Migne. Patrologia Latina Tomus LXIII.

Migne, Jacques-Paul (1800-1875). Patrologiae cursus completus, sive Bibliotheca universalis, integra, uniformis, commoda, oeconomica omnium s. s.
Patrum, doctorum
scriptorumque ecclesiasticorum qui ab aevo apostolico ad usque Innocenti III tempora floruer.... 1847.
1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numériques d'oeuvres tombées dans le domaine public provenant des collections de la
BnF.Leur réutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n°78-753 du 17 juillet 1978 :
*La réutilisation non commerciale de ces contenus est libre et gratuite dans le respect de la législation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source.
*La réutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par réutilisation commerciale la revente de contenus sous forme de produits
élaborés ou de fourniture de service.
Cliquer ici pour accéder aux tarifs et à la licence
2/ Les contenus de Gallica sont la propriété de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code général de la propriété des personnes publiques.
3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation particulier. Il s'agit :
*des reproductions de documents protégés par un droit d'auteur appartenant à un tiers. Ces documents ne peuvent être réutilisés, sauf dans le cadre de la copie privée, sans
l'autorisation préalable du titulaire des droits.
*des reproductions de documents conservés dans les bibliothèques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont signalés par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothèque
municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invité à s'informer auprès de ces bibliothèques de leurs conditions de réutilisation.
4/ Gallica constitue une base de données, dont la BnF est le producteur, protégée au sens des articles L341-1 et suivants du code de la propriété intellectuelle.
5/ Les présentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont régies par la loi française. En cas de réutilisation prévue dans un autre pays, il appartient à chaque utilisateur
de vérifier la conformité de son projet avec le droit de ce pays.
6/ L'utilisateur s'engage à respecter les présentes conditions d'utilisation ainsi que la législation en vigueur, notamment en matière de propriété intellectuelle. En cas de non
respect de ces dispositions, il est notamment passible d'une amende prévue par la loi du 17 juillet 1978.
7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition, contacter reutilisation@bnf.fr.

PATROLOGLE
CURSUS COMPLETUS
SIVE
BIBLIOTHECA DNIVERSALIS, INTEGRA, DNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA,
•nnm ss. PATRM, DOGTOBVM SGRIPTOREMQDE ECCLESIASTICORBM

QUl
AB MYO APOSTOLICO AD INNOCENTII ffl TEMPORA

FLORDERDNT;
RECUSIO CHRONOLOGICA
OMNIUMQUiE EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLlCiETRADITIONISPER DUODECIMPRIORA
ECCLESIJE SÊCULA,
JUXTA EDITIONESACCCIUTISSIMAS,1NTER SE CUHQDE NONNDLLIS CODICIBUS HANUSCRIPTI9
COLLATAS,
PERQUAH DILIGENTER CASTIGATA ;
COMMENTARIIS
DISSERTATIONIBITS, LECTIONIBUSQUE VARIANTIBUS CONTINENTER ILLUSTRATA
;
OMNIDUSOPERIBUS POSTAHPLISSIUAS EDITIONES QVJETRIBUS NOVISSIHIS SAXULIS DEBENTURABSOLUTAS
DETECTIS, AUCTA;
INDICIBUS
PARTICULARIBUSANALVTICIS,SINGULOS SIVETOHOS,6IVEAUCTORES ALICUJUSMOMENTL
SUBSEQUENTIBUS, DONATA;
INTRA
CAPITITLIS IPSUM TEXTUMRITEDISPOSITIS,NECNON ETTITULIS TAGINARUM
SITJJGULARUM MAB.GINEM.SUPERIOREH
DISTINGUENTIBUS
SUBJECTAHQUE MATERIAH SIGMFICANTIBU':, ADORNATA;
OPERIBIJS
CJH DUBIIS
TUM APOCRVPHIS,ALIQUA VERO AOCTORITATE INORDINE A»TRADITIONELT
ECCLESIASTICAHPOLLENTIBOS, AMPLIFICATA ;
DDOBUSINDICIBUSGENERALIBUSLOCUPLETATA : ALTERO SCILICET RERUM, QUOCONSULTO, QUTOQUID
UNOSQUISQUEPATRUMI N TIIEMA
QUODLIBET SCRIPSERIT UNOINTEITU ALTERO
CONSPICIATUR;
SCRIPTURJE SACRJE, EX QUOLECTORI COMPERIRE SITOBVIUM QUINAM PATRES
ET IN QUIBDS OPERDM SDORDH LOCISSINGULOS SINGULORUM LIBRORUM
SCRIPTUR.XTEXTUS COMMENTATI SINT.
EDITIO
ACCURATISSIMA
, C-ETERISQUEOMNIBUSFACILE ANTEPONENDA
' , Sl PERPENDANTUR NITIDITAS
! CIIARACTER-UM
CHARTiE QUALITAS,INTEGRITAS TEXTUS,PERFECTIO CORRECTIONIS, OPERUM RECUSORDM TDMVARIETAS
TUHNUMERUS, FORMAVOLUMINUM PERQUAM COMMODA SIBIQUE INTOTOOPERIS DECURSU CONSTANTER
PRETIIEXIGUITAS,
SIMILIS, PR£)SERTIMQOEISTACOLLECTIO, UNA,METHODICA ETCHRONOLOGICA,
SEXCENTORDH FRAGHENTORUM OPUSCULORDMQUE IIACTENUS IIIC 1LLICSPARSORUH, /'^""/VN
PRIHUH AUTEHIN NOSTRA UIBLIOTIIECA, EX OPERIBUS ADOMNES .BTATES, / J-^fo,
LOCOS,LINGUAS FORMASQUE PERTINENTIBUS , COADBNATORUM. / fm\*i
SERIES PRIMA, L[ "&S
IN UUAPRODEUNTPATRES,DOGTORES LATlNiE
ECCLESIÊ
SCRIPTORESQUE t—i ^
A TERTULLIANOAD GREGORIUM
MAGNUM. W \':'^SL
ACCDRANTE J.-P. MIGNE, \'L*\ W
cuBSiTon
cOMM.rrnncM
m SINGULOS
SCIENTIJE
ECCI.ESIASTICB
IUMISEDITOM, \- »\ «#
PATROLOGI.E TOMUS LXIII.
ENNODIDS, HORMISDA PAPA, TRIFOLIDS PRESBYTER, ELPIS, BOETIDS
CJETERORDM TOMDS DNICDS. — BOETII TOMDS PRIOR.
PARISIIS, VENIT APDD EDITOREM,

LN VIA DICTA DAMROISE, PRES LA BARRIERE DENFER.
OU PKTIT M05TROUGE.
I8V7
BOETII,
ENNODII FELICIS,
TRIFOLII PRESBYTERI,
HORMISDJE PAPÊ, ELPIDIS UXORIS BOETII
OPERA OMNIA,
AD RECENSIONEMBoETIANARDMLUCDBRAlIONDN FACEMPR*KERBNTIBUSEDITIONIIIUSVARIIS
QUARDMDNA, LIBRORDMSCILICETDE CONSOLATIONE PHILOSOPHIJB,AD DSUM
DELPHINIACCDRATISSIME EXCUSAEST; ALTERA,INTER OMNESAMPLITUDINE PRINCIPEM
LOCDMOBTINENS,MEMORATISSIMO GLAREANINOMlNEPR.ESIGNATUH ;
TERTIA, QVJE EST OPDSCDI.ORDMTHEOLOGICORDM, ERDDITISSIMUM
VALLINUM
AGNOSCIT AUCTOREM;QDARTADEMDM,NONNDLLA
MONDMENTA INEDITAEXHIBENS.ILLDSTRISSIHOCARDINALL
MAIO DEBETDR;
C.ETER0RUMVERO AUCTORUMEXEMPLARSDPPEDITANTIBDS GALLANDIO,MANSI NECNON
ET BREVIABIOROMANO.
BOETII TOMTTS PRIOR.

CifcTERORDM TOMDS DNICDS.
PRIX: 8 FRANGS.
PARISIIS, VENIT APDD EDITOREM,

1N VIA DICTA D'AMBOISE, PRES L.\ BARRIERE D'ENFEU,
ou PETIT-MONTROUGE.
18H
ELENCHUS OPERUM
QVJE IN HOC TOMO CONTINENTDR.
ENNODIDS.
Epistolaruin libri novem col. 13
Opuscula decem 167
Carminum libri duo , 309
HORMISDA PAPA.
Eplslolae et decreta 363
TRIFOLIDS PRESBYTER.
Epistpla ad B. Faustum senatorem. 533

ELPIS DXOR BOETII.
Hymni duo in honorcm SS. Pelri et Pauli. 537

BOETIDS. — OPERA PHILOSOPHICA.
De consolatione Philosophiai libri quinque. 547
De unitate et uno 1075
De Arilhmelica libri duo. . 1079
De Musica libri quinque ... .. . . . 1167
ERRATIJM.
r.ol. 1281, tilulus rapitis XVI sic legendus videlur : De superius disposita modorum
dcscriplione. — Col. 1284, in Hlulo capitis XVII, pro descriplio lpge descriptionii,
Imprimcriede YKAVEX
POPU.— DEScnct, rug de Sfevres,JsI.,
ANNODOHINIDXXI
MAGNUS FELIX
ENNODIUS,
EPISCOPUS TICINENSIS.
PROLEGOMENON.
(ExGallawl.)
I. MagnusFelix Eiinodius Gallum prosapia (a), et A persles exsiitit. Nam ex ejus epilapliioa Sirmondo (o)
quiilem illusiri admoduin, naiumque Arelate se fuisse aliisque relato, ipsum ex hac viia in ccelumemigrasse
lestatnr (b): qnx est seiitentia vimrum eruditorum, inlelligimiis xvi cal. Augusti Valerio V. C. comule,
quihus Gatlicam hUloriam liiterariam acoeptanrire- quo die in Ecclesiaelabulis ejus memoria quotannis
feiiraus (e), licel Sirmondus (d), Sollerius (r) aliiqne recolitur; adeoque anno Domini S-21,annum agen-
hac de re ambigere videantur. Ejus ortus anno Chri- lem 48. Hujusmodi autem clironica notstio ex eo
sii 473 illigandus comperitur, quippe qui anno 521, desnmitur, quod sanclus prassul annorum ferme 16
«talis 48, e vivis excesserit, ut infra manifestum Qet. esset, ut ipsemet testatur (p), quo tempore in Italiam
Lilleris primum humanioribus Mediolani a puero ingressus est Theodericus, anno scilicct 489, qui
excultus (f), deiuceps vel ipsa sludiorum liberalium quidein astalis annus si cum Valerii consulatu com-
nomina se fuisse detestatum profitetur (g). Postmo- ponalur, quo currenle depothus fuisse describitnr;
dum anno489, xtatis suae i6, amitae quae ipsum annus Ennodii postremus fuerit 48, Ghri.'li 521, ut
aluerat solatio deslilulus, nobilissimam ac prsedivi- recte arguit Sirmondus (q).
tem uxorem duxit (h). Al paucis post annis sxculo g II. De sancti hujiis prajsulis Ticinensis litlerarum
nuntiiimremiiiens, ecclesiasticxinililiaenomen dedit: monumenlis phira eriidite obserVanlaccurati Gallicx
atque ab EpiplianioTicinen-i antistite diaconus ordi- Histoiiae litterariae scriplores (r), quos proinde con-
natus ('), religiosi propositi consortem quoque habuit sulere operaepretium fuerii. Ne vero pciiilus olficio
uxorem (j). Clero addictus, Servilione magistro usus nostro deesse videamur, buc afferre libet de iisdeni
est, a quo sacris institutis fuit imbutus (k): ut pro- doctissimi Sirmondi judicium (s):« Si quid limi, ait,
pterea minus recte censuerit Sollerius (l), Ennodium Ennodio sua setas aspersit, non idcirco fluentem in
sub Servilione liberalibus disciplinis operam dedisse. ejus scriplis ingenii eloquentiaequefoutem possumns
Intcrea in legalione Burgundica qiiaein annum inci- non amare; aul quia in ejtis poematis claudical in-
dit494comes addilus episcopo suo Epiphanio Enno- terdum versus, rectam uliique sententiam et acumen
dius perhibetur (m); et quidem duni diaconi munere noti amplecti. Quidilla, propter quam infimaequoque
fungeretiir : eo enim in gradu diu ipsum constitisse nolaeauctores expeti solent, lemporum notiiia et illu-
illud suadet, qn<<danno 513 egregium Apologeiicum stratio? Quis enim est qui in epistolis Ennodii,
prn synodo Palmari adhuc diaconus conscripserit: - Sjmmachos, Hormisdas, Caesarios,Faustos, Boetios,
qua de re Pagium consulas velim(»)• Qu°neliain forte Liberios, Aratores, Elpidios el reliqua ejus aetat s
haud uitra eum gradum processerii usqne ad anmint lumina non libenter recognoscat? autquem in uno
510 ant 511, quo, Epiphanii successore MaximoII Theoderici Panegyrico, vel in una Vita Epipbanii Ti-
vila functo, ad EcclcsiacTicineusis episcopatum fuit cincnsis, varia rcrum illo saeculo in Ilalia, Gallia,
evectus. Multa praeclare gessit in calhedrali sede Germania, Grxcia geslarum conunemoratio non af-
constitutus; ejusque imprimis eniiuit speclata virtns ficial? Dictiones quippe declamationesqoe praeter-
et dortrina in gemina illa legaiione ad Anastasium milto; qnae mea quidem sententia sunt ejusmodi, ut
impera'oreni, quam sub Honnisda papa orlbodoxae cnm postremaeoninium apud Latinos naiaevideantur,
fldei causa suscepit annis 515 et 517, licel utraque cum primis mediisque conferri possint, et tanqiiaiii
veteratnris principis artibns ad irritum cesserit, ut ex rosae alienis mensibus ortae cariores esse debeant. >
ecclesiasticisDaroniiAnnalibusconstat. Ad Ecclesiam Et alibi (t): < Ennodius ea ingenii fama floruil et
snam reversus beatus anlisies, hand mullo post su- doctrinae, ut non solum in pretio essent quae sua
(a) Enimd. lib. i, epist. 2. D (k) Id. lib. v, epist. 14.
(fc) Id. Iib. vu, episi. 8. (() Soller. I. c, pag. 272, num. 2.
(r) Hist. liiteraire de la Fiance, tom. III, pag. 96. (m) Enuod. Vit. Epipli., pag. 163, e.
(d) Sirm. Vit. Ennod. opp. ejus prasm. (n) Pagi ad ann. 502, §§ 3 et 4.
(«) Soller. Act. SS. lom. IV Aug., pag. 271, (o) Sirm. Vii. Ennod.
aum. 5. (p) Ennod. Eucliar., pag. 160, e.
(f) Ennod. Euchar. infra, pig. 159, c. (q) Sirm. ad Ennod. Eucliar., I. c.
(g) Id. lib. ix, epist. 1. (r) Hist. littcraire de ia France, lom. III, pagg.
(*) ki. Eucliar., pag. 160, e, a. 100 seqq.
(i) Id. Vii. Epipli. pag. 196, 6 (s) Sirm. cpisi. ad opp. Ennod.
(j) Id. Eucliar., pag. 160, d. (t) Id. Vii. Enn>d.
PiTBOL. LXIU
H ENNODIUSEPISCOPUSTICiNENSlS. PUOLEGOMENON. 12
sponle scriberel, sed amicnrum quoque qiios impen- A cienns ilte. Ilic veo recensitis «bi'er a Raiiniove-
sissime coluit, rogalu in diclandis aliorum nomine terum potiiifictimde Ennodio testimoniisSinnondi
oraiioiiihus,cpislolis, epitaphiis ac diversqrtim rerum opera primum collecii-, adderc libct ex eo.lem Baunio
epigrammaiis, assidyqm operain dare cogerpitir. et istud iiisigne auctoris, srreulusexto ciiciier medio,
Qu > in.genftie nmlta sanc ad gloriam Ennodio illu- Floriani scilicet ex monaslerio Romano in epistola
slria fuerunl; sed niliil illuslrius Apologetico et Pa- ad NicetiumTrevirensem epi^copuin, quod sic se
negyrico, quorum aliero Theodericum regein piibiice babei. « Vide ergo qiiauiis adjutoribus uteris, cmn
laudavit; altero Symmachipapnesynodique Komanae pro me cceperisobsecrare sanctnememoriacdominuiu
causam tanla cum approbatione defendit, ut a synodo Ennodium ponlificemTicinensis Ecclesia;, qui gene-
imiversalionoriliccniissimoelogiodecreloque ornalus rosi sanguinis nobililatem bumilitale praevexit ad
sit. > llactetius V. C. . gloriain, ut in coalestispatriac scnatu fieret ct ilii se-
III. 1'orro bis de opusculorum Ennodii preeslanlia naior; cujus incomparabilemdoclrinacfacundiamnon
ilclihaiis, illud poiissimum animadverlere praestai, solum tcstatur Occidens, sed el Oriens instrucia mi-
non nemiuem exstiiisse qui sanclum Ennodium de B raitir. Neslorii fulmen, Emychis exstinctor gloriosmii
uraiia et libero arbitrio disserememFausto Reiensi ac dominammeam iuviolabilemqueMariamCliri>lotocoii
Massijiensibusaccensere ausus fuerit (a). Al iniquam el Theotocon, apostolica auctorilaie perdocuit. Ipse
criminationcm viri doeti solide propulsaruut (b). ergo mrus est pater ex lavacro, quem crcdo apud
< Cerlc quidem, inquit eruditus Sirmondianorum aeternum Patrem per Filium inlervenire pro (ilio. >
dilor (c), sententia episcopi doctjssimi ac sanctis- IV. Variaecircumferunlur scriplornm Ennndiano-
simi, ct ingentiljus crga Ecclesiam merilis clnrissiiiii, riim editioncs. Earum primam exiubuerc anno 15G9
i|uifidemoriliodoxam lum inOccidentetum inOriente Onhodoxograplia linsiliensia, qua lauien niliil depra-
tlrenue propugnavil, qucm illu.-lri elegio ac decrelo valius, niliil inqiiinntius in lucem exiisse censent
Knmanasynodus omavil (d), quemponiilices summi, eruditi. Porro, ut eas practermittamusquae deiuceps
Hormisda (e), NicolausI ((), Joannes VIII (g), Gie- bibliothecis Patrum, Coloiiiensi, Parisiensi ei Lu-
gorius VII (/() magnis praeconiisextulerc, qucm I c- gilunetisi ficruni inlexlac, sub inilium saeculisupe-
clesia sanciis confessoribus ascriplnm annuo culln rioris, nno et eodem anno 1611 gemina prodiit En-'
piosequilur; lanli, inquam, nntistitis senlentia (dc E nodii txSoo-if,altcra Tornaci curante Andrea Scholto,
mbilrii libcrlate) nou polcst mngni apud omnes ca- Ltitetiaea'tera quam Jacobus Sirmondus ad duo spe-
tholicos ponderis non esse : ul mirum, imo indignum clMaefidci exemplaria, Vaticanumel Nicolai Fabri,
prorsus ac miuime (erendum sit, Ennodium ad Se- diligenter exegit, enriimque ope I.icunas quaemullao
mipelagianos alque ad Pelagianos nostro sacculo a et masimx erant implcre, ac pravc deliTla ct ir.ijr-
iioiinullis ablegari. Quasi vero Pelagiana am Scnn- c'a sirs locis reponere studuii; omni que demiim
pelagiana, ac non potius bis plane coniiaria, siut opera ex prlstina perlurbaiione in cerios ordines el
isia : (i) Ne.modubilat, nemocondemnat,quod auclore quasi classcs digesta, ut ex ipso intelligimus, exqui-
gralim praeslante, et ipse. aquitatis hominibusca.Ht silis adnoiaiiinibiis iilusiravit. De liis aulem duabus
aperitur. Dux enimbonorumet pracessor,gratia. Ergo cditionibus adisis viros eruditos suhimle lauda-
itebemutgraiimquod vocamur,quod occultis ilineribus, tos (j). Prxclaram ilaque hanc Sirmomli edilioiiriu
t/isi lestslamiis, sapor nobis vilalis infunditur. Quain prelo commiil:ndam consignavi i us. Notis V. C. ani-
diserle ibi giatiae, et quidem interioris, necessitas madversiones liartliii subjecimus quas ex ejusdem
asscritur!.... Attamen vir maximus a qiiibusdam [f Adversarioruin libris excerplas ad c.ilcem voluminis
velnl haereticaedoctrinac defensor traducilur : cum prinii Sirmondianoruni rejecit Baunius : atque np-
coiiira ob illam ipsain causam orthodoxis omnibus pendicem adjecimus e\ novo Tbesauro Aiiecdotoruin
i;ebeat esse priccipuo jurc coniinendalus; qui con- Marlcniano (k), Ennodii scilicel Dictioncm in nninli
tnlaverit pcsliferum dogma, quo leligiouis omnis ac Lnurcntii Mcdiolaneusiscpiscopi, una cuin ejusileii.
inorum di ciplinae fundamenta convelliiiitur. > Ha- Epistola Vcnaiiiio cuidam inscripia.
(n) Du Pin Bibl. tom. VI, pag. 27. (g) Jo;in. VIII,episl. ad Bercar. abb.
(6) Suller. I. c, pag. 275, num. 13,14. (h) Grrg. VII,in Dxlalu.
ic) liaun. pracfat.ad lom. 1 Sirmond., § 1-2. (i) EIIII.MI.lii'. n, episl. 19.
(U) Concil. tom. V, pag. 501 edit. Ven-Labli.I. (j) llisi. litleraire de la France, toin. III, pag. 101,
(?) llornii-d. epi t. ad Anasl. imp. noi. I.
(/) Nicol. I, episl. 8 ad Michael.Aug. (k) Marien. Thes. Anecd. toin. V, |ag. 61.
13 ENNOMI EPISCOPI T.CINENSIS EPISTOLARUMLlflElt I- U
MAGNIFELICIS ENNODII
EPISTOLARUM
LIBRI IX.
LIBER PRIMUS.
LPISTOLA PltlXIA. A menta aemulari : vincere posse, sicut nemo credidii,,
ENNODIUS JOAHXI. ita iiiillus oplavit., Vides quanltim ad ungueni polita.
Dmii salum qiucris verbis in stnlione composiiis, conversalio prctiis bene uascenlis adjungat? Qnod.
el incerla liqueniis elemenii placida oratione descri- jubar sanguinis prarsiilit, siiperavit induslria casti-,
bis : diim sermonum eymbim inter loqueiaescopnlos gantis. Credidi voiorum summam fatigari, si le naia-;
rector diligens frenns, et cuisum artificem fabricatus libus rcddidisses; illtid non expeiidens,t|uid claiilati,
irutinator expendis, pelagus oculis ineis, quod aqua- lune coliabiialor infuderet. a Sil forle in aestimaiion»',
rum simulabas,eloquii demonstrasii. Deus bone, a n arb trii mei defraudaia cogn't:o. Ncminemcredidi ad.
quantos se usus dives Ifngnadispergil! Cum voluerit, Olyhrium pervciiire : quei» vicinis calcibis pernix,
sae.il nt besli;i, ciuril ut fiuviiis, lluciuat ut profun- inseculor adjunges : bcaium faciurus nempe, si vice-
diun : et qiiamcuii(|iie fiic.iiis vetborum iniaginibus ris. Deiim precor., ut adolescewi» in le, quac (perfe-,
pingit speeiem,veri asiipiilaliuue reprxseulat. Tuncre ciionein) primordiis nioiisiram, bonaeIrugis germina,
le scriptionem, qimsi f onle tener, insinuas; duni de- convalescant. Domi habes, imde exhorlationis, nieai,
eiamatiomim | ompain refoga laudis deposcit asser- JJ I viva sumas exempla. Te paler morum Irnnquillitati',,
lio; ct (itavara gloriae,dum pudori parceie -e osten- socer eloqiientia similem produeal. Si me volîreiim.
<lii,percgrinam mentita foriiiidineiu.Agoat uchabeo f:icer,e ccelestia regna dignanlur, unum precor, 111
graiias, quod uobiha ludmcnta i;icunili:e tune in mei nieniinissedigneris : ne illius,ciijus perfeciionem.
amici, b (|iiiinium.Tslimas, pracconiisconsecrasti. Et inter dicendi simnlicra ineditaris, oblivionis.quoque
licet ntfn agnoscam mea ess» quae lnqncris ; religio- par csse conlendas. S. d ad epistohe morem revertar,
iicm tamen narrantis amplerlor, diligeniiam pectoris qiiain affectio tua iu longum produxi!. S.ilve, mi do-
lamlo, qiiam graiiae pcr siidum rnlilantis luce dedi- miiu!, et aniunteni lui frc(|ueiiiLhtis,coIemuniis liile-
•asii. Tibi fax ista pralcndiliir, quam in opinione rarum; ne ainoris couieslatio sola sicnt splet in qui-
niea blandus elocuinr accendis : ego noctem con- biis.lamesse,e pr;«vii in te puietur exsiiiissesermonis.,
scienti:eme;c, eisi non fugio, c novi lamen acsiimare. EPISTOLA II.
Graves liiatus patilur aliemc graii:e commissa credu- ENNOEICS FLORO.
litas : qiMiiqimmomne crimcn iranseal, qui vult de- Novi me duram cepisse provinciam, e( gravem sar-;
cipere confidentcm. Gaudia timen mca de le epislo- C cinam humcris infirmis aitollere, qui.subliinitaiem
laris alloquii doiibus :idimplesii; dnm novitalem sen- tuani, quantum ad me, quiclam veiborum stimulis
siiummonstras serenitatesermoiium, ct velerisdecora exciiavi. Sic minaces dentes bestias invalida lacessit
posapiae novelli vincis nitore coiloquii. Sat fuerat adol scentia : el ditm majora viribus pruvocai, quod
parentum luoriim desidcriis, seniora le familiaeorna- evenire optat, spectaculum putatesse, n-m pnelium.
1 Magni Felieis
Ennodii] Tr a haec nomina Enno- modo in tilulis omnibus librorum, in marmoribns,
d.i, qua: iu amiijuis cxcinplaribus legiinliir, non i|iii- aliisqueillorum lemporum moiiuuieiitis,quandnplura
drm in froule operis, neqite p:iss 111per onines litu- uuius hominis nomina occurriini, dubium non est
los, sed in eo dunluxm IJKIpn-fixus cst Yiias bc:iti quiu verum ac proprium id ejus nomeii sit, quod ulli-
Aiitoiui. In caeieris salis habiierutii ar.tiquarii prio- miim colloc.itur. Quae niinc paucs admonnisse sit
ribus omissis terlium, <|uoilveriiin et proprium aur- saiis : quia justam liuic rei diatribam * alio, si Deus
loris nomen erat, adnoiare. I ropriuin inquain. Nam- volct, loco destinamus.
Kiiifnlii aiiliuc aovo mos diiraua;, ipii apul L tini » In quantos se usus\ Leg. in-quanlos se visus. Nam
qiioiidamoris gentes, alque adeo in Urbe lanilem velui ob ocuios poni res ipsas desciiptas ait : qiiod
ipsa posi ev>'isam remp. obiinuit, iitcnm tiilius fere ni omnino piiscmitquaesequuiiliir. BARTUIUS, Adversar.
«liiaiuorvenoinitiibus iiuliiiiores iiterentiir.propriiim Up:.g. 945.
latnen uiiiim cujusque nomeii esset, quod posiremo b Quanium ast.\ QUEMaist. ID.,ibid.
semper loco post coicra staluebant, et quo unico, o Novi tnmen wslimare}Omnino rediiccniluin esl,
si pluribus absiiitere plaeuisset.singiilos designabant. quod in veteri edilioue etLextimare, (|ii:isi sejungeio
Verliigratia. M. JUNIANI JUSTUNI (sic enim breviato- a nimiis pracconiis, ne pluris sibi videalur quam sii.
rein Trogi Pumpeii appcll.it eudex Yalicanus) pro- lu., ibid.
pruitn nomen ftiit Jusiinus, et FADIILAIHENTH MAIUI d SH forte in msiimaiioiie]Non debuit mutaii vete-
VicTOiii.\i,quae in egra esl uomenclalio clarissimirhe- ruin editionum lcctio exlimaione. hoc est sequesira.-
toris, qd in Ciceronis libros de Arte rheturica scri- tione. I'..tpmo legi deberc : Sil, fero, in exiiinatioiie, '
psil, proprium item nomen qu d poslrenmm. Id ipsum etce ID., ibid.
in Avieii", Liberio, Symmncho, e! aliis ad quos En- Praiiii in U putelur] Prareii sine re put. lu., ihid
nodius scriliii, suis iecis ostend-.-inus. Eodemqtie • H:il):'Sin edil. Siloniipoil prmfn.
15 ENNODIIEPISCOPl TICINENSIS 16
Sie mens congressioni»Ignara certamlnibus ante pe- A stitistis, etiam illassus incipiam. Deleniflcamalli-gs-
riculum debet affeclum. Leonis rabiem, et quam tionem amplexus epislolaris eloquii, ago atque li.iheo
Libya alit bestiam, quam te, lingua censeo mitiorem. graiias, quod me diu ttistium noluistis esse pariici-
Qux me praecipitavitinscitia? qui animi fervor a cc- pem : fecistis lioc forsitan voto et sludio ronsnlcntis.
gntione (ui peregriiiantem duxit in devium, ul nesci- Sed ascribo peccatis meis, quodmajoribus, dum lem-
rem quid inlentioni lacessilus deberet, qui semper peraiis alloquio, sum jaclatus angoribus. Mihi uni in
contumelias primus incipil, qui injuriarum gymnasiis adversum provisa contingunt, dum graviora sempcr
nunqnam raeruit posthaberi? Clericorum certe exer- in nioeore acsiimo,quaelacemur : quia crcdo quod de
eiistissimus maledictor; qui ad eos semper novelliet mediocribussoepecoinmuiiicetiitirverba languoribiis,
leuti dentis morsus exhibuit, qucm evadere ad un- cum proximitas funeris imperel sileniia cito ruin-
guem ducia vila non meruit; cui cessit omnis erudi- penda. Deo graiias, qui ea quae dura 3cslimaniur,cl«.--
tio; et quasi cometem sidus religiosorum fugit uni- nieutia beue vertil, el quas ex meriio nostro ventum
versiias. Ilunc ergo improbus et fronle debilis exci- collegimus, ex sua facit miseratione transferri. Vo-
tavi. Ilac flducia provocassemventos ad flandum, ad luissem lamett, lalem eirca parviiatem nieam digna-
cursum flumina, Faustum meum ad facundiam, qua lio veslra tenuisset affectum,ut quem comiiem siepc
te ad gnrrulitatem loquendiparcus ferratis verborum B gaudiis adhibuisti, cum eo elegissetis eiiam adversa
ealcibus animavi. lgnosce,quxso, etquod in aliis vi- par.iri. An pulalis tale beneficium in acceptum nic
tium putas, tacilurnilatem amanlis sperne : absline «sse relalurum, si ab aestibiispectorisveslri, lauquam
a responsis, provocantem damna contemptu. Tecum male fidelis excludar? Non est, ut video, apud vos
decertet de mediis curiae finibus eductus, circa Gal- mei ralio dispensata consiliis. Ego inihi perirc gra-
lum prcsapia conticcsce, silentii tui, si prasvales, tiam pulo, nisi eam rerum omnitim vobiscumcom-
lalione mulcemur. Cave, mi domine, ne incipias mi- muniratione nutriatis. Desiuile, quaeso, in hac mihi
vestra impendio verba cupienti. Cui
norem loquacitate provocando humilisaeslimari.Qiiid parle consulere,
si votivi negentur affalus, faiiscam, ul lerra cui ca-ln
•nim lalvoris est, jaceniem in ea parte superare, el nihil
sc ante conflictumim- liquitur, nec venas suas succo bibuli Immoris
iriumphum deeeducere, qui
tamen dominum infundit, unde innatisalimentaculmisexhibeai.elad
paran conflletur ? Esto mihi apud falcem arislas adducat. Ll piscis aqua abs-
Faiwtum amoris mei fibula, si qut-relas, quamvis an- tractus gravidas vitalibus indumeniis privattis cxsiinguitur,
jusias, el rusticas, studes evadere. sic ego subductis alloquii vestri flneniis inierimor.
EPISTOLA III.
* FAUSTO. Qiiaeraiitalii quod delectel : ego res ad animam per-
ENNODIUS
C tinentes expostulo : milii non tam delicias verba ve-
Acta est causa desiderii mei benelicio querelarum :
stra pariunt, quam salutem. Rtm fatcor nullis co'o-
meruit iinpudentia, quod negabat urbanitas. Diligen- raiaui fucis, nullis nebularum
depctam niendaciis,
liam sancti pectoris quam artifex silentium tegebat, iion sum simulandi ariifex : decerpinm aliqtiid
ad fomenta ardoris quia
elicui; lacituriiitatem quae >ei viiaemcac censui, dum lacelis. STalevos fulelesasse-
pirata fuerat, terminavi : prorogando viles paginas, riiis, si ad aures meas
vincenlis Sic usuram cultori vexalis generaliler deflendn per vos
prclinm acrepi, deferantur incommoda: qnasi ncscire alicui Chri-
reddit terra cespitibus, et feturam nobilem de singu- stiano liccat* malum, cui Roma succumbii. Barbaras
laribusparturilgleba germinibus: sic ad yocem uniiis nationes, et a no'stro limitc toto pene orbe divisas,
hominis montium secreta respondcnl, ct dum angu- conlinuis haec
conjicio lamentis ingemiscere, et ad so-
stus elamor vincitur, valitudinein suam elemcnta lalinm noslrum
liicrymascommodare. Hujus rei ma-
manifeslant. Evangelicis(Luc. xi, 9) tali facto obse- vestra adhibere se indicem fugit, nt in pcr-
gnitudo
eutus oraculis, fruetum de prxcepii sum veriiate niciem meain fallacium nuniioium diabolica cum
sortilus; cujusdeclarat insiruciio, quod pulsantisacpe securilale vola mentiantur : ut non sit, ad
et si non vel cujus ve-
surgat Deus, tribuat, propter meriium, ritatem post fabulas redeam. ncc qui aniinum meum
jtropter importunitalem. Facessat posthac infidetium veri dcmoustrationesustentet. Cavefaxis,mi domiue:
male cauta discussio : integritati sentensiaepericulis rj vobiscuramihi alia res est: aliud fori
jus, aliud tri-
pracsentibusidoneus mibi testis astipulor. Frequenli cliuii. Audial le
quac in conversatioue publica di<!i-
oraiione optata promerui -. concessum es' precuin familia domesiica rctexeniem. Subjecioruiu
assiduitati quod negabatur examini. Debeovobis ami- ceris, et
animos, fideles, ut putatis, mcntes relniioiium ve-
eiiiam, queriinonise meac : quas, dum voiis effectum sirarum cibis alite, ne jejuna amicorumcurda lahbu-
iribuilis, plus amabo. Fuerit licet origo vestra a justo feiculis impasta morianiur.
dolore veniens; frequenter a vobis, postquam prac-
1 Fautto] Nullius nomen in operibus Ennodii sae- Chrsli 483. Qui Aginahlus Fausius dicitur in tumiilo
' pius occurrit quam Fauili: cujns consulatum, quae- Maudrosx-.Ailer Fl. Fiiu-ius junior : hic fortassc.
sturam, praefeciuram, patricialum variis locis com- de qiiu agimus, qui scptinio post superioreni aun.i
inemorat. is est Fauslus exconsul, quem proSym- constil fuit cuin-Longiiio.
niaclio papa in Laurentii sclnsmate stetisse, atque 1 Maluincui Roma tnccumbil]Ob fictionem vide-
adversus Feslum et Albinum item exconsules, qui licet schismaliS lâurriutiani, gravesqtie contenlio-
Laureniio favebani, forliter pugnasse, auctor esl ncs, pugnas , cuudesex ea natas , de quibus in Syni-
Anasiasius. Sed Fausti cousulares lioc tempore duo maclii Viia idem Anaslasiiis, ci Ennodius ipse in
fucrunj. UUHSconsulatu sine collega fuuclu»anno Apologctico.
17 EPISTOLARUXlLIB. L i0
EPiSTOLA IV. A quod cum pudoris dispendio venler aoquiril. Vilia
ENNODIUS FAUST0 fuerinl forlc quae suslulit, nul negligcntia, aut usu,
1 Anagnds(ici fidem seciilus, cl suavis oraiiuiiis aut tempestate peritura : non fuii culpa vacuus la-
sapore provncatus, rieiie vitiuni * credidi rem esse men, juxta Aposlolum(Rom. n, 21), raplor : carnem
virixis; et dura plus geruiouuin diademala credo quam aniinam plus amavit. Tobias propheia liiijus-
'alere quam conscienliam, culpam qunm mens non modi commissoribus occurril, et divina voce tcsialur
agnntcebat, incutri. Non sic »scrvis sibilo anificibtis dicens : iVonlicet nobis aliquid manducare fiirtivuni
insidiis blandus vgnaior illudit : non ila pinnarum (Tob. II, 21). Cum dixissei, manducare, non dixit,
mentila formidiVem discoloribus fucis tillro expe- Non licet nobis aliquid lcclilare furlivum. Josiam, ut
tenda relia ma/ius magisira eompniiit : quemadmo- narrat hisloria (IV Reg. xxn, 11), subicpta papyrus
dum ne captuim, et sponle capistris ora porrigenlem instruxit. E.o homunciohoc non facercm, quem vos
inagn ludinis vestractenuere sermones. Commiss.ie- contra ingeuii vires ad scientiam diligendam verho-
scius.vobis impugnanlibus,diu ulrum essem innocens rum stimulis fodiiis?Sed revertorad virum optimum,
inquisivi.Aliud senliebam de episiola vesira.aliud de prafati, quanium scribitis, sceleris admissorem : qui
proposlorneo. Quisrogo fuii palrandiscelcris lam ve- in utraque parlc fidein violans, nec vos securitatc,
imstusaAniissor, qui purgationem crederet, si alieno B nec mc facti, si scripsi, perfectione donavit. Contin-
se fatewfcurpmecepto suo militare flagitio,cum nemo gat mihi, salva mngniiudinc vesira, coram posito se-
de se confesso justc credere possit crimen alienum? cundum mandata Dei, tanti viri, prout habel aiiimus
Sedcredo jiiriscl lcgumcxpertcm fulssepersonniN,et meus, lerga multare.
solae*l!idi:ale eomposiiain: cui eiiam imitandiin scri- EPISTOLA V.
piione aliena imaginem veritalis (usus) indulgeat et ENNoDlUS FAUSTO.
* Abiiiidautem Dei inisericordiam prccatus rora-
proprietitis simulacrumlenocininpudendaconcilient.
Nolo cujusquam nomen iucesscre. uec coulra coa- mendo ipsi anni felicis auspicia; et bencficiorumcjus
scienliamaccu>anlissubire personam : sufficit pudo- muneribus subtimis jam consularem virutn qu.tsi
rem meum in statione constiiiti : alios jacieut inceria aequalisaggredior. Ilactentis Irabcalis colhurnipom-
venlorum. Ego tam.-n. etsi impcrare talia calcari- pam lamiliicnoslraeperegrina ornamenla iribuebant,
lnis armataelectionis adigcrel, patriarcharum me imi- el pertinere nos ad enm magisaffinitate quam gcnere
latinne defenderem. Furlo Jacob primogeniti fratris gaudehimiis, qui anno nonien imposiiil. Mun'uscr.it
vicit aelalem(Gen. xxvu): cujus henelicio principa- non debitum, quod inler ciiriiliiim posscssorcs dil:-
lum obiintiit, quein uaiuia non dederat. Daviddnm gentium f.ibulis addebamiir. Quoliens nos obnnxio*
lostrarei (f Reg. xxi. G)devia sludio fngaeet angusla C sihi fecil linûa, quse apud alios exahawl, nl com-
lerraruni, ptoposiiionis pauibus famem depulii; et mulato rondiiionis ordine alienis nostrac nobilitatis
contra legis vetiia quae minores habet aculeos, esu- iusignia deberentur slipeiidiis? Ai nunc facessat in-
riem corporis effugavit. Ego inediara quam dedivinis vidia, velusiorum reparalor fascimn novellus consiil
Libris anima impasuis conceperam, marcentibus diu illuxil, et diguiialiim nostrarum cariosas fores rohu-
debui tolcrare visceribus, donec concepta lues ad sius reseravit impulsor. Ad redivivam valeludincm
vitalia secrtla percurreret. Daniel propheta divina Iremehunda marccscentium cardinum limina juvcne-
dogmata regiis subduxit peneiralibus; qnacadjnslru- scunt: quaenullis credo, Deo auspice, quia posibsrc
c ionem suam pudicus el imiiandus raptor adjunxit. obicibus claudenda patuissent. Nam Avieni mei non
Quid jtival ire pcr singula, cum ad munimen impu- iinus, sed primus est consulatus. Stirpis suae grsia.
gnalx una sufficiat de numeratis pcrsona conscien- tura aqiiilas agmina praeviusantecessit, et ad princi-
liac? Quaetamen verecundiaesuac, et nalurali nt ita palem miliiiam iter virtmis ostendit. Si qua esl s;r-
dixerim debilitati.anle necessaria pelitinne prospexit. rularium reverenlia dignilamm, si quis hotios cst ho-
Nam et si snm post negationemqui me reum fecerim, minem vivere posl sepulcra, si quid providit astuti <
.x-stimate.Doctorem Libycum asser.iis sublata a se velerum, per qtiod ab hominibiis anui viiicniitiir
• pyri poma flevisse. Merilo Iamenlis expiandum
est, 1) adulli: jure faslos htijuscemodi putaulur inveliisse
1 Anagnosici] Epistolac tua>. Lib. vm, epist. 5, * Abundanlem]Et sibi cl Fauslo gralnlaturob Avieni
Fausl. idein, iteanagnosticiprolixilatefaslidium. Avay- ejus fihi cnnsulaium. Fnusio quidem, quod f.isees
vuerrtxovGraecs id omne esl quod legiiur aut ieci- per filiuni in ejus familia coniinuenliir : sibi verii,
tallir; sicnt ur.piuuoL quod auditur. Ilsique quod suncpcreuindcm posilimiiiinredilantur. Eniiodii
el axovo-jxa.
iil acroama e iam Laiini iisiirpuriinlpio diclo, seu re eniin ennsanguine»cral mmer Avieni : quare ad En-
aliaqu«aiirihii.scxcipialiir;siean.ignosticiiin,proepi- noilii d-.miim pcriinere Avieuusvidehalur. In Fausli
stola init scriplo quociiuque. Dicictiani possel ana- ergo familia interpolnius consuliiinordo noii fueial.
gnosma. Nam et coiisulatum Faustus ipse gesserat, ut dicluin
' Credidirem\ Malelibri omnes crediderim. est, et ante ipsum pater Geunadius Avienus, Valcn-
' 1'gri
poma\ Sic restitui pro peripoma,quod in liniani principi< collega nnno Chrisli 450 ci nnte
antiquis eliam hhris legehatur. Emendaliniiisauc or Avieniimalii noit intercisn seric. At in famitia Eimo-
Aiigiislinusi se drt quo hic ser.no, qucm Lihycum dii scries inlerpolnla et abrupla, » c ullus furla-se
dociorem appellal, lih. n Coiifci-sioiiuiii,cap. 4 : Ar- consul fuerat posl Magmiiii Eiiimdii, ut nostra rsi
bortrat pyrut in vicma vinecenoslimpomitonnsta, nec conjecmra, propairuim; qui collt-gamhabuil Apollo-
forma nec tap re illectbrosis. Ad lianc eieuliendam niuin anno 460.
atqueatportandamntquissimialbletcentuli perrex:mus » Scrvis]An cervis?
nocteintempetta.
19 ENNODIIEPISCOPI TICINENSIS 20
consilia, quortun lbngacvitasct senecluiem refiiltit et. A scclando masculacilicttonis br.ich is aftqualesnd eer-
termintim. Deusbone! quanium csi.unitis voeabuliim lanicn etluxit. Sed quo;inu rapial proeessuSaffcciio-
hominis impensum ' in dictandis leyifanslaborcm vel nis ler:i1iiium refulautis, agnosco : divisus proposiio
stabilire p*osse,L vel solverc? Macte insiguium ado- consulcm crudiium ingenio inipar appello. Ad vos
lesceris virlulum, quioblilteraium maierni stemmalis reverlor, cum quibus iuilii comimune gaudiiim, par
Callemvitales honorum securcs attulisli, quibus an- desideriiim, u-qualis stipplicalio' csl. Oreinus Dcum,
nosas, ne posterilatem tuaih retinerent, splendidis- quia voia nnstra modiim refnlaii i, ut ipsc facai |ic-
simiiiineris obices ampulares. Cedant huic priscorum renneesse quod tribtiil : nec unqtoam eirca nos mu-
faudeS, quibus nobililatem tloctorum commenia pe- nCiihiis snis lerminum poual, qui 'Jargiendo damna
pereiunt, quac phaleratis verbornm superciiiis meri- non sentil. Vos gaudcte lamen vestrojnm cxce/lenti
luih a relatore nierctfntur. Necesse enirii est exilita- bnno, quibus fas esl po.-t trabeas suass|iabere ilium
tem thematis narrantis opibu* ampliari, ut dos quae iii ol>sequioconsularem. Si tamcn in s viiitentiainCa
iri maicria nmi invenitur, siyli processionibusinsera- ccelesiisvigor operntnr, el toia mcns Iiunnanisdciictis
tiir. TJt laceam Fabios, Torqualos, Camillos, Decios inclinata uon subjace', fidelium oraiionum v>sintrum
fuisse snpcratos; le ipsum, mi domine, qni univcrsos reiribuiio est cirea sobrilem diguilns im|iwtrat:,. Urhi
vxisii, ejus primordiis existiirio \oiive ce^ isse. Tu B stifficereiil qunntos lialiet doiiius utia prcc;tores. Fe-
*
per duralum proiivoruth avommque scipionum tra- lix inater tol iinperntormn domiua; vos n;jud leiim
n itein jam grandior, pcne praccedentiumconnexus prccibits suis maironn fortis atlollit: per l.ôs re-
laleribus ambulasti; ita utsub conjunctione nunqiiam giiiiui roslesie vim patilur, quorum merilis J diviia
intcrpolataefeliciialis ineedores. Ad Avienimei adluic clemeittia qiod po-tnlatur, exigitur. Scriptnm enim
lencri virtutes perlinet, et luo generi con inuare meminimiis, dicente Dominodiscipulis : Si convenerii
fasces, et nostio reddere. Ago grntias inicniioni in duobusaut tribus veslrum, quidq id petiiriiis impelra-
cnmmune augmentum profiiiurac: per quam cuiu Dei bitis (Mdllh. XVIII,19); Credo Redctiiplorem, justo-
benelicio naialium bonorum claritas hacteiius inicr- rtim rariiat; |iro?pecta, pro iiiundi salnte petiiurcs
clusa resplenduit: per quamdiem sunm lucidus s;m- dims dixisse suffirere : licet cnujeciurn perpendi, si
guis aghovit. Quam voluissemvolorum meOrnmsum- possit Iribns aliquid denegari pro siioriiiii uiilitate
iiiiim coram posilus inttieri, si non peccaton.m ma- po-ccnliliiis. Ilis ergo spchu- auimalus, et jii-li-rum
gniludo muiius ccelcste, quod non potuit desidcriis, cogn .tione sitbliinis, confidode supernn hen ginia.lu
ilenegaret aspectibus, el nefissit hominem uno eo- etiam me ad oplaiaecopiam graiiic perventiirum. Si
demquc tempore universa oplata promereri! lili.d Abr.ih.-emcriiis (Gen. xn) Loih sanciorum iurhis
iameu inter maximas Redempioris nostri reinuncra- (< ascrihitur : si lii qui caruere propiiis, propinquoriiin
liones credo iiuinerandum, quod limert felicis irifati- ad eelsn perduci merncre viriutibus; anuiis isie fn-
iiiE coiisul iueiis cum lionore senis ingressus cst. itf-liajvestre pariet dignilnies. Nam si v>bis e.ordi
Sed pra-cipioquid parelur laboribus, cum lalia pii- sum, fncile ad rmlesiem grntinmoptaia impeiraiiouu
inordiis exhibentur. tnauspicatis successibus illi pro- pcrducor. riomine m>, salutaiionis revcrentiam. sol-
vecluum incrementa veutiira sunt, quem coep:s-.evi- vens, veniam postulo de prnlixitaie sermonis; quia
deinus a fascibus. Minus est quod sibi de pr.isp ri- dilficiie cst magiia gauilcntem parva loqui esse c-n-
ialis eventu in antiquorum pracconiis velus fama ten iun.
blaiidiiur. Quod ullrita pulvere canitics, quod vita EPISTOLA VI.
stib fasce acla vix meruit, qiiod gramlaevusde impe- ENNODIDS FAUSTO
tratione uunqtiam certus oplavit, hoc memoratu sae- Deus boiie, quam n.hil esi arduiim mngiia curaii-
pitis adolesceniimeo supernum iniintis ingessit. A>l- tibus, el qua quielc divinic menlcs visa describunt!
ditur, qiiod in principio viiaedisciplinis optimis iu- quibus ornanliir dolibus loca, quac Iin0'n:idi>es, ct
siitutus, videlur meruisse quod adeptus esl : uec dicendi peritus asiiexerit, si religioso liceat sine
dignaiur totuin in se feliciiali, in quo possunt eliam discrimine conressioriisenarrare proposito! Quasdam
d.iri plura viiiuli. Natiira»in decus scliolas et iillera- " mundi ariifex Dctts provinciis felicitates' siupenda
rum stiidla consecutiis, paiernac perfectionis acmiila- secreli sui largilaie concessit: aliss uberius, melius
tor, lalem sc induslria sua filium reddidit, qualem alias vinum jussit effinidere : aliis contulit triticeoe
a ter \ix pi)tuit le.nisse. Quidquid Attica, quidqu d segetis ope graiulari : inullas pomorum vanelaie vel
Homana praectpmun habet lingua cognovil: aunim uliliiate donavit. Quibus hacc lamen ipsius natutae
Demosihetiis.et ferrum Ciccronis expcndit, utramque repiignantis nierita non dederunt, fecit ci-s relaiorn
tlicendisericm Lnlinus relalor implevil. Grainmalicac sublimes. Non est unde jejuna cautibus gleha
despe-
iitsirueiionis repagula, et illas diceiidi legnles angu- rel, nec unde uon respoiidcmii cultori arva
subja
stias pro liberlale complexus est. Oratoriam pompani ccant. Lin.iiiiriiio genio terris merita tribuuntur: el
1 /n dictandistegibus]Q.iia niinir.iimedicta ei cmi-
trabzai esl recitiilio. Quo miiiiisde Scipiomnn
sliiuiioiies sine die et consue aucioritatu carenl, ex familiitpomposa
I codi is Theodosiani. inlcipreicr, ul inastio \iro visiint est, facit
lege
* Scipimum iramiiem] Sceptrornm, aquilariimqtie Sdoniiis, qui Geiinadii Avieni nnem Fansti palrcm
fuissc ilociiiiuiii, oiigincin iton :ul Scipioiiiiui, se I ad
cnnsiilar iim; ut iu panegyric i, Serranum scipionibiu G>irviiiorum faiiiiliam refcrt lib. i, cpi-t. 9.
nratra pepereruiit : <\li» P.iramesi, ante scwienes et
21 EPISTOLARUMLH3. I. 22
qirdiier qnis loqui potueril, taliier rem de qtta fucrit A dit: qui agnosci in eo nunquarri, nisi per turlmla
locutus, alioUil. Crescilis provinciac culiura sermo- fltientn, potuerunt. Tauii fuit divitias fdcundiai iu
num : oris esi, quidquid in vobislector stupuit. Uber rcb>islaude carentihus ostenlare, quauti non filernnt
sohim, ct diviiibiis quac le jactas terra palinitibus, liaec oinnia naliirac beiieficia, si dedisset. CoBiorimi
qiiaspev modicossulcos scalpenlcm dorsa pascis agri- tamcn Dominus qui hoc vobis posse eoncessii, niii-
colam, quaevcnasdiviies in ipso proscissiouis pandis nera sua sub pcrennilale lueauir, Qtiia haeccgo non
exordio, quae suscepla germina multiplicala mcsse quasi a vobisdiversa sentieiis scripsi: sed ul ex istis
resliiuis; nihil lilii commtine cuin maximis, 6i ad le lector agnoscal, Comuin per siylum vcstrum ineliiis
doninus Fauslus Rnmani slatus eloquii niiii serenus esse legere quam videre.
nccesserit.l Ecce Comus pullae quondnm pene in si- EPISTOLA VIL
lemium missa conditio, quac nulla se bactenus com- ENNODIUS FAUSTO.
moditalc, nulla, iilninnl, formosilale j.iciavii,quamo Quanttis est fascis invidhc, quam facilis norcndi
gaiidel ingenii privilegio? Quacper prscrupta conval- via, quoticns prncccdemiopiniono labornl impeiittis !
tia, et palulos cohaerenlium hiattis inoniium ocslivis Nemo qtiid factum sil, ut video, quidve infectum re-
nivibus miseram scit exhibere coticordiam : cui per Spicit : ad impiignntionisfidcm snlum advocalur pro
pericula pendentium cum via cultorum anle terram B leste propositum, Deus omnipotens niulatas ordiiiiini
per scopulos opus est seminare, quam germina : eui vices vertat in melius, et rcrum slatutn qni I he lem-
caUmiiatis genus esi, riparum Larii confinia canis pnris aul meriiorum iiostrorum nebulis- Obsolevit,
ornassc nemoribus, ut suhridcns illecebrosa visione aurei sacculicandore perfundat. Quarido non homi-
doiiiinantihus blanda fecundiliilem fronlc menlialur, iiuiii obscenissinia crimina innocenlis officiitt-xittiiu-
ct iii pcruiciem possessoris pulchrittiilinem nulriat braculum , et quidquid a morum nube desce:idit,
exsecrandiini. Ubi primuin fabricis suis pcr prxloria cnelestis militiaescreniias excusavit? At nunc in au-
domitii tribula dissolvuni, dum antiquormn lnciinas cnpiiim trahitur male creduli interprctis clericniiis,
parca niliinlur fiugalitatc reparare, et profliganlia ctquod atite religiosam profcssionem ailmiaisse non
palrimonium fulcire culmina. Indigci>arumcopia ad decuit, hoc poslquam per titulum ccclesiasiicuincul-
hoc lanlum servaia, ut functioni publicaca perce>|iia- pisrenunliaviinus, sine hobesti crcdimur eonsidera-
loris eliam vola transccndens numerus noit deessel. lione peragerc Qmv me lempesiate procella imma-
Piscium populos non ad delicias, scd ad horrorem nium peccuiorum ite ad famosum oliicium compu-
niilriens : per quos disciinus, quid laudis caplorum listi? In quo omites crroruin rami mag sirn vivemli
alibi sapor mereatur. Ubi aer pluviiis perenniter, et solent falcc iruncari, itt eo de me facinus credi 1'nci*
ininax coeltim, el quacdamviiac sine toia luce irans- C omiies fallcnlibus. llle mancipia sua a me subUta
actio. DulciaLarii oculis fluenia iranseuiiiibus, clad deflevit, et contra potenliam ecclesiasiici miliiis ad-
nalaium quos perdal invilaniia. Quis ferni decorum vocandam credidit regiam defcnsioncm. Rogo, quii
gurgitem sub hac deceplione fallentem? Quid dicam hoc coinmeiiialor vel in scena proponai? quis p>e-
insulam relatione factam liabiiahilem? quis non hoc tarum fabellam fucis similibus aut commenliliis per-
mirelur? in qua miuus aiuatur vita servala? in qua sonis instruercl? NovitDomimis, qut manu valida in
poriio fuil evasisse discriminis ? >irca quum piscibus adjulorio vcstro niei propugnalor assurgal, lolitismc
bominum minislratur esc.i cadnverihus? Nulli enim c^se techna) hujusmodi ignarum. Anie aliquid tem-
practer aquas Larii dcfuncti ibidem scpulcra mcrue- poris pueri duo, qui sibi a praefatoasserebant infcrri
ruiit. Maria, fliivium 3 Adduamque laudnsts, qttnd violcniiam k ad opem se Ecclesiie sub iiiierpellaiiona
per confusosduclus discrimen lacum ltun»ns oslcn- piiblica coniulerunt. Preces adhibuisse mcmini, rf
*•£«« Comua]Comus Ennodi», quod aliis Cnnmm, millium traiisitu hospitalessttaS tantum, Mc largicrei,
ro KwuovGraecis, nota plana:Lignriii' civ tas nd La- quam inlulere, aquas nehenies.
riiim laciitii, per ipiem delap us ex Alpibus Addna *.ld opem liccl-.siai]llinc liquet.servns ad ecr'cstas
fiuvius ita decurrii, ut nqiiaruui discrindi appareat. confngere solitos n>n soliim dcclii aiid.iipocnaccnu.sa,
Ilujus laudes scripseral Kaii-tus. Enuodiuscontra im- si quid pccciirniil,sed juris etiani nhliucndi grat.a,
patem ilinmsi.is landibus affirmat. Sed re vera j>>ca-D si vim p.iicrentur. Prohisergo intcrcedehat Ecclcshi:
lur. NamConiensis ai;ri urbisque lauia eral pitlchri- nec ante abduci illus fas eral, «luam dc iuipuuiiaie
ludo, iitad delicias inslilnia videreiur: quod de Conio aut jusiilia sacraiuenio a doininis caulmii cssel. Dato
inl-r cxiera prxdicat Cassiodorus lib. xi, epist. 14. sacraiiienlo, servi, neciim dominiiruui finmlc rclineri
Uhi plurihiis eam ticscribit, ei iionnulla habel quse vidcreiiliir, ad nhscquium, til csl iu concilio i Auie-
faciiintad Eniiodium. liancnsi can. 5, rcdiri-julebiiitiir. Neque hoc rcme-
* Permqualoris]Tribnlortimmoderaoris. e£io-wroG. diosi-rvis duntax:il subvcniebanl, sed iniscris omni-
NotaeslGregorii JTieologioratio sl; iou).iav6v iZttnutnv, bus ci alll ctis, qui potenliormn injuiiis oppressi ad
td est per.cqualorem : el iminus ipsmn peraiquniio KctluMacopeinlelugisseni : i|tiod docct Gregorii ma-
dicitur nov. IG Theod., de quo geucre oflicii lituli gui cpisl. 58, lib. vni, ad Januarium episcopum Ca-
exsianl in utroquc codice. -Nam el in aliis eliam l.iril. In qun ncscias pielalemne ciim acquitate veic-
rebus fuerunl, ut peraquatores rerum viclualiumapud ris Ecclesiaemirere magis, an majorum erga Eccic-
Cassiod. in Forinula magisteriacdignilaiis. siani (idem ac leverenliam. Ilas inlerccssiones
' Adduamqu- 1laudastis] 11« Plinius inter aquariim tippelluhaiii. Ennotliiis in Viia lipipliinii : lulerces-
miraiulii recenset lib. n, cap. 105 : Quadam veroet siunum tantam siti proposnitcuram , «( ipsnmse mite-
dulcesinter sesunermeunialias m in Fucino lacu mt>«.- ris inferre crederel nwlesliam,quam per negligehtiama
CIHS amnis, in Lario Addua, in Verb.mo Ticinus, in qidbnscunqiie• periiiisissetinferri. Uequ.bu. cliam ibi-
lienaca Mincius. in Sceino Ultius, in Lemano lllivda- ileni pattl i supciitis in E|iitihair.i diaconalti.
tms. Ilic trans Alpes,svperiores in llatia mnltorum
25 ENNODUEPISCOPI TICINENSIS . 24
circa eos, qnod dr functus voluit, servarctur : atidi- A nectare liquentis elemcnli nic'la cnmponis, peregri-
turuuvsedeceptiosis et blandis promisit illecebris. niiin labiis meissaporem epuli divilis iufudisti, llcr-
Ut ad obsequium reverterentur ad quod deputaii culci cenaminis <t triumphnlium Antacicasnuin la-
fuerani, sancto episcopp patre vestro praesenle qui ciens mentionem. Sic se equidem exercila litterartun
eisdem praebebat auxilium, sub notitia civitatis hor- gymnasiis k palnestradilucidanl, sic madcfncta siu-
taius sum. Qnid poslea eveuerit, ignoravi, nisi posl- diorum oleo loquendi artificiisoris memlira submit-
quam inale ' retentatoris nomen a cepi. Haecmen- tunl. Sed noluissem, fnleor, illius, ut aiunt, pugnao
tior, ni.-i impugnaloris mei allestalione constiterint: cominemoratione morderi. Anfceumfabu'a senior, no
cui tamen gratias refero, quia sub quavis occasione elisus vincerei, matris solaiinm, posiquaiu coepit
votivas excgit epislnlas : qu:e mihi miiltum doloris noncadere, loquiiur pcrdidisse. Qui percallidi ho-
jussinnis vestraedubiiatione pepererunl. De me enim siis fabricam ferlur stando esse superatus, et in pe-
deliberatum esse video, si vos, uirum andiam quac ctore animam posnisse cerlnniis. Res scilicet digna
jubetis, in ancipiti esse cognosco. Nulla me tamen memoratu, sed amiciliarum indigna propnsito. Nos
nec magiiilmlinem veslram ex ea parte apud Deum nempe memiui fosderis cerlaraiua suscepisse, sed
culpa respiciet, quia praefatos mox ad servitium il- per quae mutiia; vincamus cnritaiis officiis: ut dum
lius boni viri sine alicujus audienliae libra ire com- B inter hnjiismodi lucinmina nitimur, et vinci nmlio
puli. Doniine mi, salutationem largissimam dicens, nptemuset vincere. Nobis per communia peccatnrum
quam vellem , si istis negotiis pnginas non negeiis, secreia vivendum potius, quam obeundum est: ma-
ant nccusaiores meos ipse componere, aut quod iris Ecclesiaeope socinta, quae uirosque, ut vera lo-
est familiaiius frequenter errare! qnninur, fidei ubere lacte pascit altrici. Cessent ani-
EPISTOLA VIII. lium commeiila poeiarmii: fabnlosa repudieliir anti-
* FIRUINO £NNODIUS. quitas : slatus innocens ruinac.nequaqunm misceaiiir
Jueunda sunt commercia liiternrum docto auciorc alterius. Nobis, si placel in novellum iisum majo-
concepta : illa, inqiiihus ad unguem poliii sermonU rum exempla revocare, poiius Pylndis et Orestis,
splendor effulgnrat, ubi otatio divcs frenis periliae Nisi et Euryali, Pollucis etCastoris si nihil his clan-
continelur. Quando abundanlem loquelac venam la- deslinorum actuum decerpit obscenitas, convenit
boriosus ih lucem scrutator adduxerit, lunc proce- graiiaememinisse vel fidei. Quos imer se ita concors
dunt oflicia suscipienlis desideriis parittira. At ubi animorum devinxit aequalilas, ut horiini duos exp--
scaber sermo angustiam pauperis signai ingenii, nec titus cinn amicis juvarel inierilus, alter amico vit nn
conceptum snum in nrdinem digerendo nociem siu- pretio suaemortis afferret. Isia sunt digna ineiiiori;i,
dio eloculionis interserit, et nebulosae narrationis " quntiens inter novos coneordine ncxus, iulo, ul ita
ambiguo quamdam generat de ipsa explanatione cae- dixerim, animorum libro, cespiiibus vnlidis fetura
ciiatem; qnis non pcrsonae talis in eloquentiaearce nobilis juncia inarilalar. Illac meuies promiituni
constituius spernal affectum? Gravat conscientiam bona concordiae,quaequid in cultur.i sudoiis sit opus
perfeciorum amor indocti. Sed vis caritatis internae agnosciiut. Gaudeo tamen, quod jam indissolnbiliso-
necessitudinis vinculis adjuta non fertur. Nescilex- cielate moribus jungimur, el ab ostio alfeciioius per
periri quid possit, quem caritas stimulis suisexagilat. examinis lancem cariiaiis incrementa pcnsainus-.
Soleut tamen dignos venia judicare perfecti, quos EPISTOLAX.
inter epistolares vias nutantia desertiere vesligia. F.NNODIUS JOANM. -
Soletis quid dieere voluimus atlendere, quoiiens Vicem redderem, uisi oneraret diligeniiam amici
non eloqunniur vota sermones. Idoneaelamen perla- pceloris resiituta laudatio : ncdum inpraeconiis niii-
iricis viaticum pracgravavi: et quae me praesentare luiim videmur scabere, adulilionissuspicionepoll.ia-
vivis potuisset affalibus, ea epislolam comiiante per- lur affeciio; el amor ci)rrat in vitium, dmn illud
duxi : minus nobis periculi esse confidens, sub in- quod apud alios debemus facere, nobis incompeten-
tercessoris boni me pracscnlia deliquisse. Vale ergo, t r ingerimus. Amantium enim ornamenia inter ft-
mi domine, et amantem vestri peculiaribus foveie D tniliares pagiuns reiineuda sunt, non loqucnda; no
beneficiis. Sic apicem vestrum, si esi quo crescat tantum conscientias nostras vacuis sensibus rel.itionc
iidlnic divinus favoraltollat. laudis honnremus. Sunl ubi bona lua, ul apud le
EPISTOLA IX. propter affecium taceam, amice concelebrem. In his
*OLYBBIO ENNODIUS. quae .de profectu tuo sentio, religiosam libi tnnltim
Dum favosloqueris.et perdomoscereaseloquenliac debeo laciturnilatem. Posgemquidem, vilia tempnris
* Retenlatoris] Alienorum scilicel niancipiornm, nt
quentiam celebrat lib. n, cpist. 9 et 15, et p>-culiai
in iege Valentiniani cod. Theod. de annona et tribu- opere carm. 8. «CassiodOrusvern iiiagnumOlybrium
lis, quivagosservospenet te retentant : quanquam et propterea vocat lib. viu, episi. 19.
in omni realiena dicitur releniator. Cod. eodem leg. 1 1'almslradilucidant \ Basiliensisediiio, dilucidal:
12. Qni bonis cx lege Julia cedere possinl, el apud hoc niminiin pnsiiilahai usus, el origo vocis7ra).ai<r-
Ennotliumin Vita Epiphanii, et in Panegyrico. Item rpa. Sed Ennodins ra pailaesirnlanquanipliiralc tisnr-
Cassiod. lih. 22. paviteliam lih. n, cpist. ad Pomerium, ci in praefa-
'•' Firnano] Lib. i,n, epist.
apinl
episl. 8. tonedicia Aralori: elcreber est in simiii cn.illagp,
' Otybrio-]Causidico ejns :vvi disertissimo, de qno nl cum TOnciher tlicit, TOepitoma; et haeclampad»,
epist. 1, quaead JoannemOlybrii generum scripta csl: theraca, ct aha id gciuis permulta. ,
NemiHemcredidiad Olubriumpervenire.Ejiisdemclo-
25 EPISTOLARUMLIB. I. 25
«icntiis, laudcs luas nunc incxhaustn prsedicatione A humilitale pcrsolvens, precor, ul landcin aliqii:nuh>
rcserare, toiam pngiuam fucaiis colornre hlandiliis. non immemorcsadinoriitionis et fcederis, rescribatis.
Scd nbsit hoc a proposito, facessai a moribits, ut Circa qtiacopera pigros vos esse n»n convcnit, quia
quem menie teneo, ista tanlum vclim esse icmune- nec conversaiioni vestrac sanctaconscientia, nec ubcr
ratione contenltim. Tibi non delenificam orationem, , sermo potest dcesse colloqtiiis.
sed vocem debeo castigantis. Non lihi pictis verbo- EPISTOLA XII.
:um illudens urlificiis, sed totum profundu menle le ENNODIUS* AVIENO.
rctineus, possem dicere : Ad arcem scieniiae, sine Si quasra-, cur a silentio veslrn muliata non r ti-
teneracaetalis praejudicio, perveuisli: siimmam perce prndiga frons pudoris, et male interpreatido im-
fccliouis adeptus es : i ulla debes cura dislringi, sed piidentia vocetur affeetio : si garrulitnlcm meam fru-
bonis luis lauquani locuples po se-sor ornari. Scd ciu dieas ressame debuisse cnmpesci : ego te, illti-
IIJ-C,sicut praedixi,a me aliena sunt: ore te parentis strissime hominum, illa qtiaein familia lua dnmesMta
stimulu ; dicu : sint licet graud.a, qua: in cano e!o- c.-l sincerita e conveiiio, ego fflederninmpromissio-
qiicitlix flore polliceris, cgo lamen nisi de messe non iieui quasi obsidem mentis nmplectnr. Doleo quidm
(,raltdor : ut solel avarus agricola, qui ubertatem procurains longi catisas silentii : dum et carlas et
anni nisi in borre s non metilur. Jam in le et si n>u B neeessitudo negligiutr. Sed quia me lotum sibi amnr
gravidasaristas, mulio tainen videmus lactc turgeu- luiis viniliral, adhiic credo cx>usalioiicm pnsse rcci-
les. Jam prope ad areaiu vula pervcniuiil. Sed pltis pcrc quod lecisli, el piirgiiiionis luae iu hac parie
liineudum esl, quotieus desideria noslra spes vicina causas acsiimn esse, quas invenire nmi possum. Iu
succendit. Laboia circa sludia, lucein in colloquiis bona te valeiudiiie degere, voti compos semper nu-
d lige, lectioni devotusinsis c, ut Iruclus eloquentiai divi :sudorem tuuin circa ornnmeniiim generissa-pe
iiiultipliciumauciorum veiitilationepurgeiur. Pulchra epistolnris nlloquiiluce tersisii. Nihil praclcr coniem-
sunl quaescribis; sed cgo amo plus fortia : redimila - ptum monstrat, quotiens lacilurnilas nonhiibet ucces-
sunl lloribus; sed p uua plus diligo. Salve, mi domi- silalem. Egotamen spemde responso capicnssemper
ne, et haecca qua iusiiiiinvi sinceritate •.oinpleclere, scripsi, et sub quadam clarilatis luac praesenta le-
et amorem meiini in admoniti >nis fide pcrpende. genda dictavi: vis;iest niihi,dom loquor, pngina mea
Scito epislolns luas nullis doctorum a me esse denu- te reddidissc, te sapere.et luis picm imaginibiisvcrhn
in epistnln lua diileedims, si
gaudas, ut quod me per iiisciliain fugeril, per eos conferrc. Quid essel
daretur aecipere, quac-o diligentcr expende,
qui ad unguem docti siint emendetur : ci ideo ad eam
ciilturani mullo sudore ie : ut quando, licet a nobis procedentia, tnmen quacad te
beiipiionis pncp.ira
vola quae circa te pro venemndi pairis lui meritis 2 veniunt, verba coroplectimnr. Jnm rogo ad aflectiuu
amore concepi, ad effectumsub Imccl iriiatis luacin- scripiionis erigere, el ariditatem meam colloquii
tentione perveniant. llttenlis iiifiinde, ut quid iniiiislerium meum a Deo
EPISTOLA XI. v.ileal impclrare, cognoscain, si epi-tolas tuas ;<-niii-
ENNODIUS CASTORIO F.r FLOUO. l.is paiernae perfectionis acccpero. Nolomeliias, quod
Aiuantem vcstri gratia deheretis rclevnre collo- illum formidandumdoctissimis loquor, ct quasi anle
quii, et amicam diligemiam te?limonio reserare s>-r- ocnlos tuos in exemplitm clocuiiouis adduro. Perito-
monis : iguia muta caritas penc obtinet vices itigrati, rum mos est medicorum, in venis dcprebendere vi-
et hominis digitos inter-
etper paginarum absiinentinm iniercipiiur vis amo- res corpornm, desuccessti
ris. Absentium animis sola liticrarum medetur obla- rogare. Necaliier incipieniumpossiinlingenia cogno-
lio, quae quodam men.is anifieio pin.Jt scriptionc sci, nisiui qui nnn dehent tener.rndliuc aetaiirobusias
quod loquiliir. Ila-c apud vos supervacuum pulamus dcclamnlioncs, inquircntes dc futma ubcrtnle I.Tlili-
as-erere, quos iustiluia uobilia acuuni, quibns prse- crul, clmessein periiiaeiniadiceniiinifesleiil. Domine,
sio csl »anguis, doctrina, consorliiim. Nihil esl bonn- itl snpra, saliiiatiouis hoimro, reven ntia solita,spero,
rum arlium, qnod nescire sine ncgligenti.cculpap>s- ul mei le esse u emoiem si n erilum non osieudit,
siiis quos post liicein natalium Romaioiiim deciis ) -allem iniporliiiiitis meaipi.Tesi indefessa signiliret.
Fniisiiisinstilni . Ergo mngis falendmn esl, me n«n EPISTOLA XIII.
ENSODIUS a AGAPITO.
inereri qtiod pnsmlo, qiiam vosncscirc qtiid debealis
oferre. Domini ' mihi, salutationis dcbita clTiisissima Mnle est aiiimo, poslqii.ini ningniiiiilo tiia :ri|tii
1 In cdit. Scholti, mei. Fidi li. Avito,Opilioni, Joanni, Silvtrio, Clenieniinoel
* Arieno] Fausti filio, de ciius cnnsnlalii vidimus A>nyelio.
3 Agnpito]Virn illustri : cui posl palaliiium h>no-
episl. 5. Idiin iu quarln synodo Itomnua Syuiniai-hi,
et in Theodorici regis ad enmdeiii syiiodiini lilieris r<>:nRavciinntem, qiiein illi hoc loco gratiilatur Ln-
Rulius XliignusFausiiis Avienus omnihiis suis nomi- nnd us, et de quo iteriim lib. iv, episl. ti, dclala est
nibus appellatur. Errant t-nim, qui diioriim ihi con- e iain a 'I heoderico rege praefeclura Urhana, ut :ili-
sulum nomina expoui puinnl : cuin uniiis sint Avie- quol cjus epistolaeosienduul apud Cassiodorum lib.
ni: cui a pitre Fausti, a uiaterna cogimiinne Magni i, IIIIII pairiciaius, et hgaiio in Orientem, sub an-,
cognomen iiiditum. Ad liuiic ipsum, opinor, lum num, ui reor, 510, de qna lib. u,epist. 6 Cassiodori.
intcr .enilores priiiiarium multis | osl annissciiplas Deiiique ordiiiarius consulatns anno 517, citjus non
exstat dngmaiieaJoaniiispapac u epistola. cujus liaec sonm tesies sunl Fasti, sed eliam synodus Epauncii-
inscr p io: Joannes episeoput Romanus illuslribus ac sis, qiium Agiipitoconsule convocatam fuisse docenl
maqni/icis virit Avieno, Senatori, Liberio, Stferino, vctera cxemplaiia.
27 ENNO.DI EPISCOPI TICINENSIS 9d
ohservantissima ct amiciiiarum icnax, iu hanc nicic A ral. Natn ubi uicns mea ad stalionem rediil, slalint
«blivionis se vertit inciiriam.ul diligcntiacimmemor, jussa respexil. Pueros desiinavi, qui fidelime de pro-
bona melioris sncciiH,quae aceesseritnt de piofeclu speritate culminis vestri, vel toiius, sanclne domiis
honoriim iuoriim, fama potitts quam felici epUloh) relaiione perdoceant. Pendeo rursus, et iuter spcm
iiiinliiissel. Ubi sunt illa saiiClicconscieiiiiii! tuac in et meliini dttbia a-stiiuatione distriiigor, cui neccsse
eonversatione veueranda penelralia? Qunndo inve- estde alterius parcniis esse pi-o«peritatcsolliciiuiii.
nire poluissel relatu digniora animiis deamautis hila- Quis ad curas meas se porrigat,? qttis acilus acquip.v
r late sollicitiis? Sedquaero, ne malignorumquispiam rare valeat lali divisione distracti? Sed haecad Deu-.n
aiistrum foniibUs,aut petiilcum animal roseiis iiumi- jitsliits reporliiiiiur; cujus clemculiacesi voia vincere
et
seiit. Nunquam euimsine oflensa nmicis prnsper supplicanium, tliiciuantibiis porium pnrare desulc-
riis, Inierini ad usum revertor querelarum. Paginns
evenltis abscoudiiur i a commotione evenil longedc- vestras illico mc
tacere Procul a moribtis ve- suggerosubsequi debuiss», et ad so-
geutibus quod gaudeas. lalium menm , vel propter recentein pelilioiiem,
ttris ttalillae facessat obscenilas: pulo bona vcstra me
incruisse nescirc. Qua sermonis Jn-quentia pensabi- scripta prorogare, ne inancipili de p>ofeciii)uevcîr:
animus meus pepeudisset auditu. Sed hnnc credo
lur lale silentinm? Decedentem adesideriis amicuni
n culpatn scripliouis emendari posse frequentia. Super-
iuill.i delinire potest cultura caritatis. Hacc quanla- cst ut divinitas a vobis ea indicari faciai, qtuujuv.it
vis, mi doiiiine.nobilibusscieniiae tuacverbormn pin-
malefactn agnosci. Domine mi, effusani saluiem reverciuiiu
gas imaginibus, raro curnntur colloquiis, veslric dicens, precor, ul
qugp.mandavi siiggcrcnda
et dolor qui a te descenderit, sanari non poterit per adipiscantiir efieclum.
ldquelam. Vix crit, iti scribendo delcas quod sftribere EPISTOLA XV
a :
contempsisti. Sed reverlor ad propositum, quo ^N.VO.ilUS ' FLORIANO
iiiinquam cst, si iniseretnr diviniias, iliscedendiim. I lein esl, tt-rininurtiin arrog:tnti;inon tcnerc, qnod
Deo debeo, qtiod prospera ttin, le sileniium procu- in humilit.ile tianScendere. Supercihi alfeclus esi,
ianie, in Lignria primus agnovi. Perdidisti fructum jusio '.iinpliiiscsse subjectum. Fnmilii<reesl gravitcr
studiosaclacilurniialis : honornm felicitiis miiiuli lin- hiantibils, novas mvenire blandilias, et grand s co-
gun celebratur. Ignorari non polest qiiol summis tliuinus, In eloquenliasimulare formidinem, vel exa
accesserit. lu honoribtts, illa nmgis rimpl>'Cienda siitit incn meluere de laude Securum.
Ego vero diligentiam
quaereddunlur. Male nd lasces attollitur, ciijus incris ptoposito impenderem^ si sanguini non debercm.
inicr ruriic sidera lueis suffragia non ngnoscil in ti- Suscepi epistolam ttiam Romnna dote locupleiein, ci
tulis. Veriii.ad voscana d gnitas scra, sed dchita. Vo- _ styliim Lmlarem in Ipsa'principiorum luce moiistran-
cavit cam l ngua, quaiti sequitir : cxcgitiiinerceiitia, l-siP.Ctii nie respondere, opponente m:iiiiis inscitia,
qii.im habiiil quondarii aeiale eoitjiinctani. Sed jmn CQCgitnffi-ctio: cum diu esset, quod antiqtltvcial
reden iid gialiam f.imiliarisalloquti etiam post offeu- apud me scr.l endi stiidium spes tnrendi, et iu li.-ciim
sani. Salve, nii domine.et quod in-damno pfombsi gloriii!silenlimn computabat. Sed nisi respondisscm,
fcedeiis neglexisti, restitne uberinicsermouiS. ncscircs lc esse depreliensuin, quod minus fabricitis
EPISTOLAXlV. ingeniis artifici facundla, et succo Romuleaecallidita-
ENNOMUS FAUSTO. tis iiluseris. Non aequa ad sec.indum virtus cst poli-
NoIIem,fiitenr, morarum causns apcrirc, nc ani- tactaminac,et ejus quain ruhigo possedcrit: nec i .i-
IIIIISmeus sera iu pacem cum l:ciiiia rcdnctiis, mdesla remcorificmm usus polest et torporassumere. Nunc
iteriim rctalione lurhcliir, d h.ibeiun Irisliliac mc;c eplstftkr.brcviiaie conlentus ad salutatioiiisdchiia nie
rcdiviviitn in nirrntione principium. Pene cuim i-ibi oonverto : qiind eloquio non pottii, graiia pensniu-
dcbet angusiiris su.is, qui earinii relcgere transacia nt.«,reddcndo amicltiam pro schemate et pompa ser-
iion refngii. Qtiis ad caleem perductas anxietates moimm. Ecce qunntuni occupatinui subducere p»lui,
Suns reparet iutempcstivi neccssiiaie sermonis? Sed celer scripsi. Dabit DCIIS,m si responsa desidetas
vnbisctim mihi el cuni proposito rerutn fides e-l, n vacuitm coris pnlsati pecltis invenias.
ex lausa U
quibus debeiur iu replicatione qnnciinque EPlSrOLA XVI.
sincerilas. Palior libens ncnleos rcvocati mceroris, ESSODiUS FI.OBIAMO.
dnmmodo veriiati nil perc.it : ct nc per vilinm tener.c lllwdfifiternitiiSnta ilftiorimeo poluissei impende-
Hicnlis paginam lalsilaic dehonesicin, sponte fero re, qood vera liberatitaie cum tribuentis cnmpondio
q4iiidrelero. S.uicti episcopi palris vcslii prope in du- proficeret ct pudori. ln ea scilicet parlc, ntcum indi-
biiim salus dedncla me tenuit : in cujus scgritudine Cesstudii mei lilteras jnm leueres, ab scriptionis in
qtiiamvis cuncia illncrymaret Ecclesia, mc (amen Cura suspendercs. Quisquam ne eoloraiis froiiiem
specialis mceror afilixit, qui ejus dcheo plus amori. pingt illccebris, et faiiiam \alida impugnatione l;>-
Vidi pacem citiiatis nrgeme discordia urhis nnatrae befxctat; nec mnuifesla excusaiinne contcntiis, male
timina traiiscendeuiem, etab oculis nostris qiwsi in- crediilaeconscientiacsufliceie non aestimat qu»d pro-
eertum aliquod aui vagumuunien clapcam. Sed suffi- bavit? Qui vnrio saporc colloquii edaciuiu amicoruni
«i»t iristibus stricia mrrsli». iwml bonam valetn- faices iiriint, ul dum bianda subjicit, definiia per-
ftnein sahdli Parris salns Opianda ef difigenda respi- iiinlel. Nam pnstquam hie sileulium amare scripse-
1 Floriano] Viro speciabili, s: modo is cst ad
qucm Thcoderictis rex scrihit apud Casiimkifjm, lih. i,
eij. 5.
20 EPISTOLARUMLIB. I. 30
ram, qnasi pro allcgalionis responso, prohxiores pa< A EPISTOLA XVIil.
giuas impelravi, el diu lorte reposilunvposlnegatio- ENNOIlCS AVIENO.
nem meam eloquii uher elicui. Qud fnceres, s Quam berie quod 'verccuude renuis, felici er hui-
certamina promisissem.si siutiioruiii tuoruni fervo- laris, et dum difficilibus m gniludinem tunin exem-
rein qiiociiiique denie incaiitiis aitingcrem, nec me plis qincris inciiari, narnilali pompam qunm nsscriof
idoneusacstimatorpenetraliatuta servare:n?Adhibita. idoiieus relugis, oslendisti! Amplector nmahilem
t.redo, adverûs mc fuisset Tulhani profundiias gur aTlegationemformidinis, qiinm iri le ingenii divilis
giiis, Chrysippi proprietas, Vnrronis elegunlia : ne( veua commendat. Nolo colendum honis pnirem iu
in tilla invenissem parie subsidium, cui uec illuc adhortaiionis tiiac posilnm pavescas exemplia:] ab
profuit, quod scribendi conteniinies nee, ctim reti ipso veiiiunt ista quae loqueris. Scio quacaiirum pa-
oercm lacessitiis, effitgi. Me etsi pcritia: coiiscienla. riiil tcrra nobilius: ciijus soli nulrila simbiis mclal'a
it diceudi vigor attolleiet; post diversa scriberitun plus riniler.t. Sacpemihi labor efficax inquircn i al-
discriinina, laudem quam miilio sudore vos pclilis, liicin lerga fulvi oslendii elemenli. Scio quaeconchac
fonnidarem. IIuc acccdit, quod rhetoricnm in m( superbas pretio gcmmas iticludanl: unde veniatTapis
dixisti esse ver.-utiam: cuiii diu sit quod oratoriuir, itiipcriis genium collaliirus, Non imperiiiae quod lcci
schema affectus a me oiauonis absciderit, cl uequean B applices, non erroii. Viri loriis progenies ariiioruiii
ojcupari verborum fhiribus, qtiem ad gemitiis et pie< ficiem iuier pniiis agnoscit ninplexus, etdnni nantrac
ces evoc:iielaiuur ullicii. Delenilica ergoetmnlesuads olise iuitiir, discit ninare lerrorem. Docloruro rridix
compesce colloqtiia. Si licla suut qu.e scnbi-, ct pe- Maro, ve-tri fonnator eloquii, sic nnimninm verbis
niculo dccoratn meiidacii, iiiuln propositum, vcl po- piilris lilium memomt, ut dicnl : Disre, puer, virtu-
tlea quam vides (menlein) innotuisse quae feceris. tem ex me: et aiibi, Et pater AZneas.Niinquid iihi
Si vera sunt, eia judicii l.ancedesccndunl, profundc j:iin lorlibus nd cerlnmina hrnchiis :>s-ui-gebai,aul
ea pectoiis include secreio, ut revcreittinm diligen- virili valetudiue immiiieiitia pulab.itur heira gcstu-
lia-, dum amico rcs iutegras servas, exhihens. Mihi rus? êd iuelius virtus receulihus exeinplis anima a,
immuiabilecor custodiens, alios demu'ce colloquiis. quam nioiiilis.prolecium corporis cx-pect:ibal. Scien»
Ecce epistolaemodum, dum prodtiriae pagiiuecupic lcs rcrum nquilas ferunt pullos --uos in ipso viiac
respondcre, transceudi. Sed non esl culpa special ' limiiie, quo ovorum tuiiicisexuuntiir, ad solis poneru
plecienda supplicio, qiue in ermlis h.ihet aiictoiem, radios et luceiri scmiitissui immensi splendoris ob.e-
Diiiiine mi, snlutalioiiein debcndam resiituens, prc- ctione cognoscere. Niiiiquid est in di tricta proba-
cor, ul si desideriis meis quaede ainoie laciiurnitatis lione impictas, ciim re lii sit judicii in oleciiono
concepi, pernix te scrutator imerscris , . saltem ^ senteiilia? Nolunl qiicniiiuaui perire dc fetibus, sed
iccupalionibus quibus impedimur, ignoscns. suos essc qui cesscrinl, iiiui agnosciiut. Recte cnim
EPIsTOLA XVII. illa inieraves suhiiiniias, geuilrix pulaiiir esse vi-
EN.-O; ll)S FAUSTO.
Si a consueludine ufficiorum temperet inens aman- cloriim. Ntiiiccrgotu, ilulce memn, heite Coepiaper-
l s,ip-am ccssationem sinisirum es>eputalauspicium: sequere ; ct favente Dco, ut' aviiin iiom.iie, iia pa-
moerorisenim ipse sibi eausa esi, qtii non seinper iu tiem redde doctriiia. Non oesiiincsgrave eSse quod
vicinis a-slimal habilarc quod diligit. Qtiisquam ne moneo. Et quia cgo ie de germine censeo, iu de | ri-
ad ccnseal, mente tontiii- nioidiis non pavescas : fuit elille iucipiensqui liine-
digiessus longiiiqua quem
git ? Nam si spiritus res est diviuiiatis in hoinine, lur : el qiioticiis scatperitetcrram digiioductus at|u.ii
omne quod
prolixarum sentire nonpoiesl damna terrarum. Dixi pcr pttlverein iraliitnr, ttirbiluiii fluit
causam, qure me faciat scripla porrigere. Reddo sa- pritniuii es'. Dc reliquo vale, mi domirie, ef amaniem
lutaiionis obsequia, propter quae promulgantur epi- lui freqticiillbus eole milniis litier.irtmi : circa qtm
stol.c : Deo supplicans titccelestisdispensatione bene- siuilia, si moi rtfeihor es, pignim te esse noii con-
ficii,in boua vnletud ne degeiriipra-senliam.iguimdini ienit. EPISTOLA XIX,
ve-traeverbi reddamur. Quod recipiat tamert pnrli- * DEUTF.BK),
occasioiiem a mc vicis- ) F.NN0D1U9
mr, qui :illn|iiii pncstitii, pro
iitudtne commeiidattir. Quam velim saepe oflicium visilationis oniiitcrc, si
1 Acumnoinine, patrcm doctrina] Avicni avos ffiit appellat, et in epigrammnlis m >gistntm. Feficis rhe-
Gennadiis Avieutis, Fausli pater, qucm amio 450 loris Itoinnui lu i:il :mdit r. Is cnitn videltir cujns.
Kiiisuletn fuisse iinxiuiiiiiis, ilc quo Sidonius lib. i, iu Pnrmetisi cndicc Mnriinni (',:ipelli- lii memio his
rpist. 9. Et patrcni ei aviim nomine referre vitfeba- verbs : •SECOIWS MEMOllmendosissimis FELIX V. SP.
>.->r Aviemn, iiam Fauslus Avienus vocahalnr. 8ed COM. CONSIST. niietvr fi.ex exem-
qiin iii i, ut ilociiimiM,vermn ciijusifiie ac pr«» plaribns emendabum, contra tegeme tWUTERIO
p iiini iiuiiieiie>at quod ultimum, idciico avi tauiuni schoUtstico, discipuluniei. Romarad porlam llnpenmn,
.ivicui t.oiiicn reddehat. cos. P„ulini v. c. sub D. non. Marliarum Clir.slii
. * Deuerio] V. S. Gramiiial Co, llt cst iriepigrajllie adjnvanle.
carrnin.s •!. Il-ic igitur eii,- q-noddocrorem (ipliiimm
* Peirus Buriiiaiiiiusu I llewtci Valesiilib. t ie Crilica,, rlieiornrbis Romana,elc, eontralenenU Eleiiterio.itt-cte
pag. 181,adiiii.lcn !a essj arbitraiur Ciirrectioiiein 1'elfi uUumcrudilissitiiisFoiilaniuilib. i dc Anliq.lliriaJ, c-n>.
NiiuiiiiMiscellan.lili. x cap. 4. uhiex vesligiisscripmra? S pag.231,proilsxilIrunein"inotuill:Setnrm MetiorFe*
\clcris coitipeiidiaiiiccoili.ishibliotlieeaeEginondiaiias,in lix Aspr, i!ii\, natn perper^mSirmoiiduscxlitljel: Ses«*
qitolitiifceuiiidemli.irum Mariiauopraelixiun se iureiiisse tns M morFilix V. Sp. quasi Vir sycctabilis.
traiM, lcgcudumconjicii: Felix Asper,coinesCmisislorii,
81 EN>0.:I1 EPISCOPI TICINENSIS 32
tliilccm lribu.il culpa mcrccdem : cl eoelesiismandnli A. i;uem in ilubiis liili-.scprohainus auxilimn : rogemus
s iilenliaiii siie -s prudensque negligere, si deside- eiim, qui scit nompe servare quud praeslilii, et vir-
riis copiiiui vind>caridaconcilinnl! Mihi uiii cnnligit tiitum siiariiin viva tes|inioniii in longum prudiicerc.
de ofiensioiiismerito evenisse quod gaudeam : didici Talia sunt ineciim circa vos vcnerandi vola collegii
#hnc lali reimiiieratione errala seciari. N.>n sunt per lolam Ligurinm consislentium servorum et ami-
adversa, doctor optime, amiciii.num rt-ligioni, quae coruin Dei. Tali nititur domiis sancia suITragin: prc-
profero coactus in medium. Imo propter confessio- ces pro serenis pigtioribtts siue cessatione fundmiiur.
nem digiiampmposito valeiiidiuis luaeduhia nunquam Verum me dicerc, tesiise-t diviniias, quae quod ipsa
velut ingralus nplavi.: quin eliam, quaiilum in me est, verilatem diligit; bmuihus qui de vitae possunt
fuit. conlra ingrui-nies tibi imrqualilatcs precuni innoceuiia et iniegrilate coiifidere, vesirain nimis
maiius opposui. Sed ecce quam alacer sensus est, amaram esse nicesliiiam.Sed nunc ad epistolaensum
nonin prnspera membroriiin s.ilule fundata oslendit revertor. Salve, mi domine, et gerulum prxsentium
pngina, in qua utr.ique luce fillsisli. Tua, quxso, Bassum V. C. illa qui caros meos soleiis, dignatione
tumina' imbe doloris liebeianiur, cujus tam clara suscipite : quia inler omnes quibus nffeciusesl meam
sunt rarmiiia? el qui litceui loqueris, de visione cau- propier vos amicitiam cusfolire, quamdam praedi-
saris? Qiiani timeo, ne parcus in merilis luis lauda- li ctus arcem purilatis ascendit. Juvale ergo peiilioues
lor invenial. Tibi recie as>rihiiur, cunctis dare ejus, nl fructum de imoensis caoiens ad potiora pr:c-
oculos, et obscura ineiitium p regrinn splendore parelur.
radiare. Ergo piitas tibi validum uon csse quod iri- EPISTOLA XXL
buis? Pelle, quncso,atiimo curns supcrfliias, forsitnn ENNODIUS FAUST0.
tolliciiudine aul c.niiio.ie conceptas. Dabit Deus, ut Diu super advenlu ampliiudinis vcstrae ancipm
quidquid corporalis accessil incommodi, v.ice aiiiiiisc mens mea pependil indicio. Sed posiqiiam me divina
luae per g iduui rutihuiii niiore iititndcltir.. misericordia ab hiijusmodi anxietate luxavit, stntim
EPISTOLA XX. ad cousueta officia me conliili : qnanqiiam paginarinu
EN30D1U% FAIISTO. obsequia nec digresso ad longinqua snppresserin.
Vere gratias Trinitaii, quatti veneratiiiir et coli- His ergo valciudinem meam inilican», aegrituilinem
mus, Deo noslro, qua* sub personarum disiinctione - anini refero, quam de moerorecontraxi. De limiiiium
ct «qualitale mirnhili, ttnam nos pie jussit senlirc itostroriimsalule sollicitor, in eo loci coiisiitulns, ad
etadorare subslanliam; quacplanciiim iinsirum ver- quein difficile niiniius exspeclatus allabitur. Quod
til in gandiuin; qnae dolorum comites ad obscqiium in soluio esi, Deum precor, ut nnlla servum suum
hctiliae lacryin is commulavit: ut vere cum Propheta iC paiiaiilr amplius eur.i niacerari; sed de reduc a
dicam : Quis dabit capiii meo aquam, el ocutis meit meortim in solidum prosperilaie anslibusmeis celci
foniem f.etuum (Jerem. ix, 1)? til beticlicinrum cce- medela suhveniat. Saliitans dcbita serviiule, precnr,
leslium magnitudiiii sub hae devolione respoudcain: ul cogniiis his de quihus animus meus varia aesiima-
cui coniigit anle nccipere ccelesiia dona, qunm po- lione jactaiur, sedulo niihi hilaritatem deferentiuin
scere, et pr us quid boni evenissel legere, quam ipiid liueraruin beneficio succurraiis.
mali niinarcnlur peccata seniire. Tutim est, dispen- EPISTOLA XXII.
sator omnipotens, quod de serenis pignoribtis, et ENNODIUS ' OI-ILIO.M.
futuraeinnocentiae lncrediiaie, in illa quae praeccssit Coeperat parviiniein menm mngniiudo veslra spa
antieiaie non limui : qtii reduciac etiam siiiiuni va- quac voln transirct, d'gn:ilionis atlollerc, et coelestis
leludinis quasi slupefaclus accepi, in conftisioiiis iuslitiili more, clarioia facere bencfieia sua, duni
simililudine ctdlocatus, quae supra meriium memn mea inerita nulla jndicii lancc peusabai; vel censur.-c
collocata siiul prospera evenisse vix credidi. Vere negligi-ns dare preliuin^ mnneribus, qii.t esce mon-
supernaeremuiieraliouis divitias Immanameiis ne e.it Slrabal indehiln : qiioniam nffcctioquae circa humiles
expende.re.Sic nniino fraîles temperantur, ut prius exhibemr, nou liabet necesstatem, el speciem snam
stationem videant qunni periculorum incertn depie- D per siiduni rniilanti splcndore significat. Diu ergo
liendanl. Detis bnne! in qun nbrupio pepeiidiimrs tnli fullus post Deum praesumplione,nnn timui quid-
tiiiir, cum poentia cceleslis, ut plenum esset pnrvu- quid nb'oqueiilium toxica promitiebaul. Ast ubi me
Itiriiuiin reducta saliile lcstimnniini, pltis est n-i- ad anliquum pulverem ycstri reduxit oblivo quod in
sliuin labefncinla per nieritum? Dico inlegre, el solalio debet nudalis defensore contingere, quasi
voceni qu.im proposito debeo, nulli mendacii nuhe querelarum perlatrices liiterns prorogavi, promitiens
coitcltido(confundo verhn singu'l bus, ttt sub solida inihi de earum imporlunitate responsum. Scd per
gratnlatione, iiherioiihus in fii-tnni ncutis) s.-cpeme occupalionum forsilan amplitudo veslra prarpedicii-
respicere quod evasi. Uhinaiu genlimn Iuimiis?de lium inrrementa significat ad haec vos olficia n n
qua nos nd humanam conversniinneui ruinn elcmcn- venire. Replicabo, quia idem status fuit ciilminis
lia superna restituit? Rfilcramns ergq strictioribus vcstri dudum paginaS destinantis. Ad morcm iam>n
verbis liujus honi largitori prolixis gcmiiibus quod scriptionis epistolariae me reduco, ne addal prolixi-
dcbemus : iuviiemus ad cusiodiam niuncriitii siiorum, tas inuesta fastidiiim, eii dcnegari pnginas faciat ina-
v Op lioni] Lib. v epist. 3,
33 EPISTOI.ARUMLIR. I. 51
gis allegsto quae poposcit. Doiiilne mi, salulatinn s A tmnen quod inler loci illius fienata glacie flumina,
olisequiiimsolvo, et de valeiudine vesira ut animo -et • siue successione frigus, tui jecoris flauima plus
obiigatns inierrogo, cnpiens relaiionis iudicio ad ge- aesiual, nec aliquam sortitlir peclus de niansiono
niiua desidcria pervenire. temperiem. /Elas defervescit in senium : est domue
EPISTOLA XXIII. quae lymphas in meialla converiit, et contra naiuiain
F.NNODIUS ' SENARIO. gurgitibus sua lege dominaiur :.tu tamen inter isia
Perdit nffectio vnletudinein silentii debilitntn tor- sic vivere diceris, qua-i iguis luus algoris pahulis
pore : nec ad usiim sutim diligenliac citrsus exuber.it, irriietur. Ego te oro parentis slimulo, quia lihi et
si nudetiir comiiuiuione colloquii. Muta curitas pene proposito meo deheo voccm casliganlis. Vesirum est
repncsenlai speciein non amantis, et odiorum simu- post hsec,si eligitis litieras meas accipere, de admo-
lai ritin est non aperire quod diligas eontesialione iiilione graiulari. Ego autem praclcr ista cum ho-
sermonis. Isia sublimitati tuac roram posilus inli- nore salutnri, quae scribcre possim illa carnis quam
inavi, cum ad solatium absentiacmeac litleras pro- Ut diligis, ellubie vivenlibns, non inveni.
miltebas. At nunc qu;c animum vestrum mei invasit EPISTOLA XXV.
oblivio, ul nullas per lanta lemporum spatia, qnae ENNODHS OLYBRIO ET EUCENETI.
bonam valetudinem vestram significarenl, litteras; V *» Desiderio pnginarum vestrarum facta est iriilii
•siiseepissem? ne de amoris, credo, leslimoni» ani- prodiga frons pudoris; ct dum lahula promitlil pro-
morum indices epislolas cunvenirem. Irreligiosumi mulgat.i rcsponsum, intra verecundum penelratct
trgo circa amantem tui in meiiorem partem vertet annosam cnniinere nescit infanliam. Deberem quidem
prnpositum, et ad memoriam promissse fidei scriptai sangnini et proposito silenlii venusiatein, postquam
transmiite. Domine mi, salntationis dehita solvcns,, spei me;v friictum prima negavere colloqira. Sed
precur, ut si vns in anliquae circa me dignationisi ncscio ittriim male pertinax judicelur inleniio, quac
staiu pagina direcm repererit, respnnsa mereatiir:: sinc altcrius dispendiis solliciiae per amorem expc-
quia puto inter nos gemina vincula disrumpi norii rieniiae pericula inulliplicat. Valete, ' mi domini, et
posse, cariiatis et sanguinis. ad scriptiimis mecum remeaie coricordinm,ne conlra
EPISTOLA XXIV. Evangelii faciatis moiiita, si et imporiunilaii dcne-
ENNOBIUS ' ASTURIO.
getis, qitod jusle forsitnn impelrasset affectio
Quae,malum! ratio e-l, ut ita sisparcns in gralia,, ^ EPISTOLA XXVI.
prodigus in querela, et exigas frequcniiam lillern- KNtkODIUS FAUSTO.
riitn quam ipse non Iribuis, viperiuis ocul s illudI Volis et desideriis sntisfncit pagina, qu-r- npud
quod aller deliqnit inspiciens, tuas culpas nulln f.ilce e ^C amantem vestri necessitatibus alienis piaeslat ohse- .
resccaiido? Anni plures sunt, ex quo Alpibus vici- quiuin. Quam vellem, si proposilum non vetaret,
nnm hnbilationem delegisti, si nator Ct doclus. Ubi li multorum saepequieia tituhare, ut duni dubiis vocem
tihi, diim pruinosa respicis juga, apparuit inauspicata a tribuo, debitum obnixae caritaiis exsolvam! Domini
nix cnp tis : ubi eiintii glande le vesci scriptionee mei, palris vestri jussionibus impemlo praesentis
signasti. Cujus rei fidem liiterarum tuarum deroraa scriptionis officium: cujus animus duiii oinnium se-
fceeriint, cum sibi litijus significanlin in ructii lur->- curilaii providet, suani quielem sub hac intentione
gdi pecloris, et Alpini sermonis apparuil. Miror r conlcmnit. Qui dum mala Ligiirtim * post Mauricelii
1 De lib. in cod. Remensi Sedulii ad '
i|UO m,
* Senario] Diversiis vidclur episl. II. post cpislolam cumdem
Aslurio] ab Astuio consule ;e Mitcedoniiiinscripliiin legimits his verhis :
rollegi Praesidii anno i!>i , cnjiis autiquae pietatis *
Sunie,sacer meriiis, veraciadicla poeiae,
is
niiiiiiinciiiiimhodie>|iieapiid Leodicos s<rv.iri dicilnr Ir Qusesine figineiilicontlitasuiil vitio.
in eburneo sac i Evangelioriim lihri operculo, cnm yuo carct almalides,qitosnncligratia Christi,
hac iuscr ptione : Ft. ASTHRIUS v. c. F.TINL. COM. Per nuainjuslus;iittalia Sedulius.
*• Asiei-isquelui scinper untuiiiissejubeto,
ET MAG.UTRIIl-Q. MlL. CO.NS.ORD.N1111EllllOllillS IS e l cura "*edila stinl populis,
senaloreni liunc lantiim vocat, non coosiilarem. Sed CujiiSnpe
id Qticmipiamvisstinimi"'celebrenlper saecnlafasti,
non minorc, mea quidem senientin, in errore ver- *- f)
1 1'l.islainen au uieiituiiiesl, si viget ore luo.
santtir, qui Tiirciinn Rulium Asterium V. C. et ipsiim '!! Epigrninmnli vero pricmiiliiiir ht-c, adnninlio : lloe
cousulem ordiiiarium alque patricium, qui Sednlii "' opus Sedul us inler charlulas d.spersum reliquil. Quad
poeiaeversus post cjus moriem cx ejus scriniis col- \~ recol eclum adornnlumque ad omnem ele anliam dt-
lectos recensuisse dicitur, cum Asiurio Prsesidii "i vutgatum etl a Turcio Rufio Asterio V. C. coimde
eolle;':! coufundunt; cum ad illiim Asterium haec BC ordinario atque patricio. <• .
pertinere videaiilur, qui consul fuit cum Protegene ,e * lu edii. Schotii, inei.
aiino 449, itiiii quia haecilli nomina poiius congruunt, '•i * Post Mauricelli obitum] Qui advocatione fisti
liini quia id lempus cum Sednlii obitu colnrret, quem m fuiigeus Liguriie provincimn fisci clumniis opprcs-
ix iuiegris Gennadii exemplarihus Theodosio Ju- "" serat: contra oflieii videlicet iiuidernliniiein h-gibus
niore, cui opus suum dcdicavil, et Valenliiiiauo IIU pracseripiam. Qua dc rc gralissimn et elcgnniissima
regnaniibu-;vita funcium didicimus. Deniqne omnem im sunt Tlieodnrici regis pracepia nd Mnrcclltiniadvo-
dubitaliouem adimit ipsius Aslerii epigramma, quod °d cniiim iisci, apud Cassiodorum lib. i, epist. 21.
* Veraciadicln
poetm]Ex scheda vetustissima,reracis cu est.lih. x, nbi loquiturCsesar:
dicla poetm.BARTH.,
•*Biila] Adtersar. pag. 70S. Nec meusHuloxixincetnrfastibusunntts
Did.ta. ID., ibid.
•*"Celebremper satcntaFasti ] Fastusverodiser.lissime l'orr. inscripiioSeduliiita in iits couceplapsl : Domini
116 meosunctissimo ac beatistini:)patri Macedoriiipr sbiji.Se,
in nostiasctiedaediiumest. Fastibi.sprofattis dixisseno- l0" (luliusin Christosututem. 1D.,Ibid.
tut, nifallor corypli.cusgrammaiicorum 1'riscianus.Locus
•us
35 E.NNODIIEPISCOPI TICINENSIS 56
ohitiim nondum vidit occidisse, confiinditnr. Recidi- £ evenire posse ipiod meiiiil. Hanc a domno meo epi-
vis enim provincia noslra, quasi praefatiiin sepulcrn scopo allegaiiouis suscepi provinciam, ut couscicu-
non leiienl , lahor.it insidiis. Advocationem fisci tiam vestram obsequio pagitiaecouvenircm, ne cujus
duin aliqui per iniquos homines nitunliir obtinere, , subreptio ad.hujus rei pcrducalnr cfleclum. Vos
nnie votorum copinm quid ip ea mediteniur oslen- fidissimam pollicilniioiiein solliciti custodite iutegri-
dunl. Ego quidem deliberniionem.mngnitiidinisve- lale propositi. Kgosnlulatiimisoflicia depend.-iisqu.-c
slrac de bono pnblico nqn celavi, asserens vos pr.i;- susceperam alleganda, testatus sum. Spero lamcn
Intam dignilnlem imlli vobiscurn Deo adnilenle, iil, qtiid de cn parie deliberatum sit, instruar officio
eonimitiere. Sed anjietas provincialiiimloiuin credil liUeraruin.
LIBER SECUNDUS
EPISTOLA PlilMA. cjus vcrha converte, qui tibi flens consolator occur-
• ENN0U1US CONSiiLATjORUM. rit. Amlsisse le filium penc unicum el bonac iudn-
ARHENI0
j» lis, (|und patrin nori minus requirit aflectio, provincia;
Diu, fraler Ciiissime, fesliiianle voio eonsolato- iilulnlus ostendit, eiim adsolntium gemiluum liioriim
ram ad le pnginam dum misi, ne putarer v.el inihi suos juogens, quid de eocenserei, lestalur universi-
subducerc fielus, non verba compono, et in lamen- las. Tu lanien inler isla quisi specialis mali prcssus
lationis dispendiis faoere de gemittbns decora ser- nece concluderis, neseicns tcmperandum quod pcr
innmim, debitum plnnctiim per loquelac schemaia liiultoriim dispersum corda commune est. Qiiare
diss<pare : cum contia amiciiiaruin religionein ct ergo proprinm aeslimes anxietatem, quam suaui pcr
i- affeiuim ttitiiri fecere
eonsanguiiitatis vincula. secrctmn conscientiae.p qtiamplurimi? Tecuin, ut th:
icsc:it hosiilis, si ciim possis dupliciter defuncium cognata genle laceam, Gothus alQigilur; et lu adhtir,
llcre, non facias : itl est, si oculorum ministerio ne- quasr solus propriis acstibus subjacens inclinnris?
qnaqiiain jungas oris officium. Ubi, dum luinina Iiistruant te, quacso, veterum ornamenla majotum :
siiiniilis acta doloris illacrymanl, feri.ita sunt verha ei a mocrotis ad honam valetiidinem inlenlionc resli-
plangenlis? Sed eg», hominum sincerissime, qui tuant. s Abraham unicmii (iluiiii morii qtiasi pius
uisiiliae tuae obsequium in omni debeo parie quod palcr, quod niajus est, laeltis exhibuit, ct ad necciii
valco, marorem mcum in quo tihi comes sum, volui filii muCronem geniior misericors prnparavit. Tu
scriptione teslari : ne in una tctaie elTus-irtiminier- trnnslaliiiii rwfesti judicio, qua-i orhaius, inquiris :
l
ciperetur memoria lacrymarum, vel xstimaret po- et quem non ohlulisse sm rilegium luil, liuiic oneras
rderiias ine in lilii lui morle hoc solum debuissc qtiod fleiibus evocnlnm. lii qua cnusa Davidicum tibi oc-
aolvi : habens in liac v>a vencrandorum exempla curral exempitim, qui fereiruin lilii ovaus, ct Deo
pontificum, quorum imiialione nohilitantiir, quos in referens gralias autecessit, quod dignnii.o superna
iimhr.im meria coiicluseriint. Ainbrnsius nnsier de venerandi prophetaesemiue, quem forte munera-
* decedentem germanum leste atllictionis suaelihello
relur, acciverat. Tu si ejus umiulatoi-non prorumpis
prosecutus est. Qiiem cum recenset.secut». proles, in gaudium, certe lempera sub aliqua praedicli imi-
et scripioris bene meminil, et in Satyri f>;iirise.ns ' lationc nloesiitiam. Replicahisforsitan, vix is a a-gris
ohiui 1imenta conjungii: quia ejus provisione cmi- animo posse suaderi, et in gravi tribulatione hcum
ligit recentem dolorem oslentare dimi loquitur, et non hahere consilia : orbaluin non respicere quidquid
ante legentium oculos semper exhat.intia spiritum hortatur ad vitam : unicum desolaios babere in evo-
jam diu defuncii membra monslrare; nec unquam cahda morte subsidium. Ilis addas, quod frugi sobo-
pati vetcrescere relaiionis fide funus, quod anni po- lem, ct quo teneram setatem vincerci, mortim mo-
vuerunt sepelire transacti. Ilis ita se habcutihus, destia perdidisti: alleganSjtivenem luum iintnntiiros
oculorum flumina refrena, et aniinum, si placel, ad annos, qui peccatis amici suut, * glorioso line clau-
1 Ennodiut Armenioconsolatoriaiu]lla in autiquis
exemp'is iiiitur C mmodiantis antiquus seriptor,
concipitur hic lilulus, vcrbo suppresso. Qui mos iilum cujus m ininil Gciiii.nliiis,lili. n liistrucliontiin, in
IIDIIinfrequens in epislularuin inscriptionibus, iu ea quae in>cribilttrFilios non lugeudos.
quibiis etiam. ip-itni argumenii genus indieahant. Nonpudet infrenemgeulililerplangerenatos?
Talis est inscriptio carminis Sidouiani nd Thaliam, Os laceras,taiidispccius, vestimentadeducis.
insertum est epistol.e II lib. vm - Nec metuis Domiiiuin,cujusoptasreguumviderc?
quod
Dileclaenimisel peculiari El post ;iliii:
Phaebuscommonitoriuin Thnli-fi Nec doloreduxit paterfiliummactandumad aram,
Verum in Sidonii vulgntis ediiionibiis hi VCISIKcum Dolotenec vatostiliuuiluxit defunclum.
•ehquis iucpte cohserent, cuin scjungi debeaul, quia * Glorioso fine] Ob nctam poeniieniiam, de qnn
irtutum faciunt, similem illius apud Grcgorium lih. mox, et in carmiiic 51, Ubilabula dcsciibilur in qua'
III Dialog., cnp. 10 : Sabinus bomini Jesu Cliritti angeli hunc Armeiiii lilium
ttrvus commonitoriumPado; et hujiis Zosimi pnp:e : Cbrisio offerebaul. Nec enimquiduiiitah.iul pomitcntiam egit
Zosimut episcoput commonitoriumpresbyteriset dia- healam vilam cvolarcntqni pceniienti.c s.icrisquin ad
cuitibnsqui Ravennc"tunt. cxpiati
* Lih. de obitu Satyri frairis. excedereul. Unde sictit de neopbyiis rccens hapti-
3 Abraham zatis, ita de iis qui posl poeuiieuii m ohihani, boc
unicum] lisdcm Abraha^ et Davidis saepe usu pibant, ul iis e aui migra-sc nd Domiiium
KPISTOLARUMIIB. I!. 38
37
gisse, el in sctaiis naufragio ah eo dc. poilu animas A j plum sanciac convcrsationis in loiiiiuin produccre, ct
fuisse iraciatum. Quibusego dolorum luornm.fomen- mei, si mcrcor, meminissc dignare : cpistolaii dans.<
veniam brevitati, quain in angustutn arctavil festina
ts, licel nioestus, opponam. Minus peccavit, qtiod tio
immalurus ahruplus est. Junxit ad viiam perpetuam porliloris.
EPISTOLA III.
melioris sacculi quod in ista servavit : poenitentia
si in non jn-> ENNODIUS SPECIOSJE.
eliam ipso
quam eum cgi<se loqneris, Qiinnto deprimuniiir peccatores suorum fasc • fa- ,
venissel quod dilucrci, inveneral quod omaret: quae ctorum, quihus ab oculis lollilitr quidquid oflerlur,,
huini<iialis-
quoiies innoeeniibus daiur, coronam pro et ne in oblivioncm desiderin niittantur, vicinum (it,
•.Ifectione conciliat. Ad haec respondeas : Quo me
' in luce nec contingi licel, omne quud cupiunl! Ad Ticinen-
vcriaiii, fraler, qui pracler lacrymas prxsenii
invcnire sem urbem votivam susceperam necessilatem , et
nihil habeo? Adjiciam, Dei proximitaiem
lanatiir. In loco molesii itineris universa transieram; aestimaus hoc
posse hominem, qui dc homine non
sanctos sacerdoiem credcre suis imperiis impendi, quod meo
lilii succedere posse conscientiam, qure ejus militabat alfcctui: cum subilo conira melas votorum
lucredes inveniai. Non unam ergo viam, si amlire
summn labore petilus jam de area fructus effugit.
: licei lun non
digneris, vilac melioris nslendam egeat Proh dolor!
o qui me de epistolari alloquio ad tru-
monitore perfectio; uec mag slro opns sit ei qnem
emendaliones et honesla- gcediam vocas! Muros venerandsc, post rcligionis
fccerunl actimm siiornm te civilalis aspexeram : jam grati pa-
laniiim tit adhnrlafnniis loca, propter
menta coiispicimm : nisi raham verba colloquii, vereor dicere, quod rcman-,
quam eDiisilinluo et prudcnliaedebes, fid"m d ligen-
alfertnin sit; ne loquendo cogar denuo sustinere trnnsacin.
icr expendas;ct ad cceleslium muuerum le * Illusirem virum Erduic, quem me tu, Ecclesim
revoces, niide vilah-s auras ecaccipinuis et amamus; decus, desiderare feceras, imprqvisus oculis casns
et gratum nobis sit beneficiuin, cujus colimus et ingessit: ibi comiles mei videic, quid pelerem, ibi
veneramiir aiiclorem. Fstasiinl, qitae brevi sermone animi mei astus innoiuit, quem ante sub praediclae
dolens mngiia contexui; rnptain singiiltibus conle- claudcbnm iimbra persqnic. Ncsciyi occuliare
per.
siaiionem pro styli uherlaie dirigens, dum niut» la- caritaiis tormenla
quod volui, nec fucis ali<|uihiH
menia colloquiis. colorare cotiscientiam. MiBrcniem me ad domuin
EPISTOLA II.
*•SPF.CIOS.-E. reduxit, qni prolixioris ilineris causas incidit. Fati-
ENNODIUS inis meae, fatcor, compcndia non amavi. Ecce
gati
Silenlium nieiun dolor exigit, qui passns est cre- contesiationem diligentinc mcac el menlis asserni.
seeie, dum dc vindicia cogitat, dispendia-ciritatis. Vesiruiu cst, si vern dixerim, vos interroga-e, ei
ut lacendo vicem resii- p
Quid enim licri potuii, nisi animum meinn nffectionisvcstr.c acstiniaiionecogno-^
luerem liileras denegnnli; ut conlemplus circa me, scere. Dominn mihi, snlulo et deprccor, tit
lihens,
i|ui per ahslineniiam vcneraudi s.ermonis innotuit,, per prxsentium porlitorem suggerendn cngnoscas.
tliimsubilucocolloquia,pari mncronc ferireliir? Dieas EPISTOLA IV.
lorsitan, vindictam inimicnm csse proposilo. Sed ENNODIUS OLYBRIO.
omnia errata ila compuin, quasi legis obsequiiim, in Nuli dtibium est inler prtidentes sacrae fidemrirn-
i|uihus vos ess<; contingil auctores. Quisqiinmne missionis implcri, et amicitiam quae feriilibtis est
culpam pmet faccre quod fecisti, ei pleciendutn m.irdnln fbmitibus, fructuum nohilitntegaudere. Egn
judicio divino censeal, quod a le processisse co- conscienlinm veslram appclln jam slntutis liih-lihus
gnoscat ? yEquoergo auimo sustine quoddeliqni: dum oblignlnm. Ego tnnquam de boiiacarhoris reditti, iia
ea in re praecedis, lux Ecclesiac, ipsa voluisti. Ego de carilate mutua idoneus carpo poma possessor:
servo animum , qnem promisi, nt in universis, si nulla partium iu aueup;o discessionis quod lieri vo-
mereor, nemnlator cxistam. Cnjns rei lidem, dum' ]uit neget impleium. Apud Deumvotis aut siipplicium
incentihus vohis taceo, etquod ct loquentihiisloqiinr' dehetur, aui prxMiiiiim.Ego in me religiosi in vobis
oslendit. Ad scriptionis ergo officium, postquam vi- nohilissimi con.-iilerationepropositi,ad eflectum inler
ms siim, me reduxi; qui hactciins intrn verecundum " nosconcordiaexstimo pervenissequaecojpta suni: nec
penelrale, qiiic non amabnntnr, verbn continui; si-' adoleseeniilms gratiae et in novam lucem erumpen-
mili in paginispaiittiriis obsei|iiio.|SaIve, mi dominn, lihits frugibus verborum potuit negare commercinm ;
bonac splendor-sine uiihe conscieriliae, et ad e\cm- cum culpa digmissit, qui in vicinitate positus noluit
dicerenl. In nrca scpulcrnli ROIII.T,JUN.BASSUS V.C. proximn epistola : cnjus ac sororum menlio epist.
QUlVIXITANNIS XI.l. MENS.II. IN IPSAPR.EF.CTUIIA 12 : Sed quminjunxisiis de religiosisfe.minis
URBINEHFITUS IITADDEUMVIIIKAI..SEPTF.MCR. El- Speciosn
el g rmanis ejus,male esl animo tneo quod implen;
SEBIOF.THYPATIO coss. Et altcrn iusciipiio A(|llis non palui.
hcxliis : lleic in pace quiescit Ailjulor,qui potl ac- * /tlnstrem virum Erduic] Nomcn restilui cx Vnii-
ceplaiupamiienliammigravilad Dominum: vixil cmios cnno, uisi quod in eo Erdui tantum deirncla lillera'
i.xv. HK.NS. vn. DIESxv. Deposiius S. |i. VIII. BAI.. legehattir. Sed Erduic appellaliir,ali|iie inier Goiho-
JAMJAII. Anasiatio V. C. consule. Calenim D. Au- riim iioliilis<-imos iiiitneralur in panegyrieo. Ticinum
gusiin< seiitenl n fuil, ul Possidius in ejus Vi a seri- nh episcopn Medolanensi ad Erduicum missns
li l, ctinm laudatos Chrislianos et sacerdotes absque ergo Enrioiliiis.gaiidehatsihi ohlalam o:casioueni<viseiidn:
et
(lijm.i competeuti poenitentia cxire de corporc non Specio-.a>; setl contrn toliiin accidil, u( Erduicinn
dehere.
1 Speciota;]Religiosaefeminae Ticinensi, til docet in vin offenderit, pr.iusqunmTicinuni es ei ingrcssus,
ac domuiu euiii ro spe fmslruius rcd re coacius sii.
primus incipere. In haccrgo parle ptidmis volensvittre A tuiim saiuritaie pingu sceret. Taceo sutnmam coe-
dispendium, nolo evadere opinionem lemerarii, duni- lestis collatam berielicii,et dotibus sine humanoad-
modo ad effeetumme ostendam pervenisse perfecti. jutorio sitpemis iiistructum. Recie enimhoc acstima-
Opporlunissimum poriito em sarcina imperiti ser- turvenirede superisquod in'er hominesnullu constat
inonis oneravi, affeclu delinquens, per quem qui exemplo. Sed hssc melius secuturis, vita comite,
peccaverit, el veniam meretur el graliani. Rego ergo censeo reservanda temporihus : ad illud venio, in
saLitalionis efliisissimaedebitum solvens, ut si me quo me sejunclissimus instriixisti. Quantum habui
cordi habeii-, dc itberrimi ostendalis diretione col- praesenliumportitoris sancti Felicis asserlio, in epi-
loquii : quia siciti amoris elocutor et copinsus asser- stolis raeis sine cura dictatis Romanam aequalitalrm,
tor es, iia nescis alicui blanda sermonum fucaiione et Laiiaris undae venam alnmnus Rhodani perquire-
deludere. bas. SolliCilus credo, scrulalor el diligens, qui.l
EPISTOLAV. lima poliret, invenil, dum per infahricat.iv<rba dis.
EKNODIUS ' LACONIO. curreret. Nescimusquia qnid qna menlehnmo legerit,
Ntinquam inter amantcs sileulio bene muliatur quod hac profert deliberaiione seuicnliam ? niaximu
nffcnsi. Gravius inventorem percutit vindiciaenovi- cum scriptum sit:
las, qnam errantera. Nefas est pro emendatione cul- " Ipse parensvauim,princepsHelicnnisHomerus.
parum culpas adhiberi; dum studio curationis, i|iii Judicisexcepitlela severanota;*.
nedelur aegrescit. Volui tacilurnilaiem quam circa Rogo et si indigenas, et si inter sludiortim suorum
ine hactenus, mei immemnres servaslis, imitari. Sed palaesira versatos fulget Laliuitas, niirum dictu, si
liomo levis nnimorumforlium non potni acquarecon- amat extraneos. Periculum facere de eloqucniiae
temptiim. Victus sum naturas fragililate, confiicor; poinpa non debeo, nec praesumo,qualiter quis valeai
elquod vos credocouiputare inlervilii plus aninndo experiri; cum professionem meam simplici sufficiet
sivli absiinciiiiameffusa loquacitatc pensavi, et longi siudere doctr nae. Si me tamen qumidam studiorum
dolorem rflenlii sermonis uberlale composui. Ex- liberalium adhuc nobilitale gaudentem aliquis tali
spectaus quidem a vobis pracviumiiiunus in blteris : denie leligssel, parassem vel quod ad excusationein
sed nolui mibi ipse, dum diu taceo, uegare respon- essel idoneum, vel quod non puderet objectum. Nunc
«11111; -xstimans, qund loquendo, formam dare, nisi vale, mi domine.et circa ine ecclesiaslicffi inagis
loqueudo, non possein : proinde, domine mi, salu- disciplinae exerce fautorem. Scribe vel manda,
talionis debendae obsequium solvens, perlatorein Melchisedechparenles quos habueril, explanalionein
pracsenlium ad vos specialiter de-tinaluni solila di- arcae, circumcisionis secretum, el quae prophelicis
giiatione suscipite, et sublaium de consueiudine *- nysteriis includuntur. Ista quae snnt sxcularium
koribendi usum reparatc, ne in damnum graliacpar- schemata, respuantur, caducis iutenta persuaskmi-
lilas contingat isla verborum. bus, telae similia Pencl tpic.
EPISTOLA M
' POHERIO. EPISTOLAVII.
ENNODIUS * FIRUINO.
EN.NODIDS
Quousque tantum licebit absentiae? quousque fama
nobilisepislolaribus desliiuta conimerciis veterascet? Exignt licet amor, quod non polest iinplere pcr-
Nolo evadere opinionem temerarii, dummodo ad fectio. ei impetret caritas, ut per loquelaeaudaciam
nolitiam possim pervcnire perfecti. Volo esse pagi- quacornare potcr.il, pereal spes lacendi : maxime
narum praevius destinalor, ut Galliarum bona ad cum sit diceudi, ul Tullius refert 5, uisi cum ueces-
llaliam migrent, sine ullo forinaesuaetranslata dis- saria, nimis inepta conditio. Sed inter narrationum
penilio. An forsitan puiabas le in quocunque loci vias el itinera npcrienda falce doclrinae, teneri ne-
deliiescere, quem scientke lux longe positorum scius virium cousideraiione regnal alfeclus. Impera-
monslrabat aspeclui ? Et tiisi me in laudibus luis, toris loco doiiiiuaiur semel penetrabilibus cordis
domeslica quid relalio, sed pcr imperitiain sui pau- infixa dileciio; credens quod non de verborinn pon-
per anguslet, et amplissima meritorum tuorum prae- 0 dere vel pompa capialur, qiti de absenlis propinqui
eonia perlatoris arctet exilitas; uiriusque bibliolliecaj e>t salute sollicitus : ncc existimat quod nasci possit
libula perfections ex gemino latere venientis partes offensa de gratia : hoc ad laeiitiamsalis esse conji-
maximas moinordisli, procurando ut tali ingeiiium ciens, si optatani nuntiel epistola sospitaiem. Sed
'}" Laeonto]Lib. m, epsl. 16. JEoaio Arelatensium episcopo peiit uii Pomerium ad
Pomerio\ Arelatensi. Cypriantis in Vita S. Cae- se venire jubeat, lib. n. epist 8. Sed abbatem appellat,
aarii episcopi : Erataute.it ttlis admodum familiaris nl qnacri jam pnssil plures ne hoc nomine fuerini,
Pomerius qiidam profestioue rhetor, Afer uenere; an uniis idein, quod mihi facile persuasei im.
quemipsit singiilaritercarum grammatkm arlis do- 'Claiidianus. epig. ad Alethiuin.
clrina rrddebal. In calaiogo Seu appendice Gentiadii, * Finnino] Prnpinquiimsuuin vocat Ennodius lin-
ubi Ponierii npiiscula recenseniur, naiione Mnurus que Arelaiensem illuin pnlo que n laudnt Cypriamis
dicitur ac presbyter in Gallia ordinatus. Eniiodius idem iu Caesario.Erat lUm,inquit, in ea urbe Firmi-
Gr.i-ce Latinei|iie doctum, uec saccularihns tauium nus, vir illustris et limens Oeum, c}usqite propinqua
litteris erudilum, sed sacrarum eliam periium fuisse Gregoria clarittima tnaferfamilat : quorum ttudio,
siguilical,Rhodauique alumnuin vocai, quia Arelate cura et benignitaleerga clerumet monaehot, ergn cives
versabatur. Rmicii quoque exsiant episiola; duaead tt pauperesurbt illa tlluttrior reddebatur.
Poineritiinel ipsum Arelatensem : quandoquideinab 3 Lib. i dc Oral. '
41 EPISTOLARUMLIR. II. 42
rerum nescia mens
vris,quoslibra peritiaein eloquii tance pensabit, qui- A Osienditur mihi lijuido, quam sil
bus ubertas linguae,castigatus sermo, Latiaris ductus liumana, qiiae, dum preiium propriaeambitionis in-
amare ad quod tarde pervenil;
qnadrata constat elocirtro; quaerilis nimiruin in aliis lelligit, assuescit plus
abundat in pracsenliaquo delectetur, niagU
quod exercelis, quaerilis quod amatis : nos ab scho- et duin
•arum gymnasiis sequeslrati, arentis ingenii guttis superest quod requirat. Nune eonfileor, in litteris
oceani fluenta * lychnis ve-tris superforaneam cautionemmei xsiimal >rex-
quxdam provocamus, quasi
contra solis radios pugnaturi. Mei macies longe se pavi : nbi dum secundis in allutn loquelac vesirae
monslrat studii; et nisi excusetur pietnte garrulitas, porlarenlur vela proveritibus, et in obsequio milila-
dispendium proprii pttdoris est quod amavi. Vena ret quidquid spiral; remigium ve-tris dicitis deesse
quidem linguae a generis fonte trahitur; et fervore colloquiis.Non est licita, veri diligentia se>ucsiraia
genuino solet fetura nobilis incitari. Ego mea sum quam pinguni verba, formido : reinis opus est, quo-
impar prosapia : me dotibus vestris quasi peregrinum tiens nullo flaminum puppes juvantur impulsu : his
scienliae pleniludo non tcligit : ego vos tantum lau- non eget, cui secundara navigationem fecil conspi-
dare magis quam imitari valeo. Et quamvis nondum ra.io devota vcntorum. Sol fatibus non juvalur;
in me ad florem venerit malura facundia, et pressus nec lunaris globi clariludinem minorum siderum
onere gratiae solvendi deserar facultate; committo B ] aliqunndo iliustravere collega. Domine, ut supra,
tanien cymbam tenuem placido mari; quia parum abi honorem salutati exhibens, precor, ut apud magni-
iogratitudine differt muta gratulatio. Unde nascilur ttidinem vestram studiorum meorum fructu non ca-
ut prospera quae de vobis perlatoris relalione cog- ream : poslquam vobis quid cuperem non cciavi, u.t
novi, inter coelesliamihi beneficia computentur. Et: scriplionis operam quain liactenus prolulistis, stylt
quainvis deberem redderc sermonis oflicium : sed> frequentia vel ubertnte pensetis.
quia porlitorum negligenlia fecit ul directae a vobisi EPISTOLAX.
aut relinerentur aut perdereniur epislolae : ego ta- ENNODlilSFAUSTO.
men verecundiam meam in statione degentem ad in- Meritum meum regnator coelesiis si .iit-nderet,
cerla deduxi, et totum me legendum sapori vestroi aut exigua bona adipiscerer, aut magna supplicia ;
commitlo. Salve, rai domine, et amamcm vesirii el mci idoneus ajstimaior, quo meritis pervenire
•
frequentibus colile muniis litierarum. Circa quae non poteram, voto non tenderem. Sed gralias illi,
siudia pigrum esse nec diligentem convenil, nec> qui delicta nostra sic ne extollamur resecat, ut spem
facuudum. ad latiora perducat. DominiAvieni dictionibus a me
EPISTOLA VIII. debentur ista praeloquia: qui necdum ad bonam va-
t ENNODIUS APOLLINARI. C letudinem reduclus, animum mcum sollicitudinis
Pro volo militant desideriis propriis necessiialcsi caiena laxaverat, dum adhuc inter spem et melum
aiienae,dum in gaudium nostrum aliquorumprecibus• anxii vota penderent, naturam respiciens inditavit
exhibemus obsequium. Quis non pretio propter sei quo lonareteloquio. Judicio quidem i<-taprsecepeiam,
'
quaereret quod alteri sub hac occasione praestatur? et altricem nobilis melalli venam in thesaurjs quos
Debent mihi imncperlalores praesentiumdebita mea,, pepcrerat agnoscebam. Sed etiara in hnc peccator
et non solum me ad solutionemnon pertrahunt, sed• evenire vixcredidi, quqd assequi non merebar. Ve-
se fatentur obnoxios. Non est incuriae, quod raro a• rum dico, tesle divina clementia, si sunt atiqui In
me scripta pror-ngantur: similia frequemer, ut nunc; Liguria, qui de lilterarum possunt genio et splen-
reperi, bona subtrahunt. Inveniant ergo hujiis hene-• dore judicare : vos crediderunt in illa dictione labo-
ficii fructum,si me diligitis,portilores. Qui sicut a me! rasse, quam aetati praejudicanscanjs jam in
ppero
ea quiCerant ofierenda, exegerunl; ita ad vos, ut opi- sensns excoluit. Sed ista magis illis cum
laciyinoso
nor, scriptioniscommerciooptaia 'perducunt.Domine' gnudib dixi, quos aut effusus sanguis albo curiaecce-
«ni, salutationis obsequia restituens, Deum precor ut1 leslis ascripsit, aut clara conressio: qui sqcund s
haecvobisin bonavaietudine porrigantur, el reddalurf confinnent primordia nosira siiccessibus. Vos.famuli
illico pagina, quae meam quaerat, veslram nuntiell D humilitatc et obsequi> salntans, opto inter
qu;cvis
sospiiaiem. dum istis animum relaxaiis, adversariorum mala
EPISTOLA IX.
gaudere. Nihilest enirn in quo possimusinimicorum
ENXODIUS OLYBRIO. datnna sentire. Hoc nobis Deus conlulii, quod invj-
Vix aliquando mihi ea quae diu cupiia sunt ex1 dia tcrrena non subtrahat.
sententia successerunt, ut sitim quam ex litterarum1 EPISTOLAXI.
vestrarum ardore conceperam, eloquentiae divitis5 ENNODIUS FAUST0.
unda satiarei, et aestusquos exspectaiio Ionga gemi- Quid faciam, quando resCribendavos scribilis, et
naverat, arridentia labiis fiuenta rt-stinguerent.Sed1 pro hono praescienliaeccelovobis obsequenie con-
cur mead votorum asseram summam fuisse perdti- cessae, quidquid alienum pectus potuil invesiigare,
dum, cui majus nasciturde impetratione desiderium,, narratis? Liquet supra hominem esse, duorum sic
dumde sermonumvestrorumfluminepectus ardescit?1 implere personas. Sed ad illum referaiitur isia , qui
1 Lychniscontrasolis
radios] Facilis fuit cmendatioo facibus non juvari, nec ad prmsidium diurnm lueis
pro tignis quod in omuihus exemplaribus vitioSe e lychnosaccendi.
legebatur.Apologiapro synodo-.Nescitisslolidisolem n
PATBOL.LXIII. ,,.- n
«3 ENNOFHEPISCOPI TICINENSIS 41
pracstiut. Ego tamen remilterc me or.itionem, per A menla sunt macuat.c conversationisnon sibi credere
quamin umbram antiquus Tullius trudctur, non pro- esse participes. Ilac illa menie descripsi, qua mc-
.nisi. Quippequi acceptumquaternionem sub majori, mor propositi odium cqmpeltor debere criminibus.
quam ingenio meo commodabat, celeritale reddide- Nullum dens raeus, nisi de se tetigil confitenlem:
ram : dum fidei serviens, quae ad profectutn pote- dum vitia iucessimus, reum ira manifestat. Nam ip-
rant pertinerecontempsi.Nihilapud mede veneranda jqrius sim, si styli loco vomeremsentiam, aut mihi
tunc dictione remanserat, nisi qued ad fructura, scripta computem, quae relegens non agnosco. Scit
quanlum aesiimo, bonaeopinionis reposcenti inemo- enim Dominus,quia si non nostro nomine noiaia
ria furanle subduxerara. Nolo dicere, quale fuerit fuisset epislola, ad quem fttisset direcla nescirem.
quod tnvilHS restilui, quale etiam qnod amavi -. ne Tibi habe facetias tuas ; aui illis rese.va. cum qui-
manifeslo credaiis vos alleganda sine sui dispendio bus vobis sine oris officio, per clandestinaefamilia-
praedixisse. Cuns meis tamen super bac parle, se- ritaiis comraunionemclamor est actuum. Ecce salu-
renae lucis meaedoirmiAvieni miseratio, licet inci- tationis honorificentiamSjolvensdeprecor, ut in di-
pientis, lamen jnm probata succurrit, quamdara rigendis epislolis loca, tempora, persouas aitendas :
schedulam quae ipsi remanere potuit, ostrum mihi ne quod ego ad me scriptum non computo, alterum
nobititaiisingessn: hanc hactenus habui: inde sum B forsitan laedal. Quia acstimote hujus epistolae for-
et locutns, etsapui. Sed-poslquam et nliena bcne- mulam ad plurimos destinasse, et sola nominum
ficia jussus sum pendere, "perliitore eam sequente cominutatione, eara per Singulossinc meritorum con-
destinaho: non eam in me pro peccalis meis intelli- sideralione transmitiere.,
gens benevolentiam, ut quod externorum muniret EPISTOLA XIII-
ingenia, bene credulus non negarem; sciens me ho- EN.NODIUSOLYBRIO.
'
minibus, quod impugnat proposiium, cautione mi- Ut tradit quaedameloquentiaepersona sublimis,
sceri. Verum dico, illo teste cui nota sunt omnia, a lex est in epistolis negligenlia, et auctorem geuii
me Ulas mundi ore celebratas dictiones vestras, iriifex ê praebetincuria.-ln quo opere illud subdu-
quod credo inscitia mea fieri, cuiquam dari nec tor- cit gratiae, quod cruci tuum lesiis sudor invenerit.
menta coropeftnnt.Domine mi, salutationem reve- Camin;s excocta fabrilibus verba non flagiiat salutis
-renliae vestrae exhibens, contestor quia negligentia suae nuniius, et quaesilor aiienae. Melius si in his
judicium meum, nec adulatio impugnat aflectum. commerciis pur.i elocutionum fronte congredimur :
EPISTOLA XII. diademala simplex colloquii cullus abjurat: episto-
ENNODIUS ASTVftlO. laris communio, si quando affectatumdecoiem fugit,
Prophelicis otaculis sublimitas lua praestat obse- C obtinuit. Sed magnitudinis vestrae dives et elucu-
quium, et ad fidemveterum sanctionum mililat no- brata narratio inendicislimitihusnescit includi; nec
vellis excessibus. Providisti ne segnior admunitio oris thesauruin quibuscunquearctare confiniis : nta-
remaneret valeludinesubtracta neglectui. Scriptum gnorum more fluininuni riparum frena conlemnit.
enimest per Dei cultorcs, quorum aures prudeniium Nondum composilum velamen occupationis locuples
debeat doctrina transire, quos lalsi sermonis sapore lingua transgreditur, his lantum se studiis miliiaru
«perlrahere; allegans perire monita, quae in alia con- significat, ad quaevel occasione perducla est. Et nisi
stitutis deliberatione praestantur. Ego tamen loco vobis, quietis noslrae tesiiraonia, reipublicaeguber-
humilis, lingua mendicus, solis an;ea iiecessiiudiuis uacula sentiremus fuisse commissa, et rem l.iboris
«timutisverbaconcessi, et ad contestaiionem diligen- vestri es$e, quidquid ubique disponitur, vel Ilaliac
tke, prioribus litteris exhibui' sub sanguinis liber-' curam didicissemus unum pcclus ingressam : pene
•tale responsum. Nunc maleest animo, quod injuria- vos soia putaremus paginalis slyli cura-et a-siduitaie
rwn fructu carcns, sumpsisti forsitan mentita apnd' macer.iri. Deodebentur haecmunera, qui et amalo-
te urbanilate jaclantiam: nesciens quod auctorem rem scientiaesensum contulit, el limam sludiorum
*
repetunt tela, quaeinducilisadversus alterum manus ad oris fabricam non negavit. Nonsic pernix aelher
emiserit. Quis pulet contumeliam, quae solam con- i) acla nervis arundo proscindil: quemadmodum in-
scientiam destinantis affligit? Improborum natura venta ingenii vestri sermo describit. Nulla languescit
est, hoc sentire de omnibus quod merentur, et in obice, nullis lardatur obstaculis : fit pervia quoecun-
malis solalium nqsquam videre innocenliam. Tor- que se llli difficuitasobtuleril: el mirum in modum
1 Sub sanguinis liberlate] Quia Ennodius Astyrii solere scribit: que I de suis quoque affirmal Seneca
consanguineus erat, sive parens, ut scripsit lib. i, epist. 75: Qualis, inquit, sermo meus essvt, si una
epist. 24, cujus libertale offensumillius animumpla- sederemusaut ambularemus,inihil tlaboraluset facilis,lalcs
care hacepistota conaiur. esse epistnldsmeasvolo,qum habeantaccersitum,
* Vl ait quasdameloquentim]Symmachu-. Assen- mhil ftctum. Artemo sane apud Demetrium Phale-
tior enim Fr. Juret», qui alludi censet nd ejus epist. reum codem modo epistolam, quo dialogum scribi
9, lib. vn, in qua filiode epistolsestylo praecipithis oporiere ait: »t Demetrius paulo magis quam dialo-
verbis: Nam ut in vestitu hominum, cceleroquevilm gum elaborandamdocei.
3 Mther arundo proscindl] Non eelhera.Sie enim
cultu, locoac temporiapta-sumuntur: ita ingenio.um
varietasin familiaribusscriplis negtigenliamquamdam solet interdum Ennoditis, ut wther vacuum lib. vn ,
debetimilttri; in Jorensibus veroquqtere arma facun- epi-t. 58, et pro synodo, Videbantmther lantum di-
dias.Eadem est Ciceronissententia lib. ix, cpist. 21 re:lis a se jaculis verberdri.
ad Pactum, ubi quotidianisa se verbis epistolas tcxi
« EPISTOLARUULIR. IL -i'»
per atleganlis periliam muiatur natura causarum: A i Prolixis non esl opus fervorem in vobis crelestcm
hoc facisin merito negoliumhabuisse, quod cupias: animare colloquiis.Iiabct incremenlasua divinaevir-
veritas est, quodcunquepro veritaie narralis. llinc tutis incendium.Nec opus esteos in tropaeojam posi-
caulis judicibus nnn licet repugnare : minutissimi losattolli laudibus,qui siriemonitoreviceruut.Gravat
discussores opinionis lucrum aestimanl, si sequan- conscientiam Cbristiani quidquid afferunt blandi-
tur quopertrahitoratio imperiosacaptivos. Huicergo menta pracconii.Res quidem virtutis est, quam feci-
linguae, his opibus reverenliam, faleor, ad quain stis: sed sutnmi praemiircstitulionesuperanda. Quod
*
primus cucurri, debeo singularem. Et opto esse plu- tamen directis ad filium nostrura H. diaconum lit-
rima, quae mihi ad caritatis fibulam agenda man- teris sperastis, beatoruin martyruiri Nazarii el Ro-
deniur. Sed quae injunxistis de religiosis feminis, manibeiied>iciioiieinposcenles,fidelibusnonnegamus.
Speciosael germaais ejus, male est animo quod im- Accipile venerand.i patrocinia invictotum militum :
plere non polui. Nihil enim nunc mihi cum illis re- et quia veslram jam fidemin praeliisimperaloragno-
siduuraesl familiaritatisaut pignoris; raaxime <quia vit, feliciter confessionismunera consuminate.Dabil
in disjiiHClis civitatibus degunt. Ad quas taracn mis- Deus, cum ipsi placuerit,reducem Ecclesiisquietcm:
sas ad me Hlteras moxdirexi; quaeresponsumusque ut moaroremquem indtxit adversitas, pacis dulcediue
ad ilta quibusse viderenl, tempora prolulerunt. Ego, B consoletur.
ue magnitudinernvcstramsuspensamtenerem, scrip'.a EPISTOLAXV.
* EUPREPI.E.
prorogavi: mox ad vos pervcniet, si quid manda- ENNODIUS
verinl, quod libeat inJicari. Nunc honorificentiam Ccelestis dispensaiione mysterii, uno temporo
salutationisimperliens,rogo, ut mihi magiscum Ec- mihi sororis Lupicino refusus est matris nffeclus,
clesia sublimiias vestra si quaesunt agenda, coniinil- et geminaecopula necessiludinisperegrinanlem re-
tat: quia pulo me in affiniumvestrarum causa, vel cipere meruit post intervalla pietatem. Revixisliapud
maironae, amici circa vos dil gentiam pectoris non nos post dileclionis quem procuraveras obiium, be-
celasse. neficio litterarum : vidimus amorem quasi de qtin-
EPISTOLAXIV. dam sepultura surgenicm. liiauspicato nobis inco-
1 AFRIS. liimiiatis vestrjenunlius accessit auditu, quam cre-
Lucrumforsilanputarct inimieus,si inter pericula debamus per contempium nostrum viventem busta
qu:e Chrislianisindixit, credeniium animos subegis- complesss. Credimuste dura perpessam: sed confi-
sei, et per diversa Doinini grege disperso, non su- lemur irrogisse durissima. Quod sustinuiSiis, com-
peressct vel inler paucos, a quibus possit fide perse- mtine cum bons est: cum crudelibus, quofl fccisti.
ver.mlecalcari. Regnatadhuc ille iu numero vestro, C Ubinamgentiummaterna hactenus cu:a deliluit? ubi
qui sibi non lam in mullitudine, quam in devotione quod frnlri debebalur, erravit? ad longiora animus
complacuil.Scripium enim est, datam Satanaepotc- tuus quam corpus abscessera'. Si te :id ultima lerra-
stalem, ut servos Chrisli cribrarcl: ul quod de tri- rum eonlinia peregrinatioriisocia dispulisscl adver-
tico invcniri posset, horreis jungerelur; quod de> sitas, illuc sequi debuit germanae lides, et sollici-
paleis, ad igniumalimema transiret. Ad vos speciali- ludogenitricis. Sed in occ.isusolis cui proxima fuisse
ler dictumest: Nolite timere,pusillus grex: complu- . iiarraris, frigidum pii amoris pectus habuisii. Imi-
cuit Patriveslro darevobisregnum(Luc. xn, 32). Ve- tata fuisses aeiherei sideris circa dcbitam diligen-
nit inler vos glad us perfidorum, qui marcida Eccle- tiam defecium feliciter renascentem, et feriaium n
siaemembra resecaret, el ad coelestemgloriam sanai gratia non perpetuo animum gessisses. Suscepisti
perduceret. Quot habeat Christus milites, certameui mentem provincialium, quos adisli: mutasti regio-
ostendit: qui triumphummereantur, per bella co- nem, et propositumpietatis abilicasti.Nam aCjurans
gnosciiur. Nolite metuere, quod pontificalisa vobiss Italjgecommunionetn, non solum circa amicos, sed
apicis iiifulas abstulcrunt. Vobiscum est sacerdos s etiam circa inierna pignora repulUii. Posiremo aiii-
,ile, vel hostia, qui non tam bonoribus consuevii l mae tibi mutatio accessit commutatione telluris.
gaudere, quam mentibus. Majora sunt confessio- - " Quam limeo quod longis incuriam luam incessocol-
nis praemia, quam nominatae munera dignitatis. loquiis! quid off iisa faciet, quaeillaesacontempsil?
Ad illa pleruinque eliam minoris meriti personas s Dedistijustum dolorem studiis non amaniis: quae
favor humanus adducit: i.-tanisi gralia superna noni te innocentem faciant, causas ingessi. Sed expro-
tribuit. Ipse euim in vobisct ptignavitet vicit, quem (i , bralio isla, si per se respicilur, aspera esl; si origo
fides meretur el inter hominum tormenta sociari. ejus inquiritur, omni dulcedinismelle condiia. Gra-
* Afris) Exsulibus episcopis Africae, * U. diaconum]Hormisdam,opinor, qui diaconus
quos Trasa-
mundus rex Vandalorum lidei causa in Sardiniam (l erat Ecclesi.c Rouianae: qui de Ennodio imerpre-
relegarat, numero220. llis quotidiana subsidia mi- tantur, ut caetcra omiltam, a uionogrammo disce-
nistrare solitumSymmachumpapamauclor esl Pau- dunt.
lusdiaconusHisloriaeMiscelUelib. xv. Nuncillos bacc ' Euprepiw]Sorori suae,matri Lupicini: quae ttim
epistola consolatur, et sacras mariyrum reliquias s in provincia Naibonensi, patrilo iiimirum si-lo, pe-
mittit, quas postularant. Scripta enim est ab Enno- regrinabatur, id est Arelale, ul docebii episl. 7, lib.
dio quitlem, sed pro Symmacho: cujus etiam no- vn. Ad Euprepiamsunt epistoluecomplures: de Lu-
mine inler nlias ejus epistolaslegilur iu aniiquis col- picino autem aget tuni al.is sjcpelocis, tum maxiine
leciionibus. Diclione2 Scholaslica.
*7 ENNQDIIEPISCOPI TICINENSIS 48
viier fert circa caritatem negligentiam, qui pareritis.A meam lilterarii sermonis visitatis affalu: et inter
silentiiim Lber accusat. Poieris errata corrigere, si occupaliones et excubias quihus universos Ravenna
praesenlia non vales, scriptinne multiplici. Salutis distringit, mei cura non ponitur. Reddoergo effu-
ergo gratiam praesentans, quaeso, ul mei memineris, sissimae salutalionis offtcia, sperans ut praesen-
qui preces tuas circa communem (ilium et vota tiam meam apud domiuoS meos amantis vestri, pro
pnecessi. Aute cnim quid debuissem consideravi, dignaiione qua credentem fovetis, facialis opta-
quam quid velles agnoscerem. Tu Deum religione bilem.
placa. et precum circa nos assiduitate componc: qui EPISTOLA XVIH.
intentionem meam in ejus profeclum et cordis se- ENNODIUS JOANNI.
creta respiciat, ut quod ego labore polliceor, ille Prohabtles causas habeo, quibus nnanimitaiem
praestel auxilio. vestram styli mei morsu, quamvis rubigine sorden-
EPlsTOLA XVI. tis, incessam : quas, cum sis abundans naluwc bonis
ENNODIUS FAUSTO. et ingenii faculiatibus locuples, purgare non possis.
Par quidem fueral suhlimi viro Pamfronio com- Ego unquam credidi ad alium reditus vestri citius
roeante ministerium pnginaead vivi sermonis oflicia indicia p.osseperferri ? Ego curam mei inter quasvis
transferri: nec illum episolari fasce onerari, quem 8 occupationes, illud amicis censui consecratum pec-
non tam verba mea coniigit nosse, qnam studia. Sed lus excedere? Ecce anle oculos meos redduntur aliis
ejus in his officiis manus daiilur imperio. Postulat paginac,et amica exspectit o sub omni credulitatis
adjulricem paginam latenlium scrutalor animorum : ineae despectione frustratur. Nololitlcras majori ob-
et ideo ne quid apud eum nostri deesse contingat jrgationis felle complere. Sufficit tristibus stricta
obsequii, scripta concessi, el si commendationi non narr.i-tio.ln eo adhuc animus meus, quo magnitudi-
necessaria, praeceptisejtis accommoda. Quibus enim nem tuam discedentem monuit, persistil siatu :
sermonibus prosequendus est, cui lolum magnitudi- vestrum est, si lemporum mala conlemnitis, pro-
nis vestrae licet sperare de gralia? Ita eveniet, ut missam servare concordiam. Salve, mi domine, et
arigustiora sini siipplicantis verbn, quam merita per- amantem tui relcva communione sermonis, ut scri-
latoris. Quid enim pracstes juvaminis iili, pro quo bendo deleas dolo:em, quem vides araico per scri-
quantumvis popo cecis, plus meretur! Ergo ad styli ptionis abslinenlianrcontigisse.
exercitium junguntur iiaec, non ad beneficium com- EPISTOLA XIX.
meantis. Juvat animum sub quavis occasione veslr-i ENNODIUS CONSTANTIO.
meminisse, Jicet nominato scriptione nihil tribiiam. Abundo gaudio, nec clatida laetitiacmeaefides est,
Ecce tamen quia jussus sum, illa quae prasslantur -G deo aliqua per di iholicam inspirationem nasci cer-
extraneis, insinuationis dicta subjungo. Juvate vos tamina, ul tu, qui te ullra emendationem omniom
ut
pcculiariier expctentem, fiduciam ejus dignalione protulisti, triumphi honore gratuleris. Non est,
.roborantes: quidquid spe praecipit, inveniat: ul si vidco, effeta l.iguria : nobilitatem pariendi nec in
meritorum suorum angustus aestimator est, ad me lcmperum exlremitate deposuit. lnimicum vitiis
referat quidquid fuerit conseculus. Obsequium saiu- adhuc el in eineribus nutrit incendium : in cujus fa-
tationis impendens supplico, utcrebris ihe relevan- villis ultrix ciirainum flamma non moritur, nec hosiis
dum ducatis affalibus; cui inler moeroris sarcinas errorum ignis operitur. Quam tmui ne velut exhau-'
nullum, praeter orisveslri solatia, poiest esse sub- sta cessaret, dum epistolae vesirac frontem alienis
sidiura. fuscalam praestigiissollicitus trutinator aspicerem!
EPISTOLA XVII. more parentis attonili, qui cum carum pignus ad
ENNODIUS ' CONSTANTIO. bella transmiltit, nec de exploraia esse patitnr vir-
Nemo pcritiam pomposa elocuiione condemnat; lute securus. Ad incremenla sollicitudinum irium-
nec spernendiim cum pudore dicit esse quod sequi- phos filii numerat, non quietis : plus expertae metuit
lur. Sui impugnator est, quisquis e'ucubratis ser- felicilati, cui formidinem ministrat affeclio : quia
monibus linguaecultum praedicat abjurari. Ego lamen D ignara cautionis est mens instituta victoriis : et in
in epistolis magnitudinis ve-lrae diligentiam semper, acie amor laudis salutis oblivio; tropacigusius abdi-
non verba pensavi: nec adjutricem malitiae fncun- rari imperat lucis affectum. Sapor vitae illos tanluin
dinm majus pretium habere censui quam simplici- possdct, qui de conflielibus venicntia bona nulla
tntem, quse infucata fronte secrelum mentis enuntiat. didicerunl: semper ad glorinm jungitur, quod de
Hoc in sanctis hominibus et amavi semper et colui. incolumilatis propriae cura decesseril. Sed mihi in
Ago nunc alque habeo gratias, quod parvilatem praesenii.iium snpersedendum est liujusmodi scri-
1 Constanlto] Virutn illuslrem appellat lib. IV, Mortissorte jacens con-Hturbis lumulis.
ltinc geinat huncprobiias,trislis suspirelhoneslas,[
cpist. 13. Et patria Mediolanum, et eloquentiie pie- El cotniiisfunusplangalamicaiides.
lalisquc laus qu:e Constantio huic tribuitur, epitaphii bellaforitotiens de jure trinmphuin
ndmonent Consianlii non (Juis per
logati Mediolanensis,quod Heilulit, et sasvosperculitore reos ?
a
nbhorret ab aevo, nec stylo Ennodiano. Quare hoc OrnavitpropriosemperfulRorelogatus
loco subjiciam, ut legilur in monimentis sacris ve- Eloqitiomores, moribuseloquium.
temm inscriplionum. Nonmultummorsdira nocesiu lunerejusti:
C<nnantiusatra Nil tua tela gravant: possidetasira pius.
Ingeniilegumquepotens
49- EPISTOLARUMLIB. II. S«
piibue. Nonsunt mililis nostri plus pracdicanda,quam A / l>bor pracstctobscquiiim, ad pcrieuliimel gehennam
asserenda certamina. Ubi jaculis npus est, verba nun impciio aliquo, sed spome devolvimur. Itaque'
nil conferunt. Licet promulgnsse menm senlcntiam aul praemiumdevotio, aut poenamcontemplus ope-
fuerit, diim veslram prsedico, ei hoc sit respondere, raiur. Aioquiu non erit justa relrihutio, quae aut
quod responsa laudare -.Dei tamen opem precatus, per supplicia referlur necessitate peccanlibus, aiit
obsecutura fideiverba subjungo; ad illum convertens bonam mercedem offert operi, ad quod irahiinlur
styli mei cultum, qui quotiens scribenda esl infelix inviti. Ergo debemtts graliaequod vocamur: debc-
curvis terra vomeribus, se famulis S'iis germina col- mus grafue, quod occullis itineribus, nisi resisla-
laturum promittit esse, quae jaciant, dicendo: Ne niiis, sapor nobis vitalis infundilur: noslr.e tamen
cogitetis,quid toquamini: Pater eniin vesler esl, qui eleciionis est, qitod beneftciadeinonslra a sectamur.
loquiturin vobis (Matlh. x, 20). Ipse ergo ad facien- Via enim scelerum non imperatrix nostra esse le-
dam promissi veiitatem veniat: ipse oris mei laban- gilur sed famula, cum de peccatis-dicitur: Sub t«
tem confirmet infaniiam, ul allucinaiionis nostrasi eril appetituseorum(Gen. iv, 7). Quidenim sibi vult
concinnaiio inhumana videatur. Sed quid diu repli- universa prophelae,quasi serlis redimita elocutio :
eanda circumloquor?unum rogo, ut pro modulomeo1 Noli wmulariinter malignanles(Psal. xxxvi, 1); No-
lescripta taxcnlur: nec puletur aul legi aut defcn-• u lite confiderein principibus (Pial. CXLV, 3); Nolite
sioui deesse, quod nescio. Ergo, ut scriptione lesta- fieri sicut equus et mulus (Psal. xxxi, 9); et Apo-
mini, inveniusest homo, qui servos Chrisli, quem- stolus : Nolile fieri servi hominum (l Cor. vn, 23) ?
admodum ipse pfomisit esse. faciendum, sub bac3 Toties Noli in superna admonitione, quo rcspicil,
occasione cribraret, afferens de ' arbitrii liberlatei si aliud velle non licu l? Deinde quamvis in persona
homini in una lantum parte quc deterior est, elr-- Chrisli, tamcn pro arbiirii astipulatur ejusdem pro-
gendi datam esse liceutiam? 0 schismaticam pro-• phelae nobis libertate leslimonium : Ut (aceremvo-
positionem, quaejuxta Apocalypsinscriptasjiabct ini luntatem tuam, Deus meus, volui (Psal. xxxix, 9).
fronte blasphemias (Apoc.xvn, 5)! Quaeisla liberlas5 Et alibi: Voluntarie saaificabo tibi. Et: Vota mea
est, si valet, edisserat, ubi h c datur solum velle,, Dominoreddam. El iterum : Voveteel reddite. lllud
quod puniat; aut quare eleclionem nominei, ubii autem heali Apostoli quo se muniri credil, exem-
unarn tanium parlem asserit fuisse concessam?Quodl plum, nobiseum facil, si quae sequuntur advertat,
si verilate subsislerel, locum divina judicia non ha- cum inimicus arroganliae dixit : Gratia Dei sum,
berent. Quid cnim boui a nobis Deus noster reclei quod sum (ICor. xv, 10). Mox enim, ne sic fugax
quaererel, qui appeientiam ejus de volumaie subtra- gloriaccrederetur, ullongo iiitervallo a verilate.de-
xeral? Sed juxia Apo.-tolum,Nunquidiniquus D<us? ' r scisccrct, sapiens arcliiteclus adjunxit : Abundantius
absit (Gal. n, 17). Inter homines a recii discordatt omnibushboravi, et gratia Dei in me egena non fuil
affectu, qui a subjectis exigit, quod in potesiaie nonv (Ibid.) , quod dixisse est: Chrisiirs iri me, quem
tribuit: lioc de Deo qua conscientia seutiatur, ad- digne aut abundanter munerarelur, invenit. Non
vertite. Ubi est illud Apostoli clamantis, et pro ar- enim pauper est diviria gratia : sed merilorum no-
bitrii libertate teslantis, Velleadjacet mihi, perficere e sirorum putatur quadnm macie aut cxilitate tenuari.
aulemnon inveniu(Rom. vn, 18)?quid eslaliud, nisi<i Quaeluic nonsuisacstimaturmeatibus fluere, quando
-dicerc, Nuvi dextrum iter eligere; sed nisi ingre- de ejus cursibus aridilatvs nostraevena nil recipii. 0
dien em juverit gratia suprrna, Iassabor? Neniodu- si epistolaris pateretur anguslia sacrorum volumi-
bital, nemo condemnal, quod auciore gratiae prae- - num arcana reserarirSe-U limeo re qui nullam po-
siante et ipse aequitaiis hominibus callis aperitur. terit, Deo inspirante, in fide nostra invenire caluin-
Dux enim bonorum et praecessor esl gratia, quando' niam, de paginac prolixitate causetur. Quid illud,
crelitus multiplici ad requiem invitamur horlatu : qua menle suscipit: Ecce aquametignem, ad quod-
quando nobis dicitur : Venite, filii, audite me (1'sal. vis porrige mmum (Eccli. xv, 17)? quid alia quae co-
xxxm,'ll) ; Venite,benedictiPalris mei, possidetepa-- piosus asserlor ipse rcplicasii? Credo more aspidii
ratum vobis regnum(Matth. xxv, 51); Vbi ego sum,, r, clausa, ul aiiint, aure transivit. Video quo se toxicn
ibierit el minister meus (Joan.xu, 26). Sed nisii Libycacpesiis extendanf: arenosus coluber non hacr.
talibus moniti, et voluntas noslra quae libera est, ell sola babet pernieiosa, quae reserat: ad acsiimatio-
1 De arbiirii libertate]Tacilo nomine qjieindamre- y.ai Suva^svot7r«Atv ano6u\eiv auTO, xat fi>i
«•)i«9ov, 1
fetlit, qni Iiberum arbitrium, quodut lib.de Cor- Tmmaai,Sixaia; xat Ttap avdpiiitoi; TOI?euvofiouus-
repiione et Gratia docet D. Augusiirius, et ad malmn1 vot;, xat troû Ttf.b-epov itapa &ea> ot ptev67ratvouvTat,
el ad bonum faciendum confilendumesl nos habere,, xat aîa; Tuyâvou<7iyjap-r-upia; T))fTOU xaAouxauoXou
deleriuremtantum in panein dalum affirmibat. QuainI exloyri; v.ai imp.ovH;, ot Si xaTatTtwVTat, x-xt «jtac
hacresincum aptissimeredargual Ennodius, revinca- TUy/avouTt?ii(xiafTI5C TOU xaAbuv.aiiyaBav«TOSOATI?
lurque ab universa schola theologorum, tum vele- Kat Sta TOUTO ot TzpofHrai-rrap-flvouv
TOtfav6pi>~:oi; 5»-
rum, tumretcntiorum, qui de libero arbilrio disse- xaioTTpayetv, xxi TO«ya66vi%epyaZe<rBai, u; \<f\rtp.lv
runl, mibi satis est Gracca Irenaei verba e lib. iv,, ovro; TOU rotourouxat Sta TJJV rroAAijv.«fisAetavei; /)]-
cap. 72, quaeLnnodinnisnrgumeuiis favent, el vulgo J 6nv ExTrSTTTWXoT-MV, xoi yvwfjtws $iop.ivti)V:ayaQii;,«v o
obvia non sunt, in medium proponere. Eeyu<reiot p.iv v ayaSo;6ii; Ttapiv/eytvwo-xetv otaTWV -rrpo-ynTwv.TauTti
ot Se
(pauAoi, * ayxOoiyeyovutn, OUTOI ou6' sna.iinzol,ov yup TravT« TO«ure|ojo-toveTrcS£ixvuo-tTOO<>.v<9pwTr8U,v«t
T£fiyuOoi TOIOUTOI •
yup xaTea-xeuao-Sijo-av OUT'exetvot' TOo-up§ou).eUTixov TOUQeou,arroTpeTrovTOf T<4v
fjte'v ajnt-
psfnztoi, o'jT&)fysyovoTc;.'A).VeVstS»)o! ixdvxe;-H;r <9eTv «UTW, etWafiri^ta?6,t/.s'vou-
KJif,; ri~i fjirem;, SuvaftsvoiTS xwcwjyjivy.uirt[>v&i - 3.
o.
51 ENNODIIEPISCOPl TffiiNENSlS 52
iiemoccultorumfacmorum ferenda sunt quaefaietur. A otquamvis uiilitati ejus nihil adjici.im, amorem ta-
Vult enim ad illud pertingere. Nemine» suo vilio- men mereor, quod pracdiciijussa complevi. Venera-
aut negligentia perire, si honie-uiriusque rei boni et; bili ergo-doniinosalutalionis obsequium impertiens,
mali per poieslaiem eoncessa electione priv.itur. precor, ut circa diligentiam suam praediclusvir ma-
llos tintum jactat potuisse salvari sine la-bore ullo, gnMicusrecipiai, quod mihi, dum vos colit, exbi-
sine mandatorum amkitia, quos peregrinantes a buit. Novienim cito amplissimum virum ad cordis
merilo favor tantum ccelesliseripuit. Proinde, quod vestri esse penelralia perducendnm, quem innocens
in ipsum referatur, illos periisse inlelligil, quns propositum suis erit apud vos dotibus adjuiurum.
gratia noluit divina liberare. Tu mi domine, salve EPISTOLAXXIIL
dicio, fac »pud te ut sies : et si sanari mancipium DOMKO SOOFAUSTO ENNODIUS D1AC0NII9.
mortis non potest, a eontentione desiste : ne eum te
lidei radice fultus valida niteris, ilte sub occasione Sine dispendio lulelae orbantur, quos ad vos per-
tinere eontigerit: non-desnnt iliis paterna subsidia,
hnjus controvcrsi.r-,ante editionis lempus, divini se-
iniuis ab aliquorum ulcro partus excutiat. quos fovetis. Lupicinum * Euprepioc nostrae lilium
EPISTOLAXX. loquor: ad ipsum pertinet praefaa generalitas : de-
ENNOBIUS CONSTANTIO. cujus subslantia sublimis vir, vcneraior vcster v co-
' Dabis veniam ] mes Tancila dixil a ° domno-nostro
mihi, rege, quod
quod celer rescripsi, quia aelaliad- referri
buc debeo indocilem feslinationem.Vos maturilas et grave sit, impetratum. Nain universas matris-
tacullalulas aTorisa, vel aliis asserit fuisse com-
pondus decct. Proinde credentem fovcte, et nngas tijus
meas a puhlico rigorc subducile: quia si pagina no- petitas. Aliud quod infelicilati pupilli potuissem
sira ' res crepera atque anceps est, jussionis vestrse proesiare, non habni, nisi ut vestram notitiam in-
se luettir patrocinio, ab hoc quod nem» imperaln struerem, et veri fungerer relatoris offieio.Vestrum
faslidit..Vale ergo dicens, legenda commendo : fiel est, inspirantc Dco, circa miserum providere quod
etenim ut poslhac bene accepti ad parendum dele- adjuvet: ad me respexil, qttae niihi resignata suut,
indicare. Dorniniveremei salutationis obscquiaprx-
nificicobedienliaestimulis incitemur.
EPISTOLAXXI. sentans, declementia divina posttilo, ut*laboremve-
ENKOMUS * ALBINO. strum juvamen cceleslecomitelur.
Quater ad magnitudinemvestram scripta prorogavi, EPISTOLA XXIV.
el adbuc lanquam deses accusor : lingua milita- DOM.NO SUOFAUSTO ENNODIUS DIAC0NUS.
vii affectui , assiduiias diligenti-am non mereiur. Dispendium credo esse diligentiar, nullas com-
Credo poriiloris atit negligentia aut invidin, ad C G meanlium manus litterarum dote munerari, quae so-
hanc me offensam fuisse perductum. Ecce lamen lent leciione eliam vullus ad longinqua portare, et
scripta multipico, et pro voto vestro prosperitatis carorum imaginesoffieioprxsentare sermonis.Adista
mexindicia faciens, de vesira cupio Xelicitale gnu- jungiiur etiam bene de utriusque merentis sublimis-
ilere. Salve.mi domitie, et amantem vestri subomni simi Luminosi portitoris eccasio, qui ad religionenv
dignatione relevaie: quia Deo proximam rem faci- meritorum veslrorum suaequoque gratiaefructus ad-
»is, patrocinio vestro credenlcm plena fide et com- jungit. Quis geminus patiatur ut sub quacunque ne-
wunione relevare. gligenlia haberelur affectus, si a paginis temperem,
EPBTOLA XXIL quas dignatio vestra exegit, etsi illas nomiqatusnon
ENHODIUS FAUST». accipiat perferendas ? Deo gratias, quod in fronie
Supervaeuis ad beneficia laborat impendfis, qtri epistulaelocandum fuit, quia felicilas vestra votivis
solem certat facibus adjuvare : gratix plenitudo ad- erigitur aucta successibus; quod lumida inimicorum
jectione non indiget : nec ulla requirit commenda- cervix Christo Deonon gravaia succumbit. Speprae-
kionis augmenta, quem ad aimciliarum cumulum ceperam quod atfeclus ostendit. Bene enim senten-
merita pertulerunl. Illusirern et palricium virum AI- tiaecoelestis finem praenoscil, qui novit qualitatcm
binum parentem vesirum styli mei cura prosequitur : D I ej«s de actuum humanorum serenitate colligere.
eui per paginamnon impendo necessaria.sed votiva: Vale ergo longum, mi domine, et amantem vestri
1 Res crepera atque anceps} Symmachusepist. 1: lib. i de Consoblione, de accnsatione ngeus, qua
]ia res erepera atque anceps dubium me habet. Vox mnjestalis apud Theodoiiium falsodelalus est. Sed
aniiqua, pro dnbio ct incerto. ltnque MartianusCa- ex Eunodii verbis Imc praeterca discimus, Albinum
pella lib. v opponit perspicuiK Ne tu, inqnit, desipis, neumFau»ti parentem, hoc est piopinquum et coi.sangui-
admodumque perspicui operis iyeip«ftvnftsrov, noscens fuissc.
'
creperumsapis; nee liquel ffymenmoprmsultanledis- Euprepim nostrce1 Sororis Ennod i. Supra episi.
positasnuplias resullare. Inde el crepusculum dictum 15, et lib. III, epist. 15 ac 28antea et aliis.
volunt, quia in lucis uoclisque conlinio. Symmachus ~Comes Tancila}| Loeus mire depravatus.
idem e,>ist.7 Ausonio : Prius quam mnnifeslu' dies Tancilaenomen restitui ex libris aniiquis, et ex Cas-
creperumabsolveret. siodoroi isenimest Tancila, vir speclnbilis,ad qiem
'Albino]\. I. patricio, quod docet non soltim de perqnirenda n nea statua Theodoricus quaee Comensiciviiate
lib. n Va-
proxima cpistola Ennodii, verum etiam epistolaeali- furto sublata fuerat, scribit
qimt Theodorici apud Cassiodorum. Item consulari. riar., » episl. 35.
Nnin consnl fucrat anno -493tioc est triennio ppst Domno noslro rege] Theodorico : alque ita per-
Faustum. Itaque Albinuinconsularem vocat Boetius peluo, cumaut regem nominat, aul reruin dominum.
R3T EPISTQLARUMLIB. II. -Si.,
ne
siyli usurelevate; nt quidquid subtrahnni intervalla A rui. Veslrum est in me fovere qnod recepislis;
lerrarum, tabellaria compenset oblalio. judicia culminis veslri, me jacenle, patiantur exanien.
EPISTOLA XXV. Exponit enim censurae sentenliam suam quisquis
* FIUSTOQC£ST0RIENN0D1US DUGOMJS. quod elegil non tuelur. Dominemi, salutationis re
verentiam pleito dependens obsequio, Deum rogo, ut
Pro ccelesti dispositione reditus mei indicia fteri beneficiorum circa vos suoriim inerementa multipli-
hulto magisquam amico Ravennara properanle con- cel: solus census est meorum plenissime-com-
cessante quia
venii: cujus fidelis relatio eliam pagina celsitudinem vestram ad fustigia quae
modorum, qui
suffecerat. Sed usu abstinere non potui: quo si sub debenlur extul. rit.
quocunque negleclu lemperem, videor damnasse EPISTOLA XXVII.
slyli frequentiamquam amavi. Jungilur, quod prse- 4 HONORATO ENNOMUS.
dicto obviasin negationemanusexhibere non potui, In vicinitate vos degere moderna scriptione signa-
quiscitab amantibus-sui securus exigere, quod eis stis, jungentes ad dispendia gaudiorum, statum ve-
pro religione-conscientiae novit fideliter exhibere. straevaleiudinis imrrinulum. Non nego, sic mereor,
' Ravennam ergo digressus, quacquidqtiid in prae-
ulsemper mihi cum dulcibus amara sneientur. Hacle-
senti vita habeo dulce complectitur, Mediolanum
g nus vos Ravennalibus occupatos excubiis adversa te-
s-ilva corporis valeiudine, Chrislo prosequente, per- nucrunt. Unde quia laxari rouligit, corporis in vobis
veni; male fercns quam in redeundo, hieme impel- est labefactita siihstantra, ne in totum liceret optala
le-nle, optavi forsitan conlra desideria celeritatem. promereri. Quamduraeslhumanarum rerum condi-
Sed ad Deum cuncta referenda sunt, cui adjacet hu- tio,quaequotiens-desideriisaliquosapore respondcrit,
mani facta componere, et diligentiam corporalem mox et in foribus concessa permutat. Expavi tamen
telerni amoris sapore mutare. Nune ad scriptionis calumniam, quam oratoria et nimis Daedalaprovi-
eausam dicta humili salutatione et commendatione sioneliilcris indidisti, ut injuncta pro uiilitate UA t
me confero perlatoris: qui si pro menlis veslrae se- nolle me credas, £i eificere non potuisse siguavero. 0
renitaie gratuleiur beneficiis, agnoscit se aut rece- arlificis
ingenii secretum, quod plus commodilati
pisse quod vestris praestilit, aut qualitcr amare de-
prospicit, quamde amore confidat I'Deus tesiis est
beat, incilari. Quem si vel nolit, fesiinum redire me libi non negaturum esse quod valeo. Tu Deum
compellite: quia etaffectui meo pracscntia ejus est roga, ut aclionem meam infelicium, quas diligil, lii-
nccessaria; et si Deus promissionem statuerit, cum terarum non patiattir calamitalibus impediri. Nihil
ipsejusserit, utilitati exspectatur accommoda. enim cst, quod magis pro obice meluam actionis
EPISTOLA XXVI. EIjmposkae, quam lHud quoa novi, accipere scholasti-
ENNODIUS 3 LIBERIO. . cum nil mereri. Confermagisingenium luumad squa-
Autalitur, aut sustentatur scriptione diligenlia: lentia jura : per quaequidquid scabrida poposcit lin-
miuistra affectionisestepistolaris confabulatio : muta gua, mox meruit; aut si.non mertiit, mox .avulsit.-
caritas simulacrum repraesentat ingrali : depretial Domine, salutationis graliam solvens spero,i|t effusis
geniumsuum, quaein vocem-non prorumpit, amici- laborein meum precihusjuves :quia cum non habeam
lia. Bene secretum pectoris reseratur clave sermo- docli aut eruditi meritum, saepe in causis sustineo
nis : dtgnationem vestram jam patior. Haecproinge- facta perfecti.
nii viribus paginalis commercii libamenla dedicavi, EPISTOLAXXVIII.
pcr quaeusurpo vindicare mihi meritum plus aman- "AV1EN0ENNiDIUS.
lis. Nemoenim taciturnitatis repagulo ora porrigit, Deo gralias, quod, priucipis loco ponendum esl,
quam decisi foederis memorem proditor menlis Io- qui magnitudinem luam, quae a me erant offerenda,
quela nondeserit. Principem ergolocum in litteraria fecil exigcre. Dedisli pretium garfulitai, quam vix
eommunionepossideo, etmajori eultura dignus sum, hactenus inlra verecundum peneiraleconlinui: eliciti
qui prior quid gestirem, patefeci linguaetcslimonio. utor styli genio, quem duriter ab importuna. scri-
Ecce religionem dirigendae paginae sine nube dhse- ]0 ptione revocavi: meritum coactac vocis inusilata lo-
* Fausto qumttori ] Suramas omnes dignitntes * In edit. Schotti, Ravenna. . »
Faustus ordine consecuius est. Nam magister offi- ' Liberio\ De quo ad epist. 1, lib. .
ciorum ante nliquot annos fuerat, Albinn consule; * Honorato] Fratri Decorali, cui et-iamnovoexem-
in eoque honore legatus a Theodorico rege missus p!o in qiiicsturaehonore sueccssit, ut est apud Cassio
ad AnasiasiumAug.,.ut constat ex Gelasii p.ipaecom- dorum lib. v, episi. 3el4,.verum hcecpostea. Nuno
monilorio ad Fausuim magistrum legationis offieio excubiis Ravennatibus, hoc est-alio quodam aulico
Conslantinopolifungentem. Nunc qux-stitra sacri pa- muriere ° nuper defunctus erat.
latii fungitur. Post hanc praefecluraepraclorianaecin- Atiieno] Mulia suni in hnc epislola quse osten-
gulum adeplusest. Epigram. U2 et lib. ix, epist. 18 dunt alium esse hunc Avienum a Fausti filio, de
ad Stephaniam Fausli sororem: N-empeillius domni cujus consulalu actum est lib. i, epist. 5. El tamen
Fausti germanaes, in cujus prmfectura.quodmonachos hunc etiam consutem appellat. Quo adducor ut cre- '
instituat invenilur : et passim in Variis Cassiodori: dam ex duobus Avienis, quorum unus anno Chrisli
ctsi in bis viliose ubique Fausio.prmpositoscripimn 501 consul fuit, collega Pompeio; alter anno 502
csl, pro prmfectopralorio. Deuique palricialuorna- cum Probo ; priorem Fausti liliitm fuisse, posterio-
lus est: cujus lesns Ennodius nd Agapitum lib. v, rem Iiunc alterum de quo, hic sertno, qui Avienus
epist. 26. Anle omnia autem consulaium jam gran- juuior in Fastis aliisque monime ilis dicilur, non ae-
Oior gcsserai, ut dictuin cst ad cpisl. 5, lib. i. . liilc, sed ordine consulatus.
KK" EN.NOb.IEPlSCOPl TICINENSIS - gtf
i
qnacitatepossideo.Nampostquam mejussisti paginas A tur accipere. Gemina,pudor, mihi bitarilate profuisii:
destinare, animo meo.quodtacueram, commendasti. cum lu in siatione certus es, et cum frequenter con-
Euge, frons diu prodiga: aliqnando mihi contigil ad> lempti desiderauturaffatus, facta estecce melior ejus
affectionis copiam sine tui dispendio pervenire. Di- sententia quera amamus. Nobisergo verecundia, con-
scamus non odisse quod adjuvat. Siletuii gratia fecii, suli nostro emendatione prospeximus. Sed ne in lon-
ntteliberajam loquamur: exspectantura nobissaepe guraprocedatpaginatranscendenstcrminospraefiuitos,
fastidita colloquia. Nbnibo longius : asseriiur, ut vi- et loquendo mulia, quod tacuimus, demonslremus
deo, linguaeofficiumraritate sermonum. lu qua parte non fuisse consilii; vale, mi domine, etamanles lui
non clauda laeiitije meae fides est : sententia nosira hac coromunioue dignare : quia praccelsi houorum
veri astipulatione fulcilur. Ecce ilte qui doclorum tuorum apices haecsola recipiunt argumenla, quaede
epistolas grandi dolalas messe colloquii summis la- h-ttmilitiiienaseunlur.
biis vix libabat, labcliaenostraeculmos non dedigua-
LIBER TERTIUS.
EPISTOLA PRIMA- B praestari. Videte si reus snrn, qui elegi virum anti-
r SENATORI EPISCOPO ENNODIUS» stitum moribus congruenlem : qui vel contra aequi-
Prima res est sancto convcniens sine dubitatione tatem repugnanlium indomita posset corda mollire.
Effectum mihi negotii jam premisi, qui legati m<ri-
proposilO1,sponte pro justitia facere, quidquid alii-
solent moniti exhibere : sed lionestati proxima vel, tum comprobavi. Providete, si religionem deceat,
si a poutifice dignum sil, i lum qui peiest cautibus.
secunda, reclis suggestionibus non gravari. In qua
coniemni. Duo sunl quae mecum faciuntr
parte et si principem locum non possidet qui mone- hnperare,
habet tamen Dei veriiaiis iusinurr- negotli sincerilas, et genus supplicanlis : quidquid
tur, graliam, quod
tioitibus non repugnat. Causam ergo praefationisin- contra-hoc obstiierit, bonorum scntentiam inox me-
retur.
siiuio,. ne et ego utiliialem meam differre videar
EPISTOLA II.
prolixitatesermonum. Dudum per me suppliciler po- ' EUGENETr
de casa mea a vestris ENNODIOS.
stulivi, ut de-mancip:is qux
solicitata conslahat, unum mrlriquod remanserat, Quamvis commercia liiterarum magis suntlaJtiiiae
rcdderetur. Dedistis precibus raeissancta promissione quam mceroris; nec secretum pecioris aut amieitiae
responsum, utetiam si vobis pueripse jure compe- C diligeniiara bene in lucem digerat clauda recenti
teret,.vos tamen gratiam commods anteferre. Re- confusione elocutio: videro tamen, utrum dispen-
gresso rae de Ravenna (qund dictu nefas est) pro dium caritali inferat sermo rarior ; monstrat tamen,
peccaiis meis effeclum sacerdotalis diffinitiohabere si nullus prorogetur, infantiam : testem divinitas
non potuit. Ascribomeritis meis, qnodcujus ore da- gratiae linguaededit offlcium.Sed dicas, mi domine,
mnatiir mend.icium, staluta violavit.Ecce iterum me hoec atiena esse ab eo quem noverim maximis dulo-
ad conscientiam vestram refero : ecce, quochfilium ribus eccupatum : pressum pectus angoribus, ad
decet, exhibeo, ut per subliraem et magnificumvi- amoris verba non erigi: nec quidquam delenificum
rum domnum Viciorem ad humilitatem coriferam, lamenta sentire: res qttaemenlem premit, repudiat
uuidqnid mibi poterat legum sx-culariumaucloritaie qnod oblectal audilum : qui major animaefuit porlio
1 Senut ri episeopo].Cujussedis fuerit episcopus, fuit Cassiodoius, a quo filiiisCassiodorus Senaior,
incertum. Neque enim de Senatore Mediohtnensi et omnibus nominibus MagnusAurelius Cassiodorus-
episcopo intelligi potest, in quem scriptum est epi- Senalor diclus est, sicut a Fausto patie Faustus
gramma 87. Is enim haud paulo anliquior: cum Me- Avienus. In quo rursum refellendi sunt, qui Cassio-
diolancnsem calhedram po^tSenntorerorexeritTheo- _. . dorum, cui patriciatus post prsefecturama Theode-
dorus, posl Thendorum Laurentius, quiEnnodiohaec 0' rico rege deferlur, et de quo, ejusque avo et patre,
scribente llorebat. Senatoris sane nomeu ilto saeculo mulla lib. i, episl. 5 et 4,. ipsum auclorem Variarum
gessere compluresÎnierquosnotissimus, et scriptis esse credunt, cum de ipsius palre accipi omnia de-
honor busqne chirissimus Variarum aucior, quera heant; ad qucm etiam scripta est epist. 28, lib. m.
Cassiodorum inolito, si dicere licet, errore appella- Senatori siquidcm fitio praelecturam, ac deinde p:i-
mtts. Audiendi quippe non sunt, qui Senatorem xar'' triciatum delulil non Thcodericus, sed Athalariciis
i&xiv diclum pulant, quasi proprium ejus nomen ejus nepos lib. IX, episl. 24 et 25, in quibus recto
fuerit Cassiodorus. Nam verum ac propriumejus no- nomine Sennlor nuncupatnr : Cumulavimus,inquit,
men fuit Senator; quod ipse suis omnibus epistolis P. C. beneficiisnostris copiosumvirlutibus, divitem
praeflxit lib. xi el xn Variarum, et quod unum suis moribus, * plenummagis honoribusSenatorem.
ipse Fastis indidit anno 515, cum de suo ageret Eugeneti] De quo ad epist. 24 lib. iv. Doctum
eonsulalu.Tam igitur hoc ei verum nomen fuit, quam Eugenetis frairem cujus obitura hic deplorat, snspi-
verura fuerat alieri Senatori, quianno-136consul fuii cor fuisse magnurii Olybrium, de quo dictum esi
cum Fl. AnthemioIsidoro. Sed invaiuit error ex ea- epist. 9 lib. i. Ilinc esl foriasse quod una junguntiir
qiiam dixi opinione ualus, quasi Senator epiihetum in epist. 2f>eiusdem libri Olybrio et Eugeneti: et in
esset, iion nomcn, ut Cassiodorus tanquam proprio epistola Athalarici lib. vm Variarum 19etquod Oly-
noiniiie vociletur, cum id cngnomen re vera fucrii, a brii dcinceps nulia apud Ennodium mentio.
patiis noraine ducluin. Patri enim Scna'oris numen
67 EPISTOLARUMLIB. MI. ti
frater in superis, hawctranstulil ad sepuler.i : quid A
1 tiae,qui sanctorum merettfr colloquia. Quare dum me
exigendumab illo sit, cujus dimidium salulis busta saecularislicentia immunda possedit, nunquam lantl
clauserunt? insummis affliclionibnsquxri non posse viri apices raerui : po-t etiam per loiiga intervalia,
v. cem, gemiiibus subjugatam: lacrymarum tempore uunquam hujusmodi bona sus epi. Deus magne,quam
dicatur importuna narralio. Respondebo, quod par dignitntem servienlibiis tibi tribuis, ut qu-asrespi-
quoque roeum pectus acerbi easus moeror iniraverit: cere cceperis.etiam ainicis luis reddas acceplos! Vcre
nec dividime po-se ab ejus iriuitia, qucm mihi pro semper vos singulari cultura suspexi: semper ve-
voluntaturasimilltudine nunnunquamlaetajunxerum. nerandis moribus gravata peccaiis colh suhmisi.
Oslendo tamen saepe gravioris mali in luciibus.indi- Ecce jam quasi apqualisappeltor : erexit me diu cu-
eem fuisse sermonem, et intercepta tacilurniiaiis stodita subjectio. Fove me ergo orationibtts luis:
remedia proditore cotloquio. Dicam, qui lamenla-» osiendis enim piginis, fragile a vobis non exhibci i
tionisuac paginas deuegai, in una aetate vult perire patroiiniwn. Namet istisuscepli sunt, qui mihiborra
quod deflet: non merelur recordatio fratris etdocti, de.quibus gestio, contulcrunt. Ad rem redeo. Per-
ut nobiscum quid de ipso senserimus, occumbat: a ditus ille clericus expavit causam idicere apud epi-
ferialo ore in planclibus parcus cst animus : amati scopum, postquam defendi a me vidit eos quibus
commemuratioquacmandatur tabellis, viscera caro- B 1 meum deputasiis obsequium. Suggero, si jubelis, et
rum aculeis violentcr irrumpit : nunquam patitur unus de ipsis Ravennam ambuletcum vestris ad fi-
obitum velerascererelaliofuneiisdigesia perlitieras. lium vestruin domnum Faustum commendalitiis, ne
Hoc studio magniludinem luam flens consolator ap- in prrejudicio ipsorum venalis judicium qui Medio-
pello, ut vicarii sermonis beneficio, et promissussub lani exuberat, senlentia depromatur.
invocatiune Dei inler nos nutriatur affectus, et per- EPISTOLA V.
sona facundiaequaemeritis suis occasum non palitur, ENNODIUS HAXIHO.
noslra quoque confabulatione reviviscat. Gmndes hiatus paterer litteiarum veslrarura ele-
EPISTOLA III. valus allnquio, si non mei conscius imperiliara pu-
DOUNO SUOFAUSTO ENNODIUS. dorecoiiiprimerem.el judicii lancem lenerem, ctiam
Cumscribendi occasio, et domestica et amica sup- cum laudor immeritus. Vos dignatio censurae fecit
peditet, quare a paginis lemperem, tnnquam iniligus immemores : me propositum intra verecundum de-
perlatoris: maximecum sedulitasliiterarum responsa gere penetrale compellit: vos scripta mea lanquam
mihi solcat saepepraestare ? Huic se sludio coinilem aniantes attollitis: me necesse est illos metuerc, qui
dedit honorabiiis viri, veneratoris vestri frairjs Con- rancido despicientes cuncta neglectu , etiam edeci-
"sianlii poslulatio, qui industnam suam qua apud vos C ' mata condemnat. Ago tamen gratias quod apud
Domnus, ut efficacemdecet, innotuit, meis desiderat domnuin Patricium lalem me judicare sci ihilis, qua-
bcneliciissuhj"gare. Tramscrihit enim ad aliena jura lem vestro testimonio reddidislis. Insinuationi ergo
sudorem suum, qui debere vult commeudatitiis quod amor dcbetur isle, non paginae,quam scaber stylus
ineretur. Dedi tamen manus precibus, et pro ejus sinc eloquentiic doie sign.ivit. Salutationem tamcit
desiderio sub oecasione exhibendae humilitatis scr.- magnitudini vestrae dignam referens, Deo gratias
pta prorogavi, Deum rcgans, utsub omni eelerilate ago, quod votivis vos auctos successibus reduxii ad
nuniius me ves raevaletudinis et prosperiiatis aliol- propria, quos mens mea pro connexi ne caritatis
lat. Nominatum tamen pro mei consideralionetma- nunquam senlit absentcs.
gnitudo vesira gemino, si indignus precalor noo EPISTOLAVl.
sum, favore comiteiur. ENNOCIUS LAURENTIO.
EPISTOLAIV. Dandaesunt manus amoris imperio : vincium me
ENNODIUS ' ABBATlSTEPUANO. lenet affcctio: cui verba concessi, ut quod ad salve
Litterarum vesirarum quam du-lce negotium est, debitum pertinel non tacerem. Domeslici perlaioiis
quod mihi spirilale mtinus exhibuit! quam votiva occasio mibi perire non potuit, uisi ad diligenlae te-
perlaiorum necessitas, quae remedii sui studio desi- V stimonium seripta Iransmitterem. Salulans ergo re-
deriis medetur alienis ! Confiteor, nisi repugnaret verenlia debita, prccor ut vicario me relevelis affatu ;
proposito, inimica pene ad turbandam aliquorum quia promitlo mihi litterarum prorogatione re-
securitatem voia conciperem. Eccepracstantadversa, sponsum.
quod secundanon tribuunt. Sanctonim litieras tran- EPISTOLAVIi.
ENNODIUS * ADEODATO PRESBtTERO.
quillis rebus unde peccator acciperem, quas nim-
quam meritorum meorum nitor exegit? Ecce quan- Quis veslracaffectionis immemor, nisi qui est in-
tum mihi eonlulerunt suffragium, qui a vobis obti- bumanus, exislat ? qtiis lotius religiouis personx
nuisse se confilentur. Divinam aeslimo providenliam apud Deum nolil habere suffragium?Ego maxime,.
illa tribuere : multum jam credo, quod de malae qui et gravibus peccatorum sarcinis premor, ti
conversationisfasce deposui. Proximus est innocen- vestram gratiam obtinui: quac res mihi absoluiio-
1 Abbati bit his vcrbis : Adeodaluspresbyler S. Mariini Tit.
* Adeodato Stepltano] Ad quein iterum epist. 12.
presbytero] Ecclesiae Romanae,.ut de- Equitii. Ne pmrsus alfirinem, facit, quoil in svnodo•
darant qu.c ad cumdem scribil lih. vn, episl. 27. Is iv duo ejusdem nominis cl gradus Adeodali prcsl',)
esl fortasse, qui in synodo prima Symmachi subscri- lcri numeraiiiur.
59 ' EMODII EPISCOPITICINENSIS- GO
nem integram pollicetur. Salutans ergo veneranler A , mur. Index merae affectionis voto pectorum lingua
et debite, spero, ut pro me per omnia sanctorum signaret, si ad desiderii copiam militaret oris offi-
loca vota facias: quaeconsecnlus, Dei beneficia sine cium, et penetrate mentis resignatum lenerelur in
mora dissolvam; quia compertum mihi est, quod lilteris. Tune nullo carilas neglectu veterasceret:
mereris audiri. tunc diligenti muture devinctionis usu polita fulge-
EPISTOLA VIII. rei, nec scabro memoria vestri lorpore lxderetur.
ENNODIUS AVIENO. Sed quid faciara quod mibi meritorum meorum ne-
Si offensa praestat, ut magnitudinis luae scripta bulae serenilalero bene amanlis obducunt, et- obli<-
geminenlur, quam vellem saepe illa sereni pecloris vionem mei peccata mea conciliant? Facessata pro-
lui tranquilla lurbari ? et nisi adversaretur propo- positomeo, iraitari quod factum doleo, et per siten-
silo, causas indignaiionis ingererem : quando quod tium sumere de vestra taciturniiate vindictam. Ge-
amor non meretur obtinui per culpas. Ego tamen m'nis ergo slimulis verba concessi. Negare non
errore vacare me ntiniio in ea causa iri qua, dum potui commerciumepislolare, quod et causa popo-
aecusalis negligentiam.praemiumconlulistls.Puerum scit et graiia. Scitis optime quaea vobis, et-per me,
lurbatus direxi, per quem nihil aliud, quam quod et ore proprio sanctus pater vester domnus episco-
opus esset ostendi. Libero pectore lingua vacat offi- B pus postitlavit, ut expensa quae pro necessilatrbus
ciis: mensconfusa graliam salulalionis abjurat. Ecce domni pap-x Ravennaefacta est,' redhibitione pen-
Deo in utroque gralias, quia nec ego reus surii, ei sarelur. Certis enira potentibus quorum nomina lu-
vos me reuro esse credidislis. Beneficiummihi com- tum non est scripto signari, Tiovit D><minus,quia
molio veslra contulil, quod vix dedisset affectio. Ego plus quam quadringentos auri solidos erogavit. Hos
quid tibi debeam, explicare non pnssum: pauper est me fidemdicenle concessit : frons mea apud ipsum
caritas in cujus narratione sermo uon deficil. Do- libera esse non polest, donec per vos, sicutconfido,
miue mi, salutem debilam dicens, Deum rogo, ut polliciiatio compleatur. Idcirco direxi pracsentiiMii
quolibet animo gesseris, semper scribas. perlaiorem, hominem religionis et fidei.ut ab hac
EPISTOLA IX. ine quam praefatussumi,conventioneet injuria sub-
ENNODIUS MARCELUANO. levetis. Unde salutatirinis bonorem tota humilivate
Scio magniludinem tuam grandibus Dei beneficiis pcrsolvens, rogo, per illum conteslans qui commu-
abundare, et promissam circa amicos servare con- nia circa sauctum papam vota respexii, ui ordinetis
stantiam. Nescit.animus vester incerla polliceri, qualiter ab bujusmodiinquietudine relever. Tamen,
amorem sine aliqua immutalione cusiodiens: et ideo si verecundum essenon creditis, indicate, etdepro-
securum me post Deum vestris trado et commendo G pria facultate resliluo, quidquid me spoudcnte a*
manibus, et Dei beneficia in quibuscunque negoliis sanclo episcopo constat expensum : quia liiter. s
per vos mihi evenire non ambigo. Domine, ut su- sancti papaehabeo, quibus jussit, quidquid opus es-
pra, salutalionis honorifreenliam solvens, rogo, ut set fieri, cum mea debere securitate compleri. Si
frequenti me epistolarum vestrarum relevetis allo- merebr laborare, vestraeerit provisionis expcndere.
quio : quia summum mihi a Deo munus concediiur, EPISTOLA XI.
' SENARIO.
$i de vestra meruero sospitate gaudere : qtiia fides EHDtlDlDS
et integritas omnibus qui Deum timenl, fncit acce- Si diligentiaememoria circa personam meam ani*
ptos. mus -ivesternon exuerelur, si reverti eum ad judi-
EPISTOLA X. cium sublimiias tua non cogerel post favorem, fre-
ENNODIUS ' LUMINOSO. •
quentia scripta prorogares. Sed quid faciam, quia
Posset amicitiarum rcligio, ct aduliae inler nos non validis radicibus nititur amor indebilus, el ciio
planta gratiae nulla discretarura senlire damna re- ad examen reducilur, quidquid gratiae aura snbri-
gionum, si quod negatur aspeclui, pensareiur allo- puil? Me soluin novi prius debuisse diligi quam pro-
quiis : el pigro corporum onere divisi, per illam bari :Jiunctantum fructum decaritate possedi i,uem
quam e cdelo sumpsimus partera, animis jungere- -* incognitus provisione subtraxi. Sed vos convenerat
*
Luminoto)Veleri amico, et ab ineunle aelale so- strscinlerpretanlur, TOmpiiitjutIXEIV TOVnpa--nvoirtp
dali. SuMimtssimumsuperiore libro appellavit, epist. Et^sirporspov: et cum redhibcre raiionemdic.t Avi-
24 ad Faustum. Quo lerhpore Symmachipapsecausa tus Viennensis episcopus in epislola ad Apollinarem
adversus schismaticosRavennaetraclabatur, episco- episcopum fratrem : Si \pro omniverbo otioso,quod
pus Mediolanensisnpinor, il'ius nomine quadtiugen- locuti (uerinl homines, rationem redhibere cogemur.
tos solidos sponsore Ennodi>, ero;;arat. Eos cum Deniqueredhibere a.ic\&;usurpabant pro reddere.
reposceret episcopus a Luminoso pelit Ennodius, * Senario] Propinquo et amico singulari : unde
uti cum Sytnmacho agat, ut refundnntur. Qua de re geminum sibi cum illo, caritatis etsanguinis, vincu-
iterum eidem Luminoso scribillib. vt, epsl. 16, et lum csse dixit lib.i, episi. 27. Comilcm pitrimonii
epist. 33 ad Hormisdam. crealum a Theoderieo Senariuro anno 511 docent
* Redhibitione
pensarelur]RestiuiTetur: ut lih. v:„ epist. 5 et 4 lib. iv. Variarum : etsi male lertia in-
Cpist. 16 de Itac ipsa re, me ei redhibitionempromit- scribitur Comili privaiarum. Antea vero, ut eaedem
tente. Hoc enim pleriiinqtie esi redhiberc, reddere- le-taulur, in ejusdem regis nula diu inter excepiores
quod debeas, quocunque lilulo debeas. Sed lalnis miljiar.il: qucm honorciri hoc loco fortasse inlclligit
iiilerdum sumitur, ul in redhibilotU aclione aputt Ennodius,
ju isconsultos, quibus redbibere cst, ul Gtossaeno-
fii EPISTOLARTJMLIB. IIT. 62"
non cito ab co cui imposuislis amici nomen, absce- A breviter explicans, ad usum mepaginalem converlo,
dere; ne non setnper ad meam culpam redeat, quod per quod magniiudinis veslrae mibi praescntiam se-
promissa mihi non tenelur affectio. Solet enim esse cretis animorum itineribus exspectala per paginas
ignara districtionis devincti conscienlia, et opus cst • verba concedunt. Vale ergo, mi domine, et illa
ut perpetuo teneat quidquid semel fidum pectu- ac- quam debes generi, serenitate frequentibus amantem
ceperit. Salutem ergo deliitam dicens, spero, ut de- fove colloquiis : quia nulluin est lam venerabile mu-
spicientes rancida potentum fastidia, honorem ve- nus solliciio, quam si saepe vos agnoscam vestram
strum, et quam Deus tribuit possibilitatem,» bumi- nunti?re, meam quaerere sospitalem,
litatis fascibus sublimelis. Cujus rei fidem interpres EPISTOLA XIV.
animorum lingua confinnet, et testimonium fidele ENNODIUS PROHOTO. <
menlibus deferat caritas monstraia per litleras. _ Frequenlia et necessitudini et amori exbiberel
EPISTOLA XII. colloquia pectus obnoxium, nisi desideriis remedia
ESNODlUS ABBATI STEPHANO. subduceret discretarum consideratio . sine medela
Geminantur Dei dona speranlibus, et duptici exu- lerrarum. Quidquid enim caritate junctum estquid-
berat superna gratia beneficio. Largis meatibus cce- quid sanguinis catena socialur, hoc dislractum vix
leslium miinerum unda procurrit: transeunt hau- B respirat per inlervalla regionum. Quae enim possii
rientis arabilum, quse a Christo veniunt fluenla do- babere subsidia, cui frequens denegatur copia et
norum. Sola vena est quae maciem nescit et defeclus- paginalis alloquii! muta inter absenles diligentia
abjurat, tanlum cursibus suis suggerens, quantum quo tesie pandatur? Aut enim opporlunilas com-
meretur pectus sitientis accipere. Cui advertite quid raeantium exspectata subtrahitur, aut inveniuntur
nceultus sapor' infundat, quando ardorem lympha tales, quibus non possint reddenda caris scripta
concili-.it,et siccitatem labiis acsluanie animo irri- commilti. Vix lamen usque ad domestieum perlaio?
guiias vivi fluminis gignii. Talis esl vestrarum ratio rem diu anxia vota suspendi : per quem honofem
liiterarum : quaequanlam afferum desidcriis saliela- salutaii exbibens, optata vobis patefaciam meae pro-
lem, tanla pariunt el augmenla : quarum profundi- speritatis indicia, et lillerarum riiihi spondeahi pro-
las et bibitur et optatur : et ita puro ditant gurgite, mutgatione responsum, quibus, si in portu est sani-
ut occuho ab eis viscera suffundantur incendio. In tas vestra, amplectendis reserelur affalibus.
quibus cognatas video flammas, ct pocula, el diver- EPISTOLA XV.
a EITREPLE.
sitatem naturae in peregrinam coisse concordiam. ENNODIUS
Domine mi, longum lerris, Deo nostro tribuente, vi- Rarum est ut necessilati amor fultus necessitudine
tae beatissimae exemplum praesta, et per religionis « colla submittat: vix conlingit utserviatqui irapera-
sanctae philosophiam non in hac vita tanlum spe- tor esl: semper etsuo jure dominatus affectus. Quo
randum esse, conlemptu sacculi prxsenlis ostende. tmquam regium diligenlia nomen impedilur ohsla-
EPISTOLA XIII. culo? cui libera caritas mancipatur obseqiiio? Excu-
ENNODIUS * AP0LL1NARI. sationem de atiquo timore non adhibet, nisi qui ani-
Quanlum cura mea, quae affectui vestro per ne- mum devinctionis abjecit. Mens quacpietate militat,
cessiludinem militat, in dies suggerit, nulla com- etsi sint dura principum jussa, non metuit. Nulla
meantium essent dunna conlemplus, nistad unicum sunt tam barbara jussa populorum, quae non reddi
illud solamen absenlium quod in liiteris invcnit pro- filiodebita materna patiantur : quidquid in orbe ge-
videnlia stiperna, concurrercnt. Sed quid faciam, nitum est, ab humanitate non discrepat: quidquid in
quando tanta est venientium confusio, ut nescias mundana luce gignitur, fructus uteri requirit et se-
qui poiissimumdeligendus sit, cui reddenda saricUe minis : sola nobis cum cunctis animalibus causa el
conscienliae vestrac possent scripta committi? Tra- sollicitudo communis esi. Cujus aestimibilur esse
hunl cnim in occasionem compendii sui viliores, mens illa ferilaiis, quae erga curam sobolis posterior
quidquid nos praeslamus affeclui; el graye esi, ut rtb irrationabilibus invenitur? Germanilaiem tuam
scrvial cupiditati quod exigit vis amoris. ldcirco P respicit praefata concinnatio. Tu unici oblila pigno-
animum usque ad domeslici perlntoris opportunita- ris, et miserationem orbati, et felicitaiem cjus cui
lem ab scriplione suspendi : nc diligenliaC rntio mater superest, abstulisii. Vere faleor sub libertnte
sparsa per immeritos perlatores aliena importunitaie propositi, modo maxime quando ei a te et colloquia
rnnciscai, et ad me culpa redeat quaea me non sum- deneganlur, pace Deo propitio inter regionum no-
psit exordium. Necessilatem ergo procuraii silentii strarum dominos omni radice solidata, tigridem te
1 Humilitatis fascibus ] ILec propria laus Senarii. cinum lilium nihil scribat, tunc maxime, quando
Cassiodorus epist. 4 : Sed lixc amptius commendabat paee intcr regionum domiuos, hoc est inter Ita i;c
humilitas, qnm lam clara quam rara est. Novum est unde scribebat Ennodius, et provinciscArelaiensis ii>
enimsub amoreprincipis cuslodiremodestiam. qua degebat Euprepia, principes firmala, liberr»
4 Apollmari Sex , epistolae sequenles hactenus erant et sine suspicione litterarum commercia. Re-
]
KVI/.SOTOI nunc primum in lucem dantur ex manu- gionum ergo dominos interpretor Theodericum lla-
scriptis. Ad Apollinaremjam scripsit lib. i, epist. 8, liae et Gundobndum Burgundiontim regem, quiPro-
scribeique iierum lib. IV, epist. 19, in qua Iratrem vinciaen magna ex partc dominabatur, vel Alaiieuii»
cnni niiiorisct aclaiiscausa voc.it. cui parcbat Archr.e.
3
Eiprepiw] Exposlulal cum sororo, quod ad Lupi-
63 ENNODHEPISLOPrTICINENSIS M
immanii.ite superasse. Quando inveniri poluit, aut A i meam ponlilicalis npn accusel aticloritas : vix est, ut
qtiod plus amare possis a filio, aut propter filium diligemia quid juris possil habere respicial. Nuu-
quod timere? facultaium cura debuil posthaberi: ' quam se metilur, quem slimulal caritatis imperium.
quia nunquam bene haereditas quaesilaest baerede Additur quod perlatori proesentium obvias manus
cnnieinpto. Ecce dico, ni Deus per sollicitudihem adhibere nou potui, nisi ut Benenalum, homiricm
mcain servi sui malivolis obstitissel, omnis generis Gallias pro certis negotiis expetenle:n, ad coronae
liii fuerat planta succisa. Leaeuaecatulos lulis sitva- vestrae notiiiam mei perducerem sermonis officio:
rum aut eremi commendant penetralibus, ne parlus quem tota humilitate commendans, rogo ut per eutu
earum praedasit hominum. Dicas forsitan, quod hacc vicariis relevari procorer aHnquiis. Domine mi, sa-
exprobratio graviter me ferre impactam de adule- Tutalionisservilulem tota devolione persolvensspcro
scente sarcinam monslrel. Novit Deushoc solum me principe loco, ut precum vestrarum serenilas meae
aeerbe perpeti, quod el prsesentia tua carco, et to- quoque memione.ii non omitlal facere, cum divini-
Ihis te per sileirtiumimmemoremaffectionisesse co- tati supplical Sine infermissione, personae.
gnosco. Beneficio tamen Dei paterna puero nostro EPISTOLA XVHL
«on derogatur instanlia. Imbuendus liberalibus di- ENNODIUS ' EULALI0 EP18C0P0.
sciplinis Iimen nobilitatis ingressus est. Ipsam quo- B 1 Ad quanlum me fasiigiumperduxerit donum spi-
que ad te' diclionem qua commendalus cst, desti- ritalis alloquii, angustia lest iretur, si sermone vale-
navi: in qua non eloquentiam, sed vota cognoscas. rel arabiri. Ad quod enarrandum idonea non esl
Vale ergo, mi domina, et si fieri potest, nostris te mentis exililas, nec sufficit oris egestas. Vos enim
cura Dei ordinatione redde conspeciibus. mei memores exstilisse quid aliud compulabo, quam
EPISTOLA XVI. peccata superari? Memoriavestri omne quod actuum
ENNODIUS ' LACO.MO». obscenilas potuit miriistrare, jam depulit, et per su-
Diu est quod animus rneus illa qua solebat rele- dum munus indulsit. Domine
respicere supemura
vari, exspectatione torquelur. In longum traxistis mi, saluiaiionis obsequiadecenter impertiens, Deum
sileutia, nulla necessitale compulsi. Non fui hujus rogo, ut circa parvitatem meam illa anima in qu:i
imitator negligentiae, ut mea ego scripta proroga- omne Deus mandat, exuberat, dignationem
quod
rem : sed ad dies conticui, superventuri spe illnsus
pollicitamsine aliqua procuret imminutioneservare.
alloquii. Nunc tamen vicit deliberationemmeam jam Quam rem ex arbitrio mihi contingere, frequeniium
malura ampliludinisveslraetaciturnitas. Debel evelli declarate testimonio litterarum.
silentium, quod duriter in quadam radice convaltiit. EPISTOLA XIX.
Geminis ergo i rospiciunt scripta nostra compendiis: (^ ENNODIIIS FAUSTO.
et perlatoFcm3 Benenatumhominem ' propter fuga- Deo gralias, qui juxla desiderin, ne aliquando ab
ces suos venientem commendo, et desideriorum
bona non diffiero.Ergo vale, mi domine, et provoto scriptinne temperem, negotiosafacit esse colloquia:
polest enim et utililiaii prodesse, quod exigit jus
luo circa me geri prospera cognoscens, paribus me amoris.
Proinde, domine, indicia nteaevaletudinis
atlolle serraonibiis: -qjuatinuset perlator de beneli-
faciens, fugacernpuertimvestrum, Germanum voca-
cio gaudeat, et ego sublever de responso. bulo, qui ante triennium lapsus esi, me su pi or in-
EPISTOLA XVII.
ENNODIUSSSTEPHANO EPISCOPO. venisse; de quo indiculum destinavi: qui si verc
mature sequenda cognoscam.
P.istquam roerilis vestris dignilas vestra re^titmn vesler est,
EPISTOLA XX.
est, et honor quemexigit vita, cotlatus, nuila beati-
tudinis vestrae pro peccalis meis scripta suscepi. FAUSTO ENN0D1US.
Alieria est a proposilo vel a moribus vestris circa Mulliplicibus veneraloris vesiri 7 affinis mei, Ju-
:
sUppliccs,qtraein meservalur oblivio. Temeritalem tiani negolium Marcellini laboral insidiis qui ad
tantummodo pnralus, de judicii integriialc
1 Dictionemqua commenditus] Praefalionemdiclam querelam
Lupiciuo,qu e secundum locum obtinet inter dictio- vn BENENATOTIIEOFILA
*
FECIT UXOR EJUS.
nes scholasticas.
* Laconio] Gundobadi regis consilinrio, et velut 19: Propter ftigacessuos] Servos fugaelapsos Episi.
fugacemsercum vestrum, qui ante iriennium/a-
quacstori, viro nobili ae pio. In Viia Epiphanii: At est-. Fugacem servum pro fugilivn dixit eliam
ille, Gundobadus, vocalcLaconio,cui et rerum el ver- Sms onorius imp. leg. 8 cod. Theod. de jurisdictiniic,
borum fidesab ilto semper lulomandala esl : quemel ct Gregor. Ttiron. lib.;vi, cap. 31.
" Stephano episcopo]Hand dubium, qnin Ecclesire
prmrogativanatatium, el avorumcurules per magistras
probilalisinsignc.asublimarunl: cumquo conferl,quo- Lugdiineusis, ubi et Lacnnius, ad quem de eadeni te
ties pia el sicul nonestcuiiiviiiis sociata nobiliias, nec scripsil. Ilanc igitur graiiam Ennudio Lugdunenses
attringitur ad illecebraslux nalurm, si quid itle beni- debent, quod episcopi sui memoriam, quae tenuis
gne3 (acerevaluerit, iste horlalur adltibilus. apudipsoset obscura restabal, bac epistula conscr-
Renenalum]De quo et epist. sequenti, et for- raiam videnl.
lasso apud Cassiod.lib. iv cpis-i. 15. Ad eam formam 0 Eulalio episcopo]Vide an Syracusano, qni synn-
nomeu eflictum, qua Sernnatus apud Sidonium, Ci- dis aliquot Symmachi papaeinlerfuit : et mnliis l:n>-
loua.us apud Gregorium Mituniiin,et alia passim. dibus ornatur in Viln S. Fulgenlii. Sed fieri-poit-si.
Epiiaphiuin Romac SiylMttovLupic.no ct Jovino ut alios ctiam habuerit aetas illa ejnsdem nominis
coss. cnjus haccportio : episcopus.
Eti EIPHNH ANEIIAH liEVENATOC ' Affinismei Juliani\ Ad quem lib. iv, epist; 7.'
©E09IAA* EllOlHCACTMBin. * OEOO. ] Sicedil:oSirni.ForterescrilendumCEOO.
65 IPISTOLARUM LIB. III. 6S
diffidit: vilat quaeoptat examina. Nam postquam ne- ,A standi mos est, larditate depretiai. Virgilius subti-
scio quod praeccptum ad Gevicamexhibuisse perhi- mis vir, tam sanguine qiiam honestale praeciptius,
helur, praediclus supplex vester ad Mediolanensis imponi sibi ab illustri viro sacrarum comitc Raven-
fori audientiam mox concurril, et per iriginta aut nam excurrcudi nccessitatem plurimum deflet: rujus
qiiadragiiitu dieS praesenliam suam publico, sicut si hoc habereut desideria, obvias manus aelas affer-
opmiebat, ingessit judicis. Conteslatus est ipsura ret. Qui apud vos me precatore mitur, nf ab eo hti-
Gevhara, qui * ordinatus asserebalur impulsor : ut jusm.odi sarcina fiat aliena : relationibus frequenter,
susceptum suum ad judicia destinaret, admonuii. quid egerit instruciam praediclisnggerit potestalem.
Domnum qunque Trasemundum, sicut ex liltcris Dsmine, bonorem salularidiexhibens precor, ul con-
ipsius poteritisagnoscere, fecit scire. Sed nihil apud sideratione mei in testimonium diligenliae poslula-
eum profuit, cui solaelatebrae in causa misera pos- tis detur effectus.
sunt esse remedio. Pro quo rogo, quanquam apud
EPISTOLA XXIV.
vos precibus opus non est, ubicunque veritas inno-
tescit, quia omnia hujus rei instrumenta irausmisit, ENNODIUS HASCATORI.
ul ordinaiinne veslra ab hujusmodi molestiis efficia- Novo me genio infucata peCtorisvestri ornavit di-
tur alienus. Domirie, salutationis obsequia deferens JJ ; ligentia : eliciti utor styli tesiimonio, qui doclis su-
spero, ut a praediclo inquietudinem removeri, qua pra insciliam garrulitate displiceo. Coactus sermo
soletis cura faciaiis, et mram solliciludinemde pro- pretium quod non habet ex eloquenlii, ab impacta
spei itatis vestraestatu litteris sublevetis. neces>ilate subripui. Nunquam fuit digna ullione
EPISTOLA XXI. coiituuielia, quam jussus exhibuii. Nemo obedien-
ENNODIUS FAUSTO. tern juste condemnat: sibi debct illatas injurias de
Paucis asserendus est, quem ct notiiia senior, et eloquio rusticanie, qui provocat imperituin. Super-
opinionis bonnelingua commendat: non indigel pru- cilium esl, celsinribus non parere: majus, si quac
lixitate sermonum, qui suis apud magnitudinem ve- noveris descendisse ab obse |uen:e, d spiciaS. Im-
strain dolibus adjuvatur. Sublimcm viruin Vitalem probi dcsiderii puiatur asserlio, non amare quod
loquitur praefataconcinnatio, qiiem os vestrum fecit csigit. Astipulalur judicio suo, qui censuram de ob-
sacri con-onio gaudere collegii. Ergo extraneis mu- tcmpcranie suspendit. Male pertinax districtio est,
nielur epistolis, qui orationis vestrse beneficio cu- qu:e merilum in parente considerat. Pudorem ab
riam non peregrinus ingreditur? et cui rescrastis li- statione non expulit, qui quod loquitur debet impe-
btrlatis penetralia, illi pectoris arcana elaudeniur? rio. Itaque in nob s quod sordet eloquentia, com-
Ego aulem gaudco scriptioiie multiplici : qui etsi (C mervdalur obsequiis. Vos videriiis quale sit quod
parum tribuam pcriatori, nulla proprii desiderii jussistis offerri: ego vos sine fronlis mese dispcnd o
damna sustineo. Domine, salulatonem restiluens, meruisse aestimo quod desiderastis accipere. Taceo
quam debeo, precor, ut et circa prsefalu n gratia se inlcr isin quas principe fuerant loco narrarida; * ec-
culminis vestri propius manifestel, ct mihi prosp'- clesiaslicam humililatem, quod placere poierai, ab-
ciat restitulione alloquii. jurasse; orationum pompam, qui orationem diligit,
EPISTOLA XXII. noii secuttim : propositi consideratione el illud me
ENNODIUS FAUSTO. fugere quod ducit ad gluriam : quasi vitium decli-
Illudit mihi spes, quae exigit frequeniiam lllera- nare quidquid allollit: culpam putare, quod erigit
rum. Hac cnim fretus, inefficacibus animum pasco aut sublimat: perdere jusiae laudationis mentum fa-
colloquiis.Diu est, quod sine inlermissione scripia voris affeciu. Excusationem verilaiis coloratam pe-
pforogans, sih-ntium quod expugnalum esse credidi, niculo non praetendam : dum replico, quod illud,
coiifirmalur.Sed quid faciam, quando vix ad consi- quidquid studiortim dederal cura liberalium, jam re-
lium reducitur pio amore pecius nbsessum? pulat liqui : quod alveo quondam copiosi fluminis vix
remedia et quaecomperit nihil juvisse. Salutaii ergo arenlis gulta fundnlur eloquii. Taceo, quod linguam
obsequium reverentia exhihens consueta, commendo JDquam usus mohilem fecerat, alleir usus hebetnvit:
pracsentiura perlatorem ipsum Cons antinuin, cui esse piO fncundia silcntium, abjeclionem a nobisdi-
sulTrngum lionesias et pudor est: cui quamvisplura ligi pro cothurno. Ad illud redeo : quia mihi non li-
pcr affectum debcam, majora tamen coactus solvo cuitintra verecundum penetrale delitescere, necde-
per judic um. bililnlem ingeniitegere laciturnitatis indumenlo; hoe.
EPISTOLA XXIII. ad dcfensionem inlegram, quod praeluli, compuubo.
ENNODIUS UARCELLIA.NO. Scd amore provocalus epislolares terminos inconsi-
Apud amaiites el honore pollenles beneficiorum derata loquacitale transcendi. Vale, mi domiue : cui
affectus in promptu est: nec illa prcces, cui piac- lionorem exhibcns salutantis, probabo quid de cpi-
' Ôrdinatusasserebatur schcmata minimc convenire judicabnni. Lib. j,
impulsor]Insligator, qui in- et
sisterel ut lis judicio deceruerciur ; ut contra mora- cpist. 16 ad Fiorianum: llheloricamin me dixisli esse
i. tnres apttd Cicermicm in Divinatione, advocatorum versuliam: cumdiu sil quodoralorium schemaa.ffecius
genus, qui ad moram fnciendam adhibebantur. oralionisa me absciderit; el nequeamoccttpaiivpibo-
ritm fialibus, qitemad gemitus el preces ecocalclamo'-
* Ecclesiaslicam
humilitatem] Cui rheloricos flores ojficii.
07 ENNOMIEPISCOPJ TIGINENSIS 63
stola mea sentias, aut taciturnitale aut scriptione A 1 tum, ul nec benefacta ipsorum jusla interprctaiione
uiulliplici. pensares; nec excessus debita tantum reprehensione
EPISTOLA XXV. corriperes. Sed quid opus est doioris epistolam fieri
ENNODIUS EUGENETI. longiorem ? ingenium veslrum nulla eloquii poierit
In staiione apud vos non esse gratiam potest, qui mulare affluenlia. Qtiod reslat, vale, mi domina, et
fide claudus est, aestimare : volo tamen ad diligen- prout expedit, ordinem vitae animique compone. Me
tiae testiuaonium prorogari- frequentiam litterarum : tamen Lupicinonoveris, non quod tibi debeo, sedquod
ne animus de amanlis prosperitate solliciius, dum animoemeaeconveniat, impensurum ; quia sola est,
salus in valetudine est, suspicionibus venliletur. quaemajorem a Deo retributionem meretur, affeclio,
Ecce habes, mi domiue, unde serenilaiem pecloris cum nullis hoininum dotibus provocala concreditur.
mei ex desiderii proditione cognoscas. Adestoparti- EPI^TOLA XXIX.
bus tuis, et sicut roe impetrati muneris praerogativa ENNODIUS EUGENETI.
sublimat, ita vos exhibili gratia sermonis aitollat. Quotiens sensuum pignoribus verba famulantur,
Ergo salutem debendam restituenS, precor ul quid quasi in quodam speculo, ila in paginis sermo sibi
promoveal in me desiderium tuum, sub cujuscunque amicam pingit effigiem, cum qua viva voce colloqui-
significationis nube dilucides. Vale. IB tur, et dulci simulacro desidcriis obsequenle graiula-
EPISTOLA XXVL tur. NuIIa quidem conceplum fcederali pectoriselo-
ENNODtUS AVIENO.• quitur oris affluentia : el curh sint faciliora verba
Adest magniludo tua parlibus suis, et asseruit. beneficiis, nec existat quod crescere nequeat ambi-
splendorem sanguinis testimonio purilatis. Carita- lione dicendi; ego in explicanda crc.i vos diligentia
lcm nesciunt pia corda deserere; religiosam diligen- arenlem testor infamiam. Uitanimiiatcm lamen ve-
liani mens generosa custodit. Gemina ergo luce ful- stram taciturnitatis ince-so, quod gemina scriptione
geolia scripta suscepi, dum quod peCtus sanctum donatus niliil de vicaria relaiione cogitasti. Ecce ite-
reperit, dextera serena signavit. Deum precor, ut rum pnginas miilo, sciens tribuere, quod exspecto.
piam in.vobis indolem, si Romam diligit, sub peren- Vale, mi domine, ct amantem tui alloquere nitore
nilaie conservet; et bujusmodi circa me studia sub quo clarus es, fove integritate qua praevales.
eaqua promisistis cura multiplicet. EPISTOLA XXX.
EPISTOLA XXVII. ENNOMUS AVIENO.
ENNODIUS AVIENO. Miror favis magnitudinis tuacinjucunda cnpulari, ol
Nescio utrum magnitudini vestrae grata sint cre- serenitiitem conscieniiaeverborum ausieritate macu-
bra colloquia : ego lamen semper quod exspecto ab (C laiara, dum scribis imperare rne poiius pnginas,quain
amantibus, exhibebo. Palior aliis aliud esse proposi- diligentia exaclrice promereri: pulans ' ullum gentts
tum ; mihi meo vivendum est more, ut amoris pleni- dominandi essesublimius, quam illud, qtiod amori
tudo reseretur clavc sermonis. Ego in affeciione ca- n->ssubjicit. Nulla sinvt, domne Aviene, culmina a
riosam subrepere lacilurnitalem usu fugicnte non jugo caritatis immunia :,quidquid in orbe libertatis
perfero. Nunc si culroini tuo par cura est, monstre- es', tati non subtrahittir servituti. Ecce ego loco Im-
lur assiduilate colloquii : patescat frequeutia littera- mi'is. ignolus honoribus, vestris faseibus sicjubeho,
rum. Sin aliis hactenus praeoccupatus studiis, in parili conientus ordine subjacere. Nunc vale, ct
roeam modo concesseris diligentia imperante sen- quantum tribtii tibi senseris, tanlum mihi, sictit li.le-
tentiam; quanlum de tuo jure submiseris, lanlum de lis restitutor, affeclionis impende.
meis obsequiis possidebis. Ergo vale, mi domine, et EPISTOLA XXXI.
niunusculum suscipe, non vilitale sui, sed taxatum ENNODIUS AVIENO.
pretio deslinamis. Quamvis epislolarum qunlitas pro ingeniis eompo-
EPISTOLA XXVIII, nntur, et sappe solemnitati militei, nonnunqnnm af-
ENNOilUS EUPREPI.E. (eclionis testetur indicia : quas aliquando diclat sin-
Quamvis caritatis veslrae paginam solemnibus -^ ceritas : plerumquefucisimili- concinnatio; quaecan-
tantum muniis accepissem obsecutam, nec affeclui, dorem imaginala diligenliae, urbanilale qua tegiiur
nec necessiiudini congruenlem : res tamen poslula- innotescit, dum fabricalis nudata tegminibus intta
vit, me vicariis per styli similitudinem peregrinanle velamen aperiiur. Ego lamen in paginis spectilinn
diligentia respondere colloquiis : ne subtracii ser- puto esse conscicntiac,per quas amicitiam discernere
monis officiumnon vestram inihi iiinoluLseastutiam, absentia vix pracsumit. Clarum est lamcn, quid in
sed nostram revelaret infantiam. Nolo, soror Eupre- illis simplex, quid anifex sermo deferat. Seindit
pia, quidquam de provinciarum malis, vel sicul nubes eloquii mens diclationis inierpres : cito ad iu-
dixisti, hominum immissione causeris. Quocunijiie lellecluin pervenit falcibus suis veiborum calle rese-
abscesseris, quantum res docet, mentem male credu- ralo. Ergo his valde deJlectorofliciis quibus pandiiur
iara non oraittis : vitia nostra regionum mutatione sinceriias, nec occasio sc interserit secura fallendi.
non fugimus. Circa propinquos tibi fuil tale proposi- Gaudeo tamen mihi veilcmsas scribendi, vel.perla-
lores accidere : ul sub hac frequentia meo voto s i-
*
Dtlum] An nullum ? tisfaciam, et pudorcm vestrum onerem, ni i a vobis
69 EPISTOLATUJM LIB. iV. 76
suscepta reddantiir. Salve, domine, Ct in senieutiam A serunt lacrymas submissorum. Sed-hinc alias : cum
meam affectu imperante concede. Vale. perlatorem vHeritis, volum dictaniis agnoscetis. Uti-
EPISTOLA XXXII. nam illo apnd magnitudinem vestram supplicationis
ENNODIUS PASSIVO. eventu alleganda conciliel, quo a me litteras impe-
Si ad exsequendam sufficeret sermo caritatem, si travit. Mulieremreligiosam, pauperem, debono ne-
lotum infantia explanaret affectum; cui magis quam gotio proesumentem se.-mo praefatus insinuat: aesti-
vobis paginarum frequentiam praestaremus? et nisi mate si fragilitati,si ju.-iiliacopirtuit verba subduci:
arctaret meritum pectoris, nulli digiriusmilitaret ser- si convenit me vel officio deesse, vel moribus. Ecce
monis officium. Alii affeclum quem meute nesciunt, ego reverentiam salutis impetidens, quid partibus
ore teslantur, et pingunt illecebrosis epistolarum meis debere.n contestatus sum : vobis quid reman-
momema commerciis, quando ferialis penetralibus serit, atlendile : qnia sicut personam meam pro su-
amor totus in lingua est, nec aliud ad interiora per- pra dictae voluntate petiiio, ita veslram affectus aspi-
ducitur, nisi quanlum in scriptione confertur. At ciet. Vale.
meus erga vos animus, eloquii pressus macie, amici- EPiSTOLA XXXIV.
tiae ubertate conticuit. Metuo enim, ne gratiae termi- ENNODIUS SENARIO.
num pnnat mendica confabulatio : ne idem modus B Niliil est equidem quod non a veri ale in allum
putelur esse sermonis et foederis.Meliusesl plus aesti- ambitioso tollatur eloquio. Sed ego ad diligentiam
mationi per silentium dimittere, quam monstrare, circa vos patinr meam sermonisinfaniiam. Nunquam
dMigenliacdamna per litleras. Ecce rarioris colloquii par fuit liiigua carilati: scmper subjacuit oris offi-
causas asserui, credens apud vos a sinceriiate debita cium bonacconscicntiae.Ob hoc utor securiiale mo-
facundiam posthaberi. Quod superest, salvete , mi nitoris. Non credidi, tanio lempore amplitudinem
domine, et divinis asi beneficiis, procedente vita in tuam mei immemoremsic futnram, ut-eiiam solemni-
longum, coelesiia mandata complete. lnvenit enira bus colloquiis ab?iineres : ut illaequaesolent affectic-
apud vos, cum a cumulo coeperit benignitas, incre- nem imaginata fronie simulare, negarontur inter per-
mentum. Vale. sonas catenis fcedcris obligaias. Haecsi valerem nar-
EPISTOLA XXXIII. rare, polerara sustinere. Ecce iterura scribo, et qure
ENNODIUS FACSTO. verbis asseio, sequenda lestor exemplis. Vos videri-
Proposilo obsequuntur paginae,quibus commenda- tis quale sit postliac desideria bonesta negligere : ego
lio praestatur,affhctis. In bis enim clara est religionis dolori patentiam usu insiitutus adhibeo. Vale.
kiteg-ritas,quae nullo potentioribus fuco blanditaeas-
LIBER QUARTUS.
EPISTOLAPRIMA. C s Marcellianum episcopumdirccta est a fratre vesiro

ENNODIUS * SVMMACHO PAP.«. instructa legatio : sed quid promoveril ipse rescripsit.
Boni imperatoris est probatam in acie militis ani- Quod restat, porreetis saluiationis precor Officiis,ut
roare virtutem; ut fortiiudo laudis pabulis invitaia, quidquid a?grumest medica oratione curetis : et inter
in secundis congressibus dediscat lucis affectum. latentium secreta morborum, qui in generalem necem
ferro spiritali resecetis errorem. Vale.
Cujus robur ducis praeconionon nutritur ? quibus se servatur,
denegeat eliam minus valida tironis membra confli- EPISTOLA II.
ctibus, quando rectoris tcstimonio videt sibi non ENNODIUS ALICONI.
perire quodgesseril? Sola via est qua ad praeliandum Venerabilis Amamius presbyier, dum ad vos pa-
crescat intentio, quolieus bene gesta non delet obli- ginas exigit, rem devotionis meaesui esse fecil im-
vio. Uiinam diviniias veslris mota precibus ' diabo- perii. Felix necessitas, quaevotis praestat obsequium -
licum certamen inlerimat! utinam devotionem meam libera praeeminentisjussio, quaeservitaffectui. Dehet
in pace manifestet! ut cujus studium resiguavil ad- mihi coactor, qund meaepraeslititvoluniati: prospera
versilas, illius concordia coremendet obsequium. Ad est scripti >,quaelestimonium tribuit bis ainori; dum
1 Symmachopapaf)Papae nomen uniRomano pon- r. et alios aliarum civitaium pncsules, non nliter quain
Ufici lanquam proprium et peculiare, primus, ui \i- episcopos vocat. Neque omnes lamen hoc ita exem-
detur, asseruit Ennodius.Nam cumepiscopos omnes plum posiea secuti sunl, quin pennulti diversarum
papas caeteri fere qui ejus sevo proximi fuerunt, ap- genlium, praeserlim exlra italiain, scriptores papac
pellare soleant, ut Sidonius, Faustus, Ruricius; ipse nomen reliquis ilem episcopis iribuerint, usque ad
perpetuo discrimine aulistites reliquarum Ecclesia- tempora Gregorii vn, qui in synodo Romana primus,
rum episcopos vocat, papam solum Romanae sedis ut a Baronio cardina'e observatum est, edixit, ui
pontificem,sive cum illi scribit, ut Symmacho papae, papm nomen unius sit in orbe Christiano.
et domno pap.e, sive cum de illo apud alios agit, ut 8 Diabolicum certamen] Laurentianae factionis
lib. tii episl. 10, lib. vi, epist. 55 et passiml Pari schismaticae, quaeSynimachum variis modis oppu-
posl Ennodium discrimine in ejus vocis usurpatio- gnavil. 3 Mareeliinumepiscopum]Aquilciensem. Ad hunc
nem usus est Cassiodorus : qui cum Bonilacium,
Agapetum et Joannem Romanaesedis pomifices pa- pro Symmach» scripêrat Laurentius episcopus Me-
pas nominet, Eustorgium et Daiium Mediolanensis, diolancnsis quem ab Enuod.o designari puto.
71 ENNODHEPISCOPI TICINENSIS 72
et novum in jus dfligenliseattcah t, et amici senioris A quaeritur quid in amoifis lance promoveas, sed quale
pecius obligat. Qui dum raagnitudinis tuae fidelis ad praejudicium sesticnanli nomen opponas : cum
praeco cst, prius vos per astipulationem suam feeit apud prudentes frustra sobolem dicimus, nisi exhibet
eligi, quam agnosci. Raro noliiiam praecessit affe- quod vocatur. Nam qni in prote censuram negligit,
ctio : cui contigtt ante placere, quam inspici? Quan- conccptum magis designat sibi plaeere, quam neii-
lum apud me pondus est perlatoris, advertite, ad tum. Facessal in posteris hoc solum nos cogitare
cujus nutum judicia noslra flecluntur : vidimus quera quod libuit. Ele-nimfruclus uteri, nisi-hone-staterc-
didicit: quem laudat amplectimur. Saepe in solido spondeat, plus in tesiimonio lasciviae videtur eve-
consliluta roens propria amico cedit examini. Merito nisse quam giatise. Fas enim est germnnitatis semper
ergo suspicimus, quos probatus extollit. Nunc si fidele consortium etiam partubus anieferri : daiur
ubertatem gratiae ingenii macies explicaret; si ad parlicipem originis sic haberi, ui nec consideratio
fontein fcederisaridi sermonis non lassaretur infantia; sanguinisnegligatur, et descendens a merito taudelur
si epistolaris qualitas quaeetiam copiosis eloquentia exainen. Et ideo nc sinuosis in longum proeedant
fienos imponit, progredi me ad longiora permitteret: verha praeloquiis, et quod re angnstuin esi, crescat
assererem quanla nobilitas tua mihi -debeat, quod ad aff.itu; dono in fraternilatcm luam confero, et juri
•pistolare commercium primus aceessi, et januam B j tuo perpetua liberalitate transfundo mancipium juris
diligentiae reseravi ciave sermonis. Bajulus tamen mei illud, el caetera. Vale.
precor ut pro his quae tribuit redametur. Ecclesiae EPISTOLA V.
causas insinuo : quia quod spei meae impenditur, vo- ENNODIUS FAUSTO.
bis crescit ad meritum. Domine mi, effusissimaesa- Sublimis vir Dalmaiius, aniiriae meae portio non
lutationis munus impendens, quaesout si vobis cordi defraudata, sed solida, cui ad pra-rogalivam sangui-
esl oblationem raeam dc libamine caritalis accipere, nis morum splendor accessit, lioc negitio suo credi-
religionem amicae conscientiaeresereiis alloquio. dit convenire, si ineis apud culmen vestrum jtiv. re1
EPISTOLA III. tur alloquiis. Quod supersedendum ejus cnnscius non
ENNODlUS EULALIO EPISCOPO. putavi, faciens urbanitate quadam personae tribui,
Trinitaii gratias Dco nostro, qui fasce.n qu» de- quod vos novi debere justitiae. In Sieilia enim prae-
primor peceatorum, forlis apud se viri alacritate sus- dicti praedium, bono hactenus jure pdssessum : a
lentat: qui memoriara mei in illo sancto pecloris consortibus perhibetur invasum. Nune ad juvamen
tui lemplo quo gaudet Chrislus-, subtilis fabricator civilitalis impendiiur, quidquid cgo promovero sup-
interserit: ul quod propriae couscrvaiionis nube fus- plicanJo. Ddroinemi, salutationis obsequia plena hu-
cavi, splendida conscienliaesereniiale detergeat. Jam C I militate pcrsolvens, deprecor ut circa memorati no-
novi quia non i.ielficaciter funduntur lamenta pec- bilis viri compendia pddorem, leges, ac reliqua quae
canlium. Hoc mihi principe loco oralio mea , hoc la- per consciemiamvestram subsistunt, reipublicaeor-
crymae coululerunt, ut robusius pro me precator ex- namenia munialis. Vale.
surgeres, ut labaniibus humeris coelesti munii.m EPISTOLA VI.
auxilio dext ram subrogarcs. Verum est quia so!a ENNODIUS AGVPITO.
apud Deum desperatio perdit errantem- Ecce jam Io- Credidi, poslquam magnitudo vestra bonis est im-
lium noslrum, spinae vel tribuli, hordea, trilicum, pensa generalibus, et oiium migravit in gloriam;
vineas pollicentur. Age, electe Dei, pro me humiii postquam Ravemiatibusexcubiis occupati, dum quie-
quod cbepisli; ct partibus luis adeslo, dum precum tem vestram negligiiis, nostram omni solidiiate lir-
in me assiduitate diluis, quod ego collegi uberiale matis; et privatus genius nd rcgni decora transivit;
culparum. Frequentibus eiiam susceptum pasce col- quando novam lucem, de domeslicis abstra*tam sini-
loquiis : ul insulsum pectus, nec ulla virtutum stabi- bus, Palalinus sibi fulgor adjecit; et angustiorem
lilate subnixum, admoniiionis sale confortes. Ad ob- fuisse regni sui pompam rerum dominus cum vos
sequia salutationis revertor, et episiolarem transgres- non habuit, recte metilus est; pro viciniiale regin-
sus lermimim, unum velut garrulus, sed pro neces- ^num, crebris me relevandum esse coilcquiis. Sed
silalibus importunus adjungo, ut me sine cessatione inefficacibus spei mcae luserunt peccata eonsiliis ;
tan.um juves precibus, quantum corifirmas alloquiis. nnllas paginas ad diligentiaetestlmonium mens serena
Vale. transmiltit. Grave est, si amorem non merui: gra-
EPISTOLA IV. vius, si quem exegeraih forle turbavi. Scio .?mefl.
EXEMPLAIt EPISTOL/E QliAMIPSEDICTAVIT. baec congruentibus veritati excusaiionum nubibuu
FRATRI SOROR. esse claudenda. In privatis inveniri muncra litiera.
Quamvis summatim grntiam aliqtii debeant eliam rum : non rece ab occupaiis ista disquiri. Sed norj
mslis in affectione pignoribus, nec illud quod poslc- firmam in affectione conscientiaminler quaevispoij»
i iiiili iribuitur berieficiura, puletur csse deb.lum : th-ra et adversa dislriclam debiia sua gratiae nou ne*
cuin malignus interpres judicium cordis naiuraesuh- gare. Nunc nolo esse prodigus in querelis. Salutaliu»
dit iniperiis, el lollens saporem diligcntiie, sula vi- nis reverentiam solvens, deprecor, ut suggestioneiD
veiidum putet objeclione pariendi: quando plus cre- qiiam apud vos deposuerit praesenlium poililor, ad
ditur lilii vocabulumvalere quain ob,cquium, et iiou voiivum perducaiis effccliim.
75 EPISTOLARUMLIB. IV. 74
EPISTOLAVII. jAvos dedistis. Cujus negotium cum sancta Ecclesia
ENNOD1US * JULIANO V. I. C. P. vestra legitiraa paclione decisum est; sed haeredes
Suscepilitteras gemino splendore radianles : qui- ejus perannos plurimos, dehilos sihi fructus deflent
bus purpura dictatorisvestracjuncta dignationi crevit fuisse subtraclos. Pro qnibus vesiri consciusprecnior
in pretium : gratias omnipotenli Deo restituens, qui accedo : quia cui mos esl pia jugiter facere, jusla
votorum maciembeneficiiubertate transgrediiur : ut non despiciet; et qui Iargilur proprium, nlicna uon
quandoin desideriis, merilorum conscii, sectamur subtrahet. Errat qui Deo proxiinam conscienii>ra
trigustiam, divitis indulgentiaecopias non refrenet. commodis credit invitari: detrimenlum est sanctaa
Credidi satis esse, si me fecerilis amplissima scri- voluntati non exbibere beneficium.Sola putatis lu«
ptione sublimem. Sed vos non hoc lanltim conienli cra, quaevohis de liberalitate nascuntiir; qui divitiaa
praestare, quod hahet mendica postulatio, linguae dum tribuiiis, accipilis. Avaraest dispensatiosanito«
idoneas el laude locupletes paginas dcslinatis : ma- rum, quaenil reservando, universa proprium reducit
gni more fluminis, qui quotiens ah alveis, ut aridita- ad meritum : nulla sunt potiora, quam quae vobis
tem finitimamtemperel, ad obliqua invitatur, opianli eveniiint de largitate compendia. Ergo see.uruscora-
lemem rivulum tolus illabitur, et marcida profundo prehensi superius, hacredibuslaboris promisi vestra
squaloretergn per ebrietatem umiaesalutarisinfundit. B contemplationejacturam : vos pollicitationemmeam
Fortium tamen servans consuetudinempersonarum, benigna dispositione complele : et iilos effectu, ma
inagnitudotua circa exiguitatem meam bcne coepla relevate colloquio.
non deserat: ut in testimonio diligentiae cura pagi- EPISTOLA IX.
nnlis habeatur, et puri amoris astipulationemdeferant ENNODIUS FAUSTO.
blandimentacolloquii.Occasumnesciat caritas, quam Solet epistolaris concinnatio, quando favore rapi-
ante culmina promisistis : tnntum circa me crescat tur, judicia non amare, etcopibsiusfacere benclicium
gratia, quantum vobis invicla sunt Tasligiadignita- dtimattollit immeritos. Ille enim debet ampliusasse-
tum : ne amiciliam quam fovit mediocritas, videaitir renii, qui quod mor bus non exigit, graiia scriptoris
abjurasse potenlia. Nam qui faslum in sublimitaie suffiaganteconsequitur : quia nullis adjuius consciem
casligat, docet se meruisse quod adepttts est. Resi- i\x dolihus, jure ad allegantemreporiat, si quid adi-
gnateper probiiatemconscienliae,felicilatemsubmitti piscitur. Aliud est in eo qui cimmcndatur, lanquam
posse amorls imperiis. Ula liliera procerum colla, nobile germen , iia peiegrinaniia bona verbis inse-
dum formam tnbuitis, subjugate di igentioc. Fas sit rere; aliud innata vtilgare : quemadmodumsi rusti-
de vobis assuesci, ut amplissimus in socieiate reti- cum pecus Tyria conlirmes purpura sponte vesliri;
neat, quem minor acquiret. Ludit de illis casus, qui- G et virus gencrosiim, quod vellus alieno inebrianta
bus ohlivionemsunrum indicet, quos ad celsa perdii- non sorhuii, dicas mra dilfun'dere.Tingunl alii lin-
cit. Apud scientem rerum relegere bona, non est guaemurice, qnaenullusad regalem usurn fucusexhi-
admonitionis necessiias, se I laudis occasio.Novi fa- buit, et discreti maris ignola cochleis lana solam lu-
bricatam ad bona studia ingenii vestri tranquilliia- cem bibit eloqoii : reddilur dignum principalibus
lem : quam ideo speciatim commeinoro, ut osten- indumemis, quidquid in vili munere relatoruin verba
dam, ubi affeclio solida esl honoribus nil licere. Sed coloraverint. Sed ab hujusmodi me urbanitate vires
epis'toIarem transcendi lerminum , dum commenda- paritcr ei vota subdiicuni.Nuila clarioris fuciflamina
tioni meaemultus inhaereo: redeo ad officiapaginalis per me splendore rutilabunt: nemo dictumde aliquo
alloquii, et valere me nuntians, prosperilatis vestrae inveniet, quod in ejus aclibus non agnoscat. Hinc
acltilumsecunda disquiro. pudori meo vel proposito manum porrigo, quod illi
EPISTOLAVHI. praeviumimpendooris officium, qui ad notitiam ve-
ENNODIUS SYMMACHO FAPE. stram rebus bene gestis occurrit. VenantiumV. C.
Usque ad temeritatem tne apostolica dignatione loquor idcirco a me paginaleimpetrasse ohsequium,
promovislis: fiduciaconcessa exstitit mater nudaciae. ut in se oculosvestraemagnitudinisinvitaret; ne eura
Sed qui me humilitalis putat ignarum, obedieniem J) inier curarum moles contingeret ignorari. Sunt 11II
probabit, si jussa consideret. Praesumptioest, si do- suffragiasua, per quaeinler susceptosvestrosmerea-
minorumbeneficiafamuli non sequantur : obsequium tur ascribi. Exhibuit vobis modcstiim, religionem,
aeslimandumputo, quod parilurus impendo. Ecce innocentiam, quibus penetralia serensemenlis comi-
causam scriptionis asserui, quia veritus sum ne post tibus introiret. Exuberant, milii credite, apud eum
imperatam slyli curam lacens praeceptarespuerem. insignia quaefovetis: non laudatoremme continuo in
Huc accessil quod in causa venerabiiis memnriae eo probabitis fuisse, sed teslem. Vos, mi domine,
Marii, dum apud Urbemessem, spein meis precibus perlalori dignationem principe loco tribuite, ne vir
1 Juliano V. I.C. P] Id esl, viro illusiri, comiti
patrimonii. Haecmonogrammaeum Basiliensesnon docel in ejus formula lib. vi idem Cassiodorus, et
intelligereut,Julianoepiscopoinscripserutil. Sed vera Glossic juris nostrae, quae primum ejus dignitatis
leclio, quam reddidi ex Vaticano. Hic enim est Ju- aiiciorem faciuntAnasiasium Aug.Sic enim habent:
liaiiuscomes patriinmiii, ad queiu ex-.tal Theodorici lla-ptaovia\ia' oauexuaro;(SxuiAeuf ICXUTUXTaraj'vitb
rcgis re-cripiu.ii lib. i Variarum, epist. la, eoque pW7d.it>>; 'Avuarufjiov«UTO; yap STTIVOs%evp£>vxul Tijv
cum pinpuram ejus nomina . Quo<l- Ttputrnyopiav
aHtiditEtitioditis, TauTnv,xui Tijvap%iivTOO TOU
xofttTOf irai
nani autem muiiusJui.-titComitivaesacri patrituonii, TpiÛOVIOU.
PATROL.LXIH. 3
7S ENNODHElPISCOPITICINENSIS TC
bonus novilateturbetur: Iiquidoaderit parlibus suis, A genus inquiro. Vide quid faciant serena diligentiae:
et viiaeopibus pensabit damna verborum. quasi totum mihiex sententia fluxerit, ita simplici
EPISTOLA X. munere placatus, errata concessi. Habes unde pii
ENNODIUS ' TRAS1MUND0 V. I. amoris formara possis assumere, et circa amiciiiam
Non temerilas me ad paginale duxit officium, constanliae exempla mutuari. Me si sequeris, nec
quando ad omnem commnnionem subdilum suum plura te a conjunclione peccata retrahunt, el unum
regiie stirpis gerraen invitat. Esl eniro hacc claritas benefactum sodalis tui culpas absolvet. Me silemii,
dominoriim inserta nai-alibus,ul culmina sua digua- frater, me oblivionis incessis? Uhi eral iste ammus,
tione sublimeut. Vullis quasi aequales traclare famu- quando nec promulgata colloquia meruere respon-
los, ut ab ipsa vobis per amorem conditioiie plus sumjnec ad styli imperandam sollicitudinem prae-
debeant. Unde, piissime domine, obsequium exhi- vius existebas ? ubi fuit inabstinentia tabellarum non
bens cum generalitate solvendum, significo me ad circa omnes in Liguria custodita ? Multisa desiderio
aliquasuggerendaperlatorem praeseniiumdestiuasse: tuo peregrinanlihus, in solaiiodoloris paginasexhi-
vos eiTectudonale supplicem, quia spe fultus preca- bendo, et mibi tacilurnitatem coniinuasti, et illis prx-
lor accessi. buisti conira vota colloquium: quia esl ista humana-
EPISTOLA XI. B rum rerum ratio, ut pro magna cognaiionepar stu-
ENNODIUS LUMINOSO. dium semper exstat. Cujus ordiuis immemor, volui-
Qui amicam conscienliam manifestis pandit indi- sti sociare quaedam imperita cum litteris; putans
ciis, tollit otium, quibus gratiae praestiterit dignita- coire posse in affectumtoto calle disiantia. Quid pro-
tem. Vix enim feriata sint ora ejus, qui consuevit movit suada oratio tua, elucubratis concinnata ser-
audiri : qnia magnum dispendiumpudpris est, ver- monibus, quando bonarum artium nescios appellabat
borum letinere beneficium,utdum linguaeparcimus, amante posthabilo? Sed binc alias; no!o excessuum
honesiatis prodiga frons lahoret. Vos me garrulum rnulliiudinem relegere, qui brevi satisfactione deli-
fecisiis, qui preces meas consueslisadmiliere. Sed ne uitus sum. Nam parcitate in eloquendis illis usus
pracstanda circuraloquar, et epislolaeprolixitate ira- fuerani, nisi nosse vos crederem, de offensis illud
petrnnda suspendam, ad rem redeo, Sublimis vir remanere quod tegiiur, et quod .in vocem erumpit
Laurentius rcdilus sihi dcbitos, quos Romana Eccle- amoveri. Domine mi, precor, ut postliac ad ea quae
sia facta cum auciore ejus est pactione pollicita, a -male 'haberi didicisti, non tanquam emendationis
domno papa asserit sub nescio qua opposiiione dene- contemptor aspires, sed crebro mihi dulces paginas
gari. In quo negotio favorem per me vestrae defei>- dirige, ut crescal dos facundo, dum servat sacra-
sionis implorat: ut.rem quam debetis legibus, vi- C mento concordiae.
deamini exhibere diligentiae,et illud crescat affeclui, EPISTOLA XIII.
quod denegari non licet aequilati. Vos hanc rem ENNODIUS CONSTANTIO V. I.
juxta desideria mea tribuite: ut quantum nominato Servat magniludo tua circa amicos et saeculares
viro commoditalis accesserit, tanium me muneris
conlitear. Salutem ut proprios illud quod sibi jungit adgloriam. Dum enim
accepisse ergo dicens, spero, nos memoria dignos ducilis, vos probaiis. Nam diu
Circamunia litierarum, pec sincerus amor yacatio- iri consolationem
nem accipiat, necfacundia totius orbis celebrata le- damna scripia suscipiens, absentiaevestrae
suspiro. 0 artificem scientiam bonis coelesti-
stiinonio conticescat. bus institiitam ! ne liceat aliquid prolixaesequesira-
EPJSTQLAXII. t'uai de affectu decerpere, praesentantes sacram ima-
ENNODHJS JOANNI. giuem lilteras promulgatis. Novit Deus discussor
Naiura parlqm est, ut cura migret in gaudiura, et sensuum, me culminis veslri recordalione macerari,
mutetur querela praeconiis,quotiens cupita tribuun- et nullum invenire.deoptimi viri peregriuatione sub-
tur. lncertus anirai fui quid sibi vellet sublimi- sidium. Reddo tamen epistolari cura saluiationis ob-
tatistfiae tam lunga cessatio : sed cumpoliri datur ]) sequium, et dignatloni vestrae gratiam referens,
opialp, ipse pro partibus tuis honestum excusationis fratrem quoque liieumJoannem per vos mibi resli-
1 TrasiumndoV. /.] Regi Vandalorum in Afrjca.
tum quia cum ipsius regis nomine scriptum,
Illtisirein virum regem vocat, quia lllustralus titulo herisum,
iu Romanoimperio nullushonorificentior: propterea seribi lltermisqiieab eo condilis appositumsit, quo niodo
hoc nomen tum goleret certius indicare videa-
hunc rcgibns.iribuebaiit. -Manenthodie prisc) moris tur. Id vero est bujusmodi:
ve-tiîa in diploinatis pontilicum, iu qijibus reges '-i Tranquillo, dccurritefluminisortu. **•
viros illustres appellant. Quin et reges ipsi hunc sibi B3 Hic nymphaa, °
titulnm addebant. Namin antiquis regum nostrorum -z Rnpibus probaflaxraiilisocceilitviminpflebo, H
el cmistilulionihus excelsisub| nuncfasiigiasuryiint,
praeceptis nihil usiialius, quani s- jfiquanturquepolotectis praecelsalavacra. *"
ChiliJebertus, Clotarius, Pippinus, Carolus rex, vir * Sedibusliicina^nisexardentniarinorasigriis, m
illusler. Caelerum Vandalici hujus regis qui Hune- I» Arduasublimpsprdevincunt culniin»thennae. —
rico fratri successit, nomen varie scribitur a diver- g; Muneraqueexiimustantidat luininisauctor. 'J
sis- THRASAUUNDLS diciiurin acrostkhide veteris epi- c- Uniconiinuae prijenoscensprajmiafamas K
2 Nonhic flainma nocebo lumdemdiscite carmen, ^
^rammaiis a l*. Pithasoediti lib. n, quod qiidem eisi O Discilevel quanta vivatsub gurgilelytnpha. ^.
a,n|iquariorumvhio depravalumsubjicere non grava- G Vaulalicum hic renovatclarumde semineuomeu ^
bor, tum ob ejus arti/icium hactenus minime depre- u, Sub cujustttulomeritisstat gratia factis. cn
77 EPISTOLARUMLIB. IV. 78
lulumesse confiteor. Cujus hactenus in obhvionem A EPISTOLAXVI.
mei silentium quid gereret non tacebat: is nunc ve- ENNODIUS AGAPITO.
slromihi reformatus affectu adabjuratam styli curam Jure responsum multiplicihusposcereiur alluqiiiis,
revertit. Rogotamenvos ut maturetis redilum; autsi si non ingratns exstitisse paginas meas iuagniiriliuis
felix mora delinei, dileclionem manifestetis alloquio. tuaesileniiumtestaretur.Clamatenim taciiur ims ve-
EPISTOLAXIV. stra, garrulum displicere ; et novum vindictae-genus,
ut opinor, inquirii, quando se non vidct promovisse
ENNODIUS FAUSTO.
quodsiluit. Agilisepisiolari ahslineuiia,ne nh impe-
Quc sacpe mediocriter gratis impensa sunt, quo- ritis ad vos scripla mittantur. Ademptus tamen est
liens exbibenlur verba conjunciis, quidquid favori effeclus : provideniiaevestraeprofutura tractate: cre-
obsecutumest, sereno mancipetur affeciui. Non de- brior factus sum, in scriplione contemptus. Sed bre-
piciis amorem mentitur ailoquiis, qui perlatori caro vem sermonem decel cohibere eum, qui magna do-
rcddenda dominis seripta committit. In sublimis et luerit. Cullorem vestrum fratremmeum Paufroninni,
magnificiviri Panfronii mei commeudalione, ore fe- epistolaris apud culmen vestrum cura comilatur:
riato mens dictat epistolnm, Nescio enim in quale cui quidqoid gratiae concessum fuerit, me quoque
culiuen merita apud me viri, quem sum praefatus, JJ impensorum vinculis obligabit : cui etiam aliqua de
extollam : in quo linguae macies debitum pecioris vicariaedignitate suggerenda commisi. Vos pelitio-
nequit exprimere. Sedabdicandum esset mihi, etiam nem meam ad effectum perducite; quia adsum par-
si suppeieret, facundiaelenocinium : quia pauper tibus meis quotiens apud emendatissimos hominum
sermo tiherem diligentiam rectius confitelur : ct si cogor subire testimoninm, dum certis exhibeo.
elevamus per effusas pa°inas illos, quos arcana ne- EPISTOLAXVII.
ENNODIUS ' UECORATO.
sciunt,jure tribuenda amantibus in artum tabella
concludiiur.Causani crgo modici sermonis eloculus, Rectecredilur enuntiatrix lingua esse penetralium,
foederalumfrntrem quanquam paucis verbis insinuo: quaelatenlis secreta anima: ad lucera vocat eloquio :
tamen multis obsequiis : ut jutus magnitudine ve- nesciretur amor pectorum, nisi illum proditor indi-
stra, in negotio suo circumslrepentium aliquando caret. Jure vcterum sapieutia epi-iolis usa, quasi
videatur superasse cornmenta. Quod reslat, famu- clavibus.repositum pereasvulgavit aflectum. Tracta
lanleui salutalionem exhibens, me valere significo; est HI testimonium scriptionis mens leslata diligen-
si tamen prospera vestra certis indiciis mihi dispen- tiam : muiari earitatem non licuit, quam desiderans
salio supcrna concedat. pagina intervenieiite promisisset. Huic me ego con-
EPISTOLAXV. n sueiudini vel legi potius mancipavi, asserens lilte-
ENNODlUS FAUSTO. rarum tide, quod de magniiudine lua sensibus nio-
levit. Vossi mecum pari ctira in devinclionem con-
Procliviorad impelrandum via esi, quotiens a re-
: venientes, si lida inlerpres amjcitia se asiimans vo-
ligiosoaliquid exigit abjeclio deprecanlis coactus tuui videtallerius, responsum deferens labella signifi-
enim praesiataffectum, qui miseriis supplicis invi- cei. munera saiulaiionis impartiens, dcliberalio-
latur: non polest afferre obvias manus, cui imperat nem Ego noii
meam lanquam verborum avarus occului.
propesitum afQictos audire. Perlalor prresentium EPISTOLA XVIII.
avito se cespite deflet abjeetum, qui spei suse resi- ENNODIUS FAUSTO.
duum in vestro ponit examine : ne adversarii ejus In asserendis quibus suum non denegat honestas
potentia de lucro et securitate graiuleiur. Vos legum plena suffiagium, mulliplicibus non ulor alloquiis :
sacramenia, vos defensio respieit submissorum. Ego ne prolixus sermo tanquam a negaturo videalur im-
parles meas commeiidatioue munivi. Venerabile petrasse beneficium : solelis enim quse poscenda
ergo nomen augele beneficiis : quia dum justa tri- sunt, precibusanleferre. Ad sublimem et mngnificum
buitis, nec illa quae ad misericordiam perlinent \irum Opilionem, parentes ejus in Africa consislen-
posthabetis. Domiue mi, reverenliam sa'utati acci- lesdirexerunt certamdiligentia inspiranteperson.ini:
piens, ita prccibusraeiseffectum tribue, ul proprium ' qua ad palrium solum remeatite, hoc itiihi muneris
desiderium, dum honeslas asseritur, possit impleri. priefatus iiijiinxit, ul ad magnificum virum * Agnel-
1 Decorato]Major hic natu frater Honoraii, ut di-
ctum est ad epist. 28 lib. u. Nobile par fratrtim ad- Hinc, Spoletane,gemis.;paterishincdamna,viator,
IiicassuinquaBrensquis f rat auxilium.
vocalorum, et ex advocaiis quaestormn. De quorum Kamfessistrilmit rcquiem,miserosiiiielevavit.
uiiiusque laudibusmulta Thcodericus rex lih. v Va- Juslitiaectillor,largus et hospes>rat.
liaruui epist. 5 et 4 Honoraio. Tu, inquil, Uecora- Fasciliusinsignis,generisner.stemmalepejor.
tus ex illo es, ilie Honoratus ex te est. Item de quae- Hiclumenpatrise,hicdecusomne fuit.
stura Decorati: Tali igitur omine Decoratusevaluit: Fasees inl>lligit, quam diximus quacsiurnni. Spole-
evaluit,inqunm,ac sehonoribuspalatinisjudiciu nostra tinortim meminit qtiia in eorura tribunnli cansas
laudatitsimmscuit, digniiatemtumens, quam solemus egerat, ut posi ipsum llonoratus, auctore ibidem
dare prudentibus. Sed qtia sior ctiin ad etiin scrpsit Cassiodoro.
Ennoiliuti,uondum erat. titimili conJitum sepulcro ' Agnellum]Patriciuin, qui in Africa vcrsabatur.
fuisse testalur ejus epitapbitiin, quod imcr Christia- Theodericus rex Fcsio patricio: Jdcirco decernimus
na motiimenta lcgilur his verbis: ut domus palricii Agnellia:l Africam discedentis,qui
Hanc Decoratusopemstibdtictaluce petivil, regnum petensalleriusnosirisest utilitatibusserviiurus,
Conderetexiguoutsua rneinbraloco, sahis tegibuslua tuitionevallelur. Lib. i Var. 15.
* 19 ENNODIIEPISCOPI TICINENSIS 80
lum pro commendalionesuorum a vobis scripla me- A ne petitionemnegalus fruslretur effectus,sic conces-
reatur. Quam rem emendatissimi hominum non ne- sum meriiis vestris loctimper longatemporuminter-
valla teneatis.
gabitis, non contenli benignilatem vestram solos in
Italia positosagnovisse. Nunc obsequia mea litteris EPISTOLA XXII.
ENKODIUS SYMMACU0 PAP.E.
reddens, causam scriptionis verborum compendiis
indicavi. Vos dicenti pauca praeslate praccipua. Quamvis sublimi viro Laurentio assistat pro pi-
gnorum commeudalioneprobitas sua, et patris pru-
EPISTOLAXIX. denlia causas sobolisexsequatur : allamen sollicitu-
ENNODIUS APOLLINARI. dine geniiali ad ampliora procedit, et vix credit pro
Producendo circa amantem vestri silenlia ad ab- filiis sufficere quod meretur. Adjulricemin astipula-
sentiam corporalemanimumtransmisislis : retinendo tione germinis paginamquaerit : et trepidante dili-
ardorem nititur cura universitate par-
paginas, in immensumcrevit, quae bactenus divisio genlia pairumsi
nil \alcbal. Res eo rediil per abstinentiam tabella- liri.*Cogitate viro optimo negari effecius potuit, et
pia et justa poscenti. Tribuat divinitas effectum pre-
rum, ut veteris aeviprovidentia conferat nil amori. el
Ranccssit caritas, quam verborum avarus despicit cibusejus, huncbeatitudinisvesirae nominatiscon-
venlilare : sine cultura est diligeutia in usum non g ciliare dignetur affecium, ut erigat parvulos implo-
rata coronae vestrae miseratio : quatenus anxii circa
reducta per paginas : slyli frequenlia vivaci pabulo
insilam pectoribus nulrit aiiiiuiiam. Facilius, fratcr, ipsos geniloris voia superentur. Domine mi , spero
ut promissa diidum beniguitas in ea parte lestimo-
fueral desideriis meis te nullo tempore cupita tri- nium
ferat, sicomprehensis supcrius geminatam im-
buisse, quam saepe indulfa sublrahere : quia corda
me prccatur, iutelligat.
nesciunl, quaecibis dulcibus pastor artifex irrilasli. pendi gratiam, qui per
EPISTOLA XXIII.
Aliquanto enim tempore continuando scriptiunem, ENNODIUS
immeniorem me sequestrationis effeceras, dum effi- DOMINATORI.
venerabilem inserebas : at Oportuerat quidem desideria vestra, quae tratris
giem placido alloquio
nune.comraeantiumvacuas manus nudus inquisilor Agnelli patefecitallegatio, ut tabella reseraret, etad
meo alieuas elicienda colloquia formam sermo pracviusexhibe-
inspicio. Ego lamen nolo errore culpas ret : quia potuit libi restitui quod debebis : nec ullo
asserere, ut quod laclum doIeo,admisisse convincar. .me colore
defeiiderem, le loquente, a paginis ahsti-
Accipeergo, emendatissimehoininum, desideriorum nendo. ln luo
solalia, per ccelcstem gratinm absenlibus ailribuia, jure fuil, Iinguaenoslraeferias exerci-
el perlatores, si mei estis inemores, sublevate ; ut tio commutare, et rubigincm rusticantis eloquii fa-
nesciant peregrinaiionis incommoda,duni nominatis '~\ brilibusstudiis ambvere : quia sicut damnum caritalis
re- est primumcupienli non dedicare serraonem: ita pro-
patriam commendatio amica contulerit. Quibus
nuntio me vesiraevaletudinissublevate. mulgataescripiioni silentium reddere, nec amicitiae
ineantibus, suadet memoria nec pudoris. Nunctamen accessit ad
EPISTOLA XX.
geniummeum, quod paginas imperasli; et si subtra-
ENNODIUS JULIANO V. I. liitur testimonio, quod nunquam in amore vires in-
Exercetur diligentirebonum scriptione muiiipbci: terrogo. Facessat ab ingeniis liberalibus, ul credas
linguae enim indicio animorum secreta panduntur. fascemes»e iniolerabilem,quem amicus imponil. Tu
Assiduiscurnm impendit elnquiis, qui otium amore lantum exacia compleciere, et censuram castigans
commutat. Haecsunt officia, per qu i: taciiu- innote- raucida judicantium depone fastidia. Absit a te eum
scjt affcctus. Fauuliaiis perlator, nisi reddendas cul- non fovere qui paruit. In spem altioris meriti trahi-
niini vestro paginasaccepisset, me oblitum reveren- tur, etiamsi veniat a moneta triviali, qui libi impo-
tiae veslraetestaretur. Nescioeniin cariatis esse ne- silum oris mancipavit obsequium.Ergo vale, mi do-
gligens, nec partam labore gratiam quieti serviens mine, quia nolo lieri prolixa, quaenon sunt ad per-
effugare.Muliadebeo verba ftttderi: sed ad brevila- pendiculum fabricata coilnquia. Tu messem gratinc
tcm cogit epislola. Vale, mi domine, honorem salu- ]) juxta fiduciamraeam, tanquam uher solum reslitue :
tati accipiens, et circa mc adultam serva dignatio- quia in tuo posthac erit arbitrio, si crebro cpisiolas
nem. Sic bono in medium ascitus reipublicae,de fe- meas accipere volueris, his me muniis invitare.
licitatis luaediulurniiate grntuleris. EPISTOLA XXIV.
ENNODIUS FAUSTO.
EPISTOLAXXI.
ENNO-OIUS CONSTANTIO EPISCOPO. jEger animussicut sileulia non patiiur, ila proccs-
sum narrationis abjurat : contestationi muerorisnec
Vigilius subdiaconusvester experiri voluit quanta tnciturnilas, nec colloquiaprolixacon->eniunt:arcta-
mihi a vobis caritas redderetur; ct ad occasionem turpagina, cui vix inter gemitus verha tribiiuntur.
profecttis sui conjunctionemnoslram conatus addu- Sed quid assero lingiiaeferias plus loquendo, et coa-
cere, statura inter nos amicitiae,dura augelur hono- ctam necessariis epistolam terminisgarrulilaie
polli-
ribus, vultmctiri: quaienus ad ipsura fruclus redeat, ceor? Deum quaeso, trt anxietati meae de manifesio
quem ex diligentiaemesse condidimus. Hunc si me- prosperitatis vestrse succurrat indicio. llle admitiat
reor, ad diactnii sacramenta perducite : ut digniias lacrymas meas, cui clausa ora fabulantur : cui ad
praefaliad spem mihi proficiat majora poseendi. Sed plenara legationemsufficitex compunctionedefluens
81 EPISTOLARUMLIR. IV. 82
imber oculorum. Ego labefactatam non solum quie-1A principis defluat, quod in vobis -aetermisimber infu-
tem meam, sed et salutem, inimicorum valetudine et derit. Ecce quae debni vota rudimentis, licet coactis
rumorum procellis agnosco. Potens est diviniias im- in artum sermoiiibus, enarravi. Vos nitmientoie pro-
mensaetempestatis incerta bono serenitaiis amovere. missi amoris et foederis,ni sine mtiiati>nisdispiMidio
Vos, si de Deo mereor, salvele : et amanli in vobis debitum milii qunestiiradissnlvat. Tenete eirca mo
conscientiam, non Ravennates excubias, tabellarum 4animumdecessoris:|dignitaiis vesiraepollieilatio n->n
promulgationeconsulite. frangatur variaia personis. Domini mei, salvete pio
EPISTOLA XXV. desiderio supplicis,el in magnn beneficiorumpromul-
ESN0DUS * BASSO. gatione suscipite parca colloquia. Talis enim estusus
Si velus diligenliaquaea pareniibus meis erga am- felicium et natura meliorum, ut linguaccopias rebus
plitudinem tuam fructus uberes degralioe tnesse con- et praestitisanteeelhnt.
dehal, circa personnm meam pro fidei memoriaser- EPISTOLA XXVII.
vareiur, monslrarel frequentia litlerarum, et inse- ENNODIUS <-ENARIO
pultam caritntem testis peetoris sermo recluderet. At Feslinatio perlatots ii arlum c>eg:l enis >1;>>;I ,
nuncoblitummei le senlio; iiecaliquam meliorissae- doleniem inagni fecil pauca dictare. Apud eum ;n-
culi retinere concordiam; quando nulla quae snllici- JJ ] men isia iion grnvant, qui iiner scrmonum aiigustias
tudinem luam resignet, scripta diriguntur. Sed ego interpres cst seiistmui. S >per lanhtiio enim donni
desiderii impalientiam ad verba converti : qui scio Fausti et opiiiionum varietate discrucior. Vos post
tunc novellam amicitiam habere dulcedinem, si an- Deum anxietati meaeceleri rescriplione snccurritc :
nosa servetur; el illud esse in affectione purius,quod quia deterius esl incerla macerari spe, quam mani-
nostri examinavere majores : sciens quia'* si Camil- fcstain despernlionem indicio nmantis ngnoscere.
lum menle relines, Ennodium non omittes. Qua de Vnlete, mi domini, el ndvertentes quid cupiam, vo-
re salutationis munera epirtolari cura persilvens, liva vel necessaria p>omu!gateclloquia,
precor ut bajulum praesentium, clericum mcum, EPISTOLA XXVIII.
ENNODIUS AGAPITO.
quem ad Gallias et suae ulilitatis et meae ju>sionis
causa perduxit, susceplum habere digneris. Quo re- Si mihi ex semeniia dies fluerent, non negotiosis
meanle prospera vestra scriplione signate: ut si quid operam paginis potius quam obsei|iientihus exhibe-
in amore damni fecit oblivio, epistolaris solliciludo rem; nec munus caritatisad oflicia peregrina irans-
resiiiuai. ducerein. Sed coacius rem diligentiac necessariis
EPISTOLAXXVI. commutnvi. Suhlimis enim et mngn ficus vir pro
ENNODIUS 3 EUGENETI V. I. dolosis inimicorum laborat insidiis : qui per me aequi-
Faustum coeloomen adveniens auspicia veslra cor- " tatisvesirx implorat patrociiiium; ne prava concin-
roboret, et lirocinia canae dignitalis suis muniaut naiio opinionem ejus permitiatnr incesêre, et fabri-
divina consiliis.Per vos supemus favor regat domi- caii rumoris ferat forte compcndium. Domine mi,
nuin libertatis : ut ex pectoris vestri fonle ad aures saluiationem largissimam dicens deprecor, ul ille qui
1 Basso] Gallo V. C. Sic enim appellavil epist. 20, est lib. l Variar. , episi. 12 et 13, in qnibiis Euge-
lib. i, cui cuin Ennodii parentibus veius fuerat ne- netis doclriiia cum eloquentia singulari prn-conioce-
cessiiudo. lehratur. Ilemque ab Ennodio ibidem. Eteuim prin-
' Si Camilliimmente
retines]Qui patrem amasii, fi- cipes fori: Romani inler advocains fueral Olyhrius et
Iium nnn spernes. Ennodii ergo pater Camillus. Jam Eugenes untle Athnlaiicus apttd liassimloiiini lib.
Ennodii parentes Gallos fuisse scimus e prnvincia VII, episi. 19 de Felicis ad quaesturam promotione
Narbonensi.laremquein ea habuisselotam ejus ferme scribens ad Senatum : Advocaiionis,inquit, laudem
cognaiioneiiKQuibus sane argumentis, ac duorum inter primarios eloquentimfrequenler meruit invenire.
simul Ennodii pracnominumconjectura ducor, ut Is contra magnunt Olybriumstetit, is palmarum Eu-
augurer Camillum ejus pairem illum ipsum fuisse, genetis tngum ubertate suffecit; et illis par fuit quos
quem Sidonius carmme ad Felicem, suuuinini ipsius singulares Roma cognovit. Porro Eugeneli pro Eu-
patruelium vocat. Felix fiquiilem lilius fuil Magni: geni mutnta declinaiione eo genere meiaplnsmi di-
paier Camilli, ejusdem Magni frater. Sidonius idem cium est, quo Eutycheiem, Di>>genetem, Eusebelem,
in descriptione convivii Arelatensis lib. i, epist 11 : j) Niciatem. pro Eulychem, Diogenem, Euscbcm, Ni-
Reeumbenlepostse, post Magnum scilicet exconsule, ciam apud inferioris aevisrriptores noiinunquamof-
Caihillofilw frairis, qui duabundignitalibuset ipse de- fendimus, et in anliquis inscripiiombus sxpissime,
cursis pariter ornaverat proconsutatumpatris, palrui ut in hac Romana:
consulatum. Quare Felix et Camillus fratres eraut D. M. S.
palrueles, fratribus prognaii. Camilli autem, ut con- T I. C L A U D I
jicio, filius Eunodius noster, qui Magni Felicis prae- EUGENETIS
nomina a propatru» ejusque Ulio derivarit. Verum VIX. AN. XI. D. IX.
baec nosira tantum est divinatio. TI. CLAUDIUS
3 Eugeneti V. Quaestori
1.] palatii Theoderici regis. ANICETUS
Hanc enim illi dignitatem gratulatur : quam etinm PATER. FEC.
exprcssil carmine 2, quod de. Eugenete ipso scriptum
est: 'kiiknpoir ui$n, TI fie vantovnpnu-u; atfva;
Voxjusli quaestor,legumsubstantia,nobis Ti tjitevSsi;; 0-3troi 7t«VTE(; *.
otpet\6p.eQu
Ceu Phtxbusmittet carniiua,pieclra,lyram. * Animum
Fuit eiiam postea magister olGciorum, ut videre quacstorem vidimus decessoris]Fausli, opinor: quem supra
lib. n, epist. 25..
* Hocest ad litteram:
Inexplete quaremeju- mur, aut forte potius cumpuncto interroganli,nonlibi
nioremrupuisiisubito?Quidfestinas?infeme.
Hontibi omxtesdebe- omnesdebemur?EDIT.
in vobis nolus est vigor assurgat, et quod a patribus jA pudeat. Nefas est enim credcntem ad obliqua provo-
vestris poscitur mei serinonis obsequio, ad impelra- care, et quem affectuobligaslis, per incerta deducere.
tionem cong.tam perducatur. Vale.
EPISTOLA XXIX. EPISTOLA XXXII.
1 ENNODIUS PAPiE. ENNODIUS EUGENETI.
*
Coelestisuliliiatem sequncinmcura disponil. Inau- Non aestimorem obsequii frequentia posse rances-
Spicaia bene de Deomeienlibtis dona tribiiuntur. In- sere : nec culluramdiligentiae vitio garrulitatis ascri-
gerit superna dispensatio eiiam quod supplicare hu- bi. Suppetat forte de abstinentia tabellarum excusa-
manitas non praeSumit.Agnoverunt adversarii sedis tio illis, qui publicae uiililatis muniis occupantur :
yesirae, quo propugnanle vincautur : quod proxime veniam non meretur, si a scriptionisassiduitaie lem-
de Aquijeiensi redemplor noster porsona reseravit. peret absolulus. Liquido confiietur amoris negligen-
Et ideo inter excellentia rauncrum divinorum peto, liam, qiii cum possit, epislolas in quibus esl affectio-
ut mei corona vestra meminisse non abnuat. Invitat nis pabulum, non ministrat: error oliosi est, si bene
enim ad faraulandum plurimos, qui quamvis longe comperta mens per lingu.e ferias desideratis atienue-
positum diligit obsequenlem. Vale. lur impasla colloquiis. Sed sicut nos rcligioncm gra-
EPISTOLA XXX. B
; tise fovere convenit, curis saeculatibusnil debentes :
ENNODIUS EUGENETI V. I. ita nisi magniludo vestra parlibus suis adfuerit pro-
Postquam prima spei roeseeffecium dedere collo- mulgatione responsi, damnatis probe facla reticendo:
quia, ad iisum sermonis ora diu feriata laxavi. Ani- quia si tollanlur virtutibus praemia, quem laborasse
maiur enim successibus, etiam cui per conscientiam non pudeat? Ecce quanlum, sesiimo, brevi ei cutus
non suppetit Latiaris erudiiio. Cessantibus sludiis utrorumque proposilum; animo meo male essc con-
saepe fncundum gaudia reddiderunt: moerorisnubila fiteor, quod remeante Monianario, cum dedissem pa-
hilarifas depellit, mox rutilantia per sudum verba ginas, iioii recepi : quud debitum posco lege restitui,
discurruut. Iiauue aut perfectos nos laetitiamonstrat, pudore geminari. Nunc vale, mi domine, et vestram
aut infarites facil adversitas. Haec, mi domine, vohis quaerens, propriam nuntians snspiiatem , Deum pre-
eliam astipulantibus confirmantur. Ergo tempus pro- cor, ul si mei memor est, prospera veslra muliipli-
speritatis amplexus, reddo debendaesalutatioriis af- cet.
feclum; sperans ut circa me nobilis promissio quae a EPISTOLA XXXIII.
plenitudine graiiae sompsit exordium, quasi incre- ENNODIUS SENAKI0.
nientis egena geoiinetur. Vale. Si amorpudori acquiesceret, si carilaiis impaiien-
EPISTOLA XXXI. C tia verecundiaelege tenerelur, a paginalibus ofliciis
ENNODIUS AVITO. temperarem, et siteniii formam vestri imitator assu-
Licet multam nobis per lilteras magnitudinis ture merem : non imprmvidus aesiimator conjiciens, itla
occasionem gaudii elementi pepereruut, cum ad hi- quibus rcmuneraiio a \obissubirahitur, non amnri:
laritatis obsequium index funeris sermo militasset, nec suaderi facilius fabellarnm abstinenliam , quam
non tamenpar lacrymis jncunditascontigit, necmoe- tacendo : * viros comilalensis exercitii per lingiiaa
roris turbiditm ex toto colloquii serena depulerunt. feri.is elamare, quid respuanl. Sed non ita est ma-
Relinet afflictionem mens de lariti ' deees-ione pon- gniiudo tua lineis quadrata fabrilibus , ut quolibet
tificis, etinm post desiderala colloquia ; ab hoc, quia lecla velamine amaniis ocnlos possit effugere : quia
natura rerum est, ut i|urelibei laetitia vel modki an- sine obstaculo veslium penelralia respicit mens arai-
goris collatione superetur. Sed qiiid nova commemo- ci. Nemo aestimet, quod lateniis interna consilii apnd
ratione facimu-, qurc aninunn clandestina hacienus caros aulicis excocta fornacibus celet urbanitas. Sed
jactatione domueruni? Volis vestris cum Dei adjuto- credo, querelis meis illud ordinis vestri aptum exeo-
rio comitem me promiito : dummodo satva domni Sationibus genus opponas : Non recte ab occupatis
p»pae nostri iricnlumi ate, tiilcui vos elegisse cogno- otiosorum munia postn'ari; Vixad haecofficia posse
scam, quem etim cui animae cura est, laudatc non v descendere obsequiis principalibus adhaerentes. Au-
1 Ennodius papm]Symmacho : quem papaenomine Comilatenses, sicut Palatini, generaliler interdnm
pefpeuio' sirtnificat : omues stquidem. epistolas aot vocantur omiiesqui in sacro patatio miliiant in.prin-
pene omnes illo stiperstiie scripsit. cipis comitaiu. Quo sensti comiiatensis jnre diciiur
. •* Inauspicaia] N ya signilir.atione inauspicatum Senarius, quem' iri regis ohseqtiio- inter exeeptores
meKorem i i partem po-uil pro improviso et inspe- meruisse ostensum est adepisi. 11-,lib. m. Inierdnm
rato liono, quod craeier snem et exspectationem eve- Palalirii peeuliaritcr appellati, qui in officio erant
niat. >ic lib. l, epst. 5 :'Inauspicaiis successibusilli uiriusque comitis largi-tionnm.Quorum exnumero,
proveclunmincremenlavenlura sunt. quemcmpissevi- ut antiquasjuris glossaedocent. qui in palatio su!>si-
demus a fascibus. !iem lib.- ix ad Caesarium episco- stebant, comilaterises nominabanlur; qui in |ir»vin-
piim : Vv.deparenlibus meis inauspicata sublimitas? cias djrigebantur, mittendarii. Sic enim(iistiiiguu:!i:
et aliis quoque locis : cum inauspieaium contra id Uu\artvo; o Ttulunavb; iitnpirn;- tlaXarTvoi yi.p XO<MM
djci soleiit, qnod sinislrum et infausium , ul Plinio ovo'ft-aTt sxaAo-uvTO
-TrK-JTEf o! evroi; xara TOizalariov
lib. XXVIII, cap. 2. QriauvpoZ; xtmjpsrovvri; ru%e£>raf a/\V o\ p.ivast ™
,. * Decesione poniificit] Anuileiensis. Ibienimver- • irut-uria -jpotjedpivovre;, iliyovro xouiruritrtot. xoiit-
sahatur AVituslih. v, episi.20. varov yap 0 TOlrofsv <pSta-yeto fiuailsv;' o? 5e tt; ri.;
4 Viroscomitatensis •
exercilii] Quod munus comita-. eTtupyia; ixep.Ttiip.svoi, (UT«v5aptotMtTtoyap TO'A.7TQ-
(ense dicitur leg. 58 cod. Theod. de Decurionibus, au\}m,.
85 EPISTOLARUMLIB. V. 86
divi quidem saepetalia : sedconfiteor, non recepi: .'Afronspicta
\ proposito: nos ad banc fabricam nulla
quia frequentes uecessilales desideria trnnscendunt, l, praecedemium studiorum lima compbsuit : niidam
et sine inieimissione timor cedit affectui. Voluntas is scimus ad conjunctionem aJTerreconcordiam : urba-
in culpa est, quae concinnaia excusatione defenditur.r. nilatem inter caros nt venena respuimus. Ergo, mi
Ecce, mi domine, quara magna doleam, cum officio o domine, salutationem accipiens, amaniem tui in bac
salutationis asserui; perlalorem utrique carum, proo potius parte seclare, et ut culiurain fidei per frequen-
fide sua et nobilitate commendans,' ut beneficiocul- I- tiam sermonis impendas, et-ex secreto pectoris infu-
roinis veslri inimicorum insoleniia tcchnis suis op- i- cata exspectanii verba concedas. Vale.
pressa subjaceat. Vale. EPISTOLA XXXV.
EPISTOLAXXXIV. ENSODIUS ' APRONIANO.
ENNODUJS ' HOIIMISD/E. In usu est viris morum claritale fulgenlibus religio-
Postquam votiva mihi necessilas veslra beneficio o nem amiciliaeper culturam nuirire colloquii: ut dum
proximiiatis desiderii coepit spondere effecium, ani- i- graiiae germina fotu confabulationis animaritur, ad
mo ad longiora transiistis; et cum Liguriam pene le messem conjunctio foederataperveniat. Per haecenim
muiu coiilingitis, linguam feriis depmastis. Miiius is munia voluit senior providentia absentiae nil licere.
licuit absentiaedtimsanctiiatem vesiram prolixa via-- B j Merito de vobis emeudatissiirius liominum domnus
rum inlervalla lenuerunt : pcnsabat eonfab.ilatiodis- s- Fauslus praedicat siugulare testimonium. Sine nube
pendia visionis, et in remediis provisa diligeniiaclil- dalur agnnsci, nihil de eo dubitandum, quem proba-
terarum commercia pr.t slahantur : per quac officia a tus altoIlit.Sed nunc ad epistolaeanguslias me redu-
imcr habilatione discretos nil peribat afiVctui.Sed, I, cens, secretis debitam laudem claudo penetralihus,
credo, eligit-s amicis difliciliora iribuere : nnn pu-l- ne quod apud externos faciendum esl, apud vos im-
tanies beneficium, si pascar in lanla vicinitate collo-
>- portiinitateranccscat. Vale, ini domine, salutationem
quiis. At ergo casum meum versa aestimalionesus- s- obsequentissimam accipiens : Deum precor, ut pro-
piro, ne beaiitudo tua retulerit ad judicium, quod ex-(- spera veslra in longum producens, mihi quoque se-
bibuit blandimentis; dum quod praecessit, ascribit iit cundis armicorum successibus spondeat auctionem.
tempor , 11011 amori. Facessal a noslro in amicitiisis Vale.
1 Hormisda] Diacono.Lib. vm, epist. 33.
' Aproniano]V. I. comiti rei privatr». Cassiodorus privatarum. Sed nondum, opmor, hoc honore funge-
is batur.
lib. viii, epist. ultima : Apronianbviro illustri contili
itiG
LIBER QUINTUS.
EPISTOLA PRIMA. me.diocrem, ne praecelsi esset suspecla praedicatio.
ENNODIUS ' LIBERIO PATRICIO. Clarissimorum lestimonia tit vires aceipiant, culmina
Dum pro venerandae religione conscientire verba casliganiur. Felix sacerdotium, cui facem praeiulit
dirigitis in Aqnileiensiselectionepontificis, etdivinis plenn mens luminis. Reala conversatiq, quaeidcirco
iniiiaia lingua cullihus miliiat consecrando, in ignoii in discussionemdeducta est, ut tanto viro aslipulante
nos diligenlia sermonum vincula tcnuerunt: qliia ni- superaret: quaenon didicis-et saporem victoriac,nisi
hil superat judiciis, quotiens aliquid probatus exiule- subjacuisset incertis. Semper innocentibns gloriam
rit. Quid enim sententiae sequacium derelinquat, adversa pepererunt: providet defensores foriis-imos
quando justitiae ohsequitur, cujus iii examen defirii- mediocris impugnatio. Sed quid episiolae.termjnos
tio non vocatur? Agilis hono couscienliaeqund vesiro loquacitale produxi, coactas Iege paginns.in humana
vix negaretor imperio. Exhibuit' inter arbitrosMnr- concitinatione transgressus? Jnngo et ego, amplissi-
cellini vetierabilis collegam maximus hotnimim, hu- mi, parlibus vestris pro modulo exiguiinijs propriae,
militate suMimior: et ne potestaii favor per obli- ccelo vobis obsequenle, cnnscnsum tetquod mirabile
quos ascrihereiur interpreles, quod de proprio de- _ inter homines habetur, consideratione vestri atiraltor
cerpsit genio, laudaii junxil ad pretium. Egislis ad amorem. lnspirata mihi per alterum placet af-
' Liberio palricio]In synodo Arausicnna II omnibus auctoresnobisGassiodorus lib. n Vnriar. 11 etlS; lib.
snis nommibussubscribit: PICTRUS MAIICELLCS FELIX viu, episi. 6, etlib. xi.epi-.t. 1. Procopius idem lih. i
LIBER>US V. C. ETINL.PH^FECTUS PR^TORIO GALLIA- et tn de BelloGothico : et Ennodiiis ipse.lih. ix, cpist.
RUMATQIIE PATRICIDS CONSENTIENS SUBSCRIPSI. Nlllil 23 et 20, ubi plura de Liberio. Hanc porro epistilam
hahuil aetas ilia Liberii nomine illu-tiius. Primnm tanquarri Symmachi nomine scri.iam ab Ennodio
eftim pro Odoacre adversus Theodericum fideliler iuter Symmachi episiolas collocarunt.
stetil : p>istillo devicio sub Theoderico, quandiu is * Inter arbitros Marcellini] lionoratos videlicet,
regnavil, summis togaemiiitiaequehonoribus perfun- qiinrum arbitrium in antiquis episcoporum electioni-
ctus, mnlta in Italia el Gallia praeclnra cum laude btis ac (estimonium exquirebatur. Lco episcopis pro-
gessit: itemque snb Athalarico. Theodaii etiam re- vinciaeViennensis epistola 89 : Exspectarenlur cerit
gis h-gatusad Justiuianum imperat. delcclus: n Jusli- vota ciuiiim,testimdniapopulorum : quaerereturhono-
niano demnue i|>so miliiaribtis copi s adrersus Go- ratorum arbitrium, eleclio clericorum, qum m jsacer-
thosin Italia etSicilia pracpositus,av/ip,ut Procopius. dotum solent ordinationibus ab iis qui norunt Pairuin
XoyouTSTOU regulas cuslodiri.
le.-lalur, xut.o;re xai uyaQo;8iu<fzpovrt>>:,
ifhiM; iTttuthi-Qui,i\v~t.aru[iuo;. Quorutu Oimiigill
87 ENNODIi EPISCOPI TICINENSIS 88
fectio; dum manet caritas imis inserla visceribus A j EPISTOLA III.
ENNODIIJS 4 OPtLIONI
peregrinante personn. Comilera se tamen coelestis V. I.
graiia desideriis jungat : et dum cupiiis dalur cffe- Debeo equidem prioribus responsa colloquiis, et
cius, aut inveniat bonum pontificalus, aut faciai. in obsequio propositi vel pudoris, nisi pagina rusti-
(" Valete, niidomine, etamantem vestri crebris rele- canle displiceam, accepta geminare; ne potioris di*
vnte colloquiis : ut si non exigat negoliosas-frequen- gnatio ad pcenitentiam redeat de abjurat one fasti-
lin paginas, praestenlur affeciui.) dii. Nostro enim vilio in culmine constiluti supercilii
EPISTOLA II. memoriam non amittunt, si illnd male genus sectari
ENNODIUS * HARCrANO. et humiles suspicentur. Cura enim eminentissimos
Dum inter spem et metum anitnus meus de te an- atlollat casligaiio sua,et honorura plenitudo saccula-
xio jaciarctiir incerto, solida profectus tui indicia rium hoc solo anificiu pntiaiur augmenta, conside-
colloquii melle reserasti : quia domesticam origini randum est qtiid abjectis detrimenti pariat status
luit- facundiam lidelis doclrinae hacresinsequeris. Non angustia non metili. Ergo sufficiat magnitudini ve-
degenerat, ut video, vena liiiguarum; et peritiae suc- sirae quod po*idnplicem scripiionem sentio quid per
cessio illo qtio patrimonia jure discurrii. Putabam silentium erroris incurrerim. Sed timui, conliteor,
scientiaedo-es rem tantum ingeniorura esse, non fa- B ' ne ad vitium me duceret fuga eulparutn; el sermo
miliae, nec duci per stemmata quod labor conti- deputatus ad gratiam, dum nulla periiiaeIima comc-
nuus el indefessus sudor adipiscitur. Sed, quantum reiur, inveniret offensam. Refugi horrorem, qui
apparet, ordines suosservat eloquenlia, et oris pom- ignaris de parendi occasione generaiur. Ecce asserui
pa quae exundavit in veieribus, migrat ad posteros : habuisse me et animam deposiium confileniis, el bene
concordat scienliaecursus et flumintim : per con-ue- deviribus conseii in restitutione verecundiam. Res-
tos alveos et dicendi unda praclabitur. Venit ad te tat autem, emendatissimi hominnm , et iilud placere
cum ceosu patris eruditio; et bono sobolis Asterium vobis allegationis mere inspectione cognoscam, qimd
sepulcra restituunl. Invidi, faleor, hactcnus annis hacienus accepta non reddidi. Fida enim index esl
scnioribus. Et aetatemcui ille concessus fuerat su- possibililatis nosirae consideratio; el sicut in omni-
spiravi. Reneficiorumcoelestiumnegligensaestimator, bus praecipna,ita fama mnniens circa linguaemaciem
quando potui desperare de logacfructibus, radicis cuslodita, quasi crescit eloquentium dos pudore : fa-
manente substantia? Sed superna dispensalio, ut det cile prudentiae nomen adipisciiur, cum per ipsum
geuiurn beneficiis, improvisura facit esse quod tri- conticescat infanlia. Causaetamen quam injunxistis,
buit: et dum voia iransgreditur, potemiam suam li- jacturam fromis exhibeo, et dum imperaia exsequor,
'
beraliiale manifestat. Non est bonis partubus in(e- G opinionem ad incerta transmitto. Agnellus de casis
cunda Liguria : nutrit foro germina, quae libenter per varias pr<missionum mihi iiludit effigies, volens
amplectalur el curia. Nota proximilate sociantnr • a nobis summam pretii designari. Sed niali hominis
causidicus et senaior : his qui bene toga usi fuerint, ardorem insatiabilem esse didieistis, qui nisi con-
reseralis susceptura sinibus palmala blanditur. Vale, temptu pecunise non sanetur. Domine mi, saluto et
dulcissime, et ad lisec decora multus incumbe : to- rogo ut religio circa rae pii amoris servetur et foe-
tum le studia houesta suscipiant: festina, ul ad mes- dens' EPISTOLA IV.
sem palriam venias, linguam lectionis sarculo, mores ENNODIUS ' BELISEiE.
honortim imitatione purgando. Diu quaesitus desideriis meis evenit effectus : ut
* Valete] Omissis qtiaesequuntur. codices Symma-
gessit anno 524 cujusque nnmen concilio Carpento-
chiani epi-lolim ita concludunt : Dala xvui calend. ralensi praefixumest, quod eo anno celebratum con-
Novembr. die, indictiune vm, hoc est anno, ut dixi, stat. Qnod enim perperam ibi a sciolo quodain anti-
CDXCIX. Ex quo palei epi-tolas Ennodii ordinem sunm qimrio Opilioni consuli adjectus eSt collega Vincoina-
nnn letinere. Alioquinhaequaede Marcellini eleclione lus, quia Opilionem altcrum

Langue

Migne. Patrologia Latina Tomus LXIII.

Transféré par

Informations du document

Titre original

Copyright

Formats disponibles

Partager ce document

Partager ou intégrer le document

Options de partage

Avez-vous trouvé ce document utile ?

Ce contenu est-il inapproprié ?

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Migne. Patrologia Latina Tomus LXIII.

Transféré par

Droits d'auteur :

Formats disponibles

Migne, Jacques-Paul (1800-1875). Patrologiae cursus completus, sive Bibliotheca universalis, integra, uniformis, commoda, oeconomica omnium s. s.

Cliquer ici pour accéder aux tarifs et à la licence

3/ Quelques contenus sont soumis à un régime de réutilisation particulier. Il s'agit :

7/ Pour obtenir un document de Gallica en haute définition, contacter reutilisation@bnf.fr.

•nnm ss. PATRM, DOGTOBVM SGRIPTOREMQDE ECCLESIASTICORBM

AB MYO APOSTOLICO AD INNOCENTII ffl TEMPORA

PATROLOGI.E TOMUS LXIII.

ENNODIDS, HORMISDA PAPA, TRIFOLIDS PRESBYTER, ELPIS, BOETIDS

CJETERORDM TOMDS DNICDS. — BOETII TOMDS PRIOR.

PARISIIS, VENIT APDD EDITOREM,

HORMISDJE PAP^E, ELPIDIS UXORIS BOETII

BOETII TOMTTS PRIOR.

PARISIIS, VENIT APDD EDITOREM,

QVJE IN HOC TOMO CONTINENTDR.

Epistpla ad B. Faustum senatorem. 533

Hymni duo in honorcm SS. Pelri et Pauli. 537

EPISTOLAPRIMA. C s Marcellianum episcopumdirccta est a fratre vesiro