1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numériques d'oeuvres tombées dans le domaine public provenant des collections de la
BnF.Leur réutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n°78-753 du 17 juillet 1978 :
*La réutilisation non commerciale de ces contenus est libre et gratuite dans le respect de la législation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source.
*La réutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par réutilisation commerciale la revente de contenus sous forme de produits
élaborés ou de fourniture de service.
2/ Les contenus de Gallica sont la propriété de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code général de la propriété des personnes publiques.
*des reproductions de documents protégés par un droit d'auteur appartenant à un tiers. Ces documents ne peuvent être réutilisés, sauf dans le cadre de la copie privée, sans
l'autorisation préalable du titulaire des droits.
*des reproductions de documents conservés dans les bibliothèques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont signalés par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothèque
municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invité à s'informer auprès de ces bibliothèques de leurs conditions de réutilisation.
4/ Gallica constitue une base de données, dont la BnF est le producteur, protégée au sens des articles L341-1 et suivants du code de la propriété intellectuelle.
5/ Les présentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont régies par la loi française. En cas de réutilisation prévue dans un autre pays, il appartient à chaque utilisateur
de vérifier la conformité de son projet avec le droit de ce pays.
6/ L'utilisateur s'engage à respecter les présentes conditions d'utilisation ainsi que la législation en vigueur, notamment en matière de propriété intellectuelle. En cas de non
respect de ces dispositions, il est notamment passible d'une amende prévue par la loi du 17 juillet 1978.
VKKITSEPTEMKRANCIS"
GALLICIS.
ECCLESIASTICI SCRIPTORES
QUOMJM -
OPERA OMMA
^CURSUUM 1N SINGfULOS
COMPLETORTJM SCIENTI.EECCLES_ASTIC..E
RAMOSEDTORE.
TOMUS UNICUS.
VENIT 7 FRANCISGALLICIS.
Sergiuspapa I. col. 9;
Joannes papa VI. > 35
Joannes papa VII. '-•__'.'.. . 82
S. Aldhelmus. . 63
Gonstantinus papa. |3I5
' '..',','
Ceolfridus. 3W
Felix episcopus Ravenn. 357
Benedictus Crispus. §61
S. Egbertus ':'''''''/: i3TT -
'
Gregorius papa II. . &b3:
S. Villibrordus. 585
Gregorius papa III. 557
S. Bonifacius Moguntinus. 597;
S. Zacharias papa_ . 891
-
Stephanus papa II. 957:
S Pirminius. . 1029
Cypnanus monachus. 10W
S. Chrodegangus. ."'''". :-."..'.". r 1053
S. Paulus papa I. - . • H25
-. -"'' ' 1197
Alanus.
S. Ambrosius Cadurcensis. Ibid.
S.epbanns papa III. 1235
' ^
S.Sturmius. 1237
S. Ambrosius Autpertus. 1265
ROMATCUS PONTIFEX.
{Mans.Coll.Coinc,tom'.XII.) - - - :
Sergius episcopus servus servorum Dei Ceolfrido G ferendum arie Jilieratufie im.buii.siciii decel Deo
religioso abbali jsalulem.' > . devotum auxiliaiorem sanctae raairis. liniversalis. Ec-:
Quibus verbis ae rriodis clemenllam Dei. nostri clesiai, obedientem devotioriem-huic noslfae' hbrta--
atque jnenarrabilem' provlderitiani possumus clfari," lioni non desjstas accommodafej sed absque aliqua
et dignas gratiarum actiones pro immensis circa rios remoratione religiosum Dei famulum Bedam, vene-
ojusbeneficiis pefsolvere, quriri tenebris et umbra ; rabilis monasterii tui presbyleriim, ad limin? apeslp-'
mortis posilos ad"lumen scienliae produeit ? Etin- Iprumprincipum.dpmiiiorum. meerum Pelri et Pafili-
fra. Benediclionis interca gratiam; quam nobis per amatorum luorum ac proieciorum, ad noslrae mer
praesentem . porlilorem lua misit devola -religio, li-- diocrilatis conspectum non moreris dirigere, quem,
benter et liilari animo, sicuti ab ea direcla esi, nos - fayente Dee,' sanctis tuis precibus' nbii diffidas pro-
suscepisse cognosce. Opporturiis ergb ac dignis am-, spere ad .le redire, peracta praemissorum. capitulo-
plecteridaeluse sollicitudinis petitionibus arclissima rum cum auxilio Dei-desiderata solemnilate"; erit
devotione favenfes, liertamur Dep dileclam tuae re- enim, ut-ceiifidimus, etiaib cuiictistibl creditis prb-
ligiesitatis bonitatem, ut quia exorlis quibusdam ec- futurum quidquid Ecclesiae generali claruerit per ejiis
clesiaslicarumcausar.um capiluiis non sine examina- prueslanliamimpertilum. .' '-.---
tione Iongiusinnolescendis, optis nobis sunt adcoiir
55 . JOANNES PAPA VI. . 8S
' '
_ ...... -. _- ' ANKODOMINlDGCV_: .. - • ..
CAUSA WIJLFRIDIANA.
' Ex MansiConcil.Collec.t. XII.)
MQHUMENTA' CORTEMPORANEA. •
"
IIQMANUS PONTIFEX.
« Joannes VII natione Graecus , patre Plalbiie , A que auri et argenti quanlilatem muJlam expendil, et
sedit annos n, menses vu , dies xvn. * Euil aulem venerabilium Pairuni dextra Jaevaque"vulius efexit.
temporibus Tibefii Augusti et Justiniani imperateris, Jlic restauravit basilicam sanctaa Engeniae quas Iongo
vir eruditissinuis, et facundus elcquentia. Hic fecit teinpore * delecta alque dirupta fuerat.", Laboravit
oralerium sanelse Dei Gehitricis inlra ecclesiam beati aritem et iri'co3ineferiis beatorum mariyrum Marcel-
Pelriapos.oli, cujus parietes rimsivo depinxit. lllic- iini el Marci, Damasique sancii oontificis. i Fecit
- "
r'.- V-ARIAJNTES LECTIONES.
'
1 AI. oin. _fuil 'autem..... hhperaloris. " _ * Al.,, dislecla.
'
_
' '
. VARIORUMNOT_E. . -
a Joannes ,V1I. Sedis Apo;lolicae vacalienem pos^ net, inter se valde discrepant. Catalogi siquidem
mortem Jearinis VI, usque ajl alterius Joannis ordi Veronensis et Colberiinus sextus babent menses-viu;
nationem, calaIo.ii.et Godd. riiagno consensu deff Bergomas, Lucensis, Farfensis, tres Colberiini,
niunt unius mensis, ac dierum octodeeim, 'praetei quartus, quinlus et sepi.mu«, una cum Godd. vul-
cataLogumVeronensem uno minus die riumeranfem, galo, -ambobus Freberiahis, TJiuano aitero, Cavensi,
<_uodprocedit exclusis extremis , et Colbertimmi et Farriesiano, menses vn; Palatino-Vaticanus, duo
tenium aperle mendosum, nam dies numeral omninc Colbertini ^secundus, et lertius, cum Codd. Reg.
triginta. Recle igiiur per nos epnsjituta die emor- Mazarino, Tbuanp pfimo, Ambrosiano item primo,
tuali praedecessoris II januarii, djes ordinationis quibus suffraga,tur JLuitprandus, -menses vi. Ex Iiis
Joannis VII per sepatet-; quippe ab il Januar. 70S vero tam-yariis opinionibus potior haud dubie est
per mensem unutri diesque octodecim inlerpontificii a quaeJoanni tribuit menses vn. Pariierque inter alias
desceudendo,Calenda;Martiaeoffendii"nlur,qu_ecodem aliorum senientias de dierum nnmeroi eaeligenda
anno 705 cum Dominica cbncurrebarit, utlit. dom. fuitquse seplemdecimjiumeral. Eteniin Joannes VII
- D fidem faeil. Easdem Kalendas Martias et Pagius anno 70S,RaIendis Mariiis, ordinatus,postquam'-sedit
tribtiere ordinationi Jpannis est. conipulsus, quia •anrios n, menses vn,_dies xvn, xv-Kal. Novembris,
nullum festum diem habuit obvium, quod suam seu 18 Oclobris, sepultus est. ad beatum Pe.trum
Obronplpgiam aeqiiaret. Quid vero? Quemadmedum apestplum, -iiidictiotie 6, seu anno 707, ut tradit
is iidui retraxit erdinalipnem praedecesscris, ejus- Anastasius. CEKNUS.
que depesilioiiem, ila bidui nunc distat ab iisdem Joannes VII. Ponlificalum. adeptus est anno
Kalendis Mauiis. lllud vero m recuperet arleutitur Chrisii 70S, prima die Marlii, cui recens electo hoc
plane-singulari, quam ipsius verbis proppnendam prope miraeulose contigit, ut homo Graecus opera
arbiiror,^utlegenti sit patentlor : Veruin, iriquit de Grascorurii.e numero cardinalium-aliorum in sede
interpontificio, loco diesxvm legendum diesxix,.e_c- apostolica collocalus, apostolicum spiritunV haere-
cluso eiiamdie emprtuali lam a sede Joannis VI, quam diiaverit, atque imperalori haerelico, conciliabuli
ab inlerpbntificio, isque errof ul videlur, tribuendus Coiistantiiiopolitani, dequosupra, cOnfirmationein
Anastasio. Duo hic -peceat vir eruditissimus, idque petenti, nequaquam acquieverit. BiNe_LABB.
eo quod removit crdinatienem a die Deminica; ar- Joannes, VII. Platbne Janidega patrenatus, Ros-
guitnempeerrerislptam ealalcgprum et Codicum se- sani Magna Graecia?, et Calabria. dictae, ortus, XIV
fiem, eque suis theeis unam eruit diem, ut biatum, papa regi)icola,.diac'onus cardinalis sanetae Mariae
si fieri pessit, compleat; curhque adhuc desit dies j Novae. sedit annos n, menses vn, dies xn, creatus et
una, emormalem Joanriis VI perire jubet; - quam consecrafus die Dominico, Kal. Martii. CUCONIUS.
prorecio si perire jusserat pdst Sergiuin, curisensui |" Fecitvero et imagines per divefsas ecclesias, qtias
Gpdicumet caialogurum eum adversari nuu ppprle- quicunquenosse desiderat iri eis ejus vultum depictum
bat: nam a die 9 Septembris "Ldies iiumerans, in reperiet-.Slatuae et.imagines imperatoriimiidoraba"n-
interpentificii extrema 29 Octobris, quae Joanriis VI lur, et passim ponebantur in tehiplis- et foro. Am-
ordinationem praecessit,- desinebat; ita tamen ut bros.r Hexamer. lib. vi, c. 9 : Solamrefuxa pririci-
emortualem ipsam, seu depositionis diemabinter- pum capita,et ducli vultus de mre, velmarmore, 6b
poniificio excluderel, cumque"Sergii sede conjunge- Itomitjibus adoraniur. Idem; de Inlerpell., cap. 9 :.
Tet.Quod si tantus Codd.omnium consensus Pagium Vide quetnadmodum in civitatibus bonorum principum
r
cpmpulit-ad diem ordinaiionis recie stahiliendum imagines persevefent, deteanlur imagines lyrannorum.
TfaleudisMarliis, pari eorumderri consiantia in emdf- Corippus, de Iaudib. Justin., iib. m :
tuali die definienda 48 Octobris, hinc Joannis exitum-
...... . Piclusubique .
remoyeri noii posse evineilur, quidquidmira de sedis Justiniauus eral, doaiinispietura placebat, .
duratione dissensio secus suadeat. Et sane omnes Gaudebantquei genitoris imagine visa.
sui
quos vidiCodd.etcalalogi tribiiunt Joanni VII ponti- -
licatus annos n,; ad menses autem et dies quod atli- : ALTASEIinA.,
- '
55 JOANNES PAPA VII. -. '56
vero et imagines per diversas ecclesias, quas qui- A episcopium, quantum ad se ' constituere maluit, il*-
cunque nosse desiderai," in eis ejus vultuin depictum licque ! pontificatus sui tempus explevit. Hic fecit
reperiet. Basilicam itemque sanctae Dei Genilricis , calicem aureum praecipuum, peiisanlem libras vi-
, quse anliqua.vocalur, piclura deeorayit, illicque am-~ ginti, qu.em et gemniis!pfeciosiSdecora vii.
bonem noviter feeil, et super eamdem Ecclesiam fcllujus lemporibus Ariperlus rex Longobardorum
., VAUIANTESLECTIONES.
.* Cod. Luc, conslruerevoluit.' - * AI., vilam explevit. ~ '
' . ;
. ". VARIORUMNOT-E. ''"'"
n In eis ejus vuttumdepictum. Porilifex cum varias • DiaconP pariter exscripsit.illegitimam
usurpatiunem
imagines in ecClesiismusivo opere tlepingi juberet,- earunidem Alpium Geltiarum, et paulo post subse-
nt Su&metimago adderetur curavii. Quod in opefe' cntam jtfslam restitutionem factam a Luitpraudo.
de musivis observat Ciampinus, ef non semel prodit Eo tempore, inquit Anastasius , Luitprandus rex do-
Asuellus, dum reeenset id. genus.imaginesab ar- riationem palrhnonii Alpium Cotliarum, quam Ariper-
chiepispopis Rayennaiemjibus ordlnatas. Qui autem tiis rex fecerat, liicquerepelierat, admonitione lanii
.
vivenles depingebanlur , ad instar oranlis . figufari viri (Gregcrii II) vel increpalionereddilam conftrma-
consueveriint. BENCINUS. .. vil. Et bic vides repetitam eam.demvocem patrhno-
h Hujus temporibusAriperlvs Rex Longqbardorum nii, quednon casu factum-, sed' prudenti consilio ad
I
B
donalionem palrimonii Atpittm Colliarum, quw longa declarandum bonorum iranslalionem a regalibus juri-
. per lemporaa jure Ecclesiwprivaimfuerat, ac ab eddem ,bus ad jura sanclae sedis facile inlelligi potest.
geniedesiruebatur, injibris aureis exaralam ~ jure pro- Annd '71ff, Longobardi ddlo potiuntur castro Cu-
pdo beaii aposlolorum principis Pelri reformavit. mano, uliqueadRoman-eEcclesiaediiionem perlinen-
D.onalio regia in Ecclesiam aureis lilteris seripta me- te. Poulilexfepelit sibi injusteereptam possessionem,.
nip.ratur. Diplomata iniperaloruih aurea .Bulla obsi--•• quam, obtinefe precihus frustfa nisus, socialibusar-
-gnata tradit Pachymeres iii Paleologo, lrb: y, cap. mis Neapolitaui principis usus , nftmerata eitiem pe-
20 : '0 J_iK_r_),»-if
KU-r.Ka irpo--a-T£i; _____
3;6yor-ir.rWs- cunia redemit. Cumanumeliam casirum, inquit Aiia-
Jussu impefatoris evulgalum sla-" stasius iu Vita Gregorii II, ipse.fuerat temporea Lon-
?ai _^/)-Jtro§ou).),£_o_-.
tim diploma esl, aurea munitumbulla. Idem in Amlro- gobardis pacis dolo pcrvasum. Qnoaudile, emnessunl.
niC'., lib. I, cap. 2 : At yap §t« ;£pvtro§ou)).stMV).oytav redditi tristes. Adhonatts eliam sanclissithusponlifex,
crto-Tstr.Nam, fid.es datu diplomatibus aurea bulta et commonens Longobardos, ut redderenl, qui si non
munUis.ALTASEBEA.- acquiescerent,in irainse divindmincidereprodolo quem
Hujus lemporibusAripertusrex Longobardorumdo- feceranisuis scriplis deleslabalur, natn ei tnunerd eis
nalionem-palrimonii Alpium Guliarum , quwlonga per dare iil resliluerenlvolaitmulta.Sed ilti turgidu meitle',
tempora a jure Ecclesim privatdfuerdl, ac ab eadein . neque tnonilis qudire, necreddere sunt passi. Vndeni-.
gente detinebalur., in litleris aureis exnralariijure pro- . mis ideni sanctus-indbluit ponlifex, sesequespei conlu-
prio beali apbslolorum-principisPelrireformavit. Hunc lil divinw, atqiie in munilione ducis Neapolitani et
Jocum auctoris libri Po.niificalis,seupotius Pauli Dia- populivocans, ducatum eiqualiter agerettt quotidie
coni, ex quo in libr-umPuniificalem facile tfariscri- iC scribendb prcesentabat.Cujusmandato obedienles, con-
psil-Ana^tasius ,-aul si qui alius ejnsdenfauclor, vel --silio inilo , mwniaipsius castyi virtule sub nocturrio
.jiiterpolator, illnsire dociimenium repraesenlare anti- ingressi sunt silenlio. Joannes scilicetdux cum Theodi-
quissimae posse.ssionisdiiionis-temporalis iniavorem . mo_subdiacono., el reclofe, alque exercilu, el iTongo-
sanciae Romanaesedis, qui noii sit illi plns aequo in- bardos pene trecenloscum eoruni Castaldioiieinterfe-
feii'sus,.mecurn.agnoscere haud gravabitur. HaecAI- . cerunl, vivos eliamamplius quingenloscomprehehdeii-
pium Cottiariim sivedonatip, sive resliuuio, narraiur.'.' . les capios-Neapolhn duxerutit. Sic castrum recipere
lacia arinp 7.04,sub poiiiifiealujoannis VII, non lon- poluerunl. Pro cujus redemptione sepiuaginld a.uri li-
.ge ab aetate Pauli Diaconi rem.narrantis, qui florebat brasipse sanclissimus papa, sicut promiseral anlea;de-
ad aniium 770, quique nedum lilteris corisignalam dil. Ex lipc testimenin, qupd vplui iniegrum prpferre,
affirmat,sed litteris «iiireis^,quam ipse pptuit siiis elarcdeducitur per.ea iempera Romanam Ecclesiam
oculis usurpare.Non haeefuil donatio massaealicujus, possedisse jure incontroverso lerras, et castra, ad
aiitfiindi.auiliorii, aut oliveti, cujusniodi iilliniias quaeretineii.da,,aut amissa recuperanda., nullam non
nobis exbi.beiilmarmora, et tiiulieeclesiarum,'ul op- operam impenderunlsancli pontilices , precihus.nio-
lime-adimiavil iu pracfaiiprie/adAnasliisium (Tom 1; do usi, el minis, modoetiam armis el pecunia, Vidisii,
nuni.. 45 et seqq_)illustrissinius praesul, et rerum ec- lector,\\&comnientariumiusiruitBa^oiiiussuper reci-
clesiasticarum expertissiinus Franciscus Blanchinus, lalo textu Anaslasii, sanclum-pontificemmque ac Gre-'
cujus jaclurain charlae hae, quas ad Jinem usque ne- goriutn P.i\imum,in nuinerumsanclorum receplum, bo-
lis suisi!lus'rarenon potuit, magno legeniium damrio na ecclesiaslicadb hoslibusinvasaminimeconlempsisse,
intelligunl,-et lacrymaiilur ; sed donatis ingeiuis n.vel recuperafe desiisse;quantumlibet impossibilispro-
iracttis .lerrarunTa Gajlicis finibus per Alfobrogos, et ~ petnodumviderelur ejus expugnalio loci, sed quod mi-
Segusium, Bobium usque exciirretitis, in Ronrariam nus possel suis, id alienis armis recipere procurasse,
provinciam olim a Nefene redacli , ut allirmai Sue- omnique sludio prmsio fuisse consilio, ope, pecunia
lonius in Vita Neronis : ltein.Alpinm(regmiiii)<-i./u._- ~~ adjuvisse , subdiacqnieiiam Ecclesiw Rotnanw opera
cto Cotliain provincimfdrmamrcdegit. Nolabileeliam usuitivsse. Sed bbserva ordineni.quo'processil, nhni-
est non appellariIias lerras vocabulo simplici Alpium, rutnut priihumpalerhis monilionibusreinagerei; dein-
stidpatrimonii Afpitim,,.cujusnominis promfscua est de ul contetnplores ecclesiasticiscensuris' exierreret ,-_
usurpatioiH velerilius .labiilis ad signilicanda cum - deinum vero ut in.eos ha?comnia fonlemnentes-ageret..-
liona fidelium pietaie beino Pelro dicaia",luin bona armis, eiSquecasliuin expuynandumcurareU Sic Deus
regalihusjuribus asuicta. Praeclarumhocmonuriieii- retn tanlam agcjredivoluii ponlificemet doclrina, el
tum Juriufn Uomanoe.Ecclesiae"niire illusiranl,. et "sahctitale ihbignem,ejusqueexempiosunciridisciplinam,
coiifirmant Anaslasi.anaregesta, vertente hoc saeculo, quq successoreserudili ablata bona ecclesiaslka ab ini-
doriaiionuin, restilutioiiuni, recuperaiionum terra.rum quis ppsses.soribusvindicarenl, etiamsi opus sit arntis;
et pai.rimonioruriia regibus Longobardis, et Francis- si cwiera.reme.dia contemnaiitur.Sed de hac re- fu-
cis saiieta; 'Uoriiauae Ecclisi-fi factaruro. Jiivat hic sius ct opportunius cum de Adriano I sermo occur--
unam aut alieram in aniecessiim feferre iu argunien- • ret. ISALDINCS.. : . . - • 7-
•li conlirmalioneni. Adarmum 714 , legimus in Viia Aripertus. ilaec Anastasius ex Panlo Diac, lib. vi,
Gregoriill, penesAnarlasium, qui fortasse ex Pau!o<:. c.-12,-28vdescripsil :~Hoc lemporeAriperiusrexLon-
67 NOTITIA IHSTORICA IN JOANNEM PAPAM VII. 58
ifuriatipnem palrimenii Aipium * Guliarum, quae A coram omni populo jugulari leC.t, ct obtinuitprinci-
longa per lempera a jure Ecclesiao privata fuerat, patum de quO antea tiimultubse frierat dejecius,qui
jic ab eadem gente delinebatur, in litleris aureis illico ut palaiiumingre"ssus est,. prepriumque ade-
es-aralam jure prcprio beatifapostolorum principis Pey ptus est imperfum, * tumps « quus anteasuh dein.no
tri reformavil. IIujus lemporibiis a Juslinianus iriipe- Sergip apostolicae niemcrias- pontifice Romam di-'
rator a panibus 2 Zachariae per loca-BulgariJe.riiixi.lio rexerat, in quibus divers.a capitula Romariae Eccle-
-Trebellii, Culgarorum regi.s usque ad.regiani urbeiri. siae.eonlraria scfipla ineranl, perdues metrepplitanos
yeniens, regnum proprium, dequoprojeclus fuerat, episcopns demandavlt, dirigeris per eos et sacram,
adeptus est. 3 Leonem b"eliam, etTiberium, qui lo- per quarh denominaiunf ponlificem conjiiravit ac
cuin ejus usurpaverarit, cepit, ef in medio-4 circulL adhoriatus est ut appstolieae Ecelesiae conciliuui
VARIANTE3 LECTIONES.
' Cod. Luc,'Coctiarum;'al.-, Corciarum. 4 Cod. Luc., circo; al., circus. -
s Cod.Luc. .et al , Gazarte.- c AU, prolomos.
'
s_Cod. Luc, Leontium et.:
VARIORUMNOT^l.
gobardorumdonaliohem patrimoriii Alpium Colliarutn, B que coricludit: Suiii! .quiAlpes Cottias et Apenninas
qumquondam ad.jiis p.ertinuerant apostolicmsedis, sed -cit unain dicunl essijprovinciani-;.sed hos.Vietgrini revin-
a Longobqrdisritidto tempofe fueranl.ablatw-, restiluit, Historia, qute Alpes Coltias per se provincidm ap-
el hanc donalionem aureis exaralam lilleris ,-Romdm petlat-. PA&JIJS.',. _--.-- ---""-'
direxh. Ad.Joannis ponlificalum, atque ad huncanr Arimrlus rex Longbbardorum donalionem pqtrimo-
num rpip.ea donatio -coritigit,Ileffnannus Contracitis, nii. Posiquam.Langobardfadeptisunlltaliam/jn eo-
insuoChronico.qupd.edidirCanisius , haec anrinta- rririi ditionem venerarit el Alpes Cottiae , ea nempe
vit: Anno 707. iiodtempore Aribertus rexLangoiar- regio, quae media est inter Sedunum el Ebredurium,
dotum possessiohemAlpium~Coltiarutn,duduma -Lati- inadversa parte horuminontium in Gallia Cisalpina."
gobafdis cqplam alquedetentqiri, per pfivilegiumxiureis Haee olim.AIpes perlinebanlad sancfam sedem, cujus
liiterisscriplum, sancto Peiro) J oannique.papmlradi- palrimonii pars era.nl; cuiiique illas, nullo jure usur-
dit. BENMNUS. , _ ;---' patas; diuiissimesfetinuissent: Langob irdi, eorum rex
Hujus lemporibus Ariperlus. Jcanne seplimo se-. _ Aripertus divo-Petro ejusque successori Jpanni VII
denle, Ariberliis, seu Aripeftiis.-IiiijusnominiSv II, restituit; aureisque censignatairi litieris donationem
rex.Longobardorum, donationem patrimonii Alpium ad cum-niisit, ut lestafurHoc Paulus-Diacotius-(<feGest:
Cplliarum, quae ad jiis Romanae Ecclesise "perlinue- Lang.lib. vi, cap. 28);: lempore Aripertus rex
raritj-sed a Longohardis multo lempore fuefant ab- Lohgobardomin-dorialionempalrimonii Aipium Coltia-'
ialae, restitriit, et bane. donationeni aureis exafatam. 'runi; qum quoiidamad-jus pertinuefanl,'apostolicw se-
lilteris Romam direxit, ht testis estPaulusDiacoiius, ' dis, sed a Longobardis tnulto tempore fuerant ablatw,
lib. vfde-Geslis Lpngobard^cap. 28, qui ei cap; 43 ^ restituit, _ethanc donationem aureis exaratam litteris
ejusdem lib.i scribu Luitpraiidum, Ansprandi.iilium Rotham^direxii: SoimiEn. "..
et successerem,. resiituiipnem illafn Remame Eccle- - . &justinidnus;.EC.haecsumpta sunt ex Paulo, c. 51.
siaefactam canfirmasse. Anastasius quidem id factum At vero Juslinidm~~s,qui,amisso principalu, in Ponio'
dicitsedenle Jeaniie VI; sed IJermannus Contractus, exsulabqt,auxilio Trebellii Buigaforum regis, regnuiii ,
in Caiiisi.anaClironici sui-Editione, eam donatiohem rursus recipiens, eos qui se expuleranl patricios occidit.
conjungit cuin aiino 7.0.7,qno Joannes VII adhuc se- ,Leonerii.quoque,.elTibefium, quilocum ejus usurpa-
debat ; ad eum enim aniiiimscribii: Anno 707. IJoc. verarir, cepit,-.et .in medip circicofam omni populo
tempore Aribertus, rex.Longobardorum, nossessionem jngulari fecil. Gatlicinum vero patriarcham CPnum,
Alpium Colliarum, dudum a Lorigobardiscaplain at- . erutis oculis $ Romam misil Cyrumque abbglem, qui
que-delentam, per privilegiiim aureis lilteris scriptum, eum in Pomo cxsulem uluerat, episcbptimiii loce Gal-
saiiclp Pelro Joannique pqpw reddidit. Porrp.Alpiu.ni. _ .licini cohslijuiu De qxe.rcita'.a Justiriiano CPli ad-im-.
Gpitiarum, sic aTege Cetlio, qui eas perdomujt,.dic- perium restifuto," saevi.ticet feritate, cbnstilendus "aii-
tarum, iniiiu.m Aiiimianus MarcelJinus, lib, xy, cap. ctorMiscellae, pag. 14-2;de iis vero quae iri-Ravenna--
10, sumit a Segusione oppido;" io Itinerafio vero tenses depfehensos conjurationis fautores ,' molilus
BurdigaLensi earum i.nitium sumiiurabxEibrediino estimperatbr, agit prolixe Agnellus, in Vita Felicis
oppido in Delpliinatiilio.dierno^ sic enim iri eo "legir llavennatensis, eap.,2, pag.lbO.-BENCjNus. -
tur": Mansid Ifebriduno M. 10. Inde incipiuiit Alpes h Leonem eliatriet Tiberium, qni locum ejus usur-
Cotlicw; et infra : -Ciuilas Secussione M. 10. Inde paveranljCepitf-elinmedioCircb coram oinni pdpulo
htcipil Ilalia. Sed Paulus Diaconus laudatus, lib. n; jugulgri fecit. Leo et Tiberius, inyasores.imperii, in
cap. 16,enumerans.Iialiaeprov-inci-as, scribitj. Alpes D circo stante pop.ulo trucfdalf. In . circo coneiones.et
Cbllias, sic a Coltto recje ,_ qui.Neronis lempore fuit, conciliajiabebanlur. Liviusj iibr. IV: Concilitiin. po-
.appellatas, a Liguria in Eurjm versus; usque ad ma- putorumamhium hnbenlibus Atidgnihiis incirco, quem
re Tyrrhenum exiehdi, abocciduo vero Galloruin D- marilimum. vocani. Ammian., lib.- xxvlri,. de pnpulo
nibiis copulari; in eaque-provincia,. quam quintam Roniano : Eisque iemplum elhabilaculum el concio et
haliaeiiunieral, dicithaberi Dertonam.et monasterium: -• '. spes pmriis ,-quia largitiones populares fiebant in
Bebium, Genuam qunque-et Sa"P'iamcivilates. Scd circo'et theatro (Jl Chrijsoslom., de divas. uirius-
qued spectat ad Hegem-CbtliuufPaulus Diaconusfal- queTeslam. ioc, serm. dedrco). Qiia.de causa im-'
litur, quando dicheum fuissc Neroriis.tempore: Ani- peratofes-impefium ineunles procedebanl in circuin
jiiiaiius.eniin, loco laudato, asserit eum in amicitiam iargiiionis causa. (Gregor. Tur., Hb. v,cap. 50,.el
Octaviani principis, sciiicet Augusti, fuisse receplum;. .' lib.vi; cap. 5ti). ALTASERRA. '-'..'.
Dicil deinde, cap. 18, Paulus.Diaconus nonani llalice c Tomos, Jniellige canones cbriciliabuli illius Coii-
provinciam csse inApenninis Alpibus, qvai mcie oti- staniinopbliiaiii.deqiiosupersub Sergib. BiN.aL.Aim.
ginem capiunl, ttbi CeUiarumAipes fimuuiur, landeiu- Tomos, qtwsdnle subdomno jSer^io:Canoijes TrulU
-§S ' JOANNIS_PAP_£ VII '60
aggregiirel, ct quaeijue ei \isa essenl slabilirel, ei A et -ocio. 3 Qui eliam sepullus est ad beatum Petrum
qiue adversa renuendo n excluderet. * Sed ~hic hn- -Apostoluhi ante altare oratorii sanctae DeiGenitri-
mana fragilitate limidus , hos nequaquani tomos cis, qued ipse construxil snb. die 1S Calend. Ne-
.emendans per suprafatos metropolilas direxit ad vembris , indiclione sexta , Justiniaho Romanam
Principem, post quae nbn diu inbac vita durayit. Rempuhlicam gubernanle, et cessavit Episcepatus
Ilie fecit episeopbs per diversa loca numero decem mens. 5.,
VARIANTES LECTIONES.
1'Al.j cessarel. -3 Ai. om. Qui eliam..., -gubertante
2 A'l. om. lomos. ~
VARIORUMNOT/E..'
nae, seu quiiiiseslaesynodi ad Jijannein VII traiismis- _ -ut superiiis dictum esl, confirmalionem synodi Qni-
sos a'b Justiniano juniore, ut eorum quos veliet re- , nisexlaa posuilavit, et repulsam tulit; sed eam eiiam
jiceret, probalis reliquis; eosdemque intaclos Cpoli m petiil a Joanne-VTI,qui,"ut subdit Anastasius, hutna-
a penliliceafferrijusses, satis aperle narrat Riblie- nci ftagililate timidus, hos neqmqudm lomqs emencfahs;
tbecanus. Quod vere animadvenendum esi, alii ponti- per suprafqtos metropolitas direxil ad prihcipem , posl
ficem fragilitaiis ac timiditatis ea cccasicne -iiisimu- qum non diu in hac vita duravit. Joaiinem itaque VII
Jant; alii dicunt niPincongruum futurum fuisse, uti- arguit Anastasius quod noluerit cribrare canones syn-
lia qute jnulta sunt a multo paucipribus inutilibus odi qninisexlaa, et iriliciim a palea separare.NVc
separare (Christ. Lup.,in not.-et sclwl. ad can. Trull.). sine lundamento, inquit Lupus in notis et scboliis.
Caeterum pontifex, si ad aequum examen res revoce- ad canones concilii Trullani, vere enim de hae syno-
tur, majori uti prudentia non pptuit quarii ebruni ni- B'do ait libellus synodicus : omissosin quinla el sexla
hil piiininp approbans qviae conflata eranf acoetu synodo canones edidit, et gb omni Grmca, id e-l, gen-
oecumeiiiei concihi nomen, llomano pontifice convo- -l\[\,atque Judaica,-quinethmreiica tradhioneEcclesias
cationis ac celebrationis prorsus inscio, sibi arrogan- purgavit. Habet bsec synodus bonamalis misla,ciinu-
te ; cum pr* sertim in eo regnaverit spirilus.snperDise lileab inutili non vitiatur ; quare poluerat separari,
.eiinvidise.adveisus apostolicam sedem. Noiihe quo- inqnit idem Lupus.
lidie accidit ut sancia eadem sedes rejieiat damnet- a_SedJoannes humancifraqiliiale.limidus. Justinia-"
que iniegros libros" ob malas aliquot. propositiones nus junior, per Trebelliiiin-iJulgaronnii regerii iri-ini-"
multis bonis admistas, -nec tamencaialogum singilla- perhimrestiluius, jussii Tiberiuni Absjmarum-capite
tim conliciat. eorum quse rejici. damnarique debue- plecti, rebusque suis iiece muliorum in itito posiiis,
runt?SOMMIER. - - j . ad Jnauneui VLIdups 'i.nelropolitarios legavit, ut su-
• Tomos quos anle, eic. llic auclor loquens de res- prenio judicio aposlolicaesedis canPnes synedi erra-
titutione Jusiiiiiani in imperiuni, quae, ut mox diclum lica; subjicereiitur, Pustulabat ul quaecuiiqiie in iis
est, rirca finem ejnsdeni anni 705 cbnligil, scribit :, pontifici visa essent laudanda, ipsestabiliret, et quaj
JUico ut.pataiitim ingressus est, propriumque adeptus emendandaccrrigeret. Sed quamvis aequa videbatur
est hnperium, tomos, quos aritea sub domino-Sergio baec imperaloris petitio, oontifextamen,-ad majesta-
apostolicmmemorim ponlifice Romam direxefat, m lem cathedrae Petri rafusspeclare.illanon approbari
quibus diversa capitula Romanm Ecctesim contraria . quae a conciliabulo essent decreia, eosdem synodi
scripia inerani , per duos melrppolitariosepiscqpos -de- canones, nec-ex parte qnidemcoiilinhatos, per dictos
mandavit,
~ dirigens per eos et sacram, per qugttijoan- "_ metropoiitario.s ad imperatorem remisit. Haeeauiem
nem VII pontificeinconjuravit ac adhortatus est ut esl causa cur npster iioc ioco liunianac Iragilitaiis
aposioticw Ecclesim conciliuni aggregaret, et quw ei suggillai Joannem , quod ne rem ingralam laceret
visa essent.'stabiliret, el qum adversa renupndo exclu- iniperatori, trilicuui a pale ifunuitsegregare. MAFEHS.
.deret. 'Jiistiniamis ifaque neu solum a Sergio papa ,
a
JOATNNIS-.PAPitTIl "EPISTOLA
AD EPISCOPOS BRlTANNliE
(Mansi,Coll.Conc.lem XII,)
Joannes episcopus archiepiscopis, presbyleris, et. A sancii Gregorii laicalein el sjnuosum, sed et cunc-
diaconibus.et uniyersis clericis per Anglorum pa- tum "habitumdbponenles, lalares tunicas secundum
triam constitulis. Romanum morem induerent. Hujus rei gfatia, quia
Congregatis omhibus Anglorum prnceribus,' qui _etvos pari modo in sanctae Ecclesiae nostrae corporri
tunc ad beattim Petrum degebanl apestplum, post veluti propria membra amplectimur, pro deponendis
alterutrarum. partium -congriias ratioeinaliones, apo-' laicalibus Vestimenliset sumendis. ciericalibus infu- -
stolicae senteniia usqueadeo sedis praevaluit, ut vo- lis secundum Romanae Ecclesiae niofein auctoritaie
luniarie-ornnes Aiiglorum clerici sub ipsis yigiliis aposlolica monemus.'
a An
epistola ha;c, quamexBaJuzip, Miscell. t. V, sanclus"WiJfridus secutn eo adduiferat "ad causarii.
pag. 478, profero, adjpannem VII, seu potius ad suani defendendam." Quae si valuerit conjectura,' ad
Joannem VI, periineat, ambigo, cum Angli illiRoroae. Jpannem VI potius refererida est,. MANSI. -
congregali non a.liihabendi' vide*anluf, qiiam qubs-
• ' . • "
ANNODOMlKl DCCIX. ; .: '.-- .
SGHIREBUBNENSIS EPISCOPUS.
' '
(Ex.Edilibnea Doctore3. A.fiilesrecenter.Londi.ii dala.}~.- _ _ '""
_;VITA S..ALDHEI,MIFARICIO'^^
Hgnc, inquit Doctor Giles,-legenaam inter Acta Sanclorum edilam conluli de novo cutn mgnuscriptp qui in
Mus. Bril. servaiur (Fmist. B. IV), Opusin islb codice breviora capilula habet qtiam edii. inipr. -- - . _
" "'•
•| PROLOGUS. -, ,G lia, sed et quae curiose indagandn,, in multis fepefi--
Sanclorum" Palrum pia ceriamina . studiose reco- mus barbarice aique Laiine pagihis assignata; quo-
lentes, triplici rationefactum esse arbilramur.-quod • rum aliqnam partem Romana priviJegia diversorum-
scriptoreseorum, subsequeniluni uiilitati servientes, que reguin.ifa"ditiones, stib mulierrim praesulum"ab-
ea summopere cliarlis commendafunt. Prima quidem balhmve [esfimoniis inscripia, ncslris adbuc testantur
et • laiidabilior exstillt caeteris, ut 'Deus, qui pdehas leiripnribus : necnen ea qnaea veridicis el regularifer .
fidelibus qnocunque modo prb se illatas in eorum monasiiceprdine degeniibus.velabaliisdiverscordine
cofporibus patitur, quique virlutem lolerantibus catholice conversanlibus, saepe audivimus facta per
praestat, sua in majesiate laudettir. Secunda vero, merifa servi sui, quse. ipsi aut cofporeis oculis vide-
quaieous sancti, qui tPt sudbfes, jejunia, vigilias, 6p- runt, atit a primoribus suis, jam in -coelesti gaudio
probriaj atque algeres spohlanee a semelipsfs sive . ante divinae conspectum clementiae cbngaudenlibus,
ab inimicis.perpessisurit, a pesteris verae fidei cul- frequenter audierunt; qui se volumen ex virlutibus
loribus magnifice celebrentur. Tertia autem subse- ejus. lucido sly.lo"dicebaut legisse, sed.Danofum
quitnr, ut nos iliorum. iristrenui alque imbecilles suc- - tempore, curii adhuc Christi Ecelesiampersequeren-'.
cessores," tania eorum legendo"velaudiendo viclorio- luf, perdidisse: qui omnia Deo nostro,-illis ignoto,
sissima gesta, mentis nesirae pculcs sublevandoj s"e-JD dedicata, arit pedibus conculcabant, -arit, ira supe-
qiianmr horum inblfensa vesligia. '-''";'" ranle rationem,' igne"concremabanl, seu" quocunque
Biide nos fragilies idiotae, qui nequaquara .opera modp poterant annullabant. Mulia -etiam suorum
monachi, sed laritum indigrie poftamus nornina , factcrum;in-scrinin, nnn mullum post nbiiumejus
sanciissimi Aldhelmi praesulis ortum et vilam, mira- factc, in qub beata cjus ossa servabantur, antiquio-
cula atque doclrinam, utcunque.describere, fideliter; res Palres nostri argenteis laminis ad memoriam
tamen aggredimur. Verumtamen non ea tanluni quae posterorum a.primis patribus assignata viderunt; et
oer eum, summo Opificfc.praestanle, vidimus magna- quia istud eral negligentia ei yefustaie jam pene cun-
.gg . VITA S. ALDHELMI FARICIOAUCTORE. _" 66
1
sumptum, prsesul quiflam cum aliis Deo famiilanti- iA parentibus legitur, hnne sibi dediljilium, qualem
bus inaliud, novltaiis causa, ad successorum memo- hujus nostri; opusculi vob'is monstrabit intentio.^
riam, in quo adhuc .videntur,.eadem,transtulerunr. qu.emtempore congruo fidelium .assuetudineDeo in
Fuerunt quoque,.post prima instiluta sancii viri, ecclesia pe.r sacerdotuiri manus devqte obtulit, ca-
sui loci familiares anifctores, sicut archipraesul Dun- teebumeriumque fieri posiulavit: cui non absquedi- •
starius, _de-cujus sanctttate nen dubitatur,' et alii virio nutu Aldhelinum nomen imposuit. Ald. enim,
quamplures praesyles, qucrum" sacra essa"in eadem ut aiunt bafbarice, Latine senex inlerprelatur; inde
requieseunt basilica; qui si haec prierum relaiu vera Aldbelmus quasi senexralmus. Tcre enim, etsi juve-
nort credefent, illaesa usque ad nestram memoriairi nis cprppre, aniriw senili yivebat et laudabili opere.
dubip non relinquerent, De quibus studiose Post Iwc ahnis succedenlibiis puer ablaciaiur, ef
1 absque
plura dimisimus, el coruni quac.videbantur-digna fe- -' sacris litterarurh stiidiig a genitore Chrislianissimo
laiu,'pro feferenlium. auctpritaie.-parlem decerpsi- traditurs.Qua 1n re futurorum pfaescius Deus illius
mus : ea namque quae nos ipsi-in pnesentia saepe vi- tantopere aperuit ingenium, ut-docloris animus jn
d.imus, verairi fidem praeteriioruin faciunt. jQua iri re seipsb saepe miraretiif iiimium, quod tam facile ca-
jieminem nbs accusare debere videmus : -quia bea- peret, iam aciile retineret memoriier, quae sibi _os-
tum Gregorium iri Dialogorum libris itidem fecisse B lendebat" per singulos dies. Meus namque ejus,, ccer
conspieimus :. atque (sicut ipsemet relulil) Lucas _ lesti ror.e perfusa, liujus rei fuerat causa : quippo
quoqfje medicus, cujusLlaus per omnesEcclesias (ut '-" gratia Dei erat cum illo, illiiis scilicet, qui per pro-
gentium Doclor ait) est "in Evangelio.; et~ Marcui, pheticum dixlt eloquium (Pu LXXX , \\),-. Aperi bs
Alexandrinus palriarcba et Petri discipulus, nequa- luum, et egq adimplebo. illud dogmale meo. Trium
.quam scripsere visa, sed tanturii audila, in'Evange_- quippe preprietate linguarum, nen soluui vulgaritate"
lipfumvoluminibus. Non, quod absit, utnos in mi- rerrim, verum etiam"litterarum dpgmate, sanciissi-
nimo iilis quoque aequiparemus, vel noslros iilorum- mus iste peritus exstitit. Mire denique.modo'gratiao
que rqlatores in animo.conemur reddere similes; facundise omnia idipmata sciebat, .el qtiasi Graecus
verimilameri , qnod niajeribus in larii maximp^opere natione , "scripiis et verbis pronuniiabat. Mirum
licu.it, in minimc npbis infimis et_lainen fidelibus li^- namque non fuerat, quia et sauctiSpifitus gralia sibi
cuissefideliter opinamur, Aliosquoquemjiltos divi- in ep habilaculum fecerat, et, illius linguae binos
nis paginis e.t Scripluris idem hoc egisse reperimus: doctbres apprime peritos pTacclarissimus Ina rejs,
tres vero tantum, quos supra posuimus ,- fldei inie- quem supra-ppsuimus, ad confirmandam illius liue-
grilate catliolicbs, moribus et opere sanctissimos, _ ralem scientiam,- ab Aihenis conduxerat. Laliuae
imitari hac in re, quamvis longe iricedeiide, pro - quoque scientiaevalde potatus rivulis', etiam proprie-
posse nostro cupimus, ' taie partium aliquis eo melius uequaquam usus est
' -
''__" ..CAPUT PRIMUM. - ppsl Yirgilium : ita enini in ahtiquariis suae lingnae
Familia regia, studia, mdmchatus, _elabbqlis^munus. legiiurl Prophefarum exempla, Davidis psa.lmos, Sa- -
Ad sancti igitur Aldhelmi genealbgiam flectamus., lompnis triaynluniina, Hebraieis litieris.behe nevii,
ingenium, el pro posse nobis.a -Deodaio, ex qua siti et legem Mosaicarn. Musicaeaiitem artis emnia in-_
orlus.propagme, explicemus. Hic igitur regia slifpes " slrumenta.^uae fidibus.vel listiilis aut aliis varieiali-
descendil, aclarissimis natus progeniloribus, orlho-. bus melodiae fieri possunt, et memoria tenuit et in
doxaeque religioriis verissimis indesinentef culleri- quotidiann usu habuit. Et ul paucis mulla et grandia
bus : .quibus tahtc exstitit in flde lucidier et opere.' parvis constringamus, ne ea quae dicimus taefliosis
divinicullus preiicsior, quanlum rosa-ex quibus ori-'. vilesc"ant, ut Vir undecunque eruditissiinus, plenus'.
" '
lurspinis, etlloslilii unde lurgescit cespite proprio. fuit scientia omnium rerum. .
Hujus siquidem praeclara; sebolis Anglnmm fex Inai Sed quid moramur in parvis? Ad altibra stylunf
"sapienlissimus, fulgens vita.et meribus, bellis sffe- vertamus, ul qubmpdp iste sanctus^vir a pueritia de-
nuisshnus el clarus virtutibus,-quantum attinet ad.re-. jj-guit estendere valeamus; -et qualiler' in moriaslico
giairi suhlimitatem,. fuit prineipium. Istius nemeni habituinler liominesconversando.eiPauLumcum An-
- Primalis multum ieximium, secsinde -loco. fratfetill toniPjeremitarum primes, imifando vixerit,
pro nostri
fuisse Kenten^ vifum prohum, sanctilate Iautum,, parviiate ingenii^siendamus. Menachus siquidem in
lionestate magnificum, antiquissimis Aiiglicanae.lin- Melduiiensi ecciesia effectus, quam Eleutherius vir
giiaescheduiis saepius ex liiterprete legendo atidivi- perfectus. gubernabat SUPstudio : ita inier caeteros.
mus. tjui apbsloli pfacepla Pauli adimplere sludens,t Dei famulqs vir isle cpmmprabalur; ut quanquam
" virtute
non.modica Seum praeomnibus metuehs, in\ Iiomiium utereturaspeciibiis, serriper mente interes-
uxoris casiaevivebat copula. Is equidem non idcircoj . set ciyibus angelerum. Hic autero praecepta trans-
nsoiiVintrabai cubiculum, quo carnis, ut morisest t cendens regularia , lali modulo praesentis saeciili
quorumdam, exercere cuperet desiderium; sed ut,, fungebatur.vila, qupd omnia decora visu et audiiu
quemadmodiim -Sainuelem Anna, latem. generarett dulcia corde. castissimo yilipehderet, veluii periliir
iilium, qui, nt Scr.ipiura"docet, iota aiiimi virtute>. ras feni, qu.isqriilias. Jmitahatiir hic religiosissimus_
diligeref Dominum. Vota deriique ejus Deiis.ex altb> Tcstamenti Veferfs jusiissimos Patres, in;sua unum-
prospiciens, Bicul de beatissimi Nicolai fevefendiss quemque ahimi sancla virtnte : Abraham scilieet, in
" -
67 S. ALDHELMUS, SCHlREBURNENSIS EPISCOPUS. C8
hospitalitatis reverende studio, atque in perseverantia A pastor epere cempetenti ad effeclum, perducebat,
bbedientiae, quse bonoriim operum creditur perfectio; sedule cupiens referre luerum de talenta sibi a Deo
Jeremiam quoque, in solitariis degentem scrobibus, commissp. EP tempere illius previncise-pnpulus, per-
aiqae Laudabili remolioiie a coiispectu homintim ; versus epere, quamvis subditus fidei hustrae, eccle-
Job quoque virum sumina' virlulelaudabilem, in pa- siam npn frequentabat, nec sacerdefum satis curahat
tientiae fervore indesinenter -assequitur, ne iri eo , imperium : quein vir biandus verbis monens sriavi-
(quod absit) fiefi posset qubd alicubi Iegitiir : n Oni- bus, et divina saepe (ut locus inerat) eloquia re-
niSAirtus est vidua, quam forlis nori flrmat p.atien- lexens , saeciilarifiusad ecclesiam inodeste convoca-
tia; > in cbariiatis iervore David, belligeri. Golialh lis, praeceptis eos fecundabat salutaribus. Qria in re" -
(ut refert Scriptura) victorem iypicurn, quem sequi- Doctorem gentium imitabatur, qui rudibus lac pri-
tur isle, invidiae superando vitium : in.castitate rniim praabuit, et postea ferles cibo solido pavit. Una
utriusque substanliae Joannem, charum Christo apo- nanique sabbali ad eamdem urbem, mercalOrum ex
slolum, quem cognoveral qubdammodo hac etiaui diversis partibus multiludo congregabatur maxima.:
pietateplus aliis eidem Domino complacuisse. Caete- cui pater iste, aposlplprum imitator,exlra urbem
rum in verae compassionis proposito, .quem vir isle veniebat obviam; acsuper pontem stando landiu di-
sarictissimus sequebatur, nisi ipsurn rerum omnium " vina subministrabat pabula, quo "quidameorum, per
i'actorem,'qui pro totius generis humani delicio, servi sui opus divina concedente gfalia, pro quibus
amarae mortis guslavit poeulum ad lempusJIsta stfb venprant relinquentes ad- lempus mercimonia, ad
brevitate, non ad fastidiiim alicujus, sed ad aediflca- sahetorum- hunc sponte sequebanlur saiicta ovilia;
lionem ideo ita irafiscurrimus, quia, sancto juvante sicque in ecclesia persistendo, sancta reverenter au-
Spiritu, ad alia multa, sed tamen
' ejusdem viri facla scultabant officia :" post hacc, peraclo pro quo xerie-
riarranda venire disponimus. fant negotio, repedabant ad propria. aniniabus suis,
Vir namque omriino Christo deditus, hoc sibi cum divino pfius officio saginalis.
caeteris spontaneum inferebat _maftyrium, quaiehus CAPCT II.
imriiensum triumphum sibi acquireret ex hoste ne- Acta Romm : libri ab Aldhelmo scripti.
quissimo ; si quando aestuanlis Inceritiva sentiret Huncautem in tanta persislenlemboriioperis"per-
libidinis,armatus toto cbrpofe inexpugnabili Lerica Severanlia, apostolicse sedis summus pontifex, ma-
fidei,.et caput cfnatus galea justiti_e, spem accendens gnaa sanctitaiis vir Sergius, asciverat; quia etsi loiige
fervcre coelesiis gloriae, talem Imponebat verecun- pbsitum ampla •terrarum spalla; scopulosi mbntes,
diam spiritui, carnalis uequiliae administratori. Vir- _ .scabrosaevalles separarent et aequofa, haec lamen
ginem siquideni, secundum periturse carriis spurci- quaedjcimus, et multa quae lapsa a memoria stylus
i.iaih admodum pulchram , in suo feeit castissims non perafabit, de eo persaepe audierat. Moxvero
straiu taridiu seeum quiescefe, ddnec in coelum spi- ui Sanctus tanli patris Rbmanaeque curiae monita au-
rilu intento tolum Psalfefium riiceret ex ordine; hec' diVit, iter arripuit, quamvis arduum, ingenli quidem
sie ei in aliquo potefaf malignus spirifus obsistere. referlus laetitia, quia siiccessit ei' causa principum
0 virum. lohge laudabilem, qui, sestuahtis barallirf, Aposlolorum videfe diu desideraia limina ; dolens
etsi inieresset, nullatenus sensit voraginem ! Hic vero, quod velad tempus corporeo fermino tania
namque illud est liohorabile Jignum.de quo Salohib- ,felinquebat' frairuiri consortia.- Ut auiem vir pretio- .
nis verba lestantiir, quia.-secus aquarum lluenta plan- sissimus Remam veuii, laetabundus pre peracta obe-
~latum, ad sancti Spiriiushumorem prolulil indeficien- dientia, sirie qua impossibile est alicujus animam
tem radicem, coiicivem scilicet angelorum virginita- unquam posse, salvari, apostolici viri bonorifice re-^ >
-
tem, et non metuit exterius aesiuin ab inimico sibi ceptus colloquio, et pro velle"iri omnibus illius pro-
illatum, quia infrinsecus divino rore fueral plenarie pter inhabitantehi graiiam Dei usus contubernio,
jrrigatum. Hic etiam 'est yir ille magniflcus, dequo benelicio nostris temporibus inaudito decoratur a
Scriptura dicit : Beaius homq qui semper est pavidus. rv Deb,"cui'se devote dederat; quo magis a tanto ponr
Ille vefo praecepta secutus divina, lumbos^suos casti- tifice omnique populo venerafetur. Vir quippe lau-
tale circuiriligavit eximia, tenens ardenfes lucerrias dabilis secum, quocunque ibat; uf adimpleret sibi
in manibus, intraturus cum Sporiso ad nuptias spiri- coniriiissa officia, veslimenta sacerdblalia deferebal.
iuales alque ccelestes. Quibus in Lateranensi ut sacramenla offerret pres-
Quem Eleutherius antisles laudabilis vita et mori- -byterio indutus, subsequens miraculum ostensum est
-ljtis, cujus facif menlioneni Beda verierabilis presby- omnibus. Juste et pie peraclo missae officio, eodem-
ier in Anglorum Historia eeclesiasiica, dignum con- que miiiistris suis porrigente casulam, indubiiantei
siderans sacerdolali offlcio, etper serogando et aliqs ibi praesideritedivina; majestafis putehtia, ita firmiter
fide catholicos bortando, ad lantum ofdirieoi pr.omo- et constanier solis radio pependit, ac si aiicujus soli-
iit. ln quovir Dei aliquandiu vielitans irrepreberi- dae materiei sustentaretur adminicuio : baee aulem in
sibiliter niinisterio, ab eodem praesule pater mona- Meldunensi hacteiius babetur ecclesia, in sanctitalis,
cliofum nieruit constitui in. pfaediclo iMeldunensi ut decel, magna reverenlia. 0 vere noyum magiii
cffiiiobi.o. Quibus rion sponte praepositus, quidquid Elfaeprodigiuml Illum, discipulo cernente, ad coe-
assiilue docebat pollenti eloquio, lommqurisi bonus lum currus levavit igbcus; htiic, inullis miraniibus,
C9' VITA S. 'ALDHELMI FARICIQ AUCTORE. . 7C
in rloniana uroe solis seivivit radius; ille in remntaa ,_\ in honore sancti Joannis condilum super fluvitim
cosli parte claro devecius est Jurnine, istius indu-- qui dicilurFrorii, ab omni saeculari servilio redderel
menla sacefdotis in simili pependere elemento. Sedd absoluta, .episcoporumque caihedris, ordine, jussis
absit ut Uluin saneto aequiparemus Elias! ille eriim n el .-.yiiodis,Et, si quando aliquo ordine ecclesiastico,
propbeta magnifi_cus:adhucvivit, quo conira filium n ve) etiam i.ndigerenl presbytero, a quocunque vellent
. iniquitatis dimicet, quin etiam moriendo et resurgendoo illum faeerentordinari, caiholico lamen existente
divinum praecedatjudiciimi; bic vero sanctus confes- episcopo ; siautem religiosum abbatein obirecaniin-
sor, de perceplo prosmio ante Dei tribunal exslai.lae-- geret, et ad_alteiius electionem veiilum esset, illiini
lissimus, ubi sua pietale iiilercedal pre cimctis fide-- quem Teligiosa congregatioservorum Deieligeret
lihus : verumtamen, quanquam dispari meriio, si fass omnium communi consilio, hunc e vesligip prpmb-
esl dicere verufn, ainbo valde placuere Deo.- - . vendum. Jam tunc enim ambitic mnnacherum inole-
Post hasc saiicto viro apud praedictum ,papam diuu verat : jam nen ut pastpr per pstium,.sed ut fur
moranie, divino ingerenie Spirilu.rogalus est ab ep,, aliunde.volebat mercenarius inlrare, ideeque divinae.
ut quemdam baptizaret puerum ; de cujus utique ge- rei previsor isla poscebat. Quae lamen inbabitantium
nitere in pepulp absqueevideniiae causa-satis du- vitiis et ambitione querumdam -Pmniainulaia viden-
bium :-quia, ut meris est fere cmnium gentium,, B J tur ; nam ad nihilum pene redacla religione, spretis-
plebs rumigefula, Iiunc genuisse apesiplicum aestima- apestplprum adJiprtaiipnibus , quae ipso coniineniur
bal. Falsc enim gens inscia lioc de tante aniistite__ privilegio,non soluni in ilJp IPCP,verum.etiam in mut-
opinabalur, quia pef vitaemerilum in registrissuis 5 tis Jecis Angliae,inlicrieslali.el lurpibus lueris servien-
aliisque Seripturas- lecis vir apcstplicus declaratur, les, sui eisuariim rerurri libertalem jusie Dei judieio
Cujus patris vcluntalibus sanclus Aldbelmus obse-. amiserunt. Sanctis etenim viriset emni linnestate praa-
cundans, puero, nonnisi novem dierum-spatiurii, utt , dilis, ul ipse. apeslplieus in centexiu suaa cratipnis
perl)ibelur, gerente, fidelium more in ecclesia cate-. ait, talis libertas debetur et ccnceditur. Nani si pre-
chizatP, coram asiantibus furbis praecepil edicere, sii pri* vplunlaii servientibus, et terrenis coinmcdis in-
paier ejus.esset is qui vulgo dicebatur. Illico infans,, liiantibus, larila libertatis lacultas tribueretur, decer
quanquam nimium parvulus, reiriotis contra Tialurami viLeet sanclitatis habitus non mcdice'deturparetur.
linguae obstrusionibus , fecit quod abbas ille jusseratt . Quae libertatis scripta sanctus is.lead praetitulaia
sahctissiriius. Loculione enim sibi diviiiitus data, sa- monasteria detulit-, atque duobus tunc in Anglia re-
lisque intelligibili, oslendii omnibus non se esse-ge-' gibus ostendit, Inae scilicet sup avunculo, regi
nitum illius opere, quem vanus in lioc referebaf po- / Saxenum, et.EtlielredP, regi Merciorum : quacetiam
pulus. Mirum quippe nequaquam est, quia novitate ca- idem sttenuissimi el Dei z_elurepleti reges siia au-
rel: ille namque qui asinaeriiditatem humano eloquip, cterilate sanciverunt, quia incerruptibili auclcrilate
fecit [lefitam, idem ipse islius linguam infanlis ad[ apostolica firinala ccgnbvefunl : et eujuscunque
religiosissimi viri jussus reddidit erudiiam. 0 virrirni madi expeditinnis sive belli turbaiie inier ccnfines
multa laude dignum, niiriia refertuhi sanctilale'. quii fleret, Jbca supradicti Pafris sanctitaie et scienfia-
tali usus discrelionis stndio', el patrem ab ignoto sibij reverenda, libera ab ornni staluerurit fore servitio-; .
peccamlne liberavil,ei seipsum , cujus meriti apud.[ et posleris suis itidem ea custodienda lilteris, suis
Deufn existerei,.tantae urbis populo declaravit. manibus impressis, reliqueruni; Sed occasio ndu
Vir iste litteraruni scientia ap'prime etinterprimos ! tenendi"succrevit: quia cnim cereis figuris tarilo-
eruditus, die qiiadam cum in regina rifbium aposto- rum Patrum statuta non invenerunt assiguaia _,
Joruni ecclesiam ingrederetur, ad laudem eorum me- ideo non -custcdienda ( ul perhibent) amiserurit :
moria dignam lios edidit versus, -
quasi plus. valefet ad^probaiienem, pefituraecera;
[Ilic, etc. Vide inffa poetnq X.) impressio, quarii apostoliea-vel regurii jure servanda".
Ul aiilem monachoruni riorma AldheJmus, tanti facta inslilutio. Nondum enim trarismarina qnoruin-
viri, summaesedis rectoris, benigne funclus contu-. „T darii Liburnis vecia fuerat astuiia , neque loto-orbe
befnio; et uf alter alterius, uti consuetudo est sancto- quanquam traiisitura tanlum adliuc debacchaveral
rum Patrum , bene erat instrucius colloquio , repe-." avarilia ; adhuc eniin in menlibus muliorum fidei
dare ad propria , et ad prius statuit redire proposi- rcgnabatjntegrilas , nondtini Deo dediia"in laiilum
lum. Tunc a sancto papa, ad siiorum poslerorum uti- sibi affectabat huinana cupiditas..
litatem , uti sine iriquieludine debiia: Dei servliia Post haec, revolhio aliquanli "lemporis curriculo,.
celebrare possent, hasc quae infra Leguhtur-quaesivit duni sanctus vir in Meldunensi ecclesia, et iempo-
sancta dbnaria; non auri vel argenti aut cujusque • rali-pace, el angelorum solalio fruerelur ;• regnante
metalli pondera,'quia securus de crastino-iiullius Anglorum rege Osredo, anno domiriicaeIncarnalio-
nisi Dei quserebat adminiculuni. Peliitergo edictum, nis sepiingenlesimo sexto,quidam Britonum riomine
summi Patris auctoriialesau.cijum; quatenus mona- tcnus praesuleshaeretizabant "de paschali lermino et
sieria, quae Deo anmiente sollicita mente gubernabat, de aliis pluribus ecclesiasticae oi lliodoxitalis inslilu-
Meldunense scilicet, ubi iiilhronizalus fu.erat (quod lionibus. Quarc Saxunum orientalis plagaesanctaTsyn-
Meldunsanct* memoriae , de cujus stirpe sancius odus, venerabilem Alilhclmiim abbatem , el adhuc
iste descendit, condiderat) alqut huic subditum aiind tanium presliytefum (nondum cnim s.arictus ei viia
• - " S. "
71 ALDHELMUS, SCHIREBURNENSIS EPISCQPUS. 72
et rnnribus in erdine periebalur pentificum)^ prnj A fabricare_,iioe pro eo virginetis natus, ad sui laudera.
sanctitatis sii* reverentia regavit, librum cempp-' suaequegenilricis.lionprem atque istius famam , de-
iiere.egregium, que maligna, quae tunc-supra-me- claravit mirabile factum. Denique cum ad" templi
dum pullulabat, haeresis Rritcnum desiruereiur. hujus alta fasligia diversi maehina instfnmenti riia-
Quem Saneliis, ut erat sermene nilidus, sapienlia gnae trabes levarentur, quaedam earuma bipennige-
refertus, et sanctitate conspicuus, argumeriiis ple- ris reperitur minima, ijuae tamen _ad longitudinem -
nus, ei syllegismis- praedkus, liberalibus insuper aiiarum studiose ab.eis fuerat resecala. Sed omni-
scripturis et ecclesiaslicis sententiis jeruditissiriius, polehs Deiis ideo hanc, iit sibi placuit, decurlavit,
el, ut Be'da narrai, ih omnibus prudenlissimus,. ' qualenus jn boo etiam servi sui mefilum homiiiibus -
Israelitafura repleius institutionibus,-jEgyptiorum- nolificaret.-Tunc opifices-pernimium tristes,. quia
que, de hoc muliis invehiionibus et sanctorum Pa- haec partieipari secunde loeo debebal initium, quid
trum aulhenticis tradilionibus, sed et carmine Pa- facerent dubii,'ad sancli Palris hujus concurfunt
chomio abhaii~alj- angelis tradito, el "aliorum-reli-. . consilium. Quos ille, etsi mente. anxius redderetur,
giosoruni dogmate salis aperlp, supradictis hereticis de misericordia Dei confisus/behigne aljoquitur^:.
ir.ansmisit, per quosdahi-domesticos fidei et satis ad -t Eia, fratres, ad caelerarum mensuram si lineata
hoc fideles minislros. Ipse vero s61us_inrafflictione Bfuerit_disciie,
1 deque beatae "Del genitficis .auxilio
positus orabat assidue ut Deus ab tariiae baereseos devote corifidite; quia quae lacte virgo pavit hami-
implicatione menlis lllos digriafetur_"eripere ; .sicque nem Deuni, absque difficultale hujus laberis nostrum
ad dominicae verae fidei regulain ,„£t ipsos praesules, potestadimplere desiderium, » Tunc "audacler per-
et innumeram populi revocavit multitudinehJ.'<}ua- ' gens ad slipitem , populuirilioriabalur, quo surrimo
in re omnipolentis Dei magnam possumus conside- conamine tTabem in superiora trahefentj'- non haesi-
rare.pieialis nilsericordiam, quae sic sanctos suos, , tantes de longitudine illius. Mox-plebs suffuLiatanli.
ubi, et quando et quomodp vull, plene justificai, ut Palris auxilio, corde.devoto Dpminum interpeilans,
per ees, etiam absenies cerppre, tauta operetur \it- quain paler jussit continuo trabem levat.Tum, divina
tutum insignia. Iste eniin sanctus iter illuc pedibus . cooperanle misericordia, pro famulatu servi sui,
baudquaquam fecerat, sed egregio encbiridione mo- supportant_eam.jam longiorem caeieris,"ad "quarum
nitos, sedulaque oratiorie sublevatos, ad veritatis mensuram prius fuerat incisa. Inquo opefe imitaius
. reduxerat viam. Imiiabaiur iste nimirum, gra.tia Dei estbealum.Donatum, Reatinae urbis episcopum, qui
plenus, et in-jioc facto AposloIum,qui Coriruiiios et. calicem vilreum, paganorurii impetu cnnfracfum scla
Galatas , Colosserises etiam a pseudb-apostolis prae^ - oratione restauravit^ Patrem quoque nostfum, mirae
venlos ad verae fidei staturh per Epistolas revocat; 'G sanclitatis virum, abbalem Benedictum, qui Longa
apostolus siquidem et in hoc negetip.pater-Aldhel- positus niagriaemolis saxum-pia prece amovit a locp;
mus exstilit, quia ,"sicu.tPelrus crim caeleris, sahclo. ubi quidam fralres coencbium furidare satagebant.
Spiritu monenle 1, Paulum et Barnabam ad D.eiopus IIlo deriique modo refum Creator, sed. lypo dispari,
scgregavit, Lta sancta synodus ad hane elongayit, quo praesulis.IsraeliticK plebis vir-_
' supradicla-negotia'
Uune, eligendo admovit. '.,'-_ gam virerefecit el fecundavit. Hia vero partum in--
-Scripsit-ergo jEuigmaia, ej, de Laude virginum tactaevirginis praefigiiravit : hxe certe sanc-litalem
geminato opere, pros_a.scilicet-et carmine,-.librum tanti viri in.immensum crescere asiantiecclesiae prae-
eximium.. Conlexuit vero septifdrmem libellum , uolavit; illa fruclus-rietulit et folia, hssc patris AI-
Novi ac Veteris Tesiamenii floribus-, et de Seplena dhelmi, quaefulu.ra essent opera demonstravit. Oe
supputatione, ex disciplinis collecta philosophoruni, isthac'autem re nuric isla sufiiciant, quia iransire
pertirienie acl sepiiibrme donum Spirilus sancti. animus cupit.ad ejusdem alja.
Seripsil et de Admonitione fraternae charitalis volu- Post hsec"verodeciirso non multi lemporis spatio,
men unuin. De inseiisibilium rerum nalura, qriae paler B.erthwaldus, Cantuariorum pontifex, vir reve-
secundym metaphoram sermpcitiari figuranlur, com-r rendusvita et moribus.Iiiterarumetecclesiasiicorum
posuit alterum. De pedum, fegubs, metaplasmo,.-. scientia vaide eruditus, pro sanclitatis et yirtulum
synaloepha , scansione, el.eclipsi vefsuum. De me-, hujus viri magniludine; litferarumque liberalium et
irica alterna inierrogationis^et respbusionis vicissi- . divinarurii studiis et scienlia,.hunc seciim, si quiret,
tudine , duabus lilieris discreta. Scripsit et alia non- saepius habere cupiebat; quem directis legatis ad se
nulla, ulpote vir undecunque dpctissimus ; nam et causa cbnsiliandi de rebus ecelesiasticis venire roga-
sermone nitidus, et scripturaru.m (ut diximus) tam vit. Cui.sanclus, ut erat milis, libenter obediens,
liberalihm quam- ecclesiasticarum eral eruditione venil ad eum, moralusque est quandiu ipse voluit.
. mirandus. Haec de quodam. antiquissimo codice, in Expleiis ergp_ri te pro quihus ad eum venerat negoiiis,
ejusdem ecclesiae armario repertp, in hujusppus- adcaslrum disposuit ire Doroberniae : qubd.ideo
culi' volumine ponere dignum duximus.
' Deus fecilj ut longinquis quoque .terrarum parlibus
- - . CAPUTIII. .\. hnjus. sancti yirtutum merita osienderet. Cum seeus
;Miracula palrata,episcopalus, obilus^sepullura. pDrium sederis eqtio. pergeret, quamdam navem ad
Viraulem sanctissimus, dum cla~rioperis%mpDaste- ripam maris mercatores volebant'appellere :. sed
rium quoddam Mcldun ad honorera genilricis. Dei nequaquam peluerunl, denec iste yir admirabiiis
73 - ¥1TA S.ALDHELMI.FARIGIO AUCTORE, 74
praeciperet,elsi- lerriis vicibus.hpc molirenturrnagno A _ cujus unam partem Daniel^ubernavit, vir in mul-
vlriufh ccuaniine. Prius latijen illos lhodesle ipterro- iis,sirenuissinius ; ad regimeu vero alterius dieece-
gavit, si, qu.iddefef'reiit:qii_odibret utile quot.idiano sis", pfiinates,- cleri ef copicsa multitridn pppuli',
ushiecclesiae; qiiem.i.lli inofe superbofuni spe/nen- quasi uriavpce cencbrdes, jrixta caiienuin ahtiqaa
rles, quia vili legmine tegebalur, cliam eum conspi- ..praecepla, sanctum hfinc elegefunt Aldhelmuiri : cui
rae dedigiiab.aiittir.Caelerum ille Deus, pro cjujus •bec summnpere suffragabatur, qued vpcatus; renue-
amore seipsumita vilem liabiiu reddiderai, exallavit bat, altractus -quantum-pelerat resislebat;" Pater-
illum ;(ui.semper facit suos) in eprum . praesemia. quippe Deo aiuabiiisy nec- ambifioiie est- attractus,
ExpTelis eriim saepe incassum multis conamiiiibus,. necJnobedienfiatandem retractus; sedTn -rilroque
- trisies slabant et liriiidi, irt inane lass.atis. vjribus. . _servavit-nieduni,-i)ullabpriilaie r.emeta. Vefe in eb -
Tunc, ex iis quidam nauclcf.us suossic socios flendo fuerat', quod.Apostolus gentiufri Timblbeo dixerat
alloquitur : \ Spbro equidem indubitanlerque creuo, jn Epistola . Opoflei episcopiimirreprehensibilemesse
illum iquem in liltore cernitis viru.m.bsse Clinstia- (J.Tim.. fn, 2). In quo hno praeceplfi ab Aposlolb
-nissimum, _cui;nosinflalj superbia, nec„ eliam ver- . '.dato omnia subsequentia cohtihentur, quanivis prb
bum fecimus.; sie ill.ius humiliiate nostra reiuridiiur iiilelleefu s ngiila non nolnhientur.Istb namque, ut
superbia,,il!ius_prbbilate npstra cprilerifur jieriina- B de bonis praelaiis ait sanctus Gregbrius-, slcut prae^-
cia.-Quid verp nunc aganius, nescio, njsi ut_ corde erat in hon.oris c'ulmine,ita prjecedebat siblsubje-
purn .depreceniur. ipsiiis misericordiam , quaferius ' ctos-in-oinujuin boniiatum amplifudiiTe. Quidquii
devoiussuis precibus,iiobis';p!acatus Deus concedat. enim.ore praedicabat, prius bpere sirie«latioriife iu-
porius el litlora. i liufo mox consllio, sanclum virum riiore prariions.trabai. Qiii durii episcbpatbm per ^n-
-eonsfernaiis meniibus suppliciter rogant, .quod ad -.nos qualuor stfenuosissime-fexisset, bpiscepii offi-
eos venire eisque opem ferre suis oratiofiibtis jnon cio,."m6nasieriis, qnae pfovidente diviria cleuientia
differati epfuiiique-irispicefe scapharii; officfoque ante id officii gubernavefat, palres- praeponere-\6-
sho, si quid ulile fugrit, accipere ncn recuset. ,Tunc Juit. Gaeterum:pia congregaiioiium^mulliiudo', suli
Dei famulus, nen illeciusprpmissoab iis umnere, . pio paire yictitans- feliciter-, respuit eb "supefsfitb
sed quia cbaritate cpgebatur iis praestafe.auxiliiini, alium praeter eum habere patrorium. Tuiic vir sari-.
. sagenulam ascendit, et ees cenlmiip npn dedignatus ctus, ecrufii benignissiniaih considerans yoluhtalerir,
adivit :"'siatiriiaulerii. ul sancirisille iiaviculam. suo p.oiiendoqiie alium .fiihens bfdiriis-collidere stabili-
corporepondcravii, turbatuiri pri.usmare, iranqiiillui» latem,/abbas,-ut prius fuefal, iis.reriiansit-: atqufi,
ad iiavigandum se praebuif.;-S.c Deum^in sepvo Ina rege conseniiente, et ceepiscopb ejusDaiiiele
lSudando nautica multitudo iritfawl poftum.ciim iae- G lestificante," ne aliquis ecclesiasiicae dignilatis vel-
tilia. saecularis sublifnis pofeiitias.abbaleih, prietef quein
Mox illi offeruhtsanctb yoljimen, Veteri a'e Novo pi.a com;enlio frairum eligeret, ponefe auderet, pri-
Testamento.coriipacluin : saiiclus vero_-6blalipneiii' viiegium'sancivif cum anafliemaie, quodpaslea ri
nori respuit.; et suaruni rerum majora.iis munera,, totius Arigliae synodo , eo id- ageiite, laudafiini,, iii
praebuilj^quanquamnolleni; ne (quod absiQ.aliquis Meldunensiseeclesiaearuiario repesriif raliim'; qiibd
intelligefet actum esse pretiq quod iis sunfmaejus etiam usquelipdiebabeluf ; sed-, ut supefius-dictutri
praebuerat de.votio.Quo viso, ejus prbstfati pedibus, est, peccalis praepedientfbus etpr.ielatoriifn ^jigfitiii
rogabprit ut eos Deo sriis precibus cummehdaret. 0 ingruenie^^ad.tempus nobis irritum esse noscitur.
virum charitaie" reter.tuiri-, pietale jjlenum ! qui Is sane impedittis jebus saecularibus,;iri fepis"copio'",
beali. Nicolai vesiigia secutus; et naulas periculo ,ul mbs esl brrihium (uti de-B. Martino T-uronehsium
liberavit ;• ct-.quid Deus operarelur per suos adhuc- praesuleiegitur)', haud postea.fahtuni valuitiri-vir-
-incafne degentes -fideles, alieuigeiiLs";dieclaiavit. tuiibusi quanium prius vajebat. Vefumtaiiien rrie-'
Librum; vero, bonitalis ope acquisiluni, jid' Meldu- ritoille sanclissiinus_vocaiur; qiiahquam soiilis non
iiense ccenobiumdetulit; queni ibideni ffatresadhuc j, abundet virtiltibus^ quisquis devote, sibi "a Dumino
p.psilum,.cb janli. viri rever.enliam, . dighe Custo- coihmissum implet olficiiim in ompibus; quod bic
- diunt. In hujus- principio anathfeiria scfipium'j :nei fecit pater juslissimus.-S.ed liis ita -relatis , ad ejus.
'•*'
quis_eum inde^auferret, vidimus. llaque vir-isi6'Deo gloriosum obituhi.relereiidurii-veniaiiius'.
plenus in eodein.lbcq yixii abbas-exiihiusj donec -In episcopio-siquidem.bis bino- peracto'annpfrim
per Berthwaldi maiitis iuiposiiipnem i canehice ad circulb, carnis itifirmitaie gravatus, convocat gregeiii
episcopatus.officiuin ductus .est ,.qupd lioc-ordihe. riiohachofum, caUipliciini clefuin,-et Terme omrieiii
vel causa geslum-esli '.-. ;. ..; - popnlum :. pacisquc;unitaleiri et ciiaritaiis vinculurii
, TemporeOsredi, f raeclari Anglorum'f egis^ Hed- • praedjcaris, sine quibus niilla Deo placet Ecclesia;
da, 'sanciissiriius. -antistesj. cujus-vitam laudabileiii sicutbbnus paslor bves suas, Dbhfihn cphiniendavit,
Beda venefabllis presbyter, inilistoria narrait eccle- Post hasc rogaf. familiares sibi et -fide -dbmesticesj'
siastiea, defunetus viia, coeleslem migravit-ad gld- quatenus"i.h.cceiipbip.Melduhensi;"quod, pfaeca;teris
rianK Cnjusparpchfa, praecireuilus. sui inagiiliudiiie, dilexerat,'-ejiis buinareiur .cofpuscuium. Sic; facia-
qriia ab uriq gubernari'non ppierat; ecclesiaslice- Deo.digua oraiioiie, el diyinis armatus sacramentis,
ftiin .patriim regumque. ccnsi.lio divisa jest in duas : glofiosus uiigravita saetulo: quemMicbael cum ccbtii.
PITROL. LXXXIX; g
*> S. ALDIIELMUS, SCHIREBURNENSIS EPISC0PU3. 76
suscepit angeiico. Quo defuncto in Dunting villa, ad A t saururii, corpus scilicet illius, lam magnis adoTnatum
quam pro salute eorum quos sub Dei lutela guber- virtutibus, levari fecit de sarcophago, etiniocello
nahat perrexeral, ut pius paslor parochiam suam Jionorifice collocari- argenteo, nbi et qusdam illius
circumiens: utraquecongregalio fidelium primum in- opera, de libro scilicet, el trabe, elpuero, ef casula,
ler se modoste tantum ccepit habere ligitium, quo iamiriis auratis adhue apparent insculpta, '
tanti patroni corpus ad sepeliendum portarelur. Sed ' Requievere au.lem illius sarictissima ossa in-su-
pars. illa raiione praevaiuit ad qnam idem se portari pradiclo ferelro per aliquanti lemporis spalitim,
ad lumulaiidum praecepii. In eadem yero villa, in quou.sque sahclus Dunstanus, divina favenfe clemen-
eo scilicet Joco quo vilae finem fecefat , lignea lia, archipraasulatus Cantuariorum, suscepit' infu-
capella coristrucla fueral; sedvpost ejus obitum ibi- lam, et-Danofum super Anglos fufere coepit saevi-
dem de Glastonia qilidam religiosus monachus, la- tia. Qui lariti viri audiens opera et perinde ejus
jpide inciso, quoddam Fecit oratoriuni : quod cum ad crebra cernens miraculai, coepit ilhid, ppsthabiiis
jillius hoiipreni dedicari faceret, arius quaadam, qnae caeleris, excepte sub in qub inihrpnizatus, difigere
-roulte tempore proprio luniine orbata fuerat; lunii- coenobium,-muiiaque eecles.iaslico congrua serviiio
:,nis recepit visum, aique ul juvencula ccepit videre. ibidem ponere de -rebus prbpriis, quarum plura us-
-Eo auiem -tempore saucius Egwinus, Vigorniensis & ^ que ad id.lemperis iii coenobio habenlur: iiiqulbus
Ecclesiaa cpiscopus, vir quidem et ipse dpctrina el eliam anaihemata illius, rie quis ea elimihare ad Ec-
opere.probatissiinus, Romam pergens orationfs clesiae daniimm auderet, metrice-iriscripla videntur.
causacum-compedum vinculo, divino (ut fas estcre- In organis scilieet, quae ad lanli palris honofem ar-
dere) monims alloquio, Meldunurii praesul venit, _ut.. chipraesul-dederat, baec sunt leffeislitteris assignata
defuncto pontifici debitum redderet obsequium. Quo " carniina * - - - "
utdignmn fuerat tumrilato, iter inceptum peregit Organado sancto'praesulDonslanusAdelmo,
•atiiistcs ille sanclissimus, Romaeque divina virtute Perdathic a>lernurn,qui vult liinclollere, regnum. '
soluta fuit iila calenarum circumligatio, -sieut in ejus Ih "hydridla; quam, ut miriistrjs altaris lympbairi
Vitae legitur volumine. Istc vero,- apud Deum om- fundefet, Tabricari feceraf, riasc vidimus metrice
nium invocantium se advocatus, coelesti in splio su- ' .
scripta:
blimatu.s, precibus assiduis supradieti loci .gregem Hydriolamhauc fundiDunstarimandaverat «rchi- -;
regit silji devote subdjtum.; plurimaque percurifibi- PrKsul ul iii-tL-mpIosaiictoserviret Adelirio.'- - .'
dem praestantur beneficia, ad illius laudem , cui In campaiiiila, quai aui'ata' in refectorjp majpri
est bonor et gloria per infinita saecula .saeculoruiii. mensae praeeminei, ebrizeis figuris Lioc impressum
" - P
Amen.
' _" . . vidimus :
'"-_ CAPUT-IV.' . ca'li nunquamcontendalad aulam.,. -
' E.lysiam
-\or_pussaiicli Aldhetmi eievatum, el a sahcto Dunsla- Qui ieralbanc nolatnAldefinide sede bea.li".
1 no in- lumulo lapiJeg collocatum. Pertecuiio Ddni- . Sed el alia ibi signa, quae a beatd Dunstano quadra-
ca. Miracula faita. - ,. genis iibris empfa fuere. Plura quoque dedit alia,
His igitur sub breyitate, etsl rusticiter, noti ta-r quae a nobis-idcirco relinquunlitr intacta, ne audien-
.Hien absque rei veritate, de vita sanetissimi- patris tihus genereni fasiidia. _ ' -
Aldheimi,.inelyti-coufessoris et ortliodoxi praesulis, Tempore vero postmoduni liujus reverendi anlisti-'
secundum nostri ingenioli parvitatem rite tfanscurr lis, gens DanPrum perfida verique'Dei adhue inscia,
sis, ad ea. qua; per eum post illius obilum Bominus cum multiiudine classium insulam invasit Briian-
in eodem coDnobiodignatus est operari miraeula ve- niae. Cujus -feritate longe perleirita" gensAngliae,
niamus,. Tumulatus -siquidem -in ecclesia sancti Mi- sicut mbris est -tinieiuium,'summae Trinilati assidue
chaelis archangeli, illiecclesiae quain -pater fabrica- devota mente referebat Ifymnodiani.," u't salvaret,
verat contigua, jacuit usque nd tempus Edwii, fra- qrios -redemerat, persistentes in fide catliolica, de"
tris. Edgari regis, qui ante Ed^arum infaritiae suae! rj-nimiacrudelitaie barbarorumj et-eahctoruni suis iif
ignavi.a per deyia quaeque iricedens, nulliusque prebii locis immoia servaret beata corpora, quorum preci-
viri consilip fruens, et regnum dissipandp^ divisit, ett bus plebs adjuta fidelis, ejusque imperio- subdita,
- eeelesiarum bcna intestinis praedpnibus" distribuit,-,- crudelium hostium calamitatis sarcinam posset eva--
Jste quoque cosnpbitas religiesps utriusque :sexu"s-a i dere. Tunc supfadicius ponlifex; iniquorum hostium
dpniiiiicis ovilibus segregavii,"et lascivientesgulae-- cognosceris perversitalem, ef in cliariorisiuelaJIi
.que illecebris - servienles, -pbilargyriaeque" inhianter-_ - specie,eorum-spurcam cogitans aviditatem, timens-
luera -seetantes, neti innres .canonicos ui-deccrei di- que ne auri argeniive in ferelro exfstenlis illecti
ligentes, sed saecularia desideria iurpiter impuden-. amore, tahli-patris rcliquias-pollulisinanibus cohtiri-
terque cupfentes, utriusque generis clericosiu-eccle- .' gerenl, et tractatas- foede pejus relinquerent,-vej
sisj coiloeavit.., Misertus tartien omnipotens Deus3 (quod absi.t) si_ceclesiae ornatus tollerent, tantum
Melduneissi coenoblo, qni lucernam suam hon didi thesaurumalicubi projicerenl, sanctissimum corpus
laiere sub modio, sed ut .luceret omnibus, erigere__ reverenter traxit de feretro, et in lumulo lapideo
. -voinit.su.percandelabrum; -per clerico^ tune ibi com-- sericis linteaminibus involutum cbllocavit.- Haiic-
- autem tfanslatioriem el^ ut verius dicam, fidelem
iiioraiiies, supradiclis tainen dissimiles, lantum Ihe--
;7 VITA S. ALDHELMI FARICIO AUCTORE. 78
ah^cpnsionem'"saiicti cprporis,. fecit -terlio npnas J.Vpr&'misif per civitates ante proedicalionis suae ad-
Maii,-ut multii lesiantur Marlyrplogiav Vcrumlamen veiilum, quia lantae pefsecutionis aestus ingruerai,
Deus cuslps fidelium boe.peccairici geritiintulit im- qund nulli eerum iicuit chartis cemmendare "aetuum
eerum sequeniia. Ap.udDeum lamen eerum npn mi-
properium, per "sui servi beati Aldhelmi merilum;
jCinn per tptius Angliae regibnem exercitus nefandc- nus exstat meritum, aut inter hemines aucioritas,
riim Iiae.illacqiie discurreret.-iandem ad Meldunense quia frequenter viderit quae pereos Deusosteridere
cceticbium pervenit, obi indigenam popuhim, lanli . dignatur. haud minima facta, pro quibus pfius'fion
ponlilicis defensione. confidenlem, auri copiam de: scripla fideli corde retineiitur sine ambiguitale tra-
tulisse audiverat. Qui, u't frendebs leo. per deserlum dita. Et-quiaaccedendum est.adistiussancti facta,
discurrit; nullius ferae timens occursum, caecus esu- supradiclorum -utique nequaquam ininima, quan-
riei ardore, lanlum qtiaeritfliiid deyoret, ecclesiam. quam a Deo ppst multprum sint ostensa annorum
irrupit, ac usque ad sanela sanclorum vesahusac- curricula, de islhac re mine ista in praesehti suffi-
cessit. Mox ut illorum quidam, accepto arcano, la- ciant. '"'--_'"•'.' '
pillos cupivit pretiosos trahere e feretro, ainisso.lii- Tempore mullo poslquam Danortim atque Ndrwe-
niine-divina ultione continuo cecidit in pavimenium. gensium crudelissimi reges devastavere Britanniain,
Tuncemenlalijiosles eaeleri, omnia quae in niona,- B nonnullas, ut moris est barbarorum "hostium, jiul-
"
sterip erant, quanquam holenles,' fecerrint relinqui chriores duxere virgunculas. Inter -quas quaedam
(excepiis bis quae plebs provaga.jam in officinis ac- valde nobilis, Helphildis nomine, cum captiva duce-
ceperat), atque viam inhianter profugi arripuere. retur, cuidam primaium pulchriludinis "pausavalde
Sic quippe Deus locura illum liberavit a,rabie frau- cpmplacuit: qui legale, quod prius Iiabuerat juxta"
daiorum preee sui farnuli :magni enim apud Deum gentis suse morem, deslituens conjugium-,'dum bae
exsiat iste sancius.merili,-qui (u.t dixirnus). populum forte uterelur concubina, morte superveniente.de-
sibi charum a.timofe lanli eruit perieuli.Huncergo funetus est. Haec.veroorbata iilius consilio, reman-
el nos castocorde, prohis quoque.exqremus voeb- sit inter alienigenas media. Ad quam Danortim ar-
iiu.s, quatenus_nos indignos vita et moribus, a pee- chimandrita, cupiens quod subsequilur efficere, quia
. catis expurgaios,.apudD.eurn.menle- exaltatos, suis -" carebat-liberis, etsi uxoresuperstite, una lanlunl iti-
reddat precibus, quo cum.ep ppst h.ane vilam pplia-" gressus nocte, genuit filium. Quo cogiiito, rex pie-
mur. coelica, Naium vi.dendo ^edere Palris a.d dex- tale motus, quiaadvena eral,- et amore geniturae
.tfam, cui sit viftus, honor etgloriacum.Pneumat.e quam in ea fecerat illecius, ut eam servaret,ufque
sancto per immensa saecula. - neeessaria ei tribuerel, uxoris iraini cahte metiiens,
, Post h.aecDanorum cpnyentus, Den edibilis, -im- I" cuidam Dcum'limenti conimendavil episcopp, qui a
manitale seelerum, et Christianae fidei eyacuafiene, Dpmino capere.relributioiiem ambiens, Jominique
post varies evenlus bellorum i.n diversis lpcis, post sui benevolentiam habere cupiens, Usqueijuo puer
castellorum flestruclionem ac multarum evefsionem ablaetaretur, earri liberaliter fecit custodiri. Abla-
. urbiuni, omni undique ullra.modum deyaslata re- ctalo- denique infaiitulo,- fex ille obiit: liaee vero
giene, toleranle Deo, ad tempus regnurn habuil in noele rapiens filium, fugaepeiiit Jaiibulum, reginas
siia perversa ditione. Qua re attritis orthodoxitalis vivehlis adhuc incurrere limens periculum. - *•
culloribus, mendicitaie opum corpnrumque multis Peracto hinc septenriio auditum esl a'multis, eam
iribiilaiionibus, templa non frequeniahaniur:assuetis non procul es^e in femotis partibus; time pro" ea
ingressibus fidelium, nec 'monaclioruiri vel sancti- Dani misere, quo filium reduceret utpaterno fruere-
nionialium fidel.iuui turma nocturuis. sive diuriiis" tur solip. Qupd et faclum.est, verumfamen ideiri re-
ulebalur synaxibus. Unde contigit sancti corpus diu . gulus, anne et semis in cuimine regni transacte, hac
pansa.re in lumulo, uhia sancto Dunslano reposilum luee defunclus est. Tune Helphildis, desclatam se
. fuerat, ponlifice virlulum, cengerie clarissimc: quod raprie nati censiderans, el praeteritorum aerumnam,
-omnipolensDeus, quaiiquamyili laieretsubtegmine, et futurorum multam.miseriam corde saepe volutans,
magnis adornabu virtuiibus. Saepe enim etdiversis " stabilivit si pbsset.repedaread propria, ubi per san-
iemporibus mulios uiriusque sexus, variis'possessos ctorum Deo cbara merita, jainjamque ad nibiJum.
languorfbus, liberavii, quae, ut faculias fueril,. et ferreua repulans, coelestemposset acquirere gloriam.
' exinde mem.oria
snccreverit, -in suis locis ordina- . Venit igitur ad nativitatis solum, Britanniairi; atque
tius singula describenlur ; illa scIHcet.quaeper eum trium villarum beneficium ex censu emit quem se-
Deus"fecit pesl destructam per praedicatpres Dano- cum attulit. Hac ergoin.pacis quiete longissime de-
rum saevitiam, el pest. devictain pgr bellatores viros guit, Deique limorem ciinv sancloriim reverenlia,, in
illorum invisam audaciam. Ea enini anliqu.ofum.me- arcanoeofdis indesirienler habuit.
„ moria nulla tenuit, etsi magna forent.quaeper.eg.it _Verumtamen,.'div>no lacla verbere (eo scilicel quo
Danorum inibi superslite perfidia, quia el-bonpruni servos suos,iit ad meliofa proliciant, quandoque
virbrum eo tempefe magna fuit inopia, et malorum, novitaffligere; uti patientissimum-Job, ut eura in
peccalis exigentibus, irmuiherabiiis copia. Quod et exemplura po.sterisponeret, ut seipsum quis.fofeL
rauliis cpntigit martyribus, quinetiam et.quibusdam quiret agnos.cere, misericordia^divinaquondam car-
disoipjiloruro. qnos ipse sumihus Paslor el ppminns naliter afflixii), membrortim eiiervafionem , -quain
..79 S. ALDIIELMUS, SGllifeEBKRXENSlS EPISCOPUS, isO
.Craeco voeabulo paralysin dieurii, .per. triennium A dem circumquaque ad ea loca ubi audierant quormn-
passa est. Iniiium^vero hujus. passionis laliterrsibi dam :sanctorum-corpora requiescefe, ut fuerat A-4rf-
:£venisse dicebat, Yoverat, priusqriam remearet a -culis astrictus, festini satagunt perducere. Verumla-
. Dania, se nunquam carnis, comesluram-alimoniaih-, -men Condilor ferum, qui 'quotidie suomoreexaltat
quod illibate leiige servaverat; C*Eierutri;sacerdetum" humiles ct -deponit superbe lumeriies, Jiancgloriam
quorunidam bonaeconyersationis supplicata monitu, famnlo suo reservavitj humiilimo Patri Aidhelrao."
eum .secum plures essenl in convivio, ut setnel- tari- -Cuni igitur ad ejus mohasteriunrMelduiii-cum vcsa-
.tum gustaret, eorum precibus vix invita acqiiievit, nb venistent,.monaclios Jraterna cliarilate inibi vic-
•moxque divina.eam percussit ultio supradiclae *li- titanles.supplici vocealloquiinlur, ut- Dei' precaren-
-mulo paralyseos.. Miro. equidem -modq cfnnipotens lur clementiam, qualeuussuperhuncenergunieiiuiii,
•Deusdiversa menlis inlerilione peccantes "dissimilis "per servi sui Aidhelmi meritum, ostenderet aissueta
.__poence gravat vinculo, e.l iri. omiiibus , suis. factis se, miracula. At-monachi boe eis salubre dedererespon»
•jusluih judicem elpium esse Domirium demonstral. sum": «Tlodie vigilia Ascensionis Redempioris om-,
Anariiain nauique et Sapphiraiu, quia cerdis' livida - -njum est, qua earnem, ;de iniemerata Virgitie acce-
inlentione-cecidere, irrevpcabili sentenlia ferire"non piani; et mortis - passione glorificalam, portavit-ad
riistulit j-liahc yerc, quia inyita et quadam clfaritaiis R cceluni^^ubi Deus el honio, unus Chrislus, in dexte-
.specie peecavit, ad leinpus coriigere voluit. Quibus fa Dei sedens dijhdicat, atque^ animarum languores
cxemplis=q"uisquecavere debet, ut aul, non "Wveat, sahat et corpbrum. ^Juapropter.-.ciiarissimi.-fraifeSj
aut post VQtuni.promissa persoIvat,_elqua intentio- in-ecclesia pernoctale, ac.inlento'-corde sacras excu-
ne difficultalis.quae.Deoobiulit postea non -frangaf. bias"cplebraie, el sine.ambiguitate credite' quod iila
Haecagitur, sanclimonialium amicfa. velaniine, cir- qui enm in tariium' sublimavit ut secum iri coslo gra-
cumquaquein rbedae velriiulo a- suis satellitibus .ad lulari faceret, ipse Idem per euiri-quod quaeritis.de-
sanclorum,patrocinia se deducere, faciebat; uli' per -monstrabit.» Astantibus ergo illis ante icoiiiaiii no-,
eorum sancta suffragia illius reviyiscerent unorlua stri Redemptofis nocturno officio","divirfa 'hfifmuiu
membra. Altameii.non ul eorum Deus Omnipotens tetigit miseficordia,- pro famulisui meritb. Nam pos-
quos semper .glorificai. suorum . fidelium. sperneret sessorem-suae fahficae cum codpieleuti sibi expulit
.orationem, sedquo famam'servi.sui Aldhelmi saspius coiiiuulelia"; ita sarium reddelfi irilirmiim, ac si foe-
osteiidende.miracula facerfet sublimiorem, iUam.in di hoSpilis milla eum rinquam leiigissef- molestia.
-iiifirmilaiis. periculo tandiu -misericordilcf detinuit, Quoviso, omnes qul aderani,'qifiiiue auditislaefitiae
quousque Meldunerisecpenpbium^veniret sicut dispo- vdcibus advenerant, sonaniibus signis, devolione-
suerat. Denique cum ibidem in sanctf.istius Jestivi- G cordis et sono-vbcis, sempiieriii Regis laudaruiit nia-
tatis vigilia, devpta mente.Dei exspectans^er servi gnalia. -..:'..-.-•--
sui merinun consolatienem, prcslrala,' quia. sfare , Alio quoque teinpere vir qhidairii.a?ger, pedibus
liequ batr.jaceret,-duuique- religiosa monachprum aique coxis adl]3esis'cruribus,,,lantiliunisibi quod
culiors.vposi soleniiies maluiiiios,-corisrieto morei ad erat iiinefis- vix.selo reptando manibus peragehat.:
l.onorom sanclae -Mariae-Ceiiilricis.Redenipioris no- qui la'ndem,-.Iabofe defeetus assiduo, quouiodp Dei
siri hymnum decantaiet, divinb -mbx la.cla- medica- clemeiitiam, ut sui miseferetur,' cujusve saiicti ad-
miiie, sensit membra. prius. arida reviviscere, et ihiniculum, peslularet, curiosa niente sedulo seeuni
propere sana surrexit, atque usque ad locurrt quo volvebat. Tandem, periotius proviiiciSelatitudihem
sanclissimum corpus fuerat sine duclore .pervenit-; fama volahte; cognovit" quouiam in ofatorio qubd
quae ab ipsa-die quidquid.potuit.habereillius saluti- Christi ecelesia -Anglice vocaiur, omnipoieiis Deus'
feii sui ecclesiae-cdntulii, atque inibi carne defuncta solilas dperaretur virlules, scilicet quod diverspruiu
in .pace.quievit- oppressis languorum gravamine, ut pius huinahi
'.'.'. . CAPUT .v. • -. . gerieris reslauralor, innumeras redderet: sanitates.
Energumenu', conltMlus, el cmcus.sanati. Revelaiio Illo igitur utcunque, quasi sine ullo vestigio, cdepit
, ,, . .,- corporis. - - .-". - - tendere gressum,-ut sieut credulitatis fueratcbinpVis,
Accidit.auiem postea, cum.ibidemsacras in-nocie iia.sanilaiisquifelesSeparticeps. Consumptp denique
A«censipnis:Domini,celebrarent vigilias, longe ad- aiiquet dierum uumefo, eisi paf vo itinere, -vix cqiii-
mirabile factum. -Nam -ejusdemparochiae quidani dem tandem ad Jileldunense, quia in.ipso ejus iiinere
rusticus.-peccatis illjus ,cxigentibus,;fueratcorreptus situm esl, deveiiit coenobium, Mox ui veteranus idem
a dsemoiiio..Quem^consanguinitatcpropinqui, qui monasteri.ufnirigressus est/serisit inesse sibi aiiquod
ceniebanl furore agitari, et iri Deum ejusque Fideles de menibrorum torpdre' quasi lenitatis remediuihr
Llasphemias nonnullas spuipantioreprojicere.atque Pernoctaviligilur, mane"die altefO recesstirus, qiio
•iti eos.eoruraque vicinos, saxa, ignem» arma,:deni- eum compuferat iifientio, hisi hic Dehs,' per sahcli
que^uaecunque furor «linistraret insanus; capero, confessofis"sui meritum,'- suae pietatis dignafeiuf
vinculis.quideui ferreismaneiparunt, ac sic~sub so- "prsebere'subsidium. Eral enirii dies' Sabbati iii ye-
lerli cura,:in..quanlum"ill.oruminufbanitas permitte- speris," ct; infrai supradicii Patfis octavas restivitafis.
bat, <lie noctuque aliquanlisper babuerunt. Junc, 8Iane- aufem jafn facto, et srilis fervbfe robbfato,
'Mto^consilio, pef quos noTCraht sapientiores, euhV pritnaque hofa dieia^congregationeitatrum ibidctu_
Si . VITA S. ALDHELMI FARICIO AUCTORE 8^
cbmmoraniium decanlaia, chm jam praepararelur J.A reddal. > His siqriidem adhortationibus multolics ab-i
prbcessio in cborum," cumcieieris^prncedere. volen-. ainicis, iqtiamvis rusticis, sapientibus fameiii herie
. libQs, seqiii-ul poluifj veriit Infirmus; ubi tamliii riionitus, ad monasieririm,' nln diyersi- debiles conve-;
v
riraiidp-i:icuit',dbnec moreseliio per cJaustfum offi-"; nerant, tierrexit; qui tres annos illic iifftfmiiale'
cinasque pergerel, ac bnde ierat remearet.fralrum; ; laborans deguil. Sedpius et misericors.Patef, quifin-
jorigfegalin. Cantantcatitem liionachpfum caterva, momeiito quodcurique vull efficit, in lafti longo
ct miiliiiudiiie iaicali aslarite/divina claudus mpx teiiipore desideriuih iilbis,; misericorditer iif-euni
aftacluspieiate, sliipnremagno quasi extra sefaeiys, operans, adimplere noluit. .Praescius itaque quid
de loco iri quo jacebal exsiliil "sanus, ac si nulLa fufurum _sil,cui eiiam reservafet gloriam laudis
imquam corporis sui serisisset detrimenta, atqtie ad siiae, siccliam femorando sanilalis clbnum;demalo
saiictissimi cofppris lumlfain acciirrif,\ul qiiantuias- faciebait- pr.iris bVnuiii.^-Poslremonocteiina in ciibilf
cunque pessel D.eP"in servo suo "gratias referrei. ' siio proslralus, per visum ih soinnls admbriitus esl-
tjuo-viso, omnes qni iiiiefferani, Dei omiripoteritis,'. qu'odad-"Meldiinensem'ccclesiaih, ubi servi-_sui Ai-
qtii sancii sul precetalia fecerai, laudarunt magna- dhelmi corpus- requiescebat, gressum lenderet,
Ila. Is veroquisaiiilalis ila habilri Utebalur remedio," ibique, Deo jttvanle,-ac sancti sui prece hdcexigeiile,
miiliis feuiporibris ad ejusdem sancli Iaudem jn.ee **amissuii tandiu_ liimeu recuperarei. Ilis diciis; a
degiiil moiiasierio ; et adbuc istbic superstiiu niulti Deo praemonitus, 'ad Melduriensemecclesiam coinile
degeiues.in riiohasiicohabilu qui euni prjus etpostea pra;ehute,-esl addUclusiii craslino. lllicquidemseplem- -
_berie'novciiint,'quibusrelaioribus ifosisla scfipsimiis' coiitiiiuis diebiis', vigiliis el"oraiipnibus,D'ei 'niiseri^
deeo, ad Redemptoris noslfi gloriam aloue saricti cofdiarii cum sifriclorurb suof umsufffagiis deprecaluri,
ejus laudabiLeufmemoriam. ul qui vener.it peccatbres salvos facere-ad" prioris-
•''-Inter. alia nonnulla, quae' pro servi sui meritis. lumTnis-sfaiiimeum digharelur adducere. Sustenta-
"«nniipolerisDeuspafelecii feverenda opera, quoddam-; bafur-interim fratrurri cleemosynis,-qui sic deside-
admifabile-d-ctu, "qued sequilur, ilii- osierishm est fabal giatiaur Dohiini.-' Septinio auieni. Dbmiriicoj
mira.culiini. Tempbre." primi= Willelmi'. Angloruih die, Reile nptore noslro ilii rvofeiite roisericordiam'
slrenuissimi regis,: alque Wafrini alibalis eamdem" praestare, atque' Tidelis sui famam eliam et in 1i«c
Ecclesiam regnlafi liioderamine gubernantis,' in propalare (utsitvera illa senteritia [Joan. xiv, 13] .'
qiiadam inshla qu;e Wiclilaiid Ariglice nuncu- Si quid pelicritis Palreni in nomihe meo,-fiet vobis),
patur, quidam- piscator morabatur, -qui, necessi- "isiiiis sancli precibus atque suffragiis- alior.;nv]ue
lalis -SU:Einopia -coactus, qholidie per aeqnera _ sanctorum ibideni qiiiesccnliiim, visum quein ami-
piscarido laborabat; et inarinis.pericuiis sacpe se serat ila recepil. Duni in Dominica die ifipnachl
Ingerendo, manu el arle viclutn quaerebai.Quadam mpre.seiito per clausira monaslerii ad processienem
- yero die, eo per mare vagaute, cbnfestini ex-adversa irent, alqtie ad intfoittim ecclesiae canendo rediis-
parte- rieliula quadam irruente, lumina oculorum,_ ,. sent,' illo-in medio teropli anle crucifixum. in
peecatis suis forsitan sic exigeniibus, tali occa ione:. oralionibus jacenle, lanta Spirilris sancli gratia
ainisit. Qui. diu errafisper devia aequofum, Iitici supereumdesceiiditjUl, cerneniibitscunclls,.saifguis
iflucque allernanfibus undis, taiidem seciorum auxi- ex oculis ejtis guttatiin defluerei, et -cadenlibus.
lib.quiin aliis naviculis erant, adjiilus,. ad litlorai squamis se jJim videre clamaret. Siaiimque corisur-.
usqiie pervciiil, aique,ducloris fretus admitiiculb,i _gens, q.ui anie sine duc.tofe ire nequlveralj- ad.:
ad consuetum rediit hospiiioium. 'Deinde cascifatisi sepulcru.m sancti solus veijire feslinat; qui diu ibii
liiijus fama' volans liac illacque per provinciam,, prae" gaudio flendo.pfosiratus; landem conshrgens,^.
amicbrum freqiiehlia, qiiorum auribus -irisonuif,, iiluc -unde venerat est reversus. Haec yidenles
cufavit qiiam" cili.us ad- eiim veriife;" itilerroganss emnes qui aderant Dee laudes devole feferebant,
- qualiter insperatae orbitatis sibi centigissel advef-- .cui honor et gloria in sxcula saeciilorurii. Aroeu.'*"
silas. Quibus," flebili vOfceexorsus, omne qyod sibii n Superiiisserielectioiiisreluliniris,.sacraiissimaossa
acciderat pfdinedeclafavii. "PosiTiaecab eisqiiaerere) Patfis ribsfri Aldhelmi, propter Danorum perfidiam,.
eoepit quid- ageret, apud qtiera sanctbrum sperarentf a reverendo anlisltite"Dnnsiaho Cantuarigrum irifra
eum inisericordiam.inventhrum:" Sibi aufem propin-;. marmoream-tumbam lionorifice,- sericis Uidumcntis,.
quorum mmsta congregatio sic respondisse fer.tur •: - lignefstheeis, fiiis-e coliocata; niiricautem quantum'
t Melins tibi, rrater,consiliumhiijiis rei dare nesci- lemporis ihler utrorumque obiium praesiilum fuerit,
nuis, nisl. ut quani cilius festines ad Christi ecclesiae
? quaritumvepnsi Dunstahi dormitionem jaciiere, qtia-
iimjna in Occiderttali parie, uhi diviria mifaculai literve et- a quibus sint elevata, "feferre curarnus:
saepius fiunt; sicut enim populafi rumofe fertuf, ihii Fueral vir iste a beato Eleiuherio, Saxoriiim quarto
fliversariim infirmitalum geriefa evacuantifr; _qub ini -episcopo, Jielduni, in ecclesia apostolorum Petfi et
leco bmnipoieniis Dei clemenliam piis, precibuss P.auli, abbasordiriauis,. aniiodominicae Incarnalionis
tandiu effiagiies",prseteritorum peccatorum satisfac- sexcentesimo sexagesimo el circiter sexto,'episeO''
tioiieni inslariter promitlas, eleemosyiiis quihuss pus yero, anno ejusderii veri Salvaloris in riiund.
poteris malefaeta tuaredimas, (loiiec.ie diviiise pe- securidum cariiem nativitaiis seplingentesimo er-,
tSqtias largamiseratio pristinsa' saiiiialiinco.himemi qiiinfp, a Blilhwalilo siiccessorc Tjieoderi, Cajiliiarjor..
85 , S". ALDHELMUS, SCIilREBURNENSIS EPISCOPUS. 84
runi arqhipraesule; viro ecclesiasticis rebus valente, Afi sancti corppris ambp abbates litnore pleni venere
bonorumqhe morum bonestate longe praedito; defun-" taniulum. Cum quibus duo fratres, quicis ad levanT
ciusque est annb septingenlesirr.e uono; qni secundum _ dum lapidem^praebuereauxilium ; .quorum alter Hu-
lianc supputaiionem conjnncti fuerint quadragiriia. bertus nominer vir el ille mjraepatientiae, qui (ut no- -
et ires, ex quibus quatuor irreprelrensibililer in epi- bis saepius idem retulil) cujusdam infirmitalis grava-'
seopiovixit, sicut supra diclum est;reliquis in abbatis batur pondere, stalim ut sensil sanctarum-reliqiiia-
lanluiii ordine, non tamen unius tantum. abbatia;, rum fragrantiam, in terra cum caeleris fixis genibus,
sed multarum magister exsiilil. Praecesslt equidem Dei omnipntenlis latidavit clemenliam, quae sic san-
istius in Cliristo archiantistilisDunslani obilumannis clos suos glorificayit, ul et in coelo aconcivibus ange-
ducentis septuaginla novem, e.t pausavere illius reve- licis spirilibus,'et intermertales hpnoreniur,corppra.
rendae relfquiaein loco.ubi aDunstanofuerant ppsitae, Qui post orationis instantiam ut surfexit, bene sanum
posl ejasdem. arcliipnntificis migratinnem , annis _ se sensit, sicul riobis saepjus dixil, et rios ipsi cum
npnaginla duobus, unde relevari hoc denique niodo multistestificamur, uui eum satis infirmum prius
vidinius. ... noveramus. Abbatesautem recluseruntsarcophagum,,
Praeerat iu eodem coenobioabbas Warinus, plu- . et iia usque ad_ eclavum diem, que ejus futura erat
ribus rebus vir erudjtus:et monaslicae religiositatis B * festivilas, diraisere inlactum. In die autem ejus fe-
doctriua praditus, qtii vita et moribus ppllentem gre- stivitatis, ascitn ab abbalelpci illius dicecesis Osmundo
gem sibi cemniissum regebat monaslicis traditioni- ortlio.doxo episcopo, viro humilitate , sapientia. et
bus. Qui aliquantisperrie cnrppre dubilans sanclis- sanciitafe iionorando atque laudabili, ,e't reiigiosp
sime, indicit lid.eli cengregationi triduarihiu. agere abbate Glocestrensi supradicto^ cum multiludine
jejuniunij psalmos deyote~locis cpngruis decan-- cleri el magno populo, principum turba et catervis
lare, emnibusque modis anle divinae conspectum mjlilum, facta est ejus secunda reyelatio, ex tumulo
clfiineniiae humiliari, quatenus omnipotentis Dei quo posilus est. ab archipraesuJe Dunstano, et in fe-
misericordia tanti praesulis reliquias reperirent. Gio- retro auraie honpranda per Dei servos loeatio : ubi
cestrensium eliam religibsa congregatio, quia huic ea die et deinceps, beneficiis illiris,. ef alioruiri ibi
ch.iritaiis conjuncia fuerat vinculo, jubente illi Patre requiescentium sanctorum iheritis,.praestantursani-_
Seflone, religione nionastica reyerendo, hoe idem tatuiu dona multis, ad laudem et gloriam Domini no-
fecit jejuiiiuin, in diebus sanclum diem Pentecostes stri Jesu Christi, qui vivit etregnat per omnia saecula
praecedentibus. Tertia vero die snpradiclae solemniT saeculorum. Amen. '.. . _..-
latis, faclO cum reverentia matulinali officio, ad
•ALIA VITA -
S.-ALDHELML ;
E "CAPGBAVII, LEGENDIS NOVIS ANGLI^;.
J5eatus Al.dhelimis splerididissirab Anglorum ge- (G stilaenim illa , ad miraeuli memoriam , Meldunen-
nere oriundus, atavis etiam regibus est editus. Paier sem hacteiins decoravit ecclesiam. -Per idem lempus
siquidem ejus," nomine Kentenus,, Vir Deo devotus,' cpntigii Romaeul puerex incesla matre iiicesteqne
Inse regis Wesl-Saxonuin fuit germanus. Hic igilur patre editus famam apostelici lacderet, quia enim, ut
Kenlenus ex uxore sua filium geiiuil nomine.Aldhel- fieri snlet, vulgaris opiniocx pontifice.geniium.cie-
muni. Aldbelmus enim Anglice, Latine velus galea derel. Anxius Aldhelmus mulla amicitia fcederatum
interprefalur., quia galea salutis" capnt protectus , sibi praesufem tali foederari infamia, puerum, novem
optimam de hoste ,in eoelum revexit vietoriam. Pue- dies a nalivitate habenlem/exhiberi praecepil,.iuipe-
rilibus elapsus annis, liberalibus studiis traditus est; raiqtie in virtute et in nomine Jesu Christi.ul faleatur
ubi adeo iii brevi refloruit, nt doctoribus quosGrae- si Sergius irieesti conscius habelur. Respondit-infans
cns et Latin.os habebat prasferendus aeslimaretur. In - absolutissirao-sermene antistiiein affinemcriminis uon
Melduneosi demum monasterio, modo Malmesbiria esse, nihil illum commune cuiu secuiido.sexii habe-
voeato, primo monachus, debiric presbyter et abba.s re. Aldbelmus iiaque.et_ab amico poiitifice depujit
effectus, cibi potusque abstinens , vigiliis etoralioni- infamiam , et sibi accumulavit graliani. Ciim auteni
hus vaeabat. Fama enim ejus multis praeconiis illu- in coanobip suu ecclesiam saneue Mariae.construeret,
strata jam mare fransierat, Alpesexces^erat, _et Ro- D inia trabitim. necessaria curtior aliis' inventa fiiit.
mani penetraverat. Qua incitaliis papa Sergius scri- Aldbelmus igilur, fusa ad Deurn prece, trabem rnox
plis eurii ascivit et honprifice suscepit. Dum enim -jiixta volum elongatam inyenit. Ea lempeslate a Ber-
quadam die in Lateranensi ecclesia missarii celebras- ihvvaldp arcbiepiscopo ad cplloquiuni ascilinn^ eo
set, et casul.amexuisset, pbrrexit e.am relro se, ratus juxta litlus maris traitseunte,iiautiE quidara ipsuhi
alicui miiiistrorum illam tradere. Sed quia sefvien- vestibus sordidum conteriinere et deridere non yere-
lium defuit indiistria, divina raox adfuii provideulia. bantur. El ecce contrario llante veino mare insurgit,
, Confestim uamque radius solaris per feneslram ir- liiems ssevit, tempestas invales.cil. Peric-litaiues.crg;i
rumpeus casulam excepit ef eam diu suslinuit. Ca- nautac ci moi-iis bcram cxspcctauics, reauim suuni
83 EXCERPTA DE S. ALDHELMO.. 80
cum laerymis coiifitentur , et sancli AlcTlielihisuffra- A mus subrogatur, post Heddara episcopriui, qu. ulri-
gium inclamitarit. At ille scapham ad iriferendum que. provinciaeprassidebati Aldhelmus veroin sehe-
auxilium conscendit, etiriox iiisaiiclus lembum cor- ctute bona, pleritis virtutibus,et sanclitate,.migravTt-
pofe sup pressit, ad omnem tranquillitatemse para- ad Dbininumcctavo Kalendas Junii, et iri monasterip
lurti mare prsebuit, et nautas cum nave t6rras"appu- suo Meldunensi, id est Malmesburyrium fnagiio bo-.
lit. Hic autem vir sanclus-multos conscrlpsil Jibros , nore sepelitur. Cujus obitum sanctus Egwinus divi-
utpnle undecunque doctissimus., intef quos librum nitus pr;pnoscens, in qubdam" sub scripto sic ait:
de Virginum laude.el de Pugna septeth principalium i.Post duos annos Aldhelmus, feligiosus episcopus ,
riiiorum, de Disciplinis philosophorum, de Admoni- . migravit ad Dominum; "quod:ego per revelatioriem
. tione fraternae cliaritalis, multosque alios composuit agnpsceris, convocalis fralribus, excessum venerari-'
_ libros. Feeit quoque coanobiunfjuxta fluvium qui-vp- di patris eis aperui; conciioque gradii.ad Iocum ubi;
caturFrorae, ubiadbue slai ecclesia"in honore san- sacrum corpusjacebat quihquaginta fere millibus ul-
cli Joannis Baptislae.constructa ,'et apud Bradeford tfa Meldunense monasterium positum deveni, et.ad
terlium construxit monasterium. "Sed illa mpnasteria sepulturam adduxi, ct honorifice sepelivi, mandans ut
s Danispasiea fuerunt deleta. et desfructa. Nusquam i'n quocunque Joco saerum eerpus in aspprtatidne
eniin a menasferip, njsi necessitate magna cdaclus , B pausaverat,. sacrae crucis signacula erigerentur. Ma-
prcgrediens, pecuniarrim minime avidus exstitit, sed nenl adhuc omnes cruees,.nec ulla ecrufn vetustalis
omnia sibi crcgata in usus uliles et pauperum expen- sensitinjurias, quarum una in claustro menachpruiu
debal ;_ut autem carnem suam fragiiem domare pos- videri usque hedie pelest. Cum enim In quadam val-
_set, fonli qui proximus est mohasterio, qui fohs san- le, dum viveret,, ad praedieandum pergeret, et ser-
cti Aldhelmi vocalur., se liumero lenus-immergebat. ...rnenem ad.piebeui faceret, forte baculum fraxineum
Ibi, nec glacialera rigorem curans, noctibus durabal qtio utebatur terrae fixit, ct interimperDei virtutem
psalierium loluin deeanlans.- Feminarum cqnsortia miram in.magniludinem excrevisse succo animatus,
non fugiebat; imo vel assidens vel cubilans aiiquam cprtice indulus; foiiorum et frondium decorem emi-
detinebat, quousque, carnis tepescenle Iubrico, quie- sisse dicitur: ,Objii aulem anno Domini seplingente-
"loel immoto discederetanimo. Berideri se videbat sirao nono,_ab.anno quo faclus est. abbas tricesimo
diabolus, cernens adbaerenlein feminam, virumque, .quarlo, et episcopalus sui anno quinto. Posfducentos
alias avocatp animo, insisientem cantande psalie- quadraginla annos post obilum ejus , scilicet anno
riuin; et yalefaciebat sancius mulieri, salve pudore, Domini nongentesimo quadragesimo nono, elevatuni
illaesa castitale. Sanctus cnim Aldbelrous vice qua- fuit corpus ejus sacrum de terra et ih serinio cum
dara detulit secum de Roina allare ex marmofe can- magno honore collocaium. Narrat enini Beda, libro
dido , habens lii grossiludine sex pedes , in longitu- quinto, capilulo oclavo decimo, quod Aldhelmiis, iu
dine quatuor, jn latitudine tres palmos. Hunc lapi- . ecclesiastieis rebus et scientia Scripturarum' nobi-
dem usque".ad Alpes secum detulit camelus, .et ibi liler inslructus, scripsit,.jubente syriodo suaegentis,
propter praerupta viae concidit et ruina jumenluni librum egregium adversus errprem Bfitpnum, quo
contrivit, etmarmor in jluas paftes -fregit. Quo viso, vel, Pascba non suo tempore celebrabant, vel alia
AldhelmuSjfusa ad Deuni prece et data benedictione, perplura ecclesiasticae castitatiefpacicontrariagere-
salulis vigorem animali reddit-, et ffactura lapidis, barit, mullosque eorum. &&.caihplicam domjnicse
quae non recta Iinea, sed quodam anfractu dissiliens Pascbas celebrationem imjus libri Iectionem perdu-
crepuerat ,_slatim se in^olidum compegit: in mira- xit. Scripsit et de Virginitate librum eximium, quem,
culi tamen memoria adbuc cicalrix scissurae osten- jn exemplum Sedulii,-geminato opere et versibus
diluf, sanata quidem niiraculo, sed.curioso laInen•, hexametris etprosa compesuil. Scripsit et alia non-
perspicua oculo. Lapis ille modo dicitur esse in quo- riulla , ulpete vir-undeeutique dectissimus, uam et
dam cananicprum pripratu nomine Britonum in So- sermcne nilidus, el Scriptnrarum,.ut dixi, lam libe-
mersetana provincia.--PrOcessu.tandemtemporis V^est- ,. ralium quam ecelesiasticarum eraterudilieneniiraiir
Saxonica plaga in duos episcopatus.divisa exslitit, et • dus. Haec Beda.
Daniel Wintoniaepraeflcitur, et Sehirebtirniae Aldhel-
"EXCERPTA DE S; ALDHELMO.,
Ex BedmHist. Ecctes. v, 18. , - et episcepalem vilam sive doclrinam magis insito sibi
Anne dnminicaeincarnatiouisseptiiigentesime qiiin- virlutum amore quam lectionibns inslilutus cxercebat.
te, Alfridus, fex Neribanhuniibrprum, defunctus esi, Deniquer.everendissimusantistes Pecbtelmus, deqno
anno regni sui vicesimn necdum impleto; cui succe- in.sequenlihus sQoioeo dicendum esl, qui cuni suc-
- cessore suo Aldiielmo multo tempore adliuc diaco-
dens in imperium (ilius suus Osredus, puer oeto cir-
citef annorum, regnavif annis undeciro. Htijusregiii nus sive monacbus fuit, referne est splitus , quod in.
principio anlistes CrientaliumSaxonumlledda coele- loco ijuo defuncttis est, ob meril-Jimsanciitalis ojus,
«letn iiiigravit ad vilam ; benus quippe erai ac justus, mulia sanilalum siut patrata mirucula , lioiiiiiicsqiie
87. S. ALDHELMI OPERCM PARS 1: —EPISTOL^i 88
provinciae illi.us solitos abiatum inde pulverem pro- A , cani-doriiiniei Pascfiae celebratloneia bujus lectione
pier laiiguenles in aquam mittere atque hiijus gustum perduxji. Scripsilet. de.Virgihitate librnrri.exirtiium
sive aspersiqnpm multjs sanitaiem aegrplisct hominl- quem.inexempl.um Seduiii, geniinaio,.opefe,"et yer-
bus et pecoribus conferre; propter quod frequenU sibus'hexametrisetprosa, composnit.Scripsil etalia
ablatjone pnlveris sacri fpssa sit ibidem facta nqri nonniilla ,- utpoie Vir undecunque doetissimus : namj
iuinima. --.' .. , ' et.scrmone nitidus et scripturafum , ut dixi7 tain II-.
-"
Qtfp.d.efuncto, epjscopatus prqyinci33,IUius-iiiduas beralium quam ecclesiastjcarum erat erudilione mi-
parochias d,iyisusest.: unadata T)anieli, qu.atn nsque r/indus. Quo defiyicto , ponlificatum prbeo.susce.pit
liodie regit;, altera-Aldhelmo, cui annis quatnoi; stre-r. .Fortliefe,'qui usque hodie supefest; vir _et ipse in
nuissime praefuit: ambe et in,rebus ecclesiasticis etin Scripturis sancijs multum eruditus.
scieiuia S.cripturarupi sufficienler inslructi. Deniqne, ..- [ - Ex Will. Mainis.-De Regg, ....
Aldheljiuis, cum adhuc esset presbyter.el.abbas mo- Fecit duo monastefia-: unum sibi, aUeruni. sorcrt.
iiaslerliqupd-Maild.ufrurbem nominaut, scripsit, ju- Sororis. cosnobium appellalur Berekingum, in Ialere
benlesynodo suae gentis.;librum egregium adversus. L.nndonijs-adpcto milliaria situm. Ibi iila Etbelberga"
errorem Britonum, quo vel Pascha nonsuo tempore;.. vocaia, ."lfabiiit cohaerentes sibi sauciitatis et.pietatis
celebrant,,yel. alja perplura ecciesiaslicae castitati et 'B-socia.sHildelidam pro^imo locp successofem.ad qriain
paci coniraria gerunt,multpsque eqrum quiOccidpn- exs.tat: emissus beatissimi. Aldheirai. de yirginum"
talibus Saxon3I)ussubditi erant.Britpnes ad ealboli- laude.GbiJeji. , '
.. ."
" "
-SCHIREBURNMSISEP.ISCOPI \
. , ? SIYE., -. .'.---
. . -SCHIREBURNEiN-SIS.EPlSGbPI. '','. ~ -. .
'"",'' , ...
.;Y" ,.-'.;
"" - ^TRAGT^TDS:';'';:;*'">_-
-.--- -- --
S1VE :-.- . .- 6 _
'
' '
'. - EJUS OPERUM-PARS SEQUNDA. " --- -'
EPISTOLA AD ACIRCIUM,
SIVE
LIBER DE SEPTEKARIO^
.-ET . . - .
- [Hic est Aldhelmitraclalus , de quo tot crilici miilta vulgalur. In corrigendis_Enigmatibususus sum sep.tem
scripserunt. Exstabanl elim .phigraata edita a Delrio, Codicibus.ParisiensibUsquorumunus, decimi forsansie-
posiea in BibliolliecaPatrum recusa. Sed iEnigmalapars culi,quod satis raro oceurrit, opusde metris cum _4_.iiig.na-
lamum est totius operis. Alterampartem edidit Maiusin. tibus.totumconlinet. GILES.]
Classic.Auct.jbmo V. Nunc tandem-hoc opns integruih
SCHIREBUMENSISEPISGOPI •- -
-.'.'""_•
BE LMmiBUS: YffiGINtlM,