Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
1932-2
bjhFâ 15
- gâ¥ghs®
bghUsl¡f«
âU¢áÆš ca®âUths® v«. o. nrhkRªâu« mt®fŸ ï¡fhy¤âš v§F gh®¤jhY« gzÄšyhj fhuz¤jhš k¡fŸ
jiyikÆš eilbg‰w Ó®âU¤j âUkz Ãfœ¢áia¥ g‰¿a brŒâ gL« J‹g« brhšy Koahjjhf ïU¡»‹wJ. ï‹dh® fZl¥
ã¿njhÇl« ãuRÇ¡f¥g£LŸsJ. ekj‹g® nrhkRªâu« mt®fŸ gL»‹wh®fŸ; ï‹dh® fZl¥glhkš ïU¡»wh®fŸ v‹W brhšY
br‹id murh§f mik¢r® fd« ã. o. uh#‹ mt®fsJ á¿a jªij tj‰»šiy. ViH Kjš gz¡fhu‹ tiu M©o Kjš mur‹ tiu
ba‹gJ«, bjh©il k©ly KjÈah® v‹W brhšy¥gL« tF¥ig¢ všnyhU« bghUshjhu beU¡foahš ï‹dJ brŒtbj‹W
nr®ªjtbu‹gJ« nea®fŸ m¿ªjnj. m‹dh® jiyikÆš njh‹whkš â¡FK¡fhL»‹wh®fŸ. ekJ eh£L k¡fËš ü‰W¡F¤
ònuh»j« xʪJ Ó®âU¤j¤ âUkz« elªjjhdJ nk‰go r_f¤âš bjh©û‰bwh‹gJ ng® guk ViHfŸ v‹gJ bjǪj Éõa«.
xU bgU« òu£áia í©lh¡» É£lbj‹nw brhšy nt©L«. ï¤jifa ViH k¡fŸ czî¡F«, cil¡F«, ciwÉl¤â‰F«, gLª
VbdÅš ïªj r_f¤jh® jh§fŸ #hâÆš ca®ªjt®fŸ v‹w J‹g« ï›tsî m›tsî v‹W ahuhY« F¿¤Jiu¡f KoahJ. ïªj
ïWkh¥ò¡ bfh©oU¥gnjhL ònuh»j¤ijnah, itÔf kjh¢rhu eh£oš ãiH¥ãšyhkš bg©L ãŸisfŸ, c‰wh® cwÉd®, všnyh
rl§Ffisnah v¡fhuz« bfh©L« ifÉl xW¥glhjt®fŸ. iuí« É£L É£L flš flªJ m‹Åa ehL br‹W TÈ ntiy
m¤jifa X® “bgÇa” tF¥ãš ònuh»j« xʪj Ó®âU¤j¤ âUkz« brŒí« k¡fËš ïªâanu mâfkhdt®fŸ v‹gJ všnyhU¡F«
elªjbj‹whš, mJ ekâa¡f¤â‰F kf¤jhd bt‰¿ v‹nw Tw bjÇí«. ï¥go¥g£l TÈfS¡F¡ Tl m‹Åa ehLfËY« ãiH¥ò
nt©L«. ekâa¡f¡ bfhŸiffŸ eh£oš v›tsî kȪJ tU»‹w ïšyhkš x›bthU thuK« MÆu¡fz¡fhd k¡fŸ âU«ã tªJ
bj‹gnjhL ekJ bfhŸiffŸ â£l§fŸ ahî« k¡fS¡F j§fŸ bfh©oU¡»‹wd®. ït®fŸ bg©L ãŸisfSl‹ tWikÆ‹
âdrÇ thœ¡if¡F ga‹gl¤j¡f ï‹¿aikahjdthŒ ïU¡»‹wd bfhLikÆdhš gy ãÂfS¡F« Msh» ïu¤j¡ f©Ù® to¡
bt‹gJ e‹F òydhF«. ekJ bfhŸiffŸ ehbl§F« guÉ r®t »‹wh®fŸ. eh£o‹ jiyt®fŸ v‹gt®fS« gz¡fhu®fS«,
Éahgfkhf nt©Ltj‰F gh®¥gÜa¡ nfh£ilfS«, irt¡ go¥ghËfS« ï¤jifa ViHk¡fË‹ Jaiu¥ ngh¡f xU tÊí«
nfh£ilfS« jf®¤bj¿a¥gl nt©Lbkd eh« g‹Kiwí« brŒa¡ ftiybaL¤J¡ bfhŸs¡ fhnzh«.
ïo¤âo¤J T¿tªâU¡»nwh«. jiytut®fŸ jdJ K‹DiuÆš
RakÇahij cybfyh« gutnt©Lbkd mthîtijí« ï¤jifa btŸis¡fhu®fË‹ murh£áia bahʤJ ïªâa®fSila
kz§fŸ eh£o‰F v›tifÆY« òâj‹W vdî«, ïJ gH§fhy Rauh{a¤ij Þjhã¡F« bghU£L “fh§»uÞ” r£lkW¥ò ïa¡f¤ij
Kiwna v‹W« F¿¤âU¥gij¥ ghuh£LtnjhL ï¤jifa âUkz§ tUõ¡fz¡fhf el¤â¡ bfh©L tU»wJ. Rauh{a Mntr§
fŸ Vuhskhf eilbgw nt©Lbk‹W« ÉU«ò»nwh«. bfh©l thÈg®fS«, eL¤ju taJŸst®fS«, fh§»uá‹ nguhY«,
r£l kW¥ã‹ nguhY« b#ÆY¡F¥ nghŒ¡ bfh©oU¡»wh®fŸ. r£l
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 03.07.1932 kW¥ã‹ bgauhš ït®fŸ brŒí« fhÇa§fŸ ï‹ditba‹gJ
thrf®fS¡F¤ bjÇahj Éõakšy. ïªj¢ r£l kW¥ghš murh§f¤
â‰F« fZlK«, eZlK« c©lhtij¥ g‰¿, ek¡F¡ ftiy
ïšiy. Mdhš bghJ #d§fS¡F« gy fZl§fisí« eZl§
Rjªju jhf§ bfh©LŸs e«Kila eh£o‰F¡ fšÉia mo¥ ï«kfhehLfË‹ c©ik neh¡f§fŸ ahbjd¤ bjÇahj
gilahf¡ bfh©lhy‹¿ mÞâthuÄšyhj, åL nghyhFkhj goahš k¡fË‹ Ó®âU¤j¤âš fU¤Jila e©g®fŸ brŒâ¤
È‹, jhŒ bkhÊia¤ j‰fhy¤J¡F V‰w KiwÆš gƚɤJ jhŸfËY«, J©L¤ jhŸfËY« jh« Ãiwnt‰w ÉU«ò« Koîfis
e«Kila eh£il¢ Ó®âU¤jî«, btËÆ£L tUtij¥ gh®¤nj‹’ v‹W T¿íŸsh®. ï›thW ït®
m¿¡if btËÆ£lJ« tunt‰ò¥ ãur§f¤â‰ T¿aJ« ïj‰F K‹
2. nrh«ngÇfŸ c©L cw§Ftj‰F ïlkhf mikªJ »l¡ btËÆ£l m¿¡iffS¡F K‹D¡F¥ ã‹ Ku©g£l T‰W
»‹w bghJ¢ brh¤J¡fis e«Kila ViHk¡fË‹ if¤ v‹Wjh‹ eh« TWnth«. kfhehL el¤Jtjhf Koî brŒj Mu«g
bjhÊš, fšÉ KjÈat‰¿¡F¥ ga‹gL¤j Ka‰á¡fî«, fhy Kjš kfheh£L¤ njâ¡F ïu©L _‹W âd§fS¡FK‹
3. m¿î, M‰wš, M©ik, fšÉ, bršt«, if¤bjhÊš, tiuÆš “jÄH® kfhehL jÄHÇ‹ Ó®âU¤j¤â‰fhfî«, jÄœbkhÊ
thÂg« KjÈat‰¿š Vida ehLfËÅ‹W« e«Kila ts®¢á¡fhfî« T£l¥gL»wJ” v‹W m¿¡if nkš m¿¡iffŸ
jÄœ ehL xU á¿J« ã‹Å£lj‹W v‹gij bkŒ¥ã¡fî«” btËÆ£lt®fŸ kfheh£L îth»fns xÊa ntW ahU« mšy®.
ït®fSila m¿¡iffis¡ f©Ljh‹ k¡fË‹ r_f Ó®âU¤j¤
v‹w gFâfŸ fhz¥g£ld. ï¥gFâfis¥ go¤jt® vtnuD« ï« â‰F¥ ghLgL« m‹g®fŸ gy Koîfis vGâ mD¥ãdh®fŸ. âU.
ckh knfRtu« ãŸisat®fŸ áy âd§fS¡FK‹ Ó®âU¤j¡
ït‰iwbašyh« Ãid¡F« nghJ fh®¥bghnuõ‹ rig efu bghJthfnt, fh§»uá‹ _y« r¤âah¡»uf« ‘r£l kW¥ò’,
e‹ikia ftÅ¡F« rig kh¤âukh? mšyJ kj¥ ãurhu«, tUzh¢ ‘rh¤åf¥ nghuh£l«’ v‹D« bga®fshš r£l¤ijí«, xG§ifí«
áuk j®k¥ ãurhu«, gh®¥gd¥ ãurhu« brŒí« rigah? v‹D« Û¿ el¡F« Éj¤ij k¡fS¡F f‰ã¡f¥g£l ãwnf njr¤âš,
rªnjf§fS« c©lh»‹wd. fyfK«, òu£áí«, r©il r¢ruîfS« bgUfyhÆd v‹D«
c©ikia ahU« kW¡fKoahJ.
ïj‰F ah® v›tsîjh‹ rkhjhd« brh‹dhY« fh®¥
bghnuõ‹ ï«khâÇ, tUzh¢áuk jUk¥ ãurhuf®fS¡F cgrhu« m‹¿í«, fh§»uÞ ïªj khâÇahd nghuh£l¤ij Mu«ã¤j
brŒtij nk‰bfhŸSkhdhš, mijí«, mj‹ m§f¤âd®fisí« jdhš njr« milªj yhgªjh‹ v‹d v‹gijí« á¿J Mnyh
tUzh¢áuk jUkrig, “tUzh¢áuk jUk¥ ãurhuf®fŸ” á¤J¥ gh®¤J c©ikia¤ bjǪJ bfhŸS»‹wt®fŸ, eh« TW
“ãuhkÂa g¡j®fŸ” v‹W bghJ #d§fŸ fh£L« F‰w¤âÅ‹W« tij¥ g‰¿¢ á¿J« FiwTw kh£lh®fŸ v‹gJ â©z«.
j¥ã¤J¡ bfhŸs Koahbj‹W jh‹ eh« fUJ»‹nwh«.
mjhtJ fh§»uÞ “Rauh{a«” v‹D« bgauhš r£l kW¥ò
Fo muR - jiya§f« - 11.09.1932 ïa¡f¤ij Mu«ã¤jîl‹, c©ikÆny njÓa bt¿ bfh©l áy
ïisP®fS« ntW ntiy brŒJ ãiH¡f tÊ bjÇahj k‰W« gy
thÈg®fS« mâš nr®ªjh®fŸ; jiyt®fŸ v‹gt®fŸ ïL»‹w
Fo muR - 1932 ( 2 ) 84 85 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 15
f£lisfis¢ brŒJ, joaoí«, ãu«goí« g£L¢ áiwbr‹W mL¤jgoahf tF¥ò¥ ãu¢áid¤ Ô®¥ig¥ g‰¿ itÞuhŒ
fZl¥gL»wh®fŸ. jiyt®fŸ v‹gt®fËš áy® áiw br‹whY« mt®fŸ T¿ÆU¡F« mã¥ãuhaK« F¿¥ãl¤ j¡fjhF«. mt®,
mt®fŸ ‘V’ tF¥ãš brs¡»akhf c£fh®ªâUªJ É£L åL tªJ ïªâa¥ ãuâÃâfŸ tF¥ò¥ ãu¢áidia¤ Ô®¤J¡ bfhŸs Koahj
nr®»wh®fŸ. filáahf, r£lrig nj®jnyh, Þjy Þjhgd¤ nj®jnyh fhuz¤jhnyna ãÇ£oZ ãujk kªâÇahš tF¥ò¥ ãu¢áidia
tU»‹w fhy§fËš, fh§»uá‹ nguhš jiyt®fshf És§»at® Koî brŒa ne®ªjJ. Mfnt “m«Koit ïªâa® x¥ò¡ bfhŸs
fS«, fh§»uÞ mDjhãfshf És§»at®fS«, x‹W« bjÇahj nt©L«. mšyJ j§fS¡FŸ ntW rkurkhd Koit V‰gL¤â¡
ViH ïisP®fis¢ áiw¡fD¥g¡ fhuzkhŒ ïUªjt®fS«, bfhŸs nt©L«. mšyJ všyht‰iwí« É£LÉ£L ntW muáaš
‘njrhãkhÅ’ v‹D« g£l¤Jl‹ nj®jÈš mng£rf®fshf ËW Rjªâu« bgWtj‰F Ka‰á¡fhkš R«kh ïUªJÉl nt©oaJ.
gjÉ bgW»wh®fŸ. ïJjh‹ r£l kW¥ãš eh« milí« gy‹. vªj ï«_‹iw¤ jÉu ntW tÊÆšiy” v‹W T¿ÆU¥gJ ftÅ¡f¤
tifÆš gh®¤jhY«, ViHfË‹ ciH¥ò«, fZlK«, âahfK«, j¡fjhF«.
gz¡fhu®fŸ g£l« gjÉ bgWtj‰nf cgnahf¥gL»wnjbahÊa
ntW fLfsthtJ ViH k¡fË‹ e‹ik¡F cgnahf¥gLtâšiy _‹whtJ T¿a muáaš Rjªâu« nt©lh« v‹w
ba‹gij eh« m¿ªJjhÅU¡»nwh«. Éõa¤ij¥ g‰¿¥ ngRtJ ïJtiuÆY« ïªâah milªJ tªâU¡
F« muáaš mãÉU¤â¡F« neh¡f¤â‰F«. Ku©ghlhdjhF«
m‹¿í«, Ú©l ehshf¢ r£lkW¥ò¥ nghuh£l« elªJ v‹gij itáuhna F¿¥ã£L É£lh®. Mfnt k‰w ïu©L Éõa§
bfh©oU¥gjdhš, eh£o‹ ÉahghuK«, if¤bjhÊY« ghâ¡f¥ fis mjhtJ tF¥ò¥ ãu¢áid¤ Ô®¥ig x¥ò¡ bfhŸStJ
gL»wnj jÉu mitfËY« xUÉj K‹nd‰w¤ijí« fhz mšyJ ntW Koî brŒJ bfhŸStJ v‹w Éõa¤ij vL¤J¡
tÊÆšyhkÈU¡»wJ. bfh©lhš ntW rkurkhd Koî brŒJ bfhŸStJ v‹gJ ekJ
eh£L muáašthâfshš Koahj fhÇa« v‹gij eh« nfhòu¤â‹
vªj tifÆY«. r£l kW¥ò ïa¡f« xÊa nt©LtJ nkš ËW bfh©L« Tw¤ jahuhÆU¡»nwh«. Mfnt ï«Koit
mtáakhF«. MifÆdhš, fh§»uÞ jiyt®fŸ, ò¤ârhȤjd x¥ò¡ bfhŸStij¤ jÉu ntW tÊÆšiy v‹gij eh« K‹dnk
khf¢ r£lkW¥ò ïa¡f¤ij ÃW¤âÉ£L, c©ikÆš eh£L k¡fŸ vL¤J¡ fh£oÆU¡»nwh«.
K‹nd‰wkila¤ j¡f tÊÆš ciH¥gh®fshdhš mt®fŸ ciH¥ò
gydË¡f¡ ToajhF«. ï‹nwš mt®fŸ ciH¥ò å© v‹gJ ekJ Mifahš ïÅnaD« ekJ eh£L muáaš thâfŸ eh£o‹
mã¥ãuhakhF«. nridfS«, J¥gh¡»fS«, Õu§»fS« cŸs xU c©ik Ãiyiaí« murh§f¤â‹ ãothj¤ j‹ikiaí«,
murh§f¤Jl‹, x‹WÄšyhj ng®tÊfsh»a bešÈ¡fhŒ _£il mjndhL v⮤J nghuhl Koahj ekJ r¡âa‰w j‹ikiaí«
fŸ, “if uh£od¤jhY«” “M¤k r¡â” ahY« v⮤J ngh® brŒJ cz®ªJ r£l kW¥ò¥ nghuh£l¤ij ÃW¤âÉ£L tF¥ò¥ ãu¢áid¤
bt‰¿bgw Ka‰á¥gJ, ekJ eh£oYŸs kj¥ã¤J bfh©lt®fS¡F Ô®¥igí« x¥ò¡ bfh©L nkny Mf nt©oa fhÇa§fis brŒa
“rh¤âakhdJ” v‹W njh‹¿dhY«, c©ik m¿îilat®fS¡F« K‹ tUth®fsh v‹W nf£»nwh«.
mašeh£L k¡fS¡F« áÇ¥ig c©lh¡fhkš nghfhJ. Mifahš
“r¤âah¡»uf«” “M¤k r¡â” v‹W ig¤âa¡fhu¡ bfhŸiffisí«, c©ikÆš ekJ ehL Rjªjukila nt©Lkhdhš ekJ k¡fŸ
mitfË‹ _y« c©lhd “rh¤åf¢ r£l kW¥ò” nghuh£l« midtU« RakÇahijíl‹ thH nt©Lkhdhš »il¡f¥ nghF«
v‹gijí« monahL ÃW¤âÉLtJ jh‹ ò¤ârhȤjdkhF« khfhz Rah£áÆ‹ mâfhu¤ij¡ bfh©L rhâ kj ɤâahr§fis
v‹gij gF¤j¿îilnah® vtU« kW¡f KoahJ. xʤJ¢ rk¤Jt¤ij c©lh¡»¤ njr¤ij K‹D¡F¡ bfh©Ltu
KaYtnj m¿îilikahF«. ïij É£L å© T¢rš ngh£L¡
ï¥go ïšyhkš, ï‹D« fh§»uÞfhu®fŸ r£l kW¥ò bfh©L ï‹D« fhªâ ÉHhî«, neU ÉHhî«, ghuj khjh ÉHhî«,
ïa¡f¤ij el¤â¡ bfh©nl nghth®fshÆ‹, itÞuhŒ mt®fŸ ÔghtË¥ ãurhuK«, el¤â¡ bfh©L k¡fis _l®fshfî«, FU£L
T¿ÆU¥gJ nghy njr¤â‹ mikâia c¤njá¤J, m›Éa¡f¤ij g¡âíilat®fshfî«, gF¤j¿î ïšyhjt®fshfî« M¡f
ml¡f, murh§f¤jhU« bghJ #d§fS« j§fshš Md Ka‰áia KaštJ ãuhkÙa¥ ãurhu¤â‰F«, tUzh¢áuk jUk¥ ãu¢rhu¤
brŒtij¤ jÉu ntW tÊÆšiy v‹gij m¿îila vtU« x¥ò¡ â‰F monfhYtjhFbk‹Wjh‹ eh« TWnth«.
bfh©Ljh‹ Ôunt©L«.
Fo muR - 1932 ( 2 ) 86 87 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 15
itáuhŒ mt®fË‹ ãur§f¤ijí«, ïJtiuÆY« brŒj
muáaš M®¥gh£l¤jhš, eh« milªj gyidí« ftÅ¥gt®fŸ
ïªj Koî¡F¤jh‹ tu¡TL« v‹W eh« cWâahf¡ TWnth«.
m‹¿í«, Ô©lhjhU¡F¢ Rjªju« mË¥gj‹ r«gªjkhf¢ Mdhš, âU. fhªâ mt®fS¡F kh¤âu«, k‰w Éõa§fis¡
r£l rigfËš VjhtJ Ô®khd§fŸ tU»‹w fhy§fËš mitfis fh£oY«, Ô©lhjhU¡F¤ jŤ bjhFâaË¡f¡ TlhJ v‹D«
ïªJ¡fns v⮤J tU»‹w brŒâí« nghJkhdjhF«. ï¤jifa Éõa¤âš kh¤âu« bgU§ftiy ïUªjjhf¤ bjÇ»wJ. ïij âU.
kd¥gh‹ikíila ïªJ¡fSl‹, Ô©lhjh® nr®ªâU¥gj‹ _y« fhªâat®fns, ïªâah kªâÇ¡F vGâa foj¤âš “ïªâahɉF
mt®fS¡F vŸssthtJ e‹ik »il¡f¥ nghtâšiy v‹gJ tªJ, jŤ bjhFâ¡F Énuhjkhd bghJ#d mãkhd¤ij,
cWâahF«. Ô©lhjh® Éõa¤âyhtJ ÄFâ¥gL«go brŒayh« v‹W Ãid¤nj
ïªâahî¡F¤ âU«ãnd‹. Mdhš mJ Koahkš nghŒÉ£lJ”
m‹¿í« Ô©lhjhU¡F¤ jŤ bjhFâaË¡fhkš, bghJ¤ v‹W F¿¥ã£oU¥gâÈUªJ m¿ayh«.
bjhFâÆš Þjhd§fŸ xâ¡» it¤jhš Tl, mjdhY« m¢r_f¤
â‰F fLfsî« ga‹ c©lhfhJ. VbdÅš bghJ¤ bjhFâÆš cŸs ïªâah KGJ« cŸs Ô©lhjh® Þjhgd§fS«, mt®fË‹
k‰w ïªJ¡fË‹ th¡ifí« bg‰nw m¢r_f¤âd® r£lrig e«ã¡if¡F¥ gh¤âukhd jiyt®fS« Mu«g« Kjš j§fS¡F¤
Þjhd« bgw Koí«. Ô©lhjh®fËš taJ tªjt®fS¡bfšyh« jŤ bjhFâjh‹ nt©Lbkd¥ nghuho tªâU¡»‹wd®. ï›
X£LÇik mˤjhš Tl, mt®fis¡ fh£oY« ca®ªj rhâ ïªJ¡ Éõa« âU. fhªâat®fS¡F¤ bjÇí«. ïjdhš, ãÇ£oZ murh§
fË‹ th¡fhs® bjhifna ÄFâahf ïU¡F« v‹gâš IaÄšiy. f«, tF¥ò ãu¢áid r«gªjkhf Koî brŒí« nghJ Ô©lhjhU¡F¤
Mfnt, ïªJ¡fË‹ jaÉdhš jh‹ Ô©lhjh® ãuâÃâfŸ r£l jŤ bjhFâjh‹ mË¥gh®fŸ v‹w ÉõaK« âU. fhªâ¡F¤
rig¡F¢ bršy Koí«. ca®ªj rhâ ïªJ¡fË‹ jaÉdhš bršY« bjÇí«. Mifahšjh‹ mt® áiwÆÈUªJ bfh©nl, tF¥ò¥
ãuâÃâfŸ v›thW Ô©lhjhuh»a j§fŸ r_f¤â‰F c©ikahfî«, ãu¢áid¤ Ô®¥ò btËahtj‰F K‹ng, ïªâah kªâÇ¡F br‹w
ijÇakhfî« nghuhl Koí« v‹W nf£»nwh«. Mifahš Ô©lh kh®¢R khj« 11 njâ vGâa foj¤âš Ô©lhjhU¡F¤ jŤ bjhFâ
jh®fS¡F¤ jŤ bjhFâ ïšyhÉ£lhš mt®fŸ K‹nd‰wK« bfhL¡f¡ TlhJ vd K‹bd¢rÇ¡ifahf kW¤âU¡»wh®. m›thW
Ú©l fhy§fS¡F ïšiy v‹Wjh‹ Koî brŒa nt©L«. ãothj¤Jl‹ kW¤âU¥gj‰F¡ fhuz«, ïªJ kj« fh¥gh‰w¥gl
nt©L« v‹gij¤ jÉu ntbwh‹W« ïšiy ba‹gij m¡
ï›î©ikia cz®ªnjjh‹, itÔf®fË‹ ãuâÃâah»a foj¤âš cŸs th¡»a§fis¡ bfh©nl bjǪJ bfhŸsyh«.
âU. fhªâat®fŸ, Mâ Kjš, Ô©lhjhU¡F jŤ bjhFâ bfhL¥
gij¥ gykhf M£nrã¤J¡ bfh©L tU»wh®. KÞÈ«fS¡F«, “ïªJ j®k« r«gªj¥g£l tiuÆš, jŤ bjhFâ
Ó¡»a®fS¡F« jŤ bjhFâ bfhL¡f x¥ò¡ bfh©l âU. Kiw m¢ r_f¤ij á‹dh ã‹dkhf¢ áij¤J cU¥glhkš
fhªâat®fŸ “Ô©lhjhU¡F¤ jŤ bjhFâ bfhL¤jhš vdJ cÆiu brŒJ ÉL«. eh‹ r«gªj¥g£l tiuÆš ïªj tF¥ghÇ‹
É£lhÆD« mij¤ jL¥ng‹” v‹W T¿aj‰F fhuz« Ô©lhjh® j®k r«gªjkhdJ«, kj r«gªjkhdJnk K¡»akhdjhF«.
j®k Éõa¤ijí«, kj Éõa¤ijí« ftÅ¡F« nghJ
ï¢rka¤âš eh« nk‰T¿a jiyt® nj®jš, gh®¥gdiu¢ xU¡fhš ïÅ Tl¥nghF« kfheh£oš gh®¥gd®fisí«
nr®¤jš M»a ïu©L Éõa§fis¥ g‰¿ f£áÆ‹ mãÉU¤âÆ‹ f£áÆš nr®¥gbj‹W Ô®khÅ¥gh®fshÆ‹ m¥bghGnj f£áÆ‹
bghU£L ekJ mã¥ãuha¤ij T¿ Él ÉU«ò»nwh«. f£á¤ Mí£fhy« KoªJ É£lJ. âU. o. v«. eha® mt®fshY«, r®.
jiyt® ah® tUtjhf ïUªjhY« mij¥ g‰¿ ek¡F¡ ftiy âahfuhauhY« , gdfhš muruhY« njh‰¿ ts®¡f¥g£l f£áia
ïšiy; f£á¤ jiyt® Éõa¤âš Mªâu®, jÄH®. #Û‹jh®, #Û‹jh® mt®fS¡F¥ ã‹ tªj Raey§ bfh©l jiyt®fŸ bfhiy
mšyhjt®, ehíL, KjÈah® KjÈa tF¥ò¤ Jntõ§fis »s¥ã brŒjh®fŸ v‹w gÊia V‰fhkš nghf KoahJ v‹W v¢rÇ¡if
ÉLtJ tof£od K£lhŸ jdK«, bghW¥g‰w¤ j‹ikí« v‹nw brŒ»‹nwh«.
eh« TWnth«. ahuhÆUªjhY« f£áÆ‹ mãÉU¤âÆš neh¡f
ï›thW gh®¥gd®fisí« f£áÆš nr®¡f¥g£L¡ f£áí«
Kilat®fshfî«, vâ®f£á¡ fhu®fis rkhjhd« g©znt©L«
FÊ njh©o òij¡f¥g£L mÊa¡ Toa fhy« tªjhY« mjdhš
v‹D« v©z¤Jl‹ f£á¡ bfhŸifia É£L¡ bfhL¡fhjt®
gh®¥gdušyhjh® C¡fK« cz®¢áí« ghHhf¥nghŒ ÉlhJ v‹W
fshí«, Raey¤ij fUjhjt®fshí« f£áÆ‹ mo¥gil
eh« ârakhf e«ò»‹nwh«. Û©L« gHa bfhŸifiaíila
neh¡fkh»a rKjha¢ Ó®âU¤j« muáaš K‹nd‰w« ïu©ilí«
mjhtJ gh®¥gd® r«gªj ÄšyhjJ« rKjha Ó®âU¤j¡ bfhŸif
xU§nf Ãiwnt‰w¡ Toat®fshí« ïU¤jš nt©L«. ï¤jifa
iaí« muáaš K‹nd‰w¤ijí« mo¥gilahf¡ bfh©l xU
xUtiu nj®ªnjL¤jhbyhÊa #ÞoÞ f£á Ãiy¤J ÉfhJ v‹gij
R¤jkhd gh®¥gdušyhjh® f£á njh‹whkš nghfhJ v‹gJ«,
eh« Äfî« cWânahL« c©iknahL« m¿É¡»‹nwh«.
j‰nghJŸs #ÞoÞ f£áia bfhiy brŒtj‰F KidªJ ÉF«
bfhG«ò g®Îa‹ nAh£lš ÉUªJ ïªj áÅkh¡ fh£á gh®¥gj‰F Äf mârakhí« u«Äakhí«
fhz¥g£lhY«, ïij¥ gh®¥gjdhš V‰gL« ga‹ _le«ã¡ifí«
ï‹W cy»š bgU« ghf¤âš el¡F« njr¥g¡â¡ »s®¢á¡F« moik¤ jdK« jÉu ntW x‹W« ïšiy v‹W«, ïªj _l
#hâa¡ »s®¢á¡F« muáaš »s®¢á¡F« jdJ mã¥ãuha« khW e«ã¡ifí«, moik¤ j‹ikiaí« nrh«ngÇfŸ ga‹gL¤â¡
g£oU¥gjhfî« ï›Éj »s®¢áfŸ fZl¥gL« k¡fS¡F v›Éj bfh©L ViHfis tU¤â bršt« bgU»¡bfhŸs ga‹gL»‹w
khWjiynah gaidnah bfhL¡fhbj‹W« ViH k¡fË‹ fZl§ bj‹W«, ïÅ ï¥go¥g£l fh£áfŸ jL¡f¥gl nt©Lbk‹W«,
fis¢ brhšÈ¡ bfh©L mâ‹ nguhš nrh«ngÇ thœ¡if¥ ãÇa® gF¤j¿î«, RjªjuK« V‰gl¡ Toa Éõa§fisna ehlfkhfnth,
fshY«, nguhir¡ fhu®fshY« el¤j¥gL« ngh£o “Éahghu§fns” gl¡ fh£áahfnth fh£l ïªj âna£l® brhªj¡fhu® Ka‰á¡f
ï‹W njÓakhí«, #hÔakhí« kjhãkhdkhí« ïU¡»‹wnj jÉu nt©Lbk‹W«, c©ikahd Rjªâu, rk¤Jt¤ njr§fËš cŸs
mt‰WŸ ehzankh c©iknah á¿J« j‹dhš fhz¡TlÉšiy fh£áfŸ m¥go¤jh‹ ïU¡»‹w bj‹W« brh‹dh®.
ba‹W«, cy»š, xU bgÇa khWjš, mjhtJ bto kUªJ rhiyÆš
Ô¥ ão¤J bto¡ »s«òtJ nghš rÛg¤âš V‰gl¥ ngh»‹wbj‹W« F¿¥ò : 21-10-1932 khiy bfhG«ò bfÆ£o âiuau§»š áy á§fs thÈg®
fshš el¤j¥g£l âiu¥gl¡ fh£áia¥ gh®¤J« tunt‰ò¥ g¤âu¤â‰F
thH ïZlÄU¡»‹wt®fŸ mj‰F¤ jFªjgo j§fis M¡»¡
gâš mˤJ« ngáaJ.
bfhŸs nt©L bk‹W«, ï¥nghija¥ bgU«ghf »s®¢áfŸ cyf
c©ik¡ fZl¤ij¡ fZl¥gL« k¡fŸ m¿a Koahkš ïU¥g Fo muR - brh‰bghÊî - 13.11.1932
j‰F¢ brŒí« jªâubk‹W« ngádh®.
F¿¥ò : 20-10-1932 ïuî bfhG«ò g®Îa‹ ÉLâÆš njhH® o.rhudhj‹
k‰W« áy br£o¤ bjU njhH®fŸ M»nah® mˤj ÉUªâš fyªJ
bfh©L ngáaJ.
kÅj r_f«
njhH®fns! vdJ mã¥ãuha¤â‰F«, Ka‰á¡F«, F¿¥ãl¤
jFªj msî v⮥ò ïU¡»‹wJ v‹gij eh‹ m¿ahknyh, mšyJ
m¿ªJ« mitfis kiw¡f Kaynth ïšiy. ah® v›tsî v⮤j
nghâY«, ah® v›tsî¡F öΤJ Éõk¥ ãurhu« brŒj nghâY«,
ah® v›tsî vdJ mã¥ãuha« btËÆš guthkš ïU¡F« goí«
Nœ¢áfŸ brŒJ k¡fË‹ ftd¤ij ntWg¡f« âU¥ãa nghâY«,
cyf¤âš všyh g¡f¤âY« ntj òuhz rǤâufhy« Kjš ï‹iwa
tiuÆY« kÅj r_fkhdJ flîŸ, #hâ, kj«, njr« v‹D«
ng®fshš ãÇîg£L ca®ªjt‹ - jhœªjt‹, ViH - gz¡fhu‹,
KjyhË - bjhÊyhË, mur‹ - ãui#fŸ, mâfhÇ - Fo #d§fŸ,
FU -áZa‹ v‹gdth»a gy j‹ikÆš tF¥ò ɤâahr§fS¡
fhsh» nkš Ñœ ju¤njhL f£L¥ghlhd rKjha¡ bfhLikfshY«,
murh§f¢ r£l§fshY« bfhLik¡FŸsh» tªâU¡»‹wJ - tU
»‹wJ v‹gij kh¤âu« ahuhY« kW¡fî« kiw¡fî« KoahJ
v‹W cWâahŒ¢ brhšYnt‹. ï›tF¥ò ngj§fshš k¡fŸ gL«
J‹g¤ijí«. mDgÉ¡F« ïÊití« mšY« gfY« fhLfËY«,
nkLfËY«, bjhʉrhiyfËY«, fZlkhd ntiyfis¢ brŒJ«,
tÆwhu fŠá ïšyhkY« FoÆU¡f kiH¡F«, btŒÆY¡F«,
k‰bwhU rhu® “ïa‰ifna - mHnf - m‹ng - r¤âank ïj‹ fhuz« v‹d bt‹W gh®¡f¥ nghdhš f©L ão¥gJ
fl v‹W« ï‹D« gythuhf brhšY»wh®fŸ. Mdhš ekJ Äfî« rhjhuzkhd ÉõankahF«. mjhtJ mt®fsJ “v§F«
eh£il¥ bghU¤jtiu k¡fŸ flîS¡F kÅj cUt« f‰ã¤J Ãiwªj” “všyh« tšy” “mtd‹¿ X® mQî« mirahjjhd”
rhjhuz kÅj thœ¡ifÆYŸs bg©L ãŸis KjÈaitfis¡ flîŸ e«ã¡ifí« m¥go¥g£l flîË‹ mtjhu§fshY« flîŸ
f‰ã¤J, brštthD¡FŸs Fz§fisí« Rfnghf§fisí« m«r« bg‰wt®fshY« flîŸ FkhuuhY« c©lh¡f¥g£l kj
f‰ã¤J, mj‰F¡ nfhÉš óir c‰rt« fšahz« rhªâ KT®¤j« e«ã¡ifínk bahÊa nt¿šiy v‹W brhšy¥gL»wJ. Mfnt
KjÈaitfis¡ f‰ã¤J tz¡f¤â‰fhf v‹W nfhlhd nfho ïj‹ fU¤J v‹d bt‹whš všyh« tšy, v§F« Ãiwªj flîŸ
%ghŒfis bryî brŒa¢ brŒJ k¡fis mJî« ViHk¡fis cz®¢áí«, j¤JtK«, xU rhjhuz kÅjdhš mÊ¡f¥g£LÉL«
th£o tsbtL¤J bjhšiy¥ gL¤âí« tU»wh®fŸ. ï¥goahf v‹W«, flîŸ mtjhu«, m«r«, Fkhu‹, öj‹ M»at®fŸ _y«
flîis¥ g‰¿ ï‹D« gy ÉjkhŒ mã¥ãuha§fŸ brhšy¥ g£L« cgnjá¡f¥ g£l kjkhdJ xU rhjhuz kÅj‹ Ka‰áahš mÊ¡f¥
fhÇa¤âY« gy brŒa¥g£L« tU»‹wd. ïªj Éjkhd flîis¥ g£L ÉL« v‹W« ïjdhš kÅj r_f¤â‹ nk‹ik nghŒ ÉL«
g‰¿ m®¤jk‰w - F¿¥g‰w - gÇfhr¤â‰F« K£lhŸ jd¤â‰F« v‹W« gaªnj ï«khâÇ Éõk¥ ãurhu« brŒtjhí«, gyh¤fhu
ïlkhd mã¥ãuha§fS« k‰W« ghku k¡fis jªâu¡fhu®fŸ brašfŸ Tl brŒa nt©o ïU¥gjhí« Ô®khÅ¡f nt©o ïU¡
Vkh‰Wtj‰fhd KiwfŸ bfh©l fU¤J¡fS« Étfhu§fS« »wJ. ï›Éjkhf flîŸ e«ã¡ifÆ‹ nguhš, kj e«ã¡ifÆ‹
ï‹nwh ne‰nwh mšyhkš btF fhykhfnt ïUªJ tU»‹wJ. nguhš gyh¤fhu¢ braš - v⮥ ãurhu« - Éõk¥ ãurhu« M»ait
m‹¿í« ï¡fU¤J¡fis kj¡bfhŸiffŸ v‹gt‰¿‹ _ykhfî« fŸ brŒa¥gLtJ bgÇJ« m¿ahikahš v‹nwh, kj¤ijí« flîŸ
murh§f¢ r£l§fË‹ _ykhfî« kW¤J¥ ngr ïl§bfhL¡ j‹ikiaí« rÇtu czuhjâdhš v‹nwh mšyJ kjbt¿ flîŸ
f¥glhkY« Û¿¥ ngádhš j©o¤J« kjbt¿ahš v‹W« bt¿ v‹nwh brhšÈ Él KoahJ. VbdÅš flîS« kjK« cy»š
njhH®fns! Kothf x‹W TW»nw‹. rßu¤âdhš be‰¿ m§FŸs rfy brh¤â‰F« m§FŸs rfy k¡fS« rk Rjªâu
Éa®it brh£l fZl¥gL« k¡fis ghU§fŸ,. ntiy ïšyhkš KŸst®fshŒ ïUªJ tU»wh®fŸ. všyh k¡fS¡F« rÇ msî
â©lhL« k¡fisí«, mt®fsJ bg©LãŸisfË‹ g£oÅ ntiyí«, nghJkhd MfhuK« Rf brsfÇaK« ïUªJ rkkhŒ
iaí«, bfhLikiaí« ghU§fŸ. åL thrš ïšyhkš _£il mDgÉ¡f¥g£L tU»wJ. “ehis¡F v‹ brŒtJ” v‹w ftiyna
Ko¢Rfis jiyÆš RkªJ bfh©L fŠá¡F C® CuhŒ¤ âÇí« TÈ ïšyhkš thœªJ tU»wh®fŸ. flîS« kjK« ïšyhjjhš mªehL
k¡fis¥ ghU§fŸ. ï›Éj k¡fŸ cy»š v§bf§F ah® ahuhš óÄ¡FŸ mÄœªJ nghf Éšiy.
fZl¥gL¤j¥ gL»wh®fŸ v‹gijí« ghU§fŸ. ca®ªjt‹ - mªeh£L k¡fS¡F M© bg© ml§fY¡F« V‰g£l
jhœªjt‹, gh®¥gh‹ - giwa‹, KjyhË - bjhÊyhË, FU - áZa‹, ijÇaK«, cÆU¡F¤ Jªj åuK« rk¤Jt cz®¢áí« flîis
kfh¤kh - rhjhuz M¤kh, mur‹ - FofŸ, mâfhÇ - ãui# v‹git í« kj¤ijí« e«ãa njrhãkhdKŸs vªj eh£lhÇlK« fhz
Kjyh»a ghFghLfis ïo¤J¤ jŸË jiu k£lkh¡F§fŸ. mj‹ KoahjhÆU¡»wJ. ekJ eh£ony rfy bghU¥igí« flîŸ ÛJ
ÛJ njr«, kj«, #hâ v‹»‹w ghFghL ïšyhjJ«, kÅj r_f« ngh£LÉ£L nrh«ng¿ Phd« ngRgt®fns kȪJ ïU¡»wh®fŸ.
rkcÇik - rkÃiy v‹»‹w f£ll¤ij f£L§fŸ. ïij¢ brŒa ekJ jiyt®fŸ v‹gt®fnsh mij¢ rhâ¡»nw‹ ïij brŒ»nw‹
Ú§fŸ cy»š cŸs fZl¥ gL« všyh k¡fSlD« #hâ, kj«, njr« v‹W ngá k¡fis VŒ¤J ga‹ miltJ«, KoahÉ£lhš flîŸ
v‹»‹w ɤâahr« ïšyhkš, ãÇÉid¡F Mshfhkš x‹W ÛJ gÊngh£L eGÉ¡ bfhŸStJkhdt®fŸ. flîŸ ÛJ e«ã¡if
nrU§fŸ. m¥nghJ Ú§fŸ f©o¥ghŒ bt‰¿ milå®fŸ. íŸs ekJ k¡fŸ åunkh xU áW c©ik âahf« brŒa nt©o
njrg¡â njÓa« v‹D« Nœ¢áahdJ gy tUõ§fshf V‰g£lhY« “eh‹ vj‰F« jah®jh‹ Mdhš vd¡F vjhtJ fZl«
k¡fis m‹Åa eh£L el¥òfisí« m‹Åa eh£L k¡fŸ tªJ É£lhš v‹ bg©L ãŸisfS¡F v‹dfâ v‹Wjh‹
Ãiyikiaí« czu Koahkš brŒJ tªj fhuznk cyf x‰Wik nahá¡f nt©oÆU¡»‹wJ” v‹w msnthL Éf¡ ToajhF«.
V‰gl Koahkš ïUªJ tU»‹wJ. flîis e«ghjt®fS«, flîŸ ÛJ v›Éj bghU¥ò« nghlhj
njhH® C. ò. m. brsªâu gh©oa‹ v«. vš. á. mt®fsJ njhH®fns! Ú§fŸ ï§F vd¡F cgrhu¥ g¤âu« thá¤J¡
mUik¤ jªijah® g£oåu‹g£o, gHikahd ãugy FL«gÞjU« bfhL¡f¥ g£lij¥ g‰¿í«, jiyt® òfœªJ ngáaij¥ g‰¿í«,
bgU« òfœ bg‰wtU« r_f¤â‰nf ehafkhŒ ïUªJ r_f rkj®k¤ eh‹ á¿J« bgUikahf¡ bfhŸsÉšiy. VbdÅš eh‹ ãwªJ
J¡F btFfhykhfnt nghuho¡ bfh©oUªj tUkhd njhH® C. ò. ts®ªjJ« ïªj C®. Ú§fŸ ãwªJ ts®ªjJ« ïªj C®. m‹¿í«
mŒa ehlh® mt®fŸ fhayhthŒ ïUªJ 18 njâ ïuî 10 k¡F Rkh® 10 tUõ¤â‰F Kªâa tiuÆš c§fS¡F« vd¡F« btF
fhy« br‹wh® v‹w nrâia¡ nf£L tUªJ»‹nwh«. njhH® mŒa beU§»a r«kªj« ïUªJ tªâU¡»wJ. Mjyhš cŸS®¡fhu®fŸ
ehlh® mt®fŸ bj‹dh£oš r_f Ó®âU¤j Ka‰áfŸ V‰gLtj‰F beU§»a r«kªj« ïUªJ tªjt®fŸ xUtiu xUt® òfœªJ
K‹ò« RakÇahij ïa¡f« njh‹Wtj‰F« K‹ò ïUªnj rfy bfhŸtJ v‹gJ gÇfá¡f¤j¡fJ v‹nw fUJ»nw‹. c§fŸ g¤âu¤
r_fK« x‹Wgl nt©L« v‹W«, ca®î jhœî Tlhbj‹W« âš cŸSÇÈU¡»w c§fis eh‹ K‹nghš ftÅ¡fÉšiy v‹W
nghuho tªjJl‹ _l¥ gH¡ftH¡f§fisí«, ââ âtr« ngh‹w f©L ïU¡»Ö®fŸ. K‹nghš c§fS¡F¥ gyÉj e‹ikfŸ brŒa
gh®¥gd Nœ¢áfisí« mwnt btW¤J ãurhu« brŒJ tªjt® Éšiy v‹W brhšY»Ö®fŸ. ïitfŸ thÞjtkhÆU¡fyh«. Vbd
fSkht®. mJ kh¤âukšyhkš RakÇahij ïa¡f¤â‰F« mJ Åš eh‹ ïªj C® KÅágš nr®kdhŒ ïUªj fhy¤âš c§fŸ bjU
njh‹¿a fhyKjš FL«g¤Jl‹ R‰w¤jhUl‹ x¤JiH¤J mj‰F ɉF v‹W mâf rYif fh£odJ nghš ï¥nghJ eh‹ <Lg£o
msî flªj Mjuî mˤJtªjtUkhth®. ï¥go¥g£l bgÇah® U¡F« fhÇa¤âš jÅ rYif v‹W«, bghUŸ r«kªjkhí« eh‹
jdJ 60 taâš mUik kidÉahiuí« f©fŸ ngh‹w k¡fsh»a vij¢ brŒaKoí«? v‹ brhªj¤âY« vd¡F K‹ò ïUªj khâÇ
njhH® brsªâugh©oa‹, u§frhÄ k‰W« rnfhjÇfshd bg© ahd bghUŸ tUthŒ »ilahJ. bghJ¡ fhÇa§fË‹ c©ik ahŒ
k¡fisí« É£L kiwªjJ Ä¡f gÇjhgfukhd ÉõakhF«. ciH¥gt®fS¡F tU«go ïšyhkš nghtnjhL ifbghUS«
áijªJ nghŒ ÉL«. Mjyhš bghUŸ _ykhŒ brŒí« e‹ikfŸ
mtuJ k¡fŸ ahtU« ïa‰ifia cz®ªj kâtŸsšfŸ. brŒtJ fZlkhd fhÇa«.
Mdjhš m‹ÅaÇ‹ njWjY« MWjY« njit ïU¡fhJ v‹nw
fUJ»nwh«. k‰wgo Ú§fŸ F¿¥ã£l¥ gona c§fŸ r_f Éõa¤âš
bghJthf xU òu£á¥ ngh‹w fhÇa¤ij RakÇahij ïa¡f«
Fo muR - Jiz¤ jiya§f« - 27.11.1932 brŒâU¡»wJ v‹W brhšYtij¡ nf£L eh‹ Äfî« k»œ¢á mil
»nw‹. eh‹ fh§»uáš ïU¡F« nghJ« Ô©lhjh® Éõa¤ij¥
g‰¿na mâf« ciH¤âU¡»nw‹. it¡f« r¤âah¡»uf« v‹gJ«
Ô©lhik Éy¡F¡fhf¤ jh‹ V‰g£lnj jÉu nt¿šiy. 3 tUl¤
â‰F K‹ elªj <nuhL nfhÆš ãuntr« v‹gJ« mJ r«kªjkhd
tH¡F« Ô©lhik Éy¡F r«kªjkhf V‰g£lnj jÉu nt¿šiy.
mjhtJ uÎa r®¡fh® j§fŸ eh£oš 5 tUõ§fS¡FŸ Mfnt uÎa #d§fŸ bfhL§nfh‹ikÆY«, KjyhËfŸ
flîŸ, kj«, nfhÆš M»aitfŸ ïšyhkš ïU¡f V‰ghL brŒâU¡ ãuò¡fŸkh® Mâ¡f¤âdhY« mDgɤJ tªj J‹g§fËš ïUªJ
»wh®fŸ. ïªj 5 -tUõ ehÞ¤âf â£l¤ij¥ g‰¿ y©l‹ gh®È Ûs nt©L« v‹W fUâa ÃÄlnk flîŸ ngÇY«, kj¤â‹
bk©L bk«g® njhH® Mjšl¢rÞ v‹gt® ngáa xU ÉUªJ¥ ngÇY«, ghŒªJ mt‰¿‹ ão¤j¤ij k¡fËil ïUªJ js®¤â
ng¢áš F¿¥ã£l bj‹dbt‹whš:- Éu£o mo¡f Mu«ã¤J É£lh®fŸ. mt®fsJ bt‰¿ KubrhÈ
“flîis xÊ¥gJ gz¡fhu®fis xÊ¥gjhF«” “kj¤ij
1. Kjš tUõ¤âš nfhÉšfisí«, kh®¡f Muhjid xÊ¥gJ ca®î jhœit mÊ¥gjhF«” v‹gnjahF«.
fisí« ïl§fisí« _oÉLtJ.
ïªj Kuir uÎahbt§F« mo¤J uÎak¡fË‹ cŸs¤âš
2. ïu©lhtJ tUõ¤âš vªj åLfËY« ãuh®¤ fšÈ‹ nknyGâa vG¤J¥nghš gâait¤j ãwFjh‹ bfhL§
jid¡F ïl« ïU¡f¡ TlhJ v‹gJl‹, r®¡fh® c¤â nfh‹ik ntUl‹ rhŒªjʪjJ gz¡fhu¤ j‹ik mj‹ »is
nahf¤âš kj r«gªjkhd v©zKilat®fŸ ahtU« fSlD« R‰w§fSlD« kiwª bjhʪjJ.
ïšyhkš brŒJ ÉLtJ kj r«gªjkhd òÞjf§fŸ Mjhu§
fbsšyh« mÊ¡f¥g£lhfnt©L«. eh¤âf gl«, ehlf«, flîS«, kjK« xʪJ É£ljhš “k¡fS¡F” Mg¤J
áÅkh KjÈait ü‰W¡ fz¡fhf el¤j nt©L«. v‹gJ uÎahÉš ïšiy v‹gJ Xusî¡F U#&¥ gL¤j¥ g£lij
ehK« e‹whŒ kd¥ ó®tkhŒ x¥ò¡ bfhŸS»nwh«. Mdhš vªj
3. _‹whtJ 5 tUõ¤âš vªj åLfËY« flîŸ khâÇahd k¡fS¡F Mg¤J V‰g£lJ v‹gJ jh‹ ï§F ftÅ¡f
v‹w c¢rÇ¥ng ïšyhjgo brŒJ ÉLtJ. ïªj c¤âuî¡F nt©oa K¡»a ÉõakhF«. vdnt v¥go¥g£l k¡fS¡F
Ñœ goahjt®fis njr¤ij É£L btËah¡» ÉLtJ. Mg¤J tªJ É£lJ v‹whš, ï‹iwa âd« ïªâahÉš M¤Ôf¥
ãurhuK« kj¥ ãurhuK« brŒí« k¡fis¥ ngh‹w k¡fS¡F¤ jh‹
4. všyh¡ nfhÉšfisí« ãuh®¤jid Þjy§fisí« uÎahÉY« flîS« kjK« xʪjjhš Mg¤J tªJÉ£lJ.
bghJ e‹ik¡F ga‹gL«go áÅkh ïis¥ghW« k©lg«, ï¥go¥g£l k¡fŸ m§F 100¡F 5 ng®fnsh 7 ng®fnsh jh‹
fhy¥ ngh¡F Þjy« M»aitfshf kh‰WtJ.
Fo muR - 1932 ( 2 ) 196 197 bgÇahÇ‹ vG¤J« ng¢R«: bjhFâ - 15
mjhtJ r¡»ut®¤âfshfî«, mur®fshfî«, #Û‹jhu®fshfî«, nf£»‹nwh«. ïªj FiwfS¡F bfhLikfS¡F M©lt‹ braš
KjyhËfshfî« bgÇabgÇa c¤ânahfÞj® lh¡l®fŸ t¡ÑšfŸ v‹gjšyhkš ntW v‹d gâš ïªj M¤âf®fŸ brhšy¡ TL«
ngh‹w gy Cuh‹ ciH¥ãš bfhŸis mo¥gt®fshfî«, ghâÇ v‹W gÂthŒ¡ nf£»‹nwh«. cyf« njh‹¿ gy “y£r¡fz¡fhd”
fshfî« Kšyh¡fshfî«, FUkh®fshfî« nkš #hâ¡fhu®fshfî« fhy§fsh» É£ld. “flîŸfŸ” njh‹¿ btF fhy« M»É£ld.
ïUªJ tªj k¡fS¡nf jh‹ Mg¤J tªJ É£lJ. kh®¡f§fŸ njh‹¿ MÆu¡fz¡fhd tUõ§fsh» É£ld. ï¤
jid fhy flîŸ - kj M£áÆY« kÅj r_f« Ó®glÉšiy. ftiy
k‰wgo ït®fŸ jÉ®ªj k‰w 100¡F 90 ng®fS¡F nk‰g£l Æšyhkš tƉW¡F MfhuÄšiy. kÅjD¡F kÅj‹ moik¥g£L
ViHfŸ bjhÊyhËfŸ Ñœik¥g£lt®fŸ v‹W brhšy¤j¡f k¡fŸ ciH¡fhkš thH KoaÉšiy v‹»‹wjhd ÃiyfŸ ï‹dK«
ahtU¡Fnk nk‹ik »il¤J É£lJ. mJî« ö§F« nghJ Ñœ ïU¡Fkhdhš ïªj flîŸfS«, kh®¡f§fS« ïÅ miu ÃÄõ
kfdhŒ TÈahŒ moikahÆUªJ ÉʤbjG«nghJ nk‹kfdhŒ khtJ cy»š ïU¡f mUfij c©lh v‹Wjh‹ nf£»‹nwh«.
ÉLjiy bg‰wtdhŒ rkîÇik milªjtdhŒ MdJnghš
Ãiyik ca®ªJ É£lJ. 160 tUõ fhy« ïªâahit ãÇ£oõh® Vfnghf r®thâfhu
r¡»ut®¤âahŒ M©L« ïªâahÉš 100¡F 90 j‰F¿fS« 100¡F
Mfnt flîS« kjK« xÊtâ‹ _y« k¡fŸ r_f¤â‰F 97¡F Ñœ #hâahU« k‰W« Ô©lhj #hâí«, bjUÉš el¡fhj
vªj eh£o‰F« ï›Éj “Mg¤J” Ãiyikjh‹ V‰gl¡TL«. #hâí« ï‹D« ïªâahÉš ïU¥gâdhš mt®fŸ ïªâahit Ms
ïªj¥goahd “Mg¤J” Ãiyia jhœ¤j¥g£l moik¥gL¤j¥ g£l xU á¿J« nah¡»aij »ilahJ v‹W v¥go brhšY»‹nwhnkh,
ViH¤ bjhÊyhËk¡fŸ mJî« ïªâahÉš kh¤âukšyhkš uÎah mt®fis Éu£o mo¡f v¥go ghLgL»‹nwhnkh, mJnghš jh‹
jÉu cyfbk§fQ« 100¡F 90 ng®fshÆU¥gt®fŸ nksjhs« V‹? ï‹D« mj‰F« nkyhf¤jh‹ ïªj¡ flîŸfisí« kh®¡
it¤J tUªâ tUªâ miH¤J tunt‰f nt©o at®fshfnt f§fisí« Éu£o mo¡f flik¥ g£oU¡»‹nwh«. v¥go vªj
ïU¡»wh®fŸ. ït®fis ïÅ AÇg#idÆdhY« M©lt‹ k»ik kjK«, vªj kh®¡fK« k¡fis rkkhf ghÉ¡fhJ rkkhf M¡fhJ;
ÆdhY« - moah®fŸ öj®fŸ bgUikÆdhY« xU ehS« kw¡ ïJtiu ghÉ¡fî« ïšiy, M¡fî« ïšiy v‹W brhšY
fo¤J Él KoahJ. »nwhnkh, mJnghš jh‹ ï‹W cy»š ntW vªj muR«, M£áí«
k¡fis rkkhf ghÉ¡f Éšiy - el¤jÉšiy v‹W brhšÈ v¥go¥
cyf¤âš vªj M©ltid e«ãd r_fK« vªj kj¤ij V‰w g£l M£áí« nt©oaâšiy, rkj®k M£ána nt©L« v‹
r_fK«, ïªj fâÆšjh‹ ïUªJ tU»‹wnj bahÊa “M©l »‹nwh«. ïjdhš ahU¡F v‹d fZl« v‹gJ ek¡F És§f
tidí« mtid milí« kh®¡f¤ijí«” xʤj uÎahit¥nghš Éšiy. ahuhtJ “v§fŸ M©lt‹ f£lis, v§fŸ kh®¡f
kÅj r_f« ca®î jhœî ïšyhkš rkj®kkhŒ ïU¥gjhf ahuhtJ bfhŸif v§fŸ muáaš Kiw ïJjh‹” v‹W brhšy tUth®
brhšy Koíkh? fshdhš FõhyhŒ tu£L« k©oÆ£L tunt‰f¡fh¤âU¡»nwh«.
mt®fnshL x‹Wgl¡ fyu K‹Å®¡»nwh«. mâšyhkš “ïJ
gz¡fhu®fŸ nfhÉšfŸ, r®¢RfŸ, kNâfŸ f£oaâdhY« nghšõÉ¡ ãurhu«” “ïJ kÅj r_f¤â‰F Mg¤J” “ïJ
ntj ghlrhiyfŸ, íÅt®á£ofŸ kjurh¡fŸ f£o É£lâdhnyí« njÓa¤â‰F Mg¤J” “ïJ Rauh{Ía¤â‰F Mg¤J” “ïJ r£l¤
g¤âÇif¡fhu®fŸ ntj¤â‹ bgUikiaí«, òuhz¤â‹ k»ik â‰F« Úâ¡F« mikâ¡F« Mg¤J” v‹»wjhd ó¢rh©ofis¡
iaí«, g¡f« g¡fkhŒ vGâ “M©ltidí« kh®¡f¤ijí«” bfh©L ViHfŸ - g£oÅ »l¡»‹wt®fŸ - Ñœik¥ gL¤j¥
òfœªJ bfh©L “ehÞâf®”fis ittâdhnyí« ViH k¡fŸ, g£lt®fŸ f©fËš KsF bghoia¡ öt K‰g£lhš f©fŸ
ïÊîgL¤j¥g£l k¡fŸ, ghLg£L¥ g£oÅ »l¡F« k¡fŸ vG¤J nghdhY« cÆ® nghdhY« v¤jid fhykhtjhdhY« v¥ghL g£lh
thrid m¿a tifÆšyhkš jL¤J jhœ¤âit¡f¥ g£oU¡F« »Y« ïij¢ rhâ¤J¤ Ôu nt©L bk‹Wjh‹ brhšYnth« - mt®
k¡fŸ f©fËš k©iz¥ ngh£L ÉlKoíkh? v‹Wjh‹ fS¡F ïij jÉu ntW kh®¡f« ïšiy v‹Wjh‹ brhšYnth«.
nf£»‹nwh«.
Fo muR - jiya§f« - 04.12.1932
ï¥go¥g£l k¡fŸ vªj eh£oš vªj kh®¡f¤âš vªj
M©lt‹ gil¥ãš ïšyhkÈU¡»‹wh®fŸ? v‹W gªja« f£o
Mf ãui#fË‹ e‹ik¡F v‹W VG ΚȧF« bryî njhH®fns! c§fŸ cgrhu¥ g¤âu¤â‹ jiy¥ãny òu£á
brŒa¥gL»wJ. thœf! bghJîlik X§Ff! v‹W F¿¥ã£oU¡F« th®¤ijia¡
f©l mnef® vUJ¡F K‹dhš áf¥ò¤ JÂia Éá¿dhš Äu©L
mjhtJ nk‰f©l í¤j¡ fl‹ t£o¡fhf v‹W bryî Äu©L JŸStJ nghš ga¥gLtjhf¤ bjÇ»wJ. Mdhš ï›tsî
brŒa¥gL«. 9 ΚȧF« KjyhËkh®fS¡nf nghŒ¢nrU« ga¥gl¤ jFªj fhuz fhÇa§fŸ VJ« m›th®¤ijÆš ml§»
njrhãkhd¤â‰fhf V‰g£l fhÇa¤â‹ gadhŒ ï‹W KjyhË ÆU¥gjhŒ eh‹ fUjÉšiy.
kh®fŸ njr muád® tU« goÆš »£l¤j£l rÇgFâia cyf KŸs
sî« mDgÉ¡f kh®¡f« V‰gL¤â¡ bfhŸs¥g£lJ. Mdhš, m›th®¤ijahdJ ga¥gl¤j¡f KiwÆš f‰ã¡f¥
g£L É£lJ. vJ nghby‹whš “ó¢rh©o” v‹whš mj‰F m®¤j«
vdnt gy nfho¡fz¡fhd k¡fis gÈ bfhL¤J fha¥gL¤â ï‹dJjh‹ v‹W bjÇahknyna FHªijfis¥ ga¥gL¤â it¤
fhzhkš nghf¢ brŒjJ« mšyhkš, k¡fËl¤âš th£o¥ ãʪJ âU¥gJ¥ nghš c§fËš mnefiu¥ òu£á v‹whš mj‹ mU¤j«
tNš brŒí« tÇÆY« ü‰W¡F 65 ghf¤ij njr¤ij¡ fh¥gh‰w v‹d? ga‹ v‹d? v‹»‹w Éõa« czuhkš ga¥gL« go
v‹D« nguhš ïuhQt¤â‰F«, js thl§fS¡F« bryî brŒJ«, brŒa¥g£lhŒ É£lJ.
ïªj njr¤âš ï‹W g¤J y£r¡ fz¡fhd k¡fŸ ntiyÆšyhkY«,
étd¤J¡F j§fS¡F« j§fŸ bg©L ãŸisfS¡F« miu òu£á
tƉW¡F nghJkhd fŠá¡Tl kh®¡fÄšyhkY« jɤJ tU
»wh®fŸ. ïJ ghku #d§fSila - ViH #d§fSila njrhãkhd òu£á v‹whš v‹d? mJ ga¥gl nt©oa Éõakh
K£lhŸ jdkh? mšyJ gz¡fhuQila ‘go¤j’ T£l¤jhUila v‹gij¥ g‰¿ r‰W nahá¤J¥ gh®¥ngh«.
njrhãkhd ã¤jyh£lkh? v‹gij¢ áªâ¤J¥ ghU§fŸ. mL¤j
rhjhuzkhf xU kÅj‹ xU ïl« É£L k‰bwhU ïl¤â‰F¥
thu« njÓa¡fl‹ v‹whš v‹d? v‹gij¥ g‰¿ vGJ»nw‹.
nghtj‰F¤ jiuÆš xU k¡F 3 -ikš åj« elªJ bfh©oUªj
Fo muR - f£Liu - 11. 12. 1932 Ãiyik kh¿, xU k¡F 400 ikš Mfha¤âš gw¡F« goahd
g£lhs«, Õu§», Mfha¡ f¥gš, btoF©L, 20 ikš Õu§» xU kÅjÅ‹ RakÇahij cz®¢á¡F vJ vJ ghjfkhŒ
Éõ¥òif, bto KjÈa gyK« ‘flîŸ mtjhuK«’ cŸs murid, fhz¥gL»‹wnjh mitfis bašyh« kh‰WtJ jh‹ c©ikahd
Ú nt©lh« _£il f£o¡ bfhŸ v‹W brhšy¡ Toa Ãiy V‰g£L RakÇahij ïa¡f¤â‹ neh¡fkhFnk jÉu murD¡F¥ gâyhf
mJ ÃahaK« mtáaK« v‹W njh‹¿¥ gy mur®fŸ xÊ¡f¥ gh®¥ghid V‰¿ it¥gJ« gh®¥ghD¡F¥ gâyhf gz¡fhuid¥
g£L« nghd ãwF, mij Él fZlkhdJ« Ãid¡f KoahjJkhd g£l¤âš it¥gJ« xU ehS« Ra kÇahijahfhJ; ïitbašyh«
fhÇakh ïªj gz¡fhu‹ V‹? ViH V‹? v‹W nf£F« Éõa« v‹W Ra eykÇahijnaahF«.
jh‹ nf£»nw‹. K‹idaijÉl ïj‰F v‹d mâf ijÇa« m‹¿í« mur‹ nt©lh« v‹whY«, gh®¥gh‹ nt©lh«
nt©L«? v‹d mâf gy« nt©L«? mšyJ ïJ v‹d xU bgÇa v‹whY«, gz¡fhu‹ nt©lh« v‹whY« ïjdhš fZl¥gL«
ghtkhd fhÇakhF«? mur‹, #hâ, flîŸ, kj« gH¡f tH¡f« k¡fŸ 100¡F 10 ng®fŸ Tl ïU¡f kh£lh®fŸ. ïit xʪjhš
M»aitbašyh« gz¡fhuidí«, gh®¥ghidí«, fh¥gh‰w V‰ghL Rf¥gL« k¡fŸ 100¡F 90 ng®fS¡F nkš ïU¥gh®fŸ. Mfnt
brŒJ f‰ã¤J it¤j rhjd§fns bahÊa ït®fŸ ïa‰ifah? ahUila e‹ik¡F V‰w fhÇa« brŒa¥ gl nt©oaJ m¿thË
fh‰iw¥ nghš ï‹¿aikahjjh? v¥bghGJ mitfS¡nf Mg¤J Æ‹ flik v‹gij áªâ¤J¥ ghU§fŸ. c©ikahd ét fhU©a«
tªJ É£lnjh m¥bghGnj gz¡fhu®fŸ Ãiy fhtÈšyh brh¤J