, gh®¥gd‹ ghL tU»‹wJ. gh®¥gÜa¤bjhšiy ïšyhâU¡Fkhdhš mit
glhkš thœªJ Mâ¡f« brY¤â tUtj‰F« fhuz« v‹gijí« jhdhf mKÈš ïU¡F«. ï› Éõa¤âš ï‹W« r£l¤ij
x¥ò¡ bfhŸshjt®fŸ ïšiy. ïij¢rÇ¥gL¤j ah® v‹d ÛW»‹wt®fŸ #d§fsh? r®¡fhuhuh v‹W nf£»‹nw‹. ïªj
brŒjh®fŸ? vªj¡bfhŸifia fh§»u° â£l¤âš V‰gL¤â ïU¡ Ãiyik òâa murh§f¤âY« 14, 17 ãÇîfis it¤J¡bfh©L
»‹wh®fŸ? mšyJ m‹Åa M£áia xʤj ãwfhtJ ïj‰F v¥go kh‰w¡TL« v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. ghkuk¡fŸ -
v‹d kh®¡f« brŒtjhf¡ fh§»u° jiyt®fŸ brhšÈÆU¡ gF¤j¿t‰w _lk¡fŸ VkhW«go ngáÉ£lhš nghJkh?
»wh®fŸ? v‹gij ftŤJ¥ ghU§fŸ. c©ikia gF¤j¿îl‹ nahá¤J¥ gh®¡f nt©lhkh? v‹W
nf£»‹nw‹.
Rauh{a cÇik
kd« ò©glhJ
Rauh{a¤âš “kj§fŸ xÊ¡f¥gL«” v‹whtJ “kj Mâ¡
f§fŸ xÊ¡f¥gL«” v‹whtJ mšyJ mJjh‹ ïšyhÉ£lhY« kj eL Ãiyik t»¡F« r®¡fhuhš - vªj kÅjDila
“#hâfŸ xÊ¡f¥gL«” v‹whtJ “#hâ¥ghFghLfŸ XÊ¡f¥gLk” kdJ« ò©gl r»ahj r®¡fhuhš mJ j‹id v›tsîjh‹ óuz
v‹whtJ v§fhtJ Ô®khd %gkhfthtJ vGj¥g£oU¡»‹wjh? Rna¢ir cilaJ v‹W brhšÈ¡ bfh©lhY« mjdhš ek¡F
v§fhtJ ahUila thÆdhyhtJ brhšy¥g£oU¡»‹wjh? v‹W v‹d gy‹ c©lhf¡TL«? nt©Lkhdhš gh®¥gh‹ ï‹iwa
nf£»‹nw‹. k‰W« kj§fisí« #h⥠ghFghLfisí« fh¥gh‰ thœitÉl ï‹d« gykl§F nkyhfnt thH¡TL«. Mdhš
w¥gL« v‹W cWâTw¥gL»wjh? ïšiyah? v‹W« nf£»‹nw‹. bjUÉš el¡f cÇikÆšyhj “giwa‹” Ãiyikí« rßu¤âš
ghLg£lhfnt©oa “N¤âu‹” Ãiyikí« v‹dthF«?
mjhtJ kj¤âš eLÃiyik t»¥gjhfî«, tUzh¢ v‹Wjh‹ nf£»‹nw‹. ï¥bghGJ« giwa‹ åâÆš elªjhny
áuk« fh¥gh‰w¥gL« v‹gjhfî«, #hâÆš vªj xU jÅ¥g£l v¤jid gh®¥gd® kd« ò©gL« v‹gJ c§fS¡F¤ bjÇahjh?
tF¥ghUila cÇik¡F« g§f« ÉisÉ¡f¥gl kh£lhJ xUt® kdK« ò©gl r»¡fhj RauhÍa« ahU¡F¥ ga‹
v‹gjhfî« vªj kÅjDila khWg£l mã¥ãuha¤ij í« gl¡TL«?
ò©gL¤j¥gl kh£lhbj‹gjhfîkšyth x›bthU #hâ kj
Mâ¡f¡fhuD¡F« cWâ Tw¥g£L tU»‹wJ. ãu#h cÇik¤

Fo muR - 1931 ( 2 ) 48 49 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


nfhÉš g¿Kjš És¡f¥gL¤â¡ bfhŸS§fŸ. #dehafkhdhš Ô©lhjt®fis
“nfhÉY¡FŸ Élkh£nl‹, Fs¤âš Élkh£nl‹” v‹W brhšY
k‰W« xU rka« âU #tA®yhš mt®fŸ gh®¥gdÇilna »‹wt®fŸ ah®? ãwF mªj¡ nfhÉiyí«, Fs¤ijí« gÇKjš
ngR«nghJ “ahtUila vªj tF¥ghUila cÇikí« Rauh{a¤ brŒ»‹wt®fŸ ah®? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. #d§fŸ Élkh£
âš gÇ¡f¥gl kh£lhJ” v‹W brh‹dh®. Mdhš clndna nl‹ v‹W brh‹dhš mªj #d¥ãuâÃâ r®¡fh®, ah® kdijí«
k‰bwhU T£l¤âš ngR«nghJ “Ô©lhjhiu mDkâ¡fhj ò© gL¤jhj r®¡fh® nfhÉiy v¥go gÇKjš brŒa Koí«?
nfhÉš g¿Kjš brŒa¥gL«” v‹W brh‹dh®. ït‰iw âU nfhÉY¡FŸ giwaid Él ïZl¥glhj #d§fŸ ïZl¥gL«
fhªâat®fS« Mnkhâ¤J tU»wh®. ãuâÃâia bjǪbjL¥gh®fsh? v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ.
m¥goahdhš k¡fË‹ kj, rh°âu gH¡f tH¡f r«gªjkhd #d§fŸ ïZl¤â‰F ÉnuhjkhŒ el¡F« ïuhÍaghu« #dehaf
cÇikfis všyh« v‹d brŒtJ? mt‰iw xÊ¡f Mu«ã¤jhš uhÍaghukhFkh? k‰W« ïªâa #d§fŸ j§fS¡FŸ ïU¡F« #hâ
ahUila kdJ«ò©glhjh? vªj tF¥ghUila cÇikahtJ ɤâahr¤ijí«, Ô©lhikiaí« xÊ¥gj‰F #dehaf RauhÍa«
ïjdhš ghâ¡f¥glhjh? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. ï‹iwa ekJ nt©Lbk‹whš ïJ ã¤jyh£lkh? mšyth? v‹W nahá¤J¥
eh£L thœ¡ifna nkšf©l kj«, rh°âu«, òuhz«, gH¡f tH¡ ghU§fŸ. ï‹iwa âd« Ô©lhik xÊ¥gij ah® nt©lhbk‹
f§fis Mjhukhf¡ bfh©Ljhnd ïUªJ tU»‹wJ? vdnt, »‹wh®fŸ? ï°yhkhdt® MnBã¡»‹wh®fsh? »¿°Jt®fŸ
ïâÈUªJ xUtDila cÇik v‹whš v‹d v‹gij¡ ftŤJ MnBã¡»‹wd®fsh? mšyJ »U°Jt murh§f« MnBã¡
Koî brŒa nt©lhkh? fh§»uáš kÅj cÇik v‹gJ kj¡ »‹wjh? Mu«ã¤ânyna òu£L ngR« RauhÍa« mâfhu« tªjhš
bfhŸif¥go V‰g£l cÇikah? rh°âu¤âš V‰g£l cÇikah? bfhLik brŒíkh? e‹ik brŒíkh? ï‹W Ô©lhik mDrÇ¡F«
mšyJ ïJtiu mDgt¤âš gH¡f tH¡f¤âš V‰g£l cÇikah? #d§fS¡F r®t mâfhu« jªjhš Ô©lhikia gy¥gL¤Jth®
mšyJ njr Mjhu¤â‰F V‰g£l cÇikah? kÅj ïa‰if¡F fsh? js®¤Jth®fsh? vªj murh§f¤âš Ô©lhik ïUªjhY«
V‰g£l cÇikah? vij¡ F¿¡»‹wJ v‹W nf£»‹nw‹. Ô©lhikia mDrÇ¡»‹wt®fŸ ï‹W RauhÍa« nf£F«
ïªJ¡fns bahÊa ntwšy.
kj cÇik v‹whš ïªJ kj¤â‹go nksko¡f nt©L«.
ï°yh« kj¤â‰F nks« TlhJ v‹gJ ngh‹w cÇikfËš Mfnt ïªjkhâÇ th®¤ijfŸ k¡fis VŒ¡F« jªâu
vij¡ fh¥gh‰WtJ? th®¤ij mšyth v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ.

gh®¥gdD¡F«, giwaD¡F« cŸs kj¡bfhŸif cÇik, vdJ mDgt«


rh°âu cÇik, gH¡f tH¡f cÇik M»aitfŸ v‹d MtJ? rnfhju®fns! fh§»uáš eh‹ ïU¡F«nghJ “fh§»uáš #hâ
k¡fS¡F k¡fŸ, #hâ¡F #hâ, CU¡F C® khWg£l njrh¢rhu ɤâahr« ghuh£l¡ TlhJ” v‹W xU Ô®khd« fh§»u°
cÇik v‹d MtJ? kÅj ïa‰if cÇik v‹whš gH¡f tH¡f fÄ£oÆš ehD« âU. v°. ïuhkehjD« nr®ªJ v§fŸ brhªj
kj cÇik v‹d MtJ? KjyhË ghJfh¥ò«, #Û‹jhu‹ ghJ bršth¡»š Ãiwnt‰¿ it¤njh«. Mdhš clnd âUths®fŸ
fh¥ò«, tUzh¢áuk ghJfh¥ò« v‹d MtJ? á.ïuh#nfhghyh¢rhÇ, lh¡l® ïuh#‹, o.É.v°. rh°âÇ, v‹.v°.
Mfnt, ït®fŸ ïUtU« ïij¡nf£F« k¡fis KG _l® tujh¢rhÇ, nf.rªjhd« Kjyh»a fh§»u° jiyt®fŸ v‹»‹w
fŸ v‹W fUâ¡ bfh©nl ïªj¥go mjhtJ ahUila cÇikí« gh®¥gd®fŸ ïuhÍdhkh¢ brŒjh®fŸ v‹gJ c§fS¡F bjÇahjh?
fh¥gh‰w¥gLbk‹W xUòwK«, g¿Kjš brŒa¥gL« v‹W v‹W nf£»‹nw‹. fh§»u° gz¤âš fh§»u° g¡juhš el¤âa
k‰bwhU òwK« ngR»‹wh®fŸ v‹nw eh‹ fUJ»nw‹. VbdÅš, FUFy¤âšjhnd “všnyhiuí« rkkhŒ it¤J rh¥ghL nghl
nt©L«”v‹W eh§fŸ brh‹dj‰F nk‰f©l jiyt® fnsjh‹
#d ehafkh? Vf ehafkh? “mJ mtut®fŸ ïZlnkbahÊa ahiuí« f£lha¥ gL¤â
ahUila kdijí« ò©gL¤â ahUila cÇikiaí« g¿¡f¡
KjyhtJ âU. fhªâí«, âU. #tA®yhY« nf£F« RauhÍ TlhJ” v‹W gâš brh‹dnjhL mj‰fhf mªj FUFynk fiy¡
a« #dehaf RauhÍakh? Vfehaf RauhÍakh v‹gij KjÈš f¥g£L ï¥nghJ mij xU gh®¥gd® jdJ brhªj brh¤jhf
Fo muR - 1931 ( 2 ) 50 51 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
mDgÉ¡»wh® v‹gJ c§fS¡F¤ bjÇahjh? v‹W nf£»‹nw‹. jh®fËš 100¡F 10 nguhtJ #hâ ɤâahr« É£lt®fsh? v‹W
ïªj Éõa¤ij âU fhªâí« x¥ò¡bfh©L mJ mtut® jÅ nf£»‹nw‹. _oit¥gâš gabd‹d? ‘thÆ¡F cUáahd
mã¥ãuha« v‹W br£okh® eh£L R‰W¥ãuahz¤âš rkhjhd« rh¥ghL v§F »il¤jhY« rh¥ãlyh«’ v‹»‹w x‹¿u©L
brhšy Éšiyah? v‹W nf£»‹nw‹. “JwÉ” fis¥ gh®¤J Koî f£lyhkh? v‹W nf£»‹nw‹.
ïªj kfh¤kh¡fS«, âah»fS«, jiyt®fS« ïj‰FŸshf Rauh{a« tªj fhy¤âY« ïªj kÅj®fŸ jhnd ïªj eh£L
ï¥nghJ òl« ngh£l j§fkhŒ É£lh®fsh? mšyJ ryit brŒj k¡fshÆU¡f Koí«? ït®fsJ ãuâÃâfŸ jhnd #dehaf M£á
k¡fshŒ É£lh®fsh? v‹W nf£»‹nw‹. mšyJ ïªj Éõa§fŸ brY¤Jth®fŸ. Mfnt ïªj ÃiyÆš v‹d khWjiy
bghŒah? v‹W nf£»‹nw‹. mšyJ ï‹iwa Rauh{a â£l¤âš V‰gL¤âÉl Koí«?
gh®¥gdU¡FŸs ïªj cÇik g¿¡f¥g£L É£ljh? mšyJ ïªj
ahUila kdK« ò©gl¡TlhJ v‹»‹w “j®k Úâ” vL¤bj¿a¥ bghUshjhu«
g£L É£ljh? v‹W nf£»‹nw‹. k‰W« bghUshjhu¤ JiwÆš brštth‹fS¡F«, c¤ânah
fh§»u° m§f¤âdÇš #hâ ɤâahr« ghuh£l¥g£l f°j®fS¡F« gh®¥gd®fS¡F« jÉu k‰wt®fS¡F v‹d
âšiy v‹W xU e©g® brh‹dh®. v‹Dila brhªj mD e‹ik brŒa Rauh{a¤âš â£lÄU¡»‹wJ v‹gij r‰W
nghf¤ij ï§F vL¤J¢brhšYtj‰F k‹Å¡f nt©L»nw‹. nahá¤J¥ ghU§fŸ. gz¡fhu‹ gz¤ij¥ ãL§» k‰wt®fS¡F¥
mjhtJ ehD« ca®âU v°.ÓÅthrŒa§fhU« fh§»u° ãurhu g§»£L¡ bfhL¡F«go eh‹ nf£fÉšiy. njr¤J¥ gzbkšyh«
ÉõakhŒ â©L¡fšY¡F¥ nghd nghJ xU gh®¥gd® å£L¡F¥ r®¡fhUilajhdjhdhš Mf£L« . ïšiyahdhš gz« xnu g¡f«
nghÆUªnjh«. mªj¡fhy¤âš eh‹ ntwhf it¤nj rh¥ghL nghŒ¢ nrUtj‰F kh®¡fÄšyhkÈU¡f nt©L« v‹Wjh‹
nghl¥g£nl‹. MdhY« gfÈš rh¥ã£l v¢áiy m¥gona brhšY»‹nw‹. ï‹iwaâd« gz¡fhu‹ gz¤ij¥ ãL§»
ïU¡f mj‹ g¡f¤âš jh‹ ïuî« ïiy nghl¥g£L rh¥ã£nl‹. ViHfS¡F¥ g§F ngh£L¡bfhL¤J É£lhš ïªj ViH ehis¡F
fah áuh®¤jK«, kJiuåu‹ ói#í«, fhto mãnõfK«,
ïJ ï¥goÆU¡f, k‰bwhU rka« ehD« jŠir âU. g©oifí« brŒJ å£oš c£fh®ªJ bfh©nlgz¤ij¤ Jiy¤J
bt§»LrhÄ ãŸisí« fh§»u° ãurhukhf bgÇa Fs¤â‰F¥ ÉLth‹ v‹gJ«, ãwF giHago ònuh»jD«, jªâu¡fhuD«,
nghdnghJ« xU fh§»u° gh®¥gd® å£oš ïw¡f¥g£nlh«. Vkh‰W¡fhuD«jh‹ kWgoí« gz¡fhu‹ MŒÉLth‹ v‹gJ«
m¥nghJ fhiy gyfhu« rh¥ã£l v¢áš ïiy¡F¥ g¡f¤âš gfš vd¡F¤bjÇí«. Mjyhš jh‹ eh£L¢ bršt« xU g¡fnk nghŒ
rh¥ghL«, gfš rh¥ghL rh¥ã£l v¢áiy¡F¥ g¡f¤âY«, fhiy FÉahkš ïU¡F« â£lnk nghl nt©L« v‹W« ahU¡F«
gyfhu« rh¥ã£l v¢áiy¡F¥ g¡f¤âY« ïuh¤âÇ rh¥gh£L¡F« vªj¤bjhÊY« brŒaî« všnyhU« vijí« go¡fî« brsfÇ
ïiy nghl¥g£L vW«òfS«, ó¢áfS«, <¡fS« CÇ¡ bfh©o aK«, mDkâí« ïU¡f nt©L« v‹W« jh‹ brhšY»‹nw‹.
U¡fnt rh¥ã£L tªnjh«. ït‰iwbašyh« y£áa« brŒahkš
jh‹ fh§»uáš ciH¤njdhdhY« fh§»uáš #hâɤâahr« tUzh¢áuk Rauh{a¤âš - ah® kdijí« ò© gL¤jhj
ghuh£l¥gLtâšiy v‹gij eh‹ x¥g KoahJ v‹gj‰fhf ïij RauhÍa¤âš ïJ Koíkh? v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ.
brhšÈ¡bfhŸS»‹nw‹.
kjK« nfhÉY«
#hâ nghŒ É£ljh? k‰W« ï‹iwa ïªâah eh£o‹ moik¤jd¤J¡F«,
ï›tsî öu« nghthnd‹? ï‹W« fh§»uáYŸs fh§»uir jǤâu¤â‰F« MjuthÆU¥gJ kjK« nfhÉšfS« v‹gJ
MjǤJ¥ ãurhu« brŒí« k‰W« “fh§»uR« kfh¤khî« jh‹ Ú§fŸ všnyhUnk x¥ò¡bfh©l ÉõakhF«. Mfnt
ïªâahî¡F ÉLjiy, rk¤Jt« th§»¡ bfhL¥gt®?” v‹W brhš fh§»uádhš ïªj kjK« nfhÉšfS« xÊíkh? v‹W Ú§fns
Y« gh®¥gdÇš 100¡F 5 nguhtJ #hâ ɤâahr« É£lt®fsh? nahá¤J¥ ghU§fŸ. ï‹W ekJ eh£oš fh§»uáš ïU¥gt®fŸ
Él¤ jahuhÆU¡»‹wt®fsh? v‹W nf£»‹nw‹. gh®¥gdušyh bgÇJ« kj¥ònuh»j¡ T£l¤jhU« mt®fsJ k¡fS«, nfhÉš

Fo muR - 1931 ( 2 ) 52 53 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


órhÇ k¡fS« mšyth? v‹W nf£»‹nw‹. fh§»u° jiyt®fŸ
v‹gt®fŸ ït‰iw MjÇ¡»‹wt®fŸ mšyth? v‹W
nf£»‹nw‹. kjK« nfhÉY« nghŒ ÉLtJ c©ikahdhš ïªj
M£fŸ “fh§»uR¡F n#!” “fhªâ¡F n#!!” v‹W f¤Jth®fsh?
v‹gijí« nahá¤J¥ghU§fŸ. Vnjh gh®¥gdU¡F ifahshŒ
ïU¥gâ‹ _y« Vnjh xUÉj¤âš thœ¡if eilbgW»‹wJ
v‹gJ jÉu fh§»uá‹ nah¡»aij m¿ahj fh§»u° g¡j®fŸ ah®
ïU¡ »‹wh®fŸ v‹gJ vd¡F¤ bjÇí«. Mfnt rnfhju®fns! RauhÍaK« Rnjr rk°jhdK«
fh§»uR ig¤âa« v‹»‹w gh®¥gd M£áÆš ïUªJ Éy»
k¡fS¡F c©ik RakÇahij cz®¢á V‰g£lhbyhÊa ïªj
eh£L¡nfh, k¡fS¡nfh v›Éj gyD« V‰gl nghtâšiy v‹gJ ïªâahî¡F tu¥nghF« RauhÍa« v‹gJ« Ó®âU¤j
jh‹ vdJ cWâ. bk‹gJ« ï¥nghâU¥gij Él ï‹D« nkhrkhd moik
Éy§fhfnt tªJ Koa¥ ngh»‹wJ.
F¿¥ò : 04.07.1931 M« ehŸ ehf®nfhÆÈš eilbg‰w ehf®
nfhÆiy¢nr®ªj nfh£lhW RakÇahij thrf rhiyÆ‹ ïu©lh« M©L ïªâahî¡F tªj irk‹ fÄ£oahdJ ïªâahÉ‹ c©ik
ÉHhÉš M‰¿a ciu. Ãiyikiaí«, njitiaí« m¿a¤ bjhl§»ajhš, ekJ gh®¥
gd®fŸ mj‰F ïl« bfhL¤jhš j§fS¡F Mg¤J tªJÉLbkd
Fo muR - brh‰bghÊî - 12.07.1931
fUâ, VjhtJ xU jªâu« brŒJ fÄõ‹ Érhuizia bt‰¿a
ilahkš brŒant©L« v‹w v©z¤â‹ÛJ mnef N£áfŸ
brŒjh®fŸ. mitx‹W« jÄœeh£L k¡fËl« gÈ¡fhkšnghfnt,
filáahf¢ r¤âah¡»uf« v‹gjhf Mu«ã¡f¢brŒJ xUg¡f«
fyf« brŒjh®fŸ. ït‰¿‰bfšyh« fhuz« fh§»u° v‹gjhd
gh®¥gd °jhgd« x‹W mt®fS¡F if MíjkhŒ ïU¥gjhš
vJî« brŒa Ko»‹wJ v‹gJl‹ k‰w k¡fS¡F« mjdhš gy
bjhšiyfŸ V‰gl Koªjd. ïjdhnyna br‹w tUõ« r¤âah¡
»uf« v‹D« nguhš (gh®¥gd¤)bjhšiy ÃfœªjJ vÅD«, k‰
bwhU g¡f« rkj®k c©ik¡ bfhŸiffŸ K‹ÅY« mâfkhf¤
jiyfh£l Mu«ã¤J É£lJ. ïªj ÃiyikÆš murh§f¤jh®
tUzh¢áuk jUk¤â‰F MjuîbfhL¤jhš rkj®k¡fhu®fŸ bjhš
iyí«, k‰w ner njr mur®fŸ ïfœ¢áí« V‰gLtjhŒ¡ fhz¥
gL»wJ. rkj®k¤â‰F Mjuî bfhL¥gjhdhnyh, j§fŸ nghf ngh¡
»a§fis É£LÉl nt©oajhf V‰gL« nghš fhz¥gL»‹wJ.
Mfnt, ïªj¡ fZl¤âš ïUªJ j¥òtj‰F¥ ãÇ£oõh® gh®¥gd®
fSl‹ fyªnj xU jªâu« brŒant©oajhŒ¥ nghŒÉ£lJ.
mjhtJ, j§fŸ (ãÇ£oõh®) Ãiyikia gªnjhg°jhŒ
ïU¡F«go gh®¤J tUzh¢áuk¡fhu®fŸ Ãiyikí« bflhkš,
VjhtJ tÊfŸ f©L ão¤J, mij ïªâa®fŸ x¥ò¡bfhŸS«go
brŒJ, rÇ¥gL¤â¡ bfh©L tunt©oaJ v‹»‹w x¥gªj¤â‹
ÛJ k‰w Éõa§fËš vªjÉjkhdhY« rÇ v‹»‹w KiwÆš xU
òâa tÊ f©L ão¤jh®fŸ.
Fo muR - 1931 ( 2 ) 54 55 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
mjhtJ ïªjÃiyikÆš ïªâa¥ gh®¥gdU«, ãÇ£oõh ïªâa rk°jhd§fËš el¡F« m¡»uk§fŸ nghyî«,
U« nr®ªJ, ïUt® Ãiyikí« fh¥gh‰w¡Toa Rnjr rk°jhd mt®fŸ brŒí« mâ¡»uk§fŸ nghyî« ïªj cyf¤âš ntW
k‹d®fisí«, Ó®âU¤j¤ â£l¤âš nr®¤J¡ bfhŸtbj‹W«, v§Fnk fhzKoahJ.
fh§»u°, mjhtJ âU. fhªâ ïj‰F¢ r«kâ¤jhš vªjÉj muáaš
bfhŸifia nt©LkhdhY« x¥ò¡bfhŸtbj‹W« Koîf£o, cjhuzkhf ïu©blhU Éõa§fis kh¤âu« brhšYnth«.
ïuhÍÆ‹ _y« KjÈš âU fhªâia ïj‰F¢ r«kâ¡F«go ïitfŸ j¡f Mjhu¤â‹ Ûnj brhšy¥gLtjhF«.
rÇgL¤â¡ bfh©lh®fŸ. âU fhªâí« tUzh¢áuk« fh¥gh‰w¥gl mjhtJ ïªâa rk°jhd mur®fŸ muáaš elto¡if
nt©o I¡»a muáaš â£l¤ijí«, mâš Rnjr k‹d®fŸ iaí«, Inuh¥ãa rk°jhd mur®fŸ muáaš elto¡ifiaí«
fy¥igí« x¥ò¡bfh©l ã‹ò j§fS¡F ïÅ v›Éj Mg¤J« g‰¿a áy F¿¥òfis F¿¥ãLnth«.
ïšiy v‹»‹w ÃiyikÆš btFgªnjhg°jhf ïU¡»‹wh®fŸ.
ïªâahÉYŸs mur®fŸ j§fSila brhªj bryî¡bf‹W
fh§»uR¡F« ah® v‹d rkj®k« ngádhY«, Rnjr mur®fŸ rk°jhd k¡fŸ tÇ¥gz¤âÈUªJ bgW« bjhifahdJ mt®fsJ
tUzh¢áuk¤ij fh¥gh‰WtnjhL rkj®k¤â‰F« ÉnuhjkhÆU¥ rk°jhd bkh¤jtU«goÆÈUªJ 1/16,1/8, 3/16, 1/4, 1/3, 1/2 åj« g§F
gh®fshjyhš v¥goahdhY« m›ÉUtU¡F« gaÄšiy v‹ ghf¤J¡F¡ FiwÉšyhkš bg‰W¡ bfhŸS»wh®fŸ. cjhuzkhf
»‹w ÃiyikÆÈU¡»‹wJ. e«kur®fbs‹W brhšy¥gL« âUÉjh§T® kfhuh#h njr
ïªj¤ ijÇa¤âdhnyna âU fhªâ tUzh¢áuk« ngRtJ«, tU«goÆš 17š xUghfK« ( mjhtJ khj« 1,00,000 %ghí«) ikN®
âU.#tA®yhš rkj®k« ngRtJkhÆU¥gJl‹ âU. #tA®yhš kfhuh#h 14š xU ghfK« ( mjhtJ khj« 2,00,000 %ghí«) Ijuhgh¤
ng¢ir f©o¥gt®fS¡F¡ fhªâ ng¢ir¡ fh£o ka¡FtJ«, ethò gâ‹_‹¿š xU ghfK« ( mjhtJ khj« 4,00,000 %ghí«)
âU.fhªâ ng¢ir¡ f©o¥gt®fS¡F âU.#tA®yhš ng¢ir¡ j§fŸ brhªj bryî¡fhf¥ bg‰W¡bfhŸS»wh®fŸ.
fh£o ka¡FtJkhd ntiyÆš M£fis¥ ão¤J¥ ãurhu« gnuhlh murU« jdJ tU«goÆš 13š xU ghfK«, fhZÛ®,
brŒJ, fh§»uir MjÇ¡f¢ brŒJ tuî« ghLgL»‹wh®fŸ. ãfhÜ®, ïªö® KjÈa mur®fŸ 5š xU ghfK«, k‰W« áy Mœth®
Mfnt ïâÈUªJ ïÅtu¥nghF« RauhÍa« tUzh¢áuk KjÈa mur®fŸ 3š xU ghfK«, áy® tU«goÆš rÇgFâíkhf
ïuhÍakhfî«, rkj®k¤â‰F K£L¡ f£ilahd ïuhÍa j§fŸ brhªj bryî¡bfd¥ bg‰W, mDgɤJ¡bfh©L tU
khfî«jh‹ V‰gl¥ ngh»‹wJ v‹gJ cWâ!cWâ!!cWâ!!! »‹wh®fŸ. Mdhš Inuh¥ãa mur®fnsh, mt®fŸ bgW« brhªj¢
bryî¥ gz¤ij¡ fz¡F¥ gh®¤jhš, ïªâa mur®fisÉl
ekJ Rnjr k‹d®fis monahL xÊ¡f nt©L« v‹W v¤jidnah kl§F Fiwªj msthf¤jh‹ bg‰W tU»wh®fŸ.
eh« fUâ¡bfh©oU¡F« ï¡ fhy¤âš - ïa‰ifahfnt mt®fŸ
mʪJ, xʪJ nghf rfy brsfÇaK« V‰g£l ïªj¢ rªj®¥g¤âš, cjhuzkhf¢ rÛg¤âš g£l¤âÈUªJ Ju¤j¥g£l °bgÆ‹
fh§»urhdJ mt®fS¡F¢ áuŠÓÉ¥ g£l¤ij¡ bfhL¡f KidªJ njr¤J mur® jdJ njr tU«goÆÈUªJ 500š xU ghfK«,
bfh©oU¡»‹wJ. #¥gh‹ mur® 400š xU ghfK«, bl‹kh®¡ mur® 300š xU ghfK«,
ï£lhÈ mur® 500š xU ghfK«, bej®ny©£° mur® 600š xU
Mfnt gh®¥gÅa N£á bt‰¿ bgw¥ngh»‹wJ.VbdÅš ghfK«, eh®nt mur® 700š xU ghfK«, bgšÍa mur® 1000š xU
ekJ Rnjr rk°jhd mur®fŸ v‹gt®fŸ gh®¥gÜa¤ijÉl ghfK«, ekJ r¡ut®¤âí« ï§»yhªJ murUkhd IªjhtJ #h®{
nkhrkhdt®fŸ. gh®¥gÜankh ã¢ir nf£gâ‹ _y« ghLgLgt® mur® 1600š xU ghfK«jh‹ bg‰W tU»wh®fŸ. m¥go ÆUªJ«,
fË‹ bršt¤ij¡ bfhŸis bfhŸtjhF«. rk°jhdnkh ghLgL #d§fŸ mur®fis¥ g£l¤ijÉ£L ïw¡f nt©Lbk‹W
gt®fË‹ bršt¤ij mo¤J, cij¤J¥ ão§»¡bfhŸtnjahF«. mªehLfŸ Ka‰á brŒJ bfh©L tU»‹wd. Mdhš 2š xU
ghfK« 3š xU ghfK«, 8š xU ghfK« bfhŸisao¡F« ekJ
gh®¥gd®fS¡nfh ekJ eh£il¥g‰¿a v›Éj¥bghW¥ò« eh£L mur®fis ï‹dK« g£l¤âš it¤âU¥gij r»¤J¡
ïšiy. mJnghynt rk°jhd§fS¡F« eh£il¥g‰¿a v›Éj bfh©oU¥gnjhlšyhkš, ïªâa murh§f¤âY« mt®fS¡F
ftiyí« ïšiy.
Fo muR - 1931 ( 2 ) 56 57 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
Mâ¡f« bfhL¡f nt©Lbk‹W ekJ “óuz Rna¢ir¡ bfhŸif ntiy” v‹gj‰F¢ brythd Jifiaí« eh« nr®¤J¡ bfhŸs
bfh©l fh§»u”rhdJ r¤âah¡»uf« brŒJ tUtij¥ gh®¤jhš nt©oaJ Ä¡f mtáakhF«. ïjDila bryîk£L« Rkh® MW
ekJ eh£L muáaš PhdK«, nah¡»aijí« e‹whŒ És§F«. y£rkh»‹wJ, Mdhš M¢rÇa fukhfnt ‘kfhuh#hÉ‹ thr°jhd
Éf, 10 y£r %ghŒ tU«goíŸs xU mur® tUõ« x‹W¡F 4,20,010 Ç¥ng® bry’bt‹gjhf F¿¥ ã£L, ï¢bryití« kuhk¤J
%ghŒ åj« jdJ brhªj bryî¡F vL¤J¡ bfhŸtnjhL, ï›ts ïyhfhÉ‹ brynthL nr®¡f¥ g£oU¡»‹wJ. c©ikÆš
î« nghwhkš 15,00,000 %ghŒ flidí« it¤J¡bfh©L KG¢ mu©kid Ç¥ng® bryî m› tUõ« Vw¡Fiwa 6000 %.
bryití« Égrhu¤â‰nf ga‹gL¤â¡ bfh©oU¥gnjhL, gy jhdh»‹wJ. ï«khâÇahfnt jh‹ nt£ilahLtâÅĤj
jháfisí« ïuhÂfshf¡ fÈahz« brŒJ bfh©oU¥gnjh nk‰g£l bryî Rkh® 12,000 %ghí« “ghu°£°” v‹D« jiy¥ã‹
ošyhkš, xU jhá ïuhÂÆ‹ rnfhjuD«, brhªj¡fhu®fS« Ñœ fh£l¥g£oU¡»‹wJ. ï›Éj khf bryÉl¥gL« gz§fis
murh§f¤âš bršth¡FŸs Mâ¡f¡fhu®fshÆUªJ bfh©L, všyh« eh« bkh¤jkhf¢ nr®¤J fz¡»£L¥ gh®¤njhnkahdhš,
murh§f¤ij M£o tU»‹wh®fŸ. m¥bghGJ mit rk°jhd bkh¤j tU«goÆš ü‰W¡F 18-g§F
mšybt‹W«. Mdhš, ü‰W¡F 22 g§F åjbkdî« V‰gL«.
k‰bwhU mur® 2,19,000 %ghŒ tU«goíŸs rk°jhd¤âš ï«khâÇahf “mu©kid bryî ” v‹D« jiy¥ã‹Ñœ mgÇÄj
1,36,000 %ghŒ å£L¢ bryî¡bfd bfhL¡f¥g£L tU»‹wh®. ïJ khd gz« bryÉl¥gLtjhšjh‹, m¢rk°jhd¤âYŸs, k¡fŸ
jÉu mtUila Fâiu yha¤â‰bfd tUõ« 14,000 %ghí« bryî ÉU¤âailtj‰FÇa fšÉ Ãiya§fS«, Rfhjhu Ãiyikí«
brŒa¥g£L tU»‹wJ. Mdhš mªj ïuhÍa¤â‹ Rfhjhu¤â‰fhf ftÅ¡f¥glhkÈU¡»‹wd.
5000 %ghŒjh‹ tUõ¤âš bryî brŒa¥gL»‹wJ.
k‰bwh‹W
k‰W«, ïªö® rk°jhd¤ij¥ g‰¿ 14.6.27š btËahd
“r®bt‹£° M¥ ïªâah” v‹D« g¤âÇifÆš fhz¥gL« “ãÇ£oõhÇ‹ ghJfh¥ãš, ïªâa mur®fŸ ”mjhtJ “Indian
F¿¥ghtJ:- Princes Under British Protection ” v‹D« ò°jf«, g¡f« 147š âU.r£f®
v‹gt® ÑnH fhQtJ nghYiu¤âU¡»‹wh®.
“ïªö® rk°jhd tháfS¡F 1926« M©lhdJ Äf K¡»a
khd xU tUlkhF«. VbdÅš, mªj M©ošjh‹ á«khjd¤ij “jdJ murh§f¤â‹ tU«goÆš 100¡F g¤Jåj« jh‹ j‹D
t»¥gt®fËš X® bgÇa khWjny‰g£lJ. J¡nfhÍuh› m›th© ila brhªj bryî¡bfd vL¤J¡bfhŸStjhf¡ T¥ghL ngh£L
o‹ Mu«g¤ânyna jdJ á«khjd¤ij¤ JwªJÉ£lh®. mtU¡ tU« ãfhÜ® kfhuh#h mt®fŸ, jh‹ thr« brŒí« mu©
F¥ gâyhf mtUila Fkhu® v°tªuh› v‹gt® kfhuh#hthf kidia¥ gGJgh®¥gjhny‰gL« bryití« “áÉš x®¡°”
Ko N£l¥g£lh®. m›Éj khWjyhš v¤jifa ɤâahr§fŸ v‹D« jiy¥ã‹Ñœ, murh§f brynthL nr®¤J ÉL»‹wh®. 1926-
V‰g£l nghâY«Tl, mu©kid¢ bryÉš k£L« á¿JTl 27tJ tUl¤âa ãfhÜ® murh§f m¿¡ifÆš “gGJ gh®¡f
ɤâahrnk‰ glÉšiy. 1924-25 tUõ¤âš mu©kid brybtd nt©oa” bj‹D« jiy¥ã‹Ñœ 47 ïd§fŸ F¿¡f¥g£oU¡
21,28,257 %ghahf ïUªjjhdJ, mL¤j tUõ¤ânyna 23,22,924 »‹wd. mitfS¡bf‹W 40,000 gîD« bryÉl¥g£oU¡»‹wJ.
%ghahf ca®ªJ É£lJ. m›tUõ¤âa tUkhd« 1,28,10,887 Mdhš m›t¿¡ifÆš fhz¥gL« 47 ïd§fËY«, 4 ïd§fŸ
%ghŒ jh‹ M»‹wJ. MifÆdhš, mu©kid bryîk£L« k£Lnk jh‹ murh§f¥bghJ¡ f£ll§fshF«. mitfis¥
fz¡»£lhš 100¡F 18 ÉG¡fhlhf V‰gL»‹wJ. mu©kid gGJgh®¥gj‰fhf V‰g£l brynth bkh¤j JifÆš 100¡F 5
brybt‹W F¿¥ ã£oU¡F« ïju fz¡ifí« eh« ï¤Jifíl‹ åj«jh‹ vdî nk‰gL »‹wJ”.
nr®¤njhkhdhš, m¥bghGJ mu©kidÆ‹ bkh¤j bryî
ï‹DkâfkhfntÆU¥gij¡ fhzyh«. Mdhš, mªj bry k‰Wnkh® rh‹W
btšyh« gy Éõa§fSlD« nr®¡f¥g£L É£ljhš, ïJk£L«
1925-26tJ tUl¤âa #h«ef® rk°jhd¤â‹ m¿¡ifia
jÅahf fh£l¥g£oU¥gnj ï¤Jifah»‹wJ. m¤jifa
ftŤnjhnk ahdhY« ï«khâÇnajh‹ “áÉš È°L” v‹D«
mu©kid bryî v‹D« jiy¥ã‹ Ñœ “yhšgh¡ mu©kid
jiy¥ã‹ Ñœ brythd bkh¤j¤ Jif 40000 gî‹ mšyJ 4,80,000

Fo muR - 1931 ( 2 ) 58 59 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


%ghŒ vd, mjhtJ f£ll§fis¥ gGJgh®¤jjdhny‰g£l m›t¥nghnj‰gL« bryÉÅĤjbkd 15 y£r« jÅahf vL¤J¡
brybt‹gjhf¡ F¿¥ãl¥g£oU¡»‹wJ. “mu©kid bryî” bfhŸs¥g£lJ. ïªj 15 y£r¤âY« 10 ïy£r %ghŒ jÅahf mu©
v‹D« jiy¥ã‹Ñœ murÇ‹ brhªj bryî¡bfd k£L« 1,25,000 kid (murUila) bryî¡bfd xJ¡» it¡f¥g£lJ. go¢bry
gî‹ F¿¥ãl¥g£oU¡»‹wJ. ï›Éu©o‹ bkh¤j¤bjhifí« bt‹gjhfî«, ntiyÆÈUªJ Ú§»at®fS¡F cgfhu¢ r«gs
1,65,000 gî‹fsh»‹wJ. mjhtJ rk°jhd¤â‹ bkh¤jtU«goÆš bk‹gjhfî« 5 y£r %ghŒ xJ¡» it¡f¥g£lJ. ïitfŸ nghf
100 ¡F 20 åjkh»‹wJ. ï¤JlÅ‹¿ “mu©kid¢ bryî” v‹D« Ûâ ÆU¡f¡Toa 55 y£r %ghí« murUila brhªj bryî¡bfd
jiy¥ã‹ Ñœ fhz¥gLgitfis¤ jÉ®¤J Û©L« jÅahf xJ¡f¥g£L É£lJ. MifÆdhš,m›t¥nghnj‰gL« bryî,
nkh£lh® brybtdî«, mu©kid¢ bryî bk‹gjhfî« go¢bryî, cgfhu¢r«gs bryî v‹gjhf murh§f¤â‰F bkh¤j«
F¿¥ã£l tiffËš brythdJ 2,00,000 gîdhF«. ïijí« 40 y£rnk bryÉl¥gL»‹wJ. ïªj 40 y£r¤âY« fšÉ¡fhf
murUila brhªj bryÉš nr®¥nghnkahdhš m¥bghGJ bryÉl¥gL« 2 y£rK« nr®¡f¥g£oU¡»‹wJ. Mdhš, m›t¥
mtUila bryîk£L« bkh¤j« ãuâ tUlK« 3,75,000 gî‹ vd nghnj‰gL« bryî¡F vd xJ¡» it¡f¥g£l 15 y£r¤âš mu©
mjhtJ rk°jhd tUkhd¤âš rÇghf« jdJ brhªj bryî¡fhf kid (murUila) bryî¡F vd xJ¡» it¤âU¡F« 10 y£rK«,
mur® bryÉL»‹whbudî« V‰gL»‹wJ. 1926-27 tUl¤âa tUkhd¤âš bryî nghf Ûâna‰gL« 55 y£rK«, Mf 65 y£r
m¿¡ifia eh« gh®¥nghnkahdhš, m¥bghGJ ehÄ‹D« %ghŒ murÇ‹ bryî¡bfd V‰gL¤j¥g£oU¡»‹wJ. bghUsh
ïijÉl¥ g‹kl§F ãuÄ¥gila nt©o tU«. murUila jhu¤ Jiwia¡ ftŤJ¡bfh©L tU« khzh¡f®fS¡F 125 y£r
brhªj bryit¡ F¿¥ãl¥g£oU¡F« 6,00,000 gîÅY« 2,00,000 %ghŒ tU«goíŸs xU rk°jhd¤âš, 65 y£r %ghŒ rk°jhd
gî‹ vâ®ghuhj bryî v‹gjhf m›t¿¡ifÆš F¿¥ãl¥ mâgâÆ‹ brhªj bryî¡bfdî«, 40 y£r« murh§f áÉš
g£oU¡»‹wJ”. îthf¤â‰ bfdî«, 20 y£r« %ghŒ murh§f ÄšnlÇ Ã®thf¤â‹
bryî¡ bfdî« xJ¡» it¡f¥g£oU¥gjhdJ xU rka«
k‰Wnkh® murh§f¤âš, (bgaiu¥g‰¿ eh« mâf¡ftiy¥ M¢rÇakhf ïU¡fyh«. Mdhš, ïªj rk°jhd¤âš fšÉ¡bfd
gl nt©oaâšiy. áy tUl§fS¡F K‹gjhf¤ jh‹ Kj‹ ïu©L y£r %.k£L« bryÉl¥gLtjhdJ ïijÉl ï‹D« g‹
Kjyhf tuî« - bryî« fz¡»l¥g£lJ. kl§F M¢rÇa¤ij ÉisÉ¡F«”.
mªj rk°jhd¤â‹ mâg® jdJ brhªj bryit¡ Fiw¥g ït®fsJ j®gh® bryî Éõa§fŸ ï›ÉjÄU¥gbjhU
jhdJ j‹Dila bfsuijia¡ Fiw¤J¡bfh©ljhf nt‰gL« òwÄU¡f, ït®fŸ murÚâ, murh£á brŒí« muáaš Úâ v¥go
vd Ãid¤J¡ bfh©oUªjjhš mtUila rk°jhd¤â‹ tuî - ÆU¡»‹wbjd gh®¤njhkhdhš, x‹nd K¡fhš nfho %ghŒ tU«
bryÉ‹ Égunk xUtU¡F« òy¥glhkÈUªjJ. ãwF, mtiu¥ goíŸs xU ïuh#òjd murh§f¤âš 3,25,000 %ghŒ nkh£lhU¡fhf
nghYŸs rnfhju mur®fshš ö©l¥g£L, ï¥bghGJjh‹ Kjyh bryî brŒa¥g£L tU»wJ. Mdhš fšÉ¡nfh 2,75,000 %ghŒ
tjhf mtUila tuî-bryî fz¡bfL¡f¥g£lJ. filáÆš kh¤âunk bryî brŒa¥g£L tU»‹wJ.
bkh¤j« gh®¤jbghGJ, mªj murh§f¤â‹ bkh¤j tUkhd« xU
nfho %ghÆ¡F« r‰W mâfbkdnt V‰g£lJ. ïªj m¿¡if jÉu jiybah‹W¡F 15 %. åj« tÇtNš brŒí« ãfhÜ®
ahdJ jh‹ ahtU« ã‹g‰w¡Toa bjdî« Tw¥g£L tªjJ. murh§f« fšÉ¡F¤ jiybah‹W¡F 5 mzh åjnk bryî
m›t¿¡ifia RU¡»¡ Tw nt©Lkhdhš, ÑnH fhQtJ brŒ»‹wJ. jiybah‹W¡F 20 %ghŒ åj« tÇtNš brŒí«
nghyjh‹ ciu¡f nt©L«. etef® murh§f« jiybah‹W¡F 6 mzh åjnk fšÉ¡fhf bryî
brŒ»‹wJ. jiybah‹W¡F 10 %ghŒ åj« tÇtNš brŒí« MŸ
mjhtJ:- th® murh§f« jiybah‹W¡F 3 mzh åjnk fšÉ¡fhf bryî
murh§f¤â‹ bkh¤j tUkhd« 125 y£r« ïªj 125 ïy£ brŒ»‹wJ. Rfhjhu¤â‰nfh jiybah‹W¡F 1 mzh åjnk bryî
r¤âš 50 ïy£r« “r«gs«” v‹D« jiy¥ã‹ Ñœ bryÉl¥ brŒ»‹wJ.
gLtj‰F xJ¡» it¡f¥g£L É£lJ. ï¤jiy¥ã‹Ñœ murh§f¤
âYŸs g£lhs¤â‰F¢ brythF« 20 y£rK« nr®ªjnjahF«.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 60 61 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


Mdhš, ïªâahÉš jiybah‹W¡F 6-4-0 %ghŒ åj« th®¤ij¡F my§fhukhdJ«, _l®fSila brÉ¡F ï‹gkhdjhf
tÇtNš brŒí« ïªâa murh§f« fšÉ¡fhf¤ jiybah‹W¡F 9 îÄU¡fyh«. všyh kÅj®fS¡Fnk X£LÇik ïU¥gjhÆUª
mzh åj« bryî brŒ»‹wJ. jhY«, ïªj mur®fŸ nj®jÈš j§fSila M£fis ÃW¤â, 10
y£r¡fz¡fhd gz§fis bryî brŒa K‹tªJ, mt®fS¡
ïit “ãÇ‹RÈ ïªâah” v‹D« g¤âÇifÆš fhz¥gL« FjÉahf ekJ eh£L #Û‹jhu®fisí«, ÄuhRjhu®fisí«,
Égu§fshF«. ïªâa mur®fË‹ îthf« ïªj¥go gy gh®¥gd®fisí«, KjyhËfisí« nr®¤J¡ bfh©L, ï¥nghij¥
ïUªjhY« ït®fSila xG¡f§fis¥ g‰¿ nahá¥nghkhdhš nghynt TÈ njr g¡j®fis¡bfh©L, ãurhu« brŒa¢brŒjhš
xU mur® j‹Dila mâfhÇbahUtU¡F vGâa foj¤ij¥ v¥go¥g£l ãuâÃâfŸ tu¡TLbk‹gij¥ g‰¿í«, v¥go¥g£l
gh®¤jhny És§F«. mjhtJ:- îthf« eilbgWbk‹gij¥g‰¿í« eh« ekJ thrf®fS¡
“ ãÇaKŸs .................. ¡F c«Kila ä› ( u#h ) É©z¥g« bfL¤J¡ Tw nt©Lkh? v‹W nf£»‹nwh«.
»il¤jJ. u#h mDkâ¡f¥g£lJ. c‹Dila foj¤âš cyf« ïa‰ifahf¥ nghF« ngh¡fhdJ ï¥bghGJ v›
fhz¥gL« cW¥gofSl‹ Ú® Ó¡»u« âW«ã tunt©L«. tsnth K‹nd‰w¤ijí« ÉLjiyíz®¢áiaí«, f©ÉÊ¥
mitfŸ Ä¡f mHfhÆU¡fnt©L«. mitfbs‹kdâ‰F¤ igí« k¡fS¡F¤ jhdhf mˤJ¡bfh©L tUĪj rka¤âÈ«
âU¥âia mË¡Fkhdhš m¥bghGJjh‹ c«ik ïuh#g¡âíŸs khâÇ òâa Mg¤bjh‹W Kis¤J, k¡fis ï‹D« moik¥
X® á¥gªâahf¡ fUJnt‹. gL¤j¤j¡f Ãiyikna‰g£oU¥gjhdJ, mJî« “óuz ÉLjiy”
c«Kila m‹ghd Æ‹ nguhY« “Rauh{a¤â‹” nguhY« na‰g£oU¥gJ Äfî«
J¡f¥gl¤j¡f ÉõankahF« v‹W tU¤j¤Jl‹ bjÇɤJ¡
uh#h rh»¥” bfhŸS»‹nwh«.
v‹W xU foj« vGâÆU¡»wh®. Fo muR - jiya§f« - 12.07.1931
ïªj u#h É©z¥g« vGâa á¥gªâ mªj rk°jhd¤âš
xU bgÇa mâfhÇnaahF«, ïªj¥go¡F v¤jidnah mur®
fSila elto¡iffŸ ek¡F btË¥gilahfî«, btË¥gil
ahd ïufáakhfî« bjǪnj tU»‹wJ v‹W F¿¥ãl¥
g£oU¡»wJ.
Mfnt, ï¥go¥g£l mur®fis¡ bfh©LtªJ e«Kila
ïªâa murh§f¤âš x‹whf¢nr®¤J É£lhš ïªâahÉš vªjÉj
khd Ó®âU¤j¤ij vâ®gh®¡f Koí«? v‹gij fh§»u° g¡j®fŸ
jh‹ nahá¡fnt©L«.
ït®fnshL ekJ eh£L¥ gh®¥gd®fS«, #Û‹jhu®fS«,
k‰W« ekJ eh£L bgU« ÄuhRjhu®fS«, ikd®fS«, t¡ÑšfS«,
KjyhËfS« fyªJ bfh©lhš eh£oš v¥go rkj®kK«,
bghUshjhu rk¤JtK« V‰gL¤j Koíbk‹gij Rauh{a¡
fhu®fŸ jh‹ És¡fnt©L«.
xU rka« “Rauh{a« tªJ É£lhš Rnjr mur®fisí«
Tl nr®¤J, âU¤j¥ghL brŒayhbk‹W áy® brhšy¡TL«. ïJ

Fo muR - 1931 ( 2 ) 62 63 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ïUªjhY« FHªij bgU«tÊ ïnyrhdjhf ïUªjhY«
f®¥g¤jil mtáa« v‹gij rnfhju®fŸ m¿th®fŸ v‹W
e«ò»‹nw‹.
ïªj rhÄahÇl« tu§nf£f üW ikš R‰W¥òwÄUªJ e«
ïªJ rnfhju rnfhjÇfŸ gâdhÆu¡fz¡fhf tªJ FɪJ xU
br«ò j©Ù® bfh©L ngh»‹wh®fŸ. brynth:- uÆš rh®{, fh®
mâra¢rhÄahU«, e« ghku k¡fS« rh®{, t©o rh®{, rh¥gh£L¢bryî, rhÄah® jBiz, á¥gªâfŸ
ãL§fŸ tiffËš yB¡fz¡fhf Éuakh»‹wJ. Toa Ó¡»u«
m›ñÇš #dbeU¡fÄFâahš fhyuh ngh‹w ÉahâfŸ f©o¥
ghŒ tU« nghÈU¡»‹wgoahš Rfhjhu c¤ânahf°j®fŸ mij
ek¡nf‹ RauhÍa«? clnd Ãt®¤â brŒa nt©Lkhí« jhœikíl‹ nf£L¡ bfhŸS
»‹nw‹.

rnfhju®fns! e« ïªâa®fŸ ïªj m‰g Éõa¤âš gF¤j¿it¢brY¤j


mr¡j®fshÆU¡ifÆš RauhÍaghu¤ij¤ jh§Ftj‰F mUfij
ïuhkehjòu¤â‰fL¤j Rkh® 15-ikY¡f¥ghš âU¥ghiy¡Fo íŸst®fsh v‹gij¢r‰W nahá¤J¥gh®¤jhš gŸË¥ãŸisfS«
v‹D« CÇš X® rhÄah® ïU¡»‹wh®. mt® kfkâa rhÄahuh«. eif¥gh®fbs‹whš, fd« Ä° nknah ngh‹wt®fŸ ek¡F ò¤â
mt® btËtªJ eh‹F khj« MƉwh«. mj‰F _‹W òf£Ltâš eh« mt®fis F‰w« brhšYtJ bghwhikí« nuhõ
khj§fS¡F K‹ mt® óÄ¡FŸ cÆUl‹ òij¡f¥g£lhuh«. 3- Ä‹ikíkšyth! Mjyhš rnfhju®fns! rnfhjÇfns!ï«_‹W
khj fhykhŒ cŸnsna ïUªJ ã‹ btËtªJ mªj âU¥ghiy¡ khj§fS« c§fSila clš, bghUŸ, MÉ M»aitfis å©
Fo¡F¢ br‹W m§FŸs X® tu©l Fs¤âšnghŒ mt® ifit¤j Éua« brŒjJ nghJ« nghJ«!! ïÅahtJ e« naiH¥ ghku k¡f
kh¤âu¤âš j©Ù®bgU»É£ljh«. mtÇl« tu« nf£f S¡F«, e« cl‹ rnfhju®fshd jhœ¤j¥gL¤â it¤âU¥gt®
ngh»‹wt®fS¡F mªj Fs¤J¤ j©Ùiu vL¤Jtu¢brhšÈ fS¡F« cjÉòÇí« t©zkhŒ jhœikíl‹ nf£L¡bfhŸS
bfhL¡»‹uhwh«. mij¢rh¥ã£l kh¤âu¤âš rfy nehŒfS« »‹nw‹.
nuhf§fS« Ãt®¤â ah»‹wjh«. MAh!v‹nd M¢rÇa«! ï›
ÉUgjh« ü‰wh©oš flîŸ v‹w x‹W m%ã v‹W brhšY Fo muR - f£Liu - 12.07.1931
tj‰F« MjhuÄšyhkš j¤jË¡F« bghGJ xU kÅj‹ nk‰
brh‹d flîS« brŒbahzhj fhÇa§fŸ brŒtbj‹whš, gF¤
j¿îŸs vtU« e«g nAJ î©lh?
Éf, ï‹Dnkh® mârakh«. FHªijÆšyhjt®fS¡F
mªj¡ Fs¤J¤ j©Ùiu¢ rh¥ã£lkh¤âu¤âš bf®¥g« c‰g¤â
ah»‹wjh«!.
K‹njt®fSila fÈjkhd ïªâÇa¤ij¢ rh¥ã£lã‹dh
tJ FHªijfnsh ÄUf§fnsh c‰g¤âahdjhf¥ òuhz§fŸ
brhšY»‹wd. ï¥bghGnjh Fs¤J¤ j©Ùiu¡Fo¤j kh¤âu¤âš
FHªij c‰g¤âah»‹wbj‹whš, v‹ngh‹w rnfhju M©ãŸis
fS¡F ïÅ mªj r«kªj¥g£l ntiyÆšiy v‹nw Ãid¡
»‹nw‹.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 64 65 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


Mifahš ïªjÉj mã¥ãuhaKŸs âU. ïuhkrhÄia¤
bjǪbjL¤jt®fS« ïnj mã¥ãuha¤njhLjh‹ bjǪbjL¤âU¥
gh®fŸ. Vbd‹whš âU.É.É.ïuhkrhÄ mã¥ãuha« ahU«
bjǪjnjahF«. Mjyhš m¥go¥g£lt®fË‹ ÉU¥g¤â‰F
ïz§»a âU.ïuhkrhÄ jdJ flikia¢ brŒth® v‹gâš rªnjf
Äšiy.

ÉUJef® ÉUªJ ïJnghynt fšÉ ïyhfhî¡F« âU. fªjehlh® ã.V.ã.vš.,


mt®fis¤ bjǪbjL¡f¥g£lJ ek¡F ïyhgnkahF«. fšÉ
ïyhfh gh®¥gÜakakhŒ ïU¡»‹wJ. fšÉ tUzh¢áuk¡ fšÉ
fdth‹fns! ahŒ ïU¡»‹wJ. ghl¥ ò¤jf§fŸ òuhz¥ ò¤jf§fshf ïU¡
»‹wJ. ï¤JiwÆš òFªJ mt‰iw¥ gF¤j¿î¡F¥ ga‹gL«go
âU.É.É.ïuhkrhÄ mt®fŸ RakÇahij¡fhu®fŸ njt° brŒa nt©oaJ Äfî« mtáakhF«.
jhd¡ fÄ£o¡F¥ nghfyhkh vd¡nf£gJ xU ešy nfŸÉna
ahF«. ï‹W ïªâahÉ‹ ïÊ Ãiyik¡F kjK«, fšÉínkahF«.
giHafhy fšÉia r§f¤â‹ _y« ml¡» it¤J gh®¥gÜa¤
eh‹ RakÇahij ïa¡f« V‰g£L 4,5 tUõ« njt°jhd¡ â‰F vâuhd vj‰F« ïl« ïšyhkš brŒJ É£lh®fŸ. ò°jf§
fÄ£oÆš ãuábl©lhfî«, it° ãuábl©lhfî« ïUªnj‹. fis mw§nf‰WtJ v‹gnj f£L¥ghLahF« v‹gJ jh‹ mU¤
njt°jhd bršt§fis bghJ ey¤â‰F¥ ga‹gL«go brŒa¡ j«. ï¥nghija ôÅt®á£o v‹gJ m¡fhy r§fkhfî«, mw§
TLkhdhš mJ ešy ntiyjh‹. m§F nghf nt©oaJ« nf‰WtJ bl¡°£ò¡ fÄ£oÆš ghrhf nt©oajhfînk ïU¡
mtáaª jh‹ v‹W fUâna m§F ïUªnj‹. ïªj v©z¤â‹ »‹wJ.
Ûnj njt° jhd r£l¤ijí« MjǤnj‹. Mdhš mit rÇahd
gyid¡ bfhL¡fÉšiy. mªj¡ fÄ£oÆš kj« ïšyhjt®fS«, flîŸ ig¤âa«
ïšyhjt®fSkhd gF¤j¿ths®fŸ ïU¡f nt©L«. ekJ ôÅt®
Mfnt eh‹ ïuhÍehkh¢ brŒnj‹. vdJ rfghofŸ vdJ á£o¥ go¥ò _le«ã¡ifia¥ gy¥gL¤JtjhF«. ïâÈUªJ
ïuhÍdhkhit x¥ghkš vdJ mã¥ãuha¤ij MjÇ¥gjhí« ahU« m¿î bg‰WÉl KoahJ. nt©Lkhdhš »uhkngh‹ Mf
Mdhš bghJ #d§fŸ mã¥ãuha« Énuhjbk‹W« brh‹dh®fŸ. yh«. Mjyhš m¤JiwfËš RakÇahij¡fhu®fŸ òFªJ Kjyh
MdhY« eh‹ ntW ntiyÆš ïªj ftd« brY¤jyh« v‹W tJ cgh¤âaha®fis tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¥go ÃaÄ¡f
xJ§»¡ bfh©nl‹. jFªj rfghofŸ ïUªjhš mij eštÊ¥ nt©L«. cgh¤âaha®fS¡F ešy go¥ò bfhL¡f nt©L«.
gL¤jyh« v‹gJ« xU msî¡F c©ikjh‹. ïuhkdhjòu« m¿î¡F Mjhukhd ò°jf§fŸ ãŸisfS¡F¡ bfhLgl nt©
njt°jhd¡ fÄ£o ãuábl©£ âU. ïuhk¢rªâu‹ mt®fŸ ešy L«. ïJ KjÈa fhÇa§fŸ fšÉ¤JiwÆš brŒa nt©o
Ka‰áfŸ vL¤J ïU¡»wh®. mJ ifTLjt‰F ekJ ïuhkrhÄ ÆU¥gjhš mj‰nf‰wt®fŸ nghf neUtJ e‹ikna ahF«.
ngh‹wt®fŸ cjÉ Äf ešyjhF«. btW« rhÄ ói#fisí«,
c‰rt§fisí« el¤â¡ bfhL¥gj‰F¢ RakÇahij¡fhu® m§F Mjyhš Ú§fŸ ïªj¡ fU¤â‹ Ûnj bjǪbjL¤J¥ ngh‰W
nghtJ mtáak‰w fhÇakhF«. »‹Ö®fŸ v‹W Ãid¡»‹nw‹.

Mjyhš nfhÉšfË‹ nguhš ïU¡F« #hâ ɤâahr¤ij F¿¥ò : 06.07.1931 M« ehŸ ÉUJef® fhÞkhghÈ£l‹ »s¥ãš âU.
xÊ¡fî« nfhÉšfË‹ nguhYŸs bršt§fbsšyh« k¡fŸ ey¤ fªjehlh® mt®fŸ fšÉ¢r§f cW¥ãduhfî« âU. É.É.ïuhkrhÄ mt®fŸ
njtÞjhd¡fÄ£o cW¥ãduhfî« bghW¥ng‰wj‰F eilbg‰w
â‰F cjtî« ntiy brŒant©oaJ K¡»a mtáakhF«.
ghuh£LÉHh ÉUªâš jiyikna‰W M‰¿a ciu.
mªj¥ gz§fËš ek¡F¢ r«gªjÄšiy v‹W eh« R«kh ïUªJ
É£lhš mt®fS¡F e‹iknabahÊa e£l« x‹W« ïšiy. Fo muR - brh‰bghÊî - 19.07.1931

Fo muR - 1931 ( 2 ) 66 67 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


brŒa Koahjgo e‹whŒ btË¥gilahŒ mG¤jªâU¤jkhŒ
brhšy¥g£L É£lJ.
mJ v‹d bt‹whš,
muáaš r£l¤âš #d§fSila éthjhukhd cÇik
ï‹Dbk‹d rªnjf«? v‹gJ g‰¿a, Éâ¥ãÇîfËš “ïªâahÉš cŸs rfy r_f¤jhU¡
F«, “mt®fsJ fiyfŸ, r_f ehfßf§fŸ, ghiõfŸ, vG¤J¡fŸ,
bjhÊšfŸ, gH¡ftH¡f§fŸ, kj«, kj j®k§fŸ M»ait fh¥gh‰
“ãuhkzh! c‹ th¡F¥ gȤjJ!” w¥gL«” v‹gjhf xU c¤âuthj« mjhtJ #hÛ‹ bfhL¡f¥gL«
v‹»‹w Ãgªjidí« nr®¡f¥gL« v‹gjhf¤ Ô®khŤâU¡
»‹wh®fŸ. k‰W«, “x›bthU r_f cÇikfis¥g‰¿a r£l§fS«
xU gh®¥gd‹ j‹ bg© #hâÆ‹ el¤ijÆš rªnjf§ fh¡f¥gL«”v‹gjhfî« “x›bthU khfhz§fËYŸs áW
bfh©L mo¡fo mªj«khis “ÉgrhÇ, ÉgrhÇ” v‹W T¿¡ gh‹ik tF¥òfË‹ cÇikfË‹ muáaš cÇik, k‰W« ïju
bfh©nl tªjh‹. cÇikfŸ M»ait fh¥gh‰w¥gL« ÃgªjidahdJ murh§f¤
â‹ Mâ¡f¤â‰FŸ ïU¡F«” v‹gjhfî« Ô®khŤJ ïU¡»‹
Mdhš mªj«khŸ j‹ òUõÅ‹ rªnjf¤â‰»lkhd wh®fŸ. ïJ mnrhána£ ãu° nrâahF«.
fhÇa§fS¡bfšyh« m›t¥nghJ gy rh¡F¥ ngh¡FfŸ brhšÈ
òUõid ml¡»¡bfh©nl tªjhŸ. k‰W« 13-ªnjâ btËahd všyh¤ âdrÇfËY« fhz¥
gLtJkhF«.
ï¥go ïU¡ifÆš, mªj gh®¥gh‹ j‹ kidÉ m‹Åa
òUõÅl« r«gªj¥g£L¡ bfh©oU¡ifÆš xU ehŸ if¥ m‹¿í«, ï¤Ô®khd§fis M§»y¤âš cŸsgona k‰
ãoahŒ ão¤JÉ£lh‹. m¥bghGJ mªj m«khŸ ntW v›Éj bwhU g¡f« ãuRÇ¡f¥g£L ÄU¡»‹wd. Mfnt, thrf®fS¡F
rh¡F¥ngh¡F«, rkhjhdK« brhšÈ¤ j¥ã¤J¡ bfhŸs Koahkš ï› Éõa¤âš ï‹Dbk‹d rªnjf« ïU¡f¡ TL«? v‹gJ
nghŒÉ£ljhš “ãuhkzh! c‹ th¡F¥ gȤJ É£lJ!! mj‰F eh‹ ek¡F És§fÉšiy.
v‹d brŒa£L«?”v‹W gâš brhšÈ kWgoí« òUõ‹ Ûnj
F‰w¤ij¢ Rk¤âdhŸ. “fuh¢á¡ fh§»uáš rkj®k¡ bfhŸif V‰g£L É£lJ” v‹W
thŒ¤ j¥g£il mo¤jbjšyh« R¤j “A«g¡” v‹gjhfnth,
mjhtJ, òUõid¥ gh®¤J “Ú mo¡fo v‹id ÉgrhÇ, mšyJ mJ mjDila c©ik m®¤j¤ij m¿ªJbfhŸs
ÉgrhÇv‹W c‹ thahš brhšÈ¡bfh©nl tªjjhyšyth Koahj k¡fË‹ T‰W v‹gjhfnth ï¥nghJ ahtU¡F« e‹whŒ
(ãuhkz‹ th¡F bghŒ¡fhJ, mJ v¥goí« gȤJÉL«) v‹W És§» ïU¡Fbk‹nw fUJ»‹nwh«. VbdÅš, x›bthU
rh°âu§fËš brhšÈ ïU¡»‹wgo Ú® gÇR¤jkhd ãuhkzuhd tF¥ghUila, mjhtJ ïªâahÉš v¤jid rka¤jh®, tF¥gh®
jhš ckJ th¡F¥ gȤJÉ£lJ. ckJ th¡F¥ gÈ¥gj‰fhfnt c©nlh m¤jid tF¥ghUila cÇikfisí« bghU¤j fiy
ïªj¥go flîŸ brayhš V‰g£L É£lJ. mj‰F eh‹ v‹d brŒ Mjhu§fŸ, mjhtJ ntjrh°âu òuhz§fŸ, mt®fsJ ghiõfŸ,
nt‹? Ú® V‹ v‹id m¥go¢ brh‹Ü®?” v‹gjhf¢ brh‹dhsh«! ghiõ vG¤J¡fŸ, tF¥ò fšÉfŸ, tF¥ò bjhÊšfŸ, mªjªj
tF¥ò gH¡f tH¡f¤âš ïUªJtU« elto¡iffŸ, x›bthU
mnjnghš fh§»u° fhÇa¡fÄ£oí«, âU fhªâí« nr®ªJ tF¥ghUila kj§fŸ, mjhtJ rka«, c£rka«, òw¢rka«,
12-7-31 ² brŒj ãu#h cÇik Ô®khdkhdJ eh« fh§»uirí« mj‹ mªjªj kjj®k§fŸ, mjhtJ nfhÉš, nfhÉšbrh¤J, kl«, kl§
jiyt®fŸ v‹gt®fisí« g‰¿, mt®fŸ v¥go¥g£l m㥠fË‹ brh¤J¡fŸ, kjj®kkhd k‰w fhÇa§fŸ brŒtj‰F Él¥
ãuha¡fhu®fŸ v‹W F‰w« brhšÈ tªnjhnkh, mnj mã¥ãuha« g£oU¡F« j®k brh¤J¡fŸ M»aitfŸ všyh« fh¡f¥gL«
ïÅ ntW ahU« ntW v›Éj Éah¡»ahdK«, j¤Jth®¤jK« v‹gjhf fh§»u° cWâT¿ ïU¥gnjhL c¤âuthjKnk‰W¡
bfh©oU¡»‹wJ.
Fo muR - 1931 ( 2 ) 68 69 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
Mfnt, ïJ rkj®k¡ bfhŸifahFkh? mšyJ RakÇahij¡ “ãuâ tF¥ghÇ‹ ghiõ, vG¤J, fšÉ, Mrhu mDZ
bfhŸifahFkh? mšyJ et#th‹ ghujrig¡ bfhŸifahFkh? lhd«, kj«, j®k brh¤J¡fŸ M»a Éõa§fS¡F¤ j¡f
mšyJ nghš°É¡ bfhŸifahFkh? v‹gij e«eh£L thÈg® ghJfh¥gË¥gjhf (fh§»u°) fhÇa¡fÄ£o TWtâ‹ fU¤J
fis nahá¤J¥ gh®¡F«go ÉU«ò»‹nwh«. ïªj khâÇahd Ra ek¡F És§fÉšiy”.
uhÍa« V‰gLtj‰fhf btŸis¡fhu‹ ïU¡F« muáaš mâfhu¤
ij¥ g¿¤J ïªj khâÇc¤âuthj« V‰W¡bfh©l fh§»uR¡ fhuÇ “k‰w k¡fSila ãu#h cÇik, RakÇahij, kÅj¤
lK« “kfh¤kh” ïlK« âU #tA®yhš ïlK« x¥gil¡fyhkh? j‹ik M»at‰¿‰F¥ g§f« ÉisÉ¡fhj tiuÆš ãuâ
v‹W ÃjhdkhŒ nahá¤J¥ ghU§fŸ v‹W kWgoí« Ãid¥ó£L kÅjDila kj«, M¢rhu«, mDZlhd« ghJfh¡f¥gL«
»‹nwh«. k‰W« gh®¥gdušyhj fh§»u° g¡j®fns!ïªj c¤âuthj v‹W fhÇa¡fÄ£o T¿ ïUªjhš mj‹ bghUŸ bjËthf
khdJ fhÇa¡fÄ£o¡F ca®âUths®fŸ á.uh#nfhghyh¢rhÇah®, V‰g£oU¡F«” ïªâahÉ‹ rkjUk¤ij ÃiyÃW¤Jtj‰F
g©oj khsÉah M»a “ãuh«knzh¤ jk®”fshš bfh©Ltu¥ fhÇa¡fÄ£oÆ‹ Koî K£L¡f£ilahf mikíbk‹W
g£L VfkdjhŒ¤ Ô®khÅ¡f¥g£oU¡»‹wJ v‹gjhfî« mâš mŠR»‹nwh«”.
F¿¥ãl¥g£oU¡»‹wJ v‹gijí« czU§fŸ v‹nw brhšY v‹gjhf¡ F¿¥ã£L ïU¡»‹wJ.
»‹nwh«. cy»š tÆW ts®¥gnjjh‹ ãujhdkhd fhÇa« v‹W
fUâ ïU¥nghnkahdhš, kÅj cUthŒ ãwªjj‰F tU¤j¥gl ïit v¥go ïUªjnghâY« “ï‹iwaâd« ïªj eh£oš
nt©oaJ jh‹ v‹gnj ekJ mã¥ãuha«. k‰wgo RakÇahij ïUªJtU« #hâkj ngj§fS«, M¢rhu mDZlhd§fS«, kj§
na ãujhdkhdJ v‹W fUJ»‹wt®fS¡F¤ jh‹ kÅjdhŒ¥ fS«, kj j®k brh¤J¡fS« fh¥gh‰Wtj‰fhf ek¡F RauhÍa«
ãwªjij¥g‰¿ áy rka§fËyhtJ k»œ¢á aila ïlK©L nt©L« v‹w fU¤â‹ ÛJ jh‹ ï‹iwa “njÓa¡ »s®¢á” e«
v‹W brhšyyh«. Éf, eh£oš eilbg‰W tU»‹wJ v‹W brh‹dt®fË‹ th®¤ijfËš
vªj vG¤jhtJ j¥ãjkhdJ v‹W ïâÈUªJ ahuhtJ brhšy
g«ghŒ fhÇa¡fÄ£oÆ‹ c¤juthj Ô®khd¤ij¡bfh©L Koíkh? v‹W nf£»‹nwh«.
fh§»uá‹ c©ikahd j‹ikia xU tÇÆš Twnt©Lkhdhš
“fh§»u° v‹gJ RakÇahij¡ bfhŸif¡F ne®khwhd Ku©g£l m‹¿í«, fh§»u° T£l¤âš ï¤jid fhy« ãu°jhã¡f¥
°jhgd«” v‹W brhšYtij Él ntW v‹d brhšy Koí«? glhj xU òâa ÉõaK« ïªj #th¥jhÇÔ®khd¤âš nr®¡f¥g£L
v‹W m¿î«, ehizaK«, khdK« cŸs k¡fis É£lJ ftÅ¡f¤j¡fjhF«. mjhtJ gH¡f tH¡f«, bjhÊš, kj
nahá¤J¥gh®¡F«go nt©L»‹nwh«. Éf, j®k brh¤J¡fŸ M»aitfS« fh¥gh‰w¥gL« v‹gnjhL, mj‰F
#th¥jhǤjdK« V‰W¡bfhŸs¥g£oU¡»‹wJ v‹gjhF«.
fhÇa¡fÄ£oÆ‹ ïªj c¤âuthj Ô®khd¤ij¥g‰¿ njáa¥
g¤âÇif v‹W brhšÈ¡bfh©L ïU¡F« “jÄœehL” g¤âÇif Mfnt, ïÅnkš ïªâahit¡ fh§»u° gh®¥gÜa RauhÍa
13 ² jdJ cgjiya§f¤âš vGâ ïU¥gijí« ïªj¢rka¤âš kh¡f ïÅbrŒa nt©oa ntiy vJ gh¡»? v‹gjhf ek¡F
F¿¥ãL»‹nwh«. ïªj cg jiya§f¤â‹ x›bthU vG¤J« És§fÉšiy. ït‰iwbašyh« nahá¤J¥ gh®¤jhš, fh§»uR«,
btF eL¡f¤Jl‹ vGj¥g£oUªjhY« Tl mâš c©ik xUthW fhªâ nfhZoí« ï¥bghGJ cyf¤âš V‰g£oU¡F« rkj®k-
btËah»na É£lJ. bghJîilik cz®¢áia mÊ¡f ãÇ£oZ murh§f¤njhL
nr®ªJ bfh©L ghku k¡fS¡F¢ brŒí« râí«, JnuhfK«
mjhtJ:- mšyth v‹W nahá¤J¥ gh®¡F«go bghJ k¡fis nt©o¡
“ïªâa njáa fh§»uR¡F jiyFÅí«goahd fhy« bfhŸS»‹nwh«. ïªj c©ikia cz®ªJjhnd UÎa rk
tªjij¡ F¿¤J eh« Äfî« J¡f¥gL»‹nwh«”. j®k¡fhu®fŸ “fh§»u° bghJ #d§fS¡F Jnuhfkhd”bj‹W«,
“fhªâ bghJ#d Jnuh»” ba‹W« ijÇakhŒ¥ ãurhu« brŒJ
“fh§»uá‹ njÓa yøa« ï¥nghJ ã‹dilí«go tU»‹wh®fŸ. m‹¿í« kh°nfhÉš ïUªJ tªj nrâ x‹W
ne®ªJ É£lJ”. “jÄœehL” Éš ãuRǤâU¡ »‹wgo “UÎahÉš “ïªâah”

Fo muR - 1931 ( 2 ) 70 71 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


v‹gjhf xU ehlf« Ml¥gLtjhfî«, mâš ãÇ£oZ M£á
bfhL§nfh©ikahdbj‹W«, fhªâ bghJ#d§fis j¥ghd
tÊÆš Vkh‰¿ el¤â¡bfh©L ngh»‹wt® v‹W« fU¤Jit¤J¢
rǤâu« vGâ ehlf« eilbgW»‹wbj‹gjhf F¿¥ãl¥g£o
U¡»‹wJ.
<nuhL KÅgháÈ£oí«,
ït‰iw bašyh« gh®¤j ãwF«, e‹whŒ cz®ªj ãwF«,
ïÅí« RakÇahij¡fhu®fŸ fh§»uir¥g‰¿ á¿JTl jh£r©a« br‹id murh§fK«
gh®¡fnt©oaâšiy v‹gjhfî«, mJ xU bgÇa #d r_f¤
Jnuhf rigahfî«, jhœ¤j¥g£l ViH k¡fis Vkh‰¿¡ fG¤jW¡
F« tŠrf rigahfî« ïU¡»‹w c©ikia¥ bghJ #d§fS¡
<nuhL kfh#d§fŸ f©ld«
F¥ gL«go És¡f nt©oaijna K¡»a flikahf¡ bfhŸs <nuhL KÅágš lîD¡F vy¡£Ç¡ És¡FfŸ nghL«
nt©oa î¥gªj« V‰g£L É£lJ v‹W« bjÇɤJ¡ bfhŸS ÉõakhdJ 1922-«´ Kjš <nuhL KÅágš fî‹áš
»‹nwh«. ïªj¡ flik¡F ahU« ga¥gLtJ á¿J« kÅj¤j‹ik MnyhridÆÈUªJ tªjjhF«. 1928 « tUõ« Kjš ï› Éõa
ahfh bj‹nw bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«. khŒ ÔÉukhd Ka‰áfŸ vL¡f¥g£L ft®‹bk©lhUl‹ foj¥
ïj‰fhf eh« ahiuí« fh§»u° T£l¤âš fyf« brŒí« ngh¡FtuîfŸ brŒa¥g£L tªjd. m¥nghJ ikN® ft®‹
goahf¢ brhšyÉšiy. mJ Äfî« j¥ghdJ«, ga§fhˤjd bk©lh® nk£^U¡F Ä‹rhur¡â r¥is brŒJtªjgoÆdhš
khdJkhd fhÇakhF«. Mjyhš x›bthU ïl§fËY« ïj‰ nk£^® bA£t®¡°fËÈUªnj <nuhL KÅághÈ£o¡F Ä‹rhu
bf‹nw jÅ¡T£l« T£ona ngrnt©Lbk‹W tÈíW¤â¢ r¡â bfh©Ltu nt©Lbk‹w <nuhL KÅágš fî‹áÈ‹ ãnunu
brhšY»‹nwh«. gidahdJ clnd kjwh° ft®‹bk©lhuhš m§ÑfÇ¡f¥g£L
É£lJ. ãwF <.K.fî‹áš ikN® ft®‹bk©lhUl‹ ïJ
m¥go¥g£l T£l¤âš fh§»uR¡fhu®fŸ FH¥g« brŒjhš ÉõakhŒ fojngh¡FtuîfŸ brŒJ ikN® ft®‹bk©L
mj‰fhf ahU« ã‹ th§f nt©oaâšiy. mj‹ _ykhfnt fh§ vy¡oÇ¡fš ï‹ÍÜaut®fis rªâ¤J¥ ngá Koî brŒí«
»uR v‹gJ “fhȤjdK« cilaJ”v‹gij U#&¥ã¡f xU bghU£L <nuhL KÅágš r§f¤jh® xU fÄ£oia ÃaKf«
rªj®¥g« Tl¥ bgwyh«. Mifahš mj‰F¥ ga¥glnt©oa brŒjh®fŸ. mªj¡ fÄ£oah® ikN® ft®‹bk©Ll‹ fyªJ ngáa
âšiy. Mdhš, “RakÇahij¡fhu®fŸ v‹d brŒJ É£lh®fŸ?” ãwF m›Éõa« mDTykhŒ KoîbgW« ÃiyikÆš
v‹W nf£lhš, “fh§»uá‹ òu£il btË¥gL¤â¡ bfh©oU¡ ïU¡ifÆš kjwh° ft®‹bk©lh® ï›Éõa¤âš ãuntá¤jâ‹
»‹wh®fŸ” v‹W brhšÈÉL« gâny mj‰F¥ nghJkhd ngÇš âObu‹W ikN® ft®‹bk©lh® Ä‹rhur¡â r¥is brŒa
gâyhF«. kWjˤJ É£lh®fŸ. ã‹ò <nuhL fî‹áš jh§fns ïaªâu«
it¤J Ä‹rhu r¡âia c‰g¤â brŒJ ÉÅnah»¥gJ eybkd¡
VbdÅš, RakÇahij¡ bfhŸiffS¡F ne®khwhd
fUâ bk£wh° bk[®°rhÇm©L rhÇÈÄbl£ f«bgÅahÇl«
bfhŸiffnsjh‹ bgÇJ« fh§»uáš ïU¥gij kdjhu cz®ªJ«
nf£f¤ Ô®khŤJ mt®fis nahrid TW« ï‹ÍÜa®fshf
“RakÇahijí« fh§»u° bfhŸifí« x‹W jh‹” v‹W áy®
it¤J¡ bfh©L ïj‰F nt©oa ãsh‹fS« v°onk£LfS«
Éõk¥ãurhu« brŒtjhš mij #d§fŸ m¿í«go brŒtj‹
jah® brŒí«go KÅágš r§f¤jh® mt®fSl‹ V‰ghL brŒ
_ynk RakÇahij¡ bfhŸiffis vL¤J¢ brhšy trâ V‰gL
jh®fŸ. ïJ ft®‹bk©lhU¡F bjÇÉ¡f¥g£lJl‹ ïªj ntiy
»‹wJ. vdnt ïªj rka¤âš my£áakhŒ ïU¡f¡TlhJ v‹W
fis brŒJ Ko¥gj‰fhf %. 2 1/2 yB« fl‹ bfhL¡F«go r®¡fh
bjÇɤJ¡ bfh©L ïij Ko¡»‹nwh«.
U¡F É©z¥g« brŒJ bfh©lh®fŸ. mj‹ÛJ ft®‹bk©L
Fo muR - jiya§f« - 19.07.1931 ïil tUõ¤âš fl‹ bfhL¡f¡Toa ÃiyikÆš ïšiy
v‹gjhf bjÇa tªjjhš, nfha«ò¤ö® o°âÇ¡£ ngh®lhÇl« fl‹

Fo muR - 1931 ( 2 ) 72 73 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


th§Ftj‰F ft®‹bk©lh® j§fsJ 12.4.29 njâa 13546-1 L & M mnjhLTlnt ÔÉukhŒ ntiy Jt¡Ftj‰F nt©oa
Änkhuh©l¤â‹ _y« fl‹ th§»¡bfhŸs c¤âuî« mˤ foj¥ ngh¡FtuîfS« brŒJ bfh©oU¡ifÆš kWgoí«
jh®fŸ. mj‹ ngÇš nfhaK¤ö® o°âÇ¡£ngh®lhut®fis <nuhL âObu‹W ft®‹bk©lh® jh§fns <nuh£L¡F Ä‹rhu r¡â r¥is
KÅághÈ£oah® fl‹ nf£lâš mt®fŸ tUõ«, 100¡F 5%. åj« brŒa¤ jahuhÆU¥gjhf¤ bjÇɤjh®fŸ. mj‹ ngÇš r§f¤jh®
t£o bfhL¤J 20 tUõ¤âš fl‹ bjhifia âU«g¡ bfhL¤J r®¡fhuhnu m›Éj« Ä‹rhu r¡â r¥is brŒtjhÆUªjhš jh§fŸ
Élnt©Lbk‹w ÃgªjidÆ‹ngÇš fl‹ bfhL¡f r«k⤠vL¤J¡ bfhŸStjhf¤ bjÇɤJ É£lh®fŸ. v‹whY«, ïj‰FŸ
jh®fŸ. clnd 7.5.29š ïJ Éõa« ft®‹bk©L¡F bjÇÉ¡ shf fî‹áyhš knrhjh iybr‹° m¢ro¡F« Éõakhí«,
f¥g£L mt®fË‹ m§Ñfhu« nfhu¥g£lJ. ïj‰FŸ mnjhL ng¥g®fËš ãuRu« brŒí« Éõakhí«, ï‹D« iybr‹°
Tlnt ïj‰F nt©o ãsh‹fS« v°onk£LfS« r§f¤jhÇ‹ bgWtj‰F nt©oa K‹elto¡iffŸ vL¤J¡bfhŸS«
vy¡£Ç¡fš ï‹ÍÜa®fshš jahÇ¡f¥g£L ãsh‹ v°onk£L Éõakhí« Vuhskhd gz¢ bryî brŒa¥g£LÉ£lJ.
l‹ iyb[‹R¡fhf xU m¥ËnfõD« ft®‹bk©lhU¡F
mD¥g¥g£lJ. ïj‹ngÇš ïu©Lkhj« bghW¤J “KÅághÈ£o bkr®° rhÇ m©L rhÇ ÈÄbl£L¡F ãsh‹fS«, v°o
ahU¡fhtJ mšyJ ntW ahjhbkhU f«bgÅ¡fhtJ iyb[‹° nk£LfS« jah® brŒtj‰F«, knrhjh iybr‹° m¢ro¥gj‰F«,
bfhL¤J Ä‹rhu r¡âia <nuh£o‰F bfh©L tªJ ášyiuÆš k‰W« ïju bryîfS« Ú§fyhf iybr‹° ÕR« ãuRu¢ bryî«
bryî brŒí« Éõa« MnyhridÆÈUªJ bfh©oU¥gjhŒ kh¤âu« %.1000 M» É£lJ. m¥òw« fl‹ th§Ftj‰F m§Ñfhu«
iA£nuh vy¡£Ç¡ Ó¥ ï‹ÍÜaÇlÄUªJ jk¡F¤ jftš bfhL¡F« Éõa« ft®‹bk©lhuhš igrš brŒa¥glhkš
tªâU¥gjhí« mjdhš <nuhL fî‹áš mD¥ã it¤j ãshD« buh«gfhy« gh¡»ÆÈUªJ bfh©oUªjJ. filáahf “nk£^Ç
v°onk£L« gÇÓyid brŒtij ÃW¤â it¤âU¡»wJ” v‹W ÈUªJ bkh¤jkhŒ Ä‹rhu r¡â r¥is brŒí« Éõa« Kothf¤
ft®‹bk©L vy¡lÇ¡ ï‹°bg¡lÇlÄUªJ 9.9.29 š xU foj« Ô®khd« brŒí« tiu fl‹ th§F« Éõa« ÃW¤â it¡f¥gl
tªjJ. nt©L” bk‹W 7.2.30š 4446« be«g® Änkhuh©l¤â‹ _ykhŒ
ft®‹bk©lhut®fshš bjÇÉ¡f¥g£lJ.
Éõa« ï¥goahf ïU¡ifÆš fšf¤jh M¡£nlÉa°
°Oš f«bgÅah® v‹»w xU btŸis¡fhuÇlÄUªJ jh§fŸ ïJ xU òwÄU¡f K‹ iAonuh vy¡oÇ¡fš ogh®Lbk©L
<nuh£L¡F« nry¤â‰F« Ä‹rhur¡â r¥is brŒa ft®‹bk© Ó¥ vŠáÜauhš mD¥g¥g£l °ÑkhdJ 1930 nk khj¤âš
L¡F m¥Ë nfõ‹ brŒâU¥gjhí« j§fŸ m¥Ënfõid <nuhL rh§»õ‹ brŒa¥g£LÉ£lJ. <nuhL fî‹áy®fŸ j§fS¡nf
KÅágš r§f¤jh® MjÇ¡fntQkhí« nfhÇxU by£l® tªjJ. iybr‹° bfhL¡fnt©Lbk‹W ft®‹bk©lhiu nf£L¡
clnd KÅágš fî‹áš j§fŸ fî‹áY¡F ïšyhkš k‰w bfh©oU¡F«nghnj jh§fŸ ï›Éj ntiy brŒtâš Ä¡f
m‹Åa®fS¡F ft®‹bk©£ iyb[‹° bfhL¡f¡Tlhbj‹W mDgtKŸst®fŸ v‹W«, fî‹áš Ô®khd¤ij òd®Mnyhrid
fî‹áš Ô®khŤJ j§fSila MnBgidia kjuh° ft®‹ brŒant©L bk‹W«, kWgoí« btŸis¡fhu f«bgÅah»a
bk©lhU¡F« M¡£nlÉa° f«bgÅahU¡F« mD¥ã É£lh® fšf¤jh bk[®° M¡£nlÉa° °Oš f«bgÅahÇlÄUªJ
fŸ. ïJ ï¥go ïU¡f K‹ mD¥ãa É©z¥gkhdJ mjhtJ fî‹áY¡F xU by£l® tªjJ. fî‹áyhš jh§fŸ m›Éj«
fl‹ th§Ftj‰F m§Ñfhu« bfhL¡F« go nf£L¡bfh©l Éõa brŒa Koahbj‹W kWgoí« Ô®khŤJ f«bgÅahU¡F¤
khdJ ft®‹bk©lhÇl« mâf¡ fhykhf igrš brŒa¥glhk bjÇɤJ É£lh®fŸ. kWgoí« 1930 N‹ khj« 24-ªnjâ Toa
ÈUªJ tªjJ ftÅ¡f¥g£L ft®‹bk©£o‹ 4.10.29ª njâ ngh£l KÅágš r§f¤âš xU maš f«bgÅ¡F iybr‹° bfhL¥gij
30983-1- C.L & M be«g® Änkhuh©l¤âš “fl‹ m¥Ë¡nfõ‹ M£nrã¤J«, j¡f yhg« »il¡f¡Toa xU fhÇa¤ij¢
bf#£oš ãuRu« brŒa¥gL«. nr®nk‹ iybr‹R¡F m¥Ënfõ‹ brŒtj‰F¡ ft®‹bk©lh® x¤jhir brŒant©L bk‹W«
brŒa nt©L«” v‹W ft®‹bk©lhuhš bjÇÉ¡f¥g£lJ. Ô®khd§fŸ gh° brŒa¥g£ld. Ä‹rhu r¡âia bkh¤j¤âš
th§»¥ ãǤJ¡ bfhL¥gj‰fhtJ iybr‹° bfhL¡f nt©LkhŒ¡
fî‹áyhš iybr‹R¡F É©z¥g« brŒtj‰F nt©oa nf£L¡bfhŸs¥g£lJ. jh§fŸ clnd bkh¤j¤âš Ä‹rhu r¡â
Ka‰áfŸ vL¤J knrhjh iybr‹° tifawh m¢ro¡f¥g£lJ. bg‰W¡ bfhŸs jahuhf ïU¡F« bghU£L nt©oa ntiyfis

Fo muR - 1931 ( 2 ) 74 75 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


clnd Jt¡f iybr‹° bfhL¡f ntQkhŒ ft®‹bk©lhiu¥ fhÇakhdJ ïªj eh£L °jy °jhgd§fS¡F mDTykhÆš
g‹Kiwí« nf£L¡ bfhŸs¥ g£lJ. ï¤jUthÆš fl‹ yhkš mj‰F Énuhjkhf xU btŸis¡fhuUila e‹ik¡F
nf£f¥g£l bjhifia 1930 br¥l«g® khj¤â‰FŸ bg‰W¡ ga‹gL«go elªJ bfh©l Éõa¤ij f©o¡fhkÈU¡f Koa
bfhŸshÉ£lhš 100¡F 51/2 åj« t£o bfhL¡fnt©Lbk‹W Éšiy.
nfhaK¤ö® Íšyh ngh®lh® bjÇɤjh®fŸ. ïij clnd
ft®‹bk©lhU¡F¤ bjÇɤJ¡ Fiwªj t£o¡F¥ gz« m‹¿í«, <nuhL bghJ#d§fŸ bghJ¡T£l« To murh§
»il¡F« åj« clnd fl‹ th§»¡ bfhŸS«go rh§»õ‹ f¤ij¡ f©o¤J« brŒj Ô®khd¤ij eh« kd¥ó®tkhf MjÇ¡f
bfhL¡fntQkhŒ¡ nf£L¡ bfhŸs¥g£lJ. nt©oat®fshfnt ïU¡»‹nwh«. br‹id murh§f r£lrig
m§f¤âd®fŸ c©ikahd #d¥ãuâ ÃâfshÆU¥gh®fnsahdhš
ïJ Éõa« MnyhridÆÈU¥gjhf 15-2-30š ft®‹bk© f©o¥ghŒ ïªj murh§f¤â‹ Ûnjh mšyJ ïj‰F M°gjkh
lh® bjÇɤjh®fŸ. âU«gî« clnd fî‹áY¡nf iybr‹° ÆUªj mâfhÇfŸ Ûnjh f©ld¤Ô®khd« Ãiwnt‰¿naÆU¡f
bfhL¡f nt©Lbk‹W« m›Éj« bfhL¡fhÉ£lhš fî‹áY¡F¥ nt©oat®fshth®fŸ. v‹d brŒtJ! ght«!! x›bthU #d¥ãuâ
gyÉjkhd tifÆš bghUŸ eZlK«, fZlK« V‰gLbk‹W« Ãâ v‹gt®fS« ntW v›tsnth fhÇa¤ij c¤njá¤J bgU«
ft®‹bk©lhU¡F Égukhf vGj¥g£lJ. bgU« bjhiffŸ bryî brŒJ #d¥ãuâÃâfshÆšyhkš gz¥
ãuâÃâfshfî« j§fŸ j§fŸ Raey¥ãuâÃâfshfî« br‹W
ï›tsî brŒJ« br‹id murh§fkhdJ bghJ #d ïU¥gt®fŸ ï«khâÇ fhÇa¤â‰fhf v¥go j§fŸ ãuâÃâ¤Jt
mã¥ãuha¤ij y£áa« brŒahkY« fî‹áy® nt©Lnfhis¢ cÇikia brytÊ¡f Koí«?
á¿J« ftÅ¡fhkY« “fšf¤jh f«bgÅah® ÄFªj mDnghf
rhÈfŸ. rÇahŒ el¤Jth®fŸ vd ft®‹bk©lh® fUJ»wh®fŸ” Mifahšjh‹ <nuhL kfh#d§fŸ murh§f¤ijí«,
vd¡F¿¥ã£L É£L fšf¤jh bk[®° M¡£nlÉaÞ °Oš murh§f ïªâa bk«giuí« #d¥ãuâÃâ kªâÇiaí«, #d¥ãuâ
f«bgÅahU¡F iybr‹R bfhL¤JÉ£ljhf 11-12-30-ª njâ Ãâ r£lrig m§f¤âd®fisí« e«ghkš <nuhL kfh#d§f
ngh£l 11034 / E 30-7 c¤âuî »il¤jJ. sh»a j§fisna e«ã Ô®khd« brŒJ bfh©oU¡»wh®fŸ. ïÅ
<nuhL kfh#d§fS« ïªâa k¡fnsahjyhš ïªâa bghJk¡fŸ
vdnt nkšf©l ïªj Éõa§fŸ jh‹ <nuhL KÅágh v‹gt®fŸ k‰w fhÇa§fËš elªJ bfhŸtJ nghyntjh‹
È£oÆ‹ Ä‹rhu¤â£l Éõakhd btË¥gilahd rǤâukhF«. mšyJ mt®fsJ tÊfh£ofŸ v‹gt®fS« ãuKf®fŸ v‹gt®
(ïÅ ïufáakhd rǤâu§fŸ gy c©L. mt‰iw g»Zfhu fS« elªJ bfhŸtJ nghyntjh‹ elªJ bfhŸSth®fnsh
fhy¤âš btËÆLnth«.) mšyJ j§fŸ RakÇahijiaí« Rjªâu¤ijí« c¤njá¤J
Mfnt, ïij mjhtJ ïªj btË¥gilahd rǤâu¤ijna Ô®khd« brŒjgo elªJ bfhŸSth®fnsh v‹gJ gy® rªnj»¡f¡
ftŤJ gh®¥nghkhdhš br‹id murh§fkhdJ ï›Éõa¤âš ToajhdhY« ek¡F ï›Éõa¤âš ï›ñ® bghJk¡fËlK«
v›tsî bghW¥g‰w KiwÆš elªJ bfh©oU¡»‹wJ v‹gJ áw¥ghf ãuKf®fËlK« óuz e«ã¡if ïU¡»‹wbj‹nw
És§F«. eh« br‹id murh§f« v‹W brhšYtjhdhY« brhšYnth«.
br‹id murh§f¤âš ïªj ïyhfhî¡F jiyt®fshÆU¥gt®fŸ VbdÅš, j§fisna e«ãa #d§fŸ j§fshnyna e«ã¡
ïªâa fdth‹fnsahF«. xUt® Mªâu njr¤J #d¥ ãuâÃâ if¤ Jnuhf« mila mUfij M»É£lhš k‰wgo m‹Åa®
kªâÇ ahth®. k‰wt® nfus njr¤jtuhÆUªjhY« r®¡fh® c¤ânah fis e«ãdt®fŸ e«ã¡if nkhrkiltJ mârakšy. Mif
f°j® v‹gjhf¢ brhšy¡TLkhdhY« r®¡fhU¡nf¥ bghW¥gh ahš, vªj¡ fhuz« bfh©L« ïªj murh§fK« #d¥ãuÃâfS«
dt® v‹W brhštjhdhY« mªj °jhdK« #d¥ãuâÃâfS¡F mÅaha¤â‰F«, bfhLik¡F«, e«ã¡if Jnuhf¤â‰F« gÇfhu«
v‹W xJ¡» it¤j °jhdnkahF«. V‰glhjtiu j§fisna e«ã ïU¡F« <nuhL kfh#d§fŸ
Mfnt °jy°jhgd ïyhfh kªâÇí«, r£l bk«gU« v‹w f©o¥ghŒ Ä‹rhu r¡âia th§» cgnah»¤J¡ bfhŸs¡TlhJ
ïU ïªâa fdth‹fŸ Mâ¡f¤âš cŸs ïªj <nuhL Ä‹rhuâ£l v‹W«, r®¡fhuh® xU rka« KÅághÈ£oah® ÛJ Mâ¡f«

Fo muR - 1931 ( 2 ) 76 77 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


brY¤â KÅághÈ£oahiu f£lha¥gL¤âdhY« <nuhL
KÅághÈ£oah® mj‰F ïz§» Ä‹rhu¤ij ekJ KÅághÈ£
o¡F cgnah»¤J¡ bfhŸSth®fnsahdhš f©o¥ghŒ
K‹ághÈ£oílD« x¤JiH¡f¡TlhJ v‹W« brŒJŸs
Ô®khd¤ij mKY¡F¡ bfh©L tu¢ brŒant©oaJ bghJk¡fŸ
flikahF«.
k‰W« ³ btŸis¡fhu¡ f«bgÅah® ïj‰fhf V‰gL¤â fhªâÆ‹ â©lh£l«
ïU¡F« òâa f«bgÅÆY« ahU« g§bfL¤J¡ bfhŸs¡TlhJ
v‹gJ« Ô®khd¤â‹ xU ghfkhjyhš mijí« mKY¡F bfh©L
tunt©oaJ nah¡»akhF«. ca®âU fhªâat®fŸ y©l‹ kfheh£o‰F tUtjhf
r®¡fhÇl« cWâbfhL¤J uhÍbrŒJ bfh©lâÈUªJ mt®ghL
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 19.07.1931
Äf¤ â©lh£lkhfntnghŒÉ£lJ. VbdÅš jh‹ t£lnki#
kfheh£o‰F nghdhš v‹d brŒtJ v‹gJ mtU¡nf òÇahjjhŒ
ïU¡»‹wJl‹ ïtuJ mã¥ãuha¤ij MjÇ¡f m§F nghâa
M£fŸ »il¡Fkh v‹gnj bgÇa rªnjfkh» É£lJ. muáaš
Rjªâu¤ij Él Ó®âU¤j mjhtJ rk¤Jt Rjªâu cÇik
M»ait nf£F« ntiyna m§F jiy áwªJ És§f¥ ngh»‹
wJ. Mjyhš âU fhªâ¡F m§F bršth¡F ïU¡fKoahJ. âU
fhªâia y§fhõa® cŸgl mnef C®fhu®fŸ T¥ãLtjhÆUª
jhY« mt®fŸ ïtiu¥ gh®¡f Mir¥gLth®fns xÊa ït®
ng¢ir¡ nf£gt®fshŒ ïU¡fkh£lh®fŸ v‹gJ â©z«. ïJ
mtU¡nf bjÇí«. Mjyhš VjhtJ xU rh¡if¥ ngh£L nghfhkš
j¥ã¤J¡ bfhŸs¥gh®¡»‹wh® v‹gjhfnt eh« fUJ»‹nwh«.
e«ik¥ bghW¤jtiu mt® nghtJ« nghfhjJ« x‹nwjh‹.
Mdhš mtiu¥bghW¤jtiu mt®nghfhkš ïU¥gnj mtU¡F
e‹W. ïJ mtU¡F« bjÇí«. Mjyhš mnefkhŒ mtU«
nghfkh£lh® v‹Wjh‹ bfhŸs nt©L«.
Fo muR - f£Liu - 19.07.1931

Fo muR - 1931 ( 2 ) 78 79 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ïu§frhÄ eha¡f‹, ïuhkrhÄ ehlh‹ ït®fS¡F všyh« ntiy
»il¤J¡ fhakh» x‹W ïu©L ãunkhõ‹Tl M»É£lJ. eh‹
ã.V. ãuábl‹á9jhtjhf¥ ghR g©Â ïU¡»‹nw‹. v‹ É©z¥
g¤â‰F¥ gâš Tl ïšiy. ïªj ft®‹bk©il v‹d g©QtJ?
R.k.å:- mJ V‹ m¥go? c‹ É©z¥g§fŸ nghŒ¢
nrU»wâšiyah?
RakÇahij åuŒa br£oahU¡F« R.M.R:- ïšiya¥gh c§fŸ vsîjh‹.
Ra Mø R¥igaU¡F« r«ghõiz R.k.å:- v‹d r§fâ?

- á¤âuò¤âu‹ R.M.R:- RakÇahij v‹W xU fyf¤ij c©lh¡» mâš


tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« v‹W T¢rš ngh£L¡ filáahf mJ
v§fŸ jiyÆš tªJ ÉoªjJ.
R.k.åiuŒabr£oah®:- v‹d XŒ!R.M. R¥igŒanu R.k.å:- mlghÉ mj‰F eh§fsh #th¥jhÇ. #°o° f£á¡
ne‰bwšyh« Óik nt£o f£o¡ bfh©oUªÔ®. ï‹W âObu‹W fj® fhuušyth? mªj¥go nf£lJ.
ntZoí«, fj® Fšyhí«, jlòlyhÆU¡»‹wnj?
R.M.R:- mJ vd¡F¤ bjÇí«. #°o¡f£á¡fhu®
R.M:- R¥iga®:- x‹W« ÉnrõÄšiy. ï‹W Kjš K¡»K¡»¥ gh®¤J« x‹W« Koahkš nghŒ filáahf mt®fns
fh§»uáš nr®ªJ É£nl‹. tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« nt©lh« v‹»‹wnghJ c§f vsî
RakÇahij¡ fyf« tªJ mj‰F cÆ® c©lh¡» v§fŸ jiyÆš
R.k.å:- mbj‹d âObu‹W nr®ªJ É£lhŒ fh§»uir¥g‰¿ ifia it¤J É£lJ.
F‰w« brhšÈ¡ bfh©oUªjhna.
R.k.å:- rÇ mj‰F« - fjU¡F«, fh§»uR¡F« v‹d
R.M.R:- eh‹ ã.V. gh° brŒJ v¤jid ehŸ M¢RJ? r«gªj«?
R.k.å:- 3 tUõ kh¢RJ. R.M.R:- mjdhšjh‹ fh§»uáš nr®ªnj‹.
R.M.R:- c¤ânahf¤â‰F v¤jid É©z¥g« ngh£nl‹ R.k.å:- V‹?
cd¡F¤ bjÇahjh?
R.M.R:- ïªj¡ ft®‹bk©il xʤJÉ£L ntW ntiy
R.k.å:- M«, Rkh® 50, 60 É©z¥g« ngh£lhŒ. mj‰bf‹d gh®¥gJ v‹Wjh‹.
ï¥nghJ?
R.k.å:- c§fshš xʤJ ÉlKoíkh?
R.M.R:- xU É©z¥g¤â‰fhtJ gâš »il¤jjh brhš
gh®¥ngh«? R.M.R:- V‹ KoahJ? khsÉahnt brhšÈ É£lhnu. xU
khj¤âš RauhÍa« tu¥ngh»‹wJ v‹W brhšÈÉ£lhnu. xU
R.k.å:- mJ rÇ mj‰F ah® v‹d brŒth®fŸ. c¤ânahf« rka« fhªâ brh‹dhY« rªnjf¥glyh«. mt® ï¥gona 5,6 ju«
ïUªjhš jhnd »il¡F«. brhšÈ¢ brhšÈ Vkh‰¿ É£lh®. khsÉah th¡F¤ jtuhJ.
R.M.R:- c¤ânahf« fhÈahfth ïšiy? vd¡F¥ ãwF R.k.å:- m¥gona RahuhÍa« tªJ É£ljhfnt it¤J¡
v°.v°.vš.á ghR g©Âd m¥Jšu»kh‹, gw¡fU¥g‹, n#hr¥ò, bfhŸ. m¥nghJ kh¤âu« cd¡F c¤ânahf« »il¤J ÉLkh?

Fo muR - 1931 ( 2 ) 80 81 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


R.M.R:- V‹ »il¡fhJ? ïªj tF¥òthÇ ãuâÃâ¡ Fz lhY« guthÆšiy. N¤âu‹, gŠrk‹ M»a tF¥òfŸ ïšyhkš
bkšyh« jîL bghoah»Élhjh? mj‰fhf¤jhnd RauhÍa« brŒa eh§fŸ r«kâ¡f kh£nlh«.
nf£gJ. ïªj btŸis¡fhu M£á Tl tF¥òthÇãuâÃâ¤Jt«
bfhL¥gâšiy v‹Wbrh‹dhš mjÅl« v§fS¡F v‹d R.k.å:- Vd¥gh mJ v‹d m›tsî fZl«?
r©il? R.M.R:- ï‹iw¡F N¤âu‹ v‹»‹w tF¥ò nt©lh«,
R.k.å:- tF¥òfŸ ïU¡F«tiu tF¥òthÇcÇik nt© ehis¡F gŠrk‹ v‹»‹w tF¥ò nt©lh«, ehshd©iz¡F
lhkh? ãuhkz‹ v‹»‹w tF¥ò nt©lh« v‹gjhf tÇirahŒ brhšy
Mu«ã¤J ÉLå®fŸ.
R.M.R:- tF¥òthj« TlhJ v‹Wjhnd fh§»u° brhšYJ.
R.k.å:- brh‹dhš v‹d¥gh KG»¥nghF«.
R.k.å:- tF¥òthj« TlhJ v‹gJ rÇjh‹. tF¥ò nghf
nt©L« v‹W« fh§»u° brhšy nt©lhkh? R.M.R:- Fâiuí«, fGijí« x‹W v‹whš Ú x¥ò¡bfhŸ
thah?
R.M.R:- mJî« nghf¤jh‹ nt©L«.
R.k.å:- m¥goahdhš ãuhkz‹, N¤âu‹, gŠrk‹ v‹
R.k.å:- m¥goahdhš c§fŸ RauhÍa¤âš ïªJ, »‹wt®fËš ah® Fâiu ah® fGij? mj‰F v‹d milahs«?
kfkâa‹, »¿°jt‹ Kjyh»a tF¥bgšyh« nghŒÉLkh? brhš gh®¥ngh« (v‹W r£ilia KH§if¡Fnkš V‰¿¢ RU£o
dh® åiuŒa‹.)
R.M.R:- ïitfis v¥go¥ ngh¡f Koí«?
R.M.R:- mbjšyh« vd¡F¤bjÇahj¥gh. r§fuh¢rhÇRthÄ
R.k.å:- m¥goahdhš mtut®fS¡FŸs cÇik fËlÄUªJ “ãuhkzhŸ všyhU« fh§»uáš nrU§fŸ” v‹W xU
bfhL¡f¤jhnd nt©L«. ufáa $Kf« tªjjhf v§f¥gh brh‹dh® mjdhš nr®ªnj‹.
R.M.R:- x›bthUtU¡F« jŤjÅ cÇik nf£lhš mJ v§f¥ghî« v§f khkhî« ngá¡bfh©oUªjij eh‹ brh‹nd‹.
tF¥òthjÄšiyah? v‹ nkš nfhã¤J¡bfhŸs nt©lh«. v‹dnkh v‹ ntiyia
eh‹ gh®¡»‹nw‹ c‹ ntiyia Ú gh®. ek¡FŸ r©ilbaj‰F.
R.k.å:- tF¥ò nghfhj RauhÍa¤âš tF¥ò cÇik nt© v‹ mã¥ãuhabkšyh« cd¡F¤ bjǪjJjhnd? eh‹ ngh»nw‹
lhkh? neukh¢RJ ( v‹W brhšÈ¡bfh©nl eGÉÉ£lh®. )
R.M.R:- mJ v¥gonah nghf£L«. ïªJ¡fS¡FŸ Tl Fo muR - ciuahlš - 26.07.1931
tF¥òthj« vj‰F?
R.k.å:- c§fŸ RauhÍa¤âš ïªJ¡fS¡FŸ N¤âu‹,
gŠrk‹ v‹»‹wjh»a tF¥òfshtJ ïšyhkš nghŒÉLkh?
R.M.R:- ï¥go¥ ngRtJjh‹ tF¥ò thj« v‹gJ?
R.k.å:- v¥go?
R.M.R:- btFfhykhŒ bgÇathŸ fhy«bjh£L ïU¡»‹w
tH¡f¤ij nfty« ïªj RauhÍa¤â‰fhf xÊ¡fnt©L« v‹W
brhštJ ÃahakhFkh? ïjdhš jh‹ c§fis njÓa g¤âÇiffŸ
tF¥ò¤JntÎfŸ v‹W T¥ãL»‹wh®fŸ. RauhÍa« ïšyhÉ£

Fo muR - 1931 ( 2 ) 82 83 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ï›tsî Mjuî bfhL¡f¥g£L tªâU¡»‹wJ. ïÅ mJ xU
F©Lk msî« ïU¡f KoahJ. tF¥òthj njÓa¤â‹ bršth¡
ifí«, mjÅ‹ fhȤjd¤ijí« f©nl k¡fŸ gaªJ, btËÆš
c©ikia¥ ngr¤ja§»¡bfh©oU¡»wh®fŸ. xUt® ïUtuhtJ
ïªj tF¥òthj njÓa¥òu£il btËah¡f cÆ®¤âahf« brŒJ
Ôunt©oaJ Ä¡f mtáakhF«. v‹whY« rÛg fhy¤âš mj‹
nah¡»aij btËah»ÉL« v‹»‹w e«ã¡if vd¡F c©L.
fh§»uÞ òu£L« - fhªâÆ‹ jtW« e‹whŒ áªjdh r¡âíl‹ nahá¤J¥gh®¤jhš tF¥òthj Nø
ïšyhj btU« njÓa« v‹D« th®¤ijna tF¥ò thj¤ij
mo¥gilahf¡ bfh©lJjh‹ v‹gJ bjËthŒ És§F«.
jiytut®fns! rnfhju rnfhjÇfns!! njÓa¤â‹ mo¥gilna tF¥òthj«jh‹.
ï‹W ï¡T£l¤âš eh‹ “fh§»u° òu£L« - fhªâÆ‹ ï‹iwaâd« ekJ njÓa« v‹gJ Inuh¥ãa«, ïªâa«
jtW«”v‹D« Éõa¤ij¥ g‰¿ ngrnt©L« v‹W F¿¥ãl¥ v‹D« tF¥òthj¤ij¡ bfh©lnj jÉu nt¿šiy. ïªâahÉš
g£oU¡»‹wJ. ïªj¤ jiy¥ig¥ gh®¤j áyU¡F M¤âuK©lh» #hâ¥ãÇî ïU¥gjhš, ïj‹ njÓa« #hâ tF¥ò thjkhfî«, nkš
ÆU¡fyh«. fyf« brŒayhkh v‹WTl fUâ¡bfh©L tªâU¡ ehLfËš bjhÊš ãÇîfŸ ïU¥gjhš m§F bjhÊš tF¥òthj
fyh«. ïªj¥go M¤âu« V‰gLtJ rf#nkahF«. Mdhš, eh‹ khfî«, njÓa§fŸ eilbg‰W tU»‹wd. “ïªâahit ïªâa®fŸ
kh¤âu« 5,6 tUõ fhykhfnt fh§»uir xU òu£L °jhgd« Msnt©L«?” v‹gnj tF¥òthjkh? mšyth? v‹W nahá¤J¥
v‹W«, mJ gh®¥gd Mâ¡f¤â‰F V‰g£l °jhgdbk‹W« ghU§fŸ. ïªâahit ï‹dÉjkhd bfhŸif, ï‹dÉjkhd
brhšÈ tªâU¥gnjhL, “âU fhªâat®fŸ gh®¥gd¥ ãurhuf® Mø KiwikÆšjh‹ Ms¥glnt©L« v‹W brhštjhdhš
v‹W«, gh®¥gÜa¤â‰F ghLgL»‹wt®” v‹W« brhšÈ tªâU¡ mâš tF¥òthj« ïšiy v‹W brhšyyh«. Mdhš mªj¥go
»‹nw‹. ïªj mã¥ãuha« vdJ mDgt¤âš ehS¡F ehŸ brhšYtJ v‹gJ ekJ njÓa¤âš fLfsîTl fhzKoaÉšiy.
gy¥g£Lbfh©L tªâU¡»‹wnjbahÊa á¿jhtJ Fiwîglnt “ uhQt« ïªâakakh¡f nt©L«, c¤ânahf« ïªâakakh¡f
ïšiy. nt©L«, mâfhu« ïªâakakh¡fnt©L«” v‹»‹wjhd ïªâa
tF¥òthjnkjh‹ ïªâa njÓa¤âš nknyh§» É»‹wnj jÉu
fh§»uR xU tF¥òthj rignaahF«. “njáa”¥ ngh®it
mâš v›Éj bfhŸifahtJ nknyh§» Égjhf¡ fhz¥gl
ngh®¤j tF¥òthj¡ Fu§nfahF«. mjhtJ ãothj tF¥ò thj
Éšiy.
khF«. njÓa« v‹D« ã¤jyh£l th®¤ijia¢ brhšÈ¡bfh©nl
tF¥òthj§fis mjhtJ “ca®” tF¥ò cÇikfis¡ fh¥gh‰W mªj¥go VjhtJ xU bfhŸif nknyh§» É»‹wJ v‹W
tj‰F V‰g£l °jhgdkhF«. brhšYnthkhdhš ïªâa njÓa« v‹gâYŸs vªj¡ bfhŸif¡
fhtJ ïªâa k¡fË‹ 100-¡F 10-ng®fSila MjuthtJ ïU¡
ïªâa njÓa« v‹D« th®¤ij xʪjhbyhÊa tF¥òthj«
»‹wjh? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. k¡fË‹ MjuÉšyhj
ekJeh£il É£L xUehS« xÊa¥nghtâšiy. ã¤jyh£lkhf
bfhŸiffis ahnuh áy® thÆš brhšÈ¡bfh©nlh mâfhu
î«, tŠrfkhfî«, Nøahfî«, tF¥òthj¤ij tÈíW¤JtJ
c¤ânahf Mâ¡f Raey Mir¡F ÉahghuKiwÆš M£fis
jh‹ ïªâa njÓa« v‹gij ÃidÉš ití§fŸ. ïij v§F
it¤J¥ ngá¡bfh©nlh ïU¥gâš v‹d ga‹ V‰gl¡TL«?
nt©L khdhY« U#&¥gL¤j¤ jahuhÆU¡»nw‹. njÓa¥òu£L
xʪJ Ôu nt©oaJ všyht‰iwí«Él ÄfÄf mtáabk‹nw Mfnt njÓarig vd¥gL« fh§»u°, tF¥ò thj¤ij
vd¡F ï¥nghJ gykhŒ¤njh‹¿ tU»‹wJ. ntW KiwÆš el¤J« xU òu£L °jhgdnk jÉu ntW mšy
v‹W ijÇakhŒ¢ brhšY»‹nw‹. ïªj ïyBz¤âš mJ
ekJ ghku k¡fË‹ gF¤j¿î m‰w j‹ikí«, étd¤â‰F
k‰wt®fis mJî« fZl¥gL«, Äâ¤J, mG¤â eR¡f¥gL«-
ntW nah¡»akhd ntiya‰w j‹ikínk tF¥òthj njÓa¤â‰F
ïÊîgL¤j¥gL« k¡fË‹ fZl¤ijí«, T¡Fuiyí« gh®¤J
Fo muR - 1931 ( 2 ) 84 85 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
á¿J« mDjhg¥glhkš... gÇjhg¥glhkš, mt‰iw bašyh« xnu fh§»u° Ô®khd¤â‹ gadhŒ ï§FŸs k¡fS¡F rk
_¢áš tF¥òthj« v‹W brhšY»‹w ngh¡»Ç¤jd¤ij¥ gh®¤jhš cÇik c©lh? kÅj¤j‹ik c©lh? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ
njÓa¤âš cŸs òu£L kh¤âukšyhkš mâš ïU¡F« tF¥ò v‹W nf£»‹nw‹.
thj¤ âÄU« e‹whŒ És§F«. ïÊ#hâ¡fhubd‹W kj¤â‹
nguhš Ô®khÅ¡f¥g£l giwa‹, r¡»È, gŸs‹ v‹W brhšy¥ gh®¥gd®fŸ tUzh¢áuk kfhehLfËš brŒa¥gL«
g£l k¡fŸ xU òw« Fo¡f¤j©Ù® ïšyhkš, el¡f¤ bjUÉšyh Ô®khd§fŸ jh‹ fh§»u° fhÇa¡fÄ£oÆš ntW ghiõÆš
kš â©lhL»‹wh®fŸ. bjhÊyhË, Foahdt‹ v‹W brhšy¥gL brŒa¥g£oU¡»‹wJ v‹gjšyhkš ntW v‹d? ftŤJ¥ gh®¡
»‹wjhd “N¤âu” tF¥ò v‹»‹w k¡fŸ ghLg£L« fŠáÆšyh f¥ nghdhš tUzh¢áuk kfheh£L¤ Ô®khd§fisÉl fh§»u°
kš jÉ¡»wh®fŸ. “Äny¢r” tF¥ò v‹gâš nr®¡f¥g£l kfkâ Ô®khd« nkhrkhdbj‹W brhšYnt‹. VbdÅš, tUzh¢áuk
a®fŸ jh§fS« ïªâa®fshf ïUªJ« j§fsJ cÇik j§fS¡F kfhehLfËš j§fŸ tF¥ò j®k§fËš ft®‹bk©lh® ãuntá¡f¡
mË¡f¥glÉšiy v‹W T¡FuÈL»‹wh®fŸ. TlhJ v‹W kh¤âu«jh‹ brhšYth®fŸ. Mdhš fh§»u°
Ô®khd¤âš “t®zh¢áuk j®k§fis tF¥ò j®k§fis eh§fŸ
ï›tsití« gh®¤J«, nf£L« á¿J« <î ïu¡fÄ‹¿ xnu fh¥gh‰¿¤ jU»‹nwh«” v‹W cWâ T¿ ÆU¡»‹wh®fŸ.
th®¤ijÆš “ïbjšyh« tF¥ò thj«, tF¥ò thj¡fhu®fŸ všyh«
njr¤Jnuh»fŸ, ïJ njÓa¤â‰F K£L¡f£il” v‹»‹w xnu Mfnt ï¥nghJ ekJ Ãiy “ã¢ir nghlnt©lh«. jaî
Míj¤jhš mo¤J behW¡»Él¥ gh®¤jhš ïij ah® bghW¤J¡ brŒJ ehia¥ão¤J¡ f£L” v‹gJ nghšjh‹ ïU¡»‹wJ. ek¡F
bfh©L ïU¡f Koí«? v‹W nf£»‹nw‹. fh§»u° fhÇa¡ Rauh{a« nt©oaâšiy, tF¥ò j®k« fh¥gh‰w¥glhkš
fÄ£oah® Ô®khd§fisí« mt‰¿‰F âU.fhªâÆ‹ nkbyh¥g¤ ïUªjhš mJnt nghJ« v‹W nf£L¡ bfhŸs nt©oat®fsh
ijí«, r‰W ehiza¤Jl‹ ftŤJ¥ghU§fŸ. mJ tF¥ò ÆU¡»‹nwh«. ïitfŸ všyh« âU fhªâ¡F bjÇahj Éõa«
thjkh? mšyth v‹W nf£»‹nw‹. mJî« eh« vªj tF¥ò v‹W fUâ ÉlhÔ®fŸ. mt® Njh£l¤âš ïu§»É£lh®. mt®
thj¤ij xÊ¡f nt©L« v‹W T¥ghL nghL»‹nwhnkh mªj go¤jbjšyh« ÓikÆš ïU¡F«nghJ r£l ò°jfK«, ïªâah
tF¥ò thj¤ij ÃiyÃU¤j cWâ¥gL¤j¢ brŒí« tF¥ò thjkh? î¡F tªj ãwF lhš°£lhŒ cgnjrK«, k‰wgo Jsájh° ïuhkh
ïšiyah? v‹W nf£»‹nw‹. Mfnt fhÇa¡fÄ£oÆ‹ Ô®khd« azK«, gft¤ ÑijínkahF«. k‰wgo, ïij¤ jÉu mtU¡F cyf
v‹d? v‹gij¢ brhšY»‹nw‹ nfS§fŸ. mDgt« nghJkhdJ ïšiy v‹nw brhšYnt‹. VbdÅš
klhâgâfŸnghš áZa®fËl«ngRtJ«, g¡j®fŸ T£l¤âš
mjhtJ:- “ïªâahÉYŸs rfy tF¥ghU¡F« mt®fsJ jd¡F¤ njh‹¿aij¥ ngRtJnk jÉu ntW tÊÆš cyf Phd«
rh°âu§fŸ, ghiõfŸ, fšÉ, bjhÊš, kjr«gªjkhd gH¡f bgw mtU¡F rªj®¥g« ïUªjnj »ilahJ. mtÇl« bjŒt¤
tH¡f«, kj j®k °jhgd§fŸ M»aitfŸ njÓa¤âš fh¥gh‰w¥ j‹ik ïU¡»‹wJ v‹gt®fS¡F eh‹ ïij¢ brhšy tuÉšiy.
gL«” v‹gjhF«. mtU« xU kÅj®jh‹ v‹W fUâ ïU¡»‹wt®fS¡nf eh‹
ïij¢ brhšY»‹nw‹. Mifahš eh« âU fhªâÆl« ïuhkhaz¤
ïªj¤ Ô®khd« tF¥òthj Ô®khdkh? mšyth? v‹W â‰F« Ñij¡F« nk‰g£l Éõa§fisí«, r£l¤â‰F« lhš°
nf£»‹nw‹. giwa‹ bjhl¡Tlhjt‹ v‹gJ«, K°ä« bjhl¡ lhŒ cgnjr¤â‰F« nkšg£l Éõa§fisí« vâ®gh®¥gJ ekJ
Tlhjt‹ v‹gJ«, “N¤âu‹” k‰w tUz¤jhiu bjhl¡Tlhjt‹ ãrnfahF«. gh®¥gd®fŸ MjuÉÈU¡F«goahd Ãiyik
v‹gJ«, ïªJ kj¤â‹ gH¡ftH¡fkh? mšyth? v‹W nf£»‹ mtU¡F V‰g£L É£ljhš, gh®¥gÜa¤â‰F ghLgl nt©oa
nw‹. m‹¿í«, ïJ tF¥ò thjkh? mšyth? v‹W nf£»‹nw‹. jhfî« V‰g£L É£lJ. Mfnt ïÅ vªj¡fhuz¤ij K‹Å£L«
ïªj Kiw xÊ¡f¥gl nt©Lbk‹gJ tF¥ò thj¤ij xÊ¥gjh âU fhªâÆl« eh« rkj®k¤ij vâ®gh®¡f¡ fUândhnkahdhš
fhjh? v‹W nf£»‹nw‹, ï¥go ïU¡f ïªj tF¥ò thj« xÊ¡f¥ eh« jh‹ _l®fshŒ¤ ÔUnth«. mtuJ MíŸ fhy« Koí« tiu
gl nt©L« v‹»‹w Ka‰áfis bašyh« tF¥ò thj« v‹W mtÇl« rkj®k¤ijnah x‰Wikianah fhzKoahJ. mt®
brhšÈÉ£L ï‹W ïªeh£oš ïU¡»‹w ïªj tF¥òthj§fŸ tleh£L¥gz¡fhu®fisí« bj‹dh£L¥ gh®¥gd®fisí« jh‹
fh¥gh‰w cWâ T¿ fh§»u° Ô®khd« brŒâU¡»‹wJ. ïj‰bf‹d kÅjuhŒ fUJ»‹wh®. mt®fsJ rhtfhr«jh‹ mtU¡F c©L.
gâš brhšy¥ ngh»‹Ö®fŸ?
Fo muR - 1931 ( 2 ) 86 87 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
mt®fsJ Fiwfis¤jh‹ cyf¡ Fiwfshf¡ fUJ»‹wh®.
Mjyhš âU.fhªâat®fË‹ â£lbkšyh« m›ÉUtUila
mjhtJ gz¡fhu‹ gh®¥gh‹ M»a ït®fSila Fiwfis¤
Ô®¥gjhf¤jh‹ ïU¡Fnk xÊa ViHfŸ, jhœ¤j¥g£lt®fŸ
fZl§fisí«, Fiwfisí« Ú¡Ftjhf ïU¡f KoahJ. ViHfŸ
ãiH¡fî«, jhœ¤j¥g£lt®fŸ cauî« mtU¡F ïu©L tÊjh‹
bjÇí«. x‹W ïuh£od« R‰WtJ ïu©lhtJ “Ô©lhik
ghuh£LtJ ght«” v‹W thahš brhšYtJ. ïªj ïu©L«Tl bksyhdh bõsf¤ mÈ
ÄšY¡fhuidí«, gh®¥ghidí« f©l kh¤âu¤âš j¤Jth®¤j«
brhšy nt©o tªJÉL«. Mfnt rnfhju®fns! vd¡F¡bfhL¤j
Éõa¤ij jiyahŒ¡ bfh©L v‹ kdâš c©ikba‹W g£lij bksyhdh bõsf¤ mÈ mt®fŸ K°ä«fS¡F ãuâÃâ
eh‹ xÊ¡fhkš brhšÈ É£nl‹. ïit m›tsití« fy¥g‰w ašybt‹gjhf¡ fh§»u° fhÇa¡fÄ£o Koî brŒJ É£lJ v‹g
c©ikba‹nwh Koªj Koî v‹nwh fUâ f© _o¤jdkhŒ jhf ca®âU. fhªâat®fŸ jkJ 16-7-31 njâ “a§ ïªâah”
x¥ò¡bfhŸshÔ®fŸ. eh‹ ïªj go brhšYtj‰F vd¡F¥gy g¤âÇifÆ‹ jiya§f¤âš vGâÉ£lh®. ïj‰F gâyhf bksyhdh
fhuz§fŸ ïU¡fyh«. Ra eyÄU¡fyh«. bghwhik ïU¡fyh«, mt®fŸ xU m¿¡if btËÆ£oU¡»wh®. mj‹ RU¡f« k‰bwhU
btW¥ò ïU¡fyh«. Mifahš Ú§fŸ ït‰iw x›bth‹iwí« g¡f« ãuRÇ¡f¥g£oU¡»‹wJ. bksyhdh bõsf¤mÈ mt®
it¤J c§fŸ brhªj¥ gF¤j¿it eLÃiy j‹ikiaí« bfh©L fis “K°ä«fŸ ãuâÃâašy” bt‹W fh§»u° fhÇa¡ fÄ£o
MuhŒªJ gh®¤J, ãwF c§fS¡F¥g£lgo Koî brŒJ Koî brŒâU¥gij¥ g‰¿ nahá¤J¥ gh®¤jhš fh§»urhdJ ahiu
bfhŸS§fŸ. í« ïy£áa« brŒahkš jdJ ngh¡»š Äfî« ijÇa¤ijí«,
cWâiaí« bfh©L É£ljhf¤ jh‹ brhšy nt©L«. âU. fhªâ
F¿¥ò : jŠir kht£l¤âš RakÇahij¥ ãu¢rhu¤ij x£o 15.07.0931 at®fS« fh§»u° fhÇafÄ£oÆ‹ ïªj Koit¥g‰¿ á¿J«
ïš khatu¤âš eilbg‰w bghJ¡T£l¤âš 16.07.1931 ïš g£L¡nfh£ilÆš nahrid brŒahkY«, fhÇa¡fÄ£oia¡ f©o¡fhkY« jkJ
eilbg‰w bghJ¡T£l¤âš M‰¿a ciuÆ‹ RU¡f«. g¤âÇifÆš És«gu«gL¤â É£lâÈUªJ mtU« JªJ
É£lh® v‹Wjh‹ brhšy nt©L«.
Fo muR - brh‰bghÊî - 26.07.1931 mjhtJ “fhªâ-ï®É‹” x¥gªj« Koªjîl‹ “ïªJ
K°ä« x¥gªj« V‰glhÉoš nkyhš v‹d brŒtJ v‹gJ
vd¡F¤ bjÇí«” v‹W mt® brh‹d fhy¤ânyna ïªj
c¤njr¤ij it¤J¤jh‹ brhšÈÆU¡f nt©L« v‹W«, ah® ah®
jd¡F x¤J tuÉšiynah mt®fisbašyh« ï«khâÇahf¢
brhšÈ xʤJ ÉLtJjh‹ jd¡F¤ bjǪj tÊba‹W m¥nghnj
fUâÉ£lh® v‹W«, mªj v©z¤â‹ ãuâã«gnk jh‹ mtiu
ï›tsî ijÇakhŒ vGj¢ brŒjJ v‹W« jh‹ eh« fUJ»‹nwh«.
x¤JiHahik Mu«ã¤j fhy¤âš mÈ rnfhju®fŸ ïUtiuí«
j‹Dl‹ Tlnt T£o¡bfh©L ï›ÉUtiuí« jdJ ïU
g¡fK« ÃW¤â¡bfh©L mt®fis¥ òfœªJ ngá “mÈ rnfhju®
fSila r£il¥igÆš eh‹ ïU¡»nw‹. mt®fŸ jh‹ v‹id
el¤J»wh®fŸ” v‹bwšyh« ngá mt®fS¡F c‰rhf¤ij ô£o
mt®fŸ _ykhfnt fhªâ, kfh¤kh fhªâ, kfh¤kh v‹bwšyh«
brhšy¢brŒJ, ïªâa¤ jiyt® Md ã‹ò ï¥nghJ xU tÇÆš

Fo muR - 1931 ( 2 ) 88 89 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


“bksyhdh rhaig K°ä«fË‹ ãuâÃâ v‹gjhf fhÇa¡fÄ£o m‹¿í«, ïªâahÉYŸs ïªJ¡fŸ v‹gt®fËY« âU.
x¥ò¡ bfhŸsÉšiy” v‹W JªJ vGâÉ£lh®. ïtuJ fhªâia j§fŸ jiyt® v‹nwh, ãuâÃâba‹nwh brhšy¡Toa
g¤âÇ¡ifahd “a§ ïªâah” cy»š gy ghf§fËY« bršYtJ t®fŸ 100¡F v¤jid ng® ïU¥gh®fŸ v‹gjhf jÄœeh£ilna
l‹ ïªj th¡»a¤ij cyf¤âYŸs g¤âÇ¡iffŸ všyh« vL¤J¥ vL¤J¡bfh©L gh®¥ngh«. És¡fkhf¥ ngr nt©Lkhdhš âU.
ngh£oU¡»‹wd. fhªâÆ‹ïuhkuhÍa¤ijí«, mj‹ tUzh¢áukj®k¤ijí« x¥ò¡
bfhŸS»‹w k¡fËš gh®¥gd®fis jÉu gh®¥gdušyhjh®fËš
vdnt âU. fhªâ ï¥gobaGâaâ‹ _y« bksyhdhit 100¡F xUtuhtJ ïU¡»‹wh®fsh? v‹W gªja§f£o nf£»‹
xʤJÉlyh« v‹»‹w mã¥ãuha kh¤âukšyhkš ïªâa nwh«. nkY« gh®¥gdušyhjh®fËš xU F¿¥ã£l MrhÄÆ‹
K°ä«fŸ jiyÆY« ifia it¤JÉlyhbk‹»‹w Ô®khd¤ bgaiu ahtJ brhšy¡TLkh? v‹W kWgoí« nf£»‹nwh«.
Jl‹ ïUªJjh‹ vGâÆU¡»wh® v‹nw Koî brŒa nt©o
ÆU¡»‹wJ. m‹¿í«, jhdhf ï¥go¢ brhšYtj‰F gaªJ jh‹ c©oaš vL¤J¡bfh©L ã¢ir vL¥gt®fŸ br«ò¡F
‘fhÇa¡ fÄ£o Koî brŒâU¡»‹wJ’v‹gjhf vGJ»‹wh® v‹W ehk« ngh£L¡ bfh©L kŠrš JÂf£o “bt§»£lukz
jh‹ fUj nt©oÆU¡»wJ. m¥go¡»šyhkÈUªjhš clnd âU. nfhɪjh!nfhɪjh!!” v‹W T¥ghL nghLtJ nghš njÓa¤â‹
fhªâat®fŸ fhÇa¡fÄ£oÆ‹ ï«khâÇahd Koit f©o¤âU¥ nguhš thœ¡ifia î¤jhuz« brŒJ bfh©lt®fŸ fhªâ¡F n#!
gh®. mJkh¤âukšyhkš jdJ g¤âÇif jiya§f¤âY« ï›tsî v‹W brhšYtJ« mij¡nf£Lbfh©L Éisah£L¥ ãŸis
btË¥gilahŒ ãuRǤâU¡fîkh£lh®. fS«, ntiyÆšyhj ãŸisfS« k‰W« X£Lfis vâ®gh®¤J¤
âÇí« bgÇa M£fS« T¥ghL nghLtJkšyhkš k‰w¥go
Éf, bksyhdh bõsf¤ mÈ mt®fis ïªâa K°ä« ahU¡F âU. fhªâ ãuâÃâ v‹W nf£»‹nwh«.
ãuâÃâašy bt‹W Ô®khd« brŒJ É£lhš ãwF t£lnki#
kfheh£oš ïªâah KGik¡F« âU. fhªâna ãuâÃâ v‹whŒ gh®¥gd®fSila ãurhu rhk®¤âa¤jhY«, ïšyhkš Ôuhj
ÉLtnjhL mtuJ mã¥ãuha¤ij v⮤J¥ ngrî« M£fŸ ïa‰if mtáa¤jhY« ahnuh xUt® r§fuh¢rhÇah» cyf FU
ïU¡fkh£lh®fŸ. ãwF mtU¡nf Vf ehaf¥ ãuâÃâ¤Jt« MtJnghš gh®¥gd®fSila ãurhu rhk®¤âa¤jhš âU.fhªâ
á¤â¤J ÉL« v‹»w cŸv©znk âU. fhªâÆ‹ áZa®fis mt®fŸ ïªâa¥ ãuâÃâahf fhz¥gL»‹wh®. c©ikia¢
ï¥go Koî brŒa ïz§F«go ö©o ïU¡»‹wJ v‹Wnkjh‹ brhšy nt©Lkhdhš fhÇa¡fÄ£o Ô®khd¤ij ifÆbyL¤J¡
fUj nt©oÆU¡»‹wJ. bfh©L âU.fhªâat®fŸ f¥gny¿aîl‹ gh®¥gdušyhj k¡fŸ,
RakÇahij cz®¢áíila k¡fŸ, rkj®k¡ ftiyíŸs k¡fŸ
v‹whY«, ïªj khâÇahd Nø¡F bksyhdh bõsf¤ mÈ “âU. fhªâat®fŸ v§fSila ãuâÃâašy, mt® tUzh¢
bfhL¤j gâY« rÇahd gânyahF«. v‹dbt‹whš, “âU. fhªâ áuk¡fhuU¡F«, nkš #hâ¡fhuU¡F«, KjyhËfS¡Fªjh‹
ïªâa k¡fS¡F v›tsî ãuâÃânah mijÉl mâfkhd msî ãuâÃâ” ba‹W t£l nki# kfheh£L¡F jªâ bfhL¡f¡
eh‹ K°ä«fS¡F ãuâÃâ” v‹W brhšÈ ïU¡»‹wh®. ïij flik¥g£oU¡»‹wh®fŸ v‹Wjh‹ brhšy nt©L«. VbdÅš
ehK« m¥gona MjÇ¡»‹nwh«. ïj‰F Mjhu« v‹dbtÅš fhÇa¡fÄ£o Ô®khd¤ij Ãid¤jhš RakÇahij¡fhuD¡F«,
ï‹iwaâd« ïªâahÉš bksyhdh bõsf¤ mÈia j§fS¡F rkj®k¡fhuD¡F« ïu¤j« bfhâ¡Fbk‹nw brhšYnth«.
ãuâÃâ mšy v‹W brhšYgoahd K°ä«fis x£Lbkh¤j
K°ä« r_f¤âš 1000¡F xUtiuahtJ f©Lão¡f Koíkh? Mfnt, ïªÃiyikÆš cŸs fh§»uir¥g‰¿í«, âU.
v‹W nf£»‹nwh«. fhªâia¥g‰¿í« bksyhdh rhaò mt®fŸ “K°ä«fS¡F
âU.fhªâiaÉl eh‹ mâfkhd ãuâÃâ¤Jt« bghUªâat‹”
br‹idÆš áy K°ä« fdth‹fŸ ikyh¥ó® âU. ÓÅth v‹W brh‹dâš á¿J« j¥ãjÄšiy v‹nw fUJ»‹nwh«.
rŒa§fhiu jiyt® v‹W brhšÈ¡ bfh©oUªjJ nghš xU áy
K°ä«fshš mJî« ÉušÉ£L v©z¡Toat®fshš âU. fhªâ Éfî«, bksyhdh rhaò mt®fŸ k‰W« ïu©blhU
jiyt® v‹W brhšÈ¡ bfhŸs¥gLtJ jÉu ntW ahiuahtJ Éõa§fËš c©ikia ijÇakhŒ vL¤J¢ brhšÈ ïU¡»‹wh®
fh£l¡TLkh? v‹gijí« F¿¥ãlhkÈU¡f KoaÉšiy. mjhtJ “K°ä«fŸ

Fo muR - 1931 ( 2 ) 90 91 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


fil¡F K‹dhš ËW bfh©L k¿ašfŸ brŒa¥gLkhdhš xʤjhš jh‹ fh§»u° gÇR¤j kilí«” v‹W brh‹dnj nghJ
f©o¥ghf¡ fyf§fŸ c©lhF«” v‹W«, ïªâahÉš VjhtJ khd cjhuzkhF«.
“ïu¤j« áªJ«goahd uzfs« V‰g£lhš mj‰F âU.fhªâna
#th¥jhÇahth®” v‹W« v¢rÇ¡if brŒí« KiwÆš vL¤J¢ jÄœeh£il¥ bghU¤jtiu gh®¥gd® - gh®¥gdušyhjh®
brhšÈ ïU¡»wh®. ï‹iwa Ãiyikia¥ gh®¡F«nghJ njÓa¡ Éõa« ïU¥gJ nghš ïªâahit¥ bghU¤jtiu ïªJ¡fŸ -
»s®¢á v‹gâ‹ gy‹ eh£o‰F ïªj Ãiyikia¤jh‹ bfh©L K°ä«fŸ Éõa« ïUªJ tU»wJ.
tªJ Él¡TL« v‹nw ehK« fUJ»‹nwh«. K°ä«fS¡F«- Mjyhš ïu©L« x‹Wnghyntjh‹ eilbgW»wJ. jÄœ
ïªJ¡fS¡F« kh¤âu« jh‹ fytu« el¡F« v‹gJ kh¤âu eh£o‰F âUths®fŸ ÓÅthrŒa§fhU«, uh#nfhghyh¢rhÇíkh
kšyhkš gh®¥gd®fS¡F«- gh®¥gdušyhjh®¡F«, #hâ ïªJ¡ dhš ïªâahî¡F âUths®fŸ khsÉahî« fhªâíkhth®fŸ. ïâš
fS¡F« - jhœ¤j¥g£l ïªJ¡fS¡F« Tl fytuK«, uzfsK« x‹W« òâa elto¡iffŸ ïšiy v‹Wjh‹ brhšynt©L«.
V‰g£L¤ jh‹ ÔU« v‹nw fUJ»‹nwh«. ah® njh‰gh®fŸ, ah®
b#Æ¥gh®fŸ v‹»‹w r§fâ xUòwÄUªjhY«, ÃuguhâfŸ gy® vdnt bksyhdh bõsf¤ mÈ mt®fŸ “K°ä« ãuâÃâ
fZlK«, eZlK«, bjhšiyí« mila¡TL« v‹gâš rªnjf ašy” v‹W fhÇa¡fÄ£o Koî brŒJ mJ fhªâÆ‹ _y«
Äšiy. VbdÅš bksyhdh rhaò brhšÈÆU¥gJ nghš mjhtJ btË¥g£oU¥gâ‹ nah¡»aijia¥ g‰¿ RU¡f¤âš xU th®¤
“fh§»u° Mu«ã¤j fhy« Kjny mJ K°ä«fËl« Éõk¤jd ijÆš brhšÈ Ko¤JÉl nt©Lbk‹whš âU.fhªâ jiyt®
khfnt elªJ tªâU¡»‹wJ” v‹W brhšÈÆU¥gJ nghynt gjÉ¡F V¿¢ br‹w VÂiana cij¤J¤ jŸË É£lhbu‹W jh‹
fh§»u° Mu«gkhd fhy« bjhl§»na bghJ #d§fË‹ bgaiu¢ brhšy nt©L«.
brhšÈ¡ bfh©L mt®fS¡F Jnuhfkhfnt elªJ tªâU¡
Fo muR - jiya§f« - 26.07.1931
»‹wJ v‹gnjhL fhÇa¡fÄ£o Ô®khd« v‹gâš ïij fha«
brŒa¥g£L É£lJ.
Mfnt ïªj ÃiyÆš ïU¡F« fh§»uR«, âU. fhªâí«
“bksyhdh bõsf¤ mÈ K°ä«fË‹ ãuâÃâašy”v‹W
brhšÈ Koîf£o ïU¥gâš M¢rÇabkh‹WÄšiy.
nkY« fh§»uR«, mj‹ jiyt®fS« v¥nghJnk j§fŸ
brh‰go jhs« nghlhj ïªJ¡fisí« Tl mt®fŸ ahuhÆUª
jhY« ïªj¥gona mjhtJ mt®fŸ “ïªâa¥ ãuâÃâfsšy”
v‹W brhšÈÉLtâY« mârabkh‹WÄšiy. fhÇa¡fÄ£o¡F
kh¤âukšyhkš, âU.fhªâat®fS¡F kh¤âukšyhkš fh§»uR¡F
ah® jiyt®fshŒ tªjhY« mt®fS¡bfšyh« ïªj Fz« jh‹
ïUªJ tªâU¡»wJ.
cjhuz« nt©Lkhdhš jÄœeh£oY« xU rka« gh®¥gd
ušyhjhÇš áy® gh®¥gdušyhjh®fSila cÇikia¥g‰¿¡
nf£lîlndna ï§FŸs gh®¥gd®fŸ fh§»u° jiyt®fŸ
°jhd¤âš ïUªj fhy¤âš monahL j§fis jiyt®fsh¡»
dt®fis bašnyhiuínk mjhtJ âUths®fŸ tujuh#Y ehíL,
MÇah, fšahzRªâu KjÈah®, r¡fiu KjÈa mnefiu
bga®fis¡ F¿¥ã£nl “ït®fis bašyh« fh§»uir É£L

Fo muR - 1931 ( 2 ) 92 93 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


k‰W« kfheh£o‰F É#akhF« ãuâÃâfŸ mtáa« j§fŸ
j§fŸ å£L bg© k¡fisí« miH¤J tunt©oaJ Äfî«
mtáabkd nt©o¡ bfhŸS»‹nwh«. bg©fŸ tUtj‹ _y
K«, mt®fŸ cz®¢á bgUtj‹ _yK« jh‹ ekJ bfhŸiffŸ
åÇ£blH KoínkbahÊa M©fË‹ ‘åu ciufshš kh¤âu«’
fhÇa§fŸ rh¤âakh» ÉlhJ.

ÉUJef® kfhehL Mjyhš bg©kÂfS« jhuhskhŒ É#a« brŒa nt©L


bk‹W Mir¥gL»‹nwh«. bg©k¡fS¡F rh¥ghL«, ãuntrK«
ïytrbk‹W tunt‰ò¡ fÄ£oah® Ô®khŤâU¥gJ ngh‰w¡
_‹whtJ RakÇahij kfhehL ÉUJefÇš Mf°L khj« ToajhF«. bg©fŸ kfheh£L¡F âUkâ ïªâuh ghyR¥ãu
8,9 njâfËš âUths® M®.nf. õ©Kf« mt®fŸ jiyikÆš kÂa« m«khŸ mt®fS«, thÈg®fŸ kfheh£o‰F âU.
el¤j Ô®khdkh» všyh V‰ghLfS« btF K«kukhŒ eilbg‰W ehuhaz¥ bgUkhŸ M.L.C. (âUtdªjòu«) mt®fS« jiyik
tUtij thrf®fŸ g¤âÇiffË‹ _y« m¿ªâU¡fyh«. ï« t»¥gh®fŸ.
kfhehL ïj‰F K‹ ïu©L jlit njâfŸ F¿¥ãl¥g£L vâ®
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 26.07.1931
ghuhj r«gt§fshš jil¥gL¤j¥g£L É£lJ.
MdhY«, ï¥nghJ K‹ el¤j¥g£oUªjhš v›tsî
ÉnrõkhŒ eilbg‰¿U¡Fnkh mij Él g‹kl§F Énrõkhf
elªnju fhÇa§fŸ elªJ tUtjhdJ jiyt® âUths® brsªju
gh©oa‹ mt®fŸ ÔÉu Ka‰á vL¤J R‰W¥ãuahz« KjÈa
itfŸ brŒJ tU»‹wij¥ gh®¤jhny És§F«. fhy Ãiyikí«
K‹idÉl ï¥nghJ r‰W âU¥âfukhfnt fhz¥gLtJ k‰bwhU
ÉnrõkhF«.
mjhtJ btŒÆš bfhLik jªâU¥gJ x‹W. j©Ù®
brsfÇa¤â‰F r‰W mDTynk‰g£oU¥gJ k‰bwh‹W. ï›
Éu©ilí« Él Rauh{Ía« v‹D« muáaš »s®¢á v‹ gâ‹
ïufáa« g«ghŒ fhÇa¡fÄ£oÆ‹ Ô®khd¤jhš xU tifÆš
btËahdâ‹ gadhŒ RakÇahij ïa¡f¤â‹ mtáa¤ij, mij
F‰w« brhšÈ¡bfh©L ïUªj k¡fŸ Kjš ahtU« m¿a ne®ªjJ
_‹whtjhF«. ï¥goahf ï‹D« gy e‹ikfŸ V‰g£lJ K¡»a
mDTy§fshF«.
ïªj kfhehlhdJ K‹ida ïu©L kfhehLfis Él r‰W
K¡»akhdbj‹nw brhšYnth«. RU¡fkhŒ¢ brhšYtjhdhš ï«
kfheh£oš ïa¡f¤â‹ K‰ngh¡if xU Éj« îzÆ¡f¡Toajhf
ïU¡F«. tunt‰ò¡ fÄ£oah® m¿¡iffËÈUªJ Vuhskhd ãuâ
ÃâfŸ tUtjhŒ bjÇɤJ¡ bfh©oU¡»‹wjhŒ bjÇatU»‹w
jhdhY« všyh¥ ghf§fËš ïUªJ« thÈg®fŸ jhuhskhŒ tªJ
nrunt©Lbk‹W bjÇɤJ¡ bfhŸ»‹nwh«.
Fo muR - 1931 ( 2 ) 94 95 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
mÏ«ir¥ nghuhš Éisí« ga‹ v‹gij k¡fŸ m¿a ïijí«
xU cjhuzkhŒ vL¤J¡ fh£L»‹nwh«. mã¥ãuha ngj¥g£lt®
fisí« j§fŸ e‹ik¡F Énuhjkhf ïU¥gt®fisí« bfhšY
tnjh bfhšy Ãid¥gnjh kÅj ïa‰ifjhnd xÊa ntÇšiy.
bfhšyhkš ïU¥gJjh‹ M¢rÇa«. mj‰fhf¤jh‹ murh§f«,
r£l«, j©lid M»aitfŸ ïU¡»‹wd. Mjyhš mâY«
M¢rÇa¥glÆlÄšiy v‹whY« j‹ cÆU¡F« Jªj xUt‹
F¤J« bfhiy Ka‰áí« k‰wtid bfhšy Ãid¤jhš mj‰F ah®jh‹ v‹d brŒa Koí«?
Mdhš ïªj cz®¢áia j¥ghd tÊÆš »s¥ãÉLtJ v‹gJ
g«ghŒ ft®d® Rl¥g£lh® kh¤âu« ãrF v‹gij eh« x¥ò¡bfhŸS»‹nwh«. VbdÅš ï¢
r«gt¤â‰F mjhtJ mtiu¢ R£lj‰F m¢áWt‹ bghU¥ghË
ï›thu¤âš muáaš r«gªjkhŒ F¤J«, bfhiy Ka‰áí«, ašy. k‰wgo ah® v‹whš m›îz®¢á mtD¡F c©lhF«go
fyfK« eilbg‰¿U¥gjhf gy ïl§fËÈUªJ brŒâfŸ »il¤ elªJ bfh©lt®fns, c©lhtj‰F jFªjgo ãurhuŠ brŒjt®
âU¡»wJ. fns jh‹ bghU¥ghËahf nt©L«. RLg£l ft®d® ïij m¿ªJ
mªj thÈgid¥ gh®¤J ‘ïªj K£lhŸjdkhd fhÇa« brŒa
g«ghŒ ft®diu ódhÉš xU thÈg‹ xU ò¤jfrhiyia¥ c‹id ö©oat®fŸ ah®?’ v‹W nf£oU¡»wh®. v¥goÆUª
gh®itÆL« nghJ mtiu bfhšy¡ fUâ J¥gh¡»ahš R£oU¡ jhY« ïÅ ï«KiwfŸ jh‹ všyh ÃiyfËY« rf#khf ïU¡f¥
»wh‹. Mdhš m¡ft®d® mârakhŒ j¥ã¤J¡ bfh©oU¡»wh®. ngh»‹wJ v‹gJ kh¤âu« ekJ cWâ. ïªj¥go ïÅel¥gj‰
mjhtJ mtuJ r£l¥igÆš ïUªj xU âd¡F¿¥ò¥ ò¤jf¤â‹ »šyhkš ïU¡f nt©Lkhdhš cyf thœ¡if¥ g¤jâahdJ
_o¥ bgh¤jhÅ‹ ngÇš m¡F©L g£ljhš mJ clÈš ghahkš monahL âU¤â mik¡f¥gl nt©L«.
r£il¥ igÆnyna m¡F©L jh§»É£lJ. k‰bwhU ju« R£L«
mJ mt®ÛJ glÉšiyah«. VbdÅš mt‹ F¿gh®¡F« nghnj
ft®d® mªj thÈgid¥ ão¡f¥ nghdjhš thÈgÅ‹ F¿ jt¿ Fo muR - f£Liu - 26.07.1931
F©L mt®nkny glhkš nghŒÉ£lJ. ãwF« ft®dnu jh‹
mªj thÈgid v£o¥ ão¤jhuh«.
ïªjkhâÇ k‰wt®fS¡F ne®ªâUªjhš “flîns mªj
r£il¥ igÆ¡FŸ tªJ ïUªJbfh©L F©il¥ ão¤J¡ bfh©
lh®” v‹Wjh‹ brhšYth®fŸ. MdnghâY« ïªj ft®dUila
ijÇa¤ijí«, mtUila kd cWâiaí« eh« Äfî« ghuh£L
»‹nwh«. mt® j¥ã¤J¡ bfh©lij¡ Tl eh« m›tsî ghuh£l
Éšiy. v‹iw¡»UªjhY« Vnjh xUtifÆš br¤J¤ Ôunt©oa
mªj ft®d® ïªj thÈg‹ F©odhš br¤âUªjhš cyf« xU
òu« jhœªJ nghŒÉlhJ. Mjyhš ft®d® j¥ã¤J¡ bfhŸtJ«
ïwªJ nghtJ« x‹W v‹nwjh‹ fUJ»‹nwh«. Mdhš m»«ir
m»«ir v‹W gšyÉ ghLtâ‹ j¤Jt« v‹d MƉW v‹Wjh‹
nf£»‹nwh«. ïJnghynt gŠrh¥ãÈUªJ tªj ïu©L ïuhQt
mâfhÇfisí« ahnuh xUt‹ F¤âÉ£L XoÉ£lh‹ v‹W«
bjÇatU»‹wJ. ït®fŸ ïUt®fS§Tl ãiH¤J¡ bfh©lh®
fsh«. ïjdhY« eh« x‹W« k»œ¢á milaÉšiy. Mdhš

Fo muR - 1931 ( 2 ) 96 97 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


U¡fhbj‹nw brhšYnth«. òJ¡nfh£il fyf¤â‹ j¤JtkhdJ
òJ¡nfh£ilíl‹ ËWÉLbk‹nwh, gh®¥gd®- gh®¥gdušyhjh
bu‹»‹w Kiwíl‹ jh‹ eilbgWbk‹nwh eh« Ô®khŤJ
ÉlKoaÉšiy. k‰w ãunjr§fËY« gh®¥gd® gh®¥gdušyhjh®
Ñœ #hâ¡fhu® - nkš #hâ¡fhu®, ïªJ¡fŸ-K°ä«fŸ-KjyhË-
bjhÊyhË, #Û‹juh‹-Foahdt‹, fh§»uR¡ fhu‹-fh§»uršyhj
t‹ v‹gd ngh‹w KiwfËš eilbg‰W¤ jh‹ ÔU«. VbdÅš
òJ¡nfh£il nk‰f©l khWg£l bga®fË‹ _y« xUtiubahUt® ml¡»
MStJ«, Vkh‰¿ tUtJ« fZl¥gL »‹w #d§fS¡F És¡f
khŒ bjǪJ É£lnjhL, k¡fS¡FŸ RakÇahij cz®¢áí«
òJ¡nfh£ilÆš lî‹ KÅágš r§f¤jh® KÅághÈo njh‹¿É£lJ. vªj cz®¢áiaí« kÅj‹ ml¡f¡TLkhdhY«,
tÇia tH¡f¥go IªJ tUl§fS¡bfhU jlit gÇÓyid RakÇahijÆ‹ cz®¢áia ml¡f¡ TLbk‹gJ Äfî« áukkhd
brŒtJ ngh‹w KiwÆš òâatÇÉâ¡f¥g£lâ‹ fhuzkhf fhÇankahF«. VbdÅš, kÅj®fS¡F cÆiuÉl RakÇahijna
bghJ#d§fŸ j§fSila Fiwfis rk°jhd jiyik mâfhÇ ãujhdbk‹gjhŒ¡ fUJtJ kÅj¤j‹ikÆ‹ ãw¥òÇikahÆU¥
ah»a ca®âU uhfitahÉl« T£lkhf¢ br‹W brhšÈ¡bfh©l gjhš, mJ fh¡f¥gL« KiwÆš fytu§fŸ eilbg‰Wjh‹ ÔU«.
âš mt® mˤj gâš âU¥âÆšyhkš nghdâ‹ fhuzkhŒ #d§ mij ïÅ vªj murh§fnkh, vªj RauhÍankh Ryg¤âš ml¡»
fŸ M¤âu¥g£L, bghWikÆHªJ, bgÇa fytu« ÉisɤJ Él Koíbkd¡ fUJtJ fdthf¤jh‹ tªJ Koí«.
É£ljhf¢ brŒâ »il¤âU¡»‹wJ. m¢brŒâfËš fytu¤â‹
gadhŒ gyh¤fhu§fS«, mojofS«, cÆ®¢nrj§fS«, bghUŸ Mifahš, M§fh§F k¡fis Vkh‰¿aj‹ _y« Mâ¡f¤
eZlKnk‰g£oU¥gjhf î« bjÇa tU»wJ. âš cŸs k¡fŸ ïij xU K‹ v¢rÇ¡ifahf¡ bfh©L elªJ
bfhŸs nt©LkhŒ ÉU«ò»‹nwh«.
mâfhÇfŸ fytu¤ij al¡f r¡âa‰wt®fsh» mt®fS«
Ãiyik jt¿ elªJ bfh©ljhfî«, cÆU¡F gaªJ XoÉ£l Fo muR - f£Liu - 26.07.1931
jhfî« bjÇatU»wJ. mâfhÇfŸ XobahʪJbfhŸs ne®ªjij
e«khš x¥ò¡bfhŸs KoaÉšiy. fyf« brŒjt®fŸ tÇ nghl¥
g£l¡ fhuz¤ij¡ bfh©L fyf« brŒjh®fbs‹whY«, fyf¤â‹
j‹ikí«, K¡»aK« gh®¥gd® ngÇYŸs M¤âubk‹nw fhz¥
gL»‹wJ.
mjhtJ mªj rk°jhd¤âš gh®¥gd®fË‹ Mâ¡fK«,
mt®fshš k¡fS¡nf‰g£L tªj Fiwfns fyf¤ij Ryg¤âš
Mu«ã¡f¢ brŒJ É£ljhŒ¤ bjÇ»wJ. bkÆš g¤âÇifÆš
fhz¥gL« Ç¥ngh®£o‹ go gh®¤jhš fyf¡fhu®fËš xUrhuh®
gh®¥gd mâfhÇfis cij¡fî«, gh®¥gd® åLfis¡ bfhŸis
ao¤J ehrkh¡fî«, mt®fsJ bg©fis gaKW¤J« ntiy
ÆYnk <Lg£oUªjjhŒ¤ bjÇatU»‹wJ. òJ¡nfh£il rk°
jhdkhdJ btFfhykhfnt bj‹ÅªâahÉš gh®¥gd Mâ¡f¤âš
jiyáwªJ És§» tªâU¡»‹wJ. m¢rk°jhd¤J gh®¥gd®fŸ
fhy Ãiy a¿ªJ j§fsJ Ãiyikia¢ rÇgL¤â¡ bfh©oU¥gh®
fns ahdhš ï¡fyf« ï›tsî fodkhd KiwÆš eilbg‰¿

Fo muR - 1931 ( 2 ) 98 99 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


VbdÅš, mªj¥go bjhlhkY«, g¡f¤âš it¤J¢ rh¥
ãlhkY« ïUªJ bfh©L, k‰wt®fis btW¥ghfî«, ïÊthfî«
fUJtJnkjh‹ mt®fsJ kj« (ïªJkj«) v‹W fUâ¡ bfh©o
U¡»‹wh®fŸ. ï¥go¥g£lt®fŸ jh‹ mnefkhŒ v‹id kj¤
Jnuh» v‹W miH¥gjhf eh‹ m¿ªJ tU»‹nw‹.
bghJthfnt cyf¤âš mnefkhd k¡fS¡F “kj«”
KfkJeã ãwªjehŸ bfh©lh£l« ãujhdbk‹W f‰ã¡f¥g£oU¡»‹wnj jÉu kj« v‹whš v‹d?
mJ vj‰F? v‹»‹w m¿nt kjg¡j®fŸ-kj¤â‰fhf ãuhzid¡
bfhL¡f ïU¡»‹wt®fŸ v‹gt®fËY§Tl MÆu¤âš xUtU¡
rnfhju®fns! F« bjÇahbj‹nw eh‹ ijÇakhŒ¢ brhšYnt‹. v‹id¥
g‰¿na kjPhdÄšyhj k¡fŸ gyÉjkhf¥ ngRtijí«, vGJ
ï‹W ï§F T£l¥g£oU¡F« xU kjr«gªjkhd ïªj tijí« eh‹ nf£L¡ bfh©L«, gh®¤J¡ bfh©L«jh‹ tU
K¡»a¡ bfh©lh£l¤â‰F v‹id¤ jiyik t»¡f miH¤jij »‹nw‹.
c©ikÆnyna eh‹ xU bgUikahŒ¡ fUJ»‹nw‹.
mjhtJ bgs¤j kj¤ij¥ g‰¿í«, ï°yh« kj¤ij¥
VbdÅš, v‹id¥g‰¿ všyh kj g¡j®fS« brhšY« Fiw g‰¿í« mt‰¿š fhz¥gL« VjhtJ Éõa§fis¥g‰¿í«
fŸ cyf« m¿ªjnjahF«. mjhtJ eh‹ kj§fis¡ F‰w« ngR«nghJ “kjnk j¥ghdJ, kjnk TlhJ v‹W brhšY»‹w
brhšY»‹wt‹ v‹W«, kjnk Tlhbj‹W brhšY»‹wt‹ RakÇahij¡fhu‹ v¥go ïªj kj§fis¥ g‰¿ kh¤âu« ngryh«?”
v‹gnjhL kh¤âukšyhkš flîis¥ g‰¿na Tl¤ jfwhU v‹gjhf¢ brhšY»‹wh®fŸ. ï¥go¥g£l ït®fis xUÉj
brhšY»‹wt‹ v‹W« brhšy¥gL»‹wtdhnt‹. bjËt‰wt®fS«, M¤âu¤jhš m¿ÉHªjt®fS« v‹W brhšY
tijÉl ntW x‹W« brhšy Kotâšiy.
m¥go¥g£l v‹id, cyf¤âYŸs k‰w kj¡fhu®fis
všyh« Él mâfkhd kjg¡â bfh©lt®fŸ v‹W brhšy¥gL kj¤ij¥ g‰¿ eh‹ ngr Mu«ã¤j fhy¤ânyna eh‹ e‹whŒ
»‹w ï°yh« kh®¡f¤ij mDrÇ¡»‹wt®fŸ v‹gt®fsh»a És¡»É£nl ngR»‹nwndbahÊa ngáÉ£l ãwF j¤Jth®¤j«
Ú§fŸ T¥ã£oU¥gJ Äfî« mârabk‹W brhšy¥gl nt©L« brhšy tUtâšiy.
mšyth?
mjhtJ ‘kj« v‹gJ kÅjÅ‹ cyf thœ¡ifÆ‹ el¥
Ú§fŸ v‹id¡ T¥ã£lJ nghš ïªJ¡fŸ v‹W brhšÈ¡ ã‰F xU tÊfh£oahd¡ bfhŸiffis¡ bfh©lJ. mJ e«ik¥
bfhŸS»‹wt®fŸ mt®fŸ kjr«gªjkhd xU eha‹khnuh, ngh‹w xU kÅjdhš V‰gL¤j¥g£lJ. mJ fhy njrt®¤jkhd¥
Mœthnuh ãwªj ehŸ, br¤j ehŸ “âUeB¤âu«” v‹W brhšy¥ go k¡fŸ brsfÇa¤â‰fhf âU¤âaik¡f¡Toa cÇikíŸsJ.
gL« “Énõr ehŸ” bfh©lh£l¤â‰F xU K°äiknah, xU kÅjDila m¿î¡F«, MuhŒ¢á¡F« ïl« ju¡ToaJ’ v‹W
»¿°Jtidnah Ryg¤âš T¥ã£L Élkh£lh®fŸ. mJ kh¤âu brhšY»‹w kj¤ij¥ g‰¿ eh‹ v¥nghJ« mJ Tlnt TlhJ
kšyhkš mt®fŸ g¡f¤âš Ú§fŸ ïU¡fî« r«kâ¡f kh£lh®fŸ. v‹W brh‹dnj »ilahJ. mªj¥ bghUË‹ÛJ ïU¥gjhf x¥ò¡
c§fis¤ bjh£LÉ£lhš kWgoí« FË¡fhkš m§F nghf bfhŸS»‹w kj§fËl« vd¡F mâf¤ jfhwhnu »ilahJ.
kh£lh®fŸ. m›tsî öu« nghthnd‹; v‹idna T¥ãl kh£ m¥go¥g£l kj« v‹gJ nt©oanjjh‹. mjhtJ xU
lh®fŸ. k‰W« vªj eha‹khU¡F«, vªj MœthU¡F« FU óir bghJr§fnkh, xU thrfrhiynah, xU Éahghu¢ r§fnkh, xU
í«, âUeB¤âuK« el¤J»‹wh®fnsh mt®fŸ #hâ ahiuna t¡Ñš r§fnkh, xU Éisah£L¢ r§fnkh, xU Ó£lh£l rignah
T¥ãlnth, g¡f¤âš it¤J rh¥ãlnth, bjhlnth r«kâ¡f v‹gjhf xU °jhgdÄUªjhš mªj °jhgd¤â‰F¢ áy ÉâfŸ
kh£lh®fŸ. ïU¡f nt©oaJ mtáankahF«. mªj Éâ mªj °jhgd k¡fŸ
e‹ik¡F«, °jhgd« rÇtu elªnjWtj‰F« mDTykhdjhfî«,

Fo muR - 1931 ( 2 ) 100 101 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


mªj °jhgd¡fhu®fshš V‰g£ljhfî« ïU¡f nt©L« v‹gJ âU.KfkJ eãat®fisí« k‰wgo ah® v¥go Ãid¤J¡
nghynt To thH Ãid¡F« kÅjÅ‹ cyf thœ¡if ey¤â‰F« bfh©lhY« eh‹ mtiu xU kÅj® v‹W« kÅjiu¥ nghynt
VjhtJ ÉâfŸ nt©L« v‹gâš F‰wÄšiy. m›ÉâfS¡F¥ jhí« jf¥gD« (MQ« bg©Q«) To¡ fU¤jǤJ ãwªj
bga®, bfhŸif v‹whY«, â£l« v‹whY«, kjbk‹whY« ãŸisba‹W« fUâjh‹ mtuhš brŒa¥g£ljhf¢ brhšY«
kh®¡fbk‹whY« x‹nwjh‹. Éõa§fËš mnef¤ij eh‹ òfœ»‹nw‹. mj‰fhfnt mtiu
í« ghuh£L»nw‹. m¥go¢ brhšy¥gLgitfns mªj kh®¡f¤
ekJ eh£oš gy ghiõfŸ tªJ fyªJ É£ljhš bfhŸif â‰F xU bgUik v‹W« Ãid¡»‹nw‹. bgs¤jU« m¥go¤jh‹.
fS¡F kjbk‹W«, rkabk‹W«, kh®¡f« v‹W« brhšy¥gL Mdhš k‰w kj¡fhu®fnsh j§fŸ kj¤jiytiu xU kÅj® v‹W
»‹wJ v‹gjhf¥ g©oj®fŸ brhšY»‹wh®fŸ. Mjyhš mªj brh‹ dhny nfhã¤J¡ bfhŸS»‹wh®fŸ.
msÉš eh‹ vªj kj¤JlD« jfwhU¡F tu¡Toatdšy. ïâš
x‹W« xËkiwnth, j¤Jth®¤jnkh ïšiy. btË¥gilahfnt fGijÆDilanth, FâiuÆDilanth, ehÆDilanth
brhšY»‹nw‹. tƉ¿ÈUªJ njh‹¿dh® v‹whY« x¥ò¡bfhŸth®fŸ. kÅjD¡
F« kDΡF« (fyªJ) ãwªjJ v‹whš mâš bfsutÄšiy
Mdhš ‘kj« kÅjDila M¤kh®¤j¤â‰F V‰g£lJ. mJ v‹nw fUJth®fŸ. kÅj¤j‹ik¡F« kÅj‹ m¿É‰F« nk‰
flîS¡F«, kÅjD¡F« cŸs r«gªj¤ij És¡FtJ - flîis¡ g£ljhf k¡fS¡F¥ òÇahj VjhtJ x‹iw¢ brhšyhkš xU
fh©gj‰F« miltj‰F« xU rhjdkhÆU¥gJ-mij c©lh¡ kj¤ij îzÆ¡f mnef k¡fŸ r«kâ¥gnjÆšiy.
»dJ flîŸ, mšyJ flîŸ mtjhu«, mšyJ flîŸ j‹ik,
mšyJ flîŸ kf‹ mšyJ kÅj¤ j‹ik¡Fnk‰g£l xU ï°yh« ïªJ ɤâahr«
bjŒåf¤j‹ik -mâš v‹d brhšÈÆUªjhY« mJ kÅjD¡F¥
Éf, eh‹ ïªJ kj¤ij¥ g‰¿nah ï°yh« kj¤ij¥g‰¿nah
òÇahÉ£lhY« mJ ga‹glhÉ£lhY« kÅjdhš ã‹g‰w
ngRtJ v‹gâš ïu©L kj¤âDilaî« Mjhu§fis MuhŒ¢á
KoahÉ£lhY« mij kÅj‹ x¥ò¡ bfh©Ljh‹ Ôunt©L«.
brŒJ ngRtjhf ahU« fUâÉlhÔ®fŸ. mªj ntiyia xU
mj‹ nguhš V‰g£l üšfŸ rh°âu§fŸ v‹gitfis všyh«
gßiB khztD¡F¡ bfhL¤JÉL§fŸ. mâš v‹d ïU¡»‹wJ
e«ã¤jhdhf nt©L«- jd¡F És§fhjij bašyh« e«ã¤jhdhf
v‹gâš vd¡F¡ ftiyÆšiy. Mdhš eh‹ ngRtJ v‹gJ
nt©L«-mâš xU Éõa¤ij¡ Tl eGtÉl¡TlhJ-kh‰wî«
ïu©L kj¤ij¢ nr®ªjjhf¢ brhšÈ¡ bfhŸS« bgU«gh‹ik
TlhJ-òâa khâÇ brsfÇa¤â‰F¤ jFªjgo vijí« nr®¤J¡
ahd k¡fËil ïUªJ tU« ãu¤âa£r¡ bfhŸiffŸ r«gªjkhd¡
bfhŸsî« TlhJ’ v‹gJ ngh‹w ‘Úâiaí«, Ãgªjidfisí«
fhÇa§fisí« mjdhš mtut®fŸ ãu¤âa£r¤âš milªJ
f£lisfisí« bfh©lJjh‹ kj«’ v‹W brhšy¥gLbkijí«
tU« gy‹fisí« g‰¿¤ jh‹ ngR»‹nw‹.
eh‹ v‹id¥ bghW¤jtiu á¿J« x¥ò¡bfhŸshjt‹ v‹gnjhL
m¥go¥g£l kj« kÅj r_f¤â‹ ts®¢á¡F«, Rjªâu¤â‰F«, bghJthfnt kj¤â‹ j‹ikia ïâÈUªJjh‹ îzÆ¡f
K‰ngh¡»‰F«, RakÇahij¡F« ÉnuhjkhdJ v‹W brhšYt nt©Lnk bahÊa V£oš v‹d ïU¡»‹wJ v‹W gh®¥gâš
njhL Tl kÅj r_f e‹ikia c¤njá¤J mit mÊ¡f¥gl gaÅšiy. mJ nghynt mªjªj kj¡fhu®fŸ ngh£L¡ bfhŸS«
nt©oaJ mtáabk‹W« fUJ»‹nw‹. m‹¿í« eh‹ ntõnk jh‹ kj« v‹whY« mâY« gaÅšiy.
vªj kj« v‹gij¥ g‰¿¥ ngR« nghJ« ïªj Éõa§fS¡F
khwhf eh‹ v¥nghJ« ngádnj »ilahJ. eh‹ bgs¤j kj¤ij¥ mªjªj kj§fËš k¡fŸ v¥go elªJ bfhŸS»wh®fŸ?
g‰¿í«, ï°yh« kj¤ij¥ g‰¿í«, ïªJ kj¤ij¥ g‰¿í« ngR« k¡fŸ v¥go el¤j¥ gL»‹wh®fŸ? mjdhš mªj r_f« v‹d
nghbjšyh« ïªj KoÉ‹ ngÇnyna ngR»‹nw‹. ïªj c©ik¥ gydilªâU¡»‹wJ? v‹gJ ngh‹witfŸjh‹ kj¤â‹
goíŸs jhuj«Äa§fis¥ g‰¿jh‹ xU kj¤â‰F« k‰w kj¤â‰ nk‹ikia ms¡F« fUÉahF«. m¥go¥ gh®¥nghnkahdhš
F« cŸs ɤâahr§fis¥ g‰¿í« ngR»‹nw‹. ïªj c©ikÆ‹ mnef Éõa§fËš ïªJ kj¤ijÉl (bfhŸiffisÉl) ï°yh«
ngÇšjh‹ vªjkj¤ jiyt®fis¥ g‰¿í« eh‹ ngR»‹nw‹. kjnk (bfhŸiffns) nk‹ikahd bj‹gij x¥ò¡ bfhŸs¤jh‹
nt©L«. ï°yhkhdt®fËl¤âš ïªJ¡fËl« ïšyhj gy ešy
bfhŸiffŸ ïU¡»‹wd. mjdhš ïªJ kj¤âš ïšyhj nk‹ik
Fo muR - 1931 ( 2 ) 102 103 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
ï°yh« kj¤âš ïU¥gjhf¤jh‹ fUjnt©L«. mjhtJ ï°yh« kj¤ j¤Jt üiy-ntj« v‹gij ï°yh« kh®¡f« brU¥ò¤
k¡fËl¤âš j§fS¡FŸ rk¤Jt«, rnfhju¤Jt« x‰Wik m‹ò ij¡»w r¡»Èí« ky« mŸS« njh£oí« go¤jhf nt©L«,
KjÈa Fz§fŸ ïU¡»‹wd. åu« ïU¡»‹wJ. åu« v‹whš gh®¤jhf nt©L«, nf£lhf nt©L« v‹W brhšÈ f‰W¡ bfhL¥
ïyøa¤â‰F cÆiuÉl¤ JÂtJ v‹gJjh‹. ï°yh« kj¤âš gijí« gh®¡»‹nwh«. ïªJkh®¡f ntj« v‹gij xnu xU
#hâ ca®î - jhœî ïšiy mt®fS¡FŸ Ô©lhjt‹ ïšiy. »£l áWT£l« jÉu (gh®¥gd‹ jÉu) k‰wahtU« mt‹ ãuòthdhY«
ïUªJ rh¥ãl¡Tlhjt‹ ïšiy. mt®fsJ bjUÉš el¡f¡ rÇ ViHahdhY« rÇ nah¡»adhdhY« rÇmnah¡»adhdhY«
Tlhj kÅj‹ Fs¤âš ïw§f¡Tlhj kÅj‹ nfhÉY¡FŸ òf¡ rÇ xUtDnk gh®¡fî« nf£fî« go¡fî« TlhJ v‹W ï‹D«
Tlhj kÅj‹ ïšiy. ïij nah¡»akhd ïªJ¡fŸ x¥ò¡bfh©L îgªj¥gL¤â mªj¥gona ï‹W« elªJ tU»‹wJ. ïij¤jh‹
jh‹ Mfnt©L«. rk¤Jt neh¡f« bfh©l kj« v‹W ïªJ¡fŸ ï‹W« ï‹dK«
brhšY»‹wh®fŸ. ‘bkh©o Kl«, T‹ FUL M»at®fS¡nf
ï°yh« kh®¡f¡ flîS¡F %g« f‰ã¤J tz§Ftâšiy. cjÉ brŒ’ v‹W ï°yh« kj« ãu¤âaB¤âš brhšY»‹wJ.
mj‰F¥ bg©L ãŸis it¥gh£o f‰ã¥gJÄšiy. mj‰F¥ ‘nrh«ngÇfS¡nf - Cuh® ciH¥ãš c©L fË¥gt®¡nf cjÉ
ói# ient¤âa« c‰rt« eif JÂk KjÈat‰¿‰F¡ nfho¡ brŒ’v‹W ïªJ¡fË‹ bfhŸif ãu¤âaB¤âš brhšY»‹wJ.
fz¡fhd gz§fis¢ bryî brŒtâšiy. k‰W« mt®fsJ
bg©fS¡F brh¤JÇik fšahz u¤J Éjitkz« M»ait ï°yh« bfhŸif k¡fis x‹W nr®¡»‹wJ. ïªâahÉš
fS« c©L. mt®fS¡FŸ m‹igí«, åu¤ijí« gh®¤J eh« bfhŠrfhy¤â‰F K‹ xU nfhoia Él Fiwªj v©Â¡ifíŸs
mt®fis Kwl®fŸ v‹»‹nwh«. mJnghynt ïªJ¡fS¡FŸ K°ä«fŸ ï‹W 8 nfho k¡fshŒ nr®ªJ ïU¡»‹wh®fŸ. ï‹W«
xUtU¡bfhUt® cŸs Jntõ¤ijí« ga§fhˤjd¤ijí« eh« ahtiuí« v¥go¥g£l ïÊthdt® v‹W ïªJ kh®¡f¤jhuhš
gh®¤J mt‰iw eh« rhJ¤j‹ik v‹W brhšÈ¡bfhŸS»nwh«. fUj¥g£lt®fisí« jd¡FŸ nr®¤J¡ bfhŸs ifiaÚ£L»‹wJ.
xU »uhk¤âš xU ï°yhkhdtid xU ïªJ mo¤jhš 100 ï°yh ïªJ¡fË‹ bfhŸif v¥go¥g£l nkyhdt‹ v‹W kâ¡f¥g£l
khdt®fŸ tªJ ÉGªJ ÉL»‹wh®fŸ. ïij¤jh‹ eh« Kw£L¤ tidí« cŸns Él kW¤J thršgoÆš fhtšfh¡»‹wJ. j‹d
jd« v‹»‹nwh«. xU ïªJit xU ï°yhkhdt‹ mo¤jhš k‰w tidí« btËÆš ão¤J¤ jŸS»‹wJ.
ïªJ¡fŸ “mt‹ ahnuh mogL»wh‹, ek¡bf‹d ftiy” ba‹W
brhšÈ R«kh ïUªJ ÉL»wh®fŸ. ïšyhÉ£lhš mo¡F¥ gaªJ fŸ Foia¥ g‰¿ thŒ¤ j¥g£il mo¡fhj ï°yh«
bfhŸS»wh®fŸ. ïij¤jh‹ rhJ¤jd« v‹W bgUik ngá¡ bfhŸif K°ä«fËš 100¡F 99 ng®fis FoÆÈUªJ Éy¡»
bfhŸS»nwh«. m‹ò« rnfhju¤j‹ikí« ïªJÉl« v§»U¡ ÆU¡»‹wJ. Fo¡f¡ Tlhbj‹W rjh thÆš j¥g£il mo¤J¡
»‹wJ? “ML nfhÊ â‹dhnj” v‹W brhšYtâš kh¤âu« ïU¡ bfh©L X£L nt©oanghJ fŸS¡filÆš ËW k¿aš brŒí«
»‹wJ. k¡fis ïÊthŒ¡ fUJtJ ãwÉÆ‹ nguhš jhœ¤â ï«á¥ ïªJ bfhŸifahdJ ïªJ¡fËš 100¡F 51 ng®fS¡F nkš
gJ bfhLik¥gL¤JtJ M»a fhÇa§fis¢ brŒJ bfh©oU¥g Fofhu®fshf¢ brŒâU¥gnjhL ïªJ flîS¡F« Fo tiffŸ
t‹jh‹ “m‹ò! m‹ò!! étfhU©a«!!!” v‹W ngR»wh‹. m‹ã‹ it¤J nfhÆšfËš bgÇa bgÇa #hâah® v‹gt®fshš
c©ikia m¿ant ïšiy. ï°yh« bfhŸifÆš ntW v§F ient¤âa« brŒJ ãurhjkhŒ rh¥ãl¥gL»‹wJ.
v¥go ïUªjhY« r_f thœÉY«, ‘M©lt‹’ K‹Åiy v‹gâ ï°yh« bfhŸifia tÈíW¤J»‹w fhuz¤jhnyna
Y« kÅjid kÅjdhŒ¡ fUj¥gL»‹wJ. ï°yhÄa®fŸ mâfkhíŸs ehLfŸ ï°yh« mur®fshš Ms¥gL
ïªJ¡ bfhŸifÆš ntW v§F x‰WikahŒ ïUªjhY« r_f »‹wd. ïªJ bfhŸifia tÈíW¤J»‹w fhuz¤jhnyna
thœÉY« ‘fl K‹Åiy v‹gâY« kÅjid ÄUf¤ijÉl, ïªJ¡fŸ mâfkh»íŸs eh£il ‘m‹Åa®fŸ’MS»‹wh®fŸ.
ky¤ij thÆš bfsÉ¡bfh©L brhšY« ÄUf¤ij Él¡ nfty ïªj¥goahf btË¥gilahŒ¤ bjÇí« bfhŸiffshnyna
khŒ kâ¡f¥gL»‹wJ. ïij eh« ãu¤âaB¤âš fh©»‹nwh«. ïªJ¡ bfhŸiffis Él ï°yh« bfhŸiffŸ v›tsnth
ïij¤ jh‹ m‹òkj« rk¤Jtkj« v‹W ïªJ¡fŸ ijÇakhŒ¢ nk‹ikahd gy‹ bfhL¤âU¥gij ahU« kW¡f KoahJ. ïªj¥
brhšY»‹wh®fŸ. go eh‹ brhšYtj‰fhf nfhã¡F« rnfhju®fŸ KjÈš eh‹

Fo muR - 1931 ( 2 ) 104 105 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


brhšYtJ c©ikah? mšyJ monahL bghŒah? v‹W gh®¤J¥ mj‰fhf mâf¡ fZlK« ïšiy. Mifahš vJ v¥goahdhY«
ãwF ngR§fŸ. ãwF ‘bfhŸif¡fhf cÆiu ÉL§fŸ’. Ô©lhik xÊa nt©Lbk‹whš Ô©lhjh® vd¥gLgt®fŸ
ï°yh« bfhŸifia¤ jGt nt©oaJ v‹gJ xU tÊnaahF«.
V‹ brhšY»nw‹
V‹ »¿°J kj¤ij¤ jGt¡TlhJ? MÇa rkh#¤ij¤
MââuhÉl®fis eh‹ ‘ï°yh« bfhŸifia¤ jGî§fŸ’ jGt¡ TlhJ? v‹W nf£fyh«. »¿°Jkj¡ bfhŸiffŸ ò°jf¤
v‹W brh‹dj‰fhf mnef« ng® v‹ ÛJ nfhã¤J¡ bfh©lh®fŸ. âš v¥goÆU¡»‹wJ v‹gJ g‰¿ eh‹ brhšytuÉšiy. ãu¤â
mt®fis¥ g‰¿ eh‹ nfhã¤J¡ bfhŸsÉšiy. mt®fS¡F¢ a£r¤âš gw¡»¿°Jt‹, gh®¥ghu¡»¿°Jt‹, ntshs¡ »¿°J
brhªj m¿îÄšiy, brhštijí« »u»¡f r¡âíÄšiy. áyU¡F¤ t‹, ehíL »¿°Jt‹, if¡nfhs¡ »¿°Jt‹, ehlh® »¿°Jt‹
j§fŸ nk‹ik nghŒÉLnk, j§fS¡F moikfŸ ïšyhkš v‹gjhf¤ jÄœehL KGtJ« ïU¥gij¥ gh®¤J tU»‹nw‹.
nghŒÉLnk v‹»‹w Raey v©z« v‹nw eh‹ fUâÉ£nl‹.
VbdÅš ‘nkh£r« miltj‰fhf’ bt‹W eh‹ MââuhÉl®fis ï°yh« kh®¡f¤âš gh¥ghu K°ä«, gw K°ä«, ehíL
ï°yh« bfhŸiffis¤ jGî§fŸ v‹W brhšyÉšiy, mšyJ K°ä«, ehlh® K°ä« vd ïU¡»‹wjh? v‹W nf£»nw‹.
‘M¤kh®¤j¤â‰nfh’ ‘flîis m¿tj‰nfh’ eh‹ m¥go¢ brhšy
ï§FŸs »¿°Jt rnfhjhu®fŸ nfhã¤J¡ bfhŸs¡TlhJ.
Éšiy. Mâ âuhÉl®fË‹ Ô©lhikia¥ ngh¡Ftj‰F r£l«
nt©Lkhdhš bt£f¥gL§fŸ v‹W tz¡fkhf bjÇɤJ¡ bfhŸ
brŒtJ, r¤âah¡»uA« brŒtJ KjÈait nghynt ï°yh«
»nw‹. MÇarkh#« v‹gJ« xU ntõnkjh‹. mJî« ga‹
bfhŸifia¤ jGîtJ v‹gJ« xU tÊ v‹nw brh‹nd‹.
mˡfɚiy.
ïÅí« brhšY»‹nw‹.
cjhuzkhf it¡f« r¤âah¡»uf¤âš MÇa rkh#¤ Ôa®
r£l« brŒtJ fZl«. brŒjhY« mKÈš tUtJ« fZl«.
fisí«, »¿°Jt¥ òiya®fisí« bjUÉš el¡fÉlÉšiy.
r¤âah¡»uA« brŒtJ« fZl«. brŒjhY« bt‰¿ bgWtJ« rªnj
ï°yhkhdt‹ jhuhskhŒ Él¥g£lh‹. ghy¡fh£oY« m¥gona
f«. ït‰whš J‹gK«, njhšÉí« »il¤jhY« »il¡fyh«.
elªjJ. xU ehŸ ghy¡fh£oš xU br®k‹ v‹»w ïÊîgL¤j¥g£l
Mdhš MââuhÉl®fS¡F ï°yh«bfhŸifia V‰W¡ bfh©
#hâÆÈUªj Ô©lhjt‹ xUt‹ ï°yhkh» jL¡f¥g£l¤ bjU
nl‹ v‹W brhštâš v‹d fZl«? mâš njhšÉnah J‹gnkh
tÊahf¥ nghdh‹. m¥nghJ mtid #îË¡ fil¥ gh®¥gdU«
VjhtJ c©lh? mšyJ m‹ÅaU¡F VjhtJ fZl« c©lh?
bt‰¿iy¡ fil ehaU« bjUî¡F tªJ ËW gh®¤jh®fŸ. clnd
mt‹ M°ÔfdhŒ ïUªjhš v‹d? eh°ÔfdhŒ ïUªjhš v‹d?
m§F 炙Uªj xU kh¥ãŸis (ï°yhkhdt‹) “vªjlh? g‹Å¡
c©ik ï°yh« Mdhš v‹d? bghŒ ï°yh« Mdhby‹d?
T¤j¢á kfnd, mtbd neh¡F‹D” v‹W nf£lh‹. mjhtJ “v‹
ahU¡F« v›Éj fZlK« ïšyhkš, nt©Lkhdhš vªjÉj kd
dlh? g‹¿ njtoah kfnd! mtid¥ gh®¡»whŒ” v‹W nf£lh‹.
khWjš Tl ïšyhkš j‹Dila ïÊití« fZl¤ijí« Éy¡»¡
br®kdhÆUªj ï°yh« áǤJ¡ bfh©nl nghdh‹. gh®¥gdD«
bfhŸs Mirí« mtruK«g£l xU kÅj‹jh‹ khiy 5-00
ehaU« jiyFŪJ bfh©lh®fŸ. ïJ ãu¤âa£r¤âš elªj
k¡F ï°yh« bfhŸifia V‰W¡ bfh©ljhŒ¢ brhšÈ 5-
r«gt« - rªnjfÄšyhkš ïÅí« el¡f¡ Toa r«gt«.
30k¡F ‘Ô©lhjt‹’ v‹»‹w ïÊÉÈUªJ Û©L bjUÉš
el¡f cÇik bg‰W kÅjdhtâš V‹ k‰wt®fŸ MnBã¡f Mfnt ï°yh« kh®¡f« brŒ»‹w e‹ik ïªJ kh®¡f«
nt©L«? v‹gJ vd¡F És§fÉšiy. nfty« tƉW¢ nrh‰W¡ brŒtijÉl mâfkh? ïšiyah? v‹W ghU§fŸ.
fhf 100¡F 90 k¡fŸ v‹bd‹dnkh mtut®fshnyna ïÊthd
F‰wkhd fhÇa« v‹W brhšy¥gLtij všyh« brŒ»‹wh®fŸ. Mdhš eh‹ ï°yh« r_f¡ bfhŸiffŸ KGtijí« x¥ò¡
m¥go ïU¡f ïâš v‹d ïÊnth F‰wnkh ïU¡»‹wJ v‹W bfh©ljhfnth mitfŸ všyh« RakÇahij¡ bfhŸiffŸ v‹W
nf£»‹nw‹. cy»š kj§fŸ monahL xÊ¡f¥gL« nghJ brhšYtjhfnth ahUª Ô®khŤJ ÉlhÔ®fŸ. mâY« gy Énuhj
ï°yh« kjK« xÊí«. mJnghJ ïªj MââuhÉl®fŸ V‰W¡ khd bfhŸiffis¥ gh®¡»nw‹. ïªJ kh®¡f¤âš vij vij
bfh©lJ« xʪJnghFnk jÉu mJ kh¤âu« Ãiy¤J ÉlhJ. FU£L e«ã¡if _l¥gH¡f« ghku¤j‹ik v‹»‹nwhnkh

Fo muR - 1931 ( 2 ) 106 107 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


mitngh‹w áy elto¡if ï°yh« r_f¤âY« gy® brŒJ t©o tÊ, nkh£lh® tÊ, uÆš tÊ, Xl« f¥gš tÊ, filáahf
tUtij¥ gh®¡»‹nwh«. rkhJ tz¡f« ói# ient¤âa« Mfha ÉkhdtÊ M»a x›bthU fhy¤â‰F jFªjJnghš tÊ
KjÈaitfŸ ï°yh« r_f¤âY« ïU¡»‹wd. khÇa«k‹ âU¤j¥ glnt©L«. mJnghynt kÅj thœ¡if tÊí«
bfh©lh£l« nghš ï°yh« r_f¤âY« mšyhrhÄ g©oif fhy¤â‹ nfhykhŒ njr¤â‹ j‹ikahŒ rªj®¥g¤â‹ mtáakhŒ
el¡»‹wJ. k‰W« ehT® KjÈa ‘°jy Énrõ§fS«’ rªjd¡TL kh¿na Mfnt©L« v‹gij x¥ò¡ bfhŸs nt©L«. khWjY¡F
ÔÄâ KjÈa c‰rt§ fS« eilbgW»‹wd. ïitfŸ F®MÅš ïl«bfhL¡F« v‹»‹w kh®¡fnk rÇahd kh®¡f«.
ïU¡»‹wjh? ïšiyah? v‹gJ nfŸÉašy. r_f¤âš ãu¤âa£
r¤âš el¡»‹wjh? ïšiyah? v‹gJ jh‹ nfŸÉ. xU rka« cjhuzkhf ï°yh« kh®¡f¤ij vL¤J¡ bfh©lhY«,
fis Kis¤jJ nghš òâjhf njh‹¿ditahfîÄU¡fyh«. JU¡» ï°yh« r_f¤â‹ elto¡ifí«, M¥fhÅ°jh‹ r_f
rhtfhr njhõ¤jhš V‰g£l itfshfî« ïU¡fyh«. Mdhš ïit elto¡ifí«, ïªâah ï°yh« r_f elto¡ifí« x‹W v‹W
fŸ xÊ¡f¥g£l ã‹ò jh‹ vªj r_fK« j§fËl« _l¡ bfhŸif brhšÈÉl KoahJ. ïªâahÉnyna <nuh£L¡F«, jŠir¡F«,
fŸ ïšiy v‹W bgUik ngá¡bfhŸs Koí«. Mdhš xU rh¤jh‹ Fs¤â‰Fnk mndf ɤâahr« fhz¥gL»‹wJ. ïitfŸ
Énrõ«, br‹w tUõ« <nuhL mšyhrhÄ g©oifia¥ g‰¿ _‹W« x‹WgL«nghJ ahuhtJ ïUtnuh mšyJ _‹WngU«
<nuhL T£l¤âš eh‹ f©o¤J¥ ngánd‹. vdJ <nuhL K°ä« MS¡F¡ bfhŠrnkh j§fŸ gH¡f tH¡f§fis e«ã¡iffis
rnfhju®fŸ mj‰F á¿J« nfhã¤J¡ bfhŸshkš bt£f¥ kh‰¿¡ bfhŸs¤jh‹ nt©L«. eh‹ brhšY« kh‰wbkšyh«
g£lh®fŸ. mj‹ ga‹ ïªj tUõ« monahL mªj¥g©oif K¡»akhŒ eil cil ghtidia¥ bghU¤jnjahF«. kdkh‰w¤
m§F ËWÉ£lJ vd¡F Äf rªnjhõ«. nfhã¤J¡ bfh©o ij¥ g‰¿ ï¥nghJ brhšy tuÉšiy. mit mtut®fŸ brhªj
Uªjhš ïªj tUlK« el¤âÆU¥gh®fŸ. Mdhš ïªJ kh®¡f¤ brh¤J. k‰wt®fS¡F¤ J‹gnkh bjhšiynah ïšyhj tÊÆš
ânyh v‹Dila Mâ¡f¤âš ïU¥gJnghy ãu¤â ahU¡F v›Éj mã¥ãuha¤ijí« bfhŸs ahU¡F« cÇikí©L. m¿î
fhz¥g£l áy c‰rt§fis ÃW¤j V‰ghL brŒnj‹. filáahf bgU¡fK« mjdhš kdkhWjY« RghtnkahF«.
mJ ïªj ïu©L tUlkhŒ v‹dhš el¤j¥gLtjhf¡ fhz¥ g£L Mfnt rnfhju®fns! eh‹ brh‹dit vdJ brhªj mã¥
tªjijÉl gykl§F nkyhf el¤j¥g£LÉ£lJ. ïªj¡ ãuha«. v‹ brhªj mDgt thÆyhf¡ f©lJ v‹gitfŸ v‹W
T£l¤jh® jh‹ j§fis nkyhd kj¡fhu® v‹W« njÓathâfŸ bjÇɤJ¡ bfhŸS»nw‹. Mjyhš ïijna KG c©ikba‹W
v‹W« gF¤j¿î¡fhu®fŸ v‹W« brhšÈ¡ bfhŸS»‹wh®fŸ. fUâ Élhkš c§fŸ m¿î mEgt« M»aitfis¡ bfh©L
mnjhL kh¤âukšyhkš v«ÛJ nfhã¤J¡ bfh©L ghku Koîbg‰W c§fŸ ïZl¥go el¡f cÇikíilat®fŸ v‹gij
k¡fis¤ ö©o É£L ití«goí« ‘rhg«’ bfhL¡F«goí« kwªJ ÉlhÔ®fŸ.
brŒjh®fŸ. ïj‹ gadhfnt ïªj¤ jÄœeh£oš vd¡F xU F¿¥ò: 28.07.1931 M« ehŸ rh¤jh‹Fs¤âš ( âUbešntÈ kht£l« )
gŠrha¤J nfh®£L bk«g® nj®jY¡F¡Tl X£L »il¡fhJ. mJ eilbg‰w KfkJeã ãwªjehŸ bfh©lh£l¤âš jiyikna‰W M‰¿a
v¥gonah nghf£L«. cyfbkšyh« xU bfhŸifÆ‹ Ñœtu ciu.
nt©Lkhdhš ï°yh« bfhŸifí« ïz§»tu¤ jahuhÆU¡f
nt©L«. cyf« Ó®âU¤j¤â‰F moik¥g£lJ v‹gij kwªJ Fo muR - brh‰bghÊî - 02.08.1931
ÉlhÔ®fŸ. kÅj r_f« milant©oa Ó®âU¤j« ï‹dK«
v›tsnth ïU¡»‹wJ v‹gJ cWâ.
kÅj‹ fhynjrt®¤jkhd¤â‰F f£L¥g£ltdhth‹.
kÅjdJ kh®¡fnkh bfhŸifnah Tl mâš g£lnjahF«.
Vbd‹whš kh®¡f« v‹gJ kÅj‹ thœ¡if¡F tÊfh£o v‹g
ij¡ bfh©L brhšY»‹nw‹. tÊ v‹gJ mo¡fo khw¡Toanj
ahF«. fhšeil tÊ, ML, fGij, Fâiu _y« bršY« tÊ, f£il

Fo muR - 1931 ( 2 ) 108 109 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


tÇia¥ nghlnt©oaJ jh‹ v‹D« Koî¡F mDTykhŒ
ïU¡f¥ ngh»‹wh®fŸ v‹gâš ek¡F¢ rªnjfnk ïšiy.
ï¥bghGJ njr« ïU¡F« ÃiyikÆš KjÈš á¡fd¡
fÄ£o V‰gL¤JtijÉl tÇbfhL¥nghÇ‹ Ãiyikia e‹whŒ
ÉrhǤj¿ªJ, mt®fsJ njit¡F¥ nghf Ûâ v›tsî tÇ
á¡fd« bfhL¡f¡TL« v‹gij¡ f©l¿ªJ tÇia¡ Fiw¡f nt©oanj
Kjš ntiyahF«. ãwF mªj tÇtNš fz¡if¥ gh®¤J îthf¢
bryit V‰ghL brŒa nt©oaJjh‹ ïu©lhtJ ntiyahf
á¡fdkh? tÇ Fiw¥gh? ïU¡f nt©L«. VbdÅš ÃytÇ bfhL¡f r¡â ïšyhkš k¡fŸ
â©lhL»‹wh®fŸ.
Mdhš, fh§»uR«, njÓaK«, #d¥ãuâÃâ¤JtK« V‰g£l
czî¥ bghUŸfË‹ Éiy Rkh® 30 tUõ¤â‰FK‹ ehŸ Kjš KjÈš bryit îkh¤J¡ bfh©L ãwF mj‰F¤
ïUªjJ nghyî«, áyt‰¿‰F mijÉl kÈthfî« FiwªJ jFªjgo tÇnghl¥gL»‹wJ. mjhtJ brU¥ò¡F¤ jFªjgo
nghŒ r®¡fhuh® tÇf£Ltj‰F kh®¡fÄšyhkš Foahdt®fS¡F«, fhiy ts®¡f¥gL»‹wJ. ïj‰F ïuh#ßf« v‹nwh, îthfbk‹nwh
ÉahghÇfS¡F« mâf¡fZl« V‰g£L k¡fŸ òGthŒ¤ Jo¤J¡ brhšYtij Él (ïuh#ßf¤â‹ nguhš mo¡f¥gL«) gf‰bfhŸis
bfh©oU¡F« ï¡fhy¤âš, bghJ#d¤ jiyt®fŸ v‹gt®fS«, v‹Wjh‹ brhšy nt©L«. ïªj¡ bfhŸis ehsht£l¤âš #d¥
njÓa¤ jiyt®fbs‹gt®fS«, njÓa °jhgd« v‹gitfS« ãuâÃâfŸ v‹gt®fŸ r«kj¤â‹ ngÇš nghl¥g£nl tªâU¥
á¿J« <î, ïu¡f« nah¡»a¥ bghW¥ò ï‹¿ c¤ânahf§fŸ gjhš bghJ #d§fS« ïªj¡ fZl§fis czuhkš K£lhŸ
bgwî«, bgU« bgU« c¤ânahf§fis áUZo¡fî« Ka‰áfŸ jdkhf it¤j ghu¤ijbašyh« RkªJ bfh©nl tªâU¡»‹
brŒtâY«, mt‰¿‰fhf¥ ngh£o nghLtâY« fhy¤ij¡ fʤJ¡ wh®fŸ.
bfh©L tUtJ ïªâa njr¤â‰nf bgÇa khd¡nflhdJ«, Fo
fS¡F mâf¡ fZl« bfhL¡f¡ ToaJkhd fhÇaKkhF« cjhuzkhf¡ fh§»uR V‰gLtj‰FK‹ ïªj eh£L mjhtJ
v‹gij eh« vL¤J¡fh£l nt©oaâšiy. ïªâahÉ‹ tÇbašyh« btU« I«gJ, mWgJ nfho %ghahf
ïUªjjhdJ ï¥nghJ 150,160 nfho %ghŒ¡F nkyhf¥ nghŒÉ£lJ.
ïªj¡ bfhLikiaí«, m¡»uk§fisí« bghJ#d§fŸ ïjdhš fh§»uR V‰gLtj‰F K‹ m‹d¡fhtofshŒ ã¢ir¡fhu¡
xUthW cz®ªJ É£lh®fŸ v‹gij m¿ªj r®¡fhuhU«, #d¤ FL«gkhŒ ïUªjt®fŸ khj« 1-¡F 500, 1000, 4000, 5000 %ghŒ åj«
jiyt® #d¥ãuâÃâfŸ v‹gt®fS«, bghJ #d§fis Vkh‰w r«gs« bgW«goahdt®fshf ahdh®fns bahÊa bghJk¡fŸ
á¡fd«-á¡fdbk‹w gšyÉia¥ gho¡bfh©L, xU á¡fd Ãiyik fZl¥g£L cGJ gÆ® brŒgt®fŸ FL«g Ãiyik
ehlf¤ij Mu«ã¤J, bghJ #d§fŸ f©fËš k©iz¥ nghl á¿J« ca®¤j¥g£ljhf¤ bjÇaÉšiy.
Ka‰á¤J tU»‹wh®fŸ.
cGJ gÆ® brŒ»‹wtDila FL«g¤â‰F v›tsî
ïJtiu elªJ tªj všyh¥ ã¤jyh£l§fisí« Él ïªj¢ njitnah mijÉl 10 kl§F Kjš 100 kl§Ftiu mâfkhf
á¡fd ehlf¥ ã¤jyh£lkhdJ Äfî« nkhrkhd ã¤jyh£l« îthf mâfhÇfŸ, á¥gªâfŸ v‹»‹wt®fS¡F¤ njit V‰g£L
v‹nw brhšYnth«. mj‰F¤ j¡fÉjkhf îthf¢ bryî mâf¥gL¤j¥g£oU¡»‹wJ.
VbdÅš, r®¡fhuh® M§fh§F á¡fd« brŒtj‰fhf V‰ghL mJnghynt îthf c¤ânahf§fS« mâf¥gL¤j¥g£L tªJ
brŒí« fÄ£o¡F bgÇJ« bgU« bgU« r«gs« th§»¥ É£lJ.
ãiH¡F« c¤ânahf°j®fisna ÃaĤJ ïU¡»‹wh®fŸ. ïªâa k¡fË‹ bkh¤j ruhrÇtU«go MŸ x‹W¡F ehŸ
mt®fŸ á¡fd¤â‹ nguhš To¡To¥ ngáÉ£L 100-¡F 3%. 4%. x‹W¡F 0-1-7 v‹W fz¡F¡ f©Lão¤j ãwF« bghJ #d
6%. Fiw¡fyh« v‹W brhšÈÉ£L, gh¡» nghwhjjj‰F òâa
Fo muR - 1931 ( 2 ) 110 111 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
á¥gªâfS¡F¡ bfhŸis bfhŸisahŒ mjhtJ, ehŸ x‹W¡F 1- buÉÅô ngh®L MÕir monahL vL¤JÉlyh«.
8-0 %ghŒ Kjš 150 %ghŒ tiu mŸË¡ bfhL¥gbj‹whš ïJ
v›tsî bfhL§nfh‹ikahd Mø v‹gijí«, mnah¡»a¤ áÉš ïyhfhÉnyh iAnfh®£ #£#&fËš gFâia
jdkhd #d¥ãuâÃâ¤Jt« v‹gijí« eh« vL¤J fh£l Fiw¤J Élyh«.
nt©Lkh? v‹W nf£»‹nwh«. r¥ #£#&fisí«, K‹Óòfisí« _‹¿š ïu©L ghf«
eh£o‹ ey¤â‰F¥ go¤jt®fŸ v‹gt®fŸ v¥bghGJ Kjš Fiw¤J Élyh«. ïšyhÉ£lhY« gFâia¡ Fiw¤JÉLtâš
#d¥ãuâÃâahf¡ Toa m¡»uk Ãiyik V‰g£lnjh m‹W v›Éj FªjfK« tuhJ. mJnghynt buÉÅô ïyhfhÉš
Kjny gh£lhËfŸ gz« bfhŸisnghf kh®¡f« V‰g£LÉ£lJ. blò£o fy¡l®fŸ v‹»‹w c¤ânahf¤ijna monahL vL¤J
Élyh«.
ïªj ÃiyikÆš ïÅ ïªâa k¡fŸ ï›tsî tÇbfhL¥g
bj‹gJ f©o¥ghŒ Koant KoahJ. gfš bfhŸis¡F¢ rkkhd blò£o fy¡l® c¤ânahf« btU« jghyhÕR nghyntjh‹
RauhÍa¥ òu£oš k¡fŸ K£lhŸjdkhf¢ á¡F©L tÇ¡fZl« ïUªJ tU»‹wJ. ït®fS¡F MâÆš ïUªj ntiyfŸ všyh«
mDgÉ¥gij Él tÇ¡ bfhLikÆÈUªJ j¥òtj‰F Ka‰á¥gJ FiwªJ«, áy monahL vLg£L« nghŒÉ£ld.
jh‹ Kj‹ikahd ntiyahŒ¡ fUj nt©oÆU¡»wJ. 1. ï‹f«lh¡° ntiy ïšiy.
Mfnt, ïÅ f©o¥ghf¥ go¤j fdth‹fŸ-c¤ânahf¤ 2. °jy °jhgd nkš gh®it ntiy ïšiy.
â‰F Mir¥gL« eg®fŸ #d¥ãuâÃâfshtij Él¥ ghLgL«
Foahdt®fns ãuâÃâfshf¤ jFªj Ka‰á brŒa nt©oaJjh‹ 3. buÉ‹ô ntiy ÄfÄf¡FiwªJ É£lJ. jhášjh® ïl«
njÓa ntiyahŒ¢ brŒa nt©oÆU¡»‹wJ. ïªj Ãiyik ïUªj nkÍ°£nu£ ntiy vLg£L nghdjhš, mtnu všyh
milahj ïuh#ßf« k¡fS¡F ïÅ bgU¤j fZlkhf¤jh‹ ntiyí« gh®¡»wh®.
Koí«.
4. bgŠR nfh®£LfŸ V‰g£LÉ£ljhš »ÇÄdš ntiyí«,
Éf, ï¥nghija á¡fd¡ fÄ£ofŸ br‹id, g«ghŒ KjÈa m¥Õš ntiyí« 100-¡F 80ghf« FiwªJ É£lJ. ÛâÆU¥gj‰
khfhz§fËš mªjªj khfhz îthf¤â‰F tNyhF« tÇ¥ F« ï¥nghJ jhášjhU¡F Kjš tF¥ò nkÍ°£nu£ gt® ïU¥g
gz¤ij¡bfh©L rÇbrŒí«go V‰ghL brŒant ÃaÄ¡f¥ g£L« jhš mt® gh®¤J¡ bfhŸs¡TL«.
mt®fshY« tuî bryî rÇ¡f£lKoahkš fZl¥gLtjhf bjÇa
ï‹D« k‰w ïyhfh¡fŸ ntiyí«, mjhtJ áthÍehkh
tU»‹wJ. ïjdhš mt®fŸ á¿J« ehizakhŒ, nah¡»akhŒ
v‹Fnuh¢bk©L KjÈa ntiyfŸ Ñœ mâfhÇfŸ _ynk Koî
ntiy¢ brŒaÉšiy v‹W ijÇakhŒ¢ brhšYnth«.
brŒa¥g£L filá c¤âuî¡F¤jh‹ blò£o fy¡l® MÕR K¤âiu
VbdÅš, c¤ânahf§fis Fiw¡F« tifÆš mt®fŸ ngh£L Íšyh fy¡lU¡F mD¥g¥gL»‹wJ. blò£o fy¡£
á¿J« ftiy brY¤jnt ïšiy. ï¥nghJ r«gs¤ij¡ lU¡F v‹W ahbjhU mrš (original) ntiyí« »ilahJ. Mfnt
Fiw¥gij Él mdhtáa c¤ânahf§fis¡ Fiw¤jhš îthf¤ ïªj c¤ânahf¤ij vL¤J É£L fy¡lU¡F ï‹dK« xU bg®r
â‰F Fiwî gL« Jif Ryg¤âš Ûâah»ÉL«. ãwF r«gs¤ij¡ dš má°bl©£ mJî« xU jhášjh® nah¡»aijÆš cŸst
Fiw¤jhš tÇ¥gSit jhuhskhŒ¡ Fiw¤J Élyh«. uhŒ it¤J É£lhš ïj‹ _y« mjhtJ blò£o fy¡l®fŸ vL¤J
ÉLtJ« mt®fŸ MÕR vL¤J ÉLtJ« M»a tifÆš tUõ«
c¤ânahf§fis Fiw¡F« Éõa¤âš KjyhtJ ahbjhU¡ 1-¡F 3500000 K¥g¤â IªJ yB %ghŒ Ûâahf¡TL«.
fZlK« ïšyhkš kªâÇfisí«, îthfrig m§f¤âd®fis
í«, ï¥nghJ ïU¥gâš gFâ M¡» Élyh«. VbdÅš ït®fŸ bghJ #d§fS¡F« ïªj ïyhfhî¡F v‹W bfhL¡f¥gL«
j§fis #d¥ãuâÃâfns bahÊa, r®¡fhuh® c¤ânahf°j®fŸ yŠr«, r¥is t¡Ñš ÕR, ã¢ir¡fhR KjÈa bryî bjhšiyfŸ
mšybt‹W brhšÈ¡ bfhŸSgt®fŸ. xÊí«.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 112 113 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


nghäR ï¥go všyh« ïUªJ«, ï‹W ã.V. vš.o. ghR brŒjt‹,
cgh¤âahaU¡F¤ jFâahdt‹, 40 %ghŒ r«gs¤â‰F«, v«.V ghR
ïJnghynt nghäR ïyhfhÉY«, o¥o N¥bu©L v‹»‹w brŒjt‹ 35 %ghŒ r«gs¤â‰F« tu¡ bfŠR»‹wh‹. ï¥goÆU¡f
xU á¿J« cgnahfK«, gaDk‰w c¤ânahf« vLg£L Él¤ ït®fS¡F 100, 200, 500, 1000 v‹gJ v›tsî m¡»ukkhdJ«
jFªjjhF«. mj‰F« ahbjhU mrš ntiyí« »ilahJ. k¡fis¥ go¡fÉlhkš jL¥gJkhdJkhd fhÇa« v‹gij
1. nghäRfhu®. nahá¤jhš És§fhkš nghfhJ.
2. V£L.
vªj¡ fhuz¤ij K‹Å£L« r®¡fhuh®Ã®thf mâfhÇfS¡F
3. r¥ ï‹°bg¡l®.
khj« 1000 %ghŒ r«gs¤â‰F nkš nghf¡TlhJ v‹W RakÇahij
4. r®¡»Ÿ ï‹°bg¡l®.
kfhehL Ô®khŤJ¡Tl ï¥nghJ mâf« v‹W njh‹W«goahf
5. o¥o N¥bu©L.
6. Íšyh N¥bu©L. eh£o‹ Ãiyik mjhtJ, czî¥ bghUŸfŸ, Mil¥bghUŸfŸ
7. o¥o ï‹°bg¡l® #duš. Éiy Äfî« kȪJ É£lJ. Mfnt r«gs¤ â£l¤âš kÅj‹
8. ï‹°bg¡l® #duš. njitia îzÆ¡F«nghJ bghJ #d§fË‹ Ãiyik mjhtJ
9. ft®‹bk©£.(nghäRngh®£nghÈnah)îthfrig bk«g®. 100¡F 75ng®fŸ ïU¡F« Ãiyik mDgÉ¡F« brsfÇa Ãiyik
M»aitfis¥ gh®¤njjh‹ îthf°j®fis îzƤJ r«gs¤
ïªj khâÇ x›bthU ïyhfhî¡F x‹gJ gofŸ ïU¡»‹ â£l« nghl¥gl nt©Lnk jÉu fdî fh©»‹w Ãiyikia
wd. ïij ftŤJ¥ gh®¤jhš ehis¡nf o¥o N¥bu©Lfis í¤njá¤J ïªâa k¡fËš 1000¡F xUt‹ Tl mDgÉ¡f¢ rh¤âa
vL¤J É£lhY« v›Éj Mg¤J« tªJ ÉlhJ. ïJî« Äšyhj Ãiyik¥go r«gs« nghLtJ v‹gJ nah¡»akhd
mnefkhŒ xU jghyhÕnr bahÊna nt¿šiy. Mfnt ïij ïuh#ßfkhfhJ.
vL¥gâ‹ _y« ïªj ïyhfhÉY« tUõ« x‹W¡F Rkh® g¤J
yB %ghí¡F Fiwahkš ÄFâ¥gL¤jyh«. ï¥gona fyhš filáahf °jy°jhgd§fËY«, #d§fŸ tÇbfhL¡f¢ r¡â
ïyhfh KjÈa mnef ïyhfh¡fËš ïyhfh x‹W¡F xUgoia ïšyhkš fZl¥gL»‹wh®fŸ. °jy°jhgd¥ gzbkšyh«
kh¤âu« vL¤J mij nkš ÑœgofS¡F g§»£L mik¤J á¥gªâfS«, f‹wh¡l®fSnk bfhŸis bfh©L fšÉ, Rfhjhu«,
É£lhš nfho¡fz¡fhd %ghŒfŸ Ûj¥ gL¤j¥g£L tÇbrY¤J ngh¡Ftu¤J trâ KjÈa fhÇa§fS¡F¥ gz« nghwhkš
nthU¡F cjÉí«, e‹ikí« brŒayh«. K¡»akhf fšÉ â©lhl nt©o ïU¡»‹wJ. mitfŸ brŒa nt©oa msî«
ïyhfhî« ÄFâí« âU¤â mik¥gâ‹ _y« v›tsnth gz¤ij brŒa Koahkš ïU¡»‹wd.
Ûj« brŒJ fšÉia ï¥nghijiaÉl¥ gy kl§F mâfkhd
Mfnt ïªj¥go tÇí« gSthfî«, rÇahd gyD« ïšyh
e‹ikí« gaD« gl¡Toajhf¢ brŒayh«. fšÉ mâfhÇfS¡
kY« nghdj‰F¡ fhuz« mªj °jhgd§fŸ ‘bghJ#d¥ ãuâ
F¡ bfhL¡F« r«gs« bfhŸis bfhŸis v‹nw brhšynt©L«.
ÃâfŸ’ v‹gt®fŸ if¡F tªjnjahF«.
mâfhÇfŸ v©Â¡ifí« mâf«. mJ nghynt cgh¤âaha®fŸ
r«gs« ïu£o¥ò¡ bfhŸis v‹Wjh‹ brhšYnth«. mt®fS¡F¡ f©o¥ghŒ bghW¥ng »ilahJ. 100¡F
90ng®fŸ bfhŸisao¥gt®fS«, T£L¡bfhŸis¡fhuUnkah
mtáakhd Ñœju¥ go¥ò¢ brhšÈ¡bfhL¡F« cgh¤âah
th®fŸ. áy® mDgt Phdk‰wt®fS«, m‹Åa® if Míj§
aU¡F 15, 20, 25 %ghŒ r«gs« bfhL¤JÉ£L, k¤âa ju¥go¥ò,
fSkhÆU¥gt®fSkhth®fŸ.
nkšju¥ go¥ò, fyhrhiy¥ go¥ò v‹gt‰¿‰F 70, 80 Kjš 1000
%ghŒ tiu bfhL¥gJ v‹whš ïJ Ôt¤â¡ bfhŸisah? mšyth? ït®fshš V‰gL« å©bryî, jhBÂa¢ bryî M»ait
v‹W nf£»‹nwh«. fis¡ fʤJ¥ gh®¤jhny 100¡F 25 åj« tÇiaí« Fiw¤J ešy
ntiyiaí« brŒayh«. jÅ¡ bfhŸisí«, T£L¡bfhŸisí«
cgh¤âaha®fS¡F ïªj¢ r«gs« bfhL¥gjhš ãŸis
vLg£lhš 100 ¡F 50 åj« tÇ Fiw¡fyh«. Mfnt °jy °jhgd
fË‹ bg‰nwh®fËl« mâf¢ r«gs« th§f nt©oÆU¡»wJ.
j‰fhy Rahø Kiwia vL¤JÉ£L, îthf mâfhÇ xUtiu
mjdhš mt®fŸ j§fŸ ãŸisfis¥ go¡f it¡f Kotâšiy.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 114 115 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


x›bthU °jy °jhgd¤â‰F« ngh£L, nt©Lkhdhš
mt®fS¡F Mnyhrid rig V‰gL¤â îthf Kiwia kh‰¿
dhš mâY« v›tsnth gz« Ûâah» k¡fS¡F¥ gy‹ mâf
K©lhF«. ïªj¡ fhÇa§fŸ brŒa btŸis¡fhu®fŸ K£L¡
f£ilahf ïU¡»wh®fŸ v‹W brhšÈ Él KoahJ. ïªâa®fŸ,
ïªâa¥ ãuâÃâfŸ, ïªâa njÓathâfŸ, ïªâa óuz Rna¢ir
thâfŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸS»‹wt®fŸ c©ikahdt®fshf á¤njhL Ó®âU¤j r§f«
î«, nah¡»akhdt®fshfî« ïUªjhYnk nghJ«. ãwF
btŸis¡ fhu®fis¥ gh®¤J eh« “nghL fuz«” v‹whš mt®fŸ
“v©Â¡ bfhŸ nghL»‹nw‹” v‹W brhšYth®fŸ. ï¥go¡»š jiytut®fns! rnfhjÇfns!! rnfhju®fns!!!
yhkš ï¥bghGJ á¡fd«, á¡fd« v‹WngRtbjšyh« ekJ go¤j
k¡fŸ, “njÓa” k¡fŸ bfhŸisao¥gij¡ fh¥gh‰wî«, ï‹W ïªJ r_f« v‹gj‰bf‹W V‰gL¤â¡bfh©oU¡»‹w
btŸis¡fhu‹ nkš kh¤âu« gÊ brhšÈ j¥ã¤J¡ bfhŸsî« xU g©oif ehis¡bfh©L xU T£l« V‰ghL brŒâU¡»Ö®fŸ.
brŒí« Nøna jÉu nt¿šiy. Mdhš ntW ïªJ¡fŸ ï«khâÇT£l« Todhš g©oifÆ‹
òuhz¤ij¥ g‰¿í« mij¡ bfh©lhodhš nkhB« milayh«
Mfnt x›bthU khfhz§fËY« mL¤j r£lrig TL« v‹W« ãur§f« brŒa¡ T£Lth®fŸ. Mdhš Ú§fŸ ï«khâÇ
T£l§fËš ‘r®¡fhuh® îthf¤âš xU btŸis¡fhu îthf rig g©oifia ïÅ btW¡F«go vL¤J¢ brhšY« cz®¢á cŸs
bk«giuí«, xU ïªâa îthf rig bk«giuí«, 2 kªâÇfisí« tid T¥ã£oU¥gJ Äfî« ngh‰w¤j¡fnjahF«.
njitÆšiy’ v‹W Ô®khd« bfh©L tUtJl‹, ‘Ûâ ïU¡F«
îthf bk«g® r«gsK«, kªâÇ r«gsK« jhuhskhŒ Fiw¡f¥gl ï¡T£l¤â‰F Ú§fŸ xU mUikahd jiytiu¡ f©L
nt©L«’ v‹W« Ô®khd§fS« bfh©L tªjh®fnsahdhš ão¤jJ Äfî« ngh‰w¤j¡fnjahF«. jiyt® âU.É.v°.br§
bghJ#d¥ ãuâÃâfŸ v‹W brhšÈ¡bfhŸs mUfijahth®fŸ. nfh£ilah mt®fŸ bgU« brštth‹, bghJ#d§fS¡F¥
ãwF k‰w bgÇa r«gs¡fhu®fŸ ïªj tUõ¤ânyna 100¡F 50 bgÇJ« cgfhÇahŒ ïUªJ tUgt®, mnef ešy bghJ¡fhÇa§
åj« jhdhfnt Fiw¤J¡ bfhŸs tUth®fŸ. mâšyhkš k‰w fËš <Lg£oU¥gh®fŸ. mJnghynt kj Éõa§fËY« bgÇJ«
r«gs§fËš xU fhR Fiw¤jhY« xU c¤ânahf« vL¤jhY« mJ <Lg£L kjr«kªjkhd Éõa§fËš mnef fhÇa§fŸ brŒJ tU
tŠrfK«, tŠridíkhfînk fUj¥gL«. gt®. Mjyhš mtiu ïªj¡T£l¤â‰F jiyik t»¡f V‰ghL
brŒj c§fis ghuh£l nt©oanj. vdJ cg‹ahr« ga‹gL
VbdÅš, Ñœju r«gs¡fhu®fŸ j§fS¡F r«gs« nghj khdhš jiytuhš Ó®âU¤j¤Jiw¡F mnef yhg« V‰gL«.
Éšiy v‹W brhšYtâ‹ fhuznk ïju á¥gªâfŸ, îthf mâ mt®fŸ v‹id FU bt‹W« k‰W« ãukhjkhŒ òfœªJ ngádh®.
fhÇfŸ M»at®fŸ r«gs§fis¥ gh®¤nj bahÊa ‘rh¥gh£L¡F¥ eh‹ mij x¥ò¡ bfhŸsnt ïšiy. ehD« mtU« k‰W« ïªj
nghjÉšiy, J¡F¥ nghj Éšiyba‹wšy’ v‹gij¤ C®fhu®fS« x‹nwahnth«. 30, 40 tUõ§fshfnt jhŒ ãŸis
bjÇɤJ¡ bfhŸtJl‹ ïij Ko¡ »‹nwh«. fŸnghš beU§» gH»dt®fŸ. xnu JiwÆš Éahghu« brŒJ
tªjt®fŸ. mnef® vd¡F tuî bryîfhu®fshŒ ïUªjt®fŸ.
k‰wgo îthf Kiwiaí«, r«gs¤ â£l¤ijí« r®¡fhuh®
m¡»uhrd® Éahghu¤ JiwÆš nknyh§» É£lh®. eh‹ ntW
ÃytǤ â£l¤ijí« g‰¿ k‰bwhU rka« ekJ mã¥ãuha¤ij
JiwÆš ïw§»É£nl‹. ï›tsîjh‹ ɤâahr«. jiytU«
btËÆLnth«.
ïªj¤ JiwÆš ïw§»ÆUªjhš mghukhd fhÇa§fis rhâ¤J
Fo muR - jiya§f« - 02.08.1931 ïU¥gh®. Mjyhš mtiuÉl eh‹ x‹W« áwªjtdšy. mt®
ngh‹wt®fŸ ï›Éj cg‹ahr§fS¡F¤ jiytuhf¡ »il¤J
kdkhWjš milªjhš eh£oš v›tsnth âU¤J¥ghL V‰gL«.
jÉuî« taâš _¤jt‹ v‹»‹w fhuz¤â‰fhf kÇahij brŒtJ

Fo muR - 1931 ( 2 ) 116 117 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


v‹»‹w _l¥gH¡f tH¡f¤ij xÊ¥gJ Ó®âU¤j¤âš g£lJ j‹d«ã¡ifa‰w Fz§fS«, ‘Mdhš’ fS« cilat®fshš xU
v‹W jiyt® âU.br§nfh£ilah mt®fŸ fUjhjjhš j‹id ehS« v›Éj Ó®âU¤jK« ifTlhJ. Mjyhš Ó®âU¤j¡fhuU¡F
taâš á¿at‹ v‹W gy jlit brhšÈÉ£lh®. mJ rÇašy. cuK«, jdJ m¿Éš e«ã¡ifí« gßø¡F« jhuhsj‹ikí«
m¿îŸst®fS«, mU«bgU« fhÇa§fis j‹dyk‰W nt©L«. ïJ rka« cyfbkšyh« Ó®âU¤jkilªJ É£lJ. eh«
âahfò¤âíl‹ brŒ»‹wt®fS«jh‹ bgÇat®fns bahÊa, kh¤âu« ahiu¤ bjhlyh«? ah® å£oš rh¥ãlyh«? vij¢ rh¥ãl
btU« taij¥ gh®¤J, eiuia¥ gh®¤J eL¡f¤ij¥ gh®¤J yh«? v‹gJ ngh‹witfËš ï¥bghGJ, ïªj ïUgjhtJ
bgÇat®fŸ v‹W ka§FtJ jtWjyhF«. Mifahš ï‹W ü‰wh©oš ftŤJ tU»‹nwh«.
ek¡F¡»il¤j jiyt® rÇahd jiytnuaht®. bgÇatnuaht®.
k‰W« vd¡F gy tunt‰ò¥ g¤âu§fŸ bfhL¤Ô®fŸ. mâš Ú§fŸ cyf k¡fŸ Mfha¤âš gw¡»‹wh®fŸ. e« kfh‹fŸ ãz§
vdJ bfhŸiffis e‹whŒ x¥ò¡ bfh©oU¡»Ö®fŸ v‹W«, fŸnghš k¡fŸ njhŸfË‹ ÛJ RkªJ bršy¥gL»‹wh®fŸ. k‰w
mªj¡ bfhŸiffS¡F v‹id C¡fkhŒ ciH¡F«go vâ®gh®¡ eh£L k¡fŸ òâa, òâa ïaªâu§fis c‰g¤â brŒJ Ó®âU¤j
»‹Ö®fŸ - ö©L»‹Ö®fŸ v‹Wnkjh‹ fUâ mt‰iw e‹¿a¿ kil»‹wh®fŸ. ekJ eh£L k¡fŸ e« gh£l‹ fhy¤âš ïUªj
jYl‹ V‰W¡ bfhŸS»‹nw‹. rhjd¤ij njo¥ ão¤J m£lhÈÆš ïUªJ ïw¡» mKY¡F¡
bfh©L tU»‹wh®fŸ.
Ó®âU¤j«
K‹nd‰w«, Ó®âU¤j« v‹»‹w Jiwna ekJ eh£L
jÉu ‘Ó®âU¤j«’ v‹gij¥g‰¿¥ ngRtâš ahU¡F Ó®âU¤ k¡fS¡F¤ jil¥gL¤j¥ g£L É£lJ. mªj¥ g¡f« âU«òt
j«? v¥go¥g£l Ó®âU¤j«? vj‰fhf Ó®âU¤j«? vJ Ó®âU¤j«? bj‹whš “cÆiu ÉL»‹nw‹” v‹»‹wh®fŸ. VbdÅš ï‹iwa
mt‰iw v¥go îzÆ¥gJ? mj‰F K£L¡f£il vJ? ãwF ïªâa Ãiyik ekJ gh£l‹ fhy¤J Ãiyik M»a všyh«
mt‰iw v¥go mKY¡F bfh©L tUtJ? v‹git ngh‹w nrh«ngÇfŸ tƉW¥ãiH¥ò¡F« xUt® ãiH¡f xUt® ciH¡
Éõa§fŸ Ó®âU¤j¤ jiy¥ãš ngrnt©oa K¡»a Éõa§ F« Kiwik¡F« mDTykhŒ f‰ã¡f¥g£oU¥gjhš mâÈUªJ
fshF«. m¥go¥ gh®¤jhš Ó®âU¤j« ï¥nghJ ngRtJ ïªâa khWtj‰F nrh«ngÇfS«,Cuh® ciH¥ãš rh¥ãL»‹wt®fS«
k¡fS¡F¤jh‹ v‹W« m¿î¡F£g£l Ó®âU¤j« v‹W« kÅj¤ xUehS« x¥gkh£lh®fŸ. Mjyhš e« eh£Lk¡fns e« K‹nd‰
j‹ikí« RjªâuK« miltj‰F v‹W« cyf m¡f«g¡f§fis w¤â‰F K£L¡f£ilahf ïU¡»‹wh®fŸ. ïªj¡T£l« xU ehS«
neh¡» gF¤j¿î¡F kâ¥ò¡ bfhL¤J cWâahd kdJl‹ giHik ïªâahit-ïªJ k¡fis K‹ndwÉlnt ÉlhJ. RjªâukhŒ
íl‹ nghuho Ó®âU¤jkila nt©Lbk‹W« jh‹ brhšy¡TL«. thHî« r«kâ¡f kh£lh®fŸ. mjdhnynajh‹ mt®fŸ ghku
v›Éj Ó®âU¤j¤â‰F« gy ÉnuhâfŸ c©L. mit giHik, k¡fŸ fšÉ ïšyhkš ïU¡F«go¡F«, mt®fS¡F bršt«
K‹ndh® th¡F, kfh‹ th¡F, ntj¤â‹ f£lis, rh°âur«kj«, nruhkš ïU¡F«go¡F« gy jilfis kj¤â‹ bgauhš, flîŸ
btFehshŒ elªJtU« gH¡ftH¡f«, e«ãna x¥ò¡ bfh©lhf bgauhš, njÓa¤â‹ bgauhš V‰gL¤â 100-¡F 90 k¡fis 100-¡F
nt©oaJ v‹git ngh‹w îgªj« KjÈaitfŸ všyh« 10 k¡fŸ Vkh‰¿ tU»‹wh®fŸ. ïªj Nø khWjyila nt©L
Ó®âU¤j¤â‰F K£L¡f£ilí« ÉnuhjkhditfSkhF«. khdhš flîŸ, kj«, bjŒåf«, njÓa« Kjyh»a všyh òu£L
fisí« btËah¡» cil¤bjÇa nt©L«.
j‹id Ó®âU¤j¡fhu‹ v‹W brhšÈ¡bfhŸS»‹wt®fŸ
nk‰f©l m›tsití« j§fŸ m¿thš ãu¤âaB¡f©fshš mj‰F k¡fŸ r«kâ¥gbj‹gJ Ä¡f fZlkhd fhÇakhF«.
myá¥gh®¡f cÇikí«, ijÇaK« cilat®fshf ïU¡f VbdÅš ïit r«gªjkhd _l e«ã¡ifí« ãothjK« e«
nt©L«. mij É£L É£L ‘k‰wbjšyh« rÇ’ Mdhš ‘kj¤ij¥ k¡fsJ ïu¤j¤âš C¿¥nghŒÉ£lJ. mJkh¤âukšyhkš ïªj
g‰¿ ngryhkh? flîis¥ g‰¿ ngryhkh? njÓa¤ij¥ g‰¿ _‹W JiwfË‹ ãurhu¤ijí«, tƉW¥ãiH¥ghŒ¡ bfh©l
ngryhkh? òuhz§fis¥ g‰¿ ngryhkh? kfh‹fis¥ g‰¿ k¡fŸ ehS¡F ehŸ ts®¤J bfh©L tU»‹wh®fŸ. mt®fsJ
ngryhkh? kfh‹fŸ mã¥ãuha¤ij¥ g‰¿ ngryhkh? ek¡F bjhšiy monahL xʪjhyšyhJ Ó®âU¤jnkh, K‹nd‰wnkh
m›tsî nah¡»aij c©lh’ v‹gJ ngh‹w ãothjFz§fS«, Rygkhd fhÇakšy.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 118 119 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


cjhuzkhf kj« v‹»‹w rh¡»‹ bgauhš miu¡fhR f£ilahŒ ïU¡f kh£lh®fsh? k‰W« flîŸ ãurhuK« brŒa
mryhF« xU ï£lÈia 6 fhR¡F ɉF« xU gh®¥ghÅl« br‹W kh£lh®fsh? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ.
#hâ ɤâahr« j¥ò, gH¡f« tH¡f« j¥ò v‹whš x¥ò¡ bfhŸS
thdh? v‹W ghU§fŸ. m‹¿í« mtdJ kj«, #hâ, ca®î jhœî ïªj¥ òu£oš VkhW»‹wt®fS«, ïj‰F mDTykhŒ
ghFghL xÊtj‰F K£L¡f£ilahf ïU¥ghdh? mšyJ ïU¡f ïU¥gt®fS« všnyhU« KG _l k¡fŸ v‹nw brhšÈ
kh£lhdh? v‹W ghU§fŸ. m‹¿í« kj¥ãurhu« brŒaî« btË Élyhkh? v‹W« ghU§fŸ.
»s«gkh£lhdh? v‹W« ghU§fŸ. ïJnghynt flîŸ, njÓa« m¥goí« ïšiyna. ešy rhk®¤âa¡fhu®fŸ, btFjªâu
v‹gâ‹ gadhŒ tÆU ts®¡F« nrh«ngÇfŸ m¥òu£il btË khŒ¥ gz« r«ghâ¥gt®fŸ, #hyɤijnghš bf£o¡fhu¤jd«
ah¡f r«kâ¥gh®fsh? v‹W« gh®¥gnjhL mt®fŸ flîŸ ãurhu«, brŒJ k‰w k¡fis Vkh‰¿¥ gz« r«ghâ¡F« í¡ârhÈfŸ M»a
njÓa ãurhu« brŒa kh£lh®fsh? v‹W« nahá¤J¥ ghU§fŸ. k¡fns ï›tsî ò¤âD£g¤JlD«, jªâu¤JlD«, fZl¤JlD«
ïªj K£L¡f£ilí« vâ®ãurhu¡ T£lK« ïa‰ifna v¤jidnah k¡fŸ tÆbu¿a - v¿a mij¡bfhŠrK« r£il
ahdhY« mit bahʪjhf nt©L«. ekJ k¡fŸ go¤jt®fŸ brŒahkš fškdJlD«, gáíl‹ FHªijfS«, bg©fS«,
v‹whY«, ghkuk¡fŸ v‹whY« ï›Éõa§fËš xnu khâÇ bkh©o Kl§fS«, »HLfS« gáahš gju¥ gju mij r‰W«
_l®fshfnt ïU¡»‹wh®fŸ. y£áa« brŒahj cY¤j áfhkÂfS« MÆu« MÆukhŒ, y£r«
y£rkhŒ ï«khâÇflîŸ òu£L fhÇa§fËš bryî brŒJ
cjhuzkhf xU ‘tLfndh’ xU ‘if¡nfhsndh’ xU ghHh¡Ftbj‹whš ïij K£lhŸjdbk‹W« m¿ah¤jdbk‹W«
‘br£onah’ v‹gt‹ v›tsîjh‹ R¤jkhŒ ïUªJ bfh©L Ryg¤âš mr£L¤jd« v‹W« brhšÈÉl Koíkh? v‹W nahá¤
xUgo mÇá¡F 30 ï£lÈ ngh£L ï£lÈ 1-¡F fhš mzhî¡F J¥ ghU§fŸ. Mfnt ïªj k¡fŸ flîŸ òu£il btËah¡f
ɉwhY« ekJ m¿thËfŸ v‹gt®fŸ th§Ftâšiy. Mdhš K£L¡ f£ilahÆU¡fkh£lh®fsh? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ.
gh®¥gd‹ v‹»‹w xUt‹ v›tsî mG¡F¤ JÂílD« brhÇ
áu§FlD«, nt‰it eh‰w¤JlD«, btŸis¥ gilílDÄUª k‰W« ïªj khâÇ M£fË‹ fhÇa§fshš ãiH¡fÉU¡F«
jhY« xU go¡F 60 ï£lÈ åj« ngh£lhY« ï£lÈ x‹W 0-0-6 nfhÆiy¡ fh¤J¥ ãiH¡F« k¡fŸ flîŸ ãurhu« brŒa kh£lh®
ig åj« K‹ gz« bfhL¤J ‘rhÄ rhÄ’ v‹W ‘brh¡fthrš fsh? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ.
ãurhj«’ nghš nf£L th§»¢ rh¥ãl¤ jahuhÆU¡»‹nwh«. ïJ ïJnghynt njÓabk‹gJ«, ViHfS¡F¤ J‹g« Éis
ghku k¡fËl« kh¤âu« ïU¥gjhf eh‹ brhšy tuÉšiy. ɤJ tUtJ« Foahdt®fS¡F bjhšiy ÉisɤJ tUtJ«,
g©oj®fËlK«, ehfßf brštth‹fËlKnk ïªj Fz¤ij eh‹ bjhÊyhËfS¡F«, rßu¤jhš ghLgL»‹wt®fS¡F« miug£oÅ
gh®¡»‹nw‹. iana mˤJtUtJ« nrh«ng¿fŸ _‹WntZo íl‹ thHî«
Mfnt Ó®âU¤j¤â‰F ah® K£L¡f£il v‹W ghU§fŸ. rßu¤âš nt®it V‰glhkš bkY¡fhf btŸis ntZoíl‹
ïJnghynt flîŸ Éõa¤âY«, flîŸ v‹gij kÅj‹ jdJ âÇaî«, gjÉ X£L¡F«, c¤ânahf¤â‰F« miyí« T£l¤jh®
m¡»uk§fS¡F gÇfhu« v‹W Ãid¤J¡ bfh©L k‰wt®fis ï¤njÓa¤ij e«ãna K‹D¡F tunt©Lbk‹W fUâ ÆU¡F«
ï«á¤J j¥ã¤J¡ bfhŸtj‰F«, Vkh‰Wtj‰F«, jh‹ k‰w k¡fis T£l¤jh®, f©_o¤jdkhŒ Éahghu¤â‰F K‹Kjš nghLtJ
Él mâf yhg« r«ghâ¥gj‰F« ga‹gL¤â mjdhš milªj nghš njÓa m®¢rf®fS¡F-juf®fS¡F mŸË mˤJ¡ bfh©
gaid Ãiy ÃW¤â¡ bfhŸs flîis xU rh¡fhŒ it¤J mj‰F¡ oU¡F«nghJ njÓa¥òu£il btËah¡FtJ Rygkh? mšyJ
nfhÉš f£lî«, F«ghãnõf« brŒaî«, És¡F¥nghlî«, rh¤âakh? v‹W« nahá¤J¥ghU§fŸ. ït®fŸ K£L¡ f£ilahÆ
mj‹ jiyÆš ghš, beŒ, jÆ®, gŠrhÄ®j«, nj‹ M»a t°J¡ U¡fkh£lh®fsh? v‹W« nahá¤J¥ ghU§fŸ. mJ kh¤âu
fis¡ bfh£o¥ ghHh¡fî«, mij MjhukhŒ¡ bfh©L ïªj¡ kšyhkš xU T£l« Ó®¤âU¤j¤â‰F v⮥ãurhuK« brŒa
fhÇa« brŒJ tÆ® ãiH¥gijna xU bjhÊyhŒ¡ bfh©L mnef kh£lh®fsh? v‹W« fUâ¥ghU§fŸ.
nrh«ngÇfŸ ãiH¡fîkhd fhÇa¤âš mk®ªâU¡F« T£l¤jh®, Mfnt vªj¥ òu£ilbahÊ¡f nt©LkhdhY« mjdhš
flîŸ òu£il btËah¡f r«kâ¥gh®fsh? nkY« K£L¡ yhgkil»‹wt®fŸ xU ehS« r«kâ¡fkh£lh®fŸ. ngá¥ngá
Fo muR - 1931 ( 2 ) 120 121 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
vGâbaGâ ïªj¡T£l¤jh®fshš trî« bjhšiyí« g£L¥g£L
ãwF VjhtJ á¿J f© ÉÊ¥ig c©lh¡f Koínk bahÊa
k‰wgo c©ik Ó®âU¤j« v‹gJ âObu‹whf¡Toa Rygkhd
fhÇakšy.
MdnghâY« ÉlhKa‰áíl‹ Raey¥g‰w‰w thÈg®fS«,
e«ã¡ifíŸs bgÇat®fS« ghLg£lhš Ó®âU¤j« Ó¡»u«
mila Koí« v‹gâš rªnjfÄšiy. cyf« Ó®âU¤j¥ g¡f« <nuh£oš âU. KfkJeã ãwªjehŸ
âU«ã É£lJ. ïªâahit¥ gh®¤J cyf¤âš všyh ehL« gÇ
fhr« brŒ»‹wJ. Mjyhš jhdhfnt Ó®âU¤j¤â‰F gy e‰F¿fŸ bfh©lh£l«
fhz¥gL»‹wd. eh‹ c§fis¡ nf£gbjšyh« mij¤ jL¡f
tuhÔ®fŸ v‹gnjahF«. Ó®âU¤j¡ fhÇa§fËš ntW fhÇa¤ij¥
ngh£L FH¥ghÔ®fŸ. Ó®âU¤jthâfŸ KjÈš #h⥠ãÇit mÊ¡f rnfhju®fns! c§fŸ kj r«gªjkhd xU áwªj ehŸ bfh©
K‹thU§fŸ. bg©fS¡F«, M©fS¡F« á¿J« ɤâahr lh£l¤â‰F v‹id¤ jiyik t»¡f miH¤jj‰F eh‹ e‹¿
Äšyhkš x‹W nghyh¡F§fŸ. ãwF c§fshš v‹d fhÇakhfhJ brY¤J»nw‹.
v‹W Ãid¡»Ö®fŸ? ‘Rauh{a«’ ‘guuh{a«’ v‹gbjšyh« c§fŸ
v‹id mnef® kj JntÎ v‹W« flîŸ kW¥ò¡fhu‹
fhyoÆš jhdhfnt tªJÉL«. mâšyhkš btW«T¥ghL
v‹W« brhšYth®fŸ. ïªj CÇY« gy® brhšYth®fŸ. m¥go
c©ik¥ gadË¡fhJ. ïªj CÇš Rauh{a¡fhu® 100¡F 75 ng®fŸ
ÆU¡f Ú§fŸ v‹id miH¤J Äfî« ijÇabk‹nw brhšy
ïU¥gjhf¡ f¤jyh«, fj® f£lyh«, bfho ão¡fyh«, fhªâ¡FšyhŒ
nt©L«. v¥go ïUªjhY« eh‹ ïªj khâÇ rªj®¥g§fËš vdJ
nghlyh«, Ô©lhik Éy¡FtJjh‹ Rauh{a¤â‹ Kjš bfhŸif
mã¥ãuha¤ij btËÆl ã‹th§Ftnj ïšiy. br‹w tUõ¤
v‹W brhšyyh«, kfh¤khî¡F n#! v‹W f¤jyh«, ‘RakÇahij
âY« ïnjkhâÇbfh©lh£l¤âš eh‹ ngá ïU¡»‹nw‹. mâY«
ïa¡f« njÓa¤â‰F Énwhj«’ v‹W« brhšyyh«. Mdhš ïªj
gy ïªJ K°ä«fS¡F mâU¥â ïUªâU¡fyhkhdhY« mnef
C® j©Ù® »z‰¿š xU giwa‹ btŸË¥ gh¤âu¤âš j©Ù®
U¡F âU¥â V‰g£L K°ä«fshš mšyhrhÄ¥ g©oif ÃW¤j¥
bkhŸs xU eh‹Fbga®fŸ r«kâ¥gh®fsh? j©Ù® bkh©l
g£lj‰F eh‹ k»œ¢á mil»‹nw‹. Mdhš v‹ngÇš nfhã¤J¡
tid cij¡fhkš ïU¥gh®fsh? ghU§fŸ. Rauh{a« v‹gJ
bfh©l ïªJ¡fŸ ï›ñÇš j§fŸ khÇa«k‹ g©oifia¡Tl
tªjhš kh¤âu« ïªj C® #d§fS¡F¥ ò¤â kh¿ÉLkh?
ÃW¤âÉl r«kâ¡fhkš ÄFâí« fh£LÄuh©o¤jdkhd KiwÆ
nahá¤J¥ghU§fŸ.
nyna el¤J»‹wh®fŸ. ï¥gonajh‹ v§F« eilbgW»wJ.
Mfnt xUt‹ “f§fhjuh kh©lhnah?” bt‹whš všyhU« ïªJ¡fis Él ï°yhkhdt®fŸ m¿î¡F kâ¥ò¡ bfhL¥gt®fŸ
Égu« bjÇahkš mGfhÔ®fŸ. ïªj gy¡Fiwntjh‹ Ó®âU¤j¤ v‹gJ« Ãaha¤ij x¤J¡bfh©L mj‹go clnd el¥gt®fŸ
â‰F K£L¡f£il. Mifahš ftŤJ c§fS¡F¤njh‹W»wgo v‹gJ« ïâÈUªJ xUthW cjhuzkhŒ És§F»wJ. Mdhš
elî§fŸ. eh‹ brh‹dij nahá¤J MuhŒªJ gh®¡fhkš e«ã ï‹D« mnef Éõa§fËš âU¤J¥ghL Mfnt©o ïU¡»wJ
ÉlhÔ®fŸ. v‹gij kwªJ ÉlhÔ®fŸ. K°ä« Ó®âU¤j¤ jiyt®fŸ ïij
tÈíW¤â¡ bfh©nl tU»‹wh®fŸ. T©L âUÉHh KjÈa
F¿¥ò : 02.08.1931 m‹W Mo¥bgU¡if¡ fU¤âš bfh©L, <nuhL t‰iwí« ÃW¤â ÉL§fŸ. ïjdhš všyh« ï°yh« bfhŸiffŸ
kht£l«, á¤njh£oš br§Fªj® rhtoÆš á¤njhL Ó®âU¤j¢ r§f¤jh® bf£L¥nghfhJ. ïit ïUªjhš jh‹ gÇfhr¤â‰»lkhdjhF«.
V‰ghL brŒj T£l¤âš M‰¿a ciu.
ïªj K¡»akhd ehŸ v‹gâš ntÿ® bksšÉ rhaò mt®fŸ
Fo muR - brh‰bghÊî - 09.08.1931 F®MÅ‹ nk‹ikiaí« âU. KfkJ eã mt®fË‹ cgnjr¤
â‹ bgUikiaí« g‰¿ brh‹dh®fŸ. v‹dhš mªj¥go brhšy
KoahJ. VbdÅš eh‹ mt‰iw go¤J¥ gh®¤jtdšy. mªj
ntiy¡F eh‹ nghtJÄšiy. eh‹ mj‰F mUfDkšy. m¥go
Fo muR - 1931 ( 2 ) 122 123 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
VjhtJ eh‹ go¤J mij¥g‰¿ ï§F ngRtJ v‹gJ« mâf¥ nks«, gh©L, ghz« nto¡ifbrŒJ bfh©L bjUÉš nghŒ¡
ãur§»¤jdnkahF«. VbdÅš bgÇa bgÇa bksšÉfŸ ïU¡F« bfh©oUªjhš cyf« âU¥ã¢ áÇ¡fkh£lhjh? v‹W nahá¤J¥
nghJ mt®fŸ K‹ eh‹ v‹djh‹ go¤jhY« v‹d ngr Koí«? gh®¡fnt©L«. ïªJ¡fŸ fhá¡F«, uhnk°tu¤â‰F« nghŒ gz«
m‹¿í« ò°jf¤âš ïU¥gij Él ãu¤âaB¤âš cŸsij¥ brytʤJÉ£L “ght« JiyªJÉ£lJ” v‹W âU«ã tUtij¥
g‰¿¥ ngRtnj gydË¡f¡TL«. eh‹ ïªj rªj®¥g¤ij vj‰F gh®¤J K°ä«fŸ ῤJÉ£L K°ä«fŸ ehTU¡F«, K¤J¥
cgnah»¤J¡ bfhŸsTLbk‹whš k¡fËl« ãu¤âaB¤âš ng£il¡F«, k¡fhî¡F« gz¤ij bryî brŒJ bfh©L nghŒ
fhQ« Éõa§fis¥ g‰¿í« ï‹dK« v¥go elªJ bfhŸs É£L tªJ j§fŸ “ght« všyh« JiyªJ É£lJ” v‹W fUâ¡
nt©L« v‹»‹w Éõa¤ij¥g‰¿í« ngRtJ« ga‹gLtjhF« bfh©L òJ¡fz¡F¥nghl tªjh®fshdhš k‰wt®fŸ á¿¡f
v‹W fUJ»‹nw‹. âU.eã mt®fË‹ ï›tsî mUikahd kh£lh®fsh? v‹W Ãid¡f nt©L«. k¡fŸ kh®¡f¤ij¡ fh¥
cgnjr« v‹gt‰¿š cyf k¡fŸ všyh« ga‹milí«go brŒa gh‰Wtbj‹whš bfhŸiffis gF¤j¿î¡F ïz§» ïU¡F«go
v‹d v‹d brŒant©L« v‹gj‰F Mfnt Ú§fS« ïªj ehis #h¡»uijahŒ gh®¤J ga‹gL¤jnt©L«. “Ô®¡fjÇáfŸ
ga‹gL¤â¡ bfhŸs¥gh®¡f nt©L« v‹nw fUJ»nw‹. gF¤j¿î¡F ÉnwhjkhŒ brhšÈ ïU¡fkh£lh®fŸ” v‹W fUâ
mt‰iw j‹ ïZl¥go mU¤j« brŒJ bfh©L ãothjkhŒ
br£o KL¡fh? ru¡F KL¡fh? ïU¥gJ _l e«ã¡ifiaÉl nkhrkhdjhF«. m«khâÇ _l
ï°yh« kh®¡f« “k¡fS¡F cgnjá¥gâY« ntjth¡» e«ã¡ifÆ‹ ga dhŒ Ô®¡fjÇáfŸ v‹gt®fŸ brh‹dâ‹
a§fËY« nk‹ikahdjhŒ ïU¡»‹wJ” v‹»‹w âU¥âahdJ fU¤ijí«, c©ik iaí« m¿ªJ bfhŸs KoahkY« nghF«.
kÅjr_f¤â‰F všyh¥ gaidí« mˤJÉlhJ. Mdhš mj‹ gF¤j¿î
j¤Jt¤â‰bfh¥g fhÇa¤âš mj‹ gaid cyf¤âš nk‹ikíw¢
brŒJ k¡fS¡F ešy tÊfh£oah» cyfk¡fis x‹WgL¤jî« ek¡F¥ gF¤j¿ití« eLÃiyikiaí« vâY« ga‹
midtiuí« rnfhju¤j‹ikílD« ïU¡fî« gF¤j¿îlD«, gL¤j cWâí«, JÂî« ïUªjhšjh‹ c©ikia¡ f©L
RakÇahijílD«, Rjªâu¤Jl‹ thHî« brŒant©L«. vªj¡ ão¡fnt Koí«. eh« m¿it cgnahf¥gL¤jhkš eãfŸ
bfhŸif¡fhuD« ò°jf¤âš ïU¥gij¡bfh©L j§fŸ K‹ndh® th¡»a¤â‰F ònuh»j®fŸ brhšY»‹wgo j¥g®¤j« brŒJ
fŸ, bgÇah®fŸ brh‹dh®fŸ v‹gij¡ bfh©L ïÅ cyf¤ij bfh©L ‘ïJjh‹ eãfŸ brh‹dJ’ v‹W brh‹dhš eãfS¡F
VŒ¡f KoahJ. cyf« gF¤j¿î¡F moikah» vijí« ãu¤ kÇahij brŒjjhFkh? ekJ brhªj¡f©iz gÇR¤j¥gL¤â¥
âaB mDgt¤ij¡ bfh©L gßø¤J rÇgh®¡f tªJÉ£lJ. gߣá¤J¥gh®¡f nt©L«. rhnsru« ïUªjhš rÇahŒ¤ bjÇahJ.
mj‰F JªJ« É£lJ. br£o KL¡F bršyhJ. ru¡F KL¡fhŒ g¡f¥gh®itahŒ ïUªjhY« rÇahŒ¤ bjÇahJ. ïu©L¡F«
ïUª jhšjh‹ ïÅ bryhtÂahF«. ‘v‹ ru¡if gßø¡fyhkh?’ jFªjgo öu¤ij rÇgL¤â ešy f©zho bfh©L gh®¡fnt©L«.
v‹»‹w ml¡FKiw ïÅ¥gÈ¡fhJ. ‘mt® x°âba‹W brh‹ kŠrŸ f©zho ngh£L¡bfh©L gh®¤jhš kŠrshf¤jh‹ bjÇí«.
dh®.’ ‘ït® x°âba‹W brh‹dh®’ ‘M©lt‹ brh‹dh‹’ v‹g áf¥ò áf¥ghfî«, g¢ir g¢irahfîªjh‹ bjÇí«. ešy R¤jkhd
bjšyh« mDgt¤â‰F ÉfhÉ£lhš fhÇa¤âš elªJ fh£lh vªjÉj ÃwK« ïšyhj f©zhobfh©L gh®¡fnt©L«. mJ
É£lhš ïÅ kâ¥ò¥bgw KoahJ. Mjyhš vªj¢ru¡»‹ nah¡» nghynt ijÇakhd gF¤j¿îl‹ R¤jkhd eLÃiyik kdJl‹
aijí« ifÆš th§»¥gh®¤Jjh‹ kâ¡fnt©oajhF«. mªj vijí« gh®¡fnt©L«. f©l c©ikia ijÇakhŒ btËÆš
KiwÆš ï°yh« bfhŸif v‹gJ« K°ä« k¡fË‹ el¤ijia¡ vL¤J¢ brhšy nt©L«. m¥go¡»šyhkš j§fS¡F bjǪj
bfh©L« mt®fsJ ãu¤âa£r¥ gaid¥ bfh©L« jh‹ kâ¡f¥ j¥ãj§fis _o it¤âUªjhš filáahf Çng® brŒaKoahj
glKoí«. msî nkhrkhdjh» ÉL«. Ú§fŸ gh®¡»‹w f©Q«, Ú§fŸ brŒ
»‹w mU¤jK«, Ú§fŸ m¿ªj khâÇí« í¡â¡F«, mDgt¤â‰F«
cyf« áÇ¡fhjh? bghW¤â¥ ghuhkš všyh« rÇahdjhf¤jh‹ ïU¡F« v‹W
ïªJ¡fŸ njÇG¥gij¥ gh®¤J K°ä«fŸ gÇfhr« brŒJ Ãid¤J ÉlhÔ®fŸ. c§fis¥ngh‹w k‰wt®fŸ v¥go Ãid¤jh®
É£L K°ä«fŸ T©Lf£o RkªJ bfh©L bfh«ò, j¥g£il, fŸ? Ãid¡»wh®fŸ v‹W ghU§fŸ.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 124 125 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


k‰wt®fŸ kâ¥gJ y£rz¤âš ïij vL¤J¢ brh‹dhš ïªJ¡fS¡F tU«
nfhg¤â‰F msnt ïšiy. ïªjkhâÇahd xU kjr«gªjkhd
eã mt®fŸ cgnjr§fis JU¡»a® v¥go kâ¡»‹wh®fŸ? K¡»a ehŸ v‹gj‰F c§fis¥ nghš ïªJ¡fŸ v‹id¡ T¥ãl
v¥go m®¤j« brŒ»‹wh®fŸ? mt®fŸ v‹d gy‹ mil»‹wh® î« kh£lh®fŸ. eh‹ VjhtJ brh‹dhš bghW¡fî« kh£lh®fŸ.
fŸ? v‹gitnghy cyf¤â‹ K°ä«fË‹ el¥ò KGtijí«, v‹id ittijna mt®fŸ kj¥ãurhukhŒ fUJth®fŸ. Mdhš
mKiyí«, gyidí« e‹whŒ ftŤJ¥ gh®¡f nt©L«. c§fŸ ï°yh« bfhŸif v‹gJ v›tsî bgUikahŒ v›tsî rnfhju¤
‘vâÇ’ kj¤ij (bfhŸiffis) gÇnrhâ¥gJnghš vâÇMjhu¤ij j‹ikahŒ ahiuí« vªjÉj mã¥ãuha¡fhuidí« T¥ãlî«
vªbjªj tÊÆš gÇnrhâ¤J Ãaha« mÃaha« brhšYnthnkh mt®fŸ brhšY« vijí« bghUikahŒ nf£fî« ïU¡»‹w
mªj neh¡f¤Jl‹, mªj ntf¤Jl‹ c§fŸ bfhŸiffŸ v‹W Rjªâu¤ij¥ gh®¤J ï›Éõa¤âš ïªJ¡fŸ bt£f¥gl nt©L
c§fS¡ F¥ònuh»j®fshš nghâ¡f¥g£L Ú§fŸ el¡F« bk‹nw brhšYnt‹.
x›bthU elto¡ifiaí« gÇnrhâ¤J¥ gh®¡fnt©L«. f©l
c©ikia åu¤Jl‹ btËÆ£L F‰wÄU¥ã‹ âU¤jnt©L«. JY¡f® JL¡fuh?
kÅj‹ Koîbg‰w K‰ngh¡fhdt‹ v‹W ahU« fUâÉl¡TlhJ.
cyfK« KG K‰ngh¡if milªJ É£ljhf¡ fUâÉlhÔ®fŸ. bksšÉ Mé m¥Jš fß« rhaò mt®fŸ JY¡f‹ JL¡f‹
âU¤j« mtáakhdhš âU¤âahf nt©L«. âU¤j« rÇba‹W v‹W ïªJ¡fshš brhšy¥gLtjhŒ¢ brh‹dh®. ïJ ïªJ¡
g£l tÊÆš kd« âU«g gankh bt£fnkh mila¡TlhJ. fS¡FŸ gyÄšyhj fhuz¤jhY« j§fS¡FŸ åuK« x‰Wikí«
ïšyhj fhuz¤jhY« brhšy¥gLtnjahF«. K°ä«fS¡FŸ
ïªâahî« m¥go¤jh‹ ïU¡F« x‰Wikí« åuK« ïªJ¡fS¡F JL¡f®fshŒ fhz¥
gLtJ mâraÄšiy. v‹id xU rhaò mo¤jhš xU mŒanuh
eã mt®fŸ njh‹¿a fhy¤âš mnuãahnjr« v¥go ïUªj xU br£oahnuh xU KjÈahnuh ághÇR¡F tukh£lh®. VbdÅš
bj‹W bksšå rhaò mt®fŸ brh‹dh®fnsh m¥gonajh‹ #hâ¥ãÇî fhuzkhf ïªJ¡fS¡FŸ rnfhju¤j‹ik ïšyhkš
ï‹d K« ïªâah-ïªJ bfhŸiffŸ ïUªJ tU»‹wJ. mnuãa® nghŒÉ£lJ. xUtD¡F k‰wt®fËl« m‹ò ïšyhkš nghŒ
fËl¤âš bg© FHªij ãwªjhš J¡f¥g£L bfhšY»‹w tH¡f« É£lJ. #hâ¥ãÇî ïšyhj fhuz¤jhnyna K°ä« k¡fS¡F
ïUªjjhf bksšÉ rhaò brh‹dh®fŸ. ïªJ¡fËl¤âY« bg© rnfhju¤j‹ik ïUªJ tU»‹wJ. rnfhju®fis jhuhskhŒ
FHªij ãwªjhš J¡f¥gL« tH¡f« ï‹D« ïU¡»‹wJ. rÛg cilatid¡ f©lhš ahU« mŠRtJ tH¡f«jh‹. Mjyhš
fhy« tiu bg©fis - bgÇa bgÇa bg©fis òUõ‹ ïªJ¡fŸ c§fis F‰w« brhšY»wh®fns v‹W fUâ c§fŸ
ïwªJnghdhš g¡f¤âš cÆUl‹ it¤J beU¥ò¡ bfhS¤J« rnfhju¤j‹ikiaí« åu¤ijí« eGtÉ£L ÉlhÔ®fŸ. v©Â¡
tH¡f« ïUªJ tªjJ. ï‹W« bg©fis mijÉl¡ nftykhŒ ifÆš bfhŠrkhÆUªjhY« cyf¤âš Ú§fS« jiyáwªJ
Éjit v‹W brhšÈ rFd¤jilahf¥ ghɤJ bfhLik¥gL¤J« És§f¡ fhuznk c§fŸ rnfhju¤j‹ikna ahF«. Mifahš
Kiw ïUªJjh‹ tU»‹wJ. mnuãa® gy flîŸfis tz§»d mijÉ£L ÉlhÔ®fŸ. Mdhš k‰w bfhŸif¡fhuiuí« c§fŸ
jhf¢ brh‹dh®fŸ. mJnghynt ï‹W« ïªJ¡fŸ x›bthUtU« rnfhju®fshf M¡»¡bfhŸs KaY§fŸ. mj‰F¤ jilahÆU¡F«
gy nfho¡fz¡fhd flîŸfis cUt¤Jl‹ kh¤âukšyhkš rhjhuz fhÇa§fisí« btU« ntõkh¤âu¤jhš ïU¡F«
bg©L, ãŸis it¥gh£o ML khL Fâiu ahid vÈ bgU¢rhË É¤âahr§fisí« yøa«brŒahkš uhÍ¡F¤ jahuhÆU§fŸ.
kÆš bfUl‹ gh«òth»a cUt§fSl‹ tz§F»‹wh®fŸ. ïit ïªj tifÆš jh‹ x›bthU bfhŸifí« bršth¡F¥ bg‰W jiy
bašyh« Ñœ k¡fŸ v‹W brhšY»‹wt®fËl«jh‹ ïU¡»‹wJ áw¡fKoí«. ï°yh« bfhŸifia¥g‰¿ ahuhtJ j¥ãjkhŒ
v‹W Ãid¤J ÉlhÔ®fŸ. nkšk¡fŸ v‹W kj¤â‹nguhš Koî Ãid¤âUªjhš ijÇakhŒ âU¤j K‰gL§fŸ.
f£l¥g£l k¡fËlnk ïU¡»‹wJ. Mjyhš âU.kfkJeã
mt®fŸ njh‹Wtj‰F K‹ mnuãah ghiytd« v¥go¥g£l rªnjf¤ij âU¤J§fŸ
fh£LÄuh©o¤jd¤âš ïUªjnjh mJnghyntjh‹ ï‹iwa
tiuÆš ïªâahÉ‹ ïªJ r_f« ïUªJ tU»‹wJ. ïªj cjhuzkhf k¡fh ah¤âiuia¥ g‰¿ knyah eh£oš cŸs
»lhR§f¥g£lhÅÆš v‹Ål« xU ïªJ v‹gt® xU nfŸÉ
Fo muR - 1931 ( 2 ) 126 127 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
nf£lh®. mjhtJ ‘ïªJ¡fsJ fhá uhnk°tu« kJiu ah¤âiuia ga‹gL¤â¡bfhŸs nt©L« v‹»‹w v©z¤â‹ Ûnj ï§FŸs
_le«ã¡if v‹»‹whna, ï°yhkhdt®fŸ k¡fh ah¤âiu brŒa ïªJ K°ä«fis rnfhju®fshf¡ fUâna v‹ kdâš g£lij¢
knyahÉš mnef K°ä«fŸ brštjhš fZl eZl¥gL»‹wh® brh‹nd‹. bksšÉ rhaò mt®fŸ ïUtU« brh‹d Éõa§
fns’ v‹wh®. eh‹ gâš brhšyKoahkš m¥goahdhš K°ä«fŸ fËY« bgÇJ« m¿î¡F Énwhjkhdnjh nfŸÉ¡F ïlkhdnjh
mErÇ¡F« bfhŸiffŸ KGtJ« gF¤j¿î¡bfhŸif v‹W eh‹ ïšiy v‹gij K¡»akhŒ K°ä«fS« k‰w ïªJ¡fS«
brhšytuÉšiy v‹W« mâš mnef ešy bfhŸif ãu¤âa£ ftŤJ¥gh®¤J ïJnghynt všyh¡ bfhŸiffŸ Éõa§fËY«
r¤âš gh®¡»nw‹ v‹W« brh‹nd‹. ãwF br‹w tUõ« ïnj gF¤j¿îlÅU¡f nt©Lbk‹nw nf£L¡ bfhŸS»nw‹.
bfh©lh£l ehËš <nuh£o‰F tªj bksšÉ m¥Jš mÛJ rhaò
ghfÉat®fis¡ nf£nl‹. mt® És¡fkh¡»dh®. K°ä«fŸ k‰W« eh‹ brh‹d Éõa§fËš c§fŸ gF¤j¿î¡F«
k¡fhî¡F¥ nghtâš bršt¤âY«, rßu âl¤âY« jFâíŸst®fŸ MuhŒ¢á¡F« x¥ò¡ bfhŸshjij¤ jŸË ÉL§fŸ. k‰W« ï«
jh‹ nghfnt©Lbk‹W ïU¡»‹wnj jÉu všnyhU« nghŒ¤Ôu khâÇ eh£fis btW« ÉUªJ¡F cgnah»¤J¡ bfhŸshÔ®fŸ.
nt©Lbk‹W ïšiy ba‹W« mªj ïl« Kf«kJeã mt®fŸ ï‹W Rkh® 500 %. tNš brŒJ bgÇa ÉUªJ rh¥ghL brŒJ
c©ikÆš ãu¤âa£r¤âš ãwªjïl« v‹gj‰fhf m§F nghtJ rh¥ã£ljhf¤ bjÇ»‹wJ. ïJ ãunah#dÄšiy. gz§fŸ tNš
v‹gJ jÉu ntW m‰òjÄšiy v‹W m¿î ts®¢á¡F« k‰w brŒJ gF¤j¿î ãurhu« brŒaî« ViH k¡fS¡F fšÉ¡F«
k¡fŸ eil, cil, ehfßf« gh®¤J tuî« ga‹gL« goahd xU bfhŸiffË‹ c©ik j¤Jt¤ij gF¤j¿î¡F¥ bghU¤â¥
ah¤âiu v‹W« “bfhiy fsî bfhŸis el¤âd ghg« Ô®ªJ gh®¤J ga‹gL¤J« j¤Jt¤â‰F« cgnah»¡f¢ brŒaî« brŒa
ÉL« v‹W brhšYtJ j¥ò” v‹W« mªj khâÇ v©z¤Jl‹ nt©L« v‹W nf£L¡ bfhŸS»nw‹.
ahU« nghtâšiy v‹W« brh‹dh®. ahuhtJ mªj¥go F¿¥ò: 02.08.1931 m‹W <nuhL K°ä« thÈg r§f¡f£ol¤â‰F K‹
nghdhY« mJ bjÇah¤jdbk‹nw brh‹dh®fŸ. eilbg‰w eãfŸ ãwªjehŸ ÉHh bghJ¡T£l¤âš M‰¿a jiyikíiu.
Mfnt k¡fËnyna ãwÉÆš ɤâahrÄšiy v‹W Fo muR - brh‰bghÊî - 09.08.1931
brhšY« bfhŸifÆš ïl¤â‰F ïl« ɤâahr« f‰ã¡f¥g£L
ïU¡fhJ v‹gJ gF¤j¿Éš g£lnjahF«. Mdhš ïªJ bfhŸif
fŸ v‹gt‰¿š ‘xU kÅj‹ v›tsî mnah¡»adhÆUªjhY«,
bfhiy brŒjhY«, âUodhY«, e«ã¡if Jnuhf« tŠrf« KjÈa
fhÇa« brŒjhY«, xU Ciu Ãid¤jhš-xU CU¡F¥ nghdhš
xU CÇš xU Fs¤âYŸs j©Ùiu¤ jiyÆš bjˤJ¡ bfh©
lhš ghg« gÇfhukh»ÉL«, nkh£rkilªJ ÉLth‹’ v‹W
v›tsnth monahL bghŒ bgUikfis f‰ã¤J _le«ã¡if
c©lh¡» m§FŸs nrh«ng¿fŸ ãiH¡f °jy ah¤âiu V‰gL¤
j¥g£oU¡»‹w bj‹W«, m¥go¥g£l °jy ah¤âiu¥òu£LfŸ
všyh« gF¤j¿î¡F ÉnwhjkhdJ-_le«ã¡ifÆš g£lJ
v‹W« brhšY«nghJ k‰wt®fŸ ahuhtJ mJ nghš brŒjhY«,
mªjªj jiy¥ã‹ Ñœjh‹ tUkšyth? v‹gij nahá¤J el¡f
nt©oaJ k¡fŸ flikahF« v‹W x›bthUtU« Ãid¡f
nt©L«.

ï¥go¥g£l ehŸ
Mfnt ï¥go¥g£l mUikahd eh£fis kÅj‹
nk‹ik¡F« K‰ngh¡»‰F« x‰Wik¡F« m¿î És¡f¤â‰F«
Fo muR - 1931 ( 2 ) 128 129 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
bgwnt©oa murh§fkhdJ xU ehS« xU fhÇa¤ijí«
brŒa Koant KoahJ. m¥gonajh»Y« brŒa Koínk
ahdhš, mªj murh§f« clnd mÊ¡f¥g£L ÉL«”.
“gF¤j¿î PhdK«, f£L¥ghLKŸs #dehaf« jh‹
rÇahd #dehafkhF«. m¥go¡»šyhkš ghug£rK«,
ghku¤j‹ikí«, _l e«ã¡ifíKŸs k¡fË‹ #dehaf
ïj‰F v‹d brhšY»Ö®fŸ? khdJ v¥goÆUªjhY« KoÉš å© FH¥gnk‰g£L
jhdhfnt mʪnj ÔU«”.
“Mfnt, Ô©lhik bahʤjš KjÈa Éõa§fŸ
ca®âU fhªâ mt®fŸ jkJ 30-7-31 ² “a§ ïªâah”
bfh©l éthjhu cÇikfbs‹gJ ï¥bghGnj brŒJ Ôu
g¤âÇif Æš “eh« ï‹W brŒa nt©oaJ vJ?” v‹D«
nt©oanj bahÊa, ã‹dhš brŒa nt©oabj‹nwh,
jiy¥ã‹ Ñœ “bghJ #d§fshš mâfkhf¡ f©o¡f¥gL« fuh¢á
brŒJÉlyh bk‹nwh brhšy¡ Toaitfsšy. njr«,
fh§»u° éthjhu cÇikfis¥ g‰¿a Ô®khd§fŸ” v‹W
c©ikahd RauhÍa¤â‰F jahuhÆU¡»‹wJ v‹W
Mu«ã¤J, mitfis všyh« vL¤bjGâ, mitfis¥ g‰¿
brhšYtjhdJ th°jtkhdhš, nk‰f©l ntiyfŸ
jkjã¥ãuha bk‹gjhf vGâÆU¥gJ v‹dbt‹whš,
brŒtJ á¿J« fZlkhdjšy. Mjyhš M§fh§FŸs
“éthjhu cÇik¤ Ô®khd¤âš F¿¥ã£l gy Éõa§ fh§»uR¡fhu®fŸ, M§fh§FŸs K¡»a Fiwfbs‹W
fËš, mndf Éõa§fis ï‹nw el¤â it¡f¡Toait j§fS¡F¤ njh‹W« fhÇa§fis K‹djhf¤ â£l§fŸ
fshF«. Mjyhš, mt‰WŸ r®¡fhuh® _y« r£l« brŒJ ngh£L¡bfh©L mj‰fhf ntiy brŒa nt©L«”
Ãiwnt‰w¥gl nt©oa áy Éõa§fŸ jÉu, bghJ #d§
v‹W vGâÆU¡»‹wh®.
fshš brŒJ Ko¡f nt©oa K¡»akhd Éõa§fis
ï¥bghGnj eh« brŒJ Ko¡fhÉ£lhš ãwF, ïnj bghJ ïnj mã¥ãuha§fis eh« ïj‰FK‹ gyjlitfËš
#d§fŸ jathny ïU¡fnt©oa murh§f¤jhš v¥go vL¤J brhšÈ, ngáí«, vGâí« tªâU¡»‹nwh«. cjhuzkhf
mitfŸ brŒJ Ko¡f¥gl Koí«?”. âUth§T® (nfh£lhW) cg‹ahr¤âš, “KjyhtJ âU. fhªâí« âU.
#tA®yhY« nf£F« RauhÍa« #dehaf RauhÍakh? Vfehaf
“ï‹iwa âdnk, f©o¥ghŒ kh‰¿¤Ôu nt©oa
RauhÍakh? v‹gij KjÈš És¡f¥gL¤â¡ bfhŸS§fŸ. #d
K¡»a Éõa§fis brŒahkš É£L É£lhš, ek¡F
ehafkhdhš Ô©lhjt®fis nfhÉY¡FŸ Élkh£nl‹ Fs¤âš
mâfhu« tªjãwF mt‰¿š ek¡F myøa« V‰g£L
Él kh£nl‹” v‹W brhšY»‹wt®fŸ ah®? ãwF mªj nfhÉiy
ÉL«.” cjhuzkhf
í« brh¤ijí« g¿Kjš brŒ»‹wt®fŸ ah®? v‹W nahá¤J¥
1. xUtU¡bfhUt® kj§fis kÇahij brŒtJ, ghU§fŸ. #d§fŸ Élkh£nl‹ v‹W brh‹dhš mªj #d¥
ãuâÃâ r®¡fh®, ah® kdijí« ò©gL¤jhj r®¡fh®, nfhÉiy
2. bg©fis všyh Éõa§fËY« rk¤JtkhŒ v¥go g¿Kjš brŒa Koí«? nfhÉY¡FŸ giwaidÉl ïZl¥
el¤JtJ, glhj #d§fŸ, ïZl¥gL« ãuâÃâia bjǪbjL¥gh®fsh?
v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ. #d§fŸ ïZl¤â‰F ÉnuhjkhŒ
3. Ô©lhikia xʤJ ÉLtJ................ M»a fhÇa§
el¡F« ïuhÍaghu« #dehaf ïuhÍa ghukhFkh? k‰W« ïªâa
fis¢ brŒa ï¥bghGnj e«khš KoahÉ£lhš RauhÍa«
#d§fŸ j§fS¡FŸ ïU¡F« #hâ ɤâahr¤ijí«, Ô©lhik
tªjãwF RauhÍa murh§f¤jhU¡F k¡fis î¥gªj¥
iaí« xÊ¥gj‰F #dehaf RauhÍa« nt©Lbk‹whš ïJ
gL¤â nk‰f©l Ó®âU¤j§fis¢ brŒtj‰F r¡âÆšyhkš
ã¤jyh£lkh mšyth? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. ï‹iwa âd«
nghŒÉLbk‹nw eh‹ Ô®¡fjÇrd« brhšYnt‹. VbdÅš
Ô©lhik xÊ¥gij ah® nt©lhbk‹»‹wh®fŸ? ï°yhkhdt®
#d mã¥ãuha§fS¡F Énuhjkhf xU #d bršth¡F¥
Fo muR - 1931 ( 2 ) 130 131 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
fŸ MnBã¡»‹wh®fsh? »¿°Jt®fŸ MnBã¡»‹wh®fsh? mG¤jª âU¤jkhf brhšÈÆU¥gJl‹, “fh§»u°fhu®fŸ
mšyJ »¿°Jt murh§fK« MnBã¡»‹wjh? Mu«g¤ânyna x›bthUtU« j§fŸ všiyfS¡FŸËU¡F« éthjhu cÇik
òu£L ngR« RauhÍa mâfhu« tªjhš bfhLik brŒíkh? e‹ik Éõa§fËš vij K‹dhš brŒant©Lbk‹W nahá¤J¥
brŒíkh? ï‹W Ô©lhik mDrÇ¡F« #d§fS¡F r®t mâfhu« gh®¤J, â£l« ngh£L¡bfh©L mitfis clnd brŒa òu¥gl
tªjhš Ô©lhikia gy¥gL¤Jth®fsh? js®¤Jth®fsh? vªj nt©L” bk‹gjhf vGâÆU¡»‹wh®.
murh§f¤âš Ô©lhik ïUªjhY« Ô©lhikia mDrÇ¡»‹w
t®fŸ ï‹W RauhÍa« nf£F« ïªJ¡fns bahÊa ntwšy, ( ïitbašyh« 4-8-31ªnjâ “RnjrĤâu‹” 10« g¡f«, 5-
tJ fy¤âÈU¡»wJ.) Mfnt âU. ïuh#nfhghyh¢rhÇahut®fS«,
Mfnt, ïªj khâÇ th®¤ijfŸ, k¡fis VŒ¡F« jªâu mtiu¤ jÄœehL fh§»u° fÄ£o¤ jiytuhŒ¡ bfh©l fh§»u°
th®¤ij mšyth v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ” v‹W« brhšÈ jiyt®fS«, bjh©l®fbs‹W brhšÈ¡ bfhŸgt®fS« k‰W«
ÆU¡»‹nwh«. RakÇahijÆa¡f¤ij itJ thG« njÓa åu®fS« ïj‰bf‹d
gâš brhšY»‹wh®fbs‹W nf£»‹nwh«.
Mdhš, mt‰iw eh« brhšY«nghJ mitfis¥ gh®¤j
ekJ eh£L “njÓa åu®”fS«, “ fh§»u° g¡j®”fS« M¤âu§ #îË¡fil k¿aÈdhš, btËeh£L¡F¥ nghF« bršt«
bfh©oU¥gh®fŸ. ï¥bghGnjh mt®fSila “FUehj®” ekJ eh£oš Éfyhbk‹nw it¤J¡ bfhŸSnth«. mjdhš
“kfh¤kh” “fh§»uá‹-njÓa rigÆ‹ Vfehaf®” “cyf« ngh‰W« y£rhâgâahÆU¡F« Äš KjyhËfŸ, nfhO°tu®fsh»ÉLth®f
c¤jk®” “nj®fËY« ïuj§fËY« flîS¡F¥ g¡f¤âÈU¤â bs‹nw it¤J¡ bfhŸSnth«. mt®fshš fh§»uR¡F« y£r«
it¤J, ói#, ient¤âa§fŸ brŒJ F«ãlnt©oat” bu‹W y£rkhŒ gz« bfhL¡f¥gl Koíbk‹W« it¤J¡bfhŸSnth«.
brhšy¥gLgtuhd âU.fhªâat®fË‹ 30.7.31ª njâ “a§ ïªâah” Mdhš ï‹iwa âd« ïªâa bghUshjhu ÃiyikÆš vªj¡
Éš ï«khâÇbrhšÈÆU¡»‹whnu ïj‰bf‹d rkhjhd« brhšy¥ T£l« fZl¥g£L fhš g£oÅ, miu¥g£oÅahÆU¡»‹wnjh
ngh»‹Ö®fŸ? v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«. mnjhL Tlnt k‰bwhU mt®fS¡F v‹d yhg« v‹gij nahá¤jhš mj‹ gad‰w
Éõa¤ijíÄ¥bghGnj F¿¥ãl ÉU«ò»‹nwh«. mjhtJ, âU. j‹ikí« És§F«. btËeh£L¤J xU m§Fy« Tl ïªâah
“fhªâ¡F mL¤jt”bu‹W«, “bj‹dh£L fhªâ” ba‹W« gy njr î¡FŸ ïu§fhkš brŒjhY« ü‰gt®fS¡F âd« 1-¡F 1 mzh
g¡j®fshš bfh©lhL«goahd âU. á. ïuh#nfhghyh¢rhÇahu î¡F nkš TÈÆšiy ba‹gij mJî« f£L»‹wt‹ x‹W¡F
t®fŸ jkJ FHh¤Jl‹ <nuh£o‰F tªJ, fhªâ ãurhu« brŒj fhy¤ ïu©lhŒ, _‹whŒ Éiy bfhL¤jhš jh‹ v‹gijí« Ãid¤J¥
âš <nuhL fh§»u° g¡j®fshd, et#th‹ ghuj rig åu®fshd ghU§fŸ.
áy e©g®fŸ âU. M¢rhÇahiu eL¡T£l¤âš “Ô©lhik Éõa
khf jh§fŸ V‹ v›Éj ãurhuK« brŒtâšiy? fh§»uáY« mJnghynt fŸS k¿ayhš fŸS¡filfŸ všyh« vL
ntiy¤â£lkhf el¤Jtâšiy? mij¥g‰¿ xU th®¤ij¡Tl g£L¥ nghdjhfnt it¤J¡ bfhŸSnth«. r®¡fhuhU¡F tU«
V‹ ngRtâšiy?” v‹W nf£lbghGJ, mj‰F âU.M¢rhÇahu fŸ ïyh¡fh tU«goia¡ Fiw¥gâ‹ _y« r®¡fhuhiu °j«ã¡f¢
t®fŸ brh‹d gâš v‹dbt‹whš, brŒJ Élyhbk‹nw it¤J¡bfhŸSnth«. Fofhu®fS« g»u§f
khŒ¡ Fo¡F« fŸS¡Foia É£LÉLth®fbs‹nw it¤J¡
“v§fS¡F¤ Ô©lhik ãurhu« brŒa kfh¤kh bfhŸSnth«. ïitfbsšyh« Ñœ#hâ¡fhubd‹W«, Ô©lhjt
fhªâat®fŸ f£lisÆlÉšiy. Mjyhš eh§fsij¥ g‰¿ bd‹W« bjUÉš Fs¤âš ãuh®¤jid °jy¤âÈU¡f, mU»š
x‹W« brŒaÉšiy” ba‹W ijÇakhŒ¢ brh‹dh®. tuKoahjtbu‹W brhšy¥gL»w ïÊit xU ÃÄõ neukhtJ
it¤J¡bfh©oU¡F« mtkhd¤ijÉl K¡»akhdjh? v‹W
Mdhš, âU. fhªâat®fË‹ ïªj nk‰f©l th¡»a§f nf£»‹nwh«.
Ënyh, “Rauh{a« bgWtj‰F K‹ghfnt Ô©lhik Éy¡F
ntiy brŒjhfnt©L«. mij¢ brŒa Koahj #d§fshš k‰W« “âU. fhªâÆ‹ c©ik¤njh‰w«” v‹D« jiy¥ã‹
Rauh{a« tªjhš Ô©lhik bahÊ¡f¥ gl Koahkš nghtnjhL Ñœ kJÉy¡F ÉõakhŒ âU fhªâat®fŸ vGâa Éõa¤ij
»il¤j RauhÍa« jhdhfnt mʪJ ehrkhŒ¥ nghŒÉL«” v‹W vL¤J¥ngh£oUªnjh«. mjhtJ,

Fo muR - 1931 ( 2 ) 132 133 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


“fŸS, rhuha¡filfis _LtJ e«Kila ntiyašy.” jdkhŒ rhuha tiffŸ fhŒ¢áí«, rhuha¡ filfËÈUªJ« åL
ålhŒ bfh©LnghŒ bfhL¤J¡ bfh©oU¡»‹w fhÇa§fshš,
“Fofhu®fŸ âU£L¤jdkhŒ fŸS, rhuha c‰g¤â brŒJ Foí«, Fo Éahghu¡fhu®fSila yhgK« v¥bghGJ« nghynt
v¥goahtJ Fo¤J¤jh‹ ÔUth®fŸ.” elªJ bfh©L jhÅU¡f¥ ngh»‹wJ.
“Mjyhš, fŸS, rhuha¡filfŸ _l¥g£lhY« ï¥bghG Mfnt, ï‹iwa fŸS¡fil, Vy°jy« M»aitfË‹
âU¥gJ nghynt fŸS, rhuha« ɉgidah»¡bfh©L«, Fo¡f¥ k¿aš, F¤jifjhu®fS¡F ïyhg¤ij¡ bfhL¡f¥ ngh»‹wbj‹
g£L¡ bfh©LªjhÅU¡F«” gij¤ jÉu, fyhš ïyh¡fh r£l§fS«, A¤J« ïa‰ifahfnt
v‹W âU. fhªâat®fŸ vGâÆUªjij vL¤J¡fh£oÆUª mKY¡F tuhâU¡F«goahf brŒa¥gLtij¤ jÉu, ntW xU
njh«. m¥goÆUªJ« k¿ašfbs‹gJ xU ehlf« nghš el¤j¥ ïyhgK« V‰gl¥ nghtâšiy.
g£L¡ bfh©L tU»‹wJ. Mfnt, ïJtiuÆš eh« fh§»uirí« fh§»u° elto¡if
âU fhªâat®fŸ vGâd Éõa¤ij fh‰¿š gw¡fÉ£L fisí« F‰w« brhšÈ¡ bfh©L tU»‹nwhbk‹W Ãid¤J¡
É£L “fhªâ¡F n#! ” v‹W T¥ghL ngh£L¡bfh©nl fŸS¡ bfh©oUªj tŠrid, N£áa¿ahj ghku k¡fS«, _l¥gH¡f
filfËY«, Vy« Él¥gL« ïl§fËY« bjh©l®fŸ k¿aš tH¡f§fËyoik¥g£L, gF¤j¿it ígnah»¡f¤ ijÇa« bgwhj
brŒJ bfh©L tUtJ«, ï«k¿ayhš Fo ËW ÉLkh? v‹whš bghJ#d§fS« ï›Éõa§fisbašyh« e‹whŒ MuhŒ¢á
“muáaš fhÇa¤â‰F k¿aš brŒ»‹nwh«” v‹gJ«, muáaš brŒJ gh®¤j ãwfhtJ, Raò¤âíl‹ xU Koî¡F tu kh£lh®fsh
k¿aš brŒJ ifÉl¥g£L É£lnj v‹whš “xG¡f¤J¡ fhf bt‹W Mir¥gL»‹nwh«.
brŒ»nw‹” v‹gJkhŒ rka¤â‰F¤ jFªjgo ngá k¿aš brŒa¥ Fo muR - jiya§f« - 09.08.1931
g£L tU»‹wJ.
ïjdhš ft®‹bk©L¡F tU«go FiwªJ nghfyh«.
Mdhš ïªj¡ fhuz¤ij¡ bfh©nl ft®‹bk©lh® brŒJ
Ôunt©oa mnef ešy Éõa§fŸ fšÉ, Rfhjhu«, ngh¡Ftuî
KjÈa JiwfŸ ïªj¢ rh¡if¢ brhšÈ¡bfh©L brŒa¥glhkš
ÃW¤j¥g£L« nghf neÇ£L¤ ÔUnkašyhkš, vªj c¤ânahf°
jUila r«gskhtJ yŠrkhtJ fhyzh FiwªJ ÉLkh v‹W
ghU§fŸ.
m‹¿í« ïjdhš bghJ#d§fS¡nfh, Fo¡»‹w T£l¤jh®
fS¡nfh xUÉj ïyhgK« V‰gl¥nghtJ »ilahJ. Vbd‹whš,
ï‹iwa âd« Vy« k¿ayhš Vy¤Jif kh¤âu« Fiwínk
a‹¿, Vy¤âš vL¤jt®fSila Éahghu§fbsh‹W« ãukhj
khŒ¡ FiwªJ Él¥nghtâšiy. mt®fŸ gâdhÆu«, y£r« v‹g
jhf yhg« milªJ k¿aš bjh©l®fSl‹ Éahghu« ngá jhuhs
khŒ brštth‹fshf¥ ngh»‹wh®fŸ. v¥goí« K‹ÅY«
bršth¡fhŒ »s®¢áahŒ nto¡ifahŒ Éahghu« el¡f¤jh‹
ngh»‹wJ. Fofhu®fS« e‹whŒ¡ Fo¡f¥ngh»wh®fŸ. ïªj¥
goašyhkš xU rka« bfhŠreŠr« k¿aš el¥gjhÆUªjhY«,
rªJ¡filfŸ _yK«, njh£l ɉgidfŸ _yK«, âU£L¤

Fo muR - 1931 ( 2 ) 134 135 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


r«gs¡ Fiwî ÉUJef® kfhehL I

k¤âa khfhz murh§f fšÉ kªâÇ ca®ju tF¥ò¥ gŸË¡ “RakÇahij ïa¡f«” v‹gjhf xU ïa¡f« njh‹¿ Rkh®
Tl¤J¥ ãŸisfË‹ r«gs§fis mjhtJ iA°Tš ãŸis 5,6 tUõfhykh»ÆUªjhY«, bghJ kfhehL v‹gjhf ïªj ïu©L
fS¡F 8-š xU g§F«, fyhrhiy khzt®fS¡F 3-š xU g§Fnk _‹W tUõ§fshf¥ bgÇa bgÇa kfhehLfS« mj‰F K‹ãUª
Fiw¤âU¡»wh®fŸ. ïj‰F¡ fhuz« brhšY«nghJ “ViH¡ J« Íšyh, jhÿfh kfhehL v‹gjhf¥ gy kfhehLfS« jÄœ
Foahdt®fSilaî«, bjhÊyhËfSilaî« ãŸisfŸ eh£oš T£l¥g£L tUtJ ahtUk¿ªjnjahF«.
go¥gj‰F ï¥nghija r«gs« Äf mâfkhÆU¥gjhš mij
Fiw¤J mt®fS¡F¢ brsfÇa« brŒa nt©L« v‹gj‰fhfnt k‰W« mJ r«gªjkhd ãurhu§fS« jÄœeh£oš
Fiw¡f¥gL»‹wJ” v‹W brhšÈ ïU¡»wh®. ïij mªj¢ M§fh§F âdªnjhW« eilbg‰W tUtJ« ahtUk¿ªjjhF«.
r®¡fhuhU« x¥ò¡ bfh©L É£lh®fŸ. mJ ïªj Mf°L 1-ª njâ ït‰¿‹ gadhŒ ïªJ¡fbs‹W brhšÈ¡bfhŸs¥gL«
Kjny mKY¡F tu¥gLkh«. bgU«gh‹ik k¡fS¡FŸ xU jiyÑHhd bgÇa kdkhWjY«
mªj¥go ï§F« ekJ fšÉ kªâÇ ãŸisfŸ r«gs¤ij k‰W« kj r«gªjkhd r_f r«gªjkhd fhÇa§fËš brŒifÆny
V‹ Fiw¡f¥glhJ v‹gj‰F¡ fhuz« ek¡F¤ bjÇaÉšiy. í§Tl xU bgÇa khWjY« V‰g£L tªâU¡»‹w ÉõaK«
ahtU« m¿ªjnjahF«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 09.08.1931
ïªj ïa¡fK« ïj‰F V‰g£LŸs gy mâÔÉu¡ bfhŸif
fS« kjîz®¢á¡F« gH¡f tH¡f¤â‰F« ne® khWjyhdjhÆUª
J« ï›tsî brh‰g ehËš ï›tsî öu« guÉaj‰F¡ fhuz«
v‹dbt‹whš ï›Éa¡f« f©L« ï›Éa¡f¤â‰F nrit
òǪJ« tU« k¡fŸ ahtU« Vw¡Fiwa všnyhU« btFfhy
khfnt bghJ thœÉš mjhtJ, “njÓa¤”Jiw v‹gâY« “r_f¤
Jiw” v‹gâY« “rka¤Jiw” v‹gâY« <Lg£L kd¥ó®¤âahŒ
ciH¤J tªJ á¿J« ga‹bgwhkš Vkh‰wkilªjt®fshdjhš
ïªj¥ òâa Ka‰áahš mt®fS¡F V‰g£l e«ã¡ifí« mDgt
K« kd cWâí« ÔÉu¥ ãurhu¤â‰F ö©Lnfhyh» bghJk¡f
Ë‹ gF¤j¿it¥ ão¤J M£o mir¤J¥ gyiu brh‹dgo
nf£f nt©oajhŒ brŒJ tªjJl‹ x›bthUtiuí« ïz§»
ïâš ïu§» ntiy brŒí«goí« brŒJ É£lJ.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 136 137 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ïj‹ gandjh‹ M§fh§F jd¡F¤jhnd ãurhu§fŸ VbdÅš, v›Éj khWjš V‰gLtjhdhY« giHikÆdhš
el¡fî« kfhehLfŸ Tlî« mâÔÉu Ô®khd§fŸ brŒaî« ga‹ milªJ tªjt®fS«, giHik Ãiyikiana jkJ thœ¡
V‰g£L tU»‹wJ v‹gJ ÄifahfhJ. if¡F îzƤJ¡ bfh©oU¡»wt®fS«, Ra m¿t‰W ãothj¡
fhu®fshŒ ïU¡»‹wt®fS«, rh®ò¡fhu®fS« rhjhuz¤ânyna
ïªj KiwÆnyna ï«khj« 8,9 njâfËš ÉUJefÇš khWjY¡F ÉnwhâfshŒ ïU¡f nt©oat®fshth®fŸ.
khfhz _‹whtJ RakÇahij kfhehL v‹gjhf xU bgÇa kfh
ehL To Vuhskhd jÄœ eh£L thÈg k¡fis miH¤J it¤J cjhuzkhf,
gy Ô®khd§fis¢ brŒâU¡»‹wJ. mjDl‹ Tlnt RakÇahij
bg©fŸ ïu©lhtJ kfhehL«, RakÇahij thÈg®fŸ 3-tJ ï‹iw¡F gy MÆu¡fz¡fhd tUl§fS¡F« gy ü‰W¡
kfhehL« el¤j¥g£L gy Ô®khd§fS« brŒa¥g£oU¡»‹wd. fz¡fhd tUl§fS¡F« K‹dhš nkšf©l JiwfËš khWjš
ï« kfhehLfËš tunt‰ò¡fÄ£o¤ jiyt®fŸ, jiyt®fŸ brŒa K‹ tªj á¤jh®¤j® (ò¤j®) ïnaR (ïnaR»¿°J) KfkJ
M»at®fË‹ brh‰bghÊîfS«, Ô®khd§fS« bgÇJ« ïu©L (KfkJeã) rh¡u£O°-kh®o‹ ÿj® v‹d¥g£l bgÇah®fŸ
K¡»a j¤Jt§fisna mo¥gilahf¡ bfh©oU¥gJ ftŤj milªjjhf brhšy¥gL« v⮥òfS« fZl§fSnk nghJkhd
t®fS¡F És§» ÆU¡F«. m¤jhøahF«.

mjhtJ x‹W kj r«gªjkhfî«, flîŸ r«gªjkhfî«, r_f Mfnt jh‹ ï¤JiwfËš ïu§»a x›bthUtU« j§f
r«gªjkhfî«, ekJ njr¤âš ïUªJtU« gy giHa bfhŸif S¡F V‰g£l, V‰gl¡Toa v⮥òfisí«, fZl§fisí«,
fisí« gH¡f tH¡f§fisí« kdîz®¢áfisí«monahL bjhšiyfisí« á¿JTl yøa« brŒahkš ïu§f nt©oat®
mÊ¡fî«, áyt‰iw¥ òJ¥ã¡fî« nt©Lbk‹gJ. fshdJl‹ mitfS¡fhf xU á¿J« fy§fhkY« j§fsJ
bfhŸiffis á¿J« js®¤Jtj‰F ïz§fhkY« ïU¡f nt©oa
ïu©lhtJ:- njÓa«, RauhÍa«, Rjªâu« v‹D« ng®fshš t®fshdh®fŸ.
nkš f©l mjhtJ kj r«gªjkhfî«, flîŸ r«gªjkhfî«, gH¡f
tH¡f r«gªjkhfî« ïUªJ tU« gH§bfhŸiffis ÃiyÃW¤j MifÆdhnyjh‹, tunt‰ò¡fÄ£o jiyt® âU. W.P.A.

ghLg£LtU«goahd °jhgd§fisí«, Ka‰áfisí«, Nø brsªâugh©oa‹ mt®fŸ jkJ tunt‰ò cgªahr¤âš,


fisí« btËah¡» v⮤J mitfshš ekJ Ka‰áfS¡F ïil “fh§»uR« RakÇahij ïa¡f¡ bfhŸifí« x‹W v‹W
ôW V‰glhkš ïU¡F«go brŒtJ, v‹»wjhd ïªj ïu©L brhšY»‹wt®fŸ ïu©ilí« rÇahŒ czuhjt®fŸ v‹nw
yøa§fisna bgÇJ« K¡»akhf¡ bfh©ljhf ïU¥gJ És§» brhšYnt‹” v‹W«, “fuh¢á fh§»u° ãu#h cÇik¤â£l¤âš kj
ïU¡F«. eLÃiyikí«...... kj°jhgd ghJfh¥ò« ãukhj¥gL¤j¥g£oU¡
VbdÅš ïªâanjr¤J k¡fŸ ï‹W cyf¤â‹ K‹ khd¤ »‹wd. ïªj xU gFâna fh§»urhdJ RakÇahij ïa¡f¤ij
njhL«, Rjªâu¤njhL«, m¿nthL«, nBk¤njhL« thGtj‰ miuTÉ nghU¡fiH¡»‹wjhŒ ïU¡»‹wnj” v‹W« “âU.fhªâ
»šyhkš bgU«gh‹ikahdt®fŸ ïÊk¡fshŒ, _l®fshŒ, jǤâ ahÇ‹ ãurhuK«, cgnjrK« mt® mDZo¡F« Kiwí« k¡fË‹
u®fshŒ, moikfshŒ És§Ftj‰F nkšf©l ïu©L j¤Jt§ m¿it¡bfL¤J kj¥ ig¤âa¤ij mâfǤJ tU»wJ” v‹W«,
fSnk fhuzkhŒ ïUªJ tªâU¡»‹wJ-ïUªJ« tU»‹wJ “fuh¢á fh§»u° nj®ªbjL¤j fhÇa¡fÄ£oÆš ïUªJ
v‹w fhuz¤âdhny ahF«. Éy¡f¥g£oUªj âUths®fŸ khsÉahití«, uh#nfhghyh¢rhÇ
ïªj¥ bgÇaJ« jiyÑœ òuøahdJkhd nkšf©l ïu©L iaí« fhÇa¡fÄ£o j§fSl‹ nr®¤J¡ bfh©lâ‹ ïufáa«
j¤Jt gÇfhu§fS¡F« v⮥òfŸ gykhdJ« bjhšiyfis v‹d? ”
ÉisÉ¡F« goahdJkhd vâÇfS«, v⮥òfS« ïUªJ ÔU« “ït®fŸ ïUtU« ïªJ¡fisí« ïªJ kj °jhgd§
v‹gij eh« vL¤J¢ brhšy nt©oaâšiy. ï›Éj v⮥òfŸ fisí« É®¤â brŒí« ou°ofsšyth? Mifahš fh§»urhš
ï›Éj fhÇa§fS¡F cyf« V‰g£l ehŸ Kjš mJî« Ó®âU¤j tU« RauhÍa« ïªJ uhÍa«-uhkuhÍakhf¤jh‹ ïU¡F« v‹W
cz®¢á V‰g£l fhy« Kjš ïUªJ tªjnjahF«.
Fo muR - 1931 ( 2 ) 138 139 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
cz®ªj K°ä«fŸ jÅ¡»s®¢á brŒtJ nghš fh§»uá‹ rKjha ÉLjiyianah mila KoahJ”.
yøa« tUzh¢áukj®k¤â‰F ghJfh¥ò mË¥gjhf ïU¥gjhš
mj‹ Ka‰áfis v⮤J¥ nghuhlnt©L«”. “ kj eLÃiyikia¡bfh©l ïa¡f« vJthdhY« mJ
njÓa ïa¡fkhfhJ”.
“fhªâÆ‹ th¡fhš itÔf¥ ãurhu« brŒJbfh©L #tf®
yhÈ‹ bghJîlik¥ ãur§f¤âš e«ik ka¡f¥gh®¡F« fh§»u° “ kj ghJfh¥ig jf®¤bj¿a nt©L«”.
tiyÆš á¡f nt©lh« v‹W vdJ thÈg e©g®fis v¢rÇ¡if “fh§»u° Ô®khd§fŸ RakÇahij ïa¡f¤â‰F nfhlÇ¡
brŒ»‹nw‹”. fh«ò”.
“fh§»u° ekJ ïa¡f¤ij bfhšY« tÊÆš ãunahf¥ “m¤Ô®khd§fŸ bfh©l °jhgd§fnshL v⮤J¥ nghuhl
gL¤j¥gL»wJ.” nt©L«”.
“nkY« kfh‹fshš Mu«ã¡f¥g£ljhf¢ brhšy¥gL« kj¡ vd f®Í¤âU¡»wh®.
bfh^u§fisí« f£L¥ghLfisí« cil¤bj¿í§fŸ. mitfis
ntuW¥gJ ekJ flik”. k‰W« thÈg kfheh£L tunt‰ò¡ fÄ£o¤jiyt® âU. v°.
#auh« ã.V. mt®fŸ jkJ cg‹ahr¤âš “rkj®k« X§fnt eh«
v‹gjhf á¿J« js®¢áí« rªnjfK« ïšyhj tÈikahd ï§F To ïU¡»‹nwh«. r_f ÉLjiyna ïuhÍa ÉLjiyia
th®¤ijfshš åu f®¢rid òǪâU¡»‹wh®. Él mtáakhdJ”.
kfheh£L¡F¤ jiyik t»¤j âU. R.K.õ©Kf«, B.A.B.L. “m‹Åa murh§f« ïU¡F«bghGnj Ô©lhjt®fS¡F«,
M.L.A. mt®fnsh mijÉl åukhŒ ngá ïU¡»‹wh®. mjhtJ:- jhœ¤j¥g£lt®fS¡F« VjhtJ fânkh£r« V‰g£lhš jh‹
“ekJ ïa¡f¤âš njÓaÄšiy v‹W brhšYtJ ekJ vâÇ c©L. ïšyhÉ£lhš mt®fS¡F xU fhyK« ÉLjiy
fË‹-nghÈ njÓathâfË‹ NønaahF«”. na‰glhJ v‹gJ âra«”.

“ekâa¡f¤âš cŸs všnyhU« c©ik njÓathâfŸ”. “âU. fhªâat®fŸ _y« tUbk‹W vâ®gh®¡F« ïuhk
uhÍa¤âš ït®fS¡F ÉLjiy V‰gL« v‹gâš vd¡F e«ã¡if
“njÓa ïa¡fbk‹W brhšÈ¡bfhŸS»wt®fŸ btŸis¡ Æšiy. m¡fhy¤âš ïijÉl #h⢠r©ilfŸ mâfÇ¡F«; #hâ
fhuid kh¤âu« itJÉ£L mâfhu« gjÉfis¥ g‰¿ kh¤âu« ïªJ¡fŸ mâfkhf ïU¡F« xU murh§f¤âš Ô©lhjh® fZ
ngáÉ£L j§fŸ rnfhju®fis bašyh« jhœ¤â ïÊîgL¤â l¤ij xʤJ ÉLjiyia v›Éj« mKY¡F¡ bfh©Ltu
ml¡» it¤âU¡F« bfhLik¡F gÇfhu« brŒahkš Koí«?r_f ÉLjiy ïšyhj njÓa ÉLjiy njÓa ÉLjiy
ïU¡»‹wh®fŸ”. ahfhbj‹W r®. nf.É. bu£oehíL brhšÈ ïU¡»wh®. Mifahš
rk cÇik ÉU«ò« eh« muáaš ïa¡f§fSl‹ nr®tij É£L
“xU #hâahnuh, xU tF¥ghnuh k‰bwhU #hâahiuÉl, rkj®k ïa¡f¤ij jÅahf ÃWÉ ntiy brŒant©L«”.
tF¥ghiuÉl ca®ªjt®fŸ v‹gjhd j¤Jt« xU eh£oš
ïU¡Fkhdhš mªj ehL v›tsî bfhLikahdjhd xU m‹Åa “gF¤j¿it¡ bfh©l ekJ ïa¡f¤âš nghÈ¡flîŸfS«,
murh§f bfhLikiaÉl Äf¥bgÇa m¡»uK« bfhLikíkhd kj§fS« á‹dh ã‹d¥gLtJ M¢rÇakšy. eh°âf¥
bj‹nw brhšYnt‹”. g£l¤â‰F¥ ga¥gl¡TlhJ”.
“fh§»urhdJ všnyhU¡F« kj Rjªâu« mË¡f¥gL« “ÉjitfŸ f©Ù® ÉLtijí«, bg©fis ÄUf§fis
v‹W«, kj eLÃiyik t»¡f¥gL« v‹W«, kj¡bfhŸiffŸ Él¡ nftykhŒ el¤Jtijí« ïÅ¥ bghW¡fKoahJ”.
fh¥gh‰w¥gL« v‹W« Ô®khd« brŒJÉ£lJ. ïij eh« x¥ò¡
bfh©lhš eh« RakÇahijianah moik¤jd¤âÈUªJ “flînsh, rh°âunkh, ntjnkh vJthdhY« mt‰¿‹
v⮥ò¡ fŠrhkš nghuhlnt©oaJ ïisP® flik”.
Fo muR - 1931 ( 2 ) 140 141 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
v‹gjhf åuKH¡f« brŒâU¡»‹wh®. gh®¡f nt©oabjh‹whF«. mnef Éõa§fis¥ òŸË
Étu§fSl‹ vL¤jh©oU¡»‹wh®fŸ . mitahtd:-
mJnghynt thÈg kfheh£L¤ jiytuhd, ca®âU. o.É.
nrhkRªâu«, ã.V.,ã.vš. mt®fS« jkJ jiyik ciuÆš, “ïªehL moik¥g£lj‰F K¡»a¡ fhuz§fËš x‹W
bg©fis moikfsh¡»dJ. ïu©L ãw¥ghš #hâ tF¤jJ,
“RauhÍa« tªjîl‹ moik¥g£L¡ »l¡F« MââuhÉl _‹W kÅjD¡F kÅj‹ Ô©lhjtdh¡»dJ. eh‹F _lgH¡f
k¡fS¡F mt®fŸ cÇikfŸ tH§f¥gLbk‹W fhªâah® brhš tH¡f§fŸ rl§FfŸ”.
tij c©ikba‹W v¥go e«gKoí«?”
“Éjitfis k¡fŸ brŒí« bfhLikfshnyna bg©kÂ
“e« eh£L¤jiyt®fŸ âU. fhªâ cŸgl xUtU« tUzh¢ fË‹ cÆ® ehofŸ eR¡f¥g£LÉ£lJ. rhujh r£l¤â‰F¥ gaªJ
áuk¥ ãoÆÈUªJ tGtÉšiy”. ghš Fo¡F« FHªijfS¡F kz« Ko¤JÉ£l ghjf®fŸ e«
“rk¤JtK«, rnfhju¤JtK« gutnt©Lkhdhš kjbkš eh£oš ã.V, a«.V go¤j kÅj®fshŒ És§F»wh®fŸ.
yh« kiwant©L«”. “f‰ò eha»¡F kh¤âuªjhdh? ehafD¡F ïšiyah?:” “kW
“rkj®k¡ bfhŸiffis ehbl§F« gu¥gnt©L«”. kz« nt©Lkhdhš ïUghyU¡F« nt©L«”.

“brh¤J, FL«g«, Ãâ, r£l« M»at‰¿š cŸs giHa “xU ãwÉ¡F xU Úâbfh©l f‰ò moik¥gL¤Jtâš
v©z§fŸ jf®¡f¥gl nt©L«”. Mirbfh©l _®¡f¤jdnkbahÊa mâš nah¡»aK«, ehiz
aK« ïšiy”.
“RU§f¡ TWÄl¤J¡ fh§»u° KjyhËfŸ #Û‹jhu®fŸ
g¡fnk rhŒªâU¡»wJ”v‹W KH§» ïU¡»wh®. “thd¤âš nkf« jtœtJ nghyî«, flÈš miy vG«ò
tJ nghyî«, gwit jdJ mH»a áwif ÉǤJ¥gw¥gJ nghy
RakÇahij¥ bg©fŸ kfheh£L tunt‰ò¤ jiyÉ âUkâ î« bg© k¡fS¡F j§fSila cŸs¤âbyG« ÉU¥g¥go
g¤khtâ âUt©zhkiy m«khŸ mt®fŸ tunt‰ò el¡F« cÇik ïU¡f nt©L«”.
cg‹ahr¤âš,
“tY¤jt‹ ïis¤jtid ml¡» MŸtj‰F m¤jh£á #hâ
“v¥gonah, ek¡F ÉÊ¥ò V‰g£LÉ£lJ. ïÅnkš e«ik ɤâahrnkahF«.”
Vkh‰w KoahJ?” “flîŸfŸ fhy« ntW ï¥nghija Ãiyik
ntW.” “M©fŸ v›Éj Rjªâu¤Jl‹ thœ»‹wh®fnsh m›Éj “ïjdhš ekJ ehL ÄUf¤j‹ikÆš ïUªJ kÅj¤
Rjªâu¤Jl‹ ehK« thHnt©L«”. j‹ik¡F ï‹dK« tuÉšiy v‹gJ òydh»wJ ”.

“fšahz Éõa§fËš ek¡F Rjªâu«, brh¤J Rjªâu« “#hâ nt‰Wik xÊtâš jh‹ ekJ eh£L ÉLjiyÆU¡
nt©L« ”. »wJ”.

“eh« Trhkš »s®¢á brŒant©L«. cjÉ¡F RakÇahij “áy® Raey¤â‰fhfnt #hânt‰Wik fh¥gh‰w¥gL»wJ”.
ïa¡f« ïU¡»wJ.” “e« rnfhju®fS¡F eh« rnfhju¤jd« fh£l Éšiyahdhš
“RakÇahij ïa¡f¤ij¥ gy¥gL¤Jtnj ekJ ÉLjiyÆ‹ ãw eh£lh® ïl« eh« vªj Kf¤Jl‹ rnfhju¤Jt« nf£gJ?”
m°âthukhF«” v‹W KH§» ïU¡»wh®fŸ. “ãw eh£lh® v©iz ïšyhkš nkh£lh® Élyhkh? kh®°
bg©fŸ kfheh£L¤ jiyÉ âUkâ ïªâuh ghyR¥ãu eB¤âu k©ly¤âš k¡fŸ ïU¡»‹wh®fsh? v‹gJ ngh‹w
kÂa« m«khŸ mt®fŸ brŒj jiyik cg‹ahrnkh Äf MuhŒ¢á brŒ»wh®fŸ. e«eh£lh® nfhÉY¡FŸ ï‹dhiu Él
mUikahdJ. r‰W Ú©ljhÆUªjhY«, x›bthUtU« go¤J¥ yhkh? nt©lhkh? Fs¤âš j©Ù® vL¡f ï‹dhiu Élyhkh?
nt©lhkh? bghJ u°jhÉš ï‹dh® el¡fyhkh? nt©lhkh? v‹

Fo muR - 1931 ( 2 ) 142 143 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


»‹w MuhŒ¢á¡F e«eh£L¥ gz«, neu« MuhŒ¢á M»ait bfh©oUªjhš m¿îŸs ah®jh‹ r»¤J¡ bfh©oU¡f Koí«?
brytÊ¡f¥gL»‹wd”. ïªj eh£L¡F ÉLjiyianah Phd¤ijianah c©lh¡f
Ka‰áfŸ brŒa¥g£l fhy§fËš všyh« kj¤â‹ nguhY« ntW
“ïJ xU ig¤âa¡fhu®fŸ thG« ehlhÆU¡»wJ”. VjhtJ xU nghÈahd Nø Éõa¤â‹ nguhYnk gh®¥gd®fŸ
“nfhÉY¡fhf gy #hâahuhš brY¤j¥gL« gz« gy #hâ m›t¥nghJ gh®¥gdušyhj TÈfis¥ ão¤J K£L¡f£il
ahU¡F« ga‹gl nt©lhkh?” ngh£nl tªâU¡»‹wh®fŸ.

“ãuh®¤jid, fh¡if KjÈa Éõa§fËš M©fis mJnghyntjh‹ ïªj rkaK« cyfnk ÉʤbjGªJ
Él¥ bg©fns mâf e«ã¡if it¤âU¡»‹wh®fŸ”. bfh©oU¡»‹w ïªj ü‰wh©oš ïªâahî¡F kh¤âu« ÉÊ¥ò
V‰gLtj‰F tifÆšyhkš gh®¥gdU« gh®¥gÜaK« njÓa¤â‹
filáahf ‘br‹id khfhz¤âš M©fisÉl 6 yB« nguhš K£L¡f£ilahf¤ njh‹¿ ã‹dhš ïG¤J¥ão¤J¡ bfh©
ng®fŸ v©Â¡ifÆš mâfkhf cŸs 23641936 bg©fS¡F oU¡f ne®ªjJ Äfî« tUªj¤j¡f r«gtnkahF«. cy»YŸs
br‹id r£lrigÆš xnu xU ãuâÃâ¤Jt« bfhL¤âU¥gjhdJ všyh eh£lhU¡F« všyh r_f¤jhU¡F« òâa òâa Ó®âU¤j¡
v›tsî tUªj¤j¡f ÉõakhF«’ v‹W ngá ïu¤j¡ f©Ù® fhu®fŸ njh‹¿ giHikfis cil¤bjǪJ fh£L Äuh©o¤jd¤
to¤J¥ ngáÆU¡»‹wh®fŸ. Mfnt ïªj mã¥ãuha§fŸ všyh« âÈUªJ M¢rÇa¥gl¤jFªj kÅj¤j‹ik¡F bfh©LtªJ
cyfPhdK« fšÉa¿î« cŸs bgÇnah®fshš Äfî« ãu¤âaB v›tsnth K‰ngh¡Ffis c©lh¡» k¡fis khdKilat®fsh
mDnghf¤â‹ ÛJ« MœªJ nahá¤j eLÃiyik KoÉ‹ ÛJnk fî«, Rjªâukhfî«, m¿thËfshfî« thG«go brŒJÉ£lh®fŸ.
ngr¥g£litfns bahÊa btW« _l e«ã¡iffË‹ ÛJ« ï›
Éj mã¥ãuha§fS¡F bršth¡»U¡»‹wbj‹»‹w f©_o¤jd irdh, #¥gh‹, JU¡», ãuŠR, 炙yhªJ, UÎah , #®kÅ
khd ijÇa¤â‹ ÛJ« »Ë¥ãŸis j‹iknghY« tƉW¥ KjÈa x›bthU njr¤âY« njh‹¿a Ó®âU¤j¡fhu®fŸ všyh«
gh£il c¤njá¤J« ngr¥g£litfŸ mšy v‹gJ cyf mDgt KjÈš giHikia mÊ¥gânyna f©Q§fU¤JkhÆUªJ
K« eLÃiyik PhdK« á¿jhtJ KŸs vtU¡F« És§F«. tªâU¡f ekJ njr¤âš kh¤âu« Ó®âU¤j¡fhuuhŒ ÉLjiy¡F
ciH¥gtuhf¤ njh‹¿d âU.âyfU«, âU.fhªâí« KjÈa aht
ï‹iwa âd« RakÇahij ïa¡f¤â‹ ÛJ áyuhš brhšy¥ Unk giHikia¡ fh¥gh‰WtâY« òJikia cŸns EiHa
gL« F‰wbkšyh« ‘ï›Éa¡f¤âš njÓa« ïšiy’ v‹gJ« Élhkš jL¥gâYnk f©Q§ fU¤JkhŒ ïUªJ É£lh®fŸ.
‘fh§»uir¡ f©o¡»‹wJ’ v‹gJ« ‘âU. fhªâat®fŸ mã¥ãuh ï‹D« ïUªJ« tU»‹wh®fŸ.
a¤ij kW¡»‹wnj’ v‹gJ« M»aitfns K¡»akhd F‰w§
fshf brhšy¥g£L tU»‹wd. 35-nfho k¡fŸ bfh©l xU bgÇa ‘nyhfkh‹a®’ v‹D« âyfU¡F t®zh¢áuk j®kK«,
J« rfyÉj tsK« bfh©lJkhd xU òuhjd njr« MÆu¡fz¡ ÑijÆ‹ j¤Jt cgnjrK« v›tsî njÓakhŒ ïUªjnjh mij
fhd tUl§fshf moik¥g£L fšÉa¿Éšyhkš á¿J« K‰ Él xUgo mâfkhf¤jh‹ âU.fhªâí« mt‰iw njÓakhŒ
ngh¡FÄšyhkš ÄUf¥ ãuha¤âš ïUªJ bfh©L v¢áiy¡F cgnjá¡»‹wh®-Ãiy ÃW¤jî« ghLgL»‹wh® v‹gjšyhkš
khd¤ijí«, kÅj¤j‹ikiaí« É‰W¡bfh©L kÅjD¡F k‰wgo âyfiu Él fhªâah® vªj Éj¤âš nkyhdt® mšyJ
kÅj‹ ïÊî v‹W fUJ«goahfî« eh£L bršt§fŸ všyh« rk¤Jt¤â‰F rkj®k¤â‰F mDTykhd fhÇa« brŒjt® mšyJ
eh£L k¡fŸ ahtU« rkkhí« mDgÉ¡fhkY« gh£L¡F¤ jFªj â£l« ifÆš it¤âU¥gt® v‹gij nahá¤jhš c©ik
goí« mDgÉ¡f Koahkš flîbs‹W« kj« v‹W« gH¡f És§F«. âyf® fhy¤âyhtJ mtU¡F òuhz uh{a j®k¤ij¥
tH¡f bk‹W« r_f¡f£L¥ghL v‹W« brhšÈ¡bfh©L g‰¿ ngr gaÄUªjJ. âU.fhªâ fhy¤ânyh òuhz j®k« Äfî«
åzh¡f¥g£L tU»‹w xU Ãiyikia¥ g‰¿ naháahkY« tÈî« bršth¡F« bg‰W É£ld. nghjh¡Fiw¡F âU. khsÉah
mj‰F¡ fhuz§fŸ f©Lão¡f KayhkY«, c©ikahd î¡F ÉLjiy °jhgd¤âš bfsutkhd c¢r°jhd« »il¡f¥
ÉLjiy¡F Ka‰áahkY« k‰W« k¡fŸ v©z¤ijí« g£LÉ£lJ.
Ka‰áiaí«, cgnahfk‰w¡ fhÇa§fËš âU¥ãÉ£L¡

Fo muR - 1931 ( 2 ) 144 145 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


Mfnt, ÉLjiy¡F njÓa â£l« tF¡f nt©oaJ
âUths®fŸ khsÉah, ïuh#nfhghyh¢rhÇ, r¤âa_®¤â ngh‹wt®
fshfî«, mij btË¥gL¤j nt©oaJ fh§»urhfî«,
Ãiwnt‰¿ it¡f nt©oaJ âU.fhªâahfî« V‰g£LÉ£lJ.
thÈg®fis ka¡f âU. #tA®yhiy É£L VjhtJ brhšy¢ brŒJ
Él nt©oaJ v‹»‹w ïªj KiwÆš tUzháukK«, ïªJ jÄœ âdrÇ
kjK«, òuhz j®kK« muáaÈ‹ nguhš, ÉLjiyÆ‹ nguhš ïªj
eh£oš ïªj¡ fhy¤âš jh©ltkhLtjhdJ k¡fË‹ v›tsî
ghku¤ j‹ikia¡ fh£L»‹wJ v‹gj‰fhf¤jh‹ ïitfis “r©lkhUj«” v‹D« jÄœ âdrÇ¥ g¤âÇif âU¢áÆš
vL¤J¡ fh£L»‹nwh«. ïUªJ RakÇahij ïa¡f¤â‰F Mf RakÇahij r§f¤ jiyt®f
Sila Ka‰áÆ‹ ÛJ Mu«ã¡f¥g£L ï«khj« 7ªnjâ Kjš
ïªj¡ fhuz§fshš jh‹ njÓa ïa¡f« v‹»‹w ngh®it btËah» ïU¡»‹wJ. mij xU ÈÄbl£ f«bgÅ _y« btË
ia¥ ngh‰¿¡ bfh©oU¡F« tUzháuk-gh®¥gÜa-Kjyhˤ ah¡f¡ fUâ ïUªj Éõa« g¤âÇiffŸ _y« V‰fdnt thrf®
j¤Jt¡bfhŸiffis¡ bfh©l fhªÔa¤ij bt£o¥ òij¡F« fS¡F¤ bjǪjjhF«. ÈÄbl£ f«bgÅ ÇÍ°l® brŒJ g§F
ntiyia ï¥nghJ RakÇahij ïa¡f« ifbfh©L ntiy brŒa nr®ªj ãwnf g¤âÇif btËtUtbj‹whš r‰W ehshF«. Mjyhš
nt©oajh»É£lJ. ïij¢ brŒahkš RakÇahij ïa¡f« k‰w¤ kfhehL eilbgW« ehËnyna v¥goahtJ g¤âÇif btË
JiwfËš brŒí« ntiyfŸ všyh« eâ¡fiuÆš M‰nwhu¤âš ahdhš mj‰F mâf Mjuî »il¡F« v‹»‹w MirÆ‹ ÛJ
f£L»‹w f£ol§fis¥ nghy¤jh‹ Koí«. VbdÅš rka r_f¤ ca®âU.brsªâugh©oa‹ mt®fŸ j‰fhy rhªâahf brhªj¤âš
JiwÆš RakÇahij ïa¡f« v›tsî ntiy brŒJ it¤âUª V‰ghL brŒJ âU.KUf¥gh mt®fŸ MáÇa¤ j‹ikÆš btË¥
jhY« gh®¥gÜa fhªâauáaš Mâ¡f« tU«nghJ xnu moÆš gL¤j¥g£ljhdJ ÄFâí« ghuh£l¤j¡fJ« e‹¿ brY¤j¤j¡f
mit fÉœ¡f¥g£ljh» ÉL«. bgU«btŸs« tªjhš eâ¡fiu JkhF«.
Æš ïU¡F« åLfS¡F v¥go Mg¤njh mJ nghynt M»
ÉL«. ïªj¡ fhuz¤jhš jh‹muáaš v‹gJlD«, fhªÔa« v‹gJ Toa Ó¡»u¤âš f«bgÅ ÇÍ°l® brŒa¥g£L ca®âU.
lD« nghuhl nt©oÆU¡»‹wnjbahÊa nt¿šiy. gh©oa‹ KjÈat®fŸ g§F nr®¡f tUth®fŸ. mªj¢rka«
bghJ k¡fS« áw¥ghf ïa¡f¤âš M®tKŸs fdth‹fS«
ïij¥g‰¿¤ j¥g®¤j« bfhŸ»‹wt®fS¡F kh¤âu« âU. MjutˤJ g§Fjhu®fshf¢ nr®ªJ ‘r©lkhUj¤ij’ v‹W«
fhªâah® ciu¤j xnubahU Éõa¤ij kh¤âu« vL¤J¡ fh£o ÃiyahdJ«, nkyhdJkhd xU K¡»a g¤âÇifahŒ ËW ekJ
É£L ïij Ko¡»‹nwh«. ïa¡f¤â‰FiH¡f j§fŸ j§fshyhd cjÉfis¢ brŒa nt©o
mjhtJ ‘kÅj r_f¤âš åâ T£LtJ xUtdJ j®k« aJ bghJ k¡fŸ flikahF«. g¤âÇif el¤JtJ v‹gJ nyrhd
v‹W« fz¡F vGJtJ k‰bwhUtdJ j®k« v‹W« V‰ghL fhÇa« mšy bt‹gJ« mâY« xU ïa¡f¤â‰F¥ ãurhu
brŒa¥ g£oU¡»‹wJ. ïâš F¥ig mŸStJ ïÊî-fz¡F g¤âÇifahŒ xU âdrÇia el¤JtJ v‹gJ Rygkhd fhÇakšy
vGJtJ nk‹ik v‹W fUj¥g£lhY« F¥ig mŸS»‹wt‹ bt‹gJ« e©g®fŸ cz®ªjnjahF«. Mjyhš, fdth‹fŸ v›Éj
jdJ j®k¤ij É£LÉ£L k‰wt‹ j®k¤âš ãuntá¡f Ãid¤ nahridíÄ‹¿ MjutË¡f nt©L»‹nwh«. M§fh§FŸs ekJ
jhY« mt‹ j®kÄHªjtdh»wh‹. ïtdhš r_f¤â‰F« nfL ïa¡f e©g®fŸ “r©lkhUj”¤â‰F x›bthU tUõ rªjh
Éisí«’ (fhªâ) v‹gnj âU. fhªâat®fË‹ r_f Ó®âU¤jK« jhu®fshf mnef rªjhjhu®fis nr®¤J¡ bfhL¤J jh§fS« rªjh
muáaÈš mt® V‰W¡bfh©l #th¥¤jhǤjdKkhF«. ïJnt jhuuhŒ nrunt©LkhŒ nt©o¡bfhŸ»‹nwh«. xU thu Ka‰á
Rauh{a¤âš éthjhu cÇik¤ â£lKkhF«. k‰w Éõa§fis¥ Æš âdrÇ¥ g¤âÇif btËtUtj‰F«, nghâa msî K‹ gz«
g‰¿ kWKiw vGJnth«. cjÉ brŒjJkšyhkš k‰w Ka‰áfSl‹ kfheh£L ntiy¤
bjhªâuití« vL¤J¡ bfh©l ca®âUths®fŸ brsªâu
Fo muR - jiya§f« - 16.08.1931

Fo muR - 1931 ( 2 ) 146 147 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


gh©oa‹, KUf¥gh, É°tehj‹ KjÈa fdth‹fË‹ C¡f¤
ijí« cjÉiaí« ngh‰W»‹nwh«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 16.08.1931

“ïªJ kj«”
thÂa® N¤âuÇš nr®ªjtuhdhY« thÂa®
jhœªj #hâahuh«!

“thÂa tF¥gh®” v‹W j§fis¢ brhšÈ¡bfhŸS« xU


tF¥gh® ïªâahÉš v§F« x›bthU g£lz§fËY« jhuhskhŒ
ïUªJ tU»wh®fŸ. mt®fŸ Éahghu¤JiwÆš ÄFâí« <Lg£L
gy ïl§fËš Äf brštªj®fshfî«, ãugy°j®fshfî«, ehfßf
Kilat®fshî« ïUªJ tU»‹wh®fŸ. gy® M§»y¡ fšÉÆš
nj‰áailªJ c¤ânahf¤âY«, t¡Ñš bjhÊÈY« <Lg£L Äf¥
ãu¡»ahâahfî« ïUªJ tU»‹wh®fŸ.
m¥go¥g£l xU ehfßfkhd r_f« ïªâahÉš ãwªjâ
dhY« ïªJ kj¤ij¢ nr®ªjt®fŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸtjhY«
ïªj 20tJ ü‰wh©oY« Ô©lhjt®fshf¥ ghÉ¡f¥gl nt©oa
t®fshf ïUªJ tU»‹wh®fŸ. v¥gobaÅš âUtdªjòu« uhÍa
všiy¡FŸ mt®fŸ “mt®z°j®fŸ” v‹nw “<d #hâah®”
v‹nw muáaš rKjha ïašfËš všyh« gâî brŒa¥g£L
nfhÉš ãuntrK«, Fs¥ãuntrK« jL¡f¥g£L ïU¡»‹wJ.
br‹id khfhz¤âY«, âU¢brªöÇš mt®fS¡F Mya¥ãuntr
cÇik ïšiy v‹W Ô®khÅ¡f¥g£LÉ£lJ. ï¥nghJ rÛg¤âš
ïªj thu¤ânyna jŠrhñ® ÍšyhÉYŸs ntjhu©a« nfhÉš
r«gªjkhŒ m¡nfhÉY¡FŸ thÂa®fŸ ãuntá¡f¡ TlhJ v‹W
Ô®¥ò M» m¥ÕÈY« cWâ M»É£lJ. m¤Ô®¥ãš #£#& F¿¥
ã£L ïU¡F« Éõa« Äfî« nkhrkhdnjahF«. mj‹ rhukhtJ,
“thÂa®fŸ j§fis itáa®fŸ v‹W brhšÈ¡bfhŸtJ Mjhu
k‰wjhF«”.
“mt®fŸ vŸis¥ ãʪJ v©iz vL¥gjh»a ïÊthd
bjhÊiy¢ brŒtjhš mt®fŸ jhœªj #hâ ïªJthf fUj¥

Fo muR - 1931 ( 2 ) 148 149 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


gL»wh®fŸ. “N¤âu®fS¡F Mya¥ãuntr cÇik c©L v‹wh
Y« thÂa®fŸ ïªJ nfhÉY¡FŸ ãuntá¡f Ka‰á brŒj
nghbjšyh« jL¡f¥g£oU¡»wh®fŸ. Mjyhš mt®fS¡F¡
nfhÉš ãuntr cÇik »ilahJ” v‹gjhf Ô®¥ò¢ brŒJ
m¥Õiy jŸË É£lh®. ïªj¥go #£#& Ô®¥ò brh‹dj‰F Mjhu
khf jdJ Ô®¥ãš kDj®k rh°âu¤ij vL¤J¡fh£o ïU¡»wh®.
vdnt ïªj¤ Ô®¥ã‹go ïÅ “N¤âu®”fŸ v‹W brhšy¥gL«
k¡fŸ mjhtJ, gh®¥gd® jÉu Vidnah® Éõa¤âY«, nfh®£L nfhitÆš eãfŸ ehaf«
elto¡iffS¡F kDj®k rh°âu« jh‹ MjhukhŒ ïUªJ
Ô®khÅ¡f¥ngh»‹wJ v‹gâš Mnõgid ïšiy. nfhÉš
ãwªjehŸ itgt«
îth»fS¡F«, cŸq® fyf¡fhu®fS¡F« fhR gz« bfhL¤J
rÇbrŒJ bfhŸs Koahkš nfh®£L¡F nghF« ï‹D« áy
jiytut®fns! e©g®fns! K°ä« r_f¤â‰nf K¡»akhd
r_f§fS¡F« ïªj¡ fâjh‹ neu¡TL«. mjhtJ Ñœ#hâ v‹W
ïªj ehËš vd¡F« xU rªj®¥gkˤJ ï§F ngR«go brŒjj‰F
Ô®¥ò¥bgw nt©oa jh»ÉL« v‹gJ xUòwÄUªjhY« ïÅ
vdJ e‹¿ m¿jiy bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nw‹. ï§F vd¡F
tu¥nghF« ‘RauhÍa’¤ âš ï«khâÇ elto¡iffS¡F kDj®k
K‹ghf bksšÉ rhaò mt®fS« uh›rh»¥ ïuhk¢rªâu‹ br£o
rh°âu« Tl njit Æšyhkš nghŒ É£lJ. k‰bw‹dbtÅš,
ah® mt®fS« Ä¡f mUikahd Éõa§fis j¡f üš Mjhu
ïj‰F¡ fh§»u° fhÇa¡fÄ£oÆ‹ ãu#h cÇik¤ Ô®khdnk
MuhŒ¢áíl‹ vL¤J¢brh‹dh®fŸ. ehndh mªj¡ fhÇa¤âš
nghJkhdjhF«.
NÅakhdt‹. mjhtJ üyuhŒ¢á v‹gJ vd¡F »ilahJ. eh‹
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 16.08.1931 mâš mâf¡ ftiy brY¤âaJÄšiy. mJ kh¤âukšyhkš
bgÇat®fŸ, kj¤jiyt®fŸ v‹gt®fË‹ bgUikfS«,
mt®fsJ cgnjr¥ bgUikfSnk xU r_f¤â‹ nk‹ik¡F¥
nghJkhdJ v‹W eh‹ fUJ»‹wtDkšy. Mjhu§fŸ v¥go¥
g£ljhf ïUªjhY«, kj¤jiyt®fŸ ‘kj mtjhu òUõ®fŸ’
v‹gt®fŸ v›tsî bgUik bghUªâat®fshf ïUªjhY«,
ï‹iwa e«Kila nah¡»aij ãu¤âa£r¤âš v¥go ïU¡
»‹wJ? cyf k¡fŸ tÇirÆš ekJ Ãiyik v‹d? ekJ ãu¤â
a£r mDgt elto¡ifí«, kâ¥ò« v›tsÉš ïU¡»‹wd?
ïj‰F v‹d fhuz«? v‹git ngh‹witfŸ jh‹ vdJ MuhŒ¢á
ahF«. mitfis Mjhukhf¡ bfh©L jh‹ ngrnt©Lbk‹gJ
vdJ mã¥ãuha«. m‹¿í« bksšÉ rhaò mt®fŸ j§fsJ kj¥
bgÇah® mt®fŸ bgUikiaí« kj Mjhukh»a F®M‹
bgUikiaí« vL¤J¢brh‹dJ nghš eh‹ brhšy nt©L
khdhš vdJ kj« v‹W brhšy¥gL« ïªJ kj¤â‰F ah® kj¥
bgÇah®? vJ kj Mjhuh«? v‹gij¡ f©Lão¥gnj fZlkhd
ãu¢áidahf V‰g£L ÉL«. xU rka« vd¡F fZlkhf ïU¥g
j‰F fhuz« ïUªjhY« ïU¡fyh«. VbdÅš eh‹ üyhuhŒ¢á
m‰wt‹. mJ kh¤âukšyhkš ‘kj§fS¡nf Énuhâ, mâY«
ïªJkj¤â‰nf xU bgÇa JntÎahfî«, Jnuh»ahfî« ïU¡»‹
wt‹’ v‹gjhfbtšyh« brhšy¥gL»‹wt‹. Mjyhš v‹id¤

Fo muR - 1931 ( 2 ) 150 151 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


jŸËÉ£lhY« k‰wgo ntW vªj ïªJkj¥g¡j®fnsh, gÇghyf® ïªj ehL ï‹W cyf k¡fŸ K‹ò Äf¡nftykhfî«, ïÊthfî«
fnsh, mãkhÅfnsh, g©oj®fnsh, MuhŒ¢áahs®fnsh, kj fUj¥g£L tU»‹wJ v‹gJ vdjã¥ãuhakhF«. k‰W« ïjdh
FUkh®fnsh ahuhf ïUªjhY« mt®fŸ ïªJ kj¤â‰F ah® nyna gy MÆu¡fz¡fhd tUõ§fshf ïªj ehL moik ehlhf
jiyt®? vJ Mjhu«? v‹gJ ngh‹w Éõa§fis vL¤J¢ î«, moik r_fkhfî« ïUªJ tU»‹wJ v‹gJ« vdJ mã¥ã
brhštJ v‹gJ Rygkhd fhÇakhÆšiy. kj Mjhu« v‹W uhakhF«. cyf¤âš ò¤jiu j§fŸ kjnghjfuhf brhšÈ¡ bfh©L
brh‹dhš K°ä«fŸ v‹W j§fis¢ brhšÈ¡ bfhŸS»‹wt®fŸ xU bgU« r_f«, Rjªâu¤Jl‹ btF nk‹ikahŒ thG»‹wJ.
xUtuhtJ “eã mt®fisí« F®Midí« g‰¿¡ nf£ouhj »¿°Jit j§fŸ kjnghjfuhf¢ brhšÈ¡bfh©L k‰bwhU bgÇa
t®fS«, mitfis x¥ò¡ bfhŸskh£nl‹” v‹W kW¥gt®fS« r_f« Rjªâu¤Jl‹ nk‹ikahŒ thG»‹wJ. mJ nghynt
ïU¡fnt kh£lh®fŸ. x¥ò¡ bfh©nl ÔUth®fŸ. Mdhš ïªJ KfkJ eãia j§fŸ kjnghjfuhf¢ brhšÈ¡bfh©L ïÅí« xU
v‹W j§fis brhšÈ¡ bfhŸS»‹wt®fS¡F m¥go¥g£l xU bgÇa r_f« Äf nk‹ikahfî«, Rjªâukhfî« thG»‹wJ.
cWâahd, všnyhU« x¥ò¡bfhŸS«goahd, ahuhY« kW¡f
Koahjjhd xU kj¤jiytnuh, xU kj Mjhunkh ïU¥gjhf Mdhš ïªâa r_f« ah® ngiu¢brhšÈ¡ bfh©lhtJ
ïªJ¡fŸ ahU« brhšy KoahJ. mJkh¤âukšy x‹iw k‰ v¥nghjhtJ nk‹ikahf thœªjjhfnth, RjªâukhŒ ïUªj
bwh‹W M£nrã¡F«goahdjhfî«, xUtiu k‰bwhUt® F‰w« jhfnth fijahtJ ïU¡»‹wjh? fhÇa¤âyhtJ ïU¡»‹wjh?
brhšY«goahdjhfî« jh‹ kj¤ jiyt®fS«, kj Mjhu§fS« v‹W ghU§fŸ. V‹ ïšiy? ò¤j® »¿°J KfkJ eãah»at®fŸ
ïU¡»‹wd. Ó®âU¤j¡fhu®fshŒ njh‹¿dh®fŸ. mªjªj eh£L k¡fŸ m¥
bgÇah®fsJ Ó®âU¤j¤ij V‰W¡bfh©lh®fŸ. elto¡ifÆš
e©g®fns! mt®fŸ ntW vªj vªj Éõ§fËš jtWjyhŒ elªjt®fŸ v‹W
brhštjhdhY« j§fŸ j§fŸ r_f¤ij¥ bgU¡», všnyhiuí«
cyfbkšyh« ÉÊ¥gilªJ kj§fË‹ ÛJ btU¥gilªJ ïG¤J¥ ão¤J x‹wh¡», x‰Wik cz®¢áí«, rk¤Jt cz®¢áí«,
m›tsnthL kh¤âukšyhkš flîis¥g‰¿a MuhŒ¢áÆnyí« rnfhju cz®¢áí« bfh©L elªJ bfhŸStâš xUtU«
ïw§» áy® ‘flîns ïšiy’ ba‹W«, áy® ‘rªnjf«’ v‹W« áy® jtwntÆšiy. mªj xU fhÇank mªjªj r_f¤ij nk‹ikahŒ
‘ïUªjhš v‹d? ïšyhÉ£lhš v‹d? ek¡F mij¥ g‰¿a ft khd¤Jl‹ thH¢ brŒ»‹wJ.
iyna nt©lh«’ v‹W«, flîŸ cz®¢ána cyf K‰ngh¡F¡
F«, m¿î ts®¢á¡F«, rk¤Jt¤â‰F«, rkj®k¤â‰F« jilahdJ e« ehL, e« r_f« v‹D« ïªJ r_f« ïªj¡fhÇa¤âš R¤j
v‹W«, ‘flîŸ cz®¢á xʪjhbyhÊa rkj®k« Ãyt KoahJ’ N‹aâir milªJ, jdJ r_f¤ij k‰w všyh r_f¤jhU¡F«
v‹W« brhšÈ¡bfh©L«, cy»š njr«, kj«, #hâ, Ãw«, tF¥ò ÉÅnah»¤J¡bfh©L ìzâir milªJ tU»‹wJ. ï‹iwa
v‹gitfshd ɤâahr§fns ïšyhkš všyh k¡fS« rk¤Jt âd« ïªâahÉš 8- nfho K°ä« k¡fŸ thG»‹wh®fŸ. ïÅí«
KŸs rnfhju®fns v‹gjhfî«, ‘c‹ njr«, v‹ njr«?’v‹W tUõ tUõ« ehS¡F ehŸ bgU»¡ bfh©nl tU»‹wh®fŸ. ïªj
brhšYtnj FW»d neh¡fK«, tF¥ò Jntõ cz®¢áí« bfh©l eh£oš ït®fŸ v¥go¥ bgU»dh®fŸ? ïj‰F¡ fhuz« mt®
bj‹W«, njr¤J¡F njr« í¤j« v‹gnj Tlhbj‹gjhfî«, #hâ fSila rk¤Jt cz®¢áí«, rnfhju cz®¢áí« mšyhkš ntW
kj¤ njr¥ãu¢áidna cyf¤âš ïU¡f¡Tlhbj‹W« ngr¥ vij¢ brhšyKoí«? v‹W nf£»‹nw‹. “K°ä«fŸ gyh¤
gL»‹w, mt‰¿‰fhf bgÇa bgÇa Ka‰áfS« brŒa¥gL»‹w fhu¤ij cgnah»¤J j§fŸ r_f¤ij¥ bgU¡»dh®fŸ” v‹W
ïªj¡ fhy¤âš jŤ jÅ kj üšfŸ MuhŒ¢áÆš ïw§» mt‰¿ RygkhŒ brhšÈÉlyh«. mt®fŸ mij kW¤J«Tl eh« th°j
ÈUªJ c©ikfis¡ f©Lão¤J k¡fŸ nah¡»ijiaí«, t« v‹nw it¤J¡bfh©lhY« mJnghynt ïªJ¡fisí«
ngh¡ifí« Ã®zÆ¥gJ v‹gJ ïÅ xUehS« gadË¡f¡ Toa gyh¤fhu¤ij cgnah»¡f nt©lh« v‹W ah® jL¤jh®fŸ? vªj
jhfhbj‹gnj vdJ mã¥ãuha«. kj¥ãothj fhuzkhfî«, kj¡bfhŸif jL¤jJ? ïªJ¡fS« gyh¤fhu¤ij cgnah»¡f
ãu¤âaB fhÇa§fis¡ bfh©L j§fŸ j§fŸ eh£ilí«, r_f¤ Éšiy v‹W ahuhtJ brhšÈÉl Koíkh? òuhz§fËš
ijí« kâ¡fhkš Mjhu§fis¡bfh©L j§fis¥ bgUikahŒ brhšy¥gL« njt®fŸ-mRu®fŸ r©ilbašyh« rh¤åfkh?
Ãid¤J¡bfh©L, K‰ngh¡»š ftiy ïšyhkš ïUªjjhYnk ïuhkhaz, ghuj r«gt§fŸ v‹gbjšyh« mÏ«rh¤ j¤Jtkh?

Fo muR - 1931 ( 2 ) 152 153 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


rkz®, irt® bfhiyghjf rǤâubkšyh« m‹òkakh? rkziu¡ ï°yh« kh®¡f« nk‹ikahd kh®¡f« v‹whš mJ ïªâah
fGnt‰¿a c‰rt§fŸ gyh¤fhuk‰w j‹ikia¡ fh£L»‹wdth? É‹ kÅj r_f« KGtijí« j‹DŸ ml¡»¡ bfhŸsnt©L«.
bgs¤j® nfhÆšfis ïo¤J, É¡»uf§fis cil¤J, cW¡» mj‰F K£L¡f£ilahŒ ïU¥gitfis xÊ¡f Ka‰á¡f
Óu§f« nfhÉš f£oa itzt rka c©ikfŸ v‹git všyh« nt©L«. kj r«gªjkhd gH¡f tH¡f§fŸ, ntõ§fŸ v‹gitfŸ
rkur neh¡fkh? v‹gdt‰iw nahá¤J¥ghU§fŸ. ï¥gobašyh« všyh« xÊant©L«. gF¤j¿î¡F V‰w vªj¡ fhÇa¤ijí« brŒa
ïUªJ« V‹ ïªJ r_f« bgUfÉšiy - nk‹ikahf thH Rjªâu ÄU¡fnt©L«.
Éšiy - khd¤njhL ãiH¡f KoaÉšiy? ïªâa ehL kh¤âu«
moik ehlhf btF fhykhfnt ïUªJ tu¡ fhuz« v‹d? k¡fËl¤âš m‹ò it¤J rnfhju¤j‹ik fh£o m‹ò
v‹gitfis nahá¤jhš c©ik És§fhkš nghfhJ. c©ik v‹gitfËl¤âš e«ã¡if it¤J kÅj®fŸ všnyhiu
í« rk« v‹W fUâ¡ bfh©L kÅj r_f¤â‰F nrit brŒtnj
xU kj« mªj kj k¡fis nkh£r nyhf¤â‰F miH¤J¢ j‹ flik v‹W Ãid¤J¡ bfh©oU¡»wt®fŸ všyh« ï°yh«
br‹W m§F mt®fis¡ flîËl¤âš c£fhu it¡»‹wjh? kh®¡f¡fhu®fŸ v‹W brhštjhdhš v‹idí« k‰W« v‹ e©g®
v‹gjšy vdJ kj r«gªjkhd¡ ftiy. k‰bw‹dbt‹whš xU fŸ gyiuí« ï°yh« bfhŸif¡fhu®fŸ v‹W jh‹ K°ä«fŸ
kj«, mªj kj k¡fis khd¤njhL, Rjªâu¤njhL, rhªânahL thH¢ v©z nt©LnkbahÊa jhoiaí«, jiyiaí«, ciliaí«
brŒ»‹wjh? v‹gJjh‹ vdJ ftiy. gh®¤J ï°yh« v‹W«, ï°yh« mšyhjt‹ v‹W« ã¿¥gjhŒ
ïU¡f¡ TlhJ. JU¡»Æš ntõkh¤âu¤jhš kj« ïšiy.
ïªj ehL ÉLjiy bgwhjj‰F ïªeh£L kjK«, r_fKnk mJnghynt ïªâahÉY« ntWgh£il gh®itÆyhtJ kiwí«
K¡»a fhuz§fŸ v‹W jh‹ brhšÈahf nt©L«. k¡fŸ ahtU« go k¡fŸ všnyhU« KjÈš xnu khâÇahd eil, cil, ghtid
xU r_fkhŒ, xU kjkhŒ, xnu rnfhju¤JtKŸst®fshÆšyhj ahf nt©L«. ãwF v©z§fis¥ g¿khÇ¡bfhŸs nt©L«.
ehL xU ehS« c©ikahd ÉLjiyia¥ bgwKoahJ v‹gij gF¤j¿î¡F¥ bghW¤jkhd bfhŸiffisna kÅj thœ¡if¡F«
kwªJ ÉlhÔ®fŸ. kh®¡f§fshf V‰W¡ bfhŸs nt©L«. ï°yh« kh®¡f« gF¤j¿î
ïªâa ehL V‹ xU r_fkhd, rnfhju¤j‹ikahd ehlhf kh®¡fbk‹W«, gF¤j¿É‹ gߣir¡F É£L mj‹go el¡f¤
ÆU¡fÉšiy? v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ. K¡»akhŒ kj§fË‹ jah® v‹W« K°ä«fŸ ï‹W ijÇakhŒ¢ brhšY»‹wh®fŸ.
K£L¡f£ilfns mšyhkš ntW v‹d fhuz« brhšy¡TL«? mªj¥go brhšy k‰w kh®¡f¡fhu®fS¡F V‹ ijaÇÄšiy? Vbd
Åš, âU. KfkJeã rÛgfhy¤âš njh‹¿ rÛgfhy¤âš V‰gL¤âa
rnfhju¤j‹ikí«, rk¤JtKKŸs bfhŸifia V‹ všnyh bfhŸiffŸ MdâdhY« mnef Éõa§fËš mJ gF¤j¿î¡F
U« jGt¡TlhJ? ïj‰F¥bga® ïªJkj« v‹gjhŒ Éf¤j¡f nah¡»aijíilajhŒ ïU¡»‹wJ.
ïUªjhby‹d? ï°yh« kh®¡f« v‹gjhŒ ïUªjhby‹d? ntW
v‹dthŒ ïUªjhby‹d? rnfhju kh®¡f«, rk¤Jt kh®¡f«, Mfnt K°ä«fŸ gF¤j¿î¡F ÉnuhjkhŒ VjhtJ ïUª
x‰Wik kh®¡f« v‹gjhf cŸs vijí« m¿îŸs kÅj‹ jhš mJ j§fsJ kh®¡f¡ f£lis mšy v‹W jŸËÉlî«
V‰W¡bfh©nl Mf nt©L«. mt‰iw Ú¡»Élî« gF¤j¿î¡fhuiubašyh« j§fŸ rnfhju®fŸ
v‹W«, ï°yh« v‹W« brhšyî« jahuhÆU¡f nt©L«. mJ
ïªj K¡»a¤ j¤Jt§fis É£L É£L kh®¡f« v‹whš kh¤âukšyhkš mt®fŸ j§fŸ r_f« v‹W«, m‹Åa r_f«
flîis miltbj‹W«, btW« ntõ« v‹W« kh¤âu« Ãid¤ v‹W« ɤâahr« ghuh£l¡TlhJ. všnyhiuí« gF¤j¿î kh®¡f
J¡bfh©L k¡fŸ xUtU¡bfhUt® ÉU¥ò, btU¥ig¡ fh£L khf M¡f Ka‰á¡f nt©L«. cyfbkšyh« xnu kh®¡fkhtj‰F-
»‹wJ m¿ådnkahF«. ïªj¡ fhuz§fshšjh‹ ešy gadË¡ gF¤j¿î kh®¡fkhtj‰F K°ä«fŸ ghLglnt©L«. mt®f
F« kh®¡f§fŸ Tl bgU¡fkilahkš ngh»‹wd. xU kÅjid¥ S¡nf mâf brsfÇaÄU¡»‹wJ. Mjyhš mJnt cyfkj
gh®¤J ntõkh¤âu¤âdhš ï‹d kj¡fhu‹ v‹W brhšÈÉl¡ nghjf® v‹W brhšy¥gL« âU. KfkJ eã mt®fS¡F eh«
ToajhŒ ïUªjhš - j‹id ï‹d kj¡fhu‹ v‹W fh£o¡ bfhŸt brŒí« kÇahijahF«. ïJnt mtuJ ãwªjehsh»a ïªj
j‰F ïªj ntõnknghJ« v‹W Ãid¥gjhÆUªjhš mJ xU K¡»akhd ehËš eh« cz®ªJ bfhŸsnt©oa c©ikahF«.
ehS« ešy-gadË¡fToa kh®¡f« v‹W brhšÈÉl KoahJ.
Fo muR - 1931 ( 2 ) 154 155 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
“kj§fŸ xʪj ãwF jh‹ cyf rkhjhdK«, x‰Wikí«, rhªâí«
V‰glKoí«?”v‹gJ mnef m¿P®fsJ mã¥ãuhakhdhY«,
mj‰F Énuhjkhf VjhtJ xU kj« ïU¡F«nghJ “cyf rkh
jhd« V‰g£L É£lJ” “rhªâ V‰g£LÉ£lJ” v‹W brhšy¥
gLkhdhš mJ ï°yh« bfhŸiffshf¤jhÅU¡f¡TL« v‹W
fUJ»‹nw‹. VbdÅš mJ r_f x‰Wik, r_f rk¤Jt« M»a
fhÇa§fËš cy»š k‰bwšnyhiu¡ fh£oY« mâfkhd¡ ftiy ÉUJef® kfhehL II
vL¤J tU»‹wJ.
JU¡»iaí«, M¥fhÅ°jhd¤ijí« gh®¡F«nghJ mit kjbkhÊ¥ò¤ Ô®khd«
v›Éj Ó®âU¤j¤ijí« V‰W¡bfhŸs¤ JªJ jahuhÆU¡
»‹wjhfnt fhz¥gL»‹wJ.
Mfnt ïªâa K°ä«fS« mij¥ ã‹g‰¿dhš ï°yh« ÉUJefÇš Toa _‹whtJ RakÇahij kfheh£L elto¡
bfhŸiffŸ cyf¡ bfhŸiffshtâš v›Éj fZlK« ïU¡fh iffŸ Éõakhfî«, kfhehLfË‹ tunt‰ò¤ jiyt®fŸ, jiyt®
bj‹nw fUJ»nw‹. fŸ M»at®fŸ cg‹ahr§fis¥ g‰¿í« br‹w thu« vL¤J
vGâ ÆUªnjh«. k‰W« m§F Ãiwnt‰w¥g£l Ô®khd§fis¥
F¿¥ò : nfhit mjh®#kh¤ ké¤ fÄ£oah® el¤âa KfkJeã g‰¿ kW Kiw vGJtjhfî« F¿¥ã£oUªnjh«. Mfnt m§F
ãwªjehŸ T£l¤âš M‰¿a ciu. Ãiw nt‰w¥g£l áy Ô®khd§fis¥g‰¿ ïâš MuhŒnth«.
Fo muR - brh‰bghÊî - 23.08.1931 “kÅj¤ j‹ikia¤ jil¥gL¤Jtj‰F kj§fË‹ nguhš
cŸs gH¡f tH¡f§fŸ fhuzkhÆU¥gjhY«, kj§fŸ xÊahkš
rnfhju¤j‹ik tsuhjhjÈdhY« všyh kj§fS« xʪJ nghf
nt©Lbk‹W ï«kfhehL Ô®khÅ¡»‹wJ.” v‹gJ Kjš Ô®khd
khF«.
ï¤Ô®khdkhdJ ïªâahÉš cŸs njÓa thâfŸ v‹gt®fŸ
ahU¡Fnk ÉnuhjkhdjhF« v‹gnjhL, njÓa¤ jiyt®fS¡F«
njÓa¤bjh©l®fS¡F« ÄfÄf ÉnuhjkhdjhF«.
k‰W«, “ïªâa¤ bjhÊyhs®fŸ jiyt®fshd”, âU. »Ç âU.
átuh› ngh‹whU¡F«, rkj®k¤ij¥ g‰¿¥ ngá¡bfh©oU¡»‹w
“et#th‹ ghuj rig åu®fŸ” v‹W brhšÈ¡ bfhŸS« âU.ngh°
T£l¤jhU¡F«, ïªâahÉš óuz Rna¢iriaí«, nghš°Ér¤
ijí« g‰¿¥ngᥠ“bghJ clik¡fhu®” v‹W brhšÈ¡bfhŸS«
âU.#tA®yhš T£l¤jhU¡F« ï¤Ô®khd« ÉnuhjkhdnjahF«.
ïJ kh¤âukšyhkš m»«rh j®k¤ijí« ïuhk ïuhÍa¤ijí«
g‰¿¥ ngá tUzháuk¤âš óuz e«ã¡if it¤J ïU¡F« $k¤
gft¤Ñij cghrfuh»a “kfh¤kh” fhªâ¡F« mtuJ T£l¤
jhuh»a âU.ïuh#nfhghyh¢rhÇ ngh‹whU¡F« ÉnuhjkhdJ«,
fhjhš nf£gj‰nf r»¡f Koahj msî f®df^ukhdJkhF«. ïit

Fo muR - 1931 ( 2 ) 156 157 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


kh¤âukšyhkš, RakÇahij ïa¡f¤ij¢ nr®ªjt®fËnyna ï‹iwaâd« ïªj eh£L M£á¡F “btŸis¡fhuDila
áyU¡F ïJ ão¡fhj Ô®khdkhF« v‹gâY« c©ik ïšyhkš Mâ¡f« TlhJ” v‹D« muáaš »s®¢á v‹gJ« njÓa¡»s®¢á
nghfhJ. v‹gJ« kj¤ij-#hâia mo¥gilahf¡ bfh©ljh? mšyJ
khd¤ij, Rjªâu¤ij ÉLjiyia mo¥gilahf¡ bfh©ljh?
Mfnt ïªâahÉ‹ #d¤bjhifÆš K°ä«, »¿°jt®fŸ v‹gij nahá¤jhš kjbt¿Æ‹ j‹ik jhdhf És§F«.
KjÈa m‹Åa kj¡fhu®fŸ v‹gt®fŸ cŸgl 100 ¡F 90 ng®
fS¡F«, ïªâahÉ‹ bghJey °jhgd§fŸ v‹gitfËš 100-¡F rhjhuzkhf btŸis¡fhu murhøÆ‹ Mâ¡f¤ij
99 7/8 °jhgd§fS¡F«, cyf kÅj r_f¤ânyna 100-¡F 80 ï‹iwa âd« ïªJ¡fŸ xÊ¡f nt©L« v‹gâ‹ fU¤bjšyh«
ng®fS¡F« âU¥âaË¡fhjJ«, ÉnuhjkhdJkhd Ô®khdkhF«. mt‹ ntWkj¡fhudhŒ ïU¡»‹wh‹ v‹gjšyhkš ntW v‹d
j¤Jt¤âš ï‹W m‹Åa Mø v‹gj‰F fhuz« brhšy¥gL
ï¤Ô®khd¤â‰F ï¤jidÉj v⮥òfS«, mâU¥âfS« »‹wJ? v‹gij ftŤJ¥ghU§fŸ. nt©Lkhdhš, ï‹D« xU
ïU¡f¡ fhuzbk‹dbt‹W gh®¥nghkhdhš, kÅjDila fhuz«mâfkhŒ¢ brhšyyh«. v‹dbt‹whš, bghUshjhu r«gªj
m¿it¡ bfL¡F« ka¡f«jU« nghij t°J¡fis¥ nghynt khd fhuz« - mjhtJ “ïªâa®fŸ bršt« m‹Åa eh£o‰F
kj¤â‹ j¤Jt§fS« ïU¡»‹wgoahš mâš <Lg£l vtU¡F« ngh»‹wJ” v‹gJkhF«. v‹whY«, ïJ ghku k¡fis Vkh‰W
kj nghij V‰g£L, gF¤j¿î kG§», _lg¡âí«, FU£L e«ã¡ tj‰F¢ brhšÈ¡ bfhŸs¥gL« fhuznkahF«.
ifí« V‰g£L, Ra« v‹D« RthÔd¤ij ïH¡f nt©oat®fshŒ
ÉL»‹wh®fŸ v‹gnj ahF«. VbdÅš, ïªJkj¤jhš ïªâaeh£L¢ bršt« ehrkhtij
Él - ViH¤bjhÊyhËfŸ bfhŸis mo¡f¥gLtijÉl m‹Åa
cjhuzkhf, ïªJ kj« v‹gij¥ g‰¿na KjÈš vL¤J¡ Møahš mâf¡fZl« ïšiyba‹whY«, ïij MnBgiz
bfh©nlhkhdhš m«kj¤âdhš nk‹ikail»‹wt®fS«, brhšyhkš xU fhuz« v‹nw x¥ò¡bfh©L gh®¤jhY« Tl xU
kj¤â‹ gadhŒ nrh«ng¿fshfnt ïUªJ ghLglhkš, Cuh‹ kÅjD¡F mtDila RjªâuK« RakÇahijí« K¡»akhdjh?
ciH¥ãš tƉiw Ãw¥ã nk‹ikahŒ thG»‹wt®fS« ïªJ mšyJ bghUshjhu¤ j¤Jtnk K¡»akhdjh? v‹W nahá¤njh
kj¤ij¡ fh¥gh‰w ÃiyÃW¤j¥ ghLgl nt©oaJ« mj‰F vâÇ nkahdhš bghUË‹ K¡»ah«r« v›tsnth ÑHhdgo¡F¥
ilahŒ ïU¥gt®fŸ ÛJ«, mij xÊ¡f Ka‰á¥gt®fŸ ÛJ« nghŒÉL«. Mdhš RjªâuK«, RakÇahijí« nkyhdJ v‹gij
M¤âu¥g£L, kj« xÊ¡f¥glhkš ïU¡f¤ jil fšyhŒ - K£L¡ v¥go¥g£l nkhr¡fhuD« x¥ò¡bfh©Ljh‹ ÔUth‹.
f£ilahŒ ïU¡f nt©oaJ« ïa‰if v‹W it¤J¡bfh©lh
Y«, ïªJkj¤â‹ fhuzkhŒ <d#hâahŒ, ïÊFykhŒ, moikahŒ, Mfnt, ïªj ÃiyikÆš ïªâa k¡fSila RjªâuK«,
ntákfdhŒ, Ñœ#hâahŒ¡ fUj¥gL»‹w k¡fS« rßu¤ij¥ RakÇahijí« ghâ¡f¥gLtJ btŸis¡fhu Møahyh? ïªJ
ãʪJ ghLg£L¥ gh£o‹ gyid nrh«ng¿fS¡F«, N£á¡fhu® kj¤jhyh? v‹gij ï¥nghJ eLÃiyikÆš ïUªJ nahá¤J
fS¡F«, bfhŸis bfhL¤J É£L ehÆD§ÑHhŒ, kyªâ‹D« gh®¤jhš jhdhfnt c©ik És§F«. nkY« ïªJkj¤âdhš jh‹
ehŒ¡»U¡F« Rjªâu¤â‰F¡Tl cÇikÆšyhj #ªJthŒ ïUªJ ïªâahÉš “Ñœ#hâ kÅjD« <d #hâ kÅjD« vªj Ãiyik
bfh©oU¡»‹w “mirí« ãz§fshd k¡fŸ” j§fis ïªj ÆY« Rjªâu« ghuh£l¡ Tlhj N¤âuD«, r©lhsD« bjUÉš
Ãiyik¡F Msh¡»a ïªJkj¤ij¡ fh¥gh‰w Ka‰á¡»‹wh®fŸ- el¡fî« Fs¤âš j©Ù® bkhŸsî« nfhÆY¡FŸ òfî« mU»š
xÊ¡f Ka‰á¡»‹wt®fisí« v⮡»‹wh®fŸ v‹whš kj§fshš tuî« nah¡»aija‰w k¡fS«” ïUªJtU»‹wh®fsh? mšyJ
V‰g£l kâpd¤â‰F«, khdk‰w j‹ik¡F« ntW v‹d cjhuz§ btŸis¡fhu MøÆ‹ gadhŒ ïUªJ tU»‹wh®fsh? v‹W
Tw¡TL« v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. nf£»‹nwh«.
fŸFo bt¿a‹, rhwha¡ Fobt¿a‹ M»at®fshš Mfnt kÅj¤j‹ikí«, rnfhju¤j‹ikí« V‰gl nt©L
eh£L¡F, k¡fS¡F, kÅj thœ¡if¡F, kÅj¤j‹ik¡F V‰gL« khdhš kj§fŸ xÊa nt©L« v‹gjhf ÉUJef® kfhehL
bjhšiyia Él nf£ilÉl kjbt¿a®fshš V‰gL« bjhšiy Ô®khd« brŒâU¥gâš m¿P®fŸ c©ik¢ Rjªâu thâfŸ -
í« nfL« msÉlKoahj mâfbk‹nw brhšYnth«. RakÇahij cŸst®fŸ - rkj®k¤ij ÉU«ò»‹wt®fŸ v‹d

Fo muR - 1931 ( 2 ) 158 159 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


F‰w« brhšy Koí«? v‹W nf£»‹nwh«. Mdhš m¥go¥g£l vJî« kÅj¤j‹ik¡F«, thœ¡if K‰ngh¡
F¡F« jilahdJ nflhdJ v‹W Koî brŒa¥g£l ãwF mªj
m‹¿í« ïªeh£o‹ ï‹iwa Rjªâu Mø¡F, rnfhju¤J ïl¤âš ntW vij e«khš it¡fKoí« v‹gJ ek¡F És§f
t¤â‰F, ándf j¤Jt¤â‰F kj§fns mjhtJ ïªJ, K°ä«, Éšiy. ï‹dK« És¡fkhf¢ brhšy nt©Lkhdhš xU
»¿°J KjÈa kj§fns ïilôwhŒ ïUªJbfh©L c£ gif cjhuz¤ ij¢ brhšÈ¡ fh£L»‹nwh«.
iaí«, rhªâa‰w j‹ikiaí« c©lh¡» tUtij eh«
neÇnyna âdK« gh®¤J«, nf£L« tU»‹nwhkhjyhš ÉUJef® mjhtJ,
kfheh£oš “ k¡fS¡FŸ v›Éj kjcz®¢áí« ïU¡f¡TlhJ”
v‹W« Ô®khÅ¡f nt©oajhƉW. xU kÅjÅ‹ rßu Rf¤â‰F Énuhjkhd xU nehia xÊ¡f
nt©Lkhdhš mªj kÅjD¡F ïªj Éahâ xʪJ nghdhš mªj
Mfnt kjkhdJ xU kÅjD¡F òw¤j‹ikÆY«, mf¤ ïl¤âš ntW vij it¡»‹wJ v‹W ahuhtJ nf£lhš mtiu
j‹ikÆY« nfLNœtjhfnt ïU¡»‹wgoahš, cyf¤â‰F¥ m¿îŸs kÅj‹ v‹W ahuhtJ brhšy¡TLkh? xU áyªâ
bghJeynrit v‹gJ Kjyhtjhf kj§fis mÊ¥gnj, kj f£oia mW¡F« it¤âaÅl« nghŒ ïªj¢ áyªâ¡F gâš ntW
cz®¢áfis xÊ¥gnj v‹gjhf¤jh‹ KoîbfhŸs nt©oÆU¡ v‹d f£oia c©lh¡f¥ ngh»whŒ? v‹W nf£lhš it¤âa‹
»‹wJ. v‹d brhšYth‹?
k¡fŸ fh£LÄuh©ofshŒ ïUªjfhy¤âš-fšÉ m¿î cyf kj¤â‹ gadhŒ kÅj r_f¤â‹ m¿î jil¥gL»‹wJ,
mDgt« Phd« ïšyhâUªj fhy¤âš-k¡fis eštÊ¥gL¤J khd« jil¥gL»‹wJ, x‰Wik jil¥gL»‹wJ, kÅjD¡FŸ
tj‰F v‹W xU rka« kj« v‹gjhf f‰gid brŒJ k¡fS¡F njh‹W« Rjªâuîz®¢á jil¥gL»‹wJ, bršt« ghHh»‹wJ,
xU ga¤ij c©lh¡» mt®fsJ Phdk‰w Rjªâu¤ij ml¡f moik¤jdK« ts®»‹wJ, rhªâ v‹gnj ïšyhkš gifí«
V‰ghL brŒjjhf ïU¡fyh«. MdhY« ï‹W cyf« bghUŸ j¤Jt FnuhjK«, nghU« ts®ªJ tU»‹wJ v‹whš “mj‰F¥gâš
PhdK« ÉŠPhd PhdK« V‰gl trâ V‰g£L bgU»tU« v‹d brŒa¥ngh»‹whŒ? ” v‹W vj‰fhf¡ nf£gJ v‹gij
ehËš fh£LÄuh©o¤jd fhy¤âš V‰gL¤j¥g£l kjK«, kj nahá¤jhš mªj¡ nfŸÉ xU K£lhŸjdkhd nfŸÉ v‹gijÉl
cz®¢áí« vj‰F v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«. ïªj¥go eh« brhšY« mj‰F ntW gâš brhšynt©oa mtáaÄšiyba‹nw
nghJ ïj‰F ntWtÊÆš rkhjhd« brhšyKoahj k¡fŸ áyuhš fUJ»‹nwh«.
ïu©L Éjkhd nfŸÉfŸ nf£f¥gL»‹wd.
nehŒ xʪjhš v¥go¤ ânuf brs¡»a« jhdhfnt V‰g£L
mitahtd, ÉLnkh mJnghš kj« xʪjhš kÅj r_f« jhdhfnt Rjªâu¤
ijí«, m¿ití«, x‰Wikiaí« bg‰W nk‹ikailí« v‹»‹
x‹W “kj¤ij xÊ¡fnt©L« v‹W brhšY»‹w Ú§fŸ, nwh«.
mªj ïl¤âš (mjhtJ kje«ã¡ifíŸs ïl¤âš) ntW vij
V‰gL¤j¥ ngh»‹Ö®fŸ?” Mfnt, ïªj ntiy M¡f ntiyah? mÊî ntiyah?
v‹gij nahá¤jhš ïjDŸ bghâªJ »l¡F« M¡f¤j‹ikí«
ïu©L “Ú§fŸ V‹ btW« mÊî ntiyfisna brŒJ jhdhfnt És§F«.
tU»‹Ö®fŸ?” v‹gitfnsahF«.
Ôikia mf‰WtJ mÊî ntiyahdhš kj¤ij xÊ¥gJ
ïªj¡ nfŸÉfŸ kjbt¿ahš ka¡fbkŒâa moik¤j‹ik v‹gJ« mÊî ntiyahŒ ïUªJ nghf£L«. mij¥g‰¿ ahU«
Æ‹ ãuâã«gnkbahÊa k‰wgo ï¡nfŸÉfËš v›Éj ét¤ ftiy¥gl nt©oaâšiy. k‰w Ô®khd§fis¥g‰¿ ã‹dhš
j‹ikí« ïšiy v‹Wjh‹ brhšynt©L«. VbdÅš kjnkh És¡fyh«.
mšyJ ntW vJnth x‹W mjhtJ kÅjid moikbfh©L,
mtdJ Ram¿it¡ bfL¡f¡Toajhd rhjd« kÅj thœ¡if¡F Fo muR - jiya§f« - 23.08.1931
mtáakhdJ v‹W fUJtâdhnyna ï«khâÇnf£f¢brŒ»wJ.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 160 161 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


mJjh‹ nghf£L« ‘kj« všyh« x‹whf nt©L«, tF¥ò
všyh« x‹whfnt©L« kj¥ãÇî tF¥ò¥ãÇî v‹gJ TlhJ,
kj¤â‹ nguhY«, tF¥ã‹ nguhY« k¡fŸ r£l¤âY«, r_f
thœ¡ifÆY« ã¿¡f¥gl¡TlhJ ca®î jhœî TlhJ’ v‹W
xUt‹ brh‹dhš clnd mtid ‘JY¡fD« kY¡fD« x‹wh?’
‘gh®¥ghD« giwaD« x‹wh?’ v‹d ‘Ú kj¤ Jnuh»ahÆU¡
»whna tF¥ò JntÎahÆU¡»‹whna’ v‹W brhšÈÉLth®fŸ.
“tF¥òthj«”
“m¥goahdhš mt®fS¡F jÅcÇik bfhL¡f nt©
lhkh?” v‹whš, ‘ïbjšyh« njr¤Jnuhf« njÓa¤â‰F Énuhj«’
ï‹iwa muáaÈš-njÓa¤âš xU kÅj‹ muáaš PhÅ v‹W brhšÈ ö‰w Mu«ã¤J ÉLth®fŸ.
ahfî«, ÔÉu njÓathâahfî« Mfnt©Lkhdhš mt‹
ïªj¡ fhuz¤âdhnyna njr¤â‰fhf ïuî« gfY« ghL
v›tsî mnah¡»adhfî«, v›tsî Raey¡fhudhfî«,
g£L b#ÆY¡F¢ br‹W fZl¥g£L ïªâa k¡fis¤j£o vG¥ãd
rka¤â‰F¤ jFªjgo F£o¡fuz« nghLgtdhfî« ïUªjhY«
åu®fsh»a bksyhdh bõsf¤ mÈ ngh‹wt®fŸ všyh« ï‹W
xU th®¤ijia kh¤âu« brhšÈÉ£lhš nghJ«.
njr¤Jnuh»fshfî«, k¡fSila ãuâÃâfŸ mšyhjh®fshfî«
mjhtJ, ‘M»É£lh®fŸ’.

“tF¥òthj« TlhJ” v‹whš, ef¤âš mG¡F¥glhkš g£L btšbt£o‹ ÛJ elªJ


bfh©L CiuÉ£L -å£ilÉ£L mirahkš, j§fŸ bjhÊiyí«
clnd mtD¡F nt©oa És«gu§fS« njrhãkhÅ- Élhkš, njÓa¤â‹ nguhš bgUik bg‰W gzK« r«ghâ¤J¡
njrg¡j‹ v‹»‹w g£l§fS«, muáaš PhÅ-ÔÉu njÓathâ bfh©L bfsutkhÆUªJbfh©L bgU«bgU« T£l§fËš
v‹»‹w ehkfuz§fS« V‰g£LÉL«. jiyik t»¡f kh¤âu« tªJ òfœkhiy bg‰W¥ nghŒ¡ bfh©o
U¡F« âUths®fŸ lh¡l® m‹rhÇ, K¤Ju§f«, É#auhfth¢rhÇ
ekJ gh®¥gd®fS« m¥go¥g£ltid C%uhŒ ïG¤J¡
ngh‹w “bgÇah®fŸ” ï‹W njÓa thâfshŒ ïªâa k¡fŸ ãuâÃâ
bfh©L nghŒ cgrhu¥ g¤âu§fŸ th§»¡bfhL¤J, T£l« T£L
fshŒ- fh§»u° jiyt®fshŒ-âU.fhªâÆ‹ c¤jknjhH®fshŒ
ɤJ, khiyfŸ ngh£L k¿ahij brŒJ òfœkhiy gho mD¥ã
És§F»‹wh®fŸ. fh§»u° k©lg§fS¡F j§fŸ bga®
ÉLth®fŸ.
ïl¥gl¤ j¡ft®fshŒ És«gu« brŒa¥gL»‹wh®fŸ.
k‰wgo xUt‹ v›tsî nah¡»adhÆUªjhY« ehiza¡
tF¥òthjnk! cd¡F V‰g£L ïU¡F« ïÊîjh‹ v›tsî?
fhudhfî« c©ikÆš njr¤â‰fhfnt k¡fS¡fhfnt ghLgL
Ãid¡fnt gakhÆU¡»‹wnj! ïâÈUªJ “njÓa” thj¤â‰F
»‹wtdhfî« gy âahf§fŸ brŒJ fZl eZl¥g£ltdhfî«
bgUikí« RfK« Ñ®¤âí« »il¡»‹wbj‹gJ« “tF¥ò”
ïUªjhY«, “tF¥ã‹ nguhš bfhLik¥gL¤j¥g£L k¡fnshL,
thj¤â‰F áWikí«, fZlK«, JnuhfK« »il¡»‹w bj‹gJ«
k¡fshŒ nr®¡f¥glhkš r£l¤â‹ goí« r_f¥gH¡f tH¡f¤â‹
e‹F És§F»‹wJ. ïUªjhY« gwthÆšiy. eh« tF¥ò thâna
goí« ã¿¤J it¤âU¡F« k¡fS¡F k‰w k¡fS¡F©lhd
jh‹. vJ tiuÆš? v‹W nf£»‹Ö®fnsahdhš ïªâahÉš tF¥ò
tF¥òÇik bfhL¡fnt©lkh” v‹W nf£LÉ£lhš “ekJ
ãÇî v‹gJ vj‹ ngÇdhY« rÇ, mjhtJ k¡fS¡FŸ njr¤â‹
njÓa” thâfS¡F clnd tªJÉL« nfhg«.
ngÇnyh kj¤â‹ ngÇnyh, Ãw¤â‹ ngÇnyh, #hâÆ‹ ngÇnyh,
mtid njr¤Jnuh» v‹W«, tF¥òthâ v‹W«, njÓa Phd tF¥ã‹ ngÇnyh, bjhÊÈ‹ ngÇnyh M©bg© ãwÉÆ‹ ngÇ
k‰wtbd‹W« njrÉLjiy¡F«, rkur¤â‰F«, Rauh{Ía¤â‰F« nyh M»a vitfË‹ ngÇyhdhY« rÇ. ã¿îfŸ v‹W r£l¤
K£L¡f£il nghL»wt‹ v‹W« ö‰w Mu«ã¤J ÉLth®fŸ. ânyh-r_f¤ânyh-gH¡ftH¡f¤ânyh ïU¡»‹wtiu-kdjhš
v©z¥gL»‹w tiu f©o¥ghŒ eh« tF¥òthânajh‹ v‹gij

Fo muR - 1931 ( 2 ) 162 163 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


mG¤j« âU¤jkhŒ¢ brhšY»‹nwh«.
njÓathâfns! nfhã¤J¡bfhŸshÔ®fŸ!! nfhã¤J¡ bfhŸsh
Ô®fŸ!!! VbdÅš eh« kh¤âu« tF¥ò thâašy v‹gijí«
bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«.
k‰W« ah®? ah®? vÅnyh x›bthU tUz¥ã¿Éš
e«ã¡if ïU¡F« x›bthU tUz¤â‹ cÇikiaí« fh¥gh‰w r£lrigÆš âU.gh©oa‹ Ô®khd«
Ka‰á¡F« c§fŸ “kfh¤kh” tUz tF¥òthâ.
x›bthU kj¤ijí« fh¥gh‰W« - kj eLÃiyik t»¡F« ca®âU. W.P.A brsªâugh©oa‹, v«.vš.á. mt®fŸ
c§fŸ fh§»uR tF¥òthâ. “ïuhkdhjòu« Íšyh njtnfh£il KjÈa R‰W¥g¡f§fËYŸs
vªj tF¥ghUila vªj #hâahUila kdK« ò©glhkš Mâ âuhÉl®fŸ v‹gt®fis m§FŸs ca®ªj #hâah®
elªJ bfhŸS« c§fŸ “nghš°É¡ åu®” #tA®yhš tF¥òthâ. fbs‹gt®fŸ Äfî« bfhLik¥gL¤â tUtjhš murh§f¤jh®.
mij ÉrhǤJ c©ik m¿ªJ mj‹nkš j¡f elto¡if
x›bthU tF¥ghUila fiyfŸ -Mjhu§fŸ-gH¡f vL¤J¡bfhŸs xU fÄ£o ÃaÄ¡f nt©L” bk‹W br‹id
tH¡f§fŸ, bjhÊš KiwfŸ KjÈaitfis¡ fh¥gh‰w #hÛ‹ r£lrigÆš xU Ô®khd« bfh©L tªjh®. mij murh§f ïªâa
bfhL¡F« c§fŸ fh§»uR¡ fhÇa¡fÄ£o tF¥ò thâ. m§f¤âdU« gh®¥gd r£lrig m§f¤âd®fS« v⮤J«,
kªâÇfŸ ÉnuhjkhŒ X£L¡ bfhL¤J« Ô®khd« Ãiwnt¿aJ
Ϫâ bjÇahjt®fS¡F¡ fhÇa¡fÄ£oÆš ïlÄšyhj F¿¤J k»œbtŒJ»‹nwh«. MÆD« r®¡fhuh® m¤Ô®khd¤ij
fh§»u° nj®jš tF¥òthâ. kâ¤J xU rÇahd fÄ£o ÃaÄ¡f¡ ftiybaL¤J bfhŸth®fnsh,
fj® f£lhjt®fS¡F X£ošiy v‹»‹w fh§»uR nj®jš mšyJ Ô®khd¤ij F¥ig¤ bjh£oÆš ngh£L ÉLth®fnsh
X£l®fË‹ nah¡»ajhgB« tF¥òthâ. v‹gJ rªnjfnkahF«. vÅD« âU.gh©oa‹ mt®fË‹ ï«
Ka‰á ngh‰w¤j¡fnjahF«.
Ô©lhjt®fS¡F nfhÆš -Fs«-gŸË¡Tl« jÅna f£o¡
bfhL¡f¥glnt©L« v‹W brhšY»‹w âU.khsÉah tF¥òthâ. Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 23.08.1931

filáahf kj§fS«, tF¥òfS« ïUªJ tUtij¡ f©


š neÇš gh®¤J¡ bfh©L«, mjdj‹ cÇikfis¤ jtwhkš
mË¥gjhf th¡fˤJ¡ bfh©L« ïU¡»‹w k¡fŸ mªjªj
tF¥ãdU¡F ãuâÃâ¤Jt cÇik bfhL¥gj‰F kW¥gJ«-ahuh
tJ nf£lhš mj‰F tF¥òthj« v‹W bga® bfhL¥gJ« všyh
t‰iwí« Él bgÇa tF¥òthâ v‹d¥gL«.
njrnk tF¥òfË‹ f©fh£árhiyahŒ-kj§fË‹ f©
fh£á rhiyahŒ, #hâfË‹ tF¥òfË‹ f©fh£á rhiyahŒ
ïU¡F« nghJ r£lrigÆY«, c¤ânahf¤âY«, kjtF¥ò¥ ãuâ
Ãâ¤Jt« ïUªjhš v‹d KG»¥nghF«? v‹W nf£»‹nwh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 23.08.1931

Fo muR - 1931 ( 2 ) 164 165 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


gh®¥gd NøfŸ všyht‰iwí«Él nkhrkhd NønaahF«.
m‹¿í« gh§» îthf bršth¡if k‰w Raey r«gªj
fhÇa§fS¡F cgnah»¤J¡ bfhŸS« c¤njrKŸst®fS¡F
ïâš ïl« ïU¡f ne®ªjhš mJî« xU nkhrkhd fhÇakhF«.
Mjyhš mL¤j tUõ nj®jšfËš X£l®fŸ ï‹dK«
#h¡»uijahŒ ïU¡fnt©L« v‹W ÉU«ò»‹nwh«. Éf bjǪ
<nuhL m®g‹ gh§F¤ nj®jš bjL¡f¥g£l ilu¡l®fËš áy® j§fS¡F¤ jiyt® °jhd«
»il¡fhJ v‹»‹w fhuz¤jhš j§fS¡F (ml§»a) k‰w
<nuhL m®g‹ gh§» ilu¡l®fŸ (îthf°j®fŸ) nj®jš ï« ilu¡l®fisí« nj®jY¡F nghfÉlhkš brŒaî« nfhunk
khj« 22-ªnjâ eilbg‰wJ. mâš ï¥ gh§» V‰g£L ïJtiu ïšyhkš brŒaî« Ka‰á¤jjhfî« bjÇatU»‹wJ. ïJ m›
ïšyhj msî C¡fK« gugu¥ò« fhz¥g£lJ. tsî nk‹ikahd fhÇabk‹nwh, ò¤ârhȤjdkhd fhÇa
bk‹nwh brhšÈÉl KoahJ.
filáahf 9 gh®¥gdušyhjhU« 2 gh®¥gdU« bjǪbjL¡
f¥g£lh®fŸ. gh®¥gd¡nfh£ilahí« mt®fsJ c©ik áZa® ilu¡l®fËš ahU¡fhtJ, brhªj Énuhj« ïUªjhš
fS¡F¤ jÉu k‰wt®fS¡F kiH¡F¡Tl¤ j§Ftj‰F ïlÄšyh m¥go¥g£lt® gh§»Æ‹ e‹ikia¡ nfhÇ uhÍahf¥ gh®¡f
âUªj ïªj m®g‹gh§» gh®¥gdušyhjh® ïu©blhUtÇ‹ nt©L«. KoahÉ£lhš uhÍdhkh brŒâU¡f nt©L«. mšyJ
âahf¤â‹ fhuzkhŒ mt®fŸ btË¥gilahŒ “bf£lng®” j‹dhyhd e‹ikia¢ brŒa brsfÇaKŸsnghJ brŒJ É£L
th§f¤ Jªjâ‹ fhuzkhŒ 9 gh®¥gdU« ïu©L gh®¥gdušyh R«kh ïU¡f nt©L«. m¥go¡F ïšyhkš jiytuhf tu¡Toa
jtUkhŒ ïUªj °jhgd« ehsht£l¤âš RakÇahij cz®¢á msî bk#hÇ£o gy« ïU¡»‹wtU¡F¡ fhÇa¤ij ît»¡f¢ r¡â
na‰g£L ï¥nghJ 11-ng®fËš 9-ng® gh®¥gdušyhjh® ilu¡l® Æšiy v‹gjhf xU rka« ahU¡fhtJ njh‹¿dhš m¥go¥g£l
fshŒ tu KoªjJ. ïJî« rÇahd nj®jš v‹W e«khš brhšÈÉl t® bk#hÇ£oahiuí« j‹id¥nghynt kâ¤J jdJ mã¥ã
KoahJ. uha¤ij kh‰¿¡ bfh©oU¡fnt©L«. ïšyhjtiu j‹dhš Toa
cjÉ brŒJ îthf« âwikahŒ eilbgw cjÉ brŒa K‹
Ô©lhjh® tF¥ò¡F xU ilu¡lU« bg©fŸ tF¥ò¡F
tunt©L«.
FiwªjgB« xU ilu¡lU« nj®ªbjL¡f¥g£oUªjhš mJ
c©ikahd gh®¥gdušyhjh® cz®¢ába‹nw brhšyyh«. m‹¿ ïitfŸ x‹W¡F« f£L¥glhkš jd¡F¡ »il¡f¤j¡f
í« ï¥nghJ bjǪbjL¡f¥g£l 11 ng®fËY« t¡ÑšfS« gh§f® Ãiyik ïšiy v‹W fhz¥glhjjhnyna bk#hÇ£o mã¥ãuh
fSnk 100¡F 90-åj« ilu¡l®fsh» ïU¡»‹wh®fns xÊa a¤â‰F«, gh§»Æ‹ e‹ik¡F« vâÇahÆUªJ îthf¤â‰F
ahUila cgnahf¤â‰F, ahUila e‹ik¡F v‹W m®g‹ gh§» K£L¡f£il nghLtj‰F¡ f£á nr®¥gJ«, “xU if gh®¡»‹
fŸ V‰g£ldnth mªj¡ T£l¤jhÇ‹ ãuâÃâfis ój¡f©zho nwh«” v‹gJ« bghJ ey¤â‰F Énuhj« v‹gnjhL nah¡»a¥
it¤J¤jh‹ njo¥ão¡f nt©oajhŒ ïU¡»‹wJ. Mjyhš bghW¥ò¡F« Énuhjkhd fhÇakhF« v‹gJ ekJ jhœikahd
mL¤j nj®jšfËš ï«khâÇahf mjhtJ gh®¥gd®fŸ ifÆš mã¥ãuhakhF«.
ïUªJ g¿¡f¥g£l °jhgd« k‰bwhU tÊÆš mt®fisÉl
nkhrkhdt®fshd nythnjÉ¡fhu®fŸ if¡F«, KjyhËfŸ m‹¿í« ïªj K£L¡f£ilÆ‹ bfLâia m¿aî« k‰W«
if¡F« nghfhkš bjhÊyhs®fŸ if¡F« jhœ¤j¥g£lt®fŸ if¡ gh§»Æ‹ ešy îthf¤â‰F vâÇahŒ ïUªjt®fŸ ah® v‹gij¤
F« nghF«goahf gh®¤J¡bfhŸs nt©L« v‹nw ÉU«ò bjÇaî« Koahjgo m›tsî m¿t‰wt®fŸ v‹W X£l®fis
»‹nwh«. ïªj K£L¡f£il¡fhu®fŸ Ãid¤J ÉLth®fnsahdhš, mL¤j
nj®jÈš mj‹ gaid m¿í«go X£l®fŸ brŒJ Él¡TL«
jFâahdt®fŸ »il¥gâšiy v‹»‹w fhuz¤ij¢ v‹gijí« bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«. jÉu bjh£lj‰bfšyh«
brhšÈ¡ bfh©L cyf« cŸs ehŸ msî« Vkh‰WtJ v‹gJ îthf¤ âwikia¥ g‰¿¥ngRtJ 100¡F 99 Éõa§fËš kâ¥g‰w

Fo muR - 1931 ( 2 ) 166 167 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


jhfî«, Raey§ fhuzkhd th®¤ij v‹gjhfî« tutu¥ bghJ fhy¤â‰F ïÅ nah¡»aij ïU¡fhJ v‹W« fø f£Ltjhš
#d§fshš fUj¥g£L É£lJ. ïUtU¡F« eZlnk jÉu xUt® kh¤âu« eZlkilªJ k‰wt®
fŸ eZlÄšyhkš ïUªJ Élyh« v‹W« fUJtJ Vkh‰wkhŒ
ïÅ mij¥ g‰¿¥ ngRtJ ngRgt®fS¡F¤jh‹ gF¤j¿ Koí bk‹W« tz¡fkhŒ bjÇɤJ¡ bfhŸS»nwh«.
Éšiyba‹W brhšy¥gLnk jÉu k‰wgo mJ x¥ò¡bfhŸs¡
Toa fhÇakhfhJ v‹W« brhšYnth«. VbdÅš îthf¤ Fo muR - f£Liu - 330.08.1931
0.08.1931
âwik¡F msî vL¡F« fUÉ vJ v‹w ãu¢áid¡F kWbkhÊ
brhšYtJ ï«khâÇ MrhÄfS¡F¡ fZlkhd fhÇakh
ÆU¥gjhšjh‹. k‰wgo ahUila ehiza¤âyhtJ xG¡f¤
âyhtJ F‰w« brhšy¡TLkhdhš mij ahU« ftÅ¡f nt©oa
njahF«.
ï¥bghGJ nj®ªbjL¡f¥g£oU¡F« ãuábl©£, it°
ãuábl©£ v‹gt®fŸ elto¡ifia¥ g‰¿¢ brhšy¥g£l F‰w
bkšyh« “ïUtU« ÉUJef® RakÇahij kfheh£L¡F¥ nghŒ
É£L tªjt®fŸ” v‹W«, “gh®¥gdušyhjh® cz®¢áíŸst®fŸ”
v‹W« brhšy¥gLtij jÉu ntbwhU F‰wK« ïufáakhfnth,
btË¥gilahfnth brhšy¥glnt ïšiy.
(nkY« ï¥nghJ nj®ªbjL¡f¥g£l jiyt® ïnj gh§»Æš
áy fhy« ilbu¡luhfî« gy jlit KÅágš fî‹áyuhfî«
kfh#d iA°Tš fhÇajÇáahfî« k‰W« ÈÄbl£ gh§» it°
ãuábl©lhfî« brhªj¤ânyna xU gh§fuhfî« ïUªJ tUtJ
l‹ <nuhL gŠrha¤J¡ nfh®£L ãuábl©lhfî« ïUªjt®.)
K‹ÅUªj ãuábl©L¡F«, it°ãuábl©L¡F« ïU¡F«
bgUikbašyh« mt®fŸ gh®¥gd®fŸ v‹W«, xUt® tUzh¢
áuk j®k rig¤jiyt® v‹W« k‰wt® gh®¥gd j®kf®¤j® v‹W«
brhšy¥gLtij¤ jÉu k‰wgo mt®fisÉl ït®fS¡F ntW
Énõr« x‹W« brhšy¥glntÆšiy. ïªj¡ fhuz§fŸ nj®jš
fS¡F nah¡»ajhgB§fshf¡ ftÅ¡f¥gLkhdhš mtut®fŸ
j§fshyhd tiuÆš gh®¡f nt©oaJ ÃahankahF«. VbdÅš
v¥nghjhtJ ïªj¡ fyf« KoªJjhdhf nt©L«. mij åzhf
ehŸ fl¤Jtâš gaÅšiy.
Mfnt ïij¤ jÉu mªj gh§»Æ‹ e‹ikia c¤njá¤njh
mšyJ mªj bfsuijia mila všyhU¡F« cÇik c©
bl‹gij c¤njá¤njh ftÅ¡f¥gLkhdhš ahU« îthf¤Jl‹
x¤JiHahik brŒahkš mj‰F K£L¡f£il nghlhkš mDTy
khÆU¡f nt©oaJ ÃahakhF«. gh®¥gdušyhjh® tU»‹w fhy§
fËš všyh« “jFâ nghuhJ” v‹W brhšÈ¡ bfh©oU¡F«

Fo muR - 1931 ( 2 ) 168 169 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


FHªijfis fšahz« brŒí« ntW gy r_f§fË‹ fâ v‹d
Mtbj‹W nf£»‹nwh«. rhjhuzkhf gh®¥gd®fis¥ gh®¤J
fh¥ã mo¡F« nfhK£ofbs‹W«,MÇa itáa®fbs‹W«,
br£ofbs‹W«, É°t¥ ãuhkz®fbs‹W« k‰W« gy ÉjkhŒ¢
brhšÈ¡ bfhŸs¡ Toat®fshd áW bg©fis¡ fšahz« brŒ
í« tF¥gh®fŸ fâ v‹dhtbj‹W nf£»‹nwh«. ïªj Éõa¤âš
r®¡fhuh® VjhtJ nfhiH¤jdkhfthtJ ehiza¤ jtWjyhf
rhujh r£l¤ij xÊ¡f Nœ¢á thtJ elªjhš r®¡fhU¡F¥ ò¤â f‰ã¡f nt©oaJ Ó®âU¤jthâ
fsJ K¡»a¡ flikahFbk‹gij eh« mG¤jkhf¢ brhšY
»‹nwh«. jÉuî«, K°ä«fŸ ïªj¢ r£l¤ij v⮥g bj‹gJ
rhujh r£l¤ij xÊ¥gj‰fhf ï¥nghJ bj‹dh£L¥ gh®¥ á¿J« m¿îilikahfhJ v‹gJl‹ mJî« kj¤â‹ nguhš
gd®fŸ K°ä«fis j§fSl‹ nr®¤J¡bfh©L N£á brŒa v⮥gbj‹gJ j§fŸ kj« gF¤j¿î¡nf‰wbj‹W brhšy¡
Mu«ã¤âU¡»wh®fŸ. rÛg¤âš TL« r£lrig¡F jŠir, âU¢á Toat®fŸ bt£f¥gl nt©oaJkhFbk‹nw brhšYnth«.
Íšyh¡fË‹ ãuâÃâahd âU. »UZzkh¢rhÇah® v‹D«
gh®¥gd® âU¤j« v‹D« bgauhš xU Ô®khd« mD¥ã ïU¡ ntW fhuz§fis kdâš it¤J¡ bfh©L mj‰fhf kj¤
»whuh«. mâš rhujh r£l¤âš ïUªJ K°ä«fisí«, gh®¥gd® ij¡ bfh©L bghW¥gh¡FtJ« mj‹ kiwÉš Éf¥ gh®¥gJ«
fisí« ãǤJ Él nt©Lbk‹W F¿¥ã£oU¡»‹wjh«. Mfnt kj¤ij ïÊîgL¤JtnjahF«. Mifahš br‹id khfhz
“Ó®âU¤j§fS¡F r®¡fhuh® K£L¡f£ilahf ïU¡»wh®fŸ” v‹W K°ä« e©g®fŸ, itáuhŒ mt®fS¡F K°ä«fŸ nguhš rhujh
brhšY« njÓathâfŸ ïj‰F v‹d gâš brhšYth®fnsh r£l¤ âU¤j¥ ãnunugidia v⮤J¤ jªâbfhL¥gJl‹
bjÇaÉšiy. M§fh§FŸs Ó®âU¤jthâfS«, jÅ¥g£l KiwÆY«, rKjha
KiwÆY« âU¤j¥ ãnunugidia¡ f©o¤J¤ jªâfŸ mD¥g
ïJ xU òwÄU¡f£L«. ï¤âU¤j¤â‰F r®¡fhuh® ïz§» nt©LkhŒ ÉU«ò»‹nwh«. âU. M®.nf.õ©Kf« mt®fŸ
dhšjh‹ mJ Ãiwntw¡TLbk‹W bjÇa tUtjhš r®¡fhuh® ï¤âU¤j« Ãiwntwhkš gh®¤J¡bfhŸs nt©oaJ K¡»a¡
ïj‰F ïz§fkh£lh®fbs‹gnjhL eLÃiyikí« t»¡fhkš flikahF« v‹gijí« bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«.
v⮤J¤ njh‰fo¥gh®fbs‹nw e«ò»‹nwh«.
âU¢á, jŠir X£l®fŸ âU. »UZzkh¢rhÇahiu ïªâah
VbdÅš, ïªâa njÓathâfshš kfh¤kh v‹W«, r¤âa r£lrig¡F¤ bjǪbjL¤jâ‰F bt£f¥g£L ïÅahtJ
Ñ®¤â v‹W« brhšy¥gL« yh®£ ï®ÉÅl« K°ä«fS«, khd¤Jl‹ elªJ bfhŸth®fbs‹W vâ®gh®¡»‹nwh«.
gh®¥gd®fS« ïJ ÉõakhŒ öJ br‹w fhy¤âš yh®£ ï®É‹
mt®fŸ, “rhujh r£l« v‹gJ kj¥ ãu¢áidÆnyh tF¥ò¥ Fo muR - f£Liu - 30.08.1931
ãu¢áidÆnyh g£ljšy. mJ bghJthfnt k¡fŸ it¤âa
r«gªjkhdJ«, Rfhjhu r«gªjkhdJkhF«. Mjyhš r®¡fhuh® ïâš
kj¤ijí«, tF¥igí« fUâ xU T£l¤â‰F xU khâÇ k‰bwhU
T£l¤â‰F xU khâÇ v‹gjhf¢ brŒa KoahJ”v‹W m¥nghnj
brhšÈ ïU¡»‹wh®.
Mfnt, ï¥nghJ r®¡fhuh® vªj Éj¤âY« ïij kjtF¥ò¥
ãu¢áidahf¡ fUâ ã‹ th§fKoahbj‹nw fUJ»‹nwh«.
jÉuî« mªj¥go fUâ xU kj¤ijnah xU tF¥ignah mªj¢
r£l¤âš ïUªJ Éy¡Ftjhdhš gh®¥gd®fis¥ nghynt áW

Fo muR - 1931 ( 2 ) 170 171 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


bfh‹W ÉLtjhf vGâd åuDila åu¤jd¤â‰F gaKW¤
j¥g£lt®fSila åu« á¿jhtJ FiwªJ ïUªjhš mt®fŸ
j§fsJ Fuiy¡ bfhŠr« js®¤âÆU¡fyh« - ngdhit r‰W
FW¡»ÆU¡fyh«-rßu¤ij r‰W kiw¤jhtâU¡fyh«.
xUtid¡ bfhštâ‹ _y« xUt‹ åudhf¥ gh®¥gJ
nghynt xUtdhš bfhšy¥gLtâ‹ _yK« xUt‹ åudhf¥
gaKW¤jš foj§fŸ gh®¡f cÇikí©L - tÊí©L v‹gij ahU« kW¡fKoahJ.
v¥gobaÅš rhÄ áu¤jhdªjhit¡ bfh‹wt‹ jdJ “åu¤
âdhnyna bfh‹W åudhdh‹” v‹W it¤J¡bfh©lhY«
m‹g® âU. #h®{ n#hr¥ mt®fis fh§»u° “g¡j®”fËš
bfhšy¥ g£l áu¤jhdªjéí« åuuhfhkš nghfÉšiy.
ahnuh xUt® bt£o¥ òij¤J ÉLtjhŒ mtU¡F xU foj« vGâ
ÆU¥gjhfî« mJ âU.n#hr¥ mtuJ kidÉahuhš nghäáš gf¤á§if ö¡»È£L r®¡fhU¡F¡ »il¤j åu¥g£l¤â‰F¢
x¥ò É¡f¥g£ljhfî« g¤âÇifÆš gh®¤njh«. á¿J« Fiwªjjšy gf¤á§F¡F¡ »il¤j åu¥g£l«. c©ik
Ænyna xU kÅjDila y£áa¤â‰F bt‰¿ V‰glnt©L«
ï¡foj« vGj¡ fhuz« ‘Fo mu’áš thu thu« btËahd
v‹W fUJ»‹w kÅjD¡F mt‹ Mir Ãiwntwnt©Lkhdhš
âU.n#hr¥ mt®fË‹ “fhªâÆ‹ ïuhkuhÍa«” v‹gJ g‰¿a
mªj y£áa¤â‰F mtdJ cÆiu¡ bfhL¤jjhŒ mjhtJ mªj
Éahr§fË‹ fhuzkhfnt ïU¡fyh«. ïUªjhY«,
y£áa¤â‹ gadhŒ mtdJ cÆ® ïH¡f¥g£ljhŒ V‰g£lhš mJ
ï«khâÇ foj« ek¡F« gy tªJ bfh©oU¡»‹wd. c©ikÆš gadË¡f¡ToanjahF«.
e©g®fŸ âU.V.ïuhkrhÄ KjÈah®, âU.ã.tujuh#&Y ehíL
VbdÅš x›bthU kÅjD¡F« rhî cWâ. mªj rhî 1000š
M»at®fS¡F« gy tªjjhf eh« br‹idÆš ïU¡F«nghJ
999 nehÆ¡F« mf°kh¤jhd r«gt¤â‰F« j‹id m¿ahkY«
g¤âÇiffËš gh®¤njh«. ek¡F tªj foj§fŸ 100¡F nk‰g£l
jh‹ g¿bfhL¡f¥gl¤j¡fjhŒ eilbg‰W tU»‹wdnt jÉu xU
jhF«. trî foj§fŸ t®Â¡f Koahj fU¤J¡fshš vGj¥g£l
kÅj‹ jdJ rhit j¡f Éiy¡F¡ bfhL¤jjhf¡ fhz¥gLtJ
itfS« ïu¤j¤âdhš Jit¤J ifbaG¤J¥ nghl¥g£lit
Ä¡f mÇjhfnt ÆU¡»‹wJ.
fS« Mghrkhd á¤âu« vGâ¡ fh£oaitfSkhf mnef foj§
fS©L. ïit bgÇJ« gh®¥gd®fshš vGj¥g£litfŸ v‹W gf¤á§ fhÇa« rÇah? j¥gh? v‹gJ áyU¡fhtJ Ét
fUj¡ ToaitfshdhY« áy gh®¥gd®fsšyhj thÈg®fshY« fhu¤â‰»lkhdjhÆUªjhY« mtuJ rhî mtuJ y£áa¤â‰F¤
ïU¡fyh«. x‹¿u©L kj¥ ig¤âa« (mJî« irt kj¥ig¤â j¡f gadˤjJ v‹gij ahU« kW¡f KoahJ.
a«) fhuzkhfnt ÆU¡fyh« v‹W« v©z¡ToaitfshF«.
mJnghynt fh§»u° y£áa¤ânyh kj y£áa¤ânyh
ïitfŸ všyhKnk e«ik mt®fŸ (vGâdt®fŸ) bfhšy e«ã¡if ïU¡»‹wt®fŸ j§fsJ rhit j¡f Éiy¡F ga‹gL¤J
nt©L« v‹»‹w v©z¤â‹ Ûnjh mšyJ bfh‹W Élyh« tJ v‹W fUâa KoÉdhš xUtid¡ bfhšy v©Qtâš
v‹»‹w ijÇa¤â‹ Ûnjh vGj¥g£litfŸ mšy v‹gJjh‹ VjhtJ F‰wÄU¡»‹wbj‹W eh« á¿J« fUjkh£nlh«. mjhtJ
ekJ m¥nghijaJ« ï¥nghijaJkhd mã¥ãuhaKkhF«. jkJ y£áa¤â‰F Énuhjkhdt‹ - jilahdt‹ v‹W fUj¥
gL»‹wtid rhfo¥gâ‹ _y« jdJ rhit ga‹gL¤jyh« v‹W
Mdhš e« ngÇYŸs nfhg¤â‹ ntf« mªj tÊÆš
v©Qtâš ïa‰if¡F Énuhj«, mDgt¤â‰F Énuhj«, Pha¤
(mªj¥go xU foj« vGâ) xU Éj« j¤J¡bfhŸs¥g£lJ
â‰F Énuhj« ïU¥gjhf¡ fhzKoaÉšiy.
v‹W nt©Lkhdhš brhšÈ¡ bfhŸsyh«. VbdÅš ekJ
elto¡iffŸ mt®fS¡F m›tsî M¤âu¤ij¡ bfhL¡»‹wJ mJnghynt rhfo¡f¥gL»‹wtD« jdJ y£áa¤â‰fhf
v‹gjhf bjÇ»‹wJ. mj‰F ah® v‹d brŒa¡TL«? mªj y£áa« ifTLtjhš ahbuhUt® eZlkila¡Toatnuh,

Fo muR - 1931 ( 2 ) 172 173 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


fZlkila¡ Toatnuh mšyJ y£áank eh£L¡F e‹ik fhÇa§fisí« eh« x‹whfnt fUâ ïU¥gjhf ahU« fUâÉl¡
ga¡f¡ Toajšy bt‹nwh fUj¥gLgtnuh M»at®fshš rhf TlhJ v‹W« bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«. RakÇahij ïa¡f¤
o¡f¥gl neUtâY« mârankh ïa‰if¡F Énuhjnkh, el¥ ij¥ bghW¤j tiuÆš mj‹ yøa« Ãiwntw xUtid rhfo¥
ã‰F Énuhjnkh, Ãaha¤â‰F Énuhjnkh ïU¥gjhŒ fUjî« gij Él y£áa¤â‹ vâÇ xUtdhš rhtnj nkš v‹W jh‹ ï‹W
KoaÉšiy. fUJ»‹nwh«. VbdÅš br¤jtid ïUtU« ngh‰Wth®fŸ. br¤j
tÅl¤âš ïU T£l¤jhU« mDjhg« fh£Lth®fŸ. mj‹ _y«
vªj kÅjdhtJ jdJ y£áa¤ij¥ ãujhdkhŒ¡ fUâ y£áa¤â‰F M¡f« V‰gL«. rhfo¤jtid xU T£l«jh‹ ngh‰w
mj‰nf ciH¤J¤ Ôu nt©Lbk‹W Koî f£o¡ bfh©L ïU¥ yh«. mJî« ijÇakhŒ btË¥gilahŒ ngh‰wkh£lh®fŸ. mâÈ
ghndahdhš mt‹ mj‰fhf cÆiu ïH¡f neUtJjh‹ mtdJ Uªnj v⮥㋠M¡fK« F‹wyh«. mJî« jÉu bfhšYgt‹
y£áa¤âš mtD¡FŸs cWâiaí« mt‹ mila nt©oa x˪âUªJ gaªJ ntiy brŒa nt©L«. bfhšy¥gLgt‹
bt‰¿iaí« fh£LtjhF«. mnjhL mªj yøa¤â‰F« mt‹ ijÇakhŒ btË¥gilahŒ ïUªJ cÆ® bfhL¡fyh«. k‰W« áy
brŒa nt©oa všyh ntiyfisí« brŒJÉ£ljhd jdJ e‹ikfŸ c©L. Mjyhš rhî¡F JªJ y£áa§fis kh‰¿¡
flikiaí« Ãiwnt‰¿ajhF«. bfhŸshkš ïU¡fnt©oaJ c©ik y£áa¡fhu kÅjÅ‹
m‹¿í« yøa¡fhu‹ cÆUl‹ ïUªJ yøa¤â‰fhf flik v‹gij tÈíW¤J»‹nwh«.
ghLg£L¡ bfh©oU¥gâš v›tsî ga‹ V‰gLnkh mijÉl âU.n#hr¥ mt®fË‹ kidÉah® m¡foj¤â‰F¥ gaªjJ
f©o¥ghŒ gy kl§fâfkhd gyD« V‰gl¡TL«. m¿thËfË‹ bg©fŸ cyf¤â‰nf xU ‘khR’ v‹Wjh‹ brhšYnth«. m›
ntiyí« mJntahF«. t«ikah® jdJ òUõ‹ bfhšy¥g£L É£lhš ‘uh£od« R‰¿’
Mjyhš rhî¡F gaªJ ahU« j§fŸ yøa§fË‹ ãŸis¡F£ofis¡ fh¥gh‰w nt©Lnk v‹W gaªâU¡fyhnkh
ntf¤ij á¿J« Fiw¤J¡ bfhŸs¡TlhJ v‹gj‰fhfnt ïij mšyJ jdJ thœ¡ifÆ‹ nk‹ik F‹¿ ÉLnk v‹W gaªâU¡
vGândh«. fyhnkh v‹W eh« Ãid¡fÉšiy. MdhY« jkJ m‹òŸs
fhjy‹ ãǪJÉ£lhš v‹d brŒtJ v‹W fhjiy c¤njá¤J
jÉu “eh‹ br¤J¥ nghdhš v‹ bg©LãŸis v‹d fâ gaªâU¡fyh« v‹nw fUâdhY« mJî« rÇašy v‹nw brhšY
ahF«?” v‹»‹w xU kd¥gh‹ik jh‹ ïªâa®fis RakÇahij nth«. jdJ fhjyD¡F mtuJ y£áa¤â‰fhf mtuJ cÆiu¡
a‰w nfhiHfshf¢ brŒJ bfh©L tªâU¡»‹wJ. ïªj kd¥ bfhL¡f ne®ªjJ v‹D« xU nk‹ikí« mtuJ y£áa« Ãiw
gh‹ik ïªâahÉš jh‹ mâf« c©L. brsfÇaÄU¥gt‹ ï« ntWtj‰F mDTykhf mJ ga‹g£l yhg¤ij Él fhjyid
khâÇ fhÇa§fËš ãuntá¡F« nghnj bg©LãŸisfsJ cÆ® ïHªJ É£l eZl« á¿J« mâfkšy v‹nw brhšYnth«.
thœ¡if¡F VjhtJ brŒJÉl nt©oaJ m¿îilikahF«. rh¥gh£o‰F VjhtJ xU tÊnt©Lkhdhš gŸË¡Tl cgh¤â
brsfÇaÄšyhjt‹ mj‰fhfnt cÆ®thH nt©L« v‹W fUJ aha uhfyh«. Koah É£lhš rßu¤âš tYÉU¡»‹wtiu nuh£oš
thndahdhš m¥go¥g£lt‹ jaîbrŒJ ï«khâÇahd bghJ fš cil¡fyh«. k‰wgo jd¡F nt©oa bgUikianah bfsu
ey fhÇa§fËš ãuntá¡fhkš ïU¥gnj eykhF«. VbdÅš, ï« ijia¥ g‰¿nah nahá¥gjhdhY« ïªj¡ fhuz§fshš m«ik
khâÇ y£áa¡fhu®fshnyna mjhtJ “bg©LãŸisfis¡ ahÇ‹ bfsut¤â‰F v›Éj Fiwî« V‰g£LÉlhbj‹nw ijÇa
fh¥gh‰w ïU¡»‹nwh«”. mt®fis fh¥gh‰w nt©oaJ ekJ khŒ¢ brhšYnth«, brhšYnth«.
yøa« mšyJ flik” v‹W fUâ¡ bfh©oU¡»wt®fŸ bghJ¡
fhÇa§fËš ãuntá¥gjhnyna c©ikahd y£áa§fŸ - âU. #h®{ n#hr¥ mt®fŸ R£L¡ bfhšy¥g£l ãwnfh
bghJ¡fhÇa§fŸ ghHh»‹wd. m‹¿í« mt®fSila bghJey bt£o¥ òij¡f¥g£l ãwnfh âUkâ n#hr¥ m«ikahU¡F khÍ
nrití« ehza¡ FiwthdJ - A«g¡fhdJ« v‹W fUj¥gl Kjš kªâÇahd lh¡l® R¥guha‹ mt®fsJ kidÉahU¡F«
nt©oaJkh» ÉL»‹wd. Mifahš mij¥g‰¿ ahU« ï¥nghija Kjš kªâÇahd âth‹gfö® KDrhÄ ehíL
ftiy¥gl¡TlhJ. Éf ïªj¥go eh« vGJtâš yøa¤â‰fhf mt®fsJ kidÉahU¡F« ïªâa îthf rig r£lbk«guhd
xUtid rhfo¥gJ mšyJ xUt‹ rhtJ v‹»‹w ïu©L r®.á.ã. ïuhkrhÄ mŒa® mt®fsJ kidÉahU¡F« ïªeh£oš

Fo muR - 1931 ( 2 ) 174 175 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


cŸs bfsuijÆš-bgUikÆš-j‹ kâ¥ãš mndf ghf« mâf
khf¤jh‹ ïU¡Fnk jÉu vŸssthtJ á¿jhÆU¡F« v‹W fUJ
tj‰F ïlÄU¡fhJ v‹W cWâahŒ brhšnth«. Mifahš
m«ikah® ga¥glhkš jdJ fhjyid my§fǤJ í¤j fs¤â‰
F¤ ijÇakhŒ ešybjhU ngdhit¡ ifÆš bfhL¤J “vd¡fhf¡
ftiy¥gl nt©lh«” v‹W brhšÈ mD¥ã¥ bfhL¡f ntQ
khŒ¥ ãuh®¤â¡»‹nwh«.
fhªâÆ‹ ah¤âiu
Fo muR - jiya§f« - 30.08.1931
nghdhby‹d? nghfhÉ£lhby‹d?

ca®âU. fhªâat®fŸ 炙yhªJ nghF« ÉõakhŒ nghfh


kš j¥ã¤J¡ bfhŸs Ka‰á¤J¢ r®¡fhuh® ÛJ v›tsnth F‰w¥
g¤âÇif thá¤J¥ gh®¤J« filáahf ï¥nghJ mªj¥ ãu¢áid
ahdJ x‹W, “nghŒ¤ Ôunt©oaJ” mšyJ “jh« F‰wthËahf
nt©oaJ” v‹»‹w Ãiyik¡F tªJ É£ljhš nghtjh?
ïšiyah? v‹gJ x›bthU Édhoí« xU bgÇa ÉLfijahfnt
ïUªJ tªjJ.
âU. fhªâat®fŸ r®¡fhuh® ÛJ xU t©o F‰w§fŸ Rk¤â
Ú©lbjhU F‰w¥ g¤âÇif go¤jh®. Mdhš r®.á.ã.ïuhkrhÄ
mŒaiu r£l kªâÇahf¡ bfh©l r®¡fhuh® m›tsî¡F« xnu
moÆš gâš brhšÈ F‰w¥g¤âÇif V‰gL¤âdt®fis eL§f¢
brŒJ É£lh®fŸ. mj‹ RU¡fkhtJ:-
“âU.fhªâat®fns! Ú§fŸ rh£oa F‰w¥ g¤âÇifia
r®¡fhuh® x¥ò¡bfhŸs KoahJ. fh§»u° x¥gªj¤ij Û¿ j¥ò
brŒJ tªâU¥gitfis r®¡fhuh® m›t¥nghJ c§fS¡F
vL¤J¡ fh£o tªâU¡»‹w Égu« j§fS¡nf bjǪjjhF«”.
“fh§»u° brŒj j¥ãj§fS¡F gâY¡F gâš brŒahkš
r®¡fhuh® rhjhuz r£l¤â‹gona elto¡iffŸ el¤â mitfis
rkhˤâU¡»wh®fŸ. m¥goÆUªJ« x¥gªj¤âš fhz¥glhj gy
Éõa§fËš Tl r®¡fhuh® c§fS¡fhf nt©ona ïz§»
tªâU¡»‹wh®fŸ v‹gJ« c§fS¡nf bjÇí«”.
“y©l‹ kfheh£L¡F nghtij kW¥gjhdJ x¥gªj¤â‹
ãujhdkhd bfhŸifia ghœgL¤JtjhF« v‹gij czU§fŸ”.
“x¥gªj¤âš rhjhuz r£l¥go elto¡iffŸ vL¤J¡ bfhŸ
tij ÃW¤â it¡f Ãgªjid »ilahJ v‹gijí« czU§fŸ.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 176 177 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


jÅ¥g£l r«gt§fisí« Ãiyikiaí« rkhË¡f x¥gªj¥go e‹ik x‹W« V‰gl¥nghtâšiy. mjhtJ,
r®¡fhuhU¡F v¥bghGJ« cÇikí©L”. “ïJtiu r®¡fhuh® TL
khdtiu bghUikílndna ïUªJ tU»‹wh®fŸ. ïÅí« ïU¡f ï¥nghija tÇ FiwahJ. c¤ânahf« FiwahJ.
Ka‰á¡»‹wh®fŸ”. c¤ânahf¡ bfhŸis FiwahJ. gh®¥gÜa¡ bfhLik Nø
“Mdhš mªj¥go ïÅí« r®¡fhuh® bghUikahÆUªJ FiwahJ.
tUtJ v‹gJ fh§»uá‹ elto¡ifia¥ bghW¤jJ v‹gij gz¡fhu Mâ¡f« FiwahJ.
czU§fŸ. v¥nghJ« bghUikahfnt ïU¥ngh« v‹W r®¡fhuh®
cWâ Tw KoahJ” go¥ò v‹D« nguhš nrh«ngÇfŸ thœ¡ifí« mt®fsJ
bfhŸisí« bghW¥g‰wt®fŸ iffS¡F¥ nghF« muáaš
v‹gjhf gâš bjÇɤJ É£lh®fŸ. Mâ¡fK« FiwahJ. ïitfS¡F¥ gâyhf mitfŸ mâf¥
ïj‹ ãwFjh‹ fh§»u°fhu®fŸ t£lnki# kfheh£oš glyh«.
fyªJ bfhŸs nt©oaJ jÉ®¡f Koahj - j¥ã¤J¡bfhŸs rßu¤jhš ghLgL« bjhÊyhËfS¡F v›Éj¤âY« fZl«
Koahj Ãgªjidahf¥ ghÉ¡f nt©oajh» É£lJ. FiwahJ. nt©Lkhdhš Ô©lhjt®fS¡F« bg©fS¡F«
âU. fhªâat®fŸ Ãiyik “nghdhY« fZl« nghfh K‹nd‰wnk‰gl r‰W kh®¡fK©lhfyh«.
É£lhY« fZl«” v‹»‹w Ãiyik¡F tªJ É£lJ. nghfhkš ïj‰F« fh§»uR« gh®¥gd®fS« K£L¡f£il nghlhkš
ïU¥gâš ïu©L Éj fZl§fŸ. nghtjhš xUÉj fZl«. ïUªjhš jh‹ - âU. fhªâat®fŸ tUzh¢áuk _£ilia t£l
mjhtJ nghtjhš fh§»uá‹ F£L btËahtJl‹ nghŒÉL«. nki#Æš mÉœ¡fhâUªjhšjh‹ Koí«.
nghfhÉ£lhš giHago »s®¢á¤ bjhšiyia ïG¤J¥ngh£L¡
bfhŸs nt©oÆU¥gJl‹ “cyf¤â‹ K‹ghf fh§»uዠÉf âU. fhªâat®fŸ y©l‹ br‹wjhnyna filátiu
ehiza« btS¤J¥nghF«” v‹»‹w ïu©L fZl§fŸ V‰g ïUªJ “fhÇa« Vnjh xU Éõa¤âš rkhjhdkhf KoªjJ” v‹
L»‹wd. »‹w Ãiyikia V‰gl ïl§bfhL¥gh® v‹W e«òtJ« ãrnf
ahF«. VbdÅš “mj‰F¥ãwF fh§»uRfhuU¡F ntiy v‹d
Mfnt VjhtJ xU tifÆš r®¡fhuh® ÛJ F‰w« Rk¤â bt‹gJ xU bgÇa ÉLfijahF«.” ï‹iwa ÃiyikÆš “t£l
nghfhkš ïU¡fnt Ka‰á¤J¥ gh®¤J« mJ bt‰¿bgw ïlÄš nki# kfhehL Koî¥go xU â£l« V‰g£LÉ£lJ” v‹W
yhkš nghdjhš xU bkh©o¢ rh¡ifahtJ it¤J nghŒ É£nl it¤J¡ bfh©lhY« mj‹ gadhŒ V‰gL« c¤ânahf§fŸ
tªJ Élyh« v‹W Koî brŒa nt©oa Ãiyik âU. fhªâ¡F fh§»uR¡fhu®fS¡F »il¤JÉL« v‹W brhšÈÉl KoahJ.
V‰g£LÉ£lJ. r®¡fhuh® mj‰F« ïl« bfhL¡fh kÈUªjjhš v§F v¥goahdhY« bj‹dh£oš f©o¥ghŒ »il¡fnt
x¥gªj Ãgªjid r«gªjkhd ãu¢áidfisÉl “Vnjh xU kh£lhJ.
gŠrha¤J¡F x¥ò¡bfh©lhš nghJ«, eh‹ nghf¤ jahuhÆU¡
»‹nw‹” v‹W brhšy nt©oajh» É£lJ. mjhtJ ïªj Mjyhš bj‹dh£L¥ gh®¥gd®fS¡F« njÓa¤â‹ nguhš
gŠrha¤jhdJ brŒí« Koî¡F« “eh‹ y©l‹ nghtj‰F« thœit V‰gL¤â¡ bfh©lt®fS¡F« ntW xU tÊ nt©oaJ
v›Éj r«gªjKÄšiy. v¥goahtJ gŠrha¤J¡F x¥ò¡ bfh© mtáankahF«.
lhš ï¥nghnj nghŒÉL»nw‹. ãwF Ú§fŸ v¥nghnjh ahiunah
jÉuî« fh§»u° ml§»aîl‹ ïÅ¥ òw¥gl¥ nghF«
gŠrha¤J ÃaĤJ v‹dnkh brŒJ bfhŸS§fŸ” v‹»‹w
»s®¢á rkj®k¡ »s®¢ánaahF«. ïâš âU.fhªâí« nruKoahJ.
ÃgªjidÆ‹ nkš nghtjhf x¥ò¡bfhŸs¥g£oU¥gjhŒ bjÇ»‹
nr®ªjhY« mtU¡F« kâ¥ò ïU¡fhJ v‹gJl‹ mt® fyªj
wJ. Mfnt y©l‹ nghtJ x¥gªj¥go mtáa« v‹gjhf
»s®¢áí« ehizakhdjhŒ¡ fUj¥glhjjhŒ nghŒ Élyh«. ãwF
cz®ªJ É£lh® v‹nw C»¡f nt©oajhŒ ïU¡»wJ. v¥go
gz¡fhu‹, Äš KjyhË, go¤j M£fŸ M»a ïªj¡ T£lK«
ïUªjhY« y©l‹ kfheh£lhš ïªâahî¡F muáaš r«gªjkhd

Fo muR - 1931 ( 2 ) 178 179 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ïâš nru KoahJ. ï›tsî« jÉu bj‹dh£L¥ gh®¥gd®fŸ
mj‹ »£l¡Tl tu KoahJ. Mfnt ït®fS¡bfšyh« cyf¤âš
ïl« nt©Lkhdhš fh§»uá‹ »s®¢á¡F vªj¡ fhuz¤ij¡
bfh©lhtJ cÆ® it¤âU¡f nt©oaJ âU.fhªâÆ‹ flik
ahF«. Mjyhš VjhtJ xU rh¡if¢ brhšÈ¡bfh©L tUzh
áuk¤â‰F nkhr Äšyhkš gh®¤J É£L âU.fhªâat®fŸ XotªJ
Él nt©oa tnuahth®.
ÉUJef® kfhehL III
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 30.08.1931

kj eLÃiyik¡ bfhŸif f©ld¤ Ô®khd«


ÉUJef® kfheh£oš Ãiwnt‰¿a Ô®khd§fËš kj§fŸ
xÊ¡f¥glnt©L« v‹D« Ô®khd¤ij¥g‰¿ br‹w thu« És¡»
ïUªnjh«.
ï›thu« kjeLÃiyik bfh©l °jhgd§fis kW¤J« kj
eLÃiyik bfhŸifia¡ f©ld« brŒJ« Ô®khÅ¡f¥g£l
Ô®khd¤ij¥ g‰¿ r‰W És¡Fnth«. Ô®khdkhtJ:-
“rKjha K‰ngh¡FfŸ V‰gLtj‰F Md Ka‰áfŸ brŒa¥
gL«nghbjšyh« “kj«ngh¢R kj« ngh¢R” v‹W ã‰ngh¡fhs®fŸ
T¥ghL ngh£L¡bfh©nl K£L¡ f£ilahŒ ïUªJ tUtjhš
murh§f¤jh® mDrǤJ tU« kj eLÃiyikia f©o¥gnjhL
mij MjÇ¡F« vªj muáaš °jhgd§fisí« x¥ò¡bfhŸs
KoahJ v‹gjhf ïªj kfhehL Ô®khÅ¡»wJ” v‹gjhF«. mJ
nghynt “t®zh¢áuk j®k¤ij x¥ò¡bfhŸS« vªj muáaš
°jhgd¤ijí« x¥ò¡bfhŸs KoahJ” v‹gJkhF«.
ïit fh§»uirí« âU.fhªâiaí« f©o¤J brŒa¥g£l
Ô®khd« v‹nw brhšyyh«. VbdÅš kj eLÃiyikia fh§»u°
x¥ò¡bfhŸS»‹wJ. tUzh¢áuk j®k¤ij âU.fhªâat®fŸ
x¥ò¡ bfhŸS»wh®. Mfnt ï›ÉU bfhŸiffS« mitfis
x¥ò¡ bfhŸS« °jhgd§fS« f©o¡f¥gLkhdhš nkš
f©lgo fh§»uR«, âU.fhªâí« f©o¡f¥g£lt®fnsahth®fŸ.
ï¥bghG jhtJ bghJ#d§fŸ RakÇahij¡fhu®fŸ V‹ fh§»uir,
fhªâia f©o¡»‹wh®fŸ? v‹gij czu nt©L»‹nwh«.
kjeLÃiy ikia x¥ò¡bfh©lhš kj¡bfhŸiffËš ahU«
ãuntá¡fnt TlhJ v‹gJjh‹ mj‹ j¤JtkhF«. Mfnt ïªj¤
j¤Jt« fh¥gh‰w¥glnt©L« v‹gij x¥ò¡bfh©nlhnkah
dhš kj¡ bfhŸiffŸ kj r«gªjkhd f£lisfŸ, kj r«kªjkhd

Fo muR - 1931 ( 2 ) 180 181 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ÉâfŸ v‹gitfËš ahU« ãuntá¡f¡ TlhJ v‹gij eh« F¥ig¤ bjh£oÆš »l¥gj‰F« yha¡»šyhjjhŒ¥ nghŒ áy®
x¥ò¡ bfh©ljhfnt MF«. m¥goahdhš ï‹iwa ÃiyikÆš bfhŸis mo¥gj‰F kh¤âu« jh‹ mJga‹gl¡Toajh»É£lJ.
kÅj j®k¤â‰F V‰w v›Éj Ó®âU¤j¤ijí« brŒa¡TlhJ
v‹gjhf¤ jh‹ Koí«.
kjgÇghyd¢ r£l« v‹D« njt°jhd¢ r£l« V‰gLtj‰F
xU áW Ó®âU¤j« bfh©L tU»‹w fhy¤âY«, Ó®âU¤j K‹ò njthya§fS¡FŸ br‹W tªj thÂa® KjÈa #hâaU¡F¢
ÉnuhâfŸ vGªJ ËW “tªJ É£lJ kj¤â‰F Mg¤J”, “kj« r£l« V‰g£lã‹ò cŸns nghf nah¡»aij ïšyhkš nghŒ
ngh¢RJ kj« ngh¢RJ” v‹W T¥ghL ngh£lhš ïªj ÃiyikÆš É£lJl‹ ï›Éõa¤âš btF ijÇakhŒ kDj®krh°âu¤ij
Ó®âU¤j¡fhu®fŸ v‹d brŒa Koí«? v‹gij nahá¤J¥ ghU§ vL¤J, nfh£ brŒJ Ô®¥ò vGj¥g£LkhŒ É£lJ. ïªj kj
fŸ. Vw¡Fiwa ãÇ£oZ murh§f« tªJ 150 tUõ fhykh»í« eLÃiyik fhuzkhfnt rhujh r£lK« ï‹W cÆU¡nf CŠr
ïÅí« rÇahd Ó®âU¤j§fŸ V‰glhjj‰F ïªj kj eLÃiyik yho¡ bfh©oU¡f nt©oajh» É£lJ. ïitfis všyh« m‰g
ba‹gnj K¡»a jl§fyhÆUªJ tªâU¡»‹wJ v‹gJl‹ r®¡fh khd fhÇa§fŸ v‹W brhšÈ Vkh‰¿ ÉlKoahJ.
uhU« áy rka§fËš mj‹ ÃHÈš x˪J bfh©L j¥òɤJ
bfhŸs Ka‰á¡»wh®fŸ v‹gijí« ãu¤âaB¤âš gh®¤J k‰W«, bg©fS¡F¢ brh¤JÇik nt©L«.
tU»‹nwh«. Ô©lhjt®fS¡F¤ Ô©lhik nghf nt©L«.
Mfnt ïªj kj eLÃiyik¡ bfhŸifia ïªâa fh§»uR« v‹W eh« Ô®khd§fŸ r£lrigfS¡F¡ bfh©L nghndh
ïªâa muáaš t£lnki# kfhehL« x¥ò¡bfhŸSkhdhš m¡ nkahdhš kj eLÃiyik bfhŸifíila murh§f¤jhuhš Kjyh
bfhŸifË‹ Ñœ v›Éj Ó®âU¤j¤ij vâ®gh®¡fKoí« v‹gij tjhf¤ Ô®khd« mDkâ¡f¥gLkh? v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ.
nahá¤jhš m¡bfhŸifÆdhš V‰gL« Mg¤J És§fhkš muáaš r«gªjkhd _le«ã¡if ïšyhj gF¤j¿î cŸst®
nghfhJ. fh§»uR ïªj kjeLÃiyikia x¥ò¡ bfhŸStjh fS¡F ïit És§fhkš nghfnt nghfhJ. nt©Lbk‹nw ngR
nynajh‹ fh§»uir eh« itÔf¤ij - gh®¥gÜa¤ij fh¥gh‰W« »‹wt®fS¡F kh¤âu« És§FtJ á¿J fZlkhF«.
°jhgd« v‹W TW»‹nwh«. ïij kW¥gj‰F ahÇl« v‹d
Mjhu« ïU¡»‹wJ? v‹W nf£»‹nwh«. Mfnt rkj®k¤ij ÉU«ò»‹w k¡fS¡F kj eLÃiyik
bfh©l xU muáaš °jhgd« xU bgU« K£L¡f£ilnaahF«.
Éthf r«gªjkhd - #hâ ɤâahr ca®î jhœit Ú¡F«go
ahd gy mÇa Ô®khd§fŸ r£lrigfS¡F tªJ«, mit njhšÉ mJnghynt tUzh¢áuk j®k¤ij MjÇ¡F« Éõa
milªjj‰F v‹d fhuz«? v‹W«, ï‹D« rhjhuz Éõa§ Kkhdjhš mij¥g‰¿ mnef jlitfŸ vGj¥g£oU¥gjhš
fS¡bfšyh« kj eLÃiyik v‹W itÔf®fŸ T¥ghL nghLt ïâš mâf« vGjÉšiy. ïªj¡ fhuz§fshnyna ï›Éu©il
j‰F v‹d fhuz«? v‹W« thrf®fis nf£»‹nwh«. jÉu ï¤ Ô® í« f©o¤J ÉUJef® kfhehL Ô®khŤâU¡»wJ.
khd¤ij v⮡»‹wt®fËš áy®,
kj ÉLKiw
“ïªJ¡fS¡F«, K°ä«fS¡F«, »¿°Jt®fS¡F«
V‰gL»‹w ãu¢ridfS¡F kh¤âu« jh‹ ïªj Ãgªjidna k‰wgo r®¡fhuh® ÉLKiw eh£fËš “kj r«gªjkhd äî
bahÊa k‰wgo ïªJ¡fS¡FŸshf el¡f nt©oa Ó®âU¤j§ eh£fŸ Ú¡f¥gl nt©L«” v‹W k‰bwhU Ô®khd« brŒa¥
fS¡F ïJ f£L¥glhJ” v‹W brhšÈ¥ ghku k¡fŸ f©fËš g£oU¡»‹wJ.
k©iz thÇ¥nghl¥ gh®¡»‹wh®fŸ. ekJ murh§f¤âš tUõ« x‹W¡F PhƉW¡»HikfËš
kjeLÃiyik v‹»‹w ng¢ir K°ä«fnsh, »¿°Jt® 52 eh£fŸ fʪJ ÉL»‹wd. ïJ »¿°Jt rka¤ij x£o
fnsh cgnah»¥gJ xU jlitahdhš mªj¡ fhy¤â‰FŸ V‰gL¤j¥ g£l ehshF«. k‰wgo FiwªjJ všyh kj r«gªjkhf
ïªJ¡fŸ 100 jlit cgnah»¤J tU»‹wh®fŸ. njt°jhd î« tUõ¤âš 35 eh£fŸ ÉLKiwahf¥ ghÉ¡f¥gL»‹wd.
gÇghyd r£l¤â‹ nghJ kjeLÃiyik tªJ òFªJ mªj r£lnk ïitfŸ murh§f ïyhfh¡fËY«, gŸË¡Tl§fËYnk ifahs¥

Fo muR - 1931 ( 2 ) 182 183 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


g£L ãwF všyh¡ fhÇahya§fS¡F« guÉ tu¥gL»‹wJ.
ïjdhš mªj eh£fË‹ bjhÊšfŸ bfLtJl‹ if¥gzK«
brytÊ¡f¥gLtnjhL kj cz®¢áiaí« tY¥gL¤Jtjhf
V‰g£L tU»‹wd.
m‹¿í«, xU r_f¤jhÇ‹ ÉLKiw¡fhf k‰w r_f¤jhÇ‹
ntiy bfLtJl‹ ïjdhš V‰gL« eZl¤â‰F k‰w kj¡fhu® <nuhL uÆšnt °nlõ‹ kh‰w«
fS« eZlkila nt©oat®fsh»‹wh®fŸ. u«rhD¡fhf
ïªJ¡fS«, »¿°jt®fS« V‹ eZlkila nt©L«? itF©l
Vfhjá¡fhf ï°yhÄa®fS«, »¿°Jt®fS« V‹ eZlkila <nuhL uÆšnt °nlõdhdhJ 25-8-31 njâ Kjš ï¥nghJ
nt©L«? »¿°J¥ ãwªjehŸ g©oif¡fhf ïªJ¡fS«, K°ä« ïUªJ tªj °nlõD¡F Rkh® xU ikš öu« nk‰F òwkhf¤
fS« V‹ eZlkilant©L? bk‹gijí« k‰W« kj r«gªj jŸË f£l¥g£L m§F kh‰w¥g£LÉ£lJ. Rkh® xUnfho %ghŒ
khd Éõa§fŸ vâY« e«ã¡if ïšyhjt®fŸ ïªj ÉLKiw tiu bryî brŒJ f£ll§fŸ gy f£l¥g£oU¡»‹wd. bj‹
eh£fS¡fhf V‹ eZlkila nt©Lbk‹gijí« ftŤjhš ïªâahÉš cŸs bgÇa °nlõ‹fËš ïJî« xU bgÇaJ«
kj¤â‹ nguhš k¡fŸ gytªj¥gL¤j¥g£L fZl eZlkiltJ mâf bryÉ£L f£l¥g£lJkhF«. ehsht£l¤âš <nuhL bj‹
És§F«. Mjyhš PhƉW¡»Hik v‹gijí« mJ kj r«gªj ïªâa uÆšnt bgÇa t©o¥ghijfS¡F xU K¡»a °jykhf
khdJ v‹gj‰F Mfnt kh‰¿ bghJthfnt xUÉj ÉLKiw brŒa¥gl¡TL«. ïj‹ gadhf Rkh® MÆu« FofŸ <nuh£o‰F
fis V‰gL¤â mt‰¿‰F« všnyhU« mDgÉ¡f brsfÇa§fŸ mâfkhfyh«. Mdhš ãuahz« brŒ»‹w #d§fS¡F á¿J
V‰gL¤â¡ bfhL¡f nt©oaJ mtáakhF«. fZl« V‰g£LÉ£lJ v‹Wjh‹ brhšy nt©L«. v‹dbtÅš
°nlõD¡F« CU¡F« K‹idiaÉl r‰W mâf öukh»
rhjhuzkhf gŸË¡Tl§fS¡F Él¥gL« ÉLKiw eh£fŸ
É£lJ. °nlõD¡F ïuî fhy§fËš K‹nghš ijÇakhŒ nghf
thu¤âš rÅ, PhÆW v‹gâš 52 thu¤â‰F 104 eh£fS«, btƉ
Koahkš ga¥gl nt©oajhŒ É£lJ. nkh£lh® TÈ t©o
fhy« 2-khj« v‹gâš rÅ PhÆW Ú§» 45 eh£fS« ïit jÉu
thlif KjÈaitfŸ mâfkhŒ É£ld. uÆY¡F nghtJ tU
#dtÇÆš 10 eh£fS« k‰W« g©oiffËš 25 eh£fS« Mf
x£L khj« tUõ¤âš 6 khjfhy¤â‰F nkyhfnt 200 eh£fŸ tiu tâš ãuahÂfS¡F miuk neu« mâf« bryî brŒa
Tl ÉLKiw ehshf ga‹gL¤j¥gL»‹wJ. nt©oajh» É£lJ. bghJ #d§fS¡F ïJnghš ï‹D« áy
mbrsfÇa§fŸ V‰g£oUªjhY« uÆšnt °nlõ‹ kh‰w«
ïjdhš ãŸisfS¡F V‰gL« bghUŸ eZl« fhy eZl« Éõa« Rkh® 20 tUõ§fshfnt nahridÆš ïUªJ tªjjhF«.
v›tsî v‹W gh®¤jhš mj‹ fZl« És§F«. ïitfŸ všyh« ï›Éj mbrsfÇa§fŸ ãuahz trâfËš V‰gLtJ rf#nk
xUòw« ïUªjhY«, kj r«gªjkhf murh§f¤âš V‹ äî Él ahF«.
nt©L« v‹gJ«, mtáakhÆU¡»‹wt®fŸ j§fŸ j§fŸ brhªj
äthf th§»¡bfhŸs brsfÇa« mË¡f¥gl nt©L« v‹gJ« MdhY«Tl ïªj °nlõ‹ f£oa gz¤ij¡ bfh©L xU
ïj‹ _y« kj cz®¢áia v›tsî Fiw¡f¥gl¡TLnkh òâa uÆšghij V‰ghL brŒâUªjhš <nuh£o‰F« ikNU¡F«
m›tsî Fiw¡f tÊ njlnt©L« v‹gJnk ï¤Ô®khd¤â‹ xU uÆš ghij ngh£oU¡fyh«. v‹d fhuz¤âdhnyh
fU¤jhF«. k‰wgo XŒnth ÉLKiwnah k¡fS¡F Tlhbj‹w mt®fS¡F òâa uÆš ghijia Él <nuhL °nlõ‹ bgÇajhf¡
fU¤â‹ ÛJ ï¤Ô®khd« brŒa¥glÉšiy v‹gijí« f£l nt©oaJ mtáakh»É£lJ. v‹whY« ïªj °nlõdhš
bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«. <nuhL g£lz¤â‰F r‰W K‰ngh¡nf‰g£l bj‹nw brhšyyh«.

Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 30.08.1931 Fo muR - brŒâ És¡f« - 30.08.1931

Fo muR - 1931 ( 2 ) 184 185 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


K°ä«fŸ ãu¢áid RakÇahij¡fhuD¡F«
òuhzkÇahij¡fhuD¡F« r«ghõiz
jŤbjhFâ¡F #dh¥ #khš kfkJ Mjuî
br‹idÆš ãugy ÉahghÇí«, ïªâa njhš murU« (India
- á¤âuò¤âu‹
Leather King)
K°ä« r_f ãuKfUkhd âU. #khš kfkJ rhaò
mt®fŸ jiy¢nrÇ kh¥ãŸis K°ä«fŸ kfheh£oš jiyik RakÇahij¡fhu‹:- thU§fŸ Iah òuhzkÇahij¡
t»¤J¥ ngáaâš “°jhd§fŸ xJ¡» it¡f¥g£l T£L¤ bjhFâ fhunu! btFehshŒ¡fhnzhnk, v§F br‹¿UªÔ®fŸ?
ešyjhdhY« gy fhuz§fshš br‹id K°ä«fŸ brŒJŸs
jŤbjhF⤠â£l¤ij¤ jh‹ MjÇ¥gjhfî« všyh K°ä« òuhz kÇahij¡fhu‹:- vdJ tƉW¡ bfhLik jh‹
fS« MjÇ¡fnt©L”bk‹W« brhšÈ ïU¡»wh®. ck¡F¤ bjÇínk! òuhz¡ fhynBg« brŒa¥ nghÆUªnj‹.

Mfnt, jŤbjhFâ¡F vªj K°ä« ãuKf® Énuhjkhf R-k:


R-k:- m¥goah? c§fŸ òuhz¡ fhynBg« rÇahŒ el¡
ïU¡»‹wh® v‹gij És¡f nt©oaJ njÓa K°ä«fŸ v‹gt® »‹wjh? #d§fŸ K‹nghš òuhz§fis kÇahij brŒJ nf£»‹
fË‹ flikahfî« njÓa ïªJ¡fŸ v‹gt®fË‹ flikíkhF«. wh®fsh?

Fo muR - brŒâ És¡f« - 30.08.1931 ò-k:


ò-k:-mij V‹ nf£»‹Ö®fŸ? tutu òuhz« v‹whny
k¡fS¡F xUÉj btW¥ò V‰g£LÉ£lJ. e«ik ahU« y£áa«
brŒtnj »ilahJ.
R-k:
R-k:-V‹ m¥go¢ brhšY»Ö®fŸ? òuhz§fŸ všyh«
gfth‹fŸ, ÇÎfŸ, gukát‹, kfhÉZQ KjÈat® th¡F v‹g
jhf ïU¡F«nghJ òuhz§fS¡F kÇahij¥ nghŒ É£lJ v‹gJ
mârakhftšyth ïU¡»wJ?
ò-k:
ò-k:- v‹id¥ gÇfhr« brŒ»‹Ö®fsh? v‹d? Ú§fŸ nghL
»‹wnghLjh‹ eh£ilna ghHh¡» É£lnj. e«ik¡ f©lhš
iga‹fŸ fšbyL¤J¥nghL»‹wh®fŸ? “ÇÎfŸ brh‹dh®, gf
th‹ brh‹dh®” v‹whš “cd¡F v¥go¤ bjÇí«?” v‹W nf£
»‹wh®fŸ.
R-k:
R-k:- ï¥goÆU¡f r‰W K‹ Ú§fŸ òuhz¡ fhynBg«
brŒa¥nghÆUªnj‹ v‹W brh‹Ü®fns?

Fo muR - 1931 ( 2 ) 186 187 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ò-k:
ò-k:-mJth nf£»‹Ö®fŸ. eh‹ ï¥nghJ fh§»uáš nr®ªJ nkny óá¡ bfh©L tªJ cjÇ cjÉ brŒjjJ nghš mtjhu
mâÈUªJ bfh©L fh§»u° nkilfË‹ _y« bfhŠr« òUõuh»a kfh¤kh fhªâÆ‹ ï¥òÅjkhd if§fÇa¤â‰F
bfhŠr« òuhz¥ ãur§f« brŒJ tU»‹nw‹. ïªj rka¤âš j§fshš Toaij cjî§fŸ, mªj¥go cjthÉoš Ú§fŸ ghÉ
fh§»uášyhÉ£lhš òuhz§fŸ beU¥ãš nghl¥g£oU¡Fnk? ah»ÉLå®fŸ. c§fSila tŠridia gfth‹ c§fŸ ko
ÆÈUªnj m¿ªJ bfh©oU¡»wh®.” v‹W brhšYnt‹. brh‹d
R-k:
R-k:- fh§»uáš v¥go Iah òuhz¥ ãur§f« brŒa Koí«? îlnd K©l§fŸ koia¥gh®¤J« n#ãia¥ gh®¤J« cŸsij
mâš muáaš ãu°jhg«jhnd brŒa Koí«? vL¤J¥ngh£LÉ£L xU F«ãL F«ã£L É£L¥nghŒÉLth®fŸ.
ò-k:
ò-k:- mªj ïufáa« c§fS¡F¤ bjÇahJ nghš ïU¡»‹ fhR« gzK« ïšyhjt®fŸ ngdh,f¤â, nkhâu«, r§»È KjÈ
wJ. ïÅ mâY« ifit¤J ÉlhÔ®fŸ. aitfis¥ nghLth®fŸ. ãwF mijna Vy« ngh£lhš mJ
ntnw x‹W¡F ïu©lhŒ gz« tU«. ï›tsî jh‹ ekJ
R-k:
R-k:- bjÇahnj. òuhz¡fhynBg«. Vnjh xU tÊÆš étd« el¡»‹wJ. kfhuh#‹
fhªâ njh‹¿dh‹ v§fisbašyh« fh¥gh‰w.
ò-k:
ò-k:- KjÈš nkilÆš V¿dîl‹ “kfh¤kh fhªâ¡F n#,
tªnjkhju«!!” “b#ab#aghuj”v‹W brhšY«nghnj “ek¥ R-k:
R-k:- ï¥go¢ brŒjhš âU.fhªâ KjÈa ahtU« ïj‰bfš
gh®tâgjnA” v‹W« “AuAu r§fukfhnjt!bt§»£ukz yh« x‹W« fz¡Fnf£f kh£lh®fsh?
nfhɪjh!!nfhɪjh!!!”v‹W« brhšYnt‹. m§FŸs všyh
cW¥gofS« Tlnt f¤J«. ãwF ïu©blhU njthu«ghLnt‹. ò-k:
ò-k:- mªj tH¡f« jh‹ ïâš »ilahJ. mjšyth
ãwF bkŸs “kfh¤kh fhªâthŸ ïU¡fhns, mthis kÅj¥ãw¥ò fh§»uáš ïU¡F« xU bgUªj‹ik.
v‹W v©Â ÉlhÔ®fŸ! mt® xU mtjhuòUõuh¡F«!!! kfh R-k:
R-k:- mbj‹d m¥go? V‹ fz¡F¡ nf£fkh£lh®fŸ?
ÉZQnt mtjhu« brŒâU¡»whuh¡F«!!!mjhtJ gfth‹ $k¤
gft¤ÑijÆš âUthŒ ky®ªjUË ïU¡»‹wgo “ífh íf§fŸ ò-k:
ò-k:- nf£lhš bjÇí« r§fâ? nf£f Mu«ã¤jhš âU.fhªâ
njhW«!!!” v‹gjhf Mu«ã¤JÉ£L ghuj«, uhkhaz«, ghftj« Kjš mt®fŸ m¥g‹ tiu gâš brhšÈahf nt©L«. mJ kh¤âu
Kjš bgÇa òuhz«, á‹dòuhz«, k¢ròuhz«, jtis òuhz«, kšy. ïnj khâÇ fz¡F¡ nf£L “mt‹ gz« vL¤J¡bfh©lh‹
bfUl òuhz«, bgU¢rhË òuhz« tiuÆš R«kh msªJ ït‹ gz« vL¤J¡ bfh©lh‹” v‹W fz¡F btË tªJÉ£lhš
bfh£oÉLnt‹. K©l§fŸ thia¤âwªJ Mfha¤ij¥ gh®¤J¡ ãwF vtD¡F« ahU« gz« bfhL¡fkh£lh®fŸ. m¥òw« fh§»
bfh©L ËwJ Ëwgona ïuî 10 kÂtiuÆš nf£L¡ uR¡F Mns nruhJ. Mjyhš âU£L tNiy¡ f©L ão¤jhY«
bfh©oU¡F«. clnd nkš ntZoia ÉǤJ¡ bfh©L fj® Fš btËÆš brhšykh£lh®fŸ. mªj xU bgUªj‹ik fh§»uR¡F¤
yhŒ ngh£l xU igaid mªj¡T£l¤âš xU R¤J R¤âtu jh‹ c©L. Ú§fns ghU§fns v¤jidnah ng® âU¥gâ c©oaš
brh‹dhš 10 %ghŒ¡F FiwahJ tNyh»ÉL«. k‰W« v¤jidnah khâÇ tNš el¤J»wh®fŸ ahuhtJ ngRuh®fsh?ghU§fŸ.
cW¥gofŸ, r‰W °FU ÿ° MdJfŸ, gî©l‹ ngdh, nkhâu«,
ngdhf¤â, if r§»È, bfoahu« KjÈaitfisí« fH£o R-k:
R-k:- ïªj KiwÆš xUthW c§fS¡F« k‰W« áy M£
ngh£LÉL« ãwF v‹d Fiw? fS¡F« thœ¡if elªJ tU»‹wJ v‹gâš vd¡F rªnjhõ«
jh‹. Mdhš òuhz§fË‹ nah¡»aijfis¥ g‰¿ c©ik
R-k:
R-k:- gî©l‹ ngdh fofhubkšyh« V‹ nghLth®fŸ? Ænyna c§fŸ mã¥ãuha« v‹d?
ò-k:
ò-k:- eh‹ mªj khâÇ brhšYnt‹. ò-k:
ò-k:- mbj‹d m¥go nf£»‹Ö®fŸ? mbjšyh« xU
khâÇahŒ¤jh‹ ïU¡F«. mij btËÆš brhšy Koíkh?
R.k:
R.k:- vªj khâÇ? ÇÎ_y« eâ _y« nf£fyhkh? bghJthfnt òuhz§fis
ò-k:
ò-k:- “r¤ Éõa« nf£LÉ£L R«kh nghfhÔ®fŸ. koÆš ahuhtJ F‰w« brh‹dhš vd¡F¡ nfhg« jh‹ tU«.
cŸsij¥ nghL§fŸ. mš ghy« f£l uhkãuhD¡F áWkzš R-k:
R-k:- rÇ, rÇ nfhã¤J¡ bfhŸshÔ®fŸ. mij eh‹ F‰w«

Fo muR - 1931 ( 2 ) 188 189 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


brhšy tuÉšiy. mij¥g‰¿ VjhtJ rªnjfÄUªjhš nf£f R-k:
R-k:- ïšiy, Vnjh xU òuhz¤âš Jsá¢bro moÆš xU
yhkh? FHªij »lªjJ. mij¡flîŸ mtjhukhŒ¡ fUâdh®fŸ. ãwF
mJ flîns M»É£lJ. ï¥nghJ« mJ flîshÆU¡»‹wJ
ò-k:
ò-k:- ngõhŒ¡ nfS§fŸ. v‹W gh®¤jjhf vd¡F Phgf«. Mjyhš mªj òuhz§fis baš
R-k:
R-k:- m¥goahdhš xU rªnjf«. Mdhš Ú® nfhã¤J¡ yh« jh§fŸ e«òtJ©lh? mšyJ e«ò«go fhynBg« brŒt
bfhŸs¡TlhJ. J©lh? v‹W bjÇayh« v‹gjhf Mir¥g£L¤jh‹ j§fis¡
nf£nl‹.
ò-k:
ò-k:- nfhg« v‹d? rªnjf¤â‰F¡ nfhã¡fyhkh?
ò-k:
ò-k:- Ú® R.k. v‹gJ bjǪJ« c«Äl« eh‹ ngáaJ R¤j¤
R-k:
R-k:- c§fŸ å£L njh£l¤âš xU kšÈif¢ broÆ‹ j¥ò. òuhz¤ij rªnjf¥gL»‹w-j®¡f« brŒ»‹w-eh°Ôf®fS
moÆš xU FHªij m¥bghGJjh‹ ãwªjjhf¡ fhz¥gl¡ ila Kfhnyhgdnk brŒa¡TlhJ v‹w bgÇathŸ ïj‰fhf¤
ToaJ mGJ bfh©L »l¡f¡ f©O®fnsahdhš mij¥g‰¿ jhnd brhšÈ ïU¡»‹wh®fŸ. R.k.v‹whny eh¤âf« jhnd.
Ú§fŸ v‹d Ãid¥Õ®fŸ? c«nkhL ngáa F‰w¤â‰fhf eh‹ xU K£lhŸ Mf nt©oaJ«
Ãaha« jhnd?
ò-k:
ò-k:- v‹d Ãid¥gJ? ahnuh bg‰W¤ âU£L¤jdkhŒ¡
bfh©L tªJ ngh£L É£L nghŒ É£lh®fŸ v‹Wjh‹ R-k:
R-k:- ï¥go¡ nfhã¤J¡ bfhŸsyhkh? Ú§fŸ brh‹dij
Ãid¥ng‹. c§fŸ thia¡ bfh©L, brh‹dij¡ bfh©L c§fis v‹d
brhšY»‹Ö®fŸ v‹W jh‹ nf£nlnd xÊa eh‹ VjhtJ F‰wkhd
R-k:
R-k:- ah®? v¥go¥g£lt®fŸ bg‰wh®fŸ v‹W Ãid¥
th®¤ij brh‹nddh? mšyJ v‹ mã¥ãuhakhf VjhtJ brh‹
Õ®fsh?
nddh? V‹ ï›tsî nfhg«?
ò-k:
ò-k:- ahnuh “ âU£L f®¥g« ” mjhtJ Éjitnah, ò-k:
ò-k:- nfhg« x‹W« ïšiy vd¡F ntiyÆU¡»‹wJ.
fšahzkhfhj bg©nzh òUõ‹ CÇš ïšyhkš njrhªâu«
bfhŠr« mtru«. eh‹ nghŒ É£L tU»‹nw‹ (v‹W brhšÈ¡
nghdtUila kidÉnah,nrhu¤jdkhŒ f®¥g« M», mij¥
bfh©nl eGÉÉ£lh®.)
bg‰W ekJ njh£l¤âš bfh©L tªJ ngh£LÉ£lhŸ v‹W jh‹
Ãid¥ng‹. Fo muR - ciuahlš - 06.09.1931
R-k:
R-k:- rÇ. ïJjh‹ ešy gF¤j¿î v‹gJ.
ò-k:
ò-k:- mbj‹d? m¥go¢ brhšY»Ö®fŸ? ïJTlth
kÅjD¡F¤ bjÇahJ? ïªj¥go mšyhkš ã‹id v‹dkhŒ
Ãid¡f Koí«? kšÈif¢ broah ãŸis bgW«? mšyJ
Mfha¤âš ïUªJ tªJ ÉGnkh? xU _l‹ Tl ïj‰F khwhf
brhšy KoahJ.
R-k:
R-k:- jh§fŸ brhšYtJ Ãu«gî« rÇ. ntW Énrõ«
x‹W« ïšiy. kšÈif¢ broÆ‹ Ñœ ïUªjhšjh‹ m¥go¢
brh‹Ü®fŸ. xU rka« JsᢠbroÆ‹ Ñœ »lªjhnyh?
R-k:
R-k:- v§F« m¥go¤jhnd »l¡F«. Jsá¢bro¡F kh¤âu«
v‹d bfh«gh Kis¤âU¡F«? mšyJ mJ f®¥gkh» ãŸis
ãw¡Fnkh? ïbj‹d áWãŸisfŸ khâÇ nf£»‹Ö®fns?

Fo muR - 1931 ( 2 ) 190 191 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


VbdÅš r_f¤JiwÆš ekJ Ãiyik v‹d? ekJ
moik¤ jd¤â‹ bfhLik v›tsî? ïitfS¡F¡ fhuz«
v‹d? v‹gij Ãid¤J¥ gh®¤jhš m¿î« khdK« cŸs kÅj‹
muáaš j‹ikia bfhŠrK« bgÇjhf¡ fUâ y£áa« brŒa
kh£lhbd‹nw fUJ»‹nw‹. c§fËš ah® v¥go Ãid¤J¡
bfh©lhY« rÇ v‹id¥ bghW¤jtiu ekJ eh£L kj r«gªjkhd
r_f r«gªjkhd moik¤jd¤jhš jh‹ eh« RjªâuÄHªJ khd
âU¢r§nfh£oš ÄHªJ ïÊ #hâahŒ thG»‹nwhnk bahÊa muáaš moik¤
jd¤jhyšy v‹gnj vdJ mã¥ãuha«. eh‹ ï¥nghJ murh§f
cg‹ahr« M£áÆ‹ Rjªâu¤ij Kj‹ikahdjhf ÉU«gÉšiy. c¤ânah
f¤ij ãukhjkhdjhf¡ fUjÉšiy. mâfhu¤ij Mir¥gl
Éšiy.
eh‹ ï§F ï¥go xU T£l¤âš ngrnt©oÆU¡F« v‹W
fUjntÆšiy. #Û‹jhu® (lh¡l® R¥guha‹) mt®fŸ xU v‹Dila eh£L kÅj‹ xUt‹ v‹id xU kÅjdhŒ¡
fhÇakhŒ v‹id ï§F tunt©Lbk‹W 10, 15 eh£fS¡F fUjnt©L«,mt‹ v‹id ãwÉÆš rkkhŒ Ãid¡fnt©L«
K‹dnk vGâaij c¤njá¤J mt®fis¡ fhz eh‹ tªnj‹. v‹Wjh‹ Mir¥gL»‹nw‹. ïªj ïÊî¤j‹ikí« mtkhdK«
r‰W K‹òjh‹ ï§F xU Û£o§F T£l¥g£oU¥gij m¿ªnj‹. jh‹ v‹id tU¤J»‹wJ. Ãid¤jhš tÆW g‰¿ v¿»‹wJ,
ï¡T£l« #Û‹jhu® mt®fisí« âU. f©z¥g® mt®fisí« beŠr« FKW»‹wJ. ïj‰F VjhtJ xU kh®¡f« V‰gl ï‹iwa
c¤njá¤nj T£l¥g£lJ v‹gijí« m¿ªnj‹. ïâš eh‹ vªj muáayhtJ ïilôwhÆUªjhš brhšY§fŸ. m¥bghGJ
ngRtJ v‹gJ mbrsfÇakhd fhÇa« v‹whY« e©g® enlr mªj muáaiy¥ g‰¿ ftÅ¥ngh« mij bahÊ¥ngh«. ïšyh
KjÈah® mt®fŸ brhšiyí« #Û‹jhu® mt®fŸ brhšiyí« É£lhš ntW vJ ïilônwh, ah® ïilôwhÆU¡»‹wh®fnsh
j£l Koahkš Vnjh á¿J ngr nt©oatdhf ïU¡»nw‹. ï‹W mt‰iw bahÊ¡f x‹W nruyh« thU§fŸ. mijÉ£L É£L
ngrnt©oa Éõa« “j‰fhy ïuh{a Ãiyik” v‹gjhf neh£O ï›tsî bgÇa m¡»uk¤ijí« bfhLikiaí« _o it¤J¡
áš F¿¥ãl¥g£oU¡»‹wJ. ehndh ïuhÍa â£l r«gªjkhd bfh©L “muáaš muáaš” v‹whš v‹dmU¤j«? ïJ ahiu
Éõa§fËš khWg£l xU mã¥ãuha« bfh©oU¥gt‹. ïuhÍa Vkh‰WtJ? ï‹D« v¤jid ehis¡F¤jh‹ ï¥gona fhy¤ij
JiwÆš á¿Jfhy« ïUªJ gh®¤JÉ£L mj‹ bfhŸiffËš fl¤JtJ? v‹gitfis nahá¤J¥ ghU§fŸ.
mâU¥â bfh©L btËna¿ v‹ brhªj ïZl¥go r_f¤JiwÆš
ntiy brŒJ bfh©oU¥gt‹. m¥go¥g£l eh‹ ïuhÍa “muáaiy¥ g‰¿¡Tl ek¡F¡ ftiyÆšiy. m‹Åaid
Ãiyikia¥ g‰¿ v‹d ngrKoí«? v‹gij Ú§fns nahá¤J¥ xÊ¡f nt©lhkh? ” v‹W áy® nf£»‹wh®fŸ. ïâY« c©iknah
ghU§fŸ. m¿îiliknah ïU¥gjhf eh‹ fUjÉšiy. Vbd‹whš ah®
m‹Åa‹? v‹gij KjÈš ftŤJ¥ ghU§fŸ.
rnfhju®fns ï‹iwa ÃiyikÆš eh‹ ïuhÍa¤Jiw
bfhŸiffËš kh¤âu« m¥ãuha ngj§fŸ bfh©ltdšy. j‰fhy v‹id moik v‹gtD«, it¥gh£o kf‹ v‹gtD«,
ïuhÍa Éõa« v‹gijna ehizakhdjšy v‹W fUJtnjhL »£l tunt©lh« - bjhlnt©lhbk‹gtD«, »£l tªjhny -
ïªâaeh£o‹ ÉLjiy¡F ïªj ïuhÍa¤Jiw m›tsî f©Âš bj‹g£lhny njhõ« v‹gtD«, eh‹ bjh£lij rh¥ã£
K¡»akhdjšybt‹W«, k‰w Éõa§fË‹ tÇir¡»uk¤âš lhš-v‹ vâÇš rh¥ã£lhš euf« v‹gtD« m‹Åadh? mšyJ
muáaš Ó®âU¤j« v‹gJ v›tsnth ã‹dhš ïU¡f nt©oaJ “cd¡F« vd¡F« ɤâahrÄšiy, bjh£lhY« guthÆšiy, eh«
v‹W« fUJ»‹wt‹. ek¡F ïU¡F« ntiy všyh« eh« všnyhU« rk«jh‹” v‹W brhšY»‹wt‹ m‹Åadh? v‹gij
brŒant©oa Kjš ntiy všyh« rKjha r«gªjkhdnj jÉu nahá¤J¥ ghU§fŸ.
muáaš ntiyašy.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 192 193 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ekJ #d§fŸ 100¡F 90 ng®fŸ _lk¡fshf ÆUªJ tU ï‹iwa âd« ïªj âU¢r§nfh£oš xU giwa‹ ï£È
»‹wh®fŸ. fšÉ thridí« ïšiy. m¿î thridí« ïšiy. R£lhdhdhš mJ v›tsî bgÇjhÆUªjhY« k‰wt®fŸ ehÆ¡F
ïUªjhY« m¿î RjªâuÄšiy. ït®fis¡ T£o it¤J¡ th§»¥ nghl¡Tl mtÅl« ï£È th§fkh£lh®fŸ. xU
bfh©L ah® v‹d ngádhY« ifj£Lth®fŸ. Tlnt nfhɪjh gh®¥gd‹ ï£È R£lhš mJ v›tsî á¿jhÆUªjhY« v›tsî
nghLth®fŸ. Mfnt rÇ vJ? j¥ò vJ? v‹W bjǪJ bfhŸS« nkhrkhÆUªjhY« “rhÄ rhÄ” v‹W bfŠá x‹W¡F MW Éiy
m¿î Æšyhjt®fŸ. ït®fŸ K‹ vij¢ brh‹dhš jh‹ v‹d? bfhL¤J th§Fth®fbs‹whš ïJ muáaš RjªâuÄšyhj
v‹»‹w KiwÆš njr¤âš v¤jidnah òu£LfŸ el¡»‹wd. fhuz¤jhyh? r_f RjªâuÄšyhj fhuz¤jhyh? v‹W jaî brŒJ
ïij¥ gh®¤J¡ bfh©nl ïªj Ãiyikia kh‰w nt©oanj ekJ nahá¤J¥ ghU§fŸ. giwa‹ ï£È tÆW Ãiwahjh? mJ Éõ«
Kjš ntiyahÆU¡fnt©L« v‹gij ahUnk ftÅ¥gâšiy. fyªjjh? kjK« #hâíkšyth ï¥go brŒ»‹wJ?
vªj¤ jiytUnk Ãid¥gâšiy. ï¥gona fhy« flªjhš ek¡F
v¥nghJ ÉLjiy »il¡f¡TL«? v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. ViH #d§fisí« rßu¤jhš ghLgL« bjhÊyhËfisí«
Ñœ#hâ v‹W«, bjhl¡Tlhjt®fŸ v‹W«, bfhLik¥gL¤â¤
“bghUshjhu¤ JiwÆš eh« moikahŒ ïU¡»‹nwh«. jhœ¤â it¤âU¡F« #d§fisí« ftŤJ, mt®fis mt®fS
ekJ bghUŸ nfho¡fz¡fhf btËÆš ngh»‹wJ. mij ÃW¤j ila¡ fZl§fËš ïUªJ ÉLjiy brŒa Koahj muáaš
nt©lhkh?” v‹»‹wh®fŸ k‰bwhU T£l muáaš T£l¤jh®. â£l« ahU¡F nt©L«? v‹W nf£»‹nw‹? nkš #hâ¡fhuD¡
ïijí« v‹dhš y£áa« brŒanth, x¥ò¡bfhŸsnth Koa F« KjyhË¡Fkšyth mJ ga‹gL«. bjhÊyhË¡F v›tsî
Éšiy. Vbd‹whš bghUŸ eZl« v‹gJ ï¥nghJ ekJ eh£oš TÈ bfhL¥gJ v‹gij nahá¥gJjh‹ muáaš â£l¤âš xU
ahU¡F ïU¡»wJ? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. bfhŸifahŒ ïU¡»‹wnj jÉu KjyhË v›tsî yhg¤â‰F nkš
r«ghâ¡f¡TlhJ v‹gjhf ahuhtJ â£l« nghL»wh®fsh?
ekJ eh£oš r_f¤JiwÆnyna ãwÉÆnyna bghUshjhu ghU§fŸ.
cÇik mnef k¡fS¡F¤ jL¡f¥g£oU¡»‹wJ.
ekJ k¡fË‹ ïÊî«, moik¤jdK«, bghUshjhu¡
cjhuzkhf ònuh»j‹, c¤ânahf°j‹, t¡Ñš, ÉahghÇ, fZlK« ekJ kj¤â‹ gydhŒ rKjha KiwÆ‹ gadhŒ ïUªJ
KjyhË, #Û‹jhu‹, ÄuhRjhu‹ M»at®fË‹ T£l§fS¡F¤jh‹ tU»‹wjh? mšyJ ïšiyah? v‹W ghU§fŸ. gz¡fhuD«
bghUshjhu cÇik ïU¡»‹wnjbahÊa k‰w #d§fS¡F #Û‹jhuD« gz¡fhu ãuòî« j§fŸ gz§fis ïªeh£oš v‹d
tƉW¡F v›tsî nt©L« v‹»‹w msî¡F£g£l moik brŒ»wh®fŸ? v‹W r‰W ftŤJ¥ghU§fŸ. kj¤â‹ gadhŒ
cÇikjhnd ïUªJ tU»‹wJ? K‰T¿a T£l§fS¡F¥ bghU V‰g£l K£lhŸjd¤â‹ fhuzkhŒ ïnjh vâÇš bjÇ»‹w nfhÉ
shjhu cÇik v‹gJ ãwÉÆnyna bfhL¡f¥g£oU¡»‹wJ È‹ nguhš ghHh»‹w gz« ï›tsbt‹W c§fS¡F¤ bjÇahjh?
v‹gJl‹ k‰wt®fŸ mj‰F mUfušyhkš ïU¡F«goahd îgª gz« nru¢ nru k©zhš f£od nfhÉiy ïo¤J fšyhš f£L
j§fS« brŒa¥g£oU¡»‹wd. »‹wh‹. ãwF ryit¡fšyhš f£L»wh‹, á¤âuntiy brŒ»wh‹,
cjhuzkhf, xU ï£È¡fil¥ gh®¥ghDila kf‹ iA ãwF btŸËÆY«, j§f¤âY« thfd« brŒ»‹wh‹. j§f XL
nfh®£ #£#hf tuyh«. xU gŠrh§f¥ gh®¥gd‹ kf‹ kªâÇ ngh£L nfhÉš Tiuia ntŒ»‹wh‹. ïªj _lk¡fis¡ bfh©l
Mfyh«. xU njh£oÆDila kf‹ iAnfh®£ #£#hf tu eh£o‰F gz« Ä¢rkhtjhš v‹d yhg«?
Koíkh? nahá¤J¥ ghU§fŸ. #hâÆ‹ nguhš tF¡f¥g£oU¡F« ghku k¡fis m¿thËfsh¡» mt®fŸ ifÆš gz¤ij
ãÇth dJ ï«khâÇ áyU¡F e‹ikiaí«, áyU¡F¤ Ôikiaí« x¥òɤjhš jh‹ mªj¥ gz« eh£o‹ ey¤â‰F ga‹gL«.
brŒJ tU»‹wJ, btFfhykhŒ brŒJ« tªâU¡»‹wJ. ïÅnkš m¥go¡»šyhkš ghHhtj‰F« nrh«ngÇfS«, Nø¡fhu®fS«
ïªj¥go brŒahkš ïU¡f ekJ “muáaš RauhÍa¤âš” v›Éj ãiH¥gj‰fhf gz¤ij¡ fh¥gh‰Wtâš v‹d gy‹? v‹W nahá¤
â£lK« ïšiy v‹gnjhL ïªj Kiwikia¡ fh¥gh‰wî« J¥ ghU§fŸ. k‰bwhU T£l¤jh® ek¡F “rk¤Jt« nt©oa
â£l« nghl¥g£oU¡»‹wJ v‹whš m¿îŸs kÅj‹ v¥go j‰fhf RauhÍa« nt©L”bk‹»wh®fŸ. ïJî« m®¤jk‰wJ« m¿
ïªj muáaiy x¥ò¡ bfhŸs Koí«? t‰wJkhd ng¢R v‹Wjh‹ brhšYnt‹. gh®¥gdD«, giwaD«
Fo muR - 1931 ( 2 ) 194 195 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
ïU¡F« eh£o‹, ïU¡f nt©oa eh£o‹, ïU¡F«go fh¥gh‰w¥ tUzh¢áukK« kj¡bfhLikí« xÊant©Lbk‹»w eh‹
glnt©oa eh£o‹ k¡fS¡F rk¤Jt« r«ghâ¥gJ v‹gJ v¥go ïªj muáaiy RauhÍa¤ij MjÇ¡f Koí«? kj eLÃiy
òu£lh? mšyJ ehizakhdjh v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. å© ikÆš giwa‹ xÊthdh? N¤âu‹ xÊthdh? v‹W MuhŒªJ
thŒng¢áš-bt£o¥ng¢áš ka§F»‹w ghku k¡fis¡ T£L ghU§fŸ. m¥goÆU¡f RauhÍa¡ »s®¢áÆš giwa‹ v‹gtD¡
ɤJ¥ ngá ÉLtâdhnyna vªj¡fhÇaK« elªJÉlhJ. v¥go F«, N¤âu‹ v‹gtD¡F« m¿î« khdK« ïUªjhš mâš
ahdhY« xU fhy¤âš btËahŒ¤jh‹ ÔU«. eh£o‰F c©ik nru¡TLkh? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ.
ÉLjiy nt©Lkhdhš ÉLjiy¡nf‰w muáaš Rjªâu« nt©L
khdhš ga‹gl¤j¡f ehizakhdjhd Rjªâu« nt©Lbk‹W e©g®fns! eh‹ ïJtiu ngáaJ j§fËš ahU¡fhtJ
jh‹ brhšY»‹nw‹. tu¥nghF«-tunt©Lbk‹W nf£f¥gL«- mã¥ãuha ngj¤â‰nfh mâU¥â¡nfh ïlÄU¡f¡ Toajhf
Rjªâu¤â‹ gadhŒ ïÅnkš ekJ eh£oš gh®¥gdD« giwaD« ïUªjhY« ïU¡fyh«. Mdhš eh‹ vdJ mã¥ãuha« v‹»‹w
ïU¡fkh£lhdh? v‹W nf£»‹nw‹. giwa‹ cŸns Él¥glhj KiwÆš ïªj ïl¤âš vd¡F¥ g£lij ngrnt©Lnk xÊa
nfhÉšfŸ ïogLkh? v‹W nf£»‹nw‹. ï‹iwa âd« rhÄfË‹ T£l¤â‰F¤ jFªjgo rªj®¥g¤â‰F¤ jFªjgo v‹W ngr¡TlhJ
nguhš eilbgW« å© bryîfŸ xÊ¡f¥gLkh? v‹W nf£»‹ v‹»‹w KiwÆš ngánd‹. ïªj¡ fU¤J¡fŸ j¥ghf ïU¡fyh«.
nw‹. ï‹iwaâd« #hâfË‹ nguhš ïUªJ tU« bfhLikí« ït‰iwbašyh« monahL Ú§fŸ f©o¡f¡Toajhfî« ïU¡f
ïÊî« bfhŸisí« xÊ¡f¥gLkh? v‹W nf£»‹nw‹. FL«g¤ yh«. Mdhš v‹ mã¥ãuha« v‹»‹w KiwÆš btËÆl vd¡
Jl‹ ghLg£L« g£oÅ »l¥gtD« ghLglhkš ïUªJ bfh©L FŸs gh¤âaijÆš c§fS¡F MnBgÄU¡fhbj‹W fUâna
FL«g¤njhL nk‹ikahŒ thœgtD« ïU¡fkh£lhdh? v‹W« ngánd ndbahÊna nt¿šiy.
nf£»‹nw‹. #Û‹jhu‹ v‹gtD« Foahdt‹ v‹gtD« Mfnt jh§fŸ eh‹ brh‹dijí« ïÅí« fdth‹fŸ gy®
ïšyhkš nghŒ ÉLth®fsh? v‹W« nf£»‹nw‹. ïitfis xÊ¡ brhšy¥nghtijí« jaî brŒJ x¤â£L MuhŒ¢á brŒJ gh®¤J
fhj rk¤Jt« v‹d rk¤JtkhF«? ïªj ɤâahr§fŸ ïU¡F« c§fS¡F ïZl¥g£lij V‰W¡bfhŸS§fŸ v‹nw nf£L¡
“RauhÍa¤â‰F«” ï¥nghJ ïU¡F« “m‹Åa uhÍa¤â‰F«” bfhŸS»‹nw‹.
v‹d ɤâahr« ïU¡f¡TL«? v‹gij nahá¤J ghU§fŸ. kj
_le«ã¡ifÆš k¡fŸ m¿åd®fshŒ ïU¥gJ nghynt muáa F¿¥ò: 01.09.1931 m‹W âU¢br§nfh£o‰F lh¡l®.ã.R¥guha‹
ÈY« _le«ã¡ifíŸst®fshÆUªJ m¿åd®fsh» mt®fis¡ fhz br‹¿UªjnghJ <.bt.uhkrhÄat®fis m§F “j‰fhy
jh§fS« bf£L m‹Åaiuí« bfL¤J eh£o‹ K‰ngh¡if uhÍa Ãiyik” v‹w bghUŸg‰¿ ngr V‰fdnt V‰ghL brŒa¥g£oUªj
fh§»u° bghJ¡T£l¤âš ciuah‰w nt©Lbkd âU.o.É. enlr
ghHh¡F»wh®fŸ.
KjÈahU« ãwU« t‰òW¤âaj‹ bghU£L lh¡l®.ã.R¥guha‹ mt®fŸ
ekJ eh£oš muáaš »s®¢á Mu«ã¤j fhy« Kjš ïJtiu jiyik t»¡f T£l¤âš fyªJ bfh©L M‰¿a ciu.
r_f r«gªjkhd K‰ngh¡F VjhtJ V‰g£oU¡»‹wjh? v‹W Fo muR - brh‰bghÊî - 06.09.1931
ghU§fŸ. r_f K‰ngh¡F-Ó®âU¤j« v‹git V‰gl ÔÉu Ka‰á
brŒa¥gL« nghbjšyh« muáaš v‹gJ FW¡»£L jilfšyhŒ
ïUªJ tªâU¡»‹wnj xÊa v‹d e‹ik V‰g£oU¡»‹wJ?
v‹W brhšY§fŸ gh®¥ngh«. ï›tsî ÉÊ¥ghd ïªj¡fhy¤âY«
muáaš jiyt®fŸ tUzh¢áuk ghJfh¥ò« kjeLÃiyikí«
v‹W brhšÈ¡bfh©L jhnd ï‹W RauhÍa« nt©Lbk‹»wh®
fŸ-RauhÍaK« th§f¥ nghíÄU¡»‹wh®fŸ. vªj¤ jiytuhtJ
RauhÍa¤âš tUzh¢áuk« xÊ¡f¥gL«, kj¡bfhLik xÊ¡f¥
gL«, kj r«gªjkhd gH¡ftH¡f« Ñœ-nkš Ãiyik M»ait
fŸ xÊ¡f¥gL« v‹W brh‹dh®fsh? brhšY»‹wh®fsh? v‹W
e‹whŒ ftŤJ¥ghU§fŸ.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 196 197 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


Mfnt, ïªj ïu©L fhuz§fshnyna bghJey thœ¡if
ehizakhŒ ïšyhkš ïU¥gJl‹ x‹¿u©L ehizakhŒ
c©ikahŒ¥ ghLg£lhY« mij k¡fŸ m¿a Koanth, e‹¿
brY¤jnth Koahkš nghŒÉL»‹wJ.
Éf, RakÇahij ïa¡f« Mu«g¤âš muáaÈš ïu©L
fhÇa¤ij y£áakhŒ bfh©L Mu«g¤âÈUªnj fj¿ tªâU¥gJ
r¤âah¡»uf« l‹, mªj y£áa¤â‰fhfnt RakÇahij ïa¡f¥ ãuKf®fŸ
fh§»uáÈUªJ ãǪJ« tªjJkhd fhÇa« ahtU« m¿ªjjhF«.
mªj y£áa« xUthW bt‰¿¥bg‰wJ v‹gij ï‹W mj‹ vâÇ
“RakÇahij ïa¡fkhdJ v›Éj r¤âah¡»ufK« brŒa fS« kW¡fkh£lh®fŸ.
Éšiy” v‹gJ ï‹iwa âd« mj‹ ÛJ JntrK«, bghwhikí«
mjhtJ, ï›Éa¡f« njh‹¿a fhy« bjh£L muáaš
bfh©lt®fshš brhšy¥gL« xU bgÇa F‰wkhF«.
ãuâÃâ¤Jt nj®jÈY«, muáaš c¤ânahf¤âY«, gy kj«, gy
k‰wgo mj‹ bfhŸiffis¥ g‰¿ ahU« ïJtiu v›Éj¡ tF¥ò, Ñœ-nkš Ãiyik M»aitfŸ V‰g£l ï‹dh£L
F‰wK« brhšyÉšiy. m‹¿í« ïªj nk‰f©l F‰w¤ij kdâš k¡fS¡F tF¥òthÇcÇik V‰gl nt©Lbk‹W T¥ghL ngh£L
it¤J¡bfh©Ljh‹ “RakÇahij ïa¡f« ïJtiu v‹d tªjnjahF«. RakÇahij ïa¡f« ïªj khâÇT¥ghL ngh£L
rhâ¤JÉ£lJ?” v‹gjhfî« áy® e«ik¡ nf£»‹wh®fŸ. ïªj¥go¡ nf£gij ïÊthd njr¤Jnuhfkhd fhÇabk‹W
âU.fhªâí«, fh§»uR« ãurhu« brŒJ« mJ ïÊthdjšy, njr¤
RakÇahij ïa¡f« “r¤âah¡»uf«” v‹gjhf xU Jnuhfkhdjšy v‹gjhd cz®¢áia k¡fS¡FŸ c©lh¡»
»s®¢áia Mu«ã¤J, áy thÈg®fis¢ nr®¤J mt®fS¡F rh¥ mªj¥go ïÊbt‹W« njr¤Jnuhfbk‹W« brhšÈ tªj mj‹
ghL« És«guK« bfhL¤J, Vnjh ïu©blhU nfhÉšfË‹ vâÇfisbašyh« K¿ao¤J tªâU¡»‹wJ.
K‹ngh, mšyJ Fs§fË‹ K‹ngh bfh©LnghŒ ÃW¤â, m›
thÈg®fS¡F bfhŠr« moí« cijí« trî« th§»¡bfhL¤J, nkY« “RakÇahij ïa¡f« vªj r_f¤jhU¡fhf tF¥ò
b#ÆY¡F« áyiu mD¥ã, mj‰F¤ jFªj És«gu§fS« thÇ cÇik nf£Ltªjnjh mªj r_f¤jhÇ‹ e‹ik¡fhf V‰g£l
ghuh£L¡ T£l§fS« ngh£L Ml«gu§fŸ brŒtJkhd fhÇa§ jhf¢ brhšÈ¡bfh©L c¤ânahf§fisí« gjÉfisí« Ra
fis¢ brŒâU¡Fnkahdhš mªj¡ fhÇa§fshš ekJ y£áa« ey¤J¡F¡ bfhŸisao¤j¡ T£l¤jh®fshnyna tF¥ò thÇ
bt‰¿ bg‰whY«-bgwhÉ£lhY« y£áa¤â‰nf K£L¡f£ilahf cÇik¡F ÉnuhjkhŒ brŒa¥g£l brŒiffis rkhˤJ«, k‰W«
ïUªjhY«Tl, á¿J« ftiy ïšyhkš “RakÇahij ïa¡f« muáaš °jhgd§fŸ, njÓa °jhgd§fŸ, gh®¥gd¤ jiyt®fŸ,
Ãu«g fhÇa« rhâ¤JÉ£lJ” v‹gjhf ekJ k¡fŸ fUâ ÉLth® kfh¤kh¡fŸ Kjš mndf® mj‰F ÉnuhjkhÆUªJ« m›ts
fŸ. k‰wgo ï›Éa¡f¤jhš ga‹g£ljhd fhÇa« v›tsî eil ití« rkhˤJ, muáaš - ãuâÃâ¤Jt§fËY«, gjÉfËY«,
bg‰¿UªjhY« ekJ k¡fŸ bjǪJ bfhŸStJ v‹gJ rh¤âak‰w c¤ânahf§fËY« murh§f¤jhuhnyna tF¥òthÇ cÇikia
fhÇakhF«. x¥ò¡bfhŸs¢ brŒJ«, mij mKY¡F bfh©Ltu¢ brŒJ«
ï‹iwa âd« mKÈš elªJ« tU»‹wJ.
VbdÅš, KjyhtJ ekJ k¡fS¡F bgU«ghY« gF¤j¿î
MuhŒ¢á v‹gJ jilgL¤j¥g£L É£lJ. ehisaâd« tu¥nghF« muáaš Ó®âU¤j¤âY« 1000
kfh¤kh¡fŸ ÉnuhjkhŒ ïUªjhY« Tl ïªj¡ bfhŸiffŸ
ïu©lhtjhf, VjhtJ áyU¡F¥ gF¤j¿î cz®¢á ïUªjh x¥ò¡bfhŸs¥g£L mKÈš tuî« ngh»‹wJ.
Y« mij ne®tÊÆš ga‹gL¤j nah¡»ankh, ehizankh, e‹¿
a¿jš j‹iknah »ilahJ. k‰W« mL¤j khj« ekJ eh£oš el¡f¥nghF« °jy
°jhgd ãuâÃâfŸ nj®jšfËY« giwa® v‹gtU«, gŸs® v‹g

Fo muR - 1931 ( 2 ) 198 199 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


tU«, r¡»È v‹gtU«, rh«g® v‹gtU« nj®jÈš ËW bt‰¿ nt©oajh», á¿J á¿jhŒ FiwªJ tUtij¡ fhzyh«. ïit
bg‰W, kÅjuhf tªJ rigÆš rÇrkkhf c£fhu¥nghtJ« xUòwÄUªjhY« gh®¥gd® c£gl všyh #hâ k¡fS« ï‹W
cWâah»É£lJ. rkgªâÆš ïU¥gj‰F K‹ nghš ga¥glhkY«, fZl¥glhkY«
jhuhskhŒ ïUªJ c©gijí« fhzyh«. mJ kh¤âukšyhkš
k‰W« kÅj r_f¤ânyna Rjªâu¤â‰F mUfija‰wt®fŸ °gÇr njhõÄšyhkš gy ca®ªj #hâÆd® rkkhf Mfhu«
v‹W ïʤJ¡T¿, jhœikahŒ¡ fUâ, moikfshŒ el¤â tªj c£bfhŸStijí« fhzyh«.
“bgh£il” v‹D« bg©k¡fS« nj®jÈš ËW bt‰¿bg‰W
kÅj cz®¢áíl‹ rigÆš tªJ Rjªâu¤Jl‹ c£fhu¥ nghtJ« cjhuzkhf, <nuhL RakÇahij kfheh£oÈY«, ÉUJef®
cWâ. k‰wgo kfkâa®, »¿°Jt®fŸ v‹gt®fS« j§fŸ RakÇahij kfheh£oÈY« MÆu¡fz¡fhd k¡fŸ xnu gªâÆš
khd¤ijí« kdrhøiaí« ïH¡fhkš °jhd« bgw¡Toa rkkhf c£fh®ªJ rh¥ã£lij ïa¡f vâÇfS« Tl ïUªJ
nah¡»aij milªâU¡»wh®fŸ. gh®¤J¡ bfh©Ljh‹ ïUªjh®fŸ. v›Éj xÊkiwîÄšyhkš
gh®¥gdušyhj-irt®fŸ mšyhj ehlh®fŸjh‹ rikaš brŒjh®
ïJnghynt r®¡fh® c¤ânahf¤âY« RakÇahij ïa¡f« fŸ. <nuh£oš giwa®fŸ Kjš všyh #hâahU«, všyhkj¡fhuU«
ÉU«ãathnu ï¤jid giwa‹, ï¤jid gh®¥gd‹, ï¤jid g¿kh¿dh®fŸ. irt ntshs®, bjh©lk©ly KjÈah®, fhiu¡
gh®¥gdušyhjt‹, ï¤jid Kfkâa‹, ï¤jid »¿°Jt‹ v‹W fh£L irt®, gh®¥gd®, ehlh®, eha¡fkh®, br§Fªj®, thÂa
Éâ V‰g£L mnef Éõa§fËš mªj¥go eilbg‰W« itáa®, ehlh®, B¤âÇa®, eh£L¡nfh£il-itáa® M»a
tU»‹wJ. ïÅ Toa Ó¡»u« bg©fS¡F« ïªj c¤ânahf§fËš všnyhUnk rkkhf c£fh®ªJ, x‹whf¢ rh¥ã£lh®fŸ. mJî«
g§F »il¡f Ka‰á¡»wJ. gªâ 1-¡F 150 ng® åj« rh¥ã£lh®fŸ. vªj muáaš kfheh£oY«
ïitfbsšyh« RakÇahij ïa¡f¤jhš V‰g£ljh? mšyJ gh®¥gdušyhjh® rikaš brŒjnjh, “Ô©lh” #hâah® g¿kh¿
mšyth? v‹gij Étfhu¤âš it¤J bfh©lhY« RakÇahij dnjh gh®¥gd® gh®¥gdušyhjh® všnyhU« xU gªâÆš ïUªJ
ïa¡f« v‹W x‹W Mu«gkhd fhy¤âš- mj‹ (m›Éa¡f¤â‹) rh¥ãl V‰ghL brŒjnjh ïJtiuÆš eh« m¿a elªjnj ïšiy.
mtáa¤â‰fhf - bfhŸifahf brhšy¥g£l fhuz§fËš ïªj k‰W« bg©fŸ M©fSl‹ rÇrkkhf j§fis¡ fUâ¡ bfh©l
tF¥òthÇ cÇiknajh‹ K¡»akhŒ brhšy¥g£ljh? mšyJ J« k‰W« mt®fŸ îgªj§fŸ xʪjJkhd r«gt§fŸ ï› Éa¡
mšyth? v‹gâš xU fLfsî ÉthjK« brŒaKoahJ. ahuhtJ f¤â‹ gadhŒ fhz¥g£lJnghš ntW vâyhtJ fhz¥g£lJ
brŒa¡TLkhdhš mt®fS¡F âUt©zhkiy¡ fh‹gu‹R«, v‹W ahU« brhšy tukh£lh®fŸ. k‰W« flîŸ, kj«, rka«,
fhŠÓòu« fh‹gu‹R«, fj® °jhgd jfuhW« Kjyh»aitfS« ntj«, òuhz« KjÈaitfis¥ g‰¿í«, ïÅí« gy fhÇa§
“Fomuᔋ 1926-« tUõ¤âa jiya§f§fS«, cg jiya§ fS« V‰g£lij brhšyhkny É£LÉL»‹nwh«. mij mtut®
f§fS« k‰w Ã%g§fS« njhš¥ã¡f¤ jahuhŒ ïU¡»‹wd. fns Ãid¤J¥ gh®¤jhš bjÇí«. Mfnt brh‹dtiuÆY« Tl
ïj‹ j‹ik¡F xU Éõa¤ij Phgf _£L»‹nwh«.
e‹¿ m¿jy‰w j‹ik, Fnwhj«, bghwhik, vâÇfËl«
TÈbgWtjhš mj‰F¤ jFªjgo ngr nt©oajh»a Fz§fŸ mjhtJ, vªj k¡fS¡F v‹d Éjkhd e‹ik brŒa
ïšyhjt®fŸ ïij x¥ò¡bfhŸSth®fŸ v‹nw fUJ»‹nwh«. nt©Lbk‹W fUândhnkh mªj k¡fË‹ v⮥ò¡»ilÆnyna
ïit brŒa¥g£lJ v‹gJl‹, gy‹ milªj r_f¤jhnu ï‹W«
Mfnt nk‰f©lgo muáaš Jiw kh¤âukšyhkš vâÇfshŒ ïUªJ tU»‹wh®fŸ v‹gijí« Phgf_£L»‹nwh«.
rKjha¤ Jiwia vL¤J¡bfh©nlhnkahdhY« #hâ mf«ght«,
Mzt« M»aitfis btË¥gilahŒ fh£L« kndhght« nkY« RakÇahij kfhehLfË‹ Ô®khd§fË‹go ghša
ekJ eh£oš 100¡F 50 åjkhtJ kiwªâU¥gij¡ fhzyh«. k‰W« kz« jL¥ò - bg©fS¡F¢ brh¤JcÇik-Éthfu¤J-Éjit
kj r«gªjkhd rl§F, c‰rt§fŸ ÉõakhŒ cŸs cz®¢áfS« cÇik-Ô©lhik Éy¡F KjÈaitfS¡F r£lrigfËš r£l§
100¡F 50 g§F m¿thËfŸ v‹gt®fŸ kdânyna K¡»a°jK« fŸ bfh©L tu¥g£L áy Ãiwnt¿í« áy Éthj¤âY« nahrid
ãothjK« FiwªJ Vnjh fl‹ fÊ¥gJ v‹»‹w KiwÆš el¤j ÆY« ïUªJ tU»‹wd. Ô©lhjt®fŸ v‹gt®fŸ Éõa¤âš
mt®fS¡F¡ fšÉ trâí« óÄ trâí« á‰áy ïl§fËš r®¡
Fo muR - 1931 ( 2 ) 200 201 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
fhuhš el¤j¥gl òâa c¤âuîfS« nghl¥g£L tU»‹wd. ïit Raey§fis jf®¤bjÇa ngh®bjhL¡f nt©oajhd Ä¡f
fŸ všyh« RakÇahij ïa¡f¤jhšjh‹ MƉwh? v‹gJ xU fZlkhd ntiy ahfÆUªJ tU»wJ.
K¡»a nfŸÉahŒ ïU¡fyh«. mj‰F gâš brhšy eh« Mir¥gl
Éšiy. Mdhš x‹iw kh¤âu« Ãid¥ó£L»nwh«. mjhtJ Mifahš RakÇahij ïa¡f ntiy m¡fZlkhd fhÇa
RakÇahij ïa¡f¤â‹ bfhŸiffŸ-RakÇahij ïa¡f¤â‹ khÆU¡»‹wjhš ïªJ k¡fS¡FŸ ãurhu« brŒJ gF¤j¿it
njitfŸ-ÉU¥g§fŸ M»aitfŸ g‰¿ m›Éa¡f« bjÇɤJ¡ vG¥ã nghjid V‰¿ mt®fis rÇgL¤Jtâ‹ _y« ga‹gl
bfh©lgo fhÇa§fŸ elªJ tªâU¡»‹wJ-elªJ« tU»‹wJ nt©oajhŒ ïU¡»‹wJ. ï¥go¥g£l ÃiyikÆš m¥go¥g£l
l‹ ïitfis¥g‰¿ ïJtiu vªj muáaš ïa¡fK« bjÇÉ¡f k¡fnshL vL¤j vL¥ãš, “r¤âah¡»uf«” brŒtbj‹gJ v¥go
Éšiy - jdJ y£áakhŒ¡ bfhŸsî« ïšiy v‹gjhF«. Mfnt rh¤âakhf¡ ToajhF«? v‹gij bghW¥òl‹ ïUªJ nahá¤J¥
ïit ahuhš V‰g£ljhŒ ïUªjhš v‹d? v‹gnjhL ïÅí« v› ghU§fŸ. c©ikÆnyna e« (RakÇahij ïa¡f¤J) vâÇ v‹g
tsnth Mfnt©o ïU¡»‹wJ v‹gijí« eh« kiw¡f Éšiy. tD« mjhtJ vj‰fhf vtÅl« eh« r¤âah¡»uf« brŒa nt©L
bk‹W fUJ»‹nwhnkh mtD«, mj‰fhf mªj¡ fhÇa¤ij
r¤âah¡»uf« r¤âakhf¡ fUâ r¤âah¡»uf« brŒí« KiwÆnyna ekJ r¤âah¡
»uf¤ij v⮤J e«nkhL r¤âah¡»uf« brŒa nt©Lbk‹W
ïÅ vL¤J¡ bfh©l Éõa¤ij¡ ftÅ¥ngh«. mjhtJ v©Q»‹wh‹. thrf®fŸ ïªj ïl¤âYŸs xU K¡»akhd fZ
r¤âah¡»uf«. nk‰f©l ïªj¡ fhÇa§fŸ brŒtj‰F RakÇahij l¤ij e‹whŒ ftÅ¡f nt©L»‹nwh«. r¤âah¡»uf« v‹gjhf
ïa¡fkhdJ ïJtiu v›Éj r¤âah¡»ufK« brŒaÉšiy. m‹¿ Kjš Kjyhf Mu«ã¤jt®fshd mj‹ fU¤jh¡fŸ r¤âah¡»uf«
í« v›Éj gyh¤fhuK« brŒaÉšiy. v‹gij xU jUkkhfî« mjhtJ flikahfî«, Úâahfî«
k‰wgo mJ v‹d brŒjbj‹whš kdâš cŸsij cŸsgo mjhtJ bjŒt¡f£lisahfî« fUâ mj‰F mJ xU bjŒåfr¡â
ijÇakhŒ btËÆš vL¤J¢ brhšÈ‰W. ngdhit¤ jhuhskhf thŒªjbj‹w bghUŸ bfhL¤J mâš bjŒåf¤j‹ik òijªJ
X£o‰W. j¤Jth®¤j¤â‰F ïl« bfhL¡fÉšiy. C® CuhŒ, »uhk« »l¡»‹wbj‹W« r¤âah¡»uf« brŒa Mu«ã¤J É£lhš v¥go
»uhkkhŒ, g£lz« g£lzkhŒ br‹W g£o bjh£ofËY«, fhL ahdhY« mJ b#ƤJ¤jh‹ ÔUbk‹W«, mj‰F mnef Éjkhd
nkLfËY« T¥ghL ngh£lJ. rka¤J¡F¤ jFªjgo ngrÉšiy. bjŒåf g¤âa§fŸ (ÃgªjidfŸ) V‰gL¤â mj‹ _ynk k¡f
ã‹dhš nghfÉšiy v‹gij¤ jÉu ntW x‹W« ãukhjkhf¢ S¡F r¤âah¡»uf¤âš e«ã¡ifí©lh¡» fhÇa¤âš mij el¤â
brŒJ ÉlÉšiy. k¡fS¡FŸ ïa‰ifahŒ V‰gL« RaeyK«, tU»‹ wh®fŸ. mDgt gy‹ v¥goÆUªj nghâY« ï‹W« mªj¡
c¤ânahf¥ ngh£oí«, bghwhikfS« ï›Éa¡f¤âš fyªJ fU¤ânyna jh‹ mJ eilbg‰W tU»‹wJ.
bfh©l áyU¡F r‰W FiwthŒ V‰g£L ïUªâU¡Fkhdhš Ra Mdhš, RakÇahij ïa¡f¡fhu®fnsh bjŒåf« v‹gâ
kÇahij ïa¡f¤jhš ï‹dK« r‰W mâfkhd gy‹fŸ V‰g£o nyna r¤âah¡»uf f®¤j® ngh‹w e«ã¡ifíilat®fsšy. r¤âah
U¡F« v‹gij eh« kiw¡fÉšiy. mitfŸ r‰W msî¡F Û¿ »uf¤ij xU bjŒåf r¡â¥ bghUªâa fhÇakhf mt®fŸ fUJtJ
mâfkhf V‰g£LÉ£ljhš V‰g£l gy‹fŸ FiwthŒ ïU¥gjhf¡ Äšiy. m‹¿í« r¤âa« v‹»‹w x‹W¡F kÅj r¡â¡F
fUj nt©oÆU¡»‹wJ. ïit v¥gonah Mf£L«. bghJthfnt Û¿djhd xU r¡â ïU¥gjhf mt®fŸ fUJtJÄšiy.
RakÇahij ïa¡f ntiyahdJ btW« És«gu¡ »s®¢áí«
k¡fË‹ _l¤j‹ikia ga‹gL¤â¡ bfhŸStJ« mšythif k‰W«, r¤âah¡»uf« v‹gâ‹ nguhš brŒa¥gL« fhÇa§
ahš mj‹ ntiy r‰W fZlkhdjhf ïUªJ tU»‹wJ. fŸ všyh« r¤âakhdjhŒ ïU¡fnt©Lbk‹nwh, mšyJ r¤âa
khdjhŒ ïUªJ É£ljhnyna bt‰¿bg‰WÉLbk‹nwh, bt‰¿
m‹¿í« “ïªJ¡fË‹ RauhÍa¤â‰fhf btŸis¡fhuD bgw¡ f£L¥g£lbj‹nwh fUJtâšiy.
l‹ r©il ão¡f¥ ngh»‹nwh«, thU§fŸ” v‹W xU njr¤jh®
ÛJ k‰bwhU njr¤jhiu VÉ T£l« nr®¥gJ ngh‹w Rygkhd VbdÅš, r¤âa« v‹gJ xU Éõa¤âš všyhU¡F« x‹W
fhÇa khÆšiy v‹gnjhL kh¤âukšyhkš ïªâa®fË‹ nghynt gL« v‹W Ãid¡f¡ ToajhŒ ïšiy.
e‹ik¡fhf ïªJ¡fŸ Ûnj mt®fsJ cÆ®ngh‹w cz®¢áfis,

Fo muR - 1931 ( 2 ) 202 203 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


eh« r¤âabk‹W fUJtJ k‰bwhUt‹ mr¤âabk‹W fUj ï¥gona ï‹D« gy c©L. ït‰WŸ vJ r¤âa«?
cÇikíilanjahF«. vij¥g‰¿¢ brŒí« r¤âah¡»uf« bt‰¿ bgWtj‰FÇaJ? v‹W
nahá¥nghkhdhš v‹d Koî¡F tu Koí«?
m‹¿í« r¤âa« v‹W xU kÅjD¡F¥ g£lbjšyh«
c©ikahdJ«, ÃahakhdJ« v‹W fUâÉlî« KoahJ. KjyhtJ r¤âa¤â‰F ïyBz« v‹d v‹gij îzÆ¡f
e«Äl« v‹d gßiB¡fUÉ ïU¡»‹wJ? m¥gona f©Lão¤
cjhuzkhf kh£il mW¤J mj‹ khÄr« rh¥ãLtJ r¤âa njhkhÆD« mªj r¤âa« b#Ƥjhf nt©L« v‹gj‰F v‹d
khdjhfî«, Ãahakhdjhfî« bksyhdh brs¡f¤ mÈ¡F¤ njh‹ Mjhunkh, îgªjnkh, mšyJ el¤JÉ¡F« r¡ânah ïU¡»‹wJ?
wyh«. mij¤ jL¡f nt©oaJ r¤âakhfî«, mj‰fhf r¤âah¡
»uf« brŒa nt©oaJ Ãahakhfî« âU.fhªâ¡F¤ njh‹wyh«. r¤âa¤ijí«, mr¤âa¤ijí« g‰¿ Ô®¥ò¢ brhšy mUf®
ah®?
“ïUtU« flîŸ g¡j®fŸ-kj g¡j®fŸ ïUtU«, r¤âa¤âš
mjhtJ-flikÆÈY«, Ãaha¤âY« e«ã¡if it¤nj ïªj¥go r¤âah¡»uf« bt‰¿ bg‰wjhnyna r¤âah¡»uf« brŒa¥
Koî fh©»‹wh®fŸ”v‹whš ïâš g£lj‰fhf ïz§f tªjt‹ jh‹ r¤âa¤â‰F f£L¥g£L É£ljhf
Ãid¤J âU¥â mil»whdh? mšyJ îgªj¤â‰fhf bjhšiy
vJ r¤âa«?
r»¡fkh£lhkš mjhtJ âUldJ mo bghW¡fkh£lhkš kiw¤J
vJ mr¤âa«? it¤âUªjij, Fu§F¥ãoahŒ f£o¥ão¤J¡ bfh©oUªjij
vJ r¤âah¡»uf¤â‰F¿aJ? vL¤J¡ bfhL¤J É£lJnghš ïz§fnt©oajhƉnw v‹W
fUJ»‹whdh? v‹gdth»at‰iw nahá¤J¥gh®¤jhš r¤âah¡
vJ Juh¡»uf¤â‰F¿aJ? »uA¤â‹ nah¡»aij És§fhkš nghfhJ.
ïj‰F v‹d gßiB? v‹gtd‰iw ftŤJ¥ghU§fŸ. eh« fil it¤J Éahghu« brŒí«nghJ ešy Éahghu«
k‰W« fŸS«, rhuhaK« rhÄ¡F it¤J¥gil¤J¡ Fo¤J, T¤jhl elªJ bfh©oU¡F« rka¤âš xU ã¢ir¡fhu‹ nkbyšyh«
nt©oaJ fU¥g‹, fh£nlÇ, kJiu åu‹, KUf‹ KjÈait mr§a¤ij¥ óá¡bfh©LtªJ fil¡bfâÇš ËW bfh©L
fis¡ flîshf F«ãL« gy #hâ k¡fS¡F j®kkhfî«, Ãaha “IŒaŒah IŒaŒah” bt‹W T¥ghL ngh£lhš clnd fhR
khfî« njh‹wyh«. bfhL¤J mD¥ò»‹nwhnk? ïj‰F v‹d bga®? k‰bwhUt‹
mij¤ jL¡f nt©oaJ j®kkhfî«, Ãahakhfî« mj‰F mr§akhd ò©iz¡ fh£o¡ bfh©L vâÇš ËW bfŠádhš
r¤âah¡»uf« brŒa nt©oaJ mtáakhfî« fh§»uR¡fhuU¡ v‹d brh‹dhY« nghf kh£nl‹ v‹W ãothjkhŒ ïUªjhš
F¤ njh‹wyh«. ïâš vJ ÃahakhdJ? ïj‰F v‹d Mjhu«? mt‹ Kf¤ij¡ Tl gh®¡fhkš ngrhkš fhR bfhL¤J mD¥ò»
v‹W ghU§fŸ. nwhnk? ïj‰F v‹d bga®? ïªj¡ fhÇa§fŸ všyh« r¤âah¡
»ufkhFkh? mšythdhš ïit v¥go bt‰¿ bgW»‹wd?
k‰W« “k‰bwhUt‹ rik¤jij rh¥ãLtJ ght«” v‹W« v‹gitfis¥ gh®¤jhš r¤âah¡»uA« bt‰¿ bgUtâ‹ ïufá
“k‰bwhUt‹ bjh£l j©Ùiu Fo¥gJ njhõ«” v‹W« a« És§fhkš nghfhJ.
“k‰bwhUt‹ gh®¡f j©Ù® rh¥ãLtJ euf« á¤â¡f¡ToaJ”
v‹W« g©oj khsÉah ngh‹w “c¤jk ãuhkz®”fS¡F¤ rhjhuzkhf r©o¤jd¤â‰F 100-¡F 50¡F nk‰g£l
njh‹wyh«. Mdhš ïªj¥go Ãid¥gnj kfh m¡»ukbk‹W«, Éõa§fËš bt‰¿ V‰gL»‹wij neÇš gh®¡»‹nwh«. ïªj
#hâ Mztbk‹W«, m¿åd« v‹W«, Raey« v‹W«, mªj r©o¤jd¤â‰F nt©oabjšyh« khdhtkhd« fUj¡TlhJ,
tH¡f¤ij xʤjhbyhÊa ehL x‰Wikí«, K‹nd‰wK«, rk¤J k‰wt‹ brŒí« bfhLik¡F¥ ã‹ th§f¡TlhJ v‹gitfns
tK« milahbj‹W«, mij xÊ¡f r¤âah¡»uf« brŒa nt©L ahF«. Mfnt ï¡fhÇa§fS¡F¤ jahuhŒ ïUªjhš Vw¡Fiwa
bk‹W« r_f Ó®âU¤j¡fhuU¡F¤ njh‹wyh«. mndf fhÇa§fËš bt‰¿ milayh«. Mdhš r¤âah¡»uf vâÇ
í« khd¤â‰F¥ gaªjtdhfî« bjhšiy¡F <LbfhL¡f r¡â

Fo muR - 1931 ( 2 ) 204 205 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


Æšyhjtdhfî« ïUªjhš jh‹ Koí«. mtD« r¤âah¡ r¤âah¡»uf¤â‹ ga‹glhj j‹ik És§F«. nfhÆiy ïo¥g
»u»fis¥ nghš r©o¤jd¤â‰F khdhtkhdk‰w j‹ik¡F¤ J«, rhÄ brh¤J¡fisí« klhâgâfŸ brh¤J¡fisí« g¿Kjš
JªJ É£lhndahdhš ah® b#Æ¥gh®fŸ? v‹gJ NjhLtJ brŒJ “gŠrk®fS¡F”¥ ãǤJbfhL¤J, klhâgâfis Étrha¤
nghy¤jh‹ Koí«. v¥goahdhY« ï›bt‰¿fS¡F “Vkh‰¿ âš nghLtJ«, #Û‹jhu®fŸ óÄfis¡ FofS¡F g§F nghL
b#ƤJ É£nlh«” “jªâu« brŒJ b#ƤJÉ£nlh«” v‹W jh‹ tJ«, mur®fS« ãuò¡fS« ehÊ mÇáílD«, eh‹FKH¤ J©L
brhšy nt©LnkbahÊa r¤âa¤âdhš v‹W brhšy Koant lDnkjhÅU¡f nt©Lbk‹gJ« Kjyh»a fhÇa§fS¡bfšyh«
KoahJ. RU¡fkhf c©ikia¢ brhšynt©Lkhdhš ïªj bt‰ r¤âah¡»uf« brŒa Koíkh? brŒjhš mj‰F r¤âah¡»uf«
¿¡F ehiza¤ijí« RakÇahijiaí« Éiyahf¡ bfhL¤Jjh‹ v‹»‹w bga® jFkh? v‹gt‰iw nahá¤J¥ghU§fŸ.
bt‰¿ bg‰nwh« v‹W brhšy nt©LnkbahÊa k‰wgo Ãaha«
bt‹W É£lJ-r¤âa« b#ƤJÉ£lJ v‹W brhšYtJ ã¤jyh£ ïitfisbašyh« e‹whf¡ ftŤJ gF¤j¿îl‹ rkj®k
lnk ahF«. Mfnt r¤âah¡»uA« v‹»‹w bganu m®¤jk‰w ÃiyikÆš ïUªJ gh®¤njhnknahdhš r¤âah¡»uf« v‹D«
jhF« v‹gJ« mj‹ nguhš ifahs¥gL« KiwfS« j‹k⥠th®¤ijí«, mj‹ ãurhuK«, mDgtK« kiwKfkhŒ itÔf¤ij
g‰wjhF« v‹gJ« xUtDila Kothdhš mt‹ j‹kâ¥ig¥ - tUzháuk¤ij ãurhu« brŒa¥gLtnjbahÊa itÔf¤âY«,
g¿bfhL¤J xU fhÇa¤ij Ãiwnt‰WtJ v‹gJ f©iz ɉW bjŒåf¤âY« e«ã¡if c©lh¡f¢ brŒtJ v‹gij¤ jÉu k‰w
á¤âu« th§FtJ nghyntahF«. go ekJ k¡fS¡F ï‹W c©ikahŒ »il¡f nt©oa kÅj¤
j‹ikahd Ãaha¤ijí« mij Ãiwnt‰w nt©oajhd j®k¤ij
m‹¿í« r¤âah¡»uf¤âš m»«ir ïU¡»‹wJ v‹W«, í« cz®¤JtjhfhJ v‹gJ e‹whŒ És§F«.
gyh¤fhu« ïšiyba‹W«, Mjyhš bt‰¿bgw mJ xU rhjd«
v‹W« brhšy¥gL»‹wJ. ïâY« VjhtJ c©ik ïU¡»‹wjh vdnt, ïJtiu brhšÈ tªjitfËš ïUªJ xU kÅj‹
v‹gij nahá¤jhš És§fhkš nghfhJ. ï«ir v‹gj‰F jdJ yøa« bt‰¿ bgWtj‰F r¤âah¡»uf« brŒa¥gLtJ
mU¤j« v‹d? v‹gij KjÈš bjǪJ bfhŸs nt©L«. xU v‹gJ bghUs‰wbj‹W«, j‹kâ¥g‰w bj‹W« jh‹ vL¤J¡
kÅjÅ‹ rßu¤ij nehf¢ brŒtnjh xU kÅjDila kdij fh£l¥ g£lnja‹¿, yøa á¤â¡fhf v›Éj Ka‰ánah,
nehf¢ brŒ»‹wnjh M»a ïu©L fhÇa§fS« ï«irÆš âahfnkh brŒa¥glhJ v‹gj‰fhf brhšy¥g£litfŸ mšy
g£lnjahF«. ïJ x›bthU kÅjDilaî« mDgtnkahF«. v‹gij bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«.
ahUila rßuK« nehfhkš, kdK« nehfhkš vªj¡ fhÇa¤â‰fh ïÅ yøa¤â‰fhf kÅj‹ RakÇahij¡fhu‹ ifahs¥ gl
»Y« r¤âah¡»uf« brŒa¡TL« v‹W ahuhY« brhšyKoahJ. nt©oa Kiwfis¥ g‰¿í«, âahf« brŒant©oa Jiw fis¥
Mfnt r¤âah¡»uf¤âš m»«ir ïU¡»‹wJ v‹W brhšt g‰¿í« ã‹dhš ÉtÇ¥ngh«.
bjšyh« c©ikia kiw¤J«, âǤJ« brhšYtjhFnk bahÊa Fo muR - jiya§f« - 06.09.1931
k‰wgo ehizakhd th®¤ij ahfhbj‹nw brhšYnth«.
Éf, k‰bwhU K¡»akhd Éõa« v‹dbt‹whš
RakÇahij ïa¡f¤â‹ y£áa« rkj®k¤j‹ikí«, rkcilik¤
j‹ikí« v‹W Koî brŒJ bfh©l ãwF, ifÆš tY¤jtD«,
jªâu¤âš tY¤jtD«, cyf Rfnghf§fŸ jd¡nf tU«go brŒJ
bfh©L ïis¤jtidí«, rhJití« moikfsh¡» M©L,
ga‹bg‰W tU« nghJ«, ïJnt r¤âa«, ïJnt jUk«, ïJnt
Úâ, ïJnt flîŸ f£lis, ïJnt ntj¤â‹ fU¤J, rh°âu¤â‹
r«kj« v‹W V‰ghL brŒJ it¤âU¡F« nghJ«, r¤âa¤â‹
nguhš vj‰F r¤âah¡»uf« brŒaKoí« v‹gij nahá¤jhš,

Fo muR - 1931 ( 2 ) 206 207 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


j©Ù® rh¥ã£lhš ght« v‹W Ãid¤J¡bfh©oU¡»‹wt®. Ra
uhÍa« th§f¥nghF«nghJTl ïªâahÉÈUªJ gh®¥gd®
fshnyna g®¤â brŒj Vd§fËš j©Ù®bfh©L ngh»‹wh®. jÅ
rkayiwÆš rik¤J¡bfh©L ngh»wh®. ïJ ahtUnk m¿ªj
jhF«. Mfnt ïtuhš ïªâahî¡F v›Éj« rkj®kKŸs RauhÍ
a« »il¡F« v‹gij ‘njrg¡j®fŸ’ ftÅ¡f nt©lhkh? v‹W
nf£»‹nwh«. ïij¢brh‹dhš e«ik bf£lt‹ v‹W«, ghÉ
khsÉahé v‹W« brhšY»‹wh®fnsbahÊa mt® m¥go¢ brŒtJ Ãahakh?
mšyJ RakÇahij¡nf‰wjh? v‹W ahU« áªâ¥gâšiy
ba‹whš ãwF eh« v‹djh‹ brŒtJ? ït®fis¥g‰¿ eh« v‹d
nr®khnjÉ FUFy r«gªjkhŒ ö¤J¡Fo o.M®. kfhnjtŒ jh‹ Ãid¥gJ? ekJ k¡fis v¥go¤jh‹ Ãid¥gJ? v‹gJ
a® v‹»‹w gh®¥gdiu 100¡F 90 gh®¥gdušyhjh® ekJ eh£oš ek¡F És§fÉšiy. RakÇahij¡fhf ghLgLtjhf¢ brhšY»‹w
F‰w« brh‹dh®fŸ-brhšY»‹wh®fŸ. ïjdhnyna mtiu t®fŸ ïijbašyh« v¥go kiw¤J it¥gJ v‹gJ« ek¡F
muáaš cyf¤ij É£L X£oí« É£lh®fŸ. mtU« jd¡F« És§fÉšiy.
muáaY¡F« jFâÆšiy v‹W fUâ thœ¡if¡F ntW tÊiaí«
njo¡ bfh©lh®. g©oj khsÉahé mt®fŸ e«bkâÇš rh¥ãLtjhš
ek¡F¥ gá ml§»ÉL« v‹gjhf¡ fUâ eh« mij ï§F F¿¥ãl
ïj‰bfšyh« fhuz« v‹d? “gh®¥gd‹ rh¥ãLtij Éšiy. Mdhš mt® m¥go kiwthŒ rh¥ãL« nghJ e«ik
gh®¥gdušyhjt‹ gh®¡f¡ TlhJ. gh®¥gdD« k‰wtD« v‹dkhŒ¡ fUâ m¥go¢ rh¥ãL»‹wh® v‹gJ jh‹ ftÅ¡f¤
rkgªâahŒ c£fhu¡TlhJ” v‹W mt® brh‹dnjahF«. Mdhš j¡fJ v‹W brhšY»‹nwh«.
g©oj® kj‹nkhf‹ khsÉahé mt®fŸ vªj Éj¤âš âU.kfh
njtŒaiuÉl nkyhdt®? muáaš cyf¤âÈU¡f¤ jFªjt®? Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 06.09.1931
v‹W nf£»‹nwh«. kfhnjtŒauhtJ j‹id¥ bghW¤jtiu e«
vâÇš rh¥ã£lh® - e«Kl‹ c£fh®ªJ rh¥ã£LÄU¡»wh®.
khsÉahé mt®fnsh, “Ñœ#hâ¡fhu®fŸ nfhÆY¡FŸ nghf¡
TlhJ” v‹W«, “mt®fS¡F ntW ïl« ntW nfhÉš, ntW
gŸË¡Tl§fŸ ïU¡f nt©L«” v‹W« brhšY»wh®.
jdJ r«kªâ gh®¥gdušyhjtÅl« c£fh®ªJ rh¥ã£l
tÅl« c£fh®ªJ rh¥ã£lj‰F mtiu #hâiaÉ£L¤ jŸËdt®.
gh®¥gdušyhjh® ïl« nfho¡fz¡fhd %ghŒfis tNš brŒJ
f£oa, V‰gL¤âa fhá ïªJ ôÅt®á£o gŸË¡Tl¤âš
Ô©lhjt®fŸ cŸns tu¡Tlhbj‹W«, gh®¥gdU«, mšyhjhU«
r«gªâahŒ ïU¡f¡Tlhbj‹W«, mtU¡F ntWgo¥ò, ïtU¡F
ntWgo¥ò v‹W«, V‰ghL brŒJit¤J mj‰F jhnd v#khddhŒ
ïUªJ el¤âí« tU»‹wh®. ï¥go¥g£l xUt® ï‹iwa âd«
ïªâa eh£L k¡fS¡F¤ jiyt® v‹W«, ãuâÃâ v‹W«,
brhšYtjhdhš ïªâa k¡fS¡F RakÇahijnah, Phdnkh
ïU¡»‹wjhf¡ bfhŸsKoíkh? v‹Wnf£»‹nwh«. ï‹iwa
âdK« g©oj khsÉahé xU gh®¥gdušyhjh‹ K‹ jhf¤â‰F¤

Fo muR - 1931 ( 2 ) 208 209 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


wh®. Mfnt v›tsî bghW¥òl‹ ngh»‹wh® v‹gJ«, v›tsî
j‹e«ãifíl‹ ngh»‹wh® v‹gJ« ïâÈUªnj m¿ayh«.
bghW¥ò« ïšyhkš, j‹e«ã¡ifí« ïšyhkš ïU¡F« xUtnu
ïªâa¥ ãuâÃâahŒ ngh»‹wh® v‹whš ïij x¥ò¡bfhŸSgt®
fŸ v›tsî PhdKŸst®fŸ v‹gijí« ftŤjhš És§fhkš
nghfhJ.

fhªâé vªj ïªâa‹ thŒâwªjhY« ‘kfh¤kh mtjhu òUõ®, ÇÎ,


KÅt®’ v‹gitfshd “bjŒåf”¤ j‹ikfis mt® ÛJ V‰¿¢
brhšYtjhnyna kj r«gªjkhd _le«ã¡if¡ f©iz¡
âU fhªâé mt®fnsh cyf« njh‹¿aJ Kjš fhz¥glhj bfh©nl âU fhªâia¥ gh®¡»‹wh®fnsbahÊa gF¤j¿î¡
nto¡if kÅjuhf ïUªJ tU»‹wh®. mjhtJ jh‹ miu ntZo f©iz¡ bfh©L xUtuhtJ gh®¡fÉšiy v‹gJ« kj r«gªj
f£o ïU¥gj‰F¡ fhuz« cyf k¡fS¡F¤ njitahd JÂ khd _le«ã¡if¥ ãurhu KiwÆnyna k¡fis Vkh‰W»‹wh®fŸ
»ilahjh«! Mjyhš á¡fd¤ij c¤njá¤J miu ntZoíl‹ v‹gJ« btË¥gilahŒ És§fÉšiyah ? v‹W nf£»‹nwh«.
ïU¡»‹whuh«!! ïij cyf« x¥ò¡bfh©L mtiu rg®kâ ÇÎ ïªj¥go ï‹W vªj eh£oyhtJ xU muáaš kÅjiu mtjhu
v‹W brhšy Mu«ã¤JÉ£lh®fŸ ekJ muáaš ghftj®fŸ. _®¤â kfh¤kh v‹gJ ngh‹w j‹ikfshš fUJ»‹wh®fsh? v‹W
Mdhš e« eh£Lk¡fËš mnefU¡F¡ fŠá¡nf kh®¡fÄšyhkÈ nahá¤J¥ghU§fŸ.
U¡F« nghJ M£L¥ghY«, MuŠá¥gHurK« rh¥ãLtJ ftiy¥
Mfnt ekJ eh£L¡F ï‹dK« v¤jid fhy¤â‰F¤ jh‹
gl¡Toajšyth«! mJ v¥gonah nghf£L«. ïj‰fhf eh« mtiu
ÇÎfS«, mtjhu§fS«, kfh¤kh¡fS« njh‹¿¡bfh©oU¥gJ
mtU¡F¥ ão¡fhj czit rh¥ãl¢ brhšyÉšiy. fhªâé
v‹gJ« mt®fsJ “bjŒåf¤ j‹ik”¡F MshŒ¡bfh©oU¥g
mt®fŸ jdJ fhY¡F¢ brU¥ò ngh£L¡bfhŸs nt©oa j‰fhf
bj‹gJ« ek¡F És§fÉšiy.
jhdhfnt br¤j kh£L¤njhbyh‹iw ifÆš bfh©L ngh»‹
whuh«! ‘v‹d étfhU‹a«!’ v‹gij Ãid¤J¥ ghU§fŸ. cy» (ïÞyh« kj¡ bfhŸif¥goahtJ ‘ïÅnkš eãfŸ »il
YŸs 175 nfho k¡fËš ntW ahU¡fhtJ ïªj v©z« njh‹ ahJ’ v‹gJnghš ek¡F« ‘ïÅnkš kfh¤kh »ilahJ. mtjhu
Wkh? v‹W ghU§fŸ. rkz®fS¡F¡ Tl ï›tsî ét fhU©a« òUõ® »ilahJ’ v‹W V‰g£lhbyhÊa ïªâa®fS¡F xU
ïUªj jhf¡ fhzKoaÉšiy. âU fhªâia¤ jÉu k‰w kÅj‹ ehS« gF¤j¿î c©lhf¥ nghtâšiy.)
všyh« bfhiy ghjf®fŸ v‹W« âU fhªâ xUtnu mÏ«rh jUk
_®¤âba‹W« fUjnt©Lbk‹gJ jhnd ïªj¢ brŒifÆD ïitfbsšyh« kj r«gªjkhd v©z§fŸ mšyth ?
ilaî« ïj‹ És«gu¤âDilaî« j‹ikah»‹wJ. mÏ«rh v‹W jh‹ nf£»‹nwh«. ïj‰fhf e«ÛJ nfhã¤J v‹d brŒtJ?
j®k« v¥gonah nghf£L« mij¥ g‰¿ ahU« ftiy¥gl bt£Ltjhfî«, F¤Jtjhfî« - Äw£Ltjhš v‹d ga‹?
nt©oa âšiyba‹W it¤J¡bfhŸsyh«. Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 06.09.1931
ïÅ mtuJ tUzjUk« v‹dbt‹gij nahá¤jhš
mjhtJ ‘tUzh¢áuk j®k« rÇtu elªJ tuhjjhnyna ïªâah
î¡F Rauh{Ía« ïšyhkš nghŒÉ£lJ’ v‹W mt® brhštij
nahá¤jhš mt® ek¡bfšyh« v¥go - vªj KiwÆš ãuâÃâ
v‹gJ És§fÉšiy.
ïJ kh¤âukšyhkš “RauhÍa« »il¤jhY« flîŸ braš,
»il¡fhÉ£lhY« flîŸ braš” v‹W brhšÈ¡bfh©L ngh»‹

Fo muR - 1931 ( 2 ) 210 211 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


et#th‹ bjh©lU« jiytU« M.A.,L.T. cgh¤âahÇ‹ flîŸ ghl«

et#th‹ ghuj åu®fŸ ‘fhªâ xÊf’ v‹W brhšÈ jL¤J cgh¤âaha®:- bg£oia j¢r‹ brŒjh‹, å£il bfh¤j‹
e‹whŒ mo¥g£l nrâ xU g¡f« ïU¡f, et#th‹ ghuj åu® rig f£odh‹, rh¥gh£il rika‰fhu‹ rik¤jh‹, cyf¤ij¡ flîŸ
jiytuhd âU. RghÞ rªâunghÞ mt®fŸ âU. fhªâ t£l nki# c©lh¡»dh®. bjÇíkh?
kfheh£L¡F¥ nghtij¥ g‰¿ j§fsJ âU¥âiaí« jh§fŸ âU. khzh¡f‹: - bjǪjJ rh®. Mdhš, xU rªnjf« rh®.
fhªâat®fisna ã‹g‰¿ tUtjhfî« cWâT¿ jªâ
mo¤âU¡»‹wh®. (ïJ 29.8.31 jÄœeh£L g¤âÇifÆš ïU¡»wJ.) cgh¤âaha®: - v‹d brhš?
ïâÈUªJ ghuj et#th‹ rig bfhŸiffË‹ nah¡»aijí«
khzh¡f‹:- m¥goahdhš, flîis ah® c©lh¡»dh®
jiyt®fË‹ nah¡»aijí« És§F»‹wJ.
rh®?
et#th‹ ghuj åu®fŸ v‹W brhšÈ¡bfhŸS« thÈg®fŸ
cgh¤âaha®:- K£lhŸ! ïªj¡ nfŸÉia cd¡F ah®
ftÅ¡f¤ j¡fjhF«.
brhšÈ¡ bfhL¤jJ? mt® jhdhfnt c©lhdh®. ïÅnkš ï¥go
Fo muR - brŒâ¡ F¿¥ò - 06.09.1931 bašyh« nf£fhnj.
khzh¡f‹:- V‹ rh®? nf£lhš v‹d rh®?
cgh¤âaha®:- mJ! Ãu«gî« ght«.
khzh¡f‹:- ght« v‹whš v‹d rh®?
cgh¤âaha®:- Ó! thia _L. Ú mnah¡»a‹, “FomuR”
go¡»whnah? VW bgŠá nkš.
Fo muR - ciuahlš - 13.09.1931

Fo muR - 1931 ( 2 ) 212 213 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ng®fS¡F nkyhf¡bfh©l r_f k¡fŸ mt®fsJ tƉW¡F¥
nghJkhd msî¡F nkš bgwKoahj Ãgªjid¡FŸsh¡» it¡
f¥g£lJl‹, mt®fŸ ifÆš j§fŸ tƉW¡F nt©oa Mfhu¤
â‹ msî¡F nk‰g£l vªj¥ bghUisí« it¤âU¡f cÇik
Æšyhjt®fsh¡f¥ g£oU¡»‹wJ v‹gJ ïu©lhtJ fhuzkhF«.
ïªj c©ik¡F Mjhu« kDj®k rh°âu¤âš e‹whŒ¡ fhzyh«.

ïªâahÉ‹ bghUŸ eZl¤â‰F fhuz« mjhtJ, “N¤âu‹ bghUŸ nr®¤J it¤âUªjhš ãuhkz
D¡F Mg¤jhf Koí«”; “N¤âu‹ bghUŸ it¤âUªjhš ãuhk
z‹ gyh¤fhukhf¥ ãL§»¡ bfhŸsyh«.
ïªâa ehL v›Éjkhd ts¤âY« k‰w ehLfis Él
“N¤âu‹ bghUis ãuhkz‹ v¥gont©LkhdhY«
ïis¤jjšy v‹gJ«, ïªâahÉš ïuh#h¡fŸ #Û‹jhu®fŸ KjÈa
bfhŸis mo¡fyh«”.
brštth‹fS«, k‰W« mt®fS¡F¢ rkhdkhd klhâgâfŸ,
M¢rhÇa Õl§fŸ, nfhO°tu®fŸ M»at®fS« Md ãuò¡fŸ “moikahd N¤âu‹ bghUŸ it¤âU¡f cÇik cila
k‰w ehLfS¡F ïis¡fhj msÉš jhuhskhŒ ïUªJ tU»‹ tdšy”v‹»‹w mndf Mjhu« ïªJ kj j®k rh°âu§fËš ïU¡
wh®fŸ v‹gJ« ahtU« m¿ªj c©ikahF«. mJnghynt Éah »‹wd. (ï§F N¤âu‹ v‹gj‰F bghUŸ bjhÊyhËfŸ v‹gnj
ghÇfS«, Éahghu¥ bghUŸfS« Tl k‰w ehLfis¥ ahF«. )
nghyntjh‹ ï§F ïUªJ tU»‹wd.
ïªj khâÇahd â£l§fis V‰gL¤j MjhukhÆUªjJ
Étrha¤JiwÆY« Vuhskhd óÄfŸ ïU¥gJ«, mt‰¿‰F tUzh¢áuk j®knkahF«.
mDTykhd ïa‰if Ú® ghrhd trâfŸ ïU¥gJ«, x›bthU
ÄuhRjhu®fŸ 1000 V¡uh, gâdhÆu« V¡fuh, áy® yB« V¡uh - btŸis¡fhu murh§f¤â‹ gadhŒ ïªj j®k§fŸ á¿J
óÄfisí« cilat®fshf ïU¥gJ«, Étrha« brŒa¥gl á¿J kh‰wkilªJ Vnjh 100š xUt® MÆu¤âš xUt® bršt
nt©oa óÄfŸ ï‹D« v›tsnth ïU¥gJkhd ehlhfî« th‹fŸ Mfî« tUzKiw jtÇ gz« r«ghâ¡f cÇik cila
ïU¥gâ‹ _y« Étrha¤JiwÆY« ïªâah k‰w ehLfS¡F t®fshdhY« Tl mªj¥ gzkhdJ kDj®k rh°âu¤âš F¿¥ã£
ïis¡fhjjhfnt ïUªJ tU»‹wJ. LŸsJnghš mjhtJ “N¤âu‹ bršt¤ij ãuhkz‹ vªjÉj¤
âyhdhY« bfhŸis bfhŸsyh«” v‹»‹w j®k¥go “N¤âu‹”
ï¥go¥g£l gštsK« bghUªâa ïªâa ehL V‹ jǤâu bršt¤ij bfhŸis bfhŸsnt °jy«, nfhÉš, Fs«, ò©Âa«,
khd ehL v‹W«, moikahd ehL v‹W«, ViHfŸ bgU¤j ehL ght«, rl§F KjÈa fhÇa§fË‹ _y« bfhŸis mo¡f¥g£L
v‹W« brhšy¥g£L tU»‹wJ v‹gij njr K‰ngh¡»š ftiy ÉL»‹wd.
bfh©lt®fŸ nahá¡f¤j¡fnjahF«.
ïªj¡fhuz¤jhnyna “N¤âu®fŸ” v‹»w tF¥ãdÇš 100-
KjyhtJ, ïªâahÉ‹ nkšf©l tsKŸs bršt« všyh ¡F 75-ng®fŸ fl‹fhu®fshfnt ïU¡f neÇ£L ïU¡»‹wJ.
k¡fS« mila¤ j¡f khâÇahd r_f mik¥ò ïšyhkš bršt§
fŸ áy tF¥ò k¡fS¡nf cÇajhfî« mDgÉ¡f¤ j¡fjhfîkhd ïit xUòwÄUªjhY«, ï‹W bghUshjhu¡ fZl¤ijna
r_f mik¥ò K¡»akhd fhuzkhF«. bgU«ghY« vL¤J¢ brhšÈ mij Ãt®¤â¥gj‰fhf ïªâahî¡F
RauhÍa« th§»¤ jU»‹wjhŒ¢ brhšY« muáaš jiyt® âU.
mjhtJ, tUzh¢áuk jUk¥go ï‹d ï‹d tF¥ò¡F fhªâ mt®fS« ïªj tUzh¢áuk Kiwia mo¥gilahf¡
ï‹d ï‹d bjhÊš- ï‹d ï‹d cÇik v‹gjhd â£lnk bfh©ljhd RauhÍankjh‹ nt©L« v‹W brhšÈ mj‰fhfnt
eh£o‹ bršt« všnyhU¡F« guîtj‰»šyhkš jil¥gL¤â¡ ghLg£L tU»‹wh®.
bfh©oU¡»wJ. ïu©lhtJ, xU tF¥ò k¡fŸ mjhtJ 100¡F 90

Fo muR - 1931 ( 2 ) 214 215 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ïj‰F cjhuz« nt©Lkhdhš mt® m›t¥nghJ ngá ão¤J it¡fî«, mL¤j #‹k¤âš ešy ãwÉahŒ ãw¡f V‰ghL
ÆU¡F« ng¢RfS« btËÆ£oU¡F« mã¥ãuha§fSnk nghJ brŒJ bfhŸsî« brytÊ¡f nt©L« v‹»‹wjhd v©z§fŸ
khdjhF«. bršt§fis¥ ghHh¡» ÉL»‹wd. m‹¿í« ghLgL»‹w k¡f
S¡F j§fŸ kj¡flik, #hâ¡flik v‹gJ kh¤âukšyhkš K‹
KjyhtJ âU.fhªâ mt®fŸ j‹id xU tUzh¢áuk j®Ä “#‹k f®k¤â‹” ga‹ v‹W« v©Q« v©z§fisna¥ òF¤j¥
v‹W«, ïªâahÉš tUzh¢áuk j®k« Fiwªjjhnyna m‹Åa g£L j§fŸ fZl§fisí« jǤâu Ãiyikiaí« czuhkš
Mø V‰g£lbj‹W«, mjdhš tUzh¢áuk j®k Møia ïUªJ tU»‹w FzK« jFªj gaid milaKoahkš brŒJ
V‰gL¤jnt jh‹ ghLgLtjhfî« gy jlitfËš jhuhskhŒ ÉL»‹wd. ïit jÉu ekJ eh£L j®k °jhgd§fŸ Vuhskhd
btË¥gilahŒ vL¤J¢ brhšÈ ïU¡»wh®. mªj¥gona brhšÈ bršt§fis j‹Dilajh¡»¡bfh©L mitfŸ k¡fS¡F¥
í« tU»‹wh®. Mdhš ïªj ïl¤âš thrf®fS¡F xU ka¡f« ga‹glhkš åzh¡f¥gL»‹wd.
V‰glyh«. mJ v‹d bt‹whš, âU. fhªâat®fŸ tUzh¢áuk
j®k¤ij¥g‰¿¥ ngR«nghJ jdJ “tUzh¢áuk j®k« ntW” v‹W rhjhuzkhf br‹id khfhz¤â‹ r®¡fhuh® tÇ v›tsî
brhšÈ tU»‹wjhš mJ ntwhÆU¡fyh« v‹W fUâ ïU¡fyh«. %ghŒ ïU¡Fnkh, mâš 4-š xU g§F¡F¡ Fiwahkš ï«
mJ v¥goÆUªjnghâY« mjhtJ #hâ ca®î, jhœî r«gªjkhd khfhz¤âš tU«go tu¤j¡f brh¤J¡fŸ j®k°jhgd§fshŒ
fhÇa« v¥goÆUªjnghâY«, ɤâahr« ïU¡f nt©L« v‹g ïU¡»‹wd. mt‰¿‹ k‰w bryîfS¡F v‹W ekJ k¡fshš
âY«, mtdtDila gu«giu¤ bjhÊiyna mtdt‹ brŒa brŒa¥gL« bryîfË‹ bkh¤j« eh« brY¤J« tǤ Jif¡F¡
nt©Lbk‹gâY«, mt® rªnjf¤â‰F ïl« ïU¡F« goahf¡ Fiwahj bj‹nw brhšyyh«. ïit ïªj eh£L k¡fS¡F¥ ga‹
Tl¥ ngrhkš bjËthfnt #hâ ghFghLfS« Rj®kK« (mjhtJ glhjnjhL å© bryÉdkhfnt V‰g£L ÉL»‹wd. m‹¿í«
mtdt‹ Fy¤bjhÊY«) f©o¥ghŒ mDZo¡f¥gl nt©L« j®k °jhgd§fËš tU«go ïšyhkš btW« Kl¡fkhŒ ïU¡F«
v‹nw brhšY»‹wh®. (ïJ mt® vGâÆU¡F« gft¤Ñij bkhÊ brh¤J¡fŸ j§f«, btŸË, fš eiffŸ, ïl§fŸ KjÈad
bga®¥ ãš Tl ïU¡»‹wJ. 18-« m¤âaha« 41 Kjš 48 tiu cŸs nfho¡fz¡fhd %ghŒ tU«go tu¡Toa msî cŸs brh¤J¡fŸ
Rnyhf§fŸ.) ahbjhU ãunah#dK« ïšyhkš Kl§»¡ »l¡»‹wJ.
ïit xU g¡f« ïUªj nghâY« rÛg¤âš mt® gnuhlh ïit xUòwÄU¡f ïuh#h¡fŸ v‹W«, #Û‹jhu®fŸ v‹W«
rk°jhd¤âš ngáa nghJ« ïªj¡ fU¤ijna t‰òW¤â¥ ngá¡ V‰g£l¡ T£l§fŸ mDgÉ¡F« bghUŸfŸ, k‰W« mt®fŸ eif,
fh£oÆU¡»‹wh®. bgh¡»õ«, òij¤J it¤âU¥gJ KjÈa bršt§fË‹ msî
ü‰W¡fz¡fhd nfho v‹nw brhšyyh«.
mjhtJ, “»uhk tháfŸ brU¥ò¤ij¤jš, ML,khL nkŒ¤
jš KjÈa bjhÊšfis¢ brŒant©L«, mt®fŸ bg£ofËš ï›tsî« jÉu ïªâa k¡fË‹ tUkhd« v‹gnjh
mâf¥gz« it¤âU¡f¡TlhJ. mt®fŸ g«ghŒ ÉahghÇfis¥ mt®fŸ j§fsJ bjhÊš Kiwfis á¿J« kh‰¿¡bfhŸshjjhš
nghš (itáa®fis¥nghš) gz¡fhu®fshf ïU¡f Ãid¡f¡ ãuahir mâfK«, rhkh‹ nah¡»aij Fiwî«, c‰g¤â¡Fiwî«
TlhJ” v‹W ngá ïU¡»‹wh®. Mfnt ï¥nghJ âU.fhªâat® ïjdhš tU«go¡ FiwªjJkhf ïU¥gJl‹ kÅjDila
fshš nf£f¥gL« RauhÍa« v‹gJ ïªâa k¡fË‹ bghUshjhu njit¡F« nghf ngh¡»a§fS¡F« nt©oaitfS¡bfšyh«
Ãiyikia v¥go K‹D¡F bfh©L tu¡ToajhF«? v‹gJ ViH Kjš brštth‹, kfhuh#h¡fŸ tiu btË eh£L¥ bghUŸ
nahá¡f¤j¡fJ. fisna cgnah»¡f nt©oat®fsh» mj‹ _y« bršt« Vuhs
khŒ btËÆš nghŒ ÉLtjhš xUÉj eZl¤ij mila nt©o
Éf, ekJ eh£L k¡fË‹ bghUshjhu Ãiyik nkhrkh ajhf V‰g£LÉL»‹wJ.
ÆU¥gj‰F k‰W« áy fhuz§fS« c©L.
Mfnt, ï¤ahâ fhuz§fshš eh£o‹ bgU«ghfkhd k¡fŸ
mjhtJ ekJ #d§fË‹ kj j¤Jtnk ï›îyf thœ¡if ViHfshf - jǤâu®fshf ïU¡f¡ flik¥g£lt®fshfnt ïU¡
“bghŒ” v‹gJ« “khŒif” v‹gJ«, bršt¤ij nkh£r¤âš ïl« »‹wh®fŸ. bghUshjhu¤ JiwÆš ïªâa ehL K‰ngh¡fila

Fo muR - 1931 ( 2 ) 216 217 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


nt©Lkhdhš mj‹ m°âthukhd fhuz§fisbašyh« ftÅ¡
fhkš k¡fSila kâpd¤ijí«, gF¤j¿t‰w j‹ikiaí«
MjuthŒ cgnah»¤J¡bfh©L btËeh£L¤ JÂia k¿aš
brŒtjhY«, fjiu th§»¡ f£LtjhY«, fŸS¡filfis _o
ÉLtjhY« bghUshjhu¤ Jiwia rÇ¥gL¤â Élyh« v‹W
brhšYtJ xU ehS« ehizakhdnjh, m¿îilikahdnjh,
fhÇa¤âš ga‹ bfhL¡f¡ Toanjh v‹gjhf¢ brhšÈ Él
KoahJ. xU bg©Q¡F gy òUõ®fŸ
ïªâahÉ‹ bghUshjhu¤Jiw Ó®gLtj‰F KjyhtJ
tUzh¢áuk Kiw xÊant©L«.ïu©lhtJ kj r«gªjkhd ïªâahÉš xU òUõD¡F gy bg©#hâfŸ ïUªJ tUtJ
v©z§fŸ mf‰w¥glnt©L«. _‹whtJ nfhÉš, Fs«, rl§F, rhjhuzkhfî«, m›tH¡f« r_f¤âš x¥ò¡bfhŸs¥g£ljhfî«,
rh¤jh‹, rÅ Éy¡F M»a v©z§fŸ mÊ¡f¥gl nt©L«. ãwF kj¤JlD« kj¢r«gªjkhd flîŸfŸ, kjh¢rhÇah®
mur‹, #Û‹jhu‹ KjÈa j¤Jt§fŸ mÊ¡f¥g£lhf nt©L«. KjÈat®fS¡ FŸS« ïUªJ tUtjhfî« x¥ò¡bfhŸs¥g£L
tU»‹wJ. Mdhš xUÉj Ó®âU¤j¡fhu®fŸ v‹gt®fŸ kh¤âu«,
ïitfis bašyh« kiw¤J it¤J¡bfh©L-ïªj¤
mJî« btŸis¡fhu njr¤ij, mt®fsJ ehfßf¤ij¥ ã‹g‰¿a
JiwfËš všyh« òFªJ mÊ¡f ntiy brŒahkš ïUªJ
t®fŸ v‹»‹w KiwÆš áy® xU òUõD¡F x‹W¡F nkšg£l
bfh©L ïU¥gJl‹, tUzh¢áuk j®k¤ijí« òuhz kÇahij
bg©fŸ TlhJ v‹W brhšYth®fŸ. mj‰F¡ fhuz« brhšyî«
iaí« gy¥ gL¤â¡bfh©L bghUshjhu¤Jiw Ó®gL¤Jtj‰F¢
bjÇahJ. ïu©L bg©lh£ofŸ f£od kjh¢rhÇahiu tz§F
Óik¡F¥ nghŒ “btŸis¡fhuÅl« Éahghu« ngr¥ ngh»‹
th®fŸ. ïu©L bg©lh£ofŸ f£od rhÄiaí« F«ãLth®fŸ.
nw‹” v‹W brhšYtJ monahL m®¤jk‰wJ«, ehizak‰wJ
mj‰F, nfhÆšf£o, ïu©L bg©lh£ofis it¤J F«ghã
khFkh? mšyJ ïšiyah? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ.
nõf« brŒJ, óir c‰rtK« brŒth®fŸ. jh§fS« gy bg©
Fo muR - jiya§f« - 13.09.1931 fËl« rhtfhrK« brŒâU¥gh®fŸ. j§fŸ fhjÈfshf ga‹
gL¤âí« tUth®fŸ. Mdhš thÆš kh¤âu« ïu©L bg©lh£o
fis¡ f£o¡bfhŸtJ Ó®âU¤j¤â‰F bfhŸif¡F Énuhj«
v‹gh®fŸ. Mfnt ï¡ T£l¤jh® Ó®âU¤j« v‹gj‰F mU¤j«
bjÇahjt®fS«, mâš bghW¥ò«, ftiyí« ïšyhjt®fS«
Mdt®fŸ v‹W brhšy¥ glnt©oanjhL, btŸis¡fhu
ehfßf¤ij¤ jh§fS« thÆdhš ngRtâ‹ _y« j§fis “ehfßf¡
fhu®” v‹W ãw¤âah® brhšy nt©L« v‹»‹w Miriaí«
cilat®fŸ v‹Wjh‹ brhšy nt©L«. Mfnt ïj‹ e‹ik
Ôik v‹gJ v¥go ïUªjhY«, xU kÅjD¡F cŸs Rjªâu« xU
kDΡF« ïU¡fnt©oaJ v‹»‹w KiwÆš gh®¡F«nghJ
ekJ òUõ®fŸ ïu©L bg©lh£ofSl‹ thGtJ nghynt ekJ
bg©fŸ ïu©L òUõ®fSl‹ thGtâš F‰wÄšiy v‹gnj
ekjã¥ãuha« v‹gnjhL, m« Kiwia ïZl¥gLgt®fŸ
ifahStâš v›Éj¤jilí« ïU¡f¡ TlhJ v‹gJ« ekjã¥ã
uhakhF«. òUõ‹ bg©rhâahf thGtJ v‹gJ, òUõ‹ bg©
rhâ v‹gt®fSila jŤjÅ brhªj ïZl¤ij¥ bghW¤jnj

Fo muR - 1931 ( 2 ) 218 219 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


jÉu, mâš Mâ¡f« brY¤j ntW ahU¡F« cÇik ïšiy
v‹gnj m›Éõa¤âš ekJ mã¥ãuhakhF«. ïªJ kj Mjhu§
fËš ï›tH¡f« ïUªJ tªjjhf vGj¥g£oU¥gJ xUòwÄUª
jhY«, kiyahs¥ ãunjr¤âš ï›tH¡f« ï‹W ãu¤âaB¤âš
ïUªJ tUtij¡ fhzyh«. mjhtJ, xU å£oš 2, 3 òUõ®fŸ
ïUªjhš mt®fŸ 2, 3 ngU¡F« xU bg©izna kidÉahf¡
bfh©L thœ¡if el¤â tu¥gL»‹wJ. ïJ jÉu ïªâahÉ‹ á.ïuh#nfhghyh¢rhÇahÇ‹
tl»H¡»š cŸs Ông¤J v‹»‹w eh£oš ï‹W« bg©k¡fËš
m›tH¡f« jhuhskhŒ ïUªJ tU»‹wJ. xU bg©Q¡F eh‹F #h⥠ãurhu«
IªJ òUõ®fŸ fzt®fshf ïUªJ tU»‹wh®fŸ. ïjdhš á¿J«
r©il r¢ruÉ‹¿ rªnjhõkhfnt thœªJ tU»‹wh®fŸ. ï¥go ca®âU á.ïuh#nfhghyh¢rhÇah® mt®fŸ br«l«g® 10-
ÆU¡»‹w ïªj #d§fËl« Ä¡f ešy Fz§fS« ehiza§ njâ “ïªJ” g¤âÇifÆš #hâ¡f£L¥gh£o‹ _y« kJÉy¡F
fS« ïUªJ tU»‹wjh«. ïij Ông¤J¡F ïu©L jlit brŒtij r£lkh¡f nt©L« v‹gj‰F rkhjhd« vGJ« Kiw
Æš, x›bthU #hâ¡F«, »is #hâfS¡F« j« j« #hâÆdiu
ãuahz« brŒJ neÇnyna br‹W gh®¤J É£Ltªj xU ãuŠR
#h⥠gŠrha¤J _y« ml¡»ahStij MjǤJ vGâÆU¡
khjh»a âUkâ yhóé v‹»‹w xU m«ikah® ïij¥ g‰¿
»wh®. c©gJ, gUFtJ k‰W« eil cil ghtidfŸ KjÈa
Éa¡jkhf vGJ»wh®. (ïªj Égu« 9-9-31-njâ “etr¡â”Æš
Éõa§fËš x›bthU #hâahU« mªj #hâÆš ãwªj k¡fis
fhzyh«.) Mfnt, ekJ k¡fS¡FŸ thœ¡if Kiwnah, Ó®âU¤
f£lha¥ gL¤j cÇikí©L v‹W TW»wh®. #hâ¡f£L¥ gh£il
jnkh, K‰ngh¡nfh v‹gitfis¥g‰¿ Rjªâu cz®¢ánah-Rjªâu
ÛW»wt®fis #hâ¥ãuZl« _yK«, ntiyÆÈUªJ Ú¡Ftj‹
mã¥ãuhabk‹gnjh mnefU¡F ïšiyba‹Wjh‹ brhšy
_yK« j©o¥gJ Ãahabk‹W« t‰òW¤J»wh®. nk‰f©l T‰iw
nt©L«. vªj¥gH¡f tH¡f« Ó®âU¤j« v‹whY« e«ehL-e«
C‹¿ ftÅ¡F«go thrf®fis¡ nf£L¡ bfhŸS»nwh«. “fh§
kj«-e« #hâ-e« tF¥ò M»aitfËš v‹d ïU¡»‹wJ? v¥go
»u° tUzh¢áuk¤ij ts®¡f V‰g£oU¡F« xU °jhgd”bk‹W
elªJ tU»‹wJ? v‹»‹w msÉš jh‹ mtut® ò¤âia¢
eh« T¿tUtij kW¡F« m‹g®fŸ âU. ïuh#nfhghyh¢rhÇah®
brY¤j mUfij cŸst®fshÆU¡»‹wh®fns jÉu, cyf¤âš k‰w
T‰¿š gâªâU¡F« bfhŸifia myᥠgh®¡fnt©L«. fh§»u°
ghf§fËš v¥go ïUªjJ? v¥goÆU¡»‹wJ? v‹gitfis¥
°jhgd¤âš njÓaK«, kJÉy¡F« btW« ngh®itfbs‹W«,
g‰¿ ftÅ¥gnjh, mšyJ ï›Éõa§fË‹ j‹ik v‹d? ïj‹ tUzháuk ghJfh¥ng fh§»uá‹ M¤jukhd neh¡fbk‹gJ«
fhuzbk‹d? ekJ m¿î¡F v¥go¥ gL»‹wJ? ï¥goÆUªjhš ï¥bghGjhtJ bghJ #d§fŸ f©L bfhŸth®fbs‹W e«ò
v‹d? v‹gJ ngh‹w Rjªâu m¿nth, MuhŒ¢ánah »ilant »nwh«. tF¥òthj« Tlhbj‹W«, tF¥òthÇ¥ãuâÃâ¤Jt« Tlh
»ilahJ v‹W jh‹ brhšynt©oÆU¡»‹wJ. ïªj¡fhuznk bj‹W« giwao¥gt®fŸ, #h⥠gŠrha¤JfŸ _y« gytªj¤ij
jh‹ cyf¤âš K‰ngh¡F«, RjªâuK«, ÉLjiyí« ïªâa cgnah¡»¡f nt©Lbk‹W TWtâš VjhtJ ehizaK©lh?
eh£o‰F kh¤âu« jil¥g£oU¡»‹wJ v‹W brhšy nt©oí« #hâ¡f£L¥gh£ilÉl #hâfS¡F Mâ¡f« njl ïijÉl áwªj
ïU¡»‹wJ. KiwfŸ ntW VjhtJ c©lh? Ô©lhik Éy¡»‰F«, ÉjitfŸ
Mfnt, vªj¡ fhÇa¤ijí« MuhŒªJ gh®¤J mDgt Fz Jau¤â‰F«, bg©zoik¡F«, bghUshjhu¡ fZl¤â‰F« vªj
njhõ« f©L, kdâ‹ Rjªâu¤ij kW¡fhkš, ml¡fhkš, Rna¢ir (mjhtJ #hâ tF¥ò) Kiwia eh« fhuzkhf¢ brhšÈ mij
ahŒ el¡f nt©oaJ jh‹ kÅj j®k« v‹W«, mªj¥go cyfnk mÊ¡f nt©L bk‹W fUJ»‹nwhnkh mij¡fh¥gh‰w nt©L«
Rna¢irahÆU¡f brsfÇa« ïU¥gJjh‹ kÅj r_fÉLjiy v‹gJ«, mj‹ _y« brŒa¥gL« bfhLikahY«,gyh¤fhu¤jhY«
v‹W« brhšY»‹nwh«. #hâ¡F Mâ¡f« njlnt©Lbk‹gJ« âU M¢rhÇah® bfhŸif
v‹gJ òy¥gL»‹wjh? mšyJ ïšiyah? v‹gJ ftÅ¡f¤
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.09.1931 j¡fjhF«.
Fo muR - f£Liu - 13.09.1931

Fo muR - 1931 ( 2 ) 220 221 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


KoahJ v‹W brhšÈÉlyh«. ïªj Kiwia¤jh‹ mnefkhf
$kâ fh®ik¡nfš, nkÇ°nlh¥° cŸgl ahtU« TW»wh®fŸ.
cy»š bgU«ghyhd ïl§fËš mDZlhd¤âš ïU¥gJ« ïJ
jh‹. ïij¤jÉu f®g¤jil kUªJfŸ v‹W áy nghÈ MrhÄfŸ
brŒJ ɉF« kUªJfshš ahbjhU gaDÄšiy v‹W ârakhŒ¡
Twyh«. k‰w¥go fU¥g¢áij î©Lg©Q« kUªJfŸ cs
bt‹W x¥ò¡ bfhŸsyhnk bahÊa f®¥g¤jil kUªJfŸ v‹W
f®¥g Mø Kiw xU kUªJ« »ilant »ilahJ. Mjyhš ahU« VkhªJ nghf¡
TlhJ.
X® rªnjf«
“Éf, ³ u¥g® fUÉia cgnah»¥gjhš f®¥g¤jil bg‰W
ÉL« v‹gJ c©ikna. mjdhš M©,bg© ïUghyU«
ekJ e©g® xUt® fU¥g¤jilÆ‹ mtáa¤ij¤ jh‹ x¥ò¡ mDgÉ¡F« ï‹g« v¤jifaJ v‹W Muha¥ò»‹ xU¡fhY«
bfh©l nghâY« mDZo¡f¥glnt©oa Kiwia¥ g‰¿ m¤jifa fUÉia vtU« cgnah»¡f K‰glh® v‹gJ â©z«.
moƉf©lthW MnBã¡»wh®:- mjhtJ, °âÇÆ‹ #dndªâÇa« btFE£gkhdJ« °gÇr cz®¢á Äfî«
mâfkhf cŸsJkhF«. m¤jifa E£gkhd ïªâÇa¤âš ãuntá¡
“f®¥g c‰g¤â¡F nAJ¡fŸ R¡»y« RnuhÂj« v‹W
F« ïašigíilaJ«, ãuntá¤jhš ï‹g¤ija‹¿ ïliuaË¡
Tw¥gLtdntahF«. fyÉ fhy¤âš MltÅlÄUªJ R¡»yK«,
fhjJkhd ïªâÇa« M© cU¥bgh‹nw ahF«. ïu©L ïªâÇ
°ÔÇÆÅlÄUªJ RnuhÂjK« btËah»wJ. f®¥g c‰g¤â¡F
a§fS« btFE£gkhdit. vY«ãšyhkš btW« jir eu«ò
R¡»y °fÈj« jh‹ mtáakhdnjbahÊa RnuhÂj °fÈj«
fshyhdit. cz®¢áia _is¡F m¿É¥gJ eu«ò. Mfnt
mtáakšy. cjhuzkhf xU °ÔÇ g¤J¡ FHªijfŸ bg‰¿U¡
btW« eu«ò¤ bjhFâfshyhd X® m§f¤â‰F v¤jifa E£gkhd
fyh«. mtS¡F RnuhÂjnk °fÈjkhfhkÈU¡fyh«. mjhtJ
cz®¢á c©L v‹gij thrf®fns bjǪJ bfhŸs nt©L«.
òUõ ï¢irna ó®¤âailahkÈU¡fyh«.
ï¥go¥g£l fUÉfŸ x‹nwhblh‹W bghU¤âdhš V‰gL«
°fÈjkhd R¡»y«, fU¥igÆ‹ thÆiy neh¡» eGÉ¥
ï‹g« v¤jifaJ v‹gijí« bg© cW¥ã‹ jirÆ‹ ÄUJ¤
nghF«nghJ, Ãj«g¤â‹ tiufËš j§»ÆU¡F« RnuhÂj¡
j‹ik¡F v›Éj¤âY« x›thj u¥giu mªJ bfh©L mJî«
»UÄfŸ, R¡»y¤âYŸs M© áidfËl« °åfǤJ¡ bfh©L
M© cW¥ò¡F« V‰gL« nr®¡ifÆ‹g« v¤jifaJ v‹gijí«
fU¥igÆš ãuntá¡»wJ. clnd fU¥ig thŒ _o¡bfhŸS»wJ.
mDgÉfns TwKoí«.xUKiw ï¤jifa u¥g® fUÉia
mâÈUªJ khjÉlhŒ ËW f®¥g c‰g¤â c©lh»wJ. ïJfhW«
cgnah»¤jt® kWKiw mij cgnah»¡f kd« xU¥glh® v‹gJ
T¿at‰¿ÈUªJ R¡»y RnuhÂj »UÄfŸ fU¥igÆš ãuntá¤
â©z«.
jhšjh‹ f®¥g« V‰gL« v‹gJ òydh»wJ. »UÄfis
fU¥igÆš òfÉlhkš brŒjhY«, mšyJ mt‰iw r¡âÆHªJ ïªj u¥giu aªJ bfhŸS« °âßfS¡F nghffhy¤âš
nghF«go brŒjhY«, mʤJÉ£lhY« f®¥g« jÇ¡fhJ”. m¤aªj¥ ãÇakhtJ cšyhrkhtJ V‰glhJ v‹gJl‹ miu
kU§FfËš KjÈš ciwriy c©L g©ÂÉL«. °ÔÇòUõ
jilKiw
#dndªâÇa§fË‹ T£Lwthš V‰gL« ï‹g¤âš mQtsî«
r¡âia ïHªJ ÉL«go brŒtnjh mšyJ mʪJÉL«go ï¤jifa fUÉahš vâ®gh®¡fKoahJ. nkY« M©cW¥ã‹
brŒtnjh, °âÇfS¡F bfLjiy c©L g©Q«. MjÈ‹ br¡ ïa‰ifí« ehsilÉš kh¿Élî« TL«. nghffhy¤âš
bg¢rhÇ(Check Pessary) v‹W brhšy¥g£l X® u¥g® fUÉia¥ gŠnrªâÇa§fS« j¤j« RthÔd¤ijÆHªJ ï‹g¡Ft£o‹
bg©fS¡F mÂɤJ ngh»¤jhš °fÈjkhd ɪJ cŸns Äir mkU« j‹ik ï¤jifa u¥g®fUÉahš jilíW« v‹gJ
ãuntáahkš u¥g® igÆnyna j§» ÉL»wgoahš f®¥gªjÇ¡f â©z«.”

Fo muR - 1931 ( 2 ) 222 223 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ïªj¥go vGâa e©gÇ‹ MnBgidÆš áy c©ik
fËUªjnghâY« f®¥g Mø u¥g® fUÉfis cgnah»¥gâš
mt® Ãid¡»w msî fZlÄU¡fÉšiy. fUÉia mDgt¤âš
gßø¤J¥ gh®¤jhš mtU¡F¤ njh‹¿a rªnjf§fS¡F Mjhu
Äšiy v‹gJ bjÇatU«.
ïa‰ifahŒ V‰g£ljšyhkš kÅj‹ brŒifahŒ
V‰gL¤â¡ bfhŸS« vªj rhjd§fisí« ifahStâš Mu«g¤ fhášyhkš el¤jyh«
âš áy fZl§fŸ njh‹WtJ rhjhuz«. cjhuzkhf, gš ÉGªj
xUt® bra‰if¥ gšiy brŒJ it¤J¡bfh©lhš Mu«g¤âš
- á¤âuò¤âu‹
á¿J tÈí«, bgU¤j kd¡fZlK« V‰gLtJ©L. _¡F¡
f©zho ngh£L¡ bfhŸStâY« KjÈš á¿J áuknk‰gL
tâašò. Mdhš á¿J eh£fŸ fʤjã‹ bra‰if¥gš it¤âU¥g
tU«, _¡F¡ f©zho aªâU¥gtU«, m«khâÇ xU bra‰if Iah! c§fŸ fÈahz¤â‰F kªâu« nt©Lkh? gh®¥gh‹
rhjd¤ij¤ jh‹ mªâU¥gijna kwªJ ÉL»wh®fŸ. mnj nt©Lkh? kªâu« ãujhdkhdhš kªâu¤ij xU »uhkngh‹
khâÇ xU u¥g® fUÉia ÄUJthd xU ghf¤âš mªJ bfhŸ Çfh®£oš ão¤J it¤J¡ bfh©lhš jhÈ f£L»‹wnghJ »uhk
Stâš MâÆš bfhŠr« mUtU¥ò«, áukK« njh‹wyh«. ngh‹ it¤J jhÈf£o Élyh«. gh®¥gh‹ nt©Lkhdhš VjhtJ
Mdhš bfhŠrfhy« bghU¤J¡ bfh©oU¥gjhš mªj cz®¢á xU gh®¥ghid bgh£l»uh¥ ão¤J mij kztiuÆš it¤J
jhdhfnt kiwªJ ngh»‹wJ. jhÈf£o Élyh«. ïu©L« nt©Lkhdhš ïu©ilí« it¤J
jhÈ f£o Élyh«. th¤âa« nt©LkhdhY« »uhknghÅnyna
ekJ e©g® fUJtJ nghš u¥g® fUÉahdJ v›Éj jl§f kJiu bgh‹D¢rhÄ th¤âa« it¡fyh«. x‹W« nt©lh«,
iyí« c©lh¡f¡ Toajšy. cW¥ãš cz®¢áíŸs ghf¤ij mJ bg©lh£oí« òUõD« Mdhš nghJ« v‹whš ÉuÈš nkhâ
jil¥gL¤jÉšiy. fU¥igahdJ cŸns gâªJ »l¡»‹wJ. u¤ij kh£o fG¤âš khiy ngh£L ifiaão¤J miH¤J¡
mâYŸs áW Jthu¤ijna ïªj fUÉ kiw¡»‹wnj mšyhkš bfh©L nghfyh«.
Ãj«g¤âš k‰w ghf§fS¡F« ïj‰F« r«gªjnk ïšiy. xU
ÉuÈš m§F°jh‹ jÇ¥gJ nghš fU¥igÆ‹ nkš ï¡fUÉ Fo muR - áW F¿¥ò - 20.09.1931
jÇ¡f¥gL»wJ. fyÉ nghf¤âš fU¥ig r«gªj« ïšiy. nghf
cW¥òfŸ K‹ghf¤ânyna ïU¥gjhš e©g® Ãid¡F« jl§fš
V‰gl¡ fhuzÄšiy. m¥go¥g£l¤ jl§fÈUªjhš mbkÇ¡fh
ÉY«, Inuh¥ghÉYKŸs y£r¡fz¡fhd k¡fŸ ï¡fUÉfis cg
nah»¡fkh£lh®fŸ. Mdhš ï¡fUÉfis cgnah»¡F« khâÇia
ãr»šyhkš, Koíkhdhš lh¡l®fË‹ _ynk m¿ªJ bfhŸs
nt©L«.
Fo muR - f£Liu - 20.09.1931

Fo muR - 1931 ( 2 ) 224 225 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ghU§fŸ. òâa r§fâ vJthdhY« fhij_o¡bfhŸsnt ekJ
k¡fŸ f‰ã¡f¥g£oU¡»‹wh®fŸ. áW FHªij¥ gUt¤âš ek¡F¥
òF¤j¥g£l Éõa§fisna MuhŒ¢áÆ‹ _y« m¿É‹ _y«
f©l Kobt‹W fUâ mj‰F¤ jiybfhL¤J¡bfh©L ïU¡»‹
nwh«. ekJ cŸs¤âš vJ vJ gâ¡f¥g£L É£lnjh mbjšyh«
nj®ªj PhÅfshY« bjŒt¤ j‹ik bghUªâa mtjhu òUõ®
fshY« brhšy¥g£l c©ikfŸ v‹w cWâílnd òF¤j¥g£o
flÿÇš RakÇahij¡ T£l« U¡»‹nwh«.Mifahš òâa neh¡f§fisí« njh‰w§fisí«
fhz r»¡fhjt®fshf ïU¡»‹nwh«.

jiytut®fns! rnfhjÇfns!! rnfhju®fns!!! cyf¥ ngh¡if eh« bjÇa ne®ªjhY«, gh®¡f ne®ªjhY«
mj‹ mDgt¤â‹ nk‹ik milaî«, ghuh£o¥ngrî«, jahuhŒ
RakÇahij ïa¡f« v‹gij¥ g‰¿ ngrnt©Lbk‹gjhf ïU¡»‹nwhnk mšyhkš mij ekJ thœ¡ifíl‹ ekJ eh£L
e©g® bgUkhŸ mt®fshš ï¡T£l« T£l¥g£oU¡»‹wJ. v©z§fSl‹ bghU¤â¥ gh®¥gj‰F á¿J« v©Qtnj »il
eh§fŸ âU.bgUkhË‹ Fkhu¤âÆ‹ âUkz¤â‰F v‹W ahJ. ekJ k¡fË‹ ïªj khâÇahd Ãiyia¥ gh®¤J¥ gh®¤J kd«
miH¡f¥g£L ï§F tªnjh«. ïªj¢ rªj®¥g¤âš ïªj CÇš xU fZl¥g£ljhš jh‹ eh§fŸ ïªj JiwÆš ïu§» bjh©L brŒa
bghJ T£l¤âš ngrnt©Lbk‹wMir mnef e©g®fS¡F nt©oat®fshndh«.
ïUªjjhš ehD« ïªj rªj®¥g¤ij åzh¡fhkš á¿J ngryh
bk‹nw fUJ»‹nw‹. RakÇahij
RakÇahij ïa¡f¤â‹ ÔÉukhd bfhŸiffis bašyh« RakÇahij ïa¡f« v‹gâ‹ K¡»a bfhŸiffŸ v‹git
ï¥nghJ c§fS¡F vL¤J¢ brhštJ v‹gJ r‰W fZlkhdjh x‹W« òâjhdnjh mšyJ VjhtJ mârakhdnjh v‹W Ú§fŸ
ÆU¡Fbk‹nw fUJ»‹nw‹. kiy¡fnt©oaâšiy. mJ kÅj‹ m¿îbgwî« rk¤Jt«
milaî« Rjªâu« bgwî« ghLgL»‹wJ. m¿î¡F« rk¤Jt¤
Vbd‹whš ïj‰FK‹ ï§F ïªj¥ ãurhu« el¤j¥g£ljhf â‰F« Rjªâu¤J¡F« vâuhí« jilahí« ïU¡F« vijí«
vd¡F¤ bjÇaÉšiy. mj‹ ÔÉu¡ bfhŸiffis Ú§fŸ Kjš monahL xÊ¡f ijÇa« bfhŸS»‹wJ. ïªj ÃiyÆš k¡fË‹
Kjyhf nf£F«nghJ mJ c§fis¤ âL¡»l¢ brŒí«. mt‰¿‹ _l¤jd¤âdhY« jhœÉdhY«, moik¤jd¤âdhY« gadilªJ
c©ikia m¿tJ v‹gJ ï‹nw Ryg¤âš òy¥gl¡ToajhfhJ. thœ»‹wt®fS¡F RakÇahij ïa¡f« xU nfhlhÈahŒ fhz¥
Mjyhš c§fS¡F á¿J Ãjhdkhd KiwÆš jh‹ ngr nt©oa gLtjhdhš mârabkh‹WÄšiy. v§fis¡ f©lhš JntõK«,
tdhÆU¡»nw‹. mjhtJ ïªj eh‹F, IªJ tUõ§fS¡F K‹ btW¥ò« V‰gl¤jh‹ brŒí«. v§fis itaî« bjhšiy¥ gL¤
»uhk #d§fË‹ K‹ eh‹ vªj ÃiyÆš ngándndh mJ nghš jî« mtut®fŸ kd« ö©l¤jh‹ brŒí«. ï›Éa¡f¤ij
Kjš ghl¤âÈUªJ ngr nt©oatdhfÆU¡»nw‹. V‹ ïªj¥go ifahS»wt®fS¡F mt‰iwbašyh« rkhË¡f r¡â ïUªjhš
brhšY»nw‹ v‹whš âU.bgUkhŸ å£L¡ fšahz¤â‰F jh‹ ï›Éa¡f¤jhš VjhtJ gy‹ V‰gl Koí«. v⮥ò¡F«
gh®¥gh‹ tutiH¡f¥glhjjhnyna ï›ñuh® mt®ÛJ ÄFªj bjhšiy¡F« gaªjhš xU fhÇaK« elthkš nghtnjhL ã‰
nfhgkhŒ ïU¥gjhfî«, eh‹ nfhÉš Fs§fis¥ g‰¿ F‰w« ngh¡F« V‰g£LÉL«.
brhšY»‹wt‹ v‹gjhfî« #hâfisbašyh« x‹wh¡f tªâU¡
»‹nw‹ v‹gjhfî« F‰w« brhšÈ ïªj¡ T£l¤â‰F ahU« rhjhuzkhf eh§fŸ ïªj C® bghJ#d§fË‹ ghuh£L
nghf¡Tlhbj‹W áy® ãurhu« brŒjh®fsh«. ï¥go¥g£l Ka‰á¡ jiyí« tz¡f¤ijí« kÇahijí« bg‰W bfhŠr« gzK«
fhu®fŸ K‹dhš gh®¥gd®fË‹ el¤ijiaí« nfhÉš Fs§f r«ghâ¤J¡ bfh©L nghfnt©Lkhdhš v§fshš Ryg¤âš
ËDila bjhšiyiaí« vL¤J¢ brh‹dhš v¥go mJ c§f KoªJ ÉL«. ekJ #d§fË‹ K£lhŸjd« v§Fv§F ïU¡
shš eLÃiyÆš »u»¡f¥gL« v‹gij Ú§fns Ãid¤J¥ »‹wJ v‹gJ v§fS¡F e‹whŒ¤ bjÇí«.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 226 227 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


cjhuzkhf eh§fŸ njrg¡j®fis¥nghy fj® ntõ« âu¤ij msªJ gh®¥gj‰F v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïªj
ngh£L ifÆš bfhoia¥ ão¤J¡bfh©L ghujkhjî¡F n#! khâÇahd ghku cz®¢áí« ga§fhˤjdK« it¤jij¢ Rk¡F«
RauhÍa¤â‰F n#! kfh¤khî¡F n#! v‹W T¿¡bfh©nlh, mšyJ ÄUf RghtK« ï‹dh£L k¡fË‹ ca®Fz§fshf¥ ghÉ¡f¥
bgÇa flîŸ g¡j®fŸ nghš ntõ« ngh£L¡ bfh©L kŠrŸ g£L tUtjhnyna cyf¤âš ïªâa ehL kh¤âu« btFfhykhfnt
cilnah, fhÉ cilnah f£o¡bfh©L g£il ehk« ngh£L¡ moik ehlhfnt, TÈ ehlhfnt RakÇahijí« m¿î« PhdK«
bfh©L Fil, nrf©o ïitfSl‹ ehuhaz _®¤â nfhɪjh, m‰w ehlhfnt ïUªJ tU»‹wJ. ïj‰F¡ fhuz« ï‹dJ jh‹
nfhɪjh v‹nwh brhšÈ¡bfh©L g#id¡ nfhZoílndh v‹gij f©Lão¡f e«kt®fS¡F ï‹dK« m¿î V‰glÉšiy.
T£lkhŒ tªnjhkhdhš Ú§fŸ F«ã£L fhRbfhL¤J É£L¥ xU ehŒ ts®¤J»‹wt‹ j‹ ehia k‰wt‹ nkš VÉÉLtJ
nghå®fŸ v‹gJ v§fS¡F e‹whŒ¤bjÇí«. ïj‰fhf xU nghš e«ik ah® N£á brŒJ ï¡bfâ¡F Msh¡»dh®fnsh
JU«ig¡ »ŸË¥nghl nt©oa m›tsî á¿a fZl« Tl mt®fns jh‹ m¢Nøia xÊ¡f tU« M£fŸ nkš e«ik
eh§fŸ glnt©oaâšiy. cRgL¤â ÉLtjhš c©ikia czu ftiy bfhŸshkš mt®fŸ
if fh£od g¡f« âU«ã¡ bfh©L f¤J»‹nwh«.
Mdhš eh§fnsh ï‹W m¥go brhšÈ taW ts®¥gjD
ila òu£Lfis vL¤J¢ brhšY»‹w ntiyia nk‰ngh£L¡ ekJ eh£L moik¤jd« v¤jid fhykhŒ ïUªJ
bfh©oU¡»‹nwhkhjyhš nrh«ngÇ¥ ãiH¥ò¡fhu®fSila tU»‹wJ v‹gij Ãid¤J¥ ghU§fŸ. j®kuh{a«, ïuhkuh{a«,
nfhg¤â‰F« gÊÔ®¤J¡bfhŸS« tŠrf¤â‰F« Mshf nt©oa r¤âaÑ®¤â mÇ¢rªâuuh{a« KjÈa mtjhu uh{a« Kjš
t®fshf ïU¡»‹nwh«. ïªâa ehL NøfhuUila Mø¡F bjŒåf¤j‹ik bghUªâa _ntªj® KjÈa rǤâu uh{a« tiu
c£g£l fhy« Kjny v§fis¥nghš xU T£l« gy jlit ïªâa k¡fŸ Ãiyikia r‰W Phgf¥gL¤â MuhŒ¢á brŒJ
njh‹¿ Nøfis btË¥gL¤â tªâU¡»‹wjhdhY« Nø¡ c©ikia¡ f©L ghU§fŸ. mªj Ãiy¡F ïªj Ãiy nkyhdjh?
fhu®fË‹ rhkh¤âakhdJ, mt‰iw yøa¥gL¤j¡Tl Koahkš ÑHhdjh? v‹W RakÇahij¡ f©zho _y« ghU§fŸ. Phd¡
brŒJ bfh©nl tªâU¡»‹wJ. f©zho _y« ghU§fŸ. Rjªâu«, rk¤Jt« v‹»‹wjhd
f©zhofŸ _y« ghU§fŸ.
ï‹iwa âd« m¿î ts®¢á¡F« rk¤Jt¤â‰F« Rjªâu¤
â‰F« Énuhjkhd fhÇa§fŸ v‹W vij vij eh§fŸ fUJ Ú§fŸ vªj gh®¥gd®fisí« nf£L¥ghU§fŸ. j§fŸ Ãiy
»‹nwhnkh mt‰iwbašyh« v§fS¡F K‹D« mnef bgÇah® “ï‹iwiaÉl m‹W mjhtJ mtjhu M£áÆY« _ntªj®
fŸ fUâ btF fodkhf f©o¤J ngá ïU¡»wh®fŸ. M£áÆY« nkyhÆUªjJ. Mdhš ï‹W ÑHhÆU¡»‹wJ” v‹W
jh‹ brhšY»‹wh®fŸ. Mdhš mt®fŸ jÉu k‰w k¡fsh»a
cjhuzkhf #hâ kj¤ij f©o¤J« ntj rh°âu§fis¡ “N¤âu®fŸ” bg©fŸ jhœ¤j¥g£l #hâah®fŸ v‹W ïÊîgL¤â
f©o¤J« nfhÉš, Fs«, fšYUt«, jh«gu cUt« M»ait ïU¡»w e«Äš 100¡F 99 #d§fis nf£L ghU§fŸ, beŠáš
fis f©o¤J« ói#, c‰rt«, rl§F M»aitfis¡ f©o¤J« ifia it¤J Ãid¤J¥ ghU§fŸ. m‹W¡F ï‹W v›tsî
v¤jidnah bgÇah®fŸ ngáÆU¡»‹wh®fŸ. “rh°âu¤ij¢ R£L nkyhd ÃiyÆš ïU¡»‹nwh« v‹gij x›bthU JiwahŒ
rJ®kiuia¥ bghŒah¡» N¤âu¤ij¡ bfh©L Rf« bgUtbj¡ Muhí§fŸ. c©ik fh©Õ®fŸ. ïnjhL ËW Élhkš ïªj Ãiy
fhy«” v‹W xUt® brhšÈÆU¡»wh®. xU bgÇat® “fšiyí« nahL âU¥â milahkš ï‹D« nkny nghf nt©L« v‹W
br«igí« tz§F« frl®fŸ” v‹W brhšÈÆU¡»‹wh®. rhâ kj brhšY§fŸ. v›tsî nkny nghfnt©LkhdhY« ehD« Tlnt
ngjbkšyh« N£áahš V‰gL¤j¥g£lJ v‹W« brhšÈÆU¡ tu ghLgL»‹nw‹. Mdhš giHa Ãiynankš mj‰nf nghf
»‹wh®. ï‹D« v›tsnth brhšÈÆU¡»‹wh®fŸ. Mdhš e« nt©L« v‹W brh‹dhš mij r»¡f KoaÉšiy.miu ÃÄõ«
k¡fnsh m¥bgÇah®fisbašyh« bjŒåf¤j‹ik bfh©lt®fŸ Tl mij MjÇ¡f KoahJ. cyf« m¿î bghUŸ KjÈa mf¤
v‹W«, PhÅfŸ v‹W« á¤j®fŸ v‹W« fUâ ï‹W« tz§F âY« òw¤âY« rk¤Jt¤ijí« óuz Rna¢iriaí« mila
»‹wh®fŸ. Mdhš m¥bgÇah® brh‹ditfis ftŤJ¥ Ô®khŤJ É£lJ. ïªâah kh¤âu« _l®fshŒ, moikfshŒ ïÊ
gh®¡F«go ahuhtJ brh‹dhš kh¤âu« mt®fŸ ÛJ ÄUf¥ k¡fshŒ ïU¡F« mtjhu uhÍa¤â‰F nghf nt©Lbk‹whš
ghŒ¢rš ghŒ »‹wh®fŸ. ïJ x‹nw nghjhjh e«k¡fË‹ m¿É‹ ïªehL monahL mʪJ nghtnj nkyhd fhÇakšyth?
Fo muR - 1931 ( 2 ) 228 229 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
e©g®fns cyf¤ij xU f©Âš gh®¤J ïªâahit xU fšÉa¿î« Rjªâu cz®¢áí« RakÇahijí« V‰g£lhš
f©Âš gh®¤J, ïu©L¡F« cŸs ɤâahr¤ij czU§fŸ. e« jhdhfnt jhÈia mW¤bjǪJ ÉLth®fŸ v‹W« Rjªâu cz®¢á
fšÉ, bršt«, thœî, Étrha«,åu«, khd«, m¿î MuhŒ¢á, cŸs bg©fŸ ïÅ jhÈf£l fG¤ij¡ bfhL¡fkh£lh®fŸ v‹W«
K‰ngh¡F M»aitfŸ všyh« v¥go ïUªJ ïU¡»wJ. k‰w ï›Éõa§fËš k‰w btË#d§fŸ v‹gt®fS¡F« FL«g¤jh®
ehLfŸ v¥go ïUªjJ ïU¡»‹wJ v‹gitfis áªâ¤J¥ ghU§ v‹gt®fS¡F« ãukhj ɤâahr« ïšiyba‹W« brhšÈÉ£L
fŸ v‹W brhšÈ x›bth‹¿Y« btË njr¤ijí« ïªâahití« filáahf ïªj¡T£l¤âš muáaš r«kªjkhd ng¢ir jh‹
x¥ã£L gh®¡F«go És¡»¡ fh©ã¤J É£L c£fh®ªjh®. nt©Lbk‹nw ngrhkš É£LÉ£ljhfî« VbdÅš ïJnt Kjš
T£lkhdjhš mâfkhd Éõa§fis éuz« brŒÉ¡f Koah
“cgrhu¥ g¤âu«” bj‹W fUâna m¥go¢ brŒjjhfî« MdnghâY« fh§»uR¡fhu®
ïªj rka¤âš xU thÈg® flÿ® thÈg®fŸ rh®ghf âU. fŸ v‹»‹w KiwÆš áy® mt®fshfnt e«ik ngR«go
ïuhkrhÄ bgÇahU¡F cgrhu¥g¤âu« go¡f nt©L« v‹W brŒjjhš jh‹ mj‰F e‹¿ brY¤Jtjhfî« T¿ fjiu¥g‰¿í«
brhšÈ mj‹ ãuâ x‹iw jiytÇl« bfhL¤jh®. jiyt® mij mj‰F« muáaȉF« bghUshjhu¤â‰F« cŸs r«gªj¤ij¥
th§» jhnd thá¤J¥ gh®¤jh®. m›îgrhu¥g¤âu¤âš Kjš ïu©L g‰¿í« mJ v›tsî öu« bjhÊš KiwÆnyh, bghUshjhu¤
_‹W th¡»a§fËš âU. ïuhkrhÄia ghuh£L« ghtidahfî« JiwÆnyh cjÉ ïU¡»‹wbj‹W« mJ rkj®k bfhŸif¡F«
ã‹ ïu©L th¡»a¤âš fjiu¥ g‰¿a mã¥ãuha¤ij És¡f kÅjÅ‹ ïa‰ifahd Mrhghr§fS¡F« K‹nd‰w¤â‰F«
nt©L bk‹W«, jhÈf£LtJ moik¤jd¤â‰F m¿F¿ v‹W« v›tsî ïilôbu‹W« vL¤J¡ fh£oaJl‹ âU.fhªâna
brhšY« j§fŸ kidÉah® V‹ jhÈf£o ïU¡»‹wh®fŸ v‹W« Äšiy MjÇ¡f tªJ É£lJl‹ òâa ïaªâu« f©Lão¡f
nfŸÉ nf£F« ghtidahf vGj¥g£oUªjJ. jiyt® vGªJ Mir¥g£L f©Lão¥gtU¡F %. 100000 r‹khd« bfhL¡f
fjiu¥ g‰¿a Égu« bjÇa nt©Lkhdhš jhnd brhšYtjhf¢ K‹tªJ É£lh® v‹W«, fj® j‰fhy rhªâjh‹ v‹gjhf âU.
brhšÈ mij¥g‰¿ òŸËÉgu§fSl‹ 15 ÃÄõ« ngádh®. (mJ uh#nfhghyh¢rhÇah® brhšÈ ÆU¡F« mã¥ãuha§fisí«
xU jÅ Éahrkhf Ó¡»u¤âš ãuRÇ¡f¥gL«) mj‹ ngÇš flÿ® vL¤J¢ brhšÈÉ£L fjiu xU j®k if§fÇakhf it¤J¡
âU njtehaf mŒah mt®fŸ ngr ÉU«ãaâ‹ ÛJ áy bfh©lhY«Tl ViHfŸ ãiH¡f bt‹W k¡fËl« fjÇ‹ nguhš
Éõa§fŸ ngr mDkâ¡f¥g£lh®. mt® fjiu¥g‰¿ ngádh®. 4 mzh tNȤJ mt®fS¡F xU mzh nghŒ¢ nrU«go
ÆU¥gJ j®k if§fÇa« Mfhbj‹W« v¥gobaÅš xU ehis¡F
ã‹d® âU.ïuhkrhÄ vGªJ gâš brhšY« KiwÆš jhÈ fhš uh¤jš üš ü‰W xU mzh TÈ mšyJ x©nz fhš mzh
f£o¡bfh©oU¥gJ moik¤jd¤â‰F m¿F¿ v‹W mndf TÈ bgU»‹wh®fŸ v‹whš mªj fhš uh¤jš üyhš beŒa¥g£l
bg©fŸ ï‹dK« czuÉšiyba‹W« cz®ªj gy bg©fS« fjiu th§f nt©oat® 6 mzh bfhL¡»wh®. ïªj ÚsKŸs
jh§fŸ moikfshŒ ïU¥gij¥ g‰¿¡ ftiy¥glhkš ïU¡»wh® JÂia, Äš JÂahf th§»dhš 0-2-6 mzhî¡F th§fyh«.
fŸ v‹W« áy® r_f¤Jiu¡F gaªJ f£o¡bfh©oU¡»wh®fŸ Mfnt xU mzh j®k« brŒa k‰wtÅl« 3-6 j£o¥ gÇ¡f
v‹W« vªj v©z¤â‹ ÛJ jdJ kidÉah® f£o¡ bfh©oUª nt©o ïU¡»‹wJ v‹W òŸË Égu¤Jl‹ vL¤J¡fh£odh®.
jhY« mt®fsJ ïZl¤â‰F ÉnuhjkhŒ gytªj« brŒa¤ jh‹ ãwF âU. njtdhafŒah ngr mDkâ¡f¥g£lh®.
JÂaÉšiy v‹W« brh‹dh®. xUt® k¤âÆš vGªJ “c§fŸ
FL«g kidÉiana Ú§fŸ ml¡» Ms KoaÉšiyahdhš mJ rka« mt® fj® Éiy ï¥nghJ mâfkhÆUªjhY«
k‰wt®fis v¥go âU¤jKoí«” v‹wh®. ïj‰F âU.ïuhkrhÄ ehsht£l¤âš FiwªJ ÉL« v‹W« _‹W eh‹F tUõ¤â‰F
rkhjhd« brhšYifÆš kidÉia ml¡» MsÉšiy v‹W K‹ fj® f#« 0-10-6 mzhthf ïUªjJ ï¥nghJ 0-9-6 mzhthf
brh‹d e©g® kidÉ v‹whš moik v‹»‹w ekJ giHa ïU¡»‹wbj‹W« rkj®k« Mu«ã¤jhš ek¡FŸ fyf« tU«,
bfhŸifia kdâš it¤J¡bfh©L ngR»‹whnwbahÊa mt®fŸ nghÈrh® ft®bk©lh® mDTykhŒ ïU¡fkh£lh® v‹W« brh‹
ïZl¥go el¡f mt®fS¡F cÇik c©L v‹W« á¿J« ftÅah dh®. ïj‰F âU.ïuhkrhÄ vGªJ fj® Éiy bf#¤â‰F xU mzh
kš brhšY»wh® v‹nw fUJ»‹nw‹ v‹W«, bg©fS¡F Fiwªjj‰F fj® K‹nd‰wkilªjjhš mšybt‹W« gŠR ghu«
350 %. ïU¡F«nghJ bf#« 0-10-6 mzhî¡F ɉwJ ï¥nghJ

Fo muR - 1931 ( 2 ) 230 231 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


gŠRghu« 116 %. ¡F tªj ãuF mjhtJ _‹¿š xU g§F¡F gŠR
Éiy tªjnghJ fj® ÉiyÆš 10-š xU g§F Fiw¤J xU mzh
kh¤âu« Fiw¡f¥g£oU¡»‹wJ v‹W fjÇ‹ Fz¤âš gh®¤jhY«
Tl jh‹ fj® ïyh¡fhÉš ïU¡F«nghJ 50 ïŠR 10bf#«
_‹wiwna miu¡fhš _‹nwK¡fhš wh¤jš ïiljhÅUªjJ.
ï¥nghJ 4 uh¤jš ïil M»É£lJ v‹W« vL¤J¢ brhšÈÈ£L
âU njtehaf mŒah mt®fis ïÅí« VjhtJ nf£»‹Ö®fsh
v‹W nf£lh®. mt® ï›tsîjh‹ v‹W brh‹dh®. ãwF ïÅí« flÿÇš âUths® <.bt.ïuhkrhÄ
ahU¡fhtJ jh‹ ngáaâš VjhtJ rªnjf« c©lh v‹wh®.
k‰bwhU thÈg® xU rªnjf« v‹W brhšÈ tUzh¢áuk j®k¤â‹
mtáa¤ijí« m®¢rf® ònuh»j®fŸ mtáa¤ijí« g‰¿ ngádh®. rnfhju®fns! rnfhjÇfns!! kzk¡fns!!! òâa Kiwahd
jiyt® jh§fŸ rªnjf§fisnah nfœÉfisnah brhšY§fŸ âUkz« ï¥gFâ¡F ïJ òâaJ. óirnkL nfhɪjrhÄâUkz«
v‹wh®. clnd mt® 1. flîŸ c©lh ïšiyah? 2. flîis mil K‹ eilbg‰wJ. mj‹ã‹ ï‹W ï§FtªâU¡»nwh«. jiyt®
í« kh®¡f« v‹d? 3. kÅj‹ flik v‹d v‹W nf£lh®. KÅágš fî‹áy® òâa KiwÆš âUkz« eilbgWbk‹W
T¿ago RakÇahij âUkz« v‹whš v‹d? eh‹ ï§F tªjJ«
ïj‰F âU.ïuhkrhÄ flîŸ v‹gij jh‹ xU m®¤jk‰w cwÉd®, njhH® KjÈat®fË‹ m⮥â V‰g£ljhf¡ nfŸÉ¥
th®¤ij v‹W fUâ ÆU¥gjhfî« Mdhš flîis¥ g‰¿ ngR g£nl‹. mj‹ fhuz« gF¤j¿Éšyhikna. kj«, òuhz«,
gt®fŸ mj‰F jŤjÅ m®¤j« f‰ã¤J bfhŸS»wh®fŸ v‹W« gH¡f«, tH¡f«, nkhB«, euf« f‰ã¡f¥g£LŸs k¡fS¡F
nfœÉ nf£gt® flîS¡F ï‹d Éjkhd m®¤j« bfh©L m⮥âí«, gaK«, eL¡fK« jh‹ njh‹W«. e‹F nahá¤J
ïU¡»wh® v‹W bjǪjhš mJ c©L ïšiy v‹W« v¥go âU.bgUkhŸ mt®fŸ nghš JÂîl‹ brŒjhšjh‹ tU«fhy
miltbj‹W« xU th®¤ijÆš Ko¤J Élyh« v‹W brh‹dh®. cy»‰F ga‹ jU«. ïJngh‹w âUkz§fŸ gyÉl§fËš
ïj‰F nfŸÉ nf£lt® x‹W« gâš brhšyÉšiy. elªJbfh©L tU»wJ. áyÉl§fËš És«gu¤â‰fhf á¿J
M®gh£l¤Jl‹ RakÇahij ïa¡f¤J âUkz« eilbgW»‹wJ.
ãwF kÅjDila flik v‹gJ jÅahf x‹W ïšiy
eh‹ TWtJ áyU¡F Éa¥ghf¤ njh‹¿dhY« njh‹wyh«. c§fŸ
v‹W« mtut® m¿î¡F« MuhŒ¢á¡F« mDgt¤â‰F« rÇ
m¿î¥go bfhŸsî« jŸsî« cÇik c§f£F c©L. gHik,
v‹W g£l Éõa§fË‹go mtut® elªJ bfhŸStijjh‹
òJik v‹w ghFgho‹¿ gF¤j¿ªJ Koî¥go brŒí§fŸ. âU
flikahf bfhŸs nt©Lbk‹W brh‹dh®.
kz« v‹gJ xU bg©Q« xU MQ« thœ¡if¡F monfhY«
F¿¥ò : 13.09.1931 m‹W flÿ® giHa lîÅš elªj bghJ¡ T£l¤âš Mu«g ehns âUkz« v‹gjhF«. gy rl§FfS¡F« ÉHh¡
M‰¿a ciu. fS¡F« j¤Jth®¤j« ntwhf ÆU¡fyh«. M© bg© To thH
ï¢ir¡fhf, rªnjhõ¤â‰fhf x‹WTL« #ij nr®jny âUkz
Fo muR - brh‰bghÊî - 20.09.1931
khF«. âUkz« MQ« bg©Q« j§fS¡FŸ neÇš r«kj«
bg‰W ïUtU« ï‹g¤njhL x‹WgLjny všyh eh£lhuhY«
ifahs¥gLtjhF«. e«eh£onyh jhŒ jf¥g‹kh®fË‹ Éahghu
khf “#ij” nr®¡f¥g£L Koî Tw¥gL»wJ. âUkz« v‹gJ
MQ« bg©Q« x‹Wg£L thœtJ “bjŒåf”bk‹gjhfî« kW
cy»š ïl« bgWj‰fhd fhÇa§f£F ï§F thœtjhfî«,
fhyÉid, bghU¤j«, Ko¢R, ekJ flik, nj®jš, Ka‰á v‹w
fhuz¤ijí« kw¡»‹nwh«. #hâ¡bfh›bthU Éjkhf gH¡ftH¡f
bk‹w fhuz¤jhš rl§F, gz¡nfL, neu¡nfL, k¡fŸ C¡f¡nfL
M»a fZl¤njhL jh‹ âUkz« el¤J»nwh«. kh‰wkiltâš
Fo muR - 1931 ( 2 ) 232 233 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
eh« bgÇah®f£F gaªJ giHikiana Fu§F¥ ãoahf¥ ão¤J
bfhŸ»nwh«. M© bg©QÇikia¥ g‰¿nah btÅš M©
ï¢ir¡F«, ntiy¡F«, VîjY¡F« v‹nw bg©fŸ nr®¡f¥gL
»wJ. brh¤JÇik rkcÇik bg©f£F tH§f¥gLtâšiy. òâa
Kiw v‹gJ x›bthUtU« áªâ¡fî«, Muhaî« nt©LtJjh‹
ï¤âUkz« Ãfœ¢áahF«. ïJg‰¿ khiy bghJ¡ T£l¤âš
ÉÇthf¥ ngRnth«. ï§F eilbgW« eilKiw Ãfœ¢áfŸ RakÇahij ïa¡fK«
bgÇJ« bg©f£F gakhf¤ njh‹wyh«. fhuz« mL¥ójî«,
ntiy brŒaî« moik v‹W gH¡»í« tªjnjhL “fšÉ” m¿î ïuhkheªj r£l®éí«
nghjh¡Fiwjh‹. bryîRU¡f«, ehŸFiw, ntiyFiw, bg©fŸ
cÇik, kzk¡fŸ r«kj«, fl‹glš, ã‹fl‹ Ô®¡f¥ghLglš
Mdhš ï‹W el¡F« âUkz¤â‰F V‹ ï›tsî ng® v‹W nf£ rÛg¤âš ÉUJefÇš elªj 3-tJ RakÇahij kfheh£L¤
fyh«. mJ xU rh£á¡fhf¤jh‹. xU fil it¥gt‹ k‰w fil¡ Ô®khd§fËš kj§fis¥ g‰¿¢ brŒa¥g£l Ô®khd¤ij¥g‰¿
fhu®fis miH¥gJ«, òJ ngnuL nghLtJ«, mt®fsJ x¥gª mjhtJ, “kj¤â‹ nguhš mDZo¡f¥gL« gH¡f§fS« gƉá
j¤ij vL¤J U#&¥ã¡f ngRtJ« rh£á¡fhf¤jh‹. Mfnt rh£á fS« r_f Ó®âU¤j¤â‰F jilahÆUªJ tUtjhš, kj§fŸ
Kiw mtáa«. ek¡F Mjhu« rh£ájh‹. Kf«kâa® xU ò¤jf¤âš xÊant©L« v‹W« kj§fŸ xÊahkš rnfhju¤Jt« V‰glh
ifbah¥g«, »¿°Jt®fŸ nfhÉš K‹ghf x¥g«, eh« mj‰fhfnt bj‹W« kj¢r©il xÊant©Lkhdhš k¡fS¡FŸ kj¤ij¥
ï§F rh£áahfnt ToÆU¡»nwh«. rh£áÆšyhjjhš rÛg¤âš xU g‰¿a cz®¢á V‰gLtij ÃuhfÇ¡f nt©Lbk‹W«” brŒa¥g£l
“fšahz«” jŸSgoahƉW. Mjyhšjh‹ eh« To rh£áaË¡»‹ Ô®khd¤â‹ ÛJ t§fhs¤âš btFfhykhŒ eilbg‰W tU«
nwh«. bg© moik¥ gL¤Jjš x¥gªj¤âš rk cÇikíl‹ “khl®‹ Ç›ô” v‹D« ãugy g¤âÇifÆ‹ MáÇauh»a ca®âU
â£l« fhzš nt©L«. åzhf giHa br‹k¥gy‹, jiyÉâ ïuhkhdªj r£l®é mt®fŸ nk‰go g¤âÇifÆš áy MnB
v‹W f£lha¥gL¤â tUtjhš bg©fŸ ïÅ f£L¥g£L thHhJ. giz¡ F¿¥òfŸ vGâÆU¡»wh®.
e«Äš xUt® ÉahghÇÆl« Kjš fZl¥g£L ghLg£L ã‹
mj‹ rhuh«rkhtJ:-
Rjªâu« bg‰W jŤJ ÉahghÇahFtij gh®¡»nwh«. òUõ‹ jhá
å£o‰F nghjš, fŸ Fo¤J mo¤jš ngh‹w fhuz¤jhš fZl¥ “k¡fS¡FŸ v¥ãÇÉduhÆD« RakÇahijia¥ bgw
gL« bg©f£F ÉLjiy nt©LtjhF«. eh§fŸ V‹ ï§F tª ÉU«òtnwš mj‰F x›bthUtU« MjutË¡f nt©oaJ
njh«? ònuh»j« brŒa tuÉšiy. Mu«g¤âš gyU¡F És§fhj mtáakhF«. Mdhš RakÇahij¡fhu®fË‹ Ô®khd Éõa¤âš
jhš eh§fŸ tªJ ï«Kiwia És¡f nt©Lbk‹W âU.bgUkhŸ eh« ã‹tUkhW Ãid¥gJ jtuhÆUªjhš âU¤jnt©LkhŒ
ÉU«ãaj‰fhf tªnjh«. ï‹D« 10 tUõ§fËš òUõ‹ nfhW»nwh«.
bg©rhâ nj®ªbjL¥gJ Tl vtU¡F« bjÇa¥nghtâšiy. ãw
všyh eh£L ehfßf§fis¥ g‰¿ k£L« eh« Tw njitÆšiy. bj‹Åªâa RakÇahij ïa¡f¤jh® brhšY« všyh¡
mtut®fŸ m¿î¥gona m¿î ts®¢á¥gona ï¤ âUkz« bfhŸiffËY« ÃahaÄU¡»‹wbj‹W e«khš x¥ò¡bfhŸs
eilbgW«. k‰W« khiy ÉÇthf¥ ngRnth«. KoaÉšiy.

F¿¥ò: 13.09.1931 M« ehŸ flÿÇš eilbg‰w (flÿ® âU.bgUkhŸ ÉUJef® kfheh£o‹ jiyt® âU. M®.nf.õ©Kf« mt®
ïšy¤âUkz«) âUkâ.ïu§f«khŸ - âU.É#a‹, âUkâ.ngã m«khŸ - fŸ ngáajhf ek¡F v£oa brŒâÆš,
âU.bt§»lrhÄ M»nahÇ‹ ( ïu©L n#ho kzk¡fŸ) âUkz¤ij
el¤âit¤J M‰¿a ciu. “ïªâahÉš kj« v‹W brhšy¥gL« gy« bghUªâa °jhg
d« k¡fŸ K‰ngh¡»‰F jilahfÆUªJ tU»‹wJ” v‹W ngá
Fo muR - brh‰bghÊî - 20.09.1931 ÆU¡»‹wh®.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 234 235 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ïij mDrǤJ kj§fŸ kiwant©L« v‹gjhf xU ït‰¿‰F eh« rkhjhd« brhšy¡ flik¥g£LŸnsh«.
Ô®khdK« m«kfheh£oš brŒa¥g£oU¡»‹wJ. ïâÈUªJ âU.ïuhkheªj r£l®é mt®fŸ xU c©ik Ó®âU¤jthâ v‹g
RakÇahij¡fhu®fË‹ neh¡f« bjËthf És§F»‹wJ. jhfnt eh« fUâ ïU¡»‹nwh«. RakÇahij kfheh£L¡F mtiu¤
jiyik t»¡f¢ brŒa nt©Lbk‹W xU ãu¢áid Tl ïUªJ
âU. õ©Kf« ïªâahÉ‹ Ãiyia¥ g‰¿ ngáajhš tªjJ ahtU¡F« bjǪjnjahF«.
ïªâahÉ‹ g©il fhy kj Ãiyia¥ g‰¿ r‰W MuhŒnth«
v‹W Mu«ã¤J, Mfnt mtuJ ešby©z§fËš ek¡F rªnjf« bfhŸs
ïJtiuÆš v›Éj¤âY« ïlÄšiy.
K‰fhy¤âš
Mdhš âU.r£l®é mt®fshš brhšy¥g£l Éõa§fŸ
ntj§fis V‰gL¤âa ÇÎfS« mJ ahU¡F V‰gL¤j¥ k¡fS¡FŸ xU bršth¡F¥ bg‰w mã¥ãuhaK« á¿J«
g£lnjh mt®fS« ãwÉÆš ãuhkz®fshÆšyhkÈUªJ« nahá¤J¥ gh®¡fhkš r¥j kh¤âu¤ânyna x¥ò¡bfhŸs¡Toa
midtuhY« ãuhkz®fŸ v‹nw fUj¥g£oU¡»‹wh®fŸ. msî¡F gH¡fK« És«guK« bfh©ljhF«. Mjyhš m›tã¥
ãu«k¤ij tÊgLgt®fŸ v‹w fhuz¤jhny gy® ãuhkz ãuha§fŸ bfhŸ»‹wt®fS¡bfšyh« cŸ v©z« f‰ã¡f
uhdh®fŸ. Ñjh¢rhÇahU« Ñij nf£ltU« ãuhkzuhf¡ fUj¥ KoahJ v‹gij x¥ò¡ bfhŸS»‹nwh«.
g£lh®. Mjyhš k¡fŸ Ó®âU¤jkila m¡fhy¤âš kj« K‰fhy«
jL¡fÉšiy.
Mdhš, âU.r£l®é mt®fŸ fh£oa K‰fhy fijfis
k¤âa fhy¤âš m¥gona x¥ò¡ bfh©L gh®¤jhY« Tl K‰fhy¤âš ÇÎfŸ,
ò¤juhš “ò¤j kj« #hâ Kiwia¤ jf®¤jJ. ehd¡fU« FU Ô®¡fjÇáfshd bgÇah®fŸ, Ñœ #hâÆÈUªJ ãuhkz®fshf¥
nfhɪjU« jhœªnjh®fis ca®¤â mt®fis¢ rnfhju® ghÉ¡f¥g£lt®fŸ v‹gt®fŸ všnyhUnk kj¤âdhnyna mª
fsh¡»dh®fŸ. t§fhs¤âš irj‹Åa® K°ä«fŸ cŸgl gyiu Ãiyia milªjh®fŸ v‹whY« jŤjÅ kÅj®fŸ v‹»‹w
#hâkj ngjÄ‹¿ áZauh¡»¡ bfh©lh®. fÕ®jh° gy ca®ªj KiwÆš jŤjÅahd “bjŒåf” mjhtJ kÅj r¡â¡F Û¿ajhd
cgnjr§fis¢ brŒâU¡»wh®. fhÇa§fŸ brŒjt®fŸ v‹»‹w e«ã¡if fhuz¤âdhš jh‹
bgÇat®fshdh®fŸ v‹gnjhL mªj khâÇ bjŒåfr¡â v‹gJ
j‰fhy¤âY« mt®fËl« ïU¡»‹wJ v‹W ghÉ¡f¥g£l fhuznk mt®fŸ
bgÇat®fshtij-Mdij ahuhY« jL¡f Koahkš brŒJ
uh#huh« nkhf‹uhŒ ãu«k rkh#¤ij c©lh¡»dh®. nfr¥ É£lnj jÉu k‰wgo bašnyhU¡F« mªjKiw ga‹g£ljhf
rªâunrd® mij É®¤â brŒjh®. #hâia Él nt©Lbk‹W« ïšiy v‹W« ï¥nghJ« všnyhU¡F« ga‹glhbj‹W«
brh‹dh®. jahdªj ru°tâ MÇa rkh#« c©lh¡»dh®. <°tu brhšY»‹nwh«.
rªâu ɤâahrhfu® ÉjthÉthf¤ij òF¤âdh®. ånurȧf«
gªJY r_f Ó®âU¤j« brŒjh®. Éntfhdªj® mÇa cgnjr§fis¢ k¤âa fhy«
brŒjh®. kfh¤kh fhªâ ãuhkz® ãuhkzušyhjhU¡F« xnu khâÇ
nghâ¡»wh®. uåªâuehj® xU bgÇah®. ït®fŸ všnyhU« brŒj k¤âafhy¤âš gy bgÇah®fŸ, gy Ó®âU¤j§fŸ brŒâU¡
fhÇa§fŸ kjîz®¢áia Ú¡» brŒa¥g£litfsšy. ï¥go »‹wh®fŸ v‹whš mt‰WŸ ò¤j® xUt® brŒj Ó®âU¤j¤jhš jh‹
ÆU¡f ïÅ kj e«ã¡ifÆšyhjt®fŸ brŒj fhÇa« v‹d ï‹W mndf k¡fŸ x‹Wg£oU¥gij fhzyh«. Mdhš ò¤j®
v‹gij nahrid brŒJ gh®¡f£L«. RakÇahij¡fhu® UÎah xU flîisnah xU kj¤ijnah MjhukhŒ it¤J¡ bfh©L
it¥ ã‹g‰Wtjhf¤ bjÇ»‹wJ. m§F« kj« monahL m‰W¥ jdJ Ó®âU¤j¤ij¢ brŒjh® v‹W brhšÈ ÉlKoahJ. Mjyh
nghfÉšiy” nyna mt® RakÇahij¡fhu®fŸ nghš ïªJ¡fŸ KjÈa všyh
kj¡fhu®fshY« ïªJ¡fË‹ òuhz ïâfhr§fshY«, eh°âf®
v‹git fU¤jhf vGâÆU¡»wh®. v‹W«, kjk‰wt® v‹W« ï‹W« brhšy¥g£nl tU»wh®.
Fo muR - 1931 ( 2 ) 236 237 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
k‰wgo ehd¡, FU nfhɪj®, fÕ®, irj‹Åa® KjÈat® mšyJ kj¤ij jŸËÉlhkš kj cz®¢áahš brŒa¥g£l
fS« Ó®âU¤j« brŒa¥ òw¥g£lt®fŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸs Ó®âU¤j§fŸ v‹d¥g£litfŸ brŒj fhÇa§fŸ v‹dthŒ
yhnk jÉu mt®fsJ cgnjr§fŸ, Ka®¢áfŸ M»aitfŸ ïUªjnghâY« ï¢ Ó®âU¤jthâfŸ njh‹Wtj‰F K‹ ïªâah
k¡fËš áW áW T£l« bfh©l gy¥ gy ãÇîfis c©lh¡»‰W ïUªj ÃiyikiaÉl ï‹W v‹d JiwÆš v›Éj khWjš
v‹gij¤jÉu ïªâa bghJk¡fS¡F v‹d Ó®âU¤j« brŒjJ milªâU¡»‹wJ v‹»‹wjhd ãu¤âaB mDgt§fis¡
v‹gJ ek¡F És§fÉšiy. bfh©Ljh‹ eh« kj¤ij nr®¤J brŒa¥gL« Ó®âU¤j ntiy¡F«
kj¤ij Ú¡» brŒa¥gL« Ó®âU¤j ntiy¡F« ɤâahr§fŸ
x›bthU bgÇah® v‹gt®fË‹ nguhš x›bthU T£l« gh®¡f nt©oat®fshŒ ïU¡»‹nwh«.
jŤJ ïUªJ bfh©L k‰w¡ T£l¤âdÇl« mâU¥âíl‹
thœªJ tU»‹wd v‹gij ãu¤âaBkhŒ¡ fh©»‹nwh«. âU. r£l®é mt®fŸ vL¤J¡fh£oa bgÇah®fË‹ th¡if-
bfhŸifia ï‹W x¥ò¡bfh©L el¡F« k¡fŸ v¤jidng®fŸ
j‰fhy¤âY« ïªâahÉš ïU¡»‹wh®fŸ v‹gij ftÅ¡FK‹, ï¥bgÇah®fis
uh#huh«nkhf‹ uhŒ mt®fshš brŒa¥g£l Ó®âU¤j¤â‹ bgÇah®fshf, bjŒth«r« bghUªâat®fshf fUâ tz§F«
gadhŒ á‰áy ïl§fËš kh¤âu« ãu«k rkh#« v‹D« nguhš k¡fËš MÆu¤âš xUtuhtJ mt®fsJ bfhŸifia x¥ò¡
áy yB« ng®fS«, jahdªj ru°tâ mt®fshš brŒa¥g£l Ó® bfh©L el¡»wh®fsh v‹W nf£»‹nwh«. ïj‰F¡ fhuz« kjkh?
âU¤jj¤â‹ gadhŒ MÇa rkh#¤â‹ nguhš áy ïl§fËš áy mšyJ m¥bgÇah®fË‹ ÛJŸs my£áa ò¤âah? mšyJ
yB« ng®fS« xU jŤjÅ¥ ãÇÉduhf ïUªJ tU»wh®fŸ. kÅjÅ‹ K£lhŸjdkh? v‹W« bjÇa ÉU«ò»nwh«.

Éntfheªj® cgnjr« v›tsî nk‹ikahdJ v‹W K‰fhy k¤âafhy j‰fhy bjŒåf¥ bgÇah®fŸ, Ô®¡fjÇáfŸ,
brhšy¥g£lhY« mJ bgU«ghY« j®¡fthj¤â‰F ïªâa¥ òuhj RthÄfŸ, kfh¤kh¡fŸ M»at®fŸ kj¤â‹ nguhš brŒJ tªj
d¥ bgUikia ngR»‹w rªnjhõ rka¤â‰F« kh¤âu« ga‹gL Ó®âU¤j ntiyÆ‹ gyid xU th¡»a¤âš ml¡f nt©Lkhdhš
tj‹¿ fhÇa¤âš v‹d ga‹ V‰g£lJ v‹gij br‹id ikyh¥ ïªâahÉš ïªJ kj¤â‹ nguhš v¤jid MÆu« #hâfŸ?
óÇš ïU¡F« uhk»UZzh nAhik nghŒ¥gh®¤jhš És§F«. v¤jid y£r« ãÇîfŸ? v¤jid nfho Ô©l¡Tlhj-»£l tu¡
mjhtJ, CuhÇl« gz« g¿¤J ãŸisfS¡F g£il ehkK«, Tlhj-f©Âš bj‹gl¡Tlhj k¡fŸ, v¤jid g¤J¡ nfho Ñœ
rh«gY« ór¥g£L jŤjÅ miufËš c£fhu it¤J rh¥ghL #hâ “N¤u#hâ” k¡fŸ? v¤jid g¤J¡nfho j‰F¿fŸ? v‹gt‰iw
ngh£L, #hâ ɤâahr« f‰ã¡f¥g£L ca®î jhœî Ãiy ÃW¤j¥ ftŤJ gh®¡F«go âU.r£l®é mt®fis tz¡fkhŒ¡
g£L tU»wJ. âU.fhªâ mt®fŸ ãuhkzU¡F«, ãuhkzušyh nf£»‹nwh«.
jhU¡F« brŒí« cgnjr« bj‹Åªâa ãuhkzušyhjhuhš v¥go âU. r£l®é mt®fshš vL¤J¡ fh£l¥g£l bgÇah®fËš
fUj¥gL»‹wJ v‹gJ«, fhªâ mt®fŸ k¡fis vªj¡fhy ahuhtJ eh« brhšY« kj¤ij monahL xʤJ ntiy brŒâU¥
cyf¤â‰F bfh©L nghf ghLgL»‹wh® v‹W v©Â¡ bfh©oU¡ gh®fshdhš, m¥bgÇah®fŸ ntiy bt‰¿ bg‰W ïU¡Fkhdhš,
»wh®fŸ v‹gJ« bj‹ÅªâahÉš cŸs fhªâ Óõ®fËš bt‰¿ bgw m¿P®fŸ cjÉ ïU¥gh®fshdhš ï‹W eh« nkš
gh®¥gd® jÉu k‰wt®fŸ âU.fhªâia kj r«gªjkhd Éõa§ vL¤J¡fh£oajhd ï¤jid MÆu¡fz¡fhfî« y£r¡fz¡
fËš V‰W¡bfhŸS»‹wh®fsh? v‹gJ« eL Ãiyik Érhuiz fhfî« nfho¡fz¡fhfî« g¤J¡nfho¡fz¡fhfî« É¤âahr§
brŒJ gh®¤jhš c©ik És§F«. fS« nkšÑœgofS«, kh¢rÇa§fS«, ïÊîfS«,bfhLikfS«,
m‹¿í« mtuJ Ó®âU¤j cgnjr« ï‹iwa bfLâfËš fh£L Äuh©o¤jdkhd cz®¢áfS« ïUªJ tUkh? v‹W
vij kh‰w¡ToajhÆU¡»‹wJ v‹w Éõa¤ij Koî brŒa ã‹D« ã‹D« tz¡fkhŒ nf£»‹nwh«. kj¤âš MœªâU¡F«
âU.r£l®é mt®fS¡nf É£L ÉL»‹nwh«. v©zkhdJ mj‹ gadhŒ V‰g£l ï›tsî ga§fukhd
gy‹fisí« my£áakhŒ v©ÂÆU¡F«go kdij m›tsî
Mfnt K‰fhy«-k¤âafhy«-j‰fhy« v‹W brhšy¥g£l ïU«gh¡» É£lJ.
fhy§fËš v¤jidnah bgÇah®fŸ V‰g£L kj¤â‹ nguhš
Fo muR - 1931 ( 2 ) 238 239 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
nkY« âU.r£l®é mt®fŸ kj¤âš e«ã¡if m‰wt®fŸ jÉu “bj‹ïªâa RakÇahij¡fhu®fŸ uÎahit gh®¡
ïJtiu v‹d brŒâU¡»‹wh®fŸ? v‹W xU nfŸÉ nf£»‹wh®. »wh®fŸ” v‹W vGâ ïU¥gij¥ g‰¿ RakÇahij¡fhu®fŸ mt
mJ Äfî« rÇahd nfŸÉnaahF«. Mdhš kj e«ã¡if m‰wt® khd kilaÉšiy. VbdÅš uÎah v›Éj ïÊthd ntiy
fË‹ ntiyahdJ v¥go ïUªjnghâY« kje«ã¡if cŸs iaí« kfhghjfkhd ntiyiaí« brŒtjhf eh« fUjÉšiy.
t®fŸ ntiyÆ‹ ga‹ mt®fŸ brŒí« ntiyÆ‹ brsfÇ xU rka« uÎah K£lhŸjdkhd ntiy brŒtjhf nt©L
a¤ij¥ nghy m›tsî Rygkhd ntiyahÆšiy. khdhš brhšÈ¡ bfhŸs£L«. K£lhŸjdkhd fhÇa« Nøahd
ntiyiaÉl bf£l fhÇakh» ÉlhJ. âU. uhkhdªj r£l®é
VbdÅš K‰brh‹dt®fsJ ntiyahdJ âU.uhkhdªj mt®fŸ bj‹ ïªâahit, bj‹ïªâa¥gh®¥gdiu¡ bfh©L«,
r£l®é ngh‹w bgÇah® Kjš bfh©L m⮥â glnt©oaJ« mt®fsJ g¤âÇifia¡ bfh©L«, mt®fsJ muáaš ïa¡f§
r§fl¥gl nt©oaJkhd xU vâ® Ú¢rš ntiyahŒ ïU¡»‹wJ. fis¡ bfh©L« gh®¡fhkš thœ¡ifÆš rfy JiwfËY« Ñœ
ï›ntiy brŒgt®fnsh, bgÇah®fŸ, Ó®âU¤j¡fhu®fŸ m¿P®fŸ, #hâah®fshfî« N¤âu®fshfî«, eh°Ôf®fshfî«, njr¤Jnuh»
f‰wt®fŸ, brštth‹fŸ, ViHfŸ, “bgÇa #hâah®fŸ” “ïÊ fshfî«, ãuhkz¤JntÎfshfî«, r®¡fh® jhr®fshfî« bga®
k¡fŸ” v‹W brhšy¥g£lt®fŸ všnyhuhY« btW¡f¥gl N£o xJ¡»¤ jŸË it¤âU¡F« _‹nw K¡fhš nfho k¡fË‹
nt©oat®fshfî« v⮡f¥gl nt©oat®fshfî« ïU¡f _ykhf gh®¥ghnuahdhš UÎahit¥ g‰¿a mã¥ãuha« mªj
nt©oat®fshŒ ïU¡»‹wh®fŸ. kj¤âdhš j§fŸ j§fŸ eh£L¡F rÇba‹nwh, j¥bg‹nwh g£lhY« bj‹ ïªâahî¡F
nah¡»aij¡F Û¿d brsfÇaK«, nk‹ikí« milªJ tU»‹w mtáa« v‹W czUtnjhL UÎahî¡F tÊfh£l¡ Toa
t®fŸ kh¤âukšyhkš fZlK« ïÊî« mil»‹wt®fS« r¡âia¡Tl bg‰W ÉLth® v‹nw fUJ»‹nwh«.
j§fis ï¡bfâ¡F Msh¡»aâ‹ gaid mDgÉ¡»‹wt®
fSl‹ nr®ªJ bfh©L e«ik ekJ ntiy el¡fbth£lhkš Fo muR - jiya§f« - 20.09.1931
jL¡»‹wh®fŸ v‹whš kj¤â‹ bfhLik¡F ntW vij rkhdkhf¢
brhšyyh« v‹gJ«, ï¥go¥g£l bfhLik¡F Mjhukhd kj¤ij
xÊ¥gJ v‹gjhdJ Ô®khd« brŒa¥g£l kWehns gy‹ gh®¡f¡
Toajh v‹gJ« âU.r£l®Í mt®fshš j®k áªjidnahL
ftÅ¡f¥glnt©oa jhF«.
kjk‰wt®fshš V‰g£l e‹ikfŸ v‹d v‹gij fz¡F
gh®¡f ï‹dK« fhy« tuÉšiy v‹Wjh‹ brhšY»‹nwh«.
kj¤â‹ nguhš f£o¥nghl¥g£oU¡F« k¡fS¡F RaPhd«
V‰g£l ãwF« kj¤â‹ nguhš gadilªJ tU»‹wt®fSila
v⮥òfis rkhË¡f brsfÇa« brŒJ bfh©lãwF« jh‹ kj
e«ã¡if m‰wt®fË‹ ntiyia fz¡F¥ gh®¡f nt©L« v‹W
tz¡fkhŒ bjÇa¥gL¤â¡ bfhŸS»‹nwh«.
kj e«ã¡if m‰wt®fŸ j§fŸ ntiyÆš bt‰¿ bgUth®
fsh? v‹»‹w Éõa¤âš eh« cWâTw JÂaÉšiy. Mdhš
eh« TW« kje«ã¡if m‰whšjh‹ mj‹ nguhš ïÊîgL¤j¥
g£l-ãÇîgL¤j¥g£l-Nø brŒJ Vkh‰w¥g£l k¡fŸ ÉLjiy
bg‰W rk¤JtkilªJ cyf rnfhju¤Jt« bfh©lhl Koí«
v‹gâš ek¡F á¿J« rªnjfÄšiy v‹gnjhL ïJnt itu«
ngh‹w ekJ cWâahd v©zkhF« v‹W« bjÇɤJ¡
bfhŸS»‹nwh«.
Fo muR - 1931 ( 2 ) 240 241 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
nfŸÉ
j‰fhy uÎahÉ‹ fšÉKiw
_‹W f‹W¡F£ofŸ
m¿Éšáwªj jiyt® mt®fns! rnfhju®fns!! rnfhjÇfns!!!
ï§F ï‹W ïªj¡ T£lkhdJ ïªj¥ gŸË¡Tl¤J¥ ãŸis
_‹W gRÉ‹ f‹W¡F£ofŸ x‹whŒ xU fh£oš nkŒªJ
fË‹ m¿î¥ bgU¡f¤â‰fhf V‰gL¤j¥g£oU¡F« °^l‹°
bfh©oUªjd. mt‰¿š Foahdt® å£L¡f‹W¡F£o:-
È£luÇmnrhánaõÅ‹ ï›tUõ Mu«g¡ bfh©lh£l¤ â‰fhf
“e©g®fns å£L¡F nghfyh«, ghš fu¡F« neukhŒ T£l¥g£ljhF«. ïâš jiyik t»¡F« fdth‹ âU.v°.uhk
É£ljhš eh« nghŒ ghš Fo¡fyh«” v‹wJ. ehj‹ v«.V.ã.vš mt®fŸ fšÉ m¿Éš nj®¢ábg‰w xU bgÇa
g©ojuht®. ï¥nghJ ï§F vd¡F K‹ Kjyhtjhf cg‹ahr«
br£oah® å£L f‹W¡F£oahdJ “ghš fu¡»‹w neu brŒj cg‹ahrf® âUkâ á.ã.fhkhøa«khŸ v«.V.vš.o. mt®
khdhšjh‹ v‹d KG»¥ nghŒÉ£lJ? tÆuhu ghš »il¡fth fS« fšÉa¿Éš nj®¢ábg‰w xU g©oij ahth®fŸ. ï§F To
ngh»‹wJ?” v‹wJ. ÆU¡F« fdth‹fS« mndfkhf fšÉÆš nj®¢á bg‰w bgÇa
bgÇa ã.V¡fS«, v«.V¡fS« vš.o. fSkh ÆU¡»‹wh®fŸ. ïªj¢
_‹whtjhd mŒa® å£L¡f‹W¡F£oahdJ “Ú§fŸ v‹
rka¤âš ï§F brŒa¥glnt©oa cgªahrK« f©o¥ghf¡ fšÉ
dnkh ngá¡bfhŸS»‹Ö®fns? vd¡F x‹Wnk És§f
ia¥ g‰¿ajhfnt ïU¡f nt©oaJ bgÇJ« bghU¤jkhdjhF«.
Éšiyna” v‹wJ.
Mfnt ï¥go¥g£l rka¤âš ï§F cg‹ahr« brŒa
x›bth‹W« ïªj¥go ngáaâ‹ fU¤J v‹d?
miH¡f¥g£oU¡F« ehndh, ï¥go¥g£l fšÉ ïšyhjtD«,
gâš M§»y¤âš VJnk f‰fhjtDkhŒ ïU¡»‹nw‹. Mjyhš Ú§fŸ
v‹ÅlÄUªJ Kªâa cg‹ahrf®fŸ cg‹ahá¤jJ ngh‹w
Foahdt‹, f‹W¡F£o¡F tÆuhu¥ ghš bfhL¥gJ tH¡f«. mUikahd Éõa§fŸ vijí« vâ®gh®¡f KoahJ v‹gij
KjÈš bjÇɤJ¡ bfhŸS»nw‹. eh‹ fšÉ v‹gij¥g‰¿
br£oah®, f‹iw mÉœ¤J É£L Kiy¡fh«ãš thŒit¤J
VjhtJ ngRtbj‹whš gŸË¡Tl¤â‹ _ynkh, ò°jf¤â‹
K£o bfhŠr« ghš Fo¤jîlndna f‹W¡F£oia ão¤J¡f£o
_ynkh f‰w fšÉ v‹gij¥ g‰¿ VJnk ngrKoahJ. Mdhš
ÉLtJ tH¡f«.
Vnjh vdJ ãu¤âa£r mDgt¤â‹ _y« nfŸÉ _y« fšÉ
mŒanuh, f‹W¡F£oia kh£L¡F vâÇš fh£Ltij¤jÉu v‹D« ÉõakhŒ eh‹ bfh©l VjhtJ áy mã¥ãuha§fis¥
g¡f¤âš f£o ïU¡f¡Tl r«kâ¡fhkš ghš fuªJ bfhŸSth®. g‰¿¤jh‹ á¿J ngrKoí«.Mdhš mit mndfkhf¥ gŸË¡
Mjyhš mit j‹ j‹ mDgt§fisna ngád. Tl¡fšÉ¡F« ò°jf¡ fšÉ¡F« khWg£l mã¥ãuhakhf
ïUªjhY« ïU¡fyh«. Mjyhš Ú§fŸ eh‹ brhštij Mjhu
Fo muR - És¡f¡F¿¥ò - 20.09.1931 khŒ¡bfhŸshkš xU jÅ kÅjÅ‹ nfŸÉ mDgt mã¥ãuha«

Fo muR - 1931 ( 2 ) 242 243 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


v‹»‹w KiwÆš ftŤJ mij myᥠgh®¤J x¥ò¡bfhŸs¤ cÇat®fshth®fŸ. mt®fËY« fšÉ f‰ã¥gâš ãÇî¡F ãÇî
j¡f Éõa« VjhtJ ïU¡»‹wjh v‹W ftŤJ mt‰WŸ ɤâahrÄU¡F«.
c§fS¡F ão¤jJ VjhtJ ïUªjhš vL¤J¡bfh©L k‰wij
F¥igÆš jŸËÉL§fŸ. mªj cz®¢ánahL jh‹ k‰W« vªj ï‹iwa fšÉ
Éõa¤ijí« ftÅ¡f nt©L bk‹gJ KiwahdhY« áw¥ghf Mdhš ï‹iwa fšÉ nghjid Éõa¤âš ï›Éj ɤâah
eh‹ brhšY« Éõa¤ij eL ÃiyÆš ïUªJ e‹whŒ nahá¤J¥ r§fŸ VJ« ïšyhkš ahU¡F« ahtU« fšÉ f‰ã¡f¥ glyh«
gh®¤j ãwnf mij kâí§fŸ v‹W bjÇɤJ¡ bfhŸS»nw‹. v‹»‹w xU Ãak« ïUªJ tU»‹wJ. MifÆdhš eh‹ Kªâa
fšÉ K‰fhy fšÉ rfh¥j§fis Él ãªâa rfh¥j« fšÉ Éõa¤âš ghuh£l¡
ToaJ v‹W brh‹nd‹. MdnghâY« fšÉÆ‹ ï‹iwa y£áa
rnfhju®fns! fšÉ Éõa¤âš ïªj rfh¥j¤âš ïU¡F« K« f‰ã¡F« nghjdhKiwí« ghuh£l¡ToaJ v‹gjhf¢
k¡fŸ Äfî« nk‹ik bg‰wt®fns Mth®fŸ. VbdÅš Kªâa brhšÈÉl KoahJ.
rfh¥j¤â‰F« ãªâa rfh¥j¤â‰F« fšÉ f‰ã¥gâš v›tsnth
VbdÅš fšÉ v‹gJ xU kÅjD¡F f‰ã¡f¥glnt©oa
ɤâahr§fŸ c©L. KjyhtJ e« rfh¥j¤â‰F Kªâa fhy¤âš
mtáabkšyh« xUt‹ jdJ thœehËš Rjªâu¤njhL thœtj‰F
ï‹d ï‹dh® jh‹ fšÉ f‰ã¡f cÇikíilt®fŸ v‹»‹w
jFâ¥gL¤JtJ v‹gnjahF«. mšyJ cy»š ešthœ¡if thH¤
Ãgªjid ïUªjJ. ï‹d ï‹d Éõaªjh‹ f‰ã¡f¥glyh«
jFâíilatdh¡FtJ v‹gjhF«.
v‹»‹w Ãgªjidí« ïUªjJ. ïnjhL kh¤âukšyhkš ï‹d
ï‹dh®jh‹ fšÉ f‰ã¡f¥gl cÇikíilat®fŸ v‹»‹w mjhtJ x›bthU fhÇa¤â‰F« k‰wt®fis vâ®gh®¤njh,
Ãgªjidí«, ï‹d ï‹dt®fS¡F vG¤Jthridna f‰ã¡f¥ k‰wt®fŸ Mâ¡f¤âš ïUªnjh mšyJ jd¡F k‰wt®fŸ
gl¡TlhJ v‹»‹wjhd î¥gªjK« ïUªJ tªjJ. ïªj khâÇ tÊfh£l nt©oa ÃiyÆnyh kÅj‹ ïšyhkš Rjªâu¤njhL Ra
ahd Ãak§fËdhY«, î¥gªj§fËdhY« fšÉ v‹gJ “_Lkªâ Phd¤njhL thH¤ jFâíilatdhf nt©L« v‹gnjahF«.
u«” ngh‹W xU ufáa¥ bghUshfnt ïUªJ tªjJ. ïªj¡ m‹¿í« fšÉ f‰ã¡F« flikÆš ïU¡F« x›bthUtU«
fhuz§fshš K‰fhy§fËš MÆu¤âš xUt® ïUtnu fšÉ fšÉÆ‹ mtáa¤â‰F ïªj¡ fhuz§fis¤jh‹ brhšY»‹wh®
f‰wt®fŸ v‹W brhšY«goahd khâÇÆš ïUªJ tªjnjhL fšÉ fŸ. f‰ã¡f¥gLgt®fS« ïªj v©z¤â‹ ÛJjh‹ jh§fŸ
f‰wt®fŸ v‹gt®fns všyh k¡fŸÛJ« všyh¡ fhÇa¤âY« f‰gjhf fUâ¡ bfh©oU¡»wh®fŸ. Mdhš fšÉÆ‹ ga‹ ïªj
Mâ¡f« brY¤Jgt®fshŒ ïUªJ tªjh®fŸ. m‹¿í« nkš yøa¤â‰F mDTykhÆU¡»‹wjh v‹gij r‰W nahá¤J¥
brhšy¥g£l ïªj ÃgªjidfS«, Mâ¡f§fS«, všyh« k¡fŸ ghU§fŸ.
ãÇÉš xU jÅãÇth® kh¤âu« mJî« ãwÉfhuzkhŒ cÇik
bfh©lhl¤ j¡fjhŒ ïUªJ tªjnj mšyhkš k‰wgo bghJ¤ bghJthf, vªj njÓa¤âYnk k¡fS¡F fšÉ f‰ã¡F«
bghU¥ãš ïU¥gt®fŸ všnyhU« fšÉ nghâ¡F« Éõa¤âš
jFâia¡ bfh©ljhfnth, všnyhU¡Fnk rk cÇikia¡
xUÉjkhd cŸ fU¤ij it¤Jjh‹ mij fšÉÆ‹ _y« nghâ¡
bfh©ljhfnth á¿J« ïUªJ tuÉšiy.
F« Ka®¢áÆš ïUªJ tU»‹wh®fŸ. mªj khâÇahd cŸ fU¤ij
rhjhuzkhŒ ekJ ïªâahit KGtJ« vL¤J¡bfh©L nghâ¥gâš fšÉahdJ k¡fS¡F m¿î¡F« thœ¡ifÆš Rjªâu
giHa fšÉ nghjdhKiw v‹gij xU Kiwahf it¤J¥ khŒ thœtj‰F« ga‹gL»‹wJ v‹»‹w bfhŸifia Él
gh®¥nghkhdhš ïªâahÉš cŸs 35 nfho k¡fËš 17 1/2 nfho jh§fŸ bfh©l cŸ v©z¤ijna ÄfK¡»akhŒ fUJ»‹wh®fŸ.
k¡fshd bg©fS¡F vªj¡fhuz¤ij¡ bfh©L« fšÉ f‰ã¡f cjhuzkhf xU njr¤jh® njrg¡â¡F V‰w fšÉ ïU¡fnt©L«
KoahjjhF«. k‰bwhU ãÇÉš 7 nfho #dr_f« M»a jhœ¤j¥ v‹W fUJ»wh®fŸ. k‰bwhU njr¤jh® kj g¡â¡F V‰wjhd fšÉ
g£l k¡fŸ v‹gt®fŸ Éõa¤âY« go¥ò v‹gJ Ãid¥gj‰nf nt©Lbk‹W fUJ»wh®fŸ. k‰bwhUt® åu« V‰glnt©Lbk‹W
Koahj fhÇakhŒ ïU¡F«. k‰W« gh®¥gd®fŸ, mur®fŸ, Éah fUJ»wh®fŸ. ï‹bdhUt®, mªj eh£L gHikahd gH¡f tH¡f«
ghÇfŸ v‹»‹w btF á¿a T£l¤jh®fŸ kh¤âu« fšÉ f‰f Vnjh V‰gLtj‰F¤ jFªjjhÆU¡fnt©Lbk‹W fUJ»‹wh®fŸ.
k‰W« áy® flîŸ g¡â òf£Ltj‰F mDTykhŒ gh®¡»‹wh®fŸ.
Fo muR - 1931 ( 2 ) 244 245 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
ï¥goahfnt gy c£fU¤Jfis ãukhjkhŒ fUâ fšÉ Kiw gF¤j¿î«-kjK«
V‰gL¤Jtâš fšÉÆ‹ c©ikahd ãunah#d« V‰glhkny
kiwªJ nghŒÉL»‹wJ. cjhuzkhf j‰fhy ÃiyikÆ‹ gadhŒ V‰g£l MuhŒ¢á
rîfÇa¤ij ifbfh©l xU thd rh°âÇ »ufz¤â‰F fhuz«
fšÉí« kjK« brhšYtjhŒ ïUªjhš, mt‹ óÄíilaî«, NÇaDilaî«
el¥ig¡ bfh©L fz¡Fngh£L gh®¤J x‹¿‹ ÃHyhš k‰bwh‹
ïªj¡ fhuz§fshš fšÉ f‰wt®fŸ všyh« m¿thËfshŒ
¿‹ xË ï‹d fhy¤âš ï‹d msî¡F kiw¡f¥gL»‹wJ v‹W
ïU¡fKoahkš vªj cŸ fhuz¤ij it¤J f‰ã¡f¥g£lh®fnsh
brhšYth‹. ïnj Éõa¤ij¥ g‰¿ kj rh°âÇia nf£lhš mt‹
mj‰F kh¤âunk ga‹gL»‹wt®fshf M»ÉL»‹wh®fŸ. fšÉ
NÇa, rªâu‹fS¡F V‰g£l rhg¤â‹ gadhŒ whF,nfJ v‹D«
f‰ã¥gâš ï¡FiwghLfŸ jÉu k‰bwhU gykhd bfLâ v‹d
ïu©L bf£l »uf§fshš V‰gL« ÕilfŸ v‹W brhšYth‹.
bt‹whš, fšÉ f‰ã¥gâš kj¤â‹ Mâ¡f« tªJ òFªJ m¿î¡
fhf fšÉ v‹gJ kh¿ K£lhŸ jdK«, Érhuizm‰w j‹ikí« ïâš ïU¡F« k‰bwhU M¢rÇa« v‹dbt‹whš, xnu
tUtj‰nf fšÉ ga‹gL«goahf M»ÉL»‹wJ. ïJ ï‹W MrhÄ thdrh°âÇahŒ ïUªJ ghl« f‰ã¡F«nghJ óÄÆ‹ ÃH
cyf¤âš ïu©blhU njr« jÉu k‰w njr§fËbyšyh« elªJ yhš kiw¡f¥gL»‹wbj‹W« kj rh°âÇahŒ ïUªJ ghl« f‰ã¡
tU« r«gtkhF«. F«nghJ NÇa‹, rªâu‹ v‹D« njt®fis whF,nfJ v‹D«
gh«òfŸ ÉG§F»‹wd v‹W« brhšYth‹.
ïj‰F fhuzbk‹d bt‹whš, fšÉÆ‹ bghU¥ò všyh«
kj§fËDilaî«, kj °jhgd§fËDilaî« Mâ¡f¤âš á¡» ïJkh¤âukšyhkš thdrh°âÇahŒ ïUªJ NÇa¡»ufz¤
kjnghjf®fŸ, kjFU¡fŸ, kj¤jiyt®fŸ M»at®fshš el¤j¥ j‹ikia¥ ãuâa£r¥ ghlkhf áy rhjd§fis¡ bfh©L ãŸis
g£L tU»‹witfshŒ ïU¥gnj fhuzkhF«. fS¡F¥ ghl« f‰òɤJÉ£L å£L¡F¥ nghdîl‹ whF, nfJ
gh«òfŸ ÉG§F»‹wd v‹gj‰F¤ jFªjgo njhõ gÇfhu¤â‰F
kj¤â‰F«, cyf ïa‰if¡F« v¥nghJnk r«gªj« ïU¥g
°ehd« brŒaî« j‰gz« brŒaî« r§fšg« brŒJ bfhŸsî«
âšiy. VbdÅš mndfkhŒ všyh kj§fSnk cyf ïa‰ifÆ‹
rhªâ brŒaîkhd fhÇa¤âš <LgL»‹wh‹. Mfnt fšÉíl‹
ÛJ Mâ¡f« brY¤â mij tÊkǤJ f©_o¤jdkhd bra®¡
kj¤ijí« fy¡Ftjhš kÅjDila gF¤j¿î« m¿î RjªâuK«
ifÆš âU¥òtijna étehoahŒ bfh©oU¡»‹wJ. mjdhš
v›tsî nftykhd Ãiyik¡F tªJ É£lJ v‹gij Ãid¤J¥
kj« fyªj go¥ghš ïa‰if m¿î¡F« MuhŒ¢á¡F« ïlÄšyh
ghU§fŸ.
kny nghŒ ÉL»‹wJ. v¥go vÅš kj§fŸ v‹gitfŸ všyh«,
MÆu¡fz¡fhd tUõ§fS¡F K‹ ïUªnj fhz¥gLgitfŸ mâY« ekJ kjr«gªjkhd mã¥ãuha§fS«, F¿¥òfS«
MF«. ÄfÄf¥ gHikahdâdhš fh£LÄuh©o¤jdkhd fhy¤J v©z§
fisí« mj‹ Koîfisí« ï‹W v›tsnth bjËthd fhy¤
Mfnt, kj r«gªjkhd bfhŸiffŸ, mã¥ãuha§fŸ,
âš f£o¡bfh©L mGtJl‹ mij¡ fšÉíl‹ fy¡» fšÉ
KjÈaitfŸ všyh« mªj¡ fhy¤âa cyf Ãiy, m¿î Ãiy,
iana ghœgL¤â É£nlh«.
MuhŒ¢á rîfÇa Ãiy, fšÉ Ãiy M»aitfS¡F V‰wit
fshfnt ïU¡F«. Mjyhš mit ïªj¡fhy m¿î, MuhŒ¢á cgh¤âaha®fŸ
rîfÇa« KjÈaitfS¡F V‰wjhf ïU¡f KoahJ. ïªj
FiwghlhdJ cyf njh‰w¤â‹-kÅj thœ¡ifÆ‹ x›bthU ï‹iwa fšÉÆš K¡»akhf ekJ eh£L¡ fšÉÆš ïU¡
j‹ikÆY« ïU¡f nt©oajh»É£lJ. Mjyhš fšÉí« »‹w Mg¤J« gad‰w j‹ikí« vjdhš v‹W gh®¥nghkhdhš
kjK« fyªjhš m¿î N‹akhf nt©oaij¤ jÉu nt¿šiy. ekJ fšÉ nghjf®fŸ všyh« kj¤â‹ rh¡»dhš nk‹ikailªJ
tU»‹wt®fshfnt V‰g£L É£ljhF«. kj« v‹D« cnyhf¤â
dhš xnu m¢áš cU¡» th®¡f¥g£l cUt§fnsjh‹ ï‹W
bgÇJ« cgh¤âaha®fshf mikªJ ïU¡»‹wh®fŸ. ï«khâÇ

Fo muR - 1931 ( 2 ) 246 247 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


cgh¤âaha® fËl« go¡F« ãŸisfS¡F¡ fšÉÆdhš v¥go flîŸ v‹gJ« g¡â v‹gJ« ãuh®¤jid v‹gJ« v›tsî
m¿î« Rjªâu PhdK« c©lhfKoí« v‹gij nahá¤J¥ K¡»akhdjhfî« c©ikahdjhfî« ïU¡f nt©Lbk‹W
ghU§fŸ. m¿î ntW kj« ntW v‹W ãǤJÉl nt©L«. brhšÈ tU»‹Ö®fnsh mªj¡Fz« všyh« nkš F¿¥ã£l ïªj
m¿it c©lh¡» É£L ãwF mªj m¿É‹ _y« kj¤ij¡ ãuh®¤jidÆš ïUªjjh? ghU§fŸ. rhjhuzkhf »uhknghD¡F
bfhŸS«go brŒa nt©L«. m¥go¡»šyhkš kj¤ij¥ òF¤â cŸs m¿î ngh‹W áWt®fŸ mt®fS¡F« mt®fS¡F ïªj
mj‹ _y« m¿it tsuÉlhkš brŒJ É£lhš RjªâuPhd« ãuh®¤jid¥ gh£L brhšÈ¡ bfhL¤jt®fS¡F« òÇahj xU
v¥go V‰gL«? gh£il ïªj rigÆš cŸs Rkh® xU MÆu« ngU¡F« òÇahj
ghiõÆš ehlf¤âš eo¥gJnghš tªJ brhšÈÉ£L nghtJ
ïu©L« ïu©L« IªJ v‹whš v¥go IªJ? v‹W nfŸ¡ v‹whš ïj‰F rkkhf vij brhšYtJ?
f¡Tl cÇik ïšyhjKiwÆš fšÉf‰ã¤jhš fz¡»š xU
kÅj‹ nj®¢ábgw Koíkh? mJnghynt ïa‰if Éõa§fËš mnefkhf ekJ ãuh®¤jidfŸ v‹gbjšyh« òÇahj
fh£LÄuh©o¡ fhyKjš f®z gu«giuahf nf£L tªj nrâiana ghiõ, òÇahj brh‰fŸ, òÇahj fU¤J¡fŸ bfh©l ghlšfshfî«
brhšÈ¡bfh©L mijna nghâ¤J tªjhš mj‹ _y« v¥go th¡»a§fshfî« ïU¡»‹wdnt jÉu g¡â v‹gj‰F bghU¤j
ïa‰if m¿î V‰gL¤j Koí«? khdjhŒ ïU¡»‹wjh? ghU§fŸ. vªj g¡â gh£L« r§Ñj ãujhÅ
a¤âY«, ïy¡fz ïy¡»a ãujhÅa¤âY«, ntõ¥ ãujhÅa¤
ãŸisfS¡F Rjªâu Phd« gut¢brŒí« fšÉ¡fhf áy âY«, rl§F¥ ãujhÅa¤âY« ïU¡»‹wnj jÉu c©ik ãujhÅ
j¥òfŸ brŒa nt©o tªjhY« mDkâ¡f¤jh‹ nt©L«. Mdhš a¤âš á¿jhtJ ïU¡»‹wjh? ghU§fŸ. ïªj khâÇntõKiwÆš
m¤j¥ãj¤ij mDkâ¡F« KiwÆš nt©Lkhdhš eh« r‰W ï›tsî áW FHªij¥gUt¤âš ïUªnj òF¤j¥g£l ïªj
#h¡»uijÆš ïUªJ m¤j¥ãj¤âdhš V‰g£l gaid¡bfh©L g¡â¡F VjhtJ xU JU«gsî nah¡»aijahtJ ït®fsJ ã‰
ãu¤âa£r mDgt m¿îbgw¤ jFâah¡fnt©L«. cgh¤âaha® fhy thœÉš c©lh»wjh? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ.
fË‹ ò¤ârhȤjd¤ij ï§Fjh‹ gh®¡fnt©LnkbahÊa
vâbuhÈnghš T¥ghL ngh£L cW¥nghlî« f©_o¤jdkhŒ k‰W« ïâÈUªJ m¡FHªijfS¡F xU ã¤jyh£l¤ijí«
Éõa§fis¥ gâa it¡fî« á¿J« ïl« bfhL¡f¡ TlhJ. ehiza¡Fiwití« g¡â v‹D« nguhš òf£odt®fshndhkh?
Mfnt ekJ fšÉÆ‹ éteho všyh« yøa¤âY« nghjdh ïšiyah? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ.
KiwÆY« jh‹ ïU¡»‹wJ. cgh¤âaha®fŸ gF¤j¿ths®fshŒ
ïU¡f nt©L«. m¿É‹ KoÉ‹go el¥gt®fshŒ ïU¡f bg©fŸ
nt©L«. m‹¿í« ïªjkhâÇahd kj« fyªj fšÉahdhY« ntõ¤
ãuh®¤jid j‹ikahdhY« ekJ bg©fŸ Ãiyí« Äfî« nkhrkh» ÉL
»‹wJ. mt®fŸ kj¤ijí« g¡âiaí« thœ¡ifÆš ãukhj¥
ï‹W ï§F ïªj ÉHh Jt¡f¥gLK‹ Ãfœ¢á F¿¥ãš gL¤â mjdhš bg© r_f« K‹ndwnt kh®¡f« ïšyhkš brŒJ
F¿¥ã£oUªj ãuh®¤jid v‹D«nguhš xU bghŒ eo¥ò eo¡f¥ bfhŸS»‹wh®fŸ. bg©fis ï‹iwaâd« xU cgh¤âahauhf
g£ljhdJ c§fS¡F¤ bjÇí«. ãuh®¤jid v‹W jiyt® brh‹d thtJ ïU¡f¡Toa Ãiy¡F bfh©LtªjJ kjK« g¡âí«
îl‹ áy ãŸisfŸ tªjh®fŸ, iff£odh®fŸ,f©fis _o¡ mšynt mšy. Mdhš kjK« g¡âí« jh‹ mt®fis ïJtiu
bfh©lh®fŸ, “#dfzkd.....” v‹W vijnah brh‹dh®fŸ. mJ moikfsh¡» it¤âUªjJ. mitbašyh« kh¿ mt®fS¡F
nghynt áybg©fŸ tªjh®fŸ. iff£odh®fŸ. f©_odh®fŸ. á¿jsthtJ Rjªâunk‰gl¡ fhuz« kj¤ij my£áa« brŒJ
Vnjh ghiõÆš vijnah brh‹dh®fŸ. ïj‰F bga® ãuh®¤jid brŒa¥g£l Ó®âU¤j gF¤j¿î cz®¢áašyth? m¥go¥g£l
ah«. ïJ g¡â¡fhf brŒa¥gLtjh«, nkY« ïJ flîS¡F bg©k¡fŸ ï¥nghJ á¿J ÉLjiy bg‰W cgh¤âahauhd ãwF
Mfth«, e©g®fns! ïâš VjhtJ m¿nth ehizankh ïU¡ j§fŸ moik¤ jd¤â‰F fhuzkhŒ ïUªj kj¤ij ãŸisfS¡F
»‹wjh? v‹gij ÃjhdkhŒ, bghUikahŒ nahá¤J¥ghU§fŸ. fšÉíl‹ òF¤Jth®fshdhš mt®fis kj r«ãujha¤âš
jaî brŒJ M¤âu¥glhÔ®fŸ.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 248 249 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


<LgL¤Jth®fns ahdhš ït®fËl« ekJ ãŸisfis x¥òÉ¡f mtáakhdjhF« v‹gnj vdJ mã¥ãuha«. e©g®fns! Vnjh
yhkh? v‹gJ gakhfnt ïU¡»‹wJ. fšÉ v‹D« jiy¥ã‹ Ñœ vd¡F¥ g£l, eh‹ rÇba‹W fUâa
áy Éõa§fis j§fS¡F É©z¥ã¤J¡ bfh©nl‹. ït‰iw
ï¥bg©fŸ f©_o¤jdkhŒ kj¤âš MœªJ fšÉnahL e‹whŒ myá gh®¡f nt©Lkhí«, mjhtJ rÇ v‹W g£lhš
mij fy¡» FH¥òtâÈUªJ mt®fŸ kUgoí« mL¥ójî«, kh¤âu« vL¤J¡bfhŸS« goahfî« j¥ghÆUªjhš jaî brŒJ
r£o Ru©lîkhd cyf¤â‰F nghf Mir¥gL»‹wh®fŸ v‹Wjh‹ clnd kwªJ ÉL§fŸ v‹W« nf£L¡ bfhŸS»‹nw‹.
És§F»‹wJ. ïÅ ãŸisfS¡F fšÉ nghâ¡F« ntiy KGt
J« bg©fS¡nf bfhL¡f nt©L« v‹W v©Âa v‹ ngh‹w F¿¥ò : 17.09.1931 m‹W <nuhL kfh#d iA°TÈš °^l‹° È£luÇ
t®fŸ, kdbjšyh« bg© cgh¤âaha®fŸ Ãiyikia¥ gh®¤j mnrhánaõ‹ v‹D« khzt® ïy¡»a r§f tUl Mu«g ehŸ ÉHhÉš
ãwF kd« ga¥gL»‹wJ. M‰¿a ciu.

Mfnt, bg© cgh¤âaha®fŸ gF¤j¿î¡F kâ¥ò bfhL¡f Fo muR - brh‰bghÊî - 27.09.1931


nt©LnkbahÊa M© cgh¤âaha®fis ã‹g‰w¡TlhJ v‹W
nf£L¡ bfhŸS»nwh«. ïšyhjtiu j§fŸ gHa bjhÊY¡fhtJ
nghŒÉlnt©L«. FHªijfis bfL¤J Él¡TlhJ v‹W«
nf£L¡ bfhŸS»‹nw‹.

njÓa«
jÉu ïªj yBz¤âš cŸs fšÉnahL ï¥nghJ tutu
njrg¡â v‹gjhf x‹W òf£l¥g£L ÉL»‹wJ. ïJ m¿î
ts®¢á¡F k‰bwhU Mg¤jhd fhÇakhF«. flîŸ g¡â, kj g¡â
M»aitfis¥ nghynt ïªj njr g¡âí«, kÅjÅ‹ m¿î
ts®¢áia ehrkh¡» ÉL»‹wJ. mâY« ekJ eh£L njrg¡ânah
Ãid¥gj‰nf ga§fukhdjhŒ ïU¡»‹wJ. njrg¡âí«, njÓaK«
gHikia¥ gh®¤J¡ bfh©L ã‹dhš nghf¥gh®¡»‹wnj jÉu
K‹òu« âU«ã¥ gh®¥gâšiy. K‰ngh¡»š ftiybfhŸtâšiy.
njÓa¤â‰F« òâaJ¡F« b#‹k¥ gifahŒ ïUªJ tU»‹wJ.
njÓa« v‹whny gHik v‹nw fUj¥g£L É£lJ. òJik
v‹whny njr¤Jnuhf« v‹whŒÉ£lJ.
Mfnt, fšÉ v‹W ng® it¤J mj‹ rh¡»š kj¤ij
nghâ¤J njáa« v‹w cz®¢áiaí« mj‹ _ykhfnt V‰¿
É£lhš Fu§F¡F fŸth®¤jJ nghš jh‹ MFnk jÉu m§F
gF¤j¿î¡F«,MuhŒ¢á¡F«, K‰ngh¡F¡F«, Rjªâu¤J¡F«
ïlnk ïšyhkš nghŒÉL«. ïªj¡ fhuz« jh‹ cyf¤âš
ïªâahî¡F kh¤âu« ÑœgoÆš Kjš °jhd« »il¤âU¡»‹wJ.

Koîiu
Mfnt, fšÉ f‰ã¥gij Él fšÉÆ‹ yøa¤ijí«,
nghjidÆ‹ j‹ikiaí« kh‰w nt©oaJ ïªâahî¡F Äfî«

Fo muR - 1931 ( 2 ) 250 251 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ïªj¡fhuznk mjhtJ gh®¥gdušyhjhU¡F murh§f¤âš
áy c¤ânahf§fŸ bfhL¡F« fhuznk v¥go m¢rk°jhd¤â‰F
btËÆYŸs k‰w ïl§fËY« njÓa« v‹W« fh§»u° v‹W«
T¥ghL ngh£L ghku #d§fisí« K£lhŸ #d§fisí« murh§
f¤â‰F Énuhjkhf »s¥ã É£L«, fŠá¡F tifa‰w M£fis¥
ão¤J TÈ bfhL¤J« gh®¥gdušyhj mâfhÇfisí« ãuâÃâ
fisí« murh§f¤ijí« ití«go ö©oÉl¥gL»‹wnjh mJ
òJ¡nfh£il nghynt òJ¡nfh£ilÆY« m›turh§f¤â‹ ÛJ btW¥ò c©lh
F« goahfî« m§FŸs gh®¥gdušyhj mâfhÇfŸ ÛJ« #d¥
ãuâÃâfŸ ÛJ« Jntõ« c©lhF«goí« jhuhskhŒ gh®¥gd®
ï¢br‹id khfz¤âÈU¡F« 2 1/2 nfho k¡fŸ cŸs jÄœ fshš “njÓa” ãurhuK«, “fh§»u[” ãurhuK« brŒa¥g£L
eh£oš òJ¡nfh£il rk°jhd« x‹Wjh‹ jÄœk‹d® M£áÆš tªâU¡»‹wijí«, ahU« kW¡f KoahJ. cjhuz« nt©L
ïUªJ tU»wJ v‹W brhšy¡ToajhF«. khdhY« gy vL¤J¡fh£lyh«.
MdhY« mJî« btFfhykhfnt gh®¥gd Mâ¡f M£ m¢rk°jhd¤âš gh®¥gdušyhjhU¡F c¤ânahf« bfhL¡f
á¡nf moikahÆUªJ tªâU¡»‹wJ v‹gij ahU« kW¡f K‹ V‰g£lJ Kjš ïJtiu rk°jhd¤â‰F ÉnwhjkhŒ ãurhu«
tukh£lh®fŸ. M£á Kiw kh¤âu« jh‹ gh®¥gd Mâ¡f¤ brŒa¥g£ljhfî«, #d§fis »s¥ã É£ljhfî«, âUths®fŸ
âÈUªj bj‹W brhšÈÉl KoahJ. m¢rk°jhd g£l¤â‰F RªânurŒa®, rhÄehjŒa®, É°tehjŒa®, R¥ukÂa mŒa®, uhk
tU« mur®fŸ thÇáY« muR brY¤J« KiwÆY« gh®¥gd »UZzŒa®, ehfu¤âdkŒa®, br‹id v°.r¤âa_®¤â mŒa®
Mâ¡f« òFªJ m¢rk°jhd« gh®¥gd®fŸ ïZl¥go M£L KjÈa mndf gh®¥gd®fŸ Ûnj òJ¡nfh£il murh§f« el
É¡f¥g£ljhŒ ïUªJ tªâU¡»‹wJ. to¡if vL¤J ïU¥gJ«, ï‹dK« áy gh®¥gd®fis rk°
jhd¤J¡FŸ ïU¡f¡ Tlhbj‹W«, ãuntá¡fTlhbj‹W«, nghl¥
òJ¡nfh£il uhÍaghu g£l¤â‰F tunt©oat® murÇ‹
g£l jil c¤âuîfŸ mKÈš ïU¥gJ« nghJkhd m¤jhø
Fkhu® v‹gJ m¢rk°jhd¤â‹ r£lkhÆUªjhY« gh®¥g
ahF«.
Üa¤â‹ fhuzkhfnt tUzh¢áuk¡ bfhŸif jh©ltkho mur
FkhuU¡F g£lÄšyhkš ntW xUtU¡F¥ g£l« V‰g£lJ. ïªj¥go gh®¥gdušyhjhU¡FŸ ïJtiu xUtuhtJ
mªj¥go ntW xUtU¡F V‰g£l g£lK« xU áW FHªij¡F m›turh§f¤â‹ ÛJ Jntõ« c©lhF«goahf ãurhu« brŒj
V‰g£ljhš m¡ FHªij bgÇajh» g£l« V‰f ïÅí« 10 tUõ jhfnth k¡fis ö©o É£ljhfnth ek¡F bjǪj msÉš
fhy¤â‰F nkyhfnt bršy¡Toa Ãiyik c©lh» mj‰F vtU« ïUªjjhf brhšyKoaÉšiy. eh« gh®¤jtiu vªj¥
gh®¥gd® xUt® ß#©lhf ÃaÄ¡f¥g£L m›turh£áahdJ g¤âÇiffËY« btËtuîÄšiy. ïªj ÃiyÆš, ïJtiu m§F
gh®¥gÜa M£á v‹W brhšY«goahfnt ïJtiu murh£á elªJ tªj njÓa fh§»u° ãurhu¤â‹ gadhŒ m§FŸs bghJ
elªJ tªâU¡»‹wJ. #d§fS¡F murh§f¤âÅl« xUÉj btW¥ò V‰g£oUªj
rka¤âš rk°jhd¤âš òâjhf tÇí« ca®¤j¥g£LÉ£lJ.
m¢rk°jhd¤â‰F btËÆš mjhtJ ãÇ£oΚ v¥go
gh®¥gd® gh®¥gdušyhjh® v‹»‹w cz®¢á V‰g£lnjh mJ ïªjtÇ ca®¤j¥g£l rkakhdJ r‰W bghUshjhu beU¡f
nghyî«, ï«khfhz¤âYŸs k‰w Rnjr rk°jhd§fËš všyh« oíŸs rkakhŒ ïUªjgoahš #d§fS¡F V‰fdnt murh§f¤
v¥go m›îz®¢á V‰g£lnjh mJnghyî« òJ¡nfh£ilÆY« â‹ ÛJ V‰gL¤j¥g£oUªj btW¥ò¡F ï›tÇ ca®thdJ
r‰W V‰g£L m¢rk°jhd c¤ânahf§fËš áyt‰iwahtJ òifªJ bfh©L ïU¡F« beU¥ã‹ ÛJ beŒ th®¤J CâÉ£lJ
ïu©blhU gh®¥gdušyhjhU¡F« bfhL¡f nt©oajhƉW. nghš M»É£ljhš #d§fŸ r‰W M¤âukilªJ tÇca®î¡F
v¥goahtJ gÇfhu« njlnt©oat®fshdh®fŸ. #d§fË‹
M¤âu¤njhL Toa ïªj Ka®¢áia rkhË¡f¤ jFªj uh#jªâu«
Fo muR - 1931 ( 2 ) 252 253 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
r«gªj¥g£l mâfhÇfS¡F ïšyhj fhuz¤jhY« r«kªj¥g£l yh« ïªj rh¡if¡bfh©nl xʤJÉlyh« v‹W fUâ mt®fŸ
mâfhÇfŸ gh®¥gd®fshŒ ïUªJ bfh©L m¢rk°jhd¤âš ngÇnyna “fyf¤J¡F ït®fns M°gjkhdt®fŸ” v‹gjhd
bgUthÇahŒ ïU¡F«gh®¥gdušyhj k¡fËl« mDjhgÄšyh gÊfis Rk¤â mt®fisbašyh« fZl¤âš bfh©L tªJ Él¤
kY« ViHfË‹ fZl¤ij ftÅ¡fhkY«, jFªjgo rkhjhd« j¡f V‰ghLfS« brŒjh®fŸ.
brhšÈ âU¥â brŒahkY« ïUªjjhY«, nkš F¿¥ã£lgo
murh§f¤â‹ ÛJ V‰fdnt btW¥ò V‰g£L ïUªjnjhL murh§f ïj‹ gadhŒ âUths®fŸ K¤JrhÄ tšy¤juR ã.V., ã.vš,
M£á¡F gh®¥gd mâfhÇfS« Mâ¡fKnk fhuz« v‹gjhf v«.vš.á cŸgl mndf gh®¥gdušyhj ãuKf®fisí« ão¤J
bghJ #d§fŸ fUâ FH¥g¤âš ãuntá¤J ïU¡fyh« mšyJ áiwÆš mil¡f¢ brŒJ É£lh®fŸ. “fhis khL f‹Wngh£lJ
ïªj FH¥gkhdJ murh§f mâfhÇfŸ ÛJ« fhÇahya§fË‹ v‹whš f‹iw¥ão¤J bjhGt¤âš f£L” v‹W brhšY« j‹ik
ÛJ« ãunahfkhF« nghJ mâfhÇfŸ bgÇJ« gh®¥gd®fshÆUªj nghš âObu‹W âU.tšy¤juir ão¤J b#ÆÈš mil¤jh®fŸ.
goahš mt®fŸ ÛJ« j§fŸ f©nzh¡f§fŸ brY¤j¥g£o âU. K¤JrhÄ tšy¤juR mt®fŸ F‰wthËahŒ ïUªjhš
U¡fyh«. j©o¥gâš ghugB« fh£L«go eh« ahU¡F« nahrid brhšy
ïj‹ gadhŒ gh®¥gd mâfhÇfS«, gh®¥gdušyhj tuÉšiy. Mdhš xU bghU¥òŸs fdthid bgU« gjÉ¡F
mâfhÇfS« fZl¥g£lh®fŸ v‹W brhštjdhY« ï¡fyf¤ij tu mUfij cŸstuhŒ ïU¡F« fdthid Vnjh xU fytu«
“ö©o É£lt®” v‹W gh®¥gd®fshš f£L¥ghlhŒ ãurhu« elªjj‰fhf v‹W mtnujh‹ fhuz°juhŒ ïUªjhbu‹W xU fij
brŒa¥g£L« gh®¥gdušyhj mâfhÇahd nghäR fÄõdU¡nf f£oÉ£lâ‹ gadhŒ áiwÆš ngh£L mil¤J¡ bfh©L
jh‹ mâfkhd fZlK«, cÆU¡nf Mg¤J« V‰gL«goahd “fyf¤ij¥g‰¿ Érhuiz brŒJ Ãaha« tH§F »‹nwh« v‹W
gyh¤fhu brŒiffË‹ gy‹fS« V‰g£oU¡»‹wd. murh§f brh‹dhš” ï¢brŒiffshš v¥go rÇahd Úâ »il¡f kh®¡f«
fhÇahya§fS« jh¡f¥g£ld. c©lhF« v‹W e«g¡TL«.

ïªj ÃiyÆš ïÅ ï¢r«gt§fË‹ c©ikia eLÃiyik gh®¥gdušyhj ãuKfuhd âU.K¤JrhÄ tšy¤juir


Æš ïUªJ m¿a K‰glnt©oaJ Ãaha« v‹gijí« ï¢ b#ÆÈš it¤J É£L “fyf¤â‰F¡ fhuz« gh®¥gd® gh®¥gd
r«gt¤â‰F jFªj gÇfhu« brŒa¥gl nt©oaJ mtáa« ušyhjh® cz®¢áí« RakÇahij¥ ãurhuK« jh‹” v‹w
v‹gijí« ahtUnk kW¡fkh£lh®fŸ. f‰gidia¥ gu¥ã É£L Érhuiz Mu«ã¤jhš ÉrhuizÆš
fyf¤â‰F c©ikahd fhuz« btËahf¡TLkh v‹gij
nkš f©l r«gt r«gªjkhf, r«gt¤â‰F ã‹ elªj thrf®fŸ jh‹ nahá¤j¿a nt©oaJ. K¤JrhÄ tšy¤juir
elto¡iffŸ v¥go¥g£lJ v‹gij KjÈš r‰W nahá¥ngh«. b#ÆÈš it¤j clnd m§FŸs gh®¥gdušyhjh® všnyhUnk
mbj‹d btÅš m§F V‰fdnt Mâ¡f¤âš ïUªj gh®¥gd® gaªJ ïU¥gh®fŸ v‹gâY« m§FŸs gh®¥gd®fŸ všnyhUnk
všyh« x‹W To m¢r«gt§fS¡F c©ikahŒ ïUªj fhuz ijÇa§ bfh©L vJnt©L khdhY« brhšyyh« v‹W
fhÇa§fis e‹whŒ kiu¤J r«gt¤â‰F bfhŠrK« r«gªj¥ JªâU¥gh®fŸ v‹gâY« á¿jhtJ rªnjf¤â‰F ïlÄU¡f
g£owhjjhd “gh®¥gd®, gh®¥gdušyhjh® cz®¢á” v‹W« Koíkh v‹W nfŸ¡»‹nwh«.
“mj‰F RakÇahij ïa¡f ãurhunk fhuz”bk‹W« xU fij
f£oÉ£L ï¡fyf Érhuiz v‹gij MjhukhŒ it¤J¡bfh©L fyf Érhuiz mâfhÇK‹ rh£ábfhL¤j gh®¥gd®fŸ
gh®¥gdušyhjh® K‹nd‰w cz®¢áia monahL xÊ¡fî«, m¤jidngU« mndfkhŒ xnu gŸË¡Tl¤âš c£fhu it¤J
RakÇahij ïa¡f¤â‰F vâ® ãurhu« brŒaî« Md fhÇa§ ghlŠ brhšÈ¡bfhL¤j ãŸisfis¥ nghY« xU »uhkngh‹
fS¡F cgnah»¤J¡ bfh©lh®fŸ. j£il âU«g¤âU«g nf£lhš v¥go ïU¡Fnkh mJnghY«
bgÇJ« xnukhâÇahfnt rh£á brhšÈ ïU¡»‹wh®fŸ.
nkY«, mªj rk°jhd¤âš ïÅ vªj vªj gh®¥gdušyhjh®
K‹D¡F tu¡TLnkh, murh§f¤âš c¤ânahf«, gjÉ, bgUik murh§fkhdJ jdJ ÉrhuizÆš ghug£rÄšyhkš
KjÈaitfŸ mila¡TLnkh, m¥ng®g£l fdth‹fis baš ïU¥gij e‹whŒ fh£o¡ bfhŸs Ka‰á brŒâU¡Fkhdhš x‹W

Fo muR - 1931 ( 2 ) 254 255 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


gh®¥gd® gh®¥gdušyhjh® v‹w fhuz¤â‰fhf fyf« elªjJ
v‹gjhf murh§f¤jh® Ãid¤J É£lh®fŸ v‹W #d§fŸ
e«ò«goahd j‹ikÆš âU. K¤J¢rhÄ tšy¤juir áiw¥gL¤jh
âUªâU¡f nt©L«. mšyJ mªj khâÇ#d§fŸ fUj¡TlhJ
r®¡fhuh® ï‹dK« xU Koî¡F« tuÉšiy v‹W #d§fŸ e«g
nt©L« v‹W murh§f« Ãid¤âUªjhš ãuhkzÇY« áyiu
áiw¥gL¤â¤ j§fŸ eLÃiyikia fh£o¡ bfh©oU¡f rhujh r£l¤â‰F mÊth?
nt©L«.
itÔf®fŸ T¡Fuš
mªj¥go gh®¥gd¤ jiytuhd âU.rhÄehjŒaiunah ntW
xU jiytiunah ão¤âUªjhš »uh«ngh‹ bg£o ngh‹w
gh®¥gd rhøa§fŸ x‹WTl jiyfh£o ïU¡fkh£lhJ. mšyJ
fhªâÆ‹ F£o¤ jiyt®fŸ ïj‰bf‹d
ntW khâÇahfthtJ ïUªâU¡F« v‹gnjhL gh®¥gdušyhjh® gÇfhuŠ brŒ»wh®fŸ?
rh£áfS« gaÄšyhkš tªJ c©ikfis¢ brhšÈÆU¡F«.
m¥go¡»šyhkš gh®¥gdušyhjh® ãuKfiu kh¤âu« áiw¥
gL¤âajhš c©ik btËahtj‰nf kh®¡fÄšyhkš nghŒÉ£l ïªâa eh£o‹f© thG« k¡fns! “itÔf«” brŒí«
bj‹W ga¥gl nt©oajhŒ¤jh‹ ïU¡»‹wJ. bfhLikfis ãwªj ehŸ Kjš ïw¡F« tiu f©Tlhf¡ fhQ«
ï¥bghGJ« x‹W« fhy« flªJÉlÉšiy. Vnjh xU khÅl®fns! e«ik Mâ¡f¤âš Mœ¤â it¤âU¡F« bfhLik
tÊÆš bghJÉrhuiz elªJÉ£lJ. mij¥g‰¿a m¿¡ifí« fis f©Q‰W«, nghjh¡Fiw¡F¥ ãuhkz®f£F¤ jhruhŒ
btËah»ÆU¡fyh«. moik bfh©L R‰¿¤âÇí« jiyt®fns! fhªâÆ‹ F£o¤jiyt®
fŸ v‹W brhšÈ, C® CuhŒ ãur§f« brŒí« uh#nfhghyh¢
ïÅnkš nfh®£ Ãaha°jy Érhuiz el¡f nt©oÆU¡ rhÇÆ‹ mo¢Rt£il ã‹g‰W« jiyt®fns! mona‹ ÑnH
»‹wJ. ï›ÉrhuizÆš c©ik btËahf nt©oÆU¡»‹wJ. bfhL¡F« ciwia e‹whŒ ftŤJ RakÇahij¡fhu®fŸ
eL¡f©l Ãaha¤ij cyf« vâ®gh®¤J¡ bfh©oU¡»‹wJ. ïªj brhštJ c©ikah-bghŒah v‹W MuhŒªJ mj‹ã‹ tir¥
ÃiyikÆš “murh§f« gh®¥gd®fS¡F mDTykhŒ ïU¡ òuhz« bjhl§Ftij Mu«ãí§fŸ. TÈ¡F c©ikiaí«,
»‹wJ, gh®¥gdušyhjhU¡F ÉnuhjkhÆU¡»‹wJ” v‹W ghku khd¤ijí« É‰F« ng®tÊfis¡ bfh©L, g¤âÇif Ãu¥g
k¡fS¡FŸ v©z« V‰glhkÈU¡f nt©oaJ mtáakhFkh nt©o, Éahr« vGJ« rh«guhÂfns! ftÅí§fŸ! kªj¥
jyhš âU.tšy¤juir btËÆš É£L mt®ÛJ r£l¥go ò¤âia mf‰¿ brhªj¥ ò¤âia bfh©L gh®¤jhš mona‹
elto¡if vL¤J¡bfhŸsnth mšyJ murh§f« ïU f£á¡F« brhšYtJ c©ik v‹gJ e‹F òy¥gL«; ïÅ eh« vL¤J¡
bghJthŒ ïU¡»wh®fbs‹W fUJtj‰fhf gh®¥gd®fËY« bfh©l Éõa¤ij MuhŒnth«.
K¡»akhd xUtiu mil¤J it¡fnth brŒant©oaJ eL
Ãiyik Ãaha« tH§f¥gl nt©oaij c¤njá¤J mtáakhd bj‹Åªâa eh£ony jŠir, âU¢ádhgŸË Íšyh¡fË‹
fhÇakhF« v‹gij¤ bjÇɤJ¡ bfhŸsnt ïij vGJ»nwh«. ïªâa r£lrig m§f¤âduhd âUths® itÔf« »UZzkh¢rhÇ
ah® ïªâah r£lrigÆš rhujh knrhjhɉF g§f« ÉisÉ¡f
Fo muR - jiya§f« - 27.09.1931 Ka‰á brŒJ tUtjhf¥ g¤âÇiffŸ _y« fhz¡»l¡»‹wJ;
Inah! áRkz¤jhš bg©kÂfŸ mšy‰gLtij f©zh‰
gh®¤jt®fŸ m¿a¡TL«. ï¡bfhLikfŸ nk‰#hâ k¡fbs‹W
giw rh‰W« gh®¥gd® #hâÆš »il¥gij¡ »UZzkh¢rhÇah®
gh®¡fÉšiy? “f©ÂUªJ« FUlÅl¤âš gL« fZl«
bjǪJ«, mjid k‰wt®fŸ, mšy‰gLtij f©L j¡f tÊ

Fo muR - 1931 ( 2 ) 256 257 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


f©Lão¤J btF M©LfshŒ mKÈš »lªj knrhjhit gh®¥gdušyhj thÈg®fns! RakÇahij¤ jiyt®fns!
e‹Åiyik¡F¡ bfh©L tªj âU.ÏÇÉyh[ rhujh mt®fŸ thÈg®fns! r£lrigÆš bfh©Lnghf¤ jahuhÆU¡F« âU.
brŒj rhujh r£l¤â‰F mÊînjl òw¥g£l itÔf¥ã¤jnu! »UZzkh¢rhÇahÇ‹ ïs« kzŠbrŒJ bfhŸsyhbk‹W j¡f
gh®¥gd® V#©nl! ekJ Mrhu¥go brŒahJ, r£lrigÆš Kfhªâu¤Jl‹ brhšY« â£l¤â‰F¥ gadË¡fhJ ghLgl K‹
bk«guhf 剿U¡F« kkij bfh©l itÔfnu! vkJ M®¥gh£l« thU§fŸ, gh®¥ngh«, gh®¥ngh«, gh®¥gd®fŸ m£lfhr¤ij¥
v¤jid ehis¡F eilbgW«, mnjhL ÚyhJ, ekJ nfhZo gh®¥ngh«. ghÇÅš jiy vL¡fhJ Mœ¤â it¥ngh«. ïÅí«
fisí« ö©oÉ£L, C® Cuhf¥ ãur§f« òÇa¢ brhšÈ rhujh É£L¡ bfhL¡fhJ jiyFÅí«go brŒa nt©LkhŒ RakÇahij
r£l¤ij mÊ¡f¥ gh®¥gJ c§f£F¤ jUkkh? ïJjh‹ ca® åu®fis nf£L¡ bfh©L vdJ f£Liuia Ko¤J¡ bfhŸS
Fy¤âš câ¤njhbk‹w brhšÈ‰F¥ gandh? v‹dɪij! v‹d »nw‹.
bfhLik!!! gh®¥gd®fns!! K¥g¤JK¡nfho ïªâa k¡fËš
áyuh»a jh§fŸ ahtiuí« ml¡» Ms v¤jŤj fhy« kiy itÔf« åœf!
na¿¥ nghŒ É£lJ. b#frhy òu£L khŒªjbj‹gij m¿í§fŸ. rhujh r£l« Ãiy bgWf!
ò¤Jz®¢á bg‰w k¡fS©bl‹gij e‹F Ãjhd¥ ò¤âílÅUªJ
nahͤJ eh§fŸ brhštJ c©ik v‹gij m¿ªJ bfhŸS§fŸ. - RakÇahij¤ bjh©l‹.

eh§fŸjh‹ njr¤jiyt®fŸ, Rauh{aÄ‹¿ thœtJ Tlh Fo muR - f£Liu - 27.09.1931


bj‹W giwrh‰W« bjh©l®fns, rhujh r£l« Fiya bfL¡F«
gh®¥gd®fis v‹d brŒÔ®fŸ, g¤âÇiffËš ghuj eh£o‰F¥
ghLgLtjhf tiuªJ bfh©L, m§F el¡F« bfhLikfis
ftdŠ brY¤jhJ-TÈ¡F MáÇauhŒ mk®ªJ “g¤âuhâg®” v‹w
kkijahš vGâÉ£lhš nghJkh? ò¤âÆ‹¿ thG« khÅl®fŸ
ngh‹W ngh¡Fïl« bfhL¤J, gh®¥gd®fŸ brŒí« rhujh knrhjh
ɉF¤ jil brŒí« âU. »UZzkh¢rhÇah® T£l¤â‰F¤ j¡f
rî¡fo bfhL¡f nt©lhkh? m¥go¡»šyhJ eh‹jh‹ fhªâÆ‹
F£o¤ jiyt®, v‹ brh‰gojh‹ el¡f nt©L«, njrnk vkJ
M£á, M§»nya® ïªeh£ilÉ£L Xlnt©L«, Rauh{a«
v§fŸ ifÆš ÉiuÉš x¥gil¡f nt©L«, ïšyhÉ£lhš
y©l‹ br‹W nghuhLnth« v‹bwšyhnkh brhšY« vªjhŒ
eh£oš thG« njr g¡j®fns! fhªâÆ‹ ngiu¢ brhšÈ¡ bfh©L
ef® efuhŒ gzŠnrfǤJ mj‰F¤ jiyt® eh«jhbd‹W R‰¿¤
âÇí« kÂfns! cyfk¡f£F mjhtJ áR¡f£F cgrhukhŒ eil
KiwÆš ïUªJ tU« knrhjhɉF ciyit¡f¥ gh®¡»‹
wh®fns ïj‰bf‹d njr¤ jiyt®fŸ brŒ»wh®fbs‹gnj vkJ
nfŸÉa‹nwh! ïj‰F« x‹W« gÇfhu« njlhJ bksdŠ rhâ¥gJ
njr¤ JnuhfÄšiyah? gh®¥gd® moik¤jd¤âš á¡» thG«
gh®¥gdušyhj njrg¡j®fns! RakÇahij¡fhudh»a v«ik¡
f©L Ú§fŸ M¤âu¥ glyh«, g¤âÇif KGtJ« vGjyh«,
Mdhš, eh§fŸ c©ikia cŸs‹òl‹ brhšnth«. j¡fÉil
mˤjhY« gâYiu bfhL¡fî« jahbu‹gij á¤j¤Jl‹
bjÇɤJŸns‹.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 258 259 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


k¡F fhš uh¤jš üšü‰F«goahdjhf V‰g£oUªjhš mj‹
gadhŒ m›Éaªâu« xU ehis¡F 8 ng® brŒ»‹w ntiyia
xnu MŸ brŒí«go ahdjhf M» gh¡» “ VGng®fŸ TÈ thÆš
k© ÉGfhjh” v‹gijí« fhªâ g¡j®fË‹ ïaªâu g»Zfhu fj®
g¡j®fŸ ftŤJ¥ gh®¤J ãwF ïaªâu Kiwia¡ f©o¡f
nt©L»nwh«.

100000. yB« %ghŒ ïdh« ! Fo muR - nt©LnfhŸ - 27.09.1931.

òâa khâÇ uh£od ïaªâu¥ gÇR¡F


m¡nlhg® 31² tiu thŒjh

ï¥nghJ ïUªJtU« üš ü‰F« uh£odkhdJ ü‰F«


Éõa¤âš mâf neuK« bfhŠr c‰g¤âí« Mtâ‹ _y«
ü‰gt®fS¡F ãuahir mâfkhfî« TÈ Fiwthfî« »il¤J
tUtij c¤njá¤J òJ khâÇahd, mjhtJ bfhŠr neu¤âš
bfhŠr¥ ãuahirÆš mâf üY« mâf TÈí« »il¡F«goahd
mãÉ®¤âíŸs xU òJ khâÇahd uh£od vªâu¤ij¡ f©L
ão¤J F¿¥ã£l fhy¤J¡FŸ bfhL¥gt®fS¡F xU y£r %ghŒ
(100000 %) ïdh« bfhL¥gjhf ca®âU fhªâat®fŸ bfhŠr
ehis¡F K‹ò btË¥gL¤âÆUªjh®. ïJ tiuÆš m« khâÇahd
xU mãÉ®¤â ïaªâu« ahuhY« f©Lão¡f¥glhjjhš m¥
gÇR¡F ï‹dK« á¿J fhy« thŒjh mâfkhf¡ bfhL¡f¥g£oU¥
gjhŒ Mkjhgh¤ F{uh¤ ɤâah Õl¤jh® bjÇÉ¡»wjhf âdrÇ¥
g¤âÇiffËš fhz¥gL»‹wJ. mjhtJ,
“100000 %. gÇR¡fhf òâa uh£od aªâu« f©Lão¥gt®fŸ
mij m¡nlhg® khj« 31 njâ¡FŸ F#uh¤ ɤâah Õl¤â‰F
mD¥ã¡bfhL¡fyh«” v‹gjhF«.
Mfnt âU. fhªâat®fŸ bfhŠr neu¤âš mâfkhd rhkh‹
c‰g¤âí« gztU«goí« »il¡F«goahd bfhŸifia
ÉU«ò»‹whuh ? ïšiyah ? v‹gJ« mt® ÉU«ò»‹wgo
VjhtJ xU rhjd« f©Lão¡f¥g£LÉ£lhš mJ aªâukhf¡
fUj¥gl¡ Toajhfhjh v‹gijí« mjdhš ïaªâu K‰ngh¡if
âU fhªâ x¥ò¡bfhŸ»‹wh® v‹gJ És§fÉšiyah ? v‹gij
í« mªj¥go V‰gL« ïaªâu¤â‹ gadhŒ mjhtJ m¥òâa
ïaªâu« xU ehis¡F fhš uh¤jš üš ü‰gj‰F gâyhf xU

Fo muR - 1931 ( 2 ) 260 261 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


v‹d Ãahabk‹W thrf®fŸ nf£gh®fnsahdhš mj‰F
ekJ rkhjhdkhdJ v§F msî¡F Û¿a - jh§f Koahj bfhLik
eilbgW»‹wnjh m§F jh‹ Ó¡»u¤âš gÇfhu Ka‰á åW bfh©L
vHî« Ó¡»u¤âš ïu©obyh‹W fhzîkhd fhÇa§fŸ
eilbgW«.
rkj®k m¿¡if vdnt ïªj Ãaha¥go¥ gh®¥nghkhdhš cyf murh§f§
fËbyšyh« uÎa #h® murh§fnk Ä¡f¡ bfhL§nfh‹ikahf
Kfîiu eilbg‰W tªâU¡»‹wJ. mjdhnyna m§F rkj®kKiw mDg
j‰fhy« cy»š uÎahÉY«, °bgÆÅY«, k‰W« irdh t¤â‰F bfh©Ltu nt©oajhƉW. ïªj Ãaha¥go gh®¤jhš
KjÈa ïl§fËY« rkj®k«, bghJîilik j®k« M»ait m›Éj rkj®k cz®¢á cy»š uÎah njr¤ij Él ïªâahî¡nf
fË‹ nguhš murhøfS« »s®¢áfS« eilbg‰W tUtJ Kj‹ Kjyhf V‰g£L ïU¡fnt©oajhF«. Mdhš mªj¥go V‰
ahtU« m¿ªj xU c©ikahF«. glhkš ïU¥gj‰F ï§F mndfÉj N£áfŸ eilbg‰W tªâU¥g
jhY«, N£á¡fhu®fŸ ïªâa k¡fis btF #h¡»uijahfnt fšÉ,
ï›îz®¢áahdJ uÎahÉš jh‹ Kjš Kjš njh‹¿ajhf m¿î, cyf Phd«, RakÇahijíz®¢á KjÈaitfŸ bgWtj‰F
ekJ k¡fËš mndf® fUâ¡ bfh©oU¡»‹wh®fŸ. rkj®k kh®¡f« ïšyhkš fh£LÄuh©o¤j‹ikÆš it¤J tªjnjhL,
cz®¢á r«gªjkhd rǤâu¤ij¡ ftŤJ MuhŒªJ gh®¥gt® flîŸ nguhY« kj¤â‹ nguhY« V‰gL¤j¥g£l cz®¢áahdJ
fS¡F ï¡fU¤J rÇahdjšy v‹gjhf¤ njh‹W«. VbdÅš, moikahf ïU¥gnj flîŸ á¤jbk‹W«, nkhB rhjdbk‹W«
cy»š rkj®k cz®¢á v‹gjhdJ gy ü‰wh©LfS¡F K‹ng òf£o tªjjhY«, mnj N£á¡fhu®fŸ mo¡fo nt‰wur®fis
njh‹¿ÆU¥gj‰F m¤jh£áfËU¡ »‹wd. miH¤J tªJ k¡fis ÄUf¤jdkhd Mâ¡f¤jhš ml¡» Ms¢
brŒJ tªjjhY« cy»š rkj®k cz®¢á Kj‹ Kjš ïªâah
rkj®k cz®¢á xU v©zkhŒ V‰g£L mj‹ j¤Jt§ Ényna V‰g£oU¡f nt©oaJ kh¿ uÎahî¡F Kjš °jhd«
fis¥g‰¿í«, bfhŸiffis¥g‰¿í« btËÆš vL¤J V‰gl nt©oajhƉW.
k¡fS¡F¤ bjÇí«goahf kfhehLfŸ _yK« m¿¡if _yK«
btË¥g£oU¥gjhf ek¡F És§F«goahŒ fhz¥gL« fhynk Md nghâY« Tl ï¥nghJ cy»š k‰W« všyh¥ ghf§
ï‹iw¡F Rkh® 80, 90 tUõ§fS¡F K‹ò v‹W bjÇ»‹wJ. fËY« V‰g£L É£lâ‹ fhuzkhŒ ïªâahÉY« V‰gl
mjhtJ 1847 « tUõ¤ânyna y©l‹ khefu¤âš cyf¤âYŸs nt©oaJ jɉf Koahj mtáahŒ nghŒÉ£ljhš ï§F« jiy
rkj®kthâfSila kfhehL (fh§»u°) x‹W elªâU¥gjhfî«, fh£l Mu«ã¤J É£lJ. Mdhš cy»š rkj®k cz®¢á¡F
mj‹ gadhŒ m¿¡if btËÆl¥g£oU¥gjhfî« bjÇatU Énuhjkhd j‹ikfËš k‰w njr¤â‰F« ïªâahî¡F« xU
»‹wJ. Mdhš mij Ó¡»u¤âš ifahs¥glî« mDgt¤â‰ K¡»a ɤâahr« ïUªJ tU»‹wJ. mbj‹dbt‹whš k‰w
bfh©L tuî« Ka‰á¤j ehL uÎahthf V‰g£L É£lJ. ehLfËš xU Éõa« jh‹ K¡»akhŒ fUj¥gL»‹wJ. mjhtJ
KjyhË (gz¡fhu‹) ntiy ahŸ (ViH) v‹gJntahF«. Mdhš
ïJ r«gªjkhf ek¡F¡ »il¤j xU m¿¡if rǤâu¤âš ïªâahÉnyh nkš #hâah®- Ñœ #hâah® v‹gJ x‹W mâf
rkj®k cz®¢á bg‰wt®fËš Kj‹ikahd K¡»a°j®fŸ khfî« Kj‹ikahdjhfî« ïU¥gjhš mJ gz¡fhu‹, ViH
b#®kÅa®fshÆUªjhY«, mj‰fhf kfhehL TodJ y©l‹ j¤Jt¤â‰F xU nfh£ilahf ïUªJ fh¥gh‰¿¡ bfh©L tU
g£lzkhŒ ïUªjhY«, mj‰F m¥bghGnj »s®¢á elªjJ »‹wJ. Mjyhš ï§F rkj®k¤â‰F ïu£o¥ò mâfkhd v⮥ò
ãuh‹R njrkhÆUªjhY«, mJ Kjš Kjš mDgt¤âš bfh©Ltu ïUªJ tUtJ bfh©L rkj®k cz®¢á jiy ö¡f KoaÉšiy.
Ka‰á¡f nt©oa ïl« uÎahthfnt V‰g£LÉ£lJ áyU¡F
M¢rÇa¤ij¡ bfhL¡f¡ ToajhÆUªjhY« mªj¥go V‰gL ï›Égu§fŸ ïªj msÉš Éf, K‹ F¿¥ã£ljhd
tj‰F Ãaha« ïšyhkÈšiy. mjhtJ rkj®k¡ bfhŸif r«gªjkhf mªj¡fhy¤âš btËahd

Fo muR - 1931 ( 2 ) 262 263 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


xU m¿¡ifia k¡fŸ czU«goahf btËgL¤jyh« v‹W eh«
fUJtjhš mij bkhÊbga®¤J btËÆlyh« v‹»‹w fU¤J¡F
nkšf©l th¡»a§fis Kfîiuahf vGândh«. ïÅnkš
tUgitfŸ KGtJ« m›t¿¡ifÆ‹ bkhÊbga®¥ngahF«.
mâš ekjã¥ãuha« v‹gJ á¿J« ïšiy. Mifahš thrf®fŸ
mij 1847-´ š ïu©L #®kÅa®fS¡F V‰g£l mã¥ãuha«
v‹gjhfnt fUâ thá¡f nt©L« v‹W ÉU«ò»‹nwh«.
murh§fK« njÓaK«
<.bt.uh.
F¿¥ò : 1847 M« M©L ïy©lÅš eilbg‰w rkj®k fh§»uR
nt©LnfhS¡»z§f fhuškh®¡Þ - ãulÇ¡ V§bfšÞ M»nah® “nt»‹w å£oš ãL§»dJ yhg«” v‹gjhf xU gHbkhÊ
btËÆ£l rkj®k m¿¡if ( Manifesto of communist partyy ) ( 1872 ïš í©L. mJ nghynt ï‹W ãÇ£oZ murh§fK«, ïªâa njÓaK«
Kj‹Kjš b#®kÅÆÈUªJ M§»y¤âš bkhÊbga®¡f¥g£lJ) ia eilbg‰W tU»‹wd. Vbd‹W nf£gj‰F MËšiy. ïU T£l
jÄÊš bkhÊbga®¥ò brŒJ Fo muáš btËÆ£l nghJ vGâa Kfîiu, K« nr®ªJ ghLg£LiH¡F« k¡fË‹ ïu¤j¤ij c¿ŠR«
N£áia m¿a¤j¡f ò¤â ïªâa k¡fS¡F ïšiy. Mdhš
Ó®âU¤j¤ij¥ g‰¿í«, Rjªâu¤ij¥g‰¿í«, Rauh{a¤ij¥
Fo muR - üš Kfîiu - 04.10.1931
g‰¿í« ng¢R¡fS¡F« »s®¢áfS¡F« kh¤âu« FiwÉšiy.
bghUshjhu¤ Jiwia¥g‰¿ ÚÈ¡f©Ù® ÉLtâY«, Rnjá
ãurhu« brŒtâY« kJghd¤ij¥ g‰¿ Ä¡f¡ ftiy¥g£lt®fŸ
nghš eo¤J fh§»u° xU òw« g»ZfhuK«, k¿aY« murh§f«
xU òw« ãurhuK« brŒtjhf brŒí« M®¥gh£l§fËY« Fiw
Éšiy.
mnj rka¤âš “bghUshjhu beU¡foia rÇ¥gL¤j”
r®¡fhuh® òâa òâa tÇ nghLtâY« fh§»u° k¡fS¡F mâf
bryit c©Lg©z fj®¤bjhÊiy É®¤â brŒtâY« Fiw
Éšiy. ïªj ïu©L fhÇa§fËY« njr¤âš bghUshjhu¡ fZl
K«, moik¤j‹ikí«, m¿ahikí« ehS¡F ehŸ mâfǤJ¡
bfh©nl tU»‹wnjbahÊa nt¿šiy.
Mdhš ïªâahÉYŸs ïªâa k¡fŸ Ãiyiknah-
ïitfS¡F fhuz« v‹d? ï¡fZl§fËÈUªJ v¥go ÉLjiy
bgWtJ? v‹»‹w cz®¢ána á¿JÄ‹¿, bjŒt¤â‹ ÛJ gÊia¥
ngh£LÉ£L, fhªâ #aªâ g©oif bfh©lhL»‹w ntiyÆš
KidªJ Éf ãurhu« brŒa¥gL»‹wh®fŸ. ïªj Ka‰áfshdJ
ïªâahÉš 20, 30 ü‰wh©LfS¡F K‹ ïUªjjhf¡ fhz¥gL«
ÃiyikÆnyna k¡fis ïW¤â it¡F« Ka‰áahf fhz¥gL
tjšyhkš k‰wgo mâš ntW v›Éj gÇfhunkh, ÉLjiynah
K‰ngh¡nfh ïU¥gjhf¡ fhzKoaÉšiy.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 264 265 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


eh£oš bghUshjhu beU¡fo V‰g£oU¡»‹wJ v‹whš ïÅ nkš j®#h Ãiyik v‹gij¥ g‰¿ ftÅ¥nghkhdhš
mJ ahU¡F V‰g£oU¡»‹wJ? vjdhš V‰g£lJ? v‹»‹wjhd br‹id murh§f îthfrig 5300 %ghŒ r«gsKŸs ïu©L
ïu©L Éõa¤ijí« ftŤJ ahU¡F v›Éj brsfÇa« brŒa m§f¤âd®fshš ît»¡f¥g£L tªjjhdJ ï¥nghJ 5300 r«gs
nt©L«? v¥go brŒa nt©L«? v‹gij¡ ftÅ¡f nt©oaJ KŸs VG m§f¤âd®fshš ît»¡f¥gL»‹wJ v‹whš v›tsî
Úâiaí« bghW¥igí« cz®ªj - ešby©zKila xU murh§ É»jh¢rhu« mâfkhf k¡fŸ ÛJ murh§f gSî Rk¤j¥g£oU¡
f¤â‹ flikahF«. »‹wJ v‹gij Ãid¤J¥ ghU§fŸ. ïÅ Úâ tH§F« ïyhfh
Ãiyikiaí« r‰W ftŤnjhnkahdhš 3000 %ghŒ r«gsKŸs
ï‹iwa ÃiyikÆš e« jiyÆš Rk¤j¥g£LŸs murh§ 5 iAnfh®£L #£Ífshš eilbg‰Wtªj Úâ îthf« ï‹W 4000%.
fnkh á¿jhtJ Ãaha¤ijí«, bghW¥igí« y£áa« brŒahkš r«gsKŸs 15 #£Ífshš iAnfh®£L Úâ eilbg‰W tU»‹wJ.
‘nt»‹w å£oš ãL§»dJ yhg«’ v‹»‹w gHbkhÊ¥go #d§ ïªj É»jh¢rhu¤ij mDrǤnj ïªâa ïuhQt¢ bryî« 22 nfho
fS¡F mt®fsJ thœ¡ifia el¤â¡ bfh©L nghf ï‹dK« %ghÆš ïUªjJ 60 nfho tiu ca®¤j¥gl nt©oa msî¡F
mâfkhd¥ bghUshjhu¡ fZl¤ij¡ bfhL¡F« khâÇÆš tÇia V¿É£lJ. ïªj¡ fhÇa§fŸ m›tsî« njÓa¤â‹ nguhY«, ešy
mâfkhf ca®¤J»‹w ntiyiana bghUshjhu beU¡foia¡ murhøÆ‹ nguhY« ca®¤j¥g£lnjbahÊa nt¿šiy v‹gij
Fiw¥gj‰F¢ brŒa¥gL« ntiy v‹W brhšÈ¡ bfh©L mªj¥ KjÈš Phgf¤âš it¤J¡ bfh©L, jaî brŒJ nkny goí§fŸ.
gona brŒJ tU»‹wJ. Mfnt, ešy murhøí«, njÓaK« k¡fË‹ e‹ik¡fhf v‹nw
Mfnt, murh§f¤jh® ï¥nghJ eh£oš bghUshjhu x‹nwhL x‹W ngh£o ngh£L ïªj eh£L¡F ï‹W ïªj Ãiyik
beU¡fo ïU¡»‹wJ v‹W Ãid¤âU¥gbjšyh« murh§f ia¡ bfh©L tªJ Él¥g£oU¡»‹wJ.
c¤ânahf°j® fS¡F r«gs« bfhL¡f Koahkš ïU¥gij¤jh‹ murh§f« ïªj msî¡F jiyfd¤J, á¿J« <î ïu¡f
bghUshjhu beU¡fo v‹W fUâ ïU¡»‹wh®fnsbahÊa, Fo Äšyhkš k¡fË‹ ïu¤j¤ij c¿ŠR«goahdjhf V‰g£lj‰F
#d§fŸ tÇ bfhL¡f Koahkš, thH Koahkš ïU¡»‹w Ãiy K¡»a fhuz« ïªâa njÓa« v‹»‹w xU bgÇa ã¤jyh£lkhd
ikia xU ehS« bghUshjhu beU¡fo v‹W fUJtjhŒ¤ bjÇa rhjdnkahF«.
Éšiy. r®¡fhuh® c¤ânahf°j®fS¡F¢ rhjhuzkhŒ 20 tUõ¤
â‰F K‹ ïUªj r«gs§fŸ ï‹W mnef Éõa§fËš x‹W¡F ïªj¥ ã¤jyh£lkhd njÓa« ï›tsî m£^Êa§fis¢
x‹wiu, ïu©L Mfî«, áyU¡F x‹W¡F _‹whfî« V‰g£oU¡ brŒa mDTykhÆUªjj‰F¡ fhuzbkšyh« ekJ ïªâa
»‹wd. r«gs§fŸ kh¤âukšyhkš c¤ânahf°j®fË‹ v©Â¡ k¡fË‹ K£lhŸjdK«, tƉW¥ ãiH¥ò¡F vijí« É‰f¤
ifí« x‹W¡F ïu©lhŒ, _‹whŒ áy c¤ânahf§fŸ eh‹F jahuhŒ ïUªj khdk‰w¤ jdKnkahF«. ïij ï‹dK«
g§fâfkhfî« mâf¥gL¤j¥g£L É£ld. cjhuzkhf, xU ÉtǤJ¢ brhšynt©Lbk‹gjhf ekJ ‘Fo muR’ thrf®fŸ
nghäRfhuD¡F khj« 7 %ghŒ Kjš 8 %ghŒ, xU V£L¡F 14 Kjš Mir¥glkh£lh®fŸ v‹nw fUJ»‹nwh«. MdhY« ïu©blhU
25 %ghŒ, xU ï‹°bg¡lU¡F 70 Kjš 150 %ghŒ ïUªjjhdJ, tU¡fhtJ ïu©blhU Éõa§fshtJ És§f nt©o ïU¡F
ï¥nghJ nghä° fhuD¡F 18 Kjš 22 %ghí«,xU V£L¡F 25 Kjš khdhš ekJ khfhz¤â‹ njÓa¤ij¥ g‰¿ k£L« á¿J #hil
35 %ghí«, k¤â Æš xU r¥-ï‹°bg¡l® c¤ânahf« mâfkh» fh£o É£L ãwF nkny nghfyh« v‹W fUJ»‹nwh«.
60 Kjš 175 %ghí«, ï‹°bg¡lU¡F 175 Kjš 300 %ghŒ tiuí«
V‰gL¤j¥g£L nghäRfhu®fŸ v©Â¡ifí« mâf¥gL¤j¥g£L mjhtJ ïªâa njÓa fh§»uR¡F ekJ khfhz¤âš kh¤âu«
É£l bj‹whš rhjhuzkhf ïJ 20 tUõ¤â‰F K‹ ïUªj jiytuhdt®fŸ, fhÇajÇá Mdt®fŸ M»at®fis¥ g‰¿í« ,
Ãiyik¡F« ï‹iwa Ãiyik¡F« v›tsî g§F ca®ªâU¡ mt®fshš eh£L¡F V‰g£l eyid¥ g‰¿í«, mt®fsJ ehza«,
»‹wJ v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. ïJ Ñœj®#h Ãiyik¡F njrg¡â, njáa bfhŸif M»aitfis¥ g‰¿í« r‰W nahá¤J¥
cjhuz« Tw¥ g£lJ. ghU§fŸ.
âUths®fŸ r®.á. r§fueha® Kjš r®.k mŒa®, v°.
ÓÅthr mŒa§fh®, á.É#auhfth¢rhÇah®, á.ã. uhkrhÄ mŒa®,

Fo muR - 1931 ( 2 ) 266 267 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


v.u§frhÄ mŒa§fh®, v°. r¤âa_®¤â mŒa® KjÈat®fŸ bghUªâa msî bfhLik bfh©l xU râahnyhrid v‹gij
Mth®fŸ. ï‹iwa âdK« ïªj khâÇ M£fSila nah¡»aij Él k‰wgo mj‰F ntW VjhtJ bga® bfhL¡f Koíkh? v‹gij
r‰W btËah» É£ljhš ïnj T£l¤âš cŸs M£fns r‰W ntW nahá¤J¥ ghU§fŸ.
ntõ« ngh£L¡ bfh©L k¡fis Vkh‰W»wh®fŸ. mjhtJ áyng®
“btŸis ntZo f£o¡ bfh©L ã¢ir¡F¥ nghdhš yøa« ïªâahÉ‹ K¥g¤ijªJ nfho #d§fS¡F« ãuâÃâ
brŒa kh£lh®fŸ” v‹W fUâ “fhÉntZo f£o¡ bfh©L v‹W brhšÈ¡bfh©L Óik¡F¢ br‹¿U¡F« âU. fhªâ mt®fŸ
ã¢ir¡F¥ nghtJ” nghš rªÃahá, JwÉ v‹»‹w nguhš mjhtJ j‹ jiyÆš RkªJ bfh©L nghÆU¡F« Rauh{a¤ â£l«
t¡Ñš c¤ânahf« brŒtij É£L É£lt®fŸ v‹»‹w bgauhš tUzh¢áuk¡ bfhŸifí«, KjyhË Mâ¡f¡ bfhŸifí« bfh©l
mnj njÓa¤ij mnj KiwÆš mnj T£l¤jh®fns ï‹W« jhd xU bgÇa _£ilah? mšyth? v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ.
el¤J»‹wh®fnsbahÊa ntW vªj Éj¤âY« ehzaKilat® mt® Éõa« m¥goÆU¡f, k‰w ãuâÃâfË‹ nah¡»
fnsh, nah¡»aK«, ešy v©zK« cilat®fnsh ïªj aijfŸ jh‹ v‹d v‹gijí« r‰W nahá¤J¥ ghU§fŸ. ViH
ntiyÆš <Lg£oU¥gjhf¢ brhšÈÉl Koíkh? cjhuzkhf, k¡fS¡F«, ghLg£L ciH¤JÉ£L g£oÅ »l¡F« k¡fS¡F«
âU. fhªâ¡F âU. V. ïu§frhÄ mŒa§fh® muáaš fhÇajÇá ãuâÃâahf ahuhtJ nghÆU¡»‹wh®fsh? v‹gij r‰W eL Ãiy
ahfî«, âU. á. ïuh#nfhghyh¢rhÇah® rKjha fhÇajÇáahfî« ikÆš ešy ò¤ânahoUªJ nahá¤J¥ gh®¡f ÉU«ò»‹nwh«.
ïU¡»wh®fŸ v‹gJ«, âU. v°.r¤âa_®¤â jh‹ fh‹gu‹°
jiytuhfî« ïU¡»wh® v‹gJnk nghJkhdjhF«. xU rka« âU. fhªâ mt®fŸ j‹id mo¡fo jh‹
“ïªâahÉš ghLg£L ciH¤J g£oÅ »l¡F« »uhk¤J ViH
k‰w khfhz¡fhu®fË‹ nah¡»aij jÄœeh£L njÓathâ k¡fË‹ ãuâÃâ” v‹W brhšÈ¡bfhŸS»‹whnu v‹W fUâ
fis Él ca®ªâU¡F« v‹W fUâ eh« mt®fis¥ g‰¿ mtiu ViH k¡fË‹ c©ikahd ãuâÃâ v‹W fUâÆU¥Õ®
vGjhkš É£L É£ljhf ahU« fUj nt©oaâšiy. njÓa« fnsahdhš Ú§fŸ xU K£lhŸfnsahå®fŸ v‹W eh« brhšY
v‹»‹w m¢áš vªj khfhz¤J k¡fis cU¡» C‰¿dhY« xnu tj‰fhf ahU« mtru¥g£L kdtU¤jkila Tlhbj‹W nf£L¡
khâÇ cUtªjh‹ njh‹W«. ïªj khfhz¤âš mj‰bf‹nw bfhŸS»nwh«. VbdÅš, âU. fhªâat®fŸ j‹id vªj Éj¤âš
K‹dÂÆš Éf xU jÅ #hâna V‰g£L É£ljhš, mJ r‰W ViH k¡fË‹ ãuâÃâ-»uhktháfŸ ãuâÃâ v‹W brhšÈ¡
ntW khâÇahf fhz¥gl ïlK©lh»‹wJ v‹whY« v§F« bfh©oU¡»wh® v‹gij¡ ftŤjhš ïj‹ c©ik És§»ÉL«.
bghJÉš t¡Ñš T£l« jh‹ v‹gij kwªJ ÉlhÔ®fŸ.
mjhtJ “ViH k¡fŸ »uhk¤âš MLkhL nkŒ¤J, beŒ,
ïªj khâÇahd njÓakhdJ (t¡Ñš T£lkhdJ) v¥go¥ ghš, nkh® ɉW«, brU¥ò¤ ij¤J« thH nt©oaJ. mt®fsJ
g£l murh§f¤Jl‹ njÓa Éahghu« brŒa Mir¥g£lbj‹W ifÆš fhR nrU« goahd ntiy vJî« brŒa¡TlhJ. k‰W«
gh®¥nghnkahdhš, t¡Ñš T£l¤â‹ kd¥gh‹ikÆ‹ j¤Jt¤ g«ghŒ Äš KjyhËfis¥ gh®¤J bghwhik¥gl¡ TlhJ. mt®
â‰F¢ á¿J« ã‹ th§fhjjhd (Éahghu¤ T£l¤âduhd) fis¥nghš gz¡fhu®fŸ Mtj‰F v©zî« TlhJ” v‹gjhd
btŸis¡fhu®fË‹ murh§f¤âš K£l Mu«ã¤jJ. ïu©L bfhŸifíl‹ jh‹ »uhk¤J ViH k¡fË‹ ãuâÃâ v‹W mtnu
T£l§fS« x‹W¡bfh‹W ïis¡fhjjhd jªâuK«, NøíKil xU jlit¡F nkyhfnt brhšÈ ïU¡»wh® v‹gij kwªJ
ajhjjhš ïu©L« K£o¡bfhŸS« nghJ ïªâa _l¥ghku #d§ ÉlhÔ®fŸ.
fŸ k¤âÆš á¡», fr fr bt‹W eR§f nt©oat®fsh» É£lh®fŸ.
nk‰f©l ïªj ïU t®¡f¤âd®fË‹ Raey Éahghunk jh‹ mjhtJ, tUzh¢áuk¡ bfhŸifgo k¡fŸ ïU¡f nt©oa
ï‹W« ‘ešy M£á’Æ‹ nguhY«, ‘njÓa¤â‹’ nguhY« el¡ msî¡F Rauh{a« bfh©Ltu¥ nghÆU¡F« ãuâÃânaahth®.
»‹wJ v‹gij ahU« kwªJ ÉlhÔ®fŸ. thrf®fns! ïJ kh¤âu
k‰wgo, t£lnki# kfheh£o‹ gh®¥gdušyhjh® ãuâÃâ
kšyhkš, ï‹W ÓikÆš el¡F« t£lnki# kfhehL v‹gJ«
fshd âUths®fŸ ïuhkrhÄ KjÈah®, g‹Ü® bršt« KjÈat®
r®¡fhU« (btŸis¡fhuU«) njÓaK« (t¡ÑšfS«) nr®ªjJ.
fË‹ nah¡»aijiaí« eh« btËÆš brhšÈ¤jh‹ thrf®fŸ
ïªâa k¡fis MiyÆš bfhL¤J eR¡»¥ãÊí« goahd j‹ik
bjǪJ bfhŸs nt©oa bj‹gâšiy. VbdÅš, âU.ïuhkrhÄ
Fo muR - 1931 ( 2 ) 268 269 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
KjÈah® #°o° f£á v‹D« xU njÓa¡ f£á¥ ãuâÃâahth®. brhšYtjhdhš k¡fS¡F xU murh§fnkh, njÓankh monahL
Mjyhš, #°o° f£áÆ‹ njÓa¡ bfhŸif v‹d v‹W bjǪjt® nt©oaâšiy v‹»‹wjhd Ãiyikna nkby‹W brhšYnth«.
fS¡F âU.KjÈahÇ‹ ãuâÃâ¤Jt¤ij g‰¿ bjÇÉ¡f nt©oa njr« j‹duR ehlh», v§F gh®¤jhY« fyfK« bfhŸisí«
âšiy. âU.g‹Ü® bršt« mt®fnsh ïªâa »U°Jt® ãuâÃâ el¡F« Ãiyik tªjhY« ïªâa k¡fŸ ï‹W murh§f¤jhY«,
Mth®. mtUila kj rKjha¡ bfhŸiffŸ bjǪjt®fS¡F njÓa¤jhY« fZl¥gL»‹w ï«irÆš ïUªJ 100- ¡F 50 g§F
mtuJ ãuâÃâ¤Jt¤ij¥ g‰¿í« eh« bjÇÉ¡f nt©oaâšiy. nkyhfnt Fiwthf¤ jh‹ fZl¥gLth®fnsbahÊa, ïijÉl
xU áW fLfsî« mâfkhŒ¡ fZlgl Koahbj‹W ijÇakhŒ¢
k‰W« br‹id khfhz gh®¥gd¥ ãuâÃâfS¡fhf jiya§ brhšYnth«.
f¤ij ts®¡f kdÄšyhjjhš É£L É£nlh«.
m¥go VjhtJ, ahuhtJ mªj rka« ï‹iwa Ãiy
bg©fŸ rh®ghfnth, âUkâ.uhjhghŒ R¥guha‹ m«khŸ ikia Él r‰W mâfkhf¡ fZl¥gl ToajhF« v‹W brhšy¡
ekJ ãuâÃâahth®. mªj«khŸ xU b#Û‹jhuÂahth®. TLkhdhš, m¥go¡ fZl¥gL« T£l« btF á¿a T£lkhfî«,
bg©fS¡F všyh ãuâÃâ¤JtK«, kªâÇ ntiy tiu gjÉí« mJî« ï‹W k¡fis tij¤J¡ bfhLik¥gL¤â, nrh«ng¿ahŒ
»il¡f nt©Lbk‹gj‰F v›tsî nt©LkhdhY« tŠrfÄš thG« gh®¥gd-t¡Ñš-c¤ânahf« M»a T£lK«, gh£o‰F¤
yhkš thjhLth®fŸ. Mdhš, òUõÅl« moí« cijí« g£L¡ jFªj TÈTl bfhL¡fhkš ViHfis Vkh‰¿ thG« KjyhË,
bfh©L, j‰bfhiy g©Â¡bfhŸsî« brsfÇa« ïšyhkš #Û‹jhu® T£lK« jh‹ á‹dh ã‹d¥gLnk jÉu, k‰wgo 100-
fZl¥gL« bg©fis¥ g‰¿a fij mªj m«ikahU¡F á¿Jnk ¡F 90 ng® bfh©l ViH k¡fS¡F xU fZlKnk tªJ ÉlhJ.
bjÇahJ. Mfnt, mªj«khËl« bg©fS¡F K¡»akhf v›Éj
ÉLjiy nt©Lnkh mªj¡ fhÇa« kh¤âu« vâ®gh®¡f KoahJ. Mfnt, ït‰¿ÈUªJ murh§fK«, njÓaK« nrh«ngÇ
ïit ï¥go ïU¡f, k‰wgo t£lnki# kfheh£oš ekJ r®¡fhuh® fisí«, brštth‹fisí« fh¥gh‰Wtj‰nf‰g£lnjbahÊa xU
ãuâÃâ¤Jt« v›tsî nah¡»aij cilaJ v‹W gh®¤jhš xU ehS« ViH k¡fis¡ fh¥gh‰w V‰g£ljšy v‹nw cu¡f¡
tÇÆš Koî f©L Élyh«. mjhtJ ‘ïªâahit ïªJrk°jhd TWnth«.
k‹d®fS«, ïªâa t¡ÑšfS«, ÉahghÇfS« nr®ªJ M£á òÇa
nt©oajhF«’ v‹»‹w bfhŸifna jh‹ r®¡fhuhUila ViH k¡fŸ T¥ghL btËÆš ahU¡F« bjÇa¡TlhJ
bfhŸifahF«. k‰wgo ekJ khfhz Ô©lhjt®fŸ ãuâÃ⤠v‹gj‰fhfnt jh‹, mjhtJ v¥go mo¤jhY« mGf¡ TlhJ
Jt¤ij¥ g‰¿ ngRtbj‹whnyh ekJ ãuâÃâahŒ br‹¿U¥gt® v‹gj‰fhf nkY« nkY« mo¥gJ nghynt ï‹W ïªâa
j§fS¡F v‹d nt©L«? v‹gijna rÇahŒ czuhjt®fŸ r£lrigÆš g¤âÇif¢ r£l« bfh©L tªjhŒ É£lJ. ï¢r£l«
Mth®fsh v‹gJ rªnjf«. bfh©L tu¥ g£lj‰F«, mKÈš tu¥ nghtj‰F« âU.fhªâí«,
njÓaKnk ü‰¿‰F 51 ghf¤â‰F nkyhfnt bghW¥ghËaht®
Mfnt, ï¥go¥g£l t£l nki# kfheh£il nkny fbs‹W brhšYnth«.
brh‹d go 35 nfho k¡fis tij¤J jh§fŸ thH Ãid¤âU¡F«
gyÉj Raey v©z§fis¡ bfh©l xU áW T£l¤jhÇ‹ mo¤jtid j©o¡fnth, bfhiy brŒjtid bfhiy brŒ
râahnyhrid kfhehL v‹gij¤ jÉu ntW v‹d brhšy Koí« anth Tlhbj‹W eh« v¥bghGJ« brhšytuÉšiy. VbdÅš,
v‹W kWgoí« nf£»‹nwh«. Rjªâu«, Rauh{a«, bghUshjhu¡ j©lidaila jahuhÆU¥gt‹ jh‹ bgÇJ« mo¡f tUth‹.
fZl« v‹W T¥ghL ngh£L¡ bfh©L ïU¡F« ïªj fhy¤ânyna rhf¤ Jªjt‹ jh‹ k‰wtid¡ bfhšy tUth‹. Mifahš
mJî« m¡ T¢ršfS¡F k¤âÆnyna ïªâahÉš ‘bghUsjhu mâš j¥ã¤J¡ bfhŸs Mir¥gLgt®fis É£LÉL«go eh«
beU¡foia Fiw¡f’ v‹W òâa tÇ nghLtâDilaî«, ml¡F brhšy tuÉšiy. mj‰fhf xU kÅj‹ jdJ mã¥ãuha¤ij¡Tl
Kiw r£l§fŸ V‰gL¤JtâDilaî« bfhLikia Ãid¤jhš btËÆš vL¤J¢ brhšy¡ TlhJ v‹W r£l« brŒtjhdhš ïJ
ahU¡F jh‹ tÆW g‰¿ vÇahJ? murh§f« v‹gJ ï¥go¤jh‹ v¥go ehfßfkhd Rna¢ir¡F ïlkË¥gjhd M£á v‹W brhšy
ïU¡F« v‹W brhšYtjhdhš, njÓa« ï¥go¤jh‹ ïU¡F« v‹W Koí«?

Fo muR - 1931 ( 2 ) 270 271 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


x›bthU ‘njÓa¥g¤âÇifí«’ x›bthU ‘njÓathâí«’ v‹d ghLg£lhY« xU fhÇaK« rh¤âa¥gl kh£lhJ. ï¥gona
mndfkhŒ ï›Éõa¤âš tHtHbt‹nw ngá r®¡fhU¡F jh‹ nkY« nkY« elªJ bfh©nl ïU¡F«.
ijÇa¤ijí« M¡f¤ijí« mˤJÉ£lh®fŸ. ‘eh‹ Xahkš
mG»nw‹. Ú nehfhkš mo’ba‹gJ nghynt elªJ bfh©o Mjyhš ï‹W k¡fË‹ K£lhŸjd¤ijí«, _le«ã¡if
U¡»‹wh®fŸ. x›bthUtU« j§fŸ j§fis¡ fh¥gh‰¿¡ bfhŸs iaí« xÊ¡F« ntiy jh‹ njÓa ntiyahfî«, ešy murh£á
ngádh®fnsašyhkš nt¿šiy. mjhtJ ‘xU r£l« nt©oaJ V‰gL¤J« ntiyahfî« bfhŸs nt©oajhF« v‹gij bghJ
jh‹..Mdhš’ v‹W jh‹ j§fŸ M£nrgidfis¤ bjÇɤJ ïU¡ #d§fS¡F«, njrhãkhÅfS¡F« bjÇɤJ¡ bfhŸsnt ïij
»wh®fŸ. bfhiy brŒjtid¤ j©o¡f V‰fdnt r£l« vGândh«.
ïU¡»‹wJ. bfhiy¡F¤ ö©oatidí« j©o¡f V‰fdnt Fo muR - jiya§f« - 04.10.1931
r£l« ïU¡»‹wJ. m¥goÆU¡f, monahL g¤âÇif Rjªâu¤
ijna mÊ¡f¤j¡f r£l« vj‰fhf brŒa¥gl nt©L«? v‹gJ
ek¡F És§fÉšiy. v‹d FiwªjhY« ïªâah njr¤âš ehŸ
1 ¡F ü‰W¡fz¡fhd bfhiyfS¡F¡ Fiwahkš kÅjid kÅj‹
bt£o¡bfh©nlh, F¤â¡ bfh©nlh, R£L¡bfh©nlh jh‹
bfhiyfŸ eilbgW»‹wd. ïj‰fhf cyf¤âš f¤â ïšyhkš
nghŒÉ£ljh? J¥gh¡» ïšyhkš nghŒÉ£ljh? iffŸ ïšyhkš
nghŒ É£ljh? v‹W nf£»‹nwh«. nfhg¥g£L, M¤âu¥g£L,
Jntõ¥g£L F¤JtJ«, bt£LtJ«, RLtJ« nfhiH¤jdbk‹
gijí«, K£lhŸjd« v‹gijí« eh« x¥ò¡ bfhŸS»‹nwh«.
mj‰fhf k¡fS¡F c©ik És§fhkY«, ÉõaPhdnk‰glh
kY« ïU¡F«go brŒtjh? v‹gJ jh‹ ekJ nfŸÉ.
Mfnt, ïªj rka¤âš, mjhtJ ïªâahî¡F ‘Rjªâu«’
tH§f¥nghF« rka¤âš, bghUshjhu¡ Fiw Ú§f¥ nghF«
rka¤âš, mJî« ‘mÏ«rh j®k_®¤âah»a kfh¤kh fhªâ’
cyf¤ij mÏ«rh j®k¤âš âU¥ã mÏ«irÆ‹ _ynk xU
brh£L ïu¤j« áªjhkš ViHfS¡F nt©oa “Rjªâu« th§»tu
Óik¡F¥ nghÆU¡F«” rka¤âš, fjÇ‹ _y« k¡F xU j«go
tU«goahd “bghUshjhu¡ fZl¤ij Ú¡f” ÉU¡F« rka¤âš
ïJtiuÆšyhj òâa tÇ ca®î«, ïJtiuÆšyhj òâa
ml¡FKiw r£lK« V‰gLtJ v‹whš, ïªj njÓa¤âY«, ïªj
r®¡fhÇY« VjhtJ ehizankh, nah¡»ankh ïU¡fKoíkh?
v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. vdnt, #d§fË‹ K£lhŸjd¤jhš
njÓa« ï›tsî mnah¡»a¤jdkhŒ eilbgWtJ«, njÓa¤â‹
mnah¡»a¤jd¤jhš murh§f« ï›tsî m¡»ukkhfî«,
bfhLikahfî« eilbgw nt©oajhdJkhd fhÇa§fis
Ãii¤J¥gh®¤jhš ïit ek¡F mârakhŒ¤ njh‹wÉšiy.
VbdÅš, k¡fË‹ K£lhŸjd« Ú§F« nghJjh‹ ïªj¡
bfhLikí«, m¡»ukK« všyh« rÇgl Koí«. mJtiu ah®

Fo muR - 1931 ( 2 ) 272 273 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


j§fŸ ïZl¥go r®tRjªâukhŒ mDgÉ¡fî«, ÉÅnah»¡fî«
ïªj¥ òâa r£l¤âš mDkâ¡f¥gL»‹wJ.
ghf« ãÇahj FL«g¤âš fzt‹ ïwªJÉ£lhš bg©
#hâ¡F¡ FHªij ïUªjhY«, ïšyhÉ£lhY« FL«g brh¤âš
fztD¡FŸs ghf« r®tRjªâukhŒ bg©fS¡F¡ bfhL¤J Él
nt©L«. FL«g brh¤J¡fŸ gy tÊfËš J®ÉÅnahf« brŒa¥
bg©fS¡F¢ brh¤JÇik g£l¡ fhy§fËY« m¢brh¤JfË‹ ÛJ bg©fS¡F étdh«r¤
â‰F cÇikí©L v‹gjhF«.
ikN® murh§f¤âš bg©fS¡F¢ brh¤JÇik
mË¡f¢ r£l« Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 04.10.1931

1931-´m¡nlhg® khj« 22 njâ eilbgw ÉU¡F«


r£lrigÆš ïªJ yh v‹D« ïªJ¡fŸ r£l r«gªjkhd Éõa§
fŸ Éthj¤â‰F vL¤J¡ bfhŸs¥gL«. flªj 2 r£lrigfËš
nk‰go Éõa§fŸ r«gªjkhd bghJ¡ bfhŸiffŸ ahî«
x¥ò¡bfhŸs¥g£lhŒ É£ld. mâ‹ ÛJ V‰ghL brŒâU¡F«
â£l§fŸ tu¥nghF« r£lrigÆ‹ Éthj¤â‰F¡ bfh©L tu¥
gL«.
mitahtd :-
bg©fS¡F¤ jh§fŸ bg©fshf¥ ãwªj fhuz¤jhnyh,
mšyJ mt®fS¡F¢ brh¤JÇik c©L v‹gj‰F kjr«gªjkhd
Mjhu§fŸ ïšiy v‹»‹w fhuz¤jhnyh mt®fsJ thÇR
brh¤JÇik kW¡f¥gl¡TlhJ. xU ghf« ãÇahj FL«g¤âš cŸs
xUt®, jh‹ Rah®Íjkhf r«ghâ¤J it¤âU¡F« brh¤âY« bg©
rªjâfS¡F cÇik c©L.
x›bthU Éjit¡F« jhdhfnt j¤J vL¤J¡bfhŸs
cÇikí©L. òUõ‹ f©o¥ghŒ j¤J vL¤J¡ bfhŸs¡ TlhJ
v‹W V‰ghL brŒâUªjhš Éjit¡F¤ j¤J vL¤J¡ bfhŸs
cÇik ïšiy.
bg© ãŸisfS¡F ï¥nghJ »il¤JtU« thÇR cÇik
fËY« Tl brh¤J¡fË‹ tU«gofis mDgÉ¡f kh¤âu«
cÇik ïU¡»‹wnj jÉu, k‰wgo mt®fŸ mij j§fŸ ïZl¥go
r®t RjªâukhŒ mDngh»¡fî«, ÉÅnah»¡fî« cÇik
ïšyhkš ïU¡»‹wh®fŸ; Mjyhš ïªj¡Fiwí« Ú§F«goahf
mjhtJ mt®fS¡F¡ »il¡F« thÇR cÇik brh¤J¡fis

Fo muR - 1931 ( 2 ) 274 275 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


e©g®fns! v‹id¥ bghW¤jtiu eh‹ x‹W brhšÈ¡
bfhŸs ÉU«ò»nw‹. mJî« v‹ kd¥ó®¤âahŒ brhšY»nw‹.
v‹dbt‹whš, v‹id xUt® kfh¤kh v‹nwh bjŒt¤ j‹ik
bghUªâat® v‹nwh, á¤j® v‹nwh, ò¤j® v‹nwh, PhÅ v‹nwh
T¥ãLtij Él fUJtij Él v‹id mnah¡»a‹ v‹W«,
âUl‹ v‹W«, K£lhŸ v‹W«, Raey¡fhu‹ v‹W«, gz«
r«ghâ¥gt‹ v‹W« k‰W« ïÊthd ntiy brŒ»‹wt‹ v‹W«
ehifÆš bghJ¡ T£l« brhšYtâš vd¡F yhg« ïU¡»‹wJ v‹W fUJ»‹nw‹.
VbdÅš, vdJ ntiyahdJ ïuhkrhÄ v‹W xU kfh¤kh
nth, k‰W« bjŒt¤j‹ik bghUªâa xU x¥g‰w kÅj® ïUªjh®
jiytut®fns! rnfhju®fns!! rnfhjÇfns!!! jiyt® v‹W _l #d§fŸ brhšÈ¡ bfhŸsnth,vdJ gl¤ij ói#Æš
mt®fŸ R«kh ïUªj c§fis ö©oÉ£L nfŸÉfŸ nf£F«go it¤J óÍ¡fnth, njÇš it¤J ïG¡fnth, nfhÉÈš v‹ bgaÇš
brŒJÉ£lh®. eh‹ t«ò r©il¡F tuÉšiy. tÈatªjhš eh‹ É¡»uf« brŒJ óir c‰rt« brŒanth eh‹ fUjÉšiy. mªj
v¥go Xl Koí«? c§fŸ rªnjf¤ijbašyh« Ô®¡f¡ Toa Fz¤ij monahL xÊ¡f nt©Lbk‹W fUâ btË¥g£lt‹.
Ôudšy eh‹. vd¡F njh‹¿aij, eh‹ rÇba‹W fUâaij Mfnt, v‹id m¡fâ¡F Msh¡fhjt®fns vdJ e©g®fŸ
brhšY»‹nw‹. c§fS¡F rÇ v‹W g£lij x¥ò¡bfhŸS§fŸ. Mth®fŸ. vdJ bfhŸiffS¡F« Jiz òǪjt®fshth®fŸ.
k‰wij¤ jŸË ÉL§fŸ. m›tsî jh‹ brhšy Koí«. v‹id
xU kfh¤kh v‹nwh, kÅj j‹ik¡F Û¿a r¡â cilatbd‹nwh VbdÅš t©zh‹, ehÉj‹, giwa‹, gŸs‹, br£o, eha¡
fUâ x‹iwí« nf£LÉlhÔ®fŸ. rhjhuzkhd kÅj‹ v‹W fUâ f‹, ehlh® v‹W brhšy¥g£l ‘ïÊFy’ k¡fŸ v‹gt®fŸ všyh«
eh‹ brh‹dt‰¿š c§fS¡F És§fhjJ VjhtJ ïUªjhš ï‹W Mœth®fŸ, eha‹kh®fŸ M»í«, óͤJ«, c‰rt« brŒa¥
nfS§fŸ. vd¡F njh‹¿aij brhšY»nw‹. rÇ j¥ò v‹W Tl g£L«, eh£L¡nfh, m¢r_f§fS¡nfh V‰g£l gy‹ v‹d? v‹W
v‹Ål« brhšyhÔ®fŸ. c§fS¡F¤ njh‹¿ago Ãid¤J¡ nf£»‹nw‹. mj‹ nguhš mt®fŸ fijfis¢ brhšÈ áy® tÆW
bfhŸS§fŸ. âUªJ§fŸ. vd¡F M£nrgid ïšiy, eh‹ ngR ts®¡»‹wd®. áy® nrh«ngÇfshŒ thœ»‹wh®fŸ v‹gij¤ jÉu
gt‰¿š j¥ãj§fŸ ïU¡fyh« v‹gâš M£nrgid ïšiy. ntW x‹W« ïšiy.
Mdhš eh‹ rÇ v‹W Ãid¤jij¢ brhšy vd¡F cÇik c©L mJnghynt ïuhk»UZz ‘gukA«r®’, Éntfhdªj
v‹gâš eh‹ rªnjf¥glÉšiy. ‘RthÄfŸ’ , nyhfk‹a âyf ‘kfÇÎ’, ïuhkȧf ‘tŸsyh®’ v‹
v‹id g‰¿ »‹w rÛgfhy k¡fshš eh£L¡F V‰g£l ga‹ v‹d? ït®fŸ gl«
óÍ¡f¥gLtJ vd¡F bjÇí«. ït®fis 100¡F 75 k¡fS¡F«
e©g®fns! KjÈš xU Éõa¤ij brhšÈ¡ bfhŸS»nw‹. bjÇí«. Mdhš 100 š xUtU¡F elªj e‹ik v‹d?
mjhtJ rh¥gh£L #hif¡F nghF« tÊÆš v‹id¥ g‰¿í«, v‹ mJnghynt ï‹W ãu¤âa£r¤âš ïU¡F« fhªâ kfh¤khî«,
kiiÉia¥ g‰¿í« Rt®fËš f©lgobašyh« vGâ ïUªjJ, âU¥ghy¡Fo k°jhD« tz§f¥gLtJ«, mtjhukhfî«,
k‰W« áyiu¥ g‰¿í« vGâ ïUªjJ. eãahfî« fUj¥gLtJ«, mnjhL kh¤âukšyhkš mt®fsJ
ky« Kjš Rthr¡ fh‰W ky« tiu kâ¡f¥gLtJ vd¡F¤ bjÇí«.
gâY¡F gâš vGJ« KiwÆnyh v‹dnkh k‰W« áyiu¥
g‰¿í« vGâ ïU¡f f©nl‹. jÉu, jiyt® âU. F¥òrhÄ mt® ‘kfh¤kh’
fËl« ahnuh xUt® “eh§fŸ #hâia¡ bfL¡»‹nwh«” v‹W«
“RakÇahij¡fhu®fŸ j§fŸ bg©fis giwaU¡F bfhL¥gh® âU, fhªâia Él ‘k°jh‹’ rhaò¡F c©ikÆnyna kâ¥ò
fsh?” v‹W« nf£lh®fsh«. mj‰F« “gâš brhšY§fŸ” v‹wh®. mâf« v‹gJ vd¡F¤ bjÇí«. VbdÅš, mndf® âU.fhªâia

Fo muR - 1931 ( 2 ) 276 277 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


kÅjdhfnt fUj nt©Lbk‹nw j§fŸ Raey¤â‰F«, Mâ¡f¤ ö¤J¡FoÆš Rkh® 20, 30 Rt®fËš “ïuhkrhÄ¡ fGij¡F
â‰F«, tƉW ts®¥ò¡F«, âU fhªâia Vkh‰Wtj‰F« mtiu brU¥go” v‹W vGâÆUªjJ. Mdhš ïJtiu mo ÉGf
kfh¤kh v‹W brhšY»wt®fŸ, âU¥ghy¡Forhaig c©ik Éšiy ï§F« “ïuhkrhÄ¡ fGij br¤JÉ£lJ” v‹W« “ïuhk
Ænyna bjŒt¤j‹ik bghUªâatuhf kâ¤J, óͤJ tU»wh®fŸ. rhÄÆ‹ kidÉ ehf«khŸ mÉrhÇ” v‹W« vGâ ïUªjJ.
v§fŸ CÇš ïUªJ mndf ã.V., ã.vš., v«.V., KjÈat®fS«,
ca®ªj #hâah® ãuhkz® v‹W j§fis brhšÈ¡ bfhŸSgt® “ïuhkrhÄ¥ bgÇah® áuŠÓÉahŒ ïU¡f nt©L«” v‹W
fSnk nghŒ mtuJ v¢áiy rh¥ã£LÉ£L« tªjh®fŸ. v¢áš vGâÆUªjij¥ gh®¤J rªnjhõ¥g£oUªnjndahdhš “ïuhk
fyªj j©Ùnu gHÅ gŠrhÄ®j« nghš o‹Åš mil¤J¡ rhÄ¡ fGij br¤J¥ nghŒ É£lJ” v‹gj‰F eh‹ tU¤j¥gl
bfh©L tªJ ïU¡»‹wh®fŸ. Mdhš , ït®fshš eh£o‰F V‰g£l nt©L«. mJnghynt, “ïuhkrhÄ kidÉ f‰ò¡fuá” v‹W vGâ
gy‹ v‹d? v‹W nf£»‹nw‹. ïUªjij¥ gh®¤J k»œ¢á milªJ, khj« K«khÇ kiH tu¢
brŒJ ga‹ bg‰W ïUªjhš “ïuhkrhÄ kidÉ ehf«khŸ
âU¥ghy¡Fo rhaig xU rhjhuz kÅj‹ v‹W v©zhj mÉrhÇ” v‹gj‰F eh‹ Érd¥gl nt©L«.
fhuz¤jhš, mtuJ v¢áš fyªj j©Ùiu Fo¤J yhg« bgwyh
bk‹W fUâ, k¡fŸ _l®fshf nt©oajhƉW. mJnghynt, Mfnt, mij¥g‰¿¡ ftiyÆšiy. Mdhš, ïitfË
âU.fhªâia kfh¤kh v‹W fUâajhš, mtuJ fhÇa¤jhš V‰gL« ÈUªJ xU msî¡F eh‹ ‘bt‰¿ bg‰W É£nl‹’ v‹gij
ÔikfS«, eZl§fS«, ïÊîfS« všyh« mj‰Fkhwhf fUj¥ kh¤âu« czU»nw‹. v‹id m¿ahkny eh‹ VjhtJ kâ¥ò bgw
glnt©oajhƉW. Mdhš v‹Dila fhÇa§fS¡F m¥go¥ nt©Lbk‹W fUâ ïUªjhY«, ehnd, vd¡F Ô§F njo¡bfh©l
g£l Égßjgy‹ V‰glnt©lh« v‹nw fUJ»nw‹. vd¡fhf tnd ahnt‹. mJ v¥gonah nghf£L«.
vªj kÅjD« v›Éj eZlK« milant©lh«. vijí« e«g giwaD¡F¥ bg© bfhL¥ghah?
nt©lh«. eh‹ TWgitfis btF #h¡»uijahŒ myᥠgh®¡f
nt©Lbk‹nw Mir¥gL»nw‹. Mifahš, eh‹ bjŒt¤j‹ik #hâia eh§fŸ x‹wh¡F»‹nwhkh« M«, M¡fKa‰á¡
bghUªâatdhf¡ fUj¥g£LÉ£lhš k¡fŸ v‹ th®¤ijia »‹nwh«. mâš rªnjfÄšiy. Mdhš Ó¡»u¤âš Koíkh v‹gJ
MuhŒªJ¥ gh®¡f kh£lh®fŸ. ‘eh‹ mnah¡»a‹’ v‹W brhšy¥ rªnjf«. kÅj#hâ x‹wh»¤jh‹ Ôu nt©L«. mj‰F jil brŒ
g£lhš v‹ th®¤ijfŸ Äfî« #h¡»uijahf ftÅ¡f¥gL«. »‹wt®fŸ mnah¡»a®fŸ, kila®fŸ v‹W ijÇakhŒ¢ brhšY
cjhuzkhf, ï‹iwa Ñij v‹gij vL¤J¡bfhŸS§fŸ, mâš »‹nwh«. v§fŸ bg©fis giwaD¡F bfhL¥nghkh? v‹W
ïU¡F« m¡»uk«, jªâu«, K‹D¡F¥ã‹ Ku©, k¡fis k¡fŸ nf£f¥gL»‹wJ.
ïÊî¥gL¤JtJ v‹gitfŸ ahUila ò¤â¡fhtJ És§F
»‹wjh? V‹ És§fÉšiy? mij¢ brh‹d kÅjid ï‹dh‹ ïJ xU m¿ådkhd nfŸÉ, mšyJ mnah¡»a¤jdkhd
v‹nw, vj‰fhf¢ brh‹dh‹ v‹nw czuKoahkš “gfth‹ brh‹ nfŸÉ v‹nw brhšYnt‹. VbdÅš, v§fŸ bg©fis eh§fŸ
dh®” v‹W brhšy¥g£ljhš ï‹iwa cyf k¡fŸ všyhU¡Fnk mt®fS¡F ïZl¥g£lt®fSl‹ TothH brŒa¥ngh»‹
mJ bghUªJtjhF« v‹W brhšy¡ Toa msî¡F òfH¥gL nwhnk bahÊa, v§fS¡F ïZlkhdt®fS¡F¡ bfhL¡F«
»‹wJ. mJ nghyntjh‹ òuhz§fŸ. rh°âu§fŸ, ntj§fŸ cÇikia¡ bfh©lhL»‹wt®fŸ mšy. bg©fis xU rhkhdhf
v‹»‹w Mghr¡ fsŠáa§fŸ všyh« kâ¡f¥gL»‹wd. fUâ xUtU¡F bfhL¥gJ v‹»‹w Kiwia xÊ¡f Ka‰á¡
»‹nwh«.
Mfnt, mªj¥go kâ¡f¥glhkš vdJ th®¤ijfŸ, mã¥
ãuha§fŸ mj‰F©lhd rÇahd kâ¥ò¥bgwnt©Lkhdhš, eh‹ e©g®fns! eh§fŸ MââuhÉl®fis¥ g‰¿ ngR« nghJ
mnah¡»adhfî«, gz« r«ghâ¥gtdhfî«, âUldhfî«, gh®¥gd®fŸ kdtU¤jkiltâš mU¤j« c©L. Mdhš
fUJ«goahd ãurhu« brŒgt®fŸ cjÉ brŒjt®fshfnt gh®¥gdušyhjh® kdtU¤jkiltâš á¿J« m®¤jÄšiy. mJ
Mth®fŸ. vªj fhuz¤ij¡ bfh©L« kÅj¤j‹ik¡F Û¿a vªj btW« K£lhŸjdK«, khdk‰wj‹ikínkahF«. VbdÅš, ekJ
Fz¤ijí« v‹ ÛJ Rk¤âÉlhÔ®fŸ. r_f¤âš gh®¥gd® v‹»‹w T£l¤jhuh»a 100 -¡F 3åjKŸs

Fo muR - 1931 ( 2 ) 278 279 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


#d¤bjhif Ú§», k‰w #d§fS¡F ïªj eh£oš N¤âu‹, (moik) khd yhgkiltj‰F kh¿dhdh? v‹W gh®¡f nt©L«. nah¡»a‹,
MââuhÉl‹ (giwa‹) v‹»‹w g£lÄšyhkš ntW vªj¥ m¿thË, MuhŒ¢áahË, bghW¥ghË, ftiyahË M»at®fŸ
g£l¤njhlhtJ ahuhtJ ïU¡f Koíkh? ïU¡»‹wh®fsh? v‹W khw nt©oaJ mtáakhfyh«. mij¥g‰¿a ftiy V‹? ah®
fUâí«, mDgt¤ijí« bfh©L ghU§fŸ. N¤âu‹ v‹»‹w v¥go kh¿dhY« gh®¡»‹wt®fS¡F ò¤âí« f©Q« rÇahŒ
fy¤âš Ú§fŸ gâa¥g£oU¥gâš c§fS¡F¢ á¿jhtJ khd« ïUªjhš kh‰w¤ij¥ g‰¿ x‹W« Mg¤J tªJ ÉlhJ.
ïUªjhš giwa‹ v‹»‹w g£l« nghfnt©Lbk‹gâš fLfs
thtJ tU¤jÄU¡Fkh?v‹W nf£»‹nw‹. eh‹ gy jlit kh¿ ïU¡fyh«. gy F£o¡fuz§fŸ ngh£
oU¡fyh«. Raey¤â‰fhfî« F£o¡fuz« ngh£oU¡fyh«.
giwa‹ g£l« nghfhkš c§fSila N¤âu¥g£l« nghŒ g¢nrhªâahŒ ïU¡fyh«. mjdhš c§fS¡bf‹dbfLâ? ehlf¡
ÉL« v‹W fUâÜ®fnsahdhš Ú§fŸ tof£od K£lhŸfns bfh£lifÆš ehlf« gh®¡»‹w nghJ xU kÅj‹ v¤jid ntõ«
ahå®fŸ. kh¿ kh¿¥ ngh£L eo¥gij Ú§fŸ fhR bfhL¤J gh®¤J É£L,
eo¤jtidí« òfœªJbfh©L ngh»‹Ö®fsh? mšyJ ïšiyah?
k‰W«, ngr¥nghdhš giwa‹ r¡»È v‹gj‰F ï‹dh® jh‹ v‹gij Ãid¤J¥ ghU§fŸ. mjdhš Ú§fŸ VkhªJ nghŒ
cÇikba‹W«, mJ Ñœ #hâba‹gj‰F ï‹dJ Mjhubk‹W« ÉL»‹Ö®fsh? mJnghš v§fis Ãid¤J bfh©L tªJ eh§fŸ
brhšYtj‰F x‹Wnk ïšiy. if gynkbahÊa, jªâunkbahÊa brhštij¡ nf£LÉ£L ngh§fŸ.
nt¿šiy. Mjyhš, mjhtJ Ó¡»u¤âš kiwªJ Él¡TL«.
c§fŸ N¤âu¥g£l¤â‰F flîŸ, kj«, ntj«, rh°âu«, òuhz«, ãwF, c§fŸ ò¤â¡F g£lij x¥ò¡ bfhŸS§fŸ. k‰wij
ïâfhr«, nfhÉš M»a mnef Mjhu§fŸ c©L. ï¤jidiaí« jŸËÉL§fŸ. ï‹iwa âd« eh‹ brhšYgitfŸ Tl vd¡F
ehrkh¡» monahL xʤjhyšyhkš c§fŸ jiyÆš ïU¡F« Koªj Koth v‹gJ rªnjf« jh‹. m‹¿í« c§fS¡F ï‹iwa
N¤âu¥g£.l« ÑnH ïw§fhJ. Mfnt, ahU¡fhtJ khd cz®¢á ÃiyikÆš fhy t®¤jkhd¤ij bghW¤jtiuÆš ï›tsîjh‹
ïUªâUªjhš “Ú§fŸ #hâ x‹wh¡F»‹Ö®fns” v‹W e«ik¡ brhšyyh« v‹W fUâ¡bfh©L áy Éõa§fËš msthfnt
nf£oU¡f kh£lh®fŸ. Mfnt, MââuhÉl® e‹ikia¡nfhÇ ngR»‹nw‹ v‹W« brhšyyh«.
ngr¥gL« ng¢RfS«, brŒa¥gL« Ka‰áfS«, MââuhÉl
ušyhj k¡fËš gh®¥gdušyhj všyhUila e‹ik¡F« v‹gjhf nfhÆš f£oa k¡fŸ nfhÆiy ïo¡f nt©oat®fŸ M»
czU§fŸ. ÉLth®fŸ. mÏ«ir ngRgt®fŸ, gyh¤fhu¤ij ngrnt©oat®
fsh» ÉLth®fŸ. ïuh#ÉRtháfŸ ïuh# Jnuh»fŸ M»ÉLth®
eh‹ khWtJ fŸ. âUl¡TlhJ v‹gt®fŸ bfhŸis mo¡f¢ brhšYth®fŸ.
ï¥goahf mã¥ãuha§fŸ kh¿¡ bfh©Lnghfyh«. ït‰iwbaš
eh‹ mo¡fo bfhŸiffËš kh‰wkiltjhf brhšy¥gL yh« mã¥ãuha§fŸ kh¿ajhnyna F‰w« v‹W brhšÈÉl Ko
»‹wJ th°jtkhf ïU¡fyh«. Ú§fŸ V‹ mij ftÅ¡»‹Ö®fŸ? ahJ. j§fis ešy N¤âu®fŸ v‹W brhšÈ¡bfh©L gh®¥gd®fŸ
xU kÅj‹ mt‹ ãwªjJ Kjš ï‹Wtiu âUo¡bfh©nl fhšfis¡ fGÉa j©ÙU¡F gî‹ bfhL¤J rh¥ã£lt®fŸ,
ïU¡»‹w xnu Ãiy¡fhu‹ v‹W brhšy¥g£lhš mt‹ kfhnah¡ ‘ï‹W N¤âu‹ v‹whš M¤âu§bfh©lo’ v‹W« ‘gh®¥gd®fŸ
»adh? v‹W nf£»‹nw‹. vªj kÅjD« xnu ÃiyikÆš #h¡»uij’ v‹W« V‹ brhšY»‹wh®fŸ? ïªj kh‰w¤jhš ï¥go¢
ïU¡fnt©L« v‹W Ú§fŸ V‹ Mir¥gL»‹Ö®fŸ? mjdhš brh‹dt®fŸ mnah¡»a®fsh»Él Koíkh? jÉu ‘N¤âu‹ gz«
c§fS¡F v‹d yhg«? khWjš K‰ngh¡FŸsjh? ã‰ngh¡ it¤âUªjhš ãuhkz®fŸ gyh¤fhu¤jhš mij¥g¿¤J¡ bfhŸ
FŸsjh? mjdhš k¡fS¡F e‹ikah? Ôikah? v‹gd ngh‹w syh«’ v‹W kDj®k rh°âu¤âš ïUªjJ kh¿ ï¥bghGJ
itfis ftÅ¡fnt©oaJ m¿thËfË‹ flikahF«. btŸisa® j®k¤âš ‘jªâu§fËdhY« NøfshY« kh¤âu«
k‰W«, bghJ e‹ikia c¤njá¤J fZl¥gL»‹w k¡fŸ jh‹ g¿¤J¡ bfhŸsyh«’ v‹»‹wjhd khWjš V‰g£LÉ£lJ.
e‹ikia c¤njá¤J kh¿dhdh? mšyJ Raey¤â‰F m¡»uk ehis xU rka« rkj®k fhy¤âš ‘ãuhkz‹ (rßu¤âš ghLglhj
t‹) brh¤J it¤âUªjhš k‰wt®fŸ gyh¤fhu¤âš ãL§»¡

Fo muR - 1931 ( 2 ) 280 281 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


bfhŸsyh«’ v‹W V‰g£lhY« V‰glyh«. ïªj khâÇ khWjšfŸ ‘gF¤j¿É‹ik, _l e«ã¡if, #hâ¥ãÇî, kj¤Jntõ«
fhy¤â‰F«, gF¤j¿î¡F«, eh£o‹ K‰ngh¡F¡F« V‰wh®nghš KjÈaitfŸ jh‹ ekJ njr¤â‹ bgU« ÉnuhâfŸ. m‹Åa
elªJ jh‹ ÔU«. vdnt eh‹ khWjyilªJ É£nl‹ v‹W M£áia Él mit bfhoad. ïit xʪjhbyhÊa óuz
brhšy¥gLtâš bt£f¥glÉšiy. ehis eh‹ v¥go khw¥ Rna¢ir v‹gJ »ilahJ’ v‹W rhªâ Ãnfjd¤âš ïUªJ cyf
ngh»‹nw‹ v‹gJ vd¡nf bjÇahJ. Mjyhš, eh‹ brhštij k¡fS¡F nrâ mD¥ãÆU¡»‹wh®. âU. fhªâ njÓa« ïªâahÉ‹
f©_o¤jdkhŒ e«ghÔ®fŸ. nk‰go Énuhâfis xÊ¡Fkh? mšyJ mij bfhLikÆdjšyhj
m‹Åa M£áia xʤJ, m¡bfhLikfis Ãiy ÃW¤Jkh?
njÓa¤â‰F ÉnuhâahtJ nahá¤J¥ ghU§fŸ. njÓa« v‹W brhšÈÉ£ljhnyna gh«ò¥
k‰W« eh‹ njÓa¤â‰F Énuhâba‹W brhšy¥gL»‹wJ. ò‰¿š ifiaÉl nt©Lkh? beU¥ò¡F K¤j« bfhL¡f nt©
flîS¡F«, kj¤â‰F« Énuhâahd xUt‹ nfty« njÓa¤â‰F« Lkh? v‹W nf£»‹nw‹. rnfhju®fns! ekJ bfhŸif fhªâ njÓa
ÉnuhâahtJ xU mârakšy. k‰w ahUila njÓa¤â‰F« eh‹ kh»a fh§»uR¡F ÉnuhjkhdnjahF«. tUzh¢áuk¤â‰F«,
Énuhâah? mšyJ ïšiyah? v‹gJ Étfhu¤â‰»lkhd KjyhË j¤Jt¤â‰F« ÉnuhjkhdnjahF«. nkY«, mt‰¿‰F
jhÆUªjhY«, ca®âU.fhªâat®fË‹ njÓa¤â‰F eh‹ rÇahd mDTykhÆU¡F« flîŸ, kj« v‹gdth»at‰¿‰F« Énuhj
ÉnuhânaahF«. mâY« gh®¥gÜa njÓa¤â‰F v›tsî Énuhâ nkahF«. ï‹D« v§FnghŒ ÉF« v‹W v‹dhnyna brhšy
nah mij Él gykl§F mâfkhd ÉnuhânaahF«. fuh¢á et KoahJ. Mfnt, Ú§fŸ vj‰F« c§fŸ gF¤j¿it ijÇakhŒ
#th‹ åu®fŸ ‘fhªâ åœf! fhªâa« åœf!!’ v‹W brhštj‰F 2,3 cgnah»í§fŸ.
tUõ¤â‰F K‹ãUªnj eh‹ fhªâ njÓa¤â‰F Énuhâah» F¿¥ò : ehifÆš 03.10.1931 m‹W eilbg‰w bghJ¡ T£l¤âš M‰¿a
ïU¡»‹nw‹. fhªÔa« xʪjhbyhÊa ïªj eh£o‰F ÉLjiynah, ciu.
rk¤Jtnkh, RakÇahijnah ïšiy v‹W fUâ¡ bfh©L ïU¡
»‹wt‹. fhªâ njÓabkšyh« btŸis¡fhu Møia¥ ãL§», Fo muR - brh‰bghÊî - 11.10.1931
gh®¥gdÅlK«, gz¡fhuÅlK« bfhL¤J, tUzh¢áuk M£á
M¡f nt©L« v‹»‹w xnu bfhŸif bfh©lJjh‹.
cjhuz« nt©Lkhdhš mtuJ fj® j¤Jt¤ijí«, »uhk
K‹nd‰w¤ j¤Jtijí« e‹whŒ ftŤJ¥ gh®¤jhš m¥bghGJ
mitfŸ tUzh¢áuk¤ij MjÇ¥gnj xÊa nt¿šiy v‹gij
És¡F«. m‹¿í«, âU.fhªâna ‘tUzh¢áuk¤ij ÃiyÃW¤jnt
Rauh{a¤ij nt©L»nw‹’ v‹gJthf gy jlit brhšÈ
ïU¡»wh®.
mt® v©zbkšyh« ‘ïªâahit¥ gH§fhy Ãiyik¡F
bfh©L nghf nt©L’bk‹gnjahF«. ïªj¡ fU¤ij cŸns
it¤J¡ bfh©Ljh‹ mj‰F ïilôwhÆU¡F« ãÇ£oZ M£á
ÛJ k¡fS¡F Énuhj« V‰gL«go eo¡»‹wh®. UÎa M£áia
Él, k‰W« VjhtJ M£áia Él, ãÇ£oZ M£á nkhrkhdjhf
ïU¡fyhnkbahÊa ïuhk‹, mÇ¢rªâu‹, »UZz‹, kD, nru
nrhH gh©oa‹ KjÈat®fË‹ M£áia Él 1000 g§F btŸis
ah£á nkyhdbj‹nw brhšYnt‹. cjhuzkhf, âU.ïuåªâueh¤
lhT® mt®fŸ KªjhehŸ ngáaij ftÅí§fŸ.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 282 283 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


fh¥gh‰WtâY« gH¡f tH¡f§fis fh¥gh‰WtâY« jtukh£nlh
bk‹W mªj tF¥ghU¡F cWâ¡bfhL¥gjhfnt jh‹ Ô®khŤ
âU¡»‹wd. r®¡fhuh® fz¡»Y« #hâ¡bfhU fyK«, kj¤â‰bfhU
fyK«, tF¥ò¡bfhU fyK« nghl¥g£L mij mDrǤnj áÉš
»ÇÄdš r£l§fS«, Møí« el¤j¥g£L tU»‹wd. Éahghu¤
JiwÆY« #hâ tF¥òfŸ Mâ¡fK«, Étrha¤JiwÆY« #hâkj
tF¥òfŸMâ¡fK« ïUªJ tUtnjhL r_f¤ JiwÆY« #hâkj
tF¥òthÇ ãuâÃâ¤Jt« tF¥ò Mâ¡f« jiy áwªnj És§F»‹wd.
cjhuzkhf, jÄœehL fh§»u° fÄ£o¤ jiyt® âU.ïuh#
ï‹iwaâd« ‘ïªâah njr¤âš ïªâa k¡fS¡FŸ nfhghyh¢rhÇah® mt®fns jiyt® nAhjhÉš ‘vtdhtJ fŸ
ïUªJtU« #hâ kj ngj§fS¡F¤ jFªjgoahd ãuâÃâ¤Jt« Fo¤jhš mtid #hâia É£L« tF¥igÉ£L« g»Zfhu«
V‰gl¡TlhJ’ v‹gnj jh‹ ïªâa fh§»u° bfhŸifahfî«, ÔÉu brŒJ mjhtJ mtD¡F Ú®, beU¥ò, óÄ M»ait ahU«
njÓakhfî« ïUªJ tU»‹wJ. m‹¿í« ïªj¥go brhšY»‹w bfhL¡fhkš bfhLik¥gL¤Jtjhd #hâ tF¥ò f£L¥gh£il
t®fŸ jh‹ njÓathâfshf¡ TL«. e«ik¥bghW¤jtiuÆY«, gy¥gL¤J§fŸ’ v‹W m¿¡if É£oU¡»‹wh®. ïªj khâÇahd
‘#hâ kj tF¥ò¥go k¡fS¡F ãuâÃâ¤Jt« mË¡f¥gl nt© KiwÆš njÓa« Kjš fhªÔa« tiu #hâ kj tF¥ò ãÇÉid
L«’ v‹W brhšYtjhnyna ÔÉu njÓathâfŸ È°oš ekJ bga® fS¡F ïU«ò¥ ó©fŸ nghl¥g£lJ nghšcWâ¥gL¤â,
gâa¥glhkš, tF¥òthâfŸ njr¤Jnuh»fŸ È°oY« ekJ bga® f£L¥gL¤â it¡f¥g£oU¡»‹wd. m‹¿í«, ïit Ryg¤âš
gâa¥g£LÉ£lJ. MdnghâY« #hâ, kj«, tF¥ò M»ait xÊ¡f¥gl ahuhY« r«kâ¡f KoahJ v‹gâY« vtU« v›Éj
fis monahL mÊ¡fnt©L« v‹W brhšY»‹w ‘#hâkj¤ rªnjfK« bfhŸs KoahJ. xU giwa® xU bghJ¤ bjUÉš
Jnuhf’ È°oY« ekJ bga® kh¤âunkjh‹ ïU¡»‹wnj bahÊa elªjhš ï‹d j©lid, xU thÂa itáa® xU bghJ
k‰wgoahd ‘ÔÉu njÓathâfŸ’ bgabušyh« #hâkj tF¥ig¡ nfhÉY¡FŸ nghdhš ï‹d j©lid, xU ehlh® B¤âÇa® xU
fh¥gh‰W« È°onyna jh‹ gâa¥g£o¡»‹wd. ïâš ïUªJ gF¤ bghJ¡ Fs¤âš j©Ù® bkh©lhš ï‹d j©lid v‹»‹w
j¿îŸs k¡fŸ #hâkj tF¥òthâfŸ ah®? v‹gij xUthW ãdš nfh£ r£lK«, mj‰fhf ï‹d eZl« bfhL¡f nt©L«
cz®ªJ bfhŸsyh«. MdhY« brhªj m¿nt á¿J« ïšyhj v‹»‹w áÉš nfh®£ r£lK«, »uhk K‹Ó¥ Kjš ãÇÉ fî‹áš
ghkuk¡fŸ e«ik FiwTwhkš ïU¡fkh£lh®fŸ. ïªj eh£oš tiu bryht M»¡ bfh©L jh‹ ïU¡»‹wJ.
ehk¿a Rkh® 20 tUõfhykhfnt ãuhkz®fŸ kfhehL, tUzh¢
m‹¿í« ïj‰F ÉnuhjkhŒ ngRgt‹ x›bthUtD«
áuk kfhehL, »U°Jt® kfhehL, K°ä«fŸ kfhehL, irt®
x›bthU #hâ kj tF¥ò¡F« Énuhânaah»‹whndbahÊa,
kfhehL, itzt® kfhehL, MÇaj®k gßø¤J kfhehL, k‰W«
mt‹ rkurfhudhtâšiy. ïit kh¤âukšyhkš bghJ nuh£oš
B¤âÇa®, itáa®, gh®¥gdušyhjh®, giwa®, r¡»Èa®, t©zh®,
xU ïªJ nks« mo¤jhš kfkâa®fŸ f¤âahš F¤J»wh®fŸ.
ehÉj®, eha¡f®, gŸs®fŸ, tÂaitáa®fŸ, ntshs®, gilah£á,
bghJ¤ bjUÉš xU kfkâa® kh£il¥ ão¤J¡bfh©L nghdhš
ntLt®, nfhK£o itáa®, eh£L¡nfh£il itáa®, mfKila®,
ïªJ¡fŸ mtiu f¤âahš bt£L»wh®fŸ. Ó¡»aU«, KfkâaU«
cilah®, ehlh®, kwt®, fŸs®, åuirt®, njth§f®, ïuh#ò¤âu®,
j§fis xUtU¡bfhUt® #‹k ÉnuhâfŸ v‹W brhšÈ¡
rhÈa®, kuh£oa®, if¡nfhs®, brsuhZou®fŸ, gÈÍa®fŸ,
bfhŸtâš bgUikail»wh®fŸ. ‘ãuhkz’U¡F« ‘N¤âu’U¡F«
Fat®fŸ, nfhdh® KjÈa gy K¡»a tF¥ò¡fhu®fË‹ jŤjÅ
ïU¡F« ‘x‰Wik’ia vL¤J fh£l nt©oaâšiy. ïªj Ãiy
kfhehLfS«, k‰W« ït‰WŸ ü‰W¡fz¡fhd c£ãÇî tF¥òfŸ
ikÆš cŸs k¡fS¡F #hâ¥gonah, kj¥gonah, tF¥ò¥gonah
kfhehLfS« eilbg‰w t©zkhfnt ïUªJ tU»‹wd.
ãuâÃâ¤Jt« kh¤âu« Tlhjh«!
k‰W« njÓa bfhŸiffŸ v‹gitfŸ všyh« #hâkj
VbdÅš, mJ njÓa¤â‰F Énuhjkh» ÉLkh«! Mdhš
tF¥òfis fh¥gh‰WtâY« mt‰¿‹ gu«giu cÇikfis
m¥go¥g£l #hâkj tF¥òfis v‹W« ÃiyahŒ ïU¡F«go
Fo muR - 1931 ( 2 ) 284 285 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
fh¥gh‰WtJ kh¤âu« njÓakh«. mj‰fhfnt âU.fhªâ¡F« fh§»u ïit Éf, 21 taJ tªj M©fS¡bfšyh« X£L cÇik
R¡F« Rauh{a« nt©Lkh«. ïªjÃiyikíŸs ïj‹ nah¡»aij bfhL¥gjhŒ it¤J¡ bfh©lhY«, mªj mªj »uhk¤J ÄuhRjhu‹
xU òw« ïU¡f bghJ #d§fS¡F mË¡f¥gL« (ãuâÃâfis brh‹dgo jh‹ MrhÄfŸ mngBf®fshf Éfî«, X£l®fŸ
bjǪbjL¡F« Kiw) Ãiyikia¥ g‰¿ á¿J nahá¥ngh«. X£LfŸ nghlî« Koínk mšyhkš, k‰wgo ãuâÃâ¤Jt¤â‰F
jFªjt®fŸ v‹W xU ehS« tuKoant KoahJ.
X£lhdJ fšÉia¥ bghW¤jjhfî« gz¤ij¥ bghW¤
jjhfî«, tU«goia¥ bghW¤jjhfî« ïU¡f nt©L« v‹w Mfnt, k‰w #hâ kj tF¥gh® ïl« e«ã¡if ïšiy v‹W
msÉš jh‹ îzÆ¡f¥gL»‹wJ. ïªâahÉš cŸs k‰w vªj fUJ»‹w vªj áWtF¥ò¡fhu®fshÆUªjhY«, mt®fS¡F
kj¤â‰F«, vªj #hâ¡F«, vªj tF¥ò¡F« fšÉ, brh¤J, tU«go ãuâÃâ¤Jt« ïU¡F«goahfî«, mªj ãuâÃâ¤Jt¤ij mt®
M»aitfŸ ïUªjhY« gŠrk®, MââuhÉl®, Ô©l¥glhjh®, fns rfy cÇikfSl‹ bjǪbjL¤J¡bfhŸs jFªjjhfînk jh‹
v‹»‹w 7 nfho k¡fËš fšÉnah, brh¤njh F¿¥ã£l tU« Rauh{a MøKiw V‰gL¤j¥glnt©L«. m¥go¡»šiyah
gonah 1000š xUtU¡fhtJ ïU¡»‹wjh v‹W gh®¤jhny mj‹ dhš xU bghJthd, mjhtJ ïªâa #hâ kj tF¥ò ɤâahr¤âš
ïšyhik c©ik e‹whŒ És§F«. gh®¥gd®fS¡F 100¡F f£L¥glhj xU T£l¤â‹ MøÆšjh‹ Élnt©L« v‹W
100ng® fšÉ, brh¤J, tU«go M»aitfŸ všyhK« mšyJ brhšy nt©oa ÃiyikÆš ïU¡»‹nwh«. mijÉ£LÉ£L
VjhtJ x‹W« cilat®fŸ Mfntjh‹ ïU¥gh®fŸ. Mjyhš ‘v‹ #hâ ca®ití«, mDgt¤ijí« Élkh£nl‹’ Mdhš eh‹
mt®fŸ všyhUnk v¥goí« vªj bjhFâÆY« X£l®fsh» Ñœ #hâ v‹W tij¤J , bfhLik¥gL¤â¡ bfh©oU¡»‹wtD¡F
ÉLth®fŸ. k‰wgo ‘nkš #hâ¡fhu®’ v‹gt®fËY« miuthᥠeh‹ jh‹ j®k f®¤jthŒ ïU¥ng‹’ v‹whš mJ tof£od mnah¡
nguhtJ X£l®fshf M»ÉLth®fŸ. eL#hâ¡fhu® v‹gt®fŸ »a¤jdnkahF«.
miu¡fhš thá¥ng®fshtJ X£l®fsh» ÉLth®fŸ. k‰W« áy
‘Ñœ #hâ’¡fhu® v‹gt®fS« år« thá¥ng®fshtJ X£l®fsh» Éf, âU. fhªâat®fŸ, ‘KfkâaU¡F« Ó¡»aU¡F«
ÉLth®fŸ. Mdhš giwa®, r¡»Èa®, gŸs® KjÈa ‘Ô©lhj’ kh¤âu«jh‹ jÅ¥ãuâÃâ¤Jt« jŤbjhFâ _ykhŒ nt©Lkh
tF¥gh® v‹gt®fËš KªâÇ¥ bgauhtJ mjhtJ 300š xU ghf« dhY« bfhL¡f r«kâ¥ng‹. Mdhš Ô©lhjh® v‹»‹w tF¥
bga®fshtJ X£luhf ïU¡f Koíkh? v‹gij nahá¤J¥ ghU§ ò¡F kh¤âu« bfhL¡f kh£nl‹’v‹W brhšYtJ«, âU.khsÉah
fŸ. Éf, k‰bwhU Éj¤âyhtJ mjhtJ mt®fS¡bf‹W áy mt®fŸ ‘mj‰F« Mkh« rhÄ’ nghLtJ« v‹whš, ïâš fLfs
°jhd§fis bghJnj®jÈš xJ¡» it¤jhY« c©ikahd thtJ Úânah mšyJ ešy v©znkh ïU¡»‹wjh v‹W
giwanuh, r¡»Èanuh tu Koíkh? v‹gij r‰W nahá¤J¥ ghU§ gh®¡F« go thrf®fis nf£»nwh«.
fŸ. giwaÅnyna g£il ehk« Jsák ngh£L¡ bfh©L ‘k‰w rhaò thŒth®¤ij thÆš ïU¡f, KjÈš ifia Ú£o
giwaid¤ bjh£lhš Ô£L’ v‹W fUJ»wtD«, Éóâ, c¤âuh ÉL»wh®. clnd MÆu¡fz¡fhd rhaòfŸ nkšÉGªJ eR¡»ÉL
B« ngh£L¡ bfh©L gw¤bjUîfS¡FŸ nghŒ tªjhš FË¡ »‹wh®fŸ. mt®fËl¤âš m›tsî f£L¤â£lK«,åuK«
»‹wtD«, jdJ brhªjey¤â‰F r_f¤ij ɉgtD« jh‹ tu ïU¡»‹wJ. Mjyhš, mt®fS¡F gâš ngrhkš, ‘bfhL¥gj‰FŸ
KoínkbahÊa ït‰¿‰F brsfÇaÄšyhjt‹ tuKoíkh? v‹W v‹d rhang mtru«’ v‹W k‹Å¥ò¡ nf£f nt©oÆU¡»‹wJ.
ghU§fŸ. xU¡fhY« KoahJ. VbdÅš, c©ikahfnt j§fŸ mJnghynt Ó¡»a®fS« thŒ th®¤ij thÆÈU¡f »Ughid
r_f« K‹ndw nt©L« v‹W fUJ»‹wtidí«, j‹id V‹ (f¤âia) vL¤J¡ bfhŸS»wh®fŸ.
k‰wt®fŸ giwa‹ v‹W brhšY»‹wh®fŸ v‹W fUJ»‹w
tidí« k‰w #hâah®fŸ (‘nkš #hâah®fŸ’) bjǪbjL¡f xU m‹¿í«, Ó¡»a ó¢rh©ofh£o rhaig Vkh‰w nt©oí«
ehS« r«kâ¡f kh£lh®fŸ . k‰wgo »uhk§fËnyh, m§FŸs ïU¡»‹wJ. Mjyhš Ó¡»a® v©Â¡if yB¡fz¡FŸ ïUªjh
Äuh°jhu®fŸ j§fŸ Fâiu¡fhuidí«, ehŒ¡F gâyhŒ ïU¡F« Y«, mt®fS¡F jŤnj®jš ãuâÃâ¤Jt« bfhL¡fnt©oÆU¡
moikiaí« kh¤âu«jh‹ bjǪbjL¤jjhŒ rl§F brŒJ, »‹wJ. Mdhš, Ô©lhj #hâah® v‹gt®fnsh VG nfho ng®
mtid j§fŸ if¤joKidÆnyna it¤âU¥gh®fnsbahÊa ïUªjhY« mt®fS¡F khd« ïšyhkš, kÅj¤j‹ik Ãid¤J¥
j§fSl‹ rÇ rkkhŒ c£fhu Ãid¥gtid »uhk¤ânyna gh®¥gj‰»šyhkš åu« v‹gj‰F m®¤jnk bjÇaKoahkš,
it¤âU¡f kh£lh®fŸ. cij¤j fhY¡F K¤j« ïL« ÄUf¤j‹ikÆš ml¡» it¡f¥
Fo muR - 1931 ( 2 ) 286 287 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
g£oU¡»wh®fŸ. MjyhY«, mt®fŸ ï‹D« ‘nkš #hâah®’
fS¡F ciH¤J¥ nghlnt©oa moikfshÆU¡f nt©oÆU¥
gjhš, mt®fis K‹nd‰wkila ÉlKoahbj‹W brhšÈ mt®
fS¡F jŤnj®jš, jÅ¥ãuâÃâ¤Jt« fh§»uR«, fhªâí«,
khsÉahî« kW¡fnt©oajh» É£lJ.
Mfnt, fh§»uá‹- âU.fhªâÆ‹, âU.khsÉahÉ‹
njrg¡âí«, njÓaK« tF¥ò¥ ãuâÃâ¤Jt¤ij v⮥gjšyhkš ehif KjyhtJ
ntW bfhŸif x‹W« K¡»akhdjšybt‹nw brhšYnth«.
RakÇahij kfhehL
jÉu, ‘r®¡fhuh® jh‹ #hâ kj tF¥ò ngj§fshš #d§fis
ãǤJÉ£L, Rauh{a« bfhL¡fhkš, N£á brŒ»‹wh®fŸ’ v‹W
âU.fhªâí« »Ë¥ãŸis njr g¡j®fS« mo¡fo brhštJ©L. jiyt® mt®fns! e©g®fns!! *ï¤Ô®khd¤ij v⮤J¥
#hâkj tF¥òfis ãÇ£oZ murh§f« ãǤjjh? mšyJ ïªâa ngáat®fshš jh‹ ï¤Ô®khd¤â‰F bgU¤j MjutË¡f¥
ïuhk ïuh{a« ãǤjjh v‹W nf£»‹nwh«. g£ljhf fUJ»‹nw‹. âU.átPhd« v⮤jjhš jh‹ m¤
Ô®khd¤ij c§fS¡F És¡f vd¡F xU rªj®¥g« V‰g£lJ.
m‹¿í«, K°ä«fŸ Éõa¤âš mt®fS¡F Ãaha« ïšyhÉ£lhš xU rka« xUt® ïUtuhtJ jhB©Âa¤â‰fhf
tH§FtâÈUªJ j¥ã¤J bfhŸStj‰fhf njÓa K°ä« v‹W« ifö¡fnt©oÆU¡F«. Mjyhš eh‹ brhštij e‹whŒ ftŤJ
njr¤ Jnuhf K°ä« v‹W« ãǤJ it¤J, ‘Ú§fŸ ïu©L ngU« c§fŸ ïZl¤ij bjÇÉí§fŸ. Ô®khd¤ij v⮥gt®fŸ ÛJ
x‹W nr®ªJ thU§fŸ. c§fŸ g§if¡ bfhL¡f¤ jilÆšiy’ nfhã¥gJ nfhiH¤jdkhF«. Ô®khd¤âš c©ikí«, åuK«
v‹W brhšYtJ âU.fhªâah? mšyJ ãÇ£oZ murh§fkh? v‹W ïšiy v‹W fUj nt©oajhF«.
nf£»‹nwh«. âU. fhªâ mt®fË‹ r£il¥igÆ‹ o¡f£
gh¡f£oš ïU¡F« âU. m‹rhÇia¤ jÉu njÓa K°ä« jÉu v⮥gt®fŸ mnef® c©ikahfnt mt®fS¡F
jiytnuh, bjh©lnuh, ã‹g‰Wgtnuh ntW K°ä« ah®? v‹W És§fhkš v⮤jhY« v⮡fyh«. mt®fS¡F És§fit¡f
nf£»‹nwh«. nt©oaJ ekJ flik. mjdhš k‰wt®fS¡F« És§F«. m‹¿
í« m›És¡f« k‰wt®fS¡F ãurhu« brŒaî« cjî«.
m¥go¤jh‹ ïUªjhY« 8 nfho K°ä«fËš v¤jid
nfho¥ ng®fŸ ‘njáa’ K°ä«fŸ? v¤jid nfho ng®fŸ ‘njr¤ e©g®fns! fŸS¡fil k¿ayhdJ Fo ÃW¤Jt‰fhf
Jnuhf K°ä«fŸ’v‹W brhšy¡ TL«? v‹W nf£»‹nwh«. brŒa¥gLtâšiy v‹gJ vdJ mDgt Phdkhd Koî.
“ViHfS¡fhf â¡f‰wt®fS¡fhf, thÆšyh¥ó¢áfshd »uhk
tháfS¡fhf, áWgh‹iknahU¡fhf, jhœ¤j¥g£ltU¡fhf¤ jh‹ eh‹ bj‹dh£oš k¿aiy el¤â ïU¡»‹nw‹. v‹ kidÉ
eh‹ ghLgL»nw‹. mt®fŸ ãuâÃâahf¤ jh‹ eh‹ t£lnki# iaí«, rnfhjÇiaí«, v‹ gªJ áne»j®fË‹ jhah®, kfŸ KjÈa
kfheh£o‰F tªJ ïU¡»‹nw‹” v‹W gšyÉ gho kªâu« t®fisí« bfh©L el¤ând‹. mnef filfis _ond‹. vdJ
#ã¡F« âU.fhªâat®fŸ c©ikÆš ahUila ãuâÃâahŒ Óik 600 bj‹id ku§fis bt£ond‹. 300,400 ku§fS¡F j©Ù®
br‹¿U¡»wh®? v‹gij r‰W ftŤJ¥ ghU§fŸ. Mfnt, tu¥ ghŒ¢rhkš jhdfnt fhŒªJ nghF«go brŒnj‹. k¿aY¡fhf
nghF« Rauh{a¤âš v›tsî á¿a Rjªâu« »il¤jhY«, ehD« vdJ <nuh£L e©g®fŸ Rkh® 100 ngU« b#ÆY¡F¥
v›tsî bgÇa Rjªâu« »il¤jhY« mJ ïªâahÉš cŸs - nghndh«. âU¢áÆš ü‰W¡fz¡fhd ng®fis v«.V., ã.vš.,
ïU¡f nt©oa všyh #hâ kj tF¥ò¡F« rÇahd ãuâÃâ¤Jt c£gl áiw¡F mD¥ãnd‹. ifÆš 500 bjh©l®fis it¤J¡
khŒ ïU¡f¡ ToajhŒ ïUªjhš jh‹, ïªâa k¡fshš x¥ò¡ bfh©L, MÆu« bjh©l®fis È°oš it¤J¡ bfh©L ehD«
bfhŸs¡ToajhF«. ïšyhjtiu v⮡f nt©oajhF«. e©g® âU.ïuhkehjD« kJiuÆš âd« eh‹F eh‹F ng®fshf
100 bjh©l®fŸ tiu x›bthU tUõ j©lid¡F mD¥ãnd‹.
Fo muR - jiya§f« - 11.10.1931
Fo muR - 1931 ( 2 ) 288 289 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
kJiu r®¡fhuh® âd¿dh®fŸ. mªj rka¤âš âObu‹W âU.á.ïuh# fil¡fhuÇl« Éahghu« ngá, M¢áuk« it¤J, bfhoö¡»¡
nfhghyh¢rhÇah® k¿aiy ÃW¤J«go c¤âuî brŒjh®. mojo, bfh©L âǪJ, gh®¥gd®fS¡F« mt®fsJ moikfS¡F«
trî, gyh¤fhu« x‹Wnk eh§fŸ brŒaÉšiy. bjh©l®fŸ X£L th§» bfhL¥g j‰fhfth? v‹W c§fis nf£»‹nw‹. k¿a
j©o¡f¥g£lîl‹ mâfhÇ v‹Ål« tªJ ngRth®. nghärh® yhš fŸ Fo ÃW¤j KoahJ v‹W eh‹kh¤âu« brhšy tuÉšiy,
vd¡F btFkÇahij brŒth®fŸ. mâfhÇfŸ bt£f¥gLth®fns âU. ïuh#nfhghyh¢rhÇah® brh‹dijí« ï¥nghJ eh‹ brhšy
bahÊa e«ÛJ Fnuhjnkh, Jntõnkh ïšiy. m¥go¥g£l tuÉšiy. Mdhš âU.fhªâ- c§fshš ‘kfh¤kh’ v‹W brhšy¥
rka¤âš k¿aiy ÃW¤j ehD« âU.ïuhkehjD« r«kâ¡f gL« c§fŸ jiytuhd âU.fhªâ mt®fŸ âUthŒ ky®ªjUË
Éšiy. m¥goÆU¡f eh§fŸ k¿aiy ÃW¤j r«kâ¡fhÉ£lhš aij brhšY»‹nw‹ nfS§fŸ.
jh‹ ïuhÍdhkh brŒJ jdJ jiyt® gjÉia âU.v°.ÓÅthrŒ
a§fhU¡F mˤJ Él¥nghtjhŒ¢ brhšÈ gaKW¤â k¿aiy mjhtJ “Fofhu®fŸ jh§fshfnt Foia É£lhbyhÊa
ÃW¤â É£lh®. 100 ng® áiwÆš xU tUõ« j©o¡f¥g£oU¡f, Foia ÃW¤j KoahJ. fŸS¡filfis _oÉl¢ brŒtJ e«
500 ng® jahuhŒ ïU¡f k¿aiy ÃW¤âa cl‹ v§fŸ kd« fZl¥ ntiy mšy. _odhY« âU£L¤jdkhf ï¥bghGJ ïU¥gJ
g£L É£lJ. fhuz« v‹d v‹W gh®¤jnghJ ehf¥ó® bfho nghynt ÉahghuK«, Foí« ïUªJjh‹ tU«. rßu¤jhš bjhÊš
r¤âah¡»uf¤â‰F bjh©l®fŸ nghjÉšiy v‹W« #kehj g#h{ brŒ»w ÄUf§fis¥ngh‹w ciH¥ghËf£F fŸS mtáakhdJ.
Mu«ã¤j r¤âah¡»uf« njhšÉ milªjjhš mtU¡F mt ehnd th§»¡ bfhL¤âU¡»nw‹” v‹W âU.fhªâna brhšÈÆU¡
khd« v‹W«, mt® ntiyia É£l t¡ÑšfS¡F gy yB %ghŒ »wh®. ïâÈUªJ r£l§fË‹ _y« Tl kJghd¤ij ÃW¤â Él
bfhL¤jt® v‹W« âU.ïuh#nfhgh yh¢rhÇah® rkhjhd« brh‹dh®. KoahJ v‹gnj mtuJ mã¥ãuhakhF«. ï¥goÆU¡f ïªj
mªj¡ fhuzkhf všyh k¿aY« ÃW¤j¥g£lJ. ïjdhš, k¿aY¡F k¿aš v‹gJ ehlf« v‹W«, ghkuk¡fis VŒ¥gâ‹ _y«
gaªJ fŸS¡fil VybkL¡fhjt® eZl¥glî«, JªJ Fiwªj jh§fŸ jiyt®fshfî«, njrg¡j®fshfî« Mtj‰F brŒa¥gL«
Jif¡F Vy¤âš vL¤jt® bfhŸis yhg« r«ghâ¡fî« r®¡fhuh® Nø v‹gjšyhkš ntW v‹d Éj c©iknah, ehizankh ïªj
ïªj eZl¤â‹ rh¡fhŒ ïªâa k¡fË‹ Mu«g¡fšÉÆ‹ thÆš k¿aÈš ïU¡»‹wjh? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. ï¥bghGJ
k©iz¥ nghlînk V‰g£lJ. k‰w bgÇa fšÉ ïyhfh mâfhÇ mnef C®fËš fŸS F¤jif¡fhu®fSl‹ Éahghu« ngá¡
fŸ r«gs« á¿J« FiwaÉšiy. k¿ayhš fŸFo FiwghL Fiw bfh©L k¿aiy ÃW¤â¡ bfh©lh®fŸ. áy® gyh¤fhu¤â‰F gaªJ
ahJ, K¡fhY« FiwahJ v‹W cWâ TWnt‹. bfh©L ÃW¤â É£lh®fŸ. áy® bghJ#d§fËl« th§»a
gz¤ij g§F nghLtâš r©il ngh£L bfh©L ÃW¤âÉ£lh®
ï¤Ô®khd¤ij v⮤jtnu jh‹ ngR« nghJ xU th®¤ij fŸ. áy® nj®jÈš X£L bgw TÈ bfhL¤J el¤Jtjhš vâ®
brh‹dh®. mjhtJ j§fŸ k¿ayhš filÆš Éahghu« FiwªJ mngBf®fŸ c©ikia btË¥gL¤Jtjhš ÃW¤j¥g£L É£lJ.
É£ljhfî«, Mdhš bjU¡fËš gyfhu« ɉgJnghš gh£lš ïªj ÃiyikÆš ‘k¿aš, k¿aš’ v‹W V‹ ïs« thÈg®fis
gh£lšfshŒ vL¤J¢ br‹W ɉf¥gL»wbj‹W« brh‹dh®. mnah¡»a®fshfî« thœ¡if¡F cjthjt®fSkhfî« M¡f
Mfnt k¿ašfhu®fis eh‹ x‹W nf£»‹nw‹, mjhtJ j§fŸ nt©L«? v‹W nf£»‹nw‹. jÉuî« ïªJkj¡ flîŸfËš
k¿aÈ‹ fhuzkhf fŸS¡filfËš fŸS ɉgij¤ jL¤J, åâ áyt‰¿‰F Fl« FlkhŒ fŸ it¤J¥ gil¤J Fo¥gt®fis
åâahŒ ɉF«goahd Ãiyik V‰g£lj‰F k¿aš bjh©l® v¥go ÃW¤â Él Koí«? jÉu t£lnki# kfhehL âU.fhªâ
fnsh mt®fsJ “cyf« ngh‰W«” x¥g‰w jiytnuh v‹d ïZl¥go Koî bg‰W É£lhš k¿aš el¡Fkh?v‹W nahá¤J¥
gÇfhu« brŒa ngh»wh®fŸ? v‹W nf£»‹nw‹. fŸS ïyhfhit ghU§fŸ. m¥bghGJ ït®fŸ v‹d brhšYth®fŸ? “r®¡fhuh
elh¤J« kªâÇiaahtJ, fŸS ïyhfh mâfhÇfisahtJ åâÆš nuhL uhÍ V‰g£L É£lJ. Mjyhš k¿aš nt©lh«. k¿ayhš
fŸ ɉF« k¡fisahtJ ïªj k¿aÈ‹ _ykhf mir¡f kJ ËW ÉlhJ. x‹nwh r£l¤jhnyh mšyJ ntW cgha¤jhnyh
Koíkh? v‹W nf£»‹nw‹. fŸS¡fil _oÉ£lhš bjU ÃW¤jyh«” v‹W jhnd brhšYth®fŸ. k‰W« r_f r«gªjkhd
ɉgidfŸ v§F nghŒÉL«? iybr‹R ïšyhkš ku« f£o Fiwfis¥ g‰¿ ngá fh§»uR¡fhu® V‹ m›Éõa¤â‰F¥ bghJ
ïw¡F« fŸ v§F nghŒÉL«? Mfnt, k¿aš Foia ÃW¤Jtj‰ #d§fËl« tNÈ¡F« 10 yB¡fz¡fhd gz¤âš xU fhR«
fhfth? mšyJ tƉW¥ ãiH¥ò¡nfh És«gu¤â‰nfh, fŸS¡ bryî brŒtâšiy v‹W«, xU ntiyí« fh§»u° bjh©l®fŸ

Fo muR - 1931 ( 2 ) 290 291 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ntiy â£l¤âš ïšiy v‹W« nf£lhš mj‰F v‹d gâš * Ô®khd«
brhšY»‹wh®fŸ v‹gij ftÅí§fŸ. “mbjšyh« Rauh{Ía«
tªj ãwF gh®¤J¡ bfhŸsyh«” v‹W« “xU tÇÆš rÇ¥gL¤â gh®¥gd®fS«, Raey¡fhu®fS«, tƉW¥ãiH¥ò¡fhu®
Élyh«” v‹W« brhšY»‹wh®fŸ. m¥ng‰g£l r_f r«gªjkhd fS« fh§»uÞ k¿aš g»Zfhu« v‹w th®¤ijfshš ghkuk¡fis
gH¡f tH¡f§fis Rauh{Ía« tªj ãwF xU tÇÆš rÇ¥gL¤â Vkh‰¿ njr¤ij¥ giHa mjhtJ gh®¥gd Mâ¡f fhy¤â‰F«,
ÉLtjhdhš, mJ rh¤âakhdhš - c©ikahdhš fŸS Foia nrh«ngÇfŸ, gz¡fhu®fŸ Mâ¡f¤â‰F« bfh©L nghf¥ gh®¡
ÃW¤j kh¤âu« jhdh gy tÇfshY« Koahkš nghŒ ÉL«? v‹W »‹w goahš m›Éj« eilbgwhjgo gh®¤J¡bfhŸs nt©L
nf£»‹nw‹. bk‹W«, M§fh§FŸs RakÇahij¡fhu®fŸ ftŤJ¡bfhŸs
nt©L bk‹W« ï«kfhehL nf£L¡bfhŸS»wJ.
jÉuî« Ô®khdkhdJ ahiuí« Fo¡F«go brhšyÉšiy.
fŸS¡fil¡F Fofhu®fis T£o¡ bfh©L nghF«goí«
brhšyÉšiy. k¿aš k¿aš v‹W brhšÈ¡ bfh©L brŒí«
K£lhŸjdkhd fhÇa¤jhš fŸS ÉahghÇfis bfhŸisao¡
F«goahfî«, bjU¡fËš všyh« fŸS rhuha« ɉF« goahf
î«, ghku #d§fŸ ïªj K£lhŸ jdK« N£á Ãu«ãaJkhd
th®¤ij fis e«ã bghW¤jK«, ehzaK«, nah¡»a¥ bghW¥ò«
m‰w RaeyÄfis #d¥ ãuâÃâah¡f ÉlhkY« brŒa nt©L
bk‹gJjh‹ ï¤Ô®khd¤â‹ j¤JtkhF«. ekJ k¡fŸ ghku
k¡fshdâdhY«, 100 ¡F 90 ng® vG¤J thrid m¿ahj k¡fshd
âdhY«, mt®fis _l e«ã¡ifÆY«, gF¤j¿t‰w j‹ikÆY«
gh®¥gd®fS«, murh§f¤jhU« it¤âU¡»‹wh®fshdâdhY«,
fhªâ, fh§»u°, fj®, g»Zfhu«, njÓa«, k¿aš KjÈa fhÇa§f
shš VkhªJ nghfhkš gh®¤J¡bfhŸs nt©L« v‹gj‰fhfnt
ï¤ Ô®khd« bfh©L tu¥g£oU¡»‹wnj jÉu nt¿šiy v‹W
brhšY»‹nw‹. ekJ thÈg®fËlÄU¡F« mãkhdnk v‹id
ï¥go¢brhšy¢ brŒ»‹wJ. vG¢áahd-nto¡ifahd- gugu¥ig
c©lh¡f¤ j¡f vJthdhY« ïs« thÈg®fË‹ kdij¡ ft®tJ
ïa‰if. òu£lhá khj« tªjhš mnef thÈg®fŸ ehk« ngh£L,
g#id¡F¥ nghŒ ÉLth®fŸ. mšyh g©oif tªjhš mnef
thÈg®fŸ j§fis ÄUfkh¡» òÈntõ« ngh£L¡ bfhŸS
th®fŸ. nto¡if¥ gh®¤j x‹Wk¿ah áW FHªijfS« g©oif
ËW xU khj« tiu ït®fis¥ nghš Mo¡bfh©nl ïU¥gh®fŸ.
Mjyhš x›bthUtU« j§fŸ m¿it¡ bfh©L nahá¤J¥
gh®¤J rÇba‹W njh‹¿ago elî§fŸ
F¿¥ò : 03,04.10.1931 eh£fËš eilbg‰w ehif t£l KjyhtJ
RakÇahij kheh£oš Ãiwnt‰w¥g£l ïu©lhtJ Ô®khd¤ij És¡»
M‰¿a ciu.

Fo muR - brh‰bghÊî - 18.10.1931

Fo muR - 1931 ( 2 ) 292 293 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ãu¢áid VjhtJ xU tÊahŒ Koî bg‰whbyhÊa eh‹ Óik¡F¥
nghtâšiy” v‹W brh‹djhdJ ahtU¡F« bjǪjnjahF«.
Mdhš, c¥ò¥ nghuhdJ ãuhz mt°ijÆš ïUªJ ány¤Jk«
ïG¤J¡bfh©L cÆU¡F¥ nghuho¡ bfh©oUªj rka¤âš Vjh
tJ xU tifÆš “cL«ò nt©lh« ifia É£lhš nghJ«” v‹
»‹w ftiyÆ‹ ngÇš yh®£ ï®ÉÅl« br‹W uhÍ ngr nt©o
ÆUªjjhš c¥ò¥ ngh® r«gªjkhŒ “áiw ão¤jt®fis ÉLjiy
t£lnki# khehL K¿ªjhš ftiy¥gl brŒJ ml¡FKiwia ÃW¤âÉ£lhš c¥ò¥ nghiu ÃW¤â ÉLt
njhlšyhkš eh‹ Óik¡F« nghf¤ jahuhŒ ïU¡»nw‹” v‹W
nt©oaâšiy th¡F¡ bfhL¤jij Ãiwnt‰whkÈU¡f Koahj khâÇÆš
âU.fhªâia yh®£ ï®É‹ it¤J É£L¥ nghŒÉ£ljhY«, yh®£
ɚȧl‹ âU.fhªâat®fis “ngh»Öuh? v‹d brhšY»Ö®?
t£lnki# kfheh£o‹ Kjš r¥fÄ£o T£lkhdJ K¿ªJ
ï®É‹ ãuò c¥ò¥ nghiu mÊ¡fÉ£l ghz« ïnjh ïU¡
Koî bg‰W É£lJ. v¥go vÅš “ïªâa®fsh»a eh« ek¡FŸ
»‹wJ” v‹W fh£o Äu£oaâdhY« âU.fhªâ¡F« mtuJ áZa®
ïU¡F« tF¥ò ɤâahr§fS¡F gÇfhu« brŒJ bfhŸs ek¡FŸ
fS¡F« Óik¡F¥ nghf ïZlnk ïšyhkš ïUªJ« “fl
shfnt xU igrY¡F tuKoaÉšiy” v‹»‹wjhd Koî¡F
mt®fsJ fG¤ij¥ ão¤J¤ jŸË¡ bfh©L nghŒ t£l nki#
tªJ É£lJ. v›Éõa¤âš ek¡FŸshf eh« xU Koî¡F tu
kfheh£oš c£fhu it¤JÉ£lh®. ïªj ÃiyikÆš v‹d brŒ
KoaÉšiy v‹»‹w Koî¡F tu¥g£lJ v‹whš, ek¡F
th®! ght«!!. “flîis” nehfnth KoaÉšiy, j¤Jth®¤j§fS«
mL¤jh‰nghš ãÇ£oõhuhš tH§f¥gl¥nghF« Rjªâu¤ijnah,
ɚȧl‹ ãuòÉl« bršyÉšiy. nt©Lkhdhš mÏ«ir
mšyJ mt®fËl« ïUªJ “if gy¤jhš” j£o¥ ãL§»¡
ia¥ g‰¿ ngRtjhš kfh¤khthfyh«, »¿°Jthfyh«, cyfánuZ
bfhŸs¥ nghF« Rna¢irianah ek¡FŸ eh« v¥go g§»£L¡
luhfî« Mfyh«. mJî« ïitbašyh« ahÇl¤âyhfyh« v‹whš
bfhŸtJ v‹»‹w fhÇa¤âš eh« xU Koî¡F tu KoaÉšiy
âU.fhªâat®fis Él mâfkhd “flîŸ g¡j®fshd” ghâÇkh®
v‹W Ô®khd« V‰g£L É£lnjhL, ïªâahÉ‹ “Vf jiyt®”
fËl¤âš Mfyh«. j‹ ngÇš rhÄ tªjJ v‹W brhšÈ¡bfh©L
mšyJ “Vf¥ãuâÃâ” ehnd jh‹ v‹W brhšy¥gL«-brhšÈ¡
bgUik mil»‹w “åu”¥ bg©kÂfis nghš “v§fŸ å£o‰F
bfhŸsî« cÇik bfh©lhL« âU.fhªâat®fshnyna “ek¡FŸ
fhªâ tªjh®” v‹W brhšÈ¥ bgUikailí« bg©kÂfËl«
eh« xU Koî¡F tU« Éõa¤âš eh‹ v›tsnth ghLg£L«
Mfyh«. Mdhš, “flînshL” ngh£o ngh£L¡bfh©L cyf¤âš
njhšÉ milªJ É£nl‹” v‹W És¡fkhf¤ j¤Jth®¤j¤â‰F
bgU« ghf¤ij MøòÇí« btŸis¡fhu murh§f¤âÅl« ïªj
ïlÄšyhkš x¥òbfhŸs¥g£lhŒ É£lJ.
flîŸ g¡âí«, mÏ«ir gšyÉí« v¥go¢ bršy Koí«?
ïªj ÃiyikÆš ïÅ nkyhš el¡f nt©oa fhÇa« v‹d mjdhnyna uh«nr k¡lhdhš£ mt®fŸ ijÇakhŒ vGªJ
v‹»‹w Éõa¤âš xUtU¡bfhUt® jªâuK«, Nøí« brŒa “âU.fhªâat®fns! c«Kila njhšÉ¡fhf Ú® bt£f¥glhÔ®fŸ.
nt©oajtáakhŒ É£lJl‹ âU.fhªâ mt®fŸ jh‹ njhšÉ r£lkW¥ò¥ ó¢rh©oahdJ všyh fhÇa¤ijí« rhâ¤JÉlhJ.
milªJ É£lj‰F VjhtJ xU rkhjhd¤ij brhšÈ¤ Ôu nt©o ngR§fŸ, ehzakhŒ c©ikahŒ elªJ bfhŸS§fŸ, eh‹ brhšY
ajhŒ É£lJ. ïªj ïu©L« nr®ªJ fh§»uáDilaî«, âU.fhªâ »‹wgo nfS§fŸ” v‹W bghUŸgl mG¤jkhŒ¢ brhšÈÉ£lh®.
ÆDilaî« c©ikahd Ãw¤ijí«, j¤Jth®¤j¤ijí« btË k¡lhdš£ Jiu ï¥go brhšÈÉ£ljhš âU.fhªâ bgaiu¢
gL¤â É£lJ. brhšÈ tÆW ts®¤J tªjt®fS¡F« mtuhš kÅjuhfyh« v‹W
Ãid¤J bfh©oUªjt®fS¡F« mt® É¡»uf¤ij it¤J ói#,
mbj‹d btÅš:- c‰rt« brŒJ éÉ¡fyh« v‹W ïUªjt®fS¡F« ïJ r‰W mt
âU.fhªâ mt®fŸ ïªâahÉš ïUªJ Óik¡F¥ òw¥gL« khdkhf¡ fhz¥glyh«. Mdhš, ah®jh‹ v‹d brŒa Koí«?
Éõa¤âš mtuJ mã¥ãuha¤ij nf£l nghJ “ïªJ K°ä« Kyh« óád fŸs ehiza« v¤jid ehis¡F bryhtÂahf¡

Fo muR - 1931 ( 2 ) 294 295 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


TL«? ó¢R¤ nja¤nja c©ik brh%g« btËah»¤jhnd ÔU«. bt‰¿ bfh©l jªâu¤ijí«, Nøiaínk Óik¡F¥ nghŒ
ïij fUk¤â‹ ga‹ v‹whY« rÇ, ira‹° v‹whY« rÇ mj‰fhf m§F« fh£l nt©oajhŒ É£lJ.
eh« r©il¡F tuÉšiy.
âU.fhªâ¡F “tF¥ò thj« TlhJ, kjthj« TlhJ” v‹W«
Éf, âU.fhªâat®fŸ “ek¡FŸ eh« xU Koî¡F tuKoah “fh§»uR jh‹ ãujhdkhdJ” v‹W« fUâ mªj¥gona
kš nghndh«” v‹gj‰F fhuz« r®¡fhuh® ngÇnyna gÊ T¿a c©ikahd v©z« ïUªâU¡Fkhdhš âUths®fŸ khsÉah,
njhL Úyhkš, k‰W« xU mo K‹ br‹W “ïªâahÉš ïUªJ _Šnr, rnuhÍÅ, v.u§frhÄ mŒa§fh® M»a #hâkj tF¥ò
r®¡fhuhš tutiH¡f¥g£l ãuâÃâfŸ rÇahd ãuâÃâfŸ mšy” thâfis¥ gh®¤J “kfheh£oš c§fS¡F ntiy v‹d? Ú§fŸ
bt‹W« “ek¡FŸ eh« xU Koîbgwhkš ïU¡f nt©L« v‹gj‰ vj‰fhf ï§F ïU¡»Ö®fŸ?” v‹W nf£L ïU¡f nt©lhkh?
fhfnt r®¡fhuh® ãuâÃâfŸ mšyhjt®fshf¥ gh®¤J bghU¡» v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ.
vL¤J mD¥ã ïU¡»‹wh®fŸ” v‹W« xU mgh©lkhd Fiw
T¿ÆU¥gj‹ _y« r®¡fhuhiu kh¤âu« F‰w« brhštjšyhkš khsÉahî¡F ïlÄU¡F« kfheh£oš m«bg£fhU¡F
ïªâahÉš ïUªJ tªâU¡F« ãuâÃâfisí« ïÊî gL¤â¥ ïlÄU¥gJ jFâ m‰wbj‹nwh, _ŠnrÆ¡F ïlÄU¡F« kfheh£
ngá ïU¡»wh®. ï¥go¥ ngáajhdJ mt® ïJtiu ngátªj- oš brsf¤ mÈ¡F ïlÄU¥gJ jFâ m‰wbj‹nwh, u§frhÄ
brŒJtªj m¡»uk§fËš všyh« ïJ xU bgÇa m¡»ukkhd mŒa§fhU¡F ïlÄU¡F« kfheh£oš ÓÅthrD¡F ïlÄU¥gJ
ng¢br‹nw brhšy nt©o ïU¡»‹wJ. ï¥nghJ Óik¡F br‹W jFâa‰wbj‹nwh ahuhtJ brhšy Koíkh? v‹W nf£»‹nwh«.
ïU¡F« ãuâÃâfËš âU.fhªâat®fË‹ ãuâÃâ¤Jt nah¡»a tF¥ò¡ fÄ£oÆš tF¥ò¥ ãuâÃâfŸ xU Koî¡F tu
ij¡F Fiwªj ãuâÃâ¤Jt nah¡»aij cila ãuâÃâfŸ ahU« Koahkš njhšÉí‰wj‰F fhuz« tF¥ò r«gªjkhd mã¥uha§
ïšiy v‹nw brhšYnth«. xU rka« k‰w fhÇa§fËš mtut® fË‹ gy‹ v‹nwh, mšyJ ãuâÃâfŸ xUtuhš xUt® VŒ¡f¥gl
fË‹ brhªj Éõa¤âš ah®ah® v¥go v¥go elªJ bfhŸS»‹w Koahj rkn#hoahd åu®fŸ v‹nwh brhšy¥gLkhdhš mJ
t®fshÆUªjhY«, mtut®fŸ kj¤â‰F«, mtut®fŸ #hâ¡F«, kÅj j‹ikÆ‹ nk‹ikahd FzkhF«. m¥go¡F ïšyhkš
mtut®fŸ tF¥ò¡F« âU.fhªâ¡F c©lhd bghW¥ò¡F Fiw xU g¡f¤J¥ ãuâÃâfŸ nah¡»a®fŸ v‹W«, k‰bwhU g¡f¤J¥
ahj ãuâÃâfŸ v‹nw brhšYnth«. âU.fhªâat®fS¡F ïªJ ãuâÃâfŸ mnah¡»a®fŸ v‹W« brhšYtJ xU Éj¤âY«
kj¤ij¡ fh¥gh‰w v›tsî m¡fiu c©nlh gh®¥gÜa¤ijí« nah¡»akhd ng¢rhfh bj‹gnjhL, ïJ xU nfhiH¤jdkhd
Kjyhˤ j‹ikiaí« fh¥gh‰w v›tsî m¡fiu c©nlh rkhjhd« v‹W« brhšYnth«. Mfnt ïij¥ gh®¡F« nghJ âU.
m›tsî m¡fiu j§fŸ j§fŸ kj¤ij¡ fh¥gâY« K°ä« uh«nr k¡ldhš£ Jiu, âU.fhªâia¥ gh®¤J “ehzakhŒ elªJ
»¿°Jt ãuÃâfS¡F K‹bl‹gij âU.fhªâ m¿thuhf. bfhŸS§fŸ. c©ikia kiw¡f Ka‰á¡fhÔ®fŸ. c§fS¡FŸ
âU.khsÉahî¡F¥ gh®¥gÜa¤ij¡ fh¥gh‰w v›tsî igrš brŒJ bfhŸs r¡âÆšyhÉ£lhš v§fŸ ÛJ Fiw TwhÔ®
m¡fiu c©nlh mJ nghynt gh®¥gÜa¤ij xʤJ kÅj¤ j‹ fŸ” v‹W brh‹dnjhL “ïªâahÉš ïšyhj #hâ kj tF¥òfË‹
ikia¥ bgw âU.m«bg£fhU¡F«, âU.ÓÅthrD¡F« m¡fiu ãuâÃâfŸ ï§F ahuhtJ jUÉ¡f¥g£oU¡»‹wh®fsh?” v‹W«
c©L v‹gij¤ âU.fhªâ cz®thuhf. ï¥go ïU¡F« Ãiyik nf£oU¥gjhdJ Äf Äf bghU¤jkhd ng¢br‹nw fUJ»‹nwh«.
Æš t£lnki# ãuâÃâfŸ rÇahdt®fŸ mšy v‹W« fyf¡fhu® ïitfisbašyh« nf£L¡bfh©oUªj âU.fhªâ mt®fŸ j‹
fbs‹W« âU.fhªâ mt®fŸ brhšYtbj‹whš mJ FW«ò¤jd jiyia bjh§f¥ ngh£oU¥gij¤ jÉu ntW x‹W« gâš brhšy
khdJ v‹W brhšYtij Él ntW x‹W« brhšy KoaÉšiy. Koahkš nghdnj ïj‰F rÇahd cjhuzkhF«. jÉu âUths®fŸ
khsÉah, _Šnr, rnuhÍÅ, u§frhÄ mŒa§fh® KjÈat®fŸ
ïªâahÉš tF¥ò r«gªjkhd ng¢RfS«, Ô®khd§fS« “fh§»uR ãuâÃâfnsbahÊa tF¥ò¥ãuâÃâfŸ mšy” v‹W
tU« nghbjšyh« mitfis¡ bfh©L tUgt®fis “tF¥ò brhšy¡TLkhdhš âUths® fhªâ “v‹id xUtiu kh¤âu« jh‹
thâfŸ” v‹W« “njÓa¤â‰F ÉnuhâfŸ” v‹W« gh®¥gd®fS«, fh§»uR ãuÃâahŒ mD¥ã‰W” v‹W v¥go brhšÈ¡bfhŸs
mt®fsJ TÈfS«, áZa®fS« ngá k‰wt®fis thal¡» Koí«? v‹W nf£»‹nwh«.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 296 297 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


m‹¿í« âU.fhªâ ïU¡F« nghJ ït®fŸ všyh« vj‰fhf âU.fhªâ mt®fS« Ô©lhjhU¡F ãuâÃâ¤Jt« bfhL¡f
t£l nki# kfheh£oš fyªJ bfhŸs nt©L«? m§F ït®fŸ nt©oaJ mtáa« v‹W« mij jh‹ xUnghJ« M£nrã¡f
ngáaJ vj‹ rh®ghf? vj‰F ãuâÃâ¤Jtkhf? v‹»‹w Éõa§ Éšiy v‹W« x¥ò¡bfhŸS»‹wh®. m¥goÆU¡f tF¥òthj«
fis ftŤJ¥ gh®¤jhš ïj‹ Nø ahU¡F« És§fhkš FW¡»£L âU.fhªâÆ‹ njÓa¤ij v›Éj¤âY« bfL¤J Él
nghfhJ. m‹¿í« “ïªâahî¡F ãuâÃâ °jhgd« fh§»uR x‹nw Éšiy. Mdhš Ô©l¥glhjhU¡F¥ ãuâÃâ¤Jt« bfhL¥gJ
jh‹” v‹W« “fh§»uR¡F ãuâÃâ âU.fhªâ xUtnu jh‹” v‹W« v‹gâš âU.fhªânah, fh§»unrh N£áí«, Vkh‰Wª j‹ikí«
brhšYtij fh§»uR« âU.fhªâíkhtJ x¥ò¡bfh©oU¥gt® ïšyhkš c©ikahŒ elªJ bfhŸS»‹wt®fshŒ ïUªjhš
fshÆUª jhš t£lnki# kfheh£L¡F k‰W« Rkh® 10, 20 °jhgd§ Kfkâ a®fis¥ nghyî«, Ó¡»a®fis¥ nghyî« ãuâÃâ¤Jt«
fËÈUªJ 50, 60 ãuâÃâfis r®¡fhuh® bjǪbjL¤âU¥gijí«, milí«go jhuhskhŒ V‹ É£LÉl¡TlhJ? m¥go¡»šyhkš
mt®fŸ V‰fdnt Óik¡F xU ju« br‹W tªâU¥gijí« “Úí« å£L¡FŸ tuyh«, cd¡F« ïl« xJ¡» it¤âU¡»‹wJ.
bjǪJ bfh©l ã‹ò«, mªj ãuâÃâ¤Jt§fis nf‹rš brŒah Mdhš btË¡fjit kh¤âu« jhuhskhŒ âwªJ ÉL«go
kš fh§»uR« âU.fhªâí« V‹ j§fŸ ãuâÃâ¤Jt§fis x¥ò¡ nf£fhnj” v‹W brhšYtjhdhš mJ ehzakhdjh? v‹W
bfh©L m§F br‹W ïU¡f nt©L«? v‹W« nf£»‹nwh«. nahá¤J¥ ghU§fŸ.
âU.fhªâat®fŸ j‹ndhL Tlnt âU.khsÉahit miH¤J¢
br‹wh® v‹gijí« âU.khsÉahit ãuâÃâahŒ nj®ªbjL¡f Éõa§fŸ ï¥gobašyh« ïU¡f t£lnki# kfheh£il
âU.fhªâat®fŸ Ka‰áí« c©L v‹gijí« ahuhtJ kW¡f r®¡fhuh® bfL¤JÉ£lh®fŸ v‹W brhšYtâš ga‹ v‹d?
Koíkh? mJ kh¤âu kšyhkš K°ä« r_f¤â‰F lh¡l® m‹rhÇ âU.fhªâat®fŸ jdJ M¤k r¡âahY«, mÏ«rh j®k¤jhY«,
mt®fis bjǪbjL¡f âU.fhªâat®fŸ v›tsnth ghLg£L« flîŸ fUizahY« vªj Éjkhd Rjªâu« bg‰W tªjhY« mij
Koahkš nghdjhš mt® ãuâÃâahŒ tuÉšiyna v‹W ïªâahÉš bfh©L tªJ jh‹ bryhtÂah¡f nt©LnkbahÊa
âU.fhªâ tU¤j¥g£L¡ bfh©oU¥gJ« ahuhtJ kW¡f Koíkh? k‰wgo ntW vªj eh£o‰F« bfh©LnghŒ ÉlKoahJ. ïªâah
ïªj ÃiyikÆš t£l nki# kfheh£il tF¥ò kfhehlh¡F Éš ïU¡F« tF¥ò, kj, #hâfis kiwªJ nghF«goahfî«
tj‰F âU.fhªâ mt®fS« xU g§F¡fhu® jhdh?mšyth? v‹W vijí« bfh©L tªJ ÉlKoahJ. VbdÅš všyh kj tF¥ò
nf£»‹nwh«. m‹¿í« âU.fhªâ mt®fŸ rÇahfnth j¥ghfnth #hâfisí« fh¥gh‰Wtjhf th¡F bfhL¤J É£nl Óik¡F
jdJ th¡»dhnyna, v¥bghGJ Kfkâa®fS¡F«, Ó¡»a®fS¡ f¥gny¿ ïU¡»wh®. ïªÃiyikÆš mªj Rjªâu¤âš x›bthU
F« tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt« jŤnj®jš bjhFâ _y« kjK«, x›bthU tF¥ò«, x›bthW #hâí« g§F nf£gâš
bfhL¡»‹nw‹ v‹W«, mJî« mij fh§»unr mDkâ¤âU¡ kh¤âu« v‹d bfLâ ïU¥gjhf âU.fhªâ brhšy Koí«? x›
»‹wJ v‹W« x¥ò¡bfh©lhnuh m¥bghGnj fh§»uR« fhªâí« bthU #hâí«, tF¥ò«, kjK« áW áW T£lkhŒ ïU¡Fkhdhš
tF¥òthÇ¥ ãuâÃâ¤Jt¤â‰F Énuhj« ïšiy v‹gJ Koî xU rka« mt®fis Vkh‰¿ÉLtJ rh¤âakhf ïU¡fyh«.
bg‰W É£lJ; m‹¿í« ïªj tF¥òthÇ cÇik Æ‹W ne‰wš m¥go¡»šyhkš 8 nfho K°ä«fŸ, 7 nfho Ô©lhjh®, K¡fhš
yhkš Rkh® 20, 30 tUõ fhykhfnt fh§»uáš ïUªJ« tU»‹wJ. nfho »¿°jt®, 3 nfho gh®¥gd®, 14 nfho gh®¥gd® mšyhjh®
Mfnt ïUgJ tUõ¤â‰F K‹dhnyna fh§»uR x¥ò¡ bfh©l k‰W« fhš nfho, miu¡nfho, xU nfho, ïu©L nfho v‹gjhd
Éõa¤ij¥ g‰¿ ï‹W òJ Éõa« nghš ngRtjhdJ xU ášyiu kj§fS«, ášyiu #hâfS«, cŸ tF¥òfS«
N£ána xÊa ntW v‹d ehza« mâš ïU¡f¡ TL«? v‹W v¤jidnah ïU¡F« nghJ ït®fŸ ï¤jid ng®fË‹ f©fËY«
ijÇakhŒ nf£»‹nwh«. ÄsfhŒ bgho ngh£L v¥go VŒ¡f Koí«? v‹gij nahá¤J¥
ghU§fŸ. Vnjh jªâu¤jhnyh, Vnjh ifgy¤jhnyh, Vnjh
jÉu ï¥nghJ tF¥ò¤ jfuhW v‹gJ K°ä«fŸ Éõa¤â _le«ã¡ifahnyh xU fhy¤âš xU r_fnkh, tF¥ngh, #hânah,
Y«, Ó¡»a®fŸ Éõa¤âY« ïUªJ tUtij¥ g‰¿ eh« ngr kjnkh, c¢r°jhdK«, mâfhuK«, Møí«, gzK«, go¥ò«
tuÉšiy. Mdhš Ô©lhjh® v‹W xJ¡»¤ jŸË it¤âU¡F« 7 bg‰W É£lhš mitfŸ m¥gona mt®fS¡F v¥nghJ«
nfho k¡fS¡F tu¥nghF« RauhÍa¤âš v‹d Énkh¢rd« Ãiy¤âU¡F«goahfî«, Ñœ k¡fshf, moikahf, ViHahf,
brŒa¥g£oU¡»‹wJ? v‹W jh‹ nf£»‹nwh«. TÈahf, go¡fhj j‰F¿fshf ïU¡f V‰ghL brŒa¥g£lt®fŸ

Fo muR - 1931 ( 2 ) 298 299 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


v¥nghJ« mJnghynt Ñœk¡fshf, j‰F¿fshf, TÈfshf, î« brŒa¥gL« Nøia btËah¡FtJ«, ca®¤j¥g£L c¢r«
ViHfshf, moikfshf ïU¡F«go brŒa Ka‰á¥gbj‹whš bg‰w tF¥òfis nkY« nkY« ca®¤jî« brŒa¥gL« N£áia
mij v¥go Rjªâu« v‹W«, Rauh{Ía« v‹W«, Rna¢ir v‹W«, btËah¡FtJ«jh‹ FW¡»LtjhŒ fhz¥gL»‹wdntbahÊa
rk¤Jt« v‹W«, rkj®k« v‹W« brhšyKoí«? v‹W nt¿šiy. Mfnt t£lnki# kfhehL K¿ªj tiuÆš
nf£»‹nwh«.ï«khâÇ ÉLjiy Ka‰á¡F giHa Nøiaí«, fZl¥gL« k¡fS¡F yhgnkbahÊa eZlÄšiy. t£l nki#
mnah¡»a¤jd¤ijí« Ãiy ÃW¤j¥ghLgL« k‰bwhU òâa kfhehL bt‰¿ bg‰w tiuÆš gh®¥gd®fS¡F«, gz¡fhu®
Nøí«, mnah¡»a¤jdK« v‹W brhšyhkš ntW v‹d bga® fS¡F« jh‹ yhgnkbahÊa nt¿šiy. Mifahš t£lnki#
bfhL¡f Koí«? kfhehL K¿ªJ nghŒÉ£lnj v‹W ahtU« ftiy¥gl nt©oa
âšiy, ftiy¥gl nt©oaâšiy.
rhjhuzkhf ïÅ tu¥nghF« Rauh{Íankh, Rna¢irnah
v¥go¥g£ljhÆD« mâš KjÈš gÇnrhâ¡f nt©oa Éõa« Fo muR - jiya§f« - 18.10.1931
ïu£lkiy ÓÅthr¥ giwa tF¥ò¡F«, m«g£fh® giwa
tF¥ò¡F« v‹d ÉLjiynah, nah¡»a¤ijnah, khWjnyh
V‰gLkh v‹W gh®¥gJ jh‹ K¡»a gßiBahŒ ïU¡f nt©Lnk
mšyhJ V.u§frhÄ mŒa§fh® ãuhkzU¡F«, khsÉah ãuhkz
U¡F« ïÅí« v‹d òâa nah¡»aij V‰gL« v‹gij¥ gh®¡f
nt©oajhŒ ïU¡f TlhJ v‹gij tÈíW¤â¢ brhšY»‹nwh«.
rhjhuzkhf ïªâah óuhî¡F« cŸs 36 nfho k¡fËš 12š
xU ghfkh»a 3 nfho k¡fŸ tF¥gh»a gh®¥gd #hâahU¡F
mªj tF¥ãš kh¤âu« v¤jid ãuâÃâfŸ br‹¿U¡»wh®fŸ
v‹gij r‰W nahá¤J¥ ghU§fŸ. rhjhuzkhf ek¡F bjǪj
msÉš ekJ khfhz¤âš ïUªJ kh¤âu« âUths®fŸ ÓÅthr
rh°âÇ, r®.uhkrhÄ Ia®, u§frhÄ Ia§fh®, uhk¢rªâu uh›, âUkâ
uhjhghŒ m«khŸ, uhftŒah KjÈat®fŸ br‹¿U¡»‹wh®fŸ.
k‰w g§F¡F ãuâÃâfshf âUths®fŸ uhkrhÄ KjÈah®, gh¤nuh
M»a ïUt® kh¤âu« ïªJ¡fŸ gh®¥gd® mšyhjhU¡F«,
âU.g‹Ü®bršt« »¿°jt tF¥ò¡F«, âU.#khš Kf«kJ rhaò
kf«kâaU¡F«, âU.ïu£lkiy ÓÅthr‹ Ô©lhjhU¡F«
ãuâÃâahf br‹W ïU¡»wh®fŸ. Mf x£Lbkh¤j« 3 nfho cŸs
r_f¤â‰F ïªj xU khfhz¤âš ïUªnj, mJî« tF¥òthj«
ngR« khfhz¤âš ïUªnj gh®¥gd®fËš 6 ng®fS« gh¡» 33
nfho¡F 5 ngU« br‹¿U¡»wh®fŸ v‹whš ïÅ tF¥òthj¤ij¥
g‰¿ ftiyna ïšyhkš ïU¥gjhf brhšy¥gL« k‰w khfhz§
fËš ïUªJ v›tsî nkhrkhf ãuâÃâ¤Jt§fŸ nghÆU¡F«
v‹gij eh« vL¤J¡ fh£l nt©Lkh? v‹W nf£»‹nwh«.
Mfnt t£lnki# kfheh£oš “tF¥òthj« tªJ FW¡»L
»‹wJ, FW¡»L»‹wJ” v‹W f¤Jt bjšyh« jhœ¤j¥g£lt®
fisí«, xL¡f¥g£lt®fisí« nkY« nkY« jhœ¤jî«, xL¡f

Fo muR - 1931 ( 2 ) 300 301 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


nghy (itáa®fis¥ nghš) gz¡fhu®fsh» bg£oÆš gz« Û¤j¡
TlhJ” v‹W« brh‹dâš ïUªJ« âU.fhªâÆl« mt®fS¡F
monahL e«ã¡if ïšyhkš nghfî« ïl« V‰g£L É£lJ.
ï›tsîl‹ kh¤âu« ïšyhkš ïªâa “njÓa g¤âÇif”fŸ
v‹git bašyh« mit gh®¥gduhš el¤j¥gLgitfshdhY«
gh®¥gdušyhjhuhš el¤j¥gLgitfshdhY«, všyh« xnu khâÇ
ahf MââuhÉl®fS¡F Jnuhfkhfnt elªJ bfhŸtjhY«
Mâ âuhÉl®fS¡F ïªJ¡fË‹ Jnuhf« mjhtJ MââuhÉl® nf£gJ m¡»ukbk‹W«, fhªâ brhšY
tJ« fh§»uR brhšYtJnk rÇba‹W« vGJtnjhL Éfhkš,
Mâ âuhÉl®fsJ nrâia rÇ tu btË¥gL¤jhkš j¥ò« jtW
ca®âU fhªâ mt®fŸ “MââuhÉl®fŸ nf£F« cÇikia khfî« bghJ #d§fS¡F MââuhÉl®fŸ ÛJ j¥g®¤jK«
v‹ cÆ® nghF« msî« v⮤nj ÔUnt‹” v‹W brh‹dâš JntõK« V‰gL«goahf f£L¥ghlhŒ ãuRǤJ tUtjhY«
ïUªJ«, MââuhÉl®fŸ kd« gj¿ vªj tifÆyh»Y« j§fS¡F¥
gªnjhg°J »il¡f nt©L« v‹W Ka‰á brŒa¡ f£lha¥
“MââuhÉl jiyt®fŸ v‹W brhšÈ¡ bfh©L y©lD¡F
gL¤j¥g£L É£lJ.
tªâU¥gt®fŸ MââuhÉl®fË‹ jiyt®fŸ mšy” v‹W
brh‹dâš ïUªJ«, Éf, br‹w thu« br‹idÆš Toa MââuhÉl®fË‹
_‹W T£l§fËš 3 ehS« áy gh®¥gd®fS« mt®fsJ TÈf
“MââuhÉl jiyt®fŸ bt£f¥g£L (mtkhd¥g£L) XL«
shd áy fh§»uR rfh¡fS« nt©Lbk‹nw bf£l v©z¤Jl‹
goahf eh‹ brŒa¥nghF« fhÇa¤â‰F Ú§fŸ cjÉ òÇa
br‹W fyf« brŒJ ïU¡»‹wh®fŸ v‹gjhf e«g¤jFªj ïl¤âš
nt©L«” v‹W ïªâa khzt®fis¡ nf£L¡ bfh©lâÈUªJ«,
ïUªJ nrâ »il¤âU¡»‹wJ.
“Mâ âuhÉlU¡F eh‹ jh‹ (fh§»uRjh‹) ãuâÃâna bahÊa
ntW ahU« ïU¥gij eh‹ x¥ò¡bfhŸs kh£nl‹” v‹W«, mjhtJ, Kjš ehŸ Õ¢R Û£o§ elªJ bfh©oU¡F« nghJ
áy mŒa§fh® gh®¥gd khzh¡f®fŸ t«ãš ãuntá¤J âU.
k‰W« MââuhÉl jiyt®fis mtkhdkhf¥ ngáaâš
bgh‹d«gy« ngá¡ bfh©oU¡F« nghJ “fhªâ¡F b#, tªnj
ïUªJ«, MââuhÉl k¡fS¡F âU.fhªâÆ‹ ÛJ mâU¥â V‰gl
khju«, m«g£fhU¡F nõ«” v‹W r¤j« ngh£L T£l¤ij¡
ïlK©lhŒ É£lJ.
fiy¡fNø brŒjh®fsh«. xU fdth‹ mt®fËl« kÇahijahŒ
ïªj r§fâ bjǪj ïªâa fh§»uRfhu®fŸ v‹gt®fŸ gy® “c§fŸ T£l¤â‰F eh§fŸ tU»‹nwhkh? Ú§fŸ V‹ v§fŸ
M§fh§FŸs áy Mâ âuhÉl TÈfis¥ ão¤J, TÈ bfhL¤J T£l¤âš fytu« brŒ»‹Ö®fŸ?” v‹W nf£f, mj‰F rÇahd
T£o it¤J, MââuhÉl jiyt®fis Vsdkhf¥ ngR«go brŒ gâš brhšyhkš “ïbjšyh« RakÇahij gr§fSila FW«ò”
J«, mt®fËl« j§fS¡F e«ã¡if ïšiy v‹W«, âU.fhªâ v‹W brh‹dhuh«. ãwF, mt®fS¡F ò¤â f‰ã¤j ãwF nghŒ
ïlnk e«ã¡if ïU¥gjhfî« Óik¡F¤ jªâ bfhL¡f¢ brŒj⚠ɣlh®fŸ.
ïUªJ« fh§»uR¡fhuÇlK« Mâ âuhÉl®fS¡F mâU¥â V‰gl
mL¤jehŸ ïªj Éõa¤ijí«, elªj Ô®khd¤ijí« všyh
ïlnk‰g£lJ.
g¤âÇif MãR¡F mD¥ãí« “âuhÉl‹” jÉu k‰w v¥
ïit kh¤âukšyhkš âU.fhªâ mt®fŸ jdJ Rauh{Í g¤âÇifí« yøank brŒahkY«, áy xG§fhŒ nghlhkš
a¤âš “tUzh¢áukK« gu«giu¤ bjhÊY« fh¥gh‰wgL« v‹W MââuhÉliu f©o¡F« khâÇÆY« gÇfhrkhfî«, ïÊî
nkš #hâahU¡F cWâ bfhL¡f¥gL«” v‹W bjÇɤJ ïUªjhY« gL¤J« khâÇahfînk ãuRǤjd. mnrhána£ ãuR¡F ïªj
k‰W« “»uhk tháfŸ (N¤âuU« gŠrkU«) khL nkŒ¤J« brU¥ nrâia neÇš bfhL¤j nghJ “ïªj khâÇ mdhknja r§fâfŸ
ò¤ ij¤J« éÉ¡f nt©LnkbahÊa mt®fŸ ÉahghÇfis¥ nghl KoahJ” v‹W brhšÈ É£lh®fsh«.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 302 303 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ãwF, mL¤j Û£o§ neãa® gh®¡»š âU.átuh{ ã.V, ã.vš., Éõk¥ ãurhuK« xU ehis¡F c©ikahŒ el¡f neÇ£lhY«
v«.vš.á., mt®fŸ jiyikÆš T£l¥g£l nghJ« áy® T£l¤âš neÇlyh«. Mifahš m¿thËfŸ #h¡»uijahí«, K‹ v¢rÇ¡if
FH¥g« brŒa Ka‰á¤J ga‹glhkš nghdjhš Mâ âuhÉl®fŸ ahí« elªJ bfhŸs nt©oaJ ò¤ârhȤjdkhF«. ntjhªjK«,
âU«ã å£o‰F nghF« nghJ mt®fis fh§»uRfhu® tÊk¿¤J j¤Jt PhdK«,mÏ«rh j®kK« ig¤âa¡fhu®fŸ M°g¤âÇÆš
mo¤J«, fš v¿ªJ« bjhªâuî brŒâU¡»wh®fŸ v‹W el¡f nt©oa jhFnk bahÊa MââuhÉl® jiyÆš ifit¡f
MââuhÉl jiyt® xUt® brh‹dnjhL, nghärhU«, Mâ ga‹gL¤JtJ j‰bfhiyahfnt Koí«. mÏ«rh j®k¤ijí«,
âuhÉl® e‹whŒ cijg£l ãwF jh‹ tªjh®fŸ v‹W« brh‹dh®. flîŸ g¡â e«ã¡ifiaí« bfh©L nfh£il thrÈš Jsáia¡
bfh£oa eha¡f® uhÍa« ï‹W bga® brhšy th®R ïšiy v‹gij
ïªj r§fâiaí« “njáa g¤âÇif” fŸ v‹git “Mâ ahU« kW¡fKoahJ. Éf,
âuhÉl®fŸ Éõk«” v‹W« “fhªâ¡F Mg¤J” v‹W« “Mâ
âuhÉl®fŸ FW«ò” v‹W« jiy¥ò bfhL¤J MââuhÉl®fŸ Ûnj MââuhÉl®fŸ v‹gt®fS« bghWikia ïH¡f nt©oa
gÊ Rk¤â vGâ‰nw bahÊa x‹whtJ mt®fŸ mog£lj‰F mtáa« x‹W« ne®ªJ ÉlÉšiy. mt®fŸ ïªj rka¤âš
gÇjhg¥glhkY«, mog£lnj btËÆš bjÇahkY« brŒJ É£l gâY¡F¥ gâš v‹W Tl gyh¤fhu¤âš ïw§FtJ Äf Äf j¥ãjnk
njhL, mt®fŸ ÛJ #d§fS¡F Jntõ« c©lhF«goahfnt ahF«. Mdhš cijfis g£L¡bfhŸS«go eh« brhšytu
brŒJ tªjd. Éšiy. gâY¡F gâš cij¥ngh« v‹W vâÇfŸ Ãid¡F«go
elªJ bfhŸs nt©oajhdJ ï¥go¥g£l k¡fS¡F Äfî«
xU jiyt® xU g¤âuhâgiu¡f©L ï›Éõa§fis¢ mtáakhdhY«, bghW¤jtiuÆš mâf gy« V‰gL« v‹gij
brhšÈ nf£lj‰F “RakÇahij¡fhu®fŸ ïâš fyªjjhš jh‹ eh‹ Phgf _£L»‹nwh«.
m¥go brŒnj‹” v‹W« “Ú§fŸ mt®fnshL nr®ªjhš ï‹dK«
c§fS¡F v‹d fâ »il¡»‹wJ ghU§fŸ” v‹W« “ïªj Éf, ïªj ÃiyikÆy MââuhÉl®fŸ ïÅ ïªJ¡fis
fhuz¤jhš jh‹ nghä° cjÉ c§fS¡»šiy” v‹W« e«òtnjh, fh§»uirnah, fhªâianah e«òtnjh “jh‹ rhf kUªJ
brh‹dhuh«. Fo¥gij”na x¡F« v‹W ijÇakhŒ¢ brhšY»‹nwh«.
f©o¥ghŒ ïÅ MââuhÉl®fŸ muáaÈš jŤbjhFâ nj®jš
_‹wh« ehŸ âU.v«.á.uh#h v«.vš.V. mt®fŸ jiyikÆš Kiwí«, tF¥òthÇ c¤ânahf Kiwí« ïšyhkš ïªâahÉš
elªj vG«ó® VÇ T£l¤âš Rkh® VHhÆu« ngU¡F nkyhfnt miuÃÄõ« Tl kÅj®fshŒ thH KoahJ. Mjyhš mt®fŸ
tªâUªjh®fŸ. ï¡T£l¤âY« fytu« brŒa¥ gy® Ãid¤âUª jŤJ Ënwh, mšyJ j§fS¡F nt©oa cjÉ mË¡f¡
jhY« T£l« gykhŒ ïUªjjhš m§F x‹W« brŒa Koahkš Toat®fSl‹ fyªnjh Ka‰á brŒJ yøa¤ij mila ftiy
nghŒ É£ljhš, âU«ã¥ nghF« nghJ tÊÆš bgU¤j fytu« bfhŸs nt©oaJ mtáa« v‹W« VkhªJ Él¡TlhJ v‹W«
brŒa¥g£oU¡»‹wd. mojofS« elªjjhŒ¤ bjÇ»‹wd. bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«.
ïªj Éõa§fis všyh« c©ikahŒ vGjhkš áy g¤â Fo muR - jiya§f« - 25.10.1931
ÇiffŸ všyh« f£L¥ghlhf MââuhÉl®fS¡F bfhLikiana
c©lh¡» tU»‹wd. ïJ Äfî« gÇjhgfukhd ÉõakhF«.
MââuhÉl®fËlÄUªJ ky« vL¡F« bjhÊš Kjš bfh©L
v›tsnth ï‹¿aikahj ntiyfis¥bg‰W tU« ïªJ k¡fŸ
v‹gt®fŸ, mt®fS¡F ï›tsî bfhLikí«, JnuhfK« brŒJ
tUtJ vªj Éj¤âY« bghW¡f KoahjnjahF«. ïªj bfhLik
fŸ v¥goahtJ, MââuhÉl®fis bkŒahfnt xU ehis¡F
bt¿ ão¡f¤ jh‹ brŒJ ÉL«. ïJ jÉ®¡f Koahj ïa‰ifahF«.
ãwF ï¥nghJ “òÈ tU»‹wJ! òÈ tU»‹wJ!!” v‹gJ nghš
Mâ âuhÉl®fË‹ ÛJ Rk¤J« gÊí«, mgh©l bghŒí«,

Fo muR - 1931 ( 2 ) 304 305 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ek¡F ntiynah njh£o ntiy jh‹ ghu«gÇakhŒ brhªj
khdJ. k‰W« C®T£o, ky« má§f« KjÈaitfis vL¤J
R¤j« brŒtJ«, ãz« RLtJ«, br¤j ÄUf§fis m¥òw¥gL¤J
tJ«, fHÂ taš KjÈaitfS¡F¡ F¥ig, br¤ij KjÈad
bfh©LnghLtJ«, k‰W« jhÅa« Éij¤J mW¥ò mW¤J
Ô©lhjhU¡F Énkhrd« ÄuhRjhu‹ å£o‰F¤ jhÅa« nghŒ¢nrU« tiuÆš rfyntiyí«
brŒtJ«, å£oY«, taÈY« nrUf£o it¤âU¡F« jhÅa¤â‰F
fhtš ïU¥gJ«, k‰W« ïJ ngh‹witfSl‹, j¥ò¡bfh£Ljš,
Kfkâaiu¤ jGîtij Él ntW fâÆšiy br¤J¥nghd ãz§fS¡fhf mGjš, ãz¤â‹ÛJ nghL«
mÇáia vL¤J¢ rik¤J rh¥ãLjš, ãz¤â‹ÛJ ngh¤â ïUªj
- vtbdGâdhby‹d JÂÆš bfhŠr« »Ê¤J vL¤J¡f£o¡bfhŸSjš, ïuÉY«,
gfÈY« 10, 20, 30 ikšfŸ öuKŸs btËô®fS¡F¢ nrâ bfh©L
Ô©lhjh® Ãiy nghjš, KjÈa fhÇa§fŸ brŒant©oaJ« ekJ ãw¥òÇik
ahF«.
ïit xUg¡fÄUªjhY« ekJ ãŸisfŸ go¡f¡TlhJ
rnfhju®fns ! Ô©lhjh® v‹gjhf xJ¡»¤ jŸËit¤ v‹gJ nkš #hâ¡fhu®fË‹ f£lisahF«. mJî« kj¤ij
âU¡F« e«Kila r_f¤â‹ v©Â¡if ïªâahÉš Rkh® 7 nfho x£oa f£lisahF«. mt‰iw Û¿ go¥gjhÆUªjhY« gŸË¡
k¡fŸ ïU¡»‹nwh«. eh« bjUÉš elªjhY«, k‰wt®fŸ f©Âš Tl§fŸ »ilahJ. v§fhtJ x‹W ïu©L gŸË¡Tl trâfŸ
eh« bj‹g£lhY«, ekJ ÃHš k‰w kÅj®fŸ nkš g£lhY« Ô£L ïUªjhY« ek¡F¢ r«gs« bfhL¡fî«, òÞjf§fŸ th§»¡ bfhL¡
x£o¡bfhŸSbk‹W«, njhõbk‹W«, clnd Fˤjhf nt©L fî«, JÂk bfhL¡fî«, go¡F« igaD¡F rh¥ghL nghlî«
bk‹W«, áy® FË¥gJTl nghjhbj‹W VjhtJ ‘ãuha¢á¤j«’ brsfÇa« »ilahJ. »uhk§fËš ïU¡F« e«kt®fŸ ï›Éõa§
brŒJ bfhŸsnt©L« v‹W« brhšY»‹wh®fŸ. fis¥g‰¿ Ãid¡fnt TlhJ.
ïit jÉu, ek¡F Fo¡f¤ j©Ù® nt©Lkhdhš ehkhf¥ ïit jÉu ek¡F ehÉj‹ »ilahJ, t©zh‹ »ilahJ,
nghŒ bkh©L bfhŸS«goahdbjhU bghJ¡Fsnkh, F£ilnah, ehkhf¤ Jit¤J¡bfhŸsyh« v‹whY« mj‰F« »zW, F£ilí«
VÇnah, »znuh »ilahJ. eh« vªj¡ Fs¤ij ahtJ, »z‰iw »ilahJ. xU »uhk¤âš 500 åL ïUªjhš m§F 20 giwa® åL
ahtJ bjh£LÉ£lhš mt‰iw kªâu§fŸ brhšÈ ò©Âah®¢ ïUªjhš mªj 20 å£L¥ giwa®fS« mt®fsJ bg©L
rid brŒJ j©Ùiuí«, kh£L _¤âu¤ijí« bjˤJ R¤j« ãŸisfS« všyhKnk nk‰f©l 500 å£L¡ Fok¡fS¡F«
brŒjhfnt©L«. moik rhrd« vGâ¡bfhL¤j FL«g¤ij¥ nghš moik ntiy
eh« Fo ïU¡fnt©oa ïlnkh CU¡F xU ikš, miu brŒant©oajhF«. ïuî gfš v‹»‹w fz¡nf »ilahJ. TÈ
ikš öu¤âš FoirfŸ f£o¡bfh©L m§Fjh‹ thH nt©L«. nf£lhš cij »il¡F«. Étrha mWtilÆ‹ nghJ fs¤âš
m§F«Tl X£L Éšiy ånlh, bk¤ij ånlh f£o mâš eh« ã¢irth§FtJ«, k‰wgo r£o vL¤J¡bfh©LnghŒ åL ålhŒ
Fo ïUªjhš CU¡nf nfL tªJÉLkh«. eh« thG« ïl¤J¡F ‘ã¢irnghL§f rhÄ’ v‹W T¥ghL ngh£L ã¢irnrhW nf£L
nrÇ v‹W bga®. eh« thG»‹w g¡f«jh‹ C® #d§fŸ F¥ig, th§»¢ rh¥ãl nt©oajhF«. ã¢irnrhW nf£F« r£oTl
br¤ij bfh©LtªJ ngh£Lit¥gJ«, Cuh® ky #y« fÊ¡f KGrhŒ ïUªjhš mJ xU bgÇa F‰wkh»ÉL«. VbdÅš »uhk¤
tUtJkhd ïlkhf cgnah»¤J¡ bfhŸs¥gL»‹wd. VbdÅš âš giwa‹ KGr£o vL¤J¥ ã¢ir vL¤jhš »uhk¤â‰F bfLâ
mt‰¿‰F fhtyhŒ ïU¡Fkh«. V‰g£LÉL« v‹»‹w xU IÔf« c©L. Mjyhš ešy r£oahŒ
ïUªjhY« thŒ¥ghLfis cil¤J XL khâÇahf M¡»¡ bfh©L
jh‹ nrh¤J¥ ã¢ir¡F nghfnt©L«.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 306 307 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


áy ïl§fËš buh«gî« nkš#hâ¡fhu®fŸ v‹gt®fŸ bjÇahkš tªJ vL¤J¡bfh©L XoÉl nt©L«. ïij¤ jÉu
f©o¥ghŒ giwa®fS¡F ã¢ir nrhW nghlkh£lh®fŸ. Vbd v§fhtJ tašfËš áªâ¡»l¡F« bešYfis¥ bghW¡FtJ«,
Åš giwaD¡F nrhWngh£lhš å£o‰FŸ r£oÆš ïU¡F« k‰W« VjhtJ g£á, ó¢á, #ªJ KjÈaitfis fšyhš mo¤J¥
nrhbwšyh« Ô£lhŒ(nrõkhŒ) nghÆLkh«. ïJ kh¤âukšyhkš ão¤J R£L¤ â‹gJ« M»at‰iw¤ jÉu ntW x‹Wnk
ï‹D« xU kj¡bfhŸif c©L. mbj‹d bt‹whš áy nkš brŒaKoahJ.
#hâ¡fhu®fŸ rh¥ã£l v¢áiyÆš cŸs Ûâiaí« mt®fS¡F
ïij¤ jÉu kiyahs¤âš k‰W« xU T£l« c©L. mt®fŸ
njitÆšyhj Ûj¤ijí« Tl giwaU¡F¡ bfhL¤jhš bgÇa
e«ÄY« bfhŠr« bgÇa #hâba‹W brhšÈ¡bfhŸS th®fŸ.
njhõ« V‰g£LÉL« v‹W fUâ, FËbt£o òij¤JÉL«go
Mdhš mt®fŸ bjUÉš el¡F«nghnj ‘Ah’ ‘Ah’ v‹W r¤j«
brŒtJ« c©L . ek¡F ã¢irnrhW nghl¡Toa #hâahnuh,
ngh£L¡ bfh©nl tunt©L«. VbdÅš “jhœªj #hâ¡fhudh»a
bf£L¥nghdijí«, Cá¥nghdijí« jh‹ g¤âukhŒ it¤âUªJ
eh‹ tU»nw‹. vâÇš tU« ca®ªj #hâah®fns ! Éy»¡ bfhŸ
ekJ r¤j« nf£lJ« Xo Xo¥nghŒ¡bfh©LtªJ nghLth®fŸ.
S§fŸ” v‹W F¿¥ò fh£Ltj‰fhf. mjhtJ _iy Kl¡FfËš
Éf,
nkh£lh®fh®fŸ tU«nghJ vâÇš t©o tªjhY« tuhÉ£lhY«
JÂÉõa¤âY« ï¥go¤jh‹ ek¡nfh òJ¤J th§»¡ mJ Ahu‹ CJtJ nghš r¤j« nghlnt©L«. Mdhš nkh£lh®
f£l fhR»ilahJ, f£odhY« bghwhik¥gLth®fŸ. nkš #hâ¡ _iyKl¡FfËš kh¤âu« CJ«. ït®fnsh ne®nuh£oš nghF«
fhu®fŸ f£o »Ê¤j fªjiyna f£lnt©L«. m¥go f£Ltj‰F« nghJ« k‰wt®fS¡F¤ jh‹ Ñœ#hâ¡fhu‹ v‹W bjÇÉ¥gj‰fhf
áy KiwfŸ c©L. mit v‹dbt‹whš ntZoia ïL¥ãš nt©o r¤j« ngh£L¡bfh©nl tunt©oajhF«.
KH§fhY¡F ÑnH bjh§fÉ£L f£l¡ TlhJ, nknyí« JÂ
nghl¡TlhJ, bg©fŸ kh®ig _l¡ TlhJ v‹gd ngh‹w f£L¥ r_f¤JiuÆš
ghLfSl‹, k‰W« j§f«, btŸË eif nghl¡TlhJ v‹gJ« ïit jÉu r_f¤JiwÆš ek¡F ïU¡F« ÞjhdkhdJ eh«
Filão¡f¡TlhJ v‹gJ«, fhÈš brU¥ò¥ nghl¡TlhJ v‹ vªj Éj¤âY« ekJ ï‹iwa Ãiyikia É£L khw KoahkY«,
gJ«, ã¤jis, bt‹fy¥gh¤âu§fŸ cgnah»¡f¡TlhJ v‹gJ eh« v¥goí« gz¡fhu®fŸ MfKoahkY«, eh« xU jŤbjhÊš
khd gy ÃgªjidfS©L. brŒJ RjªâukhÆU¡fKoahkY«, ekJ Ãiyikia ca®¤â¡
ï›tsî« jÉu jÄœeh£oš gy Íšyh¡fËš óÄfis bfhŸs go¡fnth mšyJ mâf tU«go cŸs ntWbjhÊÈš
xUtU¡bfhUt® ɉF«nghJ mªj óÄÆš ntiy brŒí« nghŒ nrunth kh®¡fÄšyhj ÃiyikÆnyna ïW¤â it¡f¥
moikfŸ v‹gjhf e« bgÇnah®fË‹ bga®fŸ ngh£nl mªj g£oU¡»‹nwh«. v›tsî jh‹ e«kt®fŸ K‹D¡F tUtjh
tÊ moik v‹gjhf e«ikí«, FL«g¤Jl‹ ɉWÉLtJK©L. dhY« RauhÍa muáaÈš ãô‹ ntiy¡F yha¡fhfyh«,
mªj óÄia th§»dt®fS¡F všyh« eh« moikfshnth«. ÄŠádhš nghäÞfhu‹ ntiy¡F yha¡fhfyh«, Þjy Rah£á
k‰W« gy Íšyh¡fËš e«kt®fŸ gL« ghL brhšynt KoahJ. fËš f¡TÞ vL¥gâš ïUªJ, F¥ig nkÞâÇ ntiy¡F yha¡
c§fËš gy® fhjhš nf£LTl ïU¡fkh£O®fŸ. fhfyh«. ïJî« mªjªj ïyhfh “njÓa¤jiyt®fŸ ” jaî it¤J
bfhL¤jhšjh‹ c©L. k‰wgo FkhÞjh ntiy¡nfh mj‰F
mjhtJ, kiyahs Íšyh¡fËš e«Äš xU tF¥ghiu nk‰g£l VjhtJ c¤ânahfÞj® ntiy¡nfh tu ek¡F kh®¡fnk
“ehahofŸ” v‹W brhšYtJ c©L. mt®fŸ vªj nuh£oY« »ilahJ. 50 y£r« #d¤bjhif bfh©l »¿ÞJt®fŸ ntW kj¡
el¡f¡TlhJ. Rkh® 50 bf#« Kjš 100 bf#¤â‰F nk‰g£l öu¤âš fhuuhŒ ïUªJ« gh®¥gd®fS¡F rkkhf mndf«ng® c¤ânahf«
jh‹ vªj nuh£oY« ïU¡fnt©L«. mt®fŸ v§F« v›Éj gjÉ KjÈait bg‰W thG»‹wh®fŸ. e«ik¥nghynt
bjhÊY« brŒaKoahJ. ahU¡F« bjÇahkš CU¡F btËÆš v©Â¡ifíŸs Kfkâa®fŸ m‹Åa kj¡fhu®fshŒ ïUªJ«,
rhiy¤ bjUÉš xU JÂia ÉǤJ¥ ngh£L É£L, fh£L¡FŸ mjhtJ 8nfho ïUªJ« r‰W Vw¡Fiwa mt®fsJ #d¤bjhif¡
Xo¥nghŒ kiwªJ bfh©L “j«ãuhnd j«ãuhnd” v‹W T¥ghL FŸs É»jh¢rhu« všyh c¤ânahf§fËY« ïU¡»wh®fŸ. k‰W«
nghlnt©L«. rhiyÆš el¡F« #d§fŸ mâš VjhtJ ït®fËš mnef® Vuhskhd gz¡fhu®fshfî«, ÉahghÇfshfî«
g©lnkh, fhnrh ngh£LÉ£L nghdhš khiyÆš xU tU¡F« Étrha¡fhu®fshfî«, ng§f®fshfî« ïU¡»wh®fŸ. ïªJ¡fËš

Fo muR - 1931 ( 2 ) 308 309 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


cŸs k‰w tF¥gh®fS« Tl v›tsnth K‰ngh¡filªâU¡ rnfhju®fns! eh« Ô©lhjt®fŸ v‹W brhšy¥gLtj‰F«,
»wh®fŸ. Mdhš 7 nfho #d¤bjhif bfh©l eh« (ïªj eh£L¥ Ô©lhjt®fshŒ el¤j¥ gLtj‰F« K¡»a fhuz bk‹d v‹gij
gH§Fo k¡fshf ïUªJ«) Ô©lhjh® mšyJ gŠrk® v‹»‹w nahá¤J¥ghU§fŸ. btŸis¡fhu®fËyhtJ, JU¡»a®fËyhtJ,
bgaiu cila eh« vªj msÉš go¤jt®fshŒ ïU¡»‹nwh«, Ódh #¥gh‹fhu®fËyhtJ j§fŸ eh£L k¡fËš ahiuahtJ
c¤ânahfÞj®fshÆU¡»‹wnwh«, gz¡fhu®fshŒ ÄuhRjhu®fshŒ, Ô©lhj #hâahuhfî«, Ñœ#hâahuhfî« el¤J»‹wh®fsh?
gh§f®fshŒ, ÉahghÇfshŒ ïU¡»‹nwh« v‹gij nahá¤J¥ ahuhtJ mªj¥go el¤j¥gl r«kâ¤J¡ bfh©oU¡»wh®fsh? e«
ghU§fŸ. go¤jt®fŸ 1000-¡F xUt® c©lh? gz¡fhu® 10000 ¡F eh£oš kh¤âu« V‹ m«khâÇ Ô©lhjh®fshŒ el¤j¥ gl
xUt® c©lh? gjÉ cŸst®fŸ 100000 ¡F xUt® c©lh? ïj‹ nt©L«? ehK« V‹ btF fhykhfnt mj‰F ïz§» e«ik eh«
fhuz bk‹d? Ô©lhjhu® v‹nw v©Â¡bfh©L ïU¡f nt©L«? v‹gd
ngh‹w Éõa¤ij nahá¤J¥ ghU§fŸ.
“Mâ” g£l«
m‹¿í«, btË eh£oÈUªJ tªj »¿ÞJtdhtJ, Kfkâ
eh« jhnd ïªeh£o‹ gH« bgU« Fok¡fŸ v‹W Mjhu« adhtJ e«ik¤ Ô©lhjhuuhŒ el¤J»‹wh®fsh? m‹¿í« Ódh
ïU¡»‹wJ. ek¡F¤jhnd MââuhÉl®, Mâ Mªâu®, Mâ #¥gh‹ M»a ïl§fËš ïUªJtU« irdhfhu‹ #¥gh‹fhu‹
kuh£oa®, Mâ f®dhlf® v‹»‹w bga®fŸ tH§F»‹wd. ïªj KjÈa bgs¤j®fshtJ e«ik Ô©lhjt®fshf el¤J»‹wh®fsh?
“Mâ” g£lbkšyh« eh« v‹W« ÃiyahŒ, moikahŒ, Ô©lhjhu ïšiyna.
uhŒ ïU¥gj‰F mDTykhf bfhL¡f¥ g£lnj bahÊa, k‰wgo
ïªeh£o‹ gH« bgU§Fo k¡fŸ v‹W kÇahij brŒJ K‰ngh¡ k‰wgo ah® e«ik Ô©lhjhuuhŒ ah® el¤J»‹wh®fŸ v‹W
fila¢ brŒÉ¥gj‰F bfhL¡f¥ g£ljh? mšyJ cjwjh? ftŤJ¥ ghU§fŸ. e« eh£ony ãwªJ e« eh£ony ts®ªJ
v‹W v©Â¥ ghU§fŸ. xU eh£o‰F v›Éj Rjªâu ÄUªjhY«- e«Äl« ntiy th§» thœªJ tU« k¡fŸjh‹ e«ik Ô©lhjhu®
óuz Rna¢ir ïUªjhY«-RauhÍa ÄUªjhY« m‹dh£oYŸs fshŒ el¤J»‹wh®fŸ v‹gij Ú§fŸ m¿å®fŸ. Mdhš V‹
3-š xU g§F k¡fŸ Ô©lhjh® v‹W«, Ñœ #hâah® v‹W«, ghLg£L mt®fŸ m«khâÇ el¤J»‹wh®fŸ? v‹W ghU§fŸ. ehK« mt®
ciH¤J, k‰wt®fS¡nf ngh£L É£L, bjUÉš el¡fî«, Fs¤âš fS« xnu njr¤jh® v‹gj‰fhfth? mšynt mšy. k‰bwj‰fhf
j©Ù®bkhŸsî«, CU¡FŸ FoÆU¡fî« cÇikÆšyhkY«, v‹whš ehK« mt®fS« xnu kj¡fhu®fŸ v‹gj‰fhfnt mšyh
tÆuhu c©z KoahkY« ïL¥ghu cL¤j KoahkY« ïU¡F« kš ntW vªj¡ fhuz¤jhY kšy. mjhtJ e«ikí« e«ik¤
goahd k¡fŸ cŸs ehlhÆUªjhš mªj ehL bfhL§nfh‹ik Ô©lhjt®fshf ghÉ¡F« k¡fisí« xnu kj¤â‹ Ñœ nr®¤J
Mø cŸs ehL v‹W brhšYtjšyhkš mj‰F VjhtJ nk‰ všnyhU« ïªJ¡fŸ v‹W« ïªJ kj¡fhu®fŸ v‹W« brhšÈ¡
bfh©l nah¡»aij cŸs bga® bfhL¡f Koíkh? v‹W bfhŸtjhnyna xÊa nt¿šiy. bgÇJ« ntW eh£lhU« ntW
nahá¤J¥ ghU§fŸ. kj¡fhu®fSkhd ïÞyh« kj¡fhuiuí« bgs¤jiuí« »¿ÞJ
tiuí« Ô©lhjh® v‹W ahuhtJ brhšY»‹wh®fsh? mšyJ
ïj‰F fhuz« v‹d? e« F‰w« jh‹ mt®fshtJ k‰wt®fŸ m¥go¢ brh‹dhš bghW¤J¡ bfh©L
ïU¥gh®fsh? xU ehS« bghW¤J¡ bfh©oU¡f kh£lh®fŸ. Vbd
Éf, rnfhju®fns! k‰bwhU Éõa¤ijí«, eh‹ brhšyhk‰
Åš mt®fŸ kj¤âš Ô©lhik v‹gjhd xU ãÇî ïšyhjjhY«
ÉLtj‰»šiy. mjhtJ eh« nkš f©lgoahd ïÊî¡F«,
RakÇahijna ãujhdkhdâdhY« mt®fis ahU« mªj¥go
bfhLik¡F« gh¤âukhdj‰F ehnk K¡»a fhuzÞjuhŒ ïUªJ
brhšy KoahJ. brh‹dhY« mt®fŸ bghW¤J¡ bfh©oU¡f
tU« e«Kila m¿åd¤ijí«, khdk‰w j‹ikiaí«
kh£lh®fŸ. clnd “ò¤â f‰ã¤J” ÉLth®fŸ. Mjyhš e«
vL¤J¢brhšÈ¤ Ôu nt©Lkšyth? mij¢ brhšY»‹w nghJ
jiyÆ‹ ÛJ eh« RkªJ bfh©oU¡F« ‘ïªJ’ v‹D« kj« jh‹
Ú§fŸ tU¤j¥gl¡ TlhJ. eh‹ brhšYtJ c©ikjhdh? mšyJ
e«ik Ô©lhjt®fshf M¡» ïU¡»‹wnj bahÊa ntW vªj¡
mšyth? v‹W nahá¤J¥ gh®¡fnt©L«. c©ikba‹W g£lhš
fhuz¤âdhY« eh« Ô©lhjh®fŸ mšy v‹gij ï¥nghJ Ú§fŸ
clnd ftÅ¡f nt©L« v‹W bjÇɤJ¡bfhŸS»nw‹.
czU»‹Ö®fsh? Mfnt e«Äš vt‹ xUt‹ j‹id ‘ïªJ’
v‹W brhšÈ¡ bfhŸS»‹whndh mtbdšyh« j‹id k‰bwhU
Fo muR - 1931 ( 2 ) 310 311 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
ïªJ v‹gt‹ Ô©lhjh‹, giwa‹, gŠrk‹ v‹W brh‹dhš k‰W« rkah¢rhÇfËY« ïU¡»‹wJ v‹whš ãwF ïij MnB
nfhã¡fnth M£nrã¡fnth á¿J« ïlÄšiy v‹W cWâahŒ¢ ã¡f ahU¡F, vªj irtD¡F cÇik c©L? v‹W nahá¤J¥ ghU§
brhšYnt‹. ïªJ kj¤âš Ô©lhik c©L v‹gJl‹ btF fŸ. mJnghynt itzt¤âY« mt®fsJ MœthuhâfËY«,
fhykhf ekJ K‹ndh®fŸ fhy« bjh£L eh« ‘r©lhs¥ giwa gft¤ ghftj g¡j®fËY«, ehyhÆu¥ ãugªj«, ïuhkhaz KjÈa
uhŒ’ Ô©lhjhuhŒ el¤j¥ g£L tªâU¡»‹nwh«. e«ik eh« ïªJ ïâfhr òuhz§fËY« Mjhu« ïU¡»‹wJ v‹whš ãwF ïij
v‹W brhšÈ¡ bfhŸtj‹ _y« ehnk e«ik Ô©lhjh® v‹W MnBã¡f ahU¡F-vªj itztD¡F cÇik c©L v‹W
x¥ò¡bfh©L« tªâU¡»‹nwh«. m¥go ïU¡f ï‹W eh« âO nahá¤J¥ ghU§fŸ. k‰W« ïªJ kj¤â‰F Mjhukhd ntj
bu‹W ek¡F¢ RakÇahij tªJ É£lt®fŸ nghš ntõ« ngh£L¡ rhÞâu«, ÞÄUâ KjÈaitfËY« ïU¥gnjhlšyhkš “gfth‹
bfh©L “e«ik ahU« Ô©lhjh® v‹W brhšy¡ TlhJ” v‹W th¡F” fËY«, ‘ÇÎfŸ’ th¡FfËY« ïU¡»‹wJ v‹whš ãwF
brh‹dhš mj‰F VjhtJ m®¤jK©lh? ïªj¥go eh« brhšÈ¡ ïij MnBã¡»‹w ‘ïªJ’ v‹gt‹ nah¡»adhfnth, mšyJ
bfhŸtjhnyna k‰wt®fŸ gaªJ bfhŸSth®fsh? m¿îiladhfnth ïU¡f Koíkh? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ.
xU kÅj‹ j‹nkbyšyh« ky¤ij vL¤J¥ óá¡ bfh©L Mfnt e«kt®fŸ j§fS¡F N¤âu¥g£lK«, Ô©lhjh®,
tªJ vâÇš ËW “v‹id¥ gh®¤J ahU« mr§fa¥ gl¡TlhJ. gŠrk® v‹»w g£lK« ntW ahuhnyh bfhL¡f¥ g£ljhŒ fUâ
v‹id v£o¥ngh v‹W ahU« brhšy¡ TlhJ” v‹W brh‹dhš k‰wt® ngÇš nfhg¥gLtJ tof£od m¿ådnk ahF«.
ahuhtJ nf£gh®fsh? mšyJ mJ Ãahakhf thtJ ïU¡Fkh? VbdÅš vt‹ xUt‹ j‹id ïªJ v‹W brhšÈ¡bfhŸS
mšyJ “ky« óá¡bfh©L tUgt®fis¥ gh®¤J ahU« mr§fa¥ »‹whndh mtbdšyh« N¤âu¥g£lK«, gŠrk¥g£lK« jhnd
gl¡TlhJ v£o Ú v‹W brhšy¡ TlhJ” v‹W ïªâa‹ ãdš vL¤J j‹ jiyÆš N£o¡bfh©L âÇ»‹wtdhthnd jÉu
nfhoš mjhtJ »ÇÄdš r£l òÞjf¤âš xU br¡õ‹ ngh£L nt¿šiy.
mj‰F xU tUõ j©liz v‹W« ngh£L É£lâdhnyna
mªj¥go mr§fa¥g£L v£o Ú v‹W brh‹dt®fËš ïu© ïªJ kj« cŸstiu
blhUtiu j©o¤JÉ£l âdhnyna mr§fa¥gL« Fz¤ij ïªâahÉš ïªJkj« cŸstiu N¤âuD«, gŠrkD« xU
k¡fËlÄUªJ kh‰¿Él Koíkh? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ. ehS« kiwªJ nghfkh£lh®fŸ. mJnghynt ïªJkj ntjK«,
ïJnghyntjh‹, ïªJ¡fËš k‰bwhU rhuh® j§fŸ kj¤ij¢ rhÞâuK«, ïuhkhaz ghujK«, bgÇaòuhz« átòuhz« âU
nr®ªj k‰w k¡fŸ j§fis N¤âu® v‹W ahU« T¥ãl¡ TlhJ Éisahlš òuhz« KjÈaitfS« cŸs tiuÆY« N¤âu¥
v‹W«, “N¤âubd‹whš M¤âu« bfh©lo” v‹W« brhšY g£l¤ijí«, gŠrk¥ g£l¤ijí« xʤJÉLtJ v‹gJ Koant
»wh®fŸ, vGâ M§fh§F bjh§fÉL»wh®fŸ. ïJî« ngjik¤ KoahJ.
j‹ik v‹nw brhšYnt‹. VbdÅš j‹id ïªJ v‹W brhšÈ¡ âU. fhªâ v›tsîjh‹ kfh¤khthdhY« ‘rhÄ’ ntjhryK«
bfhŸS« vtidí« ( mjhtJ mt‹ gh®¥gdušyhjtdhŒ v›tsîjh‹ RthÄahdhY«, “RthÄ” rf#hdªjK« v›tsîjh‹
ïUªjhš) mtid ‘N¤âu‹’ v‹W T¥ãl cyf¤âš cŸs všyh RthÄahdhY« vJtiuÆY« j§fis ïªJ¡fbs‹nwh, irt®
k¡fS¡F« cÇik c©L. mij kW¥gt‹ _lndahth‹. fbs‹nwh brhšÈ¡bfhŸS»‹wh®fnsh mJ tiuÆš mt®fŸ
VbdÅš ïªJ kj¤âš N¤âu‹ v‹»‹w tF¥ò c©L v‹gJ« N¤âu®fŸ v‹gijí« _‹whtjt®, gŠrk® [giwa®] v‹gijí«
mJ gh®¥gdbuhʪj VidnahU¡F« cǤjhdJ v‹gJ« ïªJ ãÇå fî‹áš tiuÆš U#&ã¡fKoí«. mt®fis m¥go¡
thŒ ïU¡F« x›bthUtD« x¥ò¡bfhŸs nt©oanj ahF«. T¥ãl cyf k¡fS¡F cÇikí©L. nkšf©l ït®fŸ vJtiu
ïªJ¡fS¡FŸ v¤jid c£ ãÇî rka¡fhu®fŸ ïUªjhY« ïªJ kj¥ãurhuK«, irt¥ãurhuK« brŒ»‹wh®fnsh mJtiu
m¤jid rkaK« N¤âuidí«, ãuhkzidí«, gŠrkidí« ït®fŸ j§fSŸgl k¡fis N¤âu®fshfî«, gŠrk®fshfî«
[giwaidí«] x¥ò¡bfh©nl ïU¡»‹wJ. M¡» ÃiyÃW¤j Ka‰á¤J¡bfh©L ïU¡»wh®fŸ v‹Wjh‹
m‹¿í« ïªj KiwahdJ ïªJkj c£ãÇî rka§fsh»a brhšYnt‹.
irt¤â‹ átòuhz¤âY«, bgÇa òuhz¤âY«, 63 eha‹kh®fËY«,

Fo muR - 1931 ( 2 ) 312 313 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


r«gªjid x¥ò¡bfh©l irt‹, r«kªj‹ ghoa ‘rhÄ’fis F‰wkhf¡fUâ j©o¡f¥gl nt©oajh» ÉLth®fŸ.
x¥ò¡bfh©l irt‹, r«kªjÅ‹ njthu§fisí« r«kªjÅ‹
m‹¿í« xU kÅj‹ jh‹ “ïªJ kj¤ij É£L btËÆš
rka§fisí« x¥ò¡bfh©l irt‹, r«kªjid¥ gh®¥gd‹ v‹W
nghŒ ÉL»nw‹” v‹gJ« btËÆš nghtJ« F‰wkhdjhfnt
x¥ò¡bfh©l irt‹ xUt‹ j‹id N¤âu‹ mšy v‹W brhšÈ¡
fUj¥g£lhY« fUj¥glyh«. mj‰fhf r£lKÄa‰w¥glyh«.
bfhŸs nah¡»aij c©lh? v‹W e‹whŒ nahá¤J¥ ghU§fŸ.
VbdÅš ïªJkj nfh£gh£o‹go xU kÅj‹ ãwÉÆš vªj
mJnghynt eªjid x¥ò¡bfh©l xUt‹ mJî« eªj‹ kj¤âš vªj #hâÆš ãwªjhndh mªj kj¤âš mªj #hâÆš jh‹
giwa‹. mt‹ v§fŸ #hâ” v‹W x¥ò¡bfh©l xUt‹ j‹id rh»‹w tiuÆš ïUªjhfnt©L«. mjdhš jh‹ âU. fhªâí«
giwa‹ mšy v‹W«, jh‹ Ô©lhjt‹ mšy v‹W« brhšy “eh‹ nfhW« Rauh{a« tªjhš »¿ÞJ kj¤â‰F ãurhukh»a
Koíkh? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. c¤ânahf¥ gh®¥gdDlD«, MÞg¤âÇ gŸË¡Tl« KjÈadit it¤J el¤J« ghâÇkh®
vy¡õ‹ gh®¥gdDlD« r©il nghLtj‰F nt©Lkhdhš fis bašyh« ïªâahit É£L Éw£o ÉLnt‹” v‹W JªJ
VjhtJ jªâu« ngryh«, “jÄœeh£oš MâÆš #hâÆšiy” v‹W brh‹dh®. mªj¥go mt® brh‹d jhdJ nt©Lbk‹W brh‹djhf
brhšyyh«, rhk®¤âakhŒ Étfhu« brŒayh«. Mdhš j‹id ahU« Ãid¤JÉl¡TlhJ. kj« khWtJ m›tsî ïÊthd
ïªJ v‹nwh, irt‹ v‹nwh, itzt‹ v‹nwh brhšÈ¡bfh©L bj‹W« ghgkhdbj‹W« mj‰F ïl« bfhL¥gJ m›tsî njhõ
ntW xUtÅl« Étfhu« ngá j‹id N¤âu tF¥ãÈUªJ«, khdbj‹W« ïªJ kj j¤Jt¤âš brhšy¥g£oU¡»‹wJ.
gŠrk tF¥ãÈUªJ« Éy»¡bfhŸs Koíkh? v‹W nahá¤J¥ âU.fhªâat®fŸ »¿ÞJ t®fis¢ brh‹dJ nghš kfkâa®fis¢
ghU§fŸ. [ r‰ N¤âu‹ v‹W brhšÈ¡bfhŸtjhš j¥ã¤J¡ bfhŸs brhšyhjj‰F¡ fhuz« kfkâa®fËl¤âš ïU¡F« “Kw£L¤
KoahJ ] jd¤â‹” fhuzkhd gank bahÊa k‰wgo kfkâa®fis kj
kh‰w« brŒa mDkâ¥gJ F‰wkhfhJ v‹»‹w v©z¤jhyšy.
fhªâ Rauh{a¤âš ekJ Ãiyik Mifahš fhªÔa Rauh{abk‹gJ ïªJ¡fËš N¤âu® v‹D«
âU fhªâahš tU«goahd RauhÍa« mJ v¥go¥g£l jiy¥ã‹ Ñœ tU« k¡fS¡F« gŠrk® v‹D« jiy¥ã‹ Ñœ
jhdhY« v›tsî gaDŸsjhdhY« gad‰wjhdhY« ïªJkj¤ tU« k¡fS¡F« Äfî« Mg¤jhdJ v‹gij ahU« kwªJ Élh
ij¡ fh¥gh‰W« Rauh{akhf ïU¡F« v‹gâš kh¤âu« rªnjf¥ Ô®fŸ,
gl nt©oaâšiy. âU. fhªâat®fŸ gy jlitfËš brhšÈÆU¡F« rk¤Jt
mJî« v¥go¥g£l ïªJkj bk‹whš t®zh¢áuk j®k¤ j¤Jt¤â‹ És¡f¤ijí« Ãid¥ó£o¡bfhŸS§fŸ. mjhtJ,
njhL Tod gu«giu #hâ¤bjhÊiyí« tF¥ò¥gH¡f tH¡f§f “rk¤Jtbk‹gJ M¤Jkhî¡nf bahÊa rßu¤â‰fšy”
isí« el¤â¡bfhL¡f Ka‰á¡F«go-f£lha¥ gL¤J«goahd v‹W brhšÈÆU¡»‹wh®.
ïªJ kj¤ij¡ fh¥gh‰W« Rauh{akhŒ¤jh‹ ïU¡F« v‹gâš
ahU« v›Éj MnBgizí« bfhŸs nt©oaâšiy. k‰W« mt® 1919-20š “Ô©lhik bahÊahkš eh‹ xU ehS«
Rauh{a« nf£fkh£nl‹” v‹W« brh‹dnjhL, “ïªJ KÞä«
Mfnt âU. fhªâÆ‹ Rauh{a fhy¤âš ah® ah® ïªJnth x‰Wik V‰glhjj‰F K‹ eh‹ Rauh{a« nf£f kh£nl‹” v‹W«
mt®fŸ všnyhUnk ïªj _‹W #hâÆ‹ Ñœ jh‹ tunt©L«. brh‹dnjhL “ïit ïu©L« xÊahjj‰F K‹ »il¡F« Rauh{
mjhtJ ãuhkz‹, N¤âu‹, gŠrk‹ M»a ÉâÆš jh‹ tu a« Ãiy¡fhJ” v‹W«, “Ãiy¤jhY« k¡fS¡FŸ ïuzfskhF«
nt©L«. mªj¡fhy¤âš ïªJ¡fŸ v‹gt®fŸ ï‹iwaâd« goahd fyf« V‰gL«” v‹W« brhšÈÆU¡»‹wh®.
RauhÍaÄšyhj fhy¤âš mDgÉ¡F« cÇikí«, ngR«
cÇikí«, vGJ« cÇikí« , nf£F« cÇikí«Tl xUehS« ï¥go¥g£l ït® ï¥nghJ ijÇakhŒ,
mDgÉ¡fKoahJ v‹gij bf£oahŒ kdâÈW¤J§fŸ. Vbd “Ô©lhik xÊant©oaJ« ïªJ KÞä« x‰Wikí«
Åš fhªâ Rauh{a fhy¤âš kj r«gªjkhd Éõa§fis¥g‰¿í« ãwF gh®¤J¡bfhŸsyh«. KjÈš eh£il v‹ tr« x¥òɤJ É£L
#hâ r«gªjkhd Éõa§fis¥g‰¿í« ngRgt®fŸ všyh« Éy»¡ bfhŸS§fŸ. k‰witfis eh‹ gh®¤J¡bfhŸS»‹nw‹”
r£l¥go 124-A, 153-A v‹gJ ngh‹w Jnuhf r£l§fË‹ ÑG« v‹W ãÇ£oõhiu nf£»‹wh®.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 314 315 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ïj‹ mU¤jbk‹d? v‹W nahá¤J¥ghU§fŸ. M£á jdJ
if¡F tªJ É£lhš g£lhs« jdJ ifÆš x¥gil¤J É£lhš
gh®¥gd®fisí« gÅah¡fisí« (KjyhËfisí«) g£lhs¤âš
nr®¤J ïuhQt¢r£l¤âdhš KÞä«fisí« Ô©lhjh®fisí«
ml¡» xL¡»Élyh« v‹»‹w v©z Äšyhkš ntW v‹d
v©z« ïU¡f¡TL«? v‹W nahá¤J¥ ghU§fŸ.
Mfnt vdjUik¢ rnfhju®fns! Ô©l¥glhj rnfhju®
fns!! bjUÉš el¡f-Fs¤âš j©Ù® bkh©L Fo¡f-f©Âš
ïu©oš byh‹W nt©L«
bj‹gl cÇik ïšyhj rnfhju®fns!!! Ú§fŸ kÅj®fshf
kâ¡f¥gl nt©Lkhdhš x‹W:- ïªJkj¤ij É£L btËnaW§ - á¤âuò¤âu‹
fŸ. ïu©L:- Kfkâa®fis¢ rhU§fŸ. ïªj ïu©L fhÇa¤jhY«
VjhtJ xU fhÇa á¤â¡F ïu©obyhU r¡â nt©L«.
eh« cyf k¡fS¡nf RakÇahij bfhL¡fyh«. k‰wgo ek¡F ntW
mitahtd.
Énkhrdnk ïšiy! ïšiy!! ïšiy!!!
1. “if” gy« (gyh¤fhu«)
Fo muR - f£Liu - 25.10.1931
2. “ò¤â” gy« (Nø mšyJ jªâu«)
bkhfyha® if gy¤âš M©lh®fŸ. btŸisa® ò¤â
gy¤âš M©lh®fŸ.
ïªâa bghJ k¡fS¡F ïu©L« ïšiy, v¥nghJ« ïUªj
âšiy. MâÆš M§fh§FŸs bfhŸis¡ T£l¤jiyt®fŸ
m›t¥nghJ ášyiu ášyiuahŒ M©oU¥gh®fŸ.
Mdhš, MÇa®fSila NøahdJ k¡fis¥ ãǤJ
it¤J ò¤âí«, gyK« ïšyhkš brŒJ jh§fŸ kh¤âu« vªj¡
fhy¤âY«, v¥nghJ« Mâ¡f« brY¤â jh§fŸ kh¤âu« nk‹ik
ahŒ thG«go brŒJ bfh©lh®fns xÊa ïªâahî¡nfh, mšyJ
ïªâa¥ bghJk¡fS¡nfh v›Éj gaD« V‰glÉšiy.
âU.fhªâ¡F gyK« ïšiy, ò¤âí« ïšiy. Mdhš MÇ
aÇ‹ ifahshŒ ïU¥gjhš, MÇa®fŸ j§fsJ Nøia âU.fhªâ
_ykhŒ btËah¡Ftj‹ _yK«, mt‰¿‰F És«gu«
bfhL¥gj‹ _yK« VjhtJ bt‰¿ »il¤jhš mJ MÇaU¡F
kh¤âu« gadË¡f¡ ToajhF«. k‰W« MÇaU¡F á¿J bršt
th‹ cjÉ nt©oÆU¥gj‰fhf brštth‹fisí« j§fSl‹
nr®¤J¡ bfhŸSth®fŸ.
Mfnt, ïªâa¥ bghJ k¡fS¡F bt‰¿ mjhtJ ÉLjiy
nt©Lkhdhš gy« nt©L«. gy« nt©Lkhdhš x‰Wik
nt©L«. x‰Wik nt©Lkhdhš #hâ tF¥ò¥ãÇî xÊa

Fo muR - 1931 ( 2 ) 316 317 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


nt©L«. #hâ tF¥òãÇî xÊa nt©Lkhdhš kj« xÊa
nt©L«. kj« xÊa nt©Lkhdhš gF¤j¿î nt©L«.
gy« ïšyhkš NøahtJ nt©Lkhdhš fšÉ m¿î
nt©L«. fšÉ m¿î nt©Lkhdhš mj‰F jilahd fhªÔa«
v‹D« gh®¥gd Mâ¡f« xÊa nt©L«.
ïu©L« ïšyhkš fhÇa á¤â nt©Lkhdhš x‰Wikí«,
gyK« cŸs r_f¤njhL nr®ªJ bfhŸs nt©L«.
òu£L! R¤j¥ òu£L!
Fo muR - f£Liu - 25.10.1931
ekJ bršt¤ij m‹Åa eh£lh® bfhŸisao¥gjhf¢
brhšYtJ R¤j¥ òu£L.
ekJ bršt¤ij bfhŸisao¤J e«ik¥ g£oÅ¥ngh£L
tij¥gt®fŸ ekJ flîŸfS«, ekJ gh®¥gd®fS«, ekJ
KjyhË, #Û‹jhu®, ÄuhRjhu®, t£o¡ fil¡fhu® M»at®fSnk
ahth®fŸ.
mªÃa eh£lh® bfhŸisao¡F« brštbkšyh« e«
Kilajšy.
e«ik bfhŸis mo¤J g£oÅnghL« ghjf®fsh»a
nk‰f©l KjyhË, #Û‹jhu‹, ÄuhRjhu‹, t£o¡ fil¡fhu‹
KjÈat®fŸ brštnkahF«.
Mifahš mij¥g‰¿ eh« ftiy¥gl nt©oaâšiy.
nkny brhšy¥g£l ïªj¡ T£l§fis xʤjhšjh‹ ekJ
bršt« ek¡F¡ »il¡F«.
m¥nghJ eh« tÆwhu c©zyh«. fZl¥gL« ehLfS¡F¤
jUkK« brŒayh«.
ï¥go¡F
100 ¡F 90 k¡fsh»a
bjhÊyhËfŸ,
ntiyahs®fŸ,
TÈah£fŸ,
g©izahŸfŸ.

Fo muR - bg£o¢brŒâ - 25.10.0931

Fo muR - 1931 ( 2 ) 318 319 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


jd¡F nt©oa t°âu§fis ehsilÉš mªjªj rka¤âYŸs
njit¡F¤ j¡fthW«, jdJ bghUŸ Ãiyik¡F¤ j¡fthW«
th§»¡ bfhŸsnt©L«. giHa t°âu§fŸ »Êahkš nt©oa
msî ïU¡F«nghJ òâjhŒ th§fnt©oaâšiy. bghUŸ
fZl« V‰gL§fhy¤âš »Êªj t°âu§fis¡ Toa tiuÆš
kWgoí« br¥gÅ£L¤ ij¤J cgnahf¥gL¤â¡ bfhŸs Ka‰á¡f
nt©Lnk bahÊa òâa t°âu« th§»¤jh‹ Mf nt©Lbk‹w
ÔghtËí« fh§»uR« Ãaâia if¡bfhŸs¡ TlhJ. Mdhš ÔghtË¡ bfh©lh£l«
v‹D« _l r«ãujha¤â‹ fhuzkhŒ xUt‹ j‹ tr¤âš Vuhs
khd t°âu§fŸ V‰fdnt th§» it¤âUªj nghâY«, j‰rka«
ÔghtË¥ g©oif¡F ï‹D« áy âd§fns ïU¡»‹wd. mtáa bryî¡nf gzÄšyhkš â©lho¡ bfh©oUªj nghâY«
ekJ eh£oš V‰g£oU¡F« gzbeU¡foÆ‹ _y« Äf¢ brštªj® g©oif¡ fhy¤âš òJ t°âu« th§» cL¤jnt©Lbk‹W
v‹W fUj¥gL»wt®fËš gy® m‹whl« bryɉF tifÆ‹¿ f£lha¥ gL¤j¥gL»wh‹. ïj‹ gadhŒ ViH k¡fŸ j§fS¡F
â©lhL»wh®fŸ. ViH¡Foahdt®fS«, bjhÊyhËfS« jhÅa nt©oa JÂfis ÔghtË rka¤âš jÉu ntW rka§fËš
Éiy Fiwªjâ‹ fhuz¤jhY« ntiyÆšyh¤ â©lh£l¤â‹ th§fhkš ïU¡»wh®fŸ. J Éahghu¤âš xU tUõ¤âa
fhuz¤jhY« V¡fK‰¿U¡»‹wd®. ïªj ÃiyÆš kj¤â‹ bgauhš Éahghu« KGtJ« xU âd¤âš el¤jnt©o ïU¥gjhš xU
mDZo¡f¥gL« giHa gH¡ftH¡f§fËš ekJ k¡fS¡F beU¡fo V‰g£L¤ JÂ Éiy mâf¥ g£L ViHfS¡F eZl
V‰g£oU¡F« FU£L¥ g‰Wjyhš ÔghtËÆ‹ nghJ Vuhskhd K©lh»wJ. Mifahš ekJ eh£L k¡fŸ ï›Éj beU¡foÆY«,
bghUŸ ekJ eh£oš å© Éiuakh¡f¥gL»wJ. fZl¤âY« g£LHyhkÈU¡fnt©Lkhdhš ÔghtË¥ g©oif
ia¡ ifÉl nt©oajtáa«. njr ey¤ij ÉU«ò»‹wt®fS«,
m¥go¥g£l å© bryîfËš g£lhR KjÈa btofŸ
ViHk¡fË‹ m¿ahikia mf‰w¥ ghLgL»wt®fS« jh§fŸ
RLjš, gyfhu â‹g©l§fis msî¡F ÄŠá rh¥ãLjš, òJ
brŒifÆš ÔghtËia¡ bfh©lhlhkš k‰wt®fS¡F tÊfh£L
t°âu§fŸ th§Ftâš j‹ Ãiyik¡F mâfkhf¢ bryî brŒjš
tJ« jÉu ÔghtËia¥ g»ZfÇ¡f nt©Lbkd¥ bghJk¡fËil
KjÈad K¡»akhF«. ït‰¿š btofŸ RLtâ‹ _y« ekJ
ÔÉu¥ ãurhuŠ brŒa nt©oaJ« mtáakhF«.
eh£L¥ bghUŸ Ódh KjÈa mªÃa ehLfS¡F mD¥g¥g£L
m›tªÃa ehLfËš ekJ eh£oYŸs _l #d§fŸ njit¡F bto bghJ e‹ikia¡ nfhU« m¿thËfËilÆš ï› Éõa¤
fŸ brŒtbj‹W kÅj e‹ik¡F cgnahfÄšyhj xU bjhÊš ij¥ g‰¿ mã¥ãuha ngjÄU¡f ïlÄšiy. Mdhš ekJ eh£o‹
ts®¡f¥g£L tU»wJ. ÔghtËÆš â‹g©l§fŸ â‹d nt©L j‰fhy¤âa bghJ thœ¡ifÆš ï›Éõa¤âš khW¥g£lmã¥uha
bk‹W ïU¡F« tH¡f¤jhš k¡fËilna nehŒ ÉU¤âah»wJ. nk‰g£oU¥gâÈUªJ vªj msî¡F ekJ bghJ thœ¡if
â‹g©l§fis x›bthUtU« jdJ njf Ãiy¡F¤ jFªj msî gF¤j¿î¡F Ku©g£oU¡»wbj‹W btËah»wJ. ï›Éõa¤âš
Ãuªjukhf òá¤J tu nt©LnkbahÊa tUõ¤âš áy âd§fis fh§»u° fø¡fhuUila Ãiy nk‰f©l ekJ mã¥ãuha¤â‰F
kh¤âu« g©oiffŸ bfh©lhL« Énrõ âd§fbsd V‰gL¤â¡ ne® ÉnuhjkhÆU¡»wbj‹gJ bt£l btË¢rkhÆU¡»wJ. jh§
bfh©L mªj eh£fËš kh¤âu« mâfkhf¥ òá¤jhš nehailtJ fns k‰bwšnyhiuí« Él njrk¡fËil bršth¡F¥ bg‰wt®
âra«. jÄœeh£oš méuz¤jhš V‰gL« fhyuh bt‹D« bjh¤J fbs‹W fh§»u°fhu® åwh¥ò¥ ngá¡bfhŸS»wh®fŸ. fh§»uá‹
nehŒ x›bthU tUõK« Mu«gkhtJ ÔghtË fhy¤âš jh‹ rh®ghŒ 炙yhªJ br‹¿U¡F« fhªâah®, jhnd ïªâa njr¤â‰F
v‹gij rfyU« m¿t®. Vf¥ãuâÃâ ba‹W« ïªâahÉYŸs vªj r_f¤ij¥g‰¿í« ngr
k‰bwtU¡F« cÇikÆšiy ba‹W« t£lnki# kfheh£oš kh®
ÔghtËÆš òJ t°âu« f£oahf nt©Lbk‹¿U¡F« tH¡
j£L»wh®. ï›tsî bršth¡F«, ãuâÃâ¤JtK« bg‰w T£l¤jh®
f« nk‰f©l k‰w ïu©L Ô§Ffisí« Él Äfî« ghjfkhdJ.
j‰rka« ghku k¡fËilna v›Éj ãurhuŠ brŒ»wh®fbs‹W
k¡fS¡F t°âu« mtáabkd¡ bfh©lhY« x›bthUtU«
c‰W neh¡f nt©oajtáa«.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 320 321 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


fh§»u° â£l¤âš j‰fhy« mKÈÈU¥gJ ïu©nl m«r§ ïâÈUªJ ekJ k¡fŸ ÔghtË¥ g©oif bfh©lho¤jh‹ Mf
fshF«. x‹W Foia xʤjš, k‰bwh‹W m‹Åa Milia xʤ nt©Lbk‹W fh§»u°fhu® v›tsî m¡fiuahf ntiybrŒ
jš. ï›Éu©L¡Fkhf filfË‹ K‹ k¿aš brŒa bfhŠrfhy« »wh®fbs‹gJ btË¥gL»wJ. m¥go¡ bfh©lhLtâY«, òuhz¤
Ka‰á brŒa¥g£lJ. Mdhš ï¥bghGJ kJghd k¿aY«, âš ï¥g©oifia¥ g‰¿ f£oÉl¥g£oU¡F« bghŒ¡fijÆš
m‹Åa Mil k¿aY« ãunahrdk‰wdbt‹W òy¥g£LÉ£lJ. e«ã¡if it¤nj bfh©lhl nt©Lbk‹W t‰òW¤j¥gL»wJ.
Mif ahš, j§fŸ â£l¤ij mKY¡F¡bfh©Ltu fh§»u°fhu® ÔghtË ÉLjiy âdbk‹W«, eufhRu‹ fijia¥ ghku k¡fŸ
òâa ïu©L tÊfis¡ f©Lão¤âU¡»‹wd®. x‹W #hâ¡f£L¥ e«g nt©Lbk‹W« âU.ïuh#nfhghyh¢rhÇah® ãurhuŠ brŒa
ghL, k‰bwh‹W g©oif. #hâ¡f£L¥gh£o‹ _y« Foia K‰gLtJ bt£f¡ nflhd ÉõakhF«.
ÃW¤Jtbj‹W«, g©oiffŸ bfh©lhLtâ‹ _y« fj® Éahghu¤
ij¥ bgU¡» m‹Åa Milia g»ZfÇ¥gbj‹W« Ô®khŤ eufhRu‹ fijia âU.ïuh#nfhghyh¢rhÇah® e«òtâšiy.
âU¡»‹wd®. ekJ njrk¡fËilÆš x‰Wik na‰glhkš ãǤJ Mdhš ghku k¡fŸ mªj¥òu£oš e«ã¡if it¡fnt©L
it¤âU¡F« ü‰W¡fz¡fhd #hâfŸ, #hâ¡f£L¥ghL v‹D« bk‹W«, ï¥go FU£L e«ã¡ifia ts®¥gj‹ _y« ïªJ
xnu Míj¤â‹ gy¤jhš jh‹ Mâ¡f« brY¤J»‹wd. MÆD« kj¤âYŸs k‰w òu£Lfisí« #d§fŸ e«g ïlnk‰gLbk‹W«
ehsht£l¤âš V‰g£LtU« K‹nd‰w cz®¢áí«, m¿î« bghJ ï¥go kj Mâ¡f« tY¤J, tUzh¢áuk« jiH¤jhš ãuhkz
k¡fËl« guîtjhš #hâ¡ f£L¥ghLfŸ js®ªJ #hâfŸ kiwªJ bršth¡F Ãiy ÉF bk‹W« âU.ïuh#nfhghyh¢rhÇah® KjÈa
nghtj‰F trâfŸ V‰g£LtU»‹wd. x›bthU #hâÆY« fšÉ fh§»u° fø¡fhu® fUâna ï«khâÇ ãurhu« brŒ»‹wh®fŸ.
f‰W K‰ngh¡filªj k¡fŸ #hâ¡f£L¥gh£il v⮤J¥ nghuho jdJ ÔghtË m¿¡ifÆš k‰nwhÇl¤âš âU.ïuh#nfhghyh¢rhÇ
tU»‹wd®. Mdhš fhªÔabk‹d¥gL« t®zh¢áuk j®k¤ij ah® F¿¥ãLtjhtJ.
mo¥gilahf¡ bfh©l fh§»u° fønahbtÅš K‹nd‰w “Miy¤ JÂfis mªJ ÔghtË bfh©lhLtJ áuh®¤j
cz®¢ áia v⮤J, k¡fË‹ m¿îts®¢áia¤ jL¤J #hâ¡f£L¥ ã©l¤â‰F Óik ã°nfh¤J it¥gJ nghyntahF«. nAhk¤Ô
ghL v‹D« ehfßfk‰w _l #d§fË‹ gytªj¢ brašfS¡F Æš beŒ¡F gâyhf nfh¡nfh#¤ij ÉLtJ nghyhF«” v‹»wh®.
M¡fª njL»wJ. kJÉy¡»‹ bgauhš tUzh¢áuk¤ij Ãiy
eh£L« fh§»u° Ka‰áia v⮡fnt©oaJ m¿thËfË‹ ï¥go¥ ãurhuŠ brŒtâ‹ _y« k¡fŸ áuh®¤jŠbrŒaî«,
flikahF«. nAhk« ts®¡fî« K‰gLth®fbs‹W« mj‹_y« jdJ #hâah®
v‹bw‹iw¡F« nrh«ngÇfshŒ tÆW ts®¡f ïlnk‰gLbk‹W«
fh§»u° â£l¤â‹ ïu©lhtJ gFâ g©oiffŸ bfh©lh âU.ïuh#nfhghyh¢rhÇah® fdî fh©»wh®. cyf k¡fËilna
Ltâ‹ _y« fj®É‰gidia¥ bgU¡» m‹Åa Milia¥ gF¤j¿î njh‹¿É£lbj‹gijí«, jÄœk¡fËilna
g»ZfǤjš. j‰rka« _iy KL¡FfËbyšyh« “ÔghtË¡F¡ fj® RakÇahij ïa¡f« guÉ tU»wbj‹gijí«, âU.ïuh#nfhghyh¢
th§F§fŸ” v‹W J©L¥ ãuRu§fŸ tH§f¥L»‹wd. jÄœehL rhÇahU¡F Ãidñ£l ÉU«ò»nwh«. eufhRu‹ fijÆš e«ã¡if
fh§»u° fÄ£oÆ‹ jiyt® âU.uh#nfhghyh¢rhÇah® jdJ it¡F« fhy« kiyna¿ É£lJ. âU.uh#nfhghyh¢rhÇah® jdJ
m¿¡ifÆš “ÔghtË ekJ njr k¡fŸ midtU¡F« bghJthd Ra #hâ k¡fË‹ e‹ikia¡nfhUgtuhdhš fhy¤â‰nf‰wthW
g©oif, ViH, gz¡fhu®, M©, bg© KjÈat®fŸ, FHªijfŸ mt®fsJ bjhÊiy kh‰¿¡ bfh©L kj¤â‹ bgauhY«,
všnyhU« m‹iwa âd¤ij¢ rªnjhõkhf¡ bfh©lhL»wh®fŸ. tUzh¢áuk¤â‹ bgauhY« ãwiu Vkh‰¿, g©oiffbs‹W«,
K¡»akhf ÔghtË ÉLjiy¡ bfh©lh£lkhF«. m‹W eufhRu áuh®¤jbk‹W«, nAhkbk‹W« VŒ¤J¥ ãiH¡fhkš, mtut®
ÅlÄUªJ cyf« Énkhrd« bg‰w ehŸ. Mifahš ÔghtË r¡ânf‰w ehzaK«, f©ÂaK« thŒªj bjhÊšfËš
v‹gJ ÉLjiy¡F m¿F¿. bj‹dh£oš eh« mehâ fhykhf òJ <Lglnt©Lbk‹W ãurhuŠ brŒthuhf.
MilfŸ th§»aªJ ÔghtË bfh©lho tU»nwh«. MÆu¡
fz¡fhz tUõ§fshf ï›thW el¤âtªnjh«. ï›tUõ ÔghtËÆš fj® th§f nt©Lbkd¢ brŒa¥gL« ãurhu¤
ÔghtË jÄœeh£oš fj® mãÉ®¤âia¢ rªnjhõkhŒ¡ bfh© ij¥g‰¿ xU th®¤ij k£L« brhšy ÉU«ò»nwh«. »uhk¤âš
lhL« g©oifahÆU¡fnt©L«” v‹W vGâÆU¡»wh®. c©z czÉ‹¿¥ g£oÅ »l¡F« ViHfŸ ü‰W, beŒJ ãiH¥

Fo muR - 1931 ( 2 ) 322 323 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


gj‰fhfnt fj®¥ãurhu« brŒa¥gLtjhf¢ brhšy¥gL»wJ. j‰
rka¤âš fj® ntZo th§Ftbj‹whš Rkh® bf#« x‹W¡F mzh
x‹gJ bfhL¡fnt©oaâU¡»wJ. Mdhš ïªâahÉnyna
V‰g£oU¡F« Miy¤JÂÆš ïªj fjiuÉl ca®ªj fhlh¤JÂ
th§Ftbj‹whš bf#« eh‹F mzhî¡F »il¡»wJ. fjU¡F
gâyhf ïªj Miy¤JÂia th§Ftjhš ekJ eh£L¥gz« btË
eh£L¡F¥ nghtâšiy ba‹gnjhL bf#« x‹W¡F Iªjdh âÇTl Rªjudh® âUkz«
Ä¢rK« V‰gL»wJ. bf#« x‹W¡F x‹gjzh bfhL¤J fj® th§F
tâš ViHfS¡F ü‰gâš ïu©lzhî« beŒtâš ïu©lzhî«
»il¡fyh«. Miy¤J th§Ftjhš V‰gL« Iªjzh e©g® ca®âU. âÇTl Rªâu® mt®fS¡F âUbešntÈ
Ä¢r¤âÈUªJ ïªj eh‹fzhití« nenu ü‰»wt®fS¡F«, Æš RakÇahij Kiw¥go âUkz« elªj r§fâ k‰bwhW g¡f«
beŒ»wt®fS¡F« kÂah®l® _y« mD¥ãÉ£lhš gh¡» ãuRǤâU¡»nwh«.
ï‹D« xU mzh ntW j®k¢bryî¡F Ä¢r¥gL»wJ. nkY«
Miy¤J¡F¡ bfhL¤j eh‹fzh _y« MiyÆš ntiy mt® xUehS« RakÇahij¡ bfhŸiffS¡F vâuhf
brŒí« v›tsnth ViH¤bjhÊyhËfŸ ãiH¥gh®fŸ. ï¥go xU ïUªj âšiy. ekJ ïa¡f¤ij ghuh£o vGâ ïU¡F« Éahr§fŸ
j®k g©L V‰gL¤â ft®‹bk©lh® _ynkh mšyJ bghJ #d mnef« ‘Fo muá’Y«, “Çnthšo” Y« fhzyh«.
e«ã¡if bg‰w xU °jhgd¤â‹ _ynkh ViHfS¡F cjîtnj
clš eÈthš mtuJ âUkz miH¥ã‰F¢ bršy ek¡F
ehfßf KiwahF«. mij É£L É£L MÆu¡fz¡fhd tUõ§
trâ V‰glÉšiyahdhY« m¤âUkz« elªj Kiwia m¿ªJ
fS¡F K‹ kÅj r_f« ehfßfkilahkš fh£L Äuh©ofsh
eh« ÄFâí« k»œ¢á miltJl‹ âÇTl Rªâuiu eh« ÄFâí«
ÆUªj fhy¤âš J c‰g¤â brŒj Kiwia ï‹iwa âd«
ghuh£L»nwh«.
ã‹g‰w nt©Lbk‹W«, mj‰fhf, fj® v‹w xU bjhÊiy áUZo
brŒJ mj‹ _y« ViHfS¡F cjîtjhf¢ brhšy¥gL« kzk¡fŸ Ó®âU¤j¤ JiwÆš bjh©lh‰¿ kÅj r_f¤â‰F
bghUËš x£o¡»u£o bghJ #d§fis eZl¥gl¢ brŒtJ ÉLjiyiaí«, RakÇahijiaí« c©lh¡f Mir¥gL»‹nwh«.
xG§F Kiw ahfhJ. czÉ‹¿ tUªJ« ViHfŸ ekJ eh£oš
k£Lkšyhkš k‰w ehfßfkilªj njr§fËYÄU¡»wh®fŸ. Fo muR - thœ¤J¢ brŒâ - 01.11.1931
j‰rka« V‰g£oU¡F« ntiyÆšyh¤ â©lh£l¤âdhš cyf¤
âYŸs všyh¤ njr§fËY« ViHfË‹ bjhif bgU» tU»‹wJ.
k‰w ehfßfkilªj njr¤jh® ViHfis¥ ghJfh¡f nt©o gy
eåd bjhÊšfis ehfßf KiwfËš áUZo¡»wh®fŸ. m¥goí«
bjhÊš »£lhj ViHfS¡F cjt xU g©L V‰gL¤â mâÈUªJ
khjh khj« cjÉaË¡»‹wh®fŸ. ekJ njr¤jhU« ï›Éj ehfßf
Kiwiana if¡bfhŸs nt©L«. fj® v‹gJ j‰rka« ekJ
eh£lhiu njÓa¤â‹ bgauhš ml¡»ahs K‰g£oU¡F« xU áW
gh‹ik¡ T£l¤jhÇ‹ Nœ¢á ba‹W v¢rÇ¡if brŒa¡ flik¥
g£oU¡»nwh«.
( S.R. )
Fo muR - jiya§f« - 01.11.1931.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 324 325 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


jÄH‹ <nuhL KÅághÈ£o

<¥nghÉš ãuRÇ¡f¥gL« “jÄH‹” v‹D« jÄœ âdrÇ <nuhL KÅághÈ£o¡F òâa r£l¥go el¡f nt©oa
g¤âÇifÆ‹ btËpLfŸ tu¥bg‰nwh«. ï¥g¤âÇifahdJ nj®jY¡F ï«khj« 4 ª njâ °È¥ò th§f njâ ngh£oUªjgo
njr¤â‰F«, k¡fŸ RakÇahij¡F« btF fhykhf ciH¤J tU« 4ª njâ 24 °jhd§fS¡F Rkh® 50 m§f¤âd®fŸ tiu ngh£o
bgÇah® ca®âU.RthÄ m‰òjhdªjh mt®fis MáÇauhf¡ nghl °È¥ò bfhL¤âUªjh®fŸ.
bfh©LŸsJ.
ït‰WŸ âUths®fŸ M®.f©z«khŸ (<.bt.uhkrhÄ
r_f CÊaK«, r_f Ó®âU¤jK« òÇtnj ï¥g¤âÇ¡ifÆ‹ rnfhjÇ) nf.v.nõ¡jhî¤ rhaò ï¥nghija nr®bk‹, v«.nf.kfkJ
bghJ neh¡fkhÆUªj nghâY«, Ô©lhjh®, ViH, vËat®fË‹ Ršjh‹ rhaò bešÄõ‹, ã.á‹DrhÄ fî©l® bešÄõ‹,
Fiwfis K¡»akhf Ô®¥gj‰fhf btËtªJyhî« X® áwªj jÄœ khÇK¤J g©lhu« jhœ¤j¥g£l tF¥ò M»a It®fS¡F ngh£o
âdrÇ ïJntahF«. jÄœ k¡fS¡FŸ òF¤j¥g£oU¡F« #hâ kj °È¥ng ïšyhkš bt‰¿ bg‰wh®fŸ. k‰W« <.bt.»UZzrhÄ
ɤâahr§fisí«, ãwÉÆdhš V‰gL« V‰w¤jhœîfisí« eha¡f® ï¥nghija fî‹áy®, v«. á¡fŒa eha¡f® ï¥nghija
f©o¤J, Ô©lhik, beU§fhik, ghuhik KjÈa m£^Êa§fis fî‹áy®, <.É. eŠr¥g br£oah® ï¥nghija it°nr®k‹, <.x.á.
mwntaʤJ, fy¥ò kz«, Éjit kz«, ònuh»jk‰w kz«, K¤JrhÄ fî©l® ï¥nghija fî‹áy®, nf.nf.Fju¤Jšyh rhaò,
ònuh»jk‰w <k¡fl‹ KjÈaitfis MjǤJ, k¡fË‹ gF¤ ï¥nghija fî‹áy®, nf.v«.ÓÅthrãŸis ï¥nghija
j¿it ts®¤J, mt®fŸ K‹nd‰wkilí«goahd JiwfËš fî‹áy®, #.g. kfk£ Ršjh‹ rhaò ruh¥ò¡fil, nf.m¥Jš uh[¡
<Lg£LiH¤jYkh»a mÇa bfhŸiffis mo¥gilahf¡ rhaò c¥ò k©o, fhj®rh Fkhu® á.bu§fuh{ br£oah® ï¥nghija
bfh©L, ghLgl K‹tªjj‰fhf eh« mij KGkdJl‹ tunt‰g fî‹áy®, v°.bt§flh#y KjÈah® #îË Éahghu«, nfrtyhš
Jl‹, ekJ thrf®fisí«, ï¥g¤âÇif¡F clnd rªjhjhu®fshf¢ nr£ k©o Éahghu« M»at®fŸ j§fS¡F ngh£oahf °È¥
nr®ªJ MjÇ¡f ntQkhŒ nf£L¡ bfhŸS»‹nwh«. ngh£oUªj fdth‹fŸ mt®fŸ °È¥ig (ngh£oia) ɤâ£wh
brŒJ bfh©ljhš ït®fS« ngh£oÆšyhkš bt‰¿ bg‰wt®
ehbl§F« gz beU¡foahš mšyY‰W, gÇjɤJ¡ fshth®fŸ.
bfh©oU¡FÄ¡fhy¤âš, ï¤jUz¤âš ehbl§F« rkj®k
bfhŸiffis¥ gu¥ã, ghku k¡fis¤ j£o vG¥ã, c‰rhf¥gL¤J k‰W« v£L °jhd§fS¡F ngh£o gykhf ïU¥gjhf
tj‰fhf K‹ tªj “jÄHÅ‹” îthf°j®fS¡F ekJ tªjd¤ij bjÇ»‹wJ. fU§fš ghisa¤âš ïu©L th®LfS¡F 5ng®fŸ
mˤJ¡ bfhŸS»‹nwh«. ngh£o nghL»wh®fŸ. mjhtJ xU th®L¡F âUths®fŸ nf.ã.
õ©KfãŸisí«, (khÍ bfs‹áy®) o.ÓÅthr KjÈahU« (khÍ
RakÇahij ïa¡f¤ij MjǤJ, kyhŒ njr¤âš Kj‹ nr®k‹) xU th®L¡F khÇK¤J ãŸisí« (ï¥nghija fî‹áy®)
Kjyhf btËtªj jÄœ âdrÇ ïJbth‹nwahF«. FHªij ãŸisí«, ÄuhRjh® uh#&¥ãŸisí« (khÍ KÅágš
Fo muR - kâ¥òiu - 01.11.1931 c¤ânahf°j® & ÄuhRjh®) x¡»Èa¤bjU th®oš m¥igah¡
fî©lU« (ng§f®) gh©o¡ fî©l® v‹D« brsl¥g¡
fî©lU« (ng§f®) gh®¥gd¤ bjU th®L¡F t¡Ñš ô.v°.
Fo muR - 1931 ( 2 ) 326 327 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
R¥ãukÂa mŒaU«, t¡Ñš á.ã.uhfntªâuuhî«, tisa¡fhu¤
bjU th®L¡F ï.v°.nfhɪjrhÄ ehíLî« (f©wh¡l®) fU§fš
ghisa« ÄuhRjh® njtehafK«, x¥gz¡fhu¤ bjU th®L¡F
ï¥nghija fî‹áy® v«.v°.K¤JfU¥gŠ br£oahU«, khÍ
fî‹áy® É.I.nlÉ£L«, °nlõ‹ ghf th®L¡F ï¥nghija
fî‹áy® g£l¡fhu® v«.vš.á mt®fS« , khÍ fî‹áy® M®.v°.
ÉRthrK«, butbu©£ PhdK¤J, <.xŒ.Ršjh‹ rhaò (f©wh¡l®) tF¥òthâfŸ mnah¡»a®fsh?
M»at®fS« ngh£o nghL»wh®fŸ v‹whY« ïu©blhU
th®LfŸ jÉu k‰witfË‹ ngh£o m›tsî K«Kukhf
ïU¡fhbj‹nw fUJ»‹nwh«. ïªâa®fË‹ moik¤ j‹ik¡F« ïÊ Ãiy¡F« kjK«,
#hâí«, tF¥ò« mit r«gªjkhd _le«ã¡if v©z§fS«,
nj®jš njâ F¿¥ã£l cl‹ <nuh£oš V‰g£l jlòlšfS«
bt¿fS«, rl§FfS« ït‰¿‰fhf xUtiu xUt® mte«ã¡if
f£áfS« beU¡fofS« btF gykhf ïUªJ tªjJ. ïj‰F¡
bfh©L ml¡» Ms Ãid¥gJnk K¡»akhd fhuz§fshF«
fhuz« ï¥nghJ ïU¡F« nr®bk‹ #dh¥ nõ¡jhî¤ mt®fŸ
v‹gjhf eh« gy jlit brhšÈ tªâU¡»‹nwh«. gykhf mndf
kWgoí« jh‹ nr®bkdhŒ tUtâšiy v‹W brhšÈÉ£ljhš
cjhuz§fSl‹ vGâí« tªâU¡»‹nwh«.
gy fî‹áy®fŸ jh‹ jh‹ nr®bkdhf tunt©Lbk‹W f£á nr®¡f
Mu«ã¤J É£lh®fŸ. ïâš gh®¥gd ãuKf®fS« ïu©blhUt® kj§fË‹ nguhš gy K¡»a kj§fS«, mnef »is kj§
fyªJ j§fS¡F¥ ão¤j fdth‹fis nr®kdh¡f jªâu« brŒJ fS« c£ãÇî kj§fS« V‰g£L, k¡fis bgU« bgU« ãÇî
fø nr®¤jh®fŸ. gy mngBf®fisí« ÃW¤âdh®fŸ. fshf¥ ãǤJÉ£lbj‹whY« tUzh¢áuk¤ijí«, #hâ¥ãÇî
fisí«, gytF¥ò¥ ãÇîfisí« bfh©ljhd ïªJkjkhdJ
filáahf âU.ïuhkrhÄ âUths® g£l¡fhu® KjÈat®fŸ
všyh kj§fisí« Él k¡fŸ r_f¤â‰F bgÇa ïilôwhŒ
#dh¥ nõ¡jhî¤rhaò mt®fis kWgoí« nr®kdhf ïUªjhf
ïUªJ bfh©L k¡fË‹ x‰Wikiaí«, j‹d«ã¡ifiaí«
nt©L« v‹W îgªj¥gL¤â r«kâ¡f¢ brŒj ã‹ò nj®jš
monahL ghHh¡» tUtJl‹ ïj‹ fhuzkhŒ k¡fŸ tÈ ïHªJ,
cz®¢á ntW ÉjkhŒ kh¿‰W v‹whY«, ngh£ofŸ kh¤âu« btF
RakÇahij ïHªJ, Rjªâuk‰W eil¥ãz§fshfî« gF¤j¿t‰w
gykhf Mu«ã¡f¥g£lJ.
ÄUf¤ j‹ikÆY« nftykhfî« thœªJ tU»wh®fŸ.
Mdhš nr®k‹ nõ¡jhîJ rhaò mt®fŸ ï¥ ngh£o
ïj‰F cjhuzkhf, br‹id khfhz¤ij kh¤âu« vL¤J¡
fS¡FŸ EiHªJ j‹Ål« m‹òŸst®, btW¥òŸst® v‹»‹w
bfh©L gh®¤jhny nghJ«. ïªJfŸ v‹W brhšÈ¡ bfhŸS«
ɤâahrÄšyhkš všyhÇlK« br‹W miyªJ âǪJ ehŸ 1-¡F
#d§fŸ Rkh® _‹nw K¡fhš nfho ïU¡»wh®fŸ v‹whY«
24 k neu« åj« ntiy brŒJ bkh¤j¤âš 16 °jhd§fS¡F¥
mt®fŸ 385 #hâfshfî« k‰W« gy cŸ ãÇî #hâfshfî«
ngh£oÆšyhkš brŒJÉ£lh®. ï›Éõa¤âš nr®bk‹
tF¡f¥ g£L ïU¡»‹wh®fŸ. (ïªj #hâ bga®fS« x›bthU
mt®fË‹ ãuahirí«, bt‰¿í« Äfî« ghuh£l¤j¡fjhF«.
#hâaÇ‹ v©Â¡ifí« fhy« br‹w âU.vš.o.rhÄ¡f©Q
òJ r£l¥go T£l¥gL« ïªj îthfK«, #dh¥ nõ¡jhîJ ãŸis mt®fshš ãuRǤj bk£uh° ïa®ò¡ v‹D« ò°jf¤âš
mt®fŸ jiyikÆš xG§fhfî«, bt‰¿fukhfî« eilbgW fhzyh«) ehnsw ehnsw ehfßf¤â‹ fhuzkhfî« brštÃiyÆ‹
bk‹gâš MnBgiz ïšiy. bt‰¿ bg‰w fî‹áy®fŸ nr®k fhuzkhfî« ï‹D« mâfkhd #hâ ãÇîfS«, c£ãÇîfS«
Dl‹ x¤JiH¤J <nuhL KÅághÈ£o¡F ï¥nghJ V‰g£LtU« V‰gL« goahd ÃiyÆnyna njr« nghŒ bfh©oU¡»wnj jÉu
ešy bgaiu É®¤â brŒth®fshf. mitfŸ FiwªJ x‹Wgl¤ j¡f Ka‰ánah m¿F¿nah fh©gj‰
»šiy.
Fo muR - f£Liu - 08.11.1931

Fo muR - 1931 ( 2 ) 328 329 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ïªâahÉ‹ 8 -š xU ghf« bfh©l br‹id khfhz¤âš v¥bghGJ xUtD¡F, mtD¡F v‹W xU jÅ kj«, jÅ
kh¤âu« 385 #hâ¥ãÇîfŸ ïU¡»‹wbj‹whš ïÅ k‰w 7-ghf #hâ, jÅ tF¥ò v‹gjhf¥ ãÇ¡f¥g£l ã‹ò mt‹ jdJ kj«,
#d¤bjhifÆš v¤jid #hâ¥ãÇîfŸ c£ãÇîfŸ ïU¡f¡TL« jdJ #hâ, jdJ tF¥ò¡F v‹W xU cÇik nf£gâš v‹d
v‹gij thrf®fŸ r‰W áªâ¤J¥ gh®¤jhš jhdhf És§»ÉL«. j¥ãjnkh, mnah¡»a¤jdnkh ïU¡fKoí«?
ïªj #hâ¥ãÇîfŸ kh¤âukšyhkš ‘cÆÇD« njr¤âD« tF¥òthj«, kj thj«, #hâ thj« TlhJ v‹»‹w nah¡
K¡»akhŒ fUj nt©oa’jhdjhŒ ghiõ ãÇîfŸ v›tsî? ï› »a®fŸ xUtuhtJ kj¤ijí«, #hâiaí«, tF¥igí« mÊ¡f¢
tsî #hâí«, jhŒ ghiõí« j§fS¡FŸ ãÇg£L ïU¡»‹nwh« r«kâ¡»‹wh®fsh? mJ kh¤âukšyhkš gh®¥gd® Kjš giwa®
v‹W kh¤âu« Ãid¤J¡ bfh©oU¡fhkš j§fS¡FŸ x‹W¡ tiu khahthj« Kjš irt®tiu mtut®fË‹ #hâ kj tF¥ò¡F
bfh‹W ca®î jhœî v‹W v©Â¡ bfh©oU¡»‹w cŸ v©z cÆiu É£lhtJ fh¥gh‰w nt©L« v‹»‹wh®fnsbahÊa
K« btË elto¡iffS« btW¥ò« JntõK« v›tsî? xUtuhtJ #hâkj tF¥òfis FÊnjh©o¥ òij¡f nt©L«
v‹W brhšY»‹wt®fis f©L ão¡f Koíkh? kj¤ijí«,
ït‰iwbašyh« ftÅ¡fhkY«, ïij ne®gL¤j Ka‰á¡ #hâiaí«, tF¥igí« xU òw¤âš fh¥gh‰¿¡ bfh©L k‰bwhU
fhkY« ahnuh áy nrh«ng¿fS« Raey¡fhuU« ‘njÓa« njÓa«’ òw¤âš #hâ kj tF¥ò¥ãuâÃâ¤Jt« nf£gij mnah¡»a¤
v‹W brhšÈ k¡fŸ f©fËš ÄsfhŒ¥ bghoia¥ nghl Ãid¤ jd«, ïÊj‹ik v‹W brh‹dhš m¥go¢brhšYtJ MÆu«
jhš ehL v¥go nBk« milí«? bfhŠr ehis¡F kh¤âu« jh‹ kl§F mnah¡»a¤jdK«, ïu©lhÆu« kl§F ïÊj‹ikí«,
ïªj njÓa tƉW¥ãiH¥ò Éahghu« elªj Koínk xÊa ïJ tŠrf¤j‹ikí« Jnuhf¤ j‹ikí« Mfhjh v‹gnjhL ïJ
v‹W« Ãiy¤âU¡f Koíkh v‹gJ nahá¡f¤j¡fjhF«. j§fŸ tƉW¥ãiH¥ò¡F«, thœî¡F« v‹dnt©LkhdhY«
‘tF¥ò thj« TlhJ’ v‹W brhšYtj‹ _y« Vnjh áy brŒayh« v‹»‹w Ñœk¡fŸ j‹ikah mšyth v‹W nf£
ga§fhËfisí«, ntW tÊÆš ãiH¡f tifa‰w njÓathâ »‹nwh«.
fisí«, c¤ânahf« gjÉ¥ ãÇa®fisí« Äu£lyhnk xÊa, njr«,étuháfS¡F bghJthdjhF«, njr M£áí« k¡f
tF¥ò¥ ãÇîfshY«, ca®î jhœî ɤâahr§fshY« cŸs S¡F¥ bghJthdjhF«. vªj kÅjD¡F« M£áÆš mtdJ
fZl¤ijí« nf£ilí« xÊ¡f Koíkh v‹W nf£»‹nwh«. ïZl¤ij bjÇÉ¡fî«, M£áÆš g§Fbgwî« cÇik c©L
‘tF¥òthj« kjthj« #hâthj« ngá tF¥òthÇ¥ v‹gij vªj _lD« kW¡f KoahjjhF«. Vnjh áy mnah¡»a
ãuâÃâ¤Jt« nf£gt®fshš njr¤â‹ ÉLjiy bf£L¥ tŠrf®fsJ bršth¡F¡fhy¤âš mt®fsJ VŒ¥ãš ÉGªj
ngh»‹wJ’ v‹W â¥ãÈ, njrhtu«, rjF¥igbsšyh« ngrî« K£lhŸ k‹d®fshd, xG¡f <dKŸs mur®fŸ fhy¤âš V‰g£l
vGjî« bjhl§» É£lij¡f©L eh« á¿J yøa« m¡»uk§fshY« bfhL§nfh‹ikfshY« #hâkj tF¥ò Mzt§
brŒaÉšiy. fŸ V‰g£L xU #hâ kj tF¥ig k‰bwhU #hâ kj tF¥ò ml¡»
MS«goahfî«, xU #hâ kj tF¥ò ciH¥ãš k‰bwhU #hâ
mªj¥go vGJ« ngR« nah¡»a®fËš 100¡F miu¥ kj tF¥ò nrh«ng¿ahŒ ïUªJ bfh©L c©L thG« goahí«
nguhtJ j§fŸ kj¤ijí«, cŸ kj¤ijí«, #hâiaí«, cŸ #hâ brŒa¥g£L É£lâdhnyna všyh fhy§fËY« všyh murh£á
iaí« ,tF¥igí« cŸtF¥igí« É£L É£lt®fŸ c©lh fS« m¥go¥g£l tŠrf®fS¡F cjÉahfnt ïU¡fnt©Lkh
v‹W gªja« f£o nf£»‹nwh«. v‹W« ahnuh áyU¡F ãiH¥gj‰F ntW tÊ ïšyhjâdhnyna
mªj <d®fS¡F TÈahŒ ïU¡F« ïÊjifikia k‰wt®fS«
Mfnt njÓa« v‹gJ«, njÓa¥ ãiH¥ò v‹gJ« k¡fis
milant©Lkh v‹W« nf£»‹nwh«.
v›tsî mnah¡»a®fshfî« ïÊjifik cŸst®fshfî«
brŒJ ÉL»‹wJ v‹gJ ftŤJ¥ gh®¥gt®fS¡F És§fhkš VjhtJ xU kÅj‹ ‘v‹Dila kj« áWgh‹ikahdJ
nghfhJ. v‹W«, v‹Dila #hâ tÈÆHªj #hâba‹W«, v‹Dila
tF¥ò jhœ¤j¥g£L ïÊî gL¤j¥g£lbj‹W« brhšÈ, mj‹

Fo muR - 1931 ( 2 ) 330 331 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


fhuzkhf M£áÆš vd¡FŸs g§F ï‹dJ v‹gij bjËthŒ¢ fh§»uRjh‹ jhœ¤j¥g£lt®fS¡F¥ ãuâÃâ v‹W brhšY»w
brhšÈ, v‹id Ú ml¡» Ms Koahjgo brŒJÉL’ v‹W t®fS¡F á¿jhtJ khdnkh , RakÇahijnah ïU¡Fkhdhš
brhštâš v‹d j¥ò ïU¡»‹wJ v‹W nf£»‹nwh«. ïj‰F gâš âU.m«bg£fhU¡F gâš brhšÈÉ£L nkšbfh©L rkhjhd«
brhšyhkš m¥go¡nf£gJ ‘Fyh« j‹ik’ v‹W« njr¤Jnuhf¤ brhšy nt©L«. mjhtJ ï‹d ï‹d jhœ¤j¥g£l k¡fŸ
jd« v‹W« brhšYtjhdhš m¥go¢ brhšY»‹wt®fis ï¤jid ng®fŸ fh§»uáš ïU¡»‹wh®fŸ. mt®fsJ Ãiyik
ï¥go¢brhšYtJ ‘tƉW¥ãiH¥ò¡F v¢áiy bghW¡F« ïÊ ï‹dJ v‹W bjÇɤJÉ£L m«bg£fhiuí« mtuJ mã¥ã
j‹ik’ v‹W V‹ brhšy¡TlhJ. uha¤ijí« f©o¥gJ xG§fhF«. m¥go¡»šyhkš ‘m«bg£fh®
xU Fyh«’ ‘v«.á.uh#h xU Fyh«’, ‘v‹. átuh{ xU Fyh«’
j‹ g§if jd¡F¡ bfhL v‹W nf£lîl‹ bfhL¡f kW¤j ‘kJiu¥ãŸis xU Fyh«’ ‘mt®fis MjÇ¡»‹w k‰wt®fS«
FL«g§fŸ všyh« mndfkhŒ ehrK‰nw ïU¡»‹wd. Mfnt, Fyh« ïÊ k¡fŸ’ v‹W ngáÉ£lhš vGâÉ£lhš rkhjhdkh»
vªj kj¡fhuUila g§ifahdhY«, vªj #hâ tF¥ò¡fhuUila ÉLkh v‹W nf£»‹nwh«. ïªj¥go ngR»‹w vGJ»‹wt®f
g§ifahdhY« kW¤J Vkh‰w¥gh®¤jhš f©o¥ghf mªj ehL Sila c©ik Fyh« j‹ik ek¡F¤ bjÇahjh v‹gij mtu
nfLWtJ â©z«. v¥go nfL‰whY« áy bghU¥g‰w TÈfË‹ t®fns nahá¤J¥ gh®¡f nt©LkhŒ tz¡f¤Jl‹ nf£L¡
étd« elªnjwyh« v‹gâš ek¡F rªnjfÄšiy. Mdhš ehL bfhŸS»‹nwh«.
bfL« v‹gij c©ikí« bghW¥ò« cŸs k¡fS¡F vL¤J¡
fh£l¡ flik¥g£oU¡»‹nwh«. j‹ g§if¡ nf£gtid Fyh« v‹W«, moik v‹W«,
mâfhu t®¡f¤âd®TÈ v‹W«, v¢áš bghU¡»fŸ v‹W«
Rkh® VG nfho jhœ¤j¥g£l k¡fS«, Rkh® v£L nfho brhšy¤ JÂtâ‹ fU¤bjšyh« ngdhî«, fh»jK« j‹tr«
K°ä«fS« j§fS¡F ïªJ¡fËl« e«ã¡if ïšiy v‹W ïU¡»‹wd v‹»‹w jiybfhG¥ãšyhkš k‰wgo m¿î« ehz
brh‹dhš ‘v§fis e«ã¤jhdhf nt©L«’v‹W brhšy vªj aK« ïUªJ brŒj fhÇa« v‹W brhšy Koíkh v‹W nf£
ïªJî¡F cÇik c©L v‹W nf£»‹nwh«. jhœ¤j¥g£l »‹nwh«.
k¡fS¡F«, K°ä«fS¡F« j¡f rkhjhd« brhšÈ rÇ¥gL¤j
Ka‰á¡fhkš ‘jhœ¤j¥g£lt®fS¡F fhªâÆlK«, fh§»uáÅl m‹¿í« t£l nki# kfheh£L K°ä« ãuâÃâfis
K« e«ã¡if ïU¡»‹wJ. m«g£fhÇl« e«ã¡if ïšiy’ v‹W Jnuh»fŸ v‹W«, tŠrf®fŸ v‹W«, K°ä«fË‹ bjhšiy
áy ght§fS¡F gz« bfhL¤J Óik¡F jªâ mo¤J g¤âÇif v‹W« , K°ä«fË‹ K£L¡f£ilba‹W« K°ä«fË‹ tŠrf«
fËš És«gu¥gL¤â ÉLtJ nah¡»akhd brŒifahFkh?v‹W v‹W« , K°ä«fË‹ N£á v‹W«, jiya§f« bfhL¤J vGJtnj
nf£»‹nwh«. ‘njÓa¥ g¤âÇif’fS¡F xU nah¡»aijahf És§F»‹wJ. ïJ
‘j£o¥ ngr MŸ ïšyhÉ£lhš j«ã r©l¥ ãur©l‹’ v‹W
c©ikÆnyna jhœ¤j¥g£l tF¥gh®fŸ v‹gt®fËš brhštJ nghš el¡F« fhÇankašyhkš ntW v‹d v‹W brhšy
ü‰W¡F fhš nguhtJ fhªâiaí«, fh§»uirí« e«ò»‹wh®fsh Koí«.
v‹W gªja« f£o¡ nf£»‹nwh«.
jhœ¤j¥g£l k¡fŸ ifÆY«, K°ä«fŸ ifÆY« rÇahd
ÓikÆš âU.fhªâaofŸ ‘jhœ¤j¥g£lt®fS¡F fh§»uR« g¤âÇiffŸ ïUªJ m¢r_f¤jhU¡F j§fŸ cÇik¡F¥ ghLgL
ehD«jh‹ ãuâÃâ’ v‹W brh‹dnghJ âU.m«bg£fh® brh‹d tâš ï‹D« rÇahd m¡fiu ïUªJ, m¥g¤âÇiffis MjǤJ
gâY¡F âU.fhªâ v‹dgâš brh‹dh®? m«bg£fh® mt®fŸ ešy ãugy¥gL¤â ïUªjhš ïªj r_f§fË‹ jiyÆš njÓa¤â‹
btË¥gilahd ghiõÆš ‘fh§»uR¡F«, jhœ¤j¥g£l k¡f nguhš Ryg¤âš fšiy¥ ngh£L Él Koíkh v‹W nf£»‹nwh«.
S¡F« ahbjhU r«gªjK« ïšiy, fh§»uáš jhœ¤j¥g£l k¡fŸ bksyhdh bõsf¤ mÈia¥ g‰¿ áy g¤âÇiffŸ btF ïÊthŒ
»ilahJ, m¥goÆU¡f âU«g¤ âU«g âU.fhªâat®fŸ fh§» vGj¤ bjhl§»É£ld. bksyhdh bõsf¤jÈÆ‹ ehza¤ij
uR« jhD« jh‹ jhœ¤j¥g£lt®fS¡F ãuâÃâfŸ v‹W brhšY Él vªj Éj¤âš âUths®fŸ fhªâí«, khsÉahî«, u§frhÄ
tJ bghW¥g‰wt®fŸ brhuizÆšyhkš ngR« ng¢rhF«’ v‹W mŒa§fhU«, uh#nfhghyh¢rhÇahU«, r¤âa_®¤âí« ca®ªjt®
vL¤J brh‹dh®. m¥go ïU¡F«nghJ kWgoí« kWgoí«

Fo muR - 1931 ( 2 ) 332 333 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


fŸ v‹W nf£»‹nwh«. bksyhd bõs¡f¤jÈ mt®fŸ kfkâa
r_fkh»a 8 nfho k¡fS¡F« rkkhd Mâ¡f« nt©Lbkd
ciH¡»wh® v‹nw it¤J¡ bfhŸSnth«.
Mdhš, nkš f©l âU.fhªâ KjÈat®fË‹ ciH¥ò
v¤jid nfho k¡fË‹ Mâ¡f¤â‰F v‹gij nahá¤J¥
ghU§fŸ. ïªâa #d¤bjhifÆš 100¡F _‹W nguhŒ cŸs
gh®¥gd tF¥ò¡F kh¤âukšyhkš, ntW tF¥ò¡F Mâ¡fÄšyh fh§»u° òu£L¡F¤ njhšÉ
É£lhY« rk¤JtkhtJ »il¡F«go ciH¡»‹wh®fsh? v‹W
nf£»‹nwh«. ï«khâÇ RatF¥ò¥ òÈfshd MrhÄfis¤ njr
g¡j®fŸ v‹W« c©ikahd K°ä« ãuâÃâfis tF¥òthâfŸ, br‹id efurig¡F brd£oÈUªJ xU ãuâÃâia¤
N£á¡fhu®fŸ, Fyh«fŸ v‹bwšyh« brhšYtbj‹whš ïJ bjǪbjL¥gj‰F nj®jš eilbg‰wJ. mj‰F¤ âU.ò®uh r¤âa
v›tsî nkhroahd jªâubk‹gJ nahá¤J¥ gh®¥gt®fS¡F ehuhazhî«, 炙yhªâ‰F t£lnki# kfheh£L¥ ãuâÃâahf¢
És§fhkš nghfhJ. br‹¿U¡F« âth‹gfö® V.uhkrhÄ KjÈahU« ngh£oÆ£ld®.
ït®fËš âU.uhkrhÄ KjÈahU¡F 109 X£LfS« , âU.r¤âa
Éf, xU r_f¤jhÇlnkh xU kj¤jhÇlnkh k‰bwhU r_f¤
ehuhazhî¡F 46 X£LfS« »il¤jd. âU. uhkrhÄ KjÈahnu
jh® c©ikÆš ga¥g£L gªnjhg°J ÉU«ãdhš mt®fS¡F
brd£o‹ ãuâÃâahf efurig¡F bjǪbjL¡f¥g£lh®. ïªâah
rkhjhd« brhšÈ mt®fŸ ga« ÔU«goahd kh®¡f« brŒtij
î¡F jhnd ãuâÃâ v‹W brhšÈ¡bfhŸS«, fh§»uir¡ nr®ªj
É£L É£L ïªj¥gobašyh« nfty¥gL¤â mt®fsJ ÉU¥g§
âU.r¤âaehuhazhî¡F brd£L m§f¤âd®fË‹ MjuÉšyh
fis my£áa¥gL¤â ml¡» Ms Ãid¥gJ xU ehS« KoahJ
ikia¡ bfh©L go¤jt®fËl¤âš fh§»uR¡F v›tsî brš
v‹gj‰fhfî«, Éõk¥ãurhu« brŒJ ïÊîgL¤j¥gh®¥gJ ïÅ
th¡F ïU¡»wbj‹gij¤ bjǪJ bfhŸsyh«. ‘fh§»uR¡F Énuhj
bršyhJ v‹gj‰fhfînk ïij vGJ»‹nwh«. m‹Åa‹ ifÆš
khd #°o°f£á’ia¢ nr®ªj âU.uhkrhÄ KjÈah® mt®fŸ CÇš
Mâ¡fK« ghJfh¥ò« ïU¡F«nghnj ï›tsî m¡»uk§fS«,
ïšyhâUªJ« bt‰¿bg‰wij¥ ghuh£L»‹nwh«.
bfhLikfS«, tŠrf§fS« kdª JªJ nt©Lbk‹nw brŒ
»‹w k¡fŸ ïÅ j§fŸ if¡F Mâ¡f« tªjhš v‹d brŒa Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 08.11.1931
kh£lh®fŸ v‹W áªâ¤J¥ gh®¡f nt©oaJ eLÃiyikahs®
flikahF«.
Fo muR - jiya§f« - 08.11.1931

Fo muR - 1931 ( 2 ) 334 335 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


br‹idÆš RakÇahij ïu©L rªnjf«?
- á¤âuò¤âu‹
br‹id efu¤âš gy ïl§fËš mnefkhf ehŸ jtwhkš
Rkh® xU khjkhf¥ bghJ¡ T£l§fŸ eilbg‰W¡ bfh©oU¡ 1.ngh¡»Ç : âUkâ °ny£l® m«khis Ûuhgha«khsh¡»,
»‹wd. RakÇahij ïa¡f¤ njhH®fŸ âU.bgh‹d«gydh®, K¡fhL ngh£L Mghrkh¡» Óik¡F miH¤J¥ nghŒ ïªâa
FUrhÄ, g©oj® âUPhdr«gªj®, v°.uhkehj‹, o.É.R¥ãu ehfßf¤ij¥ ghU§fŸ v‹W btŸis¡fhu®fS¡F fh£L»whnu
kÂa« KjÈat®fŸ rhâ¥òu£L, rka¥òu£L, fh§»u° òu£L mJ V‹? K¡fhL v‹d m›tsî mHfh? mšyJ, j‹id xU
KjÈaitfis vL¤J¡fh£o rkj®k¥ ãur§f§fŸ brŒJ tU»‹ rdhjd ïªJ v‹gj‰fhfth?
wd®. MÆu¡fz¡fhd bghJ#d§fŸ c‰rhf¤Jl‹ T£l§
fS¡F¥ nghŒ c©ikíz®»‹wd®. ï›thW eilbgW« bghJ¡ nah¡»a‹: mij¥g‰¿ ftiy cd¡F vj‰F? mJ
T£l§fis¥ g‰¿a Ãfœ¢áfis¤ njÓa g¤âÇiffŸ btËÆLt mtut®fŸ ïZl¤ij¥ bghW¤jJ.
âšiy. ïj‰F khwhf T£l§fËš fyfŠ brŒtj‰fhf fhÈfis¤ ngh¡»Ç
ngh¡»Ç:: rnuh#Å m«khŸ m¥goÆšiyna?
ö©oÉ£L¡ bfh©oU¡»‹wd. njÓa¥òu£L btËah» mjdhš
bghJ #d§fŸ ÉÊ¥gilí« nghJ njÓa¥ g¤âÇiffS«, njÓa nah¡»a‹: kWgoí« ngR»whna?
thâfS« ntW ïij¤ jÉu v‹d jh‹ brŒa¡TL«?
2. ngh¡»Ç: rÇ, mij¥g‰¿ ã‹dhš ngá¡bfhŸsyh«. âU.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 08.11.1931 fhªâ¡F âU.V. u§frhÄ mŒa§fh® mt®fË‹ nah¡»aij bjÇ
íkh? bjÇahjh?
nah¡»a‹: bjÇí«. V‹?
ngh¡»Ç
ngh¡»Ç:: mt® fhªâia Û¿¤jhnd t£lnki#¡F¥
nghdh®?
nah¡»a‹: M«.
ngh¡»Ç
ngh¡»Ç:: m¥go ïU¡f, âU.fhªâ mtiu vj‰fhf¤ jd¡F
muáaš Mnyhrid brhšY« mik¢ruhf it¤J¡bfh©lh®.
nah¡»a‹: ïJ nt©Lkhdhš ešy nfŸÉ. V‹ it¤J¡
bfh©lh® v‹whš, âU. V.u§frhÄ mŒa§fh® ‘ïªJ’ ‘RnjrĤ
âu‹’ g¤âÇiffË‹ MáÇahŒ ïU¡»‹wh® v‹gj‰fhf¤jh‹.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 336 337 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


m‹¿í« âU.u§frhÄ mŒa§fhÇl« âU.fhªâÆ‹ iftÇir gHa bjh©l®: t£lnki# kfhehL K¿ªJ nghdhš,
x‹W« bršyhJ. VbdÅš ïªJ g¤âÇifbah‹whny âU.fhªâ¡F âU.fhªâ ïªâahî¡F tªJ, kWgoí« VjhtJ r¤âah¡»uf«-
v¥nghJ« beŠáš bfhŠr« beU¥ò c©L. r£lkW¥ò- v‹gjhf, vijahtJ x‹iw¢ brŒa¢ brhšth®.
ngh¡»Ç
ngh¡»Ç:: mbj¥go? òJ¤ bjh©l®: mjdhš ek¡bf‹d yhg«? #d§fS¡F
fZl« jhnd?
nah¡»a‹: fhyŠ br‹w x¤JiHahikÆ‹nghJ Tl ïªJ
g¤âÇif x¤JiHahik¡F ÉnuhjkhŒ Éõk¥ ãurhu« brŒJ« gHa bjh©l®: ml K£lhns! #d§fŸ v¡nfL bf£
âU.fhªâ mo¡fo mj‹ MáÇaU¡F¡ foj« vGâ mtiu¡ if¡ nlD« bjhiya£L«. mij¥ g‰¿ ek¡bf‹d ftiy? ek¡F
FŸ ngh£L, ‘x¤JiHahikia jaî brŒJ ftŤJ¡ bfhŸS§ v¥goí« xU ntiy ïU¡Fkšyth? mjdhš c©o tNÈ¡fnth,
fŸ’ v‹W fojbkGâ ïU¡»wh®. m‹¿í« ‘ïªJ’î« ‘Rnjr gz« tNš brŒanth, njrhãkhÅahfnth rîfÇa« ïU¡F«.
Ĥâu’D« nr®ªJjh‹ âU.jhR¡F És«gu« bfhL¤J mtiu m¥goÆšyh É£lhš e«ik vt‹ r£il g©Qth‹?
‘njrgªJ’ th¡» ‘kfh¤khit’ njh‰fo¤J x¤JiHahikia¥
òij¤J É£lJfŸ. Mjyhš mJnghynt ï¥nghJ« brŒJ òJ¤ bjh©l®: ek¡F ntiy nt©oaj‰fhfth njáa¤
ÉLnkh v‹»‹w ga¤jhšjh‹ âU.u§frhÄ mŒa§fhiu âU.fhªâ bjh©L brŒtJ?
jdJ kªâÇah¡»¡ bfh©lh®. gHa bjh©l®: rÇ! rÇ! cd¡F x‹W« bjÇahJ. c§fŸ
ngh¡»Ç
ngh¡»Ç:: k‰wt®fisbašyh«Él âU.V.u§frhÄ mŒa§ å£oš Vnjh nrh‰W¡F¡ bfhŠr« tif ïU¡»‹wJ nghš bjÇ
fhÇl« kh¤âu« v‹d m›tsî ga«? »‹wJ, mjdhš cd¡F t£lnki# K¿a nt©oa mtáa
Äšiyba‹W njh‹W»‹wJ.
nah¡»a‹: ‘ïªJ’ ‘RnjrĤâu‹’ v‹whš gh®¥gd®fŸ
v‹W mU¤j«. mJî« ‘bj‹dh£L mŒa§fh® gh®¥gd®fŸ’v‹W òJ¤ bjh©l®: mbj‹d m¥go brhšY»‹whŒ?
m®¤j«. âU.fhªâia¥nghš MÆu« fhªâia mŒa§fh® gh®¥ gHa bjh©l®: t£lnki# VjhtJ xU tÊÆš bt‰¿
gd®fŸ M¡fî« TL«. mÊ¡fî« TL«. âU.fhªâ ïitbašyh« bg‰W É£lhš, ïªâahÉš ntiyÆšyh fZl« v›tsî mâfÇ¡
bjÇahjtušy. ah®ahiu¥ ão¤J v¥go v¥go rÇg©zyh«, F« bjÇíkh? K¡fhšthᥠg¤âÇiffŸ xʪJ nghF«. K‹bgš
v¥go v¥go És«gu« brŒayh« v‹gâš mtU¡F mDgt yh« ghku k¡fis Vkh‰w kj« x‹W jh‹ ïUªjJ. ï¥nghJ ekJ
K©L - yh®L ï®Éid ‘kfh¤kh ï®É‹’ v‹W fhªâ T¥ã£lhnu ãuhkz¥ bgÇnah®fŸ jaÉdhš njÓa« v‹gjhf x‹W V‰g£L
vj‰F? v‹gJ ck¡F¤ bjÇíkh? , ïâš mndf« ngU¡F étndhgha« c©lhƉW. kfh¤kh fhªâ
ngh¡»Ç
ngh¡»Ç:: rÇ, És§»‰W ïÅ x‹W« bjÇant©lh«. mj‰F j©Ù® C‰¿ ts®¤J tU»wh®. mjdhš ï¥nghJ
e«nghÈa®¡bfšyh« nrh‰W¡F¢ nrhW, J¡F¤JÂ, if
òâa bjh©lU« giHa bjh©lU« bryî¡F¤ jhuhskhf¡ fhR ï›tsî« jÉu, ngh»‹w g¡f«,
tU»‹w g¡f« všyh« âU¥gâ Fil ah¤âiu¡fhuU¡F fhÈš
òJ¤ bjh©l®: t£lnki# K¿ªJ nghdhš v‹d j©Ù® É£L ÉGªJ F«ã£L, j£l¤âš fhR nghL»‹w
brŒtJ? ‘#d§fŸ Äfî« fZl¥gl nt©o tU«’ v‹W fhªâ khâÇahd kÇahij-ï›ts btšyh« ïU¡»‹w nghJ, ïit
brhšY»‹whnu’. m¤jidí« xʪJ ngh»‹w khâÇÆš ‘t£lnki# bt‰¿
bg‰whš’ v‹W nf£»‹whna, ghÉ! ïij¡ nf£lJ« vd¡F¤ âÑ®
gHa bjh©l®: ml gƤâa¡fhuh! t£lnki# kfhehL v‹»‹wJ.
K¿ªjhš jh‹ ek¡F ešyJ.
òJ¤ bjh©l®: nfhã¤J¡ bfhŸshÔ®fŸ! vd¡F mD
òJ¤ bjh©l®: mbj‹d m¥go? nghf« ïšyhjâdhš ï¥go¡ nf£nlnd xÊa, c§fŸ ãiH¥ãš
eh‹ if it¡fÉšiy.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 338 339 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


r¤âah¡»ufK« jilí« Ãid¤j ïl§fËš všyh« r¤âah¡»uf« bjhl§f¥g£L ÉLnk
v‹W gaªJ«, Ó¡»a®fis âU«ã¥ nghF«go brŒJÉ£lh®.
nfŸÉ: ‘r¤âah¡»uf«’ v‹gij F‰w« brhšYtâ‹ mjdhš á¿J cjÉ brŒa nt©oajhƉW.
fhuz« v‹d?
Fo muR - ciuahlš - 15.11.1931
Éil: r¤âah¡»uf« v‹»‹w th®¤ijÆš kÅj¤
j‹ik¡F Û¿djhd, Vnjh xU ‘bjŒåf’r¡â ïU¥gjhd fU¤J
ïU¡»‹w goahš, bjŒt¤j‹ik v‹gij x¥ò¡bfhŸshjt‹
r¤âah¡ »uf¤ij x¥ò¡ bfhŸsKoahJ.
nfŸÉ: m¥goahdhš KG¢ RakÇahij¡fhu®fŸ v‹gt®
fŸ Tl r¤âah¡»uf« brŒ»‹wh®fns mj‹ mU¤j« v‹d?
Éil: gá¡ bfhLikahš cy»š el¡F« v¤jidnah
Éjkhd m‰òjkšyhjitfËš RakÇahij¡fhu® v‹gt®fŸ
r¤âah¡»uf« brŒ»‹wh®fŸ v‹gJ« nr®ªjjhF«. ‘ahiuÉ£lJ
fh© gá¡ bfhLik vtiu É£lJ fh© gá¡ bfhLik’ v‹gJ«,
‘gá tªâl¥ g¤J« gwªJ ngh«’ v‹gJ« ïâš nr®ªjitjh‹.
nfŸÉ: ‘kfh¤kh’fhªâ v¤jidnah fhÇa¤â‰F r¤âah¡
»uf« brŒ»‹whnu? ïªj Ô©lhik¡F V‹ r¤âah¡»uf« brŒ
tâšiy?
Éil: mt® Ô©lhik Éy¡Ftâš r¤âa« ïU¡»‹wjh
ïšiyah v‹gâš ï‹dK« Koî fhzhkš ïU¡»‹wh®.
Mjyhš jh‹ Ô©lhik xÊ¥gj‰F r¤âah¡»uf« brŒí«
Éõa¤âš ga¥gL»wh®.
nfŸÉ: m¥goahdhš it¡f« r¤âah¡»uf¤â‰F mt®
v¥go cjÉ brŒjh®?
Éil: it¡f« r¤âah¡»uf« âU fhªâ Mu«ã¤jjšy.
k‰wt®fŸ Mu«ã¤J É£lh®fŸ. ‘e«ã¡if ïU¡»‹wt®fŸ brŒ
í§fŸ’ v‹W mDkâ kh¤âu« bfhL¤JÉ£lh®.
nfŸÉ: it¡f« r¤âah¡»uf¤â‰F ‘kfh¤kh’ gz« Tl
bfhL¤jhnu.
Éil: M«. mªj¥ gz« bfhL¤jJ vj‰bf‹whš it¡f«
r¤âah¡»uf¤ij el¤j¥ gŠrh¥ãš ïUªJ Ó¡»a®fŸ gâdhÆu¡
fz¡fhd %ghŒfSl‹ tªJ É£lh®fŸ. mt®fis¡ bfh©L
r¤âah¡»uf« elªjhš #d§fŸ Ó¡»a®fŸ MŒÉLth®fns v‹W
fUâí«, k‰W« gz« jhuhskhŒ ïUªjhš Ô©lhik Éy¡F¡F

Fo muR - 1931 ( 2 ) 340 341 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


r§f«, ‘ntiya‰wt®fŸ’r§f« v‹gitfsh»a mnef r§f§fŸ
òw¥g£L tU»‹wij ftŤJ¥ gh®¤jhny c©ik És§»ÉL«.
1920- ´ ¤âa Ó®¤âU¤j¤â‹nghJ« r£lrig nj®jiy c¤njá¤J
»s¥g¥g£l fh§»u° »s®¢áahdJ x¤JiHahikÆš Mu«ã¤J,
nj®jšfŸ tªjîl‹ r£lrig¥ ãuntrkhf kh¿ vy¡õ‹ Koªj
cl‹ všyhKnk ml§»¥nghŒÉ£l r§fâ ahtU« m¿ªjnj.
k¡fns! gh®¥gÜa« #h¡»uij!! ï¥nghJ« mJnghynt 1931« tUõ¤âa Ó®âU¤j¤ij
vâ®gh®¤J, r£lrig nj®jšfis c¤njá¤J, xU tUõ¤â‰F
K‹dhš ïUªnj nghL»‹w T¢rš ïJ v‹gij¤ jÉu k¤âÆš
BEWARE OF BRAHMINISM
ïªj 5, 6 tUõ§fshŒ VjhtJ elto¡iffŸ elªjjh v‹gij
bj‹ ïªâahÉš cŸs gh®¥gd®fŸ kWgoí« fj®, fh§»u°, nahá¤J¥ ghU§fŸ. m‹¿í« ït‰¿‰F k¤âÆš V‰g£l xU
k¿aš v‹D« bga®fis¢ brhšÈ _lk¡fËl« c©oaš ã¢ir, nj®jÈ‹ nghJ«, r£lrig fhyhtâ Kotj‰F ‘_‹W ehŸ’
j£l¥ã¢ir Kjš gy jªâu§fshš gz« tNÈ¡f tÊfS© ïU¡ifÆš fhy« br‹w ‘njrg¡j áfhkÂ’ nkhâyhš neU
lh¡», gh®¥gduhšyhjhiuna TÈfshf¥ ão¤J mt®fŸ tr« cŸgl, gy ‘njrg¡j Óõ®fŸ’ ã‹g‰Wgt®fŸ cŸgl mnef®
m« kh®¡f¤ij x¥òɤJ T¥ghL nghl¢brŒJ, ãurhu« brŒjâ‹ r£lrigÆ‹ ÛJ ‘nfhã¤J’ uhÍdhkh bfhL¤J É£LtªJ ,
gadhŒ ml§»¡»lªj gh®¥gÜa« ï¥nghJ kWgoí« jiy kWgoí« _‹W ehËš mL¤j fhyhtâ nj®jY¡F ËwJ KjÈa
ÉǤJ Ml¤ bjhl§» ïU¡»wbj‹gJ ahtU« m¿ªjnjahF«. fhÇa§fisí« nahá¤J¥ghU§fŸ.

gh®¥gÜa¤â‹ fU¤bjšyh«, njr« gh®¥gd®fŸ Mâ¡f¤ ï‹W bj‹ ïªâahÉYŸs fh§»u° °jhgd§fË‹ jiyt®
â‰F tunt©Lbk‹gij¤ jÉu ntW xU fhÇaK« ïšiy fŸ všnyhUnk 100¡F 90 ng®fS¡F nkyhfnt mªj T£l¤
v‹gJ« btF fhy¤â‰F K‹ng És§»a ÉõakhF«. mj‰fhf âdU«, mâš neÇš fyªJ ïUªjt®fS« gh®¥gd®fSkhfnt
v‹W brŒa¥gL« fj®-fh§»u°-k¿aš KjÈa ãurhu¤â‹ fU¤ ïU¡»‹wh®fsh ïšiyah v‹gijí«, k‰w bghJ ‘njÓa’
bjšyh« r£lrig jhÿfh, Íšyhngh®LfŸ KÅághÈ£o KjÈa °jhgd§fŸ, T£l§fŸ M»aitfË‹ jiyt®fŸ fhÇajÇáfŸ
itfis gh®¥gdušyhjhÇlÄUªJ ãL§» gh®¥gd Mâ¡f tr« M»at®fS« mndfkhŒ gh®¥gd®fsh? mšyth? v‹gijí«
x¥òÉ¡F« juf® ntiy v‹gij¤ jÉu k‰wgo ït‰whš všyh« nahá¤J¥ ghU§fŸ.
kJghdnkh, Vœik¤j‹iknah, moik¤j‹iknah xÊa¥nght k‰W« fh§»uá‹ bgaiu¢ brhšÈ¡ bfh©L, fh§»u°
âšiy v‹gJ« ârakhd c©ikahF«. fhu®fŸ v‹»‹w KiwÆš t£lnki# kfheh£L¡F¥ nghÆU¡F«
‘nj‹ mʤjt‹ òw§if e¡fkh£lhdh’ v‹gJ nghš ‘gh®¥ ãuâÃâfS« gh®¥gd®fsh? mšyth?v‹gijí« nahá¤J¥
gd®fS¡F nghfKoahj rka¤âš x‹W miu c¤ânahfnkh, ghU§fŸ.
°jhdnkh ekJ if¡F tuhjh’ v‹W v©Q»‹w bjh©l®fS« filáahf br‹id khfhz fh§»u° jiyt®fS« fh§»u°
áy® ïU¡fyh« v‹whY« gh®¥gdušyhj k¡fŸ ïJ rka« kfheh£L¤ jiyt®fS« gh®¥gd®fsh? mšyth? v‹gijí«
Vkhªjhš filáÆš Mg¤jhŒ Koí«. nahá¤J¥ghU§fŸ. ïitfis vL¤J¡fh£LtJ thrf®fS¡F xU
cjhuz« nt©LkhdhY« ÃjhdkhŒ nahá¤J¥ gh®¤jhš rka« gh®¥gd¤ JntõkhŒ fhz¥g£lhY« glyh«. v‹whY«
És§F«. ï¥nghJ, KÅágš vy¡õD«, jhÿfh Íšyhngh®£ bjh©l®fŸ v‹gt®fŸ kh¤âu« 100¡F 90 ng®fŸ gh®¥gduš
vy¡õD« rÛã¤j clnd v¤jid ‘tÇ brY¤Jnth®’r§f«, ‘efu yhjh®fsh? mšyth? v‹gijí«, m¤bjh©l®fË‹ étd«
ey cÇik’r§f«, ‘Foahdt®fŸ’r§f«, ‘nuh£oš el¥gt® bgÇJ« m¡fh§»u° r«kªj¤â‹ ngÇdhnyna ïU¡»‹wjh?
fŸ’r§f«, ‘uÆÈš ãuahz« brŒ»‹wt®fŸ’r§f«, ‘kJÉy¡F’ ïšiyah? v‹gijí«, ï¤bjh©l®fS¡F fh§»uádhš étd«
r§f«, ‘Rfhjhu’r§f«, ‘bjhÊyhËfŸ’r§f«, ‘cGJ gÆ® brŒnth®’ ïšyhÉ£lhš ït®fŸ m§F ïU¥gh®fsh? v‹gijí«, ït®fŸ

Fo muR - 1931 ( 2 ) 342 343 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


fh§»uá‹ _y« éÉ¥gij¤ jÉu ntW tÊÆš ghLg£L¥ ãiH¡f irt kl§fËš bt£o¢ nrhW ïšyhÉ£lhš m§F v¥go
100¡F 10 nguhyhtJ Koíkh? v‹gijí« nahá¤J¥ ghU§fŸ. ü‰W¡fz¡fhd bkh£il¥g©lhu§fŸ ïU¡fKoahnjh mJ
nghynt, fh§»u° bgaiu¢ brhšÈ tÆWts®¡f ïl« ïšyh
k‰W« xU Éõa¤ijí« nahá¤J¥gh®¡f ÉU«ò»‹nwh«. É£lhš ï‹W ï¤jid njr g¡j®fŸ ,njáa åu®fŸ , bjh©l®fŸ,
mbj‹dbt‹whš:- fh§»uáš ïUªJ ‘bjh©lh‰w’ Koíkh v‹gij nahá¤J¥
gh®¥gd®fË‹ t¡ÑšfŸ, lh¡l®fŸ, ÄuhRjhu®fŸ, ghU§fŸ. m‹¿í« ï‹W fh§»uáš tÆW ts®¥gt®fËš 100¡F
ÉahghÇfŸ KjÈat®fns fh§»uáš jiyt®fshÆU¡fî«, 90 ng® ïâš tªJ nr®tj‰F K‹ v§fhtJ ehizakhd, bfsut
gh®¥gdušyhjh®fËš t¡ÑšfŸ, lh¡l®fŸ, ÄuhRjhu®fŸ, ÉahghÇ khd bjhÊÈš <Lg£L jhuhs KiwÆš RjhÉš tÆW ts®¤jh®fsh
fŸ KjÈat®fŸ mJnghš fh§»uáš nruhkÈU¡fî« fhuz« v‹whtJ nahá¤J¥ ghU§fŸ.
v‹d? gh®¥gdušyhj tF¥ngh, #hânah, mjhtJ tƉW¥ v§nfh ïu©L x‹W _isÆYŸs nfhshwhnyh ntW
ãiH¥ig fh§»uá‹ _y« el¤J»‹wt®fŸ jÉu k‰w gh®¥gd fhÇa§fis vâ®gh®¤njh ïªj T£l¤âš nr®ªâU¥gjhnyna
ušyhjh® r_fnk ‘njr¤Jnuh»fsh’? mšyJ ‘Fyh«fsh’? mšyJ mt®fis cjhuzkhf¡ bfh©L tuhÔ®fŸ. mâf« bga®fË‹
‘e¡»¥bghW¡»fsh?’ v‹gij nahá¤J¥ ghU§fŸ. nah¡»aijfisna ftŤJ¥ gh®¡f ÉU«ò»nwh«.
âUths®fŸ V.u§frhÄ mŒa§fh®, r¤âa_®¤â, á.É.bt§f£ ït‰iwbašyh« ‘Fo muR’ Mu«ã¤j fhy¤ânyna g¡f«
ukzŒa§fh®, ghZa«mŒa§fh®, uh#nfhghyh¢rhÇ, lh¡l® uh#‹, g¡fkhŒ vGâÆUªjhY« nkil nkilahŒ T¥ghL ngh£oUª
kfhȧfŒa® M»at®fS¡F ïU¡F« ‘Rauh{a jhf«’ ‘rkj®k jhY« ï¥nghJ« mij V‹ âU¥ò»nwh« v‹whš, c©oaš fháš
cz®¢á’ KjÈaitfŸ âUths®fŸ btÇthl br£oah®, ïu¤âd tÆW ts®¤J¡ bfh©L nkilna¿ fŸS, rhuha¡filfËš Fo
rghgâ KjÈah®, lh¡l® enlr KjÈah®, j«k©z br£oah®, fhu®fS«, Ñœk¡fS«, bt¿fhu®fS« ngRtJnghš thÆš tªj
Fkhu rhÄ br£oah®, fhahnuhfz« ãŸis KjÈat®fS¡F V‹ go k‰wt®fis¥ ngR« ïÊj‹ikÆ‹ nah¡»aijiaí«
ïšiy. K‰T¿at®fbsšyh« kh¤âu« jh‹ nah¡»a®fŸ, fhuz§fisí« k¡fS¡F vL¤J¡fh£lnt eh« vGj neÇL
ehiza¡fhu®fŸ, njrg¡j®fŸ, âahf_®¤âfŸ M»at®fsh? »‹wJ.
ã‰T¿at®fbsšyh« kh¤âu« mªj¥go mšyhjt®fsh? mšyJ
njr¤â‹ nguhš gz« r«ghâ¤J mjdhš rh¥ã£L¡ bfh©oU¥ fh§»u° bjh©l®fŸ v‹gt®fŸ, fhªâ g¡j®fŸ v‹gt®fŸ,
gt®fsh? mÏ«rh j®k¤ij¡ fil¥ão¤jt®fŸ v‹gt®fŸ btË¥gil
ahŒ nj®jš TÈfshd ãwF«, TÈ¡F k‰wt®fis ita¤ bjhl§
ïitfŸ xUòw« ïUªjhY«, ï‹W jÄœ eh£L fh§»u° »a ãwF mt®fsJ nah¡»aijia bghJ #d§fS¡F btË¥
kfheh£L¤ jiytÇlkhtJ, fh§»u° fÄ£o¤ jiytÇlkhtJ gL¤jhkš ïU¡f KoaÉšiy.
ï‹W fh§»uáš ntiy brŒí« fh§»u° bjh©l®fŸ mšyJ
g¡j®fŸ v‹gt®fËš 100¡F 5 ngU¡fhtJ e«ã¡ifnah, mšyJ fhªâia¡ F«ãLtânyh, mt®ÛJ òfœ khiy gho étd«
kÇahijnah ïU¡»‹wjh? v‹W fh§»u° g¡j®fisí« bjh©l® brŒtânyh ek¡F bghwhikÆšiy. fšiy¡ F«ã£L mj‹ÛJ
fisí« nf£L¥ghU§fŸ. gh®¥gdušyhj bjh©l®fŸ x›bthU òfœkhiy gho mj‹ bgaiu brhšÈ¡ bfh©L tÆWts®¡F«,
tU« mt®fËl« monahL e«ã¡if ïšiy v‹W jh‹ brhšY K£lhŸjd¤ij Él, ïij eh« mâfkhf F‰w« brhšytuÉšiy.
th®fŸ, brhšY»wh®fŸ. Mdhš, mj‰fhf nj®jÈš V‹ ãuntá¡f nt©L« v‹W jh‹
nahá¤J¥ gh®¡f ÉU«ò»‹nwh«.
m¥go ÆU¡f mt®fis jiyt®fsh¡»aJ«, jiyt®f
shf¡ bfh©lhLtJ«, mt®fsJ jiyikÆš bjh©lh‰WtJkhd V‰fdnt ïU¡»‹wt®fis Él ït®fŸ juf®fshÆUªJ
fhÇa«, btW« - gÇR¤jkhd tƉW¥ ãiH¥ò ehlfkhf ïuhkš, ntiy brŒtj‹ _y« bfh©L tªJ ÃW¤j¥gLgt®fŸ vªj
fLfsthtJ ehizankh, RakÇahijnah cila njáakhfnth, Éj¤âš nah¡»a®fŸ, ehizakhdt®fŸ v‹W brhšy¡TL«
njrg¡âahfnth ïU¡f Koíkh v‹W e‹whŒ nahá¤J¥ ghU§fŸ. v‹W nf£»‹nwh«. bjh©l®fS¡F TÈ bfhL¤J, mšyJ TÈ

Fo muR - 1931 ( 2 ) 344 345 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


»il¡f¢ brŒJ k‰wt®fis thŒbfh©lk£L« ita¢ brhšY ‘xU mâfhÇ xUtD¡F 12 khj« j©lid Éâ¤jh®.
»‹wh®fŸ v‹gij¤jÉu ntW v‹d mâfkhd nah¡»aij mj‰F vâÇ ãuònt ck¡F tªjd«. vdJ fZl¤ij bfhŠr
ïU¡»‹wt®fS¡F ït®fŸ f§fhÂfshf ïU¡»‹wh®fŸ? fhy¤â‰F¤ Ô®¤J it¤Ô®fŸ. v‹id¥nghš ntiyÆšyh
kš â©lhL« x›bthUtU« ïij miltJ ey« v‹W
vªj fh§»u°-fj®-k¿aš bjh©lU¡F« nj®jiy¥g‰¿ brhšÈ mjhtJ (xU tUõ¤â‰fhtJ jd¡F rh¥gh£o‰F
ngrî«, gh®¥gdušyhj ãuKf®fis¥g‰¿ tirghlî« v‹d tÊna‰w¥g£lnj v‹W) rªnjhõ¥g£lh‹
mtáa« ïU¡»‹wJ? r®¡fhuhiu itJÉ£L tÆW ts®¥gâš
m¡fiu ïšiy. k‰wgo nj®jš °jhgd§fËš ïU¡F« eg®fis¥ v‹gjhF«.
g‰¿ ngrnt©oa fhÇa« vj‰F? mJî« gh®¥gd®fis¡ T£o
it¤J¡ bfh©L vâ® mngBf®fËl« TÈ th§»¡ bfh©L ïªj¥go Éõa§fis¥ g¢irahŒ vL¤J¢ brhšYtâš
ngRtJ v‹whš ah® r»¥gh®fŸ? mªj¥go vj‰fhf r»¤J¡ áyU¡F r§fl« ïU¡fyh«. c©ikahŒ, nah¡»akhŒ ntiy
bfh©L ïªj ïÊthd ntiyÆš xU T£l« ãiH¥gij gh®¤J¡ brŒ»‹w bjh©l®fis¥g‰¿ eh« ahbjh‹W« f‰ã¡f tuÉšiy.
bfh©L ïU¡f nt©L« v‹gJ« ek¡F¤ bjÇaÉšiy. m¥go¡»šyhkš nkš f©lgobašyh« ngRtJ«, c©ik¡F
Énuhjkhf Jntõò¤âíl‹ Raey¤J¡F Éõk¥ ãurhu«
kÅj®fSila brhªj Fz§fË‹ c©ikia ïUòwK« brŒtJ«, k‰W« xUtU¡bfhUt® cŸs brhªj kd°jhg§fËš
brhšYtij¥ g‰¿ ek¡F r§fl« ïšiy. Mdhš mt®fŸ mªj¡ òFªJ xUtÇl« TÈ th§» k‰wt®fis ita cgnah»¤J¡
fø¡fhu® ïªj¡ fø¡fhu® v‹W« fh§»u° fø¡fhu® mšy bfhŸtJkhd ‘njr nrit’ia¡ f©o¡fhkš ïU¥gJ ga§fhˤ
v‹W« brhšYtjdhš mâš ehiza« c©lh v‹W« ghU§fŸ. jdkhF« v‹gnjhL, xG§F¡F« rkhjhd¤â‰F« g§fnk‰gL¤J
tJkhF« v‹nw btË¥gL¤J»nwh«.
fh§»u° fø¡fhu® v‹whš v‹d mU¤j«? ‘bjh©l®
fS¡F nrh‰W¡F bfhL¡»‹wt®’ v‹gij¤ jÉu ntW v‹d Éj filáahf xU th®¤ij brhšÈ ïij Ko¡»‹nwh«. mjh
khd ešy mó®t- bghJ e‹ik¡F V‰w ehizakhd Fz« ïUª tJ:- ïªjkhâÇ ‘njÓa¤bjh©l®’fis¢ RthÔd« brŒJ, mt®
jJ - ïU¡»‹wJ-ïU¡F« v‹W brhšy Koí«? msî¡F ÄŠá fis VÉ É£L, j§fŸ gifikfis¤ Ô®¤J¡ bfhŸsyh« v‹W
dhš vJî« bfLâ v‹gij czuhkš k¡fŸ všnyhiuí« _l®fŸ v©Â¡ fhÇa« brŒ»‹wt®fS¡F ï‹W r‰W rªnjhõkh
v‹W v©Â¡bfh©L ntiy brŒtJ v‹gJ v‹iw¡fhdhY« ÆU¥gjhf¡ fhz¥glyhnk xÊa, ehis¡F ïnj bjh©l®fis
xU ehis¡F btËah¡f¥glnt©oajhŒ jh‹ Ko»wJ. r‰W mâf¡TÈ bfhL¤J th§», ït®fŸ Ûnj cR¥gL¤âÉLtJ
v‹gJ ãukhjkhd fhÇa« mšybt‹gij ÃidÉÈU¤J«go
Mjyhš bghJ #d§fŸ gh®¥gd jªâu¤ij¡ f©L«, bjÇɤJ¡ bfhŸS»‹nwh«.
gh®¥gd¡ TÈfË‹ ehlf¤ij¡ f©L« VkhªJnghf TlhJ v‹W
v¢rÇ¡if brŒ»‹nwh«. Fo muR - jiya§f« - 15.11.1931
Éf gy ‘njrg¡j®fŸ’ jh§fŸ b#ÆY¡F¥ nghŒ É£L
tªjij ãukhjkhf¥ ngá k¡fis VŒ¡»‹wh®fsh«. mndfU¡F
å£L¢rh¥gh£il Él ï¥nghija b#Æš rh¥ghL ešy rh¥ghL
v‹gijí«,å£oÈU¥gij Él m§F brs¡»a« mâf« v‹g
ijí« ahtU« m¿ahkš ïšiy. ïj‰F k‰bwhU cjhuzkhf
5.11.31ª njâÆ‹ ‘ïªâah’ thu¥g¤âÇ¡ifÆš c©ikÆš elªjjhf
vL¤J¡fh£oÆU¡F« xU Éõa¤ij F¿¥ãL»‹nwh«. mjhtJ,
‘ntiyÆšyh â©lh£l¤J¡F gÇfhu«’ v‹w jiy¥ã‹ Ñœ.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 346 347 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


k‰w itÔf®fS«, âU.fhªâ¡F¤ Jizahf É»‹wd®. Mdhš
âUths®fŸ rh¥%, gh¤nuh ngh‹w muáaš thâfS«, K°ä«
fS«, Ô©lhjhU¡F« áWgh‹iknahU¡F« jÅ¥ãuâÃâ¤Jt«
bfhL¥gij cWâahf MjǤJ É»‹wd®.
K°ä«fS«, Ô©lhjh®fS«, k‰w áWgh‹ik tF¥ãd®
fS« nr®ªJ x›bthU khfhz¢ r£lrigÆY«, jiyik¢ r£l
âU.fhªâ jŤbjhFâia rigfËY«, x›bthU tF¥ãdU¡F«, ï¤jid ï¤jid ãuâÃâ
fŸ ïU¡f nt©Lbk‹W xU â£l« jah® brŒJ, mij Kjš
kW¥gâ‹ ufáa« I kªâÇ, âU.bk¡ldhšL mt®fËl« bfhL¤J É£lh®fŸ.
m¤â£l¤âdhY«, Ô©lhjh®fS¡F muáaš r_f¥g§F »il¡
Ó®âU¤j« TlhJ v‹gnjahF« »wnj mšyhkš rk¤Jt« bgWtj‰F¤ jil ïU¡»wjhÆD«,
âU.bk¡ldhšL mij xU K¡»akhd â£lkhf¡ fUâ, áWgh‹
- njÓa¤Jnuh» iknah® ãu¢áid¡ fÄ£oÆ‹ filá¡ T£l¤âš, “áWgh‹ik
nah® cÇikfis Koî brŒí« nghJ m¤â£l¤ijí«, K¡»a
âU.fhªâí«, fh§»uR«, gh®¥gd®fS« jŤbjhFâ TlhJ khd xU fUÉahf it¤J¡ bfh©L Koî brŒa¥gL«” v‹W
TlhJ v‹W T¢rÈ£L¡ bfh©L tU»‹wd®. jŤbjhFâ T¿É£lh®. Mfnt, ãÇ£oõhU«, K°ä«fS«, »U°jt®fS«,
ïUªjhš, muáaÈš všyh tF¥ãd®fS« rk cÇik bgw jhœ¤j¥g£lt®fS«, Inuh¥ãaU«, t£lnki# kfheh£L
Koí«. Mifahš jŤbjhFânahL Toa muáaš Ó®âU¤jnk ïªâa¥ãuâÃâfËš bk#hÇ£oahU«, Ô©lhjhU¡F«, k‰w
nt©Lbk‹W«, eh£oš cŸs áWgh‹ik tF¥ãd®fS«, áWgh‹ikÆdU¡F« jÅ¥ãuâÃâ¤Jt« bfhL¥gij MjÇ¡»‹w
mt®fË‹ jiyt®fS« TW»‹wd®. ïij eh£o‹ c©ik fhuz¤jhš t£lnki# kfhehL bt‰¿fukhf Koªjhš jÅ¥ãuâ
Ãiyia¤ bjǪj eLÃiyahs®fŸ rÇba‹W x¥ò¡ bfhŸS»‹ Ãâ¤Jt« ÉU«ò« r_f¤jhU¡F mJ »il¥gJ âra«. ï›thW
wd®. Mdhš, jŤbjhFâ¡F vâuhf ïU¡»‹wt®fŸ, jŤbjhFâ jÅ¥ãuâÃâ¤Jt« nf£F« jhœ¤j¥g£lt®fS¡F«, áWgh‹ik
nt©Lbk‹W TWgt®fisí«, mij MjÇ¥gt®fisí«, tF¥ò ÆdU¡F« bt‰¿na‰glhkÈU¡f¤ âU.fhªâí« v›tsnth
thâfŸ v‹W« njr¤Jnuh»fŸ v‹W« jhuhskhf ãurhuŠ brŒ»‹ Nœ¢áfŸ brŒJ gh®¤jh®. K°ä«fS¡F mt®fŸ ïZl¥go ghJ
wd®. njÓa¥ g¤âÇiffS«, ït®fŸ ghL« gšyÉiana gho fh¥ò bfhL¡f¢ r«kâ¥gjhfî«, Mdhš mt®fŸ jhœ¤j¥g£lt®
tU»‹wd. fS¡F¤ jÅ¥ãuâÃâ¤Jt« bfhL¡f kW¡F« Éõa¤âš
j‹ndhL x¤JiH¡f¢ r«kâ¡f nt©L bk‹W« nf£lh®. Mdhš
ïªj KiwÆnyna gh®¥gdÇ‹ kfh¤Jkhth»a âU.fhªâ K°ä« ãuâÃâfnsh ïªj nkhrK«, Nœ¢áíkhd cl‹go¡if¡
í«, mtiu¥ ã‹g‰Wgt®fS«, xnuaoahf¤ jŤnj®jš Kiw F¢ á¿J« r«kâ¡fÉšiy.
TlhJ v‹W TWth®fshdhš mâš VjhtJ njáa neh¡f« ïU¡f
yh« v‹whtJ brhšy ïlK©L. Mdhš 炙yhªJ t£lnki# ï›thW Ô©lhjh®fS¡F«, k‰w áWgh‹ik tF¥ãduhd
kfheh£o‰F¥ nghd ã‹ âU. fhªâí«, khsÉah ngh‹w itÔf® »U°jt®, Inuh¥ãa® Kjyhdt®fS¡F« xnu ãothjkhf¤
fS«, K°ä«fS¡F«, Ó¡»a®fS¡F«, jÅ¥ãuâÃâ¤Jt« jÅ¥ãuâÃâ¤Jt« bfhL¡f âU.fhªâat®fŸ kW¥gj‹ ïufáa«
bfhL¡f¢ r«kâ¥gjhfî«, Ô©l¤jfhjh®fS¡F«, k‰w áWgh‹ik v‹d v‹gij¡ ftÅ¥ngh«. âU,fhªâí«, khsÉah, u§frhÄ
r_f¤jhU¡F« jÅ¥ãuâÃâ¤Jt« bfhL¡f¡ Tlhbj‹W« ãurhu« mŒa§fh® Kjyhdt®fS« tUzh¢áuk jUk¤â‰F KŸntÈ
brŒJ tU»wh®fŸ. nghL»wt®fŸ v‹gij mt®fŸ ng¢áÈUªJ«, elto¡iffËÈ
UªJ« e‹whŒ m¿ayh«. tu¥nghF« Rauh¢áa«, itÔf®fS¡F«,
âU.fhªâat®fŸ, “vdJ cÆiu É£lhtJ Ô©lhjhU¡F¤ mt®fŸ kj§fS¡F«, fiyfS¡F«, ehfßf§fS¡F« ghJfh¥ò
jÅ¥ãuâÃâ¤Jt« bfhL¥gij kW¥ng‹” v‹W btF cWâahf¥ mË¡F« Rauh¢áakhf ïU¡f nt©L« v‹gJ âU.fhªâÆD
gyÉl§fËš brhšÈ tU»wh®. t£lnki# kfheh£oÈU¡F«
Fo muR - 1931 ( 2 ) 348 349 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
ila bfhŸifí«, fh§»u° bfhŸifí« MF« v‹gij¡ fuh¢á ɤâahr« v‹d ïU¡»wJ. tUzh¢áuk jUk« v›thW
fh§»u° brŒâU¡F« Ô®khd¤âÈUªJ m¿ayh«. gu«giuahf ca®î bg‰W Rjªju« mDgÉ¥gt®fŸ m›thnw
mDgÉ¡fî«, gu«giuahf moikahf ïUªJ bjhÊyhËfshŒ
K°ä«, »U°jt®, Ô©lhjh®, Inuh¥ãa® M»a všnyhU¡ TÈfshŒ mšy‰gLgt®fŸ m›thnw ïU¡fî« mu©
F« jÅ¥ãuâÃâ¤Jt« bfhL¤J É£lhš, r£lrigfËš brŒ»wnjh m›thW jhnd âU.fhªâÆ‹ nk‰f©l mã¥ãuha«
ït®fË‹ rÇahd ãuâÃâfŸ f©o¥ghf tªJ nr®ªJ ÉLth®fŸ. ïU¡»wJ v‹gJ nahá¤J¥ gh®¥gt®fS¡F¤ bjÇahk‰ nghfhJ.
nk‰f©l tF¥ãd®fŸ všnyhU« x‹W nr®ªjhš ïªJ¡fË‹
ãuâÃâfS¡F r‰nww¡Fiwa rkkhf M»ÉLth®fŸ. K°ä« ï‹W Ô©l¤jfhj tF¥ãd®fŸ ïªâahÉš vªj ÃiyÆš
fS«, »¿°jt®fS«, Inuh¥ãa®fS«, Ô©lhjh®fS«, itÔf ïU¡»wh®fŸ v‹gJ âU.fhªâ¡F¤ bjÇahjjšy. bghJ nuh£oš
ïªJ¡fis¥ nghš tUzh¢áukj®kthâfŸ mšy®; rkj®k Énuhâ el¡f Koahj Ô©l¤jfhjt®fŸ-bghJ¡ Fs«, »zWfËš j©Ù®
fŸ mšy®. Mifahš Ó®âU¤j Ô®khd§fS«r_f rk¤Jt¤ vL¡f Koahj Ô©l¤jfhjt®fŸ-bghJ ïlkhd nfhÆš r¤âu«
Ô®khd§fS«, rkj®k¤ Ô®khd§fS« Ãiwnt‰w¥glyh«. ïit KjÈaitfËš ãuntá¡f Koahj Ô©l¤ jfhjt®fŸ-uÆšnt
fË‹ _y« itÔfK«, tUzh¢áuk j®kK« mÊ¡f¥glyh«. °nlõ‹ nAh£lšfËY«, k‰W« jÅ¥g£lt®fŸ it¤âU¡F«
Mfnt tUzh¢áukj®kK«, itÔf ïªJ kjK« mÊa nt©oa nAh£lšfËY« nghf KoahâU¡F« Ô©l¤jfhjt®fŸ bghJ¤
Ãiy¡F tªJ ÉL«. ïªj¡ fU¤ij kd¤âš it¤J¡ bfh©Ljh‹ bjhFâÆš ËW ca®ªj #hâ¡fhu®fshš r£l rig¡F¤ bjǪ
tUzh¢áuk¤ijí«, tUzh¢áuk ïªJ kj¤ijí« fh¥gh‰wnt bjL¡f¥gLth®fsh? v‹gJ âU.fhªâ¡F¤ bjÇahjjšy. taJ
ãwªâU¡F« âU.fhªâ Ô©lhjh®fS¡F¤ jÅ¥ãuâÃâ¤Jt« tªjt®fŸ všnyhU¡F« X£LÇik bfhL¡F« fhuz¤jhY«,
bfhL¡f kW¡»wh® v‹gâš rªnjf¥gl nt©oaâšiy. âU.fhªâ âU.fhªâÆ‹ fh§»uá‹ Ka‰áahY« xU Ô©l¤jfhj tF¥ò¥
Æ‹ kd¥gh§if e‹whŒ m¿a nt©Lkhdhš k‰bwhU Éõa¤ ãuâÃâ bjǪbjL¡f¥glnt©oa î¥gªj« V‰g£lhY«
âÈUªJ« bjǪJ bfhŸsyh«. mjhtJ âU.fhªâat®fis (V‰gLtnj rªnjf«) âUths®fŸ m«bg£fh®, M®.ÓÅthr‹,
“K°ä«fS¡F«, Ó¡»a®fS¡F« jÅ¥ãuâÃâ¤Jt« bfhL¡f¢ v«.á.uh#h ngh‹w c©ikahd-RakÇahijíŸs m›tF¥ò¥
r«kâ¡F« nghJ Ô©lhjt®fS¡F m›thW bfhL¡f V‹ M£nr ãuâÃâfŸ nj®ªbjL¡f¥glKoahkš ca®ªj #hâ¡fhu®fË‹
ã¡»Ö®fŸ” v‹W nf£l nghJ âU.fhªâ “by£RkzòÇ fh§»u° jait eho mt®fSila mã¥ãuha¤ij mDrǤJ el¡F« xU
x¥gªj¥go mt®fS¡F¤ jÅ¥ ãuâÃâ¤Jt« bfhL¥gij¡ nghÈ tUzh¢áuk itÔf¥ãuâÃâjh‹ bjǪbjL¡f¥gl¡Toa
fh§»u° x¥ò¡bfhŸS»wJ” v‹wh®. kWgoí« “by£RkzòÇ Ãiy V‰gL« v‹gJ« âU.fhªâ¡F¤ bjÇahjjšy. bjǪâUªJ«
x¥gªj¥go Ó¡»a®fS¡F¤ jÅ¥ ãuâÃâ¤Jt« bfhL¡f V‰ghL mt®fS¡F¤ jÅ¥ãuâÃâ¤Jt« bfhL¡f kW¤jhš mij xU
ïšiyna” v‹W nf£l nghJ, ïj‰F¤ âU.fhªâ “rǤâu r«gªj Nœ¢áahf¤jhnd bfhŸs nt©L«?
khd fhuz§fshš K°È«fS¡F«, Ó¡»a®fS¡F« jÅ¥ãuâ
Ãâ¤Jt« bfhL¡f nt©oaâU¡»wJ” v‹W T¿dh®. ï›th®¤ij cŸsgona jÅ¥ãuâÃâ¤Jt« ïšyhkny Ô©lhj
Æš jh‹ âU.fhªâÆ‹ kd¥gh‹ik e‹whŒ És§F»wJ. K°È« t®fS¡F muáaÈš rk cÇikí« r_f¤âš rk cÇikí«
fS«, Ó¡»a®fS«, gu«giuahf¥ bgUiknahL thœªjt®fŸ. bfhL¤J Élyh« v‹W âU.fhªâ Ãid¥ghuhdhš mij eh«
mur®fshf ïUªJ M£á òǪjt®fŸ Mifahš mt®fŸ murh§f v›thW x¥ò¡bfhŸs Koí«?
cÇikfS¡F¥ gh¤âaKilat®fŸ. Mfnt mt®fSila br‹w x¤JiHahikÆ‹ nghJ âU.fhªâ, Ô©lhikia
cÇik¡F¥ g§f« c©lhfhjgo muáaš ghJfh¥òfŸ nt©oaJ xÊ¡fnt©Lbk‹gij¡ fh§»uáš K¡»akhf¢ nr®¤j fhuz¤jhš
v‹D« fU¤J«, Ô©lhjh®fnsh gu«giuahf¢ RjªjuÄ‹¿ jhnd x¤JiHahikí« njhšÉ ailªJ, fh§»uáš ïUªj gh®¥g
moikahf¤ jhœ¤j¥g£nl thœªjt®fŸ. mt®fŸ M£á òǪj d®fS« ãǪJ RauhÍa¡f£áia Mu«ã¤jh®fŸ. âU.fhªâiaí«
gu«giuia¢ nr®ªjt®fŸ mšy®. Mifahš mt®fS¡F _iyÆš ö¡»¥ngh£L É£lh®fŸ. ï¥bghGJ« Ô©lhjt®fŸ
muáaÈš g§F bgWtj‰F¥ ghJfh¥ò nt©oa mtáaÄšiy rh®ghf¤ âU.fhªâ c©ikahf VjhtJ e‹ik brŒant©L
v‹w fU¤J« ml§»ÆU¡f Éšiyah? ï¡fU¤J¡F« tUzh¢ bk‹W Ãid¤jhš gh®¥gd®fS«, fh§»uR« j‹id¡ if É£L
áuk j®k¤ij¥ ghJfh¡f nt©L« v‹D« mã¥ãuha¤â‰F« ÉLtnjhL K‹nghynt _iyÆš c£fhuit¤J ÉLth®fŸ
Fo muR - 1931 ( 2 ) 350 351 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
v‹gij mt® m¿ahjt® mšynt. ïªj v©z« bfh©L jh‹
âU.fhªâat®fŸ x¤JiHahik br¤jãwF bj‹dh£L¡F tU«
nghJ tUzh¢áuk _£ilia¤ jiyÆš ö¡»¡bfh©LtªJ
tUzh¢áuk ãurhu« brŒJ gh®¥gd®fis RthÔd« brŒJbfh©L
nghdh®. mªj cWâÆdhš jh‹ mtuJ c¥ò r¤âah¡»uf ïa¡f¤
J¡F« všyh gh®¥gd®fS« mtnuhL x¤JiH¤J És«gu«
bfhL¤J kfh¤kh g£l¤ij mu§nf‰¿dh®fŸ. fh®¥bghnuõ‹ nj®jiy¥g‰¿ gh®¥gd®
Mfnt ï¥nghJ âU.fhªâ Ô©lhjtU¡F«, k‰w áW Fiw TWtj‹ ufáa« II
gh‹ik tF¥ãdU¡F« jÅ¥ãuâÃâ¤Jt« bfhL¥gij kW¥g
â‹ fhuzK«, cÆ® nghdhY« x¥gkh£nl‹ v‹W brhšY« - njÓa¤Jnuh»
fhuzK«, tUzh¢áuk¤ijí« itÔf ïªJkj¤ijí« ghJ
fh¡fntjh‹ ghLgLtjhf gh®¥gd®fŸ czu nt©L« v‹gij¤ br‹id fh®¥bghnuõÅš âU.V.uhrrhÄ KjÈah® jiyt
jÉu ntW x‹WÄšiy ba‹W cWâahf¡ TW»nwh«. uhÆU¡F« fhy¤âš, jiyt® nj®jY¡F¥ ngh£o ngh£L¡ bfh©L
mjdhš tF¥ò¢ r©ilia ts®¡F« bjhšiyia Ú¡Ftj‰fhf
âU.fhªâ¡F ïªj mã¥ãuha« ïU¥gij mDrǤJ¤jh‹ xU rkurkhd Koî brŒJ bfh©ld®. mªj KoÉ‹go x›bthU
ï§FŸs tUzh¢áuk j®k¡fhu®fS« âU.fhªâia thd« msht tUõK«, jiyt® nj®jš fZlÄšyhkš el¡f VJthƉW.
kfh¤kh v‹W«, mtjhu òUõbu‹W« bfh©lhL»wh®fŸ. k‰W« m›bth¥gªj« br‹idÆš cŸs x›bthU tF¥ãdU« j§fŸ
jh‹ ‘Ô©lhjhÇ‹ jÅ¥ãuâÃâ¤Jt¤â‰F Énuhâ v‹»‹w j§fŸ v©Â¡if¡F¤ j¡fthW fh®¥bghnuõÅš jiyik¥gjÉ
bgaUl‹ ïªâahî¡F¤ âU«ã tUthnuahdhš f©o¥ghf bgw tÊbrŒjJ. m›bth¥gªj« V‰g£l fhy¤âš mndfkhf vš
âU.fhªâia ‘kfh¤kh fhªâ’ v‹gnjhL kh¤âukšyhkš ‘gfth‹ nyhU« mij Ãahakhd x¥gªj« v‹W ghuh£od®. m›bth¥gªj
kfh¤khfhªâ’ v‹»‹w g£l« »il¡F« v‹gJ mtU¡F¤ khtJ,
bjÇí«. ïªj Éõa§fisbašyh« e‹whŒ cz®ªjâdhš jh‹
Ô©lhjh® r_f¤jhU« j§fŸ r_f r§f§fŸ _yK«, kfhehL 1. ãuhkzušyhjh®
_yK«, bghJ¡ T£l§fŸ _yK« âU.m«bg£fh®, âU.ÓÅthr‹ 2. ãuhkz®
M»at®fns j§fŸ ãuâÃâfŸ v‹W«, âU.fhªâí«, fh§»uR« 3.ãuhkzušyhjh®
j§fŸ ãuâÃâfŸ mšybt‹W« Ô®khd§fis Ãiwnt‰¿ ÆU¡ 4. »U°jt®
»wh®fŸ. ïj‰F khwhf ï§FŸs tUzh¢áukjUÄfŸ áy nghÈ 5. ãuhkzušyhjh®
fis¥ ão¤J âU.m«bg£fhU«, âU.ÓÅthrD« jhœ¤j¥g£lt® 6.K°ä«
fË‹ e«ã¡if¡F cÇat®fŸ mšy® v‹W« âU.fhªâí«, 7. ãuhkzušyhjh®
fh§»uRnk jhœ¤j¥g£lt®fË‹ ãuâÃâfbs‹W«, òu£L¤jªâfŸ 8.jhœ¤j¥g£lt®fŸ
bfhL¤âU¡»wh®fŸ. ïªj tUzh¢áuk j®kthâfis mDrǤnj
njÓa¥ g¤âÇiffS« bgU« ãurhu« brŒ»‹wd. njÓathâfS« v‹W ï›thW F¿¥ã£lgo mªjªj tF¥ãÈUªJ
M®¥gh£l« brŒ»wh®fŸ. Mfnt ït®fŸ brŒí« òu£LfS«, jiyt®fis¤ nj®ªbjL¡fnt©oaJ v‹gjhF«. ï›bth¥gªj¥
Muthu§fS« jhœ¤j¥g£lt®fŸ jiyÆš if it¡f¢ brŒa¥ gona KjÈš âU.ã.o.FkhurhÄ br£oah® mt®fŸ jiytuhf
gL« Nœ¢áfŸ v‹W v¢rÇ¡if brŒa ÉU«ò»nwh«. bjǪbjL¡f¥g£lh®. mtUila c¤ânahf fhykh»a xU
tUõ« Koªjã‹, mL¤j jiyt® nj®jš br‹w 12-11-31š
Fo muR - f£Liu - 22.11.1931. eilbg‰wJ. ï¤nj®jÈš K‹ V‰gL¤âa â£l¥go xU ãuhkz®
jiytuhf¤ nj®ªbjL¡f¥gl nt©oatuhth®. Mifahš
ãuhkzušyhj tF¥ãdU« k‰w tF¥ãdÇš ahU« jiyt®

Fo muR - 1931 ( 2 ) 352 353 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


nj®jY¡F¥ ngh£oÆlÉšiy. Mdhš ãuhkz®fS¡FŸnsna »‹wd®. ïJ xU òwÄU¡f ïij Él K¡»akhd ïufáa«
ngh£o c©lhƉW âU.Í.V.enlr‹ mt®fS« âU.o.v°.uhkrhÄ v‹dbt‹whš ï› bth¥gªj¤ij monahL xʤJÉl nt©L«
mŒa® mt®fS« ngh£o ï£ld®. ï¥ngh£oÆš âU.o.v°. v‹D« neh¡fK« MF«. VbdÅš, ï‹bdhUKiw ãuhkz®
uhkrhÄ mŒanu bt‰¿ bg‰wh®. âU.Í.V.enlr‹ njhšÉí‰wh®. jiytuhŒ tu 7 tUõ§fŸ MF«. mJtiuÆY« ãuhkzušyh
gh®¥gdušyhj fh®¥bghnuõ‹ m§f¤âd®fŸ âU.o.v°.uhkrhÄ jhU«, »¿°jtU«, kfkâaU«, jhœ¤j¥g£ltUnk jiytuh
mŒaU¡F X£L¢ brŒjd®. gh®¥gd m§f¤âd®fS«, Inuh¥ãa ÆU¡f Koí«. ï›thW k‰w tF¥ãd®fŸ Ú©l fhy« gjÉ
m§f¤âd®fS« âU.Í.V.enlrD¡F X£L¢ brŒjd®. âU.enlr‹ t»¥gJ gh®¥gd®fS¡F¥ bghW¡Fkh? m‹¿í« x›bthU
njh‰wJ«, âU.r¤âa_®¤â rh°âÇah® KjÈa gh®¥gdU« k‰W« nj®jšfËY« gh®¥gd®fŸ cŸns òFªJ fyf« brŒJ fø
gh®¥gd jhr®fS« Inuh¥ãaU« “x¥gªj« K¿ªJ É£lJ” nr®¡fî« ï›bth¥gªj¤jhš ïlÄšyhkš nghŒÉ£lJ. ïªj¡
“K¿ªJ É£lJ” v‹W T¢rš nghl Mu«ã¤J É£ld®. Mdhš fhuz§fshš gh®¥gd®fŸ x¥gªj¤ij xʤJ Él nt©oa
c©ikÆš x¥gªj« K¿ªJ É£ljh v‹whš K¿aÉšiy v‹g mtáa¤âš tªJÉ£lh®fŸ. btŸisfhuU« gh®¥gd®fSila
âš á¿J« rªnjf« ïšiy. v¥go vÅš ïJ tF¥òthj r«gªj jhahâfnsahdjhš ïªj x¥gªj¤jhš btŸis¡fhuUila
khd x¥gªjnk bahÊa nt¿šiy. c©ikÆnyna x¥gªj« jaî¡F fh¤âU¡f nt©oa mtáaÄšiy. Mjyhš mt®fS¡
K¿ªJÉ£lbj‹whš, ãuhkzU¡F¥ gâyhf k‰bwhU ãuhkz F« j§fŸ jaî jiyt® mngBf®fS¡F ïšyhkš nghŒ
ušyhjhnuh, »¿°jtnuh, jhœ¤j¥g£ltnuh jiytuhf tªâU¡f É£lnj v‹»‹wij¡ bfh©L j§fis ahU« ïÅ yøa« brŒa
nt©L«. m›th¿šyhkš x¥gªj¤â‹ Ãgªjid¥go xU kh£lh®fŸ v‹W gaªJ bfh©lJl‹, ïŤnj®jÈY« j§fŸ
ãuhkznu jiytuhf tªâU¡F« nghJ, V‹ x¥gªj« K¿ªJ jhr®fis¡ bfh©L tuKoahkš nghŒÉLnk v‹w M¤âu¤â
É£lbj‹W T¢rÈlnt©L« v‹gij e‹whŒ nahá¤J¥ gh®¤jhš dhY« x¥gªj« K¿ªJÉ£lJ v‹W« òuË brŒ»‹wd®. gh®¥gd
mâš cŸs ïufáa« És§F«. g¤âÇiffsh»a RnjrĤâuD«, ïªJî« ï›bt©z¤njhL jh‹,
x¥gªj« K¿ªJÉ£lJ v‹W vGâÆU¡f nt©L«.
Kj‰ fhuz« gh®¥gd®fË‹ kd¤â‰ »irªj xU gh®¥gd®
bjǪbjL¡f¥glhjjhF«. âU.Í.V. enlr‹ mt®fŸ ãuhkÙa¤ij âU.Í.V. enlr‹ njh‰wjdhš tU¤jkilªjt®fŸ ÓÅa®
í«, ãuhkz®fisí« mDrÇ¡F« KG tF¥òthâahf ïU¡fyh«. m§f¤jhuh»a âU.enlr‹ mt®fisna gh®¥gdušyhjh®
ï¡ fhuz¤ij¡ bfh©Ljh‹, gh®¥gd®fŸ mtiu MjǤjd®. MjǤâU¡f nt©L« v‹W TW»‹wd®. ÓÅaU¡F« x¥gªj¤
Inuh¥ãa®fis¥ g‰¿ eh« brhšynt©oa âšiy. mJî« â‰F« r«gªjÄšiy. br‹w tUõ¤ nj®jÈš âU.lh¡l® enlr‹
br‹idÆš cŸs Inuh¥ãa®fS«, gh®¥gd®fS« rnfhju® mt®fis¤ nj®ªbjL¡fhkš âU.ã.o.FkhurhÄ br£oahiu¤
fshfnth, r«gªâfshfnth xUtnuhL xUt® nr®ªâU¥gt®fŸ bjǪbjL¡f Éšiyah? m¥bghGJ x¥gªj« K¿ªJ nghƉW
v‹gJ ehl¿ªj ÉõakhF«. v‹W xUtU« brhšyÉšiyna. ï¥bghGJ gh®¥gd®fSila
KG e«ã¡if¡F¥ gh¤âuKilatU«, gh®¥gdušyhjh® e«ã¡
m‹¿í« gh®¥gd®fshš MjÇ¡f¥gL»wt® gh®¥gd if¡F¥ gh¤âuÄšyhjtU« M»a xUt® bt‰¿ bgwkš ntW
ušyhjh®fS¡F ÉnuhâahŒ ïU¥gh®fŸ. m¥goÆU¥gt®fis¤ xUt® nj®ªbjL¡f¥g£lîl‹ jh‹ ïªj¡ T¢rš c©lhƉW
jh‹ gh®¥gd®fS« MjÇ¥gh®fŸ v‹gJ« kW¡f Koahj v‹gij nahá¡F« nghJ gh®¥gd®fŸ r¤j« nghLtâ‹ ufáa«
c©ik. gh®¥gd®fËš tF¥òthj« ïšyhjt®fŸ ahU« ïU¡f És§F»wJ. Mfnt ïj‹ ufáa« vªj tifÆyhtJ x¥gªj¤ij
kh£lh®fŸ v‹gJ c©ikahdhY« ïu©L ãuhkz®fŸ ngh£o K¿a¢ brŒant©L« v‹D« Nœ¢ánaahF« v‹W T¿ Ko¡
nghL« nghJ mt®fËš mâf nkhrÄšyhj xUtiu MjÇ¥gjhš »nwh«.
ãuhkzušyhjh® brŒifÆš F‰wkhfhJ. ïªj c¤njr¤â‹
ngÇnyna gh®¥gdušyhjh® âU.o.v°.uhkrhÄ mŒaiu¤ nj®jÈš Fo muR - f£Liu - 22.11.1931
MjǤjd®. m‹¿í« gh®¥gdušyhjhUl‹ beU§»¥ gHFgt®
fËl« gh®¥gd®fS¡F v¥go ÉU¥g« ïU¡f¡ TL«?. Mif
ahšjh‹ x¥gªj« K¿ªJ É£lJ v‹W mt®fŸ å© òuË brŒ

Fo muR - 1931 ( 2 ) 354 355 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ï›tsî kh¤âu« mšy; ÔghtË¥ g©oif¡F ÉLKiw
É£lj‹ gadhŒ, âd¡TÈ¡F ntiy brŒí« ViH k¡fŸ
TÈia ïHªjnjhlšyhkš, fl‹th§» eZlkilªjJ v›tsî!
ntiy el¡F« bjhʉrhiyfŸ _l¥g£L, mjdhš jil¥g£l
fhÇa§fŸ v›tsî! ÔghtË¡F K‹ áy eh£fS«, ÔghtË¡F¥
ã‹ áy eh£fS«, ÔghtËia¡fUâ khzt®fŸ go¥ãš ftd«
k‰bwhU ‘rÅa‹’ “fh®¤âif¤ Ôg«” brY¤jhkš Éisah£L¡fËY«, nto¡iffËY« ftd« brY¤
âa fhuz¤jhš mt®fSila go¥ò¡F ne®ªj bfLâ v›tsî!
muáaš fhÇa§fŸ eilbgWtâš ïªj XŒthš jilg£l fhÇa§
kj¤â‹ bgauhš V‰g£l g©oiffË‹ _ykhfnt ekJ fŸ v›tsî?
eh£L¢ bršt§fS«, k¡fË‹ ciH¥ò« bgÇJ« åzh»¡bfh©L
ï›tsî bjhšiyfisí« c©lh¡»¢ br‹w ÔghtË¥
tU»‹wd v‹gij eh« gyjlit vL¤J¡fh£o¥ ngáí«, vGâ
g©oifÆ‹ M®gh£l« kiwªJ ï‹D« xU khj§Tl
í« tU»nwh«. v›tsî ngádhY«, v›tsî vGâdhY« ekJ
MfÉšiy. rÇahŒ 15 eh£fS¡FŸshfnt k‰bwhU ‘rÅa‹’
k¡fS¡F ï‹D« m¥g©oiffËš cŸs mãkhdK«, _l
bjhl®ªJ tªJ É£lJ. ï›thW jtwhkš x›bthU khjK« ekJ
e«ã¡ifí« xʪj ghošiy. “monkš momo¤jhš m«Äí«
eh£L¢ bršt¤â‰F¢ ‘rÅa‹’ ão¥gJ tH¡fkhfî«, m›tH¡f«,
efU«” v‹gij¥nghy, mo¡fo mt‰¿‹ òu£L¡fis btË¥
“bjŒåf«” v‹W brhšy¥gLtjhfî« “kj¤â‹ K¡»agFâ”
gL¤â tUtjdhš ekJ k¡fS¡F mitfË‹ c©ik És§f¡
v‹W brhšy¥gLtjhfî« ïUªJ tU»wJ. ï¥bghGJ tU«
TL« v‹W fUâna ehK« ïilÉlhkš vGâ¡ bfh©L tU
‘rÅa’dh»a g©oif “fh®¤âif¤Ôg«” v‹gJ jh‹. ïªj¡
»nwh«.
“fh®¤âif¤ Ôg¥g©oif”ia xU bgÇa “bjŒåf«” bghUªâa
br‹w khj¤âš jh‹ ekJ eh£o‹ bršt¤ij¡ bfhŸis áwªj ehshf¡ fUâ ïªâah KGJ« bfh©lhl¥g£L tU»wJ.
bfh©L ghHh¡»¢br‹w ÔghtË¥ g©oifia¥g‰¿ vGâÆUª ïij ïªJ kj¤âš cŸs irt®, itzt®, åuirt®, °kh®¤j®
njh«. m¥g©oifahš ek¡F¡ »il¤j gy‹ v‹d? ÔghtËÆ‹ KjÈa všyh¥ ãÇÉdU« bfh©lhL»‹wd®.
bgauhš Vw¡Fiwa 20 nfho k¡fshtJ g©oif bfh©lho
rhjhuzkhf¡ fh®¤âif e£r¤âu âd¤ij¢ “R¥ãukÂa‹”
ïU¥gh®fŸ. ït®fŸ g©oif bfh©lhoaj‹ gadhŒ Rkh® 10
v‹D« rhÄ¡F cfªj áwªj ehshf¡ fUâna “g¡j®fŸ”
nfho %ghŒ¡F¡ Fiwahkš ghœg£oU¡F« v‹gâš rªnjf
v‹gt®fŸ Éuj§fS«, ói#fS« el¤â tU»‹wd®. rhjhuz
Äšiy.
fhy¤âš tU« fh®¤âiffisÉl, fh®¤âif khj¤âš tU«
ïªj¥ g¤Jnfho %ghí«, mdhtáakhŒ JÂth§»a tif fh®¤âifna Äfî« áwªj g©oifahf¡ bfh©lhl¥g£L
ÆY«, gyfhu§fŸ brŒj tifÆY«, g£lhR th§»¥ bghR¡»¥ tU»wJ. ïj‹ bghU£L¤ âUt©zhkiy KjÈa gy C®fS¡F
òifí«, fÇíkhf M¡»a tifÆY« brythÆU¡F« v‹gJ ah¤âiu nghŒ¥gz¤ij¢ bryî brŒJ É£L¤ âU«ò«nghJ
k£L« mšy; g©oif ehËš tU¤jÄ‹¿¡ fˤâU¡fnt©L« m§»UªJ thªângâia¡ bfh©L tU»‹wd®. x›bthU khjK«
v‹gij¡ fUâ ViHk¡fŸ fŸ, rhuha«, ãuhªâ, É°¡», Í‹, fh®¤âif¡fhf, it¤Ô°tu‹ nfhÆš, F‹w¡Fo, âU¥gu§F‹w«,
bthÆ‹, Õ®, uhkur« KjÈa bt¿jU« ghd§fis Fo¤J¡ T¤jh âU¢brªö®, RthÄkiy KjÈa C®fS¡F k¡fŸbr‹W bryî
oa tifÆY« Vuhskhd gz« brytʪâU¡F« v‹gij ahU« brŒí« bršt§fns gâdhÆu¡fz¡fhfî«, ïy£r¡fz¡fhfî«
kW¡f KoahJ. ïªj¥g©oifÆdhš bt‰W ehËš kwªJ nghÆ MF«nghJ ‘bgÇa fh®¤âif’ v‹W bga® bg‰W fh®¤âif khj¥
Uªj rhÄ¡F¥ gilaš nghl¤ ö©L« òuhz¡ fij, _le«ã¡if g©oif ehËš brythF« bghUŸ nfho¡fz¡»š FiwîgLkh?
k¡fŸ kd¤âš kWgoí« tªJ FoòFªjnjhL, mt®fSila ïâš v›thW bghUŸ åzh¡f¥gL»wbj‹gij Ãid¤J¥
brštK« bfhŸis¥nghF« Ãiy V‰g£lJ. ghU§fŸ! ÔghtË¡fhf tu tiH¤J ɉgidahfhkš filfËš

Fo muR - 1931 ( 2 ) 356 357 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


j§»¡»l¡F« g£lhRfS¡F bryîtªJ ïªj¥ g£lhRfË‹ _y« e«ã¡ifia c©lh¡F« J®¥nghjid x‹W, Mfnt ït‰iw
gz« glglbt‹W r¤jÄ£L åzh¡f¥gL«. Muhí« nghJ ï¡fijí« ïj‹ _y« V‰g£l Éuj«, g©oif
KjÈadî« òu£L v‹W czuyh«,
åLfS¡FŸS«, btË¥òw§fËY«, fhLfËY«, nkL
fËY«, F¥igfËY«, Ts§fËY« v©z‰w 100, 1000, 10000, 100000 ïÅ, ï¡fh®¤âifia¥ g‰¿a ïu©lhtJ fijahtJ:-
fz¡fhd És¡Ffis¡ bfhS¤â it¥gj‹ _y« brythF« beŒ xU fhy¤âš ãu«kh v‹D« flîS«, ÉZQ v‹D«
v©bzŒ¢bryî v›tsî! nfhÆšfŸ v‹gitfS¡F¢ ‘brh¡f¥ flîS« jh« jhnk Mâ _y¡flîs® v‹W T¿¡bfh©ljdhš
ghid’ f£o beU¥òit¥gj‰fhf¢ bryî brŒí« beŒ, v©bzŒ, ïUtU¡F« KjÈš thŒ¢ r©il c©lh», ãwF mJ if¢
ÉwF KjÈaitfS¡fhF« bryî v›tsî! fh®¤âif¥ r©ilahf _©L xUtnuhL xUt® moão r©il brŒjduh«.
g©oif¡fhf¤ âUt©zhkiy KjÈa C®fS¡F¥ ãuahzŠ mt®fSila r©il Ó¡»u¤âš xU Koî¡F« tuÉšiyah«.
brŒtj‹ _ykhF« buh¡f¥gz¢ bryî v›tsî! m§F T«ò¡F Mifahš m¥bghGJ ‘gukát‹’ v‹D« ‘fl mt®fŸ
(brh¡f¥ghid) brythF« ÉwF, f‰óu«, bt©bzŒ, beŒ k¤âÆš xU bgÇa ‘n#hâ’ cUt¤njhL thd¤â‰F« óÄ¡Fkhf
M»at‰¿‰fhF« bryî v›tsî! ï›thW gy tifÆš bryî Ëwhuh«. clnd r©il¡fhu¡ ‘flfŸ ïUtU« x‹W«
brŒa¥gL« nfho¡fz¡fhd gz§fshš ekJ eh£o‰F¡ fLfs bjÇahkš âif¤J Ëwh®fsh«. m¥bghGJ ‘n#hâ’ cUthf Ëw
thtJ gaD©lh v‹W Mnyhá¤J¥ghU§fŸ. gukát¡ flîŸ ‘V ãu«k ÉZQfns! ïªj ‘n#hâ’Æ‹
ï‹D« ï¥g©oifÆdhš k¡fS¡F©lhF« _le«ã¡if moKofis ah® KjÈšf©L tU»whnuh mt®jh‹ ca®ªjt®’
iaí«, mjdhš c©lhF« _l¥gH¡ftH¡f§fisí« bfhŠr« v‹W xU mdhknja (mrßß) th®¤ij brh‹dhuh«. clnd ÉZQ
nahá¤J¥ ghU§fŸ! fh®¤âifia¥g‰¿ tH§F« òuhz¡fij g‹¿ cUt§ bfh©L moia¡fhz óÄia¤Jis¤J¡ bfh©L
ïu©L. mitfËš x‹W:- btFöu« br‹W« fhzKoahkš âU«ã tªJ É£lhuh«. ãuk‹
m‹d¥gwit cUt« bfh©L n#hâÆ‹ Koia¡fhz¥ gwªJ
xUrka« ‘m¡»Å njt‹’ (beU¥ò) v‹D« ‘fl r¥j nkny bršY« nghJ tÊÆš xU jhH«ó tªJbfh©oUªjjh«.
ÇøfË‹ kidÉkh®fis¥ gh®¤J nkhf§bfh©lhdh«. mij mij¡ f©L ãuk‹ “jhH«ónt, v§nfÆUªJ v›tsî fhykhf
m¿ªj mt‹ kidÉ ‘RthfhnjÉ’ v‹gtŸ, mªj ÇøfË‹ tªJ bfh©oU¡»whŒ?” v‹W nf£f; mJ “eh‹ gukátDila
kidÉfis¤ bjhªjuî brŒjhš mt®fshš j‹ fzt‹ rã¡f¥ KoÆÈUªJ nfho¡fz¡fhd tUõ§fshf tªJbfh©oU¡
gLth‹ v‹W v©Âdhsh«. mjdhš mtŸ táZlÇ‹ kidÉ »nw‹” v‹W brhšÈ‰wh«. clnd ãuk‹ “eh‹ átDila
ah»a mUªjâ cUt¤ij kh¤âu« É£LÉ£L, k‰w MW Çø Koia¥ gh®¤J É£ljhf mtÅl¤âš vd¡fhf rh£á brhšY»
fË‹ kidÉkh®fis¥nghš cUt§bfh©L j‹ fzt‹ whah v‹W nf£f, mJî« r«kâ¡f, ïUtU« gukátÅl« tªJ
Miria Ãiwnt‰¿dhsh«. ï›thW RthfhnjÉ bfh©l MW Koia¡f©L tªjjhf¥ ãuk‹ Tw, jhH«óî« mij Mnkhâ¤j
cUt¤â‰F« fh®¤âif v‹W bgauh«. ïitfŸjh‹ fh®¤âif jh«. mJ f©l át‹ nfhg§bfh©L ïUtU« bghŒ brh‹dj‰
e£r¤âukhf fhz¥gLtjh«. ïªj e£r¤âu¥ bg©fŸjh‹ ‘R¥ãu fhf,“ãukD¡F ï›îy»š nfhÆš ïšyhk‰ nghf¡ fltJ” v‹W«,
kÂa‹’ v‹DŠ rhÄ FHªijahf ïU¡F«nghJ mijbaL¤J “jhH«ó ïÅnkš jd¡F cjthkš nghf¡ fltJ” v‹W« rhg«
ts®¤jh® fsh«! v‹gJ xUfij. bfhL¤jhuh«. ãwF ãukhî« ÉZQî« j§fŸ f®t« xʪJ guk
átnd bgÇat® v‹W v©Â ïUtU« mtiu tz§», v§fŸ
ï¡fijÆdhšjh‹ fh®¤âif e£r¤âu¤â‰F¥ bgUik. tH¡if¤ Ô®¤J it¤jj‰F milahskhf ïªj kiyÆ‹ nkš xU
ï¡fij ekJ k¡fS¡F¡ f‰ã¡F« _le«ã¡ifia¥ ghU§fŸ. “n#hâ” cUthf ïU¡f nt©L« v‹W nt©o¡ bfh©lh® fsh«.
ãw®kidÉ nkš Mir¥g£L Égrhu« g©QtJ F‰w« ïšiy “gukátD«” mj‰F¢ r«kâ¤J “x›bthU tUl¤âY« fh®¤âif
v‹gJ x‹W, kidÉ j‹ fzt‹ vªj¤ jfhj fhÇa¤ij ÉU«ã khj¤âš, fh®¤âif g©oifÆš eh‹ ïªj kiyÆ‹ c¢áÆš
dhY« mij v¥ghL g£lhtJ ó®¤âbrŒJ bfhL¡F« moik¡ n#hâahf¡ fhz¥gLnt‹” v‹W brh‹dhuh«. ïJjh‹ âUt©
fUÉahf ïU¡f nt©Lbk‹gJ x‹W. ïitk£L« mšyhkš zhkiy¥ òuhzkh»a mUzhry¥ òuhz¤âš brhšy¥gL«
ïa‰if¥ bghUŸfË‹nkš všyh« ‘bjŒåf«’ v‹D« _l fh®¤âif¥ g©oif¡ fij.
Fo muR - 1931 ( 2 ) 358 359 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
ïªj¡ fijia Mjhukhf¡ bfh©Ljh‹ ï‹W« “irt¥ bfh©L brhšY« Éõa¤ij¥ gF¤j¿î bfh©L MuhŒªJ
bgÇah®fŸ” v‹gt®fŸ át‹ v‹gtnu k‰w “fl fisÉl gh®¡»‹wt®fËšiy.
ca®ªjt® v‹W r©il nghL»‹wd®. ïªj¡ fijia¡ fh£o¢
átid ca®¤âí« k‰wt®fis¤ jhœ¤âí« ghlhj irt¥ ï¤jifa å© fhÇa§fis xʤJ k¡fis¥ gF¤j¿î
òuhz§fS«, njthu§fS«, âUthrf§fS«, njh¤âu§fS« ilatuhf¢ brŒa ïJtiuÆY« vªj njÓa¤ jiyt®fshtJ, vªj
ïšiy. ïj‰F vâuhf k‰w kj¤âd®fŸ vGâ it¤âU¡F« njáa¤ bjh©l®fshtJ vªj njÓa¥ g¤âÇiffshtJ Ka‰á
fijfŸ gy. ï›thW kj¢ r©ilia c©lh¡Ftj‰F ï¡fij vL¤J bfh©lh®fsh? ï‹D« ïJngh‹w _le«ã¡if¡fhd
Kj‰ fhuzkhf ïU¥gij m¿ayh«. ïªj¡ fijÆš jhH«ó Éõa§fis “RauhÍa«” “Rjªju«” “fh§»uÞ” “ghujkhjh”
ngRtJ xU nto¡if! ‘flfS¡FŸnsna r©il tªjJ xU “kfh¤kh fhªâ” “fhªâ #aªâ” v‹D« bga®fshš ãurhuŠ brŒJ
ɪij! ïJnghynt MuhŒªjhš gÇfhr¤â‰F« nto¡if¡F« k‰W« g©oiffisí«, c‰rt§fisí«, É¡»uf§fisí«,
ïlkhf ï¡fijÆš mnef« brŒâfŸ mikªâU¥gij¡ fhzyh«. f‰ã¤J k¡fis Vkh‰¿¡bfh©Ljhnd tU»wh®fŸ.

ï›thW ïu©L Ku©g£l nto¡if¡ fijfis Mjhu ï›thW njÓa ãiH¥ò¡fhu®fŸ xUòwK«, g©oifÆš
khf¡ bfh©l ïªj¡ fh®¤âif g©oifÆdhš ekJ k¡fŸ kd¤ e«ã¡ifíŸs itÔf _l®fŸ xUòwK«, gz« nr®¡f uÆšnt
âš FU£L g¡âí«, _le«ã¡ifí«, K£lhŸjdK« mâf¥gL« f«bgÅ¡fhu®fŸ xUòwK« òuhz¥ ãiH¥ò¡fhu®fS«,
v‹gâš rªnjf« c©lh? ïJ Éf nkny T¿a fijfËš FU¡fŸfS«, ònuh»j®fS« k‰bwhUòwK« g©oif¥ ãurhu«
ïu©lhtJ fijia¢ irt®fŸjh‹ ‘átD¡F’ bgUik f‰ã¡»w g©Âdhš k¡fS¡F¥ gF¤j¿î És§FtJ v¥bghGJ?
bj‹W e«ã fh®¤âif g©oif bfh©lhL»wh®fŸ v‹whš itz Fo muR - jiya§f« - 22.11.1931
t®fS« bfh©lhLtâš v‹d m®¤j« ïU¡»wJ v‹gJjh‹
ek¡F És§fÉšiy. itzt®fË‹ ‘flîis’ kyªâ‹D«
g‹¿ah¡»¡ nfty¥gL¤âÆU¥gJl‹ átDila ghj¤ij¡ Tl
fhzKoahj m›tsî r¡âa‰w bjŒt« v‹W ïÊîgL¤âÆU¥
gij m¿ªjhš mt®fŸ ïªj¥ g©oifia¥ bgUikahf¡ bfh©
lhl¢ r«kâ¥gh®fsh? ït®fŸ nghf£L«, VjhtJ xU flîshtJ
ïU¡»wh® v‹w e«ã¡ifÆšjhnd flîŸ v‹D« bfhŸifíila
Þkh®¤j®fS« ï¡fijia e«ã¥ g©oif bfh©lhL»wh®fns!
ïâšjh‹ v‹d m®¤j« ïU¡»wJ? ït‰iwbašyh« nahá¡F«
nghJ ït®fŸ K£lhŸjd« fhuzkhfthtJ, å© Ml«gu«
fhuzkhfthtJ ï¥g©oifia¡ bfh©lhL»wh®fŸ v‹Wjh‹
Ãid¡f nt©o ïU¡»wJ. mšyJ m¿ªnjh m¿ahknyh ekJ
k¡fŸ kd¤âš “g©oiffŸ ò©Âa eh£fŸ mt‰iw¡ bfh©lh
Ltjhš ò©Âa« c©L. bfh©lhlh É£lhš ght«” v‹D« xU
FU£L v©z« Fobfh©oU¡»wJ v‹w Koî¡F¤jh‹ tu
nt©oÆU¡»wJ.
Mfnt, ïJngh‹w g©oiffshš, ekJ eh£oš, bghU£
bryî«, tWikí«, _le«ã¡ifí«, å© fhy¥ngh¡F« Ãiwª
âU¥gij vL¤J¡ Tw¤ bjhl§F»wt®fS¡F clnd gF¤j¿t‰w
itÔf _l®fŸ “njr¤ Jnuh»” “kj¤ Jnuh»” “tF¥òthâ” “ehÞâ
f‹” v‹w g£l§fis¢ N£o ÉL»‹wd®. á¿njD« bghWik

Fo muR - 1931 ( 2 ) 360 361 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


âUth§T® rkÞjhd« gh®¥gd®fË‹ mâfhu¤âš mf¥
g£L, m¢rkÞjhd k¡fŸ gh®¥gÜa¤jhš eR¡F©L »l¥gJ ï‹W
mšyJ ne‰W Kjš eilbgW« Éõakšy; ü‰W¡fz¡fhd
tUõ§fshfnt ï¥goÆUªJ tU»‹wJ. ïij¡ ÑœtU«
Éõa¤jhš bjËthŒ¤ bjǪJbfhŸsyh«. 1817 M« M©L Kjš
1931 M« M©L tiuÆY« âUth§T® âth‹ c¤ânahf¤ij 24
ng® t»¤J tªâU¡»‹wd®. ïªj 24 ng®fËš âU.ehQ¥ãŸis
“r®t« gh®¥gd ka«” - âUth§T® v‹gt® 1877 Kjš 1880 tiuÆš 3 tUõK« ï¥bghGJ br‹id
murh§f¤âš r£l kªâÇahŒ ïU¡F« âU. »UZz‹ eha® 1914
Kjš 1920 tiu 6 tUõK«, âU th£Þ v‹D« Inuh¥ãa® 1925
òâa kfhuh#h g£l¤â‰F tªjîl‹ âUth§T® rkÞjhd¡ Kjš 1929 tiu 4 tUõK« âthdhf ïUªâU¡»‹wd®. ït®fŸ
Fok¡fS¡F ïÅnaD« c©ikahd Rjªju« c©lhF« v‹W âthdhf ïUªj 13 tUõ§fŸ nghf gh¡» 101 tUõ§fS«
e«ãndh«. ïj‰F m¿F¿ahf f¥g‰ ãuahz« brŒJ mªÃa ehL gh®¥gd®fns âth‹fshf ïUªJ tªâU¡»‹wd®. ïªj¡
br‹W tªjt®fŸ cŸns nghf¡TlhJ v‹W jL¡f¥g£oUªj fz¡if¥ gh®¤jhny âUth§T® uh{Ía« v¥bghGJ« gh®¥gd
nfhÆšfS¡FŸ mt®fS« nghfyh« v‹W K‹ÅUªj jil ka« v‹gâš VnjD« jtW c©lh?
Ú¡f¥g£lJ. ïij¡bfh©L “ïÅ âUth§T® k¡fŸ itÔf¡
bfhLikÆÈUªJ« Ú¡f¥gLth®fŸ nghY«” v‹W« rªnjhõ¥ Rnjr rk°jhdkhfî«, gh®¥gd Mâ¡f uh{akhfî«, ‘g¤k
g£nlh«. Mdhš ï¥bghGJ r®.á.ã. uhkrhÄ mŒa® mt®fis ehgRthÄ’ v‹D« ‘flîË‹’ uh{akhfî« ïU¡F« mªj rk°
nk‹ik j§»a kfhuh#hî¡F muáaš Mnyhrid TW« c¤ânah jhd« vªj ÃiyÆÈU¡»wJ? 40 y£r« #d¤bjhifíŸs mªj
fÞjuhf ÃaÄ¡f¥g£lâÈUªJ f¥gny¿ mªÃa ehLfS¡F¢ rk°jhd¤âš Rkh® 20 y£r« ng® Kfkâa®, »¿°jt® KjÈa
br‹Wtªj r®.á.ã. uh. mŒa® mt®fŸ nfhÆY¡FŸ nghtj‰F¤ mªÃa kj¤âduhfî«, Rkh® 12 1/2 y£r« k¡fŸ Ô©l¡Tlhjt®
jil ïU¡f¡ TlhJ v‹gj‰fhfnt K‹ÅUªj jil Ú¡f¥g£lJ fshí«, gh®¡f¡Tlhjt®fshfî«, bjUÉš el¡f¡Tlhjt®fshf
v‹nw Ãid¡f nt©oaâU¡»wJ. m‹¿í« ï¥bghGâU¡F« î« ïU¡»‹wh®fŸ. ïitnghf Rkh® 7 1/2 y£r« ‘ïªJ¡fŸ’
kfhuh#h mt®fŸ, xU rka« r®.á.ã.uh. mŒa® mt®fSl‹ v‹gt®fns ‘g¤kehg¡flîË‹’ murh§fkh»a ïªJuh{a¤âš
炙yhªJ KjÈa njr§fS¡F¥ ãuahz« brŒJ tªjhš ïU¡»‹wh®fbs‹whš ïij v‹d uh{a« v‹W brhštJ? gh®¥
m¥bghGJ kfhuh#h nfhÆY¡FŸ nghtj‰F ahbjhU jilí« gd®fË‹ mâfhu¤â‹ fhuzkhf - gh®¥gÜakh»a ïªJkj¡
ïšyhkš ïU¥gj‰F K‹nd‰ghlhf ï¡fhÇa« brŒa¥g£oU¡f bfhLik fhuzkhf - ïªJ kj¤âÈUªJ Éy»at®fŸjh‹ ï¥
nt©Lbk‹W« Ãid¡f nt©o ïU¡»wJ. bghGJ m¢rkÞjhd¤âš ïU¡F« 20 y£r« ntW kj¡fhu®fS«
v‹gij ah® ïšiyba‹W brhšyKoí«? ïªJ kj¤ij¢
m‹¿í« ï¥bghGJ g£l¤â‰F tªâU¡F« kfhuh#h nr®ªjt®fŸ v‹w fhuz¤jhš jhnd ï‹W 12 1/2 y£r« ng® Ô©l¤
mt®fŸ fhy¤âš K‹ÅUªjij¡ fh£oY« ï‹D« gh®¥gd jfhjt®fshfî«, gh®¡f¡Tlhjt®fshfî«, bjUÉš el¡f¡ Tlhj
Mâ¡f« mâf¥g£L cWâ¥gL« v‹W« fUâ âUth§T® t®fshfî«, ÄUf¤âD« nflhf kâ¡f¥bg‰W bfhLik brŒa¥
ãui#fË‹ rh®ghf ïu¡f¥gL»nwh«, ï›thW el¡f¡TL« v‹g g£L¡ »l¡»wh®fŸ? ït®fS« mªÃa kj¤âd®fshf M»
j‰F milahskhf kfhuh#h g£l¤â‰F tªjîl‹, K‹ng âU. É£lhš ï›tsî bfhLik¡F Mshth®fsh?
R¥ãukÂamŒa® v‹D« gh®¥gd® âthdhÆU¡f, r®.á.ã.uhkrhÄ ïªj ïÊthd ÃiyÆš cŸs ï¢rk°jhd«, všyh k¡fS«
mŒaU« muáaš Mnyhrid TW« mâfhÇahdh®. Mfnt f©ÉʤJ¢ RakÇahij cz®¢á bg‰W tU»w ïªehËYkh
ï¥bghGJ âUth§T® uh{Ía« ïu©L gh®¥gd mâfhÇfË‹ gh®¥gd® trK« gh®¥gÅa trK« á¡»¤ J‹g¥ g£L¡ bfh©o
tr« mf¥g£L¡ bfh©oU¡»wJ. U¡f nt©L«? v‹w cz®¢áíl‹ âUth§T®¥ ãui#fŸ mid
tU« r®.á. ã.uh. mŒaÇ‹ Ãakd¤ij¢ rÇahd fhuz§fSl‹
f©o¤J¤ Ô®khd§fŸ brŒtij eh« ghuh£L»nwh«.
Fo muR - 1931 ( 2 ) 362 363 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13
ïnjhL k‰bwhU tjªâí« cyhî»wbj‹W m¿»nwh«.
mjhtJ, ï¥bghGJŸs âth‹, âU. R¥ãukÂa mŒa® âth‹
gjÉia É£L Éy»aîl‹, m¥gjÉ¡F br‹idÆš cŸs
âU.o.M®. bt§f£luhk rh°âÇ mt®fS«, k‰W« ïu©L bgÇa
ïªâa murh§f c¤ânahf°j®fS« Ka‰á brŒ»wh®fsh«.
ï›thW Ka‰á brŒJbfh©oU¡F« âU. o.M® bt§f£luhk
rh°âah® mt®fnsh, mšyJ ntW xU “rh°âÇah®” mšyJ
“mŒa®” mšyJ “mŒa§fh®” mšyJ “M¢rhÇah”nuh âthdhf
tªjhš âUth§T® uh{a« ï‹D« nkhrkhd gh®¥gd uh{akhf
Mfnt©oaij¤ jÉu ntW tÊÆšiy v‹gJ cWâahd
ÉõakhF«. cjhuzkhf r®. á .ã .uh. mŒa® mt®fË‹ nah¡»
aijia¥ gh®¤jhny ïJ És§F«. KjyhtJ, âU.mŒa®, j‹
mâfhu¤jhš brŒa¡Toa vªj c¤ânahf§fisí«, e‹ikfis
í«, j‹ ïd¤jh®fsh»a gh®¥gd®fS¡F kh¤âu« brŒa¡ Toat®
v‹gJ eh« m¿ªj r§fâ. ïu©lhtJ, všyh k¡fS« rkRjªju«
bg‰W¢ rnfhju®fshŒ thH nt©L« v‹D« rkj®k¡ bfhŸif¡F
vâuhd tUzh¢áuk jUk tF¥ãdiu¢ nr®ªjt® v‹gJ ahtU¡
F« bjǪj brŒâ. _‹whtJ,
mt® v¥bghGJ« ãÇ£oZfhuU¡F¢ bršy¥ ãŸisahf
elªJ j‹ fhÇa§fis¢ rhâ¤J¡bfhŸs¡Toat® v‹gJ
mtUila “muáaš ehlf«” m¿ªjt®fS¡F e‹whŒ¤ bjÇí«.
ïjdhš, ãÇ£oZ ïªâahÉš ïUªJ Rnjr rk°jhd¤â‰F¥
nghF« vªj gh®¥gdU«, bgU«ghY« ïªj khâÇahd nah¡»aij
cŸstuhf¤jh‹ ïU¥gh®fŸ. Mifahš âUth§T® ãui#fŸ
j«ik¡ fh¥gh‰¿¡bfhŸS« bghU£L ï¤jifa Éõa§fis,
ïªâa murh§f¤jhU¡F«, nk‹ik j§»a kfhuh#hî¡F« vL¤J¡
fh£o¥ gÇfhu« njo¡bfhŸS«go mt®fS¡F Ãid¥ó£o,
ehK« ïªj¢ rk°jhd« gh®¥gdU¡F«, gh®¥gÜa¤â‰F«
moik¥g£L tUtij¥ gykhf¡ f©o¡»nwh«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 22.11.1931

Fo muR - 1931 ( 2 ) 364 365 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


bfh©L ïitfŸ _ykhfî«, k¡fSila gF¤j¿it¤ jL¤J
mt®fis itÔf _le«ã¡ifíilat®fsh¡f Ka‰á brŒ»wh®
fŸ. ïªjkhâÇahd itÔf rig¡fhu®fS¡F eh« e‹¿ ghuh£L
»nwhnkbahÊa c©ikÆš mt®fËl« Jntõnkh, nfhgnkh
milaÉšiy. VbdÅš, mt®fŸ ãuhkz®fË‹ c©ik
kd¡fU¤ij m¢rigfˉ brŒí« ãur§f§fË‹ _ykhfî«
Ô®khd§fË‹ _ykhfî« btË¥gL¤Jtjhš, ãuhkzušyhjh®
všyh« gHa Mâ¡f« brY¤jnt Vkhwhkš ïU¡fî« ãuhkz®fis e«ã¡ bfh©oU¡F« k¡fis
v¢rǤJ¤ âU¤jî« Ko»wJ v‹»‹w ïªj fhuz¤â‰fhfnt eh«
mt®fS¡F e‹¿ ghuh£Ltjhf TW»nwh«. gh®¥gd®fSila
ekJ eh£oš M§»y¥go¥ò gut Mu«ã¤jj‹ gydhfî«, c©ikahd mã¥ãuha¤ij m¿ant©Lkhdhš, br‹w 23.11.31š
VG M©Lfshf ekJ ïa¡f« ahU¡F« mŠrhkš, vªj v⮥ F«gnfhz¤âš Toa jŠir Íšyh ãuhkzrigÆ‹ ïu©lhtJ
ò¡F« ã‹ th§fhkš c©ikfis vL¤J¡T¿¥ ãurhu« brŒjj‹ tUl bfh©lh£l¤â‹ Ãfœ¢áfis¡ ftŤjhš És§fhkš
gydhfî«, gh®¥gÜa¤â‰F«, tUzh¢áuk jUk§fS¡F« nghfhJ. m¥bghGJ, gz¡fhu®fshfî«, M§»y« go¤jt®fsh
V‰fdnt V‰g£oUªj kâ¥ò bfhŠr« bfhŠrkhf¤ js®¢áaila fî«, t¡Ñš bjhÊš brŒgt®fshfî« murh§f c¤ânahf¤âÈ
Mu«ã¤JÉ£lJ. ïjdhš ca®ªj #hâ¡fhu®fŸ v‹W brhšÈ¡ UªJ cgfhu¢ r«gs« bg‰W Ú§»at®fshfî«, cgh¤âaha®fshf
bfh©L«, ónjt®fŸ v‹W T¿¡bfh©L« ïUªj gh®¥gd® î«, x‹WªbjÇahj itÔf®fshfî« cŸs gh®¥gd®fŸ x‹W To¥
fSila bfsutK« Fiwa bjhl§»É£lJ v‹gJ« c©ik ngáa th®¤ijfË‹ áy gFâfis ftÅ¥ngh«. (ïªÃfœ¢á br‹w
ahF«. Mifahš, mt®fŸ fh§»uá‹ bgauhY«, murh§f c¤ânah 26.11.31ª njâ btËahd “jÄœehL” g¤âÇifÆš fhz¥gL »wJ.)
f¤â‹ bršth¡fhY« k‰W« gy bghJ ïa¡f§fË‹ bgauhY«
j§fis¤ jiyt®fshfî«, âah»fshfî«, njrhãkhÅfshfî« “etehfßf¤âš mf¥g£L¡ bfh©L MÆu¡fz¡fhd
brŒJ bfh©L gh®¥gdušyhj k¡fis Vkh‰¿ thœªJ tªjt®fŸ. ãuhkz®fŸ j§fŸ j§fŸ j®k¤ij kwªJ É»wh®fŸ. khÄr«
ï¥nghJ nk‰go bghJ ïa¡f§fËY« gh®¥gdušyhjh® òFªJ c©Q« ãuhkz®fisí«, Fo¡F« ãuhkz®fisí« eh«
j§fS¡F« g§F bfhL¡f nt©L« v‹W nghuhl Mu«ã¤jîl‹ ï¥nghJ gy ïl§fËš fh©»nwh«. vd¡F¥ ãu¤âa£rkhŒ
ntW gy ng®fshY«, ãurhu§fshY« j§fŸ Mâ¡f¤ij Ãiyeh£l bjǪjij¤ jh‹ TW»nw‹. ošÈÆš xU ÉUªJ elªjJ.
Ka‰á brŒ»‹wh®fŸ. mâš r‰W« m¢rÄšyhkš khÄr« rh¥ã£l ãuhkzid
eh‹ m¿nt‹. ft®d® KjÈa ãuKf®fS¡F el¤J«
ekJ ïa¡fkhdJ gh®¥gd®fis ekJ k¡fŸ ca®thf ÉUªJ¡ f¢nrÇfËš MââuhÉl®fshš gÇkhw¥g£L
fUJtj‰F¡ fhuzkhf ïUªj ‘kj«’, ‘ntj«’, ‘òuhz«’, ‘°ÄUâ’, mnef ãuhkz®fŸ rh¥ãL»wh®fŸ. ïJ v‹d ãuhkÙa«
‘fl, ‘M‹kh’, ‘nkh£r«’, ‘euf«’, ‘ght«’,‘ò©Âa«’ KjÈa v‹W nf£»nw‹. MââuhÉl®fis nfhÉšfS¡FŸ
mo¥gilfËnyna if it¤J mitfis mÊ¡f¤ bjhl§»a ãuntá¡f¡ Tlhbj‹W eh« brhšY»nwh«. Mdhš, Mâ
îl‹ mt®fŸ ÉʤJ¡ bfh©L mªj mo¥gilfis kWgoí« âuhÉl®fŸ ifÆš ngh#d« brŒí« ãuhkz®fis eh«
òJ¥ã¤J mitfŸ _y« Û©L« gHa Mâ¡f¤ij¥ bgwnt tÊ nfhÆY¡FŸ EiHahkš jL¡»nwhkh? flšflªJ tU«
njL»wh®fŸ. ïj‰fhfnt gh®¥gd®fŸ fh§»uá‹ bgauhš, ãuhkz®fis eh« tunt‰W cgrÇ¡»nwh«. itÔf®fŸ
‘kfh¤kh’, ‘ghujkhjh’, ‘mtjhu«’, ‘fj®’, ‘Ϫâ’, ‘bfhona‰w ãŸisfŸ Tl I.á.v°. Kjyhd gߣirfS¡F¢ Óik¡F
tz¡f«’, ‘b#aªâ ÉHh¡fŸ’ KjÈaitfis¡ bfh©L ghku bršY»wh®fŸ. mij¥g‰¿ eh« v‹d brŒ»nwh«?”
k¡fË‹ kd¤âš gHa tUzh¢áuk jUk¤ijí«, _l e«ã¡if
fisí« c©lh¡FtnjhL k£L« mšyhkš, ‘ãuhkz rig’, v‹W jiyik t»¤j gh®¥gd® ngáÆU¡»wh®. ït® ngá
‘rdhjd j®k rig’, ‘jUkuBzrig’, ‘ntnjh¤jhuzr§f«’, ÆU¥gJ KGtJ« c©ikahd Éõa« v‹gâš ahU« rªnjf¥
‘m¤itj rig’ ‘ϪJkj rgh’ KjÈa r§f§fis mik¤J¡ glnt©oaâšiy. ïªj Ãiyikia Ó®âU¤â¥ giHa itÔf

Fo muR - 1931 ( 2 ) 366 367 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


Ãiyik¡F kWgoí« gh®¥gd®fis¡ bfh©L tunt©Lnk gh®¥gd® ngáÆU¡»wh®. ïâÈUªJ go¤j gh®¥gd®fS« c¤â
v‹D« cz®¢ánahL mt® ngáÆU¡fyh«. mij¥g‰¿ eh« nahf« brŒí« gh®¥gd®fS« v‹djh‹ bf£lhY« j§fŸ
ftiy¥gl nt©oaâšiy. nk‰T¿ago ‘xG¡f«’ bf£l ãuhkÙa¡ bfhŸiffis¤ jh« É£LÉ£ljhf Ãid¤J¡
gh®¥gd®fS« j§fis¥ gh®¥gd®fshfnt kâ¤J¡ bfh©L bfhŸtnjÆšiyba‹gJ És§F«. mt®fŸ tUzh¢áuk j®k
k‰wt®fis ‘N¤âu®fshf’kâ¡F« mf§fhu kd¥gh‹ik jh‹ Kiw¥gona jh§fŸ nkyhfî« k‰wt®fŸ j§fS¡F¡ ÑHhfî«
xÊa nt©L« v‹W eh« TW»nwh«. Vnjh ït® ï«khâÇ ïU¡fnt ÉU«ò»wh®fŸ v‹gJ«, mj‰fhfnt ciH¡»wh®fŸ
gh®¥gd®fË‹ el¤ijia btË¥gilahf¡ T¿É£lhnu xÊa v‹gJ« c©ikba‹gâš rªnjf¥glnt©oaâšiy. k‰W«
brŒifÆš nk‰T¿athW ‘xG¡f§bf£lt®’fshf cŸs ‘ãuhkÙa« xUehS« mÊahJ mJ vªj¡ fhy¤âY« Ãiy¥
gh®¥gd®fisbašyh« g»ZfÇ¡f vªj¥ gh®¥ghD« K‹tu bg‰¿U¡F« r¡âia cilajhF«. br‹w íf§fËY« mndf
kh£lh‹ v‹gij eh« m¿nth«. ne‰W âUtdªjòu¤âš elªj ãuhkz® eh°âf ò¤âia cilat®fshŒ ïUªjh®fŸ. ï¥bghGJ
r«gt¤ij¡ ftŤjhny ïJ És§F«. âU.fhªâ, g©oj #tf® ïJ òâjšy’v‹W xUtU«.
yhšneU, yhyh y#gâuhŒ KjÈat®fis¡ f¥gny¿¢ br‹W
‘Ú§fŸ ï›Él¤âš xU r¤âa« brŒJ bfhŸsnt©L«.
tªjt®fŸ v‹w fhuz¤â‰fhf cŸns brštij¤ jL¤j nfhÆÈš
bg©fis eh« gŸË¡Tl§fS¡F mD¥g¡TlhJ. jFâa‰w
kfhuh#hÉ‹ c¤juî fhuzkhf f¥gš ãuahz« brŒj r®.á.ã.uhk
fšÉia¥ bg©fS¡Fnghâ¥gjdhš jh‹ e«Kila FL«g§fŸ
rhÄ mŒa® mt®fŸ bršyÉšiyah? mt® ïšyhkš ntW xU
bf£L¥ngh»‹wd. e«ik eh« gy¥gL¤â¡ bfhŸs nt©L«.
gh®¥gdušyhjhU¡fhf kfhuh#hthš jilÚ¡f¥g£L m¥gh®¥gd
rhujhr£l¤ij v⮤J mj‰F eh« Ñœ¥goahkš ïU¡fnt©L«.
ušyhjhU« nfhÆY¡FŸ nghÆUªjhš âUth§TÇš cŸs
ïªâahî¡F vâ®fhy¤âš V‰gl¡Toa murh§f« ek¡F mnef
gh®¥gd®fS« ãÇ£oZ ïªâahÉš cŸs itÔf®fS« R«kh
Ô§Ffis brŒa¥ nghtJ« âra«. Mifahš, eh« K‹ #h¡»uij
ïUªâU¥gh®fsh? âUth§TÇš ‘ïªJkj« mʪJÉ£lJ’ v‹W
ílÅUªJ fhÇa§fis¡ ftÅ¡f nt©L«’v‹W xUtU«
nghL« T¢rš Mfha¤ij¥ ãs¡F« mšyth? m‹¿í«, ïnj
ngáÆU¡»‹wd®. ïªj¥ ng¢R¡fËÈUªJ«, ï›thW gh®¥gd®
r®.á.ã.uhkrhÄ mŒa® mt®fŸ r£lbk«guhŒ ïUªj fhy¤âš
fŸ ãu¢rhu§fŸ brŒJ bfh©L tUtâÈUªJ eh« bjǪJ bfhŸs
F«gnfhz¤â‰F tªâUªjnghJ ‘cyfFU’ v‹W gh®¥gd®fshš
nt©oaJ. ‘mt®fŸ midtU«, Û©L« tUzh¢áuk jUk
Tw¥gL»‹w ‘r§fuh¢rhÇah®’ mtiu ‘MÓ®tâ¤J’ ghuh£odhnu.
uhÍa¤ij Ãiyeh£lnt ghLgL»wh®fŸ’v‹gJ jh‹. ïªj tif
ïJnghynt ‘N¤âu®fŸ’ v‹»‹wt®fËl¤âš ngádhš ‘ght«’
Æš, gh®¥gd rigfËš cŸs gh®¥gd®fS«, fh§»uáš cŸs
v‹w bfhŸifiaíila ‘r§fuh¢rhÇahU«’ k‰W« itÔf¥
gh®¥gd®fS«, murh§f¤âš c¤ânahfŠbrŒí« gh®¥gd®fS«,
gh®¥gd®fS«, c¤ânahf¥ gh®¥gd®fisí«, 炙yhªJ br‹W
k‰W« vªj ïÊthd ÃiyÆš cŸs gh®¥gd®fS«, j§fŸ
tªj gh®¥gd®fisí«, f¿ â‹D« gh®¥gd®fisí«, Fo¡F«
Mâ¡f« mÊahkš ïU¥gj‰F«, j§fŸ Mâ¡f« kWgoí«
gh®¥gd®fisí«, tunt‰W«, MÓ®tâ¤J« mt®fis¥ òfœªJ«,
njr¤âš Ãiybg‰W gh®¥gdušyhj k¡fis moik¥gL¤Jtj‰
mt®fSila th¡F cjÉiaí«, bghUŸ cjÉiaí« bg‰wh®
F« gy JiwfËY« ïUªJ ciH¡»wh®fŸ v‹w c©ikia
fŸ-bgW»wh®fns ït‰iwbašyh« ahuhtJ f©o¤jh®fsh?
ahU« kW¡f KoahJ. ïªj¡ fhuz¤â‰fhfntjh‹ kjr«gªjkhd
ïšiyna. Mifahš nk‰T¿a gh®¥gd® mã¥ãuha¤ij ntW
‘mtjhu òUõ®fŸ’v‹W mt®fshnyna bfh©lhl¥gL»‹w
vªj¥ gh®¥gdU« x¥ò¡ bfh©L el¤ijÆš mDZo¡f K‹tu
‘Mœth®fŸ’, ‘eha‹kh®fŸ’, ‘g¡j®fŸ’KjÈat®fËY« gh®¥gd®,
kh£lh®fŸ v‹gJ âra«.
gh®¥gdušyhjh® v‹w ɤâahr¤ij kdâ‰bfh©L gh®¥gd
k‰bwhU gh®¥gd® ‘M§»y¥go¥ãdhšjh‹ gh®¥gÜa« ušyhj ‘Mœth®’ fS¡F«, ‘eha‹kh®’fS¡F«, ‘g¡j®’fS¡F«
bf£lJ’v‹W ngáaj‰F¥ gâyhf ‘eh‹ M§»y¡fšÉ f‰wtnd, bgUikbflhkš gh®¥gd®fŸ v‹gt®fS¡nf bgUik bfhL¡
Mdhš v‹Dila kj j®k§fËš m¡fšÉ jiyÆ£oU¡»wjhŒ F« ït®fŸ, tUzh¢áuk jUk¤ij¡ Fu§F¥ãoahf ão¤âU¡F«
eh‹ brhšyKoahJ. K¡»akhŒ eh« e« áWt®fS¡F rk°»Uj¡ âU.fhªâia ‘kfh¤kh’thfî« ‘mtjhu’òUõuhfî« bfh©lhL
fšÉia òf£odhš gy ÔikfŸ tuhkš jL¡fyh«. ïJ Äfî« »‹wd®. ïªâahÉš cŸs kj§fS¡F«, fiyfS¡F«, ehfßf§
K¡»akhd fhÇakhF«’ v‹W xU r®tfyhrhiy¥ g£l« bg‰w fS¡F« ghJfh¥ò nt©L« vd¡ TW« fh§»uir¥ ngh‰W

Fo muR - 1931 ( 2 ) 368 369 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


»‹wd®. ï‹nwš, âU.fhªâia _iyÆš ö¡»¥ ngh£LÉ£L Mfnt©L« v‹nw TW»‹nwh«. Mifahš, gh®¥gd®fŸ
fh§»uirí« xʤJÉl mt®fŸ Ka‰á brŒa¥ ã‹ th§f brŒí«, všyh¥ ãurhu§fS«, kj¤ijí«, kj j®k¤ijí«, mj‹
kh£lh®fŸ v‹gJ ârakhd brŒâahF«. _y« tUzh¢áuk jUk¤ijí«, gh®¥gÜa¤ijí« fh¥gh‰wnt
brŒa¥gL« ãurhu§fns v‹gij Û©L« T¿ v¢rÇ¡if brŒ
k¡fSila gF¤j¿it ts®¥gj‰FÇa üšfnsh,
»nwh«.
ïy¡»a§fnsh ïšyhjjJ«, tUzh¢áukjUk¤ij¥ nghâ¡F«
Jsájh° uhkhaz«, gft¤Ñij, KjÈa üšfŸ cŸsJkh»a Fo muR - jiya§f« - 29.11.1931
Ϫâ bkhÊia ãurhuŠ brŒ»‹wd®. rdhjd j®k¤ij¥ nghâ¡
F« rk°»Uj¥ go¥ig ÉU¤â¢brŒant©L« v‹WngR»‹wd®.
ï›thW brŒtâš cŸs jªâu¤ijí« nahá¤J¥ ghU§fŸ.
M§»y¥ go¥ãdhš ÉŠPhd m¿î«, ãw eh£L ehfßf§fS«,
Rjªâu cz®¢áí« c©lhd fhuz¤jhš jh‹ ï‹W gh®¥gd
ušyhjh® RakÇahij cz®¢á bg‰¿U¡»wh®fŸ v‹w Éõa«
bjǪnj nk‰T¿athW ãurhuŠbrŒ»‹wd® v‹W TWtâš jtW
v‹d ïU¡»‹wJ v‹W nf£»nwh«.
ï¢rka¤âš k‰bwhU Éõa¤ijí«, T¿ itÔf muáaš
gh®¥gd®fË‹ Nœ¢áia btË¥gL¤j ÉU«ò»nwh«. br‹w áy
âd§fS¡F K‹ ‘FUthô® nfhÆš r¤âah¡»uf¤ij f©o¡f K‹
tªj âU.v«.nf.M¢rhÇah®, ‘nfhÆš ãuntrŠ brŒa ÉU«ò»w
t®fŸ, kj g¡âÆdhš RthÄ bjÇrd¤â‰fhf nfhÆY¡FŸ bršy
nt©L« v‹W ÉU«gÉšiy. muáaš fhÇa§fis K‹Å£L
rkîÇik nt©L« v‹gj‰fhfnt nfhƉãuntr« ÉU«ò»‹w
d®. Mifahš, mij¤ jL¡f nt©L«, v‹w mã¥ãuha¤ij
btËÆ£oUªjh®. ïâY«, v¥goahtJ kjj®k« mÊahkš fh¥
gh‰w¥gl nt©L« v‹w mã¥ãuha« ml§»ÆU¥gij¡ fhz
yh«. ‘kj j®k¤ij x¥ò¡bfhŸS»wt®fS¡F nfhÆš ãuntr«
mË¡fyh«’v‹w mã¥ãuha¤ijí« mtnu x¥ò¡bfh©oU¡
»wh®.
ïâÈUªJ kj j®k«, x¥ò¡bfhŸs¥g£L É£lhš vªj
tifÆY« ãuhkÙa« mÊahkš Ãiy¡F« v‹gJjh‹ mt®
fU¤J v‹gij m¿ayh«. Mdhš, kj j®k« x¥ò¡ bfhŸs¥
gL«nghJ, všyh tF¥ãdU« nfhÆY¡FŸ bršyyh« v‹w
cÇik v¥go V‰gL« v‹gJ jh‹ ek¡F És§fÉšiy. ï‹dh®
nfhÆY¡FŸ nghfyh«, ï‹dh® nfhÆY¡FŸ nghf¡ TlhJ v‹gj‰
F« mªj ghG« kj j®kªjhnd fhuzkhŒ ïUªJ¡ bfh©oU¡
»wJ. Mfnt, âU.M¢rhÇah® TW« kj j®k¤ijí«, ãuhkzrig
ah® ãurhu« brŒí« kjj®k¤ijí« v›thW eh« x¥ò¡bfhŸs
Koí«? xU nghJ« x¥ò¡bfhŸsnt KoahJ. mÊ¡f¥g£nl

Fo muR - 1931 ( 2 ) 370 371 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


bfh©L ï‹D« fšÉia mâfkhf ÉU¤â brŒaî« gŸË¡Tl§
fŸ ïšyhj ïl§fËš gŸË¡Tl§fŸ it¡fî« Koíkšyth?
ïj‰fhf ah® Ka‰á baL¤J bfh©L ntiy brŒ»wh®fŸ v‹W
nf£»nwh«.
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 29.11.1931.

Ô©lhjh® fšÉ

jhœ¤j¥g£lt®fS¡F¤ jŤbjhFâ bfhL¡f¡TlhJ


v‹W«, jŤbjhFâ nf£lt®fŸ jhœ¤j¥g£lt®fË‹ ãuâÃâfŸ
mšybt‹W«, njÓathâfS« njÓa¥g¤âÇiffS« ãurhu«
brŒJbfh©L tU»‹wd. Mdhš, mt®fŸ bghJ¥gŸË¡ Tl§f
ËšTl nr®ªJ go¥gj‰F ekJ eh£L k¡fŸ jilahf ïU¡»wh®
fŸ v‹w Éõa¤ij m¿ªjhš jhœ¤j¥g£l Ô©lhjh®fis ca®ªj
#hâ ïªJ¡fŸ v›tsî ÑHhfî« bfhLikahfî« el¤J»wh®fŸ
v‹gJ És§F«. br‹id r®¡fh® 1930-31 tUõ¤âš bjhÊš
ïyhfh brŒJŸs ntiyia¥g‰¿ btËÆ£oU¡F« m¿¡ifÆš
Ô©l¥glhjh®fS¡fhf 1784 jÅ¥ gŸË¡Tl§fŸ ïU¥gjhf¡
F¿¥ã£oU¡»‹wd®. ï›thW Ô©lhjt®fS¡bfd¤ jÅ¥gŸË¡
Tl§fŸ it¥gj‰F¡ fhuz« ‘»uhkhªju§fËš #h⤠Jntõ§
fŸ nt%‹¿¡ »l¥gjhš mt®fŸ bghJ¥gŸË¡Tl§fËš nr®ªJ
go¡f KoaÉšiy’v‹W« T¿ÆU¡»‹wd®. ïâÈUªJ ekJ njr
Ãiy v›thW ïU¡»wbj‹gij m¿ªJbfhŸsyh«. ïªj ÃiyÆš
cŸs ekJ eh£oš Ô©lhjh® bghJ¤bjhFâÆš ËW v›thW nj®j
Èš bt‰¿bgwKoí« v‹gij nahá¤J¥ghU§fŸ. gnuhlh
murh§f¤jh® Ô©lhjh®fS« r_f rk¤Jt« bgWtj‰F rhjfkhf
m§FŸs bghJ¥gŸË¡Tl§fËš Ô©lhjh®fis jhuhskhf¢
nr®¤J¥go¥ã¡f c¤juî ãw¥ã¤âU¡»‹wd®. Mdhš, ekJ
eh£oš bghJ¥gŸË¡Tl§fËš Ô©lhjh®fis¢ nr®¡f kW¡f¡
TlhJ v‹w c¤âuî ïUªJ«, mij¥ ftÅ¥ghU«, mkY¡F¡
bfh©L tunt©L« v‹D« ftiyíŸst®fS« ïšiy.
VbdÅš, fšÉÆyhfhÉš cŸs mâfhÇfS«, gŸË¡Tl¤âš
cŸst®fS« gh®¥gd®fshf ïU¥gnj fhuzkhF«. »uhkhª
ju§fËY«, efu§fËY«, bghJ¥gŸË¡Tl§fËš Ô©lhjh®fis
jhuhskhf¢ nr®¤J¡ bfh©lhš, 1784 gŸË¡Tl§fŸ jÅahf
ïU¡fnt©oa mtáa« ïšiyna. mitfS¡fhF« bryit¡

Fo muR - 1931 ( 2 ) 372 373 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


_£il¥ó¢áfË‹ nrZil ïªâa it¤âa fyhrhiyÆ‹
nkš Jntõ«
‘g«ghŒ I¡nfh®£oÈUªJ lh¡l® m«bg£fhU¡F xU jÄœ it¤âa¤â‰F ciy
r«k‹ mD¥g¥g£lJ. mt® 炙yhªâÈU¥gjhš ï¢r«k‹
âU«ã tªJ É£lJ. mt® ïªâahÉš mo it¤jîl‹ mtiu - njÓa¤Jnuh»
tunt‰f ï¢r«k‹ jahuÆU¡F«. IªjhtJ khfhz khÍ°ânu£
lhš tH¡F ÉrhÇ¡f¥gL«, g«ghŒ všãd°l‹ nuhL, nfhth¥
gnuh£o› »bu£o£ brhir£oÆ‹ fhÇajÇá âU.uhk»UZzh kj«, #hâ, ghiõ, fiy, ehfßf«,gH¡ftH¡f« KjÈa všyh
thš nk‰go tH¡F¤ bjhlu¥g£oU¡»wJ. lh¡l® m«bg£fh® t‰¿Y«, j§fSilanj bgÇbj‹W«, Mifahš j§fS¡nf
mojo, bfhŸis, r£lÉnuhjkhd T£l¤âš nr®ªjJ M»ait Kj‹ik °jhd« bfhL¡fnt©Lbk‹W«, Ú©lfhykhf¥
fns m› tH¡F bjhl®tj‰F fhuzkhf¡ fh£l¥g£oU¡»‹wJ’ gh®¥gd®fŸ nghuho¡bfh©L« bgU«ghY«, ï¥nghuh£l¤âš
v‹W g¤âÇiffËš xU brŒâ fhz¥gL»‹wJ. ïj‹ c©ik bt‰¿ bg‰W¡ bfh©L« tU»‹wd®. j§fS¡F Mâ¡fÄšyhj
v‹dnth mij¥g‰¿ eh« j‰rka« x‹W« TwÉU«gÉšiy. tÊÆY«, yhgÄšyhj tÊÆY«, k‰wt®fS¡F yhgK«, Mâ¡f
Mdhš, fh§»u°, fhªÔa« ïitfS¡F Énuhjkhd mã¥ãuha« K« á¿jsî c©L v‹w tÊÆY« brŒa¥gL« fhÇa§fŸ vitah
cilat®fŸ ahnuh mt®fis e« eh£L¥ gh®¥gd®fS«, mt® ÆUªjhY« mitfis¥g‰¿¤ j¥ò¥ãurhu« g©z¤ bjhl§»ÉL
fshš ö©l¥g£l nfhlÇ¡fh«òfS«, R«khÉlkh£lh®fŸ v‹g »‹wd®. mitfŸ njr¤Jnuhfkhd brašfbs‹W«, mitfshš
J«, _£il¥ ó¢áfŸ nghy mt®fS¡F VjhtJ ášyiu¤ j§fŸ kj¤â‰F Mg¤J tªJÉ£lbj‹W«, ghiõ¡F Mg¤J
bjhªjuîfis¢ brŒJ bfh©nl ïU¥gh®fŸ v‹gJ« M»a tªJÉ£l bj‹W«, fiyfS¡F Mg¤JtªJÉ£lbj‹W«,
Éõa¤ij kh¤âu« Ãid¥ò _£L»nwh«. Fiy¡f¤ bjhl§» ÉL»‹wd®. ïJ v¥bghGJ« ekJ eh£oš
Fo muR - brŒâ És¡f« - 29.11.1931 gh®¥gd®fshš Ml¥gL« ehlfkhfnt ïUªJ tU»‹wJ.
ïj‰F cjhuzkhf¢ br‹w 1.12.31š br‹id Mí®ntj rig
Æ‹ MjuÉš âU.r¤âa_®¤â rh°âÇah® mt®fŸ jiyikÆš
elªj bghJ¡T£l¤ij vL¤J¡bfhŸsyh«. m¡T£l« fhyŠ
br‹w gd¡fhš murÇ‹ Ka‰áÆdhš br‹idÆš V‰gL¤j¥
g£oU¡F« ïªâa it¤âa fyhrhiyÆ‹ eilKiwiaí«,
ïªâait¤âa ts®¢áÆš br‹id murh§f¤jh® mErǤJ tU«
bfhŸifiaí« f©o¡fnt T£l¥g£ljhf ïU¡»wJ. ï›thW
T£l« T£o¡ f©ld« brŒtj‰F¡ fhuz« v‹d v‹gij¡
TWtj‰F K‹ m¡T£l¤âš ngáa ‘ãuhknzh¤jk®’fË‹
ng¢Rfis¡ bfhŠr« ftÅ¥ngh«.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 374 375 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


“ï¥gŸË¡Tl« V‰g£lj‹ gydhf Mí®ntj it¤âa¥ mj‰fhf¢ rk°»Uj it¤âa« f‰w gh®¥gd®fisna gŸË¡Tl¤
gH¡f« cŸst®fS¡F¡ bfLâí« neÇL»wJ. ïjdhš Mí®ntj âš nguháÇa®fshf ÃaÄ¡fnt©L« v‹gJnk gh®¥gd®fË‹
ɤij¡nf Mg¤J V‰gL« nghy ïU¡»wJ. ïªâa it¤âa¥ cŸ v©z« v‹gij¤ bjǪJ bfhŸsyh«.
gŸË¡Tl¤âš njUgtU¡nf c¤ânahf« bfhL¡f¥gl nt©L«
v‹W ft®‹bk©£ c¤juî ãw¥ã¤âU¥gjdhš v§fŸ ngh‹w ï›thW Koî brŒJ, ï«Koî« murh§f¤jhuhš V‰W¡
t®¡F xUÉj nah¡»aijí« ïšiy v‹W TWtJ nghyh»wJ’. bfhŸs¥g£L, eilKiwÆY« if¡bfhŸs¥gLtjhš c©lhF«
“ïªâa it¤âaKiw Éõakhf v§fSila nahridiaí« gy‹ jh‹ v‹d v‹gijí« á¿J nahá¤J¥ghU§fŸ.
mDZo¤J R¤j rk°»Uj Phd« thŒªjt®fisí« m¥gŸË¡ ï¥bghGJ jÄœ¢ á¤jit¤âaK«, Mí®ntj it¤âa«
Tl¤âš nghjfuhf it¤J¡ bfhŸs nt©L« v‹gnj eh§fŸ ôehÅ it¤âa ghf§fS«, nkš eh£L it¤âa Kiw¡»z§f
ï§F TwtªâU¡F« K¡»anahrid’’v‹W xU gh®¥gd® nghâ¡f¥gLtjhš, m¥gŸË¡Tl¤âš ãuhkzušyhjh®, »U°j
ngáÆU¡»wh®. t®, K°ä« KjÈa všyh tF¥ò khzt®fS« nr®ªJ go¡f
“òuhjd fhy it¤âaKiw âU¥âfukhd gy‹ mË¡f Ko»‹wJ. ï›th¿‹¿¢ rk°»Uj Mí®ntj it¤âa« k£L«
nt©LkhÆ‹ ft®‹bk©£o‹ ïªâa it¤âa¥ gŸË¡Tl« nghâ¡f¥gLkhdhš rk°»Uj« go¤j gh®¥gd®fŸ kh¤âunk
j‰nghJ el¥gij¥nghš el¤j¥gLtijÉl _l¥gLtnj ey« nr®ªJ go¡F« rªj®¥g« thŒ¡F«. ïjdhš gh®¥gd®fS¡F
v‹w v©z« v§fŸ všnyhUila kdâY« njh‹¿ÆU¥gij c¤ânahf nt£il¡F trâí« V‰gL« v‹»‹w ïªj¡ fhuz¤jhš
bjÇÉ¡fnt K‰g£nlh«”. jh‹ ï¥bghGJ gh®¥gd it¤âa®fŸ »s®¢á brŒa¤ bjhl§»
ÆU¡»‹wh®fŸ v‹gâš á¿J« rªnjf« ïšiy.
“MÆ®ntj it¤âa« Mâfhy kfÇÎfŸ mDZo¡
f¥g£l Éjkhf Úo¡f¢brŒa nt©Lbk‹W gu«giuahf¥ ghL c©ikÆnyna ïªj eh£oš Mí®ntj it¤âa¤â‰F
g£L tU« it¤âa kfh‹fŸ ft®‹bk©£ MjuÉUªjhš mªj MjutË¡fnt©L« v‹gj‰F«, Mí®ntj it¤âa®fis k£L«
rh°âu« gHa nk‹ik °ââia milí« v‹W e«ãÆUªjd®. jh‹ murh§f¤jh® ghJfh¤J c¤ânahf« bfhL¡fnt©L« v‹g
mªj e«ã¡ifÆdhš jh‹ ïªâa it¤âa¥gŸË¡Tl« x‹W j‰F« VjhtJ Mjhunkh mšyJ Ãahankh c©lh? v‹W nf£
°jhã¡f¥gLtij #d§fŸ MjǤjd®”. »‹nwh«.

“ï¥gŸË¡Tl¤ij gHa KiwÆš rh°âu Ãòz¤Jt« gu«giuahf jÄœeh£oš tH§»tU« it¤âa« á¤j
thŒªjt®fËl« Élnt©L«. gHa ɤJth‹fis¥ ngh‰¿ it¤âankahF«. ï¥bghGJ« eh£L¥òw§fËY«, efu§fËY«
MjÇ¡fnt©L«” v‹D« Éõa§fŸ m¢rigÆ‹ rh®ghf xU eh£L it¤âa®fshf ïU¡»‹wt®fŸ bgU«ghY«, jÄH®fS«
gh®¥gduhš thá¡f¥g£l ajh°¤âš fhz¥gL»‹wd. ï‹D« jÄœ it¤âa§ f‰wt®fSnkahth®fŸ. jÄœ it¤âa¤âš
m¡ T£l¤âš brŒj Ô®khd§fËš “ãuhÓd r«ãujha ßâÆš Tw¥gL« kUªJfS¡F nt©oa bghUŸfŸ ahî« ïªeh£oš
Mí®ntj it¤âa rh°âu¤ijí«, it¤âa Kiwiaí« ÉU¤â »il¡f¡ ToadntahF«. jÄœeh£L ÓnjhZz Ãiyik¡F V‰w
brŒa nt©L«” v‹W murh§f¤â‰F m¿É¤J¡bfhŸStjh tifÆš- jÄœ it¤âa kUªJfS« mikªâU¡»‹wd. Mif
fî«, “ïªâa kU¤Jt¥ gŸË¡Tl îthf¥ bghW¥ig ïªj ahš jÄœ it¤âa¤ij nghâ¥gJ«, ÉU¤â brŒtJ« Rygkhd
(rk°»Uj Mí®ntj) rh°âu¤âš gÇóuz Phd«, gÇóuz fhÇakhF«.
áu¤ij, gÇóuz ÉRthr« Ãiwªj ɤJth‹fŸ ifÆš Él ïj‰fL¤jgoahf ôehÅ kU¤Jt Kiwí« , e«eh£oš
nt©L«” v‹W« fhz¥gL»‹wd. vËâš ÉU¤â brŒa¡ToajhF«. K°ä« M£á ïªâahÉš
Mfnt, nkny T¿a Éõa§fis ftŤJ¥gh®¤jhš v§F« guÉÆUªjjdhY« K°ä«fŸ ehL KGtJ« thœªâU¥g
c©ik ï‹dbj‹W všnyhU¡F« És§»ÉL«. murh§f¤jhš jdhY« m›it¤âaK« eh£o‹ Ãiyik¡nf‰wthnw mik¡f¥
el¤j¥gL«, ïªâa it¤âa fyhrhiyÆš rk°»Uj ghiõÆš g£oU¡»‹wd. Mdhš, Mí®ntj it¤âankh ïªj eh£o‰F
cŸs Mí®ntj it¤âa¤ijna nghâ¡fnt©L« v‹gJ«, á¿J« x›thjjhF« v‹gnj ekJ mã¥ãuha«. mJ gH§fhy¤

Fo muR - 1931 ( 2 ) 376 377 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


âš ïkakiy¥ ãunjr§fËš tá¤J¡ bfh©oUªj ehfßfk‰w it¤âa¤â‰F ciyit¡f tÊnjL»‹wdnu, ïJ v›tsî
ehnlhofshš (ÇÎfŸ) f©Lão¡f¥g£l KiwfnsahF«. mªj ehzak‰w brayhF«? eh« ï›tsî« T¿aJ “jÄœ it¤âaª
it¤âa¤âš brhšy¥gL« kUªJ¡F nt©oa _Èif tiffS«, jh‹ ek¡F nt©oaJ k‰w it¤âa§fŸ njitÆšiy” v‹w
k‰iwa¥ bghU£fS« ïkakiy¥ ãunjr§fËš »il¡f v©z¤njhL mšy, gh®¥gd®fŸ vªbjªj tifÆš, j§fŸ
TLnka‹¿ ekJ eh£oš mf¥glkh£lh. m‹¿í« rk°»Uj Mâ¡f¤ij EiH¡f ntiy brŒ»wh®fŸ v‹gij¡ fh£lnt
it¤âa§ f‰w g©oj®fŸ ekJ eh£oš mjhtJ jÄœeh£oš ï›Éõa¤ij vGj K‹tªnjh«. Mg¤âšyhkš, Rygkhd
v¤jid ng® ïU¡»‹wh®fŸ? tÊÆš Éahâfis Ú¡f¡Toa it¤âaKiw vªj eh£L
it¤âakhÆUªjhY« mij eh« MjǤJ ÉU¤â brŒa
br‹id ngh‹w efu§fËš ehiyªJ Mí®ntj g©oj¥ nt©Lbk‹gJ jh‹ ekJ mã¥ãuha«. ÇÎfshš f©L
gh®¥gd®fS«, mt®fshš brŒJ ɉf¥gL« kUªJ¡filfS« ão¡f¥g£lJ btF fhykhf ïUªJ tUtJ –Mifahš mij¤
ïUªJ É£lhš nghJkh? ïj‰fhf murh§f¤jh® eh£oš - mD jh‹ murh§f¤jh® MjÇ¡fnt©Lbk‹W brhšY« _isa‰w -
nghf¤âš tH§»tU« it¤âaKiwia my£áaŠ brŒJÉ£L Jntõthj¤ij eh« f©o¡»nwh«.
mªj ehiyªJ óûšfhu®fS¡fhf ViHk¡fË‹ tÇ¥gz¤ij
bryîbrŒa nt©Lkh? v‹W nf£»‹nwh«. xU rka« rk°»Uj ïªj _isa‰w ãothj¤âdhY« v©z¤âdhYnk, ekJ
Mí®ntj it¤âa¤ij¥ gh®¥gd® go¤J murh§f it¤âarhiy eh£L bjhÊšfS«, fiyfS« ehrkilªjd v‹gij Ãid¥ó£L
fËš c¤ânahf« bg‰Wtªjhš mjdhšjh‹ ahU¡F e‹ikí©L »nwh«. ï›Él¤âš nkny T¿a Mí®ntj rig¡ T£l¤âš
v‹W gh®¥ngh«. rk°»Uj« go¤j gh®¥gd®fŸ f£lha« tUzh jiyik t»¤j âU.r¤âa_®¤â rh°âÇah® mt®fŸ T¿a “ï§F
áuk¤j®kthâfshfî« #h⤠Jntõ« ghuh£L»wt®fshfî«jh‹ ToíŸs Mí®ntj¥ g©oj®fS¡F xU th®¤ij, Ú§fŸ nfty«
ïU¡fnt©L«. ï¤jifa Jntõò¤âíila it¤âa®fŸ bghJ Mõhl óâfshf¢ brh‹dijna brhšÈ¡ bfh©L gHa V£il¥
#d§fS¡F v¥go it¤âa« brŒth®fŸ? ãuhkziu¤ jÉu òu£o¡ bfh©oU¡f¡TlhJ. ïªj¥ bgÇa rh°âu¤ij nk‹nkY«
k‰wt®fis bjh£lhš Ô£L x£o¡bfhŸS« mšyth? mj‰fhf K‹D¡F¡bfh©LtªJ j‰fhy mtáa¤â‰F V‰wthW
g£L¤ JÂia ifÆš ngh£L eho¥ gh®¡F« giHa Kiwia¤ Mf®õiz brŒa nt©L«” v‹D« th®¤ijiana ehK«
jhnd bfh©L tUth®fŸ. ïªjÉjkhd kd¥gh‹ikíŸst®fŸ vL¤J¡ fh£L»nwh«. âU. r¤âa_®¤â rh°âÇah® mt®fŸ vªj¡
v¥go xUtUila Éahâfis m¿ªJ jFªj kUªJfis fU¤njhL T¿ÆUªjhY« mJ th®¤ijasÉš f©_o¤jdKŸs
bfhL¤J mij Fz¥gL¤j Koí«? v‹gd ngh‹w Éõa§fis itÔf®fS¡F ešy rî¡fo bfhL¡f¡ ToajhfntÆU¡»wJ
e‹whŒ Mnyhrid brŒJ gh®¡f nt©L»nwh«. Éf, v‹gij Ãidñ£o Ko¡»nwh«.
ï›thW gh®¥gd®fŸ ‘Mí®ntj it¤âa¤â‰F Mg¤J Fo muR - f£Liu - 06.12.1931
tªJ É£lJ” v‹W khuo¤J¡bfhŸtâš VjhtJ m®¤j« ïU¡
»wjh? ï¥bghGJŸs ïªâait¤âa fyhrhiyÆš á¤jit¤âa«,
ôehÅ it¤âa«, Mí®ntj it¤âa« M»a _‹¿‹ ghf§fS«
nghâ¡f¥g£L tUtjhfnt nfŸÉ¥gL»nwh«. m¥goÆUªJ«
ït®fŸ T¢rš ïLtj‰F¡ fhuz« bghwhikí«, Jntõ¥ ò¤âí«,
tƉW vÇ¢rYª jÉu ntW v‹djh‹ ïU¡fKoí«?
ekJ eh£oš, gu«giuahf it¤âa¤bjhÊš brŒJ tUgt®
fŸ kU¤JtFy¤âd® v‹gJ ahtU« m¿ªj Éõa«. m¥go
ÆUªJ«, ‘gu«giu M©oah? gŠr¤â‰F M©oah?’ v‹wgo
tƉW¥ãiH¥ò¡fhf tƤâa§f‰W¡ bfh©l gh®¥gd®fŸ
j§fis¥ gu«giu it¤âa kfh‹fbs‹W« T¿¡bfh©L, jÄœ

Fo muR - 1931 ( 2 ) 378 379 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


v¤jidnah tifÆš rh¡F¥ngh¡FfŸ fh£oí«Tl nghf
Koahkš ïU¡f x‹W« rÇahd fhuz« »il¡fhikahš ‘fl
jiyÆ‹nkš ghu¤ij¥ ngh£L¥ nghŒ¢ nr®ªjh®. fh§»u°fhu®
fS«, ‘MÓ®thj§’T¿ ‘n#’ngh£L¡ f¥gny‰¿ mD¥ãdh®fŸ.
Mdhš, m¥bghGnj âU.fhªâahuhš òâjhf x‹W« rhâ¤J¡
bfh©L tu¥nghtâšiy v‹W bjǪj ‘et#th‹’fhu®fŸ fU¥ò¡
bfho ão¤jh®fŸ. ‘fhªâ¡F bt£f«, fh§»uR¡F bt£f«, fhªâ
m‹W brh‹dj‰F mÊÉšiy xÊf, fh§»u° xÊf’ v‹W T¢rÈ£lh®fŸ. m¥bghGJ« âU.fhªâ
at®fŸ btF #h¡»uijahf ‘fl v‹id¥ nghf¢brhšY»wh®.
‘flvªj khâÇahd Rauh{a¤â‰F tÊ ÉL»whnuh mj‹go
bfhŠr ehshf ekJ eh£oš x›bthU ehS« muáaš el¡f£L«. v‹dhš x‹W« MfhJ. všyh« ‘flîŸ á¤j«’v‹D«
»s®¢á¥ g¤âÇiffis¥ go¡f Mtš c©lh¡»¡ bfh©oUªj gšyÉfis¥ gho¡bfh©L jh‹ nghdh®.
J«, ÉoªJ vGªjJ Kjš gL¡if¡F¥nghF« tiuÆY« ntiy
a‰wt®fŸ ntiyíŸst®fŸ M»a všnyhuhY«, v§F« ngr¥ âU.fhªâ mt®fS¡F¤ Jizahf âU.khsÉah,
g£LtªjJkh»a t£lnki# kfheh£o‹ ïu©lhtJ T£l« âU.u§frhÄ mŒa§fh®, âUkâ.rnuhÍÅ njÉ KjÈat®fŸ
KoªJÉ£lJ. ‘âU.fhªâ mt®fŸ t£lnki# kfheh£o‰F¥ ‘fh§»u° ãuâÃâfŸ’ v‹w bgaÇšyhÉ£lhY« mehknja¥
nghÆU¡»wh®, mt® jkJ mghukhd r¡âÆdhš ãÇ£oõhiu ãuâÃâahf¥ nghŒ¢ nr®ªjh®fŸ. ït®fŸ br‹W§Tl Kjš kfh
eLeL§f it¤J¢ Rauh{a¤ij th§» K‹djhf ïªâahî¡F ehlh»a ‘njr¤ Jnuhf, tF¥òthj, c¤ânahf nt£il’¡ T£l¤
gh®rš mD¥ãÉ£L¤jh‹ 炙yhªijÉ£L¥ òw¥gLth®’ v‹W âš vªjÉjkhd Ó®âU¤j« bfhL¥gjhf ãÇ£oZ murh§f«
‘fhªâ g¡j®fŸ’ Ãid¤J¥ ngá¡ fdîf©L bfh©oUªj Rauh{a r«kâ¤jnjh, mijÉl x‹W« mâfkhf bfhL¤JÉl ï¥bghGJ
K« ï‹dbj‹W bjǪJ É£lJ. r«kâ¤JÉlÉšiy. ‘m‹W f©lâ‰F mÊÉšiy’v‹gJ nghy
K‹ò v‹d brhšy¥g£lnjh mij¤jh‹ âU«gî« brhšy¥
Mdhš, ïªj Rauh{aK« fh§»uá‹ ãuâÃâah»a âU.fhªâ g£lJ. Mfnt, ït®fŸ nghŒ¤jh‹ v‹d ãunah#d« c©lh»
mt®fŸ t£lnki# kfheh£o‰F¥nghd ãwFjh‹ »il¤jJ É£lJ? nghfhkš ïUªj fhy¤âš jh‹ v‹d eZl« tªJ É£lJ
v‹W brhšYtj‰»šyhk‰ nghŒÉ£lJ g‰¿ fh§»u°fhu®fŸ v‹W nf£»nwh«.
Mahr¥gLtnjhL§Tl M¤âuK« gl¡TL« v‹gâš rªnjf
Äšiy. fh§»u° ãuâÃâfŸ ïšyhkš eilbg‰w Kjš T£l¤ âU. fhªâat®fŸ t£lnki# kfheh£oš ngR«nghbjšyh«
ânyna- br‹w #dtÇ khj¤âš ãÇ£oZ Kjš kªâÇ btËÆ£l ‘fh§»u° x‹nw jh‹ ïªâahî¡F¥ ãuâÃâ °jhgd«, mjDila
m¿¡ifÆnyna ï‹dkhâÇahd Rauh{aªjh‹ bfhL¡fKoí« mã¥ãuhankjh‹ ïªâahÉ‹ mã¥ãuhakhF«. fh§»uir
v‹W T¿dh®. mnj Rauh{a¤ij¤jh‹ ï¥bghGJ« bfhL¥gjhf MjÇ¡fhj tF¥ãd®fŸ ïªâahÉš ïšiy. v‹id¤jh‹
Kjš kªâÇ jkJ m¿¡ifÆš btËÆ£oU¡»wh®. Kjš fh§»u° jdJ ãuâÃâahf mD¥ãÆU¡»wJ. Mifahš eh‹
t£lnki# kfhehL elªjnghJ, m«kfheh£il¤ ‘njr¤ TW« mã¥ãuhaªjh‹ fh§»u° mã¥ãuha«. v‹ mã¥ãuhank
Jnuh»fŸ T£l«’v‹W«, ‘r®¡fh® jhr®fŸ T£l«’ v‹W«, ‘c¤â ïªâahÉš cŸs 35nfho #d§fË‹ mã¥ãuhakhF«. eh‹
nahf nt£il¡fhu®fŸ T£l«’ v‹W«, ‘tF¥òthâfŸ T£l«’ nf£F« Rauh{a« bfhL¡fhÉ£lhš ïªâah ãÇ£oZ murh§f¤
v‹W« gythW ekJ eh£L¤ njÓa¥ g¤âÇiffŸ v‹gdî«, njhL kWgoí« ‘M¤kr¡â’ bfh©L ngh® brŒí« v‹W ï«
njÓa¤ jiyt®fŸ v‹gt®fS«, njÓa¤bjh©l®fŸ v‹gt® khâÇna j‹idí«, fh§»uirí« g‰¿ btFthf¥ òfœªJ 50
fS«, if tÈ¡f vGâdh®fŸ; bjh©il tÈ¡f¡ f¤âdh®fŸ. ÃÄõ« mâfkhd ãur§f« brŒth®. mj‹ã‹ 10 ÃÄõ¤âš
ãwF, ‘fhªâ-ï®É‹ x¥gªj«’ V‰g£lj‹ gydhf¤ âU.fhªâ “fh§»uá‹ neh¡f« óuz Rauh{ank ahF«. óuz Rauh{a«
t£lnki# kfheh£o‰F¥ nghF« goahd î¥gªj« V‰g£lJ. bfhL¤J É£lhš, ïªâahÉYŸs tF¥ò¡fyf§fŸ ahî« xʪJ
mtU« t£lnki# kfheh£o‰F¥ nghfhkš eGtÉLtj‰F nghF«. ïªâahÉYŸs kj¢ r©ilfS« xʪJ ÉL«, óuz

Fo muR - 1931 ( 2 ) 380 381 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


Rauh{a« bfhL¤J É£lhš ïªâahit v§fshš fh¤J¡bfhŸs gij¥g‰¿ ïªâahÉš Tl¥nghF« _‹whtJ T£l¤âš
Koí«” v‹W gšyÉ gho Ko¥gh®. ïtUila gšyÉ Koªjã‹ jŤjÅ¡ fÄ£ofË‹ _y« Koî brŒa¥gL«.
‘fhªâ g¡j®’fshf ïU¡»‹w ïu©blhU ãuâÃâfS« mEgšyÉ
í« ã‹gh£L« ghoKo¥gh®fŸ. âU. fhªâÆ‹ ng¢R¡F khwhf v‹W Äfî« bjËthf¡ T¿É£lh®. ïJjh‹ Kjš kªâÇÆ‹
“x›bthU tF¥ò¡F« ghJfh¥ò ïU¡fnt©L«. óuz Rna¢ m¿¡ifÆš cŸs rhukhF«.
ir¡F ïªâah ï‹D« nah¡»aij ailaÉšiy. óuz Rna¢ir ï›Éõa¤ij m¿ªjîl‹ âU.fhªâí«, ‘jh‹ tªJ«
bfhL¤JÉ£lhš, áWgh‹ik tF¥òfS«, jhœ¤j¥g£l tF¥ò x‹W« mâf¥goahd fhÇa« eilbgwÉšiyna ïj‰F v‹d
fS«, bršth¡F¥ bg‰w bgU«gh‹ik tF¥òfËl« mf¥g£L rkhjhd« Twyh«’v‹W gy k neu§fŸ Mnyhrid brŒJ
eR§F©L mÊí«go r«gÉ¡F«. Mifahš, j¡f ghJfh¥nghL gh®¤jh®. filáahf ‘eh‹ ïªâahit É£L tªj fhy¤âš e«ã¡if
Toa Ó®âU¤jnk nt©L«” v‹W ngR»‹wt®fisí«, mt®fis ïHªjijÉl ï¥bghGJ x‹W« mâfkhf ïHªJÉlÉšiy’
MjÇ¥gt®fisí«, ïªâahÉ‹ ãuâÃâfŸ mšybt‹W«, mt® v‹W btF rhJ®akhf¢ rkhjhd§T¿É£lh®. Mdhš, óuz Rauh{
fS¡F ïªâahÉš bršth¡»šiy ba‹W«, ãÇ£oZ murh§f¤ a« th§»¤ jUtjhf âU.fhªâí«, fh§»uR« r£lkW¥ò¥ngh®
jhÇ‹ juf®fbs‹W« kfhehL bt‰¿fukhf KoahkÈU¡f nt©L el¤âaj‰F¥gydhf x‹iwí« fhnzh«. r£lkW¥ãdhš eh£
bk‹nw ãÇ£oZ murh§f¤jhuhš ÃaÄ¡f¥g£lt®fbs‹W«, o‰F xU e‹ikí« c©lhf¥nghtâšiyba‹W«, mj‰F¥
ÃahaÄ‹¿í« ehzaÄ‹¿í« ngá¡ bfh©L tªjh®. ïj‰F gâyhf k¡fS¡F¤ J‹gnk c©lhFbk‹W« eh« Mâ Kjš T¿
m›t¥nghJ k‰w ãuâÃâfŸ j¡f rh£il bfhL¤jh®fbs‹whY« tªjJ ï¥bghGJ v‹dthƉW? MÆu¡fz¡fhd bjh©l®fŸ
mt® jdJ òy«giy¡ filá tiuÆY« ÉlntÆšiy. v‹gt®fŸ mog£lJ«, áiwg£lJªjh‹ yhg«. Rauh{a« th§
ï›thW âU.fhªâat®fŸ v‹djh‹ T¿dhY« filáÆš »¤ jU»nwh« v‹W ViH k¡fËl« c©oaš tNY«, gztNY«
x‹W« gÈ¡fhkš nghŒÉ£lJ. filá¡T£l¤âš ãÇ£oZ Kjš brŒJ fh§»u°fhu®fŸ rh¥ã£L V¥gÄ£lJjh‹ gy‹. eh£oš
kªâÇ btËÆ£l m¿¡ifÆš, cŸs ÉahghÇfŸ Éahghu¤âš eZlkilaî«, murh§f¤â‹
bryî mâfÇ¡f¥glî«, mj‹ nkš jghš, jªâ, c¥òtÇ, ÃytÇ,
“ïªâahɉF khfhz KG Ra M£áí«, k¤âa ïw¡FkâtÇ KjÈa gytifÆš mâftÇ V‰g£L #d§fŸ
murh§f¤âš bghW¥òŸs M£áínk bfhL¡f¥gL«. uhQt fZl¥glî«, r£l§fis ÛWjš v‹w v©z« goªjjdhš k¡fŸ
ïyhfhî«, btË eh£L r«gªj ïyhfhî« ft®d® b#duÈ‹ xG§Ñdkhd tÊfËš ãuntá¡fî«, bfhŸisfS«, bfhiy
bghW¥ãšjh‹ xJ¡f¥gL«. áy ÃgªjidfSl‹ Ãâ r«gªj fS«, jhuhskhf eilbgwî«, ‘njÓa åu®fŸ’, ‘âah»fŸ’v‹w
khd bghW¥ig k¤âa murh§f¤â‰F¡ bfhL¡f¥gL«. g£l§fŸ bgwî«, brŒjJjh‹ yhg«. ntiyÆšyhkš â©lhoa
ïªâahÉ‹ brštÃiy¡F¤ Ô§Ftuhkš ghJfh¡F« t®fS« bghGJngh¡Ftj‰F tÊÆšyhj fhÈfS« VjhtJ xU
bghW¥ò ft®d® b#duÈlnk ïU¡F«. Fiwªj tF¥ãd® »s®¢áahd fhÇa¤ij¢brŒJ bfh©Ljh‹ ïU¡f nt©L«
fË‹ cÇikfis¥ ghJfh¡F« bghW¥ò« ft®d®b#duÈ v‹D« v©z« cilat®fS«, VjhtJ xU ïa¡f¤â‹ nguhš
lnk ïU¡F«. njr¤â‹ mikâia¥ ghJfh¡F« bghW¥ò« jd¡F nt©lhjt®fis mtöWbrŒant©L« v‹D« neh¡f
mtUilanj. ïÅ I¡»a murh£áÆ‹ mik¥ò Kiw Kilat®fS«, #îË¡fil k¿aš, fŸS¡fil k¿aš v‹w
ia¥g‰¿ Koî brŒtJ, áWgh‹ik tF¥ò¥ãu¢áid ia¥ bga®fshš fhȤjd« brŒjJjh‹ yhg«. ï«khâÇ gytifÆš
bghW¤jhF«. c§fshš ïJtiuÆY« áWgh‹ik tF¥ò¥ njr¤â‰F¡ fZlK«, k¡fŸ kdâ‰F¤ bjhšiyí«, njr¤â‹
ãu¢áidia¢ rkurkhf¤ Ô®¤J¡ bfhŸs KoaÉšiy. bršt¤â‰F eZlK« V‰g£lij¤jÉu r£lkW¥ò ïa¡f¤âdhš
ïÅahtJ Ú§fŸ Ka‹W xU Koî¡F thU§fŸ. xU fLfsî e‹ikí« V‰glntÆšiyba‹W K‹dnk T¿
ïšyhÉ£lhš ehnd KoîbrŒJ ÉL»nw‹. ïªâahÉš ndh«, ï¥bghGJ« TW»‹nwh«.
cŸs všyh tF¥òfS¡FŸS« rkur« V‰glhj fhuznk
bghW¥gh£á¡F¤ jilahf ïU¡»wJ. ïÅ I¡»a murh§f¤ mšyhkY« fh§»uádhš eh£o‰F V‰g£l k‰bwhU bgU§
âš x›bthU ÉõaK« v¥go v¥go ïU¡fnt©Lbk‹ bfLâiaí« ï¢rka¤âš brhšyhkš ïU¥gj‰»šiy. mjhtJ

Fo muR - 1931 ( 2 ) 382 383 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


fh§»u° ãurhu« brŒí« M£fŸ tUzh¢áukthâfshÆUªJ gL¤jî«, tUzh¢áuk jUk¡fhu®fŸ ï‹D« j§fŸ rdhjd
bfh©L k¡fS¡F ‘M¤kr¡â’, ‘bjŒtg¡â’, ‘òuhz e«ã¡if’ jUk¤â‰F Ãiyahd Mjuî njo¡ bfhŸsî« jh‹ brsfÇa«
KjÈa òu£Lfis¥ nghâ¤J¡ bfh©L tªjh®fŸ. âU.fhªâiaí« c©lhF«.k‰wgo ÉtrhÆfS«, bjhÊš brŒgt®fS«, bfhL¤J
‘bjŒt òUõ®’ M¡» mt®ÛJ _le«ã¡if bfhŸS«go tU« tÇÆš xU á¿J« Fiwnt‰gl¥nghtâšiy. ï¥bghGJ
#d§fS¡F¥ nghâ¤jh®fŸ. ïªj¡fhuz§fshš ï¥bghGJ« âU. ïU¥gij¡ fh£oY« mt®fËl« th§F« tÇfŸ mâfkhfnt
fhªâia¥ g‰¿ bjǪJ¡ bfh©oU»w ghku k¡fËš ü‰W¡F¤ Mf¡TL«. ekJ bršt« gad‰w tÊÆš kj¤â‰bfdî«,
bjh©û‰bwh‹gnj K¡fhny _‹W år« ng® âU.fhªâia xU âUÉHhfS¡bf‹W«, ònuh»j®fS¡bf‹W« bryth» tUtJ
‘kfh‹’, ‘mtjhuòUõ®’, ‘bjŒåf r¡â’ thŒªjt®, ‘bjŒåf r¡â’ FiwªJ, m¢bršt« njrk¡fË‹ jǤâu¤ijí«, eZl¤ijí«,
Ædhš btŸis¡fhu®fis ekJ eh£ilÉ£L X£o¢ Rauh{a« ngh¡Ftj‰F«ga‹gl¥nghtâšiyv‹W«cWâahf¡ TW»nwh«.
th§»¡bfhL¤J ÉLth®’ v‹w msÉš fh§»u° ‘g¡j®’fshš
brhšy¤ bjǪJ bfh©L ‘fhªâ¡F n#’ v‹W f¤J»wh®fns k¤âa murh§f¤âš c©lhf¥ nghF« I¡»a murh£áÆš,
ašyhkš ‘mt® xU muáašthâ tUzh¢áuk jUÄ’v‹W Rnjr uh#h¡fS«, rÛ‹jh®fS«, gz¡fhu®fSnk gjÉ t»¤
bjǪJ bfh©oU¡»wt®fŸ v¤jidng® v‹W nf£»nwh«. âU¥gh®fŸ. m§F âU.khsÉah, j®gh§fh kfhuh#h ngh‹w
tUzh¢ áuk jUkthâfS¡nf bršth¡F ÄFªJ ÉF«. ï¤jifa
Mfnt, fh§»uR«, âU.fhªâí« el¤âa r£lkW¥ò ïa¡f¤ rigÆ‹ _y«, fZl¥gLnth® e‹ik¡fS¡fhf¢ Ó®âU¤j
jhš, fhªâ kjK«, tUzh¢áuk jUkK«, _le«ã¡ifí«, fhȤ rkj®k¢ r£l§fŸ njh‹w Koíkh? v‹W Mnyháí§fŸ.
jdK« guÉaij¤ jÉu ntW x‹W« ïšiyba‹gJ eLÃiyik
ÆÈUªJ brhªj m¿nthL nahá¤J¥ gh®¥gt®fS¡F És§fhkš Mfnt, ïÅ tu¥nghF« Ó®âU¤j¤âdhY«, ï¥bghGJ
nghfhJ. nt©Lkhdhš mL¤j vy¡õÅY«, ï¥bghGJ eil eilbg‰W tU« fh§»u° M®¥gh£l§fËdhY« vŸKidasî
bgW« °jy°jhgd¤ nj®jšfËY«, fhªâ, fh§»u°, njÓa«, e‹ikí« ekJ eh£o‰F¡ »il¡f nghtâšiy v‹gij Û©L«,
Rauh{a« v‹D« bga®fis¢ brhšÈ X£L th§fî«, X£L¡ Û©L« TW»nwh«.
nf£gt®fS¡F¤ juf®fshŒ ïU¡fî« ãunahrd¥gL«; ãunah #hâfË‹ bgauhY«, kj§fË‹ bgauhY« eilbgwnghF«
rd¥gL»‹wJ v‹W brhšÈ¡ bfhŸtij¥ g‰¿ ek¡F M£nrgid muáayhš bghJthd rkj®k¤ij v¥go vâ®gh®¡f Koí«?
Æšiy. ï›Éõa« ï›tsnthL ïU¡f£L«. rhâfS«, kj§fS« MÆu¡fz¡fhd tUõ§fshf Ãiy¤J
ïÅ tu¥nghF« muáaš Ó®âU¤j¤jhš eh£o‹ ViH k¡ ntnuho, k¡fŸ kd¤âY«, ïu¤j¤âY« C¿¡fyªJ nghÆU¡»‹w
fS¡F- bjhÊyhs®fS¡F- Ô©l¤jfhjt®fS¡F- bg© k¡f ekJ njr¤âš #hâ, kj Mâ¡fK« ghJfh¥ò« cŸs muáaiy¤
S¡F- ehŸ KGtJ« fZl¥g£L ntiy brŒJ miutƉW¡F¡ jÉu ntW muáaiy °jhã¡fî« Koahbj‹gJ c©ikjh‹.
Tl czÉšyhkš J‹g¤âY«, ftiyÆY«, bfhLikÆY« fhy§ ek¡FŸ #hâ, kj Jntõ§bfh©L tY¤jt®fŸ ïis¤jt®fis¤
fÊ¡F« Mjut‰w k¡fS¡F VjhtJ e‹ik Éisíkh v‹gij J‹g¥gL¤â-bfhLik òǪJ MStijÉl ‘#hâ, kj§fŸ xʪJ
í« á¿J Mnyhá¤J¥ gh®¥ngh«. rkurkhf nt©L«’v‹gj‰F mâf mETyŠbrŒahÉ£lhY«,
ãuâTy« brŒahkÈU¡F« mªÃa® ghJfh¥ãÈU¥gJ xU
áWgh‹iknah®, bg© k¡fŸ, jhœ¤j¥g£lt®fŸ, fZl¥ tifÆš nk‹ikahdbj‹W jh‹ eh« brhšY»nwh«.
g£L ciH¥gt®fŸ Kjyhdt®fS¡F v‹djh‹ ghJfh¥ò
mˤjhY«, mt®fŸ r_f rk¤Jt« bg‰W, mt®fS¡FŸs ek¡FŸËU¡F«, rhâ¥ãz¡FfŸ, rka¢r©ilfŸ, moik
fZl§fbsšyh« Ú§», mt®fS¡F ‘ca®ªj #hâ¡fhu®’ v‹g kd¥gh‹ik, ònuh»j Mâ¡f« KjÈaitfŸ xʪJ gF¤j¿î
t®fshš brŒa¥gL« bfhLikfŸ bjhiyªJ, nkyhd Ãiyik¡F bg‰W É£lhš mªÃa®¡F ï§F ntiyÆšiy. ehK« e«
tªJ ÉLth®fŸ v‹W brhšy KoahJ. ïj‰F¥ gâyhf go¤jt®fŸ eh£il¥ ghJfh¤J¡ bfhŸS« âwikíilt®fsh» ÉLnth«.
mâfkhd c¤ânahf§fis¥ bgwî«, gz¡fhu®fS«, #Û‹jhu® Mifahš, ekJ Rjªâu¤â‰F¤ jilfshf ïU¡»‹w #hâ, kj«,
fS«, g£l§fS«, gjÉfS« bg‰W ViHk¡fis¡ bfhLik¥ flîŸ, ntj«, òuhz«, _l¥gH¡ftH¡f§fŸ M»at‰iw xʤJ

Fo muR - 1931 ( 2 ) 384 385 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


Vkh‰W»wt®fS¡F¡ fZl¥gL»wt®fŸ moikahfhkš všyh
k¡fS« RfkilªJ thH¡ToaJ Rauh{akhdhY«, ó®z Rna¢
irahdhY« I¡»a M£áahdhY«, mªÃa M£áahdhY«, ntW
ahUila M£áahdhY« mij eh« tunt‰f¤ jahuhf ïU¡»
nwh« v‹W T¿ Ko¡»‹nwh«.
Fo muR - jiya§f« - 06.12.1931
ekJ MáÇaÇ‹ Inuh¥gh ãuahz«

ï‹W 13-12-31-š ekJ MáÇa® âU. <.bt.ïuhkrhÄ mt®fŸ


âU.ïuhkdhj‹mt®fSl‹ (Ambosie) m«nghŒá v‹D« ãuŠR
f¥gÈš Inuh¥gh KGtJ« R‰W¥ ãuahz« brŒtj‰F òw¥g£L
É£ld®. âU.ïuhkrhÄ mt®fŸ clšÃiy bjhl®ªj ãuahz¤â‰F
ïl§bfhL¡f Koahj ÃiyÆÈU¥ãD« ïa¡f ts®¢áia
K‹Å£L v‹d ne®ªj nghâY« jkJ R‰W¥ ãuahz¤ij Ko¤J
tUtbj‹w v©z¤Jlndna òw¥g£L É£lh®. R‰W¥ãuah
z¤ij Ko¤J É£L Û©L« e« ehL âU«òtj‰F Vw¡Fiwa 3,4
khj§fŸ bršYbkd¤ bjÇa tU»‹wJ. ït®fsJ R‰W¥ãuahz
Ãfœ¢áfS«, m›t¥nghJ ekâa¡f r«gªjkhd f£LiufS«,
ekJ g¤âÇifÆš btËtU« v‹gijí« bjÇɤJ¡ bfhŸS
»‹nwh«. nkY« nkš eh£L¥ gH¡f tH¡f§fis¥ g‰¿ ekJ
k¡fŸ e‹F bjǪJ bfhŸSkhW ïJ tiuÆY« nkš ehL br‹w
vªj ïªâaU« eL Ãiyikahd jhuhskd¥gh‹ikíl‹ mã¥ã
uha« T¿aâšiy. ïJ kh¤âukšyhkš nkš ehL br‹W âU«ã
íŸs ïªâa®fshd e«kt®fŸ bgU«ghY« muáaš, fšÉ, kj
ÉU¤â ïitfis¥ g‰¿na jh‹ ïJtiuÆY« MuhŒªâU¡»‹
wdnubahÊa m¤njr¤J k¡fŸ tH¡fgH¡f§fŸ, kjg¡â, flîŸ
g¡â ïitfis mt®fŸ vªj msî¡F¤ j§fŸ thœ¡ifÆš
cgnahf¥gL¤â¡ bfhŸS»‹wd® v‹gij¥ g‰¿ á¿J« ftiy
bfh©lJÄšiy mitfis¥ g‰¿ ekJ k¡fS¡F vL¤J¡
T¿aJÄšiy. fhuz« vJthfÉU¡fyhbkd fUJ»‹Ö®fŸ. mªj
ehLfË‹ c©ikahd Ãiy ekJ k¡fŸ bjǪJ bfh©lhš
“ïªJ” kj¤â‹ bfâ v‹dthFnkh v‹D« gank jh‹ fhuz
khF«.
ï¤jifat®fŸjh‹ ï‹W ekJ eh£oš nkš ehL br‹W
âU«ãat®fŸ v‹w òfG¡FŸ òFªJ bfh©L k¡fis ÄUf§f
bsd¡ fUâ nt£ilaho tU»‹wd®. ï¥go¥g£l rkurk‰w kd¥
gh‹ikíilat®fŸ v©z¤âš k©izaŸË¥ nghLtnj ekJ

Fo muR - 1931 ( 2 ) 386 387 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


MáÇaÇ‹ R‰W¥ãuahz neh¡fkhF«. Inuh¥gh R‰W¥ãuahz¤ ïªJ kfhr«u£rzh rigfbsšyh« j§fsJ ntiyfis btF
â‹ bghGJ M§fh§F ekJ eh£L r_f Ãiyiaí«, ekJ ïa¡f¡ ÔÉukhf¢ brŒJ bfh©L tU»‹wdbt‹gJ btË¥gil. m»y
bfhŸiffisí« ãurhu« brŒJ« tUth®fŸ. ïjdhš nkš eh£L ïªâa fh§»u° r¥ fÄ£onah, ehá¡ Ô©lhjh® r¤âah¡»uf¤ij
k¡fSila Mjuî« ekâa¡f¤â‰F V‰gL« v‹gJ â©z«. MjÇ¡f kW¤J É£lJ. F#uh¤ rhâ ϪJ¡fnsh MââuhÉl¡
FHªijfŸ j§fSila FHªijfSl‹ x‹W nr®ªJ go¥gj‰
cyf x‰Wik nt©Lnkahdhš rfy njrk¡fS¡F« fhf¤ Ô©l¥glhjh®, gÆ®, g¢irfisbašyh« beU¥ã‰»iu
bghU¤ jkhd r_f¢r£l§fŸ V‰gLjš nt©L«. ï«khâÇahd ah¡»d®.
fhÇa§fis¢ brŒtj‰F ekJ eh£oš K‹tUnthiuÉl jil
brŒ»‹wt®fŸ mšyJ Fiw TW»‹wt®fŸ jh‹ kȪJ¡ itÔf¡ nfhZoÆdnuh FUthô® r¤âah¡»uf¤â‰F vâ®
fhz¥gL»‹wd®. ï¤jifa k¡fS¡»ilna ï«khâÇahd r¤âah¡»uf« brŒa Mu«ã¤J É£lh®fŸ. âU.fhªâat®fnsh
cz®¢á njh‹Wtbj‹gJ ïyFthd fhÇakšy. mâY« mDZ Ô©lhjhU¡F¤ jŤ bjhFâ bfhL¥gij jdJ cÆiu¤ âahf«
lhd¤â‰F¡ bfh©L tUtbj‹gnjh mâf fZlkhd fhÇakhF«. brŒtj‹ _ykhfth»D« jil brŒtjhf f®Í¡»‹wh®. e« eh£L¥
ï¥go¥g£l fhÇa§fis mDZlhd¤â‰F¡ bfh©LtUtj‰ gh®¥gd®fnsh rhujh r£l¤ij¡ bfhS¤âÉl nt©Lbkd¤
fhd tÊfis¡ f©Lão¤J k¡fisí« m›tÊiana ã‹g‰W JŸS»‹wd®. kj¡f®¤jh¡fnsh j§fsJ bfhŸisao¡F« â£
khW brŒtbj‹w neh¡f¤Jl‹ j§fsJ ânuf Ãiyiaí«, bghU£ l¤ij ï‹D« ÉÇîgL¤â¡ bfh©nl ngh»‹wd®. gz¡fhu®
bryití« ftÅahJ, R‰W¥ãuahz¤â‰F¤ Jªj ekJ »H¢ fnsh mt®fS¡fhjutË¡»‹wd®. nghjh¡Fiw¡F ekâa¡f¤ij¢
á§f¤ijí«, mtuJ ty¡ifah« ïuhkehjidí« v›thW ekJ nr®ªjt®fŸ v‹W brhšÈ¡ bfh©oUªj gy e©g®fS« ï‹W
k¡fŸ ngh‰whâU¡f Koí«. e«ik¥bghU¤jtiuÆš bt‰¿í«, bghUshjhu Ãiyia í¤njá¤J e«ik v⮡fî« Mu«ã¤J
njhšÉí« x‹nwahdhY«, bt‰¿í«, njhšÉí« rªj®¥g¤ij É£ld®. ï«khâÇahd gy âw¥g£l v⮥òfS¡FŸ ï‹W ekJ
bghU¤jhFbk‹gJjh‹ ekâa¡f mã¥ãuhankašyhJ âU. ïa¡f« guÉ tU»‹w bj‹whš ï‹D« bfhŠr« âahf ò¤âíl‹,
fhªâat®fis¥ nghš “flîŸ braš” v‹W xUnghJ« fUJt bghW¥òz®ªJ x‰Wikíl‹ ntiy brŒa K‰gLnthkhdhš
âšiy. nkY« ekJ MáÇaU«, âU.uhkehj‹ mt®fS« âU.fhªâ ekâa¡f¤â‹ ts®¢á v›tsî ntfKilajhfÉU¡F bk‹gij
mt®fis¥nghš bt‰¿ khiy NotUtjhf¢ br‹W “fl í« áªâ¤jš nt©L«. ek¡FŸËU¡F« áy ášyiu Étfhu§
á¤j¤jhš “njhšÉailªJ É£nl‹”v‹w KfhÇ ïuhf¥gšyÉ fis ïa¡f r«gªj¥gL¤â ïa¡f¤â‰F nfL ÉisÉ¥gjhd
ia¥ gho¡bfh©L ïªâah âU«g¥ nghtâšiy. V‹ vÅnyh? tÊÆš bršYtJ ÃahakhdjhfhJ. Mifahš ekJ MáÇa®,
ekJ r_f ÉLjiy ekJ r_f x‰Wikahš jh‹ V‰gl Koínk âU.uhkrhÄí«, âU.ïuhkehjD« Inuh¥gh R‰W¥ãuahz«
ašyhJ ãwiu vâ®gh®¤J¤ öunjr« br‹W »il¤J Élkh£lhJ brŒí«bghGJ ehK« ekJ ntiyia¤ ÔÉukhŒ ï§F el¤j
v‹w kh‰wKoahj mã¥ãuhank jh‹ fhuz«. nt©L«. ãw¥gJ«, ïw¥gJ« cyf ïa‰ifnaahÆ‹ ãw¥ã‰F«
ïw¥ã‰F« k¤âÆÈU¡F« eh£fis nr«ng¿¤jdkhŒ¡ fÊ¥g
Mfnt, ekJ MáÇaut®fŸ bt‰¿ianah, njhšÉianah bj‹gj‹W. Mifahš x‹W TL§fŸ, ïa¡f¤ij¥ g‰¿a ntiy
vâ®gh®¤J Inuh¥gh bršyÉšiy. jdJ clš ey‹, ekâa¡f fËš c§fŸ áªijiaí«, neu¤ijí« bryÉl¥ ãua¤jd¥
ts®¢á, nkš eh£L k¡fŸ gH¡ftH¡f§fŸ, bghUshjhu¢ rkur«, gL§fŸ. ïitfŸjh‹ Inuh¥gh br‹W âU«ò« ekJ MáÇaU¡
bjhÊyhs®fŸ ey‹ ïitfis¥ g‰¿ Muhaî« j§fsJ MuhŒ¢á F«, âU.ïuhkehjD¡F«, eh« mË¡F« gÇrhF«. Mfnt, ekJ
ahš »il¡f¥bg‰witfis ïªâa k¡fS¡F vL¤J¡ flikfËš eh« v¥bghGJ« jtu kh£nlhbk‹W cWâ TWtJ
Twînkah«. ï¤jifa ešyrªj®¥g¤ij eh« Ú©l eh£fshf l‹, Inuh¥gh R‰W¥ ãuahz« bt‰¿ílD«, brsfÇa¤JlD«,
vâ®gh®¤J¡ bfh©oUªnjh«. Mdhš rªj®¥g« ï¥bghGJ jh‹ kd rkhjhd¤JlD« ïU¡f nt©Lbkd ÉU«ò»‹nwh«.
ïl§bfhL¤ âU¡»‹wJ.
Fo muR - jiya§f« - 13.12.1931
ïÅ ï¢rka¤âš ekJ flik v‹dbt‹gijí« r‰W
nahá¤J¥ gh®¤jš nt©L«. itÔf, njÓa, tUzháuk, ãuhkz,

Fo muR - 1931 ( 2 ) 388 389 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


mâfhu¤â‰F£g£l k‰w ïl§fËY« njÓa¡bfhoia e£L¥
gw¡f ÉLtjh»a gad‰w fhÇa« x‹W.
efurigÆ‹ Ñœ¤ju c¤ânahf°j®fS¡F mâf ehŸ ciH¡
f¡ Toa bf£oahd JÂia¡ Fiwªj bjhifÆš th§»¡bfhL¥
gij ÃW¤âÉ£L, bfhŠrehËš »ÊªJ bjhiya¡Toa gad‰w
fj®¤JÂia mâf Éiy¡F th§»¡ bfhL¥gj‹ _y« v¥bgh
âah»fË‹ åu¢braš GJ« ïj‰fhF« bryit¡ fh£oY« mâf brythF«go brŒt
jh»a fhÇa« x‹W.
efurigia¢ rh®ªj gŸË¡Tl§fËš thá¡F« áW ãŸis
ekJ eh£L¤ “njÓa åu¤ âah»fŸ” M»a fh§»u°fhu®fŸ
fS¡F, ehfßf- ÉŠPhd rh°âu - aªâu m¿it¤ jil¥gL¤J
ïJtiuÆY«, k‰wt®fis¥ gjÉ nt£il¡fhu®fŸ v‹W
tJ«, _isia kG¡f¡ ToaJkh»a j¡ËÆY«, uh£od¤âY«
brhšÈ¡ bfh©oUªjJ nghf, ï¥bghGJ mt®fns gjÉfS¡F
üš ü‰f¡ f‰W¡ bfhL¥gjh»a fhÇa« x‹W.
Mir bfh©L EÅ eh¡»ÈUªJ j©Ù® brh£L«go Xo¡bfh©o
U¡»wh®fŸ. ï›Éõa¤ij, °jy °jhgd¤ nj®jY¡F¡ fh§»u° gŸË¡Tl¥ãŸisfS¡F¥ gF¤j¿î¡F ïlÄšyhkš, _l
fhu®fŸ gy® M§fh§nf ngh£o nghLtij¡ bfh©L bjǪJ¡ e«ã¡ifia c©lh¡f¡ Toa òuhz§fS«, fijfS«, kj
bfhŸsyh«. Mdhš, ïªj¤ “âah»fŸ” vj‰fhf °jy °jhgd§ üšfS« kh¤âu« cŸs âU¤j¥bgwhj gad‰w ghiõahd Ϫâ
fS¡F¥ ngh»nwh« v‹W brhšY»wh®fŸ v‹gij¡nf£lhš jh‹ ia¥ nghâ¡f¢ brŒtjh»a fhÇa« x‹W.
ït®fSila muáaš PhdK«, njrhãkhd ÄFâí«, °jy
°jhgd§fË‹ ãunahrd¤ij ït® v›thW m¿ªJ bfh©oU¡ M»a ïªj eh‹F åu Nu guh¡»uk¤jdkhd fhÇa§fS¡
»wh®fŸ v‹w brŒâí« És§F«. fhf¤ bjh©il¤ j©Ù® t‰w, cÆ® bfhL¤J¥ nghuhlnt fh§»
u° njÓa¥òÈfŸ °jy °jhgd§fS¡FŸ bršY»‹wd® v‹gij
°jy °jhgd§fËš m§f« bgw K‹ tU»‹wt®fŸ, “eh‹ mt®fŸ brŒí« ãurhu _ykhfî«, áy °jhgd§fËš mt®fŸ
efÇ‹ Rfhjhu¤â‰fhf ciH¥ng‹. ViH #d§fË‹ tÇfis¡ bfh©L tU« Ô®khd§fis¡ bfh©L« m¿ªâU¡»nwh«.
Fiw¡f¥ghLgLnt‹. efÇš j©Ù® trâí©lh¡f¥ ghLgLnt‹.
És¡F trâfis mâf¥gL¤j KaYnt‹. ViH k¡fS¡F rÛg¤âš br‹id efu gÇghyd rigÆY«, gŸË¡Tl§
FoíU¥ò trâfis c©lh¡f KaYnt‹. efÇš gŸË¡Tl§fis fËš Ϫâ ghiõí«, r®¡fh, j¡Ë ïitfËš üš ü‰f¡f‰W¡
ÄFâ¥gL¤jî«, f£lha¡fšÉia c©lh¡fî« ghLgLnt‹. bfhL¥gJ« nghâ¡f¥glnt©L« v‹D« Ô®khd« fh§»u°
ã¢ir¡fhu®fË‹ bjhšiyfis xÊ¡fî«, ntiyÆšyhjt® fhu®fshš bfh©L tªJ Ãiwnt‰w¥g£oU¡»wJ. ï›Éõa¤âš
fS¡F¤ bjhʉrhiyfŸ V‰gL¤jî« ciH¥ng‹. nuhLfisbaš e«ã¡ifÆšyhj m§f¤âd®fS«, nk‰go Ô®khd¤â‰F vâuhf
yh« f¥ã nuhLfshf¢ brŒaî« jh® ngh£l nuh£Lfsh¡fî« ghL ïUªjhš v§nf mL¤j nj®jÈš rigÆš m§f« bgwhkš nghŒ
gLnt‹” v‹W ï«khâÇahd Éõa§fis¡ T¿ X£L¡ nf£gh® ÉLnthnkh v‹w ga¤âdhš MjǤJ Ãiwnt‰¿ É£lh®fŸ.
fŸ. ïJnt vªj eh£oY« eilbgW« tH¡f«. ï›Éõa§fŸ xU m‹¿í« k‰bwhU efurigÆš j‰nghJŸs jiytUl‹
efu rig, xU efu¤â‰F¢ brŒa nt©oa fhÇa§fSkhF«. ï› fh§»u°fhu®fŸ rkur« ngR«nghJ fj®, Ϫâ KjÈaitfS¡F
Éõa§fis cz®ªJ ïitfS¡fhf KaY« FzKilat®fŸ Mjutˤjhš nr®k‹ °jhd¤â‰F¥ ngh£oÆLtâšiy v‹W
jh‹ efurigfËš m§f« bgWtj‰F« jFâ thŒªjt®fshth®fŸ. x¥gªj« ngádh®fsh«. ï‹D« gy efurigfËš, fh§»u°fhu®fŸ
Mdhš, ekJ eh£L¤ “âah»fŸ” vj‰fhf efurig¡F¢ v‹W ïU¥gt®fS«, mt®fSila mDjhg¤ij¥ bgw Mir¥
bršY»wh®fbs‹whš eh‹nf fhÇa§fS¡fhf bršY»‹wh®fŸ. g£L¡ bfh©oU¥gt®fS« ï›Éõa§fS¡F Ka‰á brŒJ
mªj eh‹F fhÇa§fshtd:- efurig¡ f£ol§fËY«, mj‹ bfh©oU¡»wh®fŸ v‹W« m¿»‹nwh«.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 390 391 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


Mfnt fh§»u°fhu®fË‹ kj¢á‹d§fshf ïU¡»‹w nk‰
T¿a eh‹Fnk efu gÇghyd rigfŸ, jhÿfh ngh®LfŸ, Íšyh
ngh®LfŸ, r£lrigfŸ, ôÅt®á£ofŸ M»aitfË‹ K¡»a
khd ntiyfshf M»É£lhš ekJ ehL v¥bghGJ mªÃa njr§
fS¡F¢ rk¤Jtkhd Ãiyia mila Koí« v‹W nahá¤J¥
ghU§fŸ.
ïu©L M¢rhÇah®fŸ
mªÃa njr§fËš cŸs °jy °jhgd§fŸ ngh‹w bghJ
Ãiya§fŸ ahî«, eh£L k¡fŸ midtiuí«, âlfh¤âuKila- jÅ cÇikí« kjK« nt©Lkh«.
m¿îila-RjªâuKila - rnfhju¤JtKila -J‹g thœ¡if
Ú§» ï‹gthœ¡ifÆš thH¡Toa-ešy efu #d§fsh¡f Ka‹W - njÓa¤Jnuh»
bfh©oU¡»‹wd. M§FŸs njr e‹ikia¡ fUJ« murh§f§
fS«, f£áfS« j‹idna jkJ bfhŸifahf it¤J¡ bfh©L kj eLÃiyikÆ‹ Mg¤J
ntiy brŒ»‹wd.
ehá¡»š cŸs nfhÆÈš ãuntá¡fî«, “uhkF©l«”
Mdhš, ekJ eh£oš cŸs ïªj “âah»fŸ” njr k¡fis v‹D« Ô®¤j¡ Fs¤âš FË¡fî« Ô©lhjh®fŸ r¤âah¡»uf«
ï‹D« nfhiHfshfî«, moikfshfî«, r©ofshfî«, _l brŒJ tU»‹wd®. ï¢r¤âah¡»uf¤ij itÔf ïªJ¡fŸ jL¤J
e«ã¡ifíilt®fshfî« ïU¡f¢ brŒant Ka‰á brŒ»‹wh®fŸ. tU»‹wd®. ïij¥g‰¿ “ïªâa rdhjd itÔfrig”¤ jiyt®,
ï«Ka‰á¡F x‹WªbjÇahj #d§fËš áy® VkhªJ, fh§»u° âU.fhá»UZzkh¢rhÇah® v‹gt® xU m¿¡if ÉL¤âU¡»wh®.
bjh©l® v‹gt®fŸ j§fŸ kj¢á‹d§fSl‹, ã¢ir¡FtU« m›t¿¡ifÆš,
nghJ«, X£L¡FtU«nghJ« cjÉí« brŒJ ÉL»‹wd®. x‹Wª
jil brŒahkY«, ï«Ka‰áÆdhš c©lhF« yhg eZl§fis “ehá¡F¡fhf Ä°.nknahit kWgoí« ïªâahÉ‹
czuhkY« ïUªJ tU»‹wh®fŸ. Mifahš, eh« ïªj Ãiy ÛJ »s¥ã É£LÉlhÔ®fŸ. rdhjd j®ÄfS«, gŠrk® fS«
xʪJ #d§fŸ c©ikahd m¿î bgwî«, ekJ njr« c©ik Raey¡fhu®fË‹ th®¤ijfis¡ nf£L xUfhÇa¤ij í«
ahd K‹nd‰w« bgwî«, v¤jifa bt‰¿¡F«, njhšÉ¡F«, brŒa nt©lhbkd¡ nf£L¡ bfhŸS»nw‹. r¤âah¡
kâ¥ò¡F«, mtkâ¥ò¡F« y£áa« g©zhkš ciH¡f nt©o »uf¤â‹ neh¡f« “r¤âa¤ij¡ fh¥gnjahF«”. “uhkF©l
anj flikahF«, njrhãkhdkhF«, njr¤â‰F - njrk¡fS¡F¢ Ô®¤j«” bghJ¢brh¤jšy. mJ bghJ¢ brh¤jhf ïUªjhš
brŒí« áwªj CÊakhF« v‹gij kh¤âu« bjÇɤJ¡ bfh©L jh‹, Ô©lhjh®fS« #hâ ïªJ¡fis¥ nghy mâš cÇik¡
ï¥bghGJ ï›tsnthL ÃW¤J»‹nwh«. bfh©lhl K‹tuyh«. fh§»uR« k‰W« bghU¥òŸs
°jhgd§fS«, _yhjhu cÇikfis x¥ò¡bfh©oU¡»‹
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 13.12.1931 wd. brhªj mâfhuKŸs brh¤J¡fisí«, j®k °jhgd§
fisí« bghJ¢brh¤J¡fshf kh‰w nk‰go °jhgd§fŸ
x¥ò¡ bfhŸs KoahJ”
v‹w Éõa§fŸ fhz¥gL»‹wd. ïâÈUªJ fh§»u°
kjeLÃiyikÆ‹ Mg¤ij czuyh«. vªj¡ nfhÆšfS«, j®k
°jhgd§fS« xUt® mâfhu¤ânynah, mšyJ xU fÄ£oÆ‹
mâfhu¤ânynah ml§»jh‹ ïU¡F«. m¥go¥g£l °jhgd§
fËš k‰wt®fŸ ãuntá¡f cÇikÆšiy v‹gnj âU.M¢rhÇah
Ç‹ thj«. ïJjh‹ fh§»uá‹ eLÃiyik¡F« Éah¡ahd«.
ïªÃiyikÆš Ô©lhjt®fŸ v¥go bghJ °jhgd§fËš rk¤J

Fo muR - 1931 ( 2 ) 392 393 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


t« bgw Koí«? “Ä°.nknahit¡ »s¥ãÉl nt©lh«” v‹W Éõa§fS¡F« r«gªj« ïU¡f¡TlhJ” v‹W mt®fŸ TW»‹w
âU.M¢rhÇah® T¿»wh®. ah® Ä°.nknahit¡ »s¥ãÉL»wt®? d®. ït®fŸ vJ kj Éõa«? vJ kjÉõakšybt‹gâš j§fŸ
xU Fs¤âš Ô©lhjt®fS« FË¥gj‰fhf¤ jilTW«, âU. mã¥ãuha¤ij itÔf ïªJ¡fË‹ nkš gytªjkhf Rk¤j
M¢rhÇah® ngh‹wt®fŸ Ä°.nknahit »s¥ãÉL»wh®fsh? mDkâ¡f¡TlhJ. ïnj khâÇ fh§»uR« kj Rna£ir mË¥gjhf
mšyJ Fs¤âš FË¡f v§fS¡F« gh¤âa« nt©Lbk‹W¡ cWâ T¿ÆU¥gJ« ãunah#dk‰wjhF«. fhªâ¡ f£áÆd® “Mya
nf£»‹w Ô©lhjt®fŸ »s¥ãÉL»wh®fsh? e‹whŒ nahá¤J¥ r¤âah¡»uf«” v‹W TWtij¡bfh©L«, “Ô©lhikia xÊ¥g
ghU§fŸ. r¤âah¡»uf« v‹whš r¤âa¤ij¡ fh¥gh‰Wtjh«! vJ jhf¡ TWtij¡ bfh©L«” kjÉõa¤âš mt®fŸ eLÃiyik
r¤âa«? ehá¡ nfhÆÈš #hâ ïªJ¡fŸ kh¤âu« bršy cÇik t»¡F« Éj« És§F»‹wJ............. nkš ehLfËš kj¤ijna xʤJ
ïU¥gJ r¤âakh? “uhkF©l«” v‹D« Fs¤âš #hâ ïªJ¡ É£ld®. ïªâahÉY« xÊ¡f KaY»‹wd®. mj‰F eh« ïl«
fS¡F kh¤âu« FË¡f cÇikÆU¥gJ r¤âakh? ïitfËš bfhL¡f¡ TlhJ”
Ô©lhjh®fŸ ãuntá¡fhkÈU¥gJ r¤âakh? âU.M¢rhÇah®
fU¤J¥go Ô©lhjt®fŸ, Ô©lhjt®fshfnt x‹¿Y« Rjªâu« v‹W T¿ÆU¡»wh®. ïâÈUªJ Ó®âU¤j Éõa¤âš
ïšyhkÈU¥gJ«, #hâ ïªJ¡fŸ tH¡fkhf¤ j§fS¡FŸs itÔf®fË‹ kd¥gh‹ik v¥go ïU¡»wJ v‹w Éõa¤ij¤
Vfnghf cÇikfis mDgɤJ¡ bfh©oU¥gJª jh‹ r¤âa« bjËthŒ m¿ªJ bfhŸsyh«.
v‹W fUJ»wh® vd¤ bjÇ»wJ. murh§f¤jh® rhujh r£l¤â‰F Mjuî mˤJ É£ljdhš,
ïJ r¤âakhdhš, ïj‰fhf r¤âah¡»ufkhdhš, ïij murh§f« kj eLÃiyik t»¡fÉšiyah«. fšahz« ngh‹wit
k‰bwhU tUzh¢áuk j®k« v‹gâš v‹d jtW ïU¡»wJ? fŸ kjÉõa§fsh«. m¥goahdhš, rh¥ãLtJ, FË¥gJ, gš
Mifahš ï¤jifa r¤âa« nt©lnt nt©lh«. ï‹D« v¤ És¡FtJ, x‹W¡F¥ nghtJ, btË¡F¥ nghtJ KjÈaitfS«
jid nknah¡fŸ tªjhY« tu£L«, mij¥g‰¿ ftiyÆšiy. kj Éõa§fŸ jh‹ nghY«. ïitfS¡F« jh‹ rh°âu§fËš
nt©LtJ všyhU¡F«, všyhÉl§fËY« rkîÇik jh‹. ÉâfŸ TW»‹wd. “k‰w tUz¤jhUila brh¤J¡fŸ všyh«
nfhÆšfS«, j®k °jhgd§fS«, áyUila Mâ¡f¤âÈUª ãuhkzU¡nf brhªjkhdJ” v‹gJ gh®¥gd®fË‹ °ÄUâ¡
jhY« mitfŸ bghJ¢ brh¤J¡fŸ jh‹. mitfis¥ bghJ¢ bfhŸif. Mifahš ïJî« kj Éõa« Mdjhš gh®¥gd®fŸ
brh¤J¡fshf M¡»¤ njr¤â‰F ga‹gl¢ brŒant©Lbk‹gJ ah® å£oš bfhŸisao¤jhY«, ah® brh¤J¡fis¡ ft®ªjhY«
jh‹ ekJ bfhŸif. ïj‰F¤ j‰fhy ÃiyikÆš r¤âah¡»uf« mt®fis¥ ão¡fnth, ÉrhÇ¡fnth, j©o¡fnth bghJ #d§f
á¿J« gadË¡fhJ. S¡F«, mâfhÇfS¡F« murh§f¤â‰F« mâfhuÄšiyba‹W«
brhšyyh«. ïJî« kj Éõa«jhnd! ït‰¿š všyh« murh§f¤
kj¤ij¡ fh¥gh‰w nt©L« jh® eL Ãiyik t»¡f nt©L« v‹W brhšYtJ nghy¤jh‹
r_f¢ Ó®âU¤j r£l§fS¡F murh§f¤jh® Mjuî mË¡f¡ TlhJ
ekJ rdhjd itÔf e©g®, âU.v«.nf.M¢rhÇah® mt®fŸ v‹W brhšYtJ«, Mjuî mˤjhš murh§f¤jh® kj¤âš
xU m¿¡if btËÆ£LŸsh®. mâš, jiyÆ£L É£lh®fŸ v‹W brhšYtJ« MF«. mL¤jgoahf,
“murh§f¤jh®, kjÉõa§fËš eLÃiyik t»¡f kj« v‹gj‹ fU¤J itÔf ïªJ¡fS¡F¤ njh‹WtJnghš
nt©L« v‹gij Pghf¤âš it¤âU¥gh®fŸ v‹W«, ïij¥g‰¿ ehfßfKilat®fS¡F¤ njh‹Wtâšiyah«. ïJ c©ikjh‹.
t£lnki# kfheh£oš t‰òW¤j nt©oa mtáaÄšiy v‹W«, eåd ehfßfK«, MuhŒ¢áí«, m¿î« cilat®fS¡F kj«
yh®£ ï®É‹ ïªâahit É£L¥ òw¥gLK‹ ghuj j®k kfh ï‹dJ r_f Éõa« ï‹dJ v‹W bjÇí«. Mifahš, mt®fŸ
k©ly¤â‰F cWâ T¿ajhf¤ bjÇ»wJ. Mdhš, rhujh r£l« r_f¢Ó®âU¤jŠ brŒtj‰F¥ ã‹th§f kh£lh®fŸ. itÔf
r«gªjkhf mt® elªJ bfh©lâÈUªJ ï›îWâbkhÊ gad‰w ïªJ¡fŸ gF¤j¿t‰wt®fŸ. RU§fî« És§F«goí« Twnt©L
jhF«. rhjhuz Inuh¥ãa®fS¡F«, eåd ehfßf¤âYŸs ïªâa® khdhš ‘K£lhŸfŸ’ Mifahš mt®fŸ r_f Éõa§fisí«
fS¡F« “kj«” v‹gj‹ fU¤J itÔf ïªJ¡fS¡F ïU¥gJ kj« kj« v‹W brhšÈ¡ bfh©L xU Ó®âU¤j¤âY« kd
nghš njh‹Wtâšiy. “kj¤â‰F« fšahz« ngh‹w r_f Äšyhkš giHa ïU£L cyf¤ânyna tá¡f ÉU«òth®fŸ.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 394 395 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


Mifahš, itÔf®fŸ mã¥ãuha¤ij my£áa« brŒjhš jh‹
r_f« K‹nd‰w« mila Koí«. âU.M¢rhÇah® ngh‹wt®
fË‹ mã¥ãuha¤jhš r_f« rk¤JtK«, ÉLjiyí« bgw
KoahJ v‹W brhšY»nwh«.
mL¤jgoahf, fh§»u° xU fhÇaK« brŒahkÈU¡F«
nghnj, fh§»uir¢ nr®ªj áy® thasÉš Mya r¤âah¡»uf¤ij
MjǤJ¥ ngR«nghnj, fh§»u°fhu®fŸ Ô©lhik nghfnt©L Jiliaí§ »ŸË É£L¤
bk‹W nkil¡ T¢rÈL«bghGnj ekJ âU. M¢rhÇah® mt®fŸ
fh§»u° kj eLÃiyik jt¿É£lJ v‹W T¢rÈl Mu«ã¤J bjh£oiaí« M£Ljš
É£lh®. c©ikÆnyna fh§»u° ï›ntiyfis¢ brŒa v©Q
khdhš ârakhf ekJ âU.M¢rhÇah® ngh‹w itÔf®fŸ mij
xʤJÉLth®fŸ v‹gâš rªnjfÄšiy. fyf«, »s®¢á, M®¥gh£l« KjÈa fhÇa§fis¥ gh®¥gâ
Y«, mt‰¿š <LgLtâY« rhjhuzkhf všyh k¡fS¡F« xU
mL¤jgoahf, nkš eh£oš kj« xʪJÉ£ljh«. ekJ c‰rhfK«, Mirí« c©lhtJ ïašghd ÉõakhF«.
eh£oš m¥go xÊahkš ghJfh¡f nt©Lkh«. kj« ghJfh¡f mikâahf -bghWikahf-jlòlyhd fhÇa« x‹WÄšyhkš-
nt©Lbk‹whš ãuhkz Mâ¡f« ÃiyÉf nt©Lbk‹W jhnd ïU¥gjhš kd¤â‰F xUÉj c‰rhfK« ïU¥gâšiy; v‹dnkh
m®¤j«. ïÅí«, kj¤ij¡ bfh©L Vkh‰¿¡ bfh©oU¡f KoahJ xUÉjkhd kªjkhfnt ïU¡F«. Mfnt, mikâahf ïU¡F«
v‹W v¢rÇ¡»nwh«. gF¤j¿î«, fZlK«, bghUshjhu¢ r§flK« k¡fis-»s®¢áahd-fyfkhd-M®¥gh£lkhd fhÇa§fis¢
mâf¥gL»‹w fhy¤âš kj« öŸ öshf¥ gw¡fnt©oaij¤ brŒí«go ö©o ÉLtJ Äfî« Rygkhd ÉõakhF«. bfhŠr«
jÉu Ãiy¡f KoahJ. Mifahš âU. M¢rhÇah® å© fdh¡ fhz ngRªâwikíila- vGJªâwikíila vtuhY« ï¡fhÇa«
nt©lh« v‹W Û©L« v¢rÇ¡»‹nwh«. brŒaKoí«. k¡fis ml¡» it¤âU¡»‹w xU °jhgd¤â‹
Ûnjh, mšyJ xU jiyt‹ Ûnjh mšyJ xU rk°jhd¤â‹ Ûnjh,
Fo muR - f£Liu - 20.12.1931
mšyJ xU #Û‹ Ûnjh mšyJ xU murh§f¤â‹ Ûnjh bghJ
#d§fŸ x¥ò¡ bfhŸS«goahd Éj¤âš F‰w§fisí«,
gÊfisí« Rk¤â¢ rhJÇakhf¥ ngádhš nghJ«. clnd x‹Wª
bjÇahj mt®fŸ JntõK«, bt¿í«, cz®¢áí§bfh©L fyfŠ
brŒtj‰F¤ jahuh» ÉLth®fŸ. ï¤jifa Jntõ¤ij c©lh¡F«
jiyt®fŸ brhšY»‹wgobašyh« nf£f¥ bghJ#d§fS«
ã‹th§f kh£lh®fŸ. ïJnt, ekJ eh£oš k£Lkšy, k‰w všyh
ehLfËY« bghJ #d§fËl« goªJ »l¡F« ïa‰if Rghtkhf
ïUªJ tU»wJ. cŸs beU¥ig Éá¿ bfh©L åᥠg‰wit¥gJ
nghš ïa‰if Rght¤ij¥ ng¢R tÈikahš ö©oÉLtJ fZl
khd fhÇakšy. Mdhš, xU â£l¤ij V‰gL¤â mj‹Ñœ ml§»,
cUthd ntiyfis¢ brŒí«go k¡fis¤ âU¥òtJ bfhŠr«
fodkhd fhÇankahF«. KjÈš â£l§fŸ tF¥gJ«, m¤â£l§
fis vªbjªj tÊfˉnghŒ Ãiwnt‰WtJ v‹gJnk rhjhuz
khdt®fshš brŒaKoahj fhÇakhF«. mâY«, mÊ¡»‹w
bjhÊÈnyna <Lg£LÉ£l k¡fshš ï›thW xU â£l¤â‹ Ñœ
ïUªJ ntiy brŒtJ Äfî« fodkhd fhÇankahF«.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 396 397 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


xU eh£oš ešy muáaš eilbgw nt©Lkhdhš - ešy Jntõ« ïitfŸ mâf¥g£ld v‹gij ahU« bghŒba‹W
bghW¥gh£á- mjhtJ #dehaf M£á eilbgw nt©Lkhdhš brhšy KoahJ. Mfnt, gy #hâfS«, gykj§fS« MÆu¡
mªeh£L k¡fŸ nknyT¿athW fyf¤âY«-»s®¢áÆY« fz¡fhd tUõ§fshf b#‹k¥gif bfh©L mo¡fo r©il
M®¥gh£l¤âY« mâfkhf¥ gH¡f¥glhkš xU â£l¤â‹ Ñœ brŒJ bfh©L thG»‹w eh£oš Rjªju¡ »s®¢á njh‹W»‹w
ml§» cUthd fhÇa§fis¢ brŒtâš gH¡f¥glnt©L«. nghJ ïªj #hâ kjnt‰WikfS« Jntõ§fS« K‹tªJ
ï›thW gH¡f¥g£l bghJ #d§fns #dehaf murh§f¤âš Rjªju¡ »s®¢áia eR¡» ÉLtJ ïašngahF«. ïj‰F ntW
m§f« t»¤J mij bt‰¿nahL el¤j¡ Toa rhk®¤âaK«, cjhuz« njl nt©oa fZl« nt©lh«. ekJ ehnl jFªj
mDgtK«, Mnyhridí« cilat®fshÆU¥gh®fŸ. mt®f cjhuzkhf ïU¡ »‹wJ.
shš el¤j¥gL« murh§fnk áwªj murh§fkhfî«, k‰w ehLfS¡
ïªj ÃiyÆš cŸs ekJ eh£oš j‰nghJ eilbgW«
F¥ ã‹th§fhj murh§fkhfî«, brštÃiyia¥ bgU¡f¡Toa,
muáaš »s®¢á c©ikahf muáaš »s®¢áia c©lh¡F«
bjhÊšfŸ, Étrha§fŸ KjÈaitfis¥ òâa KiwÆš ÉU¤â
ãurhukhf ïšiyba‹gJjh‹ ekJ mã¥ãuha«. c©ikahd
brŒa¡Toa murh§fkhfî« ïU¡f¡TL«. eh£o‹ K‹nd‰w¤
muáaš Rjªju Miríila¤ jiyt®fS«, bjh©l®fS«
â‰FÇa òâa rh°âu§fisí«, rh°âu MuhŒ¢á rhiyfisí«
ïUªjhš mt®fSila v©z¤âš eh« x‹W« F‰w« f‰ã¡f
V‰gL¤j¡Toa murh§fkhf ïU¡f¡TL«. všyh k¡fS«
K‹tuÉšiy. Mdhš, bgU«ghyhd muáašthâfŸ k¡fS¡FŸ
brs¡»akhf thœtj‰F ehL KGtJ« Rfhjhu trâfisí«,
#hâ¤JntõK«, kj¤JntõK« c©lhF« tifÆš “mÏ«rh
it¤âa trâfisí« V‰gL¤j¡ Toa murh§fkhf ïU¡f¡ TL«.
j®k«” v‹w bgauhš ãurhuŠbrŒJ bfh©L tU»‹wd® v‹gij
ï¥goÆšyhkš fyf¤âY«, »s®¢áÆY«-M®¥gh£l¤âYnk ahU« kW¡f KoahJ. ï›thW ãurhu« g©Qtijna njrhãkhd
nghŒ¡bfh©oU¡»wânyna gH»¡ bfh©oU¡»w k¡fËl« khfî« fUJ»‹wd®. ï›thW ãurhuŠbrŒJtU« tƉW¥
âObud bghW¥òŸs M£á tªJ É£lhš, m›th£á bt‰¿íl‹ ãiH¥ò njrhãkhÅfshnyjh‹ ekJ eh£oš fyf§fŸ mâf¥
el¡fKoahJ. fyf¤âY«-»s®¢áÆY«-M®¥gh£l¤âYnk mªj g£L¡ bfh©L tU»‹wd v‹gâš á¿J« rªnjf¥gl nt©oa
M£á eilbgw¡ TL«. ï¥go eilbgw¡Toa xU murh£áÆš âšiy. “mÏ«rh j®k«” v‹W brhšÈ¡ bfh©L, mªÃa eh£L
#d§fS¡F v¥go e‹ikí©lhf Koí«? murh§f¤jhuhš kÅj®fŸ nkY«, mt®fŸ Ãw¤â‹nkY«, mt®fŸ kj¡ bfhŸif
fyf§fis ml¡Ftij¡ ftÅ¥gj‰F neuÄU¡Fkh? mšyJ Æ‹ nkY« btW¥ò«, JntõK« c©lhF«go ãurhuŠ brŒJ
eh£o‹ e‹ikfS¡fhd cUthd ntiyfis¢ brŒtj‰F tU« bghW¥g‰w tƉW¥ãiH¥ò njrhãkhÅfË‹ brŒifahš
neuÄU¡Fkh? v‹W nahrid brŒJ ghU§fŸ. jh‹ ekJ eh£oš òu£á ïa¡f« gy¥g£L¡ bfh©L tU»wbj‹W
Mdhš xU ehL Rjªâu« bgw Ka‰á brŒ»‹w fhy¤âš TWnth«. Ú©lfhykhf t§fhskhfhz¤âš òu£á Æa¡f«
mªeh£oš bgU§fyf§fŸ el¥gJ rf#ªjh‹ v‹gij ïUªJ tUtJ c©ikahdhY«, x¤JiHahikí« “mÏ«rh
vªeh£oY« eilbg‰w rǤâu c©ikfis¡ bfh©L m¿»nwh«. j®k¤ Jntõ¥ ãurhuK«” V‰g£l ã‹ò jh‹ ïJ mâf khf jiy
ÉǤjhL»wJ v‹gJ c©ikahF«.
Mdhš, ekJ ehnlh Ú©lfhykhf fyf¤ânyna _œ»ÆUªjhY«,
Rjªâu« bgWtj‰FÇa tÊ xU á¿J« V‰g£lâšiy. ïj‰F¡ òu£á ïa¡f¤âš <Lg£oU¥gt®fŸ bgU«ghY« thÈg®
fhuz«, #hâ, kjnt‰WikfS«, mitfshš V‰g£l Jntõ§f fŸ. thÈg®fŸ vªj¡fhÇa¤ijí« K‹ ã‹ nahridÆšyhkš
SnkahF«. vªj¢ Rjªâu§fS¡F« ïitfns jilfshf ïUªJ clnd brŒJ Ko¤J Élnt©Lbk‹D« v©zKilat®fŸ.
tU»‹wd. rÛgfhy¤âš ekJ eh£oš muáaš »s®¢á V‰g£l mj‰fhf¤ jkJ cÆiuí« bghU£gL¤jhkš âahfŠbrŒa K‹
îl‹ ïªj #hâ, kj»s®¢áfS«, Jntõ§fS« mâf¥g£L¡ tU« FzKilat®fŸ. ï¤jifa FzKilat®fŸ Jntõ¤ij
bfh©L tU»‹wnjbahÊa Fiwªjghošiyba‹gJ ek¡F¤ _£L« muáaš »s®¢áÆ‹ gydhf mªÃa®fŸ ÛJ bt¿ bfh©L
bjÇahj Éõakšy. muáaš Rjªju« á¿J c©lhd ãwF« mâf bfhiyfS«, râfS« jhuhskhf¢ brŒa K‹tªJ É£ld®
muáaš Rjªju« nt©Lbk‹w »s®¢á V‰g£l ãwFªjh‹ ïªJ v‹gâš x‹W« M¢rÇa« ïšiy. ï¢brŒiffns njrhãkhd
K°ä« fyf«, gh®¥gd gh®¥gdušyhjh® r©il, jhœ¤j¥g£l Kilabj‹W«, Rauh{a« mË¡f¡ Toabj‹W« mt®fŸ fUj¡
t®fŸ ca®ªjt®fŸ r¢ruî, btŸisa® btŸisaušyhjh®

Fo muR - 1931 ( 2 ) 398 399 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


Toa Ãiyikia ekJ muáaš »s®¢á V‰gL¤âÉ£lbj‹W kš, mt‰iw ml¡f V‰g£l r£l§fË‹ nkš kh¤âu«
Tl¡Twyh«. ït®fSila ï¡fyf¢ brašfis njrhãkhdkhf gÊngh£L¡ »s®¢á brŒtâš v‹d gyÅU¡»wJ? mtru¢
î« âahfkhfî« Mu«g¤âš ekJ eh£L¤ njÓa¥ g¤âÇiffŸ r£l§fS¡F ÃuguhâfS« Msh»¡ fZl¥gl neU« v‹gij
v‹gd ghuh£lî« bjhl§»d. njÓathâfŸ nkilfËš òfHî« ehK« x¥ò¡ bfhŸ»nwh«. mtru¢ r£l§fshš ï‹D« m¡»s®¢á
bjhl§»d®. ït®fSila gl§fis it¤J¡ bfh©lhlî«, fŸ bfhŠr« mâf¥gL« v‹gâY« c©ik ïšyhkš ïšiy.
ït®fS¡fhf ÉHh¡fŸ el¤jî« Mu«ã¤jd®. Mdhš, Mdhš, mtru¢ r£l« c©lhdj‰fhd fhuz§fisí« xÊ¥g
m¥bghGnj áy bghW¥òŸs jiyt®fŸ ï¢brašfis¡ f©o¤ j‰F Ka‰á brŒJ¡ bfh©L mtrur£l§fisí« thÕ° th§»¡
jd®. ehzaK«, bghW¥ò« cŸs vtU« ï¢brašfis MjǤJ, bfhŸSkhW »s®¢á brŒtnj ÃahaK«, xG§FkhF«.
nkY« nkY« thÈg®fS¡F ï¤jifa Éõa§fËš C¡f«
c©lh¡f K‹tukh£lh®fŸ v‹gJ ârakhF«. ïitašyhkš, Û©L« eh£oš tÇbfhlh ïa¡fK«, g»Z
fhu ïa¡fK« gykhf Mu«ã¡f nt©Lbkd ãurhuŠbrŒa¥
“njrhãkhd«” v‹D« bgauhš bt¿bfh©L Ãuguhâfis g£L« tU»wJ. âU. fhªâí« r¤âah¡»uf r©il Mu«ã¥gjhf¢
í«, c¤ânahf°j®fisí« ïu¡fÄ‹¿¡ bfhiy brŒí« ïªj¥ brhšÈ¡ bfh©L tU»wh®. “fhªâ - ï®å‹ x¥gªj«” KoªjJ
òu£á xÊa nt©Lkhdhš bghW¥òŸs njr¥ ãuKf®fŸ mid Kjš, “kWgoí« r¤âah¡»uf ngh® Mu«ã¥gj‰F jahuhŒ ïU§
tU« ïjid¡ f©o¡f nt©L«. ïjdhš tU«Ôikia thÈg® fŸ”, v‹nw bghW¥òŸs fh§»u°fhu®fŸ všyh« brhšÈ¡
fŸ czU«go brŒa nt©L«. m¥goÆšyhkš xU g¡f¤âš, bfh©L tªjd®; tU»‹wd®. “njr¤â‹ mikâiaí«, r£l¤ij
mªÃa®fŸ ÛJ Jntõ¤ij¡ »s¥ãÉL« “mÏ«rhj®k”ãurhu í« , Ãuguhâfisí« fh¥gh‰WtJ murh§f¤â‹ bghW¥ò. Mif
K« , xU òw¤âš òu£áia¡f©o¥gjhd m¿¡iffS« brŒJ ahš, murh§f« r£l¤ijí« mikâiaí« ÃiyÃW¤j ã‹th§
bfh©oUªjhš v¥go òu£á ml§F« v‹W nf£»‹nwh«. ïJ, fhJ” vd nk‹ik jh§»a itáuhŒ jh« ngR« ïl§fËš f®Í¤
FHªijÆ‹ Jiliaí§ »ŸËÉ£L bjh£oiaí« M£oÉLtJ J¡ bfh©L tU»wh®.
nghy¤jhnd MF«.
ïªj ÃiyÆš njr¤âš kWgoí«, fyf« V‰gLkhÆ‹ ghku
áy “njÓa”¥ g¤âÇiffŸ bghW¥ã‹¿¡ bfhiy¡ F‰w§f #d§fS¡F¤ jh‹ mâfkhd fZlK«, eZlK« c©lhF«
isí«, bfhiy brŒjt®fisí«, njrhãkhdkhfî«, njrhãkhÅ v‹gâš M£nrgid c©lh?
fshfî« ngh‰¿ c‰rhf¥gL¤J« KiwÆš elªJ bfh©l
fhuz¤jhš jhnd m¢R¢ r£l« V‰g£lJ? ï›thW ‘njÓa’¥ “Rauh{a«”, “fh§»u°”, “fhªâ”, “mÏ«ir”, “njrhã
g¤âÇiffŸ v‹gd bghW¥g‰wjdkhf elªJ bfh©ouhÉ£lhš khd«” v‹D« bga®fshš fhÈfS«, ehzak‰wt®fS«,
m¢R¢ r£l« ãwªâU¡f KoahJ v‹gJ c©ik mšyth? ãiH¥g‰wt®fS« kWgoí« Vkh‰w¥ òw¥g£L ÉLth®fŸ. ï¥
bga®fis¢ brhšÈ ghku k¡fËl« bghUŸ g¿¡f¤ bjhl§»
mL¤jgoahf¤ Jntõ¤ij¥ bgU¡»ÉL« KiwÆš ÉLth®fŸ. ït®fŸ brŒí« M®¥gh£l§fËdhš kWgoí«
“mÏ«ir”¥ ãurhu« g©Âaj‹ gydhš t§fhs¤âš òu£á òu£áí«, mojofS«, Jntõ§fS« mâf¥gl¡ TL«. Mfnt,
ïa¡fK« jiyÉǤjhl bjhl§fî«, mij ml¡f murh§f¤jh® murh§f¤jh® ït‰iw ml¡f¢ br‹w c¥ò¢r¤âah¡»uf¤â‹
t§fhs mtru¢ r£l¤ij V‰gL¤J«goahd Ãiyí« V‰g£L nghJ mtru¢ r£l§fŸ ãw¥ã¤jJ nghy ï‹D« gy mtru r£l§
É£lJ mšyth? fis¥ ãw¥ã¡fî«TL«.
ï¥bghGJ I¡»a khfhz¤âš tÇbfhlhik ïa¡f« ï›thW fh§»uÞfhu®fŸ brŒJ bfh©L tU« ãurhu§fŸ
Mu«ã¤jîl‹ murh§f¤jhU« mtru¢r£l« x‹iw V‰gL¤â xUòwK«, òu£á¡fhu®fŸ el¤â¡bfh©L tU« m¡»uk§fŸ xU
É£ld®. ïªj mtru¢ r£l§fis murh§f¤jh® thÕ° bg‰W¡ òwK«, murh§f¤jh® ïitfis ml¡f btËÆL« mtru¢
bfhŸs nt©L« vd¥ bgU« »s®¢á brŒ»‹wd®. òu£á ïa¡f¤ r£l§fS«, jilí¤juîfS« xU òwK« nr®ªJ eh£Lk¡fis¢
ijí«, tÇbfhlh ïa¡f¤ijí« ÃW¤Jtj‰F xU Ka‰áí« brŒah rkhjhdÄ‹¿¡ fZl ÃiyÆš thG«go brŒtij¤ jÉu ntW
xU gyidí« ViHk¡fŸ fhz¥nghtâšiy, mila¥nght

Fo muR - 1931 ( 2 ) 400 401 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


âšiyba‹gJ jh‹ ekJ mã¥ãuha«. ïjdhš, j‰nghJ
cŸsijÉl ï‹D«, ekJ eh£o‹ Éahghu Ãiyí«, bršt
Ãiyikí« fZl Ãiyik¡F tªJ nrUbk‹gJ âra«. k‰wgo
ïªj khâÇahd å© fyf§fshš xU fLfsî« ãunah#d«
c©lhf¥ nghtâšiy. ekJ eh£L¢ rhâ kj nt‰WikfS¡F
mÊîtuhkš ï‹D« bf£oahf MÂao¤J¡bfh©L
“Rauh{a«” nt©L« v‹W nf£gJ ifahyhf¤ jd« v‹W jh‹
TWnth«. Rauh{a¤â‰fhf¢ brŒa¥gL« »s®¢áÆš xUghf¤ij ah® braš ? ahU¡F e‹¿ ?
rhâ, kj§fis xÊ¥gâš bryî brŒâUªjhš ïJnghJ eh«
v›tsnth nkyhd ÃiyÆš nghŒ ïUªâU¡fyh«. nghâa
fh§»uáš cŸs gh®¥gd®fŸ midtU«, tUzh¢áuk
RjªjuK« Tl¥bg‰¿U¡fyh«. Mdhš njr¤ij¡ fh£oY«,
jUk¤ijí«, kj¤ijí«, flîisí«, ntj§fisí«, òuhz§f
tUzh¢áukjUk¤ijí«, kj¤ijí« cÆÇDŠ áwªjjhf
isí« ãurhu« òǪJ, ekJ ïa¡f¤jhš á¿J f© âwªJ tU»‹w
v©Â¡bfh©oU¡»‹w “njr¤jiyt®”fshš, ekJ ehL rhâ, kj
ghku k¡fis Û©L« _le«ã¡ifÆš f£L¥gL¤â it¡fnt
nt‰Wik xÊa¥ nghtJ VJ? ïitfŸ xÊahjtiuÆš óuz
fh§»uir cgnahf¥gL¤â¡ bfh©L tU»‹wd® v‹W eh«
Rjªâu« »il¥gJ V§nf ? xU rka« »il¤jhY« mij it¤J
mo¡fo T¿tUtâš á¿J« jt¿šiy ba‹gj‰F k‰bwhU
MSªâwik jh‹ ïU¡f Koíkh? v‹W jh‹ nf£»nwh«.
cjhuz« »il¤âU¡»wJ.
Mifahš ïÅí« c©ikahd r_f rnfhju¤Jt Mirí«, “bj‹dh£L¡ fhªâ” vd¡ fh§»uÞ TÈfshš bfh©lhl¥
c©ikahd njr K‹nd‰w MtY« cŸst®fŸ midtU« gL« âU. á. uh#nfhghyh¢rhÇah® mt®fis¥g‰¿ eh« x‹W«
njr¤â‹ mikâ¡fhf ciH¡f K‹ tunt©L«. òu£á¢ braš mâfkhf¡Tw nt©oaâšiy. mt® xU gG¤j tUzh¢áuk jUk
fS«, fyf§fS« eilbgw bth£lhkš všyh k¡fS¡FŸS« thâah»a “flîŸ g¡j®” Mf És§F»wh® v‹gJ gyU¡F«
rnfhju¤JtK«, RakÇahijí« jh©ltkhl¡Toa ãurhuŠ bjǪj ÉõakhF«. FLFL¥ig¡fhu‹ nghFÄlªnjhW«, jdJ
brŒant©L«. F‰wk‰w kdKŸs thÈg®fŸ kd¤âš bt¿ia FLFL¥igiaí«, j‹ njhË‹ nkš xU _£il¡ fªij¤ JÂ
c©lh¡fhkš m‹igí«, rkj®k v©z¤ijí« c©lh¡f iaí« RkªJbfh©L nghtij¥ nghy, âU. uh#nfhghyh¢rhÇ
nt©L«. ï›Éõa§fis¥ bghW¥òŸs jiyt®fS«, bjh©l® ahut®fS« v§nf nghdhY« òuhz§fisí«, flîisí« Rkªnj
fS« nk‰bfhŸs nt©L»nwh«. jh‹ bršYth®. mt® vªj m¿¡if btËÆ£lhY«, v§nf
Fo muR - jiya§f« - 20.12.1931 v‹bd‹d ngádhY«, flîis¥g‰¿í«, òuhz§fis¥ g‰¿í«
ngrhkš Élnt kh£lh®. mtUila muáaš ãurhu¤Jl‹ Tlnt
flîŸ ãurhuK«, òuhz¥ãurhuK« elªJ jh‹ ÔU«. mtUila
rfh¡fsh»a k‰w mŒa®, mŒa§fh®, M¢rhÇah®fS« ï« khâÇna
ãurhu« g©Â¡bfh©nl tU»‹wd®. ïj‰F cjhuzkhf¢
rÛg¤âš mt® btËÆ£oU¡F« xU m¿¡if ia¡ ftÅ¡f
nt©L»nwh«. m›t¿¡if tUkhW :-
“ehsJ or«g® khj« 28-njâ kfh¤kh fhªâ g«ghŒ tªJ
nrUth®. m‹iwa âd¤ij¤ jÄœehbl§F« âUehshf¡
bfh©lhl nt©Lbk‹W nf£L¡bfhŸS»nw‹. m‹W
khiy rhâ, kj, f£á ngj§fŸ všyht‰iwí« kwªJ, jÄœ
eh£oš cŸs M©fŸ, bg©fŸ midtU« bghJ¡ T£l¤

Fo muR - 1931 ( 2 ) 402 403 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


âš Tlnt©L«. ekJ x¥g‰w jiyt® msÉšyhj njf m‹¿í« ï«khâÇ ãuh®¤jid brŒtJ, e‹¿ brY¤JtJ,
áuk§fS¡F cŸsh»í«, brs¡»akhf¤ âU«ã tªjij¡ njÓa¡bfho gw¡fÉLtJ v‹gitfË‹ _y« ïJî« xU
F¿¤J M©ltD¡F e‹¿ brY¤â¥ ãuh®¤jid brŒa g©oifahfî«, âUÉHhthfî«, bfh©lhl¥gl nt©L bk‹
nt©L«. m‹iwa âd« ekJ k»œ¢á¡F m¿F¿ahf¢ gJ« âU.uh#nfhghyh¢rhÇah® mt®fË‹ fU¤jhF«. eh« âU
brhªj åLfŸ, bghJ¡f£ol§fŸ všyht‰¿Y« njÓa¡bfho ÉHh¡fS«, g©oiffSnk xÊa nt©Lbk‹W ãurhuŠ brŒJ
gw¡f Élnt©Lbk‹W nf£L¡bfhŸS»nw‹”. (ïªâah) tU»‹w fhy¤âš fh§»uÞ gh®¥gd®fŸ ï«khâÇ muáaÈ‹
v‹gJ m›t¿¡ifahF«. nguhš, âU. fhªâÆ‹ bgauhš - fh§»uá‹ bgauhš òJ¥òJ¥
g©oiffis V‰gL¤â tU»wh®fŸ v‹gij¡ fh£lnt ïij
ïªj m¿¡ifÆ‹ RU¡fkhd fU¤J, “âU. fhªâat®fŸ
vGândh«. Mifahš ïitngh‹w K£lhŸjdkhd brašfS¡F
ãuahzŠbrŒj fhy¤âš cl«ò brs¡»akhf ïUªjJ x‹W,
ãuahzŠbrŒJ âU«ã tªjJ x‹W, M»a ïªj ïu©L fhÇa§ VkhwhkÈU¡FkhW bghJ #d§fS¡F v¢rÇ¡if brŒ»nwh«.
fis¢ brŒJ É£lh®. ïj‰fhf “M©lt‹” v‹gtD¡F e‹¿í«, Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 20.12.1931
ãuh®¤jidí« brŒtJ x‹W. njÓa¡bfho gw¡f ÉLtJ x‹W.
M»a ïªj ïu©L fhÇa§fisí« brŒant©L«” v‹gjhF«.
c©ikÆnyna âU. fhªâat®fS¡F xUÉj Mg¤J«
c©lhfhkš ïUªjj‰F¡ fhuz« M£L¥ghY« ngߢr«gH§
fS«, Ãy¡fliyfS«, lh¡l®fS«, M§»y murh§f¤jh® mtU¡
bfd¤ jÅahf¥ ghJfh¥ò¡bfd V‰gL¤âÆUªj nghäRnkahF«.
ïu©lhtJ, F¿¥ã£l ïl§fS¡F¥ ãuahz« brŒJ F¿¥
ã£l ïl¤â‰F¤ âU«ã tªjj‰F¡ fhuz« uÆš, f¥gš, nkh£lh®
KjÈaitfnsahF«.
Mfnt âU. fhªâ mt®fŸ brs¡»akhf¥ ãuahzŠ brŒJ
âU«ãaj‰fhf e‹¿ brY¤jnt©Lkhdhš M§»y murh§f¤jh®
nghäÞfhu®fŸ, uÆšnt mâfhÇfŸ, f¥gš mâfhÇfŸ, nkh£lh®
X£ofŸ M»a ït®fS¡F«, mtU¡F¥ ghš r¥is brŒj ML
fS¡F«, ngߢr ku§fS¡F«, Ãy¡ fliyfS¡Fnk e‹¿ brY¤j
nt©L«. ïJjh‹ c©ikí«, m¿îilikíkhF«. ïij É£L
É£L x‹WÄšyhj Vnjh x‹iw¢brhšÈ mj‰fhf e‹¿ brY¤J§
fŸ; ãuh®¤jid brŒí§fŸ v‹W TWtJ«, njÓa¡bfho gw¡f
ÉL§fŸ, v‹W brhšYtJ« k¡fis _l e«ã¡ifÆš KGf it¡
fth? mšyth? v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«.
njÓa¡bfho gw¡fÉLtâš xU FW«ò¤jdkhd ÉõaK«
ml§»ÆU¥gijí« vL¤J¡fh£l ÉU«ò»nwh«. brhªj åLfËš
njÓa¡bfho gw¡fÉLtij¥ g‰¿ ahU« M£nrã¡fkh£lh®fŸ.
Mdhš bghJ ïl§fËš gw¡f ÉLtij¥g‰¿ jh‹ k¡fS¡FŸ
kdnt‰WikfS«, jfuhWfS«, Énuhj§fS« Éisa¡TL«.
Mfnt ï›Éõa¤â‹ _y« á¿J »s®¢áí« c©lhf¡TL«
v‹gJ âra«.

Fo muR - 1931 ( 2 ) 404 405 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


âU. gnlÈ‹ itÔf« mt®fS« ehK«

â¥ghuh Íšyh khÍÞânu£il ïu©L khzÉfŸ eh« ÉLjiy bg‰W e«Kila J‹g§fŸ všyh« xʪJ
m¡»ukkhf¢ R£L¡bfh‹w bfhLŠ braiy¡f©o¡F« bghU£L Rf¤njhL thH nt©Lbkd ÉU«ãdhš, KjÈš e«ik eh«
g«ghÆš bg©fË‹ f©ld¡T£l« x‹W To‰W. mâš fh§»uÞ Ó®âU¤jŠbrŒJ bfhŸtJ mtáakhdjhF«. eh« ÉLjiy
jiyt® âU. tšyghŒ gnlš mt®fŸ ngR« nghJ Ñœ¡f©lthW bgWtj‰F¥ bgÇa jilfshf e«ik¢ NœªJ bfh©L Égit
T¿dh®. vit v‹W Muha nt©LtJ Kjš ntiy. MuhŒªJ f©Lão¤J
m¤jilfis monahL Ú¡Ftj‰fhd v©z¤ij¥ gy¥gL¤â¡
“ïJ Äfî« bfhoa F‰w«. ïªâa¥ bg©fË‹ bfh©L, ã‹ò mt‰iw xÊ¥gj‰FÇa tÊfis¡ f©L ão¡f
gu«giu tH¡f¤â‰F¤ jFªj brŒifahfhJ. ïªâa¥bg© nt©L«; f©L ão¤j m›tÊfis cWânahL«, c©iknahL«,
fŸ r_f¤â‰nf ïJ xU Ú§fhj gÊahF«. mt®fSila mŠrhkY« if¡bfh©L mªj¤ jilfis xÊ¡f Kay
òfG¡nf nfL Éis¡»‹wJ. cÆ®fis mÊ¡f¡Toa nt©oanj áwªj brŒifahF«. ï›thW jh‹ k‰w ehfßf« bg‰w-
fUÉfis¥ bg©fŸ ifÆš vL¥gnj jfhj fhÇa«. cÆiu Rna£ir bg‰w ehLfËš cŸst®fŸ elªJ mt®fŸ j‰fhy¤
c‰g¤â brŒtJ« fh¥gh‰WtJnk mt®fS¡F ïl¥g£l âÈU¡F« c‹dj Ãiyia milªâU¡»‹wd®. ekJ eh£onyh
f£lisnaa‹¿, bfhšY«go f£lisÆl¥glÉšiy” gyUila kd¤âY«, ÉLjiy bgw nt©L« v‹w v©z«
kh¤âu« áy M©Lfshf cWâ¥g£L Ãiy¤âUªjhY«, vªj
v‹gJ âU. gnlš mt®fË‹ ng¢R. ïâYŸs mã¥ãuha§fËš
tÊÆš mªj ÉLjiyia miltJ v‹gij¥ g‰¿¢ rÇtu¢
bfhiy brŒí« m¡»uk¤j‹ikia¡ f©o¡F«brh‰fŸ KGtij
áªâ¡fhkY«, rÇahd Koî¡F tu kdÄšyhkY« ïU¡»‹wd®.
í« eh« ghuh£L»nwh«. ï›thW bfhiy brŒj-bt¿ ão¤j bg©
fË‹ bfhLªj‹ikia eh« gykhf¡ f©o¡»‹nwh«. “ÉLjiyia th§»¤ jU»nwh«” v‹W brhšÈ¤ njr
k¡fS¡F¤ jiyik t»¤J el¤J»wt®fS«, rÇahd tÊia
Mdhš “cÆiu c‰g¤â brŒtJ« mij¡ fh¥gh‰WtJnk
k¡fS¡F¡ fh£lhkš ïU¡»‹wh®fŸ. k‰w eh£od® j§fŸ r_f¤
mt®fS¡F ïl¥g£l f£lis” v‹W T¿a gHa itÔf mã¥ã
âš gšyhÆu¡fz¡fhd M©Lfshf¡ Fo bfh©oUªj vªbjªj
uha¤ij eh« á¿J« x¥ò¡bfhŸskh£nlh«. bg©fŸ ãŸis
elto¡iffis xʤjj‹ _y« ÉLjiy bg‰wh®fŸ v‹gij
bg‰W ts®¡f¡Toa btW« aªâu§fŸ mšy®. m›thW
ïªj¤ jiyt®fŸ v‹gt®fŸ m¿ahjt®fŸ mšy®. m¿ªâUªJ«,
aªâu§fshf it¡f¥g£oU¥gJ« jtW; M© k¡fË‹ Ra ey«;
e«Äl¤âY« mJ nghš cŸs mªj elto¡iffsh»a jil
ïªJ kj¤â‹ Mghr tH¡fkhF«. bg©fŸ M©fis¥nghynt
fis¥ g‰¿a Ôikfis #d r_f¤â‰F vL¤J¡ fh£lhkY«,
rfy cÇikfisí« bgw¤jFâíilat®fŸ v‹gJ âU. gnlš
mitfis xÊ¡f nt©Lbk‹W TwhkY« kiw¤J it¤J¡
mt®fË‹ guªj m¿î¡F¤ njh‹whkš nghdij¡f©L
bfh©oU¡»‹wd®. ïj‰F¡ fhuz« mitfË‹ nkš ït®fŸ
M¢rÇa¥gL»‹nwh«.
bfh©LŸs xUÉj¡ FU£L e«ã¡ifnaahF«. mªj ekJ
Fo muR - brŒâÉs¡f« - 20.12.1931 K‹nd‰w¤â‰F¤ jilahd e«Kila elto¡iffŸ, “ekJ
K‹ndhuhš ifahs¥g£lit; mitfŸ bjŒåf¤ j‹ik

Fo muR - 1931 ( 2 ) 406 407 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


íŸsit; Mifahš mt‰iw mÊ¡f¡TlhJ” v‹w xU gF¤j¿ fhÇa§fis Ko¡fyhbk‹D« _l¤jd¤ij¥ gut¢ brŒ»‹wd®.
t‰w, ãothjkhd v©znk ahF«. vijí« MuhŒªJ gh®¡F« gF¤j¿it c©lh¡fhkš, “kj¡
f£lis” “flîŸ bkhÊ” “bgÇnah® brhš” “kfh¤kh thrf«”
Mifahš jh‹, ekJ eh£oš r_f¢ Ó®âU¤j« brŒa K‹ v‹W brhšÈ mt‰iw¢ rÇnah, j¥ngh m¥gona e«ò«goahd
tªjt®fS«, tU»‹wt®fS«, muáaš ÉLjiy¥ bgw K‹ kd¥gh‹ikia c©lh¡F»‹wd®, fhy¤â‰F¥ bghUªjhj gHa
tªjt®fS«, tU»‹wt®fS«, gHikahd fhÇa§fS¡F xU elto¡iffis kh‰¿¡ bfhŸS« v©z¤ij c©lh¡fhkš,
bfLâí« ïšyhkš mitfS¡F¥ ghJfh¥ò¤ njo¡ bfhŸtij “gHikahd elto¡iffŸ” gÇR¤jkhdit, mt‰iw kh‰¿¡
Kj‹ikahf it¤J¡ bfh©nl, r_f¢ Ó®âU¤jK«, muáaš bfh©lhš ekJ kj¤â‰F mÊî tªJ ÉL«; ekJ òuhjd
ÉLjiyí« bgw ÉU«ãdh®fŸ, ÉU«ò»‹wh®fŸ. eh« ntbwhU ehfÇf¤â‰F¢ áijî tªJ ÉL«; Mifahš gHikia É£LÉl¡
ešy ïl¤ij mila nt©Lkhdhš, ïUªj giHa ïl¤ij TlhJ v‹w v©z¤ij cWâahf Ãiy¡f¢ brŒa¡Toa
É£L¥ òw¥g£lhš jh‹ F¿¥ã£l ešy ïl¤â‰F¥ nghf ntiyiana brŒ»‹wd®. ehfßf njr¤jh®fŸ, j«Kila eh£L
Kotij¥ nghš, gHikahf e«Äl« Fo bfh©oU¡F« gy k¡fis cyf ehfßf¤â‰F nt©oa áwªj fšÉfis f‰F«go
elto¡iffis xʤjhš jh‹ òJikahd ÉLjiyia mila brŒ»‹wd®. mjhtJ:- if¤bjhÊš r«gªjkhd fšÉ, Éahghu
Koí« v‹gij mt®fŸ á¿J« áªâ¥gâšiy; áªâ¤jhY«, jkJ r«gªjkhd fšÉ, Étrha r«gªjkhd fšÉ, ÉŠPhd rh°âu
ïu¤j¤Jl‹ fyªJ cl«ãš C¿¥ nghÆU¡F« “gHa e«ã¡if” r«gªjkhd fšÉ, Rfhjhu r«gªjkhd fšÉ, muáaš r«gªjkhd
mt®fis¥ gHikia É£L mira ÉLtâšiy. fšÉ KjÈa cyf thœ¡if¡F¥ ga‹gl¤ jFªj fšÉia ts®¡f
Ka‰á brŒ»‹wd®. Mdhš ekJ eh£L¤ jiyt®fŸ v‹gt®fnsh,
gHik ba‹D« ghG« nfh£il¡FŸ cWâahf c£fh®ªJ nk‰T¿a gytif¥g£l fšÉfis¡ f‰gj‰F trâíŸs üšfŸ
bfh©nl òJikahd ÉLjiy, r_f rk¤Jt« ït‰iw¥ bgw Ãu«ãa ghiõiana ekJ eh£il É£L xʤJ Él nt©L
nt©Lbkd¥ ngá tU»‹wd®. ïj‰fhf ït®fŸ brŒí«go bk‹W ntiy brŒ»‹wd®. k¡fS¡F cyf ehfßf¤ij¥ nghâ¡
fh£L»‹w Ka‰áfS«, tÊfS«, ï‹D« eh« gy MÆu« M©L fhkš, nrh«ngǤ jd¤ijí«, _le«ã¡iffisí« c©lh¡f¡
fshdhY«, j‰nghJ ïU¡F« ÃiyikÆÈUªJ ï«Äasî« Toa áy òuhz§fŸ kh¤âu« cŸsJ«, áwªj ïy¡»a§fŸ Tl
khwhkš ÃW¤â it¡f¡ Toa tÊfshfî« Ka‰áfshfîª jh‹ ïšyhjJkh»a Ϫâ ghiõiana všyh k¡fS« go¡f
ïU¡»‹wd. nt©L« v‹W ãurhu« g©Q»‹wd®.

ït‰iw És¡f¢ áy cjhuz§fis¡ ÑnH vL¤J¡ fh£L k‰w eh£L jiyt®fŸ všnyhU«, k¡fSila fZlkhd
»nwh«. mt‰iw¡ bfh©L nkny eh« T¿aitfË‹ c©ikia ciH¥ig¡ Fiw¤J, všyh¤ bjhÊšfisí« ïaªâu§fis¡
MuhŒªJ gh®¤J¤ bjǪJ bfhŸsyh«. ehfßf« bg‰w ehLfËš bfh©L ÉU¤â brŒJ, eh£o‹ Étrha«, if¤bjhÊš KjÈait
thG»‹w m¿P®fS«, Ó®âU¤j¡fhu®fS«, muáaš thâfS«, fis ts®¡f Ka‰á¡»‹wd®. ïj‹ _y«, ekJ eh£L ÉtrhaK«,
jkJ eh£L k¡fŸ kd¤âš j‹d«ã¡ifia nt%‹w¢ brŒ»‹ if¤bjhÊY«, mªÃa eh£L Étrha¤â‰F«, if¤bjhÊšfS¡F«,
wd®; e‹ik Ôikia¥ gF¤j¿ªJ áªâ¤J xU fhÇa¤ij¢ brŒí« ris¡fhkš mitfSl‹ ngh£o nghlî«, Éahghu¤â‹ _y«
go k¡fË‹ v©z¤ij¤ âU¥ò»‹wd®. gHikia¥ g‰¿¢ j§fŸ eh£oš bršt¤ij bgU¡fî« Ka‰á brŒJ bt‰¿
á¿J« bghU£gL¤jhkš, fhy¤â‰nf‰g j«Kila el¤ijfis bgW»‹wd®.
í«, v©z§fisí«, brašfisí« kh‰¿¡ bfhŸS«goahd ekJ eh£L¤ jiyt®fŸ v‹gt®fnsh ïaªâu§fË‹ _y«
kd¥gh‹ikia c©lh¡F»‹wd®. bjhÊšfis ÉU¤â brŒant©L« v‹D« v©znk k¡fËl«
ekJ eh£oš thG« jiyt®fŸ v‹W brhšy¥gL»wt®fŸ njh‹whkÈU¡F«goí«, všyh¤ bjhÊšfisí« ãw® cjÉ
brŒifnah ïj‰F K‰¿Y« ntW g£ljhfnt ïU¡»‹wJ. ekJ ïšyhkš jhnk ifÆdhš brŒJ bfhŸs nt©L« v‹D« FW»a
k¡fS¡F¤ j‹d«ã¡if á¿J« c©lhfhjgo “M©lt‹” kd¥gh‹ikiaí« “njÓa«” v‹D« bgauhš c©lh¡F»‹wd®.
v‹gtid e«òtjdhY«, ãuh®¤jidfis el¤JtjhYnk ïjdhš eh£o‹ Étrha«, if¤bjhÊšfŸ KjÈad ts®¢áaila

Fo muR - 1931 ( 2 ) 408 409 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


x£lhkY«, vªj tifÆY« mªÃa ehLfSl‹ Éahghu« brŒJ ãÇîfŸ všyh« v‹W« mÊahkš Ãiy¤âU¥gj‰F nt©oa
ngh£o nghl KoahkY«, eh£o‹ bršt Ãiy tsu KoahkY« ghJfh¥òfis cWâahf V‰gL¤â mitfis Ãiy¡f it¡f¥
ghœgL¤J»‹wd®. ghLgL»‹wd®.
k‰w ehfßf« bg‰w ehLfËnyh, bjhÊyhs®fŸ KjyhËfŸ, k‰w eh£L¤ jiyt®fŸ, kÅj r_f¤â‰F¥ ga‹glhkš xU
ViHfŸ gz¡fhu®fŸ, jhœªj rhâ¡fhu®fŸ ca®ªj rhâ¡fhu®fŸ áyÇ‹ Ra ey¤â‰fhf¥ ga‹g£L¡ bfh©oU¡F« kl§fË‹
v‹w ɤâahr§fŸ xʪJ, všyh k¡fS«, rk RjªjuK«, rk RfK« brh¤J¡fisí«, nfhÆšfË‹ bršt§fisí«, k‰W« kj °jh
miltj‰fhd tÊfisí« Ka‰áfisí« brŒJ bfh©L gd§fË‹ bghUŸfisí« g¿Kjš brŒ»‹wd®. mt‰iw¤
tU»‹wd®. njr¤â‹ Rfhjhu«, fšÉ, if¤bjhÊš KjÈaitfS¡F¢ bryî
brŒJ njr¤ij ca®ªj Ãiyik¡F¡ bfh©L tU»‹wd®.
ekJ eh£oš cŸs jiyt®fŸ v‹gt®fnsh, tUzh¢áuk
jUk kd¥gh‹ikia¢ á¿J« kh‰¿¡ bfhŸshkš, fZl¥g£L ekJ eh£L¤ jiyt®fŸ v‹gt®fnsh, kl§fË‹ brh¤J¡
bfh©oU¡»‹wt®fŸ Ãuªjukhfnt fZl¥g£L¡ bfh©nl fS«, nfhÆšfË‹ brh¤J¡fS«, k‰WKŸs jUk °jhgd§fË‹
thHî«, ViH k¡fis eR¡»¥ ãʪJ mt®fŸ ciH¥ã‹ gyid brh¤J¡fS« gu«giuahf vªj¡ T£l¤jhÇ‹ Ra ey¤â‰F¥ ga‹
mDgɤJ¡ bfh©oU¥gt®fŸ v¥bghGJ« m¥gona mD g£L tªjnjh mªj¡ T£l¤jhÇ‹ e‹ik¡nf ï‹D« Ãiyahf
gɤJ¡ bfh©oU¡fînk ghJfh¥ò¤ njo¡ bfh©L tU»‹wd®. cgnahf¥g£L tunt©Lbkd¥ ghJfh¥ò¤ njL»‹wd®. ïit
fis kh‰WtJ kjÉnuhjbk‹W«, “fl v‹gtU¡F Énuhj
k‰w eh£od®, j§fŸ eh£L thÈg®fS¡F¢ áwªj fšÉ¥ khd brŒif v‹W«, mitfËš jiyÆl bghJ #d§fS¡F«,
gƉáí«, bjhÊš brŒí« âwikí«, eh£o‰F Mg¤J tU§ murh§f¤jhU¡F« cÇikÆšiy v‹W« T¢rÈ£L¡ bfh©L tU
fhy¤âš mij¡ fh¥gh‰Wtj‰fhf uhQt gƉáí« bfhL¤J »‹wd®. ïj‹ _y« Vuhskhd bršt¤ij njr¤â‰F¥ gaÅšyh
mt®fis¢ áwªj åu¥ãui#fshf¢ brŒ»‹wd®. kš áy Raey T£l¤jhnu mDgɤJ tU»‹wd®.
ekJ eh£L¤ jiyt®fŸ v‹gt®fnsh, ekJ thÈg®fS¡F¡ k‰w eh£oš cŸst®fŸ, bg©k¡fS«, M©k¡fis¥
fšÉ¥ gƉáí«, bjhʉgƉáí« f‰W¡ bfhŸS« goahd C¡ nghynt r_f thœÉY« muáaš thœÉY« rk Rjªju« mD
f¤ij c©lh¡fhkY«, uhQt¥gƉáia mila nt©Lbk‹D« gÉ¡f cÇik tH§» tU»‹wd®.
v©z¤ij ÄFâ¥gL¤jhkY« thÈg®fis¡ nfhiHfsh¡F
»‹wd®. m‹¿í« “r¤âah¡»uf«” “M¤k r¡â” v‹D« bga® Mdhš ekJ eh£onyh, “ghša ÉthA¤ij jL¥gJ kj
fshš ekJ thÈg®fis moglî«, cijglî«, khd <dÄ‹¿ Énuhjkhd fhÇa«; Éjitfis¡ fšahzŠbrŒJ bfhŸs mD
c©oaš bg£ofis¤ ö¡»¡bfh©L, bjU¤bjUthf, åLålhf¥ kâ¥gJ kj¤Jnuhf«; nfhõh Kiwia Ú¡FtJ “fl f£l
nghŒ ã¢ir th§F« ngofshfî« brŒ»‹wd®. is¡F Énuhj«; “cÆ®fis c‰g¤â brŒtJ«, mitfis¡
fh¥gh‰WtJªjh‹ bg©fS¡F ïl¥g£l f£lis” v‹W T¿¥
k‰w eh£L¤ jiyt®fŸ, k¡fSila gF¤j¿î¡F«, j‹d« bg©k¡fSila Rjªâu¤â‰F Énuhjkhf ntiy brŒ»‹wd®.
ã¡if¡F«, Ka‰á¡F« jilfshÆUªJ, mt®fis¢ nrh«ng¿
fshfî«, _l®fshfî« M¡» it¤J¡ bfh©L, btFfhykhf k‰w ehLfËš, #d§fS¡F bysÑf Phd« c©lhF«
Ãiy bg‰W tU« kj§fisí«, flîŸfisí«, ntj§fisí«, bghU£L«, Rfhjhu¤njhL«, gF¤j¿nthL« thH¡Toa tÊfis¡
xʤJ ïitfŸ k¡fË‹ ftd¤ij¡ ftuhkš ïU¡f Ka‹W fh£L« bghU£L«, Rfhjhuh¡ fh£áfŸ, fšÉ f©fh£áfŸ,
b#a« mil»‹wd®. Étrha¡ f©fh£áfŸ, if¤bjhʉ f©fh£áfŸ, ÉŠPhd rh°âu
r«gªjkhd f©fh£áfŸ KjÈaitfis el¤â tU»‹wd®.
ekJ eh£L¤ jiyt®fŸ v‹gt®fnsh ekJ njr¤âš x‹ ï›tif Ænyna Vuhskhd gz§fis¢ bryÉ£L¤ njr k¡fis
nwhL x‹W fyf« òǪJ bfh©oU¡F« kj§fŸ, flîŸfŸ, m¿îila k¡fsh¡F»‹wd®.
ntj§fŸ ïitfshš c©lhd ehfßf§fŸ M»a gytifahd

Fo muR - 1931 ( 2 ) 410 411 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


ekJ eh£onyh k¡fSila m¿it kG§f¢brŒJ moik¥ ã‹nd br‹W bfh©oU¥gJkhfnt ïU¡»‹nwh«. ehfßf« bg‰w
gL¤Jt‰fhf¥ bghŒahfî« òidªJiufshfî« vGj¥g£l eh£oduh»a mt®fŸ brŒí« vªj¡ fhÇa§fS« ï›îyf thœ¡
òuhz§fis e«ã mt‰¿š cŸs fijfisna âUÉHh¡fshf if¡F¥ ga‹ ju¡ Toadthfnt ïUªJ tU»‹wd; ï›îy»š
Vuhskhd bghUis¢ bryî brŒJ el¤â tU»‹wd®. mšyh všyh k¡fS« m¿nthL«, ehfßf¤njhL«, Rf¤njhL«, rk¤Jt¤
kY«, òuhz¡fijfisna Mjhukhf¡ bfh©l g©oiffisí« njhL« thGtj‰F¢ brŒí« fhÇa§fshfnt fhz¥gL»‹wd.
bfh©lhLtJl‹, njÓa¤â‹ nguhš ï‹D« òJ¥òJ¥ g©oif Mdhš, eh« brŒí« fhÇa§fnsh, ï›îyf thœ¡ifÆš k‰w
fisí« c‰g¤â brŒJ tU»‹wd®. ehfßf eh£odUl‹ rkÃiy¡F tu tÊÆšyhkš, òuhz¡ fhy¤
âÈUªj mehfÇf k¡fshfnt ï‹D« ïUªJ bfh©oU¡fnt
ï¡fhÇa§fË‹ _y« k¡fis ï‹D« FU£L e«ã¡if cgnahf¥gL»‹wd; ï‹DŠ á¿J ftŤJ¥ gh®¤jhš ekJ
íilt®fshfî«, gF¤j¿t‰wt®fshfî« M¡» tU»‹wd®; fhÇa§fŸ, ek¡FŸs flîŸ, òuhz kj e«ã¡iffË‹ _y« “eh«
k¡fSila Ka‰áiaí«, neu¤ijí«, ghLg£L¤ njoa bršt§ ïwªj ã‹ v§nfnah nghŒ vijnah milªJ Rf« mDgÉ¡f¥
fisí« gad‰w åzhd tÊƉ bryî brŒí«go ö©o ngh»nwh«” v‹w v©z¤ij kd¤âš it¤J¡ bfh©L
ÉL»‹wd®. k‰w eh£oš cŸst®fŸ, rªâuk©ly¤âš FonaW brŒa¥gL« fhÇa§fshfnt ïU¡»‹wd. ï‹D« fhy¥ngh¡if
tJ v¥go? mj‰F nkš cŸsjhf¡ Tw¥gL« cyf§fis m¿ªj mt®fŸ brŒí« fhÇa§fis¥ g‰¿¢ RU¡fkhfî«,
f©Lão¥gJ v¥go? M© bg© nr®¡ifÆšyhkš k¡fis És¡fkhfî« Tw nt©Lkhdhš, mt®fŸ, ïÅ tu¥ nghF« fhy«
áUZo¥gJ v¥go? x›bthU k¡fS« jŤjÅna Mfha kh®¡f v¥goÆU¡F« m¡fhy¤âš ekJ r_f thœî, muáaš thœî
khf¥ gwªJ brštJ v¥go? v‹W MuhŒªJ¡ bfh©oU¡»‹wh® ïitfŸ v¥goÆU¡F«? mitfS¡F¤ jFªjgo e«ik ï¥
fŸ. ïj‰fhf mªehLfËš cŸs m¿P®fŸ j§fŸ fhy¤ijí« bghGnj v¥go¢ rÇ¥gL¤â¡ bfhŸStJ? v‹w ftiynahL«,
m¿ití« brytʤJ bt‰¿¥ bg‰W¡ bfh©L« tU»‹wh®fŸ. v©z¤njhLnk fhÇa§fis¢ brŒJ bfh©L ngh»‹wh®fŸ. ï¡
Mdhš ekJ eh£oš cŸs g©oj®fS«, muáašthâfS«, fhÇa§fS¡F¤ jFªj tifÆš j§fŸ bfhŸiffisí«, e«ã¡if
Ô©lhjt®fŸ nfhÆY¡FŸ bršYtJ«, mt®fŸ bghJ¢rhiy fisí«, gH¡ftH¡f§fisí« jhuhskhf kh‰¿¡ bfh©L bršY
fËš el¥gJ«, bghJ¥gŸË¡Tl§fËš go¥gJ«, bghJ¡»zW »‹wh®fŸ. ehnkh, “U¡ntj fhy¤âš v¥goÆUª njh«? bjhš
fËY«, bghJ¡Fs§fËY« j©Ù® vL¥gJ«, kjÉnuhjkh? fh¥ãa¡ fhy¤âš v¥goÆUªnjh«?
mšyth? rh°âu Énuhjkh? mšyth? flîŸ f£lis¡F Énuh
jkh? mšyth? v‹W MuhŒ¢á brŒJ bfh©oU¡»‹wd®. m‹¿ mªj¥ gHa ehfßf Ãiy¡F¥ nghtnj, eh« brŒa nt©oa
í« IªJ jiyKiw¡F K‹ jhahâahf ïU¡F« FL«g¤âš xUt® njr¥gÂ; kj¡flik v‹w v©z¤Jl‹ mitfis¥ g‰¿
btËôÇš ïwªJ nghŒÉ£lh® v‹w r§fâia ïwªj ïu©L MuhŒtJ«, ãurhuŠ g©QtJkhfnt ïU¡»‹nwh«. ïªj
âd§fŸ fʪj ã‹ nfŸÉ¥g£lhš m¥bghGJ °ehd« brŒa tifahf ïu©L ntWg£l tÊfËš ntiy brŒJ bfh©LtU«
nt©Lkh? nt©lhkh? v‹w Éõa¤ij¡ f©Lão¡f ekJ njr¤jh®fËš vt® m¿î gil¤jt®fŸ? vt® m¿Éšyhjt®fŸ?
eh£L¥ g©oj®fŸ rh°âu§fis òu£o¡ bfh©L, xUt®¡ bfhUt® vt® K‹nd‰wkila¡Toat®fŸ? vt®, jh« ïU¡F« Ñœ
mã¥ãuha ntWghLfSl‹ MuhŒ¢á brŒJ bfh©oU¡»‹wh® Ãiyia É£L khwhkny ïU¡f¡ Toat®fŸ? v‹gij¥ gF¤
fŸ. ehfßf« bg‰w mt®fŸ j« eh£L¡ FHªijfŸ, M© bg©fŸ j¿î bfh©L Mnyhá¤J¥ ghU§fŸ. fhy Ãiy¡F V‰wthW j§
midtU¡F« f£lha¡ fšÉ nghâ¥gj‰fhf¢ r£l§fŸ brŒJ, fis¢ rÇ¥gL¤â¡ bfh©L ngh»‹w njr¤jh® K‹nd‰wkil
mj‰nf‰wh‰ nghš ehbl§F« Vuhskhd gŸË¡Tl§fis th®fsh? mšyJ “vJ v¥goahdhY«, vkJ eh£L¥ gHa ehfß
V‰gL¤â¡ fšÉia ÉU¤â brŒJ tU»‹wh®fŸ. ehnkh fšÉ¡F f¤ij Él kh£nlh«” v‹W Ku£L¥ ãothj« brŒJ bfh©oU¡
mânjtij “ru°tâ” v‹gtŸ v‹W it¤J¡bfh©L x›bthU F« njr¤jh® K‹nd‰wkilth®fsh? v‹gijí« nahá¤J¥
tUõK« ói# brŒJ tUtnjhL, gâbd£lh« bgU¡F v‹D« ghU§fŸ. ï‹W ekJ eh£oš eilbgW« “njáa ïa¡f«” v‹g
Mokhj¥ g©oifÆš ekJ ò¤jf§fis všyh« M‰¿š bfh©L itfŸ e«Kila giHa ehfßf¤ij Ãiy ÃW¤j nt©L« v‹w
nghŒ ngh£L mʤJ tU»nwh«. ïªj khâÇahd vªj Éõa§ v©z¤Jl‹ jhnd ghLgL»‹wd? “njÓa ïa¡f¤ij”¢ rh®ªJ
fis¥ gh®¤jhY« mt®fŸ K‹nd br‹W bfh©oU¥gJ«, eh« ËW ntiy brŒí« k‰wt®fS« ï¡bfhŸif¡F¤ jhnd

Fo muR - 1931 ( 2 ) 412 413 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


MjutˤJ tU»wh®fŸ. âU.fhªâíŸgl všyh¤ njÓa¤
jiyt®fS«, itÔf ghG« nfh£il¡FŸ c£fh®ªJ¡ bfh©L
jhnd “uh{a” Rjªâu¤â‰F¥ nghuhL»‹wd®? j‰rka¤âš
gÇóuz uh{Ía Rjªâu« »il¤J É£lhY«, mij¡ bfh©L ekJ
gHa ehfßf¤ij Ãiy ÃW¤j¤ jhnd Ka‰á brŒa¥gL«? “gHa
ehfßf¤ij¡ bfh©L jh‹ ekJ eh£il¢ rkhjhdkhf it¤âU¡f
nt©L«” v‹w bfhŸifia¡ Fu§F ãoahf ão¤J¡ bfh©oU¥
gt®fŸ ifÆš jhnd j‰fhy ÃiyÆš uhéa mâfhu« nghŒ¢ mUŠbrhš bghUŸ
nrU«? ï¤jifa itÔf kd¥ gh‹ikíilat®fŸ ifÆš njr«
mf¥g£L ViHk¡fŸ, fZl¥ gL»wt®fŸ, jhœ¤j¥g£lt®fŸ
KjÈat®fŸ mt®fSila gÇjhgfukhd ÃiyÆnyna ïU¥gJ m§FÞjh‹ - ija‰fhu®fŸ ÉuÈš mÂí«
rÇah? mšyJ ït®fS¡F mDTyŠbrŒahÉ£lhY«, ït®fŸ ó©
K‹nd‰w¤â‰F¤ jil brŒahkš ïU¡»‹w T£l¤jh® ifÆš mr¡j®fŸ - ïayhjt®fŸ, r¡âa‰wt®fŸ
mâfhu« ïU¥gjdhš ï¥bghGJ x‹W« KG»¥ nghŒÉlÉšiy m£lhÈ - gu©, nkškho
v‹gJ rÇah? v‹gitfËš vJ rÇba‹gij e‹whŒ nahrid mâ¡»uk« - be¿ jtwš, tu«ò Ûwš
brŒJ ghU§fŸ. mDZlhd« - tH¡f«, xG¡f«
mj‹ ãwF, eh« njÓa¤â‹ ngh¡if¡ f©o¥gij¥ g‰¿í«, Mf®õiz - <®¥ò, cŸth§Fif
âU.fhªâ ngh‹w itÔf®fË‹ ngh¡if¡ f©o¥gij¥ g‰¿í« MÞgj« - ïl«, g‰W¡nfhL
Fiw Twyh«. vijí« gF¤j¿nthL MuhŒªJ gh®¡fhkš, “kj«”, ïuhÍa Jiw - muáaš Jiw
“fl, “ntj«” ïitfË‹ nkš ghku k¡fŸ it¤âU¡F« x£o¡»u£o - x‹W¡F ïu©L, rÇkl§F
_le«ã¡ifia¥ nghynt, “fh§»u°”, “fhªâ”, “njÓa«” v‹w
mâfkhf
bga®fË‹ nkY«, FU£L mãkhdK«, _l e«ã¡ifí« it¤J¡
f®df^u« - fhJfshš nf£f Koahj
bfh©L RakÇahij ïa¡f¡ bfhŸiffis¡ FiwTWtâš
VjhtJ bghUŸ c©lh v‹W nf£»nwh«. Mifahš, FU£L fÈj« (ÞfÈj«) - ɪJ eGîif, xGFjš
mãkhdÄšyhkš, _le«ã¡ifÆšyhkš, M¤âuÄšyhkš, fhakh» - cWâah»
bghWiknahL, gF¤j¿nthL Ãid¤J¥ ghU§fŸ! m¥bghGJ bf«ò - át¥ò ïu¤âd¡fš
eh§fŸ TWtâš cŸs c©ik És§fhk‰ nghfhJ v‹W jh‹ r®¡fh - ïuh£il, ïuh£ilÆ‹ K‹nd¿a
brhšY»nwh«. tot«á¤â¤JÉL« - if ToÉL«, bt‰¿ »£oÉL«
Fo muR - jiya§f« - 27.12.1931 ány¤Jk« - rË¡f›t«, nfhis
áthÍ ehkh - Ô®it Éâ¡f¥glhj jÇR (ahU¡F«
cÇikah¡f¥glhj muR Ãy«)
R¡»y« - ɪJ
RnuhÂj« - fUK£il
Nrid - F¿¥ò, kiwKfkhf R£o¡
fh£Ljš
N‹a âir - mÊî
nrf©o - t£l totkhd cnyhf k tif

Fo muR - 1931 ( 2 ) 414 415 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 13


j£l¥ã¢ir - j£nlªâ ã¢ir (nfhÉšfËš
j£LfhR)
Ãj«g« - mšFš
ÃaKf« - Ãakd«
î¤jhuz« - ÃiyÆLif
g¤jâ - xG§F, tÊfh£L« üš
g®¤â - ï£L Ãu¥òjš, ïiz, x¥ò
ãu¡ahâ - òfœbg‰w
òdU¤jhuz« - ÛÂiy ÃW¤j«, kW Óuik¥ò
kndhuhÍa« - kd ÉU¥bg©z«
Kfhnyhgz« - Kf« gh®¤jš, Kf jÇrd«
bysÑf Phd« - cy»aš m¿î
thrÞjhd« - ïU¥ãl«
ÞgZlkhf - bjËthf
ìzâir - eÈî
A¤J - tiuaiw, všiy, m¤J

Fo muR - 1931 ( 2 ) 416

Vous aimerez peut-être aussi