Vous êtes sur la page 1sur 587

SEÑOR JESUCRISTOPA ALLI WILLACUYNIN

El Nuevo Testamento
de nuestro Señor Jesucristo
en el quechua del Norte de Conchucos
El Nuevo Testamento
de nuestro Señor Jesucristo
en el quechua del Norte de Conchucos

Primera edición, 2002


Segunda edición, 2008

Publicado por
© La Liga Bíblica 2008

Usted es libre de copiar, distribuir y comunicar


públicamente la obra bajo las condiciones siguientes:
· Reconocimiento. Debe reconocer los créditos de
la Liga Bíblica (pero no de una manera que
sugiera que tiene su apoyo o apoyan el uso que
hace de su obra).
· No comercial. No puede utilizar esta obra para
ƿnes comerciales.
· Sin obras derivadas. No se puede alterar,
transformar o generar una obra derivada a
partir de esta obra.
SEÑOR JESUCRISTOPA ALLI WILLACUYNIN
Nuevo Testamento

San Mateoॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷॷॷ5


San Marcosॹॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷॷ74
San Lucasॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ117
San Juanॹॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ187
Hechosॹॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ240
Romanosॹॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ308
1 Corintiosॹॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ342
2 Corintiosॹॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ374
Gálatasॹॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ398
Efesiosॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ411
Filipensesॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ423
Colosensesॹॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ431
1 Tesalonicensesॹॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ439
2 Tesalonicensesॹॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ447
1 Timoteoॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ452
2 Timoteoॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ461
Titoॹॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ468
Filemonॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ472
Hebreosॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ474
Santiagoॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ500
1 Pedroॹॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ509
2 Pedroॹॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ519
1 Juanॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ525
2 Juanॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ534
3 Juanॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ536
Judásॹॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ538
Apocalipsisॹॹ · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ541
Señor Jesucristopa Alli Willacuynin,
८ҽ͑ҡɗֆҡѸɗËӕֆЬ́¡фËӕ͑ॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · · · · · · · · · · · ·ॷ577
SAN MATEO
San Mateo Alli Willacuyta Gellgangan

Cay librutaga San Mateom gellgargan. Mateopam juccag shutin cargan Leví.
Payga Israel runa caycarpis, Roma naciunpag impuestu cobracugmi cargan.
Tsaypitanam Mateotaga Señor Jesucristo apostolnin cananpag acrargan. Señor
Jesucristowan purirmi, rurangancunata ricargannin willacungancunatapis
wiyargan. Tsaymi cay libruta Mateo gellgargan Dios Yaya cachamungan salvacug
canganta musyanantsicpag. Mateopag masta musyanayquipag liyinqui
San Mateo 9.9-13, San Marcos 2.13-17 y San Lucas 5.27-32.
Cay libruchömi San Mateo musyatsimantsic Señor Jesucristo pipa ayllunpita
yuringanta (1.1-17) Tsaynöllam musyatsimantsic Señor Jesucristo yuringanman
goyllorcunata estudiay yachagcuna shamunganta y Egiptoman Joséwan María
apayangantapis (1.18-2.23). Tsaynömi musyantsic Señor Jesucristo Galileachö
yachatsicur gallangantapis (capítulo 3 y 4).
Tsaynömi Mateo musyatsimantsic Señor Jesucristo runacunata juc jircachö
yachatsingancunata (capítulo 5-7). Señor Jesucristoga imaycatapis Dios Yaya
munangannöllam runacunata yachatsirgan, geshyagyashacunata cuticätsir, supaycunata
runacunapita gargornin tucuyläya milagrucunatam rurargan (capítulo 8-18).
San Mateom musyatsimantsic Señor Jesucristoga Jerusalénman aywangan
nänicunachö runacunata yachatsicunganta aunqui Israel autoridäcuna
wañutsiyänanpag canganta musyaycarpis (capítulo 19-23). Tsaymi Señor
Jesucristoga Jerusalénchöpis willacurgan cielupita manarag cutimuptin llapan
imayca päsananpag canaganta (capítulo 24 y 25).
Tsaynöllam Mateo musyatsimantsic Señor Jesucristo wañunganpita cawamushga
cangantapis (capítulo 26-28).

Isaacpa tsurinmi Jacob.


Señor Jesucristopa awiluncuna Jacobpa tsurinmi Judá
(Lucas 3.23-38) waugencunawan.

1
1ॸTayta Abrahamwan rey Davidmi 3 Judápa warmin Tamarchömi

Señor Jesucristopa unaycag tsurincuna Fareswan Zara cayargan.


awiluncuna cayargan. Tsaymi llapan Farespa tsurinmi Esrom. Esrompa
unay awiluncunaga caynö cayargan: tsurinmi Aram.
2 Abrahampa tsurinmi Isaac. 4 Arampa tsurinmi Aminadab.

5
ґkͮͅkҽƄϘॷ1 6

Aminadabpa tsurinmi Nahason. 16 Jacobpa tsurinmi José.


Nahasonpa tsurinmi Salmon. Josémi Maríapa gojan cargan.
5 Salmonpa warmin Rahabchömi Maríapa wawannam Dios Yaya
tsurin Booz. cachamungan Señor Jesucristo.
Boozpa warmin Rutchömi tsurin Obed. 17ॸTayta Abrahampita gallaycur, asta

Obedpa tsurinmi Isaí. rey Davidyag chunca chuscum unay


6 Isaípa tsurinmi rey David. awiluncuna cayargan. Tsaynöllam tayta
Rey Davidpa tsurinmi Salomón. Davidpita asta Babiloniaman
Salomónpa mamanmi Uriaspa israelcunata apayanganyag chunca
viudan cargan. chuscu unay awiluncuna cayargan.
7 Salomónpa tsurinmi Roboam. Babiloniaman israelcunata prësu
Roboampa tsurinmi Abias. apayanganpita Señor Jesucristo
Abiaspa tsurinmi Asa. yuringanyagmi chunca chuscu unay
8 Asapa tsurinmi Josafat. awiluncuna cayargan.
Paypa tsurinmi Joram.
Jorampa tsurinmi Uzias. Señor Jesucristo yuringan
9 Uziaspa tsurinmi Jotam. (Lucas 2.1-7)
Jotampa tsurinmi Acaz. 18ॸSeñor Jesucristo yuringan caynömi

Acazpa tsurinmi Ezequias. cargan: Jesúspa maman Maríam,


10 Ezequiaspa tsurinmi Manasés. Joséwan casarayänanpag
Manaséspa tsurinmi Amon. parlashgallarag caycar, Joséwan
Amonpa tsurinmi Josias. manarag täcurnin Espïritu Santopa
11 Josiaspa tsurincunam Jeconías poderninwan Maríaga geshyagna
waugencunawan cayargan. caycargan. 19ॸJoséga alli runa carmi,
Jeconías caycangan watachömi, Maríata mana pengacatsinanraycu
waugencunatawan Israel willacuyta mana munarnin pacayllapa
runacunatapis Babilonia raquicayta yarpargan. 20ॸTsaynö
runacuna prësurnin yarpachacurnin José
marcancunaman apayargan. puñuycanganmanmi, Diospa angelnin
12ॸPrësurnin apasquiyaptinmi tsay yuripusquir nirgan: “Davidpa ayllun
Babilonia marcachö Jeconíaspa tsurin José, ama mantsacurnin pengacuytsu
Salatiel yurirgan. Maríawan casarayta. Espïritu Santopa
Tsaypitanam Salatielpa tsurin poderninwanmi payga geshyag caycan.
Zorobabel cargan. 21ॸOllgo wamran yurisquiptinmi, shutin
13 Zorobabelpa tsurinmi Abiud. churanqui ‘Jesústa.’ Jutsancunapita
Abiudpa tsurinmi Eliaquim. runacunata salvananpag captinmi,
Eliaquimpa tsurinmi Azor. tsaynö shutin canga.” 22ॸDios Yayapa
14 Azorpa tsurinmi Sadoc. tsurin tsaynö yurinanpagmi, unay
Sadocpa tsurinmi Aquim. Aquimpa profëtanwan willacatsir nirgan:
tsurinmi Eliud. 15ॸEliudpa 23 “Juc jipashmi virgen caycar,

tsurinmi Eleazar. juc ollgo wamrata geshyacunga.


Eleazarpa tsurinmi Matan. Tsaymi shutinpis churayanga
Matanpa tsurinmi Jacob. ‘Emanuel.ٔॸٚ

Mt 1.23 Is 7.14.
7 ґkͮͅkҽƄϘॷ1ٍॷ2

(Emanuelga “Nogantsicwan Dios 7ॸTsayta wiyaycurmi, rey Herodes

caycan” ninanmi.) goyllor estudiagcunata pacayllapa


24ॸPuñuycanganpita José gayatsirgan. Chaycuyaptinnam
riccharcamurmi, angel ninganta tapurgan: “¿Imaypitanatan tsay
cäsurnin Maríawan casarananpag goyllorta ricäyashcanqui?” 8ॸGoyllor
wajinpa apargan. 25ॸManarag wamran ricäyanganta willaycuyaptinam, Belen
yuriptinga, Maríawan José manaragmi marcaman cachargan: “Aywayay
pagta puñuyarganragtsu. Wamra shumag tsay wamrata ashiyämunqui.
yurisquiptinmi, shutin churayargan Tarisquirga cutiyämunqui
“Jesús.” willayämänayquipag, nogapis adoragnin
aywanäpag.” 9ॸTsaynö Herodes niptinmi,
Goyllorta estudiagcuna Jesústa goyllor estudiagcuna aywayargan.
ricag shayämun Nänita aywaycäyaptinmi

2
1ॸHerodes rey caycaptinmi, Judea puntallancunata tsay ricäyangan jatun
provincia Belen marcachö Jesús goyllor aywargan. Tsay goyllorga
yurirgan. Rupay yargamunan lädu wamra caycangan jananman chaycurmi,
marcancunapitam goyllorcuna estudiay ichisquirgan. 10ॸ¡Tsayta ricarcurmi,
yachag runacuna, juc jatun goyllorta goyllor estudiagcuna alläpa
ricasquir alläpa caruta Jerusalénman cushicuyargan! 11ॸWaji rurinman
shayämurgan. 2ॸJerusalénman yaycusquirnam maman Maríawan
chaycurnam, rey Herodesta tapuyargan: wamra caycagta tariyargan. Puntanman
“¿Maychötan judiucunapa reynin chaycurnam gongorpacuycur adorarnin,
cananpag wamra yurishga? Rey gorita, incienciuta, alläpa chaniyog
yurinanpag goyllor yurimugtam mirra apayämunganta garayargan.
ricäyashcä. Tsaymi adoragnin carupita 12ॸSueñuynincunachömi Dios Yaya

shayämurü.” 3ॸTsayta wiyaycurmi, rey alvertirnincuna revelargan


Herodesga alläpa mantsacargan. Herodescagpa manana cutiyänanpag.
Tsaynöllam Jerusalénchö täcugcunapis Tsaymi juclä nänillapana
mantsacäyargan. 4ॸMayorcag marcancunamanpis cuticuyargan.
sacerdöticunatawan ley
Joséwan María Jesústa
yachatsicugcunata gayascatsirmi, rey
geshpitsirnin Egiptoman apayangan
Herodes tapurgan: “¿Maychö Cristo
yurinanpagtan unay profëtacuna 13ॸGoyllor estudiagcuna
willacuyargan?” 5ॸTsaynö tapuptinmi cutisquiyaptinmi, Dios Yayapa angelnin
niyargan: “Judea provincia Belen Joséta sueñuyninchö yuripusquir
marcachömi. Tsaypagmi Dios Yayapa nirgan: “¡Jina öra sharcur, Egipto
unay profëtan gellgargan: marcaman aywacuy wamrata
6 ‘Belen marcaga alläpa ichicllam mamantawan pusharcur! Tsayllachö
Judeachö jatusag marcacunapitaga. täcunqui yapay noga willangagyag. Rey
Tsaychömi juc rey yuringa, Herodesmi niño Jesústa ashinga
imayca üshata mitsicug wañutsinanpag.” 14ॸTsaymi Joséga jina
cuidangannö öra shäricusquir, niño Jesústa
Israel runacunapa reynin cananpag.’॰” mamantawan pusharcur Egiptoman

Mt 2.6 Miq 5.2.


ґkͮͅkҽƄϘॷ2ٍॷ3 8

pagaspa geshpirnin aywacurgan. Judeaman chayta munargantsu. Tsaymi


15ॸJosémitsaychö täcurgan Herodes Galilea provinciapa aywananpag
wañunganyag. Tsaynömi Dios Yaya sueñuyninchö Dios Yaya alvertir willargan.
unay profëtancunawan willacatsingan 23ॸTsaypa aywarmi Nasaret marcachö

cumplirgan: “Egipto marcapitam Tsurïta täcurgan. Tsay marcachö caycaptinmi,


gayamushcä” ningan. unay Dios Yayapa profëtancuna willacur
niyangan cumplirgan: “Jesúsga ‘Nazaret’
Rey Herodes wamracunata runa niyanganmi canga.”
wañutsiyänanpag mandacungan
16ॸGoyllorta Juan Bautista tsunyacunachö
estudiagcuna jucläpa cutir
engañayanganta Herodes musyasquirmi, willacun
alläpa rabiargan. Goyllor estudiagcuna (Marcos 1.1-8; Lucas 3.1-9,15-17;
tsay goyllorta ishcay wata mas Juan 1.19-28)

3
puntatam ricashga cayargan. Tsay 1ॸTsay watacunachömi Juan Bautista

tiempupita quillata gatisquirmi, llapan tsunyacunapa aywar, Judea


ollgo wamracunata Belenchöwan provinciachö willacuyta gallarirgan. 2ॸ“Dios
estanciacunachöpis wañutsiyänanpag Yayapa Mandacuy Reynon tiempu
mandargan. Tsaymi llullupita gallaycur, chaycämunnam. Jutsayquicunata dëjasquir,
asta ishcay watayogcunayag jancat Dios Yaya munangannö cawayay.”
wañutsiyargan. 17ॸTsaynö rurayaptinmi, 3ॸTsaynö Juan Bautista

unay Dios Yayapa profëtan Jeremias willacunanpagmi, unay Dios Yayapa


ningan cumplirgan: profëtan Isaías gellgarnin nirgan:
18 “Ramä marcachömi gayaraycachar “Tsunyacunachömi juc runa
wagagta wiyayargan. willacurnin ninga:
Wamrancunata wañuscatsiyaptinmi, ‘Juc autoridä marcayquiman
alläpa llaquicuywan Raguel wagargan. shamunanpag,
Waquincagcuna shugayaptinpis, nänicunata allitsayangayquinölla
llaquicuynintaga manam gongayta Señornintsic shamunanpag alistacuyay.
munargantsu, Mana alli rurayangayquicunata
‘Wañushganam’ nir.” dëjasquir,
19ॸTsaypita Herodes wañusquiptinnam, allicunallatana rurayay.ٔॸٚ
Egiptochö José caycanganman. 4ॸJuanpa llatapanga “camëllopa”

Sueñuyninchö Dios Yayapa angelnin millwanpita awashga y wachucunmi


yurisquir nirgan: 20ॸ“José, cananga Israel garanpita rurashga cargan. Micuyninam
marcayquiman cuticuy, wamrantawan chucloscunawan tsunyacunachö
mamanta pusharcur. Wamracunata taringan orongoypa mishquincunalla
wañutsiyta munag runacunapis cargan. 5ॸJuan Bautista caycanganmanmi
wañuyashganam.” atscag runacuna Jerusalénpitawan
21ॸTsaymi José jina öra Israelman llapan Judeapita y Jordan mayu
mamantawan wamrata pusharcur cuchuncunapitapis shayamurgan.
cuticurgan. 22ॸJudeachö Herodespa tsurin 6ॸRunacuna jutsancunata willayaptinmi,

Arquelaomi, rey Herodespa rantin cargan. Juan Bautista Jordan mayuchö


Tsayta musyasquirmi, José mantsacurnin bautizargan.

Mt 2.15 Os 11.1. Mt 2.18 Jer 31.15. Mt 3.3 Is 40.3.


9 ґkͮͅkҽƄϘॷ3ٍॷ4

7ॸAtscag fariseocunawan saduceocuna bautizananpag shamurgan. 14ॸJuanga


bautizacug shayämugta ricarmi, Juan manam munargantsu bautizayta:
Bautista nirgan: “¡Gamcunaga venenösa “¿Imanötagshi nogaga gamta
vïborapa castanmi cayanqui! ¿Pitan bautizagman? Nogata ashwan
willayäshushcanqui Dios Yayapa bautizamanquiman. Tsaynö caycaptinga
castïgunpita geshpiyänayquipag? ¿imanirtan nogaman shamunqui?”
8ॸRasumpa jutsa rurayniquicunata 15ॸTsaynö niptinnam, Señor Jesucristo

dëjashga carga, allicunallata rurayay nirgan: “Imanö carpis, cananmi


Dios Yayaman cutiyangayquita bautizamänayqui. Tsaynö rurarmi, Dios
musyayänanpag. 9ॸAma aläbacuyaytsu Yaya munanganta cumplishun.” Tsaynö
unay Abrahampa ayllun carmi, ‘Alli niptinmi, Señor Jesucristota Juan
rurag cantsic’ nirga. Tsaymi niyag: Dios bautizargan.
Yaya munarga cay rumicunatapis 16ॸTsaynö bautizasquiptin Señor

Abrahampa ayllunman ticratsinmanmi. Jesucristo yacupita yargaycämuptinmi,


10ॸJächagam listuna caycan gerucunata cielu quichacasquiptin imayca juc
chapapita wallunanpag. Mana alli palomanö Espïritu Santo urämur
wayugcag jachataga wallusquirmi, payman rataycagta ricasquirgan.
ninaman jitaringa. Tsaynömi mana alli 17ॸCielupitanam Dios Yaya nimurgan.

ruragcag runacunataga Dios Yaya “Caymi cuyay Tsurï. Paytam quiquï


inƿernuman garpunga. acrashcä cushitsimänanpag.”
11ॸ“Jutsayquicunata llaquicur

dëjasquir, Dios Yaya munangannö Señor Jesucristota Satanas


cawayaptiquiga, yacuwanmi noga tentayta munangan
bautizayäshayqui. Pero nogapa gepäta (Marcos 1.12-13; Lucas 4.1-13)

4
shamugga ninawannö, Espïritu Santota 1ॸTsaypitam Espïritu Santo tsunyaman

garayäshurniquim bautizayäshunqui. Señor Jesucristota pushargan. Tsay


Payga alläpa poderyogmi. Nogaga tsunyachömi Satanas llutanta ruratsir
manam servïtsu llangenta engañayta munargan. 2ॸTsaychömi chuscu
apanällapagpis. 12ॸJorquïtata aptarcurmi, chunca junag y chuscu chunca pagas mana
trïguta shogmanga. Wayrasquirnam, ni imata micurnin, Señor Jesucristo
limpiucagta gorisquir gollgaman mallagargan. 3ॸTsaymi Satanas nirgan:
churanga. Päjantanam jitarir, waycanga “Rasumpa Diospa Tsurin carga, mä cay
mana imaypis wañug ninachö.” Tsay rumicuna manday tantaman ticrayänanpag.”
cuentanömi allicagcunapita mana 4ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Diospa

allicag runacunata raquisquir Palabran gellgashgachömi nin:


inƿernuman garpunga. ‘Runaga manam tantata micurllatsu
cawanga,
Juan Bautista Señor
sinöga Dios Yayapa Palabran
Jesucristota bautizan
mandacunganta
(Marcos 1.9-11; Lucas 3.21-22)
rasumpa cäsurmi mas allish
13ॸJuan
Bautista Jordan mayuchö cawacunga’ nir.”
runacunata bautizaycanganmanmi, 5ॸTsaypitam Señor Jesucristota Satanas

Galileapita Señor Jesucristo Juan Jerusalénchö juc jatun iglesia niyangan

Mt 4.4 Dt 8.3.
ґkͮͅkҽƄϘॷ4 10

templuman pushargan. Tsay templupa 14ॸTsaynömi Dios Yayapa unay profëtan


janan mas altucag puntanman Isaías gellgangan cumplirgan:
lätarcatsirmi, 6ॸnirgan: “Rasumpa Diospa 15 “Wiyayay Zabulon y Neftali

Tsurin carga, mä caypita jegarpuy. marcacuna


Diospa Palabran gellgashgachömi lamar cuchunpita Jordan mayu wac
nirgan: tsimpanyag.
‘Gammanmi Dios angelnincunata Wiyayämay Galilea marcacunachö
cachamunga, täcug runacuna. 16ॸTutapaychö
alcäbu cuidar maquincunawan cawagcunam alläpa atsicyayta
achcuyäshuptiqui, ricäyargan.
mana rumicunawan chaquiquitapis Wañushganö tutapaychö
tacacunayquipag.ٔॸٚ cawagcunapagmi
7ॸTsaynö niptinam, Señor Jesucristo imayca rupay yargamugnörag actsi
nirgan: “Diospa Palabran yurirgan.”
gellgashgachömi nirgan: ‘Diosniquitaga 17ॸTsaypitanam Señor Jesucristo

ama ni ima pruebamanpis willacurnin yachatsicur gallaycurgan:


churanquitsu.ٔॸٚ “Jutsa rurayniquicunata dëjasquir, Dios
8ॸTsaypitanam jirca puntanman Señor Yaya munangannö shumag cawacuyay.
Jesucristota Satanas pushaycur, entëru Dios Yayapa Mandacuy Reynon tiempu
munduchö llapan jatusag shumag chaycämunnam.”
marcacunatawan imayca
riquësancunata ricätsir, 9ॸnirgan: Señor Jesucristo chuscugta gayan
“Gongorpacuycur adoramaptiquiga, cay discïpuluncuna cayänanpag
llapan imayca ricaycangayquitam (Marcos 1.16-20; Lucas 5.1-11)
garaycugman.” 10ॸSeñor Jesucristonam 18ॸTsaypitaGalilea gocha cuchunpa
nirgan: “Caypita witiy Satanas. Diospa Señor Jesucristo aywaycarmi, ishcag
Palabran gellgashgachömi nin: waugentin runacunata ataräyancunata
‘Juc japallan Diosllayquitam yacuman jitaycäyagta tarirgan. Paycunam
adorarnin servinayqui.ٔॸٚ cayargan pescädo achcug Simón Pedrowan
11ॸSeñor Jesucristo tsaynö niptin waugen Andrés. 19ॸTsaymi Señor Jesucristo
Satanas aywacusquiptinmi, angelcuna nirgan: “Nogata gatiyämay. Pescädo
shamur Señor Jesucristota serviyargan. achcuyta yachatsiyäshungayquinö, noga
yachatsiyäshayqui runacunata gorisquir
Señor Jesucristo Galileachö yachatsiyänayquipag, paycunapis
yachatsicuyta gallarin gatiräyämagnï cayänanpag.” 20ॸTsaynö
(Marcos 1.14-15; Lucas 4.14-15)
niptinnam, jina öra ataräyancunatapis
12ॸJuan Bautista carcelchö dëjasquir Señor Jesucristota gatircur
gaycuraycanganta musyasquirmi, Señor aywacuyargan.
Jesucristo Galilea marcaman aywargan. 21ॸTsaypita päsasquirnam, Señor
13ॸNasaretpita aywacurmi, Capernöm Jesucristo Zebedeopa tsurincuna
marcachö täcurgan. Tsayga Galilea Santiagotawan waugen Juanta tarirgan.
gocha cuchunchö, Zabulón, Neftali Büquichö ataräyancunata taytan
runacunapa marcancunachömi cargan. Zebedeowan allitsaycäyagta ricar,

Mt 4.6 Sal 91.11-12. Mt 4.7 Dt 6.16. Mt 4.10 Dt 6.3. Mt 4.16 Is 9.1-2.


11 ґkͮͅkҽƄϘॷ4ٍॷ5

tsaymi ishcanta Señor Jesucristo Tsaynö cayangayquipitam


gayargan. 22ॸJina öram büquichö Diosnintsic shugayäshunqui.
taytancunata dëjasquir, Señor 5 “Cushicuyay umilde gollmi

Jesucristota gatircur aywacuyargan. shongoyogcuna,


gamcunatam Dios Yaya llapan cay
Señor Jesucristo yachatsicurnin patsachö imayca camanganta
geshyagyashacunata cuticätsin garayäshunqui.
(Lucas 6.17-19) 6 “Cushicuyay mallagarnin
23ॸTsaypitanam Señor Jesucristo yacunagnö Diosnintsicta ashir,
maytsaypa purirnin Galilea pay munangannö cawagcuna.
marcacunapawan judiucuna goricäyänan Tsaynö ashigcagtam Dios Yaya llapan
wajicunachö yachatsicurgan. Dios Yayapa ashinganta tarinanpag yanapanga.
Mandacuy Reynonpa Alli Willacuyninta 7 “Cushicuyay runamajiquicunata

willacurmi, tucuyläyawan llaquipag runacuna,


geshyagyashacunatapis cuticätsirgan. gamcunatam Dios Yaya imaypis
24ॸMaytsay Siria marcacunachömi Señor llaquipäyäshunqui
Jesucristo llapan geshyagyashacunata y cay patsa ushacangan junagchöpis.
cuticätsinganta parlayargan. Paymanmi 8 “Cushicuyay umilde limpiu

supayyogcunatawan cuerpuncuna mana shongoyogcuna,


cuyuptin geshyagyashacunata y carcariar gamcunagam Dios Yayata janag
wañunagcunatapis apayämurgan. patsachöpis ricäyanqui.
Tsaynömi tsay llapan geshyagyasha 9 “Cushicuyay runamajiquicunawan alli

runacunatapis cuticätsirgan. 25ॸAtscag päsacuychö cawayta ashigcuna,


runacunam Señor Jesucristota gatiyargan gamcunatam Dios Yaya ‘Wamrämi
maytsay marcacunapita Galilea, Decapolis, canqui’ niyäshunqui.
Jerusalén, Judea, Jordan mayu wac 10 “Cushicuyay Dios Yaya munanganta

tsimpancunapitapis. rurayangayquipita
chiquiyäshuptiqui,
Señor Jesucristo juc jircachö gamcunatam Dios Yaya Mandacuy
yachatsicungan Reynonta garayäshunqui.

5
1ॸSeñor Jesucristom atscag runacunata 11ॸ“Cushicuyay nogaraycu asharnin

ricaycur, juc jircaman witsargan. Tsay gaticachäyäshuptiqui, chiquiyäshuptiqui


jircachö jamaycuptinmi, discïpuluncuna y manacagchö tumpayäshuptiquipis.
puntanman witiycur jamaycuyaptin, 12ॸTsaynö rurayäshungayquipita alläpa
2ॸyachatsirnincuna nirgan: cushicuyanqui. Tsaynömi Diosnintsicpa
unay profëtancunatapis rurayargan.
Señor Jesucristo yachatsicun Tsaypitam cieluchö alläpa cushicuy mas
runacuna imata wanayanganta alli premiuta chasquiyanqui.
(Lucas 6.20-23)
3 Señor Jesucristo actsiwan y
“Cushicuyay wactsa umilde gollmi
cachiwan iwalatsicuypa
shongoyogcuna,
yachatsicungan
gamcunatam Dios Yaya Mandacuy
(Marcos 9.50; Lucas 14.34-35)
Reynonta garayäshunqui.
4 “Cushicuyay cay patsachö 13ॸ“Gamcunagacay patsachö
llaquicurnin wagagcuna. cachinömi cayanqui. Si tsay cachi
ґkͮͅkҽƄϘॷ5 12

micuyta mana mishquiytsirga, manam 20ॸRasuncagtam niyag: Si gamcuna ley


ni imapagpis välentsu. Tsaymi tsay yachatsicugcunapitawan fariseocunapita
mana puchgog cachita näniman llapan shongoyquicunawan mas
jitasquiyaptin, runacuna päsarnin allicunallata rurarnin mana cuyanacurga,
jarutäcuyan. (Tsaynöllam rasumpa Dios Yayapa Mandacuy Reynonmanpis
mana criyicuynintsic captinga, manam yaycuyanquitsu.
runamajintsictapis yanapayta
puedintsictsu.) Señor Jesucristo yachatsicun mana
14ॸ“Cay patsachö actsinömi cayanqui. rabiapänacunapag
Jircachö marca carga, mas alayrim (Lucas 12.57-59)
ricacan. 15ॸLinternata prendircurga, 21ॸ“Gamcunaga wiyayashcanquim,

manam canastapa gopinmantsu unaycag runacunata Dios Yaya


pacantsic. Sinöga altumanmi churantsic ninganta: ‘Ama wañutsicuytsu.
llapanman atsicyämunanpag. Wañutsicugcagga condënädum canga.’
16ॸGamcunaga actsinö cayay, 22ॸPero nogam niyag: Pipis runamajinta

allicunallata rurayangayquita ricarnin, rabiapagcagpis, condenashgam canga.


cieluchö caycag Dios Yayatapis Runamajinta ashagcagtaga puedig
alabayänanpag. autoridäcunam castigayanga.
Tsaynöllam runamajinta alläpa
Señor Jesucristo leycunata rabiapar, ‘Mana ima musyag upa mana
cumplingan välegmi canqui’ nigcagga, lunyaycag
17ॸ“Ama nogapag yarpäyaytsu ‘Payga inƿernuman aywanga.
Moisés gellgangan leyta illacätsinanpagmi 23ॸ“Tsaymi Dios Yayata adorag

shamushga.’ Dios Yayapa profëtancuna aywaycangayquichö, runamajiqui


willacuyangantapis illacätsinanpagmi piñatsishungayquipita piñashga
nirga. Manam tsaypagtsu nogaga caycanganta yarparga, 24ॸpuntata
shamushcä, sinöga leycuna ninganta cutiycur, runamajiquitarag perdonta
cumplinäpagmi. 18ॸCananmi niyag: mañanqui paywan alli
Cieluwan patsapis manarag ushacaptinga, cawacunayquipag. Tsaypitanam Dios
manam puntuwan ni juc letrallatapis tsay Yayata adorag aywanqui.
gellgashgacunapita illacätsiyangatsu, asta 25ॸ“Demandashurniqui juezman

tsay llapan gellgashgacuna cumplinganyag. apatsishuptiquiga, manarag charnin


19ॸPero pipis tsay ley mandacunganta mana nänillachö contrayquiwan amistanqui.
jucllayllatapis cumplirga, Dios Yayapa Pero mana tsaynö amistaptiquiga,
Mandacuy Reynonchöpis ‘Mana imapag juezmanmi entregashunqui. Tsaymi
välegmi’ canga. Tsaynöllam pipis ‘Ley juezga wardiacunaman apatsishunqui,
llapan mandacunganta ama carcelchö gaycarätsishunayquipag.
cumplishuntsu’ nigcagga, ‘Mana ni imapag 26ॸRasuntam niyag: Manarag llapan

välegmi’ canga. Ley mandacungancunata jagayquita pägacurga, manam tsay


cumpligcagga, Dios Yayapa Mandacuy carcelpita yargamunquitsu. Tsaynölla
Reynonchöpis mas alli runam cangan. mana alli jutsata rurashga carpis, tsay
Tsaynöllam ‘Llapanta cumplishun’ nirnin, öralla Dioswan amistayta ashiyanqui
yachatsicugcunapis cayanga. manarag castigashungayquiyag.

Mt 5.21 Ex 20.14 Dt 5.18.


13 ґkͮͅkҽƄϘॷ5

Ama nunca juranquitsu. Ama juraytsu ni


Señor Jesucristo yachatsicun cielupagpis. Cieluga Dios Yayapa
casarasquirga manana jucwan jamacunan trönom. 35ॸTsaynölla ama
täcuyänanpag juraytsu ni cay patsapagpis. Cay patsaga
27ॸ“Wiyayashcanquim: ‘Casarashga Dios Yayapa chaquin järucunanmi. Paymi
caycarga, amana jucwanga täcunquinatsu’ cay patsachö caycar, wiyaycäshunqui.
nigta. 28ॸPero nogam niyag: Pipis ‘Tagay Ama juraytsu ni Jerusalénpagpis.
warmiwan täcüman’ nir yarparnin ricaparga, Jerusalénchöga Dios Yayapita Shamushga
tsay warmiwan täcugnönam mana alli mas mandacuyyog reymi täcun. 36ॸAma
jutsata ruraycan, mana allita yarpanganpita. juraytsu ni umayquipagpis. Manam ni juc
29ॸ“Tsaymi niyag: Derëchucag ñawiqui agtsayquillatapis yuragman ni yanaman
jutsata ruratsishuptiquiga, jorgosquir ticratsiyta puedinquitsu. 37ॸSi aumi nirga,
jitasquiy. Mas allim canga juccag ñawiquita ‘Aumi’ ninqui. Manam nirga, ‘Manam’
ograngayqui, entëru cuerpuyquita ninqui. Imatapis masta jurarga, Supaypa
inƿernuman garpungayquipitaga. mana alli munaynintam ruraycanqui.”
30ॸDerëchucag maquiqui jutsata

ruratsishuptiquiga, rogosquir jitasquiy. Mas Magashugniquita ama cutitsiytsu


allim canman juccag maquiquita (Lucas 6.29-30)
ograngayqui, entëru cuerpuyquita 38ॸ“Wiyayashcanquim unay Moisés

inƿernuman garpungayquipitaga. leycunapag willacunganta: ‘Si pipis


jucpa ñawinta jorgoptinga, quiquinpa
Señor Jesucristo yachatsicun ñawintapis jorgoyay.’ Tsaynölla pipis
casarasquir raquicay mana jucpa quirunta jorgoptinga, quiquinpa
alli canganta quiruntapis jorgoy. 39ॸPero nogam niyag:
(Mateo 19.19; Marcos 10.11-12; Mana allicunata rurashuptiquiga, ama
Lucas 16.18) mana alliwanga cutitsiytsu.
31ॸ“Gamcunaga wiyayashcanquim unay Gagllayquichö lagyashuptiquipis,
Moisés willacunganta: ‘Runa warminpita juccaglä gagllayquita camapuycuy.
raquicayta munarga, warminta papelnin 40ॸDemandashurniqui camisayquita

ruraputsun raquicanganta gechuyäshuptiquiga, punchuyquitapis


musyayänanpag.’ 32ॸPero nogam niyag: llushtipuycuyanqui. 41ॸGepinta pullan
Maygan runapis warmin jucwan mana lëguayag apanayquipag
täcuycaptin raquicarga, tsay warmin rugashuptiquiga, juc lëgua masyag
jucwan täcunanpagpis quiquinmi apaycapunqui. 42ॸ‘Garaycamay’ nir,
culpayog. Tsaynöllam pipis raquicashga rugashuptiquipis garaycunqui. Imata
warmiwan täcurga, jutsata ruraycan.” prestacushuptiquipis ama nëganquitsu.”

Señor Jesucristo mana Chiquishugniquicunata cuyayay


jurayänanpag yachatsicun (Lucas 6.27-28,32-36)
33ॸ“Tsaynöllam wiyayashcanqui Israel 43ॸ“Wiyayashcanquim unay Moisés
runacunata unay Moisés willacur ninganta: leycunapag willacunganta:
‘Dios Yayata jurarnin llapan äningayquita ‘Cuyashugniqui amïgoyquicunata
rasumpa cumplinqui.’ 34ॸPero nogam niyag: cuyarnin, chiquiyäshugniquicunata

Mt 5.31 Dt 24.1. Mt 5.33 Lv 19.12 Nm 30.2. Mt 5.38 Ex 21.24 Lv 24.20 Dt 19.21.


ґkͮͅkҽƄϘॷ5ٍॷ6 14

chiquiyanqui’ nir. 44ॸPero nogam niyag: willacuyan runacuna aläbayänallanpag.


Chiquiyäshugniquicunata cuyarnin, Dios Tsay runacunaga tsaynö rurayanganpita
Yayaman mañacuyay gaticacharnin runacuna aläbar, ‘Payga alläpa allim’
magayäshugniquicunata yanapananpag. niyangan premiullatam chasquiyashga.
45ॸTsaycunata rurarmi, cieluchö Dios Pero nogam rasumpa niyag: Si tsaynö
Yayapa wamrancuna cayanqui. Dios rurarga Dios Yayapita manam ni
Yayam rupayta yargatsimun llapan imatapis chasquiyanquitsu.
runacunapag alli, mana alli 3ॸWactsacunata garaycurga ama pitapis

runacunapagpis. Tsaynöllam willanquitsu ni cuyay amïgoyquillatapis


tamyatsimunpis llapan alli musyatsinquitsu. 4ॸAma garacungayquita
ruragcunapawan mana alli ruragcunapa ni pipis musyangatsu. Tsaynö mana
chacranman. pitapis musyatsir garangayquitam, Dios
46ॸCuyayäshugniquicunallata cuyarga, Yayalla ricarnin gamtapis mas allicagta
manam ni ima allitatsu ruraycäyanqui. garashunqui.”
Tsaynö cangayquipitaga, ¿ima
premiutarag Dios Yayapita chasquinqui? Señor Jesucristo yachatsicun Dios
Tsaynömi impuestu cobracugcunawan Yayaman mañacunapag
jutsasapacunapis cuyagnincunallata (Lucas 11.2-4)
cuyarnin mana allita rurayargan. 47ॸSi 5ॸ“Dios Yayata mañacurga, ama

criyicug waugeyquicunallata saludar allitucurnin janan shongolla imatapis


llaquiparnin, mañacunquitsu. Fariseocunawan
yanapayäshugniquicunallata yanaparga, mandacug runacunagam mañacuyan,
manam ni ima allitatsu ruraycäyanqui. goricäyänan wajicunachöwan
Jutsasapacunapis regeshgancunallataga cällicunachö y esquïnacunachöpis
rimaycuyanmi. 48ॸTsaypa rantinga mana ichiycur ichiycur, llapan runacuna
juc jutsannag cieluchö ricarnin aläbayänallanpag. Rasuntam
Taytaquicunanölla cawacuyay. niyag: Tsaynöta ricarnin runacuna
aläbayangan premiullatam paycunaga
Señor Jesucristo yachatsicun chasquiyashga. Si tsaynö janan
alli ruraycunapag shongolla mañacurga, Dios Yayapita

6
1ॸ“Ama runacuna manam ni ima mañacuyangayquitapis
ricäyäshunayquillapagga imatapis chasquiyanquitsu. 6ॸDios Yayallaman
allicunata rurayaytsu. Tsaynö runacuna mañacuyta munarga wajiquiman
ricäyänallanpag rurayaptiquiga, yaycusquir, puncuyquita
cieluchö caycag Dios Yayaga manam wichgasquirnin quiquillayqui
allicag premiutaga entregayäshunquitsu. mañacunqui. Tsaynö pacayllapa
2ॸWactsacunata yanapar garaycurga, mañacungayquita wiyarmi, mana
ama pitapis willanquitsu. ricangayqui Dios Yaya alli premiuta
Fariseocunawan mandacug garashunqui.
runacunagam janan shongolla 7ॸ“Dios Yayata mañacurga ama mana

wactsacunata imatapis garaycur, criyicugcunanöga yapaycur yapaycur,


goricäyänan wajicunachöwan juc parlangayquillataga parlayanquitsu.
cällicunachöpis, trompëtacunawanrag Tsaynö parlagcunaga yarpäyan: ‘Atsca

Mt 5.43 Lv 19.18.
15 ґkͮͅkҽƄϘॷ6

cuti resacuptin Dios Yayä musyayangatsu ayunar caycangayquita.


wiyangantam.’ 8ॸAma tsay runacunanöga Pero mana ricangayqui Dios Yayallam
cayaytsu. Dios Yayaga manarag tsaynö pacayllapa ayunangayquita
mañacuptiquim, ima wanangayquitapis musyanga. Tsaymi Dios Yayaga allicag
musyaycanna. 9ॸDios Yayaman mañacur premiuta garashunqui, ‘Allitam
niyanqui: rurashcanqui.’
Cieluchö caycag, Dios Yayalläcuna,
Respetashga shutiqui cuyay catsun. Cieluchö imaycantsic
10 Mandacuy Reynoyqui nogacunaman (Lucas 12.33-34)
shamutsun. 19ॸ“Ama cay patsallachöga imatapis

Munangayqui ruracätsun cay gorinquitsu, rïcu canayquipag. Cay


patsachö janag patsachönö. patsachö goringayquitaga puyum
11 Micuylläcuna llapan junagpag ushanga, ismunga, mupallinga y
garaycayämay. suwacunam apayanga. 20ॸTsaypa
12 Jutsalläcunata gongaycuy, rantinga cay patsachö allita ruray
nogacunapis runamajïcunapa cieluchö imaycayquipis cananpag.
jutsanta gongayangänö. Manam tsaychöga ismuntsu,
13 Tentacioncunaman mana mupallintsu, puyuntsu ni suwapis
ishquiycuyänäpag apangatsu. 21ॸMaychö imayqui
tsapaycäyämay. capushungayquimanmi, shongoyquipis
Llapan imayca mana allicunapitapis tsayman yarparaycanga.
geshpiycatsiyämay.
Tsaynö catsun. Ñawintsic imayca actsinö cangan
14ॸ“Si pipis mana allicunata (Lucas 11.34-36)
rurashuptiqui perdonaptiquiga, cieluchö 22ॸ“Ñawiquicunaga

caycag Tayta Diospis perdonashunquim. cuerpuyquicunatam linternanö actsipan.


15ॸPero si gam mana perdonaptiquiga, Tsaynö ñawiquicuna alli captinga,
Tayta Diospis manam actsiyogmi llapan cuerpuyquicunapis
perdonashunquitsu. canga. Tsaynölla gamcunapis allicunata
yarparnin alli shongoyog cayanqui.
Señor Jesucristo yachatsicun 23ॸPero mana alli ñawiqui captinga,
ayunarnin mallaglla canapag
llapan cuerpuyquipis tutapaychömi
16ॸ“Mallaglla ayunarga ama allita canga. ¡Gamchö caycag actsi wañushga
ruragtucugcunanöga cayanquitsu. captinga, allau alläpa mantsacuypag
Paycunaga llaquishganö ayunayan tutapaychömi cawanqui! Tsaynö mana
runacuna ricäyänanllapagmi. Rasuntam allicunata yarpar mana alli shongoyog
niyag: Tsaynöta ricarnin runacuna carmi, jutsata rurarnin
aläbayangan premiullatam paycunaga runamajiquicunata chiquiyanqui.
chasquiyashga. Pero Dios Yayapitaga
manam ni ima premiutapis ¿Diostacu o gellaytacu
chasquiyangatsu. 17ॸTsaynö mas cuyashun?
cayangayquipa rantinga shumag (Lucas 16.13)
umayquicunatawan gagllayquicunata 24ॸ“Pipis manam ishcay patronta

mayllacusquir mallaglla ayunayanqui. servinmantsu. Juccagta chiquirmi,


18ॸTsaynö ruraptiquiga runacuna manam juccagta mas cuyanga. Juccagta
ґkͮͅkҽƄϘॷ6ٍॷ7 16

cäsurmi, juccagtaga cäsungatsu. ‘¿Imatarag micushun? ¿Imatarag


Tsaynöllam gellayta alläpa cuyarga, upyashun? o ¿Imawantan
Dios Yayatapis servirnin cäsungatsu. shucucushun?’ nirga. 32ॸTsaynö
yarpachacurmi Dios Yayaman mana
Dios Yayam wamracunata cuidan criyicugcunaga cawayan. Pero
(Lucas 12.22-31) gamcunataga cieluchö caycag
25ॸ“Tsaypitanam Señor Jesucristo Taytayquicunam imayquicuna
discïpuluncunata nirgan: Ama faltangantapis musyarnin
yarpachacuyaytsu. ‘¿Imanörag yanapayäshunqui. 33ॸTsaymi gamcunaga
cawashag? ¿Imatarag micushag? Dios Yayapa Mandacuy Reynonta
¿Imatarag upyashag? ¿Imatarag ashiyay, Pay munanganllata rurarnin.
shucucushag?’ nirga. Tsay micuypitaga Tsaynö cawayaptiquim, Dios Yaya
caway vïdayquicunam mas välen y garayäshunqui llapan
llatapayquicunapitapis gamcunam mas wanayangayquicunatapis. 34ॸAma
väleyanqui. 26ॸMasqui tantiyacuyay yarpachacuyaytsu: ‘¿Imanörag waray
mana imannag pishgocuna ni imapag cashag?’ Waray junagpag
yarpachacur cawacuyanganta. yarpachacuyänayquipagga, cada
Paycunaga manam murucuyantsu ni junagmi siempri ima pruebacunallapis
cosechayantsu ni micuynincunapis canga.
goriyantsu churacuyänanpag. Cieluchö
caycag Dios Yayam paycunataga mas Ama runamajiquicunata
pacha junta garan. ¿Acäsu gamcunaga juzgayaytsu
manacu tsay pishgocunapitapis mas (Lucas 6.37-38,41-42)
väleyanqui? 27ॸMayjina yarpachacurpis,
7
1ॸ“DiosYaya mana
¿maygayquitan tsay juzgayäshunayquipag, ama
yarpachacuycunawan juc öra masllapis runamajiquicunata juzgayanquitsu.
cawayanqui? 28ॸTsaynö caycaptinga, 2ॸRunamajiquicunata juzgarnin

¿imanirtan llatapayquicunallapag alläpa culpatsayangayquinöllam Dios Yayapis


yarpachacuyanqui? Masqui juzgarnin culpatsayäshunqui.
jircacunachö waytacuna wiñagta Quiquiquicuna atscata o wallcallatapis
ricäyay. Paycunaga manam arucuyantsu garacuyangayquinöllam quiquin Dios
ni putscacuyantsu. 29ॸTsaymi niyag: Yayapitapis chasquiyanqui.
Waytacuna cuyacuypag cangannöga, 3ॸRunamajiquipa ñawinchö ichic shumpa

manam unay rïcu rey Salomónpa caycagnö jutsanta ricänayquipagga,


chipacyag llatapanllapis waytacuna quiquiquipa ñawiquichö jatun gerunö
alläpa cuyacuypag canganwanga jutsayquitarag musyanquiman. 4ॸSi
iwalargantsu. 30ॸTsaynömi canan quiquiquipa jutsayqui ñawiquichö jatun
shumag jircacunachö gewacuna gerunö caycaptinga ¿imanirtan
wiñayan. Pero warayga ninawan runamajiquipa ‘ñawinpita shumpata
ruparmi jancat ushacasquiyanga. Dios jipiscamushag’ ninqui? 5ॸ¡Ä, allitucug
Yayaga tsaynö ichishag goracunata janan shongo! Quiquiquirag puntata
llatapatsinganpitapis, mas shumagmi ñawiquichö caycag geruta
gamcunataga llatapatsiyäshunqui, jorgonquiman. Tsaymi sïga mas shumag
¡Diosman mana criyig runacuna! ricanquiman jucpa ñawinpita shumpata
31ॸTsaymi ama yarpachacuyaytsu: jipinayquipagpis.
17 ґkͮͅkҽƄϘॷ7

6ॸ“Dios Yayapagcagtaga ama allgota cawayman aywanapagga. Wallcagllam


garayanquitsu ni väleg perlascunatapis tsay puncuta gloriaman aywayänanpag
cuchicunaman jitariyanquitsu. Si tsaynö tariyanga, alläpa aja captin.
rurayaptiquiga quiquiquicunapa
contrayquicuna shärirtag, jarutacurnin Plantataga wayuyninpitam
jancat ñututsir ushasquiyäshunquiman. regentsic
(Lucas 6.43-44)
Mañacurnin ashiyay 15ॸ“Cuidacuyay llullacur, ‘Dios Yayapa
puncuta tacacur willacugninmi cä’ nir, mana alli
(Lucas 6.31; 11.9-13) yachatsicugcunapita. Paycunaga imayca
7ॸ“¡Mañacuy! Dios Yayaga manshu üshanömi yachatsicuyan
mañacungayquita garashunquim. mantsaypag pumanö caycar.
¡Ashiy! Ashingayquitapis 16ॸCawaynincuna imanö canganta

taritsishunquim. ¡Tacacuy! Dios Yayaga ricarmi, mana alli willacug cayanganta


puncutapis quichapushunquim. 8ॸTsaymi musyayanqui. Wayuyninpitam imanö
mañacugcagga chasquinga. Ashigcagga früta canganta regentsic. Manam casha
taringa. Puncuta tacacugtaga montipitatsu ïgosta pallantsic.
quichapungam. 17ॸTsaynöllam allicag frütaga allita
9ॸ“¿Acäsu wamrayquicuna ‘Tantata wayun. Pero mana allicag frütaga mana
garamay’ niyäshuptiqui, rumitatagcu allitam wayunpis. 18ॸAlli plantaga
aptarcatsiyanqui? 10ॸTsaynöllam ‘Taytay, manam wayunmantsu mana alli
pescädota garamay’ niyäshuptiquipis frütataga. Mana alli plantaga manam
¿Acäsu culebratatagcu aptarcatsiyanqui? wayunmantsu alli frütataga. 19ॸTsay
11ॸTsaynö mana alli rurag caycarpis, mana alli wayug plantataga
wamrayquicunataga allicunatam wallusquirmi, ninachö cayantsic.
garayanqui. ¡Gamcunapita mas alli 20ॸTsaymi juc jachatapis wayuyninpita

cayninwanmi, cieluchö caycag Tayta regentsic. Tsaynö ruranganta ricarmi,


Diosga llapan mañacugcunatapis mas llullacunganta o mana llullacungantapis
allicagcunata garanga! musyayanqui.”
12ॸ“Gamwan allita rurananta

munangayquinölla, gampis Manam llapantsu Dios Yayapa


runamajiquiwan imatapis allillata Mandacuy Reynonman yaycuyanga
ruranqui. Caypagmi Moiséswan unay (Lucas 13.25-27)
profëtacunapis willacuyargan, Diospa 21ॸ“Manam llapan Señor, Señor

Palabran llapan yachatsicuyanganchö. nimagcunatsu, Dios Yayapa Mandacuy


Reynonman yaycuyanga, sinöga
Runacunapagga ishcay nänim can cieluchö caycag Dios Yaya munangannö
(Lucas 13.24) cawagcunallam Mandacuy Reynonman
13ॸ“Quichqui puncupa yaycuy. Jatun yaycuyanga. 22ॸCay patsa ushacangan
puncupa fäcil yaycugcunaga jatun junag juiciu ƿnalchömi, atscag
nänipam mana allicunata runacuna niyämanga: ‘Señor, Señor
rurayanganpita inƿernuman nogacunam shutiquichö yachatsicur,
aywayanga. Tsaypa aywagcunaga runacunapita supaycunatapis gargornin,
atscagmi cayan. 14ॸPero quichquim atsca milagrucunatapis rurayashcä.’
puncupis llanum nänipis gloriachö alli 23ॸTsaynö niyämaptinmi nishag:
ґkͮͅkҽƄϘॷ7ٍॷ8 18

‘¡Nogapita nogapita witiyay, manam Señor Jesucristo nirgan: “Ama ni pitapis


gamcunata regeyagtsu!’ cuticätsingagta willanquitsu. Sinöga canan
ayway sacerdöti ricäshunayquipag.
Yachayyog runa y mana musyag Tsaychö ‘Dios Yayapag’ unay Moisés
upa runa wajita rurayangan mandacungannö ofrendata garanqui.
(Marcos 1.22; Lucas 6.47-49) Tsaynö ruraptiquim, runacuna
24ॸ“Yachatsicungäta cäsucurnin musyayanga wicu geshyaypita cuticasquir
cumpligcunaga, alli yachayyog runa gaga manana melanaypag cangayquita.”
jananchö rumiwan cimientuta rurasquir
wajita shäritsignömi cayan. 25ॸWajita rurar Señor Jesucristo cuticätsin romäno
ushasquiptin alläpa tamyawan mayu capitanpa wätayninta
jegaptinpis manam ushmurnin ni wayra (Lucas 7.1-10; Juan 4.43-54)
pücaptinpis, tsay wajiga shicwangatsu rumi 5ॸSeñor Jesucristom Capernaum
jananchö rurashga car. 26ॸPero marcaman yaycurgan. Tsaymanmi romäno
yachatsicungäta wiyaycar, mana capitan chaycur, Señor Jesucristota
cäsucugcunaga mana musyag upa runa rugarnin 6ॸnirgan: “Taytay, wajïchömi juc
agoshga jananchö wajita shäratsignömi wätaynï alläpa antsa geshyaycan,
cayan. 27ॸTsay runa wajinta rurarnin chaquintawan maquintapis mana
ushasquiptin, alläpa mangäda tamyawan cuyutsiyta puedir.” 7ॸTsaynam Señor
mayucunapis jegargan. Tsaymi alläpa wayra Jesucristo nirgan: “Aywashag
pücamuptin, tsay waji mantsacaypag cuticätsinäpag.” 8ॸTsaymi romäno capitan
juchurnin jancat ushacasquirgan.” nirgan: “Taytay, nogaga manam ni imapis
28ॸSeñor Jesucristo parlarnin callätsu wajïman yaycunayquipagga.
ushasquiptinmi, runacuna alläpa Caylläpita poderniquiwan mandaycuy
mantsacashga cayargan. 29ॸPayga wätaynï cuticasquinanpag. 9ॸNogapis
manam ley yachatsicugnincunanötsu mandagnïpa mandädunchömi cä. Nogapa
yachatsicurgan, sinöga alläpa mandädüchömi soldäducunapis cayan.
yachayyog poderninwanmi. Soldäduta ‘Ayway’ niptïga aywanmi.
Jucninta ‘Shamuy’ niptïpis shamunmi.
Señor Jesucristo wicuwan Wätaynïta ‘cayta ruray’ niptïpis ruranmi.”
geshyagyashata cuticätsin 10ॸTsayta wiyaycurnam Señor Jesucristo
(Marcos 1.40-45; Lucas 5.12-16) mantsacagnörag alläpa cushicur

8
1ॸJircapita Señor Jesucristo discïpuluncunaman tumaycur nirgan:
urämuptinmi, atscag runacuna “Niyagmi, cay runa criyicungantanöga,
gatiyargan. 2ॸTsaymi wicuwan melanaypag manam ni imaypis Israel naciunchö
geshyagyasha runa Señor Jesucristopa tarishgatsu cä. 11ॸTsaymi niyag: Maytsay
puntanman gongorpacuycur nirgan: naciuncunapita shamurmi, atscag
“Taytay, voluntäniqui captinga runacuna Dios Yayapa Mandacuy
cuticaycatsillämay, melanaypag mana Reynonman yaycuyanga. Tsaychömi
canäpag” nir. 3ॸTsaynam Señor Jesucristo israelcunapa taytancuna Abraham, Isaac,
maquinwan yataycur runata nirgan: Jacob, goricar pagta jamaycur micuyanga.
“¡Munämi cuticashgana limpiu 12ॸTsay Mandacuy Reynonman

canayquita!” Tsaynö niycuptillanmi, yaycugpagcagcunam wagta tutapayman


geshyagyasha canganpita jina öra gargoshga cayanga. Tsaymi alläpa
cuticasquirgan. 4ॸSänutana ricaycurmi wagarnin, quiruncunatapis regochyätsirrag
19 ґkͮͅkҽƄϘॷ8

sufriyanga.” 13ॸTsaymi capitanta Señor tsimpanman päsashun.” 19ॸSeñor


Jesucristo nirgan: “Wajiquiman cuticuy. Jesucristo büquiman yaycunanpag
Criyicamungayquinömi canga.” Tsaymi caycaptinnam, juc ley yachatsicug
jina öralla capitanpa wätaynin witiycur nirgan: “Maestru, maypa
cuticasquirgan. aywaptiquipis gatishayquim.” 20ॸTsaymi
Señor Jesucristo nirgan: “Atogcunapapis
Pedropa suegranta machaynincuna canmi; pishgocunapapis
Señor Jesucristo cuticätsin geshuncuna canmi. Pero Dios Yayapita
(Marcos 1.29-31; Lucas 4.38-39) Shamushga Runapaga, manam iman
14ॸTsaypitanam Señor Jesucristo cantsu ni maychö jamaycur
Pedropa wajinman aywargan. Wajiman shütaycunällapagpis.”
yaycusquirnam, Pedropa suegran 21ॸTsaypitam juccag gatiragnin Señor

ƿebrewan geshyar cämachö ujuraycagta Jesucristota nirgan: “Taytay, gamta


tarirgan. 15ॸTsaymi Señor Jesucristo gatiränagpag taytätarag puntata
warmipa maquinta aptarcuptin, pampascamushag.” 22ॸPero Señor
achachaynin pärasquirgan. Achachaynin Jesucristonam nirgan: “Gamga nogata
pärasquiptinmi Pedropa suegran jina gatimay. Wañushgatanaga mana
öra sharcamur Señor Jesucristota rasumpa ƿrmi criyicur imayca
micuynin servirgan. wañushganö caycagcuna
pampacuyätsun.”
Señor Jesucristo atscag
geshyagyashacunata cuticätsin Señor Jesucristo wayrawan lamar
(Marcos 1.32-34; Lucas 4.40-41) lagchicagta päratsin
16ॸPatsa (Marcos 4.35-41; Lucas 8.22-25)
tsacaycaptinam, Señor
Jesucristoman astcag supayyog 23ॸTsay büquimanmi, Señor
runacunata chätsiyämurgan. Tsaymi Jesucristowan discïpuluncuna
Señor Jesucristo “Yargoyay” nir, yaycuyargan. 24ॸLamar pullanta
supaycunata runacunapita gargorgan. aywaycäyaptinmi, illagpita alläpa
Tsaynömi llapan geshyagyashacunatapis wayrar gallaycamurgan lamar yacuta
cuticätsirgan. 17ॸSeñor Jesucristo tsaynö lagchicätsirrag büquitapis tsapaypa.
ruraptinmi cumplirgan, unay Dios Tsay öraga Señor Jesucristo
Yayapa profëtan Isaías gellgarnin puñucashgam caycargan. 25ॸTsaymi
ningan: “Paymi alläpa llaquishga llapan discïpuluncuna riccharcatsir niyargan:
sufrimientuntsiccunatawan imayca “¡Señor, Señor, salvaycayällämay!
nanay geshyaynintsiccunatapis ¡Yacuman tallpucaycantsicnam!”
apargan.” 26ॸSeñor Jesucristo riccharcurmi nirgan:

“¿Imanirtan mantsacäyanqui? ¡Dios


Señor Jesucristota Yayaman mana ƿrmi criyicugcuna!”
gatirayta munagcuna Tsaynö nir ichircurmi, wayratawan
(Lucas 9.57-62) yacuta manana lagchicänanpag piñapar
18ॸTsayman atscag runacuna mandargan. Tsaymi jina öra wayrarnin
juntapuyaptinmi, discïpuluncunata yacu lagchicaycarpis patsallanchö
Señor Jesucristo nirgan: “Gocha wac jancat pärasquirgan. 27ॸTsaynö

Mt 8.17 Is 53.4.
ґkͮͅkҽƄϘॷ8ٍॷ9 20

mandanganta ricaycurmi,
discïpuluncuna alläpa mantsacarnin Señor Jesucristo cuerpun mana
ninacuyargan: “¡Cayga imanö runatan cuyuypa geshyagyashata cuticätsin
wayrawan lamar lagchicaycarpis (Marcos 2.1-12; Lucas 5.17-26)

9
mandanganta cäsunanpagga!” 1ॸSeñor Jesucristo büquiman

lätarcurmi wac tsimpapa päsarnin,


Gadara marcachö ishcay runata
Capernaum marcanman chargan. 2ॸTsaymi
supay löcuyätsingan
Señor Jesucristoman cuerpun usuncaywan
(Marcos 5.1-20; Lucas 8.26-39)
mana cuyucuypa geshyagyasha runata
28ॸTsay wac tsimpa Gadara niyangan tsacrancawan apayämurgan. Señor
marcaman Señor Jesucristo chaycuptinmi, Jesucristo rasumpa ƿrmi criyicuyanganta
panteonpita ishcag supayyog runacuna musyarmi nirgan: “¡Cushicuy ïju! Cananga
shayämurgan. Tsay runacuna mantsaypag llapan jutsayquipitam perdonashgana
löcuyashga magacur cayaptinmi, alläpa canqui.” 3ॸTsaynö niptinmi, waquincag ley
mantsarnin tsaycunapaga ni pipis yachatsicugcuna pacayllapa ninacuyargan:
päsargantsu. 29ॸTsay supayyog runacunam “Cay runaga Diostucurmi ‘Perdonagmi’
gayaraypa niyargan: “¿Diospa Tsurin nirnin Diospa contran parlaycan.” 4ॸTsaynö
Jesús, imatatan nogacunawan munanqui? pacayllapa parlarnin yarpäyanganta
¿Caymancu shamushcanqui manarag musyarmi, Señor Jesucristo nirgan:
castïgu öra chämuptin “¿Imanirtan shongollayquicunachö mana
castigayämänayquipag?” 30ॸPaycunapita allicunata yarpäyanqui? 5ॸ¿Imatan mas
mas washalächömi atsca cuchicunata fäcil ninan ‘Jutsayquipitam perdonashgana
mitsiycäyargan. 31ॸTsaymi Señor canqui’ o ‘¡Sharcur puriy!’ ningäcu? ¿Acäsu
Jesucristota supaycuna niyargan: “Cay ‘Perdonashganam canqui’ ninanga mas
runacunapita gargayämarga, tagay ajatagcu? 6ॸPero cananmi
cuchicunaman yaycucuycuyänäpag musyatsiyäshayqui cay patsachö
cachaycayällämay.” 32ॸTsaynö niyaptinnam runacunapa jutsancunata perdonanäpag
Señor Jesucristo nirgan: “Aywayay.” poderyog cangätawan, Diospita
Tsaymi tsay ishcan runacunapita Shamushga Runa cangäta. Tsayta
yargosquir, supaycuna cuchicunaman musyayänayquipagmi canan ricäyanqui.”
yaycuyargan. Tsaynö yaycusquiyaptinnam, Tsaypitanam geshyagyasha runata nirgan:
llapan cuchicuna löcuyar jircapita “¡Ichiy! ¡Cananga tsacrancayquita
gochaman jegar ushacäyargan. Tsay apacurcur wajiquiman cuticuy!” 7ॸTsaynö
yacuchömi shingarnin wañuyargan. niptinnam, jina öra sharcurnin cuticasquir
33ॸCuchi mitsicugcunapis alläpa wajinpa aywacurgan. 8ॸTsayta ricaycurmi
mantsacarmi, marcancunapa cörrilla runacuna alläpa mantsacashga Dios Yayata
cuticuyargan. Marcancunaman alabayargan, tsaynö runacunata
chaycurnam, Señor Jesucristo löcucunapita cuticätsinanpag podernin garanganpita.
supaycunata gargongantawan llapan
päsangancunata willacuyargan. 34ॸTsaymi Señor Jesucristo Mateota
tsay marcapita llapan runacuna Señor discïpulun cananpag gayan
Jesucristo caycanganman shayämurgan. (Marcos 2.13-17; Lucas 5.27-32)
Señor Jesucristota ricaycurnam, 9ॸTsaypita Señor Jesucristo aywarmi,

marcancunapita aywacunanpag alläpa impuestucunata cobracuyänan wajichö


rugayargan. Mateota jamaycagta ricargan. Tsaymi
21 ґkͮͅkҽƄϘॷ9

nirgan: “¡Shamuy nogata gatirämay!” 16ॸ“Manam ni pipis macwa rachishga

Tsaynö niptinmi, Mateo sharcur Señor llatapata mushog remenduwan


Jesucristowan aywargan. remendantsu. Si mushog tëlawan
10ॸTsaymi Mateopa wajinman remendaptinga gentirmi mas peor
aywayargan. Tsaymanmi atscag impuestu rachiscatsinga. 17ॸTsaynöllam ni tsayrag
cobragcunawan waquincag mana alli rurashga aswatapis jirpuntsictsu macwa
ruragcunapis shayämurgan, Señor tsillishga puyñumanga. Tsay macwa puyñu
Jesucristowan y discïpuluncunawanpis mushog aswawan paquisquiptinmi,
pagta micuyänanpag. 11ॸTsayta ricaycurmi puñuntin aswapis jancat ushacasquiyanga.
ley yachatsicugcuna Señor Jesucristopa Tsaymi tsayrag mushog rurashga ashwataga,
discïpuluncunata niyargan: “¿Imanirtan juc mushog puyñuman wiñantsic ishcanpis
maestruyquicunaga impuestu mana ushacayänanpag.”
cobragcunawan y mana alli rurag
jutsasapacunawan pagta micun?” 12ॸTsayta Jairopa wañushga warmi
wiyaycurmi Señor Jesucristo nirgan: wamranwan juc
“Geshyagyashacunam mëdicotaga geshyagyasha warmi
wanayan, manam sänucunatsu. 13ॸPero (Marcos 5.21-43; Lucas 8.40-56)
¡Aywar yachacuyay! ¿Diospa Palabranchö 18ॸTsaychö Señor Jesucristo

imapag gellgashga canganta? ‘Nogaga parlaycaptinmi, judiucunapa juc


runamajiquita cuyarnin llaquipänayquitam mandagnincuna chaycamur puntanman
munä. Manam munätsu Dios Yayapag nir, gongorpacuycur nirgan: “Warmi
üshacunata wañutsirnin wamrallämi wañuycanna, si gam
cushicatsimänayquita.’ Nogaga manam shamurnin maquiquita jananman
jutsannagcunata ashigtsu shamushcä, churaycuptiquiga cawangaragmi.”
sinöga jutsasapacunata ashirnin 19ॸTsaypita sharcurnam Señor Jesucristo

perdonanäpagmi shamushcä.” discïpuluncunata pusharcur tsay runawan


aywayargan. 20ॸTsaypa aywaycaptinnam
Señor Jesucristota chunca ishcay watana yawar apaywan
ayünopag tapuyan geshyagyasha warmi, Señor Jesucristopa
(Marcos 2.18-22; Lucas 5.33-39) gepallanpa witiycur llatapanpa puntanta
14ॸJuan Bautistapa gatiragnincuna yataycurgan. 21ॸTsay warmiga
shayämurmi, Señor Jesucristota tapurnin yarpayllanchö nirgan: “Llatapanpa
niyargan: “Nogacunawan fariseocunaga puntanta yataycurllam cuticasquishag.”
imaypis ayunayämi, ¿imanirtan 22ॸTsaynö yataycuptinmi Señor Jesucristo

discïpuluyquicunaga ayunayantsu?” tumaycurnin, warmita ricaycur nirgan:


15ॸSeñor Jesucristonam contestargan: “Ama mantsacaytsu, ïja. Rasumpa ƿrmi
“¿Acäsu llaquishgacu cayanman juc criyicamungayquipitam cuticashcanqui.”
casamientuman invitashgacuna, noviowan Tsay warmiga jina öram sänu
pagta caycarga? Pero juc junag ticrasquirgan.
chämungam noviota apayänanpag. Payta 23ॸTsaymi mandacug runapa wajinman

apasquiyaptinmi sïga llaquishga car mana Señor Jesucristo chaycurnin, runacuna


micurnin ayunayanga. lautata töcarnin vigiliaycäyagtawan

Mt 9.13 Os 6.6. Mt 9.17 Señor Jesucristo tsay tiempuchö parlargan, runacuna imanö vïnota
suelapita rurashga bolsacunaman wiñäyanganta.
ґkͮͅkҽƄϘॷ9ٍॷ10 22

timpull timpull wagaycäyagta tarirgan. 33ॸTsaymi Señor Jesucristo supayta


24ॸTsayta ricaycurmi Señor Jesucristo gargosquiptinrag tsay upa parlarnin
nirgan: “Caypita witiyay. Wamraga gallaycurgan. Tsaychö runacunanam
puñuycanllam, manam wañushgatsu.” mantsacashga ricapänacur ninacuyargan:
Tsaynö niptinnam asipäyargan. “¡Cay runa rurangantanöga manam ni
25ॸTsaynö runacunata gargosquirmi imaypis cay Israel naciunchöga ricashgatsu
wamra caycanganman yaycusquir, cantsic!” 34ॸTsaynö niyaptinmi fariseocuna
maquipita achcurcurgan. Tsaymi jina niyargan: “Cay runaga supaycunata
öra cawascamur sharcamurgan. 26ॸSeñor gargon, mas poderyog Supaypa
Jesucristo tsaynö cawatsimungantam, poderninwanmi.”
maytsay estansiacunachöpis
musyayargan. Señor Jesucristo runacunata
cuyarnin llaquipan
Señor Jesucristo ishcay 35ॸSeñor Jesucristom marcan marcan
gapracunata cuticätsin purir, israelcuna goricäyänan wajicunachö
27ॸTsaypitam Señor Jesucristo yachatsicurgan Mandacuy Reynonpa Alli
yargosquir aywacuptin, ishcay Willacuyninta. Tsaynöllam tucuyläya
gapracuna gepanta aywarnin geshyaywan geshyagyashacunatapis
gayaraypanö niyargan: “¡Rey Davidpa cuticätsirgan. 36ॸRunacunata ricaycurmi
ayllun Jesús, llaquipaycäyällämayri!” Señor Jesucristo llaquiparnin cuyapar
28ॸJuc wajiman yaycusquiptinnam, tsay yarpargan: “Cay runacunaga alläpa
gapracunapis gepanta yaycuyargan. maltratashga, mana salvacuyta puedirmi,
Tsaymi Señor Jesucristo tapurnincuna mantsacar witsicashga mitsigninnag
nirgan: “¿Gamcunaga rasumpacu üshacunanö yarpachacuywan llaquishga
criyiyanqui cuticätsiyänagpag poderyog caycäyan.” 37ॸTsaymi discïpuluncunata
cangäta?” Tsaynö niptinnam “Aumi, Señor Jesucristo nirgan: “Rasumpam
Taytay criyicuyällämi” niyargan. atscag runacuna imayca atsca cosëchatanö
29ॸTsaymi Señor Jesucristo ñawincunata gorinapag cayan. Pero cosechagnö
yataycur nirgan: “Gamcuna gorigcunanam wallcaglla cayan. 38ॸTsaymi
criyiyangayquinö catsun.” 30ॸMaquinwan Dios Yayata mañacuyay arugnincunata
yataycuptillanmi ñawincuna sänu cachamunanpag, imayca cosëchata
ticrasquiyargan. Tsaynö sänu gorignö Mandacuy Reynonman llapan
ticrasquiyaptinmi, Señor Jesucristo runacunata goriyämunanpag.”
nirgan: “Ama pitapis willacuyanquitsu
caynö cuticätsiyangagtaga.” 31ॸ“Ama Señor Jesucristo chunca ishcay
willacuyanquitsu” nicaptinpis, ishcan discïpuluncunata gayan
aywarmi llapan runacunata marcan (Marcos 3.13-19; Lucas 6.12-16)

10
marcan Señor Jesucristo cuticätsinganta 1ॸTsaypitam Señor Jesucristo

willacuyargan. chunca ishcay discïpuluncunata


gayasquir, poderninta garargan
Señor Jesucristo
runacunapita supaycunata
juc upata cuticätsin
gargoyänanpag, tucuyläya geshyaywan
32ॸGapracuna aywacusquiyaptinmi, Señor geshyagyashacunatapis
Jesucristoman runacuna apayämurgan cuticätsiyänanpag. 2ॸCay chunca ishcay
supay yaycusquir upayätsishga runatapis. discïpuluncunapam shutincuna cargan:
23 ґkͮͅkҽƄϘॷ10

Simón (juccag shutinmi Pedro llatapayquicunata ni cutamatapis


cargan), apayanquitsu. Shucuräyangayqui
Simónpa waugen Andrés, llangeyquicunallawan aywar, ama ni
Zebedeopa tsurincuna Santiago tucrutapis apayanquitsu.
Juanwan. Arupucugcunataga imaypis patsätsirmi
3 Felipe, micuynincuna garayan.
Bartolome, 11ॸ“May marcaman charpis, alli rurag

Tomas, runallata ashiyanqui. Wajinman


impuestu cobrag Mateo, posadacurga tsayllachö cacuyanqui
Alfeopa tsurincag Santiago, juclä marcaman aywayangayquiyag.
Tadeo, 12ॸTsay wajiman charga, ‘Shumag alli
4 “Celote niyangancag” Simón päsacuychö cawacuyay’ nir, wajiyogta
y Señor Jesucristota ranticug Judás saludayanqui. 13ॸTsay wajiyog alli runa
Iscariote niyangan. captinga, Dios Yayapa bendiciunnin
chasquinganmi, wajinchö
Señor Jesucristo discïpuluncuna caycagcunawan quëdanga. Pero mana
yachatsicuyänanpag mandangan alli runa captinga, tsay bendiciunpis
(Marcos 6.7-13; Lucas 9.1-6) paycunawan mana quëdarmi
5ॸSeñor Jesucristom chunca ishcay gamcunaman cutimunga.
discïpuluncunata caynö yachatsirnin 14ॸChäyangayqui marcachö o wajichö

cachargan: “Ama juclä runacunapa yachatsicuyänayquipag mana


marcancunaman ni Samaria chasquiyäshuptiquiga, tsay marcapita o
marcacunapapis aywayanquitsu. 6ॸMas wajipita chaquiquicunachö allpatapis
bien Israel runacunallaman aywayanqui, tapsicusquir aywacuyanqui. Tsaynö
paycunam imayca ogracashga üshanö chaquïcunapita allpata tapsicusquir
caycäyan. 7ॸAywarnin yachatsicur aywacuyangayquim, imayca ‘Mana
niyanqui: ‘Öra chaycämunnam rasumpa chasquiyämangayquipitam Dios Yayapa
ƿrmi criyicugcunata Dios Yaya castïgun gamcunaman chämunga’ nignö
Mandacuy Reynonman gorinanpag. canga. 15ॸRasuntam niyag: Dios Yayam
Tsay cielu Reynonchömi imayyagpis tsay marcachö täcugcunataga cay patsa
gamcuna cawayanqui.’ ushacangan junagchö alläpa
8ॸGeshyagyäshacunata cuticätsir mantsacaypag castiganga, Sodoma y
wañushgacunatapis cawatsiyanqui. Gomorra marcacunata ninawan rupatsir
Garan ismuypa wicuwan ushacätsinganpitapis masrag.
geshyagyashacunatapis limpiu
cayänanpag cuticätsiyanqui. Supaycuna Runacunam chiquir
runacunaman yaycushgatapis gaticachäyäshunqui
gargoyanqui. Gamcuna Dios Yayapa 16ॸ“Gamcunataga cachayag imayca

poderninta denbaldilla atogcunapa rurinman üshacunata


chasquiyangayquinö, tsaynö denbaldilla cachaycugnömi. Tsaymi gamcunaga
yachatsicurnin llapan imayca culebra imatapis alläpa musyag
geshyagyashacunatapis cuticätsiyanqui. cangannö shumag yarpachacur, imayca
9ॸ“Ama gellayta, cobrita ni goritapis palomanö jutsannag cayay. 17ॸPrësur
alporjayquichö apayanquitsu. 10ॸAma autoridäcunaman aparmi, Israel
millcapatawan mödacuyänayquipag runacunalla goricäyänan wajicunachö
ґkͮͅkҽƄϘॷ10 24

magar astayäshunqui. Tsaymi cuidädu aylluncunatawan servignincunataga


cayay. 18ॸNogaraycum reycunaman mas despreciayanga?
puedigcag mandacug runacunaman
apayäshunqui. Tsay reycunatawan Pipitatan mantsacunantsic
mandacug runacunata y mana (Lucas 12.2-7)
judiucagcunatam noga pï cangäta 26ॸ“Tsaymi ama runacunapita

willacurnin musyatsicunqui. 19ॸPero mantsacäyaytsu. Imayca pacaragpis


autoridäcunaman apayäshuptiqui ama ricacangam. Pacayllapa imata rurayanganpis
yarpachacuyanquitsu, ‘¿Imanishagrag? musyacangam. 27ॸTutapaypa niyangagta,
¿Imanörag parlashag?’ nirga. junagpa willacuyay. Yangalla willayangagta,
Parlayänayqui öram Dios Yaya wajiqui jananpita gayaycächaypa llapan
yachatsiyäshunqui imata wiyayänanpag willacuyay.
parlayänayquipagpis. 20ॸTsaynö 28ॸWañutsicugcunapita ama mantsacuyaytsu.

parlayaptiquim, cieluchö Taytayqui Wañutsishurniquipis, almayquitaga manam


Dios Yayapa Espïritun parlanga wañutsingatsu. Tsaypa rantinga
yarpayniquicuna mana captinpis. mantsacuyay Dios Yayapa castïgunwan
21ॸ“Waquincagnam waugencunata almay cuerpu inƿernuman jancat ushacag
ranticurnin autoridäcuna aywayta. 29ॸ¿Rasumpacu ishcay pishgota
wañutsiyänanpag apatsiyanga. ranticuyan juc cobrillawan? Tsaynö
Taytancunanam wamrancunata caycaptinpis Dios Yaya cay patsachö tsay
wañutsiyänanpag apatsinga. cada pishgocunapagmi yarpachacun. Tsaymi
Waquincagpanam wamrancunalla pay mana munaptinga ni jucllayllapis cay
taytancunapawan mamancunapa patsaman shicwamunmantsu. 30ॸDios
contran shärirnin, autoridäcunaman Yayagam agtsayquicuna ayca cangantapis
apatsiyanga. 22ॸNogata juc juc yupashga catsin. 31ॸAma ni imapitapis
gatiräyämaptiquim, llapan runacuna mantsacuyaytsu. Atsca pishgocunapitapis
chiquiyäshunqui. Pero mayganpis masmi gamcunaga väleyanqui.
rasumpa ƿrmi criyicurnin wañunganyag
gatirämagcagga, salvacashgam canga. Señor Jesucristota rasumpa
23ॸJuc marcachö wañutsiyta regegcunawan mana regegcagcuna
munayäshuptiquiga, jucläpa geshpir (Lucas 12.8-9)
aywacuyanqui. Rasuntam niyag: 32ॸ“Pipis runacunapa puntanchö ‘Nogam

Gamcuna llapan Israel naciunta marcan Señor Jesucristopag cä’ niptinga, nogapis
marcan manarag purir ushayaptiquim, cieluchö Dios Yayäpa puntanchö ‘Payga
Diospita Shamushga Runa cay patsaman nogapam’ nishag. 33ॸPero mayganpis
cutimushag. runacunapa puntanchö nogapag ‘Manam
24ॸ“Maestrunpita masga manam Señor Jesucristota regëtsu’ niptinga, nogapis
estudiagcunaga mandacuy yachayyogga tsay runapagga Dios Yayäpa puntanchö
cayangatsu. Servicug wätayninpis ‘Manam regëtsu’ nishagmi.
manam mas poderyogtsu
patronninpitaga. 25ॸDiscïpuluncuna Señor Jesucristoraycum runacuna
cushicuyanman maestrunnö carga. raquicäyanga
Wätayninpis cushicungam patronninnö (Lucas 12.51-53; 14.26-27)
carga. Tsay wajiyog patronta ‘Satanas’ 34ॸ“Ama nogapag yarpäyanquitsu
nicarga, ¿Masragchi tsay waquincag ‘Señor Jesucristo shamur alli päsacuy
25 ґkͮͅkҽƄϘॷ10ٍॷ11

cawaytam garamäshun’ nirga. Nogaga garaycuptinga, rasumpam Dios Yayapis


manam shamushcä alli päsacuy cawayta alli premiuta garanga.”

11
garayänagpagtsu, sinöga nogaraycu 1ॸSeñor Jesucristo chunca ishcay

piñanacurnin raquicar discïpuluncunata yachatsirnin


cayänayquipagmi. 35ॸTsaymi noga ushasquirmi, Galilea provincia
shamungäraycu marcacunachö täcugcunata yachatsirnin
taytanwan tsurin, willacunanpag aywargan.
mamanwan warmi wawan,
suegranwan llumtsuynin contra Juan Bautistapa gatiragnincuna
cayanga. Señor Jesucristoman shayämun
36ॸRunacunapa chiquignincunaga (Lucas 7.18-35)
quiquincunapa wajincunachö 2ॸTsay witsanmi Juan Bautista
aylluncunallam cayanga. 37ॸMaygan carcelchö gaycuraycargan. Tsaychö
runapis taytantawan mamanta nogapita gaycuraycarmi Señor Jesucristo
mas cuyarga, manam nogapa cananpag willacurnin milagrucuna ruraycanganta
merëcintsu. Pï runapis wamrancunata wiyargan. Tsayta wiyasquirmi Juanga
nogapita mas cuyarga, manam nogapa gatiragnincunata cachargan, 3ॸSeñor
cananpag merëcintsu. 38ॸPipis imayca Jesucristota tapuyänanpag: “¿Gamcu
cruzta apagnö wañuyninyag servimar canqui Dios Yayapita shamugpagcag
mana gatirämarga, manam nogapatsu Cristo? o ¿Juctaragcu shuyäyäshag?”
canga. 39ॸPipis quiquinpa vïdanta 4ॸTsaynö tapuyaptinnam nirgan:

salvayta munarpis, vïdanta ograngam. “Juanman cutirnin willayay caychö


Pero pipis nogaraycu wañugcagga, wiyayangayquitawan ricäyangayquita.
rasumpam cieluchö mana ushacag 5ॸCananga gapracunam ricäyan, mana

cawayta taringa. purigcunapis puriyanmi. Garan ismuypa


wicuwan geshyagyashacunam
Dios Yayam
cuticarnin limpium quëdayan.
rurangayquicunatanölla
Upacunam wiyayan. Wañushgacunam
imaycatapis cutitsishunqui
cawayämun. Umilde wactsacunatam
(Marcos 9.41)
salvaciunpag Dios Yayapa Alli
40ॸ“Gamcunata chasquiyäshurniquiga Willacuyninta willan. 6ॸTsaynö nogaman
nogatapis chasquiyämanmi. Nogata imaypis rasumpa ƿrmi criyimugcagga,
chasquiyämarga, cachamagnï Dios alläpa cushishgam canga.”
Yayatapis chasquiyanmi. 41ॸPipis Dios 7ॸTsaypita Juan Bautistapa

Yayapa willacugnin shamugta gatiragnincuna cutisquiyaptinnam,


chasquirga, tsay willacugnöllam Dios goricashga runacunata Juan Bautistapag
Yayapita juc premiuta chasquinga. Señor Jesucristo parlapar nirgan:
Tsaynöllam juc runata alli rurag “¿Imata ricagtan tsunyachö Juan
canganpita chasquirga, tsay runapis caycanganman aywayargayqui?
Dios Yayapita alli premiuta chasquinga. ¿Wayrawan shogosh cuyugta ricagcu?
42ॸPipis nogapa gatiramagnï 8ॸSinöga ¿Imagtan aywayargayqui?

canganraycu, juc järu chuya ¿Allish llatapashga runata ricagcu?


yacullatapis wactsa umilde runacunata Allish llatapashga runatagam ricantsic,

Mt 10.35-36 Miq 7.6.


ґkͮͅkҽƄϘॷ11 26

reypa palacionchö caycäyagta. 17 ‘Lautata töcashgapis manam


9ॸTsaypunga ¿Imata ricagtan tushuyargayquitsu.
aywayargayqui? ¿Dios Yayapa profëtan Llaquinaypagta cantashgapis
ricagcu aywargayqui? Juan Bautistam manam wagayargayquitsu.’
nogapa puntäta shamurnin willacurgan. 18ॸTsay Juan Bautistaga ichicllata

Tsaymi payga llapan unay micurmi ni vïnotapis upyargantsu.


profëtacunapitapis mas allicag profëta. Segïdum ayunar mallaglla cargan.
10ॸPaypagmi Diospa Palabran Tsaynö cawaptinmi gamcunaga ‘Juan
gellgashgachöpis nirgan: Bautistaman supaymi yaycushga’
‘Gam chänayquipagmi puntayquita niyargayqui. 19ॸTsaymi Diospita
juc willacugnïta cachashag, Shamushga Runa car, micurnin upyar
imayca nänita allitsagnö captï niyäman: ‘¡Tagay runaga alläpa
runacunata, micug upyagmi, amïgoncunapis
jutsayquicunata dëjasquir Dios impuestu cobragcunwan mana allita
Yayaman ƿrmi criyicuyay ruracag jutsasapacunam!’ ¡Pero Dios
ninanpag. Yayapa yachayninga musyatsicun,
Tsaynömi willacatsishag imayca alli llapan imaycatapis allillata rurar
nänipa aywagnö chänayquipag.’ cawacuymi!”
11ॸRasuntam niyag: Manam ni pipis Juan

Bautista alli importanti cangannöga ni Jancatmi üshacäyanga mana


pipis cananyag cashgatsu. Pero Dios criyicug marcacuna
Yayapa Mandacuy Reynonchö mas (Lucas 10.13-15)
umildecagmi, Juan Bautistapitapis mas 20ॸSeñor Jesucristom tsay

alli importanti runa canga. marcacunachö mas atsca milagrucunata


12ॸ“Juan Bautista shamunganpita rurarnin piñapargan. Tsaynö atsca
cananyagmi Dios Yayapa Mandacuy milagrucuna ruranganta ricaycarpis,
Reynon chaycamun llapan jutsancunata manam arepenticur
poderninwan. Tsaymi runacuna dëjayargantsu. Tsaymi Señor Jesucristo
gechunacurrag Dios Yayapa Reynonman tsay marcacunapa contran nirgan:
yaycuyta munayan, Alli Willacuyninta 21ॸ“¡Alläpa llaquipaypagmi Corazin

wiyarnin cäsucur. 13ॸLlapan marca canqui! ¡Llaquipaypagmi


profëtacunawan Moiséspa leyninpis, Betsaida marca canqui! Tiro
Dios Yayapa Mandacuy Reynonpagmi marcachöwan Sidon marcachö
willacuyargan. ‘Caynömi canga’ nir, ricäyangayquitanö ricarga, unaynam
asta Juan Bautista shamunganyag. 14ॸSi llapan jutsancunata dëjayanman cargan.
gamcuna rasumpa chasquiyta Jutsancunata rasumpa dëjayanganta
munayaptiquiga: Profëta shamunanpag musyacänanpagga, unaynam yana
cangan Elíasmi, Juan Bautistaga. llatapata llatapacurcur, gagllancunata
15ॸWiyagcagga shumag tantiyacuyay. uchpawan pintacuyanman cargan.
16ॸ“¿Canan tiempu runacunataga 22ॸGamcunatam niyag: Cay patsa

imawanrag iwalatsïman? Imayca pläzachö ushacangan junagchömi, Dios Yaya


pucllarnin jamaraycag wamracunanömi, juzgayäshurniqui castigayäshunqui,
waquincagta gayaparnin caycäyan. Tirowan Sidon marca runacunata

Mt 11.10 Mal 3.1 Ex 23.20.


27 ґkͮͅkҽƄϘॷ11ٍॷ12

castiganganpitapis masrag. 23ॸPero nogachö tariyanqui llapan yarpachacur


gamga Capernaum marcayqui ¿cieluyag llaquicuyniquicunawan imayca
apashga canantacu yarpanqui? Tsaynö ajayaycunapitapis shütarnin
apashga canganpa rantinmi, jamaycuyänayquipag. 30ॸManam ajatsu
inƿernuman jitarpushga canga. Sodoma imayca yuntashganö nogapa yügö
marcachö milagrucunata marcayquichö apaywan gepï aparïga.”
rurangätanö rurashga captïga,
cananyagmi llapan imaycanpis Señor Jesucristo yachatsicun
caycäyanman cargan. 24ॸNogam niyag: jamay junagpag
Cay patsa ushacangan junagchömi, Dios (Marcos 2.23-28; Lucas 6.1-5)

12
Yaya juzgayäshurniqui 1ॸJuc jamay junagchömi Señor

castigayäshunqui, Sodoma marca Jesucristo discïpuluncunawan


runacunata castiganganpitapis masrag.” trïgucuna rurinpa aywaycäyargan.
Tsaymi discïpulucuna mallagasquir,
Señor Jesucristom “Nogaman
trïguta quiptusquir uchuyargan.
shayämuy shütatsiyänagpag” nin. 2ॸTsaynö rurayanganta ricaycurmi,
(Lucas 10.21-22)
fariseocuna Señor Jesucristota niyargan:
25ॸTsay öram Señor Jesucristo nirgan: “Ricay, canan jamay junagchö leynintsic
“Tayta Dios, cieluchö patsachöpis mandacungannö proibido caycaptin,
Gammi alläpa mandacug canqui. Imanö discïpuluyquicunaga tsayta
cangayquitapis pacashcanquim ruraycäyan.” 3ॸTsaymi Señor Jesucristo
musyagtucugcunapitawan alläpa nirgan: “¿Manacu Diospa Palabran
estudiagcunapitapis. Tsaypa rantinmi, gellgashga libruchö liyiyashcanqui,
imayca pishi wamranö umildecagcunata unay rey David yanagencunawan
tantiyatsishcanqui. Tsaypitam alläpa mallagasquir ruranganta? 4ॸRey Davidga
cushishga alabag. 26ॸAu, Dios Yaya, Dios Yayata adorayänan wajiman
tsaynö munarnin rurangayquim alläpa yaycusquirmi, ‘Cay tantaga Dios
cushitsishunqui. Yayallapagmi’ niyangan tantata
27ॸ“Tayta Diosmi llapan jipiscamur, yanagencunawan
imaycacunatapis nogapa micusquiyargan. Musyayangaquinöpis
mandacuynïman churashcanqui. Tsaymi leynintsic mandacunganchöga tsay
Dios Yaya gamlla pï noga cangätapis tantaga mandacug
rasumpa regemanqui, manam sacerdöticunallapagmi cargan.
waquincagcunaga regeyämantsu. Davidpagwan yanagencunapagpis tsay
Tsaymi noga Tsurinlla Dios Yayatapis tantata micuyänanpagga proibidom
regë. Manam ni pipis Dios Yayataga cargan. 5ॸ¿Manacu Moisés gellgangan
regengatsu, mana regetsiptïga. Noga leyta liyiyashcanqui? Jamay
Tsurin regetsingä runacunallam, Dios junagchöpis manam ni ima mana
Yayataga rasumpa regeyan. allitatsu rurayan, sacerdöticuna Dios
28ॸ“Llapayqui llaquicur sufriywan Yayata adorayänan jatun wajichö
pishipashgacuna, nogaman shayämuy arurnin mana jamarpis. 6ॸTsaymi niyag:
shütatsiyänagpag. 29ॸYanapayäshayquim Nogagam mas mandacuy poderyog cä,
imayca yüguta matancagnö, nogapita Dios Yayata adorayänan wajipitawan
shumag yachacuyänayquipag. Nogaga tsay llapan mandacug runacunapitapis.
alli shongoyog umildem cä. Tsaymi 7ॸ¡Mä yarpachacuy! ¿Imapagtan Dios
ґkͮͅkҽƄϘॷ12 28

Yaya nirgan? Runamajiquita yargosquir willanacuyargan,


llaquipaptiquim, alläpa cushicü. Pero “¿Imanöllarag cay Jesústa
‘Dios Yayapag’ nir, wätacunawan wañuscatsishwan?” nirnin.
sacriƿciuta rurarnin wañutsipacurga,
manam cushitsimanquitsu. Tsay Profëta Isaías unaypitana Señor
llapanta shumag tantiyarga, Jesucristopag parlangan
jutsannagcunata manam 15ॸTsaynö yachatsinacur

niyanquimantsu, ‘Gamga jutsata wañutsiyänanpag caycäyanganta


ruragmi canqui’ nirnin. 8ॸNoga Diospita musyasquirmi, Señor Jesucristo
Shamushga Runa carmi, jamay aywacurgan. Tsaynö aywacuptin atscag
junagchöpis mandacug poderyog cä.” runacuna gatiyaptinmi, llapan
geshyagyashacunata cuticätsirnin
Tsaquishga maquiyog runa nirgan: 16ॸ“Ama ni pï cangätapis
(Marcos 3.1-6; Lucas 6.6-11) willacuyanquitsu.” 17ॸTsaynömi Diospa
9ॸTsaypita Señor Jesucristo aywarmi, profëtan Isaías unay gellgangan
Israel runacunalla goricayänan wajiman cumplirgan:
yaycurgan. 10ॸTsay wajichömi juc runa 18 “Caychömi acrangä servimagnï

tsaquishga maquiyog caycargan. Tsaymi caycan.


tsaychö waquincagcuna Señor Paytam alläpa cuyä. Tsaymi alläpa
Jesucristota acusayänanpag pantatsiyta cushitsiman.
munayargan. Tsaynö pantatsiyta Paypa jananmanmi Espïritu Santota
yarparmi, Señor Jesucristota churashag poderöso cananpag.
tapuyargan: “¿Allicu o manacu jamay Tsaymi payga llapan naciuncunata
junagchö geshyagyashacunata juzgarnin willacunga,
cuticätsishwan? Leynintsic jutsayogcagta castigar
mandacunganchöga, imayca aruytapis jutsannagcagtaga mana
proibinmi. Pero ¿gamga, castiganäpag.
imaninquitan?” 11ॸSeñor Jesucristonam 19 Manam imatapis reclamarnin

nirgan: “¿Manacu maygayquipis jamay gayaycachangatsu.


junagchö üshayquicuna uchcuman Manam vozllantapis cällicunachö ni
jegasquiptin jorgoyanquiman? ¿Acäsu maychöpis wiyayangatsu.
cananga jamay junagmi jina 20 Tsillishga shogoshpis manam

‘Wañucutsunpis’ nircu, paquingatsu


dëjasquiyanquiman? 12ॸTsay üshapitapis ni wañunar goshniycag mëchapis
masmi juc runaga välen. Tsaymi llapan manam wañungatsu,
leynintsicpis mandacun jamay junagchö asta llapan alli ruraycuna
imatapis allicunallata ruranapag.” vencenganyag.
13ॸTsaypitam runata Señor Jesucristo Tsaynöllam wañunagnö llaquishga
nirgan: “Maquiquita largamuy.” Tsaymi caycagcunatapis,
runaga maquinta largasquiptin, juccag mushog änimuta garanga.
maquin cangannölla jancat 21 Llapan naciun runacunam payta

cuticasquirgan. 14ॸPero fariseocunanam cushishga yätsicur


goricayänan wajipita piñashga conƿacuyanga.”

Mt 12.7 Os 6.6. Mt 12.18-21 Is 42.1, 3-4.


29 ґkͮͅkҽƄϘॷ12

musyayay Dios Yayapa Mandacuy


Satanaspa poderninwanmi Jesúsga Reynon cay patsaman gamcunapag
supaycunata gargon niyangan chämushgana canganta.
(Marcos 3.20-30; Lucas 11.14-23; 12.10) 29ॸ“¿Imanötagshi callpayog runapa
22ॸTsaypitanam Señor Jesucristoman wajinman yaycusquir, imantapis
juc gapra, mana parlag upapa gechuyta puedinquiman manarag
shongonman supay yaycushga runata watarga? Tsay callpayog runata
pushayämurgan. Tsay runata Señor watasquirmi sïga, imaycantapis
Jesucristo cuticascatsiptinmi, ñawinpis suwarnin gechunquiman.
ricargan y shiminpis parlargan. 30ॸ“Pipis nogapa favornï mana carga,
23ॸTsaychö goricashga runacunam chiquignï conträmi caycan. Tsaynöllam
mantsacashga Señor Jesucristopag imayca cosechagnö Mandacuy
tapunacur niyargan: “¿Cayga Reynöman runacunata mana gorïsimar
manatsurag Dios Yayapita yanapamagga, goringantapis jancat
shamunanpag unay rey Davidpa witsisquingalla.
ayllunpita runa?” 24ॸTsayta wiyaycurmi 31ॸ“Tsaymi rasumpa niyag: Runacuna

fariseocuna niyargan: “Cay runataga imayca jutsancunata


supaycunata mandag quiquin Satanasmi rurayanganpitawan imayca mana alli
podernin entregashga supaycunata parlayanganpitam Dios Yayaga
gargonanpag.” 25ॸTsaymi Señor perdonanga. Pero Espïritu Santopa
Jesucristo imanö yarpaycäyanganta contran mana allita parlayanganpitam
musyarnin nirgan: “Juc naciunchö sïga, ni imaypis perdonangatsu.
quiquincunapura chiquinacur 32ॸDiospita Shamushga Runa cangäpita,

maganacuyaptinga, tsay naciunga conträ mana alli parlag runacunataga


jancatmi ushacanga. Tsaynöllam juc Dios Yaya perdonangam. Pero Espïritu
marcachö täcug runacunawan juc Santopa contran mana alli parlag
wajichö täcugcunapis, quiquincuna pura runacunatam sïga, cay vïdachö ni wac
chiquinacurnin raquicar ushacäyanga. vïdachöpis Dios Yaya perdonangatsu.”
26ॸSi tsaynö quiquin Satanas

supaynincunata chiquirnin gargorga, Plantataga wayuyninpitam


quiquillanmi jancat gargocurnin regentsic
raquicaycan. Tsaynö carga ¿imanötagshi (Lucas 6.43-45)
mandacuyninchöpis poderyog canman? 33ॸ“Sigam shumag juc plantata
27ॸGamcunaga yarpäyanqui quiquin cuidaptiquiga, tsaynö allishllatam
Satanaspa poderninwan supaycunata wayungapis. Pero si mana alli
gargongätam. Si tsaynö caycaptinga cuidaptiquiga, tsaynö mana allillatam
¿pitan gatiragniquicuna supaycunata wayungapis. Plantatagam wayuyninpita
gargocuyänanpag podernincuna alli o mana alli cangantapis regentsic.
garashga? Tsaymi gatiragniquicunalla 34ॸ¡Culebra castacuna! Gamcunaga mana

imata niyangayquitapis contrayqui alli yarpayniquicuna captinmi, allitaga ni


juzgayäshunqui. Tsaynöpam rasumpa imaypis parlayanquitsu. Tsaymi runaga
musyä mana tantiyarnin mana shongonchö yarpangannölla imatapis
allicunallata yarpäyangayquita. 28ॸPero parlayan. 35ॸShongoncuna alli captinga,
Dios Yayapa Espïritu Santonpa allitam parlayan. Mana alli shongoyog
poderninwan supaycunata gargoptïga, carga, tsaynö mana allillatam parlayanpis.
ґkͮͅkҽƄϘॷ12 30

36ॸPerorasuntam niyag: Cay patsa Tsay reynaga alläpa carupitam shamurgan,


ushacangan junag juiciu ƿnalchömi, Dios Dios Yaya musyatsinganta unay rey
Yaya runacunata juzganga cada Salomón parlagta wiyananpag. Tsaymi
palabrancunapita imayca mana väleg canan caychö caycag Diospita Shamushga
parlaycunata parlayanganpita. 37ॸTsaymi Runaga, unay rey Salomónpitapis mas
quiquiquicunapa palabrayquicunallawan poderöso.
juzgayäshuptiqui, salvacashgapis o
condenarnin catigashgapis canqui.” Yargongan runaman supay cutin
(Lucas 11.24-26)
Mana alli runacuna Señor 43ॸ“Runapita supay yargosquirmi, tsunya
Jesucristo milagruta tsaqui patsacunapa aywarnin
rurananpag mañayan jamaycunapag sitiuta ashirnin purin.
(Marcos 8.12; Lucas 11.29-32) Tsaychö sitiuta mana tarirmi yarpan:
38ॸTsaypitanam waquincag 44ॸ‘Mejorga yargamungä wajïnö runaman

fariseocunawan ley yachatsicugcuna Señor cuticushag.’ Tsaymi tsaynö cutirninga


Jesucristota niyargan: “Maestru, nogacuna yargamungan runataga tarin, imayca jäcug
rasumpa ricarnin musyayänäpag mä juc alli pitsapacurnin churapacushga limpiu
milagruta ruramuy.” 39ॸTsaymi Señor wajitanö. 45ॸTsayman cutirga, ganchis mas
Jesucristo nirgan: “Gamcunaga llutan quiquinpitapis mas poderyog
mana alli jutsacunata rurag supaycunatam pushanga. Tsaymi llapan
cayniquicunawanmi milagrutarag ricayta yaycusquir tsay runallachö täcuyaptin,
munayanqui. Pero manam ni ima punta canganpitapis mas peor mana alli
milagrullapis cangatsu, unay profëta runa canga. Tsaynöllam canan cawaycag
Jonáswan ruracanganpitaga. 40ॸTsay runacunapis mas peor mana alli
Jonásmi quimsa junag y quimsa pagas, ticraycäyan.”
jatun pescädopa pachanchö cargan.
Tsaynöllam quimsa junag y quimsa pagas Señor Jesucristopa maman
Diospita Shamushga Runapis pamparanga. waugencunawan
41ॸTsaymi cay patsa ushacangan juiciu (Marcos 3.31-35; Lucas 8.19-21)
ƿnalchö Jonáspa tiempunchö cawag 46ॸSeñor Jesucristo tsaynö

runacuna, mana alli rurag cayangayquipita yachatsicuycaptinmi, mamanwan


juzgarnin shimpiyäshurniqui condenar waugencuna paywan parlayta munarnin
garpuyäshunqui. Tsay Ninive marca wagtachö shuyaraycäyargan. Tsaynö
runacunam profëta Jonás willacunganta wagtallachö cayaptinmi, 47ॸmayganchi
wiyarnin cäsucur, jutsancunata dëjasquir Señor Jesucristota willarnin nirgan:
Dios Yayaman cutirnin rasumpa mas ƿrmi “Mamayquiwan waugeyquicunam
criyicuyargan. Tsaymi canan caychö wagtachö gamwan parlayta munar
caycag Diospita Shamushga Runaga, unay shuyaycäyäshunqui.” 48ॸTsaynö
profëta Jonáspitapis mas poderöso. willagnintanam, Señor Jesucristo
42ॸTsaynöllam cay patsa ushacangan juiciu nirgan: “¿Pitan nogapa mamäwan
ƿnalchö, canan cawaycag runacunata Sabá waugëcuna?” 49ॸTsaypitam
naciunpita reyna juzgarnin discïpuluncunata dëdunwan señalar
shimpiyäshurniqui condenayäshunqui. nirgan: “Caycunam mamäwan

Mt 12.40 Jn 1.17.
31 ґkͮͅkҽƄϘॷ12ٍॷ13

waugëcunaga cayan. 50ॸPipis cieluchö “¿Imanirtan imawanpis iwalatsicur


caycag Dios Taytä munangannö allillata runacunata yachatsicunqui?” 11ॸTsaymi
rurar cawagcunam mamäwan Señor Jesucristo nirgan: “Gamcunallatam
waugëcuna y panïcunapis.” imayca pacaraycagnö Dios Yayapa
Mandacuy Reynon imanö canganta
Señor Jesucristo muruwan entenditsiyäshushcanqui. Pero waquincag
iwalatsicuypa yachatsicun runacunataga manam entenditsinragtsu.
(Marcos 4.1-9; Lucas 8.4-8) 12ॸRasumpa ƿrmi criyigcunatam Dios Yaya

13
1ॸTsay wajipita yargosquirmi, musyatsinga, alli criyicuyninwan payta
Señor Jesucristo gocha mas regeyänanpag. Pero mana rasumpa
cuchunman chaycur jamargan. 2ॸTsayman ƿrmi criyigcunataga ichiclla
maytsicag goricäyaptinmi, Señor Jesucristo criyicuyninwan musyangantapis jancatmi
büquiman lätarcur jamargan, atscag gongascatsinga. 13ॸTsaymi imaycawanpis
runacuna gocha cuchun pläyachö iwalatsicuypa yachatsicü. Ricaycarpis
ichiraycäyaptin. 3ॸTsaymi Señor Jesucristo mana ricagnö wiyaycarpis mana
tucuyläya iwalatsicuycunawan yachatsicur wiyagnömi cayan. Manam ni juc
nirgan: “Juc runam murucug aywargan. tantiyacuyantsu. 14ॸTsaymi canan
4ॸTsay runa muruta magtsiptinmi, cumpliycan Dios Yayapa unay profëtan
waquincagga näniman shicwasquiyaptin Isaíaswan gellgatsir ningan:
pishgocuna shamurnin upshasquiyargan. ‘Wiyaycarpis manam ni imay
5ॸTsaynöllam waquincag murupis ranra entendir musyayanquitsu.
allpaman shicwasquir, mana atsca allpa Ricaycarpis manam ni ima
captin saslla jegascayämurgan. 6ॸTsaymi gocuyanquitsu.
chapanchö wallcalla allpa captin, rupay 15 Tsaymi cay runacunaga chucru

yargamur alläpa achachaptin shongoyog caynincunwan,


tsaquisquiyargan. 7ॸWaquincag murunam Diospa Palabrantaga ni ichicllatapis
cashacuna rurinman shicwasquir, yarpaynincunaman entendir
jegarcamugllata cashacuna gopirnin jancat chasquiyantsu.
ushacascatsiyargan. 8ॸPero waquincag Mana wiyarmi ni juc entendirnin
murunam alli allpaman shicwayargan. tantiyacuyantsu.
Tsay alli allpaman shicwacag murucunaga Ñawincunapis imayca gepillashganö
mas alli jegamur pogormi, cada espïgachö ricäyantsu.
juc pachacta, waquinnam sogta chuncata y Tsaynöllam rinrincunapis mana
waquincagnam quimsa chuncayag wiyananpag y
wayuyargan. 9ॸTsaynö willacungäta yarpaynincunawan mana
shumag wiyacur tantiyacuyay.” tantiyayänanpag tsaynö cayan.
Si tsaynö mana carga nogamanmi
Imanöpa Señor Jesucristo cutiyämunman cargan.
imaycawanpis iwalatsicurnin Tsaymi nogaman cutiyämuptinga
yachatsicungan jutsancunapita perdonar
(Marcos 4.10-12; Lucas 8.9-10) cuticätsirnin salväman cargan.’
10ॸTsaypitanam Señor Jesucristoman 16ॸ“Pero cushicuyay ricarnin cuentata

discïpuluncuna witiycur tapuyargan: gocur wiyarpis tantiyacugcuna.

Mt 13.15-16 Is 6.9-10.
ґkͮͅkҽƄϘॷ13 32

17ॸTsaymirasunta niyag: Dios Yayapa Tsaycag runacunaga imayca juc


unay profëtancunawan waquincag alli pachacyag, sogta chuncayag y quimsa
ruragcunam y atscagmi alläpa ricayta chuncayag wayugnömi cayan.”
munayargan canan ricaycäyangayquita.
Tsaynöllam wiyaycäyangayquitapis Señor Jesucristo trïguchö mana alli
wiyayta munayargan. Pero alläpa gora wiñamunganwan iwalatsicur
munarpis manam ricäyargantsu ni yachatsicun
wiyayargantsu gamcunanöga. 24ॸSeñor Jesucristo yapay
iwalatsicuypa yachatsicurgan: “Dios
Señor Jesucristo murucugwan Yayapa Mandacuy Reynonga caynömi:
iwalatsicur yachatsicun Juc runam chacranman alli trïguta
(Marcos 4.13-20; Lucas 8.11-15) mururgan. 25ॸTsaypita
18ॸ“Canan wiyarnin musyay puñucasquinganyagmi chiquignincuna
murucugman iwalatsicuypa aywaycur, trïgu murushgaman mana
willacungäta. 19ॸDios Yayapa Mandacuy alli gorata murusquir aywasquiyargan.
Reynonpa Alli Willacuyninta wiyaycar, 26ॸTsaymi trïgu espigar gallaycuptin,

mana tantiyagcunaga muru näniman mana alli gorapis espigar gallaycurgan.


shicwagnömi cayan. Tsaymi 27ॸArugnincunanam yarpachacurnin

shongonchö mana criyicunganpita patronninman aywar tapuyargan:


Supay shamur, Alli Willacuy ‘Taytay, gamga alli murutatsag
wiyangantapis gongatsinga, imayca murutsirgayqui, ¿Maypitatan mana alli
pishgocuna muruta upshayangannö. goracunaga espïgaycämun?’ 28ॸTsaynö
20ॸPero pipis Dios Yayapa Alli tapuyaptinnam ‘Chiquimagnïmi tsayta
Willacuyninta wiyaycur, saslla rurashga’ nirgan. Tsaypitanam
cushishga criyicurga, imayca ranra tapuyargan: ‘¿Taytay munanquicu tsay
allpaman muru shicwagnömi cayan. gorata tirarnin jipiyänäta?’ nirnin.
21ॸTsaymi chapanchö allpa mana captin, 29ॸTsaynö niyaptinnam nirgan: ‘Ama,

achaywan tsaquirnin saslla shicwagnö, tsay gorata tirayaytsu; trïguntinmi


Dios Yayapa Alli Willacuyninraycu tiracanga. 30ॸJina trïguwan iwal
runacuna chiquirnin gaticachar pogocutsun asta sëgayag. Sëgachönam
sufritsiyaptin, imayca mana mincaycunata mandashag puntata mana
allicunamanpis saslla shicwanga. alli goracunata goriyänanpag.
22ॸWaquinnam imayca casha rurinman Tsaytanam wancutsishag
muru shicwashganö cayan. Dios Yayapa waycatsinäpag. Tsaypitam trïguta
Alli Willacuyninta wiyaycarpis, goriscatsir gollgäman churatsishag.ٔॸٚ
quiquincunapa ruraynincunallapag mas
yarpachacur, engañacug Señor Jesucristo mostäza muruwan
riquësacunallapag alläpa yarparäyan. iwalatsicur yachatsicun
Tsaynö imaycacunallapag (Marcos 4.30-32; Lucas 13.18-19)
yarpachacurmi, Dios Yayapa Alli 31ॸSeñor Jesucristom shumag
Willacuyninta wiyaycarpis cäsuyantsu, tantiyacuyänanpag ejempluwan
imayca juc planta mana wayugnö. willacur, imanö cangantapis nirgan:
23ॸPero Dios Yayapa Alli Willacuyninta “Dios Yayapa Mandacuy Reynonga juc
wiyarnin, shumag tantiyagcagga alli runa chacranchö mostäzapa chushu
allpaman muru shicwagnömi cayan. murunta murungannömi. 32ॸLlapan
33 ґkͮͅkҽƄϘॷ13

murupitapis mas chushum tsay muruga. iwalatsicur yachatsicungayquita


Chushu caycarpis, waquincag tantiyaycatsiyämay mana alli gorata
gorapitaga mas wiñarmi imayca jachanö chacraman murunganta.” 37ॸTsaymi
jatuncaray. Tsaymi pishgocunapis Señor Jesucristo nirgan: “Alli muruta
rämancunachö geshuncuna rurayan.” murugcagga noga Diospita Shamushga
Runam cä. 38ॸChacraga cay mundum.
Señor Jesucristo levadürawan Alli trïgu yurigcagga Dios Yayaman
iwalatsicur yachatsicun rasumpa ƿrmi criyicugcunam. Mana alli
(Lucas 13.20-21) goraga Supaypa servignincunam cayan.
33ॸSeñor Jesucristom yapay 39ॸChacrayogta chiquir mana alli gorata

ejemplucunawan willacur nirgan: “Dios murugcagga Supaymi. Tsaymi


Yayapa Mandacuy Reynonga caynömi: cosëchaga cay patsa ushacangan juiciu
Juc warmi quimsa almun jarinaman ƿnal junag canga. Tsay cosëcha
levadürata pogonanpag tallungannö.” gorigcunagam angelcuna cayanga.
40ॸGorata gorisquir ninawan
Señor Jesucristo yachatsicun rupatsingantsicnömi, cay patsa
Diospa Palabran gellgashgachö ushacangan junagchö canga. 41ॸDios
rasumpa cumpliycanganta Yayapa Tsurinmi angelcunata
(Marcos 4.33-34) cachamuptin, llutata
34ॸCay llapantam Señor Jesucristo ruratsicugcunatawan mana alli
maytsicag runacunata imaycawan ruragcunatapis llapanta goriyämunga,
iwalatsicuypa yachatsicurgan. Dios Yayapa Mandacuy Reynonpita
Imaycawanpis mana iwalatsicuypaga raquiyänanpag. 42ॸMana allicagcunataga
manam yachatsicurgantsu. 35ॸTsaynö gorisquirmi inƿernuman gaycuyanga.
Señor Jesucristo yachatsicuptinmi, Dios Tsaychömi alläpa wagar ñacayanga,
Yayapa unay profëtan willacur ningan quiruncunatapis regochyätsirrag.
cumplirgan: 43ॸTsaymi alli rurag runacunaga imayca

“Imaycawanpis iwalatsicuypam rupaynörag atsicyäyanga cieluchö


yachatsicushag. Taytancuna Dios Yayapa Mandacuy
Cay patsata Dios Yaya Reynonchöpis. Wiyagcagga shumag
camanganpitam asta cananyag entendir tantiyacuyay.”
pacaräcushga
Señor Jesucristo gori gellay riquësa
manam ni pipis musyashgatsu.
pamparagwan iwalatsicur
Tsaymi cananga tsay llapanta
yachatsicun
willacü.”
44ॸ“Dios Yayapa Mandacuy Reynonga
Señor Jesucristo mana alli goraman imayca chacrachö alläpa väleg riquësa
iwalatsicur entenditsingan gori gellay pamparagnömi. Juc runam
36ॸTsaychö goricashga runacunapita riquësa pamparaycagta tarisquir, yapay
despedicusquirmi, Señor Jesucristo patsallanman pampaycur cushishga
wajiman yaycurgan. Wajiman aywan, llapan imaycantapis
yaycusquiptinnam discïpuluncuna ranticusquir tsay chacrata llapan
witiycur niyargan: “Imaycawan fortünantawan rantinanpag.”

Mt 13.35 Sal 78.2.


ґkͮͅkҽƄϘॷ13ٍॷ14 34

tsaypita aywacurgan. 54ॸTsaypitanam


Señor Jesucristo alläpa chaniyog Nazaret marcanman chaycur, Israel
perlaswan iwalatsicur yachatsicun runacunalla goricäyänan wajichö
45ॸ“DiosYayapa Mandacuy Reynonga marcamajincunata yachatsirgan. Tsaymi
alläpa chaniyog fïno perlascunata juc runacuna mantsacashga ricaränacur
negocianti runa ashignömi. 46ॸTsay niyargan: “¿Imanönarag cay runaga
runaga alläpa chaniyog perlasta cayläya yachaycunata yachacushga?
tarisquirmi, aywasquir ¿Ima poderninwanrag cay
imaycancunatapis ranticun tsay perlasta milagrucunatapis ruran? 55ॸ¿Cay runaga
llapan gellayninwan rantinanpag.” manacu carpintero Josépa tsurin?
¿Acäsu juctagcu? Mamanpis Maríam
Mällawan pescädota achcuyangan ¿Au? Manacu waugencunapis Santiago,
47ॸ“Dios Yayapa Mandacuy Reynonga José, Simón, Judás. 56ॸPanincunapis
gochaman mällata jitarpur, tucuyläya manacu cay marcantsicchö llapan
pescädocunata achcugnömi. 48ॸPescädota täcuyan. ¿Maypitanatan cayläya
mälla juntata gocha cuchunman yachaytaga tarishga?”
jorgascamurmi, jamaycur allicagta 57ॸTsaynö rimarmi Señor Jesucristota

acrarnin canastaman wiñar mana rabiaparnin cäsuyargantsu. Tsaymi


allicagtaga jitarirgan. 49ॸTsaynöllam cay Señor Jesucristo nirgan: “Dios Yayapa
patsa ushacangan junag juiciu ƿnalchö, willacugnin juclä marcapita captinga,
angelcuna shamurnin alli ruragcunata runacunam respetarnin cuyayan. Pero
raquiyanga mana alli ruragcunapita. marcamajincunawan wajinchö
50ॸMana alli ruragcunatam nina caycagcunaga mana respetarmi ni
rupaycag inƿernuman garpuyanga, cäsuyanpistsu.”
wagarnin quiruncunapis 58ॸTsaynö mana rasumpa

regochyaptinrag sufrir cayänanpag.” criyicuyaptinmi, Señor Jesucristo


51ॸTsaynö willasquirmi Señor marcanchöga juc ishcay
Jesucristo tapurgan: “¿Llapan milagrucunallata rurargan.
yachatsicungätacu tantiyayashcanqui?”
Juan Bautistata rey Herodes
Discïpuluncunanam “Aumi” niyargan.
52ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan: wañutsingan
(Marcos 6.14-29; Lucas 9.7-9)
“Moiséspa leynin yachatsicug Dios

14
Yayapa Mandacuy Reynonpag 1ॸTsay tiempuchömi Galilea
yachacurga, juc wajiyog runanömi provinciapa reynin Herodes,
canga. Tsay runaga imayca riquësan “Señor Jesucristo alläpa allicunatam
churacungancunatapis regermi, ruraycan” nir, parlayagta wiyargan.
wajinpita alläpa chaniyog unay 2ॸTsaymi wätaynincunata Herodes

churaragcagtawan mushogcag nirgan: “Tsay runaga Juan Bautistam,


munangancagta jorgamun.” wañunganpita cawamushga canga.
Tsaymi poderyog canga imayca
Nasaret marcachö Señor Jesucristo milagrucunatapis rurananpag.”
yachatsicun 3ॸMas puntatanam rey Herodesga Juan
(Marcos 6.1-6; Lucas 4.16-30) Bautistata prësurnin achcuscatsir,
53ॸTsaynöiwalatsiycuypa cadenawan alli wataycur carcelchö
yachatsicusquirmi, Señor Jesucristo gaycarätsirgan. Tsaynöga gaycatsirgan
35 ґkͮͅkҽƄϘॷ14

rey Herodespa warmin Herodias


piñasquir “¡Tsay runataga gaycatsiy!” Señor Jesucristo milagruta ruran
niptinmi. Tsay warmigam puntataga pitsga waranga runacuna
Felipepa warmin cargan. Felipenam rey micuyänanpag
Herodespa waugen cargan. 4ॸJuan (Marcos 6.30-44; Lucas 9.10-17;
Bautistam mas puntata rey Herodesta Juan 6.1-14)
nirgan: “Leynintsicga proibishunquim, 13ॸTsaynö Juanta rurayanganta

waugeyquipa warminwan wiyasquir, Señor Jesucristo quiquillan


täcunayquipag.” 5ॸTsaynö ninganpitam aywacurgan gochapa büquiwan mana
rey Herodes Juanta wañutsiyta pipis cangan tsunyaman japallan
munargan. Tsaynö wañuytsiyta cananpag. Pero maypa aywangantapis
munarpis manam balurargantsu, musyasquirmi, runacuna gatirnin
“Atscag runacunam Dios Yayapa aywayargan. Chaquillapa gocha
profëtan canganta criyiyan.” cuchunpa marcancunapita runacuna
Tsaynöpam mantsaparnin wañutsiyta Señor Jesucristo chänanpagcagman
puedirgantsu. 6ॸTsaypitanam rey aywayargan. 14ॸSeñor Jesucristo chaycur,
Herodespa santun cargan. Tsaymi maytsicag runacuna goricashgata
Herodespa santunchö llapan ricargan. Paycunata ricarmi
gorpancunapa puntanchö Herodiaspa llaquiparnincuna cuticätsirgan
warmi wamran tushurgan. Tsay jipash geshyaycagnincunatapis. 15ॸRupay
tushunganmi rey Herodesta alläpa jegaycaptinnam discïpuluncuna Señor
gustargan. 7ॸTsaymi jipashta nirgan: Jesucristota niyargan: “Tsunyachömi
“Imata mañamaptiquipis caycantsic tutapaycannam. Runacuna
mañamangayquitam garashayqui. aywacuyätsunna marcancunapa tsaychö
Tsayta rasumpa cumplinäpag juracümi.” micuyta rantiyänanllapagpis.” 16ॸTsaymi
8ॸTsaymi tsay jipash maman Señor Jesucristo nirgan: “Manam
yachatsingannö Herodesta mañarnin convienintsu aywacuyänan, gamcuna
nirgan: “Juan Bautistapa umanta juc micuynincuna garayay.” 17ॸTsaynö
plätuchö apatsimur entregaycamay.” niptinnam niyargan: “Cayäpaman pitsga
9ॸTsayta wiyaycurmi rey Herodes tantawan ishcay pescädollam.” 18ॸSeñor
alläpa llaquishga cargan. Gorpancunapa Jesucristonam nirgan: “Tsayta
puntanchö jurashga carmi, pengacuychö apayämuy.” 19ॸTsaypitanam runacunata
mana quëdananpag wätaynincunata pampaman “Jamacuyay” nirgan. Tsaymi
mandargan jipash mañanganta pitsga tantatawan ishcay pescädota
apayämunanpag. 10ॸTsaypitanam rey achcurcur, cieluman ricarcur
Herodes runancunata carcelman bendisarnin Dios Yayata mañacurgan.
cachargan, Juan Bautistapa umanta Tsaynö mañacusquirmi tsay tantata
rogosquir apayämunanpag. 11ॸJuanpa paquin paquin discïpuluncunata
umanta plätuchö chäratsimur jipashta entregargan jamaycag runacunata
entregaycuyaptinmi, mamanman aypurnin raquipuyänanpag. 20ॸTsaymi
apargan. 12ॸTsaynö rurasquiyaptinmi, llapanpis pachancuna juntanganyag
Juanpa gatiragnincuna chaycur ayanta micuyargan. Micur ushasquiyaptinnam
aparnin pampacuyargan. Tsaypita discïpuluncuna sobragta chunca ishcay
aywarnam Señor Jesucristota canastacunaparag goriyargan. 21ॸTsay
willayargan. micugcunata yupayaptinmi pitsga
ґkͮͅkҽƄϘॷ14ٍॷ15 36

waranganö yashga runacunalla Señor Jesucristo nirgan: “Gam manam


cayargan, warmicunatawan rasumpa criyishcanquitsu. ¿Imanirtan
wamracunata mana yupaycäyaptin. faltäshunqui rasumpa criyicuyniqui?”
32ॸIshcan büquiman yaycusquiyaptinnam
Señor Jesucristo yacu jananpa wayra pärasquir, wayrämurgannatsu.
aywangan 33ॸBüquichö caycag discïpuluncunanam
(Marcos 6.45-52; Juan 6.16-21) Señor Jesucristopa puntanman
22ॸTsaypita Señor Jesucristo gongorpacuycur niyargan: “¡Rasumpam
discïpuluncunata büquiman yaycatsir gamga Dios Yayapa Tsurin canqui!” nir,
nirgan: “Washa tsimpaman adorayargan.
puntaycäyay.” Tsaypitanam goricashga
caycag runacunata “Cuticuyayna” Genesaret marcachö
nirgan. 23ॸRunacuna geshyagyashacunata Señor
Jesucristo cuticätsin
aywasquiyaptinnam, Señor Jesucristo
juc jircaman aywargan tsaychö japallan (Marcos 6.53-56)
Dios Yayaman mañacunanpag. Tsay 34ॸTsaypitanam Señor Jesucristo
jircachö japallan caycaptinmi patsa gochapa wac tsimpan “Genesaret”
tutapasquirgan. 24ॸPero tsay öraga büqui niyangan marcaman chargan. 35ॸTsaychö
gocha pullanchöna caycargan. Alläpa täcugcunanam Señor Jesucristo pï
wayrawan yacu lagchicar büquita cangantapis regesquir maytsaypa
tallpucätsir aywananta munargantsu. willacatsiyargan. Tsaymi llapan
Tsaymi alläpa sufriyargan büquiwan geshyagyashancunatapis payman
mana aywayta puedirnin. 25ॸPatsa apayämurgan. 36ॸRunacunanam Señor
waraycämuptinnam Señor Jesucristo Jesucristota rugar niyargan: “Taytay
yacu janallanta discïpuluncuna llatapayquipa cuchullantapis
caycäyanganman aywargan. 26ॸTsaynö geshyagyashäcuna yataycuyällänanpag
yacu janallanta shamuycagta dëjaycullay.” Tsaymi tsay llapan
ricasquirmi, discïpuluncuna alläpa geshyagyashacunapis yataycurlla jancat
mantsacar gayaycachäyargan, “¡Wau, cuticasquiyargan.
tagayga almatsag!” nir,
mantsacäyargan. 27ॸPero Señor Runata imacuna jutsaman
Jesucristonam nirgan: “Ama apamangantsic
mantsacäyaytsu; valorta achcuyay. (Marcos 7.1-23)
Nogam cä.” 28ॸTsaymi Pedro nirgan:
15
1ॸFariseocunawan ley

“Señor, rasumpa gam carga, mandamay yachatsicugcuna Jerusalénpita


nogapis yacu janallanpa shamunäpag shayämurnin, Señor Jesucristoman
gamcagyag.” 29ॸTsaynö niptinnam Señor chaycur tapuyargan: 2ॸ“Unay
Jesucristo “Shamuy” nirgan. Büquipita awiluntsiccunapa costumbrincunaga
yargosquir Pedro yacu janallanpa purir, manarag micur maquintsicta
Señor Jesucristoman tincugnin mayllacunapagmi yachatsicurgan. Pero
aywargan. 30ॸPero alläpa gampa discïpuluyquicunaga ¿Imanirtan
wayrämuptinnam, Pedro mantsacar awiluntsiccunapa costumbrincuna
yacuman tallpucar gayarar nirgan: yachatsicuyangannö cumpliyantsu?”
“¡Wau, Señor salvaycallämay!” 31ॸJina 3ॸTsaynö niyaptinnam Señor

öra Pedrota maquinpita achcurcur, Jesucristopis tapurgan: “Tsaypunga


37 ґkͮͅkҽƄϘॷ15

¿Imanirtan gamcunapis Dios Yayapa allicunata yarparnin parlarmi, jutsasapa


mandacuyninta cumpliyanquitsu? ¿Dios cayman ticran.” 12ॸDiscïpuluncunanam Señor
Yaya mandayäshungayquita Jesucristopa puntanman witiycur niyargan:
dëjasquirmi, quiquiquicuna “¿Musyanquicu tsaynö ningayquita wiyarnin
munayangayqui unay piñacur, tsay fariseocuna
costumbriquicunallata rabiapaycäyashungayquita?” 13ॸSeñor
cumpliycäyanqui? 4ॸTsaymi Dios Yaya Jesucristom nirgan: “Cieluchö caycag Dios
nirgan: ‘Taytayquitawan mamayquita Taytämi, llapan plantacunata chapapita tirar
respetayanqui. Si pipis taytanwan ushanga, quiquin mana plantangantaga.
mamanta mana respetarnin mana 14ॸ¡Ama cäsuyaytsu ley yachatsicugcunata!

allicunata parlagcagga wañunanpag Paycunaga imayca gapranömi Dios Yayapa


condenädum canga.’ 5ॸPero gamcunaga mandamientuncunata rurayan. Juc gapraga
juc runa mamantawan taytanta manam juccag gapramajinta pushanmantsu,
ninanpagmi yachatsicuyanqui, ishcanmi pösuman jegarpuyanman.”
‘Mananam yanapayniquita puedïtsu 15ॸTsaymi Pedro nirgan: “¿Ima ninantan tsay

llapan capamagnïtam Dios Yayata yachatsiyämangayquiga?


garaycushcä.’ 6ॸTsaynömi gamcunaga Entendiycatsiyämay.” 16ॸSeñor Jesucristonam
taytantawan mamanta mana respetarnin nirgan: “¿Gamcunapis manaragcu tantiyar
yanapayänanta mana munar entendiyanqui? 17ॸ¿Manacu entendinqui, ima
yachatsiyanqui. Tsay micuypis pachantsicllaman yaycunganta?
costumbriquicunallawan yachatsicurmi, Tsaypitanam pachantsicpita päsacunlla.
Dios Yaya rasumpa mandacungantaga 18ॸPero parlangantsiccunam sïga

imayca manacagmannö churayanqui. shongontsicpita yargamun. Mana allita


7ॸ¡Allitucug runam cayanqui! Rasuntam yarpanganmi runata jutsaman apan. 19ॸMana
Dios Yayapa unay profëtan Isaías allicunata yarparga caycunatam runacuna
gamcunapag gellgar nirgan: ruracäyan: Runamajinta wañutsin.
8 ‘Cay runacunaga Casarashga o quiquillan carpis, jucnin
shimincunallanwanmi respetar jucninwan lluta puricur. Suwacurnin
“Dios Yaya, Dios Yaya” niyäman. llullacur, jucpagpis rimarnincuna mana
Pero shongoncunachöga allicunata parlan. 20ॸTsaynö yarparnin
jucläyacunatam yarpaycäyan. cawarmi, runacunaga jutsasapa cayan.
9 Tsaynö alabar serviyämanganpis Maquinta mana mayllacur micuptinpis,
manam ni imapag välentsu, manam jutsasapayätsintsu.”
runacuna “Caynömi ruranantsic”
niyangallanta Juclä marca warmi, Señor
yachatsicuyaptinga.ٔॸٚ Jesucristoman rasumpa
10ॸTsaypitanam Señor Jesucristo criyicungan
runacunata “Witiyämuy” nirgan. (Marcos 7.24-30)
Witiycuyaptinnam yachatsir nirgan: 21ॸTsaypita aywarmi Señor Jesucristo

“¡Wiyacur shumag tantiyacuyay! 11ॸ¿Imatan juclä caru marcacunapa Sidon, Tiro


runata jutsaman apan, jutsasapa cananpag? niyangan particunaman chäyargan.
Runataga manam micuy micungantsu 22ॸTsaychömi juclä Canan naciunchö

jutsaman apan. Sinöga tucuyläya mana yuricug juc warmi täcurgan. Tsay

Mt 15.4 Ex 20.12; 21.17 Dt 5.16. Mt 15.8-9 Is 29.13.


ґkͮͅkҽƄϘॷ15 38

warmiga manam israelitatsu cargan. churaycuyaptinlla, llapanpis


Señor Jesucristota ricasquirmi, cuticäyargan. 31ॸTsaychö atsca runacuna
gayaycachar nirgan: “¡Señor, rey caycag, alläpa cushicuywan chiyashga
Davidpa ayllun, llaquipaycällämay! ricaräyargan, upacuna parlagta ricar,
Warmi wamräman supay yaycurmi cuerpuncuna mana cuyogcuna sänuna
alläpa sufritsillan.” 23ॸPero Señor caycagta ricar, ratacuna alli purigta
Jesucristoga manam ni imanirgantsu. ricar y gapracuna alli ricagta ricarnin.
Tsaymi discïpuluncuna rugayargan: Tsaymi runacuna cushishga Israelpa
“Tagay warmim yapay yapay Dios Yayanta alabayargan.
gayaycachar gepantsicta shamun.
‘Aywacuy’ niy, manana mas Señor Jesucristo milagruta ruran
fastidiamänapag.” 24ॸTsaymi Señor chuscu waranga runacuna
Jesucristo warmita nirgan: “Dios micuyänanpag
Yayaga cachamashga Israel (Marcos 8.1-10)
runacunallamanmi, imayca ogracashga 32ॸSeñor Jesucristo discïpuluncunata

üshacunamannö.” 25ॸTsaynö ninganta nirgan: “Caychö goricashga caycag


wiyaycarpis, tsay warmiga Señor runacunata llaquipämi. Quimsa
Jesucristopa puntanman witiycurmi, junagnam nogantsicwan pagta
gongorpacuycur nirgan: “¡Taytay, caycäyan. Manam mallag cuticuyänanta
mañacullangagta yanapaycallämay!” munätsu. Si mallagllata
26ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan: ‘Wajiquicunaman cuticuyay’ niptïga,
“Manam allitsu wamracunapa tantanta nänita aywaycarllach pishiparnin
gechusquir allgocunata garashwan.” mallagaywan shongoncunapis
27ॸWarminam nirgan: “Aumi, Taytay, ushacasquinman.” 33ॸDiscïpuluncunam
allitam ninqui. Pero allgocunapis niyargan: “Atsca runacuna
ämuncunapa mësancunapita catupin micuyänanpagga, ¿Cay tsunyachöga
shicwagcunataragmi micuyan.” maychörag micuytapis tarishun?”
28ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan: 34ॸTsaymi Señor Jesucristo tapurgan:

“Aumi ari, gamga rasumpam criyinqui. “¿Ayca tantatan cayäpushunqui?”


Mañacamangayquinö catsun.” Tsaymi “Ganchis tantawan juc ishcay
jina öra warmipa wamran pescädollam” niyargan. 35ॸSeñor
cuticasquirgan. Jesucristom runacuna pampaman
jamacuyänanpag mandargan.
Atscag geshyagyashacunata Señor 36ॸRunacuna pampaman
Jesucristo cuticätsin jamasquiyaptinnam, Señor Jesucristo
29ॸTsaypita aywarmi Señor Jesucristo ganchis tantatawan pescädota aptarcur,
Galilea gocha cuchunpa päsarnin, Dios Yayata “Pächi” nir, mañacurgan.
jircaman witsarcur jamaycurgan. Tsaypitam paquisquir discïpuluncunata
30ॸTsaymanmi maytsicag runacuna macyargan, runacunata aypuyänanpag.
goricar shamugcuna apayämurgan 37ॸLlapan runacunam pachancuna

ratacunata, gapracunata, ricrantawan juntanganyag micuyargan. Micur


chancancunata mana cuyutsigcunata, ushasquiyaptinnam discïpuluncuna
mana parlagcunata, mas waquincag sobragcunata ganchis canastapa
tucuyläya geshyagyashacunatapis. pagtagtanörag goriyargan.
Tsaymi Señor Jesucristopa puntanman 38ॸMicugcunata yupayaptinmi chuscu
39 ґkͮͅkҽƄϘॷ15ٍॷ16

waranga ollgo runacunalla cayargan, 6ॸTsaynö aywaycäyaptinnam Señor


warmitawan wamracunata manam Jesucristo nirgan: “Fariseocunapawan
yupaycäyaptin. 39ॸMicur saduceocunapa levadürancunapita
ushasquiyaptinnam runacunata alcäbu cuidacuyay.” 7ॸTsaynö
“Cananga aywacuyna” nirgan. parlanganta mana tantiyarmi,
Tsaypitam Señor Jesucristo büquiman discïpuluncuna quiquincunapura
yaycusquir, Magadan marcapa ninacuyargan: “Tantata
aywacurgan. gongascamushgam tsaynö nimantsic.”
8ॸTsaynö ninacuyanganta Señor
Señor Jesucristota iglesiachö Jesucristo musyasquirmi nirgan:
mandacug autoridäcuna juc “Gamcunaga alläpa ichicllata
milagruta mañayan criyiyämarmi jucmanpana
(Marcos 8.11-13; Lucas 12.54-56) entendiycäyanqui. ¿Imanirtan

16
1ॸJuc cutim fariseocunawan parlayanqui ‘Tantantsic mana
saduceocuna Señor Jesucristoman capamashgam nimantsic?’ 9ॸ¿Manacu
shayämurgan. Llutanta ruratsiyta munarmi cananyag tantiyar yarpäyanqui pitsga
tucuyläyata mañar niyargan: “Mä, cieluchö tantallapita pitsga waranga runacunata
ima señal milagrullatapis ricäyänäpag micutsingäta? ¿Sobragcunatapis ayca
ruramuy, Dios Yayapita shamushga canastatatan goriyargayqui? 10ॸTsaynölla
cangayquita rasumpa musyayänäpag.” ¿Manacu yarpäyanqui ganchis
2ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan: “Rupay tantallapita chuscu waranga runacunata
jegangan öra pucutay garwayllugta ricar micutsingäta? ¿Sobragcunatapis ayca
‘Usyangam’ niyanqui. 3ॸTsaynöllam allegpa canastatatan goriyargayqui?
rupay jegamunan öra yana pucutayta ricar, 11ॸ¿Imanirtan gamcunaga pasaypa mana

‘Cananga tamyamungam’ niyanqui. Tsaynö tantiyayanquitsu? Manam tantapagtsu


junagta ricarmi, musyayanqui nogaga parlaycä. Pero nogagam yapay
tamyananpagwan usyänanpagpis. Pero niyag: ¡Fariseocunapawan
Dios Yaya cieluchö ruranganta ricaycarpis, saduceocunapa levadürancunapita
¿imanirtan cay patsachö señalcunata cuidacuyänayquipag!” 12ॸTsaynö
imapag rurangantapis tantiyayanquitsu? niptinragmi discïpuluncuna
4ॸCay llutan mana alli jutsata ruragcunaga tantiyayargan, Señor Jesucristo
milagrutaragmi mañayäman. Pero “Tantata pogotsig levadürapita
mananam mastaga rurashagtsu gamcuna cuidacuyay” mana ninganta. Pero Señor
ricäyänayquipag. Juc sëñalllam canga: Jesucristogam, “Fariseocunapawan
Dios Yayapa unay profëtan Jonásta saduceocunapa yachatsicuynincunapita
päsangannö. Tsaynöga canga rasumpa cuidacuyay” nirgan.
musyayänayquipagmi.” Señor Jesucristo
Señor Jesucristo Dios Yayapa
tsaynö nisquirmi aywacurgan.
Tsurincanganta Pedro willacun
Ley yachatsicugcuna mana allita (Marcos 8.27-30; Lucas 9.18-21)
yachatsicuyangan 13ॸTsaypitaSeñor Jesucristo chargan
(Marcos 8.14-21) “Cesarea de Filipo” shutiyog
5ॸTsaypitanam Señor Jesucristopa distritoman. Tsaychö discïpuluncunata
discïpuluncuna gocha wac tsimpanman tapurgan: “¿Pi niyämantan runacuna
aywar, tantata gongasquiyargan. nogapag Diospita Shamushga Runa
ґkͮͅkҽƄϘॷ16ٍॷ17 40

captï?” 14ॸTsaynö niptinmi niyargan: Pero tsay wañutsiyämanganpita quimsa


“Waquincagga ‘Juan Bautistam’ junagllatam cawamushag.” 22ॸTsaynö
niyäshunqui. Waquinga ‘Dios Yayapa niptinmi Señor Jesucristota jucläman
unaycag profëtan Elíasmi’ niyan. gayaycur, Pedro piñapar nirgan:
Waquinnam ‘Dios Yayapa unaycag “¡Señor, ama Dios munatsuntsu tsaynö
profëtan Jeremiasmi’ niyan. Tsaynöllam canayquipag! ¡Ama tsaynöga
waquinga ‘Maygan carpis, Dios Yayapa päsaycushunquimantsu!” 23ॸTsaynö
unay juccag profëtanmi’ niyan.” niptinnam Señor Jesucristo Pedroman
15ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan: “Pero tumaycur nirgan: “¡Nogapita witiy,
¿gamcunaga nogapag imaniyanquitan?” Satanas! Gamga llutanta ruratsimaytam
16ॸTsaymi Simón Pedro nirgan: “Gamga munaycanqui. Gamga runa
Cristom canqui, Cawag Tayta Diospa munangannölla canätam munanqui,
Tsurin.” 17ॸTsaynö niptinmi Señor pero manam Dios Yaya
Jesucristo nirgan: “Jonáspa tsurin munangantanöga.”
Simón, gamga Dios Yayapa 24ॸTsaypitanam llapan discïpuluncunata

bendiciunninwan alläpa cushishga nirgan: “Gatimayta munagcagga quiquinpa


canqui. Manam runatsu gamtaga yarpaynintawan munayninta dëjasquir,
entenditsishushcanqui, sinöga cieluchö imayca cruzninta matancarcur gatimagnö
caycag Tayta Diosmi. 18ॸTsaymi rasumpa sïgimätsun. 25ॸPipis quiquinpa poderllanwan
nig: Gamga Pedrom canqui. (‘Pedro’ vïdanta salvayta munagcagga wañungam.
ninanga rumi ninanmi cargan.) Cay Pero mayganpis nogaraycu wañugcagga
rumi jananchömi iglesiäta shäratsishag, rasumpam salvacanga. 26ॸ¿Imapagrag
inƿernupita illacätsicunanpag servinga juc runa llapan munduchö
wañutsicug yargamurpis, manam cay imaycayog caycarpis inƿernuman
iglesiätaga ni imaypis illacätsingatsu. aywaptinga? ¿Imawanrag cambianman
19ॸDios Yayapa Mandacuy Reynonman vïdanta gloriaman yaycunanpag? ¿Acäsu
yaycuna puncu llävitam entregashayqui pagtangatagcu vïdanta salvananpag llapan
mandacuyyog canayquipag. Cay cay patsachö imaycacunapis? 27ॸTsaymi noga
patsachö wichgaptiquiga, cielupis Diospita Shamushga Runa car,
wichgashgam canga. Cay patsachö angelnïcunawan Dios Yayanö llapan
quichaptiquiga, cieluchöpis poderyog chipacyarrag shamushag.
quichashgam canga.” 20ॸTsaypitanam Chämurmi llapan runacunata segun imatapis
discïpuluncunata nirgan: “Amarag rurangancunapita juc premiuta pägashag.
Cristo cangäta ni pitapis 28ॸRasuntam niyag: Waquin caychö

willacuyanquitsu.” caycagcuna manarag wañurga,


ricäyämangam Diospa Tsurin car, mandacug
Señor Jesucristo willacun reynö cay patsaman shamuycagta.”
wañunanpagcagta
(Marcos 8.31-9.1; Lucas 9.22-27) Señor Jesucristo quimsan
21ॸTsay discïpuluncunata juc
junagpitam Señor Jesucristo
jircaman pushan
discïpuluncunata willar nirgan:
“Jerusalénmanmi aywashag. Tsaychömi (Marcos 9.2-13; Lucas 9.28-36)

17
iglesiachö autoridäcunawan mandacug 1ॸTsaypita sogta junagtam Señor

sacerdöticuna y ley yachatsicugcuna Jesucristo tsunya jircaman


alläpa sufritsiyämar wañutsiyämanga. quimsa discïpuluncunallata pusharcur
41 ґkͮͅkҽƄϘॷ17

quiquillancuna cayänanpag niyan: ‘Diospa Tsurin Cristo cay


aywayargan. Discïpuluncunam cayargan patsaman shamunanpagga Dios Yayapa
Pedrotawan Santiagota y Santiagopa unay profëtan Elíasmi mas puntanta
waugen Juan. 2ॸTsaymi puntancunachö shamunga.’ Tsaypunga ¿imanirtan
Señor Jesucristo jucläya ticrargan. tsaynöga niyan?” 11ॸSeñor Jesucristonam
Gagllanpis imayca rupaynörag nirgan: “Tsayga rasumpam. Elíasmi
chipacyargan. Llatapanpis imayca yurag puntäta shamunga, llapantapis shumag
actsi atsicyagnörag cargan. 3ॸTsaymanmi allitsagnö rurananpag. 12ॸTsaymi niyag:
Dios Yayapa unaycag profëtancuna Elíasga shamushganam. Pero
Moiséswan Elías yuriscayämurgan. runacunaga manam regeyargantsu ni pï
Tsaychömi paycunata quimsan cangantapis. Paytaga mana allipa
discïpuluncuna ricäyargan Señor regermi, imayca llapan mana alli
Jesucristowan parlaycäyagta. 4ॸTsaymi munayangancunata rurayargan.
Señor Jesucristota Pedro nirgan: Tsaynöllam Diospita Shamushga Runa
“¡Señor, caychö alläpa allishmi captï nogatapis sufritsiyämanga.”
caycantsic! ¡Munaptiquiga, quimsa 13ॸTsaymi discïpuluncuna Juan

tsucllata rurascamushag, jucta gampag, Bautistapag parlaycanganta


juccagta Moiséspag y juctana Elíaspag!” tantiyasquiyargan.
5ॸTsaynö Pedro nicaptinnam illagllapita

yurag pucutay imaläya atsicyarrag Señor Jesucristo atäquiyog


tsapasquirgan. Tsaymi pucutay rurinpita wamrata cuticätsin
Dios Yaya parlamur nirgan: “Cayga (Marcos 9.14-29; Lucas 9.37-43)
cuyay Tsurïmi. Paymi alläpa 14ॸTsaychö runacuna goricashga

cushitsiman. caycäyanganman Señor Jesucristo


Yachatsiyäshungayquicunata wiyarnin chaycuptinmi, juc runa puntanman
gamcuna rurayay.” 6ॸTsayta wiyasquirmi gongorpacuycur, 15ॸnirgan: “Señor,
quimsan discïpuluncuna alläpa wamralläta llaquipar cuticaycatsillay.
mantsacar gagllancunapis patsaman Supay paychö captinmi atäquiwan
changanyag shicwasquiyargan. 7ॸTsaymi ñacatsir sufritsin y ishquirpis ushacätsin.
Señor Jesucristo puntancunaman Tsaynö achcungan öraga yacumanpis
witiycur maquinta janancunaman ninamanpis atsca cutim shicwan. 16ॸCay
churarcur nirgan: “Shäriyay. Ama discïpuluyquicunaman pushamuptïpis
mantsacäyaytsu.” 8ॸDiscïpuluncuna manam cuticätsiyta puediyantsu.”
Señor Jesucristota ricaycuyänanpagga 17ॸTsaynö niptinmi Señor Jesucristo

manam ni pipis canagnatsu, sinöga nirgan: “¡Lluta rurag mana


japallanllana caycagtam ricaycuyargan. criyicugcuna! ¿Imayyagrag
9ॸTsay jircapita uraycämurmi Señor gamcunawan caycäshag? ¿Imayyagrag
Jesucristo quimsan discïpuluncunata gamcunata awantayäshayqui? Nogaman
yachatsir nirgan: “Cay jircachö apamuy tsay wamrata.” 18ॸTsaymi Señor
ricäyangayquita ama ni pitapis Jesucristo, atäquita tsaritsig supayta
willacuyanquitsu Noga Diospita ollgotuparnin wamrapita gargosquiptin,
Shamushga Runa wañungäpita manarag tsay ollgo wamra jina öra
cawamuptïga.” 10ॸTsaymi Señor cuticasquirgan.
Jesucristota discïpuluncuna tapuyargan: 19ॸTsaypitanam discïpuluncuna Señor

“Señor, ley yachatsicug maestrucunaga Jesucristo japallan caycaptin


ґkͮͅkҽƄϘॷ17ٍॷ18 42

tapuyargan: “¿Imanirtan nogacunaga runacunatacu?” 26ॸTsaynam Pedro


wamrapita supayta gargoyta nirgan: “Juclä runacunatam.” 27ॸTsaymi
puediyashcätsu?” 20-21ॸSeñor Señor Jesucristo nirgan: “Tsaynö
Jesucristonam nirgan: “Rasuntam niyag: caycaptinga, marcamajincunaga manam
Gamcunaga yangallam criyicuyanqui. pägayänan convienintsu, ¿Au? Tsaynö
Pero imayca mostäzapa muruntanö caycaptinpis cobracugcunata mana
ichicllatapis criyicurga, tagay jircata piñatsirlla cayta ruray: Gochaman
tsaypita jucläman ‘¡Ayway!’ aywaycur ansuelayquita jitanqui.
niyaptiquipis cäsuyäshunquimanmi. Puntacag pescädota achcungayquipa
Dios Yayaman rasumpa ƿrmi shiminta quichanqui chuscu jornal väleg
criyicuyaptiquiga, manam ni imapis gellayta tarinayquipag. Tsay
ajatsu gamcunapag canman.” gellaywanmi ishcantsicpag impuestuta
pägacunqui.”
Señor Jesucristo wañutsiyänanpag
canganta yapay willacun Dios Yayapa Mandacuy Reynonchö
(Marcos 9.30-32; Lucas 9.43-45) pitan mas mandacuyyog
22ॸTsaypita (Marcos 9.33-37; Lucas 9.46-48)
llapan discïpuluncunawan

18
Galilea provinciachö puriycäyarmi, 1ॸTsaypitanam Señor

Señor Jesucristo nirgan: “Diospita Jesucristoman discïpuluncuna


Shamushga Runa caynïwanmi aywaycur tapurnin niyargan:
traicionayämaptin chiquignïcunapa “¿Maygätan Dios Yayapa Mandacuy
maquinman entregashga cashag. Reynonchö mas mandacuyyog
23ॸTsaymi chiquimagnïcuna cayäshag?” 2ॸTsaynö niyaptinmi Señor
wañuscatsiyämaptin quimsa junagllata Jesucristo juc wamrata gayasquir,
Dios Yaya cawatsimanga.” Tsayta puntancunaman ichiycatsir, 3ॸnirgan:
wiyaycurmi discïpuluncuna alläpa “Rasuntam niyag: Cay pishi wamranö
llaquicuyargan. gamcuna mana ticrarga, manam ni
imaypis Dios Yayapa Mandacuy
Pedro impuestuta pägan iglesiapag Reynonmanga yaycuyanquitsu. 4ॸTsaymi
24ॸTsaypitanam Señor Jesucristo pipis cay wamranö umilde gollmi
discïpuluncunawan Capernaum shongoyog carga, cieluchö Dios Yayapa
marcaman chäyargan. Tsaymanmi Mandacuy Reynonchöpis mas
templupag ishcay jornalta impuestu mandacuyyog canga. 5ॸTsaynöllam pipis
cobragcuna Pedroman aywaycur cay wamratanö nogapa shutïchö
niyargan: “¿Au, manacu maestruyquiga chasquirga, nogatam chasquiyämanga.
impuestuta templupag pägan?”
25ॸTsaynö niyaptinmi Pedro nirgan: Señor Jesucristo willacun
“Aumi, päganmi.” runamajintsicta jutsaman mana
Tsaypitanam Pedro wajiman ishquitsinapag
yaycurgan. Pedro manarag imatapis (Marcos 9.42-48; Lucas 17.1-2)
niptinmi Señor Jesucristo tapurgan: 6ॸ“Pipis cay ichic wamranö nogaman
“Simón, ¿Imaninquitan gamga? Cay criyicaycäyämuptin, mana allita
patsachö mandacuyyog autoridäcunaga yachatsig runataga mas allim canman
¿pitatan impuestuta pägatsiyan? jatun molinu rumita cuncanman
¿Marcamajincunatacu o juclä watarcur, lamar pullanman
43 ґkͮͅkҽƄϘॷ18

jitarpuyaptin tsaychö shingaypa ¿manacu ogracashgacagtarag ashignin


wañunanpag. 7ॸ¡Cay munduchöga alläpa aywanman? 13ॸTsaymi tarisquirga alläpa
mana allim imaycacunata cushicurgan ogracashgacag üshanpag
convidacuypis, jutsaman waquincag mana raquicag
shicwatsimänapagga! Tentarnin jutsata üshancunapitapis mas. ¿Manacu tsayga
ruratsimänapagga siemprim imallapis tsaynö? 14ॸTsaynöllam cieluchö caycag
canga. Pero allau, alläpa llaquiypagmi Dios Yayayquicunapis ni juc ichic
tsay jutsata ruratsicug runaga ñacarnin wamracunallapis ogracäyänanta
sufringa. 8ॸMaquiquiwan chaquiqui munantsu.
jutsata ruratsishuptiquiga, tsaycagläta
rogosquir jucläman jitasquiy. Mas allim Criyicugmajiquita imanö
canga maquinnag chaquinnagllapis, perdonana cangan
Dios Yayapa gloriaman yaycuptiquiga. (Lucas 17.3)
Mana sïga, ishcan maquiyogta ishcan 15ॸ“Criyicugmajiqui mana allita

chaquiyogtam Dios Yaya mana ni imay rurashuptiqui, quiquillayqui aywaycur


ushacag inƿernuman garpushunqui. jutsanta shumag tantiyatsiy. Tsaychö
9ॸTsaynölla ñawiquipis jutsata wiyashuptiqui paywan amistasquirmi,
ruratsishuptiquiga jipisquir jucläman juc shongonölla ishcayquipis shumag
jitasquiy. Mas allim canga ñawinnag cawacuyanqui. 16ॸPero si mana
gaprallapis Dios Yayapa glorianman wiyashuptiquiga juc ishcay
yaycuptiqui. Mana sïga, sänu ishcan criyicugmajiquicunata pusharcur
ñawiyogtam Dios Yaya inƿernuman cutinqui, parlangayquita wiyayänanpag.
garpushunqui. Tsaynöpam ‘waquincagcunapis
testïguyquicuna llapan ningayquicunata
Señor Jesucristo ogracashga musyayanga, rasumpacagta ningayquita
üshaman iwalatsicur yachatsicun o llullatsingayquitapis.’ 17ॸTestïgucunapa
(Lucas 15.3-7) puntanchö ningayquita mana
10ॸ“Caynö pishi wamracunapag ama wiyacuptinga, iglesiachö goricäyaptin
‘Cayga manam imapagpis välentsu’ llapan criyicugmajiquicunata willanqui.
niyanquitsu ni jucllayllapagpis. Si paycunatapis mana wiyaptinga,
Paycunata cuidag angelcunam cieluchö gamcunapagga pasaypa mana criyicug
Dios Yayäpa puntanchö imaypis runanö impuestuta cobracug catsun.
caycäyan. 11ॸ[Nogam Dios Yayapita cay 18ॸ“Rasuntam niyag: Si gamcuna cay

patsaman shamushcä, imayca patsachö jutsancunata perdonayaptiquiga


ogracashga üshanö caycag runacunata cieluchöpis perdonashgam cayanga.
salvanäpag.] Tsaynöllam cay patsachö ‘jutsayogmi cay
12ॸ“¿Gamcuna imatatan caypag runa’ niyaptiquiga, cieluchöpis jutsayog
yarpäyanqui? Juc runapam pachac canga. Gamcuna proibiyangayquinö o
üshancuna cargan. Tsaypitanam juccag permitiyangayquinöllam cieluchöpis
üshan ogracarnin raquicasquir jucläpa canga.
aywargan. Tsayga waquincag 19ॸ“Yapaymi niyag: Cay patsachöga

üshancunata jircachö dëjaycur, ishcayqui imatapis Dios Yayata

Mt 18.11 Cay versïculo manam cantsu puntacag waquin librucunachöga.


Mt 18.16 Dt 19.15.
ґkͮͅkҽƄϘॷ18ٍॷ19 44

mañacuyänayquipagpis shumag 27ॸReynam llaquipasquir llapan

willanacuyaptiquiga, cieluchö caycag dëbenganta perdonar nirgan: ‘Cananga


Dios Yayä mañacuyangayquitam mananam dëbemanquinatsu’ nirmi
gamcunapag ruranga. 20ॸTsaymi servigninta aywacunanpag dëjargan.
maychöpis ishcag o quimsagllapis 28ॸ“Tsaypitam servignin dëjasquiptin

nogapa shutïchö goricäyaptinga, aywacur juc servicugmajinwan


paycunapa pagtanmi nogapis caycä.” tincusquirgan. Tsay servicugmajinga
ichicllatam dëbergan. Tsaytaga cuncapita
Runamajiquita perdonay achcusquir jurcayta munarnin gayapar
21ॸTsaynam Pedro Señor Jesucristoman nirgan: ‘¡Canan öra dëbemangayquita
witiycur tapurgan: “Señor, ¿Ayca pägamay!’ 29ॸServicugmajinnam
cutitan runamajïta perdonashag gongorpacuycur rugacurnin nirgan:
imatapis mana allita ruramaptin? ‘¡Shuyaycallämayri, llapantam
¿Ganchis cutillatsurag perdonäman?” pägallashayqui!’ 30ॸPero shuyayta mana
22ॸTsaynö niptinnam Señor Jesucristo munarmi, jina öra carcelman aywarnin
nirgan: “Manam ganchis cutilla gaycatsirgan. Tsaychömi dëbenganta
perdonay nigtsu, sinöga ganchis chunca päganganyag gaycurargan. 31ॸWaquincag
ganchis cuti mana allita servicugmajincunapis tsayta ricarmi, alläpa
rurashuptiquipis perdonaylla. llaquicuyargan. Tsaymi reyman aywaycur,
llapan ruranganta willayargan. 32ॸReyga
Juc servicug mana llaquiparnin perdonangan servigninta gayaycatsir
runamajinta mana perdonayta nirgan: ‘¡Gamga mana alli runam canqui!
munangan Nogaga rugacamaptiquim llapan
23ॸ“Cananga Dios Yayapa Mandacuy dëbemangayquitapis perdonargag.
Reynon imanö canganta cay 33ॸGampis servicugmajiquita

ejempluwan yachacuyänayquitam llaquipaycunquiman cargan, nogapis


munä. Juc reymi servignincunata gellay llaquipangagnölla.’ 34ॸTsaynö nirmi rey
prestanganta cutitsiyänanta arreglayta alläpa rabiar, servigninta carcelman
munargan. gaycatsirgan. Tsaychömi llapan
24ॸ“Cutitsiyänan junagchömi juc dëbenganta paganganyag sufrir
servigninta tsay reyman gaycurargan.” 35ॸTsay ejempluta
pushayämurgan. Tsaycag servigninga ushasquirmi Señor Jesucristo nirgan:
maytsica waranga alläpa atsca “Runamajiquita llapan shongoyquiwan
gellaytam dëbergan. Tsaymi tsay mana perdonayaptiquiga, tsaynöllam
maytsica gellayta cutitsicuyta cieluchö caycag Taytä Dios Yayapis
puedirgantsu. 25ॸMana cutitsicuyta rurashunqui.”
puediptinnam rey mandargan:
Señor Jesucristo juc runa
‘dëbemanganta pägamänanpag cay
warminpita mana raquicänanpag
servignïta warminwan wamrancunapis
yachatsicun
esclävu cayänanpag ranticuyay llapan
(Marcos 10.1-12; Lucas 16.18)
imaycantawanpis.’ 26ॸTsaymi servigninga

19
reypa puntanman gongorpacuycur 1ॸTsaynö yachatsicuyta

llaquishga rugarnin nirgan: ‘¡Taytay ushasquirmi, Galileapita Judea


shuyaycallämayri, llapan provincia Jordan mayu wac
dëbellangagtam pägalläshayqui!’ tsimpanman aywar chargan.
45 ґkͮͅkҽƄϘॷ19

2ॸTsaymanpis maytsicag runacunam niptinmi discïpuluncuna niyargan:


gatirnin, Señor Jesucristo “Tsaynö caycaptinga mas allicu canman
caycanganman goricäyaptin, ollgowan warmi mana casarayaptin.”
geshyagyashacunatapis cuticätsirgan. 11ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan:
3ॸFariseocunanam tsayman shamuycur, “Llapan runacunapis manam tsaynö
Señor Jesucristota llutanta parlatsiyta caytaga puediyantsu. Sinöga quiquin
munar tapuyargan: “¿Leynintsicchöga Dios Yaya yanapangan runacunallam
imallapitapis juc runa warminwan tsaynö cawayta puediyan. 12ॸWaquincag
raquicänanpag convienincu o manacu?” runacunagam yuriyanganpitana
4ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan: japallancuna cawacuyänanpag cayan.
“¿Manacu Diospa Palabran Pero waquincagnam capashga car ni
gellgashgachö ninganta liyiyashcanqui? imaypis casaracuyantsu. Waquinnam
‘Gallarinanchömi Camacug Dios Yaya ‘Dios Yayata mas allish servinäpag’ nir,
runata rurar, ollgotawan warmita casaracuyantsu. Tsaynö japallan
camargan.’ 5ॸTsaynö camasquirmi Dios cawayta puedigcagga tsaynö japallan
Yaya nirgan: ‘Ollgo runaga taytantawan cacutsun.”
mamanta dëjanga warminwan ishcan
täcuyänanpag. Tsaynö juntawacasquirga Señor Jesucristo Dios Yayata
ishcanpis jucllayllanam cayanga.’ mañacun wamracunapag
6ॸTsaynö churacar juntawacasquirga (Marcos 10.13-16; Lucas 18.15-17)
mananam ishcagnatsu cayan, sinöga juc 13ॸTsaypitanam Señor Jesucristoman
cuerpullanam ishcanpis cayanga. wamracunata pushayämuptin,
Tsaymi Dios Yaya juntangantaga ni umancunaman maquinta churar
pipis raquinmantsu.” 7ॸLey bendisargan. Discïpuluncunaga
yachatsicugcunanam tapuyargan: wamracunata pushamugcunatam
“Tsaypunga tsay ningayquinö captinga piñaparnin amatsayargan. 14ॸTsaynö
¿Imanirtan leynintsicchöga unay Moisés amatsayaptinmi Señor Jesucristo nirgan:
mandarnin gellgargan: ‘Mayganpis “¡Ama amatsarnin michäyaytsu,
warminpita raquicarga, papelta wamracuna nogaman jina shayämutsun!
ruraputsun “Warmïta dëjashcänam” nir, Dios Yayapa Mandacuy Reynonga cay
aywacunanpag’?” 8ॸTsaynam Señor wamracunanö conƿacurnin yätsicur
Jesucristo nirgan: “Gamcuna chucru shuyaragcunapagmi.” 15ॸTsaynö nirmi
rumi shongo cayaptiquim, Moiséspis Señor Jesucristo wamracunapa
tsaynö leyninchö mandacur gellgargan. jananman maquinta churarcur, Dios
Pero Dios Yaya runata rurangan öraga, Yayaman mañacusquir tsaypita
manam tsaynö cananpagtsu camargan. aywacurgan.
9ॸTsaymi noga niyag: Pipis warminpita

raquicag runaga alläpa jutsatam Señor Jesucristowan juc


ruraycan. Pero tsay runapa warmin rïcu runa parlan
jucwan puriycuptinga raquicanmanmi. (Marcos 10.17-31; Lucas 18.18-30)
Maygan runapis warminpita 16ॸJuc runam Señor Jesucristoman
raquicasquir jucwan casararga, alläpa chaycur tapurgan: “Alli Maestru, ¿Ima
mana alli jutsatam ruraycan.” 10ॸTsaynö allitatan ruräman Dios Yayawan

Mt 19.4 Gn 1.27; 5.2. Mt 19.5 Gn 2.24. Mt 19.7 Dt 24.1.


ґkͮͅkҽƄϘॷ19ٍॷ20 46

cieluchö imayyagpis cawanäpag?” mantsacashga niyargan: “Tsaynö


17ॸTsaynö niptinnam Señor Jesucristo captinga, ¿Pirag salvacanga?”
nirgan: “¿Imanirtan ‘Alli’ nimanqui? 26ॸDiscïpuluncuna mantsacashga

Allicagga jucllayllam. Tsayga Dios caycagta ricaycurnam, Señor Jesucristo


Yayallam. Dios Yayawan cieluchö nirgan: “Manam runacuna
imayyagpis cawanayquipagga, pay quiquillancunaga salvacuyta
mandacungancunata cäsurnin llapanta puediyantsu. Pero Dios Yayam sïga
cumpliy.” 18ॸTsaynam runa tapurgan: llapantapis salvayta puedin.”
“¿Maygancagcunatatan rurashag?” 27ॸTsaynam Pedro nirgan: “Señor,

Señor Jesucristonam contestar nirgan: nogacunaga llapan imaycäcunatapis


“Runamajiquita ama wañutsinquitsu. dëjasquirmi gatiräyag. ¿Tsayga
Warmiyog caycar ama jucnin jucninwan nogacunapagga imarag canga?” 28ॸSeñor
lluta puricunquitsu. Ama Jesucristonam nirgan: “Rasuntam niyag:
suwacunquitsu. Ama runamajiquita Cay munduta Dios Yaya mushogman
llullatsinquitsu. 19ॸTaytayquitawan ticratsiptinmi, cieluchö cuyacuypag
mamayquita respetanqui. mandacugpa jamacunanchö Diospa
Runamajiquitapis quiquiquitanölla Tsurin caynïwan jamaycäshag.
cuyanqui.”ॸ 20ॸTsaynö niptinmi, tsay Gamcunapis gatirämagnï
jöven runa nirgan: “Nogaga cay llapan cayangayquipitam chunca ishcay
mandacungancunatam cumplishcä. mandacugcunapa, jamayänancunachö
¿Imallanatan faltäman ruranäpag?” jamayanqui. Tsay shumag atsicyag
21ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan: gloriachö jamaycarmi, juzgarnin chunca
“Dioswan rasumpa allish cawayta ishcay Israel naciun castacunapa
munarga, aywarnin cayta ruray: Llapan mandagnincuna cayanqui. 29ॸPipis
imaycayquicunatapis ranticusquir, wajinta, waugenta, paninta, taytanta,
tsaycunapa chanin gellayta mamanta, wamrancunata y
wactsacunata aypunqui. Tsaynöpam chacrancunatapis nogata
sïga cieluchö imaycayquipis mas servimänanraycu dëjarga, Dios
capushunqui. Tsaynö rurasquir, Yayawanmi imayyagpis cieluchö
cutimunqui nogata gatirämänayquipag.” cawanga. Tsaynö dëjanganpitapis,
22ॸSeñor Jesucristo ninganta wiyaycurmi, rasumpa gatirämanganpitam cay
tsay runa imaycayog rïcu runa car, patsachö pachac cuti masta chasquinga.
alläpa llaquishga aywacurgan. 30ॸTsaymi canan gepachö caycagcuna
23ॸTsaypitanam discïpuluncunata puntachö cayanga y puntachö
Señor Jesucristo nirgan: “Rasuntam caycagcunanam gepachö cayanga.
niyag: Dios Yayapa cieluchö Mandacuy
Reynonman rïcucuna yaycunanpagga Señor Jesucristo peoncunawan
alläpa ajam. 24ॸTsaymi yapay niyag: Dios iwalatsicur yachatsicun

20
Yayapa Mandacuy Reynonman juc rïcu 1ॸ“Dios Yayapa Mandacuy

runa yaycunganpitaga, mas fäcilmi Reynonga cay rïcu acendädu


‘camëllo’ niyangan jatun wäta juc rurangannömi canga. Juc acendädum
aujapa uchcunpa päsanman.” 25ॸTsaynö atsic atsicllana pläzapa aywargan, üvata
niptinmi discïpuluncuna alläpa murutsingan chacranchö aruyänanpag

Mt 19.18-19 Ex 20.12-16 Dt 5.16-20. Mt 19.19 Lv 19.18.


47 ґkͮͅkҽƄϘॷ20

peoncuna ashig. 2ॸTsaymi peoncunawan yaycamugcunaga juc örallanam


parlargan juc jornalllata pägananpag. aruyashga. Pero paycunataga
Tsaynö parlasquirnam, üvata murungan ¿imanirtan nogacunatawan iwalllata
chacränchö aruyänanpag cachargan. pägatsinqui? Nogacunaga achaychö
3ॸTsaypitanam acendäduga yapay las pishipashga goyatmi, rupay
nuevena pläzapa yargosquir, mana yargamunganpita asta jeganganyag alli
imatapis ruraycäyag runacunata aruyashcä.’
ricargan. 4ॸTsaynam runacunata nirgan: 13ॸ“Tsaymi acendädu nirgan: ‘Amïgo,

‘Gamcunapis chacräman aywar aruyay. gampa contrayqui manam ni imatapis


Gänayänayquipagcagtam rurashcätsu. ¿Manacu gamcunawanga
pägayashayqui.’ 5ॸTsaymi tsay juc jornalllata pägayänagpag shumag
runacunapis chacranman arug arreglar parlashcantsic? Tsaymi nogaga
aywayargan. Tsaypitanam pullan parlangantsicnöllata pägatsiyashcag.
junagna yapay pläzapa yargosquir, mas 14ॸGamcunaga pägayangagta aparcur

peoncunata chacranman cachargan. aywacuyay. Gepata yaycamugcunatapis


Tsaynöllam las trespis mas peoncunata gamcunatawan iwalllatam pägayta
cachargan. 6ॸYapaymi rupay munä. 15ॸGamcunataga imatan
jegaycaptinna pläzapa yargosquir, mana gocuyäshunqui, quiquïpa gellaynïtaga
imatapis rurar ichiraycäyagta tarirgan. imanö gastaptïpis. ¿Noga alli generöso
Tsaynam tapurgan: ‘¿Imanirtan mana cangäpitacu chiquicur
imallatapis rurar ichiraycäyanqui? rabiapäyämanqui?’ 16ॸTsaynömi rasumpa
¿Goyatnacu caychö ichiräyanqui?’ canga puntachöcagcunam gepachö
7ॸTsaymi niyargan: ‘Manam ni pipis cayanga y gepachöcagcunam puntachö
aruypag ashiyämantsu.’ Acendädunam cayanga.”
nirgan: ‘Tsaypunga gamcunapis
chacräman arug aywayay.’ Señor Jesucristo yapay willacun
8ॸ“Tsacaycaptinnam acendädu wañutsiyänanpag canganta
capatasninta mandargan, gepa (Marcos 10.32-34; Lucas 18.31-34)
chämugcunapita gallaycur llapan 17ॸTsaypita Señor Jesucristo
peonnincunata pägananpag. Tsaymi Jerusalénman aywaycanganchömi,
allegpita arugcunataga llapanpa chunca ishcay discïpuluncunata
gepantarag pägargan. 9ॸAcendädu jucläman gayaycur, paycunallata willar
ordenangannöllam, tsay capatasnin nirgan: 18ॸ“Musyayangayquinömi
gepata yaycugcag peoncunata puntata Jerusalénman aywashun. Tsaychömi
gayasquir, juc jornal complëtota Diospita Shamushga Runa captï,
pägargan. 10ॸAllegllana yaycug chiquimagnïcuna traicionar mas puedig
peoncunam, ultimucag peoncuna juc sacerdöticunamanwan ley
jornalta pägayagta ricar cushicur yachatsicugcunaman entregayämanga,
niyargan: ‘Añañau nogantsicga condenar wañutsiyämänanpag.
paycunapita mastam chasquishun.’ Pero 19ॸPaycunam mana judiucag

allegpita arugcunapis autoridäcunaman entregayämanga,


ultimucagcunawan iwalllatam burlacur, asiparnin, astar cruzchö
chasquiyargan. 11ॸTsaynö iwalllata wañutsiyämänanpag. Pero
chasquisquirmi, rabiarnin acendädupa wañutsiyämanganpita quimsa
contran parlar, 12ॸniyargan: ‘Cay ultimu junagllatam cawamushag.”
ґkͮͅkҽƄϘॷ20 48

mantsacuyänanpag. Tsaynöllam mas


Santiagopawan Juanpa maman mandagcagcunapis mas mantsacätsiyan
Señor Jesucristota mañacug mandädunchöcagcunata. 26ॸPero
aywangan gamcunachöga ama tsaynöga catsuntsu.
(Marcos 10.35-45) Mas mandacuyyog cayta munagcagga,
20ॸTsaypitanam Zebedeopa warmin waquincagcunapa mas servigninmi
wawan Santiagotawan Juanta pusharcur canman. 27ॸMayganpis mandacug
Señor Jesucristoman shamurgan. autoridä cayta munarga,
Tsaymi Señor Jesucristopa puntanman waquincagcunapa servignin esclävunmi
gongorpacuycur nirgan: “Jucta canga. 28ॸTsaynöllam noga Diospita
rugacushayqui.” Shamushga Runa caycarpis, runacunata
21ॸTsaynam Señor Jesucristo tapurgan: servinäpag shamushcä. Manam
“¿Imatatan munanqui?” waquincag runacuna servimänanpagtsu
Tsaymi warmi nirgan: “Gam shamushcä, sinöga waquincagta
mandaycuy, Mandacuy Reynoyquichö servinäpagmi. Tsaymi wañutsiyämaptin
ishcan wamräcuna juccag derëchucag vïdäta entregacurpis, maytsicag
läduyquichö juccagna itsogcag runacunata salvanäpag shamushcä.”
läduyquichö autoridänö mandacur
jamayänanpag.” Señor Jesucristo ishcay
22ॸTsaymi Señor Jesucristo paycunata gaparacunata cuticätsin
nirgan: “Manam ni imata (Marcos 10.46-52; Lucas 18.35-43)
mañayämangayquitapis 29ॸJerico niyangan marcapitam Señor

musyayanquitsu. ¿Gamcunaga Jesucristo discïpuluncunawan


awantayanquimantsurag nogata alläpa aywacuptin, maytsicag runacuna
sufritsiyämar ayag trägutanö gatiyargan. 30ॸTsay aywaycangan näni
upyatsiyämänanpagcagta?” cuchunchömi ishcay gapracuna
“Aumi, awantayäshagmi” niyargan. jamaycäyargan. Señor Jesucristo
23ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan: päsaycanganta wiyar tantiyasquirmi,
“Rasumpam gamcunapis noganö gayaraypanö rugacurnin niyargan:
upyayanquiman. Pero tsaynö “¡Señor, rey Davidpa ayllun
cayaptiquipis, manam nogapitatsu llaquipaycäyällämayri!”
tsaycunaga canga, ‘Derëchucag lädüchö 31ॸTsaynö niyaptinmi gatirnin

ni itsogcag lädüchö jamamunqui’ aywagcuna ollgotupar niyargan:


ninäpagpis. Tsaytaga quiquin Taytä “¡Upälla cayay!” Niyaptinpis yapay
Dios Yayallam pï lädüchö yapay mas gayaycacharragmi rugacur:
jamananpagpis despöninga.” “¡Señor, rey Davidpa ayllun
24ॸTsaynö mañayanganta wiyaycurmi, llaquipaycäyällämayri, nirgan!”
tsay chunca discïpuluncuna ishcaycag 32ॸTsayta wiyaycurmi Señor Jesucristo

waugecunapag piñacuyargan. 25ॸTsaymi ichisquir, gapracunata gayasquir


llapanta gayasquir Señor Jesucristo tapurgan: “Gamcunapag ¿Imata
nirgan: “Gamcunaga musyayanquim ruranätatan munayanqui?”
juclä naciuncunachö reycuna imanö 33ॸGapracunam niyargan: “Señor,

mandacuyangantapis. Maygan ñawïcuna ricänanpag


autoridäcarpis mantsacätsiypam cuticaycatsillämunayquitam
mandacun, mandangancuna munayällä.”
49 ґkͮͅkҽƄϘॷ20ٍॷ21

34ॸTsaymi Señor Jesucristo puntantawan gepanta gayaycacharrag


llaquiparnincuna ñawincunata aywarnin alabar niyargan:
yataycurgan. Tsaynö yataycuptinmi, jina “¡Vïva! ¡Dios Yayapa shutinchö
öra ishcanpa ñawincuna cuticasquirgan. unay rey Davidpa ayllun
Ñawincuna quichacasquiptinmi Señor Shamug reynintsic! ¡Canan
Jesucristota gatircur aywacuyargan. salvaycayämay!
¡Alli cushicuywan
Señor Jesucristo Jerusalénman cieluchöcagcunapis niyätsun:
yaycungan ‘Gloria’ Dios reyta
(Marcos 11.1-11; Lucas 19.28-40; cachamungayquipita
Juan 12.12-19) salvaycayämay!”

21
1ॸTsaypitanam Señor Jesucristo 10ॸJerusalénman chaycuptinnam tsaychö

discïpuluncunawan Jerusalénman llapan täcug runacuna timpullyarrag


aywarnin sïgiyargan. Jerusalén cercantana jucnin jucninwan tapunacur niyargan:
aywaycarmi Olïvos niyangan jircapa “¿Pitan cay runa?” nirnin.
aywar Betfage marcaman chaycarna, 11ॸTsaymi atscag runacuna niyargan:

ishcay discïpuluncunata mandar, 2ॸnirgan: “Cayga profëta Jesúsmi, Galileapita


“Aywayay tagay wac tsimpa Betfage shamug Nazaret runa.”
marcaman. Tsayman chaycurmi,
Señor Jesucristo templuman
wawanwan juc ashnu wataraycagta
yaycungan
tariyanqui. Tsayta pascasquir ishcanta
(Marcos 11.15-19; Lucas 19.45-48;
apayämunqui. 3ॸSi pipis imatapis
Juan 2.13-22)
niyäshuptiquiga niyanqui: ‘Señornintsicmi
wanan; sasllam ishcanta cutiscatsimunga’ 12ॸTsaypitanam Señor Jesucristo mas
nir.” respetashgacag templu niyangan jatun
4ॸTsaynö ruraptinmi Dios Yayapa unay iglesiaman yaycurgan. Tsay templuman
profëtan gellgangan cumplirgan: yaycusquirnam negociu
5 “Sión marcachö täcugcunata willayay: ranticugcunatawan rantipacugcunatapis
‘Ricäyay, llaquipäcug umilde gargornin, gellay cambiapacugcunapa
reyniquicunam mësancunatapis wicapatacurgan.
chagnacuna ashnupa wawan mallwa Palomacunata ranticugcunapa
ashnun montashga shamuycan.ٔॸٚ jamacuyänancunatapis
6ॸTsaymi discïpuluncuna aywar Señor wicapatacusquirmi, 13ॸnirgan: “Diospa
Jesucristo ningannölla rurayargan. Palabran gellgashga libruchömi nirgan:
7ॸAshnuta mamantinta apascamur ‘Wajïga mañacur adorayämänan
punchuncunata carunarcuyaptinmi Señor wajillam.’ ¡Pero gamcunaga
Jesucristo montargan. 8ॸTsaymi Señor ‘suwacunapa machaynincunamanmi’
Jesucristo päsangan näniman maytsicag ticratsiyashcanqui!”
runacuna punchuncunata llushtisquir 14ॸTsay templuchö Señor Jesucristo

mashtayaptin, waquincagcunapis caycanganman, gapracunatawan


jachacunapa rapranta wallusquirnin ratacunata apayämuptinmi llapanta
mashtayargan. 9ॸTsaypa Señor Jesucristo cuticätsirgan. 15ॸTempluchö
aywaycaptinmi atscag runacuna wamracunapis gayaycacharmi niyargan:

Mt 21.5 Is 62.22 Zac 9.9. Mt 21.9 Sal 118.25-26. Mt 21.13 Is 56.7.


ґkͮͅkҽƄϘॷ21 50

“¡Alli cushicuy catsun, rey Davidpa tapuyargan: “¿Imanötan cay ïgospa


ayllun! ¡Reynintsic cachamug Dios Yaya yuran patsa tsaquisquin?”
cananga salvaycayämay!” 21ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

Wamracuna tsaynö “Rasuntam niyag: ‘Dios Yayaga


gayaycachäyanganta wiyarnin mañacungätam ruranga.’ Si gamcuna
milagrucunata ruragta ricarmi, mas Dios Yayaman llapan
mandagcag sacerdöticunawan ley shongoyquicunawan criyicurga, ama
yachatsicugcuna alläpa piñacur yarpachacuyanquitsu ‘¿Mañacungäta
rabiayargan. 16ॸTsaynö rabiarmi piñacur rurangatsurag?’ nirga. Mas bien,
Señor Jesucristota niyargan: “¿Manacu rasumpa ƿrmi criyicurga cay ïgosta
wiyanqui cay wamracuna tsaquitsingäpitapis mastam rurayanqui.
nicäyanganta?” Tsaynöllam tagay jircata ‘Caypita
Tsaymi Señor Jesucristo nirgan: lamarman juchusquiy’ niyaptiquipis,
“Aumi, wiyaycämi. ¿Gamcunaga rasumpa ƿrmi criyicuyaptiquiga tsaynö
manacu liyiyashcanqui Diospa Palabran canga. 22ॸTsaymi rasumpa ƿrmi
gellgashga libruchö caynö ninganta: criyicuptiquiga, imata
‘Pishi wamracunapawan llullu mañacungayquitapis Dios Yaya
chuchuycag wamracunapa garashunqui.”
shimicunamanmi,
“Dios Yayaga alläpa allim” nir, Mas mandacugcag sacerdöticuna
alabayäshunaquipag Señor Jesucristota tapuyan
churashcanqui’?” (Marcos 11.27-33; Lucas 20.1-8)
17ॸTsaynö nisquirmi mandacugcunata 23ॸTsaypitanam Señor Jesucristo

templuchö dëjasquir, Señor Jesucristo templuchö yachatsicurgan. Tsaychö


Betania marcaman cuticur tsaychö yachatsicuycaptinmi mas mandacugcag
posadacurgan. sacerdöticunawan israelcunapa
autoridänincuna, witiycur niyargan:
Ïgos jachapa yuran tsaquingan “¿Ima mandacug cayniquiwantan
(Marcos 11.12-14,20-26) tsaycunata ruraycanqui? ¿Tsaynö
18ॸWaränin alleg Jerusalénman Señor ruranayquipag pitan
Jesucristo cutiycarmi mallagargan. cachamushushcanqui?”
19ॸTsay nänipa päsaycarmi, näni 24ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

cuchunchö ïgospa yuranta ricargan. “Gamcunatapis jucta tapuyäshayqui.


Tsaymi wayuyninta pallag aywargan. Nogatapis contestayämaptiquiga,
Pero manam ni jucllayllapis nogapis pï cachamanganta
wayuyninga canagtsu atsca rapran willayäshayquim. 25ॸJuan Bautistata
captinpis. Tsaynöta ricaycurmi Señor ¿Pitan runacunata bautizananpag
Jesucristo ïgosta nirgan: “¡Cananpitaga cachamurgan? ¿Dioscu o runacunacu?”
mananam ni imaypis wayunquinatsu!” Tsaynö niptinnam quiquincunapura
Tsaymi jina öra tsay ïgos jancat yachatsinacur niyargan: ٘ॸَġɗΎѸ̲ɗ
tsaquisquirgan. cachamushga’ nishagam nimäshun:
20ॸTsayta ricaycurmi discïpuluncuna ‘¿Tsaypunga imanirtan mana payman
mantsacar Señor Jesucristota criyiyargayquitsu?’ 26ॸY ‘runacunam

Mt 21.16 Sal 8.3.


51 ґkͮͅkҽƄϘॷ21

cachamushga’ nishagam, caychö atscag cobragcunawan lluta puricug


goricashga caycag runacuna contrantsic warmicunapis yachatsicunganta cäsurmi
piñacuyanga. Paycunagam Juan criyicuyargan. Pero gamcunaga tsayta
Bautista Diospa profëtan canganta ƿrmi ricaycarpis, mana cäsurmi
criyiyan.” willacungantapis criyiyargayquitsu ni
27ॸTsaymi Señor Jesucristota niyargan: jutsayquicunapita
“Manam musyayätsu.” arepenticuyargayquitsu.
Tsaynö niyaptinnam Señor Jesucristo
nirgan: “Nogapis manam willayagtsu ni Arupucug runacuna mana allita
pipa mandacuyninwan caycunata rurayangan
rurangäta ni pï cachamangantapis.” (Marcos 12.1-12; Lucas 20.9-19)
33ॸ“Wiyayay cay juc ejemplu
Señor Jesucristo ishcag willayangagta. Juc acendädum
wamracunawan iwalatsicur chacranchö üvata murutsirgan. Tsaynö
yachatsicun muruscatsir chacranta tumat
28ॸTsaypitanam Señor Jesucristo cercotsirmi, rumita uchcutsirgan
tapurgan: “¿Imaniyanquitan gamcuna vïnopag üvapa yacunta gapiyänanpag.
caypag? Juc runam ishcay tsuriyog Tsaypitanam tsacrancamannö altuman
cargan. Juccag tsurintam nirgan: ‘Ïju, tsucllata churarcur chacranta
canan chacrantsicman aywanqui täpatsirgan. Tsaypitam caru marcapa
tsaychö arunayquipag.’ 29ॸTsaynö aywacur, juc arugcunata arendacurgan
niptinmi tsuringa ‘¡Manam aywätsu!’ pullanpura raquipunacur
nirgan. Pero mas rätunta arepenticurnin cosëchayänanpag.
yarpachacusquirmi arug aywargan. 34ॸ“Tsaypita cosëcha tiempu
30ॸTsaynöllam juccag tsurinman chäramuptinmi, chacra arendacug
aywaycur nirgan: ‘Ïju, gam canan servignincunata cachargan töcangancag
chacrantsicpa arug aywanqui.’ Tsaynö cosëchata tsay chacra tsarag
niptinnam tsuringa nirgan: ‘Aumi, runacunapita goriyämunanpag.
Taytay. Jina örallanam aywashag.’ 35ॸChacra tsaragcunaman mandangan

Tsaynö nisquirpis geläcurmi servignincuna chaycuyaptinmi,


aywargantsu. 31ॸGamcunata canan achcusquir alli magarnin gargoyargan y
tapuyäshayqui: ¿Maygantan taytan waquincagtanam sagmarnin juccagtaga
mandanganta rurar cäsushga?” wañuscatsiyargan. 36ॸTsaypitanam
Mandacug runacunanam niyargan: acendäduga waquincag servignincunata
“Puntacagmi.” yapay cachargan puntata
Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: mandanganpitapis mas atscagta. Tsay
“Rasuntam niyag: Gamcunapita mas servicugcunatapis chacra tsaragcunaga
puntayquicunatam impuestuta cobrag puntacagcunata rurayangannöllam
mana alli runacunawan lluta llapantapis rurayargan.
ollgocunawan puricug warmicunapis 37ॸ“Tsaynölla rurayaptillanmi

Dios Yayapa Mandacuy Reynonman quiquinpa tsurintana cacharnin nirgan:


yaycuyanga. 32ॸJuan Bautista puntata ‘Tsurïtaga respetayangam’ nir.
shamurmi, imanö allicunallata rurarnin 38ॸAcendädupa tsurin shamuycagta

cawayänayquipag ricasquirmi chacra tsaragcuna


yachatsiyäshurgayqui. Impuestu willanacur niyargan: ‘Taytan
ґkͮͅkҽƄϘॷ21ٍॷ22 52

wañuptinga cay tsurinmi polvutanö rurasquinga. Tsay rumiga


imaycanwanpis quëdanga. Caytaga nogam cä. Tsaymi pipis mana
chacranwan quëdananpag chasquimaptinga, Dios Yaya inƿernuchö
wañuscatsishun.’ 39ॸTsaynö nirmi castigarnin ushacätsinga.”
acendädupa tsurinta achcusquir, üvata 45ॸTsaynö Señor Jesucristo

murutsingan chacranpita jucläman yachatsicunganta wiyarmi, mas


gargosquir wañuscatsiyargan. mandagcag sacerdöticunawan ley
40ॸ“Tsaymi canan gamcuna mä yachatsicugcuna contrancuna
niyämay: Acendädu shamuycur, parlaycanganta tantiyayargan. 46ॸPero
¿Imatatan ruranga tsay chacra tsaychö goricashga atscag runacunam
tsaragcunata?” mantsacashga niyargan: “Señor
41ॸJudiucunapa mandacug Jesucristoga Dios Yayapa rasumpa
autoridäcunanam niyargan: “Alläpa profëtanmi.” Tsaymi tsay runacunapita
mantsacaypa mana llaquipaypam tsay mantsacurnin, Señor Jesucristota prësu
pengacuypag mana alli runacunata gaycatsiyänanpag apayta munaycarpis
wañutsirnin ushacätsinga. Tsaypitanam achcuyargantsu.
chacranta arendacunga alli runacunata,
paycunawan töcangan cosëchachö Señor Jesucristo yapay yachatsicun
wayuyninta shumag (Lucas 14.15-24)

22
raquipunacuyänanpag.” 1ॸSeñor Jesucristom mas
42ॸTsaypitanam Señor Jesucristo ejempluwan yapay yachatsicur
nirgan: “¿Manacu ni imayllapis Diospa nirgan: 2ॸ“Dios Yayapa Mandacuy
Palabran gellgashgata liyishcanqui? Reynonga, juc rey ollgo tsurin
Tsaychömi nin: casaracunanpag prevenicungannömi
‘Wajipag cemientu churag canga. 3ॸJuc reymi convidangan
albañilcuna despreciayangan runacunata ƿestaman
rumim, pushayämunanpag servignincunata
mas allicag maestru rumiman cachargan. Pero tsay convidangan
ticrashga. runacunaga ƿestanman manam
Tsaytanö Dios Yaya ruranganpitam, shamuyta munayargantsu.
alläpa cushishga caycantsic.’ 4ॸTsaypitanam yapay waquincag
43ॸTsaymi rasunta niyag: Gamcuna mana servignincunata cachargan niyänanpag:
chasquiyämangayquipitam Dios Yayapa ‘Micuytapis alistayashcänam. Weracag
Mandacuy Reynonman ni imaypis mallwa törrucunatawan
yaycuyanquitsu. Mas bienmi, ternëracunatapis pishtarnin,
waquincag allillata rurag runacuna llapantanam cocinar listotsayashcä.
nogaman ƿrmi criyicurnin cäsucur Sasllana aywacayällämuy ƿestata
chasquiyämanganpita, Dios Yayapa rurangäman.’ 5ॸPero convidangan
Mandacuy Reynonman rasumpa runacunaga manam ni ichicllatapis
yaycuyanga. 44ॸCay rumi jananman pipis cäsuyargantsu. Juccagmi chacranpa
shicwarga, jancatmi ichic ichic paquir arucug aywargan. Juccagnam negociun
ushacasquinga. Tsaynöllam pipa ruranganman aywargan.
janamanpis tsay rumi shicwarga, jancat 6ॸWaquincagnam reypa servignincunata

Mt 21.42 Sal 118.22-23.


53 ґkͮͅkҽƄϘॷ22

achcusquir, wañutsiyänganyag “¿Señor Jesucristota pantatsinapag


magayargan. 7ॸTsaymi rey alläpa imanötan tapushun? Imallatapis
rabiarnin atscag soldäduncunata parlasquiptinga tsayllawanmi
mandargan, tsay wañutsicug runacunata acusashun.” 16ॸTsaymi fariseocuna
wañutsirnin marcancunatapis gatiragnincunatawam rey Herodespa
cayayänanpag. 8ॸTsaypitanam reyga runancunata cachayargan, Señor
servignincunata nirgan: ‘Tsurï Jesucristota niyänanpag: “Maestru,
casarananpag llapanpis listuna musyayämi rasumpacagllata imaypis
caycaptin, convidangä runacunaga parlangayquita. Gamga Dios Yaya
shamuyta mana munarmi, ƿestäman munangannö rasumpa yachatsicurmi,
shamuytapis merëciantsu. 9ॸTsaynö mas mandacuyog cayaptinpis manam
caycaptinga cällicunachöwan runacunapita mantsacunquitsu. 17ॸCanan
pläzacunachö llapan runacuna niyämay: ¿Roma naciunpa reynin
ricäyangayquita lluta convidarnin cay Cesarpag impuestuta pägashwancu o
ƿestäman pushayämuy.’ 10ॸTsaymi manacu?”
servignincuna cällicunapawan 18ॸPero Señor Jesucristoga tsaynö

pläzacunapa aywar, llapan ricäyangan yachayllapa tapuyanganta musyarmi


alli o mana alli runacunatapis convidar nirgan: “Gamcunaga allitucurmi
pushayämurgan. Tsaynö llapan yachayllapa tapuycäyämanqui.
tariyangan convidashga runacunata ¿Imanirtan mana alliman garpayämayta
goriscayämuptinmi, palacionchö juc munayanqui? 19ॸMä tsay impuestupag
jatun cuarton junta cayargan. pägana gellayta ricänäpag apayämuy.”
11ॸ“Tsay jatun cuartoman Tsaymi “denario” niyangan juc gellayta
juntasquiyaptinmi, rey convidangan apayämurgan. 20ॸTsay gellayta
runacunata ricag yaycuycar, juc runata ricaycurmi Señor Jesucristo tapurgan:
ricaycurgan mana tsay ƿestapagnö jucläya “Cay gellaychö ¿Pipa shutintanwan
llatapashgata. 12ॸTsaymi rey tapurgan: reträtuntan caycan?”
‘Amïgo, ¿imanötan cayman yaycamuruyqui, 21ॸ“Romapa reynin Cesarpam”

ƿestachö shucucuna llatapayquita mana niyargan.


shucucamurga?’ Pero tsay runaga upallallam Señor Jesucristonam nirgan:
cacurgan imatapis mana contestayta puedir. “Tsaypunga Cesarpacagtaga Cesarta
13ॸTsaynam rey micuy servicug entregayay. Pero Diospacagtaga Diosta
wätaynincunata mandargan: ‘Cay runapa entregayay.” [Nogantsicga Dios Yaya
chaquintawan maquinta watarcur, wagta camamangantsicpitam paypa reträtun
tutapayman jitasquiyay, tsaychö wagarnin cantsic.] 22ॸSeñor Jesucristo tsaynö
quirunpis regochyaptinrag sufrinanpag.’ ninganta wiyaycurmi, tsay runacuna
14ॸTsaynöllam llapan runacunapis mantsacashga cayanganpita tsaychö
convidashga cayanga, pero wallcagllam dëjasquir aywacuyargan.
acrashga yaycuyänanpagga cayanga.”
Señor Jesucristota
Señor Jesucristo saduceocuna tapuyan
impuestupag parlan (Marcos 12.18-27; Lucas 20.27-40)
(Marcos 12.13-17; Lucas 20.20-26) 23ॸTsay junagllam “saduceo” niyangan
15ॸTsaypitanam fariseocuna runacuna Señor Jesucristota tapugnin
goricasquir willanacur niyargan: shayämurgan. Tsay saduceocunaga
ґkͮͅkҽƄϘॷ22 54

manam criyiyargantsu wañushgacuna 33ॸTsaycunata wiyarmi tsay templuchö

cawayämunanta. Tsaymi Señor atscag goricashga runacunapis


Jesucristoman chaycur niyargan: mantsacashga cayargan, Señor
24ॸ“Maestru, Moisés gellgangan leyga Jesucristo llapan imayca allicunata
caynömi yachatsicun: ‘Pipapis waugen yachatsicuptin.
manarag tsurin captin wañuptinga
viudanwan gepancag waugen Llapanpitapis mas allicag
casarananpag. Tsaynö viudanwan mandacuy
casaraptin wañugcag waugenpa tsurin (Marcos 12.28-34)
cuenta wamrancuna cananpag.’ 34ॸSeñor Jesucristo saduceocunata
25ॸUnaymi caychö ganchis waugecuna tsaynö upallatsinganta musyasquirmi,
cayargan. Mayorcag casaracusquirmi fariseocuna goricäyargan. 35ॸTsaychömi
manarag tsurin captin wañurgan. Tsay Señor Jesucristota tapucuyta munarnin,
viudanwannam gepancag waugenpis juc ley yachag doctor nirgan:
casarasquirlla wañurgan. 26ॸTsaynömi 36ॸ“Maestru, ¿Dios Yayapa llapan

tsay ganchis llapan waugentinpis mandacuyninpita maygancagtan


mayorpita gallaycur asta ultimucagyag llapanpitapis mas allicag?”
manarag tsurincuna captin wañuyargan, 37ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Dios

tsay warmillawan casarasquir. 27ॸTsaynö Yayata cuyanqui llapan shongoyquiwan


llapan wañusquiyaptinmi warmipis voluntäniquiwan, llapan
wañusquirgan. 28ॸMä canan niyämay. yarpayniquiwanpis. 38ॸTsay puntacag
Tsay warmiwan ganchis waugecuna mandacuymi llapanpitapis mas
casarashga caycäyaptinga, llapan allicagga. 39ॸJuccagpis tsaynö cäsi
cawayämungan junagchöga iwalllam: ‘Runamajiquitapis
¿maygancagpatan warmin canga?” quiquiquitanölla rasumpa cuyanqui.’
29ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan: 40ॸTsaymi cay ishcan

“Gamcunaga Diospa Palabran mandamientucunallapita unay


gellgashgatawan poderninta mana profëtacunapa yachatsicuyninwan
musyarmi llutanta parlar pantayanqui.” llapan mandacuy leycunapis.”
30ॸWañuyanganpita cawascamurga

warmipis ollgopis manana casararmi, ¿Pipa aylluntan Señor Jesucristo?


cieluchö angelcunanöllana cayanga. (Marcos 12.35-37; Lucas 20.41-44)
31ॸ¿Manacu gamcuna liyiyashcanqui, 41ॸTsaypitanam fariseocuna
wañushgacuna cawayämunanpag Dios goricashgallarag caycäyaptin, Señor
Yaya Palabranchö gellgatsir Jesucristo paycunata tapurgan: 42ॸ“¿Dios
niyäshungayquita? 32ॸ“Nogaga unaycag Yaya cachamungan Cristopag imatatan
Abrahampawan Isaacpa y Jacobpa yarpäyanqui? ¿Pipa ayllunrag Payga?”
respetayänan Diosnincunam cä.” Tsaynö Tsaymi “Unay rey Davidpa ayllunmi”
ninganpitam Abrahamwan Isaac y Jacob niyargan.
cawaycäyanganta musyantsic. Tsaymi 43ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Unay

Dios Yayaga manam wañushgacunapa rey Davidpa ayllun Cristo caycaptinga,


Diosnintsu sinöga cawagcagcunapa ¿Tsaypunga imanirtan Davidga Espïritu
Diosninmi. Santopa poderninwan Cristopag

Mt 22.24 Dt 25.5. Mt 22.32 Ex 3.6, 15. Mt 22.37 Dt 6.5. Mt 22.39 Lv 19.18.


55 ґkͮͅkҽƄϘॷ22ٍॷ23

parlargan ‘Señornïmi’ nir? Tsaynöpam leycunata puritsiyan. Tsaynöllam alläpa


Davidga nirgan: gustayan Dios Yayaman mañacuyänanpag
44 ‘Señormi Señornïta nirgan: anchu tëlawan umancunata tsaparcur
“Cay derëchucag lädüchö jamacamuy puriyta. Tsaynömi chaquicuna puntanyag
llapan chiquishugniquicunata shumag shallshayog anchu revëtishga
chaquiquipa gopinman llatapancunawan puriyan, ricagnincuna
churamungäyag.” ’ ‘Payga, Dios Yayata respetag rasumpa alli
45ॸTsaynö David ‘Señornïmi’ runam’ niyänanllapag. 6ॸMicupacuy
nicaycaptinga, ¿Imanöpatan Davidpa ƿestacunachöpis mas mandacugcuna
miragnin ayllunpa tsurin Cristo canga?” jamacuyänan allincag sillïtacunallachömi
46ॸTsaynö Señor Jesucristo tapuptinmi jamayta munayan. Israel runacunalla
ni pipis contestayta puedirgantsu. Tsay goricäyänan wajichöpis weragotsacunapa
junagpitaga llapanpis mantsaparmi jamacuyänancunallachömi jamayan.
Señor Jesucristota manana ni imatapis 7ॸMercädochöwan cällicunachö rantipacur

tapupäyargannatsu. purirpis runacuna aläbar saludayänantam


munayan. Tsaymi ‘yachatsicug tayta
Ley yachatsicugcunawan doctor’ niyaptinga alläpa cushicuyan.
fariseocuna imanö cayanganta 8ॸ“Pero gamcunaga ama
Señor Jesucristo willacun munayanquitsu runacuna ‘Maestru’,
(Marcos 12.38-40; Lucas 11.37-54; niyäshunayquita. Gamcunaga
20.45-47) llapayquipis juc waugellam cayanqui y

23
1ॸTsaychö goricashga jucllayllam maestruyquicunapis.
runacunatawan discïpuluncunata 9ॸGamcunaga ama ni pitapis cay

yachatsirmi Señor Jesucristo nirgan: 2ॸ“Ley patsachö ‘Taytantsic’ niyanquitsu.


yachatsicugcunawan fariseocunaga unay Gamcunapaga jucllayllam cieluchö
Moiséspa rantinnö leyta Tayta Diosniquicuna caycan. 10ॸAma ni
yachatsicuyänanpagmi cayan. 3ॸTsaymi pipis ‘Maestru’, niyäshunquitsu.
llapan mandayäshungayquita rurarnin Llapayquipa maestruyquicunaga Noga,
cäsurpis, paycunapa ejempluncunatanöga japallä yachatsicug Cristom cä.
ama rurayanquitsu. Paycunagam jucläya 11ॸGamcunachö mas mandacugcagga,

allicunallata yachatsicusquirpis, waquiquicunatam serviyäshunqui.


quiquincunaga jucläya mana allicunata 12ॸTsaymi maygayquipis mas

ruraycäyan. 4ॸImayca lasag gepita mandacuyyog cayta munayaptiquiga,


aparitsignömi mana pallariytapis Dios Yaya wätayninman
puedinganyag alläpa atsca churayäshunqui. Pero maygayquipis
costumbrincunata yachatsicuyan. Pero umilde gollmi shongo,
quiquincunaga manam pallarirllapis waquincagcunapa servignin carga, mas
yanapayantsu ni juc dëdullancunawanpis. alli mandacugmi cayanqui.
5ॸTsaynömi paycunaga llapan imayca 13ॸ“¡Allau janan shongo ley

allicunatapis rurayan runacuna yachatsicugcunawan fariseocuna!


ricäyänanllapag. Urcuncunamanwan Tsaynö janan shongo carmi Dios Yayapa
ricrancunamanpis tacsha cajïtacunata cieluchö Mandacuy Reynonman
watarcurmi, Dios Yaya gellgatsingan waquincagcuna yaycuyta

Mt 22.44 Sal 110.1.


ґkͮͅkҽƄϘॷ23 56

munayaptinpis, imayca puncuta shutinchö’ niptinga, tsay juranganpis


wichgagnö mana allicunata yachatsicur mana cumplinanpag jurangannöllam
amatsacuyanqui. Yaycuyta canga. Pero pipis ‘juracümi
munagcunata amatsarnin mana cumplinäpag altarchö churaraycagpa
quichapugnö cayangayquipitam, shutinchö’ nirmi sïga, rasumpa
quiquiquicunapis ni imaypis cumplinanpag änicun. 19ॸ¡Gapracuna!
yaycuyanquitsu. 14ॸ[Allau ley Imatan gamcunapag mas importanti:
yachatsicugcunawan fariseocuna, ¿Altarcu o tsaychö churarag ofrendacu?
allitucurnin goyat goyat resacurmi Tsay altarchö churaranganpitam, tsay
viudacunapa wajincuna ofrendapis välen. Tsaymi Dios Yayapa
gechuyangayquita. Tsaynö tsay altarnin mas välen jananchö
rurayangayquipitam Dios Yaya ofrenda churaranganpitapis. 20ॸAltarpa
condenar mantsacaypa shutinchö juracurga manam
castigayäshunqui.] altarllapagtsu jurayanqui. Sinöga tsay
15ॸ“¡Allau janan shongo ley jananchö llapan
yachatsicugcunawan fariseocuna! churaragcunapagwanmi juraycäyanqui.
Lamarpa päsarnin maytsay carupapis 21ॸTsaynöllam templupa shutinchö

gamcuna criyicuyangayquillata jurarpis, templuchö llapan


yachatsiyänayquipagmi jucllayllatapis churaragcunapagwan quiquin Dios
ashirnin puriyanqui. Tsay Yayapag juraycäyanqui. 22ॸSi pipis
yachatsiyangayqui runagam, cielupa shutinchö jurarga, Dios Yayapa
gamcunapitapis mas peor jutsasapa cieluchö jamacunan trönonpagwan
ticran. Tsay llapanta quiquin Dios Yayapagmi juraycan.
yachatsiyangayquipitam paycunaga 23ॸ“¡Allau janan shongo ley

Supaypa wamranna car, gamcunapitapis yachatsicugcunawan fariseocuna!


mas inƿernuchö sufrir ñacayanga. Gamcunaga ‘Dios Yayapag’ nirmi
16ॸ“¡Allau gamcuna runacunata yerbabuenapawan mentapa y
llutanpa pusharnin imayca gapranö comïnospa cada chunca rapranpita juc
yachatsicugcuna! Gamcunam chunca partillata raquiyanqui. Pero
yachatsicur niyanqui: Pipis ‘juracümi manam cäsuyanquitsu Dios Yayapa mas
templupa shutinchö’ niptinga mana allicag mandacungancunataga.
cumplinanpag jurangannöllam canga. Gamcunaga runamajiquicunata mana
Pero pipis ‘juracü templuchö caycag llaquiparmi Dios Yaya
goripa shutinchö’ nirmi sïga rasumpa mandacungancunata mana cäsurnin
änicunganta cumplinanpag juraycan. cuyayanquitsu. Mas bienmi paycunapa
17ॸ¡Mana musyag gapracuna! Imatan mas contran mana allicunallata rurar ni
importanti: ¿Templu rurinchö goricu o parlayangayquitapis cumpliyanquitsu.
Dios Yayapa templuncu? Tsay goriga ‘Diospag’ nir, ofrenda garayniquita
mas välen Dios Yayapa templunchö entregar, mas allicag
canganpitam. Tsaymi tsay templuga mandamientuncunata cumpliyay
mas välen rurinchö goripitapis. imaypis mana dëjar. 24ॸ¡Gapranö mana
18ॸGamcunaga caynöpis alli pushacugcuna! Gamcunaga
yachatsicuyanquim: ‘Juracümi altarpa yacutapis shuyshurragmi chuspita

Mt 23.14 Unaycag waquin gellgashga librucunachö manam cantsu.


57 ґkͮͅkҽƄϘॷ23

jepiyanqui. Pero imayca jatun ‘camëllo’ awiluyquicunanölla Dios Yayapa


wäta tamañutaga millpusquiyanquim, profëtancunata wañutsig cayanqui. Tsay
Dios Yayapa mas allicag awiluyquicunanölla rurarmi, rasumpa
mandamientuncunata mana cumplirnin. jutsayog cayangayquita musyayanqui.
25ॸ“¡Allau janan shongo ley 32ॸ¡Unaycag aylluyquicuna Dios Yayapa

yachatsicugcunawan fariseocuna! profëtancunata wañutsir


Gamcunaga üsayangayqui gallariyangantam, canan gamcuna
järucunatawan plätucunatapis ushaycäyanqui nogata wañutsiyämayta
janallantam mayllayanqui. Pero munarnin!
rurinpaga ayrajarnin munapar 33ॸ“¡Culebrapa castan vïboracuna!

gechucuyangayquiwan ¿Imanörag inƿernupita gamcuna


suwacuyangayquim junta caycan. geshpiyanquiman? 34ॸTsaymi noga
26ॸ¡Imayca gapranömi fariseocunawan gamcunaman cachamushag
ley yachatsicugcuna cayanqui! profëtacunatawan alli musyagcunata y
Puntataga järucunapa rurinta maestrucunata. Waquinta wañutsirmi
mayllayangayquinö shongoyquicunachö waquintaga cruciƿcäyanqui. Tsaynöllam
jutsatarag dëjayay, jananpa rurinpapis waquincagtapis Israel runacuna
limpiu quëdayänayquipag. goricäyänan wajicunachö alli
27ॸ“¡Allau janan shongo ley astayanqui. Waquincagtanam marcan
yachatsicugcunawan fariseocuna! marcan gaticachar sufritsiyanqui.
Gamcunaga janallan pintashga 35ॸTsaynö unay awiluyquicuna llapan alli

ayacunapa mëchunnöllam cayanqui. rurag runacunatawan Dios Yaya


Jananpaga alläpa shumag cuyacuypag cachamungancunata wañutsirnin
ricacar, rurinchöga wañushgacunapa yawarninta jichayanganpitam,
ismushga tagra tulluncunallam junta. gamcunanam Dios Yayapa llapan
Tsaynöllam gamcunapa castïgun chämunga. Unay Adánpa tsurin
shongoyquicunapis jutsacunawan junta alli runa Abelta wañutsir
caycan. 28ॸGamcunaga runacuna gallayanganpita, asta Berequiaspa tsurin
ricäyäshunayquillapag alli rurag carmi, Zacariasta templupa altarnin puntanchö
yarpayniquicunachöga alläpa mana alli wañutsiyanganyag. 36ॸTsaymi rasunta
rurag cayanqui. Allicunata niyag: Unay awiluyquicuna tsaynö
ruragtucurpis pasaypa mana cayanganpitam, canan cay tiempu
allicunallatam ruraycäyanqui. cawag runacunaman mantsacaypag
29ॸ“¡Allau janan shongo ley castïgu shamunga.
yachatsicugwan fariseocuna!
Gamcunaga jatuncaray mëchucunata Señor Jesucristo llaquicur wagan
shäritsirmi shumag adornayanqui, Dios Jerusalénchö runacunapag
Yayapa unay profëtancunapagwan (Lucas 13.34-35)
allicag wañushgacunata respetarnin. 37ॸ“¡Ay, Jerusalén, Jerusalén! ¡Dios
30ॸTsaycunata rurarmi niyanqui: ‘Unay Yaya cachamungancunatawan
awiluntsic witsay cawarga, Dios Yayapa profëtancunata chiquirnin wañutsir
profëtancunata awiluntsiccuna sagmag! Atsca cutim runayquicunata
wañutsiyaptin washarmi, tsaynö goriyta munargä, wallpa ripran
yawarnincunata jichashwantsu cargan.’ gopinman chiptsancunata gorignö. ¡Pero
31ॸTsaymi caynö cayangayquiwan, unay manam munayargayquitsu! 38ॸGamcuna
ґkͮͅkҽƄϘॷ23ٍॷ24 58

shumag tantiyacuyay, cananpitam tsay llullatsiyäshurniquitag


jatun templuyqui tsunya quëdanga, engañayäshunquiman! 5ॸAtscagmi
Dios Yaya aywacuptin. 39ॸTsaymi canan nogatucurnin shamur llullatsiyäshunqui:
niyag: Cananpitaga mananam masga ni ‘Nogam Diospa Tsurin Cristo cä.’ Tsaynö
imay ricäyämanquitsu, asta alabarnin llullacurnin engañacurmi runacunata
‘¡Alläpa alli cushicuy catsun Dios yachatsir mana allicunata
Yayapa shutinchö Shamuycag!’ criyitsicuyanga. 6ॸ‘Naciuncunam
niyämangayquiyag.” peleayanga’ o ‘Guerracunam canga’
nigtam maytsay juclä marcacunachö
Señor Jesucristo templu jancat wiyayanqui. Pero tsaycunata wiyarpis
juchur ushacänanpag willacun ama mantsacäyanquitsu. Tsaynö
(Marcos 13.1-23; Lucas 21.5-6) guerracunaga imay carpis rasumpam

24
1ॸTsaypitanam Señor Jesucristo shamunga. Pero tsaycuna päsaptinpis
templupita yargosquir cay patsaga manaragmi
aywaycaptin, discïpuluncuna taripaycur ushacangaragtsu. 7ॸEntëru munduchömi
niyargan. “¡Ricay! ¡Alläpa shumag naciuncuna jucnin jucninwan guerrachö
cuyacuyllapag cay jatun templu cayanga. Tsaynöllam marcacunapis
wajicunawan!” jucnin jucninwan maganacuyanga.
2ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Canan Maytsaychöpis alläpa muchuywanmi,
cay shumag ricaycäyangayquipag patsapis mantsacaypag cuyunga. 8ॸPero
rasuntam niyag: Cay llapan jatusag tsaynö llaquicuy wagacuyga
templupa wajincunam jancat juchur gallarinanllaragmi canga, tucuyläya
ushacanga. Manam canan janap janap mantsacaypag sufrimientuna
rumicuna pergaraycanganchö ni shamunanpag.
jucllayllapis quëdangatsu, llapanmi 9ॸ“Tsaypitanam gaticachar

jancat juchurnin ushanga.” autoridäcunaman apaycur alli


castigatsir wañutsiyäshunqui. Nogata
Cay mundu ushacänanpag serviyämangayquiraycum maytsay
señalcuna marcacunachöpis runacuna
(Marcos 13.3-23; Lucas 17.22-24; chiquiyäshunqui. 10ॸTsay tiempuchö
21.7-24) sufrirmi atscag runacuna
3ॸTsaypitanam Olïvos niyangan criyicayämunganta dëjasquir
jircaman aywayargan. Tsaychö Señor witicuyanga. Tsaynö dëjasquirmi
Jesucristo jamaycuptinmi, criyicugmajincunatapis
discïpuluncuna witiycur quiquillanta autoridäcunaman apaycatsir
niyargan: “Tsay templu imay junag traicionarnin contran parlayanga.
ushacänanpagcagta Criyicugmajincunawanmi llapanpis
willaycayämänayquitam munayä. ¿Ima jucnin jucninwan chiquinacuyanga.
señaltatan ricäyäshag imay 11ॸDios Yayapa willacugnintucurmi

cutimunayquipagwan cay mundu atscag runacuna shamur llullatsicurnin


ushacänanpag canganta?” mana allicunata engañacur
4ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan: criyitsicuyanga. 12ॸImayca mana
“¡Cuidädu cayay pipis allicunata rurarmi mas peor

Mt 23.39 Sal 118.26.


59 ґkͮͅkҽƄϘॷ24

runamajincunawanpis maytsaychö cumpliptin. Si tsaynö rasumpa ƿrmi


alläpa melanaypag cawayanga. Tsaynö criyicugcunata mana llaquipaptinga,
mana alli cawarmi runamajincunawan llapanmi wañuyanman mana ni juc
manana cuyanacurnin, mana llaquicug geshpiypa.
chucru shongo cayanga. 13ॸPero 23ॸ“Si gamcunata pipis tagaymi ‘Diospa

mayganpis wañunganyag nogallaman Tsurin Cristo o tsaychömi caycan’


ƿrmi criyicamugmi sïga, imayyagpis niyäshuptiqui, ama criyiyanquitsu.
nogawan cawananpag salvacashga 24ॸ‘Diospa Tsurin Cristom cä’ nirmi,

canga. 14ॸTsaymi maytsay munduchö llullacurnin engañacur milagrucunawan


Dios Yayapa Mandacuy Reynonpa Alli señalcunata rurarnin mana allicunata
Willacuyninta willacungä canga, llapan criyitsicuyanga. Tsaynö rurarmi mana
naciuncunachöpis musyayänanpag. Tsay alli yachatsicugcuna Dios Yaya
Alli Willacuynïta entëru munduchö acrangan runacunatapis imaycanö mana
willacur ushasquiyaptinmi, cay patsapa allicunata criyitsirnin engañayta
ushacaynin chämunga. munayanga. Pero tsay rasumpa ƿrmi
15ॸ“Tsay tiempuchömi Dios Yayapa criyicugcunataga mana engañar
unay profëtan Daniel gellganganchö criyitsiyta puediyangatsu, quiquin Dios
ningannö ‘melanaypag mana alli Yaya paycunata tsapaptin. 25ॸ¡Alcabo
ushacätsicug ïdolota’ ricäyanqui. ¡Cayta cayay! Tsaynö caycuna manarag
liyigcagga shumag tantiyacuyätsun! captinmi gamcunata willayargagna. 26ॸSi
16ॸTsayta ricarga Judeachö täcugcuna pipis ‘Dios Yayapa Tsurinmi tsunyachö
geshpirnin jircacunapa aywacuyätsun. caycan’ niyäshuptiqui, ama ricagnin
17ॸWajipita wagtachö caycagcunapis ama aywayanquitsu. O ‘Cay waji rurinchömi
wajincuna rurinman imancunata caycan’ niyäshuptiquipis, ama
jipigllapis cutiyätsuntsu. criyiyanquitsu. 27ॸTsaymi cieluchö
18ॸChacrancunachö caycagcunapis ama jucläpita jucagläman illago alläpa
ni punchuncunata jipigllapis atsicyagnörag, Diospita Shamushga
cutiyätsuntsu. 19ॸ¡Allau tsay tiempuchö Runa caynïwan cay patsaman
geshyag warmicunawan llullu wawayog cutimushag. 28ॸMaytsaychö wañushga
chuchuycag warmicuna alläpa cuerpucuna jitaragcunamanmi
llaquipaypagmi sufriyanga! 20ॸDios wisculcunapis goricäyänga. Tsaynöllam
Yayata mañacuyay tsaynö tiempu noga cutimuptïpis llapan rasumpa ƿrmi
tamya tiempuchö ni jamay sabado criyicug runacuna, noga caycangäman
junagchö mana cananpag. 21ॸTsay goricäyämunga.
tiempuchömi llapan runacuna alläpa
mantsacaypag sufriyanga. Tsay ñacar Cay patsaman Dios Yayapita
sufriytanöga manam mundu Shamushga Runa cutimungan
ruracanganpitapis asta cananyag ñacar (Marcos 13.24-37; Lucas 17.26-30, 34-36;
sufriyashgatsu. Tsay llapan ñacacuy 21.25-33)
sufrimientucuna päsasquiptinga 29ॸ“Tsayalläpa llaquicuy junag
mananam ni imaypis tsay päsanganpitaga
junagcunanöga yapay canganatsu. “Rupaywan quillapis mananam
22ॸAcrangan runacunata llaquiparmi atsicyämunganatsu.
quiquin Dios Yaya ‘Tsayllachöna’ ninga, Goyllorcuna shicwayämurmi
ñacar sufriyänanpag tiempu manarag cieluchö
ґkͮͅkҽƄϘॷ24 60

llapan jatusag atsicyagcunapis ichicllana faltaycaptinmi caynö


alläpa cuyupacuyanga. cayargan: Micupacurnin upyapacur
30ॸ“Tsaynö cieluchö señalta ricarmi warmipis ollgopis casarapacurmi
Diospita Shamushga Runa cutimunäna caycäyargan. Tsaynö ni imapag mana
canganta musyayanqui. Tsaymi maytsay yarpachacurmi Noé jatun büquinman
naciuncunachö runacunapis yaycungan junagyag cayargan. 39ॸTamya
llaquicuywan wagayanga. Tsaynam patsaman juntar manarag apaptinga,
nogata ricäyämanga alläpa poderöso manam tsaynö päsananpag canganta
Mandacuynïwan atsicyarrag pucutay tantiyayargantsu. Tsaynö caycarmi
jananchö shamuycagta. 31ॸTsaymi juc shingarnin llapanpis ushacäyargan.
trompëta alläpa jinchi waganga. Tsaynömi Diospita Shamushga Runa
Tsaynömi angelcunata mandanga caynïwan illagpita cutimushag. 40ॸTsay
entëru munduchö maytsay caru öraga ishcag runacuna chacrachö pagta
marcacunapa aywar, ƿrmi criyicug aruycäyanganpitam juccagllata
acrangan runacunata goriyämunanpag. pusharnin juccagtaga dëjashag.
32ॸ“Cananga ïgospa yuranpag 41ॸTsaynöllam ishcag warmicuna juc

willayangagpita yachacuyay. marayllachö pagta agacuycäyanganpita,


Raprancuna tsaquisquir tsegllimuptinmi juccagllata pushar juccagtaga
musyayanqui tamya tiempuna canganta. dëjasquishag.
33ॸTsaynö willayangagcunata ricarmi 42ॸ“¡Tsaymi wiyag wiyag alcäbu

musyayanqui llapan willacungäcuna caycäyanqui! Manam musyayanquitsu


cumplinanpag ichicllana faltaycanganta. imay junag ni imay öra cutimunä
34ॸTsaymi niyag: Manarag canan tiempu cangantapis. 43ॸPero caywan
runacuna wañuyaptinmi, llapan tantiyacuyay: Juc runa wajinman imay
willacungäcuna rasumpa cumplinga. öra suwa yaycunanta musyarga, wajinta
35ॸCielupis patsapis ushacangam. Pero täpar ricchaycarmi suwa yaycunanta
noga parlangä palabräcunaga manam shuyaranman. 44ॸ¡Tsaynö gamcunapis
tsaynöllachötsu ushacasquinga; alcäbu cayay Diospita Shamushga Runa
llapanmi imaypis cumplinga. caynïwan imay örapis mana
yarpashgatam yapay cutimushag!
Manam ni imay junag ni imay öra
cutimunäpag canganta Alli servicug y mana alli servicug
musyayantsu runacunawan iwalatsircur, Señor
36ॸ“Cieluchö caycag Tayta Diosllam Jesucristo yachatsicun
(Lucas 12.41-48)
musyan imay junag imay öra cananpag
cangantapis. Tsaypitacagga manam ni 45ॸ“Tsaynöllam juc wajichö maygan
pipis musyantsu cieluchö angelcunapis servigninpis patronnin ninganta tantiyar
ni quiquin Dios Yayapa Tsurinpis. mandangancunata cumpliptin, tsay
37ॸ“Diospita Shamushga Runa servigninta capatasnin cananpag churan
caynïwanmi yapay cutimunä öraga waquincagcunata alli örachö
unay Noé cawangan tiempunö canga. micuynincuna garananpag. 46ॸPatronnin
38ॸTsay tiempu apäcuy yacuwan entëru cutimur mandanganta ruraycagta
munduchö llapanta ushacätsinanpag tarirga, alläpam cushishga canga.

Mt 24.29 Is 13.10; 34.4. Mt 24.30 Dn 7.13.


61 ґkͮͅkҽƄϘॷ24ٍॷ25

47ॸRasumpam llapan imaycantapis atsicyänanpag. 8ॸKeroceneta mana


churanga tsay cumpligcag servigninpa apamugcagcunam waquincagcunata
maquinman. 48ॸPero servignin mana alli mañacur niyargan: ‘¡Keroceneta
carga, ‘Patronnï manaragmi raquipaycayämay; linternacunam
cutimungaragtsu’ nirmi yarpanga. wañuycanna!’ 9ॸAlli yarpayyogcag
49ॸTsaynö yarparmi jipashcunam niyargan:
servicugmajincunatapis magayta ‘Raquipuyaptigga manam
gallarir, upyar, micur, nogacunapagpis pagtangatsu.
machashgacunawan goricashga Quiquiquicuna ranticugcunaman aywar
puricunga. 50ॸTsaynö mana shuyararnin rantiyämuy.’ 10ॸJipashcuna keroceneta
caycaptinmi, mana yarpashgallata mana rantig aywayanganyagmi, casarag novio
musyangan öra ni junag patronnin chämurgan. Listo shuyaycagcunata
cutimunga. 51ॸTsaynö ruraycagta pusharcurmi ƿestaman yaycurgan.
tarisquirmi alläpa mantsacaypag Tsaynö yaycusquirmi wajipa puncuntam
castigarnin waquincag janan shongolla wichgascamurgan. 11ॸKeroceneta
allitucugcunatawan iwal gargonga. waquincag jipashcuna rantiyanganpita
Tsaychömi wagar quiruntapis cutiscamurmi, ‘¡Señor, Señor! ¡Puncuta
regochyätsirnin ñacar sufringa. quichaycallämuy!’ niyargan. 12ॸPero
casarag novioga ruripitam nimurgan:
Chunca jipashcuna shuyäyangan ‘Gamcunataga manam regëyagtsu.ٔॸٚ

25
1ॸ“Canan willayäshayqui Dios 13ॸTsaypitanam Señor Jesucristo yapay

Yayapa Mandacuy Reynonta nirgan: “¡Tsaymi gamcuna alcäbu wiyag


shuyagcuna imanö cayangata, noga cay wiyag caycäyanqui, nogaga mana
patsaman cutimunäpag. Juc chunca musyangayqui öram illagpita
jipashcunam linternancunata cutimushag! ¡Manam musyayanquitsu
aptacurcur, casarananpag novio ni imay öra ni imay junag
shamugta shuyag aywayargan. cutimunanpag cangantapis!
2ॸPitsgacagmi alli yarpayyog cayargan.
Juc patron servignincunata
Pero pitsgacagcunaga mana juc
gellayta prestangan
yarpayyogmi cayargan. 3ॸMana shumag
(Lucas 19.11-27)
yarpachacugcagcunaga manam
keroceneta apayargantsu 14ॸ“Dios Yayapa Mandacuy Reynon
linternancunaman yapayänanpag. 4ॸPero shamuptinmi, cay rïcu runa rurangannö
alli yarpachacugcagcunam sïga canga. Juc rïcu runam caru marcapa
linternancunapag keroceneta illänanpag servignincunata gayascatsir,
yapayänanpag juc botellachö chacrancunachö aruyänanpag
apayargan. 5ॸCasarag novioga manam dëjapurgan. Tsaynöllam servignincunata
sasllaga chämurgantsu. Tsaymi atsca gellayninta prestargan,
shuyaraycäyanganchö jipashcuna cutimunganyag aruycätsiyänanpag.
puñucasquiyargan. 6ॸPullan pagasnam 15ॸTsaymi juccagta pitsga warangata

carupita gayacamugta wiyasquiyargan, juccagtaga ishcay warangata y


‘¡Casarag novio caychönam; juccagtanam juc warangallata
yargayämuy tincug!’ 7ॸTsaymi llapan prestargan. Cada ünutam segun
jipashcuna wap sharcurnin puediyanganmannölla prestargan.
linternancunata preveniyargan shumag Tsaynö prestasquirmi caru marcapa
ґkͮͅkҽƄϘॷ25 62

aywacurgan. 16ॸPitsga warangata yataparlla pamparätsishcä cay


chasquigcagga jucläpa aywarmi gellayniqui.’ 26ॸTsaymi patronnin nirgan:
negociuta rurargan. Tsaynöpam pitsga ‘¡Gamga alläpa mana aruy yachag, gela
waranga masta gänargan. 17ॸIshcay mana alli runam canqui! Mana
warangata chasquigcagpis negociuta murushga ni magtsishga caycarpis
rurarmi, ishcay waranga masta goringäta musyanquim ¿Au? 27ॸTsayta
gänargan. 18ॸPero juc warangallata musyaycarga gellaynïta bancuman
chasquigcag servicugga, patsata churaycunquiman cargan. Tsaynö
uchcusquirmi pampasquirgan. churaycuptiquiga canan cutimurmi
19ॸ“Tsaypita unaytana patronnincuna wachaynintawan chasquïman cargan.’
cutiscamurmi, servignincunata 28ॸTsaypitanam waquincag

prestangan gellayta cutitsiyänanta servignincunata nirgan: ‘Tsay waranga


munargan. 20ॸTsaymi tsay pitsga gellaynïta gechusquir chunca waranga
warangata chasquigcagga chunca gellayyogcagta garaycuyay. 29ॸTsaymi
warangatana apamurnin cushishga alli manejagcagga mas yapashga canga
cutitsir nirgan: ‘Patron, cayllä asta sobrapucunganyag. Tsaynömi mas
conƿacamar prestallämangayqui yachayog alli runaga canga. Pero
gellayniquiwan negociuta rurarmi, gelacag runataga ichiclla capunganpis
pitsga waranga masta gänallashcä.’ jancatmi gechuyanga. 30ॸCanan cay gela
21ॸTsaynam patronnin nirgan: ‘¡Gamga mana väleg servignïta wagta tutapay
alli arug cumplïdu runam canqui! mana actsicagman gargoyay, tsaychö
Wallcallawanpis cumplïdu quirunpis regochyaptinrag wagarnin
cangayquipitam imätapis mas conƿacur ñacar sufrinanpag.’
garashayqui manejanayquipag. Cananmi
cushicuypita ƿestata rurashun.’ Señor Jesucristo yachatsicun
22ॸTsaypitanam ishcay warangallata üshacunapita cabracunata
chasquigcag servigninpis entregar raquiyanganwan iwalatsicur
nirgan: ‘Patron, cayllä. Ishcay waranga 31ॸ“DiospitaShamushga Runa
gellayniquita conƿacamar caynïwanmi llapan angelcunawan
prestallämangayquiwanmi ishcay cutimushag. Gamcuna
waranga masta gänallashcä.’ 23ॸTsaymi ricaraycäyämaptiquim alläpa poderöso
patronnin nirgan: ‘¡Gampis alli arug caynïwan chämur, reypa glorianchö
runam canqui! Wallcallawanpis atsicyagrag jamacunanman jamashag.
cumplïdu cangayquipitam imätapis 32ॸTsaymi puntäman entëru munduchö

conƿacur mas garashayqui maytsay naciuncunapita runacuna


manejanayquipag. Cananmi goricäyämunga. Tsaypitanam imayca
cushicuypita ƿestata rurashun.’ mitsicug cabracunapita üshacunata
24ॸ“Ultimutanam juc warangalla raquignö llapan runacunata raquishag.
gellayta chasquigcag servignin 33ॸÜshanöcag runacunatam derëchucag

chaycamur nirgan: ‘Patron, musyämi lädüman churar, cabranöcag


gamga mana llaquipäcug car, imatapis runacunataga itsogcag lädüman
mana murungayquipita goringayquita. churashag. 34ॸTsaymi noga rey
Tsaynöllam magtsirnin mana arutsishga derëchucag lädüchöcagcunata nishag:
caycarpis goritsinqui. 25ॸTsaynö captiqui ‘Shäriyämuy Taytä Dios Yayapa
mantsacurmi gellayniquita mana bendiciunninta cushishga chasquigcuna.
63 ґkͮͅkҽƄϘॷ25ٍॷ26

Gamcunapagmi cay munduta rurangan posadatsiyämargayquitsu. Mana llatapä


örapitana gloriachö imayyagpis captinpis manam
cawayänayquipag, Dios Yayapa shucurcatsiyämargayquitsu.
Mandacuy Reynonchö erenciayquicuna Geshyaycaptïpis manam
alistashgana caycan. 35ॸGamcunam cuidayämargayquitsu. Carcelchö
mallagaycaptï micuyta gaycuraptïpis manam watucamagnï
garayämargayqui. Yacunaycaptïpis shamurgayquitsu.’ 44ॸTsaymi tsay mana
yacutam upyatsiyämargayqui. Mana allita rurag runacunapis niyämanga:
regeshga juclä marcapita caycaptïpis ‘Señor, ¿Imaytan mallagaycagta,
wajiquicunaman convidarmi yacunaycagta, juclä mana
posadatsiyämargayqui. 36ॸLlatapä mana regeshgacunanö llatapannag puriycagta,
captinmi llatapata shucutsiyämargayqui. geshyaycagta y carcelchö gaycuraycagta
Geshyaptïpis cuidamagnïmi ricaycar, mana llaquipäyargagtsu?’
shayämurgayqui. Carcelchö 45ॸTsaymi nishag: ‘Cay wactsa umilde

gaycuraptïpis watucamar ricämagnïmi sufrigcunata mana llaquiparmi, nogata


shayämurgayqui.’ 37ॸTsaymi tsay allita llaquipäyämargayquitsu.’ 46ॸTsaynö
rurag runacuna niyanga: ‘Taytay, mana alli rurag cayanganpitam
¿Imaytan mallagaycaptiqui garayargag? inƿernuman imayyagpis ñacar
¿Imaytan yacunaycaptiqui sufriyänanpag aywayanga. Pero
upyatsiyargag? 38ॸ¿Imaytan mana rasumpa ƿrmi criyicur alli
regeshga juclä marcacunanö puriycagta ruragcagcunam sïga gloriachö Dios
wajïcunaman convidar posadatsiyargag? Yayawan imayyagpis cawag
¿Imaytan llatapayqui mana captin aywayanga.”
shucutsiyargag? 39ॸ¿Imaytan
geshyaycaptïqui cuidayargag? ¿Imatan Señor Jesucristota prësu achcusquir
carcelchö gaycuraptiqui watucar wañutsiyänanpag yachatsinacuyan
ricagniqui shayämurgä?’ 40ॸTsaymi noga (Marcos 14.1-2; Lucas 22.1-2;
rey nishag: ‘Rasumpa pitapis alläpa Juan 11.45-53)

26
sufrir ñacarpis nogapa criyicug 1ॸTsaypitanam Señor Jesucristo
waugëcunatawan mas umilde yachatsicuyta ushasquir
wactsacunata yanaparmi nogata discïpuluncunata nirgan:
yanapamagnö rurayargayqui.’ 2ॸ“Musyayangayquinöpis Pascua
41ॸ“Pero tsay itsogcag lädüchö ƿestapag ishcay junagllanam faltaycan.
caycagcunatam sïga nishag: Tsaychömi prësurnin cruzchö
‘Maldiciunäducuna puntäpita witicur wañutsiyämanga Diospita Shamushga
inƿernuman aywayay Satanaspa Runa captï.” 3ॸTsaypitanam mandacug
supaynincunawan pagta unaypita sacerdöticunawan israelcunapa
prevenishga mana ni imay ushacar autoridänincuna, mas mandacug
lunyaycag ninachö ruparnin sacerdöti Caifaspa jatun palacionman
sufriyänayquipag. 42ॸMallagaycaptïpis goricäyargan. 4ॸTsaychömi
manam garaycayämargayquitsu. willanacuyargan Señor Jesucristota
Yacunaycaptïpis manam yacullatapis pacayllapa achcusquir
garaycayämargayquitsu. 43ॸJuclä mana wañutsiyänanpag. 5ॸTsaymi caynö
regeshganö puriycaptïpis manam willanacur niyargan: “Ama Pascua
wajiquicunallaman ƿestachöga achcushuntsu. Tsaychö
ґkͮͅkҽƄϘॷ26 64

achcusquishgaga maytsicag goricashga aywargan. 15ॸTsaymi nirgan: “Señor


caycag runacunam piñacur, imayca Jesucristota prësu achcuyänayquipag
mana allicunatapis rurascamashwan.” entregayaptigga, ¿Aycatatan
pägayämanquiman?” Tsaynö niptinmi
Señor Jesucristopa umanman juc quimsa chunca yurag gellaycunata
warmi mushcug perfümita pägayargan. 16ॸTsay örapitam Judásga
wiñangan juc tiemputa ashirnin yarpachacur
(Marcos 14.3-9; Juan 12.1-8) nirgan: “¿Imanöllaparag o imay örarag
6ॸTsaypitanam Señor Jesucristo Betania entregaycüman?”
marcachö “wicupita cuticashga” niyangan
Simónpa wajinchö caycargan. 7ॸSeñor Señor Jesucristo ultimu vez
Jesucristo mësachö jamaycaptinmi juc discïpuluncunawan micungan
warmi “alabastro” niyangan frascuchö, (Marcos 14.12-25; Lucas 22.7-23;
alläpa chaniyog mushcug perfümita Juan 13.21-30; 1 Corintios 11.23-26)
apamur shamurgan. Chaycamurmi Señor 17ॸPascua semäna ƿestachöga

Jesucristopa umanman tsay warmi levadürannag tantata micuyänan


perfümita wiñargan. 8ॸDiscïpuluncunam puntacag junagmi cargan. Señor
tsayta ricaycur piñacurnin niyargan: Jesucristoman discïpuluncuna
“¡Imapagrag tsaynö jicharnin perditsin! witiycurmi tapur niyargan:
9ॸTsay perfümita alläpa chaninchö “¿Maychötan Pascua meriendata
ranticusquir wactsacunata aypurllapis mas micunapag alistayäshag?” 18ॸSeñor
yanapashwan cargan.” 10ॸTsaynö Jesucristonam nirgan: “Jerusalénman
parlaycäyanganta Señor Jesucristo aywar, tsaychö juc runapa wajinman
musyarmi nirgan: “¿Imanirtan cay chaycur niyanqui: ‘Maestrum nin: Öra
warmita piñapäyanqui? Payga shumag chaycämunnam. Tsaymi wajiquichö
allitam nogapag rurashga. 11ॸWactsacunaga Pascua meriendata discïpulücunawan
gamcunawanmi imayyagpis caycäyanga. celebrarnin micushag.ٔॸٚ
Pero nogaga mananam gamcunawan pagta 19ॸMandangannöllam discïpuluncuna

caycäshagnatsu. 12ॸCaynö perfümita tsay wajichö alistayargan Pascua


cuerpüman wiñämurmi meriendata micuyänanpag. 20ॸRupay
pampayämänanpag alistaycämanna. jegay öram alistayangan mësachö Señor
13ॸRasuntam niyag: Maytsay Jesucristo chunca ishcay
marcacunachöpis Alli Willacuyta discïpuluncunawan caycargan.
willacuyanganchömi, cay warmi umäman 21ॸTsaychö micuycäyaptinmi Señor

perfümita wiñämunganta llapan Jesucristo nirgan: “Rasuntam niyag:


musyayänanpag willacur payta Gamcunapita jucniquim maygayqui
yarpäyanga.” carpis traicionamarnï chiquignïcunapa
maquinman entregayämanqui.” 22ॸSeñor
Judás Isacariota conträtuta ruran Jesucristo tsaynö niptinmi llaquishga
Señor Jesucristota traicionar jucnin jucnin tapuyargan: “Señor,
ranticunanpag ¿Manam nogallätsu cä?” 23ॸTsaymi Señor
(Marcos 14.10-11; Lucas 22.3-6) Jesucristo nirgan: “Nogawan pagta juc
14ॸTsaypitanam Señor Jesucristopa matillachö tantanta tullpuycagmi,
chunca ishcay discïpuluncunapita Judás traicionamarnï chiquignïcunapa
Iscariote mandacug sacerdöticunaman maquinman ranticamar entregamanga.
65 ґkͮͅkҽƄϘॷ26

24ॸTsaynöpam nogawan cumplinga ‘Dios llapayqui dëjascayämar aywacuyanqui.


Yayapa Tsurinta caynömi wañutsiyanga’ Tsaynö cananpagmi Diospa Palabran
nir, Diospa Palabran gellgatsinganchö gellgashgachö nirgan: ‘Mitsicugta
ningannö. ¡Pero allau tsay ranticamagnï wañuscatsiyaptinmi, üshancuna witsicar
runa, llaquiypagmi ñacarnin sufringa! aywacuyanga.’ 32ॸPero
Tsay runapag mas allim canman cargan wañuscatsiyämaptin cawascamurmi
mana yuriptin.” 25ॸTsaymi traicionar gamcunapita mas puntata Galileaman
ranticugnnin Judás: “Maestru, manam aywashag.” 33ॸTsaynö niptinmi Pedro
nogatsu cä ¿Au?” nirgan. Tsaynö nirgan: “Waquincagcuna gampita
niptinmi Señor Jesucristo nirgan: pengacurnin geshpir aywacuyaptinpis,
“Aumi. Quiquiquim tsayta nicanqui.” nogaga manam ni imay
26ॸTsaychö micuycäyaptin sharcurmi dëjashayquitsu.” 34ॸSeñor Jesucristonam
Señor Jesucristo tantata aptarcur, Dios Pedrota nirgan: “Pedro, rasuntam nig:
Yayata agradëcicurnin bendisarnin Canan pagasmi manarag gallu
mañacurgan. Tsaypitanam cantaptin, quimsa cuti mana
discïpuluncunata paquin paquin regegtucamar nëgamanqui.”
aypurgan: “Cayta tanta micuyay. Cayga 35ॸPedronam yapay nirgan: “¡Gamtawan

nogapa cuerpümi” nirnincuna. wañutsiyämaptinpis, nogaga manam ni


27ॸTsaynöllam cöpaman vïnota wiñarcur imay nëgashayquitsu!” Waquincag
yapay maquinwan aptarcur Dios Yayata discïpuluncunapis Pedro ningannöllam
agradëcicur mañacusquir niyargan.
discïpuluncunata gararnin nirgan:
“Cayta llapayqui upyayay. 28ॸCayga Señor Jesucristo Dios Yayata
nogapa yawarnïmi. Yawarnïta mañacun Getsemani wertachö
jichangäpitam Dios Yaya äningan (Marcos 14.32-42; Lucas 22.39-46)
imayagpis canga, llapanta perdonaptin 36ॸTsaypitanam Señor Jesucristo

salvacashga cayänanpag. 29ॸRasuntam discïpuluncunawan Getsemani niyangan


niyag: Cay vïnota yapayga mananam wertaman aywargan. Tsaychömi nirgan:
upyashagnatsu, Taytä Dios Yayapa “Gamcuna cayllachö jamaycäyay. Mas
Mandacuy Reynonchö gamcunawan washaläpa aywashag Dios Yayäman
pagta mushogcag jucläya vïnota mañacunäpag.” 37ॸTsaypitam Pedrota,
upyangantsicyag.” Zebedeopa ishcan tsurincuna
Santiagotawan Juanta washaläman
Señor Jesucristo willacun pushargan. Tsaychömi alläpa llaquicur,
discïpulun Pedro nëgananpag yarpachacurgan. 38ॸTsaymi nirgan:
canganta
“Wañunaypanömi alläpa yarpachacur
(Marcos 14.26-31; Lucas 22.31-34; llaquicü. Cayllachö nogawan pagta
Juan 13.36-38) ricchar caycäyanqui.” 39ॸTsaypita mas
30ॸTsaypitanam Dios Yayaman washaläman witisquirmi patsaman
mañacuna cantuta cantasquir, Olïvos umpuycur mañacurnin nirgan:
niyangan jircaman aywayargan. “Taytallä, imayca juc cöpachö alläpa
31ॸTsaypitanam Señor Jesucristo nirgan: ayag träguta upyanä canganpita
“Canan pagasmi nogapita pengacur salvaycamay. Si jucnöpa puedicaptinga,

Mt 26.31 Zac 13.7.


ґkͮͅkҽƄϘॷ26 66

mana alläpa ñacarnin sufrinäpag pushashga discïpulun Judás chämurgan.


tsapaycallämay. Pero ama noga Tsaymi mandagcag sacerdöticunawan
munangänöga catsuntsu. Sinöga gam israelcunapa autoridänincuna
munangayquinö catsun.” runacunata cachayämurgan Señor
40ॸTsaypita cutimurmi discïpulucuna Jesucristota achcusquir prësur
puñucashgata tarirgan. Tsaymi Pedrota apayänanpag. 48ॸTsay traicionagnin
nirgan: “¿Manacu ni juc örallapis Judásmi mas puntatana autoridäcunata
nogawan pagta awantar ricchayta yachatsirnin nirgan: “Maygantapis
puediyanqui? 41ॸCanan riccharnin Dios alabarnin mutsangämi, Señor Jesucristo
Yayata mañacuyay, Supay jutsata canga. Tsay runata achcusquir prësu
ruratsiyta munayäshuptiquipis mana apayämunqui.” 49ॸTsaymi Judásga
shicwayänayquipag. Dios Yaya shumaglla Señor Jesucristoman
munanganta rurayänayquipag witiycur: “Tsayragmi nogalläga
voluntäniquicuna captinpis, mana chaycällämü, maestru” nir,
callpannagnö dëbilmi cayanqui.” mutsaycurgan. 50ॸSeñor Jesucristonam
42ॸTsaynö nisquirmi yapay witisquir nirgan: “Amïgo, ¿Imag
mañacurnin nirgan: “Taytallä, jucnöpa shamungayquitapis rurarnin cumpliy?”
mana puedicar, cay cöpachö alläpa ayag Tsay Judás pushamungan runacunam
träguta upyar ñacarnin sufrinäta Señor Jesucristota achcusquir prësu
munaptiquiga, munangayquinö apayargan.
callätsun” nir. 51ॸTsaypitanam juccag discïpulun
43ॸYapay cutiscamurmi discïpuluncuna espädanta jipisquir, mas mandacug
puñucashgata tarirgan. Puñuy alläpa sacerdötipa servigninpa rinrinta
venceptinmi puñucäyashga cayargan. rogosquirgan. 52ॸTsaymi Señor Jesucristo
44ॸTsaymi yapay quimsa cutina Dios discïpulunta nirgan: “Espädayquita
Yayata mañacug aywargan puntata sitiunman churay. Pipis espädawan
mañacur ningannölla. 45ॸTsaypita yapay pelearga, tsaynö espädallawanmi
cutiscamurmi discïpuluncunata nirgan: wañungapis. 53ॸ¿Manacu
“¿Jinallacu puñuycäyanqui tantiyacuyanqui? Salvamänanpag Dios
pishipashganö shütarnin? ¡Ricäyay! Öra Yayata mañacuptïga, pay
chämushganam Diospita Shamushga cachamunmanmi maytsicag (72,000)
Runa captï, traicionamarnï ganchis ishcay waranga batallun
chiquignïcunapa maquinman angelnincunata. 54ॸPero tsaynö
entregayämaptin, prësu mañacuptï salvamaptinga, manam Dios
achcuyämänanpag. 46ॸShäriyämuy. Yaya Palabranchö gellgatsingannö
Acuna. Traicionamar entregamagnï wañümantsu.”
tsiytanam shamuycan.” 55ॸTsaymi autoridäcuna

cachayämungan atscag runacunata


Señor Jesucristota Señor Jesucristo nirgan: “¿Nogaga
achcusquir prësu apayan suwacu cä? ¿Imanirtan
(Marcos 14.43-50; Lucas 22.47-53; espädayquicunawan y geruyquicunawan
Juan 18.2-11) pacayllapa tutapaychö
47ॸTsaynö Señor Jesucristo shayämurgoyqui? Waran waran
parlaycaptinmi, espädancunawan templuchö yachatsicurnin jamaycaptïga,
geruncunawan atscag runancuna manam achcuyämagnï
67 ґkͮͅkҽƄϘॷ26

shayämurgayquitsu. 56ॸPero cananmi imapis ninqui?” 63ॸTsaynö niptinpis Señor


sïga Dios Yaya unay profëtancunawan Jesucristoga manam ni ima nirgantsu.
gellgatsingan cumplinanpag Tsaynam mas mandacug sacerdöti nirgan:
achcuyämanqui.” Tsaynö niptinmi “Cawaycag Dios Yayapa puntanchö
llapan discïpuluncuna Señor llapantsic caycangantsicta musyaycarga,
Jesucristota dëjasquir, geshpirnin rasumpacagta jurarnin nimay: ¿Gamga
witsicar aywayargan. rasumpacu Dios Yayapa Tsurin Cristo
canqui?” 64ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan:
Señor Jesucristota mas mandacug “Aumi. Gam ningayquinöllam noga cä.
autoridäcunalla goricäyänanman Tsaynö captinmi llapayquita niyag:
apayan ‘Diospita Shamushga Runa captïmi’, Dios
(Marcos 14.53-65; Yayapa derëchucag lädunchö
Lucas 22.54-55,63-71; jamaycagtawan pucutay jananchö
Juan 18.12-14,19-24) cielupita shamuycagta ricäyämanqui.”
57ॸTsaynö Señor Jesucristota prësu 65ॸTsaynö niptinmi mas mandacug

achcusquirmi mas mandacug sacerdöti sacerdöti alläpa piñacurnin, sotänantapis


Caifaspa palacionman apayargan. Tsay rachisquir nirgan: “¡Cay runaga Diospa
palaciomanmi ley yachatsicugcunawan Tsurintucurmi, Diosnintsicta pengacuyman
templuchö mandacug llapan autoridäcuna churaycan! ¿Imapagnatan mas
goricäyargan. 58ॸPero Pedronam Señor testïgucunatapis wanantsic?
Jesucristopa caru gepallanta gatirnin, mas Wiyayargoyquinam Dios Yayapa contran
mandacug sacerdöte Caifaspa ruri patiuyag mana allita parlanganta. 66ॸCananga
yaycurgan. Tsaychömi wardiacunawan ¿Imatatan gamcuna paypag niyanqui?”
pagta jamargan Señor Jesucristota ima Tsaymi llapan gayaycachar niyargan:
päsanganta ricänanpag. “¡Rasumpa culpayogmi! ¡Payga
59ॸTsaychömi llapan goricashga mas wañutsun!” 67ॸTsaynö nirmi, Señor
mandacug sacerdöticunawan israelcunapa Jesucristopa gagllanman togapurnin cutar
autoridänincuna, Señor Jesucristopa magayargan. Waquincagcunanam
contran maygallanpis parlananpag lagyarnin niyargan: 68ॸ“Rasumpa Cristo
ashiyargan, tsaywan acusarnin carga mä ¡Adevinay pï
wañutsiyänanpag. 60ॸPero atscag lagyashungayquitapis!”
llullacurnin acusar wañutsiyänanpag
parlayaptinpis, manam ni maygan Discïpulun Pedro
acuerdutsu cayargan. Tsaypita unay rätu Señor Jesucristota nëgangan
päsasquiptinnam ishcay llullacug (Marcos 14.66-72; Lucas 22.56-62;
testïgucuna witiycur, 61ॸdeclararnin Juan 18.15-18,25-27)
niyargan: “Cay runaga caynömi nirgan: 69ॸTsay öranam discïpulun Pedro
‘Nogaga Dios Yayapa jatun templunta patiuchö jamaycargan. Tsaymanmi juc
juchuscatsir, quimsa junagllachömi servicug jipash witiycur nirgan: “Gamga
ѸȍфËҡѸɗֆҡЙӕľĀɧٔॸٚ͑ɗф. 62ॸTsaynö niptinmi Jesúswan puriga Galilea marca runam
mas mandacug sacerdöti ichircur, Señor canqui, ¿Au?” 70ॸTsaymi Pedro llapanpa
Jesucristota tapur nirgan: “¿Imatan cay puntanchö nëgarnin nirgan: “Manam
contrayqui parlayangan? ¿Manacu ni musyatsu imatarag parlacunquipis.”

Mt 26.64 Sal 110.1 Dn 7.13.


ґkͮͅkҽƄϘॷ26ٍॷ27 68

71ॸTsaypitanam puncuman yargosquiptin, mandacug sacerdöticunawan llapan


juccag servicug warmi ricaycurnin nirgan: autoridäcunaman aywaycur quimsa
“Cay runaga Nazaret marcapita chunca yurag gellay pägayanganta
Jesúswanmi purishga.” 72ॸTsaynö cutitsir nirgan: 4ॸ“Mana juc jutsayogta
niyaptinnam Pedro yapay jurarnin nëgar wañutsiyänayquipag entregayarniquim,
nirgan: “Tsay runata manam regëtsu.” alläpa mana alli jutsata rurashcä.”
73ॸTsaypita mas unay rätunllatanam Tsaymi sacerdöticunawan
tsaychö ichiraycag runacuna Pedroman autoridäcuna niyargan: “Manam
witiycur niyargan: “Rasumpam gampis nogacunataga ni imapis gocayämantsu.
tagay runapa gatiragnin canqui; asta ¡Gamna imanöpis cacuy!” nirnin.
parlayniquipis Galilea runacunapanömi.” 5ॸTsaynö niyaptinmi yurag gellay
74ॸTsaymi Pedro juracurnin quiquinpa pägayanganta jatun templupa rurinman
contran maldiciunäcur nirgan: “Dios jitasquir aywacurgan. Tsaypita aywasquirmi
Yayapa puntanchömi juracurnin nï: Tsay quiquillan jurcacurnin wañurgan.
runataga manam rasumpa regëtsu.” 6ॸTsaynö gellayta jitasquir Judás

Tsaynö parlar ushaycaptinmi, gällu aywasquiptinmi, mandacug sacerdöticuna


cantasquirgan. 75ॸTsaypitam Pedro gellayta gorisquir niyargan: “Ama cay
yarpasquirgan Señor Jesucristo “Canan gellayta wiñäshuntsu, Dios Yayapag
pagasmi quimsa cuti nëgamanqui manarag garangantsic gellay churaranganmanga.
gallu cantaptin ninganta.” Tsayta Tsaytaga leynintsic proibimantsicmi,
yarpasquirmi wagtaman yargosquir, alläpa runata wañutsinapag pägangantsic captin.”
llaquicur wagargan. 7ॸTsaypita yarpasquirmi tsay gellaywan

manca rurag runapita chacrata rantir


Señor Jesucristota Pilatoman niyargan: “Juclä naciunpita mana regeshga
apaycur entregayan runacuna wañuyaptinmi tsayman
(Marcos 15.1; Lucas 23.1-2; pampatsishun.” 8ॸTsaypitam cananyagpis
Juan 18.28-32) tsay chacrapa shutin “Yawarpampa.”

27
1ॸTsaypitanam patsa warasquiptin 9ॸTsaynö sacerdöticuna rurayanganwanmi

mandacug sacerdöticunawan cumplirgan Dios Yayapa unay profëtan


israelcunapa autoridänincuna Señor Jeremias Señor Jesucristopag gellgar
Jesucristota wañutsiyänanpag ningan: “Llapan Israel runacunapis
willanacuyargan. 2ॸTsaynö parlayanga, ‘Tagayga juc esclävupa chanin
yachatsinacusquirmi alli chachac watashgata quimsa chunca gellayllam välergan.’
gobernador Pilatoman apayargan. 10ॸTsay gellaywanmi manca rurag runapita

chacrata rantiyargan, Dios Yaya


Traicionagnin Judás Iscariote mandamangannölla.”
quiquillan jurcacur wañungan
3ॸSeñor Jesucristota wañutsiyänanpag Gobernador Pilato Señor
Jesucristota tapun
canganta musyasquirmi, traicionarnin
(Marcos 15.2-5; Lucas 23.3-5;
entregacug Judás Iscariote alläpa
Juan 18.33-38)
llaquicurnin yarpachacur quillanchö
nirgan: “Alläpa mana alli jutsatam 11ॸGobernador Pilatopa puntanchö

rurashcä.” Tsaynö alläpa arepenticurmi Señor Jesucristo ichiraycaptinmi, Pilato

Mt 27.9-10 Zac 11.12-13.


69 ґkͮͅkҽƄϘॷ27

tapur nirgan: “¿Rasumpacu Israel 20ॸPero israelcunapa autoridänincunawan

runacunapa reynin canqui?” nir. Señor templuchö mandacug sacerdöticunam


Jesucristonam nirgan: “Aumi. Gam maytsicag runacunata mañacatsir
ningayquinöllam cä.” 12ॸLlapan niyargan: “Mañayay Barrabas prësu
mandacug sacerdöticunawan canganpita gargosquir, Señor Jesucristota
israelcunapa autoridänincunapis wañutsinapag.” 21ॸTsaypitanam yapay
shimpirnin contran parlayaptin, Señor gobernador Pilato llapan runacunata tapur
Jesucristoga manam ni ima nirgantsu. nirgan: “Cay ishcan prësupita
13ॸTsaymi Pilato tapurgan: “¿Manacu ¿Maygantatan gargoshag?” Tsaynö
wiyanqui tucuyläya imaycata niptinnam llapan runacuna
shimpirnin contrayqui parlayaptin?” gayaycachäyargan: “¡Barrabasta
14ॸTsaynö llapan llullacur shimpir gargoycuyga!” nir. 22ॸTsaymi Pilato yapay
acusayaptin, Señor Jesucristoga manam tapurnincuna nirgan: “Tsaypunga ‘Cristo’
ni imallatapis nirgantsu. Tsaynöta niyangan Jesústaga, ¿Imatatan rurashag?”
ricarmi, Pilato alläpa mantsacashga Llapan runacunam gayaycachar niyargan:
ricarargan. “¡Cruciƿcar wañutsiy!” 23ॸTsaynö
niyaptinmi Pilato yapay tapurgan:
Señor Jesucristota “¿Imanirtan? ¿Imapitatan wañutsishag?
wañutsiyänanpag gobernador ¿Acäsu ima jutsatapis rurashgatagcu?”
Pilato mandan Pero llapan runacunanam yapay mas
(Marcos 15.6-15; Lucas 23.13-25; jinchi gayaycachar niyargan:
Juan 18.39-19.16) “¡Cruciƿcashga catsun!” nirnin.
15ॸTsaypitanam gobernador Pilatopa 24ॸTsaynö llapan timpullyarrag mas

costumbrin caynö cargan: Cada wata gayaycachäyaptinmi, gobernador Pilato ni


Pascua ƿestachömi llapan runacuna imaniyta puedirgantsu. Tsaynö mana
acrayangan juc prësuta gargog. imanö cayta puedirmi, yacuta mañasquir
16ॸTsaychömi alläpa regeshga llapan runacunapa puntanchö maquinta
wañutsicug Barrabas shutiyog runa mayllacur nirgan: “Cay runa yawarninta
gaycuraycargan. 17ॸTsayman maytsicag jicharnin wañuptin, nogaga manam
runacuna goricashga cayaptinmi, Pilato jutsayogtsu cashag. ¡Mä, gamcunana
tapurnincuna nirgan: “¿Maygancag imanöpis cacuyay!” 25ॸTsaynö niptinmi
prësutatan gargonäta munayanqui? runacuna niyargan: “Aumi, tsay runa
¿Barrabastacu? o ‘¿Diospita Shamushga yawarnin jichanganta nogacunatawan
Cristo’ niyangan Jesústacu?” 18ॸPilatoga wamräcunata jitapäyämay. Nogacunata
musyashganam cargan, mandacug jitapayämaptiquiga jutsayogmi cayäshag.”
sacerdöticuna chiquicurnin Señor 26ॸTsaypitanam Barrabasta gargorgasquir,

Jesucristota chiquir apayämunganta. Señor Jesucristota alli astaycatsirnin


19ॸJuiciucunata arreglacunan soldäduncuna cruciƿcäyänanpag
balconchö Pilato jamaycaptinmi, entregargan.
warmin juc willacuyta willananpag juc
servigninta cachar nirgan: “Tsay runaga Señor Jesucristota
jutsannagmi. Paypa jananmi canan soldäducuna burlacuyan
junag mana allita sueñurnin alläpa 27ॸTsaypitanam gobernador Pilatopa

sufrishcä. Tsaymi ama ni imatapis soldäduncuna palaciopa patiunman


paypag contran ruraycuytsu.” Señor Jesucristota apaycur, llapan
ґkͮͅkҽƄϘॷ27 70

soldädumajincunata gayascatsir 38ॸTsaynöllam ishcay suwacunatapis,

entërumpa tumat juntapusquiyargan. Señor Jesucristopa ishcanläninman


28ॸTsaychömi Señor Jesucristota cruciƿcashga cayargan. Juccagtam
llushtiscatsir, puca sotänata imayca juc derëchucag lädunman ichïtsiyargan,
reytanö shucutsiyargan. 29ॸTsaynöllam juccagtanam itsogcag lädunman.
cashapita awashga corönatapis 39ॸNänipa päsag runacunam Señor

umanman churayargan. Derëchucag Jesucristota cruzchö clavaraycagta ricar


maquinman tucruta aptarcatsir asiparnin burlacuyargan.
burlacurmi, puntanman gongorpacuycur Umancunatapis cuyutsirragmi
asipar niyargan: “¡Vïva israelcunapa cushiparnin, 40ॸinsultar niyargan:
reynin!” 30ॸTsaynö togapurnin usharmi, “¡Gamga templuta juchuscatsir quimsa
aptatsiyangan tucrullawan umachö junagllata sharcatsiyta puedinqui!
yapay yapay garutiyargan. 31ॸTsaynö ¡Tsaynö puedig caycarga, quiquiqui mä,
asiparnin burlacur ushasquirmi, salvacuy! ¡Dios Yayapa Tsurin carga,
sotänata llushtiscatsir quiquinpa cruzpita mä yarpamuy!” 41ॸTsaynöllam
llatapanta shucutsiyargan. Tsaypitanam mandacug sacerdöticunawan ley
cruciƿcar wañutsiyänanpag apayargan. yachatsicugcuna, israelcunapa llapan
autoridänincunapis Señor Jesucristota
Señor Jesucristota asiparnin burlacur niyargan:
cruciƿcar wañutsiyan 42ॸ“Juccunataga salvashgam. Pero
(Marcos 15.21-32; Lucas 23.26-43; ¡quiquinga manam salvacuyta
Juan 19.17-27) puedintsu! ¡Israelcunapa reynin carga,
32ॸJerusalénpita apaycäyanganchö Simón mä, cruzpita canan yarpamutsun!
shutiyog Cirene marcapita runawan Cruzpita yarpascamuptinmi sïga,
tincuyargan. Tsaymi cruzta apananpag llapantsicpis rasumpa payman
obligarnin matancätsiyargan. 33ॸTsaypitam criyishwan. 43ॸPayga Diosmanshi
Golgota niyangan jircaman chätsiyargan. rasumpa conƿacur criyicun. Tsaypunga,
(“Golgota” ninanga Umatullu Jirca mä, Dios Yaya rasumpa cuyarnin
ninanmi cargan.) 34ॸTsaychömi ayagwan munarga canan salvatsun. Payga
tacushga vïnota upyatsiyargan “Cayta ‘Tsurinmi cä’ nirantsag.” 44ॸTsaynöllam
upyay.” Tsaymi Señor Jesucristo ichicta lädunchö cruciƿcashga caycag
yawarcurlla, mastaga upyargantsu. suwacunapis alläpa insultarnin
35ॸ[Señor Jesucristota cruciƿcasquirmi burlacuyargan.
sortiyayargan llatapanta
raquipunacuyänanpag.] 36ॸTsaypitanam Señor Jesucristo wañungan
jamaycur wañunganyag täparäyargan. (Marcos 15.33-41; Lucas 23.44-49;
37ॸSeñor Jesucristo cruzchö Juan 19.28-30)
clävaraycaptinmi, uman jananman juc 45ॸTsaypitanam pullan junagpita asta

letrërota churayargan imapita las tresyag, patsa jancat tutapasquir


acusayanganta musyayänanpag. Tsay rupaypis atsicyargantsu. 46ॸCäsi las
letrërochömi nirgan: tresnam Señor Jesucristo llapan
“CAY JESÚSMI, callpanwan gayarar nirgan.
ISRAEL RUNACUNAPA REYNIN.” “Eloi, Eloi, ¿Lama sabactani?”

Mt 27.35 Versïculo 35 manam cantsu puntacag waquin librucunachöga.


71 ґkͮͅkҽƄϘॷ27

(Tsay ninanga cargan “Diosnï, Diosnï, cayargan. 56ॸTsaychömi caycäyargan


¿Imanirtan dëjamashcanqui?” ninanmi.) María Magdalenawan Jacobpawan
47ॸTsaynö niptinmi tsaychö waquincag Josépa maman Maríapis,
wiyagcuna niyargan: “Dios Yayapa unay Santiagopawan Juanpa maman
profëtan Elíastam gayaycan.” 48ॸTsaymi Zebedeopa warminpis.
jucnin sas aywaycur, esponjata puchgog
vïnoman tullpurcur, tucrupa puntanman Señor Jesucristota pampayangan
watarcurnin Señor Jesucristopa (Marcos 15.42-47; Lucas 23.50-56;
shiminman shogonanpag churargan. Juan 19.38-42)
49ॸPero waquincag runacunanam 57ॸPatsa goyaycaptinnam juc rïcu

niyargan: “Ama imatapis rurayaytsu. Arimatea marcachö yurig José shutiyog


Shuyäshun. Mä, Elías salvagnin runa shamurgan. Tsay runapis Señor
shamungacush.” 50ॸTsaymi Señor Jesucristoman criyicurmi, paypa
Jesucristo yapay llapan callpanwan gatiragnin ticrashga cargan.
gayarasquir wañusquirgan. 58ॸTsaynöpam Pilatoman aywaycur
51ॸTsaypitanam jina öra mas Señor Jesucristopa cuerpunta
respetayangan templuchö jatun shumag pampananpag mañargan. Pilatonam
awashga cortina tsaparag janagpita soldäduncunata entregayänanpag
uraypa ishcayman rachisquirgan. mandargan. 59ॸSeñor Jesucristopa
Patsapis alläpam cuyurgan. cuerpunta chasquisquirnam juc limpiu
Gagacunapis tsillirmi ushacäyargan. “lïno” niyangan tëlapita säbanaswan
52ॸUnayna wañushga allita rurag piturcur apacurgan. 60ॸTsaynö apacurmi
runacuna pamparäyangan quiquin pampacänanpag gagata tsayrag
mëchucunapis quichacäyarganmi. uchcutsinganman pampargan.
Tsaymi tsay atscag unayna alli rurag Pampangan uchcutanam juc jatuncaray
runacuna wañushgacunapis parara rumiwan tsapargan. Tsaynö
cawayämurgan. 53ॸMëchuncunapitam pampasquirnam aywacurgan. 61ॸMaría
yargapacayämurgan. Señor Jesucristo Magdalenawan Josépa maman Maríam
cawascamuptinmi, tsay pampayangan lädunchö llapanta ricar,
cawamugcunapis Jerusalén santa ishcan jamaycäyargan.
marcaman yaycuyargan. Tsaychömi
atscag runacunata yuripuyargan. Señor Jesucristota pampayanganta
54ॸSeñor Jesucristo wañungan öra soldäducuna täpayan
täpaycag capitanpis soldäduncunawan 62ॸSeñor Jesucristo wañunganpa

patsa cuyugtawan llapan imayca waränin jamay sabado junagmi,


päsagta ricarmi, alläpa mantsacar mandacug sacerdöticunawan
nirgan: “¡Cay runaga rasumpa Diospa fariseocuna juntawacasquir Pilatota
Tsurinmi cashga!” ricag aywayarnin, 63ॸniyargan: “Señor
55ॸTsaynöllam mas carullapita atscag gobernador Pilato, tsay reytucug runa
warmicunapis ricaraycäyargan. Tsay parlanganta nogacuna yarpäyämi:
warmicunaga Galileapita Señor ‘Wañungäpita quimsa junagllatam
Jesucristota gatimur, imatapis cawamushag’ ninganta. 64ॸTsay
wananganta servignin shamugcunam pamparanganta täpaycuyätsun quimsa

Mt 27.46 Sal 22.1.


ґkͮͅkҽƄϘॷ27ٍॷ28 72

junag cumplinganyag. Mana sïga, quiquin ningannölla. Masqui shayämuy,


discïpuluncuna pagaspa shamuycur maychö pamparangantapis
suwarnin ayanta apasquirmi, ricäyänayquipag. 7ॸCanan saslla aywar
runacunata llullatsir ‘wañunganpitam discïpuluncunata willar caynö niyanqui:
cawamushga’ niyangan. Tsaynö ‘Wañunganpita cawascamurmi,
llullacuyga, puntacagpitapis mas peor gamcunapa mas puntayquicunata
mana allim canman.” 65ॸTsaynö Galileaman aywaycan. Tsaychöshi
niyaptinmi Pilato nirgan: “Cay soldädu paywan tincuyanqui.’ Tsayllatam canan
aywatsun. Tsayman pushayay. Shumag gamcunata willayänag cargan.”
täpatsir yarpäyangayquinö rurayay, 8ॸTsaypitanam warmicunaga

tsaynö mana päsananpag.” 66ॸTsaynö mantsacaynintinwan alläpa cushishga


niyaptinmi pamparangan sepultüraman saslla cuticurnin cörrilla
aywaycur, rumiwan tsaparnin juc discïpuluncunata willag aywayargan.
sëlluta churayargan mana ni pï 9ॸTsaynö warmicuna aywaycäyaptinmi

yaycuyänanpag. Tsaynöllam puntata juc Señor Jesucristo puntancunaman


soldädutapis tsayman churayargan illagpita yuripusquir saludargan. Tsaymi
cuidarnin täpananpag. warmicuna witiycur chaquipita
abrasarnin adorayargan. 10ॸTsaynam
Señor Jesucristo wañunganpita Señor Jesucristo nirgan: “Ama
cawamungan mantsacäyaytsu. Canan aywar criyicur
(Marcos 16.1-8; Lucas 24.1-12; gatirämagnï waugëcunata willayay
Juan 20.1-10) Galilea marcaman aywayänanpag.

28
1ॸTsaypita jamay sabado junag Tsaychömi paycuna tincurnin
päsasquiptinnam, semäna ricäyämanga.”
gallaringan domingo alleg patsa
Soldäducuna imanö canganta
waraycämuptin María Magdalena
willacuyangan
juccag Maríawan Señor Jesucristo
pamparangan sepultürata ricag 11ॸTsaypita warmicuna
aywayargan. 2ॸTsaychömi illagpita patsa aywayanganyagnam, täpagnin
alläpa cuyuptin Dios Yaya cachamungan waquincag soldäducuna Jerusalénchö
juc angel cielupita urämur, tsay mandacug sacerdöticunaman
tsaparag parara rumita tumatsirnin aywayargan. Tsayman chaycurnam
wititsirgan. Tsaynö witiscatsirmi rumi llapan imanö canganta willacuyargan.
jananman jamaycurgan. 3ॸAngelga 12ॸTsaynö willasquiyaptinmi, templuchö

imayca illagonöragmi chipacyargan. mandacug sacerdöticuna israelcunapa


Llatapanpis yurag jancanöragmi autoridänincunaman parlag
atsicyargan. 4ॸTsay angelta ricaycurmi aywayargan. Tsaychö goricasquirnin
soldäducunapis, alläpa mantsacarnin imanö rurayänanpagpis yachatsinacur
carcariarrag wañushganö shumag willanacuyänanpag. Tsaynö
ticrasquiyargan. 5ॸTsaymi tsay angel willanacusquirmi soldäducunata atsca
warmicunata nirgan: “Ama gellayta pägarnin, 13ॸalvertir niyargan:
mantsacäyaytsu. Musyämi “Gamcuna niyanqui:
cruciƿcäyangan Señor Jesucristota ‘Puñucasquiyangäyagmi Señor
ashirnin shayämungayquita. 6ॸMananam Jesucristopa discïpuluncuna pagaspa
caychönatsu caycan. Cawamushganam shamuycur, pamparanganpita cuerpunta
73 ґkͮͅkҽƄϘॷ28

suwayashga.’ 14ॸSi caynö päsanganta jircaman. 17ॸTsaychö Señor Jesucristota


gobernador Pilato musyasquiptinga, ricasquirmi adorayargan,
nogacunam shumag entenditsir waquincagcuna mana criyignö
parlapäyäshag mana imatapis caycäyaptinpis. 18ॸSeñor Jesucristonam
rurayäshunayquipag.” paycuna caycäyanganman witiycur
15ॸTsay gellayta chasquisquirmi nirgan: “Quiquin Dios Yayam llapan
soldäducuna aywar, mandacug mandacuy poderninta entregamashga,
sacerdöticuna niyangannölla cieluchöwan cay patsachöpis
runacunata llullatsir willayargan. mandacunäpag. 19ॸTsaymi gamcunata
Tsaymi asta cananyagpis cayta mandayag maytsay naciuncunapa
parlayangannölla judiucunaga, “Señor aywar, nogapa discïpulucuna
Jesucristopa cuerpuntaga cayänanpag yachatsicurnin
discïpuluncunam suwayashga” niyan. puriyänayquipag. Tsaynö rasumpa
nogaman ƿrmi criyicugcunata
Señor Jesucristo discïpuluncunata bautizayanqui Dios Yayapa, Dios
encargan, maytsay mundupa aywar Tsuripa, Espïritu Santopa shutinchö.
willacurnin yachatsicuyänanpag 20ॸTsaynö yachatsicuyanqui llapan
(Marcos 16.14-18; Lucas 24.36-49; mandayangagcunata casurnin
Juan 20.19-23) cumpliyänanpag. Tsaymi nogapitaga
16ॸTsaypitanam chunca juc imayyagpis gamcunawan caycäshag,
discïpuluncuna Galileaman aywayargan asta cay mundu ushacanganyag.”
Señor Jesucristo “Ayway” ningan Tsaynö catsun.
SAN MARCOS
San Marcos Alli Willacuyta Gellgangan

Cay librutam San Marcos gellgargan Señor Jesucristo rurangancunatawan


willacungancunata musyanapag. Bibliachöga manam willamantsictsu Señor Jesucristowan
San Marcos puriyanganta. Pero apostol Pablowan Bernabemi musyatsimantsic, Señor
Jesucristopa Alli Willacuyninta willacur puringanta. San Marcospag masta musyanayquipag
liyinqui Hechos 12.12,25; 13.5,13; 15.36-39, Colosenses 4.10 y 2 Timoteo 4.11.
Cay libruchöga San Marcos musyatsimantsic alläpa maytsicag runacuna Señor
Jesucristota gatiräyangantam (1.45; 2.1-2,13,15; 3.7-8; 4.1; 5.21; 6.32-34; 8.1,2,9;
10.1; 11.1-10). Tsaynö maytsicag runacuna gatiräyaptinmi Señor Jesucristopaga
tiempunpis cargantsu discïpuluncunawan micunanllapagpis (3.20; 6.31).
Tsaymi San Marcos musyatsimantsic Señor Jesucristo imaycachöpis alläpa poderöso
canganta. Tsaynö carmi quiquin Dios Yayanö runacunata yachatsir (1.22,27; 2.18-22),
jutsancunapita perdonargan (2.1-12). Tsaynöllam sabado jamay junagchö runacuna
imata rurayänanpag o mana rurayänanpagcagtapis nirgan (2.23-28). Tsaypitam llapan
imayca micuy micungantsicpis allilla canganta willacurgan (7.1-23).
Tsaynömi San Marcos musyatsimantsic Señor Jesucristo runacunapita
supaycunata gargonganta (1.21-28; 5.1-20; 7.24-30; 9.14-29), geshyagyashacunata
cuticätsingancunatawan (1.31-34,41; 2.11-12; 3.5,7-12,9-10; 5.25-34; 6.5,53-56;
10.52) y wañushgapita cawatsimungantapis (5.35-43).
Tsaynöllam musyatsimantsic Señor Jesucristo poderöso cayninwan alläpa
mantsacaypag wayrawan lamar gocha lagchicagta päratsingantapis (4.35-41).
Tsaypitam musyatsimantsic maytsicag runacuna micuyänanpag milagruta
rurangantawan (6.35-44) gocha jananpa imayca patsapanö puringantapis (6.45-52).
Señor Jesucristo alläpa poderöso cangantaga rasumpa musyantsic, wañunganpita
cawamushga captinmi (capítulo 16).

imaycacuna rurangancunatawan Alli


Juan Bautista mana ni imacag Willacuynincunata. Tsayga caynömi
tsunyacunachö pärangan cargan: 2ॸDios Yaya ninganta parlag
(Mateo 3.1-12; Lucas 3.1-9,15-17; Isaías gellganganchömi Tsurinpag Dios
Juan 1.19-28) Yaya nirgan:

1
1ॸCananmi willayäshayqui Dios
Yayapa Tsurin Jesucristo “Juc runataragmi gampa
gallarinanpita alläpa cushicuypag puntayquita cachashag.

74
75 ґkͮͅkѠæϘґॷ1

Paymi llapan runacunata Jesucristo yacupita yargaycämuptinmi,


willacunga chänayquipag. cielu quichacasquiptin imayca juc
3 Tsunyacunachö purirmi willacur palomanö Espïritu Santo urämur
ninga: payman rataycagta ricasquirgan.
‘Dios Yayapa Tsurin chämunanpag 11ॸCielupitanam Dios Yaya nimurgan:

imayca nänita limpiar “Gammi cuyay Tsurï canqui. Gamtam


derecharnin allitsagnö mana alli quiquï acrashcä cushitsimänayquipag”
rurayniquicunata dëjasquir
alistacuyay.ٔॸٚ Satanas tentan Señor Jesucristota
4ॸTsaynömi Juan Bautista niyangan (Mateo 4.1-11; Lucas 4.1-13)
runa tsunyacunachö purir, runacunata 12ॸTsaypitanam Señor Jesucristota

yachatsirgan bautizacuyänanpag. Espïritu Santo tsunyaman pushargan.


Tsaymi willacur nirgan: 13ॸTsay tsunyachömi chuscu chunca

“Jutsayquicunata dëjasquir, Dios junag chucaru wätacunawan täcurgan.


Yayaman cutir bautizacuyay Tsaymi Satanas tentarnin engañar
perdonayäshunayquipag.” 5ॸTsaynam tucuyläyapa Señor Jesucristota
Jerusalénpitawan maytsay Judea pantatsiyta munargan. Pero cielupita
provinciapita Juan Bautistaman atscag angelcuna shamurmi, Señor
runacuna aywayargan. Llapan runacuna Jesucristotaga serviyargan.
jutsancunata willayaptinmi, Jordan
mayuchö bautizargan. 6ॸJuanpa Señor Jesucristo Dios Yayapa
llatapanga “camëllopa” millwanpita Palabranta yachatsicur
awashga y wachucunmi garanpita Galileachö gallarin
rurashga cargan. Micuyninam (Mateo 4.12-17; Lucas 4.14-15)
chucloscunawan tsunyacunachö 14ॸTsaypitanam Juan bautistata
taringan orongoypa mishquincunalla carcelman rey Herodes gaycascatsiptin,
cargan. 7ॸTsaynömi runacunata yachatsir Señor Jesucristo Galilea marcaman
nirgan: “Ichicllanam faltaycan Dios aywargan. Dios Yayapa Mandacuy
Yayapa Tsurin chämunanpag, payga Reynonpa Alli Willacuyninta canganta
alläpa poderösom nogapitaga. Manam yachatsicurmi, 15ॸnirgan: “Chämushganam
nogaga paypa llangenpa watunta Dios Yaya ningan tiempu gallananpag.
umpuycur pascanällapagpis servïtsu. Tsaynöllam chaycämunna Dios Yayapa
8ॸNogaga yacullawanmi bautizayargog. mushogcag Mandacuy Reynon. Tsayraycu
Pero payga Espïritu Santota jutsayquicunata dëjasquir, Dios Yayapa
garayäshurniquim bautizayäshunqui.” Alli Willacuyninman mas ƿrmi
criyicuyay.”
Juan Bautista
Señor Jesucristota bautizan Señor Jesucristo acran pescädo
(Mateo 3.13-17; Lucas 3.21-22) achcugcunata discïpulun
9ॸTsaywatam Nazaret de Galilea cayänanpag
marcapita, Señor Jesucristo shamuptin (Mateo 4.18-22; Lucas 5.1-11)
Jordan mayuchö Juan bautizargan. 16ॸSeñor Jesucristo Galilea niyangan
10ॸTsaynö bautizasquiptin Señor gocha cuchunpa aywaycarmi tarirgan,

Mc 1.2 Mal 3.1. Mc 1.3 Is 40.3.


ґkͮͅkѠæϘґॷ1 76

pescädo achcug runacunata Simón 26ॸSupaynam mantsacaypag runata

Pedrotawan waugen Andrésta ataräyata tapsitsirnin, gayararrag yargorgan.


yacuman jitaycäyagta. 17ॸPaycunatam 27ॸLlapan runacunanam mantsacashga

nirgan: “Shamur gatiyämay. ninacuyargan: “¿Imanötan cayga?


Cananyagmi pescädo achcug Manam ni imaypis cay runa
cayargoyqui. Pero cananpitaga imayca yachatsicungantanöga wiyashgatsu
pescädota achcuyangayquinömi, cantsic. ¡Payga poderösom!
nogaman runacunata goriyämunqui Supaycunapis mandangantam rurayan”
criyicayämunanpag.” 18ॸTsaynö nirnin. 28ॸTsaynöllam Galilea llapan
niptinnam, jina öra ataräyancunatapis marcacunachö Señor Jesucristo imanö
dëjasquir Señor Jesucristota gatircur canganta llapan runacuna musyayargan.
aywacuyargan. 19ॸTsaypita aywarnin
mas washapa päsarnam Señor Jesucristo Señor Jesucristo Simón Pedropa
Zebedeopa tsurincuna Santiagotawan suegranta cuticätsin
Juan büquichö atarayancunata (Mateo 8.14-15; Lucas 4.38-39)
allitsaycäyagta tarirgan. 20ॸTsaynam 29ॸTsaypitanam Señor Jesucristo Dios
ishcan waugeta Señor Jesucristo Yayaman mañacuna wajipita
gayargan. Paycunanam taytan yargosquir, Santiagowan y Juanwan
Zebedeotawan arupucug runancunata aywar, Simónpawan Andréspa
büquichö dëjasquir, jina öra Señor wajinman chäyargan. 30ॸTsaychönam
Jesucristota gatircur aywacuyargan. Simónpa suegran ƿebrewan geshyar,
cämachö ujuraycagta tarirgan. Tsayman
Señor Jesucristo supayta Señor Jesucristo chaycuptinnam,
runapita gargon Pedropa suegran geshyaycanganta
(Lucas 4.31-37) willayargan. 31ॸSeñor Jesucristonam
21ॸTsaypitanam Capernaum marcaman witiycur, maquinpita achcurcur
aywayargan. Sabado jamay junag sharcatsirgan. Tsaymi jina öra
judiucunapa goricäyänan wajiman ƿebrenpita tsay warmi cuticasquir,
Señor Jesucristo aywarmi, tsaychö paycunata servimuyta gallaycurgan.
yachatsicur gallarirgan. 22ॸPero Señor
Jesucristoga manam tsay ley Señor Jesucristo atscag
yachatsicugcunanötsu yachatsicurgan. runacunatapis cuticätsin
Sinöga alläpa poderöso yachag (Mateo 8.16-17; Lucas 4.40-41)
cayninwan yachatsicuptinmi, 32ॸTsaypitanam rupay jegaycaptinna

runacunapis niyargan: “¡Imaläya Señor Jesucristoman atscag


shumagmi parlan!” nir, mantsacashga geshyagyashacunatawan
ricaräyargan. 23ॸTsay wajichönam juc supayyogcunatapis apayämurgan.
runa supayyog caycargan. Tsay runatam 33ॸTsay wajipa puncunmanmi maytsay

supay gayarätsir nitsirgan: 24ॸ“Au, Jesús marcapita runacuna goricäyashga


Nazaret runa ¿Imananquitan cayargan. 34ॸTucuyläya
nogacunawan? ¿Ushacätsiyämagnïcu geshyagyashacunata Señor Jesucristo
shamurgoyqui? Nogaga musyämi gam cuticätsirmi, supayyog runacunapitapis
Dios Yayapa Santo Tsurin cangayquita.” supaycunata gargorgan. Pero Dios
25ॸTsaynö niptinnam supayta nirgan: Yayapa Tsurin canganta
“¡Cay runapita upälla yargoy!” musyayaptinmi, supaycunata Señor
77 ґkͮͅkѠæϘґॷ1ٍॷ2

Jesucristo nirgan: “Ama imatapis 44ॸama ni pitapis willacunquitsu noga

parlayaytsu.” cuticätsingagta. Mas bien sacerdötiman


ayway cuticashgana sänu cangayquita
Señor Jesucristo tsunyachö ricäshunayquipag. Tsaynölla Moisés
quiquillan Dios Yayaman mandacungan garayta Dios Yayapag
mañacungan apanqui, sänu püru cangayquita
(Lucas 4.42-44) musyayänanpag.”
35ॸManarag patsa warämuptin 45ॸPero tsay runa aywacurnam, Señor

tutapayllaragmi Señor Jesucristo Jesucristo ninganta mana cäsurnin,


shäricusquir, tsunyaman aywarnin Dios llapan runacunata willargan pï
Yayaman mañacurgan. Tsaypita patsa cuticatsinganta. Tsaynö maytsaychö
warasquiptinnam, 36ॸSimón Pedro llapan runacuna musyasquiyaptinmi
yanagencunawan Señor Jesucristota tsay marcacunaman Señor Jesucristo
ashig aywayargan. 37ॸTarisquirnam yaycuyta puedirgannatsu. Tsaymi
niyargan: “Llapan runacunam tsunyacunallachöna puriptinpis,
ashiycäyäshunqui.” maytsaypita runacuna Payman
38ॸTsaynam Señor Jesucristo nirgan: aywayargan.
“Cananga juclä marcacunapanam
aywashun. Tsay marcacunachöpis Señor Jesucristo mana purig
yachatsicunäpagmi cay patsaman invälidu runata cuticätsin
shamushcä.” 39ॸTsaynam maytsay (Mateo 9.1-8; Lucas 5.17-26)

2
Galilea marcacunapa aywar, Dios 1ॸTsaypitanam ishcay quimsa
Yayaman mañacuyänan wajicunachö junagta Capernaum marcaman
yachatsicur, supayyog runacunapitapis Señor Jesucristo cutiycuptin, runacuna
supaycunata gargorgan. musyasquiyargan wajiman
chämunganta. 2ॸCaycangan wajimannam
Señor Jesucristo wicuwan maytsicag runacuna goricar waji junta
melanaypag geshyagyasha puncuchöpis tsayläya quichqui
runata cuticätsin cayargan. Señor Jesucristonam
(Mateo 8.1-4; Lucas 5.12-16) yachatsicuycargan Dios Yayapa Alli
40ॸTsaychönam wicuwan melanaypag Willacuyninta. 3ॸTsaynö caycaptinnam
geshyagyasha runa chaycur, chuscug runacuna chäyargan mana
gongorpacuycur Señor Jesucristota purig invälidu runata wintushga.
nirgan: “Taytay, voluntäniqui captinga 4ॸRunacuna alläpa quichqui cayaptinmi,

melanaypag mana canäpag limpiar Señor Jesucristopa puntanman


cuticaycatsillämay” nir. yaycatsiyta mana puedir, waji jananpa
41ॸTsaynam Señor Jesucristo alläpa lätarcur waji gatashgata pascasquirnin
llaquiparnin, runata maquinwan tsayllapa inväliduta tsacrancantinta
yataycur nirgan: “Noga munämi. Señor Jesucristopa puntanman
¡Cananga limpiu cuticashga cacharpuyargan. 5ॸTsaynö
canayquita!” rurayaptinnam payman rasumpa
42ॸTsaymi jina öra wicu geshyaypita criyicuyanganta musyasquir, inväliduta
cuticasquir, sänu püru ticrasquirgan. nirgan: “Ïju, jutsayquipitam perdonag.”
43ॸRunatanam Señor Jesucristo alli 6ॸTsaynö Señor Jesucristo niptinnam,

alvertirnin nirgan: “Canan aywacurnin, ley yachatsicugna wiyar,


ґkͮͅkѠæϘґॷ2 78

shongoncunallachö niyargan: 7ॸ“Cay canayquipag.” Levínam sharcur Señor


runaga ¡Imanirrag tsaynö parlan! Jesucristota gatircur aywacurgan.
Tsaynö parlarga Diostucuycanmi. Dios 15ॸTsaypitanam Levípa wajinman

Yayallam runacunataga jutsancunapita Señor Jesucristo discïpuluncunawan


perdonan.” aywayargan. Tsaychönam tucuyläya
8ॸTsaynö yarpäyanganta Señor jutsasapacunawan Levípa contribucion
Jesucristo musyasquirnam nirgan: cobragmajincunawanpis llapan atscag
“Gamcuna ¿Imanirtan gatimugnin runacunawanpis
shongoyquicunachö mana allicunata micupacuyargan. 16ॸTsaynam tsay
yarpäyanqui? 9ॸ¿Imatan mas fäcil cay runacunawan micuycagta ley
geshyagyasha runata ninäpag: yachatsicug fariseocuna ricaycurnin,
‘Jutsayquitam perdonag’ ningäcu? o Señor Jesucristopa discïpuluncunata
‘¿Cuticashganam canqui; gopiquita niyargan: “Manam allinötsu
aparcur aywacuy’ ningäcu? 10ॸPero maestruyquicunaga cay contribucion
musyayänayquipag Dios Yayapa Tsurin cobragcunawan y tucuyläya
caynïwan poderösom cä, runacunata jutsasapacunawan micungan.”
jutsa rurayanganta perdonanäpag, 17ॸSeñor Jesucristonam tsaynö

canan gamcunata ricätsiyäshayquim cay niyanganta wiyarnin nirgan:


runata cuticätsir.” Tsaymi runata Señor “Geshyagyashacunatam mëdicowan
Jesucristo nirgan: 11ॸ“Gamtam nig: jampitsiyan, manam sänucagcunatatsu.
Sänunam canqui. Sharcur, Tsaynömi nogaga jutsasapacunata
tsacrancayquita apacurcur wajiquipa ashignin cay patsaman shamushcä,
aywacuy.” manam allicagcunata ashignintsu.”
12ॸTsaynö niptinmi jina öra runa

sharcur, llapan ricäraycayaptin Señor Jesucristota


tsacrancanta gorisquir aparicurcur ayünopag tapuyan
wajinpa aywacurgan. Tsayta (Mateo 9.14-17 Lucas 5.33-39)
ricaycurnam runacuna cushicur 18ॸJuc cutinam Juan Bautistapa
niyargan: “Dios Yayaga alläpa discïpuluncunawan fariseocuna
poderösom. Manam ni imaypis cay ayunaycäyargan. Tsaymi runacunana
rurangantanöga ricashgatsu cantsic.” Señor Jesucristoman aywaycur tapur
niyargan: “Juanpa discïpuluncunawan
Señor Jesucristo Mateota acran fariseocunam ayunaycäyan, pero gampa
discïpulun cananpag discïpuluyquicunaga ¿Imanirtan
(Mateo 9.9-13; Lucas 5.27-32) ayunayantsu?”
13ॸTsaypitanam Señor Jesucristo gocha 19ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

cuchunman yapay aywargan. “¿Acäsu casamientuman


Tsaychömi atscag runacuna convidashgacunaga ayunayancu,
goricäyaptin yapay yachatsicur noviowan pagta cushishga micupacur
gallaycurgan. 14ॸContribucion caycar? Manam ayunayantsu noviowan
pägacuyänan waji lädunpa Señor cushishga pagta caycarga. 20ॸPero
Jesucristo päsaycarnam, Alfeopa tsurin tsaypita casaracug illasquiptinmi sïga,
Leví niyangan rurichö jamaycagta paycunapis rasumpa ayunayanga.”
ricargan. Tsaymi Señor Jesucristo 21ॸTsaypitanam nirgan: “Manam

nirgan: “Shamur gatimay discïpulü macwa llatapata mushog tëlawan


79 ґkͮͅkѠæϘґॷ2ٍॷ3

remendantsictsu. Tsaynö rurashgaga semänachö juc junag jamaycur


mushog tëla gentirmi macwacag runacuna mas cushishga
llatapata mas peor rachisquinman. cawacuyänanpag. Manam runacuna
22ॸTsayrag rurashga aswataga manam sufriyänanpagtsu tsaynö Dios Yaya
macwa mana servig puyñumanga dispönirgan. 28ॸTsaymi noga, Dios
jirpuntsictsu. Tsaynö rurashgaga aswa Yayapa Tsurin caynïwan mandacü,
pogornin, macwa mana servig jamay junagchöpis runacuna imata
puyñutaga paquiscatsinmanmi. Tsaymi rurayänanpag.”
puyñuntin aswapis jancat
ushacasquiyanman. Tsaymi tsayrag Señor Jesucristo jamay sabado
rurashga aswataga mushog alli junagchö gesyagyashata
puyñuman jirpuntsic.” cuticätsingan
(Mateo 12.9-14; Lucas 6.6-11)
Señor Jesucristopa discïpuluncuna
3
1ॸTsaypitanam yapay judiucuna
jamay junagchö trïguta quiptuyan
goricäyänan wajiman Señor Jesucristo
(Mateo 12.1-8; Lucas 6.1-5)
aywargan. Tsaychömi juc runa tsaquishga
23ॸJuc jamay junagchönam Señor ricrayog cargan. 2ॸTsaynam fariseocuna
Jesucristo discïpuluncunawan trïgu Señor Jesucristo rurananta gawararnin
murushgacuna rurinpa aywaycäyargan. acusayänanpag quiquincunallachö
Tsaychönam discïpuluncuna trïguta niyargan: “Mä ¿canan jamay junagchö cay
quiptun quiptun uchuyargan. 24ॸTsaymi runata cuticätsingacush? Cuticätsiptinga
fariseocuna Señor Jesucristota niyargan: autoridänintsiccunaman quëjacurmi
“Leynintsicga manam permïtintsu jamay acusashun.” 3ॸTsay ricran tsaquishga
junagchö tsaynö discïpuluyquicuna runatanam Señor Jesucristo nirgan:
rurayänanpag.” “Sharcur, cay puntaman ichiy.”
25ॸTsaynam Señor Jesucristo nirgan: 4ॸTsaypitanam fariseocunata Señor

“¿Diospa Palabranta manacu Jesucristo tapurgan: “Leynintsicga


liyiyashcanqui? Unay rey Davidmi ¿imanötan mandacun? Jamay junagchö
yanagencunawan puriycar, mana ¿allita rurashwancu o manacu? Caynö
millcapancuna captin mallagäyargan. geshyaycag runata ¿cuticatsishwancu o
26ॸTsayga Abiatar niyangan runa mayor wañunaycaptinpis ricäraycashwanllacu?”
sacerdöti caycangan watachömi cargan. Pero paycunaga upällallam cayargan.
Davidnam Dios Yayata adorayänan 5ॸTsaynö mana llaquicug chucru shongo

wajiman yaycusquir. Dios Yayapa cayaptinmi, Señor Jesucristo piñacurnin


puntanman churashga sagrado tantata alläpa llaquipar runata nirgan: “Maquiquita
aptarcur micurgan y yanagencunatapis lamcamuy.” Tsaynam runa maquinta
garargan. Leynintsiccuna 6ॸTsaynam fariseocuna goricäyangan wajipita

mandangannöga sacerdöticunallam tsay yargosquir, rey Herodespa gatiragnincuna


tantataga micuyan. Manam permïtintsu yachatsinacuyargan Señor Jesucristota
ni Davidta ni yanagencunapis imaycanöllapis wañutsiyänanpag.
micuyänanpag.
27ॸ“Tsay cuentanöllam jamay junagchö Atscag runacuna
trïguta quiptur uchurnin, Señor Jesucristota gatiyan
discïpulucunapis ni ima mana allitatsu 7ॸTsaypitayargosquirnam Señor
ruraycäyan. Dios Yayam yachatsicurgan Jesucristo discïpuluncunawan gocha
ґkͮͅkѠæϘґॷ3 80

cuchunman aywayargan. Tsaymannam 17 Zebedeopa tsurincuna


alläpa atscag runacuna Galileapita Santiagowan Juan.
shayämurgan. 8ॸTsaynöllam Paycunapa shutincunam Señor
geshyagyashacunata cuticätsir, atsca Jesucristo churargan “Boanerges.”
milagrucuna ruranganta musyasquir “Boanerges” ninanga cunrurunö alläpa
Judeapita, Jerusalénpita, Idumeapita, gayarag runacuna ninanmi cargan.
Jordan mayu wac tsimpancunapita, 18 Andrés

Tiropita, Sidonpitapis shayämurgan. Felipe


9ॸTsaymi Señor Jesucristo Bartolome
discïpuluncunata nirgan: “Caytsicag Mateo
runacuna quichquinacur mana Tomas
llapiyämänanpag büquita apayämuy.” Alfeopa tsurin Santiago
10ॸAlläpa atscag geshyagyashacunata Tadeo
cuticätsishga captinmi, Señor Cananista niyangan Simón
Jesucristota yatayta munarnin, 19 y Judás Iscariote.

waquincag geshyagyashacunapis Paymi Señor Jesucristota traicionarnin


quichquinacurrag goricayashga chiquignincunaman ranticurgan.
cayargan. 11ॸTsaychö Señor Jesucristota
supayyog runacuna ricarmi, puntanman Señor Jesucristopa contran
gongoricuypa ishquiyaptin runacuna parlayan
shimincunapa supaycunapis (Mateo 12.22-32; Lucas 11.14-23;
gayaraypanö niyargan: “Gamga Diospa 12.10)
rasumpa Tsurinmi canqui.” 20ॸTsaypitanam discïpuluncunawan
12ॸPero Señor Jesucristonam Señor Jesucristo yapay juc wajiman
supaycunata piñaparnin mandargan: “Pï yaycuyargan. Tsaychönam atsca
cangätapis ama willacuyaytsu.” runacuna goricäyaptin manam ni
micuyllatapis puediyargantsu. 21ॸTsaynö
Señor Jesucristo chunca ishcag maytsicag runacuna goricäyanganta
apostolnincuna acran aylluncuna musyasquirmi, Señor
(Mateo 10.1-4; Lucas 6.12-16) Jesucristoman aywaycur niyargan:
13ॸTsaypitanam jircaman Señor “Señor Jesucristoga löcum ticrashga,
Jesucristo witsarcur, munangancag wajintsicpa apacushun.”
runacunata acrananpag gayargan. Tsay 22ॸTsaynöllam Jerusalénpita ley

runacunanam payman shayämurgan. yachatsicugcunapis shayämurnin


14ॸTsay jircachö chunca ishcagta niyargan: “¡Cay runaga Beelzebúyogmi!
acrasquirmi, apostolnincuna churar Tsay ‘Beelzebúga’ llapan supaycunapa
nirgan: “Cananpitaga nogawan purirmi, poderöso mandagninmi. Tsaymi
maytsaypa aywarnin noga willacungäta supaycunatapis runacunapita gargon.”
yachatsicuyanqui. 15ॸPodernïwanmi 23ॸTsaynö niyaptinmi Señor Jesucristo

supayyog löcucunapitapis supaycunata ley yachatsicugcunata gayasquir,


gargoyanqui.” 16ॸTsay chunca ishcay ejempluwan entenditsirnin nirgan:
acrangan runacunam cayargan: “¡Imanörag supay pura
Simón. gargonacuyanman! 24ॸSi juc jatun
Pero Señor Jesucristom shutin marcachö runacuna quiquincuna pura
churargan “Pedrota.” chiquinacurga, tsay runacunaga
81 ґkͮͅkѠæϘґॷ3ٍॷ4

wañutsinacurmi ushacätsinacuyanman. cumpligcuna nogapa waugëwan panï y


25ॸTsaynöllam juc wajichö täcugcunapis mamäga cayan.”
quiquincuna pura chiquinacurga, tsay
familia raquicarnin ushacasquiyanman. Señor Jesucristo yachatsicun
26ॸTsay cuentanöllam supaycunata murucug runawan iwalatsicur
Satanas gargorga, quiquinpa mandacuy (Mateo 13.1-9; Lucas 8.4-8)
poderninta ushacascatsinman. 27ॸMasqui
4
1ॸJuc cutinam Galilea gocha

juc alli callpayog runa catsun. Tsaymi cuchunchö Señor Jesucristo


pipis wajinta suwayta munarga, yachatsicuycanganman alläpa atscag
puntatam tsay runatarag alli chachac runacuna goricäyargan. Tsaychö alläpa
watanman. Tsaynö watasquiragmi quichqui cayaptinnam büquiman lätarcur
wajinman yaycusquir imaycancunatapis jamargan. Tsay maytsicag runacunanam
suwanman. 28ॸRasuntam niyag: Dios gocha cuchunllachö caycäyargan. 2ॸTsaymi
Yayam runacunata perdonanga paypa Señor Jesucristo tucuyläya iwalatsicuy
contran parlar imayca mana allicunata ejemplucunawan yachatsicurnin
rurayaptinpis. 29ॸPero pipis Espïritu entenditsicur nirgan: 3ॸ“¡Shumag wiyayay
Santopa contran parlarga mananam ni cay niyangagta! Juc runam murucug
imaypis cieluchö Dios Yayäpa aywargan. 4ॸTsaymi chacraman trïguta
perdonninta tariyanganatsu. Tsay magtsiptin, waquincag murucuna näniman
runaga imaypis jutsancunallachö shicwayargan. Tsay näniman shicwag
caycarmi, condenacar inƿernuman murucunatanam pishgocuna shamur
aywanga.” upshasquiyargan. 5ॸTsaynöllam waquincag
30ॸTsay ley yachatsicugcuna: “Payga murucunapis ranracuna janaman
supayyogmi” niyashga captinmi, Señor shicwayargan. Tsaychö ichiclla allpa
Jesucristo tsaynö nirgan. captinmi, saslla jegascayämurgan. 6ॸPero
mana alli jawan captinmi, rupay alläpa
Señor Jesucristopa
achaptin saslla tsaquisquiyargan.
rasumpacag aylluncuna 7ॸWaquincag murucunanam cashacuna
(Mateo 12.46-50; Lucas 8.19-21)
rurinman shicwayargan. Cashacuna
31ॸTsaychö caycanganmannam Señor wiñarnin pasaypa tsapasquiyaptinnam,
Jesucristopa mamanwan waugencuna mana ni juc wayuyargantsu. 8ॸWaquincag
chäyargan. Quichqui cayaptinmi murucunanam alli allpaman shicwayargan.
wagtallapita gayatsiyargan. 32ॸLädunchö Tsaymi tsay alli allpachöga allish
atscag jamaycag runacunanam Señor jegascamur wiñar pogornin, cada
Jesucristota niyargan: “Au Maestru, espïgachö quimsa chunca (30), sogta
wagtachömi mamayquiwan chunca (60) o juc pachac (100) gränuyag
waugeyquicuna ashiyäshunqui.” wayurgan. 9ॸCanan willayangagta wiyarnin
33ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “¿Pitan shumag entendicuyay.”
mamäwan waugëcuna cayan?”
34ॸTsaypitanam Señor Jesucristo Imanir iwalatsicuycunawan Señor
lädunchö jamaycagcunata apuntarnin Jesucristo yachatsicungan
nirgan: “Cay puntächö caycagcunam (Mateo 13.10-17; Lucas 8.9-10)
mamäwan waugëcunaga cayanqui. 10ॸTsaypita llapan runacuna
35ॸTsaynöllam Dios Yaya aywacuyaptinnam, Señor Jesucristota
mandacungancunata rasumpa cäsucur discïpuluncunawan waquincag
ґkͮͅkѠæϘґॷ4 82

gatiragnincuna tapuyargan: “Taytay, runamajincuna chiquiyaptin aburir,


tsay yachatsicungayquiga ¿Ima Diospa Palabranman manana criyir
ninantan?” 11ॸSeñor Jesucristonam dëjasquiyan. 18ॸTsaynöllam waquincag
nirgan: “Gamcunataga Dios Yayam runacunapis imayca casha rurinman
entenditsiyäshunqui Mandacuy Reynon muru shicwashganö car, Diospa
imanö canganta. Pero tsaynö iwalatsicur Palabranta wiyacuyan. 19ॸPero tsaynö
ejempluncunawan yachatsicuptïmi, wiyacuycarmi micuyänanpagwan
nogaman mana criyicug runacunaga shucucuyänanpag y imaycacunapag
entendiyantsu. yarpachacurnin rïcuyar imaycatapis
12 ‘Tsay mana rasumpa criyicug munapar mas ayrajäyan. Tsaymi tsay
runacunaga rurangäcunata runaga imayca cashacuna rurinchö
ricaycarpis tsapacashga espïganö Diospa Palabranta
manam criyiyangatsu. mana wiyacurnin, Diosman manana
Ni willacungäcunata wiyaycarpis criyir paypagga ni imatapis
manam entendiyangatsu. rurayannatsu. 20ॸPero waquincag
¡Tsaytsurag jutsancunata dëjasquir, runacunanam imayca alli allpaman
Dios Yayaman rasumpa ƿrmi muru shicwashganö Diospa Palabranta
criyicuyanga pay wiyarnin, payman rasumpa mas ƿrmi
perdonananpag!ٔॸٚ criyicurnin imaycatapis mas
allicunallata rurayan. Tsaymi imayca
Señor Jesucristo murugwan espïgachö quimsa chuncayag (30), sogta
iwalatsicuyta esplicacungan chuncayag (60) y pachacyag (100)
(Mateo 13.18-23; Lucas 8.11-15) wayug gränunö cayan.
13ॸSeñorJesucristonam nirgan:
“¿Gamcunapis manacu iwalatsicuy Imayca atsicyaychönömi llapan
ejempluwan willacungäta ricarnin musyacanga
entendiyanqui? Tsaynö mana enterdirga (Lucas 8.16-18)
¿imanörag waquincag iwalatsicuypa 21ॸ“Actsita sendircurga ¿acäsu
yachatsiyangagtapis entendiyanqui? mancapa rurinmancu o cawitupa
14ॸCanan willayäshayqui. Imayca trïguta gopinmancu churantsic? Manam. Mas
magtsignömi Diospa Palabranta bienmi altuman churantsic alli
willacuyan. 15ॸPero waquinga näniman atsicyämunanpag. 22ॸTsaynöllam canan
muru shicwag cuentanö carmi, Diospa mana musyayanganta waraycuna
Palabrantaga wiyayanlla. Pero Satanas musyayanga y noga yachatsicungäta
shamurnam Diospa Palabran canan mana entendirga waraynam
wiyangantapis pasaypa gongascatsinga, entendiyanga. 23ॸWiyagcagga shumag
shongoncunachö manana quëdananpag. entendicuyay.
16ॸWaquincag runacunanam imayca 24ॸ“Willacungäta wiyagcagga shumag

ranraman muru shicwashganö car, cäsucuyay. Quiquiquicuna atscata o


Diospa Palabranta wiyarnin saslla alläpa wallcallatapis garacuyangayquinöllam
cushishga criyiyan. 17ॸPero imayca quiquin Dios Yayapitapis chasquiyanqui.
achaywan mana alli jawayog planta 25ॸTsaymi mas wiyacuy

tsaquignömi pruebacuna shamuptin munagcagcunataga mas yanapanga.

Mc 4.12 Is 6.9-10.
83 ґkͮͅkѠæϘґॷ4

Pero mana wiyacuy munagcagtam sïga, yachatsicungancunata esplicarnin


ichic wiyangantapis jancat entenditsirgan. Pero waquincag
gongascatsinga. runacunataga ejempluwan
yachatsinganpita mastaga mananam ni
Señor Jesucristo muru wiñagwan imatapis esplicargannatsu.
iwalatsicur yachatsicun
26ॸ“Imayca Señor Jesucristo wayrawan lamar
chacrachö juc runa
murucungannömi Dios Yayapa gocha lagchicaycagta päratsin
Mandacuy Reynonga. 27ॸTsaynöllam (Mateo 8.23-27; Lucas 8.22-25)
chacranchö murusquir wajinman runa 35ॸTsayman atscag runacuna

cutiycur pagaspa puñun y junagpanam juntapuyaptinmi, discïpuluncunata


arun. Tsaymi chacranchö murunga Señor Jesucristo nirgan: “Gocha wac
jegamur allish wiñan. Pero manam tsimpanman päsashun.” 36ॸSeñor
musyantsu ni imanö wiñangantapis. Jesucristo caycangan büquiman
28ॸMurusquishgaga jegamurmi quiquillan discïpuluncuna lätarcuyaptinnam
wiñarnin espigar pogon. 29ॸTsaynö trïgu runacunata gocha cuchunchö jagesquir
pogosquiptinnam, cosëcha quillachöga aywacuyargan. Juccag büquicunanam
chacraman runa aywarnin sëgar gorin. waquincag runacunawan pagtan
aywayargan. 37ॸTsaymi gocha pullanta
Señor Jesucristo mostäza muruwan aywaycäyaptin, llutaypa wayrämur
iwalatsicur yachatsicun lamar yacuta alläpa mantsacaypag
(Mateo 13.31-32; Lucas 13.18-19) lagchicätsirgan. Tsay büquiman yacu
30ॸ“Dios Yayapa Mandacuy Reynon wiñacaptinnam, tallpucayta
imanö canganta musyayänayquipagmi gallaycuyargan. 38ॸBüquipa gepa
cay ejempluwan iwalatsicur cuchunchönam Señor Jesucristo
yachatsiyäshayqui. 31ॸDios Yayapa jaunachö puñucashga caycargan.
Mandacuy Reynonga imayca mostäza Discïpuluncunanam ricchatsirnin
jachapa murunnömi. Tsay muruga niyargan: “¡Maestru! ¿Manacu imapis
llapanpitapis mas ichicllam. 32ॸTsaynö gocushunqui tallpucaycantsicnam?”
ichiclla caycarpis murusquishgaga 39ॸTsaypitanam Señor Jesucristo

jegamur, llapan gorapitapis mas sharcurnin piñapar nirgan: “Amana


jatunmi wiñan. Tsaymi wayraynatsu ni yacupis
rämancunamanpis pishgocuna lagchicaynatsu.” Tsaymi jina öra wayra
llantucuyänanpag ratag aywayan.” parasquirgan ni gochapis
lagchicargannatsu shumag
Señor Jesucristo tsunyacasquirgan.
iwalatsicuycunawan 40ॸTsaypitanam discïpuluncunata
yachatsicungan nirgan: “¿Imanirtan mantsacashga
(Mateo 13.34-35) caycäyanqui? ¿Manacu nogaman
33ॸTsaynöejemplucunawan runacunata rasumpa ƿrmi criyicuyanqui?”
yachatsicurmi, Diospa Palabranta 41ॸPero discïpuluncunanam

shumag entendiyänanpagcagllata quiquincuna pura alläpa mantsacashga


willacurgan. 34ॸSeñor Jesucristo ninacuyargan: “¿Cayga imanö runatan,
discïpuluncunallawan caycarnam, tsayläya wayrawan gochachö yacupis
paycunallata llapan pay mandanganta cäsuyänanpagga?”
ґkͮͅkѠæϘґॷ5 84

11ॸTsaypita mas washanin jircachömi


Señor Jesucristo atsca cuchicunata mitsiycäyargan.
supaycunata gargon 12ॸSupaycunanam Señor Jesucristota
(Mateo 8.28-34; Lucas 8.26-39) rugarnin niyargan: “Cachaycayällämay

5
1ॸTsaypitanam gochapa wac tagay jircachö cuchicunaman
tsimpanman päsasarnin Señor yaycucuycuyänäpag.” 13ॸSeñor Jesucristo
Jesucristo discïpuluncunawan Gerasa “Allim” niptinnam, runapita yargosquir
niyangan marcaman chäyargan. 2ॸSeñor cuchicunaman aywarnin yaycuyargan.
Jesucristo büquipita yargosquiptinnam Tsaychö cuchicunaga ishcay
panteonchö pärag supayyog runa waranganömi cayargan. Tsaynö
tincupämurgan. 3ॸTsay runaga maytsicag yaycusquiyaptinnam,
panteonllachö päracur captinmi ni pipis cuchicuna löcuyarnin acataycachar
tsarayta ni cadenawan watarpis gochaman jegarpur, tsaychö shingarnin
puedirgantsu. 4ॸAtsca cutim llapan wañusquiyargan.
cadenacunawan paypa chaquintawan 14ॸTsay cuchi mitsicug runacunanam

maquintapis runacuna watäyargan. Pero maytsay estanciacunapa y


tsay supayyog runaga cadenacunatapis marcancunapa aywarnin llapan
ichic ichic jancat rachicachaptinmi ni pï ricäyanganta willacuyargan. Tsaynö
imanaytapis puedirgantsu. 5ॸTsay runaga willacuyaptinnam runacuna
pagaspa junagpapis alläpa gayararnin shayämurgan: “Mä, ricäshun. Imash
purirmi, rumicunawan quiquillan cashga.” 15ॸSeñor Jesucristo
rogocurnin jircacunachöwan caycanganman chaycurnam, tsay
panteoncunallachö pärargan. supayyog runa jancat cuticasquir
6ॸTsay supayyog runam Señor yamayna llatapashga shumag
Jesucristota carupita ricasquirnin, juiciunchöna caycagta ricäyargan.
cörrilla shamurnin puntanman Tsaynöta ricarmi runacunapis alläpa
gongoricurgan. 7ॸTsaymi runapa mantsacashga caycäyargan.
shiminpa supay gayaraypanörag nirgan: 16ॸTsaymi Señor Jesucristo supayyog

“Poderöso Diospa Tsurin Jesús runata cuticätsingantawan cuchicuna


¿Imatatan nogawan munanqui? gochaman jegagta ricäyangantapis
¡Gamtam Diospagraycu rugag, cay willacuyargan. 17ॸTsaynö mantsacashga
runapita gargamarnï sufritsimar mana carmi, runacuna Señor Jesucristota
condenamänayquipag!” rugarnin niyargan: “Taytay, cay
8ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Cay marcalläcunapita aywacuy.”
runapita yargoy” nishgana captinmi 18ॸTsaypita Señor Jesucristo büquiman

supay tsaynö rugargan. lätarcuptinnam, tsay cuticashga runa


9ॸTsaynam supayta Señor Jesucristo rugarnin nirgan: “Gamwan aywacuytam
tapurgan: “¿Imatan shutiqui?” munallä. Pushacällamay.” 19ॸTsaynö
Supaynam nirgan: “Maytsicag cayaptïmi niptinnam Señor Jesucristo mana
nogapa shutï ‘Sogta warangacuna änirnin nirgan: “Mas bien canan
(6,000).ٔॸٚ10ॸSupaynam yapay yapay wajiquiman ayway cutiycur
Señor Jesucristota rugarnin nirgan: aylluyquicunata willay Dios Yaya
“Ama nogacunata caru cuyashurniqui cuticätsishungayquita.”
marcacunamanga 20ॸTsay cuticashga runa cuticurninnam

gargaycayällämaytsu.” llapan Decapolis niyangan marcacunapa


85 ґkͮͅkѠæϘґॷ5

purirgan Señor Jesucristo cuyaparnin 30ॸPoderninllawan geshyagyasha

cuticätsinganta willacur. Tsaynö warmita cuticatsinganta Señor


willacuptinmi, llapan runacuna alläpa Jesucristo tantiyasquirnam,
mantsacashganö cayargan. gepanchöcag runacunaman tumaycur
tapurgan: “¿Pitan llatapäta
Señor Jesucristo Jairopa warmi yatamushga?”
wamrantawan yawar apaywan 31ॸPero discïpuluncunanam niyargan:
geshyagyasha warmita cuticätsin “¡Maestru, caytsicag runachöga jucnin
(Mateo 9.18-26; Lucas 8.40-56) jucninpis tangayäshunquitsag! Gamga
21ॸTsaypitannam wac tsimpaman tapucunqui: ‘¿Pitan llatapäta
büquiwan Señor Jesucristo chaycur gocha yatamushga?ٔॸٚ
cuchunllachörag caycaptin, maytsicag 32ॸTsaynö niyaptinpis Señor

llutaypa runacuna goricäyargan. Jesucristoga maytsaypa ricchacurgan,


22ॸTsaymannam israelcuna goricäyänan llatapanta pï yatanganta. 33ॸTsay
wajichö mandacug Jairo shutiyog runa warminam cuticashga canganta
chargan. Tsaychö Señor Jesucristota tantiyasquir, mantsacaywan
ricaycurnam puntanman gongoricuycur, carcariarrag Señor Jesucristopa
23ॸrugarnin nirgan: “Warmi wamrallämi puntanman gongoricuycur llapanta
wañuycanna, acu jina öra wajïpa willargan: “Taytay, nogallämi
aywayculläshun. Payman maquillayquita llatapayquipa puntanta yataycullargö.”
churaycuptiquiga geshyayninpita 34ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Ïja,

cuticasquirmi cawangarag.” 24ॸTsaynö nogaman rasumpa ƿrmi


niptinmi, Señor Jesucristo runawan criyicungayquipitam cuticargoyqui.
aywayaptin maytsicag runacuna Cananga cushishga tranquïlona
quichquinacurrag gepanta gatirnincuna aywacuy, sufrirnin geshyangayquipita
aywayargan. cuticashga librinam canqui.”
25ॸTsay maytsicag runacunapa 35ॸSeñor Jesucristo tsaynö

rurinchömi chunca ishcay watantinna parlaycaptinmi, Jairopa servignincuna


yawar apaywan juc geshyagyasha warmi wajinpita shamurnin chaycur niyargan:
aywargan. 26ॸAtscag mëdicocunawan “Tayta Jairo, wamrayquiga
jampitsicurnin llapan imaycantapis wañushganam. ¡Imapagnatan Señor
ranticur mana ni ima servigllam gastargan. Jesucristotapis wajiquiman afanacurnin
Tsaynö gastacurnin jampitsicurpis cada pushanqui!”
vez masmi mas antsana cargan. 27ॸTsaymi 36ॸTsayta wiyaycurnam Jairota Señor

geshyagyashacunata Señor Jesucristo Jesucristo nirgan: “Ama mantsacaytsu.


cuticatsinganta wiyarnin, atscag Nogallaman criyicamuyga.”
runacunapa rurinllapa Señor Jesucristopa 37ॸTsaypitanam Jairopa wajinman

gepa llatapanta yataycurgan. 28ॸTsay warmi Señor Jesucristo Pedrota, Santiagota y


shongollanchö yarparmi nirgan: Santiagopa waugen Juanta pusharcur
“Llatapanllatapis yataycurga jancatmi aywargan. Waquincagcuna
cuticasquishag.” gatiyänantaga manam munargantsu.
29ॸTsaynö yarparnin yataycurnam, 38ॸJairopa wajinman chaycurnam wamra

yawar apaywan sufrir geshyagyasha wañushgacaptin, atscag runacuna


canganpita patsa pärasquir libri gayaraycachar wagapacuycäyagta
cuticashgana canganta tantiyasquirgan. tariyargan. 39ॸWaji rurinman
ґkͮͅkѠæϘґॷ5ٍॷ6 86

yaycusquirnam Señor Jesucristo nirgan: marcachömi nogantsicnö täcuyan”


“¿Imanirtan cayläya timpullyarrag nirnin.
wagayanqui? Wamraga manam Tsaynö parlaycacharmi
wañushgatsu. Puñucashgallam caycan.” yachatsicungantapis cäsuyargantsu.
40ॸTsaynö niptinnam runacuna 4ॸTsaymi Señor Jesucristo runacuna

asipäyargan. niyangannölla nirgan: “Maychöpis Dios


Tsaypitanam Señor Jesucristo llapan Yayapa Palabranta willacug profëta
runacunata wagtaman gargosquir, willacungantam runacuna cäsuyan. Pero
quimsa discïpulun cunatawan wamrapa quiquinpa marcamajincunawan
taytan y mamanta pusharcur wamra aylluncuna y wajinchöcagcunaga mana
sutaraycanganman yaycuyargan. cäsurmi wiyayangatsu ni
41ॸTsaychönam wamrapa maquinta chasquiyangatsu.” 5ॸTsay marcanchö
achcurcur Señor Jesucristo parlaparnin mana criyicuyanganpitam, juc ishcay
“Talitá, cum” nirgan. (Tsayga: “Wamra, geshyagyashacunallaman maquinta
gamtam shärimuy nig” ninanmi cargan.) churarnin cuticätsirgan. Pero manam
42ॸTsaynö niycuptinmi wamra jina öra mas milagrucunataga rurargantsu.
cawascamur shärisquir puriyta 6ॸMarcamajincunapagmi Señor

gallaycurgan. Tsay wamraga chunca Jesucristo nirgan: “¡Imanö alläpa


ishcay watayogmi cargan. llaquicuypagmi nogaman mana
Runacunanam niyargan: “¡Cayga alläpa criyicuyangan!”
mantsacaypagmi!” 43ॸSeñor
Jesucristonam runacunata nirgan: Señor Jesucristo discïpuluncunata
“Pagtatag pitapis willacuyanquiman mandan Diospa Palabranta
wamrata cawatsimungäta.” “Cananga willacuyänanpag
pachan garayay” nirgan. (Mateo 10.5-15; Lucas 9.1-6)
Tsaypitanam Señor Jesucristo marcan
Nazaret marcanchö Señor marcan purir runacunata yachatsirgan.
Jesucristo yachatsicun 7ॸTsaynö yachatsicurmi chunca ishcay
(Mateo 13.53-58; Lucas 4.16-30) discïpuluncunata gayasquir, ishcag

6
1ॸTsaypita Señor Jesucristo ishcag aywayänanpag mandarnincuna
discïpuluncunawan aywacurmi nirgan: “Gamcuna canan aywar,
marcanman cuticurgan. 2ॸSabado jamay supayyog runacunapita supaycunata
junagchönam judiucuna goricäyänan podernïwan shutïchö gargoyanqui.
wajichö yachatsicurgan. 8ॸ“Gamcuna aywarga tucruyquicunalla

Yachatsicungata wiyarmi runacuna apayanqui. Ama tantatawan alporjata ni


mantsacashga niyargan: “¡Cay runaga gellaytapis apayanquitsu.
imanö shumagtam yachatsicun! ¡Caynö 9ॸShucurayangayqui

allish yachananpagga maychörag llangeyquicunallawan y


yachacushga! ¡Ima poderninwanrag janayquicunachö llatapayquicunallawan
geshyagyashacunata cuticätsirnin aywayanqui. 10ॸPipis wajincunam pushar
tucuyläya imayca milagrucunatapis posadatsiyäshuptiquiga, tsay wajillachö
ruran! 3ॸ¿Manacu payga carpinteropa cacuyanqui tsay marcapita
tsurin y Maríapa wawan? Payga aywacuyangayquiyag. 11ॸPero may
Santiagopa, Josépa, Judáspa y Simónpa marcaman chäyaptiquipis runacuna
waugenmi. Panincunapis cay mana chasquiyäshuptiqui o
87 ґkͮͅkѠæϘґॷ6

yachatsicuyangayquita mana wiyayta musyasquirmi, Juan Baustista


munayaptinga; tsay marcapita aywacur piñaparnin rey Herodesta nirgan: “Mana
chaquiquicunachö allpa allitam ruraycanqui waugeyquipa
lashtacashgatapis tapsicusquiyanqui. warminta gechusquir quiquipawannö
Tsaynö rurayangayqui señalgam canga täcurnin.” 19ॸTsay Herodias warminam
Dios Yaya tsay runacunata Juan Bautistata chiquirnin wañutsiyta
castigananpag.” munarpis ni imanöpa puedirgantsu.
12ॸTsaypitanam discïpuluncuna 20ॸDios Yayapa profëtan alli rurag runa

maytsaypa aywarnin yachatsicur Juan canganta musyarmi, Herodes


willacuyargan: “Jutsa rurayniquicunata mantsar wañutsiyänanpita cuidarnin
dëjasquir llaquicurnin amana mastaga permïtirgantsu. Juan Bautista
rurayaynatsu.” 13ॸTsaynöllam atsca cuti willacungancunata mana allipa
supayyog runacunapita supaycunata entendiycarpis, rey Herodesga
gargornin, geshyagyashacunatapis cushishgam imaypis wiyargan.
aceitiwan churar cuticätsiyargan. 21ॸTsaynö chiquir caycarmi juc junag

tsay Herodias warmi munanganta


Juan Bautistapa wañuynin tarirgan. Rey Herodesmi santun
(Mateo 14.1-12; Lucas 9.7-9) junagpag mandacuyninchö
14ॸTsaypitanam alläpa alli militarnincunatawan Galileachö mas
ruraynincunapita Señor Jesucristo mandacug runacunata wajinchö
regeshga canganta rey Herodes micuyänanpag gayatsirgan.
musyasquir nirgan: “Payga Juan 22-23ॸTsay santunchö Herodiaspa

Bautistam wañunganpita cawamushga. warmi wawan tushurmi, rey


Tsaymi poderöso cayninwan tucuyläya Herodestawan tsaychö llapan
imayca milagrucunatapis ruraycan.” caycagcunata alläpa gustargan.
15ॸRunacunanam niyargan: “Payga Tsaymi alläpa cushishga tsay jipashta
Diospa unaycag profëtan Elíasmi” rey Herodes yapay yapay jurar nirgan:
Waquincagcunanam niyargan: “Payga “Juracümi imayca mañamangayquitapis
juc profëtam, unaycag gamta garanagpag, asta cay
profëtacunanöllam Dios Yayapa mandacungä marcapa pullanta
willacuyninta willacun.” mañamaptiquipis.”
16ॸTsayta rey Herodes musyasquirnam 24ॸTsaynö niptinnam tsay jipashga

nirgan: “¡Payga umanta rogotsir saslla mamanman aywaycur tapurgan:


wañutsitsingä Juan Bautistam “Mamay ¿Imatatan mañashag?” Tsaymi
wañunganpita cawamushga!” maman nirgan: “Juan Bautistapa
17ॸHerodias warmi Juan Bautistata umanta mañay.”
chiquirnin Herodesta “Prësuy” niptinmi, 25ॸTsaypitanam jipash rey Herodesman

rey Herodes cadenawan watarcatsir cörrilla cutiycur nirgan: “Canan jina öra
carcelman gaycatsishga cargan. Tsay Juanpa umanta apascatsimur plätuchö
gaycatsinganpita mas puntatanam rey entregaycamay.”
Herodesga waugen Felipepa warmin 26ॸTsaynö mañaptinmi rey Herodes

Herodiaswan casarashga cargan. alläpa llaquicurgan. Pero jurarnin


Tsaynöpam Juan Bautistaga paycunapa äninganta tsaychö caycagcuna wiyayashga
contran parlargan. 18ॸTsaynö waugenpa cayaptinmi, tsay jipash mañanganta
warmillanwan casaranganta nëgayta munargantsu. 27ॸTsaymi Herodes
ґkͮͅkѠæϘґॷ6 88

jina öra juc soldädunta mandargan, 37ॸPero Señor Jesucristonam nirgan:

Juanpa umanta apamunanpag. “Gamcuna micuynincuna garayay.”


Soldädunam carcelman aywaycur, Juanpa Discïpuluncunanam niyargan:
umanta rogosquir, 28ॸplätuchö apaycur “¡Caytsicag runacunapagga! ¿Ayca
jipashta entregargan. Tsay jipashnam gellaywanrag tantatapis pagtatsiyäman?
mamanman apaycur entregargan. ¡Llapan micuyänanpagga pusag quilla
29ॸTsaypitanam Juanpa discïpuluncuna arurnin gänangantsicragchi pagtanman!
wañutsiyanganta musyasquir, aywarnin ¿Tsay llapan gellayta tantata rantirnin
gorisquir ayanta pampacuyargan. gastayänäta munanquicu? ¡Manam
puediyätsu!”
Señor Jesucristo pitsga waranga 38ॸSeñor Jesucristonam tapurgan:
runacuna micuyänanpag “¿Ayca tantatan cayäpushunqui? Mä,
milagruta rurangan averwayämuy.”
(Mateo 14.13-21; Lucas 9.10-17; Averwasquirnam niyargan: “Pitsga
Juan 6.1-14) tantawan ishcay pescädollam can.”
30ॸTsaypitanam Señor Jesucristopa 39ॸTsaypitanam Señor Jesucristo

discïpuluncuna willacur puriyanganpita nirgan: “Pampaman grüpupa goricarnin


cutisquir, yachatsicuyangancunatawan llapan jamacuyätsun.” 40ॸTsay
rurayangancunata willayargan. 31ॸTsayman ningannömi runacunaga pitsga
maytsicag runacuna aywarnin cutimur chuncapa y pachacpa grüpuman
goricäyaptinmi ni pachata micuytapis juntacar jamacuyargan. 41ॸTsaypitanam
puediyargantsu. Tsaymi discïpuluncunata Señor Jesucristo tsay pitsga tantatawan
nirgan: “Acu tsunyaman aywashun, ishcay pescädota achcurcur, cieluman
tsaychö jamaycuyänayquipag.” 32ॸTsaynö ricarcurnin Dios Yayaman mañacurgan.
nirmi büquiman lätarcur Tsaynö mañacusquirnam tantata
discïpuluncunawan aywacuyargan. 33ॸPero paquisquir discïpuluncunata macyargan
Señor Jesucristo aywaycagta ricasquirnam runacunata aypuyänanpag. Tsaynöllam
maytsay marcacunapita shamurnin ishcay pescädotapis quipchusquir
llutaypa runacuna gocha cuchunpa discïpuluncunata macyargan. 42ॸTsaymi
llallipar puntanman chäyargan. 34ॸSeñor tsaychö maytsicag runacuna llapan
Jesucristo büquipita yarpusquirnam, pachancuna junta micuyargan. 43ॸLlapan
runacuna shuyaraycayagta ricaycur pachancuna junta micusquiyaptinnam
llaquipargan. Tsay runacunaga imayca sobrag tantatawan pescädota
mana mitsigninnag üshacunanömi llutaypa discïpuluncuna chunca ishcay (12)
witsicashga caycäyargan. Tsaymi Señor canastacunaparag goriyargan. 44ॸTsay
Jesucristo tucuyläyacunata yachatsicurgan. micug runacunam ollgocaglla cayargan
35ॸTsaychö tardiyaycaptinnam pitsga waranga (5,000),
discïpuluncuna Señor Jesucristoman warmicunatawan wamracunata mana
witiycur niyargan: “Taytay, goyaycannam. yupaycäyaptin.
Cay tsunyachöga manam ni pipis täcuntsu.
36ॸCay runacunata ‘Aywacuyay’ niyna, Señor Jesucristo imayca patsachönö
maytsay estanciacunapa aywayanganchö gocha jananchö purin
imallatapis tarirnin rantisquir (Mateo 14.22-27; Juan 6.16-21)
micuyänanpag. Caychöga manam ni 45ॸTsaypitanam discïpuluncunata
imapis cantsu micuyänanpag.” Señor Jesucristo nirgan: “Gamcuna
89 ґkͮͅkѠæϘґॷ6ٍॷ7

büquiman lätarcur puntaycäyay wac wascawan watäyargan. 54ॸTsay


tsimpa Betsaida marcaman.” büquipita yargosquiyaptinmi, Señor
Discïpuluncuna aywasquiyaptinnam Jesucristota runacuna regesquir,
Señor Jesucristo runacunata 55ॸmaytsaypa aywar waquincunatapis

“Cuticuyayna” nirgan. 46ॸTsaypitanam willayargan. Tsaynam Señor Jesucristo


Señor Jesucristo Dios Yayaman maychö canganta musyasquir,
mañacug jircaman aywargan. geshyagyashacunatapis
47ॸDiscïpuluncuna büquiwan gocha tsacrancancunachö wintushga runacuna
pullanta aywaycäyaptinnam, patsa apayämurgan. 56ॸMaytsay
tutapasquirgan. Señor Jesucristonam marcacunapawan estanciacunapa y
jircallachörag japallan caycargan. mercädocunapawan jallga chacracunapa
48ॸGocha rurinchö büquita wayra Señor Jesucristo aywaptinpis,
puntapita tsaparaptinmi, discïpuluncuna paymanmi tucuyläya
avansayta mana puedir sufriyargan. geshyagyashacunata chätsirnin rugar
Tsaynö sufriycayangantam Señor niyargan: “Cay geshyagyasha
Jesucristoga musyargan. Madrugädu runalläcuna llatapayquillatapis
gällu cantangan öranam Señor yataycuyällätsun.” Pï geshyagyashapis
Jesucristo discïpuluncunaman Señor Jesucristopa llatapanta
aywarnin, yacu janallanpa purirnin yataycurllam cuticargan.
läduncunapa päsaycargan. 49ॸPero
discïpuluncunanam tsaynö yacu jananpa Señor Jesucristo imanöpa runa
runa purigta ricasquir, alma canganta mana alli rurag canganta
yarpar mantsacaywan gayarar: “¡Wau! yachatsicun
¿Imatan tagayga cacullan?” niyargan. (Mateo 15.1-20)

7
50ॸTsaynö yacu jananpa aywaycagta 1ॸTsaypitanam Jerusalénpita
ricasquirmi, discïpuluncuna alläpa fariseocunawan ley
mantsacashga cayargan. yachatsicugcuna shamurnin, Señor
Señor Jesucristonam parlapargan: Jesucristopa lädunchö shaycäyargan.
“Valorta achcuyay. Nogam cä. Ama 2ॸTsaychönam Señor Jesucristopa

mantsacäyaynatsu.” 51ॸTsaynö büquiman discïpuluncuna maquincunata mana


lätarcuptinmi, jina öra tsayläya wayrapis mayllacur micuycagta ricarnin
parasquirgan. Discïpuluncunanam alläpa piñacuyargan. 3ॸFariseocunaga llapan
mantsacashga cayargan. 52ॸTsaynö atscag judiumajincunawanmi manarag
micuyänanpag milagru ruranganta micurnin maquincunata alli
ricashga caycarpis, Señor Jesucristo alläpa mayllacuyag. Tsaynö rurayänanpagmi
poderöso canganta discïpuluncuna manam yachatsicug awiluncuna yachatsishga
ni imanöpa entendiyta puediyargantsu. cayargan. 4ॸCällipita cutirpis
maquincunata manarag mayllacurga
Señor Jesucristo Genesaret
manam micuyagtsu. Tsaynö atsca
marcachö geshyagyashacunata
costumbrincuna captinmi,
cuticätsin
täsacunatawan järacunata y
(Mateo 14.34-36)
mancacunatapis limpiu caycaptinpis
53ॸTsaypitanam wac tsimpa Genesaret mayllayag.
marcaman chaycur, büqui mana 5ॸTsaypitanam Señor Jesucristota

aywananpag gocha cuchunman fariseocunawan ley yachatsicugcuna


ґkͮͅkѠæϘґॷ7 90

tapurnin niyargan: “¿Imanirtan taytantawan mamanta manana


discïpuluyquicuna yachatsicug yanapananpag michäcuyanqui.
awilüntsiccunapa costumbrincunata 13ॸGamcunaga tsay unay

mana cäsur, tsaynö tagra costumbriquicunallata rurarmi Dios


maquincunawan micuyan?” Yayapa Palabranta manacagman
6ॸSeñor Jesucristonam nirgan: churaycäyanqui. Tsaymi Dios Yaya
“Gamcunaga mana alli caycarmi, mandacunganta mana cäsurnin, tsaynö
allitucuyanqui. Rasuntam gamcunapag tucuyläya mana allicunata
Dios Yaya ninganta unay Isaías ruraycäyanqui.”
gellgargan: 14ॸTsaypitanam Señor Jesucristo

‘Shimincunallawanmi nogata runacunata yapay gayasquir


alabayäman. yachatsirnincuna nirgan:
Pero shongoncunachöga manam “Parlamungäcunata llapayqui shumag
yarpäyämanpistsu. wiyarnin entendir tantiyacuyay.
7 Tsaynö nogata alabayämanganga 15ॸRunacunaga manam micuy

manam ni imapagpis servintsu. micuyanganwantsu jutsasapa cayan. Sinöga


Runacuna shongoncunallachö mana allicunata
mandacuyangancunallatam yarparmi, jutsa ruragga cayan. 16ॸCanan
paycunaga yachatsicuyan. niyangagta wiyarnin shumag cäsucuyay.”
Tsay yachatsicuycunaga runacunapa 17ॸTsaynö parlarnin ushasquir maytsicag

munayllanmi.’ runacunata dëjasquir waji rurinman


8ॸDios Yaya mandacungancunata yaycusquiptinnam discïpuluncuna
dëjasquir mana cäsurmi, runacunapa tapuyargan: “Tsay yachatsicungayquiga
costumbrincunallata mas ¿ima ninatan cargon?” nirnin. 18ॸSeñor
cumpliyanqui.” Jesucristonam nirgan: “¿Gamcunapis
9ॸTsaynöllam nirgan: “¡Gamcunaga manacu entendiyanqui? Runaga manam
alläpa allishmi costumbriquicunallata micungawantsu jutsasapa ticran. 19ॸMicuy
rurar, Dios Yayapa mandacuynintaga micunganga runapa pachanman yaycurpis
dëjasquiyanqui! 10ॸQuiquin Dios Yayam päsanllam, manam shongonmantsu
unay Moisésta cay mandacuyninta yaycun.” (Tsaynö nirmi Señor Jesucristo
entregar nirgan: ‘Taytayquitawan llapan micuycunata micuyanganpis allilla
mamayquita cuyayarnin respetar canganta yachatsicurgan.)
cäsunqui. Pipis taytanpagwan 20ॸTsaypitanam Señor Jesucristo nirgan:

mamanpag mana allicunata contran “Runaga shongonchö mana allicunata


parlaptinga, tsay runataga mejormi yarparmi jutsasapaga cayan.
canman wañuscatsiyaptin.’ 11ॸPero 21ॸShongoncunachö mana allicunata

gamcunaga manam tsaynöga yarparmi, casädo caycarpis jucnin


niyanquitsu. Mas bienmi jucninwanrag täcuyan, suwacuyan,
yachatsicuyanqui juc runa mamantawan wañutsinacuyan, warmicunapis lluta
taytanta ninanpag: ‘Llapan imayca ollgocunawan puricuyan, 22ॸrunacunapa
capamangantam Dios Yayata imantapis munaparnin codiciar llutan
garaycushcä, tsaymi yanapayniquita imaycatapis rurayan, llullacuyan,
puedïtsu.’ 12ॸTsaynö nirmi, tsay runa viciuncunawanpis pengacuyantsu, juc

Mc 7.6-7 Is 29.13. Mc 7.10 Ex 20.12; 21.17 Dt 5.16.


91 ґkͮͅkѠæϘґॷ7ٍॷ8

runacunapa imanpis capuptin chiquicuyan, 30ॸTsay warminam wajinman chaycur,

llullacurnin manacagta tumpacuyan, supay yargosquiptin wawan


pengacuypag mana tantiyacurnin cuticashgatana tarirgan.
allishtucur licachaycachayan mana
imapagpis serviycar y imayca jutsatapis Mana wiyag ni parlag runata Señor
rurayan. 23ॸTsaynö tucuyläya mana Jesucristo cuticätsin
allicunata shongoncunachö yarparmi, 31ॸTsaypitanam Tiropita Señor Jesucristo

rasumpa jutsasapaga cayan.” cuticurnin, Sidon marcapawan Decapolis


marcacunapa päsar, Galilea gochaman
Caru marcapita warmi Señor chargan. 32ॸTsaychönam mana wiyag ni
Jesucristoman criyicungan parlag upata Señor Jesucristoman
(Mateo 15.21-28) apayämur rugayargan: “Maquillayquita
24ॸTsaypitanam Señor Jesucristo tsay churaycurnin cay runata cuticaycatsillay”
marcapita yargosquir, Tiro caru marcaman nirnin.
aywacurgan. Tsaychö caycanganta 33ॸSeñor Jesucristonam runacunapita

runacuna mana musyayänanta munarmi, witisquir, dëdunwan runapa rinrinta


juc wajiman yaycurgan. Tsaynö mana yatargan. Tsaynöllam dëdunta
munaycaptinpis runacunaga imaycanöpis togatsaycurnin runapa galluntapis
musyasquiyarganmi. 25ॸTsaychö juc warmi yataycurgan. 34ॸTsaynam llaquicurnin
musyasquirmi, Señor Jesucristoman jina altu cielupa ricarcur “¡Efata!” nirgan.
öra shamurgan, warmi wawan supayyog (Efataga “Quichacay” ninanmi cargan.)
captin. Chaycurnam Señor Jesucristopa 35ॸTsaynö niycuptillam rinrinwan

puntanman gongorpacuycurgan. 26ॸTsay gallun cuticasquiptinmi, tsay runa allish


warmiga griegocuna casta Sirofenicia parlarnin shumag wiyar gallaycurgan.
marcachö yurigmi cargan. Tsaynö 36ॸRunacunatanam Señor Jesucristo

puntanman gongoricuycurmi Señor alvertirnin nirgan: “Ama ni pitapis


Jesucristota mañacurgan: “Taytay. willayanquitsu cay runata
Wawalläpita supayta gargoycullay.” cuticätsingäta.”
27ॸTsaynö niptinnam Señor Jesucristo Pero tsaynö nicaptinpis tsay
nirgan: “Marcamajïcunapis atscagmi runacunaga maytsaypa aywarmi masrag
llaquiparnin yanapaypag cayan. Canan willacuyargan. 37ॸTsaynö willacuyaptin
gamta llaquiparniqui yanaparga, tantata waquincag runacuna musyasquirmi
wamracuna micuycäyaptin gechur, alläpa mantsacashga niyargan:
allgocunata garagnömi canga.” “¡Imaycatam Señor Jesucristoga ruran!
28ॸTsay warminam nirgan: “Aumi, Llapan rurangancunapis alläpa allim.
Taytay. Tsaynö captinpis wamracuna Tsaynöllam mana wiyag ni parlag upa
micuyaptin shicwagtam allgocunapis runacunatapis cuticätsin.”
micuyan. Rasumpam wananqui
marcamajiquicunata mas yanapayta. Señor Jesucristo tantata miratsin
Pero ichicllatapis cuyacuyniquita chuscu waranga runacuna
nogamanpis shicwaycatsillamuy.” micuyänanpag
29ॸSeñor Jesucristonam nirgan: (Mateo 15.32-39)

8
“Allitam gamga niruyqui. Canan 1ॸTsaypitanam juc cuti Señor

cuticuyna. Wawayquipita supay Jesucristoman atscag runacuna


yargoshganam.” goricashga cayargan. Micuyänanpag
ґkͮͅkѠæϘґॷ8 92

mana ni imapis captinmi, Dalmanuta niyangan marcaman


discïpuluncunata Señor Jesucristo aywayargan.
gayasquir nirgan: 2ॸ“Cay runacunata
llaquipämi. Quimsa junagnam caychö Fariseocuna Señor Jesucristota
nogawan pagta caycäyan. Manam ni mañayan milagruta rurananpag
imallapis micuyänanpag cantsu. (Mateo 16.1-4; Lucas 12.54-56)
3ॸWaquinnäga alläpa caru 11ॸTsay marcaman chäriyaptinnam,

marcacunapitam shayämushga. Si fariseocuna shamuycur Señor


mallagllata ‘Wajiquicunaman cuticuyay’ Jesucristota imaycata tapupäyargan:
niptïga, nänita aywaycarllach “Dios Yayapita rasumpa shamushga
pishiparnin mallagaywan carga, mä canan ima milagrullatapis
shongoncunapis ushacasquinman.” ruramuy nogacunapis musyayänäpag.”
4ॸDiscïpuluncunanam niyargan: “¡Pero 12ॸTsaynö niyaptinnam, Señor Jesucristo

caytsicag runa micuyänanpagga yarpachacurnin nirgan: “¿Imanirtan


maychörag cay tsunyachöga milagruta ruramunätarag
tantallatapis tarishwan!” mañayämanqui? Rasuntam niyag:
5ॸSeñor Jesucristonam tapurgan: Gamcunapagga manam ni ima
“¿Ayca tantatan cayäpushunqui?” milagrullatapis rurashagtsu.” 13ॸTsaynö
Paycunanam “Ganchisllam cayäpaman nisquirmi jagesquirnincuna, büquiman
niyargan.” lätarcur gocha wac tsimpanman
6ॸTsaynö niyaptinnam runacunata aywacurgan.
Señor Jesucristo patsaman
jamayänanpag mandargan. Patsaman Fariseocunapawan Herodespa mana
llapan jamasquiyaptinnam Señor alli yachatsicuynincuna
Jesucristo tantata achcurcur, Dios (Mateo 16.5-12)
Yayaman mañacusquirnin paquisquir 14ॸTsaynö büquichö

discïpuluncunata macyargan. aywaycäyaptinnam, jucllaylla


Discïpuluncunanam tsaychö llapan tantancuna cargan gongasquir mana
runacunata aypuyargan. 7ॸTsaynöllam apayaptin. 15ॸSeñor Jesucristonam
pescädoncunapis ichiclla cayäpurgan. nirgan: “Cuidacur alcäbo cayay
Tsayta achcurcurnam Dios Yayaman fariseocunapawan rey Herodespa
mañacusquir, discïpuluncunata levadürancunapita.” 16ॸPero
macyargan runacunata aypuyänanpag. discïpuluncunanam mana entendirnin,
8ॸTsaynömi llapanpis pacha junta quiquincuna pura ninacuyargan:
micuyargan. Micur ushasquiyaptinnam, “¿Tantantsic mana captinchari tsaynöga
ganchis canasta juntata Señor maypis nimantsic?”
Jesucristopa discïpuluncuna 17ॸTsaynö parlayanganta musyasquirmi

sobragcagta goriyargan. 9ॸTsaychö tapurgan: “¿Imanirtan ‘Tantantsic


micug runacunaga ollgocagllam chuscu cantsu’ nir, parlayanqui? ¿Manaragcu
warangan cayargan, warmicunatawan gamcunapis entendirnin cuentata
wamracunata mana yupaycäyaptin. gocuyanqui? 18ॸÑawiquicunawan
Tsaynö llapan micur ushasquiyaptinnam rinriquicuna caycaptinpis ¿manacu
runacunata “Aywacuyayna” nirgan. ricäyanqui ni wiyayanqui? ¿Manacu
10ॸSeñor Jesucristonam yarpäyanquipis? 19ॸPitsga tantallapitam
discïpuluncunawan büquiman lätarcur, pitsga waranga runacunata garargä.
93 ґkͮͅkѠæϘґॷ8

¿Ayca canasta juntatatan sobragcunata “¿Nogapag pï cangätan runacuna


goriyargayqui?” Paycunanam niyargan: yarpäyan?”
“Chunca ishcay canastatam.” 28ॸDiscïpuluncunanam niyargan:
20ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Y “Waquinmi niyan: ‘Payga Juan
ganchis tantapita chuscu waranga Bautistam.’ Waquincunam niyan: ‘Unay
runacunata garasquiptï ¿Ayca canasta Elíasmi.’ Waquinnam niyan: ‘Payga Dios
juntatatan goriyargayqui?” Yayapa juc profëtanmi.ٔॸٚ
Paycunanam niyargan: “Ganchis 29ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Pero

canastatam.” gamcunaga ¿Imatatan nogapag


21ॸTsaynam Señor Jesucristo nirgan: yarpäyanqui? ¿Pitan noga cä?”
“¿Tsaycunata ricaycarpis manaragcu Pedronam nirgan: “Gamga Diospa
entendiyanqui?” Tsurin Cristom canqui, cay patsaman
shamugpagcag.”
Betsaida marcachö gapra runata 30ॸTsaymi Señor Jesucristonam
Señor Jesucristo cuticätsin alvertirnincuna nirgan: “Cristo cangäta
22ॸTsaypitanam Betsaida marcaman ama ni pitapis willacuyanquitsu.”
chäriyaptin, gapra runata runacuna
apamur rugayar niyargan: “Cay runapa Señor Jesucristo wañutsiyänanpag
ñawincunata maquillayquiwan canganta willacun
yataycullay cuticasquinanpag.” 23ॸSeñor (Mateo 16.21-28; Lucas 9.22-27)
Jesucristonam gaprata jancharcur 31ॸTsaynam discïpuluncunata yachatsir
marcapa washaninman apargan. nirgan: “Diospa Tsurin alläpam sufrirnin
Tsaynam gaprapa ñawinta togayninwan ñacanga maltratayaptin. Autoridäcunam
llushisquir, umanman maquinta mas mandacugcag sacerdöticunawan
churaycurnin tapurgan: “¿Ricanquicu ley yachatsicugcuna chiquirnin
imallatapis?” wañutsiyanga. Pero wañunganpita
24ॸTsay gapranam ricchacusquir quimsa junagllatam cawamunga.”
nirgan: “Aumi, Taytay. Ricämi 32ॸTsaypitam washaläpa apasquirnin,

runacunata jachacunatanö purigta.” Señor Jesucristota Pedro piñapayta


25ॸTsaynö niptinnam runapa ñawinta gallaycurgan: “¿Imanirtan tsayta
yapay Señor Jesucristo yataycurgan. parlanqui Dios Yayaga manam
Runapa ñawincuna cuticasquiptinnam wañutsiyäshunayquita munangatsu?”
llapanta shumag allishna ricasquirgan. 33ॸPero Señor Jesucristonam tumaycur
26ॸSeñor Jesucristonam runata wajinman discïpuluncunata ricaycurnin, Pedrota
cuticunanpag mandarnin nirgan: piñapar nirgan: “¡Satanas, caypita witiy!
“Amana marcaman yaycunquinatsu.” Runacunanö yarparmi tsayta parlanqui,
manam Dios Yaya munangannötsu.”
Señor Jesucristota Pedro nirgan: 34ॸTsaynam runacunatawan
“Diospa Tsurin Cristom canqui.” discïpuluncunata gayasquir nirgan:
(Mateo 16.13-20; Lucas 9.18-21) “Nogata gatimayta munagcagga quiquinpa
27ॸTsaypitanam Cesarea de Filipo munayninta dëjasquir, imayca cruzta
niyangan marcaman discïpuluncunawan apagnö alläpa sufrir wañunan captinpis
Señor Jesucristo aywar maytsaypa gatimätsun. 35ॸQuiquillanpita cawayta
puriyargan. Tsaynö nänita munagcagga, imaypis cawaynintam
aywaycarnam paycunata tapur nirgan: ogranga. Pero nogaraycur o Dios Yayapa
ґkͮͅkѠæϘґॷ8ٍॷ9 94

Alli Willacuyninraycu cawayninta 7ॸTsaynö mantsacashga caycäyaptinmi

ogragcagga, imayyagpis Dioswan cawanga. pucutay urämur, llapancunata tsapasquirgan.


36ॸJuc runa cay patsachö llapan imaycata Pucutay rurinpitanam Dios Yaya parlamugta
gänarpis, almanta ograrnin wiyayargan: “Cayga alläpa cuyay Tsurïmi.
condenacuptinga imapagrag llapan Payta wiyarnin cäsuyay.”
gänanganpis servinga. 37ॸTsaymi runa 8ॸTsaypitanam discïpuluncuna Señor

almanta salvananpagga, manam ni ima Jesucristota japallantana läduncunachö


gellaypis servirnin välengatsu. 38ॸSïcush shaycagta ricaycuyargan.
Dios Yayata chiquirnin mana alli rurag 9ॸTsay jircapita uraycämurninnam

runacunapa puntanchö pipis nogapita o Señor Jesucristo nirgan: “Caychö


yachatsicungäpita pengacunga, nogapis ricäyangayquicunata ama ni pitapis
tsay runapitaga pengacushagmi Dios willacuyanquitsu Diospa Tsurin
Yayapa poderninwan chipacyarrag cay wañusquir cawamungan junagyag.”
patsaman cutimurnin santo 10ॸSeñor Jesucristo ningannöllam

angelnincunawan.” discïpuluncuna mana pitapis

9
1ॸTsaynöllam Señor Jesucristo willacuyargantsu. Quiquincuna puram
nirgan: “Rasuntam niyag: Caychö tapunacuyargan: “¿Imanirtan Señor
caycäyagcunapita waquincagcunallam Jesucristoga wañusquirmi cawamushag”
cawayanga, Dios Yayapa poderöso nimantsic?
Mandacuy Reynon chämunganyag.” 11ॸTsaymi Señor Jesucristota tapurnin

niyargan: “Taytay, ley


Señor Jesucristo juc jircaman yachatsicugcunagam niyan: ‘Diospa
aywan quimsan discïpuluncunawan Tsurin Cristo cay patsaman
(Mateo 17.1-13; Lucas 9.28-36) shamunanpagga, puntantam cutimunga
2ॸTsaypita sogta junagtanam, Señor unay Elíasrag’ ¿Imanirtan tsaynö
Jesucristo juc jatun jircaman aywayargan, yachatsicuyan?”
Pedrowan Santiagowan y Juanwan. 12ॸTsaynam Señor Jesucristo nirgan:

Tsaychö quiquillancuna caycarmi, “Rasumpam Elíasga puntäta shamunga.


quimsan discïpuluncuna ricaraycayaptin, Paymi noga cutimunäpag llapanta
Señor Jesucristo alläpa shumag alistanga. Tsaypunga tsaynö
ticrasquirgan. 3ॸLlatapanpis alläpa shumag caycaptinga ¿Imanirtan Diospa
yurag pürum chipacyargan. Tsaynö Palabranchöga yachatsicun: ‘Diospa
yuragtaga manam ni pï tagsharpis Tsurintam runacuna alläpa chiquirnin
yuragyätsiyta puedinmantsu. 4ॸQuimsan sufritsir wañutsiyanga?ٔॸٚ13ॸPero tsaymi
discïpuluncunanam ricasquiyargan, noga niyag: “Elíasga shamushganam.
Moiséswan Elías yuriscamur Señor Tsaymi payta runacuna maltratarnin
Jesucristowan parlaycäyagta. munayanganta rurayargan. Tsaynö
5ॸTsayta ricaycurnam Señor Jesucristota rurayänanpagmi Diospa Palabranchö
Pedro nirgan: “Maestru, alläpa allim unayna willacatsirgan.”
caychö caycantsic. Quimsa tsucllata
Señor Jesucristo supayyog
rurashun jucta gampag juccagta Moiséspag
wamrata cuticätsin
y juctana Elíaspag.” 6ॸTsaychö quimsan
(Mateo 17.14-21; Lucas 9.37-43)
discïpuluncuna jancat mantsacashga carmi,
mana cuentata gocurnin Pedro tsaynö 14ॸTsaypitanam
waquincag
parlargan. discïpuluncunaman chaycur, atsca
95 ґkͮͅkѠæϘґॷ9

runacuna goricashgatawan cuticätsishagmi. Tsaymi pipis Dios


discïpuluncunawan ley yachatsicugcuna Yayaman rasumpa ƿrmi criyicurga
piñanacuycäyagta tariyargan. 15ॸTsaychö llapan imaycatapis chasquiyanga.”
runacunanam Señor Jesucristota 24ॸTsaypitanam wamrapa taytan jina

ricasquir, alläpa mantsacashga cörrilla öra nirgan: “Aumi, gammanga


puntanyag saludag aywayargan. rasumpam criyicamü. ¡Pero mas ƿrmi
16ॸTsaymi Señor Jesucristo criyicunäpag yanapaycallämay!”
discïpuluncunata tapurgan: “¿Imanirtan 25ॸTsayman ricagnin cörrilla atscag

paycunawan discutir runacuna alläpa goricäyaptinmi, Señor


piñanacuycäyanqui?” Jesucristo supayta piñaparnin nirgan:
17ॸTsaynam juc runa nirgan: “Taytay, “Gam supay, cay wamrachö captiquim
gammanmi cay ollgo tsurïta apamurgö. upa mana parlag cacun. Tsaymi canan
Payga supayyog carmi parlantsu. noga mandag: Paypita yargoy, manana
18ॸAtaqui tsariptinmi pushugayta mas cutinayquipag.”
cachurnin quiruntapis regochyätsirrag 26ॸTsaynö Señor Jesucristo niptinmi,

ishquitsirnin, chucrushgatanö ticran. supay gayararrag wamrata atäquiwan


Wamräpita supaycunata pagchisquirnin yargosquir aywacurgan.
gargoyänanpagmi Supay aywacusquiptinnam wamra
discïpuluyquicunatapis mañacurgä. Pero wañushganö ticrasquirgan.
paycunaga manam gargoyta Runacunanam niyargan: “Wamraga
puediyashgatsu.” wañusquinmi.” 27ॸPero Señor Jesucristo
19ॸTsaynam Señor Jesucristo nirgan: wamrata maquinpita achcurcur
“¡Allau, nogaman mana criyicugcuna! sutarcuptinnam, sänuna sharcamurgan.
¡Imayyagrag gamcunawan pagtalla 28ॸTsaypita Señor Jesucristo wajiman

caycäshag! ¡Imayyagrag mana criyicug yaycusquiptinmi, discïpuluncuna


cayangayquita awantayäshayqui! japallanta tapurnin niyargan:
Wamrata cayman apayämuy.” “¿Imanirtan nogacunaga supayta
20ॸWamrata apaycayämuptinnam, gargoyta puediyargötsu?”
Señor Jesucristota supay ricaycurnin, 29ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

tsay wamrata ataquiwan achcuscatsir “Tsayläya puedig supayta


patsaman ishquitsir pushugayta gargoyänayquipagga Dios Yayamanmi
cachutsirnin garintätsirgan. alli mañacuyänayqui.”
21ॸSeñor Jesucristonam wamrapa

taytanta tapur nirgan: “¿Imaypitanatan Señor Jesucristo wañutsiyänanpag


wamrayquita caynö päsan?” canganta yapay willacun
Taytannam nirgan: “Llullu (Mateo 17.22-23; Lucas 9.43-45)
canganpitam caynö päsan. 22ॸAtsca 30ॸTsaypitanam discïpuluncunawan
cutinam ninamanpis yacumanpis supay Galilea provinciapa aywayargan. Pero
ishquitsishga wañutsiyta munarnin. Señor Jesucristoga manam
Pero imallatapis rurayta puedirga canan munargantsu, tsayman chäyanganta
llaquipaycallämar yanapaycayällämay.” runacuna musyayänanta,
23ॸSeñor Jesucristonam nirgan: 31ॸdiscïpuluncunallata yachatsinanraycu.

“¿Imanirtan ‘imallatapis rurayta Paycunata yachatsirmi nirgan: “Dios


puedirga’ nimanqui? Nogaman rasumpa Yayapa Tsurintam traicionarnin
ƿrmi criyicuptiquiga wamrayquita runacuna prësur achcusquir
ґkͮͅkѠæϘґॷ9 96

wañutsiyanga. Tsaynö nogantsicwan pagta purishga captinmi


wañutsiyanganpita quimsa junagllatam amatsayargö.”
cawamunga.” 32ॸPero discïpuluncunaga 39ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “¡Ama

tsaynö ninganta mana entendirmi, amatsayanquimantsu cargan,


mantsaparnin ni imatapis podernïwan pipis imayca milagruta
tapuyargantsu. shutïchö rurarga imanörag maytsaypa
aywarpis nogapa conträ saslla
Llapanpa mandagnin cayta parlanman! 40ॸTsaymi pipis contrantsic
discïpuluncuna munayangan mana carga, nogantsicwan caycan.
(Mateo 18.1-5; Lucas 9.46-48) 41ॸRasuncagtam niyag: Nogapa
33ॸTsaypitanam Capernaum marcaman discïpulucuna cayangayquiraycu pipis
chaycurnin juc wajiman yaycusquir, shutïchö yacullatapis
discïpuluncunata tapur nirgan: “¿Nänita garayäshuptiquiga, tsay runataga
shamuycashga imatatan piñanacur imayca premiagnömi Dios Yaya
parlayargoyqui?” 34ॸPero yanapanga.
discïpuluncunanam upällalla
cacuyargan. Paycunaga nänichö Mana allita rurayänanpagga ama
piñanacuyargan llapanpa mandagnin yachatsicuyanquitsu
cayta munarmi. (Mateo 18.6-9; Lucas 17.1-2)
35ॸTsaychönam Señor Jesucristo 42ॸ“Si caynö wamracuna nogaman
jamaycur discïpuluncunata gayasquir criyicuycagta, pipis mana allita
nirgan: “Maygayquipis mandacug cayta rurananpag yachatsiptinga, mejormi
munarga, llapanta servirnin mas gollmi canman tsay runapa cuncanman jatun
shongo llapanpitapis mas umilde molinu rumita watarcur lamarman
cayanqui.” jitarpuyaptin. 43ॸSïcush jutsata
36ॸTsaynö nirmi juc wamrata ruranayquipag maquiqui
gayasquirnin, discïpuluncuna ishquitsishunqui, mas allim canman tsay
ricäyänanpag puntancunaman maquiquita rogosquir jitasquiptiqui.
ichiycatsirgan. Tsaypitanam wamrata Tsaynö mancu cayniquiwanmi, Dios
margarcurnin discïpuluncunata nirgan: Yayawan imayyagpis cawanqui. Pero
37ॸ“Pipis cay wamracunata nogaman mana sïga ishcan maquiyogmi mana
criyicunganraycu chasquirga, nogatapis imaypis wañug nina inƿernuman
chasquimanmi. Nogata chasquimagnïga aywanqui. 44-45ॸY sïcush jutsata
cachamagnï Dios Yayatapis chasquinmi, ruranayquipag chaquiqui
manam nogallatatsu.” ishquitsishunqui, mas allim canman tsay
chaquiquita rogosquir jitasquiptiqui.
Pipis contrantsic mana carga, Tsaynö rata cayniquiwanmi, Dios
nogantsicwanmi caycan Yayawan imayyagpis cawanqui. Pero
(Mateo 10.42; Lucas 9.49-50) mana sïga ishcay chaquiyogtam Dios
38ॸTsaypitanam discïpulun Juan Yaya inƿernuman garpushunqui.ॹfr
nirgan: “Maestru, nogacunam tariyargö 46-47ॸTsaynöllam si jutsata ruranayquipag

supayyogcunapita juc runa shutiquichö ñawiqui ishquitsishuptiquiga, mas allim


supaycunata gargoycagta. Mana canman ñawiquita jorgosquir

fr॰Mc 9.44 Manam cantsu puntacag waquin librucunachöga.


97 ґkͮͅkѠæϘґॷ9ٍॷ10

jitasquiptiqui. Tsaynö gapra 5ॸTsaynö niyaptinnam Señor Jesucristo

cayniquiwanmi Dios Yayapa Mandacuy nirgan: “Gamcuna chucru shongo car,


Reynonchö imayyagpis cawanqui. Pero alli rurayta mana munayaptiquim,
mana sïga ishcan ñawiyogtam Moisés tsayta permïtirgan. 6ॸPero runata
inƿernuman Dios Yaya garpushunqui. camangan tiempuchömi, Dios Yaya
Diospa Palabran gellgashgachö ‘ollgotawan warmita rurarnin’
ningannömi: 7ॸdispönirgan: ‘Ollgocag runaga
48 Tsaychöga curucunam ni imaypis taytantawan mamanta dëjasquir,
wañuyantsu. warminwan pagta täcuyätsun.
Ninapis manam wañuntsu. 8ॸTsaynöpam warmi ollgopis
49 Tsaychöga llapanmi juzgashga jucllayllanölla ishcanpis cayanga’.
cayangan. Tsaypitaga mananam ishcagnatsu
50ॸ“Cachiga alläpa allim. Pero tsay cayanga, sinöga juc cuerpunöllanam
cachi micuyta mana mishquitsirga ishcanpis cayanga. 9ॸTsaymi quiquin
¡imapagrag välenman! Gamcuna alli Dios Yaya tsaynö juntangantaga,
ruragcagga imayca cachi mishquignömi manam ni pipis raquinmantsu.”
cayanqui, jucnin jucninwanpis shumag 10ॸTsaypitanam wajiman

allish päsacur.” yaycusquiyaptin, Señor Jesucristota


discïpuluncuna niyargan:
Señor Jesucristo yachatsicun juc “Tantiyaycatsiyämay tsay raquicay
runa warminpitamana imanö canganta.” 11ॸSeñor
raquicänanpag Jesucristonam nirgan: “Maygan runapis
(Mateo 19.1-12; Lucas 16.18) warminpita raquicasquir, jucwan

10
1ॸCapernaum marcapita Señor casararga, tsay runaga adulterio
Jesucristo aywacurmi, Judea niyangan llutan mana alli jutsatam
provincia Jordan niyangan mayu wac ruraycan warminpa contran.
tsimpanman chargan. Tsayman 12ॸTsaynöllam maygan warmipis

chaycuptinpis yapaymi alläpa atscag gojanpita raquicasquir, juc runawan


runacuna goricäyargan. Tsaychömi casararga, tsay warmipis adulterio
imaypis yachatsicungannö Señor niyangan llutan mana alli jutsata
Jesucristo paycunata yachatsirgan. ruraycan.”
2ॸTsaymanmi fariseocuna shamuycur,
Señor Jesucristo Dios Yayaman
Señor Jesucristota pantatsiyta munarnin
mañacun wamracunapag
tapur niyargan: “¿Leynintsicga permïtincu
(Mateo 19.13-15; Lucas 18.15-17)
juc runa warminpita raquicänanpag?”
3ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Moisés 13ॸTsaypitanam runacuna
gellgangan leychö ¿imanötan Dios Yaya wamracunata Señor Jesucristoman
mandacun?” 4ॸFariseocunanam niyargan: apayämurgan maquinta umancunaman
“Moisésmi leyninchö mandacur churananpag. Pero discïpuluncunanam
permïtirgan: ‘Maygan runapis warminpita apamug runacunata piñapäyargan.
raquicayta munarga, divorcio cartata 14ॸTsayta ricaycurmi Señor Jesucristo

ruraputsun raquicäcur aywacunanpag.ٔॸٚ piñacur nirgan: “¡Nogaman wamracuna

Mc 9.46 Manam cantsu puntacag waquin librucunachöga. Mc 9.48 Is 66.24.


Mc 10.4 Dt 24.1-3. Mc 10.6 Gn 1.27; 5.2. Mc 10.7-8 Gn 2.24.
ґkͮͅkѠæϘґॷ10 98

jina shayämutsun! Ama michäyaytsu. ranticusquir, wactsacunata gellayniquita


Cay wamracunanö umildecag garaycunqui. Tsaymi sïga cieluchöpis
runacunapagmi Dios Yayapa Mandacuy alläpa capugyog canqui. Tsaynö
Reynonga. 15ॸRasuntam niyag: Sïcush rurasquir cutimur nogata gatimay.”
Dios Yayapa Mandacuy Reynonta pipis 22ॸTsayta wiyaycurnam runaga alläpa

wamranö mana chasquinga, manam ni llaquishga aywacurgan. Payga alläpa


imaypis yaycuyangatsu.” 16ॸTsaynö rïcu carmi, Señor Jesucristo ninganta
nisquirnam wamracunata margarcur, rurayta munargantsu.
umancunaman maquinta churar nirgan: 23ॸTsaypita runa aywasquiptinnam, Señor

“Dios Yaya yanapaycuyäshuy.” Jesucristo tumaycur discïpuluncunata


nirgan: “¡Alläpa ajam Dios Yayapa
Señor Jesucristowan Mandacuy Reynonman capugyog rïcu
juc rïcu runa parlan runacuna yaycuyänanpag!”
(Mateo 19.16-30; Lucas 18.18-30) 24ॸTsaynö Señor Jesucristo niptinnam,
17ॸTsaypita Señor Jesucristo discïpuluncuna mantsacashga cayargan.
aywacuycaptinnam, juc runa cörrilla Pero Señor Jesucristonam nirgan: “Ïjucuna,
chärir gongorpacuycur tapurnin nirgan: ¡imanö alläpa ajam Dios Yayapa Mandacuy
“Maestru, gamga alli ruragmi canqui. Reynonman yaycuyga! 25ॸMas fäcilmi juc
Mana ushacag wac vïdachö Dios jatun ‘camëllo’ wäta aujapa uchcunpa
Yayawan wiñaypa cawanäpag ucllunman, juc rïcu runa Dios Yayapa
¿Imacunatatan rurashag?” Mandacuy Reynonman yaycunganpitaga.”
18ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan: 26ॸSeñor Jesucristo ninganta

“¿Imanirtan: ‘alli rurag’ nimanqui? discïpuluncuna wiyarmi, alläpa


Jucllayllam alli ruragga. Dios Yayalla. mantsacashga ninacuyargan: “Tsaynö
19ॸMusyanquim Dios Yaya captinga ¡pirag salvacanga!” nirnin.
mandacungancunata. Ama 27ॸSeñor Jesucristonam

runamajiquita wañutsinquitsu. discïpuluncunata ricaycur nirgan:


Warmiquiwan casarashga caycar, ama “Runacuna manam
jucnin jucninwan tacunquitsu. Ama quiquillancunapitaga salvacuyta
suwacunquitsu. Ama calumniar puediyantsu. Pero Dios Yayam sïga
manacagchö llullacurnin parlanquitsu. salvayta puedin. Paypagga manam ni
Ama runamajiquita engañanquitsu. imapis ajatsu.”
Taytayquitawan mamayquita cuyarnin 28ॸTsaymi Pedro nirgan: “¡Taytay,

respetar llaquipanqui.” nogacunaga llapan imaycäcunatapis


20ॸTsaymi runa nirgan: “Maestru, jagesquirmi gamta gatiraycäyag!”
wamra caynïpitanam tsay llapan 29ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

mandacuycunataga rurarnin “Rasuntam niyag: Nogapa Alli


cumplishcä.” Willacuynïta wiyarnin cäsurnin nogata
21ॸTsaynam runata llaquirnin cuyapar servimänanraycu pipis wajinta, waugenta,
Señor Jesucristo nirgan: “Tsaynö paninta, mamanta, taytanta, tsurincunata,
captinga, cayta ruranayquillanam chacrancunata dëjarga; 30ॸcay patsachö
faltäshunqui. Canan aywar dëjanganpita pachac cuti masmi tsay
imaycayquicunatapis chipyat runapa imanpis canga wajincuna,

Mc 10.19 Ex 20.12, 16 Dt 5.16, 20.


99 ґkͮͅkѠæϘґॷ10

waugencuna, panincuna, mamancuna, läduyquichö y jucnï itsogcag


tsurincunawan chacrancunapis. Cay läduyquichö jamacayämunäpag.”
patsachö nogata servimanganraycu 38ॸTsaynö niyaptinnam Señor Jesucristo

gaticachäyaptin alläpa sufrirpis, wac nirgan: “Gamcunaga manam


vïdachöga Dios Yayawanmi wiñaypa musyayanquitsu ni imata
cawanga. 31ॸPero canan puntachöcagcunam mañayämangayquitapis. Cananmi alläpa
wac vïdachöga gepachö cayanga y ayagta upugnömi sufrishag. ¿Tsaynöga
gepachöcagcunanam puntachö cayanga.” gamcuna sufriyta puediyanquimantsurag?”
39ॸPaycunanam niyargan: “Aumi,
Señor Jesucristo yapay willacun Taytay puediyämanmi.” Tsaymi Señor
wañutsiyänanpag canganta Jesucristo nirgan: “Rasumpam noga
(Mateo 20.17-19; Lucas 18.31-34) alläpa ayagta upyangänö gamcunapis
32ॸTsaypitanam discïpuluncunapa sufriyanqui. 40ॸPero derëchüwan
puntanta Jerusalénman Señor Jesucristo itsognïcag läduchö pipis jamananpagga
aywaycargan. Discïpuluncunanam manam nogatsu dispönï. Tsaytaga
mantsacashga gepanta gatiyargan. quiquin Dios Yayallam dispöninga.”
Tsaychönam chunca ishcay 41ॸTsaychö chunca discïpuluncuna

discïpuluncunallata yapay washaläduman musyasquirnam, Juanpagwan Santiagopag


gayasquirnin willar “Caynömi nogata piñacuyargan. 42ॸTsaynam Señor Jesucristo
päsamanga” nirgan: 33ॸ“Jerusalénmanmi yapay llapan discïpuluncunata gayasquir
aywaycantsic. Tsaychömi Diospa Tsurinta nirgan: “Musyayangayquinömi may
traicionarnin runacuna prësur mayor marcacunachöpis mayorcagcunaga mas
sacerdöticunamanwan ley puedig patronnö runacunata mandayan y
yachatsicugcunaman entregayanga. autoridäcunapis mandacug
Paycunanam yachatsinacurnin condenar caynincunawanmi llapanta dispöniyan.
Roma autoridäcunaman wañutsiyänanpag 43ॸPero gamcunaga manam tsaynötsu

apatsiyanga. 34ॸTsay autoridäcunanam cayänayqui. Si gamcuna mas mandacug


payta burlacurnin togapur, alläpa astarnin cayta munarga, waquincagcunapa
sufritsir wañutsiyanga. Pero servigninmi cayänayqui. 44ॸY si
wañutsiyanganpita quimsa junagllatam maygayquipis mas mandacuyyog cayta
cawamunga.” munarga, waquincagcunapa servignin
esclävunnömi cayänayqui. 45ॸTsaymi
Señor Jesucristota Santiagowan Diospa Tsuringa cay patsaman shamushga
Juan mañayan allicagman runacunata servinanpag, manam payta
churananpag serviyänanpagtsu. Sinöga cay patsaman
(Mateo 20.20-28) shamushga llapan runacuna libri
35ॸTsaypitanam Zebedeopa tsurincuna cayänanpag quiquinpa cawayninwan
Santiagowan Juan shamur, Señor llapanta rantinanpagmi.”
Jesucristota niyargan: “Maestru, canan
Gapra Bartimeota
imaycata mañacuyangagtapis ruraycullay.”
36ॸSeñor Jesucristonam nirgan: Señor Jesucristo cuticätsin
(Mateo 20.29-34; Lucas 18.35-43)
“¿Imata ruranätatan munayanqui?”
37ॸPaycunanam niyargan: “Gam 46ॸTsaypitanam Jerico marcaman

poderöso Mandacuy Reynoyquichö chäyargan. Tsay marcapita Señor Jesucristo


dispöniycuy jucnï derëchucag yargosquirnam, discïpuluncunawan atscag
ґkͮͅkѠæϘґॷ10ٍॷ11 100

runacuna aywayargan. Tsaynö mallwa ashnu wataraycagta. Tsay


aywaycäyaptinnam nänipa cuchunchö gapra ashnuta pascasquir apayämunqui. 3ॸSi
Bartimeo shutiyog runa jamaycargan pipis ‘¿Imapagtan tsay ashnuta
limushnata mañacurnin. Tsay gapragam apayanqui?’ niyäshuptiquiga, ‘Señor
Timeopa tsurin cargan. 47ॸTsay gapranam Jesúsmi wanan, sasllam cutitsimunga’
Señor Jesucristo Nazaret runa chaycagta niyanqui.”
tantiyasquir, gayaycachar nirgan: “¡Rey 4ॸTsaypita ishcan discïpuluncuna

Davidpa ayllun Jesús, llaquipaycallämayri!” aywarmi, waji puncu nänichö ashnu


48ॸTsaychö atscag runacunanam gaprata wataraycagta tariyargan. Tsayta
piñaparnin niyargan: “¡Upälla cay!” nirnin. pascaycäyagta, 5ॸrunacuna ricasquirnam
Pero tsaynö piñapäyaptinpis gapraga mas niyargan: “¿Imapagtan cay ashnuta
jinchi gayaraypam yapay nirgan: pascayanqui?”
“¡Davidpa ayllun, cuyapaycällämayri!” 6ॸTsaynam Señor Jesucristo
49ॸTsaynam Señor Jesucristo ichiycur ningannölla discïpuluncuna niyargan.
nirgan: “Tsay runata gayayämuy.” Runacunanam: “Tsaypunga apayay ari”
Gapratanam niyargan: “Cushicur niyargan. 7ॸSeñor Jesucristoman ashnuta
shärimuy, Señor Jesucristom apamurnin chäratsiyaptinnam,
gayashunqui.” 50ॸGapranam punchuncunata carunarcur montargan.
punchuntapis jitasquir, wap sharcurnin 8ॸTsaynö montashga aywaptinnam,

Señor Jesucristoman cörrilla aywargan. atscag runacuna punchuncunatawan


51ॸSeñor Jesucristonam tapurgan: jacuncunata näniman mashtayargan.
“¿Gampag imata ruranätatan Waquincagcunanam jachapa
munanqui?” Gapranam nirgan: rämancunata paquisquir, mashtayargan
“Maestru, ricaytam munallä.” Señor Jesucristo aywangan näniman.
52ॸTsaynam Señor Jesucristo nirgan: 9ॸTsaynö atscag runacuna Señor

“Cananga aywacuyna. Nogaman Jesucristopa puntantawan gepanta


criyicamungayquipitam, cuticashgana aywarmi, gayaycachar niyargan:
canqui.” Tsaymi gapra runaga jina öra ¡Salvaycayämay, Dios Yaya,
cuticasquir alayri ricarna, Señor alabayällagmi cielupita Tsuriquita
Jesucristopa gepanta nänipa aywargan. cachamungayquita!
10 Unay aylluntsic rey David cangan
Señor Jesucristo watacunachönömi,
Jerusalénman aywan Señor Jesucristo Dios Yayapa
(Mateo 21.1-11; Lucas 19.28-40; Mandacuy Reynonchö canan
Juan 12.12-19) reynintsic canga.

11
1ॸTsaypita Jerusalénman ¡Cieluchö caycag Dios Yayalläcuna,
aywarmi, Olïvos niyangan salvaycayällämay!
jircamanwan Betfage Betania 11ॸSeñor Jesucristo Jerusalénman

marcacunaman chäyargan. Tsaypitanam chaycurnam, templuman yaycurgan.


Señor Jesucristo ishcag Tsaychö imaycacunata ricapaycaptin
discïpuluncunata mandarnin, 2ॸnirgan: tardiyasquiptinmi,
“Tagay marcaman aywayay. Chärirmi discïpuluncunawan Betaniaman
tariyanqui manarag pipis montashga cuticurgan.

Mc 11.9-10 Sal 118.25-26.


101 ґkͮͅkѠæϘґॷ11

Señor Jesucristo yachatsicungan llapan


Dios Yayata adorayänan templuchö runacunata alläpa gustaptinmi,
ranticug runacunata Señor paycunaga mantsapäyargan.
Jesucristo gargon 19ॸTsaychö goyasquiptinnam Señor
(Mateo 21.18-19) Jesucristo discïpulucunawan
12ॸWaränin allegnam Betania Jerusalénpita aywacuyargan.
marcapita yargaycäyämur, Señor
Jesucristo mallagargan. 13ॸCarupita Ïgospa yuran tsaquishgata tariyan
ïgospa yuran raprayog caycagta (Mateo 21.20-22)
ricasquirmi, wayuyninta ricag 20ॸTsaypita waränin alleg cutiycarnam,

aywargan. Chärirnam ïgospa tiempun ïgospa yuran chapapita jancat


manaragcaptin yuranllanta tarirgan. tsaquishgata tariyargan. 21ॸTsaynam
14ॸTsaynöta tarisquirmi ïgospa yuranta Señor Jesucristo ninganta yarpasquir,
Señor Jesucristo nirgan: “Cananpitaga Pedro nirgan: “¡Maestru, ricay! Ganyan
mananam pipis wayuyniquita ‘Wayuynatsu’ ningayqui ïgospa yuran
micunganatsu.” Tsaynö ningantam päsaypa jancat tsaquishga caycan.”
discïpuluncuna wiyayargan. 22ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Dios

Yayaman criyicuyay. 23ॸRasuntam niyag:


Señor Jesucristo templuchö Pipis payman rasumpa ƿrmi
ranticugcunata gargongan shongonchö criyicurga, tagay jircata:
(Mateo 21.12-17; Lucas 19.45-48; ‘Caypita aywar lamarman jegarpuy’
Juan 2.13-22) niptinpis, tsay jirca rasumpam
15ॸTsaypitanam Señor Jesucristo cäsunman. 24ॸTsaymi niyag: Poderöso
Jerusalénman chaycurnin templuman canganta rasumpa ƿrmi criyicurnin,
yaycusquir, gatucugcunatawan Dios Yayaman mañacurga imayca
rantipacugcunata gargorgan. Gellayta mañacuyangayquitapis rasumpam
trucapacugcunapa mësancunatawan chasquiyanqui. 25ॸSi Dios Yayaman
paloma ranticugcunapa mañacur pipis mana allita
jamacuyanancunatapis wicapatacurgan. rurayäshungayquita yarparga, jina
16ॸTempluman imatapis aparnin öralla tsay runata perdonaycunqui.
yaycatsiyanantam amatsarnin Tsaynö contrayqui mana alli
michargan. 17ॸTsayta rurasquirmi ruragcunata perdonaptiquim, cieluchö
runacunata yachatsir nirgan: “Diospa caycag Dios Yayapis jutsayquicunapita
Palabran gellgashgachömi nirgan: perdonashunqui. 26ॸSi gamcuna mana
‘Wajïga noga Diosllaman llapan perdonayaptiquiga, Dios Yayapis
marcacunapita shamug runacuna manam perdonayäshunquitsu.”
mañacayänanllapagmi canga.’ Pero
gamcunaga suwacunapa Señor Jesucristo poderöso caynin
machayninmanmi ticratsiyashcanqui.” (Mateo 21.23-27; Lucas 20.1-8)
18ॸTsaynö Señor Jesucristo parlanganta 27ॸTsaypitanamJerusalénman yapay
mayor sacerdöticunawan ley chäyargan. Tsay Jerusalén templuchö
yachatsicugcuna wiyarmi, puriycäyaptinmi, mayor
wañutsiyänanpag yachatsinacuyargan. sacerdöticunawan ley yachatsicugcuna

Mc 11.17 Is 56.7.
ґkͮͅkѠæϘґॷ11ٍॷ12 102

y waquincag autoridäcuna shamuycur, shäratsirgan. Tsaynö rurasquirmi


28ॸSeñor Jesucristota tapur niyargan: chacran tsarag runacunata pullan pura
“¿Ima puedig cayniquiwantan cay aruyänanpag contratasquir, caru
templupita runacunata gargorgoyqui? marcapa aywacurgan. 2ॸTsaypitanam
Caynö yachatsicunayquipag ¿pitan cosëcha quilla chäriptin servigninta
cachamushushcanqui?” cachargan, pullancag töcangan üvapa
29ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan: wayuyninta gorimunanpag. 3ॸPero tsay
“Gamcunatapis jucta tapuyäshayqui. servignin chäriptinnam, chacran tsarag
Willayämaptiquiga, nogapis pï runacuna achcusquir
cachamanganta willayäshayquim. magacachasquirnin, mana ni imatapis
30ॸ¿Dios Yayacu? o ¿Runacunacu Juan entregar gargosquiyargan. 4ॸTsaynam
Bautistata cachamurgan runacunata chacrayog runaga yapay juc servigninta
bautizananpag? Mä, canan niyämay.” cachargan. Tsaynöllam tsaycag
31ॸTsaynam autoridäcuna quiquincuna servignintapis chacran tsarag runacuna
pura yachatsinacurnin niyargan: ٘ॸَġɗΎѸ garutirnin umantapis paquir
Yayam cachamushga’ nishagam, allgotsäcuyargan. 5ॸTsaypita yapay
nimäshun: ‘Tsaypunga ¿imanirtan juccag servigninta chacrayog
gamcunapis payta mana mandangantam wañuscatsiyargan.
criyiyargayquitsu?’ 32ॸPero si Tsaypitanam chacrayogga yapay atscag
‘runacunam cachamushga’ nishaga, runacunata cachargan. Paycunatapis
manam allitsu canga” (Dios Yaya magacacharninmi waquincagcunataga
cachamungan profëta Juan Bautista wañuscatsiyargan.
canganta llapan runacuna criyiyaptinmi, 6ॸ“Tsaymi chacrayog mandananpagga

autoridäcuna mantsacuyargan.) quiquinpa juc cuyay tsurinllana cargan.


33ॸTsaynö yachatsinacusquirmi, Señor Paytanam cachargan: ‘Tsurïtaga
Jesucristota niyargan: “Nogacunaga respetarnin, manach imanäyangatsu.’
manam musyayätsu.” 7ॸ“Pero tsurin shamuycagta

Tsaynam Señor Jesucristopis nirgan: ricasquirnam, chacrata tsarag runacuna


“Tsaynömi nogapis willayagtsu ninacuyargan: ‘Cayga chacrayogpa
caycunata ruranäpag ni pï tsurin eredërom, wañuscatsishun
cachamangantapis.” chacranwan quëdanapag.’
8ॸTsaynö nirmi, tsay tsurintapis
Señor Jesucristo juc pullan pura achcusquirnin wañuscatsir, ayantapis
murugcunawan iwalatsicur chacranpita mas jucläman
yachatsicun jitasquiyargan.”
(Mateo 21.33-46; Lucas 20.9-19) 9ॸTsaynö yachatsicur ushasquirnam,

12
1ॸTsaypitanam
Señor Jesucristo Señor Jesucristo tapurgan: “Tsay
yapay ejemplucunawan runacunata chacrayog ¿imatatan ruranga?
iwalatsicur yachatsicurnin gallaycurgan: Shamuycurmi chacran tsaragcunata
“Juc runam chacrayog cargan. Tsay wañuscatsir, chacranta juccunatana
runam chacranchö üvata plantasquir entregaycunga. 10ॸ¿Manacu liyiyashcanqui
llapan cuchuncunapa pergatsirgan. Diospa Palabranchö gellgashga caycagta?
Tsaypitanam üvapa yacunta gapinanpag ‘Pergagcuna rumita jitariyanganmi,
patsata uchcutsirgan. Chacranta alläpa shumag maestru rumi
täpananpagmi juc altu törreta ticranga.
103 ґkͮͅkѠæϘґॷ12

11 Dios Yayam tsaynö cananpag Yayapacagtaga Dios Yayata.


dispönirgan. (Nogantsicpis Dios Yayapam cantsic.)”
Tsayga alläpa allicagmi Tsaynö Señor Jesucristo niptinnam,
nogantsicpagga’ nir.” paycuna upälla mantsacashga
12ॸTsaynö Señor Jesucristo yachatsicur quëdasquir ni imanö cayta
ushasquiptinnam, contrancuna puediyargantsu.
parlanganta autoridäcuna tantiyasquir,
prësu achcuyta munayargan. Pero Señor Jesucristota saduceocuna
atscag goricashga runacunata cawamuypag tapuyan
mantsarmi, mana wajuparlla (Mateo 22.23-33; Lucas 20.27-40)
aywacuyargan. 18ॸTsaypitanam saduceocuna Señor

Jesucristota tapuyänanpag shamurgan.


Fariseocuna Señor Jesucristota Paycunam imaypis yachatsicuyag:
contribucionpag tapuyan Wañushgacuna manana
(Mateo 22.15-22; Lucas 20.20-26) cawayämunanpag. Tsaymi tapurnin
13ॸTsaypitanam fariseocunawan rey niyargan: 19ॸ“Maestru, Moisés
Herodes gatiragnincunata cachayargan, gellgangan leymi mandacun: ‘Juc
Señor Jesucristota tapucuynincunawan casädo runa manarag tsurin captin
pantatsiyänanpag. 14ॸChärirnam wañuptinga, viudanwan waugen
niyargan: “Maestru, musyayämi casaraptin, tsay wañushgacag waugenpa
rasuncagllata imaypis ningayquita. tsurin cuenta cananpag.’ 20ॸTsayshi,
Manam runacunata mantsanquitsu unay ganchis waugecuna cayänag.
imayca puedig cayaptinpis, Dios Yaya Mayorcagshi casarasquir manarag tsurin
ningannöllam gam yachatsicunqui captin wañusquinag. 21ॸTsayshi paypa
allicunata rurarlla cawacuyänäpag. viudanwan gepancag waugenna
Tsaynö caycarga canan willayämay. casaranag. Paypis manarag tsurin
¿Leynintsicga permïtincu Roma captinshi wañusquinag. Juccag
gobierno mandacugman contribucionta waugennash tsay viudanllawan
päganapag? 15ॸ¿Pagashwancu o casaranag, pero paypis tsaynö
manacu?” Pero janan shongo wañusquinagllash. 22ॸTsaynöllash
cayanganta Señor Jesucristo musyarmi ganchisnintin tsay warmillawan
nirgan: “¡Imanörag pantatsiyämayta casarasquir, manarag tsurincuna captin
munayanqui! Juc gellayta apamur wañusquiyänag. Tsaypitanash warmipis
ricatsiyämay.” 16ॸGellayta wañusquinag. 23ॸTsaynö llapanwan
apascayämuptinnam, Señor Jesucristo casarashga caycaptinga, ¿cawamuy
nirgan: “Cay gellaychöga ¿pipa junagchöga maygancag waugeparag
reträtuntan caycan? ¿Pipa shutintan warmin canga?”
gellgaraycan?” Paycunanam niyargan: 24ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan:

“Roma gobierno mandacug Cesarpam” “Gamcunaga Diospa Palabranta mana


nirnin. yacharmi, pay alläpa poderöso canganta
17ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan: mana regernin pantashga caycäyanqui.
“Roma Cesarpacagtaga Cesarta 25ॸWañushgacuna cawayämungan

entregaycuyay. Pero Dios junagchöga mananam warmipis ni ollgopis

Mc 12.10-11 Sal 118.22-23. Mc 12.19 Dt 25.5.


ґkͮͅkѠæϘґॷ12 104

casarayanganatsu. Cieluchö caycag cuyarga, allitam ruraycantsic. Dios


angelcunanö mana casararllanam cayanga. Yayapag aparnin wätantsiccunatawan
26ॸTsaymi wañushgacuna imaycata garanapag apangantsicpitapis,
cawayämunanpag yachatsiyäshayqui. masmi välen runamajintsicta llaquiparnin
¿Manacu Moisés gellgangan leyta cuyangantsic.”
liyiyashcanqui? Rauraycag shiraca 34ॸTsaynö alli yachayninwan runa

montichö yuripurmi, Dios Yaya nirgan: niptinnam, Señor Jesucristo nirgan:


‘Nogaga unay Abrahampawan Isaacpa y “Dios Yayapa Mandacuy Reynonman
Jacobpa adorayänan Diosmi cä.’ 27ॸDios chaycanquinam” Tsaypitanam Señor
Yayaga manam wañushgacunapatsu, Jesucristota mantsarnin, manana ni
sinöga cawaycagcunapam. Gamcunaga imatapis ni pï tapupargannatsu.
mana allipa musyarmi, pantashga
caycäyanqui.” Señor Jesucristo rey Davidpa ayllun
(Mateo 22.41-46; Lucas 20.41-44)
Dios Yayapa mas jatuncag 35ॸTsaypitanam templupa patiunchö Señor
mandacuynin Jesucristo yachatsicuycar nirgan: “Ley
(Mateo 22.34-40) yachatsicugcunam yachatsicuyan: Cristoga
28ॸTsaypitanam Señor Jesucristo unay rey Davidpa ayllunpita shamunanpag.
saduceocunata allish contestanganta ¡Tsaypunga imanörag! 36ॸEspïritu Santo
wiyashga car, juc ley yachatsicug runa yachatsiptin, rey David declararnin nirgan:
shamuycur tapurnin nirgan: “Dios ‘Dios Yayämi Señornïta nirgan:
Yayapa mandamientunchöga “Cay derëchucag läduchö
¿Maygancagtan mas välen?” jamacamuy,
29ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Mas llapan chiquishugniquicunata
välegcag mandacuyninga caymi: ushacätsirnin,
Wiyacuyay israelcuna. Dios Yayantsicga chaquiquipa gopinman
jucllayllam, payga Señornintsicmi. 30ॸDios churamungäyag” nir.’
Yayata cuyay llapan shongoyquiwan, 37ॸTsaynö Cristota unay rey David

llapan almayquiwan, llapan ‘Señornïmi’ nicaptinga ¿imanöpatan


yarpayniquiwan, llapan callpayquiwan. paypa ayllunpita Cristoga shamunga?”
31ॸGepancag mandamientuga tsaynöllam. Tsaynö Señor Jesucristo
Quiquiquitanölla runamajiquita cuyanqui. yachatsicuptinmi, tsaychö atscag
Tsay ishcan mandamientucunapitaga runacuna alläpa gustargan.
manam mas välegcag cantsu.”
32ॸTsaynö Señor Jesucristo niptinnam, ley Señor Jesucristo willacun ley
yachatsicug nirgan: “Allim ningayqui, yachatsicugcuna mana alli
Maestru. Gam ningayquinöllam Dios cayanganta
Yayaga jucllaylla. Diosnintsicnöga manam (Mateo 23.1-36; Lucas 11.37-54;
jucga mas cantsu. 33ॸLlapan 20.45-47)
shongontsicwan yarpaynintsicwan, 38ॸTsaypitanam Señor Jesucristo
callpantsicwan Dios Yayata cuyarnin, yachatsicur nirgan: “Cuidädutag ley
runamajintsictapis quiquintsictanö yachatsicugcuna engañayäshunquiman.

Mc 12.26 Ex 3.6, 15. Mc 12.29-30 Dt 6.4-5. Mc 12.31 Lv 19.18. Mc 12.32 Dt 4.35; 6.4
Is 45.21. Mc 12.33 Dt 6.5 Lv 19.18. Mc 12.36 Sal 110.1.
105 ґkͮͅkѠæϘґॷ12ٍॷ13

Paycunagam shumag llatapancunata pergashgachöga caytsicasag rumicuna!


shucucurcur, allitucushga cällicunachö ¡Cay templuga alläpa shumagmi jatusag
puriyan runacuna respëtuwan wajicunawan!”
saludayänanta munarnin. 39ॸGoricäyänan 2ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Cay

wajicunachöpis autoridäcunapa ricaycangantsic jatusag wajicunawan


jamacuyänancunallachömi jamacuyan. jatuncaray templu jancat juchuptinmi ni
Imayca banquëticunaman juc rumillapis canan
convidayaptinpis, mas pergaraycanganchöga quëdangatsu.
importanticagcunapa allicag Llapanmi juchurnin jancat
jamacuyänancunatam ashiyan. ushacäyanga.”
40ॸTsaynöllam viudacunapa

wajincunatapis engañarnin gechuyan. Cay mundu ushacänanpag


Tsaynö rurasquirmi, runacuna mana señalcuna
musyayänanpag alläpa unay (Mateo 24.3-28; Lucas 17.22-24;
allitucurnin resacuyan. Tsaycunataga 21.7-19)
alläpa mantsacaypagmi, quiquin Dios 3ॸSeñor Jesucristo templupag tsaynö
Yaya castiganga.” nirmi, wac tsimpa Olïvos niyangan
jircaman aywarnin chaycur jamargan.
Wactsa viudapa garaynin Tsaychönam discïpuluncuna Pedro,
(Lucas 21.1-4) Santiago, Juan y Andrés quiquillancuna
41ॸTsaypitanam templuchö Señor tapurnin niyargan: 4ॸ“Maestru,
Jesucristo limushna cäjapa washaläninchö willaycayämay. ¿Imaytan templu tsaynö
jamaycar runacuna gellayta wiñäyagta jancat juchurnin ushacanga? ¿Ima
ricargan. Tsaymi atsca capugyogcag señalcunawantan musyayäshag
runacunaga atsca gellayta wiñäyargan. yachatsicungayquicuna cumplinan wata
42ॸPero wactsa viudanam chärir, ishcay chämunganta?” nirnin.
ichishag cobripita wallcalla väleg 5ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

gellayninta cäjaman wiñargan. “¡Cuidädutag pipis


43ॸTsayta Señor Jesucristo ricaycurmi, engañayäshunquiman! 6ॸTsay
discïpuluncunata gayasquir nirgan: watacunachömi atscag runacuna
“Rasuntam niyag: Llapan runacuna llullacur puriyanga: ‘Nogam Diospa
wiñäyanganpitapis mas atscatam tagay Tsurin Cristo cä’ nir. Tsaynö nirmi,
wactsa viuda Dios Yayata garashga. atscag runacunata engañayanga.
44ॸPero waquincagcunaga alläpa 7ॸ“Runacunam willayäshunqui:

cayäpunganpita sobragllatam ‘Guerrachöshi caycäyan’ o ‘Guerram


garayargon. Cay viudaga alläpa wactsa canga’ nirnin. Tsaynö willayäshuptiqui
caycarpis, cawananpag llapan ama mantsacäyanquitsu. Tsaynömi
capungantam Dios Yayata garargon.” rasumpa canga. Pero tsaycuna llapan
päsaptinpis, cay patsaga manaragmi
Señor Jesucristo willacun templu ushacangaragtsu. 8ॸTsaynöllam llapan
jancat ushacänanpag nacincunachö jucclä naciuncunawan
(Mateo 24.1-2; Lucas 21.5-6) pelearnin, wañutsinacuyanga.

13
1ॸTemplupita Señor Jesucristo Guerrachömi juclä caru marca
yargoycaptinnam, juc runacunawan cayanga. Maytsaychöpis
discïpulun nirgan: “Maestru ¡cay templu alläpa mantsacaypagmi patsa cuyurnin
ґkͮͅkѠæϘґॷ13 106

mallagäcuy watacuna canga. Tsaynö jircacunapa geshpicur aywacuyanqui.


captinmi, imayca geshyag warmi (Tsayta liyigcagga shumag
geshpicunan öra ñacarnin sufringannö, entendicuyay.) 15ॸTsaynöta
tsay runacuna ñacarnin sufrir ricäyangayqui junag waji jananchö
gallariyanga. Pero tsaycunaga caycarga, ama imayquicunata jurgogpis
gallananllaragmi canga. waji rurinman yaycuyanquitsu.
9ॸ“Tsaymi gamcunaga wiyag wiyag 16ॸChacrayquicunachö caycarga, ama ni

alcäbu caycäyanqui. Runacunam llatapayquicunata jurgog


autoridäcunaman apatsiyäshurniqui, wajiquicunaman cutiyanquitsu. 17ॸ¡Allau,
goricäyänan wajicunachö alli tsay junagchö geshyag warmicunawan
astayäshunqui. Reycunapawan mas llulluta chuchuycag warmicuna!
mandacug autoridäcunapa 18ॸTsaynö geshpir aywacuyänayqui mana

puntancunamanmi, nogata alalay tamya tiempuchö cananpag, Dios


serviyämangayquiraycu apayäshunqui. Yayaman mañacuyanqui. 19ॸTsaychömi
Tsaychömi llapan yachatsiyangagcunata runacuna alläpa mantsacaypag ñacarnin
imayca testïgünö willacuyanqui. sufriyanga. Dios Yaya patsata camangan
10ॸMaytsay naciuncunapa aywarmi, Dios örapita runacuna mana imaypis
Yayapa Alli Willacuyninta sufriyanganpita masmi ñacarnin
yachatsicuyanga cay patsa manarag sufriyanga. Tsaynö ñacay sufrimientuga
ushacaptin. 11ॸTsaynö prësu mananam ni imaypis mas canganatsu.
achcuyäshurniqui, autoridäcunaman 20ॸTsay ñacar sufriy junagcuna pöculla

apayäshuptiqui, imanö cananpag, Dios Yaya mana


parlayänayquipagpis ama dispöniptinga, llapan runacunam jancat
yarpachacuyanquitsu. Parlayangayqui ushacasquiyanman. Pero acrangancag
öra quiquin Dios Yaya munanganllata criyicug runacunata Dios Yaya cuyarnin
imatapis parlayanqui. Tsaynöga llaquiparmi, mana llapan
parlayanqui Espïritu Santo ushacäyänanpag tsay ñacayta
yachatsiyäshungayquillata. päratsinga.
12ॸ“Nogata gatiyämanganraycum 21ॸ“Tsaypunga sïcush pipis

runacuna quiquincunapa waugencunata niyäshunqui: ‘Diospa Tsuringa caychömi


autoridäcunaman wañutsiyänanpag caycan o tagaychömi caycan’ nir.
apayanga. Waquinnam quiquinpa Tsaytaga ama criyiyanquitsu. 22ॸTsay
tsurincunata wañutsiyänanpag tiempum runacuna llullacur niyanga:
apayangan. Tsurincunam chiquirnin, ‘Diospa Tsurin Cristom cä, o Diospa
taytancunatawan mamancunata Palabrantam yachatsicü’ nirnin. Imayca
wañutsiyanga. 13ॸTsaynöllam llapan milagrucunatawan señalcunatam
runacuna chiquiyäshunqui. Pero pipis llullacuynincunawan rurayanga, Dios
alli tsaracurnin ƿrmi criyicur Yaya acrangan criyicug runacunatapis
wañunganyag nogata servimagnïga, engañayänanpag. Pero tsay ƿrmi
wañurpis salvacarmi inƿernumanga criyicugcunataga manam
aywanganatsu. engañaynincunata puediyangatsu.
14ॸ“Gamcuna, Judeachö täcugcuna, 23ॸTsaymi wiyag wiyag alcäbu

Dios Yayata adorayänan sagrädu caycäyanqui. Gamcuna


sitiuchö imaypis mana churarangannö musyayänayquipagmi canan llapan
mantsaypag ïdolota ricarga, tsincacug päsananpagcagta willayag.
107 ґkͮͅkѠæϘґॷ13ٍॷ14

quiquin Dios Yayallam musyan.


Cay patsaman Diospa Tsurin 33ॸ¡Wiyag wiyag alcäbu cayay! Tsaynö
cutimunan cay patsaman cutimunä junagta mana
(Mateo 24.29-35,42,44; musyaycarga. 34ॸDiospa Tsurin
Lucas 21.25-36) cutimunanga imayca wajiyog runa caru
24ॸ“Pero tsay alläpa sufrir ñacay marcata aywacugnömi canga. Wajiyog
tiempu päsasquiptinmi, servignincunata gayasquir, cada ünuta
‘Rupaywan quillapis manana aruynincuna entregaycur, täpacugtapis
atsicyäyanganatsu. yätsiycurnin aywacungannömi canga.
25 Goyllorcunapis cielupitam 35ॸ“Tsaynöllam patsa

shicwayämunga. goyaycaptintsurag o pullan pagastsurag


Cieluchö caycagcunapis llapanmi o alleg gällu cantay öratsurag o patsa
cuyupacuyanga.’ warämungan öratsurag tsay wajiyog
26ॸ“Tsaychönam poderöso cayninwan imay örarag cutimunga mana
imayca rupay chipacyagnörag cielupita musyaycaptiqui. Tsaynöllam
pucutay rurinchö Diospa Tsurin gamcunapis wiyag wiyag alcäbu
shamuycagta ricäyanga. 27ॸPatsaman caycäyanqui. Mana musyayangayqui
shamurmi, angelnincunata mandanga öram tsay wajiyog runa cutimunga.
maytsaypa aywar llapan entëru 36ॸ¡Cuidädutag cutimurnin, puñucashga

munduchö naciuncunapitapis, Dios mana shuyaraycäyagta


Yaya acrangancag runacunata tariyämushunquiman! 37ॸGamcunata
goriyämunanpag. niyangagnöllam, llapantapis caynö nï.
28ॸ“Cay ejemplupita gamcuna ¡Imaypis ricchagnö alcäbu
yachacuyay. Ïgospa yuran tsegllir caycäyanqui!”
gallaycuptinmi, musyayanqui achay
usya tiempu chämunganta. Autoridäcuna yachatsinacuyan
29ॸTsaynöllam canan willayangagcunata Señor Jesucristota
wiyarnin, musyayanqui Diospa Tsurin wañutsiyänanpag
shamunanpag ichicllana faltanganta. (Mateo 26.1-5; Lucas 22.1-2;
30ॸRasuncagtam niyag: Canan cawaycag Juan 11.45-53)

14
runacuna manarag wañuyaptinmi, 1ॸTsaypitanam levadürannag

llapan willacungäcuna cumplinga. tanta micuyänan Pascua semäna


31ॸCielupis patsapis ushacangam. Pero gallananpag ishcay junagllana
noga parlangäga llapanmi mana juc faltaycaptin, Señor Jesucristota
faltar cumplinga. yachayllapa prësu achcusquir
wañutsiyänanpag mayor
Manam ni pipis musyantsu imay sacerdöticunawan ley yachatsicugcuna
junag ni imay öra yachatsinacuyargan. 2ॸTsaynö
cutimunanpag canganta yachatsinacurmi ninacuyargan: “Pascua
32ॸ“Imay junagwan imay öra tsay semänachöga ama wañutsishuntsu.
willacungä cumplinantaga ni cieluchö Maytsicag runacuna piñasquirga,
caycag angelcunapis ni Diospa Tsurinpis alborotarnin imaycatapis
ni pipis manam musyayantsu. Tsaytaga rurascamashwan” nirnin.

Mc 13.24-25 Is 13.10; 34.4. Mc 13.26 Dn 7.13.


ґkͮͅkѠæϘґॷ14 108

traicionananpag mayor
Juc warmi Señor Jesucristota sacerdöticunaman aywar nirgan: “Señor
adorarnin umanman Jesucristota regetsiyäshayqui prësu
perfümita wiñangan achcuyänayquipag.” 11ॸTsayta
(Mateo 26.6-13; Juan 12.1-8) wiyaycurnam sacerdöticuna alläpa
3ॸTsaypitanam Betania marcaman, Señor cushishga gellayta pägayargan. Tsaynö
Jesucristo aywarnin lepröso niyangan pägasquiyaptinnam Judás Iscariotega
Simónpa wajinchö micuycargan. Señor Jesucristo japallan canganyag
Tsaymannam juc warmi alabastro niyangan örata shuyarargan regetsinanpag.
rumipita frascuchö shumag mushcug alläpa
chaniyog perfümita apamurgan. Tsay alläpa Señor Jesucristo discïpuluncunawan
mushcug perfümiga nardo niyanganmi Pascua ƿestachö micuyta micuyan
cargan. Tsaypitan warmiga alabastropita (Mateo 26.17-29; Lucas 22.7-23;
frascuta paquirnin quichasquir, Señor Juan 13.21-30; 1 Corintios 11.23-26)
Jesucristopa umanman perfümita wiñargan. 12ॸTsaypitanam levadürannag tantata
4ॸTsayta ricaycurnam runacuna piñacurnin micuyänan semäna gallanan Pascua
niyargan: “¡Imapagtan cay alläpa chaniyog puntacag junagna cargan: Tsay Pascua
aceitita perditsin! 5ॸCaypa mushcug aceitipa junagchömi wata wata judiucuna
chaninga juc watachö runapa jornalninnömi. üshacunata pishtar micuyag. Tsaymi
¡Tsaytaga mas bien wactsacunata Señor Jesucristota discïpuluncuna
yanapanapag ranticushwan cargan!” nirmi, tapuyargan: “¿Maychötan canan Pascua
tsay warmita piñapäyargan. micuyta micunapag preveniyäshag?”
6ॸTsaynö piñacuyaptinmi Señor Jesucristo 13ॸTsaypita ishcay discïpuluncunata

nirgan: “Ama cay warmita piñapäyaytsu. mandarmi, Señor Jesucristo nirgan:


Alläpa shumag allitam nogapag ruraycan. “Jerusalénman aywarmi juc runa
7ॸWactsacunawanga pagtam imaypis puyñuwan yacuta apaycagta tariyanqui.
cayanqui munayangayqui öra Tsay runata gatirnin aywayanqui,
yanapayänayquipag. Pero nogaga mananam 14ॸwajiman yaycunganyag. Wajiman

gamcunapa puntayquicunachö yaycusquirnin wajiyogta niyanqui:


caycäshagnatsu. 8ॸCay warmiga llapan ‘Maeströcunam nirun: “¿Maygancag
puedinganwanmi nogapag rurashga. Cay cuartuyquichötan canan Pascua micuyta
perfümita jichamunganwanmi discïpulücunawan micushag?” ’
pampayämänanpag listotsaycäman. 15ॸWajiyognam altuschö juc jatun cuartu
9ॸRasuncagtam niyag: Dios Yayapa Alli nogantsicpag alistashga caycagta
Willacuyninta entëru munduchö yachatsicur ricatsiyäshunqui. Tsaychö
willacugcunam maytsaypa aywarnin, cay preveniyanqui llapantsic micunapag.”
warmi perfümita umäman wiñämunganta 16ॸTsaypitanam ishcan discïpuluncuna

willacuyanga.” aywayargan. Jerusalénman chärirnam,


Señor Jesucristo ningannölla tarisquir,
Judás Iscariote traicionarnin Pascua micuyta micuyänanpag
conträtota ruran Señor Jesucristota alistayargan. Tsaynö llapanta shumag
ranticunanpag alistar ushasquirmi, Señor
(Mateo 26.14-16; Lucas 22.3-6) Jesucristoman cutiyargan.
10ॸTsaypitanam Señor Jesucristopa 17ॸPatsa tutapaycaptinnam, Señor

discïpulun Judás Iscariote Jesucristowan chunca ishcay


109 ґkͮͅkѠæϘґॷ14

discïpuluncuna tsayman chäyargan.


18ॸMësachö micuycäyaptinnam Señor Señor Jesucristo willacun
Jesucristo nirgan: “Rasuncagtam niyag: discïpulun Pedro
Caychö nogawan pagta nëgananpag canganta
micuycangantsicpitam maygayquicarpis (Mateo 26.30-35; Lucas 22.31-34;
jucniqui traicionayämar Juan 13.36-38)
chiquimagnïcunaman 26ॸTsaypitanam Dios Yayaman

ranticayämanqui.” mañacurnin cantasquir, Señor Jesucristo


19ॸTsaynö niptinnam, discïpuluncuna discïpuluncunawan Olïvos niyangan
llaquishga llapan juc jucpa tapurnin jircaman aywayargan.
niyargan: “Tsaypunga ¿nogatsurag cä 27ॸTsayman chärirnam Señor

Señor?” nirnin. Jesucristo nirgan: “Canan pagasmi


20ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan: manana conƿacayämar jagescayämar
“Caychö chunca ishcay llapayqui aywacuyanqui. Diospa
caycäyangayquipita jucniquim nogawan Palabranchömi nirgan:
pagta juc matillachö tantata tullpur ‘Üsha mitsicugta wañuscatsiptïmi,
micuycag traicionamarnï llapan üshancuna wacpa caypa
chiquimagnïcunaman ranticamar witsicar jancat aywacuyanga.’
entregamanga. 21ॸDiospa Palabranchö 28ॸPero wañutsiyämanganpita Dios

gellgashga caycag cumplinanpagmi, Yaya cawascatsimaptinnam, Galileaman


Diospa Tsurinta runacuna puntayquicunata aywashag.”
wañutsiyanga. Pero ¡Allau traicionarnin 29ॸSeñor Jesucristo tsaynö niptinnam,

tsay ranticug runa, mejorga ama Pedro nirgan: “Waquincagcuna


yurinmantsu cargan!” jagesquirniqui aywacuyaptinpis, nogaga
22ॸTsaynö micuycäyaptinnam, Señor manam dëjashayquitsu.”
Jesucristo tantata achcurcur Dios 30ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Pedro,

Yayaman mañacusquirnin, paquisquir rasuntam nig: Canan pagasmi gällu manarag


discïpuluncunata macyar nirgan: “Cayta ishcay cuti cantaptin, quiquiqui quimsa cuti
micuyay. Cayga nogapa cuerpömi.” ‘Manam regëtsu’ nimar nëgamanqui.”
23ॸTsaypitanam cöpachö caycag vïnota 31ॸPero Pedronam jinchi nirgan:

achcurcur, Dios Yayaman “Aunqui gamtawan pagta


mañacusquirnin discïpuluncunata wañutsiyämänan captinpis, manam ni
macyargan. Discïpuluncunanam llapan imaypis dëjashayquitsu.” Tsaynöllam
upyatsinacuyargan. llapan discïpuluncunapis niyargan.
24ॸTsaypitanam Señor Jesucristo nirgan:

“Cayga nogapa yawarnïmi. Dios Yaya Getsemani niyangan wertachö


mushog promësawan änicungannömi, Señor Jesucristo Dios
yawarnïta jicharnin wañushag, atscag Yayaman mañacun
runacunata salvanäraycu. 25ॸRasuncagtam (Mateo 26.36-46; Lucas 22.39-46)
niyag: Üvapita vïnota mananam 32ॸTsaypitanam Getsemani niyangan
upyashagnatsu cieluchö Dios Yayapa wertaman aywayargan. Tsaychönam
Mandacuy Reynonchö caycar mushog discïpuluncunata Señor Jesucristo
vïnota upyangäyag.” nirgan: “Gamcunaga cayllachö

Mc 14.27 Zac 13.7.


ґkͮͅkѠæϘґॷ14 110

jamaycayay. Noganam mas washaläman jutsasapa runacuna Diospa Tsurinta


aywar, Dios Yayaman mañacushag.” traicionarnin prësur achcusquir
33ॸTsaypa aywarmi discïpuluncuna apayänanpag. 42ॸ¡Shäriyämuy! ¡Acuna!
Pedrotawan Santiagota y Juanta ¡Nogata traicionamar ranticamagnï
pushargan. Tsaychömi alläpa runaga tsiytanam shamuycan!”
mantsacurnin llaquicur, 34ॸquimsan
discïpuluncunata nirgan: “Shongömi Señor Jesucristota
imayca wañunagnörag alläpa llaquicun. achcusquir prësu apayan
Gamcunapis riccharnin cayllachö (Mateo 26.47-56; Lucas 22.47-53;
caycäyay.” Juan 18.2-11)
35ॸTsaynö nisquirnam washaläman 43ॸTsaynö parla manarag ushaptinmi,

aywarnin gongoricuycur, Dios Yayaman discïpulun Judás alli espädancunawan


mañacurgan tsay alläpa ñacay payman tucruncunawan atscag runancuna
mana chämunanpag. 36ॸTsaychö pushashga chargan. Tsay atscag
mañacurmi nirgan: “Taytallä, gampagga runacunataga mas mandacug
manam ni imapis ajatsu. Tsay alläpa sacerdöticunawan ley yachatsicugcuna
ñacaytaga ama ñacashagtsu. Pero gam y waquincag mandacugcunam
munangayquinö catsun, ama noga cachayargan, Señor Jesucristota prësu
munangänöga.” achcuyänanpag.
37ॸTsaynö mañacunganpita cutirnam, 44ॸSeñor Jesucristota regeyänanpagmi,

quimsan discïpuluncuna puñucashgata traicionagnin Judás yachatsishga


tarisquir nirgan: “¿Simón Pedro, cargan: “Puntarnin saludar mutsangämi
puñucashgacu caycanqui? ¿Manacu juc canga. Payta achcusquir prësu
örallapis ricchayta puedirgoyqui? apayämunqui.” 45ॸSeñor Jesucristopa
38ॸRiccharnin Dios Yayaman mañacuyay, puntanman Judás chaycurnam saslla:
Satanas jutsaman mana “Maestrullä” nir, gagllanchö
ishquitsiyäshunayquipag. Allita mutsaycurgan. 46ॸTsaynö
rurayänayquipag voluntäniquicuna regescatsiptinmi Señor Jesucristota
captinpis, pero imayca mana achcusquir, prësu apayargan. 47ॸTsaychö
callpannagnömi ruraytaga juccag discïpulunnam espädanta
puediyanquitsu.” jipisquir, mayor sacerdötipa servigninpa
39ॸTsaypita Señor Jesucristo rinrinta jipicat wallusquirgan.
cutisquirnam, puntata mañacungannölla 48ॸPrësu achcusquiyaptinnam, Señor

yapay Dios Yayaman mañacurgan. Jesucristo nirgan: “¿Gamcunaga


40ॸDiscïpuluncunaman yapay espädayquicunawan tucruyquicunawan
cutiycurnam, puñucashga caycagta shayämunqui, imayca suwatanö prësu
tarirgan. Alläpa puñuy venceptinmi, apayämänayquipagcu?
puñucashga caycäyargan. Señor 49ॸGamcunawanga waran waranmi

Jesucristota ricaycurnam, pengacurnin yachatsicur templuchö caycargä.


ni ima niytapis puediyargantsu. ¿Tsaychö caycaptïga imanirtan prësu
41ॸTsaypita Señor Jesucristo yapay achcuyämargayquitsu? Pero Diospa
mañacug aywanganpita cutisquirnam, Palabranchö gellgashga caycag
discïpuluncunata nirgan: “¿Cananyagcu cumplinanpagmi, canan achcusquir
puñurnin shütaycäyanqui? prësur apayämanqui.” 50ॸTsay örallanam
¡Tsayllapagnam! Öra chämushganam llapan discïpuluncuna Señor
111 ґkͮͅkѠæϘґॷ14

Jesucristota jagesquirnin geshpir templuta juchuscatsirmi, quimsa


aywacuyargan. junagllata sharcatsishag. Tsaymi tsay
51ॸTsaychömi juc jöven Señor rurangä templuga runacuna
Jesucristota säbanaswan pitucushgalla rurangannötsu canga’ nigta.” 59ॸTsaynö
gatirgan. Tsay jöventam runacuna acusarpis manam acuerdutsu cayargan.
achcuyargan. 52ॸTsay jövenpis 60ॸTsaymi mas mandacugcag sacerdöti

pitucushganpita ullusquirmi, garashtulla goricashgacunapa rurinpita sharcur, Señor


geshpirnin aywacurgan. Jesucristota tapurgan: “¿Manacu ni imapis
ninqui caynö contrayqui parlayaptin?”
Mayorcag mas mandacug 61ॸTsay mas mandacug sacerdöti tsaynö
sacerdötipa wajinman Señor niptinpis, Señor Jesucristoga upällalla
Jesucristota chätsiyan carmi ni imatapis contestargantsu.
(Mateo 26.57-68; Mayorcag sacerdötinam yapay
Lucas 22.54-55, 63-71; tapurgan: “¿Gamga poderöso Dios
Juan 18.12-14, 19-24) Yayapa Tsurin Cristocu canqui?”
53ॸTsaypitanam Señor Jesucristota 62ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Aumi,

mayorcag mas mandacug sacerdötipa tsaynömi noga cä. Diospa Tsurintam


wajinman apayargan. Tsay wajimanmi ricäyanqui, poderöso Dios Yayapa
mayorcag sacerdöticunawan waquincag derëchucag lädunchö jamaycagtawan
autoridäcuna y ley yachatsicugcunapis pucutay rurinchö cielupita shamuycagta.”
goricäyargan. 54ॸPedronam Señor 63ॸTsaynam mayorcag sacerdöti alläpa

Jesucristota carullapa gatirnin, piñacurnin, llatapantapis rachisquir nirgan:


mayorcag sacerdötipa wajinpa “¡Mananam ni ima testïgucunatapis
patiunyag yaycurgan. Tsayman wanantsicnatsu! 64ॸWiyayangayquinöpis,
yaycusquirnin wardiacunawan jamarmi, cay runaga Diosnintsicpa contran parlarmi
nina rupaycagchö mashacuycargan. burlacurgon. ¿Caytaga imanaycuntsictan?”
55ॸTsaypitanam Señor Jesucristota Tsaymi llapan runacuna juc shimilla
wañutsiyta munarnin, mayorcag gayaycachar niyargan: “¡Cay runaga
sacerdöticunawan waquincag Diosnintsicpa contran parlarnin
autoridäcuna runacunata paypa contran burlacunganpita wañutsun!” nirnin.
parlayänanpag ashiyargan. Pero tsaynö 65ॸTsaynam waquincag runacuna togapurnin

ashirpis contran parlayänanpag ñawinta tsaparcur cutar niyargan: “Mä, pi


testïgucunata manam tariyargantsu. cutar magashungayquitapis willayämay.”
Tsaynöllam Señor Jesucristopa ni ima Tsaynöllam wardiacunapis Señor
jutsantapis tariyargantsu. 56ॸSeñor Jesucristota gagllanchö lagyarnin
Jesucristopa contran atscag runacuna geruwanpis magayargan.
parlarpis, jucta juctam niyargan; pero
mana rasumpacagta levantarnin Pedro mana regegtucurnin Señor
parlarpis manam acuerdutsu cayargan. Jesucristota nëgan
57ॸWaquincagcunanam llullacurnin (Mateo 26.69-75; Lucas 22.56-62;
Juan 18.15-18, 25-29)
Señor Jesucristopa contran parlar
niyargan: 58ॸ“Nogacunam cay runa 66ॸTsaynö Señor Jesucristota

parlanganta wiyayargä: ‘Runa rurangan magayangan öram Pedropis ruri

Mc 14.62 Sal 110.1 Dn 7.13.


ґkͮͅkѠæϘґॷ14ٍॷ15 112

patiuchö caycargan. Tsaymi mas 2ॸPilatonam Señor Jesucristota

mandacugcag sacerdötipa servignin tapurnin nirgan: “¿Gamga judiucunapa


warmi witiycur, 67ॸPedro ninachö mandacug reynincu canqui?” Señor
mashacuycagta ricapaycurnin nirgan: Jesucristonam nirgan: “Aumi, gam
“Gampis tagay Jesús Nazaret runawan ningayquinöllam cä.”
purigmi canqui.” 3ॸTsaynam mayorcag sacerdöticuna
68ॸTsaynö niptinnam Pedro nirgan: tucuyläyapa acusarnin levantar
“Tagay runataga manam regëtsu. shimpiyargan. 4ॸTsaymi Pilato yapay
Imatachari parlacunquipis” nisquirmi, tapurgan: “Wiyay tsayläya levantar
wagta puncuman yargosquirgan. acusayäshungayquita ¿manacu imapis
Tsaychö caycaptinnam gällu ninqui?”
cantasquirgan. 5ॸPero Señor Jesucristo mana
69ॸPuncuchö Pedro shaycagta tsay contestaptinnam, Pilato mantsacashga
servicug warmi ricaycurnam, yarpachacurgan.
waquincunata nirgan: “Tagay runaga
Jesúspa gatiragninmi.” 70ॸPedronam Carcelpita Barrabasta Pilato gargon
yapay juc cuti Señor Jesucristota mana (Mateo 27.15-31; Lucas 23.13-25;
regegtucurnin nëgargan. Ichic Juan 18.38-19.16)
rätunllatanam tsaychö shaycag 6ॸWata watam cada Pascua

runacuna Pedrota niyargan: “Gamga semänachö, Pilato yachacashgana


Jesúspa gatiragnin, ¡Galileapita runam runacuna mañayangan prësuta gargog.
canqui! ¡Galileapitanömi parlanquipis!” 7ॸTsaychömi Barrabas niyangan runa
71ॸPedronam juracurnin nirgan: “¡Tsay yanagencunawan carcelchö
runataga manam regëtsu! ¡Llullacuptïga, yaycuraycäyargan. Paycunaga Roma
quiquin Dios Yaya castigamarnï gobiernopa contran alborotita rurarmi,
condenamätsun!” wañutsicushga cayargan. 8ॸTsaymi
72ॸTsaychö juraycaptinllarag yapay gällu atscag runacuna goricasquir, Pilatota
cantasquiptinmi, Pedro yarpasquirgan mañayargan costumbrincunamannö juc
Señor Jesucristo ninganta: “Gällu manarag prësuta gargonanpag.
ishcay cuti cantaptinmi, quimsa cuti mana 9ॸPilatonam tapurgan: “¿Judiucunapa

regemagtucunquitsu.” Tsayta mandacug reynin, Jesústacu gargonäta


yarpasquirmi, alläpa llaquicurnin Pedro munayanqui?” 10ॸPilatoga tsaynö nirgan,
wagargan. mayorcag sacerdöticuna chiquirnin, Señor
Jesucristota apayämunganta musyarmi.
Señor Jesucristota gobernador 11ॸPero mayorcag sacerdöticuna
Pilatoman apatsiyan yachatsishga cayaptinmi, llapan runacuna
(Mateo 27.1-2,11-14; Lucas 23.1-5; juc shimilla gayaycachar: “Ama paytaga
Juan 18.28-38) gargoytsu, mas bien Barrabasta

15
1ॸTsaypitanam patsa gargonayquitam munayä” niyargan.
atsicyaycämuptin, mayorcag 12ॸTsaynö niyaptinnam Pilato nirgan:

sacerdöticunawan autoridäcuna y ley “¿Judiucunapa reynin niyangayquita


yachatsicugcuna waquincag mas imatatan rurashag?”
mandacugcuna goricasquir, acuerduta 13ॸRunacunanam gayaycachar:

rurayargan. Tsaynam Señor Jesucristota “¡Paytaga cruciƿcar wañutsiy!”


watarcur, Pilatoman apatsiyargan. niyargan.
113 ґkͮͅkѠæϘґॷ15

14ॸPilatonam yapay tapurgan: Alejandropawan Rufopa taytan Simón


“Wañunanpagga ¿ima mana allitatan shutiyogmi cargan. 22ॸTsaynam Golgota
rurashga?” niyangan jircaman, Señor Jesucristota
Pero llapan runacunanam mas jinchi chäratsiyargan. (Golgotaga uma tullu
gayaycachar niyargan: “¡Cruzchö Calavera sitiu ninanmi cargan.)
wañutsiy!” nirnin. 23ॸTsaychönam mirra niyanganta
15ॸTsaypitanam judiucunawan Pilato vïnoman wiñarcur, Señor Jesucristo
alli cayta munarnin, Barrabasta upyananpag goyargan, pero payga
gargosquir Señor Jesucristota alli manam upyayta munargantsu.
astaycatsirnin Roma soldäducunata 24ॸTsaypitanam Señor Jesucristota

entregargan cruzman clävar cruzman clävasquiyargan. Llatapanta


wañutsiyänanpag. raquipunacuyänanpagmi soldäducuna
sortiyayargan: “Mä, maygan llatapanshi
Señor Jesucristota soldäducuna nogapag canga” nir.
burlacuyangan 25ॸSeñor Jesucristota cruzman
16ॸTsaypitanam soldäducuna Señor clävayangan öraga, las nuevenönam
Jesucristota apayargan Pilatopa cargan. 26ॸImapita wañutsiyanganta
palacion patiu rurinman burlacur runacuna musyayänanpagmi, juc
maltratayänanpag. Tsayman llapan letrërota gellgarcur cruzpa puntanman
soldäducunata gayascatsirmi, 17ॸSeñor churayargan:
Jesucristota puca cäpata shucurcatsir, “CAYMI JUDIUCUNAPA REYNIN”
cashapita coröna awashgata umanman nir. 27ॸSeñor Jesucristopa
churayargan. 18ॸTsaymi alläpa ishcanläninmannam, ishcag suwacunata
burlacurnin: “¡Vïva judiucunapa cruzcunaman clävayargan. Juccagta
reynin!” niyargan. 19ॸTucruwan umachö derëchuncagman y juccagtana
atsca cuti wirurmi, togapurnin itsogcagläninman churayargan.
ushayargan. Puntanman gongoricurmi, 28ॸ[Tsaynömi cumplirgan, Diospa

burlacurnin adoragtucuyargan. Palabranchö gellgashga caycag:


20ॸTsaynö burlacurnin alli “Jutsasapacunawanmi, Diospa Tsurin
maltratasquirmi, puca cäpata yupashga cangan.”]ॸ 29ॸTsaypa
llushtiscatsir, quiquinpa llatapanta päsagcunanam Señor Jesucristo cruzchö
shucurcatsirnin cruciƿcag apayaragan. clävaraycagta ricar, cushiparnin asipar
niyargan: “¡Gamga: ‘Diospa templunta
Señor Jesucristota cruzman juchuscatsir, quimsa junagllatam
clävarnin wañutsiyangan sharcatsishag’ nirgayqui! 30ॸTsaynö
(Mateo 27.32-44; Lucas 23.26-43; puedig caycarga, mä mana
Juan 19.17-27) wañunayquipag salvacurnin cruzpita
21ॸTsaynö apaycarnam, juc runa yarpamuy” nir.
chacrapita shamuycagta ricäyargan. 31ॸTsaynö burlacurmi, mayorcag

Tsay runatam soldäducuna sacerdöticunawan ley yachatsicugcuna


mandayargan: “Cay cruzta apay.” Tsay quiquincuna pura ninacuyargan:
runaga Cirene marcapita “Juccunataga salvargan. Pero quiquinga

Mc 15.28 Is 53.12. Mc 15.28 Cay versïculo manam cantsu puntacag waquin


librucunachöga.
ґkͮͅkѠæϘґॷ15ٍॷ16 114

manam salvacuyta puedintsu. 32ॸSi Salome y mas juc warmicunam cayargan.


israelcunapa mandacug reynin Diospa 41ॸTsay warmicunaga Galilea marcachömi,

Tsurin Cristo rasumpa carga, mä Señor Jesucristota gatirarnin serviyargan.


cruzpita yarpamutsun. Tsayta ricarmi Paycunawan mas atscag warmicunam,
sïga rasumpa criyishun.” Tsaynöllam Señor Jesucristota gatirnin Jerusalénman
lädunchö clävaraycagcunapis, yapay shayämushga cayargan.
yapay Señor Jesucristota burlacuyargan.
Señor Jesucristota pampayan
Señor Jesucristo wañungan (Mateo 27.57-61; Lucas 23.50-56;
(Mateo 27.45-56; Lucas 23.44-49; Juan 19.38-42)
Juan 19.28-30) 42ॸTsaypitanam tardiyasquirgan. Tsayga
33ॸTsaypitanam pullan junagpita asta Pascua junagpag alistacuyänan
las tres de la tardiyag patsa jancat despiranam cargan. 43ॸTsaychömi Arimatea
tutapasquirgan. 34ॸLas tres de la marcapita José shutiyog cargan,
tardinam parlayninchö Señor Jesucristo autoridämajincunachöpis juc respetashga
jinchi gayaraypa nirgan: runa. Payga Señor Jesucristoman
“Eloi, Eloi ¿lema sabactani?” criyicurmi, Dios Yayapa Mandacuy
(Tsayga “Dios Yayä, Dios Yayä ¿imanirtan Reynonta shuyarargan. Tsay runam
dëjascamargoyqui?” ninanmi.) valoracurcur, Pilatoman yaycusquir Señor
35ॸTsaynö ninganta, tsaychö Jesucristopa ayanta pampananpag
caycagcuna wiyarmi: “¡Wiyayay! Unay mañargan. 44ॸPilatonam quiquillanchö
Elíastam gayaycan” niyargan. yarpargan: “Manaragchi wañusharagtsu
36ॸJuc runanam cörrilla aywar, canman.” Soldäducunapa capitanninta
puchgog vïnochö esponjata tullpurcur, gayasquirmi tapurgan: “¿Jesúsga
tucrupa puntanman watarcurnin, Señor wañushganacu?” 45ॸTsay capitan
Jesucristopa shiminman shogonanpag “Wañushganam” niptinmi, Joséta ordennin
churargan: “Dëjayay. ¿Mä, shuyay Pilato entregargan Señor Jesucristopa
ricäshun, Elías shamungacush cruzpita ayanta pampananpag. 46ॸTsaymi juc jatun
yarpatsimunanpag?” nirnin. shumag säbanasta rantisquir aywarnin,
37ॸTsaymi Señor Jesucristo jinchi Señor Jesucristopa ayanta cruzpita
gayarasquir wañusquirgan. yarpuscatsir piturgan. Tsaypita aparmi
38ॸTsay öram templu rurinchö shumag gagachö sepultüra uchcushgaman
awashga cortïna altupita uraypa pamparnin, puncunta juc jatun parara
ishcayman rachisquirgan. rumiwan tsapargan. 47ॸMaría
39ॸSoldäducunapa capitanninmi cruzpa Magdalenawan Josépa maman Maríam,
frentinchö caycar, Señor Jesucristo gayarar mayman pampayangantapis ricäyargan.
wañugta ricarnin: “¡Cay runaga Diospa
rasumpa Tsurinmi canag!” nirgan. Señor Jesucristo cawamun
40ॸTsaynöllam warmicunapis carullapita (Mateo 28.1-10; Lucas 24.1-12;
Señor Jesucristo wañunganta Juan 20.1-10)

16
ricaraycäyargan. Tsay warmicunaga María 1ॸJamaysabado junag
Magdalenawan, Santiago menor päsasquiptinnam,
niyanganpa y Josépa maman Maríawan costumbrincunanö María Magdalenawan

Mc 15.34 Sal 22.1.


115 ґkͮͅkѠæϘґॷ16

Santiagopa maman María, Salomewan Magdalenatarag puntata yuripurgan.


mushcug perfümicunata rantiyargan, Paypitam mas puntata ganchis
Señor Jesucristopa ayanta shupayänanpag. supaycunata Señor Jesucristo gargoshga
2ॸDomingo allegllana rupay cargan. 10ॸMaría Magdalenanam aywar
yargaycämuptinmi, tsay warmicuna Señor discïpuluncunata willargan, Señor
Jesucristo pamparangan sepultüraman Jesucristo cawamushga canganta.
aywayargan. 3ॸTsayman chaycarnam: Discïpuluncunaga llaquirnin
“¿Cananga pirag puncuta tsaparag jatun wagaychömi caycäyargan. 11ॸSeñor
parara rumita wititsinga?” niyargan. Jesucristo cawaycagta ricanganta María
4ॸPero tsayman chaycurnam, Magdalena willacuptinpis, manam
sepultürapa puncun tsaparag tsay criyiyargantsu.
jatuncaray rumi juclächö caycagtana
tarisquiyargan. 5ॸSepultüra rurinman Señor Jesucristo ishcag
yaycusquirnam, chaquinyag yurag püru discïpuluncunata yuripun
llatapashga jöven derëchucag läduchö (Lucas 24.13-35)
jamaycagta ricäyargan. Tsay 12ॸTsaypitanam ishcag discïpuluncuna
warmicunanam alläpa mantsacashga tsunya nänipa aywaycäyaptin, Señor
cayargan. Jesucristo yuripusquirgan. Paycunaga
6ॸTsay jövennam nirgan: “Ama Señor Jesucristota jucläya mana
mantsacäyaytsu. Cruzchö regëpagnö captinmi regeyargantsu.
wañutsiyangan Jesús Nazaret runatacu 13ॸTsaynö Señor Jesucristo canganta

ashiyanqui. ¡Cawamushganam! Payga regesquirmi, waquincagcunaman


mananam caychönatsu caycan. Masqui aywarnin willayargan. Pero tsay
cayman churayangantapis ricäyay. ishcantapis manam criyiyargantsu.
7ॸCanan gamcuna aywarnin, Pedrotawan

llapan discïpuluncunata willar niyanqui: Señor Jesucristo discïpuluncunata


‘Señor Jesucristosh puntayquicunata yätsirnin encargan
Galileaman aywaycan. Puntata (Mateo 28.16-20; Lucas 24.36-49;
willacungannöllam, paytaga Juan 20.19-23)
Galileachöna tariyanga.ٔॸٚ 14ॸTsaypitanam chunca juc
8ॸJöven tsaynö niptinnam, warmicuna discïpuluncuna micuycäyaptin, Señor
tsuctsucyarrag mantsacashga Jesucristo yurisquir piñapar nirgan:
geshpignörag sepultürapita “¿Imanirtan chucru shongo
aywacuyargan. Tsaynö alläpa cayniquicunawan gamcuna nogaman
mantsacashga carmi, lluta runacunataga criyiyanquitsu? Ricämagniycuna
ni imatapis willayargantsu. willayäshuptiquipis, manam
cananyagpis cawamushga cangäta
Señor Jesucristo María
criyiyanquiragtsu.”
Magdalenata yuripungan* 15 ॸTsaypitanam discïpuluncunata
(Juan 20.11-18)
yätsirnin nirgan: “Aywayay entëru
9ॸTsay
domingo alleg Señor Jesucristo munduchö maytsay naciuncunapa
cawamushga carmi, María Dios Yayapa llapan Alli

Mc 16.9-20 Isgonpita asta ishcay chuncayagmi, San Marcospa gepantarag gellgashga


cargan.
ґkͮͅkѠæϘґॷ16 116

Willacuyninta willacuyänayquipag.
16 ॸPipisrasumpa ƿrmi criyicurnin Señor Jesucristo cieluman aywacun
bautizacurga salvacangam. Pero (Lucas 24.50-53)
mana criyicugcagtaga Dios Yayam 19ॸTsaynö discïpuluncunata
condenanga. 17 ॸTsaynö ƿrmi criyicug yätsisquiptinmi, Señor Jesucristota Dios
runacunam milagrucunata Yaya cieluman apacurgan. Tsaychönam
rurayanga, Dios Yaya Dios Yayapa derëchucag lädunman
cachamunganta rasumpa jamargan. 20ॸTsaypitanam
musyayänanpag. Podernïwanmi discïpuluncunanam maytsay
supayyog runacunapita supaycunata naciuncunapa aywarnin, Señor
gargoyanga. Mana yachayangan Jesucristo yachatsicunganta
parlaycunachömi parlayangapis. willacuyargan. Dios Yayapis
18 ॸVïboracunata achcuyaptin o milagrucunata rurarmi yanapargan,
venënota upyayaptinpis, manam Señor Jesucristo willacungancunawan
imanäyäshunquitsu. cawamungan rasumpa canganta llapan
Geshyaycagcunaman maquincunata runacuna criyirnin musyayänanpag.
churayaptinmi cuticäyanga.” Tsaynö catsun.
SAN LUCAS
San Lucas Alli Willacuyta Gellgangan

Cay librutam mëdico San Lucas gellgargan Señor Jesucristo rurangancunatawan


willacungancunata musyanantsicpag. Tsaymi San Lucasga Señor Jesucristopag
willacun Dios Yaya änicurnin Israel naciunllapa Salvagnin cachamungantatsu,
sinöga llapan runacunapa Salvagnin cananpag cay patsaman shamunganta.
San Lucasllam masga willamantsic Señor Jesucristo cay patsachö cawangan witsay
llapan imayca rurangancunata. Tsaymi payga librunpa gallananchöpis willacun Señor
Jesucristo imanö cay patsachö cawangantawan llapan imayca rurangancunata averwar
tapupacurnin shumag musyapacusquir Teoƿlo shutiyog runa gastuncunawan yanapaptin
gellganganta (1.1-4). Tsaynöpam San Lucasga San Mateopitapis mas willamantsic Señor
Jesucristo yuringantawan wamra canganta y San Juan Bautista puntata willacungantapis
(1.5-2.52). Cay librullachömi waquincagcunapitapis mas Señor Jesucristo cay patsachö
imanö cawanganta musyatsimantsic.
San Mateowan San Marcos libruncunachö gellgayangannöllam San Lucaspis San Juan
Bautista willacur puringanta (3.1-20) y Señor Jesucristo bautizacungantawan Supay
tentanganta y Galileachöpis imata ruranganta musyatsimantsic (4.14-9.50). Tsay ishcan
gellgayangannöllam San Lucaspis Señor Jesucristopag willacun, Galileapita Jerusalénman
ultimu viäjita aywanganta (9.51-19.27), cruzta matancarcatsir puritsiyanganta (19.28-23.56)
y cawascamur discïpuluncunata yuripunganta y cieluman aywacungata (capítulo 24).
San Lucasllam masga cay librunchö Señor Jesucristo cay patsachö llapan imayca
rurangatapis manyapita musyatsimantsic Nazaretchö goricäyänan waquicunaman
aywangatapis. Cay libruchöga musyantsic masga quiquin Señor Jesucristo
“Cushicuyay umilde limpiu shongoyogcuna” nir willacungantam. Tsaynöllam
musyantsic Alli Willacuyninwan mana servigpag churashga wactsacunatawan
despreciashgacunata alläpa cuyangata.
San Lucaspa librunllachömi musyatsimantsic Samaritäno llaquipäcug
runapagwan taytan tsurinta cuyarnin perdonanganta. Tsaynöllam payga
musyatsimantsic Dios Yayaman imaypis mañacushga Espïritu Santo
yanapamänapag, jutsantsicpita perdonashga canapag y warmicunapis Señor
Jesucristopa Alli Willacuyninta willacur yanapacuyänanpag.
Tsaynöllam San Lucasga gellgargan “Hechos de los Apóstoles” ningan librutapis.
San Lucaspag masta musyanayquipag liyinqui Hechos 16.10-17; 20.5-15; 21.1-18;
27.1-28.16, Colosenses 4.14, Filemón 24 y 2 Timoteo 4.11.

117
ґk̞ͮԆækґॷ1 118

11ॸTsaynö caycaptinnam, incienciuta


San Lucas Señor Jesucristo goshnïtsiyänan altarpa derëchucag
yachatsicunganta gellgangan lädunchö Dios Yaya cachamungan angel

1 yuripurgan. 12ॸAngelta ricaycurnam,


1ॸCay patsachö Diospa Tsurin Señor
Jesucristo cawangantam atscag Zacarias alläpa mantsacar ni imanö
runacuna gellgayayta munayargan. caytapis puedirgantsu. 13ॸPero angelnam
2ॸTsay gellgayanganga discïpuluncuna nirgan: “Zacarias, ama mantsacaytsu. Dios
yachatsimangantsicnöllam. Paycunam Yayam wiyashga mañacungayquicunata.
Señor Jesucristowan pagta purirnin, Warmiqui Isabelchömi juc ollgo tsuriqui
gallanganpita wiyashga y ricashga car, yuringa. Paypa shutinmi ‘Juanta’
Diospa Palabranta willacur rasumpa churanqui. 14ॸTsuriqui yurisquiptinmi,
servignin cayan. 3ॸTsaymi nogapis alläpa cushicunqui y waquincunapis
discïpuluncuna yachatsicuyanganta alläpam cushicuyanga. 15ॸDios Yayapa
wiyarnin gellgayangancunata leyishga puntanchöpis mas alli rurag runam canga.
car, gallananpita llapanta allipa Manam imaypis vïnotawan washcuta ni
musyarnin, alläpa cuyay respetashga juc machätsicug trägucunata upyangatsu,
Teoƿlo gamman llapan shumag manarag yuringanpita Espïritu Santowan
musyangäta gellgamü. 4ॸTsaynöpam cashgana car. 16ॸPay yachatsicuptinmi, Dios
gampis cayta leyirnin següru Yayata atscag Israel runacuna yapay
musyanqui, yachatsiyäshungayqui cäsuyanga. 17ॸDiospa Tsurin
rasumpa alli canganta. shamunanpagmi, Espïritu Santopa
poderninwan unay profëta Elíasnö
Zacariasta angel yuripun willacunga. Tsaynö yachatsicuptinmi,
5ॸJudea provinciachö Herodes rey taytancunawan tsurincuna alli päsacuychö
caycaptinmi, juc sacerdöti Zacarias cawayanga. Puntata mana cäsugcunam,
shutiyog cargan y warminpanam Isabel Dios Yayapa yachayninwan imaycatapis
shutin cargan. Ishcanpis Dios Yayata servig allillata rurarnin cäsucuyanga. Tsaynöpam
unay sacerdöticunapa ayllun: Zacarias runacuna listuna cayanga, Dios Yayapa
Abiaspa, Isabelna Aaronpa. 6ॸIshcanpis Dios Tsurinta alli chasquiyänanpag.”
Yaya mandacungancunata ƿrmi 18ॸZacariasnam angelta tapurgan:

cäsucurmi, alli rurag cayargan. 7ॸPero “¿Imanötan tsay nimangayqui canga?


manam wamrancuna cargantsu, Isabel Nogaga alläpa auquinnam cä y
gollog captinmi ishcanpis warmïpis chacwannam.”
yashgayäcushgana cayaptin. 19ॸAngelnam nirgan: “Nogaga Angel
8ॸTsaypitanam juc cuti Zacariasta, Gabrielmi cä, Dios Yayapa puntanchö
sacerdötimajincunatawan templuchö servignin. Paymi cachamashga gamta
Dios Yayata serviyänan töcargan. cay alli noticiata willanagpag. 20ॸDios
9ॸCostumbrincunamannö sacerdöticuna Yaya dispöningan tiempuchömi tsuriqui
sortiyayaptinmi, Zacariasta töcargan rasumpa yuringa. Pero mana
altarchö incienciuta goshnïtsinanpag. criyimangayquipitam, asta tsuriqui
Tsaymi templuchö ruri sagrädu yuringanyag parlayta puedinquitsu” nir.
cuartuman yaycurgan. 10ॸTsay cuartuchö 21ॸTsaynö angel parlapanganyagnam,

incienciuta goshnïtsinganyagnam, wagtachö runacuna Zacariasta shuyarar


wagtachö atscag runacuna Dios Yayata niyargan: “¿Imanöparag sas
adorarnin mañacur caycäyargan. yargamuntsu?” nir. 22ॸZacarias
119 ґk̞ͮԆækґॷ1

yargosquirnam, shimin mana pashtaptin Mandacuy Reynonga ni imaypis


parlayta puedirgantsu. Runacunanam ushacangatsu.”
ninacuyargan: “¡Ruri templuchöchi Dios 34ॸTsaypitanam angelta María

Yaya imatapis ricätsishga!” Zacariasnam tapurgan: “¿Imanötan tsay nimangayqui


parlayta mana puedirnin, sëñasllapa canga, nogaga manarag piwanpis
willacurgan. täcuptïga?”
23ॸTempluchö serviyta ushasquirnam, 35ॸAngelnam nirgan: “Espïritu Santom

wajinman cuticurgan. 24ॸTsaypitanam gamman shamurnin, juc wamrata


warmin Isabel geshyag cargan. Pitsga camanga Dios Yayapa poderninwan
quillam wajillanchö cacurgan. 25ॸTsaymi geshyag canayquipag. Tsay Santo
nirgan: “Dios Yaya munaptinmi caynö wawayquim cieluchö alläpa poderöso
geshyag caycä. Cananga rasumpa Dios Yayapa Tsurin canga. 36ॸMusyay,
cuyacuynintam musyatsimashga, prïmayqui Isabelpis chacwan
mananam runacuna, ‘Mana wachacug cayninchörag sogta quillana geshyag
warmi’ nir, musyapäyämanganatsu.” caycanganta, ‘mana wachacug warmi’
nicäyaptinpis. 37ॸTsaymi Dios Yayapagga
Maríata angel yuripun ni imapis ajatsu.”
26ॸIsabel sogta quillayog geshyag 38ॸMaríanam nirgan: “Nogaga Dios

caycaptinnam, angel Gabrielta Dios Yayapa servigninmi callä. Gam


Yaya cachamurgan Galileachö Nazaret nimangayquinö callätsun.”
marcaman, 27ॸMaría niyangan Tsaypitam angel aywacurgan.
virgenman. Tsay jipashga casarananpag
parlashganam cargan, unay rey Davidpa María prïman Isabelta
ayllun José shutiyogwan. 28ॸAngelnam watucagnin aywan
María caycanganman yurisquir nirgan: 39ॸTsaypitanam María saslla
“¡Cushicuy, María! ¡Dios Yayapa alläpa alistacusquir, Judea marcapa jallganchö
cuyay acrashganmi canqui! Quiquin prïman Isabelcagta aywargan.
Diosmi gamwan caycan.” 40ॸZacariaspa wajinman yaycusquirnam
29ॸTsaynö angel niptinnam, María prïman Isabelta tarisquir saludargan:
mantsacar shongollanchö nirgan: “¿Yamayllacu caycanqui prïma?” nir.
“¡Imanirtan tsaynö angel niman!” nir. 41ॸMaría tsaynö rimaycusquiptinmi,
30ॸAngelnam nirgan: “María, ama Isabelpa pachanchö wamra cushicurnin
mantsacaytsu. Dios Yayam cuyarniqui cuyurgan. Isabelnam Espïritu Santopa
gamta acrashushcanqui. 31ॸTsaymi poderninwan 42ॸjinchipa nirgan:
geshyag canqui. Wawayqui “¡Llapan warmicunapitam Dios Yaya
yurisquiptinnam, shutin churanqui gamta cuyashurniqui bendisar
Jesústa. 32ॸPaymi alläpa poderöso canga, acrashurgoyqui y wawayquipis
cieluchö japallan poderöso Dios Yayapa bendïtom! 43ॸ¿Pitan nogalla cä,
rasumpa Tsurin car. Paypa unay awilun Señorlläpa maman
Davidta mandacug rey watucaycallämänanpag?
churayangannöllam, Señor 44ॸRimaycamangayquita wiyasquiptïmi,

Jesucristotapis quiquin Dios Yaya pachächö wamra cushicurnin cuyurgon.


mandacug rey cananpag churanga. 45ॸDios Yaya nishungayquim rasumpa
33ॸIsrael runacunapa mandacug reyninmi cumplinga. Tsayta criyirmi, ¡alläpa
imayyagpis canga. Tsaymi paypa cushishga cawacunqui!” nir.
ґk̞ͮԆækґॷ1 120

56ॸTsaychö María priman Isabelwan


Dios Yayata María alaban quimsa quilla pärasquirnam, wajinman
46ॸMaríanam nirgan: cuticurgan.
“Dios Yayatam llapan shongöwan
alläpa alabä. Juan Bautista yuringan
47 Salvamagnï Dios Yayapagmi 57ॸTsaypitanam Isabelpa quillan
yarpaynïchöpis alläpa cushicü. pagtasquiptin, juc ollgo wamrata
48 Umilde alli shongoyog servignin geshyacurgan. 58ॸTsayta vecïnuncunawan
cangätam ricämashga. aylluncuna musyasquirmi, Isabelman
Cananpitaga llapan runacunam aywar alläpa cushicuyargan, “Dios Yayam
cushishga willanacuyanga, llaquiparnin wawan garaycushga” nir.
Dios Yaya alläpa cuyamarnï 59ॸTsay wamra semänayog caycaptinnam,

acramanganta. pengayninchö señalatsiyargan.


49 Dios Yayam poderöso cayninwan Tsaychönam taytan Zacariaspa shutinta
nogapag llapan allicunata churayta munayargan. 60ॸMamannam,
rurashga. “¡Manam! Shutinga Juanmi canga” nirgan.
Payga Santo carmi, alläpa alli. 61ॸPero runacunanam niyargan:
50 Mandacuynincunata respetarnin “¿Imanir? ¡Alluyquicunachöga manatsag
cäsucugcunatam llaquipanga. ni pipis Juan shutiyogga cantsu!”
Tsaynöllam llapan mirag 62ॸTsaynö nirmi, Zacariasta sëñasllapa

aylluncunatapis llaquipanga. tapuyargan: “¿Tsuriquipa shutin


51 Poderöso cayninwanmi imayca imatatan churanqui?” nir.
ajacunatapis ruran. 63ॸZacariasnam ichic tablata

Orgullöso allitucugcunatam mana macyayänanpag mañasquir, “Shutinga


välegpag churan. Juanmi canga” nir, gellgargan. Tsayta
52 Mandacugcunatam liyisquirnam tsaychö runacuna
mandacuyanganpita gargosquir, mantsacashga cayargan. 64ॸTsaypitanam
jormal alli shongoyogcunata Zacarias jina öra parlarnin gallaycurgan,
mandacuyänanpag churargan. Dios Yayata alabarnin. 65ॸTsaychö llapan
53 Wactsacunatanam llapan alli vecïnuncunam alläpa mantsacashga
imaycancuna juntanganyag cayargan. Tsaymi maytsay Judea jallga
garaycurgan. estanciacunachö runacuna
Pero rïcucunataga mana imannagtan mantsacashga parlapacuyargan, tsay
aywacuyänanpag dëjashga. llapan päsangancunata. 66ॸTsayta
54 Servignin Israel runacunatam runacuna wiyasquirnam yarpachacur
llaquiparnin yanapargan. tapunacuyargan: “Tsay wamraga
Tsaynöllam llaquipäcuyninwan ¿imanöpagrag canga?” Dios Yayapa
cuyacuynintapis gongargantsu, alläpa cuyacuy poderninwan caycarga.
55 unay awiluntsic Abrahamta

äninganta yarpasquirmi, Salvador shamunanpag


paypita mirag ayllun Zacarias willacun
awiluntsiccunata imayyagpis 67ॸTsaypitanam taytan Zacarias,

yanapanga.” Espïritu Santopa poderninwan nirgan:

Lc 1.59 Puntatam tsaynö señalacuyargan judiu cayanganga musyayänanpag Lc 2.21.


121 ґk̞ͮԆækґॷ1ٍॷ2

68 “¡Israel marcamajïcunapa Diosninta imayca rupay yargamugnörag


agradëcicur llapantsic alabashun! llapanman actsicyar cielupita
Paymi shamurnin yanapamarnintsic yachatsimänapag.
rasumpa salvamashcantsic. 79 Llapan runacuna tutapaychönö
69 Shamurnin salvamänapagmi Dios imaypis wañuyta mantsacurnin,
Yayapa servignin unay rey cawaycagcunatam imayca
Davidpa ayllunchö, actsicyagnörag yachatsinga.
juc poderöso Salvador yurinanpag ¡Tsaymi quiquin Dios Yaya cushicuy
caycan. nänipa pushamäshun,
70 Tsay Salvador yurinanpagmi shumag alli päsacuychö
Diosnintsic änicurnin, cawacunapag!”
unay willacug profëtancunatawan 80ॸTsaypitanam Juan wiñarnin,

willacatsirgan. criyicuyninchö mas ƿrmi tsaracur


71 Conträmarnintsic imaycacunatapis allicunallata rurargan.
chiquimagnintsiccunapa Tsaynöllam tsunyacunachö täcurgan,
maquinpitam jorgor Israel runacunata manarag llapanpa
salvamashcantsic. puntanchö willacurnin.
72 Unay aylluntsiccunata llaquiparmi,

tsay sagrädu änicunganta Dios Yaya Señor Jesucristo Belen


canan yarpar cumplinga. marcachö yurin
73 Unay awiluntsic Abrahamtam Dios (Mateo 1.18-25)

2
Yaya jurarnin nirgan: ‘Diosmi cä. 1ॸTsaypitanam María geshyacunanpag

Äningagtam imaypis cumplishag’ nir. quillan chaycämuptinna, Cesar


74 Tsaymi chiquimagnintsiccunapa Augusto niyangan rey Romachö, maytsay
maquinpita salvamäshun, mundupa mandacugnin caycargan. Paymi
Payllatana mana mantsacur mandacurgan llapan runacuna censochö
servinapag. apuntacur yupashga cayänanpag. 2ॸCay
75 Pay munangannö allicunallata rurarnin, censotam rurayargan, shutincunata
llapan cawaynintsicchö jutsannag apuntatsir Siria marcachö Cireneo
shumag servishun. mandacug niyangan gobernador caycaptin.
76 Gam llullu wamrallä, cieluchö 3ॸLlapan runacunam unay aylluncunapa

poderöso Dios Yayapa willacug marcancunaman shutincunata apuntatsig


profëtanmi canqui. aywayargan.
Diospa Tsurin shamunanpagmi, 4ॸTsaynöllam Galileachö Nazaret

puntata aywarnin runacunata marcapita, Joséwan Maríapis alläpa


alistarnin prevenir willacur, caruta aywayargan. Tsay Judeachö
77 ninqui: ‘Israel runacuna jutsa Belen marcamanga aywayargan, Josépa
rurayangayquicunapitam, unay awilun rey David yurishga
Dios Yaya perdonar captinmi. 5ॸJoséwan Maríam Belenman
salvayäshunqui.’ apuntacug aywayargan, yupashga
78 Poderöso Dios Yayaga alläpa cayänanpag. Casarayänanllapagrag
cuyacuyninwanmi parlashga caycarmi, Maríaga
llaquipämantsic. geshyacunanpagna caycargan. 6ॸTsaychö
Tsaymi yurinanpagna caycan Dios caycäyaptinmi, Maríapa quillan
Yayapa Tsurin, pagtasquiptin geshyacunanpag
ґk̞ͮԆækґॷ2 122

tsaripucurgan. 7ॸPosadacuyänanpag Yaya willatsimangantsicnö, acu jina öra,


wajita mana tarirmi, wätacuna Belenman aywar ricämushun!” nir.
wataräyänan ramädallachö, llullu ollgo 16ॸImpëñulla aywarnam Josétawan

wawanta geshpicurgan. Tsaymi Maríata y llullu wamratanam


inchanawan piturcurnin, wätacunapa wätacunapa micucuyänanchö
micucuyänanllaman ujuycatsirgan. ujuraycagta tariyargan. 17ॸTsaynö
ricaycurnam mitsicugcuna llullupag
Üsha mitsicugcunata angel llapan ninganta willacuyargan.
angelcuna yuripun 18ॸMitsicugcuna willacuyanganta
8ॸTsay pagasmi Belenpa wiyarnam, runacuna cushicurnin
washaläninchö üshancunata mitsicug mantsacashganö cayargan. 19ॸTsaynö
runacunapis täpaycäyargan. niyaptinnam, Maríaga shongollanchö
9ॸTsaymanmi illagpita angel yurisquir, catsirnin yarpachacurgan.
Dios Yayapa poderninwan imayca 20ॸMitsicugcunanam angel

illagonö atsicyaptin, üshata willacungannölla llulluta ricaycur,


täpacugcuna mantsacashga cayargan. cushishga alabarnin cuticuyargan:
10ॸPero angelnam nirgan: “Ama “¡Dios Yayaga alläpa poderösom,
mantsacäyaytsu. Llapan runacunawan agradëcicunantsicmi!” nir.
cushishga cayänayquipagmi canan
willayäshayqui. 11ॸUnay rey Davidpa Niño Jesústa templuman apayan
marcan Belenchömi Salayäshugniqui 21ॸWamra semänayog caycaptinnam,
canan yurishga caycan. ¡Payga taytanwan maman pengayninchö
Señornintsic Cristom! 12ॸDios Yayapa señalatsiyargan. Shutinnam
Tsurin canganta musyayänayquipag, churayargan Jesústa, angel Maríata
canan aywarmi llullu wamrata yuripur ningannölla.
tariyanqui, wätacunapa 22ॸMoisés mandacungan ley

micucuyänanchö inchanawan pitushga ningannömi María limpiu cananpag,


ujuraycagta.” chuscu chunca junagtarag shuyargan.
13ॸAngel tsaynö mitsicugcunata Tsaymi tsay junag chäriptinrag,
niycaptinnam, cielupita maytsicag Maríawan Josépis Jerusalénchö
angelcuna yurisquir, Dios Yayata templuman aywayargan, Jesústa Dios
alabarnin niyargan: Yayata entregayänanpag. 23ॸTsaynö
14 “¡Cieluchö caycag poderöso Dios rurayänanpagmi Diospa Palabran
Yayalläcuna, gellgashgachö nirgan: “Llullu ollgo
alläpa cushishgam alabaycuyag! tsuriquitaga Dios Yayata
¡Cananpitaga alli päsacuychö entregaycunqui servignin cananpag.”
cawacuyay, 24ॸDios Yaya mandacungan leymi

Dios Yayapa cuyacuyninwan cay gellgaraycan: “Nogata ishcay cullcushta


patsachö cushitsirnin o ishcay llullu palomacunata
cawacugcuna!” garaycayämanqui.” Cay leytapis
15ॸTsaynö nisquirnam, cieluman cumpligmi Joséwan María aywayargan.
angelcuna cuticuyargan. 25ॸTsay Jerusalén marcachömi Simeón

Mitsicugcunanam ninacuyargan: “¡Dios shutiyog runa täcurgan, Dios Yayata alläpa

Lc 2.23 Ex 13.2,12,15. Lc 2.24 Lv 12.8.


123 ґk̞ͮԆækґॷ2

cuyag alli runa. Paymi imaycatapis runacunapa shongoncunachö


allicunallata rurarnin, israelcuna Cristo yarpaynincunata imanö cangantapis
shamuptin libracashga cayänanta musyatsicunga. Yarparanqui, María.
shuyarargan. Payga Dios Yayapa Espïritu Imayca cuchillowan shongoyquita
Santonwanmi cargan. 26ॸTsaymi Espïritu tucsiyämuptin nanatsicugnöragmi, tsay
Santo jucpun musyatsir nirgan: “Dios Yaya wawayquiraycu llaquicurnin sufrinqui.”
cachamungan Cristota ricarragmi 36ॸTsaychömi juc chacwanpis cargan,

wañunqui” nir. 27ॸTsaynam Espïritu Santo Diospa Palabranta parlag Ana shutiyog.
pushaptin, tsay junag templuman Unay awilunmi Aser shutiyog runapa ayllun
aywargan. Tsaymannam Niño Jesústa y taytannam Fanuel cargan. Jipashlla
Joséwan María chätsiyargan, ley casaracunganpita ganchis watallam
mandacungancunata cumpliyänanpag. gojanwan täcuyargan. 37ॸGojan
28ॸSimeónnam llullu wamranta ricaycurnin wañucusquiptinmi, pusag chunca chuscu
margarcur, Dios Yayata alabar nirgan: watana japallanlla täcurgan. Tsaymi
29 “Dios Yayallä, noga servigniquita templupita mana yargor pagasta junagpa
änillämangayquitam ayunarnin, Dios Yayata adorar mañacurgan.
canan cumplirgoyqui. 38ॸTsayman Ana chärirnam wamrata ricaycur

Cananmi sïga, tranquïlona nirgan: “Dios Yaya, gamtam alläpa


cushishga wañuculläshag. agradëcicug cay Tsuriquita nogacunaman
30 ¡Salvayämagnï Tsuriqui Cristo ricaycur! cachamungayquita.” Tsaychö criyicug
31 Quiquiqui ningayquinömi runacunatanam nirgan: “Cay wamram
maytsaychö llapan runacunapa nogantsic Israel runacuna, unaypitana
ricänanchö payga salvanga. Cristota shuyangantsicnö salvamäshun.”
32 Mana Israelcag runacunatapis actsi 39ॸTsaypitanam Dios Yayapa leyninchö

cuentanömi actsirnin, llapan mandacungancunata Joséwan


gam Diosta regetsishunayquipag María cumplisquir Galileachö Nazaret
pushamunga. marcancunaman cuticuyargan. 40ॸNiño
Pay poderöso canganraycum Jesús wiñarnam Dios Yaya cuyarnin
servigniqui israelcunapis yanapaptin, alläpa yachayyog cargan.
imayca actsinörag alläpa cushishga
cayanga.” Jesús ley yachatsicugcunawan
33ॸTsaynö Niño Jesúspag Simeón templuchö parlan
ninganta, taytanwan maman wiyarmi 41ॸWatawatam Jerusalénman Joséwan
mantsacashga niyargan: “¿Tsaynötsurag María Pascua semäna ƿestata päsag
canga?” nir. 34ॸSimeónnam paycunata aywayag. 42ॸTsaymi Jesús chunca ishcay
nirgan: “Dios Yaya gamcunam watayog caycaptin, Israel runacunapa
bendiciunninta churaycamutsun.” costumbrincunamannö Pascua semäna
Tsaypitanam Jesúspa maman Maríata päsag Jerusalénman aywayargan. 43ॸTsay
nirgan: “Cay wawayqui jatunyarcuptinmi, Pascua semäna ushacasquiptinnam,
llapan Israel runacuna payman mana marcancunaman cuticuyargan. Joséwan
criyicurnin condenacäyanga. Pero payman María mana musyayanganyag Jesúsga
rasumpa ƿrmi criyicurmi sïga, salvacashga Jerusalénchö quëdasquirgan. 44ॸPaycunaga
cayanga. Quiquin Dios Yayapita yarpäyargan “Cay atscag runacunawanchi
shamushga captinmi, runacuna shamuycan” nirmi. Nänita goyatna
chasquiyangatsu. 35ॸTsaynöpam llapan aywaycarmi, pullan nänichö
ґk̞ͮԆækґॷ2ٍॷ3 124

tardiyaycaptinna Jesústa watucasquir marcachö Poncio Pilato mandacug cargan.


aylluncunatawan regeshancunata Galilea provinciachönam Herodes, Iturea y
tapupacurnin ashiyargan. 45ॸTsaychö mana Traconite provinciacunachönam Herodespa
tarirnam, tsayllapita Jerusalénman waugen Felipe y Abilinia provinciachönam
ashignin cutiyargan. Lisanias. 2ॸJerusalénchönam llapanta
46ॸCutiycurnin quimsa junag mandagnin sacerdöticuna Anaswan Caifas
ashiyanganchöragmi, templuchö ley caycäyargan. Tsay witsaymi tsunyacunachö
yachatsicugcunapa rurinchö paycunata Zacariaspa tsurin Juan Bautista päraptin,
wiyarnin tapupar, Jesús jamaycagta quiquin Dios Yaya Palabranta willacunanpag
tariyargan. 47ॸJesús alläpa alli yachayyog mandargan. 3ॸTsaymi Jordan mayu cuchun
carmi, tapuyangancunata imanö shumag marcacunapa purirnin, runacunata yachatsir
contestaptin, wiyagnin runacunapis nirgan: “Jutsayquicunapita dëjasquir
mantsacäcur ni ima niyta puediyargantsu. arepenticurnin bautizacuyay, Dios Yaya
48ॸJesústa ricasquirnam, taytanwan maman perdonayäshunayquipag” nir.
mantsacäyargan. Mamannam nirgan: “Ä 4ॸTsaynö Juan Bautista

wawa, ¿imanirtan caynö rurayämar, mana willacunanpagmi, Diospa Palabranta


willayämarnï quëdargoyqui? Alläpa parlag Isaías gellgarnin nirgan:
llaquishgam taytayquiwan ashirniqui “Tsunyacunachö purirmi juc runa
puriyargö.” willacurnin ninga:
49ॸJesúsnam nirgan: “¿Imanirtan ‘Dios Yayapa Tsurin shamunanpag
ashiyämargoyqui? ¿Manacu gamcuna ichicllanam faltan.
musyayanqui Dios Taytäpa wajinchö Alli nänipa purignö alistacurnin
canäta?” shumag prevenicuyay.
50ॸPero tsaynö ningantaga paycunaga 5 Mana alli nänicunata parijarnin

manam ni ichicllatapis entendiyargantsu. jircacunata pampatsagnö,


51ॸTsaypitanam paycunawan Nazaret wicsu nänicunata derëchar rumi
marcancunaman cuticur, llapan ruminta limpiagnö alistacuyay,
mandayangancunata rurarnin cargan. shongoyquicunachö mana alli
Mamannam shongonllachö llapan rurayniquicunata dëjasquir.
päsangancunata yarparar catsirgan. 6 Entëru munduchö maytsay
52ॸJesúsnam wiñarnin jatunyar, alläpa marcacunachömi llapan runacuna
allish yachayyog cargan. Dios musyayanga,
Yayapagwan runacunapagpis cuyashga Dios Yayapita Salvador
alläpa allim cargan. shamunganta.ٔॸٚ
7ॸTsaynö bautizacuyänanpag maytsicag
Juan Bautista Jordan mayu runacuna Juanman maytsaypita
cuchuncunachö bautizarnincuna shayämuptinmi nirgan: “Gamcunaga,
yachatsicun venenösa vïborapa castan caycar,
(Mateo 3.1-12; Marcos 1.1-8; ¿imagtan nogaman shayämunqui? ¿Tsaynö
Juan 1.19-28) caycarga, imanörag Dios Yayapa

3
1ॸTiberio Cesar shutiyog runa, chunca rabiayninwan condenacionpita geshpir
pitsga watana Roma runacunapa mas salvacäyanqui? 8ॸLlapan jutsayquicunata
mandacug reynin caycaptinmi, Judea dëjasquir arepenticurnin,

Lc 3.4-6 Is 40.3-5.
125 ґk̞ͮԆækґॷ3

allicagcunallatana rurayay. Ama servïtsu. Payga Espïritu Santota


gamcunaga niyaytsu, ‘Unay Abrahampa garayäshurniquim bautizayäshunqui
ayllun carmi, Diospana cantsic’ nirga. lunyaycag ninawannö. 17ॸIchicllanam
Tsaymi niyag: Dios Yaya munarga cay faltan, ërata limpiarnin rurasquir trïguta
rumicunapitapis Abrahampa ayllunman wayragnö runacunata acrananpag.
ticratsinmanmi. 9ॸImayca mana alli wayug Trïguta gorisquir churagnömi criyicug
jachacunata wallusquir ninachö runacunata apacunga. Pero mana criyig
waycangantsicnömi, Dios Yaya listo runacunatam sïga, imayca päjata
caycan mana criyicuyangayquipitawan waycagnö mana wañug ninachö
mana alli rurayniquicunapita rupatsinga.”
castigayäshunayquipag.” 18ॸTsaynö nisquirnam, Dios Yayapa
10ॸTsaynö niptinmi runacuna Alli Willacuyninta tucuyläyapa
tapuyargan: “Tsaynö captinga, alverticur willacurgan.
¿imatatan rurayäshag?” 19ॸTsaypitanam mandacug Herodesta
11ॸJuannam nirgan: “Ishcay Juan Bautista piñapar nirgan: “Ama
camisayquicuna captinga, juccag waugeyquipa warminwan täcuytsu.
camisayquicunata camisannagcagta Tsayga alläpa mana allim. Tsaynölla
garaycuyay. Tsaynölla micuyniquicuna amana tucuyläya mana allicunata
captinpis, mallagaycagcunata ruraynatsu.”
garaycuyay” nir. 20ॸTsaynö ninganpitam, mana allita
12ॸContribucion cobragcunanam rurangancunapita mas peor mana allita
Juanman witirnin bautizacur, tapurnin rurarnin, Herodes Juanta carcelman
niyargan: “Maestru, ¿imatatan gaycascatsirgan.
nogacunaga rurayäshag?” nir.
13ॸJuannam nirgan: “Contribucionpita Juan Bautista
mastaga ama cobracuyanquitsu.” Señor Jesucristota bautizan
14ॸTsaynöllam soldäducunapis witiycur (Mateo 3.13-17; Marcos 1.9-11)
tapuyargan: “Nogacunaga, ¿imatatan 21ॸRey Herodes manarag prësu
rurayäshag?” achcutsiptinmi, llapan runacuna
Paycunatanam nirgan: “Ama bautizacuyanganchö Señor Jesucristopis
runacunapa imancunatapis amälasga bautizacurgan. Tsaychö Señor Jesucristo
gechuyanquitsu ni amenasarnin Dios Yayaman mañacuycaptin cielu
calumniäyanquitsu gellaynincunaraycu. quichacasquiptinmi, 22ॸimayca palomanö
Pägayäshungayquillawan Espïritu Santo ricaraycäyaptin urämur,
conformacuyanqui.” Señor Jesucristoman chämurgan.
15ॸJuan yachatsicunganta runacuna Tsaynam cielupitanam Dios Yaya
wiyarmi, alläpa cushishga nimurgan: “Gamga cuyay Tsurïmi
quiquillancunachö niyargan: “Diospa canqui. Gamtam quiquï acrashcag
Tsurin shuyangantsic Cristoch cayga.” cushitsimänanpag.”
16ॸTsaynö niyanganta musyasquirnam,

Juan Bautista nirgan: “Nogaga Señor Jesucristopa


yacullawanmi bautizayag. Pero jucmi puntacag aylluncuna
shamunga nogapita mas poderöso. (Mateo 1.1-17)
Manam nogaga paypa llangenpa 23ॸSeñor
Jesucristo quimsa chunca
watunta umpuycur pascanällapagpis watayog caycarnam, Dios Yayapa Alli
ґk̞ͮԆækґॷ3ٍॷ4 126

Willacuyninta willacur gallaycurgan. Davidga Isaípa tsurinmi.


Tsaymi runacuna yarparnin Isaíga Obedpa tsurinmi.
criyiyangannö Señor Jesucristoga Obedga Boozpa tsurinmi.
Josépa tsurin cargan. Boozga Salmon tsurinmi.
Joséga Elípa tsurinmi. Salmon Nahasónpa tsurinmi.
24 Elíga Matatpa tsurinmi. 33 Nahasónga Aminadabpa tsurinmi.

Matatga Levípa tsurinmi. Aminadabga Adminpa tsurinmi.


Levíga Melquípa tsurinmi. Adminga Arnipa tsurinmi.
Melquíga Janapa tsurinmi. Arniga Esrompa tsurinmi.
Janaga Josépa tsurinmi. Esromga Farespa tsurinmi.
25 Joséga Matatíaspa tsurinmi. Faresga Judápa tsurinmi.
Matatíasga Amóspa tsurinmi. 34 Judága Jacobpa tsurinmi.

Amósga Nahúmpa tsurinmi. Jacobga Isaacpa tsurinmi.


Nahúmga Eslipa tsurinmi. Isaacga Abrahampa tsurinmi.
Esliga Nagaipa tsurinmi. Abrahamga Tarépa tsurinmi.
26 Nagaiga Mahatpa tsurinmi. Taréga Nacorpa tsurinmi.
Mahatga Matatíaspa tsurinmi. 35 Nacorga Serugpa tsurinmi.

Matatíasga Semeipa tsurinmi. Serugga Ragaupa tsurinmi.


Semeiga Josecpa tsurinmi. Ragauga Pelégpa tsurinmi.
Josecga Judápa tsurinmi. Pelégga Heberpa tsurinmi.
27 Judága Joanánpa tsurinmi. Heberga Salapa tsurinmi.
Joanánga Resapa tsurinmi. 36 Salaga Cainánpa tsurinmi.

Resaga Zorobabelpa tsurinmi. Cainánga Arfaxadpa tsurinmi.


Zorobabelga Salatielpa tsurinmi. Arfaxadga Sempa tsurinmi.
Salatielga Neripa tsurinmi. Semga Noépa tsurinmi.
28 Neriga Melquípa tsurinmi. Noéga Lamecpa tsurinmi.
Melquíga Adipa tsurinmi. 37 Lamecga Matusalénpa tsurinmi.

Adiga Cosampa tsurinmi. Matusalénga Enocpa tsurinmi.


Cosamga Elmadampa tsurinmi. Enocga Jaredpa tsurinmi.
Elmadamga Erpa tsurinmi. Jaredga Mahalaleelpa tsurinmi.
29 Erga Josuépa tsurinmi. Mahalaleelga Cainánpa tsurinmi.
Josuéga Eliézerpa tsurinmi. 38 Cainánga Enóspa tsurinmi.

Eliézerga Jorimpa tsurinmi. Enósga Setpa tsurinmi.


Jorimga Matatpa tsurinmi. Setga Adánpa tsurinmi.
30 Matatga Levípa tsurinmi. Adánga Dios Yaya camanganmi
Levíga Simeónpa tsurinmi. cargan.
Simeónga Judápa tsurinmi.
Judága Josépa tsurinmi. Señor Jesucristota Satanas
Joséga Jonampa tsurinmi. prueban tentayta munar
Jonamga Eliaquimpa tsurinmi. (Mateo 4.1-11; Marcos 1.12-13)

4
31 Eliaquimga Meleapa tsurinmi. 1ॸSeñor Jesucristo
Meleaga Menapa tsurinmi. bautizacusquirnam, Espïritu
Menaga Matatapa tsurinmi. Santopa poderninwan Jordan mayupita
Matataga Natánpa tsurinmi. cuticurgan. Tsaynam Espïritu Santo
32 Natánga Davidpa tsurinmi. tsunyaman pushargan. 2ॸTsay tsunya
127 ґk̞ͮԆækґॷ4

mana imacagchömi chuscu chunca nirgan: ‘Diosniquitaga ama ni ima


junag cargan. Tsaymi Señor Jesucristota pruebamanpis churanquitsu.ٔॸٚ
Supay pruebarnin tentayta munargan. 13ॸTsaynö tentarnin Señor Jesucristota

Tsay llapan junagcuna mana ni imatapis mana allita ruratsiyta mana puedirmi,
micurmi, Señor Jesucristo mallagargan. Supayga “Yapaychönam cutimushag”
3ॸTsaymi Supay nirgan: “Diospa Tsurin nir, aywacurgan.
carga, mä cay rumita manday tantaman
ticrayänanpag.” Señor Jesucristo Galileachö
4ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Diospa yachatsicur gallarin
Palabran gellgashgachömi nin: ‘Runaga (Mateo 4.12-17; Marcos 1.14-15)
manam tantata micurllatsu cawanga, 14ॸTsaypitanam Espïritu Santopa

sinöga Dios Yayapa Palabran poderninwan Señor Jesucristo Galilea


mandacunganta rasumpa cäsurmi mas provinciaman cuticurgan. Maytsay
alliga cawacunga’ nir.” enstanciacunachö runacunam Señor
5ॸTsaypitanam jirca puntanman Señor Jesucristopa ruraynincunata musyayargan.
Jesucristota Satanas pushaycur, entëru 15ॸLlapan marca changanchömi, Dios

munduchö maytsay naciuncunata Yayaman mañacuyänanpag goricäyänan


ricätsir, 6ॸnirgan: “Cay llapan jatusag wajicunachö Señor Jesucristo
shumag marcacunatawan llapan yachatsicurgan. Tsaynö yachatsicuptinmi,
mandacuyniquipis garaycugmanmi. Cay runacunapis alabarnin niyargan: “¡Payga
llapan imayca riquësancunata alläpa allim!” nir.
chasquishga carmi, munarga pitapis
garaycüman. 7ॸSi gongorpacuycurnin Señor Jesucristo Nazaret
adoramaptiquiga, cay imayca marcanchö cangan
ricaycangayquim llapan gampa (Mateo 13.53-58; Marcos 6.1-6)
canman.” 16ॸTsaypitanam wiñangan marcan
8ॸPero Señor Jesucristonam nirgan: Nazaretman Señor Jesucristo cutiycur,
“¡Caypita witiy, Satanas! Diospa costumbrinmannö sabado jamay junag
Palabran gellgashgachömi nin: ‘Juc goricäyänan wajiman aywargan.
japallan Diosllayquitam adorarnin Tsaychömi Diospa Palabranta
servinayquiga.ٔॸٚ liyinanpag sharcurgan. 17ॸTsaynam
9ॸTsaypitanam Supay Jerusalénman Diospa Palabranta willacug Isaías
Señor Jesucristota pusharcur, templupa gellgangan libruta macyayargan. Señor
jananman lätarcatsir nirgan: “Diospa Jesucristonam libruta quicharcur,
Tsurin carga, mä caypita jegarpuy. gellgaraycagta tarisquir liyirnin nirgan:
10ॸDiospa Palabran gellgashgachömi nirgan: 18 “Dios Yayapa Espïritunmi nogachö

‘Gammanmi Dios angelnincunata caycan.


cachamunga alcäbu cuidarnin, Paymi acramashga wactsacunata
11 maquincunawan achcuyäshuptiqui, Alli Willacuyta willanäpagwan
rumicunachö chaquiquita mana llaquishgacunata cushitsinäpag.
tacacunayquipag.ٔॸٚ Tsaynöllam Supayta servig
12ॸSeñor Jesucristonam nirgan: runacunapa jutsancunapita
“Diospa Palabran gellgashgachömi libranäpag,

Lc 4.4 Dt 8.3. Lc 4.8 Dt 6.13. Lc 4.10-11 Sal 91.11-12. Lc 4.12 Dt 6.16.


ґk̞ͮԆækґॷ4 128

gapracunatapis cuticätsinäpag, marcanchö atscag runacunam


llaquipaypag servicug melanaypag wicuwan geshyagyashga
esclävucunatapis libranäpag cayargan. Tsaymi caru Siria marcachö
manana sufriyänanpag. Naaman shutiyog runallata Eliseo
19 Tsaynöpam ‘Canan cushicuy cuticätsirgan, manam Israel marca
tiempuchö Dios Yaya alläpa majincunatatsu.”
cuyayarniqui, 28ॸSeñor Jesucristo tsaynö niptinnam,

salvayäshungayquita’ willayänagpag Dios Yayaman mañacuyänan wajichö


mandamashga.” goricashgacuna alläpa piñacuyargan.
20ॸTsaynö liyisquirnam, libruta wichgarcur 29ॸTsaynö piñacurmi llapan sharcurnin,

goricäyänan wajichö yanapacug runata Señor Jesucristota Nazaretpita cunjar


cutiycatsirnin jamaycurgan. Tsaychö garachar, tsay marcapa jircanninpita
caycagcunanam Señor Jesucristota cunjarpuyänanpag apayargan. 30ॸPero
ricaräyargan. 21ॸTsaynam nirgan: payga atscag runacunapa rurinpita
“Wiyaycäyangayqui libruchö nogapag ullusquirmi aywacurgan.
gellgaraycagmi, canan öra cumplirgon.”
22ॸTsaymi Señor Jesucristo alläpa Señor Jesucristo juc runapita
shumagta parlar yachatsicuptin, llapan supayta gargon
runacunapis cushicurnin mantsacashga (Marcos 1.21-28)
ninacuyargan: “Cay Jesusga alläpa allim. 31ॸTsaypitanam Galileachö Capernaum
¿Pero, imanörag Josépa tsurinlla caycarga, marcaman uraypa aywargan. Jamay
tsayläya shumagta parlan?” nir. sabado junagchömi, Dios Yayaman
23ॸSeñor Jesucristonam runacunata mañacuyänan wajichö runacunata
nirgan: “Gamcunaga masran yachatsicurgan. 32ॸPoderöso
niyämanqui: ‘Jampicug carga, willacuyninta yachatsicuptinmi,
quiquiquirag jampicunquiman. runacunapis mantsacashga cayargan.
Capernaumchöga geshyagyashacunatash 33ॸTsaychömi supayyog runa jinchi

cuticätsirgoyqui, mä canan cay gayaraypa nirgan: 34ॸ“¡Au Jesús, Nazaret


marcayquichöpis tsaynö ruraymuy.’ runa! ¿Imananquitan nogacunawan?
24ॸ“Rasuncagtam niyag: Manam ni ¿Ushacätsiyämagnïcu shamurgoyqui?
maygan profëtatapis marcanchöga ¡Noga regegmi, Diospa Santo Tsurin
chasquirnin respetar cäsuyantsu. cangayquita!” nir.
25-26ॸYarpäyay Elíaspa tiempunchö 35ॸTsaymi Señor Jesucristo supayyog

imanö canganta. Manacu quimsa wata y runata piñaparnin nirgan: “¡Upälla cay!
sogta quilla pasaypa usyarnin ¡Canan cay runapita yargoy!” nir.
tamyargantsu. Tsaymi maytsay Israel Niycuptinnam, llapanpa puntanchö
marcachö runacuna mallagaywan runata patsaman ishquiscatsirnin, mana
sufriyargan. Israelchö atscag viudacuna imanarlla supay yargorgan. 36ॸLlapan
sufriycäyaptinpis, Elíastam Dios Yaya runacunanam mantsacashga
cachargan caru Sidonpa lädun Sarep ninacuyargan: “¿Imanötan cay
marcachö täcug viudallaman. yachatsicuyninga? ¡Poderninwan
27ॸYarpäyay imanömi Eliseo mandaptillan, supayyog runacunapita
cawaycangan tiempu cargan. Israel supaycunapis yargoyan!”

Lc 4.19 Is 61.1-2.
129 ґk̞ͮԆækґॷ4ٍॷ5

37ॸTsaynö Señor Jesucristo rurangantam, aywacurgan. Tsaynö aywasquiptinmi


maytsay Galilea marcacunachö runacuna runacuna Señor Jesucristo
musyasquiyargan. caycanganman ashirnin aywar tarisquir
niyargan: “Täcushunrag ama
Señor Jesucristo Pedropa aywacuyragtsu” nir.
suegranta cuticätsin 43ॸPero Señor Jesucristonam nirgan:
(Mateo 8.14-15; Marcos 1.29-31) “Maytsay marcacunachömi Dios Yayapa
38ॸTsaypitanam Dios Yayaman Alli Willacuyninta willacur
mañacuyänan wajipita yargosquir, Simón yachatsicunä. Cay patsamanmi
Pedropa wajinman Señor Jesucristo cachamashga, Mandacuy Reynon imanö
aywargan. Tsaychömi Simónpa suegran canganta runacuna musyayänanpag
ƿebrewan geshyaycargan. Señor Jesucristo willacunäpag.”
chaycuptinan “Cuticaycätsillämuy” nir, 44ॸTsaypitanam Judea marcachö

rugayargan. maytsaypa purirnin, Dios Yayaman


39ॸSeñor Jesucristonam mañacuyänanpag goricäyänan
geshyaycagman witiycurnin umpuycur wajicunaman aywar yachatsicur
nirgan: “Amana ƿebreynatsu.” willacurgan.
Tsaymi jina öra ƿebrenpita tsay
warmi cuticasquirnin sharcur, Señor Jesucristo Pedrota gayarnin
paycunata servirnin gallaycurgan. discïpulun cananpag acran
(Mateo 4.18-22; Marcos 1.16-20)
Atscag geshyagyashacunata Señor
5
1ॸJuc cutinam Genesaret niyangan
Jesucristo cuticätsin Galilea lamar cuchunchö Diospa
(Mateo 8.16-17; Marcos 1.32-34) Palabranta Señor Jesucristo
40ॸTsaypitanam rupay jegaycaptinna, yachatsicuycargan. Wiyayta munarmi,
tucuyläya geshyagyashacunata Señor maytsicag runacuna goricar
Jesucristoman apayämurgan. Señor quichquinacurrag tangayargan.
Jesucristonam juc juclla paycunaman 2ॸTsaynam yacuchö ishcay büqui

maquinta churar, llapanta cuticätsirgan. caycagta Señor Jesucristo ricargan.


41ॸTsaynöllam atscag supayyog Pescädo achcugcunanam
runacunapita supaycunapis yargornin, büquincunapita yargosquir, pläyachö
gayaraypa niyargan: “¡Gamga Diospa ataräyancunata mayllaycäyargan.
Tsurinmi canqui!” nir. 3ॸTsaynam Simónpa büquinman lätarcur

Pero Señor Jesucristonam nirgan: nirgan: “Simón, cay yacu cuchunpita


“Upälla cayay.” Tsaynö piñaparmi mas ruriman yaycushun.”
payga parlayänanta änirgantsu, Dios Yaycusquiyaptinnam, büquiman
Yayapa Acrashgan canganta jamaycur runacunata yachatsirgan.
musyayaptin. 4ॸYachatsicur ushasquirnam Simónta

nirgan: “Cananga mas ruriman


Señor Jesucristo tsunyachö aywarnin ataräyayquicunata jitayay,
quiquillan Dios Yayaman pescädota achcuyänayquipag.”
mañacungan 5ॸSimónnam nirgan: “Maestru,
(Marcos 1.35-39) waratnam pescayargö. Pero manam ni
42ॸTsaypitanam patsa atsicyaycaptinna, jucllayllatapis achcuyargötsu. Mä gam
Señor Jesucristo tsunyaman japallan nimaptiqui ataräyäta jitashag.”
ґk̞ͮԆækґॷ5 130

6ॸAtaräyanta yacuman jitaycurnam, nirgan: “Noga munämi. ¡Cananga


alläpa atsca pescädota achcuyargan, limpiu cuticashga canayquita!”
ataräyancunapis rachinganyag. Tsaynö niptinnam, tsay runaga jina
7ॸTsaypitanam jucnin büquichö öra geshyayninpita cuticasquir, sänu
compañëruncunata yanapayänanpag püru ticrasquirgan. 14ॸTsaypitanam
sëñasllapa gayayargan. Paycuna runata Señor Jesucristo nirgan: “Ama ni
chäriyaptinnam, pescädota ishcan pitapis willacunquitsu cuticätsingagta.
büquiman wiñäyargan. Tsayläya atsca Mas bien sacerdötiman aywar, unay
pescädocaptinmi, ishcan büquicunapis Moisés mandacungannö
cäsi jundicäyargan. 8ॸTsayta Simón cuticangayquipita Dios Yayapag
Pedro ricaycurnam, Señor Jesucristopa garaynin apay. Tsaynöpam
puntanman gongoricuycur nirgan: sacerdöticuna musyayanga rasumpa
“¡Taytay, nogalläga jutsasapa runam limpiu cuticashgana cangayquita” nir.
callä! ¡Nogalläpita witicurcullay!” 15ॸTsaynö “Ama willacunquitsu”
9ॸCompañëruncunawan tsayläya atsca nicaptinpis, runacunaga masmi
pescädota achcuyanganpita musyasquiyargan Señor Jesucristo
mantsacashga carmi, Pedro tsaynö cuticätsinganta. Tsaypitanam maytsicag
nirgan. 10ॸZebedeopa tsurincuna runacuna goricäyargan
Santiagowan Juanmi, Simónpa yachatsicuyninta wiyayänanpagwan
companëroncuna cayargan. Paycunapis geshyagyashacunatapis cuticätsinanpag.
mantsacashgam cayargan. 16ॸPero Señor Jesucristoga imaypis

Señor Jesucristonam Simónta nirgan: paycunapita raquicarmi, tsunyacunapa


“Ama mantsacaytsu. Cananpitam aywar Dios Yayaman mañacug.
pescädota achcungayquinö runacunata
yachatsirnin gorimunqui, nogaman Señor Jesucristo invälidu mana
rasumpa ƿrmi criyicayämunanpag.” purig runata cuticätsin
11ॸTsaynö niptinnam, jina öra (Mateo 9.1-8; Marcos 2.1-12)
büquincunata gochapita jorgosquir, 17ॸJuc junag Señor Jesucristo
tsaychö llapanta dëjasquir Señor yachatsicuycaptinnam, fariseocunawan
Jesucristota gatircur aywacuyargan. ley yachatsicugcuna maytsay Galilea
marcapitawan Judeapita y Jerusalénpita
Señor Jesucristo melanaypag shamurnin, goricasquir jamaycurnin
wicuwan geshyagyashata cuticätsin wiyayargan. Quiquin Dios Yayapa
(Mateo 8.1-4; Marcos 1.40-45) poderninmi, Señor Jesucristochöga
12ॸJucpunnam juc marcachö Señor cargan. Tsaymi tucuyläya
Jesucristo caycaptin, melanaypag geshyagyashacunatapis cuticätsig.
wicuwan entëru cuerpun geshyagyasha 18ॸTsaymannam runacuna mana purig

runa chargan. Señor Jesucristota invälidu runata tsacrancawan wintushga


ricaycurnam, patsayag umpuycur apayämurgan. Chäratsirnam, waji
gongoricuycurnin rugargan: “Taytay, rurinchö Señor Jesucristo caycanganpa
voluntäniqui captinga melanaypag puntanman yaycatsiyta munayargan.
mana canäpag limpiar 19ॸPero maytsicag runacuna quichqui

cuticaycatsillämay.” cayaptinnam, yaycatsiyta


13ॸTsaypitanam Señor Jesucristo tsay puediyargantsu. Tsaynö mana
runapa jananman maquinta churaycur yaycatsiyta puedirmi, waji jananman
131 ґk̞ͮԆækґॷ5

lätarcur tëjacunata jurgosquir, cobrag runata ricargan, cobracunan


geshyaycag runata tsacrancantawan wajichö jamaycagta. Paytam nirgan:
shumagllalla Señor Jesucristopa “Canan nogata gatimay” nir.
puntanman bäjatsiyargan. 20ॸTsaynö 28ॸTsaynam Leví runaga sharcurnin,

rurarnin payman rasumpa llapan imaycanta dëjasquir Señor


criyicuyanganta musyarmi, geshyaycag Jesucristopa discïpulun cananpag
runata Señor Jesucristo nirgan: “Amïgo, gepanta aywacurgan.
llapan jutsayquipitam perdonag.” 29ॸTsaypitanam Señor Jesucristopag
21ॸTsaynam fariseocunawan ley Leví wajinchö juc jatun banquëtita
yachatsicugcuna quiquincunalla ruratsirgan. Tsaychönam atscag
yarpachacuyargan: “Cay runaga Diospa contribucion cobragcunawan waquincag
contran, ¡imanirtan tsaynö Diostucur runacunapis Señor Jesucristowan pagta
parlan! Quiquin Dios Yayallam micupacuyargan. 30ॸPero tsaynö
jutsantsictaga perdonan.” micuycagta ricarmi, fariseocunawan ley
22ॸTsaynö yarpäyanganta Señor yachatsicugcuna Señor Jesucristopa
Jesucristo musyasquirnam nirgan: discïpuluncunata musyapar niyargan:
“¿Imanirtan shongoyquicunallachö “Contribucion cobragcunawan y
tsaynö yarpäyanqui? 23ॸ¿Maygantan mas jutsasapacunawan ¿imanirtan gamcuna
fäcil ninäpag canman: micuycäyanqui?”
‘Jutsayquicunapitam perdonag’ ningäcu 31ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

o ‘Cuticashganam canqui; canan “Geshyagyashacunallam mëdicotaga


aywacuy’ ningäcu? 24ॸPero cananmi wanayan, sänucagcunaga manam
ricätsiyäshayqui Diospita Shamushga wanayannatsu. 32ॸTsaynöllam nogapis
Runa car, poderöso caynïwan cay patsaman shamushcä, manam
runacunapa jutsanta perdonangäta.” jutsannag alli ruragcunata ashigtsu,
Tsaymi geshyagyasha runatana Señor sinöga jutsasapacunata ashigninmi
Jesucristo nirgan: “Gamtam nig: shamushcä, jutsancunapita
Cuticashganam canqui. Sharcur arepenticurnin Dios Yayaman
tsacrancayquita apacurcur wajiquiman cutiyänanpag.”
cuticuy.”
25ॸTsaypitanam jina öra sharcurnin Señor Jesucristota
llapan ricäraycayaptin, tsacrancanta ayünopag tapuyan
aparcur wajinpa cuticurgan Dios Yayaga (Mateo 9.14-17; Marcos 2.18-22)
cushishga alabarnin. 26ॸTsaychö 33ॸTsaypitanam runacuna Señor

runacunapis mantsacäcurmi Jesucristota tapuyargan: “Juan


alabayargan: “¡Dios Yayaga alläpa alli Bautistapawan fariseocunapa
poderösom! ¡Manam ni imaypis discïpuluncunaga imaypis ayunarmi,
canannö imayca alli ruragtaga Dios Yayaman mañacuyan. Pero gampa
ricashgatsu cantsic!” nir. discïpuluyquicunaga mana ayunarmi,
imaypis upyaycäyan y micuycäyan.”
Señor Jesucristo 34ॸSeñor Jesucristonam nirgan:
Levíta acrarnin gayan “¿Acäsu casamientuman
(Mateo 9.9-13; Marcos 2.13-17) convidashgacunaga noviowan pagta
27ॸTsaypitanam Señor Jesucristo caycar ayunarcu mallag cayanman?
aywacuycar, Leví shutiyog contribucion 35ॸTsaynöllam nogawan pagta caycarga,
ґk̞ͮԆækґॷ5ٍॷ6 132

discïpulücunapis ayunayänantsu. Pero 3ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

imayca noviotanö nogata “¿Manacu Diospa Palabranta


apascayämaptinmi sïga, paycunapis liyiyashcanqui, unay rey David
mallaglla ayunarnin cayanga” nir. yanagencunawan puriycar mallagarnin
36ॸTsaynö nisquirnam, yachatsicur rurayanganta? 4ॸDavidmi Dios Yayata
nirgan: “Mushog tëlapita rutusquir, adorayänan wajiman yaycusquir,
manam macwa llatapata Diospa puntanman churashga sagrädu
remendashwantsu. Tsaynö rurarga tantata jorgosquirnin, yanagencunawan
ishcantam perdiscatsintsic. Si tsaynö micusquiyargan. Leynintsic
ruraptinga, mushogcag tëla gentirmi mandacungannöga sacerdöticunallam
macwacag llatapata mas peor tsay sagrädu tantataga micuyänan
rachiscatsinga. 37ॸTsaynöllam tsayrag cargan. Tsaynö caycaptinpis, David
rurashga aswatapis, macwa mana servig yanagencunawan mana sacerdöti caycar
puyñumanga jirpurnin wiñantsictsu. Si micurnin, manam ni ima mana allitatsu
tsaynö wiñashgaga aswa pogornin rurargan.”
macwa puyñuta paquiscatsiptinmi, 5ॸTsaynö nisquirnam nirgan: “Diospita

aswapis jicharnin jancat perdisquinga. Shamushga Runa carmi, sabado jamay


Tsaymi puyñuwan aswapis jancat junagchöpis mandacuyta puedï.”
ushacasquiyanga. 38ॸManam tsaytaga
tsaynöga rurashwantsu. Tsaymi tsayrag Señor Jesucristo cuticätsin maquin
rurashga aswataga mushog puyñuman genticashga runata
jirpurnin wiñantsic. 39ॸPipis (Mateo 12.9-14; Marcos 3.1-6)
pogoshganacag mishqui aswata 6ॸTsaypitanam yapay juc sabadochö

yawarcurga, tsayrag rurashgacag goricäyänan wajiman Señor Jesucristo


aswataga mananam upyayta munantsu, aywarnin yachatsicurgan. Tsaychömi
‘pogoshgacag aswam mas mishquiga.’ juc runa derëchucag maquin pasaypa
Tsaynömi cay runacunapis, genticashga caycargan.
yachatsicunga mushogcaptin entendiyta 7ॸFariseocunanam ley

munayantsu.” yachatsicugcunawan Señor Jesucristota


ricaraycäyargan “¿Mä canan sabado
Señor Jesucristo yachatsicun alli junagchö leynintsicta mana cäsur, cay
rurayta jamay sabado junagchö runata cuticätsingacush? Cuticätsiptinga
(Mateo 12.1-8; Marcos 2.23-28) quëjacushunmi” nir. 8ॸPero tsaynö

6
1ॸJuc sabado jamay junagnam Señor yarpäyanganta tantiyasquirmi,
Jesucristo trïgu murushga rurinpa gentishga maquiyog runata nirgan:
discïpuluncunawan aywaycargan. “Sharcur, cay llapanpa puntaman ichiy”
Discïpuluncunanam trïguta quiptusquirnin nir. Runanam sharcurnin llapanpa
cupasquir uchuyargan. 2ॸFariseocuna tsayta puntanman ichirgan. 9ॸTsaynam
ricaycurnam piñacur niyargan: fariseocunata Señor Jesucristo nirgan:
“¡Leynintsicga manam permïtintsu cay “Jucta tapuyäshayqui, ¿Imanötan
jamay sabado junagchö gamcuna tsaynö leynintsic mandacun jamay sabado
rurayänayquipag!” junagchö: Allita rurashwancu o

Lc 5.37 Tsay tiempuchö Señor Jesucristo parlargan imanö runacuna vïnota suelapita rurashga
bolsacunaman wiñäyanganta.
133 ґk̞ͮԆækґॷ6

manacu? ¿Geshyaycag runata Tsaymanmi maytsay Judea


cuticätsishwancu o wañunaycaptinpis marcacunapitawan Jerusalénpita, lamar
ricaraycashwancu?” nir. cuchunchö Tiro y Sidon
10ॸTsaynam llapancunata ricasquir, marcacunapitapis, maytsicag runacuna
tsay runata nirgan: “Maquiquita shayämushga cayargan. 18ॸTsaymi
macyamuy.” Maquinta pallarcuptinnam, maytsaypita Señor Jesucristo
jancat cuticascatsirgan. 11ॸPero yachatsicunganta wiyayta munarnin y
fariseocunanam piñacurnin, geshyagyashacunata cuticätsinanta
quiquincuna pura ninacuyargan: munar shayämurgan. Supaycunawan
“Jesúspa contran imatatan sufrigcunatapis Señor Jesucristo
ruraycuntsic.” cuticätsirgan. 19ॸLlapan runacunam
Señor Jesucristota yatayta munayargan,
Señor Jesucristo chunca ishcay poderöso cayninwan llapan
runacunata apostolnin geshyagyashacunata cuticätsiptin.
cayänanpag acran
(Mateo 10.1-4; Marcos 3.13-19) Señor Jesucristo
12ॸTsaypitanam cushicuycunapagwan
Señor Jesucristo juc
jircaman aywasquir, Dios Yayaman llaquicuycunapag willacun
warat mañacurgan. 13ॸPatsa (Mateo 5.1-12)
waräsquiptinnam, discïpuluncunata 20ॸTsaypitanam discïpuluncunata
gayasquir chunca ishcagta acrarnin Señor Jesucristo ricaycur,
churargan apostolnin cayänanpag. yarpachacuyänanpag nirgan:
Paycunam cayargan: “Cushicuyay, nogaman criyicug
14 Simón (paytam shutitsirgan “Pedro” wactsacuna.
nir) Gamcunapagmi Dios Yayapa
y waugen Andrés, Mandacuy Reynonga.
Santiago, 21 “Cushicuyay, imayca mallagagnö

Juan, Diosta ashigcuna.


Felipe, Gamcunatam Dios Yayaga pacha
Bartolome, juntata wätayäshunqui.
15 Mateo, Cushicuyay, canan llaquicur
Tomas, wagacugcuna.
Alfeopa tsurin Santiago, Cananpitaga cushishga asicurnam
Zelote grüpupita Simón, cayanqui.
16 Santiagopa tsurin Judás 22 “Cushicuyay, chiquirnin gargor

y Judás Iscariote. allgotsacuyäshuptiqui,


Judás Iscariotem Señor Jesucristota mana alli ruragtanö insultar
traicionarnin ranticurgan. calumniarnin levantayäshuptiqui.
Tsaynö rechazarga rurayäshunqui
Señor Jesucristo atscag Diospita Shamushga Runaman
runacunata yachatsin rasumpa
(Mateo 4.23-25) criyicuyangayquiraycum.
17ॸDiscïpuluncunawan Señor Jesucristo 23ॸ“Tsaynö rurayäshuptiquiga

jircapita urämurmi, pampachö atscag cushicuyanqui. Wac vïdachömi Dios


gatiragnincuna caycagta tariyämurgan. Yaya imayca juc premiutanö llapan
ґk̞ͮԆækґॷ6 134

bendiciunninta garayäshunqui. mañayäshungayquita garaycuyanqui. Si


Tsaynöllam paycunapa unay imayquita gechuyäshuptiquipis ama
awiluncunapis Dios Yayapag ‘Cutitsimay’ nir, gechuyanquitsu.
willacugcunata maltratayargan. 31ॸImanömi runamajiquicuna
24 “Pero, ¡Allau rïcu runacuna! gamcunapag allita rurayänanta
Cay vïdallachömi gamcunaga munayanqui, tsaynölla gamcunapis
shogashga cushicuychö cayanqui. paycunapag allicunallata rurayanqui.
25 “¡Allau, cay patsachö 32ॸ“Cuyayäshugniquicunallata cuyarga,

imaycayquicuna manam ni ima allitatsu ruraycäyanqui.


cayäpushungayquicunallaman Jutsasapacunapis cuyagnincunallataga
criyicugcuna, cuyayanmi. 33ॸLlaquir
gamcuna imaycarpis mallagarmi yanapayäshugniquicunallata yanaparga,
llaquishga cayanqui! manam ni ima allitatsu ruraycäyanqui.
“¡Allau, mana allicunata ruraycar, Jutsasapacunapis llaquignincunallataga
cushicur asicachagcuna, yanapayanmi. 34ॸSi gamcuna següru
tsaynö rurayangancunapitam cutitsiyäshunayquipag runacunallata
llaquicur wagacuychö cayanqui! prestarga, ¿ima allitatan ruraycäyanqui?
26 “¡Allau, gamcunata runacunalla Tsaynö llapanta cutitsiyänanllapagga
aläbayäshuptiqui, jutsasapacunapis prestacuyanmi.
tsaynöllam paycunapa 35ॸTsaypa rantinga

awiluncunapis unay tiempuchö, chiquiyäshugniquicunapag allicunallata


Dios Yayapa profëtantucugcunata rurarnin cuyayanqui. Mana
aläbayargan! cutitsiyäshunayquita shuyararlla,
imatapis prestaycuyanqui. Tsaynö
Chiquiyäshugniquicunata cuyayay rurayaptiquiga, quiquin Dios Yayam
(Mateo 5.38-48; 7.12) prestayangayquipitapis masta
27ॸ“Pero cananmi llapayqui cutitsiyäshunqui. Dios Yayaga mana
wiyayämänayquipag niyag: agradëcicugcunatawan
Chiquiyäshugniquicunata cuyar, jutsasapacunatapis llaquiparmi
despreciayäshugniquicunata yanapan. Gamcunapis paynölla rurarga,
llaquiparnin yanapayanqui. cieluchö poderöso Dios Yayapa rasumpa
28ॸContrayqui imatapis rurar mana wamranmi cayanqui. 36ॸTsaymi alläpa
allicunata mañacuyaptinpis, gamcunaga cuyacur llaquipäcug cieluchö
paycunaman Dios Yaya bendiciunninta Taytaquicunanölla, gamcunapis
churaycunanpag mañacuyanqui. llaquipäcug cayay.
Tsaynölla ashar allgotsacuyäshugniqui
runacunapagpis Dios Yayaman Runamajiquicunata ama
mañacuyanqui. 29ॸSi pipis juccaglä juzgayaytsu.
gagllayquicunachö (Mateo 7.1-5)
lagyaycuyäshuptiquiga, juccaglätapis 37ॸ“Runamajicunata ama juzgayaytsu,
camapuycuyanqui. Mas bien gamcunatapis Dios Yaya mana
umillacuycurnin ama imanayanquitsu. juzgayäshunayquipag. Calumniarnin
Punchuyquicunata gechuyäshuptiquiga, ama ni pitapis levantayaytsu, tsaynölla
camisayquicunatawan gamcunatapis Dios Yaya mana
llushtipuycuyanqui. 30ॸImatapis condenayäshunayquipag. Mas bien
135 ґk̞ͮԆækґॷ6ٍॷ7

perdonanacuyay, gamcunatapis Dios allicunallata imaypis ruraycan.


Yaya perdonayäshunayquipag. Shongonchö mana allicunata yarparmi,
38ॸRunamajiquita garaycuptiquiga, Dios tsaynö mana allicunallata parlanpis.
Yayam gamcunatapis mas atscata Tsaymi runaga shongontsicchö allita o
garaycushunqui, tupuman juntat mana allitapis yarpangantsicta
tupurcur jichatrag garacugnö. Atscata o parlantsic.
ichicllata garacuyangayquinöllam,
gamcunapis chasquiyanqui.” Ishcayläya cimientu
39ॸTsaynö nisquirnam, Señor Jesucristo (Mateo 7.24-27)
iwalatsicuypa yachatsicurnin nirgan: 46ॸ“¿Imanirtan gamcunaga Señor,

“¿Acäsu juc gaprataga gapramajincu Señor niyämanqui,


pushan? Gapramajin pusharga, mandamientücunatapis mana
¡ishcanmi sanjaman jegarpuyanman! cäsucuycar? 47ॸCananmi iwalatsicuywan
40ॸManam ni maygan yachacugpis entenditsiyäshayqui: Nogaman shamur
maestrunpita mas yachagga cantsu. yachatsicungäta wiyarnin
Pero tsay yachacug shumag alli cäsucugcunaga, 48ॸimayca alli junduyag
yachacur ushasquirga, maestrunnöllam ogtiycurnin, gaga jananchö cimientuta
canga. patsätsir wajita shäratsignömi cayan.
41ॸ“¿Imanirtan runamajiquipa Tsaynö rurasquiptinmi mangädawan
ñawinchö ichic shumpatagnö mana alli atsca lloglla yacu tsay wajiman charpis
rurayninta musyapanqui? ¿Pero cuyutsintsu, gaga jananchö allish
quiquiquicunapa jutsayquicunaga rurashga captin. 49ॸPero
imayca ñawiquicunachö jatun gerunö yachatsicungäcunata wiyaycar, mana
caycagta, manacu tantiyanqui? cäsucug runaga allpa janallanchö
42ॸJutsayquita imayca ñawiquichö jatun cimientunnag wajita shäratsignömi
gerutanö mana ricaycarga, ¿imanörag cayan. Tsaymi mangädawan atsca
‘Wauge, ñawiquipita shumpata lloglla yacu tsay wajiman char, pasaypa
jipiscamushag’ ninquiman? ¡Ä, allitucug jancat juchuscatsin.”
janan shongo! Quiquiquirag puntata
ñawiquichö caycag geruta Roma capitanpa wätayninta Señor
jorgonquiman. Tsaymi sïga mas shumag Jesucristo cuticätsin
ricanquiman jucpa ñawinpita shumpata (Mateo 8.5-13; Juan 4.43-54)

7
jipinayquipagpis. 1ॸTsaychö wiyagnin runacunata
yachatsir ushasquirnam,
Wayuyninpitam jachataga regentsic
Capernaum marcaman aywacurgan.
(Mateo 7.17-20; 12.34-35) 2ॸTsaychömi Roma capitanpa cuyay
43ॸ“Allicag früta allitam wayun. Pero wätaynin runa antsa geshyaycargan.
mana allicag frütaga mana allitam 3ॸTsay capitannam Señor Jesucristo

wayunpis. 44ॸWayuyninpitam imanö rurangancunata musyarnin,


früta canganta regentsic. Manam casha judiucunapa mandacugnincunata
montipitatsu ïgostawan üvata pallantsic. cachargan: “Señor Jesucristoman canan
45ॸTsaynöllam allicag runaga shongon aywaycuyällay. Shamuycullätsun
allicaptin, imaycatapis allicunallata wätaynïta cuticaycatsillämunanpag” nir.
ruran. Pero mana allicag runanam sïga 4ॸPaycuna aywarnam Señor

shongon mana allicaptin, mana Jesucristota niyargan: “Tsay capitan


ґk̞ͮԆækґॷ7 136

alläpa alli canganraycu, geshyaycag warmita ricaycurnin, alläpa


wätayninta cuticaycatsillay. 5ॸPayga llaquiparnin nirgan: “Ama wagaytsu.”
alläpa marcantsicta cuyarmi, Dios 14ॸTsaynö nirmi, aywarnin cäjata

Yayaman mañacunapag goricänantsic yataycuptin wintuycagcuna


wajitapis ruratsishga.” ichisquiyargan. Tsay wañushgatanam
6ॸTsaynö rugayaptinnam, Señor Señor Jesucristo nirgan: “Jöven,
Jesucristo paycunawan aywargan. Pero gamtam nig: ¡Sharcuy!”
wajiman chaycäyaptinnam, capitan 15ॸSeñor Jesucristo tsaynö niycuptinmi,

amïgoncunata cachargan Señor cawascamur jamaycurnin runacunawan


Jesucristota niyänanpag: “Señor, amana parlargan. Tsay viudatanam Señor
afanacallämuytsu, mana Israel runa Jesucristo ollgo wawan cawashgata
carmi, wajïman yaycunayquita entregaycurgan. 16ॸTsayta ricaycurmi
pengacullä. 7ॸTsaynö pengacurmi llapan runacuna cushicuynintinwan
quiquïga shallämurgötsu. Tsaymi mantsacar Dios Yayata alabarnin
cayllapita niycullay wätaynï niyargan: “Dios Yayapa juc poderöso
cuticasquinanpag. 8ॸNogapis profëtanmi nogantsicman yurimushga.
mandagnïpa mandädunchömi cä. Alläpa llaquiparmi quiquin Dios Yaya
Tsaynöllam soldädücunapis cananga yanapamäshun” nir.
mandädüchö cayan. Soldädüta ‘Ayway’ 17ॸRunacunanam entëru Judea

niptïga aywanmi. Jucninta ‘Shamuy’ provinciapawan maytsay marcacunapa


niptïpis shamunmi. Wätaynïta ‘Cayta aywarnin, Señor Jesucristo
ruray’ niptïpis ruranmi.” rurangancunata willacuyargan.
9ॸTsayta wiyaycurnam Señor

Jesucristo mantsacagnörag alläpa Juan Bautistapa discïpuluncuna


cushicur discïpuluncunaman tumaycur Señor Jesucristoman aywayan
nirgan: “Niyagmi, cay runa (Mateo 11.2-19)
criyicungantanöga, manam ni imaypis 18ॸJuan Bautistapa discïpuluncunanam

Israel naciunchö tarishgatsu cä.” Señor Jesucristo rurangancunata


10ॸCapitanpa wajinman tsay musyasquir Juanta willayargan.
cachacungan amïgoncuna cutirmi, Tsaynam ishcag discïpuluncunata
wätaynin jancat cuticashgatana gayasquir, 19ॸtapucug cachar nirgan:
tariyargan. “Diospa Tsurin Cristom jutsantsicpita
salvamänapag shamunan cargan.
Señor Jesucristo juc viudapa ollgo ¿Gamcush canqui o juctaragcush
wawanta cawatsin shuyäyäshag?” nir.
11ॸTsaypitanam Señor Jesucristo Nain 20ॸSeñor Jesucristoman chaycurnam

niyangan marcaman aywacuptin, niyargan: “Juan Bautistam


discïpuluncuna maytsicag runacunawan mandayämargon. ¿Gamcush Diospita
gatirnin aywayargan. 12ॸTsay marcaman Shamushga Runa canqui o juctaragcush
yaycuycarnam, Señor Jesucristo shuyäyälläshag?”
tincurgan wañushgata pampag 21ॸTsay öram Juan Bautistapa

apaycäyagwan. Tsay wañushga runata discïpuluncunapa puntancunachö Señor


atscag pampagnin apaycäyanganga, juc Jesucristo tucuyläyawan
viudapa japallallan ollgo wawanmi geshyaycagcunata y supayyog
canag. 13ॸTsaypitanam Señor Jesucristo runacunapita supaycunata gargornin
137 ґk̞ͮԆækґॷ7

atscag gapracunatapis cuticätsirgan. Yayapa Mandacuy Reynonchö caycag


22ॸTsaymi Juan cachamungancunata gollmi shongo runacunam Juanpita mas
Señor Jesucristo nirgan: “Canan poderyogga cayan.”
cutirnin, Juan Bautistata willayanqui, 29ॸJuan yachatsicunganta wiyarmi,

caychö wiyayangayquitawan llapan llapan runacunawan contribucion


ricäyangayquita: ‘Gapracunam ricäyan; cobracugcunapis “¡Dios Yayaga alläpa
ratacunam puriyan; melanaypag allim!” nir, tsay öra bautizacuyargan.
wicuwan geshyagyashacunapis limpiu 30ॸPero fariseocunawan ley

cuticäyan; mana wiyagcunam wiyayan; yachatsicugcunaga, paycunapag Dios


wañushgacunam cawayämun; y Yaya munanganta mana cäsurmi
wactsacunatam mushog Alli bautizacuyargantsu.
Willacuyninta willan’ nir. 23ॸPipis 31ॸTsaypitanam Señor Jesucristo

nogapita mana raquicarnin conƿacamur nirgan: “¿Canan tiempu runacunataga


ƿrmi criyicurga, alläpa cushishgam imawanrag iwalatsishag? ¿Imanötan
cayanga.” cayan? 32ॸPaycunaga imayca
24ॸJuan Bautistapa discïpuluncuna pläzacunachö pucllar, wamracuna
cuticusquiyaptinmi, tsaychö goricashga gayaycachagnöllam yanagencunata
runacunata Señor Jesucristo Juanpag niyan:
willargan: “Tsunyachö caycaptin, ‘Lautata shumag tocayaptïpis
¿imagtan Juanman caruta manam tushuyanquitsu
aywayargayqui? ¿Juc runa ni llaquinaypagta cantayaptïpis
mantsacurnin juclä jucläpa imayca manam wagayanquitsu.’
shogoshnö wayrawan cuyugta ricagcu? 33ॸTsaynömi Juan Bautista shamurnin,
25ॸSinöga, ¿imagtan aywayargayqui? vïnota mana upyaptin y tantata mana
¿Alli shumag llatapan shucushga runata micuptin gamcuna niyanqui: ‘Payga
ricagcu? Alli shumag llatapashga supayyogmi.’ 34ॸDiospita Shamushga
runacunaga micur, upyar, tushur Runa micug upyag captïmi, gamcunaga
rïcucunapa palacioncunachömi cayan. niyämanqui: ‘Cayga alläpa micugmi y
26ॸTsaypunga, ¿imagtan aywayargayqui, upyagmi. Contribucion
Diospa willacug profëtanmi nircu? cobragcunapawan jutsasapacunapa
¡Aumi! Payga, tsay willacug amïgonmi.’ 35ॸPero Dios Yayapa
profëtacunapitapis mas willacug acrashgancag runacunaga, alli rurag
profëtam. 27ॸJuanpagmi Diospa Palabran caynincunawan Dios Yayapa alläpa alli
gellgashgachö nirgan: yachayninta ricätsicuyan.”
‘Willacugnïtam gampa puntayquita
cachashag, Señor Jesucristo fariseo Simónpa
runacunata willacuptin wajinchö micun
jutsancunapita arepenticurnin, 36ॸTsaypitanam juc fariseo wajinchö

alistacushgana shumag micuyänanpag Señor Jesucristota


chasquiyäshunayquipag.’ convidargan. Señor Jesucristonam
28ॸRasuncagtam niyag: Juannö poderyog wajiman yaycusquir, mësaman
alli runaga manam ni imaypis jamargan. 37ॸTsay marcachönam juc
cashgaragtsu. Tsaynö captinpis, Dios lluta puricug warmi pärargan. Tsay

Lc 7.27 Mal 3.1.


ґk̞ͮԆækґॷ7ٍॷ8 138

warminam fariseopa wajinchö Señor costumbrintsicnö manam


Jesucristo micuycanganta musyasquir, mutsamargoyquitsu, pero cay warmim
aywarnin yaycusquirgan alabastro sïga wajiquiman yaycamunganpita
niyangan pömuchö mushcug perfümin chaquïta mutsamurnin dëjargontsu.
aptashga. 38ॸChärirnam Señor 46ॸGamga manam

Jesucristopa gepallanpa chaquinyag costumbrintsicmannö umäman aceitita


witiycurnin wagargan. Wegenwan wiñämurgoyquitsu. Pero cay warmin
chaquincunata mayllarnin agtsanwan sïga, alläpa chaniyog mushcug
tsaquiscatsirmi, chaquinta mutsaycur perfümita chaquïman wiñämurgon.
juc mushcug perfümita wiñargan. 47ॸTsaymi gamta nig: Cay warmita
39ॸTsayta ricaycurnam, Señor tsaytsicag jutsanpita perdonaptïmi,
Jesucristota convidag fariseo alläpa cuyamarnï tsaynö ruramargon.
shongollanchö nirgan: “Cay runa Dios Pero waquinga ‘Ichiclla jutsätam
Yayapa rasumpa profëtan carga, perdonamashga alli rurag captï’ nirmi,
musyanmanmi cay yatagnin warmi ichicllata cuyayämanpis.”
imanö mana alli rurag canganta.” 48ॸWarmitanam Señor Jesucristo
40ॸTsaypitanam Señor Jesucristo nirgan: “Llapan jutsayquim
nirgan: “Simón, jucta nishayqui.” perdonashgana.”
Paynam nirgan: “Maestru, 49ॸTsaychö caycag

niycallämay.” convidashgacunanam, quiquincuna pura


41ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Ishcag ninacuyargan: “¿Pitan cay runaga,
runacunam juc prestacug runata jutsacunapitapis perdonacunanpag?”
gellaynin dëbeyargan. Juccagmi pitsga 50ॸPero Señor Jesucristonam warmita

pachac junag arunapag dëbecurgan y nirgan: “Nogaman rasumpa ƿrmi


juccagnam pitsga chunca junagllapag. criyicurmi, condenacionpita
42ॸTsaynö ishcanpis dëbecuyanganta salvacargoyqui. Cananga aywacuy
mana pägayta puediyaptinmi, tsay shumag alli päsacuychö
gellayninta prestagnincuna runa cawacunayquipag.”
ishcanta perdonargan. Mä, canan
nimay, Simón, ¿maygancag dëbecugtan Señor Jesucristota warmicuna
tsay runata mas cuyanga?” yanapayangan

8
43ॸSimónnam nirgan: “Tsay pitsga 1ॸTsaypitanam Señor Jesucristo
pachac junag arunanpag mas dëbegcag maytsay marcacunapawan
perdonanganchi.” estanciacunapapis aywar, Dios Yayapa
Tsaynam Señor Jesucristo nirgan: Mandacuy Reynonpa Alli Willacuyninta
“Rasuntam ninqui.” willacurnin yachatsicurgan. Chunca
44ॸTsaynö nisquirnam, Señor Jesucristo ishcay discïpuluncunam gatiyargan.
warmita ricaycurnin Simónta nirgan: 2ॸGeshyayanganpitawan supayyog

“¿Cay warmi ruranganta ricargoyquicu? cayanganpita cuticätsingan


Wajiquiman chäramuptï, gamga manam warmicunapis gatiyarganmi. Jucninmi
yacuta garamargoyquitsu chaquïta María Magdalena cargan. Paypitam
mayllanäpag. Pero cay warmiga ganchis supaycunata Señor Jesucristo
quiquinpa wegenwan chaquïcunata gargoshga cargan. 3ॸWaquincagnam
mayllasquirmi, agtsanwan cayargan: Herodespa mayoralnin Cuza
tsaquitsimurgon. 45ॸGamga shutiyog runapa warmin Juanawan
139 ґk̞ͮԆækґॷ8

Susana y mas warmicunawan. Pero waquincag runacunaga manam


Paycunam imancunapis musyayantsu. Tsaymi paycunata llapan
cayäpungancunawan, Señor iwalatsicuypa yachatsicugta
Jesucristotawan discïpuluncunata ‘ricaycar wiyaycäyämarpis
yanapayargan. ľ͑ҡľ͑Āɗֆ͑ҡѸӕٔॸٚ͑ɗф.

Señor Jesucristo yachatsicun Señor Jesucristo esplicarnincuna


murucug runatawan iwalatsicur yachatsicun, murucug
(Mateo 13.1-9; Marcos 4.1-9) runawan iwalatsicur
4ॸTsaynö maytsay marcacunapita (Mateo 13.18-23; Marcos 4.13-20)
atscag runacuna payman 11ॸ“Tsayga iwalatsicuywan yachatsicuyga

goricäyaptinmi, murucug runaman caynö ninanmi: Muruga Diospa Palabran Alli


iwalatsicuypa yachatsicur nirgan: 5ॸ“Juc Willacuymi. 12ॸNäniman muru
runam chacranman murucug aywargan. shicwashganömi waquincag wiyacugcunaga
Muruta magtsiptinnam, waquincag cayan. Dios Yayapa Palabrantam cushishga
murucuna näniman shicwayargan. wiyayan, pero Supaynam shongonpita jancat
Tsaytanam runacuna jaruyaptin gongascatsin. Supayga manam munantsu
pishgocuna upshasquiyargan. criyicurnin salvacäyänanta. 13ॸWaquincag
6ॸWaquincagnam ranracuna jananman runacunanam imayca ranra chacranö cayan.
shicwayargan. Tsaychö allpa mana Diospa Palabranta wiyar alläpa cushishga
captinmi, saslla jegascamur criyicuyan. Pero mana alli jawayog plantanö
tsaquisquiyargan. 7ॸWaquincagnam carmi, desgraciacuna päsaptinga dëjasquir
cashacuna rurinman shicwayargan. manana criyicuyannatsu. 14ॸWaquinnam
Cashacuna wiñarnam, pasaypa jancat imayca casha chacranö cayan. Diospa
tsapar ushasquiyargan. 8ॸWaquincag Palabranta wiyarmi allish criyicuyan. Pero
murucuna alli allpaman tsaypita capugyog caypag yarpachacuywan
shicwagcagnam, jegarcamur wiñarnin cushicuyllachö cawayta munarmi, Dios
cada espïgachö pachac gränuyag Yayamanga manana ƿrmi criyir ni imatapis
wayuyargan.” rurayannatsu. 15ॸPero waquinmi sïga imayca
Señor Jesucristo tsaynö yachatsicur alli allpanö cayan. Paycunaga alläpa alli
ushasquirnam, jinchi nirgan: “¡Canan shongoncunawan Diospa Palabranta
willayangagta wiyarnin shumag chasquirnin criyicuyan. Tsaynö rasumpa
entendicuyay!” ƿrmi criyicurmi, imayca sufrimientuta
päsarpis awantarnin Dios Yayapag
Imanir iwalatsicuycunawan Señor imaycatapis allicunallata rurayan, imayca juc
Jesucristo yachatsicungan alli cosëchanö.
(Mateo 13.10-17; Marcos 4.10-12)
9ॸDiscïpuluncunanam tapuyargan: Señor Jesucristo yachatsicun
“¿Ima ninantan tsay iwalatsicuypa actsiwan iwalatsicur
yachatsicungayqui?” nir. 10ॸSeñor (Marcos 4.21-25)
Jesucristonam nirgan: “Quiquin Dios 16ॸ“Actsitasendircurga manam manca
Yayam Mandacuy Reynon imanö rurinmantsu ni catripa gopinmantsu
canganta nogawan musyatsiyäshunqui. churantsic. Sinöga altumanmi

Lc 8.10 Is 6.9.
ґk̞ͮԆækґॷ8 140

churantsic yaycugcuna llapanta yurirgan yacutapis lagchicätsirrag.


ricäyänanpag. 17ॸDiospa Palabran Büquincunaman yacu wiñacaptinnam,
pacaragnö mana musyacaycaptinpis, jundicayta gallaycuyargan.
imaypis musyayangam. Tsaynöllam 24ॸDiscïpuluncunanam alläpa

pacayllapa canan imata mantsacashga, ricchatsiyargan:


rurayangantapis, Dios Yaya llapan “¡Maestru, Maestru ricchay!
runacunapa puntanchö llapanta ¡Jundicaycantsicnam!” nir.
musyatsicunga. Tsaynam Señor Jesucristo sharcur
18ॸ“Tsaymi canan shumag allipa nirgan: “Amana wayraynatsu ni yacupis
wiyayämay: Diospa Palabranta lagchicaynatsu” nir. Tsaynö niptinnam,
wiyagcag runacunaga mas allim jina öra wayrawan yacu lagchicaypis
entendiyanga. Pero yachagtucug patsallanchö pärasquiyargan.
runacunaga, ichiclla yachayangantapis 25ॸDiscïpuluncunatanam nirgan:

jancatmi gongasquiyanga.” “¿Imanirtan nogaman mana


criyicuyanquitsu?”
Señor Jesucristota mamanwan Discïpuluncunanam alläpa
waugencuna ashiyan mantsacashga quiquincuna pura
(Mateo 12.46-50; Marcos 3.31-35) ninacuyargan: “¡Cayga imanö runatan,
19ॸTsaymannam Señor Jesucristopa tsayläya wayrawan yacu lagchicagpis
mamanwan waugencuna ashirnin mandanganta cäsunanpag!”
chäyargan. Pero atscag runacuna
goricashga cayaptinmi, Señor Jesucristo Señor Jesucristo Gerasa marcachö
caycanganman yaycuyta runapita supayta gargon
puediyargantsu. 20ॸTsaynam Señor (Mateo 8.28-34; Marcos 5.1-20)
Jesucristota juc runa willargan: 26ॸGalileapitaaywacurnam, lamarpa
“Wagtachömi mamayquiwan wac tsimpan Gerasa niyangan
waugeyquicuna ichiraycäyan. provinciaman chäyargan. 27ॸBüquipita
Wanayäshunquish.” yarpusquiyaptinnam, tsay marcapita juc
21ॸSeñor Jesucristonam nirgan: supayyog runa yargosquir shamur
“Diospa Palabranta wiyarcur tincupämurgan. Tsay runaga
cäsucugcunam, mamäwan waugëcunaga unaypitanam garapätulla purir,
cayan.” wajinchöpis manana täcur
panteoncunallachöna päracurgan.
Señor Jesucristo wayrawan lamar 28ॸSeñor Jesucristota ricaycurnam,
mantsacaypag lagchicagta päratsin cörrilla aywarnin puntanman
(Mateo 8.23-27; Marcos 4.35-41) gongorpacurgan. Tsaynam runapa
22ॸTsayman atscag runacuna shiminpa supay jinchi gayaraypa nirgan:
juntapuyaptinmi, discïpuluncunata “Dios Yayapa Tsurin Jesús, ¿imatatan
Señor Jesucristo nirgan: “Gocha wac nogawan munanqui? ¡Gamtam rugag
tsimpanman päsashun.” cay runapita gargomar mana
Tsaynö niptinmi aywayargan. sufritsimänayquipag!”
23ॸLamarpa aywaycäyaptinnam Señor 29ॸTsaynöga nirgan, Señor Jesucristo

Jesucristo puñucasquirgan. Tsaynö supayta “¡Cay runapita yargoy!” nir,


puñucashga caycaptinnam, mandashgana captinmi. Tsay runapa
mantsacaypag llutaypa shucucuy wayra shongonchö supay unaypitana carmi,
141 ґk̞ͮԆækґॷ8

imayca achcuragnö catsirgan. mantsacurnin, Señor Jesucristota


Guardiacuna cuidarnin cadenacunawan rugarnin niyargan: “Cay
tsarayta munanin chaquintawan marcälläcunapita aywacullay.”
maquinta panquiyaptinpis, atsca cutim Tsaypitanam Señor Jesucristo
cadenata rachicachasquir supaypa discïpulucunawan büquiman lätarcur
munayninwan tsunyacunapa aywacur aywacurgan. 38ॸSupaycuna
purirgan. yargosquiyaptin cuticashga runanam
30ॸSupaytanam Señor Jesucristo Señor Jesucristota rugargan paywan
tapurnin nirgan: “¿Imatan shutiqui?” pagta aywacunanpag. Pero Señor
Supaynam runapa shiminpa nirgan: Jesucristoga runata despedirnin nirgan:
“Nogapa shutïga ‘Sogta Warangam’ 39ॸ“Wajiquiman cuticuy. Tsaychö

(6,000).” Tsaynöga nirgan, maytsicag aylluyquicunata willanqui Dios Yaya


supaycuna tsay runachö carmi. 31ॸSeñor gampag llapan ruranganta.” Tsaypita
Jesucristotanam supaycuna yapay cuticurnam maytsaypa aywarnin
yapay rugayargan: “Ama inƿernumanga willacurgan, Señor Jesucristo paypag
garpuycayällämaytsu.” 32ॸTsay llapan imayca rurangancunata.
jircachömi atsca cuchicunata
mitsiycäyargan. Tsaynam supaycuna Jairopa warmi wamranwan Señor
Señor Jesucristota rugarnin niyargan: Jesucristopa llatapanta yatag
“Cachaycayällämay tagay warmi cuticangan
cuchicunallaman (Mateo 9.18-26; Marcos 5.21-43)
yaycucuycuyällänäpag.” Señor 40ॸTsaypitanam Galileaman cutiyaptin,

Jesucristo “Aywayay” niptinnam, atscag runacuna shuyaraycayargan


33ॸsupaycuna runapita yargosquir, cushishga chasquiyänanpag. 41ॸTsaynam
cuchicunaman yaycuyargan. Dios Yayaman mañacuyänanpag
Cuchicunaman yaycusquiyaptinnam goricäyänan wajichö mandacug Jairo
löcuyar wacpa caypa acataycacharnin shutiyog runapis chaycurnin, Señor
jircapita gochaman jegamur, cuchicuna Jesucristopa puntanman gongoricuycur
shingarnin wañusquiyargan. wajinman aywananpag rugargan.
34ॸMitsigcunanam tsaynö päsanganta 42ॸTsay runapam chunca ishcay watayog

ricaycur, marcacunapawan japallan warmi wamran, pasaypa antsa


estanciancunapa cörrilla aywarnin geshyar wañuycarganna.
llapanta willacuyargan. 35ॸTsaynam Tsaypita Señor Jesucristo
runacuna ima päsanganta ricag aywaptinnam, maytsicag runacuna
shayämurgan: “¿Mä, imash päsashga?” gatirnin quichquinacurrag, cäsi
Señor Jesucristo caycanganman llapiyarganpis. 43ॸTsay runacunapa
chärirnam, supayyog runa pasaypa rurinchömi chunca ishcay watana
jancat sänuna llatapashga juiciunchö yawar apaywan geshyagyasha warmipis
Señor Jesucristopa lädunchö jamaycagta aywargan. Jampitsicunanpagmi
tariyargan. Tsayta ricaycurnam alläpa imaycantapis jancat ranticurnin
mantsacäyargan. 36ॸTsayta ushashga cargan. Pero manam ni
ricashgacagcunam willacuyargan, tsay maygan jampicugpis cuticätsirgantsu.
supayyog runata Señor Jesucristo imanö 44ॸPaymi Señor Jesucristopa gepanllapa

cuticätsinganta. 37ॸTsaynam tsay Gerasa aywar, llatapanpa cuchunta


provinciachö llapan runacuna alläpa yataycurgan. Tsaynö llatapanpa
ґk̞ͮԆækґॷ8ٍॷ9 142

cuchunta yataycurllam, jina öra yawar 53ॸWamra wañushgana canganta

apayninpita cuticasquirgan. 45ॸSeñor musyarmi, Señor Jesucristota llapan


Jesucristonam tapucurgan: “¿Pitan runacuna asipäyargan. 54ॸPero Señor
llatapäta yatamurun?” nir. Jesucristonam maquinpita achcurcur
Runacunawan waquincag wamrata nirgan: “Wamra, sharcamuy”
yanagencuna “Manam nogatsu” nir.
niyaptinnam, Pedro nirgan: “¡Maestru, 55ॸWamranam jaynin cutiycuptin, jina

cayläya atscag runachöga jucnin öra cawasquir sharcamurgan. Señor


jucninpis tangayäshunquim! Tsaycu Jesucristonam nirgan: “Wamrata
gamga ‘¿Pitan llatapäta yatamurun?’ micuynin garayay” nir. 56ॸWamrapa
ninqui.” taytanwan mamannam alläpa
46ॸPero Señor Jesucristoga yapaymi mantsacäcur cushishga cayargan. Señor
nirgan: “¡Piycarpis yatamashgam! Jesucristonam mandargan: “Ama cay
Podernï yargogtam sentirgö.” ricäyangayquita ni pitapis
47ॸTsaynö yatanganta willacuyanquitsu.”
tantiyasquiptinnam, mana imanö
pacayta puedirnin tsay warmi alläpa Chunca ishcay discïpuluncunata
mantsacashga Señor Jesucristopa Señor Jesucristo mandan
puntanman gongorpacuycur willargan, (Mateo 10.5-15; Marcos 6.7-13)

9
llapan runacuna wiyaycayaptin imanir 1ॸTsaypitanam chunca ishcay
yatangantawan cuticanganta. 48ॸSeñor discïpuluncunata gayasquir, Señor
Jesucristonam warmita nirgan: “Ïja, Jesucristo podernintawan mandacuyninta
nogaman rasumpa criyicurmi entregargan, supayyogcunapita
cuticargoyqui. Cananga alli päsacuychö supaycunata gargornin
tranquïlo cushishga aywacuy.” geshyagyäshacunata cuticätsiyänanpag.
49ॸSeñor Jesucristo tsaynö 2ॸPaycunatam mandargan Dios Yayapa

parlaycaptinmi, Jairopa wajinpita juc Mandacuy Reynon imanö canganta


runa shamur nirgan: “Tayta Jairo, willacurnin llapan geshyagyashacunatapis
wamrayquiga wañushganam. ¡Amana cuticätsiyänanpag. 3ॸTsaymi nirgan:
Maestrupa umantapis nanatsiynatsu!” “Aywarga ama tucruta, alporjata,
50ॸTsayta wiyasquirmi Señor Jesucristo millcapata, gellayta ni llatapayquicuna
Jairota nirgan: “Ama mantsacaytsu, mödacuyänayquillapagpis apayanquitsu.
nogallaman ƿrmi criyicamuyga, 4ॸMay wajichö patsacurpis, tsayllachö

wamrayqui rasumpam cuticanga.” cacuyanqui tsay marcapita


51ॸJairopa wajiman chärirnam, aywacuyangayquiyag. 5ॸSi juc marcaman
discïpulun Pedrota, Juanta, Santiagota y chäyaptiqui runacuna mana
wamrapa taytantawan mamanta chasquiyäshuptiquiga tsay marcapita
ruriman yaycatsirgan. Waquincag aywacuyanqui. Tsaypita yargosquir
runacuna yaycuyänantaga manam aywacurga chaquiquicunachö polvutapis
munargantsu. 52ॸWamra tapsicusquiyanqui. Tsaynö
wañushgacaptinmi wagtachö runacuna rurayangayquim, tsay runacunapag juc
gayaraycachar wagaycäyargan. Tsayta señalnö canga Dios Yaya castigananpag.”
ricaycurmi Señor Jesucristo nirgan: 6ॸTsaypitanam discïpuluncuna marcan

“Ama wagayaytsu. Wamraga manam marcan maytsay estanciacunapa aywar,


wañushgatsu puñucashgallam.” Dios Yayapa mushog Alli Willacuyninta
143 ґk̞ͮԆækґॷ9

maytsaychö willacur mana ni imacagchömi caycantsic.


geshyagyashacunatapis cuticätsiyargan. Runacunata ‘Cuticuyay’ niyna, tsay uray
marcacunapawan estanciacunapa
Rey Herodes aywar, micuynincunawan posädancuna
Señor Jesucristopag musyangan ashicuyänanpag.”
(Mateo 14.1-12; Marcos 6.14-29) 13ॸSeñor Jesucristonam nirgan:
7ॸTsay llapan rurayangancunata rey “¡Gamcuna micuynincuna garayay!”
Herodes musyasquirmi ni imanö cayta Discïpuluncunanam niyargan: “¡Pitsga
puedirgantsu. Tsaymi waquincag tantawan ishcay pescädollam
runacuna Señor Jesucristopag niyargan: capamantsic! Caytsicag runacunapagga
“Juan Bautistam cawamushga.” 8ॸPero rantimurpis, ¿imanörag pagtatsishwan?”
waquincagcunanam niyargan: “Dios 14ॸTsaychömi pitsga waranganö

Yayapa unay willacug profëtan Elíasmi runacuna cayargan. Tsaynam Señor


yuricämushga puriycan.” Mas Jesucristo discïpuluncunata nirgan:
waquinnam niyargan: “Dios Yayapa “Runacunata pitsga chuncapa patsaman
unay tiempu profëtanchi maygancarpis jamacuyänanpag niyay.” 15ॸSeñor
wañunganpita cawamushga.” 9ॸPero Jesucristo ningannöllam discïpuluncuna
Herodesnam nirgan: “Juan Bautistataga llapan runacunata patsaman
quiquïmi umanta rogotsirnin jamatsiyargan. 16ॸTsaypitam pitsga
wañutsitsirgä. ¿Pipagtan cayläya tantatawan ishcay pescädota aptarcur
imaycacunata ruranganta wiyä?” nirmi, bendisarnin, Señor Jesucristo cieluman
Señor Jesucristota alläpa regeyta ricarcur Dios Yayata agradëcicusquir,
munargan. tantata paquin paquin discïpuluncunata
entregargan llapan runacunata
Pitsga waranga runacuna aypuyänanpag. 17ॸLlapan runacuna
micuyänanpag Señor Jesucristo pacha junta teglla micusquiyaptinnam,
tantata miratsin sobrag tantacunata discïpuluncuna
(Mateo 14.13-21; Marcos 6.30-44; goriyargan chunca ishcay canastacuna
Juan 6.1-14) juntatarag.
10ॸTsaypitanam discïpuluncuna
Pedro parlan Señor Jesucristota
puriyanganpita cutisquir, llapan
Diospa Tsurin canganta
rurayangancunata willayargan.
(Mateo 16.13-19; Marcos 8.27-29)
Tsaynam Señor Jesucristoga
paycunallata pusharcur, Betsaida 18ॸJuc cutinam Señor Jesucristo

marcapa tsunyanchö quiquillancuna discïpuluncunawan caycar, Dios Yayaman


jamayänanpag aywargan. 11ॸPero tsay japallan mañacusquir discïpuluncunata
maytsicag runacuna musyasquirmi, tapurnin nirgan: “¿Llapan runacuna
gatirnin aywayargan. Runacuna nogapag imaniyantan?” nir.
chäriyaptinnam Señor Jesucristo 19ॸDiscïpuluncunanam niyargan:

cushishga chasquirnincuna, Dios Yayapa “Waquinmi niyan Juan Bautista


Mandacuy Reynonpag yachatsicurnin cangayquita. Waquinnam Dios Yayapa
geshyagyashacunatapis cuticätsirgan. unay profëtan Elías cangayquita yarpäyan.
12ॸTardiyaycaptinnam, chunca ishcay Waquincagcunanam Dios Yayapa unay
discïpuluncuna Señor Jesucristoman tiempu profëtan cawamushga cangayquita
witiycur niyargan: “Caychöga tsunya niyan.”
ґk̞ͮԆækґॷ9 144

20ॸTsaynö niyaptinnam, Señor Jesucristo pushacur, Dios Yayaman mañacug juc


nirgan: “Gamcunaga, ¿Pï cangätan jircaman Señor Jesucristo aywayargan.
yarpäyanqui? ¿Pitan cä?” Pedronam nirgan: 29ॸDios Yayaman mañacuycaptinnam,

“Gamga Diospa Tsurin Cristom canqui” nir. Señor Jesucristopa gagllan jucläya
shumag ticrasquirgan. Tsaynöllam
Señor Jesucristo wañutsiyänanpag llatapanpis imayca illagonörag yurag
canganta willacun chipacyagman ticrasquirgan. 30ॸTsay
(Mateo 16.20-28; Marcos 8.30-9.1) öram ishcag runacuna yurisquir,
21ॸPero Señor Jesucristoga alli yätsirmi paywan parlayargan. Paycunam
alvertirgan, pitapis tsayta mana cayargan Moiséswan Elías. 31ॸTsayläya
willacuyänanpag. 22ॸTsaypitanam nirgan: chipacyagchömi Señor Jesucristota
“Diospita Shamushga Runa captïmi, parlaparnin niyargan: “Dios Yaya unay
tucuyläya imaycawan sufritsiyämar dispöningannömi, Jerusalénchö
maltratayämanga. Autoridäcunawan wañunqui” nir. 32ॸPedronam ishcan
mayor sacerdöticuna y ley yanagencunawan pasaypa puñunaywan
yachatsicugcunam chiquimarnï caycar, puñuysä ricaycurgan Señor
wañutsiyämanga. Pero wañungäpita Jesucristo Diospa poderninwan ishcag
quimsa junagllatam cawamushag.” runacunawan chipacyarrag
23ॸTsaynö nirmi runacunata yachatsirgan: ichiraycäyagta. 33ॸTsay ishcag runacuna
“Pipis yachacugnï cayta munarga, quiquinpa aywacugnö cayaptinmi, Señor
munayninta dëjasquir, imayca cruzta Jesucristota Pedro nirgan: “Maestru,
wañunganyag apagnö cada junag nogaraycu alläpa allim caychö caycantsic. Quimsa
sufrirpis gatimätsun” nir. 24ॸPipis quiquinpa tsucllata rurashun, jucta gampag, jucta
cawayllanpag yarpachacugga, cawaynintam Moiséspag y juccagtana Elíaspag.” Mana
ogranga. Pero pipis nogaraycu wañurga, wac imanö cayta puedirmi, Pedro tsaynö
vïdachömi wiñaypa imayyagpis cawanga. nirgan.
25ॸDios Yaya pitapis inƿernuman 34ॸTsaynö nicaptinnam pucutay yurisquir,

condenaptinga, cay patsachö llapan llapanta tsapasquirgan. Pucutay rurinchö


goringancunapis, ¿imapagrag tsay runata caycarmi discïpuluncuna mantsacäyargan.
servinga? 26ॸSïcush pipis nogapitawan 35ॸPucutay rurinpitanam parlamugta

yachatsicungäpita pengacunga, tsaynöllam wiyayargan: “Cayga nogapa acrashga


nogapis Dios Yayapita Shamushga Runa cuyay Tsurïmi. Payta wiyarnin cäsuyay”
caynïwan paypita pengacushag, Dios Yayapa nigta.
y santo angelnincunapa chipacyag 36ॸTsaynö parlar ushasquiyaptinnam,

poderninwan cutimurnin. 27ॸPero discïpuluncuna Señor Jesucristollatana


rasuncagtam niyag: Canan caychö ricaycuyargan. Pero tsay jircachö
caycagcunapitaga waquinllam manarag ricäyangantaga manam ni pitapis
wañurnin, Dios Yayapa Mandacuy Reynonta willacuyargantsu, Señor Jesucristo cay
ricäyanga. patsallachörag caycaptinga.

Señor Jesucristo jircachö Señor Jesucristo supayyog ollgo


chipacyaycag ticran wamrata cuticätsin
(Mateo 17.1-8; Marcos 9.2-8) (Mateo 17.14-21; Marcos 9.14-29)
28ॸTsaynöwillacusquirnam, pusag 37ॸTsaypitanamwaränin jircapita
junagtana Pedrota, Juanta y Santiagota cutiycäyämuptin, maytsicag runacuna
145 ґk̞ͮԆækґॷ9

shuyaraycäyargan. 38ॸTsay runacunapa Jesucristo esplicarnin yachatsinanpag


rurinpitam juc runa gayaraypa nirgan: tapucuytapis mantsapäyargan.
“Maestru, rugacullagmi, japallan
tsurilläta ricaycullay. 39ॸCay tsurillämi ¿Pitan mas mandacug?
supay achcungan öra gayaraycachar (Mateo 18.1-5; Marcos 9.33-37)
ishquirnin ushacan. Tapsitsirnin 46ॸTsaypitanam discïpuluncuna

garentätsirmi shiminchöpis pushugayta quiquincuna pura piñanacuyargan,


cachutsir, imaypis mana dëjaypa alläpa llapanpa mandacugnin mas importanti
maltratan. 40ॸDiscïpuluyquicunatapis cayta munarnin. 47ॸTsaynö
rugacurgömi supayta gargoyänanpag. yarpäyanganta Señor Jesucristo
Pero paycunaga manam puediyantsu.” musyasquirnam, juc wamrata
41ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “¡Allau puntanman ichiycatsir, 48ॸnirgan: “Pipis
cay jutsasapacuna, manaran nogaman cay wamranö umilde runacunata
ƿrmi criyicuyanragtsu! ¡Imayyagrag cuyarnin, nogapa shutïchö chasquirga,
gamcunawan pagta awantayarniqui nogatapis chasquiyämanmi. Nogata
caycäshag!” Tsaynö nisquirnam, runata chasquimarga cachamagnï Dios
nirgan: “Wamrayquita cayman apamuy” Yayatapis chasquiyanmi. Tsaymi
nir. gamcunapita umilde gollmi shongocag,
42ॸWamranta taytan chaycatsiptinnam, llapayquipitapis mas mandacugga
supay atäquiwan tsariscatsir patsaman canga.”
ishquistsirnin garentätsir tapsitsirgan.
Pero Señor Jesucristonam tsay supayta Pipis mana contrantsic carga,
nirgan: “Cay wamrapita yargoy” nir. nogantsicwanmi caycan
Tsaynö nirmi wamrata cuticashgatana, (Marcos 9.38-40)
taytanta entregaycurgan. 43ॸTsayta 49ॸJuannam nirgan: “Maestru,
ricaycurnam, runacuna mantsacashganö nogacunam ricäyargö juc runata
niyargan: “Dios Yayaga alläpa shutiquichö supayyog runacunapita
poderösom” nir. supaycunata gargogta. Pero mana
nogantsicwan puriptinmi micharnin
Señor Jesucristo wañutsiyänanpag
amatsayargö.” 50ॸPero Señor
canganta yapay willacun
Jesucristonam nirgan: “Ama
(Mateo 17.22-23; Marcos 9.30-32)
michäcuyanquitsu. Pipis mana
Señor Jesucristo rurangancunapita contrantsic carga, nogantsicwanmi
llapan runacuna mantsacashganö caycan.”
caycäyaptinmi, discïpuluncunata nirgan:
44ॸ“Canan willayangagta wiyarnin, Samaria marca runacuna Señor
yarparäyanqui. Diospita Shamushga Jesucristota chasquiyantsu
Runa captïmi, traicionayämar 51ॸCieluman Señor Jesucristo

chiquimagnïcunapa maquinman cuticunanpag ichicllana faltaycaptinmi,


entreyämanga.” 45ॸPero Jerusalén marcaman alli valoracuycur
discïpuluncunaga manam ni juc aywargan. 52ॸTsaynö aywananpagmi
entendiyargantsu Señor Jesucristo puntata willacugninta mandargan.
tsaynö ninganta. Tsaynö ninganta mana Paycunanam Samaria marcaman
juc entendiyänanpagmi quiquin Dios chaycur Señor Jesucristopag posädata
Yaya permïtirgan. Tsaynöllam Señor ashiyargan. 53ॸPero Samaria marca
ґk̞ͮԆækґॷ9ٍॷ10 146

runacunaga manam chasquiyargantsu, llapan jutsa rurangancunapag


Jerusalénman aywanganta musyaycur. yarpararga.”
54ॸTsayta ricarmi discïpuluncuna

Santiagowan Juan niyargan: “Señor Ganchis chunca ishcay


Jesús, ¿munanquicu Dios Yayaman willacugcunata Señor Jesucristo
mañacuyänäta cielupita nina shamurnin mandangan

10
cay runacunata jancat rupar 1ॸTsaypitanam Señor Jesucristo

ushacascatsinanpag?” ganchis chunca runacunata


55ॸPero Señor Jesucristonam, acrasquir, ishcay ishcaylla mandargan,
paycunaman tumaycur piñapargan. pay chänancag maytsay
56ॸTsaypitanam juc marcapa estanciacunapawan marcacunaman.
aywacuyargan. 2ॸTsaynö punta aywayänanpagmi nirgan:

“Imayca chacrachö maytsica micuy


Señor Jesucristota gatirayta
pogoshganömi, Dios Yayapa Mandacuy
munarga, imaycatapis
Reynonman runacuna goriypag
dëjashwanmi
caycäyan. Pero gorigpag peoncunaga
(Mateo 8.19-22)
alläpa wallcagllam cayan. Tsaymi
57ॸNänipa aywaycäyaptinnam, Señor duëñon Dios Yayata mañacuyay
Jesucristota juc runa nirgan: “Maestru, cosëchanman arugunata
maypa aywaptiquipis nogaga cachamunanpag. 3ॸ¡Aywayay! Cananmi
gatishayquillam.” cachayag, imayca juc ashcash
58ॸSeñor Jesucristonam nirgan: atogcunapa rurinman aywagtanö.
“Atogcunapapis machaynincuna canmi; 4ॸAywar ama alporjatawan millcapata,

pishgocunapapis geshuncuna canmi. gellayta ni llangeyquita apayanquitsu.


Pero Dios Yayapita Shamushga Nänipa aywarpis ama ni pitapis ichiycur
Runapaga, manam iman cantsu ni parlapäyanquitsu.
maychö jamaycur shütaycunällapagpis.” 5ॸ“May marcaman chäyaptiqui
59ॸJuc runatanam Señor Jesucristo wajincunaman chasquiyäshuptiquiga,
nirgan: “Gatimay.” Pero tsay runanam rimaycucurnin niyanqui: ‘Caychö
nirgan: “Tayta Jesús, gamwan täcugcuna shumag alli päsacuychö
aywanäpagga, puntataga taytätarag cawacuyay.’ 6ॸSi tsay marcachö
pampascamushag” nir. patsatsiyäshogniqui runa alli päsacug
60ॸTsaynam Señor Jesucristo nirgan: captinga, saludacuyangayqui alli
“Imayca wañushganö mana päsacuymi rasumpa cumplinga. Mana
criyimagcuna wañushgacunataga tsaynö shumag päsacuptinga, alli
pampacuyätsun. Pero gamga aywarnin cawacuyninpis manam cumplingatsu.
Dios Yayapa Mandacuy Reynon imanö 7ॸPosadacurpis tsay wajichö

canganta willacunqui.” garayäshungayquillata micuyanqui y


61ॸJuccag runanam nirgan: “Tayta upyayanqui. Tsaymi yachatsicug runaga
Jesús, noga gatiränagpag, aywä wajïchö imayca alli arupucugnö mallagga
familiacunatarag despedicascamushag.” canmantsu. Pero ama wajin wajinga
62ॸPero Señor Jesucristonam nirgan: puriyanquitsu.
“Pipis imayca gepaman ricaraycar 8ॸ“May marcaman chäyaptiquipis,

yapyacugnö carga, manam servintsu wajiyog runa cushishga


Dios Yayapa Mandacuy Reynonpag, chasquiyäshuptiqui
147 ґk̞ͮԆækґॷ10

garayäshungayquillata micucuyanqui. cäsur chasquiyämanmi. Gamcunata


9ॸTsay marcachö geshyagyashacunata mana cäsur chasquiyäshurniquiga,
cuticätsirnin runacunata willacur nogatapis manam chasquiyämantsu.
niyanqui: ‘Dios Yayapa Mandacuy Nogata mana cäsumar mana
Reynonpa Alli Willacuynin chasquimagcunaga, cachamagnï Dios
gamcunaman chaycämunnam’ nir. 10ॸSi Yayatapis manam chasquiyantsu.”
juc marcaman chäyaptiqui mana
chasquiyäshuptiquiga, cällicunapa Ganchis chunca ishcay
aywarnin niyanqui: 11ॸ‘Quiquiquicuna mandangancuna Señor
culpayog cayangayquita Jesucristoman cutiyangan
musyayänayquipagmi, 17ॸTsaypitanam ganchis chunca

marcayquicunapa polvun llangëcunachö aywagcuna alläpa cushishga


lashtacashgatapis tapsicusquiyä. Pero cutisquirnin, Señor Jesucristota
musyayay: Dios Yayapa Mandacuy niyargan: “Señor Jesús, asta
Reynonpa Alli Willacuyninmi supaycunapis cäsuyämashgam
gamcunaman chämurgon.’ shutiquichö mandayaptï.”
12ॸGamcunatam niyag: Cay mundu 18ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Aumi,

ushacangan junagmi unay tiempu imayca illagonöragmi altu cielupita


Sodoma marca runacuna castigashga Satanas jegamugta ricargö. 19ॸNogam
cayanganpitapis, mas peor podernïta entregayargog
mantsacaypag tsay marcachö mana culebracunatawan atog curucunatapis
chasquiyäshugniqui runacuna jarucachayänayquipag. Tsaynöllam
castigashga cayanga. entregashcag
chiquiyäshugniquicunatawan Supaypa
Mana cäsucug marcacuna podernintapis venceyänayquipag.
(Mateo 11.20-24) Nogapa podernïwan cayaptiquiga
13ॸ“¡Allau, Corazinwan Betsaida marca manam ni imapis päsayäshunquitsu.
runacuna! Sïcush gamcunapa 20ॸPero tsaynö supaycuna

marcayquicunachönö Tirowan Sidon cäsuyäshungayquitaga, ama


marcacunachö milagrucunata ruranman cushicuyaytsu. Mas bien cieluchö
cargan, tsay marca runacuna unaynam shutiquicuna apuntashga canganta
llaquicurnin jutsancunata dëjasquir alli masga cushicuyay.”
ruragna cayanman cargan. 14ॸTsaymi cay
patsa ushacangan juiciu ƿnal Tsurinllam regernin musyan pï
junagchöpis Tirowan Sidon marca taytan canganta
runacuna castigashga cayanganpitapis, (Mateo 11.25-27; 13.16-17)
mas peor mantsaypag castigashga 21ॸTsayöra Espïritu Santopa
cayanqui. 15ॸCapernaum marcachö pärag poderninwan shongon alläpa
runacuna, gamcunagach yarpäyanqui cushicuptinmi, Señor Jesucristo nirgan:
cieluman aywayänayquipag. Pero “Cieluchöpis patsachöpis Mandacug
gamcunaga inƿernumanmi Dios Yaya, gamtam alläpa alabaycug.
aywayanqui.” Gam rurangayquicunatam mana musyag
16ॸTsaypitanam Señor Jesucristo wamranöcagcunata entenditsinqui. Pero
nirgan: “Pipis gamcunata wiyarnin yachagtucugcunatawan
cäsur chasquiyäshurniquiga, nogatapis musyagtucugcunataga manam ni ima
ґk̞ͮԆækґॷ10 148

entenditsinquitsu, imayca pacashgatanö 30ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan:

catsirnin. Aumi, Taytallä, tsaynö “Juc runam Jerusalénpita Jerico


canantam gamga munargoyqui. marcaman uraycaptin, tsunya nänichö
22ॸ“Taytämi llapan imaycata suwacuna llapan apangancunatawan
entregamashga. Quiquin Dios Yayallam asta llatapancunatapis jancat
noga Tsurinta regeman, waquinga gechusquir, alli magacachasquir
manam regeyämantsu. Tsaynö Tsuri wañuycagtana dëjasquir
captinmi, nogalla Taytätapis regë. aywasquiyargan. 31ॸTsay nänipanam juc
Tsaymi noga regetsiptïlla sacerdöti päsarnin runa wañuycagtana
waquincagcunapis regeyan.” ricaycarpis, mana ricagtucurlla
23ॸTsaypitanam discïpuluncunaman carullapa päsacurgan. 32ॸTsaynöllam
witiycur paycunallata nirgan: “Nogapa sacerdötipa yanapagnin levita niyangan
ruraynïcunata ricarmi alläpa cushishga runapis runa jitaraycagta ricaycur,
cayanqui. 24ॸTsaymi niyag: Dios Yayapa carullapa päsacurgan. 33ॸPero Israel
unay profëtancunawan reycuna cay runacunapa chiquiyangan Samaria runa
ricäyangayquicunata ricayta tsaypa aywaycarnam, runa jitaraycagta
munaycarpis manam ricäyargantsu. tarisquir alläpa llaquipargan.
Canan wiyayangayquicunata wiyayta 34ॸPuntanman witiycurmi erïdancunata

munaycarpis manam wiyayargantsu.” aceitiwan y vïnowan jampisquir,


shumag watarcapurgan. Tsaypitanam
Llaquipäcug Samaria runa ashnunta montarcatsir juc posädaman
25ॸTsaypitanam juc ley yachatsicug apaycur, tsaychö cuidargan. 35ॸWaränin
doctor, yachaycarnin yapta upatucur allegnam ishcay junag arupucur,
tapurgan: “Maestru, ¿imatatan rurashag gänangan gellayta posadatsicug runata
wac vïdachö wiñaypa cawanäpag?” pägar nirgan: ‘Cay runata shumag
26ॸSeñor Jesucristonam nirgan: jampiycullanqui, masta gastaptiquipis
“¿Imanötan Moisés gellgangan ley cutimurmi, pägallashayqui.’ Tsaynö
yachatsicun? ¿Imatatan tsaychö nisquirmi aywacurgan.
tantiyanqui?” 36ॸ“Canan tapushayqui: ¿Cay
27ॸLey yachatsicugnam nirgan: quimsanpita maygancag runatan
“Tsaychöga caynömi yachatsicun: runamajinta llaquipargan?”
‘Señorniqui Dios Yayata alläpa cuyanqui 37ॸLey yachatsicugnam nirgan: “Tsay

llapan shongoyquiwan almayquiwan, cuyarnin llaquipagcagmi.”


callpayquiwan y yachayniquiwanpis. Tsaynam Señor Jesucristo nirgan:
Quiquiquitanölla runamajiquicunatapis “Cananga gampis aywarnin tsaynölla
cuyanqui’ nir.” llaquipäcug canqui.”
28ॸTsaynam Señor Jesucristo nirgan:

“Ningayquiga alläpa allim. Tsaycunata Señor Jesucristo Martapawan


rasumpa cumplirnin rurarga wac Maríapa wajinman aywan
vïdachömi wiñaypa cawanqui.” 38ॸTsaypitanam Señor Jesucristo
29ॸPero ley yachatsicug doctornam discïpuluncunawan aywaycarnin, juc
quiquinchö allitucur tapurgan: “¿Pitan marcaman chäyargan. Tsaychönam
tsay runamajïga?” Marta shutiyog warmi wajinman

Lc 10.27 Dt 6.5 Lv 19.18.


149 ґk̞ͮԆækґॷ10ٍॷ11

convidargan. 39ॸMartapa ñañan Llapan imayca mana allicunapitapis


Maríanam Señor Jesucristo geshpiycatsiyämay.”
yachatsicungancunata wiyarnin, 5ॸTsaypitanam Señor Jesucristo nirgan:

chaquin puntanchö jamaycargan. 40ॸPero “Masqui maygayquipis amïgoyquicunapa


Martanam imayca ruraycunawan wajinman pullan pagas aywar niyanqui:
afanädu car, Señor Jesucristoman ‘Amïgo, quimsa tantallata prestaycamay.
witiycur nirgan: “Señor Jesús ¿manacu 6ॸJuc amïgömi carupita chämushga y

llaquipämanqui caychö ñañä manam ni imalläpis cantsu garaycunäpag.’


jamacunganyag japallä llapan imaycata 7ॸPero wajin rurinpitanam

ruraycagta? ¡Niycuy yanapamänanpag!” contestayäshunqui: ‘Cay öra ¿imagtan


41ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Ä shamunqui puñuynïtapis chawätsimar?
Marta, Marta. Tucuyläya ruraycunapag Puncütapis trancashcänam.
yarpachacurmi, gam tranquïlotsu Wamräcunawan quiquïpis
canqui. 42ॸPero jucllayllam wanacan puñuyashcänam. Imata prestanagpagpis
ruranayquipag. Tsay allicagtam manam shärimuyta puedïtsu.’ 8ॸNogam
ñañayqui Maríaga acrashga y manam ni niyag: Manam amïgoyqui carpis, juc
pipis tsayta gechungatsu.” töcayllachöga prestashunayquipag
shärimungatsu. Pero sïcush yapay yapay
Señor Jesucristo yachatsicun imanö tacacunqui, tsaymi sïga
mañacunapag prestashunayquipag shärimunga.
(Mateo 6.9-15; 7.7-11) 9ॸ“Tsaymi niyag: Dios Yayaman

11
1ॸJuc cutinam Señor Jesucristo mañacuyaptiquiga garayäshunquim. Ashirga
Dios Yayaman mañacurgan. tariyanquim. Puncuta tacacuyaptiquipis
Mañacur ushasquiptinnam, juccag quichayäshunquim. 10ॸTsaynöllam Dios
discïpulun nirgan: “Señor, Yayaman yapay yapay mañacugcagga
nogacunatapis yachaycätsiyämay Juan chasquinga. Ashigcagga taringam. Puncuta
Bautista discïpuluncunata tacacugtaga quichayäshunquim.
yachatsingannö Dios Yayaman 11ॸ“Acäsu maygayquipis wamrayquicuna,

mañacuyänäpag.” ‘Pescädota garamay’ niyäshuptiqui,


2 Tsaymi Señor Jesucristo nirgan: ¿culebratatagcu garaycuyanqui?
“Dios Yayaman mañacur 12ॸTsaynöllam ‘Runtuta garamay’

niyanqui: niyäshuptiquipis, ¿atog curutatagcu


Cieluchö caycag, Dios Yayalläcuna, garaycuyanqui? 13ॸGamcuna mana alli rurag
Respetashga shutiqui cuyay catsun. caycarpis, wamrayquicunata mas allicagtam
Mandacuy Reynoyqui nogacunaman garayanqui. Tsaynömi cieluchö caycag
shamutsun. Taytayqui Dios Yayaga gamcunapitapis mas
Munangayqui ruracätsun cay alli, mañacugcunataga Espïritu Santonta
patsachö janag patsachönö. garananpag.”
3 Micuylläcuna llapan junagpag
Señor Jesucristopa contran
garaycayämay.
4 Jutsalläcunata gongaycuy, runacuna parlayan “Supaypa
poderninwanmi caycan” nir
nogacunapis runamajïcunapa
(Mateo 12.22-30; Marcos 3.20-27)
jutsanta gongayangänö.
Tentacionman mana ishquiyänäpag 14ॸJuccutim, Señor Jesucristo mana
tsaypaycayämay. parlag runapita supayta gargorgan.
ґk̞ͮԆækґॷ11 150

Tsaynö supay yargosquiptinnam, tsay imaycantapis suwarnin munanganta


runa parlar gallaycuptin runacuna ruranga.
alläpa mantsacashga cayargan. 15ॸPero 23ॸ“Tsaymi pipis nogapa fabornï mana

waquincagnam niyargan: “Cay runaga carga, conträ caycan. Nogawan pagta


supaycunapa mandagnin Beelzebú runacunata Diospa Mandacuy
niyanganpa poderninwanmi Reynonman mana gorigcagga, jancatmi
runacunapita supaycunata gargon.” witsisquingalla.
16ॸWaquincagnam Señor Jesucristota

pantatsiyta munar, cieluchöcag Supay cutin runaman


milagrucunata rurananta munayargan. (Mateo 12.43-45)
17ॸTsaynö yarpäyanganta 24ॸ“Supayyog runapita supay

musyasquirnam nirgan: “Si juc yargosquirnam tsunyacunapa aywar,


naciunchö runacuna quiquincunapura mayllachöpis jamaycunanpag ashirnin
chiquinacurnin raquicar cayaptinga, purin. Tsaychö mana tarirnam yarpan:
tsay naciunchö runacunam raquicar ‘Yargamungä runamanmi cuticushag
ushacäyanga. Tsaynöllam juc wajichö päragnin.’ 25ॸRunaman cutirnam tarin,
täcugcunapis quiquincunapuralla imayca shumag pitsapacushga jinallan jäcu
chiquinacur cawarga, imayca tsay waji wajitanö tsay runapa shongon caycagta.
juchugnö jancat raquicar 26ॸTsaynöta tarisquirnam, supayga

ushacasquiyanga. 18ॸTsaynöllam aywarnin ganchis mas peor mana alli


supaycunata runacunapita Satanas rurag supaycunata ashisquirnin pusharcur
gargorga, quiquinpa contran car cutin. Tsaynö llapan aywarmi runapa
mandacuy reynontapis jancat shongonman yaycusquir, tsaychö pärayan.
ushacascatsinman. ‘Beelzebúpa Tsaynö atsca supaycuna shongonchö
poderninwanmi supaycunata gargon’ pärayaptinmi, tsay runaga punta
niyämaptiqui, caynö niyag: 19ॸSatanaspa canganpitapis mas peor mana alli rurag
poderninwan supaycunata gargoptïga, ticran.”
¿pipa poderninwantan
gatiräshugniquicuna supaycunata Rasumpacag cushicuy
gargoyan? Paycuna rurayanganmi 27ॸSeñor Jesucristo tsaynö
musyatsicur entenditsiyäshunqui mana yachatsicuycaptinmi, runacunapa
allicunata parlayangayquita. 20ॸPero rurinpita juc warmi gayaraypa nirgan:
quiquin Dios Yayapa poderninwan “¡Alläpa cushishga catsun, wachagniqui
supaycunata noga gargoptïmi, rasumpa y chuchushugniqui warmi!”
musyayanqui Dios Yayapa Mandacuy 28ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

Reynon gamcunaman chämushgana “Tsaypitapis mas cushishgaga cayan,


canganta. Dios Yayapa Palabranta wiyarnin
21ॸ“Masqui juc alli callpayog runa rasumpa cäsucugcunam.”
gerunwan wajinta täpaptinga, manam
ni pï imantapis suwangatsu. 22ॸPero Mana alli runacuna mañayan,
paypita mas alli callpayog suwa Señor Jesucristo milagruta
chärirmi, tsay täpacug runa gerunta rurananpag
yätsicuycaptin gechusquirnin (Mateo 12.38-42; Marcos 8.12)
magacachasquir imantapis gechunga. 29ॸTsaypitanam maytsicag runacuna
Tsaynö vencesquirmi llapan goricar sïgiyaptin Señor Jesucristo nirgan:
151 ґk̞ͮԆækґॷ11

“Canan tiempu runacunaga alläpa mana actsichönö canga. Pero si ñawiquicuna


alli ruragmi cayan. Milagruta ruranätam mana alli ricaptinga, llapan
munayan, pero manam ni juc cuerpuyquicunapis imayca
milagrullatapis rurashagtsu, unay Jonás tutapaychönömi canga. 35ॸ¡Cuidädu
niyangan runachö Dios Yaya cayay, gamcunachö rasumpa ƿrmi
rurangantanö. 30ॸTsay unay Jonás runachö criyicuyniquicuna imayca actsi
Dios Yaya imayca señaltanö juc milagruta wañugnö tutaparnin mana
rurar, Ninive marca runacunata ushacänanpag! 36ॸTsaymi si gamcuna
ricätsingannömi, Dios Yayapita rasumpa imayca actsinö
Shamushga Runapis, canan cay tiempu wiyayangayquita cäsucuyaptiquiga,
runacunata juc milagru señalta ricätsinga. manam tutapaychöga ni imaypis
31ॸCay patsa ushacangan juiciu junagchömi, cayanquitsu. Sinöga alli actsichönömi
cay mundupa uraninpita shamug Sheba cayanqui, imayca actsi llapanman
marcapa reynan warmi, Dios Yayapa atsicyangannö.”
puntanchö shimpiyäshunqui. Tsay
warmiga Salomón allish yachayninwan Señor Jesucristo fariseocunatawan
Diospag parlagta wiyagmi, alläpa caru ley yachatsicugcunata
marcapita shamurgan. Pero tsay unay condenar piñapan
Salomónpitapis mas yachayyog poderösom (Mateo 23.1-36; Marcos 12.38-40;
canan caychö caycag runaga. Lucas 20.45-47)
32ॸTsaynöllam cay patsa ushacangan juiciu 37ॸSeñor Jesucristo yachatsicur
junagchö, Ninive marca runacuna canan ushasquiptinnam, juc fariseo runa
cay tiempu runacunata shimpir wajinpa pushargan micuyänanpag.
condenayäshunqui. Tsay Ninive marca Yaycusquirnam Señor Jesucristo
runacunaga Jonás willacunganta wiyar mësaman jamaycurgan. 38ॸPero
cäsucurmi, llapan jutsancunapita costumbrincunamannö maquinta mana
arepenticur dëjayargan. Tsaynöllam tsay mayllacur micuptinnam, tsay fariseo
unay Jonáspitaga canan caychö caycag mantsacashga cargan. 39ॸTsaynam Señor
runa mas poderöso caycaptinpis, Jesucristo nirgan: “Gam fariseocunaga
jutsayquicunata arepenticurnin dëjayta costumbriquicunata cumplirllam,
munayanquitsu ni criyiyanquitsu. täsacunatawan plätucunata mayllagnö
janayquicunallata limpiapäcuyanqui.
Ñawintsicga imayca juc actsinömi Pero shongoyquicunachöga alläpa
cuerpuntsicpag codiciösu tucuyläya mana alli rurag
(Mateo 5.15; 6.22-23) suwam cayanqui. 40ॸÄ upa runacuna,
33ॸ“Manam ni pipis linternata ¿manacu musyayanqui ricacag
sendircur, cajonpa gopinmantsu ni cuerpuyquicuna rurag Dios Yayalla
maymanpis pacapanmantsu churan. shongoyquicunatapis ruranganta?
Mas bienmi mas altuman churan, 41ॸWactsacunata llaquipar llapan

wajiman yaycugcunata shumag shongoyquicunawan imallancunapis


actsipänanpag. 34ॸÑawiquicunaga garaycuyay. Tsaynöpam llapan
imayca juc actsinömi yarpäyangayquiwan rurayangayquipis
cuerpuyquicunapag. Tsaymi alli limpiu canga.
ñawiquicuna shumag alli ricaptinga, 42ॸ“¡Allau, fariseocuna! Gamcunam

llapan cuerpuyquicunapis imayca mentapitawan rudapita y waquincag


ґk̞ͮԆækґॷ11ٍॷ12 152

gorapita chuncaman raquisquir juc nirgan: ‘Gamcunamanmi


chuncacagllata Diostaga garayanqui. profëtäcunatawan apostolnïcunata
Tsaynö carmi Dios Yayapa mandamushag. Tsay mandamungäpitam
cuyapäcuynintawan llaquipäcuynintapis waquincagta wañutsiyanga y
gongayashcanqui. Pero caycunapitapis waquincagcunatanam mana alli
masga mana gongarlla Dios Yayapag ruragtanö gaticachäyanga.’ 50ॸTsaymi
limushnata garayay. cay patsa gallanganpita Dios Yayapa
43ॸ“¡Allau, gam fariseocuna! Dios profëtancunata, aylluncuna
Yayaman mañacuyänanpag goricäyänan wañutsiyanganpita asta canan tiempu
wajichöpis punta punta allicag runacunam pägacuyanga, 51ॸAbel
jamacunacunachömi jamacuyta wañunganpita asta Zacarias
munayanqui. Cällicunachö purirpis wañunganyag. Unay Zacariastam
runacuna ‘Señor, doctor’ nir, respetar santïsimu niyangan altarpa puntanchö
saludar rimaycuyäshunayquitam wañutsiyargan. Rasuntam niyag:
munayanqui. Paycunapa yawarninta
44ॸ“¡Allau! Mana ricacag sepultürachö jichayanganpitam asta canan tiempu
ismuycag ayacunanömi gamcunaga runacunapis pägacuyanga.
cayanqui. Tsay sepultüra jananpa 52ॸ“¡Allau! Ley yachatsicugcuna,

runacuna purirpis manam musyayantsu, runacuna yachacuyta munayaptinpis


rurinchöga ni ima cangantapis.” gamcunaga manam
45ॸSeñor Jesucristo tsaynö niptinnam, yachatsicuyanquitsu. Gamcunaga
ley yachatsicug runa nirgan: “Maestru, rasumpacagta musyaycarpis manam
tsaynö parlarga, nogacunatapis rurayanquitsu. Pero waquincagcuna
ofendiycäyämanquim.” Dios Yaya manangannö rasumpacagta
46ॸTsaynam Señor Jesucristo nirgan: yachacurnin rurayta munayaptinpis,
“¡Allau, gam ley yachatsicugcunapis! gamcunaga amatsacurmi
Alläpa aja mana ruraypagtanömi, michäcuyanqui.”
runacuna rurayänanpag 53ॸSeñor Jesucristo tsaynö

mandacuyanqui. Pero tsay aja ningancunata wiyarmi, fariseocunawan


mandacuyangayquita, quiquiquicunaga ley yachatsicugcuna alläpa
manam ni juc dëdullayquicunallawanpis piñacuyargan. Prësu achcuyta munarmi,
yanapar yatarcuyanquitsu. imaycallatapis tapucur ashiyargan,
47ॸ“¡Allau, gamcuna! Unay tucuyläyapa shimpiyänanpag.
aylluyquicunam Diospa willacug unay 54ॸTsaynöllam pantatsiyta munar,

profëtancunata wañutsiyargan. Pero imaycallatapis mana allita parlananta


gamcunaga tsay pamparayangan munayargan.
sepultürancunatam alläpa shumag
ruratsirnin adornayanqui. 48ॸTsay Señor Jesucristo alverticurnin
rurayangayquiwan testïgu carmi, unay consolacur yachatsicun
aylluyquicuna rurayangantapis ‘Allim (Mateo 10.26-27)

12
cargan’ niyanqui. Tsaynömi paycuna 1ॸTsaypitanam alläpa maytsicag
unay profëtacunata wañutsiyargan y runacuna waranga warangapayag
gamcunanam sepultürancunata shumag goricar, quiquincuna pura cunjanacur
ruratsir adornaycäyanqui. 49ॸQuiquin jarunacuyargan. Tsaychönam
Dios Yayam alläpa poderöso cayninwan discïpuluncunallata puntata yachatsirnin,
153 ґk̞ͮԆækґॷ12

Señor Jesucristo nirgan: “Tsay allishtucug Shamushga Runa cayninwanmi


fariseocunapita cuidacuyay. Paycunaga angelcunapa puntanchöpis tsay runapa
rasumpacagta musyaycarpis manam fabornin parlashag. 9ॸPero pipis
cumpliyantsu. 2ॸTsaymi canan runacunapa puntanchö mana
pacayllapanö imapis rurayangan jancat regemagtucur nëgamaptinga, nogapis
ricacashga canga. Tsaynöllam canan mana Dios Yayapawan angelnincunapa
regeshga caycagcunapis, jancat puntanchö mana regegtucurmi
musyacanga. 3ॸTutapaychö pacayllapa nëgashag. 10ॸSi pipis Diospita
parlayangayquitam, junagpa llapan Shamushga Runapa contran parlaptinga,
wiyayanga. Tsaynö pacayllapa waji Dios Yaya perdonangam. Pero pipis
rurinchö parlayangayquitapis, wagtachömi Espïritu Santopa contran parlaptinmi
gayacur mas jinchi willacuyanga llapan sïga, Dios Yaya manana ni imaypis
runacuna musyayänanpag. perdonangatsu.
11ॸ“Si Dios Yayaman mañacuyänanpag
Pipitapis mana mantsacunapag goricayänan wajimanwan juezcunaman
Señor Jesucristo willacungan o maygan autoridäcunamanpis
(Mateo 10.28-31) demandayäshuptiqui, ama
4ॸ“Amïgocuna, gamcunatam niyag: Ama llaquicuyanquitsu: ‘¿Imanörag
wañutsicugcunata mantsayanquitsu. parlashag? O ¿Imanörag
Tsaynö wañushgatanaga mananam ni defendicushag?’ nirga. 12ॸTsaycunachö
imanaytapis puediyäshunquinatsu. 5ॸPero parlayänayqui öram, Espïritu Santo
nogam rasumpa yachatsiyashayqui pipita imatapis allillata parlayänayquipag
mantsacuyänayquipag canganta. yachatsiyäshunqui.”
Rasumpaga mantsacuyanqui,
wañuscatsiyäshurniqui poderöso Shumag alli cawacuyga manam
cayninwan inƿernuman garpur imayca riquësaragtsu
ushacätsiyäshugniqui Dios Yayapita. 13ॸTsaypitanam atscag runacunapa

Tsaymi canan willayag paypita rasumpa rurinpita, Señor Jesucristota juc runa
mantsacuyänayquipagga. nirgan: “Maestru, waugëta niycuy
6ॸ“Tsay ichishag pitsga pishgopa chaninga, töcamangan erenciäta
¿manacu ishcay gellaylla? Tsaynö alläpa raquipamänanpag.”
ichiclla chanin caycaptinpis, Dios Yayaga 14ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

paycunapag siemprim imaypis yarparaycan. “Amïgo, nogaga manam jueztsu cä, tsay
7ॸPero gamcunaga tsay atsca ichishag erenciayquicunata raquipuyänagpag.”
pishgocunapitapis masmi väleyanqui. Ama 15ॸTsaypitanam llapan runacunata

ni imapitapis mantsacuyaytsu, Dios Yayaga nirgan: “Cuidädu cayay, alläpa


asta umayquicunachö ayca agtsayquicuna ambriento mallagashga codiciösutag
cangantapis musyanmi. cayanquiman. Juc runa shumag alli
cawananpagga, manam imayca
Pïmaypa puntanchösi Señor riquësayog rïcu caytaragtsu wanan.”
Jesucristopa favornin 16ॸTsaynö parlarmi, juc capugyog rïcu
parlagcunapag willacungan runawan iwalatsicuypa yachatsicur
(Mateo 10.19-20,32-33; 12.32) nirgan: “Unaymi juc capugyog rïcu
8ॸ“Tsayminiyag: Pipis runacunapa runapam chacranchö alläpa atsca
puntanchö fabornï parlaptinga, Diospita cosëchan cargan. 17ॸTsaymi yarpachacur
ґk̞ͮԆækґॷ12 154

nirgan: ‘¿Caytsica cosëchäwanga 25ॸMayjina yarpachacurpis,

imatarag rurashag? ¿Maymanrag ¿maygayquitan tsay


churashagpis? Mananam wajïpis cay yarpachacuycunawan juc öra masllapis
llapanpagga pagtantsu.’ cawayanqui? 26ॸTsaynö mana ni ima
18ॸ“Tsaynö yarpachacusquirmi, ichicllatapis rurayta puediycarga,
‘Caynömi rurashag’ nirgan: ¿imapagtan cay vïdachöcagcunallapag
‘Gollgäcunata pascasquirninmi mas yarpachacuyanqui?
jatusagta ruratsishag, tsayman llapan 27ॸ“Masqui jircacunachö waytacuna

cosëchäcunatawan llapan wiñagta ricäyay. Paycunaga manam


capamagnïcunata churanäpag.’ arucuyantsu ni putscacuyantsu. Tsaymi
19ॸTsaypitanam shongöllachö nishag: niyag: Waytacunapa alläpa shumag
‘Atsca watapagmi imaycäpis capaman. tuctuyninwanga, manam unay rïcu rey
Cananga mananam arur Salomónpa chipacyag llatapanllapis
afanacushagnatsu. Micucur, upyacur, waytacuna alläpa cuyacuypag
cushishgallanam imaypis cawacushag.’ canganwanga iwalargantsu. 28ॸTsaynömi
20ॸ“Pero Dios Yayanam nirgan: canan shumag jircacunachö gewacuna
‘¡Gamga alläpa upa runam canqui! wiñayan. Pero warayga ninawan
¡Canan pagasmi wañunqui! ¿Tsay ruparmi jancat ushacasquiyanga. Dios
afanacur llapan churangayquicunapis Yayaga tsaynö ichishag goracunata
pipagrag quëdanga?’ llatapatsinganpitapis, mas shumagmi
21ॸ“Tsaynömi päsan cay patsallachö gamcunataga llatapatsiyäshunqui,
imayca riquesacunata gorig runataga. ¡Diosman mana criyig runacuna!
Tsaymi Dios Yayapa puntanchö mana ni 29ॸTsaynö caycaptinga ama yarpachacur,

imayog wactsapitapis mas peor llaquishga puriyanquitsu: ‘¡Imatarag


llaquipaypag canga.” upyashun o micushun!’ nirga. 30ॸTsaynö
yarpachacurmi Dios Yayaman mana
Dios Yayam wamrancunata cuidan criyicugcunaga cawayan. Pero
(Mateo 6.25-34) gamcunataga cieluchö caycag
22ॸ“Tsaypitanam Señor Jesucristo Taytayquicunam imayquicuna
discïpuluncunata nirgan: Ama faltangantapis musyarnin
yarpachacuyaytsu. ‘¿Imanörag yanapayäshunqui. 31ॸTsaymi gamcunaga
cawashag? o ¿Imatarag micushag? Dios Yayapa Mandacuy Reynonta
¿Imatarag upyashag? ¿Imatarag ashiyay, pay munanganllata rurarnin.
cuerpüman shucucushag?’ nirga. 23ॸTsay Tsaynö cawayaptiquim, Dios Yaya
micuypitaga caway vïdayquicunam mas garayäshunqui llapan
välen y llatapayquicunapitapis wanayangayquicunatapis.
gamcunam mas väleyanqui. 24ॸCanan
shumag entendir tantiyacuyay. Cieluchö mana ni imay ushacag
Pishgocunaga manam murucuyantsu ni riquësacunapag yachatsicuycuna
micuynincuna goriyantsu ni (Mateo 6.19-21)
churacuyänanpis cayäpuntsu. Pero 32ॸ“Gatirämagnïcuna
wallcaglla carpis,
tsaynö cayaptinpis, quiquin Dios Yayam ama mantsacuyanquitsu. Quiquin
pachancuna junta wätan. ¿Acäsu Taytayqui Dios Yayam Mandacuy
gamcunaga manacu tsay Reynonman gamcunataga cushishga
pishgocunapitapis mas väleyanqui? churayäshunqui paywan pagta
155 ґk̞ͮԆækґॷ12

mandacuyänayquipag. 33ॸImayquicunatapis iwalatsicuywan yachatsicungayquiga


ranticusquir, wactsacunata gellaynincuna nogacunallapagcu o llapan
raquipuyay. Tsaynö wactsacunata imaypis runacunapagpiscu?”
mana ajayaypa generöso cayniquiwan 42ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “¿Pim

yanapar, cieluchö mana ushacag tsay alcäbu alli conƿacuypag servicug?


fortünayquicuna ashiyay. Tsaymanga Tsaycagtam patronnin conƿacur wajinman
manam suwapis chantsu ni puyupis churanga, tsaychö servignincunata alli
manam ushangatsu. 34ॸTsaymi maychö örachö micuynincuna garananpag. 43ॸTsay
fortünayqui canganchö shongoyquipa conƿädu servicugga alläpa cushicutsun,
yarpayninpis caycanga. patronnin char imaycatapis allillata
ruraycagta tariptin. 44ॸRasuncagtam niyag:
Listo prevenicushga caycäshun Tsay conƿädu servignintam, llapan
35ॸ“Gamcunaga imayca shumag imaycanmanpis patronnin conƿacur
llatapayquicunawan listo wiyag wiyag, mandacunanpag churanga. 45ॸPero si tsay
actsiquicunapis sendicushganö servignin quiquinllanchö yarpar ‘Patronnï
caycäyanqui. 36ॸImayca servicug runacuna cutimunanpag unayragmi demoramunga’
patronnin casaray ƿestapita cutinanta nir, servicugmajincunata warmitapis
shuyarar cayanganö caycäyanqui. Tsay ollgotapis magarnin allgotsacur micucur y
runacunagam patronnin chärir upyacur machashga cacunga, 46ॸtsaynö
tacacusquiptin, jina öra puncuta mana allicunata rurar shuyänanpag
quichayanga. 37ॸTsaynö listo prevenicushga manarag alistacugta tarisquirmi, patronnin
shuyaycag wätaycuna alläpa cushishga mana musyangan öra illagpita chaycur,
cayätsun, patronnin chärir shuyaycagta tsay mana alli rurag servigninta mana
taringanpita. Rasuncagtam niyag: criyicug runacunatawan iwal alläpa
Tsaynöta tarirga quiquin patronmi alläpa mantsacaypag castiganga.
cushishga mandilnin churacurcur, tsay 47ॸ“Si maygan servicugpis patronnin

servignincunata jamaycätsir micuynincuna munanganta musyaycar, mana


garanga. cäsucurnin mana wiyag wiyag captinga,
38ॸPullan pagastsurag o madrugädutsur tsay wätaynintaga alläpa magarmi
patronninga chärir wiyag wiyag caycagta mantsacaypag castiganga. 48ॸPero
taringa. Tsaynö shuyaycag servicugcuna mandacungancunata mana musyar,
alläpa cushishga cayätsun. 39ॸMasqui cayta mana allicunata ruraptinmi sïga
shumag entendiyay: Si juc wajiyog runa llaquipaycarlla castigarnin magangapis.
imay öra suwa shamunanta musyarga, Tsaymi pitapis atscata entregarga,
manam imantapis suwananta dëjanmantsu. tsaynö atscata cutitsinanta munanga.
40ॸTsaynölla gamcunapis wiyag wiyag Tsaynöllam pitapis mas conƿacurga,
shuyäyämanqui, mana musyayangayqui tsay conƿacungan runapita mas
öram cay patsaman Diospita Shamushga conƿansan cananta mañanga.
Runa caynïwan cutimushag.”
Señor Jesucristoraycum
Alli conƿacuy servicugwan mana runacuna raquicäyanga
alli conƿacuy servicug (Mateo 10.34-36)
(Mateo 24.45-51) 49ॸ“Nogagam cay munduman
41ॸTsaynöSeñor Jesucristo niptinnam, shamushcä, imayca nina rupaycagnö
Pedro tapurgan: “Señor, ¿tsay llapan mana allicagcunata
ґk̞ͮԆækґॷ12ٍॷ13 156

ushacätsinäpag. ¡Tsaymi nogaga imanö nänita aywaycarlla manarag juezpa


munaycü, mayna lunyar ruparnin puncunman char,
ushacaycäyänanta! 50ॸPero nogaga demandashugniquiwan amistayta
obligädum alläpa sufrïrnin wañunä. ashiyanqui. Tsaynö mana amistayta
¡Tsaytam alläpa llaquicur, asta ashiptiquiga, juezman
cumplinganyag shuyaraycä! chaycatsishuptiquim wardiacunaman
51ॸ¿Gamcunaga cay patsaman alli päsatsishunqui. Wardiacunanam
päsacuyta apamur shamungätacu carcelman apar gaycuyäshunqui.
yarpäyanqui? Manam tsayga tsaynötsu. 59ॸNogam niyag: Tsay carcelpitaga

Nogaraycum runacuna quiquincunapura llapan dëbecungayquita manarag


raquicäyanga. 52ॸCananpitagam juc pägacurga, manam ni imanöpa
wajichö pitsgag caycar raquicäyanga. yargamunquitsu.”
Quimsagcagmi, ishcagpa contran y
ishcagcannam quimsanpa contran Dios Yaya mana
cayanga. 53ॸTsurinpa contranmi taytan, castigashunayquipag arepenticuyay

13
taytanpa contranmi tsurin, wawanpa 1ॸTsaypitanam Señor Jesucristota

contranmi maman, mamanpa contranmi ricagnin shamug runacuna, Galilea


wawan, llumtsuyninpa contranmi runacunata Pilato wañuscatsir Dios Yayata
suegran y suegranpa contranmi ofreceyangan wätacunapa yawarninwan,
llumtsuynin nogaraycu piñanacur tsay wañug runacunapa yawarninta
raquicäyanga.” tallunganta willayargan. 2ॸTsayta
willayaptinnam, Señor Jesucristo nirgan:
Shamug tiempucunapag señalcuna
“¿Gamcunaga yarpäyanqui tsay wañug
(Mateo 16.1-4; Marcos 8.11-13)
runacunata tsaynö päsanganga, llapan
54ॸCaytapisSeñor Jesucristo maytsicag marcamajincunapitapis mas alläpa jutsasapa
runacunata nirganmi: “Rupay jeganan cayangantacu? 3ॸPero nogam niyag: Manam
lädunchö pucutay shärigta ricarmi tsayga tsaynötsu. Si llapayqui
‘Tamyamunganam’ niyanqui. Tsay jutsayquicunata dëjasquir arepenticurnin
niyangayquinöllam rasumpa tamyan. Dios Yayaman mana cutirga, tsay
55ॸUraypa wayrämuptinnam ‘Usyar runacunanöllam sufrir llapayqui
achämunganam’ niyanqui. Tsay wañuyanqui. 4ॸO ¿Gamcunaga yarpäyanqui
niyangayquinöllam rasumpa usyar Jerusalénchö Siloé niyangan törre juchur,
achämun. 56ॸTsaytaga rasumpa allishmi chunca pusag runacuna (18)
musyayanqui ¡alläpa yachagtucugcuna! marcamajincunapitapis mas alläpa jutsayog
Pero manam tantiyar musyayanquitsu cayanganpita wañuyangantacu? 5ॸ¡Manam
canan tiempu caychö ima tsayga tsaynötsu cargan! Pero si gamcuna
päsaycangantaga. jutsayquicunata dëjasquir arepenticurnin
Dios Yayaman mana cutirga, paycuna wañur
Chiquiyäshugniquicunawan ushacäyangannöllam llapayqui wañur
shumag päsacuyta ashiyay ushacäyanqui.”
(Mateo 5.25-26)
57ॸ“¿Imanirtan mana Señor Jesucristo yachatsicun mana
tantiyacuyanquitsu allita o mana allita wayug ïgoswan iwalatsicuypa
ruraycäyangayquitapis? 58ॸSi pipis 6ॸTsaynönisquirnam, iwalatsicuypa
demandar juezman apatsiyäshuptiquiga, yachatsicurnin Señor Jesucristo nirgan:
157 ґk̞ͮԆækґॷ13

“Juc runapam ïgos jachan chacranchö cuticätsiyäshunayquipag shayämunqui?


capurgan. Juc cutinam tsay runa ‘Ïgosnï ¿Manacu tsay arungantsic junagchö
mä wayuncush’ nir, ricag aywargan. shayämunquiman?”
Pero manam ni jucllayllatapis 15ॸTsaynam Señor Jesucristo nirgan:

wayuynintaga tarirgantsu. 7ॸTsaynam “¡Janan shongo washarimacuna!


chacranchö cuidag runanta chacrayog ¿Manacu maygayquipis jamay sabado
nirgan: ‘Quimsa watanam cay ïgosman junagchö bueyisniquicunatawan
shamü wayuyninta pallag, pero manam ashnuyquicunata pascasquir,
ni jucta tarïtsu. ¡Wallusquiy! yacutsigllapis apayanqui? 16ॸCay
¡Imapagnatan mana wayuycar warmiga unay Abrahampa ayllun
chacrächö canga!’ shamugpitam. ¡Allau! Chunca pusag
8ॸ“Pero chacran cuidag runanam watanam Satanas caynö geshyatsir
nirgan: ‘Mä, cay watallana caycutsun. imayca watarätsignö sufritsishga.
Allpata cuyutsipasquir, chapanman Tsaynö caycaptinga ¿Manacu jamay
wanun wiñarcushag. 9ॸTsaynö sabado junagchöga imayca pascagnö
abonarcuptï cay wata wayuptinga geshyanganpita cuticätsïman?”
allishmi canga. Pero tsaychö mana 17ॸSeñor Jesucristota tsaynö

wayuptinmi sïga, wallusquir niptinnam, chiquignincuna


jitasquishag.ٔॸٚ pengacuyargan. Pero waquincag
runacunanam mantsacashganö alläpa
Señor Jesucristo curmu wagta cushishga cayargan, Señor Jesucristo
warmita cuticätsin llapan rurangancunata ricar.
10ॸTsaypitanam sabado jamay junag

goricäyänan wajichö caycäyaptin, Señor Señor Jesucristo yachatsicun


Jesucristo yachatsicurgan. 11ॸTsaynö mostäzapa murunwan iwalatsicur
(Mateo 13.31-32; Marcos 4.30-32)
yachatsicuycaptinmi, chunca pusag
watana curmuyashga warmi tsaychö 18ॸTsaynöllam Señor Jesucristo nirgan:

caycargan. Tsay warmiga manam “¿Dios Yayapa Mandacuy Reynonga


derechacayta puedirgantsu, paychö imawanrag iwalanman?
supay päraptin. 12ॸSeñor Jesucristo tsay ¿Imallatawanrag iwalatsïmanpis? 19ॸDios
warmita ricaycurmi, gayasquir nirgan: Yayapa Mandacuy Reynonga, imayca
“Warmi, curmu cangayquipita mostäza muruta juc runa chacranman
cuticashganam canqui.” murungannömi. Mostäzapa ichic murun
13ॸTsaynö nir, warmipa jananman jegarcamurnam wiñarnin imayca
maquinta churarcuptinmi, jachanö ticran. Tsay imayca jachanö
derechacasquir jina öra Dios Yayata captinmi pishgocunapis shamurnin,
agradëcicur alabargan. rämancunachö geshuncuna rurayan.”
14ॸTsay sabado jamay junagchö Señor

Jesucristo cuticascatsiptinmi, tsay Señor Jesucristo yachatsicun


goricäyänan wajichö mandacug levadürawan iwalatsicur
piñacurnin runacunata nirgan: “Sogta (Mateo 13.33)
junagllam aruntsicga. ¿Imanirtan jamay 20ॸTsaynöllam yapay nirgan: “¿Dios

sabado junagchörag Yayapa Mandacuy Reynonta imawanrag

Lc 13.7 Tsaynömi Señor Jesucristo israelcunata ïgos jachatawan iwalatsir yachatsirgan.


ґk̞ͮԆækґॷ13 158

iwalatsïman? 21ॸTsay Mandacuy Reynonchö pagta juc mësallachö


Reynonga imayca juc warmi levadürata micupacuyänanpag. 30ॸTsaymi canan
quimsa almun jarinaman wiñarcur, tsay waquincag gepachöcagcuna puntachö
llapan mäsata pogotsinanpag cayanga. Tsaynöllam canan
pichungannömi.” puntachöcagcunapis gepachöna
cayanga.”
Quichqui puncu
(Mateo 7.13-14,21-23) Señor Jesucristo Jerusalénchö
22ॸTsaypitanam runacunata llaquicur wagan
Jerusalénman Señor
Jesucristo aywarnin marcacunapawan (Mateo 23.37-39)
estanciacunapa päsar llapanta 31ॸTsaypitanam fariseocuna Señor

yachatsicurgan. 23ॸTsaychönam juc runa Jesucristoman chaycur niyargan: “Rey


tapurgan: “¿Señor, wallcagllacu Herodesshi wañutsishuyniquita munan,
runacuna salvacuyanga?” caypita jucläman aywacuy.”
Señor Jesucristonam contestargan: 32ॸSeñor Jesucristonam nirgan:
24ॸ“Gamcunaga imaycanöpis quichqui “Gamcuna canan aywar, tsay atognö
puncupa yaycugnörag cieluman sabïduta willayay: ‘Canan warayga
salvacar yaycuyänayquipag ashiyay. runacunapita supaycunata gargormi,
Nogam niyag: Atscagmi yaycuyta munar geshyagyashacunatapis cuticätsishagrag.
ashiyanga, pero manam puediyangatsu. Warantinran llapan ruranäpagcagcunata
25ॸWajiyog runa sharcur wajinpa cumplishag.’ 33ॸImanö captinpis
puncunta wichgasquiptinmi, wagtachö Jerusalénman aywayta sïgishagmi,
quëdasquir tacacuyanqui: ‘Señor, canan, waray y warantinpis.
quichaycayällämay’ nir. Rasuncagtaga Dios Yayapa
Pero wajiyognam ruripita ‘¡Manam profëtancunaga manam Jerusalénpita
regeyagtsu, maypitarag cayanquipis!’ juclächöga ni jucpis wañuyanmantsu.
26ॸTsaynam niyanqui: ‘Gamwanmi 34ॸ“¡Ay Jerusalén, Jerusalén marca

micurgä y upyargä. Marcäcunapa runacuna! Gamcunam Dios Yayapa


cällincunachömi yachatsicurgayquipis.’ profëtancunata wañutsir, Alli
27ॸPero wajiyognam niyäshunqui: Willacuyninta willacuyänanpag
‘¡Nogapita nogapita witiyay, manam cachamungancunatapis sagmayargayqui.
gamcunata regeyagtsu!’ 28ॸTsaynö Nogam yapay yapay munargä, imayca
inƿernuman gargoyäshuptiquim wallpa chipshancunata ripran gopinman
quiruncunatapis regochyätsirrag gorisquir ogllagnö catsiyayniquita. ¡Pero
wagarnin sufriyanga, cieluchö Dios manam gamcunaga munayargayquitsu!
Yayapa Mandacuy Reynonchö Tayta 35ॸRicar tantiyacuyay, Dios Yaya

Abrahamwan Isaac, Jacob y Dios gamcunapita raquicasquiptinmi, imayca


Yayapa unay profëtancuna caycäyagta mana imannag jäcu wajinö abandonädo
ricarnin. 29ॸPero cay mundupa quëdayanqui. Tsaymi canan niyag:
uranincagläpitawan janagnincagläpita y Gamcunaga mananam ricäyämanquinatsu
rupay yargamunancagläpitawan rupay asta llapayqui, ‘¡Alläpa cushicuypagmi
jeganancagläpita juclä runacunam Dios Yaya cachamungan Cristo’
shayämunga, Dios Yayapa Mandacuy niyangayquiyag!”

Lc 13.35 Sal 118.26.


159 ґk̞ͮԆækґॷ14

jamacunacunaman jamacuptiquiga,
Señor Jesucristo sacsapäcushga wajiyog runam shamuycur niyäshunqui:
runata cuticätsin ‘Shäriy, cay mas importanticag runa

14
1ॸTsaypitanam jamay sabado tsayman jamacananpag.’ Tsaynö
junagchö Señor Jesucristo gargoyäshuptiquim pengacurnin,
mandacug fariseopa wajinman micug gepaman aywar jamacunqui. 10ॸTsaymi
aywargan. Tsaychö caycagcunanam imamanpis convidayäshuptiqui
Señor Jesucristota gawaräyargan, “Mä, aywarga, gepamanpalla jamacunqui.
canan ¿imatash ruranga?” nir. 2ॸSeñor Tsaynöta ricaycuyäshurniquim, wajiyog
Jesucristopa puntanchönam jancat runa shamuycur niyäshunqui: ‘Amïgo,
sacsapäcuywan geshyagyasha runa cay puntaman aywacamuy
caycargan. 3ॸSeñor Jesucristonam jamacallämunayquipag’ nir. Tsaynöpam
fariseocunatawan mas allish ley llapan convidashgamajiquicunapa
yachatsicugcunata tapurgan: “Canan puntanchö mas respetashga alli runa
jamay sabado junagchö ¿geshyaycag cangayquita musyayanga. 11ॸTsaynö
runata alli cuticätsïman o manacu? licachaycachar allishtucug runaga
Leynintsicga ¿imanötan mandacun?” pengacushgam canga. Pero umilde
nir. gollmi shongo runaga mas importantim
4ॸPero fariseocunaga upällallam canga.”
cayargan. Tsaymi sacsapäcuywan 12ॸTsaypitanam convidagnin fariseota

geshyaycag runata Señor Jesucristo Señor Jesucristo nirgan: “Gampis, wajiquichö


achcurcurnin cuticascatsir, ima banquëtita rurarpis, ama mas
“Aywacuyna” nirgan. importanticag amïgoyquicunallatawan,
5ॸTsaypitanam fariseocunatawan ley waugeyquicunallataga y
yachatsicugcunata Señor Jesucristo aylluyquicunallatawan capugyog
nirgan: “Jamay sabado junagchö marcamajiquicunallataga convidanquitsu.
wamrayquicunawan bueyisniquicuna Paycunallata convidaptiquiga, rantintanam
sanjaman jegasquiptin, ¿manacu gamtapis, paycunaga convidayäshunqui.
maygayquipis jina öra 13ॸTsaypa rantinga mas bien wajiquichö ima

jorgoyanquiman?” banquëtita rurarpis, convidarnin gayatsinqui


6ॸPero fariseocunaga manam wactsacunatawan inväliducunata y
contestayargantsu. wishtucunatawan gapracunata. 14ॸTsaynö
llapanta convidasquirmi shongoyquichö
Casamientu ƿestaman cushishga canqui, tsay wactsacuna mana
convidashgacuna cutitsiyta puediyäshuptiqui. Pero tsaynö
7ॸTsaypitanam convidädocuna mas mana imannagcunata garaycungayquipitam
allicag sillïtacunata jamayänanpag quiquin Dios Yaya cutitsishunqui, alli rurag
acragta ricaycur, Señor Jesucristo runacuna cawayämungan junagchö.”
iwalatsicuypa yachatsicurgan:
8ॸ“Casamientu ƿestaman Juc banquëti meriendaman
convidashgacuna
convidayäshuptiqui, ama importanticag
(Mateo 22.1-10)
runacunapa jamacuyänanman
jamacuyanquitsu. Talbesga gampita 15ॸTsaynö Señor Jesucristo

mas importanticag runacunatapis yachatsicunganta wiyaycurnam mësa


convidashga canman. 9ॸTsay lädunchö jamaycag runa: “¡Alläpa
ґk̞ͮԆækґॷ14 160

cushishgach cayanga Dios Yayapa


Mandacuy Reynonchö banquëtita Señor Jesucristopa discïpulun
micugcuna!” nirgan. cayga alläpa ajam
16ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Juc (Mateo 10.37-38)
runam, atscag runacunata wajinman 25ॸTsaypitanam Señor Jesucristo

convidargan banquëtita rurar alli nänipa aywaycaptin, maytsicag


micuycunata micupacuyänanpag. runacuna gatirnin aywayaptin tumaycur
17ॸMeriendayänan öranam, juc nirgan: 26ॸ“Pipis gatirämayta munarga,
servigninta mandargan convidangan taytanta, mamanta, warminta,
runacunata ninanpag: ‘Llapanpis tsurincunata, waugencunata,
listunam jina örash panincunata y quiquinpa cawayninta
aywacayällämunqui.’ cuyanganpitapis mas cuyamätsun. Si
18ॸ“Pero tsay llapan convidangan tsaynö rasumpa mana cuyamarga
runacunam disculpata mañacurnin manam discïpulütsu canga. 27ॸTsaymi
gallaycuyargan. Tsaymi juccag nirgan: pipis nogaraycu imayca cruzta apagnö
‘Disculpaycayämay manam shamuyta wañunanpag sufrirpis, gatirämätsun.
puedillätsu. Chacratam tsayrag Mana tsaynö sufrigcagga manam
rantïcurgö, tsaymanmi canan ricag discïpulütsu canga.
aywä.’ 28ॸ“Si gamcuna juc jatun torreta
19ॸ“Juccag convidashganam nirgan: shäratsiyta munarga, ¿manacu jamaycur
‘Disculpaycayämay pitsga yuntatam manarag gallatsirnin ayca
tsayrag rantïcurgö. Canan ricagnin gellayniquicuna canganta
aywarmi shamuyta puedillämütsu.’ calculayanquiman, ‘Mä pantangacush
20ॸ“Juccagnam nirgan: ‘Tsayragmi ushatsinäpag?’ nir. 29ॸTsaynö puntata
casaracurgö, tsaynöpam shamuyta mana yarpar calcularga, cimientuta
puedillätsu.’ quichasquirllam ushatsiyta
21ॸ“Servignin cutisquirnam, puediyanquitsu. Tsaynö mana
patronninta willargan convidädoncuna ushatsiyaptiquim, runacuna musyapar
tsaynö niyanganta. Patronninnam alläpa asipäyäshunqui: 30ॸ‘¡Cay runaga torreta
piñacur servigninta nirgan: ‘Jina öra gallaycurlla, ushatsiyta puedintsu!’ nir.
cällicunapawan pläzacunapa aywar, 31ॸ“Tsaynölla masqui juc rey jucpa

wactsacunatawan gapracunata y contran guerrata rurananpag aywatsun.


ratacunatawan inväliducunata sas Manarag guerraman aywarmi,
cayman pushamuy.’ jamaycurnin yarpachacunga:
22ॸ“Servigninnam patronnin ‘Soldädücunaga chunca warangallam,
mandangannö rurasquir nirgan: pero chiquignïpaga ishcay chunca
‘Mandamangayquinöllam rurargö, pero warangam. ¿Tsay wallcaglla
wajiga jäcunragmi.’ soldädücunawan conträta
23ॸ“Tsaynam servigninta patronnin yapay venceshagtsurag?’ 32ॸTsaynö mana
nirgan: ‘Nänicunapawan washacagcunapa vencegnö carga contran rey
aywar, maypitapis runacunata pushamuy carullachörag caycaptinmi,
wajï junta cayänanpag.’ 24ॸRasuncagtam willacugcunata mandanga manana
niyag: Puntata invitashgacunaga mananam peleayänanpag. 33ॸTsaynöllam
wajïchö ni ichicllatapis micuyta maygayquipis imaycayquicunata mana
yawayanganatsu.” välegpagnö churar, munayniquicunata
161 ґk̞ͮԆækґॷ14ٍॷ15

mana dëjarga, manam discïpulütsu cushicuyanga tsay isgon chunca isgon


cayanqui. (99) alli rurag runacunapag
cushicuyanganpitapis.
Cachipa puchgoynin gamyangan
(Mateo 5.13; Marcos 9.50) Señor Jesucristo yachatsicun juc
34ॸ“Cachiga warmi ograngan gellayta
micuyta
taringanwan iwalatsicur
mishquitsinanpagmi. Pero tsay cachi
gamyasquirga, ¿imanörag micuyta 8ॸ“Masqui, juc warmipa chunca väleg
mishquitsinanpag alli canman? 35ॸTsay gellaynincuna catsun y juccagta
cachiga mananam ni imapag ograsquitsun. ¿Manacu actsita
servinnatsu, allpapagwan wanupagpis. tsarircatsir, wajintapis shumaglla
Tsaynö mana servigtaga pitsapacurnin ashinman taringanyag?
jitasquintsicllanam. Rinriyogcagcunaga 9ॸTarisquirnam, yanasancunatawan

shumag rasumpa entendicuyay.” vecïnuncunata gayasquir ninga:


‘Nogawan shamur cushicuyay: Cay
Señor Jesucristo yachatsicun juc ograngä gellaynïtam tarirgö.’ 10ॸTsay
üsha ogracashgawan iwalatsicur cuentanöllam juc runa arepenticur
(Mateo 18.10-14) jutsanta dëjasquiptinga, cieluchö Dios

15
1ॸTsaypitanam Señor Jesucristo Yayapa angelnincunapis alläpa
caycanganman, contribucion cushicuyanga.”
cobragcunawan jutsasapacuna, wiyayta
Señor Jesucristo yachatsicun taytan
munarnin goricäyargan. 2ॸTsayta
wamranta perdonanganwan
ricaycurnam, fariseocunawan ley
iwalatsicur
yachatsicugcuna musyapäyargan: “¡Cay
runaga jutsasapacunata chasquirmi 11ॸTsaypitanam caynöpis nirgan: “Juc
paycunawan micunpis!” runapam ishcay tsurincuna cargan.
3ॸTsaypitanam cay ejempluwan 12ॸGepacagmi taytanta nirgan: ‘Taytay,

iwalatsiycuypa Señor Jesucristo llapan töcamangancag erenciäta


willacurgan: 4ॸ“Masqui, maygayquipapis entregaycamay.’ Tsaynam taytan ishcan
juc pachac üshayquicuna cayäpushuy. tsurincunata chacrantawan
Tsaypita juccag ogracasquiptinga, erenciancuna raquipurgan.
¿manacu isgon chunca isgoncagta (99) 13ॸ“Tsaynö ishcanta raquipunganpita

mitsiyangayquichö dëjaycur, tsay ishcay quimsa junagllatanam, gepacag


ogracashgacagta ashignin tsurin llapan erencianta gorisquir, caru
tariyangayquiyag aywayanquiman? marcapa aywacurgan. Tsay marcaman
5ॸTarisquirnam alläpa cushishga chaycurnam, imayca mana
matancarcur apayämunquiman. allicunallachö llapan apanganta pasaypa
6ॸWajiquiman chäratsirnam, ushasquirgan. 14ॸTsaynö
amïgoyquicunatawan vecïnuyquicunata ushacäpucusquiptinnam, tsay
gayasquir niyanqui: ‘Llapantsic marcacunachö alläpa mallagäcuy wata
cushicushun, ogracashga üshätam cargan. Tsaynam tsay jövenga
tarimurgö.’ 7ॸTsaymi niyag: Tsay mallagaywan alläpa sufrirgan. 15ॸAruyta
cuentanöllam juc runalla jutsancunata ashirmi chargan, tsay marcachö täcug
dëjasquir arepenticurnin, Dios Yayaman runaman. Tsay runanam chasquirgan
cutiptinga, cieluchöpis masmi cuchincunata mitsinanpag. 16ॸTsaychö
ґk̞ͮԆækґॷ15ٍॷ16 162

cuchicunata mitsir alläpa mallagarnin, tushupacuycagta wiyargan. 26ॸTsaynam


cuchicunata garayangan äbaspa taytanpa juc servigninta gayasquir,
garanllatapis micuyta munapaptinpis, wajichö ima päsanganta tapurgan.
manam ni pïllapis pachan 27ॸTsay servicug wätayninnam nirgan:

garaycurgantsu. ‘Waugeyquim cutimushga. Tsayta


17ॸ“Tsaynö alläpa mallagarnin taytayqui cushicurmi, mas weracag
yarpachacur juiciunman churacasquirmi törruta pishtatsishga, yamaylla
nirgan: ‘Taytäpa wajinchö atscag chämunganpita.’
servignincunaga canan örach pachancuna 28ॸ“Tsayta wiyaycurnam, mayorcag

junta micur caycäyan, ¡noga caychö waugen alläpa rabiarnin wajiman


mallagaywan wañuycaptïna! 18ॸCananmi yaycuytapis munargantsu. Tsaynam
sïga, taytäman cutiycur nishag: Taytay, taytan yargosquir, wajiman
alläpa mana alli jutsatam Diospawan yaycunanpag rugargan. 29ॸPero
gampa contrayqui rurargö. 19ॸAmana taytantanam nirgan: ‘¡Masqui ricay,
tsuriquitanöga ricämaytsu, sinöga juc gamga musyanquim atsca watana alläpa
servicug wätayniquitanöllana arurnin servirniqui, imayca esclävunö
chasquiycallämay.’ 20ॸTsaynö yarpasquirmi llapan mandamangayquicunata cumplir
arepenticurnin, tsay jöven wajinchö taytan rurangäta! ¡Tsaynö servirniqui
caycanganman cuticurgan. caycaptïpis, manam ni juc
“Pero wajipita carullachörag cabritullayquitapis nogataga
caycaptinmi, taytan ricasquir alläpa garaycamashcanquitsu amïgöcunawan
llaquipargan. Tsaynam cörrilla aywar micusquiyänäpag! 30ॸPero cay tsuriquiga
abrasacurcur mutsaycur chasquirgan. llapan entregangayquitam chipyat
21ॸ“Tsurinnam nirgan: ‘Taytay, alläpa ushashga, lluta puricug warmicunawan
jutsatam rurargö, Diospa contran y y tucuyläya mana allicunachö gastarnin.
gampa contrayqui. Ama tsuriquitanöga ¡Tsaynö imaycachö gastanin ushasquir
ricämaynatsu.’ cutiscamuptincu, gamga mas allicag
22ॸ“Pero taytannam servignincunata wera törrutarag pishtatsirgoyqui!’
nirgan: ‘Jina öra ¡sas! Mushog mas 31ॸ“Taytannam contestargan: ‘Ïju,

allicag llatapan apamur, cay tsurïta gamga nogawan pagtämi imaypis


shucutsiyay. Tsaynölla shumag sortïjata caychö caycanqui. Tsaymi llapan
shucutsir mushogcag alli llangeta imayca capamanganpis gampag. 32ॸPero
llangetsiyay. 23ॸAlli weracag mallwa cay waugeyqui cutimungantaga alläpa
törruta apamur pishtayay, llapantsic cushicurmi ƿestata ruranantsic;
cushishga ƿestata rurar micupacunapag. wañushga cuentam cargon y canan
24ॸCay tsurïga wañushga cuentam cutimurga cawamushganömi caycan.
cargon, pero cananmi sïga cutimur Ogracashgam cargon y cananga
cawamushga cuentanö caycan. ashwanmi tarirgontsic.ٔॸٚ
Ogracashgam cargon, pero cananga
yurimurunmi.’ Tsaynö nirmi ƿestata Señor Jesucristo yachatsicun juc
rurar gallaycuyargan. sabïdu mayoralwan iwalatsicur

16
25ॸ“Tsaynö ƿestachö llapan cushishga 1ॸSeñor Jesucristom

caycäyaptinmi, mayorcag tsurin discïpuluncunata caytapis


chacrachö caycargan. Wajiman cutir cuentargan: “Juc rïcu runapam
chaycarnam, cantapacurnin mayoralnin cargan. Tsay mayoralpagmi
163 ґk̞ͮԆækґॷ16

patronninta willayargan lluta ushayangayquipitam, Dios Yayawan y


imaycantapis ushanganta. 2ॸTsaynam yanapayangayqui runacunapitapis wac
mayoralninta gayasquir: ‘Gampagmi vïda cieluchö mas allish chasquishga
runacuna willayämashga imaycätapis cayanqui.
mana allicunata rurangayquita. 10ॸ“Si pipis ichicllachö onrädo carga,

Cananpitaga mananam mayoralnïnatsu tsaynölla onrädollam mas atscachöpis


canqui. Llapan cuentata canga. Pero pipis ichicllachö suwacurga,
entregamänayquipag prevenicuy.’ tsaynöllam mas atscachöpis suwacunga.
3ॸ“Mayoralnam shongollanchö 11ॸSi cay patsachö llapan mana alli

‘Cananga ¡imatarag rurashag! ruratsicug riquësacunachö mana onrädo


Patronnïmi trabäjüpita gargaman. caycäyaptiquiga ¿imanörag Dios
Manam callpä cantsu chacrachö Yayapis rasumpacag imayca riquësatanö
arunäpag y limushnata mañacuytaga atscag runacuna salvacäyänanpag
pengacümi. 4ॸ¡Ajä! ¡Patronnï conƿacushunquiman? 12ॸJucpa
gargamaptin runacuna wajincunaman imaycanchöpis mana onrädo
alli chasquiyämänanpagmi caynö caycäyaptiquiga, ¿pirag imaycantapis
rurashag!’ conƿacuyäshunquiman?
5ॸ“Tsaypitanam patronninta 13ॸ“Pipis manam ishcay patronta

dëbegnincunata juc jucllapa gayasquir servinmantsu. Juccagta chiquirmi,


puntacagta nirgan: ‘Patronnïta juccagta mas cuyanga. Juccagta
¿aycatatan dëbenqui?’ cäsurmi, juccagtaga cäsungatsu.
6ॸ“Tsay runanam ‘Pusag pachac (800) Tsaynöllam gellayta alläpa cuyarga,
galon aceitinmi.’ Dios Yayatapis servirnin cäsungatsu.”
“Mayoralnam nirgan: ‘Cayman 14ॸTsaynö Señor Jesucristo parlanganta

jamaycur, cay recïbochö churay chuscu wiyarmi, gellayta alläpa cuyarnin


pachac (400) galonllata ayrajag fariseocuna burlacur
päganayquipag.’ asipäyargan. 15ॸSeñor Jesucristonam
7ॸ“Juccag dëbecugtanam tapurgan: nirgan: “Gamcunaga runacunapa
‘Gamga, ¿aycatatan dëbenqui?’ puntallanchömi allitucuyanqui, pero
“Tsay runanam ‘Ishcay pachac ganchis Dios Yayam shongoyquicunata regen.
chunca (270) säcu trïgunmi’ nirgan. Runacuna cay patsachö imatapis alläpa
“Mayoralnam nirgan: ‘Cay recïbochö välegpag churayangantam, Dios Yayaga
ishcay pachac säcullapag (200) churay.’ melanan.
8ॸ“Tsaynö sabïdu suwa mayoral

cangantam patronnin aläbargan. Pero Dios Yayapa Mandacuy Reynonwan


Dios Yayaman criyicug runacunapitaga, Moiséspa leynin
mana criyicug runacunam alläpa sabïdu 16ॸ“DiosYayapa unay profëtancuna
cayan quiquincuna pura imayca gellgayanganwan Moiséspa leyninga
negociucunata rurayta musyarnin. asta Juan Bautista willacur
9ॸ“Nogam niyag: Cay patsa gallanganyagmi cargan. Tsaymi
cawayangayquichö mana alli ruratsicug cananga nogana Dios Yayapa Alli
gellayniquicunawan imatapis Willacuynintawan shumag Mandacuy
allicunallata rurar, amïgoyquicuna mas Reynonpag willayag. Dios Yayapa
cananpag ashiyay. Tsaynö allicunallata Mandacuy Reynonmanga atscag
rurarnin gellayniquicuna runacunam imaycanöpis yaycuyta
ґk̞ͮԆækґॷ16 164

munayan. 17ॸMas fäcilmi cieluwan cay cachaycallämuy, dëdunta yacuman


patsapis jancat ushacanman, Diospa tullpurcur gallulläta
Palabran leycuna ni juc letrallapis mana gajarcatsimunanpag, cay lunyaycag
faltar llapan cumplinganpitapis. ninachömi alläpa sufriycällä.’
25ॸ“Pero Abrahamnam contestargan:
Señor Jesucristo yachatsicun ‘Ïju, yarpay cawayniquichöga alläpa
casarashgacuna mana allishmi aywashurgayqui, llapan
raquicäyänanpag imaycayog cushicuyllachö
(Mateo 19.1-12; Marcos 10.1-12) cawanayquipag. Pero cay Lazaroga
18ॸ“Si juc runa warminpita cawayninchö wactsa cayninwanmi
raquicasquir jucwan casararga, alläpa sufrirgan. Tsaynö wactsa
adulterio niyangan jutsatam ruran. cayninwan cawayninchö sufringanpitan
Tsaynöllam tsay gojanpita raquicashga cananga caychö alläpa cushishga
warmiwan pipis casararga, paypis caycan. Cawayniquichö alläpa
adulterio niyangan llutan mana alli imaycayog cushishga cangayquipitam
jutsata ruraycan. cananga gamtana caychö sufriy
töcashunqui. 26ॸCaycuna llapanpitapis
Juc rïcu runawan wactsa Lazaro nogacunapita gam caycangayquiman
19ॸ“Unaymi juc alläpa rïcu runa, alläpa jatun feo sanjam. Tsaymi caypita
llatapanpis alläpa chaniyogcagllata tsimpayämuyta puediyätsu ni gampis
shucushga waran waran ƿestata cayman tsimpamuyta puedinquitsu.’
rurarnin, wajinchöpis banquëtillachö 27ॸ“Tsaynam capugyog rïcu nirgan:

cargan imayca munanganpa jananchö ‘Tayta Abraham, tsaynö captinga,


car. 20ॸTsaynöllam juc wactsa Lazaro alläpam rugag Lazarota taytäpa
niyangan runapis, entëru cuerpun jancat wajinman cachaycunayquipag.
gerishga tsay rïcupa puncunman 28ॸTsaychö pitsgan waugëcunata

churayanganchö imaypis jamaräcug. willaycamutsun cay sufriycangäman


21ॸPaymi alläpa mallagarnin, tsay rïcu paycunapis mana shayämunanpag.’
runapa mësanpita micuy shicwagllatapis 29ॸ“Abrahamnam contestargan: ‘Moiséswan

micuyta munapag. Tsaynö jancat Dios Yayapa unay profëtancuna


gerishga jamacuptinmi, asta gellgayangancunata paycuna musyayanmi,
allgocunapis gerinta lagwayag. tsayta wiyarnin cäsucuyätsun.’
22ॸ“Tsaynö caycarnam tsay wactsa 30ॸ“Capugyog rïcunam contestargan:

Lazaro wañusquiptin, almanta ‘Tayta Abraham, manam


angelcuna cieluman apayargan, unay cäsucuyangatsu. Pero wañushgapita
Abrahampa puntan paraisoman. cawascamur juc runa paycunaman
Tsaynöllam tsay rïcu runatapis cutiycur willaptinga, maypis
wañusquiptin pampayargan. jutsancunata dëjasquir
23ॸ“Tsaynam llapan mana alli arepenticuyanman.’
ruragcuna aywayangan inƿernuchö 31ॸ“Abrahamnam nirgan: ‘Moisés

alläpa sufrirnin caycar witsaypa gellgangancunatawan Diospa unay


ricasquirgan, unay Abrahamwan Lazaro profëtancuna gellgayangancunata
lädunchö caycagta. 24ॸTsaynam jinchi wiyarnin mana cäsucurga, wañunganpita
gayaraypa gayacurgan: ‘Tayta Abraham, cawasquir runa willacuptinpis, manam
llaquipaycallämayri. Cayman Lazarota cäsucuyangatsu.ٔॸٚ
165 ґk̞ͮԆækґॷ17

jamaycur micusquinayquipag’
Jutsa ruray alläpa mana alli cangan niyanquicu? 8ॸMas bienmi gamcunaga
(Mateo 18.6-7,21-22; Marcos 9.42) niyanqui: ‘Meriendä prevenimur

17
1ॸTsaypitanam Señor Jesucristo garamay, micur upyar ushangäyag
discïpuluncunata nirgan: servimay. Tsaypitanam gamga
“Runamajinta jutsaman ishquitsinanpag micunqui’ nir. 9ॸTsaynöllam llapan
invitagcunaga imaypis cayangam. Pero mandangayquita rurar ushasquiptinpis,
¡allau, tsaynö pitapis jutsaman tsay servigniquitaga ni
ishquitsig runa! 2ॸMas allim canman tsay agradëcicunquillapistsu. 10ॸTsaynöllam
runapa cuncanman jatun molinu rumita gamcunapis Dios Yaya
watarcur, lamarman jitarpuyaptin, mandayäshungayquicunata rurar,
gollmi shongo imayca wamranö tsayrag cumplisquir niyanquiman: ‘Nogantsicga
criyicuycag runacunata jutsaman mana musyag servicugcunanö carmi,
manarag shicwatsinganyag. 3ॸ¡Tsaymi apënas mandamangantsicllata
cuidädu cayay! Si runamajiqui jutsata cumplintsic.ٔॸٚ
ruraptinga piñaparnin plëtunqui.
Señor Jesucristo cuticätsin juc
Tsaynöllam mana alli ruraynincunata
chunca runacuna wicuwan
dëjasquir arepenticuptinga
geshyagyashacunata
perdonaycunqui. 4ॸSi juc junagchö
ganchis cuti contrayqui mana allita 11ॸSeñor Jesucristo Jerusalénman
rurasquir, ganchis cuti aywaycarnam, Galileapawan Samaria
‘Perdonaycällämay mananam provinciacunapa mujunnin nänipa
yapaywanga ruralläshagtsu’ nir, päsargan. 12ॸTsaypitanam juc marcaman
shamuptinga perdonaycunqui.” chäriptin, wicuwan geshyagyasha
chunca runacuna Señor Jesucristota
Rasumpa ƿrmi criyicuyga tincug aywayargan. Pero manarag
alläpa poderyogmi payman charmi, carullachö
5ॸTsaypitanam apostolnincuna Señor ichisquiyargan. 13ॸPaycunanam
Jesucristota mañacuyargan: gayaraypa jinchi niyargan: “¡Maestru
“¡Yanapaycayällämay mas ƿrmi Jesús, llaquipaycäyällämayri!”
criyicayämunäpag!” nir. 14ॸPaycunata ricaycurnam Señor
6ॸSeñor Jesucristonam contestargan: Jesucristo nirgan: “Sacerdöticunaman
“Si gamcunapacush criyicuyniquicuna aywayay cuticashga cayangayquita
canman cay ichic mostäzapa ricäyäshunayquipag.” Tsaynö
murunnöllapis, tsayga cay sicomoro aywaycarnam, jancat limpiu tsay
niyangan jachata: ‘Caypita tiracasquir melanaypag geshyaynincunapita
aywarnin lamarman jawicay’ cuticasquiyargan.
niyaptiquipis, tsay jacha rasumpam 15ॸTsaynö jancat limpiu cuticashgana

cäsuyäshunquiman. canganta tantiyasquirmi, juccag runaga


Señor Jesucristoman jinchi gayaycachar,
Juc servicugpa obligacionincuna Dios Yayata alabarnin cutirgan. 16ॸSeñor
7ॸ“Si
maygayquipapis servigniquicuna Jesucristopa puntanman chaycurnam
chacrayquicunachö yapyacur o gagllanpis patsaman changanyag
wätayquicunata mitsisquir wajiman gongorpacuycur agradëcicurgan. Tsay
chaycamuptin, ¿Acäsu ‘Päsacamuy cutimug runaga Samaria marcapitam
ґk̞ͮԆækґॷ17 166

cargan. 17ॸSeñor Jesucristonam nirgan: tsaynöllam Diospita Shamushga Runa


“¿Manacu chuncag runacuna cutimunan öra päsanga. 27ॸBüquiman
geshyaynincunapita jancat limpiu Noé yaycungan junagyagmi, runacuna
cuticäyargon? ¿Maytan waquincag micupacur, upyapacur, casaracur
isgon cuticashgacunaga? 18ॸ¿Cay juclä caycäyargan. Tsaymannam apäcuypa
marcapita mana regeshga runallam, tamya chaycur, llapan runacunata
Dios Yayata agradëcicurnin alabar wañutsir jancat ushacascatsirgan.
cutimushga?” 28ॸ“Tsaynöllam unay Lot runa
19ॸTsay runatanam nirgan: “Sharcur, niyanganpa tiempunchöpis päsargan.
aywacuy. Rasumpa ƿrmi Runacunam micupacur, upyapacur,
criyicuyniquiwanmi cuticargoyqui.” imatapis rantipacurnin ranticur,
murupacur y wajicunata rurar
Dios Yayapa Mandacuy Reynon caycäyargan. 29ॸPero Sodoma marcapita
imanö chämunanpag cangan Lot yargosquiptinnam, tsay junag
(Mateo 24.23-28,37-41) cielupita asufrintin nina runtu
20ॸTsaypitanam fariseocuna tamyamur, llapan runacunata wañutsir
tapuyargan imay Dios Yayapa jancat ushacascatsirgan.
Mandacuy Reynon chämunanpag 30ॸ“Tsaynöllam canga Diospita

canganta. Señor Jesucristonam Shamushga Runa cay patsaman


contestargan: “Dios Yayapa Mandacuy cutimungan junagpis. 31ॸTsay junagchö
Reynonga manam ricaraycäyaptiquitsu pipis wagtachö caycarga, ama waji
chämunga. 21ॸManam niyangatsu: rurinman yaycutsuntsu imantapis
‘Caychönam’ o ‘Washachönam’ caycan jurgog. Ni pipis chacranchö caycar, ama
nir. Dios Yayapa Mandacuy Reynonga wajinman imantapis jipig cutitsuntsu.
shongoyquicunachö pagtayquicunam 32ॸ¡Yarpäyay Lotpa warminta ima

caycan.” päsanganta! 33ॸCay patsachö cawayllanta


22ॸTsaypitanam discïpuluncunata cuidar tsapayta munagcagga, jancatmi
nirgan: “Chämungam junagcuna, ogranga. Pero cay patsachö cawayninta
Diospita Shamushga Runata juc mana cuidar tsaypayta munagcagga,
junagcunallapis ricayta janag patsa cieluchömi wiñaypa
munayänayquipag, pero manam cawanga.
ricäyanquitsu. 23ॸWaquinnam 34ॸ“Nogam niyag: Tsay pagasmi juc

niyäshunqui: ‘Washachömi o caychömi puñunallachö ishcag puñuycagpita,


caycan’ nir. Pero ama ricagnin cörrilla juccagllata apanga y juccagtaga
aywayanquitsu ni paycunata dëjangam. 35ॸIshcag warmicuna
gatiyanquitsu. 24ॸImayca illago cieluchö agacuycäyanganpitam juccagta apar
juc lädupita wac läduman chilapyar juccagtaga dëjanga. 36ॸ[Ishcag runacuna
atsicyagnömi canga, Diospita chacrachö aruycäyanganpitam
Shamushga Runaga cay patsaman juccagllata apar juccagtaga dëjanga.]”
cutimungan öraga. 25ॸPero tsaynö 37ॸTsaynam tapuyargan: “Señor

cutimunanpag canganpita mas ¿maychötan tsaynöga päsanga?”


puntataga cay tiempu runacunam Señor Jesucristonam contestargan:
chiquirnin alläpa sufritsiyanga. “Maychöpis wañushga cuerpucuna
26ॸ“Imanömi unay Noé niyangan jitaragcunamanmi wisculcuna
runapa tiempunchö päsargan, goricäyanga. Tsaynöllam nogaman
167 ґk̞ͮԆækґॷ17ٍॷ18

criyicugcuna goricäyämunga maychöpis chiquigcunapag Señor Jesucristo cay


caycangäman.” iwalatsicuywan yachatsicur nirgan:
10ॸ“Ishcag runacunam templuman Dios
Juc viuda juezman aywan justiciata Yayata mañacug aywayargan: Juc
rurananpag mañacug fariseowan Romapag contribucion

18 cobrag runa. 11ॸTsay fariseonam


1ॸTsaypitanam Señor Jesucristo

yachatsicurgan, imaycawan ichiycurnin quiquillanpag mañacurgan:


iwalatsiycuypa paycuna imaypis, mana ‘Dios Yaya, alläpam agradëcicug nogaga
gelanar Dios Yayaman mañacuyänanpag. mana waquincag runacunanö cangäta.
2ॸTsaynam nirgan: “Juc marcachömi Dios Waquincagga suwa jutsasapam, jucnin
Yayatawan runamajincunatapis mana jucninwan llutan mana alli jutsata rurar
cäsug ni respetag juc juez cargan. 3ॸTsay täcuyan. Nogaga manam ni tagay
marcachönam juc viuda warmi juiciuchö contribucion cobragnötsu cä. 12ॸNogaga
cargan. Tsay viuda warmim waran waran cäda semänachö ishcay cuti ayunarmi
tsay juezman aywargan: micütsu. Llapan gänangäpitam juc
‘Demandamagnïmi alläpa allgotsäcaman chuncaman raquisquir, juccag partita
justiciata ruraycallämay’ nir. garaycug.’
4ॸ“Tsaynö yapay yapay aywaptinpis, 13ॸ“Pero Romapag contribucion cobrag

unaynam tsay viudata juezga cäsurgantsu. runanam carullachö ichiycur, umantapis


Tsaypitanam yarpargan: ‘Nogaga manam cieluman manana pallarir alläpa
Diostawan runacunatapis caychöga llaquicurnin pëchuntapis cutarrag
respetar mantsätsu. 5ॸPero cay viudataga nirgan: ‘Dios Yayallä,
justiciata rurar atendiycushag, ¡manana llaquipaycallämay. Nogalläga alläpa
yapay yapay shamurnin rabiatsimar umäta jutsasapa runam callä’ nir.
nananpag!ٔॸٚ 14ॸ“Tsaymi niyag: Contribucion cobrag
6ॸTsaypitanam Señor Jesucristo yapay runam jutsanpita perdonashga
nirgan: “¿Entendiargoyquicu caynö tsay wajinman cuticurgan. Pero tsay
mana alli juez ninganta? 7ॸTsaynö fariseotaga Dios Yaya manam jutsanpita
caycaptinga, ¿Manatsurag Dios Yaya perdonargantsu. Tsaynö pipis
cäsunga llapan acrangancag runacunata, allitucugga, pengacushgam canga. Pero
pagasta junagta mañacuyaptin? ¿Dios umilde gollmi shongoyogcagga, mas
Yayaga manam shuyarätsingatsurag väleg runam canga.”
mañacuyanganta atendinanpag?
8ॸTsaymi niyag: Dios Yayaga mana juc Señor Jesucristo cuyan
wamracunata
shuyarätsicurmi, justiciata ruranga.
(Mateo 19.13-15; Marcos 10.13-16)
Pero Dios Yayapita Shamushga Runa
cay patsaman cutimurga, ¿Cay patsachö 15ॸTsaypitanam Señor
runacunapa criyicuynincunata Jesucristomannam asta pishi
taringaragtsurag?” wamracunatapis apayargan, yatarnin
bendisananpag. Pero tsayta ricaycurnam
Señor Jesucristo yachatsicun juc discïpuluncuna piñacur, Señor
fariseowan contribucion Jesucristoman witiyänanta mana munar
cobragman iwalatsicur amatsayargan. 16ॸTsaynam wamracunata
9ॸTsaymi quiquincunallachö orgullöso gayasquir, Señor Jesucristo nirgan:
allitucur, runamajincunata despreciar “¡Nogaman wamracuna shayämunanta
ґk̞ͮԆækґॷ18 168

ama michäyaytsu! Cay wamracunanö yaycuyänanpag! 25ॸMas fäcilmi juc jatun


umildecagcunapagmi Dios Yayapa ‘camëllo’ niyangan wäta aujapa
Mandacuy Reynonga. 17ॸRasuntam uchcunpa päsanman, juc capugyog rïcu
niyag: Si cay umilde gollmi shongo runa Dios Yayapa Mandacuy
wamracunanö Dios Yayapa Mandacuy Reynonman yaycunganpitaga.”
Reynonta mana chasquirga, manam 26ॸTsayta wiyagnincagcunanam, Señor

Dios Yayapa Mandacuy Reynonman Jesucristo tapuyargan: “Tsaynö


yaycuyanquitsu.” captinga, ¿pitan salvacuyta puedinga?”
nir.
Jur rïcu runawan 27ॸSeñor Jesucristonam contestargan:
Señor Jesucristo parlan “Runacunapag imayca aja carpis, Dios
(Mateo 19.16-30; Marcos 10.17-31) Yayapagga manam ajatsu.”
18ॸTsaypitanam tsaychö mandacug 28ॸTsaynam Pedro nirgan: “Señor,

runa Señor Jesucristota tapurgan: nogacunaga llapan imaycäcunata


“Alläpa alli Maestru, wac vïdachö dëjasquirmi, gamta gatiyämushcag.”
wiñaypa cawanäpag, ¿imatatan 29ॸSeñor Jesucristonam contestargan:

rurashag?” “Rasuntam niyag: Pipis wajinta,


19ॸSeñor Jesucristonam contestargan: warminta, waugencunata, taytanta,
“¿Imanirtan ‘Alli Maestru’ nimanqui? mamanta, tsurincunata, Dios Yayapa
Jucllayllam alliga, tsayga quiquin Dios Mandacuy Reynonraycu dëjanganpitam,
Yayallam. 20ॸMusyanquinam cay 30ॸcay patsachöpis mas imaycan Dios

mandamientuncunata: ‘Ama jucnin Yaya garaycunga. Tsaynöllam wac


jucninwan mana alli jutsata rurar vïdachöpis Dios Yayawan imayagpis
täcunquitsu. Runamajiquita ama wiñaypa cawanga.”
wañutsinquitsu. Ama suwacunquitsu.
Ama llullacunquitsu. Taytayquitawan Señor Jesucristo yapay willacun
mamayquita respetar cäsunqui.ٔॸٚ wañutsiyänanpag canganta
21ॸTsay runanam nirgan: “Wamra (Mateo 20.17-19; Marcos 10.32-34)
caynïpitam tsaycunataga llapanta 31ॸTsaypitanam chunca ishcay
cumplishcä.” discïpuluncunallata juc läduman
22ॸTsaynö niptinnam, Señor Jesucristo gayasquir, Señor Jesucristo nirgan:
nirgan: “Pero juc cösaragmi “Cananmi Jerusalénman aywashun.
faltäshunqui: Llapan imaycayquitapis Tsaychömi llapan cumplinga, Dios Yayapa
ranticusquir, wactsacunata garaycuy. unay profëtancuna Diospita Shamushga
Tsaynö rurangayquipitam cieluchöpis Runapag gellgayangannö. 32ॸJuclä mana
mana ushacag fortünayqui canga. regeshga runacunapa maquinmanmi,
Tsaynö rurasquirnin, shamur gatimay.” marca majincuna entregayanga. Tsaymi
23ॸTsayta wiyaycurnam yarpachacur insultarnin burlacur togapurnin ushayanga.
llaquicurgan, alläpa capugyog rïcu car. 33ॸTsaynö alläpa astarnin magarmi
24ॸTsay runa llaquishga caycagta wañutsiyanga. Pero wañutsiyanganpita
ricaycurmi, Señor Jesucristo nirgan: quimsa junagllatam cawamun.”
“¡Alläpa ajam canga, capugyog rïcucuna 34ॸTsaynö niptinpis, discïpuluncunaga

Dios Yayapa Mandacuy Reynonman manam ni imata entendiyargantsu ni

Lc 18.20 Ex 20.12,16 Dt 5.16,20.


169 ґk̞ͮԆækґॷ18ٍॷ19

musyayargantsu imapag parlangantapis. marcachömi Romapag impuestu


Paycunapagga mana juc tantiyaypagmi cobragcunapa mandagnin juc rïcu
cargan. Zaqueo shutiyog runa täcurgan. 3ॸTsay
runam Señor Jesucristota alläpa regeyta
Señor Jesucristo Jericó marcachö munargan. Pero ichiclla carmi,
gaprata cuticätsin maytsicag runacuna tsapäyaptin ricayta
(Mateo 20.29-34; Marcos 10.46-52) puedirgantsu. 4ॸTsaynö ricayta mana
35ॸSeñor Jesucristo Jerico marcaman puedirmi, cörrilla puntasquir Señor
chaycaptinnam, näni cuchunchö juc Jesucristo päsanancag juc ïgosnö
gapra limushnata mañacur sicomoro niyanga jachaman lätargan
jamaycargan. 36ॸTsaypa maytsicag ricänanpag. 5ॸTsay jachacagpa Señor
runacuna päsagta tantiyasquirmi, tsay Jesucristo päsaycar ricarcurnam nirgan:
gapra “Imatan päsaycällan” nirgan. “Zaqueo, jina öra yarpamuy, cananmi
37ॸRunacuna “Nazaretpita Jesúsmi wajiquichö quëdanä.”
caypa päsaycan” niyaptinnam, 6ॸZaqueonam sas jachapita
38ॸjinchicuycur garaypa nirgan: yarpascamur, alläpa cushishga Señor
“¡Davidpa ayllun Jesús, Jesucristota wajiman pushargan.
llaquipaycallämayri!” 7ॸTsayta ricaycurnam, runacuna Señor
39ॸTsaynö niptinnam, puntata Jesucristota musyapäyargan:
aywagcuna, “¡Upalla cay gapra!” nir, “¡Jutsasapa runapa wajinman
piñapäyargan. Pero tsaynö posadacug aywan!” nir. 8ॸPero
piñapäyaptinpis mana cäsucurmi, mas Zaqueonam ichircur, Señor Jesucristota
jinchi gayarayparag nirgan: “¡Davidpa nirgan: “¡Señor, ricay! Llapan
ayllun Jesús, llaquipaycallämayri!” capamanganpa pullancagtam
40ॸTsayta wiyasquirnam Señor Jesucristo wactsacunata caychö canan garashag. Si
ichisquir, apayämunanpag mandargan. pitapis suwapushga carga, chuscu cuti
Puntanman chaycatsiyaptinnam, Señor mastam entregar cutiycatsishag.”
Jesucristo tapurgan: 9ॸSeñor Jesucristonam nirgan:
41ॸ“¿Gampag imata ruranätatan “Cananmi cay wajiman salvaciun
munanqui?” chämushga nogaman criyicur, paypis
Gapranam contestargan: “Señor, unay awiluntsic Abrahampa ayllun
ñawillä ricänantam munallä.” shamugpita captin. 10ॸTsaymi Diospita
42ॸSeñor Jesucristonam nirgan: Shamushga Runaga, cay patsaman
“Ricayna. Rasumpa ƿrmi shamushga ogracashganö
criyicuyniquiwanmi cuticargoyqui.” jutsasapacunata ashirnin salvananpag.”
43ॸTsaynö jina öra cuticasquirnam, Señor

Jesucristopa gepanta gatir aywargan, Dios Señor Jesucristo yachatsicun


Yayata alabarnin. Tsayta llapan ricagnin gellaywan iwalatsicuypa
runacunapis Dios Yayatam alabayargan. 11ॸSeñor Jesucristo tsaynö parlanganta

wiyarmi, runacuna shongoncunachö


Señor Jesucristoman yarpäyargan: “Cananchi Dios Yayapa
criyicun Zaqueo Mandacuy Reynon nogantsicpag

19
1ॸTsaypitanam Señor Jesucristo gallanga.” Jerusalénman yaycuycarnam,
Jerico marcaman chaycur, tsay tsayta musyasquir Señor Jesucristo
marca pullanpa päsaycayargan. 2ॸTsay iwalatsicuypa yachatsicur, 12ॸnirgan:
ґk̞ͮԆækґॷ19 170

“Juc runam alläpa importanti runapa 22ॸ“Tsaypitanam rey nirgan: ‘¡Gamga

tsurin cargan. Tsay runam caru marcata mana ima väleg servicugmi canqui!
aywacurgan, rey churasquiyaptinrag Quiquiquipa palabrayquillam juzgar
cutimunanpag. 13ॸTsaynö carupa condenashunqui. Ningayquinömi noga
aywacunanpagnam chunca yaga mana llaquipäcug cä, mana
servignincunata gayascatsir, atsca churangäpitawan mana murungäpitam
gellaynincunata paytargan: ‘Cay imatapis gorï. 23ॸTsaypunga ¿Imanirtan
gellaynïwan negociuta ruraycäyay mana bancuman gellaynïta apar
cutimungäyag’ nir. churaycurgayquitsu, wajïman
14ॸ“Pero tsay runata marcamajincuna cutimurnin wachaynintawan
alläpa chiquirmi, gepanta chasquinäpag?’
willacugcunata mandayargan 24ॸ“Tsaynö nisquirnam, tsaychö

niyänanpag: ‘Cay runa mandayämagnï caycagcunata nirgan: ‘Tsay gellayta


rey cananta manam munayätsu’ nir. gechusquir, tsay chunca cuti mas
15ॸ“Pero tsaynö caycaptinpis, paytaga miratsigcagta entregaycuyay’ nir.
mandacug rey cananpagmi 25ॸ“Paycunanam niyargan: ‘Señor. ¡Pero

churayashgana cargan. Tsaypita paypaga chunca masnam gellaynin can!’


marcanman cutiycurnam, atsca 26ॸ“Reynam contestargan: ‘Atsca

gellaynin paytangan servignincunata capugyogcagmi masta chasquinga. Pero


gayatsirgan, cada ünu aycata mana capugyogcagtaga, ichiclla
gänayanganta musyananpag. capungantapis jancatmi gechuyanga.
16ॸ“Tsaynam puntata chagcag nirgan: 27ॸPero tsay marcamajïcuna chiquimar

‘Señor, gellayniquiwan chunca cuti rey canäta mana munagcunataga, canan


mastam gänallashcä’ nir. cayman apaycamur puntächö
17ॸ“Tsaynam rey contestargan: wañutsiyay.ٔॸٚ
‘Allishmi. Gamga alli servignïmi canqui.
Wallcallachöpis onrädo Señor Jesucristo Jerusalénman
cangayquipitam, canan churag juc ashnun montashga yaycun
chunca marcachö runacunapa (Mateo 21.1-11; Marcos 11.1-11;
mandagnin canayquipag.’ Juan 12.12-19)
18ॸ“Tsaypitanam juccag servignin 28ॸTsaynö yachatsicusquirnam, Señor

chärir nirgan: ‘Señor, gellayniquiga Jesucristo Jerusalénman aywar sïgirgan.


pitsga cuti mastam gänashga.’ 29ॸBetfagewan Betania marcacunaman
19ॸ“Tsaycagtapis rey contestargan: chaycarnam, Olïvos niyangan jircaman
‘Gamtam churag pitsga marcachö chäyargan. Tsaypitanam ishcag
runacunata mandacunayquipag.’ discïpuluncunata mandargan: 30ॸ“Tagay
20ॸ“Pero juccagnam caynö nir tsimpa marcaman aywarnin yaycurmi,
yurisquirgan: ‘Señor, caychömi caycan manarag ni pï montashga mallwa ashnu
gellayniqui. Juc päñuwan alli wataraycagta tariyanqui. Tsay ashnuta
pituycurmi churarätsishcä, 21ॸalläpa pascasquir apayämunqui. 31ॸSi pipis
yaga mana llaquipäcug captiqui ‘¿Imapagtan ashnuta pascayanqui?’
mantsacurnin. Gamga mana niyäshuptiquiga, ‘Señor Jesúsmi wanan’
churangayquipitawan mana niyanqui.”
murungayquipitam imaycatapis 32ॸTsaypita discïpuluncuna aywarnam,

gorinqui.’ Señor Jesucristo ningantanölla llapanta


171 ґk̞ͮԆækґॷ19ٍॷ20

tarisquiyargan. 33ॸAshnuta llapan lädupa atacagniqui


pascaycäyaptinnam, ämuncuna yaycapuyäshunqui. 44ॸTsaynö atacarmi
tapuyaran: “¿Imapagtan pascayanqui?” llapan wamrayquicunatawan patsachö
34ॸPaycunanam contestayargan: “Señor rumicunaman sagmar pasaypa jancat
Jesúsmi wanan.” ushacätsiyäshunqui. Tsaynöllam
35ॸPunchuncunawan ashnuta pergayquicuna rurinchö täcugcunatapis
carunarcur aparmi, Señor Jesucristota jancat wañutsir ushacätsiyaptin manam ni
montatsiyargan. juc rumillapis pergaranganchö
36ॸSeñor Jesucristo tsaynö quëdangatsu ni juccag rumipa
aywangallanmanmi, punchuncunatawan jananllachöpis. Tsaynö jancat
jacuncunata llushtisquir, puntanman ushacätsiyäshunqui, Dios Yaya
päsananpag mashtayargan. 37ॸOlïvos salvayäshunayquipag tiempu
niyangan jircapita urämur chaycarnam, chaycämuptin despreciarnin mana
llapan gatignincuna alläpa cushishga chasquiyangayquipitam.”
gayaycachar Dios Yayata alabayargan,
Señor Jesucristopa llapan Señor Jesucristo templuchö
milagruncunata ricashga car. ranticugcunata gargon
38ॸTsaymi niyargan: “¡Alläpa (Mateo 21.12-17; Marcos 11.15-19;
cushicuypag catsun, Dios Yayapa Juan 2.13-22)
shutinchö poderöso Mandacug 45ॸTsaypitanam Señor Jesucristo
Reynintsic shamug! ¡Cieluchöwan Jerusalénchö templuman yaycusquir,
maytsaychöpis alli päsacuywan alläpa tsaychö ranticuycag runacunata gargor,
shumag cushicuy catsun!” 46ॸnirgan: “Diospa Palabranchömi
39ॸTsaynam maytsicag runacunapa gellgashga cayan: ‘Wajïga Dios
rurinchö aywag fariseocuna niyargan: Yayaman mañacunallapagmi.’ ¡Pero
“¡Maestru, gatishugniquicunata piñapay gamcunaga ‘suwacunapa
upälla cayänanpag!” machayninmanmi’ ticratsiyashcanqui!”
40ॸSeñor Jesucristonam contestargan: 47ॸSeñor Jesucristonam waran waran

“Niyagmi, si paycuna upällayaptinga, templuchö yachatsicurgan. Pero


rumicunapis gayaycachäyangam.” sacerdöticunapa mandagnincunawan ley
41ॸJerusalénman yaycuycarnam, tsay yachatsicugcuna y tsay marcachö mas
marcata ricasquir llaquirnin wagar, mandacug autoridäcunam imaycanöllapis
42ॸnirgan: “¡Jerusalénchö täcugcuna, Señor Jesucristota wañutsiyta
imanömi munä gamcuna canan junagllapis munayargan. 48ॸPero manam ni imanöpa
Dios Yayawan alli päsacuychö wañutsiyänanpag tariyargantsu, Señor
cayänayquipag canganta Jesucristo yachatsicunganta llapan
musyayänayquita! Pero tsay alli päsacuyta runacuna alläpa cushishga wiyayaptin.
mana ricarmi imayca pacaragnö captin
tantiyayanquitsu. 43ॸMana alli tiempucuna Señor Jesucristopa mandacuynin
gamman chämuptinmi, (Mateo 21.23-27; Marcos 11.27-33)

20
chiquishugniquicuna shamuycur, altu 1ॸTsaypitanam
juc junag
pergayquicuna wactanman allpata templuchö Señor Jesucristo
parijasquir entërupa tumat cunchawar, yachatsicurnin, shumag Alli Willacuyta

Lc 19.38 Sal 118.26. Lc 19.46 Is 56.7 Jer 7.11.


ґk̞ͮԆækґॷ20 172

willacuycargan. Tsaymannam entregayänanpag. Pero chacran


sacerdöticunapa mandagnincunawan tsaragcunanam alläpa magasquirnin,
ley yachatsicugcuna y mas mandacug jinallanta gargosquiyargan. 11ॸTsaynam
auquincunawan chaycur, 2ॸniyargan: chacrayog runaga juccag servigninta
“¿Ima mandacuyniquiwantan caycunata mandarga. Pero paytapis allgotsacurnin
rurargoyqui? ¿Pitan mandacuyninta pengacuypag magarnin alläpa
entregashushcanqui caycunata maltratasquirmi jinallanta
ruranayquipag?” gargosquiyargan. 12ॸTsaypitanam
3ॸSeñor Jesucristonam contestargan: chacrayog runaga juccag servignintana
“Nogapis jucta tapuyäshayqui. Mä, mandargan. Tsaycag servignintanäga
niyämay: 4ॸ¿Pitan mandamurgan Juan alli magacachasquirmi yawar püruta
Bautista runacunata bautizananpag, gargosquiyargan.
Dios Yayacu o runacunallacu?” 13ॸ“Tsaynam chacrayog nirgan:
5ॸPaycunanam quiquincuna pura ‘Cananga ¿imatatan rurashag? Alläpa
discutir ninacuyargan: “¿Si Dios Yayam cuyay tsurïtam cachashag. Paytaga
cachamushga nishgaga, ‘Imanirtan maypis respetayanga.’
mana criyiyargayquitsu?’ nimäshunmi. 14ॸ“Pero chacrayogpa tsurinta
6ॸPero manam puedintsictsu ‘Runacunam ricasquirnam, pullan pura tsarag
cachamushga’ niytaga. Si tsaynö runacuna yachatsinacur niyargan:
nishaga llapan runacunam sagmar ‘Caymi llapan chacracunawan eredëru
wañuscatsimashwan. Paycunaga quëdanga, wañuscatsishun chacranwan
rasumpam musyayan Juan Bautista Dios nogantsic quëdanapag’ nir. 15ॸTsaynö
Yayapa willacug profëtan canganta.” yarparmi chacranpita jucläman
7ॸTsaynö yachatsinacusquirnam jorgosquir wañutsiyargan.
niyargan: “Manam musyayätsu ni pï “Tsaynö wañuscatsiyaptin, üva murutsig
cachamungantapis.” chacrayogga ¿imata rurangantatan
8ॸTsaynam Señor Jesucristo gamcuna yarpäyanqui? 16ॸAywarnin
contestargan: “Tsaynömi nogapis chacran tsarag runacunata wañuscatsirmi,
willayagtsu ni pipa mandacuyninwan juccunatana chacranta entregaycunga.”
caycunata rurangätapis.” Tsayta wiyaycurnam niyargan: “¡Ama
tsaynöga ni imaypis caycullanmantsu!”
Señor Jesucristo yachatsicun mana 17ॸPero Señor Jesucristonam
alli arupucugcunawan iwalatsicur ricapaycurnincuna nirgan: “¿Tsaypunga
(Mateo 21.33-44; Marcos 12.1-11) ima ninantan Diospa Palabran caynö
9ॸTsaypitanam runacunata cay gellgashgachöga caycan?
iwalatsicuyta cuentarnin gallaycurgan: ‘Waji ruragcuna despreciar
“Juc runam chacranchö üvata jitariyangan mana alli rumim,
plantascatsir, tsay chacranta pullan pura cananga mas allicag maestru rumi
cuidayäpunanpag arugnincunata ticrashga.’
entregaycur caru marcapa aywacurgan. 18ॸTsaymi cay rumi jananman pipis
10ॸCosëcha tiempu chäriptinnam, shicwarga, jancat ñutusquinga. Pero
chacran tsaragcunaman juc servigninta tsay rumi pipa jananmanpis jegarga,
mandargan töcangancagta jancat polvutam rurasquinga.”

Lc 20.17 Sal 118.22.


173 ґk̞ͮԆækґॷ20

19ॸTsaynam sacerdöticunapa yachayllapa musyapacugcuna ni imanö


mandagnincunawan ley pantatsiyta puedir, mantsacashga
yachatsicugcuna, jina öra prësu upällalla quëdayargan.
achcuyta munayargan, paycunapa
contran cay iwalatsicuywan Señor Señor Jesucristota saduceocuna
Jesucristo parlanganta tantiyasquir. tapuyan wañushgacuna
Pero runacunapita mantsacurmi mana cawayämunanpag
achcuyargantsu. (Mateo 22.23-33; Marcos 12.18-27)
27ॸTsaypitannam waquincag
Señor Jesucristota saduceocuna Señor Jesucristota ricagnin
impuestupag tapuyan shayämurgan. Tsay saduceocuna
(Mateo 22.15-22; Marcos 12.13-17) runacuna wañusquir cawayämunanta
20ॸTsaypitanam yachayllapa manam criyirmi, Señor Jesucristota
musyapacugcuna mandayangan caynö tapuyargan:
ricaraycäyargan Señor Jesucristoman 28ॸ“Maestru, unay Moisésmi gellgashga

alli onrädotucurnin aywaycur leyninchö dëjapamashcantsic, si juc


tapuyänanpag. Tsaynö tapupar llutanta casädo runa tsurin manarag captin
parlascatsir acusarnin, Roma wañuptinga, viudanwan gepancag
gobernadorman entregayänanpag. waugen casarananpag. Tsaynö
21ॸTsaynam yachayllapa casarasquir tsurin captinga, tsay
musyapacugcuna tapuyargan: wañushgacag waugenpa tsurin cuenta
“Señor, rasumpam musyayä cananpag. 29ॸUnayshi ganchis
yachatsicungayquiwan parlangayquipis waugecuna cayargan. Tsayshi mayorcag
rasumpacaglla canganta y runacuna casarasquirnin manarag tsurin captin
alläpa allish cayaptinpis paycunawan wañusquinag. 30-31ॸTsayshi gepancag
mana juntacangayquita. Gamga waugenwan mas gepancagpis tsay
yachatsicunqui Dios Yaya viudanllawan casarashga cayänag.
munangannölla rasumpa alli Paycunapis manarag tsurincuna
cawacuyänäpagmi. 22ॸ¿Allicu Romachö captinshi wañusquinag. Tsaynöllash
mandacug gobierno Cesarman ganchis waugentin tsay warmillawan
impuestuta pägashwan o manacu?” casarasquir, manarag tsurincuna captin
23ॸSeñor Jesucristonam yapta llapanpis wañusquiyänag.
tapuyanganta musyar nirgan: 24ॸ“Mä, juc 32ॸTsaypitanash warmipis wañusquinag.

gellayta ricätsiyämay. ¿Pipa reträtunwan 33ॸTsaypunga cawamuy junagchöga

shutintan caychö gellgashga caycan?” ¿maygancag waugeparag warmin canga,


Tsaynam contestayargan: “Emperador ganchisnintinwan casarashga
Cesarpam.” caycaptinga?”
25ॸSeñor Jesucristonam nirgan: 34ॸSeñor Jesucristonam contestargan:

“Cesarpacagtaga, Cesarta entregaycuyay. “Ollgopis warmipis cay patsallachömi


Pero Diospacagtaga, Diosta casarayan. 35ॸPero wac vïdaman
entregaycuyay.” chäyänanpag acrashgacuna
26ॸAtsca runacunapa jananchö Señor cawascamurga mananam warmipis
Jesucristo tsaynö niycuptinnam, tsay ollgopis casarayanganatsu. 36ॸTsaychöga

Lc 20.28 Dt 25.5.
ґk̞ͮԆækґॷ20ٍॷ21 174

mananam wañuyanganatsu. Llapanpis cuidacuyay, paycunaga chaquincuna


angelcunanölla carmi, Dios Yayapa puntanyag alli llatapashgam,
wamrancuna cayanga, pay pläzacunachöwan mercädocunachöpis
cawatsimushga captin. 37ॸPero unay runacuna shumag alläpa respetar
Moiséspis quiquinmi musyatsimantsic saludayänanta munar puriyan. Dios
wañushgacuna rasumpa Yayaman mañacuyänanpag goricäyänan
cawayämunganta. Paytam shiraca casha wajicunachöpis allicag jamacunamanmi
lunyagchö yuripur, Dios Yaya nirgan: jamacuyta munayan. Banquëti
‘Nogaga Abrahampa, Isaacpa y Jacobpa ƿestacunachöpis punta punta
Diosninmi cä.’ 38ॸTsaymi Dios Yayaga jamacunacunachömi jamayta gustayan.
manam wañushgacunapa Diosnintsu, 47ॸViudacunapa wajincunatapis

sinöga llapan cawagcunapa Diosninmi. gechusquirmi, disimularnin alli tucur


Tsaymi Diospagga llapanpis unayyag resacur cayan. Tsaynö
cawaycäyan.” rurayanganpitam, paycunataga Dios
39ॸTsaynö niptinnam, waquincag ley Yaya mas mantsacaypag castiganga.”
yachatsicugcuna niyargan: “Maestru,
¡alläpa allitam niyämargoyqui!” Wactsa viudapa garaynin
40ॸTsaypitaga mananam yapay ni (Marcos 12.41-44)

21
imatapis tapuyninta valorayargannatsu. 1ॸTsay templuchönam Señor

Jesucristo ricaraycargan,
¿Pipa ayllun shamugpitan Cristoga?
capugyog rïcu runacuna gellay
(Mateo 22.41-46; Marcos 12.35-37)
wiñäyänan cäjaman Dios Yayapag
41ॸTsaypitanam Señor Jesucristo wiñäyagta. 2ॸTsaynöllam ricargan juc
runacunata tapurgan: “¿Imanirtan wactsa viudapis ishcay ichishag
niyanqui Cristoga unay rey Davidpa wallcalla väleg gellayninta wiñagta.
ayllun shamugpita cangata? 42ॸQuiquin 3ॸTsaynam Señor Jesucristo nirgan:

Davidpis Salmo librunchö gellgargan: “Rasuncagtam niyag, cay wactsa


‘Señormi Señornïta nirgan: viudam llapancunapitapis mas atscata
Cay derëchucag lädüchö jamacamuy Diospag wiñashga. 4ॸWaquincunaga
43 llapan chiquishugniquicunata atsca cayäpuptinpis ichic sobragllatam
chaquiquipa gopinman churayashga. Pero cay wactsa viudaga
churamungäyag.’ pachanpagwan jananpagpis
44ॸTsaynö David ‘Señornïmi’ faltapucuycarmi llapanta capunganta
nicaycaptinga, ¿Imanöpatan Davidpa Dios Yayapag churashga.”
miragnin ayllunpa tsurin Cristo canga?”
Señor Jesucristo willacun templu
Señor Jesucristo ley jancat juchur ushacänanpag
yachatsicugcunata acusangan (Mateo 24.1-2; Marcos 13.1-2)
(Mateo 23.1-36; Marcos 12.38-40; 5ॸWaquincagcunanam parlaycäyargan
Lucas 11.37-54)
tsay templu shumag rumicunawan
45ॸLlapan runacuna wiyaycäyaptinmi, adornashga y Diospa garaynincunawan
Señor Jesucristo discïpuluncunata allish alajashga canganta. Pero Señor
nirgan: 46ॸ“Ley yachatsicugcunapita Jesucristo nirgan:

Lc 20.37 Ex 3.6. Lc 20.42-43 Sal 110.1.


175 ґk̞ͮԆækґॷ21

6ॸ“Chämungam junagcuna cay apayäshunqui. 13ॸTsaycuna


ricaycäyangayqui shumag päsayäshungayquiwanmi nogapag
adornashgacunawan llapan rasumpa willacur musyatsicuyanqui
rumincunapis juccag rumipa jananchö imayca testïgünö. 14ॸPero gamcuna ama
manana quëdananpag. Tsaynömi jancat yarpachacuyanquitsu imanö
juchur ushacanga.” defendicuyänayquipag cangata,
15ॸnogam alli yachayniquicuna
Cay patsa ushacänanpag ima garayäshayqui parlayänayqui öra.
señalcuna cananpagcag Tsaynö alli yachayta parlayaptiquim
willacuycuna chiquiyäshugniquicunapis ni imapita
(Mateo 24.3-28; Marcos 13.3-23) acusayäshunquitsu y manam ni imanö
7ॸTsaynam tapuyargan: “Maestru, contradecïtapis puediyäshunquitsu.
¿imaytan tsaynöga canga? ¿Ima 16ॸPero gamcunataga traicionayarniquim

señaltatan ricäyäshag cay llapan autoridäcunaman quiquiquicunapa


ningayqui cumplinanpagga taytayquicunawan mamayquicuna,
caycanganta?” waugeyquicuna, aylluyquicunawan
8ॸSeñor Jesucristonam contestargan: amïgoyquicunalla apayäshunqui y
“¡Cuidädu cayanqui pipis mana waquiquitaga wañutsiyäshunquim.
engañayäshunayquipag! Atscagmi 17ॸTsaynömi nogaraycu llapan runacuna

nogatucur shamurnin niyanga: ‘Nogam chiquiyäshunqui. 18ॸPero tsaynö


cä.’ ‘Dios dispöningam tiempu chiquiyäshuptiquipis yamayllam
chämunganam’ nir. Pero gamcunaga caycäyanqui, manam ni juc
ama criyirnin paycunata agtsayquicunallapis ogracangatsu.
gatiräyanquitsu. 9ॸSi guerracunapagwan 19ॸTsaymi ƿrmi criyicuyniquicunawan

juc marca runacuna maganacugta alli tsaracuyänayqui almayquicuna


wiyarpis ama mantsacäyanquitsu. salvacänanpag.
Tsaynömi rasumpa tsaycunaga päsanga. 20ॸ“Jerusalén marcata soldäducuna

Pero tsaycuna päsaptinpis cay patsaga tumat täparagta ricarmi, Jerusalénpa


manaragmi ushacangaragtsu.” ushacaynin junag chämunganta
10ॸTsaynöllam nirgan: “Juc naciunmi musyayanqui. 21ॸTsayta ricarga
juccag naciunwan peleayanga y juclä Judeachö täcugcuna jircacunapa
marcacunawanmi guerracunata geshpicur aywacuyätsun. Patsan
rurayanga. 11ॸMaytsaychöpis Jerusalénchö päragcunapis tsaynö
matsacaypagmi patsa cuyunga, alläpa geshpicuyätsun y yargoshgacagcunaga
mallagacuywan y pesti ama cutiyätsuntsu. 22ॸTsaynömi alläpa
geshyaycunawanmi wañur ushacäyanga. mantsacaypag castïgu canga, Diospa
Cieluchöpis alläpa mantsacaypag Palabran gellgashgachö willacungannö
jatusag señalcunatam ricäyanga. llapan cumplinganyag. 23ॸ¡Allau, tsay
12ॸ“Pero caycuna manarag päsaptinmi, junagchö geshyag warmicunawan
gaticachäyäshurniqui achcuyäshunqui. chuchuycag llullu wamracuna! Tsaynö
Goricäyänan wajicunaman apaycur alläpa sufriymi tsay naciunchö canga y
juzgayäshurniquim, carcelman alläpa mantsacaypag castïgum canga
gaycatsiyäshunqui. Tsaynöllam mas tsay Israel runacunapag. 24ॸWaquintam
mandacug autoridäcunapawan espädawan wañutsiyanga;
reycunapa puntancunaman nogaraycu waquincagtanam maytsay
ґk̞ͮԆækґॷ21ٍॷ22 176

naciuncunapa prësu apayanga. Dios machaycunapita y cay vïdachö


Yayaman mana criyig caru marca imaycapagpis yarpachacuycunapita.
runacunam Jerusalénta jarutäcuyanga Tsaynö mana cuidacur caycäyaptiquitag
asta Dios Yaya dispöningan tiempuyag. tsay junagcuna, 35ॸimayca trampa
achcugnö achcuyäshunquiman.
Diospita Shamushga Runapa Tsaynöllam entëru munduchö llapan
cutimuynin runacunamanpis chämunga. 36ॸPero
(Mateo 24.29-35,42-44; gamcunaga Dios Yayaman mañacur
Marcos 13.24-37) imaypis shuyaycäyay, mana alli
25ॸ“Señalcunam canga rupaychöwan tiempucunachöpis ƿrmi
quillachö, goyllorcunachöpis. Lamar criyicuyniquicunawan alli tsaracurnin
alläpa mantsacaypag gayarar salvacäyänayquipag. Tsaynö alli
lagchicaptinmi, maytsay naciuncunachö tsaracurmi Diospita Shamushga Runapa
runacuna mantsacaywan llaquicur ni puntanchöpis mana mantsacurnin
imanö cayta puediyangatsu. 26ॸTsaynam ichiraycäyanqui.”
runacuna mantsacaywan desmayäyanga 37ॸSeñor Jesucristoga junagpam

cay patsa ushacasquinganta yarpar. templuchö yachatsicug y pagaspanam


Tsaynöllam cieluchö caycagcunapis Olïvos niyangan jircachö cargan.
llapan cuyupacuyanga. 27ॸTsay öram 38ॸTsaca tsacallanam llapan runacuna

ricäyämanga Diospita Shamushga Runa templuman aywayag, Señor


pucutay rurinchö poderöso cayninwan Jesucristopa yachatsicuyninta wiyag.
alläpa chipacyarrag shamuycagta.
28ॸCaycuna llapan niyangagcuna päsagta Señor Jesucristota prësu achcusquir
ricar, alli valoracurnin cushishga cayay. wañutsiyänanpag yachatsinacuyan
Tsaymi librar salvayänagpag ichicllana (Mateo 26.1-5,14-16;
faltaycanga.” Marcos 14.1-2,10-11; Juan 11.45-53)

22
29ॸSeñor Jesucristo cay iwalatsicuywan 1ॸLevadürannag tantata

yachatsicur nirgan: “Ïgos jachapitawan micuyänan semäna Pascua


waquincag jachacunapita yachacuyay. ƿestapag ichicllanam faltaycargan. 2ॸMas
30ॸJachacunapa rapran tsegllimugta mandacugcag sacerdöticunawan ley
ricarmi, achay tiempu chämunanna yachatsicugcunam, runacunapita
canganta musyayanqui. 31ॸTsaynöllam mantsacurnin imaycanöllapis
llapan willayangagcuna päsagta ricar, Dios ashiyargan Señor Jesucristota
Yayapa Mandacuy Reynon chämunanpag wañutsiyänanpag.
ichiclla faltanganta musyayanqui. 3ॸTsaypitanam Señor Jesucristopa
32ॸ“Rasuntam niyag: Canan tiempu chunca ishcay discïpuluncunapita Judás
runacuna manarag wañuyaptinmi, Iscariotepa shongonman Satanas
caycuna llapan cumplinga. 33ॸCieluwan cay yaycurgan. 4ॸTsaymi sacerdöticunapa
patsapis ushacangam, pero nogapa mandagnincunamanwan templuchö
palabräga mana juc faltarmi llapan wardiacunapa mayornincunaman
cumplinga. aywaycur parlargan, Señor Jesucristota
34ॸ“Cuidacuyay, shongoyquicuna traicionarnin imanöllapis
munangan mana alli viciucunapitawan entregananpag. 5ॸPaycunanam alläpa

Lc 21.27 Dn 7.13.
177 ґk̞ͮԆækґॷ22

cushicushga gellayta pägayänanpag discïpuluncunata nirgan: “Cayta


äniyargan. 6ॸJudásga änisquirnam llapayqui yawatsinacur upyatsinacuyay.
runacuna mana cayangan örata 18ॸRasuntam niyag: Mananam üvapita

ashirgan, Señor Jesucristota vïnota yapayga upyashagnatsu asta Dios


entregananpag. Yayapa Mandacuy Reynon chämuptin
goricangantsicyag.” 19ॸTsaynöllam
Señor Jesucristo ultimu vez tantata achcurcur Dios Yayata
discïpuluncunawan micungan agradëcicusquirnin ishcayman
(Mateo 26.17-29; Marcos 14.12-25; paquisquir discïpuluncunata macyar
Juan 13.21-30; 1 Corintios 11.23-26) nirgan: “Cayga nogapa cuerpümi.
7ॸLevadürannag tantata micuyänan Gamcunaraycum chiquimagnïcunaman
junagchömi, costumbrincunamannö entregashga canga. Tsaymi nogata
imaypis juc mallwa üshata pishtayag yarpäyämar imaypis caynö rurayanqui.”
Pascua ƿestapag. 8ॸTsaynam Pedrotawan 20ॸTsaynöllam micur ushasquiyaptin,

Juanta Señor Jesucristo mandargan: cöpachö caycag vïnota achcurcur


“Aywayay Pascua micuyta llapantsic nirgan: “Cay cöpachö caycagmi imayca
micunapag alistag” nir. juc señalnö Dios Yaya gamcunawan juc
9ॸPaycunanam tapuyargan: “¿Maychö mushog conträtuta änicurnin
alistayänätatan munanqui?” yawarnïwan rurangan. Tsaymi
10ॸSeñor Jesucristonam contestargan: gamcunaraycu yawarnï jichashga canga.
“Jerusalénman chaycurmi juc runa 21ॸPero tsay traicionar ranticamag

puyñuwan yacuta apaycagta tariyanqui. runapa maquinga cay mësachömi


Tsay runata asta wajinman yaycungayag nogapawan pagta caycan. 22ॸDiospita
gatirnin, 11ॸtsay wajiyogta niyanqui: Shamushga Runaga quiquin Dios Yaya
‘Maeströcunam nin: ¿Maygancag dispöningannömi wañutsag. Pero ¡allau
cuartuyquichötan discïpulücunawan tsay traicionarnin ranticug runa!”
Pascua micuyta micushag?’ 12ॸWajiyognam 23ॸDiscïpuluncunanam quiquincuna

ricätsiyäshunqui altuschö juc jatun cuartu pura tapunacuyargan: “¿Maygantsictan


alistashgata. Tsaychö micunapag tsay traicionëro cantsic?” nir.
alistayanqui.”
13ॸPaycuna aywarnam, Señor Pitan mas mandacug
Jesucristo ningannölla tarisquir, Pascua 24ॸTsaypitanam discïpuluncuna mas
micuyta micuyänanpag alistayargan. mandacuyog cayta munarnin
14ॸMerienday öranam discïpuluncunawan piñanacuyargan. 25ॸTsaynam Señor
Señor Jesucristo micuyänanpag mësaman Jesucristo nirgan: “Dios Yayaman mana
jamaycuyargan. 15ॸTsaynam Señor criyicugcunawan cay patsachö
Jesucristo nirgan: “¡Imanömi munargä, mandacug reycunaga, podernincunachö
celebrarnin Pascua ƿesta meriendata runacunatam alläpa allgotsacur
gamcunawan pagta manarag wañucurnin mandayan ‘Alläpa alli mandacugmi
micuyta! 16ॸTsaymi niyag: Mananam cay cayan’ niyänanpag. 26ॸPero gamcunaga
micuytaga micushagnatsu asta cieluchö manam tsaynötsu cayänayqui. Mas bien
gamcunawan Dios Yayapa Mandacuy maygayquipis mayor mandacug cayta
Reynonchö yapay micungantsicyag.” munarga, pishi wamranö umilde gollmi
17ॸTsaypitanam cöpachö caycag vïnota shongom cayänayqui. Tsaynöllam mas
achcurcur, Dios Yayata agradëcicusquir importanti mandacug cayta munarga,
ґk̞ͮԆækґॷ22 178

waquincagcunapa servignin cayänayqui. 34ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Pedro,


27ॸTsaypunga ¿maygantan mas rasuntam nig: Canan pagasmi gällu
importanti mandacug canman, mësachö manarag ishcay cuti cantaptin,
jamaycagcu o micuynin servigcagcu? quiquiqui quimsa cuti ‘Manam regëtsu’
¿Acaso manacu mas importanti nimar nëgamanqui.”
mandacuyyog mësachö jamaycag, tsay
servigninpitapis? Tsaynö caycaptinpis, Ichicllanam faltaycan pruebacuna
nogaga imayca servicugnömi chämunan tiempupag
gamcunachö caycä. 35ॸTsaypitanam Señor Jesucristo
28ॸ“Gamcunaga nogawan pagtam tapurgan: “Puntata gellayninnagtawan
imayca sufrimientücunachöpis millcapannagta y llangennagta
cayashcanqui. 29ॸTsaymi Dios Yaya mandayangagchö, ¿imayquicunallaga
nogata mandacunäpag faltargancu?”
churamangannölla, gamcunatapis Paycunanam contestayargan: “Manam
mandacuyänayquipag churayag. ni imäcunapis faltargantsu.”
30ॸGamcunaga nogapa Mandacuy Reynö 36ॸTsaypitanam Señor Jesucristo

mësachömi micuyanqui y upyayanqui. nirgan: “Cananmi sïga


Tsaynö mandacuyniquicunawanmi gellayniquicunatawan
nogapa puntächö alli jamacunacunaman alporjayquicunatapis apayay. Si
jamaycur, chunca ishcay Israel casta espädayquicuna mana captinga,
runacunata juzgayanqui.” punchuyquicunata ranticusquir jucta
rantiyay. 37ॸNiyangagnömi nogapag
Señor Jesucristo willacun Diospa Palabran gellgashgachö ningan
discïpulun Pedro cumplinga: ‘Mana alli ruragcunapa
nëgananpag canganta rurinchömi jutsasapacunawan yupashga
(Mateo 26.31-35; Marcos 14.27-31; cargan.’ Tsaynö rasumpam Diospa
Juan 13.36-38) Palabranchö nogapag llapan
31ॸTsaynöllam Señor Jesucristo nirgan: gellgayangancunaga cumplinga.”
“Simón, Simón, Satanasmi mañacushga, 38ॸTsaynam discïpuluncuna niyargan:

imayca trïguta wayragnö jutsaman “Señor, caychö ishcay espädallam


ishquitsishunayquipag. 32ॸPero nogam cayäpaman.”
Dios Yayaman gampag mañacurgö Señor Jesucristonam contestargan:
mana gelanar, nogaman ƿrmi “¡Tsayllapagnam!”
criyicamunayquipag. Tsaynam nogaman
yapay ƿrmi criyicamurnin, Getsemani niyangan wertachö
criyicugmajiqui llapan Señor Jesucristo Dios
waugeyquicunata yanapaycunqui Yayaman mañacun
nogaman ƿrmi criyicur alli (Mateo 26.36-46; Marcos 14.32-42)
tsaracuyänanpag.” 33ॸPero Simón 39ॸTsaypita yargosquir

Pedronam nirgan: “Señor, nogaga costumbrinmannö Olïvos niyangan


gamwan pagtayquim carcelmanpis jircaman aywaptinmi,
aywashag. Tsaynöllam mana dëjarniqui discïpuluncunanam gatiyargan.
pagtayqui wañushagpis.” 40ॸTsayman chaycurnam nirgan: “Dios

Lc 22.37 Is 53.12.
179 ґk̞ͮԆækґॷ22

Yayaman mañacuyay Supay 49ॸSeñor Jesucristowan caycag

tentayäshurniqui jutsaman mana discïpuluncunanam, tsaycuna päsagta


ishquitsiyäshunayquipag.” ricar tapuyargan: “Señor, ¿cay
41ॸTsaynö nisquirnam ichic mas espädäcunawan
washalänincunaman witisquir, wallucachascayämushag?”
gongorpacuycur Dios Yayaman 50ॸTsaynam juccag discïpulun mas

quiquillan mañacur, 42ॸnirgan: “Taytallä, mandacugcag sacerdötipa servigninpa


gam munarga cay sufrir derëchucag rinrinta jipicat
ñacanäpagcagpita salvaycamay. Pero wallusquirgan. 51ॸSeñor Jesucristonam
noga munangänöga ama catsuntsu, nirgan: “¡Dëjaycuyay! ¡Tsaynöllana!”
sinöga gam munangayquinölla Tsaypitanam servicugpa rinrinta
callätsun.” yataycurlla cuticascatsirgan.
43ॸ[Tsaymannam cielupita juc angel 52ॸTsaypitannam sacerdöticunapa

yurisquir, Señor Jesucristota mas mandacugnincunatawan templuchö


callpata gorgan. 44ॸTsaynö shongonchö wardiacunapa mayornincunata y
alläpa llaquicurmi, Dios Yayaman mas mandacug auquincuna Señor
jinchi mañacurgan jumpinpis Jesucristota prësur apagnin
yawarnörag patsaman shutunganyag.] shamushgacunata Señor Jesucristo
45ॸMañacunganpita sharcurnam nirgan: “¿Imanirtan gamcunaga
discïpuluncuna caycäyanganman aywar, espädayquicunawan y
puñucäyashgata tarirgan. Llaquicuywan tucruyquicunawan shayämurgoyqui,
pishipashga cayaptinmi, puñuy alläpa runacunata timpullyätsir imayca mana
vencergan. 46ॸTsaymi Señor Jesucristo alli ruragmannö? 53ॸWaran waran
nirgan: “¿Imanirtan puñucäyanqui? gamcunawan pagta templuchö
Sharcur riccharnin Dios Yayaman caycaptïga, ¿manam ni
mañacuyay, Supay jutsaman mana yatayämargayquillapistsu? Pero
ishquitsiyäshunayquipag.” cananmi sïga, öra chämushga Supaypa
munayninta rurar
Señor Jesucristota achcuyämänayquipag.”
achcusquir prësu apayan
(Mateo 26.47-56; Marcos 14.43-50; Señor Jesucristota discïpulun Pedro
Juan 18.2-11) mana regegtucur nëgan
47ॸSeñor (Mateo 26.57-58, 69-75;
Jesucristo parlar manarag
Marcos 14.53-54, 66-72;
ushaptinmi, atscag runacuna chäyargan.
Tsay atscag runancunapa puntantam Juan 18.12-18, 25-27)
aywargan chunca ishcaypita juccag 54ॸTsaypitanam Señor Jesucristota prësu
discïpulun Judás niyangan. Tsaynö achcusquir mas mandacugcag sacerdötipa
atscag runancuna pushashga chaycurmi, wajinman apayaptin, Pedro caru
Señor Jesucristoman witiycur gepallanta gatirnin aywargan. 55ॸTsay
gagllanchö mutsaycurgan. 48ॸPero Señor wajipa patiunchönam runacuna ninata
Jesucristonam nirgan: “Judás, sendircur mashacurnin caycäyargan.
¿mutsayquiwancu Diospita Shamushga Tsaynam Pedropis paycunaman witiycur
Runata traicionarnin ranticunqui?” mashacuycargan. 56ॸNina atsicyagwanmi

Lc 22.43-44 Cay versïculocuna manam cantsu puntacag waquin librucunachöga.


ґk̞ͮԆækґॷ22ٍॷ23 180

mandacug sacerdötipa servignin warmi, sacerdöticunapa mas mandacugnincuna


Pedro jamaycagta alli ricapaycur nirgan: y ley yachatsicugcuna goricäyargan.
“Cay runapis tagay runawanmi purishga.” Tsaynö llapan goricashgapa
57ॸPero Pedronam nëgarnin nirgan: puntancunaman Señor Jesucristota
“Warmi, paytaga manam regetsu.” apaycurmi tapuyargan:
58ॸTsaypita unay rätutanam juccag 67ॸ“Niyämay: ¿Gamcu Diospita

ricaycur nirgan: “Gampis tagay Shamushga Runa canqui?”


runawanmi purishcanqui.” Señor Jesucristonam contestargan:
Pedronam contestargan: “Manam. “Rasumpa nogam cä niyaptigpis,
Runa, paywanga manam purishcätsu.” manam criyiyämanquitsu. 68ॸY
59ॸTsaypita yapay juc öratanönam juc gamcunata tapuyaptigpis, manam
runa nirgan: “Rasumpam cay runaga contestayämanquitsu. 69ॸPero
paywan purishga. ¡Paypis Galilea runam!” cananpitam Diospita Shamushga
60ॸPedronam nirgan: “¡Runa, manam Runaga, Poderöso Dios Yayapa
musyätsu ni imata parlangayquitapis!” derëchucag lädunchö jamanga.”
Pedro tsaynö parlar manarag 70ॸTsaynam llapan tapuyargan:

ushaptinmi, gällu cantasquirgan. “¿Tsaypunga Diospa rasumpa Tsurinchi


61ॸTsaynam Señor Jesucristo Pedroman canqui?”
tumaycur ricasquiptin yarpasquirgan: Señor Jesucristonam contestargan:
“Canan pagasmi manarag gällu “¡Quiquiquicunam, rasumpa noga
cantaptin quimsa cuti, regemangayquita cangäta niyargoyqui!”
nëgamanqui.” 62ॸTsaypita wagtaman 71ॸTsaypitanam paycuna niyargan:

yargosquirmi, pësacurnin alläpa “¿Imapagnatan mas testïgucunatapis


llaquicur wagargan. wanantsic? ¡Llapantsicmi wiyargontsic
quiquinpa shiminwan nimangantsicta!”
Señor Jesucristota cuidagnin
runacuna allgotsäcur burlacuyan Señor Jesucristota gobernador
(Mateo 26.67-68; Marcos 14.65) Pilatoman apayan
63ॸTsaypitanam (Mateo 27.1-2, 11-14; Marcos 15.1-5;
Señor Jesucristota
Juan 18.28-38)
prësusquir cuidag runacuna allgotsäcur
burlacurnin alli magayargan. 64ॸÑawinta
23
1ॸTsaypitanam llapan autoridäcuna

tsaparcurmi tapuyargan: “Mä ¿pï sharcur, gobernador Pilatoman


magashungayquitapis? ¡Adivinay!” nir. Señor Jesucristota apayargan. 2ॸPilatopa
65ॸTsaynöllam tucuyläya imaycawan puntanchönam Señor Jesucristopa contran
insultarnin allgotsäcur burlacuyargan. parlar acusarnin niyargan: “Cay runatam
tariyargö marcantsicchö runacunata
Llapan autoridäcuna contrantsic willapar caycagta. Tsaynöllam
goricashgapa puntanman Romachö mandacug Cesarman impuestuta
Señor Jesucristota apayan päganatapis amatsacur, ‘Diospita
(Mateo 26.59-66; Marcos 14.55-64; Shamushga Reymi cä’ nin.”
Juan 18.19-24) 3ॸTsaynam Pilato tapurgan: “¿Gamcu
66ॸPatsa warasquiptinnam judiucunapa Israel runacunapa mandacug reynin
mandagnin respetashga auquincunawan canqui?”

Lc 22.69 Sal 110.1 Hch 7.56.


181 ґk̞ͮԆækґॷ23

Señor Jesucristonam contestargan: Herodeswan Pilato amïgota rurar


“Aumi, gam ningayquinöllam cä” nir. amistayargan, unayga chiquinacur
4ॸTsaynam mandacug piñashgam cayanganpita.
sacerdöticunatawan llapan runacunata
Pilato nirgan: “Manam ni ima Señor Jesucristota
jutsantapis cay runachöga tarïtsu.” wañutsiyänanpag Pilato
5ॸTsaynö niptinnam, paycunaga runacunata entregan
obligarnin mas jinchi niyargan: (Mateo 27.15-26; Marcos 15.6-15;
“Yachatsicuyninwanmi runacuna Juan 18.39-19.16)
piñacatsir, autoridäcunapa contran 13ॸTsaypitanam sacerdöticunapa mas

shäritsin. Galileapitam yachatsicur mandacugnincunatawan autoridäcunata


gallarimushga, cananga cay y tsay marcachö llapan runacunata
Judiachönam yachatsicur sïgiycan.” gayascatsir, 14ॸPilato nirgan:
“Gamcunam cay runatam nogaman
Pilato Señor Jesucristota apayämurgoyqui: ‘Runacunatam
Herodesman apatsin llutanta yarpätsirnin piñanacatsin’ nir.
6ॸTsayta wiyarmi, Pilato tapucurgan: Pero llapayquipa puntayquicuna
“¿Cayga runaga Galileapitacu?” tapurnin, manam ni ima jutsanta
7ॸ“Aumi” niyaptinnam, Pilatoga acusayangayquinöga tarïtsu.
Galileachö mandacug Herodesman 15ॸTsaynöllam Herodespis jutsanta mana

apatsirgan. Tsay junagcunam tarir, nogaman cutitsimushga. ¡Cay


Jerusalénchö rey Herodespis caycargan. runaga manam ni ima mana allitapis
8ॸSeñor Jesucristota rurashgatsu wañunanpagnöga! 16ॸTsaymi
chäratsiyaptinnam, rey Herodes alläpa canan alli astaycatsirlla dëjaycushag.”
cushicurgan. Payga unaypitanam Señor 17ॸ[Pilatom cada wata Pascua ƿestachö

Jesucristota ricayta munargan, imayca costumbrincunamannö juc prësuta


milagru rurangancunapag runacuna gargog.]
parlagta wiyashga car. Tsaymi ricayta 18ॸPero llapan runacunam juc shimilla

munargan ima milagrullatapis gayaycachäyargan: “¡Cay runaga


puntanchö rurananta. 9ॸTsaymi wañutsun! ¡Barrabasta gargoycuyga!”
imaycacunata tapurgan. Pero Señor nir.
Jesucristoga manam ni imata 19ॸTsay Barrabastaga Roma gobiernopa

contestargantsu. 10ॸTsaychö caycag mas contran runacunata Jerusalénchö


mandacugcag sacerdöticunawan ley peleatsir wañutsicushga captinmi,
yachatsicugcunanam, alläpa chiquirnin gaycatsishga cayargan.
tucuyläyapa acusar Señor Jesucristopa 20ॸTsaynam Señor Jesucristota

contran parlayargan. 11ॸTsaynam dëjaycuyta munar, Pilato yapay


Herodes soldäduncunawan runacunata tapurgan. 21ॸPero
allgotsacurnin burlacur, chipapag runacunanam mas jinchi
mantuta ashgotsirgan imayca juc gayaycachäyargan: “¡Cruzchö
reytanö. Tsaynö ashgorcatsirnam wañutsun! ¡Cruzchö wañutsun!”
gobernador Pilatoman yapay 22ॸTsaypitanam yapay quimsa cutina

cutitsiyargan. 12ॸTsay junagmi Pilato nirgan: “¿Ima mana allitatan

Lc 23.17 Cay versïculo manam cantsu puntacag waquin librucunachöga.


ґk̞ͮԆækґॷ23 182

rurashga? Wañunanpagga manam ni gopiscayämay cay alläpa sufriycunawan


ima jutsantapis tarïtsu. Tsaymi alli mana alli ñacay tiempu chämugta mana
astaycatsirlla dëjaycushag.” ricäyänäpag!’ nirnin. 31ॸSi caynö
23ॸPero runacunam Señor Jesucristota cawaycag jachatanö rurarga; ¿Allau,
cruzman cruciƿcätsinanpag mas jinchi gamcunata imatarag rurayäshunqui,
yapay yapay gayaycachar alläpa büllata Israel runacuna imayca tsaquishga
rurarnin obligayaptin, 24ॸPilato jachanö fäcil rupaypag caycagta?”
mañayangannö cruzchö 32ॸTsaynöllam Señor Jesucristotapa

wañutsiyänanpag änirgan. 25ॸTsaymi pagtan ishcag llutan mana alli rurag


peleatsicur wañutsicunganpita runacunatapis cruzchö
gaycuraycag Barrabasta munayangannö wañutsiyänanpag apayargan. 33ॸTsay
gargosquir, Señor Jesucristotaga Calavera niyangan jircaman
wañutsiyänanpag entregargan. chaycatsirnam, Señor Jesucristota Roma
soldäducuna cruzman clävayargan,
Señor Jesucristota juc jircaman ishcay mana alli ruragcunapa pagtan
cruciƿcag apayan juccata derëchucag lädunman y
(Mateo 27.32-44; Marcos 15.21-32; juccagtana itsogcag lädunman. 34ॸ[Señor
Juan 19.17-27) Jesucristonam nirgan: “Taytallä, cay
26ॸTsaypitanam Señor Jesucristota runacunata perdonaycuy, manam ni
cruciƿcag apaycar, chacrapita imata rurayangantapis musyayantsu.”]
shamuycag Simón shutiyog runata Tsaypitanam soldäducuna Señor
achcuyargan. Payga Cirene marcapitam Jesucristopa llatapanta sortiyayargan
cargan. Tsay runatam mandayargan raquipunacur apayänanpag. 35ॸAtscag
Señor Jesucristo apaycangan cruzta runacunam tsaychö ricaray
matancarcur, Señor Jesucristopa shaycäyargan. Autoridäcunanam Señor
gepanta aywananpag. 27ॸMaytsicag Jesucristota burlacurnin niyargan:
runacunawanmi warmicunapis Señor “Juccunataga salvashgam. Mä canan
Jesucristopa gepanta wagarnin alläpa salvacutsun, Diospa acrashgan rasumpa
llaquicur gatiyargan. 28ॸPero Señor Cristo carga.”
Jesucristonam ricaycurnincuna nirgan: 36ॸTsaynöllam soldäducunapis

“Jerusalén marcapita shamushga witiycurnin, Señor Jesucristota alläpa


warmicuna, ama nogapagga burlacuyargan. Puchgog vïnota
wagayaytsu, quiquiquicunapagwan upyatsirmi,
wamrayquicunapag wagayayga. 37ॸniyargan: “¡Si rasumpa israelcunapa
29ॸChämungam junagcuna niyänanpag: mandacug reynin carga, mä quiquiqui
‘¡Cushicuychö cayätsun mana wawa salvacuy!”
tarig gollog warmicunawan mana llullu 38ॸCruzpa puntanchömi juc letrëro

chuchugcuna!’ 30ॸTsay junagcunam gellgashgachö nirgan:


runacuna mantsacaywan “CAYMI ISRAELCUNAPA REYNIN” nir.
jircacunatawan jancacunata niyanga: 39ॸTsaynöllam lädunchö juc mana alli

‘¡Juclla janäcunaman jegamur rurag clävashga warcaraycagpis yapay

Lc 23.30 Os 10.8. Lc 23.34 Cay versïculocuna manam cantsu puntacag waquin


librucunachöga. Lc 23.38 Griegocunapawan romänocunapa y hebreocunapa
parlaynincunachömi gellgashga cargan.
183 ґk̞ͮԆækґॷ23ٍॷ24

yapay insultayargan: “Si Diospa Tsurin warmicunanam, carullapita tsaynö


rasumpa Cristo carga, mä quiquiquipis llapan päsanganta ricaraycäyargan.
salvacuy. Tsaynö salvacusquir
¡nogacunatapis salvayämay!” Señor Jesucristota pampayangan
40ॸPero juccagnam mana alli (Mateo 27.57-61; Marcos 15.42-47;
ruragmajinta piñapargan: “¿Manacu Juan 19.38-42)
Diospita mantsacunqui, gampis cayläya 50-51ॸTsaychömi José shutiyog runa

castïguwan sufrir caycar? 41ॸNogantsicga Judeachö caycag Arimatea marcapita,


rasumpa mana allita rurangantsicpitam llapan judiucuna goricäyangan wajichö
caychö castïguta sufriycantsic. Pero cay mas mandacug autoridä cargan. Cay
runaga manam ni ima mana allitapis runaga alläpa alli cawacurmi, Dios
rurashgatsu caynö sufrinanpagga.” munangannö imaycatapis allicunallata
42ॸTsaypitanam nirgan: “Señor Jesús, rurag. Tsaymi autoridämajincuna Señor
Mandacuy Reynoyquichö mandacuyta Jesucristota wañutsiyänanpag
gallaycur yarpaycallämanqui.” parlayaptinpis, payga acuerdutsu cargan.
43ॸSeñor Jesucristonam contestargan: Tsay runaga Dios Yayapa Mandacuy
“Rasuntam nig: Cananmi nogawan Reynontam shuyarargan. 52ॸPilatoman
paraiso niyangan shumag cawaychö aywaycurnam Señor Jesucristopa ayanta
canqui.” pampananpag mañargan. 53ॸTsaynam
Señor Jesucristopa ayanta cruzpita
Señor Jesucristo cruzchö wañungan bäjascatsir, juc fïno säbanaswan piturcur
(Mateo 27.45-56; Marcos 15.33-41; gagachö uchcushga sepultüraman pampag
Juan 19.28-30) apargan. Tsay sepultürachöga manaragmi
44ॸPullan junagpitam asta las tresyag ni pitapis pampayashgaragtsu cargan.
patsa jancat tutapashga cargan. 54ॸTsay viernes tardiga, jamay sabado
45ॸRupaypis manam atsicyargantsu. junagpag gallaycargannam.
Templu rurinchö shumag awashga 55ॸGalileapita Señor Jesucristota gatirnin

cortïnapis, janagpita uraypam shamushga warmicunanam, Josépa


ishcayman rachisquirgan. 46ॸSeñor gepanta aywar ricäyargan, sepultüraman
Jesucristonam gayaraypa nirgan: cuerpunta imanö churanganta. 56ॸTsaypita
“Taytallä, gamtam almalläta wajincunaman cutisquirnam, shumag
entregaycug.” Tsaynö nisquirnam alläpa mushcug perfümita preveniyargan
wañusquirgan. Señor Jesucristopa ayanta shupayänanpag.
47ॸRoma soldäducunapa Tsay warmicuna ley mandacungannö,
capitanninnam, tsaycuna päsagta sabado jamay junag captinnam
ricaycur Dios Yayata alabar nirgan: jamayargan.
“Cay runaga rasumpa jutsannagmi
cashga.” 48ॸTsayman llapan goricashga Señor Jesucristo cawamungan
runacunanam, tsaycuna päsagta ricar, (Mateo 28.1-10; Marcos 16.1-8;
alläpa llaquicuywan pëchuncunatapis Juan 20.1-10)
cutarrag cuticuyargan. 49ॸPero Señor
24
1ॸPero
domingo allegnam
Jesucristota regegnin runacunanawan warmicuna tsaca tsacallana
Galileapita gatirnin shamushga preveniyangan mushcug perfümita

Lc 23.46 Sal 31.5.


ґk̞ͮԆækґॷ24 184

aparcur, Señor Jesucristota


pampayanganman aywayargan. Señor Jesucristo yuripun Emaus
2ॸTsayman chärirnam sepultüra tsaparag marcaman aywagcunata
jatun parara rumi wititsishgatana (Marcos 16.12-13)
tariyargan. 3ॸRuriman cörrilla 13ॸSeñor Jesucristo cawamungan

yaycusquirmi, pero Señor Jesucristopa junagmi, ishcag gatiragnincuna Emaus


ayantaga manam tariyargantsu. 4ॸTsaynö niyangan marcaman aywaycäyargan.
mana ni imanö cayta puedir caycarmi, Tsay marcaga Jerusalénpita chunca
ishcag runacuna atsicyarrag imayca ishcay kilometrom cargan. 14ॸIshcan
illagonö llatapashga puntancunachö gatiragnincunam Jerusalénchö llapan
shaycäyagta ricaycuyargan. 5ॸTsaymi päsangancunata parlar aywaycäyargan.
alläpa mantsacaywan tsay warmicuna 15ॸTsaynö parlarnin entenditsinacur

asta patsayag umpucuycuyargan. Tsay aywaycäyaptinmi, Señor Jesucristo


chipacyag runacunanam niyargan: yurisquir paycunawan pagta aywargan.
“¿Imanirtan cawaycag runata 16ॸPero ricaycarpis imayca imapis

wañushgacuna pamparäyanganchö tsaparagnömi Señor Jesucristo canganta


ashiyanqui? 6ॸManam caychönatsu. regeyargantsu. 17ॸTsaynam Señor
¡Cawamushganam! ¿Yarpäyay Jesucristo tapurgan: “¿Imata parlartan
Galileachö gamcunawan caycar nänita aywaycäyanqui?”
niyäshungayquita? 7ॸ‘Diospita Paycunanam llaquishga
Shamushga Runatam jutsasapacunapa ichisquiyargan. 18ॸTsaynam Cleofas
maquinman entregayanga cruzchö shutiyogcag contestargan: “¿Gamllach
wañutsiyänanpag. Pero Jerusalénchö patsacushga caycarpis, cay
wañutsiyanganpita quimsa junagllatam junagcuna ima päsanganta mana
cawamunga.ٔॸٚ8ॸTsaynö niyaptinnam musyanquitsu?”
Señor Jesucristo tsaynö willacunganta 19ॸSeñor Jesucristonam tapurgan:

warmicuna yarpasquiyargan. “¿Imatan päsashga?”


9ॸTsaypita cutisquirnam, chunca juc Paycunanam niyargan: “Juc runam
discïpuluncunata tsay sepultürachö Nazaret marcapita Jesús shutiyog
ricäyangantawan wiyayanganta cargan. Paymi Diosnintsicpa profëtan
willayargan. 10ॸTsay apostolcunata car, rurayninwan y parlayninwanpis
willagnin warmicunaga María alläpa poderöso cargan, Dios
Magdalena, Juana, Santiagopa maman Yayapawan runacunapa puntanchöpis.
María, mas juc warmicunawan 20ॸPaytam sacerdöticunapa mas

cayargan. 11ॸPero apostolnincunaga mandagnincunawan autoridänïcuna


tsaynö willacuyanganta wiyar, condenarnin cruzman clävar
“¡Imatachari parlayanpis!” nir, manam wañutsiyänanpag entregayashga. 21ॸPero
criyiyta munayargantsu. nogacunaga imanömi payman
12ॸPero Pedroga imanö captinpis sas criyicuyargä, ‘Paychi Israel naciunta
sharcurmi cörrilla aywargan, Señor libramäshun’ nir. Tsaynö rasumpa
Jesucristota pampayanganman. criyicuycäyaptïpis, quimsa junagnam
Sepultüraman chärirnam gawaycurgan payta wañutsiyangan. 22ॸPero waquincag
piturangan säbanasllana caycagta. warmicunam canan tsaca tsacallana
Tsayta ricaycurnam, yarpachacur alläpa Señor Jesucristo pamparanganman
mantsacashganö cuticurgan. aywar, mantsacaypagta
185 ґk̞ͮԆækґॷ24

willacayämushga. 23ॸSeñor Jesucristopa alläpa cushicurgon, Diospa Palabranta


cuerpunta mana tarirnin wajiman willacur entenditsimashga?”
cutiscamurmi, niyämargon angelcunash 33ॸTsaypita sharcurnam pagas jina öra

yuripusquir, ‘Señor Jesucristoga Jerusalénman cutiyargan. Chärirnam


cawanmi’ niyargon. 24ॸTsaynö chunca juc apostolcunatawan
niyämaptinmi waquincag yanagëcuna waquincag compañëruncuna goricashga
sepultüraman aywayargon y warmicuna caycagta tarisquir, 34ॸwillarnincuna
willacuyangannöllash Señor niyargan: “Rasumpam Señor
Jesucristotaga tariyargontsu ni Jesucristoga cawamushga. Simóntam
ricäyargontsu.” yuripushga.” 35ॸTsaynam Emauspita
25ॸTsaynam Señor Jesucristo nirgan: ishcan cutigcunapis nänichö ima
“¡Gamcunaga imayca upanö mana päsayangantawan tantata paquingan
musyag chucru shongom cayanqui, Dios öra regeyanganta willacuyargan.
Yayapa unay profëtancuna
willacuyanganman mana Señor Jesucristo
criyiyänayquipag! 26ॸ¿Manacu Cristoga discïpuluncunata yuripun
tsaynö sufrir wañunan cargan, manarag (Mateo 28.16-20; Marcos 16.14-18;
glorianman cuticur?” Juan 20.19-23)
27ॸTsaynö nirmi, paycunata 36ॸTsaynö parlaycäyaptinmi,

esplicargan Diospa Palabranchö paypag puntancunaman yurisquir Señor


willacunganta. Moisés gellganganpita Jesucristo saludacur nirgan: “Alli
gallaycur, asta Diospa profëtancuna päsacuychö cayay.”
gellgayanganyag, quiquinpag parlar 37ॸTsaynam llapan alläpa mantsacar

aywaycäyanganta entenditsir. yarpäyargan: “¡Cayga, almacu o


28ॸEmaus marcaman imatan!”
yaycuycäyaptinnam, Señor Jesucristoga 38ॸPero Señor Jesucristonam nirgan:

nänipa päsaräcugnölla aywargan. 29ॸPero “¿Imanirtan mantsacashga caycäyanqui?


paycunanam quëdananpag obligar ¿Imanirtan shongoyquicunachö ƿrmi
niyargan: “Nogacunawan quëdacushun mana criyicuyanquitsu? 39ॸRicäyay
alläpa tardinam. Patsapis maquïtawan chaquïtapis. ¡Quiquïmi cä!
goyaycannam.” Tsaynam Señor ¡Masqui yatayämay! Ricäyämay,
Jesucristo yaycurgan paycunawan almapaga manam aytsan ni tullun
quëdacunanpag. cantsu. Pero nogapaga
30ॸMicuyänanpag mësaman ricäyämangayquinömi aytsäwan tullü
jamaycuyaptinnam, Señor Jesucristo can.”
tantata achcurcur bendisarnin Dios 40ॸTsaynö nirmi maquincunatawan

Yayaman mañacusquir, ishcayman chaquincunata ricätsicurgan.


paquisquir discïpuluncunata macyargan. 41ॸCushicuynintinwan mantsacashganö
31ॸTsay öram imayca ñawincuna carmi, criyiyarganragtsu Pay rasumpa
quichasquignö Señor Jesucristo canganta. Tsaynam Señor Jesucristo
canganta regesquiyargan. Pero nirgan: “¿Caychö imallayquicunaga
tsaypitam illacasquirgan. 32ॸTsaymi cancu micunäpag?” 42ॸPaycunanam juc
ishcan quiquincunapuralla pescädo cancashgatam garaycuyargan.
ninacuyargan: “Tsaynö Jesús captinchi 43ॸChasquicusquirnam llapan

¿nänita shamushga shongontsic manacu puntancunachö micurgan.


ґk̞ͮԆækґॷ24 186

44ॸTsaypitanam nirgan: “Caynö Jerusalénllachörag caycäyanqui, paypa


päsamänanpagga gamcunawan podernincielupita chämugta
caycarmi willayargag: Moisés chasquiyangayquiyag.
gellgangan leycunawan Dios Yayapa
profëtancuna y Salmo libruchöpis Señor Jesucristo cieluman
nogapag gellgashga caycag cuticun
cumplinanpag canganta.” (Marcos 16.19-20)
45ॸTsaynö Diospa Palabran 50ॸTsaypitanam Señor Jesucristo
gellgashgata entenditsirmi, 46ॸnirgan: discïpuluncunata, Betania marcachö juc
“Gellgashgam caycan Diospita jircaman pushargan. Tsaychönam
Shamushga Runata sufritsir maquinta altupa pallarcur paycunata
wañuscatsiyaptin, quimsa junagllata bendisargan. 51ॸTsaynö
cawamunanpag. 47ॸPaypa shutinchö bendisaycarnincunanam, paycunapita
Jerusalénpita gallaycur, maytsay raquicarnin pallaricar altu cieluman
naciuncunapa aywar willacuyätsun, aywacurgan. 52ॸDiscïpuluncunanam
jutsa rurayangancunata dëjasquir gongoricuycur Señor Jesucristo
arepenticurnin Dios Yayaman cutiyay aywacuptin adorarnin, Jerusalénman
perdonashga cayänayquipag.” alläpa cushishga cuticuyargan.
48ॸGamcunam llapanta ricashga car, 53ॸTsaypitanam paycunaga imaypis tsay

rasumpa testïgüga cayanqui. templuchö Dios Yayata alabarnin


49ॸGamcunamanmi cachamushag Taytä adorayargan.
änicungan Espïritu Santota. Pero cay Tsaynö catsun.
SAN JUAN
San Juan Alli Willacuyta Gellgangan

Señor Jesucristopa discïpulun apostol San Juanmi cay libruta gellgargan. Paywan
pagta purirnin llapan rurangancunata ricar parlangancunatapis wiyashga car, cay
libruta gellgargan Salvamagnintsic Señor Jesucristo Dios Yayapa Tsurin canganta
musyatsimänapag. Tsaynö rasumpacagta musyarmi, Señor Jesucristo imaycata
rurangantawan pï canganta musyatsicuyta munargan. Tsaynöpam San Juanga
librunpa gallananchöpis (1.1-18), Señor Jesucristoga Dios Yayapa mana ushacag
Palabran car, tucuyläya milagru rurangan señalcunawan quiquin Dios canganta
willacur musyatsicun.
Tsaymi San Juanga ima señalcuna canganta willacun, cawatsicug chuya yacu,
cada junagpag tantantsic, cushicuypag actsinöcaptin, Señor Jesucristo nänintsicwan
rasumpacag cawaynintsic canganta rasumpa ƿrmi criyicur chasquirga, quiquin Dios
Yayapita cay patsachöwan janag patsa glorianchöpis alli cawacuyta chasquir
cushishga cawacunapag. Tsaypagmi quiquin Señor Jesucristo “Nogam cä” nirgan:
“Nogam cä” cawatsicug tanta, cay tutapay munduchö actsi, üshacuna yaycuyänan
puncu, alläpa allish üsha mitsicug, wañushgapita cawatsicug caway, rasumpacag
näniwan caywayniquicuna, rasumcag üvapa yuran. Tsaynöpam chuscun Alli
Willacuy librucuna gellgashgapitapis, San Juanlla gellgargan: pipis cay libruta
liyirnin Señor Jesucristoga Diospita Shamushga änimangantsic Dios Yayapa
japallan Tsuringanta rasumpa ƿrmi criyicur, mana ushacag cawayta tariyänanpag
(20.31).
Runacuna cay libruta liyirnin Señor Jesucristollaman rasumpa ƿrmi
criyicuyänanta munar, umilde mana aläbacuyta munarnin, San Juanga quiquinpa
shutinta gellgashgatsu, sinöga “cuyay discïpulun” nirlla churashga.

2ॸTsaymi payga rasumpa Diosnintsic car


Señor Jesucristo musyatsimantsic, gallananpitanan quiquin Dios Yayawan
Dios Yayawan jucllaylla cargan. 3ॸPaywanmi Dios Yaya llapan
cayanganta imayca ricangantsictapis camargan.

1
1ॸManarag ni imapis camashga Manam cantsu ni imapis, Señor
captinmi, Señor Jesucristoga Jesucristowan mana camashgaga.
caycarganna. Tsaynöpam imaypitapis 4ॸLlapan imayca cawagcunapis

Dios Yayawanga jucllayllam cayargan. paypitaragmi cawayta chasquiyan.

187
ґkͮˇԆkͮॷ1 188

Tsaynöllam Dios Yaya imanö canganta rasumpa Dios Yaya imanö cangantapis.
musyatsicur, llapan runacunapag 15ॸSeñor Jesucristopagmi Juan Bautista
imayca juc actsinö caycan. 5ॸTsaynö testïgunö gayaycachar willacurgan:
musyatsicuycaptinpis runacuna jutsata “Cay shamug Salvadorpagmi noga
rurar cawarmi, Señor Jesucristota parlargä, ‘Nogapita mas poderösom.
chasquiyantsu. Payga manarag yuriptïmi, unaypitana
6ॸDios Yayam Juan Bautistata acrargan cargan.ٔॸٚ
Señor Jesucristopag willacunanpag. 16ॸTsaynö alläpa cuyamarnintsicmi,
7ॸTsaymi payga imayca juc testïgunö Señor Jesucristoga llapan imaycachöpis
willacurgan Señor Jesucristoman yanapamashcantsic. Tsaymi llapan
rasumpa criyicurnin, runacuna chasquir bendiciunninta yapay yapay
payllamanna criyicuyänanpag. 8ॸJuan chasquishcantsic. 17ॸÑaupatam quiquin
Bautistaga manam Dios Yaya Dios Yaya mandamientun leyta unay
cachamungan actsinö Salvacug Moisésta entregargan, llapan
Jesucristotsu, sinöga Señor Jesucristo runacunata willacuptin
imayca juc actsinö shamunanpag cäsucuyänanpag. Pero Señor
willacug testïgunllam cargan. 9ॸSeñor Jesucristoga alläpa cuyamarnintsicmi
Jesucristom cay patsaman imayca juc tantiyatsimantsic, Dios Yayapa mushog
actsinö shamurgan, imaypis llapan salvacug rasumpacag willacuyninta.
runacunata Dios Yaya imanö canganta 18ॸManam ni pipis Dios Yayataga

musyatsinanpag. ricashgatsu. Paytaga ricashga japallan


10ॸSeñor Jesucristo llapan Tsurin Dios carmi, Dios Yayapa
imaycacunata camashga caycaptinpis, lädunchö car. Paypita shamurmi, Dios
runacunaga manam pï cangantapis Yaya imanö cangantapis rasumpa
tantiyayantsu cay patsachö caycaptin. musyatsimantsic.
11ॸTsaymi cay patsachö

runamajincunaman shamuptinpis Juan Bautista


chasquiyargantsu. 12ॸPero waquincagmi Señor Jesucristopag willacun
sïga Señor Jesucristo salvacugnintsic (Mateo 3.11-12; Marcos 1.7-8;
canganta criyir chasquiyargan. Tsaynö Lucas 3.15-17)
criyicur chasquigcunataga, quiquin Dios 19ॸJerusalén templuchö autoridäcunam

Yayam “Wamräcunanam cayanqui” nin. sacerdöticunatawan levita casta


13ॸManam mamancunapita runacunata mandayargan, Juan pï
yuriyanganpitatsu ni taytancunapa canganta tapuyänanpag. 20ॸTsaynam
munaynincunapitatsu, Dios Yayapa Juanga rasuncagllata willargan:
wamrancuna cayan, sinöga Señor “Manam nogaga Diospita Shamushga
Jesucristota cäsurnin Salvador Cristotsu cä.”
chasquiyanganpitam. 21ॸTsaypitanam yapay tapuyargan:
14ॸSeñor Jesucristoga runaman “Tsaypunga ¿pitan canqui? ¿Dios
ticrasquirmi, nogantsicwan rasumpacag Yayapa unay profëtan Elíascu?”
allicunallata rurar cay patsachö Juannam nirgan: “Manam tsaypistsu
cawargan. Paywan purirmi nogacuna cä.”
ricäyargä poderöso cayninwan alläpa Paycunanam yapay niyargan:
cuyamangantsicta. Dios Yayapa japallan “Tsaypunga ¿Shamunanpagcag
Tsurin canganta ricarmi musyayargä, profëtacu canqui?”
189 ґkͮˇԆkͮॷ1

Juannam contestargan: “Manam.” ‘Payga manarag yuriptï unaypitana


22ॸPaycunanam niyargan: “Tsaypunga cargan. Tsaymi nogapitaga mas
¿pitan canqui? Cachayämagnïcunaman poderöso.’ 31ॸNogaga manam
cutirnin willayänäpag, quiquiqui musyargätsu pay Dios Yaya
willayämay pï cangayquitapis.” cachamungan canganta. Tsaynö
23ॸJuan Bautistanam unay profëta caycaptinpis nogaga yacullawanmi
Isaías gellgangannö contestargan: runacunata bautizargö, Salvadornintsic
“Nogaga willacug profëtallam cä. chämunganta musyar Israel runacunapis
Tsaymi tsunyagcunachö runacunata chasquiyänanpag.”
willacuycä, imayca mana alli nänita 32ॸTsaypitanam Juan nirgan:

allitsagnö jutsancunata dëjayänanpag. “Cielupita urämur Espïritu Santo


Tsaynö willacuptïmi listuna cayanga, imayca palomanö payman ratagtam
Salvadornintsic shamugta rasumpa ricashcä. 33ॸTsayta ricarllaga manam
chasquiyänanpag.” musyämantsu cargan, Dios Yaya
24ॸFariseocuna Juan Bautistata cachamunanpag acrashga runa
tapuyänanpag mandayangan canganta. Sinöga unaynam musyargä,
runacunam, 25ॸniyargan: “Si Dios Yaya yacuwan bautizanäpag cachamagnï Dios
cachamungan Salvador ni Elías ni unay Yaya nimanganta: ‘Juc runapa
Moisés gellgangannö shamunanpagcag jananman Espïritu Santo ratagta ricarmi
profëta mana caycarga, ¿ima musyanqui, Espïritu Santowan
poderniquiwantan runacunata bautizacug runa canganta’ nir. 34ॸTsay
bautizanqui?” nimangannöllam payman Espïritu Santo
26ॸJuannam contestargan: “Nogaga ratagta ricargö. Tsaymi gamcunata
yacullawanmi bautizä, pero willayag Dios Yayapa rasumpa Tsurin
gamcunawanmi caycan juc mana canganta.”
regeyangayqui runa. 27ॸTsaymi pay
alläpa poderöso captin, nogaga Señor Jesucristopa puntacag
llangenpa watunta umpuycur discïpuluncuna
pascanällapagpis servïtsu.” 35ॸTsay waräninnam yapay Jordan
28ॸTsay llapantam Juan Bautistata mayu cuchunchö Juan Bautista ishcag
tapuyargan, Jordan mayupa wac discïpulunwan caycäyargan. 36ॸTsaypa
tsimpan Betania marcachö runacunata Señor Jesucristo päsaycagta Juan
bautizaycaptin. Bautista ricasquirnam nirgan: “¡Ricäyay!
Paymi Dios Yaya cachamungan mallwa
Juan Bautista Señor Jesucristo Cordërunnö Salvamagnintsic.”
shamuycagta rican 37ॸTsaynö niptinnam, Juan Bautistatapa
29ॸTsaywaräninnam Juan Bautista ishcan discïpuluncuna jagesquir Señor
Señor Jesucristo shamuycagta ricasquir Jesucristopa gepanta gatirnin aywayargan.
nirgan: “¡Ricäyay! Dios Yayapa mallwa 38ॸSeñor Jesucristonam gepanman

Cordërunnömi Salvamagnintsic tumaycur tsay runacunata tapurgan:


shamuycan. Paymi wañunga llapan “¿Imatatan ashiyanqui?”
runacuna jutsancunapita perdonashga Tsaynö niptinnam niyargan: “Maestru,
cayänanpag. 30ॸPaypagmi willacurgä, ¿maychötan patsacushcanqui?”

Jn 1.23 Is 40.3.
ґkͮˇԆkͮॷ1ٍॷ2 190

39ॸSeñor Jesucristonam nirgan: 46ॸTsaynö niptinnam Natanael nirgan:

“Shayämuy ricätsiyänagpag.” “Nazaret marcapitaga ¡Acäsu pillapis


Tsaynö nirmi, maychö patsacunganta alli runaga yargonmancu!”
ricätsiptin, las cuatro de la tardipita Felipenam nirgan: “Masqui ¡acu
Señor Jesucristowan quëdayargan. aywashun regenayquipag!”
40ॸJuan Bautistata cäsurnin 47ॸTsaymi Natanael chaycagta ricaycur

gatiragnincuna aywagcunapam Señor Jesucristo nirgan: “Cay runam


juccagpa shutin cargan Andrés. Payga sïga rasumpa Israel runacunanö mana
Simón Pedropa waugenmi cargan. mantsacur imatapis parlan. Payga
41ॸTsaymi Andrésga jina öra waugen manam ni imaypis llullacuntsu.”
Simónta ashignin aywargan. 48ॸTsaynö niptinnam Natanael

Tincusquirnam nirgan: “¡Nogacunam tapurgan: “Señor, ¿imanöpatan nogata


Dios Yaya cachamungan regemanqui?”
Salvamagnintsic Cristowan tincuyargö!” Señor Jesucristonam nirgan: “Nogaga
42ॸTsaypitanam Andrés waugenta musyämi imanö shongoyqui canganta.
pushargan Señor Jesucristocagpa. Tsaymi Felipe manarag gayashuptiqui
Chäriyaptinnam Simónta ricaycur Señor ricargog, ïgos jachapa chaquinchö
Jesucristo nirgan: “Gamga Jonáspa jamaycagta.”
tsurin Simónmi canqui. Cananpitam 49ॸTsaynö niptinnam Natanael

shutiqui ‘Cefas’ canga.” (“Cefas” declarargan: “Maestru, gamga Diospa


ninanga Pedro ninanmi cargan.) Tsurinmi rasumpa canqui, Israel
runacuna shuyäyangä reynïcuna.”
Felipetawan Natanaelta Señor 50ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Ïgos
Jesucristo acran discïpuluncuna jacha chaquinchömi ricargog
cayänanpag niptillagcu, ¿gamga criyinqui Diospa
43ॸTsay waräninnam Galilea Tsurin cangäta? Cananpitaga mana ni
provinciaman Señor Jesucristo imay ricangayqui atsca
aywananpag caycar, Felipewan milagrucunataran ricätsiyäshayqui.”
tincusquirgan. Felipetanam “Acu, 51ॸSeñor Jesucristonam yapay nirgan:

aywashun discïpulü canayquipag” “Rasuncagtam niyag: ¿Yarpäyanquicu


nirgan. Jacob sueñuyninchö cielupita angelcuna
44ॸFelipega Betsaida marcapitam urämugta y witsaypa cutigta ricarnin
cargan. Tsay marcallapitam Andréswan musyanganta, Dios Yaya paywan
Pedropis cayargan. 45ॸSeñor Jesucristo caycanganta? Tsaynöllam gamcunapis
tsaynö niptinnam Felipe Natanaelta cielu quicharaycagchö ricäyanqui, Dios
ashignin aywargan. Tincusquirnam Yayapa Tsurin maytsicag
nirgan: “¡Dios Yaya cachamungan angelnincunawan caycagta.”
Salvadornintsicwanmi tincuyargö!
Payga Nazaret marcapita Josépa tsurin Juc casamientuchö Señor Jesucristo
Jesúsmi. Paypagmi Dios Yayapa unay yacuta vïnoman ticratsin

2
Moiséspis leyninchö gellgargan y 1ॸTsaypitaquimsa junagtanam
waquincag profëtacunapis, cay Galilea provinciachö Cana niyangan
patsaman shamunanpag canganta marcachö juc runa casarargan.
gellgayargan. ¡Tsaymi cananga Tsaychömi Señor Jesucristopa
chämushgana caycan!” mamanpis caycargan. 2ॸTsay
191 ґkͮˇԆkͮॷ2

casamientumanmi Señor Jesucristotapis ushacänanpagrag mas allicag vïnotaga


discïpuluncunatawan invitashga pacarätsishcanqui.”
cayargan. 3ॸManarag ƿesta ushacaptinmi 11ॸTsay Galilea provincia Cana

vïnoncuna ushacasquirgan. Tsaymi niyangan marcachö yacuta vïnoman


Señor Jesucristoman maman witiycur ticratsirmi, puntacag milagruta rurarnin
nirgan: “Vïnoncunam ushacashga.” Señor Jesucristo poderöso cayninta
4ॸSeñor Jesucristonam nirgan: musyatsicurgan. Tsaynö
“Mamay, ¿imanirtan tsayta nimanqui? musyatsicuptinmi, discïpuluncuna Dios
Manaragmi örä chämunragtsu Yaya cachamungan Cristo canganta
milagrucunata ruranäpag.” criyicuyargan.
5ॸSeñor Jesucristopa mamannam tsay 12ॸTsaypitanam Señor Jesucristo

ƿestachö yanapacugcunata nirgan: mamanwan waugencuna y


“Mandayäshungayquita rurayanqui.” discïpuluncuna Capernaum marcaman
6ॸTsaychömi yacu wiñäcuyänan sogta aywacuyargan. Tsay marcachöga juc
jatusag aswanacuna cayargan. Tsay ishcay junagllam pärayargan.
aswanacunamanmi yaycug, cada
ünuman chuscu lätapita asta sogta Señor Jesucristo gargon templupa
lätayag. Tsay yacuwanmi Israel patiunchö ranticugcunata
runacuna maquincunata mayllacusquir, (Mateo 21.12-13; Marcos 11.15-18;
costumbrincunamannö Dios Yayata Lucas 19.45-46)
adorayag. 13ॸIsrael runacunapa Pascua
7ॸTsaypitanam Señor Jesucristo ƿestancuna chaycämuptinnam,
tsaychö yanapacugcunata nirgan: “Cay Jerusalén marcaman Señor Jesucristo
aswanacunaman yacuta juntat aywargan. 14ॸTsayman chaycurmi
wiñäyay.” Yanapacugcunanam aswana templupa patiunchö atscag runacuna
juntata wiñäyargan. mallwa törrucunatawan üshacunata y
8ॸTsaynö wiñasquiyaptinnam, palomacunata ranticuycäyagta tarirgan.
yanapacugcunata Señor Jesucristo Tsaynöllam gellayta cambiacugcunapis
nirgan: “Cananga ichicta chagarcur tsaychö caycäyargan. 15ॸTsay templupa
quiquin mayordömu yawananpag patiunchö llapan imaycata
apapäyay.” ranticugcunata tarisquirmi, chicötiwan
Señor Jesucristo ningannömi astaraycar llapan wätacunatawan
yanapacugcuna chagarcur apapäyargan. runacunatapis gargamurgan.
9ॸTsay mayordömunam alläpa shumag Tsaynöllam gellayta cambiacugcunapa
mishquig vïnota yawarcurgan. Pero mësancunatapis wicapacur
manam musyargantsu ni maypita gellaynincunatapis jancat witsir
apayämungantapis. Yacuta gorir ushasquirgan. 16ॸPaloma
yanapacugcunallam musyayargan Señor ranticugcunatanam piñapar nirgan:
Jesucristo yacuta vïnoman ticratsishga “¡Caycunata wagtaman sas jipiyay! Cay
canganta. Tsay mayordömunam noviota templuga Taytäman mañacuna wajim.
gayasquir nirgan: 10ॸ“Imayca ƿestachöpis Pero gamcunaga juc mercädomanmi
puntataga allicag vïnotaragmi ticratsiyashcanqui.”
servicuyan. Tsaywan 17ॸTsaynö Señor Jesucristo ruranganta

machasquiyaptinragmi gamyacag ricaycurmi, discïpuluncuna


vïnotaga garacuntsic. Pero gamga, ƿesta yarpasquiyargan, Diospa Palabranchö
ґkͮˇԆkͮॷ2ٍॷ3 192

gellgayanganta: “Wañutsiyämaptinpis janan shongolla cayanganta musyarmi,


adorayäshunayqui wajiquitam paycunata conƿacurgantsu. 25ॸManarag
chiquicurnin respetatsishag.” ni pï willaptinmi, Señor Jesucristoga
18ॸIsrael runacunapa templuchö runacuna shongoncunachö mana
autoridäcunanam niyargan: “¿Ima allicunata yarpäyanganta musyarganna.
puedig cayniquiwantan cay
ranticugcunata gargonqui? Mä, ima Señor Jesucristo
milagrullatapis ruramuy rasumpa Dios Nicodemowan parlayan

3
Yaya cachamushungayquita 1ॸJuc fariseo Nicodemo shutiyog
musyayänäpag.” runam, Israel runacunapa
19ॸSeñor Jesucristonam contestargan: autoridänincunawan mandacug cargan.
“Cay templuta juchutsir 2ॸPaymi Señor Jesucristoman pagasllapa

ushasquiyaptiquim, quimsa junagllata aywaycur nirgan: “Maestru, musyayämi


sharcatsimushag.” yachatsiyämänayquipag Dios Yaya
20ॸTsaymi Israel runacunapa cachamushungayquita. Dios Yaya mana
templuchö autoridänincuna niyargan: yanapaptinga manam ni pipis gamnöga
“¡Imanötan cayga! Cay templutagam milagrucunata ruranmantsu.”
chuscu chunca sogta (46) watachörag 3ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

shäritsiyashga. ¿Tsaytsurag gamga “Rasuncagtam nig: Pipis mamanpita


quimsa junagllachö yuringannö mana yapay yurirga,
sharcatsimunquiman?” manam Dios Yayapa Mandacuy
21ॸTsaynö Señor Jesucristo parlarga Reynonmanga yaycuyangatsu.”
manam templuta yapay 4ॸNicodemonam nirgan: “Pero

shäratsinanpagtsu parlargan, sinöga yashganaga ¿imanötagshi yapayga


wañunganpita quimsa junagllata yurinman? ¡Acäsu pipis mamanpa
cuerpun cawamunanpagmi. Tsaynö pachanman cutiyta puedinmancu yapay
parlangantaga manam ni ichicllatapis yurinanpag!”
entendiyargantsu autoridäcunawan 5ॸSeñor Jesucristonam contestargan:

discïpuluncunapis. 22ॸWañunganpita “Rasuncagtam nig: Manam mamayquipa


cawascamuptinragmi, discïpuluncunapis pachanman cutinayquipagtsu nicag,
Señor Jesucristo quiquinpag sinöga Espïritu Santopa poderninwan
parlanganta yarpasquiyargan. Tsaynö imayca yapay yurignö yacuwan
musyasquirragmi Dios Yayapa Palabran bautizacunanpagmi. Tsaynö mana
gellgayanganwan Señor Jesucristo yapay yurirga manam ni imaypis Dios
parlangan rasumpacag cangantapis Yayapa Mandacuy Reynonmanga
criyiyargan. yaycuyangatsu. 6ॸPipis cay patsachö
23ॸJerusalénchö Señor Jesucristo mamanpita yurishga runaga, cay
tucuyläya milagrucunata ruragta patsachöcagcunallatam ruran Dios
ricarmi, atscag runacuna Dios Yaya Yayapa mana wamran car. Pero Espïritu
rasumpa cachamungan Cristo canganta Santopa poderniwan yurigcagmi sïga,
criyiyargan. Tsay milagrucunataga Dios Yayapa rasumpa wamranna car,
rurargan, Pascua ƿesta caycaptinmi. Espïritu Santo mandangallanta ruran.
24ॸPero Señor Jesucristoga runacuna 7ॸ¿Caynö niycuptigcu mantsacanqui?

Jn 2.17 Sal 69.9.


193 ґkͮˇԆkͮॷ3

Imanö captinpis yapayragmi yuriyänan Tsurinta cachamurgan. Tsaymi payman


salvacuyta munagcagga. llapan criyicugcunaga, inƿernuman
8ॸ“Wayra gayarar wayrämugta manana aywayanganatsu, sinöga mana
wiyarpis manam ricäyanquitsu maypita ushacag cawaytam tariyanga, cieluchö
shamunganta ni maypa aywangantapis. imayyagpis shumag cawacuyänanpag.
Tsaynöllam ricäyantsu, Espïritu Santo 17ॸManam Dios Yayaga runacunata

poderöso cayninwan juc mushog inƿernuman garpunanpagtsu japallan


cawayman pitapis ticratsiptin.” cuyay Tsurinta cachamurgan. Sinöga
9ॸTsaynö Señor Jesucristo niptinmi llapan jutsasapa runacunapa
Nicodemo yapay tapurgan: “Señor, jutsancunata perdonar salvananpagmi.
manam musyallätsu. ¿Imanörag 18ॸ“Tsaymi pipis Dios Yayapa japallan

tsaynöga yapay yuriyanga?” Tsurinman rasumpa criyicurga,


10ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Israel condenacar inƿernuman aywangatsu.
runacunapa yachatsicugnin caycarpis Pero Dios Yayapa japallan Tsurinman
¿manacu cay ningagcunata tantiyar mana criyicugcunam sïga,
entendinqui? 11ॸRasumpa condenacarnin inƿernuchö imayyagpis
musyangätawan cieluchö ricangätam, sufrinanpa aywanga. 19ॸRasumpa
imayca juc testïgunö willacur parlä. cangantam niyag: Imayca mana alli
Pero tsaynö willayangagta wiyaycarpis, ruraycunallachö cawayta munarmi, Dios
gamcunaga manam criyiyämanquitsu. Yayapa Tsurin cay patsaman imayca
12ॸSi cay patsachö caycagcunapag actsinö salvamänapag shamuptinpis
willayangagta mana criyiycarga, chasquiyargantsu. Tsaynö mana
¿imanörag cieluchö caycagcunapag allicunata rurar tutapaychönö
willayaptigpis criyiyämanquiman? cawayanganpitam condenashga
13ॸ“Manam ni pipis cieluman cayanga. 20ॸTsaymi llutan mana alli
aywasquir cutimushgatsu imanö rurag runacunaga Señor Jesucristo
cangantapis willayäshunayquipag. Mas imayca actsinö car, llapan jutsancunata
bienmi Dios Yaya cachamuptin cay musyacätsinanta mantsacurnin
patsaman willacunanpag shamushga chiquiyan. 21ॸPero Dios Yayapa Tsurinta
runalla, cielutaga rasumpa regen. chasquigcagmi sïga, alli ruraynincuna
14ॸUnay Moisés tsunya jircachö musyacänanpag Dios Yaya yanapaptin
broncipita rurashga culebrata tucrupa allish cawacuyan.”
puntanman watarcur jawingannöllam,
Dios Yaya Cachamungan Runatapis Juan Bautista
cruzman clävaycur jawiyanga. 15ॸTsaynö Señor Jesucristopag yapay willacun
wañutsiyangan runaman criyicugcunaga 22ॸTsaypitanam Judea provinciaman
llapanpis mana ushacag cawaytam Señor Jesucristoga discïpuluncunawan
tariyanga. Tsaynöllam Espïritu Santopa aywargan. Tsaychömi
poderninwan yurishga carga cieluchö discïpuluncunawan runacunata
imayyagpis shumag cawacuyanga. bautizarnin unayrag cayargan. 23ॸJuan
Bautistanam Enon marcachö runacunata
Llapan runacunatam bautizaycargan. Enonga Salim marcapa
Dios Yayaga cuyan amänonllam cargan. Tsaychö atsca yacu
16ॸ“Dios
Yaya llapan runacunata alläpa captinmi, maytsicag runacuna segïdu
cuyarmi, cay patsaman japallan cuyay shayämurgan Juan Bautista
ґkͮˇԆkͮॷ3ٍॷ4 194

bautizananpag. 24ॸAutoridäcuna Juan paymanga ni imanöpa iwalätsu. 32ॸDios


Bautistata carcelman manarag Yaya cachamungan Salvadormi
gaycatsiyaptinmi, tsaychö runacunata willamantsic cieluchö ricangantawan
bautizaycargan. wiyanganta. Pero tsaynö willacuptinpis
25ॸTsaychömi Juan Bautistapa waquincag runacunaga mana cäsurmi
discïpuluncuna juc Israel runawan criyiyantsu. 33ॸWaquinmi sïga rasumpa
discutinacuyargan, “Imanötan mas alli criyicurnin tantiyayan, Señor Jesucristo
canman yacuwan bautizacunapag” nir. Dios Yayapag rasumpacagllata
26ॸTsaymi Juan Bautistata willacunganta. 34ॸTsaycunataga Diospita
discïpuluncuna tapuyargan: “Maestru, shamushga carmi, Dios Yayapa
Jordan mayu wac tsimpanchö Palabranta willacuycan Espïritu Santopa
runacunata bautizaycaptiquim poderninwan. Paynöga manam ni pipis
chämurgan juc runa. Paypagmi Espïritu Santopa poderninta catsintsu.
niyämargayqui, ‘Cay runaga Dios 35ॸQuiquin Dios Yayam japallan Tsurinta

Yayapa Tsurin Salvacugmi’ nir. Cananga alläpa cuyarnin, llapan imaycatawan


Pay runacunata bautizaptinmi, llapan poderninta entregashga paynölla
runacuna Payman aywar poderöso cananpag. 36ॸPipis Dios Yayapa
bautizacuycäyan. Tsaymi Tsurinta chasquir payman criyicurga
nogantsicmanga manana cay patsachöwan janag patsachöpis
shayämunnatsu.” alläpa cushishgam cawacunga. Pero
27ॸTsaynö willayaptinnam Juan mana chasquirnin mana criyicugcagmi
Bautista nirgan: “Dios Yaya cielupita sïga, tsay alli cawaytaga ni imaypis
llapan poderninta entregashga captinmi, taringatsu. Payman mana
paymanga tsaynö runacuna aywayan. criyicuyanganpitam Dios Yaya
28ॸGamcunaga musyayanquim, rabiayninwan castigarnin inƿernum
rasumpacagta niyangagta: ‘Nogaga condenanga imayyagpis sufrirnin
manam quiquïpagtsu Salvacugmi cä’ ñacayänanpag.”
nirgä, sinöga Dios Yaya cachamaptinmi
puntanta shamurnin, Salvador Señor Jesucristo Samaria Marcapita
shamunanpag willacurgä. warmiwan parlan

4
29ॸMusyayangayquinöpis juc noviowan 1ॸTsaypitanam fariseocuna

novia casaraptin padrïnun alläpa musyasquiyargan Juan Bautistaman


cushicungannömi, nogapis cananga aywayanganpitapis, mas atscag runacuna
llapan shongöwan alläpa cushicü Señor Señor Jesucristopa gatiragninman ticrar
Jesucristo yachatsicuptin atscag bautizacug aywaycäyanganta. 2ॸPero
runacuna aywayanganta wiyar. 30ॸAma rasumpacagtaga manam quiquin Señor
llaquicuyaytsu nogaman runacuna Jesucristotsu bautizargan, sinöga
manana shayämuptin. Payga Dios Yaya discïpuluncunallam runacunata
munangannö poderösom. Tsaymi bautizayargan. 3ॸFariseocuna tsaynö
nogaga ni imapagpis välennatsu. parlayanganta Señor Jesucristo
31ॸ“Cielupita Shamushga Salvacug musyasquirnam, Judeapita yargosquir
Runaga rasumpam llapan cay Galilea provinciaman discïpuluncunawan
patsachöcagcunapitapis mas poderöso. cuticuyargan.
Nogam sïga cay patsallachö yurishga 4ॸJudeapita Galileaman

car, waquincag runacunanölla parlar aywayänanpagga Samaria


195 ґkͮˇԆkͮॷ4

provinciaparagmi päsayänan cargan. yacunasquingallam. 14ॸPero pipis noga


5ॸAywaycarnam Samariachö Sicar garangä yacuta upyagcagmi sïga, ni
niyangan marcaman chäyargan. Tsay imaypis mana yacunanganatsu. Tsay
marcaga unay Jacob tsurin Joséta cawatsicug yacuga shongonllachömi
garangan chacrapa amänonchömi imaypis canga mana tsaquig pucyunö
cargan. 6ॸTsay chacrachömi unayna Dios Yayawan imayyagpis alli
Jacob juc pösuta yacupag uchcutsishga päsacuychö cawacuyänanpag.”
cargan. Tsaymi Señor Jesucristo pullan 15ॸTsay warminam nirgan: “Señor,

junag jancat pishipashga chaycurnin, manana ni imaypis yacunänäpag ni cay


tsay pösu cuchunman jamaycurgan. pösumanpis manana yacu apag
7ॸTsaychö Señor Jesucristo cutinyämunäpag tsay chuya yacuyquita
jamaycaptinmi, samaritäna warmi yacu garaycallämay.”
apag chargan. Tsay warmitanam Señor 16ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Canan

Jesucristo mañacurgan: “Yacuyquita aywar gojayquita gayasquir cayman


garaycamay upyanäpag.” 8ॸTsay öragam ishcayqui shayämuy.”
discïpuluncunaga micuyänanpag 17ॸTsaynö niptinmi warmiga nirgan:

rantipacug marcapa aywashga “Señor, manam gojä cantsu.”


cayargan. Niycuptinnam Señor Jesucristo
9ॸTsay warminam nirgan: “Judiu runa nirgan: “Rasumpacagllatam nicämanqui.
caycarga ¿imanirtan yacuta 18ॸTsaypunga imanirtan pitsga gojayog

mañacamanqui samaritäna cangäta cashcanqui. Y tsay canan täcungayqui


musyaycar? Musyantsicmi runaga rasumpa manam gojayquitsu.
judiucunawan Samaritänocunaga ni Tsay nimangayquiga rasumpacagmi.”
imaypis mana parlapänacungantsicta.” 19ॸTsaynö niptinnam warmiga nirgan:
10ॸTsaynö niptinnam Señor Jesucristo “Señor, gamga Dios Yayapita
nirgan: “Dios Yayapita shamushga profëtam ïllu callanqui.
chasquinayquipagcagtawan piwan 20ॸUnaycag awilücunaga tagay jircaman

parlaycangayquitapis musyarga, gammi aywarmi Dios Yayata adorayag. Pero


yacutaga mañacamanquiman. Nogaga gamcunam sïga, ‘Jerusalénllachömi Dios
garaycugmanmi cawatsicug chuya mana Yayataga adoranantsic’ niyanqui.
ushacag yacuta.” ¿Maychötan allipaga Dios Yayata
11ॸSamaritänanam nirgan: “Señor, chuya adorashwan?”
yacuga alläpa rurichömi. ¿Tsay chuya 21ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

cawatsicug yacuta garamänayquipagga, “Criyimay warmi, cananga tiempu


imawantan jorgamunquiman ni imallapis chämushganam maychöpis Dios Yayata
chaganayquipag mana caycaptinga? adoranapag, manam tagay jircaman ni
12ॸUnay awiluntsic Jacobmi cay pösuta Jerusalénman aywarllatsu adorashun.
uchcutsirgan. Cay pösullapitam 22ॸGamcunaga manam musyayanquitsu

tsurincunawan aylluncuna, wätancuna y pita adorayänayquipagcagtapis. Pero


quiquinpis upyayargan. Paypis cay nogacunam sïga rasumpa regeyangä
yacullata upushga caycaptinga, ¿Acäsu Dios Yayata adorayä. Tsaytaga musyayä
gamga paypita mas importanti poderösocu israelcunapita Salvadorta Dios Yaya
canqui?” acrashga captinmi. 23ॸIsrael
13ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Pipis runacunawan mana israelcagcunapis
cay yacullata upyagcagga yapaypis Espïritu Santo yanapaptin llapan
ґkͮˇԆkͮॷ4 196

shongonwan Dios Yayata adorayänan micunan apamushga? Tsaychari


tiempu chämushganam. Tsaynö llapan micuyta munannatsu.”
voluntänintsicwan adoranatam Dios 34ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

Yayaga munan. 24ॸDios Yaya Espïritu “Nogapa micuynïga cachamagnï Dios


captinmi, runacuna mana ricaycarpis Yaya mandamanganta cumplingämi.
Espïritu Santo yanapaptinmi, llapan 35ॸRunacunanam niyan: ‘Usya tiempu

voluntänincunawan adorayänan.” ciega gallananpag chuscu quillaragmi


25ॸWarminam nirgan: “Nogaga faltan’ nir. Pero nogam niyag: ¡Ricäyay
musyämi Dios Yaya cachamungan tagay runacuna muruyanganta
Cristo cay patsaman shamunanpagcagta. cosëchayangannömi listuna caycäyan
Tsaymi pay chaycamurrag llapanta Dios Yayapa Palabranta
willamarnintsic musyatsimäshun.” chasquiyänanpag! Tsaynö chasquirnin
26ॸSeñor Jesucristonam contestargan: wiyacur nogaman mas ƿrmi
“Tsay shamugpagcag Cristoga nogam criyicugcunaga mana ushacag
cä, canan öra gamwan parlaycag.” cawaytam tariyanga. ¡Imayca allish
cosëchata gorignömi goricayämunga!
Señor Jesucristopa discïpuluncuna 36ॸWillacungäcunata chasquirga cay
cutiyangan patsachöwan gloriachöpis cushishgam
27ॸTsaynö parlaycäyaptinnam imayyagpis cawacuyanga. Tsaynö Dios
discïpuluncuna rantipacug Yayapag willacurmi, imayca murucug
aywayanganpita chäriyargan. Tsay runawan ciegäsegnin alli cosëcha
Samaria warmiwan Señor Jesucristo yargoptin cushicuyangannö alläpa
parlaycagta tarisquirmi cushishga cayanga. 37ॸTsaymi cayga
yarpachacuyargan: “¿Imata munartan o rasumpacag: Juc chacrayog runa
imanirrag tagay warmiwan parlaycan?” mincaycunawan murungantam, juc
Pero manam ni mayganpis mincaycunawanna cosechan.
tapuyargantsu ni imata 38ॸTsaynömi mana murushga

parlayangantapis. caycäyaptiqui, cananga gamcunatapis


28ॸTsay warminam puyñunta jagesquir, cachayag willacuyaptiqui nogaman mas
runacunata willag cörrilla marcaman ƿrmi criyicayämunanpag. Gamcunaga
aywargan. 29ॸ“¡Shayämuy! Llapayqui mana arurnin murushga caycarmi,
ricäyänayquipag juc runam cawaynïchö juccuna alläpa sufrirnin
llapan imayca rurangätapis nimashga. murucuyanganta cushishga
¿Payga manatsurag shamugpagcag cosechayanqui.”
Cristo?” 30ॸWarmi tsaynö
willacuptinnam atscag runacuna Señor Samaria marcapita atscag runacuna
Jesucristoman aywayargan. Señor Jesucristoman criyicuyan
31ॸTsayyagnam Señor Jesucristota 39ॸTsay marcachömi atscag runacuna

discïpuluncuna niyargan: “Señor, criyiyargan, Señor Jesucristoga Dios


micurcuyrag ari cay apayämungäta.” Yaya cachamungan Cristo canganta tsay
32ॸPero Señor Jesucristonam nirgan: samaritäna warmi. “Cawaynïchö llapan
“Nogapa micuynïga jucmi. Tsaytaga imayca rurangätam shimpimashga” nir,
manam gamcunaga regeyanquiragtsu.” willacuptin. 40ॸTsaynam Samaria
33ॸTsaynö niptinnam, discïpuluncuna runacuna Señor Jesucristo
quiquincuna pura ninacuyargan: “¿Pirag caycanganman chaycur rugayargan
197 ґkͮˇԆkͮॷ4ٍॷ5

paycunawan quëdacunanpag. Tsaynö manam criyiyämanquimantsu, llapan


rugayaptinmi, ishcay junag paycunawan imayca milagrucunatawan cushicuypag
quëdargan. 41ॸTsaychö Señor Jesucristo señalcuna rurangäta mana
yachatsicuptinmi mas atscag runacuna ricätsiyaptigga.”
Dios Yayapa Tsurin Cristo canganta 49ॸTsay autoridänam rugayargan:

criyiyargan. “Señor, wamrallä manarag


42ॸTsaynö criyicurnam tsay warmita wañunganyag sas aywayculläshun.”
runacuna niyargan: “Manam gam 50ॸTsaynö niptinmi, Señor Jesucristo

niyämaptiquillatsu Señor Jesucristoman nirgan: “Wajiquipa cuticuy;


criyicuyä. Cananga yachatsicunganta wamrayquiga cuticashganam.”
quiquïcuna wiyarmi musyayä llapan Señor Jesucristo tsaynö ninganta
runacunata salvananpag Dios Yaya criyirmi, tsay autoridä wajinpa
cachamunganta.” cuticurgan. 51ॸTsaypita cuticur wajinman
chaycaptinnam, servignincuna
Señor Jesucristo juc reypa tincupasquir niyargan: “¡Taytay,
mandacug autoridäninpa wamrayquiga cuticashganam!” 52ॸTsaynö
tsurinta cuticätsin niyaptinmi, servignincunata tapurgan:
(Mateo 8.5-13; Lucas 7.1-10) “¿Imay öratan wamralläga cuticargon?”
43ॸSeñor Jesucristo Samariachö ishcay Paycunanam niyargan: “Ganyan pullan
junag goyasquirnam, Galilea junag päsaypitam achachaynin jancat
provinciaman aywargan. 44ॸQuiquin pärasquirgan.”
Señor Jesucristo ningannöllam, Dios 53ॸTsaynö niyaptinnam wamrapa

Yayapa profëtantapis marcanchöga taytan yarpasquirgan, Señor Jesucristo


respetar cäsuyantsu. 45ॸGalileaman tsay öra “Wamrayquiga cuticashganam”
chaycuptinmi atscag runacuna alläpa ninganta. Tsayta ricaycurmi wajinchö
cushishga chasquiyargan, Jerusalénchö llapan caycagcunawan rasumpa
Pascua ƿestaman aywanganchö imayca criyicuyargan Señor Jesucristoga Dios
milagrucuna ruranganta ricashga car. Yaya cachamungan Cristo canganta.
46ॸTsaypitanam Señor Jesucristo 54ॸTsay wamrata cuticätsinganwanga

Galileachö Cana niyangan marcaman Galilea provinciachö ishcay cutinam


cutirgan. Tsay puntacag milagruta Señor Jesucristo milagruta rurargan,
rurarnin, yacuta vïnoman ticratsingan Judeapita cutimurnin.
Cana marcachömi, juc reypa mandacug
autoridaninta regergan. Tsay mandacug Mana puriyta puedig runata Señor
autoridäpa wamrannam Capernaum Jesucristo cuticätsin
marcachö antsa geshyaycargan. 47ॸSeñor
5
1ॸTsaypitanam Señor Jesucristo
Jesucristo Judeapita Galileaman Jerusalén marcachö Israel
chämungata musyasquirmi, tsay runacunapa ƿestancunaman aywargan.
autoridäga cörrilla aywargan tsurin alläpa 2ॸJerusalénchö “Üshacunapa puncun”

antsa geshyaptin. Señor Jesucristoman niyangancagchömi juc pisïna pitsga


chaycurnam rugargan: “Señor, wamrallä corredoryog cargan. Tsay pisïnapam
wañuycannam. Aywayculläshun hebreocunapa parlayninchöga shutin
cuticaycatsilläpamänayquipag.” cargan “Betzata.” 3ॸTsay lädun
48ॸSeñor Jesucristonam nirgan: patsachömi atscag geshyagyashacuna,
“Gamcunaga Dios Yayapita shamungäta gapracuna, ratacuna, inväliducuna
ґkͮˇԆkͮॷ5 198

jitaraycäyargan. Paycunam tsay 14ॸTsaypitanam Señor Jesucristo

pisïnachö yacu cuyugta shuyarar cuticätsingan runawan tincusquir


cäycäyargan. 4ॸ[Tsay pisïnamanmi nirgan: “Canan cuticashgana caycarga,
cielupita juc angel unaychö unaychö amana yapayga jutsata ruranquitsu. Si
urämug yacuta cuyutsinanpag. Tsay yapay jutsata rurarga, maypis
yacu cuyugman maygan geshyangayquipita mas peor canqui.”
geshyagyashapis puntata yaycur 15ॸTsaynö niptinmi, tsay runaga

ogocugcagmi cuticäyag.] israelcunapa autoridänincunaman Señor


5ॸTsaychömi juc runa quimsa chunca Jesucristo cuticätsinganta willacug
pusag (38) watana geshyagyasha aywargan. 16ॸTsay sabado jamay
cargan. 6ॸTsaynö runa unaypitana junagchö runata cuticätsinganpitam,
geshyagyasha ujuraycagta ricaycurmi, Israel autoridäcuna Señor Jesucristota
unayna geshyanganta musyasquir Señor chiquirnin gaticachäyargan.
Jesucristo tapurgan: “¿Cuticayta 17ॸPero Señor Jesucristonam nirgan:

munanquicu?” “Taytäga imaypis allicunata rurarmi


7ॸTsay geshyagyashanam contestargan: caycan. Tsaymi nogapis paynölla allita
“Señor, manam pïnïpis cantsu pisïnachu rurar caycä.”
yacu cuyugman yaycatsimänanpag. 18ॸTsaynö Señor Jesucristo niptinmi,

‘Yarpushag’ nir ñacangäyagmi imaypis autoridäcuna mas chiquiyargan. Manam


juc llalliscaman.” sabado jamay junagchö runata
8ॸSeñor Jesucristonam nirgan: cuticätsingallanpitatsu, sinöga “Dios
“¡Cananga sharcurnin gopiquita aparcur Yayata Taytä” nir, paywan
aywacuy!” 9ॸTsaynö niptinmi, tsay iwalatsicunganpitam mas chiquirnin
geshyagyasha runa jina öra wañutsiyta munayargan.
cuticasquirgan. Tsay gopinta
aparcurcurmi aywacurgan. Sabado Dios Yayapa Tsurin
jamay junag captinmi, 10ॸIsrael poderyog cangan
runacunapa autoridänincuna tsay 19ॸSeñor Jesucristonam nirgan:
cuticashga runata niyargan: “Canan “Rasuncagtam niyag: Dios Yayapa
sabado jamay junag caycaptinga Tsurin carpis manam quiquinpa
¿imanirtan gopiqui aparishga munayllanpitaga imatapis ruranmantsu.
puriycanqui? Tsaynö puringayquiga Taytan ruranganta ricashga carmi,
leynintsicpa contranmi.” Tsurinpis Taytannölla imatapis
11ॸPero tsay runanam nirgan: ruraycan. 20ॸTaytan Tsurinta alläpa
“Cuticätsimagnï runam ‘Gopiquita cuyarmi, llapan imayca rurangancunata
aparcur aywacuy’ nimargon.” ricätsishga. Tsaymi gamcunatapis mana
12ॸTsaynam autoridäcuna tapuyargan: ni imay ricäyangayqui milagrucunata
“¿Pitan ‘Gopiquita aparcur aywacuy’ ricätsiyäshuptiqui, alläpa
nishuruyqui?” 13ॸPero tsay runaga mantsacashganö caycäyanqui.
manam musyargantsu ni pï 21ॸWañushgacunata cawatsimug

cuticätsingantapis, tsay maytsicag poderöso Taytannöllam, Tsurinpis


runacuna goricashgachö Señor alläpa poderöso cayninwan
Jesucristoga tallucarnin illacasquiptin. wañushgacunata cawatsimunga.

Jn 5.4 Cay versïculo manam cantsu puntacag waquin librucunachöga.


199 ґkͮˇԆkͮॷ5

22ॸTaytanga manam pitapis juzgangatsu. mandamangannöllam. Tsaymi Taytä


Sinöga llapan mandacuynintam Tsurinta mandamanganta cumplir, segun
entregashga runacunapa jutsancunapita imatapis rurayanganpita
juzgananpag. 23ॸTsaymi Taytanta rasumpacagllata juzgashag. 31ॸSi
respetayangannölla, Tsurintapis quiquilläpita imaycatapis rurangäta
respetayänan. Tsurinta mana respetarga willayaptigga manam
cay patsaman cachamug Taytantapis criyiyämanquimantsu, rasumpa cangata.
manam respetayantsu. 32ॸPero nogapag willacug runaga jucmi.
24ॸ“Rasuncagtam niyag: Pipis Musyämi nogapag llapan imayca
willacungäta cäsucur cachamagnï Dios willacungan rasumpa canganta. 33ॸDios
Yayaman criyicurga, manam Yayam Juan Bautistata cachamurgan,
inƿernuman aywangatsu. Mas bienmi puntata shamur nogapag willacunanpag.
gloriaman aywayanga tsaychö Tsaymi payman musyapacugcunata
cushishga imayyagpis cawananpag. cachayaptiqui rasuncagllata
25ॸRasumpam öra chaycämunna, jutsa willayäshurgayqui. 34ॸNogaga manam
rurayllachö imayca wañushganö wanätsu juc runa nogapag imayca
cawagcunaga Diospa Tsurin testïgunö willacunantarag. Mas bienmi
willacunganta entendiyänanpag. Tsay gamcunata willayag tsay runa
willacuycunata cäsurga mana ushacag willacunganwan llapayquipis
cawaytam chasquiyanga. 26ॸTaytan salvacäyänayquipag. 35ॸGamcunaga Juan
mushog cawayyog carmi, Tsurintapis Bautista willacunganta imayca juc
mushog cawayyog cananpag linterna caruman juc rätulla
entregashga. Tsaymi Tsurinpis atsicyagnömi, juc rätulla cushishga
runancunata cawatsimur mushog wiyar chasquiyargayqui.
cawayta garanga. 27ॸQuiquin Dios 36ॸ“Nogapag Juan Bautista

Yayam podernintawan llapan willacunganta criyir mana criyirpis,


mandacuyninta entregashga Diospita musyayanquimanmi Dios Yaya
Shamushga Runa captinmi, llapan cachamaptin shamungätawan tucuyläya
runacunata juzgananpag. 28ॸPero tsaynö milagrucuna rurangäta ricaycarga.
niyangagta wiyar ama mantsacashganö Tsaynö tucuyläya milagrucunata rurar
cayaytsu. Juc junagmi chämunga Señor cumplinäpagmi quiquin Dios Yaya
Jesucristopa Willacuyninta llapan mandamashga. 37ॸTsaynöllam quiquin
pamparagcunapis wiyayänanpag. Taytä cay patsaman cachamanganta
29ॸPamparäyanganpita yargascamurmi, musyatsiyäshunqui. Paytaga manam
allillata rurar cawashgacagcunaga Dios imaypis parlagta wiyayashcanquitsu ni
Yayawan imayyagpis glorianchö ricäyashcanquitsu. 38ॸDios Yaya
cawayanga. Pero mana alli Cachamungan Runaman mana criyirmi,
ruragcagcunam sïga, inƿernuchö paypa Palabranmanpis mana
imayyagpis sufrirnin ñacayanga. criyiyanquitsu.
39ॸ“Gamcunaga yarpäyanqui: ‘Diospa
Dios Yayapita Señor Jesucristo Palabranta yachacurmi, mana ushacag
shamunganta willacuyangan cawayta tarishun’ nir. Pero tsay
30ॸ“Nogaga manam quiquïpa Palabran yachacuyangayquiga, imayca
munaylläpitatsu pitapis juzgayta munä, juc testïgunömi nogapag willacur
sinöga cachamagnï Taytä munar gellgashga caycan. 40ॸTsaynö
ґkͮˇԆkͮॷ5ٍॷ6 200

caycaptinpis gamcunaga manam Jesucristonam discïpuluncunawan juc


chasquiyämayta munayanquitsu. Nogata jircaman witsarcur, tsaychö
mana cäsuyämarga, manam tsay mana jamaycuyargan. 4ॸIsrael runacunapa
ushacag cawayta tariyanquitsu mayjina Pascua ƿestancuna cananpagmi
yachacurpis. ichicllana faltaycargan.
41ॸ“Nogaga manam runacunalla 5ॸSeñor Jesucristonam maytsicag

aläbayämänanta munätsu. 42ॸPero runacuna paycagman aywaycäyagta


gamcunataga rasumpam regeyag imanö ricasquir, discïpulun Felipeta nirgan:
cayangayquita. Rasuncagtaga manam “Caytsicag runacuna micuyänanpag,
Dios Yayata cuyayanquitsu. ¿maypitarag tantata rantishun?” 6ॸSeñor
43ॸCachamagnï Taytäpa shutinchö Jesucristoga tsaynö nirgan: “Mä Felipe
shamuptïmi nogata imaningash” nirmi. Pero Señor
chasquiyämanquitsu. Pero juc runa Jesucristoga musyargannam
quiquinpa yarpayllanpita shamuptinmi micuynincuna imanö
sïga, alläpa cushishga chasquiyanqui. garananpagcagtapis.
44ॸGamcunaga quiquiquipurallam 7ॸFelipenam nirgan: “Pusag quilla

imaycachöpis aläbanacur cayanqui. arupucur gänangantsicwan


Pero japallan Dios Yaya gamcunapag rantimushgapis ¡numpatagcu caytsicag
munangantaga manam cäsuyanquitsu. runacuna ichic ichicllapis
45ॸ“Ama gamcuna yarpäyaytsu micuyänanpag pagtangaga!”
Taytäpa puntanchö 8ॸTsaynam juccag discïpulun Pedropa

shimpiyänagpagcagta. Gamcuna unay waugen Andrés nirgan: 9ॸ“Caychö juc


Moisés gellgangancunaman criyirnin ollgo wamrapam pitsga cebäda
shuyaräyangayquiwanmi, quiquin tantawan ishcay pescädollan caycäpun.
Moisés Dios Yayapa puntanchö Pero tsayllaga ¡imapagpis
shimpiyäshunqui. 46ॸSi unay Moisés pagtanmanragcu caytsicag runapagga!”
gellgangancunata rasumpa criyirga, 10ॸTsaynam discïpuluncunata Señor

nogamanpis criyiyanquimanmi. Tsay Jesucristo nirgan: “Runacunata niyay


llapanta Moisés gellganganchöga tsaychö jamacuyänanpag.” Tsaychöga
nogapagmi gellgashga cargan. 47ॸSi juc jatun pampa wayllam cargan
tsaynö Moisés gellgangancunata mana jamacuyänanpag. Tsaychömi
cäsuycarga, ¿imanörag noga ollgocagcunalla (5,000) pitsga waranga
willayangagtapis criyiyanquiman?” cayargan, warmicunatawan
wamracunata mana yupaycäyaptin.
Pitsga waranga (5,000) runacunata 11ॸTsaypitanam Señor Jesucristo pitsga
Señor Jesucristo micutsin tantata achcurcur, Dios Yayata
(Mateo 14.13-21; Marcos 6.30-44; agradëcicurgan. Tsaypitanam
Lucas 9.10-17) discïpuluncunata macyargan, llapan

6
1ॸTsaypitanam Señor Jesucristo jamaycag runacunata aypuyänanpag.
Galilea gochapa wac tsimpanman Tsaynöllam ishcay pescädotapis
päsargan. Tsay gochapa juccag shutinmi rurargan runacuna micuyänanpag.
Tiberias cargan. 2ॸGeshyagyashacunata 12ॸLlapan runacuna pacha junta

cuticätsinganta ricashga carmi, micusquiyaptinnam, discïpuluncunata


maytsicag runacuna Señor Jesucristopa Señor Jesucristo nirgan: “Llapan
gepanta gatirnin aywayargan. 3ॸSeñor sobragcunata goriyay mana juc catur.”
201 ґkͮˇԆkͮॷ6

13ॸDiscïpuluncunanam chunca ishcay runacuna tantiyasquiyargan, tsaychö


(12) canasta juntatarag, tsay pitsga jucllaylla caycag büquiwan
cebäda tantallapita atsca sobragcunata discïpuluncunalla aywayangata ricar,
goriyargan. Señor Jesucristo quëdanganta. 23ॸTsaynö
14ॸTsay milagru ruranganta caycäyaptinmi, Tiberias marcapita
ricaycurnam runacuna ninacuyargan: runacuna büquincunawan chäyargan,
“Cay runaga rasumpa unay Moisés Señor Jesucristo Dios Yayata
gellganganchö cay patsaman agradëcicusquir tantata
shamugpagcag Profëtam.” 15ॸTsaynö miratsingancagman. 24ॸTsaychö Señor
nirmi runacuna amälas reynincuna Jesucristotawan discïpuluncunata mana
cananpag churayta munayargan. Tsaynö ricarmi, jina öra llapan tsay
churayänanta mana munarmi, Señor büquincunawan Capernaum marcaman
Jesucristoga juc jircapa japallan Señor Jesucristota ashig aywayargan.
aywacurgan.
Señor Jesucristoga imayyagpis
Señor Jesucristo cawatsicug tantam
yacu jananpa purin 25ॸTsay lamarnö jatun gocha wac
(Mateo 14.22-27; Marcos 6.45-52) tsimpan Capernaumman chaycurnam
16ॸPatsa tutapaycaptinnam Señor Señor Jesucristota tarisquir tapuyargan:
Jesucristopa discïpuluncuna, juc jatun “Maestru, ¿imaytan shämuruyqui?”
gocha cuchunman aywayargan. 26ॸSeñor Jesucristonam nirgan:
17ॸTsaypitam discïpuluncuna büquiman “Rasuncagtam niyag: Gamcunaga
lätarcur wac tsimpa Capernaumman manam milagrucuna rurangäpitatsu ni
aywayargan. Pero patsa tutapashgana Dios Yaya cachamanganta
caycaptinpis Señor Jesucristoga entendiyänayquipagtsu ashiyämanqui,
manaragmi cutimurganragtsu. 18ॸTsaynö sinöga pacha junta micutsiyangagpitam.
jatun lamarnö gochapa büquiwan 27ॸAma tsay ushacag micuyllapagga

aywaycäyaptinnam, alläpa wayrar yarpachacur aruyaytsu. Tsaypa rantinga


lamarta lagchicätsir gallaycurgan. imayyagpis cawatsicug mana ushacag
19ॸCaru pitsga o sogta kilometrotana micuypag yarpachacurnin aruyayga.
aywaycarmi, Señor Jesucristo yacu Tsay mana ushacag micuytaga nogam
jananpa shamuycagta ricasquiyargan. garayäshayqui, quiquin Dios Yaya
Tsaynö shamuycagta ricasquirmi, alläpa llapan poderninta garamashga captin.”
mantsacäyargan. 20ॸPero Señor 28ॸTsaynam tapuyargan: “¿Imatatan

Jesucristonam nirgan: “¡Ama rurayäshag Dios Yaya munangannö


mantsacäyaytsu! ¡Nogam cä!” imayyagpis cawayänäpag?”
21ॸTsaynö niptinnam alläpa cushicur 29ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Dios

büquiman lätatsiyargan. ¡Tsaypitaga Yayaga munan cachamungan japallan


sasllanam chäyargan aywayangan Tsurinman ƿrmi criyicur
Capernaum marcaman! cäsucuyänayquitam.”
30ॸRunacunanam niyargan: “Diospa
Runacuna Señor Tsurin carga ¿mä, ima milagrullatapis
Jesucristota ashiyan ruramuy, tsayta ricarnin rasumpa
22ॸTsaywaräninam lamar wac criyiyänagpag? ¿Mä imacunatatan
tsimpanchö maytsicag quëdashga rurayta puedinqui? 31ॸUnay tiempum
ґkͮˇԆkͮॷ6 202

Moisés tsunyachö caycar, waran waran 40ॸTsaynöllam munan Tsurinman

milagruta rurarnin, ‘manä’ niyangan criyicugcunaga alli cawaychö Dios


micuyta awiluntsiccunata micutsirgan. Yayawan imayyagpis cawayänanta.
Diospa Palabran gellgashgachömi Tsaynö criyicamugcunataga nogam
nirgan: ‘Cielupita shamug tantatam cawatsimushag cay patsa ushacangan
micutsirgan.’ Mä tsaypunga gampis tsay junagchöpis.”
Moisésnölla ruramuy.” 41ॸTsaynö “Nogam cielupita
32ॸSeñor Jesucristonam contestargan: shamushga tantaga cä” niptinmi,
“Rasuncagtam niyag: Manam Moiséstsu judiucuna piñacuyargan: 42ॸ“¿Cay
tsay micuyta unay awiluntsiccunata runaga manacu Josëpa tsurin Jesús?
garargan. Sinöga Taytämi cielupita Taytantawan mamantapis regentsicmi.
rasumpacag tantataga garargan. Tsaynö regeycashaga ¿Imanirtan
33ॸPayllam garayäshunqui cielupita ‘cielupitam shamushcä’ nimantsic?”
cachämungan tantatapis cay patsachö 43ॸTsaynö niyaptinnam, Señor

llapan runacunata imayyagpis Jesucristo nirgan: “Tsaynö niyangagta


cawatsinanpag.” ama quiquillayquicunachöga rimayämar
34ॸRunacunanam niyargan: “Señor, parlaycachäyaytsu. 44ॸCachamagnï Taytä
tsaypunga tsay tantata cananpita pitapis acrar nogaman mana
imayyagpis garaycayällämay.” apamuptinga, manam nogaman shamur
35ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Tsay criyiyämanmantsu. Tsaymi nogata
cawatsicug tantaga nogam cä. Nogaman chasquimagcagtaga cay patsa
rasumpa ƿrmi criyicugcunaga pacha ushacangan junagchöpis
junta micushganömi cayanga y yacuta cawatsimushag. 45ॸDios Yayapa unay
tegllanganyag upyashganömi imaypis profëtancuna gellgayangan libruchömi
cushishga cawayanga. 36ॸPero puntata nirgan: ‘Llapan runacuna
niyangagnöpis gamcunaga manam musyayänanpagmi, quiquin Dios Yaya
criyiyämanquitsu milagru rurangäta yachatsirgan.’ Tsaynö pipis Dios Yaya
ricaycarpis. 37ॸTaytä entregamangan yachatsinganta cäsurnin cumplirmi,
runacunaga llapanpis criyimarmi nogaman shamur rasumpa
chasquiyäman. Tsaynö criyicur chasquiyäman.
chasquimagcunataga puntäman 46ॸ“Dios Yayataga manam ni pipis

shamuptinpis manam ni imay ricashgatsu. Paytaga ricashga Dios


gargoshagtsu. 38ॸNogaga manam Yayapita Shamushga Runallam.
quiquïpa munaylläpita 47ॸRasuncagtam niyag: Pipis nogaman

mandacunäpagtsu janag patsa cielupita rasumpa criyicurga, Dios Yayawanmi


shamushcä, sinöga cachamagnï Taytä imayyagpis cawacunga. 48ॸNogaga
munangannö mandamanganllata cawatsicug tantam cä. 49ॸRasumpam tsay
ruranäpagmi. 39ॸCachamagnïga manam tsunya mana imacagchö caycar, unay
munantsu entregamangan runacuna ni awiluntsiccunapis Dios Yaya
jucllayllapis ogracagnö inƿernuman cachämungan ‘manä’ niyangan micuyta
aywayänantaga. Taytäga munan cay micuyargan. Tsay micuyta micuycarpis,
patsa ushacangan junagchö cawatsimur tsay tsunyachömi wañur ushacäyargan.
cushishga cawayänanpagmi. 50ॸPero cananmi sïga, cay rasumpacag

Jn 6.31 Sal 78.24. Jn 6.45 Is 54.13.


203 ґkͮˇԆkͮॷ6

tantataga, quiquin Dios Yaya cielupita Dios Yayaman mañacuyänanpag


cachamushga. Tsaymi cay tantata goricäyänan wajichö.
micugcagga mana ushacag cawaychö
imayyagpis cawayanga. 51ॸNogam tsay Señor Jesucristo parlan mana
cielupita shamushga cawatsicug tantaga ushacag cawaypag
cä. Pipis tsay tantata micugcagga mana 60ॸTsaypitanam Señor Jesucristo

ushacag cawaytam taringa. Tsay tsaynö yachatsicunganta wiyar, tsay


tantaga nogapa cawag cuerpümi. atscag gatiragnincuna niyargan: “¡Cay
Tsaymi noga wañushag cay patsachö yachatsicunganga alläpa aja
llapan runacunaraycu, cieluchö mana tantiyaypagmi! ¿Pirag tsaytaga entendir
ushacag cawayta tariyänanpag.” chasquinman?”
52ॸTsaynö Señor Jesucristo niptinnam, 61ॸGatiragnin discïpuluncuna tsaynö

tsay judiucuna mana tantiyar jucnin niyanganta tantiyasquirmi, Señor


jucnin ninacuyargan: “¿Imanötan cay Jesucristo nirgan: “¿Tsaynö
runaga quiquinpa cuerpunta nïcuyaptigcu piñasquiyargoyqui? 62ॸPero
micutsimäshun?” 53ॸSeñor Jesucristonam gamcuna ¿ima niyanquimanrag Diospita
nirgan: “Rasuntam niyag: Pipis nogapa Shamushga Runa, unay cacungan
cuerpüta mana micurga y yawarnïta cieluman cutiycagta ricarnin?
mana upyarga, manam ni imaypis mana 63ॸQuiquillayquicunapa

ushacag cawayta taringatsu. 54ॸPero munayllayquicunawanga imayyagpis


pipis nogaman rasumpa ƿrmi mana ushacag cawaytaga manam ni
criyicamur cawagtam sïga, cay patsa imay tariyanquitsu. Sinöga
ushacangan junag cawatsimushag yachatsicurnin willacungäta chasquirmi
cieluchö imayyagpis cawanpag. sïga, Espïritu Santopita mushog cawayta
55ॸNogaga rasumpacag cawatsicug tariyanqui. 64ॸTsaynö caycaptinpis llapan
micuymi cä. Y yawarnïpis rasumpacag willayangagcunata manaragmi
yacum. 56ॸNogaman rasumpa ƿrmi waquiquiga criyiyämanquiragtsu.”
criyicayämurnin cuerpüta micur y Señor Jesucristoga tsaynö nirgan
yawarnïta upyar cawagcagga, imayca maygan runapis payta mana
jucllayllanömi nogawan cawan y chasquinganta musyarmi. Tsaynöllam
nogapis tsaynöllam paywan cawä. unaypitana musyargan maygan runa
57ॸCachamagnï cawatsicug Taytä carmi, traicionarnin chiquignincunaman
nogatapis cawatsiman. Tsaynöllam ranticunanpagcagtapis. 65ॸTsaymi
nogaman criyicamugcagtaga imayyagpis nirgan:
cawatsishag. 58ॸGamcunatam “Tsaynö mana criyiyaptiquim unayna
musyatsiyag cielupita shamugcag niyargag: Si Taytä poderninta pimanpis
rasumpa tantapag. Tsay tantaga manam mana churamuptinga, manam ni pipis
unay awiluntsiccuna ‘manä’ niyangan nogaman shamur rasumpa
micuyta micuyangannötsu. Paycunaga criyimanmantsu.”
tsay manäta micuycarpis 66ॸSeñor Jesucristo tsaynö

wañuyarganllam. Pero cielupita yachatsicuptinmi atscag


shamushgacag tantata micurmi sïga, gatiragnincunapis dëjasquir
imayyagpis cushishga cawayanga.” aywacuyargan. 67ॸWaquincag
59ॸTsaynömi Señor Jesucristo gatiragnincuna tsaynö
yachatsicurgan, Capernaum marcachö aywacuyaptinnam, tsay chunca ishcay
ґkͮˇԆkͮॷ6ٍॷ7 204

(12) discïpuluncunata Señor Jesucristo Jesucristopa waugencunapis


tapurgan: “¿Gamcunapis paycunanö parlayargan, Dios Yaya cachamungan
aywacuytacu munayanqui?” Cristo canganta mana criyir.
68ॸSimón Pedronam contestargan: 6ॸTsaynam Señor Jesucristo nirgan:

“Señor, ¿pimantagshi aywayäshag Dios “Manaragmi örä chämunragtsu Dios


Yayawan imayyagpis cawayänäpag Yaya munangannö Jerusalénman aywar,
yachaycätsiyämaptiquiga? llapanta rurar cumplinäpag. Pero
69ॸNogacunaga Dios Yaya cachamungan gamcunam sïga imay örapis aywayta
rasumpa Cristo cangayquitam criyirnin puediyanqui. 7ॸGamcunataga cay
musyayä.” patsachö llapan runacuna manam
70ॸSeñor Jesucristonam nirgan: chiquiyäshunquitsu. Pero nogatam sïga
“¿Manacu gamcunata chunca ishcay chiquiyäman imayca juc testïgunö jutsa
(12) discïpulücuna cayänayquipag rurag cayanganta musyatsiptï. 8ॸTsay
acrayashcag? ¡Tsaynö acrayangag ƿestamanga gamcunalla aywayay. Noga
caycarpis, jucniquiga Supaypa aywanäpagga manaran öra
munayninchömi caycäyanqui!” chämunragtsu.”
71ॸSeñor Jesucristoga tsaynö parlargan, 9ॸTsaynö nisquirmi, Señor Jesucristoga

Simón Iscariotepa tsurin Judáspagmi. Galileachö quëdacurgan.


Judásga Señor Jesucristopa discïpulun
caycarpis, mana alli rurag runacuna Israel runacunapa Ramäda
wañutsiyänanpagmi traicionarnin niyangan ƿestanman Señor
ranticurgan. Jesucristo aywangan
10ॸTsaypita waugencuna ƿestaman
Señor Jesucristopa waugencuna aywasquiyaptinnam, Señor Jesucristopis
payman mana criyiyangan pacayllapa mana pitapis willarlla

7 aywargan. 11ॸJerusalén ƿestachö Señor


1ॸTsaypitanam Galilea provinciachö

marcan marcan Señor Jesucristo Jesucristota alläpa ricchacurnin ashirmi,


yachatsicur purirgan. Israel runacunapa judiu autoridäcuna tapunacuyargan:
autoridänincuna wañutsiyta “¿Tsay runaga maychörag caycan?”
munayaptinmi, Judea provinciamanga 12ॸTsaychö maytsicag goricashga

aywayta munargantsu. 2ॸPero Israel runacunanam, Señor Jesucristopag


runacunapa Ramäda niyangan parlayargan: “Payga alläpa alli runam.”
ƿestancuna gallananpagmi, juc ishcay Pero waquincagcunanam niyargan:
junagcunalla faltaycargan. 3ॸTsaymi “Tsayga manam alli runatsu. Llapan
Señor Jesucristopa waugencuna runacunatam engañar llutanta
niyargan: “Ama cayllachöga caytsu. yachatsirnin puriycan.” 13ॸPero
Ayway mä Judea marcaman tsaychöpis autoridäcunapita mantsacurmi, tsaynö
gatiräshugniquicuna milagru pacayllapa parlayargan.
rurangayquita ricar, gamman
criyiyänanpag. 4ॸPipis alli regeshga cayta Señor Jesucristo Ramäda niyangan
munarga manam pacayllapaga imatapis ƿestachö yachatsicun
rurantsu. Caynö milagrucunata 14ॸTsay pullan ƿesta päsaycaptinnam

ruraycarga, llapan runacuna templuman Señor Jesucristo yaycusquir,


musyayänanpag puntancunachö runacunata yachatsirgan. 15ॸTsaynö
ruranquiman.” 5ॸTsaynömi Señor yachatsicunganta wiyarmi,
205 ґkͮˇԆkͮॷ7

autoridäcuna niyargan: “Maychöpis junagchöpis, wamrayquicunapa


mana estudiashga caycarga cuerpunchö señalaycätsirga, ¿imanirtan
¿imanöpatan cay runaga alläpa allish piñacur rabiapäyämanqui sabado jamay
yachan?” junagchö geshyagyasha runapa entëru
16ॸTsaynö niyaptinmi, Señor Jesucristo cuerpunta cuticätsingäpita? 24ॸManarag
nirgan: “Nogaga caynö yachä allipa musyaycarga ama
cachamagnï Dios Yaya yachatsimashga ricäyangayquillapitaga pitapis
captinmi, manam quiquilläpitatsu juzgayaytsu. Rasumpa pitapis juzgarga,
yachagpis cä. 17ॸPipis Dios Yaya imatapis alli musyar rasumpacagllata
munangannö cawarga, rasumpam parlayanqui.”
musyanga cay yachatsicungäcuna Dios
Yayapita o quiquïpa yarpaylläpita Señor Jesucristo
canganta. 18ॸWaquincagcunaga willacun maypita canganta
runacunalla aläbayänanta munarmi, 25ॸTsaynam Jerusalénchö täcug

quiquincunapa yarpayllancunapita runacuna ninacuyargan: “¿Manacu cay


yachatsicur puriyan. Pero nogagam runaga wañutsiyänanpag ashicäyangan?
yachatsicü cachamagnï aläbamänanpag. 26ॸLlapan runacunapa puntanchö

Tsaymi pay munangannö parlaptinpis manatsag ima niyantsu.


rasumpacagllata yachatsicü, ¿Autoridäcunapis rasumpa Dios Yaya
chasquiyämaptin o mana cachamungan Cristo cangantatsurag
chasquiyämaptinpis. 19ॸGamcunam unay yarpäyan? 27ॸPero nogantsicga Jesús
Moisés gellgangan leycunata may marcapita cangantapis
chasquiyargayqui Dios Yaya musyantsicmi. Rasumpa Dios Yaya
munangannö cawayänayquipag. Pero cachamungan Cristo shamuptinga,
tsay leycunataga manam ni manam ni pipis musyanmantsu maypita
maygayquillapis cäsuyargayquitsu. shamungantapis.”
Tsaynö mana cäsuycarga ¿imanirtan 28ॸTsaynö niyanganta wiyasquirmi,

nogata wañutsiyämayta munayanqui?” templuchö yachatsicuycanganpita Señor


20ॸGoricashga runacunanam niyargan: Jesucristo jinchi nirgan: “Aumi,
“Gampa shongoyquichöga supaymi gamcunaga regeyämanquim y
caycan. ¿Pitan wañutsishuyniquita musyayanquim maypita shamungäta.
munan?” Pero nogaga manam quiquïpa
21ॸSeñor Jesucristonam nirgan: munaylläpitatsu cay patsaman
“Sabado jamay junagchö juc shamushcä, sinöga cachamagnï Dios
geshyagyasha runata cuticätsingäpitam Yayapa mandädunta cumplirmi
mantsacashga caycäyanqui. 22ॸMä shamushcä. Dios Yaya rasumpacag
entendiyämay. Unay Moisés captinmi, gamcunaga regeyanquitsu.
yachatsicungan leycunata cumplirmi, 29ॸNogaga Dios Yayapita shamushga

sabado jamay junagcaptinpis, ollgo carmi regë, pay cay patsaman


wamrayquicunapa cuerpunchö cachamashga captin.”
señalatsiyanqui. Moisés tsaynö 30ॸTsaynö niptinmi, autoridäcuna

yachatsicuptinpis, tsayga shamurgan Señor Jesucristota prësu achcuyta


unay awiluntsic Abrahampa munayargan. Pero manarag wañunan
tiempunpitanam. 23ॸTsaynö Moiséspa öra captinmi ni pipis achcurgantsu.
leyninta cumplir jamay sabado 31ॸTsaynö nicäyaptinpis, atscagmi Señor
ґkͮˇԆkͮॷ7 206

Jesucristoman criyiyargan. Tsaymi Santo imaypis caycanga. Tsaynö


llapan criyicug runacuna niyargan: cananpagmi Diospa Palabran
“Rasumpa Dios Yaya cachamungan gellgashgachö cargan.”
Cristo shamurga ¿cay runapita 39ॸTsaynö nirmi yachatsicurgan

masragtsurag milagrucunata ruranga?” payman criyicugcuna Espïritu Santota


chasquiyänanpag canganta. Tsaymi
Fariseocuna Señor Jesucristota paycunaga Espïritu Santota manarag
prësu achcuyta munayan chasquiyargantsu. Pero wañunganpita
32ॸTsaypitanam runacuna tsaynö cawascamuptinmi sïga Señor
parlapacuyanganta wiyasquir, Jesucristoman criyicugcagcuna Espïritu
sacerdöticunapa mandagnincunawan Santota chasquiyargan.
fariseocuna templu cuidag
wardiacunata cachayargan Señor Señor Jesucristo parlanganta wiyar
Jesucristota prësu achcuyänanpag. runacuna raquicäyan
33ॸSeñor Jesucristonam nirgan: 40ॸSeñor Jesucristo tsaynö parlanganta

“Gamcunawanga juc ishcay junagllanam wiyarmi, tsaychö waquincag runacuna


pagta cashun. Pero tsaypitaga niyargan: “Cayga unay Moisés
cachamagnï Dios Yayamanmi gellgangannö willacug shamugpagcag
cuticushag. 34ॸAshiyämarpis mananam Profëtam.” 41ॸWaquincagcunanam
tariyämanquitsu. Noga aywangämanga niyargan: “¡Payga Salvacug Cristom!”
manam quiquillayquicunaga aywayta Pero waquincagnam niyargan:
puediyanquitsu.” “Manam, Galilea runam cayga
35ॸTsaynö niptinmi Israel runacuna ¿imanöpatan Galileapitaga Cristo
ninacuyargan: “¿Nogantsic mana shamunman cargan? 42ॸDiospa Palabran
tarinapagga mayparag aywanga? ¿Juclä gellgashgachö ningannöga, unay rey
griegocunapa naciunninchö witsicashga Davidpa ayllunpitam Belen marcachö
marcamajintsiccunamantsurag o Cristoga yurinan cargan, Davidpis tsay
griegocunamantsurag yachatsicug marcapita captin.”
aywanga? 36ॸ¿Ima ninantan 43ॸTsaynö waquinga allita yarpar y

‘Ashiyämarpis manam tariyämanquitsu’ waquincagnam mana allicunata yarpar,


ninganga? ¿Imanirag pay Señor Jesucristo janan raquicar
aywanganmanga aywayta ushacäyargan. 44ॸWaquincagcunanam
puedishuntsu?” prësu achcuyta munayargan. Pero
manam ni mayganpis achcuyta
Señor Jesucristoga mayunö balurayargantsu.
cawatsicug yacum
37ॸFiesta Señor Jesucristoman autoridäcuna
ushacänan junagragmi alläpa
jatun dia cargan. Tsay junagchömi criyiyantsu
Señor Jesucristo ichircur jinchi nirgan: 45ॸTsaypitanam templuchö wardiacuna

“Mayganpis yacunarga nogaman mandayangan sacerdöticunapa


criyicurnin, cawatsicug yacuta upyag mandagnincunawan fariseocuna
shayämutsun. 38ॸPashtag pucyupita caycäyanganman cutiyargan.
mana ushacaypa chuya yacu Chäriyaptinnam tapuyargan:
yargamungannömi, nogaman “¿Imanirtan tsay Jesústa prësu mana
criyicugcunapa shongonchö Espïritu apayämurgoyquitsu?”
207 ґkͮˇԆkͮॷ7ٍॷ8

46ॸWardiacunanam contestayargan: ruraycagta tarisquir apayämurnin,


“¡Manam ni pipis cay runa parlangannö llapan runapa puntanman ichiycatsir,
ni imaypis yachatsicushgatsu!” 4ॸniyargan: “Maestru, cay warmitam
47ॸTsaynö niyaptinnam, fariseocuna tariyargö juc ollgowan mana alli jutsata
niyargan: “¿Asta gamcunatapiscu ruraycagta. 5ॸLeynintsicchömi unay
engañar criyiscatsiyämushurgoyqui? Moisés gellgar mandacurgan, lluta
48ॸ¿Acäsu tsay runamanga waquincag puricug warmitaga sagmarnin
autoridänintsiccuna y fariseocunapis wañutsinapag. Pero gamga
criyiyashgacu? 49ॸ¡Manam! ¡Pero tsay ¿imaninquitan tsaynö warmipag?”
mana ima musyag runacunallam, 6ॸPaycunaga tsaynö Señor Jesucristota

leynintsiccunata mana musyar tapuyargan llutan mana allita


Paymanga criyiyan! ¡Tsay runacunaga parlascatsir, “Mana alli yachatsicugmi”
alli castigashgam cayanga!” nir acusayänanpag.
50ॸJuccutim judiucunapa Pero tsaynö tapuyaptinmi Señor
autoridänincunawan mandacug Jesucristo patsaman umpuycur allpachö
Nicodemo pagasllapa Señor Jesucristota dëdunwan gellgargan. 7ॸTsaypitanam
ricagnin aywar nirgan: 51ॸ“Moisés yapay yapay tapuyaptin ichircur nirgan:
yachatsicungan leynintsic ningannöpis, “Mä maygayquipis mana juc
manam juc runata condenashwantsu jutsayogcag, cay warmita puntata
jutsayog canganta o imatapis sagmatsun.” 8ॸTsaynö nisquirnam, yapay
ruranganta manarag allipa wiyarnin umpuycurnin patsachö gellgar sïgirgan.
musyarga.” 9ॸSeñor Jesucristo tsaynö ninganta
52ॸPaycunanam contestayargan: tantiyasquirnam auquincunapita
“¿Gampis Galileapitacu canqui? Masqui gallaycur asta jövencunapis jucpa jucpa
Diospa Palabran liyir yachacuy, manam yargornin aywacuyargan. Llapan
ni maygan profëtapis Galileapitaga aywacusquiyaptinnam, tsay warmillana
shamunanpag cangantaga Señor Jesucristopa puntanchö
willamantsictsu.” quëdasquirgan. 10ॸTsaynam Señor
53ॸ[Tsaynö nisquirnam cada ünu Jesucristo ichircur warmita nirgan:
wajincunapa cuticuyargan. “Warmi, ¿maytan shimpiyäshugniqui
runacuna? ¿Manacu ni jucllagllapis
Señor Jesucristoman chätsiyan condenashurgoyqui?”
lluta jucnin jucninwan 11ॸWarminam contestargan: “Señor,
puricug warmita manam ni maygan.”

8
1ॸTsaypitanam Señor Jesucristoga Tsaynam Señor Jesucristo nirgan:
olïvos niyangan jircaman “Tsaynöllam nogapis condenagtsu. Pero
aywacurgan. 2ॸWaränin alleg patsa cananga wajiquiman aywacur, amana
warasquiptinnam templuman cutiycur, yapaywanga jutsata rurar purinquinatsu.”]
maytsicag runacunna goricasquiyaptin
Señor Jesucristoga llapan
jamaycur yachtsicurgan.
3ॸTsaymannam ley runacunapag imayca juc actsinömi
yachatsicugcunawan fariseocuna juc 12ॸTsaypitanam atscag runacuna

warmi ollgowan mana alli jutsata goricäyaptin Señor Jesucristo yapay

Jn 7.53-8.11 Cay versïculocuna manam cantsu puntacag waquin librucunachöga.


ґkͮˇԆkͮॷ8 208

nirgan: “Nogaga cay patsachö actsinömi mana tariyämar jutsayquicunallachö


cä. Tsaymi nogaman criyicamur wañuyanqui. Noga aywangämanga
gatimag runacunaga mananam manam gamcunaga aywayta
tutapaychönötsu puriyanga, sinöga puediyanquitsu.”
imayca allish actsichönömi cawayanga.” 22ॸJudiucunanam ninacuyargan:
13ॸTsaynam fariseocuna niyargan: “¿Quiquillantsurag wañutsicuyta
“Gamga quiquillayqui alli munaycan? ¿Imanirrag ‘noga
canayquipagmi tsaycunata parlanqui. aywangämanga manam aywayta
Tsay ningayquiga manam rasumpatsu.” puediyanquitsu’ nimantsic?”
14ॸSeñor Jesucristonam contestargan: 23ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

“Quiquilläpag imapata parlaptïpis noga “Gamcunam cay patsapita cayanqui,


willacungäga rasumpacagmi. Tsaymi nogaga pero nogaga janag patsa cielupitam
musyä maypita shamungätawan maypa shamushcä. Tsaynöllam gamcuna cay
cutinäpagpis. Pero gamcunam sïga, ni mundupita cayanqui, pero nogam sïga
maypita shamungätawan ni mayman cay mundupitatsu cä. 24ॸTsaymi
cutinäpag cangantapis musyayanquitsu. gamcunataga jutsayquicunallachömi
15ॸGamcunaga quiquiquicunapa wañuyanqui niyashcag. Si gamcuna
yarpayllayquicunawanmi pitapis noga cangätawan Diospita shamungäta
juzgayanqui. Pero nogaga manam ni pitapis rasumpa mana criyirga,
jusgätsu. 16ॸPero si noga pitapis juzgarga, jutsayquicunallachömi wañuyanqui.”
rasumpacagllatam juzgashag. Nogaga 25ॸTsaynam tapuyargan: “¿Pitan gam

manam quiquillätsu pitapis jusgä, sinöga canqui?”


cachamagnï Taytäwan ishcämi juzgayä. Señor Jesucristonam contestargan:
17ॸLeyniquicunachömi gellgashga caycan, si “Gallananpita niyangagnöllam cä.
ishcag testïgucuna iwallla parlayaptinga, tsay 26ॸGamcunata niyänagpagwan

parlayangan rasumpa canganta. 18ॸTsaynö jutsayquicunata juzgayänagpagga


captinmi, nogapis quiquïpag juc testïgu cä. atscallaragmi can. Pero tsay cachamagnïga
Tsay juccag testïgunam cachamagnï Taytä.” imaypis rasumpacagllatam willacun.
19ॸFariseocunanam tapuyargan: Tsaymi nogapis llapan runacunata willacü,
“¿Maychötan Taytayqui caycan?” cachamagnï parlanganta wiyangänölla.”
Señor Jesucristonam contestargan: 27ॸPero paycunaga manam ni juc

“Gamcunaga manam nogata ni Taytätapis entendiyargantsu Taytanpag parlaycanganta.


regeyanquitsu. Si nogata regeyämarga 28ॸTsaymi Señor Jesucristo nirgan: “Gamcuna

Taytätapis regeyämanquimanmi.” altuman pallarcayämarmi rasumpa


20ॸSeñor Jesucristoga templuchö musyayanqui Diospita Shamushga Runata pï
yachatsicuycarmi caycunata parlargan, canganta. Nogaga manam quiquilläpitatsu
limushna goricuyänancagchö. Pero imatapis parlar rurä, sinöga quiquin
manam ni pipis prësu achcuyargantsu, cachamagnï Taytä yachatsimanganllatam
manarag öran chämuptin. willacü. 29ॸTsay cachamagnïga nogawanmi
pagtä imaypis caycan, manam japallätaga
“Noga aywangämanga, manam dëjamantsu. Nogaga pay munangannöllam
gamcunaga aywayta imaypis allicunallata ruraycä.”
puediyanquitsu” 30ॸTsaynö Señor Jesucristo
21ॸTsaypitanamSeñor Jesucristo yapay yachatsicuptinmi, atscag runacuna
nirgan: “Aywacusquiptïmi ashirpis payman criyicuyargan.
209 ґkͮˇԆkͮॷ8

caycaptinpis gamcunam sïga, Dios Yaya


Unay awiluntsic Abrahampa rasumpacagllata musyatsimanganta
aylluncuna willacuptïpis wañutsiyämayta
31ॸTsaypitanam payman criyicug munayanqui. ¡Unay Abrahamga manam
judiucunata Señor Jesucristo nirgan: “Si ni imay tsaynöga rurargantsu!
gamcuna yachatsiyangagnölla rasumpa 41ॸGamcunaga imatapis rurayanqui

cäsucur cawarga, discïpulücunam taytayquicuna ruranganllatam.”


cayanqui. 32ॸTsaymi rasumpacagta Judiucunanam piñacur niyargan:
regernin, jutsayquicunapita librina “¡Nogacunaga manam
cushishga shumag cawacuyanqui.” wachapucushgatsu cayä, nogacunapa
33ॸPaycunanam contestayargan: jucllayllam taytäcunaga quiquin Dios
“Nogacunaga unay Abrahampa ayllun Yaya!”
carmi, ni imaypis jucpa servigninga
esclävuga cayashcätsu. ¿Imanirtan Supayta servirnin wamrannö
gamga ‘librinam cayanqui’ jutsallachö cawagcuna
niyämanqui?” 42ॸSeñor Jesucristonam contestargan:
34ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Si rasumpa Dios Yaya taytayquicuna
“Rasuncagtam niyag: Pipis jutsa captinga, nogatapis
rurayllachö cawarga, jutsapa servignin cuyayämanquimanmi, Dios Yayapita
esclävunmi caycan. 35ॸJuc servicug shamushga caychö caycaptï. Nogaga
esclävuga manam ni imaypis, manam quiquïpa munaylläpitatsu cay
patronninpa ayllunga cangatsu. Pero patsaman shamushcä, sinöga quiquin
wamranmi sïga imaypis paypa rasumpa Dios Yayam cachamashga. 43ॸ¿Imanirtan
ayllun canga. 36ॸTsaynöllam Dios Yayapa yachatsicuynïta gamcuna mana
Tsurin perdonar librayäshuptiquiga, entendiyanquitsu? Gamcuna palabrä
llapayquipis rasumpa libri Supaypa yachatsicungäta manam wiyayta
mana servigna cayanqui. 37ॸMusyämi munayanquitsu. 44ॸGamcunaga Supaypa
gamcuna unay Abrahampa ayllun cayaptiquim, pay taytayquicuna. Tsaymi
cayangayquita. Pero paypa ayllun pay munangallanta imatapis rurayta
caycarpis, yachatsicungäta mana munayanqui. Supayga unaypitam
criyiyämarmi wañutsiyämayta runacunata wañutsirnin jutsata
munayanqui. 38ॸNogaga Taytäpa ruratsirgan. Tsaymi payga ni imaypis
puntanchö ricangällatam parlar rasumpacagtaga parlantsu imaycatapis
gamcunata willayag. Tsaynömi llullacurllam puriycan. Payga alläpa
gamcunapis taytayquicuna llullam rasumpa llullacuypa taytan car.
mandayäshungayquillata imatapis 45ॸ¡Pero nogaga rasumpacagllata

rurayanqui.” willayaptigmi, gamcunaga mana


39ॸPaycunanam niyargan: criyiyämanquitsu! 46ॸ¿Mä
“Nogacunapa taytäcunaga unay maygallayquipis shimpiyämay noga
Abrahammi.” jutsayog cangäta? Rasuncagllata
Pero Señor Jesucristonam yachatsicur parlaycaptïga ¿imanirtan
contestargan: “Si rasumpa gamcuna criyiyämanquitsu? 47ॸDios Yayapa
unay Abrahampa aylluncuna carga, pay runancunaga Diospa Alli
allicunallata rurangannömi gamcunapis Willacuynintam wiyarnin cäsuyan. Pero
rurayanquiman. 40ॸPero tsaynö gamcunaga Dios Yayapa mana carmi,
ґkͮˇԆkͮॷ8ٍॷ9 210

Palabranta yachatsicur willacungätapis Taytä imanö canganta ni imata


chasquiyämanquitsu.” rurangantapis regeyanquitsu. Pero
nogam sïga rasumpa regë. Si ‘manam
Señor Jesucristoga unay regëtsu’ nirga, gamcunanöllam llullacur
Abrahampitapis mas mana allicunata parlaycäman. Rasumpa
puntantanam cargan Taytäta regermi pay nimanganllata
48ॸTsaynam judiucuna niyargan: cumplirnin imatapis ruraycä. 56ॸUnay
“Rasuncagllatam niyag: ¡Gamga aylluyquicuna Abrahampis alläpam
Samaritäno runam canqui! ¡Gamga cushicurgan cay patsaman shamunäpag
supayyog carmi, alläpana cangan junagta musyasquir. Tsay
löcuyaycanqui!” musyangantanö ricaycurmi alläpa
49ॸSeñor Jesucristonam contestargan: cushicurgan.”
“Manam nogachöga ni ima supaypis 57ॸJudiucunanam Señor Jesucristota

cantsu. Nogaga imatapis rurä Taytäta niyargan: “¡Gamga manaragmi pitsga


respetarnin cäsurmi. Pero gamcunaga chunca (50) watayogragtsu canqui! Pero
mana respetarmi chiquiyämanqui. ¿imanötan Abrahamta regë
50ॸNogaga manam runacuna niyämanqui?”
respetayämänanta munartsu willacur 58ॸSeñor Jesucristonam contestargan:

puriycä. Aunqui Taytäga runacuna “Rasuncagtam niyag: ¡Manarag unay


respetayämänanta munaptinpis, mana Abraham yuriptinmi, mas puntatana
respetayämanganpitam Taytäga noga cä!”
juzganga. 51ॸRasuncagtam niyag: Llapan 59ॸTsaynam rumita achcurcur

yachatsicungäcunata cäsurnin sagmayta munayaptin, Señor


criyimagcunaga Dios Yayawanmi Jesucristoga runacunapa rurinpa
cieluchö imayyagpis cawayanga.” päsasquir, templupita aywacurgan.
52ॸJudiucunanam contestayargan:

“¡Cananmi sïga rasumpa musyayargö, Señor Jesucristo cuticätsin,


supayyog cangayquita! Abrahamwan yuringanpitana gapra runata

9
Dios Yayapa unay willacug 1ॸTsaypa päsaycarnam Señor
profëtacunapis llapanmi wañuyargan. Jesucristo ricaycurgan,
Pero gamga ‘yachatsicungäta criyicur yuringanpitana juc gapra runata.
cäsucugcunaga manam ni imaypis 2ॸTsaynam discïpuluncuna tapuyargan:

wañuyangatsu’ niyämanqui. 53ॸ¿Acaso “Maestru, ¿imanirtan cay runaga gapra


gamga unay awilücuna Abrahampita yurishga? ¿Taytancunapa
mascu canqui? Paypis wañushgam y jutsancunapitacu o quiquinpa
Dios Yayapa unay willacug jutsanpitacu?”
profëtancunapis llapanmi 3ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Manam

wañuyashgalla. ¿Gamga pï quiquinpa ni taytancunapa jutsanpitatsu


cangayquitanatan yarpanqui?” gapra yurishga. Sinöga noga cuticätsiptï
54ॸSeñor Jesucristonam contestargan: Dios Yaya poderöso canganta runacuna
“Si quiquilläpita aläbacuptïga, musyayänanpagmi tsaynö yurishga.
aläbacungäpis manam ni imapag 4ॸTsaymi cay patsachö cangäyag

välenmantsu. Pero nogata aläbamagnïga cachamagnï Dios Yaya munanganta


quiquin Taytämi, gamcuna tsay ‘Diosnï’ rurashwan, imayca juc runa junagpa
niyangayqui. 55ॸGamcunaga manam trabajangannö. Pero tutapasquiptinmi
211 ґkͮˇԆkͮॷ9

sïga ni pipis trabajayannatsu mana junagmi cargan. 15ॸTsayman


ricayta puedir. 5ॸTsaymi nogaga cay chaycatsiyaptinmi, imanöpa ñawin
patsachö cangäyagga, imayca actsinö allishna ricanganta tapuyargan. Paynam
llapan runacunapag caycä.” contestargan: “Ñawïman getäta
6ॸTsaynö nisquirnam patsaman llushircamuptin mayllacusquirmi,
togaycurnin getäta rurasquir gaprapa cananga allishna ricä.”
ñawinta llushircurgan. 7ॸTsaypitanam 16ॸWaquincag fariseocunanam

nirgan: “Canan ayway Siloé niyangan niyargan: “Tsay cuticätsignin runaga


pösuman ñawiquita manam Dios Yaya cachamungantsu.
mayllacamunayquipag.” (Siloé ninanga Tsaymi sabado jamay junagtapis
“Cachamushga” ninanmi cargan.) respetantsu.”
Gapra runanam aywarnin Pero waquincagnam niyargan:
mayllacascamur, ñawin allish ricarna “¿Imanötan cayläya señal milagrutaga
cutiscamurgan. 8ॸTsaynö ñawin sänutana ruranman jutsasapa caycarga?” Tsaynö
ricarmi, vecïnuncunawan limushnata mana entendinacur llapan mana
mañacur canganta regegnincuna acuerdu carmi, quiquincuna pura
tapunacuyargan: “¿Cay runaga manacu raquicar, 17ॸunay gapra canganpita
imaypis jamaycur limushnata mañacug cuticashga runata yapay tapuyargan:
gapra?” “Gamga ¿pï cangantan yarpanqui tsay
9ॸWaquinnam niyargan: “Aumi, paymi cuticätsishugniqui runapag?”
cayga.” Waquinnam niyargan: “Manam Paynam contestargan: “Nogalläpagga
paytsu, aunqui payricugcarpis.” Dios Yayapa profëtanami.”
Pero quiquinnam nirgan: “Aumi. 18ॸPero judiucunaga manam criyiyta

Nogam cä.” munayargantsu, gapra canganpita


10ॸTsaynam tapuyargan: “¿Imanötan allishna ricanta. Tsaymi gapra
cananga ñawiqui allishna rican?” canganpita cuticashga runapa
11ॸPaynam contestargan: “Tsay ‘Jesús’ taytantawan mamanta gayatsiyämur,
niyangan runam patsaman togaycur 19ॸtapuyargan: “¿Caycu gamcunapa

getäta rurasquir ñawïman wamrayquicuna? ¿Rasumpacu gapra


llushircamurgan. Tsaypitanam ‘Siloé’ yurirgan? ¿Imanöpatan canga allishna
niyangan pösuman ñawïta mayllanäpag rican?”
mandamargan. Tsaychö ñawïta 20ॸTsaynam mamanwan taytan

mayllascamurmi cananga allishna contestayargan: “Aumi. Payga


ricällä.” nogacunapa wamräcunam. Rasumpam
12ॸTsaypitanam tapuyargan: yuringanpita gapra cargan. 21ॸPero
“¿Maychötan tsay runa caycan?” manam musyayätsu imanöpa
Paynam nirgan: “Manam musyätsu.” cuticanganta ni pï cuticätsingantapis.
Payga yashga runanam. Quiquinta
Fariseocuna obligarnin tapuyan tapuyay rasuncagta
gapra canganpita cuticashga runata willayäshunayquipag.”
13ॸTsaypitanam tsay gapra canganpita 22ॸTaytanwan maman tsaynö niyargan

cuticashga runata pushayargan judiucunapa autoridänincunapita


fariseocunaman. 14ॸSeñor Jesucristo tsay mantsacurmi. Puntatam autoridäcuna
gapra runapa ñawinta cuticätsinanpag willanacushga cayargan maygan runapis
getäta rurangan junagga sabado jamay “Jesús Dios Yaya cachamungan
ґkͮˇԆkͮॷ9 212

Cristom” nigcagtaga Dios Yayaman jutsasapa runacunataga Dios Yaya mana


mañacuyänanpag goricäyänan wajipita wiyanganta. Pero pay munanganllata
gargosquir manana ni imaypis rurar mañacurnin adorayaptinmi sïga,
consentiyänanpag. 23ॸTsayta rasumpa wiyan. 32ॸManam ni pipagpis ni
mantsacurmi taytanwan mamanpis imaypis wiyashgatsu cantsic,
niyargan: “Payga yashga runanam. yuringanpitana gapra runata
Quiquinta tapuyay.” cuticätsinganta. 33ॸSi tsay runa Dios
24ॸTsaynam gapra canganpita Yayapita mana shamushga carga,
cuticashga runata judiucuna yapay manam ni imata ruraytapis
gayascatsimur niyargan: “Rasumpacagta puedinmantsu.”
willayämay Dios Yaya ricaycäshunquim. 34ॸTsaymi autoridäcuna niyargan:

Cuticätsishugniqui Dios Yayata “¡Gamga yuringayquipitanam alläpa


alabayga. Nogacuna musyayämi tsay lluta jutsasapa canqui! ¿Jinapis
runaga jutsasapa canganta.” nogacunatam yachatsiyämayta
25ॸPaynam contestargan: “Nogaga munanqui?” Tsaynö nirmi, Dios
manam musyatsu jutsasapa o mana Yayaman mañacuyänanpag goricäyänan
jutsannag cangantapis. Pero imatam wajipita gargoyargan manana ni
sïga musyä gapra cangäpita, cananga imaypis cutinanpag.
cuticashga allina ricangäta.”
26ॸYapaynam tapuyargan: “¿Imatatan Shongoncunachö imayca gapranö
rurashurgoyqui? ¿Imanötan ñawiqui mana criyicugcuna
ricänanpag cuticätsishurgoyqui?” 35ॸTsay cuticashga runata Dios
27ॸTsaynam contestargan: “¡Nogaga Yayaman mañacuyänanpag goricäyänan
willayashcagnam, pero gamcunaga wajipita gargoyangantam Señor
manam wiyayämanquitsu ni Jesucristo musyasquirgan. Tsaynam
criyiyämanquitsu! ¿Imanirtan alläpa runata ashirnin tarisquir tapurgan:
tapupäyämanqui yapay yapay “¿Gamga criyinquicu Diospita
wiyaytacu munayanqui? ¿Gamcunapis Shamushga Runaman?”
paypa gatirag discïpulun caytacu 36ॸPaynam nirgan: “Señor, ¿pitan tsay

munayanqui?” runa? Willaycamay payman ƿrmi


28ॸTsaypitanam insultarnin niyargan: criyicunäpag.”
“¡Gammi tsay runapa gatiragninga 37ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

canqui! ¡Pero nogacunaga unay “Gamga ricashcanquinam. Nogam


Moiséspa gatiragninmi cayä! rasumpa cä, gamwan parlaycag.”
29ॸNogacunag musyayämi unay Moisésta 38ॸTsaynam runaga Señor Jesucristopa

quiquin Dios Yaya parlapanganta. Pero puntanman gongorpacuycur adorarnin


tsay runapagga manam ni pï canganta nirgan: “Señor, criyillämi.”
ni maypita shamungantapis 39ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

musyayätsu.” “Nogam cay patsaman shamushcä


30ॸTsay gapra canganpita cuticashga llapan runacunapa jutsancunata
runanam contestargan: “¡Imanötan juzganäpag. Tsaynöllam shamushcä
tsayga! Gamcunaga musyayanquitsu gapracunata ricätsirnin, allish
maypita shamungantapis, pero nogatam ricagtucugcunataga imay gapramannö
sïga ñawï allish ricänanpag ticrananpag, chucru shongo
cuticätsimashga. 31ॸMusyantsicmi cayanganpita.”
213 ґkͮˇԆkͮॷ9ٍॷ10

40ॸSeñor Jesucristo tsaynö ninganta shamugcag runacunaga, llapanpis mana


wiyasquirnam, tsaychö waquincag alli rurag suwam cayashga. Pero
fariseocuna niyargan: “¡Imanö! ¿Acäsu üshacunaga manam cäsuyargantsu.
nogacunapis gapracu cayä?” 9ॸNogam puncuga cä: Tsaymi pipis
41ॸSeñor Jesucristonam contestargan: nogaman criyicurga genchaman üsha
“Aumi, rasumpa gapranö carga manam yaycungannö salvacashga cayanga. Tsay
jutsayquicunapita culpayogtsu üsha alli gewata taringannömi, yaycur
cayanquiman. Pero ‘allish ricä’ nirmi, yargorpis mushog cawayta tariyanga.
gamcunaga jutsayquicunapita rasumpa 10ॸSuwagam shamun suwarnin wañutsir

culpayog cayanqui.” ushacätsinanpag. Pero nogam sïga


shamushcä llapan runacuna cay
Üsha mitsicugwan üshancuna patsachö y janag patsachöpis allicag

10
1ॸTsaypitanam Señor Jesucristo mushog cawayta tariyaptin cushishga
nirgan: “Rasuncagtagam pipis atsca cayäpunanpag.
gencha puncupa mana yaycurnin, 11ॸ“Nogam rasumpa alli mitsicugga cä.

jucläpa lätar genchaman yaycugcagga Rasumpa alli mitsicugga, quiquinpa


alläpa mana alli rurag suwam. 2ॸPero cawaynintapis perdinmanmi üshancuna
gencha puncupa yaycugcagmi sïga, jananga. 12ॸPägallapag mitsipucugcagmi
üshacunata rasumpa mitsicug. sïga, atog shamuycagta ricasquirpis,
3ॸGenchata täpag runa puncuta üshacunata dëjasquir geshpirnin
quichasquiptin, mitsicug runa aywacun, mana rasumpa ämun car.
genchaman yaycusquir llapan Tsaynö jagesquiptinmi atog
üshacunata shutinllapa gayan. Tsaynö üshacunaman chaycur, wacpa caypa
gayaptinmi rasumpa vozninta wiyar gaticachaptin geshpirnin witsicar
genchapita llapan yargayämun. 4ॸTsay aywacuyan. 13ॸTsaynö runaga geshpin
genchapita wagtaman pägayänanllapag yarpacurmi, manam
gargosquiptinnam, llapan üshancuna üshacunapagga ni imapis gocuntsu.
mitsigninpa gepanta gatirnin aywayan, 14ॸ“Nogam rasumpa alli mitsicugga cä.

ämunpa vozninta rasumpa regernin. Tsaymi üshäcunata rasumpa regë y


5ॸPero mana rasumpa mitsignin üshäcunanam nogatapis regeyäman.
canganta tantiyasquirmi sïga, vozninta 15ॸTsaynöllam Taytä nogata

mana reger geshpirnin jucläpa regemangannö nogapis rasumpa regë.


aywacuyan.” Tsaynöpam nogaga üshäcunaraycu jina
6ॸTsaynömi Señor Jesucristo wañushagpis. 16ॸTsaynöllam capaman
yachatsicurgan üshaman iwalatsicurnin. cay genchapita juclächöpis üshäcuna,
Pero tsaychö caycag runacunaga tsay üshäcunatapis cay genchamanmi
manam tantiyayargantsu ni imapag llapanta gorimushag. Tsaynö
parlar yachatsicungantapis. maytsaypita goricascamuptï voznïta
wiyar cäsuyämaptinmi, juc genchalla y
Señor Jesucristoga allish juc mitsicuglla canga.
mitsicugmi 17ॸ“Taytämi alläpa cuyaman llapan
7ॸTsaymi Señor Jesucristo yapay üshanö runacunaraycu wañuptïpis,
nirgan: “Caytaga rasumpacagtam niyag: cawaynï yapay garamänanpag.
Nogam üshacuna gaycuräyangan 18ॸManam ni pipis cawaynïtaga

puncuga cä. 8ॸTsay nogapita mas puntata gechumanmantsu, sinöga llapan


ґkͮˇԆkͮॷ10 214

runacunata cuyar quiquï munaptïmi paycunaga nogata gatiräyäman.


chiquimagnïcunapis wañutsiyämanga. 28ॸNogaga mana ushacag cawaytam
Puedïmi cawaynïta llapan runacunapag llapan üshacunata garashag. Tsaymi ni
entregacuyta y wañusquir imaypis asïpägga ogracarnin
cawamuytapis. Rasumpa caynö wañuyangatsu ni pipis gechumayta
cananpagmi Taytä mandamargan.” puedingatsu. 29ॸTaytä imayca
19ॸJudiucuna Señor Jesucristo tsaynö üshacunatanö llapan criyicug runäcuna
parlanganta wiyaycurnam yapay garamagga llapanpitapis mas
raquicäyargan. 20ॸTsaychö atscag poderösom. Tsaymi ni pipis Taytä
caycagcunam niyargan: “¿Imanirtan cuidangantaga gechuyninta puedintsu.
cäsuyanqui supayyog car, löcuyäshga 30ॸTaytäwan nogaga ishcäcunam juc

caycaptin?” persönalla cayä.”


21ॸPero waquincagnam niyargan: 31ॸTsaynö niptinnam judiucuna yapay

“Manam ni pipis shongonchö rasumpa rumita aptarcäriyargan Señor


supay captinga caynö parlanmantsu. Jesucristota sagmayänanpag. 32ॸPero
¿Acäsu juc supayga gapracunata Señor Jesucristonam nirgan: “Taytäpa
cuticätsir allishcu ricätsinman?” poderninwan allicunallata rurarmi,
atsca cuti milagrucunata
Señor Jesucristota judiucuna mana puntayquicunachö rurargö. ¿Maygan
criyirnin rechazayan milagru rurangäpitatan sagmayta
22ॸJerusalén marcachönam tamya munayämanqui?”
witsan, templuchö mana allicunata 33ॸJudiucunanam contestayargan:

rurayanganpita limpiayangan ƿestata “Manam milagrucunata


ruraycäyargan. 23ॸTempluchö rurangayquipitatsu sagmayta munayag.
caycarnam, Señor Jesucristo Sinöga quiquiquim Dios Yayapa contran
puriycargan Salomón ningan mana allicunata parlaycanqui. Gamga
corredorchö. 24ॸTsaynam judiucuna juc runalla caycarmi, rasumpa ‘Diosmi
Señor Jesucristota cunchawasquir cä’ nicanqui.”
tapuyargan: “¿Imayyagtan 34ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

shuyarätsiyämanqui rasumpacagta “Gamcunapa leyniquicunachömi


willayämänayquipag? Dios Yaya gellgashga caycan: ‘Gamcunatam niyag,
cachamungan Cristo carga sas juclla dioscunam cayanqui.’ 35ॸMusyantsicmi
willayämay.” Diospa Palabran gellgashgachötaga.
25ॸSeñor Jesucristonam contestargan: Manam nëgayta puedintsictsu, tsay
“Unaynam gamcunataga willayashcag. runacunaman quiquinpa Palabranta
Pero gamcunaga manam willacur, quiquin Dios Yaya gamcunaga
criyiyämanquitsu. Tsaynöllam Taytäpa ‘dioscunam cayanqui’ ninganta. 36ॸSi
poderninwan llapan imayca quiquin Dios Yaya raquimarnï cay
milagrucuna rurangäta ricaycarpis munduman cachamashga caycaptinga,
criyiyämanquitsu. 26ॸPero gamcunaga ¿imanirtan yarpäyanqui ‘Diospa
manam criyiyämanquitsu, mana Tsurinmi cä’ niyangagwan paypa
üshäcuna car. 27ॸÜshäcuna voznïta contran parlangäta? 37ॸSi noga Taytä
regeyämaptinmi, nogapis regë. Tsaymi munangannö imaycatapis mana

Jn 10:34 Sal 82.6.


215 ґkͮˇԆkͮॷ10ٍॷ11

ruraptïga, manam criyiyämanquitsu. junag masran tsay caycanganllachö


38ॸPero Taytä munangannölla rurar quëdargan. 7ॸTsaypitaragmi
willacuptï mana criyiyämarpis, discïpuluncunata nirgan: “Acu, yapay
milagrucuna rurangäta ricarllapis Judea provinciaman cutishun” nir.
criyiyay. Tsaynö rurangäta ricarmi 8ॸDiscïpuluncunanam niyargan: “Pero

yachacurnin musyayanqui, Taytä Maestru, tsay sitiucunachöga


nogachö rasumpa canganta y nogapis ganyancunallaragtsag judiucuna sagmar
paywan juc persönalla caycangäta.” wañutsiyniquita munayargan ¿Tsaynö
39ॸTsaychömi yapay prësu achcuyta caycaptincu, gamga yapay tsaypa
munayargan. Pero Señor Jesucristoga cutiyta munaycanqui?”
geshpipusquirnincunam aywacurgan. 9ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “¿Juc
40ॸTsaypitanam Señor Jesucristo Jordan junagga manacu chunca ishcay örayog?
mayupa wac tsimpanman cutisquir, tsay Tsaymi pipis junagpa purirga trompesar
sitiuchö Juan Bautista mas puntatana ishquintsictsu, cay mundu allish
runacunata bautizarganchö pärargan. atsicyaptin. 10ॸPero tutapaypa purirmi
41ॸTsaymannam maytsicag runacuna sïga, trompesarnin tacacur ishquin
ricagnin aywar niyargan: “Rasumpam mana actsi captin.”
Juan Bautistaga mana milagrucunata 11ॸYapaynam Señor Jesucristo nirgan:

ruraycarpis, cay runapag llapan “Amïgontsic Lazarom puñucashga


willacunganga rasuncaglla canag.” caycan, pero aywä riccharcatsimushag.”
42ॸTsaychö atscag runacunam Señor 12ॸDiscïpuluncunanam niyargan:

Jesucristo, Dios Yaya cachamungan “Señor, si puñucashgalla caycarga,


salvacug canganta criyiyargan. rasumpam cuticämunga.”
13ॸSeñor Jesucristoga Lazaro
Señor Jesucristopa wañushgana canganta musyarmi,
amïgon Lazaro wañungan discïpuluncunata tsaynö

11
1ॸJuc runam Lazaro shutiyog “puñucashgallam caycan” nirgan. Pero
alläpa antsa geshyaycargan discïpuluncunaga mana tantiyayarmi,
Betania marcachö, Maríapawan Martapa rasumpa puñucashgalla canganta
turincuna. 2ॸTsay antsa geshyaycag yarpäyargan.
Lazaropa panin Maríam Señor Jesucristopa 14ॸTsaynam Señor Jesucristo

chaquinman mushcug perfümita wiñarcur rasuncagta nirgan: “Lazaroga


agtsanwan pitsar tsaquitsirgan. 3ॸLazaropa wañushgam. 15ॸCushicümi tsaychö mana
panincunam juc runata cachacuyargan cangäta. Tsaynömi mas alli caycan
Señor Jesucristota: “Señor, cuyay gamcuna, rasumpa criyiyänayquipag.
amïgoyquim antsa geshyaycan” ninanpag. Pero acu aywashun ricänapag.”
4ॸTsayta wiyarmi Señor Jesucristo nirgan: 16ॸTsaynam “Millïshu” niyangan

“Tsay geshyaywanga manam wañungatsu. Tomas discïpulumajincunata nirgan:


Tsay geshyayga tsarishga Dios Yaya “Acu nogantsicpis Señor Jesucristowan
poderöso cangantawan Tsurinpis rasumpa pagta wañuna captinpis.”
poderöso canganta musyayänanpagmi.”
5ॸAunqui Señor Jesucristo Lazarota y Señor Jesucristoga,
cawatsicug cawaymi
ishcan panincuna Maríatatawan Martata
alläpa cuyaycarpis, 6ॸLazaro alläpa antsa 17ॸTsayman chaycunam Señor
geshyaycangata willaycuyaptin, ishcay Jesucristo tarirgan, Lazarota pampayan
ґkͮˇԆkͮॷ11 216

chuscu junagna päsashga canganta. caycanganman ricag aywargan. 30ॸSeñor


18ॸBetaniaga cargan quimsa (3) Jesucristoga manaragmi tsay
kilometroschömi Jerusalénpita. marcamanga yaycushgaragtsu cargan,
19ॸTsaynö amänolla captinmi, atscag sinöga Martawan
judiucuna Maríapawan Martapa turin tincuyanganllachöragmi caycargan.
wañushga captin shogarnin compañag 31ॸTsaynö María sas sharcurnin aywagta

aywashga cayargan. 20ॸMartanam Señor ricarmi, tsay judiucuna wajichö pagtan


Jesucristo chaycanganta musyasquirnin compañar caycagcuna gepanta gatir
tincug yargosquir aywargan. Pero ñañan aywayargan, “Turin
Maríaga wajichömi quëdargan. pamparanganmanchari wagag aywan.”
21ॸMartanam tincusquir Señor 32ॸMaríanam Señor Jesucristo

Jesucristota nirgan: “Señor, caychö caycanganman chaycurnin chaquin


captiquiga turillä manam wañunmantsu puntanman gongoricuycur nirgan:
cargan. 22ॸPero nogaga musyämi, “Señor, si gam caychö captiquiga turillä
cananpis llapan imayca mañangayquita manam wañunmantsu cargan.”
Dios Yayaga rurananpagcagta.” 33ॸTsaynam Maríatawan compañagnin
23ॸSeñor Jesucristonam contestargan: judiucuna llaquishga wagagta ricaycur,
“Turiquiga cawamungam.” Señor Jesucristopis shongonchö
24ॸMartanam nirgan: “Aumi, yarpachacurnin alläpa llaquishga,
rasumpam musyä cay patsa ushacangan 34ॸtapurgan: “¿Maymantan

junag llapan wañushgacuna pampayashcanqui?” Tsaynam niyargan:


cawayämuptin, turilläpis “Señor, shamuy ricätsiyäshayqui”
cawamunanpag canganta.” 35ॸTsaynam Señor Jesucristopis
25ॸTsaynam Señor Jesucristo nirgan: wagargan. 36ॸJudiucunanam tsaynöta ricar
“Nogam wañushgacunata niyargan: “¡Ricäyay alläpam cuyanag!”
cawatsimurnin cawayga cä. Tsaymi 37ॸPero waquincagnam niyargan: “Manacu

pipis nogaman rasumpa ƿrmi cay runaga gapratapis cuticatsirgan.


criyicurga, wañurpis cawamungalla. Tsayga ¿manatsurag imallatapis ruranman
26ॸTsaynöllam llapan cawaycagcunapis, cargan Lazaro mana wañunanpag?”
nogaman rasumpa ƿrmi criyicamurga
manam ni imaypis wañuyangatsu. Señor Jesucristo Lazarota
¿Cayta criyinqui Marta?” cawatsimungan
27ॸPaynam nirgan: “Aumi, Señor. 38ॸSeñor Jesucristonam yapay alläpa
Nogaga rasumpam criyï gam Cristo llaquishga Lazaro pamparanganman
Diospa Tsurin, cay munduman witiycurgan. Tsay sepultüra gagachö
shamugpagcag cangayquita.” uchcushga machay captinmi, puncunpis
juc jatun parara rumiwan tsapashga
Señor Jesucristo wagargan Lazarota cargan. 39ॸSeñor Jesucristonam nirgan:
pampayan sepultüra lädunchö “Rumita jipiyay.”
28ॸTsaynö nisquirnam, Marta aywargan Tsay wañushga Lazaropa panin
ñañan Maríata gayag. Gayasquirnam Martanam nirgan: “Pero Señor,
pacayllpa nirgan: “Maestrum cayman cananyagga asyashganach chuscu
chamushga gayashunqui.” junagnam wañungan.”
29ॸTsaynö niptinnam Maríaga saslla 40ॸSeñor Jesucristonam contestargan:

sharcurnin Señor Jesucristo “¿Manacu nirgog, si rasumpa ƿrmi


217 ґkͮˇԆkͮॷ11

criyicurga Dios Yayapa poderninwan juc 49ॸPero jucnin sacerdöti llapan

jatun milagruta ricäyänayquipag?” sacerdöticunata mandagnin Caifas


41ॸRumita jipisquiyaptinnam, Señor shutiyog tsay watachö mas
Jesucristo cieluman ricarcur nirgan: mandacuyyog carmi nirgan:
“Taytallay, alläpam agradëcicug, “¡Gamcunaga manam ni imata
rasumpa wiyamangayquita. 42ॸMusyämi musyayanquitsu, 50ॸni siquiera
imaypis wiyamangayquita, pero tantiyayanquillapistsu! Mas mejormi
caynöga mañacug caychö caycag canman juc runalla wañuptin, cay
runacuna, gam cachamangayquita llapan naciunnintsic jancat
rasumpa criyiyänanpagmi.” ushacanganpita.”
43ॸTsayta nisquirnam, jinchi 51ॸPero Caifasga manam cayta

gayacurgan: “¡Lazaro, tsaypita quiquinpa yarpayllanpitatsu nirgan.


yargamuy!” Sinöga tsay wata mas mandacug
44ॸTsaynam wañushga sacerdöti carmi, Dios Yaya tantiyatsiptin
yargascamurgan, maquinwan chaquin parlargan llapan Judea naciunchö
pitushga y gagllanpis alli runacunaraycu Señor Jesucristo
wancupäcushga. Señor Jesucristonam wañunanpag canganta. 52ॸY manam tsay
nirgan: “Pascasquir, dëjayay Judea naciunllapagtsu, sinöga Dios
aywacunanpag.” Yayaman llapan criyicug runacunata
maytsay munduchö witsicashga
Señor Jesucristota prësu achcusquir caycagcunata jucllayllaman gorinanpag.
wañutsiyänanpag yachatsinacuyan 53ॸTsaynömi tsay junagpita judiucunapa
(Mateo 26.1-5; Marcos 14.1-2; autoridäcuna acueduta rurayargan,
Lucas 22.1-2) Señor Jesucristota wañutsiyänanpag.
45ॸTsaynö Lazarota cawatsinganta 54ॸTsaymi tsay junagpita Señor

ricarmi, Maríata compañagnin Jesucristo manana purirgantsu


aywashga judiucunapis atscag judiucuna ricänanchöga. Tsaynöpam
criyicuyargan, Dios Yaya Señor Judea provinciapita yargosquir
Jesucristota cay patsaman aywacurgan mana runacuna täcuyangan
cachamunganta. 46ॸPero waquincagnam tsunya cercanchö Efrain niyangan
fariseocunaman aywaycur marcaman. Tsaychömi
willapäyargan wañunganpita Lazarota discïpuluncunawan cayargan.
Señor Jesucristo cawatsimunganta. 55ॸIchicllanam faltaycargan judiucunapa
47ॸTsayta musyasquirnam Pascua ƿestancuna chämuptin, maytsay
sacerdöticunapa mandagnincunawan estanciacunapita maytsicag runacuna
fariseocuna y judiucunapa Jerusalénman aywar, Pascua ƿestata
autoridänincunata gayascatsirnin celebrar jutsancunapita perdonta mañacur
secionta rurar niyargan: “¿Imatatan mayllacurnin cayänanpag. 56ॸTsaynam
rurashun? ¡Tsay runaga tucuyläya Señor Jesucristota ashirnin purir,
milagrucunata rurarmi caycan! 48ॸSi templuchö quiquincunapura
dëjaycushgaga llapan runacunam tapunacuyargan: “Gamcunaga ¿imatatan
payman criyiyanga. Tsaynam Romachö yarpäyanqui? ¿Cay ƿestaman
mandacug autoridäcuna shamuycur, shamungatsurag o manatsurag?”
templuntsictawan naciunnintsictapis 57ॸPero fariseocunawan

jancat ushacätsiyanga.” sacerdöticunapa mandagnincunam


ґkͮˇԆkͮॷ11ٍॷ12 218

runacunata mandar niyargan: “Si pipis churarätsishga pampayämänam


Jesústa maychöpis ricarga, saslla junagpagmi. 8ॸWactsacunaga imayyagpis
willayämanqui prësu achcusquir pagtayquicunam caycäyanga. Pero
apayämunäpag.” nogam sïga gamcunawan pagtaga
cashagnatsu.”
Señor Jesucristopa umanman juc
warmi mushcug perfümita Lazarota wañutsiyta munayan
wiñangan 9ॸTsaynam Betaniachö Señor Jesucristo

12
1ॸPascua ƿestapag sogta caycanganta judiucuna musyasquir,
junagllana faltaycaptinmi, ricagnin aywayargan. Manam Señor
Señor Jesucristo Betania marcaman Jesucristota ricagllatsu aywayargan,
aywargan. Tsay marcachömi sinöga wañushgapita cawatsimungan
wañunganpita cawatsimungan Lazaro Lazarotapis ricagmi aywayargan.
täcurgan. 2ॸTsayman Señor Jesucristo 10ॸTsaychönam sacerdöticunapa

chaycuptin cushicuypitam, alli mandagnincuna, Lazarotapis


micuycunata cocinapacuyargan llapan wañutsiyänanpag acuerduta rurayargan.
invitäduncunawan micupacuyänanpag. 11ॸLazarota cawatsimunganpitam atscag

Tsayman Marta servicuptin turin judiucuna Señor Jesucristoman


Lazaropis mësachö jamagcunawan rasumpa criyicurnin, autoridäcunapita
pagta micuycargan. 3ॸTsaynö llapan raquicäyargan.
micupacuycäyaptinnam, Maríaga alläpa
chaniyog juc frascu perfüminwan Señor Jesucristo Jerusalénman
witiycurgan. Tsay perfümiga nardo yaycun maytsicag runacunawan
ninganpita pürum cargan. Tsaypitanam (Mateo 21.1-11; Marcos 11.1-11;
Señor Jesucristopa chaquinman Lucas 19.28-40)
wiñarcur agtsanwan pitsar 12ॸMaytsicag runacunam Jerusalénchö

tsaquitsirgan. Tsay perfümiga, waji Pascua ƿestaman aywashga cargan.


juntam alläpa shumag mushcurgan. Tsay waränin allegnam
4ॸPero tsayta ricaycurmi Señor musyasquiyargan, Señor Jesucristopis
Jesucristota traicionarnin tsay ƿestaman shamuycanganta.
chiquignincunaman entregananpagcag 13ॸTsaynam palmerapa rämanta

discïpulun Judás Iscariote piñacur wallusquir aptarcurnin, Señor


nirgan: 5ॸ“¿Imanirtan cay perfümita Jesucristota tincugnin gayaycachar
mana ranticurgontsictsu, juc wata mas aywarnin niyargan: “¡Canan
aruypa chanin gellaywan wactsacunata salvaycayällämay! ¡Alläpa
yanapanapag?” 6ॸPero Judásga manam cushicuypagmi Dios Yayapa shutinchö
wactsacunata rasumpa yanapananpag Shamug Runa, Israelcunapa Mandacug
yarpartsu nirgan. Sinöga Reynin!”
discïpulumajincunawan churarnin 14ॸSeñor Jesucristoga juc mallwa

goricuyangan gellayta tsarag car, ashnuta tarisquirmi montarcur,


quiquin suwacur buyllücunanraycum. Jerusalénman yaycurgan Diospa
7ॸSeñor Jesucristonam nirgan: Palabran gellgashgachö ningannömi
“Dëjaycuy, cay perfümitaga cargan:

Jn 12.13 Sal 118.25-26.


219 ґkͮˇԆkͮॷ12

15 “Ama mantsacaytsu Sión Marca. Tsurin poderöso cangäta


Ricay mallwa ashnun montashga, musyayänanpag. 24ॸRasuncagtam niyag:
Reyniquicuna shamuycagta.” Si juc trïgu allpaman shicwar mana
16ॸSeñor Jesucristo Jerusalénman ashnun wañurga, imaypis juc gränullam canga.
montashga yacuptinmi, Pero allpaman pampasquishga
discïpuluncunaga tantiyayargantsu ni wañusquirnin jegamurmi sïga, alläpa
imapag tsaynö ruraycangantapis. atsca cosëchata wayun. 25ॸSi pipis cay
Wañunganpita cawascamur cieluman patsachö cawayllanta alläpa cuyarga,
aywacuptinragmi, rasumpa imaypis ograngam. Pero cawayninta
musyayargan Señor Jesucristo mana alläpa llaquirnin Dios Yaya
rurangancuna Diospa Palabran munangannö cawagcagmi sïga, mana
gellgashgachö paypag rasumpa ushacag caway gloriapag catsinga. 26ॸSi
canganta. mayganpis servimayta munarga,
17ॸPero maytsicag runacuna Señor rasumpa gatirämantsun; noga
Jesucristopa pagtan aywarmi, Lazarota maychöpis cangächömi tsay servimar
gayarnin cawatsimunganta ricashga car, gatirämagnïpis canga. Si maygallanpis
llapan ricäyanganta parlapacuyargan. servimaptinga quiquin Taytämi
18ॸTsaymi maytsicag alläpa cushishga cushishga aläbanga.
Señor Jesucristota tincugnin
shayämurgan, milagru ruranganta Señor Jesucristo willacun
musyashga car. 19ॸPero fariseocunanam wañutsiyänanpag canganta
quiquincuna pura jucnin jucnin 27ॸ“¡Cananmi alläpa mantsacaypag

ninacuyargan: “Gamcuna llaquicuy tsariman! ¿Imanishagrag?


ricäyangayquinöpis, tsaynöga manam ni ¿Nishagchi: Taytay, cay alläpa
imanayta puedishuntsu. Ricäyay ¡llapan mantsacaypa llaquicuypita
runacunanam gatirnin paywan pagta libraycamay? ¡Pero nogaga caynö
aywayan!” päsamänanpagmi cay patsaman
shamushcä! 28ॸ¡Taytay, poderöso cuyay
Señor Jesucristota Griego respetashga shutiquita musyatsicuy!”
naciunpita runacuna ashiyan Tsaynam cielupita juc voz caynö
20ॸJerusalénchö Pascua ƿestaman Dios nimugta wiyayargan: “Llapan
Yayata adorag maytsay naciuncunapita runacunatanam musyatsicushcä, pero
shayämugcunawanmi, Grecia cananmi yapay musyatsicushag.”
naciunpita runacunapis caycäyargan. 29ॸTsaychö caycag runacuna wiyarmi:
21ॸPaycunam Galilea provinciachö “Magacamushgam nipacuyargan.” Pero
Betsaida marcapita Felipeman aywaycur waquincagnam: “Juc poderöso angelmi
rugarnin niyargan: “Señor, tsay parlapämushga” niryargan.
Jesústam regeyta munayä.” 22ॸFelipenam 30ॸTsaynam Señor Jesucristo nirgan:

Andrésta willargan. Tsaynam ishcan “Manam nogapagtsu tsay voz


Señor Jesucristota willagnin wiyayangayqui, mas bien
aywayargan. 23ॸTsaynam Señor gamcunapagmi tsaytaga wiyayargoyqui.
Jesucristo nirgan: “Öra chämushganam 31ॸCanan öram cay munduchö llapan

maytsay naciunchö runacuna Diospa runacuna juzgashga cayanga.

Jn 12.15 Zac 9.9.


ґkͮˇԆkͮॷ12 220

Tsaynöllam cay munduchö imayca 39ॸTsaynö criyiyta mana


mana allita mandacur ruratsicug puediyänanpagmi, unay profëta Isaíasga
Supaypis gargoshga canga. 32ॸPero masta gellgargan:
cruzman clävarnin wañuscatsir 40 “Dios Yayam ñawincunata

pampayämangapita sharcamurmi, wichgashga,


entëru munduchö llapan runacuna mas chucru shongoman ticratsir,
nogaman criyicuyänanpag gorimushag.” yarpaynincunatapis mana musyag
33ॸCaycunawanmi entenditsicurgan upaman ticratsishga.
Señor Jesucristo imanö wañunanpaga Mana ricayta puedirnin,
canganta. 34ॸTsaynam runacuna ni imatapis mana entendiyänanpag.
contestayargan: “Leynintsicmi Nogaman manana cutiyämunanpag,
musyatsimantsic, Diospita Shamushga ni nogapis paycunata manana
Cristoga imayyagpis cawananpag cuticätsinäpag.”
canganta. Pero tsayga ¿imanötan gamga 41ॸIsaíasmi tsaynö nirgan, Señor

altupa pallarirmi cruzchö Jesucristo alläpa shumag poderöso


wañutsiyämanga ninqui? Tsaypungan canganta ricashga car, paypag
¿Maytan Diospita Shamushga Runaga?” parlarnin.
35ॸSeñor Jesucristonam nirgan: 42ॸTsaynö caycaptinpis maytsicag

“Gamcunachöllaragmi tsay actsiga judiucunam Señor Jesucristoman


caycanga; pero pöcu tiempullanam canga. criyicuyargan. Tsaynöllam waquincag
Ayway gamcunachö tsay actsi canganyag, mas importanti mandacug runacunapis
tutapay mana achcuyäshunayquipag. chasquirnin criyiyargan. Pero manam
Tutapaychö purigcagga manam musyantsu llapan runacunapa puntanchöga
ni maypa aywangantapis. 36ॸRasumpa criyicuyangata parlayargantsu,
criyicuyay tsay actsi gamcunachö fariseocunapa autoridänincuna Dios
canganyag. Tsaynöpa imayca actsichönö Yayaman mañacuyänanpag goricäyänan
cushishga shumag cawacuyänayquipag.” wajipita, mana mas cutinanpag
Tsaycuna llapanta parlasquirnam, Señor gargoyänanta mantsacur. 43ॸJudiucunaga
Jesucristoga paycunapita tsincarnin runacuna aläbayänantam mas
aywacurgan. munayargan, Dios Yaya aläbanantaga
manam valorayargantsu.
Judiucuna Señor Jesucristoman
mana criyiyangan Señor Jesucristom
37ॸSeñor yachatsicuyninwan llapan
Jesucristo llapanpa
puntancunachö tucuyläya milagrucuna runacunata juzganga
ruranganta ricaycarpis, criyiyta manam 44ॸTsaynam Señor Jesucristo
munayargantsu. 38ॸTsaynömi cumplinan jinchicuycur nirgan: “Si nogaman
cargan Dios Yayapa unay profëtan Isaías rasumpa criyicurga manam
gellganganchö: nogallamantsu criyicuyan, sinöga
“Señor, ¿pitan criyishga cachamagnï Taytämanpismi. 45ॸNogata
willacuynintsicta? ricarnin regemar chasquimagcagga
¿Pitatan Dios Yaya poderninta cachamagï, Taytätapismi regernin
regetsishga?” chasquin. 46ॸCay mundupag imayca

Jn 12.38 Is 53.1. Jn 12.40 Is 6.10.


221 ґkͮˇԆkͮॷ12ٍॷ13

actsinö carmi, nogaga cay patsaman 4ॸTsaynam mësachö meriendar


shamushcä llapan runacuna mana jamaycanganpita sharcur, mantunta
tutapaychönö cayänanpag. 47ॸPero pipis llushtisquir tsegllanman towällata
nogapa yachatsicuynïta wiyaycar mana watargan. 5ॸTsaypitanam juc tïnaman
cäsucuptinga, manam nogatsu tsay yacuta wiñarcur, discïpuluncunapa
runata juzgarnin condenashag. Nogaga chaquinta mayllasquir, tsegllanman
manam cay patsaman shamushcä watangan towällawan tsaquitsirgan.
runacunata juzgarnin condenagtsu, 6ॸChaquinta mayllananpag

sinöga llapan runacunata salvanäpagmi. caycaptinnam, Simón Pedro nirgan:


48ॸSi pipis nogata despreciamar “Señor, ¿gamcu nogapa chaquïta
willacuynïta mana casucug runapaga, mayllamunqui?”
juc condenagninmi can. Tsay llapan 7ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

yachatsicuynïcunallam tsay runataga “Cananga manam entendinquitsu caynö


condenanga cay patsa ushacan ruraycangäta, pero tsaypitam sïga
junagchö. 49ॸNogaga manam quiquïpa entendinqui.”
munaylläpitatsu yachatsicü, sinöga 8ॸSimón Pedronam nirgan: “Manam ni

cachamagnï Taytämi mandamashga imaypis chaquïta mayllamunayquitaga


imatapis pay munangannölla dëjashayquitsu.”
willacurnin imanö yachatsicunäpagpis. Señor Jesucristonam nirgan: “Si
50ॸNogam rasumpa musyä, Taytäpa chaquiquita mana mayllamuptïga,
mandacuyninga mana ushacag cawayta manam nogapa cayta puedinquitsu.”
tariyänanpag canganta. Tsaymi nogaga 9ॸSimón Pedronam nirgan: “¡Señor,

imatapis parlarnin willacü, Taytä tsaypunga ama chaquillätaga


mandamanganllata.” mayllamuytsu, sinöga maquïtawan
umätapis mayllascallämuy!”
Señor Jesucristo alläpa cuyarnin 10ॸPero Señor Jesucristonam
discïpuluncunapa chaquinta contestargan: “Tsayrag armacushga
mayllan caycagcunaga, chaquinllatanam

13
1ॸPascua ƿestapag juc junagllana mayllayta wanan, llapan cerpun limpiu
faltaycaptinmi, Señor captin. Tsaymi gamcunaga limpiu
Jesucristoga musyarganna cay patsata caycäyanqui, jucniqui mana limpiu
dëjasquir Taytanwan pagta cananpag carpis.” 11ॸJesúsga tsaynö nirgan:
cuticunan canganta. Payga llapan “Manam llapayquitsu limpiu
criyicugcunatam alläpa cuyarnin, asta caycäyanqui” nir, juccag discïpulun
ushacanganyagpis tsaynölla cuyanga. traicionarnin ranticunanpag canganta
2ॸMeriendata micuyänanpagmi musyar.
traicionarnin ranticunanpag Supayga 12ॸLlapanpa chaquincunata mayllar

Simón Iscariotepa tsurin Judástapa ushasquirnam, llushtingan mantunta


shongonman yaycushgana cargan, tsay shucucurcur yapay jamaycur nirgan:
pagas Señor Jesucristota “¿Gamcunaga entendiyanquicu imata
chiquignincunaman entregananpag. rurangäta? 13ॸGamcunaga ‘Maestru’ y
3ॸSeñor Jesucristoga musyarganmi ‘Señor’ rasuncagtam niyämangayqui,
Taytan llapan poderninta entregashga rasumpa niyangayquinöllam cä.
captin, paypita shamungantawan 14ॸTsaymi si noga Maestru y Señor

payllaman cutinanpag cangantapis. caycarpis cuyayarniqui chaquiquicunata


ґkͮˇԆkͮॷ13 222

mayllamurgö; tsaynölla gamcunapis 22ॸTsaynam discïpuluncuna

jucniqui jucniquipa chaquiquicunata quiquincuna pura ricaränacuyargan ni


mayllapunacuyay. 15ॸJuc ejempluwanmi mayganpag parlaycanganta mana
yachatsiyargog, gamcunapis noga musyarnin. 23ॸTsaychönam Señor
rurangänölla rurayänayquipag. Jesucristo cuyangancag discïpulunpis,
16ॸRasuncagtan niyag: Manam ni mayga lädunchö meriendarnin jamaycargan.
servicugpis patronninpita masga 24ॸSimón Pedronam señasllapa nirgan,

canmantsu. Tsaynöllam maygan pipag parlaycanganta tapunanpag.


mandashgapis mandagninpita masga 25ॸPaynam Señor Jesucristoman mas

canmantsu. 17ॸSi caycunata entendir witiycur tapurgan: “Señor, ¿Maygantan


rasumpa cumplirgan, alläpa cushishgam tsay traicionashugniquiga?”
cawacuyanqui. 26ॸSeñor Jesucristonam contestargan:

“Tantata tullpurcur garangäcagmi, tsay


Señor Jesucristo willacun Judás traicionamagnï runaga.” Tsaynö
Iscariote traicionar nisquirnam tantata tullpurcur Simón
ranticunanpag canganta Iscariotepa tsurin Judásta garargan.
18ॸ“Manam llapayquicunapagtsu 27ॸTsay tantata chasquingan öram,

nogaga parlaycä; musyämi picunata Judáspa shongonman Supay yaycurgan.


noga rasumpa acrangäta. Pero Tsaymi Señor Jesucristo Judásta nirgan:
rasumpam cumplinga Diospa Palabran “Ruranayquipag yarpangayquita sas
gellgashgachö ningan: ‘Nogawan pagta ruray.”
micuycag runam, conträ ticrashga.’ 28ॸPero manam ni mayganpis mësachö
19ॸCaytam canan gamcuna rasumpa meriendar jamaycagcunaga ni jucta
tantiyayänayquipay niyag, llapan entendiyargantsu ni imapag tsaynö
caycuna päsasquiptin noga rasumpacag ningantapis. 29ॸDiscïpulumajincunawan
quiquï cangäta musyayänayquipag. goriyangan gellayta tsarag captinmi,
20ॸRasuncagtam niyag: Si pipis noga waquincagga yarpäyargan ƿestapag
mandangäta chasquirga, nogatapis imallatapis rantipacamug Judásta
rasumpam chasquiyäman. Noga mandanganta. Y waquincagcunanam
chasquimarga mandamagnïtapis yarpäyargan wactsacunata
rasumpam chasquiyan.” yanapananpag mandanganta.
30ॸTsaynö tantata chasquisquirnin
Señor Jesucristo willacun juccag micur ushasquirmi, jina öra
discïpulun traicionananpag aywacurgan. Tsay öraga patsapis
canganta tutapashganam cargan.
(Mateo 26.20-25; Marcos 14.17-21;
Lucas 22.21-23) Señor Jesucristo yachatsicun
21ॸTsaycunata mushogcag mandamientuta
parlar ushasquirnam,
Señor Jesucristo shongonchö alläpa 31ॸTsaypita Judás aywasquiptinnam

llaquicurnin yarpachacur yapay nirgan: Señor Jesucristo nirgan: “Cananmi


“Rasuncagtam niyag: Gamcunachö Diospa Tsurin poderöso cangantawan
caycagpita jucniquim Dios Yayapis rasumpa poderöso caynïta
traicionayämanqui.” paychö musyatsicunga. 32ॸTsaynö Diospa

Jn 13.18 Sal 41.9.


223 ґkͮˇԆkͮॷ13ٍॷ14

Tsurin rasumpa poderöso Dios Yaya Yayallaman mas ƿrmi criyicurnin


canganta musyatsicuptinmi, Dios conƿacuyay. Tsaynölla nogamanpis
Yayapis paychö sasllana ricätsicur rasumpa criyicur conƿacayämuy.
musyatsicunga. 2ॸTaytä täcungan wajichöga atsca
33ॸ“Ïjulläcuna, mananam gamcunawanga sitiucunam can allish täcunapag. Si
unaynatsu caycäshag. Gamcunam tsaynö mana captinga, imanörag alistag
ashiyämanqui, pero judiucunata aywashag gamcuna shayämunayquipag
ningänöllam canan gamcunatapis niyag: niyagman cargan. 3ॸTsaynö aywasquir
‘Noga aywangämanga manam aywayta alistascamurnam gamcunata
puediyanquitsu.’ pushayänagpag cutimushag. Tsaymi
34ॸ“Cay mushogcag mandamientutam noga täcungächö gamcunawanpis pagta
entregayag: Jucnin jucninwan shumag shumag cushishga täcushun.
cuyanacuyänayquipag. Gamcunata 4ॸGamcunaga musyayanquim ima näni,

cuyayangagnölla jucnin jucninwanpis noga aywangäman


shumag cuyanacuyay. 35ॸSi tsay chätsiyäshunayquipag canganta.”
niyangagnölla jucnin jucninwanpis 5ॸTomasnam Señor Jesucristota nirgan:

shumag cuyanacuyaptiquim, llapan “Señor, manam musyayätsu ni maypa


runacunapis musyayanga rasumpa aywangayquitapis. Tsayga ¿imanötan
discïpulü cayangayquita.” musyayäshag maygan näni
cangantapis?”
Señor Jesucristo willacun discïpulun 6ॸSeñor Jesucristonam contestargan:
Pedro nëgananpag canganta “Nogam tsay näniga, rasumpacagga y
(Mateo 26.31-35; Marcos 14.27-31; cawayga cä. Tsaymi nogallawan quiquin
Lucas 22.31-34) Tayta Diosmanga chayta puediyanqui.
36ॸSimón Pedronam Señor Jesucristota 7ॸSi gamcunata nogata regeyämarga,

tapurgan: “Señor, ¿maypatan aywanqui?” Taytätapis rasumpam regeyanqui.


Señor Jesucristonam contestargan: Tsaymi cananpitaga gamcuna rasumpa
“Noga aywangämanga manam regeyanquina quiquiquicunapa
gatimayta puedinquitsu. Pero tsaypitam ñawiquicunawan ricashga car.”
sïga noga gatimanqui.” 8ॸTsaynam Felipe nirgan: “Señor,
37ॸPedronam nirgan: “Señor, quiquin Tayta Diosta regeycatsillämay,
¿imanirtan cananga mana gatïniquita regeycurmi sïga rasumpa nogapis
puedïtsu? ¡Gamraycuga jinam regeyäshag.”
wañunäpagpis listo caycä!” 9ॸSeñor Jesucristonam contestargan:
38ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Felipe, unaynam gamcunawan pagta
“¿Rasumpacu nogaraycu caycä, ¿manaragcu cananyag
wañunayquipagpis listo caycanqui? regemanqui? Nogata ricämagcagga
Rasuncagtam nig: Manarag gällu Tayta Diostapis ricanmi. ¿Imanirtan
cantaptinmi, quimsa cuti nëgamanqui. mañamanqui quiquin Tayta Diosta
ricätsinagpag? 10ॸ¿Manacu criyinqui
Señor Jesucristom Dios Yayaman noga Tayta Dioschö caycangäta y Tayta
chänapag näniga Diospis nogachö caycanganta? Tsay

14
1ॸ“Ama gamcunaga imatapis parlangäcunataga manam
mantsacashga quiquïpa munaylläpitatsu parlä, sinöga
yarpachacuyaytsu. Tsaypa rantin Dios nogachö Tayta Dios caycagmi llapan
ґkͮˇԆkͮॷ14 224

imaycatapis rurarnin trabajan. gamcunam sïga nogata ricäyämar,


11ॸCriyimay Tayta Dioschö caycanganta rasumpa cawangäpita gamcunapis
y Tayta Diospis nogachö caycanganta. cawayanqui. 20ॸTsay junagmi
Sinöga criyiyay llapan imayca musyayanqui, Tayta Dios nogachö
milagrucuna rurangäcunata ricarllapis. jucllayllanö caycanganta y gamcuna
12ॸ“Rasuncagtam niyag: Si nogaman nogachö y noga gamcunachöpis
rasumpa criyicurga, llapan imayca jucllayllanö caycangäta.
rurangäcunatam rurayanga. Tsay llapan 21ॸYachatsicungäcunata cäsurnin llapan

rurangäcunapitapis mas imaycatam mandamientüta cumplirga, rasumpa


rurayanga, Tayta Diosman noga criyicurmi cuyayäman. Tsay
aywasquir yanapamuptï. 13ॸGamcuna cuyamagcunataga Taytämi cuyarnin
llapan imaycatapis shutïchö imaycachöpis yanapanga. Tsaynöllam
mañacuyangayquitam rurashag, Diospa nogapis tsay cuyamagcunataga,
Tsurin car, Taytä poderöso canganta cuyarnin imanö cangäta musyatsishag.”
musyatsicunäpag. 14ॸNogaman 22ॸMana Iscariotecag Judásmi Señor

criyicamur shutïchö Jesucristota tapurgan: “Señor,


mañacayämaptiquiga, llapan imaycatam ¿imanirtan nogacunallata poderöso
yanapayarniqui rurashag. cangayquita musyatsiyämanqui, cay
mundupa munayllanta rurag
Señor Jesucristo änicun Espïritu runacunatapis mana musyatsirga?”
Santota cachamunanpag 23ॸSeñor Jesucristonam contestargan:
15ॸ“Si gamcuna rasumpa criyirnin “Nogata criyimar rasumpa
cuyayämarga, llapan cuyamagcagga, llapan palabräta
mandacungäcunata cäsurnin cumpliyay. cäsucurmi cumplin. Tsaymi Taytä alläpa
16ॸTsaynö cawayänayquipagmi Tayta yanapar cuyamaptin, ishcä
Diosman mañacushag, rasumpacag shayämushag tsay runawan pagta
Espïritu Santota gamcunaman cawayänäpag. 24ॸSi nogata mana
cachamuptin, defendir imaycachöpis cuyayämarga manam llapan
yachayninwan yanapayäshurniqui willacungätapis cäsuyantsu. Cay llapan
gamcunawan pagta imayyagpis willacungäcuna wiyaycäyangayquiga
cananpag. 17ॸCay mundupa mana alli manam quiquïpa yarpaylläpitatsu,
ruraynincunallachö cawag runacunaga, sinöga cachamagnï Taytä
mana ricarnin mana regermi Espïritu nimangallanmi.
Santota chasquiyta puediyantsu. Pero 25ॸ“Caycuna llapantam willayag

gamcunam sïga rasumpa regeyanqui, gamcunawan caycarllarag. 26ॸPero


pay gamcunawan pagta cawaptin. yachayninwan yanapayagniqui Espïritu
Tsaymi Espïritu Santoga gamcunachö Santota shutïchö Dios Yaya
imayyagpis pagtayquicuna canga. mandamungannam, llapan imaycatapis
18ॸ“Manam imayca taytannagtanö y yachatsiyäshunqui. Tsaynöllam llapan
mamannagtanö japallayquicunataga noga willar yachatsiyangagta
dëjayäshayquitsu. Yapaymi yarpätsiyäshunqui.
cutimushagmi gamcunawan pagta 27ॸ“Gamcunapita aywacurmi

cananpag. 19ॸIchicllanam faltan cay dëjapuyag, alläpa cushishga alli


mundupa munayllanchö cawagcunaga päsacuychö cawayänayquipag.
manana ricäyämänanpag. Pero Gamcunatam yanapayäshayqui alli
225 ґkͮˇԆkͮॷ14ٍॷ15

päsacuychö cawayänayquipag. Pero üvata wayuyta puedintsu. Tsaynöllam


manam yanapayäshayquiga cay gamcunapis nogawan mana pagta
mundupa munayllanchö imaypis quëdarga, imayca üva wayugnö
cawagcunanötsu. Ama gamcunaga ni ima rurayangayquipis masga
llaquishga cayaytsu ni mantsacäyaytsu. mirangatsu.
28ॸWiyayämargoyquinam aywacungäpita 5ॸ“Nogam rasumpacag üvaga cä y

cutiscamur gamcunawan pagta gamcunanam rämäcuna cayanqui. Pipis


cawanapag canganta. Si rasumpa nogawan pagta imaypis cawarnin
cuyayämarga alläpam quëdarga y noga paywan pagta
cushicuyanquiman cargan, Taytä quëdarga, imayca allish wayug üvanömi
caycanganman cutimunäpagcagta mas miratsiyäshag. Tsaynö nogawan
musyasquir, payga nogapita mas pagta mana quëdarninga, manam ni
Poderöso captin. 29ॸCaycunatam imatapis quiquillayquicunaga rurayta
willayag manarag päsaptin, caynö puediyanquitsu. 6ॸSi pipis nogawan
llapan päsaptin gamcuna nogaman pagta imaypis mana quëdarga,
rasumpa criyiyänayquipag. yuranpita wallusquir tsaquinanpag
30ॸ“Caypita mastaga mananam jitaringanta gorisquir ninawan
parlapäyäshayquinatsu, cay munduta waycaypagmi cayanga.
munayninwan mandag Satanasmi 7ॸ“Si gamcuna nogachö jucllayllanö

shamuycanna. Paypaga manam ni ima quëdarnir cawarga, llapan Palabräcuna


podernïpis cantsu nogapagga. 31ॸPero yachatsiyangagta cumpliyaptiquim,
tsaynö caycaptinpis llapan runacunam llapan imayca mañayämangayquitapis
musyayanga Dios Yayata alläpa chasquiyanqui. 8ॸTaytä poderöso
cuyarnin, pay mandamangannölla cangantam llapan runacuna aläbayan,
llapan imaycatapis cumplingäta. gamcuna imayca alli wayugnö paypa
Shäriyay, canan caypita aywacushun.” Alli Willacuyninta mas miratsiyaptiqui.
Tsaynöpam gamcunaga nogapa
Señor Jesucristo yachatsicun, rasumpacag discïpulücuna cayanqui.
üvawan iwalatsicur 9ॸGamcunatam alläpa cuyayag, Taytä

15
1ॸTsaypitanam Señor Jesucristo cuyamangannölla. Tsaynöpam imaypis
yapay nirgan: “Nogam gamcunaga nogapa cuyacuynïchö
rasumpacag üvaga cä y Taytänam quëdayanqui. 10ॸSi nogapa llapan
cuidagninga. 2ॸSi juccag rämä mana mandamientuta cäsurnin cumplirga,
wayuptinga wallusquirmi jitasquin, pero imaypis nogapa cuyaycuynïchömi
si juccag rämä alli wayuptinmi sïga, quëdarnin caycäyanqui. Tsaynöllam
shumag limpiarnin llaumipar cuidan nogapis Taytäpa mandamientunta
mas atscata wayunanpag. 3ॸGamcunaga cäsurnin cumplir, imaypis paypa
limpiunam cayanqui, Dios Yayapa cuyacuyninchö quëdarnin cawaycä.
Palabran yachatsiyangagta chasquirnin, 11ॸ“Tsaynömi willayag nogawan

jutsayquicunapita perdonashgana car. cushishga cayänayquipag y rasumpa


4ॸImaypis nogawan jucllayllanö mana cushishga imayyagpis
raquicarnin quëdayay, nogapis cawacuyänayquipag. 12ॸNogapa
gamcunapita ni imay mana raquicar mandamientüga caymi: Jucnin
quëdangänö. Juc räma yuranpita jucninwanpis shumag cuyanacurnin
camantsacasquirga manam quiquillan cawacuyänayquipag, noga gamcunata
ґkͮˇԆkͮॷ15ٍॷ16 226

alläpa cuyayangagnölla. 13ॸCaypita gamcunaga manana cay mundupa


masga manam cantsu, rasumpa munayllanta rurag cayaptiqui.
cuyacuyga: Alläpa cuyarnin amïgonpa 20ॸYarpäyay puntatana caynö

janan wañunanpagpis listo cayga. niyangagta: Manam ni maygan


14ॸLlapan mandacungäcunata cäsucurnin servicugpis, patronninpita masga
cumplirmi, gamcunapis rasumpa cuyay canamantsu. Si nogata
amïgöcuna cayanqui. 15ॸGamcunaga gaticachaycäyämarga, gamcunatapis
mananam servignïllatsu cayanqui, juc gaticachäyä-shunquim. Si nogapa Alli
servicugga manam musyantsu patronnin Willacuynïta cäsucurga, gamcuna
ni imata rurangantapis. Pero nogaga yachatsicur willacuyangayquitapis
alläpa cuyay amïgöcunam cayanqui cäsucur cumpliyangam. 21ॸTsaynö
niyag, Taytäpita llapan yachacungäta tucuyläya imaycatam rurayäshunqui
musyatsishga cayarniquim. 16ॸManam nogaraycu, tsay runacunaga manam
gamcunatsu nogata acrayämargayqui, regeyantsu ni pï mandamangantapis.
sinöga nogam gamcunata acrayarniqui 22ॸ“Paycunaga manam ni juc culpayogtsu

encargayashcag, maytsaypa aywar Alli cayanman cargan, si noga willagnincuna


Willacuynïta imay allish wayugnö mas mana shamuptïga. Pero cananga llapan
miratsiyaptiqui, imayyagpis mana willacungäta wiyashga carmi, jutsa
ushacag cananpag. Tsaynöllam nogapa rurayanganpita mana disculpashga car
shutïchö llapan imayca castigashga cayanga. 23ॸPipis nogata
mañayangayquitapis, Tayta Dios chiquimarga, Taytätapis chiquinmi.
garayäshunqui. 17ॸCaycunatam 24ॸManam culpayogtsu cayanman cargan, si

gamcunata mandayag: Jucnin noga paycunapa ricänanchö ni pï rurangan


jucninwanpis shumag cuyanacur alli milagrucunata rurashga captïga. Pero
päsacuyänayquipag. paycunaga llapan milagru rurangäcunata
ricashga caycarpis, nogata chiquiyämarmi
Cay munduchö mana alli Taytätapis chiquiyan. 25ॸPero caycuna
ruragcunawan marcamajincuna, llapanmi päsanarnin cumplinan, Diospa
Señor Jesucristotawan Palabran quiquincunapa leynincunachö
discïpuluncunata chiquiyan ningan: ‘Chiquiyämargan mana ni
18ॸ“Si cay mundupa munayllanchö imacagpitam.’
cawagcuna chiyäshuptiqui, yarpäyay 26ॸ“Pero defendir yanapayagniqui

mas puntata nogata chiquiyämanganta. shamug rasumpacag Espïritu Santota


19ॸSi gamcunacush cay mundupa quiquin Taytäpita cachamungämi,
munayllanta rurayanquiman, tsay mana imayca testïgunö nogapag
alli rurag runacunapis musyatsicunga. 27ॸPero tsaynöllam
cuyayäshunquimanmi gamcunapis nogapa testïgü cayanqui,
quiquincunapuralla cuyanacuyangannö. gallananpita nogawan pagta purishga
Pero nogam gamcunata acrayashcag cay car.

16
mundupa munayllanchö 1ॸ“Cay llapantam willayag

caycagcunapita. Tsaymi cay mundupa chiquiyäshurniqui


munayllanta rurag runacuna sufritsiyäshuptiqui, nogaman
gamcunatapis chiquiyäshunqui, criyicuyniquicuna mana dëjayänayquipag.

Jn 15.25 Sal 35.19; 69.4.


227 ґkͮˇԆkͮॷ16

2ॸDios Yayaman mañacuyänanpag juzgarnin cay munduchö mandacug


goricäyänan wajicunapitam chiquir Supayta condenangantapis. Tsay Supayga
gargoyäshunqui. Tsaynö chiquirmi inƿernuchö alläpa castigashga cananpagmi
waquiquitaga wañutsiyäshunqui, Dios condenashgana caycan.
Yaya munangannö ruraycäyanganta 12ॸ“Mas atscaragmi can gamcunata

yarpar. 3ॸTsaynö imaycataga willayänagpag. Pero canan öra llapanta


rurayäshunqui, Tayta Diostawan nogatapis willayaptigpis, manam gamcunaga
mana regeyämarmi. 4ॸCaycunatam canan entendiyta puediyanquitsu. 13ॸPero Espïritu
willayag, tsaynö päsayäshungayqui öra Santo shamurmi sïga, llapan
yarpäyänayquipag, nogaga gamcunata mas rasumpacagcunallata entenditsiyäshunqui.
unayna willayangagta. Nogaga manam Payga manam quiquinpa yarpayllanpitatsu
cayta gallananpitatsu willayargag, entenditsiyäshunqui, sinöga Dios Yaya
gamcunawan cay patsachö pagta mandacunganllatam. Tsaynöllam
caycarllaragga. entenditsiyäshunqui ima päsananpag
cangantapis. 14ॸEspïritu Santom
Espïritu Santopa ruraynincuna podernïwan parlangäcunata musyatsir
5ॸ“Pero cananga aywacü cachamagnï willayäshunqui, regemangantawan
Taytäwan pagta canäpagmi. Tsaynö poderöso mandacuyyog cangäta. 15ॸTayta
niyaptigpis manam ni maygayquillapis Diospa mandacuyninchö llapan imaycan
tapuyämanquitsu ni maypa aywangätapis. capunganpis nogapam. Tsaymi niyag
6ॸTsaynö tapuyämangayquipa rantinmi, Espïritu Santo nogapita llapan
gamcunaga alläpa llaquishga caycäyanqui, chasquinganta gamcunatapis willarnin
caycuna llapanta willayaptig. 7ॸPero musyatsiyäshunayquipag.
rasumpacagtam niyag: Mas mejormi 16ॸ[“Ichicllanam faltan gamcuna manana

gamcunapag noga aywacungä. Si noga ricäyämänayquipag. Pero tsaypitanam


mana aywacuptïga defendir yapay ricäyämänayquipag tincushun.”]
Yanapayagniqui Espïritu Santo manam
shamungachö gamcunawan pagta Llaquishga cayniquicunam
cananpag. Pero si aywacurga, nogam cushicuyman ticranga
gamcunaman cachamushag. 8ॸEspïritu 17ॸTsaypitanam waquincag

Santo shamurnam entëru munduchö discïpuluncuna jucnin jucnin


runacunata entenditsir musyatsicunga Dios tapunacuyargan: “¿Caynöga
Yaya munangancunata mana cäsuyämar imaninantatan nicämantsic: ‘Ichicllanam
mana alli jutsacunata rurarnin faltan manana ricäyämänayquipag, pero
cawayanganpita, mana juc jananpar Dios tsaypitam yapay ricäyämanqui,
Yaya alläpa mantsacaypag castigananpag Taytäcagpa aywasquirnin
canganta. 9ॸQuiquincunapa jutsancunam cutiscamuptï’? 18ॸ¿Ima ninantan
musyatsicunga nogaman mana ‘Ichicllanam faltan gamcuna manana
criyicayämunganta. 10ॸEspïritu Santom Dios ricäyämänayquipag’ ninanga? Manam
Yayapa munayninta musyatsicunga, Tayta ni ichicllatapis entendintsictsu ni
Diosman aywacuptï, pero gamcunaga imapag parlangantapis.”
mananam ricäyämanquinatsu. 19ॸSeñor Jesucristonam discïpuluncuna
11ॸTsaynöllam musyatsicunga Dios Yaya tapuyninta munayanganta tantiyasquir

Jn 16.16 Cay versïculo manam cantsu puntacag waquin librucunachöga.


ґkͮˇԆkͮॷ16ٍॷ17 228

nirgan: “Nogam niyargog: Ichicllanam noganatsu Tayta Diosta gamcunapag


faltan manana ricäyämänayquipag y rugacamushag. 27ॸTsaymi quiquin Tayta
tsaypitanam yapay ricäyämanquir. Dios alläpa cuyayäshunqui. Tsaynöga
¿Tsaypagcu gamcuna yarpachacur alläpa cuyayäshunqui nogata gamcuna
tapunacuycäyanqui? 20ॸRasuncagtam niyag: cuyarnin, Diospita shamungäta rasumpa
Gamcunaga rasumpam alläpa llaquicurnin criyiyangayquipitam. 28ॸNogaga Tayta
wagayanqui, cay mundupa munayllanta Diospa puntanpita yargascamurmi cay
rurag runacuna cushishga caycäyaptin. munduman shamushcä. Tsaynöllam
Pero tsaynö alläpa llaquishga wagarnin cananga cay munduta dëjasquir Tayta
caycäyangayquipitam, gamcunapis alläpa Diospa puntanman cuticushag.”
cushishga cayman ticrayanqui. 21ॸJuc 29ॸTsaynam discïpuluncuna niyargan:

geshyag warmi geshyacunanpag öran “Cananmi sïga, manana


chämuptinga alläpa llaquicurmi ejemplucunawan yachatsicur defrente
yarpachacun. Pero wamran yurisquiptinmi parlapaycäyämanqui. 30ॸCananmi sïga
sïga, nanacuynintawan llaquicur musyayä llapan imayca
yarpachacuynintapis jancat gongasquin, musyangayquita. Mananam
cay munduman juc wamrata apamungata wanacannatsu ni pipis
alläpa cushicurnin. 22ॸTsaynöllam tapushunayquipag. Tsaynöpam cananga
gamcunapis canan aywacuptï, alläpa rasumpa criyicurnin musyayä Diospita
llaquishga caycäyanqui. Pero tsaypita shamushga cangayquita.”
yapay tincusquishgam sïga, llapan 31ॸSeñor Jesucristonam contestargan:

shongoyquicunawan alläpa cushishga “¡Tsaypunga rasumpach cananga


cayanqui. Tsay rasumpacag alläpa criyiyanqui! 32ॸTsaynö captinpis öra
cushicuyniquicunataga, manam ni pipis chaycämunnam, canan öra wacpa caypa
gechuyäshunquinatsu. 23ॸTsay junagga witsicarnin munayangayquipa aywacur
manam ni imatapis tapuyämanquinatsu. japalläta dëjascayämänayquipag. Pero
Rasuncagtam niyag: Taytäga llapan manam quiquillätsu quëdashag, sinöga
imayca mañayangayquitam Taytämi nogapa pagtä imaypis caycanga.
garayäshunqui, nogapa shutïchö 33ॸCaycuna llapantam willayag, nogaman

mañacuyaptiquiga. 24ॸCananyagga manam rasumpa ƿrmi criyicamurnin mana


ni imatapis nogapa shutïchö Taytäta llaquinar cushishga alli päsacuychö
mañacuyashcanquiragtsu. Mañacuyay cawacuyänayquipag. Cay munduchö
chasquiyänayquipag llapan rasumpa cayangayquiyagllaragga alläpam
cushicuyniquicuna gamcunachö cananpag. sufriyanqui. Pero tsaynö sufrirpis mas
valoracurnin ama desanimacuyanquitsu,
Señor Jesucristoga cay munduchö nogan cay mundupa mana alli
llapan mana allicunatam venceshga ruraynintaga venceshcäna.”
25ॸ“Caycunatam willayashcag

iwalatsicuy ejemplucunawan. Pero juc Señor Jesucristo Dios Yayaman


tiempu chamunganam cay mañacun discïpuluncunapag

17
ejemplucunawan manana 1ॸTsaycunata yachatsicur
yachatsiyänagpag, sinöga defrentena ushasquirnam, Señor Jesucristo
Taytä imanö cangata willayänagpag. cieluman ricarcur nirgan:
26ॸTsay junagcunagam defrente “Taytallay, öra chämushganam.
shutïllächöna mañacuyanqui; manam Tsuriqui alläpa poderöso canganta
229 ґkͮˇԆkͮॷ17

ricätsicuy, tsaynölla Tsuriquipis alläpa 11ॸ“Nogaga mananam cay

poderöso cangayquita ricätsicur munduchöga cashagnatsu, pero


musyatsicunanpag. 2ॸGammi Tsuriqui paycunanam sïga cay mundullachörag
llapan runacunata mandananpag cayanga, noga gamwan pagta canäpag
churashcanqui. Tsaynöpam llapan shamungäyag. Jutsannag Taytay,
entregangayqui runacunata salvarnin, shutiquichö poderniquiwan defendir
imayyagpis cawatsinga. 3ॸTsay mana cuidaycuy, imaypis yachatsingänölla
ushacag cawayga, gam rasumcag cawacuyänanpag. Tsaynö cawarmi
japallan Diostawan cachamungayqui nogantsic juc yarpayyoglla
Tsuriqui Jesucristota rasumpa cangantsicnö, paycunapis
regeyanganmi. 4ॸNogam cay cuyanacurnin alli yarpayyog juc
munduchö alläpa poderöso shongolla gam garamangayqui
cangayquita ricätsicur, llapan shutïchö imaypis cawayanga.
mandamangayquicunata rurarnin 12ॸPaycunawan cay munduchö pagta

cumplishcä. 5ॸCananga Taytay, cay carmi, gampa shutiquiraycu y nogata


patsa manarag camashgacaptin, podernï garamangayquiwan
gampa pagtayqui poderöso imaycapita tsaparnincuna cuidargö.
cangänölla, puntayquichö poderöso Manam ni mayganpis ogracarnin
cangäta musyatsicuy llapan jutsaman shicwargantsu. Pero
runacunata. jucninmi sïga, imayca ogracagnö
6ॸ“Cay mundupita acrasquir inƿernuman aywanga Palabrayquichö
entregamangayqui runacunatam, pï gellgashga caycag cumplinanpag.
cangayquitapis rasumpa regetsishcä. 13ॸ“Cananga gam

Gampa caycaptin caycangayquimanmi shamushag. Pero


entregamangayquicunatam caycunataga cay munduchö
Palabrayquicunata willacuptï rasumpa caycarllaragmi willacü, paycunapis
cäsurnin cumpliyashga. 7ॸCananga alläpa cushishga cayänanpag, noga
musyayanmi llapan imayca jancat rasumpa cushishga cangänö.
entregamangayquipis, gamllapita 14ॸNogam gampa Palabrayquita

shamunganta. 8ॸGam entregamangayqui willacurgä. Pero cay mundupa


Palabrayquicunata, yachatsicuptïmi munayllanta rurar cawag runacunam
rasumpa änir chasquiyashga. Gampita chiquiyan, paycuna gam
shamungäta rasumpa musyarmi, gam munangayquinnölla cawacuyaptin.
cachamangayquita criyiyashga. Paycunaga manam cay munduchö
9ॸ“Nogam rugacug paycunapag, runacunanönatsu cayan, nogapis cay
manam mañacugtsu cay mundupa mundupita mana cangänölla.
munayllanta rurag runacunapagga. 15ॸManam cay mundupita

Sinöga gammi tsay llapan jipinayquipagtsu mañacug, sinöga


criyicugcunata entregamashcanqui, llapan imayca mana allicunapita
quiquiquipa cayaptin. 10ॸLlapan tsaparnin cuidanayquipagmi. 16ॸNoga
entregamangayquicunaga gampam y cay mundupita mana cangänöllam,
gampa llapan capushungayquim paycunapis cay mundupa
nogapa. Tsaymi nogapa cushicuypa munayninchöga manana ni imay
poderöso caynï paycunachö rasumpa cawayannatsu. 17ॸRasumpacag
musyatsicur ricacan. Palabrayquiwan mana jutsannag
ґkͮˇԆkͮॷ17ٍॷ18 230

limpiuta shongota catsiy, jutsaman musyayanga cuyamangayquinölla


mana ishquiyänanpag. Gampa paycunatapis alläpa cuyangayquita.
Palabrayquiga rasumpacagmi. 18ॸGam 24ॸ“Taytallay, gammi paycunata

cay mundupa munayllanta entregamashcanqui. Tsaymi munä


ruragcunaman noga caycangächö paycunapis pagtä
cachamangayquinöllam, nogapis car, alläpa cushcuy podernï
paycunata cay mundupa munayllanta garamangayquitawan gampa cushicuy
rurag runacunaman mandaycä. poderniquita ricäyänanpag. Gamga
19ॸPaycuna jananmi quiquïpis alläpam cuyamargayqui cay
jutsannag cashcä, paycunapis mundutapis manarag camarnin. 25ॸAy
jutsannag car llapan jutsannag Taytallay, cay mundupa
rasumpacagcunallata gam manayllanchö cawag runacunaga
munangayquinö willacurnin manam regeyäshunquitsu. Pero
puriyänanpag. nogam sïga rasumpa regeptig,
caycunapis musyayan gam rasumpa
Señor Jesucristo Dios Yayaman cachamangayquita. 26ॸPaycunatam
mañacun llapan criyicugcunapag entenditsishcä pï cangayquitapis.
20ॸ“Manam paycunallapagtsu Tsaynöllam imaypis entenditsir
mañacug, sinöga paycuna sïgishag imanö cangayquita
willacuyanganta wiyarnin nogaman yachatsicurnin. Tsay alläpa
rasumpa criyicugcunapagpismi. cuyamangayquim paycunachö caycan,
21ॸGamtam mañacug llapanpis juc nogapis paycunata cuyarnin
shongolla imaycachöpis entendinacur pagtancuna captï.”
nogantsicwan pagta jucllayllanö
shumag cawacuyänanpag. Taytallay, Señor Jesucristota
gam nogachö y noga gamchö achcusquir prësu apayan
cangantsicnölla llapanpis juc (Mateo 26.47-56; Marcos 14.43-50;
shongolla cayätsun. Rasumpa shumag Lucas 22.47-53)

18
llapan juc shongonölla cäyätsun, gam 1ॸTsaynö Dios Yayaman
rasumpa cachamangayquita cay mañacusquirnam Señor Jesucristo
mundupa munayllanta rurag discïpuluncunawan yargosquir, Cedrón
runacunapis musyayänanpag. 22ॸGam niyangan ragrapa wac tsimpanman
alläpa alli cushicuynï aywayargan. Tsaychö juc werta olïvos
garamangayquinöllam, nogapis llapan jachacunamanmi, Señor Jesucristo
imayca juc shongonölla cäyänanpag discïpuluncunawan yaycurgan.
cushicuynincuna garashcä. Gamwan 2ॸTsaychömi Señor Jesucristo imaypis

ishcantsic juc persönalla cangantsicnö. discïpuluncunawan goricäyag. Tsaymi


23ॸNogam paycunachö y gammi traicionarnin ranticug Judás Iscariotepis
nogachö, tsaynöpa juc japallan tsay wertata reger, musyargan Señor
rasumpa juc shongolla canapag. Jesucristo tsaychö caycanganta.
Tsaynö cawayanganta ricarmi 3ॸTsaymannam Judás mandacug

cachamangayquita musyar waquincag sacerdöticunawan fariseocuna


runacunapis chasquiyämanga. cachayangan wardiacunatawan juc tröpa
Tsaynöpam cay mundupa Romapita soldäducunata pushashga
munayllanta ruragcunapis chargan. Paycunam alli armashga
231 ґkͮˇԆkͮॷ18

linternacunawan y antorchancunawan templuchö wardiacunawan Señor


chäyargan. 4ॸPero Señor Jesucristoga llapan Jesucristota achcusquir maquinta
päsananpagcagta musyarnam, yargosquir watasquiyargan. 13ॸPuntatam mandacug
paycunata tapurgan: “¿Pitatan sacerdöti Anaspa wajinman apayargan,
ashiyanqui?” tsay wata llapanpa mandagnin sacerdöti
5ॸPaycunanam contestayargan: Caifaspa suegrun captin. 14ॸTsay mas
“Nazaret marcapita Jesústam.” mandacug Caifasmi, judiucunapa
Señor Jesucristonam nirgan: “Nogam autoridänincunata unayna nirgan:
cä.” “Mejormi canman juc runalla
Señor Jesucristota traicionar ranticugnin wañunanpag, Israel marcachö llapan
Judáspis tsay runacunawanmi caycargan. runacuna wañunganpa rantin.”
6ॸSeñor Jesucristo “Nogam cä”

niycuptinnam, llapan runacuna mantsacar Pedro mana regegtucurnin


gepapa sicparnin patsaman Señor Jesucristota nëgan
shicwasquiyargan. 7ॸSeñor Jesucristonam (Mateo 26.69-70; Marcos 14.66-68;
yapay tapurgan: “¿Pitatan ashiycäyanqui?” Lucas 22.55-57)
Paycunanam yapay niyargan: 15ॸSimón Pedro discïpulunnam Señor
“Nazaret marcapita Jesústam.” Jesucristota gatirnin aywargan. Pero
8ॸSeñor Jesucristonam yapay nirgan: juccag discïpulumajinnam mandacug
“Willayargognam noga rasumpa sacerdötiwan regenacur, Señor
cangäta. Si ashiyämarga caychö Jesucristowan wajipa ruri patiunman
waquincagcuna nogawan caycagcunata yaycurgan. 16ॸPero Pedronam wagta
aywacuyänanpag dëjaycuyay.” puncullachö quëdasquirgan. Tsaynam
9ॸTsaynöga päsargan quiquin Señor juccag discïpulumajin mas
Jesucristo willacungan cumplinanpagmi: mandacugcag sacerdötiwan regenacur,
“Taytay, llapan entregamangayquipita puncuta quichapucug warmita rugaycur,
manam ni jucllayllapis ogracangatsu.” Pedrotapis ruri patiuman yaycatsirgan.
10ॸTsaynam Simón Pedro espädanta 17ॸTsay puncuta quichapucug warminam

jipisquir, mas mandacug sacerdötipa Pedrota tapurgan: “¿Manacu gampis


wätaynin Malco shutiyog runapa tagay runapa juccag discïpulun
derëchucag rinrinta jipicat wallusquirgan. canqui?”
11ॸSeñor Jesucristonam, Pedrota nirgan: Pedronam contestargan: “Manam.
“¡Tsay espädayquita yapay cutitsiy, Manam nogatsu cä.”
maychöpis churaräcunganman! Si Taytä 18ॸTsaychö alläpa alalaptinmi

imayca mana awantaypag ayagta upyagnö servigcunawan wardiacunapis ninata


wañunäta munaptinga, ¿Acäsu manatagcu tsarircatsir mashacuycäyargan. Tsayman
noga tsaynö cumplïman?” witiycurnam Pedropis paycunawan pagta
ninapa lädunchö mashacuycargan.
Señor Jesucristota apayan
mas mandacug sacerdöti Señor Jesucristota mas mandacug
Anaspa wajinman sacerdöti Anas tapupan
(Mateo 26.57-58; Marcos 14.53-54; (Mateo 26.59-66; Marcos 14.55-64;
Lucas 22.54) Lucas 22.66-71)
12ॸTsaypitanam
tröpa soldäducuna 19ॸTsaychönam mas mandacug
mandagnincunawan y judiucunapa sacerdöti Anas Señor Jesucristota
ґkͮˇԆkͮॷ18 232

discïpuluncunapagwan imata wallusquinganpa ayllun tapurgan:


yachatsicunganta tapurnin “¿Manacu gamta ricargag tagay
gallaycurgan. runawan olïvos niyangan wertachö?”
20ॸSeñor Jesucristonam nirgan: 27ॸPedronam yapay nëgargan. Tsaynö

“Nogaga llapan runacunapa nëgangan öram gällu cantasquirgan.


puntanchömi imaycatapis
yachatsicurnin parlashcä. Imaypis Dios Señor Jesucristota gobernador
Yayaman mañacuyänanpag goricäyänan Pilatoman apatsiyan
wajicunachöwan templucunachö y (Mateo 27.1-2,11-14; Marcos 15.1-5;
judiucuna goricäyanganchömi Lucas 23.1-5)
yachatsicur willacushcä. Manam ni 28ॸCaifaspa wajinpitanam Señor

imatapis nogaga parlashcätsu, mana pï Jesucristota apayargan, gobernador


wiyaptin pacayllapaga. 21ॸ¿Imanirtan Pilatopa palacionman. Patsa
nogata tapumanqui? Tapuy warämugnöna captinmi, judiucunaga
wiyamashgacunata; paycuna niyäshuy Pilatopa palacionman yaycuyargantsu.
imata noga yachatsicungätapis. Si tsay palacioman yaycurga leynincuna
Paycunam rasumpa imayca testïgunö limpiu cayänanpag mandacunganta
musyayan imata yachatsicur mana cäsurmi, Pascua ƿesta micuyta
willacungätapis.” micuyanmantsu cargan. 29ॸTsaymi Pilato
22ॸSeñor Jesucristo tsaynö niptinnam, palacionpita yargosquir
juc wardia gagllachö lagyarnin nirgan: parlaparnincuna nirgan: “¿Imapitatan
“¿Tsaynöcu contestanqui mas mandacug cay runata acusayanqui?”
sacerdötita?” 30ॸPaycunanam niyargan: “Si
23ॸSeñor Jesucristonam nirgan: “Si jutsannag captinga, manam gamman
noga mana allita parlaptïga, nimay apayämümantsu cargan.”
imanir mana alli canganta. Pero tsay 31ॸPilatonam nirgan: “Gamcuna

noga ninga allilla caycaptinga aparnin, leyniquicuna mandacungannö


¿imanirtan magamanqui?” juzgayay.”
24ॸTsaypitanam sacerdöti Anas Señor Judiucunanam contestayargan: “Pero
Jesucristopa maquinta watarcatsir, mas judiucunapaga manam ni ima
mandacugcag sacerdöti Caifasman derëchücunapis cantsu, juc runata
apatsirgan. juzgarnin wañutsiyänäpag.”
32ॸTsaynömi cumplirgan Señor
Pedro yapay Jesucristo imanö wañunanpag, mas
Señor Jesucristota nëgan puntatana willacungan. 33ॸTsaynam
(Mateo 26.71-75; Marcos 14.69-72;
Pilato palacionman yapay
Lucas 22.58-62) yaycusquirnin, Señor Jesucristota
25ॸTsaychö runacunawanmi, Pedro gayasquir tapurgan: “¿Gamcu rasumpa
ninapa lädunchö mashacur sïgirgan. canqui, judiucunapa Reynin?”
Tsaynam tapuyargan: “¿Manacu gamga 34ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

tagay runapa juccag discïpulun “¿Tsaytaga quiquipa yarpayniquipitacu


canqui?” Pedronam nëgarnin yapay tapumanqui o juccuna nogapag
nirgan: “Manam. Manam nogatsu cä.” willayäshungayquipitacu?”
26ॸTsaypitanam mandacug sacerdötipa 35ॸPilatonam contestargan: “¿Acäsu

servignin runa, Pedro rinrinta jipicat nogaga judiucu cä? Gampa


233 ґkͮˇԆkͮॷ18ٍॷ19

19
marcamajiquicunawan sacerdöticunapa 1ॸTsaynö niyaptinnam, Pilato

mandagnincunam gamta nogaman Señor Jesucristota entregargan


apatsiyämushushcanqui. ¿Imatatan soldäducuna achcusquir alli astayänanpag.
rurashcanqui?” 2ॸSoldäducunanam cashapita corönata
36ॸSeñor Jesucristonam contestargan: awasquirnin Señor Jesucristopa umanman
“Nogapa Mandacuy Reynöga manam cay shucurcatsir, reypa puca mantuntanö
mundupitatsu. Si cay mundupita captïga, ashgotsiyargan. 3ॸTsaynö ashgorcatsirmi,
maytsicag runam servimarnï nogata judiu puntanman witiycur yapay yapay
runacunaman entregayämänanta niyargan: “¡Vïva judiucunapa reynin!”
amatsacur llapan peleayanman. Pero nirmi, gagllanchö lagyarnin magayargan.
nogapa Mandacuynïga manam cay 4ॸPilatonam palacionpita yapay

patsapitatsu.” yargosquir nirgan: “Ricäyay, jipimurgö


37ॸTsaynam Pilato tapurga: gamcuna tantiyacuyänayquipagmi, cay
“¡Tsaypunga gamchi rey canqui!” runachö ni ima jutsanta mana
Señor Jesucristonam contestargan: taringäta.” 5ॸSeñor Jesucristonam
“Gammi nirgoyqui, rey cangäta. Nogam palaciopita yargascamurgan umanchö
rasumpa yurirnin cay patsaman shamurgä, casha corönashga y puca cäpan
Dios Yayapa rasumpacag Palabranta ashgoshga. Tsaynam Pilato nirgan:
imayca testïgunö willacur “¡Ricäyay cay apayämungayqui runata!”
yachatsicunäpag. Tsaynöpam llapan 6ॸSeñor Jesucristota ricaycurnam

rasumpacagcunallachö cawagcunaga, sacerdöticunapa mandagnincunawan


chasquicur cäsucuyan noga willacungäta.” templuchö wardiacuna gayaycachar
38ॸPilatonam nirgan: “¿Imatan gallaycuyargan: “¡Cruciƿcay!
rasumpacagga?” ¡Cruciƿcay!” nir.
Pero Pilatonam paycunata nirgan:
Señor Jesucristota “¡Tsaypunga gamcuna aparnin
wañutsiyänanpag Pilato cruciƿcäyay, nogaga manam ni ima
runacunata entregan jutsantapis paychö tarishcätsu!”
(Mateo 27.15-31; Marcos 15.6-20; 7ॸJudiucunanam obligarnin contestayargan:
Lucas 23.13-25) “Nogantsicpaga juc leynintsicmi can, tsay
Tsaycuna llapanta tapupasquirnam, leynintsic mandacungannömi cay runaga
Pilato yapay yargosquir judiucunata wañunan, ‘Diospa Tsurinmi cä’ ninganpita.”
parlapar nirgan: “Nogaga manam ni ima 8ॸTsayta wiyaycurnam Pilatoga mas

jutsantapis cay runachöga tarïtsu. 39ॸPero mantsacashga cargan. 9ॸPalacioman yapay


gamcunapaga costumbriquicunam can, yaycusquirnam, Pilato Señor Jesucristota
cada wata Pascua ƿestachö juc prësuta yapay tapurgan: “¿Maypitatan gam
gargonäpag: ¿Munayanquicu judiucunapa canqui?” Pero Señor Jesucristoga manam
reyninta libri dëjaycunäpag?” ni imatapis contestargantsu.
40ॸTsaynam llapan goricashga 10ॸPilatonam nirgan: “¿Gamga manacu

runacuna yapay gayaycachäyargan: contestamanqui? ¿Manacu musyanqui


“¡Manam! ¡Tsaytaga ama dëjaytsu! ¡Mas mandacuyyog caynïwan,
bien Barrabasta libri dëjaycuyga!” cruciƿcänagpagwan librina canayquipag
nirnin. Tsay Barrabasga Roma naciunpa dëjaycunagpagpis?”
contran car, peleanganpitam 11ॸTsaynam Señor Jesucristo

gaycuraycargan. contestargan: “Manam ni


ґkͮˇԆkͮॷ19 234

mandacuyniquipis nogapagga niyanganman. (Tsay Calavera niyangan


canmantsu, si quiquin Dios Yaya jircapam shutin cargan, hebreo
mandacuyninta mana garashuptiquiga. parlaychöga “Golgota.”) 18ॸTsayman
Tsaymi gampita mas jutsayogga cayan, chaycatsirnam Señor Jesucristota Roma
gamman apamur entregamagcuna.” soldäducuna cruzman clävayargan,
12ॸTsay örapitam Pilatoga ashirgan paywan pagta ishcag runacunatapis
imaycanöllapis Señor Jesucristota libri ishcanläninman. 19ॸPilato juc letrërota
dëjaycunanpag. Pero judiucunanam cruzpa puntanman churatsinganchömi
masrag gayaycachäyargan. “¡Si libri nirgan:
dëjarga, manam Romapa mas “NAZARET MARCAPITA JESÚSMI,
mandacugnin emperador Cesarpa ISRAEL RUNACUNAPA REYNIN” nir.
amïgontsu canqui! ¡Maygan runapis 20ॸMaytsicag judiucunam tsay letrërota

reytucurga, emperador Cesarpa liyiyargan, Señor Jesucristo


contranmi!” nirnin. cruciƿcäyangan sitiuga tsay marcapita
13ॸTsayta wiyarnam Pilatoga mandargan amänolla captin. Tsay letrëroga gellgashga
Señor Jesucristota wagtaman jipiscatsimur, cargan, hebreochö, latinchö y griegochömi.
juzgacuyänan “Gabata” ninyanganman 21ॸTsaymi sacerdöticunapa mandagnincuna

jamätsirgan. Hebreo parlaychöga Pilatota niyargan: “Ama gellgaytsu:


“Gabataga” empiedrashga patsa ninanmi ‘Judiucunapa reyninmi’ nirga. Mas bien
cargan. 14ॸTsay junagga cargan, Pascua gellgay: َˇӕĀɗӕËӕ͑Йфľֆ͑ɗ͑ҡӕËӕǣ̲ɗٔॸٚ͑ɗф.
ƿestapag pullan junagllana faytaycaptinmi. 22ॸPero Pilatonam contestargan:

Tsaynam Pilato judiucunata nirgan: “Gellgangäga, tsaynö gellgashgallanam


“¡Caychömi reyniquicuna caycan!” canga.”
15ॸPero paycunanam masrag 23ॸSeñor Jesucristota cruzman

gayaycachäyargan: “¡Wañutsun! clävasquirnam, llushtitsiyangan


¡Wañutsun! ¡Cruciƿcay!” llatapanta chuscun soldäducuna cada
Pilatonam tapurgan: “¿Acäsu ünu raquipunacuyargan. Shucurangan
gamcunapa reyniquicunatacu cruciƿcar tünicantapis achcusquirmi, janagpita
wañutsishag?” urayag mana costürannag jucllaylla
Sacerdöticunapa mandagnincunanam captin, 24ॸsoldäducuna jucnin jucnin
contestayargan: “Nogacunapaga manam ninacuyargan: “Ama caytaga
reynïcuna canmantsu, Romachö rachishuntsu, mas bien sortiyasquishun
emperador Cesarpita masga.” mä maygantsictash töcamäshun.”
16ॸTsaypitanam Pilatoga judiucunata Tsaynömi cumplirgan Diospa Palabran
entregaycuptin, Señor Jesucristota gellgashgachö ningan: “Quiquincuna
cruciƿcag soldäducuna apayargan. puram llatapäta raquipunacur, tünicätapis
sortiyayanga.” Tsaynömi cargan tsay
Señor Jesucristota soldäducuna rurayangan.
cruzman clävayan 25ॸSeñor Jesucristota
(Mateo 27.32-44; Marcos 15.21-32; cruciƿcäyanganpa lädunchömi,
Lucas 23.26-43) mamanpis ñañanwan caycäyargan.
17ॸSeñor Jesucristotanam cruzta Paycunawanmi caycäyargan Cleofaspa
matancarcatsir apayargan, “Calavera” warmin María y María Magdalenapis.

Jn 19.24 Sal 22.18.


235 ґkͮˇԆkͮॷ19

26ॸSeñorJesucristo mamanpa lädunchö 32ॸTsaynam soldäducuna aywaycur,


pagtan tsay cuyangancag discïpulun juccagläninchö runapa chacanta
caycagta ricasquirnam, mamanta paquisquiyargan. Tsaynöllam Señor
nirgan: “Mamay, tsaychömi wawayqui Jesucristopa juccagläninchö clävaraycag
caycan.” 27ॸTsaypitanam tsay runapa chancantapis paquisquiyargan.
cuyangancag discïpuluntana nirgan: 33ॸPero Señor Jesucristopa chancanta

“Tsaychömi mamayqui caycan.” Tsaynö paquiyänanpag witiycurnam,


ningan junagpitam, tsay cuyangancag wañushgana caycagta
discïpulun Señor Jesucristopa mamanta tantiyasquiyargan. Tsaynöpam paypa
wajinman pushargan imayca chancantaga paquiyargannatsu.
mamantanö cuidananpag. 34ॸPero tsaynö wañushgana

caycaptinpis, juc soldädum costillanta


Señor Jesucristo wañungan tucsir quichasquiptin, patsa yawarwan
(Mateo 27.45-56; Marcos 15.33-41; yacu yargamurgan. 35ॸCaycunata
Lucas 23.44-49) cuentacug runaga ricashga carmi,
28ॸTsaypitanam Señor Jesucristoga rasumpacaglla willacun. Payga
llapan cumplishgana canganta musyar, musyanmi rasumpacagllata imayca
Diospa Palabran gellgashga caycag testïgunö parlanganta, gamcunapis
cumplinanpag nirgan: “Yacunämi.” rasumpa criyiyänayquipag. 36ॸCaycuna
29ॸTsaychömi juc järu junta alläpa llapanmi päsargan, Diospa Palabran
puchgog vïno caycargan. Tsaymi isöpo gellgashga cumplinanpag ningan:
niyanga jachapa räman gerupa “Manam ni maygan tullunllatapis
puntanman träputa watarcur, tsay paquiyangatsu.” 37ॸJuclächönam Diospa
alläpa puchgog vïnoman tullpurcur, Palabran gellgashgachö nirgan:
Señor Jesucristopa shiminman “Ricäyangam, costillanpa päsat
wititsiyargan. 30ॸSeñor Jesucristonam tucsishgata.”
tsay alläpa puchgog vïnota upyarcur
nirgan: “Cananga llapantanam Señor Jesucristota pampayangan
cumplirgö.” Tsaypitanam uraypa (Mateo 27.57-61; Marcos 15.42-47;
umpusquir wañusquirgan. Lucas 23.50-56)
38ॸTsaypitanam Arimatea marcapita
Juc soldädu Señor Jesucristopa José shutiyog runa Pilatoman aywarnin
costillanta tucsirnin quichan rugargan, Señor Jesucristopa ayanta
31ॸWaränin Pascua ƿesta captinmi, pampananpag. Joséga Señor
judiucunaga munayargantsu Jesucristopa gatiragninmi cargan,
wañushgacunapa cuerpun jamay sabado judiucunapa autoridäcunapita
junagchö clävaraycar quëdayänanta. mantsacurnin pacayllapa. Pilato
Tsay jamay sabado junagga alläpa änisquiptinmi, Señor Jesucristopa
respetashga junagmi cargan. Tsaymi ayanta pampananpag José apargan.
Pilatoman aywaycur rugayargan 39ॸTsaynöllam Nicodemopis juc pagas

cruzchö clävaraycag runacunapa Señor Jesucristopag parlag


chancancunata paquisquir, cruzpita aywanganpita, quimsa arröba
ayancunata bäjatsir jipitsinanpag. perfüminwan shamurgan. Tsay

Jn 19.36 Ex 12.46 Nm 9.12 Sal 34.20. Jn 19.37 Zac 12.10.


ґkͮˇԆkͮॷ19ٍॷ20 236

perfümiga mirrawan aloe Jesucristopa umanta watäyangan


niyanganpitam rurashga cargan. tëlapis, jucläduchö shumag doblarcur
40ॸTsaynömi Joséwan Nicodemo Señor churashga caycargan. 8ॸTsaynam cörrilla
Jesucristopa cuerpunta apaycur, tsay puntata chagcag discïpulunpis,
perfümita säbanasman pichurcurnin, sepultüraman yaycusquir llapan
judiucunapa costumbrincunamannö päsanganta ricaycur criyirgan. 9ॸPero
cuerpunta piturcur sepultüraman manaragmi entendiyarganragtsu,
churayargan. puntapitana Diospa Palabranchö
41ॸSeñor Jesucristota cruciƿcäyangan wañunganpita cawamunanpag
lädun wertachömi, manarag ni pitapis gellgashga cangantaga. 10ॸTsaypitanam
churayanga juc mushog sepultüra tsay ishcan discïpuluncuna,
rurashga cargan. 42ॸTsaynö amänolla wajincunapa cuticuyargan.
sepultüra captinmi, Señor Jesucristopa
cuerpunta churayargan, waränin Señor Jesucristo María
judiucunapa Pascua ƿestan jamay Magdalenata yuripun
sabado junag captin. (Marcos 16.9-11)
11ॸMaría Magdalenanam wacta
Señor Jesucristo cawamungan sepultüra lädunchö wagarnin
(Mateo 28.1-10; Marcos 16.1-8; quëdargan. Tsaynö wagaycanganpitam,
Lucas 24.1-12) sepultüra rurinman umpuycur

20
1ॸSemäna gallarinan domingo gawaycurnin, 12ॸyurag llatapashga
allegnam, María Magdalena ishcay angelcuna Señor Jesucristopa
tsaca tsacallana Señor Jesucristo cuerpun cangancagchö jamaycäyagta
pamparangan sepultüraman aywargan. ricaycurgan. Juccag angelmi Señor
Tsayman chaycurnam, sepultüra Jesucristopa uman cangancagchö
tsaparag rumi wititsishgata tarirgan. caycargan y juccagnam chaquin
2ॸTsayta ricaycurmi Pedrotawan Señor cangancagchö. 13ॸAngelcunanam
Jesucristo cuyangancag discïpulun tapuyargan: “Warmi, ¿imanirtan
caycäyanganman cörrilla aywar nirgan: waganqui?”
“¡Sepultürapitam Señor Jesucristopa Paynam nirgan: “Señornïtam suwar
ayanta apayashga y manam musyaytsu apayashga, manam musyätsu ni
ni mayman churayanganpis!” mayman churayangantapis.”
3ॸTsaynam Pedrowan Señor Jesucristo 14ॸTsaynö nicarnam gepanman

cuyangancag discïpulun yargosquir, tumaycur, Señor Jesucristota


pamparangan sepultüraman ricaycurgan. Pero manam regergantsu
aywayargan. 4ॸIshcannam cörrilla ni pï cangantapis. 15ॸSeñor
aywayargan, pero juccag discïpulunnam Jesucristonam tapurgan: “Warmi,
Pedropita mas cörrirnin puntata ¿imanirtan waganqui? ¿Pitatan
sepultüraman chargan. 5ॸUmpuycur ashinqui?”
gawarnam ricaycurgan, pituyangan Maríaga tsay wertachö täpacug runa
säbanasllana jitaraycagta, pero manam canganta yarparmi nirgan: “Señor, si gam
yaycurgantsu. 6ॸGepanta Simón Pedro apashga carga, willaycallämay mayman
chaycurnam, ruri sepultürayag churangayquitapis ashignin aywanäpag.”
yaycusquir, piturangan säbanasllatana 16ॸTsaynam Señor Jesucristo nirgan:

paypis ricaycurgan. 7ॸTsaynöllam Señor “María.”


237 ґkͮˇԆkͮॷ20

Paynam tumaycur hebreo parlaychö perdonashgam cayanga. Pero mana


nirgan: “¡Rabuni!” (Tsay ninanga perdonayaptiquiga, manam
“Maestru” ninanmi cargan.) perdonashgatsu quëdayanga.”
17ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

“Dëjamay. Manaragmi Taytäwan pagta Discïpulun Tomas Señor Jesucristo


cänäpag aywäragtsu. Mas bien saslla cawamushgata rican
aywar, waugëcunata willay Taytäcagpa 24ॸSeñor Jesucristo discïpuluncunata

cuticunäpag caycanganta. Taytäga yuripungan öraga, manam tsaychötsu


gamcunapapis Taytayquicunam y cargan Millïshu niyangan juccag
Diosnïga gamcunapapis discïpulun Tomasga. 25ॸTsaynam
Diosniquicunam.” waquincag discïpuluncuna niyargan:
18ॸTsaynam María Magdalenaga saslla “Señornintsictam ricäyargö.”
aywarnin, discïpuluncunata cuentargan Pero Tomasnam contestargan: “Si
Señor Jesucristota ricanganta. maquinchö clävos uchcungan erïdata
Tsaynöllam cuentargan Señor Jesucristo ricarnin dëdöta mana jatirga y
waugencunapag ningantapis. costillanchö tucsinganta mana yatarga,
manam crïyïtsu rasumpa
Señor Jesucristo yurinpun cawamunganta.”
discïpuluncunata 26ॸTsaypita juc semänatana
(Mateo 28.16-20; Marcos 16.14-18; discïpuluncuna yapay juc wajichö
Lucas 24.36-49) goricäyanganchönam, Tomaspis
19ॸSemäna gallanan domingo puntacag paycunawan caycargan. Puncuta alli
junag patsa goyaycaptinnam, Señor wichgapucushga caycäyaptinmi, Señor
Jesucristopa discïpuluncuna wajipa Jesucristo yapay yaycusquir llapanpa
puncunta wichgapucuycurlla puntancunaman ichisquir saludacurnin
goricäyargan, judiucunapita nirgan: “¡Gamcunachö alli päsacuy
mantsacurnin. Señor Jesucristonam catsun!”
yaycusquir, puntancunaman ichiycur 27ॸTsaypitanam Tomasta nirgan:

saludacurgan: “¡Gamcunachö alli “Cayman dëduyquita jatirnin maquïta


päsacuy catsun!” ricay. Maquiquita apamuy cay costilläta
20ॸTsaynö nisquirnam, maquintawan tucsiyämungan erïdäman jatinayquipag.
costillan tucsiyangantapis Ama mana criyicugga caytsu. ¡Criyimay
discïpuluncunata ricätsirgan. cawamungäta!”
Paycunanam alläpa cushicuyargan 28ॸTsaynam Tomas cushicuynintinwan

Señor Jesucristota ricaycurnin. mantsacar nirgan: “¡Señornillä y


21ॸTsaypitanam Señor Jesucristo yapay Diosnillä!”
nirgan: “¡Gamcunachö alli päsacuy 29ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

catsun! Tayta Dios nogata “¿Cawamungäta criyinqui rasumpa


cachamangannöllam gamcunatapis ricämangayquipitacu? ¡Alläpa cushishga
cachayag, paypa Alli Willacuyninta cayätsun, mana ricaycämar
willacuyänayquipag.” criyicugcuna!”
22ॸTsaynö nisquirnam

discïpuluncunaman pücaycur nirgan: Imapag cay libru gellgashga cangan


“Espïritu Santota chasquiyay. 23ॸSi 30ॸSeñorJesucristoga mas atsca juc
gamcuna pitatapis perdonayaptiquiga, milagrucunatam rurargan,
ґkͮˇԆkͮॷ20ٍॷ21 238

discïpuluncunapa puntanchö. mällayquicunata jitayay, pescädocunata


Tsaycunaga manam llapantsu cay achcuyänayquipag.”
libruchö gellgashga caycan. 31ॸPero Tsay ningannölla mällancunata
caycunam sïga gellgashga caycan, jitaycurmi, yacupita mällatapis sutayta
gamcuna rasumpa criyiyänayquipag puediyargantsu maytsica pescädota
Señor Jesucristoga Dios Yayapa Tsurin captin. 7ॸTsaynam Señor Jesucristo
cay patsaman shamushga Salvador cuyangancag discïpulun Pedrota nirgan:
canganta. Payman rasumpa ƿrmi “¡Tagayga Señornintsicmi!”
criyicurnin, gloriachö mana ushacag Tsayta wiyaycurnam Pedroga
cawayta tariyänayquipag. llustingan llatapanta sas shucucurcur,
büquipita yacuman saltarpurgan.
Señor Jesucristo yuripun, ganchis 8ॸWaquincag discïpulucunanam mälla
discïpuluncunata junta maytsica pescädota büquiwan

21
1ॸTsaypitanam Señor Jesucristo garacharcurnin aywar pläyaman
yapay discïpuluncunata chäyargan. Gocha rurinchö
yuripurgan, Galileachö Tiberias gocha caycäyanganpitaga amänollanam
cuchunchö. Caynömi tsaycuna llapan cargan, gocha cuchunman chäyänanpag.
päsargan: 2ॸSimón Pedrowan pagtam Juc pachac (100) metrunöllanam
Millïshu niyangan Tomas y Natanael faltargan. 9ॸGocha cuchunman
caycäyargan. Tsay Natanaelga Galilea chaycurnam patsaman bäjasquir, nina
provinciachö Cana niyangan tsaritsishga shansha jananchö pescädo
marcapitam cargan. Zebedeopa ishcan caycagtawan tanta churaraycagta
tsurincuna Santiagowan Juan, ishcag tariyargan. 10ॸSeñor Jesucristonam
mas discïpulumajincunapis. 3ॸSimón nirgan: “Apayämuy juc ishcay pescädo
Pedronam paycunata nirgan: “Pescädota tsayrag jipiyämungayquita.”
achcugmi aywaycä.” 11ॸTsaynam Simón Pedro büquiman

Waquincagcunanam contestayargan: lätarcur mälla junta jatusag


“Nogacunapis gamwan pagtam pescädocunata gocha cuchunman
aywayä.” garachämurgan. Tsay mällachöga juc
Tsaynö nirmi büquiman lätarcur pachac pitsga chunca quimsa (153)
llapan aywayargan. Pero tsay pagasga jatusag pescädocunam cargan. Maytsica
manam ni juc pescädollatapis jatusag pescädo caycaptinpis
achcuyargantsu. 4ॸPatsa mällancunaga manam rachirgantsu.
waraycämuptinnam Señor Jesucristota 12ॸSeñor Jesucristonam nirgan:

gocha cuchunchö yuricasquirgan. Pero “Shayämuy micuyänayquipag.”


discïpuluncunaga manam Manam ni maygan discïpulunpis ni pï
musyayargantsu Señor Jesucristo cangatapis tapuynintaga valorargantsu.
cangantaga. 5ॸSeñor Jesucristonam Paycunaga musyayargannam Señor
paycunata tapurgan: “¡Amïgocuna! Jesucristo rasumpa canganta.
¿Manacu ni juc pescädollatapis 13ॸTsaypitanam Señor Jesucristo

achcuyanqui?” witiycurnin tantata maquinwan


Paycunanam contestayargan: aptarcur, discïpuluncunata aypurgan.
“Manam.” Tsaynöllam pescädotapis rurargan.
6ॸSeñor Jesucristonam nirgan: 14ॸTsay gocha cuchunchö

“Büquipa derëchucag lädunman tincuyanganwanga, cawamunganpita


239 ґkͮˇԆkͮॷ21

quimsa cutinam discïpuluncunata Señor 19ॸTsaynömi Señor Jesucristo

Jesucristo yuripurgan. entenditsirgan Pedro imanö


wañunanpag canganta, Dios Yayapa
Señor Jesucristo parlan poderninta wañuyninwan ricätsicur.
Simón Pedrowan Tsaypitanam nirgan: “¡Gatimay!”
15ॸMicur ushasquiyaptinnam, Señor

Jesucristo Simón Pedrota tapurgan: Señor Jesucristo alläpa


“Juanpa tsurin Simón, ¿caycunapita cuyangancag discïpulun
mascu cuyamanqui?” 20ॸPedro gepaman tumaycurnam,
Pedronam contestargan: “Aumi. Señor Jesucristota cuyangancag
Señor, musyanquim noga cuyangagta.” discïpulun shamuycagta ricargan.
Señor Jesucristonam nirgan: Tsaycag discïpulunmi Señor Jesucristo
“Tsaypunga mallwacag ushäcunata manarag wañur meriendayangan öra,
mitsignö nogaman criyicamugcunata jinchi witiycur tapurgan: “Señor,
shumag cuidanqui.” ¿maygantan traicionarniqui
16ॸTsaynam yapay tapurgan: “Juanpa ranticushunqui?” 21ॸPedro
tsurin Simón, ¿cuyamanquicu?” discïpulumajinta ricasquirnam Señor
Pedronam contestargan: “Aumi. Jesucristota tapurgan: “Señor, paytaga
Señor, gam musyanquim cuyangagta.” ¿imatan päsanga?”
Señor Jesucristonam nirgan: 22ॸSeñor Jesucristonam

“Tsaypunga ushäcunata mitsignö contestargan: “Si noga cutimungäyag


nogaman criyicamugcunata shumag cawananta munaptïpis, gamtaga
cuidanqui.” ¿imatan gocushunqui? Gamga
17ॸSeñor Jesucristonam yapay quimsa gatimaylla.”
cutina tapurgan: “Juanpa tsurin Simón, 23ॸTsaynö niptinmi, waquincag

¿cuyamanquicu?” discïpulumajincuna yarpäyargan tsay


Pedronam llaquishga quimsa cutina cuyangancag discïpulunga imaypis
“¿cuyamanquicu?” nir, tupuptin manana wañunanpag canganta. Pero
contestargan: “Señor, gamga imaycatam Señor Jesucristoga manam ni imaypis
musyanqui. Tsaynöllam musyanqui manam wañungatsu nirgantsu. Payga
gamta alläpa cuyangagta.” caynöllam nirgan: “Si noga
Señor Jesucristonam nirgan: cutimungäyag cawananta munaptïpis,
“Tsaypunga üsha mitsicug üshancunata gamtaga ¿imatan gocushunqui?”
shumag cuidangannö nogaman 24ॸTsay Señor Jesucristo

criyicamugcunata shumag cuidar cuyangancag discïpulunmi, caycuna


catsinqui. 18ॸRasuncagtam nig: llapan imaycata ricashga car,
Jövenllarag carga, quiquillayquim rasumpa gellgashga. Tsaynöpam
munangayquinö llatapayquita musyantsic llapan gellgangancuna
shucucurgayqui maypapis rasumpacag canganta.
munangayquipa aywanayquipag. Pero 25ॸSeñor Jesucristoga maytsica mas

auquinyasquiptiquim sïga, ricrayquita milagrucunatam rurashga. Si juc jucpa


quichasquiptiqui juccunarag gellgayaptinga, manam entëru
shucutsiyäshunqui. Tsaynöllam mana mundupis pagtanmantsu cargan,
aywayta munangayquicunapam gellgayangan llapan librucunapagga.
apayäshunquipis.” Tsaynö catsun.
HECHOS DE LOS APÓSTOLES
Señor Jesucristota Gatirag Apostolcunapa Ruraynincuna

San Lucasmi Bibliachö ishcay librucunata gellgargan. Puntacag gellgangan librum


“San Lucas” y gepacag librunam “Hechos de los Apóstoles” ningan. San Lucas
libruchömi gellgargan Señor Jesucristo rurangancunata musyanapag. Cay Hechos
niyangancag libruchönam gellgashga, Señor Jesucristo cieluman cutisquiptin
apostolnincuna Espïritu Santo yanapaptin llapan rurayangancunata
musyatsimänapag. Tsaynöpam musyantsic Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta
maytsaymanpis chätsiyanganta.
Señor Jesucristoman criyicurmi Lucaspis, Pablopa pagtan juclä marcacunapa
aywargan Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta willacuptin compañar. Tsaynö
Pablota compañashga carmi, Lucas cay libruchö gellgashga. Tsayta mas
musyanayquipag liyinqui Hechos 16.10-17; 20.5-16; 21.1-18 y 27.1-28.16.
Tsaynölla Lucaspag mas musyanayquipag liyinqui Colosenses 4.14, 2 Timoteo 4.11
y Filemón 24.

Dios Yayapa Mandacuy Reynonpag


Lucas Teoƿloman gellgan willacur yachatsicurgan.

1
1ॸCuyay Teoƿlo, puntacag 4ॸSeñor Jesucristo apostolnincunallawanrag

libruchömi gellgamurgä Señor caycarmi, Jerusalénpita manarag


Jesucristo chämunganpita llapan aywayänanpag alvertirnincuna nirgan:
rurangantawan yachatsicunganta, 2ॸasta “Shuyäyay Taytä äniyäshungayqui
cieluman cuticunganyag. Señor cumplinganyag, mas puntatana
Jesucristo cieluman manarag cuticurmi, willayangagnö Espïritu Santonta
runacunata acrargan apostolnin gamcunaman cachamunganyag.
cayänanpag. Paycunatam Espïritu 5ॸRasumpam Juan Bautistaga runacunata

Santopa poderninwan yachatsirnincuna yacuwan bautizargan. Pero cananga


mandargan, imata willacuyänanpagpis. ichicllanam faltan, gamcuna Espïritu Santopa
3ॸWañunganpita cawascamurnam poderninwan bautizashga cayänayquipag.”
quiquinpa persönanwan
Señor Jesucristo cieluman
apostolnincunata yuripurgan, paycuna
pallaricar aywacun
rasumpa cawamunganta criyiyänanpag.
Payga chuscu chunca junagyagmi 6ॸSeñor Jesucristowan goricashga

yuripurnincuna cargan. Tsaynöpam apostolnincunam tapuyargan: “Señor,

240
241 ȸƄæȸϘґॷ1

¿canan öracu Roma autoridäcunapa Andrés,


poderninpita Israel naciunnintsicta Felipe,
libramunqui, allina cawacunapag?” Tomas,
7ॸSeñor Jesucristonam contestargan: Bartolome,
“Manam gamcunaga musyayänayquitsu ni Mateo,
imay junag ni imaypis Tayta Dios quiquinpa Alfeopa tsurin Santiago,
mandacuyninwan imatapis Celote niyangan grüpupita Simón
rurananpagcagtaga. 8ॸPero gamcunaman y Santiagopa tsurin Judás.
Espïritu Santo shamuptin poderninta 14ॸPaycunam siempri Dios Yayaman

chasquisquirnam, nogapag imayca testïgünö llapan mañacuyänanpag goricäyag


willacuyanqui Jerusalénchö y entëru Señor Jesucristopa mamanwan
Judeachö y Samaria marcacunachöwan waugencuna y waquincag mas
entëru mundupa aywarnin” nir. warmicunawanpis.
9ॸTsaynö Señor Jesucristo parlar 15ॸTsay junagcunam juc pachac ishcay

ushasquirnam, paycuna ricaraycäyaptin chunca criyicugcuna goricashga


altupa pallaricarnin cieluman aywacurgan. caycäyaptin, Pedro ichircur, 16ॸnirgan:
Pucutaychö illacasquiptinga, mananam “Waugecuna, Judás Iscariotem Señor
yapay ricäyargannatsu. 10ॸCielupa Señor Jesucristota traicionarnin prësu
Jesucristo aywacugta ricäraycäyaptinnam, achcuyänanpag mana alli runacunata
ishcay angelcuna yurag llatapashga entregargan. Tsaynö cananpagmi unay rey
läduncunachö yuricasquir, 11ॸpaycuna David gellgargan, Espïritu Santo
niyargan: “Galileapita runacuna, yachatsiptin. Tsaymi pay gellgangan canan
¿imanirtan altu cielupa ricararnin cumplinga. 17ॸJudásga nogantsicpam
caycäyanqui? Canan caycäyangayquipita cargan. Tsaynöpam llapan imayca
imanö pallaricarnin cieluman rurangantsictapis rurargan. 18ॸPero paymi
aywacunganta ricäyangayquinöllam, Señor mana allita ruranganpita gellay
Jesucristoga yapay cay patsaman pägayanganwan chacrata rantirgan.
cutimunga” nir. Tsaynam umapa pashtat agashnincunapis
jancat witsicat shicwasquirgan. 19ॸJudás
Judáspa rantin Matiasta acrayan tsaynö wañunganta Jerusalénchö
apostol cananpag täcugcuna musyasquirmi, tsay chacrata
12ॸTsay Olïvos niyangan jircachö shutitsiyargan ‘Hacéldama’ nir.
caycäyanganpitam, Jerusalénman (Hacéldama ninanga ‘yawar pampa chacra’
apostolnincuna cuticuyargan. Tsay ninanmi cargan.) 20ॸTsaypagmi Salmo
jircapitaga manam alläpa carutatsu libruchö nirgan:
aywayargan, leynincuna jamay ‘Täcungan wajim, tsunyaman
junagchö puriyänanpag ticranga.
permintingannölla. 13ॸJerusalénman Manam ni pipis tsaychöga
chärirnam, patsacuyangan juc altusman täcunganatsu.’
lätayargan. Tsaychömi caycäyargan: Tsaynöllam nirganpis:
Pedro, ‘Jucna paypa rantin apostol catsun.’
Juan, 21ॸ“Tsaymi caychö waquincag

Santiago, runacuna capamantsic, imaypis

Hch 1.20a Sal 69.25. Hch 1.20b Sal 109.8.


ȸƄæȸϘґॷ1ٍॷ2 242

pagtantsic purig Señor Jesucristowan 5ॸTsay junagcunam Jerusalénchö

cay patsachö nogantsicwan pagta caycäyargan, Dios Yayaman


canganpita. 22ॸSeñor Jesucristotaga Juan criyicuynincunata rasumpa cumplig
Bautista bautizanganpita asta cieluman entëru mundupita goricashga judiucuna.
cuticunganyag rurangancunata ricashga 6ॸTsay imayca wayranö alläpa gayaragta

captinmi, juc runata acranantsic llapan wiyarnam, maytsicag runacuna


apostolcunawan Señor Jesucristo goricäyargan. Tsaynam ni imata
wañunganpita cawamunganta imayca yarpayta puediyargantsu, maytsaypita
juc testïgunö willacurnin purinanpag.” shamugcunapa cada ünu
23ॸTsaynam ishcagta elegiyargan: parlaynincunachö llapan
“Barsabas” y “Justo” niyangan apostolcunawan Señor Jesucristopa
Josétawan Matiasta. 24ॸTsaypitanam discïpuluncuna parlagta wiyar.
Dios Yayaman caynö mañacuyargan: 7ॸTsaynöta wiyarnin jancat

“Señor, gam llapan runacunapa mantsacashga carmi, jucnin jucnin


shongoncunata regernin, ninacuyargan: “¿Acäsu cay llapan
musyaycatsiyämay cay ishcanpita caychö parlaycagcunaga, manacu
maygantapis acrangayquita. 25ॸTsay Galileallapita cayan? 8ॸ¿Imanötan
acrangayquicag runa apostol cananpag, cananga cada ünu quiquintsicpa
quiquinpa jutsanwan apostol cayninta parlaynintsicchö parlayagta wiyantsic?
ograg Judáspa rantin. Payga Señor 9ॸCaychöga maytsaypita shamushga

Jesucristota traicionanganpitam runacunam:


inƿernuman aywashga.” Partiapita,
26ॸTsaynö mañacur ushasquir Mediapita,
sortiyayaptinnam Matiasman Elampita,
shicwargan. Tsaynöpam Matiasga tsay Mesopotamiapita,
örapita chunca juc apostolcunaman Judeapita,
yapashga cargan. Capadociapita,
Pontopita y Asia provinciapita,
Espïritu Santo shamungan 10 Frigiapita,

2
1ॸPentecostes niyangan ƿesta Panƿliapita,
chaycamuptinnam, Señor Egiptopita,
Jesucristoman criyicugcuna juc Cirenecaglä llapan Libia marcapita.
sitiullaman llapan goricashga Waquinga Romapitapis shamushgam
caycäyargan. 2ॸTsaychö cayan. 11ॸY waquinnam Israelchö
jamaycäyaptinnam illagpita yurigcuna y waquincagga mana judiu
gayarämurgan imayca alläpa wayra caycarpis, judiu caymanmi ticrayashga.
cielupita shamugnörag, entëru Tsaynöllam shayämushga Cretapitawan
wajimanpis juntasquirgan. 3ॸTsaynam Arabiapitapis. ¡Llapantsicmi
imayca nina lunyagnörag, cada runapa wiyashcantsic cada ünu
umancuna jananchö yuricasquirgan. parlaynintsicchö willacuyanganta!
4ॸTsay öra Espïritu Santo llapan ¡Paycunam willacuyan Dios Yaya
goricashga runacunaman poderninwan llapan imayca alläpa
juntasquiptinmi, tucuyläya parlayta cushicuypag rurangancunata!”
parlarnin gallaycuyargan, Espïritu Santo 12ॸLlapan runacunam jancat

poderninwan parlatsiyta munangannö. mantsacashga ni imata yarparnin,


243 ȸƄæȸϘґॷ2

tapunacur cayargan: “¿Ima ninantan Señor Jesucristo poderöso


cay llapan wiyangantsicga?” cayninwan manarag cutimuptin.
13ॸPero waquincagnam Tsay junagmi alläpa cushicuypag
burlacurnincuna niyargan: “Caycunaga jatun dia canga.
machashgam caycäyan” nir. 21 Pero Dios Yayaman criyicurnin

paypa shutinchö llapan


Pedro willacun llapan mañacugcunam sïga,
runacuna wiyayänanpag inƿernuman aywananpita
14ॸTsaypitanam Pedro ichircur, chunca salvacashga canga’ nir.
juc apostolcunawan pagta caycanganpita 22ॸ“Wiyayay Israel runacuna canan

jinchi gayaycachaypa nirgan: niyangagta: Gamcuna allish


“Judiumajïcunawan Jerusalénchö llapan musyayangayquinömi, Nazaretpita
täcugcuna, cayta entendiyänayquipag Jesústa Dios Yaya podernin
canan willayangagta shumag wiyayämay. entreganganta musyatsicurgan,
15ॸ¡Caycunaga manam machashgatsu llapayquipa puntayquicunachö
caycäyan, gamcuna yarpäyangayquinö tucuyläya milagrucunatawan
alleg las nuevellaragga! 16ॸTsaypa rantinmi señalcunata Señor Jesucristowan
caychö canan päsaycan, unay profëta Joel ruratsirnin. 23ॸTsaynö caycaptinpis,
willacurnin ningan: traicionarnin maquiquicunaman
17 ‘Caynömi päsanga ultimu junagcuna entregaycuyäshuptiquim, unaypitana
ninmi Dios Yaya, quiquin Dios Yaya yarparnin
Llapan runacunamanmi Espïritu dispöninganö prësurnin apayargayqui.
Santota churamushag. Tsaynö dispönishgana captinmi, Señor
Warmi wamrayquicunawan ollgo Jesucristota mana alli rurag
tsuriquicunam, runacunawan clävarnin
nogapag willacur parlayanga. wañutsiyargayqui. 24ॸPero Dios Yayam
Jövencunatam sueñuychönö wañuy nanacuypita librarnin
ricätsishag, cawatsimushga. Tsay nanatsicug
y auquincunatanam wañuyga manam paytaga
sueñuynincunachö revelashag. vencenmantsu cargan. 25ॸRey Davidmi,
18 Tsaynöllam servimagnï Señor Jesucristopag yarparnin nirgan:
warmimanpis y ollgomanpis, ‘Nogam imaypis Señortaga
Espïritu Santota tsay junagcuna puntächö ricashcä,
churaptï, pay derëchucag läduchöcaptinga,
nogapag willacur parlayanga. manam ni imaypis mantsacätsimar
19 Cieluchömi alläpa mantsacaypagta shicwatsimangatsu.
ricätsishag. 26 Tsaymi shongö alläpa cushicun,

Tsaynöllam yawartawan ninata, gallüpis alläpa cushishgam


y cay patsachö pucutay goshnita cantacun.
ricätsishag. Llapan alma y cuerpümi,
20 Rupaypis tutapayman ticraptinmi, rasumpa conƿacurnin cawacunga,
quillapis yawarnö puca püru 27 mantsacaypag sepultürachö mana

ticranga, dëjamangayquipita.

Hch 2.17-21 Jl 2.28-32.


ȸƄæȸϘґॷ2 244

Tsaynöllam permïtirgayquitsu, 35
llapan chiquishugniquicunata
Santo servishugniquipa cuerpun chaquiquipa gopinman
ismur ushacänantapis. churamungäyag.” ’
28 Rasumpam ricätsimashcanqui, 36ॸ“Tsaymi llapayqui Israel marca

allicag caway nänita. runacuna musyayay, quiquin Señor


Gampa puntayquichömi, alläpa Jesucristota chiquirnin cruzchö
cushishga cawacushag’ nir. wañutsiyangayquita, Dios Yaya
29ॸ“Waugecuna, canan franco Señornintsic Diospita Shamushga
niycuyangagta wiyaycayämay, unay Cristoman churashga.”
awiluntsic rey David wañusquiptin 37ॸTsaychö llapan goricashgacuna

pampayangan sepultüranpis cananyag tsayta wiyaycurmi, alläpa llaquinashga


nogantsicchö caycanganta. 30ॸPero Pedrotawan waquincag apostolcunata
Davidga profëta cayninwanmi tapuyargan: “Waugecuna, ¿imatatan
musyargan, ayllun shamugpita juc reyta rurayäshag?”
Dios Yaya jurarnin äningannö 38ॸPedronam contestargan:

churananpag canganta. 31ॸTsaynöpam “Arepenticurnin Dios Yayaman cutiyay,


imayca ricashganöna rey Davidga Señor Jesucristopa shutinchö
Diospita Shamushga Runa bautizacur. Tsaynö bautizacuyaptiquim
cawamunanpag canganta willacurgan, Dios Yaya jutsayquicunata
‘sepultürachö mana perdonayäshurniqui, Espïritu Santonta
dëjamangayquinöllam, Santo gamcunaman churamunga. 39ॸTsay
Servishugniquipa cuerpun ismur Espïritu Santo änicunganga
ushacänantapis permïtirgayquitsu’ nir. gamcunapagwan wamrayquicunapag y
32ॸTsaynöpam quiquin Dios Yaya Señor maytsay caru marcachö
Jesucristota cawatsimunganta, llapäpis runacunapagwan quiquin poderöso
ricashga car imayca testïgunö paypag Señornintsic Dios Yaya, gayayta
willacuyä. 33ॸPaytam Dios Yaya munangancunapagmi canga.”
sepultürapita cieluman aywananpag 40ॸCaycunatawan mas juccunata

pallarimurgan, derëchucag lädunchö willacurmi, Pedrona consejarnincuna


jamaycur llapanta mandananpag. nirgan: “Tsay mana alli rurag
Tsaynam Dios Yaya äningan Espïritu runacunawan mana juntawacar
Santonta entregaycuptin, Señor geshpicuyay” nir. 41ॸPedro tsaynö
Jesucristo criyicug runancunata parlanganta wiyag runacunam
raquipurnin cachamushga. Tsay Espïritu bautizacuyargan. Tsay junagmi quimsa
Santom ricäyangayquinö y waranga mas runacuna rasumpa ƿrmi
wiyayangayquinö poderninwan cada criyicugcuna yapacäyargan.
ünu parlayniyquicunachö parlaycätsin.
34ॸPero rey Davidga manam quiquintsu Puntacag criyicugcunapa
cieluman aywargan, sinöga quiquinmi cawaynincuna
gellgarnin nirgan: 42ॸLlapanmi
allish ƿrmi
‘Señornïmi, Señornïta nirgan: criyicuynincunachö cayargan,
“Derëchucag lädüman jamacamuy, apostolcuna yachatsicur imayca

Hch 2.25-28 Sal 16.8-11. Hch 2.30 Sal 132.11. Hch 2.31 Sal 16.10.
Hch 2.34-35 Sal 110.1.
245 ȸƄæȸϘґॷ2ٍॷ3

cayäpungantapis raquipuyaptin. Nazaretpita Señor Jesucristopa


Tsaynöllam goricasquir Dios Yayaman shutinchö, sharcurnin aywacuy.”
mañacurnin, tantatapis llapan pagta 7ॸTsaynö nisquirnam Pedro runapa

micuyag. derëchucag maquinpita achcurcur


43ॸLlapan runacunam mantsacashga sutarcurgan. Tsaynö sutaycaptinnam
cayargan, apostolcunawan tucuyläya runapa chanca tullun callpayognö
milagrucunata y señalcunata Dios Yaya ticrasquir jancat juegasquiptin sänu
ricätsicuptin. 44ॸRasumpa criyicugcunam ticrasquirgan. 8ॸTsay ratanam saslla
imayca juc familianölla, llapan saltarrag sharcurnin purir gallaycurgan.
imancunatapis quiquincuna pura Tsaypitanam paycunapa pagtan
raquipunacurnin shumag cayargan. quiquinpa chaquillanwan templuman
45ॸCapugyogcunam chacrancunatawan yaycurgan, cushishga Dios Yayata
imaycancunatapis ranticusquirnin, tsaypa alabarnin saltaycacharrag. 9ॸTsay llapan
chaninta faltapucug criyicugcunata runacuna rata purigtawan Dios Yayata
raquipur yanapayargan. 46ॸCada junag alabagta ricagcunanam,
templuchö goricarmi, wajincunachöpis 10ॸcushicuynintinwan alläpa

cushishga ni ima mana allita yarparnin mantsacashga cayargan tsaynö


goricaycur, tantatapis raquipunacur pagta päsanganta. Paycunaga regeyarganmi
micuyag. 47ॸDios Yayata alabayaptinmi, templupa puncun “Shumag” niyanga
llapan runacuna cuyayargan. Tsaymi cada sitiuchö, templuman yaycugcunapita
junag Señornintsic Dios Yaya limushnata mañacug rata runa
criyicugcunaman mas yapacätsirgan, canganta.
salvacashga cayänanpag llapan
aywagcunata. Pedro parlan atscag runacunapag
Salomónpa corredornin
Juc rata runa cuticangan niyanganchö

3
1ॸJuc junagmi Pedrowan Juan las 11ॸTsay rata canganpita cuticashga

tres Dios Yayaman mañacuyänan runaga manam dëjargantsu, Pedrotawan


öra captin templuman aywayargan. Juanta. Tsayta llapan runacuna
2ॸTsay templuchömi juc runa mantsacashga ricarmi, llapan cörrir
yuringanpitana rata caycargan. Tsay aywayargan templuchö “Salomónpa
rata runatam aylluncuna cada junag corredornin” niyanganchö apostolcuna
apayag, templupa puncun “Shumag” caycäyanganman. 12ॸPedro tsaynö
niyanganman limushnata goricäyanganta ricaycurmi, paycunata
mañacunanpag templuman nirgan: “¿Imanirtan gam Israel
yacugcunata. 3ॸTsay rata runa runacuna mantsacäyanqui? ¿Imanirtan
Pedrotawan Juanta templuman yarpäyanqui quiquïcunapa
yacuycagtana ricaycurmi, limushnata podernïcunawan o Dios Yayaman
mañacurgan. 4ॸPaycuna ricaraycurnam, rasumpa criyicurnin mana jutsannag
Pedro nirgan: “Ricäyämay.” caynïcunawan cay runa purinanpag
5ॸTsay rata runanam imallatapis cuticätsiyangäta?
garayänanta yarpar, paycunaman mas 13ॸUnay awiluntsiccuna Abrahampa,

atendirgan. 6ॸPero Pedronam nirgan: Isaacpa, Jacobpa, gepan shamugcuna


“Manam gellaynïwan ni gorïpis cantsu, adorayangan Dios Yayam dispönirgan
pero capamanganta canan garashayqui: quiquinnö poderöso Tsurin Señor Jesucristo
ȸƄæȸϘґॷ3ٍॷ4 246

cananpag. Pero gamcunam Señor shamushga Cristo gamcunata


Jesucristota Pilato niyangan autoridäman salvayäshunayquipag. 21ॸTsaynöpam cananga
apaycur dëjarnin entreyargayqui Señor Jesucristo cielullachörag canga, asta
wañutsinanpag. Tsaymi Pilato libri Dios Yaya llapan imaycacunatapis shumag
dëjaycuyta munaptinpis gamcunaga patsätsingan junagyag. Tsaypagmi Dios Yaya
wañutsinanpag obligayargayqui. unay tiempuchö acrangan santo
14ॸGamcunaga imaycatapis allilla rurag mana profëtancunawan änicur willacatsirgan.
juc jutsannag libri cananpag 22ॸTsaymi unay Moiséswan unay

mañayangayquipa rantinmi, juc wañutsicug awiluntsiccunata willacur nirgan:


runata gamcunaman dëjananpag ‘Señorniquicuna Dios Yayam gamcunapa
mañayargayqui. 15ॸTsaynömi gamcunaga aylluyquicuna shamugpita nogatanö juc
wañutsiyargayqui, rasumpa mana ushacag profëtata churamunga. Tsay profëta
cawayman apacug Señor Jesucristota. Pero yachatsicungancunata wiyarnin shumag
quiquin Dios Yaya cawatsimungantam, cäsucur llapanta cumpliyanqui. 23ॸPipis tsay
nogacunapis imayca juc testïgunö ricäyashcä. profëtata mana wiyarnin cäsucagcunataga,
16ॸGamcuna regeyangayqui rata runata tsay marcapita raquirnin asïpag gargoyay.’
imayca callpan garagnö cuticatsigninga, 24ॸ“Tsaynöllam unay llapan

Señor Jesucristopa shutinchö payman profëtacunawan unay Samuelpita


rasumpa ƿrmi criyicuymi. Tsaynö ƿrmi gallaycur, canan junagcunapag
Señor Jesucristoman criyicuymi, tsay rata willacuyargan. 25ॸGamcunaga unay
runataga canan jancat sänuyätsir profëtacuna willacuyangannömi, Dios
cuticätsishga gamcuna llapayqui Yaya änicunganwan eredëru cayanqui.
ricäyangayquinöpis. Tsaynöllam eredëru cayanqui, quiquin
17ॸ“Cananga waugecuna musyämi, Dios Yaya unay Abrahamwan conträtuta
gamcunawan mandacug autoridänïcuna rurayanganpitapis. Quiquin Dios Yayam
Señor Jesucristota wañutsiyanganta. unay Abrahamta nirgan: ‘Entëru
Gamcunaga tsaynö wañutsiyargayqui munduchö runacunam gampita shamug
rasumpacagta mana tantiyarmi, ni imata aylluyquiwan bendiciunnïta chasquiyanga’
ruraycäyangayquitapis mana musyarnin. nir. 26ॸDios Yayam Servignin Jesucristota
18ॸPero Dios Yayam tsaynö cumplirgan, unay cawascatsimur, gamcunaman
profëtancunawan willacatsinganta: ‘Paypita bendiciunninta churamunanpag puntata
cay patsaman shamushga Cristo cachamurgan. Tsaynöpam llapayquipa
wañunanpag canganta.’ 19ॸTsaymi cananga jutsayquicunata dëjascatsiyäshurniqui, alli
gamcuna Dios Yayaman cutirnin alli ruragmanna ticratsiyäshunqui shumag
ruragmanna ticrayay, llapan cawacuyänayquipag.”
jutsayquicunapita arepenticuyaptiqui
limpiarnin perdonayäshunayquipag. Pedrowan Juan Israelchö mas
20ॸTsaynöpa maypis Señorwan gamcuna mandacug autoridäcunapa
shumag alli päsacuychö puntanchö willacuyan

4
cawacuyänayquipag. Señor Jesucristotam 1ॸTsaychö atscag goricashga
unay gallananpitana cay patsaman runacunata Pedrowan Juan
cachamunanpag acrashga cargan, Diospita yachatsicurnin

Hch 3.13 Ex 3.6,15. Hch 3.22 Dt 18.15-16. Hch 3.23 Lv 23.29.


Hch 3.25 Gn 22.18; 26.4.
247 ȸƄæȸϘґॷ4

willacuycäyaptinllaragmi, Israel marca runacunata: Cay runaga


sacerdöticunawan templuchö ricäyangayquinö sänu jancat cuticashga
wardiacunapa capitan y saduceocuna caycan, gamcuna cruciƿcasquir
chäyargan. 2ॸPaycunaga alläpam wañuscatsiyaptiqui, Dios Yaya
piñacuyargan, Pedrowan Juan “Señor cawatsimungan Nazaretpita Señor
Jesucristo wañunganpita cawamur Jesucristopa shutin poderninwanmi.
rasumpa musyatsimangantsicnölla, 11ॸCay Señor Jesucristo imayca

payman criyicurnin llapantsicpis ‘Maestru ruminö caycaptinmi,


wañungantsicpita cawamushun” nir gamcuna imayca albañilnö
yachatsicuyaptin. 3ॸPedrotawan Juanta despreciarnin jitariyargayqui.
prësu achcusquirmi, carcelman Pero paymi cananga tsay maestru
gaycuyargan tardina captin waräninyag. rumipitapis mas allicag maestru
4ॸPero Pedrowan Juan willacuyanganta rumiman ticrashga.’
wiyag runacunaga maytsicagmi Señor 12ॸManam masga ni pichöpis salvacuy

Jesucristoman criyicuyargan. Tsay cantsu, Señor Jesucristo


criyicugcunata yupayaptinmi, salvamangatsicpitaga. Quiquin Dios
ollgocagcunalla pitsga waranga Yayapis cay entëru munduchö manam
cayargan. ni pita regetsimashcantsictsu, payman
5ॸWaränin junagnam judiucunapa criyicurnin rasumpa salvacunapag.”
mandagnincunawan respetashga 13ॸTsay autoridäcuna Pedrowan Juan

auquincuna y ley yachatsicug runacuna mana juc mantsacur willacuyagta


Jerusalénchö goricäyargan. 6ॸTsaychömi ricarmi mantsacashga
caycäyargan mas mandacug sacerdöti tantiyasquiyargan, mana estudiashga ni
Anas, Caifas, Juan, Alejandro y mas yachacushga caycar alläpa imaycata
mandacug sacerdöticunapa llapan yachayangata. Tsaynöpam musyayargan
aylluncunapis. 7ॸTsaynö goricasquirnam Señor Jesucristowan caycäyanganta.
Pedrowan Juan gaycuraycäyanganpita 14ॸTsay cuticashga runapis läduncunachö

apayämunanpag mandayargan. shaycagta ricarmi, autoridäcuna


Apascayämuptinnam puntancunaman contrancuna parlar ni imapita
ichiycatsirnin, declaratsir tapuyargan: culpatsayta puediyargantsu. 15ॸTsaynam
“¿Ima mandacug cayniquicunawanta o ishcan apostolcunata wagtaman
pipa shutinchötan caycunata gargascatsir, quiquincuna puralla
ruraycäyanqui?” nir. discutinacur 16ॸninacuyargan: “¿Cay
8ॸPedronam Espïritu Santopa runacunataga imatatan rurashun? Tsay
poderninwan junta car contestargan: rata runata paycuna cuticätsiyangantam
“Cay marcapa mandacugnin respetashga cay entëru Jerusalénchö jancat
auquincuna, 9ॸgamcunam tapuyämanqui musyayashga. Tsay jatun milagruwan
allita rurarnin cay rata runata señal rurayangantaga manam
cuticätsiyangätawan imanöpa nogantsicpis nëgayta puedintsictsu.
cuticashga canganta. 10ॸSi musyayta 17ॸPero tsaynö cuticätsiyangantaga

munayaptiquiga, cananmi amana runacuna willanacurnin


puntayquicunachö declararnin puriyätsunnatsu. Paycunata
willayäshayqui gamcunatawan llapan amenasarnin mantsacätsishun,

Hch 4.11 Sal 118.22.


ȸƄæȸϘґॷ4 248

cananpitaga manana ni pitapis Señor ‘¿Imanirtan maytsay naciuncunachö


Jesucristopa shutinta parlapar runacuna rabiarnin gayaycachäyan?
willacuyänanpag.” ¿Imanirtan mana ni ima servigpag,
18ॸTsaynam apostolcunata imaycatapis yachatsinacur
gayascatsimur alvertir mandayargan, caycäyan?
cananpitaga Señor Jesucristopa 26 Cay patsachö mas mandacug

shutinchö manana yachatsicur reycunawan mayor autoridäcunam,


willacuyänanpag. llapan juntawacasquir Señorpa
19ॸPero Pedrowan Juannam contran car,
contestayargan: “Quiquiquicuna Dios Yaya acrangan paypita
shumag yarpachacuyay, mä allicush Shamushga Cristota chiquiyanga.’
canman Dios Yayapagga gamcuna 27ॸ“Tsaynömi Herodeswan Poncio Pilato

mandayämangayquillata cäsuyangä, cay marcachö juntawacasquir, mana


quiquin Dios Yayata cäsuyangäpa regeshga caru marcapita
rantin. 20ॸNogacunaga Señor Jesucristota shamushgacunawan Israel runacuna
ricäyangätawan wiyayangäta contran cayargan. Tsay llapan runacunam
willacuytaga manam ni imay dëjayta chiquiyargan, gampita shamushga Cristo
puediyäshagtsu.” acrangayqui Jesús Santo Servishugniquita.
21ॸLlapan autoridäcuna alläpa 28ॸManarag cay patsaman shamuptinmi,

amenasaycarpis, libritam dëjayarga. tsuriquita runacuna wañutsiyänanpag


Manam ni imanöpa castigayta quiquiquipa poderniquiwan dispönishgana
puediyargantsu, tsay rata runa cargayqui, Dios Yaya. 29ॸSeñor, canan ricay
cuticanganta ricashga atscag runacuna autoridäcuna mantsacätsiypa
Dios Yayata alabar cayaptin. 22ॸTsay rata amenasäyämanganta. Mas valornïcunawan
canganpita juc milagruwan cuticag änimuta garaycayämay mana ni imapita
runaga, chuscu chunca wata masyogmi mantsacur Palabrayquita willacuyänäpag.
cargan. 30ॸTsaynölla poderniquiwan

geshyagyashacunatapis cuticätsirnin,
Criyicugcuna Dios Yayaman tucuyläya milagrucunatawan señalcunata
mañacuyan ricätsicuy, santo servishugniqui Señor
23ॸPedrowan Juan libri yargosquirnam, Jesucristopa shutinchö.”
criyicugmajincuna caycäyanganman 31ॸTsaynö Dios Yayaman mañacur

aywayargan. Tsaynam willacuyargan ushasquiyaptinnam, tsay goricäyangan


sacerdöticunapa mandagnincunawan waji cuyuptin Espïritu Santopa
respetashga auquincuna llapan imayca poderninwan junta ticrasquir, mana juc
niyanganta. 24ॸTsaynö llapanta mantsacurnin Diospa Palabranta
willacuyaptinnam, juc shongolla Dios willacuyargan.
Yayaman mañacurnin niyargan: “Señor,
gammi cieluta, patsata, lamarta y tsaychö Llapan criyicugcuna
llapan imayca cawagtapis camarnin, imaycancunata raquipunacur juc
25ॸEspïritu Santowan entenditsicur unay shongolla cawayan
servishugniqui awilücuna rey Davidpa 32ॸLlapan criyicugcunam maytsicag

shiminpa willacatsir nirgayqui: caycarpis, yarpaynïcunachö juc

Hch 4.25-26 Sal 2.1-2.


249 ȸƄæȸϘґॷ4ٍॷ5

shongolla llapan cawacuyargan. llapan gellaypis, ¿manacu gampa


Mayganpa imancuna captinpis, tsay cargan? ¿Imanirtan gam llullatsir caynö
criyicugcunapam llapan imaycancunapis ruracargoyqui? Manam runacunatatsu
llapanpag cargan. 33ॸApostolcuna Señor llullatsiyämashcanqui, sinöga quiquin
Jesucristo wañunganpita Diostam llullatsirgoyqui.”
cawamunganta Espïritu Santopa 5ॸTsayta wiyaycurmi Ananias

poderninwan willacuyaptinmi, atscag patsaman wañut shicwasquirgan.


runacuna Dios Yaya bendiciunninwan Tsaynö llullacunganpita Ananias
yanapaptin, mas ƿrmi criyicuyargan. wañunganta musyasquirnam, llapan
34ॸPaycunachöga mananam ni runacuna alläpa mantsacäyargan.
mayganpis wactsa ni imannagga 6ॸTsaynam jövencuna shamuycur

cayargannatsu. Chacrayogcag Ananiaspa ayanta piturcur aparnin


runacunanam chacrancunata y pampayargan.
wajincunata ranticusquir chanin 7ॸTsaypita casi quimsa öratanönam

gellayta, 35ॸapostolcuna wactsacuna Ananiaspa warmin Saƿra chärgan, gojan


segun wanayangannö yanapar wañunganta mana musyar. 8ॸPedronam
aypuyänanpag entregayag. 36ॸJuc runam tapurgan: “Nimay ¿rasumpacu gamcuna
levita casta Chipre ishlachö yurig José tsay apamungan gellayllachö
shutiyog cargan. Apostolcunam paypa chacrayquicunata ranticuyargayqui?”
shutin churayargan “Bernabeta.” (Tsay Paynam contestargan: “Aumi, tsay
shutiga: “Cuyarnin llaquipäcug runa” apamungan gellayllachömi
ninanmi cargan.) 37ॸBernabemi ranticuyargä” nir.
chacranta ranticusquir, chacranpa 9ॸPedronam nirgan: “¿Imanirtan

chaninta apostolcunaman apar gojayquiwan ishcayqui


entregargan. yachatsinacuyargayqui, Señorpa
Espïritu Santonta pruebagnöga? Tagay
Ananiaswan warmin Saƿra Dios jövencunapa chaquincunapis waji
Yayata llullatsir jutsata rurayangan puncumannam yaycaycämunnam

5
1ॸPero
juc runam Ananias shutiyog gojayquita pampayämunganpita,
warmin Saƿrawan willanacusquir, cananga gamtanam apayäshunqui” nir.
chacrancunata ranticuyargan. 10ॸTsaynam jina öra Saƿra Pedropa
2ॸQuiquincunapuram warmi ollgo puntanman ishquisquir wañusquirgan.
parlayargan, waquincag gellayta Jövencunanam yaycusquir Saƿra
quëdacurnin waquinllata wañushgata tarisquir, ayanta aparnin
entregayänanpag. Tsay gojanpa lädunman pampayargan.
parlayangannömi Ananias chacranpa 11ॸTsaynö Ananiaswan Saƿra

chanin gellayta waquincagllata apargan wañuyanganta musyasquirmi, llapan


apostolcunata entregananpag. criyicugcunawan waquincag llapan
3ॸPedronam payta nirgan: “Ananias, runacunapis alläpa mantsacäyargan.
¿imanirtan shongoyquiman Supay
Apostolcuna atsca milagrucuna
yaycur engañashuptiqui, chacrayquipa
señalcunawan geshyagyashacunata
waquincag chanin gellayta quëdatsicur,
cuticätsiyangan
Espïritu Santota llullatsirgoyqui?
4ॸ¿Acäsu manacu quiquipa chacrayqui 12ॸApostolcunam llapan runacunapa
cargan? Tsay chacrata ranticungayqui puntanchö señalcunatawan
ȸƄæȸϘґॷ5 250

milagrucunata rurayargan. Tsaynö runacuna, israelcunapa respetashga


rurayaptinmi llapan criyicugcuna auquincunata juc jatun sesionman
goricäyargan “Salomón” niyangan gayascatsir, mandayargan carcelchö
corredorman. 13ॸWaquincag runacunaga caycag apostolcunata apayämunanpag.
mantsacurmi, criyicugcunaman 22ॸPero wardiacuna carcelman

juntawacar goricäyargantsu. chaycurnam, apostolcunataga


Imaycatapis allicunallata rurayaptinmi, tariyargantsu. Tsaynam mantsacashga
criyicugcunata llapan runacuna alläpa cutirnin willacur, 23ॸniyargan:
respetar cuyayargan. 14ॸTsaynö “Tariyargömi carcelga alli següru
waquincag runacuna mantsacur wichgaraycagta y wardiacunapis
caycäyaptinpis, cada junagmi mas puncuncunachö täpar ichiraycagta. Pero
atscag runacuna warmipis ollgopis quichasquirnam, tsay rurichöga ni
Señor Jesucristoman criyicur pitapis tariyargötsu” nir. 24ॸTsayta
yapacäyargan. 15ॸTsaymi cällicunaman wiyaycurnam mas mandacugcag
puñunancunawan y tsacrancancunawan sacerdöticunawan templuchö
jipiscamur geshyagyashacunata wardiacunapa capitanninpis y
churayargan, Pedro päsangan llantun regeshgacag sacerdöticunapis
mayganpa janallanmanpis shicwaptin mantsacashga tapunacuyargan, ima
cuticänanpag. 16ॸTsaynöllam cercan päsangantapis mana musyarnin.
marcacunapitapis llutaypa maytsicag 25ॸTsaynö caycäyaptinnam juc runa

runacuna Jerusalénman shayämurgan, chaycur nirgan: “¡Ricäyay! Gamcuna


geshyagyashacunatawan supayyog carcelman gaycatsiyangayqui
runacunata apayämur. Tsay runacunam templuchö
tucuyläyawan geshyagyashacunata yachatsicuycäyan” nir. 26ॸTsaynö
apayämungan runacunam llapan willacusquiyaptinnam, wardiacunapa
cuticäyargan. capitannin wardiacunata pusharcur
achcugnincuna templuman aywargan.
Judiucunapa autoridänincuna Pero mana imanayta puedirmi
apostolcunata gaticachäyangan rugarnincunalla pushayämurgan
17ॸMas mandacug sacerdötiwan saduceo runacuna sagmayänanta mantsacur.
grüpupita tsaychö caycag runacunam, 27ॸTsaypitanam judiucunapa mas

alläpa rabiapar chiquirnin, 18ॸachcuscatsir mandacug autoridänincuna goricashga


tsay marcachö llapanpa carcelninman caycagman tapuyänanpag apayämurgan.
gaycatsiyargan. 19ॸPero Señorpa juc Tsaychönam mas mandacugcag sacerdöti
angelninmi gaycuräyangan carcelta tapurnincuna nirgan: 28ॸ“Nogacunam
puncunta pagaspa quichasquirnin, caynö alvertiyarniqui proibiyargag tsay runapag
nir jipirgan: 20ॸ“Aywayay, templuman manana ni imatapis willacur
ichiycur llapan marca runacunata willayay, yachatsicuyänayquipag. Pero ¿imatatan
cay llapan Alli Willacuywan mushog gamcuna rurayargoyqui? Gamcunaga
caway imanö canganta” nir. 21ॸTsay angel entëru Jerusalénmanmi chatsiyargoyqui,
ninganta wiyayangannöllam, waränin yachatsicuyniquicunatawan tsay runa
allegllana templuman yaycusquir wañunganta tumpayämarnï
yachatsicur gallaycuyargan. culpatsayämar.”
Tsayyagnam mas mandacug 29ॸPedrowan waquincag

sacerdötïwan tsaychö pagtan caycag apostolcunanam contestayargan:


251 ȸƄæȸϘґॷ5ٍॷ6

“¡Nogacunapaga obligacionnïcunam wañuscatsiyaptinmi, llapan


can, puntataga Dios Yaya cäsuyänäpag gatiragnincunapis witsicar
runacunata cäsuyangäpitaga! 30ॸUnaycag aywacuyargan. 38ॸTsaymi noga
aylluntsicpa Diosninmi, Señor consejayag: ¡Tsay runacunata dejayay
Jesucristota cawatsimurgan, gamcuna ama mëticuyaytsu! ¡Dëjaycuyay
cruzman warcarcur wañutsiyangayquita. aywacuyänanpag! Si paycuna
31ॸQuiquin Dios Yayam sharcatsimur rurayangan runacunallapita captinga,
derëchucag lädunman Salvador tsay rurayangapis päsarnin
Pushacug Rey cananpag churashga. ushacangallam. 39ॸPero si Diospa
Tsaynö churanganpitam poderninwan tsay runacuna
jutsayquicunapita arepenticurnin Dios rurayaptinga, manam ni imanöpa
Yayaman cutiyaptiqui, llapayqui Israel venceyta puediyanquitsu. Cuidädutag
naciunta perdonayäshunqui. 32ॸTsaytaga Dioswan pelear contran imatapis mana
quiquïcuna ricashga carmi, rasumpa allita ruraycäyanquiman.”
testïgun cayä. Tsaynöllam Dios Yaya 40ॸTsaynam runacuna cäsucuyargan.

cäsugnincagcunata Espïritu Santotapis Tsaypitanam apostolcunata


testïgun cananpag garanga.” gayascatsimur alli astaycatsirnin
33ॸTsayta wiyarcurnam alläpa proibiyargan, Señor Jesucristopa
rabiarnin piñacur, Pedrotawan shutinchö manana willacur
apostolcunata wañutsiyta munayargan. parlayänanpag. Tsaynö alli alvertïcurmi
34ॸPero tsay autoridäcunachömi juc dëjayargan aywacuyänanpag.
fariseo Gamaliel niyangan 41ॸApostolcunanam autoridäcunapa

marcanchöpis mas respetashga ley puntanpita alläpa cushishga yargosquir


yachatsicug runam cargan. Tsay aywacuyargan, Señor Jesucristopa
Gamalielnam ichircurnin mandargan, shutinchö willacuyanganraycu Dios
tsaypita juc rätu apostolcunata Yaya tsaynö despreciarnin piñapar
wagtaman jipiyänanpag. castigashga cayänanpag
35ॸApostolcunata wactaman permïtinganpita. 42ॸTsaynam
jipisquiyaptinnam tsaychö caycag apostolcunaga cada junag
autoridämajincunata nirgan: “Israel templuchöwan wajicunachöpis Diospita
marca runacuna, cuidädu cayay tsay Shamushga Señor Jesucristopa Alli
runacunata imatapis rurayangayquita. Willacuyninta yachatsicur willacuyag.
36ॸYarpäyay juc tiempuchö Teudas

niyangan runa, aläbacurnin mas Ganchis runacunata acrayan


importanti mandacug ticraptin chuscu yanapagnincuna cayänanpag

6
pachac runacuna gatiräyanganta. Pero 1ॸTsay witsancunam Señor
tsay runata wañuscatsiyaptinmi, Jesucristoman criyicugcuna mas
gatiragnincunapis witsicarnin aywacur atscag yapacäyaptin, griego parlag
jancat llapan ushacasquirgan. criyinticuna quëjacur gallaycuyargan
37ॸTsaypita mas gepata censacuyangan hebreo parlagcunapag. Griego runacunam
tiempuchönam, Galileapita Judás quëjacuyargan cada junag imayca
niyangan runa Roma gobiernopa raquipunacuychö griego parlag
contran shärir runacunata viudacunata mana atendiyanganta.
timpullyätsiptinmi, waquicag runacuna 2ॸTsaymi chunca ishcay apostolcuna llapan

gatiräyargan. Pero paytapis criyicugcunata goricascatsir niyargan:


ȸƄæȸϘґॷ6ٍॷ7 252

“Manam allitsu canman nogacuna Dios wajin.” Tsay wajimanmi Cirene marcapita,
Yayapa Palabran yachatsicuyta dëjasquir, Alejandria marcapita y Cilicia
gamcunata mësaman shumag provinciapita, Asia provinciapita
serviyarniqui raquipunacur libracashga runacuna shamushga
cayänayquillapag mas yarpachacuyaptïga. cayargan. Tsay libracashga runacunam
3ॸTsaynö caycaptinga waugecuna, Estebanpa contran shärir discutirnin
gamcunapitam ashiyämunayqui mas piñanacur gallaycuyargan. 10ॸPero manam
conƿacuyangayquicag ganchis runacunata ni imanöpa discutirnin venceyargantsu,
Espïritu Santopa poderninwan junta Espïritu Santopa poderöso yachayninwan
cayaptiqui pay yachatsiyäshungayquinö. llapan imaycatapis Esteban shumag
Tsay ashiyämungayqui runacunata parlaptin. 11ॸTsaynam pacayllapa
encarganapag, faltapucug wactsacunata runacunata niyargan, Estebanta contran
shumag iwal raquipurnin llullacur: “Cay runatam wiyashcä
atendiyäshunayquipag. 4ॸNogacunaga Dios Moiséspawan Diospa contran mana allita
Yayaman mañacurnin Palabranta parlaycagta” ninanpag.
yachatsicur willacuytaga imaypis 12ॸTsaynö llullacur niyaptinnam, llapan

sïgiyäshagmi.” runacunawan respetashga auquincuna y


5ॸTsaynam llapan criyinticuna cushishga ley yachatsicug maestrucuna piñacurnin
acuerdu car Estebanta ƿrmi criyicuyninchö timpullyäyargan. Tsaynö llapan
y Espïritu Santopa poderninwan junta timpullyarnin piñacurmi Estebanta
captin acrayargan. Tsaynöllam acrayargan achcusquirnin garachashga prësu
Felipeta, Procorota, Nicanorta, Timonta, apayargan, mas mandacug mayor
Parmenasta y Nicolas Antioquia marca autoridäcuna goricäyänanman.
runata. Tsay Nicolasmi mas puntatana 13ॸTsaychönam llullacurnin manacagta

judiuman ticrashga cargan. 6ॸTsaypita parlag testïgucunata ashiyargan


apostolcunaman apaycurnam, Dios niyänanpag: “Tsay runaga manam ni imay
Yayaman mañacur tsay ganchis pärantsu, cay respetashga santo
runacunapa umancunaman maquincunata templuntsicpagwan Moisés gellgangan
churayargan. leynintsiccunapa contran parlayta” nir.
7ॸDios Yayapa Palabran maytsaypa 14ॸTsaynöllam “Nogacuna Esteban ninganta

miraptinmi, Jerusalénchöpis mas wiyayashcä: ‘Tsay Nazaretpita Jesússhi cay


maytsicag criyicugcuna yapacäyargan. templuntsicta jancat juchutsinga y Moisés
Tsaynöllam judiucunapa waquincag dëjapamangantsic costumbricunatapis
sacerdötincunapis, cäsucurnin rasumpa jancatshi cambianga.ٔॸٚ
criyicuyta änir chasquiyargan. 15ॸMaytsicag goricashga

autoridäcunawan tsaychö llapan


Estebanta achcusquir prësu apayan jamaycagcunam, Estebanpa gagllan
8ॸEstebanmi Espïritu Santopa imayca angelpanörag caycagta
poderninwan junta car, Dios Yayapa ricaycuyargan.
bendiciunninwan atsca milagrucunatawan
tucuyläya mantsacaypag señalcunata Autoridäcunapa puntanchö Esteban
rurargan, tsay marca llapan runacunachö. willacur parlan

7
9ॸJerusalénchö waquincag runacuna Dios 1ॸMas mandacug sacerdötinam

Yayaman mañacuyänanpag goricäyänan Estebanta tapurnin nirgan: “Tsay


wajipam shutin cargan: “Libräducunapa llapan imayca niyäshungayqui
253 ȸƄæȸϘґॷ7

¿rasumpacu o manacu?” 2ॸTsaynam pengayninchö señalargan.


Esteban contestargan: “Waugecuna y Abrahamnöllam tsurin Isaacpis tsurin
respetashga taytacuna wiyaycayämay: Jacobta rurargan. Tsaynöllam Jacobpis
Alläpa cushicuypag poderöso Dios tsurincunata señalargan. Tsay
Yayam unay awiluntsic Abraham tsurincunam Israel naciunchö chunca
manarag Haranman täcug aywaptin, ishcay marcapa mandagnincuna
Mesopotamiachö yuripusquir, 3ॸnirgan: cayargan.
‘Täcungayqui marcayquita 9ॸ“Tsay Jacobpa tsurincunam

aylluyquicunata dëjapusquir, noga nogantsicpapis unaycag aylluntsiccuna


ricätsinagpagcag marcaman aywacuy.’ cayargan. Paycunam waugencuna
4ॸ“Tsaypitanam Abrahamga Caldea Joséta chiquirnin, Egiptoman juc
marcapita yargosquir, Haran marcaman esclävutanö apayänanpag
täcug aywacurgan. Tsay marcachö ranticuyargan. Pero Dios Yaya Joséwan
taytan wañusquiptinnam Dios Yaya caycarnam, 10ॸimayca desgraciacunapita
Abrahamta apamurgan, cay gamcuna librargan. Tsaynöllam Dios Yaya alläpa
canan caycäyangayqui Israel marcaman. allish yachaynin garaptin, Egiptopa
5ॸPero tsay Israel marcachöga Dios Yaya reynin faraonpis cuyar quiquinnö
manam ni juc erenciallatapis Egiptochö llapan runacunapa
entregargantsu, ni juc pedäsuman mandagnin y palacionchö mayordömun
chaquinta churaycunanllapagpis. Pero cananpag churargan.
quiquin Dios Yayam änirgan Abraham 11ॸ“Tsay tiempum Egipto

wañusquiptin paypita shamug naciunchöwan Canaán marcachö alläpa


aylluncunapa tsay marcan cananpag. mallagäcuy muchuywan sufrimientu
Tsay tiempuchöga manaragmi wata captin, unaycag aylluntsiccunapa
Abrahampaga ni juc tsurinpis ni imancuna micuyänanpag cargantsu.
carganragtsu. 6ॸTsaynöllam Dios Yayaga 12ॸPero Jacob Egiptochö trïgu canganta

nirgan: ‘Aylluyquicuna imayca jucläpita musyasquirnam, unay aylluntsic


mana regeshga runacunanö mana tsurincunata Egiptoman mandargan.
regeyangan marcachö täcuyaptinmi, Tsay aywayanganmi punta
chuscu pachac wata cumplimunganyag gallarinancag viäjincuna cargan. 13ॸTsay
esclävu cayaptin ultrajarnin dembalde viäjipita yapay ishcay cuti
arutsir catsiyanga.’ 7ॸPero tsaynöllam aywayaptinnam, Joséga waugencunata
Dios Yaya nirgan: ‘Nogam esclävunpag pay pï canganta willargan. Tsaynöpam
churayäshugniqui naciunta castigarnin, rey faraon José pï familia canganta
libri cayänayquipag jipiyämushayqui. musyargan. 14ॸTsaypitanam Joséga
Tsaynö jipiscayämuptigmi cay taytan Jacobtawanganchis chunca
naciunchö nogata servirnin pitsga aylluncunata, Egiptoman
adorayämanqui.’ 8ॸTsaypitanam apayämunanpag mandargan.
Abrahamwan conträtuta rurayanganchö 15ॸTsaynöpam Jacobga Egiptochö

Dios Yaya mandacurgan, ollgocunapa täcunanpag llapan aylluncunawan


pengaynincunachö señalashga aywacurgan. Tsaychömi unay aylluntsic
cayänanpag. Tsaymi Abrahamga tsurin Jacob wañucusquiptin, unaycag
Isaac yuringanpita pusag junagta aylluntsiccunapis wañucuyargan.

Hch 7.3 Gn 12.1. Hch 7.5 Gn 17.8; 48.4. Hch 7.6-7 Gn 15.13-14 Ex 3.12.
ȸƄæȸϘґॷ7 254

16ॸJacobpa aylluncunam Egiptopita tantiyayänanta paywan Dios Yaya llapan


paypa ayanta Siquem niyangan marcamajincunata libratsinanpag
marcaman aparnin pampayargan. Tsay canganta. Pero marcamajincunaga manam
Siquemchömi Hamor runapa ni jucta tantiyacuyargantsu. 26ॸWaränin
tsurincunapita unay aylluntsic Abraham allegnam Moisésga ishcag Israel runacuna
chacrata rantirgan, tsayman maganacuycäyagta tarisquir,
aylluncunata pampayänanpag. washarnincuna amistatsiyta munar nirgan:
17ॸ“Abrahamta Dios Yaya äningan ‘Gamcunaga juc casta waugenölla caycar,
tiempu chämunanpag ichicllana ¿imanirtan quiquiquicunapura maganacur
faltaycaptinmi, Israel runacuna caycäyanqui?’ 27ॸPero tsay marcamajinta
Egiptocachö maytsicagna mirayashga magaycag runam, Moisésta läduman
cayargan. 18ॸTsay witsanmi Joséta mana cunjasquirnin nirgan: ‘¿Pitan gamta
regeg juc rey Egiptochö mandacur churashushcanqui, nogacunachö imayca
gallaycurgan. 19ॸTsay reymi marcantsicta mandayämagnï jueznö canayquipag?
llullatsirnin engañar, unaycag 28ॸ¿Gamga wañutsimaytacu munanqui,

aylluntsiccunata alläpa maltratar, ganyan Egipto runata wañutsingayquinö?’


tsayrag yurig ollgo wamrancuna 29ॸTsayta wiyaycurnam Moisésga Madian

wañuyänanpag obligarnin mandacur niyangan marcaman mantsacashga


nirgan: ‘Llullu wamrayquicunata geshpirnin aywacurgan. Tsay marcachö
jitariyay wañuyänanpag.’ 20ॸTsay imayca jucläpita mana regeshga
tiempuchömi Moisés yurisquir Dios forastërunö täcuycaptinmi, ishcay
Yayata cushitsirgan. Taytancunanam tsurincuna yuriyargan.
quimsa quilla wajincunachö pacayllapa 30ॸ“Tsaypita chunca chuscu watana

catsiyargan. 21ॸTaytanwan maman Madian marcachö caycarmi, juc junag


wajipita jucläman pacarnin mana ni imacag tsunyag Sinaí jircaman
dëjasquiyaptinam, faraonpa warmi Moisés aywargan. Tsaychönam shiraca
tsurin taricusquirnin gorisquir cashachö nina lunyaycagnö juc angel
quiquinpa wawantanö geshpitsicurgan. yuripurgan. 31ॸTsaynö nina lunyaycagta
22ॸTsaynöpam Moisésga Egiptocunapa ricaycurnam, Moisés alläpa mantsacargan.
yachaynincunawan yachatsishga car, Tsaypita mas shumag ricänapag
parlayninchöwan imayca witiycarnam, Dios parlamugta wiyargan:
rurayninchöpis cumplïdu poderöso 32ॸ‘Nogam unaycag aylluyquicunapa

cargan. Diosnin cä. Tsaynöllam Diosnin cä, unay


23ॸ“Chuscu chunca watayogna caycarmi, aylluyquicuna Abrahampa, Isaacpa y
Moisésga quiquinpa marcanchö Jacobpa.’ Tsaynö niptinnam, Moisésga
israelmajincunata watucagnin aywayta mantsacaywan carcariarrag, ricaytapis
yarparnin aywargan. 24ॸTsaynö watucagnin valorargantsu. 33ॸTsaymi Dios Yaya nirgan:
aywashga caycaptinmi, Egipto runa juccag ‘Llangequita llushtiy. Tsay jaruycangayqui
marcamajinta maltratagta ricaycur, patsaga alläpa sagrädu. 34ॸRasumpam noga
Moisésga janan shärir vengarnin Egipto Dios Yaya ricaycä servimagnï Israel
runata wañuscatsirgan. 25ॸTsaynöpam runacunata alläpa ultrajar, Egipto
Moisésga yarpargan, Israel waugencuna runacuna maltratayanganta. Tsaynöpam

Hch 7.18 Ex 1.8. Hch 7.27-28 Ex 2.14. Hch 7.30 Ex 3.2. Hch 7.32 Ex 3.6.
Hch 7.33 Ex 3.5.
255 ȸƄæȸϘґॷ7

paycuna nogaman llaquishga cuticuyta munayargan. 40ॸTsaynam


mañacayämunganta wiyashcä. Tsaymi Aaronta niyargan: ‘¡Juc diosnintsic
paycunata libranäpag cielupita shamushcä. ruramuy pushamänanpag, manam
Tsaymi cananga shamuy Egiptoman musyantsictsu tsay Egiptopita
aywanayquipag. Tsaypita Israel jipimagnintsic Moisésta ni ima
aylluyquicunata librarnin päsangantapis!’ 41ॸTsaypitanam goripita
jorgamunayquipag.’ juc ïdolota imayca becerroricugllata
35ॸ“Israel runacunam puntatana quiquincuna rurasquir, wätacunata
Moisésta niyargan: ‘¿Pitan gamta wañutsirnin sacriƿciuta rurar tsay
churashushcanqui, nogacunachö imayca ïdolopag ƿesta rurayargan. 42ॸTsaynö
mandayämagnï jueznö canayquipag?’ cayanganpitam Dios Yaya paycunapita
nir. Tsaynö despreciaycayaptinpis, raquicasquir dëjasquirgan, altu cieluchö
quiquin Dios Yayam shiraca casha rupaytawan quillata y lucërocunata
lunyaycagchö yuripugnin, angelwan adorarnin cayänanpag. Tsaynö
mandargan, Egiptopita jorgamur cananpagmi Dios Yayapa willacugnin
israelcunapa libertadornin y unay profëtancuna gellgayangan
mandacugnin cananpag. 36ॸTsaynö libruchö nirgan:
Egiptoman aywar unay aylluntsic ‘Israel runacuna,
israelcunata jorgamunanraycum, Dios ¿Acäsu gamcunaga tsunya mana ni
Yayapa poderninwan mantsacaypag imacagchö
tucuyläya milagrucunata Moisés chuscu chunca wata caycar,
rurargan. Egiptopita Israel runacuna sacriƿciucunatawan garaycunata
päsayänanpagmi, lamar Rojo ofreceämashcanquicu?
niyanganpa nänita quichargan. 43 ¡Manam! Tsaynö

Tsaypitanam israelcuna chuscu chunca ofreceyämangayquipa rantinmi,


wata mana ni imacag tsunyachö dios Moloctawan Refan niyangan
caycäyaptin, milagrucunata rurargan lucërota matancashga
llapan micuyänanpag. 37ॸTsay quiquin puritsiyargayqui.
Moisésmi Israel runacunata nirgan: Tsay dioscunapa imäjinnincunata
‘Quiquin Dios Yayam gamcunapita juc quiquiquicunam paycunapa wajin
Profëtata churanga noganö cananpag.’ rurayargayqui adorayänayquipag.
38ॸQuiquin Moisésmi tsay mana ni Tsaynö cayangayquipitam
imacag tsunyagchö llapan Israel gamcunataga,
runacunawan goricashga, Sinaí jircachö Babilonia marcapita mas caruman
parlapagnin angelwanpis caycargan. gargornin jitariyäshayqui.’
Unay awiluntsic Moisésmi Dios Yayapa 44ॸ“Mana ni imacag tsunyachömi unay

cawatsicug Palabranta Sinaí jircachö aylluntsiccunapa tabernäculo niyangan


chasquisquir, nogantsicta iglesian cargan. Tsay iglesiatam Moisés
dëjapamashcantsic. ruratsirgan, Dios Yaya ricätsingan
39ॸ“Pero unaycag aylluntsiccunaga plänowan iwalllata. 45ॸUnaycag
mana cäsurnin despreciarmi, llapan aylluntsiccunam chasquiyargan cay
shongoncunawan Egipto marcaman tabernäculo niyan iglesiata, imayca juc

Hch 7.34 Ex 3.7-8,10. Hch 7.35 Ex 2.14. Hch 7.37 Dt 18.15. Hch 7.40 Ex 32.1.
Hch 7.42-43 Am 5.25-27.
ȸƄæȸϘґॷ7ٍॷ8 256

erenciatanö. Josuéwan shamugcunam chasquishga caycarpis, manam ni juc


pagtan apayämurgan, juclä marca cäsucuyanquitsu.”
runacunata guerrachö vencesquirnin.
Tsay juclä marca runacunatam quiquin Estebanta sagmar wañutsiyangan
Dios Yaya cay marcancunachö 54ॸTsay llapan ningancunata
täcugcunata gargorgan, unay wiyaycurnam, autoridäcuna rabiarnin
aylluntsiccuna duëño cayänanpag. Cay quiruncunatapis regochyätsirrag
Israelchömi rey Davidpa tiempunyag Estebanta alläpa chiquiyargan. 55ॸPero
tsay tabernäculo iglesiatapis Estabannam Espïritu Santowan junta
catsiyargan. 46ॸRey Davidmi Dios Yayapa car, altu cieluman ricarcurnin
ricänanchö alli rurag cayninwan, chipacyarrag poderöso Dios Yayatawan
Jacobpa Diosnin täcunanpag juc derëchucag lädunchö Señor Jesucristo
templuta ruratsirgan. 47ॸPero Salomónmi ichiraycagta ricasquirgan. 56ॸTsaynam
Dios Yayapa templuntaga ruratsirgan, nirgan: “¡Ricäyay! Cielu
48ॸaunqui alläpa poderöso Dios Yaya quicharaycagchömi ricaycä Dios Yayapa
runacuna maquincunawan rurayangan derëchucag lädunchö Señor Jesucristo
templuchö mana täcuycaptinpis, Dios ichiraycagta.”
Yayapa unay willacug profëtan 57ॸPero tsay runacunaga rinrincunata

ningannö: tsapasquirmi, alläpa jinchi gayaycachar


49 ‘Cielu jamacunä captinmi, Estebanta magayänanpag llapan
cay patsaga chaquï jarucunan. achcusquiyargan. 58ॸTsay marcapita
¿Imanö wajitarag rurayämunga? jucläman garacharnin jipisquirmi, tsaychö
ninmi Señorga. alli sagmayargan. Tsaynö acusagnin
¿May sitiurag shütanäpag canga, runacunam, Estebanpa llatapancunatapis
50 si nogalla cay llapan imaycacunata juc jöven Saulo niyanganpa chaquin
rurashga caycaptïga?ٔॸٚ puntanman cuidananpag dëjapuyargan.
51ॸPero Estebannam parlar sïgirgan: 59ॸTsaychö sagmaycäyaptinmi, Esteban

“¡Gamcunaga mana ni ima entendig mañacur nirgan: “Señor Jesucristo,


mana ricag alläpa chucru shongo mana almalläta chasquiycullay.” 60ॸTsaynö
wiyacugmi cayanqui! ¡Tsaynö carmi mañacusquirnam gongoricuycur jinchi
gamcunaga imaypis Espïritu Santopa gayarargan: “¡Señor, jutsata rurar cay
contranlla caycäyanqui, unay wañutsiyämag runacunata ama
aylluyquicunawan iwallla! culpatsaytsu!” Tsaynö nisquirmi
52ॸ¿Maygancag profëtatatan unaycag wañusquirgan.

8
aylluyquicuna maltratarnin mana 1ॸTsaychömi jöven Saulopis Estebanta

gaticachäyargantsu? Tsay unaycag wañutsiyaptin, “Allichömi


aylluyquicunam Diospa jutsannag wañutsiyanqui” nir cushishga caycargan.
Tsurin shamunanpag willacug
profëtacunata wañutsiyargan. Tsaymi Señor Jesucristoman criyicug
canan gamcunaga cay patsaman runacunata chiquirnin, Saulo
shamushga caycaptin, traicionarnin gaticachan
wañutsiyashcanqui. 53ॸGamcunaga Dios Tsay junagllam Señor Jesucristoman
Yayapa angelnincunapita leycunata Jerusalénchö criyicugcunata alläpa

Hch 7.49-50 Is 66.1-2.


257 ȸƄæȸϘґॷ8

chiquirnin gaticachar gallaycuyargan. 10ॸTsay brüju parlangantam llapan


Tsaynö alläpa chiquirnincuna runacuna umilde wactsacunapita
gaticachäyaptinmi, llapan criyicugcuna gallaycur, asta mas mandacuyyog
maytsaypa witsicarnin entëru poderyog runacunapis criyirnin niyag:
Judeapawan Samariapa aywacuyaptin, “Cay runam sïga Diospa rasumpa
apostolcunallana Jerusalénchö poderninwan ‘Alläpa Poderöso
quëdayargan. 2ॸWaquincag llaquipäcug Yachayyog.ٔॸٚ
alli runacunam Estebanpa ayanta 11ॸTsay Simóntam llapan cäsurnin

gorisquir, alläpa llaquishga wagarnin gatiräyag, unaypitana brüju cayninwan


pampacuyargan. 3ॸPero Saulonam llapan mantsacaypag señalcunata rurarnin
criyicugcunaman wajin wajin aywarnin, llapan runacunata engañashga captin.
warmitapis y ollgotapis garachashga 12ॸPero Señor Jesucristopa Alli

carcelman gaycatsig apatsirgan. Willacuynintawan Dios Yayapa


Mandacuy Reynonpag Felipe
Felipe Señor Jesucristopa Alli willacuptin criyisquirnam, warmipis
Willacuyninta Samaria marcachö ollgopis llapan bautizacuyargan. 13ॸTsay
yachatsicungan quiquin brüju Simónpis Señor
4ॸPero Jerusalénpita geshpirnin Jesucristoman criyirnin
aywacug criyicugcunanam, maytsaypa bautizacusquirmi, Felipepa pagtan purir
aywarpis rasumpacag salvaciunpag Alli gallaycurgan. Payga criyirgan alläpa
Willacuyta yachatsicurnin cushicuypag señalcunatawan
willacuyargan. 5ॸPaycunapita jucnin mantsacaypag milagrucuna ruranganta
Felipenam Samaria marcaman ricashga carmi.
aywaycur, Señor Jesucristopag willacur 14ॸJerusalénchö caycag apostolcuna

gallaycurgan. 6ॸMaytsicag runacuna Diospa Palabranta Samaria marcachö


goricasquirmi llapan shumag runacuna chasquiyanganta
wiyayargan Felipe parlangata. musyasquirmi, Pedrotawan Juanta
Tsaynöllam Felipe tucuyläya señal cachayargan. 15ॸTsayman chaycurnam
milagrucuna rurangantapis llapan Dios Yayaman mañacuyargan, Samaria
ricäyargan. 7ॸAtscag runacunapitam marcachö criyicugcuna Espïritu Santota
supaycunapis jinchi gayaycacharnin chasquiyänanpag. 16ॸTsay
yargoyargan. Tsaynöllam maytsicag criyicugcunamanga manaran Espïritu
cuerpun mana cuyog runacunawan Santo shamushgaragtsu cargan, Señor
ratacuna y mancucunapis llapan Jesucristopa shutinllachörag
cuticäyargan. 8ॸTsaynö llapan imaycata bautizacushga cayaptin. 17ॸTsaynam
Felipe ruraptinmi, tsay marcachö llapan Pedrowan Juan maquincunata
runacuna alläpa cushishga cayargan. paycunapa umancunaman churayaptin,
Espïritu Santota chasquiyargan.
Brüju Simón 18ॸTsay brüju Simónnam apostolcuna
9ॸTsay Samaria marcachömi juc runa runacunapa umancuna jananman
Simón shutiyog cargan. Paymi unayga maquincunata churayaptin Espïritu
brüju cayninwan runacunata Santo shamugta ricarnin, gellayta
mantsacätsirnin mas importanti alli ofrecernincuna nirgan: 19ॸ“Tsay
yachayyogtucur Samaria marcachö poderniquicunata ranticaycayämay
llapan runacunata engañashga cargan. nogapis pï runacunapa umanmanpis
ȸƄæȸϘґॷ8 258

maquïta churaptï, Espïritu Santota marcachö reyna Candace niyangan


canan chasquiyangannölla warmipa llapan imaycanchö mas
chasquiyänanpag.” mandacug encargädo caycarmi,
20ॸTsaynam Pedro contestargan: Jerusalénman Dios Yayata adorag
“¡Gellayniquiwan ishcayqui aywashga cargan. 28ॸTsay Jerusalénpita
condenashga cayay, Dios Yaya marcanman cuticurnam, cawallucuna
voluntäninwan garamangantsicta, garachangan cärronchö jamaycur unay
gellayniquiwan rantiyta puedinayquipag profëta Isaías gellgangan libruta
yarpangayquipita! 21ॸGampaga manam liyiraycar aywaycargan.
ni ima derëchuyqui cantsu tsay poderta 29ॸEspïritu Santonam Felipeta nirgan:

chasquinayquipag, Dios Yayapa “Ayway. Tagay cärroyog runaman


puntanchö alläpa mana alli yarpag witiycuy.” 30ॸFelipe lädunman
shongoyog cangayquipita. 22ॸTsay mana chaycurnam tsay Etiope runa unay
alli rurayniquita dëjasquir Dios profëta Isaías gellgangan libruta
Yayaman mañacurnin rasumpa liyiycagta wiyargan. Tsaynam tapurgan:
arepenticuy. Payga maypischi “¿Gam entendinquicu tsay
shongoyquichö tsaynö liyiycangayquita?”
yarpangayquicunata 31ॸTsay Etiope runanam contestargan:

perdonashunquiman. 23ॸGamtag ricag “¿Imanörag entendishag pipis mana


alläpa rabiarnin piñashga caycagta, tsay entenditsimagnï captinga?”
mana alli yarpayniquiwan Tsaynam Felipeta rugargan
rurayniquicuna imayca prësutanö cärronman lätarcur pagtan lädunman
catsishuptiqui.” jamananpag. 32ॸTsay liyiycangan Diospa
24ॸTsay brüju Simónnam contestargan: Palabran gellgashgaga, caynömi nirgan:
“Gamcuna nogapag Señorman “Imayca juc üshata
mañacuyay, cay llapan pishtayänanpagwan
niyämangayquicuna mana rutuyänanpag apayaptin upallalla
päsaycallämänanpag.” car,
25ॸTsaynö Diospa Palabranta imayca juc mallwa cordërunö
yachatsicurmi, apostolcunaga Señor manam ni juc ichicllatapis
Jesucristopa Alli Willacuyninta Samaria wagagnömi, payga shiminta
marcapa atsca estanciancunachö quichargantsu.
willacur, Jerusalénman cuticuyargan. 33 Llapan runacuna burlacuyaptinpis,

mana ni ima justicia captinmi,


Felipewan Etiope runa parlayangan paypa jananga ni pipis cargantsu.
26ॸTsaypitanam Señorpa juc angelnin ¿Pirag parlanman, payman
Felipeta nirgan: “Sharcurnin caypita maytsicag criyicug
uraypa ayway, Jerusalénpita Gaza miraynincunapag?
marcaman aywag nänipa. Tsay näniga Paypa cawayninga cay patsapita
mana ni imacag tsunyapam päsan.” imayca jipishganömi cargan.”
27ॸTsaynam Felipega jina öra sharcurnin 34ॸTsay Etiopiapita eunuco niyangan

aywaycar, Etiope runawan tincuyargan. runanam Felipeta tapurgan:


Tsay “eunuco” niyangan runaga Etiopia “Willaycallämay, profëta Isaías

Hch 8.32-33 Is 53.7-8.


259 ȸƄæȸϘґॷ8ٍॷ9

gellganchö ¿pipagtan nican? 3ॸPero Damasco marcaman

¿Quiquinpagcu o juc runapagcu?” chaycaptinnam, cielupita alläpa


35ॸTsaynam Felipega liyinganpita chipacyag actsi illagpita entërunman
gallaycur, tsay Etiope runata shumag tumat atsicyaycamurgan. 4ॸTsaynam
entenditsirgan, Señor Jesucristopa Alli Saulo patsaman shicwasquir, juc voz
Willacuynin imanö canganta. nimugta wiyargan: “Saulo, Saulo,
36-37ॸTsaynö parlar nänipa aywaycarnam ¿imanirtan gaticachämanqui?”
mas ratïtunllatana yacuta tariyargan. 5ॸSaulonam tapurgan: “¿Señor, pitan

Tsay yacuta tarisquirmi Etiope runa canqui?” Tsay voznam contestargan:


nirgan: “Caychömi yacu caycan. “Nogagam cä, tsay gaticachangayqui
¿Manacu nogata canan öra Jesús.” 6ॸSharcurnin aywar Damasco
bautizascamanquiman?”. marcaman yaycuy. Tsaychömi imata
38ॸTsaynam cärronta ichiytsinanpag ruranayquipagpis willayäshunqui.
mandarnin ichiscatsir, cärropita ishcan 7ॸSaulowan pagtan aywag

yarpusquir yacucagman urarpur Felipe runacunanam tsay vozta wiyaycur


bautizargan. 39ॸYacupita alläpa mantsacayargan. Pero paycunaga
yargoycaptinnam Espïritu Santo manam ni pitapis ricäyargantsu.
Felipeta apasquiptin, tsay Etiope runaga 8ॸTsaypitanam Sauloga patsapita

ricargannatsu. Pero tsay Etiope runaga sharcurnin ñawinta quichasquir


alläpa cushishgam, nänipa aywacur ricchacuyta munarpis ni imata ricayta
sïgirgan. 40ॸTsaypitanam Felipega Azoto puedirgannatsu. Tsaynö
niyangan marcachö yuricasquir, Señor ruracasquiptinmi, pagtan aywag
Jesucristopa Alli Willacuyninta marcan runacuna maquipita janchashgallana
marcan yachatsicur purirgan, asta Damascoman chätsiyargan.
Cesarea marcaman changanyag. 9ॸTsaychönam quimsa junag

gaprayashga mana ricarnin, ni imata


Saulopa cawaynin micurgantsu ni upyargantsu.
jucläyaman ticrangan 10ॸTsay Damascochönam juc criyicug
(Hechos 22.6-16; 26.12-18) Ananias shutiyog runa täcurgan.

9
1ॸTsayyagnam Saulo Señor Paytam Señor yuripusquir revelarnin
Jesucristoman llapan nirgan: “¡Ananias!” Paynam
criyicugcunata rabiaparnin contestargan: “Señor, caychömi
wañutsinanpag amenasar dëjargantsu. caycällä.”
Tsaynöpam mas mandacugcag 11ॸSeñornam nirgan: “Sharcur ayway

sacerdötipita, 2ॸjuc autorisacion cartata ‘Derëchucag’ niyangan cällichö Judáspa


mañargan, Dios Yayaman wajinman. Tsayman chaycur tapucunqui
mañacuyänanpag Damascochö Tarsopita Saulo shutiyog runapag. Paymi
goricäyangan wajiman, Señor mañacurnin, 12ॸjuc revelaciunchö ricashga
Jesucristoman llapan criyicur shumag Ananias shutiyog runa yaycusquir,
cawacugcunata ashignin aywananpag. umanman maquinta churaycuptin yapay
Tsaynö criyicug ollgocunatawan ñawin ricayta puedigtana.”
warmicunatapis, Jerusalénman 13ॸTsayta wiyaycurnam Ananias

prësurnin apananpag. nirgan: “Señor, tsay runapagga atscag

Hch 8.37 Manam cantsu puntacag waquin librucunachöga.


ȸƄæȸϘґॷ9 260

runacunam willayämashga, Jerusalén Jesucristopa shutinchö mañacur


marcachö mana allicunata rurarnin criyicugcunapa contran runacunata
llapan santo criyicugniquicunata alläpa timpullyätsir Jerusalénchö gatichagnin?
maltratanganta. 14ॸY cananga ¿Manacu payga quiquin cay
caymannam shamushga marcantsicman shamurgan llapan
sacerdöticunapa mas mandagnincag criyicugcunata prësu aparnin,
sacerdöticunapita autorisacionta Jerusalénchö mas mandacug
jipisquir, gamman mañacurnin sacerdöticunaman entregananpag?”
criyicamugcunata prësu apatsinanpag.” 22ॸPero Sauloga cada vez mas
15ॸPero Señornam nirgan: “¡Jina öra valorninwan parlarnin Señor
ayway! Nogam tsay runata acrashcä Jesucristoga Diospita rasumpa
nogapag juclä caru naciuncunachö shamushga canganta willacuptinmi,
runacunata willacunanpag. Tsaynöllam Damascochö täcug judiucunaga ni
willacunga tsay naciuncunapa imanö caytapis puediyargantsu.
reynincunatawan llapan Israel
runacunatapis. 16ॸNogam ricätsishag Saulo judiucunapita geshpingan
nogaraycu alläpa sufrinanpag 23ॸTsaynö unayyagna yachatsicur
canganta.” captinmi, judiucunaga Saulota
17ॸTsaypitanam Ananiasga Saulo wañutsiyänanpag willanacuyargan.
posadacungan wajiman aywargan. 24ॸPero Saulonam tsay

Yaycusquirnam paypa umanman willanacuyanganta musyasquirgan.


maquinta churarcur nirgan: “Wauge Judiucunanam tsay marcapita
Saulo, cay marcaman shamuycangayqui yargoyänam nänicunachö pagasta
nänichö yuripushugniqui Señor junagta shuyaräyargan, Saulota
Jesucristom, canan cachamashga gampa wañutsiyänanpag. 25ॸPero
ñawiqui cuticasquiptin Espïritu Santopa criyicugcunanam juc jatun canastaman
poderninwan junta canayquipag.” wiñarcur, pagasllapa tsay marcapa
18ॸTsay öram Saulopa ñawinpita murällanchö ventänapa wagtaman
imayca tsaparaycagnö shicwasquiptin, bäjatsiyargan. Tsaynöpam Saulo
ñawin cuticasquirgan. Tsaypita geshpirnin aywacurgan.
sharcuptinnam Ananias bautizargan.
19ॸTsaypitanam micuyta micusquirnin, Saulo Jerusalénchö willacun
yapay callpayogna cargan. Tsay 26ॸJerusalénman Saulo chaycurnam,
Damascochö täcug criyicugcunawanmi Señor Jesucristoman llapan
juc ishcay junagcunayag quëdargan. criyicugcunawan goricayta munargan.
Pero llapan criyicugcunanam Saulotaga
Damascochö Saulo willacur
mantsayargan, payga Señor
yachatsicun
Jesucristoman mana rasumpa
20ॸTsaypitanam Sauloga Dios Yayaman criyinganta yarpar. 27ॸPero tsaynö
mañacuyänanpag goricäyänan Saulota mantsaycäyaptinmi Bernabe
wajicunachö Señor Jesucristo Diospa apostolcunaman regetsignin apargan.
Tsurin canganta willacur gallaycurgan. Bernabenam apostolcunata willargan,
21ॸTsay llapan wiyagnin runacunam Señor Jesucristota Saulo nänichö
alläpa mantsacashga car niyargan: ricangantawan Señor Jesucristo
“¿Manacu cay runaga, Señor parlapanganta. Tsaynöllam willargan
261 ȸƄæȸϘґॷ9

Damascochö llapan voluntäninwan marcachöwan entëru Saron marcachö


Señor Jesucristopag willacurnin Saulo täcug runacuna, tsay runa cuticangata
yachatsicungantapis. 28ॸTsaynömi ricaycur Señor Jesucristoman rasumpa
Sauloga Jerusalénchö paycunawan criyicurnin Dios Yayaman cutiyargan.
quëdasquirmi, pagtancuna librina
purirgan. Tsaynö purirmi Señor Dorcas shutiyog warmi
Jesucristopag mana ni imapita cawamungan
mantsacur willacurgan. 29ॸTsaynö 36ॸTsay tiempum Jope marcachö juc
willacur puringanpitam griego parlag criyicug Tabita shutiyog warmi cargan.
judiucunawan parlarnin (Tsay Tabita ninagan griego
discutinacuyargan. Pero tsay parlaychöga cargan, Dorcas ninanmi.)
judiucunaga imaycanöpam Saulota Tsay warmim alläpa alli cayninwan
wañutsiyta munayargan. 30ॸTsaychö imaypis llapan faltapucugcunata
judiucuna Saulota wañutsiyänanpag yanapar allillata rurarnin shumag
yarpäyanganta musyasquirnam, llapan cawacurgan. 37ॸTsaynö shumag cawacur
criyicugcuna Cesarea marcaman Saulota caycarmi, Dorcasga geshyagyasquir
apaycur, Tarso marcanman wañucurgan. Tsaynö wañusquiptinmi
aywacunanpag despachayargan. cuerpunta armascatsirnin, altuschö
31ॸTsaypitanam Judeachö, Galileachö cuartuman shütayargan. 38ॸTsaynam
y Samaria marcachö llapan Jopepita Lidaman amänolla captin,
criyicugcunapis alli päsacuychö shumag tsaychö Pedro caycanganta musyarnin
cawacurnin, criyicuynincunachöpis llapan criyicugcuna ishcag runacunata
imayca wiñagnö mas ƿrmi cayargan. mandayargan caynö niyänanpag: “¡Jina
Dios Yayapa munayllanta rurar öra, gam shamuycullay Jope marcaman
cumplirmi, paypita mantsacurnin mana juc demorarlla!”
shumag alli cawacur Espïritu Santo 39ॸPedronam paycunawan aywargan.

consolarnin yanapaptin cada junag mas Tsayman chaycuptinnam Dorcaspa ayan


atscag yapacäyargan. caycangan cuartuman pushayargan.
Tsay cuartuchömi, atscag viudacuna
Pedro cuticätsin wagaraycar Pedrota entërumpa
Eneas niyangan runata juntapusquir, Dorcas cawaycarllarag
32ॸPedronam llapan criyicugcunata rurapangan llatapancunatawan
visitarnin maytsaypa purir, Lida marcachö tünicancunata ricätsiyargan.
criyicugcunata visitanin aywargan. 40ॸPedronam wagtaman llapanta
33ॸTsaychömi Eneas shutiyog runa, pusag gargosquir gongorpacuycurnin, Dios
watana puñunanllachö cuerpun mana Yayaman mañacurgan. Mañacur
cuyuptin caycagta tarirgan. 34ॸPedronam ushasquirnam, Dorcaspa ayanman
nirgan: “Eneas, Señor Jesucristom tumaycur nirgan: “Tabita, shärimuy.”
cuticätsishunqui. Sharcurnin puñunayquita Tsaynam Dorcaspa ñawin
shumag allitsay.” quichacasquiptin, Pedrota ricaycur
Tsaymi Eneasga, jina öra cuticashgana saslla jamarcamurgan. 41ॸPedronam
sharcamurgan. 35ॸTsaynam Lida maquipita achcurcur sharcatsimurnin,

Hch 9.36 Dorcas ninanga gacela ninanmi. Tsay gacelaga imayca lluytsu wätanö ninanmi
cargan.
ȸƄæȸϘґॷ9ٍॷ10 262

llapan criyicugcunatawan viudacunata angel llapan ninganta cuentasquir Jope


gayascatsir cawaycagtana entregargan. marcaman cachargan.
42ॸTsay Dorcas wañunganpita

cawamunganta entëru Jope marcachö Pedro juc revelaciunta ricangan


runacuna jancat musyasquirmi, Señor 9ॸWaränin pullan junagnam Jopeman
Jesucristoman maytsicag criyicuyargan. yaycuycäyaptinna, Pedro waji janan
43ॸPedronam Jope marcachö atsca junag altunman lätarcur, Dios Yayaman
quëdargan, suela rurag Simón niyangan mañacuycargan. 10ॸTsaychömi
runapa wajinchö. mallagarnin micuyta munargan. Pero
micuyta preveniyanganyagnam, Pedro
Cornelio Pedrota gayatsingan juc revelaciunta ricargan: 11ॸCielu

10
1ॸTsay Cesarea marcachömi, juc quicharaycagpita imayca jatun
runa Cornelio shutiyog Italiana säbanasnö chuscun puntanpita
tröpapa juc pachac soldäducunapa watashga cay patsaman uraycämugta.
capitannin cargan. 2ॸTsay runam alläpa 12ॸTsay säbanaschönam tucuyläya

alli cayninwan wajinchö llapan chuscun chaquinpa purig wätacunawan


aylluncunawan pagta, Dios Yayata culebracuna y pishgocuna cargan.
alläpa respetar adorayag. Tsaynöllam 13ॸTsaynam cielupita juc voz nimugta

faltäpucug wactsacunata atsca wiyargan: “Pedro, sharcur cay


gellayninwan yanapar, Dios Yayaman wätacunata pishtasquir micuy.”
imaypis mañacurnin cawacurgan. 3ॸJuc 14ॸPedronam contestargan: “Manam

junagmi las tres gaycucuy örana, juc Señor; nogaga manam ni imaypis
revelaciunchö Dios Yayapa juc micushcätsu, gam proibimangayqui
angelninta cläru ricargan. Tsay angelmi tagra jutsa ruratsicug mana
pay caycanganman yaycusquir nirgan: allicunataga.” 15ॸTsay voznam yapay
“¡Cornelio!” parlaparnin nimurgan: “Dios Yaya
4ॸTsaynam Cornelioga angelta limpiangantaga, ama ni imaypis ‘tagra
ricaycur, alläpa mantsacashga tapurgan: mana allim’ ninquitsu.”
“¿Señor, imallatatan munanqui?” 16ॸTsaynö quimsa cuti

Angelnam nirgan: “Dios Yayam parlapasquiptinmi, tsay säbanaspis


mañacungayquita wiyarnin llapan quimsa cuti bäjascamur cieluman
faltapucugcunata llaquipar cutisquirgan. 17ॸTsaynam Pedroga alläpa
yanapangayquita chasquishushcanqui. yarpachacur caycargan, tsay
5ॸCanan runacunata cachaycuy Jope revelaciunwan Dios Yaya
marcachö Pedro niyangan Simón ricätsimanganga ¿imapagrag? nir.
caycagta, cayman pushayämunanpag. Tsaynö yarpachacur caycaptinnam,
6ॸPaygam caycan suela rurag juc Cornelio mandangan runacuna suela
Simónpa lamar cuchun wajinchö rurag Simónpa waji puncunman
patsacushga.” tapucurnin chäyargan. 18ॸTsayman
7ॸTsaynö parlapasquir angel chaycurnam gayacur tapucuyargan,
aywacusquiptinnam, Cornelioga Dios Pedro shutiyog Simón tsaychö
Yayata adorag conƿacungan patsacushga canganta.
soldäduntawan ishcag servignin 19ॸPedroga revelaciunchö ricanganpag

runacunata gayatsirgan. 8ॸTsay quimsan yarpachacurnin caycaptillanragmi,


runacunata Cornelio gayascatsirnam, Espïritu Santo nirgan: “Ricay, quimsag
263 ȸƄæȸϘґॷ10

runacuna ashiycäyäshunqui. mana yaycunapag Israel runacunapa


20ॸSharcurnin bäjasquir, paycunawan leynin proibinganta. Pero Dios Yayam
pagtan ayway mana mantsacurlla, nogataga yachatsimashga, cananpitaga
nogam tsay runacunata cachamushcä.” manana ni pitapis imayca ‘Mana alli
21ॸPedronam altupita bäjascamur, rurag jutsayogmi canqui’ ninäpag.
runacunata nirgan: “Nogam cä, 29ॸTsaymi nogaga gamcuna

gamcuna ashiyangayqui runa; gayatsiyämaptiqui mana ni imapita


¿imallapagtan shayämurgoyqui?” mantsacur saslla shamurgö. Cananmi
22ॸRunacunanam contestayargan: musyayta munä, imapag
“Nogacunam shayämushcä Dios Yayata gayatsiyämangayquita.”
alläpa respetarnin allicunallata rurar 30ॸCornelionam contestargan: “Chuscu

cawacug Capitan Cornelio junag päsashgachönam caynö öra, las


cachayämaptin. Tsay llapan judiucuna tres gaycucuy öra, cay wajïchö tardipa
cuyarnin respetayangan Corneliotam Dios Yayaman mañacuycaptï, alläpa
Dios Yayapa juc santo angelnin nirgan: shumag chipacyag llatapashga juc runa
‘Gam Cornelio, wajiquiman gayatsimuy yuripascamar, 31ॸnimargan: ‘Cornelio,
Simón Pedrota, shamuycur llapan Dios Yayam mañacungayquita
willashungayquita wiyanayquipag.ٔॸٚ wiyashushcanqui. Tsaynöllam
23ॸTsaynam Pedro wajiman yarpashga llapan faltapucug wactsa
yaycascatsir posadatsirgan, paywan tsay runacunata yanapar allicunallata
pagas quëdacuyänanpag. Tsay waränin rurangayquitapis. 32ॸRunacunata Jope
allegnam, Pedro pagtancuna aywaptin marcaman cachay, Pedro shutiyog
Jope marcachö waquincag Simónta wajiquiman pushayämunanpag.
criyicugcunapis compañayargan. Payga lamar cuchunchö täcug suela
rurag Simónpa wajinchömi, patsacushga
Pedro Corneliopa caycan.’ 33ॸTsaynöpam gamta ashigniqui
wajinman changan saslla cachacamuptï, alli
24ॸTsaypita waränin junagnam Cesarea voluntäniquiwan shallämurgoyqui.
marcaman chäyargan. Tsay marcachömi Tsaymi cananga llapantsic Dios Yayapa
Corneliota llapan aylluncunatawan puntanchö caycar, llapan
cuyay amïgoncunta invitarnin gorishga willayämänayquipagcagta Señor
shuyaraycagta tariyargan. 25ॸPedro Jesucristo mandashungayquita wiyayta
Corneliopa wajiman yaycuycaptinnam, munayä.”
Cornelioga tincusquir Pedropa
chaquinman umpuycur adorananpag Corneliopa wajinchö
gongorpacuycurgan. 26ॸPero Pedronam Pedro willacungan
sutarcur nirgan: “Ichiy, nogapis gamnö 34ॸTsaynam Pedro parlarnin gallaycur
runallam cä.” nirgan: “Cananmi sïga entendirgö, juc
27ॸTsaynam Pedroga Corneliota runawan juccag runapis Dios Yayapagga
parlaparnin mas rurinman yaycusquir, iwallla cayanganta. 35ॸDios Yayagam payta
atscag runacuna goricashga caycagta cäsurnin llapan alli ruragcunata, may
tarirgan. 28ॸPedronam nirgan: naciunpitawan pipa castan cayaptinpis
“Gamcunaga musyayanquim noganö juc iwallla chasquin. 36ॸQuiquin Dios Yayam
judiu runata, juclä mana regeshga Israel runacunapa aylluncunata
runacunawan parlarnin wajinmanpis parlaparnin, Alli Willacuyninta llapan
ȸƄæȸϘґॷ10ٍॷ11 264

imayca camashgapa Señornin, Señor shamurgan. 45ॸPuntata judiu


Jesucristowan willacatsirgan, llapan cayanganpita criyicushgacuna
shumag alli päsacuychö cawacuyänanpag. Pedrowan aywagcunam, Espïritu
37ॸGamcunaga rasumpam musyayanqui Santota mana judiucagcunapis juntat
Juan Bautista runacunata bautizarnin, chasquiyanganta ricar, alläpa
Galileapita gallaycur judiucunapa entëru mantsacashga cayargan. 46ॸPaycunam
marcancunachö ima päsanganta. wiyayargan tucuyläya mana regeshga
38ॸTsaynöllam musyayanqui Dios Yayaga parlaycunachö parlarnin, Dios Yayata
llapan podernintawan Espïritu Santonta, alabayagta. Tsaynam Pedro nirgan:
Nazaretpita Señor Jesucristoman juntag 47ॸ“¿Acäsu manacu cay runacuna

churanganta. Tsaynöpam Señor bautizashga cayanman Espïritu Santota


Jesucristoga llapan imayca allicunallata nogantsicnö iwallla chasquishga
rurarnin, Supay poderninwan sufritsingan caycarga?” 48ॸTsaypitanam Pedro
runacunatapis cuticätsir purirgan. Tsay mandacurgan, Señor Jesucristopa
llapantaga Señor Jesucristo rurayta shutinchö bautizacuyänanpag. Tsaynö
puedirgan, quiquin Dios Yaya paywan bautizacusquirnam, Pedrota rugayargan
captinmi. paycunawan juc ishcay junagcuna
39ॸ“Nogacunam entëru Judeachö y quëdananpag.
Jerusalénchö llapan imaycata Señor
Jesucristo ruranganpa testïgun cayä. Jerusalénchö apostolcunatawan
Tsaynö llapanta rurar caycaptinpis, criyicugcunata Pedro
cruzman warcarcurmi wañutsiyargan. Corneliopag willangan

11
40ॸPero Dios Yaya quimsa junagllata 1ॸApostolcunawan Judea

cawascatsimuptinmi, nogacunata Señor provinciachö criyicugcunam,


Jesucristo yuripayämargan. 41ॸManam mana judiucag runacunapis Diospa
llapan runacunatawantsu yuripayämargan, Palabranta chasquiyashga cayanganta
sinöga Dios Yaya testïgun cayänäpag musyasquiyargan. 2ॸTsaynöpam Pedro
acrayämangan runacunallatam. Tsaymi Jerusalénman cutisquiptin waquincag
nogacunaga pay cawascamuptin, pagta criyicug judiucuna rimarnin
micur y upyar cayargä. 42ॸPaymi piñacuyargan. 3ॸTsaynam tapuyargan:
nogacunata mandayämargan, Dios Yaya “¿Imanirtan mana judiucag
Señor Jesucristota maytsaychö runacunaman visitagnin aywar,
cawagcunapawan wañushgacunapa paycunawan micurgayqui?”
mandagnin cananpag churangan llapan 4ॸPedronam gallarinanpita gallaycur

runacunata willacuyänäpag. 43ॸTsaymi llapan ima päsanganta willarnin nirgan:


unay profëtacunapis Señor Jesucristopag 5ॸ“Nogam Jope marcachö caycarnin

willacuyashgana cayargan, pipis payman Dios Yayaman mañacuycar, juc


criyicugcagga payta shutinchö llapan revelaciunchö ricargä: Cielupita imayca
jutsanpita perdonashga cananpag jatun säbanas chuscun cuchunpita
canganta.” watashganö urämur nogaman
chämugta. 6ॸTsay säbanasnö bäjamug
Mana judiucagcuna Espïritu
rurinchö ima canganta shumag
Santota chasquiyangan
ricänäpag gawaycurmi, chuscun
44ॸTsaychöPedro parlaycaptillanragmi, chasquishga wätacunata y tucuyläya
llapan wiyaycagcunaman Espïritu Santo chucaru wätacunatawan culebracunata
265 ȸƄæȸϘґॷ11

y tucuyläya pishgocunata ricargä. paycunatapis Señor Jesucristoman


7ॸTsaynam cielupita juc vozta wiyargä: rasumpa criyicuyaptin garanga. ¡Pitan
‘Pedro, sharcurnin cay wätacunata nogaga cä, Dios Yayata amatsanäpag!”
pishtasquir micuy’ nimagta. 18ॸPedro tsaynö llapan ninganta
8ॸ“Noganam contestargä: ‘¡Manam, Jerusalénchö criyicug waugentsiccuna
Señor! ¡Manam ni imaypis micushcätsu wiyaycurmi, upällasquirnin Dios Yayata
cay proibimangayqui tagra mana alli alabarnin niyargan: “¡Dios Yayagam
ruratsicug wätacunataga!’ mana judiucunatapis Espïritu Santonta
9ॸ“Tsaynam cielupita voz yapay gararnin perdonashga, mana alli
parlapämar nimargan: ‘Dios Yaya ruraynincunata dëjasquir arepenticurnin
limpiangantaga ama gamga ni imaypis imayyagpis Dios Yayawan salvacar
“tagra mana allim” ninquitsu.’ cawayänanpag!”
10ॸTsaynömi quimsa cuti parlapämaptin,

tsay säbanasnö bäjamugpis quimsa cuti Antioquia marcachö llapan


bäjascamurnin, cieluman cutisquirgan. criyicugcuna goricashga cayangan
11ॸ“Tsay öram Cesareapita 19ॸEstebanta wañuscatsirmi, tsay
cachayämungan quimsag runacuna, runacuna Señor Jesucristoman
ashiyämarnï patsacungä wajiman criyicugcunata chiquirnin ashiyaptin,
chäyämurgan. 12ॸTsaymi Espïritu Santo waquincag criyicugcuna Feneciapa,
mandamargan mana ni imapita Chiprepa y Antioquia marcapa
mantsacurnin, paycunawan pagta geshpirnin aywacuyargan. Tsaychömi
aywanäpag. Caychö caycag sogtan tsay criyicugcuna Dios Yayapa Salvacug
criyicug waugentsiccunawanpismi Alli Willacuyninta judiucunallata
Cesareaman aywar, gayatsimag willacuyargan. 20ॸTsaynö caycaptinpis
Corneliopa wajinman llapä yaycuyargä. Chipre marcachöwan Cirene marcachö
13ॸTsay runam willayämargan juc angel waquincag criyicugcunam Antioquia
wajinchö yuricasquirnin ichiycur marcaman chaycur, mana judiucag
ninganta: ‘Cornelio, runacunata cachay griegocunatapis Señor Jesucristopa Alli
Jope marcachö Pedro shutiyog Simónta Willacuyninta yachatsicurnin
cay wajiquiman pushayämunanpag. willacuyargan. 21ॸDios Yayapa podernin
14ॸPaymi willashunqui llapan paycunachö captinmi, unaycag mana
aylluyquicunawan gam imanö alli ruraynincunata dëjasquirnin
salvacänayquipag canganta’ nir. arepenticur, Señor Jesucristoman
15ॸ“Tsaychö Diospa Palabranta cutirnin maytsicag rasumpa ƿrmi
willaycur gallaycaptïmi, Espïritu Santo criyicuyargan.
paycunaman shamurgan nogantsicman 22ॸTsaynam Jerusalénchöcag

puntata shamungannölla. criyicugcuna mana judiucag runacuna


16ॸTsaypitanam Señor nimanganta criyicuyanganta musyasquir, Bernabeta
yarpasquirgä: ‘Rasumpam Juan Antioquia marcaman cachayargan.
Bautistaga yacullawan runacunata 23ॸTsayman Bernabe chaycurnam Dios

bautizargan. Pero gamcunam sïga Yaya llapan bendiciunninta mana


Espïritu Santopa poderninwan judiucunaman churanganta ricaycur
bautizashga cayanqui.’ 17ॸSi Dios Yaya alläpa cushicurgan. Tsaynö cushicurmi
paycunata Espïritu Santonta garaycarga, Bernabega llapanta consejargan, Señor
nogantsicta garamangantsicnöllam Jesucristoman llapan shongoncunawan
ȸƄæȸϘґॷ11ٍॷ12 266

ƿrmi criyicurnin imaypis mana achcutsirnin gallaycurgan. 2ॸTsaynam


desanimacurnin cawacuyänanpag. Juanpa waugen Santiagota
24ॸTsay Bernabega alläpa alli runa wañutsiyänanpag mandaptin,
rasumpa ƿrmi criyicuyninwanmi espädawan wañuscatsiyargan. 3ॸTsaynö
Espïritu Santopa poderninwan junta wañuscatsiyaptin judiucuna alläpa
cargan. Tsaynöpam maytsicag runacuna cushicuyanganta rey Herodes ricarmi,
Señor Jesucristoman criyicurnin Pedrotana gaycatsirgan. Tsaynöga
juntawacäyargan. cargan, levadürannag tantata
25ॸTsaypitanam Bernabega, Saulota micuyänan Pascua semana ƿestachömi.
ashignin Tarso marcaman aywargan. 4ॸPedrota achcuscatsirnam Herodes
26ॸTsaychö tarisquirnam Antioqui carcelman gaycascatsir, chunca sogta
marcaman pushargan. Tsaychönam soldäducunata chuscug, chuscug
Señor Jesucristoman criyicug cambianacur täpayänanpag churargan.
runacunawan juc wata entëru pagta car, Herodesga yarpargan Pascua ƿesta
maytsicag runacunata willarnin päsasquiptinrag, llapan runacunapa
yachatsiyargan. Tsay Antioquia puntanchö Pedrota juzgananpag. 5ॸTsay
marcachöragmi, Señor Jesucristopa carcelchö alli cuidagyog Pedro
discïpuluncunata “Cristianum cayan” gaycuraycaptinmi, waquincag
niyargan. goricashga criyicugcunaga mana juc
27ॸTsay tiempum Jerusalénpita juc gelanar Dios Yayaman Pedropag
profëtacuna, Antioquia marcaman mañacuyargan.
uräyargan. 28ॸTsaychömi juc profëta
Agabo shutiyog ichircur, Espïritu Dios Yaya carcelpita
Santopa poderninwan yachatsiptin Pedrota jipingan
willacur nirgan: “Cay Romapa entëru 6ॸTsaynam rey Herodes llapan
naciunnincunachömi alläpa runacunapa puntanman apatsinanpag
llaquicuypag mallagäcuy muchuy warämug pagas, Pedroga ishcag
canga.” Tsay profëta Agabo soldäducunapa pagtan cadenawan alli
ningannöllam, Romachö Claudio watashga puñuycargan. Waquincag
niyangan mas mandacug emperador soldäducunanam carcel puncuchö
caycaptin tsaynö llapan päsargan. cuidarnin täpaycäyargan. 7ॸMana ni
29ॸTsayta musyasquirnam, Antioquiachö imacagpita Dios Yayapa angelnin
criyicugcuna segun imancunapis yurisquiptinmi, carcel junta atsicyargan.
canganpita qorisquir, Judea marcachö Tsay angelnam Pedro puñucashgata
criyicugcunata yanapar apatsiyänanpag costillachö cutaycur ricchascatsirnin
willanacuyargan. 30ॸTsaynö willanacur nirgan: “¡Sas shäriy!” Tsaynö niycuptinmi,
gorisquirnam, Saulotawan Bernabeta jina öra Pedropa maquinchö watashga
Judea marcachö respetashga auquin cadenacuna shicwasquiyargan. 8ॸTsaynam
apostolcunaman apatsiyargan. angel nirgan: “Llatapacurcur llangeyquita
shucucuy.” Tsay angel ninganta rurar
Santiagota wañuscatsir Pedrota Pedro ushasquiptinmi, angel yapay nirgan:
carcelman gaycuyangan “Cäpayquita shucucurcur gatimay.”

12
1ॸTsay tiempum rey Herodes 9ॸPedronam angelpa gepanta

waquincag criyicugcunata yargosquir aywargan, rasumpa o mana


chiquirnin, magayänanpag gaticachätsir rasumpa angel jipiycangantapis mana
267 ȸƄæȸϘґॷ12

musyarlla. Pedroga mas bienmi Dios Yayapa angelnin carcelpita imanö


sueñuyninchö tsaynö päsaycanganta jipinganta paycunata willarnincuna
yarpargan. yapay nirgan: “Cayta willayanqui
10ॸTsaynö yargor puntacag Santiagotawan llapan criyicug
wardiacunapitawan juccag waugentsiccunata” nisquirnam, tsaypita
wardiacunapitapis päsasquirmi, yargosquir jucläpa aywacurgan.
cälliman yargonacag jatun ƿerro 18ॸPatsa warasquiptinnam carcelta

portädaman chäriyaptin puncupis cuidag soldäducuna ni imanö caytapis


quiquillanpita quichacasquirgan. Tsay puedir niyargan: “¿Pedrotaga imatan
carcelpita angel jipisquirmi, juc päsashga? ¡Mana ni ima päsangantapis
cuadrayag pagtan aywaycar musyantsictsu!” 19ॸTsaynam rey
quiquillantana jagesquir aywacurgan. Herodesga wardiacunata cachargan
11ॸPedro tsayta tantiyasquirnam nirgan: Pedrota ashiyänanpag. Pero mana
“Cananmi sïga rasumpa musyarü, Dios tariycuyaptinnam cuidagnin
Yaya angelninta cachamur, rey wardiacunata wañutsiyänanpag
Herodespitawan llapan judiucuna ordenargan. Tsaynö rurascatsirnam rey
imaycata rurayämänanpagcagpita Herodesga Judeapita yargosquir Cesarea
libramanganta.” marcaman täcug aywacurgan.
12ॸPedro tsaycuna llapanta

tantiyasquirmi, Juan Marcospa maman Rey Herodes wañungan


Maríapa wajinman aywargan. Tsay 20ॸTsaypitam rey Herodes Tiro y Sidon
wajichömi atscag criyicugcuna marcachö täcugcunawan alläpa
goricashga Dios Yayaman mañacurnin piñashga captin, tsay runacuna
caycäyargan. 13ॸTsayman chaycurnin willanacuyargan rey Herodesman
wagta cälli puncupita rugagnin aywayänanpag. Tsaynö
tacacusquiptinnam, tsaychö yanapacug Cesareaman chaycurnam rey Herodespa
Rode shutiyog jipash pï canganta alläpa conƿansa servignin Blasto
ricagnin yargamurgan. 14ॸPedropa niyangan runawan amïgota armasquir,
vozninta regesquirnam, puncutapis paywan rey Herodesta Tiro y Sidon
manana quichar alläpa cushishga marcachö runacunawan manana
cörrilla willacug cutirgan: “¡Pedrom piñashga cananpag rugacatsiyargan.
puncuchö caycan!” nir. Tsaynö rugacatsirnin shumag
15ॸTsaynam niyargan: “¡Löcuca päsacuytaga ashiyargan, rey Herodespa
canqui!” naciunninpita llapan wanayangantawan
Pero tsay jipashnam “Pedrom micuynincuna rantirmi. 21ॸTsaynam rey
rasumpa caycan nirgan.” Herodesga tsay runacunata juc junagpag
Paycunanam niyargan: “¿Manatsurag jitapurgan. Tsay jitapungan junag
Pedropa alman canman?” chäriptinnam, rey Herodesga mas
16ॸPero tsaynö parlar allicag llatapanta shucucurcur, imaypis
cayanganyagnam, Pedroga wagtapita parlapäcamunancag jamacunaman
yapay yapay gayacurnin tacacuycargan. jamaycur llapanta parlapämurgan.
Tsay puncuta quichasquir Pedrota 22ॸTsaychö maytsicag goricashga

ricaycurnam alläpa mantsacaycuyargan. runacunanam gayaycachar gallaycur


17ॸPero Pedronam maquinwan señasta niyargan: “¡Cay parlapämagnintsicga
rurarga upällalla cayänanpag. Tsaynam manam juc runatsu, sinöga juc diosmi!”
ȸƄæȸϘґॷ12ٍॷ13 268

23ॸTsaynam jina öra Dios Yayata 5ॸTsay Salamina puertuman chärirnam,

respetarnin mana alabanganpita paypa Dios Yayaman mañacuyänanpag


juc angelnin rey Herodesta geshyatsir judiucuna goricäyänan wajicunachö
shicwascatsirnin, curu micuypa Diospa Palabranta yachatsicurnin
wañuscatsirgan. gallaycuyargan. Juan Marcosnam
24ॸTsaynö caycaptinpis Diospa paycunawan pagta aywargan,
Palabranga cada vez masmi maytsaypa yanapagnincuna cananpag.
mirargan. Tsaynöllam maytsaychö 6ॸTsaynö Diospa Palabranta

llapan runacunatapis Alli Willacuyta willacurnin tsay entëru ishlacunapa


willacuyargan. päsarmi, Pafos marcaman chaycur juc
25ॸBernabewan Saulo ayüda brüju judiu Barjesus niyangan runata
apayanganta raquipurnincuna aruyta tariyargan. Tsay runam llullacurnin
ushasquirnam, Jerusalénpita llapan runacunata engañashga cargan:
cuticuyargan jöven Juan Marcosta “Nogaga Diospa Palabran willacug
pusharcurnin. profëtam cä” nir.
7ॸTsay brüjum allish yachayyog
Bernabewan Saulo gallariyan gobernador Sergio Paulota yanapar
Diospa Palabranta maytsay purirgan. Tsaynam gobernador Sergio
marcacunachö willacurnin Pauloga Bernabetawan Saulota

13
1ॸAntioquia marcachö goricarnin gayatsimurgan, Diospa Palabran
criyicug runacunachömi willacuyanganta wiyayta munarnin.
profëtacuna y yachatsicug maestrucuna 8ॸPero tsay brüjupam griego parlaychöga

cayargan: Bernabe, “Negro Simón,” “Elimas” shutin cargan. Tsay Elimasmi


Cirene marcachö yurig Lucio, Saulo y gobernador Sergio Paulo apostolcuna
Manaen. Tsay Manaenga Galileachö mas Diospa Palabran willacuyanganman
mandacug rey Herodeswan, wajinchö criyisquinanta amatsacurgan.
pagta wiñagmi cargan. 2ॸJuc junagnam 9ॸTsaynam apostol Saulo shutiyog

llapan criyicugcuna ayunarnin Dios Pabloga Espïritu Santopa poderninwan


Yayata alabar caycäyaptin, Espïritu junta car, brüju Elimasta alli
Santo nirgan: “Bernabetawan Saulota ricaraycurnin, 10ॸnirgan: “¡Ä llulla mana
raquiyay noga acrarnincuna Diospa alli rurag runa! ¡Gamga Supaypa tsurin
Palabranta willacurnin aruyänanpag carmi llapan alli ruraycunapa contran
churangäman.” mana allicunata rurar caycanqui!
3ॸTsaynam criyicugcuna yapay ¿Imanirtan mana dëjanquitsu, imayca
goricaycurnin Dios Yayaman alli nänipa aywagnö Dios Yayata
mañacurnin ayunasquir, Bernabepawan cäsurnin alli rurag runacunata,
Saulopa umancunaman maquincunata engañarnin mana alliman ticratsiyta?
churaycur, Espïritu Santo ningannölla 11ॸTsaynö mana allicunata

despedirnincuna cachayargan. rurangayquipitam, Dios Yaya canan


contrayqui car castigashuptiqui gapra
Diospa Palabranta apostolcuna ticranqui. Manam rupaypa atsicyayninta
Chipre marcachö yachatsicuyan ricanquitsu, Dios Yaya munangan
4ॸTsaynö Espïritu Santo mandaptinmi, junagyag.”
Bernabewan Saulo Celeucia puertupita, Tsaynam jina öra Elimas gapra
Chipre ishlayag büquiwan aywayargan. ticrasquirnin, ñawin mana ricaptin
269 ȸƄæȸϘґॷ13

tutapaychö aywayta mana puedir, Egipto naciunchö täcuycäyaptinpis, Dios


pillatapis janchananpag rugacurnin Yaya imaycancuna cananpag yanapar
tumaycachargan. 12ॸTsayta ricaycurnam mas atscaman miratsirgan. Tsaychö
gobernador Sergio Pauloga rasumpa täcuycäyaptinmi, quiquin Dios Yaya
criyicurgan, Diospa Palabran poderöso cayninwan tsay Egipto
willacuyangan imaläya shumag cangan naciunpita unay aylluntsiccunata
mantsacashga wiyarnin. jorgamurgan. 18ॸDios Yayam chuscu
chunca wata mana ni imacag
Pablowan Bernabe Pisidia tsunyagchö llapan imayca mana alli
provinciachö Antioquiaman ruraynincunatapis awantargan.
aywayangan 19ॸTsaynam Canaán niyangan marcachö
13ॸTsaypitanam Pabloga llapan ganchis naciun runacunata Dios Yaya
compañagnincunawan Pafospita juc ushacätsirgan. Tsaynö ushacascatsirmi
büquiman lätarcur, Panƿlia tsay naciunnincunaman unaycag
provinciachö Perge puertuman aylluntsiccunata imayca juc
aywayargan. Pero Juan Marcosnam tsay erenciancuna entregagnö churargan.
marcachö Pablotawan Bernabeta 20ॸTsaycuna llapanmi cäsi chuscu pachac

jagesquirnin, Jerusalénman cutirgan. pitsga chunca wata cargan.


14ॸTsay Perge puertupitam Pisidia “Tsaypitanam Dios Yaya mandacug
provinciachö Antioquia marcaman jueznincuna churargan asta profëta
päsayargan. Tsayman chaycurnam Samuel niyanganta paycunaman
jamay junagchö Dios Yayaman cachamunganyag. 21ॸTsaynam
mañacuyänanpag goricäyänan wajiman paycunaga juc rey mandacugnincuna
yaycusquir jamaycuyargan. cananpag Dios Yayata mañayargan.
15ॸMoiséswan unay profëtacuna Tsaynö mañayaptinmi Benjamín
gellgayangan ley libruta liyirnin grüpupita Cis niyanga runapa tsurin
ushasquirnam, tsay wajichö mas Saúlta chuscu chunca watayag
mandacug autoridäcuna invitarnin mandacug reynincuna cananpag
niyargan: “Waugecuna, caychö llapan churargan. 22ॸTsaypita mas unaytanam
goricashga runacuna mas quiquin Dios Yaya Saúlta rey
animacuyänanpag imallatapis niyta churanganpita jipisquir, Davidna rey
munarga, canan niycayämay.” cananpag churarnin nirgan: ‘Nogam
16ॸTsaynam apostol Pablo sharcurnin, tarishcä Isaípa tsurin David jucläya alli
llapan runacuna upällalla rurag runa car, shongochö llapan
wiyayänanpag maquinwan sëñata munangäcunata cumplinanpag.’ 23ॸCay
rurarnin nirgan: “¡Wiyaycayämay Dios quiquin Davidpa unaycag ayllun
Yayata adorar cäsugnin Israel shamugpitam, Dios Yaya Israel
runacunawan juclä caru marcapita runacunata änicunganö Salvamagnintsic
shamushga runacuna! 17ॸLlapan Israel cachamungan Señor Jesucristo yurirgan.
runacunapa Diosninmi, unaycag ayllun 24ॸSeñor Jesucristo manarag

israelcunata acrasquir juc poderöso shamuptinmi, Juan Bautista llapan


naciunta rurargan. Tsaynöpam imayca Israel runacunata willacurnin purir
caru juclä mana regeshga runacunanö nirgan: ‘Dios Yayaman cutirnin

Hch 13.22 Sal 89.20 1 S 13.14.


ȸƄæȸϘґॷ13 270

arepenticur bautizacuyay Tsaymi cananga tsay compañagnincuna


jutsayquicunapita Señor Jesucristopag imayca juc
perdonayäshunayquipag’ nir. 25ॸTsaynö testïgunö llapan runacunata
willacurnin purir ushaycarnam Juan willacuyargan.
Bautista nirgan: ‘Manam nogatsu cä, 32ॸ“Tsaynöpam nogacuna canan cay

gamcuna yarpäyangayquiga runa. Pero cushicuypag Alli Willacuyta willayag:


nogapa gepätam juc shamun. Manam Unaycag aylluntsiccunata Dios Yaya
nogaga serviytsu paypa llagenpa äningantam, 33ॸcanan nogantsicpag
watunllatapis pascanäpag.’ cumplimushga paycunapa aylluncuna
cangantsicpita. Caynö cumplirnin
Dios Yayapa Tsurin Señor rurashga Tsurin Señor Jesucristota
Jesucristo canganta apostol cawatsimurmi, ishcaycag Salmo
Pablo willacun gellgashgachö ningannöllam:
26ॸ“Waugecuna y panicuna, ‘Gammi nogapa Tsurï canqui.
Abrahampa aylluncuna y juclä caru Tsaymi canan junag musyayanga
marcapita runacuna Dios Yayata rasumpa Taytayqui cangäta’ nir.
adorarnin cäsucugcuna, gamcunapagmi 34ॸDios Yayaga Señor Jesucristopa

salvaciunpa cay Alli Willacuycunaga. cuerpun mana ismünanpag


27ॸTsay Jerusalénchö täcugcunawan mas cawatsimunanpagmi unayna
mandacug autoridänincunam, Señor Palabranchö willacurnin nirgan:
Jesucristota mana regernin ‘Cumplishagmi rasumpacag sagrädu
cäsuyargantsu. Tsaynö mana cäsurmi santo änicuynïwan
tsay quiquin runacuna Señor Davidta äningäcunata.’
Jesucristota condenar, unay profëtacuna 35ॸTsaynöllam juclä gellgashgachöpis

Diospa Palabranchö willacuyanganta nirgan: ‘Manam permïtinquitsu


cumpliyargan. Tsaymi cananga cada servishugniqui santo Tsuriquipa
sabado jamay junagchö Dios Yayaman cuerpun ismünantaga.’
mañacuyänanpag goricäyänan wajichö 36ॸ“Tsaynöpam rasuncagtaga Dios

tsay profëtacuna willacuyanganta Yaya mandarnin munangannölla


yachatsicurnin liyiyan. 28ॸAunqui Señor Davidpis tsay tiempuchö mandacug rey
Jesucristopa ni ima jutsanta mana cayninwan servirgan. Tsaypita David
tariycarpis, Poncio Pilatotam wañusquirnam unaycag aylluncunawan
mañayargan, soldäduncunawan goricasquir, pampayanganchö
wañutsinanpag. 29ॸTsaynö unaypitana cuerpunpis ismurnin ushacargan. 37ॸPero
paypag Diospa Palabran gellgashgachö Dios Yaya cawatsimungan runapaga,
ningannöllam, cruzchö wañuscatsirnin cuerpunpis manam pampayanganchötsu
bäjascatsimur sepultüraman ismurgan.
pampayargan. 30ॸPero quiquin Dios 38-39ॸ“Tsaymi cuyay waugelläcuna, cay

Yayam cawascatsimurgan. willacuyangäta gamcunaga


31ॸCawamunganpitam atsca junagcunam musyayänayqui Señor Jesucristoman
Señor Jesucristo yuripurgan, Galilea rasumpa criyicuyangayquipita
provinciapita Jerusalénman jutsayquicunapa perdonnin canganta.
compañarnin aywag runacunata. Tsaynö rasumpa ƿrmi criyicugcunam

Hch 13.33 Sal 2.7. Hch 13.34 Is 55.3. Hch 13.35 Sal 16.10.
271 ȸƄæȸϘґॷ13

cananga Dios Yayapa puntanchöpis contran shärir tucuyläya mana


jutsannagna cayanga, Moisés allicunata burlacurnin insultar
gellgangan leycunawan perdonta mana gallaycuyargan. 46ॸTsaynö
tarigcunapis. 40ॸCuidädu cayay canan insultayaptinnam Pablowan Bernabega
mana cäsucuyangayquipita unay ni imapita mana juc mantsacurnin
profëtacuna gellgayangan gamcunaman contestayargan:
mana shicwamunanpag. “Nogacunapagam obligacionnïcuna
41 ‘Ricäyay, burlacur despreciagcuna can, puntata gam judiucunatarag Diospa
mantsacashga wañuyay. Palabranta willayänagpag. Pero
Nogam gamcunapa gamcunaga mana chasquirnin
tiempuyquicunachö alläpa rechazayangayquipitam, quiquiquicuna
mantsacäcuypagta rurashag, jutsayog cayniquicunawan
ni pï willayäshuptiquipis mana condenacurnin ni imaypis mana
criyiyänayquipag.ٔॸٚ ushacag cawayta chasquiyänayquipagga
merëcianquitsu. Tsaymi cananga mana
Pablotawan Bernabeta yapay judiucag runacunaman aywarnin
yachatsicuyänanpag rugayangan Diospa Palabranta willacuyäshag.
42ॸDios Yayaman mañacuyänanpag 47ॸTsaynö willacuyänäpagmi quiquin

judiucuna goricäyänan wajipita Dios Yaya mandayämar niyämargan:


Pablowan Bernabe yargosquiyaptinnam, ‘Gamtam mana judiucagcunapag
tsay runacuna rugayargan shamugcag maytsay naciuncunachö actsitanö
jamay sabado junagchö tsay churashcag,
willacungancunata yapay Nogapa salvacug willacuynïta cay
yachatsiyänanpag. 43ॸTsay wajiman mundupa mas carunincunaman
llapan goricaycurnin Dios Yayaman apanayquipag.ٔॸٚ
mañacur ushasquirnam, atscag 48ॸPablo tsaynö ninganta

judiucunawan mana judiucaycar wiyaycurnam, mana judiucagcuna


judiucayman ticrashga imaypis alli alläpa cushicurnin gallaycuyargan:
cumplïdu runacuna, Pablotawan “Dios Yaya Alli Willacuyninta alläpa
Bernabeta gatirnin aywayargan. allim” nir. Tsaymi Dios Yaya mana
Tsaynam paycunaga tsay llapan ushacag cawayta tariyänanpag
runacunata consejayargan, Dios Yayapa acrangancag runacuna, Señor
alläpa cuyacuy poderninwan llapan Jesucristoman rasumpa ƿrmi
bendiciunninchö paycuna imaypis ƿrmi criyicuyargan. 49ॸTsaynömi Diospa
cawacuyänanpag. Palabranta maytsay marcacunapa
44ॸTsaypita juccag semäna shamug Pablowan Bernabe aywarnin
jamay junagchönam, tsay marcachö cäsi yachatsicur willacuyaptin, tsay llapan
llapan runacuna goricäyargan Dios marcacunachö runacuna maytsaypa
Yayapa Tsurin Señor Jesucristopa Alli miratsiyargan. 50ॸPero judiucunanam
Willacuyninta wiyayänanpag. 45ॸPero tsay marcachö waquincag respetashga
tsayman maytsicag runacuna alläpa cuyapäcug warmicunawan y mas
goricashgata ricaycurmi, judiucunaga importanticag runacunawan
alläpa chiquicurnin apostol Pablopa parlayargan, Pablotawan Bernabeta

Hch 13.41 Hab 1.5. Hch 13.47 Is 49.6.


ȸƄæȸϘґॷ13ٍॷ14 272

chiquirnin gaticachar tsay provinciapita autoridänincunawan willanacuyargan,


gargoyänanpag. 51ॸTsaynam Pablowan apostolcunata sagmarnin
Bernabe tsay runacuna mana alli rurag magayänanpag. 6ॸPero Pablowan
cayanganpa contran imayca señaltanö, Bernabe tsayta musyasquirnam,
chaquincunachö polvu Licaonia provinciachö Listrawan Derbe
lashtacashgatapis tapsicusquirnin Iconio marcacunapa geshpirnin aywacuyargan.
marcaman aywacuyargan. 52ॸPero tsay 7ॸTsay marcacunapa geshpirnin

llapan criyicugcunanam alläpa aywarmi, tsay marcacunchöpis Señor


cushishga caycäyargan, Espïritu Santopa Jesucristopa Alli Willacuyninta
poderninwan junta car. yachatsicur willacuyargan.

Iconio marcachö Pablowan Listra marcachö apostol


Bernabe yachatsicuyan Pablota sagmayangan

14
1ॸTsaypitanam Iconio marcachö 8ॸTsay Listra marcachömi

judiucuna goricäyänan wajiman yuringanpitana mana puriyta puedig,


Pablowan Bernabe yaycusquir juc rata runa cargan. Tsay runam
yachatsicuyaptin, maytsicag jamaycargan, 9ॸPablo llapan
judiucunawan mana judiucag willacunganta wiyarnin. Tsayta Pablo
runacunapis Señor Jesucristoman alli ricaraycurmi tantiyasquirgan,
criyicuyargan. 2ॸPero mana criyicug rasumpa ƿrmi criyicur
judiucunanam alläpa chiquirnincuna cuticänanpagcanganta. 10ॸTsaynam
Pablowan Bernabe yachatsicuyanganta jinchi vozninwan gayargan:
mana cäsur despreciarnin, mana “¡Sharcurnin, derëchu ichiy
judiucag runacunatapis willaparnin chaquiquiwan!” nir.
timpullyätsiyargan. Tsaynö mana Tsaynö niycuptinnam, tsay rataga jina
judiucagcunata timpullyätsirnin öra saltarnin sharcamur, purir
willaparmi, criyicug waugecunawan gallaycurgan. 11ॸTsaynö Pablo
apostolcunapis mana alli rurag cuticätsinganta ricaycurnam, llapan
cayanganta yarpätsiyargan. 3ॸTsaynöpam runacuna Licaonia marcapa
apostol Pablowan Bernabega tsay Iconio parlayninchö gayaycachar gallaycurnin
marcachö mas unayyag quëdar, Señor niyargan: “¡Ricäyay dioscunam
Jesucristoman rasumpa conƿacurnin ni runatucur nogantsicman cielupita
imapita mana mantsacur bäjayämushga!” nirnin.
rasumpacagcunallata yachatsicur 12ॸTsaynam Bernabeta “Cayga dios

willacuyargan. Tsaytam quiquin Señor Zeusmi” nir shutiscatsir, Pablotapis


Jesucristopis rasumpa musyatsicurgan, Diospa Palabranta imaypis mas
apostolcuna Dios Yayapa cuyacuy willacuptin “Payga dios Hermesmi”
podernin mantsacaypag señalcunatawan niyargan. (Hermesga dios Zeuspa
milagrucuna rurayanganta. 4ॸPero tsay willacugninmi cargan.) 13ॸTsay
marcachö runacunanam judiucunapa marcaman yaycuna templunchö dios
janancagcunawan apostolcunapa Zeusta servignin sacerdötim,
waquincag janan cayaptin, imayca törrucunatawan adornashga
ishcay grüpuman raquicashganö waytacunata tsay marcapita yargona
cayargan. 5ॸTsaynam judiucunawan puncuyag apamurgan. Tsaynam tsaychö
mana judiucag runacunapis llapan runacuna apostolcunata adorayta
273 ȸƄæȸϘґॷ14

munar, törrucunata wañutsirnin tsay marcapita garachashga apar


sacriƿciuta rurayta munayargan. jucläman jitasquiyargan. 20ॸPero tsay
14ॸPero Bernabewan Pablonam tsaynö jitaraycanganman llapan criyicugcuna
rurayänanpag yarpaycäyanganta entërunpa tumag
musyasquir, llatapancunatapis juntapusquiyaptinnam, Pabloga
rachisquirnin atscag runacunapa sharcamurnin yapay tsay marcaman
puntancunaman gayaycachar cutirnin yaycurgan. Tsay waränin
yaycusquiyargan: 15ॸ“Pero señorcuna, junagnam tsay marcapita yargosquir
¿imanirtan caycunata rurayta Pablowan Bernabe Derbe marcaman
munayanqui? Nogacunaga gamcunanö aywacuyargan.
runallam cayä. Nogacunam Señor 21ॸTsay Derbe marcachö

Jesucristopa Alli Willacuyninta yachatsicurnin Diospa Palabranta


willayagniquicuna shayämushcä, caynö willacurmi, maytsicag runacunata Señor
mana ni imapag servigcunata rurarnin Jesucristoman criyicatsiyargan. Tsaynö
caycäyangayquita dëjayänayquipag. yachatsicurnin willacusquirmi,
Tsaypagmi willacug shayämushcä Listrapawan Iconiopa y Antioquia
cawaycag Dios Yaya cieluta, patsata, marcacunaman cuticuyargan. 22ॸTsay
lamarta llapan caychö cada marca chäyanganchömi, Señor
ricaycangantsiccunata rurag Diosman Jesucristoman llapan criyicugcunata
cutiyänayquipag. 16ॸAunqui unay criyicuynincunachö imaypis mas ƿrmi
tiempucunachöga quiquin Dios Yayam cawayänanpag, mas animatsirnin
permïtirgan, llapan naciuncunachö consejar niyargan: “Dios Yayapa
runacunapis segun imatapis Mandacuy Reynonman yaycunapagga,
munayanganta rurar cawacuyänanpag. tucuyläya sufrimientucunatam
17ॸTsaynö caycaptinpis imayca juc päsanantsic.” 23ॸTsaynöllam llapan
testïgunömi llapan allicunallata criyicugcuna goricäyangan
rurangancunawan rasumpa Dios Yaya pï wajicunachö, respetashga auquincunata
canganta mana ni imaypis dëjarnin mandacuyänanpag churayargan. Tsaynö
musyatsicurgan. Tsaynöpam payga churasquirnam Dios Yayaman mañacur
gamcunaman cachamun, tamyatawan mallaglla ayunasquirnin, rasumpa
alli cosëchacunata pacha junta micurnin criyicuyangan Señor Jesucristo
cushishga cawacuyänayquipag.” 18ॸPero yanapananpag rugacuyargan.
tsaynö yarpäyanganta tucuyläya
imaycanöpa willayaptinpis, törrucunata Pablowan Bernabe Siria
wañutsirnin sacriƿciuta rurar provinciachö Antioquia
adorayänanta amatsayänanpagga alläpa marcaman cutiyangan
ajam cargan. 24ॸTsaypitanam Pablowan Bernabe
19ॸTsaynö caycäyaptinnam, Pisidia provinciapa päsarnin, Panƿlia
Antioquiapitawan Iconio marcacunapita provinciaman chäyargan. 25ॸTsay
judiucuna chaycur, tsay llapan provincia Perge marcachö Diospa
runacunata apostolcunapag mana Palabranta yachatsicurnin
allicunata willarnin, Pablopa contran willacusquirmi, Atalia niyangan
shäritsir sagmatsiyargan. Tsaynö alli puertuman urayargan. 26ॸTsay
sagmarnin apostol Pablota puertupitanam büquiman lätarcur
wañutsiyashgana canganta yarparmi, Antioquia marcaman aywayargan. Tsay
ȸƄæȸϘґॷ14ٍॷ15 274

marcachö criyicugcunam Pablotawan ruraynincunata dëjasquir arepenticurnin


Bernabeta Diospa alläpa cuyacuy Señor Jesucristoman criyicuyashga” nir.
Palabranta yachatsicuyänanpag Tsayta wiyaycurmi llapan criyicug
cachayangannölla willacur ushasquir waugecunapis alläpa cushicuyargan.
cuticuyargan. 27ॸTsay Antioquia 4ॸPablowan Bernabe Jerusalénman

marcaman chaycuyaptinnam, llapan chaycuyaptinnam, tsaychö llapan


criyicugcuna goricäyänam wajiman goricashga criyicugcunwan apostolcuna
goricascatsir, paycunawan Dios Yaya y respetashga auquincuna
llapan imayca bendiciuncuna chasquiyargan. Tsaynö
ruranganta willayargan. Tsaynöllam chasquiyaptinnam Pablowan Bernabe
willayargan mana judiucag maytsay marcacunachö mana judiucag
runacunatapis, Dios Yaya imayca runacuna Diospa Palabranta
puncuta quichapugnö chasquinganta, yachatsicuyaptin chasquiyanganta
Señor Jesucristoman criyicuyänanpag. willacuyargan. 5ॸPero waquincag
28ॸTsaynam Pablowan Bernabe tsay criyicushga fariseocunanam, sharcurnin
marcachö criyicugcunawan unayyag niyargan: “Mana judiucagcuna Señor
quëdacuyargan. Jesucristoman criyicushgacunaga,
obligädum cuerpuncunachö señalacur
Jerusalénchö llapan criyicugcuna unay Moisés mandacungan leycunatapis
goricasquir sesionta rurayangan cumpliyänan.”

15
1ॸTsay witsancunam Judea 6ॸTsaynö niyaptinnam apostolcunawan

marcapita Antioquia marcaman respetashga auquincuna, tsay


waquincag urarnin aywashga runacuna asuntutapag shumag willanacurnin
criyicugcunata yachatsicur niyargan: “Si parlayänanpag goricäyargan. 7ॸTsaynö
gamcuna unay Moisés leyninchö goricasquir discutiycäyaptinmi, Pedro
mandacungan costumbrincunata ichircur nirgan: “Waugecuna,
rurarnin cuerpuncunachö mana gamcunam musyayanqui Dios Yaya
señalacurga, manam salvacuyta unayna gamcunapita acramanganta.
puediyanquitsu” nir. 2ॸTsay Payga acramashga mana judiucag
yachatsicugcunawanmi Pablowan runacunata Salvacug Alli Willacuyninta
Bernabe alli piñanacurnin discutiyargan. willacuptï, Señor Jesucristoman
Tsaymi llapan criyicugcuna goricasquir rasumpa ƿrmi criyicuyänanpagmi.
willanacurnin Pablotawan Bernabeta 8ॸLlapan runapa shongon regeg Dios

nomrasquir waquincag Yayam rasumpa chasquinganta


criyicugmajincunatawan Jerusalénman musyatsicurgan, tsay mana judiucag
cachayargan, tsaychö apostolcunawan y criyicugcunamanpis Espïritu Santonta
waquincag respetashga auquincunawan cachamunganta nogantsicman
tsay asuntucunata arreglayänanpag. cachamungannölla. 9ॸDios Yayaga
3ॸTsaynö nomrasquir llapan paycunatawan nogantsictapis iwallla
criyicugcuna Jerusalénman cuyamarnintsicmi, llapan
cachayaptinmi, Feniciapawan Samaria shongoncunatapis imayca limpiagnö
marcacunapa päsarnin tsaychö jutsannagta ticratsishga Señor
criyicugcunata willacur niyargan: Jesucristoman rasumpa
“Maytsay marca willacuyangächömi criyicuyanganpita. 10ॸTsaymi cananga,
mana judiucag runacunapis, mana alli ¿imanirtan gamcunaga Dios Yayata
275 ȸƄæȸϘґॷ15

piñatsiyanqui, cay criyicugcunata 18 Unay tiempupitana caycuna


imayca lasag gepita aparitsignö unay llapanta regetsicug Dios Yayam,
Moiséspa leyninta obligarnin quiquinpa Palabranta
cumpliyänanpag? ¿Si tsay leytacunata dëjapamashcantsic.’
unaycag aylluntsiccunawan nogantsicpis 19ॸ“Tsaynö caycaptinga mana judiucag

mana cumpliyta puediycashgaga runacuna mana alli ruraynincunata


imanirtan paycunata obligayanqui? dëjasquir, Dios Yayaman tsayrag
11ॸTsayga manam tsaynötsu canan. Mas criyicuyaptinga, ama lasag gepita
bienmi nogantsicga rasumpa apatsignö leycunata cumpliyänanapag
criyicuntsic, Señor Jesucristopa cuyacuy obligarnin ajacunata yachatsishuntsu.
poderninwan mana judiucagcuna 20ॸMas bien tsaypa rantinga llapan

salvacashga cayangannölla, nogantsicpis criyicugcunaman cartacurnin canan


mana pägacurnin salvacashga nishun: ‘Ama ïdolocunata ofreceyangan
cangantsicta.” micuycunata micuyanquitsu ni
12ॸTsaynam llapan upällasquir warmiwan ollgopis lluta mana
wiyayargan, Bernabewan Pablo mana allicunata rurar puricuyanquitsu.
judiucagcunata Diospa Palabranta Tsaynölla jorcacar wañushga
yachatsicuyanganchö, paycunawan wätacunapa aytsantawan yawarninta
tucuyläya señalcunata y milagruccunata micuyanquitsu. 21ॸTsaycunapagmi unay
Dios Yaya ruranganta. 13ॸTsaynö tiempupitana cada marcachö Moiséspa
willacur ushasquiyaptinnam, Santiago leyninta willacug runacuna cayan. Tsay
nirgan: “Waugecuna, wiyaycayämay: leytaga Dios Yayaman mañacuyänanpag
14ॸCananmi Simón Pedro goricäyänan wajicunachömi, cada
willamargontsic primera vez Dios Yaya sabado jamay junagchö liyiyan.ٔॸٚ
mana judiucag runacunatapis imanö
cuyarnin chasquinganta. Tsaymi payga Jerusalénchö goricashga
tsay mana judiucagcunapis mas atscagta apostolcuna, mana judiucag
acrarnin chasquinga, quiquinpa runacunaman cartata apatsiyangan
servignin criyicugnincuna cayänanpag. 22ॸTsaypitanam apostolcuna y
15ॸCayga caycan, unay profëtacuna respetashga auquincuna llapan
Diospa Palabranta gellgar goricashga criyicugcunawan
niyangannöllam: willanacusquir, paycunachö allish
16 ‘Caycuna llapan päsasquiptinmi cumplïdu mas importanticag Barsabas
cutimur, niyangan Judástawan Silasta
servimagnï Davidpa shicwashga acrayargan. Tsaynö acrasquirmi
wajinta shäratsishag. Pablopawan Bernabepa pagtan
Tsaynöllam llapan ragänincunatapis, Antioquia marcaman cachayargan.
yapay rurarnin shäratsishag, 23ॸPaycunam caynö juc cartata
17 nogapa shutïchö llapan gellgarcur apatsiyargan:
naciuncunachö “Nogacuna apostolcunawan
mana judiucag runacunapis caycuna respetashga auquincunam,
llapanta rurag Dios Yayata gamcunanö criyicug waugeyquicuna
ashiyänanpag. cay cartawan saludayarniqui

Hch 15.16-17 Am 9.11-12.


ȸƄæȸϘґॷ15 276

apatsiyämug, Antioquia, Siria y Cilicia Llapayqui alli päsacuychö


marcacunachö täcug mana judiucag caycuyällay.
cuyay criyicug waugecunata. 30ॸTsaypitanam llapan
24ॸMusyayashcämi caychö criyicugcunapita despedicusquirnin,
nogacunapita waquincag runacuna Pablo, Bernabe, Silas y Judás
mana ni ima permïsuta mañarnin Antioquiaman uräyargan. Tsayman
gamcunaman shamuycur, llutan mana chaycurnam llapan criyicugcunata
allita yachatsicurnin mana ni imanö goricascatsir, tsay carta apayanganta
cayta puediyänayquipag entregayargan. 31ॸTsay apayangan
piñatsiyäshungayquita. 25ॸTsaymi cartata criyicug waugecuna
caychö llapä goricashga criyicugcuna liyisquirnam, consolarnincuna mas
shumag willanacusquir, nogantsicchö animatsiptin alläpa cushishga cayargan.
ishcag runacunata acrayashcä 32ॸTsaynöllam Judáswan Silaspis Diospa

gamcunata ricagniquicuna Palabranta unayna alli willacugcuna


shayämunanpag alläpa cuyay car, tsaychö llapan criyicug
waugentsiccuna Bernabepawan waugecunata consolarnin animatsir
Pablopa pagtan. 26ॸCay ishcan allish willacuyargan. 33ॸTsaychö unay
acräyangä runacunam wañuytapis yachatsicurnin pärasquiyaptinnam
mana mantsacurnin, Señor llapan criyicug waugecuna Dios Yayapa
Jesucristoraycu maytsaychöpis bendiciunninwan alli päsacuychö
willacurnin puriyashga. 27ॸTsaynöpam imaypis Silaswan Judás cawayänanpag
Barsabas niyangan Judástawan Silasta mañacurnin maypita cachayanganman
gamcunaman cachayämü, cay cuticuyänanpag despediyargan.
cartachö llapan niyangagta 34ॸ[Tsaynam Silasga paycunawan

esplicarnin willayäshunayquipag. quëdacurgan.] 35ॸPero Pablowan


28ॸNogacunaga mananam imayca lasag Bernabenam waquincag atscag
gepita aparitsignö criyicugcunawan Diospa Palabranta
ajayätsiyniquicunata munayätsu. yachatsicurnin, Antioquia marcachö
Tsaypa rantinmi mas alliga canga, unayyag pärayargan.
Espïritu Santowan nogacunapis
wanayangayquicagllata Pablopa ishcaycag viäjin, Diospa
yachatsiyänagpag: 29ॸAma Palabranta willacunanpag
ïdolocunaman ofrecernin 36ॸTsaypita mas unaytanam Bernabeta
churayanganta micuyanquitsu. Pablo nirgan: “Acu, aywashun willacur
Tsaynölla ama jorcacar wañush yachatsicungantsic llapan
watäcunapa aytsantawan yawarninta marcacunachö criyicug
micuyanquitsu. Ama warmiwan waugentsiccunata watucag, mä
ollgopis jucnin jucninwan puricur imanöshi Dios Yayaman
llutan mana alli jutsacunata criyïcuynincuna caycan.”
rurayanquitsu. Si tsay llapan 37ॸTsaynam Bernabega Juan Marcos

alvertiyangagcunata mana rurarninga, niyanganta pagtancuna pushayta


Dios Yaya munangannö cawacurmi munargan. 38ॸPero Pablopagga manam
imaypis allilla cawacuyanqui.” allinötsu cargan, Juan Marcosta

Hch 15.34 Unaycag waquin gellgashga librucunachö manam cantsu.


277 ȸƄæȸϘґॷ15ٍॷ16

pushayänanpag. Juan Marcosga mas auquincuna cartancunachö


puntata aywanganchönam Panƿlia yachatsicuyta apatsiyanganta cäsurnin
marcachö jagesquirnincuna llapan criyicugcuna rasumpa
cutisquirgan. Tsaynöpam Pablo chasquiyänanpag. 5ॸTsay cada marcachö
Bernabeta nirgan: “Diospa Palabranta llapan criyicugcuna goricashgata Pablo
yachatsicur willacuyangächö Juan willacuptinmi, rasumpa ƿrmi
Marcosga manam yanapamarnï criyicuynincunata musyatsicur cada
sïgirgantsu.” 39ॸTsaynö Pablo mana junag mas atscag Señor Jesucristoman
munaptin ishcan mana acuerdu car criyicur yapacäyargan.
raquicasquirmi, Bernabega juc
büquiwan Juan Marcosta pusharcur Apostol Pablo revelaciunchö rican,
Chipre ishlaman aywargan. 40ॸPero Macedonia marcapita runata
Pablo Silasta acrasquiptinmi, tsay 6ॸSeñor Jesucristopa Alli Willacuyninta
Antioquia marcachö llapan criyicug Asia provinciachö willacuyänanta
waugecuna ishcan apostolcunata Dios Espïritu Santo mana permïtiptinmi,
Yaya yanapananpag mañacuyargan. Frigia provinciapawan Galacia
Tsaypita yargosquirnam Pablowan Silas provinciapa päsarnin, 7ॸMisia
aywacuyargan. 41ॸTsaynö aywacurmi, provinciapa mujunninman chäyargan.
Siriapawan Cilicia marcancunapa päsar, Tsaypitanam Bitinia provinciaman
llapan criyicug waugecuna yaycuyta yarpäyargan. Pero Señor
goricäyanganchö yachatsicurnin mas Jesucristopa Espïritunmi tsayman
animatsicuyargan. yaycuyänantaga permïtirgantsu.
8ॸTsaynöpam Misia provinciapa defrente
Pablotawan Silasta Timoteo päsar, Troas puertuman uraypa
compañarnincuna aywangan aywarnin chäyargan. 9ॸTsay Troaschömi

16
1ॸTsaypitanam Derbe marcapa Pabloga pagaspa juc revelaciunchö
päsarnin Listra marcaman ricargan: Macedonia naciunpita juc
chaycur, Señor Jesucristoman rasumpa runa puntanman ichiycur rugarnin
criyicug jöven Timoteota tarirgan. Tsay nigta: “Cay Macedonia naciunman
Timoteopa rasumpa criyicug päsamur yanapaycayällämay.”
mamannam, Judea naciunpita pero 10ॸApostol Pablo pagaspa tsay

taytannam Griego naciunpita cargan. revelaciunta ricashga captinmi,


2ॸTsay Timoteopagmi Listrachöwan prevenicuyargä Macedonia naciunman
Iconiochö criyicugcuna, payga “shumag aywayänäpag: “Macedonia marcaman
cawagcug alli runam” nir, aläbayargan. aywaycur Señor Jesucristopa Alli
3ॸTsayta wiyaycurmi Pablo apayta Willacuyninta willacunantsictach,
munarnin, judiumajincuna mana ni següru Dios Yayaga munan” nir.
imapis niyänanpag Timoteopa
cuerpunchö señalatsirgan, Timoteopa Filipos marcachö Lidia shutiyog
taytan griego canganta llapan judiucuna warmi Señor Jesucristoman
musyayaptin. 4ॸTsaypita maytsay rasumpa criyicungan
marcacunapa aywar päsarmi, llapan 11ॸTsaypitanam Troaspita büquiman

criyicug waugecunata willacur lätarcur Samotracia marcachö ishlaman


yachatsicuyargan Jerusalénchö defrente aywar, Neapolis niyanganman
goricashga apostolcunawan respetashga waränin chäyargä. 12ॸTsaypitam
ȸƄæȸϘґॷ16 278

Filiposman aywayargä. Tsay Dios Yayapa Servignin carmi, imayca


marcachömi Romapita maytsicag nänipa aywagnö salvacäyänayquipag
runacuna täcuyargan, tsay Filipos yachatsicuyan!”
marcaga Macedoniapa mas importanti 18ॸTsaymi cada junag tsay jipash

capitalnin tsay tiempuchö captin. Tsay tsaynö parlar atsca junagcuna


marcachömi nogacunapis juc ishcay gatiräyämaptin, Pablo piñacurnin tsay
junagcuna quëdacuyargä. 13ॸJuc sabado jipashchö caycag mana alli espïrituta
jamay junagmi tsay marcapa yaycunan gargonanpag nirgan: “¡Señor
amänolla mayu cuchunman aywayargä, Jesucristopa shutinchömi mandarniqui
Dios Yayaman mañacuyänanpag ordenag, cay jipashpita
judiucuna tsayman goricagcunawan yargonayquipag!”
tincuyta yarparnin. Tsayman Tsaynam tsay mana alli espïrituga jina
chaycurnam jamaycurnin yachatsicur öra tsay jipashpita dëjasquir aywacurgan.
willacuyargä, tsaychö goricashga 19ॸPero tsay jipashpa manana adivinayta

warmicunata. 14ॸTiatirachö yuricug puediptin patronnincunata atsca gellayta


tsayman goricashga jucnin warmipam manana gänatsiyta puediptinmi,
Lidia shutin cargan. Tsay warmim atsca Pablotawan Silasta achcusquir pullan
tëlacunatawan alläpa chäniyog morädo pläzaman apayargan autoridäcunapa
tëlacunata ranticurgan. Payga puntanman. 20ॸTsaynömi llapan juezcunapa
unaypitana Dios Yayata cäsurnin puntanman aparnin niyargan: “Cay
adoraptinmi, Pablo willacunganta allish judiucunam marcantsicchö mana
wiyarnin Señor Jesucristoman llapan allicunatata yachatsicurnin, runacunatapis
shongonwan criyicurgan Dios Yaya alläpa timpullyätsiyan. 21ॸTsaynöllam mana
entenditsiptin. 15ॸTsaynöpam wajinchö alli costumbrincunata yachatsicuyan.
llapan aylluncunawan pagta Tsaytaga manam nogantsicga
bautizacusquirnin, rugayämargan: “Si aceptashwantsu ni rurashwantsu romäno
rasumpa criyicungäta gamcuna criyirga, naciun runacuna car.”
wajiman canan shayämuy 22ॸTsaynö niyaptin llapan runacuna

posadatsiyänagpag.” Tsaynöpam alläpa piñacur Pablopawan Silaspa contran


wajinchö quëdacuyänäpag shäriyaptinmi, juezcuna mandayargan
obligayämargan. llatapancunata llushtiscatsir ƿerrowan alli
astayänanpag. 23ॸTsaynö alli astaycurnin
Pablotawan Silasta Filipos carcelman apar gaycascatsirmi, carcel
marcachö carcelman gaycatsiyan cuidagta alli alvertiyargan shumag alcabu
16ॸJuc cutinam Dios Yayaman cuidananpag. 24ॸTsaynö mandayaptinmi
mañacuyänä sitiuman aywaycar, juc carcel cuidag runaga mas ruricag
jipashta tariyargä mana alli espïritu cuartuman wichgayargan, mana
paychö captin allish adivinay yachagta. cuyuyänanpag chaquincunatapis
Tsay jipashmi servicug cayninwan uchcushga geruman alli chachac
patronnincunata atsca gellayta wataycurnin.
gänatsirgan tsaynö allish
adivinäpucurnin. 17ॸTsay jipashmi Carcelta cuidag runa Señor
Pablotawan nogacunata gayaycacharnin Jesucristoman criyicungan
gatiyämayta gallaycur nirgan: “¡Cay 25ॸPeropullan pagasnam Pablowan
runacunaga Camacug mas poderöso Silas Dios Yayata alabana cantucunata
279 ȸƄæȸϘґॷ16ٍॷ17

cantayaptin, waquincag prësucunapis cuidagman juc ordenta aparcatsir,


wiyaycäyargan. 26ॸTsaynö Pablotawan Silasta gargoyänanpag.
cantaycäyaptinmi alläpa mantsacaypag 36ॸTsay carcelta cuidagnam, Pablota

illagpita patsa cuyurgan, carcelpa nirgan: “Juezcunam ordenayämashga


cimientuncunapis jancat gamcunata libri dëjaycuyänagpag.
sogsicanganyag. Tsay öram carcelpa Tsaynöpa cananga manana ni imapita
puncuncunapis jancat quichacasquiptin, mantsacurnin tranquïlona aywacuyay.”
llapan prësucunata watayängan 37ॸPero Pablonam wardiacunata

cadenacunapis pascacasquiyargan. nirgan: “Nogacuna romäno ciudadänu


27ॸCarcelta täpag riccharcamurnam caycäyaptïmi, llapan runacunapa
llapan puncucuna quicharparaycagta puntanchö alli astayämar ni ima
ricaycurnin, prësucuna geshpishga rurayangätapis manarag juzgayämarnï
canganta yarpar espädanta jipisquir carcelman gaycatsiyämargan. ¿Tsaycu
quiquillan wañutsicuyta munargan. cananga pacayllapa libri
28ॸPero Pablonam jinchi gayargan: gargascayämayta munayan? ¡Manam,
“¡Ama ni imatapis ruracaytsu, llapämi tsayga tsaynöllatsu canga! Quiquincuna
caychö caycäyä!” nir. shayämutsun carcelpita
29ॸTsaynam carcelta täpag runaga jipiyämänanpag.”
actsita mañasquir, cörrilla ruriman 38ॸTsay wardiacuna cutisquirnin

yaycusquirnin mantsacaywan juezcunata willayaptinmi,


carcariarrag Pablopawan Silaspa mantsacäyargan Pablo ciudadänu
puntancunaman gongorpacuycurgan. cangata wiyaycurnin. 39ॸTsaynam
30ॸTsaypitanam Pablotawan Silasta juezcuna aywaycur, Pablotawan Silasta
apurädu wagtaman jorgascamurnin perdonta mañar carcelpita jipisquir,
tapurgan: “Señorcuna, ¿imatatan marcancunapita aywacuyänanpag
rurashag jutsäpita salvacashga rugayargan. 40ॸCarcelpita
canäpag?” yargosquirnam, Pablowan Silas Lidiapa
31ॸPaycunanam contestayargan: “Señor wajinman aywayargan. Tsaychö
Jesucristoman rasumpa ƿrmi criyicuyay, criyicug waugecunata ricaycurnincuna
llapan aylluyquicunawan quiquiquipis animascatsirmi, tsaypita yargosquir
salvacashga canayquipag.” jucläpa aywacuyargan.
32ॸTsaynam Señor Jesucristopa Alli

Willacuyninta yachatsicur willayargan, Tesalonica marcachö runacuna


quiquintawan llapan aylluncunatapis. timpullyäyangan

17
33ॸTsay pagas öram carcelta cuidag runa 1ॸTsaynö aywacurmi

apostolcunapa erïdancunata quiquin Anƿpoliswan Apolonia


shumag mayllarnin jampiscapur, llapan niyangan marcacunapa päsar,
aylluncunawan bautizacuyargan. Tesalonica marcaman chäyargan. Tsay
34ॸTsaypitam wajinman pushaycur marcachömi Dios Yayaman
micuynincuna garar, llapan mañacuyänanpag llapan judiucuna
aylluncunapis alläpa cushishga goricäyänan waji cargan. 2ॸPablonam
cayargan, Dios Yayaman rasumpa imaypis costumbrinmannö tsay
criyicuyanganpita. judiucuna goricäyänan wajiman quimsa
35ॸTsaypa waränin allegnam juezcuna semänana cada jamay sabado junagchö
wardiacunata cachayargan, carcel aywar, tsay judiucunawan discutir
ȸƄæȸϘґॷ17 280

Diospa Palabran gellgashgacunata pägacuyaptinnam, autoridäcuna libri


3ॸesplicar, Diospita Shamushga Runata dëjayargan.
sufritsirnin wañuscatsiyaptin
cawamunanpag rasumpa canganta Pablowan Silas Berea marcachö
willacurgan. Tsaynam nirgan: yachatsicuyan
“Gamcunata willayangag cay quiquin 10ॸTsay pagasnam Pablotawan Silasta

Señor Jesucristom, Diospita Shamushga llapan criyicugcuna Berea marcaman


Runaga.” aywacuyänanpag despachayargan.
4ॸTsaynam waquincag judiucuna Tsayman chaycurnam Dios Yayaman
rasumpa criyicurnin, Pabloman y mañacuyänapag goricäyänan
Silasman juntawacäyargan. Tsaynöllam judiucunapa wajinman aywayargan.
Dios Yayata servirnin alabag 11ॸTsay Bereachö judiucunam

griegocunawan mas regeshga Tesalonicachö judiucunapita mas


warmicunapis Señor Jesucristoman umilde allish imaycatapis entendicug
rasumpa criyicuyargan. 5ॸPero tsaynö car, alläpa cushishga Señor Jesucristopa
criyicuyaptinmi, mana criyicug Alli Willacuyninta chasquiyargan.
judiucunaga alläpa chiquicurnin Tsaynöpam llapan junagcuna imaypis
piñacur, cällicunachö mana allita rurag Diospa Palabranta liyirnin yachacuyag,
runacunata ashiyargan, tsay marcachö Pablo llapan yachatsicungan rasumpa
timpullyarnin imaycata alli canganta musyayänanpag.
ruracäyänanpag. Tsaynöllam Jasonpa 12ॸTsaychömi atscag judiucunawan

wajinman cörrilla aywarnin casi griegocuna y mas regeshga warmicuna


ñututsiyargan Pablotawan Silasta y ollgocunapis Señor Jesucristoman
ashisquirnin autoridäcunaman rasumpa ƿrmi criyicuyargan.
entregayänapag. 6ॸPero tsaychö Pablota 13ॸPero Tesalonica marcachö caycag

mana tariycurnam, Jasontawan judiucuna Berea marcachöna Pablo


waquincag criyicug waugecunata Diospa Palabranta willacuycanganta
garacharcurnin autoridäcunaman apar musyasquirmi, alläpa piñacurnin
chäratsir, jinchi gayaycachar niyargan: Bereaman aywaycur apostolcunapa
“¡Cay runacunam maytsay entëru contran runacunata timpullyätsiyargan.
munduchö runacunata timpullyätsir 14ॸPero tsaychö criyicug waugecunanam

mana ni imanö cayta pueditsiyantsu y jina öra mana demorarlla Pablo costapa
cananga cay marcantsicman aywananpag despachayargan, Silaswan
chäyämuptinnam, 7ॸJasonga wajinman Timoteo Berea marcachö
cushishga chasquirnin posadatsishga! quëdayanganyag. 15ॸApostol Pablota
¡Cay runacunaga Romapa mandacugnin compañarnin criyicugcunanam asta
emperador Cesarpa leynincunapa Atenas marcayag compañarnin pagtan
contran mana cäsucurmi, ‘Juc reymi aywayargan. Tsaypitanam
can’ niyan! ¡Tsay reyga Señor cutiyämurgan Silaswan Timoteo jina öra
Jesucristosh!” aywarnin, Pablowan sasllana
8ॸTsaynö niyanganta wiyaycurnam, tincuyänapag cunayta apamurnin.
llapan runacunawan autoridäcuna
alläpa piñacurnin rabiarnin Atenas marcachö Pablo yachatsicun
timpullyäyargan. 9ॸPero Jasonwan 16ॸSilastawan
Timoteota Atenas
waquincag criyicugcuna multata marcachö shuyämurmi, Pablo alläpa
281 ȸƄæȸϘґॷ17

llaquicurgan tsay marcachö maytsica cayanqui. 23ॸGamcuna goricaycur


tucuyläya ïdolocunata ricaycur. celebrar adorayangayquicunata
17ॸTsaynöpam Dios Yayaman ricapacurmi tarishcä, juc altarchö cay
mañacuyänapag goricäyänan wajichö palabracuna gellgaraycagta:
judiucunawan y Dios Yayata cäsug ‘MANA REGESHGA DIOSPAGMI.’
griegocunawan y pläzachö Tsaynö captinmi, tsay mana regeshga
goricagcunawanpis cada junag Diosta adorayangayquipag, canan noga
discutiyag. 18ॸTsaynöllam waquincag willayarniqui parlapaycäyag.
alläpa yachayyog ƿlosofo Epicureos 24ॸ“Cay mundutawan caychö llapan

grüpu runacuna y Estoicos grüpu imayca ricangantsicta rurag Diosga, cay


runacuna Pablowan discutir patsapawan cielupa mandagnin
gallaycuyargan. Waquincagnam Señormi. Payga tsaynö alläpa poderöso
niyargan: “¿Imatarag tagay baduläquiga cayninwanmi, runacuna rurayangan
parlan?” Waquincagnam: “Cay runaga templuchö täcuntsu, 25ॸni paypag
juclä mana regeshga dioscunapagmi runacuna servirnin imatapis
propagandata ruraycan.” Tsaynöga rurayänanta shuyarantsu, pipitapis
niyargan, Señor Jesucristopa Alli mana ni imata wanarnin. Mas bienmi
Willacuynintawan cruzchö payga cay patsachö shütarnin
wañutsiyanganpita cawamushga cawanapagwan llapan imaycatapis
cangata apostol Pablo willacuptinmi. garamantsic.
19ॸTsaypitanam Pablota apayargan 26ॸ“Juc runallapitam entëru munduchö

runacuna goricäyänan Areopago llapan naciuncunata rurargan, cay


niyangan sitiuchö llapan autoridäcuna entëru patsachö llapan runacuna
imaypis costumbrincunamannö täcuyänanpag. Tsaynöllam payga
goricäyanganman. Tsayman dispönishga imayyagpis cawarnin,
chaycatsirnam tapuyargan: “¿Musyayta mayyag täcuyänanpagpis. 27ॸTsaynöpa
puediyäcu cay mushog yachatsicuy Dios Yayata ashirnin rasumpacag Diosta
apamungayqui, imapagpis alli o mana tarirnin regenapag, aunqui Dios Yayaga
alli cangata? 20ॸGamga imayca mana llapan runacunapita mana caruchö
regeshgacunapagmi yachatsicurnin caycaptinpis. 28ॸ‘Dios Yaya munaptinmi
willayämanqui, musyaytam munayä cay patsachö cawarnin, cuyuntsic y
tsaycuna imapag canganta.” espïrituntsicpis paychö imayyagpis
21ॸTsaychö atenense runacunawan cawan,’ unay tiempuchö poesia gellgag
juclä caru marcapita shamushga täcug runacuna niyangannö: ‘Nogantsicga
runacunapis, llapan goricaycurmi tsay Dios Yayapa wamrancunam cantsic’ nir.
mana wiyayangancag mushog 29ॸTsaymi Dios Yayapa rasumpa

noticiacunallapagna parlarnin warancuna carga, ama yarpäshuntsu


tapunacur cacuyargan. Dios Yayaga goripita, gellaypita y
shumag rumicunapita runacuna allish
Areopagochö Pablo parlangan yachaynincunawan munayangannö
22ॸTsaynam Pabloga Aeropagochö maquincunawan rurashgaricug
llapan runacunapa puntanman ichiycur cangantaga. 30ॸDios Yayam unaycag
nirgan: “¡Atenensecuna! Cay tiempuchö imayca upanö llapan imayca
marcayquicunachö ricangänömi mana allicuna ruranganta manacagman
gamcunaga allish religioso runacuna churar perdonashga. Pero cananmi sïga,
ȸƄæȸϘґॷ17ٍॷ18 282

llapan maytsay entëru munduchö llapan mañacuyänanpag goricäyänan wajiman


runacunapis arepenticurnin payman aywag. Tsaychömi judiucunatawan
cutiyänanpag mandarnin willacatsin. mana judiucag griegocunatapis
31ॸQuiquin Dios Yayam juc junagta animatsirnin plëturnincuna
cïtashga entëru munduchö llapan yachatsicurgan.
runacunata, acrangan runapa allicag 5ॸMacedoniapita Silaswan Timoteo

justicianwan juzgatsir cuentata chaycayämuptinnam, Pabloga cada


mañananpag. Tsaynö canganta rasumpa junag Alli Willacuycunata willacurnin
musyanantsicpagmi wañuscatsiyaptin llapan judiucunata yachatsirgan, Señor
cawatsimushga.” Jesucristoga Diospita Shamushga Runa
32ॸTsaynö wañushgapita canganta. 6ॸPero tsay judiucunanam
cawayämunanta wiyarmi, Pablopa contran shärir mana allicunata
waquincagcuna burlacuyaptin insultar gallaycuyargan. Tsaynam
waquincagcunaga niyargan: “Tsay Pabloga alläpa piñacunganta
parlangayquitaga juc diacunanam musyayänanpag, llatapantapis
wiyayta munayä.” tsapisquir nirgan: “Quiquiquicunam
33ॸTsaynam Pabloga tsaychö llapan culpayog cayanqui yachatsicuynïta
goricashgacunata jagesquirnin mana chasquirnin, mana allicunaman
aywacurgan. 34ॸWaquincagnam Pablota shicwar imayca päsayäshuptiquipis
gatirnin aywar criyicuyargan. Tsay manam nogatsu culpable cashag.
atscag runacunawanmi Areopagochö Cananpitaga mana judiucag
mandacug autoridä Dionisio shutiyog runacunamanmi aywacushag,
runapis caycargan. Tsaynöllam Damaris paycunata yachatsirnin willacunäpag.”
shutiyog warmiwan mas waquincag 7ॸTsaynö nisquirnam Dios Yayaman

runacunapis tsayman goricashga mañacuyänanpag goricäyänan wajipita


cayargan. yargosquir, Dios Yayata cäsurnin adorag
Justu niyanga Ticio runapa wajinman
Corinto marcachö Pablo aywargan. Tsay runapa wajinga Dios
yachatsicun Yayaman mañacuyänanpag goricäyänan

18 waji lädunchömi cargan. 8ॸJudiucuna


1ॸTsaypitanam Pabloga

Atenaspita yargosquir, Corinto goricäyänan wajichö mandacug Crispo


marcaman aywacurgan. 2ॸTsay niyangan runam llapan aylluncunawan
marcachönam Aquila shutiyog Ponto Señor Jesucristoman criyicurgan.
marcachö yurig judiumajinwan Tsaynöllam Corintopita atscag
tincuyargan. Tsay Aquilaga warmin runacunapis Pablo willacunganta
Priscilawan aywacurmi Italiapita wiyarnin, Señor Jesucristoman criyicur
tsayrag chäyashga cayargan, mas bautizacuyargan. 9ॸTsaynam juc pagas
mandacug rey Cesar Claudio Romapita Pablota revelaciunchö Señor nirgan:
llapan judiucuna aywacuyänanpag “Ama ni imapita mantsacuytsu, Alli
ordenar gargoptin. Tsaynam Pabloga Willacuynïta willacurnin sïgilla mana
visitagnincuna aywar, 3ॸAquila Pablonö upällarnin. 10ॸNogam gamwan pagta
garapita carpa ruray oƿcioyoyog captin, caycä ni pï yatashurniqui mana
paycunawan pagta carpacunata rurarnin imanäshunayquipag, cay marcachö
arur pärargan. 4ॸTsaynam cada jamay atscag runäcuna captin.” 11ॸTsaynöpam
sabado junagchö Dios Yayaman Pabloga Corintochö juc wata pullan
283 ȸƄæȸϘґॷ18

quëdacurgan, Diospa Palabranta quëdargan. Tsaypitanam Pabloga llapan


willacurnin yachatsicur. criyicug waugecunapita
12ॸTsay tiempuchö Galion niyangan despedicusquirnin, Aquila warmin
runa Acayachö mandacug gobernador Priscilawan büquiman lätarcur
caycaptinmi, Pablopa contran llapan aywacugpa pagtan Siriaman
judiucuna juntawacasquir atacayta aywacurgan. Tsay puertu Cencreachömi
munayargan. Tsaynö contran shärir Pablo agtsanta rutuscatsirgan, Dios
timpullyarninmi, Pablota achcusquir Yayata änicunganta rasumpa
llapan autoridäcuna goricashgaman cumplirnin. 19ॸEfesoman Pablo
apar, 13ॸacusarnin mas mandacug chaycurnam Priscilatawan Aquilata
gobernador Galionta niyargan: “Cay dëjasquir, goricaycur Dios Yayaman
runam jucläya Diosta runacuna mañacuyänan wajichö judiucunata
adorayänanpag criyitsicurnin purin, goricashgata plëturnin yachatsinanpag
leycunapa contran mana allicunata aywargan. 20ॸTsay goricashga
yachatsicur.” judiucunam paycunawan mas unayyag
14ॸPablo parlananpag caycaptinnam, quëdananpag rugayargan. Pero mana
mas mandacug gobernador Galion munarnam, 21ॸpaycunapita despedicur
nirgan: “Si cay runa mana allicunata nirgan: “Si Dios Yayata munaptinga,
rurar wañutsicushga captinmi sïga, gam yapaynam visitagniquicuna
judiucuna quëjacayämungayquita cutimushag.” Tsaypitanam Pabloga juc
atendiyänagpag afanacümanpis. 15ॸPero büquiman lätarcur Efeso marcapita
gamcunaga tapucuy aywacurgan.
parlayniquicunawan juc 22ॸCesareaman chaycurnam

shuticunapagwan quiquiquicunapa Jerusalénman aywargan. Tsay


leyniquicunallapagmi quëjacug Jerusalénchö goricashga llapan
shayämunqui. Tsaycunata criyicugcunata visitarnin
quiquiquicuna arreglacuyay. ¡Manam saludasquirnam, Antioquiaman päsarnin
nogaga tsay asuntucunamanga urargan. 23ॸTsaychö ichic unayyag
mëticütsu!” casquirnam, puntata puringan Galacia y
16ॸTsaypitam llapan autoridäcuna Frigia provinciacunapa cutirgan,
goricäyänanpita judiucunata marcan marcan willacurnin purir. Tsay
gargosquirgan. 17ॸTsaynam judiucuna marcacunachö llapan criyicugcunatam
goricäyänan wajichö mandacug Sostenesta mas ƿrmi criyicuyänanpag animatsirnin
llapan achcusquir, tsay autoridäcuna willacur yachatsicurgan.
goricäyänan waji puncu llapan
ricänancunachö alli magayargan. Pero mas Apolos Efeso marcachö yachatsicun
mandacug gobernador Galiontaga manam 24ॸTsay tiempucunam Alejandria
ni imapis importangatsu, tsaynö marcachö yurig Apolos shutiyog judiu
maganacuyaptinpis. runa Efesoman chargan. Tsay runaga
allish yachacushga parlay yachag
Apostol Pablo Antioquiaman cayninwanmi, Diospa Palabrantapis
cutiycurnin, quimsacag viäjinchö rasumpa allish regergan. 25ॸTsay runam
yachatsicunanpag aywargan
Señor Jesucristopag yachatsicuycunata
18ॸTsaypitanamPabloga atsca allish yachacushga car, llapan
junagcunayagrag Corintochö voluntäninwan shumag cläru alläpa
ȸƄæȸϘґॷ18ٍॷ19 284

cushishga Señor Jesucristopag 4ॸPablonam nirgan: “Aumi, Juanga

willacurnin yachatsicurgan, aunqui bautizargan Dios Yayaman cutir


payga Juan Bautista yacullawan arepenticug runacunatam. Pero payga
bautizacunanpag yachatsicunganllata willayäshurgayquim paypa gepanta
musyaycarpis. 26ॸApolosnam mana ni shamugcagman criyicuyänayquipag.
imapita mantsacur judiucuna goricaycur Tsay gepinta shamugcag Señor
Dios Yayaman mañacuyänan wajichö Jesucristoman.”
parlargan. Priscilawan Aquila 5ॸTsaycunata wiyaycurmi, Señor

wiyaycurnam, Apolosta wajincunaman Jesucristopa shutinchö payman criyicur


invitarnin pushaycur Diospa Palabranta bautizacuyargan. 6ॸPablo umancuna
imanö canganta esplicarnin jananman maquinta churaptinmi,
yachatsiyargan. paycunaman Espïritu Santo shamuptin,
27ॸTsaypita Acaya provinciaman tucuyläya parlaycunata parlarnin
Apolos päsayta munaptinmi, Efesochö Diospita shamug willacuyta
llapan criyicug waugecuna imaycawan willacuyargan. 7ॸEspïritu Santota
yanapar juc cartata gellgayargan chasquig tsay llapan runacunaga,
Acayachö criyicugcuna shumag chunca ishcagmi cayargan.
chasquiyänanpag. Acayaman 8ॸQuimsa quillantinmi Pabloga

chaycurnam Dios Yayapa judiucuna goricaycur Dios Yayaman


voluntäninwan llapan mañacuyänan wajiman aywargan.
criyicushgacunata, mas ƿrmi Señor Tsaychömi llapan runacunata willacur
Jesucristoman criyicuyänanpag mas mana ni imapita mantsacurnin, Dios
allish yanapargan. 28ॸLlapan Yayapa Mandacuy Reynon imanö
judiucunapa puntanchö mana juc canganta yachatsicur entenditsicurgan.
mantsacurmi allish yachayninwan 9ॸPero waquincagnam mana wiyacurnin

Diospa Palabranta rasumpa criyicuytapis mana munar, llapan


musyatsicurgan, Señor Jesucristoga runacunapa puntanchö tsay mushogcag
Diospita Shamushga Runa cangata nänipagnö Alli Willacuypa contran
willacurnin. mana allicunata parlayargan. Tsaynam
Pabloga paycunapita raquicasquir,
Efeso marcachö Pablo yachatsicun llapan criyicugcunata Tirano niyangan

19
1ॸCorinto marcachö Apolos runapa escuelaman apargan. Tsaychömi
canganyagmi, chaquillapa aywarnin cada junag willacurnin, 10ॸishcay
Efesoman chaycur, waquincag criyicug watayag yachatsicurgan. Tsaynöpam
discïpulucunata tarirgan. 2ॸTsaynam tsay entëru Asiachö täcug judiucunawan
tapurgan: “¿Gamcunaga Espïritu Santota mana judiucagcunapis, Diospa
chasquiyashcanquicu, Señor Jesucristoman Palabranta wiyayargan. 11ॸQuiquin Dios
criyicuyangayqui öra?” Yayam poderöso cayninwan tucuyläya
Paycunanam contestayargan: “Manam milagrucunata Pablowan rurargan.
Espïritu Santota chasquiyänäpagcagtaga ni 12ॸTsaymi asta päñuncunawan

siquiera parlagllatapis wiyayashcätsu.” llatapancuna cuerpunman


3ॸPablonam tapurgan: “Tsaypunga ¿ima töpanganllatapis geshyagyashacunaman
bautizmutatan chasquiyashcanqui?” apar tüpaycatsiyaptillan
Paycunanam contestayargan: “Juan geshyaynincunapitapis cuticätsirgan.
Bautista bautizacungantam.” Tsaynöllam supaycunapis tsay
285 ȸƄæȸϘґॷ19

geshyagyasha runacunapita chunca waranga junagchö arurnin juc


yargoyargan. millonta (1,000,000) gänanganpa
13ॸPero waquincag judiucunanam chanin cargan. 20ॸTsaynömi Diospa
cällicunachö purirnin, supayyog Palabran maytsaypa witsicarnin
runacunapita supaycunata gargor Señor mirargan, rasumpa poderöso cayninta
Jesucristopa shutinta üsayta musyatsicur.
munayargan supaycunata 21ॸTsaycuna llapan päsasquiptinmi,

gargoyänanpag. Tsaynam supaycunata Pabloga Macedoniapawan Acaya


gorgornin niyargan: “¡Pablo provinciacunata visitagnin aywayta
willacungan Señor Jesucristopa munargan, tsayllapitana Jerusalénman
shutinchömi ordenag, cay runapita päsar chänanpag. Tsaynöllam
yargonayquipag!” yarpargan: “Jerusalénchö quëdaycurmi
14ॸTsaynö rurarmi puriyargan Romamanpis aywanä.”
sacerdöticunapa mandagnin jucnin 22ॸTsaynam ishcagcag yanagencunata

sacerdöti judiu Esceva niyanganpa Macedoniaman puntata mandargan,


ganchis tsurincuna. 15ॸPero juc cutinam Timoteotawan Erastota. Paycunatam
juc supayga runapa shiminpa contestar mandargan, Pablo ichic mas unayyagrag
nirgan: “Regëmi Señor Jesucristota y Asiachö quëdanganyag.
musyämi Pablo pï cangantapis. Pero
gamcunaga ¿pitan cayanqui?” Efesochö runacuna goricaycur,
16ॸTsay örallam tsay supayyog runa büllata rurarnin timpullyäyangan
paycunapa janancunaman atacarnin 23ॸTsay tiempuchömi Efeso marcachö

saltaycur, llapan callpanwan vencernin imayca mushog nänipagnö Diospa


alli magargan. Tsaynö alläpa Palabranta willacunganraycu runacuna
mantsacaypag magaptinmi, tsay alläpa timpullyäyargan. 24ॸTsaynöga
runacunaga entëruncunapis yawar püru timpullyäyargan gellaycunapita
garapätulla geshpirnin aywacuyargan. adornocunata rurag Demetrio shutiyog
17ॸTsaynö päsanganta Efesochö täcug runa llapan runacunata willapaptinmi.
llapan judiucunawan mana judiucag Tsay Demetriom gellaypita ichishag
griegocuna musyasquirmi, alläpa ƿgüracunata rurargan, diosa Artemisapa
mantsacashga cayargan. Tsaynöpam templunpa imäjinnincunata. Tsaycunata
cada junag mas Señor Jesucristopa ruranin ranticurmi, paywan arug
shutinta alläpa mas respetarnin runacunata atsca gellayta gänatsirgan.
cayargan. 25ॸTsay llapan arugnincunatawan paynö
18ॸTsaymanmi unayna criyicushga oƿcioyogmajincunata gayascatsirmi,
runacunapis, puntacag llapan goricasquiyaptin Demetrio
cawaynincunachö imayca mana allicuna nirgan: “Señorcuna, gamcuna
rurayangancunapita arepenticurnin musyayanquim cay oƿciontsicwan alli
llapan criyicugcunapa puntanman gänarnin llapan imaycatapis tarir
willacur chäyargan. 19ॸTsaynöllam nogantsic cawangantsicta. 26ॸPero
atscag brüjucunapis mägica gamcuna ricäyangayquinö y
libruncunata apaycamur, llapanpa wiyayangayquinömi, tsay Pabloga ‘runa
puntanchö waycayargan. Tsay maquinwan rurangan diosga manam
librucunapa chaninta tsay marcapa diostsu’ nir purin. Tsaynö llutancunata
gellayninchö calculayaptinmi, pitsga parlarmi maytsicag runacunatana
ȸƄæȸϘґॷ19 286

criyitsishga, manam cay Efesollachötsu musyayargantsu. 33ॸPero waquincagnam


sinöga llapan entëru Asia tsay asuntupag Alejandrota esplicarnin,
provinciacunachöpis. 27ॸTsayga alläpa judiucuna llapan runacunapa
peligrum, llapan negociuntsicta puntanchö parlamunanpag
runacuna manana respetayaptin jancat obligayargan. Alejandronam
perdinapag. Tsaynöllam alläpa poderösa maquinwan sëñasta rurargan runacuna
diosantsic Artemisapa templuntapis upällasquiyaptin, llapan runacunapa
mana allipag churarnin, alläpa puntanchö defendirnincuna
respetashga caynintapis manana parlananpag. 34ॸPero tsay runacuna
cäsuyangatsu. Tsaynöpam maytsay quiquin Alejandropis judiu runa
entëru munduchö runacunawan cay canganta tantiyasquirmi, casi ishcay
Asia provincianchö adorangantsic quimsa örayag mana päraypa juc
imayca poderösa reynapa imäjin shimilla jinchi gayarcachar niyargan:
Artemisatapis jancat melanar “¡Vïva efesiocunapa poderösa diosan
chiquiyanga. Tsaynö canantaga ama ni Artemisa!”
imanöpapis munashuntsu.” 35ॸTsaynam tsay Efeso marcapa
28ॸTsayta wiyaycurnam alläpa secretarion runa, llapan runacunata
piñacurnin jinchi gayaycachar niyargan: calmätsirnin upallascatsir nirgan: “Efeso
“¡Vïva efesiocunapa poderösa diosan ciudadänucuna, llapan entëru
Artemisa!” munduchö runacunam musyayan cay
29ॸTsay marcachö llapan runacuna Efeso marcantsic, cielupita
jancat conjundidö timpullyarnin carmi, shicwamushga poderösa diosa
ni imanö cayta puediyargantsu. Artemisapa imäjinnintawan templunta
Tsaynam teatro niyangan jatun wajiman wardiannö cuidananpag encargädo
jucllayllanö maytsicag goricashga canganta. 36ॸTsaymi tsaynö canganta
runacuna yaycusquir, Pablota mana ni pipis nëgaycaptinga, upälla
compañarnin Macedoniapita shamushga tranquïlo car mana allipa musyarga,
ishcag runacuna Gayotawan Aristarcota ama ni imatapis llutanta ruracäyaytsu.
achcusquir garachashga apayargan. 37ॸCay ishcan apäyämungayqui
30ॸPablonam tsaychö maytsicag runacunaga manam cay templuchö ni
goricashga runacunata parlapänanpag imatapis suwayashgatsu ni poderösa
yaycuyta munargan. Pero llapan diosantsicpag contranpis ni imata
criyicug discïpuluncunanam tsayman parlayashgatsu. 38ॸSi Demetrio y paywan
yaycunanta mana munar amatsayargan. arugmajin runacuna pipapis contran
31ॸTsaynöllam Asia provinciachö quëjacur demandacuyta manayaptinga,
waquincag autoridäcunapa Pablopa tsaypagmi autoridäcunawan juezcuna
amïgon car, teatro niyangan wajichö cayan. Tsay autoridäcuna
maytsicag runacuna goricashga arreglayänanpag quëjacurnin, cada ünu
caycagman aywar mana mëticunanpag derëchuncunata defendir reclamayätsun.
willacatsiyargan. 32ॸTsay maytsicag 39ॸSi gamcuna juc mas imacunatapis

goricashga runacunam mana ni imata mañacuyaptiquiga, llapantsic goricaycur


musyarnin jucta jucta secionta rurangantsicchö legalmente
gayaycachäyargan. Tsaychö mayoriacag arreglashun. 40ॸCanan caynö
goricashga runacunaga manam ni päsanganwanga juc peligrumanmi
imapag goricäyangantapis chaycantsic, Romachö autoridäcuna
287 ȸƄæȸϘґॷ19ٍॷ20

‘büllata rurar timpullyagcuna’ nir llapan criyicug waugecunata


acusamänapag. Manam ni imanöpa yachatsirnin willacuycargan. Waränin
contestayta puedishuntsu si imapitatan aywacuyänä captinmi, Pabloga asta
tsaynö ‘büllata rurar pullan pagasyag yachatsicurgan.
timpullyäyashcanqui’ nimashga.” 8ॸNogacunaga altucag pïsochö atsca
41ॸTsaynö nisquir despedicusquiptinnam, linternacuna prendishga cuartuchömi,
llapan runacuna witsicar aywacuyargan. goricashga cayargä. 9ॸTsay cuartupa
ventänanchömi Eutico shutiyog jövenpis
Macedoniapawan Greciapa jamaycargan. Pablo alläpa unayna
Pablo aywangan parlaptinmi, puñuy alläpa venceptin

20
1ॸTsay büllata rurarnin timpullyay puñucasquir tsay quimsacag pïso
pärasquiptinnam, Pablo llapan cuartupita shicwar jegarpamurgan.
criyicugcunata gayatsirgan consejarnin Tsaynö jegarpamuptinmi,
animatsinanpag. Tsaynö consejasquir wañushgatana patsapita
animascatsirnam paycunapita pallarcayämurgan. 10ॸPablo
despedicusquir Macedoniapa aywacurgan. bäjasquirnam jövenpa jananman
2ॸMacedoniapa aywarnam tsay päsangan umpuycurnin abrasacurcur, criyicug
llapan marcacunachö criyicug waugecunata nirgan: “¡Ama
waugecunata visitarnin palabranwan mas mantsacäyaytsu! ¡Cay jövenga
animatsirgan. Tsaynö aywarnin Grecia cawaycanmi!”
naciunman chaycurmi, 3ॸtsaychö quimsa 11ॸTsaypitanam Pabloga yapay altu

quilla pärargan. Siria marcaman büquiwan cuartuman cutisquir tantata


aywananpag caycarnam musyasquirgan, paquisquirnin, llapan criyicugcunawan
judiucuna Pablopa contran pagta micusquir warat yachatsicurnin
yachatsinacushga cayanganta. Tsayta willacurgan. Tsaynö llapanta
musyasquirnam chaquillapa cutimur yachatsicusquirnam aywacurgan. 12ॸTsay
Macedonia provinciacunapa yapay jöven cawamushgatana apacuyanganmi,
päsargan. 4ॸTsaypitanam compañarnin llapan criyicugcunata mas allish
aywayargan, Berea marcapita Sopaterwan animatsir consolargan.
Pirropa tsurin y Aristarcowan Tesalonica
Troaspita Miletoman viäjarnin
marcapita Segundo y Derbe marcapita
aywayangan
Gayo, Timoteo y Asia provinciapita
Tiquicowan Troƿmo. 5ॸCay waugecuna 13ॸNogacunam büquiwan puntarnin
puntasquirmi Troaschö shuyäyämargan. Aso puertuman aywayargä Pablo
6ॸPero nogacunanam levadürannag tanta niyämangannö goriyänäpag. Pablonam
micuyänan ƿesta päsasquiptin, Filipospita chaquillapa shamuyta munar Troaschö
yargosquir büquiwan aywar, pitsga quëdargan. 14ॸPablowan Aso puertuchö
junagtarag Troaschö taripäyargä. Tsay tincusquiyaptïnam, büquiman lätarcur
Troaschömi juc semänarag pärayargä. pagta Mitilene marcaman aywayargä.
15ॸMitilene puertupita yargosquirnin
Troaschö criyicugcunata aywarmi, Quío niyangan ishlapa
Pablo visitangan tsimpanman chaycur waränin junag
7ॸSemäna gallarinan puntacag päsar, Samos puertumanpis juc
junagchö llapäcuna goricasquir tantata junagtarag chäyargä. Samos
paquirnin micuyangächömi, Pabloga puertupitanam juc junag mastarag
ȸƄæȸϘґॷ20 288

Miletomanga chäyargä. 16ॸTsaynö captinpis quiquïpa cawaynïga manam ni


viajarnin aywayargä, Asia provinciachö ima importamantsu, cörrir aywagnörag
demorarnin Efesoman Pablo mana llapan allicagcunallata rurar, Señor
aywayta munaptinmi. Payga sasmi Jesucristo encargamangata cumplirnin
Jerusalénman chayta munargan, si Dios Yayapa cuyacuy poderöso Alli
puedirga Pentecostes niyangan junagta Willacuyninta willacur testïgunnö
Jerusalénchö päsananpag. puriptïga.
25ॸ“Cananpitaga mananam ni
Efeso marcachö respetashga maygayquipis ricäyämanquinatsu, Dios
auquincunata gayascatsirnin, Yayapa Mandacuy Reynonpag
Pablo yachatsircur willacungan willayangagta llapayqui
17ॸMiletochö Pablo caycarnam, wiyamashgacuna. 26ॸTsaymi cananpitaga
Efesochö llapan goricashga nogaga manana culpablenatsu cashag,
criyicugcunapa mandacugnin ni maygan runata Dios Yaya
respetashga auquincunata castigaptinpis, 27ॸDios Yaya llapan
gayatsimurgan. 18ॸLlapan ruranäpag mandamanganta cumplirnin,
chaycayämuptinnam nirgan: mana ni juc pacar llapanta
“Gamcunaga musyayanquim Asia yachatsicurnin mana mantsacur
provinciaman chämungä junagpita willacungäpita. 28ॸTsaymi gamcunapis
shumag cawacurnin imanö shumag atento cuidayanqui quiquin
portacungäta. 19ॸNogaga gamcunawan Señor Jesucristo yawarninpa chaninwan
pagta caycarmi, imaypis llapan rantingan llapan goricashga
umildänïwan Dios Yayata servishcä, criyicugnincunata, Espïritu Santo
aunqui judiucuna mana alli imayca mitsicugtanö Dios Yayapa llapan
munaynincunawan chiquiyämar goricashga criyicugnincunaman
tucuyläya pruebacunawan churayäshungayquinölla.
wagatsiyämar alli sufritsiyämaptinpis. 29ॸMusyämi noga aywacusquiptï, juc
20ॸPero gamcunapag llapan allicag runacuna shamuycur imayca
willacuycunataga manam ni imaypis mallagashga atognö llapan goricashga
willacuyta dëjashcätsu, llapan criyicugcunata ushacätsiyta munar
runacunapa puntanchöwan shayämunanpag canganta. 30ॸAunqui
pläzacunachö y wajin wajin gamcunachö waquiquim alli
yachatsicurnin willacurpis. yachatsicuycunapa contran shärir,
21ॸTsaynöllam judiucunatawan mana manacag llullacuycunata
judiucag runacunatapis, ‘Dios Yayaman yachatsicuyanqui, Señor Jesucristoman
arepenticur cutirnin Señor criyicugcunapis gatiräyäshu-nayquipag.
Jesucristoman rasumpa ƿrmi criyicuyay’ 31ॸTsaynö mana päsananpag ¡shumag

nishcä. 22ॸTsaymi cananga Espïritu Santo cuidacuyay! Yarpäyay quimsa wata


obligamaptin Jerusalénman aywashag, entërum pagasta junagtapis, tucuynöpa
tsaychö ima päsamänanpag cangantapis alli wagaycur wagaycur plëturnin
mana musyaycarnin. 23ॸÜnicogam alvertiyarniqui llapayquitapis jucpa
imallata musyä: maytsay marcacunapa jucpa Diospa Palabranta
aywaptïpis alläpa sufrimientucunawan yachatsiyashcag.
carcel shuyämänanpagcagta Espïritu 32ॸ“Waugecuna y panicuna, cananmi

Santo musyatsimanganllata. 24ॸTsaynö Dios Yayaman mañacü imaypis


289 ȸƄæȸϘґॷ20ٍॷ21

llapayqui goricashgalla puertuman chäyargä. 2ॸPatara


cayänayquipagwan cuyacuy Palabranta puertuchönam Feniciapa aywag büquita
mas entenditsiyäshunayquipag. Dios tarisquir, tsay büquiman lätarcur
Yayapaga llapan poderninmi can, aywacuyargä. 3ॸTsaypita aywacurmi
gamcunapa shongoyquicunata rasumpa Chipre ishlata ricar, itsogcag lädu
mas ƿrmi criyicatsirnin Dios Yaya uraninpa Siria marcaman defrente
munangannö cawagcunata äningan päsayargä. Tsay viajayangä büqui Tiro
erencianta entregayäshunayquipag. puertuchö cargata dëjanancaptinmi,
33ॸManam nogaga quiquïpagga tsay puertumanpis yaycuyargä. 4ॸTirochö
munashcätsu, ni pipa criyicug waugecunata tarisquirmi,
gellaynincunatawan alläpa chaniyog paycunawan juc semänarag tsaychö
gorincunata ni pipa llatapantapis. 34ॸMas pärayargä. Tsaychö criyicug
bienmi gamcuna musyayanqui, imäpis waugecunam Espïritu Santo alvertiptin,
wanangäpagwan nogawan pagtä “Jerusalénman Pablo ama aywatsuntsu”
purigcunapa imancunapis niyargan. 5ॸPero juc semänata
wanayanganpag quiquïpa maquïwan cumplisquir aywacuyaptïnam, llapan
alli arungäta. 35ॸNogagam imaypis criyicug waugecuna warmincunawan y
tsaynö arurnin yachatsiyashcag, llapan wamrancunawan tsay marcapita wagtan
faltapucugcunatawan geshyagyasha lamar cuchunyag yanagar
dëbilcunata yanapayänayquipag. compañayämargan. Tsay lamar chuchun
Tsaynö yanapanacurnin cawacur pläyachömi, llapä gongorpacuycur Dios
yarpänapagmi, quiquin Señor Jesucristo Yayaman mañacuyargä. 6ॸTsaypitanam
palabranwan yachatsimarnintsic nirgan: despedicusquir büquiman lätasquiyaptï,
‘Alläpa mas cushicuypagmi llapan criyicugcuna wajincunapa
imaycallatapis garacungantsic, cuticuyargan.
quiquintsicta garamangantsic-pitaga.ٔॸٚ 7ॸTiropita lamar rurillanpa büquiwan
36ॸTsaynö parlar ushaquirnam, llapan aywarmi, Tolemaida puertuchörag
criyicugcunawan gongoricuycur Dios viajarnin ushayargä. Tsay marcachö
Yayaman Pablo mañacurgan. 37ॸLlapan criyicugcunata saludagnin aywarmi,
wagarmi alläpa llaquishga Pablota paycunawan juc junagrag pagta
abrasarnin, gagllanchö mutsayargan. cayargä. 8ॸWaränin alleg tsaypita
38ॸTsaychö criyicugcunam alläpa yargosquir aywarnam, Cesareaman
llaquishga cayargan, Pablo “Mananam chäyargä. Tsaychömi evangelista
masga ni imay ricäyämanquinatsu” niyangan Felipepa wajinman aywayargä
nishga captin. Tsaypitanam asta quëdacuyänäpag. Tsay Felipega
büquiman lätanganyag llapan apostolcunapa ganchis
compañarnin aywayargan. ayudantincunapita jucnincagmi cargan.
9ॸTsay Felipepam Diospa
Pablo viajarnin Jerusalénman willacuynincunata willacug chuscu
aywangan soltëra jipash tsurincuna cayargan.

21
1ॸTsaychöcriyicug llapan 10ॸTsaychö juc ishcay junagcuna

waugecunapita mana munaycar caycäyaptïmi, Judeapita urämur Agabo


raquicasquirmi, defrente Cos ishlaman niyangan profëta chämurgan. 11ॸTsay
aywar waränin Rodas ishlaman profëtam nogacunapa puntäcunaman
päsayargä. Tsaypa waräninnam Patara chaycamur, Pablopa tsegllanchö
ȸƄæȸϘґॷ21 290

cinturonninta jipisquir, quiquinpa Dios Yaya tucuyläya milagrucunata


maquintawan chaquinta watäcusquir paywan ruratsinganta. 20ॸTsayta
nirgan: “Espïritu Santom nin: ‘Cay wiyaycurnam Dios Yayata alabarnin,
watäcungänömi Jerusalénchö judiucuna Pablota niyargan: “Tsaypunga wauge,
cay cinturonpa ämunta alli musyanquim judiucagcuna maytsica
wataycurnin, juclä mana regeshga warangapayag Señor Jesucristoman
runacunaman entregayanga.ٔॸٚ criyicuyanganta. Tsaynöpam paycunaga
12ॸTsayta wiyaycurnam Cesareachö unay Moisés mandacungan leycunata
llapan criyicugcunawan nogacunapis cumplirnin sïginapag mandacur
Pablota rugayargä, Jerusalénman witsar obligacuyan. 21ॸCaychö llapan täcug
mana aywananpag. 13ॸPero Pablonam judiucunam musyayashga juclä caru
contestayämargan: “¿Imanirtan wagar entëru munduchö täcug judiucunata,
mas llaquicuyman churayämanqui? unay Moiséspa leynin mandacunganta
Nogaga listom caycä manana cäsuyänanpag willacurnin
watarätsiyämänanpagwan Jerusalénchö yachatsicungayquita. Tsaynöllash
wañunäpagpis, Señor Jesucristopag yachatsicunqui unaycag
yachatsicurnin willacungäraycuga.” costumbrintsicta mana sïgir, llullu ollgo
14ॸTsaynö rugarpis ni imanöpa wamrancunapa cuerpuncunachöpis
convencitsiyta mana puedirmi, dëjarnin manana señalatsiyänanpag.
niyargä: “Tsaypunga, Dios Yaya 22ॸ¿Tsaypunga imanöta cashun?

munangannö caycullätsun” nir. Següramente tsay criyicug llapan


15ॸTsaypitanam prevenicusquir judiucunam musyayanga, cayman
Jerusalénman witsarnin aywayargä. chämushga cangayquita. 23ॸMejorga
16ॸJerusalénman chaycuyaptïmi caynömi ruranayqui: Cay
Cesareapita waquincag criyicugcuna nogacunachömi chuscug runacuna
compañayämar aywashgacuna, Chipre cayan, Dios Yayata äniyanganta
ishlachö yurig Mnason shutiyog runapa cumpliyänanpag. 24ॸPaycunata
wajinman pushar chätsiyämargan. Tsay pusharcurnin aywar pagtancuna
runam unaypitana Señor Jesucristoman puriƿcäcur mayllacusquir, agtsancunata
criyicug cayninwan, wajinchö rututsicuyänanpag pägacunqui. Tsaynö
posadatsiyämänan cargan. rurangayquita llapan ricarmi
musyayanga, gampa contrayqui
Santiagota visitagnin willacuyangan mana rasumpa captin,
Pablo aywangan Moiséspa leynin mandacungancunatapis
17ॸJerusalénman chaycuyaptïnam, cäsurnin cumplingayquita. 25ॸTsay mana
llapan criyicug waugecuna alläpa judiucag criyicushga runacunamanga,
cushishga chasquiyämargan. 18ॸTsaypita willanacur decidiyangäta unaynam
waränin junag Santiagota visitagnin gellgayashcä: ‘Ïdolocunata ofrecernin
nogacunawan Pablo aywarmi, tsay churayangan micuycunata y
wajichö goricashga yachatsicug yawartawan jorcarnin wañutsishga
respetashga llapan auquicunatapis wätacunapa aytsanta mana
tariyargä. 19ॸPablo llapanta micuyänanpag. Tsaynölla mana alli
saludacusquirmi manyapita willargan, jutsata rurarnin, warmipis ollgopis
maytsay puringan mana judiucag jucnin jucninwan mana
runacunachö yachatsicur willacuptin puricuyänanpag.ٔॸٚ
291 ȸƄæȸϘґॷ21

caycäyanganman cörrilla aywayargan.


Pablota prësu achcuyan templuchö Comandantitawan soldäducunata
26ॸPablonam chuscun runacunata ricaycurga, Pablota magaycar
pusharcurnin aywar, tsay waränin chuscun dëjasquiyargan. 33ॸTsayman comandanti
runacunawan pagta puriƿcäcur chaycurnam, Pabloman witiycurnin prësu
mayllacurgan. Tsaynam templuman achcuscatsir ishcay cadenawan
yaycurgan änicuyangancunata imay watäyänanpag mandargan. Tsaypitanam
junagcunachö cumplinanpag canganta llapanta tapurgan, pï cangantawan imata
willacug. Tsaynöllam willacurgan imay rurashga canganta.
junagchö tsay runacunawan pagta Dios 34ॸPero waquincag jucläyata

Yapag garaynin apar, cada ünu gayaycachäyaptin waquincagcuna


ofreceanganta cumpliyänanpag canganta. jucläyata parlar llapan timpullyäyaptinmi,
27ॸJuc semäna cumpliycaptinnam Asia tsay comandantiga ni imapag
provinciapita judiucuna, templuchö gayaycachäyangantapis ni juc
Pablota ricaycurnin llapan runacunata entendirgantsu. Tsaynö mana entendirmi,
timpullyätsiyargan. Tsaynö timpullyar soldäduncunatawan Pablota cuartelman
achcusquirmi Pablopa contran, apatsirgan. 35ॸCuartelpa puncun grädasman
28ॸgayaycachar niyargan: “¡Israel runacuna chaycatsirnam, soldäducuna Pablota
yanapayämay! Cay runam marcantsicpa altullachöna pallarishga witsaypa
contran mana allicunata yachatsicur lätatsiyargan, 36ॸmaytsicag runacuna
maytsaychö puriycan. Tsaynöllam unay timpullyarrag gepancunata gatirnin, llapan
Moisés leyninpawan templuntsicpa gayaycachar: “¡Wañutsun!” nir
contran yachatsicun. Canangam tsaypis aywayaptin.
cay templuntsicman griegocunata
yaycatsir, imayca melanaypagtanö Pablo llapan runacunapa
churashga santo sitiuntsicta.” puntanchö defendicurnin
29ॸ(Tsaynöga judiucuna niyargan, parlangan
Efesopita Troƿmo niyangan runata 37ॸTsaypita cuartelman
Jerusalénchö mas puntatana yaycaycätsiyaptinnam, romäno batallunpa
Pablotawan pagta puriycagta ricashga comandantinta Pablo tapurgan: “¿Gamwan
carmi, tsay runata templuman juc ratïtulla parlayta puedïcü?”
yacatsinganta yarpäyargan.) Comandantinam contestargan: “¿Griego
30ॸTsaynam tsay marcachö llapan parlayta yachanquicu?” 38ॸ“Tsaypunga
täcugcuna timpullyäyaptin, maytsicag ¿gamga manach tsay juc unay tiempuchö
runacuna cörrilla chäyämurgan. Pablota chuscu waranga wañutsicug runacunata
achcusquirnam tsay templupita wagtaman tsunyaman jorgosquir, Cesarpa contran
garachashga jipisquir, jina öra puncuntapis ticratsig egipcio runatsu canqui?”
wichgarnin llävisquiyargan. 31ॸPablota 39ॸPablonam nirgan: “Nogaga judium

wañutsiyänanpag caycaptinnam, Romäno cä, jatun importanti marca Ciliciapa


shutiyog batallunpa comandantinman juc capitalnin Tarsochö yurig ciudadänu.
noticia chargan, entëru Jerusalénchö Pero gam permïtiycamay cay
llapan goricashga runacuna timpullyarrag runacunataga entenditsir
caycäyanganta. 32ॸTsay comandantinam parlapaycunäpag.”
oƿcialnincunatawan soldäduncunata 40ॸTsay comandanti änisquiptinnam,

gorisquirnin, tsaynö runacuna grädasman ichiycur Pablo maquinwan


ȸƄæȸϘґॷ21ٍॷ22 292

sëñasta rurar llapan runacunata shicwascatsimargan. Patsachö


upällätsirgan. Tsaynö llapan jitaraycarnam juc voz caynö nimagta
upällasquiyaptinnam hebreo parlaychö wiyargä: ‘¡Saulo! ¡Saulo! ¿Imanirtan
nirgan: gaticachämanqui?’ 8ॸTsaynam tapurgä:

22
1ॸ“Waugecuna y taytacuna, ‘¿Señor, pitan canqui?’ nir.
canan wiyaycayämay noga “Tsay voznam contestamargan:
defendicurnin parlamungäta.” 2ॸHebreo ‘Nogaga Nazaretpita Jesúsmi cä, canan
parlaychö parlaptinmi, llapan runacuna gam chiquirnin gaticachaycangayqui’
upällasquiyargan. Tsaynam Pablo nir. 9ॸTsay nogawan pagtä aywagcunaga
parlarnin sïgirgan: alläpa atsicyämugta ricarpis, tsay voz
3ॸ“Nogaga judium cä, Cilicia provincia parlapämangantaga manam ni
Tarso marcachö yurig. Pero mayganpis entendiyargantsu.
Jerusalénchö jatunyangäyag täcur 10ॸNoganam tapurgä: ‘Señor ¿imatatan

estudiaptïmi, unaycag aylluntsiccunapa rurashag?’ Tsaynam Señorga nimargan:


llapan mandacuy leynincunata doctor ‘Sharcurnin Damascoman aywar sïgiy.
Gamaliel yachatsimargan. Tsaynö unay Tsaychömi llapan imata ruranayquipag
costumbrintsiccunata yachacushga cangantapis willayäshunqui.’ 11ॸTsay
carmi, nogapis Dios Yayata alläpa alläpa atsicyay ñawïta chiyätsir
cäsurnin mandacungancunata rasumpa gaprascamaptin mana aywayta
ƿrmi cumplirgä, canan gamcuna puediptïmi, yanagämagnïcuna
cumpliyangayquinölla. 4ॸPuntataga cay janchashgallana Damascoman
mushog nänipagnö Diospa Palabranta chätsiyämargan.
cäsucugcunatam wañutsinäpag 12ॸ“Tsaychömi alläpa llaquipäcug

gaticachargä. Tsaynö chiquirnincuna Ananias shutiyog runa, unay Moiséspa


gaticachar achcusquirmi, warmitapis mandacuy leyninta cäsurnin llapanta
ollgotapis carcelman prësu gaycatsirgä. cumplig täcurgan. Tsay Damascochö
5ॸSacerdöticunapa mas mandagnin täcug llapan judiucunam, tsay runa
sacerdötiwan mandacug respetashga alläpa alli rurag respetashga canganta
auquincuna goricashgapis tsaynö parlayargan. 13ॸAnanias ricämagnï
rurangäta testïgum cayan. Paycunam shamurnin, chaycamur lädüman
juc carta poderta apatsiyämargan ichiycurmi nimargan: ‘¡Wauge Saulo,
Damascochö judiumajincunata gapra cangayquipita canan yapayna
entregayänäpag. Tsay cartata ricay!’ Tsay nimangan öram ñawï
entregaycur Señor Jesucristoman llapan cuticasquiptin, allish cläruna
criyicugcunata ashisquir, cay ricchacusquirgä. 14ॸTsaynam yapay
Jerusalénman prësu apamur alli nimargan: ‘Unaycag aylluntsiccunapa
castigayänäpag. Diosninmi acrashurgayqui, paypa
cuyacuy voluntäninta regernin
Pablo willacun imanöpa jucläman musyanayquipag. Tsaynölla jutsannag
ticrar, Señor Jesucristoman Señor Jesucristota ricarnin, quiquinpa
criyicunganta shiminpita yachatsicuy palabrantapis
6ॸ“Pero nänipa aywar Damascoman wiyanayquipag. 15ॸTsaynö
chaycaptïnam, pullan junag öra illagpita ricangayquitawan wiyangayquitam
entëröman tumag altu cielupita alläpa llapan entëru mundupa aywar, imayca
atsicyaycamur, 7ॸpatsaman testïgunnö llapan runacunata
293 ȸƄæȸϘґॷ22

yachatsirnin willacunqui. 16ॸTsaymi yaycascatsirnam alli astar shumag


cananga ama mastaga ni imatapis tapuyänanpag mandargan, tsay
shuyaraytsu. Sas sharcurnin bautizacuy runacuna Pablopa contran imapita
Señor Jesucristoman rugacurnin gayaycachäyanganta musyananpag.
mañacur, llapan jutsayquipita perdonar 25ॸPero alli astayänanpag pilataycatsir

limpiashunayquipag.’ watashgana caycarmi, Pablo tsaychö


caycag capitanta tapurgan:
Pablo willacun mana judiucag “¿Gamcunapa poderniquicuna cancu,
griegocunaman imanö aywanganta manarag shumag juzgarnin Romapita
17ॸ“Tsaypita Jerusalénman cutiscamur ciudadänu runata astatsiyänayquipag?”
templuman Dios Yayata mañacug 26ॸTsayta wiyaycurnam capitanga

aywarmi, juc revelaciunta chasquirgä. comandantiman aywaycur willarnin


18ॸSeñortam ricargä caynö nimagta: ‘¡Sas nirgan: “¿Gamga imatatan ruranqui?
jina öra tsay Jerusalénpita yargoy! ¡Cay runaga ciudadänu romänom!”
Caychöga manam cäsuyangatsu ni 27ॸTsaynam comandantiga Pabloman

chasquiyangatsu nogapag witiycurnin tapurgan: “¿Gamga


willacungayquita.’ rasumpacu romäno ciudadänu canqui?”
19ॸ“Tsaynam noga nirgä: ‘Señor, Pablonam contestargan: “Aumi.”
caychöga llapanmi musyayan Dios 28ॸComandantinam nirgan: “Nogataga

Yayaman mañacuyänanpag goricäyänan alläpa atsca gellaymi cuestamashga,


wajicunaman aywar, gamman llapan romäno ciudadänu canäpag.”
criyicamugcunata carcelman prësu apar Tsaynam Pablo nirgan: “Nogagam
alli magatsingäta. 20ॸGampag willacurnin Romachö yuringäpita romäno
servishugniqui testïguyqui Estebanta ciudadänu cä.”
wañutsiyaptinmi, tsaynö 29ॸTsayta wiyaycurmi Pablota alli

wañutsiyanganta aprobar tsaychö astayänanpag caycar, lädunpita jancat


caycargä. Tsaynöllam tsay wañutsignin witsicasquiyargan. Tsaynöllam quiquin
runacunapa llatapancunatapis cuidargä.’ comandantipis romäno ciudadänu
21ॸPero Señornam nimargan: ‘Sas ayway. canganta tantiyasquir, alläpa
Nogam mandag maytsay caru mantsacashga cargan Pablota
naciuncunachö mana judiucag prësutsirnin cadenawan
runacunaman aywanayquipag.ٔॸٚ watätsinganpita.

Pablota comandanti cuidangan Judiucunapa llapan


22ॸAsta autoridänincuna goricäyanganpa
caycunata parlar
puntanchö Pablo parlangan
ushanganyagga llapan runacunam
wiyayargan, pero tsaypitam sïga llapan 30ॸTsaypa waräninnam comandantiga,
gayaycachar gallaycuyargan: “¡Tsay Pablota judiucuna imapita
runaga ama cawatsuntsu! ¡Cay acusayanganta rasumpa musyayta
mundupita börrasquiy!” nir. 23ॸTsaynö munar, cadenawan watäyanganta
alläpa gayacacharnin llatapancunatapis pascascatsirnin sacerdöticunapa
jitasquir, altu wayraman allpacunatapis mandagnin sacerdöticunatawan llapan
jitar sïgiyaptinmi, 24ॸsoldäducunapa autoridäcunata goricäyänanpag
comandantin ordenargan Pablota juc gayatsirgan. Tsaynö gayatsiptin llapan
cuartelman yaycatsiyänanpag. Tsaynö autoridäcuna goricasquiyaptinmi,
ȸƄæȸϘґॷ22ٍॷ23 294

llapanpa puntanman Pablota jipiscamur niyan: “Wañushgacunaga mananam


ichïtsirgan. cawayämuntsu. Tsaynöllam angelwan ni

23
1ॸPablonam tsaychö llapan almantsic espïritupis cannatsu” nir. Pero
goricashga autoridäcunaman fariseocunanam wañusquir
defrente ricaycur nirgan: “Waugëcuna, cawayämunganpagwan angelcuna y
nogaga asta cananyagmi alli almantsic espïritu canganta
concienciäwan tranquïlo Dios Yayapa criyiyargan.) 9ॸTsay goricäyanganchö
puntanchö shumag cawacur llapan llapan gayaycachar timpullyäyaptinmi,
mandamientuncunata cumplishcä.” fariseo grüpupita waquincag ley
2ॸTsaynam mas mandacug sacerdöti yachatsicugcuna sharcurnin jinchi
Ananias, Pablopa lädunchö caycag discutiyargan: “Cay runaga manam ni
runacuna mandargan shimichö ima mana allitapis rurashgatsu; talbesga
lagyayänanpag. 3ॸPero Pablonam juc angeltsurag o juc espïritutsurag
contestargan: “¡Dios Yayam gamtapis paytaga parlapashga.”
magayäshunqui, mana alli rurag 10ॸTsaychö llapan goricashga runacuna

washarima! Si gamcuna segun ley cada vez mas gayaycacharnin


mandacungannö juzgayämänayquipag timpullyäyaptinmi, comandanti alläpa
tsaychö jamaycarga, ¿imanirtan tsay mantsacargan Pablota magarnin
leypa contran mandanqui nogata pedäsuta rurasquiyänanta. Tsaynö
magayämänanpag?” mantsacarmi waquincag soldäducunata
4ॸTsaychö caycagcunanam niyargan: gayatsimurgan, Pablota sutascamurnin
“¿Tsaynöcu insultanqui Dios Yayapa jipisquir yapay cuartelman apar
mas mandacug sacerdötinta?” yaycatsiyänanpag.
5ॸPablonam nirgan: “Waugecuna, 11ॸTsaypa waränin pagasnam, Pablota

nogaga manam musyargötsu mas yuripusquir Señor nirgan: “¡Awantarnin


mandacug sacerdöti canganta. Diospa animacuylla Pablo! Imayca testïgünö
Palabran gellgashgachömi nirgan: cay Jerusalénchö nogapag willacurnin
‘Marcayquipa mandacugnin runataga musyatsicungayquinölla, Romachöpis
ama maldiciunanquitsu.ٔॸٚ willacurnin musyatsicunqui.”
6ॸTsay llapan goricashgacunachö

waquincag saduceocuna y fariseocuna Pablota wañutsiyänanpag


cayanganta tantiyasquirmi, jinchi yachatsinacuyangan
gayaycachaypa Pablo nirgan: 12ॸTsaypa waränin allegnam
“Waugecuna, nogaga fariseom cä, waquincag judiucuna Pablota
fariseo casta runacunapa tsurin car. wañutsiyänanpag yachatsinacurnin
Gamcunaga juzgaycäyämanqui, fariseo jurar niyargan: “Quiquïcunapa contran
caynïwan wañushgacuna maldiciunädu cayänäpagmi juracuyä, ni
cawayämunnanta criyingäraycum.” imata micuyta micuyänäpag ni
7ॸPablo tsaynö niycuptinnam, yacullatapis upyayänäpag Pablota mana
fariseocunawan saduceocuna wañutsirga.” 13ॸChuscu chunca mas
quiquincuna pura discutirnin gallaycur, runacunam tsaynö jurarnin
tsaynö goricashga caycarnin compromëticushga cayargan.
raquicasquiyargan. 8ॸ(Saduceocunagam 14ॸTsaynam sacerdöticunapa

Hch 23.5 Ex 22.28.


295 ȸƄæȸϘґॷ23

mandagnincunaman y judiucunapa runacunam tsincaycur shuyarnin


respetashga mandacug Pablota wañutsiyänanpag jurayashga:
auquinnincunaman aywaycur niyargan: ‘Quiquïcunapa conträcuna
“Nogacunam quiquïcunapa contran maldiciunädu cayänäpagmi juracuyä,
maldiciunädu cayänäpag juracuyashcä, mana ni imata micuyänäpag ni
mana micuyänäpag ni yacullatapis yacullatapis upyayänäpag Pablota
upyayänäpag Pablota mana wañutsirga. manarag wañutsirga.’ Tsaymi cananga
15ॸCananga gamcuna waquincag tsay runacuna caychöna listo
goricashga autoridäcunawan shuyaraycäyan, mañayäshungayquita
comandantita mañayay, waray cay änisquir apatsinayquillatana.”
puntayquicunaman Pablota yapay 22ॸTsaypitanam comandanti tsay

apatsimunanpag. Tsaytaga yachayllapa jöventa alvertir despedirgan: “Tsay


mañayanqui ‘Mas shumag llapan willamangayquita ama ni pitapis
tapuyänäpagmi wanayä’ nirlla. Pero willacunquitsu.”
nogacunanam listo shuyaraycäyäshag
cayman manarag chätsiyämuptin Gobernador Félixpa puntanman
wañuscatsiyänäpag.” Pablota apatsiyangan
16ॸPero paninpa ollgo wawan Pablota 23ॸTsay comandantinam ishcag

wañutsiyänanpag yachatsinacushga capitannincunata gayascatsirnin


cayanganta musyasquirmi, cuartelman ordenar nirgan: “Sas alistayay ishcay
cörrilla willagnin aywargan. pachac soldäducuna chaquillapa y sogta
17ॸPablonam tsaychö jucnin capitanta chunca soldäducuna cawalluwan y
gayasquir nirgan: “Cay jöventa ishcay pachac soldäducuna
comandantiman saslla pushaycuy, juc lansancunawan, canan pagas las nueve
noticiatam comandantita willanan.” Cesareaman aywayänayquipag.
18ॸCapitannam tsay jöventa pushaycur, 24ॸTsaynölla tsay prësu gaycuraycag

comandantita nirgan: “Tsay Pablota apayänayquipag juc cawalluta


gaycuraycag prësu Pablom montananpag alistasquir, mana ni ima
gayaycamarnï rugamargon, cay jöventa päsashga sänullata gobernador
gamman pushamunäpag. Cay jövenshi Félixman chätsiyänayquipag.”
juc noticiata willashunqui.” 25ॸPaycunawannam juc cartata
19ॸComandantinam tsay jöventa apatsirgan, caynö gellgarcur:
maquipita achcurcur, juc läduman 26ॸ“Comandanti Claudio Lisiasmi

apaycur tapurgan: “¿Imatatan cay cartata gellgamun, alläpa


willamayta munanqui?” respetashga gobernador Félixman
20ॸTsay jövennam nirgan: saludarniqui: 27ॸCay apatsimungä
“Judiucunam yachatsinacuyashga runatam judiucuna prësu achcusquir
gamman shamuycur wañutsiyänanpag caycäyaptin,
rugayäshunayquipag, waray llapan romäno ciudadänu canganta
autoridäcuna goricäyanganpa musyasquirnin soldäducunawan
puntanman Pablota apatsinayquipag. aywar libramushcä. 28ॸTsaynö
Paycunaga tsaynö yachayllapam librasquirnam imapita juzgayangata
mañayäshunqui: ‘Mas alli musyanäraycu, judiucunapa llapan
tapupäyänäpagmi wanayä’ nirlla. 21ॸPero autoridänincuna goricäyanganpa
ama criyinquitsu, chuscu chunca mas puntancunaman apargä.
ȸƄæȸϘґॷ23ٍॷ24 296

29ॸTsaychönam quiquincunapa niyangan abogäduncuna pushashga


leynincunallapag acusayargan: ‘Cay chäyargan. Tsaycunam gobernador
runaga manam leynintsiccunata Félixpa puntanman chäyargan, Pablota
cumplintsu’ nir. Pero nogaga acusayänanpag. 2ॸPablota
wañunanpagnöga manam ni ima apascayämuptinnam, tsay abogädu
jutsanta tarirgätsu ni siquiera Tertulo Pablota acusarnin gallaycur
carcelman gaycuyänanllapagpis. gobernador Félixta nirgan:
30ॸPero judiucuna wañutsiyänanpag “Gamcunatam alläpa agradëcicuyag
pacayllapa yachatsinacuyanganta señor gobernador, cay marcäcunachö
musyasquirmi, canan tsay gamcagman shumag tranquïlo alli päsacuychö
apatsimushcä. Tsaynöllam chiquignin catsiyämangayquita. Tsaynöllam alläpa
judiucunatapis mandashag, imatapis agradëcicuyag alli yachayniquiwan
Pablopa contran cayanganta gampa naciunnïcunachö atsca mejöracunata
puntayquichörag arreglayänanpag.” rurangayquita. 3ॸTsay llapan imayca
31ॸSoldäducunanam comandantincuna rurangayquitam maytsaychöpis
ordenarnin mandangannölla, Pablota agradëcicurnin cushishga chasquiyä,
pusharcurnin Antipatris niyangan alläpa cuyay respetashga gobernador
marcayag pagasllapa aywayargan. Félix. 4ॸPero tiempuyquita mana alläpa
32ॸTsaypa waräninnam chaquillapa perditsinagpag rugashayqui, juc
aywashgacag soldäducuna Jerusalénchö ratïtulla llapan parlanmungäta
cuartelman cutiyämuptin, wiyaycamänayquipag.
cawalluncunawan aywashgacag 5ॸ“Cay runatam tariyashcä imaypis

soldäducunaga Pablowan pagta aywar runacunata piñanacatsir


sïgiyargan. 33ॸCesareaman chaycurnam timpullyaycätsigta maytsay entëru
carta apayanganta gobernador Félixta munduchö, llapan judiucunata
entregaycur, Pablotapis entregayargan. raquicätsir puriycagta. Tsaynöllam
34ॸTsay gobernador Félix cartata nazareno niyangan secta grüpupa
liyisquirnam, Pablota tapurgan maypita mandagnincuna. 6ॸTsaynö yachatsicur
canganta. Tsaynam Ciliciapita canganta Jerusalénchö templöcunapa contran
musyasquir, 35ॸgobernador Félix nirgan: mana allicunata parlar despreciaptinmi,
“Cayman shamuycur contrayquicuna nogacuna prësu achcuyargä. 7ॸ[Tsaynam
acusayäshungayquitam wiyashayqui.” comandanti Lisias shamuycurnin amälas
Tsaypitanam Herodespa palacionchö gechucayämar nirgan: ‘Cay runata pipis
carcelman gaycusquir, Pablota demandarnin juzgarga gampa
cuidayänanpag wardiacunata puntayquiman shayämunäpag.’]
mandarnin churargan. 8ॸCananga quiquiquicuna tapuyay cay

llapan acusayangä rasumpa imapita


Gobernador Félixpa puntanchö cangantapis musyayänayquipag.”
Pablo defendicurnin parlangan 9ॸTsaychö llapan judiucunapis tsay

24
1ॸPitsga
junag päsasquiptinnam, abogädu ningannöllam llapan parlar
mas mandacug sacerdöti niyargan: “Abogädu Tertulo ninganga
Ananias waquincag respetashga rasumpacagmi” nir. 10ॸGobernador Félix
mandacug auquincunawan Tertulo Pablo parlananpag sëñasta ruraptinmi,

Hch 24.7 Unaycag waquin gellgashga librucunachö manam cantsu.


297 ȸƄæȸϘґॷ24

Pablo nirgan: “Alläpa cushishgam costumbricunapag mandamientucuna


defendicurnin gampa puntayquiman llapan mandacunganta cumplirnin
presentacamü. Nogaga rasumpam puriƿcäcur mayllacusquirmi,
musyä gamga cay naciunchö atsca templuman aywargä. Tsaychöga manam
watana juez cangayquita. 11ॸGamga maytsicag runacunawantsu caycargä ni
quiquiqui rasumpa musyanayquipag ima büllatapis rurarnin timpullyätsirtsu.
runacunata tapuy, nogaga tsayragmi 19ॸAsia provinciapita shamug

chunca ishca junag Jerusalénman Dios judiucunapis quiquillä Dios Yayata


Yaya adorag chamungä. 12ॸNogataga adoraycagtam tariyämargan. Tsay
manam ni piwan discutinacur runacunam cayman shamuycur nogapa
templuchöwan Dios Yayaman conträ acusayämanman, si noga
mañacuyänanpag goricäyänan rasumpa imatapis mana allicunata
wijicunachö ni tsay marcapa rurashga captïga. 20ॸSinöga caychö
juclänincunachöpis mana allicunata caycag runacuna willacuyätsun,
yachatsicurnin runacunata judiucunawan llapan mandacug
timpullyaycätsigtaga cay autoridäcuna goricäyanganchö
acusamagnïcuna tariyämashgatsu. acusayämar, mana alli rurangäcunapita
13ॸCaychö canan acusayämag culpayog cangäta. 21ॸMaypischi
runacunaga manam ni imanö ni imapita acusayämanga autoridäcunawan llapan
acusayämangantapis pruebayta goricashga caycäyaptin, jinchi
puediyämantsu. 14ॸPero juctam sïga gayaycachayparag llapanpa puntanchö
rasumpacagta willashayqui, unay ningäpita: ‘Canan junagmi gamcuna
ayllücuna adorayangan Diospa mushog juzgaycäyämanqui wañushgacunata
näninnö Palabran Dios Yaya rasumpa cawatsimunanpag
yachatsicuyangannölla quiquin Dios canganta criyicuptï.ٔॸٚ
Yayata adoraptï, paycuna secta 22ॸTsayta wiyaycurnam, gobernador

niyangan mushog grüpupitam nir Félix mushog nänipagnö Diospa


acusayämanganta. Nogaga Dios Yayata Palabranpag allish musyarnin, tsay
servirnin cumplï, unaycag profëtacuna asuntuta jucpunpagna dëjasquirnin
ley librucunachö gellgayangannöllam. nirgan: “Comandanti Lisias shamurnam,
15ॸNogapis paycunanöllam alli rurag o cay asuntupag mas willamanga,
mana alli rurag wañushgacunatapis, gamcunachö ima päsangantapis
Dios Yaya juc junag cawatsimunanpag rasumpa musyarnin arreglayänagpag.”
canganta conƿacurnin criyicur 23ॸTsaynam gobernador Félix capitanta

shuyaraycä. 16ॸTsaymi nogaga imaypis gayasquir mandargan, Pablota


allillata rurarnin limpiu concienciayog cuartelchö gaycarätsir sïgitsinanpag.
shumag cawacuyta tïrä, Dios Pero ichic librita dëjarnin amïgoncuna
Yayapawan runacunapa puntanchöpis. watucarnin serviyänantapis mana
17ॸ“Juc ishcay watacuna maytsay amatsananpag.
entëru marcacunapa purisquirmi, cay 24ॸTsaypita juc ishcay

Jerusalénman cutimurgä criyicug junagcunatanam, gobernador Félix


waugecuna wactsacunata judiu casta warmin Drusilaswan yapay
yanapayänanpag limushna cutirnin chargan. Tsaynam gobernador
goriyangantawan Dios Yayapag Félix Pablota gayatsiyämunanpag
ofrendacunata apamur. 18ॸTsay mandasquir wiyargan, llapanta willacur
ȸƄæȸϘґॷ24ٍॷ25 298

yachatsicungantawan Señor nänillachöna wañutsiyänanpag. 4ॸPero


Jesucristoman imanö criyicur cawacuna gobernador Festonam contestargan:
canganta. 25ॸPero Dios Yaya “Pablo Cesareachö prësu caycanganman
munangannö alli rurag cayninwan quiquï cutinäpag ichicllanam faltaycan.
quiquintsic imanö controlacurnin 5ॸTsaymi gamcunapa autoridäniquicuna

shumag alli cawacur, cay mundu nogawan pagta Cesareaman


ushacanganchö Dios Yaya aywayätsun, si tsay runa imatapis mana
juzgamänapagwan mana ushacag allicunata rurashga captinga, tsaychö
cawayta tarinapag Pablo parlanganta juzgarnin acusayänanpag.”
wiyaycurmi, gobernador Félix 6ॸGobernador Festo Jerusalénchö juc

mantsacarnin nirgan: “Canan aywacuy. semäna o mas pärasquirnam, tsaypita


Tiempu cangan öranam yapay Cesareaman cutirgan. Tsay waräninnam
gayatsimushayqui” nir. llapan autoridäcuna goricäyänan
26ॸTsay gobernador Félixga Pablota wajichö justiciata ruragcunam
libri dëjaycunanpag gellayta jamacunaman jamaycur, Pablota
päganantam shuyarargan. Tsaynöpam apayämunanapag mandargan.
casi segïdu Pablota parlapänanpag 7ॸTsayman Pablo yaycusquiptinnam,

gayatsirgan. 27ॸTsaynömi Pablota ishcay Jerusalénpita chämushga atscag


wata entëru catsiyargan. Tsaynam Félix judiucuna Pablopa lädunman
gobernador cayninta dëjasquiptin, witiycurnin, tucuyläya mana
paypa rantin gobernador yaycurgan allicunawan acusayargan. Tsaynö
Porcio Festo shutiyog runa. Gobernador acusarpis manam ni imawan pruebayta
Félix aywacurnam, llapan puediyargantsu, tucuyläya
judiucunawan alli quëdayta munarnin manacagcunata parlar. 8ॸPablonam
Pablo prësu gaycuraycagta dëjasquir quiquinpa janan defendicurnin nirgan:
aywacurgan. “Nogaga manam ni ima mana allitapis
rurashcätsu ni judiucunapa leyninpa
Gobernador Festopa puntanchö contran ni templupa contran ni
Pablo parlangan Romachö mandacug emperador Cesarpa

25
1ॸTsaypitanam Festo niyangan contran.”
runa gobernador cargota 9ॸPero gobernador Festo judiucunawan

chasquinanpag chaycamur, quimsa alli quëdayta munarmi, Pablota


junag päsasquiptin Cesareapa y tapurgan: “¿Jerusalénman aywayta
Jerusalénpa aywargan. 2ॸTsaychönam munanquicu, tsaychö cay
sacerdöticunapa mandacug problëmayquita arreglanagpag?”
autoridänincunawan mas importanticag 10ॸPablonam contestargan: “Nogaga

judiucuna, gobernador Festopa Romachö emperadorpa autoridänincuna


puntanman chaycur Pablopa contran goricäyänan wajichömi caycä,
denunciata churayargan. 3ॸTsaynö tsaychömi imata rurashga captïpis
quëjacurmi especialmente gobernador juzgayämänan. Señor gobernador gam
Festota mañayargan, prësu gaycuraycag musyangayquinömi nogaga ni ima
Pablota Jerusalénman apatsinanpag. mana allitapis rurascätsu judiucunapa
Tsay judiucunaga yachatsinacuyashgam contran. 11ॸSi imatapis alläpa mana allita
cayargan, Pablota Jerusalénman wañunäpagnö rurashga captïga, jina
apayaptinga manarag chagta wañutsiyämätsunpis manam nëgacütsu.
299 ȸƄæȸϘґॷ25

Pero si paycuna acusayämangan mana apayämunanpag mandargä. 18ॸPero


rasumpa caycaptinga, manam ni pipapis Pablopa contran acusagnincunaga
derëchun cantsu paycunaman manam ni ima mana allita rurangatapis
entregayämänanpag. ¡Tsaymi noga acusayargantsu, ‘Alläpa mana
päsita mañayag Romachö quiquin allicunatach cay runaga rurashga’ nir
emperador rey Cesar juzgamarnï yarpangannöga. 19ॸPablopa contran
arreglamänanpag!” acusarninga parlayargan,
12ॸTsaynam gobernador Festo quiquincunapa religionnincunallapagmi.
consejëruncunawan parlasquir nirgan: Tsaynöllam acusarnin niyargan:
“Romachö emperador Cesar ‘Pabloga juc runa Jesús niyangan
juzgashunayquipag päsita wañunganpita cananga cawaycanmi’
mañangayquipitam, emperador nirmi willacun nirllam. 20ॸTsay asuntuta
Cesarman imanöcarpis aywanayqui.” mana imanö arreglayta puedirmi,
Pablota tapurgä si Jerusalénman
Rey Agripapa puntanchö aywayta munanganta cay llapan
Pablo parlangan acusayanganta arreglanäpag. 21ॸPero
13ॸJuc ishcay junagcuna Pabloga quiquinmi päsita mañamashga
päsasquiptinnam, rey Agripawan Romachö mas mandacug
Berenice Cesareaman gobernador Festo emperadornintsic rey Cesarman
saludarnin felicitag aywayargan. 14ॸTsay apatsinäpag. Tsaynöpam noga
Cesareachö unayyag cayaptinmi, ordenashcä caychö prësu sïginanpag
gobernador Festo rey Agripata willargan asta apatsiyta puedingäyag.”
Pablopa problëmanta. Tsaynam nirgan: 22ॸTsaynam rey Agripa Festota nirgan:

“Caychömi juc runa gaycuraycan, “Nogapis tsay runa parlanganta


gobernador Félix prësu dëjangan. wiyaytam munä.”
15ॸJerusalénchö caycaptïmi Gobernador Festonam contestargan:
sacerdöticunapa mandacug “Waray öram payta wiyanqui.”
autoridänincunawan judiucunapa
respetashga mandacug auquinnincuna, Rey Agripapa puntanchö
Pablota contran denunciata nogaman Pablo cangan
presentar mañayämargan acusarnin 23ॸWaränin allegnam rey Agripawan

condenanäpag. 16ॸTsaynam contestar Berenice chaycurnin alläpa cushicuypag


nirgä: ‘Romapita autoridäcunapaga alli ternuncunawan desfïlarnin tsay
manam costumbrincunatsu juc runata jatun sälaman yacuyargan, llapan
llutallaga wañunanpag condenayga, soldäducunapa mandagnin
tsay acusayangan runata comandantinticunawan y tsay marcapa
contrancunawan cära cära mas importanticag llapan
tincunacaycatsir, defendicunanpagwan autoridäcunawan pagta. Tsaynam
imapita acusayanganta manarag gobernador Festo Pablota
shumag shimpinacatsir musyarninga.’ apayämunanpag mandangannö
17ॸTsaynöpam Jerusalénpita chaycatsiyämuptin, 24ॸnirgan: “¡Rey
cutiscamurnin tiemputa mana perdirlla, Agripa y caychö nogacunawan
waränin junag autoridäcuna llapayqui goricashga caycag señor
goricäyänan wajichö justicia ruracuna autoridäcuna, caychömi caycan tsay
jamacunaman jamaycur, tsay runata acusayangayqui runa! Llapan
ȸƄæȸϘґॷ25ٍॷ26 300

judiucunam tucuyläya acusacioncunata musyanquinam, llapä judiucunapa


apayämushga paypa contran, costumbriycunatawan imacunapag
Jerusalénpitawan cay Cesarea discutir cayangätapis. Tsaymi cananga
marcapitapis. Tsaynö acusarnin rugag cay llapan parlamungäta shumag
gayaycacharmi ni imaypis payta pacienciayquiwan
wañutsinäpag mañayämayta dëjayantsu, wiyaycamänayquipag.
‘tsay runaga amana cawatsuntsu’
niyämar. 25ॸPero nogapagga manam Pablopa puntacag cawaynin imanö
parëcemantsu ni ima mana allitapis cangan, manarag Señor
rurangan pay wañunanpagnöga. Tsaynö Jesucristoman criyicuptin
caycaptinpis quiquinmi päsita 4ॸ“Llapan judiucunam musyayan

mañamashga Romachö emperador rey marcächöpis imanö wamra


Cesar juzgananpag. Tsaynö quiquin cangäpitawan Jerusalénchö
mañamanganpitam noga änishcä payta paycunawan pagta alli cawacurnin
apatsinäpag. 26ॸPero señornï shumag portacungäta. 5ॸTsaynöllam
emperadorman rasumpacagta mana ni paycuna musyayanganöpis si declarayta
imanö paypa contran gellgayta munarga willayäshunquiman imaypis
puedirmi, llapayquipa fariseo cangäta. Fariseo secta grüpuchö
puntayquicunaman apatsimurgö. carga llapan runacunapitapis masmi,
Llapanpitapis masga gampa religionnintsicchö leycuna
puntayquiman allish mandacug rey mandacunganta cäsurnin llapanta
Agripa apatsimurgö, shumag allipa cumplintsic. 6ॸTsaynöpam canan llapan
tapupaycamuptiqui Romachö mas judiucuna chiquiyämar cayman
mandacug emperadorman imapita demandayämashga, unaycag
apatsingäta gellganäraycu. 27ॸManach aylluntsiccunata Dios Yaya
allitsu canman imapitapis äningancunata cumplinanpag canganta
acusayanganta mana willar, juc prësuta shuyaycangantsicta willacuptï.
mas mandacug rey Cesarman 7ॸNogantsicpa chunca ishcay casta

apatsiptïga.” miraynintsic shamug israelcunapis, Dios


Yaya änicunganta cumplinantam
Pablo rey Agripata willan llapan shuyaräyargan. Tsaynöpam Dios Yayata
ima rurangancunata servirnin pagasta junagtapis adorayan.

26
1ॸTsaynam rey Agripa Pablota Tsaycunata criyicuptïmi, rey Agripa,
nirgan: “Cananmi sïga llapan judiucuna manacagta
defendicurnin parlamuyta puedinqui.” acusayäman. 8ॸ¿Imanirtan gamcunaga
Pablonam maquinta pallarcurnin, mana criyiyämanquitsu, Dios Yayaga
parlar gallaycur nirgan: wañushgacunata cawatsimunganta?
2ॸ“Alläpam cushicü alläpa respetashga

mandacug poderöso Señornï rey Agripa, Pablo willacun Señor


canan gampa puntayquichö Jesucristoman criyicugcunata
defendicurnin parlamungäta, llapan gaticachanganta
judiucuna conträ tucuyläyäpa 9ॸ“Puntataga quiquïmi Nazaretpita

imaycawan acusayämar Señor Jesucristoman criyicugcunapa


demandayämanganpita. 3ॸAlläpa contran imaycata rurayta yarparnin,
respetashga señorllä gamga 10ॸJerusalénchö criyicugcunapa contran
301 ȸƄæȸϘґॷ26

tucuyläya imayca mana allicunata librashayqui judiucunapitawan mana


rurargä. Sacerdöticunapa mas judiucagcunapitapis, canan
mandagnin sacerdöticuna paycunaman aywanayquipag
autorisäyämaptinmi, maytsicag mandarniqui. 18ॸCananmi paycunaman
criyicugcunata carcelman gaycatsir, mandag imayca ñawincunata quichagnö
wañutsiyaptinpis paycunawan acuerdu allicagcunallata yachatsicurnin
cargä. 11ॸMaytsica cutim llapan willacunayquipag, imayca
criyicugcunata alli castigargä tutaypaychönö mana alli
criyicuynincunata dëjar Señor ruraynincunata dëjasquir actsichönöna
Jesucristopa contran cayänanpag shumag cawacuyänanpag. Tsaynö alli
obligargä. Tsaynö llapan criyicugcunapa cawacurga mananam Supaypa
contran alläpa piñashga carmi, Dios mandädunchönatsu cawacuyanga,
Yayaman mañacuyänanpag goricäyänan arepenticurnin Dios Yaya munangannö
wajicunamanpis ashignin aywargä. shumag alli cawacurnin. Tsaynöpa
Tsaynöllam juclä caru marcacunachö nogaman rasumpa ƿrmi criyicurnin,
criyicugcunamanpis ashisquir llapan jutsancunapa perdonnintawan
gaticachagnincuna aywargä. Dios Yayapa criyicug wamrancunapita
juc erenciata chasquiyänanpag.’
Pablo yapay willacun Señor
Jesucristoman imanö criyicunganta Revelaciunchö ricanganta Pablo
12ॸ“Tsaynö rasumpa cäsungan
gaticacharnin achcusquir
apamunäpagmi Damascoman aywargä, 19ॸ“Tsaynömi alläpa respetashga rey

sacerdöticunapa mas mandagnin Agripa, cielupita revelaciun


sacerdöticuna juc autorisacionta chasquingäta cumplir, 20ॸpuntataga tsay
aparcatsir mandayämaptin. 13ॸPero willacuyta Damascochö caycag
nänita aywaycaptïnam, reyllä Agripa, runacunatarag willacurgä. Tsaypitanam
pullan junag altu cielupita entëröman Jerusalénchö y entëru Judea
tumat y nogawan aywagcunapamanpis marcachöwan mana judiucagcunatapis,
juc actsi rupaypa atsicyayninpitapis arepenticurnin jucläya alli ruragman
masrag atsicyaycamurgan. 14ॸTsaynam ticrar Dios Yayaman cutiyänanpag
llapä patsaman shicwasquir wiyargä, juc invitarnincuna yachatsicur willacurgä.
voz hebreo parlaychö nimagta: ‘Saulo, Tsaynöllam yachatsicurgä rasumpa
Saulo ¿imanirtan gaticachämanqui? juclä alli rurayman ticrashga carga,
Quiquillayquim mana allita rurarnin rasumpa alli ruragna cayanganta
däñacuycanqui, imayca garuchapa musyatsicuyänanpag. 21ॸTsayta
puntanchö püyawan tucshicugnö.’ willacurnin yachatsingäpitam judiucuna
15ॸTsaynam nirgä: ‘Señor, ¿pitan templuchö prësu achcuscayämar,
canqui?’ Señornam contestamargan: wañutsiyämayta munayargan. 22ॸPero
‘Nogaga Jesúsmi cä, tsay gam Dios Yayapa poderöso cayninwan
chiquirnin gaticachaycangayqui. 16ॸPero imaycachöpis yanapamaptinmi, asta
sharcur ichiy, gamtam yuripurgog cananyagpis paypa Alli Willacuyninta
nogata servimar canan llapan wactsacunatawan mas importanti
ricangayquitawan nogapita runacunatapis willacurnin jinchi caycä.
ricänayquipag cangancunata imayca juc Nogaga manam ni pitapis unay
testïgünö willacunayquipag. 17ॸGamtam profëtacuna y Moisés canan tiempuchö
ȸƄæȸϘґॷ26ٍॷ27 302

llapan päsananpag canganta ƿrmi criyicugman ticrayänanpag aunqui


gellgayangancunapita mastaga yaparcur mana cadenashga gaycurarpis.”
willacütsu. 23ॸPaycunam willacuyargan: 30ॸTsaynam rey Agripa ichircuptin,

‘Diospita Shamushga Cristom alläpa gobernador Festopis Berenicewan pagta


sufrirnin wañusquir, llapan y tsaychö llapan jamaycagcunapis,
wañushgacunapita mas puntata 31ॸyargosquirnin jucläman aywayargan

cawamunga. Tsaynöllam imayca tsay asuntupa parlag. Tsaynam


actsichönö alli cawacuypa willacunga, quiquincuna pura ninacuyargan: “Cay
cay llapan entëru runa manam ni ima mana allitapis
marcantsiccunachöwan maytsay entëru rurashgatsu wañunanpagnöga, ni
mundu naciuncunachöpis.ٔॸٚ siquiera carcelchö
gaycuränanllapagpis.”
Rey Agripa criyicug ticrananpag, 32ॸRey Agripanam gobernador Festota
Pablo convencitsiyta munangan nirgan: “Cay runataga libri
24ॸPablo defendicurnin tsaycuna dëjaycümanmi cargan, si quiquin
llapanta parlaptinmi, gobernador Festo Romachö emperador Cesar juzgananpag
jinchi gayaycachaypa nirgan: “¡Gamga mana mañashga captinga.”
löcucu canqui Pablo! Alläpa estudiarmi
löcuna ticrashcanqui.” Pablota Romaman apatsiyangan

27
25ॸPero Pablonam contestargan: 1ॸTsaypitanam Italiaman
“Manam löcutsu cä, alläpa respetashga mandayämänanpag
gobernador Festo. Tsaypa rantinmi cay autoridäcuna acuerduta rurasquir,
llapan ningäcunaga rasumpacag Pablotawan waquincag prësucunata,
allicunallata yachatsicungä. 26ॸCaychömi emperador niyangan tröpapa capitannin
rey Agripa caycan, cay llapan Julio niyanganman entregayämargan.
parlamungäcunata rasumpa musyarnin. 2ॸTsaynam buquiman lätarcur aywar,

Tsaynöpam ni imapita mana Adramitio puertupita Asia


mantsacurnin paypa puntanchö provinciacunachö puertucunaman
parlamü. Nogaga musyämi rey Agripa yargoycag büquiwan aywacuyargä.
cay llapanta imaycatapis rasumpa Tsaychömi nogacunawan Aristarcopis
musyanganta, cay llapan caycargan, Tesalonica provincia
päsaycagcunaga pacayllapa juc Macedonia marcapita.
cuchuchö mana päsashga captin. 3ॸTsaypa waränin Sidon puertuman
27ॸ¿Gamga criyinquicu alläpa chaycuyaptïnam, capitan Julio Pablota
respetashga rey Agripa, Dios Yayapa alläpa allish atendirnin dëjargan,
unay profëtancuna gellgayanganta? amïgoncunaman visitag
Nogam sïga rasumpa crïyï.” aywananpagwan paycuna shumag
28ॸRey Agripanam contestargan: atendiyänanpag. 4ॸSidonpita
“¿Acäsu cay ichic tiempullachöcu Señor yargosquirnam wayra tsapäyämaptin
Jesucristoman criyicunäpag Chipre ishlayag lamar cuchullanpa
convencitsimanquiman?” aywayargä, alläpa wayrarnin gepallapa
29ॸPablonam nirgan: “Ichicllapapis o cutitsiyämaptin. 5ॸTsaynö lamarpa
atscapapis Dios Yayamanmi mañacuycä aywarmi Cilicia costapawan Panƿlia
pay gamtawan caychö llapan costa tsimpancunapa päsarnin, Licia
wiyaycämagcunatapis, noganö rasumpa marcachö Mira puertuman chäyargä.
303 ȸƄæȸϘґॷ27

6ॸCapitan Julionam tsaychö juc wayrar gallaycamuptin, alli tiempuna


büquita tarirgan, Alejandria puertupita canganta yarpar büquipa anclanta
Italiaman aywaycagta. Tsay pascasquir Creta costa cuchullanpa
büquimanmi lätatsiyämargan viajarnin yargosquirnin aywayargä. 14ॸPero ichic
sïgiyänäpag. 7ॸTsaynam atsca unay rätullana aywacäyaptïmi, rupay
junagcunarag despaciolla aywarnin, yargamunan janagcagläpita alläpa
alläpa ajata Cnido puertu tsimpanman shucucuy wayra yuriscamur büquitapis
chäyargä. Tsaychöpis llutanmanpa cäsi ticracätsirnin, 15ॸjucläpa aparnin
wayra alläpa wayrämuptinmi, Salmon garachar gallaycurgan. Tsay wayra
tsimpanpa päsarnin Creta ishla büquita llutancagläpa apaptinmi, wayra
cuchunllapa tumayämurgä. 8ॸTsaynö shamungancagläpa mana sïgiyta
tumamurmi costa cuchun ishlallapa puedirnin wayra apayämanganllapa
alläpa ajata büquiwan aywar, apënas aywayargä. 16ॸTsaynö aywarmi Cauda
Laseapa lädunchö Puertos Buenos niyangan juc ichic ishla wagtanpa päsar,
niyangan puertuman chäyargä. manana jinchi wayrämugchö ichichag
9ॸTsaynö demorayangäyag tiempu salvacunapag lanchata büquiman alläpa
päsasquiptin alläpa tamya tiempu afanacur lätascatsirnin watäyargä.
chämugnöna captinmi, büquiwan 17ॸTsaynö lanchata büquiman

lamarpa viajayga alläpa peligruna lätascatsirnin watasquirmi, büquita


cargan. Tsaymi Pablo consejarnincuna wascacunawan alli watarnin
nirgan: segurayargan, mana sogsicarnin
10ॸ“Señorcuna, nogapagga cay viäjiga witsicänanpag. Tsaypitanam Sirte
alläpa peligrum, büquitawan llapan niyangan agosha arenïllaman chänanta
cargacunatapis jancat perdisquir, asta mantsacur, büquita apagnin vëlanta
nogantsicpis jundicarnin wañur bäjasquirnin wayra apanganllanpa
ushacänapag.” aywayargä. 18ॸTsaypa waräninpis alläpa
11ॸPero soldäducunapa capitan wayrantin tamya büquita ñututsignö
Julionam büquipa ämuntawan büquita captinmi, carganta lamarman jitayta
manejag capitanta mas cäsurnin, Pablo gallaycuyargan. 19ॸTsaypita quimsa
consejangantaga cäsurgantsu. 12ॸTsay junagtanam quiquincunapa
Puertos Buenos niyangan puertuga, maquincunawan büqui aywananpag
tamya witsay quëdacuyänanpag mana llapan controlagnincuna apayangantapis
allinö captinmi, cäsi llapan yarpäyargan lamarman jitarpariyargan. 20ॸAtsca
tsaypita yargosquir aywarnin junagcuna rupaypa atsicyaynintawan
Feniciaman imaycanöpis chayta. Tsay lucërocunatapis manana ricarmi, tsay
Feniciachömi puertu Creta cargan, mantsacaypag wayrantin tamya büquita
wayrawan alalay tamya tiempuchöpis, jundicätsiyta munaptin, salvacäyänäpag
janagpita ni urapitapis wayrä shamur cangantaga yarpäyargänatsu.
allish goñu marca. 21ॸTsaychö atsca junagcunana mana ni

imatapis micurnin cayaptïmi, büquichö


Lamar rurinchö alläpa aywag llapan runacunapa puntanman
mantsacaypag wayrarnin ichiycur Pablo nirgan: “Señorcuna,
tamyangan mejormi canman cargan, nogata
13ॸTsaynam viajarnin sïgiyta cäsuyämar Cretapita mana
yarpaycäyaptï urapita shumag yangalla yargamushgaga. Tsaynö mana
ȸƄæȸϘґॷ27 304

yargamurga manam caynö soldäduncunata willarnincuna nirgan:


imaycantsicta perdishwantsu ni imapis “Si cay marinërucuna büquichö mana
päsamashwantsu cargan. 22ॸTsaynö quëdayaptinga, manam gamcuna
captinpis cananga ama desanimacurnin salvacäyanquitsu.”
llaquicuyaytsu, manam ni 32ॸTsaynam soldäducuna ichichag

maygantsicpis wañushuntsu, aunqui salvacug lanchacuna watarangan


büqui ushacaptinpis. 23ॸCanan pagasmi wascacunata rogosquiyargan, yacuman
paypa car servingä Dios Yayapita shicwayänanpag.
shamug juc angel lädüman 33ॸPatsa warämuy madrugädunam,

yuripascamar, 24ॸnimashga: ‘Ama llapanta imallatapis micuyänanpag


mantsacaytsu Pablo, gamga Romachö consejarnincuna Pablo nirgan: “Ishcay
emperador Cesarpa puntanmanmi semänanam lamarchö imapis päsananta
chänayqui. Tsaymi gamraycu tsay shuyarar ni imata micurnin afanädu
büquichö pagtayqui caycag llapan salvacunapag yarpachacur cayargoyqui.
runacunatapis wañuyänanpita Dios 34ॸTsaymi canan rugayag imallatapis

Yaya alläpa cuyarnin salvanga.’ micurcuyänayquipag. Tsaynö llapayqui


25ॸTsaynöpa cananga señorcuna micuyänayquim wanacan, salvacarnin
animacuyay, nogaga Dios Yayaman caypita cawaycag yargoyta munarga.
criyicurmi rasumpa conƿacü. Tsaymi Pero manam ni mayganpis umanpita ni
nogaga següru cä, tsay angel juc agtsallantapis ograngatsu.”
nimangannölla llapan imaycapis 35ॸTsaynö nisquirnam Pabloga

päsananpag canganta. 26ॸPero maquinwan juc tantata aptacur,


llapantsicmi juc ishlaman chöcarnin llapanpa puntanchö Dios Yayata
sänulla chäshun.” agradëcicurgan. Tsaynö Dios Yayata
27ॸIshcay semäna viajayangächönam agradëcicusquirnam, tantata paquisquir
pullan pagas, lamar Adriatico micur gallaycurgan. 36ॸTsaynam
ninganchö alläpa wayra wacman waquincagcunapis animacusquirnin,
cayman apaycachaycäyämaptin, büqui llapan micuyargan. 37ॸTsay büquichö
manejag marinërucuna patsaman llapä aywagcunaga cayargä, ishcay
chaycäyangätana tantiyasquiyargan. pachac ganchis chunca sogtam.
28ॸTsaychö yacupa jundunta 38ॸTsaynö llapan munayanganyag pacha

mëdiaptinmi, quimsa chunca sogta junta micusquirnam, trïguta lamarman


metrullana cargan. Tsaypita mas ichic jichasquiyargan büquita mas
washaläninchö yapay mëdiaptinnam, ancashyätsiyänanpag.
ishcay chunca ganchis metrullana
cargan. 29ॸTsaynam rumicunawan Büqui jundicarnin ushacangan
chöcasquinanta mantsacur, chuscu 39ॸPatsa warascamuptinnam
anclacunata büquipa gepan lamarman marinërucuna, tsay patsata ni may
jitarpur, Dios Yayaman mañacurnin marcachö cangantapis regeyargantsu.
patsa warämunanta shuyaräyargan. Pero tsaypitanam öla mana jinchi
30ॸPero marinërucunanam büquipita chänan shumag pläyata ricasquir, tsay
geshpiyta yarpar, büquipa puntanman pläyaman büquita chätsiyta munar
anclacunata bäjatsigtucurlla salvacug imaycanö chätsiyargan. 40ॸTsaynam
lanchata büquipita bäjatsiyargan. 31ॸPero anclata tsarag wascata rogosquirnin
Pablonam capitan Juliotawan anclata lamarchö dëjasquir, büquita
305 ȸƄæȸϘґॷ27ٍॷ28

maypapis munangayquipa apagnin ricaycurmi, tsaychö täcug runacuna


timon watarag wascacunatapis quiquincuna pura parlar niyargan: “Cay
japsïtsiyargan. Tsaynö japsiscatsirnam runaga rasumpa wañutsicug runach.
wayra defrente apananpag puntacag Lamarpita salvacascamuptinpis, Dios
vëlanta altuman sutarcuyaptin, büqui Yayapa rasumpacag juzgacuyninga
wayra pläyaman apayta gallaycurgan. manam cawananta dëjantsu.”
41ॸPero tsaychönam ishcay corriente 5ॸPero Pablonam maquinchö canirnin

yacu tincug agoshachö büquipa warcaraycag vïborata nina


puntancag sengan, mana cuyogpag lunyaycagman tapsisquiptinpis,
jancat jaticasquirgan. Tsaynö puntan maquinta ni ima päsashgatsu cargan.
jaticasquir mana cuyuptinnam, büquipa 6ॸTsaychö llapan runacuna Pablopa

gepanman alläpa öla lagchicarnin maquin sacsaptin imay öra carpis


chämuptin, jancat paquirnin ñutur shicwarnin wañusquinanta llaquicur
gallaycurgan. shuyaraycäyargan. Pero tsaynö Pablopa
42ॸTsaynam soldäducuna llapan maquin mana ni ima päsaptinmi,
prësucunata wañutsiyta munayargan, tsaychö caycag runacuna
mana geshpiyänanpag. 43ॸPero Pablota yarpaynincunata cambiasquir, “Pabloga
salvayta munag capitan Julioga manam juc diosmi” nir, parlarnin
soldäducuna tsaynö wañutsiyänanta gallaycuyargan.
dëjargantsu. Mas bienmi mandargan si 7ॸTsay caycäyangä ishla cercanchömi,

pipis näday yachargan, puntatan tsay ishlachö mas mandacug regeshga


yacuman saltarpur nädarnin tsaqui Publiopa atsca chacrancuna cargan. Paymi
patsaman yargor salvacuyänanpag. allish chasquiyämarnï, quimsa junagyag
44ॸTsay mana nädayta yachagcagna posadatsiyämarnï shumag
büquipa paquishga tablancunata atendiyämargan. 8ॸPubliopa taytannam
achcupacurcur, waquincagpa gepanta achachätsiynintinwan yawarta ishpatsiptin,
nädar aywayänanpag. Tsaynöpam alläpa antsa geshyarnin cämachö
tsaqui patsaman llapäcunapis ujuraycargan. Tsayta musyasquirnam
salvacarnin sänulla chäyargä. paycagpa aywaycur, Pabloga ishcan
maquinta geshyaycag runapa jananman
Pablo Malta ishlachö cangan churarcur Dios Yayaman mañacusquiptin

28 jina öra cuticasquirgan. 9ॸTsay runawanmi


1ॸTsay lamarchö llapäcuna
salvacasquirnam, tsay ishlapa tsay ishlachö waquincag mas
Malta shutin canganta musyasquiyargä. geshyagyashacunapis, Pabloman shayämur
2ॸTsaychö täcug runacunam llapan cuticäyargan. 10ॸTsaynö cuticag
llapäcunatapis shumag chasquiyämarnï maytsicag runacunam, shumag
atendiyämar, alläpa tamyar alalaptin respëtuncunawan tucuyläya
yantawan atsca ninata tsarircatsir imaycacunawan allish atendiyämargan.
witiyänäpag invitayämargan. 3ॸTsaychö Tsaypita büquiman lätarcur
ichic tsaqui yantacunata gorisquir aywacuyänäpagnam, llapan imayca
ninaman Pablo jitaycaptinmi, juc vïbora wanayangäta garayämargan.
nina achachagta mantsarnin geshpir
Romaman Pablo changan
Pablopa maquinta canir
warcacasquirgan. 4ॸTsay vïbora Pablopa 11ॸTsayMalta ishlachö quimsa quilla
maquinchö canirnin warcaraycagta pärasquirnam, tamya tiempu
ȸƄæȸϘґॷ28 306

päsanganyag tsay ishlachö quëdashga wañunäpagnö condenayämänanpag ni


büquiman lätarcur aywacuyargä. Tsay ima mana alli rurangäta mana tarirnin.
büquicuna Alejandriapita shamushga 19ॸPero judiucuna amatsacuyaptinmi,

carmi, letrëroncunapis millïshu noga päsita mañargä caychö emperador


dioscuna Castorpawan Poluxispa Cesar juzgamänanpag, aunqui
ƿgüracuna cayargan. 12ॸTsaynö aywacur judiumajïcunata mana ni imapita
Siracusa puertuman chaycurnam, acusanä caycaptinpis. 20ॸTsaynöpam
tsaychö quimsa junagrag cayargä. canan gamcunata cayman
13ॸTsaypitanam costa cuchullanpa gayatsiyämurgog, ricänacurnin
aywayargä, Regio marcaman parlapänacunapag. Nogaga caychö
chäyangäyag. Tsaypa waräninnam cadenawan watashga gaycuraycä,
urapita witsaypa wayrämuptin, juc llapantsic Israel runacuna Dios Yayapita
junagtarag Puteoli puertuman chäyargä. chasquinapag canganta shuyarar
14ॸTsay marcachö criyicug waugecunata rasumpa criyicungantsicpitam.”
tarisquiyaptïnam, juc semäna 21ॸPaycunanam niyargan:

paycunawan pärayänäpag “Nogacunaga manam ni ima cartatapis


rugayämargan. Tsaynö päran päranmi, Judea marcapita gampagga
Romaman chäyangäyag aywayargä. chasquiyashcätsu. Tsaypita shamug
15ॸRomachö criyicug waugecunaga judiumajïcunapis gampa contrayquiga
paycunacagpa aywaycäyangäta unayna manam ni ima mana allitapis
musyayashga carmi, las Tres Tabernas willayämashgatsu. 22ॸTsaynöpam
niyangan Foro de Apio sitiuyag nogagacunaga gam yarpangayquita
tincugnïcuna shayämurgan. Tsaynö wiyayta munayä. Musyantsicmi cay
atscag criyicugcunata ricaycurnam mushog yachatsicuy sectapa contran
Pabloga Dios Yayata agradëcicurnin maytsaychö runacuna parlayanganta.”
alläpa cushicur mas animacurgan. 23ॸTsaynam juc junagta cïtasquir Pablo
16ॸRomaman chaycuyaptïnam, Pablo juc patsacushga caycanganman maytsicag
cuartuchö caman täcunanpag runacuna goricäyargan. Tsaynö
autoridäcuna änirnin, juc maytsicag goricasquiyaptinnam goyat
soldädullawanna cuidatsiyarganpis. Pablo yachatsicurgan, Dios Yayapa
Mandacuy Reynon imanö shumag
Pablo Romachö cangan canganta. Tsay goricashga
17ॸRomaman chäyangäpita quimsa runacunatanam Pabloga Señor
junagtanam, Romachö mas mandacug Jesucristoman convencitsiyta munar,
judiu autoridäcunata gayatsirgan. unay Moiséspa leynincunachöwan
Tsayman llapan goricascayämuptinnam, Diospa profëtancuna
Pablo nirgan: “Waugelläcuna, nogaga gellgayangancunawan yachatsicurgan.
manam ni ima mana allita rurashcätsu 24ॸPablo tsaynö yachatsicungantam

judiucunapa contran ni unay waquinga chasquirnin criyicuyargan,


aylluntsiccunapa costumbrincunapa pero waquincagcunanam ni juc
contranpis. Tsaynö caycaptinpis, criyiytapis munayargantsu. 25ॸTsaynö
Jerusalénchömi romänocuna mana acuerdu carmi, quiquincuna pura
wañutsiyämänanapag entregayämargan. raquicarnin aywacur gallaycuyargan,
18ॸRomänocunanam libri Pablo caynö ninganta wiyaycur:
dëjaycayämayta munayargan, “Rasuncagtaga quiquin Espïritu Santom
307 ȸƄæȸϘґॷ28

unaycag aylluyquicunata parlapar unay noga paycunatapis salvarnin


profëtan Isaíaswan nitsirgan. cuticätsïman cargan’ nir.
26 ‘Aywarnin willay tsay Israel marca 28ॸTsaymi cananga gamcuna

runacunata, musyayay, cananpita cay Dios Yayapa


mayjina wiyarpis manam ni imay salvaciunninta mana
entendiyangatsu. judiucagcunaman ofrecernin
Tsaynöllam mayjina ricarpis ni mandanganta. ¡Tsay mana judiucag
imay ricäyangatsu. runacunam rasumpa wiyarnin
27 Cay Israel marca runacunaga criyicur cäsucuyanga!” 29ॸPablo tsaynö
chucru shongoyog niptinnam, judiucuna quiquincuna
yarpaynincunapis pura alli discutinacuyargan.
mana ima musyag upamanmi 30ॸTsaypitanam Pabloga ishcay wata

ticrashga. tsay alquilangan wajichö täcur,


Rinrincunapis imayca llapan visitagnin aywagcunata
tsapashganömi, cushishga chasquirgan. 31ॸMana ni
ñawincunapis imayca imapita mantsacurmi Dios Yayapa
wichgacashganömi caycäyan. Mandacuy Reynonpag libri
Sinöga ñawincunawan ricarmi, yachatsicurgan, payman llapan
rinrincunawan wiyayanman cargan. aywagcunatapis. Tsaynöllam mana ni
Tsaynöllam shongoncunawan pipita mantsacuy ni pï amatsashga
entendir, Señor Jesucristopag willacurnin
arepenticurnin nogaman yachatsicurgan.
cutiyämuptin, Tsaynö catsun.

Hch 28.26-27 Is 6.9-10. Hch 28.29 Unaycag waquin gellgashga librucunachö manam
cantsu.
ROMANOS
Apostol Pablo Roma Marcachö
Criyicugcunaman Carta Apatsingan

Roma marcaga Italia naciunpa capitalninmi cargan. Tsay marcapitam emperador


maytsay naciuncunatapis mandädunchö cätsirgan. Tsaynö jatuncaray marca
captinpis, apostol Pabloga manaran Romaman charganragtsu. Tsaymi Corinto
marcachö caycarllarag cay cartata cartacurgan, Romachö criyicugmajincuna Dios
Yayapa willacuyninta shumag musyayänanpag.
Cay cartachömi apostol Pablo musyatsicurgan, llapan runacuna jutsasapa
caycäyaptinpis Señor Jesucristoman rasumpa ƿrmi criyicuyanganpita, Dios Yaya
jutsancunapita perdonanganta (1.18-8.39). Tsaynöllam musyatsicurgan Dios Yaya
israelcunawan juc mushog conträtuta rurashga caycarpis, Señor Jesucristota mana
cäsucuyaptinga inƿernuman condenananpag canganta (9.1-11.36). Tsaymi Pablo
musyatsicurgan Señor Jesucristota chasquirnin cäsurga, Dios Yaya munangannö
shumag cawacuyänanpag (12.1-15.13).
Tsaynömi Romachö criyicugmajincunata Pablo willargan, España naciunman
aywagnölla paycunamanpis watucagnincuna aywananpag yarpaycanganta. Tsaymi
Romachö criyicugmajincunata rugargan, Españapa aywaptin imaycallawanpis
yanapayänanpag (15.14-33). Cartapa ushananchönam Romachö llapan
criyicugcunata saludargan (16.1-27).

wañuscatsiyaptin Dios cayninwan


Apostol Pablopa saludacuynin jutsannag Espïritu Santopa

1
1ॸNoga Pablotam Señor Jesucristopa poderninwan cawamurgan. Tsaymi
servignin apostol canäpag, quiquin Espïritu Santo musyatsimantsic
Dios Yaya acramashga Alli Señornintsic Jesucristo Diospa Tsurin
Willacuyninta willacunäpag rasumpa canganta. 5ॸTsaynö alläpa
2ॸDios Yayagam puntapitana cuyacuyninwan yanapamarnintsicmi
änicunganta unay willacug cachamashcantsic maytsay
profëtancunawan Santa Palabran marcacunachöpis willacurnin
gellgashgata willacatsirgan. 3ॸTsurinpag yachatsicug apostolnin canäpag. Alli
willacatsingannöllam, unay rey Davidpa Willacuyninta willacuptïmi Señor
ayllun shamugpita Señor Jesucristopis Jesucristoman criyicur
runanö yurirgan. 4ॸTsaynöpam cruzchö yachatsicungäcunata cäsucurnin

308
309 ѠϘͅkͮϘґॷ1

maytsay naciuncunachö runacunapis prevenicungäta musyayänayquitam


payllatana alabayanga. 6ॸTsaynö munä. Tsaynö prevenicushga caycarpis,
alabarnin shumag cawacurmi, Señor imayca atäjucuna captinmi
Jesucristopa acrashgan runacuna car, puedimushcätsu. Maytsaychö
paywan pagta cawacuycäyanqui. yachatsicur willacungänöllam
7ॸCay cartatam Roma marcachö gamcunatapis Señor Jesucristoman ƿrmi
caycagcunam apatsicamü. Gamcunatam criyicuyänayquipag willayarniqui
Dios Yaya alläpa cuyayäshurniqui yachatsiyäshayqui. Tsaynöpam
acrayäshushcanqui, pay munangannölla gamcunapita juc alli cosëchata gorignö
jutsannag cawacuyänayquipag. Dios Dios Yayapa Alli Willacuyninta
Yayawan Señornintsic Jesucristo willayäshayqui. 14ॸImayca dëbecugnörag
podernincunawan imaycachöpis obligädum nogaga yachatsicunä griego
llaquipar yanapaycuyäshuy alli o mana griego cayaptinpis. Tsaynöllam
päsacuychö cawacuyänayquipag. tucuyläya runacunatawan yachagta o
mana yachagtapis yachatsicur willacunä
Apostol Pablo Romaman aywayta wanacan. 15ॸTsaymi nogaga alläpa munä
munangan Roma marcaman shamuycur, Señor
8ॸCananga gamcunapagmi Dios Yayata Jesucristopa Alli Willacuyninta
mañacur alläpa agradëcicü Señor gamcunatapis willayayniquita.
Jesucristopa shutinchö. Tsaynöga
agradëcicü Señor Jesucristoman ƿrmi Señor Jesucristopa Alli
criyicuyangayquita maytsay munduchö Willacuyninga alläpa poderösom
runacunapis cushicuypag parlayanganta 16ॸNogaga manam Señor Jesucristopa Alli

wiyarmi. 9ॸDios Yayata servirmi nogapis Willacuyninman criyicungäta pengacütsu.


llapan shongöwan Señor Jesucristopa Alli Tsayga quiquin Dios Yayapa poderninmi.
Willacuyninta yachatsicü. Tsaymi quiquin Tsaymi pipis payman rasumpa criyicurga
Dios Yayapis musyan imaypis mana griego runa o mana griego runa carpis
gongaypa yarpararniquicuna salvacäyanga. 17ॸSeñor Jesucristopa Alli
mañacuycangäta. 10ॸTsaynöllam Dios Willacuyninchöga Dios Yayam
Yayata mañacuycä pay munangan öra musyatsimantsic, rasumpa ƿrmi criyicur
imay carpis visitagniquicuna Romaman Dios Yaya munangannö jutsannag
shamunäpag. 11ॸRasumpacagtaga cawanapag. Tsaymi Señor Jesucristoman
gamcunawan tincuytam alläpa munä. rasumpa ƿrmi criyicur cawacushun,
Tsayman chaycamurmi Espïritu Santo Diospa Palabran gellgashgachö ningannö:
yachatsimanganta entenditsiyäshayqui, “Alli rurag runaga rasumpa ƿrmi
Señor Jesucristoman mas ƿrmi criyicuyninwanmi imaypis cawacunga.”
criyicuyänayquipag. 12ॸTsaychö
gamcunawan pagta carmi, Señor Mana alli rurag runacunatam Dios
Jesucristoman rasumpa ƿrmi criyicunapag Yaya rabiarnin castiganga
llapantsic yanapanacur animatsinacushun, 18ॸRasuncagtaga cielupitam Dios
gamcunam nogata y noganam gamcunata. Yayapa rabiayninga revelacurnin
13ॸWaugecuna y panicuna, shamun, mana cäsucug llutan mana alli
gamcunacagpa shamunäpag atsca cuti ruragcunata, llapan mana alli

Ro 1.17 Hab 2.4.


ѠϘͅkͮϘґॷ1 310

ruraynincunawan rasumpacag Alli dëjasquirgan imanöpis cacuyänanpag.


Willacuyta amatsacugnö mana Tsaymi warmicunapis ollgoncunapita
cäsuyänanpag catsiyanganpita. 19ॸPero raquicasquir, warmi puralla imayca
Dios Yaya rasumpa imanö canganta mana allicunata ruracar cayargan.
musyayanmi, quiquin llapan imayca 27ॸTsaynöllam ollgocunapis

rurangancunawan imanö poderöso warmincunapita raquicasquir, ollgo


canganta ricätsinganpita. 20ॸDios Yaya puralla alläpa munapänacur mana
mana ushacag poderöso cayninwan cay allicunata ruracar pengacuypag
patsata camangan örapita llapan cayargan. Tsaymi imayca castïgutapis
rurangancunata cläru ricaycarpis, mana cuerpuncunachö sufriyargan
musyagtucurmi jutsasapa cayan. Pero pengacuypag mana allicunata
quiquin Dios Yayaga musyanmi, llapan rurayanganpita. Tsaynö mana allicunata
runacuna rasumpa regeyanganta. ruracar cayanganpitam, tsay
21ॸTsaynö rasumpa regernin runacunaga shumag cawacuymanga ni
musyaycarpis, manacagman churarmi imaypis cutiyanganatsu.
mana cäsucur adorarnin 28ॸDios Yayaga despreciarnin mana

agradëcicuyantsu. Mas bienmi mana cäsuyaptinmi, tsay runacunata dëjashga


allicunata yarparnin, chucru shongo imayca mana allicunata yarparnin
imayca gapranö ticrayargan. 22ॸAlläpa pengacuypag mana ruraypagcagcunata
yachagtucur willacurmi, imayca mana rurarnin cawacuyänanpag. 29ॸTucuyläya
ni ima musyag upanö ticrayargan. mana alli ruraycunawan junta carmi,
23ॸTsaynöpam poderöso chipacyarrag codiciösu chiquicurnin imaycapagpis
mana ushacayyog cawag Dios Yayata ayrajarnin mana allicunallapag
mana cäsurnin, wañur ushacag yarpararnin caycäyan. Paycunaga alläpa
runatanö, condortanö, wätatanö y jutsasapa envidiösu carmi,
culebratanö ïdolocunata ruraycurnin runamajincunawan piñanacur,
diostucatsir adorayargan. maganacur, wañutsinacur, waquincagta
24ॸTsaymi Dios Yaya tsay runacuna mana välegpag churarnin llullacurnin
munayangannö mana alli engañacur, mana allicagcunallapag
ruraycunallachö cacuyänanpag yarpararnin caycäyan. Alläpa
dëjasquirgan. Tsaynö dëjasquiptinmi imaycatapis musyag cuentu puritsig
jucnin jucninwan lluta cacurnin alläpa caynincunawanmi, 30ॸrunamajincunata
mana allicunata quiquincunapa tumpar calumniarnin Dios Yayatapis
cuerpuncunawan pengacuypag chiquiyan, orgullöso malcreado
rurayargan. 25ॸTsay runacunam Dios aläbacugmi cayan. Tsaynöllam
Yayata nëgarnin rasumpacagman imaycanöpa jucläya mana regeshgacag
manana criyir llullacuycunallatana mas mana alli ruraycunatapis ashiycäyan.
cäsuyargan. Quiquin Dios Yaya Tsaynöpam taytantawan mamantapis
camangancunallata adorarnin cäsurmi respetarnin cäsuyantsu. 31ॸAlläpa chucru
camacug Dios Yayataga shongo mana ni ima musyag upacuna,
gongasquiyargan, imayyagpis alli ruraytapis manam musyayantsu ni
payllatana adorarnin alabana caycaptin. parlayangantapis cumpliyantsu.
Tsaynö caycullätsun. Amen. Tsaynöllam yaga caynincunawan
26ॸTsay runacuna pengacuypag mana runamajincunata cuyarnin llaquipar
allicunata rurayaptinmi, Dios Yaya perdonacuytapis yachayantsu. 32ॸTsaynö
311 ѠϘͅkͮϘґॷ1ٍॷ2

cayanganpita inƿernuman patsachö llapanta juzganan junag


aywayänanpag Dios Yaya chäramuptin juzgar
mandacunganta musyaycarpis, mana castigashunayquipag. 6ॸDios Yayagam
allicunallataga imaypis rurarnin “cada ünuta juzgarnin segun imatapis
sïgiycäyanllam. Tsaymi waquincag ruranganpita päganga.” 7ॸAlli rurag
runacuna tucuyläya mana allicunata runagam Dios Yayata respetarnin cäsur
ruraycayanganta ricarpis, cushishga mas gloriachö mana ushacag cawayta ashin,
animatsiyan mana alli ruraycunata quiquin Dios Yayapis aläbananpag.
rurar mas sïgiyänanpag. Tsaynöllam tsay runacunata Dios
Yayaga garanga cieluchö mana ushacag
Dios Yayapa rasumpacag cawaywan gloriachöpis cushishga
juzgacuynin cawacuyänanpag. 8ॸPero

2
1ॸTsaymi gamcunapita ni rasumpacagcunallata mana cäsucur
maygayquipis runamajiquicuna alläpa orgullöso crïyïdo ambiciösu
imanö cawacunganta musyapar mana mana allicunata ashigcunatam, alläpa
allipag churar juzgarga, rabiarnin mantsacaypag mana llaquipar
quiquiquicunallam alläpa jutsata castiganga. 9ॸTsaynö mana allita
rurarnin condenacuycäyanqui. Tsay rurayanganpitam, tsay runacuna alläpa
mana allicunata rurayangallantam, llaquicuywan sufriyanga judiucunapita
gamcunapis paycunanö iwallla rurar gallaycur asta mana
caycäyanqui. 2ॸCananga musyantsicmi judiucagcunayagpis. 10ॸPero allillata
Dios Yayapa contran mana alli ruragcag runacunatagam Dios Yayapis
ruragcunataga, quiquin Dios Yaya alläpa väleg runatanö ricanga cay
rasumpacagllawan juzgananpag patsachöwan gloriachöpis, shumag alli
canganta. 3ॸ¿Gamga yarpanquicu Dios päsacuychö cushishga cayänanpag
Yayapa castïgunpita geshpiyänayquipag, judiucunapita gallaycur asta mana
runamajiquita mana allipag churar judiucagcunayagpis. 11ॸTsaymi Dios
juzgarnin imaycatapis paycunanölla Yayaga ni pitapis mana juc
mana allicunata ruraycar? faborëcernin, llapan imanöcag
4ॸ¿Gamcunaga manacu runacunatapis iwallla juzganga.
despreciaycäyanqui, alli paciencianwan
Moisés gellgangan leycuna
mana ajayaypa Dios Yaya
llaquipäcuyninwan cuyashungayquita? 12ॸMoisés gellgangan leycunata mana
¿Manacu musyanqui Dios Yayapa regernin mana alli jutsacunata
cuyacuy yanapacuyninga arepenticur rurayanganpitam, leyninnagnölla
canayquipag canganta? castigashga cayanga. Tsaynöllam llapan
5ॸPero alläpa curtïdo mana wanacug leycunata musyaycar jutsacunata
shongoyquiwanmi, mana arepenticurnin rurayanganpitapis, tsay regeyangan
tucuyläya mana alli ruraycunata mana leycunallawan Dios Yaya juzgarnin
dëjayta munarnin jutsasapa mana llaquipar castiganga. 13ॸTsay
caycäyanqui. Tsaymi cada junag Dios leycuna mandacungacunata wiyarnin
Yayata rabiatsirnin mas atsca musyangantsicllaga manam välentsu
castïguyquicuna goriycanqui, cay Dios Yayapa puntanchöga. Pero tsay

Ro 2.6 Sal 62.11-12 Pr 24.12 Jer 17.10.


ѠϘͅkͮϘґॷ2 312

leycuna mandacunganta rasumpa niyanqui: “Nogaga wamracunatawan


cäsurnin cumpligcag runacunapagmi mana ni ima musyag upacunatam
sïga, Dios Yayapis willacurgan: “Cay yachatsiyä” nir. 21ॸTsaynö juccunata
runaga rasumpa alli ruragmi” nir. yachatsicuycarga ¿imanirtan
14ॸTsay mana judiucagcunaga unay quiquiquicunarag mana puntata
Moisés gellgangan leycunata mana yachacuyanquitsu? Runacunata mana
catsirpis, ley mandacungancunata suwacuyänanpag yachatsicurnin
rasumpa cumplirnin allillata rurarmi willacuycarga, ¿imanirtan
shumag cawacuyan. Tsaynöpam quiquiquicunaga suwacuyanqui?
paycunaga rasumpacag ley 22ॸTsaynöllam yachatsicuyanqui casädo

mandacungancunata cumplirnin caycarga manana jucnin jucninwan


quiquincuna leynö cayan. 15ॸTsaynö llutan mana alli jutsata rurar
rasumpacag leycunanö carmi, puricuyänanpag. Pero ¿tsaypunga
paycunaga shongoncunachö yarparnin imanirtan quiquiquicunaga jucnin
musyayan imaycatapis allillata rurar, jucninwan puricuycäyanqui?
Dios Yaya munangannö shumag Gamcunagam ïdolocunata chiquirnin
cawacuyänanpag. Tsaymi allita o mana melanäyanqui. Pero tsaypunga
allita rurayaptinpis, quiquincunapa ¿imanirtan templuchö ïdolocunapa
yarpaynincunalla abesesga acusan y imaycancunatapis suwaycäyanqui?
abesesga defendin. 16ॸTsaymi Dios Yaya 23ॸGamcunaga leycuna

Señor Jesucristotawan juzgatsinga, Alli mandacunganpagmi alläpa


Willacuyninta willacungänölla imatapis aläbacuyanqui. Pero tsay
pacayllapa mana allicunata aläbacuyangayqui leycunata mana
rurayanganpita, cay patsa ushacangan cäsurga, ¿imanirtan Dios Yayata mana
junag chäramuptin. allipag churarnin despreciaycanqui?
24ॸTsaymi Diospa Palabran
Moiséspa leynincunawan judiucuna gellgashgachöpis nirgan: “Israelcuna
17ॸGamcunaga mana allita rurarnin jutsayog
judiucayniquicunawanmi, Dios Yayata cayanganpitam, mana israelcagcunapis
alläpa regeyangayquita aläbacuyanqui. Dios Yayapa contran parlayan.”
Tsaymi Moisés gellgangan leycunaman 25ॸMoisés gellgangan leycuna

alläpa conƿacur salvayäshunayquipag mandacungancunata rasumpa cäsurnin


yarpäyanqui. 18ॸDios Yayapa cumpliyaptinmi, Israel runacuna
voluntäninta musyarmi, Moisés cuerpuncunachö señalacuyanganpis alli
gellgangan leycunata yachacurnin mas canman. Pero, tsay leycuna
allicagcunallata chasquiyangayquita mandacunganta mana cäsurga,
yarpäyanqui. 19ॸTsaynö carmi gapranö cuerpuncunachö señalacuyanganpis
mana musyagcunata allish yachatsir, manam ni imapagpis välenmantsu.
“Tutapaychönö caycag runacunatapis Tsaymi gam tsay leycunata mana
actsignö pushayä” nir, conƿacuyanqui. cumplirga, imayca mana
20ॸDios Yaya mandacungan leycunachö señalacushganölla caycanqui. 26ॸSi
rasumpa llapan canganta musyarnin rasumpa tsay ley mandacungancunata
yachaycarga, imanirtan alläpa aläbacur cumplirga, cuerpunchö mana

Ro 2.24 Is 52.5 Ez 36.22.


313 ѠϘͅkͮϘґॷ2ٍॷ3

señalacushga caycarpis, rasumpa Tsaypagmi Diospa Palabran


señalacushganömi caycäyanman. 27ॸTsay gellgashgachö nirgan:
ley mandacunganta rasumpa cäsurnin “Tapushugniquipis musyatsun,
alli cawacugcunagam cuerpuncunachö parlangayqui rasumpa canganta.
mana señalacushga caycagcunam, Tsaynöpam rasumpacag
juzgarnin condenayäshunqui juiciuyquicunawan mana
cuerpuyquicunachö señalacushga caycar culpayog canqui,
ley gellgashga mandacunganta caycätsir imaypis vencenayquipag.”
mana cäsuyangayquipita. 5ॸPero mana alli ruraynintsicwanmi,
28ॸManam judiu caymanga chätsin Dios Yayapa rasumpacag juzgacuynin,
cuerpuncunallachö señalacurnin, mas allish canganta musyatsicuycan
leycunata mana cäsur janan shongolla nicarga, ¿imanishwantan? ¿Tsaypungan
cayangantsu. 29ॸSinöga rasumpa judiu Dios Yayaga yaptacu rabiarnin
caygam, ƿrmi criyicuyninwan Dios castigamashwan? (Tsayta waquincag
Yayata llapan shongonwan cuyarnin runacuna parlangannöllam nogapis
cäsungan. Aumi, rasumpa judiu canapag parlaycä.) 6ॸ¡Manam, tsaynöga ni
señalacuyga shongontsicchö Espïritu imanöpapis canmantsu! Si tsaynö
Santota catsirnin, imatapis allillata rasumpa carga, ¿imanörag mana alli
rurar cawangantsicmi, aunqui ley rurag runacunapa jutsanta Dios Yaya
gellgashga mandacungannö juzganman?
cuerpuncunachö mana señalashga 7ॸDerepentim waquinga niyanga:

caycarpis. Tsaymi tsay alli rurag “Nogapa llullacuynïwanmi Dios Yaya


runacunataga manam runamajintsu rasumpa cumplïdu parlag canga. Tsaynö
aläbanga, sinöga quiquin Dios Yayam caynïwan atscag runacuna Dios Yayata
aläbanga. alabaycäyaptinga ¿imanirtan
‘jutsasapam’ nir juzgamar
Dios Yayaga imaypis cumplïdu condenamanga?” 8ॸTsaypunga

3
1ॸTsaypunga ¿ima alli ¿imanirtan mana nintsictsu: “Tucuyläya
provechotatan jorgontsic judiu jutsacunata rurashun Dios Yaya
caynintsicwan o Israel runa canapag cushicunanpag”? Tsayshi waquinga
cuerpuntsicchö señalacushga caywan? niyan: “Pablom caynö willacuycan.”
2ॸAumi, judiu cayga alläpa allishmi Pero tsaynö parlagcunaga
välen, puntata quiquin Dios Yaya llullacuycäyanmi. Nogaga manam ni
judiucunata Santa Palabranta imaypis caynö mana allicunataga
conƿacurnin entregashga captin. willacushcätsu. Tsay runacunataga
3ॸPero cananga waquincag mana quiquin Dios Yayam inƿernuman
conƿacuyaptinpis, ¿Acäsu mana aywayänanpag condenashga.
criyicuyanganpitacu Dios Yayaga
Llapan runacunachö manam ni
cuyacuy änicunganta imaypis mana
jucllayllapis mana jutsa
cumplinmantsu cargan? 4ॸ¡Manam,
ruragga cantsu
tsayga tsaynötsu! Dios Yayaga llapan
änicungantam imaypis cumplin, aunqui 9ॸ¿Acäsu judiucunacu mas mejor

llapan runacuna llullacuyaptinpis. cantsic? Manam tsaypis tsaynötsu.

Ro 3.4 Sal 51.4.


ѠϘͅkͮϘґॷ3 314

Gamcunata niyangagnömi judiu o mana Dios Yaya castigananpag


judiu carpis, runaga llapantsicpis jutsa cangantapis mantsacuyantsu.”
ruragllam cantsic. 10ॸTsaymi Diospa 19ॸCanangam rasumpa musyantsic Dios

Palabranchö nirgan: Yaya leynincunata cumpliyänanpag


“Cay patsachöga manam ni israelcunata entreganganta. Pero llapan
jucllagllapis jutsannagtsu. runacuna quiquillancunapita mana
11 Manam ni jucllagllapis entendirnin, cumpliyta puedirmi, Dios Yayapa
Dios Yayataga ashintsu. puntanchöpis ni ima niyta puediyantsu.
12 Llapanmi mana alli nänipa aywagnö Tsaynö cayanganpitam Dios Yayaga llapan
jancat ogracäyashga. maytsaychö runacunatawan juzgar cuentata
Tsaymi llapanpis jutsasapa mana mañamäshun. 20ॸTsaymi Dios Yayaga
välegman ticrayashga. manam ni maygan runatapis, quiquillanpita
Manam ni jucllagllapis alli ruragga leycunata cumplinganpitatsu jutsannagtanö
cantsu.” ricanga. Mas bienmi tsay leycunaga
13 “Tsaynö runacunapa llapantsicpis rasumpa jutsasapa cangantsicta
palagarnincunawan musyatsimantsic.
parlayangancunaga
imayca sepultüra quicharaycagnö Señor Jesucristollaman rasumpa
melanaypag caycan. ƿrmi criyicushgam, Dios Yayapis
Llullacug galluncunawan imaypis alli chasquimäshun
mana allicunata parlarmi,” 21ॸPero cananga Dios Yayam
“imayca venenösa vïbora runata musyatsimantsic, rasumpa
canirnin däñangannö criyicuynintsicwan mana jutsannag
runamajincunata däñar, runatanö chasquimangantsicta. Tsaypagmi
llutan mana allicunata parlatsiyan.” Moiséswan unay profëtacunapis gellgar
14 “Tsaymi paycunapa niyargan. 22ॸSeñor Jesucristoman rasumpa
shimincunachöga rabiapäcurnin, criyircur conƿacuyaptinmi, llapan
tucuyläya maldiciuncunawan runacunatawan Israel o mana
gayapäcuylla caycan.” israelcunatapis Dios Yaya jutsannagtanö
15 “Tsaynö mana llaquipäcug chasquinga. 23ॸLlapan runacunam
cayaptinmi, tucuyläya mana alli jutsacunata rurarnin,
runamajincunapa yawarninta Dios Yayapa cuyacuy salvaciun glorianpita
jicharnin wañutsiyänanpagpis caruchö caycäyan. 24ॸDios Yayaga alläpa
saslla gatin. cuyacug cayninwanmi jutsasapa
16 Maytsaypa aywayanganchöpis mana caycashgapis, Señor Jesucristo cruzchö
allicunata rurarllam ushacatsiyan. wañurnin nogantsicraycu yawarninta
Tsaynöllam runamajincunatapis jichanganpita jutsannagtanö
mana llaquipar sufritsiyan. chasquimashcantsic. 25ॸQuiquin Dios
17 Paycunaga manam shumag alli Yayam permïtirgan, jutsantsicpita
päsacuytaga yachayantsu.” perdonamänapag Señor Jesucristo
18 “Tsaymi llapan mana allita nogantsicraycu cruzchö yawarninta jichar
rurayanganpita wañunanpag. Tsaynömi Señor Jesucristo

Ro 3.12 Sal 14.1-3 53.1-3 Ec 7.20. Ro 3.13 Sal 5.9. Ro 3.13 Sal 140.3.
Ro 3.14 Sal 10.7. Ro 3.17 Is 59.7-8. Ro 3.18 Sal 36.1. Ro 3.20 Sal 143.2 Gl 2.16.
315 ѠϘͅkͮϘґॷ3ٍॷ4

rantintsic imayca juc sacriƿciuta ruragnö Mas bienmi Dios Yaya mandacungan
sufrirgan, rasumpa ƿrmi leycunataga mas välegpag churantsic.
criyicuynintsicpita Dios Yaya
nogantsicwan rabiashga caynin Unay awiluntsic Abrahamta
pärananpag. Dios Yaya mana juc jutsannag criyicuyninpita Dios Yaya mana
canganta musyanapagmi, alläpa alli jutsannagtanö chasquingan

4
pacienciayog cayninwan unaycag 1ॸTsaypunga ¿Imanishuntan unay

runacunatapis jutsancunapita awiluntsic Abraham Dios Yayapita


castigargantsu. 26ॸPero canangam imata chasquinganta? 2ॸSi tsaynö
musyatsimantsic, Dios Yayaga imaypis jutsannagtanö awiluntsic Abrahamta Dios
rasumpa cumplïdu mana jutsannag Yaya chasquiptinga, quiquinpa alli
canganta. Payga imaycatapis rurayllancunapitam aläbacunman cargan.
rasumpacagllata rurarmi, pipis Señor Pero tsayga manam tsaynötsu. Payga
Jesucristollaman ƿrmi criyïcuptinga manam ni imapita Dios Yayapa puntanchö
jutsannagta chasquinga. aläbacunmantsu cargan, llapan allillata
27ॸ¿Maytan tsay aläbacuynintsic? ruranganpita. 3ॸTsaymi Diospa
Jancatmi ushacashga. ¿Imanirtan jancat Palabranchöpis nirgan: “Rasumpa ƿrmi
ushacashga? Tsaynö jancatga ushacashga criyicunganpitam Dios Yaya Abrahamta
leycuna mandacunganta mana chasquirgan mana juc jutsanag runatanö.”
cumplingantsicpitatsu ni imayca allicunata 4ॸTsaymi cananga niyäshayqui: Juc

rurangantsicpitatsu. Sinöga Dios Yayam arupucug runataga manam imayca


jutsannagtanö chasquimäshun Señor garagnötsu pägantsic, sinöga arurnin
Jesucristoman rasumpa gänangan jornalnin merëcingantam. 5ॸTsaynö
criyicungantsicpita. 28ॸTsaymi cananga caycaptinpis quiquinpa munayllanwan
willacuntsic leycuna mandacunganta mana allicunallata ruranganman conƿacuptinga
cumpliycashgapis, Señor Jesucristoman manam Dios Yayaga chasquingatsu. Sinöga
rasumpa ƿrmi criyicungantsicllapita Señor Jesucristoman rasumpa ƿrmi
jutsannagtanö Dios Yaya chasquimänapag criyicunganpitam mana alli rurag
canganta. caycaptinpis imayca jutsannagtanö
29ॸ¿Acäsu Dios Yayaga chasquinga, aunqui gänananpagnöga ni
judiucunallapagcu? ¿Manacu maytsay imata mana rurashga caycaptinpis. 6ॸUnay
munduchö runacunapagpis canman? rey Davidmi maygan runapis ni ima
¡Clärum caycan, Dios Yayaga japallan allicunata mana ruraycaptin bendisar, Dios
maytsay munduchö runacunapa Diosnin Yaya jutsannagtanö chasquinganta willacur
cangan! 30ॸTsaymi rasumpa Diosga nirgan:
japallallan. Señor Jesucristoman rasumpa 7 “¡Alläpa cushishga cayätsun,

ƿrmi criyicuyaptinga, llapantapis Diospa contran tucuyläya


jutsannagtanö chasquinga jutsacunata rurayanganpita
cuerpuncunachö señalacushga o mana Dios Yaya tsaparnin perdonanganta!
señalacushga cayaptinpis. 31ॸ¿Nogantsicga 8 ¡Alläpa cushishga cäyatsun,

Señor Jesucristoman criyircu Dios Yaya pï runapis tucuyläya jutsata


mandacungan leycunata mana välegpag rurayanganpita
churaycantsic? Manam tsayga tsaynötsu. Dios Yaya mana culpatsaptin!”

Ro 4.3 Gn 15.6. Ro 4.8 Sal 32.1-2.


ѠϘͅkͮϘґॷ4 316

9ॸ¿Acäsu tsaynöga cuerpuncunachö cumplinganpitatsu Dios Yaya änirgan,


señalacushga israelcunallapagcu bendiciun sinöga rasumpa criyicunganpita
cargan? ¿Acäsu manacu cargan jutsannagtanö chasquirmi änirgan. 14ॸSi
cuerpuncunachö mana señalacushga mana leyllata cumpligcag runacunalla eredëru
judiucagcunapagpis? Tsaymi nintsic: Unay cayaptinga, manach ni imapagpis
awiluntsic Abrahamga rasumpa ƿrmi välenmantsu rasumpa criyicungantsicwan
criyicuyninwanmi Dios Yayapita mana juc Dios Yaya änicunganpis. 15ॸDios Yayagam
jutsannagnö bendiciunta chasquirgan. llapan leynincunata musyaycar, jutsata
10ॸ¿Awiluntsic Abrahamta Dios Yaya mana rurarnin mana cumpliyanganpita rabiarnin
juc jutsannagtanö chasquinanpagga, castigan. Tsaymi Dios Yaya mandacungan
cuerpunchö señalacushganacu cargan? leycunata mana cumplirga, quiquintsiclla
Manam. Abrahamga manaragmi condenacuntsic. Pero tsay leycunata mana
cuerpunchö señalacushgaragtsu cargan, musyag runacunataga, Dios Yayapis mana
Dios Yaya jutsannagtanö regenganpitam culpatsangatsu.
chasquinganchöga. 11ॸTsaynö manarag 16ॸTsaymi Dios Yayaga alläpa cuyacuy

cuerpunchö señalacushga caycaptinpis, yanapacuyninwan llapan runacuna


quiquin Dios Yayam awiluntsic Abrahamta chasquinanpag änicunganta rasumpa
criyicuyninpita mandargan cuerpunchö cumplin, payman ƿrmi criyicuyaptin.
señalacunanpag, rasumpa mana jutsannag Tsaynöpam Abrahamta Dios Yaya
canganpita. Abrahamgam manarag äningan cumplirgan, llapan cay
señalacurnin Dios Yayaman rasumpa ƿrmi patsachö runacunapis rasumpa criyicur
criyicurgan. Tsaymi criyicuyninraycu Abrahampa aylluncuna cayänanpag.
llapan criyicug runacunapa taytan, Tsaymi llapantsicpis ƿrmi
cuerpuncunachö mana señalacushga criyicuynintsicwan Abrahampa
cayaptinpis. Tsaynöllam Dios Yayaman tsurinnölla cantsic, Moiséspa
rasumpa criyicurga awiluntsic Abrahampa leynincunata cumplir o mana
ayllunnö cayan, mana juc jutsanagtanö cumplirpis. 17ॸTsaynöllam Diospa
Dios Yaya chasquiptin. 12ॸTsaynöllam Palabranchö nirgan:
cuerpuncunachö señalacushga caycarpis, “Nogam churag atsca
unay Abrahampa ejemplunta sïgirnin naciuncunachö runacunapa
wamran cayan, Señor Jesucristoman taytan canayquipag.”
rasumpa ƿrmi criyicurnin. Dios Yayam Dios Yayapa puntanchöga Abrahammi
chasquirgan taytantsic Abraham manarag taytantsic rasumpa criyicunganpita. Cay
señalacurnin rasumpa ƿrmi Diosman Abraham criyicunganllam
criyicunganpita. wañushgacunatapis cawatsimur, mana
ni imacagpita ruranganta willacur,
Abrahampa ƿrmi criyicuynin imayca päsananpagpis musyatsicun.
13ॸAbraham Dios Yayaman rasumpa ƿrmi 18ॸTsay Abraham alläpa auquinna car

criyicunganpitam, llapan ayllun manana wamrayog cayta puediycarpis,


mirashgacunallata Dios Yaya cay entëru rasumpa ƿrmi criyicurmi tsurin cananpag
patsata imayca erenciatanö shuyarargan. Tsaynöpam Abrahamga atsca
entregaycunanpag änirgan. Pero manam naciunchö runacunapa taytan ticrargan.
ley mandacunganta Abraham Tsaymi Abrahampag Diospa Palabranchöpis

Ro 4.9 Gn 15.6. Ro 4.17 Gn 17.5.


317 ѠϘͅkͮϘґॷ4ٍॷ5

nirgan: “Alläpa maytsicam gampita mirag chasquimarnintsic Dios Yaya


aylluyquicuna canga.” 19ॸDios Yaya quiquinwan alli päsacuychö
äningantam Abraham rasumpa ƿrmi cawatsimantsic. 2ॸTsaynö rasumpa Señor
criyicurgan mana ni ichicllapis desanimacur, Jesucristoman ƿrmi criyicurmi, Dios
aunqui pachac watayogna caycar cuerpunpis Yaya cuyamarnintsic yanapamashga
imayca wañushganö caycaptin. Tsaynöllam puntanmanpis yaycuyta puedintsic.
warmin Sarapa pachanpis imayca Tsaymi cananga pay munangannölla
wañushganö captin, gollog mana wachacug imaycatapis allillata rurarnin cushishga
cargan. 20ॸDios Yaya äninganman criyicurmi shuyaycäshun, cielu glorianchö pagta
mana ni imaypis Abraham nirgantsu: cawacunapag. 3ॸPero manam tsaynö
“¿Rasumpatsurag o manatsurag canga?” cawacunallapagtsu cushishga
nirga. Mas bienmi alli tsaracurnin cada vez caycantsic. Sinöga canan sufrirpis
mas ƿrmi rasumpa criyicur: “Poderöso Dios cushishgalla cawashun. Tsaynö
Yayaga alläpa allim” nir, alabargan. sufrirragmi alli awantacurnin rasumpa
21ॸTsaynö Dios Yaya äninganta poderöso imanö pacienciacuna cangantapis
cayninwan cumplinanpag canganta yachacuntsic. 4ॸTsaynö alli awantacurnin
musyarmi, Abrahamga rasumpa pacienciacuyta yacharmi, imayca
conƿacurgan. 22ॸTsaymi Diospa Palabranchö yashga cabal runanö tucuyläya
nirgan: “Rasumpa Abraham desgraciacuna päsamashgapis mas
criyicunganpitam Dios Yaya mana jutsannag animacurnin shuyantsic, rasumpa
alli rurag runatanö chasquirgan.” 23ॸDiospa criyicushga Dios Yaya änimangantsicta
Palabranchö: “Abrahamtam Dios Yaya mana cumplinanpag. 5ॸTsay änicunganman
juc jutsannag alli rurag runatanö criyicur mana desanimacushgam, Dios
chasquirgan” nirga, manam Yayaga ni imaypis dëjamäshuntsu.
Abrahamllapagtsu gellgashga cargan. Tsaynöpam Espïritu Santo
24ॸSinöga Señornintsic Jesucristota garamarnintsic shongontsicchö
cawatsimug Dios Yayaman rasumpa musyatsimantsic, Dios Yaya alläpa
ƿrmi criyingantsicpita, nogantsictapis cuyamangantsicta.
mana jutsannag alli rurag runatanö 6ॸRasumpacagta quiquillantsic

chasquimänapagmi gellgashga cargan. salvacuyta mana puediycashgam, alli


25ॸSeñor Jesucristom wañurgan, payman örachö Señor Jesucristo wañurgan
rasumpa criyicungantsicraycu Dios Yaya llapan mana alli rurag
jutsantsicpita perdonamarnintsic jutsasapacunapag. 7ॸCäsi manam ni pipis
salvamänapag. Tsaynö Señor Jesucristo jutsannag runapagga wañunmantsu,
wañunganpita cawamushga captinmi, pero derepentich pipis valoranman
Dios Yayapis mana jutsannagtanö alläpa alli rurag runaraycu
chasquimantsic. wañunanpag. 8ॸPero Dios Yayaga alläpa
cuyamangantsictam musyatsimantsic,
Alli päsacuywan alläpa jutsasapa caycashga
cushishga cawacuy nogantsicraycu Señor Jesucristo cruzchö

5
1ॸTsaymi
Señor Jesucristoman wañunganwan.
rasumpa ƿrmi criyicungantsicraycu 9ॸSi canan mana jutsannagtanö Señor

mana juc jutsannagtanö Jesucristo nogantsicraycu yawarninta

Ro 4.18 Gn 15.5. Ro 4.22 Gn 15.6.


ѠϘͅkͮϘґॷ5 318

jichar wañunganpita Dios Yaya Yayapa mandamientunta Adán mana


chasquiycämarnintsicga, tsaypitapis cäsur jutsata ruranganpita atscag
masragmi llapan jutsa ruraynintsicwan runacuna wañushga caycäyaptinga,
Dios Yayata rabiatsingantsicpita salvar tsaypitapis masragmi Dios Yayaga
castigamäshuntsu. 10ॸSi Dios Yayawan cuyacuy yanapacuyninwan japallan
chiquinacuycashga japallan Tsurin Tsurin Jesucristota garamashcantsic.
wañur, shumag päsacuychö Tsaynöpam llapan maytsicag
cawacunapag amistaycätsimarnintsicga, criyicugcuna Señor Jesucristopa
tsaypitapis masragmi Señor Jesucristo yanapacuyninta tariyanga, Dios Yaya
cawayninwan amistatsirnin munangannö shumag cawacuyänanpag.
salvamäshun. 11ॸTsaypis manam 16ॸTsaynöllam iwalatsishwantsu, Dios

tsayllatsu. Sinöga alläpam cushicuntsic Yaya alläpa cuyacuyninta


cananpitaga Dios Yayawan amistarnin garamangantsicwan tsay jucllaylla runa
shumag päsacuychö canapag Señor Adán jutsata ruranganta. Tsaynö
Jesucristoraycu cawatsimangantsicpita. puntata Adán jutsata ruranganpitam
atscag runacunapis jutsata rurarnin
Adánmi jutsa ruraywan wañuyta alläpa culpayog cayaptin, Dios Yaya
apamurgan y Señor Jesucristonam juzgarnin inƿernuman cachargan. Pero
wiñay cawayta tsaypitam quiquin Dios Yaya Señor
12ॸTsaymi juc runa Adánllawan cay Jesucristoraycu cuyacuyninta
munduman jutsa ruraypis shamurgan. garamashcantsic mana alli rurag
Tsay jutsallawanmi wañuypis runacunatapis jutsannagtanö chasquir
shamurgan. Tsaynöpam tsay junagpita perdonamashcantsic. 17ॸSi juc runa Adán
maytsay entëru munduchö runacunapis jutsata apamunganpita cay munduchö
jutsa rurayanganpita wañuyargan. wañuy mandacuy poderyog cayninwan
13ॸDios Yaya manarag leycunata llapantsicta wañutsimäna caycaptinga,
mandacuptinmi, puntapitana cay tsaypitapis masragmi japallan Señor
patsachö runacuna jutsata rurar Jesucristoraycu Dios Yaya
cawayargan. Manarag leycuna captinmi, cuyamarnintsic mana jutsannagtanö
tsay jutsapitapis culpayogtsu cayargan. chasquir alläpa yanapamantsic allillata
14ॸTsaynö caycaptinpis Adánpita rurar cawacunapag. Tsaymi cananga
gallaycurmi asta Moisésyag, llapan imayca reynö cay patsachö Señor
runacuna mana allita rurayanganpita Jesucristowan pagta cawacushun.
wañuyargan. Tsay runacunaga manam 18ॸTsaymi tsaynö puntata Adán jutsata

culpayogtsu cayargan, Adán Dios ruranganpita llapan runacunapis jutsa


Yayapa Mandamientunta mana cäsur rurayanganpita culpayog condenädu
jutsata rurangannö mana ruraycarpis. cayan. Tsaynö captinmi, Señor
Tsay Adánpitaga masmi Señor Jesucristo wañurgan llapan runacunata
Jesucristo juc alli ejempluyog jutsancunapita perdonar salvananpag.
shamunga, jutsawan wañuypa rantin Tsaymi llapan criyicugcunaga
mana ushacag cawayta garamänapag. jutsannagnö mana culpayog car, Dios
15ॸPero Adán jutsatawan wañuyta Yayapa puntanchö imayyagpis
apamunganga manam ni ichicllapis cawacuyanga. 19ॸDios Yayata jucllaylla
iwalantsu, Dios Yayapa cuyacuy Adán mana cäsunganpitam, llapan
yanapacuyninta garamangantsicga. Dios runacuna jutsa rurag ticrayargan.
319 ѠϘͅkͮϘґॷ5ٍॷ6

Tsaynö caycaptinmi, Dios Yayapa wañushcantsic. 4ॸTsaynö bautizacurmi


voluntäninta cäsur japallan Señor Señor Jesucristonö wañurnin
Jesucristo wañunganpita, Dios Yaya pampacashga cargantsic. Tsaymi Dios
atscag runacunata jutsannagtanö Yaya alläpa poderöso cayninwan Señor
chasquirgan. Jesucristota cawatsimungannö,
20ॸDios Yayam leycunata nogantsictapis cawatsimangantsicpita
mandacurgan, runacuna atsca cananga jucläya alli ruragna
jutsancuna canganta musyarnin cawacushun.
tantiyacuyänanpag. Pero tsay atsca 5ॸSi Señor Jesucristowan jucllayllanö

jutsacunata ruraycäyaptinpis Dios pagta wañushga caycarga, pay


Yayaga cada vez masmi alläpa cawamunganpitam nogantsicpis
cuyarnincuna yanapan, llapan cawamushun. 6ॸRasumpam musyantsic
jutsancunata perdonar salvananpag. puntata jutsasapa caynintsic Señor
21ॸPuntatagam jutsata ruray wañuyga Jesucristowan pagta cruzchö
imayca mandacug reynö runacunata wañunganta. Tsaynö captinmi, mana
wañutsirgan. Pero tsaypita masragmi alli rurag caynintsicga jancat
Señornintsic Jesucristo cruzchö ushacashga manana ni imaypis jutsata
wañunganpita Dios Yaya cuyacuy esclävunnö servinapag. 7ॸTsaynö jutsa
yanapacuyninwan jutsannagta ruraypita wañushganö caycarga amana
ticratsimashcantsic paywan pagta yapayga jutsata patrontanö
imayyagpis cawacunapag. servishuntsu, imaypis librina
cawacunapag.
Jutsawan wañushganö 8ॸQuiquin Señor Jesucristowan pagta
caycagcunawan Señor wañushga caycarga, rasumpam
Jesucristoman criyicur cawaycuna conƿacuntsic paywan pagta imayyagpis

6 cawacunapag. 9ॸRasumpam musyantsic


1ॸ¿Cananga imanötan ushashun?

¿Jutsata rurarllacu sïgishun, Dios Señor Jesucristo wañunganpita


Yaya alli cuyacug cayninwan cawamushga car, manana ni imaypis
yanapacuynin mas yapacänanpag? wañunanpag canganta, tsay wañuypa
2ॸ¡Tsaynöga manam ni imaypis poderninchö manana ni imaypis car.
canmantsu! Rasumpa ƿrmi 10ॸLlapan jutsasapa runacunapagmi

criyicuynintsicwanmi Señor Jesucristo Señor Jesucristo juc cutilla wañurgan.


cruzchö wañungannö, nogantsicga Tsaymi cananga wañunganpita
imayca wañushganö caycantsic cawamushga car, Dios Yayallapagna
jutsacunata manana ruranapag. Tsaynö imaypis cawaycan.
jutsata manana ruranapag wañushganö 11ॸTsaynöllam gamcunapis

caycarga, ¿imanötagshi jutsata rurarnin yarpäyänayqui jutsata manana mas


sïgishwan? 3ॸ¿Acäsu gamcunaga manacu rurayänayquipag wañushganö
musyayanqui llapantsicpis imapag cayangayquita. Tsaynöpam Señor
bautizacungantsicta? Señor Jesucristoman ƿrmi criyicurnin, rasumpa
Jesucristoman criyicur bautizacurmi, conƿacur Dios Yayallapagna imaypis
pay wañunganman nogantsicpis cawacushun. 12ॸTsaymi cananga amana
iwalantsic. Tsaynö rasumpa ushacag cuerpuyquicuna mana allicunata
criyicuynintsicwanmi, nogantsicpis rurarnin imaycatapis munapangan, jutsa
Señor Jesucristowan pagta cruzchö ruraycunawan mandayäshunayquita mana
ѠϘͅkͮϘґॷ6ٍॷ7 320

cäsurnin dëjacuyanquinatsu. esclävun cayangayquipita libracasquirmi,


13ॸCuerpuyquicunachö maquiquicunata, cananga Dios Yayapa servignin jucläya alli
shimiquicunata, llapan rurag runacunana caycäyanqui.
imaycayquicunatapis ama dëjayaytsu 19ॸTsaymi nogaga juc runanölla mas

tucuyläya mana allicunata rurananpag. allish entendiyänayquipag parlapaycäyag,


Tsaypa rantinga mas bien imayca juc jutsa ruraycunapita manarag ƿrmi
wañushgapita cawamushganö Dios tsaracuyaptiqui. Gamcunam mas
Yayaman entregacuyay maquiquicuna, puntataga llapan entëru cuerpuyquicunata
shimiquicuna, cuerpuyquicunachö llapan cada vez mas peor jutsata rurananpag
imaycayquicunapis Dios Yayallata entregacuyargayqui, Dios Yayapa
servirnin allicunallata rurayänanpag. mandacuyninta mana cäsurnin. Tsaynölla
14ॸTsaynö shumag cawacuyaptiquiga mana cananpis llapan cuerpuyquicunata Dios
alli munayniquicunapis mananam Yayallaman entregacuyay cada vez mas
venceyäshunquitsu, imayca patrontanö jucläya alli rurag jutsannag
jutsata serviyänayquipag. Tsaymi cananga cayänayquipag. 20ॸMana alli
gamcunaga manana unaycag leycunapa rurayniquicunawan jutsallachö esclävunö
mandacuyninchönatsu cawaycäyanqui, cawarmi, jucläya alli rurag libri caytapis
Dios Yaya alläpa cuyar yanapayäshuptiqui. puediyargayquitsu. 21ॸTsay unay
jutsacunata rurayangayquiwan ¿ima
Señor Jesucristoman criyicurga allitatan tariyargayqui? Tsaymi cananga
mananam jutsapa esclävunnatsu llapan mana alli rurayangayquipita
cawantsic pengacurnin caycäyanqui. ¡Tsaynö jutsa
15ॸ¿Tsaypunga imanötan? ¿Unaycag rurayanganpitam runacuna wañuyan
leycunapa mandacuyninchö manana inƿernuchö asïpag sufriyänanpag! 22ॸPero
cawarga jutsatatsurag ruraycantsic, Dios cananmi sïga tsay jutsayquicunapita
Yayapa cuyacuyninwan poderöso libracashgana car, Dios Yayata servignin
yanapacuyninta chasquirga? ¡Tsayga jucläya alli rurag jutsannagna cayanqui.
manam tsaynötsu! 16ॸ¿Acäsu gamcuna Tsaymi cananga Dios Yayawan imayyagpis
manacu musyayanqui juc runapa servignin mana ushacag cawaychö cayta tariyanqui.
yaycur, mandashungayqui runapa 23ॸJutsa ruraypa päganga wañusquir

esclävun car llapan munanganta inƿernuchö sufriymi. Pero Dios Yayapa


rurayangayquita? Tsaynömi mana alli cuyacuy garayninga, Señor Jesucristoman
rurag runacunaga jutsapa esclävun car, rasumpa conƿacurnin paywan pagta
wañurpis asïpag inƿernuchö sufriyanga. imayyagpis cawacuymi.
Pero Dios Yaya mandacunganta cäsucur
shumag cawagcunam sïga, jutsannag Casaracuy ejempluwan
runacunaman ticrayanga. 17ॸPero willacur yachatsicuy

7
gamcunapagmi Dios Yayata alläpa 1ॸWaugecuna y panicuna,

agradëcicü. Mas puntata mana alli gamcunagam rasumpa llapan


rurayniquicunawan jutsapa esclävun leycunata musyayanqui. ¿Acäsu manacu
cayangayquita dëjasquir, cananga Señor musyayanqui juc runa cawaycarllaragga,
Jesucristo yachatsicungancunata rasumpa tsay leycunapa mandädunchö canganta?
cäsucurnin, llapan shongoyquicunawan 2ॸMasqui juc ejempluwan niyäshayqui: Juc

criyicur payman entregacuyangayquita. casäda warmi gojan cawaycaptinga


18ॸTsaynö mana alli rurayniquicunapa casarangan ley mandangannömi tsay
321 ѠϘͅkͮϘґॷ7

gojanllawan cawacunan. Pero gojan canman? ¡Manam tsayga tsaynötsu!


wañusquiptinmi sïga, tsay casarangan Dios Yaya mandacungan
leypitawan gojanpitapis librina tsay warmi leycunawanragmi musyatsimargan, ima
quëdacunga. 3ॸTsaymi si gojan jutsäcuna cangantapis. Manam
cawaycaptinllarag juc runawan codiciacug cangäta musyämantsu
casararninga adulterio niyangan llutan cargan, si Dios Yaya mandacungan
mana alli jutsata ruraycan. Pero gojan leycunachö mana gellgashga captinga:
wañusquiptin tsay casarangan ley “Ama runamajiquipa imantapis codiciar
mandacunganpita librina carmi sïga, munapaytsu.” 8ॸPero jutsasapa runa
yapay jucwan casararpis manana captïmi, Dios Yayapa mandacungan
jutsatanatsu ruraycan. leyninta musyasquiptirag, codiciösu
4ॸTsaynöllam gamcunapis waugecuna y caywan tucuyläya mana alli munaycuna
panicuna, leypa mandädunchö cäsi venceman. Pero leycunata manarag
cayargayqui. Pero nogantsicraycu Señor yachacurga juc runa manam musyantsu
Jesucristo cruzchö cuerpunwan wañurmi, ni ima mana alli cangantapis.
tsay leypa mandacuyninpita 9ॸTsaynömi Dios Yaya mandacungan

libramashcantsic. Tsaymi cananga Señor leycunata manarag yachacurga, manam


Jesucristo wañunganpita cawamushga imanö jutsa cangantapis musyargätsu.
captin, imayca casäda warmi gojanllapa Pero tsay leycunata yachacusquirmi
cangannö, gamcunapis Señor sïga, tucuyläya jutsata rurayta
Jesucristollapana car, pay munangannö munarnin, imayca rurangäcunawan
allicunallata rurarnin cawacuyay. 5ॸPuntata jutsasapa car, 10ॸcondenacar
mana alli ruraynintsicuna cuerpuntsicta wañushganöna cangantapis musyargä.
dominaptinmi, leycunapa Dios Yayam leycunata mandacurgan
mandacuyninchö cawarnin mana cäsucur, runacuna cumplir shumag allillata
cuerpuntsicpa munayllanchö cawargantsic. rurarnin, pay munangannö
Tsaynöpam jutsantsicpita wañushwan cawayänanpag. Pero tsay ley
cargan, imayyagpis inƿernuchö sufrirnin mandacunganta yachacusquir mana
ñacanapag. 6ॸPero cananga Señor Jesucristo cäsurmi, llapan jutsäwan
cruzchö wañunganpitam, leycuna condenacashga cargä, inƿernuman
mandacunganpa poderninchö manana aywanäpag. 11ॸTsaymi jutsa ruray
cawar, wañushga runanö leycunapa engañamargan Dios Yaya mandacungan
poderninpita librina cawacuntsic. Tsaymi leycunata musyaycarpis mana
cananga unaycag gellgashga leycunapa cumplinäpag. Tsay leyta mana
mandacuyninchö manana cawar, juc cumpliyta puediptïmi, jutsa rurayga
shumag alli cawacuychöna cawashga imayca inƿernuman cachamar
Espïritu Santo yachatsimangantsicnö Dios wañutsimagnö catsimargan.
Yayallata servishun. 12ॸTsaynöpam Dios Yaya mandacungan

leyga alläpa santo car, cada


Jutsacunawan mandacunganpis mana jutsannag
lüchagnörag cangantsic rasumpacag alläpa allish. 13ॸTsaypunga,
7ॸ¿Caytaga imanötan ushashun? ¿Dios ¿tsay alli leycunacu almä wañushganö
Yaya mandacungan leyga jutsacu cananpag ticratsimargan? ¡Tsayga

Ro 7.7 Ex 20.17 Dt 5.21.


ѠϘͅkͮϘґॷ7ٍॷ8 322

manam tsaynötsu! Sinöga quiquïpa ruraynïtawan yarpaynïtapis atajaman


mana alli ruraynïwan jutsämi almäta allicunata ruranäpagpis. Tsay jutsam
wañutsirgan. Tsay jutsa ruraymi Dios yarpaynïtawan munaynïtapis imayca juc
Yayapa alli mandacuy leyninwan carcelchö gaycurätsignö caycätsin.
inƿernuman cachamar wañutsimänan 24ॸ¡Ay nogalla! ¡Imanörag calläshag!

cargan. Tsay mandamientucunata ¿Pitan cay jutsasapa wañutsicug


rasumpa regermi, jutsa rurayga alläpa cuerpupita salvamanga, inƿernuman
mana alli canganta musyantsic. mana aywanäpag? 25ॸ¡Dios Yayatam
14ॸMusyantsicmi Dios Yaya Espïritu alläpa agradëcicü, Señornintsic
Santowan leycunata mandacunganta. Jesucristowan libramar salvamanganta!
Pero nogaga jutsasapa caynïwanmi, Tsaymi cananga llapan shongöwan y
imayca juc esclävunö jutsapa yarpaynïwan, Dios Yaya mandacungan
poderninchö caycä. 15ॸNogaga manam leycunata cumplir, imayca esclävunö
musyätsu ni ima päsamangantapis. payllatana serviyta munä. Pero mana
Manam imatapis munangätaga rurätsu. alli rurag cuerpümi jutsa ruraypa
Mas bienmi chiquir melanaypag mana poderninchö caycätsiman.
munangäcunallata ruraycä.
16ॸRasumpam musyä mana allicunata Espïritu Santowan imaypis cawacuy

8
rurangäta. Pero mana allicunata 1ॸTsaymi canan Señor Jesucristoman

ruraycangäta musyaycarpis, Dios Yaya criyicugcunataga Dios Yaya


mandacungan leycuna alläpa allish condenanganatsu. 2ॸSeñor Jesucristoman
cangantam acuerdu caycä. 17ॸTsaynöpam criyicungäpitam jutsata rurarnin
cananga manana quiquïnatsu tsay mana inƿernuman aywanä caycaptin, Espïritu
munangäcunata ruraycä, sinöga Santo libramar alli rurag runatana
nogachö jutsam mana allitapis cawaycätsiman. 3ॸDios Yaya mandacungan
ruratsiman. 18ॸNogam musyaycä leycunata mana cäsushgam, mana alli
shongöwan mana alli rurag cuerpüchö ruraynintsicpita tsay leycuna
ni ima alli canganta. Allita rurayta libramaynintsicta puedintsu. Pero quiquin
munaycarpis manam alli ruraytaga Dios Yayam japallan Tsurinta cay
puedïtsu. 19ॸAllicunallata rurayta patsaman cachamurgan, nogantsicnö
munangätaga manam rurätsu. Mas cuerpuyog runata. Señor Jesucristoga ni
bienmi mana munangäcag ima mana allita ruranganpitam
jutsacunallata imaypis ruraycä. 20ॸTsay nogantsicraycu cruzchö wañurgan, imayca
mana alli munangäcunata rurarga, juc garaynö pägacurnin llapan jutsantsicta
manam quiquïnatsu ruraycä. Sinöga ushacätsinanpag. Tsaynöpam llapan
nogachö jutsam mana alli munaycunata jutsantsicpita perdonar libramashcantsic.
ruratsiman. 4ॸTsaynö captinmi, cananga mana alli
21ॸTsaymi nogata imaypis caynö ruraynintsicpa poderninchönatsu
päsaman: Allita rurayta munaptïpis, cawantsic. Tsaymi cananga Espïritu
mana alli ruraynïcunam mas venceman. Santopa poderninwan cawacur, Dios Yaya
22ॸLlapan voluntänïwanmi alläpa mandacungan jutsannag leycunatana
cäsucuyta munä, Dios Yaya cäsur, jutsa ruraycunataga manana
mandacungan leycunata. 23ॸPero cäsuntsicnatsu.
quiquïpa shongöchö voluntänïpa 5ॸTsay cuerpunpa munaynin

contran jutsacuna canganta musyaptïmi, jutsacunata cäsugcunaga imaypis mana


323 ѠϘͅkͮϘґॷ8

alli rurag cuerpunpa munayninta puedinnatsu. Tsaymi


yarpararmi cawaycäyan. Pero Espïritu convienimantsicnatsu jutsa rurag
Santowan caycagcunaga, Espïritu Santo cuerpuntsicpa munayninta cäsur
munangannö allicunallata rurarnin cawanantsicga. Sinöga Dios Yayallata
yarpararmi imaypis cäsucuyan. 6ॸTsay cäsurnin servinallapagmi, nogantsicpa
cuerpunpa munaynin jutsacunatawan obligacionnintsicga. 13ॸSi
yarpayninta cäsug runagam wañurnin, cuerpuyquicunapa munayllan
inƿernuchö imayyagpis sufringa. Pero jutsacunata rurar cawarga, inƿernuman
Espïritu Santo yachatsicunganta aywarmi wañur ushacäyanqui. Pero
yarpararnin cäsugcunaga alli Espïritu Santopa poderninwan mana alli
päsacuychömi Dios Yayawan rurag munayninta manacagman
imayyagpis cawacuyanga. 7ॸTsaynö churarnin manana mas rurarmi sïga,
jutsata rurarnin munayninwan mana Dios Yayawan imayyagpis
allita yarparag runaga, Dios Yayatam cawacuyanqui. 14ॸPipis Dios Yayapa
contrarnin chiquiycan. Tsay runaga Dios Espïritu Santon mandacunganta
Yaya mandacungan leycunata manam cäsurnin rurarmi, paypa wamrancuna
cäsuyta munantsu ni Dios Yaya cayan. 15ॸTsaymi gamcunaga puntata
munangantapis rurayta puedintsu. mana alli ruray jutsayquicunapa
8ॸTsaynö jutsancunapa mandädunchö esclävun car, Dios Yayataga
caycagcunaga, manam Dios Yaya mantsayargayqui. Pero cananga manam
munangantaga ni imatapis rurayta mantsayanquinatsu Espïritu Santon
puedintsu. gamcunachö cawaptin, wamran
9ॸPero tsaynö caycaptinpis gamcunaga cayänayquipag churayäshungayquipita.
amana tsay jutsa rurag Tsaymi cananga Espïritu Santopa
cuerpuyquicunapa mandädunchö poderninwan cushicur nintsic: “Dios
cayanquitsu, Dios Yayapa Espïritu Taytallä” nir.
Santonwan cawarga. Maygan runapis 16ॸNogantsicpa yarpaynintsictam

Espïritu Santowan mana cawarga, quiquin Espïritu Santo musyatsimantsic,


manam Señor Jesucristopatsu. 10ॸPero Dios Yayapa wamrancuna cangantsicta.
gamcunachö Señor Jesucristo caycaptin, 17ॸTsaynö Dios Yayapa wamran

jutsata rurayangayquipita cangantsicpitam, Señor Jesucristowan


cuerpuyquicuna wañushga caycaptinpis, pagta Dios Yayapa eredërun cantsic. Si
Dios Yayam almayquicunata cawatsin nogantsic Señor Jesucristowan pagta
jutsannag imayyagpis cawananpag sufrirga, Señor Jesucristowan pagtam
Señor Jesucristo wañunganraycu. Dios Yayapa eredëruncunanö
11ॸSeñor Jesucristota wañunganpita imayyagpis glorianchö cawacushun.
cawatsimug Dios Yayapa Espïritu
Santonmi, gamcunachö caycan. Tsaymi Alläpa cushicuypag
Señor Jesucristota cawatsimungannö Dios Yayapa glorian
Dios Yaya gamcunapa ushacag 18ॸNiyangagnömi cay patsachö
cuerpuyquicunatapis cawatsimunga, sufringantsicga ni ichicllatapis
Espïritu Santo gamcunachö cawaptin. iwalantsu, janag patsa gloriachö
12ॸTsaymi cuyashga waugecuna y nogantsicpag alläpa cushicuypag
panicuna, cananga mananam jutsaga canganta yarparcushgaga. 19ॸDios Yaya
mandädunchö obligar catsimaynintsicta llapan camangancunam shuyaraycäyan,
ѠϘͅkͮϘґॷ8 324

wamrancuna car erenciancunata mañacamun mana parlar alläpa


chasquiyänanpag. 20ॸLlapantsictam Dios rugacuywan. 27ॸTsaynöpam quiquin Dios
Yaya camamargantsic mana ni imaypis Yaya llapantsicpa shongontsiccunata
wañur ushacänapag. Pero jutsa regen. Tsaynöllam Espïritu Santopis
ruragcunata castigarmi, tsay llapan imata rugacunganta musyarnin, quiquin
camangancuna sufrir ushacayänanpag Dios Yaya munangannö Espïritu Santo
permitirgan, juc mushog patsata yapay nogantsic criyicugcunapag mañacurnin
camananpag yarparnin. 21ॸTsay llapan rugacun.
camangancunata jutsa ruraycuna
mandarnin ismütsignö sufritsir Señor Jesucristoman criyicurmi,
ushacätsinganpitam, libracashga llapan mana alli
cayanga. Tsaymi Dios Yayapa ruraycunata vencentsic
wamrancunaga alläpa cushicur 28ॸTsaymi cananga musyantsic Dios
gloriachö, tsay llapan Yayaga llapan cuyagnincagcunapag
camangancunawan wañuypita libri dispöninganta, llapan imayca
cawacuyanga. päsaptinpis allilla cananpag. Tsay
22ॸMusyantsicmi asta cananyag Dios cuyagnin runacunata acrarninmi
Yaya llapan camangancuna runacunapa gayashga quiquin Dios Yaya
jutsacunapita imayca geshyacug warmi munangannölla. 29ॸUnaypitanam Dios
ñacangannö sufriycäyanganta. 23ॸTsay Yaya manarag yurishga musyargan
camangancuna sufriyangannöllam piman criyicunapag canganta. Tsayta
nogantsicpis ñacar sufriycantsic. Pero musyarmi dispönirgan Tsurin
nogantsicchö Espïritu Santo caycaptinga Jesucristoman criyicur, paynölla alli
alläpa cushicurmi shuyaycantsic, Dios rurag cashga mayorcag waugentsic
Yayapa wamrancuna canapag. cananpag canganta. 30ॸTsaynö unaypita
Tsaynöllam musyantsic dispönirmi nogantsicta acramargantsic,
cawatsimarnintsic juc mushog yurishga paypa wamrancuna canapag. Tsaymi
cuerpuntsiccuna garamänapag canganta. payga Señor Jesucristoraycu
24ॸTsaynö Dios Yaya salvamänapag jutsannagta chasquimarnintsic,
änimangantsictam cananyag glorianchö alläpa cushicuy shumag
shuyaycantsic. Si Dios Yaya änicunganta cawayta garamäshun.
chasquishgana caycarga, mananam 31ॸ¿Ima nishuntan caytaga? Dios Yaya

shuyashwannatsu. Pipis änicunganta nogantsicpa fabornintsic caycaptinga


rasumpa ricaycarnaga, mananam manam ni pipis chiquimarnintsic
shuyarannatsu. 25ॸPero nogantsicmi sïga conträmashwantsu. 32ॸ¿Si Dios Yaya
Dios Yaya änimangantsicta Tsurin Jesucristota mana llaquipar
chasquinapagcagta mana ricaycarpis, nogantsicraycu wañunanpag
rasumpa conƿacurnin pacienciacur permïtiycarga, manatsurag cananpis
shuyaycantsic. alläpa cuyacuy yanapacuyninwan
26ॸTsaymi callpantsic manacagnö Tsurinwan pagta llapan imayca
valornintsic manana caycaptinpis, bendiciunninta garaycamashwan?
Espïritu Santo yanapamantsic. Dios 33ॸ¿Dios Yaya wamran canapag

Yayaman mana ni imanö mañacuyta acraycämashgaga pirag


yachaycashgam, Espïritu Santo shimpimaynintsicta puedinman? Paymi
nogantsicpag llaquicuyninwan mana jutsannagtanö
325 ѠϘͅkͮϘґॷ8ٍॷ9

chasquimashcantsic. 34ॸ¿Pirag
condenamaynintsicta puedinman? Señor Dios Yaya acrangancuna

9
Jesucristom wañunganpita cawamur, 1ॸSeñor Jesucristopa shutinchömi

Dios Yayapa derëchucag lädunchö rasuncagta willacur manam


jamaycan imaypis nogantsicpag llullacütsu. Espïritu Santom
rugacurnin mañacur. 35ॸ¿Pirag Señor concienciächö musyatsiman
Jesucristopa cuyacuyninpita rasumpacagllata willaycäyangagta:
raquimaynintsicta puedinman? Imayca 2ॸNogam shongöchö alläpa sufrir

ajachö car sufrishgapis, llaquicushgapis, llaquicurnin imaypis caycä, Israel


chiquir gaticachämashgapis, marcamajïcunapag yarparar. 3ॸNogaga
mallagashgapis ratay purishgapis, ima alläpam munäman cuyanga Israel
peligruchö caycashgapis o marcamajïcuna salvacashga
wañutsimaynintsicta munayaptinpis, cayänanraycu, Señor Jesucristopita
payga manam ni imay dëjamantsictsu. raquicasquir Israel castäcunapa rantin
36ॸTsaymi Diospa Palabran condenacar inƿernuman aywanäpagpis.
gellgashgachö nirgan: 4ॸIsraelcunagam unay awiluntsic

“Gamman criyicayämuptïmi Moiséspa aylluncuna cayan. Paycunaga


imaycay örapis runamajïcuna Dios Yayapa acrashga wamrancuna car,
chiquir, ricäyashga Dios Yayapa cushicuypag
wañutsiyämayta munayan. chipacyag poderninta. Tsaynöllam
Imayca camalchö wañunanpag israelcunata Dios Yaya conträtuta rurar
destinashga üshatanömi äninganta mandargan, leycunata
wañutsiyämänanpag cumpliyänanpag. Paycunatam Dios
ricapaycäyäman.” Yaya yachatsirgan imanö quiquinpa
37ॸTsaynö caycaptinpis tsay llapan templunchö adorayänanpag. Payga
sufrimientucunaga manam llapan bendiciunninta garananpagmi
vencemäshuntsu. Mas bienmi llapan änirgan. 5ॸTsay Israel runacunaga
mana alli ruraycunata jancat unaycag awiluntsiccuna Abrahampa,
venceshcantsic cuyamagnintsic Señor Isaacpa Jacobpa chunca ishcay
Jesucristopa poderninwan. 38ॸTsaymi tsurincunapa awiluntsiccunapa ayllunmi
noga rasumpa musyä manam ni ima cayan. Tsaycunapa unay ayllunpitam
raquimäshuntsu Dios Yayapa Dios Yayapa Tsurin Cristopis yurirgan.
cuyacuyninpitaga wañuynintsicpis ni Tsaymi Señor Jesucristoga llapanpa
cawaycangantsicpis ni angelcunapis ni mandagnin Dios, paytaga imayyagpis
supaycunapis ni canan caycagcunawan alabashun. Tsaynö caycullätsun.
ni shamugpagcagcunapis ni mas 6ॸPero ama nishuntsu: Dios Yayaga

poderyogcunapis, 39ॸni altu cieluchö manam cumplishgatsu israelcunata


caycagcunapis ni lamar rurinchö ni äninganta nirga. Unay awiluntsic
patsa rurinchö caycagcunapis ni ima Jacobpa aylluncunaga manam llapan
llapan camangancunapis, Señor israelcunapita Dios Yaya acrangantsu
Jesucristowan Dios Yaya cayan. 7ॸAunqui Abrahampa
cuyamangantsicpitaga llapanpis manam mirayninpita carpis, manam llapantsu
ni imanöpa raquimäshuntsu. legïtimu wamrancuna cayargan. Mas

Ro 8.36 Sal 44.22.


ѠϘͅkͮϘґॷ9 326

bien Abrahamtam Dios Yaya nirgan: ruranganpitatsu, sinöga quiquinpa


“Rasumpacag aylluyquicunaga tsuriqui cuyacuyninwanmi llaquipanga.
Isaacpita miragcunam cayanga.” 17ॸTsaynöllam unay rey faraonta Dios
8ॸTsaymi entendintsic Abrahampa Yaya Palabranchö nirgan: “Gamtaga,
ayllunpita yurishga carpis, manam rey canayquipagmi churargog. Tsaymi
llapantsu Dios Yayapa wamrancuna gam rey faraonpa contrayqui alläpa
cayan. Sinöga Dios Yaya äninganman poderöso Dios cangäta ricätsicuptï,
criyicur conƿacugcunallam, Abrahampa entëru munduchö llapan runacuna Dios
ayllunnö car, Dios Yayapa rasumpa Yaya cangäta musyayanga.” 18ॸTsaymi
wamrancunaga cayan. 9ॸTsaynöpam Dios Yaya llaquipayta munangancag
Abrahamta Dios Yaya änirgan: runata llaquipanga. Pero mana wiyacug
“Podernïwan caypita juc watata upatanö chucru shongoman ticratsiyta
cutimunäpagmi, warmiqui Sarapa ollgo munarga ticratsingam.
wawan canga.” 19ॸPero waquiquiga niyämanquim:
10ॸTsaypitanam unay awiluntsic “¿Pitan Dios Yayapa voluntäninta
Isaacpa warmin Rebecapis millïshu amatsacuyta puedin? Tsaypunga
wamrancunata geshyacurgan. 11ॸTsaynö ¿imanirtan Dios Yayaga cananyagpis
caycaptinpis tsay millïshu wawancuna culpatsaycämantsic?” 20ॸPero nogam
manarag yuriptinmi, allita mana allita niyag: “¿Gamcunaga pitan cayanqui,
rurayaptinpis gepacag wawanta Dios Dios Yayata rimarnin
Yaya asïpag acrargan. 12ॸTsaynöpam contestayänayquipag? Acäsu manca
musyantsic manarag ni ima allita rurag runata manca rurangan
ruraycaptinpis, Dios Yaya unaypitana parlapantagcu: ‘¿Imapagtan cayricugta
dispöninganta tsay wamrata acrarnin ruramashcanqui?ٔॸٚ 21ॸ¿Acäsu manacu
cumplinanpag. Tsaymi Rebecata Dios manca ruragpaga derëchun can, juc
Yaya nirgan: “Puntata yurigcag mitullapita munanganmannö
wawayquim gepan yurigcag tucuyläyata rurananpag? Aumi paygam
wawayquipa servignin canga.” ruran juc shumagta allicagllachö
13ॸQuiquin Diospa Palabran üsananpag y juccagtanam ruran lluta
gellgashgachömi nirgan: “Jacobtam imaycachöpis segïdu üsananpag.
cuyargä, pero Esautaga chiquirgämi.” 22ॸTsay cuentanömi mana alli
14ॸ¿Tsaypunga ima nishuntan? ¿Acäsu ruragcunata alläpa poderöso cayninwan
Dios Yayaga mana allitacu ruran? castigarnin ushacätsiyta munarpis, Dios
¡Manam tsayga tsaynötsu! 15ॸTsaymi Yayaga alläpa paciencianwan awantan.
Moiséstapis Dios Yaya nirgan: 23ॸTsaynö Dios Yaya pacienciacuptinmi,

“Llaquiyta munangä runatam nogantsicta cieluman apamänapag


llaquishag, acrashgacagcuna musyantsic, tsay
cuyayta munangä runatam shumag mancata allicagman
cuyashag.” churangannö llapan bendiciunninta
16ॸTsaymi juc runataga Dios Yaya llaquipämarnintsic garamänapag
llaquipar cuyanga manam canganta. Tsaynöllam musyantsic
munanganpitatsu ni imatapis allita unaypitana Dios Yaya dispöningan

Ro 9.7 Gn 21.12. Ro 9.9 Gn 18.10,14. Ro 9.12 Gn 25.23. Ro 9.13 Mal 1.2-3.


Ro 9.15 Ex 33.19. Ro 9.17 Ex 9.16. Ro 9.20 Is 29.16; 44.9.
327 ѠϘͅkͮϘґॷ9ٍॷ10

llapan allicagcunata cushicuy jancat ushacashgana cashwan


glorianchö garamänapag cangantapis. cargan.”
24ॸDios Yayaga manam

judiucagcunallatatsu acramashcantsic, Israelcuna Señor Jesucristoman


sinöga mana judiucagcunatapismi. mana criyicuyangan
25ॸUnay willacug profëta Oseasmi Diospa 30ॸCanan cayta niyäshayqui: Mana

Palabranta gellgar nirgan: judiucagcuna alli rurag cayänanpag mana


“Maypita runacunatapis nogapa ashiycarpis, Señor Jesucristoman rasumpa
mana caycäyaptinmi, criyicurllam cananga Dios Yayapa
cananga nogapa wamräcuna puntanchö jutsannag ticrayashga. Tsaynö
cayänanpag churashag. cayanganpitam Dios Yayapis
Tsaynöllam mana cuyangätapis jutsannagtanö chasquinga. 31ॸPero
cananga alläpa cuyashag.” israelcunaga niyargan: “Dios Yaya
26 Tsaynöllam Dios Yaya nirgan: mandacungan leycunata cumplir alli rurag
“Tsay patsan marcachö ‘Gamcunaga runacuna cashun” nir. Tsaynö
manam nogapatsu cayanqui’ leycunallaman salvacäyänanpag
niyangancunam, conƿacuycar, mana rasumpa cumpliyta
cananga ‘Cawag Dios Yayapa puedirmi, mas peor mana alli rurag
rasumpacag wamrancuna ticrayargan. Tsaynö cayanganpitam
cayanga.ٔॸٚ paycunataga Dios Yayapis castigananpag
27ॸTsaynömi Israel runacunapag willacur condenanga. 32ॸ¿Imanirmi leycunata
unay willacug profëta Isaías gellgar nirgan: cumpliyta puediyargantsu? Paycuna alli
“Aunqui Israel runacuna imayca rurag runa cayänanpag Dios Yaya
lamarpa cuchunchö agoshanö mandacungan leycunata cumpliyta
mirashga carpis munarmi, Señor Jesucristoman
waquillanmi gorinö salvacäyanga. criyicuyargantsu. Imayca nänipa aywaycar
28 Tsaymi Dios Yayaga unaypitana rumichö trompesar ishquignömi, Señor
dispöninganta cumplir, Jesucristoman mana criyicur israelcuna
mana demorarlla cay patsata jutsaman ishquirnin shicwayargan.
poderninchö catsir, 33ॸTsaypagmi Diospa Palabranchö nirgan:

llapan jutsasapacunata castigarnin “Nogam Sión marcaman Tsurï


rasumpa ushacätsinga.” Cristota mandarnin
29 Tsaymi canan atscag judiucuna wajipa cimientun rumitanö churashag.
canapag Tsay churangä rumiwan trompesarnin
unay willacug profëta Isaías gellgar ishquir shicwayänanpag.
nirgan: Pero japallan Tsurïman criyicugcunam
“Si alläpa poderöso mandacug Dios sïga mana ni imapita pengacur
Yaya, ni imaypis jutsamanga ishquirnin
miranapag mana permïtishga shicwayangatsu.”

10
captinga, 1ॸWaugecuna y panicuna, llapan

imayca Sodoma y Gomorra shongöwanmi Dios Yayata


marcacunanömi mañacuycä llapan Israel castäcuna

Ro 9.25 Os 2.23. Ro 9.26 Os 1.10. Ro 9.27-28 Is 10.22-23. Ro 9.29 Is 1.9.


Ro 9.33 Is 8.14; 28.16.
ѠϘͅkͮϘґॷ10 328

salvacashga cayänanpag. 2ॸPaycunapa Jesucristo rasumpa poderöso Dios cangata”


jananmi rasumpa willacurnin shimiquicunawan willacur, llapan
declaraytapis puedï, Dios Yayata llapan shongoyquicunawan wañunganpita
voluntänincunawan serviyta alläpa cawamunganta criyirga, rasumpam
munayanganta. Pero tsaynö alläpa serviyta salvacäyanqui. 10ॸSi Señor Jesucristoman
munayanganpis manam ni imapag llapan shongoyquicunawan
välentsu, Dios Yaya munangannö mana conƿacuyaptiquiga, Dios Yayapis
rurayta yachayaptin. 3ॸDios Yayallapita jutsannagtanömi chasquiyäshunqui.
jutsannag cawacuy shamunganta mana Tsaynölla rasumpa ƿrmi conƿacurnin
musyarmi, quiquincunapa shimiquicunawan maytsaychöpis
munayllancunawan imaycatapis rurayta willacuyanqui salvacashga cayänayquipag.
munar, Dios Yayapa cuyacuy 11ॸTsaypagmi Diospa Palabran

yanapacuyninwan jutsannag gellgashgachö nirgan: “Pipis payman


cawacuynintaga cäsuyargantsu. 4ॸTsaymi rasumpa criyicuptinga, manam ni pipis ni
Señor Jesucristoman rasumpa ƿrmi imapita pengacatsingatsu.” 12ॸNogantsicga
criyicuyaptinga, unaycag leycunapa judiu o mana judiu carpis, Dios Yayapa
poderninpis cannatsu, llapan rasumpa puntanchöga iwalllam cantsic. Señor
criyicugcunata quiquin Dios Yaya Jesucristoga llapan imaycata mandag
jutsannagta chasquiptin. japallan poderöso Diosnintsic carmi,
5ॸTsaynömi unay tiempu Moisés pitapis payman rugacurnin
leyninchö mandacunganta gellgar nirgan: mañacugcunataga llapan bendiciunninwan
“Si pipis leycuna mandacunganllata yanapanga. 13ॸTsaypagmi Diospa
cäsurnin cumplirga, tsay ley Palabranchö nirgan: “Pipis Dios Yayaman
mandacungancunallachömi cawacunga.” gayacurnin mañacugga salvacangam.”
6ॸPero rasumpa ƿrmi criyicugcunapagmi, 14ॸTsaymi cananga ¿imanötan Dios

Diospa Palabranchö nirgan: “Ama Yayaman rugacur mañacuyanga


shongollayquicunachö yarpäyaytsu ¿Pirag manarag criyicurga? ¿Imanötan
cieluman yaycunga?” (Señor Jesucristota criyicuyangapis, pipagpis willacugta ni
cay patsaman bäjatsimunanpag.) 7ॸO imaypis mana wiyarga? ¿Imanötan pipis
“¿Pirag patsa rurinchö wañushgacunaman wiyanga mana willacuyaptinga? 15ॸ¿Pero
aywanga?” (Señor Jesucristota pitan willacunga pipis mandarnin mana
wañushgacunapita cawatsimurnin cachaptinga? Tsaypagmi Diospa
sübitsimunanpag.) 8ॸ¿Tsaypunga imanirtan Palabran gellgashgachö nirgan: “¡Alläpa
willacun? “Gampa läduyquichömi Diospa cushicuypagmi chaquillapa maytsayta
Palabran caycan, yachacur purir alli päsacuychö cawacunapag,
entendinayquipagga manam alläpa ajatsu. Dios Yayapa Alli Willacuyninta willacug
Mas bienmi shimiquicunawan runacuna shayämuptin!”
shongoyquicunachö caycan, mas ƿrmi 16ॸTsaynö caycaptinpis manam llapan

criyicuyänayquipag.” Tsaymi nogacunaga israelcunatsu criyicuyargan, Señor


cay Palabrancunata willacuyä, Señor Jesucristopa Alli Willacuyninmanga.
Jesucristoman rasumpa ƿrmi Tsaypagmi unay willacug profëta
criyicuyänayquipag. 9ॸSi gamcuna “Señor Isaíaspis nirgan: “Señor, ¿pitan

Ro 10.5 Lv 18.5. Ro 10.6 Dt 30.12. Ro 10.7 Dt 30.13. Ro 10.8 Dt 30.14.


Ro 10.11 Is 28.16. Ro 10.13 Jl 2.32. Ro 10.15 Is 52.7.
329 ѠϘͅkͮϘґॷ10ٍॷ11

criyishga willacuynintsicman?” manam tsaynötsu! Nogapis Israel runam


17ॸTsaymi Señor Jesucristoman rasumpa cä, unay awiluntsic Abrahampa ayllun
criyicunapag, Diospa Palabranta miragpita Benjamín shutiyogpa castan.
wiyarnin mas alli entendinantsic. Tsay 2ॸDios Yayaga manam Israel marcanta

willacuy wiyangantsicga Señor rechazargantsu, unaypitana regernincuna


Jesucristopa Alli Willacuyninmi, mas acrashga car. ¿Manacu musyayanqui unay
ƿrmi criyicunapag. 18ॸPero tapuyagmi: willacug profëta Elías israelcunapa contran
¿Acäsu manacu wiyayargan? ¡Aumi, Dios Yayata parlapar mañacunganta?
rasumpam llapan wiyayargan! Elíasga Dios Yayapa puntanchö
“Maytsay mundumanmi paycunapa acusarnincunam nirgan: 3ॸ“Señor, willacug
willacuynincuna musyatsicurnin profëtayquicunatam wañutsiyashga.
chargan. Adorayäshungayqui altarniquicunatam
Manam ni juc puchallapis palabran jancat juchutsiyashga. Nogallanam japallä
mana changanga cantsu.” quëdashcä y nogatapis wañutsiyämaytam
19ॸPero yapaymi tapuyag: ¿Acäsu manacu munaycäyan.” 4ॸPero Dios Yayaga
israelcuna entendiyargan? Unay Moisésmi ¿imanirtan Elíasta contestargan? “Asta
puntata Diospa Palabranta gellgar nirgan: cananyagmi ganchis waranga runäcunata
“Noga, Dios Yayam, mana acrangä acrarnin camantsashcä Baal shutiyog
juccag naciunchö runacunawan diosman ni imay mana adorarnin mana
gam israelcunata gongorpacushga cayaptin.” 5ॸTsaynöllam
chiquinacatsiyäshayqui. cananpis Dios Yayaga cuyacuyninwan
Tsaynöllam mana musyag marca llaquipar wallcaglla acrangan israelcuna
runacunatawan Señor Jesucristoman criyicuyashga. 6ॸDios
piñanacatsiyäshayqui.” Yayaga cuyacuy llaquipäcuyninwanmi
20ॸTsaymi unay willacug profëta Isaíaspis acrashga, manam ni ima allicunata
valoracuycur mana mantsacur nirgan: rurayanganpitatsu. Si allicunallata
“Mana ashimag runacunam rurayanganpita acrashga captinga, Dios
tariyämanga. Yayapa cuyacuy llaquipäcuyninwan
Nogapag mana tapucug runacunatam acrangantsu manam cayanman cargan.
musyatsirnin regetsicurgä.” 7ॸ¿Imanötan ushashun? Israelcuna
21 Pero israelcunapagmi nirgan: salvacuyänanpag llapan
“Juc junag entërum maquïta voluntänincunawan ashirpis manam
lamcarargä, tariyangatsu. Pero Dios Yaya
mandacungäta mana cäsucug ni acrangancagcunam sïga, Señor
wiyacugcunaman.” Jesucristoman rasumpa criyicuyaptin
salvacäyänanpag chasquirgan. Tsaymi
Wallcalla quëdagcag israelcunallam waquincag mana cräsucugcunaga mas
Señor Jesucristoman rasumpa peor chucru shongo mana ima
criyicuyargan entendigman ticrayargan. 8ॸTsaypagmi

11
1ॸTsaymitapuyäshayqui: ¿Acäsu Diospa Palabran gellgashgachö nirgan:
Dios Yayaga Israel marcanta “Dios Yayam permïtirgan imayca
rechazarnin manacu chasquirgan? ¡Tsayga machashga puñunagnö

Ro 10.16 Is 53.1. Ro 10.18 Sal 19.4. Ro 10.19 Dt 32.21. Ro 10.20 Is 65.1.


Ro 10.21 Is 65.2. Ro 11.3 1 R 19.10,14. Ro 11.4 1 R 19.18.
ѠϘͅkͮϘґॷ11 330

mana ni imata entendiyänanpag. criyicuyaptin. Tsaynöpam judiu o mana


Tsaymi paycunaga asta cananyagpis judiucagcunapis imayca mas atsca
ñawincunawan ricaycarpis riquësata tarishganö alläpa cushishga
criyiyantsu jucllayllanö cawacuyanga.
ni rinrincunawan wiyaycarpis 13ॸGamcuna mana judiucag

Diospa Palabranta cäsucuyantsu.” runacunatam parlapaycäyag. Dios


9 Tsaymi unay rey Davidpis Diospa Yayam cachamargan noga apostolta
Palabranta gellgar nirgan: gamcuna mana judiucagcunata
“Cushicuypag ƿesta rurayanganga willayarniqui yachatsiyänagpag. Diospa
imayca trampanö catsun, Palabranta willacunäpag cachamashga
israelcuna mana alliman ishquir captinmi, imaypis nogapagga alläpa
castïguta chasquiyänanpag. välen gamcunata willayänag. 14ॸNogaga
10 Ñawincunapis imayca tutapagnö imaycanöpapis munä, Israel marca
catsun, castäcuna waquincagllapis salvacayta
mana ni imata ricarnin mana munayänanpag mana judiucagcuna
entendiyänanpag. Señor Jesucristoman criyicurnin
Tsaynölla imayca alläpa lasag salvacagta ricar. 15ॸSi Dios Yayata
gepita apariyaptin, judiucuna mana cäsurnin
wagtancuna gomruyashga asïpag rechazaycäyaptin, entëru munduchö
castïguwan sufriyätsun.” runacuna Señor Jesucristoman criyicur
Dios Yayawan amistaycäyaptinga,
Imayca juc jachaman enjertagnö ¿manatsurag wañushgapita cawamugnö
mana judiucagcunatapis Dios Yaya Dios Yayaman yapay cutiyaptin alläpa
salvangan cushishga chasquinman? 16ॸImayca
11ॸCananmi yapay tapuyag: “¿Acäsu tantata masarar jornuman puntata
trompesagnö mana allicunaman churasquir alli yargascamuptinga,
ishquiyargan, imaypis manana llapanpis allilla cananpag cangantam
shärimugnö Dios Yayaman mana musyantsic. Tsaynömi juc jachapa
cutiyänanpagcu?” ¡Tsayga manam jawan allish cawaycaptinga llapan
tsaynötsu! Mas bienmi pächi mana ramancunapis allish cawayanga.
criyicug caynincunawan jutsacunata Tsaynöllam unay awiluntsic Abrahamta
rurayanganpita, mana judiucagcuna Dios Yaya cuyarnin jutsannagtanö
Señor Jesucristoman rasumpa ƿrmi chasquinganpita, Abrahampa ayllun
criyicur salvacashga, israelcuna Dios cangantsicpita nogantsic Israel
Yayata mana cäsuyanganpita alläpa runacunatapis Dios Yaya
pësacur llaquicuyänanpag. 12ॸPero si cuyamarnintsic jutsannagta
israelcuna mana alliman ishquir chasquimäshun.
caycäyaptin, maytsay entëru munduchö 17ॸTsaymi cananga, juc rasumpa

mana judiucagcuna imayca juc alläpa aceitunas jachapa rämanta wallusquir,


chaniyog riquësata tarignö salvacashga jucläya lluta aceitunaspa rämanta
caycäyaptinga, mas mejorragmi canga tallurnin injertasquishga, tsay alli
Dios Yayapa salvaciunninta israelcuna aceitunaspa jawanwan alimentäcur
yapay cäsurnin, Señor Jesucristoman shumag tsegllimur wiñan. Tsaynöllam

Ro 11.8 Dt 29.4 Is 29.10. Ro 11.10 Sal 69.22-23.


331 ѠϘͅkͮϘґॷ11

waquincag judiucunapis mana cäsurnin, llaquipar castigargan. Pero gam mana


Dios Yayapita raquicashga caycäyaptin, judiucagcunatam sïga, Dios Yaya
gamcuna mana judiu caycar cuyarnin llaquipäyäshunqui Señor
judiucagcunawan juntawacasquir, Dios Jesucristoman rasumpa ƿrmi
Yayapa cuyacuy bendiciunninta criyicuyangayquipita. Si tsaynö payman
llapayqui iwal chasquiycäyanqui. criyicur mana sïgiyaptiquiga
18ॸTsaynö caycaptinga, ama rasumpa gamcunatapis mana llaquiparmi
judiucunapita mas aläbacuyanquitsu castigayäshunqui. 23ॸSi israelcuna mana
mana judiucagcunaga. Tsaynö criyicug cayanganta dejasquir, rasumpa
aläbacuyänayquipagga shumagrag yapay criyicuyaptinga, Dios Yayam
yarpachacuyanqui, israelcunapa imayca alläpa poderöso cayninwan puntata
juc jachapa rämannö chapanpita cayanganman cutitsinga. 24ॸTsaymi gam
cawatsiyäshungayquita. Israel casta mana judiucagcuna, imayca lluta
runacunaga imayca jawayquicunanö jegacug aceitunas jachapa rämannö
captinmi, Dios Yaya dispöningannö caycar, allicag aceitunaspa yuranman
rasumpacag judiucuna imayca jacha mana iwalaycarpis injertädom
rämancunata cawatsingannö cayargayqui. Tsaypita mas fäcilmi canga
caycätsiyäshunqui. 19ॸWaquiquigam judiucuna allicag aceitunas jachapa
niyämanqui: “Jachapa rämanta rämannö caycar, quiquinpa
wallugnömi waquincag israelcunata yuranllaman cutir yapay tsegllimugnö
Dios Yaya jipirgan, mana judiucag Señor Jesucristoman rasumpa ƿrmi
runacunata imayca injertagnö criyicuyaptinga.
paycunapa rantin churamänapag.”
20ॸTsayga tsaynömi rasumpa. Pero Llapan israelcunapis
judiucunataga Señor Jesucristoman salvacashgam cayanga
mana criyicuyanganpitam Dios Yaya 25ॸWaugecuna y panicuna, nogaga

gargorgan y gamcunanam Señor manam munätsu aläbacur cayänayquipag,


Jesucristoman rasumpa ƿrmi criyicur cay imayca pacaraycagnö mana
alli tsaracurnin caycäyanqui. Tsaynö musyayangayquita regeyänayquipag: Casi
cayangayquipita ama aläbacuyaytsu. llapan israelcunam mas chucru shongo
Mas bien mantsacurnin cuidacuyay ticrayashga Señor Jesucristoman mana
Señor Jesucristoman ƿrmi criyicur, criyicuyanganpita. Tsaynöpam asta llapan
gamcunatapis Dios Yaya mana mana judiucagcuna Dios Yayapa
gargoyäshunayquipag. 21ॸSi Dios Yaya Mandacuy Reynonman yaycuyanganyag
acrangancag israelcuna mana israelcunaga mana criyicug chucru shongo
criyicuyaptin mana llaquipaypa quëdayanga. 26ॸTsaypitaragmi llapan
castiganganpitapis masragmi, gam israelcuna salvacashga cayanga, Diospa
mana judiucagcunata castigayäshunqui Palabran gellgashgachö ningannö:
si Señor Jesucristoman “Siónpita llapanta libragnincuna
criyicuyangayquita dëjayaptiquiga. shamurmi,
22ॸTsaymi yarpäyay Dios Yaya cuyacuy unay awiluntsic Jacobpa
llaquipäcuyninwan alläpa mantsaypag aylluncunapa shongoncunapita
castigacunganta. Israelcuna mana llapan jutsancunata limpiashag
cäsucur mana allicunaman nogaman rasumpa ƿrmi
ishquiyanganpitam Dios Yaya mana criyicayämunanpag.
ѠϘͅkͮϘґॷ11ٍॷ12 332

27 Tsaynö llapanpa jutsancunata 34 “¿Pitan Dios Yayapa yarpayninta


perdonarmi, regeshga?
unay aylluncunata änirnin conträtu O ¿Pitan Dios Yayata consejarnin
rurangäta cumplishag.” yachatsishga?”
28ॸSeñor Jesucristopa Alli 35 “¿Pitan puntata Dios Yayata

Willacuyninman mana judiucagcuna imallatapis entregargan,


criyicuyanganpitam, judiucuna Dios Dios Yaya mas gepata
Yayapa contran gamcunapa bienniquicuna pägananpag?”
caycäyan. Pero rasumpa musyashgaga, 36 Dios Yayallapita llapan imaycapis

judiucunatam Dios Yaya alläpa cuyan shamurmi,


unay awiluncuna Abrahamta, Isaacta y llapan camanganpis payllawan
Jacobta cuyananpag äninganpita. 29ॸDios caycan y payllapagna cayan.
Yaya cuyamarnintsic acrar ¡Tsaymi paytaga imayyagpis alläpa
gayamangantsicpitaga manam ni imay cushishga alabanantsic!
dëjamantsictsu ni imata Tsaynö caycullätsun.
garaycamarnintsicpis gechumantsictsu.
30ॸTsaynömi gamcunapis puntataga Dios Dios Yayata imayca garaytanö
Yayapa mandacuynincunata mana cuerpuntsicta entregashun

12
cäsuyargayquitsu. Pero cananga israelcuna 1ॸTsaymi waugecuna y panicuna,

mana cäsucug cayanganpitam, Dios Yaya alläpa cuyar


gamcunatapis Dios Yaya alläpa cuyar llaquipäyäshuptiqui rugaycuyag: Limpiu
llaquipäyäshushcanqui. 31ॸTsaynöllam Dios shongoyog cuerpuyquicunata imayca
Yaya gamcunata garaytanö Dios Yayata
llaquipäyashungayquinölla, canan mana entregayänayquipag. Tsaynö
cäsucug israelcunapis juc tiempuchö Dios entregasquir Dios Yayapa servignin car,
Yayapa llaquipäcuyninta chasquiyanga. pay munangannölla shumag cawacur
32ॸTsaynö captinpis Dios Yayam adorayay. 2ॸTsaynö caycarga amana
dispönirgan judiucag o mana sïgiyaytsu cay munduchö mana alli
judiucagcunapis, mana cäsucug rurag runacunanöga. Mas bien
cayänanpag. Tsaynö llapan mana allicunata yarparnin, alli rurag cayay
cäsucuycäyaptinpis Dios Yayaga Señor cuerpuyquicuna mushognö cananpag.
Jesucristoman conƿacur Tsaymi musyayanqui imatapis Dios
criyicuyanganpitam, llapantapis cuyarnin Yaya munanganllata rurayänayquipag
iwallla llaquipanga. canganta. Tsaynö pay munangancunata
shumag cumplirmi, imaycatapis allita
Cushicuynintsicwan
rurarnin cushitsiyanqui.
Dios Yayata alabashun 3ॸDios Yaya yachaynï garamashga
33ॸ¡Imaläya alläpa allim Dios Yayapa captinmi, gamcunatapis
yachayninwan imaycata regengan! yachatsiyarniqui niyag: Ama ni pipis
Manam ni pipis Dios Yayapa jutsannag rasumpa umilde mana caycarga
yarpayninta juzgarnin entendintsu, aläbacutsuntsu. Quiquin Dios Yaya
ni rurangantapis manam criyicuyniquicuna
musyayantsu. garayäshungayquiwan imaycachöpis

Ro 11.27 Is 59.20-21; 27.9 Jr 31.33-34. Ro 11.34 Is 40.13. Ro 11.35 Job 41.11.


333 ѠϘͅkͮϘґॷ12

rasumpacagllata yarpar cawacuyay. 10ॸLlapayquipis imayca juc waugenölla


4ॸTsaymi cada ünupa jucllaylla jucnin jucninwanpis rasumpa
cuerpuntsic caycarpis, llapan cuyanacurnin respetanacur,
partincunaga manam juc quiquiquicunapitapis mas allicagpag
rurayangallantatsu rurayan. 5ॸTsaynömi churar aläbanacurnin shumag
nogantsicpis atscag runacuna caycarpis, cawacuyay. 11ॸImatapis rurayänayquipag
Señor Jesucristoman rasumpa ƿrmi captinga ama ni imaypis gelanäyaytsu.
criyicurga juc cuerpunölla cawaycantsic. Mas bien llapan voluntäniquicunawan
Tsaymi cada ünu imayca cuerpupa Dios Yayata cushishga serviyay. 12ॸDios
llapan partincunanö juc cuerpullaman Yaya salvayäshunayquipag ichicllana
juntawacashga cawaycantsic. faltaycaptinga, payta shuyararnin alläpa
6ॸTsaynöpam Dios Yayapis alläpa cushishga cawacuyay. Imayca
cuyacur yanapacug cayninwan cada sufrimientuta päsarpis pacienciacur,
ünuta tucuyläya yachaynintsic mana dëjaypa Dios Yayaman segïdu
garamashcantsic. Si pipis Diospa mañacuyay. 13ॸSi criyicugmajiquicuna
Palabranta imayca pacaraycagnö faltäpucuptinga, imaycallawanpis
caycagta willacunanpag yachaynin yanapaycuyanqui. Si pipis wajiquiman
chasquishga carga, rasumpa ƿrmi posadacug chämuptinpis, cushishga
criyicuyninwan willacutsun. 7ॸSi posadaycatsiyanqui.
criyicugmajincunata yanapagcunaga 14ॸTsaynölla chiquir

yachaynin chasquishgacagcunaga, gaticachäyäshugniqui runacunapagpis


shumag yanapacuyätsun. Tsaynölla Dios Yayaman mañacuyay paycunata
yachatsicug cananpag yachaynin bendiciunninwan yanapaycunanpag.
chasquishgacagcunaga shumag Pero ama mañacuyanquitsu tsay
yachatsicuyätsun. 8ॸTsaynölla chiquiyäshugniquicunata Dios Yaya
criyicugmajincunata animatsicugcuna castigananpagga. 15ॸCushishga
shumag animatsitsun mana alli caycagcunawanpis pagta cushishga
ruraycunata dëjasquir, cayanqui. Pero llaquicur wagaycag
allicagcunallatana rurayänanpag. runacunawanpis, pagta llaquicurnin
Criyicugmajinta yanapar imaycallatapis wagar cayanqui. 16ॸJucnin jucninwanpis
gararga, mana imapagpis interesyog yanapanacur shumag päsacuychö
generöso cayninwan garaycutsun. cawacuyay. Ama allishtucurnin
Criyicugmajincunata mandacugcagga, orgullöso yachagtucuyaytsu. Mas bien
rasumpa cumplïdu allish mandacug wactsacunawan pagta imaycanöllapis
catsun. Tsaynölla faltäpucug geshyaycag cawacuyay. Gamcunaga ama
runamajincunata llaquipagcagga, llapan waquincagpita mas yachagtucurnin
voluntäninwan llaquiparnin orgullöso cayanquitsu.
yanapaycutsun. 17ॸSi pipis contrayquicuna mana

allicunata ruraptinpis, ama mana


Rasumpa cuyacuy alliwanga cutitsiyanquitsu. Gamcunaga
9ॸAma janan shongollaga llapanpa puntanchö mas allicunallata
runamajiquicunata cuyayaytsu. Mas imaypis rurayänayquipag mas
bien llapan mana alli rurayniquicunata procuracuyanqui. 18ॸImaycanöpis llapan
melanarnin dëjasquir, runacunawan shumag alli päsacuychö
allicagcunallatana rurar cawayay. cawacuyanqui. 19ॸAma ni imaypis
ѠϘͅkͮϘґॷ12ٍॷ13 334

chiquishugniquicunata vengayanquitsu, Tsaynö allillata rurangayquipitam


cuyashga waugecuna y panicuna. autoridäpis alli runapag churashunqui.
Tsaypa rantinga tsay chiquishugniquita 4ॸTsay autoridäcunaga Dios Yayapa

dëjaycuyay, quiquin Dios Yaya servignincunam cayan llapayquipa


castigananpag. Tsaypagmi Diospa derëchuyquicunata respetatsinanpag.
Palabran gellgashgachö nirgan: Pero mana alli portacurga
“Nogatam töcaman vengarnin autoridäcunatapis mantsanquim. ¿Acäsu
mana alli ruranganpita pägar paycunaga yaptacu poderyog cayan
castiganäpag” mana castigayäshunayquipag? Mas
ninmi, Dios Yayaga. 20ॸTsaymi gamga, bienmi paycunaga quiquin Dios Yayapa
“Si chiquiyäshugniqui faltapucur servignin car, mana alli ruragcagcunata
mallagaptinga, justiciata rurar castigayänanpag.
imaycallatapis garaycunqui. 5ॸTsaymi autoridäcunata cäsuyänayqui.

Tsaynölla yacunaptinpis, Manam castigashunayquita


yacun garaycuyanqui. mantsacurllatsu cäsucunqui, sinöga
Tsaynö cuyarnin yanapayaptiquim, concienciayquichö alli rurag
tsay chiquishugniquiga alläpa cangayquita musyanayquipag.
llaquicurnin 6ॸTsaynö cäsucur caycarga

yarpachacur pengacunga.” impuestucunata pägacuyanqui, quiquin


21ॸAma mana alli ruraycuna Dios Yayapa servignin autoridäcuna
venceshunayquita dëjacunquitsu. imaypis llapan runacunata atendir
Tsaypa rantinga alli ruraycunawan yanapayänanpag. 7ॸTsaymi llapan runata
mana alli ruraycunata vencenqui. respetar, llapan dëbecungayquicunata
pägarnin cutitsiyay. Tsaynölla si
Llapan mandacug autoridäcunata päganayquipag
autoridäcunata respetashun impuestuta dëbecurga, tsay llapanta

13
1ॸMandacug llapan pägayay. Contribucionta
autoridäcunata cäsuyanqui, Dios cobracugcagtapis pägayay.
Yayam llapan autoridäcunataga Mandayäshugniquicunata shumag
churashga quiquin unaypitana respetarnin cäsur, llapan alli
dispöningannö. Tsay churayangan runacunatapis alli voluntäniquiwan
autoridäcuna quiquin Dios Yaya shumag cushishga respetayay.
acrarnin churangallanmi cayan. 2ॸTsaymi
Llapantsic shumag jucnin
pipis autoridäcunata mana cäsurga Dios
jucninwanpis cuyanacurnin
Yaya dispönir churanganpa contran
yanapanacur cawacushun
caycäyan. Pero tsaynö contran mana
cäsucugcunaga llaquipaypag castïgutam 8ॸAma ni pipapis dëbegnin cayaytsu.
chasquiyanga. 3ॸJuc runaga autoridäpa Sinöga cuyanacuyllapita jucnin
puntanchö mantsacashga canga manam jucninwanpis dëbenacugnö
allita ruranganpitatsu, sinöga mana yanapanacurnin shumag cawacuyay.
allita ruranganpitam. Tsay autoridäpa Runamajinta yanapar cuyag runaga
puntanchö mana mantsacur Dios Yaya llapan mandacungan
canayquipagga allicunata rurayay. leycunatam cumpliycan. 9ॸDios Yayapa

Ro 12.19 Dt 32.35. Ro 12.20 Pr 25.21-22.


335 ѠϘͅkͮϘґॷ13ٍॷ14

mandacuy leyninmi nin: “Ama maganacur piñanacushuntsu. 14ॸMas


casarashgana caycarga jucnin bien Señor Jesucristonö allicunata
jucninwan llutan mana alli jutsata rurar rurarnin cawacushun. Tsaynölla
puricunquitsu.” “Ama cuerpuntsic mana allicunata
wañutsicunquitsu.” “Ama munangantaga yarparnin ama ni
suwacunquitsu.” “Ama runamajiquipa imanöpapis jutsacunataga ashiyaytsu.
imantapis ricaparnin munapanquitsu.”
Tsay llapan mandamientucunapitam cay Runamajiquicunata ama
juc japallancag mandacuyninwan Dios musyapäyaytsu

14
Yaya nirgan: “Quiquiqui 1ॸShumag respetarnin llapan

cuyacungayquinölla runamajiquitapis waugeyquicunata y


cuyanqui.” 10ॸRunamajiquita cuyarga paniquicunata chasquiyay Señor
manam ni ima mana allitapis contran Jesucristoman mana ƿrmi
ruranquitsu. Tsaymi si runamajiquita criyicuyaptinpis. Tsay waugeyquicuna y
cuyarga, Dios Yayapa llapan mandacuy paniquicuna mana imata
leyninta cumpliycanqui. entendiyaptinpis ama discutirnin
11ॸTsaycuna llapanta rurayay, alli musyapäyanquitsu. 2ॸWaquincag
rurayniquicunachö puñucashganö criyicugcunaga imaycatapis
cayangayquipita riccharcamugnö criyicuynincunawan micucuyanllam.
cumplir. Puntata criyingantsicpitapis Pero waquincag mana ƿrmi
mas pöcu tiempullanam faltan, Señor criyicugcunam sïga, aytsayog micuyta
Jesucristo cutimurnin cieluman mantsarnin verdüracunallata micuyan.
salvamarnintsic apacamänapag. Tsaymi 3ॸLlapan micuyta micugcagcunaga ama

canan tiempuchö yarpararnin alcäbu burlacuyätsuntsu mana lluta


cayanqui. 12ॸMana alli ruraycunaga micugcagcunata. Tsaynölla mana lluta
imayca tutapay pagasnö cäsinam micugcagcuna ama imatapis
ushacaycan. Tsaynöllam imayca patsa parlaycachar condenatsuntsu tsay
warämugnö cäsina chaycämun, Señor llapanta micugcagcunata. Dios Yayam
Jesucristo cay patsaman cutimunan paycunatapis chasquishga servignin
junagpis. Tsaymi llapan mana alli cayänanpag. 4ॸ¿Pitan gamga canqui
ruraynintsicta dëjasquir, Dios Yaya jucpa servigninta juzganayquipagga?
munangannö allicunallata rurar Servingan Dios Yayallam musyan allita
jutsannag cawacushun. 13ॸJunagpa o mana allita ruraptinpis. Tsaymi Dios
actsicyaychö imayca yashga runa Yayaga poderöso cayninwan imayca
shumag allicunallata rurarnin ichiraycagtanö mana jutsaman
cawacungannö cawacushun. Ama ishquinanpag yanapar, alli ƿrmi
warmipuralla ni ollgo puralla llutan tsaracugta catsinga.
mana allicunata ruracar, manana 5ॸWaquingam juc junag llapan

munayangayquiyag micurnin upyar junagcunapita mas importanti canganta


machashga cayanquitsu. Ama lluta yarparnin churayan. Pero waquinnam
jucnin jucninwan mana allicunata llapan junagcunapis iwallla cangata
ruracar puricushuntsu. Ama yarparnin churayan. Tsaymi cada ünu
chiquinacurnin pïmaywanpis següru imapis yarpäyangallanchö ƿrmi

Ro 13.9 Ex 20.13-15,17 Dt 5.17-19,21 Lv 19.18.


ѠϘͅkͮϘґॷ14 336

criyicur cawacutsun. 6ॸSi juc junag mas


allish canganta yarpagcunaga, Señor Ama criyicugmajiquicunata mana
Jesucristopagmi tsay junagta alliman ishquitsiyayquitsu
churaycäyan. Tsaynöllam tsay llapan 13ॸTsaymi jucnin jucninwan
imaycata micugcagpis, Señor juzganacurnin musyapänacur cangantsicta
Jesucristota alabar servinanpag Dios dëjashun. Mas bien procuracuyanqui
Yayata agradëcicusquir micun. Pero criyicugmajiquicunapis ricäyäshurniqui
aytsata mana micug runapis Señor mana alli rurayman mana ishquiyänanpag.
Jesucristota alabar servinanpagmi Dios 14ॸNogaga musyämi ima micuycunata

Yayata agradëcicur aytsata micuntsu. micurpis mana jutsata rurangäta Señor


7ॸTsaymi ni maygantsicpis quiquintsicpa Jesucristoman rasumpa ƿrmi criyicurga.
munaynintsicwantsu cawaycantsic ni Pero pipis juc micuycunata micurnin
wañuntsic, sinöga Dios Yayapag y jutsata ruraycanganta yarparga, mejorga
runamajintsicta cuyarnin ama micutsuntsu paypag jutsa ruray
yanapanapagmi. 8ॸSi cawarga Señor caycaptinga. 15ॸTsaymi si juc
Jesucristopag cashun y wañurpis criyicugmajiqui llaquicurnin
payllapagmi wañushun. Tsaymi cawar o ricaraycäshuptiqui micurga, tsay
wañurpis Señor Jesucristollapa criyicugmajiquita resentitsirnin mana allita
caycantsic. 9ॸTsaynö canapagmi Señor rurar cuyaycanquitsu. Tsay
Jesucristopis wañusquir cawamurgan, criyicugmajiquiraycu Señor Jesucristo
wañushgacunapawan canan wañushga caycaptinga, ama
cawaycagcunapapis Señornincuna micungayquiwan jutsaman ishquitsiytsu.
cananpag. 16ॸGam mas allish parlangayquipita
10ॸTsaypunga gamga, ¿Imanirtan musyapäyäshunayquita ama
criyicugmajiqui imanöpis cawacunganta dëjacunquitsu, ima rurangayqui
despreciarnin juzgar musyapanqui? Juc quiquiquipag alli captinpis. 17ॸTsaymi Dios
junagmi chämunga ima Yayapa Mandacuy Reynonchöga manam
rurangantsictapis Dios Yayapa yarpachacushuntsu imata micunapag ni
juzgacunan puntanchö llapantsicta upyanapag. Mas bien yarpachacushun
juzgamänapag. 11ॸTsaypagmi Diospa jutsannag alli rurag car, Dios Yayawan y
Palabran gellgashgachö nirgan: runamajintsicwanpis shumag alli
“Noga Dios cawaptïmi llapan päsacuychö Espïritu Santopa poderninwan
willacungäpis rasumpa cushishga cawacunapag. 18ॸTsaynö shumag
cumplinga, ninmi Señorga. cawacurnin Señor Jesucristota servir, Dios
Nogapa puntämanmi llapan Yayata cushicatsingantsicpitam
runacunapis gongorpacuyanga. runamajintsicpis alli ruragpag
Tsaynöllam tucuyläya churamäshun.
parlaycunachö Dios Yayallata 19ॸTsaymi siempri imatapis llapantsic

alabayanga.” rurashun alli päsacuychö cawacunapag.


12ॸTsaymi tsay junagchö Dios Yaya Tsaynö alli päsacuychö cawarmi, jucnin
llapantsicta cada ünu imata jucninwanpis Diospa Palabranta
rurangantsictapis cuentata yachatsinacur yanapanacushun, Señor
mañamäshun. Jesucristoman mas ƿrmi criyicunapag.

Ro 14.11 Is 49.18; 45.23.


337 ѠϘͅkͮϘґॷ14ٍॷ15

20ॸSi juc criyicugmajiquichö Dios Yaya Palabran gellgashgachö ningannö:


allicunata ruraycaptinga, ama micuy “Llapan imayca mana alli
micuyangayquiwan ushacätsinquitsu. contrayquicuna parlayanganmi, nogapa
Llapan micuy micungantsicga limpiu janäman llapan shicwamushga.”
jutsannagmi. Pero criyicugmajintsicta 4ॸRasumpam tsay unay

micungantsicwan mana alliman gellgayangancunaga asta cananyagpis


ishquitsingantsicmi, alläpa mana alliga. yachatsimantsic, allillata rurar shumag
21ॸMejorga ama aytsata micuyaytsu ni cawacunapag. Tsay Diospa Palabran
vïnota upyayaytsu ni imatapis gellgashgata yachacurmi, imaycata
rurayaytsu criyicugmajiquita jutsaman sufrirpis pacienciantsicwan alli
mana ishquitsinayquipag. awantacurnin consolacur animacuntsic,
22ॸTsaynö micuypagwan Dios Yayawan pagta cieluchö
upyaycunapag imatapis yarparga, ama imayyagpis cawacunapag shuyarar.
ni pitapis musyatsicunquitsu sinöga 5ॸLlapan imayca sufrimientucunachö

quiquin Dios Yayalla musyanga. Tsaynö allish awantatsicurnin consolar


imatapis allillata ruranganta animatsicug Dios Yaya
conciencianchö yarpag runa alläpa yanapayäshuptiquim, jucnin
cushishga catsun, ima willacunganpita jucninwanpis shumag cuyanacurnin juc
pipis juzgarnin mana condenananpag. shongolla cawacuyay, yachatsishugniqui
23ॸPero maygan runapis: “¿Cay micuyta Señor Jesucristo cawangannölla.
micuptï jutsatsurag canman o 6ॸTsaynöpa Señor Jesucristopa Taytan

manatsurag?” nicar micurga mana allita Dios Yayata llapayqui juc shongollawan
rurarmi quiquillan condenacuycan. Tsay y juc parlayllawan cushishga
runaga mana ƿrmi criyicuynin captinmi, alabayänayquipag.
tsay micuyta micurnin jutsata
ruraycanganta yarpan. Tsaymi ima Señor Jesucristopa Alli
rurangantsicpis mana alli canganta Willacuyninta mana
yarparnin rurarga, rasumpa jutsata judiucagcunata willacuyangan
ruraycantsic. 7ॸTsaynö caycaptinga llapantsic jucnin
jucninwanpis cuyanacurnin
Quiquiquipitapis mas chasquinacushun, Dios Yayata cushicur
runamajiquita yanapar cushitsinqui alabayänayquipag Señor Jesucristo

15
1ॸRasumpa ƿrmi chasquiyäshungayquinölla.
criyicuynintsicwan manarag 8ॸNiyangagnöpis Señor Jesucristoga

ƿrmi criyicugmajintsiccunata israelcunapa servigninmi cay patsaman


yanapashun, munayllantsicta shamurgan, unaycag awiluntsiccunata Dios
rurangantsicpa rantin. 2ॸMas bien cada Yaya rasumpa cumplinanpag äninganta
ünu criyicugmajintsiccunata yanapar llapan runacuna musyayänanpag. 9ॸTsaynö
mas cushitsishun, rasumpa mas ƿrmi änicunganta rasumpa cumplinganpitam,
Señor Jesucristoman criyicur alli mana judiucagcunapis Dios Yaya alläpa
päsacuychö cawacunanpag. 3ॸSeñor llaquipäcug canganta alläpa cushishga
Jesucristoga manam quiquillan adorayan. Tsaypagmi Diospa Palabran
cushishga caytatsu munargan, Diospa gellgashgachö nirgan:

Ro 15.3 Sal 69.9.


ѠϘͅkͮϘґॷ15 338

“Tsaymi llapan entëru llaquipäcur yanapacug


naciuncunachö runacunawan cayniquicunawan llapan
alabarniqui, allicagcunallata rurar
gampa shutiquipag imnucunatapis yachacuyangayquiwan jucnin
cantashag.” jucnintapis alli entenditsir
10ॸTsaynöllam jucag gellgashgachöpis yachaycätsiyanqui. 15ॸTsaynö
nirgan: caycaptinpis defrente
“Llapan naciunchö runacuna alläpa yarpätsiyänagpagmi ni imapita
cushishga cayay, mantsacur juc ishcay asuntucunapag
Dios Yaya marcan cananpag cay cartachö gellgaycämü. Tsaynöga
acrangan runacunawan.” gellgaycämü alläpa cuyacug Dios Yaya
11ॸTsaynöllam juclächöpis nirgan: llaquipäcuyninwan acramarnï
“Llapan naciunchö runacuna yanapamar, 16ॸSeñor Jesucristopa Alli
Señornintsicta alabayay. Willacuyninta mana judiucagcunata
Llapan maytsay marcacunachöpis imayca juc sacerdötinö willacunäpag
llapayqui cantarnin alabayay.” churamashga captinmi. Tsaynöpam
12ॸTsaynöllam unay willacug profëta imayca sacerdötinö yachatsicuycä
Isaíaspis nirgan: Espïritu Santo shongoncunachö
“Unay Isaí shutiyog runapa jutsancunata limpiaptin, juc alli
ayllunpitam juc wamra yuringa garaytanö quiquin Dios Yaya cushishga
llapan munduchö runacunapa chasquinanpag.
mayor mandacugnin cananpag. 17ॸTsaymi nogaga Dios Yayata

Tsay mandacug runaman criyicurmi servingäpita, alläpa cushishga Señor


llapan naciunchö runacunapis, Jesucristota adoraycä. 18ॸManam nogaga
salvacashga cayänanpag conƿacur ni imatapis parlashagtsu, sinöga Señor
shuyaräyanga.” Jesucristopag mana judiucagcunata
13ॸCieluman apamänapag Dios Yaya willacuptï Dios Yayata
änimangantsicta shuyararnin, cananga cäsuyangallantam parlashagpis. Tsaynö
gamcunapis alläpa cushishga alli allicunallata rurarmi criyicatsishag
päsacuychö shumag cawacuyay. Tsaynö palabräwan, 19ॸy tucuyläya poderöso
Señor Jesucristoman señalcunawan y Espïritu Santopa
criyicuyangayquipita shumag alli poderninpita milagruncunawan.
päsacuychö catsiyäshuy. Tsaynö Tsaynöpam Jerusalénpita gallaycur
captinmi, Espïritu Santopa poderninwan llapan maytsay marcacunachö Señor
Dios Yaya änimangantsicta shuyararnin Jesucristopa Alli Willacuyninta
llapan shongoyquicunawan alli willacurgä, asta Iliria marcachö
tsaracuyay. completangäyag. 20ॸNogaga mas
munargä Señor Jesucristopa Alli
Apostol Pablo mana judiucagcunata Willacuyninta willacuytaga, manarag ni
yachatsicur willacungan imaypis Señor Jesucristopag
14ॸNogapitagacuyashga waugecuna y wiyayangan marcacunachömi. Tsaynöga
panicuna, rasumpam gamcuna willacurgä waquincag criyicugcuna

Ro 15.9 2 S 22.50 Sal 18.49. Ro 15.10 Dt 32.43. Ro 15.9 Sal 117.1.


Ro 15.12 Is 11.10.
339 ѠϘͅkͮϘґॷ15ٍॷ16

imayca cimientuta churagnö Señor Jesucristoman criyicatsishga


Jesucristopa Alli Willacuyninta willacur caycäyaptinga, tsay mana
gallaricuyanganman imayca yapagnö judiucagcunaga imayca dëbecugnö,
mana willacunäpag. 21ॸMas bienmi, rasumpa judiucagcunata
Diospa Palabran gellgashgachö nirgan: imaycallawanpis yanapaycuyatsun.
“Mana ni imaypis paypag 28ॸTsaynömi Jerusalénman aywar

wiyashgacunam, tsaychö goriyangan gellayta wactsa


rasumpa reger ricäyanga. criyicugmajintsiccunata entregarnin
Tsaynöllam mas allish entendir raquipusquir, visitagniquicuna
musyayanga, päsamushag tsaypita Españaman
Paypag mana ni imaypis aywanäpag. 29ॸMusyämi gamcunaman
wiyashgacagcuna.”ॸ shamurga, Señor Jesucristopa cushicuy
22ॸTsaynö maytsaypa willacurnin llapan bendiciunninta chätsimunäpag
purirmi, gamcunapag shamuyta canganta.
munaycarpis puedimushcätsu. 30ॸTsaymi alläpa rugaycuyag, cuyashga

waugecuna y panicuna, Señor


Apostol Pablo Romaman Jesucristoman rasumpa ƿrmi criyicur
aywayta yarpangan Dios Yayaman nogapag
23ॸPero cananga cay marcacunachö mañacuyänayquipag. Espïritu Santo
manana ni juc sitiupis willacünäpag cuyamangantsicnölla nogawan
captinmi, atsca watacunana jucllayllanö car Dios Yayaman
ricagniquicuna shamuyta munangäta, mañacuyay, imayca lüchagnörag Señor
24ॸEspañapa aywarnin päsagnöllapis Jesucristopa Alli Willacuyninta imaypis
gamcunamanrag visitagniquicuna willacunäpag. 31ॸDios Yayaman
chämunapag yarpaycä. Tsaychö mañacuyay Señor Jesucristoman mana
gamcunawan cushishga pagta juc criyicug Judea marcachö runacuna
tiempullapis pärasquishga, viajarnin mana achcuyämänanpag. Tsaynölla
sïginäpag imaycallawanpis mañacuyay llapan goriyangan gellay
yanapayämänayquitam yätsicuycäyag. apangäta Jerusalénchö wactsa
25ॸTsaymi cananga Jerusalénchö wactsa criyicugmajintsiccuna cushishga
criyicugmajintsicunata yanapar chasquiyämänanpag. 32ॸTsaynöpam Dios
gellaynincuna aparrag aywashag. Yaya munaptinga gamcunaman
26ॸMacedonia y Acaya marcachö cushishga chämur shütaycushag, juc
criyicugmajintsiccunam, llapan tiempullapis pagta animätsinacur
voluntänincunawan allish colaboraciun päranapag. 33ॸDios Yayapa alli
gellayta goriyashga Jerusalénchö wactsa päsacuynin llapayquiwan caycullätsun.
criyicugmajintsiccunaman Tsaynö catsun.
apatsiyämänanpag. 27ॸLlapan
voluntänincunawan cushishgam Apostol Pablopa saludacuynin
goriyargan, aunqui tsaynö goriyänanpag Romachö criyicugcunaman

16
obligacionnincuna caycaptinpis. Si tsay 1ॸGamcunata

judiucagcuna Diospa Palabranta recomendarniquicunam Febe


yachatsicur, mana judiucagcunata Señor shutiyog panintsicta gamcunaman

Ro 15.21 Is 52.15. Ro 15.21 Manam cantsu puntacag waquin librucunachöga.


ѠϘͅkͮϘґॷ16 340

cachamü, Cencrea marcachö goricaycur 9ॸSaludaycuyay Señor Jesucristota

Dios Yayaman mañacugcunata alläpa servirnin arupucugmajintsic


allish yachatsirnin yanapashga captin. Urbanotawan cuyay amïgö
2ॸSeñor Jesucristoman Estaquistapis.
criyicugmajiquicuna canganraycu, cay 10ॸSaludaycuyay criyicugmajintsic

panintsicta shumag Apelesta ƿrmi criyicur tucuyläya


respëtuyquicunawan chasquiycuyay pruebacunata päsarpis pacienciacurnin
Dios Yaya yachatsimangantsicnö. allish awantaptin Señor Jesucristo
Tsaynölla imayca wanangancunachöpis cuyarnin chasquinganpita.
yanapaycuyay, payga llapan Tsaynölla saludaycuyay
criyicugmajintsiccunatawan nogatapis Aristobulotawan wajinchö täcug
yanapayämanganpita. aylluncunatapis.
3ॸSaludaycuyay panintsic 11ॸSaludaycuyay ayllü Herodionta.

Priscilatawan gojan Aquilata. Paycunam Tsaynölla saludaycuyay Narcisotawan


Señor Jesucristopag willacurnin wajinchö llapan aylluncunata imaypis
arupucugmajïcuna cayan. 4ॸPaycunaga Señor Jesucristoman rasumpa ƿrmi
wañunäpita librayämarmi, warmi criyicugcunata.
ollgopis cäsi quiquincunapa 12ॸSaludaycuyay Trifenatawan

vïdancunatapis perdiyargan. Tsaymi Trifosata. Tsay ishcan panicunam Señor


nogawan mana judiucagcuna Jesucristoman criyicugcunata alläpa
goricaycurnin Dios Yayaman allish yanapar aruyashga.
mañacugcunapis alläpa agradëcicuyä. Tsaynölla saludaycuyay cuyay panïnö
5ॸSaludaycuyay Priscilapawan Persista. Paypismi llapan criyicugcunata
Aquilapa wajinchö goricag yanapar alläpa allish arushga.
criyicugcunatapis. 13ॸSaludaycuyay Señor Jesucristo

Tsaynölla saludaycuyay alläpa acrangan Rufota, alläpa regeshga ƿrmi


cuyangä waugënö Epenetota. Tsay criyicug mamantawan. Paymi
Epenetom Asia provinciachö llapan nogapagpis imayca mamänö cashga.
criyicugcunapita mas puntata Señor 14ॸSaludaycuyay Asíncritotawan

Jesucristoman criyicurgan. Flegonta, Hermesta, Patrobasta,


6ॸSaludaycuyay panintsic Maríatapis, Hermasta, paycunawan pagta caycag
payga gamcunata waugentsiccunatapis.
yanapayäshunayquiraycum alläpa 15ॸSaludaycuyay Filólogota, Juliata y

arushga. Nereotawan paninta, Olimpaswan


7ॸTsaynölla saludaycuyay judiu caycäyag llapan jutsannag
castäcuna Adrónicotawan Juniasta. criyicugmajintsiccunatapis.
Paycunawanmi carcelchö pagta 16ॸSaludanacuycuyay jucnin

gaycuräyargä. Tsay ishcan criyicugcuna jucnincunawan shumag


alli cayangantam llapan apostolcunapis respëtuyquicunawan gagllayquicunachö
parlayan. Paycunam nogapitapis mas mutsanacurnin.
puntata Señor Jesucristoman Caychö llapan goricaycurnin Dios
criyicuyargan. Yayaman mañacur, Señor Jesucristoman
8ॸSaludaycuyay Señor Jesucristoman criyicugcunam saludaycuyäshunqui.
criyicugmajï alläpa cuyangä 17ॸAlläpam rugaycuyag cuyashga

Ampliastapis. waugecuna y panicuna, waquincagcuna


341 ѠϘͅkͮϘґॷ16

piñanacatsirnin atsca grüpuman 23ॸTsaynöllam waugentsic Gayopis

raquiyäshurniqui mana allicunata salüduyquicuna apatsicamun.


yachatsiyäshunayquipita Nogatawan wajinchö goricaycur Dios
cuidacuyänayquipag. Tsay Yayaman mañacugcunatapis, alläpa
yachatsicuycunaga, Señor Jesucristopita cushishgam wajinman
yachacuyangayquipa contran mana chasquiyämargan.
allim caycan. Tsay Tsaynöllam cay marcachö tesorëru
yachatsicugcunapitaga mejorga raquicar cayninwan aruycunachö mandacug
witicuyanqui. 18ॸTsay runacunaga Erastowan waugentsic Cuartopis
manam Señornintsic Jesucristotatsu saludayäshunqui.
serviyan, sinöga quiquincunapa 24ॸ[Señor Jesucristo cuyacuy

munayllancunatam ruraycäyan. yanapacuyninwan llapayquita


Paycunaga yachayllapa shumag yanapaycuyashuy. Tsaynö
palabrancunawan aläbaparnincunallam caycullätsun.]
llullacur mana ni ima musyagcunata
engañayan. 19ॸPero maytsay marcachö Dios Yayata llapantsic alabashun
criyicugcunam, Dios Yayaman allish 25ॸRasumpa conƿacuypag poderöso
cäsucuycäyangayquita musyayan. Dios Yayam yanapayäshunqui, Señor
Tsaynö cäsucug cayangayquipitam Jesucristopa Alli Willacuyninta
alläpa cushicü. Pero nogaga allillata yachatsicur willacungäman mas ƿrmi
rurayänayquipag yashga runanö criyicuyänayquipag. Tsay
cayänayquita munarmi, ni imaypis willacungäcunagam maytsica watacuna
imayca mana musyag llullu wamranö imayca pacaragnö cayargan. 26ॸPero
mana allicunata rurayänayquitaga cananga imayyagpis cawag Dios Yaya
munätsu. mandacungannömi tsay pacaraycagnö
20ॸShumag alli päsacuychö cawatsicug willacuyninta musyashcantsic unay
Dios Yayam mana shuyararlla, imayca willacug profëtacuna
chaquiquicunapa gopinman jarutsignö gellgayangancunata yachacur.
Supayta vencernin jancat ushacätsinga. Tsaynöpam cananga entëru mundu
Tsaymi Señor Jesucristo poderninwan naciuncunachö llapan runacunana
cuyayäshurniqui yanapaycuyäshuy, pay musyar Dios Yayapa Tsurin Señor
munangannölla cawayänayquipag. Jesucristo canganta criyicuycäyan.
21ॸCaypitam salüduta apatsicayämun Tsaynö musyarmi, Señor Jesucristoman
nogawan pagta willacurnin mas ƿrmi criyicur cäsucuycäyan.
arupucugmajï Timoteo. Tsaynöllam 27ॸTsaymi japallan Dios Yayaga

saludayäshunqui judiu castäcuna Lucio, imaycachöpis yachayyog canganpita,


Jason y Sosipaterpis. Señor Jesucristoman criyicurnin
22ॸNoga, Terciom Pablo dictamaptin poderöso Dios Yayata alläpa cushishga
cay cartata gellgamur, Señor imaypis glorianchö alabashun.
Jesucristopa shutinchö saludaycuyag. Tsaynö caycullätsun.

Ro 16.24 Versïculo 24 manam cantsu puntacag waquin librucunachöga.


PRIMERA DE CORINTIOS
Apostol Pablopa Corinto Marcachö
Criyicugcunaman Puntacag Cartan

Grecia naciunpa Acaya provincianchömi jatuncaray Corinto marcaga cargan.


Tsay marcaman Pablo manarag chaptinga, manaragmi ni pipis tsaychö
musyayarganragtsu Dios Yayapa Alli Willacuynintaga. Tsayman chaycur Pablo
willacuptinmi, waquincag runacuna wiyarnin shumag tantiyarrag, Señor
Jesucristoman criyicuyargan. Tsaychömi Pablo täcurgan juc wata sogta quilla Dios
Yayapa Alli Willacuyninta yachatsicurnin. Corintochö Pablo canganpita masta
musyanayquipag, liyinqui Hechos 18.1-17.
Señor Jesucristoman criyicushga caycarpis, Corintochö runacunaga manam Dios Yaya
munangannötsu cawacuyargan. Tsaynö carmi quiquincuna puralla chiquinacur (1.10-17;
3.1-4), alläpa yachagtucurnin (3.18-23), Pablota asharnin conträyargan (4.1-21), jutsa
rurayllachö cawagcunata chasquiparnin (5.1-13), autoridäcunamanpis jucnin jucninwan
demandanacur (6.1-11) y majancunawanpis puñuyta munayargannatsu (7.1-7).
Ïdolocunapa altarninchö pishtayangan aytsacunata micurmi (8.1-13; 10.1-18) Pablo
apostol cangantapis manacagman churayargan (9.1-27). Tsaynöllam warmicunapis
gojancunatapis mana respetarnin (11.1-16), micupacuyangan ƿestacunachöpis mana
musyaypa lluta mana allicunata ruracar (11.17-34), Espïritu Santo imanö
yanapangantapis mana musyar (12.1-31), cuyanacuy imanö cangantapis mana musyarmi
(13.1-13) y runacuna mana yachayangan parlaycunachö Diospa Alli Willacuynintapis
yachatsicuyargan (14.1-40). Tsaynöllam criyicugcuna wañunganpita
cawamunanpagcagtapis criyiyargantsu (15.1-58). Tsaynö lluta mana allicunata rurarnin
cawayaptinmi, cay cartata Pablo apatsirgan rasumpacagta musyayänanpag. Dios Yayapa
Alli Willacuyninta runacuna mana cäsuyaptinpis, Pablogam willacurgan tsay Alli
Willacuyninta chasquirnin cäsucugcunata Dios Yaya salvananpagcagta (1.18-2.16).
Tsaynöpam yachatsicurgan cäsarashgacunapagwan japallancunallarag caycagcunapag
(7.8-40) y colaboraciun ofrendata goriyänanpagpis (16.1-4).

willacug apostolnin canäpag.


Apostol Pablopa saludacuynin Tsaynöpam waugentsic Sósteneswan,

1
1ॸNogaPablotam Dios Yaya 2ॸcay cartata gellgamü, Corinto

voluntäninwan acramarnï marcachö goricaycur Dios Yayaman


gayamargan, Señor Jesucristopa mañacug criyicugcunaman, quiquin

342
343 1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ1

Dios Yaya Señor Jesucristowan Jesucristowan jucllayllanö cawacunapag


jutsannag limpiu shongota gayamashcantsic, Tsurin Jesucristoga
rurayäshungayquipita. Tsaynöllam imayyagpis Señornintsic captin.
gellgayämug, Señor Jesucristopa
shutinta alabarnin maytsaychöpis Goricaycur Dios Yayaman mañacug
mañacugcunawan quiquin Dios Yaya criyicugcuna raquicäyangan
acrayäshungayquipita santo marcan 10ॸCuyashga waugecuna y panicuna,

cayaptiqui. Tsaymi Señor Jesucristoga Señor Jesucristopa shutinchömi alläpa


paycunapawan nogantsicpapis, juc rugayag mana raquicarnin llapayqui
japallan Señornintsic. shumag cuyanacur juc shongonölla
3ॸTaytantsic Dios Yayawan Señor imaycachöpis entenditsinacurnin
Jesucristo cuyacuy cushishga cawacuyänayquipag.
yanapacuynincunawan bendiciunninta y Tsaynölla llapayqui shumag pagta
alli päsacuynincunata gamcunaman cawacuyay, imaycachöpis yanapanacur
churaycayällämutsun. juc yarpayyoglla. 11ॸCuyashga
waugecuna y panicuna, caycunatam
Tucuyläya bendiciuncuna niyag quiquiquicuna pura piñanacurnin
chasquingantsicpita Dios Yayata raquicaychö caycäyangayquita, Cloepa
agradëcicushun aylluncuna shamur willayämanganta
4ॸNogaga imaypis Dios Yayata wiyarnin. 12ॸTsaynöga niyag
mañacurnin agradëcicuycä, Señor waquiquicuna parlar caynö
Jesucristowan llapan cuyacuyninwan niyangayquitam: “Nogaga Pablopam
yanapacuy bendiciunninta gamcunaman cä.” Waquincagnam: “Nogaga
cachamunganpita. 5ॸTsaynö Señor Apolospam cä.” Waquinnam: “Nogaga
Jesucristota rasumpa Pedropam cä.” Waquincagnam niyan:
chasquiyangayquipitam, cananga llapan “Nogaga Señor Jesucristollapam cä” nir.
bendiciunninwan chasquiyashcanqui, 13ॸ¡Imanötan tsay! ¿Señor Jesucristoga

allish palabracunawan acäsu gamcunanö raquicashgacu


yachayniquicunapis. 6ॸTsaynöpam caycan? ¿Acäsu Pablocu gamcunaraycu
gamcunachö rasumpa musyatsicushga, cruzchö wañurgan? O ¿Pablopa
Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta shutinchöcu gamcunaga bautizacushga
willayaptig chasquirnin cayanqui? 14ॸGracias a Dios ashwanmi
criyicuyangayqui. 7ॸTsaynö shumag nogaga ni maygayquitapis
cawacuyaptiquim Dios Yayapitaga bautizayashcagtsu, Crispotawan
yachayniquicunawan ni imayquicunapis Gayollata bautizangäpita. 15ॸTsaynöpam
manana faltäyäshunquinatsu, cay llapan ni pipis “Pablopa shutinchömi
junagcuna Señor Jesucristo bautizacushcä” ningatsu. 16ॸ(Tsaynöllam
cutimunanta shuyarar caycäyaptiquipis. Estéfanaspa wajinchö aylluncunatapis
8ॸPaymi cananga alli ƿrmi tsaracugta bautizargä, pero tsaypita mastaga
catsiyäshunqui, Señor Jesucristo manam ni pitapis bautizangäta
cutimungan junagyag ni imapita yarpätsu.) 17ॸSeñor Jesucristoga manam
acusarnin mana runacunata bautizanäpagtsu
pengacatsiyäshunayquipag. 9ॸDios mandamashga, sinöga Alli
Yayaga imaycachöpis rasumpa Willacuyninta yachatsicurnin
cumplïdu cayninwanmi, Tsurin willacunällapagmi. Si cay munduchö
1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ1 344

runacunallapa yachayninllawan o Willacuyninman rasumpa criyicurnin


quiquilläpa yachaynïwan aläbacur conƿacuyaptinga.
willacuptïga, Señor Jesucristo cruzchö 22ॸJudiucunaga juc milagrösu

wañunganpag willacungä mana señaltaragmi ricayta munayan y


poderninnag captinmi, ni imapag griegocunanam alläpa yachaycunata
välenmantsu ni pipis entendinmantsu. ashiyan. 23ॸPero nogacunanam
willacurnin yachatsicuyä Señor
Señor Jesucristoga Dios Yayapa Jesucristo cruzchö wañurnin
llapan yachayninwan poderninmi salvamangantsicta. Tsaynö Alli
18ॸCanan esplicayäshayqui: Señor Willacuyninta yachatsicuyangämi
Jesucristo cruzchö wañunganta mana judiucunapagga imayca abusacuynö y
criyirnin mana cäsucugcuna griegocunapagnam ni imapagpis mana
inƿernuman aywagpag servig. 24ॸPero Dios Yaya acrarnin
destinashgacunapagga, imayca juc gayangancag criyicugcunapagmi sïga,
burlanöllam. Pero salvacuyta judiu o griego cayaptinpis Señor
ashigcagpagwan llapantsic payman Jesucristoga quiquin Dios Yayapa llapan
rasumpa criyicugcunapagmi sïga, Alli yachayninwan podernin. 25ॸDios Yayapa
Willacuyninwan cruzchö wañunganga yachaynin imayca mana servignö
quiquin Dios Yayapa podernin. caycarpis, cay patsachö runacunapa
19ॸTsaymi Diospa Palabranchö yachaynincunapitaga mas poderöso
gellgashga caycan: yachaymi. Tsaynöllam Dios Yayaga
“Alläpa yachagtucugcunapa imayca callpannagnö dëbil caycarpis,
yachaynincunata ushacätsirmi, cay patsachö runacunapitaga mas
imaycata allish yachar callpayog poderöso. 26ॸCuyashga
entendigcunatapis manana waugecuna y panicuna, tantiyacuyay:
entenditsishagnatsu” nir. Cay patsachö runacunapag cäsi
20ॸ¿Maytan tsay alläpa imaycata llapayqui mana ni ima musyag ni ima
entendig runa? ¿Maytan tsay allish mandacuyyog caycäyaptiqui
yachayninwan yachatsicug runa? gayayäshungayquita. Tsaynöllam cäsi
¿Maytan tsay cay patsachö imayca llapayqui mana imannag wactsa umilde
yachaycunapag discuticug runa? ¿Dios caycäyaptiqui gayayäshushcanqui.
Yayaga manacu cay mundupa alläpa 27ॸPero Dios Yayaga cay patsachö “mana

allish yachaynincunata mana ni imapag ni ima musyag upa” niyangancunatam


välegman churashga? 21ॸDios Yayaga acrarnin gayashga, tsay alläpa
alläpa poderöso yachag cayninwanmi yachayyogcunata pengacatsinanraycu.
unaypitana musyargan, cay patsachö Tsaynöllam cay patsachö mana
alläpa yachayyog runacuna callpannag dëbilcunata acrashga, alli
yachaynincunallawanga Dios Yayata callpancunawan mandacugcunata
mana regeyänanpag canganta. Tsay pengacatsinanpag. 28ॸTsaynöllam Dios
yachagtucug runacunapag Alli Yayaga acrashga cay patsachö mana
Willacuynin mana ni imapag servignö imapag servignin despreciashgacunata,
caycaptinpis, Señor Jesucristoga aläbacurnin despreciagnincunapa
llapantam salvayta munashga Alli yarpaynincunata manacagman

1 Co 1.19 Sal 29.14.


345 1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ1ٍॷ2

churananpag. 29ॸTsaynöga rurargan


puntanchö ni pipis ni imapita orgullöso Espïritu Santopitam allish
car, mana aläbacunanpagmi. 30ॸPero yachaycunaga shamun
Dios Yayatam alläpa agradëcicü Señor 6ॸTsaynö caycaptinga ƿrmi criyicurnin
Jesucristowan jucllayllatanö rasumpacag yachaynintsicwan yashga
rurayäshurniqui, allish yachaynin alli juiciuyognö willacur parlantsic.
nogantsicchö captin Pay munangannölla Pero tsay yachaynintsicga manam cay
mana jutsannag cawacuyangayquipita. patsachö runacunapa yachaynintsu ni
Tsaynöpam Dios Yaya alli maygan mandacugcunapa yachaynin juc
ricämarnintsic Señor Jesucristoraycu, tiempulla cay patsallachö ushacagnötsu.
imayca mana ni juc jutsannagtanö 7ॸMas bienmi imayca pacayllapanö

salvamarnintsic libramäshun. 31ॸTsaymi caycag Dios Yayapa alläpa yachayninta


Diospa Palabranchö nirgan: “Si pipis willacur yachatsicuntsic. Tsay
aläbacuyta munarga, Señor yachatsicuytaga imayca pacarätsignömi
Jesucristollapag aläbacutsun.” Dios Yaya manarag cay patsata
camarnin catsirgan, canan shamug
Cruzchö wañug Señor Jesucristopa tiempuyag. Tsaynöpam imayca
Alli Willacuynin pacaraycagnö Dios Yayapa yachayninta

2
1ॸCuyashga waugecuna y panicuna, willacushga, unaypitana destinashga
Dios Yayapa Palabranta willacurnin cargan alläpa cushishga shumag
yachatsigniquicuna shamurga, manam juc cawacunapag. 8ॸTsaymi cay patsachö
alläpa yachayyog allish parlag runanötsu mandacug autoridäcunaga ni imata
yachaynïwan willayargag. 2ॸTsaymi nogaga entendiyargantsu. Si rasumpa
gamcunacagchö caycar cada junag entendirnin musyarga, alläpa
yarparargä, Señor Jesucristo cushicuyyog poderöso Señor
nogantsicraycu cruzchö wañunganllapag. Jesucristota manam cruzchö
Tsaypitaga mastaga manam ni imata wañutsiyanmantsu cargan. 9ॸTsaypagmi
musyaytapis munargätsu. 3ॸTsaynö Diospa Palabranchö nirgan:
caycarpis gamcunacagmanmi chämurgä “Manam ni maygan ñawi
mana juc callpannagnö dëbil ricashgatsu,
mantsacuywanpis carcariarrag. 4ॸNogaga manam ni maygan rinri
Dios Yayapa Alli Willacuyninta willacurnin wiyashgatsu.
entenditsiyargag, manam alläpa Tsaynöllam ni maygan runapa allish
yachayyog runacunanötsu. Mas bienmi yachayninpis musyashgatsu,
rasumpa ƿrmi criyicuyänayquipag llapan cuyagnin runacunapag Dios
entenditsiyargag, Dios Yayapa Yayaga prevenishga
poderninwan Espïritu Santo catsingantaga.”
yanapamanganta musyatsiyarniqui. 10ॸTsaymi cananga quiquin Dios
5ॸTsaymi nogaga yachatsiyargag Dios Yayapa Espïritu Santon caycuna
Yayapa poderninman rasumpa ƿrmi llapanta regetsimashcantsic. Espïritu
criyicur, cay patsachö runacunapa Santom Dios Yayapa yachayninchö
yachaynincunallaman manana imayca pacaraycagnö llapan mana
conƿacuyänayquipag. regengantsicta rasumpa regen.

1 Co 1.31 Jer 9.24. 1 Co 2.9 Is 64.4.


1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ2ٍॷ3 346

11ॸTsaynö caycaptinga, ¿pirag musyanman cäsugcunatanötsu parlapäyargag.


juc runa shongollanchö imatapis Sinöga cay munduchö
yarpaycanganta, quiquinpa shongonchö runamajiquicunallapa yarpayninwan
espïritunlla llapan imayca yarpangantapis mana ima musyag wamranö Señor
mana musyaptinga? Tsaynöllam ni pipis Jesucristoman tsayrag
Dios Yayapa yarpaynintaga musyantsu, criyicuycäyaptiquim yachatsiyargag.
sinöga quiquin Espïritu Santonllam musyan. 2ॸTsaymi nogaga mas fäcilcagllata
12ॸNogantsicga manam cay mundupa yachatsiyargag imayca llullu wamra
espïrituntatsu chasquishcantsic, sinöga lichillatarag upur chucru micuytaga
quiquin Dios Yayapita shamug Espïrituntam manarag micugtanö. ¡Tsaymi
mana juc pägacurlla chasquishcantsic, alläpa cananyagpis gamcunaga tsaynöllarag
cuyamarnintsic tucuylä bendiciunninwan caycäyanqui, 3ॸcay patsachö runacunapa
rasumpa yanapamangantsicta musyanapag. yarpayninllarag yarpayniquicuna
13ॸCaycunapagmi willacurnin parlantsic, captin! Tsaynö chiquinacurnin
manam cay patsachö runacunapa piñanacur caycarga, ¿manacu imayca
yachayllanpitatsu, sinöga quiquin Espïritu pishi wamranö mana juiciunagllarag
Santopa yachayninpita palabrawanmi caycäyanqui? Gamcunaga cay patsachö
rasumpacagcunallata yachatsicuntsic Dios runacunapa yarpayllanwanmi
Yaya imanö canganta. 14ॸPipis Espïritu portacuycäyanqui. 4ॸSi pipis caynö nirga:
Santota shongonchö mana catsirga, Espïritu “Nogaga Pablotam gatirä” y
Santopita shamugta manam chasquingatsu, waquincagna “Nogaga Apolostam
tsay runapagga imayca mana ni imapag gatirä” nir. Tsaynöga ¿manacu
serviptin. Tsaynöpam ni imatapis mana juc yarpaycäyanqui cay patsachö runacuna
entendingatsu, Espïritu Santollawan llapan yarpäyangancunallata?
imaycatapis rasumpa entendina captin. 5ॸTsaycuna llapanpitapis
15ॸPero pipis Espïritu Santowan cawarga, rasumpacagtaga, ¿pitan Apolos? ¿Pitan
llapan imayca alli o mana alli cangantam Pablo? Paycunaga servicugllam cayan.
musyan. Tsaynö Espïritu Santo yanapaptin Tsaynöpam paycuna
Dios Yaya munangannö cawaptinmi, tsay yachatsiyäshuptiquilla Señor
runataga ni pipis juzgarnin acusangatsu. Jesucristomanpis rasumpa
16ॸTsaypagmi Diospa Palabran criyicuyargayqui. Dios Yayam cada
gellgashgachö nirgan: ünuta cachayämargan segun pay
“¿Pitan Señorpa yarpayninta regen? encargayämangallanta ishcäcunapis
¿Imapagtan payta yachatsinman?” cumplirnin yachatsicuyänäpag. 6ॸNogam
Pero nogantsicmi sïga, Señor Jesucristo yachatsiyargag imayca muruta
yarpangancunallata yarparnin catsintsic. murugnö, Apolosnam imayca pargognö
cuidayäshushcanqui. Pero tsay murugnö
Goricaycurnin Dios Yayaman yachatsiyangagtaga quiquin Dios Yayam
mañacur criyicugcuna rasumpaga wiñatsiyäshushcanqui.
raquicäyangan 7ॸTsaymi murugninwan pargor

3
1ॸNogaga
waugecuna y panicuna, cuidagninpis, manacagnölla cayan. Pero
manam imayca yashga runanö quiquin Dios Yayallam llapan
rasumpa Espïritu Santota poderninwan tsay plantatapis allish

1 Co 2.16 Is 40.13.
347 1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ3

wiñatsin. 8ॸNoga Pablo imayca juc shogoshllapita fäcil rupasquïpagta


murucugnö yachatsiyarniqui y Apolos rurashga carga, llapan imayca
pargognö cuidayäshuptiquipis, rurangantapis jancatmi perdinga,
ishcäcunaga iwalllam munayä aunqui quiquinga imayca rupacurnin
criyicuyniquicunachö wiñagnö mas ninapita geshpignö salvacarpis.
ƿrmi tsaracuyänayquita. Pero quiquin 16ॸ¿Acäsu gamcunaga manacu

Dios Yayam cada ünu imanö musyayanqui Dios Yaya täcungan waji
aruyanganpita päganga, janag patsa cayaptiqui, Dios Yayapa Espïritu
gloriachöpis mana ushacag cawayta Santonpis gamcunachö caycanganta?
tarinanpag. 9ॸTsaymi nogacunaga 17ॸSi pipis Dios Yaya täcungan wajita

imayca arurnin servicugnölla Dios contrarnin mana allicunata rurar


Yayata yanapar cayaptï, gamcunaga ushacätsiptinga, quiquin Dios Yayam
Dios Yaya arutsicungan chacran car, tsay runatapis jancat ushacätsinga. Dios
täcungan wajin cayanqui. Yayapa täcungan wajiga juc santo
10ॸNogata quiquin Dios Yaya wajim, tsay santo wajiga gamcunam
cuyamarnï yanapamar mincamashga cayanqui.
captinmi, allish cemientu patsätsigllan 18ॸAma ni pipis quiquillayquicuna

cä. Y waquincagnam tsay cemientupa engañacuyaytsu. Si maygayquipis cay


jananman pergarnin ushagga cayanga. patsachö allish yachayllayquicunawan
Pero tsay cemientupa jananman yapag alläpa yachayyog carga, imayca mana ni
runacunaga cada ünum alläpa cuidädu ima musyagnölla umilde cawacuyay,
cayanman. 11ॸDios Yayapa wajinpagga rasumpacag allish yachayyog
juc japallan cemientum churashga cayänayquipag. 19ॸCay patsachö
cargan. Tsay cemientuga Señor runacunapa alli yachaynincunaga, Dios
Jesucristoman rasumpa ƿrmi Yayapagga mana ni imapag välegmi.
criyicungantsicmi. 12ॸSi pipis tsay alli Tsaypagmi Diospa Palabranchö nirgan:
rurashga cemientu jananman yaparnin, “Dios Yayaga yachayllapa engañacur
gorita, gellayta, shumag perlas rumita, llullacugcunatam quiquincunapa
gerucunata y shogoshta churashga palabrancunallawan, imayca
captinpis, 13ॸcay patsa ushacangan trampaman shicwatsignö imaycatapis
junagchöga imanöpis yaparnin taripun.” 20ॸCaynöpismi nirgan:
churanganmi mas allish rasumpa “Señorgam musyan llapan alläpa
musyacashga canga. Tsay junagchö yachagcunapa yarpaynincuna mana ni
imayca ninanö rupacur shamuptinmi, imapag väleg canganta.” 21ॸ¡Tsaymi ni
alli rurashga runapaga ninawan rupatsir pipis ama aläbacur orgullöso cangatsu
pruebaptinpis ni imanangatsu. Pero juc runapita yachacuycarga! Imanö
mana alli rurashgacagpam sïga, imayca captinpis quiquin Dios Yayam llapanta
shogosh ninawan rupagnö jancat garayäshushcanqui, 22ॸPablota, Apolosta,
ushacasquinga. 14ॸSi pipis ninawan mana Pedrota, cay patsachö cawayta,
rupag alli wajitanö Dios Yayaraycu wañuyta y canantawan
rurashga carga, cay mundu ushacangan shamugpagcagtapis, llapanmi
junagchömi mana ushacag caway gamcunapa cayan. 23ॸTsaynöllam
päguta chasquinga. 15ॸPero si pipis gamcunapis Señor Jesucristopa

1 Co 3.19 Job 5.13. 1 Co 3.20 Sal 94.11.


1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ3ٍॷ4 348

cayanqui y Señor Jesucristonam quiquin parlarnin, mana allicunata mana


Dios Yayapa. rurayänayquipag. Tsaynölla ama
jucninta aläbarnin jucnintaga
Señor Jesucristopa gatiragnin despreciayanquitsu. 7ॸTsaypunga ¿pitan
apostolcunapa aruynincuna gamta waquincagcunapita mas mejorta

4
1ॸGamcunaga Señor Jesucristota rurashushcanqui? ¿Imayquitan
servignin yanapagnintanölla capushunqui Dios Yaya mana
ricäyämanquiman. Nogacunaga Dios garashungayqui? Si tsaynö
Yaya pacayllapanö Alli Willacuyninta chasquiycarga, ¿imanirtan alläpa
willacug encargädoncunallam cayä. aläbacur orgullöso canqui, imayca
2ॸPipis juc encargota chasquishga carga, quiquillayqui imaycatapis rurarnin
tsaynö rasumpa alli conƿacurnin tarignö?
encargayanganta cumplïdu cayninwan 8ॸ¡Cananga llapan imay

musyatsicutsun. 3ॸNogaga manam ima munayangayquim cayäpushunqui!


rurangäcunapita yarpachacütsu, ¡Tsaynöpam cananga imaycayog rïcu
gamcuna imanö cangäta caycäyanqui! ¡Gamcunaga imayca reynö
parlayämänayquita ni cay patsachö quiquillayquicuna carmi,
mandacuyyog juezcuna nogacunapitaga manana ni imatapis
juzgayämänanta. Manam ni quiquïpis ni wanayanquinatsu! ¡Ojala rasumpacag
ima rurangäpita juzgacütsu. 4ॸConcienciä rey cayanquiman,
limpiu canganta yarparmi Dios Yayapa mandacuyniquicunachö
puntanchö mana jutsannag carpis, nogacunawanpis pagta mandacunapag!
llapan imayca rurangäpita quiquin 9ॸNogaga talbesga llapä apostolcunapag

Señor Jesucristo juzgamänanpag yarpä, Dios Yaya destinanganta imayca


canganpitaga manam libritsu cä. militarcuna desƿlagpa gepanta juc
5ॸTsaymi gamcunaga ama ni pitapis marcapa campunchö wañugpag
juzgayanquitsu, manarag tiempu destinashga aywagnö cayangäta. Alläpa
chämuptinga. Tsaypa rantinga mas bien sufrirmi maytsay munduchö
Señor Jesucristo cay patsaman runacunapagwan angelcunapis, ricarar
cutimungan junagta shuyäyanqui. Tsay cushipänan cayashcä. 10ॸ¡Señor
junagchömi Señor Jesucristoga imayca Jesucristoraycum, mana ima musyag
tutapaychönö shongoncuna rurinchö upanö cayä! ¡Pero gamcunam sïga
pacaraycagtawan llapan yarpäyanganta, alläpa allish yachayyog
imayca actsiman jipignö jancat cayniquicunawan Señor Jesucristota
musyacätsinga. Tsaymi sïga llapan alläpa regeycuyanqui! ¡Nogacuna
runacunatapis cada ünuta imatapis callpannag cayaptïmi, gamcunaga
rurayanganpita Dios Yaya aläbarnin alläpa allish jinchi callpayog
cushicuy alli garayta gloriachö caycuyanqui! ¡Tsaymi nogacunataga
imayyagpis cawayänanpag garanga. alläpa chiquirnin despreciayäman, pero
6ॸCuyashga waugecuna y panicuna, gamcunatam sïga allish cuyarnin
Apolostawan nogata juc ejemplu respetaycuyäshunqui! 11ॸNogacunaga
churarmi, bienniquicunapag asta cananyagmi runacuna
caycunataga niyag. Cay ejempluta maltratayämaptin alläpa sufriyashcä,
willayag rasumpacag mallag mallag yacunarpis wajïcuna
gellgashgacunapita mana masta mana captin ratay llatapashga purirnin.
349 1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ4ٍॷ5

12ॸCay maquïcunawanmi alläpa canganta yarparnin. 19ॸPero imay öra


pishipashga caycarpis alli aruyargä. carpis prontum watucagniquicuna
Chiquirnin insultar shamusquishag, Dios Yaya munaptinga.
maldiciunäyämaptinpis, nogacunaga Tsaychömi sïga mä ricäshag llapan
Dios Yayapa bendiciunninwanmi alläpa aläbacur orgullösotucugcunata.
contestayä. Alläpa chiquir Mä rasumpacush Dios Yayapa
gaticachäyämaptinpis, mana ni imata poderninman conƿacur cawaycäyan.
parlacurmi awantayäshcä. 13ॸConträcuna Ama sïga imatapis shimincunallawanga
pengacuypag tucuyläya mana allicunata aläbacuyätsuntsu. 20ॸDios Yayapa
parlayaptinpis, nogacunaga consejarnin Mandacuy Reynonga manam
mana piñaycacharllam cushishga aläbacurnin shimillantsicwan
chasquiyä. Tsaymi nogacunataga cay parlanallapagtsu, sinöga poderninwan
patsachö llapan runacunapa mana yanapamashga Señor Jesucristo
allinman churayämar, imayca munangannö cawacunapagmi.
melanaypag basuratanö ricäyäman asta 21ॸ¿Imatatan gamcunaga

cananyagpis. munaycäyanqui? ¿Chicötita aptacur


14ॸCaycunataga gellgamü manam watucagniquicuna shamurnin, alli astar
pengacatsiyänagpagtsu, sinöga imayca castigayänagtacu o alläpa cuyarnin
quiquïpa cuyay wamränö cayaptiquim, llaquipäcuy shongöwan cushishga
plëturnin consejayarniqui gellgamü. chasquiyänagtacu?
15ॸAunqui juc chunca waranga

yachatsicugcuna Señor Jesucristopag Gamcunachö juc


yachatsicur willayäshurniquipis, manam criyicugmajiquicuna
mas taytayquicunanöga cayantsu. Señor madrestallanwan täcugta gargoyay

5
Jesucristoman rasumpa 1ॸMusyashcänam gamcunachö mana
criyicuyänayquipag Alli Willacuyninta allicunata rurarnin jucnin
yachatsigniquicuna taytayquicunaga jucninwan lluta puricuycäyangayquita.
nogam cä, rasumpacag salvaciunpag Tsaynöllam musyashcä gamcunachö juc
willayangagpita. 16ॸTsaymi cananga runapis madrestallanwan, imayca
alläpa rugaycuyag, gamcunapis nogapa warminwannö täcurnin mana allita
ejemplüta rurarnin sïgiyänayquipag. ruraycäyanganta. Tsaynö mana
17ॸTsay ejemplüta sïgir allicunata rurar madrestallanwan
cawayänayquipagmi waugentsic täcunganga pengacuypag alläpa mana
Timoteota cachamü. Paymi alläpa alli jutsam, tsaytaga manam
cuyay wamränö car, Señor aceptayanmantsu Dios Yayata mana
Jesucristoman alläpa ƿrmi criyicurnin regeg runacunapis. 2ॸ¡Tsaynö tucuyläya
cumplïdu cayninwan imanö mana allicunata ruracäyaptinpis, alläpa
cawacungäta yarpätsiyäshunqui. aläbacurnin orgullösom caycäyanqui!
Tsaynöllam willayäshunqui maytsaypa Tsaynö cayangayquipa rantinga mas
purir alli portacungänölla llapan bien arepenticurnin imayca
criyicugmajintsiccuna goricäyanganchö wañupucushganö
willacur yachatsicungätapis. llaquicuyniquicunachö car, tsay mana
18ॸCananga waquiquiga alläpa allita rurag runataga ¿imanirtan mana
importanti orgullösotucurmi gargoyashcanquinatsu? 3ॸNoga
caycäyanqui, noga mana cutimunä cuerpüwan mana pagtayquicuna carpis,
1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ5ٍॷ6 350

espiritüwanga imay örapis niyangagwanga manam niyargagtsu:


pagtayquicunallam caycä. Tsaymi tsay Raquicäyay tsay lluta mana allita rurar
mana alli rurag runataga imayca puricugcunapita, gellayllapag
läduyquicunachö caycar juzgagnö, jutsa ayrajagcunapita, engañacug
ruranganpita gamcuna suwacunapita, ïdolocunallata
gargoyänayquipag sentenciashcä. adoragcunapita ni cay munduchö llapan
4ॸTsaymi gamcuna Señor Jesucristopa runacunapita raquicäyay nirtsu. Tsaynö
shutinchö goricäyaptiquipis nogaga raquicar cayay niyaptigga, manach cay
espiritüwan pagtayquicuna caycäshag. patsachö ni juc runawanpis
Tsaynöllam Señor Jesucristopa juntawacäyanquimantsu. 11ॸTsaynö
poderninpis gamcunapa pagtayquicuna caycaptinpis cananga nogam
caycanga. 5ॸTsaynö mana allita ruracar niyayniquita munargä: “Tsay lluta
madrestallanwan täcug runataga jucnin jucninwan puricugcuna,
Supayta entregayay, cay patsachö gellayllapag ayrajagcuna, ïdolocunallata
cuerpun ushacaptin Señor Jesucristo adoragcuna, llullacur cuentuta
cutimungan junag almallanpis puritsigcuna, alläpa machashga
salvacänanpag. purigcuna, engañacur suwacugcuna,
6ॸGamcuna aläbacurnin ‘Waugesïtu nogapis Dios Yayamanmi
caycäyangayquiga manam allitsu. criyicü’ niyäshuptiqui, mana
¿Manacu musyayanqui, ichiclla juntawacäyänayquipag.” Tsaynö mana
levadüra maytsica mäsata pogotsirnin alli rurag runacunawanga ama ni
miratsinganta? 7ॸTsay mana alli micugllapis pagtaga jamayanquitsu.
ruratsicug levadürataga jucläman 12ॸ¿Acäsu nogaga gamcunawan mana

jitariyay. Gamcunaga imayca Pascua goricag runacunataga jusgämancu?


ƿestachö micuyangan levadürannag Manam. Pero gamcunawam pagta
mushog mäsapita rurashga tantanö goricagcunatam sïga gamcuna
jutsannag limpiu shongoyog juzgayänayqui. 13ॸDios Yayam
cayänayquipag. Señor Jesucristotam gamcunawan mana pagta caycag
nogantsicraycu wañutsiyargan, imayca runacunataga juzganga. Tsaynö
Pascua junagchö juc mallwa cordëruta caycaptinga, “Tsay mana alli rurag
sacriƿciuta rurar wañutsiyangannö. runataga gamcunapita gargoyay.”
8ॸTsaymi canan alläpa cushicuywan

rasumpacagllata parlar alli Criyicugcuna demandanacur


voluntänintsicwan cuyanacurnin, cay piñanacuyangan

6
Pascua junagtaga imayca juc mushog 1ॸSi maygayquipis juc runawan

mäsapita tantawannö shumätsishun. piñanacur contran quëjacurga,


Amana chiquinacur imatapis mana ¿imanirtan tsay pägallapag ayrajag
allicunata yarparnin rurashunnatsu, juezcunaman demandagnin
imayca mana servig levadüranöga. aywayanqui? Tsaypa rantinga ¿Dios
9ॸJuccag cartächömi niyargag, tsay Yayaman criyicugcunapa puntanchö
jucnin jucninwan mana allicunata manacu ima quëjacuyangayquitapis
ruracar puricugcunawan mana shumag arreglayanquiman? 2ॸ¿Manacu
juntawacäyänayquipag. 10ॸPero caynö musyayanqui Dios Yayaman rasumpa

1 Co 5.13 Dt 13.5; 17.7; 19.19; 21.21; 22.21-24; 24.7.


351 1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ6

criyicugcuna, shamugcag tiempuchö 9ॸ¿Manacu gamcunaga musyayanqui

llapan runacunata juzgayänanpag mana alli rurag runacunaga, cieluchö


canganta? Si shamugcag tiempuchö Dios Yayapa Mandacuy Reynonman ni
runacunata juzgayänayqui caycaptinga, imaypis mana yaycuyänanpag
¿imanirtan tsay alläpa ichiclla canganta? ¡Ama llullatsir
quëjacuytaga gamcuna juzgarnin mana engañayäshunayquita gamcunapis
arreglayanquitsu? 3ॸ¿Manacu dëjacuyanquitsu! Lluta jucnin
musyayanqui asta angelcunatapis jucninwan llutan mana alli jutsata rurar
juzganantsicpag canganta? ¡Tsaynö puricugcuna, ïdolocunata adoragcuna,
juzgana caycarga masragchi canan casädo caycar jucwan täcugcuna, mari
cawaynintsicchö ichiclla mächocunawan täcugcuna, ollgo puralla
asuntucunataga fäcil juzgashwan! mana allita ruracagcuna,
4ॸTsaynö caycaptinga cay vïdachö 10ॸsuwacugcuna, gellayllapag

piñanacurnin demandanacurga, ayrajagcuna, alläpa macharnin


¿imanirtan pägallapag ayrajag upyagcuna, runamajinpag
juezcunamanrag demandanacug manacagcunata parlagcuna, llutalla
aywayanqui? Tsay juezcunaga manam willapäcugcuna ni runamajinta
ni imata musyayantsu goricaycurnin engañarnin llullacur suwapucugcuna
Dios Yayaman mañacugcuna imanö manam ni imay Dios Yayapa Mandacuy
cawacuyangantapis. 5ॸTsaycunataga Reynoman yaycuyangatsu. 11ॸTsay mana
pengacatsiyänagpagmi niyag: ¿Acäsu alli ruragcunam waquiquiga puntata
manacu gamcunachö ni juc runallapis cayargayqui. Pero cananmi sïga
alli yachayyog can, llapayqui shongoyquita limpiashgana car, quiquin
criyicugcunapa puntanchö juzgarnin Dios Yayawan pagta shumag
tsay ichic demandanacuycunata cawacuycäyanqui. Tsaymi cananga
patsätsinanpag? 6ॸTsaypa rantinmi Señor Jesucristopa shutinraycu Dios
gamcunaga criyicug püralla Yayantsicpa Espïritu Santonwan
demandanacur ¡mana criyicug salvacashga jutsannag caycäyanqui.
juezcunapa puntanchö pengacuypag
piñanacug aywayanqui! Cuerpuntsicga ama jucnin
7ॸRasuncagtaga quiquiquicuna puralla jucninwan puricur mana allita
demandanacurmi, criyicuyniquicunatapis rurar catsuntsu
gongasquir pengacuypag mana allita 12ॸWaquingam niyan: “Nogagam
rurarnin caycäyanqui. Tsaynö munangäta ruranäpag librina cä” nir.
cayangayquipa rantinga, ¿manacu tsay Aumi librinam cantsic, pero libri
mana allicunata rurayäshuptiquipis cayniquiwan llapan rurangayquiga
awantacuycuyanquiman? Tsaynölla manam Dios Yayataga convienintsu. Si
¿manacu engañarnin munangäta ruranäpag librina carpis,
suwapuyäshuptiquipis perdonar manam lluta mana alli ruraycuna
dëjapuycuyanquiman? 8ॸGamcunaga vencemänantaga dëjacütsu.
tsaynö cayangayquipa rantinmi, 13ॸWaquinnam niyan: “Micuyta

demandanacurnin quiquiquicuna puralla micunapagmi pachantsicga y


mana allicunata ruracar, pachantsicnam micuyta
criyicugmajiquicunatapis suwapurnin chasquinanpag.” Tsaynö caycaptinpis
juzganacur caycäyanqui. Dios Yayaga ishcantam jancat
1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ6ٍॷ7 352

ushacätsinga. Tsaymi cuerpuntsicga Tsaymi Dios Yayata alabarnin


lluta jucnin jucninwan mana allicunata respetashun, llapan cuerpuntsicwan pay
rurar puricunapagtsu. Cuerpuntsicga munangannö allillata rurarnin cawacur.
Señor Jesucristopagmi y Señor
Jesucristonam nogantsicpa Casarashgacuna imanö
cuerpuntsicchö cawan. 14ॸDios Yaya cawacuyänanpag plëtucuycuna

7
alläpa poderöso cayninwan Señor 1ॸTsay cartayquicunachö

Jesucristota cawatsimungannöllam, tapucayämangayquitam canan


nogantsictapis cawatsimäshun. contestayäshayqui: Mas allim canman,
15ॸ¿Manacu musyayanqui, juc ollgo warmiwan mana täcuptin.
cuerpuyquicunaga quiquin Señor 2ॸPero lluta jucnin jucninwan puricur

Jesucristopa cuerpunpa partincuna cayanganpa rantin mejorga cada runa


canganta? Si noga Señor Jesucristopa warmiyog cayta munarga, juc
cuerpunpa partin caycarga, warmillawan casarasquir shumag pagta
¿imanötagshi lluta munanganwan täcuyätsun. Tsaynölla warmipis juc
puricug warmiwanga täcüman? ¡Tsayga ollgowan täcuyta munarga, quiquinpa
manam ni imanöpa allitsu canman! gojan cananpag casaracutsun. 3ॸTsaynö
16ॸ¿Manacu musyayanqui lluta mana casaracusquirga ollgopis casädo
allita rurar munanganwan puricug vïdancunachö warminwan shumag
warmiwan juc runa churacasquirga, manana raquicar cawacutsun. Tsaynölla
ishcanpis juc cuerpunöllana warmipis casaracusquirnaga ollgonwan
cayanganta? Diospa Palabranmi nirgan: shumag cawacutsun. 4ॸTsay
“Ishcanmi juc cuerpullana cayanga” nir. casaracungan junagpitaga warmipa
17ॸPero pipis Señor Jesucristoman cuerpunga mananam quiquinpanatsu,
rasumpa ƿrmi criyicurga, imayca juc sinöga gojanllapanam. Tsaynöllam
cuerpunölla Señor Jesucristowan ollgocagpa cuerpunpis quiquinpanatsu,
cayanga. casarangan örapitaga warminpana
18ॸWiticurnin geshpicuyay llutan mana captin. 5ॸTsaymi ishcancunapis manana
allicunata ruracar jucnin jucninwanga ni imanöpa camantsacar
puricuycunapita. Pipis jucläya jutsata nëganacuyänannatsu. Pero si Dios
rurarga manam cuerpunpa contrantsu Yayaman mañacuyänayquipag juc
ruraycan. Pero lluta jucnin jucninwan tiempulla caman cayta munarga, tsaynö
puricurmi sïga, cuerpunpa contran caman cayanqui. Dios Yayaman
llapan mana alli jutsacunatapis mañacurnin caman casquirpis, yapay
ruraycan. 19ॸ¿Acäsu manacu juntawacasquir shumag cawacuyanqui.
musyayanqui Dios Yayapita Mana tsaynö sas yapay
chasquiyangayqui Espïritu Santopa juntawacäyaptiquiga, Satanasmi mana
gamcunachö täcuptin cuerpuyquicuna alli jutsaman ishquitsiyäshunqui
wajin canganta? Manam gamcunatsu cuerpuyquicunata mana dominayta
cuerpuyquicunapa duëñonga cayanqui. puediyaptiqui. 6ॸCaycunataga
20ॸQuiquin Dios Yayam Señor consejayarniquim niyag, manam juc
Jesucristopa alläpa chaniyog mandamientutatsu. 7ॸNogaga
yawarninwan rantiyäshushcanqui. munämanmi llapayquipis noganö

1 Co 6.16 Gn 2.24.
353 1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ7

quiquillayquicuna cacuyänayquita. Pero criyicug runawan juntawacanganpita


quiquin Dios Yayam cada ünuta Dios Yaya jutsannagtanö chasquinga.
camamashcantsic casaranapag o mana Mana tsaynö captinga wamrancunapis
casaranapagpis. Tsaynöllam cäda ünuta jutsasapam cayanman. Tsaynö shumag
camamashcantsic tucuyläya cawacuyaptinmi llapan
imaycanöpis cawacunapag. wamrancunatapis Dios Yaya jutsannagta
8ॸTsaymi soltërucunatawan cushishga chasquinga.
viudacunata nï: Mas allim canman 15ॸPero tsaynö caycaptinpis warmiwan

japallancuna cacuyaptin noga japallä ollgopis Señor Jesucristoman mana


cacungänö. 9ॸPero si waquincagcuna criyicur, raquicayta munaptinga ama
cuerpunta mana dominayta puedir, amatsayanquitsu. Si tsay criyicugpa
piwanpis alläpa täcuyta munayarga, warminpis o ollgonpis raquicarnin
mejorga casaracuyätsun mana aywacusquiptinga, tsay criyicug
allicunata ruracar jucnin jucninwan waugewan panipis librim quëdacunga.
puricuyanganpa rantinga. Tsaynö libri mana rabiacurnin alli
10ॸLlapan casaracushgacagcunatam cay päsacuychö shumag cawacunapagmi,
mandädüta nï (cayga manam nogapa Dios Yayaga gayamashcantsic. 16ॸWarmi
mandacuynïtsu sinöga quiquin Señor ¿gamga puedinquicu gojayquita Señor
Jesucristopitam): Juc warmi ollgowan Jesucristoman rasumpa criyicatsir
churacasquirga tsay gojanpita ama ni salvayta? Ollgo ¿gampis musyanquicu
imaypis raquicangatsu. 11ॸPero si tsaynö warmiquita rasumpa criyicatsirnin
caycaptin gojanpita raquicasquirga salvanayquipag?
manam yapayga jucwan casaranmantsu, 17ॸTsaymi nogaga munä llapanpis cada

mejorga quiquillannam cawacunman o ünu shumag alli cawacuyänanta, Señor


yarpachacusquir, gojanwan amistayta Jesucristo acraptin Dios Yaya gayangan
munarga rasumpa amistacunga. örachö cayangannölla. Caycunatam
Tsaynölla ollgopis warminta dëjarnin ni noga niyag llapan maytsaychö
imanöpa raquicätsuntsu. goricaycur Dios Yayaman mañacug
12ॸPero waquiquitam noga waugecuna y panicuna. 18ॸSi Dios Yaya
yarpangallata niyag (manam Señor maygayquitapis cuerpuyquicunachö
Jesucristopa mandacuynintsu cayga): Si señalacushgata gayayäshushga
maygan criyicugmajintsicpa warmin cayaptiquiga, ama señalacushga
mana criyicug caycar gojanwan shumag cayangayquipita disimuläyanquitsu.
alli täcuyta munaptinga, tsay rasumpa Tsaynölla mana señalacushgacagpis,
criyicug waugega raquicätsuntsu Dios Yaya gayayäshuptiqui
warmin mana criyicug captinpis. cuerpuyquicunachö ama
13ॸTsaynölla juc criyicug warmipa gojan señalacuyanquitsu.
mana criyicug caycar warminwan 19ॸCuerpuyquicunachö señalashga o

shumag alli täcuyta munaptinga, tsay mana señalacushga cayangayquipis


criyicug paniga raquicätsuntsu gojan manam ni imapag balintsu. Tsaynö
mana criyicug captinpis. 14ॸTsaymi tsay señalacuypitaga quiquin Dios Yayapa
gojan mana criyicug caycaptinpis, llapan mandamientuncunata cäsurnin
criyicug warmiwan juntawacanganpita cumplingantsicmi masga välen.
Dios Yayapis jutsannagtanö chasquinga. 20ॸTsaymi cada ünu imanöpis caycagta

Tsaynöllam juc mana criyicug warmipis, Dios Yaya gayayäshungayquinölla,


1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ7 354

shumag cawacuyanqui. 21ॸSi juc runapa cay tiempu faltämashga. Tsaymi


servig esclävun caycaptiqui Dios Yaya cananpitaga llapan casädocagcunaga
gayashga cashuptiquipis ama imayca mana casädonölla Dios
yarpachacunquitsu. Pero si librina cayta Yayallapagga shumag cawacuyätsun.
puedirga libri cawacunayquipagcagta 30ॸLlapan mantsacaywan llaquishga

ama perditsinquitsu. 22ॸPero pipis juc caycagcunapis, Dios Yayallawan imayca


runapa servignin esclävun caycaptin juc alli ƿestachö cushishganö
gayashga runaga, Señor Jesucristoman cawacuyätsun. Tsaynölla canan
criyicunganpitam shongonchö ƿestachö cushishga caycagcunapis,
libracashga runanö caycan. Tsaynöllam mantsacashga llaquicuychö
gayangan örachö libri caycag cawacuyätsun. Imaycata rantigcunapis
runacunapis, cananga Señor mana imannag wactsanö cawacuyätsun.
Jesucristopa servigninna cayanga. 31ॸCanan cay munduchö tucuyläya
23ॸGamcunataga quiquin Dios Yaya imaycata provechashgacunapis mana
Señor Jesucristopa alläpa chaniyog ayrajarnin ni imata provechagnölla
yawarninwan rantiyäshushga cawacuyätsun. Cay munduga llapan
caycäyäshuptiquiga, amana ni juc imaycanwan jancat ushacänanpagnam
runapa servignin esclävunga caycan.
cayaynatsu. 24ॸTsaymi waugecuna y 32ॸNogaga alläpam munä gamcuna llapan

panicuna, Dios Yayapa puntanchö imayca yarpachacuycunapita libri


shumag cäsucurnin cawacuyay Dios cawacuyänayquita. Llapan
Yaya gayayäshungayqui öra cada ünuta soltërucagcunaga Señor Jesucristopa
imanötapis tariyäshungayquinölla. llapan aruyninpag yarpachacur, pay
25ॸLlapayqui soltëracagcunapagga munangannölla shumag cawacuyta
manam ni ima mandacuyta Señor puedin. 33ॸPero casädocagcunaga cay
Jesucristopita chasquishcätsu. Pero Señor patsachö imaycatapis tariyänanpag
Jesucristo alläpa llaquipäcug cayninwan yarpachacur cayan, warminta
llapan yachayninta conƿacamaptinmi, cushitsinanpag. 34ॸTsaynöpam juc casädo
quiquïpa yarpaynïpita niyäshayqui. runaga ishcayläyaman yarpänan Dios
26ॸTsaymi cananga noga yarpä, cay Yayata y warminta cushitsinanpag. Tsay
junagcuna alläpa ajacunata quiquillan cawacug warmiga cuerpunwan
päsangantsicpitaga, canan imanöpis alman Dios Yayapa canganta yarparnin,
caycäyangayquinölla shumag payta servir jutsannag shumag
cawacuyänayquita. 27ॸCasaracushgana cawacutsun. Pero casäda warmiga cay
caycarga ama warmiquita ni ollgoyquita patsachö imatapis tarinanpagwan gojanta
dëjarnin raquicaytsu. Tsaynölla manarag cushitsinanpag yarpan. 35ॸCaycunataga
warminnag japallayquillarag cawacurga niyag manam amatsayarniquitsu, sinöga
ama warmiqui ashinquitsu. 28ॸPero bienniquicunapag plëtuyarniquim.
gamcuna jöven o jipashllarag casaracurga Tsaynöllam niyag llapan
manam jutsatatsu rurayanqui. Tsaynö shongoyquicunawan Señor
caycaptinpis casädocagcunaga tucuyläya Jesucristollatana servirnin, llapan
problëmacuna shamuptin, mana alli päsar junagcunachöpis allillata rurar shumag
cawayänayquitam nogaga munätsu. cawacuyänayquipag.
29ॸWaugecuna y panicuna, cayta 36ॸSi juc ollgo mana allita ruraycanganta

niyayniquitam munä alläpa ichicllana yarparnin yashgana jipashwan täcuyta


355 1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ7ٍॷ8

munarga, mejorga casaracutsun mana servintsu, musyantsicmi tsay


jutsata rurananpag. Tsaynö ishcan ïdolocunaga poderninnag cayangata, juc
rasumpa casaracurga manam jutsatatsu japallan poderöso Dios Yaya captin.
rurayanga. 37ॸPero si maygan ollgopis 5ॸTsaynöllam cieluchöwan cay

quiquinpa munayninta controlacur patsachöpis atscag diostucugcuna cayan.


shongonchö alli yarpayyog cayninwan Tsaynö rasumpa carga, maytsicag
quiquillan libri cacuyta munarga, tsay dioscunawan señorcunach cayanman.
jipashwan ama casarangatsu. Tsaynö 6ॸPero nogantsicpaga manam masga juc

shumag mana jutsata rurarnin quiquillan diosnintsic cantsu, juc japallan Tayta
cacunganga allim canga. 38ॸTsaynömi pipis Dios Yayapitaga. Juc japallan Dios Yaya
rasumpa casaracurga allita ruraycan. Pero llapan imaycata camashga captinmi,
tsaynö casaracungapitapis mas alliga nogantsicpis payllapagna cawantsic.
cangan, quiquillan shumag cawacunganmi. Tsaynöllam juc japallan Señor
39ॸCasäda warmiga gojan Jesucristopis cay munduchö llapan
cawaycaptinllaragga paypa imaycata camashga captin, payllawan
mandädunchömi shumag cawacunan. nogantsicpis cawacuntsic.
Pero gojan wañusquiptinmi sïga, libri 7ॸPero manam llapan runacunatsu

quëdasquir pï munanganwanpis caycunataga musyarnin entendiyan.


casaracuyta puedir, rasumpa Tsay ïdolocunata adorag yachacashga
criyicugllawan casaracutsun. runacunaga, tsay micuycuna
40ॸNogapitagam mas mejor canman ïdolocunaman ofrecer churayangantam
manana yapay jucwan casaracurnin yarpäyan. Tsay runacunapa
quiquillan cushishga cawacur. concienciancuna alläpa dëbil carmi,
Caycunataga quiquïpa yarpaylläpitam tsay micuyta micuyanganpita jutsawan
niyag, nogachö Dios Yayapa Espïritu tallucashga cayanganta yarpätsin. 8ॸPero
Santon canganta musyarnin. micuycuna micungantsicpitaga Dios
Yaya manam chasquimäshuntsu ni
Ïdolocunaman churayangan tsayta micurpis mejortsu ni peortsu
micuycuna cawashun.

8
1ॸCanan niyäshayqui respetar 9ॸTsaynö caycaptinpis cuidädu

micuycunata ïdolocunaman cayanqui, tsay libri cayniquicunawantag


churayanganpag. Rasuncagtagam manarag rasumpa ƿrmi criyicugcunata
llapantsicpis yachayyog cantsic. Tsay jutsaman ishquitsiyanquiman. 10ॸSi
yachaynintsicmi allishtucug tsaynö rasumpa musyaycar
orgullösomanpis chätsimantsic. Pero llapan ïdolocunaman churayangan micuyta
runamajintsicwan cuyanacurmi, mas ƿrmi micugta ricäshurniquim, tsayrag
criyicuyänanpag yanapantsic. 2ॸSi pipis, criyicuycag waugeyquiga allish
“Nogaga llapan imaycatam yacharnin canganta yarparnin ïdolocunaman
musyä” nir parlarga, manam churayangan micuycunata micur
rasumpacagtaga ni imatapis musyantsu. yarpayninchö jutsata ruranga. 11ॸAllish
3ॸPero pipis Dios Yayata rasumpa cuyarnin yachayniquiwan llapanta musyar
cäsuptinga, Dios Yayapis tsay runataga imatapis rurangayquiwantag, tsayrag
rasumpam regen. criyicuycag waugeyquita jutsaman
4ॸÏdolocunata ofrecernin churayangan ishquitsinquiman, Señor Jesucristopis
micuycunaga manam ni imapagpis payraycu wañushga caycaptin. 12ॸTsaynö
1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ8ٍॷ9 356

manarag ƿrmi criyicug micuntsu? ¿Maygan mitsicugtan wäta


waugeyquicunapa contran, mana allita wätanganpa lichinllatapis gapirnin
rurar yarpayninta jutsawan mana upuntsu? 8ॸAma yarpäyaytsu cay
tallucätsirninga, quiquiquicunam Señor llapan niyangagcunaga quiquïpa
Jesucristopa contran jutsata yarpayllapita canganta. ¿Manacu unay
ruraycäyanqui. 13ॸTsaymi micungäwan Moisés gellgangan leypis caycunapag
tsayrag criyicuycag waugëta mana unaypitana willacurgan? 9ॸMoisés
alliman ishquitsignö jutsata ruratsirga, gellgangan leychömi nirgan: “Trïguta
mejorga ni imaypis aytsata micümantsu, trïllar jarutsingayqui bueyispa shiminta
tsayrag criyicuycag waugëta jutsaman ama jaquimawan watanquitsu mana
mana ishquitsinäpag. micunanpag” ¿Acäsu Dios Yayaga
bueyiscunallapagcu yarpachacurgan?
Apostolpa derëchuncuna 10ॸ¿O nogantsicpagpis yarpachacurcu

9
1ॸ¿Manacu libri cä? ¿Manacu tsaynö nirgan? Tsaynöga
apostol cä? ¿Nogaga manacu Señor nogantsicraycum nirgan, chacrachö
Jesucristota ricashcä? ¿Manacu llapan arurnin yapyagcunawan
gamcuna Señor Jesucristoman ƿrmi trïllagcunapis, cushishga shuyarar
criyicuyänayquipag yachatsiyangag cosëcha öra iwallla ishcan
musyatsicushga, paypa aruyninta chasquiyänanpag. 11ॸSi nogacuna imayca
arurnin cumplingä? 2ॸDerepentich murucugnö shongoyquicunachö ƿrmi
waquinga apostol cangäta criyicuyänayquipag yachatsiyangapita,
regeyämantsu. ¡Pero gamcunam sïga ¿alläpa ajacu canman gamcunapita
Señor Jesucristopa apostolnin cangäta cosechagnö imallatapis
musyarnin rasumpa regeyämanqui! chasquiyänäpag? 12ॸSi waquincagcuna
Gamcuna llapayqui Señor Jesucristoman imaycawan yanapayänayquipag
ƿrmi criyicuyangayquim apostol derëchuyog caycäyaptinga, ¿manatsurag
cangäta rasumpa musyatsicun. nogacunapaga imaycallawanpis
3ॸCaynömi contestä tsay rimayämarnï yanapayämänayquipag mas
parlagcunata: 4ॸ¿Acäsu manacu derëchucuna canman?
derëchucuna can, micuyänäpagwan Pero tsaynö yanapayämänayquipag
upyayänäpagpis? 5ॸ¿Manacu derëchü derëchücuna caycaptinpis, manam
can nogapis criyicug warmiwan gamcunapitaga ni imatapis
casaranäpag, waquincag garayämänayquipag mañayargagtsu.
apostolcunawan Señor Jesucristopa Tsaynö imatapis garädu mañayangagpa
waugencunanö y Pedropis rantinmi, llapan imaycata awantarpis
casarangannö? 6ॸ¿O Bernabewan Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta
ishcäcunallacu imaycäcuna faltagpagpis mana dëjaypa willacuyargä, mana ni
quiquïcunapa maquïcunawan obligädu ima amatsayäshuptiqui rasumpa ƿrmi
alli aruyänä? criyicuyänayquipag. 13ॸ¿Manacu
7ॸ¿Maygan soldädutan quiquinpa musyayanqui templuchö servicurnin
gastunta pägacur ejercituchö servicun? arugcunaga, tsay templuman
¿Maygan murucug runatan chacranchö garayanganta micurnin cayanganta?
alli arurnin üvata murusquir mana Tsaynölla ¿manacu musyayanqui

1 Co 9.9 Dt 25.4.
357 1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ9

templupa altarninchö atendicugcunapis, cawarmi nogapis judiucunanö


altarman imayca churayangancunata portacurgä, Señor Jesucristoman
allicösa micur cayanganta? criyicuyänanraycu. Tsaynömi Moiséspa
14ॸTsaynöllam Señor Jesucristopis leynin mandacunganta cumplirnin
dispönishga pipis rasumpacag pagtancuna cumplirnin cawargä, aunqui
salvaciunpag Alli Willacuyninta tsay leycunapita libri caycarpis.
willacurga, tsaynö willacug canganpita Tsaynöga cawargä, tsay leypa
imaycallawanpis yanapayaptin allish mandacuyninta cumplir cawagcunata
cawacunanpag. Señor Jesucristoman criyicatsirnin
15ॸPero nogaga manam ni maygancag salvanäraycum. 21ॸTsaynöllam Moiséspa
derëchutapis ashishcätsu. Tsaymi leynin mandacunganchö mana cawag
cartächöpis caycunapagga gellgamütsu runacunawanpis pagta cawargä, aunqui
imatapis mana garayämänayquita Dios Yayapa mandacuyninchö Señor
munar. Caynö mana cobracurlla alläpa Jesucristopa cuyacuy leyninta
cushishga Señor Jesucristopa Alli cumplirnin cawaycarpis, paycunata Dios
Willacuyninta willacuycangäta manarag Yayapa Mandacuy Reynonman
ni pipis gechumanganyag mejorga pushanäraycu. 22ॸCriyicuynincunachö
wañucüman. 16ॸTsaynö caycaptipis dëbil caycagcunawanpis pagtancunam
Señor Jesucristopa salvacug Alli dëbil cargä, Señor Jesucristoman
Willacuyninta willacungäga manam rasumpa criyicuyänanraycu. Tsaynömi
aläbacur willacunäpagtsu. Mas bienmi nogaga llapanwanpis pagta
tsay Alli Willacuyta willacunäpagga paycunanölla cawacurgä, imaycanö
obligacionnï. ¡Pero allau noga cay waquillantapis Señor Jesucristoman
rasumpacag Alli Willacuyta mana criyicatsiptï salvacäyänanraycu.
willacuptïga! 17ॸTsaymi nogaga quiquïpa 23ॸCaycuna llapantam Señor Jesucristopa

voluntänïwan rasumpa willacurnin Alli Willacuyninraycu ruraycä, tsay Alli


yachatsicurgä, Dios Yayapita jatun Willacuywan llapan bendiciunninta
garayta cushishga chasquinäpag. Y si chasquinäpag.
nogata obligayämaptinlla 24ॸ¿Manacu musyayanqui juc

yachatsicurninga, mandarnin llallinacur aywaychö juc gänagcaglla


encargayämanganllatam cumplirnin premiuta chasquinganta? Tsaynölla
yachatsicüman cargan. 18ॸ¿Tsaypunga gamcunapis llapayqui llallinacugnörag
maygantan nogapa rasumpacag Señor Jesucristoman aywayay premiuta
reconpensäga? Dios Yayapa Alli chasquiyänayquipag. 25ॸPelöta jaytaychö
Willacuynintaga alläpa cushishga allish pucllagcunaga, mas allish
willacurmi purishag, mana pitapis ni pucllayänanpagmi alli entrenarnin
ima pägata mañarnin aunqui waquincag prevenicuyan. Tsaynöga entrenayan alli
yachatsicugcunapanö derëchü pucllarnin llapanta gänasquir laurelpita
caycaptinpis. rurashga corönata chasquiyänanpagmi.
19ॸMana ni pipa esclävun libri Tsay laurelpita coröna gänayanganga
caycarpis, llapan marcacunachö sasllam tsaquirnin ushacasquin. Pero
serviyäshugniqui esclävuyquicunam nogantsicmi sïga imayca lüchagnörag
ticrashcä, Señor Jesucristoman rasumpa entrenacuycantsic mana tsaquirnin
criyicuyänanpag llapan runacunata ushacag premiuta chasquir, imayyagpis
gorinäraycu. 20ॸJudiucunawan pagta gloriachö cawacunapag. 26ॸTsaymi
1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ9ٍॷ10 358

nogaga mana ricchacur cörrignötsu allicunata manana munapänapag.


cörrirnin aywä ni imayca wayrallata 7ॸTsaymi gamcunaga ama tsay

cutarnin maganacugnötsu cä. 27ॸTsaynö ïdolocunataga adorayaytsu, paycunachö


cangäpa rantinmi nogaga cuerpüta waquincagcuna adorayangannöga.
castigar obligä, juc esclävunö rasumpa Tsaypagmi Diospa Palabran
cäsumänanpag. Tsaynöga rurä llapan gellgashgachö nirgan: “Llapan
runacunata yachatsirnin willacungäpita, runacunam jamayargan micuyänanpag
jutsaman shicwar imayca cörriycar y upyayänanpag, tsaypita sharcurnam
ishquigtanö Dios Yaya mana alläpa cushishga ƿestata rurarnin lluta
descaliƿcäyämänanpagmi. mana allicunata rurarnin cayargan.”
8ॸNogantsicga ama jucnin jucninwan
Ïdolocunapag alverticungan mana allicunata rurar puricushuntsu,

10
1ॸWaugecuna y panicuna, paycunachö waquincagcuna
nogaga manam mana ruracäyangannöga. Tsaynö mana
musyayänayquita munätsu, unaycag allicunata ruracäyanganpitam juc
aylluntsiccunata Dios Yaya mana ni ima junagllachö ishcay chunca quimsa
peligruwan päsatsinganta. waranga (23,000) wañuyargan. 9ॸAma
Paycunamanmi juc pucutayta cachamur paycunachö waquincagcuna Dios
tsapascatsirnin, lamar rurinpa Yayata pruebagnö rurayangannöga
päsatsirgan. 2ॸTsay lamarpa päsarmi cashuntsu. Tsay pruebagnincag
pucutaypa gopinchö Moiséswan pagta runacunam culebracuna caniptin juc
llapanpis imayca bautizacashganö junagllachö wañurnin ushacäyargan.
cayargan. 3ॸPaycunaga juc milagru 10ॸAma ni imatapis Dios Yayapa contran

micuytam Dios Yayapita chasquisquir, rimarnin parlashuntsu, paycunachö


tsay micuyllata llapan micuyargan. waquincagcuna mana allicunata parlar
4ॸTsaynöllam llapan aywagcunapis juc rimayangannöga. Tsaynö rabiarnin
milagru yacu upyayangallanta parlaycachar rimayanganpitam, Dios
upyayargan. Paycunaga viäjincunachö Yaya wañutsicug angelta cachamurgan
juc gagapita yargamug yacutam rimagnincunata wañutsinanpag.
upyayargan. Tsaynö compañar 11ॸTsaycunaga llapanmi päsargan,

pushagnincuna cawatsicug gagawan imayca juc ejemplucunanö. Tsaymi


yargamug yacuga quiquin Señor Diospa Palabranchö gellgashga cargan,
Jesucristom cargan. 5ॸTsaynö nogantsicpag juc alverticugcunanö
caycaptinpis cäsi llapanmi Dios Yayata canan ultimucag tiempucuna
gustargantsu. Tsaymi tsay Israel casta nogantsicman chaycämuptinna.
runacuna cäsi llapan mana ni imacag 12ॸTsaymi si pipis, “Firmim criyicuycä”

tsunyachö wañurnin ushacar nirga, shumag cuidacutsun jutsaman


cuerpuncunapis mashtararrag mana ishquinanpag. 13ॸGamcuna
quëdargan. tucuyläya pruebacunatawan
6ॸTsaycuna llapanmi imayca juc tentacioncuna päsayangayquiga, llapan
alvertincianö nogantsicpag päsargan, runacuna päsayangannöllam.
paycuna mana allicunata Tsaynöpam imaypis Dios Yayaman
rurayangannöga nogantsicpis mana rasumpa conƿacuyta puediyanqui,

1 Co 10.7 Ex 32.6.
359 1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ10

payga manam ni ima pruebacunaman ni musyayangayquinöpis tsaycunaga


jutsaman shicwayänayquita llapanpis mana imapag servigllam
munangatsu mana cayan. 20ॸNogaga caynö niyayniquitam
awantayangayquiyagga. Tsaypa munä: Tsay ïdolocunata ofrecernin
rantinmi quiquin Dios Yaya churagcunaga manam Dios Yayatatsu
yanapayäshunqui pruebacunawan alabaycäyan, sinöga quiquin
tentacioncuna chämuptin, imaycatapis supaycunatam ofreceycäyan. Tsaymi
allish awantanayquipag. nogaga munätsu supaycunawan
tallucarnin gamcunapis cayänayquita.
Ïdolocunata adoray ƿestacunawan 21ॸSeñor Jesucristopa sagrädu cöpanpita
Señor Jesucristopa merienda upyaycarga, manam supaycunapa
micuynin cöpanpitaga upyashwantsu. Tsaynöllam
14ॸTsaymi cuyashga waugecuna y Señor Jesucristopa cuerpuntawan
panicuna, ïdolocuna adorayangayquita yawarninta chasquiycarga, supaycunapa
dëjasquir witicuyay. 15ॸCaycunataga alli mësanman churashgataga ni imaypis
yachayyog runacunatam niyag, llapan chasquishwantsu.
niyangagcuna alli o mana alli canganta 22ॸ¿Nogantsicga Señor Jesucristo

quiquiquicuna juzgayta puediyaptiqui. chiquicurnin canantacu munantsic?


16ॸSi nogantsic juc sagrädu cöpallapita ¿Acäsu nogantsicga paypita mascu
Dios Yayata alabarnin agradëcicusquir cantsic?
upyarga, Señor Jesucristowanmi
jucllayllanö ticrantsic yawarninraycu. Llapan criyicugcuna libri
Tsaynöllam tsay tantallata bendisarnin cawacuyangan
paquisquir micurpis, Señor 23ॸWaquincagcuna niyangannömi,
Jesucristowan jucllayllanö ticrantsic “Llapan imaycatapis ruraytaga
cuerpunta chasquingantsicraycu. puedintsicmi.” Pero llapan imayca
17ॸAunqui maytsicag runacuna carpis, ruragantsicga manam allillatsu.
juc tantallatam micuntsic. Tsaynöpam Tsaynöllam, “Llapan imayca
llapantsic maytsicag carpis, juc munangantsictapis rurayta puedintsic.”
cuerpulla cantsic. Pero manam llapan rurangantsictsu
18ॸMasqui shumag tantiyayay Israel nogantsicpa biennintsicga. 24ॸAma
marca runacunapag: Tsay Israel marca quiquintsicpa biennintsicllaga ashishuntsu,
runacunaga templupa altarninman sinöga llapan runamajintsicpa biennin
sacriƿciuta rurar churayangan imaycatapis ashishun.
micuycunata micuyanganpitam, tsay 25ॸGamcunaga mercädochö

sacriƿciucunawan Dios Yaya ranticuyangan llapan aytsacunata


perdonarnin jutsannagtanö chasquirgan. micuyanqui, yarpayniquicuna mana allita
19ॸTsaynöllam mana criyicug yarpaptin maypita apayämungantapis
runacunapis ïdolocunaman micuycunata mana tapupacurnin. 26ॸTsaypagmi Diospa
churayan. Tsaymi tsay ïdolocunaga ni Palabran gellgashgachö nirgan: “Cay
ima poderyogtsu ni churayangan llapan entëru munduwan, tsaychö llapan
micuycunapis manam alläpa allicag imayca ricangantsiccunaga japallan
micuytsu. Gamcuna Señorpam.”

1 Co 10.26 Sal 24.1.


1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ10ٍॷ11 360

27ॸSi juc mana criyicug runa wajinman nogapag yarpäyämar,


invitayäshuptiqui aywarga, llapan imayca yachatsiyangagnölla llapanta
garayäshungayquita mana tapuparlla sïgiycäyangayquita. 3ॸTsaymi cananga
llapanta micuyanqui. Ama tapupäyanquitsu gamcuna shumag entendiyämänayquita
yarpayniquicuna mana allita yarpaptin, munä, Señor Jesucristo llapan
maypita apayämungantapis. 28ॸPero si runacunapa mandagnin uman cuenta
tsaychö pipis: “Cay aytsaga sacriƿciuchö canganta. Tsaynöllam juc ollgopis
ïdolocunata ofreceyanganmi” warminpa uman cuenta mandagnin,
niyäshuptiquiga ama micuyanquitsu. Tsayta imayca Dios Yaya Señor Jesucristopa
mana micuyaptiquim, willayäshugniqui mandagnin uman cuenta cangannö. 4ॸPï
runacunapis yarpaynincunachö llutan mana ollgopis Dios Yayaman mañacurnin o
allicunata gamcunapag mana yarpäyangatsu. willacurga, ama warmicunanö umanta
29ॸCaycunataga niyag manam gamcunapa tsapäcungatsu. Si tsay warmicunanö
yarpayniquicunapagtsu, sinöga tsay umanta tsapäcurga, Señor Jesucristo
willayäshugniquicuna gamcunapag mana mandagnin umannö captinmi alläpa
allicunata mana yarpäyänanpagmi. pengacatsir desonran. 5ॸTsaynö
¿Imanötan quiquïpa concienciätawan libri caycaptinga pï warmipis Dios Yayaman
cangäta juzgacüman, juc runacunapa mañacurnin o willacurga, umanta
conciencianchö yarpayninwan? 30ॸSi tsapäcutsun. Si umanta mana
cushishga imatapis micurnin tsapäcurga imayca agtsan rutushganö
agradëcicuycaptïga ¿imanörag micungäpita carmi, gojanta alläpa pengacuyman
acusar musyapäyämanman Dios Yayata churanga mandagnin uman cuenta
agradëcicuycaptïga? captin. 6ॸSi juc warmi goricaycurnin Dios
31ॸTsaynö caycaptinpis imaycata Yayaman mañacuyanganchö umanta
micurnin, upyar, imaycacunata rurarpis mana tsapäcurga, mejorga llapan
Dios Yayata respetarnin agtsanta ollgopatanö rutusquitsun. Si
cushitsiyänayquipag rurayanqui. 32ॸAma ni tsaynö pengacuypag rutushga cayta
pitapis mana alli ejemplutaga goyanquitsu, mana munarga, umanta shumag
judiucunatawan mana judiucagcunatapis tsapäcutsun. 7ॸOllgocagcunaga ama
ni goricaycur Dios Yayaman umancunata tsapacuyätsuntsu,
mañacugcunaman juntawacagcunatapis. paycunaga quiquin Dios Yayapa
33ॸNoganö allicunallata rurayay, llapan reträtun caynincunawanmi,
imaycachöpis Dios Yayata alläpa cushicuypag atsicyag poderninta
respetarnin cushitsingänö. Tsaynö musyatsicuyan. Pero warmicunam sïga,
quiquïpa biennï mana ashirmi, atscag ollgopa reträtunnö car, ollgo imanö
runacunapa biennin ashiycä, rasumpacag canganta musyatsicuyan. 8ॸDios Yayaga
salvaciunta tariyänanpag. manam warmipitatsu ollgota camargan,

11
1ॸSeñor Jesucristopa ejemplunta sïnöga ollgopa costillanpitam warmita
sïgingänö, gamcunapis nogapa camargan. 9ॸOllgotaga Dios Yaya manam
ejemplüta sïgiyay. warmipagtsu camargan, mas bienmi
warmita ollgopag camargan. 10ॸTsaynö
Dios Yayaman imanö canganpitawan angelcunaraycum,
mañacuyänanpag alverticuy warmiga imayca umanchö señalta
2ॸWaugecuna y panicuna, alläpa catsignö gojanta cäsurnin shumag
cushicurmi aläbar felicitäyag imaypis cawacutsun.
361 1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ11

11ॸPero tsaynö captinpis Señor caycäyanqui, maygayquipis rasumpa


Jesucristoman criyicuy vïdachöga, ƿrmi criyicur Dios Yayawan alli
manam juc warmi mana ollgonnag cawacuyaygayquita musyayänanpagmi!
libriga canmantsu. Tsaynöllam ollgopis 20ॸTsaynö raquicar cayaptiquiga,

libri mana warminnagga canmantsu. goricarcurnin Señor Jesucristowan


12ॸMusyangantsicnöpis ollgopa pagta micugnö cayangayquipis,
costillanpitam Dios Yaya warmita mananam Señor Jesucristopa pagta
camargan. Tsaynöllam ollgocupis micuyanquinatsu. 21ॸGamcuna
warmipitarag yuriyashga. Tsaymi llapan micuyangayquichömi waquincagcunaga
imaycapis quiquin Dios Yayallapita cada ünu punta puntata achcusquir
shamun. 13ॸGamcunana tsaytaga alläpa micupacuyan. Tsaymi
imanöpis juzgayay: ¿Allicu canman juc waquincagtaga mallagaycagta dëjasquir,
warmi umanta mana tsapäcur Dios asta machäyanganyag upyapacuyan.
Yayaman mañacungan? 14ॸ¿Acäsu 22ॸ¿Acäsu manacu juclächö wajiquicuna

manacu canan tiempu costumbriga can alli micucuyänayquipag y upyarnin


yachatsimantsic, juc ollgopa alläpa machäyänayquipag? ¿Imanirtan Dios
jatusag agtsan carga pengacuypag Yayaman criyicugcunataga
canganta, 15ॸwarmipagmi sïga shumag despreciarnin, mana imannagcag
cushicuypag jatusag agtsan cangan? wactsacunatapis pengacatsiyanqui?
Tsaypagmi warmitaga quiquin Dios ¿Tsaynö rurayangayquipitaga ima
Yaya jatusag agtsancuna garashga nishagtan? ¿Imanörag aläbayagman
umanta tsapänanpag. 16ॸSi pipis gamcuna tsaynö mana allicunata
caycunapag imatapis discuticuyta rurayangayquipita? ¡Manam
munarga, musyatsun Dios Yayaman aläbayäshayquitsu!
llapantsic criyicugcunaga jucläya
costumbricunata mana Señor Jesucristowan pagta
chasquingantsicta. micugnö cayangan
(Mateo 26.26-29; Marcos 14.22-25;
Micupacuyanganchö lluta mana Lucas 22.14-20)
allicunata ruracäyangan 23ॸTsaymi nogapis quiquin Señor
17ॸCay cartata gellgamur manam Jesucristopita chasquirgä, cay Alli
aläbayayniquita puedïtsu, allicag Willacuyninta yachatsicur
ruraycunata rurayangayquipa rantin, willayangagta. Señor Jesucristota
llapayqui micuyänayquipag traicionayangan pagasmi, maquinwan
goricäyangayquichö alläpa mana alli tantata achcurcur, 24ॸDios Yayaman
captin. 18ॸUnaynam willayämashga Dios mañacurnin agradëcicur paquisquir
Yayaman mañacuyänayquipag nirgan: “Cay tantam nogapa cuerpü,
goricäyangayquichö, quiquiquicuna gamcunapa bienniquicuna wañunanpag
pura raquicarnin caycäyangayquita. entregashga canga. Caynö gamcunapis
Tsaynö willayämangan gamcunachö rurayanqui, nogata imaypis
rasumpa päsaycangantam criyirnin yarpäyämarnï.” 25ॸTsaynöllam micur
yarpaycä. 19ॸ¡Rasuncagtaga ushasquirnin, cöpata maquinwan
quiquiquicuna purallam achcurcur nirgan: “Cay cöpachö
yarpayniquicunawan raquicar yawarnïwanmi, Dios Yayawan
caycäyanqui! ¡Tsaynö raquicarnin gamcunapag juc mushog conträtuta
1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ11ٍॷ12 362

rurashcä. Tsaymi cada vez mallagarga wajinllachöna


yarpäyämarnï upyar caynö rurayanqui.” micucarcamunga, manarag llapan
26ॸTsaynölla cada vez cay tantata goricäyaptin micunganpita Dios Yaya
micurnin y cöpachö upyarnin, asta mana castigananpag.
Señor Jesucristo cutimungan junagyag Gamcunacagpa quiquï ricagniquicuna
paypa wañuyninta willacuycäyanqui. shamurnam, waquincag asuntucunapag
consejar entenditsiyäshayqui.
Señor Jesucristowan pagta
caycagnö imanö micuna cangan Espïritu Santo tucuyläya yachayta
27ॸTsaymi garamangantsic
pipis Señor Jesucristopita

12
tantata micur y cöpanchö upyaycar Dios 1ॸWaugecuna y panicuna,

Yayata mana alabarnin llutan mana Espïritu Santo poderninwan


allicunata rurarga, alläpa jatun jutsatan tucuyläya yachayniquicuna
ruraycan Señor Jesucristopa garayäshungayquita shumag
cuerpunpawan yawarninpa contran. entediyänayquitam munä. 2ॸGamcunaga
28ॸCada ünum concienciancunachö musyayanquim cay mundupa
shumag yarpachacur tantiyacuyänan, costumbricunallachö cawar manarag
Señor Jesucristopa cuerpuntawan criyicuyaptiqui, mana ni ima musyag ni
yawarninta manarag chasquirnin. ima parlag ïdolocunata
29ॸPero pipis Señor Jesucristopa adorayänayquipag imayca garachagnö
cuerpuntawan yawarninta micurnin fäcil apayäshungayquita. 3ॸTsaymi canan
upyayta munarga, llapan jutsanpitam rasumpa alvertiyag, Espïritu Santopa
arepenticunan. Si jutsanta mana poderninwan cawarga ni pipis “¡Señor
arepenticur Señor Jesucristo imapag Jesucristoga alläpa mana allim!” nir
wañunganta mana musyaycar micurnin parlananpag. Tsaynöllam ni pipis
upyarga quiquillanmi condenacunga. rasumpa ninmantsu: “¡Jesucristoga
30ॸTsaymi gamcunachö waquincagcuna Señornïmi!” nir, Dios Yaya Espïritu
mana allicunata rurar micuyanganpita Santunpa poderninwan mana
callpannagnö alläpa dëbil geshyagyasha yanapaptinga.
caycäyan. Tsaynöllam waquincagpis 4ॸTsaymi rasumpa maygan criyicugpis

mana allicunata rurayanganpita tucuyläya allish yachaycunata chasquin,


wañurnin ushacäyashga. 31ॸSi pero tsay llapan yachaycuna
quiquintsic shumag yarpachacurnin chasquinganga juc Espïritu
arepenticushgaga, Dios Yayapis manam Santollapitam shamun. 5ॸTsaynöllam
mantsacaypag castigamäshuntsu. 32ॸPero tucuyläyapa servinapagpis can, pero
Dios Yayaga juzgarnin castigamantsic tsaynö tucuyläyapa servirpis juc
quiquintsic yachacunapagmi, cay japallan Señor Jesucristollatam
patsachö jutsata ruragcunawan pagta servinantsic. 6ॸTucuyläyata rurarnin
condenacarnin inƿernuman mana mandacuyyog canapagpis canmi, pero
aywanapag. Dios Yayallam tsay llapan imayca
33ॸTsaymi cuyashga waugecuna y ruraycunatapis rurashga.
panicuna, llapayqui goricaycur 7ॸCada ünutam Dios Yayaga llapan

micuyänayqui captinpis, llapan yachaynintsiccunata garamashcantsic,


chäyämunganyag jucnin jucninwanpis Espïritu Santopa yanapacuyninwan
shuyänacuyanqui. 34ॸSi mayganpis alläpa criyicugmajintsiccunata yanapanapag.
363 1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ12

8ॸTsaynö rasumpa juc runapa Espïritu Santollawan bautizacashcantsic,


shongonchö Espïritu Santo captinmi, juc cuerpunölla llapantsic canapag,
tsay runaga alläpa yachayninwan judiu o griego, servicug y libri mana
imatapis parlan. Tsaynöllam waquincag servicug carpis. Tsaynöllam imayca
runacunatapis quiquin Espïritu Santo yacuta upyatsignö llapantsicta juc
poderninwan, llapan musyaycunata japallan Espïritu Santonta
tantiyatsirnin entenditsinga. 9ॸTsay garamashcantsic.
Espïritu Santollapitam waquincagga alli 14ॸTsaymi canan cuerpuga manam juc

ƿrmi criyicuynincuna chasquiyan. partillatsu, sinöga atsca partiyogmi. 15ॸSi


Waquincagnam Espïritu Santopa chaqui ninman: “Nogaga mana maqui
poderninta geshyagyashacunata carmi, cuerpupatsu cä” nir. ¿Tsaynö
cuticätsiyänanpag chasquiyan. nirpis Acäsu cuerpupa partin canganpita
10ॸWaquincagnam milagrucunata camantsacanmancu? 16ॸSi rinri ninman:
rurayänanpag Dios Yayapita poderta “Nogaga mana ñawi carmi, cuerpupatsu
chasquiyan y waquincagnam poderta cä.” ¿Tsaynö nirpis acäsu cuerpupa
chasquiyan quiquin Dios Yayapita partin canganpita camantsacanmancu?
rasumpacag Alli Willacuy 17ॸSi llapan cuerpuntsic ñawilla captinga,

chasquiyanganta allish ¿imanörag wiyayta puedishwan? Si


willacuyänanpag. Tsaynöllam tsaynölla llapan cuerpuntsic rinrilla
waquincag criyicugcunatapis Dios Yaya captinga, ¿imanörag mushcuyta
poderninta garashga, rasumpacag puedishwan? 18ॸPero rasuncagtaga mana
Espïritu o mana allicag espïritu tsaynö canapagmi, quiquin Dios Yaya
canganta regeyänanpag. cada ünuta sitiuncunaman churashga,
Waquincagtanam podernincuna llapanpis quiquin munangannölla
garashga tucuyläya idiomacuna parlayta shumag cayänanpag. 19ॸSi llapan cuerpu
yachayänanpag. Tsaynöllam juc partiyoglla captinga, ¿imanörag tsay
waquincagtapis mas yachaynincuna cuerpu canman? 20ॸPero rasuncagtaga
garashga tucuyläya idiomacunachö tsaynö atsca partiyog cuerpu carpis, juc
parlangantapis, alli yachayninwan japallanmi tsay cuerpuga.
rasumpa entendir musyatsicunanpag. 21ॸTsaymi ñawiga maquita: “Manam
11ॸPero tsay llapan imayca wanagtsu” niyta puedintsu. Tsaynöllam
yachaynincunawan tucuyläya imaycata umapis chaquita: “Manam wanagtsu”
rurarpis, juc japallan Espïritu Santollam niyta puedintsu. 22ॸTsaynö
segun quiquin munangannölla cada ninacuyanganpa rantinmi mas bien,
ünuta gararnin entregashga. imayca alläpa dëbilnöcag cuerpuntsicpa
partincunarag mas wanacan.
Juc cuerpu llapan partincunawan 23ॸTsaynöpam cuerpuntsicchö mana
juntawacashga cangan cäsungantsic umildecagrag, imaycawan
12ॸTsaynö captinpis, cuerpuga juc mas shumag respetarnin cuidantsic.
japallan caycarpis atsca partiyogmi. Tsaynöllam mana ricäcag cuerpuntsicpa
Tsaynö atsca partincuna caycaptinpis partincunataga, imaycallawanpis mas
juc cuerpullachömi llapan shumag tsapäcuyta munantsic. 24ॸPero
juntawacashga cayan. Tsaynöllam runacuna ricämänantsiccag
Señor Jesucristopa cuerpunwanpis cuerpuntsicpa partincunataga manam
päsan. 13ॸTsaymi nogantsicga juc tsapayta wanantsictsu, pïmaypis
1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ12ٍॷ13 364

ricämäna captin. Tsaymi Dios Yaya cuticätsiyänman? ¿Llapancu tucuyläya


dispönishga tsay mana cäsungantsiccag idiomacunata parlayan? ¿Llapancu
cuerpuntsicpa partin, llapanpitapis tucuyläya idioma parlaycunata shumag
allish cuidarnin mas respetashga entenditsicur musyatsicuyan? 31ॸPero
cananpag. 25ॸTsaynö dispönishga llapan gamcunaga mas allicag
cuerpuntsic pagta car, ni mayganpis yachayniquicuna chasquiyänayquipag,
mana raquicänanpag. Tsaynöpam llapan imayca ayrajagnörag ashiyanqui.
cuerpuntsic juccag partincunawan
jucnin jucninwan llaquipänacurnin Caymi rasumpa cuyanacur
yanapacur shumag cawacuyanga. 26ॸSi cawacuyga
cuerpupa juccag partin llaquicurnin Cananmi noga llapanpitapis mas
sufriptinpis llapan waquincagcunapis allicag nänitanö regetsiyäshayqui, Dios
iwalmi sufriyanga. Tsaynöllam Yaya munangannö rasumpa shumag
cuerpupa juc partinta alläpa cuyarnin cawacuyänayquipag.

13
respetayaptinga, waquincag 1ॸSi maytsay naciunchö

partincunapis llapan alläpa runacunapa parlaynintawan


cushicuyanga. angelcunapa parlaynincunata yacharpis,
27ॸTsaymi gamcunaga Señor runamajïta mana cuyarga imayca mana
Jesucristopa rasumpa cawag cuerpun servig ƿerro wagagwan ratay platïllo
cayanqui. Tsaynö carmi paypa mana alli chininignöllam cäman. 2ॸSi
cuerpunpa llapan partincuna noga Dios Yayapag alläpa allish
llapayquipis cada ünu cayanqui. willacur, paypa llapan yarpaynintawan
28ॸTsaynöllam quiquin Dios Yaya llapan yachayninta musyarnin, asta jircacunata
criyicugcuna goricäyangan wajichöpis jucläman wititsinäpag criyicuynïwan
tucuyläya mandacuyyog cayänanpag podernï captinpis, mana rasumpa
churargan. cuyacur llaquipäcurga, mana imapag
Puntatam churargan apostolcunata, servigllam cäman. 3ॸTsaynöllam imayca
tsaypa gepanmanmi Alli Willacuyninta capamagnïta wactsacunata gararnin,
willacug profëtacunata. Tsaycunapa Dios Yayaman criyicungäraycu quiquïpa
gepancunamannam Diospa Palabranta cuerpüta waycäyämänanpag
willacur yachatsicugcunata churargan. entregacurnin wañurpis, rasumpa
Tsaypitanam tucuyläya milagru cuyacuynïwan llaquipäcuynï mana
ruragcunawan geshyagyashacunata captinga, tsaynö rurangäpis manam ni
cuticätsigcunatapis churargan. imapag välemanmantsu Dios Yayapa
Tsaynöllam waquintapis churargan puntanchöga.
imaycachöpis yanapacug cayänanpag y 4ॸSi pipis rasumpa cuyacurnin

waquincagtanam criyicugcunata llaquipäcurga, alli paciencianwanmi


mandarnin pushayänanpag. runamajinta yanapan. Tsaymi ni
Waquincagtanam tucuyläya imaypis runamajinta chiquintsu ni iman
idiomacunata parlar yachacuyänanpag captinpis codiciacuntsu. Tsaynö
churargan. 29ॸ¿Llapancu apostolcuna rasumpa cuyacug runaga, manam ni
cayan? ¿Llapancu profëtacuna cayan? imaypis aläbacurnin yachagtucur
¿Llapancu yachatsicug maestru cayan? orgullösotsu cawacun. 5ॸTsaynö cawacug
¿Llapancu milagrucunata rurayan? runaga manam ni imaypis mana
30ॸ¿Llapancu geshyagyashacunata allicunataga parlantsu ni runamajinta
365 1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ13ٍॷ14

despreciantsu ni imatapis regeshag, quiquin Dios Yaya shongöta


quiquillanpagga ayrajarnin ashintsu. regengannölla.
Tsay runaga manam ni imaypis rencorta 13ॸTsaynöpam caycuna quimsan ni

aparnin piñashgatsu puriycan, ni imaypis mana ushacag cayanga:


runamajincuna mana allicunata Rasumpa ƿrmi criyicuy, conƿacurnin
rurayangantapis yarparantsu. 6ॸRasumpa shuyaray y rasumpa cuyacuy. Pero cay
cuyacug runaga manam ni imaypis quimsanpitapis mas allicagga, llapan
mana allicunapagga cushicuntsu, sinöga runamajintsicta alläpa llaquiparnin
llapan imayca alli ruraycunapagmi sïga cuyangantsicmi.
alläpa cushicun. 7ॸTsaynö cuyacuyyog
runaga runamajinta cuidarnin tsapan, Tucuyläya idiomacunachö
imaycatapis criyirnin rasumpa conƿacur parlarnin yachatsicuycuna

14
shuyaran, tucuyläya 1ॸGamcunaga imayca
sufrimientucunatapis allish awantan. ayrajagnörag ashiyay
8ॸTsaymi rasumpacag cuyacuywan runamajiquicunawan shumag cuyanacur
llaquipäcuyga ni imaypis ushacangatsu. cawacuytawan Espïritu Santopita
Aunqui llapan willacugcuna tucuyläya yachacunawan ruraycunata
ushacäyaptinpis Dios Yayapa chasquiyäshunayquipag.
cuyacuyninga manam ni imay Tsaycunapitapis masga ashiyanqui
ushacangatsu. Tsaynöllam tucuyläya Espïritu Santo poderninwan Diospa
idiomacunachö parlagcunapis Palabranta yachatsicur
upällashga cayaptin, imayca yachayta willacuyänayquipag. 2ॸSi juc runa mana
yachagcunapis jancat ushacäyanga. yachangan parlaychö Espïritu Santopa
9ॸNogantsicpa yachaynintsic alläpa poderninwan mañacurga, Dios
ichiclla captinmi, Dios Yayapa Yayallatam parlaparnin mañacun.
Palabrantapis waquillanta willacuntsic. Tsaynö Dios Yayallata parlapaptinmi ni
10ॸPero rasumpacag Alli Willacuyyog maygan runapis ni imata parlangantapis
Señor Jesucristo cay patsaman entendiyantsu. Tsaymi
cutimuptinmi, tsay waquillan mana waquincagcunaga tsay runa parlanganta
allinöcag willacungantsic jancat musyayantsu, imayca pacaraycagnö
ushacanga. yachayta Espïritu Santo yanapar
11ॸNoga wamranöllarag carga imayca parlatsiptin. 3ॸPero llapan runacuna
pishi mana musyag wamranömi, yachayangan parlaycunachö Diospa
parlargä, yarpargä, yarpaynïpis cargan. Palabranta willacug runaga,
Pero cananmi sïga juc yashga runanö yachatsicurmi willacun llapan
ticrarnin, llapan wamranö caynïcunata runamajincuna cada junag mas ƿrmi
jancat dëjashcä. 12ॸTsaynöpam cananga criyicuyänanpag. Tsaynöllam
imayca juc espëju yagashgachönö runamajincunata imaycachöpis
tupapayllatana ricantsic, Dios Yayapita animatsirnin, llaquicuynincunachöpis
llapan rasumpacag shamugcunata. Pero yanapar consolan. 4ॸSi pipis jucläya
juc junagchö sïga quiquin Dios Yayata mana yachangan parlaychö mañacurga,
cära cära rasumpa ricarnin regeshun. quiquillanmi cada junag mas ƿrmi
Tsaymi canan llapan musyangäcunaga criyicuyninchö cawacun. Pero pipis
imayca manacagnö waquillan. Pero tsay llapan runacuna yachayanganchö
junagmi sïga rasumpa cläru musyarnin Diospa Palabranta yachatsicurnin
1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ14 366

willacurga, llapan yachatsicuyaptiquiga, ¿imanörag imata


criyicugmajincunatam yanapan yachatsiyangayquitapis entendiyanman?
criyicuynincunachö mas ƿrmi Tsaynö parlarga imayca wayrata
cawacuyänanpag. parlapagnöllam caycäyanqui. 10ॸ¡Pitan
5ॸNogaga munämanmi llapayquipis musyan cay entëru munduchö ayca
jucläya mana yachayangayqui idiomacunata parlayanganta! Tsay
parlaychö parlayänayquita. Pero idiomacuna parlayanganpa signiƿcädun
tsaypitapis masga munä, Diospa captinmi, llapanpis allish entendican.
Palabran imayca pacaraycagnöta 11ॸPero si pipis quiquinpa idiomanchö

willacuyänayquitam. Jucläya mana parlapämaptin mana entendirga, imayca


yachayangan parlaycunachö parlarnin jucläpita shamushga forastërunömi
yachatsicuypitaga, mas allim canman paypag cäman. Tsaynöllam tsay runapis
yachayangan parlayllachö Diospa parlaynïta mana yacharga, imayca
Palabranta willacurnin jucläpita shamushga forastërunö
yachatsicuyangan. Pero si jucläya mana nogapag canga. 12ॸTsaymi gamcunaga
yachayangan parlaycunawan llapan Espïritu Santopa poderninwan
criyicugcunata shumag tantiyatsirnin, tucuyläya yachaycunata
llapan signiƿcäduncunata willar chasquiyänayquipag ayrajarnin
entenditsishgaga, tsaypis allillam munaycarga, tsay mas allicag
canman. Tsaynö signiƿcädunta yachaycunata ashirnin llapan
entenditsirnin willacushgam criyicug criyicugcunata yanapayay mas ƿrmi
runacunapis criyicuynincunachö mas criyicuyänanpag.
ƿrmi cawacuyanga. 13ॸTsaynö captinmi, si juc runa mana
6ॸWaugecuna y panicuna, canan regeshga parlaychö yachatsicurga, Dios
shamurnin jucläya mana Yayata mañacutsun llapan parlanganta
yachayangayqui parlaycunachö esplicarnin shumag entenditsicunanpag.
willayarniqui mana shumag 14ॸSi noga tsaynö mana regeshga

esplicayaptigga, ¿imapagtan parlaychö Dios Yayaman mañacurga,


serviyäshunquiman juc rasumpam llapan shongöwan
revelaciuncunata, allish mañacuycan. Pero tsaynö mana
yachaycunatawan musyaycunata, regeshga parlaychö llapan shongonwan
imayca pacaraycagnö Diospa mañacurpis, manam ni imata
Palabrantawan yachatsicuynincunata entendïmantsu. 15ॸ¿Tsaypunga imatatan
mana shumag esplicayaptigga? 7ॸMasqui ruräman? Dios Yayaman mana regeshga
canan juc ejempluta niyäshayqui: idiomachö llapan shongonwan
Lautatawan arpata töcarnin juc mañacurpis, rasumpa yarpaynïwanpis
nötallachö mana cläru töcayaptinga, shumag entendir mañacüman.
¿imanötan musyayanga imata Tsaynöllam mana regeshga idiomachö
töcaycäyangantapis? 8ॸSi juc trompëta llapan shongöwan cantarnin, rasumpa
töcag soldädu shumag mana cläru shumag yarpaynïwanpis entendir
regecaypagta töcayaptinga, ¿maygan cantäman. 16ॸSi gam shongollayquichö
soldädutagshi musyanman guerraman Dios Yayata alabaptiqui, ¿imanötan
peleag aywayänanpag? 9ॸTsaynöllam läduyquichö mana musyag runaga
gamcunawanpis päsan. Si jucläya mana pagtayqui Dios Yayata “Tsaynö catsun”
yachayangan idiomachö parlarnin nir agradëcicunman, gam alläpa
367 1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ14

agradëcicuptiquipis mana ni imata chasquishga willacugcunaga llapan


entendiycarga? 17ॸTsaynö mana regeshga criyicugcunapag wanacäyan. Pero tsay
parlaychö Dios Yayata agradëcicur mana criyicugcunam sïga
mañacungayqui alläpa allish captinpis, entendiyantsu. 23ॸTsaymi llapayqui
läduyquichö caycag criyicugcuna mas criyicugcuna goricashga mana
ƿrmi criyicuyänanpagga manam regeyangan parlaycunachö
yanapangatsu. parlaycagman, mana musyagcunawan
18ॸTsaymi nogaga Dios Yayata mana criyicugcuna yaycascamur,
agradëcicü, llapayquicunapitapis mas ¿löcuyashgam caycäyan niyäshunqui?
tsay tucuyläya mana regeshga idiomata 24ॸPero Dios Yayapita chasquiyangayqui

parlangäta. 19ॸPero tsaynö caycaptinpis yachatsicuy Palabranta shumag


nogagam munä, criyicugcuna willanacurnin entenditsinacur
goricäyanganchö yachatsicurga pitsga caycagman, mana criyicugwan mana
palabrallawanpis willacur shumag musyag runa yaycascamurga, quiquinmi
entenditsicuyta. Si jucläya mana tantiyacurnin yarpachacunga jutsasapa
regeyangan idiomachö mañacurnin canganta. 25ॸTsaynöpam Diospa
mana entenditsicuptïga, ¿imapagtan Palabranta wiyarnin, shongonchö
serviman juc chunca waranga jutsancunata pacarätsingantapis
palabracunachö mañacuptïpis? llapanta musyangan. Tsaynöpam Dios
20ॸWaugecuna y panicuna, ama Yayata adorarnin gongorpacuycur
gamcunapa yarpayniquicuna imayca juc ninga, “¡Rasumpam quiquin Dios Yaya
pishi wamrapa yarpayninnölla gamcunachö caycan!” nirnin.
catsuntsu. Gamcunaga imayca pishi
mana ima musyag wamranö cayay, Llapayqui goricaycurnin Dios
llutan mana alli yarpaycunapita. Pero Yayaman mañacuyangayquichö
rasumpacag alli yarpayniquicunawan shumag cayanqui
imayca yashga runanö allillata rurarnin 26ॸTsaymi waugecuna y panicuna,

shumag cawacuyay. 21ॸDios Yaya nogaga ¿imatatan niyäshayqui?


gellgatsingan leychömi nirgan: Llapayqui goricäyangayquichö cada ünu
“Jucläpita mana regeshga participäyanqui, imnucunawan, alli
runacunapa parlaynincunawan yachatsicuycunawan o Dios Yaya
y jucläpita mana regeshga revelar musyatsiyäshungayquiwan.
forastërucunawanmi Tsaynölla waquiquiga jucläya
cay marcata willacatsishag. idiomachö imatapis willacurnin, tsay
Pero tsaynö willacatsiptïpis manam willacuyangayquipa signiƿcädunta
wiyarnin shumag entenditsicuyanqui. Tsaynö
cäsuyämangatsu” ninmi Señorga. llapanta rurayätsun, goricaycurnin Dios
22ॸRasumpa criyicugcunapagga juclä Yayaman mañacugcuna mas ƿrmi
mana regeshga parlaycunaga manam ni criyicuyänanpag. 27ॸSi juc mana
imapagpis servintsu. Pero tsay regeshga idiomata parlarnin willacurga
parlaycunaga mana criyicug mas allim canman, ishcag o quimsag
runacunapagmi sïga allish servin. runacunalla cambianacurnin
Tsaynöllam Dios Yayapa Palabranta parlayanga. Tsaychö mana

1 Co 14.21 Is 28.11-12.
1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ14ٍॷ15 368

entendiyaptinga juc runarag shumag imatapis tapupacurnin


willacur entenditsicunga. 28ॸPero si parlaycachäyangan.
llapayqui goricäyangayquichö mana ni 36ॸ¿Acäsu Diospa Palabranga

pipis entenditsicuyta yachaptinga, gamcunallachöcu gallarirgan? ¿O


mejorga ama juclä mana regeshga gamcunallacu Diospa Palabranta
idiomachö parlayanquitsu. Sinöga cada chasquiyargayqui? 37ॸSi pipis “Nogaga
ünu upällalla mana regeshga Diospa Palabranta willacunäpag
idiomawan shongoyquicunallachö Dios profëtam cä” o “Espïritu Santopitam
Yayata mañacuyanqui. chasquishcä” nirga, musyatsun Señor
29ॸTsaynölla Dios Yayapa willacugnin Jesucristopa mandacuyninwan cay
profëtacuna willacurpis, ishcag o cartäcunata gellgamungäta. 38ॸSi tsay
quimsag parlayanga. Tsay runa cay yachatsicuyta mana
willacuyanganta wiyag runacunapis cäsucurnin chasquiptinga, ama
tapucuyanga rasumpa o mana rasumpa quiquintapis cäsur chasquiyanquitsu.
canganta. 30ॸPero si pipis jamaycaptin 39ॸTsaymi alläpa cuyashga waugëcuna

Dios Yayapita revelarnin y panïcuna, gamcunapis imayca


musyatsiptinga, puntachö parlaycag ayrajagnörag procurayanqui Dios
runaga upällanga jamaycag sharcurnin Yayapa Alli Willacuyninta shumag
willacunanpag. 31ॸTsaynö shumag willacuyänayquipag. Tsaynölla ama ni
llapayqui si Dios Yayapita revelaciunta pitapis amatsayanquitsu, jucläya mana
chasquirga o wiyarga, jucpa jucpa regeshga idiomachö parlayaptinpis.
parlayanqui waquincagcunapis 40ॸPero caycunataga llapayqui mana

yachacur mas animacurnin ƿrmi gelanar, turnuyquicunata shuyararnin


criyicuyänanpag. 32ॸWillacug rasumpa allicagcunallata rurar shumag
profëtancunaga imaycachöpis mana ordenädu cawacuyanqui.
piñaycachar shumag controlacurnin
pacienciancunawan turnuncunata Señor Jesucristo cawamungan
shuyäyanga. 33ॸDios Yayataga manam
15
1ॸCananmi waugecuna y
lluta imaycatapis gayaycacharnin panicuna, rasumpacag
parlayga gustantsu, sinöga shumag salvaciunpag Señor Jesucristopa Alli
ordenädu alli päsacuychö Willacuyninta willayangagta imaypis
cayänayquitam munan. yarparäyänayquita munä. Gamcunaga
Tsaynö rasumpa criyicugcuna llapan tsay Alli Willacuycunata cushishga
goricäyanganchö costumbrintsicnö, chasquirmi mas ƿrmi
34ॸama warmicuna parlacurlla criyicuyniquicunachö alli tsaracur
cacuyänanta permïtiyanquitsu. caycäyanqui. 2ॸTsaynöllam cay Alli
Llapayqui goricashga caycäyaptiquiga, Willacuyman rasumpa ƿrmi criyicurnin
warmicunaga mana parlacurlla shumag alli tsaracur salvacashga caycäyanqui. Si
wiyacuyanga quiquin Dios Yaya criyicuyniquicunachö ƿrmi mana
mandacungannö cäsucurnin. 35ॸSi tsay cawacuyaptiquiga, criyicuyangayquipis
warmicuna imatapis musyayta manam ni imapag välengatsu.
munayarga, wajincunaman chaycur 3ॸTsaymi imaycapitapis mas

gojancunata tapucuyanga. Manam importanticag Dios Yayapa


allitsu goricaycur Dios Yayaman yachatsicuynin chasquingäta
mañacuyangayqui öra, warmicuna willayargag, Señor Jesucristo
369 1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ15

jutsantsicraycu wañunganta, Diospa rasumpa criyicuyangayquim masga


Palabran ningannö. 4ॸPampayanganpita välen.
quimsa junagllatam cawamurgan,
Diospa Palabran Wañushgacuna cawayämungan
gellgashgachöningannö. 5ॸTsaynö 12ॸTsaymi cananga si nogacuna Señor
cawascamurmi puntata discïpulun Cefas Jesucristo cawamunganta
niyangan Pedrota yuripusquirrag, willacuycaptïga, ¿imanirtan waquiquiga
chunca ishcay discïpuluncunataga “Wañushgacunaga manam
yuripurgan. 6ॸTsaypa gepantanam pitsga cawayämungatsu” nicäyanqui? 13ॸPero si
pachac criyicug waugentsiccunata wañushgacuna manana cawayämunan
yuripurgan. Tsay criyicug caycaptinga, Señor Jesucristopis
waugentsiccunapitawan manach cawamunmantsu cargan.
panintsiccunapitam cananyag cäsi 14ॸSeñor Jesucristo mana cawamushga

llapan cawaycäyan, aunqui captinga, willacuyangäpis manam ni


waquincagcuna wañushga cayaptinpis. imapag väleptinmi, gamcuna
7ॸTsaypitanam Santiagota yuripunganpa criyicuyangayquipis ni imapag
gepantarag, llapan apostolnincunata servinmantsu. 15ॸSi tsaynö mana
yuripurgan. 8ॸTsaycuna llapanpa ultimu cawamushga caycaptin, “Dios Yayam
gepantaragmi, imayca juc tiempuchö Señor Jesucristota cawatsimushga” nir
yurishgatanö nogatapis yuripamargan. willacuycarga, alläpa llulla engañacur
9ॸNogalläga manam importantitsu yachatsicug testïguncunach cayäman. Si
callä llapan apostolcunapita imayca wañushgacuna manana rasumpa
mana allita rurangäcunawan ni siquiera cawayämunan caycaptinga, Dios
apostol niyämänanllapagpis, Yayapis Señor Jesucristota manach
goricaycurnin Dios Yayaman criyicur cawatsimunmantsu cargan. 16ॸSi
mañacugcunata wañutsirnin wañushgacuna manana cawayämunan
gaticachangäpita. 10ॸPero Dios Yayam caycaptinga, Señor Jesucristopis
alläpa cuyacuyninwan yanapamarnï manach cawamunmantsu cargan. 17ॸSi
acramar cachamashga, paypa Alli Señor Jesucristo manana cawamushga
Willacuyninta willacunäpag. Puntataga caycaptinga, rasumpa
Señor Jesucristoman llapan criyicuyangayquipis manach ni imapag
criyicugcunata wañutsirnin välenmantsu, jutsayquicunallachö
gaticachaycaptï acramarnï condenacashga caycäyaptiquiga. 18ॸSi
gayamanganga, manam envänutsu tsaynö rasumpa caycaptinga, Señor
cashga. Tsaynö alläpa cuyamanganta Jesucristoman criyicuycarnin
agradëcicurmi, cay llapan wañugcunapis ogracashgachi caycäyan.
apostolcunapitapis mas yachatsicurnin 19ॸSi cay patsa cawayllantsicchö Señor

arushcä. Tsaynöga manam Jesucristoman conƿacurnin shuyararga,


quiquilläpitatsu willacurnin rurashcä, llapan runacunapitapis alläpa mas
sinöga quiquin Dios Yaya alläpa llaquipaypagchi cashwan,
cuyamar poderninwan yanapamaptinmi. wañushgacuna mana cawayämunan
11ॸImanö captinpis nogapagga caycaptinga.
waquincag apostolcuna o noga 20ॸPero rasuncagtaga Señor Jesucristom

willacungätsu manam mas välen, sinöga wañushgacunapita mas puntata imayca


cay Alli Willacuy yachatsicuyangäman punta cosëcha yurignö cawamurgan,
1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ15 370

llapan wañushgacuna juc junagchö churashga captinmi, Tsurin Jesucristopis


cawayämunanpag musyatsicurnin. Taytanpa mandacuyninman entregacun,
21ॸRasumpam cay patsachö wañuyga juc quiquin Dios Yaya alläpa poderöso
runallawan gallarirgan. Tsaynöllam cayninwan maytsay llapan imaycachöpis
wañushgacuna cawayämunganpis, juc mandacug cananpag.
runallawan shamurgan. 22ॸTsaymi llapan 29ॸSi wañushgacuna mana cawayämunan

runapis unay Adánpa miraynin caycaptinga, ¿imatatan jorgoyanqui


cayanganpita wañuyanga. Pero rasumpa wañushgacunapag bautizacurnin? Si
ƿrmi criyicugcunam sïga, Señor wañushgacuna rasumpa ni imaypis mana
Jesucristowan cawayämur ni imay mana cawayämunan caycaptinga, ¿imapagtan
ushacag cawayta tariyanga. 23ॸPero Dios tsay wañushgacunapag bautizacuyanqui?
Yaya dispöningannömi shumag ordenädu 30ॸNogantsicga, ¿imanirtan imaycay örapis

cawamuyga canga. Imayca puntacag tucuyläya mantsaypag peligrucunachö


cosëchanömi, Señor Jesucristom llapan caycantsic, wañushgacuna mana
wañushgacunapa puntanta cawamurgan. cawayämunan caycaptinga? 31ॸWaugecuna
Tsaypita cay patsaman cutimuptinragmi, y panicuna, musyayangayquinöpis
payllapana cangantsicpita paynö llapantsic rasumpacagtam niyag, Señor
cawamushun. 24ॸTsaypitanam cay Jesucristoman ƿrmi criyicuyangayquipita
mundupa ushacaynin shamunga, Señor alläpa cushicungäta. Tsaynöllam Alli
Jesucristo cay patsachö llapan chiquignin Willacuyninta willacungäraycu,
mas mandacuyyog autoridäcunatawan mantsaypag peligrucunachö cada junag
supaycunapa podernincunatapis jancat imaycata sufrirnin wañugnörag caycä.
ushacascatsir, llapan Mandacuy Reynonta 32ॸ¿Imatatan tsaypunga gänashcä, Efeso

Taytan Dios Yayata entregaptin. 25ॸSeñor marcachö alläpa yaga runacunawan


Jesucristo poderöso cayninwan lücharpis? Si wañushgacuna mana
mandacunanmi wanacan, llapan cawayämunan caycaptinga nishwan:
chiquignincunata imayca chaquinpa “¡Micucushun y upyacushun waraymi
gopinman churagnö ushacätsinganyag. wañucushun!” nir.
26ॸTsay ultimucag chiquignin contran 33ॸAma engañayäshunayquita

wañuytapis jancatmi ushacätsinga. dëjacuyanquitsu: “Mana alli


27ॸTsaymi Diospa Palabranchöpis nirgan: compañërucunagam runamajincunatapis
“Dios Yayam llapan chiquignincunata quiquincunatanö mana alli ruragman
chaquinpa gopinman churashga.” ticratsiyan.” 34ॸGamcunaga alli
Tsaynöllam quiquin Dios Yaya Señor juiciuyquicunaman churacarnin amana
Jesucristopa mandacuyninman llapan jutsacunata rurayaynatsu. Waquiquiga Dios
imaycatapis churashga. Pero tsaynö Yayatapis mana regeyaptiquim, pengacurnin
llapanta churashga caycaptinpis, quiquin yarpachacuyänayquipag niyag.
Dios Yayataga Señor Jesucristo manam
mandanmantsu. Quiquin Dios Yayam Wañushga cuerpu imanö
Señor Jesucristopa Taytan car, llapan cawamunanpag cangan
imaycatapis Tsurinpa mandacuyninman 35ॸTalbesgam
waquinga tapucuyanga:
churashga. 28ॸTsaynö Señor Jesucristopa “¿Imanörag wañushgacunaga
mandacuyninman llapan imaycata cawayämunga? ¿Imanö cuerpuyograg

1 Co 15.27 Sal 8.6. 1 Co 15.32 Is 22.13.


371 1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ15

shayämunga?” nir. 36ॸ¡Tsayga mana ni Tsaymi cay patsachö jucläya cuerpu


ima musyag upanö tapucuymi! Imata cangannölla, cieluchöpis jucläya cuerpu
murushgapis, tsay muruga wañurnin canga. 45ॸTsaypagmi Diospa Palabran
ismunragmi juc alli planta gellgashgachö nirgan: “Puntacag runa
jegamunanpagga. 37ॸManam juc jatun Adánga, cuerpuyog y almayogmi
plantatatsu cuerputanö jegamunanpag rurashga cargan.” Pero gepacag Adánnö
muruntsic, sinöga juc ichiclla gränu runa Señor Jesucristoga juc cawatsicug
trïguta o jucläya murullatam muruntsic. Espïritum. 46ॸTsaymi Dios Yayaga
38ॸPero tsay murungantsic murutaga puntata cuerpuntarag camargan. Tsaynö
quiquin Dios Yayam imanö cuerpuyog camasquirragmi espïritunga churargan.
cananpagpis dispönishga. Tsaymi cada 47ॸPuntacag runaga cay patsachö

cläsi murupa yuran cangantanölla allpapitam rurashga cargan. Pero gepata


quiquin plantatapis shumag yurigcag runaga janag patsa cielupitam
jegatsimunga. 39ॸPero tsaynö shamurgan. 48ॸCay patsachö yurishga
caycaptinpis manam llapanpa runapa cuerpunga, allpapita rurashga
cuerpucunaga iwaltsu cayan, cuerpullam cayargan. Tsaynöllam janag
runapawan, wätacunapa, tucuyläya patsa cieluchö cawagcagcunapa
pärigcag wätacunapa y tucuyläya cuerpuncunaga, cielupita shamug
pescädocunapapis cuerpuncunaga. runapa cuerpunnölla cayanga.
40ॸTsaynöllam angelcunapawan 49ॸCay patsachö allpallapita rurashga

cieluchöcagcunapa cuerpuncunawan runaricuglla cangantsicnömi, janag


cay patsachöcag cuerpucunapis jucläya patsa cielupita shamushga runaricuglla
cayan. Tsaymi cieluchö poderöso cawacushun.
shumag atsicyag cuerpucunanö, cay 50ॸCuyashga waugecuna y panicuna,

patsachö cuerpucunapis jucläya shumag caytam willayayniquita munä: Manam


cayan. 41ॸJucläyam rupaypa achaynin cay cuerpuntsicwan tulluntsicllaga
chipacyagga, quillapa atsicyayninpitaga. salvamäshuntsu, cieluchö Dios Yaya
Tsaynöllam quillapa atsicyayninpis caycanganman chänapag. Tsaynöllam
lucërocunapa atsicyayninpitaga jucläya, pampashga ismurnin ushacag cuerpuga,
cada ünum juccagpita mas jucläya cieluchö mana ushacag cawayman
cayan. yaycuntsu. 51ॸPero juc pacaraycagnö
42ॸTsaynöllam päsanga wañushgacuna secrëtu musyatsiyangagta shumag
cawamungan junagpis. Pampangantsic entendiyay: Manam llapantsictsu
mana alli rurag cuerpum, mana jutsannag wañushunga, pero llapantsicpa
ni imay ushacag cuerpuna cawamunga. cuerpuntsicmi jucläyaman ticrayanga.
43ॸMana allita despreciarnin pampangantsic 52ॸUltimucag trompëta wagasquiptinmi,

cuerpum, alläpa cushicuypag poderyogna llapan wañushgacunapis cawayämunga


cawamunga. Tsaynöllam pampangantsic manana ni imaypis wañuyänanpag.
cuerpu alläpa dëbil captinpis, cawamugcag Tsaynöllam cawagcagpis ñawintsic
cuerpuga allish ƿrmi poderyog canga. gepillasquignölla jucläyaman
44ॸPampangantsic cuerpuga cay patsachö ticrasquishun. 53ॸNogantsicpa ismur
cawananpagmi, cawamugcag cuerpum ushacag cuerpuntsicpis, mana ni imayca
sïga cieluchö cawananpag. ushacag poderyog cuerpumanmi

1 Co 15.45 Gn 2.7.
1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ15ٍॷ16 372

ticranga. Tsaynöllam wañug persöna imallatapis churayanga, segun


cuerpuntsicpis ni imaypis mana gänayanganman y imayquicunapis
wañugman ticranga. 54ॸTsay ismurnin cayäpushungayquiman. Tsaynö
ushacag cuerpuntsic, mana ni imaypis unaypitana cada domingocunachö
ushacagman ticrasquiptinmi y wañug shumag goriycäyanqui, chämuptïrag
cuerpuntsic mana wañugman apurädu gorirnin mana
ticrasquiptinmi, Diospa Palabranchö caycäyänayquipag. 3ॸTsayman
ningan cumplinga: “Wañuytaga chaycamurnam, gamcuna
cawamuymi jancat ushacätsishga” acrayangayqui runacunata
ningan. Jerusalénman cachashag. Jerusalénchö
55 “¿Ä wañuy maytan gampa criyicug waugentsiccunaman mandarmi,
ushacätsicuyniqui? gamcuna goriyangayqui colaboracionta
¿Maytan tsay imayca cashanö juc cartata aparcatsirnin mandashag.
tucshicuyniqui?” 4ॸSi aywänä wanacaptinga, tsay
56ॸTsay wañuypa tucshicuyninga jutsa acrayangayqui runacunawanmi
ruraymi. Tsaymi jutsa ruraycunapa pagtancuna aywayäshag.
poderninga unaycag leycuna
mandacunganta mana cäsungantsic. Apostol Pablo viajarnin Macedonia
57ॸ¡Pero Dios Yayatam alläpa agradëcicü, marcapa päsangan
llapan jutsantsicta vencenapag 5ॸMacedonia marcapa aywangäpita
poderninta garamarnintsic, Señor tsaymanpa cutimurmi
Jesucristo yawarninta jichar cruzchö gamcunacagparag chämushag.
wañunganpita! 6ॸTsayman chaycamurga gamcunawan
58ॸTsaymi alläpa cuyashga waugëcuna pagtam juc tiempu cashag o talbesga
y panïcuna, imaypis ƿrmi criyicurnin llapan tamya tiempu päsanganyag. Tsay
alli tsaracur cawacuyanqui. Gamcunaga tiempu päsasquiptin maypa aywaptïpis,
imaycatapis mas animacurnin Señor voluntäniquicuna captinga gamcunam
Jesucristo munangannölla llapan viäjëchö yanapayämanqui. 7ॸCanan
voluntäniquiwan imaycatapis Dios shamurga manam juc ratïtulla
Yayallapag rurayanqui. ricayniquicunallatatsu munä, sinöga
Musyayangayquinöpis pay munanganta gamcunapa pagtayquicuna
rurarnin cawacuyangayquiga manam päraytaragmi yarpaycä. Si Señor
envänutsu canga. Jesucristo munaptinga juc tiempullapis
gamcunawan pagtam cashun. 8ॸPero
Criyicug waugentsiccunapag Efeso marcachömi quëdashag, asta
colaboracionta gorinapag Pentecostes niyangan ƿestayag. 9ॸCanan

16
1ॸCriyicugwaugentsiccunapag junagcunam nogapaga alläpa jatun
colaboracionta trabäjü capaman Señor Jesucristopa Alli
goriyänayquipagga, Galacia marcachö Willacuyninta willacunäpag, aunqui
criyicugcunata ningänöllam caychö waquincag mana alli runacuna
gamcunatapis niyäshayqui, llapayqui amatsacurnin chiquiyämaptinpis.
shumag goriyänayquipag. 10ॸSi waugentsic Timoteo chamuptinga
2ॸDomingocunachö goricarnin, cada shumag chasquiycuyällanqui, mana

1 Co 15.54 Is 25.8. 1 Co 15.55 Os 13:14.


373 1æϘѠʊͮҽʊϘґॷ16

mantsacurnin cushishga cananpag. rantiquicuna shayämur, imayca


Paypis noganömi Señor Jesucristopa wanangäcunata apamur
aruyninchö aruycan. 11ॸAma yanapayämanganta. 18ॸPaycunam
maygayquipis despreciarnin llapayquipa rantiquicuna llapan
jagayätsiyanquitsu, mas bien shumag imaycachöpis yanapayämar
chasquiycuyällanqui. Tsaynöllam animatsiyämashga, gamcunata
shumag yanapaycuyanqui nogacagpa animatsiyäshungayquinölla. Tsay
cutimurnin, alli päsacuyninwan runacunataga shumag
cushishga chämunanpag. Caychömi respëtuyquicunawan cäsurnin cushishga
nogaga payta shuyaraycä, waquincag chasquiycuyällanqui.
criyicug waugentsiccunawan pagta
cushishga chäyämunanta. Apostol Pablo salüdunwan
12ॸWaugentsic Apolotam alläpa despedicungan
rugargä criyicug waugentsiccunawan 19ॸAsia provinciachö goricaycurnin

pagta visitagniquicuna shamunanpag. Dios Yayaman mañacug


Cananga manam ni imanöpa shamuyta waugentsiccunam
munashgaragtsu. Pero imaycarpis saludaycuyäshunqui. Tsaynöllam
puedingan öram visitagniquicuna Aquilawan warmin Priscilapa
shamunga. wajinchö goricaycur Dios Yayaman
13ॸGamcunaga wiyag wiyaglla, imaypis mañacugcunapis, cuyayäshurniqui
criyicuyniquicunachö ƿrmi ni imapita salüduyquicuna apatsicayämushunqui
mantsacur alli criyicuyniquicunachö alli Señor Jesucristopa shutinchö.
tsaracur cawacuyanqui. 14ॸGamcunaga 20ॸCaychö llapan criyicug

alläpa cuyacuy waugentsiccunapa salüduncunata


llaquipäcuyniquicunawan imaycatapis chasquiycuyällay. Tsaynölla llapayqui
rurayanqui. jucnin jucninwanpis,
15ॸMusyayanquinam Acaya respëtuyquicunawan
provinciachö Estéfanaspa aylluncuna gagllayquicunachö mutsanacurnin
llapanpitapis mas puntata Señor saludanacuycuyay.
Jesucristoman rasumpa ƿrmi 21ॸNoga Pablom, cay salüduta

criyicuyanganta. Tsaynö rasumpa gellgamü, quiquïpa maquïwan y


criyicug cayninwanmi waugentsic leträwan.
Estéfanasga llapan criyicugcunata 22ॸSi pipis Señor Jesucristota rasumpa

imaycawan yanapar imaypis serviycan. mana cuyarga, alläpa maldiciunashga


Tsaymi waugecuna y panicuna, catsun. ¡Señor Jesucristoga
gamcunatam alläpa rugaycuyag, shamuycullay!
16ॸDiospa Palabranta yachatsicug 23ॸSeñor Jesucristopa cuyacuy

Estéfanastawan waquincag yanapacuynin gamcunachö


waugecunata cäsurnin, cay alläpa aja caycullätsun.
aruychö imaycallawanpis 24ॸTsaynöllam nogapis gamcunata

yanapaycuyänayquipag. 17ॸAlläpam alläpa cuyayag, Señor Jesucristopa


cushicurgä waugentsiccuna shutinchö.
Estéfanaswan Fortunato y Acaico Tsaynö caycullätsun.
SEGUNDA DE CORINTIOS
Apostol Pablopa Corinto Marcachö
Criyicugcunaman Ishcaycag Cartan

Grecia naciunpa Acaya provincianchömi jatuncaray Corinto marcaga cargan.


Pablo Corinto marcaman manarag chaptinga, tsaychö manam ni pipis Señor
Jesucristopa Alli Willacuyninta musyayashgaragtsu cargan. Tsayman Pablo chaycur
willacuptinragmi Señor Jesucristoman waquin runacunapis criyicuyargan.
Tsaychömi Pablo täcurgan juc wata sogta quillantin, Dios Yayapa Alli
Willacuyninta yachatsicurnin. Tsaycuna masta musyanayquipag liyinqui
Hechos 18.1-17.
Corinto marcapita juclä marcacunapana aywarnin, apostol Pablo Señor
Jesucristopa Alli Willacuyninta willacur puringanyagnam, llutan mana alli
yachatsicugcuna Corintoman chäyargan. Tsaychömi llutan mana alli
yachatsicugcuna caynö yachatsicuyargan: “Pabloga manam Diospa rasumpacag
willacugnintsu. Tsaymi payga runacunata llullatsirnin criyiycätsin” nir.
Tsaynö niyanganta musyasquirmi cay cartata Pablo Corintoman apatsirgan,
llutan mana alli yachatsicugcunata mana chasquiyänanpag. Tsaynömi apostol Pablo
plëturnincuna consejargan llapan shongoncunawan Señor Jesucristoman
criyicuyänanpagwan allish shumag pïmaywanpis cuyanacurnin yanapanacur
cawacuyänanpag.

2ॸTaytantsic Dios Yayawan Señor


Corinto marcachö criyicugcunaman Jesucristo alläpa cuyacuy
apostol Pablo cartacungan yanapacuynincunawan alli päsacuy

1
1ॸNoga Pablom, Dios Yayapa bendiciunnintacunata gamcunaman
voluntäninwan Señor Jesucristopa churaycayämutsun.
apostolnin car, waugentsic Timoteowan
Dios Yayagam imaycachöpis
ishcäcuna cay cartata gellgayämü,
consolar yanapamantsic
Corinto marcachö llapan goricaycur
Dios Yayaman criyicurnin 3ॸSeñor Jesucristopa Taytan Dios Yaya

mañacugcunamanwan Acaya provincia imaycay örapis llapantsictam


marcacunachö mana jutsannag llaquipäcuyninwan cuyacur
runacunamanpis. consolamantsic. Tsaymi payga alläpa

2 Co 1.1 Hch 18.1.

374
375 2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ1

alabashga catsun. 4ॸTsaynö wañushgacunata cawatsimug Dios


cuyamarnintsicmi llapan imaycaläya Yayaman mas conƿacuyta
llaquicuywan sufriycunapitapis yachacuyänäpag. 10ॸTsaynömi Dios Yaya
consolamantsic. Tsaymi nogantsicta librayämargan tsayläya mantsacashga
Dios Yaya cuyamarnintsic wañuypag yarparar caycäyaptï. Aunqui
consolamangantsicnölla, nogantsicpis chiquir wañutsiyämayta munayaptinpis,
runamajintsiccunapa llapan Dios Yayam chiquignïcunapita yapay
sufrimientuncunachö yanapar yapay librayämar sïginga. Tsaymi
consolashun. 5ॸTsaynöllam Señor payman rasumpa conƿacurnin imaypis
Jesucristopag willacurnin alläpa shuyarantsic. 11ॸTsaynö caycaptinpis
sufringantsicpita, llapan cuyacuyninwan gamcunaga nogacunapag Dios Yayaman
imaycachöpis alläpa consolamantsic. mañacurmi imaypis
6ॸNogacunagam sufriyashcä gamcunata yanapayämashcanqui. Tsaynö llapayqui
consolayaptig salvacashga imaypis mana juc ajayar Dios Yayaman
cayänayquipag. Tsaynöllam si nogacuna mañacuyangayquipitam, maytsicag
consolashga cayaptïga, gamcunapis runacuna Dios Yayata alläpa
consolashga cayanqui. Tsaymi cananga agradëcicuyanga pay
nogacunanö tucuyläya imaycata salvayämanganpita.
sufrirpis pacienciacurnin, mana juc
gelanar ƿrmi criyicuyanqui. 7ॸTsaymi Pablo Corinto marcaman imanöpa
nogacunaga alläpa cushishga conƿacur mana aywangan
shuyaräyä gamcuna imaycaläya 12ॸNogacunapa cushicuynïcunaga

sufrimientucunata awantayänayquipag. limpiu conciencïacunawan willacur


Gamcunapis nogacunanö imaycata cayangämi. Tsaynöllam ni pitapis mana
sufriyangayquipitam, alli consuelota alliman ishquitsirnin, jutsannag
tariyangänölla alläpa cushicuypag rasumpa alli portacuyangäta maytsay
consuelota chasquiyanqui. marcachöpis regeyäman. Caynö alli
8ॸWaugecuna y panicuna, Asia portacur cayangäga manam
provinciachö caycaptï alläpa runacunapanö quiquïcunapa
chiquiyämar sufritsiyämanganta yachaynïcunapitatsu, sinöga quiquin
musyayänayquitam munayä. Dios Yayam cuyacurnin yanapacuy
Imaycaläya yarpachacuycunam poderninwan alli päsacuyänapag
nogacunapag cargan. Manam yanapayämashga. 13ॸNogacunaga cay
callpäcunapis cargannatsu tsayläya cartäcunachö mana yachaypagtatsu ni
imayca sufrimientucunata mana entendïpagtatsu gellgayämushcag.
awantayänäpag. Tsaynöllam cawaycar Ojala cay llapan gellgayämungäcunata
yargayämunäpagcagtaga entendiyanqui, 14ॸnogacunaga
yarpäyargänatsu. 9ॸCawayänäpagga gamcunawan caycar, allillam
mananam ni ichicllatapis portacuyashcä yarpaynïcunawan,
yarpäyargänatsu, imayca wañugpag ruraynïcunawan y cartäcunachöpis.
destinashga üshanömi cayargä. Pero Tsaymi cananga rasumpa
tsaygam canag quiquilläcunaman conƿacayämänayquita munayä.
manana conƿacuyänäpag, sinöga Tsaypitam Señor Jesucristo cay

2 Co 1.8 1 Co 15.32.
2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ1ٍॷ2 376

patsaman cutimungan junagpis, gamcunata cuyarmi imaypis


nogacunata ricäyämar alläpa chasquiyäshayqui” nimangantsic.
cushicuyanqui y nogacunapis Tsaynöllam nogantsicpis payta cuyarnin
gamcunapag cushicuyäshag. contestantsic, “Tsaynö caycullätsun” nir.
15ॸTsaynö conƿacayämangayquita Japallan tsurinta cay patsaman
musyarmi, puntataga gamcunacagparag salvamänapag cachamur, llapan
watucagniquicuna chämuyta munargä. änimangantsicta cumplinganta
Tsayman chämuptïga ishcay cutinam musyatsimashcantsic. Tsaynöpam Señor
tincushwan cargan, bendiciuncunata Jesucristoraycu Dios Yayatapis alläpa
gamcunacagpa apamugnö. 16ॸNogaga agradëcicurnin alabanantsic. 21ॸQuiquin
yarpargä Macedonia provinciapa Dios Yayam acramashcantsic Señor
aywarnin y cutimurpis Jesucristopa Alli Willacuyninta willacur,
gamcunacagparag chämuytam. Tsaychö juc shongoyogtanölla alli tsaracugta
gamcunawan tincusquishgana, catsimantsic gamcunatawan
Judeaman aywarnin sïginäpag nogacunatapis. 22ॸQuiquin Dios Yayam
yanapayämanquiman cargan. Espïritu Santonta nogantsicman
17ॸMacedonia provinciapa aywarnin cachamur, llapan änimangantsicta
cutimurpis, gamcunacagpa chämuyta chasquinapag imayca juc
munaycarpis manam puedimurgätsu. garantiawannö señalamashcantsic,
Tsaycu ¿gamcunaga yarpäyanqui Señor Jesucristoman criyicurnin
puediycar mana shamungäta? o cawacur payllapana canapag.
¿Munayllan rurag, mana criyicug 23ॸ¡Quiquïpa cawaynïpagmi, Dios

runacunanö car, ishcay cösata Yayata imayca testïgutanö churä,


parlangäta? Pero nogaga manam tsay imanir manarag Corintoman
runacunanötsu “aumi” nirga “aumï” nï, shamungäta! Nogaga gamcunachö
manam nirgä “manam” nï. 18ॸDios waquin mana alli ruragcunapa janan
Yayapa Alli Willacuyninta gamcunata piñapayniquicunata mana
yachatsiyangagcunaga, imaypis munarmi shamurgätsu. Quiquin Dios
rasumpacagllam cumplïdu mana Yayam musyan llapan rasumpacagllata
llullacug. Tsaymi nogacunapis “aumi” o niyangagta. 24ॸNogacunaga manam
“manam” nir ni imaypis llullacuyätsu. munayä llapan yachatsiyangagchö
19ॸDios Yayapa Tsurin Jesucristopagmi amälas “¡Criyicuyay!” nirtsu. Sinöga
willayargag, rasumpa imanö canganta imaypis cushishga cayänayquipag
Silvanowan Timoteo quimsäcuna. yanapayniquicunatam munayä.
Waquincag runacunam imatapis “Aumi” Tsaynöpam nogacunaga musyayäna
nir, änicusquir mana cumpliyantsu. Señor Jesucristoman rasumpa ƿrmi
Pero Señor Jesucristoga manam criyicur cawacuycäyangayquita.

2
tsaycunanötsu. Payga imayca 1ॸTsaynöpam ultimucag

änicungantapis cumplinlla. Tsaymi shamungächö jinchi


nogacunapis paypa willacugnincuna car, piñapäyarniquicuna, yarpachacatsir
rasuncagllata parlar ima llaquicatsishga car, yapay tsaynö
änicuyangätapis cumpliyä. 20ॸDios Yaya llaquicatsirnin yarpachacuyänayquita
llapan imayca änicunganga, “Aumi, mana munarnin shamushcänatsu. 2ॸSi

2 Co 1.16 Hch 19.21. 2 Co 1.19 Hch 18.5. 2 Co 1.22 Ef 1.14.


377 2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ2

gamcunata yarpachacatsir llaquicuyman mana alli rurag runata mana


churayaptig, ¿pinatan cushitsimanga? chasquiyänayquipagmi puntacag
¿Imanötagshi noga cartächö gellgamurgä,
llaquicaycatsiyaptigga “cäsuyämangayquita o mana
cushitsiyämanquiman? 3ॸGamcuna cäsuyämangayquita” musyayta munar.
yarpachacur arepenticuyänayquipagmi, 10ॸTsay runata perdonar

puntacag cartächö gellgamurgä, manam chasquiyaptiquiga, Señor Jesucristo


gamcunacagpa shamur llaquishga musyangannömi nogapis rasumpa
canäpagtsu. Gamcuna llaquishga perdonashag. Tsaynöllam conträ imata
caycäyaptiquiga, manam cushishga rurashga captinpis, gamcunaraycu
cämantsu. Pero alli portacurnin Señor Jesucristopa puntanchö
casuyämangayquita conƿacuyaptigmi perdonashag. Tsaymi cananga paywan
gamcunapis nogawan cushishga yapay goricarnin, cushishga juc
cayänqui. 4ॸGamcunachö waquiquicuna shongollana cawacuyanqui. 11ॸTsaynö
mana allita rurayangayquipitam, alläpa perdonanacur cawacurnin Satanas
llaquicur wagarnin tsay cartata munangantaga ama cumplishuntsu.
gellgamurgä. Pero tsaynöga Pero musyantsicmi Satanasga llapan
gellgamurgä manam gamcuna tucuyläya mäñanwan
llaquicuyänayquipagtsu, sinöga piñanacuycunaman
llapayquita alläpa cuyayangagta ishquitsimangantsicta.
musyayänayquipagmi.
Pablo Troas marcachö Titota mana
Jutsa rurag runata Pablo tarirnin, yarpachacur päsacungan
perdonangan 12ॸTsaypitanam Troas marcaman chaycur
5ॸSimayganpis llutan mana allicunata Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta
rurar llaquicatsiyäshurniquiga, manam willacunäpag, quiquin Dios Yaya
nogallatatsu llaquicatsimashga sinöga prevenishgana canag atscag runacuna
gamcunatapis llapayquitam alläpam cushishga chasquiyämänanpag. 13ॸTsaynö
llaquicuyman churayäshushcanqui. alläpa cushishga llapan
6ॸNogaga musyänam tsay runa mana chasquiyämaptinpis, gamcunapag
allicunata ruranganta, llapanpa yarpachacurnin manam tranquïlotsu cargä,
puntanchö parlarnin pengacatsir, cäsi waugentsic Titotapis Troaschö mana
llapayqui paywan manana juntawacayta tarirnin. Tsaynam Troaspita sasllana
munar pësacatsiyangayquita. Pero despedicusquir, Macedonia provinciaman
cananga tsayllapagnam. 7ॸTsaymi Titota ashignin päsargä, carta
cananga perdonar consolaycuyay, apatsimungäta imanö chasquiyangayquita
gamcunawan yapay juntawacänanpag. musyayta munar.
Amana llaquicatsiyaytsu alläpa
yarpachacurnin, löcuyagnö mana Señor Jesucristopa Alli
criyicur puriycaptin imaycapis Willacuyninta willacurga, llapan
päsaycunman. 8ॸTsaymi cananga mana allicunatapis vencentsicmi
rugayag, payta perdonarnin alläpa 14ॸTsaynö caycaptinpis, quiquin Dios

cuyayangayquita musyananpag. 9ॸTsay Yayatam agradëcicunantsic imayca

2 Co 2.12-13 Hch 20.1.


2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ2ٍॷ3 378

desƿlagnö llapan imaycachöpis Señor recomendacion carta shongöcunachö


Jesucristowan mas allillata gellgashganö cayanqui, waquincag
jipimangantsicpita. Tsaynöpam Señor runacunapis liyignö nogacuna imanö
Jesucristopa Alli Willacuyninta, cayangäta llapan musyayänanpag. 3ॸDios
nogantsicwan quiquin Dios Yaya Yaya munangannö cawarmi
maytsayman willacatsimarnintsic, musyatsicuyanqui nogacuna Señor
imayca waytapa mushcuynintanö Jesucristopag imanö yachatsiyangagta.
maytsayman miraycätsin. 15ॸNogantsicga Tsay recomendacion cartaga manam
Dios Yayapagga Señor Jesucristowanmi papelchö tintawan gellgashgatsu ni
imayca juc mushcug waytanömi cantsic, parara rumichö Dios Yayapa unaycag
llapan salvacagcunapagwan mandamientunnötsu. Sinöga Señor
inƿernuman aywagcunapagpis. Jesucristopag yachatsiyangagta
16ॸTsaynöpam llapantsic criyicugcunaga chasquiyangayquipitam, cawaycag Dios
perfümi mushcungannö mushcur Yayapa Espïritu Santon
cushitsintsic, cieluman aywar yanapayäshushcanqui shongoyquicuna
imayyagpis cawayänanpag Señor alliman ticrananpag.
Jesucristopa Alli Willacuyninta 4ॸWillacurnin yachatsiyangagta

chasquigcunata. Pero mana cäsurnin juc recomendacion cartanö


criyicugcunapagga willacuynïcunapis, cayangayquita musyarmi conƿacuyag,
imayca ismuycag ayanömi asyan. Señor Jesucristopa willacugnin canäpag
Tsaynö caycaptinga ¿Pitan quiquin Dios Yaya acramashga captin.
quiquillanpita Diospa Palabranta 5ॸCay yachatsicuycunata manam

willacurnin yachatsicunman? quiquilläcunapitaga willacur


17ॸNogacunaga manam yachatsicuyämantsu. Tsaycuna llapanta
negocianticunanötsu, Diospa yachatsicuyänäpagga quiquin Dios
Palabranpita pägayämänanta ashirtsu Yayam poderninwan yanapayäman.
yachatsicurnin puriyä. Tsaypa rantinmi 6ॸDios Yayam poderöso cayninwan

Señor Jesucristopag rasumpacagllata yachatsiyämashga poderninta


mana llullacurnin willacuyä, Dios Yaya garayämar juc mushog conträtupag
musyangannö. Paymi cachayämashga willacuyaptï, llapan criyicugcuna
Señor Jesucristopa poderninwan salvacäyänanpag. Tsaymi mushog
willacugnin car yachatsicuyänäpag. conträtupag willacurga, unay Moiséspa
leynin mana salvacur
Dios Yayapita juc mushog condenacungantanötsu yachatsicuyä.
conträtuta Sinöga willacurnin yachatsicuyä

3
1ॸ¿Acäsu nogacunaga yapaycu Espïritu Santopa poderninwan
quiquilläcuna aläbacurnin juc runacunata alliman ticratsir,
recomendacion cartawan shamuycäyä? salvananpagmi.
¿O Acäsu nogacunaga gamcunamancu
Mushog conträtu imayca
shamurnin juc recomendacion cartata
chipacyagnörag shamungan
mañayashcag, waquincag runacuna
rurayangannö? 2ॸGamcunam 7ॸTsay parara rumichö gellgashga chunca

nogacunapagga imayca juc mandamientucuna mana salvamarnintsic

2 Co 3.3 Ex 24.12 Jer 31.33 Ez 11.19; 36.26. 2 Co 3.6 Jer 31.31.


379 2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ3ٍॷ4

wañunallapag condenacugtam, alläpa apagagcagnö chipacyaynin ushacagta ricar,


chipacyarrag Moisés apamurgan. Tsaymi israelcuna mana mantsacäyänanpag.
israelcuna Moiséspa gagllanta ricarayta 14ॸPero tsaynö alläpa chipacyag

puediyargantsu, alläpa chipacyaptin. Pero caycaptinpis israelcunaga Moisés


tsaynö chipacyarrag Moiséspa gagllan apamungan conträtu leycunata liyirpis
caycarpis, imayca actsi wañugnömi manam cananyag entendiyantsu, imayca
apagacargan. 8ॸTsaynöpam cananga, tsay gagllancunata tsapacushganö upa mana
mandamientucuna alläpa chipacyarrag entendig caynincunawan. Tsay
shamushga caycaptinga, ¿manatsurag gagllancunata tsaparag vëlotaga manam
tsaypita mas cushicuypag canga, jipiyta puediyantsu, Señor Jesucristo
chipacyarrag mushog conträtuta cäsurnin, wañurnin salvamänapag canganta mana
Espïritu Santopa poderninwan llapan entendirga. Pero Señor Jesucristoman
runacunapa shongoncunata mas alliman criyicuyaptillanmi, tsay yachaynincunata
ticratsinganpita? 9ॸSi tsay mana salvacur tsaparagnö vëlotaga quiqui Señor
condenacuglla mandamientucunata Jesucristolla rasumpa jipin. 15ॸAsta
apamuptin, Moiséspa gagllan alläpa cananyagmi Moisés apamungan
chipacyarrag cushicuypag caycaptinga, mandamientucunata liyiyaptinpis, imayca
¡tsaypitapis mas alläpa cushicuypagchi vëlowan tsapashganö shongoncunapis
canga, cay mushog conträtuta caycan. 16ॸPero cada vez pipis Señor
cäsungantsicpita quiquin Dios Yaya llapan Jesucristoman criyicurnin cutiptinga,
jutsantsicta perdonar salvamarnintsic yachaynincuna vëlowan tsaparaycagnö
jutsannagman ticratsimangantsic! canganpitam, imayca quichacagnö Señor
10ॸTsaymi alläpa cushicuypagnö Jesucristolla salvamänäpag canganta
chipacyarrag unay Moisés apamungan entendiyan. 17ॸSeñor Dios Yaya Espïritu
leycunapitapis, mas shumag cushicuypag captinmi, paypa Espïritunwan libri ni
Señor Jesucristopa mushog conträtunga. imapita mantsacur alli päsacuychö shumag
Tsay shumag cushicuypag conträtuga cawacuntsic. 18ॸTsaynöpam cananga
imayca actsinö atsicyarmi Moiséspa yachaynintsic tsaparagnö manana captin,
unaycag leyninta tsapashga. 11ॸTsay imayca juc espëjuchö cläru ricagnö Señor
unaycag leyga alläpa cushicuypag Jesucristo alläpa shumag
chipacyarrag shamurnin, Moiséspa gagllan chipacyagtanörag regernin tantiyantsic.
chipacyangannömi pöcu tiempuyaglla Tsaynö payta regeshgam, Espïritu Santo
dürargan. Pero cay mushog conträtuga cada vez mas Señor Jesucristotanölla mas
alläpa cushicuypag chipacyagmi, shumag atsicyagtanö cawatsimantsic.
imayyagpis mana ushacag caycan. Tsaynöpam nogantsicga poderninta
12ॸTsaymi nogacunaga cay Alli Willacuy chasquir, Espïritu captin pay
mana ushacänanta rasumpa conƿacurnin, munangannölla shumag cawacunantsic.

4
ni imapita mana mantsacurnin llapanta 1ॸTsaymi Dios Yaya alläpa

willacur yachatsicuyä. 13ॸNogacunaga cuyacuyninwan willacugnin cayänäpag


manam Moisés gagllan chipacyagta churayämanganpita, Señor Jesucristopa Alli
tantiyasquir tsapacungannötsu cayä. Payga Willacuyninta mana juc desanimacurnin
juc vëlowanmi tsapäcurgan imayca actsi willacuycäyä. 2ॸTsaypa rantinmi

2 Co 3.7 Dios Yaya gellgangan leyta Moisés apamunganta musyanayquipag liyinqui


Éxodo 34.29-35. 2 Co 3.13 Ex 34.33. 2 Co 3.18 Ro 8.29 Gl 4.19 Flp 3.10.
2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ4 380

pengacuypag llullacur pacayllapa mana alli poderninwan alläpa cushicuypag


rurayangätaga ni imaypis yarpäyätsu. cuyacuynin musyacänanpag shamun;
Manam llullatsicur yachayllapaga manam tsay poderga nogantsicpitatsu
manacagta parlarnin Diospa Palabranta shamun. 8ॸTsaynö imayca
willacuyätsu. Tsaynö willacuyaptïga alläpa problëmacunawan conträcuna
pengacuypagchi canman. Sinöga Dios Yaya acusayämar venceyämayta
musyangannö rasumpacagllata willacurnin munayaptinpis, Dios Yayaga manam
alli portacuyangäwan llapan runacunatapis imaypis dëjayämantsu. Alläpa
musyatsiyä. 3ॸPero rasumpacagllata yarpachacur llaquicuywan löcuyagnö
willacuyaptïpis waquincagcunaga Señor caycäyaptïpis, pay yanapayämaptin
Jesucristopa Alli Willacuyninman mana manam ni imapita mantsacuyätsu ni
criyirmi, imayca vëlowan tsaparagnö willacuytapis dëjayätsu. 9ॸNogacunata
entendiytapis munayantsu. Tsaymi gaticachäyämar magarnin patsaman
paycunapagga willacuynïcunapis imayca shicwayangäyag ushacätsiyämayta
tutapay tsapashganö caycan, inƿernuman munarpis, manam imanöpa
aywayänan captin. 4ॸTsaynö mana criyicug ushacätsiyämaytaga puediyantsu, Dios
cayaptinmi, cay patsachö Satanas llapan Yaya imay örapis mana dëjayämaptin.
yachaynincunata tsapashga gapratanö catsin, 10ॸMaytsaypa purirpis sufrintsic Señor

Señor Jesucristopa alläpa cushicuypag Jesucristoraycum Alli Willacuyninta


shumag Alli Willacuyninta mana willacurnin. Pero llapan
entendiyänanpag. Tsaynöpam Señor sufrimientücunachöga Dios Yayapa
Jesucristota mana regernin, quiquin Dios cuyacuyninwan poderninmi
Yaya imanö cangantapis regeyantsu, Señor yanapayämar, mas callpata garamagnö
Jesucristoga quiquin Dios Yayaricuglla animatsiyäman. Tsaymi waquincag
captin. 5ॸNogacunaga manam runacunapis musyayan,
quiquilläcunapagtsu willacurnin puriyä, cawaynïcunachö imanö Señor Jesucristo
sinöga japallan Señor Jesucristollapagmi. canganta. 11ॸNogantsictaga imaypis
Tsaynöpam nogacuna umilde wañutsir ushacätsimaynintsictam
servigniquicunalla cayä, Señor munayan, Señor Jesucristopag
Jesucristoraycu. 6ॸDios Yayam cay munduta willacungantsicraycu. Pero tsaynö
camanganchö mandacur nirgan: “Alläpa ruramashgam, Dios Yayapa
tutapaychö juc actsi atsicyätsun” nir. poderninwan cawaynin nogantsicchö
Tsaynöpam shongontsicchö imayca actsi canganta musyatsicuntsic. 12ॸDios
atsicyagnö regetsimashcantsic alläpa shumag Yayapa poderninwan awantar, Señor
cushicuypag poderöso Dios Yaya canganta. Jesucristopag willacur alläpa
Tsaymi Señor Jesucristowan quiquin Dios sufriyangäta ricarmi, gamcunapis cada
Yayata imanö canganta regentsic. junag mas Señor Jesucristo
munangannö alli cawacur mas ƿrmi
Mitupita rurashga mancachö alläpa criyicuycäyanqui.
chaniyog riquësantsic 13ॸDiospa Palabran gellgashgachömi
7ॸPero
alläpa chaniyog riquësantsicga nirgan: “Nogaga rasumpam criyicurgä.
imayca mitu mancachönömi caycan. Tsaymi willacurnin parlargä” nir.
Tsaymi Dios Yayallapita llapan Tsaynö rasumpa criyicuynïcunawanmi,

2 Co 4.6 Gn 1.3.
381 2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ4ٍॷ5

nogacunapis imaycata sufrirpis Señor ushacag cuerputa garamänapag


Jesucristopa Alli Willacuyninta canganta. Cay patsachöga imayca
yachatsicur willacuyä. 14ॸTsaynöpam ushacag tsucllanöllam cuerpuntsic
musyantsic Señor Jesucristo caycan. Cieluchömi sïga Dios Yaya
wañunganganpita cawatsimugnin Dios rurangan mushog cuerpuntsic alli
Yaya nogantsictapis paytawan pagta rurashga wajinö canga. 2ॸCay patsachö
cawatsimänapag canganta. Tsaynö ajayashga yarpachacurnin
cawascatsimarnintsicmi gamcunatawan sufringantsicpitam, juc mushog
pagta quiquinpa puntanman llapantsicta cuerputa chasquiyta munantsic. Mas
apacamäshun. 15ॸAlläpa cuyayarniquim bien Dios Yaya cieluchö alli rurashga
imayca sufrimientucunata päsarpis, Dios wajitanö cuerpuntsicta
Yayapa Alli Willacuyninta shuyätsimangantsicman aywacuyta
gamcunaraycu willacuyä. Tsaynöpam alläpa munashun. 3ॸTsay mushog
cay llapan bendiciunnincuna cuerpuntsicwan tsapacushganö carmi,
chasquiyangayquipita maytsicag manam cuerpunnag alma garapätu
runacunapis cada dia mas cushicur cangannöga cashunnatsu. 4ॸCay patsachö
agradëcicuyanga, Dios Yayapita alläpa cuerpuntsicpagmi yarpachacurnin
cuyacuy poderninwan yanapacuynin llaquicur cawaycantsic. Pero imanö
shamugta chasquiyangayquipita. captinpis tsay cuerputa chasquinapag
16ॸTsaymi cananga ama ni ichicllatapis canganta musyaycarga, alläpam
geläcurnin desanimacushuntsu. Tsaypa cushicunantsic imayca mushog
rantinga cuerpuntsicpa janan imayca llatapatanö chasquinapag. Tsaynömi
gastacagnö auquinyar avansacaptinpis, cay cuerpuntsic wañuptinpis, Dios Yaya
almantsicga cada junag mas jövennömi cieluchö juc mana ushacag cuerputa
ticranga, Dios Yayaman waran waran mas garamashun, paywan imayyagpis mana
ƿrmi criyicushgaga. 17ॸCay patsachö llapan ushacar cawacunapag. 5ॸDios Yayam
imaycata sufringantsiccunaga, sasllam cieluchö juc mushog cuerputa
päsasquinga. Pero tsay llapan shuyaycätsimantsic. Tsaymi
sufringantsicpita masmi välen, alläpa nogantsicman Espïritu Santonta imayca
chipacyag actsitanö Dios Yayapita garantiatanö cachamushga, tsay mushog
imayyagpis cushicuy cawayta taringantsic. cuerputa rasumpa chasquinapag
18ॸTsaymi nogantsicga ama cay canganta musyanapag.
patsachöcagcunallataga ricaräshuntsu, 6ॸTsaymi tsay rasumpa mushog

tsaycunaga juc ishcay tiempullam jancat cuerputa chasquinapag canganta


ushacasquiyanga. Pero Dios Yaya musyaycarga, Dios Yayata imaypis
salvaciunta garamangantsicmi sïga, mana alläpa conƿacur cawacushun.
ricaycashgapis ni imay ushacangatsu. Musyantsicmi cay patsachö
cuerpuntsicwan cawaycarllaragga,
Cieluchö juc mushog cuerputa Señor Jesucristota ñawintsicwan mana
chasquinapag cangan ricangantsicta. 7ॸTsaymi payta mana

5
1ॸMusyantsicmi
Dios Yaya ricaycarpis rasumpacagta ƿrmi
wañushgacunata cawatsimungan criyicurnin conƿacuntsic. 8ॸDios
junag, nogantsictapis cieluchö mana Yayaman rasumpa conƿacurga cay

2 Co 4.13 Sal 116.10.


2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ5 382

patsachö mana alli rurag cuerpuntsicta gamcunaraycu alli juiciuyog


jagesquir aywacuyta munantsic, Señor runacunapis caycäyä. 14ॸSeñor
Jesucristowan cushishga imayyagpis Jesucristopa cuyacuyninmi
cieluchö pagta cawacunapag. 9ॸTsaymi nogacunataga obligayäman, payta
Señor Jesucristo munangannölla rasumpa regernin japallan wañunganta
imaycanöpapis allillata rurar musyayangäpita. Tsaymi pay japallan
cawacushun, cuerpuntsicwan cay cay llapan entëru munduchö
patsachö cawaycarpis o wañurnin runacunapag wañurgan. 15ॸSeñor
cuerpuntsicta dëjashga carpis. Jesucristom maytsaychö llapan
10ॸLlapantsicpagmi wanacan cieluchö runacunaraycu wañurgan, manana
caycag Señor Jesucristo llapan quiquincunapa yarpayllancunawan
runacunata juzgacunanpag puntanman cawacuyänanpag. Tsaymi cananga
chänantsic. Tsaychömi jucpa jucpa Señor Jesucristollapagna cawarnin, pay
segun töcanganman chasquiyanga cay munangannölla cawacushun
patsachö allita o mana allita cawaycag nogantsicraycu wañusquir
cuerpuncunawan rurayanganpita. cawamunganpita.
16ॸTsaymi cananga nogacunaga ni
Perdonanacurnin amistasquir pitapis janancuna imanö canganta
cushishga alli päsacuychö ricapäyätsu, mana criyicugcunanöga.
cawacunapag Allicag Willacuy Puntataga tsay mana criyicugcunanömi,
11ॸTsaymi Señor Jesucristopa Señor Jesucristopagpis runalla canganta
puntanman mantsacuycar chänapag yarpäyargä. Pero cananga mananam
canganta musyar, llapan runacunata tsay runacunanöga yarpäyänatsu.
Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta 17ॸTsaynö caycaptinga pipis Señor

yachatsicurnin plëtuycäyä. Dios Yayam Jesucristoman rasumpa criyicuptinga,


musyan nogacuna imanö willacugnin quiquin Dios Yayam imayca yapay
cayangätawan ni imay pitapis mana camagnö jucläya alli runaman ticratsin.
engañarnin llullatsicuyangäta. Tsaynöpa ¡Tsaynöpam tsay unaycag mana alli
nogacunapis munayä imanö willacug ruraycuna päsashgana captin, cananga
cayangäta gamcuna musyayänayquita. Señor Jesucristowan juc mushog
12ॸNogacunaga manam yapay aläbacuyta cawacuytana tarishcantsic! 18ॸCay
munartsu tsaynöga niyämug, sinöga mushog cawaycuna quiquin Dios
imanö portacuyangäta tantiyar Yayallapita shamuptinmi, Señor
“Paycunaga alli yachatsicugmi cayan” Jesucristota cay patsaman cachamurgan
nir, tsay mana alli yachatsicugcunata nogantsicraycu wañurnin, paywan
contestayänayquitam munayä. Tsay amistatsimänapag. Tsaynö mushog
mana alli yachatsicugcunaga cawacuyta garamarnintsicmi,
aläbacurnin imaycatapis mandacurmi, nogantsictapis cachamashcantsic
janancunachöcagcunallata mas waquincag runacunata yanapar, Alli
ricaparnin shongoncunachöga tucuyläya Willacuyninta willacushga Dios
mana allicunata yarpaycäyan. Yayawan cuyanacur amistayänanpag.
13ॸNogacunaga imayca löcunöpis Dios 19ॸAlläpa cuyamarnintsic Señor

Yayaraycum cayä. Tsaynöllam Jesucristota cay patsaman cachamuptin,

2 Co 5.10 Ro 14.10. 2 Co 5.17 Jn 3.3-7 Gl 6.15.


383 2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ5ٍॷ6

Dios Yayawan amistatsimangantsictam dëjasquir mana alli rurayman


willacuyä. Señor Jesucristopa cutinanpag. Tsaymi nogacunaga llapan
wañuyninwanmi llapan jutsantsicpita willacuyangäpag ni pipis mana allita
Dios Yaya perdonamashcantsic, yarparnin parlananta munayätsu.
payllapana canapag. Tsaynöpam 4ॸTsaypa rantinmi alli pacienciäcunawan

encargayämashga maytsaychöpis llapan imaycachöpis cada junag mas


amistatsicug Alli Willacuyninta willacur allishlla awantarnin cawacuyä, Dios
puriyänäpag. 20ॸTsaymi cay patsachö Yayapa servignin rasumpa cayangäta
Señor Jesucristopa rantin car, Dios Yaya musyayänayquipag: Tucuynöpa
nogacunawan piñapätsiyäshunqui: sufritsiyämaptin, imaycanöpa amatsacur
“Señor Jesucristopa shutichömi llaquicatsiyämaptinpis. 5ॸTsaynöllam
rugayag, quiquin Dios Yayawan nogacunaga imacata awantacuyä alli
amistayänayquipag.” 21ॸSeñor astayämaptin, carcelchö
Jesucristoga manam ni juc jutsata gaycarätsiyämaptin, conträcuna shärir
rurashgatsu cargan. Pero mana allicunata nogacunapag parlaptin.
nogantsicraycum quiquin Dios Yaya Alläpa ajacunata arurnin, atsca
llapan jutsantsicta paypa jananman pagascuna puñuytapis chawarnin,
churargan. Tsaynöpam Señor Jesucristo mallag mallagpis serviycäyällam. 6ॸDios
cruzchö yawarninta jichanganpita, Yaya munangannölla limpiu shongoyog
cananga Dios Yaya paytawan iwal alli cawacurmi, mana allitaga ni
jutsannagta ricämantsic. imaypis rurayänatsu. Nogacunaga

6
1ॸNogacunaga Dios Yayapa rasumcagllatam yachatsicuyä, alli
arupucugnin carmi rugayag, Dios pacienciayog cayangäta
Yayapa alläpa cuyacuy musyayänanpag. Espïritu Santopa
yanapacuynintaga ama envänu poderninwanmi, llapan runacunatapis
chasquiyanquitsu. 2ॸQuiquin Dios Yayam cuyarnin llaquipar yanapayä
nirgan: rasumpacagllatam. 7ॸNogacunaga Dios
“Alläpa alli tiempuchömi Yayapa poderninwan rasuncagllata
mañacamangayquita wiyarniqui parlayangämi, imayca juc armanö
yanapargag. defendicuyänäpagwan, waquincag
Tsaynöllam salvaciun junagchöpis mana alli yarpagcunatapis mana
yanapargag.” allicunata parlayanganpita
Tsaymi cananga Dios Yaya alli upällatsiyänäpag. 8ॸTalbesga janäcuna
ricämarnintsic cuyamantsic tiempu parlarmi aläbayäman; talbesnam
chämushga. ¡Cananmi tsay salvaciun imayca mana allicunata conträcuna
junagga caycan! parlayan. “Paycunaga llullacurmi
willacuyan” niyäman, rasumpacagllata
Apostol Pablo tucuyläya imaypis willacuycäyaptï. 9ॸImayca mana
pruebacunata päsangan regeshga runatanömi ricäyäman, Dios
3ॸNogacunaga manam ni pitapis mana Yayapa willacugnin cayangäta
allicunataga yachatsiyashcätsu ni mana regeycäyämarpis. Tsaynöga Señor
alli ejemplutapis goyashcätsu, Señor Jesucristopa Alli Willacuyta
Jesucristoman criyicuyanganta willacuyangäpitam imayca wañugnöpis

2 Co 6.2 Is 49.8. 2 Co 6.5 Hch 16.23.


2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ6ٍॷ7 384

sufriyä. Waquincagcuna alli astarnin imanötagshi Satanaswan acuerdu


magayämaptinpis manam cayanman? Tsaynö tallucarga
wañuyashcäragtsuga quiquin Dios Yaya ¿imanötan mana criyicugcunawan
yanapayämar callpata mas rasumpa criyicugcunaga acuerdu
garayämaptin. 10ॸAlläpa llaquishganö cayanquiman? 16ॸ¿Imanötagshi Dios
caycarpis, siemprim cushishga cayä Dios Yayapa templunchöga ïdolocunapis
Yayaman rasumpa criyicur. Tsaymi cayanman? Nogantsicmi cawaycag Dios
mana imannag wactsa carpis, alli Yayapa rasumpacag templunga cantsic.
yachatsicuynïcunawan maytsicag Tsaypagmi Diospa Palabran
runacunata imayca rïcuyätsignö gellgashgachö nirgan:
yanapayargog, almayquicuna “Paycunawan pagta cawarmi,
salvacuptin cieluman aywayänayquipag. paycunachö purishag.
Tsaymi mana ni imantsic captinpis, Dios Tsaymi noga Diosnincuna captï,
Yayawanga imayyagpis llapan paycuna nogapa jatun marcäcuna
imaycayog cawacushun. cayanga.”
11ॸCorinto marcachö alläpa cuyashga Tsaynam Señor yapay nirgan:
waugecuna y panicuna, llapan 17 “Tsaymi mana criyicug

rasumpacagtam canan parlapäyargog. jutsasapacunapita witicur


Gamcunata alläpa cuyayarniquim mana camantsacäcuyay.
ni imata pacar shongöcunachö llapan Ama ni ima mana alli
yarpäyangäta niyargog. 12ॸNogacunaga costumbricunata yatayanquitsu,
llapan cuyacuynïcunawanmi, imaypis nogam ricräta quicharcur
gamcunapag yarparaycäyä. Pero chasquiyäshayqui.”
gamcunam sïga Señor Jesucristoman 18 “Gamcunapa Taytayquicuna captïmi,

criyicuycarpis, nogacunawan Gamcuna ollgopis y warmipis cuyay


piñashganö car ima wamräcuna cayanqui,
yarpäyangayquitapis pacarätsiyanqui. ninmi alläpa poderöso mandacug
13ॸTsaymi cananga imayca juc tayta Dios Yaya.”

7
wamrancunata alläpa cuyarnin 1ॸTsaymi cuyay waugecuna y

rugangannö gamcunatapis rugaycuyag: panicuna, Dios Yaya wamrancuna


¡Gamcunapis shongoyquicunachö llapan canapag äniycämashgaga limpiu
imayca yarpäyangayquita rasumpa shongoyog canapag, llapan jutsa
jancat willayämänayquipag! ruraycunapita witicushun. Tsaynölla
cuerpuntsicpawan shongontsicpa
Mana alli ruraycunapita witicushun yarpaynin jutsacunataga amana
14ॸImayca yuntacagnöga ama mana rurashuntsu, sinöga Dios Yayapita
criyicugcunawan tallucäyanquitsu. mantsacur jutsannag shumag cawacushun.
Tsaynö tallucarga ¿imanötagshi acuerdu
cayanquiman mana criyicugcunawan Corinto marcachö criyicur
rasumpa criyicugcunaga? Tsaynölla gallaycuyaptin apostol Pablo alläpa
¿imanötagshi junagwan pagaspis pagta cushicungan
cayanman? Manam ni imaypis pagtaga 2ॸ¡Waugecuna y panicuna

cayanmantsu. 15ॸ¿Señor Jesucristopis shongoyquicunachö yarparnin

2 Co 6.16 Lv 26.12 Jer 32.38 Ez 37.27. 2 Co 6.17 Is 52.11. 2 Co 6.18 2 S 7.8,14.


385 2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ7

nogacunatapis cuyayämay! Manam ni pësacütsu, Dios Yayaman rasumpa


pitapis jutsamanga ishquitsiyashcätsu ni criyicurnin arepenticuyangayquipita.
engañarnin imatapis mañayashcätsu. Rasuncagtaga punta cartä
Tsaynöllam ni pitapis llullatsiyashcätsu, apatsimungäpag alläpam pësacurga, juc
nogacunaraycu raquicarnin llutancunata pöcu tiempu tsay carta jagayätsirnin
ruracar purinanpag. 3ॸGamcunata llapan llaquicatsiyäshungayquita yarpar. 9ॸPero
shongöcunawan alläpa cuyayarniquim tsaynö caycaptinpis cananga alläpam
caycunata niyag: Manam rimarnin cushicü. Tsaynöga manam cushicü
acusayarniquitsu, sinöga gamcunawan jagayätsiyäshurniqui
pagtam nogacunaga wañuyämanpis y llaquicatsiyäshungayquipitatsu, sinöga
cawayämanpis. 4ॸGamcunata allish tsay llaquicuywan llapan
conƿacuyarniquim, alläpa cushishga jutsayquicunapita
gamcunaraycu orgullöso caycä. arepenticuyangayquipitam alläpa
Tucuyläya sufrimientucunata päsarpis, cushicü. Gamcunaga llaquicuyargayqui
mas callpayognö consoläcurmi alläpa Dios Yaya munangannömi, tsaynöpam
llaquicuycunachöpis mas animacurnin nogaga ni ima mana allitatsu
cushishga caycä. gamcunapa malniquicuna
5ॸMacedonia marcaman gellgayämurgä cartäcunachö. 10ॸTsay
chäyangäpitam ni juc rätullapis cartata liyisquirnin jagayar
tranquïloga cayargätsu, maytsaypa llaquicuycunatapis, Dios Yaya
aywarnin Señor Jesucristopa Alli munangannömi awantayashcanqui. Si
Willacuyninta willacuyaptïpis, mana alli pipis yarpachacur jutsanpita llaquicur
runacuna conträcuna shärir arepenticurnin Dios Yaya munangannö
rechazayämaptin. Tsaynömi cawacurga, salvaciuntam taringa.
nogacunaga cuerpücuna jananpa Tsaynö arepenticur Dios Yayapa
tucuyläya sufrimientu päsar salvaciunninta chasquiycarga, manam
shongolläcunachö alläpa llaquishga llaquicuycunapita piñaycachar
mantsacur cayargä. 6ॸPero mantsacur pësacushwantsu. Pero cay patsachö
llaquicugcunata consolagnin Dios imayca mana alli ruraycunallapag
Yayam consolayämargan waugentsic llaquicug runacunaga, jutsancunapita
Titota chätsimurnin. 7ॸManam Tito manarag arepenticurmi inƿernuman
chämungallanpitatsu cushicuyargä, aywayanga. 11ॸMasqui tantiyacuyay Dios
sinöga gamcuna imanö consolarnin Yayapita llaquicuyniquicunawan
animatsiyangayquita willaycayämaptin shamugwan gamcuna imanö
alläpa cushicuyargä. Tsaymi gamcuna ticrayangayquita: ¡Imaläya shumagmi
alli portacuyangayquita musyarnin, llapan shongoyquicunawan saslla
Titopis alläpa consolädo chämur tsaychö mana alli päsaycäyangayquipita
willayämargan, cuyayämarnï arreglayargoyqui, cuyarnin alläpa
yarpachacur yarpachacur! ¡Cananga masqui ricäyay,
llaquicuycäyangayquitawan Dios Yaya munangannö alli
ricäyämayta munayämangayquita. cawacuyniquicunata! Fabornï carmi
Tsaynö shumag cawacuycäyangayquita cartäta chasquisquir, noga munangänö
musyasquirmi alläpa cushicurgä. jina öra jutsa rurag runa
8ॸTsaynö piñaparniquicuna arepenticunanpag piñaparnin
gellgamungä cartäpita manam plëtuyashcanqui. Tsaynöpam cananga
2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ7ٍॷ8 386

rasumpa musyatsicuyanqui, llapan cayninwan imanö yanapanganta.


imaycachöpis jutsannag cayangayquita. 2ॸPaycunaga aja pruebacunata päsarnin
12ॸTsay cartataga manam gellgamurgä ni sufrirpis, alläpa cushishgam caycäyan.
maygan piñatsigniquicunallata Tsaymi alläpa wactsa caycarpis
castigayänayquipagtsu ni generöso caynincunawan limushna
piñashgacagllapagtsu; sinöga gellaytapis atscata churayargon, imayca
llapayquipis Dios Yaya munangannö rïcucunanörag. 3ॸTsaytaga nogam testïgu
rasumpa yarpachacuyangäta cä, paycuna quiquillancunapita mana
cumpliyänayquita musyanäpagmi. yarpashgallata alläpa cushishga
13ॸTsaynö alli portacurnin gorirnin, cayäpunganpitapis mastarag
cäsucuyangayquita musyarmi, churayanganta. 4ॸTsaymi paycunata ni
cushicurnin mas animacuyä. imatapis mana nicäyaptï,
Tsay consuelopitapis masga quiquincunapa yarpayllancunapita
cushicuyargä, waugentsic Titota alläpa yapay yapay rugar niyämargan: “Cay
cushishga cutimunganta ricarmi. ofrenda goriyangäta
Tsaychö gamcuna shumag alli apacarcayälläpamay, Jerusalénchö
päsacuychö cawacurmi, mas allish rasumpa criyicugcunapag. Tsaynö
animatsiyashcanqui. 14ॸGamcunacagpa yanaparnincuna apatsicuyangagpitam
manarag shamuptinmi Titota nirgä: nogacunaga alläpa cushicuyäshag.”
“Paycunaga rasumpa criyicug carmi, 5ॸPaycunam alläpa cushishga ofrendata

shumag chasquiyäshunqui” nir. Tsaynö goriyämurgan, nogacuna


criyicuyangayquipag Titota yarpäyangäpitapis mastarag. Puntataga
willangänöllam, allish portacurnin quiquincunaragmi Dios Yayaman
pengacuyman churayämashcanquitsu. criyicur vïdancunata entregacuyargan.
Mas bienmi gamcunapag imaypis Tsaynöllam Dios Yaya munangannölla
llapanta willacungänölla Titotapis nogacunatapis imaycancunawan
cuyarnin shumag chasquiyashcanqui. yanapayämargan. 6ॸTsaymi waugentsic
15ॸTsaynöllam Titopis cushicurnin alläpa Titota alläpa rugayashcä puntata
cuyayäshunqui, imatapis ofrenda goriyta gallaringannölla,
willayäshungayquita cäsurnin shumag cananpis llapan voluntäniquicunawan
respëtuyquicunawan mantsacur gellayta gorir cumpliyänayquipag. 7ॸPero
chasquiyangayquipita. 16ॸTsaymi alläpa rasumpam gamcunaga llapan
cushicuyä gamcunata llapan imaycachöpis alläpa allillata
imaycachöpis rasumpa ruraycäyanqui criyicuyniquicunachö,
conƿacuyangagta. mas allish parlayayniquicunachö,
yachayniquicunachö y nogacunata
Ofrenda garaycuna alläpa cuyayämangayquicunawan.
alläpa allish cangan Tsaymi cananga munayä, imaycachöpis

8
1ॸCananga willayäshayqui allish cayniquicunawan cay ofrenda
waugecuna y panicuna, Macedonia goriyangayquichö mas generöso
provinciachö goricaycur Dios Yayaman cayänayquita.
mañacuna wajincunachö ofrendata 8ॸCaycunataga manam niyag:

goriyaptin, Dios Yaya cuyacug “Cayäpushuptiqui o mana

2 Co 8.1-4 Ro 15.26.
387 2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ8

cayäpushuptiquipis ofrendapag gellayta cuyacuyniquicunawan yanapanacur


churayay” nir obligartsu. Sinöga iwallla cawacuyänayquita munarmi.
willayag Macedoniachö alli cayanganta 14ॸCananmi gamcunapaga

regernin musyayänayquipagmi. Tsay imayquicunapis cayäpushunqui,


Macedoniachö criyicugcunanölla paycunapanam ni imancunapis cantsu.
gamcunapis rasumpa llaquipäcur Tsaynöllam jucpun tiempuchöga
cuyacug cayniquicunata paycunapis imaycayog cayanga. Tsaymi
musyatsicuyänayquipag. 9ॸTsaymi gamcunatapis yanapayäshunqui llapan
musyayangayquinnöpis Señor Jesucristo wanayangayquichö, tsaynö
alläpa poderöso mandacug caycarpis, yanapanacurmi imaycachöpis iwallla
gamcunaraycu wactsanö cay patsachö cawacuyanqui. 15ॸDiospa Palabran
puringanta. Tsaynö wactsa cayninwan gellgashgachö imanintan:
llaquipäcur cuyayäshungayquipitam, “Manam ni jucta
cananga paypa poderninwan alläpa sobrapucuyargantsu maytsicata
cushishga cawacur rïcucunanörag gorigcagpis.
caycäyanqui. Tsaynöllam wallcallata
10ॸCananga bienniquicunapag captinmi gorishgacagpis
tsay ofrendapag consejayag: Gamcunaga pishiypucuyargantsu.”
Dios Yaya munangannömi ganyan
watapitana puntata ofrenda goriypag Tito Corinto marcaman aywangan
yarpäyargayqui. Pero manam 16ॸAlläpam Dios Yayata agradëcicü,
yarpäyashcanquillatsu, sinöga Titopa shongonman gamcunapag alläpa
rasumpam goriytam munayargayqui. cuyacuyta churanganpita. Noga alläpa
11ॸTsaymi cananga puntapitana ofrenda llaquiyangagnöllam paypis
gellayta gorir gallariyangayquita llaquiyäshunqui. 17ॸTitotaga “Ayway”
cumpliyay, alläpa cushishga yanapar niptïmi, alläpa cushishga änimargan,
apatsiyangayquita waquincagcunapis “Aumi, nogapis paycunawan pagta
musyayänanpag. Pero caytam munä” nir. Pero payga manam
puediyangayquillaman llapayqui noga cachamuptïllatsu shamun, sinöga
cumplir churayanqui, waquincag quiquinpa cushishga voluntäninwanmi
criyicugcunata yanapayta shamun. 18ॸTitotapa pagtami juc criyicug
munayangayquita. 12ॸSi pipis cuyacuy waugentsictapis cachayämü, paypagmi
rasumpa voluntäninwan wactsacunapag maytsaychö criyicugmajintsiccunapis
ofrenda garayta munaptinga, Dios alli parlayan rasumpacag salvaciunpag
Yayapis alläpam cushicun. Paygam Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta
musyan rasumpa cayäpushungayquita o yachatsicunganta. 19ॸPaytaga quiquin
mana cayäpushungayquitapis. Tsaymi criyicug waugentsiccunam acrayashga,
Dios Yayaga ni pitapis mañantsu, mana Jerusalénman ofrenda gellayta apayaptï
imanpis capunganpitaga. yanapayämänanpag. Tsay ofrendatam
13ॸPero caytaga niyag: Manam nogacuna apayargä, alläpa
juccunata yanapayangayqui janan, yanapaynincunata munayangäta
wactsayar mana imannag musyarnin Dios Yayata alabayänanpag.
cayänayquipagtsu. Sinöga llapayquipis 20ॸTsaynömi nogacunaga rasumpa

2 Co 8.15 Ex 16.18.
2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ8ٍॷ9 388

cumplir paycunawan pagta aywayäshag, alläpa munayangayquita. Imaypis alläpa


cay atsca ofrenda gellayta goriyangäta cushishgam aläbayarniqui
aparnin. Tsaymi nogacunaga munayätsu willacuyashcä Macedoniachö täcug
ni pipis mana allita yarparnin tsay waugentsiccunatapis. Gamcuna
ofrenda gellayta apayangä janan Acayachö täcugcuna ganyan
rimayämänanta. 21ॸNogacunaga llapan watapitanam alläpa faltapucug
imayca ruraychöpis allilla canantam waugeyquicunata yanapayänayquipag
munayä, manam Dios Yaya yarpäyangayquita willacuyaptïmi, cäsi
ricäyämänanllapagtsu sinöga llapan llapan Macedoniachö täcug
runacunapis tsayta ricarnin rasumpa alli waugentsiccunapis colaboracionta
rurag cayangäta musyayänanpag. goriyänanpag animacuyashga. 3ॸTsaynö
22ॸPaycunapa pagtanmi juc caycaptinpis cay waugentsiccunatam
waugentsictapis cachayämü, paypagmi cachayämü aläbayarniqui
maytsica cuti musyayashcä rasumpa willacuyangäta mana gongar, llapayqui
imatapis rurarnin, imaycachö alli voluntäniquicunawan
yanapacunanpag lishtu canganta. goriyänayquipag. Tsaynöllam llapan
Tsaymi cananga masrag gamcunaman goriyangayquita quiquincunapa
rasumpa conƿacurnin shamuycan, ñawincunawan ricar, rasumpa cada
gamcunapis juccunata yanapayta junag mas allish gorirnin
munayangayquita musyarnin. prevenicushgata tariyäshunqui. 4ॸPero
23ॸTitogam nogawan pagta arupucugmajï cuidädutag cay Macedonia marcapita
rasumpa yanapamagnï gamcunachö. waugentsiccunawan shamurnin, mana
Tsay criyicug waugentsiccunatanam, cumpliycagta tariyagman. Tsaynö
goricaycurnin Dios Yayaman mañacur manarag gorishgata tariyarniquiga
criyicugcuna cachayämushga, Alli nogacunach alläpa pengacuypag
Willacuyta willacuyaptin Señor quëdayäman alläpa
Jesucristollata alabayänanpag. 24ॸTsaymi conƿacuycäyangagpita. Pero
tsay criyicug waugentsiccunata rasumpa gamcunapis tsaynö manarag gorishgata
cuyayangayquita musyatsiyanqui. tariyämuptigga, alläpa pengacuychöchi
Tsaynölla maytsaychöpis llapan cayanqui. 5ॸTsaynö mana
goricaycurnin Dios Yayaman cayänayquipagmi cay waugentsiccunata
mañacugcunata musyatsiyanqui, rugayargä, gamcunacagpa nogacunapita
gamcuna alli cumplïdu cayangayquipita mas puntata shayämunanpag. Tsaymi
nogacunapis alläpa orgullöso cayangäta. paycuna puntata shayämunan wanacan,
imanö caycagta tariyäshurniqui yanapar
Llapan wactsacunapag llapan colaboraciun äniyangayquita
colaboraciun goriyangan cumplirnin pagtatsiyänayquipag. Tsay

9
1ॸLlapan criyicug wactsa colaboracionniquicunam musyatsicunga
waugentsiccunata rasumpa alli llaquipäcug cayangayquita.
yanapayänayquipag colaboracionta Tsayga manam musyatsicunga mana
goriyangayquipagga, manam cartata munaycar obligädu
gellgayämunäga wanacannatsu, churayangayquitatsu, sinöga llaquipäcur
2ॸmusyänam gamcuna yanapacuypag generöso yanapacug cayangayquitam.

2 Co 8.21 Pr 3.4.
389 2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ9ٍॷ10

Yaya imaycayquicunapis atsca


Mas generöso llaquipäcug cananpag tucuynöpa
cayänanpag plëtucuycuna yanapayäshuptiquim, mas atscata
6ॸCanan cayta yarpäyay: Si pipis ichic garaycuyanqui faltapucugcunatapis.
wallcallata murucurga, tsaynö ichic Tsaynö llapan colaboracionta gorisquir
wallcallatam cosechar goringapis. Pero apatsiyämangayquipitam, llapan
si atscata murucurga, tsaynö atscatam waugentsiccuna Dios Yayata alläpa
cosecharnin goringa. 7ॸTsaynöllam cushishga agradëcicuyanga.
llapanpis quiquincunapa 12ॸCay llapan colaboraciun

shongoncunachö yarpäyangallanta garaycunata aparga manam paycuna


garayanga, ama mana munaycarga ni wanayangallantatsu apaycayä. Mas
amälasga mana voluntänincuna bienmi paycunatawan
caycaptinga ni imatapis waquincagcunatapis cada junag mas
colaboräyätsuntsu. Dios Yayagam cuyan tantiyaycätsiyä, Dios Yayata alläpa
alläpa cushishga rasumpa alli cushishga agradëcicuyänanpag.
voluntäninwan ichicllatapis o atscatapis 13ॸTsaynöpam alläpa cushishga Dios

colaboranganta. 8ॸTsaymi Dios Yaya Yayata agradëcicurnin alabayanga, cay


tucuyläya yanapacuy garayniquicunawan Señor Jesucristopa
bendiciunnincunata garayäshunqui, Alli Willacuyninta rasumpa cäsurnin
mana ni imaypis pishig asta sobrat paycunatapis musyatsiyangayquipita.
cayäpushuptiqui llapan Tsaynöllam Dios Yayata alläpa
faltapucugcunata imaypis cushishga alabayanga, gamcuna
yanapayänayquipag. Tsaynölla llaquipäcug cayniquicunawan llapan
gamcunapis imayca faltäpucugcunatapis
cayäpushungayquiwan maytsaychö yanapayangayquipita. 14ॸTsaymi
wactsacunata imaypis paycunapis alläpa cuyayäshurniqui Dios
yanapaycuyanqui. 9ॸDiospa Yayamanpis gamcunapag mas cushishga
Palabranchömi gellgashga caycan: llapan shongoncunawan mañacuyanga.
“Tsay runa alläpa allita rurarnin Tsaynöllam Dios Yayatapis
atscag wactsacunata yanapar agradëcicuyanga alläpa llaquirnincuna
garanganpitam, yanapar apatsiyangayquipita. 15ॸ¡Tsaynö
llaquipäcug cuyacug generöso alli cushishga agradëcicushun Dios Yayata,
cayninpita imayyagpis paymi cuyacug cayninwan alläpa
yarpäyanga.” chaniyog garaytanö juc japallan Tsurin
10ॸDios Yayam murucug runatapis Jesucristota garamashcantsic!
muruta garanga. Tsaynöllam
micuyninpis garanga llapan Pablo willacun Señor Jesucristo
faltapucugcunata gararnin apostolnin cananpag acranganta

10
yanapanapag. Tsaynömi Dios Yayaga 1ॸWaugecuna y panicuna,

juc alli cosëchawannö llapan imayca conträcunash caynö nir


wanayangayquichö yanapayäshunqui, rimaycäyäman: “Pabloga caruchö
waquincag faltapucugcunatapis mas carllam alläpa välegtucun, pero cayman
atscawan yanapayänayquipag. 11ॸDios chaycamur cära cäragam mantsacur

2 Co 9.9 Sal 112.9. 2 Co 9.10 Is 55.10.


2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ10 390

mana ni imata parlacug” nir. Tsaymi yachatsiccunapa geniuncunataga


noga Pablo llapan shongöwan rugayag musyayanquitsu. Paycunagam niyäman:
Señor Jesucristo alläpa cuyacug umilde “Pabloga manam rasumpacag
cangannölla, rasumpa willacugnin yachatsicugtsu” nir. Pero pipis Señor
cangäta regeyämänayquipag. 2ॸTsaynö Jesucristoman criyicurga, paypa
conträ parlar “Pablota ama rasumpa willacugnin cangäta musyar
cäsushuntsu” nir, llullacugcunatam regemanmanmi. 8ॸNogaga manam
chaycamur ollgotuparnin pengacatsir munargätsu yachatsicuynïwan
sitiuncunaman churanäpag listo caycä. pengacatsir mantsacätsiyayniquita.
Tsaymi canan rugayag, gamcunacagpa Sinöga Señor Jesucristopa acrashgan
shamurnin llullacur conträ mana allita carmi ni imapita mantsacur, mas ƿrmi
parlar yachatsicugcunawan piñanacur criyicuyänayquipag yachatsiyag.
cayänäta. Tsay mana allita Nogaga manam aläbacuyta munätsu, ni
yachatsicugcunash niyäman: “Pablowan pipis gamcunata criyicuyniquicunachö
amïgoncunaga cay patsallachö desanimatsiyäshunayquita. 9ॸDios
costumbricunallapag yarpag Dios Yayapa mandacugnin caynïwan cartata
Yayaman mana criyicugcunanömi gellgamur, mantsacätsiyayniquitaga
cayan” nir. 3ॸRasumpam llapantsicpis manam yarpargätsu. Tsay cartäwan
iwal runalla cantsic, pero manam alläpa mantsacätsiyangagtash ïllu,
nogacunaga cay patsachö mana alli gamcunaga yarpaycäyanqui.
yarpayllancunapita piñanacug 10ॸWaquincagcunam niyan: “Pablopa

runacunanötsu imatapis piñanacuyä. cartanga alläpa mantsaypagmi. Pero


4ॸNogacuna imayca armatanö quiquin parlarga manam ni pitapis
manejayangäga, manam cay mana alli mantsacätsintsu. Tsaymi payga
mundupa armancunanötsu. Sinöga parlaynincunawan ni pitapis
quiquin Dios Yayapa poderninwanmi, animatsintsu mana ni imapag väleptin”
tsay conträ parlagcuna nir. 11ॸTsaynö parlag conträcunaga
piñanacugcunatapis upällatsiyäshag. caycunatam rasumpa musyayanman:
5ॸTsaynöllam Dios Yayapa poderninpita Nogacunaga cartäcunachö
armäcunawan, conträcuna parlar Dios niyangagnöllam chaycamur pagta
Yayaman criyicugcunata amatsarnin täcushgapis cayäshag.
desanimatsiccunata upällatsiyäshag. 12ॸTsaymi nogacunaga waquincag

Tsaynö upällatsirmi plëtuyäshag mana mana allita yachatsicur, aläbacug


allicunata yarparnin nogacunatapis runacunanötsu aläbacuyä. Pero
Señor Jesucristota mana cäsuyänäpag paycunaga quiquincuna puralla
desanimatsiyämaptin. Tsaynöpam imatapis rurayanganpitam aläbacuyan.
nogacuna Señor Jesucristo Tsaynö aläbacurmi, mana juiciunnag
munangannölla cawacurnin, payta car ni ima rurayangantapis
imaypis cäsuyä. 6ॸTsaymi nogacunaga musyayantsu. 13ॸNogacunataga quiquin
listo caycäyä llapan mana alli Dios Yaya Palabranta
rurayanganpita castigayänäpag, yachatsicuyänäpag cachayämanganpita
gamcuna llapan imaycachö rasumpa mastaga manam ni imatapis
allish cäsucusquiyaptiquiga. aläbacuyätsu. Pero quiquin Dios Yayam
7ॸWaugecuna y panicuna, gamcunaga mayyag rurayänäpagpis señalamun.
janancunallapa ricarmi tsay mana alli Paymi munashga Corinto marcachö
391 2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ10ٍॷ11

caycäyangayquiman yachatsigniquicuna Jesucristota mana juc jutsa


shayämunäpagpis. 14ॸMana alli rurashgatanö entregayangag örapita
yachatsicugcunapita mas puntatam alläpa cuidayänag payllapana
nogacunaga Corinto marcaman cayänayquipag, imayca juc warmi
shayämurgä, Señor Jesucristopa Alli gojanwan churacasquir paypa
Willacuyninta alläpa cushishga mandädunllachöna cangantanölla. 3ॸPero
apamurnin. Tsaynö Diospa Palabranta nogaga gamcunapita chiquicurmi
yachatsicurpis, rasuncagpita mastaga mantsatsiyag, Supay culebra tucuyläya
manam ni imay aläbacuyätsu. 15ॸMas mala mäñanwan Evata llullatsir
bienmi cada junag mas ƿrmi engañangannö, gamcunatapis juc mana
criyicuyaptiqui, gamcunacagchö mas alli yachatsicugcuna llullatsiyäshuptiqui
atscag runacunatapis mas mana allicunata yarparnin mana
yachatsicuyäshag. Tsaymi nogacunaga cäsuyämänayquita. Tsaynöllam
juc willacugcuna mantsatsiyag Señor Jesucristota limpiu
yachatsicuyanganpitaga ni imaypis shongoyquicunawan rasumpa cuyarnin
aläbacuyätsu. 16ॸTsaynöllam yarpar cawacuycarpis, manana cuyar jucläya
shuyaycäyä salvaciunpag Alli mana allicunata rurarnin raquicar
Willacuyta gamcunapita mas juclä caru cayänayquita. 4ॸSi gamcunaman pipis
marcacunachöpis willacuyänäpag. Pero nogacuna willacuyangäpita jucläya
juc willacugcuna yachatsicuyangantaga Jesúspag willacur shayämuptin, jucläya
manam mëticurnin aläbacuyätsu. espïrituta chasquir o rasumpacag Señor
17ॸTsaypa rantinga mas bien, “Pipis Jesucristopa Alli Willacuyninta
aläbacuyta munarga Señor jucläyamanpa willayäshuptiquiga, mas
Jesucristollapita aläbacutsun.” 18ॸTsaymi fäcilmi awantayanqui. 5ॸPero nogam sïga
juc runaga ni imapitapis quiquillanga llapan rurangäcunawan rasumpacag
aläbacur recomendäcunmantsu, sinöga apostol cangäta musyatsicur, tsay mana
Señor Jesucristo tsay runatam alli yachatsicug apostolcuna “Alläpa
recomendanman Dios Yayapa servignin yachag apostolmi cayä” niyanganpitaga
cananpag. manam ni imanöpa mënosga cämantsu.
6ॸNogaga manam alläpa allish parlag
Pablowan mana alli runatsu cä. Pero Diospa Palabranta
yachatsicugcuna rasumpa regernin yachatsicurmi,

11
1ॸCanan gamcuna ¡ojalä imaypis allish cläru willacurnin caytaga
awantayämanqui mana servig musyatsiyashcag.
juc ishcay jinchi palabracunata 7ॸTsaynöpam Señor Jesucristopa Alli

niyangagcunata! Gamcunaga mana Willacuyninta yachatsicungäpita ¿mana


servig palabräcunata wiyarnin alli cobrayarniquicu mana allita rurashcä?
caycarga, imayca löcunö parlaptïpis Nogaga manam ni imaypis
awantayämanquich. 2ॸGamcunaman cobrayashcagtsu, Dios Yayapa Alli
jucläpita mana alli yachatsicugcuna Willacuyninta yachatsiyangagpita. Pero
shayämunanta chiquicungäga, quiquin tsay mana alli yachatsicugcunam sïga
Dios Yayapitam shamun paypa yachatsiyäshungayquipita
wamrancuna cayaptiqui. Tsaymi Señor cobrayäshushcanqui. Tsaymi cananga

2 Co 10.17 Jer 9.24. 2 Co 11.3 Gn 3.1-5,13.


2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ11 392

yarpaycäyanqui yachatsicuynï mana angelnintucun. Tsaynöpam cay mana


servig captin, mana cobrayangagta. alli yachatsicugcuna allish
8ॸTsaynö gamcunata servirnin apostoltucurnin llullatsirnin
yachatsiyagniqui shamunäpagmi, engañayäshunayquita mantsacü.
juclächöcag criyicug waugentsiccuna 15ॸTsaymi Supaypa llapan

gellaynincunata churar pägäyämargan. gatiragnincunapis, “Alli rurag


Tsaymi cananga yarpä, gamcunata runacunam cayä” nir, allau runacunata
yanapayänagraycu paycunata imayca engañacurnin llullatsicur puriycäyan.
suwapugnö wactsayätsingäta. 9ॸTsaychö ¡Pero tsay runacunaga imaycarpis jancat
gamcunawan caycarmi jucpun gellayta ushacarmi, llapan mana alli
alläpa wanarga, pero manam ni ruraynincunapa chaninwan inƿernuman
maygayquitapis obligayarniqui, aywayanga!
“wanangä gellayta goriyämuy”
niyargagtsu. Sinöga Macedoniapita Pablo apostol cayninwan alläpa
chämug waugentsiccunam, tsay llaquicurnin sufringan
wanangä gellayta garayämargan. 16ॸTsaymi yapay niyag: Ama ni pipis
Nogaga manam gamcunapag juc afan juiciunnag löcunö cangäta yarpätsuntsu.
caytaga munargätsu. Tsaynöllam Si tsaynö nogapag yarparga, imayca juc
imaypis caycäshag mana ni pita löcunö parlamungäta ichic
afanarnin. 10ॸTsaymi següru caycä, Señor wiyaycayämay, nogapis tsaynö
Jesucristopag rasumpa willacungäta. parlarnin llapan allicunata rurangäta
Noga alläpa cushishga mana cobracurlla ichicllatapis aläbacugnö
yachatsicungätaga, manam ni pipis tsay willaycuyänagpag. 17ॸCaynö aläbacurga
Acaya provinciachö gechumarnï manam Señor Jesucristo
amatsamangatsu. 11ॸ¿Imanirtan tsaynö munangannötsu parlaycä. Sinöga mana
parlä? ¿Gamcunata mana cuyar juiciunnag löcunöllam parlaycäpis.
llaquiyarniquitsurag? ¡Manam! ¡Quiquin 18ॸ¡Cay munduchö runacunapa

Dios Yayam musyan gamcunata alläpa rurayllancunapag alläpa


llaquirnin cuyayangagta! 12ॸPero nogaga aläbacuyangannömi, cananga nogapis
imaypis mana cobracurllam yachatsicur llapan imayca allicunata
sïgishag, tsay mana alli yachatsicugcuna rurangäcunapag aläbacugnö
aläbacurnin apostoltucur “Nogacunaga willayäshayqui! 19ॸ¡Gamcunaga allish
Pablowan iwal o mejormi cayä” nir imaycata yachayog caycarmi, mana
purigcunata gustuncunachö mana musyag imayca juiciunnag löcunö
dëjanäpag. runacunatapis pacienciayquicunawan
13ॸPero tsaycunaga manam ni awantayanqui! 20ॸTsaymi gamcunaga
apostolpistsu cayan, yaptam Señor llapan imaycacunatapis, juc runata
Jesucristopa “Yachatsicug apostolninmi alläpa serviyänayquipag
cayä” nir puriycäyan. Tsaynöllam obligayäshuptiqui o imaycata rurar
puriyan “Dios Yayatam serviyä” nir, sufritsiyäshuptiqui, llullatsiyäshuptiqui
llullacurnin aläbacur mana ni imapagpis o imaycata rurar catsiyäshuptiqui, asta
väleg caycarnin. 14ॸTsaynöllam gagllayquicunachö magar
Satanaspis Dios Yayapa chipacyag lagyayäshuptiquipis, allishmi

2 Co 11.9 Flp 4.15-18.


393 2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ11

awantayanqui. 21ॸTsay mana alli nänicunachö suwacuna


yachatsicug apostolcunanö wañutsiyämänanpita mantsacurnin
sufritsiyarniqui mana catsiyangagpitam llaquicurgä, llapan
cananga pengacü, ¡nogacunaga marcamajïquicunawan juclä marcapita
gamcunawan imayca dëbilnö runacunapitapis. Tsaynö alläpa
imaycachöpis alläpa alli cayangäta! mantsacurmi llaquicurgä jatusag
Pero si pipis mana alli yachatsicug marcacunachöwan tsunyacunachöpis,
caycar aläbacuyaptinga, aunqui imayca suwapucugcunapita. Mantsaypag
mana juiciunnag löcunö parlarpis, lamarcunapam büquiwan purirgä.
llapan rurangäcunatam paycunanö Tsaypitapis masga mantsacurgä: “Señor
aläbacur willayäshayqui. 22ॸ¿Paycunaga Jesucristomanmi rasumpa criyicug
hebreocunacu cayan? Nogapis hebreom waugecuna cayä” nir, llullacurnin purig
cä. ¿Israel castacu cayan? Nogapis mana alli runacunapitam. 27ॸAlläpa aja
israelitam cä. ¿Unay Abrahampa atsca aruytawan imayca
ayllunpita miraynincu cayan? Nogapis diƿcultäcunatam päsashcä. Maytsica
Abrahampa ayllunmi cä. 23ॸ¿Señor cutim mana ni juc puñur, mallag mallag
Jesucristota servignincu cayan? yacunaycarpis alläpa sufrirgä. Maytsica
Noganäga paycunapita masragmi Señor cutim mana juc micur yarpachacurnin
Jesucristopa servignin cä, aunqui alläpa sufrishcä, alalaychö mana llatapä
juiciunnag löcunö parlarpis. Nogaga capamaptinpis.
paycunapitapis mas alläpa ajatam 28ॸTsay alläpa sufrimientucuna imayca

arushcä. Tsaymi nogataga pöcuna caycaptinpis, cada junagmi


paycunapitapis mas atsca cuti alläpa yarpachacuycä maytsaychöpis
carcelcunachö gaycarätsiyämashga. llapan goricaycur Dios Yayman
Tsaynöllam allicösa astayämargan mañacur Señor Jesucristoman criyicug
paycunapitapis mas atsca cuti. waugentsiccunapag. 29ॸ¿Si pipis dëbil
Tsaynöpam maytsica cuti cäsi cäsi captinga, nogapis paywan pagtam dëbil
wañurgäpis. 24ॸTsaynöllam judiucunapis senticü? ¿Tsaynöllam si maygantapis
pitsga cuti magayämaptin, cada mana alliman ishquitsiyaptinga, alläpa
magayämanganchö quimsa chunca rabiarnin piñapätsu?
isgon astädata chasquirgä. 25ॸQuimsa 30ॸSi noga rasumpa imapagpis

cutim ƿerrowan allicösa aläbacuyta munarga, dëbil cangäpitam


garutiyämarganpis y juc cutinam aläbacushag. 31ॸSeñor Jesucristopa
rumiwan alli sagmar magayämargan. Taytan Dios Yaya, imaypis alläpa
Tsaynöllam quimsa cuti noga aywangä alabashga caycutsun. Tsaymi payga
büquipis lamarchö tallpucarnin musyaycan, llapan parlangäcunawan
jundicargan. Tsaymi shingarnin cäsi mana juc llullacungäta. 32ॸDamasco
cäsi wañur, juc goyat y juc warat alläpa marcachö caycaptïmi, rey Aretaspa
mantsaypag jatun lamar lagchicag servignin gobernador atscag
rurinchö cargä. 26ॸMaytsica cutim wardiacunata churargan, tsay marcapa
nogaga maytsay marcacunapa aywarnin yargonan puncu nänicunaman,
cutimur purishcä. Mayucunapis cäsi achcusquir prësu apayämänanpag.
cäsim apamargan. Tsaynöllam 33ॸPero tsay marcachöpis cayarganmi

2 Co 11.24 Dt 25.3.
2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ11ٍॷ12 394

waquincag criyicug waugentsiccuna. munätsu, ni pipis poderöso


Tsaymi tsay marcapa alläpa altu mandacuyyognö car parlangätawan
murallashga perganchö juc ventäna rurangäta yarpäyänanta mana munar.
uchcullapa, juc canastaman wiñarcur 7ॸTsay alläpa cushicuypag shumag

wactaman cachäyämargan. Tsaynöpam revelaciunchö ricangäta cuentacur


nogaga tsay gobernadorpa orgullöso mana canäpagmi, Dios Yaya
maquincunachöna caycar geshpirgä. alvertimagnö juc sufrimientuta
cachamurgan. Imayca juc casha
Pablo revelaciunchö ricanganwan cuerpüchö prendicashga tucsignömi
dëbil callpannag cangan sufritsimargan imaypis mana aläbacur

12
1ॸTsay mana alli umilde cawacunäpag. Tsay
yachatsicugcuna sufrimientuga Supaypa
aläbacuyaptinmi, nogapis revelaciunchö ruraynincunapitam maltratamagnï
ricangäcunapag aläbacushag, aunqui shamurgan, mana allicunata
tsay alabacungäcunaga mana ni imapag ruratsimänanpag. 8ॸQuimsa cutim Señor
väleycaptinpis. 2ॸAunqui mana Jesucristota mañacurgä, tsay alläpa aja
aläbacuyta munaycarpis, rasumpacag sufrimientuta nogapita jipignö
revelaciunta ricangätawan libramänanpag. 9ॸPero payga manam
päsamangantam canan tsay sufrimientupita libramargantsu.
cuentayäshayqui: Señor Jesucristoman Tsaypa rantinmi nimargan: “Nogaga
criyicug caynïwanmi noga chunca imaypis cuyarniquim yanapaycaglla
chuscu watatana cieluman chargä. tucuyläya sufrimientucunata
Manam musyätsu cuerpü o almallä päsaptiquipis, imayca juc dëbil
aywangantaga. Tsayta quiquin Dios callpannagnö umilde captiqui nogapa
Yayallam musyan. 3ॸCuerpütsurag o podernï maytsaychöpis
almallätsurag chargan, tsaytaga manam musyatsicunanpag” nir. Tsaymi nogaga
musyätsu. Sinöga quiquin Dios alläpa cushicü mana callpannag dëbil
Yayallam rasumpacagtaga musyan. Pero caycaptï, Señor Jesucristo poderninwan
rasumpam musyä 4ॸcushicuypag shumag tsapämaptin llapan imaycatapis
paraiso niyangan cieluman changäta. payllapagna rurangäta musyatsicur.
Tsay shumag cieluchömi alläpa 10ॸTsaymi alläpa cushicü Señor

allicunata parlagta wiyargä. Pero tsay Jesucristoraycu mana callpannag dëbil


wiyangä parlaytaga manam ni pï carpis, imaycata wanarpis, chiquirnin
runapis cay patsachö parlanmantsu, gaticachar sufritsiyämaptinpis.
Dios Yaya mana munaptinga. 5ॸTsaynö Tsaynöpam nogaga mana callpannag
päsamanganta willayarniquipis, manam dëbil caycaptïpis, Señor Jesucristo
aläbacuytaga munätsu. Tsaypa rantinmi poderöso cayninwan yanapamar
willacurnin musyatsicushag mana imaycachöpis mas alli callpayogta
poderninnag umilde dëbil arupucuglla cawatsiman.
cangäta. 6ॸSi aläbacuyta munarga nogam
Pablo Corinto marcachö
rasumpa cieluman chargä, tsaymi ni
criyicugcunapag alläpa
ima llullacuytsu canman llapan
yarpachacungan
rasumpacag ricangäcunapag imayca juc
löcunö aläbacuptïpis. Pero nogaga 11ॸNogaga gamcunacagchö imayca
manam tsay llapanta willayayniquita mana ni ima musyag löcunömi
395 2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ12

portacushcä. Pero quiquiquicunam afanniquicuna cargätsu. Quisas mana


tsaycunata parlamunäpagpis alli yachatsicugcunaga niyäman:
obligayämargayqui. Mas bien “Pabloga imaycanöpa engañayarniquim
gamcunam respetayämarnï nogapa ofrenda gellayta mañayäshunqui” nir.
biennï parlayänayquiman cargan. 17ॸ¿Acäsu nogaga quiquïpag ofrenda

Tsaynö caycaptinpis gamcunaga tsay gellayta goriyämunanpagcu, juc


alläpa yachagtucug apostolcunatam mas runacunata engañayarniqui
respetayargayqui. Pero nogaga manam cachamurgä? 18ॸWaugentsic Titotam
paycunapita mënostsu cä, aunqui Dios rugargä gamcunawan pagta
Yayapa puntanchöga mana väleg cayänayquipag shamunanpag. Tsaymi
caycarpis. 12ॸTsaymi Dios Yayapa paywan juc waugentsicta cachamurgä.
poderninwan nogaga señalcunawan ¿Titoga acäsu nogapagcu
milagrucunata y alli pacienciäwan llullatsirniquicuna gellayniquicunata
awantacurnin alli cawacur imaycatapis gechuyäshushcanqui? ¿Manacu
gamcunacagchö rurargä. Tsaynö musyayanqui, Titowanga juc
rasumpa alli cawacurnin rurangäcunam shongoyognölla alli portacurnin imayca
musyatsicun, rasumpacag willacug juc yarpayyoglla cayangäta?
apostol cangäta. 13ॸJuclächö 19ॸ¿Cay cartäta liyisquircu

criyicugmajintsiccunapitam nogaga yarpaycäyanqui, gamcunawan alli cayta


ofrenda gellayta chasquirgä. Pero munarnin gellgamungäta? Pero tsayga
manam ni imaypis gamcunata manam tsaynötsu. Mas bienmi cuyay
afanayargagtsu ni ofrenda gellaytapis ni waugecuna, cay llapanta niyag
maygayquipita chasquirgätsu. gamcunapis llapan shongoyquicunawan
Perdonaycayämay si noga mana cada junag mas jinchi Señor Jesucristoman
cobrayarniqui yachatsiyangagpita, criyicuyänayquipag. Tsaymi nogaga
mana servigman churayämangayquita. gamcunata animatsiyarniqui gellgaycämü
14ॸYapay listom caycä quimsa cutina quiquin Dios Yayapa puntanchö rasumpa
gamcunacagpa shamuptï pagta canäpag. ƿrmi Señor Jesucristoman criyicug
Tsaymi cananpis afanagniquicunatsu caynïwan. 20ॸRasuncagtaga alläpam
shamushag. Nogaga manam yarpachacü gamcunacagpa shamurnin,
imayquicunapis cangantaga ashigtsu mana alli portacuycagta tariyarniqui
shamü, sinöga quiquiquicunallatam piñapäyaptig nogawan alläpa piñashga
ashiyag. Musyayangayquinöpis cayänayquita. Alläpam yarpachacuycä,
taytancunam wamrancunapag mana entendinacur chiquinacuyänayquita,
gellaytaga gorinan, manam piñashga gayapänacur cayänayquita, mana
tsurincunatsu taytancunapag goriyänan. allicunata yarparnin
15ॸTsaymi nogaga gamcunata envidianacuyänayquita, mana
cuyayarniqui, llapan imayca comprendinacur raquicäyänayquita,
capamangantapis jancat gastänäpag rimanacuyänayquita, manacag
cushishga caycä. Si llapan callpätapis cuentucunata parlayänayquita, allishtucug
usharnin gastar alläpa cuyayaptigpis, orgullöso cayänayquita, llutancunata
¿gamcunaga cada vez mënoscu parlarnin imayca mana allicunata
chasquirnin manana ruracäyänayquita. 21ॸGamcunacagpa
cuyayämanquinatsu? 16ॸTsaynö cutimuptï tsaynö piñanacungantsicpita
caycaptinpis nogaga manam ni imay puntayquicunachö Dios Yayä
2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ12ٍॷ13 396

pengacatsimänantam mantsacü. criyicuycäyanqui. ¿Manacu tantiyacurnin


Gamcunaga jutsa ruraycunata alläpa musyayanqui, Señor Jesucristo
gustar jucnin jucninwan puricur tucuyläya gamcunachö rasumpa caycanganta?
viciucunapitapis mana arepenticurnin Tsaymi Señor Jesucristo gamcunawan
cayangayquipitam, alläpa llaquicurnin pagta caycaptinga, jutsacuna ruraytaga
wagashag. amana sïgiyanquitsu Señor Jesucristoman
rasumpa criyicurga. 6ॸNogaga alläpam
Pablopa alverticuyninwam conƿacuyag imayca juc alli pruebawannö
saludacuynin Señor Jesucristota rasumpa regernin ƿrmi

13 criyiyicuyangayquita. 7ॸDios Yayatam


1ॸCaycag cutimungäwanga quimsa

cutinam gamcunawan pagta mañacuyäshag ni ima mana allicunata


canapag shamushag. Diospa Palabrami manana rurayänayquipag. Manam imayca
nirgan: “Ishcag o quimsag pruebacuna päsayangäta
testïgucunaragmi juc runapa contran musyayänayquipagtsu runacunapa
shimpirnin rasumpa musyatsicur puntanchö niyag. Sinöga rasumpa
parlayänan.” 2ॸGamcunawan pagta allicagcunallata rurarnin shumag
canapag ishcay cuti shamungächö cawacuyänayquipagmi, aunqui llapan
alvertiyangagnöllam, cananpis yachatsiyangagcuna mana servignö
gamcunawan pagta manarag caycarnin parëceycaptinpis. 8ॸPero nogacunaga
yapay alvertiyag: Tsayman shamurga manam rasumpacagcunapa contranga ni
llapan mana alli ruragcuna jutsancunapita imatapis rurayämantsu. Mas bienmi
mana arepenticushgata tarirga, piñaparmi imaycatapis rurayäman rasumpacag
criyicugcunapitapis gargoshag. allicagcunallatapag. 9ॸCallpannag dëbil
3ॸGamcunaga juc pruebatam caycarpis alläpam cushicuyä, Dios Yayapa
ashiycäyanqui, Señor Jesucristo poderninwan allish cawacuyaptiqui.
munangannö parlanäta. Señor Jesucristoga Tsaynöllam Dios Yayaman mañacuycäyä
manam mana poderninnag dëbiltsu, cada junag mas alli cawacuyänayquipag.
sinöga poderöso cayninwanmi 10ॸTsaymi cay cartata gamcunaman

gamcunacagchö jutsa ruragcunata llapan gellgamü, manarag gamcunata


poderninwan castiganga. 4ॸRasumpam ricagniquicuna shamurnin carullachörag
Señor Jesucristoga imayca dëbil runanö caycar. Tsayman chaycamur alläpa
cruzchö wañurgan. Pero cananmi sïga, piñapäyarniqui plëtuyniquicunataga
quiquin Dios Yayapa poderninwan manam munätsu. Señor Jesucristom
cawaycan. Tsaynöllam nogacunapis quiquinpa mandacuyninwan gamcunata
paywan mana callpannag dëbilnö yanapayaptig, payman rasumpa ƿrmi
caycarpis, payman rasumpa ƿrmi criyicuyänayquipa cachamargan, manam
criyicurga Dios Yayapa poderninwan desanimatsirnin jancat
caycä. Tsaynöpam nogacunaga gamcunata ushacätsiyänagpagtsu.
yanapar serviycäyag Dios Yayaman
Pablo cartanchö despedicurnin
rasumpa mas ƿrmi criyicuyänayquipag.
5ॸQuiquiquicuna pruebacugnö shumag saludacungan
tantiyacuyay, shongoyquicunachö 11ॸTsaynö caycaptinga cuyashga

rasumpacush o manacush ƿrmi waugecuna y panicuna, nogaga munä

2 Co 13.1 Dt 19.15.
397 2æϘѠʊͮҽʊϘґॷ13

gamcuna imaypis cushishgalla Dios gagllayquicunachö mutsanacurnin


Yaya munangannölla cada junag mas saludanacuycuyay. 13ॸCaypitam Señor
allish cawacuyänayquitam. Tsaynölla Jesucristoman rasumpa ƿrmi
cartäta cäsur juc shongolla criyicugcuna salüduta
cuyanacurnin jucnin jucninwanpis apatsicayämushunqui. 14ॸSeñor
alli päsacur cawacuyanqui. Alläpa Jesucristopa llaquipäcuy poderöso
cuyacug y shumag cawatsicug Dios yanapacuyninwan, Dios Yayapa
Yayam gamcunawan imaypis pagta llapan cuyacuynin y Espïritu Santo
animatsiyäshurniqui caycanga. gamcunawan pagta imaypis
12ॸLlapayqui jucnin jucninwanpis caycullätsun.
respëtuyquicunawan Tsaynö caycullätsun.
GÁLATAS
Apostol Pablo Galacia Marcachö
Criyicugcunaman Carta Apatsingan

Galacia provinciapa marcancunachö Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta Pablo


willacuptinmi, Señor Jesucristoman runacuna criyicuyargan. Tsaypitanam juclä
marcacunamanpis, willacugnin aywargan.
Pablo willacurnin yachatsicur puringanyagnam, Israelpita llutan mana alli
yachatsicugcuna Galaciachö criyicugcunaman chaycur, Pablota mana ima
servigman churar niyargan: “Pabloga manam apostoltsu Señor Jesucristopa Alli
Willacuyninta yachatsicunanpag. Tsaynöllam Jerusalénchö apostolcunanötsu
yachatsicunpis.” Tsaymi cay cartachö gellgarnin Pablo musyatsin, tsay llutan mana
allicunata yarpag runacuna llullacur parlaycäyanganta (1.11-2.21).
Pablota mana servigman churag mana alli yachatsicugcunaga caynöpis niyarganmi:
“Moisés gellgangan leycunam yachatsicun runacuna imata micuyänanpag o mana
micuyänanpagpis. Tsaynöllam yachatsicun yacuwan puriƿcäcurnin
mayllacuyänanpagwan cuerpuncunachö señalacur imayca costumbricunata sïgirnin
ƿestacunata rurar cumpliyänanpag.” Tsaynö parlarmi tsay mana alli yachatsicugcunaga
quiquincunapa yarpayllancunapita mana allicunata yachatsicur niyargan: “Gamcuna
salvacuyänayquipagga, tsay leycuna llapan mandacungataragmi cumpliyänayqui” nir.
Tsaynö mana allicunata yachatsicuyaptinmi, cay cartachö Pablo musyatsirnincuna
nirgan: “Tsay leycunataga unay Moisésmi gellgargan, Dios Yaya musyatsiptin Señor
Jesucristo chämunganyaglla cumpliyänanpag. Pero Señor Jesucristo cay patsaman
chaycamuptinmi sïga, payman rasumpa criyicurnin cäsucugcunaga Dios Yayapa
wamrancunana car, aunqui Moisés gellgangan leycunata mana cumplirpis, salvacashga
cayanga” (3.1-5.12).
Moisés gellgangan leycunata mana cumpliyaptinpis, Pabloga manam
criyicugmajincuna jutsallachö cawayänanta munargantsu. Tsaymi Espïritu Santo
yanapaptin Dios Yaya munangannölla cawacuyänanpag yachatsicurgan (5.13-6.10).

Señor Jesucristowan cawatsimugnin


Apostol Pablopa salüdun Dios Yaya acramarnï churamashga

1 captinmi. 2ॸNogam caychö criyicug


1ॸNogaPablo apostol cä, manam juc
runapa munayninwan waugentsiccunawan pagta caycar, cay
cachamanganpitatsu, sinöga quiquin cartata apatsiyämug Dios Yayaman

398
399 Ǿo̞kҽkґॷ1

mañacuyänayquipag entëru Galacia chasquiyangayquipita jucläyamanpa


provinciachö goricashga willacur yachatsicuyaptinga, ¡maygan
criyicugcunaman. runa captinpis Dios Yayam mana juc
3ॸTaytantsic Dios Yayawan Señor llaquiparnin imayyagpis castiganga!
Jesucristo cuyacuy 10ॸ¿Caywanga imatatan ashï?

yanapacuynincunatawan alli ¿Runacuna alläpa cushicurnin


päsacuynincunata gamcunaman aläbayämänantacu o Dios Yaya
churaycayällämutsun. 4ॸSeñor cushishga aläbamänantacu? O
Jesucristom llapan jutsantsiccunapita ¿Waquinga yarpäyan nogaga
librarnin perdonamänapag, quiquinpa runamajïcunallata mas cushitsinälläpag
cawayninta cruzchö wañunanpag imatapis rurangätacu? Si noga
entregacurgan. Cay munduchö runacunallawan alli cayta munarnin
jutsacunapitam libramashcantsic, aläbayämanallanta munaptïga, manam
Taytantsic Dios Yaya quiquinpa ni imanöpapis Señor Jesucristopa
voluntäninwan dispöningannö. 5ॸTsaymi servignin cämantsu.
payga alläpa cushicuypag imayyagpis
adorarnin alabashga caycutsun. Tsaynö Apostol Pablota Dios Yaya
callätsun. acrarnin gayangan
11ॸCayta canan musyayänayquitam
Señor Jesucristopa Alli munä cuyashga waugecuna y panicuna:
Willacuyninpitaga manam Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta
masga cantsu yachatsicurnin willacungätaga manam
6ॸNogaga manam crïyïragtsu Señor ni maygan runa inventangantsu.
Jesucristopa llaquipäcuyninwan Dios 12ॸManam ni maygan runapitatsu

Yaya acrayäshungayquita saslla chasquirnin yachacurgä, sinöga quiquin


dëjasquir, llutan mana alli Señor Jesucristom revelamarnï llapanta
yachatsicuycunaman aywayangayquita. entregamar regetsimashga.
7ॸRasumpacag salvaciunpag Señor 13ॸGamcunaga unaynam musyayanqui

Jesucristopa Alli Willacuyninpitaga israelmajïcunapa costumbrincunata


manam juc masga cantsu. Sinöga llutan cumplirnin, Señor Jesucristoman
mana alli yachatsicugcunanächi criyicugcunatawan Dios Yaya acrangan
salvaciunpag Señor Jesucristopa Alli runacunata magarnincuna jancat
Willacuyninta llutan jucläyapa willacur, ushacätsiyta munarnin gaticachangäta.
pantatsirnin mana allicunata 14ॸUnay Israel ayllücunapa

yarpaycätsiyäshunqui. 8ॸPero si costumbrincunawan


nogacunapita maygäpis o cielupita yachatsicuynincunata mana juc
shamushga juc angelpis, puntata pantaypa allish cumpliptïmi, cäsi llapan
yachatsicur willacuyangäpita pagtacag marcamajïcunapitapis mas
jucläyamanpa yachatsicurnin allish respetayämargan. 15ॸTsaynö
willacuptinga, ¡maygan runa captinpis caycaptïpis quiquin Dios Yayam,
Dios Yayam mana juc llaquiparnin mamäpa pachanpita manarag yuriptï
imayyagpis inƿernuchö castiganga! alläpa cuyamarnï acramar gayamargan.
9ॸPuntata willacur niyangagnöllam Tsaymi pay dispöningan tiempu
cananpis yapay niyag: Si pipis Señor chäramuptin, 16ॸTsurin Jesucristota
Jesucristopa Alli Willacuyninta revelaciunchö regescatsimaptin, pitapis
Ǿo̞kҽkґॷ1ٍॷ2 400

yachatsimänanpag manana tapurnin pusharcur. 2ॸDios Yaya revelamanganta


llapan mana Israelcag runacunata Señor cäsurmi Jerusalénman yapay cutirgä,
Jesucristopa Alli Willacuyninta Dios Yayaman mañacuyänanpag
willacunäpag aywargä. 17ॸTsaynöpam goricäyanganchö yachatsicug
nogapita mas puntacag apostolcunata autoridäcunawan parlarnin Dios Yaya
tapucugnincunapis, Jerusalénman revelamanganta musyanäpag. Tsaymi
witsargänatsu. Tsaypa rantinmi saslla Jerusalénchö yachatsicug
Arabia niyangan provinciaman apostolcunallawan goricasquirnin, mana
aywargä. Tsaypitanam Damasco judiucag runacunatapis Señor
marcamanpis cutimurgä. Jesucristopa Alli Willacuyninta
18ॸTsaypita quimsa wata yachatsicuycangäta willargä, llapan
päsasquiptinragmi Jerusalénpa yachatsicungä mana envänu cananpag.
witsarnin aywargä, apostol Pedrota 3ॸPero pagtä pushangä griego runa Tito

regenäpag. Tsay Jerusalénchömi caycaptinpis, manam cuerpunchö


Pedrowan pagta (15) chunca pitsa junag señalacunanpag obligarnin
cayargä. 19ॸTsaychöga manam ni mandayargantsu. 4ॸTsaychö goricashga
maygan puntacag apostolcunatapis cayangämanmi juc runacunapis
tarirgätsu, sinöga Señor Jesucristopa llullacurnin criyicug
waugen (Jacobo) Santiagollatam waugentsiccunatucur yaycamushga
ricargä. 20ॸQuiquin Dios Yayam imayca cayänag, Señor Jesucristoman rasumpa
testïgunö musyan, cay gellgamungä criyicurnin librina cangantsicpita,
rasumpacag captin mana llullacungäta. leycuna mandacunganta ruranapag
21ॸTsaypita mas gepatanam obligamänäraycu. 5ॸPero nogacunaga
Jerusalénpita yargosquir, Siria y Cilicia manam ni ichicllatapis äniyargätsu,
marcacunaman aywargä. 22ॸPero Judea paycunapa munaynincunata ruraytaga.
provinciachö goricaycurnin Señor Mas bienmi nogacunaga munayargä,
Jesucristoman ƿrmi criyicurnin Dios Yayapa rasumpacag salvaciunpag
mañacug waugecuna manam quiquipa Alli Willacuynin gamcunawan
persönätaga regeyämargantsu. imayyagpis cananpag.
23ॸPaycunaga caynö parlayangallantam 6ॸPero mas regeshgacag

wiyashga cayanag: “Puntata yachatsicugcunapis nogapagga iwallla


criyicuynintsicta ushacätsinanpag carmi, ni ichicllatapis willacungätaga
gaticacharnin ashimagnintsic Pablom, cambiayargantsu. Dios Yayaga llapan
cananga Señor Jesucristopa Alli runatapis cuyan, manam jananllapatsu,
Willacuyninta yachatsicurnin puriycan” sinöga shongon imanö cangantam
nir. 24ॸTsaynö nogapag musyasquirmi, regen. 7ॸTsaypa rantinmi paycunaga
Dios Yayata agradëcicurnin tantiyacusquiyargan, mana Israelcag
alabayargan. runacunata yachatsicunäpag Dios Yaya
cachamashga canganta, imayca apostol
Waquincag apostolcuna Pedrota Señor Jesucristopa Alli
Pablota chasquiyan Willacuyninta judiucunata willacurnin

2 yachatsicungannö. 8ॸQuiquin Dios


1ॸTsaypita chunca chuscu wata

pasasquiptinnam yapay Yayam apostol Pedroman poderninta


Jerusalénman witsarnin cutirgä, churargan, Señor Jesucristopa Alli
Bernabetawan yanapamagnï Titota Willacuyninta judiucunata
401 Ǿo̞kҽkґॷ2

willacunanpag yanapar. Tsaynöllam judiucunapis, mana israelcagcunapita


nogamanpis poderninta churamushga raquicäyargan. Mana judiucunam
mana Israelcag runacunata Señor shumag pagta caycäyanganpitam, tsay
Jesucristopa Alli Willacuyninta judiu runacunallawan alli cayta
willacunäpag. 9ॸTsaynö canganta munarnin, Dios Yayawan alli cawacuy
tantiyacusquirmi, Señor Jesucristopa caycanganta musyaycarpis
cuyacuy yanapacuyninta musyarnin alli raquicäyargan. Hasta Bernabepis Pedro
ƿrmi tsaracug respetashga Santiagowan tsaynö portacunganta ricaycurllam
Pedro y Juan nogatawan Bernabetapis mana israelcag criyicugcunapita janan
“Allitam ruraycäyanqui Dios Yayapa shongolla raquicasquirgan.
poderninwan” nir, felicitarnin 14ॸTsaynö rasumpa salvaciunpag Señor

saludayämargan. Tsaypitanam Jesucristopa Alli Willacuyninta mana


paycunaga quëdayargan judiucag shumag cumpliptinmi apostol Pedrota
runacunata yachatsicuyänanpag y llapan goricashga runacunapa
nogacunanam mana judiucagcunata puntanchö piñapar nirgä: “Si gam judiu
yachatsirnin willacuyänäpag caycarga ¿imanirtan judiucunapa llapan
aywayargä. 10ॸPaycunaga mana juc costumbrincunata mana cumplinquitsu?
gongayllapa faltapucug wactsacag Tsaynö mana cumpliycarga, ¿imanirtan
criyicugcunata yanapayänällapagmi mana judiucagcunata obliganqui,
yachatsiyämargan. Paycuna costumbrintsiccunata rurayänanpag?
niyämangannöllam nogaga unaypitapis Gamga musyanquim tsay llapan
tsaynö faltapucugcunataga mana juc costumbrintsiccunapita Señor Jesucristo
dëjaypa yanapaynincunata munaycargä. libramangantsicta. Tsaynö caycaptinga
¿imanirtan paycunatapis judiucunapa
Antioquia marcachö apostol costumbrincunata cumpliyänanpag
Pablo Pedrota piñapan obligaycanqui?
11ॸTsaypita Antioquia marcaman

apostol Pedrota aywanganchömi, Judiu y mana judiucarpis Señor


quiquinpa cäranchö defrente piñapargä Jesucristoman criyicurllam
mana allita ruraycagta ricarnin. salvacäshun
12ॸTsayga caynömi cargan: Santiago 15ॸ“Nogantsicga judiucunam cantsic

cachamungan runacuna manarag yuringantsicpita, manam juclä marca


chäyämuptinga mana israelcag forastërucunanö ‘llutanta rurag
criyicugcunawanmi apostol Pedro pagta jutsasapatsu’ cantsic. 16ॸTsaynö
micurnin cargan. Pero tsay caycaptinpis musyantsicmi,
judiucagcuna chärayämuptinmi sïga leynintsiccuna mandacungan
ichicpa ichicllapa raquicarnin costumbricunallata rurarpis, mana alli
munargannatsu paycunawan ruraglla imaypis cangantsicta. Tsaynö
juntawacayta. Santiago cachamungan cawarga manam ni imaypis
runacuna cuerpuncunachö señalacuyta salvacäshuntsu. Pero tsaynö
obligacuyaptinmi, judiucunapita cangantsicpa rantinmi Señor
mantsacurnin mana judiucagcunawan Jesucristollaman criyicurnin, Dios
pagta micuyta munargannatsu. Yayapa puntanchö jutsannag cashun.
13ॸTsaynö apostol Pedro janan shongolla Tsaymi niyag: Manam ni pipis Moiséspa
portacuptinnam waquincag leynincunallata cumplirga Dios
Ǿo̞kҽkґॷ2ٍॷ3 402

Yayapagga ni imaypis alli ruragtsu criyiscatsiyäshurgoyqui, atsca cuti


canga. Sinöga Tsurin Jesucristollaman gamcunawan caycar Señor Jesucristo
rasumpa ƿrmi criyicushgam sïga, Dios alläpa cuyamarnintsic cruzchö
Yayapis imayca mana jutsannagtanö wañunganta cläru entenditsiyarniqui
chasquimarnintsic salvamäshun. willaycäyaptig? 2ॸCayta
17ॸ“Si nogantsic Señor Jesucristoman contestayämänayquillatam munä:
criyicurnin Dios Yayapa puntanchö ¿Gamcunaga Espïritu Santota
jutsannag cayta munaycarpis, jutsa chasquiyashcanqui Moiséspa leynincuna
rurayllachö caycarga manam mandacungacunata cumplircu o Señor
nishwantsu: ‘Señor Jesucristom jutsata Jesucristopa Alli Willacuyninta
ruratsimantsic’ nirga. ¡Tsayga manam ni yachatsiyaptig rasumpa
imanöpagpis canmantsu! 18ॸSi unay criyicuyangayquipitacu? 3ॸ¿Alläpa upa
costumbrintsiccunata jancat ñututsignö mana wiyacugcu cayanqui? Espïritu
ushacätsishga caycarnin yapay rurarga, Santopa poderninwan allicunallata
quiquintsicmi culpayog jutsasapa rurarnin gallaycurcu, ¿cananga
caycantsic. 19ॸTsaymi nogaga leycunallata cumplirnin
leycunallapa mandacuyninwanga quiquiquicunapa munayllayquicunawan
imayca wañushganöna caycä, Dios salvacashga cayta munaycäyanqui?
Yayallapagna cawacunaraycu. 20ॸSeñor 4ॸ¿Tsaynö mana ni ima cananpagcu

Jesucristowan pagta cruzchö wañushga gamcunaga imaycatapis alläpa


carmi, nogaga manana quiquïga sufriyashcanqui? ¡Nogaga manam
cawänatsu; sinöga Señor yarpätsu tsaynö sufriyangayqui mana
Jesucristollanam nogachö caycan. servigpag cangantaga! 5ॸDios Yayaga
Tsaymi cananga cay patsachö cawacü Espïritu Santonta garayäshurniqui
Señor Jesucristollamanna rasumpa ƿrmi gamcunachö llapan milagrucunata
conƿacurnin, alläpa cuyamar quiquinpa rurashga, ¿leycuna mandacungata
cawayninwan rantï cruzchö cumpliyangayquipitacu o Señor
wañunganpita. 21ॸDios Yayapa cuyacuy Jesucristopa Alli Willacuyninta cäsurnin
yanapacuyninwan llapan rasumpa criyicuyangayquipitacu?
voluntänintaga manam ni imaypis
rechazätsu. Si pipis leycuna Abrahamga Dios Yayaman ƿrmi
mandacungan costumbricunallata criyicurmi, alli rurag runa cargan
cumplir salvacashga captinga, Señor 6ॸTsaynömi unay Abrahampagpis
Jesucristoga cruzchö wañunganpis Diospa Palabranchö nirgan:
manam ni imapag servinmannatsu “Abrahamtaga Dios Yayaman
cargan.” criyicuptinmi, imayca mana juc
jutsannagtanö chasquirgan.” 7ॸTsaymi
Señor Jesucristoman rasumpa musyayay Abraham
criyicungantsiccu o llapan criyicungannö pipis Señor
leycunacu salvamäshun Jesucristoman rasumpa ƿrmi criyicurga,

3
1ॸ¡Upa
mana wiyacug Galacia unay Abrahampa imayca
provinciachö runacuna! ¿Pitan wamrancunanömi cayan. 8ॸDiospa
gamcunata imayca brüjunö engañar Palabranchömi gellgashga cargan, mana

Gl 3.6 Gn 15.6.
403 Ǿo̞kҽkґॷ3

Israelcag runacunapis rasumpa condenashganö cruzchö nogantsicraycu


criyicuyanganpita Abrahamtanö wañurgan. Tsaypagmi Diospa Palabran
jutsannagta chasquinanpag. Tsaymi gellgashgachö nirgan: “Maygan runapis
Dios Yaya Alli Willacuyninta Abrahamta geruchö warcashga wañugcagmi, alläpa
nirgan: “Gam nogaman rasumpa ƿrmi mana alli rurag maldiciunar castigashga
criyicamungayquipitam, llapan canga” nir. 14ॸTsaynöga päsargan unay
naciuncunachö maytsicag runacunatapis Abrahamta Dios Yaya äningannö mana
bendiciunïwan salvashag.” 9ॸTsaymi Israelcag runacunata bendiciunninwan
rasumpa ƿrmi criyicurnin salvamänapagmi. Tsaymi Señor
cawacugcunataga, quiquin Dios Yaya Jesucristoman rasumpa ƿrmi criyicurga
chasquirnin llapan bendiciunninwan Espïritu Santontapis salvacashga
shumag cushicuyllachö imayyagpis canapag chasquishun quiquin Dios Yaya
catsinga, alläpa criyicug Abraham änimantsicnölla.
runata catsingannö.
10ॸMoisés gellgangan leycuna Llapan leycunacu o Dios Yaya
mandacungancunallata cumplirnin änicungancu mas alliga
cawag runacunaga, alläpa castigashgam 15ॸWaugecuna y panicuna, runacuna
cayanga. Tsaypagmi Diospa conträtuta rurayangan ejempluwan
Palabranchö gellgashga caycan: “Libru entenditsiyäshayqui: Juc runa pipagpis
mandacungan leycunata pipis mana testacungantaga manam ni pipis
cumplirninga, alläpa mana alli rurag llullacur yapayta ni ushacätsiyta
cayninwanmi mantsacaypag castigashga puedintsu, rasumpa quiquin
cayanga, libruchö gellgashga äningantaga. 16ॸTsaynöllam
caycangannö.” 11ॸRasumpacagtaga Dios Abrahamtapis Dios Yaya änirnin nirgan:
Yaya manam chasquingatsu, pipis “Shamug aylluyquichömi äningagta
quiquillanpita leycunata cumpliyta cumplishag” nir. Dios Yayaga manam
munagcagcunataga. Pero Diospa nirgantsu: “Llapan shamug
Palabran gellgashgachömi nirgan: aylluyquicunachömi cumplishag” nirtsu.
“Nogaman rasumpa criyicamug Sinöga caynöllam nirgan: “Jucllaylla
runacunallatam jutsannagtanö aylluyquichömi äningagta cumplishag”
chasquishag” nir. 12ॸPero Moiséspa nir. Tsay ayllunga japallan Señor
leynincunaga manam criyicurnin Jesucristollam. 17ॸTsaynö niyarniquim
salvacunapagtsu. Si tsay leycunallaman cayta willayayniquita munä: Abrahamta
rasumpa criyicurga, llapantam mana juc äninganpita chuscu pachac quimsa
pantarnin obligädu chunca wata päsasquiptinrag
cumpliyänayquillapagmi. Moiséstawan Dios Yaya leycunata
13ॸTsay leycunata mana cumpliyta gellgatsirgan. Pero tsay leyga quiquin
puedishgam maldiciunämarnintsic Dios Yaya Abrahamta äningantaga
alläpa castigamashwan cargan. Pero manam ushacätsirgantsu ni mana
mana castigamänapag välepagtsu churargan. 18ॸDios Yayam
libramarnintsicmi, Señor Jesucristo tsay alläpa cuyacuyninwan änirgan,
leycunawan imayca maldiciunar Abrahampa ayllun shamugpita juc

Gl 3.8 Gn 12.3. Gl 3.10 Dt 27.26. Gl 3.11 Hab 2.4. Gl 3.12 Lv 18.5.


Gl 3.13 Dt 21.33. Gl 3.16 Gn 12.7.
Ǿo̞kҽkґॷ3ٍॷ4 404

runalla llapan entëru munduchö imayca prësutanö catsimargantsic. Pero


runacunata salvananpag. Caytaga Dios cananmi sïga Señor Jesucristollamanna
Yaya Abrahamta änirgan manam rasumpa ƿrmi criyicurnin, tsay
Moiséspa leyninta cumplinanpagtsu, leycunapita libracashgana caycantsic.
sinöga quiquin alläpa cuyacurnin 24ॸMoisés gellgangan leycunaga

yanapacug cumplïdu cayninwanmi. shamurgan, Señor Jesucristo cay


19ॸTsaypunga ¿Imapagtan unay patsaman shamunganyag
leycuna mandacunganga cargan? Tsay yachatsimarnintsic Señor Jesucristoman
leycuna mandacunapagmi yapatsirgan, pushamänapag. Pero cananga Señor
llapan rurayangantawan mana alli Jesucristoman rasumpa ƿrmi criyicurmi
cayanganta musyayänanpag. Tsay llapan jutsantsicpita perdonashga
leycunataga Dios Yayam angelninwan cantsic, Dios Yayapa puntanchöpis
Moisésta willatsirgan. Tsaymi Moisésga mana jutsannagna cawacunapag.
Israel marca runacunata willargan 25ॸTsaymi cananga Señor

llapanta cumpliyänanpag, asta Jesucristollaman rasumpa ƿrmi


Abrahamta äningan ayllun Señor criyicurga, tsay leycuna pushamänataga
Jesucristo cay patsaman shamunganyag wanantsicnatsu.
israelcuna cumpliyänanpag. 20ॸJuc
amistatsicug runaga ishcag piñashga Dios Yayapa wamrancuna imanö
runacunawanmi parlarnin amistatsin. cawacuyangan
Pero quiquin Dios Yaya japallan 26ॸGamcunaga llapayquim Dios Yayapa
caycarmi, Señor Jesucristowan wamrancuna cayanqui, Señor
änicunganta cumplirnin llapan Jesucristollaman rasumpa ƿrmi
runacunata musyatsicurgan. criyicuyangayquipita. 27ॸSeñor
Jesucristollaman rasumpa ƿrmi
Tsay leycuna imapag cangan criyicurnin bautizacurga, imaycachöpis
21ॸSitsaynö caycaptinga ¿Moisés paywan pagta jutsannag
willacungan leycunaga Abrahamta Dios jucllayllanöllanam cawacuycäyanqui
Yaya äninganpa contrancu caycan? 28ॸCananga mananam Israel o mana

¡Manam tsayga tsaynötsu! Si tsay Israel, servicug o mana servicug, ollgo o


leycunalla salvamarnintsic warmipis cayanquinatsu. Gamcunaga
cawatsimashgaga Dios Yayapa Señor Jesucristowanmi llapayquipis
puntanchöpis jutsannag alli rurag jucllayllanöllana caycäyanqui. 29ॸSi
runacunam cashwan cargan, gamcuna Señor Jesucristowan
leycunallata cumplingantsicpita. 22ॸPero jucllayllanö cawacurga, Dios Yayaman
Diospa Palabranmi willamantsic, entëru alläpa criyicug Abrahampa aylluncuna
munduchö runacunapis imayca prësunö carmi, Dios Yaya änicungan erenciata
jutsancunachö cayanganta. Tsaynö chasquig eredërun cayanqui.

4
caycäyaptinmi Dios Yaya änicungan 1ॸJuc parlacuychöga, rïcu runapa

Señor Jesucristollaman rasumpa ƿrmi wamran pishillarag carga, taytanpa


criyicurnin cawacuyaptinmi, llapan llapan servignincunawan iwalllam
criyicugcunata cushishga salvarnin canga, aunqui tsay pishillarag wamra
chasquinga. taytanpa llapan imaycanwanpis
23ॸSeñor Jesucristo manarag cay eredërun caycarpis. 2ॸTsaypa rantinmi
patsaman shamuptinga, leycunam cuidarnin yachatsignin runacunapa
405 Ǿo̞kҽkґॷ4

mandädunchö cangan, taytan caycarga ¿imanirtan mana ni imapag


erencianta chasquinanpag cïtangan väleg mana alli costumbrincunaman
junagyag. 3ॸTsaynöllam nogantsicpis cay cutiyta munaycäyanqui? ¿Gamcunaga
patsachö imayca pishi mana ima tsay costumbricunapa esclävun caytacu
musyagnöllarag carga, cay mundupa yapay munayanqui? 10ॸ¡Gamcunaga
llapan costumbrincunachö juc esclävunö ƿestacunata, quilla cambiagcunata,
cawargantsic. 4ॸPero cïtangan tiempu wata cumplimugcunatam alläpa
chäramuptinmi quiquin Dios Yaya shumätsiyänayquipag alli prevenicurnin
Tsurin Jesucristota cay patsaman respetar caycäyanqui! 11ॸTsaymi
cachamurgan, Moiséspa leynincuna gamcunapag alläpa llaquicurnin
mandacunganchö yurishga warmipita yarpachacuycä, imaycanöpis
yurisquirnin, 5ॸleypa mandacuyninchö yachatsiyarniqui willayangag envänu
caycagcunata librananpag. Tsaynö canganta.
libramangantsicpitam Dios Yayapis
quiquinpa wamrantanö Apostol Pablo alläpa
chasquimarnintsic llapan yarpachacur gellgangan
bendiciunninta garamashcantsic. 12ॸCuyashga waugecuna y panicuna,
6ॸGamcunaga Dios Yayapa nogaga Israel runa caycarpis
wamrancunanam cayanqui. Tsaymi costumbrïcunata dëjasquirmi,
quiquin Dios Yaya Tsurin Jesucristopa marcayquicunachö gamcunawan
Espïritu Santonta shongontsicman jucllayllanö cargä. Tsaymi rugayag
cachamushga captinmi, imaypis gamcunapis llapan costumbricunata
mañacurnin parlatsimantsic: “¡Dios dëjasquir nogawan jucllayllanö
Taytallämi canqui!” nir. 7ॸTsaymi cayänayquipag. Tsaytaga niyag manam
cananga servicug esclävunatsu gamcuna chiquirnin piñatsiyämashga
cayanqui, sinöga Dios Yayapa legïtimu cayaptiquitsu. 13ॸMusyayangayquinöpis
wamrancunam caycäyanqui. Tsaynö alläpa geshyaycarmi, Señor Jesucristopa
Dios Yayapa rasumpa wamrancuna Alli Willacuyninta gamcunaman primera
cayangayquipitam, änimangantsic vez chätsimurgä. 14ॸTsaynö alläpa
erenciatapis rasumpa chasquiyanqui. geshyaycaptïpis manam ajayarnin
chiquiyämargayquitsu. Mas bienmi alläpa
Apostol Pablo alläpa yarpachacun cuyayämarnï Dios Yayapita shamushga
Galacia marcachö criyicugcunapag angeltanö y quiquin Señor Jesucristotanö
8ॸGamcunaga Dios Yayata manarag allish chasquiyämargayqui. 15ॸTsaynö
regermi, quiquillayquicunapa caycäyaptiquiga: ¿Imatan päsashga alläpa
costumbriquicunallawan mana cushishga cuyacug cayniquicunata?
rasumpacag dioscunata servirnin Nogaga musyämi, nogaraycuga
esclävun cayargayqui. 9ॸPero cananga ñawiquicunata jorgoyta puedirpis,
Dios Yayata regeyanquinam. Mejorga jorgosquirnin garayämänayquipag
niyäshayqui: Quiquin Dios Yayam canganta. 16ॸ¿Tsaynö canan cay
cuyayarniqui regernin rasumpacagllata niyangagpitacu,
acrayäshushcanqui. Tsaymi unaycag contrayquicuna ticrangäta
costumbriquicunatapis yarpaycäyanqui?
dëjayashcanquina Dios Yayapa 17ॸTsay imaycanö yanapayniquicunata

wamrancuna car. Tsaynö wamranna munarnin mana alli yachatsicugcunaga


Ǿo̞kҽkґॷ4 406

yaptallam shumag inquitayäshurniqui warmicunachö ejemplucunawan


caycätsiyäshunqui, paycunata cäsurnin willayarniquim entenditsiyag, Dios Yaya
nogapita raquicäyänayquillapag. Tsay ishcay conträtu ruranganta. Jucnin
mana alli runacunaga Alli Willacuy contratugam Sinaí jircachö rurashga
yachatsiyangagta gongasquirnin cargan. Tsay conträtugam obligargan
dëjasquir paycunallatana gatishga Moiséspa llapan leynincunata
puritsiyänayquitam munayan. 18ॸAllim cumpliyänanpag. Tsaymi iwalan
canman shumag alli Agarpita llapan miraynincuna esclävu
yarpayniquicunawan inquitanacur cayanganwan. 25ॸJuc tsunyag sitiu
cawacuyaptiquiga. Pero shumag Arabiachömi, Sinaí jirca cargan. Tsay
imaypis cawacuyanqui, ama Sinaí jircachömi Moisés Dios Yayapita
gamcunawan pagta caycaptillägä tsaynö leycunata chasquirgan. Tsay leycunatam
cawacuyanquitsu. 19ॸCuyay wamränö llapan israelcuna obligädu cumpliyänan
cuyashga waugecuna y panicuna, cargan. Tsaymi esclävu Agarga iwalan,
imayca geshyag warmi geshpicunanpag tsay Sinaí jircachö conträtuwan.
öran chäramuptin sufringannömi, yapay Tsaynöllam Jerusalénchö canan täcug
gamcunapag shongöpis nanaptinrag israelcunapis Agarpa wawan cuenta
alläpa sufriycä, shongoyquicunachö esclävu caycäyan llapan leycunata
imayca yurignö Señor Jesucristo cumplirnin. 26ॸPero janag patsa cieluchö
cawanganyag. 20ॸ¡Canan alläpam Jerusalénga libri mana servicug carmi,
munaycü puntayquicunachö quiquï nogantsicpa mamantsic. 27ॸDiospa
caycämuyta, jucläyamanpa shumag Palabranchömi gellgashga caycan:
parlapasquiyänagpag! ¡Gamcunapag “Alläpa cushishga cay mana
alläpa llaquicurnin yarpachacuywanmi wachacug gollog warmi,
ni imata niyänagpagpis musyätsu ni gamga manam ni imayca
yarpätsu! wachacushcanquitsu.
Alläpa gayaycacharrag cushicuy,
Agarpawan Sarapa ejempluncuna gamga manam ni imaypis nanacur
21ॸMoiséswillacungan leycunata geshyacushcanquitsu.
cumpliy munagcuna, cayta niyämay: Quiquillayqui täcug warmi, cananga
¿Imanirtan mana shumag mas maytsica wawayogmi
tantiyayanquitsu, Moisés gellgangan canqui,
leycunata mandacunganta? 22ॸ¿Acäsu ollgoyog casäda atsca wachacug
manacu gellgashga caycan, unay warmipitapis.”
Abrahampa ishcay tsurincuna 28ॸGamcunaga waugecuna y panicuna,

cayanganta juccag servignin warmichö Dios Yaya Abrahamta äningan legïtimu


y juccagnam quiquinpa legïtimu warminchö tsurin Isaac yuringannömi,
warminchö canganta? 23ॸTsay servignin Dios Yaya änicunga wamrancuna
warmichöcag tsurin yurirgan lluta cayanqui. 29ॸTsaymi tsay tiempuchöpis
wamranöllam. Pero legïtimu warmin Dios Yaya äningannö legïtimucag
Sarachöga tsurin yurirgan, mana Isaacta mana legïtimucag waugen alläpa
wachacug caycaptinmi Dios Yaya chiquirnin gaticachargan. Tsaynöllam
Abrahamta äninganpitam. 24ॸTsay ishcan cananpis Señor Jesucristoman criyicur

Gl 4.27 Is 54.1.
407 Ǿo̞kҽkґॷ4ٍॷ5

Espïritu Santopa poderninwan criyicurnin, Espïritu Santopa


cawacungantsicpita, leycunallata poderninwan Dios Yayapa puntanchöpis
cumpliy munagcuna alläpa jutsannag cawacunapag següracurnin
chiquimarnintsic gaticachämäshun. shuyaraycäyä. 6ॸSeñor Jesucristowan
30ॸPero Diospa Palabran gellgashgachö: jucllayllanö pagta cawacushgaga
“¿Imanirtan wätayniqui warmitaga manam ni imapagpis välentsu
wawantawan gargoy, tsay esclävu cuerpunchö señalacushga o mana
warmipa wawanga manam ni imaypis señalacushgapis. Nogantsictaga ünicu
eredërutsu canga, sinöga legïtimu välemantsic Señor Jesucristoman ƿrmi
warminpa wawanllam erenciantaga criyicurnin, jucnin jucninwanpis
rasumpa chasquinga” nirgan? 31ॸTsaymi cuyanacurnin yanapanacur allicunallata
waugecuna y panicuna, nogantsicga rurarnin shumag cawacungantsicllam.
manam esclävu warmipa wawantsu 7ॸGamcunaga alläpa allishmi Señor

cantsic, sinöga legïtimu warmipa Jesucristoman criyicur


wawanmi cantsic. aywaycäyargayqui. Pero cananga ¿pitan
engañayäshurgoyqui rasumpacagta
Señor Jesucristoman rasumpa ƿrmi manana cumplir criyicuyniquicunata
criyicurga librinam cawacuntsic dëjasquiyänayquipag? 8ॸManam acrarnin

5
1ॸSeñor Jesucristom gayayäshugniqui Dios Yayatsu
libramashcantsic, librina yachatsiyäshushcanqui rasumpacag
cawacunapag. Tsaymi alli ƿrmi criyicuyta dëjasquiyänayquipag.
tsaräcurnin shumag cawacur, amana 9ॸ“Ichiclla levadüram llapan mäsata

tsay leycunapa mandacuy pogoscatsimun.” (Tsay levadüranömi


costumbrincunamanga cutishunnatsu mana alli yachatsicuycunaga maytsicag
imayca juc esclävutanö yapay runata llutan mana allicunata
catsimänapag. ruracätsin.) 10ॸPero nogaga Señor
2ॸShumag alli wiyayämay. Noga Jesucristomanmi alläpa conƿacü,
Pablom niyag: Si israelcunapa gamcuna llutan mana alli
costumbrincunata gatirnin yachatsicuycunaman mana
cuerpuyquicunachö señalacuyaptiquiga, päsayänayquipag. Tsay mana allita
Señor Jesucristopis mananam ni imachö yachatsicuyninwan llutancunata
yanapayäshunquinatsu. 3ॸTsaymi yapay pantatsiyäshugniquitaga pi captinpis
niyag: Llapayquipis cuerpuyquicunachö quiquin Dios Yayam mana llaquiparnin
señalacushga carga, Moisés gellgangan mantsacaypag castiganga.
leycuna llapan mandacungantam 11ॸWaugecuna y panicuna, si rasumpa

obligädu mana juc pantarnin cuerpuncunachö señalacuyänanpag


cumpliyänayqui. 4ॸGamcunaga tsay willacurnin obligar yachatsicuycaptïga,
leycunallata cumplirnin salvacayta ¿imanirtan gaticachäyäman? Si tsaynö
ashirmi, Señor Jesucristopitaga rasumpa captinga, Señor Jesucristo
camantsacarnin, Dios Yayapa cuyacuy cruzchö wañur salvamangantsicta
yanapacuyninpitapis raquicashga yachatsicungäga manam pitapis
caycäyanqui. 5ॸPero nogacunam sïga piñatsinmantsu. 12ॸ¡Ojalä tsay runacuna
Señor Jesucristoman rasumpa ƿrmi cuerpuyquicunachö señalashga

Gl 4.30 Gn 21.10.
Ǿo̞kҽkґॷ5 408

cayänayquipag obligayäshurniqui alläpa Ollgowan warmipis llutan mana


gustarga, quiquincunarag capäcuyätsun! allicunata rurarnin puricuywan
tucuyläya melanaypag viciucunawan
Espïritu Santopa poderninwan macharnin lluta munanganta ruracar
imanö cawacuna cangan puricurnin, 20ॸïdolocunata
13ॸTsaynömi niyag waugecuna y adorayanganwan brüjucunawan
panicuna, imaycapitapis librina tucuyläya suerticunata gatitsicuyan.
cayänayquipag Dios Yaya acrashga Tsaynöllam chiquinacuyan, imapagpis
cayäshuptiqui. Pero nogaga manam piñanacurnin maganacur codiciösu
niyag: Libri cawacurnin cuerpuyquicuna chiquicug alläpa rabiashga ambiciösu
mana allicuna munanganllata cayan. Paycunaga imatapis
rurayänayquipagtsu, sinöga quiquillancunapag munarmi,
yanapanacur jucnin jucninwanpis, runacunatapis piñanacatsirnin
shumag cuyanacur alli gayaycachätsir ishcay quimsaman
cawacuyänayquipagmi. 14ॸMoisés raquicätsiyan. 21ॸImaycachöpis
gellgangan llapan leyga juc envidiösu, macharnin alli upyag,
palabrachönöllam nimantsic: ollgocunapis warmicunapis jucnin
“Runamajiquita cuyanqui, quiquiquipa jucninwan lluta mana allicunata
cuerpuyquita cuyacungayquinölla.” ruracarmi tsaynö alläpa
15ॸPero si quiquiquicuna pura melanaypagcunata ruracar puricuyan.
caninacurnin, jagchinacur sïgirga, Tsaymi puntata willayangagnömi
quiquiquicuna purallam raquicarnin cananpis yapay alvertiyag, si tsaynö
jancat ushacätsinacuyanqui. cawagcunaga manam ni imaypis Dios
16ॸTsaymi niyag: Espïritu Santopa Yayapa Mandacuy Reynonman
munaynin poderllanwan cawacurnin, yaycuyangatsu.
amana ashiyaytsu jutsa ruratsicug 22ॸTsaycunapa rantinmi, Espïritu Santo

cuerpuyquicuna mana allicunata mandacunganta ruragcunaga caynö


munanganllataga. 17ॸRunacunapa mana cawacuyan: Runamajincunawan
alli munayninwan ruraynincunaga cuyanacur, cushishgalla alli päsacuychö
Espïritu Santopa contranmi. Tsaynöllam cawacur, pacienciacurnin llaquipänacur,
Espïritu Santopis runacunapa mana alli imaycachöpis alli generöso cayninwan
munayninwan ruraynincunapa contran. cumplïdu cabal runacuna. 23ॸTsaynöllam
Espïritu Santopa munayninwan umilde gollmi shongoyog
runacunapa mana alli munaynincunam caynincunawan cuerpuncunatapis
chiquinacurmi contra cayan. Tsaynö controlacuyta yachayan. Tsaymi tsaynö
chiquinacur cayaptinmi alli ruraycunapa contranga ni ima leypis
quiquillayquicunapitaga ni imatapis condenantsu. 24ॸSeñor Jesucristoman
rurayta puediyanquitsu. 18ॸPero Espïritu rasumpa criyicugcunataga, quiquin
Santo munangannölla gamcunata Señor Jesucristom imayca cruzman
yanapayäshuptiquiga, mananam clävagnö cuerpuntsicpa llapan mana alli
leycunapa esclävunnatsu cayanqui. munaynincunatawan jutsa ruratsicug
19ॸRunacunapa llapan mana alli yarpaynintsicta jancat ushacätsishga.
ruraynincuna jutsaga fäcil ricaypagmi: 25ॸSi Espïritu Santo nogantsicta

Gl 5.14 Lv 19.18.
409 Ǿo̞kҽkґॷ5ٍॷ6

cawaycätsimashgaga, poderninwan goringa. 8ॸSi pipis quiquinpa


yanapamashga pay munangannölla munayllanwan mana allicunallata
shumag cawacushun. rurarnin mururga, tsaynö mana alli
26ॸAma quiquillantsicga imaycachöpis murungannöllam wagarnin
aläbacurnin allishtucushuntsu ni mantsacaypag inƿernuchö ushacaytam
quiquintsic pura envidiösu cosechanga. Pero pipis Espïritu Santo
chiquinacurga cawashuntsu. mandacunganta cäsucurnin cawacurga,
imayca shumag allish cosëchata
Jucnin jucninwan yanapanacurnin gorignömi, Dios Yayapa glorianchö
shumag cawacushun mana ushacag cushicuy cawayta

6 chasquinga. 9ॸAma ni imaypis geläcur


1ॸWaugecuna y panicuna, si maygan

criyicugmajiquicunapis jutsaman ajayäshuntsu, allicagcunallata rurarnin


ishquishgata ricarga, shumag cawacuytaga. Tsaynö mana ajayaypa
palabrayquicunallawan runamajintsicta yanapar shumag
tantiyacunanpag plëtuyanqui cawacurga, tiempum chämungan
yapaychöga tsay jutsaman manana örachömi cosëchata gorignö mana
ishquinanpag. Pero cuidädu cayanqui, ushacag cawacuyta chasquishun.
tsay jutsa rurangantag gamcunatapis 10ॸTsaymi imapis puedingantsic öraga

tentayäshunquiman. 2ॸLlapayquipis imaycallawanpis llapan runamajintsicta


jucnin jucninwanpis llaquipänacur yanapashun. Tsaypitapis masga llapan
imallachöpis shumag yanapanacur criyicugmajintsiccunata yanapaycushun.
cuyanacur cawacuyanqui. Tsaynö
Apostol Pablo plëtucuyninwan alli
shumag cawacurga Señor Jesucristo
alverticurnin despedicungan
cuyanacurnin cawacunapag
yachatsimangantsic mandamientuntam 11ॸ¡Canan ricäyay quiquïpa letrawan y
cumpliycäyanqui. maquïwan, jatusag letracunawan
3ॸSi pipis imapis mana caycar alläpa gellgamungäta!
allishtucurnin aläbacurga, quiquillanmi 12ॸTsay mana alli yachatsicugcunaga

llullatsicurnin engañacuycan. 4ॸMas bien runacunallawan alli cayta munarmi,


cada ünu allita o mana allita yachatsiyäshunqui cuerpuyquicunachö
ruraycanganta shumag tantiyacutsun. Si señalacushga cayänayquipag.
imatapis allillata rurashga carga, ama Paycunaga judiumajincuna chiquirnin
jucpa ruraynincunawanga ricaparnin gaticachäyänanta mantsacurmi, Señor
iwalatsingatsu. 5ॸTsaymi cada ünu Jesucristo nogantsicraycu cruzchö
imaycachöpis yarpachacurnin wañungantaga yachatsicurnin
quiquincunapag responsable willacuyantsu. 13ॸTsaycunaga
cayänanpag. cuerpuncunachö señalacushga
6ॸSi pipis Diospa Palabranta caycarpis, manam Moisés gellgangan
yachatsiyäshuptiquiga, tsay ley mandacungantaga ni waquillantapis
yachatsishugniquita cumpliyantsu. Pero gamcunataga
imaycallayquiwanpis yanapaycunqui. señalacushga cayänayquipag mandarmi
7ॸAma quiquillayquicuna obligayäshunqui. Tsaynö
engañacuyaytsu: Dios Yayataga manam señalacusquiyaptiquiga, alläpa
ni pipis burlacuntsu. Tsaymi cada ünu cushishga mandäduncunata cäsurnin
imatapis murunganta cosecharnin rurayangayquipita aläbacur orgullöso
Ǿo̞kҽkґॷ6 410

cayänanpag. 14ॸPero nogaga manam ni churaycamutsun, Señor Jesucristopa


imapitapis quiquilläpagga aläbacütsu, mandacuyninta cumplirnin shumag
sinöga Señor Jesucristo cruzchö cawacugcunaman. Tsaynölla
wañurnin jutsantsicpita churaycallämutsun Dios Yayaman
salvamangantsicllatam alläpa cushicü. rasumpa ƿrmi criyicug Israel
Tsaymi cananga Señor Jesucristo marcamanpis.
cruzchö wañunganpita, cay munduchö 17ॸTsaymi cananga, amana ni pipis

llapan imayca mana alli ruraycunapis nogapag mana allicunata parlarnin


nogapagga jancat ushacashga captin, rimamätsunnatsu. Cay quiquïpa
nogapis imayca cruzchö wañushganö cuerpüchö siracunam musyatsicun
caycä cay mana alli ruratsicug Señor Jesucristopag willacungäpita
mundupag. 15ॸManam ni imapagpis chiquignin runacuna alli astarnin
välentsu cuerpuntsicchö señalacushga o magayämangan.
mana señalacushga cangantsicpis. 18ॸCuyashga waugecuna y panicuna,

Imallam välenga jucläya gollmi shongo Señor Jesucristopa alläpa llaquipäcur


runaman ticrarnin, shumag alli cuyacuy yanapacuyninwan, llapan
cawacungantsiclla. 16ॸTsaynö bendiciunnin gamcunapa
cawacuyangayquipita quiquin Dios almayquicunawan shongoyquicunachö
Yaya alli päsacuynintawan llaquipäcuy caycullatsun.
yanapacuyninta gamcunaman Tsaynö caycullätsun.
EFESIOS
Apostol Pablo Efeso Marcachö
Criyicugcunaman Carta Apatsingan

Efeso marcaga Asia provinciapa capitalninmi cargan. Lamar cuchunchö jatun


marca captinmi, maytsaypitapis runacuna büquincunawan negociuta ranticugnin
aparnin, imaycata rantipacuyagpis. Tsay Efeso marcamanmi apostol Pablo chargan,
Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta willacunanpag. Apostol Pablo willacuptin
runacuna cushishga chasquiyaptinmi, tsay Efeso marcachö Pablo ishcay wata
täcurgan Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta yachatsicurnin. Tsaycuna llapanpag
masta musyanayquipag liyinqui Hechos capítulo 19.
Cay cartachömi apostol Pablo Efesochö criyicugcunata musyatsirgan, Dios Yaya
alläpa cuyapäcug cangantawan jutsantsicpita perdonacug cangantapis
(capítulo 1-3). Tsaynöllam willacurgan, Dios Yaya munangannölla shumag
cawacuyänanpag (capítulo 4-6).

Señor Jesucristowan jucllayllanö


Apostol Pablopa saludacuynin canapag, janag patsa cielupita tucuyläya

1
1ॸNoga Pablom Dios Yayapa bendiciunninwan bendicimashcantsic.
voluntäninwan Señor Jesucristopa 4ॸQuiquin Dios Yayam cay patsatapis

apostolnin car, cay cartata gellgamü, [Efeso manarag camarnin acramashcantsic,


marcachö] Dios Yaya acrangan jutsannag quiquinpa puntanchö alli rurag runanö
cumplïdu runacunaman y Señor Jesucristota jutsannag cawanapag. Alläpa
chasquirnin criyicugcunamanpis. 2ॸTaytantsic cuyamarnintsicmi, 5ॸDios Yayaga
Dios Yayawan Señor Jesucristo cuyacur unaypitana quiquin munarmi, cushicuy
llaquipäcuy yanapacuynincunawan, llapan voluntäninwan dispönishga cargan,
bendiciunnincunata gamcunaman imayca wamrancunatanölla rasumpa
cachaycamutsun, alli päsacuychö chasquimänapag Señor Jesucristo
cawacuyänayquipag. nogantsicraycu cruzchö wañunganpita.
6ॸTsaymi Dios Yayata alabashun alläpa
Señor Jesucristopitam llapan cushicuypag yanapacuyninta, generöso
imayca bendiciunta cayninwan cuyay Tsurin Señor
chasquishcantsic Jesucristoman criyicungantsicraycu
3ॸLlapantsic alabaycushun Señor garamangantsicpita. 7ॸPayga alläpa
Jesucristopa Taytan Dios Yayata. Paymi cuyacuy yanapacuyninwanmi llapan

411
ƄǗƄґʊϘґॷ1 412

jutsantsiccunapita perdonar garantiatanö Espïritu Santota


salvamashcantsic, japallan cuyay Tsurin nogantsicman cachamushga, paywan
Jesucristo cruzchö wañurnin pagta janag patsa cieluchöpis mana
yawarninta jichanganpita. 8ॸQuiquin ushacag cawaychö cawanapag. Tsay
Dios Yayam Tsurin Jesucristowan alläpa mana ushacag caway erenciantaga
generöso cayninwan rasumpa llapan entregamäshun, payllapana canapag
cuyacug yachay poderninta jancat acrarnin llapan mana alli jutsancunapita
garamashcantsic. 9ॸDios Yayaga salvamarnintsicmi. Tsaynö alläpa
cushishgam regetsir cuyacug poderöso cayninwan
entenditsimashcantsic, quiquin salvamangantsicpita, llapantsic
yarpangantanölla imaycatapis cushishga alabarnin adorashun.
ruranapag. Payga unaypitanam
yarpargan, japallan Tsurin Apostol Pablo Dios Yayata
Jesucristowan llapanta musyatsicur agradëcicurnin mañacun llapan
entenditsimänapag. 10ॸTsaymi cay llapan criyicugcunapag
yarpangancunata mana juc pantar 15ॸTsaynöpam nogaga quiquïpa
cumplishga, dispöningan junag partïpita, Señor Jesucristoman rasumpa
chäramuptin janag patsa cieluchö criyicurnin criyicugmajiquicunawan
caycagcunatawan cay patsachö cuyanacurnin shumag
caycagcunatapis gorisquiptin juc päsacuyangayquita musyasquir,
shongonölla shumag cuyanacur 16ॸimaypis cada junag mañacurnin Dios

imaycatapis entendinacurnin, Señor Yayata alläpa cushishga agradëcicuyta


Jesucristopa Mandacuy Reynonchö dëjashcätsu, gamcuna tsaynö shumag
llapan cayanga. cawacuycäyangayquita yarpar.
11ॸSeñor Jesucristoman rasumpa ƿrmi 17ॸTsaynöllam mañacuycä Señor

criyicungantsicpitam, rasumpacag Jesucristopa Taytan Dios Yaya poderöso


erenciantsicta chasquinapag cayninwan Espïritu Santonpa
acramashcantsic. Tsaynö cananpagmi podernintawan llapan yachayninta
unaypitana dispönishga cargan, cay gamcunaman churaycamunanpag.
munduta camagnin poderöso Dios Yaya Tsaynöga Espïritu Santonwan
quiquinpa voluntäninwan. 12ॸTsaynö revelayäshurniqui regeycatsiyäshunqui,
llapantam puntapitana dispönishga cada vez mas payta regernin rasumpa
cargan, nogantsicpis conƿacurnin Señor alli rurag canganta
Jesucristoman rasumpa ƿrmi criyicur musyayänayquipagmi. 18ॸTsaynöllam
alläpa cushicuypag poderöso glorianchö mañacuycä gamcunapa
alabanapag. 13ॸTsaymi gamcunatapis yarpayniquicunata imayca juc actsi
Dios Yaya salvayäshunayquipag actsignö, shumag entenditsiyäshuptiqui
rasumpacag Alli Willacuyninta Dios Yayaman criyicugcuna imata
wiyarnin, Señor Jesucristoman shuyangantsictapis, rasumpa entendir
criyicuyargayqui. Pero tsaynöpam musyayänayquipag. Tsaynöga mañacü
cananga Señor Jesucristowan poderöso cayninwan rasumpa ƿrmi
jucllayllanöna shumag cawacur, criyicug jutsannagcunatawan pagta
Espïritu Santo äniyäshungayquita catsimarnintsic, imayca juc alläpa
chasquiyashcanqui imayca juc sëlluwan chaniyog cushicuy erencia
sëllugnö. 14ॸDios Yayam imayca juc änimangantsicta garamänapag canganta
413 ƄǗƄґʊϘґॷ1ٍॷ2

musyayänayquipagmi, 19ॸimanö alläpa yarpaynintsicwan munayllantsicta


jatun mana ushacag podernin canganta. rurarnin. Tsaymi nogantsicpis alläpa
Tsaymi llapantsic payman mantsacaypag castïguta chasquishwan
criyicushgaga, poderninpis nogantsicchö cargan, llapan jutsasapacunawan pagta.
caycan. Paypa poderninga quiquin 4ॸPero Dios Yayaga alläpa cuyacur

llapan poderninwan callpanta ricätsir llaquipäcug cayninwanmi cuyamarnintsic,


musyatsiyäshunayquipag mañacuycä. 5ॸjuc mushog cawayta Señor Jesucristowan
20ॸTsay poderninllam Señor Jesucristota garamashcantsic, imayca wañushganö
wañuscatsiyaptin cawascatsimur, jutsacunata rurarnin caycashgapis. ¡Dios
cieluchö quiquinpa derëchucag Yayaga alläpa cuyacug poderöso
lädunman jamatsirgan, 21ॸcay patsachö cayninwanmi gamcunata
llapan mas mandacugcunanapitapis mas salvayäshushcanqui! 6ॸDios Yayaga
jancat mandacug cananpag. Tsaynöpam cuyamarnintsicmi, tsurin Jesucristotawan
cay patsachöwan janag patsa cawascatsimarnintsic, janag patsa
cieluchöpis, canan tiempuchöwan cieluman paytawan pagta
shamug tiempuchöpis, pay japallanna jamatsimashcantsic. 7ॸTsaycuna llapantam
rasumpa poderöso mandacug canga. rurargan, imayca mana ni imay ushacag
22ॸQuiquin Dios Yayam llapan alläpa llaquipäcur cuyacug canganta
imaycatapis Señor Jesucristopa glorianchö imayyagpis musyatsimänapag.
mandacuyninman churashga. Tsaymi llapan bendiciunnintawan Señor
Tsaynöpam llapan criyicugcunapa Jesucristota cay patsaman salvamänapag
umannö cananpag, Señor Jesucristota cachamurgan. 8ॸGamcunaga Dios Yayapa
imayca chaquin gopinmannö churashga. cuyacuy yanapacuyninwanmi
23ॸLlapantsic rasumpa criyicurmi Señor salvacashgana cayanqui, Señor
Jesucristopa japallan cuerpunnö Jesucristoman rasumpa ƿrmi
cawantsic. Tsaymi Señor Jesucristoga criyicuyangayquipita. Tsaynö
llapan criyicugcunachöwan llapan salvacashgaga cayanqui, quiquin Dios
imaycachöpis caycan. Yaya cuyayashurniqui munayllanpita
garayäshungayquipitam, manam
Dios Yaya alläpa cuyamarnintsic quiquiquicunapa munayllayquicunapitatsu.
Señor Jesucristowan 9ॸTsay salvaciunga shamushga manam juc
salvamangantsic runa imaytapis allita ruranganpitatsu.

2
1ॸPuntataunay tiempuchöga imayca Tsaynöpam ni pipis quiquïpa
wañushganömi cayargayqui, munayllanpita: “Nogaga allishmi cawacü”
tucuyläya mana allicunata rurarnin nir, aläbacunanpag. 10ॸQuiquin Dios Yayam
jutsasapa. 2ॸGamcunaga cay munduchö Señor Jesucristowan jucllayllatanö
mana alli yachatsicuycunapa camamashcantsic rasumpa conƿacurnin
poderninwanmi jutsacunata rurar imaypis allicunallata rurar, pay
cawayargayqui. Tsaynöllam Satanaspis camamangantsic öra dispönir
manacagcunata mandayäshurniqui, jutsa munangannölla cawacunapag.
ruraycunata mas yarpätsiyarniqui Dios
Señor Jesucristowan jucllayllanö
Yayata manana cäsuyänayquipag
cawacungantsic
catsiyäshurgayqui. 3ॸUnayga llapantsicpis
mana alli ruragcunawan pagtam 11ॸTsaymicananga yarpäyay mana
cawargantsic, quiquintsicpa judiucagcuna yuriyangayquipita imanö
ƄǗƄґʊϘґॷ2 414

cayangayquita. Gamcunaga manam llapantsicpis, juc castanölla cushishga


judiu castatsu cayashcanqui. Tsay cuyanacurnin alli päsacuychö
judiucuna cuerpuncunachö cawacushun. 16ॸSeñor Jesucristoga
señalacuyanganga, quiquincunapa cruzchö wañurmi, ishcay marcacuna
maquincunallawan rurashga carmi piñanacurnin chiquinacur caycäyaptin,
niyan: “Rasumpa señalashga runam ishcan marcata tallushga Dios Yayawan
cantsic” nir. Pero gamcunatanam alli päsacuychö shumag
niyäshunqui: “Mana señalashga cawacuyänanpag. Tsaynö
runacuna” nir. 12ॸYarpäyay tsaynö chiquinacurnin contra mana
niyäshungayqui witsayga manarag witipänacur cayangantam, cruzchö
Señor Jesucristowan cawarmi, Israel wañurnin jancat ushacätsishga
runacunapita raquicashga forastërunö jucllayllanö amistashga cayänanpag.
cayargayqui, Dios Yaya alli cawacuyta 17ॸSeñor Jesucristo cay patsaman

äniyäshungayquita cumplinanpagcagta shamurmi, shumag alli päsacuychö


mana musyarnin. Gamcunaga cawacuyänayquipag willacurnin
imaycapag yarpachacurmi, mana ni yachatsicurgan. Tsaynöllam alli
imata shuyararnin mana Diosninnag cay päsacuyta yachatsicur willacurgan, juclä
patsachö cawacuyargayqui. 13ॸPero caru marcacunachö mana
cananga Señor Jesucristowanmi pagta judiucagcunatawan cercachöcag
cawacuycäyanqui, puntata raquicashga judiucunatapis. 18ॸSeñor Jesucristoman
imayca caruchönö cayangayquipita. rasumpa ƿrmi criyicurllam japallan
Señor Jesucristo cruzchö yawarninta Espïritu Santonwan quiquin Dios
jichar wañunganpitam, quiquin Dios Yayamanpis chayta puedishun.
Yaya gamcunataga payman 19ॸTsaymi cananga juclä marcapita mana

wititsiyäshushcanqui pagtan shumag regeshga forastërunatsu cayanqui,


cawacuyänayquipag. 14ॸSeñor sinöga mana jutsannag
Jesucristom nogantsicpa cushicuy alli criyicugmajiquicunapa aylluncunanö
päsacuynintsicga. Paymi ishcan carmi, quiquin Dios Yayapa juc japallan
naciunchö judiu y mana mushog marcan cayanqui. 20ॸGamcunaga
judiucagcunatapis jucllayllaman imayca juc wajinömi cayanqui, juc alli
ticratsishga. Imayca juc pergawan cimientuwan Señor Jesucristopa unay
camantsashganö chiquinacurnin mana willacug profëtacunawan
witipänacur cayangayquipitam Señor apostolnincuna willacurnin patsätsishga
Jesucristo jancat pergata juchutsignö cayäshuptiqui. Tsay alli cimientu
amistatsiyäshuscanqui. 15ॸSeñor rurashgachö maestru rumiga quiquin
Jesucristoga quiquinpa Señor Jesucristom mas allish fuertita
wañuyninwanmi, leycunapa catsiyäshunqui. 21ॸSeñor Jesucristo alli
mandacungan costumbrincunata cimientu ruminö captinmi, payman
rurarnin mana witipänacur criyicurnin imayca juc jatun wajita
cayangayquita ushacätsishga. Tsaynöga segurarnin shäritsishganö caycäyanqui.
rurargan, Israel y mana Israelcag Tsaymi Señor Jesucristo gamcunachö
marcacunapita runacunatapis juc captin, imayca Dios Yayapa juc jatun
mushog marcatanölla quiquin Señor santo templunnö cayanqui.
Jesucristollawan pagta cawacunapagmi. 22ॸTsaynöllam Señor Jesucristoman

Tsaynö ruranganpitam cananga rasumpa ƿrmi criyicurnin, imayca


415 ƄǗƄґʊϘґॷ2ٍॷ3

jucllaylla perga tsarangannö pagta erenciata iwal chasquiyanga. Tsaymi


tsarätsinacur Dios Yayapa täcungan alli llapan judiu y mana judiucagcunapis juc
wajinnö cayanqui. Gamcunapa cuerpunölla cayan, quiquin Dios Yaya
shongoyquicunachöpis Espïritu Señor Jesucristota änicurnin
Santonraycum, quiquin Dios Yaya cachamungan junagpita.
täcun. 7ॸNogaga manam Dios Yayata

servirnin Alli Willacuyninta


Señor Jesucristopa Alli yachatsicunäpag merëcirgätsu. Tsaynö
Willacuyninta apostol Pablo mana mana merëciycaptïpis quiquin Dios
judiucagcunata willacungan Yayam alläpa cuyamarnï yanapamar,

3
1ॸSeñor Jesucristopa servignin Espïritu Santonpa poderninwan
caynïwan Alli Willacuyninta yachatsicurnin willacunäpag
willacungäpitam noga Pablo carcelchö churamashga. 8ॸNogagam Dios Yayaman
gaycuraycä. Tsaymi llapayqui mana llapan criyicugcunapitapis mas mënoslla
judiucagcunapa bienniquicunaraycu cä. Pero tsaynö caycaptïpis quiquin Dios
Dios Yayaman imaypis mañacuycä. Yaya cuyamar yanapamarmi cay Alli
2ॸGamcunaga musyayanquim Dios Yaya Willacuyninta encargamashga, mana
alläpa llaquipäcuy yanapacuyninwan, judiucagcunatapis Señor Jesucristopa
bienniquicuna willacur imaycatapis imayca pacaragnö llapan
allillata ruranäpag encargamarnï bendiciunninwan Alli Willacuyninta
cachamanganta. 3ॸDios Yayaga willacunäpag. 9ॸLlapan imaycatawan cay
revelamarnïmi ricätsimashga, imayca munduta camag Dios Yayam
pacayllapanö llapan encargamashga unaypitana quiquinchö
rasumpacagcunallata willacunäpag. pacaraycagnö caycag Alli Willacuyninta
Tsaynö rasumpa musyatsimashga willacur llapan runacunata mas cläru
captinmi, puntatana ichicllatapis musyatsicunäpag. 10ॸTsaynöga cargan
gellgamurnin willayargag. 4ॸCay cartata maytsaychö payman rasumpa llapan
shumag liyirmi tantiyacuyanqui, Señor criyicugcunata salvanganta, cieluchö
Jesucristopa imayca pacaragnö poderyog angelcunatawan waquincag
revelaciun yachatsicuyninta entendir mandacug autoridäcunatapis
rasumpa musyangäta. 5ॸCay musyatsinanpagmi. Tsaynöpam
pacaraycagnö revelaciun llapanpis musyayanga Dios Yayapa
yachatsicuynintaga manam ni imaypis, tucuyläya yachaynin canganta. 11ॸDios
puntacag runacunataga musyatsir Yayam caycunataga rurashga,
willashgatsu ni yachatsishgatsu cargan. unaypitana imayyagpis quiquin
Pero cananmi sïga willacug dispöningannölla. Tsaynö dispönishgana
profëtancunatawan apostolnincunata cayninwan Señor Jesucristota cay
Espïritu Santopa revelarnin llapanta patsaman cachamurmi änimangantsicta
entenditsir musyatsicunga. 6ॸTsay cumplirgan. 12ॸCananga Señor
imayca pacaraycagnö yachatsicuyga Jesucristochö llapan libertänintsic
caynömi cargan: Señor Jesucristo cay caycaptinga ni imapita mana
patsaman shamurnin salvaciunpag Alli mantsacurnin Dios Yayaman mas
Willacuyninta yachatsicunganpitam, witishun, rasumpa criyicuynintsicwan
cananga judiu y mana judiucagcunapis, conƿacurnin. 13ॸTsaymi rugayag noga
Dios Yayapa llapan bendiciunni caynö sufrir cangäpita mana
ƄǗƄґʊϘґॷ3ٍॷ4 416

desanimacuyänayquipag. Caynö imayca imanö nogantsicchö quiquin Dios Yaya


mana allicunatapis gamcunaraycu allicunata ruraycanganta. 21ॸAlläpa
sufriycangäta ricar, Señor Jesucristoman cushicuywan alabayätsun, criyicugcuna
mas ƿrmi criyicurnin shumag cushishga Dios Yayaman mañacuyänanpag
cawacuyay. goricäyanganchöwan Señor
Jesucristoman ƿrmi criyicugcunapis.
Señor Jesucristopa alläpa Imaypis ni imay mana ushacag
cuyamangantsic poderöso cayninwan imayyagpis
14ॸTsaynö canganpitam Taytantsic Dios alabashga catsun. Tsaynö caycullätsun.
Yayapa puntanman gongorpacü.
15ॸPaypa shutintam chasquishcantsic Señor Jesucristopa Espïritu
llapanwan juc ayllüllana cawacunäpag, Santonwan jucllayllanö
cay patsachö y janag patsachö caycag cawacungantsic

4
llapan criyicugcunawanpis. 1ॸTsaynö canganpita Señor
16ॸTsaynöllam mañacuycä Dios Yayapa Jesucristoraycu canan prësu
poderninwan Espïritu Santopita tucuylä gaycuraycarmi rugaycuyag, cada junag
bendiciunnincuna shamugta, allicunallata rurarnin quiquin Dios Yaya
shongoyquicunamanwan acrangan runacunanö, shumag
almayquicunaman chasquir ƿrmi portacurnin cawacuyänayquipag.
tsaracurnin mas animacur 2ॸUmilde pacienciöso cuyapäcurnin,

cawacuyänayquipag. 17ॸTsaynö rasumpa llaquipäcur llapan


ƿrmi criyicuyangayquipita, imayca runamajiquicunawanpis cuyanacurnin
jucllayllanö quiquin Señor Jesucristopis shumag cawacuyanqui. 3ॸImaycanöpis
gamcunachö cawananpag. Tsaymi Espïritu Santopa yanapacuyninwan
gamcunapag Dios Yayata mañacuycä llapayqui juc shongonölla shumag
cuyanacuyniquicunachö mas ƿrmi cuyanacurnin cawacuyanqui. Tsaynö
tsaräcurnin, imayca alli jawayog jucnin jucninwanpis cawacur shumag
jachanö car, 18ॸgamcunaga jutsannag alli päsacuychö cawayta imaypis
llapan criyicugcunawan tïrayanqui. 4ॸLlapayquipis juc
tantiyayänayquipag, imanö jatun, cuerpuwan juc shongollam cayanqui.
anchu, largo, ruri y altu Señor Tsaynöllam jucllaylla Espïritu Santopis.
Jesucristopa cuyacuyninwan Quiquin Dios Yayam acramarnintsic
llaquipäcuynin canganta. 19ॸTsay alläpa gayamashcantsic, janag patsa
jatun cuyacuynintaga manam glorianchö imayyagpis mana ushacag
llapantaga ni imanö musyarnin cawayta shuyaränapag. 5ॸTsaynöllam juc
regentsictsu, alläpa mas allish captin. Señorlla canpis y juc rasumpa
Tsaynö cuyanacurnin cawacurga criyicuywan juc Señor Jesucristopa
llapayquipis Dios Yayapa shutinchö juc japallan bautizmupis.
poderninwanmi junta cayanqui. 6ॸJuc japallanmi llapan imaycapapis
20ॸCananga cushicuypag alabashga Taytan Dios Yayaga. Payga alläpa
catsun, alläpa poderöso cayninwan poderöso cayninwanmi llapan imaycata
mañacur yarpangantsicpitapis mas atsca mandarnin rurar imaycachöwan llapan
rurag Dios Yaya nogantsicraycu pïmaychöpis caycan.
ruranganpita. Tsaynö caycaptinpis 7ॸPero cada ünutam podernintawan

nogantsicga manam yarpantsicllapistsu yachaynin yanapacuyta garamarnintsic


417 ƄǗƄґʊϘґॷ4

raquipamashcantsic, Señor Jesucristo Jesucristonölla shumag cawacushun.


munangannölla servirnin cawacunapag. 14ॸTsaynö ƿrmi cawarga mananam
8ॸTsaymi Diospa Palabranchö nirgan: imayca pishi wamra yarpaynincunata
“Altu cielupa aywarmi, llapan saslla cambiarnin alli yachayninpita
gaycuraycag runacunata apargan. raquicasquir, imayca wayrawan lamar
Tsay cielupitam llapan runacunata lagchicar wacpa caypa apashganö llutan
tucuyläya yachaynincuna mana allicunata yachacurnin cashuntsu.
garashga.” Mana alli runacuna llullatsicurnin
9ॸTsaypunga ¿imaninantan janag yachayllapa yachatsicurnin mana
patsaman “aywacushga” ninanga? Tsay allicunaman ishquitsimänapag
ninanga, puntata cay patsaman pushamashgapis, tsay mana
shamurnin mas gopinyag yaycungantam allicunapitaga mas jinchi tsaräcurnin
musyatsimantsic. 10ॸCay patsaman witicushun. 15ॸTsaypa rantinga
shamurnin gopinyag yaycug Señor rasumpacagllata parlarnin alli
Jesucristollam altu cielumanpis shongoyog cuyapäcug carga, cada junag
cuticushga, Mandacuy Reynonwan masmi imaycanöpis Señor Jesucristo
llapan entëru munduchö junta cawacungannölla cawacushun. Payga
cananpag. 11ॸPaymi poderninwan llapan llapan criyicugcunapa imayca
runacunata imayca yachaynincuna umancunanö llapanpa mandacugninmi.
garashga, waquincag apostolcunata, 16ॸTsaymi Señor Jesucristopa

profëtancuna y Dios Yayapa Alli cuyacuyninwan imayca jucllayllanö,


Willacugnincuna cayänanpag. cada junag mas ƿrmi tsaracur
Tsaynöllam waquincagtapis acrashga imaycachöpis jucnin jucninwanpis
imayca mitsicugnö Alli Willacuyninta yanapanacurnin shumag cawacushun.
yachatsicurnin llapan criyicugcunata Tsaynöga cawacuntsic Señor
cuidar rasumpa alli yachatsicug Jesucristopa cuyacuyninwan imayca juc
cayänanpag. 12ॸTsay llapan cuerputa llapan ancucuna alli chachac
cargocunataga quiquin Dios Yayam següru tsarangannö, rasumpa
entregashga, llapan criyicugcuna mas cuyacuyyog carmi.
ƿrmi criyicuyänanpag yachatsirnincuna
preparayänanpag. Tsaynö ƿrmi Señor Jesucristowan cawacuyga
criyicugcunata preparayanganwanmi, imayca juc actsichö cawacugnömi
Dios Yayapa Alli Willacuyninta 17ॸTsaymicanan cayta encargayarniqui
willacuyaptin, mas atscag Señor Jesucristopa shutinchö
criyicugcunapis yashga cabal runanö obligayarniqui niyag: Amana gamcuna
mas yapacäyanga. 13ॸTsaynö rasumpa cawayaytsu, Dios Yayata mana regeg
ƿrmi criyicuynintsicwanmi Dios Yayapa quiquincunapa mana servig
japallan Tsurinta rasumpa regeshun, juc yarpayllancunawan munallancuna
shongonölla pagta imaypis ruragcunanöga. 18ॸTsay runacunataga
cawacunapag. Tsaynö Señor Jesucristo mana ima musyag caynincunawan
imanö canganta regermi, alli tsaracug chucru shongoncuna caynincuna
runanö criyicuynintsicchöpis ƿrmi dominaptinmi, yarpaynincunawan
tsaracurnin mana juc jutsannag Señor tantiyacuynincuna imayca

Ef 4.8 Sal 68.18.


ƄǗƄґʊϘґॷ4ٍॷ5 418

tutapaychönö captin, Dios Yayapita alli rabiarninpis ama goyatga piñashga


cawacuy shamungantapis mana cayanquitsu. 27ॸTsaynö rabiarnin piñashga
musyarnin raquicashga caycäyan. carga, shongoyquicunaman Supay
19ॸTsaynömi paycunaga mana ni imapita yaycamunanta ama dëjanquitsu ni gustuta
pengacur jucnin jucninwan puricur, goyanquitsu.
tucuyläya mana alli viciucunapag 28ॸSi pipis suwacurlla cawacugga, tsay

ayrajarnin, tucuyläya melanaypag mana suwacunganta dëjasquir quiquinpa


allicunata ruracarnin caycäyan. maquinwan shumag arucurnin
20ॸPero gamcuna tsaynö cawacutsun. Tsaynö shumag quiquinpa
cayangayquitaga manam Señor callpanwan arucur taringanwan,
Jesucristota regernin wanagcag runamajincunatapis
chasquiyangayquipitatsu yanapaycunanpag.
yachacuyargayqui. 21ॸPayta wiyarnin 29ॸAma mana alli palabrayquicunawanga

rasumpacagta chasquirnin yachacushga ni pitapis parlapäyanquitsu. Tsaypa


caycarga, gamcunapis quiquin Señor rantinga alli palabrayquicunallawan
Jesucristo jutsannag allicunallata rurar parlapäyanqui, wiyayäshugniqui
cawangannömi shumag runacunapis gamcunapita yachacur mas
cawayashcanqui. 22ॸTsaymi gamcuna animacuyänanpag. Tsaynö shumag
unaycag costumbriquicunatawan llapan yachacuyaptin, llapan
mana alli rurayniquicunata dëjayay runamajiquicunawanpis cada junag mas
imayca juc llatapata llushticugnö. Tsay ƿrmi criyicur cawacuyänayquipag. 30ॸAma
unaycag cawayniquicunaga Dios Yayapa Espïritu Santonta piñatsirnin
shongoyquicunachö mana allicunata onfendiyaytsu, cay mundu ushacangan
yarparnin munapätsiyäshurniquim, junagchö tsay Espïritu Santowan imayca
imaycawan llullatsirnin engañar sëllushganö cayangayquipita salvacarnin
jutsacunata ruraycätsiyäshunqui. cawayämunayquipag caycaptinga.
23ॸTsaymi cananga yarpayniquicunawan 31ॸCananga dëjay llapan piñaycacharnin

imatapis allicunallatan rurarnin, imayca rabiayta, piñashga gayaycachar


mushognö limpiu shongoyog car, calumniäcur manacagcunata tumpacurnin
24ॸmushog llatapata shucucugnö shumag mana alli yarpaycunata. 32ॸTsaypa rantinga
limpiu mana jutsannag cawacuyay. Dios alli yarpayyog llaquipäcug umilde
Yayaga quiquinnö mana juc jutsannag cawacuyay, llapayqui jucnin jucninwan
cawacuyänayquipagmi quiquinricuglla shumag cuyanacurnin yanapanacur.
camayäshushcanqui. Tsaynölla llapayqui jucnin jucninwanpis
25ॸTsaymi cananga tucuyläya perdonanacur cawacuyay, quiquin Dios
llullacuycunata dëjasquir, llapan Yaya llapan jutsayquicunata Señor
runamajiquicunawan rasumpacagcunallata Jesucristowan perdonayäshungayquinölla.
parlapänacuyanqui. Llapantsic
criyicugcunaga Señor Jesucristoman Dios Yayapa wamrancuna imanö
criyicungantsicraycum juc cuerpunöllana cawayangan

5
cawacuycantsic. 1ॸTsaynö caycaptinga quiquin Dios
26ॸSi gamcuna rabiarnin piñashga carpis, Yayapa cuyay wamrancuna car, pay
ama jutsataga rurayanquitsu. Tsaynölla cangannölla cawacuyta tïrayay.

Ef 4.25 Zac 8.16. Ef 4.26 Sal 4.4.


419 ƄǗƄґʊϘґॷ5

2ॸShumag cuyanacurnin llaquipänacur Jesucristowan jucllayllanö cawacurmi


cawacuyay Señor Jesucristo imayca atsicyaychönö
cuyamangantsicnölla. Payga alläpa cawacuycäyanqui. Tsaymi gamcunaga
cuyamarnintsicmi imayca mallwa imayca juc shumag actsinö allicunallata
üshanö nogantsicraycu wañurgan. rurarnin cawacuyay. 9ॸTsay cushicuypag
Tsaynö wañurmi imayca juc alläpa actsigam llaquipänacurnin yanapanacur,
mushcug garaynö Dios Yayapag cargan. mana juc jananpänacur
3ॸPero Dios Yayapa jutsannag rasumpacagllachö allillata rurarnin
wamrancunana caycarga, ni shumag cawacuy. 10ॸImaycanöpis Señor
parlayanquillapistsu lluta jucnin Jesucristopita yachacurnin, cada junag
jucninwan puricuyänayquipagwan pay munangannö cushitsirnin
mana alli ruraycunapag. Tsaynölla ama cawacuyay. 11ॸAma gamcunaga mana
codiciacurnin ni imapagpis servig mana allicunata pacarnin jutsata
ayrajäyanquitsu ni yarpäyanquitsu rurayllachö imayca tutapaychönaga
mana servig mana alli cawacuyanquitsu. Tsay mana alli
ruraycunamanpis. 4ॸPengacuypag mana jutsacunataga imayca actsiman
alli burlacunatawan lluta parlaycunata jorgognö llapanta musyacätsiyanqui.
ama parlayanquitsu. Cay llapan mana 12ॸTsay jutsa ruragcuna pacayllapa

allicunaga mana servirmi ni imapagpis rurayangancunaga, cuentacur


välentsu. Tsaynö cayangayquipa parlanallapagpis alläpa pengacuypag
rantinga Dios Yayata imaypis mana allim. 13ॸPero llapan imaycapis
agradëcicuyanqui. 5ॸCayta rasumpa musyacarnin actsimannö
musyayay: Si pipis jucnin jucninwan yargosquiptinga, jancatmi actsichönö
llutan mana allicunata ruracar llapan regecar musyacasquin. 14ॸTsay
puricurnin, imaycapag ayrajar lluta actsiga alläpa tutapaychönö
mana alli jutsacunata rurarga, imayca caycagcunatapis, atsicyarmi jancat
cay patsachö dioscunata adoragnömi regecätsin. Tsaymi Diospa Palabran
canga. Tsaymi paycunaga Señor gellgashgachö nirgan:
Jesucristopawan Dios Yayapa Mandacuy “¡Ricchacuy au puñucashga;
Reynoncunamanga ni imaypis sas shäriy wañushgacunapita,
yaycuyangatsu. 6ॸAma ni pipis mana alli Señor Jesucristom imayca actsinö
palabrancunawan llullatsiyäshuytsu. actsipäshunqui!”
Tsaynö mana allicunata rurarnin 15ॸTsaymi shumag cuidacuyay imanö

parlayanganpitam quiquin Dios Yaya cawacuyangayquitapis. Ama upa mana


rabiayninwan, llapan mana ni ima musyagcunanöga cayanquitsu,
cäsucugcunaman alläpa mantsacaypag sinöga imaycata musyarnin alli
castïguta cachamunga. 7ॸTsaymi tsay yachagcunanö shumag cawacuyanqui.
mana alli ruragcunapa 16ॸLlapan imaycapis allicagtaga cada

ruraynincunatawan parlaynincunataga junag mas shumag yachacurnin


ni ichicllatapis chasquiyanquitsu. cuidacur cawacuyay, cay junagcunaga
8ॸGamcunam unayga imayca alläpa mana allim. 17ॸTsaymi gamcuna
tutapaychönö jutsa rurayllachö ama mana ni ima musyag upanöga
cayargayqui. Pero cananga Señor cayanquitsu, mas bien shumag entendir

Ef 5.14 Is 26.19; 5.25; 60.1 Mal 4.2.


ƄǗƄґʊϘґॷ5ٍॷ6 420

tantiyayay Señor Jesucristo imata criyicugcunapis mana jutsannag limpiu


ruranapag munanganta. 18ॸAma vïnota shongo imayca chuya yacuwan
upyarnin machäyanquitsu, tsay mayllashganö cayänanpag. 27ॸTsaynöga
machayga mana allimanmi rurargan mana juc jutsannagta mana juc
apayäshunqui. Tsaypa rantinga Espïritu tagrashga ni yagatsirnin shictushga ni
Santopa poderninwan mas alli valoryog pipis mana acusashgata Dios Yayapa
junta cawacuyanqui. 19ॸGamcunaga puntanman quiquin chipacyagtanörag
jucnin jucninwanpis shumag chätsimänapag. 28ॸTsaynöllam llapan
animatsinacuyay salmocunawan, ollgocunapis warmincunata shumag
imnucunawan y Dios Yayata alabana cuyayänan, imayca quiquincunapa
cantucunata cantarnin. Tsaynölla llapan cuerpuncunata cuyayangannölla.
shongoyquicunawan cantarnin Señor Tsaynö warmincunata rasumpa cuyarga,
Jesucristota alabayay, 20ॸllapan quiquincunapa cuerpuncunatapis
imaycapa Taytan Dios Yayata imaypis cuyarmi cuidaycäyan. 29ॸPero manam ni
agradëcicurnin, Señornintsic pipis quiquinpa cuerpuntaga chiquintsu,
Jesucristopa shutinchö. mas bienmi shumag cuidarnin alli
alimentan. Tsaynöllam Señor
Señor Jesucristoman criyicugcuna Jesucristopis llapan criyicugcunata,
wajincunachö imanö täcuyänanpag 30ॸcuidamantsic quiquinpa cuerpunnö
21ॸRasumpa Señor Jesucristota cangantsicpita. 31ॸ“Tsaymi ollgoga
cuyarga, jucnin jucninwan llapan taytanta y mamanta dëjasquir,
imaycachöpis cäsunacurnin shumag warminwan churacarnin juntawacänan.
yanapanacur cawacuyay. 22ॸWarmicuna Tsaynö juntawacasquirga manam
ollgoyquicunata shumag cäsurnin ishcagnatsu cayan, sinöga ishcanpis juc
cawacuyanqui, Señor Jesucristota cuerpunöllanam cayan.” 32ॸCaymi
cäsuyangayquinölla. 23ॸSeñor Jesucristo rasumpa pacaragnö alläpa jatun
llapan criyicugcunapa uman cuenta yachatsicuyninga. Pero nogaga
cangannömi, ollgopis warminpa uman willayag, Señor Jesucristopagwan
cuenta. Tsaymi Señor Jesucristoga llapan criyicugcunapag canganta.
llapan criyicugcunata salvashga, paypa 33ॸTsaymi gamcunapis warmiquicunata

rasumpa cuerpunnö cayaptin. shumag cuyayay, quiquiquicunapa


24ॸTsaynöpam llapan criyicugcuna Señor cuerpuyquicunata cuyayangayquinölla.
Jesucristopa mandädunta cäsur Tsaynölla warmicunapis
cayangannölla, warmicunapis ollgoyquicunata cuyarnin shumag
ollgoncuna mandayanganta respëtuyquicunawan cäsuyanqui.
imaycachöpis shumag cäsurnin
cawacuyänan. Taytancunawan wamrancunapis
25ॸOllgocuna warmiquicunata shumag shumag cawacuyänanpag

6
cuyayanqui, Señor Jesucristo llapan 1ॸWamracuna, Dios Yayata

criyicug runacunata alläpa cuyarnin cuyayangayquiraycu


salvananpag wañungannölla. taytayquicunatawan mamayquicunata
26ॸCaycunatam rurargan, Diospa shumag cäsurnin respetayanqui. Tsaynö
Palabranta criyicurnin llapan respetacurnin cäsucur

Ef 5.31 Gn 2.24.
421 ƄǗƄґʊϘґॷ6

cawayänayquitam Dios Yayaga munan. amenasar piñatsiyanquitsu. Yarpäyay


2ॸTsaymi puntacag mandamientuchöpis gamcunapapis paycunapanöllam
nirgan: “Taytayquitawan mamayquita cieluchö Dios Yayapa patronniquicuna
shumag cäsurnin respetanqui” nir. Tsay caycan. Tsaymi Dios Yayaga patron o
mandamientuwanmi Dios Yaya servicug captinpis, llapanta mana juc
änimashcantsic: 3ॸ“Taytayquitawan jananpa iwallla ricanga.
mamayquita cäsurnin respetaptiquiga,
Dios Yayapita llapan bendiciunninta Señor Jesucristoman
chasquirnin, cushishga alli päsacur mas criyicugcunapa armamentuncuna
atsca wata cay patsachö cawacunapag.” 10ॸWaugecuna y panicuna, cananga
4ॸGamcunapis taytacuna, ama llapayqui jinchi tsaräcurnin cawacuyay
wamrayquicunata alläpa äjarnin Señor Jesucristo poderöso callpanwan
piñatsiyanquitsu. Tsaypa rantinga imaypis yanapayäshuptiqui.
shumag plëturlla yachatsirnin 11ॸGamcunaga Dios Yaya llapan

geshpitsiyanqui, Señor Jesucristoman armamentuncuna garayäshungayquita


criyicurnin Dios Yaya munangannö churacurcurnin, tucuyläya yachayllapa
cawacuyänanpag. llullatsicur jutsata ruratsicug Supayta
vencernin defendicuyanqui.
Servicugcunawan patronnincuna 12ॸNogantsicga manam cuerpuyog ni
imanö cawacuyänanpag cangan tulluyog runacunawantsu lüchaycantsic,
5ॸServicugcuna cay patsachö sinöga cay patsachö mandacur jutsata
patronniquicunata shumag cäsurnin ruratsicug supaycunawanmi. Paycunam
wiyacur, llapan voluntäniquicunawan cay munduchö mandacurnin poderyog
serviyay. Rasumpa car, llapan jutsacunata ruratsicurnin
mantsacuyniquicunawan respetarnin, imayca mantsaypag tutapaychönö
imayca Señor Jesucristota servirnin caycäyan. 13ॸTsaymi gamcunaga Dios
cäsuyangayquinölla. 6ॸPatronniquicuna Yaya llapan armamentuyquicuna
ricäyäshuptiqui alli cayta munarllaga ama garayäshungayquita churacurcurnin
ni imatapis rurayanquitsu. Mas bien llapan imayca peligrupita salvacur
shongoyquicunawan y defendicuyanqui, Supay
voluntäniquicunawan Señor Jesucristota tentayäshuptiqui. Tsaynö llapan
servignö, quiquin Dios Yaya munangannö armayquicuna garayäshungayquiwan
patronniquicunata cäsuyanqui. 7ॸLlapan mana alli engañacuy junagcunachöpis,
aruyangayquitapis shumag mana gelanar alli prevenicushga llapan
rurayanqui, Señor Jesucristota servignölla voluntäniquicunawan ƿrmi
ama runa aläbayäshunayquillapagga. tsaracuyanqui. 14ॸTsaynö ƿrmi tsaracuga
8ॸTsaymi gamcuna musyayanqui, llapan imaypis llapan rasumpacagcunawan
servicug o mana servicugcunatapis allillata imayca alli chachac tsegllan watashga
ruranganpita, Señor Jesucristo llapan runanö cayanqui. Tsaynölla llapan
bendiciunninta imayca premiutanö allicagcunallawan tsapäcur
garananpagcag canganta. defendicuyanqui, imayca juc soldädupa
9ॸTsaynölla gamcunapis patroncuna, shongonta ƿerropita chilëquin
servishugniquicunata respetarnin ama tsapangannö. 15ॸImaypis siempri

Ef 6.3 Ex 20.12 Dt 5.16.


ƄǗƄґʊϘґॷ6 422

prevenicushgallana cayanqui, imayca callpäwan yachatsicunäpag. 20ॸDios


juc soldädu alli sapatuta Yayam cachamashga alli willacugtanö
shucucungannö, Dios Yayapa alli paypag willacunäpag. Tsaynö
päsacuypag Willacuyninta willacug willacurnin yachatsicungäpitam,
aywayänayquipag. 16ॸPero llapan cananga prësu gaycuraycä. Tsaymi Dios
imaycapitapis masga, Dios Yayaman Yayaman mañacuyay, Palabranta mana
rasumpa ƿrmi criyicuyanqui. Tsaynö ni imapita mantsacurnin willacunäpag.
ƿrmi criyicurmi gamcunaman Supaypa
ǂëchan nina tsaritsishganö Apostol Pablopa saludacuyninwan
shamuptinpis, imayca juc escüdowan cartanpa ushanan
tsapäcugnö manarag chämugta 21ॸAlläpa cuyay waugentsic Tiquicom,

wañutsirnin defendicuyanqui. 17ॸSeñor Dios Yayapa obranta mana juc


Jesucristo salvayäshungayquita ajayarnin yachatsicur yanapamashga.
yarparäyangayquim, imayca Paymi willayäshunqui noga imanö
cascuyquicunanö canga. Tsaynölla caycangätawan imata ruraycangätapis.
Espïritu Santo garayäshungayquita 22ॸTsaymi canan gamcunaman payta

Diospa Palabranta imayca espädatanö cachaycämü imata ruraycäyangätawan


imaypis catsiyanqui, Supaytapis imanö caycäyangäta willayäshuptiqui,
venceyänayquipag. gamcunapis mas animacuyänayquipag.
18ॸMana juc gongaypa Espïritu Santopa 23ॸTaytantsic Dios Yayawan Señor

poderninwan Dios Yayaman Jesucristo alli päsacuynincunatawan


mañacurnin rugacuyanqui. Imaypis cuyacur llaquipäcug bendiciunninwan
wiyag wiyaglla jutsannagnö llapan mas criyicuynincuna llapan
criyicugcunapagpis Dios Yayaman criyicugcunaman churaycayällämutsun.
mañacuyanqui. 19ॸTsaynölla nogapagpis 24ॸTsaynölla Dios Yaya cushishga

mañacuyay, runacunapa puntanchö yanapacuy bendiciunninta


mana ni imapita mantsacurnin Diospa churaycamutsun, Señor Jesucristota juc
Palabranta willacur, Dios Yaya alläpa jatun mana ushacag ni cambiag
salvamänapag pacaraycagnö Alli cuyacug llapan criyicugcunaman.
Willacuyninta willamanganta llapan Tsaynö caycullätsun
FILIPENSES
Apostol Pablo Filipos Marcachö
Criyicugcunaman Carta Apatsingan

Grecia naciunpa Macedonia provincianchömi Filipos marcaga cargan. Tsaymanmi


apostol Pablo Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta willacurnin chargan
(Hechos 16.1-40). Tsay marcapita aywacurnam Pabloga, Señor Jesucristopa Alli
Willacuyninta willacur juclä waquincag marcacunachöpis purirgan. Tsaynö
willacur puringanpita unaytanönam Macedonia provincia quinran marcacunaman
Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta willacunanpag cutirgan. Tsay marcacunapita
yargornin aywarmi, Jerusalén marcamanpis chargan. Tsay marcaman
chaycuptinnam, autoridäcuna achcusquir Pablota carcelman prësu gaycatsiyargan.
Tsaynö gaycarascatsirnam, Cesareamanwan Romaman prësu päsatsiyargan.
Pablo carcelchö gaycuraycanganta musyasquirnam, Filiposchö criyicugmajincuna
Epafroditota cachayargan watucag. Pablopa gastuncunawan yanaparmi,
Epafroditotawan ofrendata goriyanganta apatsiyargan. Tsay apatsiyangan
ofrendatam, Pablo cushicur chasquirgan. Tsaynö cushishga agradëcicurmi
Filiposchö criyicugcunaman cay cartata gellgargan (1.5; 4.10-19). Tsaychömi
Epafrodito geshyanganpita cuticangantapis willargan (2.25-30).
Cay cartata liyirmi musyantsic, tucuyläya sufrimientucuna päsarpis Dios
Yayaman criyicurnin conƿacur cushishga cawacunapag canganta (3.1; 4.4,7,9,12).
Tsaynömi musyatsimantsic Dios Yayaman rasumpa ƿrmi criyicur, mana ushacag
cawaychö imayyagpis cawacunapag.

1
1ॸNoga Pablowan, Timoteom Señor päsacuynincunata gamcunachö
Jesucristopa servig apostolnincuna churaycayällämutsun.
car, cay cartata gellgayämü Filipos
Pablo Dios Yayata mañacungan,
marcachö mana jutsannag criyicug
Filipos marcachö llapan
waugentsiccunaman y
criyicugcunapag
panintsiccunaman. Tsaynöllam
gellgayämü tsaychö respetashga 3ॸGamcunapag cada yarpäyarniquim,

mandacugcunamanwan imaypis Dios Yayata alläpa agradëcicü.


diäcunucunamanpis. 2ॸDios Yayawan 4ॸTsaynöllam alläpa cushishga Dios

Señor Jesucristopa cuyacuy Yayaman imaypis gamcunata


yanapacuynincunawan alli yanapaycuyäshunayquipag mañacur

423
Ǘʊ̞ʊЬƄͮґƄґॷ1 424

rugacü. 5ॸGamcunaga Dios Yayapa Alli munä. Noga prësu gaycurar sufriptïpis
Willacuyninta chasquiyangayqui örapitam, Dios Yayapa Alli Willacuynintaga
nogacunawan pagta cananyagpis maytsaychöpis llapan allish
willacuycäyanqui. 6ॸTsaymi cananga Dios chasquiycäyan. 13ॸTsaymi caychö llapan
Yaya gamcunachö tucuyläya runacunawan Roma palaciochö
bendiciuncunata churarnin gallarishga. wardiacunapis musyayan, Señor
Tsaymi nogaga conƿädu cä, cada junag Jesucristoman criyicur Alli
yanapayäshurniqui asta Señor Jesucristo Willacuyninta willacungäpita prësu
cay patsaman cutimunganyag, alli caycangäta. 14ॸTsaynö prësu cangäta
cawacuyman imaypis musyarmi atscag criyicug
chätsiyäshunayquipag canganta. waugentsiccuna mas animacurnin mana
7ॸRasumpa mana gongayarniquim ni imapita mantsacur, Dios Yayaman
yarparaycäyag, llapan shongöwan alläpa mas conƿacurnin Alli Willacuyninta
cuyayarniqui nogawan pagta imatapis willacuycäyan.
rurayangayquipita. Tsaymi nogaga 15ॸRasumpam waquincagcunaga

rasumpa musyä carcelchö prësu gaycuraptï nogapita chiquicurnin envidiacur Señor


o autoridäcunapa puntanchö parlaptïpis, Jesucristopag llutancunata
Dios Yaya yanapamanganta. Tsaynöllam willacuycäyan. Pero waquincagcunam
gamcunatapis salvaciunpag rasumpacag sïga rasumpa alli yarpaynincunawan
Alli Willacuyninta willacuyaptiquiga yachatsicurnin willacuycäyan. 16ॸCay
yanapayäshunqui. 8ॸQuiquin Dios Yayam ultimucagcunam sïga, Dios Yayata
musyan ricayniquicunata alläpa rasumpa cuyarnin Señor Jesucristopa
munangäta. Tsaymi Señor Jesucristo alläpa Alli Willacuyninta willacur
llaquipäcur cuyamangantsicnölla nogapis respetatsinäpag carcelchö gaycurangäta
llapan shongöwan llapayquita cuyayag. musyar, shumag allish
9ॸGamcunapagmi Dios Yayata mañacuycä yachatsicuycäyan. 17ॸPero waquincag
alli yachayyog cayniquicunawan yachatsicugcunam sïga, quiquincunapa
imaycatapis entendinacur shumag interesnincunallapag yachatsicuycäyan.
cawacurnin, rasumpa cuyanacur alli Tsay chiquimagnïcunaga yarpäyan
päsacuychö cawacuyänayquipag. 10ॸTsaynö atscag runacunata tsaynö
shumag entendinacur imatapis yachatsicungäpita, carcelchö
allicunallata rurarnin cawacuyaptiquim, gaycuraycaptï tucuyläya
Señor Jesucristo cutimurpis jutsannagta problëmacunata rurayämaytam.
limpiu shongoyog tariyäshunqui. 11ॸPay 18ॸTsaynö llullacurnin llutancunata

yanapayäshunquim imayca allish willacuyaptinpis nogaga manam


cosëchatanö cayanqui, imaycatapis llaquicütsu. Tsaypa rantinmi nogaga
allicunallatana rurayänayquipag. Tsaynö imaycanöpapis Señor Jesucristopa Alli
Señor Jesucristo yanapayäshuptiquim, Willacuyninta willacuyaptinga alläpa
Dios Yayapis alläpa cushicuypag alabashga cushicü.
canga. Tsaypitapis masragmi nogaga
cushicushag, 19ॸDios Yayaman
Nogapa cawaynïga Señor mañacuyaptiqui, prësu cangäpita Señor
Jesucristollam Jesucristopa Espïritunpa poderninwan
12ॸCuyashgawaugecuna y panicuna, libracar yargamunäpag canganta
ima päsamanganta musyayänayquitam musyarnin. 20ॸImaypis
425 Ǘʊ̞ʊЬƄͮґƄґॷ1ٍॷ2

yanapamangannöllam, juezcunapa shongolla cawacurmi, Señor


puntanchöpis Dios Yaya yanapamanga Jesucristopa Alli Willacuynin
mana mantsacur paypag willacunäpag. yachacuyangayquita respetatsirnin
Tsaymi Señor Jesucristopa podernin shumag cawacuyanqui. 28ॸGamcuna alli
rasumpa nogapa cuerpuchö cangan cawacurga imaycata rurar
musyacanga cawaycagta o wañushgata chiquiyäshuptiquipis manam
dëjayämaptinpis. 21ॸNogagam cay mantsacuyanquitsu. Tsaynö mana
patsachö cawä Señor Jesucristo mantsacur cawacuyaptiquim
munanganllata ruranäpag. Tsaynö musyayanga paycunaga inƿernuman
allillata rurarnin cawacungäpitam Señor aywayaptin, Dios Yaya gloriaman
Jesucristopa puntanchöpis alli cawayta apayäshunayquipag canganta.
tarishag. 22ॸDios Yayapa Alli 29ॸGamcunataga Dios Yaya

Willacuyninta willacuptï runacuna acrayäshushcanqui manam Señor


chasquiyämaptinmi, cay cawangäpis Jesucristoman criyicuyänayquillapagtsu,
allipag cawayga. Tsaymi wañuywan sinöga criyicuyangayquiraycu
cawaypis nogapagga iwallla captin, ni chiquiyäshurniqui
maygantapis acracütsu. 23ॸTsaynö sufritsiyäshunayquipagmi. 30ॸTsaynö
captinmi ni mayganta acraytapis sufrirpis alli tsaracurnin
puedïtsu. Nogapagga mas allim canman, awantacuyanqui, rasumpa ƿrmi
wañucurnin Señor Jesucristopa criyicungäraycu imayca sufringäta
puntanman aywacungä 24ॸPero ricäyämangayquinölla. Tsaynöpam
gamcunapa bienniquicuna mas gamcunaga musyayanqui ñaupata
allicunata ruranäpagmi, mas alli imanö sufringätawan canan
canman cay patsachö gamcunawan sufriycangätapis.
pagta cawanärag. 25ॸCay patsachö
cawaycarllaragga shumag tantiyatsirmi Señor Jesucristota
yanapaycäyäshayqui, Dios Yayaman allgotsäcuyanganpita poderöso
cushishga mas ƿrmi canganta musyatsicungan

2
criyicuyänayquipag. Tsaynö 1ॸTsaymi Señor Jesucristo
yanapayänag captinmi musyä, cay munangannö paywan pagta
patsachö masrag cawacunäpag cawacuycarga ¿manacu cushishga
canganta. 26ॸTsaynöpam prësu cangäpita cawacuycäyanqui? ¿Manacu Señor
libracarnin yargascamur, yapay Jesucristo cuyayarniqui consolar
gamcunacagman chämuptï, Señor yanapaycäyäshunqui? ¿Espïritu Santo
Jesucristota alläpa cushishga gamcunawan manacu caycan? Tsaynö
alabayanqui imaycachöpis ¿manacu jucnin jucninwanpis
yanapamanganpita. llaquipänacur shumag cawacuycäyanqui?
27ॸGamcunacagpa shamuptï o mana 2ॸTsaynö llapayquipis juc shongonölla

shamuptïpis Señor Jesucristo rasumpa cuyanacur, imaycachöpis juc


munangannölla cawacuyay. Tsaymi yarpayyoglla shumag cawacuyay. 3ॸAma
musyashag Dios Yayaman ƿrmi imapagpis ayrajarnin runamajiquicunawan
criyicuyangayquitawan Señor chiquinacuyaytsu ni imatapis
Jesucristopa Alli Yachatsicuyninta musyagtucurnin aläbayäshunayquipag
rasumpa chasquiyangayquinölla shumag orgullöso cayanquitsu. Tsaypa rantinga
cawacuycäyangayquita. Tsaynö juc pïmaywanpis shumag umilde alli
Ǘʊ̞ʊЬƄͮґƄґॷ2 426

pacienciayquicunawan cawacurnin, yachatsicungäcunata


llapantapis llaquipar gamcunapita mas cäsucuyangayquinölla canan mana
respetarnin imaycallachöpis ricäyaptigpis shumag cäsucuyay. Rasumpa
yanapaycuyanqui. 4ॸImatapis ama salvacashga cayänayquipag, Dios Yayapita
rurayanquitsu quiquillayquicuna allichö mantsacurnin pay munangannölla shumag
cayänayquipagga. Tsaypa rantinga imayca cawacuyay. 13ॸQuiquin Dios Yayam tsaynö
allicunata rurayay waquincagcunapis mas shumag alli cawacuyänayquipagga
allichö cayänanpag. yanapayäshunqui. Dios Yaya mana
5ॸGamcunapa portacuyniquicunaga yanapayäshuptiquiga manam
imayca Señor Jesucristo alli yarpayninwan voluntäniquicunapis canmantsu, pay
shumag cawacungannö canga. munangannö cawacuyänayquipag.
6 Señor Jesucristopis quiquin 14ॸPiñaycacharnin mana rimanacur

Diosnintsic caycar, imaycatapis shumag rurayay. 15ॸTsaynöpam


manam Dios Yayanö iwal cayta umilde limpiu shongoyog mana jutsannag
ashirgantsu. car, Dios Yayapa wamrancuna cayanqui, cay
7 Tsaypa rantinmi janag patsachö patsachö tucuyläya mana alli ruragcunapa
alabashga poderöso cayninta puntancunachöpis. Tsaymi cay patsachö
dëjasquir, runacuna mana alli cawayaptinpis,
imayca juc servigcug runanölla cay gamcunaga imayca mantsacaypag
patsaman shamurgan. tutapaychö actsinö caycäyanqui. 16ॸCay
8 Imayca runanö umilde cayninwanmi, munduchö imayca actsinöga cayanqui,
quiquin imayca jutsasapanö Dios Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta mana
Yayata wañunganyag cäsurgan. juc gelanarnin willacurmi. Tsaynö
¡Tsaynöpam cruzchö wañurgan! cayangayquipitam Señor Jesucristo
9 Tsaynöpam quiquin Dios Yaya cutimungan junagpis alläpa cushicushag,
payta churashga, willacur sufringäpis mana envänu canganta
runacunapawan llapan imaycapapis musyarnin. 17ॸAunqui nogapa cawaynïta
poderöso mas mandacugnin imayca jancat witsicätsignö
cananpag. wañutsiyämaptinpis, Dios Yayaman rasumpa
10 Tsaymi Señor Jesucristopa ƿrmi criyicuyänayquipag, imaycata sufrirnin
puntanmanga llapan imaycapis willacungäpitam, gamcunapag pagta alläpa
gongorpacuyänan, cushishga wañucushagpis. 18ॸTsaynöllam
janag patsachöwan cay patsachö y gamcunapis nogawan pagta alläpa
patsa rurinchö caycagcunapis. cushicuyanqui.
11 Tsaynöllam llapan tucuyläya

parlaycunachö Dios Yayata Pablopa yanapagnincuna


alabarnin willacur niyanga: Timoteopawan Epafroditopa
“¡Señor Jesucristoga alläpa ejempluncuna
cushicuypag poderösom quiquin 19ॸSeñor Jesucristopa

Dios Yayapag!” nir. voluntäninwanmi, waugentsic


Timoteota gamcunacagpa prontu
Señor Jesucristoman criyicugcunaga cachamushag. Pay cutiscamur imanö
imayca tutapaychö actsinömi cayan cayangayquita willamaptinmi, mas
12ॸTsaypungacuyashga waugecuna y animacurnin alläpa cushishga
panicuna, gamcunawan caycar cawacunäpag. 20ॸManam ni pipis cantsu
427 Ǘʊ̞ʊЬƄͮґƄґॷ2ٍॷ3

waugentsic Timoteonöga gamcunacagpa 28ॸTsaymi gamcunacagpa sasllana

cachamunäpag. Payga imaypis shumag cachamushag, payta ricaycurnin alläpa


alli cawacuyänayquita munarmi, cushishga cayänayquipag. Tsaynö
yarpachacurnin caycan. cushishga cayaptiquim, nogapis
21ॸWaquincagcunaga gamcunapag manana llaquicurnin
quiquillancunapagmi imatapis ashirnin yarpachacushagnatsu. 29ॸChämuptin
rurayta munarmi, Señor Jesucristopagga Señor Jesucristopa shutinchö cushishga
ni imatapis rurayta munayantsu. 22ॸPero chasquiycuyällanqui, paynö alli
gamcunaga musyayanquim waugentsic yanapacug runacunataga llapayquipis
Timoteo imanö alli runa canganta. shumag respetayanqui. 30ॸSeñor
Payga imayca juc tsurin taytanpa pagta Jesucristoraycum cäsi wañushgapis
arungannömi, llapan imaycachöpis cawayninta mana llaquiparnin, nogata
allish yanapamashga Señor Jesucristopa yanapamanganchö. Payga gamcuna
Alli Willacuyninta willacunäpag. yanapayämangayquipa rantinmi llapan
23ॸTsaymi caychö prësu cangäpita imayca wanangäcunachö
yargamunä o mana yargamunä yanapamashga.
canganta musyasquirrag, waugentsic
Timoteota sasllana cachamushag. Señor Jesucristoman
24ॸTsaynöllam Dios Yayaman alläpa conƿacungantsicga imaycapitapis
conƿacü gaycurangäpita yargascamur, mas allim

3
quiquï gamcunacagpa shamunäpag 1ॸTsaynö caycaptinga cuyashga
canganta. waugecuna y panicuna, Señor
25ॸTsaymi cananga gamcunacagpa Jesucristoman rasumpa ƿrmi
waugentsic Epafroditota cachamunä criyicuyangayquita cushicuyay. Tsaynö
wanacan. Alläpa allim payta cawacuyänayquipag yapay
cachayämurgayqui nogata imaycachö gellgamuytapis nogaga manam ajayätsu,
atendimar yanapamänanpag. Payga mas bienmi cay yachatsicuycunaga
imayca quiquïpa waugenömi imaycapitapis mas allish
imaychöpis alläpa allish yanapaman. tsapäyäshunqui.
Nogapa pagtämi Dios Yayapag imayca 2ॸCuidäducuyanqui imayca allgo llutalla

soldädunnö car, imaycata sufrirpis wagyagnö llutan mana alli


Señor Jesucristo munanganllata rurar yachatsicugcunapita. Cuidacuyanqui llutan
caycan. 26ॸCaychö geshyanganta mana alli ruragcunapita. Tsaynölla
musyasquir, llapayqui llaquirnin cuidacuyanqui “Dios Yayawan alli
sufriyangayquita musyasquirmi, cawanayquipagga cuerpuyquicunatarag
cananga yarpachacurnin alläpa rogornin señalacuyay” nir, mana alli
llaquiyarniqui gamcunacagpa cutimuyta yachatsicugcunapita. 3ॸNogantsicga
munaycan. 27ॸRasumpam alläpa geshyar cuerpuntsicchö señalacushganömi
cäsi wañushga. Pero Dios Yayam alläpa caycantsic, Dios Yayapa Espïritu Santonpa
cuyarnin paytawan nogatapis yanapacuyninwan quiquin Señor
llaquipäyämar wañuycagtana Jesucristota adorarnin. Tsaynöpam Señor
cuticätsishga. Tsaynö llaquipäyämar Jesucristo rasumpa poderöso canganpita
cuticätsishga, noga alläpa sufrirnin alabarnin, cay patsachö runacunapa
llaquicuychö caycaptï consolar mas munaynincunamanga mana
llaquicurnin mana yarpachacunäpag. conƿacuntsictsu. 4ॸCostumbricunata
Ǘʊ̞ʊЬƄͮґƄґॷ3 428

rurarlla salvacunantsic captinga, nogapis cawatsimunganpita, runacuna sufritsir


tsayllawannam salvacashga cäman cargan. wañutsiyangannölla nogatapis
Si pipis costumbricunallata cumplirnin sufritsiyämar wañutsiyämaptinpis,
salvacashga cayta yarparga, manam ni payllapagna cawayta munä. 11ॸTsaynö
pipis noganöga tsay costumbricunata payllam criyicurnin cawacungäpitam
rurashgatsu. 5ॸYuringäpita pusag junagyog nogapis conƿacü, wañungäpita Dios Yaya
caycaptïmi cuerpüchö señalatsiyämargan, cawatsimänanpag canganta.
Benjamínpa ayllunpita Israel runa captï.
Tsaynöllam taytäpis Israel runa canganpita Señor Jesucristoman rasumpa ƿrmi
nogaga rasumpa Israel runa cä. Fariseo criyicur cawacushun glorianman
runa carmi leycuna llapan chänapag
willacungancunata musyarnin cumplishcä. 12ॸNogaga manam puntata
6ॸNogaga allita ruraycangäta yarparmi, rurangäcunawan jutsannag cayman char,
Señor Jesucristoman criyicugcunata salvacashga cangäta yarpätsu. Tsaypa
chiquirnin gaticachargä. Tsaynöllam rantinmi Señor Jesucristo acramanganpita
leycuna llapan mandacungancunata waran waran llapan shongöwan pay
cumplirga mana juc jutsannag cangäta munangannö cawacuy munä. 13ॸCuyashga
yarpargä. waugecuna y panicuna, nogaga manam
7ॸTsaynö caycaptinpis puntataga llapan yarpätsu llapan munangäman chashgana
rurangäcunaga mas allish cangantam cangäta. Tsaynö yarpangäpa rantinmi
yarpargä. Pero cananmi sïga Señor canan punta cangätaga gepaman dëjasquir,
Jesucristoman criyicungäraycu, tsay llapan llapan ruranäpag canganta cumplinäpag
costumbricunata manacagman churashcä. imayca lüchagnörag ruraycä. 14ॸTsaynömi
8ॸTsaynömi nogaga tsay llapan cada junag mas alli cawacuycä, Dios
costumbricunata jancat dëjashcä, mana ni Yayapita juc premiuta chasquinäpag. Tsay
imawan iwalag Señor Jesucristota premiutaga chasquishag Señor
regernin, Señornïpag chasquingäpita. Jesucristowan pagta glorianchö
Payraycum tsay melanaypag mana ni imayyagpis cawacunäpagmi.
imapag väleg costumbricunata dëjasquir, 15ॸTsaynöpam cananga llapan

cananga Señor Jesucristollawanna, 9ॸpagta shongoncunawan Señor Jesucristoman


imaypis cawacuyta munä. Nogaga tsay ƿrmi criyicugcunaga, noga
leycunallata cumplirnin manam yarpangänölla salvaciunman chayta
quiquilläpita jutsannag cayta puedïtsu. munarnin yarpäyanga. Pero pipis
Sinöga Señor Jesucristoman rasumpa ƿrmi juclayamanpa yarpaptinga, quiquin
criyicurllam, paywan pagta cawacurnin Dios Yayam rasumpa imanö canganta
cananga Dios Yayapa puntanchö entenditsirnin musyatsinga. 16ॸTsaymi
imayyagpis mana jutsannag cawashag. cananga imanö carpis, Señor
Tsaymi Señor Jesucristoman Jesucristopa Alli Willacuyninta
criyicungäpitarag Dios Yayapis yachacur chasquingantsicnölla Dios
perdonamar jutsannagtanö Yaya munangannö shumag cawacushun.
chasquimashga. 10ॸTsay llapan 17ॸCuyashga waugecuna y panicuna,

costumbricunatam jancat dëjashcä, Señor noga shumag portacur cawacungänölla


Jesucristota rasumpa chasquingäpita. cawacuyay. Imayca juc ejemplutanö
Tsaynöpam Dios Yaya poderöso waquincag waugentsiccuna nogata
cayninwan Señor Jesucristota ricäyämar, shumag cawacuyangannölla
429 Ǘʊ̞ʊЬƄͮґƄґॷ3ٍॷ4

gamcunapis shumag cawacuyay. 18ॸSeñor criyicuycarga manana chiquinacur juc


Jesucristopa atscag contran puriyaptinmi, shongonölla amistarnin cawacuyänanpag.
alläpa yarpachacurnin asta wagarninrag 3ॸTsaynöllam gamtapis rugaycug

atsca cuti willayarniqui alvertiyashcag, conƿacungä willacugmajï captiqui, tsay


tsay mana alli yachatsicugcunapita warmicunata shumag
cuidacuyänayquipag. Paycunaga Señor tantiyaycatsinayquipag, juc shongonöllana
Jesucristo cruzchö wañurnin cawacuyänanpag. Clementewan
salvamangantsicta mana criyirmi, Señor waquincag yanapayämaptinmi, tsay
Jesucristoman criyicugcunata warmicunapis allish yanapamashga Señor
chiquiyanganpita, 19ॸinƿernuchö Jesucristopa Alli Willacuyninta willacuptï.
mantsacaypag jancat ushacashga cayanga. Tsaymi paycunapa shutincunaga cielu
Tsaymi paycunapa diosnincunaga pacha gloriachö imayyagpis cawayänanpag
micuycunalla captin, Señor Jesucristoman apuntanan Dios Yayapa libruchö
criyiyanganpa rantin quiquincunapa apuntashgana caycan.
munayllancunata ruraycäyan. Tsaynö 4ॸGamcunaga imaypis cushicuyay Señor

caycarpis aläbacurnin mana pengacur Jesucristoman conƿacurnin. Tsaymi


musyagtucurmi, cay patsachö ushacag yapaypis niyag: ¡Cushicuyay! nir. 5ॸShumag
cösacunallapag alläpa yarpachacur cayan. cuyacuyniquicunaga llapanpagpis iwallla
20ॸPero nogantsicpa marcantsicga janag canga. Señor Jesucristo cutimunanpag
patsa cieluchö gloriam. Tsay cielu ichicllanam faltaycan. 6ॸAma ni imapagpis
gloriachömi Salvamagnintsic Señor yarpachacurnin llaquicuyaytsu. Tsaypa
Jesucristo chasquimäshun imayyagpis rantinga imayca sufrimientucunata
paywan pagta cawacunapag. 21ॸSeñor päsarpis Dios Yayata agradëcicurnin
Jesucristo cay patsaman cutimurmi, llapan yanapayäshunayquipag rugacurnin
imaycapa mandagnin poderöso caynin, mañacuyay. 7ॸTsaynö mañacuyaptiquim
mana ni imapag servig cuerpuntsicta Dios Yaya cuyacuy yanapacuyninwan
quiquinpa mana wañug cuerpuntanö yanapayäshuptiqui, manana llaquicur alli
ticratsimashun, mana imaypis ushacag päsacuychö cawacuyanqui. Paymi llapan
cawaychö cawanapag. imaycata musyarnin shumag
yanapamarnintsic imaycapitapis
Señor Jesucristoman rasumpa ƿrmi tsapämäshun, Señor Jesucristollamanna
criyicurnin imaypis cushishga llapan shongoyquicunapis conƿacunanpag.
cawacuyay
Imaypis allicag ruraycunallaman
4
1ॸTsaymi cuyashga waugecuna y
yarparäyanqui
panicuna, gamcunaga Dios Yayapita
imayca premiünö cayangayquita yarpar 8ॸTsaymi cuyashga waugecuna y
alläpa cushicü. Tsaynö alläpa panicuna, gamcunaga Dios Yaya
cuyayarniquim watucacug shamuyta munangannölla yarpäyay. Ama
munaycä. Gamcunaga Dios Yaya yarpäyanquitsu pitapis llullatsir
munangannölla imaypis shumag cawacur runamajiquicunawan
ƿrmi criyicuyay. Tsaynö shumag rimanacuyänayquipag ni jucnin jucninwan
cawacuyaptiquim alläpa cushicü, cuyay puricur mana alli jutsata rurayänayquipag.
amïgolläcuna. Mas bien yarpäyay llapan
2ॸEvodiatawan Síntiquetam alläpa allicagcunapagwan Señor Jesucristollata
rugaycamü, Señor Jesucristoman alabayänayquipag. 9ॸGamcunacagchö
Ǘʊ̞ʊЬƄͮґƄґॷ4 430

caycar juc ejemplunö yachatsiyangagta gastücunapagpis. 16ॸGamcunallam


chasquirnin wiyayämangayquitawan Tesalonica marcachö faltapucur
wiyayämangayquita y ricäyämangayquita caycaptïpis, yapay yapay apatsicayämur
gamcunapis rurayay. Tsaynö alli yanapayämargayqui, llapan imayca
päsacuychö cawacuyaptiquim Dios faltapucungäcunachö. 17ॸTsaynöga niyag
Yayapis alli päsacuy bendiciunninta manam mas yanapayämänayquita
gamcunaman churaycamunga. munartsu, sinöga
yanapayämangayquipitapis mas Dios Yaya
Filipenses marcapita Pablopag yanapayäshurniqui bendiciunninta
garaynin apatsiyämunganpita churaycamunanta munarmi. 18ॸCananga
agradëcicunagan llapan wanangätam sobrag chasquiyashcä,
10ॸSeñor Jesucristopa shutinchömi alläpa Epafroditowan
cushicü, nogata yarpäyämar apatsicayämungayquicunata imäpis
apatsicayämungayquita chasquisquir. mananam faltannatsu. Tsay
Manam gamcunaga apatsicayämungayquiga Dios Yayapag
gongayämashcanquitsu, sinöga garaynin ofrendanö captinmi, paypis
yanapayämayta munaycarpis caruchö alläpa cushicun. 19ॸTsaymi quiquin Dios
carmi, mana puediyämushcanquitsu. Yaya llapan imayca wanayangayquiman
11ॸCaynöga niyag, manam pasaypa tucuyläya bendiciunninta churaycamutsun,
faltäpucurtsu. Nogaga imaypis Señor Jesucristochö alläpa cushicuy
cushishgallam cawacü, imaycata päsarpis riquësanwan llapan imayca
imapis capamangallanwan. 12ॸNogaga wanayangayquichöpis yanapayäshurniqui.
musyämi mana imannag wactsanö o atsca 20ॸTaytantsic poderöso Dios Yaya

capugyog rïcunö cawaytapis. Tsaymi imayyagpis mana ushacag alabashga


yachacushcä, alli pacha junta micurnin caycullatsun. Tsaynö catsun.
caytawan mallag mana imannag
cawacuytapis. Tsaynöllam yachacushcä alli Cartapa ushanancag salüdun
imaycayog sobramaptin y mana ni 21ॸSeñor Jesucristopa shutinchö llapan

imannag faltäpucuytapis. 13ॸTsaycuna criyicug waugentsiccunatawan


llapantaga yachacushcä, Señor Jesucristo panintsiccunata saludaycuyay. Tsaynöllam
yanapamaptinmi. caychö nogawan caycag
14ॸTsaynö caycaptinpis alläpa allitam criyicugmajintsiccunapis salüduta
rurayashcanqui, alläpa llaquicurnin apatsicayämushunqui. 22ॸAlläpa cushishgam
yarpachacur wanangäcunachö caychö llapan criyicugmajintsiccunapis,
yanapayämar. 15ॸQuiquiquicuna Filipos salüduta apatsicayämushunqui. Romachö
marcachö waugecuna emperadorpa palacionchö arug
musyayangayquinömi, Dios Yayaman waugentsiccunapis alläpa cushishgam
manacuyänanpag goricäyanganpitaga ni salüduyquicuna apatsicayämushunqui.
mayganpis yanapayämangantsu, Señor 23ॸSeñor Jesucristopa

Jesucristopa Alli Willacuyninta Macedonia llaquipäcuyninwan cuyacuy


provinciachö willacunäpag aywacuptïpis. yanapacuynin, gamcunachö
Gamcunallam yanapayämargayqui, llapan caycullätsun.
imayca wanangäpagwan imayga Tsaynö catsun.
COLOSENSES
Apostol Pablo Colosas Marcachö
Criyicugcunaman Carta Apatsingan

Colosas marcaga Asia provinciachömi cargan. Colosas marcamanga apostol Pablo


manam chargantsu Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta willacunanpag, sinöga
criyicugmajin Epafrasmi tsaychö willacurgan (1.7-8 y 4.12). Colosas marcachö
Epafras willacuptinmi runacuna Señor Jesucristoman criyicur gallaycuyargan.
Tsay marcamanmi llutan mana alli yachatsicugcunapis chäyargan (2.8). Tsaychö
llutan mana allicunata yachatsicuyangantam apostol Pablo musyasquirgan,
carcelchö tsay witsancuna gaycuraycarnin.
Tsay llutan yachatsicugcunam unay Moisés gellgangan leycunachö ningannö ƿestacunata
rurayänanpagwan sabado jamay junagta respetayänanpag yachatsicuyargan (2.16).
Tsaynöllam yachatsicuyargan angelcunata adorar gloriamanpis chäyänapag canganta (2.18).
Apostol Pablonam cay cartachö yachatsicurgan, llapan imaycapitapis Señor Jesucristoga
mas poderöso cangantawan (1.15-20) cruzchö nogantsicraycu wañurnin salvamangantsicta
(1.21-22; 2.14-15). Tsaynöllam cay cartachö musyatsicurgan Señor Jesucristoman criyicur,
Dios Yaya munangannö shumag cawacunapag canganta (capítulo 3-4).

1
1ॸNoga Pablom, Dios Yaya gamcunapag alläpa agradëcicuyä,
voluntäninwan acramanganpita Señor 4ॸSeñor Jesucristoman rasumpa ƿrmi

Jesucristopa apostolnin car, waugentsic criyicuyangayquitawan Dios Yaya


Timoteowan cay cartata gellgayämü, munangannö jutsannag cawagcunata
2ॸColosas marcachö jutsannag cumplïdu yanapar cuyapäyangayquita wiyar.
ƿrmi Señor Jesucristoman criyicug 5ॸTsaynö criyicurnin yanapacurga

waugecuna y panicuna. caycäyanqui, Dios Yayapa glorianchö


Taytantsic Dios Yayata cuyacuy imayyagpis mana ushacag cawayta
yanapacuyninwan alli päsacuy tariyänayquipag shuyararmi. Tsay
bendiciunninta gamcunaman shuyaräyangayqui gloriachö mana
churaycallämutsun. ushacag cawayta tariyänayquipagga,
Señor Jesucristopa rasumpa
Apostol Pablo llapan Willacuyninwanmi
criyicugcunapag Dios Yayaman musyatsiyäshushcanqui, 6ॸasta
agradëcicur mañacungan gamcunayag chämunganta. Tsaymi
3ॸSeñor Jesucristopa Taytan Dios Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta
Yayata mañacurmi, imaypis maytsay entëru munduchö miratsignö

431
æϘ̞ϘґƄͮґƄґॷ1 432

willacuyaptin, maytsicag runacuna alli änimangantsicta garayäshushcanqui,


cawacuyman ticraycäyan. Gamcunapis Dios Yaya munangannö mana jutsannag
Alli Willacuyninta chasquiyangayqui cawacug runacunawan pagta
öram Dios Yayapa llaquipäcuy chasquiyänayquipag. 13ॸQuiquin Dios
yanapacuynintapis rasumpa Yayam imayca tutapaychönö llutan
musyayargayqui. 7ॸTsaynömi mana allicunata ruranin cayaycashga,
yachacuyargayqui cumplïdu cuyay librarnin salvamashcantsic inƿernuman
waugentsic Epafras nogacunapa aywana caycaptin. Tsaynömi
rantïcuna yachatsiyäshuptiqui. Payga libramashcantsic cuyay Tsurinpa
nogacunapa pagtäcunam Señor Mandacuy Reynonchö imayyagpis
Jesucristopa Alli Willacuyninta cawacunapag. 14ॸSeñor Jesucristom
willacurnin arushga. Tsaymi payga cruzchö wañurnin llapan jutsantsicpita
imaypis yanapayäshunqui, Señor librar salvamarnintsic
Jesucristoman mas ƿrmi perdonamashcantsic.
criyicuyänayquipag. 8ॸWaugentsic
Epafrasmi willayämargan, Espïritu Llapan imaycapitapis mas
Santo yanapäyäshuptiqui llapan poderösom Señor Jesucristoga
shongoyquicunawan cuyanacurnin 15ॸSeñor Jesucristoga mana ricacag

shumag päsacuycäyangayquita. Dios Yayaricuglla carmi


9ॸTsaynö shumag musyatsimantsic,
cawacuycäyangayquita musyayangä Cay munduchö llapan imayca mas
junagpitam, ni imaypis dëjayätsu puntata camanganta.
gamcunapag Dios Yayaman mañacurnin 16 Paymi llapan imaycatapis

rugacuyta. Dios Yayamanga mañacurnin camargan,


rugacuyä, mas entenditsiyäshurniqui cieluchöwan cay patsachö llapan
llapan shongoyquicunaman yachayninta imayca ricangantsictawan mana
churaycamuptin, 10ॸgamcunapis Dios ricangantsictapis.
Yaya munangannö mana jutsannag Tsaymi paylla llapan
shumag cawacuyänayquipag. Tsaynö jamacunacunatawan,
llapan allicunallata rurarnin mas mandacugcuna, poderyog
cawacuyaptiquim, Dios Yayaga cada angelcunata,
junag mas yachayninta autoridäcunata, camargan paypa
musyaycätsiyäshunqui rasumpa allish mandädunchö cayänanpag.
cawacuyänayquipag. 11ॸTsaynöllam 17 Payga manarag ni imapis captinmi,

gamcunaga imaycachöpis Dios Yayapa caycarganna.


poderninwan mas ƿrmi tsaracurnin alli Tsaynöpam llapan imaycatapis
pacienciayquicunawan awantar poderninchö shumag ordenädu
cawacuycäyanqui. Tsaynö poderninwan catsin.
yanapar animatsiyäshuptiquim mas 18 Señor Jesucristom llapan

ƿrmi criyicur, imaycata päsarpis Dios criyicugcunapa imayca


Yaya munangannö cushishga cuerpunwan umannö caycan,
cawacuyanqui, 12ॸTaytantsic Dios Yayata Dios Yayaman mañacuyänanpag
imaypis agradëcicurnin. Paymi goricag runacunapag.
salvayäshurniqui chipacyag Mandacuy Señor Jesucristoga llapan imaycapa
Reynon gloriachö mana ushacag caway gallanan carmi,
433 æϘ̞ϘґƄͮґƄґॷ1ٍॷ2

llapanpa puntanta cawamurganpis, Tsaymi nogaga Señor Jesucristo


imaycapapis puntan mas mandacug sufrirnin gallaringanta sufrir cumpliycä,
imaypis cananpag. paypa cuerpun llapayqui criyicugcuna
19 Quiquin Dios Yayam alläpa cayaptiqui. 25ॸTsaynö llapan payman
cushishga Señor Jesucristochö criyicugcunata servirnin
täcun, yanapanäpagmi quiquin Dios Yaya
payga quiquin Dios captin. acramarnï encargamashga: Paypa
20 Señor Jesucristo yawarninta Palabranta mana juc pantaypa
cruzchö jicharnin willacunäpag, 26ॸunaypitana imayca
wañunganpitam, pacaragnö mana pï musyashga
cay patsachöwan cieluchö canganta. Pero cananga payman
caycagcunatapis, jutsannag rasumpa criyicugcunatam
Dios Yaya “Cananga nogawan quiquin Dios Yaya Alli Willacuyninta
amistasquir allinam caycäyanqui” mas cläru entenditsir musyatsishga.
nirgan. 27ॸGamcuna mana Israelcag
21ॸJuc tiempuga gamcunapis Dios runacunaytam imayca pacaragnö
Yayata chiquirnin raquicashga car, caycagta Dios Yaya musyatsirnin
mana allicunata yarparnin rurar contran entenditsiyayniquita munargan, cay
cayargayqui. 22ॸPero cananga Señor alläpa cushicuypag Alli Willacuyninta:
Jesucristopa mana ni imay ushacag Señor Jesucristoman rasumpa ƿrmi
cuerpun wañunganpitam Dios Yayawan criyicurnin, cielu glorianchö paywan
amistatsir jutsayquicunapita perdonar pagta imayyagpis mana ushacag
chasquiyäshushcanqui, paypa cawaychö cawacuyänayquipag.
puntanchö jutsannag limpiu shongoyog 28ॸNogacunaga Señor Jesucristopa Alli

ni imapita shimpishga cayänayquipag. Willacuynintam llapan runacunata


23ॸTsaynö cayänayquipagga willacuyä, shumag alli entenditsirnin
criyicuyniquicunachö imayca mana Dios Yayapa llapan yachayninwan.
cuyug alli cimientushganö ƿrmi Tsaynöga yachatsicurnin willacuyä
tsaracuyanqui, Señor Jesucristopa Alli Señor Jesucristo munangannölla mana
Willacuyninta musyarnin shuyarayta juc jutsannag Dios Yayapa puntanman
mana juc ajayarnin asta chäyänanpag. 29ॸTsaynö willacunäpagmi
chasquiyangayquiyag. Cay Señor imaycata sufrirpis imayca lüchagnörag
Jesucristopa Alli Willacuynin aruycä, Señor Jesucristo poderninwan
wiyayangayquitam, llapan entëru nogata yanapamaptin.

2
munduchö wiyayashga, cay patsachö 1ॸDios Yayaman gamcunapag alläpa

noga Pablo servicug cangäta. rugacurnin mañacur imayca


lüchagnörag aruycangäta
Apostol Pablo imaycata päsarpis musyayänayquitam munä. Tsaynöllam
llapan criyicugcunata rugacurnin aruycä Laodicea marcachö
yachatsirnin arungan criyicugcunapagwan waquincag mana
24ॸCanangaSeñor Jesucristopa Alli regemagcunapagpis. 2ॸTsaynöllam
Willacuyninta willayangagraycu alläpa gamcuna mas animacurnin Dios
sufrimientucunata päsarpis Señor Yayaman mas ƿrmi criyicur, juc
Jesucristoman rasumpa ƿrmi shongonölla shumag cuyanacurnin
criyicuyangayquitam alläpa cushicü. cawacuyänayquipag mañacuycangäta
æϘ̞ϘґƄͮґƄґॷ2 434

musyayänayquita munä. Tsaynö yachatsicuycunaga manam Señor


shumag cawacurmi musyayanqui Jesucristo munangannötsu willacuyan,
cuyapäcug poderöso Señor Jesucristopa sinöga cay mundupa mana alli
llapan yachaynin gamcunaman costumbrincunapagwan quiquincunapa
shamunganta. Tsaynöpam rasumpa munayllancunapagmi.
musyayanqui imayca pacaraycagnö Dios 9ॸAlläpa poderöso Dios Yayapa

Yayapita Salvamagnintsic Señor persönanmi, Señor Jesucristochö caycan


Jesucristo shamunganta. 3ॸSeñor quiquin Dios captin. 10ॸSeñor
Jesucristollachömi imayca Jesucristoga alläpa poderösom llapan
pacaraycagnö caycan, llapan tucuyläya imayca mas mandacuyyog
yachaycunawan alli entendiycuna angelcunapitawan, llapan tucuyläya
imayca juc alläpa chaniyog riquësanö. poderyogcunapita y cay patsachö
4ॸCaycunatam niyag, pipis allitucurnin mandacugcunapitapis. Tsaymi
shumag palabranllawan llutancunata gamcunaga tsay llapan poderöso
yarpätsir mana engañayäshunayquipag. caynintawan paypa cawayninta
5ॸAunqui gamcunawan pagta mana chasquiyashcanqui. 11ॸGamcuna Dios
caycarpis, shongöchö yarpaynïwanga Yayapa cayänayquipagga manam
pagtayquicunallam caycä. Tsaynöpam cuerpuyquicunachötsu
alläpa cushicü Señor Jesucristoman señalayäshushcanqui. Sinöga Señor
rasumpa ƿrmi criyicurnin, Dios Yaya Jesucristota chasquirnin jucllayllanö
munangannö shumag cawacuyaptiquim, tsay señalwannö
cawacuyangayquita musyar. shongoyquicunapita jutsa
rurayniquicunata perdonar jorgoshga.
Señor Jesucristoman ƿrmi Quiquin Señor Jesucristom imayca
criyicurga imaycapitapis librim señalwannö shongoyquicunata
cawacuntsic jucläyaman ticratsishga. 12ॸGamcuna
6ॸTsaynöpam cananga Señor bautizacurmi Señor Jesucristowan
Jesucristoman rasumpa criyicurnin pampacashganö cayargayqui y
chasquiyangayquinölla, imaypis mas paywanmi cawayämushcanqui. Quiquin
ƿrmi alli tsaracurnin paywan pagta Dios Yaya poderöso cayninwan Señor
cawacuyanqui. 7ॸTsaynö Señor Jesucristota cawatsimushga captinmi,
Jesucristoman criyicurnin ƿrmi tsaracur gamcunapis rasumpa
poderninta chasquirga, imayca criyicuyangayquiraycu mana ushacag
patsacashga atsca jawayog jachanö o mushog cawayta chasquiyanqui.
alli cimientuyog yachacashga wajinömi 13ॸTsay señalta manarag chasquirga,

cayanqui. Gamcunaga gallananpita tucuyläya mana alli ruray


yachacuyangayquinölla imayca yashga jutsayquicunawanmi imayca
cabal runanö, llapan wañushganö cayargayqui. Tsaynö
shongoyquicunawan criyicurnin caycashgapis quiquin Dios Yayam
imaycapitapis agradëcicuyanqui. llapan jutsantsicta perdonar, Señor
8ॸCuidädutag pipis mana alli Jesucristotawan imayca jucllayllatanö
yachatsicuycunawan cawatsimashcantsic. 14ॸTsay llapan
criyitsiyäshurniqui, shumag yachayllapa mandacug leycuna contrantsic
parlarnin llutanta mana allicunawan amatsacuptin, mana cumplingantsicpita
engañayäshunquiman. Tsay imayca dëbecugnö caycashgam llapanta
435 æϘ̞ϘґƄͮґƄґॷ2ٍॷ3

pägacurnin perdonamashcantsic. Paymi ancuntsiccuna alli tsarangannö Dios


tsay llapan dëbecungantsicta Yaya catsimantsic. Tsaynöllam Señor
pägacurnin, quiquinpa cawayninwan Jesucristopis imayca jucllayllatanö
cruzchö clävarar jancat ushacätsishga. poderninwan llapantsicta catsimashga,
15ॸQuiquin Dios Yayam pïmay Dios Yaya munangannö cada junag mas
musyananpag imayca jancat vencernin allicunallatana rurar cawacuntsic.
gänagnö llapan runacunapawan
supaycunapa mandacuy podernincunata Religiösutucur mandacuyanganta
manacagman churashga, Señor dëjayay
Jesucristo cruzchö wañunganwan. 20ॸSi gamcuna cay mundu

Llapan runacunapa puntanchömi gallanganpitana Señor Jesucristowan


mandacug autoridäcunatapis wañushganö caycarga, ¿imanirtan cay
pengacatsirgan. mundupa mana alli costumbrincunata
rurarnin sïgigcunanölla, cay
Ama cäsuyaytsu, imaycata religiösutucuy mandacuycunata
rimayäshuptiquipis chasquiyanqui: 21ॸ“Tsaytaga ama
16ॸTsaymi gamcunataga ni pipis maquiquiwan aptaytsu ni
juzgayäshunayquitsu ima micuycunata yawayllapistsu ni yatayllapistsu?” nir.
micuyangayquipita, upyayangayquipita, 22ॸTsaynö parlarmi yachatsiyäshunqui

warda diacunachö aruyaptiqui, llullu quiquincunapa yarpaynincunapita


quillacunachö costumbri ƿestacunata religiösutucur costumbrincunallata
mana rurayaptiquipis y sabado jamay mandayäshurniqui. Tsay runacunapa
junagchö mana jamayaptiquipis. mandacuy costumbrincunaga mana ni
17ॸTsaycunaga imayca llantunnöllam imapag väleg carmi, cay patsachö
cayan. Pero rasumpacagga quiquin üsaycäyaptillan jancat ushacanga.
Señor Jesucristollachömi caycan. 23ॸTsaycunaga alläpa allish
18ॸCuidädu pipis llullacur yachayyognömi yaptalla
umildetucurtag llutancunata religiösutucurnin cuyacugnö mana
yachatsiyäshunquiman. Tsay rasumpacag umilde cayan. Tsaynö
yachatsicuyangancunata chasquirga, umilde cayanganta yarpar
mananam gloriachö premiuyquicunata cuerpuncunata alläpa maltratarnin
chasquiyanquitsu. Paycunaga sufritsiyanganpis, manam ni imapag
yachatsiyäshunqui angelcunata välentsu cay patsachö cuerpuntsicpa
adorayänayquipagmi. Quiquincunapa munayllanta rurarnin mana dominayta
yarpayllancunapitam allish yachagtucur puedirnin cawashgaga.
orgullöso sobrädu cayan, “Dios Yayam
suëñuynïchö nimashga” nirnin yaparcur Dios Yaya munangannö
yaparcurnin manacagcunata llullacur cawacunapag
puriyan. 19ॸTsaynö llutan mana
3
1ॸCananga Señor Jesucristowan

allicunata yachatsicugcunaga Señor cawamushgana caycarga, janag


Jesucristopita raquicashga carmi, paypa patsa cieluchöcagcunallata llapan
Mandacuy Reynonchöga manana shongoyquicunawan ashiyay.
cawayantsu. Pero payman Tsaychömi Señor Jesucristo Dios
criyicugcunam sïga, imayca Yayapa derëchucag lädunchö jamaycan.
cuerpuntsicchö llapan mogontsicta 2ॸImaypis mas yarpäräyay janag patsa
æϘ̞ϘґƄͮґƄґॷ3 436

cieluchö Dios Yaya munangannölla llullatsinacuyaynatsu, cananga imayca


imatapis rurayänayquipag, ama cay llatapata llushticugnö tucuyläya
patsachöcagcunallapagwan mana alli viciucunawan cuerpuyquicunapa mana
ruraycunallapagga yarparäyaytsu. alli munaynincunata dëjashgana
3ॸGamcunaga Señor Jesucristowan caycarga. 10ॸGamcunaga imayca juc
wañushga cayaptiquim, rasumpa mushog cuerputanö chasquiyashcanqui,
payman ƿrmi criyicuyangayquipita waran waran alli yachayniquicunawan
quiquin Dios Yayachö Señor Dios Yaya munangannö shumag
Jesucristowan pagta imayca pacaragnö cawacuyänayquipag. Tsaynö jutsannag
cawacurnin caycan. 4ॸSeñor Jesucristo shumag cawacuyangayquiwanmi
gamcunapa cawayniquicuna musyatsicuyanqui Señor Jesucristo
caycaptinga, alläpa poderöso cayninwan mana juc jutsannag cawacunganta.
alläpa chipacyag glorianpita cay 11ॸTsaymi caynö shumag cawacuychöga

patsaman cutimungan junagmi, manana cantsu, griego ni judiu,


gamcunapis pagtan cutiyämunqui cay cuerpunchö señalacushga o mana
munduchö llapan runacuna señalacushga, allish yachayyog ni mana
ricäyäshunayquipag. yachayyog, servicug mana servicug
libripis. Tsay llapanpagmi Señor
Unaycag cawaynintsicta dëjasquir, Jesucristoga, llapan imaycachöpis pay
cananga mushogcag cawaychöna japallan cayninwan.
cawacushun 12ॸTsaynöpa Dios Yaya
5ॸTsaymi imayca wañutsirnin cuyayäshurniqui acraycäyäshuptiquiga,
ushacätsignö dëjayay llapan mana alli cuyanacurnin mana jutsannag shumag
ruraycunatawan cay jutsa ruraycunata: cawacuyay. Tsaynöllam imaypis
Ollgopis warmipis llutan mana cuyapänacurnin llaquipänacur, jucnin
allicunata ruracarnin jucnin jucninwan jucninwanpis yanapanacur, umilde
puricuyta, tucuyläya jutsa ruraycunata llaquipacur, pacienciacurnin, 13ॸjucnin
y pitapis ricaparnin munapayta, mana jucninwanpis imaycatapis awantanacur,
allita yarparnin imaycapagpis ayrajayta. si mayganpis jucninpag quëjacuptin
Tsaynö jucpa imantapis munaparnin perdonanacur shumag cawacuyanqui.
alläpa ayrajaymi, imayca ïdolocunata Señor Jesucristo llapan
adoragnö caycäyan. 6ॸTsaynö jutsayquicunapita
jutsacunata rurarnin perdonayäshungayquinölla, gamcunapis
cawangantsicpitam, Dios Yayapa runamajiquicunawan rasumpa
rabiayninpita mantsacaypag castïgu perdonanacuyanqui. 14ॸLlapan
shamun. 7ॸGamcunagam unay tiempuchö imaycapitapis masga, rasumpa
imayca mana allicunata rurarnin cuyanacurnin shumag cawacuyanqui.
cayargayqui, tsay mana alli Tsaynö cuyanacurnin cawacuyaptiquiga,
costumbricunachö cawarnin. 8ॸPero llapayquitam juc shongonölla cushishga
tsaymi cananga caycunatapis llapanta shumag allish päsacugta
dëjayay: Rabiaytawan piñashga cayta, cawatsiyäshunqui.
mana allicunata jucpag yarpaytawan 15ॸGamcunapa shongoyquicunachöga

mana rasumpacagta calumniacur Señor Jesucristopa cuyacuy alli


tumpanacurnin, lluta malas palabracuna päsacuyninwan imaypis caycanga.
parlayta. 9ॸAmana jucnin jucninwanpis Rasumpa cuyanacurnin juc
437 æϘ̞ϘґƄͮґƄґॷ3ٍॷ4

cuerpunöllana shumag imatapis allish rurag runacunanöga ama


cawacuyänayquipagmi, Dios Yaya cayanquitsu. Tsaypa rantinga llapan
gayarnin acrayäshushcanqui. Tsaymi shongoyquicunawan llapan
cananga Dios Yayata imaypis alläpa imaycachöpis cäsuyanqui Señor
agradëcicurnin shumag cawacuyanqui. Jesucristota respetarnin. 23ॸImata
16ॸGamcunachö imaypis Señor rurarpis, cushishga llapan
Jesucristopa poderöso Palabranwan, shongoyquicunawan rurayanqui. Tsaynö
jucnin jucninwanpis Dios Yaya llapan rurarga, manam cay patsachö
yachaynincunawan yachatsinacurnin runacunallapagtsu rurayanqui, sinöga
shumag consejanacuyay. Tsaynölla quiquin Señor Jesucristopagmi
salmocunata, imnucunata y Dios Yayata ruraycäyanqui. 24ॸTsaynö allicunallata
alabana cantucunata cantarnin, llapan rurarnin cawacuyangayquipitam
shongoyquicunawan alläpa cushishga musyayanqui, Dios Yaya glorianchö
Dios Yayata agradëcicur alabayay. äniyäshungayqui erenciata
17ॸLlapan rurayangayquichöwan garayäshunayquipag canganta. Tsaynö
parlayangayquichöpis Señor Jesucristo rurarnin cawacurga, Señor Jesucristota
shutinllachö imaypis rurarnin rasumpa servirmi cawaycäyanqui.
parlayanqui. Tsaynölla Dios Yayatapis 25ॸPero pipis llutan mana allicunata

alläpa agradëcicuyanqui Señor ruranganpitam sïga, quiquinpa mana


Jesucristoraycu. alli ruraynin castïguwan pägashga
canga. Tsaynö runacunata Dios Yayapis
Dios Yayaman criyicugcuna imanö jananparnin mana llaquiparmi
cawacuyänanpag cangan mantsacaypag castiganga.

4
18ॸWarmicuna, ollgoyquicunapa 1ॸCay patsachö patroncuna,

mandädunchö shumag cäsucurnin servigniquicuna imapis


cawacuyanqui Señor Jesucristo wanayanganchö yanapayay cushishga
munangannö. cawacuyänanpag. Gamcunapapis
19ॸOllgocuna warmiquicunata cuyarnin cieluchö caycag Patronniquicuna Señor
shumag päsacur, ama piñaparnin Jesucristo cuentata
äjayanquitsu. mañayäshunayquipag canganta
20ॸWamracuna, taytayquitawan yarparnin.
mamayquita shumag respetarnin
imaypis cäsuyanqui. Tsaynö cäsucur Waquincag plëtucur
cawacuyangayquim Señor Jesucristota yachatsicuycuna
cushitsin. 2ॸImaypis wiyag wiyagnö alcäbu car,
21ॸTaytacuna, wamrayquicunata ama mana juc ajayaypa Dios Yayata
alläpa piñaparnin jagayätsiyaytsu. agradëcicurnin mañacuyay. 3ॸTsaynölla
Cuidäduta mas peor imatapis nogacunapagpis Dios Yayaman rugacurnin
desanimacurnin llaquishga cayanman. mañacuyay, aunqui carcelchö
22ॸServigcugcuna, cay patsachö gaycuraptïpis Señor Jesucristopa Alli
mandayäshugniqui patronniquicunata Willacuyninga imayca puncu quicharagnö
llapan imaycachöpis shumag libri captin willacur sïgiyänäpag. 4ॸDios
cäsuyanqui, ricäyäshuptiqui o mana Yayaman mañacuyay nogaga mas allish
ricäyäshuptiquipis. Gamcunaga cläru Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta
patronniquicunapa ricänanllachö yachatsicunäpagwan mas
æϘ̞ϘґƄͮґƄґॷ4 438

entendiyämänanpag. 5ॸSeñor Jesucristoman Mandacuy Reynonpag willacurnin


mana criyig runacunawanpis shumag alli yanapayämashga. Tsaymi paycunaga
yachayniquicunawan portacur imaycachöpis consolayämar mas
cawacuyanqui. Tsaynölla paycunapag listo animatsiyämashga. 12ॸSeñor Jesucristota
caycäyanqui llapan yachayniquicunawan servignin marcamajiquicuna cuyay
imaycachöpis mas allish yachatsicugnin waugentsic Epafraspis
cayänayquipag. 6ॸImaypis allish yachay saludayäshunquim. Payga imaypis
parlacuyniquicunallawan shumag gamcunapagmi Dios Yayaman
parlapänacur, cushishga cawacuyanqui. rugacurnin mañacuycan, pay
Tsaynöpam yachayanqui Dios Yayapag munangannölla yashga cabal runanö
imallatapis tapucuyäshuptiqui, rasumpa conƿacurnin ƿrmi
tantiyatsirnin rasumpacagta criyicuyniquicunawan alli
willayänayquipag. cawacuyänayquipag. 13ॸNogaga musyämi
waugentsic Epafras gamcunapagwan
Apostol Pablopa saludacuyninwan Laodiceachö y Hierapolischö
cartapa ushanan waugentsiccunapagpis alläpa
7ॸCuyay waugentsic Tiquicom, Dios yarpachacurnin afanacur caycanganta.
Yaya servirnin imaypis yanapamargan, 14ॸCuyay amïgö mëdico Lucaswan

Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta waugentsic Demaspis salüduyquicunam


willacuptï. Tsaynöpam payga imanö apatsicayämun. 15ॸSaludaycuyay
canäpag cangantapis shumag Laodicea marcachö waugecunatawan
esplicarniquicuna willayäshunqui. Ninfata y wajinman goricaycur Dios
8ॸPaytaga gamcunaman cachamü, Yayaman mañacug
nogacuna imanö caycäyangäta waugentsiccunatapis.
willayäshuptiqui musyarninlla, 16ॸCay cartata liyir ushasquirnin,

animacur mas valoryog Laodicea marcachö goricaycur Dios


cayänayquipagmi. 9ॸTiquicowanmi Yayaman mañacug waugentsiccunapis
imaypis alli cumplïdu liyiyänanpag apatsiyanqui. Tsaynölla
marcamajiquicuna cuyay waugentsic Laodicea marcaman apatsingä cartata
Onésimo shamunga. Paycunam liyirnin ushasquir, paycunapis gamcuna
willayäshunqui cay marcachö llapan liyiyänayquipag apatsiyämushunqui.
imaycacuna päsaycanganta. 17ॸWaugentsic Arquipota
10ॸCarcelchö pagtä gaycurag willaycuyanqui, Señor Jesucristopita juc
waugentsic Aristarcom salüduta encargo chasquinganta cumplirnin
apatsicayämushunqui. Tsaynöllam llapanta ushananpag.
Bernabepa prïmun Marcospis 18ॸNoga Pablom, cay ushanancag

saludayäshunqui. Gamcunaga salüdutaga quiquïpa maquiwan y


musyayangayquim waugentsic Marcos letrawan gellgamü. Pero gamcunaga
watucagniquicuna shamunanpag ama gongayaytsu Dios Yayaman
canganta. Si pay shamuptinga, shumag mañacuyta carcelpita yargamunäpag.
chasquiycuyällanqui. 11ॸTsaynöllam Dios Yaya alläpa cuyacurnin yanapacuy
Jesús shutiyog Justo niyangan bendiciunnintawan shumag
waugentsicpis saludayäshunqui. päsacuyninta, gamcunaman
Paycunallam waquincag judiucuna churaycamutsun.
mana yanapamaptinpis, Dios Yayapa Tsaynö caycullätsun.
PRIMERA DE TESALONICENSES
Apostol Pablopa Tesalonica Marcachö
Criyicugcunaman Puntacag Cartan

Tesalonica marcaga Grecia naciunpa Macedonia provincianchömi cargan. Tsay


Tesalonica marcaman chaycur apostol Pablo Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta
willacuptinmi, alläpa cushishga runacuna chasquicuyargan. Pero waquincag
runacunanam llutan mana allicuna Pablo willacuycanganta yarparnin chiquiyargan.
Tsaynö chiquirnin wañutsiyta munayaptinmi, tsay marcapita yargosquir juclä
marcacunapa Pablo aywacurgan. Tsaynö apostol Pablo aywacusquiptinnam Señor
Jesucristoman criyicushganatana Tesalonica marcachö chiquirnin gallaycuyargan.
Tsaycunapag masta musyanayquipag liyinqui Hechos 17.1-15.
Pablo Atenas marcachö caycarmi, alläpa llaquicur yarpachacurgan Tesalonica
marcachö criyicugcunapag. Tsaynö yarpachacur caycäyanganta musyananpagmi,
Tesalonica marcaman Timoteota cacharnin (2.17-3.5), Pabloga Corinto marcapa
päsacurgan. Corintochö Pablo caycaptinnam Timoteo tsayman chaycur willargan,
Tesalonicachö criyicugcunata mana criyicugcuna alläpa chiquiyaptinpis Señor
Jesucristoman cada junag mas ƿrmi criyicuycäyanganta (3.6-13). Tsaynö
willaptinmi Pablo cushicur cay cartata paycunaman cartacurgan (1.1-2.16). Cay
cartanchömi llapan criyicugcunata musyatsirgan, Dios Yaya munangannö imaypis
shumag cawacuyänanpag (4.1-12). Tsaynöllam Señor Jesucristo cay patsaman
cutimunanpag cangantapis willacurgan (4.13-5.11).

1
1ॸNoga Pablom, Silvanowan y criyicurnin shumag cawacuyangayquita
Timoteowan saludayarniqui cay cartata yarparnin. 3ॸImaypis mana juc gongarmi
gellgamü, Tesalonica marcachö llapayqui yarparaycäyag Taytantsic Dios Yayapa
criyicugcuna Dios Yayawan y Señor puntanchöpis, ƿrmi
Jesucristowan jucllayllanö caycagcunaman: criyicuyniquicunawan llapan
Cuyacuy yanapacuyninwan shumag alli imaycachöpis allicunallata
päsacuynincunata churaycayämutsun. rurayangayquipita. Tsaynöllam
yarparäycäyag rasumpa cuyanacurnin
Tesalonica marcachö ƿrmi Señor Jesucristo cutimunanta ni imaypis
criyicugcunapa ejempluncuna mana ajayar shuyaraycäyangayqui.
2ॸGamcunapagmi Dios Yayata imaypis 4ॸCuyashga waugecuna y panicuna,

mañacurnin agradëcicuyä, ƿrmi rasumpam musyayä Dios Yaya

439
1ҽƄґk̞ϘͮʊæƄͮґƄґॷ1ٍॷ2 440

cuyayarniquicuna acrayäshungayquita. shuyaycäyangayquitapis. Paymi


5ॸNogacuna willacuyangä Alli salvamashcantsic Dios Yaya
Willacuyga manam palabrallawantsu piñasquirnin castigamarnintsic,
chämushga, sinöga alläpa poderöso inƿernuman cachamäna caycaptin.
cayninpam Espïritu Santowan
musyatsiyäshuscanqui, willacuyangä Tesalonica marcachö apostol Pablo
rasumpacag canganta. Gamcunaga Señor Jesucristopag willacungan

2
musyayangayquinömi nogacunaga 1ॸCuyashga waugecuna y panicuna,
gamcunacagchö cayargä, Dios Yaya musyayanquim gamcunata
munangannö shumag alli visitagniquicuna shamungä mana
cawacuyänayquita munarnin. envänu canganta. 2ॸTsaynöllam
6ॸGamcunaga nogacuna cawayangänölla musyayanqui tucuyläya mana
cawarmi, Señor Jesucristo cay patsachö allicunawan insultayämar chiquirnin
cawangan ejemplunta sïgirnin shumag Filipos marcachö allgotsäcayämanganta.
allish cawacuycäyanqui. Gamcunataga Tsaynö chiquiyämaptinpis Dios
alläpa chiquicäyäshuptiqui Señor Yayaman conƿacuyaptïmi poderninwan
Jesucristopa Alli Willacuyninta yanapayämar animatsiyämaptinmi,
chasquiyangayquipitam, Espïritu Santo Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta
alläpa cushicuypag maytsayman willacuyänäta amatsacuycäyaptinpis
miraycätsin. 7ॸRasumpa ƿrmi pipita mana mantsacur willacuyargä.
criyicuyangayqui ejempluwanmi 3ॸNogacuna willacuyangä yachatsicuyga

Macedonia y Acaya manam llutan mana alli yachatsicuytsu


provinciacunachöpis, gamcunanö mas ni mana allicunata ruracäyänanpagwan
ƿrmi Dios Yayaman criyicuycäyan. pitapis llullatsir engañacuypag
8ॸGamcunapita gallaycur Señor yachatsicuytsu. 4ॸTsaypa rantinmi,
Jesucristopa Alli Willacuyninga manam nogacunaga parlarnin willacuyä Dios
Macedonia y Acaya provinciallachötsu Yaya acrarnin Alli Willacuyninta
musyacashga, sinöga maytsay conƿacungan runacuna car. Tsaynöpam
marcacunamanmi. Tsaynö ƿrmi nogacunaga runacunallatatsu
criyicuyangayquita maytsay entëru agradëcicuyninta munayä, sinöga
marcacunachö llapan runacuna shongöcuna imacunata yarpangantapis
musyayaptinmi, gamcunapagga pitapis regeg Dios Yayatam alläpa
ni imata willayänä wanacannatsu. agradëcicuyä. 5ॸMusyayangayquinöpis
9ॸNogacunata cäsuyämar alli nogacunaga manam ni pitapis
chasquiyämangayquitam maytsaychö gellayraycu aläbarnin adular alli
runacunapis parlaycäyan. shimilläcunapa parlapäyashcätsu.
Tsaycunapitapis masragmi Tsaynö cayangätaga quiquin Dios
willacuycäyan ïdolocuna Yayam musyan. 6ॸTsaynöllam ni pï
adorayangayquita dëjasquir, aläbayämananta ashiyashcätsu,
rasumpacag japallan Diosllamanna gamcunapitawan waquincagcunapitapis.
criyicur serviycäyangayquita. 7ॸAunqui Señor Jesucristopa willacugnin
10ॸTsaynöllam willacuyan Señor caynïcunawan, imaycachöpis
Jesucristota cruzchö wañutsiyanganpita yanapayämänayquipag obligayayniquita
Dios Yayapa cawatsimungantawan puediycarpis, nogacunaga shumag
cielupita cutimunanta delicädullam imayca juc warmi llullu
441 1ҽƄґk̞ϘͮʊæƄͮґƄґॷ2

wawanta alläpa cuyarnin chuchur cawacuyänayquipag


llapan shongonwan cuidangannöllam yanapaycäyäshunqui. 14ॸGamcunaga
catsiyargag. 8ॸTsaynö cuyayarniquim cuyashga waugecuna y panicuna, Dios
alläpa cushishga cayargä, Dios Yayapa Yayapawan Señor Jesucristoman
Alli Willacuyninta pagta criyicug runacunapa ejempluncunatam
willacungantsicllapitatsu. Manam sïgiyashcanqui. Tsaynöpam
tsayllapitatsu tsaynö cushishgaga criyicuyangayquipitam llapan
cayargä, sinöga imaycachöpis shumag marcamajiquicunapis chiquir
yanapanacurnin shumag cuyanacur asta sufritsiyäshunqui. Tsaynö chiquirnin
wañungantsicyag allish sufritsiyäshungayquinöllam Judeachö
cawacungantsicpitam. ¡Rasumcagtaga criyicugmajintsiccunatapis,
gamcunawanmi alläpa cuyanacuyman marcamajincuna chiquirnin
chascantsic! 9ॸGamcunaga sufriycätsiyan. 15ॸTsay judiucunam Dios
yarpäyanquich cuyashga waugecuna y Yayapa unay willacug profëtancunata y
panicuna, Dios Yayapa Alli Señor Jesucristotapis wañutsiyargan.
Willacuyninta willacurnin imaycata Tsaynöllam nogacunatapis
päsarnin jancat pishipashgapis gaticacharnin gargayämargan.
willacuyangäta. Tsaynöllam pagasta Tsaycunaga Dios Yayapa Palabranta
junagtapis alli arupucuyargä, mana gustarmi, runamajincunatapis
micuynïcuna garayämar pipis mana chiquirnin, 16ॸimaycanöpa amatsacuyan
ajanacayämänanpag. mana judiucag runacunapis
10ॸGamcunawan quiquin Dios Yayapis salvacäyänanpag Alli Willacuyta
musyanmi gamcunacagchö llapan willacuyaptï. Tsaynö tucuyläya mana
criyicugcunawan imanö portacuyangäta. allicunata ruracarmi, alläpa jutsasapa
Tsaymi imaypis gamcunawan pagta cayman ticrayan. Pero tsay mana alli
cayangächöga Dios Yaya munangannölla rurag runacunamanga, alläpa
portacuyashcä, pipis musyapäyämar mana mantsacäcuypag castïgum quiquin Dios
acusayämänanpag. 11ॸTsaynöllam Yayapita shamunga.
musyayanqui cada ünuta, imayca juc tayta
quiquinpa cuyay wamrancunata Tesalonica marcachö
cuidangannö shumag catsiyangagta. criyicugcunata apostol Pablo alläpa
12ॸLlapayquita animatsiyarniqui consolarmi ricayta munangan
plëtuyashcag, Dios Yaya munangannö 17ॸNogantsicga cuyashga waugecuna y
allicunallatana rurar jutsannag panicuna, gamcunacagpita jucläman
cawacuyänayquipag. Tsaynö jutsannag aywacusquirpis, shongöchö
cawacuyangayquipitam quiquin Dios Yaya yarparäyarniqui manam ni imaypis
Mandacuy Reynon glorianman gongayagtsu. Gamcunawan mana
gayayäshunqui. ricänacuycarpis, shongöcunachöga
13ॸDios Yayata agradëcicuytaga ama ni pagtanöllam caycantsic. Tsaymi
imaypis dëjashuntsu. Gamcunaga imaycanöpis watucagniquicuna yapay
Diospa Palabran willayangagta wiyar, cutimuyta munaycäyä. 18ॸNoga Pablom
manam runacunapa palabrantanöllatsu alläpa llaquiyarniqui atsca cuti
chasquiyashcanqui, sinöga Dios Yayapa watucagniquicuna shamuyta
rasumpa Palabrantam. Tsay Palabranmi munaptïpis, Supay imaycacunawan
llapayqui criyicugcuna shumag vengamarnï amatsamashga. 19ॸTsaynö
1ҽƄґk̞ϘͮʊæƄͮґƄґॷ2ٍॷ3 442

caycaptinga, orgullöso cayänäpag


shuyaräyangä allicag premiücunaga Timoteo cushicuypag willacungan
¿pirag canman? ¿Manacu gamcuna Tesalonica marchachö
cayanqui, Señor Jesucristo cutimungan criyicugcunapag
junagchö alläpa cushishga 6ॸCananga waugentsic Timoteom

chasquiyänäpag premiücunaga? gamcunacagpita alläpa cushishga


20ॸ¡Aumi, gamcunam tsay alläpa cutimur willamashga, rasumpa ƿrmi
cushicuynïcunawan orgullöso criyicurnin jucnin jucninwanpis shumag
cayänäpag premiucunaga cayanqui! cuyanacurnin cawacuycäyangayquita.

3
1ॸTsaynö alläpa llaquiyarniqui Tsaynöllam willayämashga imaypis
manana masta shuyarar awantayta allicunalla rurayangäcunallata
puedirmi, mas mejorga Atenas yarpararnin, nogacunatapis cuyar
marcachö quiquilläcuna quëdacu llaquiyämarnï yapay tincuyta
cayanga mas alli canganta yarpäyargä. munayangayquitapis. Nogapis
2ॸTsaynam Dios Yayapa servignin gamcunapag alläpa yarpararmi, yapay
waugentsic Timoteota chayämurgä, tincunapag cutimuyta munaycäyä.
paypis Señor Jesucristopa Alli 7ॸTsaymi cuyashga, waugecuna y

Willacuyninta willacur arugmajintsic panicuna, llaquicuycunawan tucuyläya


captin. Paymi imaycachöpis alli sufrimientucunata päsaycäyaptïpis,
tsacuyänayquipagwan rasumpa ƿrmi criyicuyniquicunawan
animatsiyäshunqui mas animatsiyämashcanqui. 8ॸ¡Cananmi
criyicuyniquicunachö mas ƿrmi sïga rasumpa Señor Jesucristoman ƿrmi
cawacuyänayquipag. 3ॸTsaynö criyicurnin caycäyangayquita
animatsirmi yanapayäshunqui, pipis musyarnin, nogacunapis alläpa
tucuyläya sufrimientucunawan cushishga mas animacurnin
yarpachacatsiyäshurniqui mana alliman maytsaychöpis mas tranquïlo alli
mana pushayäshunayquipag. päsacuychö caycäyä! 9ॸ¿Imanötan Dios
Gamcunaga musyayanquinam, tsaynö Yayata alläpa agradëcicushun
tucuyläya sufrimientucunata gamcunaraycu alläpa cushicuypagta
päsayänäpag destinashga cayangäta. paypa puntanchö willayämanganpita?
4ॸTsaychö gamcunawan caycarmi 10ॸPagasta junagtam, Dios Yayata

alvertiyargag, tsaynö tucuyläya mañacuycäyä gamcunacagpa yapay


sufrimientucunata päsanapag canganta. shayämuptï, tincunapag. Tincusquirnam
Tsaynöpam rasumpa llapan päsarnin shumag willayärniqui
cumplishga. 5ॸTsaymi nogaga alläpa yachatsiyäshayqui, Dios Yayaman mas
yarpachacurnin manana awantayta ƿrmi criyicuyänayquipag juc ishcag mas
puedir, waugentsic Timoteota faltäyäshungayquicunata.
cachamurgä criyicuyniquicunachö 11ॸQuiquin Taytantsic Dios Yayawan

imanö caycäyangayquita Señornintsic Jesucristo, nänita ruragnö


musyapacamunanpag. Nogaga yarpargä: yanapaycamäshun gamcunacagman
“Tsay mana alli ruratsicug Supay watucagniquicuna cutiyämunäpag.
rasumpa criyicuynincunata dëjascatsir 12ॸTsaynölla Señor Jesucristo

tucuyläya mana allicunata ruratsiptinga, yanapaycuyäshuy maytsaychöpis,


llapan yachatsicungantsicpis imapagtan jucnin jucninwanpis cuyanacurnin
välenga” nir. llapanwanpis alli päsacur shumag
443 1ҽƄґk̞ϘͮʊæƄͮґƄґॷ3ٍॷ4

cawacuyänayquipag, gamcunata engañarnin criyicugmajiquicunapa y


nogacuna alläpa cuyayarniqui. 13ॸDios jucpa warminwan täcuyanquitsu.
Yaya shongoyquicunachö alli tsaracugta Willayangagnömi tsay mana alli
caycatsiyäshuy, Señor Jesucristo llapan ruragcunataga Dios Yaya juzgarnin,
acrangan jutsannag santo mana llaquipaypa castiganga. 7ॸDios
runancunawan cutimungan junagchöpis, Yayaga manam acramashcantsic
payman rasumpa ƿrmi criyicurnin jutsacunata rurar puricunapagtsu,
jutsannag limpiu shongo sinöga limpiu concienciayog
cayangayquipita Dios Yayapa cawacunapagmi. 8ॸCay alverticuyta
puntanchöpis mana ni pï mana cäsugcunaga manam yachatsicug
acusayäshunayquipag. runallatatsu mana cäsuyan, sinöga
quiquin Dios Yayatapis mana cäsurmi
Dios Yaya munangannö shumag chasquiyantsu. Dios Yayaga jutsannag
cawacunapag carmi, Espïritu Santonta

4
1-2ॸWaugecuna y panicuna, garamashcantsic payga munangannö
gamcunawan pagta caycarmi, jutsannag cawacunapag.
yachatsiyargag Dios Yaya munangannö 9ॸCananga criyicugmajiquicunawan

alli portacur cawayänayquipag. Y shumag cuyanacuyänayquipag,


tsaynöllam rasumpa gellgamünäga manam wanacannatsu.
cawaycäyangayquita musyar cushicuyä. Quiquin Dios Yayam
Tsaymi cananga llapan shongöcunawan tantiyatsiyäshushcanqui, alli portacur
rugayag Señornintsic Jesucristopa jucnin jucninwanpis cuyanacur
shutinchö, yachatsiyangagnölla cada cawacuyänayquipag. 10ॸGamcunaga
vez mas llapayqui cuyanacur alli allishllash cuya nacuycäyanqui
päsacuychö cayänayquipag. 3ॸTsaymi Macedonia provinciachö täcug
yarpätsiyäshayqui Dios Yayapa criyicugmajintsiccunawanpis. Tsaynö
voluntäninta imaypis rurar cuyanacur cawayaptiquipis, masragmi
cawacuyänayquipag. Llapanpita mas cada junag cuyanacuyänayquita munä.
puntantaga mana juc jutsannag 11ॸTsaymi cay ultimucagchöga niyag,

cawanatam Dios Yayaga munan. pïmaywanpis mana rimanacurlla


Manam ollgopis warmipis jucnin tranquïlo cawacuyänayquipag.
jucninwan puricur, jutsata rurar Yachatsiyangagnölla quiquiquicunapa
cawanataga munantsu. 4ॸTsaypa aruyniquicunachö, shumag arucuyay.
rantinga rasumpa criyicugcunaga mana 12ॸAlli arucur cayaptiquim, Señor

lluta puricurnin, warmiquicunallawan Jesucristoman mana criyigcunapis,


casaracusquir shumag respetanacur respetar alli ricäyäshunqui. Tsaynö
cawacuyanqui. cawarga manam ni pitapis
5ॸMana alli yarpaywan munaycunaga afanayanquitsu.
ama dominayäshuytsu. Diospa
Señornintsic Jesucristo cutimunan
Palabranta mana musyarmi,
ollgocunawan warmicunapis lluta 13ॸCuyashga waugecuna y panicuna,
puricur juccunata ricapar jutsata criyicugcuna wañuyanganpita imanö
rurayan. Tsaynö cawanataga Dios Yaya cananpag canganta musyayänayquitam
manam munantsu. Tsaymi paycunanöga munä. Nogantsicga cawamuy junag
ama cawashuntsu. 6ॸAma maygayquipis cananpagcagta musyarnin
1ҽƄґk̞ϘͮʊæƄͮґƄґॷ4ٍॷ5 444

shuyaraycarga, manam waquincag cutimunanpag cangantaga. Payga


mana criyicugcunanöga wagarnin cutimunga imayca juc suwa mana
llaquicushwantsu. 14ॸMusyantsicmi yarpashgallata pagas öra
Señor Jesucristo wañunganpita shamungannöllam. 3ॸTsaymi
cawamunganta. Tsaynöllam Dios maytsaychöpis runacuna ni ima
Yayaman criyicugcunapis päsananpag canganta mana yarpar,
wañuyanganpita cawayämunga. Tsaymi tranquïlo cushishga caycäyaptinmi,
Señor Jesucristo cutimungan junag, illagpita Dios Yayapa castïgun
Dios Yaya cay patsaman cutitsimunga chämunga. Tsayga imayca juc warmipa
llapan cawatsingancunata Señor quillan chämuptin, alläpa ñacar
Jesucristowan pagtata. sufrirnin geshyacunanpag
15ॸTsaymi Señor Jesucristo yachatsicur tsaripucungannömi canga. Tsaymi mana
niyämangannölla, gamcunata niyag: criyicugcunaga mayganpis, tsincacur
Pay cutimuptinmi criyicuycar geshpiytapis puediyangatsu Dios Yayapa
wañugcunarag puntata tincuyanga. castïgunpitaga. 4ॸWaugecuna y panicuna,
Tsaypa gepantaragmi nogantsic Dios Yaya munangannö cawarmi,
cawagcagga Señor Jesucristowan gamcunaga imayca tutapaychönö mana
tincushun llapan cutimugcunawanpis. ima musyag runacunanötsu cayanqui.
16ॸCaynömi canga: mandacugcag Tsaynö alcäbu shuyarar cayaptiquiga,
angelmi gayacamunga, Señornintsic Señor Jesucristo cutimunan junagpis,
mandaptin. Tsaynöllam Dios Yayapa gamcunapagga manam juc suwa
trompëtanpis angel tücaptin shamungannötsu canga. 5ॸPero
wiyacämunga, llapan runacuna gamcunaga junagpa actsichönö
maytsaychöpis wiyayänanpag. Tsay cawarmi, tutapaychönö mana alli
öram Señornintsic Jesucristo cielupita ruraycunataga manana rurayanquitsu.
cutimunga. Pay cutimuptinmi, Señor 6ॸTsaymi nogantsicga mana criyicugcuna

Jesucristoman criyicuycar ni imapag yarpachacur, cayangannöga


wañushgacunapis cawayämunga. ama cashuntsu. Sinöga imayca
17ॸTsaypa gepantanam nogantsic ricchaycagnö wiyag wiyaglla caycäshun,
cawagcagcuna, criyicur Señor Jesucristo cutimunanta shuyarar.
wañuyanganpita 7ॸMachashgacunawan pagaspa

cawamushgacunawanpis goricarnin, puñucashgacunaga manam ni imatapis


pucutay jananchö Señornintsic musyayantsu. Tsaynöllam mana
Jesucristowan tincushun. Tsaypitanam criyicugcunapis imayca tutapaychönö
paywan imayyagpis cawacunapag car, Señor Jesucristo cutimunantaga
aywacushun. 18ॸTsaynö caycaptinga, cay yarpäyantsu. 8ॸPero nogantsicmi sïga
yachatsicuyta mana gongarnin shumag tantiyacurnin, alli
criyicugmajintsiccuna juiciuntsicwan cawashun, junagpa
wañupucuyaptinpis consolanacushun. imaycatapis runacuna alli ricäyangannö.

5
1ॸWaugecuna y panicuna, mananam Alcäbu cashun imaycaläya
gellgamunäga wanacantsu, jutsacunapita cuidacur, juc soldädu
Señornintsic Jesucristo imay öra ni ƿerropita chilëquitawan cascuta
imay junag cutimunan cangantapis. shucurcur, defendicungannö.
2ॸManam tsaytaga ni pipis musyantsu Tsaynöllam cuidacushun Señor
Senornintsic Jesucristo imay Jesucristoman criyicurnin, Dios Yaya
445 1ҽƄґk̞ϘͮʊæƄͮґƄґॷ5

salvamänapag canganta conƿacur, 15ॸRunamajiquicuna mana allita

pïmaywanpis cuyanacurnin. 9ॸDios rurayäshuptiquiga ama mana alliwanga


Yayaga manam acramashcantsic, cutitsiyanquitsu. Tsaypa rantinga
juzgarnin castigamänapagtsu, sinöga imaypis allillata rurarnin,
Señor Jesucristo salvamashga criyicugmajiquicunawan o mana
inƿernuman mana aywanapag. criyicugcunawanpis shumag
10ॸSeñornintsic Jesucristoga cawacuyanqui.
nogantsicraycum wañurgan. Tsaymi 16ॸImaypis cushishgalla cawacuyay.

cananga imayyagpis paywan pagta 17ॸTsaynö mana gongarlla Dios Yayaman

cashun, cawaycarpis o wañushgana mañacuyay. 18ॸImayca


caycarpis. 11ॸNogantsicga consolanacur päsayäshuptiquipis Dios Yayata imaypis
imaycachöpis animatsinacurnin, jucnin agradëcicuyanqui. Señor Jesucristoman
jucninwanpis yanapanacur, ƿrmi criyicuyaptiquim, Dios Yayaga tsaynö
criyicurnin alli cawacushun. Y cananmi cawayänayquita munan.
gamcunaga tsaycunata 19ॸAma ni pipis imayca ninata

cumpliycäyanqui. wañutsignöga amatsacutsuntsu, Espïritu


Santopa poderninwan, Diospa
Criyicug waugecunapagwan Palabranta willacuyaptin. 20ॸDios
panicunapag plëtucuycuna Yayapa willacuyninta pipis
12ॸWaugecuna y panicuna, plëtur willacuptinga, ama despreciayaytsu.
yachatsiyäshugniquicunam afanacuyan 21ॸGamcunaga maygan willacuptinpis

Señornintsic munangannö shumag entendir tantiyanqui, rasumpa o


cawayänayquipag. Tsaymi rugaycuyag mana rasumpa canganta
Dios Yayapa Palabranta musyayänayquipag. Tsaynö alli
yachatsiyäshugniquicunata entendirnin, rasumpacagllata
agradëcicuyänayquipag. 13ॸTsaynölla chasquiyanquiga. 22ॸPero mana alli
paycunataga alli ricar, llapan yachatsicuytaga ama chasquiyanquitsu.
shongoyquicunawan cuyarnin Maytsaychöpis mana allicunapitaga
chasquiycuyay imayca allicunata cuidacuyanqui.
gamcunaraycu rurayanganpita. Cananga 23ॸDios Yayam alli päsacuychö

manana chiquinacur, llapayquipis alli cushishgata catsimantsic, quiquinwan y


päsacuychö cayay. jucnin jucninwanpis. Quiquin Dios Yaya
14ॸTsaymi waugecuna y panicuna, jutsannag limpiu concienciayog
gamcunata rugayag geläcur mana aruyta cayänayquipag yanapaycuyäshuy.
munagcunata plëturnin Tsaynölla cuerpuyquicunatawan
piñapäyänayquipag. Tsaynölla almayquicunatapis, mana alli
mantsacugcunatapis consolar yanapayay jutsacunapita cuidaycuyäshuy,
mana mantsacuyänanpag. Tsaychö Señornintsic Jesucristo cutimur
mayganpis saslla imayca mana alliman jutsannagta tariyäshunayquipag.
ishquigcunata yanapar cuidayay, Dios 24ॸAcramagnintsic Dios Yayaga

Yayaman mas ƿrmi criyicuyänanpag. änimangantsicta siemprim imaypis


Tsaynölla pïmaywanpis shumag cumplinga, llapan imayca allicunata
pacienciacur cawacuyanqui. gamcunapag rurarnin.

1 T 5.18 Dt 25.4.
1ҽƄґk̞ϘͮʊæƄͮґƄґॷ5 446

27ॸSeñornintsic Jesucristopa
Cartapa ushanan shutinchömi, niyag: Cay cartata llapan
25ॸWaugecuna y panicuna, Dios Yayata waugentsiccunatawan panintsiccunata
nogacunapag mañacuyay. entenditsir liyipuyänayquipag.
26ॸTsaynölla tsaychö caycag llapan 28ॸSeñornintsic Jesucristo

waugentsiccunatawan poderninwan yanapaycuyäshuy, paypa


panintsiccunatapis, Dios Yayapa bendiciunninwan cuyapäcuyninta
cuyapäcuyninwan abrasarnin, imaypis chasquiyänayquipag.
saludaycuyay. Tsaynö caycullätsun.
SEGUNDA DE TESALONICENSES
Apostol Pablopa Tesalonica Marcachö
Criyicugcunaman Ishcaycag Cartan

Tesalonica marcaga Grecia naciunpa Macedonia provincianchömi cargan. Tesalonicaman


Pablo chaycur Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta willacuptinmi, runacuna alläpa
cushishga chasquicuyargan. Tesalonica marcaman Pablo puntacag cartanta manarag
cartacurmi, Tesalonicachö criyicugcuna mana alli ricashga caycäyanganta musyargan.
Tsaynömi musyargan llutan mana alli yachatsicugcuna: “Señor Jesucristo sasllana cutimunan
caycaptinga ama arushunnatsu” nir, runacunata engañacurnin yachatsicuycäyangantapis.
Tsaynö engañacuyanganta criyirmi, waquincag criyicugcunaga manana arucuyargannapistsu.
Shumag arucurnin cawacuyanganpa rantinmi lluta wajin wajin puricur, runacuna imanöpis
cawacuyanganta parlarnin cuentucunata puritsir gallaycuyargan.
Tsaynö caycäyanganta musyasquirmi, apostol Pabloga cay cartata cartacurgan
Tesalonica marcachö criyicugcunaman. Cay cartachömi Pablo musyatsirgan, Señor
Jesucristo cutimunanpag ichicllana faltaycaptin, anticristo niyangan shamunanpag
canganta (2.1-12). Tsaynöllam willacurgan llapan runacunapis wajin wajin
puriyanganpa rantin, shumag arucurnin cawacuyänanpag (3.6-12).

1
1ॸNoga Pablom, Silvanowan y agradëcicunantsic cada junag
Timoteowan saludayarniqui cay criyicuyniquicuna imayca wiñagnö mas
cartata gellgamü, Tesalonica marcachö ƿrmi canganta. Tsaynöpam cada
llapayqui criyicugcuna Dios Yayawan y ünuchö cada junag mas musyacaycan
Señor Jesucristowan jucllayllanö runamajiquicunawan rasumpa
caycagcunaman. 2ॸTsaymi imaypis cuyanacuyangayqui. 4ॸTsaymi Dios
mañacuycäyä Dios Yayawan Señor Yayaman mañacuyänanpag llapan
Jesucristopa cuyacuy yanapacuyninwan criyicugcuna goricäyanganpa
shumag alli päsacuynincunata puntancunachö willacurpis alläpa
gamcunaman churaycayämunanpag. cushicuyä, imaypis mana juc ajayaypa
ƿrmi criyicurnin tsaracuyangayquipita.
Dios Yayam llapan jutsasapacunata Tsaynö ƿrmi criyicuyniquicunawanmi
juzganga, Señor Jesucristo gamcunaga chiquirnin gaticachar
cutimungan junag tucuyläyapa sufritsiyäshuptiquipis allish
3ॸCuyashga waugecuna y panicuna, awantacuyanqui. 5ॸTsaynö llapan
gamcunaraycum Dios Yayata imaypis pruebacunata päsarmi musyantsic Dios

447
2ҽƄґk̞ϘͮʊæƄͮґƄґॷ1ٍॷ2 448

Yayaga pitapis mana juc jananparnin imaycatapis allicunata rurar pay


juzganganta. Gamcuna tsaynö munangannölla ƿrmi criyicurnin
tucuyläya sufrimientucunata päsarnin shumag cawacuyänayquipag. Tsaynö
awantayangayquita Dios Yaya ricarmi, rasumpa criyicuyniquicunawan
mana ni imay ushacag glorianchö allicunalla rurayangayquita Dios Yaya
imayyagpis cawayänayquipag ricarmi, acrayäshungayquitapis
äniyäshungayquita chasquiyanqui. rasumpa musyatsicuyanqui. 12ॸTsaynöga
6ॸDios Yayaga pitapis mana juc Dios Yayaman mañacuyä, gamcuna
jananpar juzgacug cayninwanmi, Señor Jesucristoraycu jutsannag
juzgarnin päganga gamcunata cawacuyaptiqui pay alabashga
sufritsiyäshungayquipita. 7ॸTsaynö cananpagmi. Tsaynöllam waquincag
sufriyangayquipitam gamcunatapis runacunapis gamcunachö Señor
nogacunatanölla shogarnin Jesucristo canganta musyayanga, Dios
shütatsiyäshunqui. Tsaynö shogarnin Yayawan Señor Jesucristo cuyacuy
shütatsimätsunga Señor Jesucristo voluntänincunatawan llapan
poderöso cayninwan nina lunyaycag bendiciunnincunata gamcunaman
rurinchö cielupita llapan mandacuyyog churaycamuptin.
angelnincunawan cutimungan junagmi.
8ॸSeñor Jesucristoga alläpa Señor Jesucristo cutimunanpag
mantsacaypag nina lunyaycag entenditsicur willacuycuna

2
rurinchömi llapan poderninwan cay 1ॸCananga cuyashga waugecuna y
patsaman cutimunga, Dios Yayata mana panicuna, Señornintsic Jesucristo
cäsur Señor Jesucristopa Alli cay patsaman cutimuptin llapantsic
Willacuynincunata mana chasquig goricänapag canganta, 2ॸama
runacunata castigananpag. 9ॸDios Yayam yarpachacur imapis päsananpag
alläpa poderöso cayninwan llapan canganta willacuyaptin llaquicurnin
jutsasapacunata condenar ushacätsirnin mantsacashga cayanquitsu. Tsaynölla
inƿernuchö imayyagpis sufriyänanpag ama mantsacäyanquitsu nogacunapa
gargonga. Tsay jutsasapacunaga manam cartäcunaricugllawan,
ni imay chipacyag cielumanga nogacunatucurnin engañacur: “Espïritu
yaycuyangatsu ni Señor Jesucristotapis Santom revelamar nimashga:
ricäyangatsu. Tsaynöllam alläpa ¡Chämushganam Señor Jesucristo
cushicuypag podernintapis ricäyangatsu, cutimunan junag!” nir, parlagcunata
10ॸcay patsaman cutimungan junag mana wiyarpis. 3ॸTsaynö engañar
jutsannag llapan criyicugnincunawan llullatsiyäshunayquitaga ama ni
alläpa cushishga glorianchö imanöpapis dëjacuyanquitsu. Señor
cangantapis. Tsay criyicug Jesucristo cay patsaman manarag
runacunawanmi gamcunapis cushishga cutimuptinmi, Dios Yayapa contran
cayanqui, nogacuna Señor Jesucristopa atscag runacuna shäriyanga. Tsaynömi
Alli Willacuynin wiyayangäta tsay mana alli ruratsicug runa
willayaptig criyirnin cäsucur cristotucur shamunga, tsay shamugga
adorayangayquipita. yuringanpitapis tucuyläya mana alli
11ॸTsaymi imaypis mana dëjaypa Dios ruratsicug supay cayninwanmi
Yayata gamcunapag mañacuycäyä, inƿernuchö ushacänanpag condenashga
poderninwan yanapayäshuptiqui canga. 4ॸTsay cristotucug runam, llapan
449 2ҽƄґk̞ϘͮʊæƄͮґƄґॷ2

imaycachö poderyog tucurnin Dios llullacuycunata, mana alli


Yayapa contran car, Dios Yayapa engañacuycunaman mas criyiyänanpag.
shutinchö respetarnin adorayanganta 12ॸTsaynö alläpa mantsacaypagmi

chiquirnin manacagman churanga. condenashga cayanga, tucuyläya mana


Paymi Dios Yayapa mas jatuncag allicunallata gustarnin Dios Yayapa Alli
iglesianta gechurnin altarchö jamacuna Willacuynintawan llapan
trönonman jamarnin willacunga: rasumpacagcunata mana criyirnin mana
“Nogam dios cä. Tsaymi llapayqui cäsuyanganpita.
adorayämay” nir.
5ॸ¿Manacu tsaynö cananpag Salvacashga canapag Dios Yaya
cangantaga unayna gamcunata acramangantsic
entenditsir willayargag? 13ॸTsaynöpam nogantsicga Dios Yayata
6ॸMusyayanquinam Dios Yayata imaypis agradëcicunantsic, Señor
chiquignin mana allicunata ruratsicug Jesucristo alläpa cuyayäshungayquipita,
runa shayämunanpag caycaptin, waugecuna y panicuna. Gamcuna
imallana tsaparaycanganta. salvacashga cayänayquipagga unay
Tsaypitanam Dios Yaya mandacungan gallananpitanam acrayäshurgayqui, Señor
örarag, tsay cristotucug runa shamunga. Jesucristopa Alli Willacuyninta
7ॸRasumpam canan tiempupitana imayca chasquirnin rasumpa ƿrmi
pacaraycagnöllana tucuyläya mana criyicuyangayquipitawan rasumpacag
allicunata yarpätsicur caycan. Pero tsay Espïritu Santopa poderninwan jutsannag
cristotucug runataga imapis alli cawacuyangayquipita. 14ॸTsaynö
tsaparaycanganpita jorgosquiptinragmi salvacashga cayänayquipagmi, quiquin
rasumpa shamunga. 8ॸTsaynö Dios Yaya acrayäshushcanqui Alli
tsaparaycagta jipisquiptin, tsay mana Willacuyninta willayaptig. Tsaymi
alli ruratsicug runa shamuptinmi, Señor gamcunataga Señor Jesucristopis alläpa
Jesucristoga juccutilla jancat ushacat cushishga mana ni imay ushacag
pücasquinga alläpa poderöso glorianman chasquiyäshunqui. 15ॸTsaymi
mandacuyninwan chipacyarrag cuyashga waugecuna y panicuna, tsaynö
cutimurnin. 9ॸTsay cristotucur mana alli cananpag canganta musyaycarga Dios
ruratsicug runaga Supaypa Yayaman ƿrmi criyicurnin, ama ni imaypis
poderninwanmi shamunga, tucuyläya gongayaytsu gamcunawan caycar
milagrucunatawan ni imay ricashga yachatsiyangagtawan cartächöpis
señalcunawan llullatsicurnin gellgamur willayangagcunata.
yachatsicur engäñuncunawan 16ॸQuiquin Señor Jesucristowan

criyitsicurnin. 10ॸTsay cristotucug runaga Taytantsic Dios Yayam, quiquinpa


tucuyläya manacag milagrucunata voluntäninwan alläpa cuyamarnintsic,
rurarmi, llullatsir jancat engañanga mana ni imay ushacag cushicuy
inƿernuman aywayänanpag. Cay consuelotawan juc rasumpa allicagta
runacunaga engañashgam cayanga, shuyaraynintsic entregamashcantsic.
Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta 17ॸTsaynölla mas animatsiyäshurniqui

mana chasquirnin rasumpa umilde limpiu shongoyogta


allicagcunata mana cuyayanganpita. caycatsiyäshuy, ƿrmi
11ॸTsaymi quiquin Dios Yaya criyicuyniquicunawan parlar llapan
cachamunga alläpa poderöso imaycatapis allicunallatana rurarnin,
2ҽƄґk̞ϘͮʊæƄͮґƄґॷ2ٍॷ3 450

shumag alli päsacuychö


cawacuyänayquipag. Llapan criyicugcuna imanö
aruyänanpag plëtucuycuna
Dios Yayaman mañacuycuna 6ॸCuyashga waugecuna y panicuna,

3
1ॸCananga cuyashga waugecuna y Señor Jesucristopa shutinchömi
panicuna, nogacunapag Dios gamcunata mandayag, aruyta mana
Yayaman mañacuyay Señor munarnin geläcug
Jesucristopa Alli Willacuyninta criyicugmajintsiccunapita
maytsaychöpis mas allish witicuyänayquipag. Tsaynölla
yachatsicurnin miratsiyänäpag. witicuyanqui criyicug waugentsiccuna
Tsaynölla mañacuyay atscag runacuna nogacuna yachatsiyangannölla mana
Dios Yayapa Palabranta respetar, cawayaptinga. 7ॸQuiquiquicunapis
gamcuna chasquicuyangayquinölla musyayanquinam nogacuna
criyicuyänanpag. 2ॸTsaynöllam Dios yachatsicuyangä ejemplücunata imanö
Yayaman mañacuyay llutan mana alli sïgiyänayquipag. Nogacunaga manam
ruratsicug runacunapitapis salvacarnin geläcurtsu gamcunacagchöpis cayargä,
libracashga cayänäpag. Manam llapan 8ॸni manam ni ima micuyllatapis mana

runacunatsu criyirnin Dios Yayapa Alli pägacurninga micuyargätsu. Tsaypa


Willacuyninta cäsucuyan. 3ॸPero Señor rantinmi nogacunaga imayca
Jesucristoga yanapacuyninwan manam wanayangäpagwan micuynïcunapagga
ni imaypis dëjamäshuntsu, alli pagasta junagta alli pishipashga mana
tsaracatsimarnintsic ƿrmi criyicurnin shütaycurnin aruyargä, ni
pay munangannö cawanapag. maygayquitapis mana afanayänagraycu.
Tsaynöllam mana alli ruragcunapitawan 9ॸTsaynö alli arupucurga cayargä manam

Satanas engañamarnintsic mana gamcuna yanapayämänayquipag


allicunaman ishquitsimänapitapis derëchucuna mana captintsu, sinöga
tsaparnin cuidamäshun. 4ॸNogacunaga gamcunapis nogacunapita imayca juc
Señor Jesucristomanmi conƿacuyä, pay alli ejempluwannö
yanapayäshuptiqui mandayangagllata yachacuyänayquipagmi. 10ॸMas bien
rurarnin yachatsiyangagnölla gamcunacagchö caycar, caytapis
imaycatapis cumpliyänayquipag yachacuyänayquipagmi mandayargag:
canganta. Gamcunaga manam “Pipis aruyta mana munarga, ama
cumpliycäyanquillatsu sinöga imaypis micutsunpistsu” nir.
Dios Yaya munangannö allicunallata 11ॸNogacunam wiyayashcä

rurarnin sïgirmi cawacuyanqui. 5ॸSeñor gamcunacagchö waquincag


Jesucristom Dios Yaya cuyacug criyicugmajintsiccuna mana
cangannölla imaypis llapan arucuyänanraycu päsan päsan mana ni
shongoyquicunawan mas cuyacuy ima servigcunata parlarnin, waquincag
cayänayquipag yanapayäshurniqui criyicugcunapa vïdancunata averwar
musyatsiyäshunqui. Tsaynöllam unayyag parlarcur puriycäyanganta.
yanapayäshunqui imaycaläya 12ॸTsaynö portacuycagcunatam Señor

sufrimientucunata päsarpis, Señor Jesucristopa shutinchö, rugarnin plëtur


Jesucristo pacienciacurnin mandayä: Shumag tranquïlo alli
awantangannö paywan pagta arucurnin, quiquincunapa
jucllayllanö awantayänayquipag. trabäjuncunawan micuyänanpag.
451 2ҽƄґk̞ϘͮʊæƄͮґƄґॷ3

13ॸPero gamcunaga, cuyashga

waugecuna y panicuna, ama ni ima Cartapa ushanan


llapan alli ruraycunata rurarnin 16ॸImaypis alli päsacuychö cawatsicug

ajayäyanquitsu. 14ॸSi pipis cay Señor Jesucristo, imaypis alli


cartachö gellgamur mandayangäta päsacuychö caycatsiyäshuy. Tsaynölla
mana cäsucur sïgiptillanga, llapan quiquin Señor Jesucristo imaycachöpis
criyicugcunapa puntanchö plëturnin gamcunawan caycullätsun.
piñapäyanqui. Tsaynö 17ॸNoga Pablom, cay ushanancag

plëtuyaptiquipis mana salüdutaga quiquïpa maquiwan


cäsushuptiquiga amana tsay gela gellgamü. Tsaymi llapan cartata
mana arucug runawanga apatsimungächöpis, tsaynölla quiquïpa
juntawacäyanquitsu pengacur letrawan ƿrmamushcä mana
tantiyacunanpag. 15ॸPero gela falsiƿcäyänanpag. Tsaynömi nogaga
captinpis ama contraga tsaranquitsu, gellgamü. 18ॸSeñor Jesucristopa cuyacuy
sinöga quiquiquicunapa yanapacuyninwan llapan bendiciunnin
waugeyquicunatanölla plëturnin gamcunachö caycullätsun.
shumag consejar tantiyatsiyanqui. Tsaynö caycullätsun.
PRIMERA DE TIMOTEO
Apostol Pablo Timoteoman Puntacag Carta Apatsingan

Timoteoga jöven canganpitanam Señor Jesucristoman criyicurgan. Mamanmi


Israel marcapita y taytannam Grecia marcapita cargan. Tsaymi apostol Pablo Listra
marcachö tarisquiptin (Hch 16.13), alläpa allish yanapagnin ticrashga cargan.
Tsaynöpam cay puntacag cartanwan ishcaycag cartanpis jövenllarag criyicug
Timoteopagga imay juc mandacuy cartanö cayargan. Ishcan cartapis shumag
plëtucur consejacuynin criyicugmajincunachö imanö cawacunanpagwan alläpa
cuyanganta musyananpagmi.
Tsaymi Pabloga cartacun alläpa yarpachacur, judiucunapawan jutsasapacunapa
costumbrincunata yachatsicur waquincag micuycunata mana micurnin lluta
tallucashga criyicugcuna caycäyangan musyasquir. Tsaynöpam Pablo plëturnin
consejargan, Dios Yayaman manacuyänanpag llapan criyicugcuna goricäyanganchö
Dios Yayaman mañacusquir, tsaychö yachatsicugnincuna Dios Yaya munangannö
cawacug runacunata chuyänanpag. Tsaynöllam tsay criyicugcunapa
yachatsicugnincunaga juc warmillawan casarashga shumag cawacuyänanpag.
Quiquin Timoteopis criyicugcunata shumag respëtunwan ricarnin, imayca
wanayanganchöpis yanapaycunanpag. Tsaynöllam llutan mana alli
yachatsicugcunatawan cuentu puritsigcunatapis mana chasquipänanpag. Tsay
criyicugcuna goricäyanganchö wactsa viudacuna faltapucugcunata imaycallawanpis
yanapaycatsinanpag.
Tsaymi Efeso marcachö Señor Jesucristoman criyicugcunata yachatsignincuna
mana captinmi, Pablo Timoteota tsaychö yachatsicunanpag churargan. Timoteo
tsaychö mas allish yachatsicunanpagmi, mas shumag entenditsirnin cay cartata
apatsirgan. Tsaynöpam cay cartata liyirmi cananpis, Dios Yaya munangannö
shumag cawacunapag yachacuntsic. Tsaypag masta musyanayquipag liyinqui
Hechos 16.1-3; 17.14-15; 18.5; 19.22; 20.4, Filipenses 2.19-22, 2 Timoteo 1.5; 3.15
y Hebreos 13.23.

captin. Tsaynöllam nogaga Señor


Cartapa gallarinan Jesucristo cutimunanta conƿacurnin

1 shuyarag apostolnin cä. 2ॸTsaynöpam


1ॸNogaPablom, Señor Jesucristopa
apostolnin cä, Salvamagnintsic Dios alläpa cuyashga Timoteo rasumpa ƿrmi
Yaya mandacuyninwan acramashga criyicuyniquiwan quiquïpa tsurï cuenta

452
453 1ҽʊͅϘҽƄϘॷ1

captiqui, cay cartata gamman cäsucugcunapagwan mana


cartacamü: wiyacugcunapag y mana alli rurag
Taytansic Dios Yayawan Señornintsic jutsasapacunapag, Dios Yayata
Jesucristo llaquipäcur cuyacuy contragcunapag ni yachatsicuyninta
yanapacuynincunatawan alli mana cäsucugpag, taytanta mamanta y
päsacuynincunata gamman runamajinta wañutsicugcunapagmi.
churaycayämutsun. 10ॸLluta jucnin jucninwan puricug

ollgopag y warmipag y
Mana alli yachatsicugcunapa ollgomajincunallawan täcugcunapag,
contran alverticuycuna runacunata servicug cayänanpag
3ॸMacedonia marcapa aywacurmi ranticugcunapag, llullacugcunapag y
rugargag, Efeso marcachö quëdarnin llullacur jurar runamajinta tumpagpag y
mana alli yachatsicugcuna llullacurnin Dios Yayapa conƿacuypag
llutan mana allita yachatsicuyänanta yachatsicuyninpa contran, mana allita
amatsanayquipag. 4ॸTsaynölla ama rurar parlagcunapagmi. 11ॸPero cay
unaycag cuentuncunaman ni pipa yachatsicuyga willacun alläpa
ayllunpita mirashga cayangantapis cushicuypag Alli Willacuytam.
yarparaycäyätsuntsu. Tsaycunaga Tsaycunatam cushicuypag alabashga
runacunata piñanacatsirllam Dios Dios Yaya encargamar jagepamashga
Yayaman rasumpa ƿrmi willacunäpag.
criyicuyänanpagpis imayca
amatsacugnö Alli Willacuynintapis ni Pablo alläpa cushicun Dios Yaya
juc miratsintsu. llaquipar yanapanganpita
5ॸCaycunataga ruranqui, juc limpiu 12ॸPächi nicullämi Señornintsic
shongopita rasumpacag Jesucristota servinäpag, mas alli
cuyacuyniquiwan alli conciencia y callpata garamanganpita. Tsaynöllam
rasumpa ƿrmi criyicug cangayquiwan. payta alläpa agradëcicu Alli
6ॸTsaynö mana shumag cawacurmi, Willacuyninta conƿacamar acramarnï,
waquincagcunaga alli ruraycunapita willacunäpag cachamanganpita. 13ॸMas
raquicasquir imayca ogracashganö puntataga Dios Yayapag mana
llutan mana allicunata parlar allicunata contran parlarmi cargä.
puriycäyan. 7ॸPaycunaga Dios Yayapa Tsaynö carmi gatiragnincunatapis
mandacuy leynincunata yachatsicurmi, wañutsinäpag gaticachargä. Nogaga
yachagtucushga cayta munayan. Pero manam entendirgätsu Señor Jesucristo
alläpa yachagtucurnin rasumpa allish pï cangantapis ni imata rurangätapis.
yachatsicuyanganta yarparpis, Tsaynö mana entendigta ricämarmi Dios
parlayangantaga manam musyayantsu Yaya llaquipämashga. 14ॸTsaynö
ni ima ninan cangantapis. caycaptïpis Señornintsic Jesucristom
8ॸTsaymi cananga musyantsic Dios cuyacug cayninwan alläpa
Yaya mandacungan leycuna alläpa alli llaquipämarnï permitishga, cay
canganta, rasumpa entendirnin shumag criyicuynïwan y cuyacuynïwanpis
cumplir cawashgaga. 9ॸMasqui payllachöna canäpag.
yarpäshun manam ni ima leypis cantsu, 15ॸCayga rasumpacag willacuymi.

Dios Yaya munangannö allillata rurag Tsaymi caytaga rasumpa ƿrmi


runacunapagga. Sinöga tsay leyga mana criyiyänayqui: Jesucristom cay
1ҽʊͅϘҽƄϘॷ1ٍॷ2 454

patsaman shamurgan, jutsasapa cäsurnin, pay munangannö. 3ॸTsaynö


runacunata salvananpag. Tsay jutsasapa nogantsic cawashgam alläpa alli car,
runacunapitapis mas peor jutsasapam Dios Yayatapis alläpa cushitsishun.
nogaga cargä. 16ॸDios Yayam alläpa 4ॸPayga munan llapan runacuna

jutsasapa caycaptïpis, llaquipämarnï salvacuyänanpag, rasumpacag


imayca juc ejempluwannö acramargan yachatsicuyninta musyayänantam.
alläpa cuyacuyninta llapan runacunata 5ॸPaymi japallan Dios Yayaga. Tsaynö

musyatsinanpag. Tsaynöpa atscag juc japallanmi Dios Yayawan


runacuna payman criyicur, wac vïda amistatsicug runapis. Tsay japallan
mana ushacag cawaychö Señor amistatsicug runaga Señor Jesucristom.
Jesucristowan imayyagpis 6ॸPaymi wañurnin quiquinpa vïdanwan

cawayänanpag. 17ॸTsayraycu imayyagpis pägacurgan, llapan jutsasapacunata


alläpa respetashga y alabashga catsun salvananpag. Dios Yayam Señor
mana wañug, mana ricacag, japallan Jesucristopa Alli Willacuyninta juc alli
mandacug poderöso Tayta Dios. Tsaynö tiempuchö maytsicag runacunata
catsun. musyatsicurgan. 7ॸTsaymi Dios Yaya
18ॸCuyay Timoteo gammi canqui acramashga willacug apostolnin
quiquïpa tsurï cuenta. Tsaynö captiquim canäpag. Nogatam cunämashga mana
gamta nig: Puntata profëtacuna israelcagcunatapis yachatsinäpag,
willacuyanganta yarparnin, gampis rasumpacag Alli Willacuyta musyar
guerrachö alli soldädunö listo caycay criyicuyänanpag. Dios Yaya
ima päsashuptiquipis. 19ॸTsaynölla acramanganpita apostol cangätaga
imaypis criyicuyniquiwan alli manam llullacütsu.
yarpayniquichö ƿrmi tsaracunqui. 8ॸTsaymi canan nig: Maytsaychöpis

Waquincag runacunaga mana ƿrmi llapan runacuna alli yarpaynincunawan


tsaracurmi, criyicuynincunatapis y limpiu shongoncunawan
imayca lamarchö büqui tallpucar, maquincunata pallarcur, mana
ushacangantanö ushacätsiyashga. piñanacur ni gayapänacur Dios
20ॸHimeneotawan Alejanndrotam tsaynö Yayaman mañacuyätsun. 9ॸTsaynölla
päsashga. Tsaymi Satanaspa warmicunapis sencïllo llatapancunallata
munayninchö cacuyänanpag llatapacuyätsun. Ama allishtucur ni
dëjaycurgö. Tsaynöpa maypis alläpa chaniyog llatapacunata
yachacuyanga Dios Yayapa contran shucucuyangatsu; ñagtsacurpis
mana imatapis parlayänanpag. shumaglla allitsapäcuyätsun. Ama
goriwanga ni perlascunawanpis ni
Dios Yayaman mañacunapag tucuyläya llatapacunatapis alläpa
yachatsicuycuna chaniyogtaga shucucuyätsu. 10ॸMas allim

2
1ॸPuntataga canan niyäshayqui: canman Dios Yayata servir yarpachacug
Mañacur rugacushun y pächi warmicunaga imatapis mas allicunallata
nicushun Dios Yayata llapan imanöcag rurayaptin. 11ॸWarmicunaga upällalla
runacunapagpis. 2ॸTsaynölla wiyayanman willacugcuna
mañacushun llapan gobiernocunapag y willacuyanganta mana imapis nir.
mandacug autoridäcunapagpis. Tsaynö Tsaynö alli cäsucug cayanman.
alli päsacur jormal runanöna cawashun, 12ॸManam allitsu warmicunaga

mana yarpachacur Dios Yayata runacunata yachatsinman ni


455 1ҽʊͅϘҽƄϘॷ2ٍॷ3

ollgocunata piñapar goricagcunata cuidanman? 6ॸY manam


mandaycachanmantsu. Mas allim tsayrag Dios Yayaman entregacushga
canman shumag portacur upällalla runaga iglesiachö mandacug cayta
cacunan. 13ॸDios Yayam Adánta puntata puedintsu. Tsaynö carga capaschi
rurashga cargan, tsaypitaragmi Evataga. orgullösopis ticrasquinman. Tsaymi
14ॸManam Adántatsu Supay tentarnin Supaynö orgullöso cayninwan
engañargan, sinöga warmin Evatam. castigashga canman. 7ॸDios Yayaman
Tsay engäñuman ishquirmi, jutsata mana criyicugcunapa
rurargan Dios Yayata mana cäsurnin. puntancunachöpis, alli cawacur shumag
15ॸTsaynö caycaptinpis allita rurar portacuynintam musyatsicunman.
criyicuyninchö ƿrmi tsaracurmi Tsaynöpa llutancunata paypag mana
salvacäyanga. Tsaynöllam wawa parlayänanpag y togllaman ishquig
wachag y llullu chuchug cayninwan cuenta Supaypa munayninman mana
cuyacug alli mamanö imayca ishquinanpag.
ruraynincunachöpis cumplïdu cayänan.
Imanötan iglesiachö
Iglesiachö yachatsicur yanapacugcuna cayanman
mandacugcuna imanö cayänan 8ॸTsaynölla iglesiachö Diäcuno

3
1ॸCaytawillarniqui ningagmi runacunapis jormal respetashga
conƿacuypäga gam imanö cayätsun. Ama baduläqui ni machashga
iglesiayquichö mandacugcunata puricug ni gellaypag ayrajar suwacugga
acranayquipag: Si pipis iglesiachö cayätsuntsu. 9ॸDios Yaya
yachatsicur mandacug cayta munarga, musyatsimangantsic yachatsicuycunata
alläpa allish trabäjuchö altu cargotam ƿrmi criyicurnin, shumag cumplirnin
acrashga. 2ॸTsaymi iglesiachö alli tsaracuyätsun. Tsaynölla
mandacugcunaga caynö cayänan: shongoncunachö limpiu
Warmiyog carga juc warmipa gojanlla yarpaynincunawan rasumpa ƿrmi
alli yarpayyog waquincag runacuna criyicur cawacuyätsun. 10ॸPuntataga
mana musyapäyänan. Paycunaman pipis pruebagnö alli ruraynincunatarag
posadacug chaptinga listom caycäyänan ricäyanqui. Tsaychö alli portacur
mana ni imatapis piñaycachar canganta musyarga, iglesiachö
chasquiyänanpag. Tsaynölla respetashga yanapacug Diäcunu cananpag churayta
imaycatapis shumag cawacuyninchö puediyanquim. 11ॸTsaynölla
controlacuy yachag runam canman. warmincunapis respetashga, mana
Tsaynö cawarmi sïga alli yachatsicug washarima ni licachag cayätsuntsu.
runa canga. 3ॸMana machar upyagtsu ni Paycunaga respetösa cawacur,
pelea ashigtsu, sinöga jucläya jormal imaycachöpis rasuncagllata cumplir
shumag päsacuyta yachar, gellaypagpis shumag cawacuyätsun. 12ॸDiäcunu
mana ayrajagmi canman. 4ॸWajinchö runacunaga juc warmipa gojanlla carmi,
täcugcunatapis shumag mandarnin alli wajinchö aylluncunatawan
portacugta catsinman. Tsaynölla tsurincunatapis, shumag portacugta
tsurincunapis respetöso alli cäsucug catsinman. 13ॸTsaymi diäcunucunaga
cayanman. 5ॸTsaynö pipis wajinchö cargoncunachö allita rurarga, mas allish
mana mandacuyta yachaycarga, väleg runapag caymanmi chäyanga.
¿Imanörag Dios Yayapa iglesianman Paycunaga mana imapita mantsacurmi,
1ҽʊͅϘҽƄϘॷ3ٍॷ4 456

Señor Jesucristoman imaypis ƿrmi runacunaga engañacug supaycunapa


conƿacur alli cawacuyanga. yachatsicuynincunatam cäsurnin
gatiyanga. 2ॸAllitucur llullacurnin
Religionnintsicpa rasumpacag yachatsicugcunatam cäsuyanga. Tsaymi
willacuynin paycunaga mana alli ruraynincunawan
14ॸSasllanam ricagniqui shamuyta chucru shongo mana concienciayog
munaycä. Pero caycunatam gellgamug cayan. Tsaynöllam paycunaga imayca
15ॸmana sas chämuptïga, llapan warishga chäpawan señalashganö car,
criyicugcunata Dios Yayapa iglesianchö concienciancunapis ni imata
imanö portacuna canganta sientinnatsu. 3ॸPaycunaga
musyatsinayquipag. Tsay cawag Dios casaracuyänantapis michäcurmi
Yayapa iglesianchö willacugga, llapan amatsacuyan. Tsaynöllam waquincag
rasumpacag Señor Jesucristopa Alli micuycunata micuyänantapis
Willacuyninta tsararar catsinga. michäcuyan. Pero Dios Yayaga llapan
16ॸPuntapitana pacaragnö caycagtam micuycunatam camargan, payta
Dios Yaya musyatsimashcantsic, cay agradëcicusquir micunapag. 4ॸDios Yaya
jatun willacuyta Señor Jesucristopag. camanganga imaycapis alläpa allim.
Tsay rasumpacag willacuyga caymi: Tsaymi llapan micuycuna camanganga
Señor Jesucristom cay patsaman ni imapis proibidotsu canman, imaypis
shamurgan, Dios Yayata agradëcicur micushgaga.
nogantsicnö runa canganta regernin 5ॸQuiquin Dios Yayam caynö nirgan:

ricänapag. “Llapan imayca camangäga alläpa


Espïritu Santo yanapaptinmi allim” nir. Tsaynö paypa Palabranta
milagrucunata rurar, criyirnin agradëcicur micushgam
supaycunatapis gargorgan. micuynintsicta sagräduyätsin.
Tsaynöllam wañuytapis vencergan.
Pay cawaptin y wañunganpita Señor Jesucristopa alli servignin.
cawamuptinmi, 6ॸSi waugentsiccunatawan
angelcunapis compañayargan. panintsiccunata shumag yachatsirnin
Paypa Alli Willacuynintam llapan willarga, Señor Jesucristopa rasumpa
naciuncunachöpis criyicugcuna alli servigninmi canqui. Tsaynö
willacuyargan. yachatsicurnin sïgirmi cumpliycanqui,
Cay patsapita Señor Jesucristo janan wamra cayniquipita Alli Willacuycuna
patsa glorianman cuticunganta. yachacungayquita.
Tsaynöpam maytsaychö atscag 7ॸPero ama catsinquitsu mana

runacuna payman criyicur imapagpis servig unaycag cuentucunata


conƿacuyargan. ni imapis manacagpag yarpaycunataga.
Mas bien procuranqui imayca
Rasumpa Señor Jesucristoman ejerciciota ruragnö runamajiquicunata
criyicuypita raquicagcuna llaquipar alli rurag canayquipag. 8ॸTsay

4
1ॸEspïrituSantom caynö cläru ejerciciotanö rurangantsicga cay
nimantsic: Canan shamug vïdachö imallapagpis servimäshunmi.
tiempucunachömi waquincag runacuna Pero si juc runa llaquipäcur alli rurag
Señor Jesucristoman criyicuynincunata cananpag procuracuptinga, Dios Yayam
dëjasquir raquicäyanga. Tsay raquicag änicungannö yanapanga. Tsaynöllam
457 1ҽʊͅϘҽƄϘॷ4ٍॷ5

payman llapan bendiciunninta churanga wiyashugniquicunapis gamnö


cay vïdachö y wac vïdachöpis. 9ॸCaymi salvacäyanga.
rasumpacag willacuyga. Tsaymi
llapanpis caycunata chasquir Dios Yayaman criyicugcunawan
criyiyanman. 10ॸTsaynö cananpagmi imanö portacunapag

5
imayca mana allicunachöpis, alli 1ॸIglesiachö mandacur ama

arurnin ƿrmi criyicuntsic. Tsaymi llapan piñapanquitsu yashga runacunata.


criyicuynintsicwan conƿacuntsic Sinöga imayca taytayquitanö shumag
cawaycag Dios Yayaman. Payga imatapis willanqui. Tsaynölla
maytsay munduchö runacunapa jövencunatapis quiquiquipa
salvagninmi, rasumpa cäsurnin ƿrmi waugeyquitanö ricanqui. 2ॸChacwan
criyicugcunallatam inƿernuman warmicunatapis imayca mamayquitanö
aywayänanpita salvanga. ricanqui. Y jipash warmi wamracunata
11ॸTsay mandacuycunawan imayca paniquitanö respetar limpiu
yachatsicurmi mandacunayqui. 12ॸAma shongoyquiwan ricanqui.
pipis jövenllarag cangayquipita 3ॸTsay iglesiachö llapan criyicugcuna

despreciashuytsu. Mas bien gam mana pïninnag viudacunata


shumag cawacungayquita ricar imayca yanapaycuyay. 4ॸSï juc viudapa
juc ejempluwannö yachacuyätsun. Dios wawancuna o willcancuna carga,
Yayaman conƿacurnin shumag paycunam puntata yachacuyanman
portacur, imaycatapis allillata aylluncunata llaquipar taytancunawan
parlanqui. Tsaynölla shumag limpiu awiluncunata geshpitsiyanganpita
shongoyquiwan cuyapäcur llapan cutitsirnin yanapayta. Tsaynö yanapanacur
runacunata yanapar cawanqui. cawashgam Dios Yayaga alläpa cushicun.
13ॸTsaychö Diospa Palabranta shumag 5ॸRasumpa juc viuda japallallan quëdashga

yachatsicurnin willacuycanqui noga carga, Dios Yayallaman criyicurnin pagasta


chämungäyag. 14ॸGonganquimantag junagtapis Diosllamanna llapan
iglesiachö mandacug runacuna mañacuynintawan rugacuynincunatapis
janayquiman maquincunata churamur, churaycutsun. Tsay rasumpa mana
Espïritu Santopa poderninta pïninnag viudacunatam sïga
garayäshungayquita. Tsaynöpa yanapayänayqui. 6ॸPero tsaynö mana
iglesiachö mandacug car, llapan cawag viudaga quiquinpa mana alli
criyicugcunata yachatsirnin munayllanta rurarmi, lluta puricurnin
canayquipag. imayca wañushga cuenta caycan.
15ॸCay llapanta shongoyquichö shumag 7ॸTsaycunataga manday tsay iglesiachö

yarparar, llapan voluntäniquiwan llapan criyicugcunata. Tsaynöpa iglesiachö


imaypis cumplinqui. Tsaynöpam llapan ni pipis jutsanpita acusashga cayänanpag.
runacunapis musyayanga Dios Yayapag 8ॸSi pipis quiquinpag y aylluncunapag

yachatsicur alli mandacug cangayquita. mana yarpachacur imapitapis mana


16ॸCuidacuy rasumpacaglla cuidarga, criyicuyninpita dëjasquirmi
criyicuyniquiwan allita mana criyicugcunapitapis mas peor mana
yachatsicuyniquichö. Tsaynö alli alli rurag canga.
portacur shumag cumplirmi llapan 9ॸViudacunapa shutin

mana allicunapita geshpinqui. Gam alli apuntangayquichöga, sogta chunca


portacungayquita ricarmi, llapan watayogllapita apuntay y juc
1ҽʊͅϘҽƄϘॷ5 458

ollgollawan casarashgacagllata. 10ॸTsay 17ॸIglesiachö yachatsicur

viudacunaga allicunata rurayanganpita mandacugcunaga alli yachatsicur


regeshga cayätsun: Wamrancunata alli mandacuyanganpita aläbashga y
wätayanganpita, wajinman chagcunata pägashga cayätsun, rasumpa Diospa
mana ajayar chasquinganpita y rasumpa Palabranta willacur shumag
criyicug runacunata imallancunawanpis yachatsicuyanganpita. 18ॸDiospa
yanapanganpita. Tsaynölla Palabran gellgashgachömi nirgan: “Juc
sufrimientucunachö sufrigcunata bueyiswan trïllarnin jarutsirga, ama
yanapar, llapan imayca alli ruraycunata shiminta watanquitsu mana micunanta
cumpliyanganpita. munar.” Tsaynöllam nirgan: “Juc
11ॸPero ama apuntiquiman arupucug runapapis derëchun canmi,
churanquitsu jipashllarag viudacunapa arunganpita gänananpag” nir.
shutintaga. Paycunaga quiquincunapa 19ॸAma imaypis cäsunquitsu iglesiachö

munaynincuna acusaptinmi, Señor mandacugcunapa contran llutan mana


Jesucristopa mandacuyninta mana allicunata acusar parlayaptin, ishcag o
cäsur, yapay juc ollgowan puricuyta quimsag testïgucuna acusarnin mana
munayanga. 12ॸTsaymi paycunaga Dios parlayaptinga.
Yayapita castïgunö sufrimientuta 20ॸSi yachatsicur mandacugcuna

chasquiyanga, Señor Jesucristoman jutsata rurar sïgiyaptinga llapan


criyicuyanganta dëjayanganpita. runacunapa puntanchö pengacunanpag
13ॸTsaynö carmi wajin wajin purir ni ima piñapanqui. Tsayta ricarnin waquincag
rurayta munayangatsu. Pero manam yachatsicur mandacugcunapis pengacur
tsaywanpis conformayangatsu, sinöga mantsacuyänanpag.
washa rima carmi, imayca mana 21ॸDios Yayapawan Señor Jesucristopa

allicunaman mëticur, mana acrangan angelcunapa puntanchömi


convienigcunata parlayanga. 14ॸTsaymi caycunata encargag, mana pimanpis
nogaga munä: Tsay jipashllarag tallucar ni pitapis jananpar
viudacuna yapay casarar wamrancuna cawanayquipag. Tsaynö yachatsirniqui
cananta, wajincunachöpis alli mama willangagcunata, llapan
cayaptin mana criyicur criyicugcunawan shumag cumplinqui.
chiquignintsiccunapis mana 22ॸMana shumag yarparnin allipa mana

musyapäyänanpag. 15ॸTsaymi waquincag regerga, ama pipa jananmanpis


viudacunaga Señor Jesucristoman maquiquita churanquitsu mandacug
criyicuycarpis raquicashga puriycäyan. cananpag. Tsaynöpa waquincag
Tsaynö ogracashga carmi Supay jutsasapacunapa jutsancunachö mana
engañaptin payta gaticurcur complice canayquipag. Gamga imayca
aywayashga. mana alli ruraycunapita witicur, limpiu
16ॸSi Dios Yayaman criyicugcunapa shongoyquiwan llapan imaycatapis
aylluncunachö juc viuda captinga, tsay allicagllata rurar cumplinqui.
viudapa aylluncunam shumag yanapar 23ॸGamga segïdu pacha nanayyog

cuidayanman. Tsaynö viudacunataga caycarga ama yacutaga upyanquitsu,


manam iglesiaga cuentatsacur sinöga ichic vïnollata upyacurcunqui.
yanapanmantsu. Tsaynöpam iglesiaga 24ॸWaquincag jutsa ruragcunapa

mana pïninnag viudacunata mas jutsancunataga manarag juzgashga


yanapayta puedinga. cayaptinmi llapanta musyantsic. Pero
459 1ҽʊͅϘҽƄϘॷ5ٍॷ6

waquincagcunaga unayyagmi piñashga carmi yarpäyanpis, religionta


jutsancuna mana musyacagta yachatsicurnin runacunapita atsca
pacarätsiyan. 25ॸTsaynöllam runacuna gellayta gänayta. 6ॸPero imanpis
alli rurayanganga imaypis musyacan. cangallanwan contento carmi, Señor
Tsaynö puntata mana juc musyacar Jesucristoman mas ƿrmi conƿacur
caycarpis, siemprim imaycarpis alläpa cushishga cawacunga. 7ॸTsaymi
musyacanga. nogantsicga cay vïdaman shamur ni

6
1ॸPipis esclävunö servicugcunaga imatapis apamushcantsictsu.
patronnincunata imaycachöpis Tsaynöllam wañusquirpis ni imata
shumag respetayätsun. Tsaynö shumag apartsu aywashun. 8ॸSï micunapagwan
respetacuyaptinmi llapan runacunapis, llatapacunapag caycäpamashgaga,
rasumpa criyicunganta musyayanga. tsayllawan cushishga cawacushun.
Pero juc servicug runa patronninta 9ॸPero capugyog rïcu cayta munarmi,

mana respetar mana alli portacuptinga, saslla imayca trampaman ishquignö


criyicuyninpagwan yachatsicuy supaypa mandacuyninman shicwayan.
nintsicpagmi mana allita parlayanga. Tsaynöllam alläpa mana alli
2ॸSi pipis Dios Yayaman criyicug sufrimientucunaman y mana väleg
patronyog carga, criyicug pura yarpaynincunamanpis chäyan. Tsaynö
cayanganpita iwal respetöso cayätsun. cayanganmi runacunata condenar
Tsaynö rasumpa criyicug patronyog pasaypa ushacätsig cuentaman ticratsin.
carga, cuyanacur patronnincunata mas 10ॸJuc runa alläpa gellayta cuyarmi,

allish serviyätsun criyicug pura tucuyläya mana alli ruraycunatapis


cayanganpita. Tsaynö rurarnin gallarin. Waquincagcunaga
yachatsicuycunata yachatsirnin gellaypag alläpa ayrajarmi
obliganqui cumpliyänanpag. criyicuycunatapis dëjasquir
raquicäyashga. Tsaynöpam
Ama gellaypag ayrajäyanquitsu quiquinllancuna alläpa llaquicuy
3ॸTsay mana alli yachatsicugcuna sufrimientuncunapis chasquiyashga,
llutanta yachatsicurga manam Señor imayca juc espädawan tucsishganörag
Jesucristopa Alli Willacuyninta ni sufriyänanpag.
religionnintsicpa yachatsicuynintapis
Rasumpa ƿrmi criyicushun
chasquiyantsu. 4ॸTsay mana alli
yachatsicug runacunaga alläpa 11ॸGam, Dios Yayapa runanga cay
orgullöso allishtucug mana ima llapan mana allicunapita geshpicugnö
musyagmi cayan. Tsay runacunataga witicunqui. Alli ruraycunata
piñanacuywan mana servig llaquipäcur, ƿrmi criyicur cuyacuyyog
palabracunapag discutinacuymi alläpa cayta mana gelanar, criyicuyniquichö
gustan. Tsaymi paycunaga imaypis tsaracur llaquipäcug cayta ashinqui.
alläpa envidiösu car, mana allicunata 12ॸImayca peleachö allish peleagnö mana

yarpar tumpacurnin pïmaytapis juc gepaman cutir, criyicuyniquichö


asharnin mana allicunata parlayan. tsaracunqui. Tsaynölla tsaracunqui
5ॸTsaynöllam pïmaywanpis chiquinacur, imayyagpis Señor Jesucristowan
piñanacuyllachö cayan. Paycunaga cieluchö cawacunayquipag. Tsaypagmi
llutancunata rurarmi rasumpacagcunata Dios Yaya acrashushcanqui, llapan
mana reger cäsucuyantsu. Tsaynö runacunapa puntanchö willacur
1ҽʊͅϘҽƄϘॷ6 460

criyicunayquipag juracungayquinölla. criyicuyätsun. Paymi sïga imaycatapis


13ॸCananmi ordenag llapan imaycata mana juc llaquipar garamantsic alli
cawatsig Dios Yayapa puntanchö y provechontsicpag cushishga
Señor Jesucristo alli rurag cayninwan chasquinapag. 18ॸTsaynö rïcucunata
Poncio Pilatupa puntanchö alverticuy allicunallata rurayänanpag
rasuncagllata willacungannö: 14ॸLlapan alli ruraynincunachö capugyog car,
mandangagcunata cäsumay mana ni juc imaycancunatapis raquipunacur
imatapis cambiar allicagllata rurarnin. llaquipäcug alli shongoyog cayänanpag.
Tsaynö allillata rurar shumag 19ॸTsaynöpam mana imay ushacag

cawacunqui Señor Jesucristo tesörocunata cieluchö tariyanga, imayca


cutimunganyag. 15ॸDios Yaya mana cuyug cimientu imayyagpis
dispöningan tiempu chämuptinmi Señor dürangantanö. Tsaynöllam tarinqui
Jesucristo cutimunga. Paymi alläpa rasumpacag alli cawacuytapis.
cushicuypag poderöso llapan reycunapa
Reynin y señorcunapa Señornin. Pablo Timoteo encargarnin
16ॸTsaymi payga japallan täcun mana despedicun
wañur y mana ushacag alläpa mana 20ॸAu Timoteo, gamta conƿacungagta
pipis witingan actsichö. Manam ni cuidanqui. Ama cäsuytsu mana
maygan runapis ricashgatsu ni imapagpis servig llutan ruraycunapag
ricaytapis puedintsu. ¡Payga alabashga parlaycunata ni Dios Yayapa contran
catsun imaycapitapis y imayyagpis alli alläpa yachagtucugcunapa llullacur
respetashga puedig cayninwan! Tsaynö yapta willacuynincunata. 21ॸTsaynöllam
alabashga catsun. waquincag runacunaga mana alli
17ॸCay patsallachö rïcu yachatsicuycunata willacur, rasumpa
capugyogcunata alvertiycuy, orgullöso criyicuynincunata dëjasquir raquicashga
mana allishtucug cayananpag ni caycäyan.
capugyog cayangallanman mana Tsaymi cananga Dios Yaya alläpa
conƿacuyänanpag. Tsaymi cay patsachö cuyacug cayninwan
capugyog cayga alläpa sas ushacaglla. yanapaycuyäshuy.
Tsaypa rantinga Dios Yayaman Tsaynö callätsun.
SEGUNDA DE TIMOTEO
Apostol Pablo Timoteoman Ishcaycag Carta Apatsingan

Apostol Pablo Roma carcelchö caycar wañucunanpagna caycarmi, Dios Yayata


alläpa agradëcicurnin Timoteo rasumpa ƿrmi criyicug captin cay cartata apatsirgan.
Tsaymi Timoteota plëturnin consejargan, tuculäya amatsacuy sufrimientu
pruebacunata päsarpis, criyicuyninchö alli ƿrmi tsaracur, “Señor Jesucristopa alli
soldädun” cananpag (1.1-2.13). Tsaynöllam consejarnin yarpätsirgan quiquinpa
cawayninchö llutan mana väleg cuentucunatawan quiquincuna puralla
piñanacatsicug mana alli parlaycunatapis ni imay mana chasquinanpag.
Tsaynöpam Pabloga cartacun mana pïninnag prësu gaycuraycangantawan llapan
yanapagnincunapis jancat dëjashga cayanganta y Lucasllana paywan pagta
caycanganta. Tsaynöpam manarag wañucuptin sasllana Timoteo ricagnin
shamunanta munargan. Tsaynö tucuyläya sufrimientucunachö caycaptinpis Señor
Jesucristo imaycawan yanaparnin ni imay mana dëjangantam alläpa agradëcicur
cartacurgan (4.6-22). Tsaymi Pablo Timoteota rugargan, quiquin cawacungannölla
mana jutsannag, alli yachayyog cumplïdu cayninwan imaycachöpis pacienciacurnin
ƿrmi criyicur, gaticachäyaptinpis alli ƿrmi tsaracur cawacunanpag.
Pablota autoridäcuna manarag wañutsiyaptinmi, Timoteoman imaypis Dios Yaya
munangannö shumag cawananpag alli plëturnin consejar cartacurgan.

Apostol Pablopa saludacuynin Apostol Pablo Señor Jesucristoman


ƿrmi criyicur cumplïdu cayänanpag
1
1ॸNoga Pablotam Señor Jesucristo
plëtucungan
apostolnin canäpag acramar
churamashga, Dios Yaya munangannö 3ॸPagasta junagta mañacurnin gampag

Señor Jesucristowan mana ni imay yarparangätam Dios Yayata agradëcicü.


ushacag caway änicunganta Payta limpiu shongöwan unay
willacunäpag. ayllücuna serviyangannö servingäta.
2ॸTsaynöpam quiquïpa wamränö 4ॸTsaynöllam despedinacungantsic öra

captiqui cuyay Timoteo, cay cartata wagangayquita imaypis yarparaycä.


gamman gellgamü. Tsaymi Dios Tsaynö wagangayquita yarparmi
Yayapawan Señor Jesucristopa cuyacuy gamwan yapay tincusquir cushishga
yanapacuyninwan llaquipäcuynin y alli cayta alläpa munä. 5ॸYarparaycämi
päsacuynin gamwan caycullätsun. rasumpa ƿrmi criyicug cangayquita.

461
2ҽʊͅϘҽƄϘॷ1ٍॷ2 462

Gam criyicungayquinöllam awilayqui sufrimientucunatapis sufriycä. Pero


Loidawan mamayqui Eunicepis Dios manam ni imapita pengacur
Yayaman criyicuyargan. Tsaymi mantsacütsu, rasumpa piman
gamtapis alläpa conƿacug paycunanölla criyicungäta musyarnin. Paymi
rasumpa alli ƿrmi criyicug cangayquita. poderninwan imaycapitapis
6ॸTsaymi yarpätsig gampa janayquiman tsapämanga. Tsaymi Dios Yayata llapan
maquïta churamunga öra, Dios Yayapa cawaynïta entregashcä asta Señor
Espïritu Santonpita allish yachayniqui Jesucristo cay patsaman
chasquingayqui, imaypis gamchö mana cutimunganyag.
ushacänanpag. 7ॸDios Yayaga manam 13ॸTsaynölla gampis Señor

mantsacuy espïritutatsu Jesucristoman rasumpa ƿrmi


garamashcantsic, sinöga poderöso criyicuyniquiwan cuyacurnin, nogapita
cuyacug alli juiciuyog canapagmi alli ejemplu yachatsicuycuna
Espïritu Santonta nogantsicman yachacungayquita mana dëjaypa
cachamushga. sïginqui. 14ॸNogantsicchö caycag Espïritu
8ॸTsaymi gamga ama pengacur Santopa poderninwan alläpa chaniyog
mantsacuytsu Dios Yayapag willacuyta Alli Willacuyninta cuiday, quiquin Dios
ni noga pïraycu prësu cangätapis. Mas Yaya conƿacushungayquinö.
bien alli valoracurnin Señor 15ॸGamga musyanquinam Asia

Jesucristopa Alli Willacuyninta shumag provinciachö caycaptï llapan


willacunqui, imayca sufrimientucunata runacunawan Figelo y Hermogenes
päsarpis, quiquin Dios Yayam dëjascayämanganta. 16ॸPero Dios Yaya
poderniwan nogatanö yanapashunqui. llaquipaycutsun Onesiforopa wajinchö
9ॸDios Yayaga salvamarnintsic mana aylluncunatapis. Payllam atsca cuti
jutsannag cawaymanga imayca callpata garamagnö
gayamashcantsic, manam quiquintsicpa animatsimashga. Tsaynöllam mana ni
ruraynintsicllapitatsu, sinöga quiquinpa imapita pengacur ni pengacur Romachö
munayninwan alläpa cuyacug car, prësu caycaptïpis watucamagnï
llapan bendiciun yanapacuyninwanmi. shamushga. 17ॸTsaypa rantinmi mana ni
Dios Yayaga cay patsata manarag imapita mantsacur Roma marcaman
camarmi änimargantsic, Señor chaycamurpis, mana ajayaypa asta
Jesucristoraycu salvamänapag canganta. tarimanganyag ashimargan. 18ॸPaytaga
10ॸTsaynöpam cananga Señor Jesucristo Dios Yaya llaquipaycullätsun Señor
cay patsaman Salvamagnintsic shamur, Jesucristo cutimungan junagchöpis.
alläpa cuyacug cayninta revelar Gampis musyanquim Efeso marcachö
musyatsimashcantsic. Paymi wañuyta llapan imaycachö yanapamangantsicta.
vencernin alli cawayta imayca
actsimannö imayyagpis mana ushacag Señor Jesucristopa soldädun

2
cawayta jipimushga, quiquinpa Alli 1ॸTsaymi cuyay wamränö Timoteo,
Willacuyninwan musyatsimarnintsic. ƿrmi criyicur alli tsaracuy Señor
11ॸTsay Alli Willacuyninta Jesucristo alläpa cuyacuyninwan
willacünäpagmi quiquin acramashga, yanapashuptiqui. 2ॸAtscag runacunapa
apostolnin caynïwan maytsaypa puntanchö wiyamangayquita, criyicug
aywarpis yachatsicunäpag. 12ॸTsaynö runacunata yachatsirnin encargay. Tsay
yachatsicungäraycum cay llapan imayca criyicug runacunaga rasumpa
463 2ҽʊͅϘҽƄϘॷ2

conƿacuypag cumplïdu allish paypis nogantsicta nëgamäshunmi.


yachatsicug cayätsun. 3ॸSeñor 13 Si nogantsic imaypis voluntäninta
Jesucristopa alli soldädunnö, llapan mana cäsurnin cumpliycashgapis,
sufrimientücunata nogacunanö päsarpis payga cumplïdu cayninwanmi ni
awantanqui. 4ॸManam ni maygan imaypis dëjamäshuntsu.
soldädupis serviciuchö caycarga, cay Payga manam quiquinpataga
munduchö munaynincunataga ni nëgacuyta puedinmantsu.
imaypis ruranmantsu, sinöga
mandagnin mandanganllatam Dios Yaya chasquingan alli
cumplirnin ruranman. 5ॸTsaynöllam arupucugnin
premiuta gänananpag pucllag runapis, 14ॸCaycuna yarpätsiytaga ama ni imaypis

pucllanganchö llapan mandayanganta gonganquitsu. Tsaychö caycag


mana cumplirga coröna premiutapis criyicugcunata Dios Yayapa puntanchö
chasquintsu. 6ॸJuc chacrachö murucug alvertinqui ni imapag väleg büllata
runapis alli trabajanganpitam, puntacag rurarnin piñanacur discutinacuycunapita
cosechata gorinanpag merëcin. 7ॸCay witicuyänanpag. Tsaynö büllata rurar
ningagcunata shumag yarparar piñanacur discutinacuyga manam ni
tantiyanqui, quiquin Señor Jesucristom imapagpis välentsu. Tsayga mas bien
llapan imaycatapis shumag tsaychö llapan wiyagnincag runacunatapis
entenditsishunqui. mana allimanmi ticratsinga. 15ॸImaycanöpis
8ॸAma gonganquitsu Davidpa ayllun Dios Yayapa puntanman chayta tïray,
Señor Jesucristo llapan imayca juc alli arupucug runa ni imapita
wañushgacunapita cawamunganta. Cay mana pengacurnin, Diospa Palabran
japallan Alli Willacuymi, noga rasumpa canganta mana juc pantar
willacungäga. 9ॸTsaynö willacungäpitam llapanta shumag yachatsicurnin.
tucuyläya sufrimientucunatapis päsaycä, 16ॸTucuyläya mana alli ruraycunapag

imayca wañutsicushganö atsca parlaycunapita witicunqui. Tsaynö llutan


cadenawan cadenashga. Pero Diospa mana allicunata parlarnin
Palabranga manam cadenawan discutinacugcunaga, manana
cadenashgatsu caycan. 10ॸTsaymi llaquipäcurmi mas jutsasapa cayman
imaycatapis sufriycä Dios Yaya ticrayan. 17ॸTsay runacunapaga
acrangan runacunapag, paycunapis yachatsicuynincunapis imayca cancer
Señor Jesucristopa glorianchö mana geshyay llapan entëru cuerpupa
ushacag caway salvaciunta miragnömi maytsayman miraycan.
tariyananpag. Tsaynöllam Himeneopawan Filetopa
11ॸCay Alli Willacuyga rasumpacagmi: yachatsicuynincunaga, 18ॸrasumpacag Alli
Si paywan rasumpa wañurga, Willacuypita jancat raquicashga caycäyan.
paywanmi wañungantsicpitapis Paycunaga yachatsicurnin purirmi niyan:
cawamushun. “Wañushgacunaga cawayämushganam”
12 Si paywan imaycachöpis sufrirnin nir. Tsay yachatsicuynincunawanmi
rasumpa awantarga, waquincagpa criyicuynincunatapis
paywan pagtam Mandacuy pantatsirnin jancat ushacätsiyashga.
Reynonchö mandacur 19ॸTsaynö caycaptinpis Diospa

jamaycätsun. Palabranga mana cuyug cimientunömi


Si nogantsic payta nëgashgaga, alli ƿrmi tsaracun. Tsaypagmi imayca
2ҽʊͅϘҽƄϘॷ2ٍॷ3 464

sëllagnö señalashga Palabran nirgan: payman cutir alli rurag cayänanpag.


“Señor Jesucristom paypacagcunata Tsaynöpam tsay runacunataga quiquin
regen.” Tsaynöllam caycagpis nirgan: Dios Yaya rasumpacagcunallata
“Tucuyläya llapan imayca mana entenditsir musyatsinga. 26ॸTsaynö
allicunapitapis witicuyätsun, Señor entendirmi, imayca ricchagnö Supay
Jesucristopa shutinchö Dios Yayaman imayca gaycurätsignö mandädunchö
imatapis mañacugcunaga” nir. catsinganpita geshpir, Supaypa
20ॸJuc jatun wajichö väsucunaga munayllanta manana rurayanganatsu.
manam gorillapitastu ni gellayllapitatsu,
sinöga gerupitawan mitupitapis canmi. Cay mundu ushacaptin ¿imanörag
Tsaymi waquincagga imapis mas runacuna cayanga?

3
allicagcunallachö üsayänanpag y 1ॸTsaymi cananga cuyay Timoteo
waquincagnam lluta imaycachöpis cay mundupa ushacaynin
segïdu üsayänanpag. 21ॸTsaynömi si junagcuna chämuptin alläpa
pipis llapan mana alli ruraynincunata sufrimientucunawan tucuyläya mana
dëjasquir allillatana rurar cawaptinga, alli ruraycuna cananpag canganta
tsay runataga Dios Yaya jutsannagta musyanayquita munä. 2ॸWaquincag
ticratsir imapis llapan allicag runacunaga quiquillan cuyacurmi
ruraycunaman churarnin üsanga. imaycatapis quiquillanpag munar,
22ॸJövencunapa llutan mana alli gellayllapag ayrajarnin alläpa orgullöso
munaynincunapita witicur car, runamajincunatapis allgotsäcurnin
geshpicunqui. Tsaycunapa rantinga imaycatapis mana allicunata parlag
ƿrmi criyicurnin, runamajiquicunawan cayan. Tsaynöllam taytancunatapis
cuyanacur cushishga alli cawacunqui. mana cäsurnin, ni pitapis mana
Tsaynölla umilde limpiu agradëcicurnin mana llaquicug
shongoncunawan Señor Jesucristopa jutsasapa cayan. 3ॸMananam
shutinchö mañacug runacunawanpis alli perdonanacur cuyanacuywan
päsacunqui. 23ॸAma cäsuytsu upanö llaquipänacuypis canganatsu; alläpa
mana imapagpis servig discutinacur yaga caynincunawan lluta imayca mana
bülla ruragcunata. Gamga musyanquim allicunata ashacurnin munaynincunata
tsay discutinacuywanga imaypis mana controlar ni geniuncunatapis
piñanacuyllaman chäyanganta. 24ॸDios dominayta mana puediyaptin. Tsaynömi
Yayapa servignin runaga manam alli ruragcagcunapa contran imayca
piñanacurnin purinmantsu. Mas bienmi mana allicunatapis rurayanga.
llaquipäcug alli rurag runa canman 4ॸRunamajincunata traicionarnin alläpa

llapan runamajincunawanpis. Tsay yaga cayaptinmi, lluta mana alli


runaga mana piñaycacharmi shumag parlaycunapis shimillancunachö
paciencianwan imaycachöpis caycanga. Tsaynöllam quiquincunapura
yachatsicunanpag listo caycanman. orgullöso aläbacurnin
25ॸTsaynö alli rurag cayninwan mana yarpaynincunallachöga cushishga
cäsucug runacunatapis arepenticatsirnin cayanga. Tsaynö lluta imayca
yachatsinman, Diospa Palabranta viciucunata mas cuyarnin gustarmi,
entenditsiptin jutsancunata dëjasquir munayangallanta rurar Dios Yayapagga

2 T 2.19 Nm 16.5.
465 2ҽʊͅϘҽƄϘॷ3ٍॷ4

ni musyaytapis munayangatsu. Tsaynö imaycaläya sufrimientucunatapis


runacunataga quiquin Dios Yayapis awantar pasangäta. 11ॸAntioquiachö,
manam cuyantsu. 5ॸAlläpa allitucug Iconiochö y Listrachö gaticachar alläpa
carmi, Dios Yayapa poderninta sufritsiyämaptin awantangätapis
rechazarnin shongoncunapis mana alli musyanquim. Pero Dios Yayam llapan
rurag captin, quiquincunapa imayca sufrimientucunapita salvamarnï
ruraynincunalla allitucuyangantapis libramashga. 12ॸTsaynöllam Señor
mana välegman churan. ¡Tsaynö Jesucristo munangannö jutsannag
runacunawanga ama ni rasumpa llaquipäcurnin shumag
mëticunquipistsu! cawacug runacunaga, llapanpis
6ॸTsay mana alli yachatsicugcunaga sufritsirnin gaticachashga cayanga.
wajin wajin purirmi, dëbilcag 13ॸPero tsay engañacur mana alli rurag

warmicunatapis llullatsirnin runacunaga cada vez mas peor, mana


imaycanöpa engañar, alläpa mana alli allicunata ruracarnin engañacurpis,
jutsa rurayman apaycäyan. Tsay quiquillancunam mas engañädo
warmicunaga tucuyläya quiquincunapa cayanga.
munayllanpita mana alli ruraycunachö 14ॸPero gamga nogapita

melanaypag mana pengacurmi yachacungayquinölla llapan


caycäyan. 7ॸPero tsay warmicunaga yachacungayquita yarpararnin, ƿrmi
segïdu yachacuycarpis, Diospa tsaracurnin imaycatapis awantar
Palabrantaga entendiyantsu ni sïginqui, musyanquim pipita
rasumpacagta tantiyarnin musyayantsu. yachacungayquitapis. 15ॸYarpay wamra
8ॸUnay tiempuchö Janeswan Jambres cangayquipita Diospa Palabranta
shutiyog brujucunam Moiséspa contran yachacungayquita. Diospa Palabranmi
amatsacuyangan. Tsaynöllam cay llapan yachayniquita entenditsishunqui
runacunapis Alli Willacuy maytsaychö Señor Jesucristoman
willacushga cananta amatsacuyanga. criyicungayquiraycu salvacänayquipag.
Tsaycunaga alläpa mana alli yarpayyog 16ॸDiospa llapan Palabranga quiquin

cayaptinmi, ni criyicuynincunapis Dios Yayapitam nogantsic


cantsu. Tsaymi quiquin Dios Yayapis yachatsinacunapag shamushga. Diospa
mana criyicug cayanganpita Palabranga piñapänacurnin plëtunacur
rechazashga. 9ॸPero tsay yachatsinacunapag y willanacunapagmi.
yachatsicuyanganga manam alläpaga Tsaynö piñapänacurnin
mirangatsu, tsay ishcan brüjucunapanö cawaynintsicchö alli jormal jutsannag
mana väleg yachatsicuynincunawan alli rurag runa canapag. 17ॸTsaynöpam
mana alli rurag cayanganta llapan Dios Yayapa yachatsicugnin runaga,
runacuna tantiyacuyaptin. paypag llapan imayca allicunallata
rurananpag listo prevenïdo caycanga.
Pablo Timoteota encargarnin
4
1ॸTsaymi alläpa poderöso
gellgangan cayninwan Señor Jesucristo cay
10ॸPero,gam cuyay Timoteo noga patsaman cutimur cawagcunapawan
yachatsingagta allim yachacushcanqui, wañushgacunapa jutsanta juzgag
ƿrmi criyicur imapag cawangäta canganpita, Dios Yayapawan Señor
ricämar. Tsaynöllam musyanqui alli Jesucristopa puntanchö willarniqui, cay
pacienciayog cuyacug cangätawan alläpa cushicuypag encargota encargag:
2ҽʊͅϘҽƄϘॷ4 466

2ॸDiospa Palabranta imaypis willacunqui caycagcunatawanmi gararnin


alli tiempu o mana alli tiempu captinpis. entreganga.
Tsaynö willacur shumag
entenditsicurnin, plëtur piñaparnin Apostol Pablo Timoteota
animatsinqui mas allish plëturnin willangan
cawacuyänanpag. Pero imaypis mana 9ॸAu cuyay wauge Timoteo, ima

dëjaypa alli pacienciayquiwan rurayniquitapis dëjasquir saslla


consolarnin plëtucur shumaglla shamuycuy ricämagnï. 10ॸDemasga cay
yachatsicunqui. 3ॸChämungam patsachöcagcunallata cuyarmi,
tiempucuna rasumpacag dëjascamarnï Tesalonica marcapa
yachatsicuycunata manana awantarnin aywacushga. Waugentsic Crescentetaga
ni wiyaytapis mana munayänanpag. Galacia marcapam cachashcä y
Mas bienmi quiquincunapa Titotanam Dalmasia marcaman.
yarpayllancunawan munayllancunapita 11ॸWaugentsic Lucasllanam nogawan

yachatsicugcunata ashirnin puriyanga, caychö caycan. Tsaychö waugentsic


mana alli yachatsicuynincunata Marcostapis ashisquirnin pagtayqui
wiyarnin alläpa gustar mas pushamuy, Diospa Palabranta willacur
cäsucuyänanpag. 4ॸDiospa Palabranta paypa alli arugninnö yanapamänanpag.
wiyayta dëjasquirmi, unaycag mana alli 12ॸWaugentsic Tiquicotanam Efeso

cuentucunallatana wiyarnin cäsuyanga. marcaman mandashcä. 13ॸCaypa


5ॸPero gamga, imaycachöpis alli shamurga Troas marcachö Carpopa
juiciuyog jucläya alli runa canqui. wajinchö jagemungä cäpätawan
Tucuyläya sufrimientucunata libröcunata apacarcamuy, pagtatag
awantarnin, Alli Willacuytaga willacur pergashchö gellgangäcunatapis
rasumpa willacug cayniquiwan imaypis apamuyta gongascamunquiman.
cumplinqui. 14ॸFierro tacag Alejandrom conträ car,
6ॸPero nogam sïga, imayca juc imayca mana allicunata ruramashga.
sacriƿciunö Dios Yayapag listuna caycä. Pero shuyaycutsun Dios Yayam llapan
Tsaymi cananga tiempu chämushgana imayca mana alli conträ ruranganta
cieluman aywacunäpag. 7ॸImaycanö juzganga. 15ॸTsaymi gam paypita
aycaycanöpis imayca corregnömi, asta cuidacuynayquipag willag, payga llapan
cananyag imayca peleagnörag Señor willacungantsicpa contranmi ticrashga.
Jesucristopag willacurnin cumplishcä. 16ॸPrimera vez autoridäcunapa

Tsaynöpam payman llapan callpäwan y puntanchö caycaptï, manam ni pïnïpis


shongöwan rasumpa alli tsaracurnin yanagämargantsu llapanmi
ƿrmi criyicushcä. 8ॸTsaynö alli dëjascayämargan. Pero Dios Yayantsic
tsaracurnin ƿrmi criyicurnin perdonaycutsun tsaynö
cawangäpitam cananga cieluchö juc rurayämanganpita. 17ॸNogam Señor
premiu shuyaycäman. Tsay premiutaga Jesucristo pagtä caycagta sentirgä.
llapan runacunata mana juc Tsaymi Dios Yaya yanapamarnï callpata
jananparnin juzgag Señor Jesucristom garamar mas animatsimargan.
garamarnï entregamanga. Premiutaga Tsaynöpam rasumpacag salvaciunpag
manam nogallatatsu entregamanga, willacuycä, llapan mana judiucag
sinöga Señor Jesucristo cutimunanta runacuna wiyayänanpag. Tsaynö
alläpa munarnin shuyarar willacuycaptïpis conträga manam
467 2ҽʊͅϘҽƄϘॷ4

wañunäpag sentenciamargantsu, Dios quëdamushga, Troƿmotanam Mileto


Yayä llapan imaycapita libramarnï marcachö geshyaycagta jagemurgä.
salvamaptin. 18ॸTsaynö librarnin 21ॸImaycata dëjasquirpis, cuyay tsurïnö

salvamarmi llapan mana alli shamuycuy, manarag tamya tiempu


ruraycunapita cuidaman Mandacuy chämuptin. Caypitam Eubulowan
Reynon cieluman changäyag. ¡Poderöso Pudente, Lino y Claudia salüduyqui
Dios Yaya imaypis mana ushacag apatsicayämun. Tsaynöllam Señor
glorianchö alläpa alabashga catsun! Jesucristoman criyicug llapan
Tsaynö caycullätsun. waugentsiccunapis saludaycuyäshunqui.
22ॸSeñor Jesucristo gampa
Apostol Pablopa bendiciunninwan shongoyquichö imaypis caycullätsun.
despedicuy salüduncuna Tsaynölla cuyacuy yanapacuyninwan
19ॸSaludaycuy Priscilatawan Aquilata, llapan bendiciunninta gamcunaman
Onesiforopa wajinchö llapan ayllunta. churaycamutsun.
20ॸErastoga Corinto marcachömi Tsaynö callätsun.
TITO
Apostol Pablo Titoman Carta Apatsingan

Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta willacurmi, Titoga unaypitana apostol


Pablopa pagtan purirgan. Tsaynöpam Pablowan Tito Señor Jesucristopa Alli
Willacuyninta yachatsicur Creta ishlachö cayargan. Tsay ishlachö pagta
cayanganpita Pablo aywacurnam, Titota dëjargan Señor Jesucristoman
criyicugcuna täcuyangan marcacunachö yachatsicugcunata churananpag. Tsaymi
cay cartata Pablo gellgarcur Titoman apatsirgan, tsay marcacunachö shumag
cawacuyanganta ricapaycurnin mandacugcunata acrananpag (1.5-9).
Tsaynöllam Creta ishlachö criyicugcunaman llutan mana alli yachatsicugcuna
chäyaptinpis mana cäsuyänanpag Pablo cartanchö yätsirgan (1.10-16). Tsaynö
cartanchö gellgarmi llapan criyicugcuna imanö cawayänanpag yachatsirnincuna
(2.1-10), Dios Yaya alläpa cuyapäcug cayninwan runacunata imanöpa salvananpag
cangantapis musyatsicurgan (2.11-14; 3.3-7).
Titopag mas musyanayquipag liyinqui 2 Corintios 2.13; 7.6,13,14; 8.16,17,23;
12.18, Gálatas 2.3 y 2 Timoteo 4.10.

musyatsimashcantsic. Tsaynö Alli


Pablopa saludacuynin Willacuyninta willacunäpagmi,

1
1ॸNoga Pablom Dios Yayapa conƿacamar mandamashga
servignin, Señor Jesucristopa Salvamagnintsic Dios Yaya.
apostolnin car, Dios Yaya acrarnin 4ॸTito, nogapa cuyay tsurïnö

gayangan runacunata yachatsicur criyicugmajïcaptiquim cay cartata


rasumpacagllata willacuycä, Dios gamman gellgamü:
Yayaman ƿrmi criyicuynintsic pay Taytantsic Dios Yayapawan
munangannö cawacunapag Salvamagnintsic Señor Jesucristopa
musyatsimangantsicta. 2ॸNogantsicga llapan bendiciun yanapacuyninwan alli
rasumpa criyicuynintsicwanmi imaypis päsacuynincuna gamchö caycullätsun.
mana ushacag cawayta shuyaycantsic,
Creta ishlachö imayca arupucugnö
mana ni imay llullacug quiquin Dios
Tito Alli Willacuyta yachatsicungan
Yaya cay patsata manarag camar
änimangantsicpita. 3ॸTsaymi quiquin 5ॸGamtam
Cretachö jagemurgag mana
Dios Yaya munangan tiempuchörag Alli ushangäcunata imaycanöpis arreglar
Willacuyninta Señor Jesucristowan ushanayquipag. Noga mandangagnölla

468
469 ҽʊҽϘॷ1ٍॷ2

cada marcacunachöpis mandacug cuerpuncunachö señalacuypag


auquincunata churanqui, Dios Yayaman yachatsicug runacunam caycäyan.
mañacuyänanpag goricäyangan wajichö 11ॸTsaycunata upällatsiy gellayraycu

criyicugcunata shumag cuidayänanpag. mana convienig mana allicunata


6ॸTsay churangayqui yachatsicug yachatsicuyänanta. Tsaynö mana
respetashga auquincunanö mandacug allicunata yachatsicurmi, llapan
runacunaga jutsannag alli portacurnin familiancunawanpis piñanacatsir jancat
shumag cawacuyätsun, pipis paycunapa raquicätsir ushacätsiyashga.
contran mana allicunata mana 12ॸTsaynöllam Creta ishlapita juc

parlayänanpag. Tsay mandacug profëtapis marcamajincunapag nirgan:


respetashga runacunaga juc warmipa “Creta marca runacunagam imaypitapis
gojanlla cayanga y tsurincunapis Señor alläpa llulla imayca chucaru wätanö
Jesucristoman rasumpa ƿrmi criyicug yaga caynincunawan, alläpa
cayätsun. Tsaynö cawacuyaptinga micuycunatapis micurnin gela mana
manam ni pipis “Paypa wamrancunaga ima rurag cayan” nir. 13ॸ¡Tsayga
mana cäsucug ni imayca llutan mana rasumcagllam! Tsaymi gamga alli
alli ruragmi cayan” nir, acusayangatsu. plëturnin piñapay, tsay Creta runacuna
7ॸDios Yayaman llapan criyicugcunata mas ƿrmi criyicurnin shumag sänuna
cuidar mandacugga alli rurag runam cawacuyänanpag. 14ॸAmana
canan ni pipis paypa contran ni ima cäsuyanganatsu judiucunapa unaycag
mana allicunata parlananpag. Tsaynö cuentucunata ni mana alli
mandacur yachatsicugga caynömi mandacuynincuna yachatsicuyanganta.
canan: Mana allishtucug ni sas imatapis Tsay mana alli yachatsicug judiucunaga,
piñaycachar ni washcu upyag ni Señor Jesucristopa contran carmi,
piwanpis piñanacur maganacug ni rasumpacag yachatsicuycunataga
alläpa gellaypag ayrajarnin llullacugtsu. chiquirnin rechazayan.
8ॸTsaypa rantinga wajinman pipis 15ॸPipis limpiu shongo alli yarpayyog

chaptin cushishga chasquir, alli captinga, imaycapis allillam caycan.


yarpayninwan cawacug runamajinta Pero mana criyicug jutsasapacunapaga,
llaquiparnin imaycallawanpis yanapar, concienciancuna mana alli captinmi
quiquinpis shumag controlacurnin yarpaynincunawan shongonpis imayca
cumplïdu allilla rurag catsun. 9ॸTsay tagrashganö. 16ॸTsay runacunaga Dios
runaga rasumpacag Alli Willacuy Yayatapis regegtucuyanmi, pero
yachatsiyanganta chasquingannölla, tucuyläya mana alli ruraynincunawanga
mas ƿrmi tsaracur cawacutsun. Tsaynö Dios Yayatam nëgayan. Alläpa mana
rasumpacag Alli Willacuy cäsucug melanaypag mana väleg carmi,
yachacunganwanmi alli ruraycunata ni imaypis rurayantsu.
waquincagcunatapis consolar
animatsinga. Tsaynöllam amatsanga Allicag yachatsicuycuna

2
Señor Jesucristopa contran mana alli 1ॸGamga imata yachatsicurpis
yachatsicugcunatapis. rasumpa allicag yachatsicuyllata
10ॸAtscag runacunam mana cäsucurnin Dios Yaya munangannö yachatsicunqui.
mana allipa musyaycar llutalla 2ॸTsaymi criyicug auquincunatapis

parlaycachar engañacurnin yachatsinqui, mana lluta parlag


yachatsicuycäyan. Tsaycunöga respetashga alli yarpayyog ƿrmi
ҽʊҽϘॷ2ٍॷ3 470

criyicur imayca sufrimientucunachöpis, suwapuyätsuntsu, imaycachöpis mas


cuerpuncunata controlacurnin llapan conƿacuyänanpag. Tsaynö onrädo alli
runamajincunata llaquiparnin cuyag cawacugta ricarmi, pïmaypis
cayänanpag. 3ॸTsaynölla musyayanga Salvamagnintsic Señor
chacwancunatapis yachatsinqui, Jesucristopa shumag yachatsicuyninwan
respëtuncunawan shumag portacur cawacuyninta.
mana washarima ni washcu upyag 11ॸRasumpacagtaga, quiquin Dios

cayänanpag. Mas bien llapantapis Yayam llapan runacunata musyatsishga


allicunallata yachatsicug cayätsun. alläpa llaquipäcur yanapacug
4ॸJipashcag warmicunatapis plëturnin cayninwan salvamänapag canganta.
consejayätsun, alli yarpaynincunawan 12ॸTsaynöpam yachatsimantsic alli

ollgoncunatawan wamrancunatapis yarpayyog cumplïdu car, cay patsachö


shumag cuidarnin cuyayänanpag. llapan mana alli munaycunatawan
5ॸTsaynölla wajincunachöpis alläpa mana alli ruraycunata rechazarnin
llaquipäcug cumplïda limpiu shongoyog dëjanapag. Tsay llapan mana allicunata
car, ollgoncunatapis respetarnin imayca dëjasquir, alli juiciuntsicwan imayca
mandayangancunata shumag cäsucur mana alli ruraypitapis cuerpuntsicta
controlacurnin, imaycatapis dominarnin, Dios Yaya munangannö
allicunallata rurar cawacuyanga. Tsaynö cay patsachö allicunallatana rurarnin
cawacurnin shumag päsacuyanganta shumag cawacushun. 13ॸTsaynö
ricarmi, ni pipis Dios Yayapa allicunallatana rurarnin shumag
Palabranpa contran mana allicunata cawacushun, Dios Yaya bendiciunnin
parlayangatsu. glorian änimangantsicta shuyarar,
6ॸTsaynölla jövencunatapis cushicuy junagchö poderöso
yachatsiyanqui imaycachöpis Salvamagnintsic Dios Señor Jesucristo
controlacurnin responsable mas alli cutimunanta. 14ॸSeñor Jesucristoga
juiciuyog cumplïdu cayänanpag. nogantsicraycum llapan mana alli
7ॸQuiquiquipis imayca juc ruraynintsiccunapita salvamänapag
ejempluwannö yachatsinqui, alli cruzchö wañurgan. Tsaynömi payga
juiciuyquiwan tranquïlo allicunallata llapan jutsantsicpita limpiamashcantsic,
rurar shumag cawacurnin. Tsaynölla alli imayca acrangan mana jutsannag
rurag cumplïdu mana ni imaypis quiquinpa marcannö allicunallatana
llullacug cayniquiwan llapan rurarnin payllapagna cawacunapag.
jövencunatapis yachatsir, 15ॸCaycunatam gamga shumag
8ॸrasumpacagllata willacunqui pipis yachatsicurnin mandanayqui mana
contrayqui mana allicunata parlarpis, cäsucugcunatapis plëturnin animatsir.
jutsata mana rurangayquipita Tsaynö yachatsicug cangayquipita, ama
pengacushga cananpag. ni pipis mana välegtanöga
9ॸTsaynölla yachatsinqui llapan despreciayäshuytsu.
servicugcunatapis patronnincunata
respetarnin, imayca Criyicug runa imanö portacur
mandayanganchöpis mana conteston cawacunanpag
car shumag cäsuyänanpag. 10ॸLimpiu
3
1ॸTsay criyicugcunata yarpätsinqui,

shongoncunawan onrädo car, gobiernotawan autoridäcunata


patronnincunatapis ama respetarnin imayca mandayanganchöpis
471 ҽʊҽϘॷ3

cäsuyänanpag. Paycunaga listo awiluntsiccunapa miraynincunapag


caycäyanga imaypis allicunallata leycunata parlarnin
rurayänanpag. 2ॸAmana ni pipagpis maganacugcunapita. Tsaycunaga
mana allicunataga parlayangatsu. manam ni imapagpis servirnin välentsu.
Sinöga llapan runacunawanpis 10ॸSi pipis piñanacuyta gustarnin

llaquipäcug alli shongoyog umilde criyicugcunata raquicätsiptinga, juc cuti


caynincunawan, pïmaywanpis shumag o ishca cuti piñaparnin alvertisquirga
cuyanacur alli päsacuychö witicunqui. Si tsaynö alvertiycaptiqui
cawacuyanga. sïgiptillanga dëjasquir paywanga amana
3ॸMas puntataga nogantsicpis Dios parlanayquitsu ni ricänacunquinatsu.
Yayata mana cäsurmi, Supay 11ॸTsaynö mana wiyacug runa alläpa

engañamashga esclävunnö car, tucuyläya jutsasapa canganpitam, quiquinpa


munay jutsacunapag yarpar imayca upanö jutsanlla inƿenuman aywananpag
purirgantsic. Mana allicunata rurar condenanga.
piñanacurmi jucnin jucninwanpis
codicianacurnin chiquinacur cawargantsic. Quiquin Pablo plëtucur
4ॸPero cananga Salvamagnintsic Señor yachatsicungan
Jesucristom alläpa llaquipacur cuyacug 12ॸArtemaswan Tiquico Cretaman

cayninwan cay patsaman shamurnin, chaycayämuptillan gampis saslla


5ॸsalvamänapag canganta Nicópoles marcachö caycangäman
musyatsimashcantsic. Manam alli rurag ricämagnï shamuycuy. Tsay
cangantsicpitatsu, sinöga alläpa marcachömi tamya tiemputa päsayta
llaquipäcug cayninwan munä. 13ॸLlapan imaycallawanpis
llaquipämarnintsicmi salvamashcantsic. yanapaycuy abogädu Zenastawan
Tsaynöga salvamashcantsic yapay Apolosta viäjincunachö mana
yurigtanö Espïritu Santo llapan imancunapis faltänanpag.
jutsantsicpita limpiar, juc mushog cawayta 14ॸCriyicugmajintsiccunapis

garamangantsicpitam. 6ॸSalvamagnintsic yachacuyätsun llapan runamajin-cunata


Señor Jesucristoman criyicungantsicpitam, yanapayänanpag. Tsaynö imaypis
Dios Yaya alläpa alli cayninwan allicunallata rurar tranquïlo arurnin
cuyamarnintsic Espïritu Santota cawacuyätsun, juccunata yanapar
nogantsicman cachamur garamashcantsic. quiquincunapis ni pita afanar shumag
7ॸTsaynö alläpa cuyamarnintsic llapan cawacuyänanpag.
jutsantsicpita perdonar libramashgam,
rasumpa conƿacur shuyaycantsic Bendiciunwan saludacuy
imayyagpis mana ushacag cawayta cartapa ushanan
chasquinapag. 8ॸTsay Alli Willacuyga 15ॸLlapancaychö nogawan pagtä
rasumpa conƿacuypagmi. Tsaymi munä caycagcunam salüduta
yapay yapaypis Dios Yayaman apatsicayämushunqui. Tsaynölla
criyicugcunata, allicunallatana rurarnin saludaycuy llapan cuyayämag
shumag portacur cayänanpag criyicugmajintsiccunatapis. Dios Yayapa
yachatsicunayquita. Cay yachatsicuyga cuyacuyninwan yanapacuy
alläpa allish ütilmi llapan runacunapagpis. bendiciunninta gamcunaman
9ॸPero gamga witicunqui gayapänacur churaycallämutsun.
piñanacuycunapitawan unaycag Tsaynö callätsun.
FILEMÓN
Apostol Pablo Filemónman Carta Apatsingan

Apostol Pablom cay cartata gellgargan, criyicugmajin Filemónman. Filemónga


Colosas marcachömi täcurgan. Tsay witsanmi rïcucuna wactsa runacunata rantiyag
servignin esclävuncuna cayäpag. Tsaymi costumbrincunamannö Filemónpis,
Onésimo shutiyog runata esclävunpag rantirgan.
Tsay Onésimonam Filemónpita geshpirnin juclä caru marcapa aywacurnin, apostol
Pablowan carcelchö camacäyargan. Tsaynö carcelchö camacasquirmi, Pablo Señor
Jesucristopa Alli Willacuyninta willarnin yachatsiptin Onésimoga Señor Jesucristota
chasquirnin criyicurgan. Tsaynam Onésimota shumag yachatsirnin Pablo nirgan:
“Geshpimungayquipita patronniqui Filemón alli chasquishunayquipag cay cartata apacur
cutiy” nir. Tsaynö nirmi Onésimota cutitsirgan patronnin Filemónman.

agradëcicuycä. 5ॸNogam wiyashcä Señor


Cartapa gallarinan Jesucristoman rasumpa ƿrmi
1ॸNoga Pablom Señor Jesucristopag criyicungayquitawan Dios Yayaman
yachatsicungäraycu carcelchö gaycuraycar, criyicugcunata cuyarnin llaquipar
cay cartata gamman cuyashga amïgo imaycachö yanapaycangayquita.
Filemón gellgamü waugentsic 6ॸTsaynöllam Dios Yayata mañacuycä

Timoteowanpis, gamwan pagta criyicungayquita willacunayquipag y


yachatsicurnin arur, alläpa cuyashga wauge. shumag entendinayquipag llapan
2ॸTsaynöllam gellgamü cuyay panintsic imayca allicuna canganta Señor
Apiamanwan llapan criyicugmajintsiccuna Jesucristoman mas ƿrmi criyicurnin.
goricäyangan wajiquichö, Señor Jesucristopa 7ॸAlläpam cushicü nogata llaquimar

soldädunnö yanapamagnintsic cuyamangayquita. Tsaynö carmi


Arquipomanpis. 3ॸDios Yayawan Señor cuyapäcug wauge nogatapis
Jesucristo shumag alli päsacuynincunatawan animatsirnin consolamar, llapan
alläpa cuyacuy yanapacuy poderninta criyicugcunapa shongoncunatapis
gamcunaman churaycamutsun. consolar animatsishcanqui.

Pablo Dios Yayata agradëcicun Pablo mañacun Onésimopag


Filemónpa cuyacuyninpagwan 8ॸTsaymi
Señor Jesucristopa
criyicuyninpag apostolnin car, allicunallata
4ॸGampagmi Filemón imaypis siempri ruranayquipag ordenayniquita
yarparniqui Dios Yayata mañacur puediycarpis, 9ॸSeñor Jesucristopag

472
473 FILEMÓN

willacungäraycu carcelchö churamarga, paytapis nogatanölla


yashgayäcushgana gaycuraycar, noga chasquiycunqui. 18ॸSi imatapis mana
Pablo alläpa cuyarniqui rugag. allita ruracashga captinga o
10ॸTsaynöllam rugamug waugentsic dëbeshuptiquiga nogapa cuentäman
Onésimopagpis. Payga nogawan churaycuy.
carcelchö gaycuraycarmi Señor 19ॸNoga Pablom quiquïpa maquiwan

Jesucristoman entregacur criyicurgan. gellgamü: Onésimo llapan


Tsaymi cananga quiquïpa cuyay tsurï dëbeshungayquitam rasumpa
cuenta caycan. pägashayqui. Pero gampis almayqui
11ॸPuntatam Onésimoga ni imachö salvacänanpag yachatsingagpitam
shumagga servishurgayquitsu, pero nogatapis dëbemanqui. 20ॸTsaymi
cananmi sïga gampagpis y nogapagpis cuyashga wauge, cay mañangagcunata
alläpa servicial runa caycan. 12ॸTsaymi rurarnin yanapaycamay Señor
cananga payta imayca quiquïpa Jesucristoman criyicungayquiraycu.
shongötanö gamman cutitsimü, nogata Tsaynö ruraptiquiga shongöpis alläpa
cuyamar chasquimangayquinölla cushicurmi, Señor Jesucristota gampag
paytapis chasquiycullay. 13ॸMunämi pay agradëcicunga. 21ॸMusyarmi conƿacug
gampa rantiqui caychö cay gellgamungäcunata cäsurnin
yashgayäcushgata atendir ruranayquipagcagta. Manam tsay
cuidamänanta y Señor Jesucristopa Alli ningagcunallatatsu ruranqui, sinöga
Willacuyninta willacuptï mastaragmi gamga ruranquipis.
yanapamänanta. 14ॸPero nogaga manam 22ॸTsaymi cananga juc masta gamta

catsicuyninta munätsu manarag gamta mañashayqui: Noga shamunäpag


tapurniquiga, manam obligayniquita wajiquichö juc cuartuta preveninqui.
puedïtsu Onésimo atendir Dios Yayaman nogapag
cuidamänanpag. Mas allim canman mañacuyangayquiraycu ojalä
quiquiquipa voluntäniquiwan libri gamcunaman chämunäpag pay
änimar cuidatsimanayquita. 15ॸQuisas permïtinga.
servishugniqui esclävuyqui Onésimoga
gampita raquicar ichic tiempu Filemónman cartapa ushanan
aywacurgan, pero canan cutimurga 23ॸWaugentsic Epafrasmi
gamta servishurniquim pagtayquillana saludayäshunqui. Paypis Señor
imayyagpis cawacunga. 16ॸCanan Jesucristopag willacunganpitam
cutimurga manam servigniqui nogawan pagta carcelchö gaycuraycan.
esclävuyquillanötsu, sinöga quiquiquipa 24ॸTsaynöllam saludayämushunqui

cuyay waugeyquinönam canga. Noga waugentsic Marcos, Aristarco, Demas y


alläpa cuyangäpitapis, masmi gamga Lucaspis. Paycunapis nogawan pagta
cuyanayqui. Manam servishugniqui arurmi yanapayäman Señor
esclävuyqui runa canganllapitatsu, Jesucristopag willacurnin. 25ॸSeñor
sinöga Señor Jesucristoman rasumpa Jesucristo yanapaycuy podernin llapan
ƿrmi criyicug waugeyqui canganpitam. tucuyläya bendiciunninta gamcunaman
17ॸTsaymi criyicur churaycamutsun.
arupucugmajiquiman rasumpa Tsaynö callätsun.
HEBREOS
Hebreos Marcachö Criyicugcunaman Carta

Manam musyaytsu cay libruta ni pï gellganganpis. Waquinga yarpäyan Lucas o


Bernabe gellgangantam (Hechos 4.36; 13.1-4). Waquinnam yarpäyan Apolos
gellganganta (Hechos 18.24, 1 Corintios 1.12; 3.4-6.22). Waquincagnam yarpäyan
juc runa cay libruta gellganganta. Pïcarpis cay librutaga gellgashga, Señor
Jesucristota chasquirnin criyicug israelcunapagmi.
Cay librum musyatsimantsic Señor Jesucristo poderöso cangantam. Payga
angelcunapita (1.5-2.18), profëta Moiséspita (3.1-4.13) y mas mandacug
sacerdöticunapitawan (4.14-5.10; 7.1-28) mas poderösom. Tsaynöpam cay libru
musyatsimantsic Dios Yaya salvamänapag juc mushog conträtuta nogantsicwan
ruranganta y israelcunawan punta conträtun ruranganpis manana välenganta
(8.1-13). Tsaynöllam musyatsimantsic wätacunata pishtarnin altarchö
rupatsiyanganpa rantin, Señor Jesucristoman rasumpa ƿrmi criyicurlla llapan
jutsantsicpita perdonashga canapagpis (9.1-10.18). Tsaypitanam musyatsimantsic
Señor Jesucristoman rasumpa criyicurga mana dejaypa imaypis ƿrmi criyicunapag
(5.11-6.20; 10.19-39). Cay librum rasumpa musyatsimantsic imaycata sufrirpis Dios
Yayaman imaypis mas ƿrmi criyicunapag (11.1-12.29). Tsaycunapita mastam cay
libruga yachatsicun (13.1-25).

camargan. 3ॸTsurin Jesucristom alläpa


Llapan angelcunapitapis mas chipacyarrag poderöso Dios Yaya
mandacuyog poderösom canganta ricätsimashcantsic.
Señor Jesucristoga Tsaynöllam Señor Jesucristotapis

1
1ॸUnay tiempuchömi Dios Yaya ricantsic, Dios Yayawan iwalïtu
atsca cuti willacug payricuglla canganta. Tsaymi Señor
profëtancunatawan awiluntsiccunata Jesucristoga alläpa poderöso
tucuyläyapa parlapar willatsirgan. 2ॸPero mandacuyninwan llapan imaycatapis
canan cay tiempuchöga Tsurin mandädunchö catsin. Nogantsicraycu
Jesucristowanmi willatsimashcantsic. cruzchö wañurmi, yawarninwan llapan
Paytam Dios Yaya imayca eredërunö jutsantsicpita limpiamashcantsic.
captin churargan, llapan imaycapis Tsaymi payga cieluchö Dios Yayapa
payllapana cananpag. Tsaynöllam Señor derëchucag lädunpita mandacamur
Jesucristowan llapan entëru mundutapis jamaycan. Tsay cielupitam Dios

474
475 ȸƄ´ѠƄϘґॷ1

Yayawan pagta, entëru munduchö Tsaynö cangayquipitam gampa


llapan imaycatapis mandacamun. Diosniqui,
4ॸTaytan Dios Yayapa lädunchö mandacug canayquipag
canganpitam, Señor Jesucristoga llapan acrashurniqui,
angelcunapitapis mas poderyog. Tsaymi waquincag runamajiquicunapitapis
Dios Yayapa Tsurin canganpita paypa mas cushicatsishushcanqui.”
shutinga llapan angelcunapitapis mas 10ॸCaynöpismi Dios Yaya Tsurinpag

poderöso. nirgan:
5ॸTsaynö poderöso captinmi Dios “Gam Señorllam, gallananpita
Yayaga ni imay ni maygan angeltapis imayca cemientuta churagnö
nirgantsu: cay patsata rurargayqui.
“Gamga nogapa Tsurïmi canqui. Tsaynöllam quiquiquipa
Tsaymi canan llapanpa puntanchö maquiquiwan cielutapis
willacur, camargayqui.
Taytayqui cangäta musyatsicü.” 11 Tsay camangayquicunaga llapanpis

Tsaynöllam juclächöpis nirgan: jancatmi ushacanga.


“Nogam Taytayqui cashag, Pero gamga mana ushacag
paynam nogapa tsurï canga.” cayniquiwanmi,
6ॸJapallan Tsurinta cay patsaman imayyagpis cawaycanqui.
cachamurmi Dios Yaya nirgan: Cay patsawan cielupis imayca
“Llapan angelnïcuna japallan llatapa macwayagnömi
Tsurïta adorayätsun.” ushacäyanga.
7ॸAngelcunapagnam nirgan: 12 ¡Cay mundutaga imayca llatapata

“Angelcunaga imayca wayranö piturcur churasquignömi


aywar cutimur puriyätsun. dëjasquinqui!
Angelcunaga mandanganta ¡Tsaynöllam llatapata cambiacugnö
cumplirmi, cambianquipis!
imayca lunyag ninanö wacpa caypa Pero gamga mana ni imay ushacag
aywarnin, cayniquiwanmi,
Dios Yayata serviyan.” imayyagpis iwallla caycanqui.”
8ॸPero Tsurinpagnam nirgan: 13ॸPero Dios Yayaga manam ni imay ni

“Gam Dios captiquim Mandacuy maygan angeltapis nirgantsu:


Reynoyqui “Cay derëchucag läduman
ni imaypis mana ushacag canga. jamacamuy,
Tsaynö alläpa allish asta llapan chiquishugniquicunata
mandacuyniquiwanmi, chaquiquipa gopinman
imayca juc tucruwan mandacugnö, churamungäyag” nirga.
rasumpacagllata imaycatapis 14ॸTsaymi llapan angelcunapis Dios

ruraycanqui. Yayata servig espïritulla cayan.


9 Rasumpa allicag ruraycunata cuyarmi, Paycunataga quiquin Dios Yayam
mana allicag ruraycunataga cachamunga, cay patsachö llapan
chiquirgayqui. criyicugcunata yanapayaptin, salvacar

Heb 1.5a Sal 2.7. Heb 1.5b 2 S 7.14. Heb 1.6 Dt 32.43 Sal 97.7. Heb 1.7 Sal 104.4.
Heb 1.8-9 Sal 45.6-7. Heb 1.10-12 Sal 102.25-27. Heb 1.13 Sal 110.1.
ȸƄ´ѠƄϘґॷ1ٍॷ2 476

cieluchö cushishga imayyagpis rantinmi puntacag gellgayangan Diospa


cawacuyänanpag. Palabranchö nirgan:
“¿Dios Yaya imanirtan cay patsachö
Shumag cäsucurnin runacunapag alläpa
wiyacunapag alverticuy yarpachacurnin llaquicunqui?

2
1ॸTsaymi alläpa wanacan Señor 7 Angelcunatanam runacunapitapis

Jesucristopa Alli Willacuynin ichic mas poderyog cayänanpag


wiyangantsicta mas cäsucunantsic. churargayqui.
Tsaynö rasumpa cäsucurnin, ƿrmi Pero tsaynö caycaptinpis, cay
criyicuynintsicta dëjasquir ichic ichic patsachö llapan
gongasquir gepaman cutignöga ama camangayquicuna respetarnin
cashuntsu. 2ॸUnaypitanam Dios Yaya alabayänanpagmi,
angelnincunatawan willacatsimurgan runacunapa mandädunman
llapan mandamientuncunata respetarnin churashcanqui.
cäsunapag. Tsay mandamientuncunata 8 Tsaymi llapan imayca

mana cäsurnin jutsata ruragcunam sïga, camangayquitapis


Dios Yaya dispöningannö jutsa runacunapa mandädunman
rurayanganpita mantsacaypag castïguta churashcanqui.”
chasquiyargan. 3ॸTsaynö caycaptinga, Aunqui Dios Yaya llapan
¿Imanörag tsay alläpa mantsacaypag rurangancunata runacunapa
castïgupita geshpishun, alläpa shumag mandädunman churashga caycaptinpis,
salvaciunpag willacuycunata mana manam cananga Dios Yaya llapan
cäsuycarga? Quiquin Señor Jesucristom camanganragtsu runacunapa
puntatana cay salvaciunpag mandacuyninchö caycäyan. 9ॸTsaynö
willacurgan. Tsaypitanam caycaptinpis Dios Yayam Señor
wiyagnincagcunapis, pay Jesucristota runatanö cay patsaman
rasumpacagllata ninganta cachamur, angelcunapita ichic mënos
willamashcantsic. 4ॸQuiquin Dios poderyogta churargan juc tiempuyaglla.
Yayapis tsay willacuycuna rasumpa Pero cananga Señor Jesucristo cruzchö
canganta musyayänanpagmi, sufrirnin wañunganpitam, Dios Yaya
mantsacaypag señalcunawan atsca llapan imayca camangancunatapis
poderöso milagrucunawanpis alläpa mas cushicuypag respetarnin
entenditsimashcantsic. Tsaynöllam adorayänanpag churashga. Dios Yayaga
quiquin munangannö Espïritu Santo alläpa cuyacug cayninwanmi llapan
cada ünuta tucuyläya yachaynintsic runancunaraycu, Señor Jesucristo
garamashcantsic. cruzchö sufrirnin wañunanpag
permïtirgan.
Señor Jesucristoga rasumpa 10ॸDios Yaya imaycata camashga
waugentsicmi captinmi, llapan imaycapis payllapa
5ॸDiosYayaga manam angelcunapa cayan. Tsaymi Dios Yayaga llapan
mandacuynincunamantsu, cay wamrancuna gloriachö pagtan
parlaycangantsic shamugpagcag cayänanta munan. Payga Tsurin
mushog munduta churashga. 6ॸTsaypa Jesucristo cruzchö alläpa sufrir, llapanta

Heb 2.6-8 Sal 8.4-6.


477 ȸƄ´ѠƄϘґॷ2ٍॷ3

cumplirnin jutsannag alli ejemplu mandacuyyog sacerdöti cayninwan


cananpagmi permïtirgan. Tsaynö alli alläpa cuyarnin llaquimarnintsic, Dios
ejemplu canganpitam, Señor Yayata servirnin cruzchö wañurgan.
Jesucristoga llapan criyicug Tsaynö cruzchö sufrir wañunganpitam
wamrancunapa salvagnincuna. Dios Yaya llapan jutsantsicpita perdonar
11ॸTsaymi llapantsicpis Dios Yayapa salvamashcantsic. 18ॸTsaynö quiquinpis
acrangan wamrancuna car, Señor tentacion pruebacunata alläpa sufrirnin
Jesucristowan jutsannag cawanapag päsashga carmi, imayca tentacion
acrashga juc castalla wamrancunalla pruebacunata päsashgapis paynö
cantsic. Tsaymi Dios Yayapa Tsurin awantanapag yanapamantsic.
Jesucristoga “waugelläcuna y
panilläcuna” nimaynintsictapis Señor Jesucristoga Moiséspitapis
pengacuntsu. 12ॸTsaypagmi Diospa mas poderyogmi

3
Palabranchö nirgan: 1ॸTsaymi waugecuna y panicuna,

“Gampagmi willacushag Dios Yaya munangannö


waugëcunachö y panïcunachö. cawacuyaptiqui, paywan pagta cieluchö
Tsaynöllam llapä goricasquir cawayänayquipag Señor Jesucristo
alabayänag cantucunata yanapar acrayäshushcanqui. Tsaynöpa
cantayämushag.” Señor Jesucristollaman imaypis
13ॸJuclächöpismi nirgan: yarparar ƿrmi criyicur cawacuyay.
“Nogaga rasumpa criyicurmi Tsaynöllam rasumpa ƿrmi criyicurnin
conƿacü.” willacuntsic japallan apostolnintsic
Tsaynöllam Diospa Palabranchö Señor Señor Jesucristo mandacug
Jesucristopag nirgan: sacerdötintsic cangantapis. 2ॸSeñor
“Dios Yaya garamangan Jesucristoga Dios Yayapa acrashgan
wamrancunawanmi, carmi llapan imaycatapis cumplirgan,
caychö noga caycä.” unay tiempu Moisés israelcuna Dios
14ॸTsaymi Señor Jesucristopaga cay Yayata adorayanganchö servicuglla car,
patsachö captin, nogantsicpanö cuerpun llapan mandanganta cumplingannö.
cargan. Tsay cuerpunta entregacurnin 3ॸPero Señor Jesucristota mas

cruzchö wañurmi, wañutsicug Supaypa respetarnin adorashun unay


poderninta jancat ushacätsirgan. Moiséspitapis mas mandacug poderöso
15ॸTsaypitam imayca Supaypa canganpita, imayca waji ruragta mas
esclävunnö imaypis wañuypita respetayangannö waji ruranganpitapis.
mantsacur cawaycashga, Señor 4ॸTsaymi Dios Yayaga llapan imayca

Jesucristo libramashcantsic. 16ॸPayga ricangantsicta camashga car, llapan


manam angelcunata yanapananpagtsu imaycapapis ämun imayca juc waji
shamurgan, sinöga Abrahampita rurag runa wajipa ämun canganölla.
miragnin criyicug aylluncunata 5ॸTsaynömi Moiséspis Dios Yayapa

yanapananpagmi. 17ॸTsaymi Señor wajinchö llapan mandanganta allish


Jesucristoga waugentsic car, cay cumplirnin, Señor Jesucristo imanö
patsachö nogantsicwan iwalïtulla päsananpag cangantapis israelcunata
cawargan. Tsaymi payga cumplïdu willargan. 6ॸPero Dios Yayam Tsurin

Heb 2.12 Sal 22.22. Heb 2.13 Is 8.17-18.


ȸƄ´ѠƄϘґॷ3 478

Jesucristota cumplïdu canganpita, 12ॸWaugecuna y panicuna,

japallan mandacug cananpag cuidädutatag maygayquipis Dios


churashga. Tsaynö canganpitam Señor Yayaman mana conƿacurnin jutsata
Jesucristo cutimunanta cushishga rurar, mana cäsucug chucru shongo
shuyararnin, mana mantsacur ƿrmi cayniquicunawan cawaycag Dios
criyicuynintsicwan alli tsaracur, Dios Yayapita raquicar caycäyanquiman.
Yayapa wajinga cantsic. 13ॸMas bien tsaypa rantinga cada junag

jucnin jucninwanpis animatsinacuyay,


Mana criyicugcunapag Diospa Palabran ningannö canan cay
alverticuycuna tiempu canganyaglla. Tsaynöpa ni
7ॸTsaymi Espïritu Santo ningannö: maygayquipis jutsaman ishquir,
“Si gamcuna canan Dios Yaya llullacuycunawan chucru shongo
niyäshungayquita wiyarga, jutsasapaman mana ticrayänayquipag.
8 ama chucru shongo mana 14ॸSi puntata rasumpa

cäsucugga cayanquitsu. conƿacungantsicnölla ƿrmi criyicurnin


Tsaynö mana cäsucug carmi, cawacurga, Señor Jesucristowanmi
unay israelcunapis Dios Yaya imayyagpis jucllayllanö pagta
tsunyagchö pruebaptin, cawacushun. 15ॸTsaynöllam Diospa
paypa contran shärir jutsaman Palabran nirgan:
ishquiyargan. “Si gamcuna canan Dios Yaya
9 Tsay tsunya mana ni imacagchömi, niyäshungayquita wiyarga,
imayca pruebata ruramagnö ama chucru shongo mana cäsucugga
awiluyquicuna reclamayämarnï, cayanquitsu.
nogaman conƿacayämurgantsu, Tsaynö mana cäsucug carmi,
chuscu chunca wata tucuyläya unay israelcunapis Dios Yayapa
milagrucunatawan contran shärirnin
señalcuna rurangäta ricaycarpis. jutsaman ishquiyargan.”
10 Tsaymi nogaga tsay tiempu 16ॸ¿Picunatan Dios Yaya ninganta

runacunawan rabiasquir nirgä: wiyaycarpis contran shäriyargan?


‘Paycunaga imayca ogracashga üsha ¿Acäsu manacu Egipto marcapita
llutanpa aywagnömi, Moisés jorgamur pushangan Israel
shongoncuna tucuyläyata runacuna contran shäriyargan?
munanganllachö puriycäyan. 17ॸ¿Tsaynölla picunawantan Dios Yaya

Tsaynö carmi paycunaga piñashga cargan chuscu chunca


rasumpacag alli nänïpa mana watantin? ¿Acäsu manacu tsay jutsata
regernin rurar wañurnin ushacag israelcunapa
pushanäta munayantsu.’ cuerpuncuna tsunyagchö
11 Tsaymi alläpa piñascatsiyämaptin jitaragcunawan piñashga cargan?
jurarnin nirgä: 18ॸ¿Picunatatan Dios Yaya jurarnin

‘Nogaman mana conƿacuyanganpitam nirgan, nogaman mana


ni imaypis nogawan pagta tranquïlo conƿacuyanganpitam ni imaypis
descansagnö cayänanta tranquïlo descansagnö cayänantaga
dëjashagtsu.ٔॸٚ dëjashagtsu? nir. ¿Tsaynöga nirgan,

Heb 3.7-11 Sal 95.7-11. Heb 3.15 Sal 95.7-8.


479 ȸƄ´ѠƄϘґॷ3ٍॷ4

mana cäsucug israelcunatam? ganchis (sabado) junagchö


19ॸTsaynöpam musyantsic Dios Yayaman descansargan.”
mana conƿacugcunaga, tranquïlo 5ॸCaynöpismi Diospa Palabranchö

descansagnö cayänanpag yaycuyta nirgan:


mana puediyanganta. “Nogaman mana
conƿacayämunganpitam
Dios Yayapa marcan shütanaman ni imaypis nogawan tranquïlo
yaycuna cangan descansagnö cayänanta

4
1ॸTsaymiDios Yayaga dëjashagtsu.”
änimashcantsic Señor 6ॸTsay israelcuna Dios Yayapa

Jesucristoman conƿacurnin, manana ni Willacuyninta unaypitana wiyaycarpis,


imapag yarpachacur tranquïlo mana cäsucuyanganpitam waquinga
descansagnö cawacunapag. Tsaynö imayca descansagnö tranquïlo
caycaptinga cuidädu cayay imayca cawayman yaycuyta puediyargantsu.
gepaman cutignötag Señor Pero cananga pipis Señor Jesucristoman
Jesucristoman mana conƿacurmi, Dios Yayaman rasumpa
criyicuyanquimantsu. 2ॸNogantsictapis shumag tranquïlo mana yarpachacur
salvaciunpag Alli Willacuytaga unay descansagnö cawacuyänanpag
tiempu israelcunatanöllam yaycuyan. 7ॸTsaymi Dios Yaya juc
willatsimargantsic. Pero tsay junagta señalar nirgan: “Canan sabado
israelcunaga Diospa Palabranta jamay junag” nir. Tsaypagmi puntata
wiyaycarpis, mana criyicuyanganpitam Moisés willacungannölla mas unay
Dios Yaya munangannö cawayänanpag gepantapis David Diospa Palabranta
yanapargantsu. 3ॸPero Señor musyatsicur nirgan:
Jesucristoman ƿrmi conƿacurmi sïga ni “Si gamcuna canan Dios Yaya
imapag yarpachacurnin tranquïlo niyäshungayquita wiyarga,
descansagnö cawacushun. Tsaypagmi ama chucru shongo mana cäsucugga
quiquin Dios Yaya nirgan: cayanquitsu.”
“Alläpa piñascatsiyämaptinmi 8ॸMoiséspa rantin Josué israelcunapa

jurarnin nirgä: chiquignincunata ushacätsirpis, manam


‘Nogaman mana tranquïlo descansagnö cawayänanpag
conƿacuyanganpitam sitiumanga israelcunata chätsirgantsu. Si
nogawan pagta tranquïlo Josué tranquïlo descansagnö cayänanpag
descansagnö cayänanta ni sitiuman chätsishga captinga, manam Dios
imaypis dëjashagtsu.ٔॸٚ Yaya tsay tiempupita yapay “canan sabado
Pero Dios Yayapis cay munduta junagta” señalanmantsu cargan. 9ॸTsaymi
camarnin ushasquirmi, tranquïlo cananga Señor Jesucristoman rasumpa
descansargan. 4ॸTsaynöllam puntacag conƿacur, gallanancag sabadochö Dios
gellgayanganchö Diospa Palabranpis Yaya imaycata camarnin ushasquir
ganchis (sabado) junagpag nirgan: descansangannö, nogantsicpis tranquïlo
“Dios Yayapis llapan imayca mana ni imapag yarpachacurnin
ruranganta ushasquirmi, descansashun. 10ॸTsay junagchömi Dios

Heb 4.3 Sal 95.11. Heb 4.4 Gn 2.2. Heb 4.5 Sal 95.11. Heb 4.7 Sal 95.7-8.
Heb 4.9 Sal 95.11.
ȸƄ´ѠƄϘґॷ4ٍॷ5 480

Yayapis llapan imaycata rurarnin Señor Jesucristota, nogantsictanö


ushasquir descansargan. Tsaynöllam pipis tentacioncuna päsashga captinmi,
quiquinpa callpallanwan salvacuyta tucuyläya tentacioncuna päsamashgapis
munanganta dëjarga, Señor Jesucristoman llaquipämantsic. Pero payga
rasumpa ƿrmi conƿacurnin Dios Yayawan tentacioncunata päsarpis manam ni
pagta tranquïlo descansagnö cawacunga. imay jutsaman shicwargantsu.
11ॸTsaymi llapan voluntänintsicwan 16ॸTsaynöpam cananga cuyacug Dios

procuracushun, Señor Jesucristoman Yayapa puntanman mana mantsacurnin


conƿacurnin shumag tranquïlo witishun, nogantsictapis
descansagnö cawacunapag. Señor llaquipaycamänapag. Alläpa poderöso
Jesucristoman rasumpa conƿacurnin mandacug cayninwan
cawacurga, mananam Dios Yayapita cuyamarnintsicmi, imayca
raquicäshunnatsu, tsay israelcuna Dios pruebacunachö sufrishgapis
Yayata mana cäsurnin raquicäyangannöga. yanapaycämantsic.

5
12ॸDiospa Palabranga alläpa poderöso 1ॸUnay tiempuchö mandacug

cayninwan cawatsicug Palabram. Tsay sacerdötiga, llapan israelcuna


Palabraga imayca ishcanläpa aƿlashga acrayanganmi cargan. Tsaymi tsay
fïlu espädapitapis mas fïlu carmi, sacerdötiga israelcunapa rantin, imayca
runacunapa shongoncunatawan garaytanö sacriƿciuta rurarnin Dios
almancunatapis mas ruriyag päsan. Yayapa puntanman churargan
Tsaymi Diospa Palabranga imayca fïlu jutsancunapita perdonashga
espäda tullupita togshunta raquingannö, cayänanpag. 2ॸTsay sacerdötiga jutsa
runacunapa espïritunwan ruraywan dëbil carmi, waquincagcuna
shongoncunapa yarpaynin ogracashganö jutsa rurayman
munangancunata juzgan. 13ॸTsay llapan ishquiyaptinpis llaquiparnin piñapantsu.
camangancunaga imayca camanganpis, 3ॸTsaymi tsay sacerdötiga jutsa rurag

manam ni maygallanpis Dios Yayapa cayanganpita wätacunata cayarnin


ricänanpitaga tsincayta puediyantsu. sacriƿciuta rurargan, quiquinpa
Tsaymi canan imayca pacaragnö jutsantawan runamajincunapa jutsanta
yarpaynintsicwan munaynintsicpis, Dios Dios Yaya perdonananpag.
Yaya cuentata mañamangantsic 4ॸManam ni pipis quiquillanpitaga

junagchöga, llapan cläru ricacar llapan sacerdöticunapa respetashga


musyacanga. mandacugnin cananpag acracurnin
churacuyta puedintsu. Mas bien Dios
Señor Jesucristoga puntata Yayam mandacug sacerdötita acrarnin
mandacug sacerdötipitapis mas churan, imayca unay tiempu mandacug
poderöso sacerdötim sacerdöti Aaronnö respetashga
14ॸDios Yayapa Tsurin Señor cananpag.
Jesucristoga alläpa poderöso mandacug 5ॸTsaynömi Señor Jesucristopis

sacerdötintsic cananpagmi, janag patsa sacerdöticunapa respetashga mandacugnin


cieluchö caycan. Tsaymi nogantsicga, cananpag quiquillanpitatsu churacurgan.
rasumpa ƿrmi criyicuynintsicwan alli Sinöga quiquin Dios Yayam llapan
tsaracur, payman conƿacurnin Alli sacerdöticunapa mandacugnincuna
Willacuyninta imaypis willacurnin respetashga cananpag churargan. Tsaymi
cawacushun. 15ॸMandacug Sacerdötintsic paypag Dios Yaya nirgan:
481 ȸƄ´ѠƄϘґॷ5ٍॷ6

“Gamga nogapa Tsurïmi canqui. yachatsicuycuna mas


Tsaymi canan llapanpa puntanchö fäcilcagcunallatapis yapay
willacur, yachatsiyänagtaran wanaycäyanqui.
Taytayqui cangäta musyatsicü.” Gamcunaga mana shumag yachacurmi,
6ॸTsaynöllam juc sitiu Diospa Palabran imayca llullu wamra lichillatarag upur,
gellgayanganchö nirgan: chucru micuycunata mana micungannö
“Gammi unay Melquisedec sacerdöti caycäyanqui. 13ॸTsay runacunaga imayca
cangannölla, llullu wamra lichillatarag upugnö carmi,
imayyagpis sacerdöti canqui.” alli o mana alli cangantapis
7ॸTsaymi Señor Jesucristo cay patsachö entendiyanquitsu. 14ॸPero rasumpam
cawaycarnin gayaraypa wagarnin Dios chucru micuycunaga yashgacunapag.
Yayaman mañacurnin rugacurgan, Tsaymi yashgana car, ima
poderninwan wañuypita librananpag. rurayanganpis alli o mana alli canganta
Tsaynö mañacunganpitam Dios Yaya musyarnin tantiyacur yachacuyan.

6
chasquirgan, mandanganta Señor 1ॸTsaymi cananga imayca alli

Jesucristo llapan voluntäninwan yachayyog yashga runanö, Señor


cäsunganpita. 8ॸDios Yayapa Tsurin Jesucristopa puntacag fäcil
caycarpis llapan sufrimientuta päsarmi, yachatsicuyninta yachacungantsicpita,
yashga runanö alli cäsucug cayta mas ajacagcunatana yachacushun.
yachacurgan. 9ॸSeñor Jesucristo yashga Puntata yachatsiyangagnöga mananam
runanö rasumpa cäsucug canganpitam, canan yapay yachatsiyäshayquinatsu,
Dios Yaya cay patsaman cachamurgan, jutsa rurayangayquiwan inƿernuman
payman llapan criyicur cäsucugcunapa aywayänayquipagga. Tsaynöllam
salvagnin cananpag. Tsaymi payman yapayga yachatsiyäshayquinatsu
llapan conƿacugcuna salvacashga car, jutsantsicpita arepenticurnin, Dios
imayyagpis paywan pagta cieluchö Yayaman criyicunapagpis.
cawacuyanga. 10ॸTsaynöpam Señor 2ॸCaycunatapis mananam

Jesucristotaga Dios Yaya churargan, yachatsiyäshayquinatsu: Imanö


unay sacerdöti Melquisedecnö sacerdöti bautizacunapag, maquintsicta churarnin
cananpag. mañacur Espïritu Santota chasquinapag,
wañushgacuna cawayämunanpag ni
Cuidädu cayay Señor Jesucristoman imanö Dios Yaya mana criyicugcunata
criyicuyniquicunatatag juzgarnin castigar imayyagpis mana
dëjayanquiman ushacag inƿernuman mandananpag
11ॸCaycunapag parlarnin cangantapis. 3ॸTsay mas ajacagcunataga
yachatsiyänagpagga maytsicallaragmi. quiquin Dios Yaya rasumpa
Pero mana sas yachacuyaptiquim alläpa permïtiptinmi yachacushun.
aja esplicarniquicuna 4ॸSi pipis Señor Jesucristopa Alli

entenditsiyänagpag. 12ॸMas bien Willacuyninta entendirnin, Dios Yayapa


gamcunaga cananyag yachacuycarga, atsca bendiciunnincunata chasquir
waquincunatapis Espïritu Santowan cawaycar, 5ॸDiospa
yachatsiyanquimannam. Pero tsaynö Palabranchö Alli Willacuycunata
caycaptinpis Diospa Palabranchö yachar, mantsacaypag inƿernuchö

Heb 5.5 Sal 2.7. Heb 5.6 Sal 110.4.


ȸƄ´ѠƄϘґॷ6 482

imayagpis castigashga cayänanpag pasarpis, alli ƿrmi criyicurnin Dios Yaya


cangantawan wañushgacuna cieluman änicunganta chasquir salvacashga
aywayänanpag canganta musyaycarpis, cayänayquitam munayä.
6ॸmana cäsucurnin jutsa ruraycunaman

yapay ishquir, Señor Jesucristoman Dios Yaya änicungantaga


manana criyicur raquicäyanganpitaga, rasumpam cumplinga
mayjina munarpis mananam Dios 13ॸTsaymi puntata Dios Yayapis

Yayamanga cutiyta puediyangatsu. quiquinpa shutinchö jurarnin


Tsaynö mana cäsucur jutsa rurayman Abrahamta änirgan. Dios Yayaga
cutigcunaga, Señor Jesucristota quiquinpa shutinchömi jurargan, mana
burlacurmi yapay cruciƿcagnö pipis paypita mas mandacuyog captin.
sufriycätsiyan. 7ॸChacraman tamya 14ॸTsaynöpam Dios Yaya nirgan:

shicwamur alli päsaptinmi, “Rasumpam nogaga bendiciunnïta


murucugcunapis allish cosëchata churarmur, maytsicag mirayniquicuna
goriyan. Tsay cosëchataga Dios Yayapa garashayqui” nir. 15ॸTsaymi Abrahamga
bendiciunninpitam chasquiyan. 8ॸPero mana ajayar pacienciacurnin shuyarar,
chacrachö gorawan cashacunalla carga, Dios Yaya äninganta chasquirgan.
manam ni imapagpis servintsu. Tsaymi 16ॸPipis juramentuta rurarga,

chacraga peligruchö caycan, Dios Yaya paycunapita mas poderyogpa


maldiciunarnin cayar ushacätsinanpag. shutinchömi juran. Tsaymi tsay
9ॸPero tsaynö caycaptinpis, cuyashga juramentu rurayangan imapis
waugecuna y panicuna, musyayämi parlayanganta väletsir,
rasumpacag salvaciunta piñanacuycunatapis päracätsin.
tariyänayquipag canganta. 10ॸDios 17ॸTsaymi Dios Yayapis änicungan

Yayaga cuyacug cayninwanmi ni erenciatanö salvaciunta


imaypis gongangatsu, allicunallata rurar chasquiyänanpag criyicug
jucnin jucninwanpis cuyanacurnin wamrancunata entenditsirgan,
yanapanacur caycäyangayquita. änicunganpita jucläyata manana
Tsaynöllam gongangatsu, yarpanganta. Tsaymi Dios Yayapis
criyicugcunatapis llaquiparnin yanapar änicunganta cumplinanpag juc
serviycäyangayquita. 11ॸPero imanömi juramentuta rurargan. 18ॸDios Yaya
munayä canan jucnin jucninwanpis juranganga manam ni imanöpapis
cuyanacur cawayangayquinölla, mana llullacurnin cambiashga caytaga
desanimacurnin asta wañuyangayquiyag puedinmantsu. Tsaynöllam llapan
cawacuyänayquita. Tsaynö ƿrmi änicungantapis cumplirnin ni imay
criyicuyniquicunawan llullacuntsu. Tsaynöpam llapantsic
cawacuyangayquipitam, unaypitana rasumpa conƿacugcunaga imayca
shuyaräyangayquipis rasumpa cörregnörag payman aywashun,
cumplinga. 12ॸManam gela änimangantsic salvaciunta
ticrayänayquitaga munayätsu. Mas bien chasquinapag. Tsaymi payman
unay tiempu criyicugcuna rasumpa criyicurnin conƿacurga, rasumpa
conƿacuyangannö, pacienciayquiwan cushishga animacur cawaycantsic.
llapan imayca sufrimientucunata 19ॸTsaymi Dios Yaya änimangatsicta

Heb 6.13-14 Gn 22.16-17.


483 ȸƄ´ѠƄϘґॷ6ٍॷ7

shuyararnin rasumpa conƿacungantsic ¡Melquisedec imanö captinrag


almantsicta ƿrmi tsaran, imayca juc awiluntsic Abrahampis, guerrachö
büquipa anclan estäcaman alli watashga pelearnin reycunata gänasquir
mana cuyugta tsarangannö. Tsaynöllam apamunganpita chuncacag partita
Señor Jesucristopis imayca tsay ƿrmi raquipurgan! 5ॸPero tsaypita mas gepata
ancla estäcaman watashganö, payman Moisés gellgangan ley ningannömi,
conƿacur criyicushga tsarämantsic. Levípa miraynin sacerdöticunaga llapan
20ॸSeñor Jesucristoga puntata aywarmi Israel castancunapita chuncacag partita
cieluman yaycushga nogantsicpag cobrayargan. Tsaymi Levícunaga
quichamunanpag. Señor Jesucristoga Abrahampa miraynincunapa aylluncuna
nogantsicraycum Dios Yayapa caycarpis, obligädu cobrayänan cargan.
puntanchö caycan. Tsaynöga cargan, 6ॸPero Melquisedecga Levípa mana

unay sacerdöticunapa mana ni imay miraynin caycarpis, chuncacag partitam


ushacag mandacugnin Melquisedecnö Abrahampita chasquirgan, Dios Yaya
cananpag acrashga carmi. äninganllata Abraham chasquishga
caycaptinpis. Tsaymi Melquisedecga
Unay sacerdöti Melquisedec mas mandacuyyog cayninwan Dios

7
1ॸPoderöso Dios Yayata servignin Yayaman mañacur, Abrahamman
sacerdöti Melquisedecga, unaypitam bendiciunta churargan. 7ॸMusyantsicmi
Salem marcapa reynin cargan. Tsay mas mandacuyyogcag mënos
tiempum Abraham guerrachö pelearnin mandacuyyogman imaypis bendiciunta
mandacug reycunata gänasquir churanganta. 8ॸCay vïdachö chunca
cutiycämuptin, mandacug sacerdöti particagta cobracugcunaga, wañug
Melquisedec tincupaycur bendisargan. runacunallam cayan. Pero tsay
2ॸTsaynam Abrahamga guerrachö pelearnin Melquisedecpagga Diospa Palabranpis
gänasquir apamunganpita juc chunca imayca cawaycagpagnöllam willacun.
particagta Melquisedecta raquipurgan. 9ॸTsaynöpam niyanman, Levípa

Tsay Melquisedec ninanga “Alli justicia miraynincag sacerdöticunam juc chunca


rurag rey” ninanmi cargan. Tsaynöllam particagta llapan Israel castacunapita
Salem marcapa reynin cashga captin “Alli cobracurgan. Tsaymi Abraham llapan
päsacuychö cawacug rey” ninan cargan. apamunganpita Melquisedecta
3ॸManam musyaytsu taytanpagwan raquipurnin garanganwan, Leví imayca
mamanpag ni aylluncunallapagpis ni quiquin Melquisedecta pägagnö cargan,
wiyashgatsu cantsic imanö yuringanta ni Abrahampa ayllun canganpita. 10ॸTsay
imanö wañucungantapis. Tsay sacerdöti Melquisedec Abrahamta tincug
Melquisedectaga manam ni pipis aywangan tiempuchöga, manaragmi
cambiargantsu. Tsaymi Diospa tsurin Levíga yurishgaragtsu cargan. Aunqui
Señor Jesucristoga Melquisedecnö Levíga manarag yurishga caycarpis,
imayyagpis mana ushacayyog sacerdöti Abrahampa cuerpunchö caycagnömi
canga. cargan, ayllunpita yurinanpag car.
4ॸTsaypunga canan shumag Tsaymi unay sacerdöti Melquisedecga
entendiyay, Melquisedecga imanö Levípitapis mas mandacuyyog sacerdöti
alläpa allish mandacuyyog canganta: cargan.

Heb 7.1-2 Gn 14.17,20.


ȸƄ´ѠƄϘґॷ7 484

cawacuyyog car. 17ॸTsaymi Diospa


Señor Jesucristoga unay Palabranchöpis Señor Jesucristopag
Melquisedecnömi nirgan:
11ॸLevípa miraynin shamugpita “Gammi unay Melquisedec sacerdöti
sacerdöticunaga, leycunallata cangannölla,
cumpliyänanllapag yachatsicuyaptinmi, imayyagpis sacerdöti canqui.”
runacunaga salvaciunta tariyargantsu. 18ॸTsay puntacag reglamentuga alläpa

Tsaynö salvaciunta mana tariyaptinmi, dëbil mana baleg carmi, cananga


Señor Jesucristo cay patsaman sïginnatsu Aaronpa mirayninpita
shamunan wanacargan. Señor sacerdöticuna acrashga cayänanpag.
Jesucristoga unay Melquisedecnömi juc 19ॸMoisés gellgangan leycunallata

mushog sacerdöti cargan, manam cumplirmi, israelcunaga salvaciunta


Levípa mirayninpita sacerdöti mana tariyaptin ni imaypis allimanga
Aaronnötsu. Tsaynö mushog sacerdöti chatsirgantsu. Pero cananga Señor
cayninwanmi, Señor Jesucristoga Jesucristoman rasumpa
cruzchö wañurnin llapan criyicugcunata conƿacungantsicpitam, rasumpa
salvashga. 12ॸTsay jucläya sacerdötita salvaciun shuyarangantsicta
cambiarga leycunatapis obligädum chasquinapag Dios Yayaman witishun.
cambiayänan. Tsaymi Señor Jesucristo 20ॸSeñor Jesucristo sacerdöti

mas mandacuyyog sacerdöti canganpita, cananpagga quiquin Dios Yayam


payman conƿacurnin rasumpa jurarnin änicurgan. Tsay waquincag
salvacuyanga manam tsay levícunapa sacerdöticunaga mana ima juramentuta
leynincunata cumplirllatsu. 13ॸSeñor rurarllam acrashga cayargan. 21ॸPero
Jesucristoga manam Levípa aylluntsu ni Señor Jesucristo sacerdöti cananpagga
Levípa ayllun sacerdöti Aaronpitatsu juc juramentutam rurargan. Tsaymi
cargan. Sinöga Jacobpa tsurin Judápa Diospa Palabranpis nirgan:
ayllunpitam shamurgan. Pero Judápa “Dios Yayaga juramentuta rurargan,
ayllunpitaga manam ni jucllagllapis manam jucläyata yarpänanpagtsu:
sacerdötinö templuchö serviyargantsu. ‘Gammi unay Melquisedec sacerdöti
14ॸRasumpam musyantsic Señor cangannölla,
Jesucristo Judá castapita yuringanta. imayyagpis sacerdöti canqui.ٔॸٚ
Pero Moiséspis manam ni imata 22ॸTsay juramentuwanmi Dios Yaya

parlargantsu, Judá casta änimargantsic, Señor Jesucristoga


sacerdöticunapag willacurnin. puntacag conträtupitapis juc mas allicag
15ॸSeñor Jesucristo tsay Melquisedecnö conträtuwan rasumpa cumplinanpag.
mana cambiashga sacerdöti cananpag 23ॸUnay Aaronpa miraynin

Dios Yaya cachamushga captinmi, mas sacerdöticunaga atscag caycarpis,


cläru entenditsimantsic imanöpa juc wañusquirga mananam sacerdöti cayta
mushog sacerdöti wanacanganta. sïgiyargannatsu. 24ॸPero Señor
16ॸSeñor Jesucristoga manam unay Jesucristoga imaypis mana wañug
sacerdöti Aaronpa mirayninpitatsu, carmi, payga imayyagpis mana ushacag
sinöga Dios Yayapa rasumpacag sacerdöti. Tsaymi pay sacerdöti
sacerdötinmi ni imaypis mana ushacag cangantaga ni pipis rantin cambiantsu.

Heb 7.17 Sal 110.4. Heb 7.21 Sal 110.4.


485 ȸƄ´ѠƄϘґॷ7ٍॷ8

25ॸSeñor Jesucristoga cawaycanmi capamangantsicpita. 2ॸSeñor


imaypis Dios Yayaman mañacunanpag, Jesucristoga imayca sacerdötinömi
payraycu Diosman witigcunapag. cieluchö Dios Yayapa rasumpacag
Tsaymi payman llapan conƿacugcuna templunchö serviycan. Tsay cieluchö
imaypis rasumpa salvacäyanga. templuta quiquin Dios Yayam rurashga
26ॸSeñor Jesucristoga alläpa alli sacerdöti manam runacunatsu.
cayninwanmi llapan wanangantsicunachö 3ॸLlapanpis sacerdöticunapa

yanapamantsic. Payga jutsannag santo mandacugnincunaga, Dios Yayaman


carmi, mana alli ruraycunataga ni imaypis garaycunata gararnin wätacunata
rurantsu. Tsaymi Señor Jesucristoga wañutsir waycayänanpag acrashgam
jutsasapacunapita raquicashga car, janag cayan. Tsaymi Señor Jesucristopis ima
patsa cieluchöpis mas altuman churashga garayllatapis Dios Yayata garanan
caycan. 27ॸSeñor Jesucristoga manam convienin. 4ॸSi pay cay patsachö carga,
waquincag mandacug sacerdöticunanötsu, manach sacerdötitsu canman cargan,
sacriƿciuta rurar wätacunata wañutsir israelcunapa templunchö sacerdöticuna
cada junag Dios Yayapag cayargan. Tsay caycäyaptinnaga. Tsay sacerdöticunaga
puntacag sacerdöticunaga quiquincunapa Moisés gellgangan ley ningannöllam
jutsacunapitaran puntataga sacriƿciuta Dios Yayapag ofrendata churarnin
rurar cayayag, tsapitaragmi runacunapa garaycunata apaycäyan. 5ॸCay patsa
jutsancunapitaga. Pero Señor Jesucristoga templuchö sacerdöticuna serviyanganga,
manam waran warantsu sacriƿciuta cieluchö Dios Yayapa templunpa imayca
rurargan, sinöga cruzchö wañuyninwanmi llantunricugllam. Tsaymi Moisés
juc cutilla rurargan. 28ॸTsay Moisés carpapita Dios Yayapag santo templun
gellgangan leycunawanga, jutsasapa rurananpag caycaptin, Dios Yaya
dëbilcunallatam mandacug sacerdöti nirgan: “Templöta ruranayquipag
cananpag acrayargan. Pero tsay leycunapa entenditsirniqui, Sinaí jircachö
gepantam Dios Yayaga juraycur, llapan ricätsingagnölla ruranqui” nir. 6ॸPero
sacerdöticunapa mandacugnin mana juc Señor Jesucristoga cieluchö Dios
jutsannag santo sacerdöti imayyagpis Yayapa templunchömi servin, cay
cawananpag, japallan alläpa alli Tsurinta patsachö sacerdöticunapa
churargan. Tsaymi payga rasumpa conträtunpitaga juc mas allicag
salvamarnintsic cruzchö wañunganpita, juc conträtuwan. Paymi quiquin cruzchö
mushog conträtuwan llapan imayca wañurnin, Dios Yayawan runacunata
wanangantsicchö yanapamantsic. amistatsishga. Tsaymi Señor
Jesucristopa mushogcag conträtunga
Señor Jesucristoga tsay mushog mas allish, Dios Yayapa mas allicag
conträtupag mas mandacug conträtu änicunganman churashga
sacerdötim captin.

8
1ॸLlapan willayangagpitapis cay 7ॸSi Moiséspa tiempunchö conträtu

yachatsicuymi masga välen: Llapan rasumpa alli cashga caycaptinga,


sacerdöticunapa mas mandagnin Señor gepacag mushog conträtuga mananam
Jesucristo Dios Yayapa derëchucag rantin cananpag wanashwannatsu
lädunchö jamaycur sacerdötintsic cargan. 8ॸPero Dios Yayaga tsay tiempu

Heb 8.5 Ex 25.40.


ȸƄ´ѠƄϘґॷ8ٍॷ9 486

runacuna mana allicunallata ‘Dios Yayata regeyay’ nirga.


ruraycäyanganta ricarmi nirgan: 12 Llapan mana alli ruraynincunata
“Chämungam junagcuna Israel casta perdonarmi,
runacunawan Judá casta jutsancunata ni imaypis masga
runacunawanpis yarparäshagnatsu.”
juc mushog conträtu änicungäta 13ॸTsaymi Dios Yaya cay conträtuga

cumplinäpag” ninmi Dios Yaya. “mushogmi” nir, tsay puntacag


9 “Cay mushog conträtu rurangäga conträtutaga auquisyarnin päsashgatanö
manam unay awiluyquicunawan mana servigpag churashga. Tsaynö
rurangänötsu canga. captinmi ichicllana faltan puntacag
Paycunatam Egipto marcapita conträtu illacänanpag.
jorgamur,
imayca maquipita jancharcur Cay patsa templuchö imanö Dios
apagnö pushargä. Yayata adorayangan

9
Pero paycunawan conträtu rurangä 1ॸTsaymi cananga cayta

mandamientücunata mana entenditsiyäshayqui: Puntacag


cumpliyaptinmi, änicungan conträtuchöga willacun
jagesquirgä” ninmi Dios Yaya. tucuyläya mandacuycunawan Dios
10 “Tsaynö captinmi, tsay junagcuna Yayata adorarnin cumpliyänanpagmi.
päsasquiptin, Tsaynöllam cay patsachö Dios Yayata
Israel castacunawan mushog adorayänanpag juc templupis carpapita
conträtuta rurashag” ninmi Dios rurashga cargan. 2ॸTsay templutam
Yaya. ishcay cuartuyogta shäritsiyargan.
“Israel runacunapa Tsaymi yaycusquinallacag cuartuga
yarpaynincunawan candelërocunawan Dios Yayallapag
shongoncunamanmi, tantacuna churacuyänan mësallapag
imayca gellgagnö llapan cargan. Tsayga Dios Yayallapag
leynïcunata churashag. “Sagrädu” niyangan cuartum cargan.
Tsaymi sïga paycunapa Diosnincuna 3ॸTsay cuartupita mas ruricaggam juc

cashag jatuncaray racta cortïnawan raquirnin


y paycunanam criyicug marca tsapashga cuarto cargan. Tsayga Dios
runäcuna cayanga. Yayallapag mas sagrädu “Santïsimo”
11 Tsaynöpam paycunaga llapan niyangan cuartum cargan. 4ॸTsay
regeyämanga, cortïnacagchömi incienciuta goshnïtsina
ichicagpita gallaycur asta mas goripita rurashga altar cargan.
auquincagcunayag. Tsaynöllam änicungan conträtu
Tsaynöllam regeyämanga wactsa rurayangan churaräcunan arca niyangan
umildecagcunapita gallaycur babulpis entërunpa goriwan
asta mas mandacuyyogcagcunapis. lashtapäcushga cargan. Tsay arcachömi
Tsaymi manana ni mayganpis goripita rurashga juc järapis cargan,
runamajincunatawan Dios Yaya apatsimungan “manä”
waugencunatapis niyangan micuynin wiñapäcushga. Tsay
yachatsiyanganatsu arca rurinchö järawan pagtam ishcay

Heb 8.8-12 Jer 31.31-34.


487 ȸƄ´ѠƄϘґॷ9

palta rumichö chunca runacunapa mandacuyllanmi carga.


mandamientucuna gellgashgapis Tsaycunaga unay Moisés limpiu
cayargan. Tsaymanmi Aaronpa cayänanpag yacuwan tucuynö
tsegllimur tuctuycämug tucruntapis mayllacuyänanpag
churayargan. 5ॸTsay goripita shumag mandacungancunallam cargan.
rurashga arcatam, ishcay angelcunapa Tsaycunaga llapanpis cashga asta Señor
imäjinnincuna, älancunawan tsapashga Jesucristo shamurnin, Dios Yayawan juc
catsiyargan. Tsay goripita rurashga mushog acuerdu conträtuta
imäjincunaga cielu gloriachö caycag ruranganyagllam.
“Querubines” niyangan angelcunapa
imäjinnincunam cayargan. Tsaymi Señor Jesucristopa yawarnin
paycuna älancunawan tsapäyargan, imapag jichashga cangan
arcapa janan “Dios Yaya rabiayninta 11ॸPero Señor Jesucristoga cieluman
päratsingan” sitiu niyanganta. Pero aywanganpitam, llapan sacerdöticunapa
caycunapag mascunata willayänagga mandagnin car, canan cay tiempuchö
manam convienintsu. alli cawacunapag Salvamagnintsic.
6ॸTsay unay Moiséspa tiempunchö Tsaymi payga cieluchö caycag Dios
shumag churapacur patsascatsiyaptinmi, Yayapa rasumpacag mas alli
tsay yaycusquinacag “Sagrädu” templunman sacerdötinö servinanpag
cuartuman sacerdöticunapis waran yaycushga. Tsay templuga manam cay
waran Dios Yayata alabar patsachö runacuna rurayangan
serviyänanpag yaycuyag. 7ॸPero mas ruri templunötsu. 12ॸTsay templumanga
“Santïsimu” cuartumanga mandacug manam orgo cabracunapawan
sacerdötillam, watachö juc cutilla becerrocunapa yawarninta Dios
yaycug. Tsaymanga yaycug wätacunapa Yayapag apartsu, Señor Jesucristo
yawarninta aparmi, quiquin sacerdötipa yaycurgan. Sinöga cruzchö wañurnin
jutsanpitawan runacuna mana quiquinpa yawarninta jicharmi
musyarnin jutsata rurayanganpita Dios yaycurgan. Payga juccutillam para
Yaya perdonananpag. siempripag yaycurgan, jutsantsicpita
8ॸTsaywanmi Espïritu Santo salvamashga Dios Yayawan gloriachö
entenditsimantsic ruri Santïsimu imayyagpis pagta cawacunapag.
cuartuman yaycunapagcag 13ॸTsaypagmi cabracunapawan

wichgaraycanganta. Tsaymi puntataga törrucunapa yawarninta y altarchö


carpapita shäritsishga templu car, ternëracuna waycayanganpa uchpanta
cortïnawan tsaparaptin Dios Yayapa jutsa ruragcunapa jananman
puntanmanga runacuna yaycuyta jichayargan, Moisés leyninchö
puediyargantsu. 9ॸTsay templuchö llapan mandacungannölla janancunallapa
rurayanganga, imayca juc ejemplunömi limpiashga cayänanpag. 14ॸPero tsaynö
canan tiempuchö nogantsicpag. Tsaymi caycaptinga, Señor Jesucristopa
musyatsimantsic sacriƿciuta rurarnin yawarninga alläpa poderyogmi. Mana ni
llapan garaycunawan Dios Yayata imay ushacag Espïritu Santopa
adoragcunapis, yarpaynincunawan poderninwanmi, Dios Yayaman quiquin
jutsancunapita mana limpiashga entregacurgan, limpiu mana jutsannag
cayanganta. 10ॸTsay micuycunapagwan caycar nogantsicraycu wañunanpag.
upyaycunapag mandacuycunaga Paymi yawarninwan shongontsicta
ȸƄ´ѠƄϘґॷ9 488

limpiamushga jutsannag cawacunapag. “Cay yawarmi Dios Yayapa


Tsaymi cananga mana allicunata testamentunta väletsin, llapan
yarparnin inƿernuman aywana israelcuna obligädu cumpliyänanpag.”
caycaptin salvamangantsicpita, 21ॸTsay yawarwanmi Moisés tsagtsurgan

cawaycag Dios Yayallatana servirnin carpapita rurashga templutawan Dios


cawacushun. Yayata adorayänanllapag utilisäyangan
15ॸTsaymi Señor Jesucristo cruzchö cösacunatapis. 22ॸTsay ley
wañurnin, juc mushog conträtu mandacungannöllam llapantapis Dios
testamentunö Dios Yayatawan Yayallapag limpiu cananpag yawarwan
runacunata amistatsimashcantsic. Tsay tsagtsunan cargan. Tsaymi yawarninta
Moiséspa tiempunchö unaycag mana jichaptinga, jutsancunapis
conträtuwanga, manam runacuna perdonashgatsu canyanman cargan.
jutsancunapita libritsu cayargan. Pero
Señor Jesucristo yawarninta jichar Señor Jesucristoga yawarninta
wañunganpitam sïga, llapan criyicug jicharnin wañurmi, jutsantsicta
acrangancunata librarnin jutsancunapita perdonamashcantsic
salvashga, imayca äningan erenciata 23ॸTsaynöllam cay patsachö templuga
chasquignö Dios Yayawan pagta cieluchö caycag templuricuglla captin,
imayyagpis cawacuyänanpag. 16ॸJuc wätacunapa yawarninwan sacriƿciuta
testacug runa wañuptinragmi, tsay ruragnö limpiar Dios Yayata
testacunganpis rasumpa leynö entregashga. Pero Señor Jesucristoga
välenganta musyayan. 17ॸTsaymi juc quiquinpa wañuyninwan mas allicag
testamentuga tsay testacugnin sacriƿciuta ruragnö, yawarninta jichar
cawaycaptinllaragga manarag välentsu. Dios Yayata cieluchö templuta
Tsay testamentuga rasumpacag leynöga entregargan. 24ॸSeñor Jesucristoga
välen, testacugnin wañusquiptinragmi. manam runacunalla rurayangan
18ॸTsaynömi unay Moiséspa templumantsu yaycurgan. Cay patsachö
tiempunchö testamentutapis, templuga cieluchö templuricugllam.
israelcunapa rantin wätacunapa Pero Señor Jesucristoga
yawarninta jicharnin rurayargan. Tsay nogantsicraycum, cieluchö rasumpacag
yawar apayangan runa rasumpa templuman quiquin Dios Yayapa
wañushga canganta musyatsicuptinmi, puntanman yaycurgan. 25ॸPayga manam
tsay testamentupis välergan. 19ॸMoisésmi yapay yapaytsu quiquin Dios Yayaman
runacunata willargan leychö ningan entregacurnin templuman yaycurgan,
llapan mandamientucunata. Tsaypitam sacriƿciutanö yawarninta apar. Manam
puca millwata aptarcurnin isöpo unaycag sacerdöticunapa
niyangan rämata pallasquir, mandacugnincuna cada wata
becerrocunapawan cabritucunapa yaycuyangannötsu yaycurgan. Tsay
yawarnin yacuwan tallushgaman sacerdöticunaga templupa mas ruricag
tullpurcur, pergashchö ley gellgashga “Santïsimu” niyangan cuartumanmi
libruta tsagtsusquir, tsaychö caycag cada wata yaycuyargan, wätacunapa
runacunamanpis tsagtsumurgan. yawarninta Dios Yayapag sacriƿciu
20ॸTsaynö tsagtsurnincunam nirgan: garaytanö apar. 26ॸPero Señor

Heb 9.20 Ex 24.8.


489 ȸƄ´ѠƄϘґॷ9ٍॷ10

Jesucristoga juc cutillam yurimurgan, ni imay limpiarnin perdonamaynintsicta


cay tiempu ushacänanchö jutsata puedintsu.
ushacätsinanpag quiquinpa wañuynin 5ॸTsaymi Señor Jesucristo cay

sacriƿciuwan. Payga manam yapay patsaman shamurnin, Dios Yayata


yapay wañurnin sufrinantsu cargan, cay nirgan:
patsata camangan junagpita. 27ॸTsaymi “Gamga manam munanquitsu
cananga llapantsicpis juc cutilla sacriƿciuta rurarnin
wañusquishga, cada ünuta Dios Yaya wätacunata wañutsiyämunanta ni
puntanchö juzgamäshun. 28ॸTsaynömi garaycunata apayämunantapis.
Señor Jesucristopis juc cutilla Sinöga cuerpuyog canäpagmi
yawarninta jichar wañurgan, llapan garamashcanqui.
runacunata jutsancunapita salvananpag. 6 Manam wätacunata wañuscatsir

Tsaypitam yapay cutimunga, pero gararniqui,


cutimunga manam runacunapa cayayämunantapis munanquitsu.
jutsancunaraycu wañunanpagtsu, Tsaynöllam ni cushicurgayquitsu
sinöga shuyaraycagnin runacunata jutsancunapita perdonashga
salvarnin apananpagmi. cayänanpag,
ofrenda garaycunata
Señor Jesucristoga Dios Yayapag apayämuptinpis.
imayca sacriƿciunömi, juc cutilla 7 Tsaymi nirgä: ‘Caychömi caycä.
wañurgan. Pergashchö Diospa Palabran

10
1ॸTsay Moiséspa leynin nogapag gellgaraycangannö:
mandacungan sacriƿciucunaga, Dios Yayallä, nogaga gampa
Señor Jesucristo sacriƿciuta rurananpag voluntäniquita ruranäpagmi
canganpa copiallanmi cargan. Tsaymi shamushcä.ٔॸٚ
tsay cada wata mana ushacaypa 8ॸPuntata ninganchömi caynö

sacriƿciu rurayanganga, Dios Yaya entenditsimantsic: “Gamga manam


adoragnin aywagcunatapis salvarnin munanquitsu sacriƿciuta rurarnin
jutsannagta ticratsiyta puedintsu. 2ॸSi wätacunata wañutsiyämunanta ni
tsay ley mandacungan sacriƿciucuna garaycunata apayämunantapis.
rasumpa jutsannagta ticratsimashgaga, Tsaynöllam ni cushicunquitsu
mananam yapay yapayga sacriƿciuta jutsancunapita perdonashga
rurayanmannatsu cargan. Tsay cayänanpag, ofrenda garaycunata
sacriƿciucuna rasumpa juc cutilla apayämuptinpis.” Aunqui unay
jutsancunapita limpiaptinga, mananam Moiséspa leyninchö tsaynö
Dios Yayata adoragnincunapis rurayänanpag yachatsicurnin
jutsancunapita culpayognatsu mandacushga caycaptinpis.
cayanman cargan. 3ॸPero tsay 9ॸTsaypitanam nirgan: “Caychömi

sacriƿciuta Dios Yayapag wätacunata caycä, gampa voluntäniquita ruranäpag


wañutsir rurayanganga, wata watam shamushga.” Tsaynö nirmi, Señor
alläpa jutsasapa cayanganta yarpätsin. Jesucristo mushog conträtu
4ॸTsaynöllam törrucunapawan orgo testamentunta churargan, unay
cabracunapa yawarninpis, jutsantsicpita Moiséspa leynin testamentunpa rantin.

Heb 10.5-7 Sal 40.6-8.


ȸƄ´ѠƄϘґॷ10 490

10ॸPayga quiquinpa cuerpunwanmi, juc 17 Tsaypitanam nirgan:


cutilla Dios Yayapag imayca juc “Nogaga mananam ni imaypis
sacriƿciuta ruragnö wañurgan. Tsaymi yarparäshagnatsu,
Señor Jesucristo Dios Yayapa jutsancunatawan mana alli
voluntäninta cumplir, cruzchö ruraynincunatapis.”
wañunganpita jutsannagta 18ॸTsaynö perdonashgana caycarga,

ticratsimashcantsic. mananam yapayga juc sacriƿciuta


11ॸCay patsachö sacerdöticunaga wanantsicnatsu, Dios Yaya llapan
llapanpis waran waranmi, Dios Yayapag jutsantsicpita perdonamänapag.
ofrenda garay apayangallanta yapay
yapay aparnin jutsantsicpita Imaypis rasumpa ƿrmi
perdonashga cananpag mañacuycäyan. criyicuynintsicchö alli tsaracurnin
Tsay ofrenda garaycuna cawacushun
apayangancunaga manam ni imaypis 19ॸTsaymi waugecuna y panicuna,

salvarnin jutsannagman ticratsiyta Señor Jesucristo yawarninta jicharnin


puedintsu. 12ॸPero mas mandacugcag wañunganpita, cananga mana
sacerdöti Señor Jesucristoga mantsacur Dios Yayapa puntanman
jutsantsicraycum imayca juc sacriƿciuta yaycushun, imayca mandacug sacerdöti
ruragnö, quiquinpa wañuyninwan Dios mas ruricag “Santïsimu” niyanga
Yayapag juc cutilla entregacurgan. cuartuman yaycungannö. 20ॸSeñor
Tsaynöpam cieluchö Dios Yayapa Jesucristopa cuerpun wañungan öram
derechucag lädunpita llapan “Santïsimu” cuartuta tsaparag cortïna
imaycatapis mandar jamaycan. rachisquirgan, llapan criyicugcuna
13ॸTsaychömi Señor Jesucristo manana mantsacur Dios Yayapa
shuyararnin caycan, Dios Yaya llapan puntanman chäyänanpag.
chiquignincunata chaquinpa gopinman 21ॸNogantsicpaga juc mas

churanganyag. 14ॸPayga juc cutillam mandacuyyog poderöso


wañuyninwan Dios Yayapag sacriƿciuta sacerdötintsicmi capamantsic, Dios
rurargan. Tsaynöpam ƿrmi Yayapa wajinchö ayllunnö llapan
criyicugcunataga paynö jutsannag criyicugcunata cuentatsacunanpag.
imayyagpis cayänanpag Dios Yaya cada 22ॸTsaymi cananga Señor Jesucristo

vez mas alli ruragman ticraycätsin. yawarninta jichanganpita, imaypis


15ॸTsaypagmi Espïritu Santopis Diospa concienciantsicchö mana llullacuy
Palabranchö puntata entenditsimantsic: yachag shongontsicwan Dios Yayaman
16 “Tsaynö captinmi, tsay junagcuna mana mantsacur mas witishun. Tsaynö
päsasquiptin, ƿrmi criyicungantsicpitam
Israel castacunawan mushog shongontsicchö mana allicunata
conträtuta rurashag” ninmi Dios yarpangantsicta limpiagnö
Yaya. perdonamashcantsic, imayca limpiu
“Israel runacunapa yarpaynincunawan yacuwan cuerpuntsicta mayllagnö.
shongoncunamanmi, 23ॸRasuntsurag o manatsurag nir mana

imayca gellgagnö llapan yarpachacurnin Señor Jesucristoman


leynïcunata churashag.” criyicur alli ƿrmi tsaracushun.

Heb 10.16-17 Jer 31.33-34.


491 ȸƄ´ѠƄϘґॷ10

Llaquipäcug Dios Yayagam rasumpa mana llaquiparnin castigashag.”


cumplïdu. Tsaymi ƿrmi conƿacurnin 31ॸ¡Imanö mantsacaypagrag cawaycag
llapan imayca änimangantsictapis Dios Yayapa castïgunman chayga
cumplinanpag shuyaraycantsic. canga!
24ॸImaycapitapis mas yarpararnin 32ॸPero yarpäyay puntata Señor

llapantsic jucnin jucninwanpis Jesucristopa Alli Willacuyninta


cuyanacur, allicunallata rurarnin wiyarnin chasquir, chiquirnin
yanapanacur animatsinacushun. 25ॸAma gaticachar sufritsiyäshuptiquipis,
waquincagcunanöga gongasquishuntsu criyicuyniquicunachö alli ƿrmi
Dios Yayata alabayänanpag tsaracuyangayquita. 33ॸJucpunnam
goricäyanganman aywayta. Mas bien waquiquitaga llapanpa puntanchö
jucnin jucninwan animatsinacur mas allgotsäcur asharnin
segïdu aywayanqui, Señornintsic chiquiyäshugniquicuna
Jesucristo cutimunan junag gaticachäyäshurgayqui. Tsaynöllam juc
chämunanpag ichicllana faltaycaptinga. tiempuchöga criyicugmajiquicunata
26ॸSi rasumpacag Alli Willacuycunata chiquir maltratarnin sufritsiyaptin,
musyaycar adrïna jutsata rurarnin consolarnin läduncunachö cayargayqui.
sïgishgaga, mananam jutsantsicpita 34ॸGamcunam carcelchö gaycurag

perdonashga canapag mas sacriƿciupis criyicugmajicunatapis


canganatsu. 27ॸTsaynö captinmi llaquipäyargayqui. Tsaynöllam
shuyämäshun alläpa mantsacaypag imayquicunata gechuyäshuptiquipis
juzgarnin, condenamashga nina cushishgalla pacienciacur
rupaycag inƿernuman aywanallapagna. dëjapuycuyargayqui. Tsaynöga
Tsay nina rupaycagchömi, Dios Yayaga rurayargayqui cieluchö mas allicag
llapan chiquignincunata ushacätsinga. mana ni imaypis ushacag erenciata
28ॸPipis Moisés gellgangan leycunata chasquiyänayquipag canganta
mana cäsuptinga, ishcag o quimsag musyarmi.
testïgum wanacäyargan mana 35ॸTsaypunga criyicur

cäsucugpa contran parlar conƿacuyangayquita ama ni imaypis


condenayänanpag. Tsaynö condenarmi dëjayaytsu. Tsaynö ƿrmi criyicur
mana llaquiparnin wañutsiyargan. conƿacurmi, Dios Yayapita atsca
29ॸTsaynö caycaptinga ¿Imanö bendiciuncunatawan salvaciunninta
llaquipaypag castïgutarag chasquiyanga chasquiyanqui. 36ॸGamcunaga Dios Yayapa
Dios Yayapa Tsurinta jarutäcugnö mana voluntäninta rurar llapan bendiciunnin
cäsucug runacunaga? Alläpa äniyäshungayquita chasquiyänayquipag,
llaquipaypagchi canga, tsay mushog imayca sufrimientuta pasarpis alli
conträtutawan jutsannagta ticratsicug awantarnin criyicuyniquicunachö mas
yawarninta despreciarnin, alläpa ƿrmi cawacuytam wanayanqui, mana
cuyacurnin yanapacug Espïritu Santota ushacag cawayta tariyänayquipag.
insultarnin ashag runacunapagga. 37ॸTsaymi ichicllana faltan Diospa Palabran
30ॸMusyantsicmi Dios Yaya ninganta: gellgashgachö ningannö:
“Nogatam castiganäpagga töcaman. “Tsay shamugpagcag runa
Tsaymi llapan mana alli ruragcunata chämunanpag,

Heb 10.30 Dt 32.35-36.


ȸƄ´ѠƄϘґॷ10ٍॷ11 492

ichicllanam faltaycan. Yaya cieluman apargan. Enoctaga


38 Tsaymi nogapa alli rurag runäga manam runacuna cay patsachö
ƿrmi criyicuynincunawanmi wañunganta ricäyargantsu, Dios Yaya
imaypis cawacunga. cieluman apacushga captin. Tsaymi Dios
Pero si tsay runa nogaman manana Yaya cieluman Enocta manarag apar
criyicur, nirgan: “Enocga alläpa alli rurag
voluntänïta mana ruraptinga, cayninwanmi cushitsiman.” 6ॸPero Dios
mananam paypita cushicushagnatsu.” Yayaman mana ƿrmi criyicurnin
39ॸPero nogantsicga manam tsay mana conƿacurga, manam Dios Yayata
criyicur Dios Yayapa voluntäninta mana cushitsintsictsu pay munangannö mana
cumpligcunanötsu cantsic. Tsay mana cawarninga. Tsaymi Dios Yayaman
criyicugcunagam inƿernuchö witigcunaga puntata rasumparag ƿrmi
ushacäyanga. Pero Señor Jesucristoman criyicuyanman, Dios Yaya
rasumpa conƿacurmi sïga, salvacashga cawangantawan imaycanöpis
cashun. ashignincunata bendiciunninwan
yanapanganta.
Rasumpa ƿrmi criyicuy 7ॸÑaupata Noépis rasumpa criyicug
imanö cangan cayninwanmi imaypis mana ricangan

11
1ॸTsaymi cananga rasumpa apäcuy cananpagcagta Dios Yaya
criyicurnin conƿacur mana willaptin, rasumpa cäsurnin mantsacar
ricangantsicta chasquinapag jina öra juc arca niyangan jatuncaray
shuyaraycantsic, quiquin Dios Yaya büquita rurargan, llapan aylluncunawan
änimangantsicta rasumpa cumplinanpag salvacänanpag. Noéga rasumpa criyicug
captin. 2ॸUnaycag runacunam Dios cayninwanmi, tsay tiempu runacunata
Yayaman criyicuyanganpita allish condenargan. Tsaynöllam Dios Yayata
regeshga runa cayargan. cäsurnin alli rurag canganpita, Noétaga
3ॸCriyicug caynintsicwanmi jutsannagtanö salvacashga cananpag
musyantsic, Dios Yaya Palabrallanwan chasquirgan.
cay mundutawan llapan imaycatapis 8ॸAbrahampis criyicug cayninwanmi

camanganta. Tsaynöllam canan llapan täcungan marcanpita Dios Yaya


imayca ricangantsictapis, mana ni pushaptin cäsur, imayca erenciatanö
imacagpita camargan. garananpag äningan marcaman
4ॸTsaynö alli criyicurmi Abelga, waugen aywacurgan. Tsaynö marcanpita
Cainpitapis mas alli sacriƿciu garayta Dios yargosquirmi Abrahamga maypa
Yayapag apargan. Tsaymi Dios Yayapis aywangantapis mana musyaycar
Abelta alli rurag canganta reger sacriƿciu aywacurgan. 9ॸTsaynö rasumpa
rurangan garayninta cushicur chasquirgan. criyicuyninwanmi imayca mana
Tsaynöpam Abel wañushgana regeshga forastërunö täcurgan, Dios
caycaptinpis, rasumpa ƿrmi criyicuynin Yaya äningan marcachö carpapita wajin
canganwan juc alli ejemplunö canganta rurasquir. Tsaynöllam Isaacwan tsurin
musyatsimantsic. Jacobpis carpapita wajincuna rurasquir
5ॸRasumpa ƿrmi criyicunganpitam, täcuyargan. Paycunapis Dios Yaya
unay Enoctapis cawaycagllata Dios Abrahamta äningan marcallatam

Heb 10.37-38 Hab 2.3-4. Heb 11.5 Gn 5.24.


493 ȸƄ´ѠƄϘґॷ11

chasquiyargan. 10ॸPero Abrahamga sacriƿciuta ruragnö wañutsinanpag


cieluchö juc mas allish ƿrmi apargan. Dios Yaya äningan japallan
patsacashga marcatam shuyarargan. tsurintam sacriƿciuta rurar
Tsay cieluchö marcataga quiquin Dios wañutsinanpag listo cargan. 18ॸAunqui
Yayam imayca waji rurag albañilnö Dios Yaya änirnin caynö nishga
patsätsirgan. caycaptinpis: “Isaacpitam maytsicag
11ॸCriyicug canganpitam warmin Sara mirayniqui canga.” 19ॸAbrahamga Dios
gollog caycaptinpis y quiquin Abraham Yaya poderöso cayninwan
alläpa auquinna caycaptin, Dios Yaya wañushgacunatapis cawatsimunanpag
bendiciunninta churargan tsurin cangantam yarpargan. Tsaynöpam
cananpag. Dios Yaya äningan Abraham tsurinta cäsi
cumplïnanpag canganta rasumpa wañuycätsiptinna, Dios Yaya
criyicunganpitam, Abraham auquinna amatsarnin imayca wañushgapita
caycaptinpis tsurin cargan. 12ॸTsaynö cawatsimugnö cutitsirgan.
auquinna caycaptinpis japallan 20ॸTsaynöllam Isaacpis rasumpa

tsurinpitam imayca goyllorcunawan criyicug cayninwan Dios Yayapa


lamar cuchunchö agoshanörag, bendiciunninta churargan, Jacobman y
maytsicag mirayargan manana Esauman Dios Yaya änicungan
yupaytapis puediyanganyag. bendiciuncunata chasquiyänanpag.
13ॸRasumpa criyicug caynincunawanmi 21ॸRasumpa criyicuyninwanmi Jacob

imayca carullapita ricagnö manarag auquinyäcur wañunaycarna Josépa


chasquirpis alläpa cushicuyargan. Tsay ishcan tsurincunata cada ünu
llapan runacunagam wañuyargan Dios bendisargan, Dios Yaya änicungan
Yaya äningancunata manarag chasquirnin. bendiciuncunata chasquiyänanpag.
Tsaymi tsay criyicugcunaga cuentata Tsaynö bendisarmi Dios Yayata
gocurnin niyargan: “Cay vïdachöga mana adorargan tucrunpa puntanwan
regeshga forastëru runanöllam tucmacurcurllana.
cawaycantsic.” 14ॸTsaynö parlag 22ॸJosépis criyicug cayninwanmi

runacunaga, cieluchö juc marcata shuyarar wañucunan örachö “Israel casta


ashiyangantam entenditsimantsic. 15ॸSïcush runacunaga Egipto naciunpitam
paycuna may marcapita yargoyanganta aywacuyanga” nirgan. Tsaymi Joséga
yarparga, capaschi tsay marcancunaman tulluntapis tsay naciunpita
cuticuyanman cargan. 16ॸPero tsaypa apacuyänanpag mandacurgan.
rantinmi paycunaga cieluchö mas allicag 23ॸRasumpa criyicug caynincunawanmi

marcata alläpa ashiyta munayargan Dios Moiséstapis yurisquiptin taytanwan


Yayawan pagta cawacuyänanpag. Tsaymi maman quimsa quillayag pacasquiyargan
Dios Yayaga pengacuntsu, “Nogam imaypis mana ricäyangannö alläpa
paycunapa Diosnin cä” niyta, cieluchö juc shumag alli wamra captin. Paycunaga
alli marcata paycunapag rurashga car. manam mantsacuyargantsu llapan llullu
17ॸRasumpa criyicug cayninwanmi wamracunata wañutsiyänanpag rey
Abrahamga, Dios Yaya rasumpa mandacushga caycaptinpis.
criyicug canganta pruebaptinpis tsurin 24ॸRasumpa criyicug cayninwanmi

Isaacta Dios Yayapag imayca Moisés yashgayarcur: “Gamga faraonpa

Heb 11.18 Gn 21.12. Heb 11.21 Gn 47.31.


ȸƄ´ѠƄϘґॷ11 494

warmi tsurinpa wawanmi canqui” Jerico marcata imayca marchagnörag


niyänanta munargantsu. 25ॸMoisésgam tumayargan. Tsaynö ganchis junag
Dios Yayapa runancunawan pagta tumar ushayangan öram tsay marcapa
allgotsäcur sufrishga cayta munargan. llapan pergancunapis quiquillanpita
Pero payga manam munargantsu cay juchusquirgan. 31ॸCriyicug canganpitam
patsallachö ushacag jutsata ruratsicug lluta pïmaywan puricug Rahab shutiyog
cushicuychö cawaytaga. 26ॸMoiséspagga warmitapis, Dios Yayata mana cäsucug
Dios Yaya cachamungan runaraycu Jerecomajincunatawan pagta
alläpa sufrirnin ashashga caymi mas alli wañutsiyargantsu. Paytaga
cargan, Egipto naciunchö llapan imayca wañutsiyargantsu Dios Yaya
riquësacunawan cushicuychö rurangancunata musyarnin Israelpita
canganpitapis. Tsaynögam payga musyapacug aywashga runacunata
cieluchö Dios Yayawan imayagpis shumag chasquirnin pacar
cawananpag ashirgan. salvanganpitam.
27ॸCriyicug cayninwanmi Moisésga 32ॸImapagnatan juc mascunatapis

Egipto naciunpita geshpir aywacurgan, willayäshayqui, cay llapan runacuna


tsay naciunchö mandacug rey alläpa rasumpa criyicuynincunawan imanö
rabiashga canganpitapis mana cayanganta willayaptigga tiempupis
mantsacurnin. Payga criyicuyninwan faltämanmanmi: Gedeónpag, Baracpag,
alli tsaracurmi, yarpayninchöpis mana Sansónpag, Jeftépag, Davidpag,
juc desanimacurnin mana ricacag Dios Samuelpag y Dios Yayapa unay willacug
Yayata imayca ricashganö aywacurgan. profëtacunapag cuentayaptigga.
28ॸTsaypitanam criyicug cayninwan 33ॸCriyicug caynincunawanmi guerrata

Moisés Egipto naciunpita llapan rurarnin naciuncunata gechunacur


israelcunawan aywacuyta yarpar, Dios vencesquir gänayargan. Tsaynöllam
Yaya mandacungannö punta jueznö mandacuyargan, llapan
gallanancag Pascua ƿestachö runacuna allillata rurar
cordërucunata pishtascatsir wajicunapa cawayänanpagpis. Tsaynöpam Dios
puncunpa marcuncunata yawarninwan Yaya äningancunatapis chasquiyargan y
tsagtsutsirgan. Tsaypa wañutsicug angel mantsaypag leoncunaman
päsarnin ni maygan Israel castacunapa jitarpuyaptinpis ni imanäyargantsu.
mayorcag tsurincunata mana 34ॸMantsaypag lunyaraycag

wañutsinanpag. ninacunatapis wañutsiyarganmi.


29ॸCriyicug caynincunawanmi Israel Espädawan wañutsiyänan caycaptinmi
casta runacuna Puca Lamarta (Mar geshpiyargan, callpannag
Rojota) imayca tsaqui patsatanölla caycäyanganpitam alli callpayog
tsimparnin päsayargan. Tsaynöllam ticrayargan. Guerracunachöpis alläpa
Egipto naciunpita soldäducunapis puedig carmi, juclä naciunpita mana
cutitsiyämunanpag gatirnin tsimpayta regeshga forastëru chiquignincunatapis
munayargan. Pero Egiptopita aygetsiyargan. 35ॸWaquincag warmicuna
soldäducuna päsaycäyaptinmi, lamar rasumpa ƿrmi criyicuyaptinmi,
tsapasquiptin shingarnin wañur wañushga aylluncunatapis Dios Yaya
ushacäyargan. cawatsimurgan.
30ॸCriyicug caynincunawanmi Israel Pero waquincag criyicugcunaga
casta runacunapis ganchis junag, tsay carcelchö mantsaypag sufrirnin
495 ȸƄ´ѠƄϘґॷ11ٍॷ12

caycarpis manam yargoyta


munayargantsu. Tsaynö mantsaypag Dios Yayagam llapan
sufriycarpis yarpäyargan wamrancunata pruebarnin plëtun

12
wañutsiyanganpita cawascamur 1ॸTsaymi rasumpa ƿrmi
cieluchö Dios Yayawan cushishga criyicuycar wañushgacuna
imayagpis cawayänanpagmi. imayca testïgunö entëruntsicpa tumag
36ॸWaquincagcunatanam asharnin cielupita ricaycämashgaga, imayca lasag
allgotsäcur astayargan. Tsaynöllam gepita churasquignö tsay
cadenacunawanpis watarcur, tsaparämagnintsic mana alli
carcelcunachö gaycarätsiyargan. ruraycunata dëjashun. Tsaynöllam
37ॸWaquintanam rumicunawan mana alli ruraycunaga imayca
sagmarnin wañutsiyargan. watarätsignö jutsallachö catsimantsic.
Waquincagtanam ishcayman Tsaynö mana allicunapitaga imayca
cuerpuncunata pullanpita serruchuwan aygecugnö dëjasquir, Dios Yaya
partiyargan. Tsaynöllam waquintaga munangannölla imaypis mana
espädawanpis tucsir wañutsiyargan. desanimacur ƿrmi criyicuynintsicwan
Waquincag criyicugcunanam allillata rurarnin cawacushun. 2ॸSeñor
üshacunapawan cabracunapa Jesucristollaman imaypis mana
garatsanllapita llatapashga marcan desanimacurnin ƿrmi conƿacushun.
marcan puricuyargan. Paycunaga alläpa Paymi nogantsicraycu cruzchö
wactsa mana ni imannag llaquipaypag wañurnin salvamashcantsic. Tsaymi
maltratarnin allgotsäcur cananga payman rasumpa ƿrmi
gaticachashgam cayargan. 38ॸ¡Cay criyicushga yanapamantsic, Dios Yaya
munduga llapan mana alli munangannö shumag cawacunapag.
ruraynicunawan manam merëcirgantsu, Señor Jesucristom tsay pengacuypag
tsay criyicug alli runacunata! Llutam wañuyta mana mantsarnin,
maytsaypa aywar puricuyargan mana jutsantsicpita salvamänapag sufrirnin
maychöpis pärayta puedirnin. wañurgan. Alläpa sufrir
Tsaynöllam machaycunachö salvamangantsicpitam payga alläpa
uchcucunachö puñucur cushicurgan. Tsaynö wañunganpitam
tsunyacunapawan jircacunapapis cieluchö Dios Yayapa derëchucag
aywacuyargan. lädunpita nogantsicpag mañacurnin
39ॸTsaynö criyicug cayanganpitam llapan imaycata mandacamunanpag
quiquin Dios Yaya paycunapag willacur jamargan.
nirgan: “Nogaman rasumpa ƿrmi 3ॸChiquignin jutsasapacuna contran

criyicamugcunaga alläpa alli car alläpa sufritsirnin Señor Jesucristota


runacunam cayan.” Pero tsaynö gamcunaraycu wañutsiyanganpita,
nicaptinpis tsay criyicugcunaga manam payllatana imaypis yarparäyay. Paypa
ni maygallanpis cawaynincunachöga tsay alli ejemplunta yarpararnin ama ni
Dios Yaya äninganta chasquiyargantsu. imaypis gelanar desanimacuyaytsu.
40ॸTsaynöga päsargan, Dios Yaya mas 4ॸGamcunaga manam ni imaypis

allicagta llapantsicpag unaypitana yawarniquicunata jicharnin


prevenishga captinmi, mana wañuymanga ni maygayquillapis
nogantsicwanga paycunapis cieluchö chäyargoyquitsu jutsayquicunata
mana complëto waquillan cayänanpag. venceyta munaycarpis. 5ॸAma
ȸƄ´ѠƄϘґॷ12 496

gongasquiyaytsu Dios Yaya quiquinnö mana jutsannag cawanata


wamrancunatanö munar. 11ॸRasumpam ni maygantsictapis
animatsiyäshunayquipag cuyarnin gustamantsictsu castigamangantsic
parlapäyäshungayquita. Tsaynö öraga, mas bien alläpa nanarmi
parlarmi, Diospa Palabranchö nirgan: llaquinätsimantsic. Pero imanö carpis
“Cuyay wamrallä ajayarnin ama castïguwanragmi imayca alli cosëchata
despreciaytsu, gorignö allillata rurarnin shumag
mana alli rurangayquipita Dios pasacuychö cawacuyta yachacuntsic.
Yaya castigashuptiqui. 12ॸTsaynö caycaptinga imayca

Tsaynölla ni ichicllatapis pishipashga maquiyognö


desanimacuytsu caycagcunawan gongornincuna mana
piñapäshuptiquipis. cuyugnö caycagcuna mas callpayognö
6 Dios Yayagam llapan mana desanimacurnin ƿrmi
cuyangancagtaga criyicuyniquicunachö tsaracuyay.
mana alli ruranganpita piñaparnin 13ॸTsaymi imayca quinrallay alli nänipa

castigan, purignö, alli cawacuyta ashiyay. Tsaynö


rasumpa wamrantanö chasquinan allillata rurarnin cawacur alli
captin.” ejempluyquicunawan
7ॸTucuyläya pruebacunawan criyicugmajiquicunata jutsaman mana
sufriyangayquipita Dios Yaya ishquiyänanpag yanapayay, imayca juc
wamrantanö corregir castigayäshuptiqui rata runa mana peoracar cuticänanpag
awantacur cawacuyay. Juc alli taytaga yanapagnö.
tsurincuna shumag portacuyänanpagmi
corregirnincuna astan. 8ॸPero si Dios Dios Yayata rechazagcunapag
Yaya llapan wamrancunata alverticuycuna
corregingannö mana corregir 14ॸLlapayquipis runamajiquicunawan

castigayäshuptiquiga, manam legïtimu alli päsacuychö jutsannag shumag


wamrantsu cayanqui. Sinöga imayca cawacuyay. Si jutsallachö cawacurga,
wachapucushga wamranöllam cayanqui. manam ni pipis cieluchö Dios Yayaman
9ॸCaytapis niyäshayqui: Cay patsachö changatsu. 15ॸCuidädu cayay, pagtatag
taytantsiccuna llullu cangantsicpita maygayquipis Dios Yayapa cuyacuy
corregimashgam, cäsurnin respetacuyta salvaciunta mana tariyanquimantsu.
yachacuntsic. Tsaynö caycaptinga Tsaynölla cuidädu cayay chiquinacurnin
¿imanirtan mana cäsushwantsu piñashga cayniquicunawantag jucnin
camamagnintsic cieluchö caycag jucninwanpis piñanacurnin, imayca
Taytantsicta? Rasuncagtaga paychömi mana alli gora miragnö jutsaman
mana ni imay ushacag wiñay caway ishquitsinacuyanquiman. 16ॸAma ni
salvaciunta tarishun. maygayquipis Dios Yaya dispöninganta
10ॸTaytantsicwan mamantsicga cay mana cäsurnin, jucnin jucninwan llutan
patsachö cawangantsicyagllam mana allicunata rurarnin puricuyaytsu.
corregimantsic, quiquincuna Imayca Esau Isaacpa mayorcag tsurin
munayangannö. Pero Dios Yayam sïga caycarpis, mana criyicur Dios Yaya
corregimantsic rasumpa alli cawanapag, disponinganta despreciarnin, llapan

Heb 12.5-6 Pr 3.11-12. Heb 12.13 Pr 4.26.


497 ȸƄ´ѠƄϘґॷ12

erencianta juc mati micuyllapag angelcuna alläpa cushishga alabarnin


ranticungannöga. 17ॸMusyayanquim goricashga caycäyangan cielumanpis.
tsaynö rurasquir, Dios Yayapita 23ॸGamcunaga Dios Yayapa japallan

bendiciunta rugacur mañacuptin Tsurin Jesucristo llapan


rechazarnin mana äninganta. Esau criyicugcunawan cieluchö goricashga
arepenticur alläpa waganganpis manam caycäyanganmanpis chäyashcanquim.
ni imapag servirgantsu, tsaynö Tsay cieluchömi llapan criyicugcunapa
desprecianganpita. shutincuna apuntashgana caycan.
18ॸGamcunaga manam Moisésta Tsaychömi Dios Yayaga llapan alli rurag
quiquin Dios Yaya leyninta runacunapa almancunapa jueznin.
entregananpag shamungan jircachö nina Tsaymi paycunataga Dios Yaya
lunyaycagtaga yatayta yanapanga imaycachöpis allillata
puediyargayquitsu. Tsay jircachöga rurarnin jutsannag cawacuyänanpag.
alläpa tutapayllam cargan, manam ni 24ॸMushog conträtuta rurag Señor

imatapis ricayta puediyargantsu Jesucristoman witishgam, llapan


mantsacaypag wayrar illagocurnin jutsantsicpita yawarninwan
mangädaptin. 19ॸTsaychö cornëta limpiamarnintsic Dios Yayawan
wagagtawan Dios Yaya parlamugta amistatsimashcantsic. Tsaymi Abelpa
mantsacarnin wiyayta mana munarmi, yawarnin castïgupag canganpitaga,
alläpa rugacuyargan manana Señor Jesucristopa yawarninga salvacug
parlamunanpag. 20ॸTsay jircachö quiquin canganpita alläpa allish canganta
Dios Yaya caycarmi mantsacaypag musyatsimantsic.
mandacurnin nirgan: “Tsay jircaman 25ॸSi tsay Sión jircachö Dios Yaya

jarugcagtaga runatapis o imayca ninganta mana cäsucurga, manam


wätatapis, alli sagmarnin wañutsiyay.” piñapäcuyninpita geshpiyangatsu.
Tsaynö ninganta wiyarnin israelcuna Tsaypitapis masmi nogantsicpis cielupita
mana awantayta puedirmi, Dios Yaya Dios Yaya parlapämangantsicta
manana masta parlamunanpag, despreciarnin mana cäsurga,
Moisésta rugayargan. 21ॸAlläpa piñapäcuyninpita geshpishuntsu. 26ॸUnay
mantsacaypagmi Dios Yaya caycangan tiempu Dios Yaya parlamuptinmi, patsapis
jirca cargan. Tsaymi quiquin Moiséspis cuyurgan. Pero cananga caynömi Dios
ricasquir nirgan: “Mantsacaywanpis Yaya nin: “Yapaymi cay patsata
carcariarragmi caycällä” nir. cuyutsishag. Yapay cuyutsirga patsallatatsu
22ॸPero gamcunaga manam Moisésnö cuyutsishag, sinöga cielutapismi.”
tsay mantsacaypag jircamanga 27ॸTsaynö “yapaymi cuyutsishag” niptinmi

chäyashcanquitsu. Sinöga Señor entendintsic llapan cuyuglla


Jesucristoman rasumpa ƿrmi camangancagcunata ushacätsinanpag
criyicuyangayquipitam, imayca canganta. Tsaynöllam musyantsic cieluchö
cieluman chagnö Sión jircachö mana cuyug caycagcunaga imayyagpis
cawaycag Dios Yaya caycangan quëdananpag cangantapis. 28ॸDios Yayapa
Jerusalén marcaman chäyashcanqui. Mandacuynin chasquingantsicga imaypis
Tsaynöllam chäyashcanqui imayca mana ushacagmi canga. Tsaymi
gloriamannö maytsicag waranga cushicuywan mantsacagnörag quiquin

Heb 12.20 Ex 19.12-13. Heb 12.21 Dt 9.19. Heb 12.26 Hag 2.6.
ȸƄ´ѠƄϘґॷ12ٍॷ13 498

munangannö respetarnin, llapan Runacunapis manam ni


imaycapitapis Dios Yayata agradëcicur imanäyämaytapis
adorashun. 29ॸDios Yayaga imayca nina puediyangatsu.”
lunyagnömi, llapan imaycatapis mana 7ॸDiospa Palabranta willacur

allicagta ushacätsin. yachatsiyäshugniquicunata respetarnin


yarpäyay, Dios Yayaman mañacurnin
Ultimucag consejacur plëtucuycuna yanapayänayquipag. Tsaynölla alli

13
1ॸCuyashga waugecuna y panicuna, ejempluncunata yarpäyay, imanö
criyicug cayniquicunawan jucnin ushacäyangantawan ƿrmi criyicug
jucninwanpis cuyanacurnin yanapanacur cayanganta gamcunapis
shumag cawacuyay. 2ॸAma gongayanquitsu gatiyänayquipag.
mana regeshga runacuna wajiquicunaman 8ॸSeñor Jesucristoga unay tiempu

posadacug chäyämuptin cushishga cangannöllam canan tiempupis y


chasquiyänayquipag. Tsaynö shamug tiempuchöpis iwalllam imaypis
posadatsiyanganchömi unaycag caycanga. 9ॸCananga ama chasquiyaytsu
runacunapis, mana musyaycar Dios jucläya mana alli yachatsicuycunata ni
Yayapa angelnincunata posadatsiyargan. jucläpita shamug yachatsicuycunatapis.
3ॸTsaynölla Señor Jesucristoman Mas allim canga shongoyquicuna Dios
criyicugmajiquicuna carcelchö Yayapa cuyacuyninman yarparar, cay
gaycuraycagta yarpäyay imayca patsa templuchö micuycunapag
quiquiquicuna gaycuragnö Dios yachatsicuyta mana sïgiyänayquipag.
Yayaman mañacurnin imaycallawanpis Tsay tucuyläya micuycuna micuna o
yanapar. Tsaynölla alläpa magarnin mana micuna canganta
allgotsäcushga criyicugmajiquicunatapis yachatsicuycunaga manam ni imapagpis
yarpayay, imayca quiquiquicuna välengatsu.
paycunanö sufriycäyangayquita. 10ॸNogantsicga altarchömi Señor
4ॸCasädo caycarga llapan runacunapis Jesucristo cruzchö wañunganta
shumag respetanacur cawacuyätsun. Si yarparnin alabantsic. Pero carpapita
casädo caycar llutan mana alli jutsata templuchöga Dios Yayawan unay
rurar, jucnin jucninwan conträtu mandacunganta servig
puricugcunataga quiquin Dios Yayam sacerdöticuna, templuchö
juzgarnin castiganga. 5ॸGellaypag rurayangallanta rurarmi, Señor
ayrajarnin ama codiciösu cayaytsu, Jesucristowanga ni imaypis pagtaga
cayäpuyäshungayquillawan conformi cawayta puediyangatsu. 11ॸTsay unay
cushishga cawacuyanqui. Tsaypagmi conträtuwanga mandacug sacerdötim
quiquin Dios Yayapis nimashcantsic: wätacunapa yawarnin garayta mas
“Manam ni imay gongashayquitsu ni ruricag “Santïsimu” niyangan
dëjashayquitsu.” 6ॸTsaynö nicämashgaga cuartuman jutsancunapita perdonashga
rasumpa conƿacur nishun: cayänanpag apargan. Pero tsay
“Dios Yayam nogapa wätacunapa garantawan tulluncunataga
yanapamagnïga. israelcunapa marcancunapita jucläman
Manam ni imapita jipisquirmi waycayargan. 12ॸTsaymi
mantsacushagtsu. Señor Jesucristotapis Jerusalén marcapa

Heb 13.5 Dt 31.6,8. Heb 13.6 Sal 118.6.


499 ȸƄ´ѠƄϘґॷ13

jucläninman jipisquir sufritsirnin Tsaymi llapan runacunawanpis shumag


cruzchö wañutsiyargan. Tsaynöpam alli cawacuyta imaypis munayä.
quiquinpa yawarninwan llapan 19ॸTsaynöllam alläpa rugayag nogapag

runacuna jutsannag cäyänanpag Dios Yayaman mañacuyänayquipag, pay


limpiargan. 13ॸTsaynöpam cananga munaptinga yapay gamcunawan
nogantsicpis Señor Jesucristowan tincusquinapag.
aywashun, imayca tsay Jerusalén
marcapita wagtaman aywagnö. Dios Yayapa bendiciunninwan
Tsaychömi mana mantsacur Señor salüducuna
Jesucristoraycu despreciashga sufrirnin 20ॸShumag cushicuy alli päsacuychö

allgotsäcamäshun. 14ॸCay patsachöga cawatsicug Dios Yayam, llapan


mananam nogantsicpa cantsu mana ni wañushgacunapita mas mandacug
imaypis ushacag marcaga. Nogantsicga Mitsimagnintsic Señor Jesucristota
ashiycantsic cieluchö juc mushog cawatsimurnin shäritsimurgan, alläpa
marcatam, tsaychö Dios Yayawan pagta chaniyog yawarninta jicharnin juc mushog
imayyagpis cawacunapag. mana ushacag conträtuta ruranganpita.
15ॸTsaymi Señor Jesucristoman 21ॸTsaynölla yanapaycuyäshuy pay

rasumpa criyicurnin Dios Yayata munangannölla imaycachöpis allillata


imaypis alabashun. Tsaynö rurarnin cawacuyänayquipag.
alabangantsicmi imayca garaycunata Voluntänillanta rurar Señor Jesucristoman
aparnin sacriƿciuta rurangantsicnö conƿacurnin cawacur, Dios Yayata
canga. Tsaynölla shimintsicwan cushitsiyay. Tsaynölla ¡imaypis mana
cantarnin alabar nishun: “¡Dios Yayaga ushacag cushicuy gloriachö Dios Yaya
alläpa allim!” 16ॸGamcuna ama Señor Jesucristoraycu alabashga
gongayanquitsu allicunata rurarnin caycullätsun! Tsaynö caycullätsun.
yanapanacuyta. Tsaynö imaycatapis 22ॸWaugecuna y panicuna, alläpam

jucnin jucninwan garanacur cawacurmi, rugaycuyag cay ichiclla cartächö


imayca sacriƿciuta ruragnö Dios Yayata plëtuyarniqui gellgamungäta, shumag
cushitsiyanqui. pacienciayquicunawan liyirnin
17ॸMitsicugnö mandacugniquicunata awantaycuyänayquipag. 23ॸGamcunatam
cäsurnin imaycata willayag waugentsic Timoteoga
mandayäshungayquitapis rurayay. carcelchö manana gaycuranganta.
Paycunam criyicuyniquicunachö ƿrmi Sasllana chämuptinga paywanmi pagta
tsaracur alli cawacuyänayquipag watucagniquicuna shayämushag.
cuidayäshunqui. Tsay 24ॸSaludaycuyay tsaychö

mandacugniquicunataga quiquin Dios pushayäshurniqui llapan


Yayam cuentata mañanga imanö mandayäshogniquicunatawan Dios
cuidayäshungayquitapis. Tsaymi Yayaman llapan rasumpa ƿrmi
paycunata respetarnin cäsuyay, criyicugcunata. Tsaynöllam Italiapita
cushishga cawacuyänanpag. Si paycuna waugentsiccunawan panintsiccunapis
mana cushishga cawayaptinga salüduta apatsicayämushunqui.
gamcunapagpis manam allitsu canman. 25ॸDios Yaya alläpa cuyacuyninwan
18ॸNogacunapagpis Dios Yayaman yanapacuy bendiciunninta
mañacuyay. Nogacunaga musyayämi llapayquiman cachaycamutsun.
concienciäcuna limpiu canganta. Tsaynö caycullätsun.
SANTIAGO
Apostol Santiagopa Cartan

Cay yachatsicuycunataga San Santiagom gellgargan. Payga manam apostolcag


Santiagotsu cargan, sinöga Señor Jesucristopa waugenmi. (San Marcos 6.3
Gálatas 1.19). Señor Jesucristo wañunganpita manarag cawamuptinga, paypis
manam criyirganrätsu Dios Yaya cachamungan salvacug canganta (San Juan 7.5).
Wañunganpita cawascamuptinmi sïga rasumpa criyirgan. Tsaypitaragmi apostol
Santiagoga, apostol Pedrowan y apostol Juanwan israelmajincunata Señor
Jesucristopa Alli Willacuyninta willacuyargan (Gálatas 2.9). Tsaynö willacur
yachatsicuyangantam, juc libruta rurarnin gellgargan.
Santiagom cay libruchö yachatsicuycunataga Dios Yaya munangannö runacuna
cawacuyänanpag apatsirgan. Tsaynöpam musyatsirgan runacuna tucuyläya
sufrimientucunata päsarpis, Dios Yayaman imaypis mas ƿrmi criyicurnin (1.2-18),
wactsacunawan rïcucunapis mana juzganacur shumag cawacuyänanpagwan
(2.1-13), Dios Yayaman rasumpa ƿrmi criyicur allicunata rurarnin (2.14-26), lluta
imaycatapis mana parlar (3.1-12) y Dios Yayaman imaypis mañacuyänanpag
(5.13-18). Cay libruchöga mas yachatsicuycunam gellgashga caycan.

desgraciacunata päsarnin, cada vez mas


Santiagopa saludacuynin alli pacienciacuyta mas ƿrmi

1
1ॸNoga Santiagom, Dios Yayapawan tsaracuyänayquipag yachayangayquita.
Señor Jesucristopa servignin car, 4ॸPero imaycanöpis tsay ƿrmi tsaracuy

entëru munduchö witsicashga caycag pacienciayquicuna cada junag mas


chunca ishcay casta Israel gamcunaman yapacaycamutsun,
marcamajïcunata saludayag: imaycachöpis ƿrmi cabal yashga runa
cayänayquipag.
Dios Yayapita allicag 5ॸSi maygayquipapis yachayniquicuna
yachatsicuycuna shamungan mana allinö captinga, quiquin Dios
2ॸCriyicug cuyashga waugelläcuna y Yayata mañacuyay. Payga mana
panilläcuna, gamcunaga tucuyläya llaquiparnin ni piñaycacharnin mana
desgraciacuna päsayäshuptiqui alläpa shuyarätsirmi, llapan runacunatapis mas
cushicuyllachö cawacuyanqui. atsca yachaynincuna garaycunga. 6ॸPero
3ॸGamcunaga musyayanquinam rasumpa Dios Yayataga rasumpa
ƿrmi criyicuyniquicunawan tucuyläya criyicuyniquicunawan coƿacurnin mana

500
501 ґkͮҽʊkǾϘॷ1

desconƿayaypa mañacuyanqui. Si pipis munantsu, ni runacuna mana allicunata


Dios Yayata desconƿarnin mañacugga, rurayänanpag tentananllapagpis manam
imayca lamarpa ölan wacman cayman yarpantsu. 14ॸSinöga quiquin runapa
wayrawan lagchicagnöllam caycan. mana alli munayninmi tentarnin
7ॸTsaynö Dios Yayata desconƿar imaycata munapätsir antojatsirnin mana
mañacug runaga, rasumpam Dios allicunata ruraycätsin. 15ॸTsaynö
Yayata llapan mañacungantapis ni imay imaycata munapaycunam jutsaman
chasquingatsu. 8ॸTsay runaga canan saslla ishquitsicun. Tsaynö jutsaman
jucta yarparmi warayta juctana ishquirnin jutsallachö caycarmi
yarparnin, ni ima yarpanganchöpis ni wañunga, inƿernuchö imayyagpis
imay ƿrmi cangatsu. sufrirnin ñacananpag.
9ॸCriyicug umilde wactsa waugecuna y 16ॸAlläpa cuyashga waugecuna y

panicuna, Dios Yaya panicuna, ama tsaynöga


chasquiyäshungayquipita paypa quiquillayquicuna llullacur
wamrannö alläpa cushishga cayanqui. engañacuyaytsu. 17ॸDios Yayapita llapan
10ॸPero rïcu runacuna cushishga imaycapis chasquingantsicgam alläpa
cayanqui, Dios Yayapa puntanchöga alli. Tsaycunaga cieluchö llapan
gellayniquicunapis mana imapag atsicyayta camag Dios Yayapitam
väleycaptin pay salvayäshungayquipita. shamun. Paypa shongonga mana ni
Rïcu cayga imayca shumag tuctug imaypis cambiantsu imayca juc
gewanö mana unayyag dürag llantunö. 18ॸTsaynöpam quiquinpa
waytanöllam caycan. 11ॸRupay munayninwan juc mushog cawayta
yargamurnin alläpa achämuptinmi, garamashcantsic, paypa rasumpacag
goracuna tsaquisquiptin alläpa Palabranta wiyarnin cäsushga. Tsaymi
cuyacuypag shumag waytancunapis nogantsicga llapan imayca
jancat shicwarnin ushacäyan. Tsay camanganpita imayca puntacag micuy
cuentanöllam juc rïcupis llapan cosëchachö yargognö alläpa cuyashga
negociuncunawan jancat ushacanga. cantsic.

Desgracia pruebacunawan Caymi rasumpacag religionga


tentacioncuna 19ॸCuyashga waugecuna y panicuna,
12ॸAlläpa cushishga catsun, tucuyläya cayta yarpäyay: Llapayquicuna sas
pruebacunata pacienciacur awantag atento cayanqui, pitapis shumag
runacunaga. Tsaynö pacienciacurnin wiyayänayquipag. Pero ama apurädu
llapan pruebacunata päsanganpitam sasllaga parlaycachäyanquitsu ni
Dios Yaya imayca juc premiutanö piñarnin rabiäyanquitsu. 20ॸTsaynö
gloriachö mana ushacag wiñay cawayta piñaycachag runaga manam Dios Yaya
garanga, juc goripita rurashga munangannötsu cawaycan. 21ॸTsaymi
corönatanö. Tsaynö garananpagmi Dios gamcunaga maytsaychöpis llapan tagra
Yaya llapan cuyagnin runacunata jutsa rurayniquicunatawan tucuyläya
änirgan. 13ॸPero pipis mana allita maytsica viciuyquicunata dëjasquir,
rurayta munarga, ama nitsuntsu: “Dios shumag umilde cawacur Dios Yayapa
Yayam cay mana allita ruranäpag Palabranta shongoyquicunaman
tentaman” nirga. Dios Yayaga manam ni murugnö chasquiyanqui. Tsay Alli
imaypis mana allitaga rurayta Willacuy chasquiyangayquipagam,
ґkͮҽʊkǾϘॷ1ٍॷ2 502

rasumpa podernin can runamajintsicta jucninta adular


salvayäshuyniquipagpis. jucnintaga despreciayanquitsu. 2ॸMasqui
22ॸPero Diospa Palabranta wiyagllaga niyäshayqui: Gamcuna goricaycur Dios
ama cayaytsu. Sinöga rasumpa Yayaman mañacuyänayquiman juc runa
cumplirnin cäsucug cayay. Si tsaynö goripita sortijashga o allish llatapashga
wiyarninlla mana cumplirga, yaycascamuptin, tsaynölla mana
quiquillayquicunam llullacurnin pïninnag juc wactsa ratay llatapashga
engañacuycäyanqui. 23ॸSi juc runa runapis yaycascamutsun. 3ॸSi tsay allish
Diospa Palabranta wiyaglla cayninwan llatapashga runata alläpa adularnin
mana cäsucurnin mana cumplirga, niyanqui: “Weragotsa, gamga cay
imayca espëjuchö quiquinpa gagllanta allicag sitiuman shumag jamaycullay”
ricäcugnöllam caycan. 24ॸTsay runaga nir, pero tsay wactsacag runataga
espëjuchö ricäcusquirnin, ticrasquirga niyanqui: “Gamga tsayllachö
mananam musyantsu ni imanö ichiräcamuy” o “cay patsallaman
cangantapis jancat gongasquir jamacamuy” nir, 4ॸtsaynö rurarga,
yarpannatsu. 25ॸPero pipis wiyanganta ¿manacu imayca jueztucur mana alli
mana juc gongarnin, rasumpa allicag yarpayniquicunawan juccag runata
leycunata cäsurnin cumpliptinga, tsay adularnin, jucnin wactsacagtaga
leycunam imayca gaycuraycagpitanö despreciarnin mana allita
libritana ticratsinga. Tsaynöpam tsay ruraycäyanqui?
runaga llapan imayca ruranganchöpis 5ॸCanan wiyaycayämay, cuyashga

ƿrmi tsaracurnin, tsay allicag leycuna waugecuna y panicuna: ¿Acäsu Dios


mandacungancunallata cumplir imaypis Yayaga manacu acrashga wactsacunata
alläpa cushishga cawacunga. cay munduchö imaypis mas ƿrmi
26ॸSi maygan runapis religiösu caycar criyicuyänanpag? Tsaymi tsay
shimin llutalla parlanganta mana criyicuynincunawan cay patsachö
sujetarga, quiquillan llullatsicurnin wactsacunaga quiquin Dios Yayapita
engañacuptinmi, religiösu cayninpis ni chasquiyanga, imayca juc erenciatanö
imapag välentsu. 27ॸTsay rasumpacag cieluchö imayyagpis mana ushacag
religionga, mana juc jutsannag limpiu caway salvaciun äninganta. 6ॸ¡Pero
Dios Yayapa puntanchö pay gamcunaga tsay wactsacunatam
munangannö shumag alli despreciayashcanqui! ¿Acäsu manacu
cawacuypagmi caynö: Taytannag gamcunata tsay rïcu runacuna
mamannag wactsa wamracunatawan allgotsacuyäshurniqui, juezcunaman
viudacunapa llaquicuy demandar apatsiyäshunqui? 7ॸ¿Acäsu
faltapucuynincunachö imallawanpis manacu tsay rïcu runacunaga alläpa
yanapaymi. Tsaynö yanapacurnin cay respetashga Señor Jesucristopa contran
munduchö mana juc jutsannag parlaycäyan, gamcuna paypa rasumpa
llapanwanpis shumag cawacuymi. caycäyaptiqui?
8ॸSi gamcuna rasumpa cumpliyanqui
Mana pitapis despreciayänanpag Dios Yayapa poderoso mandacuy leynin
alverticuycuna gellgashga ningannö: “Runamajiquita

2
1ॸGamcunaga, cuyashga waugecuna cuyanqui quiquiquita
y panicuna, poderöso Señor cuyacungayquinölla” nir, tsaynö
Jesucristoman criyicuycarga, ama rasumpa cumplirga, allitam
503 ґkͮҽʊkǾϘॷ2

ruraycäyanqui. 9ॸPero si gamcuna juc juc panipa llatapanwan imanpis cada


runata adularnin juccagta despreciarga, junag micunanpag mana caycaptin,
jutsatam ruraycäyanqui. Tsaynö 16ॸmaygayquipis alläpa

waquincagta despreciarga, Dios Yayapa faltapucuycanganta musyaycar ninga:


mandacuy leyninpa contran jutsatam “Shumag cushishgalla cawacurnin goñu
ruraycäyanqui. 10ॸSi pipis Dios Yayapa goñu cuerpuyquita pitucurcur,
mandacuy leynincunata allish pachayqui junta micuy” nirnin, mana ni
cumpliycar, juc mandacuy leyllachöpis imallatapis garaycar. Tsaynö
mana cumplirga, llapan mandacuy niyangayquiga manam ni imapagpis
leycunata mana cumplig servingatsu. 17ॸTsaynöllam Dios
jutsasapanöllam caycäyanqui. Yayaman criyicurlla pipis mana
11ॸTsaypagmi quiquin Dios Yaya allicunata ruraptinga, tsay
mandacuy leyninchö nirgan: “Casädo criyicunganpis imayca wañushganö car,
caycar ama jucnin jucninwan llutan ni imapag servirnin välengatsu.
mana alli jutsata rurar puricunquitsu.” 18ॸPero talbesga waquincag runaga

Tsaynöllam mandacuyninchö nirgan: niyäshunqui: “Gamga criyicunquillam,


“Ama wañutsicunquitsu.” Si mayganpis pero nogam sïga rasumpa allicunata
jucnin jucninwan mana puricurnin ruraycä.” Mä, ricätsimay ima
shumag cawacuycarpis, pero allicunatapis mana ruraycar rasumpa
wañutsicusquirga Dios Yayapa criyicuyniquita. Pero nogam sïga
mandacuy leyninta mana cäsurmi ricätsishayqui llapan allicunata
jutsasapa caycäyan. 12ॸGamcunaga ama rurangäwan rasumpa criyicungäta nir.
tsaynö cayanquitsu. Mas bien 19ॸÄ, gamga rasumpam criyinqui

allicunallata parlarnin shumag alli japallan Dios Yaya canganta, tsayga


portacuyay, Dios Yayapa mandacuy alläpa allim. Pero tsaynöllam
leynin salvar libramagnintsic supaycunapis rasumpa criyirnin, alläpa
munangannölla. 13ॸTsaymi pipis mantsacaywan carcariarrag caycäyan.
runamajinta mana llaquipag runataga, 20ॸ¡Ima upatan canqui! ¿Gamga

Dios Yayapis mana llaquipar juzganga. musyaytacu munanqui criyicuyniquilla


Pero pipis runamajinta llaquiparnin mana imatapis allicunata ruraycaptiqui
cuyagcagtaga, Dios Yaya juzgangan öra imayca wañushganö canganta?
llaquipaptinmi alläpa cushishga 21ॸ¿Manacu unay awiluntsic Abraham

quëdanga. imayca mana juc jutsannagnö Dios


Yayapa puntanchö cargan, pay
Criyicuynintsicwan rasumpacag mandanganta cäsurnin juc altarta
allicunata ruray ruraycurnin, imayca mallwa üshawan
14ॸAlläpacuyashga waugecuna y sacriƿciuta ruragnö japallan tsurin
panicuna, ¿imapagtan välenman pipis Isaacta cäsi wañutsinganpita? 22ॸTsayta
nogaga “Dios Yayamanmi criyicuycä” manacu musyanqui: Unay awiluntsic
nicar, rasumpa ni ima allitapis mana Abrahampaga rasumpa criyicuyninwan
ruraptinga? ¿Acäsu tsay llapan alli ruraynincunam pagta imayca
criyicunganllaga tsay runata jucllayllanö cayargan. Tsaynöpam
salvangacu? 15ॸMasqui, juc waugepa o paypa llapan alli ruraynincunawan

Stg 2.8 Lv 19.18. Stg 2.11 Ex 20.13-14 Dt 5.17-18.


ґkͮҽʊkǾϘॷ2ٍॷ3 504

criyicuyninga, imayca yashga cabal runapis parlayninwan manana llutan


runapanö completacargan. 23ॸTsaynömi mana allita rurarga, tsay runaga
cumplirgan Diospa Palabran rasumpa alli rurag imayca yashga
gellgashgachö ningan: “Dios Yayam runanö cabal allillata rurarna shumag
Abraham rasumpa ƿrmi cawacun. Tsaynö alli cawacug runaga
criyicunganpitawan alli llapan entëru cuerpuntapis rasumpam
ruraynincunapita, imayca mana juc controlan mas shumag allilla
jutsannag runatanö chasquirgan.” cawacunanpag. 3ॸBestiacuna
Tsaynöpam unay awiluntsic Abrahamta cäsumänapag shiminman bozalta
quiquin Dios Yaya nirgan: “Abrahamga churarmi, entëru cuerpunta manejarnin
nogapa cuyay amïgömi” nir. munangantsicpa apantsic. 4ॸTsaynölla
24ॸTsaynöpam musyantsic juc runata masqui juc ejempluta musyayay:
Dios Yaya imayca mana juc Lamarchö jatusag büquicuna alläpa
jutsannagtanö chasquinganta, llapan wayraptinpis, llutanpa mana
allicunata ruranganpita y manam aywayananpag büquipa ichic
criyicunganllapitatsu. timonllanpita tumatsir ticratsirnin,
25ॸTsaynöllam, ¿Acäsu manacu lluta manejag runa munanganpa apanganta.
pïmay ollgocunawan mana allita 5ॸTsaynöllam runapa cuerpunchö

ruracarnin puricug Rahab shutiyog ichicllaylla gallunpis, tucuyläya


warmitapis, Dios Yaya imayca mana juc imaycata parlatsirnin mana allicunata
jutsayogtanö chasquirgan, marcanman ruracätsin, imayca juc jatunnö.
musyapacug aywag ishcag runacunata Tsayga imayca atsca monticunata
wajinman posadaycatsir, ichicllaylla nina rupar ushangannömi
chiquignincunapita geshpitsirnin juclä maytsayman imatapis miratsin.
nänipa despachanganpita? 26ॸTsaymi juc 6ॸTsaynömi galluntsicpis tsay ichicllaylla

runapa cuerpunpis mana alman ninanö imaycatapis melanaypag mana


captinga, imayca wañushganö caycan. allicunata parlatsicun. Tsay galluntsicmi
Tsaynöllam criyicuynintsicpis entëru cuerpuntsicman shucumarnintsic
imallatapis allicunata mana rurashgaga imayca mana alli rurag runatanö mana
imayca wañushganölla caycan. allichö cawatsimantsic. Tsayga imayca
nina tsaritsishganömi caycan,
Runapa gallun llutancunata inƿernuman apacug Supaypa
parlatsingan poderninwan mana allita rurarnin

3
1ॸCuyashga waugecuna y panicuna, imayca nina rupagnö ushacätsir
gamcunachöga ama atscag cawatsimarnintsic. 7ॸRunaga cay
yachatsicugcuna cayanquitsu. patsachö tucuyläya chucaru
Musyayanquim yachatsicug wätacunatapis venceyta puedinmi.
runacunataga waquincag Tsaynöpam tucuyläya chucaru
runacunapitapis mas, quiquin Dios Yaya wätacunatawan pishgocunata,
juzgayämänanpag canganta. culebracunatawan arashcunata y
2ॸLlapantsicmi talbesga llutancunata lamarchöcag wätacunatapis achcusquir,
rurantsic. Tsaymi cananga si maygan manshuyätsinman. 8ॸPero manam ni

Stg 2.23 Cayta mas musyanayquipag liyinqui Gn 22.1-19. Stg 2.23 Gn 15.6.
Stg 2.25 Rahab pï canganta musyanayquipag liyinqui Josué 2.1-24.
505 ґkͮҽʊkǾϘॷ3ٍॷ4

maygan runapis ichicllaylla galluntaga Yayapitatsu shamun, sinöga cay


sujetarnin dominayta puedintsu. Tsay munduchö runapa mana alli
gallum llutan mana allicunata parlarnin, munayllanpitawan quiquin Supaypitam
imayca wañutsicug venënonö tsaycunaga shamun. 16ॸMaychöpis
runamajincunatapis mana allicunaman chiquinacurnin envidianacur ambiciösu
garpuycan. caychöga, tucuyläya mana alli
9ॸTsay shimintsicchö ruraycunawan llutan mana alli
galluntsicllawanmi cieluchö poderöso cawacuymi imaypis caycanga. 17ॸPero
Dios Yayatapis alabantsic. Tsaynöllam pipis Dios Yayapita shamug alli
tsay galluntsicllawan quiquinricug yachayyog carga, llapan runacunapa
camangan runamajintsictapis washan ricänancunachöpis limpiu shongoyog
rimar maldiciunaycantsic. 10ॸJuc alli respetashga umilde runam canga.
shimintsicllapitam agradëcicuy Tsay runacunaga tranquïlo, voluntäyog,
bendiciunwan maldiciunäcur mana alli wiyacug alli runa carmi, imaycachöpis
parlaypis yargon. Waugecuna y llaquipäcug, allicunallata rurar
panicuna, tsayga manam tsaynötsu llapantapis iwal yanapan. 18ॸTsaynö
canman. 11ॸJuc pucyullapitaga manam shumag tranquïlo umilde alli päsacug
mishquig yacuwan asyag yacuga runaga, imayca murucug runanömi
yargayämunmantsu. 12ॸTsaynöllam juc runamajintapis cuyarnin llaquipar
ïgospa yuranpis aceitunastaga imaycachöpis yanapan. Tsaynö
wayunmantsu ni üvapa yuranpis allicunallata rurag umilde runaga
ïgostaga wayunmantsu. Tsaymi imayca juc alli cosëchanömi mas
cuyashga waugecuna y panicuna, juc mirarnin Dios Yaya munangannö
puchgog pucyullapitaga manam shumag alli cawacun.
mishquig yacuga ni imaypis
yargamunmantsu. Dios Yayay munangannö alli
cawacuyay
Rasumpacag yachaynintsic
4
1ॸ¿Maypitatan shamun
13ॸSi gamcunachö maygayquipis mas quiquiquicuna pura piñanacur
alli yachayyog imaycatapis alli musyag chiquinacurnin maganacur
runa carga, rasumpa cayänayquipag? ¿Tsayga manacu
yachayniquicunawan alli shamun quiquiquicunapa
rurayninquicunata musyatsicuyay. munayllayquicunawan imaypis imayca
Tsaynöpam gamcunapis allish mana allicunata
yachayyog rasumpa umilde cabal runa munapäyangayquicunallapita?
cayangayquita musyatsicuyanqui. 2ॸTsaynöpam gamcunaga imaycata
14ॸPero si gamcuna runamajiuicunata munarpis tariyta puediyanquitsu.
chiquirnin, shongollayquicunachö Tsaynö imatapis mana tariycurmi,
alläpa ambiciösu cayangayquita alläpa codiciösu car
nëgacuyaytsu ni yachag cayniquicunata runamajiquicunawan piñanacurnin
aläbacurnin orgullöso cayaytsu. Si magar wañutsiyanqui. Tsaymi
tsaynö carga, quiquiquicunapis gamcunaga imaycatapis tariyanquitsu,
llullacurmi rasumpacagtapis Dios Yayaman mana mañacurnin. 3ॸDios
cumpliyanquitsu. 15ॸTsay aläbacuy mana Yayata mañacurpis manam gamcunaga
alli yachaycunaga manam Dios chasquiyanquitsu, quiquiquicunapa
ґkͮҽʊkǾϘॷ4 506

munayllayquicunapag mana alli rurayaynatsu mana alli


rurayniquicunallachö gastarnin yarpayniquicunawan! 9ॸTsaynö mana alli
ushayänayqui captin. 4ॸ¡Ä lluta jucnin rurag jutsasapa cayangayquita
jucninwan mana allicunata ruracar pësacurnin arepenticur wagayay. Asicur
puricugnö mana alli rurag runacuna! cushishga cayangayqui, wagaycuy
¿Manacu gamcunaga musyayanqui cay llaquicuyman ticratsun. 10ॸDios Yayapa
patsachöcagcunallata alläpa cuyarga, puntanchöga umilde alli rurag runacuna
Dios Yayata chiquirnin contran cayay, paymi mas allicag runatanö mas
caycangantsicta? Pipis cay mandacuyyogman churayäshunqui.
patsachöcagcunallata alläpa cuyarga,
Dios Yayapa chiquignin contranmi Criyicugmajiquicunata ama
ticran. 5ॸTsaypagmi Diospa Palabran asharnin juzgayaytsu
gellgashgachö nin: “Runacunapa 11ॸWaugecuna y panicuna, ama
shongonchö cawananpag Espïritu maygayquipis ashanacur mana
Santota Dios Yaya cachamunganta allicunata juzganacuyaytsu. Tsaynö
llapan imaycapitapis chiquicugnörag pipis criyicugmajinta asharnin juzgar
alläpa cuyan.” 6ॸPero quiquin Dios contran parlarga, imanö
Yayam cuyacur llaquipäcuy llapan cawacungantapis rimarga, Dios Yayapa
voluntäninwan imaycachöpis mas mandacuy leyninpa contranmi
yanapamantsic. Tsaynö cananpagmi juzgarnin mana allicunata parlaycan.
Diospa Palabran gellgashgachö nirgan: Tsaynö mandacuy leycunata juzgarnin
“Dios Yayaga allishtucug contran parlarga, tsay leycunataga
orgullösocunapa contran carmi, mana cumplir mana cäsugmi caycanqui.
amatsarnin imaycachöpis Tsaynöpam Dios Yayapa mandacuy
yanapantsu, leyninpag jueztucur caycanqui. 12ॸDios
pero umilde gollmi shongo Yayapita masga manam ni pipis cantsu
runacunataga llapan leycunata mandacug juezga. Tsaynöpam
voluntäninwanmi Dios Yayaga runacunata salvaytawan
alläpa llaquiparnin cuyar yanapan.” condenaytapis puedin. Pero tsaynö
7ॸTsaymi gamcunaga Dios Yayallatana caycaptinga, gamga ¿pitan canqui
cäsurnin, pay munangannölla shumag criyicugmajiquita imayca jueznö
cawacuyay. Pero Supaytaga imayca averwarnin juzganayquipag?
contran amatsagnö amana cäsuyaytsu,
gamcunapita geshpirnin aywacunanpag. Manam pipis musyantsu warayga ni
8ॸDios Yayata mas cuyarnin payman ima päsananpag cananta
witiyay, paypis mas llaquiyäshurniqui 13ॸCanan cay niyangagta wiyayay,
gamcunaman mas witimunanpag. caynö parlagcuna: “Canan o waraymi
¡Alläpa jutsasapacuna imayca aywashun, tsaycag o caycag
maquiquicunata mayllacugnö marcacunapa. Tsaychömi juc wata
jutsayquicunata dëjayay! ¡Gamcuna cay pärarnin negociuta rurar atsca gellayta
patsachöcagcunallatawan Dios Yayata gänashun” nir. 14ॸ¡Pero gamcunaga
cuyayta munagcuna, shongoyquicunata manam musyayanquitsu, warayga ni
imayca limpiagnö amana jutsacunata ima päsananpag cangantapis!

Stg 4.6 Pr 3.34.


507 ґkͮҽʊkǾϘॷ4ٍॷ5

¿Imanötan cawayniquicuna? Tsay 5ॸGamcunaga cay patsachö alläpa

cawayniquicunaga imayca pucutay capugyog cayniquicunawanmi


yuricasquir juc rätulla illacasquignömi, tucuyläya imayca
cay patsachö juc rätu ushacaglla caycan. munayangayquicunata rurar, mana ni
15ॸTsaypa rantinga mas bien caynöllam imapita pengacurnin
niyanquiman: “Dios Yaya munaptinmi, munayangayquillata rurayashcanqui.
cawarnin caytapis o juccunatapis Tsaynö imayca munayangayquichö
llapantam rurashun” nir. 16ॸPero cawarmi alläpa werayashga
gamcunaga imaycatapis caycäyanqui, imayca wera wätatanö
munayangayquita rurayänayquipagmi, camalchö pishtarnin
aläbacurrag parlayanqui. Tsaynö wañutsiyäshunayquipag cay patsa
parlarnin orgullöso cayangayquiga ushacangan junagchö. 6ॸGamcunaga
alläpa mana allim. 17ॸTsaymi maygan mana ima jutsayogcunatam
runapis allicunata rurananpag canganta condenarnin wañutsiyashcanqui,
musyaycar, mana rurarga Dios Yayapa contrayquicuna ni imanöpa mana
contran jutsata ruraycan. acusayarniqui paycuna defendicuyta
mana puediyaptin.
Äjacug rïcucunapag alverticuy
Llapan imayca
5
1ॸCananwiyarnin entendiyämay
sufrimientucunachöpis
rïcucuna: ¡Gayaycachaypa
pacienciacurnin alli cawacuy
wagarnin yarpachacuyay tucuyläya
sufrimientucuna gamcunaman 7ॸTsaymi cuyashga waugecuna y

chämunanpag caycanganta! 2ॸLlapan panicuna, Señor Jesucristo


imayca cayäpushungayquim jancat cutimunganyag imaycachöpis alli
ismur ushacashga. Tsaynöllam alläpa pacienciacurnin shumag cawacuycäyay.
shumag allicag llatapayquicunatapis Masqui ricäyay juc murucug runa:
puyu jancat ushashga. 3ॸLlapan alläpa Punta tamyatawan gepa tamyata
chaniyog goriquicunawan chipacyag pacienciacur shuyarnin, chacranchö
yurag gellayniquicunapis jancatmi murunganpita alläpa cushicuypag allish
ocsidashga caycan. Tsay ocsidashgam cosëchacunata goringanta. 8ॸTsaynölla
mana alli rurag cayangayquita juc gamcunapis mas ƿrmi tsaracuyay, alli
testïgunö shimpiyäshurniqui, imayca pacienciayquicunawan shuyaräyay
lunyag nina rupagnö cuerpuyquicunata Señor Jesucristo cutimunanpag. Pay cay
ushacätsinga. Maytsica tucuyläya patsaman cutimunanpagga ichicllanam
riquësayquicunam goriyashcanqui, cay faltaycan.
patsa ushacänan junag chaycämuptinna. 9ॸCuyashga waugecuna y panicuna,
4ॸ¡Wiyayay! Imanömi ama jucniqui jucniquipis
chacrayquicunachö arug runacunapa criyicugmajiquicunapag rimanacur
jornalnincunata mana pägayangayqui, quëjacuyanquitsu, gamcunatapis Dios
gamcunapa contrayquicuna quëjacurnin Yaya mana juzgayäshunayquipag. Tsay
reclamar caycäyanganta. Tsay rasumpacagta juzgacug Juezga
chacrayquichö sïgagcuna puncuchönam caycan. 10ॸWaugecuna y
jornalnincunata reclamar panicuna, imayca juc ejempluwannö
quëjacugcunatam, cieluchö poderoso yachacuyay, Dios Yayapa unay
Señornintsic wiyashga. profëtancuna tucuyläya
ґkͮҽʊkǾϘॷ5 508

sufrimientucunachö caycarpis, alli geshyaycag runata llushiyänanpag.


pacienciacurnin Dios Yayapa shutinchö 15ॸRasumpa ƿrmi criyicug runa
willacuyanganta. 11ॸRasumpacagtaga mañacuptinga, tsay geshyaycagpis
nogantsicpis tantiyacushun. Alläpa cuticasquingam quiquin Señor
cushishgam cawacun imayca Jesucristo imayca pallarignö
sufrimientuchöpis paciencianwan ƿrmi cuticätsiptin. Si jutsata rurashga
tsaracug runaga. Gamcunaga captinga Señor Jesucristom jutsantapis
wiyayashcanquim, Job shutiyog runa perdonanga. 16ॸTsaymi si jutsata
llapan sufrimientuncunata pacienciacur rurashga carga llapayqui willanacurnin
ƿrmi tsaracunganpita Dios Yaya jucniqui jucniquipag, Dios Yayaman
llaquiparnin cushishga cananpag mañacuyay cuticashga cayänayquipag.
yanapanganta. Tsaynömi Dios Yayaga Jutsannag cawacug runapa Dios
alläpa llaquipäcurnin cuyacug. Yayaman mañacuyninga, alläpa
12ॸCuyashga waugecuna y panicuna, poderyog carmi rasumpa ima
llapan imaycapitapis ama jurayanquitsu mañacungantapis cumplin.
cay patsapa shuntinchöwan janag patsa 17ॸDios Yayapa willacugnin unay

cielupa shutinchö ni juc imacunapagpis. profëta Elíaspis nogantsicnö runalla


Si gamcuna “aumi” nirga, “aumi” caycarmi, llapan shongonwan Dios
niyanqui. Pero si “manam” nirga, Yayaman mañacurgan mana
“manam” niyanqui, tsaynö tamyananpag. Tsaymi quimsa wata
rasumpacagllata parlayangayquipita pullan päsaypa mana tamyargantsu tsay
Dios Yaya mana patsaman. 18ॸTsaypitanam Elías yapay
condenayäshunayquipag. Dios Yayaman mañacusquiptin,
cielupita tamyar gallaycurgan. Tsay
Rasumpa ƿrmi criyicugpa Dios tamyawannam llapan chacracunachö
Yayaman mañacuynin cosechancunapis allish cargan.
13ॸGamcunachö maygayquipis sufrirnin 19ॸAlläpa cuyashga waugecuna y

yarpachacur llaquishga carga, Dios panicuna, si gamcunapita jucniqui


Yayaman mañacutsun. Si mayganpis rasumpacagta musyaycar, mana alli
cushishga carga, Dios Yayata alabana rurayman shicwashga caycagta juccag
cantucunawan cantar alabatsun. wauge alli rurayman cutitsiptinga,
14ॸGamcunachö maygayquipis geshyarga, 20ॸmusyayay mana alli ruraychö

llapayqui mañacuyänayquipag ogracashganö caycag runata allicagman


goricäyangayquichö respetashga mayganpis cutitsirga, wañurnin
yachatsicug auquincunata inƿernuman aywaycaptin salvar llapan
gayatsiyanqui. Tsay auquincuna Dios jutsantapis Dios Yayawan
Yayaman mañacurnin Señor perdonatsinganta.
Jesucristopa shutinchö aceitiwan Tsaynö caycullätsun.
PRIMERA DE SAN PEDRO
Apostol Pedropa Puntacag Cartan

Cay cartataga apostol San Pedrom gellgargan. Payga Señor Jesucristowan pagta
purirmi, llapan yachatsicungancunata wiyarnin milagru rurangancunata ricargan. Tsay
llapan ricangancunatawan wiyangancunata willacunanpagmi, Pedrota Señor Jesucristo
acrargan. Tsaynö Señor Jesucristo acrashga captinmi, Pedrota “apostol” niyan. Pedropag
masta musyayänayquipag liyinqui San Juan 1.40-44, San Lucas 5.1-11,
San Marcos 8.27-33; 9.2-8, San Mateo 14.22-33, San Marcos 14.66-72,
San Juan 21.15-19, Hechos 2.5; 8.14-25; 10.1-48; 11.1-18; 12.1-19, 1 Corintios 9.5 y
Gálatas 2.6-16.
Romachö caycarnächi Pedro cay cartata gellgargan, maytsaychö
criyicugmajincunapag. Señor Jesucristoman criyicuyangantsicpita tucuyläya
sufrimientucunata päsarpis, payllamanna mas ƿrmi criyicuyänanpagmi cay cartata
gellgargan. Masta musyanayquipag liyinqui 1 Pedro 5.13.

jutsayquicunapita
Apostol Pedro cartata gellgan perdonayäshushcanqui.
maytsaychö witsicashga Dios Yaya cuyacuy llaquipäcuyninwan
criyicugcunaman yanapaycuyäshuy alli päsacuychö

1
1ॸNoga Pedrom, Señor Jesucristopa imaypis cawacuyänayquipag.
apostolnin car, cay cartata
Dios Yayapita juc mushog cawayta
gellgamü: Dios Yaya acrangan maytsay
tarinapag shuyararnin cawacushun
provinciacunachö witsicashga caycag
Ponto, Galacia, Capadocia, Asia y 3ॸ¡SeñornintsicJesucristopa Taytan
Bitinia marcacunachö forastërunö Dios Yaya alabashga catsun! Paymi
caycag criyicugcunaman. 2ॸGamcunataga alläpa llaquipäcug cayninwan, imayca
quiquin Dios Yayam llapanta musyarnin yapay yurigtanö juc mushog
unaypitana acrayäshushcanqui. cawayyogta ticratsimashcantsic Señor
Tsaynöpam Espïritu Santo poderninwan Jesucristo nogantsicraycu wañusquir
llapan imaycachöpis allicunallata cawamunganpita. Tsaynöpam
ruratsir jutsannagta catsiyäshunqui nogantsicga Dios Yaya cieluchö juc
Señor Jesucristopa mandacuynincunata mushog cawayta garamänanpag
cäsucuyänayquipag. Paymi cruzchö shuyarar cawacushun. 4ॸDios Yaya
yawarninta jichar llapan cieluchö garamänapagcag erenciaga,

509
1ґkͮЬƄġѠϘॷ1 510

manam ni imay ushacangatsu ni tagrar rasumpa ƿrmi criyicurnin,


garwatangatsu. Tsay mana ni imay almayquicunapa salvaciunnin
ushacag caway erenciaga cieluchömi tariycäyanqui.
gamcunapag churaraycan. 5ॸTsaymi 10ॸUnay profëtancunam Dios Yayapa

gamcunataga quiquin Dios Yaya cuyacuy llaquipäcuyninta


poderninwan llapan imayca mana willacuyargan, imayca pacaraycagnö
allicunapitapis tsapäyäshunqui, cieluchö caycag salvaciunniquicunapag. Tsaynö
mana ushacag caway erenciata rasumpa Dios Yaya salvayäshunayquipag
ƿrmi criyicuyangayquiraycu cangantam, tsay profëtacunapis shumag
chasquiyangayquiyag. Tsaynö alli estudiarnin musyayta munar
imaycapita tsaparmi salvayäshunqui, aberwayargan. 11ॸTsaynö alli estudiar
cay patsa ushacangan junagchöpis caycäyaptinmi Espïritu Santo
llapanta musyatsicunanpag. profëtacunata revelargan, Señor
6ॸTsaynöpam gamcunaga alläpa Jesucristo sufrirnin wañunganpita
cushishga caycäyanqui, cay vïdachö juc cawascamur glorianman aywananapag
tiempulla imayca pruebacunawan canganta. Tsaynöpam tsay profëtacuna
tucuylä sufrimientucunata päsarpis. alli entendiyta munarnin yarpäyargan:
7ॸAlläpa chaniyog goritapis, ushacaglla “Caycunaga ¿imayrag canga o imayrag
caycaptinpis ninachö alli timputsirnin päsanga?” nir. 12ॸQuiquin Dios Yayam
tsullutsirragmi, rasumpa chipapag gori tsay profëtacunataga entenditsirgan
canganta musyayänanpag pruebantsic. paycunapag mana canganta. Tsay
Tsaynöllam gamcunapa revelaciun Alli Willacuymi sïga
criyicuyniquicunapis tsay alläpa gamcunapag cargan. Señor Jesucristopa
chaniyog goripitaga mas välen, tsay Alli Willacuynintam
tucuyläya pruebacunawan sufrirnin apostolcunawan willacugcuna cielupita
imayca ninachö pruebagnö rasumpa cachamungan Espïritu Santopa
ƿrmi criyicuyniquicuna canganpita. poderninwan musyatsiyäshuscanqui.
Tsaynö rasumpa ƿrmi ¡Cay Alli Willacuypagmi asta cieluchö
criyicuyangayquipitam, Dios Yaya angelcunapis entendir ricayta
cushishga glorianchöpis munayargan, Dios Yaya imanö
chasquiyäshunqui, Señor Jesucristo cay salvamänapag canganta!
patsaman cutimungan junagpis. Tsaynö
alläpa poderöso respetashga Dios Yayaga jutsannag santo
canganpitam paytaga alabantsic. canatam munan
8ॸGamcunaga Señor Jesucristota mana 13ॸTsaymi imatapis rurayänayquipagga

ricashga caycarpis rasumpam allish yachayniquicunawan shumag


cuyayanqui. Payta mana ricaycarpis allirag yarpachacuyanqui. Tsaynö
rasumpa ƿrmi criyicurmi, cananga shumag imaycachöpis alli tantiyacurnin
alläpa cushishga caycäyanqui. Tsaynö controlacur, Dios Yayapa cuyacuy
alläpa cushicuypag gloriachönö voluntäninta shuyaräyanqui, Señor
cayangayquipitam Dios Yayataga ni Jesucristo cay patsaman cutimur alläpa
imanöpa “Agradëcicuytapis” mana cuyacuy salvaciuninta
puedirnin caycäyanqui. 9ॸTsaynö entregayäshungayquiyag. 14ॸImayca
sufrirnin alläpa cushicushga allish cäsucug wamracunanö cananga
cayangayquiwanmi, Dios Yayaman cayay, amana puntata mana allicunata
511 1ґkͮЬƄġѠϘॷ1ٍॷ2

munapar rurayniquicunachö imayca shongoyog caycäyanqui. Tsaymi Dios


mana ni ima musyagnö llutanta Yayaman criyicugmajiquicunata
rurarnin cayangayquita sïgiyaynatsu. cuyarnin, llapan shongoyquicunawan y
15ॸTsaypa rantinga manana jutsata rurar callpantsicwan, jucnin jucninwanpis
shumag cawacuyay, tsay acrarnin llaquipänacur cuyanacuyanqui.
gayamagnintsic Dios Yaya mana ni juc 23ॸTsaynöpam gamcuna imayca yapay

jutsannag cangannölla. 16ॸTsaypagmi yurishganöna juc mushog cawaychö


Diospa Palabran gellgashgachö nirgan: imayyagpis cawacuycäyanqui. Tsay
“Noga mana ni juc jutsannag manam ni imay ushacag cawayga
cangänölla, gamcunapis jutsannag manam mamayquicunapita
cawacuyay” nir.ॸ yuriyangayquinötsu, sinöga Diospa
17ॸPitapis mana juc jananpar juzgagnin Palabranta criyirnin rasumpa cäsur
Dios Yayata gamcuna “Taytallä” chasquiyangayquim. Tsay mushog
nicarga, paypita mantsacurnin mana cawaywan Palabranga manam ni
jutsata rurar shumag cawacuyay, cay imaypis ushacangatsu. 24ॸDiospa
patsachöga imayca forastëru gorpanö Palabran gellgashgachömi nirgan:
juc tiempuyaglla cawangantsicyag. “Llapan runapa cuerpunga imayca
18ॸGamcunaga musyayanquim unay goranöllam,
awiluntsiccunapa mana väleg shumag cayninnam imayca
costumbrincunata ruraycashga, Dios jallgacunachö waytacunanölla.
Yaya jutsantsicpita perdonar Yuran gewa tsaquisquiptinmi,
salvamangantsicta. Tsaynö salvar waytancunapis shushurnin jancat
rantimangantsicpa chaninga manam ushacasquiyan.
gellaytsu ni goritsu, 19ॸsinöga Señor 25 Pero Diospa Palabranga manam ni

Jesucristopa alläpa chaniyog imaypis ushacangatsu” nir.


yawarninwanmi salvamarnintsic Cay salvacug Alli Willacuy
rantimashcantsic, imayca sänu Palabrantam gamcunata willacur
watayogllarag mallwa cordërunö. yachatsiyäshushcanqui.

2
20ॸTsaynö cananpagmi Dios Yaya Señor 1ॸTsaynö caycaptinga, llapan mana

Jesucristota acrargan, cay patsatapis alli ruraycunatawan


manarag camarnin. Tsaynöpam engañacuycunata y janan shongo
llapayquipa bienniquicuna canan washarima cuentu puritsig
ultimucag tiempucunachörag cayniquicunatawan imaycapagpis
shamushga. 21ॸSeñor Jesucristo ayrajarnin chiquicurnin calumniacur
wañusquiptin alläpa cushicuypag envidiösu cayta dëjayay. 2ॸGamcunaga
cawatsimunganpitam, gamcunaga Dios imayca tsayrag yurishga llullu wamra
Yayaman rasumpa criyicuycäyanqui. püru lichita ayrajashga ashingannö,
Tsaynöpam criyicuyniquicunawan Diospa Palabranta ayrajagnörag
shurayniquicunapis Dios Yayallachö ashiyay. Tsaynö ashirmi, Diospa
caycan. Palabranwan imayca wiñagnö
22ॸCananga cay rasumpacag Alli salvaciuntapis tariyanqui. 3ॸTsaynöpam
Willacuyta cäsucurmi, limpiu cananga Señor Jesucristo rasumpa

1 Pe 1.16 Lv 19.2. 1 Pe 1.16 Babilonia nirmi puntata waquincag criyicugcunaga Romapag


parlayargan. 1 Pe 1.24-25 Is 40.6-8.
1ґkͮЬƄġѠϘॷ2 512

cuyacur llaquipacug alli canganta cayänanpagmi unaypita destinashgana


tariyashcanqui. cargan.
9ॸPero gamcunaga juc ayllu
Señor Jesucristoga cimientupag acrashganö carmi, juc santa naciun
allicag acrashga maestru rumim marcachö imayca mandacug
4ॸSeñor Jesucristoga imayca cawag sacerdötinö Dios Yayapa car imaypis
ruminömi, cay patsachö runacunapagga serviycäyanqui. Tsaypagmi
rechazarnin despreciashga, pero alläpa tutapaychönö cawaycäyaptiqui gayar
chäniyog shumag acrashgam Dios imayca cushicuy actsiman
Yayapa puntanchöga. Tsaynöpam jipiyäshushcanqui. Tsaymi gamcunaga
payman witirga, 5ॸgamcunapis tsay Dios Yaya alläpa poderöso canganta
ruminö car, imayca juc alli rurashga willacurnin alabayanqui. 10ॸGamcunaga
wajinö criyicuyniquicunachö mas ƿrmi manam puntataga ni juc marcallapis
caycäyanqui. Tsaynö cawacurmi mana cayargayquitsu, cananmi sïga Dios
jutsannag sacerdöti caymanpis Yayapa marcan cayanqui. Puntataga
chäyanqui, Señor Jesucristoman Dios Yaya manam
rasumpa criyicurnin juc sacriƿciucunata llaquiyäshurgayquitsu, pero cananmi
Dios Yayapag ofreceyangayquitapis sïga rasumpa cuyarnin
chasquiyäshunayquipag. 6ॸTsaypagmi llaquipäyäshunqui.
Diospa Palabranchö nirgan: 11ॸCuyashga waugecuna y panicuna,

“Ricäyay nogam Sión niyangan cay patsachö imayca forastëru


jircaman churä, gorpanölla cayaptiquim rugayag,
alläpa chaniyog shumag acrashga cawayniquicunachö llutan mana alli
maestru rumita. munayniquicunata dëjayänayquipag.
Payman conƿacurnin criyicugga, Tsay mana alli munaynintsiccunam
manam ni imaypis pengacuypag almantsicpa contran imayca lüchagnö
engañashgatsu canga.” caycan. 12ॸDios Yayaman mana
7ॸLlapayqui gam criyicugcunapagga, criyicugcunapa puntanchöga mas
tsay rumiga alläpa chaniyog shumag shumag alli cawacuyanqui. Tsaynöpam
cushicuypag. Pero mana paycunaga contrayquicuna mana
criyicugcunapagmi sïga, Diospa allicunata parlaycarpis, llapan
Palabran gellgashgachö ningan cumplin: allicunalla rurayangayquita ricarnin,
“Waji pergag albañilcuna Dios Yayata alabayanga Señor
rechazarnin jitariyanganmi, Jesucristo cay patsaman cutimungan
cananga mas allicag maestru junagpis.
rumiman ticrashga.”
8ॸCaynöpis nirganmi: Mandacug autoridäcunata
“Trompesar shicwar, respetarnin cäsuyanqui
ishquitsicug jatun rumim.” 13ॸSeñor Jesucristoraycu

Diospa Palabranta mana cäsucurmi, marcayquicunachö mandacug llapan


imay trompesagnö jutsaman ishquir autoridäcunata cäsurnin respetayanqui.
inƿernuman aywayanga. Tsaynö Tsay marcachö reytapis cäsurnin

1 Pe 2.6 Is 28.16. 1 Pe 2.7 Sal 118.22. 1 Pe 2.8 Is 8.14. 1 Pe 2.9 Is 43.20-21


Ex 19.6.
513 1ґkͮЬƄġѠϘॷ2ٍॷ3

respetayanqui, payga mas mandacug cayänayquipag. 21ॸTsaypagmi Dios Yaya


autoridä canganpita. 14ॸTsay rey gayayäshurgayqui, gamcunaraycu Señor
acrangan mas mandacug Jesucristo imayca juc ejemplunö
autoridäcunatapis cäsuyanqui. Tsay sufringanpita, gamcunapis pay
acrangan autoridäcunam mana alli sufringannölla sufrirnin sïgiyänayquipag.
ruragcunata castigarnin, alli 22 “Señor Jesucristoga manam ni ima

ruragcunataga shumag ricarnin jutsatapis rurargantsu


aläbayanga. 15ॸDios Yaya munangannö ni pitapis ni imay llullatsirgantsu.”
cawacuyga caynömi: Llapan 23 Tucuyläya imaycata insultarnin

imaycatapis allicunallata rurar, mana contran ashayaptinpis,


ima musyag mana alli rurag jutsasapa manam ni pita insultarnin ashar
runacunatapis upällatsiyanqui. contestargantsu.
16ॸGamcunaga librina shumag alli Magarnin sufritsiyaptinpis manam
portacurnin cawacuyay. Pero ama libri amenasargantsu.
cayniquicunawan waquincag mana alli Sinöga Dios Yayapa rasumpacag
rurag runacunanöga cayanquitsu. juzgacuyninmanmi entregacurgan,
Sinöga manana ni ima mana llapan imayca ruranganpita
allicunatapis rurarnin, Dios Yayapa cuentata mañar juzgananpag.
servignin cayay. 17ॸLlapan runacunatapis 24 Señor Jesucristom llapantsicpa

shumag respëtuyquicunawan jutsantsicta apashga,


ricäyanqui. Criyicugmajiquicunata cruzpa jananchö quiquinpa
cuyarnin Dios Yayapita mantsacur, tsay cuerpunwan,
marcachö reytapis respetayanqui. llapan jutsantsicpita imayca
wañusquignö,
Imacay juc ejempluwannö Señor Dios Yaya munangannö shumag
Jesucristo sufrirnin yachatsicungan cawacunapag.
18ॸServicugcuna, patronniquicunata Señor Jesucristopa erïdancunawanmi
respetarnin cäsuyay. Alli llaquipäcug gamcunapis jutsayquicunapita
cangallanpitaga ama respetayanquitsu, perdonayäshuptiqui
sinöga mana alli captinpis salvacar cuticäyashcanqui.
respetayanquilla. 19ॸDios Yaya 25 Puntataga imayca ogracashga

munangannö cawayangayquiraycu, üshanömi puriyargayqui.


manacagcunapita sufritsiyäshuptiquipis Pero cananmi sïga imayca
mana ajayar awantacuyay. Tsaynö Mitsicugnö Señor Jesucristo
sufriyangayquipitam Dios Yayapa cawayniquicunata cuidananpag,
puntanchöpis mas alli rurag cayanqui. payman cutiyashcanqui.
20ॸPero ¿imapagtan välenman

sufritsiyäshungayquita Casäracusquirnin imanö


awantayangayquipis, mana allicunata cawacuyänanpag cangan

3
rurayangayquipita castigäyäshuptiquiga? 1ॸTsaynölla casäda warmicuna,

Tsaypa rantinga imaycata sufrirpis gojayquicuna mandayäshungayquita


allicunallata rurar awantacuyanqui, Dios shumag cäsuyanqui. Tsaynöpam Diospa
Yayapa puntanchöpis aläbashga Palabranman mana criyig gojayquicunapis,

1 Pe 2.22 Is 53.9.
1ґkͮЬƄġѠϘॷ3 514

willarnin mana yachacätsiyaptiquipis, consolanacurnin shumag cuyanacur


rasumpa criyicugman ticrayanga, 2ॸalli cawacuyanqui. Tsaynö shumag
portacurnin shumag respëtuyquicunawan yanapanacur cawacurnin llaquipäcug
cawacuyangayquita ricar. 3ॸGamcunapa mana imatapis piñaycachag umilde
alläpa shumag cayniquicunaga ama cayanqui. 9ॸPipis mana allita
janayquicunallapaga cangatsu. rurayäshuptiquiga ama mana alliwanga
Tucuyläyaman ñagtsacushga ni goripita cutitsiyanquitsu ni ashayäshuptiquipis
arëticunata arëtishga, wallgacunatawan ama ashayanquitsu. Tsaypa rantinga,
sortijacunata ni allicag llatapacunata Dios Yayaman mañacuyanqui
churacuyänayquillapagga. 4ॸTsaypa rantinga paycunatapis bendiciunnin alli cawayta
umilde gollmi shongoyquicunachö mana garaycunanpag. Dios Yayaga tsaynö
jutsa rurag yarpayniquicunawan allillata shumag alli cuyanacurnin cawacur
rurarnin, mana ni imaypis piñashga llapan bendiciunninta chasquinapagmi
tranquïlolla cawacuyanqui. Tsaynö acramashcantsic. 10ॸTsaypagmi Diospa
cawacuyangayquiga Dios Yayapa Palabran gellgashgachö nirgan:
puntanchöpis imayca chaniyognö alläpa “Pipis alli cawayta ashirnin,
shumag alli ruragmi cayanqui. 5ॸTsaynömi cushishgalla cayta munarga,
unay tiempu jutsannag warmicunapis Dios shimintawan gallunta cuidarnin,
Yayaman conƿacur respetarnin mana alläpa sujetatsun llullacur mana
adornacurlla, gojancunapa mandädunchö parlananpag.
cäsucur shumag cawacuyargan. 6ॸTsaynöllam 11 Mana alli ruraycunapita witicur,

Sarapis gojan Abrahamta cäsurnin, shumag allicunallatana rurayay.


respëtunwan “Taytallämi canqui” nirgan. Pïmaywanpis alli päsacuyta ashir,
Tsaymi gamcunapis Sarapa wawannö shumag cawacurnin sïgiyay.
caycäyanqui mana ni imapita mantsacurnin, 12 Dios Yayaga mana jutsannagcunata

imaycatapis allicunallata rurarga. cuidarmi,


7ॸTsaynölla gamcunapis ollgocuna, casädo llapan mañacungancunatapis wiyan.
caycarga shumag respëtuyquicunawan Pero mana alli rurag runacunatam
warmiquicunata ricäyay, paycunaga mas sïga,
delicädam cayan. Dios Yayam cuyapäcug contran car ni ricaytapis munantsu”
cayninwan ishcayqui warmi ollgotapis mana nir.
ushacag wiñay cawaychö shumag 13ॸGamcunataga ¿pitan mana allita

cawacuyänayquipag änirnin rurayäshunqui, si imaypis alli


garayäshushcanqui. Tsaynö shumag ruraycunallata ruraycäyaptiquiga?
respetanacur cawacuyaptiquiga, manam ni 14ॸ¡Imaypis allicunallata rurayangayquipita

imapis amatsayäshunquitsu Dios Yayaman sufritsiyäshuptiqui, alläpa cushishga cayay!


mañacuyaptiquipis. “Pï amenasäyäshurniqui
mantsacuyangannöga ama mantsacashga
Allicunallata rurayanganraycu caycäyanquitsu.” 15ॸTsaypa rantinga
sufrigcuna poderöso Tayta Señor Jesucristota
8ॸTsaynöpa llaquicuychö o shongoyquicunachö alabarnin respetayay.
cushicuychö caycarpis, llapayqui juc Tsaynölla listo caycäyanqui ƿrmi
shongolla jucnin jucninwan criyicuyniquicunawan Señor Jesucristo

1 Pe 3.10-12 Sal 34.12-16.


515 1ґkͮЬƄġѠϘॷ3ٍॷ4

cutimunanpag imanö poderyogcunatawan angelcunata y mas


shuyaraycäyangayquita mandacugcunatapis poderöso cayninwan
tapuyäshuptiquipis, contestarnin shumag mandan.
entenditsiyänayquipag. 16ॸPero
tsaycunataga parlayanqui limpiu Dios Yayallapag cawacushun

4
concienciayog umilde alli 1ॸTsaynö caycaptinga, Señor Jesucristo
respëtuyquicunawan, Señor Jesucristoman cuerpunchö sufringannö, gamcunapis
rasumpa ƿrmi criyicuyniquicunawan. listo cayay sufriyänayquipag. Pipis
Tsaynö allicunallata rurarnin umilde cuerpunchö sufrirga jutsa ruraytam
respetacug cayangayquita dëjanga, 2ॸcay patsachö cawarnin
ricäyäshurniquim, contrayquicuna mana quiquinpa mana alli munayllanta manana
allicunata parlagcunapis alläpa rurar, Dios Yaya munangannölla shumag
pengacushga cayanga. 17ॸSi Dios Yaya cawacunanpag. 3ॸCananga tsayllapagnam.
munaptinga mas allim canman Alläpa unay tiempunam mana
allicunallata rurarnin sufringantsic, llutan criyicugcunapa tucuyläya
mana alli ruraycunapita sufrigantsicpitaga. munaynincunallata rurarnin imayca
18ॸQuiquin Señor Jesucristom mana juc viciucunallachö cawayashcanqui.
jutsannag caycar, juc cutilla sufrirnin gam Puntatam mana alli viciucunata
jutsasapacunapag wañurgan, Dios munaparnin machashga gayaycachar,
Yayaman pushayäshunayquipag. Señor warmipis ollgopis tucuyläya pengacuypag
Jesucristopa cuerpun wañusquiptinmi mana allicunata rurarnin, upyar, ƿestan
Espïritu Santo cawatsimurgan. 19ॸEspïritu ƿestan puricur, ïdolocunata diostanö
Santopa poderninwanmi, imayca prësunö adorar, Dios Yayata mana cäsugcunawan
inƿernuchö gaycuraycag almacunamanpis juntawacashga puriyargayqui. 4ॸTsaymi
Alli Willacuyta willacug aywargan. 20ॸTsay cananga tsay runacunapa pengacuypag
inƿernuchö gaycuraycagcunaga Noépa llutan mana alli ruraynincunaman manana
tiempunchö Dios Yaya llapan aywar jucläya cawacuyaptiqui, imayca
paciencianwan Noé büquinö arcata rurar mana alli ruragpagnö contrayquicuna
ushanganyag shuyaraycaptin, mana parlar rimaycäyäshunqui. Paycunaga
cäsucur wañushga runacunapa manam ni imanö entendiyantsu gamcuna
almancunam cayargan. Tsay büquinö paycunanö mana cawacuyaptiqui. 5ॸPero
arcaman yaycurnin pusag runacunallam, tsay runacunataga quiquin Dios Yayam
apäcuy tamya juntag yacupita llapan wañushgacunatawan
salvacäyargan. 21ॸTsay yacugam imayca cawaycagcunatapis juzgangan junagchö,
bautizacugnö juc ejemplu cargan, canan imaycarpis cuentata mañarnin llapan
bautizacurnin gamcunapis salvacashga imayca rurayanganpita juzganga. 6ॸTsaynö
cayänayquipag. Tsay bautizacuyga cananpagmi, Alli Willacuyta wiyashgana
manam cuerpuntsicta limpianapagtsu, caycar wañushgacunatapis, cay patsachö
sinöga Dios Yaya munangannö alli runacuna munangannö juzgayaptinpis,
concienciantsicwan allillata rurarnin Dios Yaya munangannö almancunata
shumag cawacunapag äningantsicmi. juzganga, paywan imayyagpis
Tsay bautizmuga salvayäshunqui Señor cawayänanpag.
Jesucristo wañusquir cawamunganpitam. 7ॸCay patsachö llapan imaycapis jancat
22ॸPayga cieluman cutirmi Dios Yayapa ushacänanpag ichicllanam faltaycan.
derëchucag lädunman jamaycur, alli Tsaymi gamcunaga alli runacunana
1ґkͮЬƄġѠϘॷ4ٍॷ5 516

cayniquicunawan cuerpuyquicunata patsaman cutimungan junag, pagta


controlacurnin, shumag alli juiciuyog sufriyangayquipita cushishga
cawacuyanqui Dios Yayaman cayänayquipag. 14ॸAlläpa cushishga
mañacuyänayquipag. 8ॸTsay cayanqui Señor Jesucristoman
llapanpitapis masga, jucnin jucninwan criyicuyangayquiraycu, pipis insultar
shumag llaquipänacur cuyanacuyay. ashayäshuptiqui. Alläpa cushicuypag Dios
Tsaynö rasumpa cuyanacur cawacurga, Yayapa poderöso Espïritunmi gamcunachö
maytsica jutsacunapitapis imaypis caycan. 15ॸAma ni maygayquipis
perdonanacuyanquim. 9ॸQuiquiquicuna wañutsicuyangayquipitawan suwacur
purapis wajiquicunaman chänacur, mana allicunata rurayangaypita y mana
gorpatapis wajiquicunaman convienigman mëticuyangayquipita
patsaycatsiyanqui mana piñaycacharlla. pengacuypag sufriyanquitsu. 16ॸPero Señor
10ॸCada ünuta shongoyquicunaman Dios Jesucristoman criyicuyangayquiraycu pipis
Yaya yachayniquicuna sufrirga ama pengacutsuntsu, sinöga Dios
garayäshungayquinölla, Yayata alabayay Señor Jesucristopa
runamajiquicunata cuyarnin shutinta catsingayquiraycu.
imaycallachöpis yanapanqui. Tsaynö 17ॸCananga tiempu chämushganam

cuyanacurnin cawarga, tucuyläyapam llapantsic criyicugcuna Dios Yayapa


cumpliycäyanqui Dios Yaya alläpa ayllunnö caycashga juzgarnin cuentata
cuyacug cayninwan llapan mañamänapag. Tsaynö nogantsicta
yachayniquicuna garayäshungayquita. juzgamarnintsic gallaycaptinga,
11ॸSi pipis yachatsicurnin willacurga ¡imanörag canga Dios Yayapa Alli
Diospa Palabranllata willacutsun. Willacuyninta mana cäsurnin, criyiyta
Tsaynölla si pitapis servirnin yanaparga mana munag runacunapagga!
Dios Yayapa poderninta catsignö 18 Y “Si jutsannag cawacugpis alli

imaycachöpis servirnin yanapatsun. rurayninwan alläpa ajata


Tsaynö rurayangayquipitam Señor salvacuycaptinga,
Jesucristoraycu Dios Yaya llapan ¿imanörag cayällanga llutan mana
imaycachöpis alabashga canga. ¡Payga alli rurag jutsasapacunapagga?”
imayyagpis cushicuypag glorianchö 19ॸTsaynö caycaptinga Dios Yaya

alläpa poderöso alabashga catsun! munangannö sufrir, llapan


¡Tsaynö caycullätsun! cawayniquicunata mana ni imay
dëjaypa Camacug Dios Yayaman
Señor Jesucristoman entregacur, imaycatapis allicunallatana
criyicuyangayquipita sufrirpis rurarnin sïgiyay.
cushishga cawacuyay
12ॸCuyashga Llapan criyicug respetashga
waugecuna y panicuna,
imayca pruebacunata sufrirnin päsarpis auquincunapagwan criyicug
ama estrañacur llaquicuyaytsu jövencunapag plëtucuycuna

5
“¿Imanirnarag caynö sufrï?” nirga. 1ॸGamcunachö caycag respetashga
13ॸTsaypa rantinga Señor Jesucristowan yachatsicug auquincunatam plëtü,
jucllayllanö sufrirpis cushishga cayay, nogapis respetädo auquin caynïwan,
poderöso cayninwan chipacyarrag cay Señor Jesucristo sufringancunachö

1 Pe 4.18 Pr 11.31.
517 1ґkͮЬƄġѠϘॷ5

pagtan purir testïgunö ricashga car. 7ॸDios Yayata llapan imayca yarpachacur
Tsaynöpam Señor Jesucristo alläpa munayniquicunata entregayay, payga
cushicuypag cutimuptinpis pagta Dios alläpa llaquiyäshurniquim llapan
Yayapa glorianchö cushishga imaycachöpis mana dëjaypa
cawayänäpag rugayag: 2ॸImayca juc cuidayäshunqui.
mitsicug runa üshancunata 8ॸAlli yarpayniquicunawan

cuidangannö, gamcunapis Dios cuerpuyquicunata shumag


Yayaman criyicur pagtayquicuna caycag controlacurnin, imatapis wiyag wiyag
runacunata shumag cuidayay. Tsaynöga cayanqui. Contrayquicuna Supaymi
cuidayanqui ama obligayäshuptiqui imayca mallagashga leon
gellaypag ayrajarnillatsu, sinöga Dios gayaraycacharnin purignörag
Yaya munangannö llapan ashiycäyäshunqui, imayca micugnö
voluntäniquicunawan shumag cuidarnin criyicuyniquicunata ushacätsir mana
catsiyanqui. 3ॸTsay criyicugcuna alliman ishquitsiyäshunayquipag. 9ॸAlli
cuidayangayquitaga ama juc yaga awantar criyicuyniquicunachö mas ƿrmi
patron allgotsäcungannöga tsaracuyay, maytsay entëru munduchö
catsiyanquitsu, sinöga paycunapag juc criyicugmajiquicunapis gamcuna
alli ejemplunö gamcunapis shumag sufriyangayquinölla sufrirnin
cawacuyanqui. 4ॸTsaynö caycäyanganta musyaycarga.
cayangayquipitam mas mandacug 10ॸTsaynö juc tiempulla cay patsachö

Mitsimagnintsic Señor Jesucristo alläpa sufrir cayangayquipitam,


cutimurpis, imayca juc coröna criyicuyniquicunachö alli ƿrmi
premiutanö garayäshunqui mana ni tsaracugman ticratsiyäshunqui.
imay ushacag cawayta glorianchö Tsaypagmi quiquin Dios Yaya alläpa
imayyagpis cawayänayquipag. cuyacug llapan bendiciun
5ॸTsaynölla gamcunapis jövencuna y yanapacuyninwan acrayäshushcanqui,
jipashcuna, respetashga yachatsicug Señor Jesucristowan mana ushacag
auquincuna mandayäshungayquita glorianchö imayyagpis wiñaypa
cäsurnin, llapayquicuna jucnin cawacuyänayquipag. 11ॸPayga cananpita
jucninwanpis umilde gollmi shongoyog imayyagpis mana ushacag poderöso
respetanacur shumag cawacuyanqui. alabashga catsun.
Tsaypagmi Diospa Palabranchö nirgan: Tsaynö caycullätsun.
“Orgullösocunataga Dios Yayam
amatsarnin yanapantsu, Ultimucag saludacuynin
pero umilde limpiu 12ॸCriyicugimaycachöpis cumplïdu
shongoyogcunatam sïga, waugentsic Silvano yanapamaptinmi
imaycachöpis llaquiparnin wallcallata gellgamur cay cartata
yanapan.” gamcunaman apatsimü, Dios Yaya
6ॸTsaynölla imaycachöwan Dios Yayapa alläpa cuyar yanapacug captin rasumpa
poderöso mandacuyninchöpis llapan bendiciunninta
umillacurnin shumag cawacuyanqui, chasquiyangayquipag willarnin
Dios Yaya dispöningan öra chämuptin plëtuyarniqui. Tsaynö llapan bendiciun
mas allicagman churayäshunayquipag. chasquiyangayquichö rasumpa ƿrmi

1 Pe 5.5 Pr 3.34.
1ґkͮЬƄġѠϘॷ5 518

imaypis alli tsaracurnin shumag apatsicayämushunqui. 14ॸJucnin


cawacuyanqui. jucninwanpis abrasanacurnin,
13ॸBabilonia niyangan marcachö respëtuyquicunawan gagllayquicunachö
criyicug panintsicmi salüduyquicuna mutsanacur saludanacuycuyay.
apatsicayämun. Paytapis Señor Jesucristoman llapan
gamcunatanöllam quiquin Dios Yaya criyicugcuna, shumag alli päsacuychö
acrashga. Tsaynöllam cuyay tsurïnö caycuyällay.
Marcospis, salüduta Tsaynö caycullätsun.

1 Pe 5.13 Babilonia nirmi, puntata waquincag criyicugcunaga Romapag parlayargan.


SEGUNDA DE SAN PEDRO
Apostol Pedropa Ishcaycag Cartan

Apostol Pedro auquinyäcushgana caycarmi, caycag cartantaga gellgargan.


Tsaynöpam auquinyashgatana Señor Jesucristo musyatsirgan, wañucunanpagna
canganta. Tsaynö wañucunanpagna canganta musyarmi, maytsaychö
criyicugmajincunapag cay cartata gellgargan (1.3-21). Cay cartanchömi
plëturnincuna consejargan llutan mana alli yachatsicugcuna puriyaptinpis, llapan
criyicugmajincuna mana cäsuyänanpag (2.1-22). Tsaypitanam musyatsicurgan,
Señor Jesucristo imanöpa cay patsaman manarag cutimunganta (3.1-18).

shumag alli cawacunapag llapan imayca


Pedropa saludacuynin wanangantsicta garamashcantsic.

1
1ॸNoga Simón Pedrom, Señor 4ॸTsaycunaraycum alläpa chaniyog

Jesucristopa servignin apostol car, shumag cushicuypag


cay cartata gamcunaman gellgamü. änimangantsiccunatapis
Gamcunapis rasumpa ƿrmi allish garamashcantsic. Tsaycunata cäsucurnin
shumag criyicuyniquicunawanmi, alläpa cay patsachö mana alli ruraycunata
cuyapäcug mana juc jutsannag Dios munapar yarpachacuycunata
Yayapitawan Señor Jesucristopitapis dëjasquirnin geshpir, mas alli ruragna
nogacunanölla salvaciunta cashun Dios Yaya alli rurag
chasquiyashcanqui. 2ॸDios Yayatawan cangannölla. 5ॸTsaymi Dios Yayaman
Señor Jesucristota rasumpa regernin ƿrmi criyicurnin allillata rurar shumag
ƿrmi criyicur, cada vez mas alli cawacunantsic, alli cawacuyniquiman
päsacuytawan Dios Yayapa alläpa imayca yapagnö llapan allish
cuyacuy yanapacuyninta yachacuycunata cada vez mas allish
chasquiycuyällay. entendinayquipag. 6ॸTsaynö allish
entendir yachacungayquiman yapanqui,
Señor Jesucristo quiquipa munayniquicunata shumag
acramangantsicnölla controlacuyta. Tsaynö
criyicuynintsicchö ƿrmi munayniquicunata shumag
tsaracushun controlacurnin, imayca
3ॸQuiquin Dios Yayam Señor Jesucristo sufrimientucunachöpis mas ƿrmi
poderöso caynintawan alläpa alli tsaracur cawacuyanqui. Tsaynö ƿrmi
rurangancunata regetsimarnintsic, tsaracur cawacuyniquicunaman, mana

519
2ґkͮЬƄġѠϘॷ1 520

jutsannag cawacuyta yapayay. 7ॸTsaynö wañucurnin. 14ॸQuiquin Señor


jutsannag cawacuyniquicunaman Jesucristom rasumpa musyatsimashga,
yapayay, Dios Yaya pöcu tiempullachöna gamcunata
yachatsimangantsicnö jucnin dëjayänagpag canganta. 15ॸTsaynöllam
jucninwanpis shumag llaquipänacur llapan voluntänïwan alli
yanapanacuyta. Tsaynö yanapanacurnin yachacuyänayquipag imaycanöpis
llapan runamajintsiccunawanpis willarnin yachatsiyashcag, aunqui
shumag cuyanacushun. wañucusquiptïpis gamcuna cay llapan
8ॸSi tsaynö gamcuna cada vez mas yachatsiyangagcunata imaypis mana juc
rasumpa alli cuyanacurga, rasumpa gongarlla yarparaycäyänayquipag.
shumagmi cawacuycäyanqui.
Tsaynöpam gamcunapa Señor Jesucristo alläpa poderöso
cawayniquicunawan Señor Jesucristota canganta ricäyangan
regeyangayquipis envänutsu canga. 16ॸSeñor Jesucristo poderöso
9ॸPero pipis tsaynö mana cawacurga, cayninwan cutimunanpag canganta
imayca ñawin mana ricag gapranö yachatsiyangagga, manam juc ƿnjishga
carmi, unaycag jutsancunapita cuentutsu. Sinöga quiquïcunapa
perdonarnin limpiashga cangantapis ñawïcunawan alläpa poderöso canganta
jancat gongashgana. 10ॸTsaymi ricashga carmi, caycunata willayag.
waugecuna y panicuna, Dios Yaya 17ॸNogacunam ricäyargä quiquin Dios

acramarnintsic gayamangantsicta Yaya Señor Jesucristota chipacyaycag


musyaycarga, tsaynö respetashga cananpag churangan
gayamangantsicchö mas ƿrmi glorianpita nimugta: “Caymi nogapa
tsaracunapag cada vez mas allilla llapan cuyay Tsurï; paypitam nogaga alläpa
shongontsicwan shumag cushishga caycä” nir. 18ॸCielupita Dios
yarpachacurnin cawacushun. Yaya tsaynö parlapämungantaga
Tsaycunata rasumpa cumplir cawacurga quiquïcunam wiyayargä, quiquin Señor
mananam jutsaman ishquiyanquinatsu. Jesucristowan alläpa respetashga
11ॸTsaynö cawacuyangayquipitam janag sagrado jircachö caycar.
patsa cieluchö Salvamagnintsic Señor 19ॸTsaycunam rasumpa

Jesucristopa mana ni imay ushacag musyantsimashcantsic Dios Yayapa


Mandacuy Reynonchöpis alläpa unay willacug profëtancuna
cuyayarniqui cushishga gellgayangan rasumpa canganta. Tsay
chasquiyäshunqui, tsaychö shumag gellgayangancunaga imayca juc actsi
cawacuyänayquipag. tutapaychö actsicyagnömi caycan, asta
patsa waranganyag. Tsaymi imayca
Dios Yayapa Palabranga patsa waraychö juc jatun chipacyag
rasumpacag poderösom lucëronö Señor Jesucristo cutimunga,
12ॸTsaymi imaypis nogaga caycunata rasumpa criyicug shongoyquicunachö
yapay yapay yarpätsiyäshayqui, imayca juc actsinö llapan imaycatapis
rasumpacagta yachacur canan mas entenditsiyäshunayquipag. 20ॸCaytam
allish ƿrmi cawacuyaptiquipis. gamcunaga rasumpa musyayänayqui:
13ॸCaycunata noga yarpätsiyänagpagga Dios Yayapa Palabranta unay
obligacionnïmi can, imayca päsagnö cay profëtacuna gellgayanganga, manam ni
ushacaglla cuerpüwan manarag maygan runa yarpayninllapitatsu.
521 2ґkͮЬƄġѠϘॷ1ٍॷ2

21ॸTsay profëtacuna gellgar salvargan, payga Dios Yaya


willacuyanganga manam runacunapa munangannö cawacuyänanpag
yachayllanpitatsu shamun, sinöga willacurnin yachatsicushga captin.
Espïritu Santo poderninwan yachatsir 6ॸTsaynöllam Dios Yayaga condenarnin

yanapaptinmi Dios Yayapag castigargan Sodomatawan Gomorra


profëtacuna gellgarnin willacuyargan. marcacunatapis ninawan
uchpayäyanganyag rupatsirnin
Llutan mana alli yachatsicugcunapa ushacätsir. Tsaycunaga imayca juc
engañacuynincuna alverticuy ejemplunömi cargan, Dios

2
1ॸPero Israel naciunchö mana alli Yayaga rasumpa castigacug canganta
yachatsicug profëtatucug gepa yurig jutsasapacunapis
willacugcuna cayangannömi, tantiyacuyänanpag. 7ॸPero tsay
gamcunachöpis waquincag mana alli marcachö Lot shutiyog runallatam Dios
willacug yachatsicugcuna cayanga. Tsay Yaya salvargan, alli rurag cayninwan
willacugcunam yachayllapa engañacur marcanchö mana alli jutsasapa
tucuyläya mana allicunata runacuna pengacuypag cawaynincunata
yachatsicuyanga, asta quiquin ricar, alläpa llaquicur sufrirnin
Salvamagnintsic Señor Jesucristota cawacunganpita. 8ॸTsay alli rurag runam
nëgarnin contran cayänanpag. Tsaynö marcancunachö täcur, waran waran
cayanganpitam quiquin Dios Yaya shongollanchö alläpa llaquicur
mantsacaypag castigarnin condenanga. sufrirgan, tsay marcachö runacunapa
2ॸTsaynö mana alli rurag runacunaga, lluta mana alli ruraynincunata ricar
maytsicagmi pengacuypag mana alli wiyarnin. 9ॸTsaynö captinmi musyantsic
ruray viciuncunata rurarnin sïgiyanga. payman ƿrmi criyicugcunataga llapan
Tsaynö cawarmi rasumpacag näninö mana allicunapitapis librarnin
Alli Willacuypa contran mana allicunata salvamänapag canganta. Tsaymi Dios
parlayanga. 3ॸGellayllapag ayrajarmi Yayaga cananpita gallaycur, asta cay
gamcunataga engañar llullatsiyäshunqui patsa ushacangan junagyag jutsa
quiquincunapita ƿnjishga ruragcunataga castigarnin catsinga.
cuentuncunallata yachatsiyäshurniqui. 10ॸTsaynö castigashga cayänanpagmi

Tsaymi Dios Yaya unaypita shuyaycan, tsay quiquincunapa


dispöningannö paycunapagga ichicllana munayllancunata rurarnin, Señor
faltan mantsacaypag castigashga Jesucristopa mandacuynintawan llapan
cayänanpag. mandamientuncunatapis despreciarnin
4ॸDios Yayaga manam angelcunatapis mana cäsuyanganpita.
perdonargantsu jutsata rurayanganpita, ¡Alläpa malcreado aläbacugmi cayan!
mas bienmi inƿernuman jitarpurgan, Tsaycuna manam ni imapita
cay patsa ushacangan junagyag mantsacuyantsu ni pengacuyantsu cieluchö
mantsaypag tutapaychö imayca poderösocunapa mandacuynincunapa
gaycuragnö prësu cayänanpag. contran mana allicunata parlarpis.
5ॸTsaynöllam Dios Yayaga unay 11ॸCieluchö angelcunapis, tsay runacunapita

tiempuchö jutsasapa runacunatapis mas mandacug poderyog caycarpis, Dios


perdonargantsu, mas bienmi apäcuy Yayapa puntanchöga manam Supayta ni ima
tamya yacuwan jancat ushacätsirgan. parlaynincunawanpis contestar
Pero Noéllatam ganchis runacunatawan insultayantsu.
2ґkͮЬƄġѠϘॷ2 522

12ॸPero tsay mana alli ruragcunaga ashnunmi mana ima parlag caycar
imaycatapis mana entendiycarmi imayca runa parlagnö amatsargan, tsay
imayca calumniäcugnö llutalla Dios profëta Balaam imayca mana allicunata
Yayapa contran parlayan. Tsaycunaga rurananpag aywaycaptin.
imayca mana ima musyag 17ॸTsay llutan mana allicunata

wätacunanömi quiquincunapa yachatsicug runacunaga imayca


yarpayllanpita imaycatapis rurar, tsaquishga pösunö y wayrawan tsaqui
wätacunatanö achcusquir pucutay wacpa caypa mana tamyarnin
wañutsiyänanllapag yuriyashgapis. Tsay purignöllam caycäyan. Tsaymi
wätacunanöllam tucuyläya mana alli paycunapagga listo caycan alläpa
ruraynincunallachö wañurnin ushacar, mantsaypag tutapay inƿernuchö
13ॸllapan mana alli ruraynincunawan imayyagpis sufriyänanpag. 18ॸPaycunaga
runamajincunata sufritsiyanganpita alläpa allish yachagtucur alabäcurmi,
imayca pägata chasquignö imaypis manacagcunata alläpa shumag
mantsacaypag sufriyanga. Tsay parlaycachäyan. Tsaynö allishtucur
runacunaga mana ni imapita parlaycacharmi engañayan, puntata
pengacurnin waran waran melanaypag quiquincunapa munayllancunawan
mana allicunata rurasquirmi, alläpa mana alli ruraycunapita, alli lüchagnö
cushishga cayanganta yarpäyan. tsayrag raquicashga caycagcunatapis.
Paycunaga imayca gagllancunachöpis 19ॸTsaynö änicur engañacurmi: “Cananga

mircarnin tagrashganömi pengacuypag imaycata ruranapagpis librinam cantsic”


mana allicunata rurarnin caycäyan. nir, yachatsicuyan. Tsaynö
Tsaynö caycarpis llapayqui goricaycur yachatsicuycarpis quiquincunapa
micuyangayquichöga, alläpa mana alli munaynincuna dominaptinmi, imayca
ruraycunapag yarpararnin munapänacur juc esclävunö munaynincunallata
alläpa cushishga cayan. servignin caycäyan.
14ॸWarmicunata ricaparnin alläpa 20ॸSi rasumpa Salvamagnintsic Señor

munaparmi, llutan mana alli jutsa Jesucristota regernin, cay patsachö


ruraytaga ni imaypis tegllayantsu, Señor mana alli ruraycunata dëjasquirnin
Jesucristoman tsayrag caycar, pipis yapay mana alli
criyicuycagcunatapis engañar, codiciösu ruraycuynaman cutirga, tsay viciucuna
cayta yachatsiyan. Tsaynö venceptinmi, punta canganpitapis mas
cayanganpitam paycunaga ¡maldiciunpa peor jutsasapa ticranga. 21ॸTsay
tsurinnö imaypis mana alli rurag runacunapagga mas allim canman
jutsasapa cayan! 15ॸAlli ruraycunata cargan, imayca alli nänita regegnö Dios
dëjasquirmi, imayca alli nänipita Yayapa respetashga mandamientun
ogracashganö mana allicunata rurar entregamangantsicta regeycarnin,
puriycäyan. Beor shutiyog runapa tsurin dëjasquir mana alli ruraycunaman
profëta Balaam gellaypag ayrajarnin, cutinganpitaga. 22ॸTsaynö rurag
mana allita ruranganpa ejempluntam runacunapagmi unay libruchö
paycunapis ruraycäyan. 16ॸPero tsay rasumpacaglla gellgashga cargan:
profëtam mana allita ruranganpita “Allgoga lansanganta micugmi yapay
piñapashga cargan. Quiquinpa cutin.” “Tsaynöllam tsayrag limpiu

2 Pe 2.15-16 Nm 22.5; 24.3,15.


523 2ґkͮЬƄġѠϘॷ2ٍॷ3

armacushga cuchipis, getäman cutiycur Yayapagga juc junagnöllam waranga


yapay armasquin” nir. watapis y waranga watanam juc
junagnölla caycan. 9ॸDios Yayaga
Señor Jesucristo cay patsaman manam demorangatsu tsay llapan
cutimungan änicungancunata cumplinanpag, aunqui

3
1ॸCuyashga waugecuna y panicuna, waquincag runacuna “Alläpa unaymi
cay cartawanga ishcay cutinam demoramun” nir, yarpäyaptinpis. Mas
gamcunaman cartacamü. Ishcan bienmi payga llapan paciencianwan
cartächöpis yarpätsiyniquicunatam shuyaraycan, llapan runacuna
munargä, alli yachayniquicunawan, jutsancunapita arepenticur
2ॸDios Yayapa unaycag willacug santo condenacarnin mana ushacäyänanpag.
profëtancuna parlayangancunata mas 10ॸPero Señor Jesucristo cutimungan

yarparäyänayquipag. Tsaynölla junagga imayca suwa shamungannömi


yarparäyanqui Salvamagnintsic Señor canga. Tsay junagmi cielupis alläpa
Jesucristo willacug apostolnincunawan mantsacaypag gayararrag ushacaptin,
llapan mandamientuncuna tsaychö llapan caycagcunapis ninawan
yachatsimangantsicta. tsullurnin jancat ushacäyanga.
3ॸTsaycunapitapis masga caycunata Tsaynöllam cay patsapis llapan imayca
musyayay: Cay mundu ushacänan caycagcunawan lunyaycag ninawan
junagcunam quiquincunallapa munayllanta jancat rupashga quëdanga.
rurag runacuna burlacurnin yurimur 11ॸTsaynö llapan imayca jancat

tapucuyanga: 4ॸ“¿Imatan päsashga Cristo ushacänan caycaptinga, ¿manacu Dios


cutimunanpag änicunganga? Yaya munangannö llapan imaycatapis
Aylluntsiccunapis unaynam payta allillata rurarnin jutsannag shumag
shuyaraycarlla wañuyashga. Tsaynöpam cay cawacuyanquiman, 12ॸDios Yaya
patsa gallanganpita iwal cangannölla cutimunan junag mas sas chämunanta
cananpis caycan” nir. 5ॸPero tsay runacunaga shuyararnin? Tsay junagmi cielupis
yaptam gongayan, Diospa Palabranchö ninawan jancat rupar ushacaptin,
willacungannö unaypitana cieluta y cay tsaychö llapan imayca caycagcunapis
patsatapis yacullapita poderninwan lunyag ninapa achachayninwan tsullur
camasquir, yacullachö catsinganta. 6ॸTsay ushacäyanga. 13ॸPero quiquin
Diospa Palabranchö willacungannöllam änimangantsicnöllam nogantsicga
unay tiempupis cay patsachö cawagcunata shuyaycantsic, juc mushog cielutawan
apäcuy tamya yacuwan jancat ushacätsirgan. mushog patsata. Tsay mushog
7ॸTsaymi cananga tsay cieluwan cay patsapis patsachöga Dios Yaya munangannö
Diospa Palabranchö willacungannölla, cawacugcunallanam llapan goricashga
imayca churaragnö caycäyan ninachö mana jutsannag shumag cawacuyanga.
ruparnin ushacätsinanpag. Tsaynöga jancat 14ॸTsaymi cuyashga waugecuna y

ushacätsinga cay patsa ushacänan junagchö panicuna, caycuna päsananta shuyaycarga,


llapan mana alli ruragcunata juzgarnin allillata rurarnin shumag cawacuyta tïrayay,
ushacätsingan junagmi. Dios Yaya mana juc jutsannag limpiuta
8ॸPero ama gongayaytsu, alläpa paywan alli päsacuychö cawacuycagta
cuyashga waugecuna y panicuna: Dios tariyäshunayquipag. 15ॸTsaynö caycaptinga

2 Pe 2.22 Pr 26.11.
2ґkͮЬƄġѠϘॷ3 524

ama gongayaytsu Señor Jesucristo 17ॸTsaymi gamcuna, cuyashga

pacienciacur, llapan runacuna waugecuna y panicuna, caycunata


salvacäyänanpag shuyaycanganta. Tsay rasumpa musyaycarga cuidädu
salvaciunpagmi waugentsic Pablopis Dios cayanqui, mana alli ruragcuna
Yaya yachaynin garanganwan gamcunaman jutsaman apayäshunayquita. Tsay
cartacamur gellgamurgan. 16ॸLlapan llutan mana allicunata rurag
cartancunachöpis caycunallapagmi imaypis runacunaga imayca
willayäshurgayqui. Tsaymi tsay paypa ishquitsiyäshugniquinömi ƿrmi
cartancunachöga, waquinga alläpa aja criyicuycäyaptiquipis mana alli
entendir tantiyaypag. Cay aja jutsacunaman apayäshunqui.
entendïpagcagcunatam 18ॸTsaypa rantinga Salvamagnintsic

yachagtucugcunawan Dios Yayaman janan Señor Jesucristopa canganta shumag


shongolla criyicug runacunaga llutanta entendir, paypa cuyacuy
engañacur yachatsicuyan. Tsaynöllam yanapacuyninwan cada vez mas ƿrmi
Diospa Palabranchö gellgashgacunatapis, cawacuyanqui. ¡Tsaymi payga
quiquincunapa yarpaynincunamannölla cananpis y imayyagpis glorianchö
llutanpa yachatsicurnin inƿernuman alabashga catsun!
condenacar aywaycäyan. Tsaynö caycullätsun.
PRIMERA DE SAN JUAN
Apostol Juanpa Puntacag Cartan

Cay cartataga apostol San Juanmi gellgargan. Paytaga quiquin Señor Jesucristom
acrargan apostolnin cananpag. Manam cay cartallatatsu Juan gellgargan, sinöga
“Ishcaycag Juanta” y “Quimsacag Juantam” gellgargan. Tsaynöllam “San Juan”
librutawan “Apocalipsis” niyangan librutapis gellgargan.
Cay cartachömi Señor Jesucristoman criyicugcunata Juan musyatsin, llutan mana
alli yachatsicugcunata mana chasquiyänanpag. Tsay llutan mana alli
yachatsicugcunaga caynö yachatsicurmi niyargan: “Señor Jesucristoga manam
Diostsu cashga, sinöga juc runallam” nir. Tsaynö nicäyaptinpis cay cartachömi Juan
musyatsimantsic, Señor Jesucristoga rasumpa Dios cayninwan imayca juc runanö
cay patsaman shamunganta. Tsaynöllam musyatsimantsic Dios Yaya munangannö
llapan criyicugmajintsiccunawanpis shumag cuyanacur cawacunapag.

cawanapag canganta. Tsaynöpam Dios


Señor Jesucristopa Alli Yayapawan Tsurin Jesucristowan pagta
Willacuyninmi rasumpa cawatsicug imayca jucllayllanölla cawaycantsic.

1
1ॸCaytam gamcunaman gellgayämü, 4ॸTsaynö llapantsic imayca

Señor Jesucristoga manarag ni jucllayllanölla mas cushishga


imapis captin unaypitana caycanganta. cawacunapagmi, cay cartata
Cay patsaman shamuptinmi quiquïcuna gamcunaman apatsiyämug.
ricarnin wiyayargä y maquïcunawan
Dios Yayaga cawatsicug actsim
yatayargä. Tsaymi paypag willayag, Alli
Willacuynin rasumpa cawatsicug 5ॸCaymi Señor Jesucristo
canganta. 2ॸLlapan runacuna yachatsimangantsic rasumpacag Alli
ricäyänanpagmi cay patsaman Señor Willacuy, gamcunata willayangag: Dios
Jesucristo shamurgan. Rasumpa Yayaga rasumpacag actsinömi. Tsaymi
ricäyangäpita testïgun carmi, payga paychöga ni ima mana allipis cantsu
mana ushacag caway canganta willayag. imayca tutapaynöga. 6ॸSi nogantsiccush
Señor Jesucristoga Dios Yayawan tutapaychönö mana allicunata ruraycar
imaypis caycarmi, nogantsicman nishun: “Nogaga Dios Yayawanmi
shamurgan. 3ॸTsayta ricäyangätawan jucllayllanö caycä” nir. Tsaynö
wiyayangätam willayag, parlarnin llullacurmi, rasumpa
gamcunawanpis imayca jucllayllanölla allicagcunataga mana rurantsictsu.

525
1ґkͮˇԆkͮॷ1ٍॷ2 526

7ॸPero imayca juc alli actsichönö Jesucristota” nicar, mandacuynincunata


allicunallata rurarnin shumag mana cumplirga llullacurmi,
cawacurga, Dios Yaya gloriachö rasumpacagtaga pasaypa cäsunpistsu.
caycangannömi llapantsicpis juc 5ॸPero pipis Señor Jesucristopa Alli

shongollana shumag cawacuntsic. Willacuyninta cäsurmi sïga, llapan


Tsaynö cawacushgam Dios Yayaga shongonwan Dios Yayata cuyarnin
llapan jutsantsicpita cäsuycan. Tsaynö cäsurnin rasumpa alli
perdonamashcantsic, Tsurin Jesucristo cawacurmi, musyantsic Dios Yayawan
cruzchö yawarninta jicharnin imay jucllayllanöllana caycangantsicta.
wañunganwan mayllamarnintsic. 6ॸSi pipis ninga: “Nogaga paywanmi
8ॸSi nogantsic: “Nogapa manam ni ima cawaycä” nir. Tsaynö ninanpagga
jutsäpis cantsu” nir parlarga, shumagrag Señor Jesucristo
quiquillantsicmi llullatsicurnin, cawangannö imatapis allicunallata
rasumpacagtaga cäsuntsictsu. 9ॸPero rurarnin rasumpa alli cawatsun.
Dios Yayata llapan jutsantsicta
willashgam sïga, imaypis alläpa alli Señor Jesucristopa mushogcag
cumplïdu cayninwan llapan mandamientun
jutsantsiccunapita perdonar, imayca 7ॸCuyashga waugecuna y panicuna,

mana alli ruraynintsicpitapis mayllagnö cay mandamientu gellgamungäga


limpiamantsic. 10ॸSïcush nishun: manam mushogtsu. Cayga Señor
“Nogaga manam ni ima jutsa ruragtsu Jesucristo gallarinanpita mandamientu
cä” nir. Tsaynö parlarmi Dios Yayataga yachatsicunganllam. Tsay unaycag
imayca llullacugmannö churar, mandamientuncunaga unaypita
Palabranta pasaypa cäsuntsictsu. wiyarnin musyayangayquillam. 8ॸPero
imanö captinpis cay mushog juc
Señor Jesucristom nogantsicpa mandamientutanömi gamcunaman
salvacug abogäduntsic gellgamü, Señor Jesucristowan

2
1ॸCuyashga criyicug wamralläcuna, rasumpacag canganta, gamcunapis
jutsata manana rurarnin shumag rasumpa cäsurnin cumpliyänayquipag.
cawayänayquipagmi, caycunata Tsay imayca tutapaynö mana alli
gellgayämug. Pero maygayqui jutsaman ruraycuna päsaptinmi, imayca juc
shicwayaptiquipis, capamantsicmi atsicyay quichacagnö rasumpa
alläpa alli rurag juc abogäduntsic Señor allicagcunalla caycan.
Jesucristo, Dios Yayapa puntanchö 9ॸSi pipis: “Nogaga actsichönömi

nogantsicpag rugacamunanpag. 2ॸTsaynö caycä” nicar criyicug runamajinta


jutsantsicpita Dios Yaya chiquirga, alläpa mantsacaypag
perdonamänapagmi Señor Jesucristo tutapaychönömi cawaycan. 10ॸPero pipis
wañurgan. Payga manam criyicug runamajinta rasumpa cuyarga,
nogantsicllapagtsu wañurgan, sinöga imayca allish atsicyaychönömi shumag
entëru munduchö llapan runacunapa cawacuycäyan. Tsaynö cuyanacur
jutsacunapagpismi wañurgan. shumag cawacuyaptinga, mananam ni
3ॸTsaymi Señor Jesucristopa imapis canganatsu jutsaman
mandacuynincunata rasumpa cäsurga, ishquitsinanpag. 11ॸPero pipis criyicug
musyantsic payta regengantsicta. 4ॸSi runamajinta chiquigcagga, imayca
pipis: “Nogaga regëmi Señor tutapaychönö cawarmi mana alli
527 1ґkͮˇԆkͮॷ2

ruraycunallachö puriycan. Tsaymi mana munduchö llapan mana allicunaga


rasumpacagta reger, ñawinta tutapay manam Dios Yayapitatsu shamun,
gaprayätsishganö captin, ni maypa sinöga cay mundupa mana alli
aywanganta ni imata rurangantapis munayllanpitam. Tsaymi caycuna cayan
musyantsu. cay mundupa mana alli
12 Cuyashga criyicug wamralläcuna, munaynincunaga: Shongontsicpa llapan
quiquinpa shutinraycu mana alli munayninwan ñawintsic
jutsayquicunapita Dios Yaya ricanganta codiciarnin munapar,
perdonayäshungayquita imantsicpis capamangantsicwan alläpa
musyayänayquipagmi, cay cartata aläbacurnin orgullöso cay. 17ॸCay
gamcunaman gellgayämug. munduga llapan mana alli
13 Criyicug taytacuna, munaynincunawanmi jancat ushacanga.
gamcunamanmi gellgayämug Pero Dios Yaya munanganta cumplirnin
unay gallarinanpitana Señor cäsucug runaga mana ushacag
Jesucristota rasumpa cawaychömi imayyagpis cushishga
regeyangayquipag. gloriachö cawacunga.
Tsaynöllam gamcunamanpis
jövencuna gellgamü, Cuidacuyay Señor Jesucristopa
Supayta vencernin llapan mana alli contrancunapita
ruraycunaga dëjayangayquipita. 18ॸCuyashga criyicug wamralläcuna,
14 Caytam gamcunaman criyicug caymi cay mundupa ushacaynin junag.
wamralläcuna gellgamushcä, Gamcunapis unaynam cay mundu
Tayta Diosta regeyashga cayaptiqui. ushacänanpag canganta
Tsaynöllam gamcunamanpis wiyayashcanqui. Tsaynöllam
criyicug taytacuna gellgamushcä, wiyayashcanqui Cristopa juc contran
gallarinanpita rasumpa regeyanqui shamunanpag cangantapis. Tsaymi
Señor Jesucristopag. cananga Cristopa contrancuna atscag
Gamcunamanpismi cayta puriycäyan. Tsaynöpam nogantsic
gellgäyämug jövencuna, musyantsic cay mundu ushacänanpag
alli ƿrmi tsaracurnin shumag öra chämushgana canganta. 19ॸTsay
cawacuyniquicunawan runacunaga nogantsicpitam raquicarnin
Diospa Palabranta aywacuyashga, pero rasuncagtaga
shongoyquicunaman chasquishga manam tsaycunaga nogantsicpatsu
car, cayashga. Si rasumpa nogantsicpa carga
Supayta vencernin mana alli manam raquicarnin aywacuyanmantsu
ruraynintaga manana cargan. Tsaynö raquicäyaptinmi,
cäsuyaptiqui. rasumpa musyantsic nogantsicwan
mana jucllayllanö cayanganta.
Ama cay munduchöcagcunallataga 20ॸPero gamcunataga quiquin Señor
cuyarnin munapäshuntsu Jesucristom acrayäshurniqui, Espïritu
15ॸAma cay munduchö Santota garayäshungayquipita
imapiscagcunallataga munarnin llapayquipis rasumpacagcunallata
cuyayaytsu. Si pipis cay musyayanqui. 21ॸGamcunaga
munduchöcagcunallata cuyarga, manam gellgayämug manam mana
Dios Yayataga cuyantsu. 16ॸCay rasumpacagta regeyaptiquitsu, sinöga
1ґkͮˇԆkͮॷ2ٍॷ3 528

mas bien llapan rasumpacagcunata 28ॸCananga cuyashga criyicug

allish regeyaptiquim. Tsaynöpam wamralläcuna, Señor Jesucristowan


gamcunaga musyayanqui ni ima imayca jucllayllanöllana shumag
llullacuypis rasumpacagpitaga mana cawacuyay, pay cutimuptin mana
shamunganta. 22ॸ¿Pitan tsay llullacug? mantsacurnin ni imapita pengacur
Tsay llullacugga “Señor Jesucristoga cushishga puntanchö caycäyänayquipag.
manam Dios Yayapita shamushgatsu” 29ॸSeñor Jesucristo rasumpacag alli

nir parlagcag runam. Tsaynö chiquirmi, rurag canganta musyaycarga,


tsay llullacug runaga Dios Yayatawan tsaynöllam musyayanqui rasumpacag
Tsurin Señor Jesucristotapis contran alli ruragcunapis Dios Yayapa
nëgarnin caycan. 23ॸPipis Señor wamrancuna cayanganta.
Jesucristo Dios Yayapa Tsurin canganta
nëgagcagga, manam Dios Yayatapis Dios Yayapa wamrancuna

3
regentsu. Pero Dios Yayapa Tsurin 1ॸ¡Ricäyay imanö alläpa
Señor Jesucristota chasquigcagmi sïga, cuyamarnintsicmi Dios Yayaga
quiquin Dios Yayatapis chasquirnin “Wamräcunam cayanqui” nimantsic!
paywan pagta imayca jucllaynö ¡Rasumpa quiquin nimangantsicnöllam,
cawacun. paypa wamrancuna cantsic! Pero
24ॸGamcunaga mana juc gongar waquincag mana alli ruragcunaga,
shongoyquicunachö catsiyanqui manam regemantsictsu Dios Yayapa
gallananpita Señor Jesucristopag wamrancuna cangantsicta, Dios
yachatsicuycunata wiyarnin Yayatapis mana rasumpa regernin.
chasquiyangayquicunata. Si 2ॸCuyashga waugecuna y panicuna,

gallananpita yachatsicuynincunata nogantsicga rasumpam Dios Yayapa


mana juc gongarnin shongoyquicunachö wamrancunana cantsic. Manarag imanö
catsirga, Señor Jesucristopawan Dios canapagpis canganta musyaycarpis,
Yayapa pagtanmi imaypis mana musyantsicmi Señor Jesucristo cay
gongarnin cawaycäyanqui. 25ॸCaytam patsaman cutimuptin, payta shumag
quiquin Señor Jesucristo änimargantsic: cläru ricarnin, paynölla ticranapag
Mana ushacag caway gloriachö canganta. 3ॸTsaymi Señor Jesucristo
imayyagpis cawacunapag. cutimunanta shuyag runacunaga, llapan
26ॸCay cartachömi gellgamü pipis jutsancunata dëjasquir mas
llullatsirnin mana allicunallatana rurar cayan, paynö
engañayäshunayquipag. 27ॸPero limpiu jutsannag shumag
gamcunachöga Señor Jesucristo cawacuyänanpag.
garayäshungayqui Espïritu Santo 4ॸPipis Dios Yayapa

captinmi, ni pï mandacuynincunata mana cäsurga


yachatsiyäshunayquitapis manana jutsatam ruraycan. Tsaynö jutsa rurarmi
wanayanquinatsu. Quiquin Espïritu Dios Yayapa mandacuynincunapa
Santom llapan rasumpacagcunallata contran mana allita rurar cawaycan.
yachatsiyäshunqui, payga manam 5ॸPero gamcunaga musyayanquinam

llullacuytatsu. Tsaymi imayca Señor Jesucristo cay patsaman llapan


jucllayllanölla Señor Jesucristowan jutsacunata ushacätsinanpag
shumag cawacuyay, Espïritu Santo shamunganta. Tsaymi paychöga ni ima
yachatsiyä shungayquinölla. jutsapis cantsu. 6ॸTsaynöpam pipis Señor
529 1ґkͮˇԆkͮॷ3

Jesucristowan imayca jucllayllanö 13ॸCuyashga waugelläcuna y

cawacurga, jutsa ruraychöga manana panilläcuna, ama yarpachacurnin


sïginnatsu. Pero pipis jutsa rurayllachö mantsacuyaytsu Dios Yayaman mana
sïgirga manam Señor Jesucristopagpis criyicugcuna chiquiyäshuptiqui.
musyantsu ni regentsu. 7ॸCuyashga 14ॸRasumpa criyicug runamajintsicta

criyicug wamralläcuna, ama ni pipis cuyarmi, nogantsicga musyantsic


llullatsir engañayäshunquitsu: Pipis imayca wañushganö cangantsicpita,
rasumpa allicunallata rurag runaga, cananga cawamushganö
Señor Jesucristonö cawacurmi imatapis caycangantsicta. Pero runamajinta
allilla rurag runa shumag cawacun. mana cuyag runaga, imayca
8ॸPero jutsata rurag runam sïga Supayga wañushganömi caycan.
servignin caycan. Tsaynö caycaptinmi 15ॸPipis criyicugmajinta chiquirnin

Dios Yayapa Tsurin Señor Jesucristo mana cuyarga, imayca wañutsicugnömi


shamushga, Supaypa tsaynö mana caycan. Pero musyayanquim tsay
allicuna ruranganta ushacätsinanpag. wañutsicug runaga, Dios Yayawan ni
9ॸDios Yayapa rasumpa wamrancunaga imay mana cawananpag canganta.
mananam jutsata rurar sïgiyannatsu. 16ॸNogantsicga musyantsicmi

Paycunachö Dios Yayapa cawaynin nogantsicraycu Señor Jesucristo alläpa


captinmi, jutsata rurarnin manana sïgir cuyamarnintsic wañunganta. Tsaymi
quiquin Dios Yayapa rasumpa nogantsicpis Señor Jesucristo
wamrancuna car allillata rurar shumag cuyamangantsicnölla, criyicug
cawacuyan. 10ॸRunacunapa runamajintsicta llaquiparnin cuyashun
ruraynincunachömi musyarnin regentsic asta wañungantsicyagpis. 17ॸSi pipis
pï Dios Yayapa wamrancuna cayanganta capugyog rïcu caycar, criyicug
o Supaypa wamrancuna cayangantapis. runamajin faltapucur caycagta ricaycar
Mana allicunata ruragcunawan mana llaquiparnin imallatapis mana
runamajinta mana cuyagcunaga, garaycuptinga, ¿imanörag tsay runapa
manam Dios Yayapa wamrantsu cayan. shongonchö Dios Yayapa cuyacuynin
canman? 18ॸCuyashga criyicug
Llapantsic cuyanacur shumag wamralläcuna, ama shimintsic
cawacushun parlanganllawanga cuyanacushuntsu.
11ॸCay Alli Willacuytam gamcuna Sinöga rasumpa ruraynintsicwan
gallananpitana wiyayashcanqui: Jucnin imaycachöpis cuyanacurnin shumag
jucninwanpis cuyanacurnin shumag yanapanacushun.
cawacunapag. 12ॸCainnöga ama
nogantsicpis cashuntsu. Caingaॸ mana alli Dios Yayallaman rasumpa ƿrmi
rurag Supaypa carmi, waugen Abelta criyicurnin conƿacushun
wañuscatsirgan. Cainga ¿imanirtan 19ॸTsaynö cuyanacur llaquipänacurmi,

waugenta wañutsirgan? Cainpa musyashun rasumpacagchö Dios Yaya


ruraynincuna mana alli captinmi, waugen munangannö cawangantsicta. Tsaymi
Abelpaga llapan imayca rurayninpis alläpa Dios Yayapa puntanchöpis shongontsic
allillacaptin chiquirnin wañuscatsirgan. alli rurag captin, ni imapita mana

1 Jn 3.12 Cain shutiyog runa imanö waugenta wañutsinganta mas musyanayquipag liyinqui.
1 Jn 3.12 Gn 4.1-26.
1ґkͮˇԆkͮॷ3ٍॷ4 530

mantsacurnin ni pengacur caycäshun. Dios Yayapa Espïritunta catsinganta:


20ॸSishongontsic llapan mana alli Maygan runapis Señor Jesucristo cay
rurangantsiccunapita patsaman nogantsicnö runa shamungata
yarpachacatsimarnintsic acusamäshun, willacugcagmi sïga, rasumpa Dios
tsay shongontsicpitapis mas poderöso Yayapa Espïritunwan caycan. 3ॸPero si
Dios Yayagam llapan imayca pipis Señor Jesucristota contran tsaynö
rurangantsicta musyaycan. 21ॸCuyashga mana regernin parlarga, manam Dios
waugecuna y panicuna, si shongontsic Yayapa Espïritunwantsu caycan, sinöga
mana allicunapag manana Señor Jesucristota chiquignin Supaypa
yarpächacatsimarnintsic espïritunwanmi. Gamcunaga unaynam
acusamashgaga, Dios Yayapa puntanchö tsay mana alli espïritu shamunanpag
rasumpa conƿacur alli päsacuychö cangata musyayargayqui. Tsaymi
shumag cawacushun. 22ॸDios Yayaga cananga cay munduman chämushgana
llapan imayca mañangantsictam maytsaychö yachatsicur, tsay mana alli
garamäshun, paypa esperituwan puriycäyan.
mandamientuncunata cumplir, 4ॸAlläpa cuyay criyicug wamralläcuna,

imaycatapis allicunallata rurashgaga. gamcunaga Dios Yayapa carmi tsay


23ॸCaymi mandamientunga: Tsurin Señor llullacur mana alli ruragcunataga
Jesucristoman rasumpa ƿrmi criyicur, venceyashcanquina. Tsay gamcunachö
pay yachatsimangantsicnölla jucnin caycag Espïrituga mas poderösom, tsay
jucninwanpis shumag cuyanacur llullacur Señor Jesucristopa contran
cawacuy. 24ॸPipis Dios Yayapa parlag supaypa espïritunpitaga. 5ॸTsay
mandacungancunata cäsurnin cawarga, runacunaga cay mana alli rurag
Dios Yayawanmi caycan y Dios mundullapa carmi, tsaynö mana
Yayanam paychö caycan. Nogantsicga allicunallata yachatsicuyaptin, cay
Dios Yaya nogantsicchö caycanganta munduchö mana alli ruragcunalla
musyantsicmi, Espïritu Santota chasquirnin cäsuyan. 6ॸPero nogantsicga
garamangantsic shongontsicchö Dios Yayapam cantsic. Tsaymi Dios
rasumpa captin. Yayata rasumpa regegcagga
wiyamarnintsic cäsumantsic. Pero Dios
Cuidädu alcäbu cayay Señor Yayawan mana cawag runacunam sïga,
Jesucristopa contran mana alli wiyaycämarnintsicpis cäsumantsictsu.
espïritucunapita Tsaynöpam regernin musyantsic pï

4
1ॸCuyashga waugecuna y panicuna, rasumpacag Espïrituwan canganta o
ama criyiyanquitsu llapan runacuna mana allita ruratsicur llullacug Supaypa
“Nogaga Dios Yayapitam yachatsicü” espïritunwan cayanganta.
niyäshuptiqui. Puntataga imayca
Dios Yayaga alläpa cuyacuymi
pruebagnörag allipa musyayänayqui,
paycunachö espïritu caycag, mä 7ॸCuyashga waugecuna y panicuna,
rasumpacush Dios Yayapa Espïrituncush quiquin Dios Yayapitam rasumpa
o manacush caycan. Cay mundu juntam cuyanacuyga shamun. Tsaymi
maytsicag mana alli yachatsicugcuna nogantsicpis jucnin jucninwanpis
“Dios Yayapagmi yachatsicuycä” nir, llapantsic shumag cuyanacur
llullacurnin puriycäyan. 2ॸTsaynöpam cawacushun. Shumag cuyanacurnin
gamcunaga musyayanqui, pï rasumpa llapanwan alli cawacurga, Dios Yayapa
531 1ґkͮˇԆkͮॷ4ٍॷ5

wamrancuna carmi, Dios Yayatapis 16ॸTsaynöpam nogantsicga tsayta

rasumpa regeyan. 8ॸPero pipis musyar, rasumpa criyintsic Dios Yaya


runamajinta mana cuyarga manam Dios alläpa cuyamangantsicta. Dios Yayaga
Yayatapis regentsu, Dios Yayaga alläpa cuyacuymi. Pipis runamajinta
rasumpa cuyacuy captin. 9ॸQuiquin Dios cuyar cawagga, Dios Yayawanmi caycan
Yayam musyatsimashcantsic japallan y Dios Yayanam paychö caycan.
cuyay Tsurinta cay patsaman cachamur, 17ॸTsaynöpam Dios Yayapa cuyacuynin

nogantsicraycu wañunganpita Dios nogantsicman mas alli yapacämuptin,


Yayawan imayyagpis alli cawacunapag. cay patsa ushacangan junagchö
10ॸRasumpa cuyaycuyga caynömi: juzgamashgapis ni imapita mana
Manam nogantsic Dios Yayata mantsacurnin caycäshun. Nogantsicga
cuyangantsicpitatsu, sinöga quiquin cay munduchö cawanantsic, imayca
Dios Yaya alläpa cuyamarnintsic Señor Jesucristo cawangannöllam.
japallan Tsurinta nogantsicraycu 18ॸRasumpa cuyanacushgaga manam ni

cachamunganpitam. Payga Tsurinta imapita mantsacuypis cantsu. Pipis Dios


cachamurgan imayca juc sacriƿciuta Yayatawan runamajinta rasumpa
ruragnö nogantsicraycu cruzchö cuyarga, tucuyläya mantsacuytapis juc
wañurnin, llapan jutsantsicpita lädumanmi gargosquin. Pero mayganpis
perdonar salvamänapagmi. runamajinta mana cuyarga, alläpa
11ॸAlläpa cuyashga waugecuna y mantsaycaypag inƿernuchö castïgutam
panicuna, Dios Yaya nogantsicta shuyaycan.
cuyamangantsicnölla nogantsicpis, 19ॸNogantsicga cuyantsic, quiquin Dios

jucnin jucninwan cuyanacur shumag Yaya puntata cuyamangantsicpitam.


cawacushun. 12ॸDios Yayataga manam ni 20ॸSi pipis ninga: “Noga Dios Yayatam

imay pipis ricashgatsu. Pero si jucnin cuyä” nircar, criyicug runamajinta


jucninwan shumag cuyanacurnin chiquirga, tsay runaga alläpa
cawacushgam sïga, Dios Yayaga llullacugmi. Si pipis cay patsachö
nogantsicchö captin, rasumpa shumag criyicug runamajinta ricaycar mana
cuyacur cawacungatsicpis yapacämur cuyaycarga, ¿imanörag mana ricacag
cumplinga. Dios Yayatapis cuyanman? 21ॸSeñor
13ॸDios Yaya Espïritu Santonta Jesucristom cay mandamientuta
nogantsicman cachamushga captinmi, entregamashcantsic: “Si Dios Yayata
rasumpa musyantsic paychö rasumpa cuyarga, tsaynölla
cangantsictawan nogantsicchö pay runamajintapis rasumpa cuyatsun” nir.
cangantapis. 14ॸNogacuna Señor
Jesucristota ricashga carmi, imayca Señor Jesucristoman criyicurmi
testïgunnö willayag: Quiquin Dios Yaya llapan mana alli ruraycunata
japallan Tsurinta cay patsaman venceshcantsic

5
cachamunganta, entëru munduchö 1ॸPipis Señor Jesucristoman

llapan runacunata perdonar rasumpa ƿrmi criyicurga, Dios


salvananpag canganta. 15ॸPero pipis Yayapa wamranmi imayyagpis canga. Si
Señor Jesucristo Dios Yayapa Tsurin pipis Tayta Diosta cuyarga, llapan
canganta regernin willacuptinga, tsay criyicug wamrancunatapis rasumpam
runawanmi quiquin Dios Yaya caycan y cuyan. 2ॸ¿Imanötan Dios Yayapa
Dios Yayanam tsay runachö caycan. wamrancunata cuyashwan? Dios
1ґkͮˇԆkͮॷ5 532

Yayapa wamrancunata Tsurin Señor Jesucristopagmi rasumpa


cuyangantsictagam musyantsic, Dios willacun. 10ॸMaygan runapis Señor
Yayata cuyarnin llapan Jesucristoman rasumpa criyirga,
mandacuynincunata rasumpa cäsur. shongonchömi musyaycan Dios Yayapa
3ॸTsaymi llapan mandacuynincunata Tsurin canganta. Pero Dios Yaya
cäsurga, quiquin Dios Yayatapis willacunganta mana criyig runacunaga,
rasumpa cuyantsic. Paypa Dios Yayatam imayca llullatanö
mandacuynincunaga manam ni churaycäyan, Tsurin Señor
mayganpis ajatsu. 4ॸDios Yayapa Jesucristopag willacungancunata mana
wamrancunaga cay munduchö llapan criyirnin. 11ॸDios Yaya Alli Willacuynin
mana alli ruraycunatam venceyashga. yachatsimarnintsic garamangantsicga,
Tsaymi rasumpa ƿrmi mana ushacag wiñay cawaymi. Tsay
criyicuynintsicwan cay mundupa mana mana ushacag cawaytaga chasquintsic
alli tentacionnincunatapis Tsurin Señor Jesucristollaman rasumpa
venceshcantsic. 5ॸ¿Pitan venceshga cay ƿrmi criyicungantsicpitam. 12ॸPipis Dios
munduchö mana alli ruraycunapag Yayapa Tsurinman criyirnin
tentacioncunata? Señor Jesucristo Dios jucllayllanölla cawarga, mana ushacag
Yayapa Tsurin canganta rasumpa ƿrmi wiñay cawaytam taringa. Pero tsaynö
criyicugcunallam, tsaycunataga paywan mana cawarga, manam tsay
venceyashga. mana ushacag wiñay cawaytsu ni
imaypis taringatsu.
Señor Jesucristopag quimsan
willacur entenditsicugcuna Cartapa ushananwan plëtucuycuna
6ॸSeñor Jesucristom cay patsaman 13ॸCay cartatam gellgayämug, Dios
shamungan imayca señalashganö Yayapa Tsurinman rasumpa ƿrmi
quedashga, yacuwan bautizacun y criyicugcunaman, imaypis mana
cruzchö wañurnin yawarninta ushacag wiñay cawayyog cayangayquita
jichangan. Señor Jesucristoga manam musyayänayquipag. 14ॸDios Yayamanmi
yacullawantsu, sinöga quiquinpa imaypis nogantsicga conƿacuntsic, pay
yawarninwanmi musyatsicushga. munangannö imatapis mañacushgaga
Tsaynö cangantaga quiquin Espïritu rasumpa wiyamänapag captin. 15ॸSi
Santom imayca testïgunö, imaypis nogantsic Dios Yayaman
rasumpacagllata musyatsicun. 7ॸCay mañacungantsicta wiyamänapag
quimsanmi Señor Jesucristopag imayca cangata musyaycarga, tsay llapan
testïgunö cayan: 8ॸEspïritu Santo mañacungantsicpis maquintsicchö
willamangantsicwan yacuchö cuenta cangantanam musyaycantsic.
bautizacungan y cruzchö wañurnin 16ॸSi pipis juc criyicugmajin mana

yawarninta jichangan. Tsay quimsanmi wañunanpagnö jutsaman shicwashga


Señor Jesucristopag entenditsicun caycagta ricaycarga, tsay
rasumpa jucllaylla acuerdu cayanganta. criyicugmajinpag Dios Yayaman
9ॸRunacuna willacuyangantapis wiyarnin mañacutsun. Tsaynö mañacuptinmi,
chasquintsicmi. Pero quiquin poderöso Dios Yaya cawaynin garaycunga,
Dios Yaya willacunganmi tsaypitapis wañunanpagnö jutsata mana rurashga
mas allicagga, tsaytam sïga captinga. Pero canmi waquincag jutsaga
rasumpacaptin cäsunantsic. Payga asïpag wañutsicugnö condenacug jutsa.
533 1ґkͮˇԆkͮॷ5

Tsay jutsapagga manam gamcunata 20ॸTsaynömi musyantsic Dios Yayapa


Dios Yayaman mañacuyänayquipagtsu Tsurin Señor Jesucristo cay patsaman
niyag. 17ॸLlapan mana alli ruraycunaga shamurnin rasumpacag Dios Yayata
jutsam. Pero canmi waquincag jutsaga regenapag entenditsimangantsicta.
wañurnin inƿernupagnö mana Tsaymi nogantsicga rasumpa
condenacug. regentsicmi Dios Yayapa Tsurin Señor
18ॸMusyantsicmi pipis Dios Yayata Jesucristota. Tsaynöpam paywanga
shongonchö catsirga, jutsata manana imayca jucllayllanö cawacuntsic.
rurar sïginganta. Tsaynö jutsata Señor Jesucristo rasumpacag japallan
rurarnin manana sïgishgagam, Tsurin Dionintsic captinmi, payman ƿrmi
Señor Jesucristo cuidamantsic mana criyicurnin imaypis mana ushacag
alli ruratsicug Supaypis jutsaman cawayta chasquintsic. 21ॸAlläpa
ishquitsimänapag. 19ॸTsaynöllam cuyashga criyicug wamralläcuna,
musyantsic Dios Yayapa wamracuna mana rasumpacag diosnö
cangantsictawan cay mundu entëruga ïdolocunapita cuidacur shumag
mana alli espïritu Supaypa cawacuyanqui.
mandädunchö caycäyanganta. Tsaynö caycullätsun.
SEGUNDA DE SAN JUAN
Apostol Juanpa Ishcaycag Cartan

Cay ishcaycag San Juanpa cartanga, puntacag cartanpitaga ichic jucläyacarpis,


puntata gellgangannöllam.
Tsaymi cay cartata gellgarnin mana shumag esplicacurlla quiquinpag nirgan:
“Auquinyäcushga” nir. Cay cartataga juc marcapa shutinmannömi apatsirgan. Pero
tsay marca maychö canganpis manam esplicacurnin musyatsicuntsu.
Cay libruchömi ichiclla gellgarnin yachatsicun, shumag jucnin jucninwan
cuyanacunapag. Tsaynöllam musyatsicun llutan mana alli yachatsicugcunata mana
cäsurnin Señor Jesucristoman mas ƿrmi criyicunapag, puntacag cartanchö
musyatsicungannölla. Tsaycunapag mas musyanayquipag liyinqui Juanpa puntacag
cartanpa esplicacuyninta.
Cay cartam willacun tsay apatsingan marcaman sasllana aywananpag.

mandamangantsicnölla
Rasumpacagwan alli cuyanacuy rasumpacagcunallachö caycäyanganta
1ॸNoga auquinmi, Dios Yaya acrangan musyasquir. 5ॸCananga alläpa cuyashga
criyicug señorawan wamrancunaman cay señora, alläpam rugayag llapantsic jucnin
cartata gellgamü. Cay cartataga gellgamü jucninwanpis shumag cuyanacunapag. Cay
llapan shongöwan alläpa cuyayarniquim, gellgamungäga manam juc mushog
manam nogallatsu tsaynö cuyayag sinöga mandamientutsu, sinöga gallananpita
llapan rasumpacagta regernin chasquingantsicllam. 6ॸ¿Tsaypunga
musyagcunapis alläpam cuyayäshunqui. imanötan cuyanacushunga? Cawacushun
2ॸTsaynöga gamcunata cuyayag Dios Yayapa mandacuynincunata shumag
shongontsicchö rasumpacagllata cäsucurnin. ¿Imatan Dios Yayapa
regengantsicpitam. Tsay rasumpa mandacuyninga? Dios Yayapa
regengantsicga nogantsicchömi imayagpis mandacuyninga shumag cuyanacur,
caycanga. 3ॸDios Yayapawan Tsurin Señor cawacungantsicmi gallananpita
Jesucristopa bendiciunnincunatawan chasquingantsicnölla.
llaquipäcuyninta, shumag alli
Llullarcurnin engañacur Señor
päsacuyninta y rasumpacag cuyacuyninta
Jesucristopa contran puriyan
gamcunaman churaycayällämutsun.
4ॸAlläpam cushicurgä waquincag 7ॸAtscagmi llullacur engañacugcuna cay

wamrayquicuna Dios Yayapa patsachö puriycäyan. Manam paycunaga

534
535 2 SAN JUAN

criyiyantsu Señor Jesucristo nogantsicnö wajiquicunamanpis chasquiyanquitsu ni


runa shamunganta. Tsaynö mana criyirnin saludayanquitsu. 11ॸTsaynö yachatsicugta
purigcunaga Señor Jesucristopa contran saludarnin wajinman chasquig runaga,
llullacurnin parlagmi caycäyan. 8ॸTsaymi paynö mana alli ruragmanmi ticranga.
quiquiquicuna cuidädu cayänayqui, llapan
alli ruray yachacuyangayquita mana ni Juanpa ushanancag palabran
imaypis dëjarnin gongayänayquipag. Tsaynö 12ॸMas atscaragmi can cay cartachö

cuidacurmi Dios Yayapita rasumpacag alli gellgamunäpag, pero manach


premiuta chasquiyanqui. cartallachöga llapanta niyagmantsu.
9ॸPipis alläpa yachagtucurnin Señor Mas bienmi, visitacug shamuyta
Jesucristopa yachatsicuyninta mana munaycä cära cära tincusquir shumag
sïgirga, manam Dios Yayawantsu parlapäyarniqui llapantsic
cawaycan. Pero Señor Jesucristopa cushicusquinapag.
yachatsicuyninta rasumpa 13ॸDios Yaya acrangan criyicug señora

yachatsicugcagmi sïga, Dios Yayawan y ñañayquipa wamrancunam,


Tsurin Señor Jesucristowan imaypis paycunatapis quiquin Dios Yaya
cawacuycäyan. 10ॸSi pipis gamcunaman acrashga captin salüduyqui
shamuycurnin, jucläyapanö apatsicayämun.
yachatsiyäshuyniquita munaptinga, ama Tsaynö callätsun.
TERCERA DE SAN JUAN
Juanpa Quimsacag Cartan

Cay quimsacag San Juanpa cartanga ishcaycag cartanricugllam, pero cay


cartataga Gayo shutiyog runamanmi apatsirgan.
Cay cartachöga atscag runacunapagmi yarpan (Gayotawan Diótrefesta y
Demetriota). Paycunapagga manam mastaga musyantsictsu. Gayowan
Demetriogam cayargan Señor Jesucristopag yachatsicuy chasquiyangancunawan
rasumpa ƿrmi criyicur cawacugcuna. Pero Diótrefesnam cay cartata gellgagnin
“Aunquinyashga” Juantawan waquincag criyicugcunata amatsacurnin caycargan.
Tsaynöllam cay cartata gellgagnin yapay visitagnincuna aywananpag willacun,
mas musyanayquipag liyinqui Juanpa Ishcaycag cartanpa esplicacuyninta.

6ॸPaycunam llapan criyicug waugecuna


Juan Gayota alläpa cuyanganta goricäyanganchöpis willacuyashga gam
gellgangan alläpa paycunata cuyangayquita. Tsaynöllam
1ॸNoga auquin Juanmi, cuyay amïgo alläpa alli cayniquiwan paycuna viajarnin
Gayo saludarniqui llapan shongöwan sïgiyänanpag imaycallawanpis yanapaycuy,
rasumpa cuyarniqui cartacamü. Dios Yaya munangannö cananpag.
2ॸAlläpa cuyashga wauge, Dios Yayatam 7ॸPaycunaga yargayämushga Señor

mañacü gampa almayqui alli canganölla Jesucristopag yachatsicurnin


salurniquipis allilla captin, imaycachöpis puriyänanpagmi. Tsaynöpam Dios Yayaman
allilla caycunayquipag. 3ॸNogaga alläpam mana criyicug runacunapita manam ni ima
cushicurgä waquincag waugentsiccuna ayüdatapis chasquiyashgatsu. 8ॸTsaymi
cayman shamur, gam cawayniquichö cananga paycunata shumag chasquirnin
shumag rasumpacagllachö ƿrmi criyicur posadatsir yanapashwan rasumpacag Alli
cawangayquita willaycayämaptin. Willacuyta willacurnin puriyaptin
4ॸManam ni imapis masga cushicurgätsu, yanapagnin canapag.
imayca cuyay wamräcunanö Dios Yaya
Ama Diótrefes mana allita
munangannö cäsur cawaycäyanganta
rurangannöga ruraytsu, sinöga
wiyasquirnin, alläpa cushicungänöga.
5ॸCuyashga wauge, alläpa allicunatam Demetrio allillata rurangannö
ruray.
imaypis llapan waugentsiccunapag
ruraycanqui, forastërucunapagnäga mas 9ॸNogagam llapayqui goricashga

allim imaycachöpis ƿrmi caycäyanqui. criyicugcunaman cay cartata

536
537 3 SAN JUAN

cartacamurgä. Pero Diótrefes niyangan pero pipis mana allicunata ruragcagga


runaga, caynö mandacuynïcunata Dios Yayatapis manam regentsu.
chasquiyta mana munarmi 12ॸLlapan runacunam Demetrio alli

rechazamantsic, paylla mas mandacug cangantaga parlayan, alli


cayta munar amrientu cayninwan alläpa ruraynincunam rasumpa
gustaptin. 10ॸTsaymi gamcunacagman musyatsimantsic alli runa canganta.
chaycamur piñaparnin llapan Nogacunapis tsaynöllam willacuyä pay
parlanganta yarpätsishag, nogantsicpa alli rurag canganta y gampis
contrantsic manacagcunata llullacurnin musyanquim nogacuna rasumpacagta
cuentuta puritsinganpita. Tsaypis willacuyangäta.
manash tsayllawanpis gustutsu caycan,
jucläpita willacug waugentsiccuna Juanpa ushanancag palabran
chäyaptinpis manash chasquiyta 13ॸMas atscaragmi noga ninagpag can,
munantsu. Tsaynöllash waquincag pero manach cay cartallachöga llapanta
waugecuna tsay willacugcunata gellgamümantsu. 14ॸMas bienmi, prontu
chasquiyta munayaptinpis gamcagpa shamuyta munaycä, cära cära
amatsacurnin, tsaychö waquincag tincusquir quiquintsic pura shumag
posadatsiyta munayaptinpis payga parlapänacusquinapag. Alli päsacuychö
llapan criyicugcuna goricäyänan caycullay. Caychö amïgoyquicunam
wajipita gargoycan. salüduta apatsiyämushunqui.
11ॸAllapä cuyashga wauge, ama tsaynö Tsaynöllam rugag tsaychö llapan
mana alli ejemplucunata ruraytsu, amïgöcunata cada ünu shutincunapa
sinöga allicagllata ruray. Pipis nogapita saludaycunayquipag.
allicunallata ruragcagga Dios Yayapam, Tsaynö callätsun.
SAN JUDÁS
San Judáspa Cartan

Santiagopa waugen San Judásmi cay libruta gellgargan. Cay carta gellgag
Judásga manam Señor Jesucristota traicionarnin ranticug Judás Iscariotetsu cargan.
Tsay witsanmi lluta mana allita yachatsicugcuna yachatsicurnin purir niyargan:
“Jutsa rurayta mana dëjashgapis Dios Yaya imaypis perdonamäshunllam” nir.
Tsaynö llutan mana allicunata yachatsicur puriyaptinmi, Judásga yarpachacurnin
llaquicurgan Señor Jesucristoman criyicugmajincunapag. Tsaynöpam cay cartata
gellgargan, tsay llutan mana alli yachatsicugcunata mana cäsuyänanpag.

gellgaycämü, rasumpa
Saludacuynin criyicuyniquicunachö alli ƿrmi
1ॸNoga Judásmi Señor Jesucristopa tsaracurnin shumag
servignin caynïwan Santiagopa waugen cawacuyänayquipag Dios Yayapa
car, cay cartata gellgamü Dios Yaya wamrancuna car. 4ॸNogam musyä
cuyar acrarnin gayangancagcunaman. llullacur yachatsicugcuna allitucurlla
Tsay Dios Yayapa acrashgan gamcunaman chaycäyämunganta.
cayaptiquim, Señor Jesucristopis Tsaynö mana alli rurag runacunapagga
poderninwan imaycapitapis Dios Yaya gellgatsinganchöpis
tsapaycäyäshunqui. 2ॸDios Yayapa unaypitanam nirgan, inƿernuman
llaquipäcuy alli yanapacuyninwan condenacar aywayänanpag. Tsay
cuyacuyninpis gamcunachö shumag runacunaga alläpa mana alli rurag
caycullätsun. carmi, “Dios Yayaga perdonamäshunmi
imaycata rurashgapis” nir, tucuyläya
Llullacur manacagcunata jutsacunata rurayänayquipag
yachatsicugcuna alläpa yachatsiyäshunqui. Tsaynö
mantsacaypag castigashga yachatsicurmi nogantsicpa japallan
cayänanpag cangan ämuntsic alläpa poderöso Señor
3ॸAlläpa cuyashga waugëcuna y Jesucristotapis nëgarnin mana
panïcuna, noganö gamcunallapis cäsuyantsu.
salvaciunta chasquishga cayaptiquim, 5ॸAunqui gamcuna musyashgana

cay salvaciunpag gellgamuyta munargä. cayaptiquipis yarpätsiyayniquitam


Pero tsaynö yarparmi canan munä, Señornintsic Egipto marcapita
gamcunaman rugayarniqui Israel casta runacunata jorgascamurpis,

538
539 SAN JUDÁS

payman mana criyigcunata ruraycäyan. Tsaynö pengacuypag llutan


ushacätsinganta. 6ॸTsaynöllam manacagcunata rimacuyanganpitam
waquincag angelcunapis mandanganta inƿernuchö sufrirnin rupar
mana cäsuyanganpita castigarnin, ushacäyanga.
alläpa mantsaypag tutapaychö 11ॸ¡Allau tsay runacuna! Paycuna

cadenawan alli watashga imayyagpis Cainpa mana alli ejempluntam


gaycaraycätsin cay patsa ushacangan apaycäyan. Gellaypag
junag llapanta juzgananpag. 7ॸTsay ayrajaynincunachömi imayca Balaamnö
angelcunatanöllam Sodoma marcatawan mana allipa aywar caycäyan.
Gomorra marcachö y cercancunachö Tsaynöllam Coré niyangan runapis
täcug runacunapis, quiquincunapa runacunata timpullyätsir mana wiyacug
munayllanta rurar ollgocunapis y cayninwan wañur ushacäyanganömi
warmicunapis lluta mana allicunata cayanga. 12ॸLlapayqui cuyanacurnin
ruracar pengacuypag puricuyanganpita goricasquir micuyangayquichöpis mana
imaypis mana wañug ninawan Dios pengacurmi, quiquillancuna allitucurnin
Yaya ushacätsirgan. Tsaynömi cayta munar, pitapis mana respetar
ushacätsirgan mana ni imaypis wañug caycäyan. Tsaycunaga imayca
ninawan cananyagpis imayca quiquillancuna cuidarcur mitsicugnömi
alverticugnö llapan jutsasapa cayan. Tsaycunaga imayca tsaqui
cayanganta musyayänanpag. pucutayta wayra puritsignöllam
8ॸTsaynö castigar ushacätsinganta cayargan. Tsaynö carmi paycunaga
musyaycarpis, llullacur imayca usya tiempuchö ishcay cuti
yachatsicugcunaga quiquincunapa tsaquishga mana wayug jacha chapapita
yarpayllancunapitam imaycatapis tirasquir jitarishganö caycäyan. 13ॸTsay
yachatsicurmi cuerpuncunawan mana runacunaga imayca alläpa lamarpa ölan
alli jutsacunata ruraycäyan. Tsay tagra pushugay goricasquir,
runacunaga shongoncuna cuchuncunaman ishlatsishga cuentam
yarpanganllata rurarmi alläpa jutsasapa maytsaychöpis mana alli
car, Dios Yaya mandacungancunata ruraynincunawan pengacuypag
mana cäsurnin rechazar, cieluchö mas caycäyan. Tsaycunaga lucëro aywaycar
mandacuyyog poderösotapis ogracar shicwamushganö carmi,
contradecian. 9ॸPero mas puedigcag mantsacaypag alläpa tutapay pagas
quiquin Arcangel Miguelpis, Moiséspa inƿernuchö imayyagpis sufriyanga.
ayanta Supaywan gechunacurnin 14ॸTsaynöllam Adánpa willcanpa

manam malas palabranwanga willcan Enoc shutiyog runapis willacug


piñapargantsu. Sinöga, “¡Quiquin profëta cayninwan nirgan: “Quiquin
Señormi piñapäshunqui!” nirganllam. Señortam ricashcä waranga waranga
10ॸPero tsay runacunaga llullacurnin angelnincunawan shamuycagta,
mana allipa imatapis mana 15ॸllapan runacunata juzgananpag.

entendiycarmi, llutancunata parlarnin Tsaymi llapan mana alli ruragcunata


yachatsicur imayca wätacunanö mana condenanga, mana alli rurag
pengacur munayangancunallata caynincunawan imayca mana allicunata

Jud 11 Cain shutiyog runa imanö waugenta wañutsinganta mas musyanayquipag liyinqui
Gn 4.1-26 Nm 22.1-41 Nm 16.1-50. Jud 11 Gn 4.3-9 Heb 11.4 1 Jn 3.12.
SAN JUDÁS 540

rurar, paypa contran tucuyläyapa cuyacuyninchö imaypis cawacuyanqui.


ashacurnin rimacur mana alli rurag Tsaynölla shuyäshun Señor Jesucristo
cayanganpita juzgarnin” nir. 16ॸTsay cutimungan junagchö cuyacuy
runacunaga imaycatapis quëjacurnin llaquipäcuyninwan, cieluchö imaypis
imaycapagpis ashacur, imatapis mana ushacag cawayta garamänapag.
quiquincunapa munayllanpag ashirmi 22ॸManarag shumag entendir mana

caycäyan. Alläpa yachagtucurmi conƿacugcunata


imaycatapis aläbacurnin, quiquincunapa llaquipäcuyniquicunawan yanapar
munayninpita yarpaynincunallata shumag entenditsiyanqui.
ruratsiyänanraycu alli 23ॸRunamajintsiccuna inƿernuchö mana

shimincunallawan runacunata parlapar rupayänanpag salvar shumag


aläbapäyan. entenditsirnin yachatsir, waquincagtapis
llaquipar yanapashun. Pero mana alli
Señor Jesucristoman criyicugcunata ruragcunata llaquiparninpis mantsag
consejarnin plëtungan mantsaglla cuidacuyanqui. Paycunapa
criyicuynincunachö ƿrmi mana alli ruraynincunata melanarnin
cawacuyänanpag ama chasquiyanquitsu, imayca
17ॸPero gamcunaga, cuyashga wañushgapa tagra llatapan mana alli
waugecuna y panicuna, yarpäyay ruraynincunawan jancat pichucashganö
Señornintsic Jesucristopa captin.
apostolnincuna, 18ॸgamcunata
willayäshungayquita: “Cay patsa Dios Yayata Alabangan
ushacänanpag junagcunam, 24ॸJapallanDios Yayam poderöso
quiquillancunapa munayllanta rurar salvacug cayninwan jutsaman mana
Dios Yayapa Alli Willacuyninta mana ishquiyänayquipag tsapäycuyäshunqui.
cäsurnin burlacug runacuna cayanga” Tsaymi pay cushicuypag glorianchö
nir. 19ॸTsay runacunam Dios Yayapa caycanganpa puntanman mana juc
Espïritunta mana chasquishga car, jutsannag alläpa cushishga
quiquincunapa munayllancunawan chätsimäshun. 25ॸPay alläpa
runacunata chiquinacatsirnin cushicuynintsic catsun japallan jatun
raquicätsiyäshunqui. mandacuyyog poderöso
20ॸPero gamcunaga, cuyashga Salvamagnintsic. Dios Yayawan
waugecuna y panicuna, rasumpa ƿrmi Señornintsic Jesucristo alabashga
respetashga criyicuyniquicunachö mas cayätsun, mana ushacag poderöso
alli tsaräcur, Espïritu Santo cayninwan punta gallananpita asta
pushayäshuptiqui Dios Yayaman cananyagpis y imayyagpis.
imaypis mañacuyanqui. 21ॸDios Yayapa Tsaynö caycullätsun.
APOCALIPSIS
Señor Jesucristo Revelar Ricätsinganta
San Juan Gellgangan

Señor Jesucristopa apostolnin Juanmi cay “Apocalipsis” ningan libruta


gellgargan. Pay gellgananpagga Dios Yaya cachamungan juc angelmi, San Juanta
revelarnin ricatsirgan cay patsachöwan cieluchöpis ima päsananpag cangancunata.
Tsaynö revelarnin ricatsingancunatanam Juan gellgargan, tucuyläya
sufrimientucuna chämuptinpis Señor Jesucristota chasquishgacagcuna imaypis
payman mas ƿrmi criyicur cawacunapag.
Cay libruchömi musyatsimantsic Señor Jesucristo cay patsaman cutimunanpag
canganta. Tsaynöllam musyatsimantsic llapan runacuna cawayämuptin Señor
Jesucristo juzgananpagcagtawan payta llapan chasquishgacagcunaga imayyagpis
glorianchö pagta cawacuyänanpag.
Manarag cay “Apocalipsis” libruta gellgarmi, apostol Juanga Señor Jesucristo cay
patsachö imanö cawanganta willacurnin “San Juan” ningan librutawan quimsan
cartacunata gellgargan. Tsay llapan gellgangan librucunam Bibliachö gellgashga
caycäyan.

captin. 3ॸAlläpa cushishga cayätsun cayta


Revelaciunchö imayca päsagta liyigcuna. Tsaynölla alläpa cushicuyätsun
ricanganta San Juan gellgangan Dios Yayapita Alli Willacuyta chasquinganta

1
1ॸCaymi Señor Jesucristota quiquin Dios liyiyaptin wiyagcunawan llapan caychö
Yaya revelarnin ricätsingan. Imaycapis mandacur, gellgatsinganta llapan
manana unayta päsananpagcagcunata, shongoncunawan cäsucugcunapis. Tsay
payman criyicur llapan servignincunata llapan imayca päsananpag willacungancuna
musyatsinanpag. Tsaynöpam Señor cumplingan junagcuna chaycämunnam.
Jesucristo juc angelninta mandargan,
San Juan Dios Yayata
revelaciunchö servignin Juanta revelarnin
agradëcicurnin saludacur, ganchis
musyatsinanpag. 2ॸJuanmi llapan
marcacunachö criyicugcunaman
rasumpacagta ricashga cumplïdu testïgu car,
gellgan
Dios Yayapa rasumpa Palabrantawan
quiquin Señor Jesucristopa Alli 4ॸNoga
Juanmi Asia provinciapa
Willacuyninta willacushga, Dios Yaya ganchis marcancunachö llapan
angelninwan revelarnin ricätsir willashga criyicugcunaman gellgamü:

541
kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ1 542

Llapayquipis Dios Yayapa alläpa 8ॸ“Nogam gallanancag y ushanancag

cuyacur yanapacuy bendiciunnintawan cä, imayca A y Z letracunanö, cananpis


alli päsacuyninta chasquiycuyällay caycar, unaypitana car, imayyagpis
shumag cawayänayquipag. Paymi mana ushacag llapan imaycapitapis mas
cananpis caycar, unaypitana car, poderöso” ninmi Dios Yaya.
imayyagpis mana ushacag canga.
Tsaymi caycunaga musyatsicun Espïritu Dios Yayapa Tsurin alläpa poderöso
Santo ganchis yachayninwan quiquin Jesucristo ricangan
Dios Yayapa jamacunan trönonpa 9ॸNoga Juanmi gamcunawan Señor
puntanpita willacuptin. 5ॸTsaynöllam Jesucristopa Mandacuy Reynonchö
quiquin Señor Jesucristopis cumplïdu pagta car, llapayquipa waugeyquicuna
mana juc pantag testïgunö willacur cä. Tsaymi gamcunawan Señor
musyatsicun. Paymi wañunganpita Jesucristo alli pacienciacuyta
puntata cawamurgan manana ni imay garamanganwan imaycata sufrirpis
wañunanpag. Tsaymi payga cay awantarnin Dios Yaya munangannö
patsachö mas mandacug llapan cawacurgä. Nogaga Patmos niyangan
reycunatapis mas mandacug poderöso. ishlachömi prësu caycargä, Diospa
Señor Jesucristoga alläpa Palabrantawan Señor Jesucristopa Alli
cuyamarnintsicmi Willacuyninta willacungäraycu.
llapan jutsantsicpita quiquinpa 10ॸTsaymi Señorpa warda dian junag,

yawarninwan mayllarnin Dios Yayaman mañacurnin adoraycaptï


libramashcantsic. Espïritu Santopa podernin nogaman
6 Señor Jesucristoga Mandacuy shamurgan. Tsaymi gepächö juc alläpa
Reynon canapagmi mantsacaypag vozta wiyargä, imayca
churamashcantsic, juc jatun trompëta töcagnörag, 11ॸcaynö
paypa sacerdötin car, nimagta: “Gellgay cay llapan
Taytan Dios Yayata servinapag. ricangayquita pergashpita libruchö.
¡Alläpa cushicuypag glorianchö Tsay gellgangayqui libruta apatsiy Asia
cananpis provinciapa ganchis marcancunachö
y imayyagpis alabashga catsun, criyicugcunaman: Efeso, Esmirna,
alläpa poderöso canganpita! Tsaynö Pergamo, Tiatira, Sardis, Filadelƿa y
caycullätsun. Laodiceaman.”
7 ¡Ricäyay pucutay rurinchö 12ॸTsaynöpam gepäman tumaycurgä pipa

shamuycagta! voznin canganta ricarnin reger


Llapan runacunam quiquincunapa musyänanpag ima nimangantapis. Tsaymi
ñawincunawan ricäyanga, ricaycurgä goripita rurashga vëlacuna
paypa contran car, churacuyangan candelëro niyangan ganchis
tucsignincunapis. caycagta. 13ॸTsay ganchis candelërocunapa
Tsaymi payta ricasquir maytsay puntancunachömi ricaycurgä, imayca
munduchö runacunapis, “Diospita Shamushga Runanö” caycagta,
mantsacarnin llaquicur wagayanga. llatapanpis chaqui puntanyag y juc jatun
¡Aumi, tsayga tsaynömi canga! goripita cinturonwan asta pëchunyag
Tsaynö caycullätsun. tsegllantapis watashgata. 14ॸAgtsanpis imayca

Ap 1.13 Dn 7.13.
543 kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ1ٍॷ2

yurag utcunö alläpa chipacyag jancanöragmi candelërocuna rurinpa purig: 2ॸNogam


cargan. Tsaynöllam ñawinpis imayca juc musyä, llapan imaycatawan alläpa
nina llämanörag atsicyargan. ajacunatapis pacienciacurnin allicunallata
15ॸChaquincunapis imayca juc achag rurangayquita. Tsaynö imaycachöpis alli
jornuchö tsullur alli limpiashga gori gellay ƿrmi cawacurmi imapis mana alli rurag
chipacyagnömi cargan. Vozninpis imayca runacunataga awantanquitsu. Musyämi
jatun pagtsa gayarar aywagnöragmi cargan. llapan ‘Apostolmi cä’ nigcunata
16ॸDerëchucag maquinchönam ganchis pruebaman churangayquita, paycunaga
lucërocunata catsirgan. Tsaynöllam manam ni imapis cayantsu. Tsaymi gamga
shiminpitapis imayca ishcanläpa fïlushga taripurgoyqui alläpa llulla cayanganta.
puncha espädanö yargorgan. Gagllanpis 3ॸGamga allish pacienciayquiwanmi

imayca rupay alläpa chipacyar atsicyarnin imaycata sufrirpis awantarnin, mana juc
achagnömi cargan. gelanar ni pishipar nogapa shutïraycu
17ॸTsay llapanta ricaycurmi wañushganö willacurnin arushcanqui. 4ॸPero gampa
chaquinman shicwasquirgä. Tsaynö contrayquim juc capaman: Gamcunaga
shicwasquiptïmi derëchucag maquinta mananam puntata cuyayämangayquinöga
umäman churaycamur nimargan: “Ama cuyayämanquinatsu. 5ॸ¡Yarpäyay maypita
mantsacaytsu. Nogam cä Gallanancag y shicwamushga cangayquita!
Ushanancag. 18ॸNogaga imayyagpis rasumpa Arepenticurnin unay allicunallata
cawagmi cä. Wañurgämi, pero canangam rurayangayquinölla shumag alli
cawamushcä manana ni imaypis wañurnin cawacuyay. Si mana arepenticuptiquiga
cawanäpag. Nogam wañugcunatapis contrayqui shamuycurmi,
cawatsimushag y inƿernupa llävitapis marcayquicunachö candelëronö Dios
mandacuy podernïwan catsishag. 19ॸTsaymi Yayaman criyicurnin goricaycur
gellgay canan ricangayquitawan ima mañacugcunata jancat gechusquishayqui
päsaycanganta y shamug tiempuchöpis ima criyicugcunapis manana goricäyänanpag.
päsananpag canganta. 20ॸCaymi signiƿcädun 6ॸPero tsaynö caycaptinpis,

derëchucag maquïchö ganchis Nicolaítascunapa mana alli ruraynincunata


lucërocunawan goripita rurashga ganchis chiquingayquim faborniqui caycan. Tsay
candelërocuna ricangayquicunapa: Tsay mana alli ruraynincunataga nogapis
ganchis lucërocuna ricangayquigam ganchis chiquirnin melanämi. 7ॸRinriyogcagcunaga
marcacunachö criyicugcunapa angelnincuna shumag wiyacuyätsun Espïritu Santo ima
cayan. Y tsay ganchis candelërocunanam ninganta Dios Yayaman mañacuyänanpag
ganchis marcachö goricaycurnin Dios llapan criyicugcuna goricashgacunata:
Yayaman criyicur mañacugcuna cayan. Llapanpis jutsacunata vencernin shumag
cawagcunatagam, Dios Yayapa Paraiso
Efeso marcachö criyicugcuna wertanchö cawatsicug jachapa
goricaycurnin Dios Yayaman wayuyninta micutsishag.
mañacugcunaman Señor
Jesucristopa Willacuynin Esmirna marcachö criyicugcuna
goricaycurnin Dios Yayaman
2
1ॸ“GellgayEfeso marcachö
mañacugcunaman Señor
criyicugcunapa willacug
Jesucristopa Willacuynin
angelninman:
“Caynömi nin, derëchucag maquïnchö 8ॸ“Gellgay Esmirna marcachö
ganchis lucërota catsirnin, goripita ganchis criyicugcunapa willacug angelninman:
kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ2 544

“Caynömi nin, Gallanancagwan cawacuycäyanqui. Gamcunaga manam


Ushanancag, wañusquirnin cawascamur nogaman criyicuyniquicunataga
imayyagpis cawag: 9ॸNogam musyä ajayäyargayquitsu, tsay marcachö Supay
sufrirnin wactsa cayangayquitapis. Pero täcuptin allish willacug alläpa cumplïdu
tsaynö wactsa sufrirninpis ƿrmi testïgü Antipasta wañutsiyaptinpis.
criyicuyniquiwanmi rïcu caycanqui. 14ॸPero tsaynö caycaptinpis juc ishcay

Musyämi judiucuna contrayqui parlarnin cösacunatam contrayqui catsï: Tsay


imanö calumniäyäshungayquita. Pero Pergamo marcachömi waquincagcunaga
tsay runacunaga manam rasumpacag Balaampa yachatsicuynincunata dëjayta
judiutsu cayan, sinöga supaycuna munayantsu. Paymi plëturnincuna
goricäyänan wajinöllam. 10ॸAma llapan yachatsishga Balac jutsacunata ruratsir
imayca sufriyänayquipagcagpita israelcunata yachatsinanpag. Tsaymi
llaquicurnin mantsacanquitsu. Balacga yachatsirgan, ïdolocunaman
Alvertiyagmi waquiquitam Supay micuycuna churayanganta micur y
imayca carcelman gaycugnö upyar, asta warmicunawan ollgocunapis
pruebayäshuptiqui, chunca junag alläpa jucnin jucninwan puricur cayänanpag.
sufritsir gaticachäyashunqui. Pero tsaynö 15ॸTsaynöllam tsaychö waquincagcunapis

imaycata sufrirpis mana juc gelanar asta Nicolaítascunapa yachatsicuynincunata


wañuyangayquiyag nogaman ƿrmi dëjayta munayantsu. 16ॸ¡Tsaymi
criyicuyanqui. Tsaynö ƿrmi gamcunaga imanö cayangayquitapis
criyicuyniquicunawan cananga cambiarnin arepenticuyay! Si
wañuyangayquipitam, imayca juc alli mana cambiarnin arepenticuyaptiquiga
premiu corönatanö mana ushacag alli nogam shamuycur llapanwan peleashag,
cawayta garayäshayqui. shimïpita yargog espädawan.
11ॸRinriyogcagcunaga shumag 17ॸRinriyogcagcunaga shumag

wiyacuyätsun Espïritu Santo ima wiyacuyätsun Espïritu Santo ima


ninganta Dios Yayaman ninganta Dios Yayaman
mañacuyänanpag llapan criyicugcuna mañacuyänanpag llapan criyicugcuna
goricashgacunata: Llapan jutsacunata goricashgacunata: Pipis jutsacunata
vencernin asta wañuyanganyag alli vencernin yargogtagam, pacaraycag
cawacugcunaga, manam inƿernuchö ‘manä’ niyangan micuyta garashag.
ushacag aywayangatsu. Tsaynöllam entregashag yurag rumichö
juc mushog mana regeshga shutin
Pergamo marcachö criyicugcuna gellgarcur, tsay shutintaga
goricaycurnin Dios Yayaman chasquignincagllam regenga.
mañacugcunaman Señor
Jesucristopa Willacuynin Tiatira marcachö criyicugcuna
12ॸ“Gellgay goricaycurnin Dios Yayaman
Pergamo marcachö
criyicugcunapa willacug angelninman: mañacugcunaman Señor
“Caynömi nin, ishcanläpa alläpa Jesucristopa Willacuynin
fïluyog espädata catsig: 18ॸ“Gellgay Tiatira marcachö
13ॸMusyämi Supay jamaycur criyicugcunapa willacug angelninman:
mandacamunganchö täcungayquita. “Caynömi nin, Dios Yayapa
Pero tsaynö caycarpis shutïraycum alli Tsurin, ñawinpis imayca nina
ƿrmi tsaräcurnin cumplïdu llämanörag atsicyaptin, chaquinpis
545 kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ2ٍॷ3

imayca juc jornuchö tsullutsirnin alli allita o mana allita


limpiashga gori chipacyag rurayangayquiman.
gellaynörag caycag: 19ॸMusyämi 24ॸTsay Tiatirachö waquiquicunaga

allicunata rurayangayquitawan manam tsay warmipa


cuyacug, criyicug, servicug y alli yachatsicuynintawan Supaypa mana
pacienciacug cayangayquitapis. alli pacayllapa ruraynincunata
Tsaynöllam musyä puntata cäsuyashcanquitsu. Tsaymi cananga
rurayangayquipitapis cananga mas alli cawacuyangayquipita ni imatapis
allicunatana rurar alläpa mastaga rurayänayquipag
cawacuycäyangayquita. 20ॸPero tsaynö mandayäshayquinatsu. 25ॸPero
caycaptinpis contrayquim caycan, nogagam caycunallata munä: Alli
tsay Jezabel niyangan warmi ‘Diospa ƿrmi criyicuyniquicunachö alli
servignin profëtam cä’ nir, tsaracur asta cutimungäyag
llullacurnin mana allita cawacuyänayquita. 26ॸPipis
ruraycangancuna. Tsay warmi jutsacunata vencernin noga
parlarmi servimagnïcunata munangällata rurar asta
llullatsirnin mana allicunata wañunganyagpis cawagcagtagam
yachaycätsin, jucnin jucninwan llutan llapam naciuncunachö runacunapa
mana allicunata ruracar mandagnin cananpag churashag.
puricuyänanpag. Tsaynöllam 27ॸTaytä nogata llapan mandacuyninta

yachatsicun ïdolocunaman garamangannömi, ‘Tsay runapis


churayangan micuycunatapis mandacunga juc jatun ƿerropita
micuyänanpag. 21ॸNogagam tiemputa värawan.
goshcä jucnin jucninwan puricur Payga imayca mitu mancata
mana allicunata ruranganpita ñutitsignömi jancat ushacätsinga.’
cambiarnin arepenticur Dios Yayaman 28ॸTsaynöllam paytaga garashag alläpa

cutinanpag. Pero payga manam chipacyag warag lucërotapis.


munashgatsu ni mana allicunata 29ॸLlapanpis rinriyogcagga

ruracar jucnin jucninwan puricuytapis wiyacuyätsun, Espïritu Santo llapan


dëjashgatsu. 22ॸTsaymi cananga, tsay criyicur goricagcunata ninganta.
warmita sufritsirnin puñunanllachö
geshyatsir catsishag. Tsaynöllam Sardis marcachö criyicugcuna
llapan paywan täcugcunatapis alläpa goricaycurnin Dios Yayaman
sufritsishag, si tsay warmiwan mañacugcunaman Señor
täcurnin jutsacunata rurar Jesucristopa Willacuynin

3
yachacuyanganpita mana 1ॸ“Gellgay Sardis marcachö
arepenticuyaptinga. 23ॸTsay warmipa criyicugcunapa willacug
wamrancunatapis sufritsirmi jancat angelninman:
wañutsishag. Tsaynöpam llapan “Caynömi nin, Espïritu Santopa
criyicur goricagcunapis musyayanga, ganchis yachaynintawan ganchis
yarpaynincunatawan shongoncunata lucëronata catsignin: Musyämi llapan
rasumpa regengäta. Tsaymi imayca rurangayquitawan ‘Cawanmi’
llapayquitapis pägayäshayqui, segun nir aläbayäshungayquita, pero gamga

Ap 2.27 Sal 2.8-9.


kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ3 546

wañushganömi caycanqui. Davidpa llävinta catsignin. Tsaymi


2ॸ¡Ricchacuyay! Llapan ushacänanpag pay maygan puncuta
caycag criyicuyniquicuna quëdashgata quichasquiptinga ni pipis wichgayta
shumag cuiday. Nogam ricarnin puedingatsu ni wichgasquiptinpis ni
musyä llapan rurangayquitawan Dios pï quichayta puedingatsu:
Yayäpa puntanchö llapanta mana 8ॸMusyämi llapan imayca

cumplingayquita. 3ॸTsaymi yarparar rurangayquitapis. Ricay gampa


cäsuyay alli yachatsicuyta wiyarnin puntayquichö juc puncu quichaylla
chasquiyangayquita. Tsaynölla llapan caycagta. Tsay puncutaga nogam
mana alli rurayniquita dëjasquir quichapushcag ni pipis manana ni
arepenticurnin allicunallatana cumplir imay wichgapushunayquipag.
rurayay. Pero si imayca ricchagnö Contrayquicuna sufritsiyäshuptiqui
shuyararnin mana mana callpannagnö mantsacuycarpis,
arepenticuyaptiquiga, imay öra carpis mana juc ajayarmi shutïraycu
suwa shamugnömi mana Palabräta mana ni juc nëgamar
musyangayqui öra cutimushag. 4ॸPero cäsuyämashcanqui. 9ॸTsaymi Supaypa
tsaynö caycaptinpis Sardis mandacuyninchö goricäyangan
marcachöga juc ishcay runacuna wajinö caycar ‘judium cayä’ nir, mana
cayanragmi, imayca llatapancunata rasumpa judiu caycar llullacurnin
mana tagräcugnö alli ruragcuna. aläbag cunata chaquiquipa
Tsaymi paycunaga nogawan pagtä puntanman gongorpacatsimushag.
alläpa yurag llatapashga puriyta Tsaynöpam paycuna regeyäshurniqui
merëciyan. 5ॸPipis llapan jutsacunata musyayanga rasumpa cuyangagta.
vencegnö dëjayaptinga, Sardispita alli 10ॸNogam mandacuynïwan

rurag runacunatanömi yurag mandayashcag imaycata sufrirpis alli


llatapashgata pagtä catsishag. Tsaymi pacienciayquicunawan awantarnin,
mana ushacag cawaypag apuntangä imaypis allillata rurayänayquipag.
libruchöpis, paycunapa Tsaynö alli cumplïdu
shutincunataga ni imay börrashagtsu. cawayangayquipitam, cay entëru
Mas bienmi Taytäpawan llapan munduman alläpa sufrimientu
angelnincunapa puntanchö paypa pruebacunata cachamungä örapis
shutintaga yarpäshag. cuidayäshayqui. Tsaynömi shamunga
6ॸLlapanpis rinriyogcagga shumar cay patsachö llapan täcug runacunata
wiyarnin entendicuyätsun Espïritu pruebarnin sufritsinäpag. 11ॸNogaga
Santo llapan criyicur goricagcunata sasllanam shamushag. Cuidädu cayay
imanö ninganta. rasumpa ƿrmi criyicuyniquicunachö
alli tsaracurnin, imayca juc corönanö
Filadelƿa marcachö criyicugcuna premiuyquicunata pipis mana
goricaycurnin Dios Yayaman gechuyäshunayquipag.
mañacugcunaman Señor 12ॸPipis jutsacunata vencernin
Jesucristopa Willacuynin dëjagcunataga, nogam Dios Yayäpa
7ॸ“Gellgay Filadelƿa marcachö templunchö columnancunanö
criyicugcunapa willacug angelninman: cayänanpag churashag. Tsayman
“Caynömi nin, rasumpacag mana churasquiptïga, mananam ni imaypis
juc jutsannag santo cayninwan rey yargoyanganatsu. Tsaymi tsay
547 kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ3ٍॷ4

columnacunachö Dios Yayäpa galapätunö cayangayquita tsapäcugna


shutintawan cielupita shamushga shucucuyänayquipag.
Diospa mushog marcan Jerusalénpa Ñawiquicunapag jampitapis nogapita
shutinta gellgashag. Tsaynöllam rantiyay, imayca gapranö
quiquïpa mushog shutïtapis cayangayquipita cuticagnö mas
gellgashag. 13ॸRinriyogcagcunaga allishna ricäyänayquipag.
shumag wiyacuyätsun Espïritu Santo 19ॸNogagam llapan

ima ninganta Dios Yayaman cuyangäcagcunata piñaparnin plëtur


mañacuyänanpag llapan criyicugcuna corregï. Tsaymi gamcunapis llapan
goricashgacunata. voluntäniquicunawan
jutsayquicunapita arepenticur Dios
Laodicea marcachö criyicugcuna Yayaman cutiyay. 20ॸRicäyämay
goricaycurnin Dios Yayaman puncuyquichömi caycä, gamcunata
mañacugcunaman Señor gayayarniqui. Si pipis voznïta wiyar
Jesucristopa Willacuynin puncuta quichamuptinga, wajinman
14ॸ“Gellgay Laodicea marcachö yaycusquirmi pay nogawan y nogana
criyicugcunapa willacug angelninman: paywan pagta micuyäshag. 21ॸSi pipis
“Caynömi nin, rasumpacag mana jutsanta vencernin dëjaptinga, noga
llullacur, rasumpacagta parlag wañuyta vencengäpita Taytä
cumplïdu testïgu. Paywanmi jamacunä entregamangannöllam,
gallanganpita Dios Yaya llapan nogapis jamacunächö juc sitiuta
imaycatapis camargan mas poderyog garashag nogawan pagta
mandacug captin: 15ॸMusyämi llapan jamacunanpag. Imayca Taytäwan
imayca rurayangayquitawan ni alläpa pagta jamayangänömi, paywanpis
alag ni alläpa achag cayangayquitapis. pagta jamacuyäshag.
¡Ojalä achachaglla o alalaglla 22ॸRinriyogcagcunaga shumag

cayanquiman! 16ॸPero gamcunaga wiyacuyätsun Espïritu Santo ima


tibiulla cayangayquipitam, imayca ninganta Dios Yayaman
melanagnö shimilläpita mañacuyänanpag llapan criyicugcuna
jitariyämushayqui. 17ॸGamcunaga goricashgacunata.”
‘Alläpa rïcum cantsic, nogantsicta
imayca riquësatam allishlla imaycapis Dios Yaya glorianchö
yargamashga alläpa gorishcantsic y alabashga catsun

4
manam ni imatapis wanantsicnatsu.’ 1ॸTsaycuna llapanta wiyarnin

Pero gam melanaypag tagracuna ricchacungächömi, cieluchö juc


manacu tantiyacuyanqui, puncu quicharaycagta ricaycurgä. Tsay
llaquipaypag wactsa galapätulla punta imayca trompëtatanö juc vozta
imayca gapranö jutsasapa wiyangämi nimargan: “Masqui cayman
cayangayquita. 18ॸTsaymi cananga shamuy, canan cay llapan imayca
plëtuyarniqui consejayag, nogapita päsasquiptin ima päsananpagcagta
ninawan tsayrag tsullushga chipacyag ricätsinagpag” nir.
gorita rantiyänayquipag. Tsay gorita 2ॸTsaynö nicämaptinmi, Espïritu Santopa

rantisquirmi sïga, rasumpa rïcuga poderninwan Dios Yayata adorarnin


cayanqui. Tsaynölla nogapita yurag mañacurgä. Tsaymi ricaycurgä cieluchö
llatapatapis rantiyay, pengacuypag juc jatun shumag jamacuna tröno
kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ4ٍॷ5 548

churashgachö juc jamaycagta. 3ॸTsay imaypis ushacag cawayyog jamaycagta,


jamacuna trönochö jamaycagga imayca 10ॸtsay adorayangan öram paypa
juc alläpa chipacyag yurag y puca puntanman ishcay chunca chuscu (24)
ruminömi atsicyargan. Tsay jamacunapa respetashga auquincunapis
wagtanpam alläpa atsicyag verde gongorpacuycur, mana imay ushacay
turmanyuypis tumat cargan. 4ॸTsay trönopa Cawayyogta adorayargan. Tsaymi paypa
wagtanchömi ricargä ishcay chunca puntanman corönancunatapis
chuscu (24) jamacunacunatapis. Tsay churasquir adorarnin niyargan:
jamacunachömi alläpa yurag llatapashga y 11 “Señor Dios Yayalläcuna,

umancunachöpis chipacyag goripita alläpa poderöso cayniquiwanmi,


corönashga ishcay chunca chuscu (24) cay llapan imayca ricäyangäta,
respetashga auquincuna jamaycäyargan. mana ni imacagpita camashcanqui.
5ॸTsaymi tsay shumag jatun trönopita Tsaynö gam camarnin
mantsacaypag gayarar, magacuywan munangayquinöllam
illagocuy yargorgan. Tsaypa puntanchömi cay llapan camangayquicunapis
ganchis candelërocunapis lunyarrag caycäyan.
rupaycäyargan. Tsay ganchis Tsaymi gamta llapan cushicuywan
candelërocunam Dios Yayapa Espïritu alabar,
Santonpa ganchis yachaynin canganta agradëcicuyarniqui adorayänagta
musyatsicun. 6ॸTsay jatun trönopa merëcinqui” nir.
puntanchömi, juc chuya lamar gocha
alläpa chipacyag cristalnörag caycargan. Dios Yayapa Cordërun pergashpita
Tsay pullanchö juc jatun jamacuna rölloshga libruta quichangan

5
caycagpa entëru wagtancunachömi, 1ॸTsaypitam trönochö jamaycagpa
chuscu cawagcuna gepanpa y puntanpapis derëchucag maquinchö pergashpita
entërunchö ñawishga cayargan. 7ॸTsay libruta ricaycurgä, jananpawan
puntacag cawaggam imayca juc leonnö rurinpapis gellgashga, röllornin ganchis
cargan. Juccagnam imayca juc törrunö y sëlluwan sëllushgata. 2ॸTsaynöllam
juccagpanam gagllanpis imayca runapanö ricargä juc poderöso angel tapucurnin
cargan. Tsaynöllam juccag cawagpis jinchicuycur caynö ninganta: “¿Pitan
imayca juc pitsag päriycagricuglla cargan. puedin llapan sëllunta rachishquir, cay
8ॸTsay chuscun cawagcunapam, cada libruta quichamuyta?” nir. 3ॸPero
ünupa sogta riprancuna cargan. Tsay manam cieluchö ni cay patsachö ni
cawagcunaga jananpawan rurinpa y patsa rurinchöpis cargantsu, tsay libruta
riprancuna gopinchöpis maytsica quichayta ni imapag gellgashga
ñawishgam cayargan. Tsaymi pagaspa canganta ricaytapis. 4ॸTsaymi mana ni
junagpapis caynö niytaga pärayargantsu. pipis quichaytawan ni ricayta
“¡Santo, santo, santo, merëcinganta ricar, alläpa mantsacarnin
alläpa poderöso mana päraypa wagargä. 5ॸTsaynö
Señor Dios Yaya, wagaycaptïmi, tsay ishcay chunca
puntapis, cananpis y chuscu (24) respetashga auquincunapita
shamugpagcagpis caycag!” jucnin nimargan: “Ama wagaynatsu,
9ॸTsaymi cada vez cawagcuna canan masqui ricanqui Judápa
alabarnin, llapan cushishga adorarnin castanpita Leonnin, rey Davidpa
agradëcicuyan tsay trönochö mana ayllunmi llapanta venceshga. Tsaymi
549 kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ5ٍॷ6

cananga payga ganchis sëlluta rachiyta Dios Yayantsicta imayyagpis


merëcin, tsay pergashpita rölloshga serviyänanpag.
libruta quichamunga” nir. Tsaymi cananga cay llapan patsachö
6ॸTsaychö caycangäpitam trönopa y mandacuyänanpag
chuscun cawagcunapawan ishcay churashcanqui.”
chunca chuscu (24) respetashga 11ॸTsaypitam ricaycurgä trönopa

auquincunapa puntanchö Dios Yayapa entëruncunachö y chuscun


Cordërunta ricaycurgä. Tsay cawagcunapawan ishcay chunca chuscu
llapancunapa puntanchömi Dios Yayapa (24) respetashga auquincunapa
Cordërun llapan jutsantsicraycu wagtancunachö tumat alläpa atsca
wañunganpita ichiraycargan. Ñawinwan waranga waranga mana yupaytapis
wagranpis ganchismi cargan. Tsay puedïpag angelcunata. 12ॸTsaymi jinchi
ganchis ñawinga ganchis wagranmi Dios gayaycachar alabarnin cantar niyargan:
Yayapa Espïritu Santonpa ganchis “¡Dios Yayapa Cordërun wañugllam,
yachayninwan cay patsachö llapan llapantsic alabanata merëcin!
imaycata ricaycämungantam ¡Payllam llapan podertawan imayca
musyatsicun. 7ॸTsaymi Dios Yayapa riquësata,
Cordërun aywaycur, jamacunachö llapan yachaycunawan callpata
jamaycagpa derëchucag maquinpita y gloriachö llapan adoraciontapis
libruta chasquisquirgan. 8ॸTsaynö libruta chasquiyta merëcin!”
chasquisquiptinmi, chuscun 13ॸTsaynöllam wiyargä, llapan

cawagcunawan ishcay chunca chuscu imaycata Dios Yaya camanganwan


respetashga auquincunapis, Dios Yayapa janag patsa cieluchö y cay patsachö y
Cordërunpa puntanman patsa rurinchö y lamar rurinchö
gongorpacuyargan. Tsaychömi llapan caycagcunapis cantaycäyagta:
auquincunapis maquincunachö cada “¡Alabashga catsun, jamacuna
ünu arpancunawan y goripita cöpa trönochö jamaycagwan
junta incienciuncuna aptashga Dios Yayapa Cordërunpis, llapan
caycäyargan. Tsay incienciuga cargan, cuyacuy cushicuynintsicwan
Dios Yayaman llapan criyicugcunapa Gloriachö alabashga cäyätsun,
mañacuynincunam. 9ॸCay mushog llapan adoracionnintsicwan
cantutam llapan cantayargan: poderöso canganpita!
“Gammi cruzchö yawarniquita ¡Tsaynölla imayyagpis catsun!”
jicharnin wañur, 14ॸTsaychö chuscun cawagcunam

Dios Yayapa runancuna cäyänapag niyargan: “¡Tsaynö caycullätsun!”


rantiyämashcanqui. nirnin. Tsay ishcay chunca chuscu (24)
Llapan naciunpa marcancunapitam, respetashga auquincunapis, llapanmi
tucuyläya castacunawan tucuyläya gongorpacuycur adorayargan.
parlagcunapis salvayämashcanqui.
Tsaymi gamlla cay libruta achcuyta Ganchis sëllucuna

6
puedirnin, 1ॸTsaypitanam ricargä Dios Yayapa
Sëlluntapis quichayta merëcinqui. Cordërun ganchis sëllupita
10 Gammi sacerdöticunata puntacagta rachisquigta. Tsaynam
churashcanqui Mandacuy chuscun cawagcunapita jucnin, imayca
Reynoyquichö magacugnörag gayarar mantsacaypag
kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ6 550

vozninwan caynö nigta wiyargä: “Inƿernu.” Tsay Wañuypag


“¡Shamuy!” mandacugtawan gepanta shamug
2ॸTsaymi ricasquirgä juc yurag bestian inƿernutam, cay mundupa cäsi
montashga runata yuriscamugta, tsay chuscucag partinchö mandacuyänanpag
montagnin runam maquinchö juc podernincuna entregargan. Tsaynöpam
ǂëchapa arcunta catsirgan. Tsaynam juc paycunaga guerracunata rurarnin,
corönata entregaycuyaptin, maytsaypa espädawan tucsitsinacur
bestian montashga aywarnin llapanta wañutsinacatsiyanga. Tsaynöllam
vencergan y maytsay aywanganchöpis mallagaywan, tucuyläya
llapan imaycata vencernin sïginanpag. geshyaycunawan, cay patsachö chucaru
3ॸTsaypitanam Dios Yayapa Cordërun mana allicag wätacunawan, wañutsirnin
yapay juccag sëlluta rachisquiptin, tsay jancat ushacätsiyänanpag podernincuna
chuscun cawagcunapita ishcaycag chasquiyargan.
cawag caynö nigta wiyargä: “¡Shamuy!” 9ॸTsaypitanam Dios Yayapa Cordërun
4ॸTsaynam yapay juc nina lunyagnörag pitsgacag sëlluta rachisquiptin ricargä,
puca püru bestia yuriscamurgan. Tsay Diospa Palabranta willacur imaypis
bestiata montagnin runanam juc jatun allicunallata rurarnin ƿrmi
mantsaypag espädata chasquirgan. Tsay tsaracuyanganraycu wañutsiyangan
espädatam entregayargan cay patsapa runacunapa almancuna altarpa
llapan cushicuynintawan alli gopinchö caycäyagta. 10ॸTsay
päsacuyninta gechurnin, llapan almacunam jinchi voznincunawan
runacunata quiquincuna purata niyargan: “Alläpa poderöso Mandacug
wañutsinacatsir ushacätsiyänanpag. Santo Señorlläcuna, gamga llapan
5ॸTsaypitanam Dios Yayapa Cordërun imayca änicungayquitam cumplinqui.
yapay quimsacag sëlluta rachisquiptin, ¿Imayyagrag shuyanqui
quimsacag cawag caynö nigta wiyargä: wañuynïcunapita cay patsachö
“¡Shamuy!” cawagcunata juzgarnin
Tsaynam juc yana bestia ichiraycagta venganayquipag?” 11ॸTsaynam yurag
ricaycurgä. Tsay bestian montashga llatapancuna llapanta garaycur nirgan:
runam maquinchö juc balansata “Gamcunaga juc ishcay tiempu
catsirgan. 6ॸTsaymi cawagcunapa shuyäyanquiragmi, llapan
rurinpita juc voz caynö nigta wiyargä: waugeyquicuna allillata rurarnin
“¡Juc kilo trïgu o quimsa kilo cawayanganpita wañutsiyanganyag.
cebädallam juc junag aruypa päganga! Tsaynöllam shuyäyangayqui Señor
¡Pero ama aceitiwan vïnotaga Jesucristopa Alli Willacuyninta
perditsiyanquitsu!” nir. willacuyanganpita, gamcunatanö
7ॸTsaypitanam Dios Yayapa Cordërun wañuscatsiyaptin tiempu gamcunapag
yapay chuscucag sëlluta rachisquiptin, chämungan junagyag.”
chuscucag cawag caynö nigta wiyargä: 12ॸTsaypitanam Dios Yayapa Cordërun

“¡Shamuy!” sogtacag sëlluta rachisquiptin,


8ॸTsaynam imayca wañunaycagnö mantsacaypag patsa cuyogta ricargä.
yuragaycag bestiata ricaycurgä. Tsay Imayca yana millwapita lüto
bestian montashgapam shutin “Wañuy” llatapashganömi rupaypis cargan.
cargan. Tsaypa gepanta juc cäsi Quillapis imayca yawarnömi puca püru
pagtallanna shamugpam shutin cargan ticrasquirgan. 13ॸTsaynöllam
551 kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ6ٍॷ7

lucërocunapis imayca gepa yurigcag gayargan, cay patsatawan lamarcunata


ïgos alläpa wayrawan shushurnin mana allita rurarnin yagatsinanpag
ogracagnö cay patsaman podernincuna chasquishga chuscun
shicwayämurgan. 14ॸCielupis imayca angelcunata: 3ॸ“Dios Yayapa
pergash gallucasquignömi servicugninta manarag Diospa
ushacasquirgan. Tsaymi tsay llapan sëllunwan urcuncunachö señalayaptïga,
jircacunawan gochacunapa rurinchö amarag cay patsatawan lamarcunata ni
tsaqui patsa ishlacunapis jucläman juc jachacunallatapis, mana allita
witishga cayargan. rurarnin yagatsiyanquiragtsu.”
15ॸTsaynam llapan cay munduchö 4ॸTsaypitam llapanta yupar acrarnin

reycunawan alläpa yachayyogcuna, señalayanganta wiyargä: Juc pachac


militarcunapa mandacugnincuna, chuscu chunca chuscu warangallata
rïcucuna, imaychö mas mandacugcuna, llapan Israel casta runacunapita.
llapan esclävucunawan libricag 5 Chunca ishcay warangatam Judápa

runacunapis, alläpa mantsacarnin jirca castanpita señallargan,


gagacunachö machaypa chunca ishcay warangatam Rubénpa
uchcuncunaman tsincacuyargan. castanpita,
16ॸTsaymi tsay llapan mantsacaywan chunca ishcay warangatam Gadpa
tsincacugcunapis gagacunatawan castanpita.
jircacunata niyargan: “¡Llapäcunapa 6 Chunca ishcay warangatam Aserpa

janäcunaman juchumur castanpita,


tsapascayällämay jamacuna trönochö chunca ishcay warangatam
jamaycagpa puntanpitawan, Dios Neftalípa castanpita,
Yayapa Cordërunpa mantsacaypag chunca ishcay warangatam
rabiayninpa castïgunpita! 17ॸCananmi Manaséspa castanpita.
sïga rasumpa mantsacaypag castïgu 7 Chunca ishcay warangatam

junag chamushga. ¿Dios Yayapa cay Simeónpa castanpita,


rabiaynin castïgutaga pirag chunca ishcay warangatam Levípa
ichiraycarnin awantanga?” castanpita,
chunca ishcay warangatam Isacarpa
Israel casta runacunapita juc castanpita.
pachac chuscu chunca warangalla 8 Chunca ishcay warangatam
señalashga cayangan Zabulónpa castanpita,

7
1ॸTsaycuna llapanta ricasquirmi, chunca ishcay warangatam Josépa
chuscu angelcuna cay mundupa castanpita,
chuscunlä esquïnancunachö chunca ishcay warangatam
ichiraycäyagta ricaycurgä. Tsay chuscun Benjamínpa castanpita.
angelcunam, cay patsaman, lamarman
Chaquincuna puntanyag maytsicag
ni jachacunamanpis, chuscunlädopa
yurag llatapashgacuna
shamug wayrata mana juc
wayrämunanpag tsaparaycäyargan. 9ॸTsaypitaricchacusquirnam maytsay
2ॸTsaynöllam juc angeltapis rupay naciun marcapita maytsicag runacuna
yargamunan lädupita cawag Dios yuriscayämugta ricargä, tucuyläya
Yayapa sëllunta catsirnin shamuycagta castawan tucuyläyata parlagcunatapis.
ricargä. Tsay angelmi jinchicuycur Jamacuna trönochö jamaycagpawan
kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ7ٍॷ8 552

Dios Yayapa Cordërunpa puntanchö chaquincuna puntanyag


llapan ichiraycäyagta, alläpa maytsicam llatapancunata tagsharnin
cayargan, manam ni pipis yupayta yuragyätsiyashga.
puediyargantsu. Tsay llapan runacunam 15 Tsaymi tsay limpiu

yurag llatapashga maquincunachö llatapayogcunaga,


palmapa rämanta aptashga cayargan. Dios Yayapa jamacuna trönonpa
10ॸLlapancunam alläpa jinchi puntanchö caycäyan.
gayaycachar niyargan: Paycunam pagasta junagtatapis
“Jamacuna trönochö jamaycag Dios cielu gloria templunchö Dios
Yayawan, Yayata serviyan.
paypa Cordërunlla alabashga Tsay jamacunachö caycagmi llapan
cayätsun, puntanchö caycagcunata
Japallan Salvamagnintsic imayca juc carpanö llapan mana
canganpita.” allicunapitapis tsapanga.
11ॸLlapan angelcunam ichiraycäyargan 16 Paycunaga mananam

jamacunapa, auquincunapa y chuscun mallagaytawan


cawagcunapa entëru wagtancunapa yacunaytapis mastaga ni imaypis
tumat. Tsaymi jamacunachö Dios sufriyanganatsu.
Yayata adorarnin, puntanman llapan Tsaynöllam rupaywan tucuyläya
gongorpacuyargan gagllancunapis achachaycunapis
patsaman changanyag. 12ॸTsaymi Dios manana rupanganatsu ni
Yayata alabarnin adorar niyargan: achachayninpis däñanganatsu.
“¡Tsaynö caycullätsun! 17 Jamacuna tröno pullanchö caycag

Llapan alabacioncunawanmi, Dios Yayapa Cordërunmi


cushicuy yachayniquipita paycunataga imayca üshacunatanö
agradëcicuyag, mitsignö cuidanga.
llapan poderniquiwan Tsaynöllam alläpa chuya cawatsicug
yanapacuyniqui, yacuman llapanta pushanga.
cushicuy adorayäshungayquiwan Tsaymi Dios Yayapis llapan
llapan callpayog, Dios Yaya, wegencunata
imayyagpis mana ushacag maquinwan pitsarnin tsaquitsinga.”
alabashga caycullay.
¡Tsaynö caycullätsun! ¡Amen!” Ganchiscag sëlluwan goripita
13ॸTsaypitam juccag respetashga rurashga incienciu goshnïtsicuna

8
auquin tapumargan: “¿Picunatan cay 1ॸTsaypita Dios Yayapa Cordërun

llapan yurag llatapashgacuna cayan, pergashpita librupa ganchishcag


maypitatan shayämushga?” sëllunta rachisquiptinmi, cieluchö cäsi
14ॸTsaynam contestargä: “Taytay, pullan öranö jancat tsunyasquirgan.
gammi tsaytaga musyanqui.” 2ॸTsaynam Dios Yayapa puntanchö

Tsaymi nimargan: ganchis angelcuna ichiraycäyagta


“Llapan caycunam alläpa ricaycurgä. Paycunatapis ganchis
mantsaypag sufrimientu trompëtancunam entregayargan.
tiempucuna päsashga cayan. 3ॸTsaypita juc angel goripita rurashga

Tsaymi cananga Dios Yayapa incienciu goshnïtsicunam aptashga


Cordërunpa cawag yawarninwan yuriscamuptinmi incienciuta
553 kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ8ٍॷ9

entregayargan. Tsaychö jamacuna alläpa jatuncag lucëro imayca lunyag


trönopa puntanchömi, goripita rurashga ninanörag ruparnin mayucunapa
altar cargan. Tsay altarman ichiycurmi quimsacag partinman shicwamurgan.
Dios Yayaman llapan criyicugcunapa Tsaynöllam pashtag chuya
mañacuynincunawan pagta, atsca yacucunamanpis shicwamurgan. 11ॸTsay
incienciuta tsay angel altarpa jananchö shicwamug lucëropam alläpa ayag
goshnïtsirgan. 4ॸTsaymi angelpa “Ajenjo” shutin cargan. Tsaymi llapan
maquinpita incienciupa goshnïnin, yacucunapa quimsacag partin ayag
altuchö Dios Yayapa puntanman ajenjonölla ticrasquiyargan. Tsay ayag
sübirgan, Dios Yayaman llapan venenösu ticrashga yacuta upyasquirmi,
criyicugcunapa mañacuynincunawan maytsicag runacunapis wañuyargan.
pagta. 5ॸTsaypitam angelga incienciu 12ॸTsay ganchispita chuscucag angel

goshnïtsicunata aptarcur, altarpita trompëtata töcasquiptinmi, rupaypa


shansha ninata wiñarcur, cay patsa quimsacag partin jancat tutapayman
mundu jananman jichasquirgan. ticrasquirgan. Tsaynöllam quillawan
Tsaynam gayararrag magacur, illagocur, llapan lucërocunapita quimsacag partin
patsapis cuyurgan. tutapayman jancat ticrasquiyargan.
Manam junagpawan pagaspa quimsacag
Llapan trompëtacuna partincunapis ni juc atsicyäyargantsu.
6ॸTsaypitam ganchis angelcuna 13ॸTsayta ricaycarmi, juc pitsagnö

catsiyangan ganchis trompëtata pullan cielupa parir aywaycagta


töcayänanpag prevenicuyargan. ricasquirgä. Paymi mantsacaypag jinchi
7ॸTsay ganchispita puntacag angel vozninwan nirgan: “¡Allau! ¡Allau!
trompëtata töcasquiptinmi, ninawan ¡Allau! ¡Cay patsachö llapan täcugcuna,
yawar tallucashga runtu cay patsaman tsay quimsacag faltag angelcuna
maytsica shicwamuyta gallaycamurgan. trompëtancunata jinchi töcasquiyaptin
Tsaymi cay patsapa quimsacag partin imanörag callanga!”

9
rupar ushacargan. Tsaynöllam llapan 1ॸYapay tsay ganchispita pitsgacag

jachacunapita quimsacag partinwan angel trompëtata töcasquiptinmi,


llapan llullu verde gewacunapis cielupita juc jatuncag lucëro cay
ruparnin ushacäyargan. patsaman shicwamushgata ricargä. Tsay
8ॸTsay ganchispita ishcaycag angel shicwamushga lucërotam mantsaypag
trompëtata töcasquiptinmi, imayca juc tutapay uchcupa llävinta entregargan.
lunyag ninawan rupaycagnö juc 2ॸTsay lucëro tutapag alläpa ruri uchcuta

jatuncaray jircapis lamar gochaman quichasquiptinmi, imayca juc


shicwarpurgan. Tsaynöllam lamarpapis jatuncaray jornupitanö yana
quimsacag partin yawar püru mantsacaypag pucutay goshni
ticrasquirgan. 9ॸTsaymi lamarchö llapan yargamurgan. Tsay pucutaypa goshnin
cawagcunapis, quimsacag partin yargamurmi cielutawan rupaytapis
wañusquiyargan. Tsaynöllam lamar jancat tsaparnin tutapascatsirgan.
rurinchö llapan jatusag büquicunatapis, 3ॸTsaynö goshnir yargaycämug

quimsacag partin ñuturnin jundicar uchcupitam, chuclosnö pärig curucuna


ushacäyargan. yargascamur, maytsay mundupa
10ॸTsay ganchispita quimsacag angel mirarnin witsicar aywayargan. Tsay
trompëtata töcasquiptinmi, cielupita curucunatam podernincuna
kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ9 554

entregayargan, imayca cay patsachö venenarnin däñar, asta pitsga quillayag


atog curucunanö canicurnin sufritsirnin geshyatsiyänanpagpis
venenacuyänanpag. podernincuna cargan. 11ॸTsay mirarnin
4ॸTsay pärig curucunatam cay witsicar aywag curucunapa
patsachö gewacunatawan llapan mandagnincunam mantsacaypag
verdecagcunata ni juc jachallatapis tutapay uchcupita angel cargan. Tsay
mana yagatsiyänanpag mandargan. angelpam hebreo parlaychöga
Paycunataga Dios Yayapa sëllunwan “Abadon” shutin cargan y griego
urcuncunachö mana señalashga parlaychönam “Apolión.”
runacunata canirnin däñananpagmi 12ॸPuntacag alläpa mantsacaypag

mandargan. 5ॸPero mandarganga manam sufrirnin ushacayga päsashganam. Pero


runacunata wañutsir ishcaycag alläpa mantsacaypag
ushacätsiyänanpagtsu, sinöga pitsga ushacaycunaga tsayragmi shamuycäyan.
quillayag alläpa sufritsir tucuyläya 13ॸTsaypitam ganchispita sogtacag

nanacuycunawan angel trompëtata töcasquiptin, Dios


geshyatsiyänanllapagmi. Tsay Yayapa puntanchö caycag goripita
sufritsicug nanayga imayca atog curu rurashga altarpa, chuscun esquïna
canishganömi alläpa mana awantaypag wagranpa rurinpinpita juc
nanargan. 6ॸTsaynö alläpa sufrir cangan mantsacaypag vozta wiyargä. 14ॸTsay
junagcunam, runacuna wañuyta wiyangä vozmi, trompëtan aptashga
ashirpis tariyangatsu. Paycunaga ganchispita sogtacag angelta nirgan:
imaycanöpa wañuyta alläpa munarnin “Jatun mayu ‘Eufrates’ cuchunchö
ashiyaptinpis, manam wañuyga chuscun angelcuna wataraycagta
chämungatsu. Mas bienmi paycunapita cachämuy.” 15ॸTsaymi chuscun watarag
imayca geshpignö wañuyga aywacunga. angelcunata cachasquiyaptin, llapan
7ॸTsay mirarnin witsicar pärirnin munduchö runacunapita quimsacag
aywag curucunaga, imayca guerrapag partinta wañutsiyargan. Paycunaga
alli alishtashga jatusag tsaynö cayänanpagmi, imay watapag
bestiacunanöragmi cayargan. Tsaymi imay quillapag imay junagpag o imay
umancunachö imayca goripita örapagpis unaypitana destinashgana
corönashganö gagllancunapis imayca cayargan. 16ॸTsaypitam maytsicag
juc runapa gagllannö cayargan. bestiancunawan llapan soldäduncunata
8ॸAgtsancunapis imayca warmipa yupanganta wiyargä. Tsay
agtsannö y quiruncunapis imayca soldäducunaga ishcay pachac waranga
leonpa quirunnömi cargan. warangam (200,000,000) maytsica
9ॸCuerpuncunapis imayca ƿerropita cayargan.
chilëquiwannö tsapashgam cargan. 17ॸTsaypitam llapan bestiacunata

Älancunapa gayarayninpis imayca revelaciunchö ricargä. Tsay


maytsica bestiacuna carrëtacunata bestiacunata montagnincunapam
garacharcur guerraman peleag pëchuncunachöpis ƿerronö chilëqui
aywagnömi gayarargan. armancunapis imayca nina lunyagnö
10ॸChupancunapis imayca atog curupa puca püruwan imayca asufrinö gallwa
aujannömi captinmi, runacunata püru y azulmi cayargan. Bestiacunapa

Ap 9.11 Apolión quechua parlaychöga “Jancat Ushacätsicug” ninanmi cargan.


555 kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ9ٍॷ10

umancunapis imayca leonpa umannömi mantsacaypag vozninwan, imayca


cargan y shimincunapitapis, ninawan leonnörag gayacurgan. Tsaynö
goshnintin asufrim yargamurgan. 18ॸTsay gayacusquiptinmi, ganchis
shimincunapitam lunyarnin goshnintin magacuycuna quiquinpa vozninta
asufri yargamur mana allita rurarnin contestar alläpa mantsacaypag
ushacätsicuy geshyaywanmi, llapan gayararnin wiyacargan. 4ॸTsay ganchis
runacunapita quimsacag partin wañur magacuycuna gayaräyanganta
ushacäyargan. 19ॸTsay bestiacunapaga wiyasquirmi gellganä caycargan. Pero
shimincunapawan chupancunallachömi tsaynam cielupita juc voz nimagta
podernincuna cargan. Paycunapaga wiyargä: “Ama cay ganchis
jatusag chupancunapis imayca magacuycuna parlanganta
culebranö umayog alläpa mana alli willacunquitsu ni gellganquitsu”
däñacugmi cargan. nimagta.
20ॸPero cay quimsan mana alli 5ॸTsaypitam tsay juccag chaquin

geshyaycunawan llapan runacunapita lamarchö y juccag chaquin patsachö


quimsacag partin wañur caycag angel ricangä, derëchucag
ushacaycäyaptin, unay mana allicunata maquinta altu cieluman pallarcur,
rurayangantawan mana supaycunata 6ॸjurargan. Imayyagpis mana wañugpa

adorayangantaga manam dëjayargantsu. cay patsapa, cielupa, lamarcunapawan


Tsaynöllam dëjayargantsu goripita, cay llapan imaycata Camag Diospa
gellaypita, broncipita, rumipita, shutinchömi jurarnin nirgan: “¡Cay
gerupita rurashga ïdolocunata tiempu ushacashganam mananam
adoraytapis. Tsaycunapita rurashga shuyaräshunnatsu! 7ॸPero tsay
ïdolocunaga manam ricaytawan ganchiscag angel trompëtanta töcar
wiyayta ni puriytapis puediyantsu. gallananpag tiempu chäramuptinmi,
21ॸTsaynöllam wañutsinacuytawan pacayllapanö Dios Yayapa llapan
jucnin jucninwan warmipis ollgopis mandacuynin cumplinga. Caynö
mana allicunata rurar lluta puricuyta ni cumplinan örapagmi quiquinpa
brüja ruraytawan suwacuytapis servignin willacug profëtancuna unay
dëjayargantsu. tiempupitana willacatsirgan.”
8ॸTsay voz cielupita shamugta
Juc angelwan pergashpita juc ichic wiyangämi, yapay parlapämar
rölloshga libru nimargan: “Ayway, lamar jananchöwan

10
1ॸTsaypitam juc poderöso angel patsa jananchö chaquin caycag angel
cielupita bäjaycämugta aptarangan quicharaycag ichic libruta
ricaycurgä, pucutay rurinchö uman aptarcuy” nir.
jananchöpis mantsaypag turmanyuy 9ॸTsaynam witiycurnin angel

ninagwanrag. Gagllanpis imayca aptaraycangan quicharaycag ichic


rupaynörag chancancunapis imayca libruta mañargä. Paymi nimargan: “Cay
ninawan lunyaycag columnacunanömi libruta, achcurcur micunqui.
cargan. 2ॸMaquinchönam juc ichiclla Shimiquichöga imayca alläpa
rölloshga libruta quichashga catsirgan. mishquinömi canga. Pero pachayqui
Tsaymi derëchucag chaquin lamarman rurinchöga alläpa ayagmi ticranga” nir.
jarushga y itsogcag chaquinnam cay 10ॸTsay ichic libruta angelpa maquinpita

patsaman jarushga cargan. 3ॸTsaymi juc chasquisquirmi, rasumpa alläpa


kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ10ٍॷ11 556

mishquita micusquirgä. Pero tsaynö testïgucunapaga Dios Yayapag


micusquiptïmi pachä rurinchö alläpa willacuyangan tiempu, cay patsaman
ayagman ticrasquirgan. 11ॸTsaynam manana ni juc tamya shicwamunanpag
nimargan: “Cananga yapaymi cieluta wichgasquiyänanpagpis
willacunayqui Dios Yaya imaninganta, podernincunam can. Tsay
cay llapan marcacunapa, naciuncunapa, podernincunawanmi yacupita
tucuyläya parlaycunapawan llapan yawarman ticrascatsir, cay patsatapis
reycunapagpis. Tsay llapan runacunata pärig curucunawan y tucuyläya mana
imayca päsananpag cangancunata alli geshyaycunawan ayca cuti imanö
willacunqui.” munayanganmanpis sufritsiyta
puediyan. 7ॸPero tsaymi cananga llapan
Ishcag testïgucuna willacuyanganta ushasquiyaptin,

11
1ॸTsaypitam tupucuna väraricug uchcupita mantsaypag jatuncaray wäta
geruta entregamarnï mandamar yargascamur, ishcan testïguncunata
nimargan: “Sharcurnin Dios Yayapa gaticachar vencernin wañutsinga.
templuntawan altarninta tupur, mä 8ॸTsaynö wañuscatsirmi tsay

calculay aycag runacunatan Dios Yayata testïgucunapa ayancunatapis Señor


tsay templuchö adoraycäyan. 2ॸPero Jesucristota cruciƿcäyangan marcapa
templupa wagtacag patiuntaga ama pläzanchö jitarätsinga. Tsay llapan
tupunquitsu. Tsay patiutagam jucläpita regeyangan Jerusaléntam, mana alli
mana judiucagcunapag entregashga. rurag Sodoma marcatawan Egipto
Paycunam respetashga santo sitiuta marcata shutitsirgan. 9ॸTsay ishcan
chuscu chunca ishcay quillayag willacugcunapa ayancunataga quimsa
jarutäcuyanga. 3ॸPero ishcay junag pullanmi ricaräyanga, tucuyläya
testïgucunatam imayca lütogtanö lïno casta, parlag, juclä naciun marca
costalpita llatapashgata cachashag, juc runacuna. Tsay ayancunataga manam ni
waranga ishcay pachac sogta chunca pipis pampayänanta munayantsu.
junag nogapag profëtisar 10ॸLlapan cay patsachö täcugcunam tsay

willacuyänanpag” nir. ishcan testïgucuna wañuyanganta alläpa


4ॸCay entëru mundupa Señornin Dios cushicuyanga. Tsay ishcag testïgu
Yayapam cay ishcan testïguncunaga. profëtacuna Dios Yayapag willacur
Tsay testïgucunapa rantinmi Dios alläpa mantsatsignincuna cayanganpita
Yayapa puntan cieluchö ishcay wañusquiyaptinmi, llapanpis cushishga
candelërocunawan ishcay olïvo garanacurnin jucnin jucninwanpis
jachacuna musyatsicurnin caycäyan. 5ॸSi cayanga. 11ॸPero tsaypita quimsa junag
pipis mana allita rurarnin pullanpita Dios Yaya
testïguncunapag contran däñayta cawascatsimuptinmi, ishcan yapay
munayaptinga, shimincunapitam nina sharcayämurgan. Tsaymi tsay
yargamunga llapan chiquignincunata testïgucuna sharcamugta ricarnin
rupar jancat ushacätsinanpag. caycagcunapis alläpa mantsacashga
Tsaynöllam pipis mana allita rurarnin cayargan. 12ॸTsaynam ishcan testïgucuna
däñayta munarga, quiquillan ruparnin cielupita juc jinchi vozta wiyayargan:
däñacur wañur ushacänan. 6ॸCay ishcan “Cay altupa sübiyämuy” nigta. Tsaymi

Ap 11.4 Zac 4.3,11-14.


557 kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ11ٍॷ12

altu cielupa pucutay rurinchö llapan Tsaymi llapan wañushgacunata


chiquignincuna ricaraycäyaptin cuentata mañarnin juzganqui.
aywacuyargan. 13ॸTsay öram alläpa Tsaynöllam llapan gampag allita
mantsacaypag patsa cuyuptin, juc parlar willacur,
marcapa chunca partin juchusquiptin, servigniqui profëtacuna llapan
ganchis waranga (7,000) runacuna gamwan pagta jutsannag cawar
wañuyargan. Tsaymi cawaycar shutiquichö
quëdagcag runacunapis jancat jatusagcunawan ichishagcunapis
mantsacashga cieluchö caycag Dios adorashugniquicunata
Yayata alabayargan. allicag premiuta garanayqui öra
14ॸTsaynömi ishcaycag mantsacaypag chämushga.
mana alli ushacayga päsargan. Pero Tsaynöllam cay munduta mana
quimsacag mana alli ushacayga allita rurarnin ushacätsigcunata,
tsayragmi shamunanpagnam caycan. ushacätsinayquipag tiempu
chamushgana.”
Ganchis ultimucag trompëta 19ॸTsaypitam cieluchö Dios Yayapa
15ॸTsaypitam yapay ganchiscag ultimu templun quichacasquirgan. Tsay
angel trompëtanta töcasquiptin, templuchömi mushog conträtun
cieluchö mantsacaypag jinchi vozcuna rurangan sagrädu arcapis ricacargan.
nimugta wiyayargä: Tsaychömi gayararrag
“Llapan cay mundupa magacuycunawan illagocuycunapis
mandacuynincunaga, cargan. Tsaynöllam alläpa patsa
Dios Yayapawan Señor Jesucristopa cuyuywan mantsacaypag runtupis
Mandacuy Reynon shicwamurgan.
cananpag tiempu chämushganam.
Paynam cananpitaga mandacunga Juc warmiwan mantsaypag
imayyagpis mana juc ushacar.” jatuncaray dragon wäta

12
16ॸTsaymi jamacuyänanchö jamaycäyag 1ॸTsaypitam cieluchö juc
ishcay chunca chuscu respetashga mantsaypag señal yurisquirgan.
auquincuna, gongorpacuycur Tsay señalgam juc warmi rupaywan
gagllancunapis patsaman tincunganyag entërunpa imayca llatapashganö y
umpuycur Dios Yayata adorar 17ॸniyargan: chaquin gopinchöpis quillam cargan.
“Imanömi agradëcicuyällag Señor, Tsaynöllam umanchöpis chunca ishcay
alläpa poderöso Dios Yaya lucërocunawan tumat corönashga
cangayquita. cargan. 2ॸTsay warmiga geshyagllarag
Gammi canqui, gammi cargayqui y caycarmi, imayca geshyacunanpag
shamunayquipagnam caycanquipis. nanacugnörag llaquicurnin
Tsaymi llapan poderniquiwan gayaraycachargan. 3ॸTsaypitanam
Mandacuy Reynoyquichö cieluchö yapay juc señal yuricasquirgan.
mandacuyta gallashcanqui. Tsay señalgam juc jatuncaray puca
18 Llapan naciuncunapis piñashgam dragon wäta, ganchis umashga chunca
cayargan. wagrashga y cada umanchö juc
Pero rabiayniquiwan corönashga cargan. 4ॸTsaynam cieluchö
castiganayquipag junag llapan lucërocunapita quimsacag
chamushganam. partinta chupanwan garacharnin pitsar,
kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ12 558

cay patsaman garpuscamurgan. Tsay Señor Jesucristopawan llapan


mantsaypag jatuncaray dragon wätam Mandacuy Reynon.
geshyacunanpag nanacur caycag Tsay llapan criyicugcunata Dios
warmipa puntanchö ichiraycargan, Yayapa puntanchö
wamran yuringan öra micunanpag pagasta junagta acusagnin Satanasta
shuyararnin. 5ॸTsay warmim juc ollgo vencesquirmi jitarpayämurgan.
wamrata geshyacurgan, llapan entëru 11 Tsaymi llapan criyicug

munduchö naciuncunata ƿerropita waugentsiccunaga


värawan mandacunanpag. Pero tsay Señor Jesucristo yarwarninta
wamrantam Dios Yayamanwan jichanganraycu,
jamacunan trönonman gechusquir Satanasta venceyashga.
apayargan. 6ॸTsaynam mamanga Tsaynöllam llapan imaycatapis
tsunyacunapa geshpirnin aywacurgan. allillata cumplirnin,
Tsay tsunyachömi Dios Yaya juc sitiuta Willacuyninta cäsur ƿrmi tsaracur
prevenishga cargan, juc waranga ishcay criyicuynincunawan
pachac sogta chunca junag (1,260) venceyashga.
cuidarnin micutsir catsiyänanpag. Tsaynöpam paycunaga manana
7ॸTsaypitanam cieluchö mantsacaypag wañuypitapis
maganacuy guerra cargan. Tsay mantsacuyargannatsu.
maganacuy guerrachöga Miguel Tsaynö rasumpa ƿrmi criyicurnin
Arcangelmi llapan angelnincunawan payraycu wañuyänanpagpis
tsay mantsaypag jatuncaray dragon listom cayargan.
wätawan lüchayargan. Tsay dragonpis 12 Tsaymi cananga llapayqui cieluchö

llapan angelnincunawanmi Miguel täcugcuna cushicuyay.


Arcangelpa contran peleayargan. 8ॸPero Pero ¡Allau cay patsachöwan lamar
tsay maganacuy guerrachö manam rurinchö täcugcuna!
gänayta puediyargantsu. Tsay Gamcunamanmi alläpa rabiashga
mantsaypag wätawan llapan Supay bäjamushga,
angelnincunapis cieluchö sitiuncunatam payga musyanmi ichiclla
jancat perdisquiyargan. 9ॸTsaynö ushacänanpag tiempu
vencesquirmi mantsaypag jatun dragon faltaycanganta.”
wätata cay patsaman jitarpayämurgan. 13ॸTsaymi tsay mantsacaypag

Tsay mantsacaypag jatuncaray culebra jatuncaray dragon wäta, cay patsaman


wätatam unayga supaycunapa jitarpayämunganta tantiyasquir, ollgo
mandagnin “Satanas” niyargan. Cay wamrayog warmita gaticachargan.
culebram llapan munduchö runacunata 14ॸPero tsay warmitaga jatuncaray

engañar peleanganpita cay patsaman pitsacpa riprantam garayargan,


llapan gatirag angelnincunatawan tsunyagchö Dios Yaya preveningan
garpascayämurgan. sitiuman pärir aywananpag. Tsaychömi
10ॸTsaypitam cieluchö juc tsay warmita juc waranga ishcay pachac
mantsacaypag vozta wiyargä: sogta chunca junag micutsir
“Cananga chamushganam rasumpa cuidayargan mantsacaypag culebra
salvaciun, manana yatarnin däñananpag.
Dios Yayapa llapan mandacuy 15ॸTsaypitam mantsaypag jatuncaray

podernin, culebraga shiminpa maytsica


559 kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ12ٍॷ13

mayutanörag yacuta lansamurgan, tsay mantsaypag pumanö wätatapis


warmita atsca yacuwan apatsinanpag. adorarnin niyargan: “¿Pitan can cay
16ॸPero tsay warmitagam cay patsa mantsaypag pumanöga y pitan paypa
yanapargan. Tsay culebra shiminpa contranpis guerrata rurar peleanga?”
lansangan mayunö yacutaga cay patsam 5ॸTsaynöllam mantsaypag pumanö

shiminta quichasquir, llapanta tsaquit wätatapis imayca mana alli


millpusquirgan. 17ॸTsayta ricaycurmi parlaycunawan orgullöso aläbacatsirnin
culebraga alläpa mas rabiarnin, Dios Yayapa contran parlatsirgan. Tsaymi
warmipa criyicug llapan wawancuna chuscu chunca ishcay quilla mandacuyyog
mirashgaman guerrata rurag aywargan. cananpag mantsaypag dragon Dios Yaya
Pero paycunaga Dios Yayapa permïtirgan. 6ॸTsaynö rurarmi tucuyläya
Mandacuynincunata mana juc mana allicunata Dios Yayapa contran
gongarnin cumplirmi, Señor parlarnin ashargan, shutinpag,
Jesucristopa Alli Willacuyninta mas täcunganpag y cieluchö llapan
cäsucuyargan. täcugcunapagpis mana allicunata

13
1ॸPero tsay mantsacaypag parlarnin. 7ॸTsaynöllam tsay mantsaypag
jatuncaray dragon wätam lamar pumanö wäta podernin chasquirgan Dios
cuchunman ichisquirgan. Yayaman llapan criyicugcunawan guerrata
rurananpag asta vencenganyag. Paytam
Lamarpita mantsaypag ishcaycay llapan mandacuynin entregargan llapan
jatun monstro niyangan wäta runacunaman, marcacunaman, tucuyläya
yargamungan castacunaman y tucuyläya parlayta
Tsaypitanam lamarpita juc jatun wäta parlagcunaman, maytsay
ganchis umayog chunca wagrayog naciuncunamanpis. 8ॸTsay mantsaypag
yargaycämugta ricargä. Tsay cada pumanö wätatam llapan cay patsachö
wagranchö juc corönayog cargan. täcugcuna adorayanga. Tsay wätatagam
Tsaynöllam llapan ganchis umanchöpis adorayanga Dios Yayapa Cordërunpa
Dios Yayapa contran mana alli shuti cawatsicug librunchö shutincuna mana
gellgashga cargan. 2ॸTsay ricangä apuntashgacagcunalla. Dios Yayagam
mantsaypag wätaga imayca pumanömi musyargan cay patsata camangan
cargan. Chaquinpis imayca jatun junagpitana nogantsicraycu Cordërun
ösopanö, shiminnam juc leonpanö wañunanpag canganta. 9ॸRinriyogcagga
cargan. Tsay jatuncaray mantsaypag shumag wiyacuyätsun:
dragonmi, llapan podernintawan 10 “Si pipis esclävunö prësu cananpag

jamacuna trönonchö llapanta destinashga carga,


mandacunanpag entregargan. 3ॸTsay quiquinmi esclävunö prësu
jatuncaray pumanö wätapa juccag cananpag aywanga.
umanga wañuypagnö mantsaypag Tsaynöllam espädawan
erïdanö caycarpis cuticashganam wañunanpag destinashgaga,
caycargan. Tsaynö wañuypagnö erïdan espädallawan wañunga.”
cuticasquiptinmi, entëru munduchö ¡Tsaymi llapayquicuna
runacuna mantsacarmi gatiräyargan. criyicuyniquicunachö rasumpa
4ॸTsaymi dragontapis adorayargan, tsay cumplïdu ƿrmi tsaracurga, shumag
jatuncaray mantsaypag pumanö wätata pacienciayquicunawan awantacurnin
podernin entreganganpita. Tsaynöllam jutsannag cawacuyay!
kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ13ٍॷ14 560

servicugcunata y libricunatapis,
Patsa rurinpita mantsacaypag derëchucag maquincunachöwan
quimsacag wäta yargamungan urcuncunachö señalatsirgan. 17ॸTsaymi
11ॸTsaypitanam patsa rurinpita juc ni pipis rantiyta ni ranticuytapis
wäta yargaycämugta ricaycurgä. Tsay puedirgantsu, tsay pumanö wätapa
wätapam ishcay wagran imayca juc señalninwan shutinpa nümeronllapis
carnërupanö cargan. Pero parlayninga mana captinga. 18ॸCay llapanga alli
jatuncaray dragon wätapanö yachagtam wanan. Si pipis alli
mantsaypagmi cargan. 12ॸTsay carnërunö yacharnin tantiyarga calculatsun jatusag
wagrashga wätam puntacag mantsaypag mantsaypag pumanö wäta ima nümeron
jatuncaray pumanö wätapata llapan canganta. Tsay mantsaypag pumanö
podernintam catsirgan, paypa wätapa nümeronga imayca runapanömi
munayllanta rurananpag. Tsaynöpam canga: sogta pachac sogta chunca
tsay carnërunö wätaga, cay patsachö sogtayog (666).
llapan runacunata adoratsirgan, tsay
wañuypagnö mantsaypag erïdan Dios Yayapa Cordërunwan juc
cuticashga pumanö alläpa mandacuyyog pachac chuscu chunca chuscu
wätata. 13ॸTsaynöllam tsay cordërunö waranga (144,000) acrangancuna
wätaga mana ricashga jatusag cantayangan

14
señalcunawan milagrucunatapis 1ॸTsaypitanam Sión jirca
rurargan. Payga nina lunyaycagtam jananchö Dios Yayapa Cordërun
cielupita cay patsaman puntächö ichiraycagta ricasquirgä. Tsay
shicwatsimurgan, llapan runacuna Cordëruwan pagtam juc pachac chuscu
ricaraycäyaptin. chunca chuscu waranga (144,000)
14ॸTsaymi cay señalcunata ricätsicur runacunapis caycäyargan. Tsay
engañacurnin criyitsicurgan, Cordërupawan Taytan Dios Yayapa
mantsaypag jatuncaray dragonpa shutincunam, tsay runacunapa
poderninwan pumanö wätata llapan urcuncunachö gellgashga cargan.
runacuna adorayänanpag. Tsaynöpam 2ॸTsaypitanam juc mantsacaypag

tsay gepacag cordërunö wätaga, tsay gayarar, cielupita shamugta


pumanö wätapa imäjinninta wiyasquirgä. Tsayga imayca maytsica
rurayänanpag mandargan. Tsay pumanö mayu gayaragwan alläpa jinchi
wäta espädawan wañuypagnö erïdan magacugta. Pero tsay wiyangäga imayca
rurashga caycarpis cawamunganpitam atsca arpa töcagcuna arpancunata
llapan runacuna imäjinninta töcayangannömi wiyacargan.
adorayargan. 15ॸSatanaspitam cordërunö 3ॸTsaynöllam juc mushog cantutapis

wäta poderta chasquirgan, tsay jamacuna trönopa puntanchöwan


pumanöcag wätapa imäjinnin chuscun cawag wätacunapawan
rurayanganta cawaycagtanö respetashga auquincunapa puntanchö
parlatsinanpagpis. Tsay poderninwan cantayargan. Pero tsay mushog
imäjinninta mana adoragnin cantutaga manam llapantsu yachacuyta
runacunatapis wañutsir puediyargan. Tsay mushog cantutaga
ushacätsinanpag. 16ॸTsaynöllam cay patsachö caycagcunapita salvarnin,
cordërunö wäta amälas llapan ichicta, juc pachac chuscu chunca chuscu
jatunta, rïcuta, wactsata, waranga señalar acrashgacunallam
561 kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ14

cantayta yachacuyargan. 4ॸTsay señalar jatuncaray pumanö wätatawan


acrashga runacunallam mana ni juc imäjininta adorarnin, maquinchöwan
warmiwan täcur, limpiu shongo mana urcunchö señalacuggam, 10ॸDios Yayapa
jutsannag cawacuyargan. Tsaymi Dios rabiayninpita shamug pürullata
Yayapa Cordërun maypa aywaptinpis preveningan cöpanchö mantsacaypag
mana juc dëjar gatiräyan. Tsay vïnota upyagnö piñatsiyanganpita
runacunagam llapan runacunapita castïguta chasquiyanga. Tsaymi alläpa
imayca juc puntacag alläpa chaniyog mantsacashgata Dios Yayapa
garayta acrarnin rantishganö cayargan, angelnincunapawan Cordërunpa
Cordërunpa yawarninwan quiquin puntanchö ninantin asufriwan rupatsir
Cordërupagwan Dios Yayapag. imayyagpis sufritsinga. 11ॸTsay
5ॸPaycunapa shiminchöga manam ni juc mantsacaypag ninapa goshnin
llullacuytapis tarirgantsu. Tsaynöpam inƿernugam mana juc ushacar
paycuna mana juc jutsannag cayan. imayyagpis mana ushacaypa canga.
Tsaycunaga manam pagasta junagtapis
Quimsan angelcunapa ni imay shütaycuyangallapistsu, tsay
willacuynincuna pumanö wätatawan imäjininta adorar
6ॸTsaypitam juc angelta altu cielu shutintawan señalninta chasquig
pullanpa pärir aywaycagta ricasquirgä. runacunapagga.” 12ॸTsaymi Dios Yayapa
Payga mana ushacag cawaypag Señor llapan mandacuynincunata cäsurnin
Jesucristopa Alli Willacuynintam Señor Jesucristoman rasumpa ƿrmi alli
catsirgan. Tsaymi llapan cay patsachö tsaracur, llapan shongoyquicunawan
cawagcunaman, marcacunaman, pay munangannö mana juc jutsannag
naciuncunaman, tucuyläya alli pacienciayquicunawan imaycata
castacunaman y tucuyläya parlay sufrirpis awantarnin shumag cumplïdu
parlagcunamanpis willacurgan. 7ॸTsay cawacuyay.
angelmi mantsacaypag vozninwan 13ॸTsaypitanam cielupita juc voz

nirgan: “Dios Yayapita mantsacur shamurnin nimagta wiyargä: “Cayta


llapayqui alabayay. Cananga öra gellgay: Cananpitaga alläpa cushishga
chamushganam llapanta juzgananpag. cayay, Señor Jesucristoman criyicuycar
Cieluta, patsata, lamarta y pashtag wañushgacuna.” Caynömi quiquin
yacucunatawan mayucunata camag Espïritu Santo nin: “Aumi. Llapan
poderöso Dios Yayata llapayqui rasumpa ƿrmi criyicugcunallam
adorayay” nir. aruynincunapita shütayanga, llapan
8ॸTsaypa gepanta ishcaycag angel allicunata ruraynincunam paycunapa
shamurmi nirgan: “¡Ushacashganam! pagtam cieluman compañanga.”
¡Ushacashganam jatuncaray Babilonia
marca! ¡Babilonia marcam imayca Salvacashga runacuna Dios Yayapa
vïnota upyatsignö machätsirnin cosëchancuna
löcuyätsir llapan naciuncunata jucnin 14ॸTsaypitam yapay ricchacusquir juc
jucninwan lluta puricuyänanpag yurag pucutayta ricasquirgä. Tsay pucutay
ruratsishga!” jananchöga Dios Yayapa Tsurinmi
9ॸTsaypitanam quimsacag angel caycargan. Tsaymi umanchö goripita
shamurnin jinchi vozninwan mañacur corönashga y maquinchö alläpa puncha
nirgan: “Si mayganpis mantsaypag fïluyog ösita catsirgan. 15ॸTsaynam juc
kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ14ٍॷ15 562

angel templupita yargascamurgan. Tsay geshyaycunawan sufritsiycunam


angelnam pucutay jananchö jamaycagta cieluchö señal cargan. Tsaymi tsay
jinchi vozninwan gayarnin nirgan: ultimucag sufritsicuy geshyaycunawan
“Cananga öra chämushga ösiquita aptarcur Dios Yayapa llapan rabiarnin piñashga
ciegarnin llapan cosëchata gorinayquipag, caynin cumplinga.
llapanmi cay patsachöga pogoshgana 2ॸTsaypitam imayca ninawan tallushga

caycäyan.” 16ॸTsaypitam pucutay jananchö chipacyag espëjunö chuya lamartapis


jamaycagga cay patsa jananman ösinta ricargä. Tsay espëjunö lamarpa
macyascamurgan. Tsay ösinwanmi llapan cuchunchömi mantsaypag jatuncaray
cay patsachö pogoshga cosëchacunata pumanö wätatawan imäjininta y
jancat ciegasquirgan. shutinpa nümeronta vencegnincuna
17ॸTsaypa gepantanam yapay juccag Dios Yaya entregangan arpancunawan
angel cieluchö caycag templupita ichiraycäyargan. 3ॸTsaynam Dios Yayapa
yargascamurgan, juc alläpa puncha fïluyog servignin Moiséspawan Dios Yayapa
ösin aptashga. 18ॸTsay templupa Cordërunpa cantuncunata caynö
altarninpitam ninatapis alläpa mandagnin cantarnin:
angel yargascamur, juc mantsaypag “Alläpa shumag jatun
vozninwan tsay fïlu ösiyog angelta mantsacaypagmi llapan imayca
gayarnin nirgan: “Tsay fïlu ösiquiwan rurangayqui,
patsachö llapan üvapa wayuyninta alläpa poderöso Dios Yaya.
ciegamuy. Llapanpis allish pogoshganam Gampa yachatsicuy näniquiga
caycäyan” nir. 19ॸTsaymi tsay angelga cay rasumpacag jutsannagmi,
patsaman ösinta macyascamur, üvapa Ay, Tayta Dios, gamga llapan
llapan wayuyninta ciegarnin gorisquir, juc naciuncunapa
jutuncaray mantsaypag pösuman imayyagpis mana ushacag Reyninmi
wiñargan llapan yacunta gapiyänanpag. canqui.
Tsay mantsaypag pösuman wiñanganga 4 ¿Pirag gampita mana

Dios Yayapa rabiayninpita mantsaypag mantsacunmantsu, Señor Dios


alläpa castïgu shamunanpag cangantam Yaya?
musyatsimantsic. 20ॸTsay ciegangan llapan ¿Pirag gamta cushicuywan mana
üvatam Jerusalén marcapita jucläman alabar, adorashunquimantsu?
jipisquir gapiyargan. Tsay gapiyangan Gam japallayquim rasumpacag
jatuncaray mantsaypag pösupitam alläpa jutsannag santo canqui.
atsca yawar yargamurgan, bestiacunapa Tsaymi llapan naciunchö
umancunatapis tsapanganyag. Tsaymi tsay runacunapis
yawarga imayca mayunörag sogta junag gamllaman adoragniqui
(360 kilometros) alläpa largota shayämunga,
aywaytanörag aywargan gampa rurayniqui rasumpacag
canganta
Ganchis angelcunawan ganchis musyatsicungayquipita.”
tucuyläya mana alli geshyaycuna 5ॸTsaypitanam Dios Yayawan mushog

15
1ॸTsaypitanam cieluchö juc conträtu rurayangan cieluchö santuario
mantsacaypag jatun señalta templu quichacasquigta ricargä. 6ॸTsay
ricargä: Ganchis angelcunawan templupitam ganchis tucuyläya mana
ultimucag ganchis tucuyläya mana alli alli geshyaycunawan sufritsicuycunata
563 kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ15ٍॷ16

catsig ganchis angelcuna wañutsishga runapa tictashga


yargascayämurgan. Tsaymi yawarninnöragmi cargan. Tsaymi tsay
llatapancunapis shumag chipacyag lamar rurinchö llapan cawag
yurag sëdapita cargan. Tsaynöllam cäsi wätacunapis jancat wañur
pëchuncunayag wachucuncunapis ushacäyargan.
chipacyag gori püru cargan. 7ॸTsaypitam 4ॸTsaynöllam tsay quimsacag angelpis

tsay chuscun cawag wätacuna cöpachö Dios Yayapa rabiayninta llapan


caycagpita jucnincag wäta, ganchis pashtag yacucunamanwan
angelcunata cada ünuta goripita mayucunaman jicharpuptin, yawarman
rurashga cöpata aptatsirgan. Tsay cöpa ticrasquiyargan. 5ॸTsaypitanam llapan
juntatam mana imaypis ushacag Dios yacucunata mandagnin angel ninganta
Yayapa rabiayninwan mantsacaypag wiyargä:
castïgun shamugta entregargan. 8ॸTsay “Gamga rasumpacag jutsannag
templuchömi Dios Yayapa poderninwan santom canqui,
alläpa cushicuyninpis, imayca Señor Dios Yaya, gamga
pucutagnörag goshniwan juntasquirgan. rasumpacag japallanmi imaypis
Tsaymi tsay goshniycag templumanga cashcanqui.
ni pipis yaycuyta puedirgantsu, asta Tsaynöllam cananpis y imayyagpis
ganchis angelcunapa tucuyläya mana ushacag cayniquiwan,
geshyaycunawan sufritsicuycuna llapanta mana juc jananparnin
apayangan cumplirnin jancat juzganqui.
ushacätsicuyanganyag. 6 Llapan profëtayquicunatawan

acrashga jutsannag
Dios Yayapa rabiayninpita criyicugniquicunatam
castïgupag ganchis cöpacuna paycunaga yawarnincunata jichar

16
1ॸTsaypitanam templupita juc wañutsiyargan.
mantsacaypag vozwan ganchis Tsaymi cananga gampis
angelcunata caynö nigta wiyargä: yawarcunata uputsirgoyqui.
“Aywayay llapan munduman Paycunaga tsaynö rasumpa alli
jichayämunqui ganchis cöpachö Dios castigashga caytam merëcian.”
Yayapa rabiayninpita mantsacaypag 7ॸTsaypitanam altarpita maygantach

castïgunta” nir. caynö nigta wiyargä:


2ॸTsaypitanam puntacag angel “Aumi, gam Señorlläcuna alläpa
aywasquir cöpachö Dios Yayapa poderöso Dios Yayam,
rabiayninpita mantsaypag castïgunta rasumpacag alli justiciayquiwan
cay patsaman jicharpamurgan. Tsaymi llapanta juzgargoyqui.”
mantsaypag jatuncaray pumanö wätapa 8ॸTsaypitanam ganchispita chuscucag

señalninta catsir, imäjinninta adorag angel cöpachö Dios Yayapa rabiayninta


runacunapa garancunachö, alläpa mana rupay jananman wiñasquirgan. Tsaymi
awantaypag nanaywan mantsaypag rupayta podernin entregargan imayca
erïdacuna yurisquirgan. ninanörag alläpa achayninwan
3ॸTsaypitam juccag angel cöpachö Dios runacunata rupananpag. 9ॸTsaymi alläpa
Yayapa rabiayninta lamarman mantsacaypag achachaywan runacuna
jicharpamuptin yawarman rupaycarpis, mana alli
ticrasquirgan. Tsay lamarga imayca cawaynincunataga manam
kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ16 564

arepenticurnin poderöso Dios Yayataga suwanömi mana shuyäyämangayqui


adorarnin alabayargantsu. Paycunaga öra. Pero imayca ricchaycagnö
mas bienmi Dios Yayapa contran mana llatapashgalla caycagcuna alläpa
allicunata parlarnin rimayargan, llapan cushishga cayätsun, mana garapätunölla
tucuyläya mana alli geshyaycunawan purir runacunapita mana
sufritsicuycunapa mandagnin pengacunanpag.” 16ॸTsaymi tsay
caycaptinpis. quimsan säponö supaycuna llapan
10ॸTsaypitanam ganchispita pitsgacag reycunata goriyargan, hebreo parlaychö
angel jatuncaray mantsaypag pumanö “Armagedón” niyangan sitiuman.
wätapa jamacunanman cöpachö Dios 17ॸTsaypitanam ultimu ganchiscag

Yayapa rabiayninta jicharpurgan. Tsaynö angel cöpachö Dios Yayapa rabiayninta


jicharpuptinmi tsay wätapa llapan llapan wayraman jichasquirgan. Tsaymi
mandacuynin jancat ushacasquiptin, altu cieluchö templupita juc jinchi
tutapaychö quëdasquirgan. Tsaymi mantsacaypag voz nimurgan: “¡Cananga
quiruncunapis regochiyaptinrag llapannam cumplir ushacargon!”
galluncunatapis cachurnin agonisar, 18ॸTsaypitanam alläpa gayararrag

tsayläya castïguwan alläpa sufriyargan. magacuynintin illagocurgan. Tsaymi


11ॸPero tsaynö alläpa sufriycarpis, manam patsapis alläpa mantsacäcuypag cuyurgan.
arepenticur dëjayargantsu mana allita Tsay alläpa mantsacaypag patsa
ruraynincunataga. Mas bien tsay cuyungannöga manam ni imaypis
mantsaypag erïdancuna alläpa nanaptin cuyushgatsu cargan, cay munduchö
sufrir, cieluchö poderöso mandacug Dios runacuna cayangan junagpitapis. 19ॸTsay
Yayapa contran mana allicunata asharnin alläpa jatun marcapis quimsamanmi
parlayargan. raquicasquirgan. Tsaynöllam llapan
12ॸTsaypitam ganchispita sogtacag munduchö marcacunapis jancat juchur
angel Eufrates niyangan jatun mayuman ushacäyargan. Tsaymi alläpa jatun mana
cöpachö Dios Yayapa rabiayninta alli Babilonia marcapag Dios Yayaga
jicharpurgan. Tsaymi tsay jatun mayu yarpasquirgan, rabiarnin piñashga
tsaquisquirgan, rupay yargamunan caru cayninwan cöpa junta mana ni iman
marcapita reycuna päsayänanpag. awantay ayag vïnota uputsirnin
13ॸTsaypitanam tsay dragonpawan castigananpag. 20ॸTsaymi lamar rurinchö
jatuncaray mantsaypag pumanö wätapa jatusag ishlacunapis geshpicuyaptin,
y mana alli profëtapa shimincunapita, llapan jatusag jircacunapis jancat
imayca mantsaypag säponö quimsa illacasquiyargan. 21ॸTsaynöllam cielupitapis
mana alli espïritucuna yargamugta runacunapa jananman alläpa
ricargä. 14ॸTsaycunaga Satanaspa mantsacaypag jatusag runtucuna
supaynincuna carmi tucuyläya shicwayämurgan. Tsaymi cada shicwamug
milagrucunatawan señalcunata runtu chuscu chunca kiloyag pësargan.
rurayargan. Tsay mana alli Tsaynö mana ni imaypis ricäyangan
espïrituncunaga llapan munduchö jatusag geshyay runtucuna shicwamurmi,
reycunata gorigmi yargoyargan, Dios Dios Yayapa mantsacaypag alläpa jatun
Yaya alläpa poderöso cayninwan castïgun cargan. Tsaynö mantsacaypag
juzgangan junag, Dios Yayapa contran jatusag runtu shicwamuptinmi, Dios
guerrata rurayänanpag. 15ॸ“Cuidädu Yayapa contran mana allicunata asharnin
cayay, nogaga shamushag imayca juc parlayargan.
565 kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ17

6ॸTsaynam tantayasquirgä tsay warmi


Lluta puricug warmiwan tsay imayca vïnowannö machashga
jatuncaray mantsacaypa caycanganta, Dios Yayapa jutsannag
pumanö wäta criyicugnincunapawan Señor

17
1ॸTsaypitanam ganchis Jesucristopag willacug testïguncuna
angelcunapita juccag ganchis wañugpa yawarnincunawan.
cöpata catsigcag angel shamuycur Tsay llapanta ricaycurmi, nogalläga
nimargan: “Shamuy lluta jucnin jucninwan alläpa jancat mantsacashga cacurgä.
puricug llapam lamarcunata mandarnin 7ॸTsay angelnam nimargan: “¿Imanirtan

jananchö jamaycag warmipa castïgunta mantsacashga caycanqui? Cananmi


ricätsishayqui. 2ॸLlapan mundupa llapan pacayllapa tsay warmipag y
reynincunam tagay warmiwan mana allita montarangan mantsaypag wätapagwan
ruracarnin täcuyashga. Tsaymi cay ganchis umancunapag y chunca
patsachö llapan cawagcunatapis, imayca wagrancunapa signiƿcädun imanö
mana alli vïnota upuyatsignö alli canganta willashayqui. 8ॸTsay
machätsirnin lluta puricunganwan mana mantsaypag puca wätata ricangayquiga
alli jutsaman apashga” nir. unaynam cargan, cananga manam
3ॸTsaypitanam Espïritu Santo cannatsu, pero yapaynam mantsacaypag
revelamanganchö tsunya mana ni shamunga. Tsay puca wätagam jatun
imacagman juc angel pushamargan. mantsaypag sanja rurinpita imayca
Tsaychömi juc mantsacaypag jatuncaray cawamugnö yargamunga. Pero yapayga
puca wätan montashga warmita ricargä. wañurnin ushacänanpag mananam
Tsaymi entëruncunachöpis Dios Yayapa cutimunganatsu. Tsaymi cay patsachö
contran asharnin, mana alli shuticuna llapan runacunapa cay mundu manarag
gellgashga cargan. Tsay puca wätagam camashga captin, cawatsicug libruchö
ganchis umayog y chunca wagrayog shutincuna mana gellgashgacagcunaga,
cargan. 4ॸTsay warmipa llatapanga alläpa tsay mantsaypag wäta shärimugta ricar
pucawan morädom cargan. Tsay llatapaga alläpa mantsacäyargan. Tsay
entërunpapis goriwan y cuyacuypag runacunam alläpa mantsacäyargan, tsay
chaniyog chipapag rumiwan y wäta unay canganta y cananga manana
perlascunawanmi adornashga cargan. cangantawan yapay shamunanpag
Tsaymi goripita rurashga cöpa junta canganta musyasquir.
maquinchöpis tagra melanaypag jucnin 9ॸ“Tsaymi pipis caychö

jucninwan puricungan llapan mana alli entendinanpagwan yachacunanpag


goringancunata imayca vïnotanö catsirgan. caycan: Tsay ganchis umancunagam
5ॸTsaynöllam urcunchöpis juc shuti ganchis jircacunachö tsay lluta jucnin
gellgashga cargan: jucninwan mana alli puricug warmi
“PACAYLLAPANÖ MANA REGESHGA jamaycangan. Tsaymi tsay ganchis
JATUNCARAY BABILONIA MARCA, umancunaga ganchis reycuna cayan.
LLAPAN MANA PENGACUR LLUTA 10ॸTsaymi pitsgacag reycunaga

PURICUG WARMICUNAPA ushacäyashgana. Juccag reymi cananga


Y CAY PATSACHÖ MELANAYPAG cay patsachö mandacuycan. Tsaypita
ÏDOLOCUNAPAWAN juccag reyga manaragmi cay patsaman
LLAPAN IMAYCA MANA ALLI shamunragtsu. Tsay ultimucag rey
RURAYCUNAPA MAMAN” nir. shamugpa mandacuyninga pöcu
kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ17ٍॷ18 566

tiempullam düranga cay patsachö. Tsaymi tsay chunca reycuna acuerdu


11ॸTsay unay cawag, cananga manana car, llapan mandacuyangan
cawag jatuncaray wätagam, pusagcag podernincunata, mantsaypag jatuncaray
reyga cargan. Pero ganchis reycuna wätata entregayanga. Tsaynö llapanta
casta caycarpis, tsay wätaga mana mas rurarmi, Dios Yaya mandacungancunata
cutimugpagmi wañur ushacanga. rasumpa cumpliyanga. 18ॸTsay warmi
12ॸ“Tsay chunca wagracuna ricangayquigam, alläpa poderyog jatun
ricanganquigam chunca reycuna cayan. marca cay patsa llapan munduchö
Tsay reycunaga manaragmi mandacur reycunata mandagnin.”
gallayashgaragtsu. Pero tsay reycunaga
juc örallapagmi mandacuynincuna Jatuncaray Babilonia marca
chasquiyanga, mantsacaypag jutuncaray ushacangan
wätawan pagta. 13ॸCay chunca
18
1ॸTsaypitanam cielupita poderöso
reycunaga acuerdu carmi, llapan llapan mandacuyninwan juc angel
podernincunata mantsaypag jatuncaray bäjaycamugta ricasquirgä. Tsaymi tsay
wätata entregayanga llapanta angelpa alläpa chipacyayninwan cay
mandananpag. 14ॸTsaymi paycunaga patsapis jancat atsicyasquirgan. 2ॸTsaymi
Dios Yayapa Cordërunpa contran juc mantsacaypag jinchi vozninwan
guerrata rurar peleayanga. Pero Dios gayacurnin nirgan:
Yayapa Cordërungam llapanta “¡Ushacashganam! ¡Ushacashganam
vencenga, llapan señorcunapa Señornin, jatuncaray Babilonia marca!
llapan reycunapa Reynin car. Tsaymi Cananga llapan supaycunapa
Cordëruta gatiragnincagcunaga Dios wajinwan
Yayapa acrarnin gayashga, payllatana tucuyläya mana alli espïritucuna
cuyarnin criyïcuynincunachö ƿrmi täcuyänanmi ticrashga.
tsaracurnin mana gongaypa cäsucug Tsaynöllam mana alli chucaru
cumplïdu cayan.” melanaypag pishgocunapa
15ॸTsaypitanam tsay angel nimargan: geshuncunamanmi ticrashga.
“Tsay lluta jucnin jucninwan mana 3 Tsay llapan naciunchö runacunapis

allita rurar puricug warmi jamaycangan imayca vïnowan löcuyar


lamar ricangayquiga, llapan runacuna machashganömi caycäyan.
tucuyläya parlaywan maytsay marca Tsaymi mana alli yarpayninwan
naciuncunam cayan. 16ॸTsay chunca lluta jucnin jucninwan
wagrashga mantsaypag wäta mana allicunata rurar puriycäyan.
ricangayquinam, tsay lluta jucnin Tsaynöllam llapan mundupita
jucninwan puricur mana allicunata reycunapis
rurag warmita chiquinga. Tsay paywan imayca mana allicunata
mantsaypag wätata servignincunam ruracarnin puriyargan.
tsay warmita ushacätsirnin Tsay llapan munduchö imayca
pengacuypag garapätuta dëjasquiyanga. ranticugcunapis
Tsaymi quiquin warmipa aytsanta alläpam rïcuyäyashga
micur, mantsacaypag rupatsirnin Babilonia marcapa alläpa imaycan
ushacätsiyanga. 17ॸQuiquin Dios Yayam capuptin
shongonman pay munangannö imayca lluta imaycata rurar
munanganta rurananpag churashga. perditsinganwan” nir.
567 kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ18

4ॸTsaypitanam cielupita juc voz wañuywan alläpa llaquicuynintin


nimugta wiyargä: mallagäcuy.
“Llapayqui nogapagcag runäcuna Dios Yayaga alläpa poderöso
tsay mundupita yargayämuy, Señormi,
llapan mana alli jutsa llapan imayca mana alli
rurayanganpita tucuyläya rurangancunapita
mantsacaypag condenananpag.
sufritsicuy mana alli Tsaymi Babilonia marcata ninawan
geshyaycunawan mana rupatsirnin jancat ushacätsinga.”
sufriyänayquipag. 9ॸLlapan mundupita reycunam jucnin
5 Paycunapa mana alli jutsancunam, jucninwan lluta puricur mana allicunata
asta cieluman tincut pëlacashga. rurarnin, imayca riquësancunawanpis
Tsaymi Dios Yayaga llapan lluta perditsiyanganpitam rabiarnin
runacuna tucuyläya mana alli alläpa llaquicur wagarnin sufriyangan,
rurayangancunata yarpasquirgan. ninawan jancat rupar lunyarrag
6 Dios Yayaman criyicugcunata goshnigta ricarnin. 10ॸTsay llapan
chiquirnin gaticachar castïgucunawan sufriycanganta ricarmi,
entregacunganpita, alläpa mantsacashga carullapita
ishcay cuti mas quiquin Babilonia ricararnin gayaycachar niyanga:
marcata entregayay. “¡Allau! ¡Allau jatuncaray shumag
Tsaynölla llapan mana alli Babilonia
ruranganpitapis, llapan marcata mandagnin poderösa
ishcay cuti mas sufritsirnin pägayay. marca!
Paytaga cay munduchö runacunata ¡Cananga juc örallachömi llapan
ayag vïnotanö tallurcur mantsacaypag ushacay
upyatsinganpitapis, castïguyqui chämushga!”
ishcay cuti tallurcur mas pürullata 11ॸTsaynöllam llapan mundupita

upyatsiyay. ranticug runacunapis rabiarnin


7 Quiquinpa riquësanpag ayrajarnin llaquicur wagayanga, tsay jatun
cushishga aläbacur, Babilonia marcapag. Tsaynö
munayllanwan yarpar quiquillanpag päsasquiptinga mananam ni pipis
imaycatapis entregacungannölla, rantinganatsu llapan gepincuna rantipag
quiquintapis castigarnin apayämungantapis. 12ॸTsaymi manana
mantsacaypag llaquicuywan rantig cayanganatsu, tsay llapan
sufrimientuchö catsiyay. maytsica gorita, yurag gellayta, alläpa
Payga shongollanchö yarparmi shumag chipacyag chaniyog
nican: rumicunata, perlascunata, alläpa fïno
‘Nogaga caychömi reyna jamaycä. lïnopita tëlacunata y sedapitawan
Nogaga manam viudatsu cä, cuyacuypag morädo chipacyag puca
ni imaypis manam llaquicur tëlacunata. Tsaynöllam llapan cläsi
sufrishagtsu’ nir. alläpa mushcug gerucunata, marƿlpita
8 Tsaymi juc junagllachö tucuyläya adornocuna rurashgata,
mantsacaypag sufritsicuy alläpa shumag gerucunapita, broncipita,
llapan mana alli geshyaycuna ƿerropitawan marmolpita
payman shayamunga, rurashgacunata rantiyanganatsu. 13ॸTsay
kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ18 568

maytsica canelacunata, mushcug y perlascunawan adornashga cargayqui.


jachacunatawan goracunata, 17 ¡Tsay llapan imayca riquësayquim
incienciuta, mirata, mushcug perfümita, cananga juc örallachö jancat
vïnota, olïvospa aceitinta, alläpa fïna ushacashga!”
jarinatawan trïgutapis rantiyanganatsu. Llapan büquicunapa capitannincunawan
Tsaynöllam alläpa maytsica wätacunata, runacuna, lamarchö purigcunawan lamar
üshacunata, bestiacunata, cärrocunata rurinchö arugcunapis, alläpa
asta servicug esclävupag carullachönam quëdacuyargan. 18ॸTsay
cuerpuncunatawan almancunatapis jatuncaray Babilonia marca ruparnin
ranticuyänanpagmi runamajincunatapis goshnigta ricarmi, gayaraycachar niyargan:
apayämurgan. “¿Cay jatuncaray shumag alli marcanöga
14ॸ“Tsaymi llapan ranticugcunaga tsay manam ni maygan marcapis masga
Babilonia marcapagga niyanga: cantsu?”
‘¡Cananga mananam 19ॸTsaynö nirmi llapan rabiar

capushunquinatsu tsay alläpa mantsacashga llaquicur, umancunamanpis


munangayqui allish allpacunata lagchirnin gayaycacharnin
gustashungayquicuna! wagar niyargan:
¡Cananga alläpa cushicuypag “¡Allau! ¡Allau jatuncaray shumag
chipacyag llapan imayca Babilonia marca!
riquësayquicunatawan Llapan imaycayog rïca marca
llapan imayca capushungayquitam, canganwanmi
imayca ogragnö mana ni imay mas llapan lamarchö büquiyogcunapis
tarinayquipag, alläpa rïcu ticrayargan.
llapanta jancat perdirgoyqui!’ ¡Cananga llapanpis juc örallachömi
nirnin.” jancat ushacar
15ॸTsay llapan imaycata ranticur manacagman ticrasquirgon!
negociuta ruragcunapis, Babilonia 20 ¡Llapan criyicugcunawan mana

marcapa gellayninwanmi alläpa rïcu jutsannagcuna


ticrayargan. Tsaymi llapan y apostolcunawan profëtancuna y
negocianticunapis tsay castïguwan cieluchö caycagcunapis
alläpa sufrigta ricar, carucunallachö tsay jatuncaray Babilonia marca
mantsacashga rabiarnin llaquicur ushacanganta cushicuyay!
caycäyanga. 16ॸTsaynam wagarnin Tsay marcatam quiquin Dios Yaya
gayaycachar niyargan: llapan imayca mana allicunata
“¡Allau! ¡Allau jatuncaray shumag ruranganpita
Babilonia marca! condenar juzgashga
Unayga tucuyläya chipacyag fïno sufritsiyäshungayquipita” nirnin.
lïnopitawan 21ॸTsaypitanam juc poderöso

morädontin puca shumag mandacug angel molinupag jatuncaray


llatapashga warminömi rumita pallarcur, lamar rurinman caynö
cargayqui. nir jitarpurgan:
Tsaynöllam shumag chipacyag “Caynömi jatuncaray shumag
llatapacunawan goriwan, Babilonia marca,
gellaywan, tucuylaya cuyacuypag gampis uraypa lamarman
chaniyog rumicunawan jitarpushga canqui
569 kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ18ٍॷ19

manana masga ni imay Tsaymi cananga tsay alläpa lluta


tariyäshunayquipag. mana allicunata rurar
22 Mananam llapan cälliquicunachö jucnin jucninwan puricur
ni imaypis arpatawan lautapa Babilonia marca llapan munduta
ni trompëtapa shumag müsican mana alli ruragman
töcayangantapis wiyanquinatsu. ticratsinganpita
Tsaynöllam imayca ruray yachag ushacänanpag condenashga.
obrërocunapis cayanganatsu Tsaymi Dios Yayapa llapan
ni rumipita molinupa gayarayninpis servignincunata wañutsir
ni imay wiyacangantsu. yawarnincunata jichanganpita
23 Gam Babilonia marcachöga, ushacätsirnin vengashga” nir.
mananam lamparacunapa 3ॸTsaypitam yapay gayaycachar

actsinpis atsicyanganatsu. niyargan:


Tsaynöllam ni imaypis alläpa “¡Aleluya!
büllata rurar ¡Señornintsic cushicuywan
casaracuy ƿestacunatapis alabashga caycullätsun!
wiyayanganatsu. Mana ushacaypam imayyagpis
Tsay llapan ranticug jatuncaray Babilonia marcapita
runayniquicunaga goshni shärirnin pärangatsu” nir.
puntata llapan munduchö alläpa 4ॸTsaypitanam ishcay chunca chuscun

poderöso runacunam cayargan. respetashga auquincunawan chuscun


Tsaynö carmi gamga llapan cawag wätacuna patsayag umpuycurnin,
naciuncunata brujeriayquiwan juc shumag jamacuna trönochö
llullatsirnin engañargayqui. jamaycag Dios Yayata adorarnin
24 Tsay Babilonia marcachömi Dios gayaycachar niyarnin:
Yayapa profëtancunapawan “¡Tsaynö callätsun! ¡Aleluya!
jutsannag acrashga criyicugcunapa ¡Señornintsic cushicuywan
yawarnincunata tariyashga. alabashga caycullätsun!”
Tsaynöllam llapan munducunachö 5ॸTsaypitanam jamacunapita juc voz

wañutsiyangan runacunapa wiyacargan caynö nir:


yawarnintapis tariyargan” nir. “¡Llapayqui servignincuna japallan
Dios Yayantsicta adorar
¡Aleluya! Cieluchö Dios Yayata alabayay!
alabayangan ¡Tsaynölla yashgacunapita gallaycur

19
1ॸTsaypitanam cieluchö ichishag wamracunapis,
maytsicag runacuna jinchi Dios Yayapita mantsacur
voznincunawan gayaycachagta wiyargä: respetarnin alabayay!”
“¡Aleluya!
Dios Yayapa Cordërun imayca
¡Rasumpa salvaciunga Dios
casaray ƿestachönö llapan
Yayallapitam shamun!
criyicugnincunawan
Alläpa cushicuy poderninga,
goricäyangan junag
quiquin Dios Yayallapam.
2 Dios Yayaga rasumpacag alli 6ॸTsaypitanam maytsicag runacunapa

justicianwanmi llapantapis voznincunatanö imayca pagtsa yacu


juzgan. gayaragtawan mantsacaypag gayararnin
kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ19 570

alläpa maytsicag magacuycunatanö rasumpacag Señor Jesucristopa


wiyargä. Tsaymi niyargan: Willacuyninmi, llapan profëtacunata
“¡Aleluya! yachatsin Dios Yayapa rasumpacag Alli
¡Señornintsic cushicuywan Willacuyninta willacuyänanpag” nir.
alabashga caycullätsun!
Cananga llapan mandacuyninwanmi Yurag bestian montashga
alläpa poderöso Señornintsic Dios 11ॸTsaypitanam cielu quicharaycagta

Yaya mandacuycan. ricasquirgä. Tsaymi juc yurag bestia


7 Alläpa cushicushun llapan yuriscamurgan. Tsay bestiata
cushicuynintsicwan. montagninpanam shutin cargan,
Tsaynö cushishga car, llapantsic “Imaypis alli cumplïdu Rasumpacag.”
Dios Yayata agradëcicurnin Tsaymi payga alli justicianwan
adorashun. juzgarnin llapanta mandar rasumpacag
Cananga öra chämushganam alli mandacuyninwan guerrata ruran.
Dios Yayapa Cordërun casarar 12ॸÑawincunapis imayca nina

ƿestata rurarnin lunyagnöragmi atsicyargan. Tsaynöllam


llapan rasumpa criyicugnincunawan umanchöpis atsca corönashga cargan.
pagta goricänanpag. Paypa shutin gellgashgatapis ni pï mana
Tsaymi Dios Yayapa Cordërunpa regeptinmi, quiquillan regergan.
warminpis prevenicushgana 13ॸLlatapanpis yawarwan tiñicashgam

caycan. cargan. Paypa shutingam:


8 Canangam payta limpiu alläpa fïno DIOS YAYAPA RASUMPACAG
chipacyag lïnopita llatapata PALABRAN.
shucucunanpag entregashga.” 14ॸTsaynö fïno lïnopita yurag chipacyag

(Tsaymi tsay lïnopita fïno llatapaga limpiu llatapashgam, cieluchö


signiƿcan, Dios Yayaman jutsannag ejercitucuna llapan yurag bestiancuna
ƿrmi criyicugcuna cawaynincunachö montashga gatiyargan. 15ॸShiminpita juc
allicunallata rurayangan.) alläpa fïlu espäda yargogwanmi,
9ॸTsaypitanam tsay angel yapay naciuncunatapis ushacätsirgan. Tsaymi
nimargan: “Gellgay: ‘Alläpa cushishga payllana llapan naciunchö imayca juc
cayätsun Dios Yayapa Cordërun ƿerropita värawannö mandacunga.
casarangan ƿestaman llapan Paymi imayca üvata chaquinwan
convidashgacuna.ٔॸٚҽѸֆ̲ɗËֆ͑ά jarurnin gapingannö poderöso
nimarnï yapamurgan: “Caycunam Dios mandacug Dios Yayapa rabiayninwan
Yayapa rasumpacag Palabrancunaga” piñashga caynin castïgupita shamug,
nir. alläpa ayag vïnota llapan
10ॸTsaymi nogaga angelpa chaquinman chiquignincunata uputsirnin juzganga.
adoranäpag gongorpacuycurgä. Pero 16ॸTsaymi llatapancunachöwan

paynam nimargan: “¡Ama tsaynöga pulpancunachöpis cay shuti gellgashga


ruraytsu! Nogapis waquincag criyicug cargan:
waugeyquicunawan mana juc gelanar “LLAPAN REYCUNAPA REYNIN,
gamnö cäsucur Señor Jesucristopa Alli LLAPAN SEÑORCUNAPA SEÑORNIN”
Willacuyninta willacur Dios Yayapa 17ॸTsaypitanam rupaychö juc angel

servigllanmi cä. ¡Tsaymi quiquin Dios ichiraycagta ricargä. Tsaymi cielupa


Yayallata adoranayquiga! Tsay pärir aywag aytsa micug jatusag
571 kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ19ٍॷ20

pishgocunata angel alläpa jinchi pachancunapis jancat juntanganyag


vozninwan gayarnincuna nirgan: micuyargan.
“Llapayqui shayämur goricayämuy Dios
Yayawan alläpa allish meriendar Waranga watacuna
micuyänayquipag. 18ॸCananga llapayqui
20
1ॸTsaypitanam cielupita
goricar shayämuy reycunapawan, mantsacaypag sanjapa llävin
militarcunapa y alläpa puedig aptashga y juc jatuncaray cadenan
mandacug runacunapa, achcushga angel bäjaycämugta ricargä.
bestiacunapatawan montagnincunapa 2ॸTsay angelmi jatuncaray mantsacaypag

aytsancunata micuyänayquipag. dragon wätata unaycag culebra


Tsaynölla micuyay llapanpa supaycunapa mandagnincuna Satanasta
aytsancunata, servicug esclävucunapata waranga watapag cadenawan
o mana esclävucunapata, jatusagpata o watasquirgan. 3ॸTsaymi mantsacaypag
ichishagpatapis” nir. jatun sanja uchcuman jitarpurnin alli
19ॸTsaypitanam mantsaycaypag següru wichgarnin tsapasquirgan. Tsay
jatuncaray pumanö wätatawan llapan garpungan sanjapa jananmanmi juc
mundupita reycuna llapan sëllutapis churargan, asta waranga
ejercituncunatawan guerrata watacuna päsanganyag ni maygan
rurayänanpag goricashgata ricargä. naciuncunatapis manana engañananpag.
Tsay llapanmi guerrata rurayta Tsay waranga watacuna päsasquiptinmi,
munayargan, yurag bestian pöcu tiempullana cachacashga canga.
montashgapawan llapan 4ॸTsaypitanam ricargä, jamacuna

ejercituncunapa contran. 20ॸPero trönocunachö llapanta juzgayänanpag


mantsaycaypag jatuncaray pumanö autorisashgacunalla jamaycäyagta.
wätapa puntanchö tucuyläya Tsaynöllam Diospa Palabrantawan
milagrucunawan señalcunata Señor Jesucristopa Alli Willacuyninta
ruranganpitam, tsay mana allita willacugcunapa umancunata rogotsir
yachatsicur engañacug profëtatapis, wañutsiyangancunapa almancunatapis
pumanö wätawan pagta prësu ricargä. Paycunaga manam jatuncaray
gaycuyargan. Tsay engañacug profëtam mantsaypag wätatawan imäjinnintapis
tucuyläya milagru señalcunawan adorayargantsu ni manam
engañargan, pumanö wätapa señalninta urcuncunachöwan maquincunachöpis
chasquiyta änigcagcuna imäjinnintapis señalninta churacuyta munayargantsu.
adorayänanpag. Tsaymi mantsacaypag Paycuna cawascamurmi, Señor
jatuncaray pumanö wätatawan mana Jesucristowan pagta waranga watacuna
alli yachatsicug profëtataga, asufrintin mandacuyargan. 5ॸTsaynömi puntacag
nina lunyaycag gocha rurinman cawamuy junagga cargan. Pero
cawaycagllata jitarpuyargan. waquincag wañushgacuna manam
21ॸTsaypitanam yurag bestian cawayämurgantsu, tsay waranga
montashgapa shiminpita alläpa fïlu watacuna päsanganyag. 6ॸ¡Alläpa
espäda yargamugwan, tsay mantsaypag cushishga jutsannag santo cayay, Dios
wätapa ejercituncuna quëdashgatapis Yayaman criyicugcunawan puntata
jancat wañutsirgan. Tsaymi llapan aytsa cawayämungayquipita! Tsaypita
micug jatusag pärig pishgocunapis tsay gepacag asïpag wañuypaga mananam
wañushgacunapa aytsancunata podernin canganatsu, tsay puntata
kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ20ٍॷ21 572

wañusquir cawamugcunapagga. Tsay cay patsawan cielupis illacarnin imayca


cawamugcunaga Dios Yayapawan Señor geshpignörag aywacuyargan. Pero
Jesucristopa sacerdöticuna carmi, paycunaga manam juc sitiullatapis
Paywan pagta waranga watacunayag tsincacuyänanpag tariyargantsu, Dios
mandacuyanga. Yayapa ricänanpitaga. 12ॸTsaypitanam
llapan wañushgacunata jatusagtawan
Satanaspa ushacaynin ichishagtapis, Dios Yayapa puntanchö
7ॸTsaypita waranga watacuna llapan ichiraycagta ricargä. Tsaychömi
päsasquiptinmi, Satanas librucunapis quicharaycäyargan.
gaycuranganpita gargoyanga. 8ॸTsaynö Tsaynöllam cawatsicug juc libru
gargosquiyaptinmi chuscunlä entëru niyanganpis quicharaycargan. Tsay
munduchö naciuncunapa aywar Dios libruchö imanöpis gellgashga
Yayapa contran engañacunga. Tsaynö caycanganwanmi llapan
aywarmi Gog marcatawan Magog wañushgacunata juzgayargan, cada ünu
marcata engañar llapan imatapis rurayanganpita.
ejercituncunawan guerrata 13ॸTsaypitanam lamar gochapitapis

rurayänanpag gorimunga. Tsaymi llapan wañushga caycagcuna


paycunaga alläpa maytsicag imayca yargascayämurgan. Tsaynöllam
lamar cuchunchö arenïlla goturagnörag wañuywan inƿernupitapis llapan
cayanga. wañushga caycagcuna
9ॸTsaypitanam cay patsapa yargascayämurgan. Tsay wañushgacuna
juccagläninpita juccaglädonyag yargascayämuptinmi, llapanta
marcharnin aywar, Dios Yaya cuyangan juzgargan cada ünu imatapis segun
Jerusalénchö llapan criyicugcuna rurayanganmannö. 14ॸTsaypitanam
täcuyangantapis jancat ushacätsiyta wañuywan inƿernutapis ninanö
munar cunchawasquiyanga. Pero Dios lunyaycag gocha rurinman
Yayanam altu cielupita nina jitarpuyargan. Tsaymi cay ninanö
lunyaycagta cachamurnin, llapanta lunyaycag gochaga yapay juccag wañuy
rupartsirnin jancat ushacätsinga. cargan. 15ॸTsay cawatsicug libruchö
10ॸTsaymi alläpa llulla engañacug mana shutincuna gellgashga
Supaytapis, jatuncaray mantsacaypag caycagcunatagam, ninanö lunyaycag
pumanö wätatawan mana alli gocha rurinman imayyagpis
yachatsicug profëtata ninawan asufri sufriyänanpag jitarpuyargan.
lunyaycag gochaman quimsanta
jitarpuyanga. Tsaychömi paycuna Cieluchö mushog Jerusalén

21
pagasta junagta mana ushacaypa alläpa 1ॸTsaypitanam mushog
mantsacaypag castïguwan imayyagpis cielutawan mushog patsata
sufriyanga. ricargä. Tsay puntacag cieluwan
puntacag patsaga ushacashgana y
Jatuncaray yurag jamacuna mananam ni lamar gochapis
trönopa puntanchö llapan cargannatsu. 2ॸTsaynöllam jutsannag
wañugcunata juzgayangan alläpa santa marcata ricargä, cieluchö
11ॸTsaypitanam juc jatuncaray yurag Dios Yayapa puntanpita mushog
jamacunatawan, jananchö jamaycagta Jerusalén bäjaycämugta. Alläpa shumag
ricargä. Tsay jamaycagpa puntanpitam allitsashgam cargan, imayca juc novia
573 kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ21

compromïsunwan tincunanpag alli sufrig aywayanga. Tsaychömi yapay


shumag shucucushganö. ishcaycag wañuywan ushacäyanga.”
3ॸTsaypitam cieluchö jamacuna

trönopita juc jinchi voz caynö ninganta Mushogcag Jerusalén marca


wiyargä: “Ricay. Cananga llapan 9ॸTsaypitanam ganchis cöpa juntata
runacunawanmi quiquin Dios Yaya ultimucag sufritsicug mana alli
täcur caycan. Tsaynöllam runacunawan geshyaycunata catsig jucnincag angel
cawanga, Paypa marcan cayänanpag. shamuycur nimargan: “Shamuy
Quiquin Dios Yayam paycunawan canga ricätsishayqui, Dios Yayapa Cordërunpa
llapan runacunapa Dios Yayancuna novian warminta” nir. 10ॸTsaynö Espïritu
imayyagpis cananpag. 4ॸQuiquin Dios Santo revelamarnï ricätsimanganchömi,
Yayam llapan runacunapa wegencunata tsay angel jatun alläpa altu jirca
tsaquitsishga. Cananga mananam jananman apamargan. Tsay jircapitam
wañuywan alläpa nanacugnörag Jerusalén jutsannag santa marca altu
wagarnin llaquicuy alläpa sufriypis cieluchö Dios Yayapa puntanpita
canganatsu. Tsay punta llapan imayca bäjaycämugta ricätsimargan. 11ॸTsay
sufriycunagam cananga jancat päsarnin Jerusalén marcagam alläpa shumag
ushacashgana.” chipacyarnin atsicyargan imayca
5ॸTsaypitanam jamacuna trönochö quiquin Dios Yayanörag. Tsay
jamaycag nirgan: “Nogaga llapan atsicyayninga imayca cristalnö alayri
imaycacunatapis mushogmanmi ricacag alläpa chaniyog chipacyag jaspe
ticraycätsï.” niyangan diamante ruminömi cargan.
Tsaypitam nimargan: “Caycuna 12ॸTsay marcaga entërunpa tumat

llapanta gellgay, llapan runacunapis jatuncaray altu pergarnin murallashgam


rasumpacag Palabräcunaman cargan. Tsaymi chunca ishcay puncuyog
conƿacuyänanpag.” 6ॸTsaynam captin, cada puncuchö juc angelpis
nimargan: “Llapan cumplishganam caycargan. Tsaypa puncuncunachömi
caycan. Nogam cä, gallarinanwan chunca ishcay casta israelcunapa
ushanan imayca A y Z letracunanö. Si shutincuna gellgashga caycargan.
pipis yacunaptinga, nogam upyananpag 13ॸTsaymi quimsa puncu janagpa y

alläpa chuya cawatsicug mana juc quimsa puncu urapa cargan. Tsaynöllam
chaniyog yacuta garashag. 7ॸPipis llapan rupay yargamunancagpa quimsa y
mana alli ruray jutsancunata rupay jeganancagpa quimsa cargan.
vencegcagmi, cay llapan erenciäta 14ॸTsay marcapa perganga chunca ishcay

chasquinga. Noga Diosnin captïmi, cimientuncuna churashgam cargan.


payga wamrä canga. 8ॸPero llapan mana Tsay chunca ishcay
alli yarpayyogwan mantsacurnin mana cimientuncunachönam Dios Yayapa
criyicugcuna, alläpa melanaypag Cordërunpa chunca ishcay
chiquicugcuna, wañutsicugcuna, mana apostolnincunapa shutincuna gellgashga
allita rurar jucnin jucninwan cargan.
puricugcuna, brujeria rurayta 15ॸTsay parlapämagnï angelnam

yachagcuna, ïdolocunata adoragcuna, goripita rurashga shogoshnö värata


llapan llullacugcunam, imayca pägata catsirgan. Tsay värawanmi entëru
chasquignö inƿernuchö ninawan asufri marcata pergantawan llapan
rupar lunyaycag lamar gocha rurinman puncuncunata tupurgan. 16ॸTsay
kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ21ٍॷ22 574

marcapaga anchunwan largonpis iwallla marcaga rupaytapawan quillapa


captinmi cuadradu cargan. Marcata atsicyaynintapis mananam
angel tupuptinmi, ishcay waranga wanargannatsu, quiquin Dios Yaya
ishcay pachac kilometros mëdirgan. chipacyag glorianchö atsicyangannö
Tsaynömi largonwan anchunpis y Cordërun tsay marcapa actsin captin.
altunpis iwallla cargan. 17ॸTsaypitanam 24ॸLlapan naciuncunachö salvacashga

angel pergancunata tupuptin, runacuna runacunam tsay marcapa actsinwan


tupucuyanganwan sogta chunca pitsga atsicyaychö puriyanga. Tsaynöllam
metru mëdirgan. entëru mundupita reycunapis tsay
18ॸPergagam alläpa chaniyog shumag marcaman alläpa chaniyog
jaspe niyangan diamantenö rumipita riquësancunatawan llapan puedig
rurashga cargan. Tsay marcaga gori caynincunata apamurnin adorayanga.
pürupita rurashga carmi, imayca alläpa 25ॸManam puncuncunapis junagpaga

allish mayllashga limpiu cristalnörag wichgashgatsu canga y manam


atsicyargan. 19ॸTsay pergapa llapan tsaychöga pagas tutapayga canganatsu.
cimientuncunapis, tucuyläya cuyacuypag 26ॸTsaymanmi llapan puedig

shumag rumicunawan adornashgam caynintawan imayca chipacyarrag


cargan. Puntacag cimientunam alläpa alläpa chaniyog riquësancuna
shumag jaspe niyangan diamante y cayäpunganta llapan naciuncunapis
ishcaycag cimientunam cuyacuypag azul alabayänanpag apayämunga. 27ॸPero
zaƿro rumipita rurashga cargan. manam ni imaypis tsaymanga
Tsaynöllam quimsacag cimientupis yaycuyangatsu ni pï carpis, jutsa
ágatapita y chuscucag cimientunam ruragcunawan ïdolocunata adoragcuna
chipacyag verde esmeralda rumiwan ni chiquicugcunawan melanaypag mana
rurashga cargan. 20ॸPitsgacag cimientunam allita ruratsicur, llullacur
tucuyläya önicewan y sogtacag engañacugcunaga. Tsaymanga Dios
cimientunam puca cornalinawan. Yayapa Cordërun catsingan rasumpa
Tsaynöllam ganchiscag cimientupis gallwa cawatsicug libruchö shutincuna
crisólito rumiwan y pusagcag cimientunam gellgashgacagcunallam yaycuyanga.
tsegyag berilo rumiwan rurashga cargan.
Ishgoncag cimientunam gallwa escüro Cawatsicug mayu

22
topacio rumiwan y chuncacag 1ॸTsaypitanam tsay angel juc
cimientunam verde crisoprasa rumiwan alläpa limpiu mayu cawatsicug
rurashga cargan. Chunca juccagnam yacuta ricätsimargan. Tsay mayugam
jacinto y ishcay chuncaycagnam morädo imayca cristalnörag alläpa chuya Dios
amatistawan. 21ॸChunca ishcay Yayapawan Cordërunpa
puncucunanam chunca ishcay perlascuna jamacuyänancunapita yargamurgan.
cayargan. Cada puncum jatuncaray juc 2ॸTsay marcapa principalcag cällin

perlasllapita rurashga cargan. Tsay pullan mayupa ishcanlä


marcapa principalcag cällinnam gori püru, cuchuncunachömi cawatsicug
imayca chipacyag cristalnörag ricacargan. jachacuna, cada quilla juc cuti wayur
22ॸAlläpa mandacuyyog poderöso watachöga chunca ishcay cuti
Señor Dios Yayawan Cordërun templu wayuyargan. Tsaynöllam raprancunapis
cayaptinmi, tsay marcachöga ni maygan llapan naciunchö runacunata
templucunatapis ricargänatsu. 23ॸTsay cuticätsirnin jampinanpag cargan.
575 kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ22

3ॸCieluchö mushog Jerusalén Yayapa servignin cä, cay libruchö


marcachöga mananam ni imaycapis Diospa Palabran gellgashgata
maldiciunashgaga canganatsu. Dios cäsucugcunanölla. ¡Quiquin Dios
Yayapawan Cordërunpa tsay marcachö Yayallatam adoranayquiga!”
jamacuyänan captinmi, paycunata 10ॸCaynöpismi nimargan: “Cay

llapan servignin runacunapis adorarnin libruchö llapan gellgashgacunata ama


serviyanga. 4ॸTsaymi quiquin Dios pacayllapa catsinquitsu. Libruchö
Yayawan cära cära ricänacur, Diospa Palabran gellgashga caycag
urcuncunachöpis paypa shutinllatana tiempu cumplinanpag chaycämunnam.
gellgashga catsiyanga. 5ॸTsay 11ॸTsay cananyag mana allita

marcachöga tutapay pagaspis mananam ruragcunataga dëjaycuy mana allita


canganatsu. Quiquin Señor Dios Yaya rurar cacuyänanpag y
actsincuna captinmi, tsaychö jutsasapacunatapis melanaypag
täcugcunaga linternatawan actsita ni jutsancunallachö cawacuyänanpag.
rupaypa actsicyaynintapis Pero imatapis allillata rurarnin shumag
wanayanganatsu. Servignincunapis cawagcunaga imaypis allillata rurarnin
paywan pagtam manana ushacaypa shumag alli päsacuychö cawacur
imayyagpis mandacuyanga. sïgiyätsun. Tsaynölla llapan
6ॸTsaypitanam angel nimargan: “Cay cawayninchö mana jutsannag santonö
palabracunaga rasumpacagmi, cay cananpag Dios Yayaman entregacushga
palabracunamanga rasumpam carga, tsaynö mana jutsannaglla imaypis
conƿacuyänan. Mandacug Señor cawacuyätsun.”
quiquin Dios Yayam Espïritu Santonwan 12ॸTsaymi Señor Jesucristo nin: “Ricäyay

unay profëtacunatawan willacatsir sasllanam shamushag juc premiuta


parlargan. Tsaymi payta apamur. Tsaymi tsay premiuta apamur
servignincunaman angelnin llapan runacuna cada ünu imatapis
willacunanpag cachashga, llapan rurayanganpita entregashag. 13ॸNogam
imayca sasllana päsananpag canganta puntacagwan ultimucag cä, gallarinanwan
musyatsicuyänanpag” nir. ushanancag, imayca A y Z letracunanö.
14ॸ“Llatapancunata limpiu tagshashganö
Señor Jesucristo cutimunanpag caycagcuna alläpa cushishga cayätsun,
ichicllanam faltan cawatsicug jachacunapa wayuyninta
7ॸ“¡Ricäyaynogaga sasllanam dërechuncuna canganpita micuyänanpag.
shamushag! ¡Alläpa cushishga cayätsun, Tsaynö limpiu cayanganpitam, cieluchö
cay libruchö Diospa Palabran gellgashga mushog Jerusalén marcapa puncunpapis
willacunganta cäsucugcuna!” yaycuyta puediyanga. 15ॸPero tsay alläpa
8ॸNoga Juanmi, cay llapan imaycacuna tucuyläya melanaypag mana alli
päsagta wiyarnin ricargä. Tsay llapan ruragcunawan brüja ruragcuna, mana
päsanganta wiyarnin ricaycurmi, allicunata rurarnin jucnin jucninwan
ricätsimagnï angelpa chaquinman puricugcuna, runamajincunata
adoranäpag gongorpacuycurgä. 9ॸPero wañutsicugcuna, ïdolocunata adoragcuna,
angelnam nimargan: “¡Ama tsaytaga llullaycuycunata cuyarnin llullacur
ruraytsu! Nogapis gamnö y criyicug engañacugcunam wagtachö quëdayanga.
waugeyquicuna profëtacunanö 16ॸ“Noga Jesúsmi angelnïta

servicugllam cä. Tsaynöllam Dios cachamurgä, cay willacuyta criyicurnin


kЬϘæk̞ʊЬґʊґॷ22 576

Dios Yayata adorayänanpag pipis cay libruchö willacuy Palabran


goricagcunata willananpag. Nogaga rey gellgashgapita ichicllatapis jipiptinga,
Davidpa castanpita shamushga carmi, quiquin Dios Yayam tsay cawatsicug
alläpa chipacyag Warag Lucëro cä. librupita paytapis jipinga. Tsaynö
17ॸ“Tsaypitanam Espïritu Santowan jipisquiptinga mananam cawatsicug
Dios Yayapa Cordërunpa warmin niyan: jachapa wayuyninta micunganatsu ni
‘¡Shamuy!’ Pipis cayta wiyagcagga jutsannag santa mushog Jerusalén
nitsun: ‘¡Shamuy!’ Si pipis yacunar marcamanpis yaycuyta puedingatsu, cay
munagcagga shamutsun mana pägacur libruchö gellgashga caycangannö.”
cawatsicug yacu garaytanö upyananpag. 20ॸCaycuna llapanta declararmi Señor
18ॸ“Tsay libruchö Dios Yayapa Jesucristo nin: “Nogaga sasllanam
Willacuy Palabran gellgashgata cäsucur shamushag” nir.
wiyacugcunatam alvertir niyag: Si pipis Tsaynö caycullätsun. ¡Shallämuy,
cay libruchö gellgashgacunaman Señor Jesús! 21ॸQuiquin Señor Jesucristo
imatapis yapaptinga, paymanpis poderninwan imaycachöpis
quiquin Dios Yayam cay libruchö llapan yanapayäshurniqui llapayquiman
mantsacaypag alläpa sufritsicuy mana cuyacuy bendiciunninta
alli geshyaycunapag gellgashga churaycamutsun.
caycagcunata yapanga. 19ॸTsaynöllam si Tsaynö catsun.
GLOSARIO
Señor Jesucristopa Alli Willacuynin,
Tantiyatsicuy Palabracuna

Abraham Jesucristota rasumpa chasquirninga


Unay tiempu Abraham shutiyog tsay llapan bendiciuncunata
runam, Dios Yayaman rasumpa ƿrmi chasquiycantsic. Tsay bendiciunga
criyicug cargan. Warmin Sara gollog jutsa ruraynintsicta dëjasquir Dios
captinmi, wamranpis cargantsu. Yaya munangannö cawacushga Señor
Warmi ollgopis yashgayäcushga Jesucristo salvamangantsicmi.
auquin y chacwannam cayargan. Abrahampag masta musyanayquipag
Tsaynö ishcanpis yashgayäcushgana liyinqui Génesis capítulo 12-25.
caycäyaptinmi, Abrahamta Dios Yaya Génesis 12:1-3.
änir nirgan: “Gampita mirag
aylluyquicunapitam, yupaytapis mana Agripa
puediyanganyag mirayanga” nir. Agripaga apostol Santiagota
Abrahamga tsaynö auquinna wañutsignin Herodespa tsurinmi
caycarpis, Dios Yaya äninganman cargan. Tsay Agripaga Romachö
rasumpa conƿacurmi criyirgan, paypa mandacug emperador Claudiopa
allun miragcunapita maytsicag atsca poderninchö caycarmi, estudiunta
naciunman mirayänanpag canganta. ushashga cargan. Chunca ganchis (17)
Dios Yaya äningannöllam Abrahampa watayog caycaptinmi, taytan Herodes
warmin Sarachö tsurin Isaac yurirgan. wañurgan. Tsaypitam emperador
Tsaynöpam Abrahampa ayllun Claudio “Calcis” ningan juc tacshalla
miragcuna juc naciunman ticrayargan. provinciachö mandacug cananpag
Tsay Abrahampita mirashgacag churargan.
runacunapam Israel naciun Judea provinciachö mandacug
shutincuna. cananpag Porcio Festo yaycuptinmi,
Tsaynö änirmi Dios Yaya Agripa felicitagnin aywargan.
Abrahamta nirgan: “Gampita mirag Tsaychömi Agripatawan mas
aylluyquicunapitam maytsay naciun waquincag autoridäcunata
marcachö runacunapis bendiciunta willayargan, Pablo imanöpa Señor
chasquiyanga” nir. Abrahamta Dios Jesucristoman criyicug ticrashga
Yaya äningannöllam Señor canganta. Tsaypita pücu

577
Glosario 578

tiempullatanam Agripaga Cesarea ticrayashga. Angelcunapag masta


marcachö mana yarpashgallata musyanayquipag liyinqui “Satanas” y
wañusquirgan. “supaycuna” nir gellgashgacunata.
Agripapag masta musyanayquipag San Marcos 1:13 San Juan 5:4
liyinqui “Herodes” nir gellgashgacunata. Hechos 5:19
Hechos 25:13.
Apostol
Altar Apostol ninanga “cachacungan
Unay Israel runacunam runa” ninanmi. Chunca ishcay (12)
rumicunawan pergar altarcunata runacunatam Señor Jesucristo
rurayargan. Tsay altarcunachömi apostolnincuna cayänanpag acrargan.
sacerdöticuna wätacunata pishtasquir Paycunam Señor Jesucristowan
waycayag, runacunapa jutsancunapita pagtan purishga car, Alli
Dios Yaya perdonananpag mañacur. Willacuyninta maytsaypa aywar
Tsaynöllam gerupitapis tacsha willacuyargan. Tsay apostolcunapa
altarcunata rurayargan incienciuta shutincunata musyanayquipag
goshnïtsiyänanpag. Tsaypag masta liyinqui San Marcos 3:16-19. Señor
musyanayquipag liyinqui “Incienciu” Jesucristo cieluman cuticushgana
y “Sacerdöti” nir gellgashgacunata. caycarmi, Pablotapis Damasco
San Lucas 1:9,11 Hebeos 9:4. nänichö yuripusquir apostolnin
cananpag churargan.
Angel Marcos 3:14 Hechos 1:2,3.
Angel ninanga griego parlaychö
“willacug” ninanmi. Dios Yayam Arca
angelcunatapis camargan, imaypis Arcaga juc jatuncaray atsca
mana wañurnin Payllatana servir cuartuyog büquim cargan. Noé rurangan
cawayänanpag. Tsay angelcunam Dios arcamanmi Dios Yaya ningannö Noépa
Yayapa puntanchö servirnin imaypis castancunawan llapan tucuyläya
alabaycäyan. wätacuna yaycuyargan, apäcuy tamya
Quiquin Dios Yayam diluvio niyanganwan mana
angelnincunata runacunaman ushacäyänanpag. Noé rurangan arcapag
willacuyninta willacatsig masta musyanayquipag liyinqui
cachamurgan. Tsaynöpam juc Génesis 6:9;9:17 “Diluvio” nir
angelninta cachamurgan Virgen gellgashgata.
Maríatapita Señor Jesucristo 1 Pedro 3:19.
yurinanpag canganta willananpag.
Señor Jesucristo cay patsachö Artemisa
puriptinmi, angelcuna imaycachöpis “Artemisa” niyangan diösatam
yanapayargan. Tsaynöllam Dios Asia provinciapa marcancunachö
Yayaga angelnincunawan llapan alläpa respetarninn alabar adorayag.
runacunata yanapatsin imayca mana Tsay Efeso runacunaga altupita rumi
allicunapita tsaparnin. shicwamushgatam “diösantsic” nir
Dios Yaya camangan waquincag adorayag.
angelcunallam mana alliman ticrar Tsay Artemisa diösata
Satanaspa servignin supaycunapis adoragcunagam yarpäyag, wamrayog
579 Glosario

cayänanpag yanapanganta. Tsaymi cargan, rupay yargacamunancag


templunpis Efeso marcachö rurarnin läduchö.
alläpa afanacur may unaytarag “Canaán” marcacunachöga
shäratsirnin geshpitsiyargan. Tsaynö tucuyläya micuycunapawan imayca
rurarnin geshpiscatsirnam tsay plantacunapapis alläpa allishmi
templutaga alläpa chaniyog tucuyläya wayuynincuna cargan. Tsaymi unay
aläjacunawan adornayargan. awiluntsic Abrahamta Dios Yaya
Hechos 19:24. änirgan, paypa ayllun miragcunata
tsay marcacunata entregananpag.
Beelzebú Tsaynö äningannöllam Dios Yaya tsay
Beelzebúga llapan supaycunapa “Canaán” marcacunata Abrahampita
mandagnincunapam shutin cargan. mirag aylluncunata entregargan. Tsay
Juccag shutinmi Satanas cargan. Tsayta marcacunatanam shutitsiyargan Israel
musyanayquipag liyinqui “supay” o naciunta. Tsaypag masta
“Satanas” nir gellgashgacunata. musyanayquipag liyinqui “israelcuna”
San Marcos 3:22 San Lucas 11:15,18. nir gellgashgacunata.
Hechos 7:11
Biblia
Bibliaga Diospa Palabranta unaycag Cruz
runacuna gellgayanganmi, masta Roma autoridäcunam jutsayog
musyanayquipag liyinqui “Diospa juclä runacunatawan Roma naciunpa
Palabran gellgashgacuna” nir gellgashgata. contran shärigcunata cruzman
Hechos 2:23 clävarnin wañutsiyag. Cruzchö
clävashga wañuyga alläpa sufrirnin
Büqui ñacar wañuymi cargan. Talvesga juc
Büquiwanga jatusag gochacunapita junag goyatpis manam runa cruzchö
pescäducunata achcur y juclä caru wañugtsu ni jipisquir
marcacunapapis aywarmi, runacuna lamar pampayänantapis manam
rurinpa puriyan. Tsay witsan munayagtsu. Señor Jesucristotam sïga
büquicunachöga carpatanö altuman cruzchö wañusquiptin, llaquignin alli
toldorcatsirmi puritsiyag, wayraptin runacuna mandacug Pilatota rugarnin
tsayllawan maymanpapis aywayänanpag. jipisquir pampayargan.
San Juan 6:17 Hechos 27:17. San Marcos 15:13.

Camëllo Cuerpuchö señalacuy


Camëlloga juc jatun wäta carmi, Israelcunapa
lasag cargacunata caru viäjicunapapis costumbrincunachömi llapan ollgo
puritsin. Millwannam alläpa chucru wamracuna yuriyanganpita pusag (8)
cerdanö. Tsay millwanpitam Juan junag cumplisquiptin shutin
Bautistapa llatapan awashga cargan. churarnin, pengayninpa puntanpa
Marcos 1:6 Lucas 18:25. garanta rogotsir señalatsiyag Dios
Yaya ninganta cumplirnin. Asta
“Canaán” cananyagpis waquincag israelcunaga
Canaán niyangan marcacunaga tsay costumbrincunata
Mediterraneo lamarpa cuchunchömi sïgiyanllaragmi. Cuerpuchö
Glosario 580

señalacuypag masta musyanayquipag Dios Yayawan imayyagpis


liyinqui Levítico 12:3 y cawayänanpag gloriaman aywayanga.
Génesis 17:10-14. San Juan 3:16-17 1 Juan 4:9.
San Juan 7:22 Hechos 7:8.
Discïpulu
Dios Señor Jesucristo cay patsachö
Diosga juc japallanmi. Payga cangan witsaymi waquin allish yachag
imaypitapis mana ushacarmi runacunapa pagtan puriyag paycunapita
imayyagpis cawarnin, llapan yachacunanpag. Tsaynö pagtancuna
imaycatapis musyar mana juc purir yachacushgacunatam “discïpulu”
jutsannag alli rurag. Juc japallan niyargan. Tsaynöllam Señor
captinpis Palabran Jesucristowanpis discïpuluncuna pagtan
gellgarangancunata liyirmi puriyargan Alli Willacuynin
musyantsic Dios Yaya, Dios Tsuri, yachatsicungancunata
Dios Espïritu Santo canganta. yachacuyänanpag. Tsaynömi Juan
Tsaycuna masta musyanayquipag Bautistawan fariseocunapis discïpuluyog
liyinqui “Dios Yaya”, “Señor cayargan.
Jesucristo”, “Espïritu Santo” nir San Juan 1:37.
gellgashgacunata.
San Juan 1:1,2; 14:16 Hechos 5:12. Emperador
Emperadorga Roma naciunchö mas
Diospa Palabran mandacug reymi cargan. Tsay
Dios Yayapa willacug emperadormi maytsay naciuncunatapis
profëtacunam Diospa Palabrancunata mandacuyninchö catsirgan. Tsaynö
unayna gellgayargan Espïritu Santo mandacug carmi, Pilatotapis Israel
tantiyatsirnin yanapaptin. Tsaytam naciunman mandacug cananpag
“Diospa Palabran” o “Biblia” nintsic. cachargan. Señor Jesucristo yurinan
San Juan 2:17 Hechos 17:3. witsaymi Augusto shutiyog emperador
caycargan. Tsaynöllam Señor Jesucristo
Dios Yaya wañungan witsayna Tiberio niyangan
Dios Yayam llapan runa emperador cargan. Apostol Pablo
imaycacunatapis camargan. Payga Romaman changan witsaynam Claudio
imaypitapis cananyag y imayyagpis shutiyog runa emperador caycargan.
cawarmi, llapanta musyar alli rurag San Juan 19:12.
alläpa cuyacug. Tsaynö alläpa
cuyacug cayninwanmi runacunata Espäda
camargan, Payllata cäsucur cushishga Roma soldäducunapa
cawacuyänanpag. Runacuna jutsaman espädancunaga manam jatun
ishquirnin inƿernuman aywayänan machëtinötsu cargan, sinöga juc jatun
caycaptinmi, quiquin Dios Yaya cuchillunöllam.
cuyapäcug cayninwan cay patsaman San Juan 18:10.
japallan cuyay Tsurinta cachamurgan.
Tsaynöpam Tsurin Señor Espïritu Santo
Jesucristoman llapan criyicugcunaga Dios Yayapam Espïritu Santonga.
inƿernuman aywayanganatsu, sinöga Espïritu Santo tantiyatsirnin
581 Glosario

yanapaptinmi Bibliata gellgagcuna Tsaynöllam Israel runacunapa


Dios Yayapa Palabranta gellgayargan. unaycag costumbrincunata alläpa
Espïritu Santom Señor Jesucristoman respetatsiyag. Tsaymi runacuna
criyicugcunatapis yanapan shumag ricäyänanrayculla tsay leycuna llapan
allish cawacuyänanpag. Tsaynöllam mandacungancunata imaycanöpapis
Espïritu Santoga jutsa ruraychö cumpliyaptin, Señor Jesucristo
cawagcunatapis tantiyatsin, fariseocunata piñapargan. Tsayta mas
rasumpacag salvaciunta musyanayquipag liyinqui “Saduceo”
ashiyänanpag. nir gellgashgata.
Hechos 2:4 San Marcos 2:16 San Juan 1:24
Hechos 23:6.
Faraon
Faraonga manam runapa Félix
shutintsu cargan, sinöga Egipto Félixga Roma naciunpitam cargan.
naciunchö mandacug ninanmi tsayga Romachö emperador Claudiom Israel
cargan. Tsaymi Egiptochö atscag naciunchö Judea provinciaman mandacug
mandacugcuna faraon cayargan, cananpag Félixta churargan. Félixpa
Romachönam emperador y unay Perú warminnam Agripapa panin Drusilas
marcantsicchönam Inca. Egipto cargan. Apostol Pablo jutsannag caycar
marcachömi quimsa waranga (3,000) prësu gaycuraycanganta musyaycarpis,
watacuna faraoncuna Pablopa amïgoncuna pägacur jipiyänanta
mandacuyargan. yarparmi wichgarätsirgan. Tsaypitanam
Tsaymi Antiguo Testamentota mana alli mandacug canganpita Romachö
liyir Egipto naciunpa faraonnincunata juzgayänanpag gayatsiyargan. Tsaynöpa
tarintsic, Josépa tiempunchö y Moisés mandacug canganpita gargornin
cawangan witsay. José cawangan jitasquiyaptinnam Porcio Festona rantin
witsaymi faraonga Apoƿs shutiyog yaycurgan.
runa cargan. Moisés yuringan Hechos 24.10
witsaymi Remeses II niyangan faraon
cargan. Israelcuna Egiptochö esclävu Festo
cayanganpita yargayämungan Porcio Festotaga Romachö emperador
witsaynam Menepta I niyangan faraon Claudiom churargan, Judea provinciachö
caycargan. Félixpa rantin mandacug cananpag. Tsay
Hechos 7:10,13,21 Romanos 9:17 Festom Jerusalénchö Israel runacuna
Hebreos 11:24. Pablota juzgayänanta munargan.
Tsaynöpam Pabloga Romachö quiquin
Fariseo emperadorrag juzgananta päsita
Fariseoga criyicugcuna mañargan. Pablo tsaynö päsita
goricäyänan wajicunachö mañaptinmi, Romaman Festo apatsirgan.
mandacugcunam cayargan. Tsaymi San Marcos 1:21 San Juan 6:25
Señor Jesucristo cay patsachö Hechos 24:27.
cawangan witsay, Israel runacunachö
fariseocag runacuna Moisés Goricäyänan waji
gellgangan leycuna Maytsay marcacunachömi Israel
mandacungantapis cumpliyargan. runacuna goricäyänan wajicuna
Glosario 582

cargan. Tsaychömi goricaycur Dios Israel naciunchö puntacag Herodes


Yayaman mañacur, Palabran mandacug caycargan (Mateo 2).
gellgashgacunata liyirnin yachacuyag. Puntacag Herodes wañusquiptinnam
Tsay goricäyänan wajillachömi llapan tsurincag Herodesna Israelchö
autoridäcuna imayca sesiuncunatapis mandacug yaycurgan. Tsaycag
rurayag. mandacug Herodesmi Juan Bautistapa
San Marcos 1:21 San Juan 6:25 umanta rogotsirgan (Mateo 14:1-12).
Hechos 15:21. Tsay puntacag Herodespa willcan
Herodesnam Galileawan Perea
Griego parlay provinciacunachö mandacug cargan.
Apostol Pablopa tiempunchömi Tsaypitanan Samaria y Judea
griego parlayta maytsay provinciacunachöpis mandacurgan. Cay
marcacunachö parlayag. Tsaynö Herodesmi apostol Santiagota y apostol
captinmi Señor Jesucristopa Alli Pedrota carcelchö gaycarätsir wañutsirgan
Willacuynin Nuevo Testamentota (Hechos 12:1-25). Juan Bautistapa umanta
griego parlaychö gellgayargan. Tsayta rogotsigcag Herodesga caycag Herodespa
mas musyanayquipag liyinqui “hebreo tionmi cargan.
parlay” nir gellgashgata. Cay Herodespa tsurinmi Herodes
Hechos 6:1. Agripa cargan (Hechos 25 y 26).
Tsayta mas musyanayquipag liyinqui
Hebreo parlay “Agripa” nir gellgashgata.
Hebreo parlayga unay Israel Hechos 12:4.
runacunapa parlayninmi cargan.
Señor Jesucristo manarag yuriptinmi, Impuestu cobracug
hebreo parlaychö Antiguo Testamento Señor Jesucristo cay patsachö
Bibliata gellgayargan. Señor cawangan witsaymi, Roma naciunpa
Jesucristo cay patsachö cawangan mandädunchö Israel runacuna cayargan.
witsaymi parlayargan, griegochö y Waquincag Israel runacunam Roma
arameochö. Arameo parlaytaga autoridäcunapag impuestuta
imayca hebreo parlayricugllatam marcamajincunapita cobrayänanpag
parlayag. Tsaymi Señor Jesucristopa contratashga cayargan. Romapag
Alli Willacuynin Nuevo Testamentota impuestuta pägayta mana munagcunataga
griegochö gellgagcunaga “arameo” Roma soldäducunawanmi amälas
niyanganpa rantin “hebreo” niyargan. cobrarnin imaycancunatapis gechuyag.
Tsaypag masta musyanayquipag Tsaynö cayaptinmi impuestu
liyinqui “griego parlay” nir cobragcunataga Israel marcamajincuna
gellgashgata. alläpa chiquirnin “Jutsasapacuna” nir
Hechos 21:40. rabiapar rimayag. Tsaymi Señor Jesucristo
discïpulun cananpag manarag gayaptin,
Herodes San Mateopis impuestuta cobracug cargan.
Herodes shutiyog atscag Mateo 9:9.
mandacugcunataga Señor
Jesucristopa Alli Willacuynin Nuevo Incienciu
Testamentochömi tarintsic. Señor Incienciuga alläpa shumag mushcug
Jesucristo yuringan witsaymi llapan jachapa wegenmi cargan. Tsaytam Israel
583 Glosario

sacerdöticuna Dios Yayapa altarninchö cayargan. Waquinmi rurashga


rupatsirnin goshnïtsiyag. Tsay altarchö cayargan, imayca runapa imäjinninnö
goshnïtsiyanganyagnam wagta patiuchö y waquinnam wätapanö. Tsaymi Dios
waquincag runacuna Dios Yayaman Yayata mañacur adorayanganpa
mañacuyag. Tsay incienciupa alläpa rantin, waquincag runacunaga ïdolo
mushcuynin goshnir altupa aywagnö rurashgacunata mañacurnin
Dios Yayaman mañacuyangancuna adorayargan “Caymi diosnintsic” nir.
chänanpag canganta yarpar. Tsaynö mañacuyangancunata tsay
Apocalipsis 8:3,4. ïdolo wiyanganta yarparmi,
altarninchö wätacunata pishtapurnin,
Ishla aytsacunataga ïdolopa shutinchö
Ishlaga lamar gocha rurincunachö ƿestata rurar micupacuyag.
tsaqui patsa caycagcunam cayan. Tsaymi Hechos 7:41.
waquincag jatun ishlacunachöga
marcacunapis can. Tsay ishlacunamanmi Jesucristo
apostol Pablo büquiwan purirnin chargan. Jesucristoga ishcay shutipitam juc
Hechos 21:1. palabrallaman juntawacashga, Jesús y
Cristo. Tsaymi Jesús ninanga
Israel runacunawan mana Israelcag “salvacug runa” ninan y Cristo
runacuna ninannam “Dios Yaya cachamungan
Israel runacunaga unay Abrahampa salvacug runa” ninan. Quiquin Dios
ayllunpita miragcunam cayargan. Tsay Yayam unay Israel runacunata
mana Israelcag runacunam juc castapita änirgan, cay patsaman salvacugta
mirag cayargan. Abrahamtam Dios Yaya cachamunanpag. Tsaymi Pay
nirgan: “Gampitam maytsicag änicungannölla japallan Tsurin
aylluyquicunata mirayanga yupaytapis Jesucristota cachamushga, Payta
mana puedïpag” nir. Tsay ningannömi criyirnin chasquigcagcunaga mana
Abrahampa aylluncunalla juc naciun ushacag salvaciunta tariyänanpag.
entëru mirayargan. Dios Yaya cachamungan
Abrahampa ayllunpita yurig salvamagnintsicga Señor Jesucristom.
Jacobpam jucag shutin cargan Israel. Tsay San Marcos 1:3; 2:8 San Juan 7:31
shutitam “Israel naciun” nir churayargan, Hechos 3:24.
tsay miragcunapa naciunnin captin.
Tsaynöpam asta cananyagpis “Israel Levadüra
runacuna” niyan. Tsay israelcunatam Levadürannag tantata micuyänan
quiquin Dios Yaya mandamientuncunata Pascua ƿesta semäna. Tsayta mas
entregargan. Tsaynöllam Señor musyanayquipag liyinqui “Pascua
Jesucristopis Israel runa cargan. Tsayta ƿesta” nir gellgashgata.
mas musyanayquipag liyinqui “Canaán San Mateo 26:17 San Marcos 14:12.
niyangan marcacuna” gellgashgata.
San Juan 4:22 Hechos 10:28. Lepra o Wicu
Lepra geshyayga alläpa
Ïdolo melanaypagmi garancunata ismutsir
Ïdolocunaga goripita, gellaypita, tsaricurgan. Tsaynö ismütsirmi jancat
rumipitawan gerucunapita rurashgam garancunachö imayca geri miragnö
Glosario 584

melanaypag runacunapa shupaycurnin pampayag. Tsaynöpam


cuerpuncunata ushacätsirgan. Tsaynö Joséwan Nicodemopis, tsay mushcug
alläpa melanaypag captinmi juclä perfümiwan säbanasta pichurcurnin
naciuncunachöga lepra tsarishga Señor Jesucristopa ayanta piturcur
runacunataga tsunya mana ni sepultüraman churayargan.
imacagcunapa gargoyargan Mateo 2:11 Marcos 15:23
waquincag runacunata mana San Juan 19:39.
shucuyänanpag.
San Marcos 1:40. Moisés gellgangan leycuna
Israel runacuna Egipto naciunchö
Mälla o Ataräya esclävu cayanganpitam, Dios Yaya
Mällaga lamar gochacunapitawan mandaptin Moisés jipimurgan.
mayucunapita pescäduta Tsaypita jipimurnin tsunyacunapa
achcuyänanpagmi. aywaycäyanganchömi, quiquin Dios
San Marcos 1:16. Yaya llapan mandamientunta “Sinaí”
niyangan jircachö Moisésta
“Manä” ningan micuy entregargan. Tsaynöllam Dios Yaya
“Manä” niyangan micuyga tantiyatsiptin, mas atsca leycunatapis
gajaparicug yuragmi cargan. Tsay Moisés gellgargan. Tsaymi Moisés
micuytaga tsunya mana ni imacag gellgangan leycunata Bibliachö
jircacunachömi Dios Yaya puntacag pitsga librucunata tarintsic,
yuricätsirgan Egipto naciunpita Israel Génesis, Éxodo, Levítico, Números y
runacunata Moisés pushaptin Deuteronomio.
micuyänanpag. Israelcunaga chuscu San Juan 5:45,46 Hechos 15:21; 7:36.
chunca (40) watam tsay gajaparicug
micuyta micurlla cayargan. “Manä” Mushog conträtu
niyangan micuypag masta Israel runacunatam Dios Yaya
musyanayquipag liyinqui Éxodo 16 y wamrancuna cayänanpag acrarnin,
Números 11.4-9. paycunawan juc conträtuta rurargan
San Juan 6:31. imayyagpis yanapananpag. Tsaynöpam
Israel runacunaga tsay conträtuta
Mirra chasquirnin änicuyargan, Dios Yaya
Mirraga juc jachapa wegen alläpa munangannö imaypis cäsuyänanpag
chaniyog captinmi Arabia naciunpa (Romanos 9:4). Israelcuna tsay puntacag
uraninpita rantipag apatsiyämurgan. conträtuta mana cumpliyaptinmi, Dios
Vïnowan tacurcur upyayaptinga Yaya dëjasquirgan lluta munayanganta
machätsignömi runata usuncätsicug rurar cacuyänanpag (Hebreos 8:9). Pero
jampi cargan. Tsayta upyarcurga tsaynö lluta cacuyänanpag dëjashga
imayca nanaytapis mananam alläpa caycarpis, Dios Yayaga alläpa cuyapäcug
cäsuyagnatsu (San Marcos 15:23). cayninwanmi juc mushog conträtuta
Pero olïvo jachapa aceitinwan rurashga llapan jutsantsicpita
tacurcuyaptinnam alläpa mushcug perdonamänapag. Nogantsicraycur
perfümi cargan. Tsaynö alläpa Salvadornintsic Señor Jesucristo
shumag mushcuptinmi, judiucunaga wañunan captinmi nirgan: “Yawarnïta
wañugcunapa cuerpunta jichar wañuptïmi, Dios Yaya
585 Glosario

runacunawan juc mushog conträtuta mandacuyninchö catsir, Pilatotapis


ruranga, Nogaman llapan Israel naciunchö mandacugnin
criyicamugcuna jutsancunapita cananpag churarnin mandargan.
perdonashga cayänanpag” nir Tsaynö Judea provinciapa
(Mateo 26:28). Tsaymi Señor mandacugnin captinmi, Israel
Jesucristoga cananpis cieluchö Dios autoridäcunapis Pilatomanrag Señor
Yayata mañacuycan, tsay mushog Jesucristota apatsiyargan, Roma
conträtuwan änimangantsicnölla llapan soldäducuna wañutsiyänanta munar.
jutsantsiccunapita perdonamänapag Tsaymi Pilatoga Señor Jesucristopa ni
(Hebreos 8:6). Tsaynömi Dios Yayaga ima jutsantapis mana tariycar,
llapan änicunganta imaypis cumplin. israelcuna alli ricayänanta munar
Hebreos 8-10. Roma soldäduncunata cruciƿcar
wañutsiyänanpag entregargan.
Pascua ƿesta San Marcos 15:15 San Lucas 23:33
Unay israelcunapa Pascua San Juan 19:18.
ƿestancunaga llapan imayca
ƿestapitapis mas jatun ƿestam Israel Profëta
naciunchö cargan. Manam nogantsic Unay tiempucunam Dios Yaya
Semäna Santata ni Navidä ƿesta runacunata acrangan, imaycapis
celebrangantsicnötsu cargan tsay päsananpag canganta willacurnin
Pascua ƿestaga. musyatsicuyänanpag. Tsay willacug
Unay tiempum Dios Yaya Israel runacunatam “Dios Yayapa willacug
runacunata Egipto naciunpa esclävu profëtan” niyag. Tsaymi unay
cayanganpita librarnin Moiséstawan profëtacuna cayargan, Moisés, Isaías,
jorgatsimurgan. Tsay librar Joel, David y mascunapis.
jorgatsimunganpita mana San Marcos 1:2 San Juan 4:37,38
gongayänanpagmi, quiquin Dios Yaya Hechos 3:21.
nirgan: “Cananpitaga wata wata
Pascua ƿestata rurayanqui” nir. Tsay Roma naciun, Roma runacuna
ƿesta gallangan junagcunaga Roma naciunga Señor Jesucristo
israelcuna mallwa cordërucunata cay patsachö cawangan witsayga
pishtar micuyag. Tsaynöllam tsay maytsay naciunpag alläpa
Pascua ƿesta semänaga tantatapis mandacuyyog poderösom cargan.
levadürannagllata micuyag. Pascua Tsaymi Romachö mandacug
ƿestapag masta musyanayquipag emperadorpis, soldäducunata
liyinqui Éxodo 12:1-28 y mandacuyninchö catsir maytsay
Deuteronomio 16:1-8. naciuncunaman mandargan.
San Marcos 14:11 San Juan 2:13 Tsaynöllam Israel naciuntapis
Hechos 20:6. mandacuyninllachö catsirgan.
Tsaynöpam Roma runacunata
Poncio Pilato Israelcag runacuna alläpa
Poncio Pilatoga Roma chiquiyargan. Tsaypag masta
naciunpitam cargan. Tsaynöpam musyanayquipag liyinqui
llapanta mandag Romachö emperador “Emperador” nir gellgashgacunata.
maytsay naciuncunata San Juan 11:48 Hechos 22:25.
Glosario 586

Sacerdöti masta musyanayquipag liyinqui


Israel sacerdöticunaga Dios Yayata 2 Reyes 17:24-41.
templuchö servignincunam cayargan. San Lucas 10:24-27 San Juan 4:9.
Tsay sacerdöticunam Dios Yayaman
mañacurnin altarchö runacuna Satanas
jutsancunapita perdonashga cayänanpag Satanasga llapan supaycunapa
wätacunata apayaptin rupatsirnin mandagnin mana alli espïritu carmi,
waycayag. Paycunallam Dios Yayaman runacunata Dios Yayapa contran jutsa
mañacurnin templu rurin altarchö rurayllachö catsiyta munar caycan.
incienciutapis goshnïtsiyag. Tsaymi tsay Pero cay patsa ushacangan junagmi
Israel sacerdöticunaga Levípa ayllun Dios Yaya Satanasta mana
miragllapita cayargan. llaquiparnin castigar condenanga,
San Marcos 1:44 San Juan 1:19 mana ni imaypis wañur nina
Hechos 4:1. lunyagcag inƿernuchö sufrinanpag.
Tsaypag masta musyanayquipag
Saduceo liyinqui “Supaycuna” nir gellgashgata.
Señor Jesucristo cay patsachö San Marcos 1:13 San Juan 10:20
cawanan witsaymi, Israel runacunachö Hechos 13:10.
saduceo grüpu runacuna Moisés
gellgangan leycunalla Dios Yayapa Sabado jamay junag
yachatsicuynin canganta yarpäyargan. Israel runacunatam Dios Yaya
Tsay saduceocunaga wañushgacuna sabado junagchö mana arurnin
cawayämunanpagga manam jamayänanpag mandargan. Tsay
criyiyargantsu. Tsaynöllam angelcuna junagga alläpa respetarmi, Dios
cangantapis criyiyargantsu. Yayaman mañacurnin goyäcuyag.
Saduceocunaga mas mandacuyyog rïcu Quiquin Dios Yayam cay patsata
runacunam cayargan fariseocunapitaga. camarnin sogta junagchö llapan imayca
Tsayta mas musyanayquipag liyinqui rurayta ushasquir ganchis (7) junagchö
“Fariseo” nir gellgashgata. jamargan. Sabado jamay junagpag
San Marcos 12:17. masta musyanayquipag liyinqui
Éxodo 20:8-11 San Marcos 2:23-28.
“Salomón” niyangan corredor San Marcos 1:21 San Juan 5:9,10
Salomón niyangan corredorpag Hechos 18:4.
masta musyanayquipag liyinqui
“Templu” nir gellgashgata. Sepultüra
San Juan 10:23 Hechos 3:11;5:12. Unay Israel runacunaga
ayancunata pampayänanpag
Samaria runacuna gagacunachö machaytanö
Samariaga Israel naciunchö juc uchcutsirnin sepultürata ruratsiyag.
provinciam cargan. Tsay Samaria Tsay uchcutaga jatun parara
provinciapita runacunam unay rumiwanmi tsapayag. Tsaynöpam
tiempucunachö Dios Yayaman jucläya gagachö tsayrag uchcutsishga
criyicurnin Judea provincia sepultüraman Señor Jesucristotapis
runacunawan chiquinacur allitsu pampayargan.
päsayargan. Samaria runacunapag San Marcos 15:46 San Juan 11:38.
587 Glosario

Supaycuna Waquincag runacunaga templu


Supaycunaga mana alliman rurinman mana yaycurmi, templupa
ticrashga angelcunam cayan. Tsay patiun pampaman goricaycurlla Dios
angelcunam Diospa contran Satanaspa Yayata mañacurnin adorayag.
mandunta rurar runacunata Goricäcuyänan wajicunaga
munayninchö catsiyan. Tsaynöpam maytsay Israel marcacunachö
waquincag runacunata geshyagyätsir captinmi, templuga jucllaylla cargan.
löcuyätsin, chiquinacatsir peleatsin, Tsay jatuncaray wajinö templuga
wañutsinacur mana allicunata Jerusalén marcallachömi cargan.
yarpätsir, imayca llutancunatapis San Marcos 11:11 San Juan 2:20
ruracätsiyan. Tsaypag masta Hechos 2:46.
musyanayquipag liyinqui “Satanas” y
“Angel” nir gellgashgacunata. Tröno
Marcos 1:23. Trönoga mandacug reypa shumag
jamacunanmi. Trönoncunachö
Templu jamaycarllam reycuna
Templuga caynömi cargan: Dios mandacuyninchö catsiyangan
Yayata adorayänanpagmi Israel naciuncunata mandayag. Mandacug
runacuna jatuncaray wajita rey trönonman jamaycuptinga mas
shäritsiyargan. Tsay jatuncaray wajiga mandacugcaptinmi, runacunapis
jatusag rumicunawan entërunpa mantsarnin alläpa respetar cäsuyag.
corralashgam cargan. Tsay jatuncaray Tsaymi Dios Yayaga alläpa poderöso
wajipa puncun patiuncunaga mandacuyyog captin Señor
jatuncaray pläzanömi, entërunpa Jesucristopa Alli Willacuynin Nuevo
corralashga cargan. Tsay llapan Testamentochö willacun, gloriachö
entëru rurashgatam “Templu” niyag. jamacunan trönonchö Dios Yaya
Tsay jatun wajinö Templumanga jamaycanganta.
sacerdöticunallam incienciuta San Mateo 5:34; 23:22
goshnïtsiyänanpag yaycuyag. Apocalipsis 1:4.

Vous aimerez peut-être aussi