Explorer les Livres électroniques
Catégories
Explorer les Livres audio
Catégories
Explorer les Magazines
Catégories
Explorer les Documents
Catégories
1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numériques d'oeuvres tombées dans le domaine public provenant des collections de la
BnF.Leur réutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n°78-753 du 17 juillet 1978 :
*La réutilisation non commerciale de ces contenus est libre et gratuite dans le respect de la législation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source.
*La réutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par réutilisation commerciale la revente de contenus sous forme de produits
élaborés ou de fourniture de service.
2/ Les contenus de Gallica sont la propriété de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code général de la propriété des personnes publiques.
*des reproductions de documents protégés par un droit d'auteur appartenant à un tiers. Ces documents ne peuvent être réutilisés, sauf dans le cadre de la copie privée, sans
l'autorisation préalable du titulaire des droits.
*des reproductions de documents conservés dans les bibliothèques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont signalés par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothèque
municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invité à s'informer auprès de ces bibliothèques de leurs conditions de réutilisation.
4/ Gallica constitue une base de données, dont la BnF est le producteur, protégée au sens des articles L341-1 et suivants du code de la propriété intellectuelle.
5/ Les présentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont régies par la loi française. En cas de réutilisation prévue dans un autre pays, il appartient à chaque utilisateur
de vérifier la conformité de son projet avec le droit de ce pays.
6/ L'utilisateur s'engage à respecter les présentes conditions d'utilisation ainsi que la législation en vigueur, notamment en matière de propriété intellectuelle. En cas de non
respect de ces dispositions, il est notamment passible d'une amende prévue par la loi du 17 juillet 1978.
eURSUS COMPLITDS
.-'.'-.' SIVJE '.'
-•''. '..''
BIBLIOTHEGA. UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA,
'.;."/':,'....,:' FLOPQARDUS^;CAN'OMCU&:REMENS_IS.':. ::
- Col. 23
Historia Remensis. ,
". Annales. ."'.; ./ , 417
'
Opuscula metrica. ";.. :; 491
: SANCTA MATHJLDIS REGINA.
Vita auctore anonymo. 885
OTMPOLDUS EPISGOFUS MANTUANUSy
-
Vita Veneezlavi dueis Bohemiee. 899
FL0B01EMS
CANONICUS REMENSIS.
Flodoardum presbyterum Remensero, praecipuumiA vellem. proficisci. Fecitque me sub custodia deti-
sseculi x ornamenlum, monachis accensent virL neri, ablalis a me rebus, quas deiepiscopatutene-
docli non.pauci post/Sigebertum, quos inter Guil- bam, cum ecclesia quam regebam in Culmisciaco
lelmus Marlotus in Melropoli Remensi et Natalis (Cormicy),sicqueplenis quinque mensibus sum de-
Alexander iii Historiasmculi x. Tlodpardus,- quem lenlus.»Ideih in Historiae, lib. iv, cap. 28 i < Mihi
idem Sigeberlus Flauialdum vocat, nunquam satis quoque ecclesiam Culmisciacivici abstuiit cum terra
laudatus, hec seio an ulli temporum illorum scri- beneficii, quamtune temporis tenebam. Egp deni-:
jilori secundus, Sparhaeo oppido ad Matronam, que disponens orationis gratia sepulcrum visere
sahcti Martini, retentus sum ab ipso, clam me qui-
vulgp Eperhay, natus estanno 894, siquidem anho
963 sepluagenarius erat, ex ipsius Chronico. Ar- busdam personis insimulantrbus apud eum, quod
chiyum ecclesise Remensis ejus curse commissum sui «ausa nocumehti yel filii suivelleih prpficisci:
erat cum crypta seu capella sancliPetri ex Historiae et quia rehutabam mehuic electo nostrocommi ttere,
suae, lib. n, cap. 19, ubi de Ebone agit, his verbis: nesciehs utrum Deo: placeret prafsulem hpstrum
«.Archivum ecclesisetutissimis, aedificiis,cum. cry- fore. Sicque plenis quinque mensibus apud fratres
pla in honore sancti Petri omniumque aposlolorum, npstros (id est canonicosRemeiises),ipso comite ju
B
martyrum, confessorum ac virginum <Iedicata, ubi- bente sub custodia pattim libera sum detehlus. J
Dep propitio deservire videmur, Ppere deeenti con- Tum alia inde consecuta subdit, nempe se abspiu-
struxit.»Ibidem, Gundacrum, Gahonicum, utputo, tutn a custodia «ipsa dio conceptionis et passionis
Remensem, nutritorem suum yoeat, matris ;ejus Domininostri Jesu Christi, ad urbem Suessonicam»
avuhculuserat Flawardus noniine, qulduos fijios in cura suo electo p.errexisse, tibi Hugpnis ordinatio
sancli Baspli monaslerio habuit, uhum Tetbertum, confirmata est in conventu episcoporum.«Ibi Crgo,
qurpresbyter dudum, inquit,. apud nos obiii. Ar- inquit,Hugo princeps tiinc ,in"e per martum: ac-
taldo archiepiscppo Romam, nesciocujus reicausa, cipiens, huic Hugohi nepoli suo ad benefaciehdum
prpfectus sub ahnum 936, a Lecne papa VII perho- :I cpmmisit, quique mihi ecclesiam sanctse Mariaede-
horifice exceptus est. lla enim ipsa caait ia fihe S dit in Colrido (Coroy) sitain : terram quoque quam
libri metrici de Romanis pohtiMbiis* ubi de pater suus mihi abstulerat reddidit, et aliamin prae-
LebneYn dieta villa superadjecit.» Ex his constat, Flodoardo
Quime visentemsethereipia liminaPetri .'.' ante annurh 940 cominissanifuisse curam ecclesise
JocundeexcipienSjaoimoqBKsitEbenigno Gulrhisclacerisis: ac proinde ante Agapeti pphtifi-
Aditfisit,favitquepie, studuitcueredeste. anno 946 seder« coepitipresbyterum
Eaminagrataserens,epulisreoreavit utrisque t** C&tum, qui
; Corporisaiqaeanimsi,benedixit.,et osculaiibans, fuiss©.-Quod quam pb causam hic notem, ihferius
. Ac geminansdono'oiimulatummunarisalmi vidobittir. Anno 941 Flpdoardus Hugonis t jussu
Pergere Iffitantemainplexudiaisit honoro. "
prto-iamde exsili&evocatur. »
Aano 940 Hugone Heriberli Yercsandensis co- Idem synodo Virdunensi; annp 947 interfuit,
mitis filio, ad sedem Reniensis Ecclesia in Iocum ut ex eo
coHigitiir,quod post synodum, Mahsimus,
Artaldi superordinato, Flodoardus facium impro- ait, cutri Roiberto Trevirensi,,nempe ipse et ArtOl-
bans, peregrinalioaem ad liroiha sancli Mariiniprs- <Jil3.Qax verba utrobique eadem leguntur tum ia
texuit, sed ab Heribertp retentus est. Rem harrat Chronico ad pradicturh annum, tum in Historia,
iisdeni pene verbis Flodoardus ipse tum ih Shronico lib. iv, cap. 55. De eoninil amplius Iegitur ad ,ah-
ad illum ann«m, tum in Hisloria Remensi. Verba num9S2, qup annoHugo archiepiscopusin ordinem
ejus refercnda sunt.oit appareat eumdem ulriusque redactus, atque Odalricus ejus loco suffectus est.
operis esse /auctorem. Sic itaque in Ghronico ha- Ghronicihsecyerba sunt: « Elegimiis ad episcopum
bet :\ t Ego deuique disponens; orationis gratia se- Remensem Odalricum iKustrem clericum, Hogohis
pulcriim sancli 'Martiiii visere, relentsis suns ab " enjasdam craiiiis fi'iiihi, » efc." Benique ariho ser
Heriberto comite, clam nie quibusdam aecusanlibus
jv quehti« Odalricus Eemensis archiepiscopus prpce-
apud emn, quod suicausa nocumenti vel Glii sui res Frahcise. -qui pbssessiones duasdam B.emehsis
PAXROt. GXXXV.
11 FLODOARDUSCANONICUS- REMENSIS. 12
oliehp^vefahtEcclesiae,'vbcMifecife J)go vefo, •sifb-A melipf abbas; Ab AgapivSppatacius fullSaceruos.
dit Flodoardus, fracius ffitate, et altrilus iiifirmi- Ex ejus Hisioria multa nova scies, et in illa totam
-tate, ministerio me abdicavi praelaiurse cbraiii ePr aniiquiiaiem liauries.:,,t.Belle jpmninp,>sed tamen
deni pfaisule":quique me lioc absolvensjugoi ihi- vefbum aube, quod iii sexlo versu legitur, non id
posuii illud per eleetionem fralrurii meoriiihnepptt •significare puto, quod -Flodoardus sacerdos factus
nieo FlodPardo sepluagesimo artalis 'ineaeaoiio. » sil ab AgapiiOi qui anno 946 sedere ccepit. Nam
Haclenus Flodoardus de seipso. anieannum 940 F]odoafdus"edclesiaeCulmisciacensis
f; Qusenamsit illa prailatura', quaih abdicavH, valde ^rectpr erat, ex diciis lium. 9, ac proinde sacerdos.
obscurum est. Hoc nbmirie Sihe dubio Intelligiihr, ''"--AvveSine dubio'idem"esTacLatine albatus. Quid
non simplex tjaironici litulus, sed yel .prajpositura Jaulem vbcabulum islud hoc loeo significet non
ecelesise Remensis ("narii ei prjeppsitos, salteni capio. Quidquid sil, ex his VerSibus, qui lioh longe
monaslerioruin, aliquando prceltiiosappellatbs legefe - ab illis teniporibus sfcfipii sunt, elicitur, Flodoar-
"
memini), vej digniias abbaiialis; Abbalem ^nippej duth^fllislofiEe Reniensis scfiptpreni,''.'mbnachum
Imo el mdhacliurii fuisse Flodoardutnprobant argu- . fuisse, et abbalem. Id quo.plnon solum Sigebertus,
menia et indicia non pauca.Priirio id prsecise:tradit sed etiam Adelgagi episioia coniestalur, quse niox
Ppjsiola.Acjeiagjseu Adeigagi Bremensisarchiepiscb- B inlegra referenda est.
pi el apostoiicKsedislegaiiadFlodoarduin, qua ipsum Unum contra: hanc; episiolam- opppni pptest,
consolatui^ quqd ,adcalne.dram ecciesise Nbyipmen- nempe quod in ealegitiir, Flodparduin jaiii ahte
sis eleclus, Fulcherip, ceclere epactus s.ii-,.Inscriptib aniium 951 depesuisse beneficium; cuih ex Clirb-
epistpisesjc habei: Frndonrdo Palri Remensi, ver* nici postremoioco superius reiato "conslet,'eiim nbh :
bum'pacU. Forlasse,, iegeridum,-.presb.yteroMemensk nisi: anno 964 prKiaiuram abdicasse. Sed repbni
iniiac aulehi epislola qiioeflmnino sincefa etge- . potest, beneficlinomihe ab Adelgagb inteiligi cufahi
niiiiia yidelur, Fiddparduni, c beiieficio. depositof ecclesiaeCurmisciacensis, et ii.tulum quem in ebCle-:
Ih solitudinem et mbnasterii .ialebram ,,>,-. Secessisse sia Remensi possidebat : at prcelatufce vbcabulb ,
testatur Adelgagus, qui hanc epistolam .scripsit sigiiiiicari abbalialem. dignitateni quam; Qdalrjcus
anno 951, prid. Kaiend. Oclobris. An luncpastpre :<p.er electionemfratrum, i id est monachbrum, Flo-
destitiiia fuerit eeclesla Rbyipmen'Sis,,npiisalis cph- dpardi neppti cognpminiimposueril.
stat ex Flodoardi Chrbnico, in quo .Rodulfi episcopi .' Cujus ergo, inquis, moriasierii, si usquam ;mo-
ordinalio ponitur anno .950-, et deinde, milla ejus :"'•nachus et abbas fuil ? Sarlbtus ex communi senteh-
obitus roeniione facta, t Fulcarius decanus mona- : tia scribit, eum mpnasticen induisse apud. sahetiim
sterii sancli Stedardi Nbviomensiuin episeop.usGRernigium, Colvenefius ibidem etiam abbkiem
Bieihisofdinatus » dicftur anno 954. Si mendo car.et :^iuisse. Quod utrurhque vereor ut veruni sit. Nam in
in prsedista epistpia annidesignalio, dleendum est, acciirato,quem iiabemus indice tum abbatum illu-
Roduifum annb ab ejus .ordinatibne proximo 951 slris isliusocoehbbii, tum rnbnachorurfi, qui-sub
bbiisse': deindein eiigendo successpr.edivisa fuisse , unoqupque abbate devjxerunt,nuilus reperithrMo-
suffragja, aliis.FlPdoardp fayenlibus^ aliis Fulcario d.oardps; Et.quidein a resliluiione disclpiinaeregu-
seu Fulcherio, qui tandem superipr exsiiterit..- Nee laris jbidem facta,•.primiisabbas fuitvHihcmarus ab
aiiqiiis dicat, alium esse hunc?:de quo a^itur ,in anno 945.in annps xxii.: quo ex caiWilo'exeludilur
epistplapraedicla, Modpardum : cum lempps, loeus, )' Flodoardiis..Alii Secessumei tfibuunt -ih mbhaSie-.
CGeteraqueomuia conveniant. Cfi.rteapud Sigeber- riunj saiicfi Basoli, ubi abbas postea creatus sit.
tum, auciprera ejus sugpareni,;i%.cap..;i5I descripr Favet quod ibi duos habuerit consanguineos, avuh-
tpribus ecciesiasticis, Fddwaldus-Remehsis,^uigesta culi sui filio.Si:.ut,Ips8sitih iib::ii,:cap. :S, ;VPfum
pohiijidum ReriiensiumscripsiljMionackus^appellalur; illud obslat quod anno 952, .ex Gbronico, Artoldus
Et in velusto epitapliio, Gallicis .riiy.tUmis scriptp, arehiepiscopus t in ir.onasteriosancti Sasoli hiOha-
quod a Bulaeo ieiatum. est, idem asserilur, hli et '• chos restituit,.-expulsis clericis qni servifebahtibi,
Flodoardi patria et dignitas, abbalialis. En epita- " commiltehs iliiid HfecriiaroetRothiarb aBbatibhs; »
phiurh:. ...; : Atqui ante annum:951 Flodoardus iasi anonachus
$i tiveu.de ReinsavoirJiEveque, erat, ex Adelgagi litteris '{'s,\lamen^iliumihSu-
Lye le lemporairede Flodo.onle saige.t, . meros non iffepsit). Non ergo apud Ss -BaSolum,
; X.les mor du lam d\QdalruJ£veque, - sed potius apnd Altivillarehses, ubi Rolmarus abbas
•;• -" ..:;0'{iii-4,.Epemay:n4,far_paKntflige.i'',:: erat, Inter monaciihs ejusrteblpbris' AltiVJilafenses
> tequilcasie Cierc, bon,Mqine,:msi}leiiAbbSi: unum inveiiio Fiodoidtim. AuhicFlcdoardus? Sane"
':,.$'t,l&%gapit'ly-.Roniainjul-,qvM' .-, :-,. . id unum>nobisconjiciehduhirestat-,' quando quidem
.. P.ar seti,liistone mainles riovelles,saui-as,: .:';.. .:>serius apud sanctuin TheGdericsiihimonaChi reslitiiti
Et en ille loutes nntiquite auras. . - - , sunt, ut 4nferius videbifass. Pofroih'A-Ilivilla'rehsi
psip'diitaxeddiiiit-Bulseus:: ? Si yis,npsse,Remenses mohasterio ;.abbatem fuisse ^Rotmarnmj" teui :cuni
archiepiscoposjjege Chrpnicon FiodGar<li.docii. Is Hincmafo comniissa estrcura • restituendaeiapud
fatp functus eSt.lempore Odalrici preesulis,,oriuhdiis sanclum Basolum disciplinasmon^stiCKVevindit.prse^
'&.$parhacb. ^ixH castus;clericus, ,bonushippacjius, . dictus index;4HiviHafensium'monhehorjm^
i* ^OTlTIAiUSfORlCA. ...... 41
halremiiS BX pervettisto codiee Reriiigiaho, in quo A t±niahis edimus. In his librl.s. integra sunt acta sancti
tetnSafus et Rodulfus "abbates fecerisehluf, Unde Patr)s nbstri Benedicli et sancii Columbani aiio-
cbhJiCefe lieet, "RoVmafumccohobii sancli Basoli, rumque sanclor.uin, quorum i&re|ofius Magnus
^afanl, favente Hincniaro abbate, lriiposuisse Flo- et iiiDiaiogis meminit. poiumbani Yitani jiahe ihe-
ppafdo mbnachjo sup- Sed iioeclorigiiis jios ferunt. ificam et carmen de S. Renedicto dairius infra..
.FlodoWdi bbilhin ahno '966 eohtigisse docet Ap* Brovy.eru.s.in AhHalibus Trevireiisibiis fragmentum
peYHHxad ejus/Chfonicoh.liis yefliis •. «Ipsb anrio, dp Sontifice Leorie Vfl reier.l ex codice Trevirensi,
videiicet D66, vif vilae verierabilis et Reriierisis ec- idem nimirum quo.d supej-ius exiiibuim.us.-D.enlque
ciesiaVJn^sljyter, riooiine Fipdoafdus, iiprioie safl- Flodoardus versibus etiam cecinit riiifacuia quser
cljtatis veriefahdus, casiiiaiis spiehdhre ahgeiicus^ dam bealse Marise, de quibus agit in Hislorise suse,
fulgpfe sapieniiaV coelicus, cselerarumque vlrtuiurii iib. in, cap.;6. Ratiierius yerpnen.sis episcppus tanli
inslghibus abundanlef opplelus, prsecedenlis libeili, euin fecil, ul opera sua ipsi .emendahda tra^eret^
alioruinque diclator egregius, quinta Kalendas teste Folcuino iii Chronici Laubieiisis, cap. 20, ubi
Apriles terrenae peregiinationis relinqueus -exsilia', episTolamFiodoardoReinensi aRailferio"Scripiath'in
eivica;ut credimiis, adepius est jura. » Flodoandus Laubiensis monasterii scriniis suo lempore assCrva-
ipsa'die laudatur in Neerologio ecclesiae RemehsiSj B I tain dicit.
leste Siraaundo, sed sine tiluli gradusve adjeclione, Superest ut Adelgagi epistolam eidem Flodoardo
Alius iiaqiie cerisehdus e'st Flodoarduii pfesbyier ei directam, quse a Colvenerio primum, Jeihde ab aliis,
canonicus, qui in Necrologiis ecclesise RemenSis ?et eliatii a Bihioin 'BiblioihecaPatrum vulgata est, hic
Remigiano nolatur xyi Edl. Junii. In ms. codice .reprsesentemus. t Adelagus, miseraiione diyina Bre-
PP. Carmelilarum Excalcealorum apud Parisibs hoe mensis ccclesise servus, Flodoardo Pairi Bemensi,
ejus epilaphium quaiubrdecim libris, carminum ab verbum .pacis. Qui.duduui deposuisli beiielicium, ut
ebdem scriptis subjunetum est, ipsb Flodoardb, .ut teeum lnundanse glofise. conteiiiplorem animuni in
videiur, atretqfei solitudinem et monaslerii lalcbram defciTcs, ex
.Ric:jaeei3naign"usFt6Joavdus TibnbresacetddS, voto non aule finein discessurus, quid jam dplcS
,.. Arbiierexspeiaaiis-^cKiicus ut redeat; -
SOcsmi.coiiiisusyeniammisei;anierereridam, tibi iiidenonlicereegrediadepiscopiuii) asecndeiido,
•:. Bit"IfiSeiadmissisobsUus,hiivuiiieris.
(Juisquelegislituliini,soriis inenioripsefumf*, quod subripuit Fulciierius ? Stas ernoii stas ? Dco
:, Expeie sic poniirium.proplerhumi ppsilum. . promisislirde stabilitate, ut si aliquandp alitiuvfece-
Wnsle Vuosefvp Moiioardo"parce.b'eiiig"Q*6,
._Jitprojudiciotiaveuiainfauiulo. : ris, ab ep te dainnandum. scires quem irriscris, et
. Ad jscripta ejus quod attinet, tipn satis ilatidarl jam 4,amen vacillas ? Esto firmus in via Dei,ct a
G
potest rRemensis Hisloriaj quatuor libris ab ipso ohalutiua-usque -ad noctem quse sunl Iionoris el
eruta et contexta -ex vetustiS iliius eeolesise. dignitaiis pbliviscere.'Orasti : (n)Suscipe ine, Do-
arcliivis, concilioruni aetis, gestis roaviyruhii jmine, secundum eloquium luuni.ci vivaiiu .Elpquipni
aliorumque sanctorum. ,' «pistoiis ponlificuih! Dei est:: Oninis ex vobiSqui iionreniiiltiatoniiiibus
aliisque monumejuis ? quam iiisioriam R.'prccsnti* quse:possidet,,non pbiest hieus Csse discipulus. Sal-
idest; ut Sirmundus interpretaiur, -Rodulfo--Lnudii- -. vabunlur qiii fugeiint ah eis; >cl:cmnt iu moniibus
ne-nsi •nuncupavit;' Ejusderii est -sine dubio inagtti[ Bicul-columbseconvallium. Vidit Dcus boiii opefis
jnpmenli GhroniCoh,Subejns riomiiie prirhp vulgalum( in le affectum, exercendi,-prpesiitilfacunatein,--.ei-
a.Pithseo; qui an idem esset: aucior imiheriio dubi-. audivit preces: ne dub5ta, corisuinnvahdi afferret
tavit, ut*ex mutua cpihparalione evideuter supfa [" auxilium. S.ed dicis: Negotiari iVpleiili eomriiodat
colieginmsj «le quo hajc ieguhtnf in CliTohicoAivfle- Deus taleiilum, Iuci*arites beat.An hescis qHarilo,;
gavensjjrtoinoIBililiolliecse Labbeanae, pag.:285: qiiisaltiusevectusest, tahtO propitis:essene cadal:?
Anno QiyiniliumChronicmFlodoardi; el: Anjro965! IgnoraS honoris graduih superbise esse afrilainen-
finis Ghronic&Jflodoardn Duobus annisinuliluni esti, .tuihj esse inaiiis.glorise irialeriam<? Gave ne libl
Chronicoii in;editis. HenricusBundefIiisDominicanhs; -blandiaris, ire.^usiitiam tnam facere deslderesicb-
GahdehsiSiiqui anno 1555 vixit, ih sub Ihdice libro-. ram .lioniinibus, ut videariS ab eis. ,FaC; te aplnhi
jum -mss, BelgicPrum "alia ehumefat Floiioardii regno Dei, iiegPviare, Iucrar« sriper destinato bfa-
3opuscuialiis vefbis::.i Eiodoardhspresbyterscripsit E vio tuse vocaiioriis ih' Ghnsto. Jesu. Qiii.:t6'ap'lum
dS .triumphis Italicis hiariyfhin Ct COrifeSsPrum i dicunt dignitali majo'ri,-ipsi te, fraler, 'de'cipiuirt,-et
inelfice" libros qiiihdecim, mahuscriplos Trevefis5 viam gressuuihtriofuhi cohsiiltore ^iabolo coriaritur
ih suhnno templo; de triuhipliis Christi etSancto- dissipivre., Fateof pnim qrii pfotlesse nOri-prseesse,
rum' Palsestina; metiice iibrbs ;tfcs marihScfiptos s q\\\ cohlfaidicliohes rioh horiofes, -qui labores hon
-ibldem:; lertio aie iriiimphis Ghvisti ci AnliP-- deiicias, qhi.Ppushohppes episeopus: desidefatv bb-
jchlfe"gesiis mtetrice librbs dubs. ihs. ibiderii. i» num bpus desidefafe: sed ih oiniiibriS' ihtefiofeih
Pfiores, noa quindecini, seil - laritUhi qualhof-- aiscuieaiViniumyel disce Cbfistuhi' lioh senieiipstthi
deeifti libTi iexstaht in pbrveluslo, ht jafii 'dixi,, clarificasse u't porilifex fiereti Officiuih-qUldeiiiepi-
codice^quiinPdoeSt Pfi. Cavhieliiaruhi Excalc'ea'16- - scbpalb suScepliiius; sed bpiiSoffifeiihbii: IriipleiMs.
rum i -quibuSex iibf is nonnnlla de iPPnlificIbhs Rb-i- jn affectata pfasemihenlia latet perieulum. 'Horfeo
"''-ri:'
(a) Benedictina5professionis fbrmula,
SK FLODOARDUSCANOMCUSREMENSIS. ^
notare quod dixit sanctus, rescripsit sanctus i ) A diiialus memoratur. Jacobus "Vassorin Msloria No«
Nunc essem de.numero damnatorum, si fuissehr.de viomeasisEcdesice retincl annum priorem. Cseterum
riuniero episcoporum. '«'Hsec accipe ab eo qui tuus nenio, ut spero, moleste fercl, quod de Flodoardi
est, et jacta luum in Domino cogitalum : patientia monacbalu fuse disscruerim, non tam absolute de
iua nonperibit in finem. Fient in desolalionem, su- eo pronuntians, quam alii auclores, quorum nihil
bilo deficient, peribunt prppier iniquitates suas qui interest. Equidem NatalisAlexander,virdoctus,relata
teoderunt. Cognoscetur Dominus judicia faciens, et Adelgagi epislola («om.XV, pag. 508). cExhacepi-
in operibus manuum suarum comprehendeliir pec- SLola, inquit, perspicuum est Flodoardum mona-
cator. Ora pro me. Scriplum pridie Kal. Qclob. chum fuisse. s>Itaque non immerito arguerer ne-
anno 951. » gleclae ordinis nostri dignitaiis, si saltem, quse ar-
• Hactenus
epislola, in qua Bulseus pro anno 951 gumenta tantum virum nobis vindicare quoquo
annum 955 reponendum pulat, nempe ut id quadret modo possunt, non afferrem in medium, reliclo
cum anhb 954; quo Fulcarius apud Flodpardum or- seauis lecloribus decretorio iudicio.
••
NOTITIA ALTERA
Ex libris Historice Remensis Ecclesice et aliunde conscripta per Georgium Golveneriumc
(Ex tomoXVIIBibliotheeasPatrum edit. Lugdun., pag. KOO.)
Ut a nomine ordiamur, integrum auctoris nomen I 5 Fuisse eliam abquando rectorem seu pastorem Col-
fuit, ut arbitramur, Flodphardus, seu Flodeardus, ex misciaci vici testalur ipse libro iv, cap. 28. At post-
quo per syncopem faclum est Flohardus, etFIoardus. modum vitse genus mutasse, et relicto canonicalu
Quod posterius in nostris fere exemplaribus reperi- moriasticss regulse sese subdidisse, et deinde abba-
tur, quomodo item legit Joannes Savarb in notis suis tera faclum esse, eerta sunt dccumenta ex epistola
ad Sidonium Apollinarem. Sigebertus Flawaldum, Adelagi Bremensis archiepiscopi, quam habes infra.
Trithemius Flavaldum nominat. Petrus PiLhceusin Item ex eo quod dc se scribit in Ghronico anno 965,
iluodecim aucloribus simul editis,Papirius Massonus, his verbis : c Ego vero fractus setate, et attritus in-
eosque seculus illustrissirrius cardinalis Gsesar Ba- firmitale, et minislerio me abdicavi prxlaturse co-
rbnius Frodoardum appellant. Sed pro litlera /, non ram eodem prsesule (scilicet Odalrico, Artoldi suc-
r, in prinia syllaba facit; quod lib. n hujusHistofise.s cessore) quique me hoc absolvens jugo, imposuit
cap. 5, meminerit Flawardi, sive, ut habel aliud illud per electionem fratrum meorum, nepoti meo
exemplar, Flavardi avunculi matris suse, et in Chro- Flodoardo, septuagesimo setatis sneseanno. s Sic ibi.
nico suo, aniio 965; nepotis sui Flodoardi, ut ibi Idem cor.firmant versus Galliciy iu codice peranli-
legit corredius exeraplar Divionense. Unde et prse- quo ms. reperti, a nobis in frontispicio positi, quo-
dicius PiLhceus in Glossario Capitularium Karoli C rum bsec esl interpretatie : t Si vis seire Remenses
Magni et Ludoviei Pii, quod aucluni posterius in lu- episcopos, lege Ghronicon Flodoardi docti. Is mor-
cem emisit, perpeluo Flodoardum nom.inat, uti tuus est tempore Odalrici cpiscopi, oriundus ex
et Josias . Simlerus in prasfatibne seu epistola Sparnaco, \ixit castus clericus, bonus rnonachus,
dedicatoria CosmOgraphiseiEthici, quod et nos se- melior abbas, ab Agapito papa fait faclus saeerdos,
quemur. Patria ei fuit Sparnacum oppidum non Ex ejus historia multa' nova scies, et in illa iotam
procul Remis dissitum. Yixit sub. archiepiscopis antiquitatem hauries. » Idem denique probatur ex
Remensibus Rseriveo, Seulfo, Artoldo et Odalrico. tesfcimonioDomipici Grimani cardinalis, quod inffa
-SubArloldo eum hoc opus conscripsisse patet ex li- posuimus. .Fuit autem monaChus-et abbas brdiriis
bro III, cap. 6. ,Yixit:sub regibus Francorum Carolo S. Benedicti Reniis iri monasterio sancii Reinigii.
Simplice, Ludovico Transmarino et Lo.thario ejus- Quare non falliturj nec injuste illum-suo ordini vin-
demLudovici filio, quem in regem F.rancorum con- dicat Trithemius, Sigebertum secutus, libro li De
secravit Artoldus anno 954. Fuissepresbyterum et Yiris illustribus ordinis sancti Benedicli, cap. 68,
canpnieum Ecclesise Remensis testantur codices et in Catalogo scriplorum ecclesiaslicorum, cum
Remensis et Igniacensis, qui illum his titulis or- dicit eum fuisse monachum Remensem ordinis san-
nant, imo omnia nostra exemplaria manu exarata., " cti Benedicii. Quos item sequitur ConradusGgsne-
.in quorum calce legitur : Explicii Floardus velFlo- rus in sua Bibliotheca, et Arnoldus Wion libro n-Li-
hardus presbyler et Remensis canonicus. Similiteif gni Yitse, capite 67 : sed liic jn setate-ejus fallilur
dietus Josias.presbyterum vocat, et Joannes Filesa- cenium prope annis, scribens eum floruisse anno
.cus Parisiensis theologus in veteris EcclesioeGalli- 870,-Fallitur quoque Antonius Possevinus ;in:Appa-
canae Querela canonicum Remensem, uli et Joar.- ratu sacro, in eo quod Flavaldum a Flodpardo et
ncs MolanvisIn Nat, SS.-Belgii flie quinta Angusli. Frodoardo distinguat, tariquam diversos iauctores,
° , NOTITIAALTERA. - • -
18
FroQoardo soiummoclo tribuens Chronicon, de quo jk tur dicto an. 8-i5, recensens ibidem
diploma Garol5
infra, Flodoardo autem hanc Remensiumepiscopo- Galvi, quo edicit ut Ilincmaro reslituantur omni'1
rum Hisloriam : sedquse in appendicenonnihilcorri- bona episcopatus Remensis, quod habetur lib. u,,
git. Similiter dictus Wion in adjunclis ad Lignum c. 4. De quo non sine ratione ait Pithceus in dieto
Vitse, pag. 909, Flodoardum a Flavaldo non recle Glossario, verbo Reneficiario jure : Nolim virum
disiinguit. Prselerea fallitur Papirius Massonus in multse lectionis ex inlerpretatione Gallica, alienis
Catalogo auctorum, quibus usus est in suis Annali- a sensu verbis, hoc idem diploma relulisse. Ye-
bus, dum vocat eum Remensem pontificem. Quod rum ab an. 865 incipit ipsa verba Latina Flodoardi
secutus est Baronius anno 935, nisi in Baronio allegare, sed c\ unico excmplari, eoque ssepe incor-
mendum sit, et pro Remensiarchiepiscopo,legendum recto et dcpravato, ul eodem anno, item 871, 877.
sit, Remensis archiepiscopus, ut ad Artaldum refe- 892, 895, ct alibi videreesl. Csoierumnon sine laudc
ratur. Nam anno 948 vocat eum Remcnsis Ecclesise ipsius meminit, ut an. 955, vocans accuratuniMllius
presbyterum, sicut ct ipse Papirius, lib.n.in Garolo temporis scriplorem, cui tantam fidem tribuit, ut
Simplice, ut per inadvertentiam pontificem vocasse anno 954 ex eo alios omnes mendacii redarguat.
videatur. Quanlse vero auctoritatis fuerit, iex-eo discimus
Iliud inferim verum est, mortuo Rodolfo, ab utro- B quod ad legaliones et publica negotia inlerdum ad-
que capitulo, Noviomensi et Tornacensi, die 20 " Iiibitus sit. Unde libro primo, capile 20, se scribit
Julii anno 950 electum fuisse in episcopum Novio- ab Artaldo episcopo missum propler res quasdam
mensem et Tornacehsem. Non fuil tamen confirma- Remensis Ecclesisead Otthonem regem el Conradum
fus, quia Ludovicus Transmarinus rex Francorum ducem.
subdole, clam et via exlraordinaria in sedem ulrius- Ut vero ad scripta ejus veniamus. Quatuor hujus
que Eeclesioe intrusit et introduxit impurum mo- operis libros esse demonstrat auctoris prologus, in
nacbum et simoniacum clericum Fulcherum, sui quo vocal quadrifidum laboris sui opus. Quapropler
archimagiri Kentii filium nothum. Quod resciens male Trithemius, et qui eum sequunlur, tres solum-
Adelagus, vel, ut vocat Albertus Krantzius in sua modo numerant. Prseter hos quatuor libros Hislorise
mctropoli, Adaldagus Bremensis archiepiscopus, Remensis Ecclesise, sive ut alii vocant, De Gestis
apostolicse sedis legatus, in Iisec veiba prorupit: Remensium pontificum, in quibus multa alia de
CognosceturDominus judicia faciens. Deinde conso- sanclis et monasteriis ejusdem chilalis et dioecesis
latoriam epistolam eidem transmisit (vide supra in interserit. Scripsit etiam Chronicon setatis suse
nolitia ex Mabillonio.) Hsecex mss. Quibus habent cxactissimum ab anno Domini 919 usque ad 966,
consona de Fulchero Jacobus Meyerus et Antonius ^ quod in lucem prolulit Pctrus Pitbceus inter duo-
Bemochares in tabulis episcoporum Tornacensium decim scriptores cosetaneos Annalium et historise
his verbis: c M. Fulcharus sive Fulcherus mona- Francorum. Excusum est opus in octavo Parisiis
chus Suessionensis sancti Medardi, sepullus in tem- 1588, et Franeofurti 1594. Tametsi in prsefatione
plo sancti Elegii extra muros civilatis Noviomensis dubitet idem Pithceus sitne ejusdem aucloris. Sie
de quo scribit Meyerus anno 953. Fulcherus homo enim ait: c Jam de Frodoardi Chronico (sive is Fla-
spurius, filius existimatus principis coquorum Ludo- valdus vel Floardus sit Remensis Ecelesise presby-
vici regis, Noviomagensem nialis artibus adeptus ter, qui archiepiscoporum suorum Yitas a B. Remi-
episcopatum, omnia fecit deteriora, administravit- gio ad Artaldum, diverso plane stylo deseripsil) efc
que menses omnino 18: morbo absumptus pedicu- hoc monere visum est, ea quse ad Yirdunenses epi-
iari ei phtbiriasi, magnum exemplum puniti ambitus scopos pertinent, sed et aliaqusedamvirgulis inclusa,
et simonise, si nos posteri timeremus Deum. s ex tribus unius esse quod Divionense appellavinniiJs
Fuit porro Flodoardus vir litteris et moribus egre- quanquam Yiriduni potius deseriptum videatur.
gie exornatus, ut declarant testimonia, quse infra Quisquis ille fuit scriptor, multas profecto nobis sui
subjungemus, et quod in hislorico pr3ecipuum esl, _D sneculiIiistorise tcnebras discutiet,» elc. De hac re
varise lectionis, magnse diligentiae et indefessi labo- Pithceum non abs re dubitasse ait in prsefaliono
ris. Hinc ait in prsefationehujus Ilistorise, c opus Iioc Sirmondus, adhibilo etiam hoc argumento, quod in
undecunquecollectuin esse: J videlicetex scriptoribus velere Kalendario S. MariseRemensis adnotatus sit
sacris et profanis, gestis martyrum et Yitis aliorum obitus bis verbis : xvi Kalendas Junias Flodoarduc
sanctorum, actis conciliorum, et epistolis pontifi- presbyter et canonicus; cum auctorem Chronici Flo*
cum, prsesertim Remensium, quas ex archivis Ec- doardum v Kalendas Aprilesvitafunctum esseChro-
clesisesuse deprompsit. Sane a praediclis eum com- nici appendix doceat. Yerum scireoportetnon iisdein
mendant noslri sseculidoctissimi Annalium scripto- diebus,quibusaliquis ex hac vjta discedit, anniverga-
res Baronius et Papirius Massonus, qui suos Anna- riam commemorationem obitus ipsius celebrari in
ies ex ipsius scriptis plurimum exornaverunt. Me- Ecclesiis, ut passim testatur usus, idque ob varie
minit ipsius frcqucntissime Baronius torn. X, ab impedimenta et polissimum circa tempus paschalec
ainio 845 usque ad ann. 962. Sed quod dolendum, quo iste migravit e vila." Quapropler eumdem cssa
ea allegans quse ex Gallico exemplari mutilo et im- ulriusque operis atictorem non solum fatetur Papi-
perfecto curavit in Laliiuim (ransferri, ut ipse fale- rius, lib. H Annaiium Francoruni in GaroloSimp-Hcet
4« DE FLODOARDOCANONICOREMENMs M"
sed etiam apertissime convincitur ex iis quse habeni; A ih eCciesiaB. Manseab Hincmaio tedificala,,ut ipse
'
tur in eodem Glironi.co anno. 940., eollalis cum iis. lestis est hb ni, cap, 6. Plura eum scnpsisse de
quse habenliir lib, IV Hislorise Remensis. c-ap. 28. Yitis sanctoium meiiice testis est Joannes Bunde-
Ulrpque enim i.oc» eamdem rerri geslam narrat au- rius GatHlaiensis ouiinisProedicaioruni, qui vivebat
clor de s.eipso, vitlelieet de sua delenlione in cu- ann. 1550 in maice mss. codicum m Belgio exstan-
stodia ah HeriberLQ cpmiLe, et ablatione Ecclcsise tium his \emis « Flodoaidus preslytei scnpsit dp
quam regebat in Cp.imispiaco.,Neque sane idPl- triuriiphis Italicismailyruin ct confessoium metrice
lliceus unquam scrips.isset,. si ha.nc pariler liisio- lib. Hv.mss Tievens m summo templo De trium-
riam legisset, quav non a R. Remigio, qiii fui-t phis Clinsli el sanctoium Palapslinsemetnce, lib. ui
decimus. quintus Remensis sedis arcbiepiscepus, sed mss.ibilem Teitiode tiiumphis Chusli elAntio-
a B. Sixio, prin.ia ejusdem sedis episcopo, primisque cbise gestis, metnce libios duos mss ibideni, » Quse
fidei Palribus et fundalorib.us exorditur. Tanluroque scripta si adhuc exolenl, utinam Tre^eienses puhhco
abesl, utstylussildiversu.s, quod eliam ubi res eadeni Ecclesise bono euilgent De csetens ipsius openbus
referlur-, iisdeni pene verbis utatur. Confera.ntur cbmpertum nihil babeo Obnt autem plenus dieium,
cum hpcChronico ea qo.sehabehtur lib. iv, cap. 15, selatis videhcet siiceanno 75, lncun ilionis Donn-
usque ad 55. U.lrum.vero prius ab eo scriptum sit B.-nicse966, qtnnto Kalendas Apnlis, hoc est28 die
non cerlo conslat, Ghronicon ex eo videlur poste- Martii, non qmnta die Apnhs ul madveilentei ad-
r-ius.,quia hsec historia desinil iri aclis Artoldi, per- Solavit Nicolms Chesneiu et Po^sevinus Sic enjm
liiigensad annnni usque.948 Chronicon ulterius pro- in supplemento chromci ipsms legimus : Ipso anno
greditur usque ad,966. Q.uodait Tritheniius, praeter (vide.iicet966) \ir vit« veneiabihs et Remensis ec-
gesta- Remensitini poiilificuni, eum Yilas quoque clesisepiesbylei, nomine Flodoaidns, honoig san=
multopu.fri.s.ancto.riun:libro, uno scripsisse, cum ejus ctilalis veneiandus, cistitalis splendoie angehcus,
operis n.usqtiani meminerit, forte non aliad, sed hoc •fulgbre sapieniise coehcus, cseteiarumque vntutum
ipsuni est, ut Sigeherius insinuat, in quo agit de insighibus abundantei oppletus, pisecedentis bbelli
Yita et miraculis niullorum sariclorum. Porro non aliorurhque hbioium diclatoi egtegms, quinla Ka-
pros.a tanlum, sed et carmine valuit Flodoardus, lehdas Apnles teneiiae peregnnationis relmquens,
Scripsit enini versibus miracula suo tempore faota exsilia, ciuca, utciedimus, adeptusestjiiia.
'.,"' ^OtlTlAllBtlQgliAPHICAc
(ApudFSbric. flibiipth.hied. etmf La.t>
i. :D JI-
SigebeitusGemblacensishi hbiq Deill-u&tnbusEccle- Joannes Tiilhemius De Scnptonbus ecdesias!icis„
S?CBScnplonbus, cap. 152.
Flavaldus monachusRemensis scnpsit gesta pon- Flavaldus monachus Remensis, ordinis S. Bene-
liflcnm Remensmm. Oidilui nairalionem suam a dicli,m Stnpttuis rimms eiiiiljtus.ei m ssgoqlailbus
condtliopp lpsms civitatis, quai a quahlate civium, liltens egiegie doclus, mgejuo suhtihs, ct djf.erl7us
qui ni bello eranl duii coidis, piimoaucppata est eloquio, scnpsit non contemnendselectionis opuscu-
sibi nomcn Coidurus. Postea milites Reiin, a Ro- la, quoium studio nonien suum eum glona transmi-
nmlo fiaiie suo, a facie Romuli fugientes ad eam sit ad pasleios. E qmbus feiiur opus msigne, a coja-
piofugerunt, eanique a noimne prmupis sui Remi, dilione Reniepsis civiatis, quam mjhles Rernl a
Renmrtvcleqominaverunt.Hic scriplor digne scnpto,- fralie Roinulo necaii lugalos, ob meinoiiam donpni
ribus ideb connumeratur, quia digiessusab opere sui coiisii u\isse, et sic appcllasse commemorant,
suo, memoriam faciens sanctorum mavlyium, vel usque adsua lempora : in quomulta de sanctis mar-,
confessorum quiesceniium m eccleiiis Reinensi ec- lynbus el alns lebus ac gesiis mierseiens, voluipiivi
clesise adiacenlibus vel subiaceniibus, Yilas v§l bunc uiulqni daie yoluit, Gesta Remensium ponii-
passiones eorum legenlibus noijficavit, ftcum hb. m. Yitas quoque multoium, sanctorum
33 FLODOARDI CANONlCl REMENSIS 2*
Iibi.i. AliaVinsuper multa seripsis^e:dicituri;quse ad A fuhdus, gesta Remensium.poritlflcuhi, abnrbe Remis
hoiitiaai meam npn veneriint* coiiditaj quam milites Remi a ffatreRbmulP hecati
';-:-< :'.>''- W- .
;""- V"- fugatos, ob memoriam Doniini sui conslruxisse com-
'-:., memorarit, usque ad sua: tempora tribus -vftiumini-:
Domihtcut>;Grit0M> oardindlis S. Mqrci inJ)ario bus,:quibus icomplufes SSVrnartyfumhiStpfias fe-
"adM^ deduxit. V VV
.'excusum' ett Basilemanno 1508, dpvid Michae^ ..citat, -.;:'. .: ,-.-" - Y.V > V
,iem Fuftefium et icannem Scotum,;folio32y
/:/:nqtd'i^K.::::,,/:.--'--::,: ;'. V;V ; ';[.';' V"V;.:: , _Papiriv#;Md&sonu$;lib. II: ArihaliumFfdhcornm
: iri
,Dum Remte agerero, .Obtulit.mihi ,D. Robertus :-';;:.;." ; CARQLO MAGIJO. .'"
BricOnetus. archiepiscopV :clariss;VIiallise cancella- ,j^rodoardus sub Garolo.Simpliceet Ludovlcoflo-
rius registrum nis. cpntinens quatuor libros .Histp- rriit, Yitasque ppnliflcum Renienshim diligenlissime,
ifise Remensis.ECcIesise, auctore ;et eblleetore Flb- sertplas ad posterps; transmisiti eujus operis exeui-
; doardOj illius quondam canohico, exinde inpnacho. plaria aiiquol Lutetise vidiihus. '.•': --:-.'.;
Mutatio stalus, et ex cahonicofaclum fiiisse mona- ;
f '-;:'''-.-"'. v'Vv;viV; .':; -v ;'';;'. .-;.; '
chumV;ihdiCat .pietatem: virii Docte seripsitet 4ilW ';'''! •.'!''' fcldemiri GARQXO SiMEi.iCEiV"';'_."
genier,: Plufima^him illius registriiis ephtull quse:- .
fiic in Yaticaha asservaritur, eaque fldeliter exscfi- Sequentianno{hocest920)roagni.motusiiiGallla
pta inveni": abest ab eo .veterator-um rubigp, etno- 6uh£;exor,ti,ile quibtis^et aliis jpublicis negpliis di-
Yprum aucto.rum: asperitas. VEl si nostfi tempofis icenius ex Chrbnicis ejusdem Frodpardi (quemalii.
serumhoisa mjsefia non praiferret studip historiss,/B:Fipdoarduni yocant) Remensis Ecclesiae presbyteri.:
I.ucrum yiue, nec magis :Consuler.et avaritise.quam Is epim auctor prseter Yitas pontiflcum Remensium
antiquUatis notitte;dignusessetpfelo
'' auctor. . scrlpsit chronica ab anhp „npngentesimo dBcimo-
Vv.V' •:: ; : ;-- IV, - hoho hsquead annum hongbntesimunisexagesimum;
::,'_: sextum, quo excessit e. viia quintoKaiendas.Aprilis
Guillelmus'Eysengfein ta Catalogo lestiuth veritalis
' septuagesimo sexto [diceiidum tprtioj setatis^anno :
• V; mdtris
prthqadxee E0esiaj."... nbsque Illum scriptoremdeinceps in Garolo, Ro-
'•"'.'Fiayaldii.s, Remensis feenedictinae professioriis; berto, RodUlpho, Ludovicp et Lotafio sequemur,
mohabhus,. virtam divinlsquam prpfahis scripturis ;• prseterilis Yitichindo, et aliis minofis diligentite ac,-
erhdiius, hisloricus perfectus, theolbg us yero prb*• fldeiscriptofibus. ;,'••'-.; ...;..,,;
rLOIICMKPI
:CANOMCI REMMSIS
PR^IFif 10 m LE€T0EEM,
Behevole lector, quid a nobis praestitum ^it In C plar; nvonasteFii S. Remigii, qiipd littera r designa-
liujusauctofis editipne paucis aceipe. Colialio facta mus, ad exemplar ecclesise hietropoiitanse B. Marise,
est in uniyersum ad septem exemplaria. Tria enim etad terliuin, qupd particulari nomine non designat,
thter se contulit pise membrise dominus Nicolans . sed. credofuisselgniacense. Exhis secundum diyer-
Chesheaii, decanus^^et.canonicus S. Symphoriani in sum fuit ab eo quod ad me poslea trahsniissiihi est,
arbe Rehiehsi, qui Mnc historiam, seu verius histo- de guo infra. Nam ssepe hotat in margine aliter legi
rise hujus bonam partem in'^Gallicanilingpara irahs- inexemplariB,Mari*quam habeaturineoiquodnos
tulit, et eadbm lingua edidit Remis excusam, anno habuimus ut e?empli gralia l.ib. i, c. 20, iricbdice
1S$1, per Joahnem Foygni. Hujus decani exempla;r metrppolit. dicit legi secus amriem Saram, culn in eo
Latihum hianuscriptumi ek quoifle vertit in Galii- qupd habuinvus legatur Faram. Lih. m, Ci ^«htav
chm, attulit ad me Tliomas Vyitus.J. U. Iicentiatus, tegiAlgafdis abbatksd, uti etin cpdiceSiReniigli,
traaente;ei R-,viro doraino Antphio Beaucheshe cum in hostro sit Adalgardis. Ibidero, c.7, dicitlegi
Remensis ecclesisecanbnico et succentori, qui tesla- ih codice S*Mafise et S. Remigii eum paifnjs, ih alio
menti pfiedicti domihi Chesheau iuerat exsecutor, autem exemplari cum psalmis, quohiodbetiam ha-
Hoc;hotamus,Httera c, Pprro pollaiuin est ad*xem- Pbebat.nostrum BMajm, HociglMrexerhplar^phiihi'
45 v HISTORLE EC€LESLE REMENSlSLIBRl QUATUOR.— PRJEFATIO. M>
Chesneau curavi meis. sumptibus describi, et poste:i A ; In Prlhographia nihil etiam mutayimus, nisi eas,
exacte relegi. Yerum deprehendens quibusdam loei!s quse insolentes et depravatavcensentur, uldompnus,
nonnulla deesse, quajrere ceepi alia exemplaria ejt dampnatio, sompnus, contempnet,solempriilas,ebdo-
quibus impleri possent islse lacunse. Tum mihiop: mas,-.parrochus, parrochia, carta; sutnmiliere, Ni-
portuhe, operadieti dominiWili, duo:alia exemplarhi cholaus, Nichasius, subicietis,adiciens, exenium, et
mtegra Remis transmissa sunt, unum ex archivisi similes. Ift aliisplacuit scripturam HIo tempore usi-
ecclesise metropolitanse B. Mariae, in membranoi tatam relinqui in gratiam anliquitatis, ut Ea-
antiqua manu exaratum, quod signamus littera m,,'• rolus, Karlomannus, Pippinus, Theodulfus,. Ro-
alterum recenli, anno videlicet-1596,descriptum ini dulfus. > ._'-.
charta, ex eodem veferi exemplafi per dominum Omnia Scripturseloca quse citanlur, plerumque
Geprgium Montgerard priorem cpenobii-S. Martinii etiam ea ad quse respicitur, marginiadjecimus. Simi-
Sparnacensis, paflim correctis, partim mutatis hici " liter et ea quse ex aliis citantur auctoribus, quse
et ibi verbis quibusdam. Signamus liltefa s, et; orania ad. originalia contulimus, et ssepius ex iis
ulrumque fere semper junctis notis ms. quandoqui- emendavimus. Qusedamtamen reperiri hOn potue-
dem et pro uno exemplariihabenda sint hsec duo, eo runt. Qua.raiionehonnulla sunt emendata, qusealio-
quod posterius ex priori sit desumptum. Duo tamen B qui vix emendari potuisseht, cum exemplaria aucto-
nhmeramus, quia mullis locis correctio aut mutatio ris multis locis fuerint depravata,;et prse vetustate,
facta est. His acceptis integris exemplaribus, depre- legentium oculoSfugienlia.
hehdi in exemplari dicti Domini Chesneau facile Quselertio libro habentur (qui totus .est de geslis
deesse quartam partem pperis. Quapropler descri- etscriptis Hincmari) conluli ad opuscula et epist.
ptislocis singulis quse deerant, novo labOre lolum, ejusdem Hincmari, tam a R. P. Joanne Busseo,quam
exemplar meum ita suppletum contuli, et iniegre - a JpanneCordesio EcclesiseLemovicensis carionico
Telegi cum prseciiclisduobus integris exempiaribus, edita..
et postmodum quam fleri potuit accuratissime di- • Ad liseccollatio facta esl ad tomos GonciTiorumet
spunxi. Ad hsec pro rriajori luce eliam ad exemplar epistolas Romanorum pontiflcum, ubi de cohciliis
Gallicumomnia recensui, et ex eo plerumque patria agilur. Ilem Cum Annalibus ecciesiasticis Csesaris
lingua obscariora nomina propria in margine adno- Baronii, etprsecipnis Gallise ac Beigii historiogr&-
tavi, lectori gratuni id fore non dubitans. Ex onlni- phis; Gregorio Turohensi, Aimoino, Sigeberlo,
bus autem correclius visum est exemplar monasterii ..'Chrisliano.Massseo, Ja.cobo Meyero,.Papirio Mas-
S. Remigii, ex quo exemplar metropolitanse eccle- sono,et aliis. Ex quibus auctorjbus plerumque certa
sise, alioqui satis correctum, multis loeis suppleri G temppris cujusque rei gestse nota esl adjecta in
debuit,, non tantum in verbis, sed etiam inlegris margine, vel in scholiis post calcem operis ad-
sententiis, qUseomissse fuerant. Sciebam Parisiis et positis.
alibi plura exstare caiamo descripfa exemplaria. Hsecenim scholia omnino necessana esse judica-
Commemprat enim Papirius Massonus lib. n suo- vimus : lumquod auctoris diclio ob hoc frequenter
rum Anhalium, se.aliquot ejus exemplaria vidisse . obscura sit, qubd lorigas texat periodos, quaeimpli-
Lutetise. Sed quia puriores ex ipsofonte hauriri sp- cahtuf vafietate et multitudine eorum quse congerit '
lent aquse,idcirco ex archivis Remensibus ea potius et iriterserjt | tum ietiam quod interduhi ufatur vbca-
pelenda esse judicavi, pro quibus magnas ago gra- bulis illoquidenisevo triiissimis, sed qusejam abie-
lias thesaurariis el archivorum dictsemeiropoiilance runt in desuetudinem. Hsec Tndice sepafato recen-
ecclesise magistris, qui eaduorum anriorum spalio fiuiihhs. Denique per hoc mullam auctbri lucem
raihi utenda commnnicarant. Prsedictis Jexantlalis attulisse credimUs,qhOdiri his scholiis qusecunque
Iaboribus,-prodiithocopus sine ullis tamen nplis aut possent ih dhbium verti explicuerimus; pleraque
scholiis. Parisiis anno 1611, ciira et studio R. P. etiamaucioris diclaalibrum teslimonioflrmaverimus,
Jacobi SirmqndiSoc. Jesti presbyleri. Quodexemplar •_et Undeplura in eam rera dequa agitur peti pbssint,
nactus deniio, a capite ad calcem, omnia cum eo indicaverimus,
relegi: et sicut illiusope npn paucas mendas sus- Postremo catalogum omnium Remensium arclii-
tulij sic ibi complures essedefelictasdeprehendi, et episCbpbrumadjecimus, nonsolanoininarecehsehtes,
nonnunquam ihtegras lineas deesse. Hocexeniplar sed et tempus sessibriiseorum et decessus, quam
notamus littera L potuimus certa fideVet prinCipalia eofum gesla. Si
Cseterum nihil est a nobis immutatum, vel in tameh In tempore, in lanla vetustale, scriptorum *
textu positum, quqd rioh erat in exemplaribus, vel raritate, et opiniorium-divefsitate, scopum ubique
in originalibus in iis qusealiunde citanlur, nisi non attigimus, veniam dabit aequuslector et candide
idipsumexpresse in margihe, vel in scholiis sigiiifi- emendabit. In hoc catalogo hlurihium adjuti sumus
caverimus,yel ubi explpratum erat mendum esse, et : iis quse nobis conhnunicare dighatus est Claudius
lapsum seriptoris, unam litterani pro alia scriben- Despretz Atfebas,; dominus de Queant, J; U. L. con-
tis. ;Ubi diversa erat Iectio, neccertp constabat quse sultissimus,.depromptis' ex variisantiquitatibus-Ib-
veraesset, probabiliorem in textu retinuirniis, alle- corum Gallise, partim mss., partim excuSsis. Qui
ram plerumquead oram relegavitrius. etiam nobis suppeditavit slatula synodalia per domi-
%l tfLODQARBICANONIC4MMBNSIS 3&
n«m Sojiriapiuni*ejpislplamAdeiagi.ad Flpdoardiuu, A Qui etsi usqu,e ad. quinquaiesjni.tmi quartunj, arch>
et nojjruiila alia de eo.demtestimQoia. iuvit prseterea episcopum npn habeal nisj jiu<Ja.RCiptna,,ji| ^eque.ii-
caialugiis,a.d calcem exeinplaris ecties.isemetrop.oli- libus cst copiQsior,
tanse B, MarJaj fteipensis djversa manu ascriptus.
Hi .v.1.---^-.-*—::•'
LM. ;• '-.-.- . r' 1;>- .; . ' 1
—...--.,-..-.-.; -L-l ) l i JI Hl»"¥u1*1H\,
t n .'Pi'.Ul
IJHAft^mL^;
tK&WQHS. AUCTORIS
;'.'' AD B," EPISCOPUSI.
Bomino venerabili, et in Christi charitate admo- niinum in correctione meorura lerere moras onase*-
diim diligibrli, praclaro prsesuli R. FLODOARDCS, lan- g loriun, cum velerum nonnulli scriplorum magteiB'
tse benignitalis faihulus, omne sanctarum virtutum relraclaiione suorum, quam medllalione demoratt
in Gliristo gaudium. fcrantur librorum. Scd nec adhuc omnes ad per-
Creberrimis admonitionum veslrarum stiraulis fecluni nie pulo eliminasse mendas; et sf qua
instigatus, discusso landem desldise pigritantis tor-- rcpcrientur sciiptoris fortc vitia, industrfse vestrse
pbr.e,abjectisque diversarum curarum occupationibus, poternnt expurgari sagacia. Non enim me rta per-
relego fervenlis studii vestri sblertise quadrrfidum;' fecliun reor ad iinguem fore perscrutatorem, irt fferre
nostri laboris opus undecunque collectunv, ei eapi- nolim si quem diligentiorem in eliminahdJs vitiis ln«
tulatim, pront jubere dignatiestis, dispo.silum, nb- vencro correclorem. Igitur quia sanctitatis veslrae/
strse scilicet Ecclesiai Reinensis hisloriarum libruni. circa lantitalem nostram nrofusa videlur exuberasse
flaud mirari vel cumque potens sanclitatemculminis dilectio, liunc studii nostri fruclum, vestri dighuiti'
vestri super hac reinemoralione' pbsequii nostri, duxi lutaminis delegare palrocinio, ut quse a nostra
utpote diversis occiipationibus pf*pediti, hieihali sunt dirfa in tenebris humilitate, ab indastrise ve-
qiioqne glacialisgeln rigoris ohstficti', charaxatorufn slrse sublimitatc dicanturin lumine.
insuper indigeiitia coarclali. Neque mirum, me rrii-
> ' . - i',.,-.. u ,£&**?:
LIBER PRJMUS,
~-;;;^pf-''~y--,^ ..
fji)OthO'I;-quietMagnus,
m HISTORLE ECCLESIiE REMENSIS'LIBRI QUATBOR, — LIB. I, &
triSiVUfMihohiths revelatibriefuttdassey qriam pfp- A ufberii Rerivofuni',uhivefsaque fegibrie depopulataj
-Jrlp qiioqbe 'cPrisecravit saiVguirie."Catiiedra tlqfii- lieces taiitiini ihibi 'iiabilantiiim.ref.yehtissi'niejier^
&ifi poritificaiisantiquitris iri 'etMeSia, quVEad' Apo- "Ifactahtes HChtistiaiVptuiii.Hos^yfelutj deofhroTsnb-,
$t#i!j- 'aieitai^xsiftisse feiTrif. Hic beiftus ahtisies ruhi ihiriViCOB, et 'hvpribhs pagaiibfuiii ebhtrafibs,,
atigelica/ pfcMoriitione insifueliiS', fuiufani lorige iritefiniere, penilusqiie cle.tcffa delete airibiebahf:-:
ahieVptaBSciSSh 'doeeiur inierheci&iierii,^iehicVoSairi--Beaths 'JtaqueTNiCasiJiS ahiinSm shamVfpfb"teiifjijus,,
Ijtfe ftbsperitatis'reaafgtierido' sechfiTatejii^Timfip iChfisii ^seqtieiVs'exenipTiim,pbriefe.pa'1'atu
:!ieriieThdiviniT)faedixisseverbefis uUioiveiti.PPrtabat. obhixeqiie proposuit, sibi "conjriiissjimhhiiaiehus!
'iiiteiftjfliaMliiijs iihriieris iifiMtrs-fieiitaibfum cVedili OhVitlefegfbgeiri, profsus Iiistitiiii, aut Ciiih.els pa-,
¥M Jtegis JfOridusjihQiTpafalirs JrrOfoniiiibus,-iit fitet vivete, aill pariter, cjupdeos paieiTailiilias;pef-j
TfM iridignMfbiiisDbi 'a popuio avettetet, aut ih pefi Veiiet, shiTefre, he -fiigiehdb, Cbfisil videfetht,
ijrsa leetle viMicta, 'CoelesVehi ciehieiltifiiriiihiriiiitatis i[sirieqiio 'fibh pbssuiit lioiivVhes vei vivere yel ileri:
'S$Mlu-fetanimp 'cbhirito biaeafei, hetisqubadanii 'Chfisliahii desei-ete hViiiislefiuih. Uhil.e et Vjuxta
ThStbi,iicet 'tenipotaiis, ai fioiiifeteihalfs'-pervefiifet beati Augustirii seriteritiairi (episi: B'0)y majoreni-
Cbatilfliis feperit fru.cliim qjiaih qui non pfopler
^aMiS.T&aqTilaYeMD
Mfii 'siitejefftur'COiisitum;prpsphfantesqtie, et jh B ffaires', Sed pfopTCfsbipsuriirugiens^ atqhe Cbnipre-V
"vamtate sMiiigiorimiieS,hToriiia;saiulisj^aiifecofdis Ilfefisffs;hbn iiegayil Chiisluni, .sivscepilqueiharty- ;
M. MctiiiCanduiri ribh Sdifiiiiriivt:iiriq pjJriiiirisirii- fiuih. Metuehai eniih poiius anllstes !s;niciissiinus,
piiciti oceupilohlbus, iiec^eta vitae,;qivinieihitenv riijse 'desefehie, Tapides vivi exstiiiguereiilur,:qham;
^ecciiti, hiofijsque stipeiiclia sequerites', qiiottiam; heTapides et ligiia tefrenbiiim sedificiorum, se ptasr
peffecie mala tbn 'oderaht, Veta seciaribpria 1
di'gh'6 ^irte?"4tfcehdeVehi.ur.i;;in.agis; tirriens,,.iie .destituta
fiqfi vailehaht. Tiahi iriSiipt* r.aigioherii riegligetev; Ciitisti cofpbfis ThenibrS spiritaTiyictu necarentuf,
diwhitalls "pr-secepiappstrioriere, variitatibus insef- quainimtneinbfa cofporis srii hbstili pppressa.imT
"vire, coricupiscehlise viiiisIfiiicefefe, Vschisiiiaiica- "petu torquetetiluf. Pafatusadutruiriqiie.ui.sifion
scandala shscjiare, Deutaque,; jVfoTi'cioipf! iri liis pbssei hic calix tfans.irejvfieret.v.oiiihlasejTis(Mmth.
pcuhibus haud' iriettiebarit oTTendefe.Et ecce sublto Xxvi'.,"j^j; ijui. lriali aliquid.nbh polest, velle. Nec"
ejusderii prdspefitalis terijpofibus, ariihiosiias.oTris- fbquii-bbaiquceSua suiit,"sed Imllaiis^im^ujVdixiy-^r
sihjafum g"ehlium.cdnihTota,'i)eIotfensjohTsifaih IhV Koii qu&fb (^hbdhvililVuUie est, sed quod muiiis, ut
;3iversas vindicatufaljp.rovlnci.as.,iriieriiibiie ifucu- salvi fiaiit (f Cor.,"±; 55). Et he inagis .fiigitrido ob- •
ientayWanMoturii hiuliitiidop vivehdb pfociesset oilicjb, hulia :
es;set'e"xefij-plp,'quaiiV
"
suijvefsis'muitaruni hiuhiijohibus "urbiuih,gVauidqde tatibri"e"cPrisehsltesse fugiehdum. Neque tenipora^
ihtereiriptis utfiusquesexus progeriiioribiis cufri lerii lnotterii (qiicequandoque venlufa est, etiamsi
filils,riiphaliam/aignilaiis glofiaril, horiaTiudaiiquid 'eayeaTLiif.)_;.^ caveatur
InlejiipbralibusTuciTstairi desidefaihiercOheupiscefe vefiife, etpblest si cayeatuf "efiamnpn veiiire) for-
iefhebaiur, qiiaih huniariuViiTiahf Ife acfundefe sah-V hiidahs";hon sibi placeiis, nec pefsouam suain in .
Tjiiihehi, et Clifistiahdrurii duritaxat/.sitire Intefrie- tah.iis peficuIisTuga .digiilorem^utpoie gfalia excel-..
cioheni• Sub bujus verffiempesiatis iffiT)Ine,gloriosl lenterii, jiiciicans, rie-niinisteriuin in 'hi's inaxime
reriitelJarit5h Galliis iriter, episcopbs viri,. sahciis- peficuiis ljecessafiuni, ac -debitum, subtralieretur
Vihhis'Remofum pfcesuT Nicasius, etVBeatissjnius ECclesiseV Nbii, ut niefcenarius.videns jupumveriien-
AureliahehsiuhT.pbiitifex Aniarius, sanctus qtibque teni, diniissis Voyibus;fugit, sed ut paslpr bonus,
Lupiis Trecassihus; et; beaius Sef valius"Tungferisis pfp gfege sibi credito .aniniam rparatissinius obtulil
ahtlsies; alfique hbrihulli viflutibus 'jiisighes, qul ; (jqan. x, Ii;,12). Ef quod meliusageiiduhj.iiivenire :
hahe "indignatibriis Dei, "suTs.mei-itis ac VprecibuS^ poiuit, seduias ad pominuin.pro. sesjjisque fundere
ifam diu Oiiretfeceriavefuht, utbnviiibusiiferesibus preces elegil, Faligatisigilur landem pr«!ialoiibus '
eVpraTTtairbuspopiili resiirictjs, ad catholicain reli- jj inipugijaiiope coniinua, excubiis et inedias fiireriti-
gionem et veruih Dei cultum nef pceriiteiTl-iam revo- busque circumquaqiiebostibiis, ,ac fortiier bello/coiir -
careht, ac tanlae .pefseciilibhis et divfhfe aiiimad- cutienlibns iirbeinriiimio. terroristajclio/civitas unn
yersionis gladium ab Ecciesicecefvicibus avocafent. vefsa .pefcuisa,ad sanctissimum Mcasium in pta-
Sed, prbli '"nefasiiriipifis, ht SCfintuihVest,cum-m tioiiibiis;pfoslralum hecujTiinl, fuluram .paganbfum
profundum.peceaioruhi -veneric, •tpnlemnit '{'Prdv. victpfiam periiinesCentes, et aiixiliinii C-onsolationiS'
xvni, 3), ^albtsirJbuis.';^muirtiVptK'ce^1fs;."'a1i,iJli"ate.a"us abep velut, a palreTflii; reqiiirentes. Inlefrbgatil
obtempefabaiiti Al yir ;beatissimus Nicasius prceshl, quld ulilihs consilii faciendunVdecernat, a.uliservi-
instantibus BtudHs,Cbjjtjnuisijue doctfihis 'ac pfeci- ttiti.geniiijhj^sese lraderes auLad hiofteinusqiie.pTO
bus, populuhi pel VadpoeiJitentJajnseu- ijatieiiiiani,; saiute ui-bis jliinicare?:Beaiiis.-aiitPni.NicasiusVeQjr.:
et triunipliuTiihVaft,yiii.;provbcabat,;Uto^JOS liiiisdiviha.praesciens revclationei,Remoi'um stibvef-;
prospefiias adVbffensionisTinpuIetatfoveam, adver- tendam ciyilalem,. consolans ;eos, .infat.igabiiiter
sitatisdevolatolerarilia, iion.j'udiciuni dahiiiatioiiis, Dbmini supplicabat clemenlice,quaienus hsec iribu-
sed gratiam-purgatioiiis,causanique salutis efficeret; lalio mortis lemporarise, lion ad;
judicium, sed ad :
Interea castramelantur agminaJVandalpfUih cirea,; ihdufgeiitiani, riersistehfibus in vefa fidei cohfes-
S9 . FLODOARDICANONICIREMENSIS 40
sioue proficeret; pro animcc pugnare sahite, non, A que triumphatoribus sanctis, adipisci proraeruit.
annis visibilibus, sed probis docens moribus, non Fuere siquidem nonnulli, tam ex clero, quam ex
corporalium fiducia virium, sed spiritalium exerci- Iaicali ccetu, constanlise hujus consectatores ac co-
tatione virtulum. Hanc supcrnam justo Dei judicio, mites, qui per prcesentis lolerantice participationem,
peccanlium sceleribus excilalam demonstrans indi- selernaebeatiludinis cum hoc beatissimo Patre suo
gnationem. Cerlura salulis id praedicans csse consi- consequi certavere communicationem. Inter quos
lium, si ad divina compuncti ilagella converlerent Florentius diaconus, el bealusJocundus exstitisse
aninvum, suscipientes haecnon inviti aut desperan- clarissimi referuntur; quorum capita Remis posl
tes, ul iniquilatis filii; quin palicnles ac mansueli, allare sanclce Dei genitricis Maricetumulata servan-
ceu filii pietatis, promissa rcgni ccelestis praemia tur. Rarbaros igitur de conslanlia virginis, et pro-
percepturi. Exhorlans eos, spe salutis ceternacprse- fani speculatoris subitanea mulctalione stupefactos,
senlem devolissime sufferre tribulationeni, ultroque expleta caede, sacro mundante <sruore, terribilis
seipsos ad hanc oifcrre momentaneara necem, quo omnes horror invasit, quasi fcelestes acies dimi-
debitam reatibus perpetuse damnalionis evadere cantes, tanti sceleris vindices aspicienles, ipsa quo-
-mererenlur ultionem, qualenus eis mors prsesens, que horrendo reboante basilica sonitu. Relictis ergo
non supplicium, sed animarura fieret percnne reme- B ] passim spoliis, territa Wandalorum agmina, dum
dium. Pro inimicis eos eliam admonens exorare, ut divinam metuunt ullionem, irrevocabililer per di-
tandem aliquando resipiscerent ab iniquilatibus versa fugienles, invasam trepidi deserunt civitatem.
suis, el qui ministri tunc videbanlur impielalis, Qtia diu sic manenie soliiaria, Chrisliariis qui ad
possent cultoresnonnunqnampietatis, scclaloresque muniliones montium fugcrant, incursiones pagano-
fieri verilalis. Seipsum paratum esse depromens, ul rum trepidantibus, paganis vero ceelesles quos ibi"
bonum decel pastorem, pro ovibus animam ponerc pcrtuleranl horrores pertimescentibus, sub diyina
(Joan.x, II), prsesentemquevitam contemnefe, qua- duntaxat angelicaque custodia, sanctorum serva-
lenus ipsi peccatorum veniam et salutem secum me- bantur inibi martyrum corpora; ita ut in noclibus
rerenlur seternam accipere. Aderat etiam' gennana a longe cceleslia cernerentur lumina, et suavissimi
sha beala Eulropia, yirgo Caristi sacralissima, sidereis supernarum soni virtutum choreis dulciler
quse ob castilatis_munitionem, sanctissimum semper reboantibus, audirenlur a nonnullis carmina. Unde
-imilandir ei" adhserendo sequebalur episcopum, ut et coeleslis vlctoriae revelatione corifortati tandem
et ab spiritalibus aliena nequiliis a Domino serva- concives, qui ad sepelienda sanctorum cofpora, di-
relur purilas mentis, et a carnalium corruptiono vina remanserant providentia, cum precum votis ad
delectationum tegeretiir immunis integrilas corporis. G urbem regredientes, inaeslimabilem suavilatis odo-
Ambo itaque plebem Dei pro viribus ad coronam rem, ubi sanctorum decorabantur funera, liauriunt,
martyrii piis exliortalionibus animabant, et agonem gaudioque permiscenles geraitum, lacrymosis Domi-
vicloriae suae Domino precibus commendabaiil. Dei num laudibus magniflcant, et ad tumulandum saera
tandcm decrelo judicio irruptionis die, dum paga- se prasparanles pignora, congruis ea circa civilalem
norum furibundum bealus praesul Nicasius irruere Iocis veneranler recondunt. Beatissimi vero Nicasii
comperit impetum, sancti Spiritus virtute roboratus, praesulis ac sororis ejus, sacralissima solemniter In
alma comilante sorore, cura hymnis et canlicis spi- coemeterio sancli Agricoiae,templo quondara a Jo-
ritalibus ad ostium basilicae sancUe Dei genilricis vino, Christianissimo Romanse mililia; magislro,
Mariae,quam ab codem in liujus urbis arce fundatam longe scilicet anle fundalo, magnificeque decorato,
memoravimus, tradilur occurrisse, duraque divinae collocant metnbra, ut appareat, instinctu divinae
deditus psalmodise, versum Domino Davidicum pia procurationis, ad celebritalis istorum dignitatem
voce decantal, inquiens : Adhmsit pavimento anima magis, quam ad primae praeparatam fuisse eondi-
mea (Psal. cxvm, 25), mox, insequente gladio cer- lionis auctorilalem. Hanc aulem basilicam (2) prae-
vicem cresi, verbum pietatis ab ore non defecit, fatus vir Jovinus, liis versibus, aureo prselitulavit
capile in terram cadentc, immorlalilaiis (ut iraditur) D decore.
senlenliam proseculo : Vivificame secundum verbum FelixmilitisssumpsitdcvotaJovinus
luum (lbid.), inferendo [ms. addit Domine]. Cingula,virtutumculmenprovectusin altuih:
Bisquedslus merilis equilum,peditumquemagister,
) Sancta vero Eulropia videns impietalem circa se Extulitaetermunsseculorumin sseculanomen,
juasi miligalam, et pulchriludinem suam ceu paga- Sed pietategravi tanla lia;c praebonia\icit,
norum litibus reservalam, super eumdem sacerdotis Insignesquetriumphosrelligionedicavlt,
Ut quem famadabatrebus superarethonorem,
intcrfectorem insiliens, magnoque clamore increpi- Et vitamfactis posselsperare perenuem.
Conscinshicsanctomauanlisfonte salutis,
tans, el ad marlyrii sui bellum provocans, sacrilegi Sedemvivacemmoribundisponere mernbris,
alapa faciem percussi, oculos, divini virtute numinis CorporishospitinmIstns metatoradornat, .
Bedderidosvilas salvari providetartus.
evulsos, in terramproditur effudisse. Quse moxinsa- OmnipoleusChrislusjudex\enerabilis,atque
nienliumfcrro jugulala, sacrofuso sanguirie, palmam Ternbilis, pie, longanimis,spesfidapreeantum,
victorice cum gcrmano suo pontilicc Chrisii, cccteris- Kobiliseximiosfamulisnon imputataclus.
ITJSjusto liiieiae pieia.ispramia vmeaut.
(2) Hsec liodie est ecclesia S, Nicasii auomodo infra vocatur, c. 12. .
m HISTORL&ECCLESl^E REMENSlS.Llbhi QuATliOR. — LIB. I. M
- Ubi posleaquamsurit horturi deposila sanclorum ij^ gralias agentes, nocturnas ineunt-laudes. Quibusjani
niartyrum corpora, innuirierabiHbuseaderii Ecclesia magna parte decursis, ad lioritm voces presbyler
conslat miraculbrum sigriis,'rediihita, ul et eorurii exciiatur, reiii cuiii suis adiniratus,Tiyirinosdiclurus
raeritis acprecibcis, riiiillitudolanguehiium recupe- cum cceleris stupefactus ^pproperati./ JSulhinique
ralionis inibi percipial alacrilatem, et exemplis -demum accensionis hujus,'vel reserationis i^eperire
ipsorumplebsadctelesteni [C, devota] discal prope- queunt adminislraiionetn, nisi suinmiiin divini dun^
rare subiiniitaleiri. Memiriilhiijus bafbaricce perse- laxat niuneris largitoreih, qui sanctortitn suorutn
culioriis bealus llieronymus {epist. 11) scribens ad jugi mirorum splehdore, propagare Tion desiStit lio»
quamdam adolescenlnlamviduani Aggeruncliianino- . uoreni. Hujus autem beali pontifitiis et mattyfis
bilem, et exhortans eam de perseverarilia Viduitalis, pignora qucedamNovioniagensiumepi^copus/qliidaln
ila memorafido iriter ccetera ;; «.Innumerabiles' et obleiila, suam pertulitad civitalem. Quaj tathapiid
ferOcissimceiialioiiesuniversas Gallias occupaitint. Noviomum, quam ef apud Toniactim caslfuiri (iibi
Quidquid intef Alpes et Pyrenaeum, qiiodOceano et fiunc qtioque seryari periiibeiJlur) fclaris, ihiiitisqiie
Rheiio Includitur, Qiiadus,'Waiidalus, Sarmala, referuntur illustrata jniraculis. Pbstea vero cselefa
Alarii, Gepides, Hefuli, Saxones, Burgundiones, xorporis ej'usdem marlyris Ftiico arcIiiepiScbpus,
Aiamaniii,ct, o lugeridarespublica ! hpstes Panhonii jj-simul cum corpofe: beatce soroils /ejusVEutrbpics
vasiaveriiiit. Eieium Assur venil iuhi illis (Psal. -intra Remensia ifahsvexil mcunia,; fetrbque post
ixxxn, 9). Magonliacus, nbbilis qubndam civilas, /altare sarictseDei genilricis Marioe, ubi ea moilo
capia alqtte subversa Csl, etin ecclesia mulla millia yeneramur, juxta beali papce Callisli'ihelribfa, de--
Iioniinumtrucidaia. Wangiones longa obsidione de- " bila recohS-idilreverenlia. ;:
Teli. Remorum iifbs prcepoleris,Ambiahi, Alrabates, v ; CAPUTYIII. V ;
«xlfeinique lioniinum Morini (3), Tornacus, Neme<- Desancto Oriculo et,sororibus ejus.
les, Argentoracus translatce in Germaniam. Auui- Sub eadem Waridalorum, TCIHiiiiiiofiimpefsecu*
tanise, Novemque poptilortim Lugdmjeiisis, et Nar- iione, qoidam Dei servus, Oricuitis homine, Deo
bonensis provineiae, prcetef paiicas urbes, cuiiela Vacabat, tium sorOfibusstiis Oricoia [ms.,i,
Oricula],
populata sunt, qttas ei ipsas foris-.gladius,-ihlus et Basilica, iu hoc eodemVepiscopatu iiemensi, in
vastal faines, i etc. In prcefata deniqtte basilica pago Dulcumensi, vico Sinduiio in ecclesia
quam
bea|us Reinigiiis morandi traditur liabuisse consiie- consti-uxerat, ublfertur qupque peremplus a bailja-
liidjnem, qualenus sanclorum niariyrum Linefitis,ut ris curii prajdictis isororibus suis. Traditur etiam
erat spirilu senipef, ita proxirriusTedderelur Ctcor- caput suum, postquara decollatus est, ipse in quo-
pofe. Monstralur adhuc oedicula secus altaixf ubi C dam fonte lavisse^De sanguine quoque suo signum
•secrete Domino vacare, et inspeclori summo, bea- crucis (quod adlnic.nianifesle parere dicituf) in qua-
tissimse speculalionis hosTas, turbis temotiis popu- dam petfa digito figurasse suo, et proprinni mani»
Taribus, devolissiriie consueverat imhiolare. lstuc buscaput ferens, sepulcruni, quod sibi construxerat,
-enim inlentiis his degebat offieiisyquando cohiperli» [ms. i, condiderat] expetisse; ad qriod riiulla
urbis incendio, cum divinitaiis invocalione depra- miracula refertiiilur ostensa. Erat olim qtiidam ru-
, perans, sanClorumfultuSsufiT'agio,lapidibus ecclesise stictis ibi nianens, cui revelatio in spmnis faCta est,
graduum deincepsexpressa reliquil Vestigia.• ut fontem de qiio/caput sibj sanctus Dei, eeu dixi-
" '
CAPUT VII. mus, laverat, teCto cooperiret. Qui poslqiiajn bis ad-
De miraculis ipsius ecclesim. monilus facere id disltilit, in infirmilatem decidil,
Diversis etiam niuliinio.da'clarificatione fertur haec in quaiintegro anhb segrotans deciibavil. Post haec
illuslrala leinporibtis aedes.Scd nos uniim tanlum, votis, ul jtissa compleret, .promissis, cpnvaluit, et
quod noslris fere diebus actum, referenlibus hostris fonlem ligneis labulis circunidans, operuit; ex quo
qui interfuere palfibus, agnovimus, propalandum fonle potantes, a diversis jiiulti curanlur languori-
putavimus. Solemniias hiemali tempofe prsefatbrum btts. Presbyter ejusdem loci, nomine Bello, balneum
-agebalur martyriim quse solilo xix Kal. Januariasi v ex ipsius puteo, quem infra ecclesiam hic sanctns
celebrari consuevit. Ad eujus celebrilalis vigiliasi mariyr cdidisse^lraditur, sibi parari praecepit, qiio
fratres leinperius exsurgehtes, custodes ipsius eccle- / poslquam abltitus est bahieo sic elanguil, ut usque
sise dormientes; ostia quoque diligenter obserata ad anni lerminum segrotus j'acuisse, nec adhuc pcr-
reperiunt. Quaequeditilius obterendo.pulsantes, dumi. fecle postea reviguisse conslilerit. Quorum sancto-
neininem respoiisa dantem deinlus aceipiunt, doinumi rum cOfpora uno dudnm sarcophago recpndiia
presbyteri petunt porlamque crebris ihcutienles icti-• tbmpbre Seulfi archiepiscopi levanlur e terra, hun:o
bus, el tecta lapidibus verberantes, ubi nuiliim sibii ..piitis spoiite palefacta, et loculo, in qup j'acebani,
qui pandat excitare praevaleht templi januam: fepe- .ullro ' sitfsum niirabiiiter elevalp.
tunl; quam sponle palentem reperientes, accensa1 : -.••'" -CAPUTYX.' ',l;l ;:
luminaria cuncla videnl; sed auctorerij facti neini- De successqribusbeati Nicasii. ,,.-
nem inlus aspiciunt. Sicque post oraiioneni- Christo>' Post pi-seniemoratainWandalofum discessipiJeni,
.. (3) Heinislichium cst Yirgiliamim ex jEneid, IX :
homiiiumMorihiRhenusquebicornis. J
' Exlremique '
PATROL. GXXXlV ,: ;?:,
4'3 FLODOARm C\?<ON!ClREMEXSIS 41
Itaruc [im. Barticlius] episcopali sede \ ei (Psal. ci, 20-25). J El qnod Cilinia in ucro i-on-
iic.itn: Mi.-.i!>io
irndilur successisse, qnem Banieins, inde Barnabas cipiens, filium paroret, nomiiie Reinigium, cui sal-
•sub«cculi feriintur; lum Bcnnadiiis, cujns tamen vandus forct populus coniinillcndus. Vir igitur iste
Reimagius nomen iu lcsiaincuio suo, propria ipsius vcnnrabilis lanto pcrcepto soiamine, posl lcriiam
•niaiii! (velut inibi iegTur) perscripto, i^epcfilm-ca- divinse fiiper liis pr;ncepiionis admonitioneni, \isio-
raxalum. IIujus eniin ipse leslaiiienti aiirtoiitate, nis setherecuniinii.! oracuhiiii Cilinice. II.cc autcm
.rerum siiarum hceredemRemenscm fecil Eedesiam -Iiiiiita geiiiirix in fiore du.iuin juvc-niulis, cx-uniro
cuni fratris sui filio, queni in sacro fonte, sub gratice .viro suo jEiniiio pcpererat Principium, Stiefsorum
.-senmilcnns tradilior.e, se ccmincmorat suscepisse. ci\ilatis postca Siiiictuinepiscopum, cl pairem Iieaii
.Inier ccetcravero vas argciMeiiiuab aniecc&soresuo Lupi, cjusdcin Princi^ii successons. Mir.-tnr biala
sanctce recorJationis episcopo Barnaba, sibi, ut nie- Cilinia, litpnTujani pi'o\ecta, quonam paclo sil aims
minit, teslamenlo collaluni, Ecclesiie suce delegal .paiilura, \el sobolcinlactatura. Et qma lani \ir ejus,
literedi, quod ad ipsius ornaiiienliim (cuni illud pro- quain ipsa dicliiisjam multis processerant, efieti ei
prios dislrahcre poluisset in iisus) se asserT rc-er- .carne inlecuiidi, nec spes eis ulterius procreandi,
vasse. Deputat et solidos viginli ad ojusdem Ecdesiae nec appetilus inerat pignoris. Beatus vero jlonta-
reparalipnom, cuni agellis el sjivis; presbylers " niis, ut meiitis accrcsccrel paiienlise, corpoi-alimii
i|)sius cctTesice.s'ilidos oeto : diaconibus solidos privalus ociiloium al lempus exsiiteral luniinc. Q-ii
q.ialuor ; aci captivos solidos viginti, stibiliaconibns clictis ut fidcn (acerel, oculos sibi lacle ipsius asse-
soiidos duos; lectoribus solidtiin imiiin; osliaiiis ,ril. peiungendos, moxquc. himen nihissiira, pueri
ei exoicistis solidura uiiuni, saneiinionialibus el in sibi fclii rccipiendiim. Gavisis ergo de tanla eonso-
malricula posilis solidos tres. Iiceredem siiam sub- Jationo parciiiibiis co;.c'piiur fuluuis Cliristi ponti-
iiileiondo alloquensecclesiatn, ul in se ducat es^o -fex; ctijns adminiculanle gratia feliciter cditus,
collocatum, quidquid presbyteiis, diacouibus, ac di- iioinen sacro suinit o fonte Reinigius. Iu cujus Iacta-
versis clericoruni scbolis, capiivis qiioque et pau- tione proraisbuni pridem vctti gnudiiiiii, veracilcr
peribus, pro refrigerio sui fuisset in eommeniora- adlmplelur, dtim cjus oculis beatae mairis illius lacie
liorie devotuin. taciis, liii.ien oiim perdiluni reparatur. Orltis est
CAPLiTX. iiiiteni puer is-le, prsccor.iis dcdarnlus antequam
De sanclo liemigio. natiis, in pago Iiiiuiiiiucusi, alio parentuiii sangiiiiie,
Prapfalo Bennagio bealissinnis succc Scns Re.ni- jam tamen senum, (iitiquc sleriliiiiii lespleiiiiens,
i-ius, imliiiendis ad fi lein prceliilgidiiin suncxll lu- n insigne rairilicaius in ortn, qtii magnifice disponc-
m'ii gpuiiims. Quem divina pielas, ut F«»iumniiis u batur niirincandus in aclu. Noincii illi digr.e divina
ijiioqiiepoela noster asseril (inilio.Yilas S. Retr.iyii), imponitui' jiissione Rcniigius, uipoie (jui Ecclesiam
-noii solum priusquain uascerctur, scd el anieqiiam .Dei, speciiiliierque Reinor.im, in liujiis fluclaanlis
'conciperclur, elegi!; in laulum, ul Moniaiiiisqtiidam vilaj salo reinis cral docliiuae rcctiirus, el ad portuin
inonachus, duni leris&imnsnpoic nuieseeiei, lertin saliins .-cteina', me;his el oinlioiiibus pe:ducliirus.
fuisscl [Or., fuciii] ft(iiii'iniiio:!C(•uljgius, ut niairi Rcitiediuiii laiucn O>:III luisse \ocaliun in veteribus
siiic benedictT. Ciliniie, ti'.i<>.!niascu!u,n conccpiura qiiiliusdain n^pcriiur scriplis. Quod cl racrila vel
csset, vcridiea rclatioiic pivediccroi, ci uonicu ejus acia ipsitis atiendciiics, rite crederenms, nisi geslis
vel nieriliiin designarel. 1'ic iinquc Moiilaniii i;i e.iiciithilioiiljUi, oracuio illuin divino, Reiiiigiiini
j'ecItisioncholitariani vitam ducens, j'ejiiniis, vigiliis iiuncnpari debere cogiioscereinus. iu versibus etiam
cl oraiioniiiiis assidue vacans, coeterariini quoqiie ui»c-ocoiiijiosiiis, et cjus prjsceplo in vase qiiodara
virlutuni insignibus divinitati se commeiiilabilom pci-uiiradcni Deo dicaio sculptis, ita leclum asbC-
dum snpernani Cbristi clcnienliam pro riiur :
' rcddcns,
paee sanclse ipsius Ecclesice,qurc variis apud Gallia- Ilaunsl liinc populi.s\iwmde sanguineFaoro,
luiii prorincins \cxabaltir aliliclionibtis, indefessis liijiirto:plcnnis iiiiemliuiuriiliieroClirislits:
ubi nocte carnis eoni- D iteiiiigiusie.i'.nlLloimiiobtia volasaceicos.
prccibus cxoraret; quadani
pellente fragilii.ilc, menibra permillil sopori, quieie Quod vas nsque ad moderua tempora perduravit,
'
leparan.ia, angelicis subito per divinain gratiam .'oiicc fitsum, Nordmaimis draluin in redeniptionc.m
clioris, sanctaruniqtie sibi vidctur aniniaruin coeti- ditluni est Chrislianoruin. Ifujus bealissimi Remi.Ti
biis interesse, celeberrimum quoque haurire collo- ntitiix beata Balsamia fuisse lradiltir, qucc lisaler
qtiitim, eosqtie de Gallicance dejeciione vel rcsiitu- exs iiisse sancti Celsini mcinoratur; qui et ifise
t:one Ecclesi;c conferenies, et quia jani teniptts essel b.eati Reniigii discqmlns ftiisse familiaris asseiitiir,
itiiserendi ejus, pcrcensente';, audire. Inierea voccm rairac.cilisquoque poslmodum claruisse digiiosciltir,
a superioribiis alqtie secretioribus suavissime inlo- et ccquoruin maxime volis adbuc insignis habetur :
iiantem excipil:<Quod Dominusde excelso sancto in rujus et ipsa beata geniliix cjusdcm requiesiil
siio prospexil, dc coeloin lerram aspexit, ul attdiret ecclosia. Traditusa parenlibus scholccbealtis Renii-
gemims-compeditorum, ut solverel.fil.csiniereinpio- gius litteris imbuendiis, brcvi eoscvis,sed et natu
riiin, ,ui iinntnniettir nomen ejus in genlihus, in inajoribus doctriiia eminenlior cst efleclus. Cunctos
couvenientlp p;ipu!os in untim el reges, til scniant "supcrans condisciptiios,mornm m turitaie ae bene-
43 IHSTOR.LEECCLESLE RE.MENSISLIBBI QUATUOR. — LIB. I. U
volenliceciiarilate, populoruni stuilens lurbas vilare, A cura, nisi aut de Deo in lectione, atque sermonej
atque solitarius in reclusione Dominodeservire, quod aut cum Deo in oralione loqui; sicque al-
el oblinuil, habitaque, sanctce conversationis studiis lenualu conlinuatis jcjiiniis corpore, de perscculorc»
adolescens pius, inclusioue, Lauduni Giirislo milila- cerlabal inimico, jugi triumpliare marlyrio. lnler
vit. hccc tamen orauia inteiidebat vir beatissimus, ut
CAPUT Xt. eliam ab aliis de ipso jamdudum praedicalunilcgitur
De ordinatione ipsius ad tpiscopalnm Remensem, (HISCMARUS ibid. CIFORTUNATUS) : Jaclanliain Virtu-
Ast uhi vicesintuin sccundnm setatis snbiii an- tiim fugerc, i:i quo non poieral gratia celsa lalere.
jiiun, defunclo prcefaio venerabiii Bennatlisi areiii- Praeeminebat enim ad adniiralioiieni oiiiniuin, veluli
cpiscopo, in hac nrbe Roinensi, oiiiiiium gener;iliier civitas supra iuoiitis verticem si.a : nec sub inodio
votis ad ajiicem ponlificalus non lam elcclus, quara voluil Doniinus Iiaitc occuli luccrnam, quam supra
raptus fuisse dignosciiiir. Fit siquidem oopuli con- candelabri consliluerat cminentiam (Matih. v,
cnrsus, diversi quidera sexus, conditionis, dignitatis 14-15), igne divincetribuens eam cbaiilalis arderct
ei cclalis, una eadeinque sententia, lnsnc vere Deo claraque.splcndidaruni Ecclesicesuccviriutuin liimina
digniim, et quipopulis itrxfici debercl,...*icetainai!lis.B ministrarci.
Sanctissimus igilur adolcscens his depressus angti- CAPUT Xif.
aliis, quoniam hcc fugce locus ci uspiam palebal, De dhersis ab eo palralis miraculis, et de doclriha
nec poptdo ut nb inlentione coapla desislerct, ul!o i;isivs.
modo salisfacere poterat, super setatis infirmce Ad cujus sanclilatis iiinoceiiliani, non solum
ccepitconqneri lempore, et qtiotl ecclesiastica regula ralionabiliura , sed ctiam irralionabilinm con»
hancTelatem ad tantain hoii adniillerc.t dignitatcm, sueveranl] agreslia corda mansucsrere, adeo ut
<oce publica prxdicare. Sed cum irrevocabiliier po- dtiia inter domesticos sccretius cuin conligisset
puli acclaniarel frequentia, el vir Dei magna retiiie- habeie convivium, et delectaretur in hilaritate cha-
relur constantia, placuit oinnipolenti Deo mani- rorinn, passeres ad cum sine trepidatione dcsceii'-
feslissiniis indiciis propalarc, quod ipse de eo jurii- dercnl, et mensce reliquias ab ejus nianu colligcivtit,
cium dignabaltir haberc. Tradilur enim cceleslis disceilerent alii saluri, accedercnl alii salurandu
radii lumen super ipsius sanctiim subito descen^sse Quod ab eodem ncqtiaquara jaclaniia propalabatuf
verticem, et cum ipso lumine ccolitus cjus infustuii meiiiorum, scd id Dominus agi certa disposuerat
capiti iingtiinis divini liquorem, cujus sacri neclaris, ulilitale convivahlium, ut hoc aliisque rrequeniissi-
ejusdem loluin viderelur capul iniusione dclibuliira. p mis per-htmc Christi famulum visis miraculis, sese
Oinni ergo poslhabita dubilatioiie, prcesulum .R.e- cloniinicisferveniius siuderent raaiicipare seryiliis>
mejisis jinanimitate provincice,pojVtificaliconsewa- Hic vir beatissimus, cum ex mqre, quodain ferii-
tur benedjctione., Ad quod officiujrnmififlce -niox pbre pastorali solerlia paroehias circiirairel, tjt si
deyotus.et aptissiihits apparuit exsequenrium; largus negligehler aliquid iiv diviiiis cullibus ageretuf^
in eleemosynis, sedulus in vigiliis, attentus in ora- fidelis Chrisli scnus agnosceiet, in \icum, Calmi-
tionibus, in Iiuinanitale profnsus, in charilate per- ciacum noiniiie, ipsius acccssit studii devolione.
feclus, in doctrina prrecipuus, in conveisatione Ubi) duin quidain caecus ab eo raiscrirordi.e poslu-
sanctissinius. Mentis purissimae sincerilalcm, pii lasset opein, cocpil, qua duduin captus cxstiterat
vullus prseferehal alacrilatc, clcmentissiinique infestalione dceinonis, vcxalione torqueri corporis.
cordis benignitalcm scrmonis indicabat iranqnilli- Tnnc sanclus Remigius in oralionc, qua Deo se.nper
tate. Salulis celernsemiinia non niinus implens opere, sancta inlcnlione vacabal, corporea so dejectione
qtiam edocens . praedicalioi.ie;-rever.endus asjieclu, prostravil, stalimque pristinum cceco lunien redlii-
venerandus incessu, ineluendus severitale, ample- bens, immundi quoque peslcm spiritus elfugavit,
clendus benignitale, censtiram districtionis permi- triplici lemcdio, 1iniiruni viciu solans egenuin,
stione lempei'abal raansueludinis. Minari quideni ]) munerans visu ccccatum, rcsliluens liberlali capti-
frontis videbalur auslerilas, sed cordis blandiebalur vuin.
serenilas; ut erga devolos Pelrtis apparerel in vultu Alio qnoque lempore, dum pontiftcali sollicitudine
conlra delinquenles Patilus viderclur in spirilu; parochiam pcragrarel," i'ogalus a quadam sobrina
sicque gratiarum diversitate in unum coineiiientc, sua, nomine Celsa, Deo sacrata, villam ipsius, voca-
illius pietalis, hujus erat imilator aucloiiialis, ne- bulo Cellum (Gal ,Geu\ay), adiii. Ibi dum beatus vir,
gleclor quielis, reftiga voluptalis, appelilor Iaboris, spiriialibus colloquiis vitae propinal hospTi de morc.
patiens abjectionis, impatiens honoris, paupcr in pocula, minisler prccfalaeCelsac, vini s fficientiara
pecunia, dives in conscientia, humilis ad merila, dominaesuae nuntiat non adesse. Re liujuscemodi
superbus ad vitia. Et ut anle nos de ipsoprcedicatura cognita, sanctus Remigius hanc hilari consolatui?
Iegilur (HiNCMAitus in libr. De Vita ipsius), sic in se vultu et.post blanda vei-bi solamina cjusdcm sib!
divcrsas excoluit gratiarum virlutes, ut\ix i'a panci domus oslendi praeccpit habilaciila. Sicqne de ihdu-
lenerent singulas, quomodo ille implevit universus, slria prius perlustrans caetera, tandem ad cellam
Semper in sancti operis exercilio, semper in cora- pervenit vinariara ,-quam sibi faciens aperiri, rogi»
punclionis affeclu, nulla illi ex onuiibtis propcnsior lat si forieremanserat in"aliquo vasorum quitlpi.iip
*"' FLODOARDiCANONIClP.EMENSIS AS
vini. Ei dcsignaio sibi \ase, in quo lantilliim vini, A iiilerminalione vindiclss in einn quccvetila hcecprai-
pro salvaudo scilicel eodein, relictuinfneral, claiidi sumpiTssel, inhibuit. Post aliquot vero annas this
prsecepit ostium, jussoque consistere loco ccilera- qiiidam, nomine Fersinctus, secus ipsam portam
1'ium; ipse vero al alteram aecedens vasis fionlem, commanens, maceriem qua eatlem porla fueral ob-
siiper idem, quod erat uonmodic.cqiiantitatis, Cbristi slrueia, ut suae domtis hinc ejiccret indera, pciTo-
adiiolal cruccm, flectensque genua sectts parietem, ravit. Sed mox ultio tanla ferlur ejTisaudaciam con-
coelo dcvotam dirigil precein. Coepit inlerea, rairiun secula, tit non pccus, nec boino, elade supeneiiiejjte
tiiclu, vintim per foramen supcrius exiindare, ac 111eaindein reinnnscrit-domo.
:supra pavimenltnn abundanler effluerc. Exelamnt Quccdanipuell.ipiaeclaris ab urbe Tolosa nalalibus
hoc viso cellerariii&,stttpore perctilsus. Scd mox a orla, inaligni spiritus ab infanlia lcnebaliir obsi-
sancto viro repressus, ne id palain faciat, inhibelur. dione capliva. Quam cum tenero genitores amore
Atquia lam clari luinen operis miiiinie valuil abs- diligerent, ad scpulcruin sancti Petri apocloli cu-m
condi, ubi consobrina sua facluin coinperit, eamdein niagna devotione duxcriinl. Jn eisdem namque par-
\illaraipsi, et EccJesicctpsitis perpelira possideiulain liLus enilebai lunc virlute venerabilis Benediclus,
iradidit, ac legali jure confirra.ivii. plurimis effitlgcns \irtiilibus. Ctijus comperla fama,
Iluic siniile fcrine miractiliira ab eodem donino B puellce palentes lianc ad euindeiii perducere sata-
Remigio in olei ferlur Iiquore palralura. Ciini cegro- guiil, qtti hitiltis jcjuniis et oraiionibus pro ipsius
lus quidain famiiiaenon ignobihs, nec lanien bapli- ciniiiidaiione laborans, o.mndiri scrpeulis virus nb
zalus, a sancto Beraigio se \isilari postulasset, cl ea noii valuissel cjicere, boc lantum rcsponsi, no-
jam valtil in uliimo spiiitu se credere faterettir, et iiiinis di\ini obtestaiione. ab anliquo exlorquere po-
b,aplizari deposceret, beaius ponlilex a presb}l ro tuit lio.^ic, quod nunquain alterius de codeui habi-
loci oleuni et chrisma lequirens, jainque pcuitus taculo, nisi Inijns beacissiini Reinigii pontilicis or:t-
in ampuUis ulriimque dcfecisse comperiens ipsas tionibus possel expelli. Ttinc parentes ejus, lam
-.iinptillas pcne vacuas super altare posuil, ac sese ipsius bcali Benedicti, quam oliam GoiliortJin regis
in oralione prostravit. Surgens atitem ab orationc Alarici affalibus suffragali, eortimque lilteris ad
vascula plena reperii, el sic hifirmum olco divinitus beatiim Remigiuin daiis, til traditur, freli , aJ
Tialo perungens, ecclesiastico de nioie baptiza\it, el ciiiiiduin sancliiin anlislilcm cuin devincla sobole
chrismale coelitus collalo Iinivil, reddilaque sani- pervenerunl, virtutein deprecantes ejus in purga-
tate, tam aniniie salute quani corporis iiicoluuiiiaie lione ptolis agnoscere, quani lalronis jatn pr.cscive-
klonnvil. rant confessiono. At beatissimus Reiiiigius, cum
• lljimani denique generis hostis, ostendeie nequi- C diuitirna relticlatione se non esse dignuni assererel
tiaui non desistens succ nialignitatis, urbein Remo- ct hiiinililate solita repugnarei, precibus est pnpuli
rum, surgenlibus llainraariim subilo globis, iinmis- stipplicaiitis evictus, ul orationem pro ipsa franle-
gione dira succendil, crudelique vastalione, jara ret, ac pareiituin l.icrymis condoleiet. Merilis iiaque
"parlem fere terliam concreniaiio peracta consiini- sanciilalis armatus, vcrbi prcccepiiimperio, ut ini-
•pseral; el quod residmini crat victrix flamma lam- quus prcedo per quo.l ingressus fuerat discedens,
bebat. Cujus rei hunliuin beaius antistes accipiens, Chrisli famulain relaxarel. Sicque cum nimio vo-
ad solila sese confert oraiionis prcesidia, etin beati miiu et obsceno lcolore, per os quo iiieral inlro-
TSicasii iuartyris basilica, ubi lunc teniporis rnorandi raissus, abseessil. Sed pauio posi, j-ecedente ponli-
consueludinem fecerat, Cbristi prostratns exposcit fice, dum niraio labore fessa iiularet, \ilae calore
'stiffragia. Surgcnsque ab oralione, oculos ad cceliun privala, spiriiiiin viialein arnisit. Ileratis ergo prc-
aitollil, el exclaraans ctini geniiiii, ait: Deus, Deus cibus, lurba stipplic.inluni recunit ad ineiiiciiiii.
nieus, adesto voci mese. Sicque ctiisu concito, per Bealus auteni Remigins se polius accusat facinus
gradus, anle ipsara lapidibus stratos ecclesi.un perpetrasse, quam sanilalis remciiium indulsis.se,
descendens, ci\i(aiem petiit; in quibtis graduum hoinicidiique retiin exslitisse, non remedium contu-
"
lapidibus, ac si snpra niollc ltitutn dcpressa, ho- lisse. Igiitir atl sancii Ooaiiuisbnsilicam, ubi corpus
'«iieqiic, ad meinoriant divini niiracnli, siguala vi- jacebal exanime, populi oijlentus deprecationc re-
"sunlur vestigia. Celerique feslinatiorie deproperans .grcditLH'.ibique cii>n lacryinls ad p.<vimciila sira.-.
-se flainmis objeeil,-slalhnque, ul cxlensa contra ctorum in oralione proshrniuir, el reliquos ul ita
ignem dexlera, signttin crucis cum invocatione faccrenl atlliorlatiii'. Ilinc elinso laciyniarura imbie
•Christi norainis edidit, tolum illud iiiceiidium, fia- consnigens, susciia\it morluain, quain prius purgn-
'cta ct in sese relisa virttite, cedere, alquejantc viri rnl obsessam. Quaeprotinus, apprehensa inanu pon-
Dei pfsesenlianj qtiasi fugere ccepit. Quod beatus tificis, cum inlegra iiieoluinitale surrexil, el ad
'Remigius inseqnens, et se inTer ignem et ea qux propiia feiiciler reiuoavit.
adbuc videbanlur inlacta , cum signo siinctitatis Ctijus vero doclriii;e, ciijus sanctitalis atque sa-
opponens, lianc oranem flatnniarum imniariitatera pienticcbealissimus hic pater nitore radiaveril opera
'ante se fiigienlem, per patenleui portam, ftiltus di- leslanlur ipsius, qtiia vera piocul dubio sapientia
Tince potenticeprccsi.liis,expulit, et eanidem porlain esse dignoscilur, qucc ctperumexhibiiione, velut ar-
clausii; ulque ijiinqu3inaperirelur ab aliquo, cum bor fjuctibus, approbalur. Tcslatur gens Francica
»- : HISTORiyEECCLESLErREMENSISLIBRI QUATUOR.— LIB. I. :$&
fn:r eum. ad-Tidcin.Gtiristi. coiivers.a, et baptismi-\ hic Pater nc pastor aliiuis exstiterit, quani fidelis'et;
saiiclilicatione coiisecrata.. Tesfanlur diyersa pru- prudens.in-eroga.nda- Domihi siii pectinia vigiierit;
deuiissime ;ab jpso:iain'facla quairi prsedicata. Te- Erancbrura, ul prsetulihius,abidolis ad Deuriiverum
slaiiUir;diversai ipsiits persbna; leinporis, ex qtiibus faclapef ipsum probat conversio, qtti Gallicas eb.
Sidonii, ArvernOfttihepiscopi, viii erudilissirai, et tcmpore .transito RliCnOdepredabanlnr prOviricias,
tain genefe qisalii religione ac serracine elafissiuVi, el Agfippinariijam Coloniam,quasdam quoqtte alias
.epistolam liuic beatissimo poiitifici directairi; inse- occupayerant. Gallise ciyitates. At poslquani res
-r-ereplacuii (SIOON. ApoLtiN.,Tf6.ixi episl. 7) : : -jpsorutij ClodoveiisSiagriuiri, Romanum queradahi
:.'..<;SlDONIUS,DOMNO PAMi REMIUIO , SALUTEM..jifincipehi, qui Galliis ttinc pracerat, eyicit aique
-Quidainab Arvefriis Belgicainpetens (persona hiihi peieniit, onini peheGalliaedominari ccepiu Comperfa,
-cognila est, causa incognita, Tie/cleferi), poslqiiam .bealissiini' gestofuni fama; Remigii," quod scilicet
<Reirios7 advenerat, scribam tuurii sive bibliopolam, .eniteret virtule sanclilatis ac sapieiiiice,'miraculd-
pretio fors fuat; offlciove demeritum, copiosissimo,- ;rtim prceclarns exliibitione, reverebatur eum,'p*
-velisnofis, declamationuhi luarum schedio emiinxit. -licet paganus, diligebat taiiien illum. Quo quondam
-Qhi redux nobis afque oppidOgloriabundus(quippCnsecus urbeni Rehibfum transitum facienle, quibus-
'percepTis tol vbltiniiiiibus)-quaeeurique detulerat, dam njilitibus ejus agraihis ablata qhaadam Rp-
quanquam mercari pafatis, quod civis, nec erat Vmensis;Ecclesiaevasa referunluiV Eri ihter urceus
'.injustiim,-prb munere ihgessii. Cnrce mihi e vesligio -eliam maghiis argeiitehs; el' decora puiclii-iTutfine .
fuit, hisque qui: stiideni, cuni, raerilpTecliiriremus, comptus, pro quO bealus Remigius legatos ad euiii
pliirima tenere, ctincla tfanscribere.'• Omhium,as- Vdirexisse-tratiitur,- ut '~.-iUani- salleni- recipereinerc-
-sensu proniinliatura paueosnunc posse similia.di- .reliir. Asi ubi ad locumdivisionis (iVprsedaeventum
ctafe. Etenim raras aul nullus est, cui nieditainro Vest, rogai rexVmilitesstios, ut ipsumVsibi dare no
- par assistat disposilioper causas, pdsilioper Jifteras, renuant urceum. Pluribus igituf annueniibus, qhi-
composilio per syllabas. Ad hoc opporfunitas in • dara Frahcus bipeniii percutiens ufceum, nihil liiric
.exeniplis, fides in lesliirioniis, prbprietas iri epi- a rege nisi sorte lollendtira"proclamat,:Obsttipe-
thelis, urbanitas in figuris,. virius.in argtimeniis, faciis hac lemeritate cseleris, rexinjtiriam patieniei
pondus iri serisibus, fliiinen iri verbis, fulmen in adTempiis tolerans, appreliensuni,plUrhriisfayenll-
clatisulis./Sliuelura vero fortis et flrma, conjun- bus, vascuiomccclesiasticofeddidit ihissO,:lfanVstib;
cliomimqtte, perfaeetarum nexa ecesiirisihsoltibi- corde tectam reservans. Peraclo cleniqueannb cuh-
.libus. Sed nee hinc mitiusliibrioa el levis[i.lenis|, :ctuni sui exercitus apparatuin solito prodire jubet iit
ac liiodisoninibuserotnndata ; quseque lcclofis iin- y' cainpiim,-ut aniioruin Spectileiurde mOre hitorem':
-giiam inoffensam decenter expedial, ne salebrosas ; quenl coiivenlum,a Marte, Marlium'vocare coiisue-;
"jassa junctufas, per cameram jialali 'volulata bal- ,verani. Rex ergo.inslrtictaS circuniiens'rite plialan-
liuiiat. Tota denique liquida prorsus et diictilis, ve- .--•ges, ad euin qui duduhi perCUSseraturceum. pef-;
iuli cum ciystallinas crustas, aut bnycliinliriasnon veiiit, spretisque ipsius arinis, ej'us taiidem fran-
impacio dignitusungue perlabilur: quippe si nihil • ciscam proj"eCitin terram, ad quairi recipiehdaiii
euin rimosis obicihus exceplura teriax factura [Orig. inblinaio niiliti rex in caput suam defigit biperihenii
>t'.,fractura] remofetur. Quid plura'? non exstst ad quani pridein in Yase perpelraveralj ciirij incfepita-
-praesensvivi hoininis ofatio, qtiam peritia tua non , tionis acerbitate, remeiiiofaiis praesuihpiionem.Quo
-sine labore trarisgredi queat ac supervadere. Undc '..:sic iniereraptb.Tiinoringerisregis iiae super ultiorie,
7perstringil cbfda-FraiVcorriih.At pbsl-
•prope;suspicor, .doinhe papa , propter eloqiiium ; ciBterOrurii
exuudahs atque ineffabile(venia sit diclo) te super- quam ClodoveusThoringiam sibi provihciam stibjti-
bire. Sed licet bono ftilgeas, ul conscienti;e, Sicdi-• gavil, et regnum vel ditioe.einstiam dilaiavit, etiani
-ctioijisqr.dinatissiraae;nostanien, tibi niinime sumuii i Rolhildiin, flliam Cliilperici"•'_,:' fralfis Gundebaiicli
reftigiendi, qui bene seripta Iaudamus, elsilau- _.R.ui'gundionuinregis, in mai.ririiortiuniSumpsit.Quie
danda :non scribhnus; Qubcirca desine in posterun r cupi essel Ghristiaha el iiiios ex rege susceptbs
nostra declinare judicia, quce niliil inordax, nihil .baptismate consecrari, marito quoque nolente, $i~
qtioque minahluf Tncrepatorium. Alioqttin.sidistu-' -.cissel,''eliamvirum ad GlifisliTideihperducere coria-
lefisTiostfaih sietiliialem faoundisfecundare colio- batur. Sed animura bafbari" inulierad credenduni
quiis, aticiipabimur iiundtiias iiivolantui.n, el ultrc ileclere hon vaiebal. Interea bellura Francis adver-
scriiiiaTua, connivenlibusViiobisVac siibornanliliiiSj sus Aleinahnosaccidil,.etFrancis caedeVnimiacof-
eirraclofummanus arguta popiilabilur: inclioabisquc rtiehlibus ,: rex ab Aoreliano-cohsiliario suosriade-
ttrac frtistra inovjerispolialiis furto, sa i.iuncrogaiii, tur, ut:credensin Gbristtim, ipsunVqiieregem feguni,
non hioyefis officio. > ; et ctfili ac ,tefr~e Deum eorifitehs,Tiiyocel, qui ei
;: CAPUT XIIL ; victoriain'pfo'velle jjossil cohfeire. Qubd cum' fe-
;--.-. DeconversioneFraneonmV. ;; cisset,' GhrisliquesuffragiiiuijTVuidevottisexpelissel>
Cnjus auleni priidenliaB,qiiam sancli slutlii-liOStej.: 'fieiiduhiqiie se :ClirJslicinuirivovisset-, si virkielh;
" \i) Loctis divisionisfiii! civilas Suessionum,-
P ';: V -V" -'fLODOARDIC^ '"52.
}|jsiusih capieivloYicloriamexpeririineruisset: post iVsubseqiienli consolalione deinuleet, vtt qiiibus appa-
•hujiis voli poilicitalioiierii.mox in fugam verlunlttr rtiil palribus, pfimum quidem pavorem incusseril.
Alemanni,regeiriquesuum eomperienleSinterfecliim, at poslea per pielalis gratiam; lajlitise blandimenla
Clodoyeise subdunl ditioni.Quos ille sub j'ugo con- refnderit. Irradiatus quoque vir beaiissiinus' Remi-
slituens liibutario, revertitur vietor in sua, gaudium gius, ulexterius, veleris exeraplolegislalofis, vullus
/referens magnujii reginae;,qtiod ad invocationem, TUuslralione, ila, miiltoque magis, inlerius, diviiii
sscilicet, Christi ijoniinis, victoriam nieruerit obti- ftilgoris illiirainatlotie,spiritu propheticoj quse ipsis,
iiere. Tunc regina bealum Remigium vocat; depre- /vel eorum forent .eventura prosapije, tradiluf prae-
cans, ut reji viam salulis ostendat.Quemsanctus dixisse. Quomodovidelicet eornm posteritas regnum
sacerdos doclrina.vitse salularis informans, ad ba- nobiliter esset propagatura; Ecclesiam qtioque GUrt-
ptismi eommooetvenire sacranienla. Ille se populum sli sublimatura, Romanaque dignitaie velregnopo-
super his exliorutliim ire respondens, affari studel .titura, et viclofias cotjtra iiupetus aliaruni gcnlium
.exerciliim, ut deos, qui eis subvenire non polerant, "perceplura,siiion a bono degenerames, saliitisviam
desere.iitcs,Vipsiuseiiltum srisciperenl, qui lam prce-- /forte reliriqucfent, et quibus Deus offenditur-Sce-
claram Iargitus eis vicToriarafuefat. Canclajnat mul-. lera conseclafi, pestiferoruni vitiofum laqueos in-
titiido, iliyina se prcevehiente graiia, moriales se [j currcrenl, quibus regna sribverli,; alque -de gente
'il.eos.reliriquere, alque in Clirisiuni qui sibi prsesidi» solenl in gentem tfansfefri (Ecclu,yi; &)VAdoino!
Vfueral,Credere, Niinliaillur hcecsancto Remigio, qui •denique regis eundi ad baptisleriiim via pricparaltif,
. Inagno replelus gautlio, regem populumque; qualiter vela eortinaeque appenduniitr, hinc iiide platece
diabolo et operibus ac porapis ipsius abrenuntiantes, slernuntur; ecclesia componilur, baplislerium' bal--
petiin verum Credefe debeanl instruere salagit; et -samo, caetei-isqtteodoramenlis aspergitur, tantam-
cjtiia pasclialis soleiiihitas iminiuebat, indicit eis je- que Dominus populo graliam subministrabat, ul
juhiiim jiixta morem.fitielium, odoribus se paradisi-.fefoyerlgaiiderel. Sicque l)rae-
Die vero Passionis Dominicae,pridie scilicel anle- cedentibus.sacrosanclis Evangeliis, et crucibus.cum
quam bapiismi graiiain perceplufi: erant, post liyai- -litaniis, hymnis el canticis spiritalibiis, sumraus
IIOS, precesque iioctiirnas, prcestil regiiim, cuvije pontifcx niaiiuin 'leneus regis, suhsequenle.regiiia
peliif,,ut absoluto curis sseculnribiis rcge, Tiberius cum populo, ab aula pergit ad baptisleriu.m.Et lii-r
si commiltere sacia valercl iiiystcria verbi. Quo . ler eundum rex, rogitasse ferlur epjscopum, an. id
reverenler a eiibihiiiis adiiiisso,- rex prosiliens erat Dei, quod Vsibi promiserat regnuni. Noh lioc,
'"'phvlus.alacriter. o.ccurrit, el ofcHQrinnibeatissiint prsesul/ihquit, illud est regnum,: sed inititim vice
aposlolqrum principis Pelri, cuhiciilo. legis forte JC qua pervenitur ad ipsum. Ubi vero ad p.rseparaitini
contiguunv, panieiingiediuniiir, Cumque tlispositis baptislerii perventmn est locum, clericus cijrisina
sedilibus, pontifex, r-ex atque rcgina coiisedisseiil, fefens a; pop-jlo interceplus ad fontem -perjihgtu-e
jhti-omissis quibtisilam clericis, sed et aliquibtis penitus esl impedilus. Sanclificalo deniqtte foiite,
jegi iiecessariis nc domesticis, et venerabilis Pater nntu divhio chiismii defuit; Sanctus auletii pontifex
.jregem monilis jmbueret saluiaribus, ad cofrobo-; oculis ad coahim poi;reeiis, tacite tradittir or.asse
randam saluliferam fideiis servi sui docfrinani, Do- cum lacryniis. El ecce stihito columha, ceu riix, ad^.
jninus.elicuii yisibiliier.dignaius esf ostendere, sese :volat caudida, rostfo d.efei'finsampullam; cceleslis
ij.ilelibusin nomiiie su.o congregatis.ut proniiserat, .doni clirishiate replelam. Qijus odoris.njii;abiIire-
gempe.r.adesse'.(it/attA..xviii, 20). Repente nanique spersi iiectare, -iiucsliinabiliqui aderant -super om-
lux tam copiosa totam replevit eeclesiam, ut solis .'fliaquibtis aniea deieclati fuerant" replenttif, sua^
viderettir evinceie clarilalcin. Mox cum luce vox vitate. Accepia itaquc sanctus praesulampttlla,.post-»
jfacta est, inquiens:- Pax vobis, egq surn, holite ti- -qjiam cbrisniaie fonleiu cbnspersit, species.mox
inere (Luq. xxiv, /56), Alanete in dilectione mea coluinbae disparuii. llex, autem Tantse gratise con-
(Joan. xv, 9), Post quaeyerba Iux: quae advenerat, S.peclpmiracuJo Ifctus, actuiuni diaboli.pompis et
;abcessit, sed ineffabilis odor suavitatis in eadem /0 operibiis abnegaiis, a reyeTendo se petit pontiflce
-«loni.o. remansif, Ul evidenter yaleret agnosci Iucis, :bapJizari. Quo vitte fontetn perennis ingressio, bea-
pacis atqiie pise dulcedihis jlluc aucloremadvenisse, -lusprofattir picEsulQiefacnndo : Milisdeponecoila,
jjealus etiani prasstilex eodem lumine, non niodicum -Sicamber. Addfa quod incendisii,incendequod ado^
, visiis est vultus fulgorera traxisse; Rexigitnr atque. rasti. Sicque post ortbodojise •CQnfessibnemlidei,
regina pedibus afmi sacerdotis adslrati, cum magiio trina linclus mcrsioiie,; di\~ino-sumni~B.individuaequc
I pavorb ipsitis reqnirjint consolaliorieiharidire, opefe Triniiatis, Patiis, et Filii, et Spiritus sancti sub nor
'"
sjdimplere paratl quse prppalarentur ore palroni. .lhine, suscipiturab eodemsanclo ponlifice, divoque
-Pelectabanlur etenim yerbis quaj atidierant, jnleritis consecratur ins.ignitusunguine, Bapiizanluf sorqres
illtiiijinati, quam yiderant, Iuce;;IiQete^teripre tetv regis Alboflediset Landehildjs, siraulquede^fancb-
rili luminis .claritate. S-jnctusaijiemPatef siiperhfe runi exercitu vtrofuhi tria ihillia,-"pfcblcr ihiiiiefum
/repletiis splendore sapientjaede coelestiseqs.instruit .paryulorumqug^nohiiha.V.Qiiodie/maghiiitliif i^''s,
visibnis coriSiietudiriei qu-h /"pdvehlh quidern/ srio ieleBfaiuhi' /sKiictis'gaudjuhiVcfedefepcissiiinusan-
'"eortia rrio.rialiitmterret, /sed tijiiorem pracedenten'! gcljs et honiijiibtis lKtiti^m iion mqdicam.in ter.rsi
S4 HlSTOPiLS ECCVESLE P.cMENSiS LIBRI OUAIUOH. - - LK. I. I^
ttevotis. ExerCilus aulem pars inagna Francorum A pene despcralum, blande consolari satagll, dul<~i'u
necdiim ad fidem Chrisli conversa, cum quodam se prolestans, non lam de perpetrato facinore, qiiani
Raganario principe , trans Somnara fluvi-im posl qun.i ille cieDoiniui videbaliir lienignitate diflldeie,
aliquandiu in iiifldclitate versala esi, doiiec superna cui constat nihil quod voluerit inipossibilc: qui nul-
disponenle gralia, pracfaio rege Ludovico gloriosis lum ad se reverieniem peccatoreni dcspicil, qui ]'ro
potito vicloriis, idein Raganarius flagiiioruni secta- peceatoribus etiam sanguincin siium fudit. Diversis
Jor ac turpiludinuni, vinclus a Francis traditus est, ilaque vir benignus et prudens erigere lapstim cerial
«t inicrenipliis, omnisqtie Francoruni populus ad exemplis, quod apud Deura scilicct facile, reatus
Cbiisli fi;!en:, per leaHiiii Rciiigium coiiveitilur liiijus veniara vaicrei oblinerc, si dignos pocnilcntias
ac bapiiztr.ur. ifuclus Deo studeret offerre. Sic deinum dignis ex-
" CAIUTXIV. hoitaiionibus indicit aniiuato pceuilenliam, slrueta-
De possecsionbns quas ei irx I.a^oiicus ei Franci que raansiur.cula, fenestellis parvis illuminala, ctiui
csnlulcrititi. oratorio (quae adliuc secus ccclesiam sancti JuJiani
Rex igitur, Francortinique potentes, pluriinas B. manefe feruntur) in ea poenitcnlcm concludit epi-
Remi-riopossessiones per diversas contulerc provin- scopura. Ejus qtioque per annos septem gubernanS
cias, cx qtiibiis iL'e, tam Bemenscni, quain reliqtiasi B " pavocliiain, unain Itemis Dominicam, Lauduni cele-
lioiinullasFianciiC dcla\il [ms.j. dila\i<] ecclesias. brare consucvcrat allcram. Qua sub reclusione,
JNon inoiiicain neciion earumdem parteni reruiu, qiianlse contritionis ac conlinonli-e dislrictione so
ccclesicc sanctceMari.T Landtiiii clavati, Remensisi \ir prspfaiiiscoarclavcril, quara dignos inibi poeni-
jiarocisisecastri, uJ)inutiitus fueral, tiatlidit: ibique; leniiaj friictus exegerit, divina postinodum propalavit
Gencbaudum, cainc nobileni viruni, tamqiie sacris cleinenlia. Anno siquidcm septimo, cum in \igilia
qiiam ssectil.ribus litteris crudilura, qui reliela con- C03HS8 Doniinicceposuiiens pcrnoctaret in orationc,
jugfi, saneti Iteniigii, ceti traditur, nepte rcligiosaili seipsum deflens in boc, quoniam qui ad itl usque
subierai \iiain, ordinavit episeopiira, comitatusqiie provcclus fuerat, ul Domino pccnitentes reconciiia-
Lauduncnsis eidem caslro sulijecit parocbiam.' Qtii ret, hac die nec inter pccnitentes ipse (criininibus
Genebaudus de ante acta vita liimiiim, giadnsque suis exigenlibus) in ccclesia merebalur consisrcre;
Siiblimila'0 cotifidens, ab uxore quani reliquerut, in- angelus Domini circa mcciiain noctem inagna cuni
cau c, quasi pio iiislruenda ea, se crebrins visitari luce venit ad eum, ubi pronus jacebat in oratorio,
'permi.sil. Scd ut divina testanlur eloquia : Lapides talique decubanlem conipeilasse ferlur alloquio :
eicavani arpuv,el aUurionelerra consurjiiiur, el rupis „., « Gcncbaude, exaujiise sunl pro te oralioncs Pairis
["'"'/;«•]tnmrferiur de loco sno (Job xiv, 10); ita quo- tui Reniigii. Suscepil Doininus pcenilciiliam tiiani,
fjiie htiic conligit, ul frequcnlcs raulieris visilationcs el dimissnm cst ptvcalum tiiuii). Surge, et binc egre-
blandaque coJloquia, dtirutn \aliduinque conlia libi- dicnsfac ministeriuni episcopalis ofiicii,et rcconcilia
dinem pectus emollirent cpiscopi, et quasi rupera de Domino pujniienles de criiniiiibus suis. i Genebau-
loco sanclitalis ad ccenum transferrent luxnrise. Q,ii dus auteni nimlo lerrore perculsus, respomlere non
suasione cliabolica in libi.linis flainnias
cxagilatus polerat. Tunc angelus Domini conforians cum, ne-
se
' ciupit, veicrique miscens sodali, filitim ex eadem limealhorlatur, imo gaudcal de-Doininiraisericordia
progcntiit, qiiem velut iu iatrocinio procreatum , sibi collala. Roboralus tandem rcspondisse fertur
Laironem nominari pnoccpil. El quia culpa pluribus non se posse hinc egrcdi, quia domiius et Pater smis
ignota (ne in suspicionem Jiinc forte proccderet, si a Remigius ostii clavein secum haberel, quod et sigillo
solita se prcesulis\isitalionu feraina subinovcrei) cce- suo signasset. El angeJus ad eum : Ut non dubiles
pit, til antea, domum-frequcnlare ponlifieis. Sicque "(inquil) a Dominome missum, sicut palet libi caelum,
faciuiii est ul liominibusculpa celata. laciliisqiie lam sic et ostium isiud patebil. El slalim salvo sigillo ac
\iri qnani mulieris ardor, in corde, libidinis, coin- sora ostiuin illud aperlura est. Ttinc Genebaiidus in
puncMiiiiprius coulra peccatum, ad culpara retraxc- nioduiii crucis se prosiernensTn liniine, sic tradU'ii~
'ril episcopum. Qui vclut oblitus quod planxeral, itc- asscrttisse. Etiamsi Do~ninusipse Jcstis Chrislus di-'
ra\it ciimen quod deflevcral. Al nbi exortam de fla- gnattis fueril ad ine peccalorem venire, non biiie
gilio comperil filiam, nomen eidcni mandal imponi cgrcdiar, nisi venerit ille, qui rae in ejus noinine sub
Vulpeculam, ulpote fraudibus arguise innlii 1"genera- h?c reidiisioue consliluil. Ad quse responsa mox an-
lam. Doniino denuo, qtii beatum Pctruin respeiierat gelus abscessit ab eo. Deatus aulein Rcraigms in
iuinc quoque respiciente (Luc.- xxn, 611, compun- crypia, qnae subter ccclesiae sanctse Marice sedem
ctus inenie Genebaudus, sanctuin Remigium peiit Reinis liabelur, in oralione pcmoclabat. Qiiiim
post-
ire [iil eat] Laudin.uin. Qtio cura debita veneralioiie ca ciyptnin pisesul Ileriveus in lionore consecravit
susccptOjjjosiquanicubilis iniere secreluni, magniim ejusdem I-.catissimiReinigii, ubi tunc ipse vir san-
prorumpens in ejtilalum, stolani deponeic niiitur ctus, vigiliis faiigatus, et quasi dormiens, in exces-
reus, sancti se patroni prosierncns pedibus. Quo do- sura raptus, vidct aiigeliimsibi assistentem, qui haec
Joris tanii causani diligenter indaganlc, lacrymis sin- ut acla fucranl ila narral citiein , jubens , ut quanto-
guituque prccpcdienle,vix adraissa transgressor nar- cius Laudunum petat, alque Genebatidtrai sedi d3trt'
'ral cx ordine. Qucm \ir Dei conlritum videns ac resiiiticns, ei corani sc nontificali fuiigi iniiiistciio
"
65. FLODOAHDICANOKICIREMENSIS 56
persuadeat. Illico vir bealus nihil haesilans adil ma- -** vir sanclns lam vilam, quam rerum oblimiil posses-
gna cum celerilale Laudunum. Quo perveniens, in sioncm. Ipse vero, quasi rccompensationisbeneficio,
ostii limine, salvo sigillo seraque reserali, Genebau- benefico patrono Sparnactim (Epernay) viSIamsuam
tliim jacenlem reperil: qnera prolensis brachiis cuni obtulil in proprietalcm. Beatus atitein praestil, lem--
gaudii lacrymis Domini clementiam collaudans, cre- poralera pro suse intercessionis munere vitnns relri-
xit, eumque sedi et offlciosacerdotali i-eddens, Rc- butioneni recipere, praedictum virum, quoniam ve-
inos cuni gaudio rcpcdavit. Genebaudus autem in recundiseconfttsionedepressus (quia contra nataliiira
sanctitate poslea cunclos viiacsuae dies, Dei frelus decus stiorum, vita donaii per indulgpntiam meruis-
gralia, peragens, palam quse stbi Dorainus fecerat, set) in babiiu saeculari manere nolebat, salubritcr
prccdicabat. Obiit igilur Genebaudus in pace sanctis exborlatus esl, dicens : Ut si perfectus essc vcllet,
Dei connumeratii.s, landiu episcopatu perlhnclus, ut vendens onuiia sua darel pauperibus, el sequerelur
ei successerii Latro lilius ejus, episcopus el ipse Chrislum (Matlh. xix, 21). Sicque taxatum, de tho-
postea snnclus. sauris eeclesiasticis, pretiura, quinque millia scilicet
Rex denique Lodovicus in civilate Suessonica argenli libras, Eulogio fertur dedisse, ipsamqtie \il-
sedein suam constituens, delectabatnr prsesentia et lam in Ecclesise possessionem comparasse. Bonum
colloquio sancli Rcmigii. Sed quia vir hic sanclus in ]B ciiiictis relinqtjens exeiuplum episcopis, ecelerisque
civitalis liujus vicinia yillas non iiabebal alias, nisi sacerdotibus, ut (hini pro bis qtii ad Eeclesicesinutn,
quamdam parvam quae sancio ISiieasiodaia fuerat, vel servoruin Dei prsesidia confiigiumfaciunt, inler-
rex (suggerente regina, Iocorumqne pelenlibiis inco- cediini, aut bona quxlibct agunt, hcecpro tempoiaT
lis, qui niuliiplicibus erant aggravati xeniis, nt quod reconipcnsaiione non expleant, nec iransiioria velint
regi debebant, Ecclesiae Remensi persolverent) san- rceipere: sed juxia maiidatum Domini, qui gra-
cto proposuit Remigio, ul quantum circumirel dum lis accepertint, sludeant quoque gralis impendero
i.pse meridie qtiiescercl, illi lotum donaret, Rcalus (Matth. x, 8).
igilur Remigius per fines qui videnltir adhuc mani- CAPUT XV.
festi,profeclus, itineris stii signa dimisil. In qua de- De victoriis Ludovici pcr auxilium sancli Remigii, ei
terininaiioiic quidara jj.ossidens molendinum rcpulit fine ipsius regis.
sanctum yirum, nc intra ipsos illum concluderet Rex ilaqtie Ludovicus conlra Gondebaudum ei
fines. Quem vir Donijni leniler affatus ait: Araice, Godegisilum fratrera ejus ducens exercitiim (an. SQl
non sit libi durum, ut habeanius simul hunc molen- Sigeb.), perceptabenediclionea beato Reraigio victo-
dinum. Al ille ut etim rejecit, slalim in contrarium riam sibi praedicente, accepit in.intuidalis ab eo sibi
rola molendini verti coapit. Rcpulsor auiem clamare C datis, ul tandiu contra hosles dimicaret, quamiiu
coepitpost sancluin Reinigium : Serve Dei, veni, et benediclum sibi viiiuin, qtiod ci \ir Domini dederat,
liabeamusparitermolchdinum. Cui vir sanctus: Nec in usu quotidiano sufliceret, Contra quem Burgui;-
mihi, nec libi. Mox tanla profundilas in eodem loco, diones cum prccdiclis ducibus pugnaturi, venerunt
tellure se subduccnte, facta esl, ut nunquain dein- super Oscaram fluvium, secus Divionem castrum.
ceps inibi molendinus haberi posset. A quibusdatn Ubi confligenles alrociter Buigundioiies in fugam
quoque repulstis, ne silvulani quamdara suos inira verluntur, el in Avinionecaslro se Gondehauduscon-
terniinos comprelienderct, dixif, ut nec folium ttn- cludeus, a Ludovico pacem per Aredium consilia-
qiiam de ipsa silva (licet esset conligua), trans fines iium suum, mullis daiis tbesauris, obtinuit. Ludovi-
ipsos evolarel, neque fuslis ex ea versus cosdem cus aulem cuin cxercitu Fraiicoruni prceda potiltts
tcrniinos caderet. Quod et observatum volunlateDei masima, re\ertitur ad propria. Sic etiam constiUila
tradilur, donec ipsa silva perdurasse dignoscilur. Parisiis iu honore bcatorum aposlolorum Pelri et
Abinde quoque procedens, venil ad villam, nomine Patili basilica (hodie S. Genovefu), ct synodo per
Caviniacum (Chavignon), quam tinibus siiis nilens . sancli palroni sui Remigii consiliuni, in ttrbe Aure-
concludere, prohibelur ab homiiiibus ejusdera villan lianensi haliila , pcrgens contra regem Alarictim
• Tttnc ille miti vullu modo rejectus, raodo rcpropin- " Arianunj, el accipiens a B. Rcniigio bcnediclioiiera,
securus. Gui vir
quans, signa quce parenl adhuc per suum dimisit redditur de victoria? pcrceptione
iter. Tandem repulsus, dixisse ferturad illos : Sem- quoqiie sanctus, ul el pridem fecerat, vas, quotl
benedicli plenmn
per labotale, et cgcstalemsustinele. Quod hodieque vulgo flaseonern vocani, vini a se ut eo usqne
compleri, mancntis senlenliae virlus oslendit. Sur- dedit: hoc idein quod anten mandans,
#ens autenj rex a sojnno meridiano, qiicecunquebca- ad Iiellum procederct, donec sibi suisque, quibus
rtis Remigius ambilu suce circumilionis incluserat, exinde dare vellet, hoc viinrai de prsedictoflascone
eidem prseceplo rcgi?e dedit auclorilatis. Quaruni nou deficeret. Bibit igitur rex ex eo, pluresque stto-
Bel-
rerum sunt Jtiliaetis et Codieiacus (Juilly cl Cocy) finn, vas tamen vini non palitur detrimenlum.
in ftigara vertit,
capila, qusG Remensis adhuc jure quielo possidet lum vero cum Golhis conferens, eos victor exstiltt.
Ecclesia. et ipse, bealo Reraigio se suffragante,
duo Gothi conlis eum in latera
Euiogius denique vir quidara praepolens conviclus In qua pugna dum
Lodovicum super regise mnjestntis cri- feriunt, hujus palroni- sui se protegentiijus meritis,
apud regcm
snine, ad iniercessionem beati confugit Remijii- Cui illuui laederenequiyerunt. Mullis autem civUalibus
57 IIISTORLE ECCLESLE REMENSiS LIP.III QUATUOR. — LTB.I. 58
stice ditioni subactis, usque Tolosam perrcxit, el 'A CAPUT XVU.
Alarici thesauros accipiens, per Erigolismam eivi- De el obhu ejusdem, vel sepultura
miligatione ignis,
talem (cujTisante conspectum' ipsius muri corrue- ipsins.
runt), interfectis Gottliis qui erant inttis, -adpropria Sonescente jam S, Remigio, Deique Spiritu sibi
cum gloriosa redil victoria, vino flasconis non defi- reveianle' quod abundanliam lunc pracsenlem, famcs
cienle, donec reversus esl in sua (an. 509. Sigeb.). scculura foret, de frugibus villartira-episcopii non-
i Dcnique rex Ludovicus, exhortante sancto Remi- nullos jussii acervos fieri fame laJjoraturae postnio-
gio, jegiiuni, lioc est coronam; cum gemmis pretiosis duin profuluros plebi; quorum in villa, quce Cellus
attream, donutn beato Pelro apostolo misit: et cotli- vocntur, facli sunt plures. Al homincs ipsius villce
cillos [ms. i, codiccllos] ab Anaslasio imperalore pro seditiosi et rebellcs ernnl; qui die qnadam inebriati
constilalu sibi niissos, cum corona aurea, uinicaqtie cceperunl inler se dicere: Quid ille Jubilaeus (ita
Wallea sumpsit, el ab inde consul appellatus esse virtim saiicluni propler selalis prolixilatera vocilari-
mentoraltir. Hormisda quoque Romanaesedis ponti- les) facere vellet ex liis quas aggregaverat raetis?
fex.sancto Remigio vices suas in rcgno Ludo\ici, An civilalcm de ipsis fncere cogilaret: quia sicul
Jjlleris suis ad ipsuni direclis , connnisit. Posl biec _ lnrrcs per muros civilatis, ila per circtiitum corlis
inortuusLudo\ icus rex in pacc (an.&li Sigeb., Raron., tiispositi ceriiebanlur acervi. Tandem suadenle dia-
IIara;us), ac sepulius in basilica sancli Petri aposloli, bolo se muluo coliorlali , misertrat in eos ignem.
quam Parisiis sedilicaverat; eodemque moinento qaio Quod cum B. prsesuli nunliiitiim fuisset in propinqtia
spirituni emisii, reyelanle Spirilu sancto, beatus villa, quain BasilicseCoitem [Razancourl] vocanl,
Remigius Remis posilus, euni obisse cognovit, et Itinc forle consistenti, asccnso prolinus eqno, ccle-
assislenlibus sibi manifestaviu riler ad lanlatn compescendam praesumplionem dc-
venil Celium. Quo cirai pcrvenisset, ardenlcsqite
CAPUT XVI. fiuges reperissel, ad ipsum calefaccrc sc coepit
De synodo ubi convertit hcerelicum. ignem ; semper, inquiens, estbonus focus, si non su-
pcr potesl. Verumtamen omncs qui hoc egerunt, et
Gallicequondam prsesules ad synodiira fidei grafeia qui de ipsorum gcrmine nali fucrint, viri pondcrosi
eonvenienles, benluni Reinigiuin, utpotc virum cHvi- ftant, elfeminae gulluris calamiiaic plectanlur. Quod
nis eloquiis eruditissiinutn, ct doctrinis ccclesiaslicis ita quoque constat iniplcltim. Usque ad lempora
exercitalissiinum, ad ideni conciJium venire petie- siqtiidem Cnroli Magni, qui liujuscemodi bomiiies de
runl. Cui convenlui Arianus quidera episcopus ncor- _„ Celto, quoniani vicedominum ecclesiaeReraetisis in
rimus disputaior, el dialecticis proposiiinnibus ac cadem villa nccarunt, exierminavit, cicdis auctori-
conchisionibus confisus, hincque iiiinis elatus, inler- bus interfectis, et consenticnlibus per diversas pro-
erat. Ingredienle vero concilium S. Remigio, et a vincias dispersis, alque perpetno condemnalis ex-
multitudine fratrum, revereiile""ei cunclis assurgcn- silio: ac dc caeleris hujus episcopii villis earadem
libus, exceplo, superbus Jicercticus illi assurgere restaurari fecit. Ita viri feminseque generalionis
dediguatur, At niox ut bealus Reinigiiis anle ipsum . hujus nuiltati permanscrunt, ul sancli viri senteniia
iransiit, ille locutionis ofliciumore obstructo ainisit. promulgavit. Et apte quidem vir Dei (quoniam po-
Exspeclaniibus miiversis, ul post allocutioncm san- steros eonini rebelles ac soditiosos fore prcevidit)
cti Remigiiloquerelnr ille, ne ulluni quidem vcrbwa lnijusniocli vindicla non soium prxsumptores, sed
proferre potuil. Sicque beali \iri vesligia pronas etiam geuus ipsorum jilecti decrevit.
tandem petens, nulibus \eniam poslulavit. Cui san-. Posl hiec igitur, aliaque niultaruni magnalia vir-
elus Remigius : In nomine, inquil, Domini noslri tuliiin, quae Doniiniisoperari per liunc fidelcm suum
Jesu Chrisli, veri Filii Dei rivi, si sic de eo recle sen- fainuluin dignalus est, gemilus illius cxaudiens alque
tis, loqucre, et de illo, sicul cathoticacredit Ecclesia, suspiria, qtiibus diccre consucverat: Quando ve-
credeelconfilere. Ad cujTisvocem hareticus ante su- p niam, el apparebo anle faciemDei? (Psul. xu, 5.) Sa-
perbus, Iiurnilisj'am faclus atque catholictis, ortho- tiabor dum mamfeslabhur gloria ejus (Psal. \vi, 8) ;
doxara fideni de di\ina et inseparabili Trinitate, ac illi pia consolatione Dominus obitus sui diem reve-
dc incarnatione Christi catholice confessus, iu eadem lnvit imminerc. Qtia revelntione fretus, reruin sna-
confessionis suae fide se permansuriim repromisil. rum condidit lcstameniiim, ad illam pertingere
Sicque aiiima per iiifidclitatem perdilo, el corporali feslinans liaeroditnteni, dc qua dicit Propbetn : Cnm
voce proplcr siiperhiam juste eondeiiinalo, virtute dederil dileclis suis sommnn, hcec.esl luvieditas Do-
divina vencrnbilis pontifex, c",aiiimscreddidit el cor- mini (Psal. cxxvi, 3, 4). Sic ergo sanclus hic vir
jioris sanitatem; cunctis qui aderant, vel hceccogni- Dci, lerrenam dereliiiqneiis hsereditatem percepit
iuri fbrent, saccrdotibus patenter oslendens, in iioe selernam. Coudilo siquidem testamenlo , el suis
male senlienle de Christo (qui proximus et frater omnibus rile dispositis, quia verus agricola oiiincra
nobis per humaiiitalcm fieri dignatus est) qualiter vilis \erae palinilcm friiclum fereniera purgat, ut
contra peccantes in ipsum, vel in Ecclesiam alque fructuin plus afferat (Joan. xv. 2), oculoruni corpo-
rebelles, et crga post recognoscentcs ac poeiiitentes ralium luinine privalus cst aiiquandiu, quo siiperua,
dcbeanl agerc, - - - nicniis oculis, ad quae lolo anhelabat dcsidcriOjcou-
•3» "
_ .V *LOi>pAIiDl CANO^iCLREMENSlS ;:" 60
icinplafi vnlefet atteiitiiis. Ipse-vefoTsluiiebalThsuae^ In-ecclesia.coridenduS ;Tiinot'.einiartyris.
. TnncliocToco m oram fecil; nec moveripotnil,
pfobalionis terilaiione "semper gralias ;agere,Taurii- Donec.quolocandiisessetrevelavitOomtntis;
huS.bymnisque Deodlebus ac noctibiis vacnre, fideli ". lilirjiiincfaventeClifislohrcepollrtvtrtuiibus,
nienle perlractans: i.Quoniara qui patietiter liuiiiili- . Pr;j-slanshic Oeodev.olisapU beneflcia,... : :.
"• Csecisvisum,clatulisgressuin, e.l-egrisremedium.
:terquefkgclla -suscipiu.nl,posi flagclla sublimiter ad Igiluf prnlusisvotisexoreihtisDomiuum,
requiein suscipiuntur. Ct.ijusaeterhaegloricepignus "VeniiiiA ut delictoruinpiisejns precibus
" Mereaintir adipisci,et caBlorum gauclia,
;in eo Dominus vQlenS bstehdero, priiisquahi dece- JSiiiicleRemigi,coufe^sorpreiiose Domirii, • '",
deret, ei visuni reslituit. Unde, sicut et de amissio- : Adeloldiquoquetuimisererefauiufl.
?he, ftionjcn Ddmini benedixit. Et non pcstTongnm
::spatium, sciens adesse sui Iransiius diera, pef mis- "; "''/' v" ;:'- GAPUT:XVIII,'V:':V;:
saruin celebralionem:, Ct sacrse co;mihiinionisparti- TeslamenUunabipsoediluni.:,.
. cipationeih , yalefaciehs, el dans pa.ceih filiis itiis, -«ln nomlne Pairis , el Filii, et Spif iws sahcti.
-poslquam septtiaginla qualuorVaiinosIu epjscopatu ~GloriaDeo^Araen. V- "- '
reiigiosissime fidelis servus et prudens Domiiionii- «Ego Reinigius episcopuseivitatis Rehiorura,*sa-
nistraveral, nonagesinio sexlo selalis suse anno Idi- ., cerdiiiii eon>pos, Testameriium irieunj cbntlidi"jure
.bus Janttarii [nis: i,;U.; ix], ctirsusancli certamiijis -prselorio,aique id codicilloriirfiviCevalere pracepi,
cpnsurnniaiQ,flde servaia, cuin ,miihip.lic'ibonorum siei juris aliquid viclebilttrdefiiisSe"; Ouahdoque^gd
.operum friiciu, et aiiiiijaruni lucro , ti.ldiu deside- Remigiiis episcopus dehacTuce transiero, tn fnihi
ravit, anitna c&los peneirans, .lerrcecoTpiisreliqu.it; Iiceres esto, sancta et venerabilis Ecelesia catliolica
.accipieiis stoiara, c.andidara.i.bealiiudinem. scilicet urbis Renjoi'uiiJi:etTu,'fili fralris raeij Lupe episcope,
_aniraiEsempileriiara,,percapiiirus Tn .restirfe.ctione quera prsecipuo semper aihore diidxi', et~lti,Tiepos
,alleram "'.,.beatnih videlicef ad gloriaii) resu.scifati jneus, Agficola presbyterV qiii mihi obsequio tuo a
corpofis iinmqrlalilaleiiJ; possessurus partetii socie- pueritiapTactiisti, iti omni stiljstanlia mea, cjucemea
talenique cumVprcecipuisC.hristi memiiris. in rcgno sorle obvenit anlequani.ihoriaf :; praeter id quod
co?Tesi.i,;sicutrattesialur aposlQlicasiiii coilaiagra- tinicuique donavero , legavero, darive jtissero,-vel
gtiii: Geris.siquidein.Francjca...per i.psuni ad fideni iniiiniquernque.ve^trutiivoluero habere :pi'ceijihim.
Chrisli .corivefsa, martyrii paliiia, longaiiiniisnspn- -Tu sancta; bseres mea Remensis Ecclesia,.colohos
tientise.iniiQngae^TtaiftipsiiisvitieiCOijfesbionis gloiia, ajjibs ih Portensi: Jialjeo;terriloiTb:, Vel de patcrria
orlliodoxse lidei praedicatio, :magnalium_quetam in njnaternnque subslaiiiia, vcl. quosjcuni.fratre meo
vita coi'poi'is, quattj post obilum prteclara.raanifer r saiictccmemorisePrincipioepiscopo commutaVi,vel
slatio. Cum vero fiiiius ipsius saiielissiinuiiidefei'- donaios habeo, possidebis,Dagarediim.iProfutiiriini,
relur ad sepiilturam sanclofiim.niaftyruiti Timolhei Priidenlium, Teijiijaicun'i,'Maui'jIionem,-Baudoleifum,
et Apollinaris in ecclesia praeparalam, ita feretrura ...'Provinciolum- -Kavialenam , LautahiV Sufffoniam
..in medio yico Csl aggravaium, ul ntillo mpdo posset, colonas;: Amoriniim quoque. servum, cuhi Omnibus
.Jioihinibus. q.uahiumlibet. adnilenlibus,, amoveri, quos iiifesiatos r.eliqtiefo, tuo dominio vindicahis.
.Stupefaclis omnibus, Deique njjseiicordiani postii- Kecnbn villas,:agrosque, qttos possideo in soloPor-
lantibus, ul (lignareiur ostendefe, qiio in loco snncti lensi, Tu.iiiiiiaciimscilicel, el.Balaloniuhi{ms., Bala-
sui vellet fecondi corpus, desigiiant ad basilicam tonum], sive Pierinacura, etTacuiiacum'", yel qiise-:
prseTaiofummartyruhj; nec feretrum. moyere pos- ciinque in eodeni solo Portensi qualibel aucloriiate
, sunl. Proponunt ad ecclesiam sancti.Nicasii, necca- possedi, integre cuni .oiunibus campis;,;praiis-,-pa-.
p.iiltimvalel alloUi. Decernuni aci aetleinsanctoruni sctiis, silvis, adle lestamenti hujus auctofitale fevo-
Sixti etSinicii, necsic polest moyeri. Tandem co- cahis. Siniili in.odo, sanclissiniaVliceresmea, quce-
acti, qiioi)iam'parya superefal ecclesia in bpnore Cunquetibi a propiiirjuiset am.icis.nieis, in quoctinqtie
beati, Gli.ristopliorimartyris, et liullius propalati solo et lerrilorio collala sunt, siciiti :disposuei'oin.
corpus servabatur in ea saricti1, circtimjaceniibus Q parochiis, coenobiis, martyriis, diaconiis, xeiibiio-
lanieh alriis ecciesi.se.ccemeieriumferebatur ex an- chiis, om.nibiisquenialficulissubiua ditionedegeh-
Vtiqiip Remense, peticrunl ut Doininus deelararet, libiis, ordinationemr.mearn fiitufi successOTCS hiei,:
! ulriiiiinahi iii eadeni ecclesiola pignus illud saeratis-
jprdiiiiswsui'irieihbfesVi:•'sicutVego./jifajSecesspr-im
sjmmn reponi iiecerheret. Ad qtjiBvota laula facjli- nieorutiiplaTjubqtie^^-iiicohviilse, et absqtie .ulja.-fe-
tiitc. loculumTeyaiit'.,ui nulluni,pdriautes orihs seii- ffagaiione servabinil.15xquibusCel.ttis,quamv[Bfiss.,
Jiferii. VRecondilasunt jjulem revefendissitijiPatiiS .queiii]per-maiiuni meam.Gelsa,. sobriria mea JLibi
:liujus~nieiriljfaiii hac.eccieSiQla,diyina; nio.deianie tfadidili 'el Huldficiaca villa, qtiam iluldeiicusco-
;^ispo|itio;ne, mjl^o^ubinuiic-habetur^aitarebeaise nies, ei loco;ubi ossainea saneli.fralres etcoepiscop!
VirginiljGenoyefsei;Ubf verd.feretrum coiistat ipsitis difficeseos liise ponenda elegerint, in tegutnentis.
,f ggraifalura, inuita:feruhlur oslensa -miracula.post- de.serviant.Siiqtie locus ille successoribus meis-Re-
hiodllihV~Hic;eliam iifttx exstat abiride posiia, co,- inoruin episcopis peculiaritef prOpHtis,et in alinio-
juijincemOnumehtishis insigniiseprsefiica. niis ibideiii, Deo miliiantiuni, vicus ex. pfoprio, in
Cumtransissetex liocmundoad ccelestempatriatn. Portensi, el -.. . . .yilianis quoque; ex episcopio in
PraesulmagnusbeatusBemigiusliuc
•.;':^P^ebe "iaiiciadignedelatusest,--iBorpere ' Remensi.deservianl. Blandibacciusvilla in Portensi,
ei -HISTORLE ECCLESLE REMENSISLIRRI QUATUOR. — LIB. I. G2
qiiam a coliceredibusmeis Benediclo el Hilario, datis A clesia? Remonun jTmgorevolni, donee, ut lioc omni
pretiis eini de tliesauro ecclesicc-,et Albiniacus ex bus ecclesiis adimpleret, obtinui. Scd norrue p')si
episcopis, in alirnoniis clericorum Remensis Eccle- ejus baplisraum, nisi Codiciacuinel Jiiliacuni, stiper
sise comniiiniter deputentur. Quibus eliam Berna ex qtiibus jam dictus puer sanclissimiis et unaniiiuis
episcopio, qnoepeculiaris pra:deccssoribus raeis e^se inilii Clodovaldus, et incolceloci illius mullipiicibns
solebat, cum duabus villis, quas Ludovicus a me xeniis gravati, obuixe deprecantes, quod regi debe-
gaero baplismntis fonle snsceplus, aniorc noniinis banl ecclesiie-niCBsolvendnm, me petcre coraptile-
mei, Pismfeshcim sua lingua vocatis [i. yoeaias], runi. Quod itlem piissimus rex ei gralanter accipiens,
inilii Iradidil, sive cutn Coslo el Gleni, vcl oninibus promptissima volunlate Jargilus est, usibtisque luis,
silvis, pralis, pascuis, qusecunque per diversos rai- sanctissiina hceres niea, jusla ejTisdempiissimi da-
iiistros in Vosago.infra, circum, et extra ; lam ultra loris nrseccptuin, episcopali auclorilnle flimavi. Res
quam cilra Rhenuin prelio dalo comparavi, picem cliam quns ssepe dictus rex, piissimusque princeps,
annuatini ministret, cunciisque locis regularibus, libi in Sepiiinania et Aquitania concessit, cl eas quas
tam a nie, quani ab anlecessoribus meis ordinatis, in Provincia Benedictus quidain (cujns filiani raihi
t>\\e in ftituro nb episcopis successoiibus nicis onli- ab Alarico raissam, gralia sancii Spirilus pcr impo-
nandis, pro necessitalc locorum ad vascula vinaria " siiionem maniis mecejieccalricis, non soltiin a dia-
componcndaaniiiialini distribuat. Ciusciiiiaciim [«/., bolicsefraudis vinculo, sed ab inferis revocavil) ad
Cruciiiialuni] vero et Faram, sive villas tjuas sanclis- usiim liirniiiis lui, el loci ubi corpus mcum jacuerit.
sini-i virgo Christi Genovefa, a rcge Clirislianissirao conliiniaiim deseryirc prcecipio,villasque in Auslria
Ludouco pro corapendio itineris sui, cnin Remcn- siveToiinga.Futiiro episcopo successori meo ninphi-
scrn ecclesiain ssepissimc visitare soleret, adipisci balum albuin pasclialein relinquo, stragula colunibiua
jiroineruil, alirnoniisque ibidcm Dco famulanlium duo.vela Iria.qusKsuntad osiia diebus feslis triclinii,
depiitavil, sicul ab ea ordhiaium est, ita conftrrao, cellceel culinse. Vas argcnieum triginla, et aliud de
nl Crusciniacus fuluri episcopi successoris mei obse- cem el oclo librarum, inter lc, hxrcs mea , et dioe-
quiis, cl sartatcclis principalis ecclesiae depulelur. cesin luam Ecclesiam Laiidiineiisein, faclis palcnis
Faram vero eidcm episcopo, ct sarlateclis er.clesise atquecalicibus ad minisleiiiini iacrosanctum, proul
ubi jacuero, perpettialiier senire jubeo. Sparnacus volui, Deo anntienie , distribui. Illud quoquc vas
£ms., Spernacus] villa, quam dalis quinque niillia atireum decem librarum, qtiod inibi ssepe norainntus
Jibris argcnfi, ab Eulogiocomparavi, lua (sanclissima domiims.illusirisque inemorioeLudovicus rex,quem,
bseres mca) non exlraneoriim hsereduni meoruni esse r utprsedixi, de sacro baplisniaiis fonle suscepi, do-
ceriiitui' (c. ii), eo quod cuui criininis accusalionc nare dignams esi, ul dc eo facerem quod ipse voluis-
regice inajeiilalis idem leiicrelur obnoxius, et se mi- sem, libi bseredi raesR Ecclesias supra inenioratse
jiiinepurgareposset, non solum ne occiderctur, dalo jubco lurriculuin et iraaginatum calicem fabiicaii.
jam tlielo pretio de thesauris tuis, sed ne peciraia et epigrainmaia, quse Lattduni in nrgenteo ipse di-
jcyiispublicaretur, una tccuni obtinui: et ideo ut ctavi, in hoc quoque conscribi volo. Quod faciam per
pi-cefalaSparnacus perpelualiler tibi ad resliluendum me, si habuero spaiium vitse; si autem [Briss., sin.
tlicsaiirum, siipendiisque tui poutiflcis dcscniat, li- anie] clauscro tiliiinuih diem, tu (ili fratris raei, Liij'-;
berali sanctione lirmavi. Duoiieciactis vero, sicul a episcope, species ante diclas, tui ordinis incmor,
Clodojablo nobilissinia? indolis puero confirmniiun cflicias. Conipresbyteris"meis et diaconibtis tjui sunt
cst, libi liceres mea perpetunliter famuleiui'. Villas Reniis, quinque el viginli solidos scqualiter dividcn-
quas milii dominus illustrisquc iiienioriaeLudovicus dos in coniintine dimitlo. Vitis plantain super iineam
rex qnem de sacro baptismatis fonte suscepi, cum meam ad subuibanuni positani, simili modo coninui-
adliuc pagantis Deum ignoraret, ad proprium trndi- niler possitlebuiiiciira Melanio vinilore, quem do in
dit.locis patiperioribtis deputayi; ne forle, cum essel loco eeclcsiastioibominis Albovichi, ul Albo^iuhusli-
infidelis, cupiditm lerrennrum rerum me arbitrari berlaieplcnissjina peifrualur. Stibdiaconibus solidos.
posset, el liou polius stisesalutem anihico,quam e\- duodeciin, lectoribus, ostiariis, et junioribus solidos
terior.i ab ipso bona reqnirere. Quod cl adrniraius, oclo jtibeo daii. Pauperibus duodecira in inalricula
intcrcedcrc ine pro quibuscunque necessitatein pa- posilis, anle fores ecclesise exsjjeclantibus stipem,
lie:iiibus cffideljs, et aule lidein , bcnignc liberali- duo solidi iinde se reficianl, infereniur: quibus Cor-
terqtte concessil. El quia ex oranibiis cpiscopis celltim villam diidum descrvire prsccepi. Aliis pait,-
Gnlliarum, pro fide el convocatioiie Francoiiiin po- penbus Iribus, uhi fralres quolidic pedes lav.tre.
lissimiim rae iaborarc cognovit, dcdit niihi Deus debenl, quibus etiam Balalofoiuin [Rclaioforiiin]^
lantam graiiam in conspectu ejtts, "lirlusque divinn, cjuod diciturXehodocliion,ad hoc niystcrium statuit
quseper Spiritum sauclum me p"eecatoremplurima solidus uiius dabittirVViduis.quadraginla in porticu
fcignaad saltileni prsetalcegenlis Francorura operari pcclesice aliinoniaui piwstolantibus, quibus de deck
fecit, ut non solumabjata omnjbus ecclesiis regni rais villarum Calmisciaco, Tessiaco, Novavilla sli-
Fiahcorum restilueret. sedetiam 'de proprio, gra- pendia niinistrabanlur, superaddo dc villa' UulJri-^
ii.~ila"boiiilate, plurimas dilarel ecclesias. Neque ciaca superius nieraorala, eis in peipeluiim stipen-.
prius de regno ejus, qnantum passus est petlis, ec- dia inferri, el tres solidos. et dcnarios c|naluor dari
05,: V VFLODOARDlCANONICIREMENSIS':--": " <>*
jubeb; ecclesia;S. Yicloris ad portain Suessbnieam; A etPascliasidem coiijTigemsiiain, Vernivianiira cuiii:
solidosduos; ecclesiseS. Marlini ad portam Golla- filiis siiis, exeepto Widfagasio, cui tribui libef-
tiliani, solidos duos; eccleslse sariclrHilaiii ad pdr- taiein, tuov j'iiri deputabis. Sefyura iheum d'e
tairi Marlisj solidos duos; ecclesise sanctoruni Cn-- Cesiirnico-tuum esse praecipio. Agrorum parleni
spini et Crispiniaiii ad. portam Treveficam, solidos ad te, quam frater meus Principius epiSCopusle-
dtibs; ecclesise S. Pelri infra urbem, quse turliS-- liuit, cumsilvis, pfatis, pascuis revocabis. Servuni
Dominica dicilur, solidos dubs; ecclesicequnin in meum quein Mellowicus_tenuit; ATleredum tibi
hOriore oninium Marlyrum; siipra erypiain Reilio--- derelihquoVTeneursolum, Capalihum, eluxorem -
riini: cedificavi, cura per auxiliuni virtulis Dei ab , suam Theodorbsenain, tuo juri dominioque tran^
igiie dccmonispene jam totam urbem concremarara scribo. Theodonima quoquo ex mea praeceplibne
cripui,. solidos duos; ecclesise, qiiam pro eodeni sit libera. Edohelfatn, qusebomini tuo sociata fuit;
sigrio virlulis Dej, iu honofe saiicti Marliiii,el otii- et ejiiscognationeriirelinebis. UxOrem Afegildi, et
nium confessoruni Tnfra: itrbeni.aiilificavi;, solidos . cogiialionerii suara ingenuos esse- jubeo. PartenT:
duos; diaConia?infraurbem, qusedicilur ad Apbsto- meain de praio quod Lauduni juxta vos habeo, ad
los, solidos d|ios;,titulo saiicti Mauriciiinvia Ctesa- _ imitatem moritium posito, quse Jovia sunt pratella
ria, solidOsduos; ecclesiseJoviniance[ms., JovjanseJ quaetenui, ad te revocaJjls. Labrihacurii tibi, ubi
tituli beati; Agricolse,ubi-ipse vir Cbristiariissinius ossa genilricis mese posui, cum prsefixis terminis
Joyinus, et sanciusmafiyrlNicasius, ciini pluriinls deputayi. Tibi autem, nepos meusVAgricola pre-
Socieialisisua! Christi niariyribus, fequiesciihl, uhi' Sbyler, qrii intfa dohiesticos parieles meos exegisti
eliam .quirique cQnfessoresVproxirai . aiilecessoies pueritiam tuain, tradb atqtie transcrilio Merumva-
domni Nicasii, cum snnctissima vifgine el martyre stehi servunj, et uxoreni suam Mei-ateiiam, el eo-
Eiitfopia cQiiclitiSUiit, solidos tres; eidehi qiioque litmliliuijj, nOmineMercoyicuhi.Ejtis fratrem Me-
ecclesicepropriuip quodfuercitJovihi in solo SuBsso- dovicum jubeO esse Iiberum.Araantiura ietuxorem
nico, cum ecclesia beati Michaelis, rcbus pribribiis suani tibiraet derelihqtio.Eorum filjani- esse praeci-
siiperaddidijtecclesisesaiicloYunimartyrum Tiinoiliei pio liberam Dasoundain.Alarictrai servuin luse de-
et Apollinaris,;ubi etiam Don.ino dante, si fratribttS> puto porlioni, cujTisuxbrem, quahl redemi, et ma-
acTiliis nieis 'episcopis dioeceseosnoslrsevisrimfue-• huriiisi, cbihmendo ingehuam defendendam. Bebri-
rit, ossa raea pohefe disposui, solidbs quatuor; ec-:- modum et uxbrem suara Mori.amtuo dominiovindi-
clesiaesancti Joarinis, ubi virtus CbfistiVmeorante'. cabis. EorumfiliusMbnacbaritJsgratulabiturberiericio
filiam Beiiedicti suscitavit, solidos duos; eCclesise ad
'fi libeftatis. Mellaricum et uxorem siiaraPlacidiam
saneli Sixti, ubi cum iribus successoribus suis re- tuum dominiumrevocabis.: Medaridus eorum lilius
qiilescit, solidos tfes, cui etiam de proprio-meo> -. sit libertus. Vineam qtiain ifellaricus Lauduni fecit,
PlebeJas supra Matronam adjunxi; ecclesia -S. Maf-'-. tibi dono; Briibbahdem servum meum, neCnbh
tini ineodeih soto sanctse ReniehsiSecclesisepositaj;',; etiam Gibericum. Viheam quani Bebrimodus facit,
solidos duos; ecclesiaeS. Clirjstbphbfi, solidos duos;; tibi eatenus derelinquo, uf diebus festis, et Omnibus
ecclesise S. Germani, qiiani ipse in solo RetnenSi i diebus Dominicis, sacris altaribus mea inde offera-
sedificavi, solidos :diios; eeelesiaj.SS; mailyrum1 lur oblalio, atque annua coiivivia Remensis pre-
Cosriiaeet -Damiani in prsefatse rnatris soloposiise,, sbyteris et diaconibus praebeanttir.Delegoquenepoti
solidos; dubs. MatrieulaeS. Marise,quce dicilur Xe- nieo Prseiextato Moderalum, ToltiCibnepj, Maicovi-
nodochioh, ubi. duodeciin pauperes^stipem exspfr' ciinijTiihoceiitiumservuiijyquemaccepi aProfuttirb
cfaht,;soIidus dabitur. Quara denitjue matiiculami ; originario meo, cochlearia qualuor de majoribus,
lbcb, hbicunqiie fralribus meis el filiis ossa meapo- acetabulura,Tucerriam,qnam mihi iribunus Friare-
nefe placiierit, pefseverare prsecipib, et ul diu [ms* . dus dedit, et argenieaiii cabutam flgtiratani. Filiolb
i, die] noctuque pro peccalis alque criminibus meisS illius Parovio, acetabulura el- tria cochlearia, et
Dbniinum deprecentiir de proprio lisereditatis mese 3 D casulam cujus flrabrias Conimutavi.Remigii Cochlca^-
: jufe; febus quas aiitecessbres ihei Th eQrtirasljjjen- fia tria, quce nieo siint nomine titiilala, manlile
diis Dorainbdedertint, superaddo etiam villara Sola-- ipsius qubd habeo fefiale, tratiscribo; hicliinaculuni
dfonaiii, et villam S. Stephani, et quidquid in yi.Ila i qiioquedoiioilli, de qup Godebododixi. Delegoqiie
IteiiihuiidiTnilii per suceessioneiiievenit. Quod veroJ benedictse fllisemeseHilarise diacohse ancillain Tio-
preiioibidem coniparavi, ecclesiceS. Quintini rnar- mine Noeam, el viti.umpedaiurani, qiiaj Suse'jun-
tyiis j'aiii diu delegavi. De jam dicto Vacculiaco,, gilurvinea, quamCcttusio facit, dono : et parlcni
Frtiminiuni, .Dagaleifum, Dagareduhi, DuCtiohem, , nieamde Talpuscictcotrahscribo, pi-oobsequiis quse
Baudowichm, Gdiilfum, Vinofeifnm, liberos essce hiilii indesinenter impendit, Aelio nepoti ineo par-
prcecipio. Tenraaredus.qul de ingenija hnscitur ma- !* {eiii de Gesiirnicb, quae ihihl sorte divisiohis obve-
tfe, siatu iibertalis utalur. Tu ycrO, fili fiatris meisi iiit, cumoriiiiijufequod tenui alqiie possedi. Am-
Liipe episcope, tuo dominiovindicabis Nifastehi, eiit brosium quoque pherum ad jus illius, domlhiuhiaue
iriatfein siiam Nuciam. Viiieam quoque quani JEiieas s traiisriiilto. Sritaleiricblonum liberum esse jttbeo, et
yiiiilor cbiit; .jEiieam:et MphulfumejusTilium.juijio->.-••farailiani stiam ail hepotem hieum Agalliiinerumpef-
fehi jubeoTibertate perfungi, MelloflCumpofcaiitiin n iinere: cui viiieaiu dono quaih posiii Vindonisscc,ev
OS- HiSTORLE ECCLESI^E REMENSIS LIBRLQUAftOR..— LIB. I. . fifi
meo laborecoiislitui, Stibea condilioiie ttt a parlibiis'.A mei,;Lupe episcope, et Agricola pfesbyter, porcos
suis,romnibiis diebtisfeslis ;ac Domiriieis pfo com* iiieos-ijiier vos ceqiialjter dividetis. Friaredus, qVjem
nieriioraiione mea saeris allaribus offefatnr oblatio :: ne ocCiderelur quatuofdecim solidis coffiparavi,duos;
el Lauduriensibus presbyteris alque, diacoiiibtis ari-~ cbricessbs liabeat, duodeciiri det ad basilicse(ibiriiio-
nua COnvivia,ConcederiieDOhliiiopfseheanltif. Dono- riira manyrum TiJhblhei et Apolliiiaiis caroerain
ecclesiseLaudunensi ex villis quas riiihi sarietse re-! facieiidain. Hcecila do, ilalego, ita testor. Gselefi
cbrdationis prsefalus rex Ludoviciis dedil, duaS, Ahi-: Oinnesexhseredes eslote; suiitole, :;;:;:: -...
siacum, solidosquedeeein et octo, quos presbyterf « Huic autem testahiehto raeodbliis'riinTus abest,
et diaconi ihter se ajqualiVdivisione - distribuant. aberitquein quo si qha litura, vel cafaxaiiifa fyeiTt
Partem meam de Secio ex irilegro ad se revbeet ec-' ihvehta, facta estnieprsesehle, dum a nje felegilur.
ciesiaLauduheiisis, et Lausciiam, qiiam.niihi eharis- et einendatijr. Neque ei duo pfiofa tesiainehia, "piT-
sima filiaet sbror mea, virgbque, ut: credo, Ghristi muih quidem quod Tiijte "quatuordecihj- Ct; altefiihi
sahciissima Genovefa, in usibus paupeiiitri ChristiV qiiod ante seplem cbntlidi annos, obsisiefe; "obviare,
tibi dandani adTntegftiin delegavit. Commendo san- a"titiillatehusnbcere pbieruijt, ep qtiod qiiidcjtitdIn
ctitali litse, jili ffatris ihei; Ltipe episcope, ex prcefa- -ipsis coritinebaiiirv in prscsehtia frairiiiij ii.Jebfiiiii'
lis villis, quos Iibertbs esse prsecipio, Catusionem,_1 P liic inserta, el qiice deefant adj'ii:;cla, insijper cl quch
et Aulialenara.conjugerasUani,Nohiiionemqui iiieani Dohiiiius inilii largiil 3n pbsthioduni: dignauis esi,
Vineain faciti Soiinbveifani,qiiaiii captivairi federai, siiperaddita nosCuntuf. Sed iiicbiiyhlshihei iiiconta-V:
bonis parenTibus nalafii, et ejus ftliiim LeuTibere- liiinaliim prcesenslioc quod cbhtlidi testariieritiim, a
dtrai, Mellaridurfiet Mellateriam, Vasaiilem, CoCuhi, ffatribus.Viheis successoribus, Vvidelicet Rehiofiihi
Csesariam, bagarasenam, et BaudoroserianiVLeonis episcopis, conservahduni [iris. i. consefvaUiih] : a1
jieplein, et Marco!eifuinfiliutii Totnonis; hos Totos, fegiljus qiioque FranCorum, filiis scilicet ineis cliii-
filiffalris mei, Lupe.episcope, sacefdoTnli ahclori- fVssiiriis,quos per bapiismuiii, Jesu Ciirisil dbhb et V
tate liberos defeiisabjs. tibi aulefn, hseredi ectie- gfalia Spifilus sancti Coopeiahle, Doiiiiiio cbnse-
suEmese, Flaviaiunh et uxorem stiaih Sparagiltlem crayi, tibique defeiisttm, afqhe pfolcctuin cohtfa
donb. Eoriirii fiiiolatn parvulam FravaraSeiiariijTibe- biiJtjia :: et in oiilriibus, iiiVibiabiienl peipettiainque
raih esse constitui. Feilamjam rixorem Melaiii, et seiiiper Obtiheat firrilitateih, El si qtiis, iii qrdiiie
eoruhj parvulam Reinenses presbyteri et diacbrii clbfieali, apresbytero usqueatl toiisunicbntradicere,
possidebunt.. Crispiciolum eoloiium liberum esse aut bbviari ei prcesuinpseril, et cofrcpths a shcces-
prccCipio,el ad nepotem meijm Aeliuiii ejus faiiiiliain sore ineo salisfacere hegiexerit, conyoeatis ex vici-
pertinere: ad ulriiiilque, id est, ad Aetiurii et Agiiti- hiofibus locis Remortiin di(eeeseos tribus episcbpis,
nierum peryenire colonicahi Passiacuni, Proriepti depohaliir a gradu; Si. vero, qiiod iibn opto," nec
mea~prffilexlata"donoModoroseiiain,Piofutufo Leu- cupio, sed heqriespefo, successor quilibei niihi in
doeharium ,'puerum tfado, Profu';ufce.;tiai-i jubeb Jiacsede Reinorum episcopus, exsecrabili cupidilate
Leudoiieram. Latidunensibus siibdiacOnibus, leclo- duClus,res prsefalas, sicut a me, auctore Doniino
ribus, osliafiis, et jiinioribus quatuor solidos dere- liieo Jesu Cliristo, ad illius honorein, el, ejus paupe-.
linqtiQ..Pauperihusiri inalficuia posiiis soliduS da- rum coiisolationeinordinatse surit, 'ali.brsuin disira-
bjtur ad eorum refectioneni. Delegoque ex dato Iiere, IhJnjiiiare, coinraiiiare, seu quoiibet oblentu
praifali priricipis.Salyonarias supra Mbram, et de- in usus laicofuin, beneficii grcjtia' dafe, aul a quo-
ceni sblidos ecclesise Siiessonicae pro commemora- libel datas, favere, aui conseiilire piicsuriipsefii,
tionenomiuis meiVNamSablpriariassiipra Malronam . conyocatis totitiS diceceseos. Remorum ejjiicopis,
hceredibusmeis deputavi, Calalaiinensi eeclesise ex pi-esbyterisque ac diaconibus, necnbh et ex filiis
daio ssepe dicli filii inei, Gellonos snpra Malronam, nieis cliarisslmis Francis reljgiosis" i-uaitipliiiTijjis,
et solidos decem. Ecclesisesaiicti Memraii, Fasciiia- featus sui poenam, .privaiione' sui cpjscopatus per-
fias ex donis pisescfipti priiiCipis, et solidos oclo. JJ j sblvat, el necjuaqiiahi ultra feCupefatiOiiem gradiis
Mosoiiiagensi, solidos qiiitiqtie. Vongensi,'-agrum: amissi, ih hoc sseeulo prohierebittir. Qiiiciirique
apud oflicinam raolinarum, quce: ibi esl conslituta, vero ex laico liabilu a iiobis stattita paryipeiities, .
Catafjgensi ecclesicc , solidos quatuor, lolidenique sibique favens, quse paupefibtis Ecclesiie aitjibiita
Portehsi pro commeinoralione mei nominis iiiferen- stinl, abuti, aut usufpare quolibei pbieiitu jiise^
tur Ecclesise Altrabatensi, cui, Domino annuente, sumpserit, pafi siniulpefpetiiciquedamnatioiie.alieiia- •
Vedastum fralrera raeum chafissiiiium episcbpum tor, petilor, dator, acceptor, pervasof, analhemaijs;
cohsecravl, ex dono j"amdicii principis villas duas vinculo ab Ecclesia Cijlbolicasejungaritur, doriec ya-
ih alihioriiis cleficorinn depijiayi, Orcos. videlicet, ln.ani.,;.Dcojriisefanie,coh^
Cl Sabucetuin^ qiiibus eTiam pro mehioria nbininis lione indillgehliain promerefi. Sin atitern in hoe perV-
iheisoiidos vigiriti dafi jitbeo. Ursi arcliidiaconi fa- severctre cujiiscuii.quedonnlioriis bccasione qiiiiibet
jriiliaribus usus obs.eciiiiis,clorioei cTotriitextilis ca- delegerii,',spB.s"ei prsesentis ac fiitura reslhulioiiis
siilain Siiblilem, et aliahi plenioreni, duO saga delii a suceessore meo, Remorum scilicet
<epjscopo,oiii-
cata, tapeieVqubdliabeo iriTeclo, el lunicanj quain ..jiiiuOtlisauferatur. Geiieri taiiluinmbvloregio, qiioci
ieriipofe iransilus mei feliquefoTiielibrein. Hxredcs ad iionofem sariclaj' Ecciesiiie,-et deferisiqiieuvpa.u-
m fLODOARDrCANONEClREMEXSiS :. ; C8
-pe.rujn-nna cuhi ifaifibus jneis et.coepisebpis onini- AjTisiitin cbnfirmali, et corroborati regnum oblinere
btis Gerinanise,: Galliac,;alflue Neustfise, in regise atque augere quoiitlie yaleant: et in domo David,
inajestatjs culmen .perpeluo. regnaliiriim slaluens. boc cst ih coelesli Hieru.salein.,.cum Domino in
elegi, bapiizavi, a fonie; sacro susrepi, donOqtie, ajternum fegnaturi:, sub.Iimari ijiereantuf. Anien.
septiformis Spiritus consignavi, ;e.t p r ejusdem: Pefaclum Reniis,;die el consule supradicto, inler^
sacri clifismalis tinctionem ordinato in rege.m,,par-; Cedenlibuset mediis signaloribus.
cens, staiuo, ut si iiliquahdogenus illudVreghiutjieri . ;« Ego Remigius episCopiis testamentnrii nietiin:
benedictionem meam loties Domino conseeratum, felegi, signavi, subscripsi, et in nomine Pntris, et
niala probonis reddens,;ectTesia!:uraDei peivasor, Filii, et Spiritus sancii, Deo .adjuvatiie'^complevi..
destructbr, dcpopulator, gravis, aut coilirarius exi-; f Vedasfus. episcopus cui pater ineusVReinigitis
stere voluerit, convocalis Remorum direceseos epi-. hialedixil, maledixi, et cui benedixlt, benedixi :'.,..
scopis, primuni nioneatur : et deinde Ecclesia' Re-: interfui quoque, alque subscripsi. f G.enebaitdus
inensi fi,_Remensis]prsefaia;adjiinclasibi sororej Ec-. episcopus ctii .paler meus Reraigius niaiedixil, et
clesiascilicet Treyirensi, iteruni conyenialur [i, con- iiialedixi , et cui benedixit, benedixi : niieifiii
veniat]. Teftio vero, archiepiscopis tantuinniodo " quoqiie, atque subscripsi. -j- Medardus eplscop.us
Galliriruiri tribtis aiit qualuor convocaiis, piinceps cui paler meus Rciiiigius irialedixit, maledixi,.
ille, quiduhjjtie/fuerilVmpheafur.:. ila ut tisqile ad et cui benedixil,' behetiixi : iiiterfui qtioque,
sepliinani moniliohem;,si -prius saiisfacere renuerit, aique subscripsi. f Lupus ejjiscopus cui jialer
p.alernte.pietatis longanimiiale .difleralur. Tandein- ni.eus Remigius maledixit, maledixi, et cui neiie-
que, si postposilis omnibus prcefalis benedictibni- dixil, benedixi . inlerfui quoque, atque suberipsi.
bus f./l, nioiiilionibusj, incorrigibilis contumacise -j-Benediclus episcopus cui paier ineus Reraigius
spiritum non deposnerit, ei se per omnia, Deosiibdi nlaledixit, inaledixi, cl ctii behedixit, benedixi: in-
noleris, beiiedictihnibiis Ecclesise participafe ripltie- Verfulqiioque,aiqtie subscripsi. -j-EulogiusepisCbptis
rii, elogiuni segregalionis a corpofe Christi, ab Cui pater njeus Retnigius inaledixii, maleuixi, et
qmnibus ei jiorrigaliir, tjuod per proplielani et re- cui benedixil, behedijci: interfui quoqiie, atquesiib-
gein Dayiil;longe anteVebdeirt qtii iri episcopis est, scripsi. -[-Agricola prcsbyler cui paler nieus Re-
dictanle Spirilu saiiClo, ribscitur decaiiiatum : Qtiia migitis maledixit, maledixi, et Chi beriedixit, bcne-
persecuitis esl, iiiquil, hoiniiiem inopenij et nien- dixi: inleffui quoque, alque subscripsi. f Tbeodo-
dicum. ei coinptinctum corde, et iioii est recordaliis liius presbytcr cui pater iiieus Reiijigtus maledixif,
facere riiisericordiain, et dilexit maledicticneni, et nialedixi : et crii benedixit, benedixi, interfui quo-'
veniet ei; et noluiiberiediclionem,et elbngabilhr ab <jue, alque subscripsi. f Celsinus presbyler. cui'
eo (Psa/.cym, 17,18). Tolumque ei qtiod in per- pater nieusRemigius nialedixit, nialedixi, et cui be-
sona Judse traditoris Doniini noslii Jesu Christi, et nedixit, benedixi: inteifui quoque, atque subscri-
lualignrirum episcopofum, ecclesiaidecanlare solet, psi. f V. C. Pappolus intcrlui, et snbscripsi. V. G.
per singiilas ci decantetur ecclesias, quia Dominus Eulodius inlerfui, et subscripsi. V. C. Eusebiiisin
dixil: Qiiaiidiu feCistis'uiii ex miniiiiis nieis, niilii terftii, et subscripsi. V. C. Rusticplus iiiierfiii, ef
fecislis (Matlh. xxv, 40) : et quaiiditi his non feci- signavi. V. C. Eutropius interfui, et signavi. V. C.
slis, iiec milii fecistis (lbid.,io). El itleo qtiod pro- Daweus interfui, etsignavi.
iiatrir in capite, iri riienibris iiiteliigenduJriessCiibn '« Posl Conditiim:teslai|>enttnn,imo signaliim; oc-
(iiibiletur. Ciuihi taniiininioiio ibi "verbum per in- ciirrit sehsibiis meis, ui basilicaj domnoruni iriafiy-
lerpositionem coiiimutelur : Fiant dies ejus patici, rum Titnqihei et Apollinaris rnissorium argenteiiin
cT hfiiicijjaiumejiis accipiat nlief (Psal. cviii, 8). sex iibrafurii ibi depuieiii, rit ex eb sedes fuiiira
Qnod utiqiie si succcssores mei Remofum scilicet iheorum ossium componatur. i
afcliiepiscopi, Qperari, si.eiil.-a me .'ordihalum;est, CAPUT XIX.
heglexefitit, in s6 (juid<juidin piTiicipibus resecan- JJ De remedio pesiis inguinaria;, el cccterts per ipsum
dum fuerat, itialeiiietionibusiltipfavali reperiaul, ui collalis.
fiaiit dies eoruih pauci, episCopalulneofuin accipiat Post hujus beatissiini Palris obilum, t cuni lues
alter. Si vefo Domitius meus Jesus Cliristus voceiii ingiiinaria, » veltiti Gregorius Tnronehsis enarrat
oralionis mese, quam quotidie pro genere ilio in (Ve Gldria corifess.c. 79), < popiiluinprimse Germa-
Cbnspeclu divihse majestalis specialitef ftirido, att- hise deyastaret, el onines hujus cladis lerrerentur
dire digiiatus frierit, ul sicut a me accepit ita in auditu,-coHctiri-iiReniensis populus ad sancli sepul-
dispositibne rcgiii, el ordinalioiie sarictm Dei Eccle- crurn, corigrtuiijibujus causae fiagitaj-e reinediuni.
"si.seperseyeret, benedietibriibiis, qtias Spititus san- Accensis cereis, lycbnisque accensis non paucis,
ctiis per manurtimeam peccalficem super caput ejus bymnis, psalmisqiie cosieslibus per totani exctjbat
ihfudit, pltifiiniBstiper crtpitt-i.lluslrlusper eiimdem hocteiri;Mane ahlem facioquid adijucpretiatui desit
Spiritura sancturii supefaddanlur; et ex ipso reges inTfactalu rimatur. Reperiunt elenim, reveiante
et impefaiores procedaiit; qiii in prceseijti, et ih Deo, qualiter oratione prseniissa,'majpriadliuc pro-
. ftiiiiro,' juxtci vbiiiiiiateih bomirii, adarigijieritiihi piigriaculbuibis {Jropiigriacularnunifenliir. Assuriip.i
sarictse suceEcciesice,Virtute ejtisdem in judicib et lam igilhf pallam de beatiseptilcfo 'coiupoiiuhljri
69 HISTORLE ECCLESI^ REMENSIS LIBRI QUATUOR.— LIB I. 70:
modiiiu ferelri, accensisque super, cruces c.ereis, al- ^ lialluiliens, el Vixsei'raoi:ein fxplicare valens, ait .•
que ceroferariis, dant voces in caiuicis ; cifciimeunt Deferte rae ad basilicam sancti : el qiiauinicunqu.v.
urbem cuin vicis, nec praetereunl uiliim liv»spiiiiirii,. siiper me [i, apinlme] aufi esl ad sepiilcruih cjtis
quod rion hac circumitione concludanl. Nec post pfojicile : peccayi enim auferendo fcsejiisV Aspi-'
roullos dies fines lnijus ci.vilatislues aggfeiiitiir nie- ciens ahtem dator canipi huuc cuminunefibus de^>
inorata. Venimtanien usque ad euni locnm accedens, ferri, ait : Nec acnpias,'quseso,; saiicte Dei, munera
guo beati pignus accessit, ae si conslituiiini cerne- ejtts, qu:e nunquam cupide accipefe coiisuevisti. Ne-
rel terniiriuih, iniro ingredi nonest atisa, seii etiam sis, depfecor, adjulbr ej'us,Tquiinflamraar.teconcu-.
qnrcin principio pervaserat, hujus virluiis.repiilsti piscenlia ferum tuarum nequam possessorexsritil.
reliquit. V"Miiita deriique poslinodum ad ipsiiis se- Nec disiulit sanctus audire vocera pauperis sui : nnin
pulerum sunl ilivitiitiisostensa miracula, qua2per lromo ille Ticet dedissel hiunera, oslendii sahcius:
iiegligerttianjrioii habeiitur scripta. Doinini seTJla, non aceeptasse, dum feilieris perva-
- - sor.donium araisit spiritum, et'.-riecepiteeclesia res -
. . CAPDT XX...'-'.. *';.';..- , slias- .' :-
De translalione' cofporis ipshis,.el quibusdam denuo _ •-"•:. f •'; -'
--_; pairaiis miracuihi' Temporibiis Chilperici Frahcornm regis cxsTiiisse^
Septiltoigittir in prsomeniofata basilica, beatissi-: 1!i-fei'lur Modernmnils, Redohehsis (Renues) ecclesise
hii Remigii corpore, curti:miilia siuperidaque i~aea- prcesul, vir nobili prosapia briniidiis : qui per lieen-
dem pef Doinini graliam fierehl' miracula, dilataia liam prajdicti regis liiriina sancli Pelri ndire dispo-:
cl exaliata est ipsa ecclesia, facictqiiecfypta posl riens, diveflit in nioiiasleriiim beatl Rem;gii sitiiiii
aitare in qna Transferrelur pigiius yenerabile. Dele- in suburbio Remensis iirbis. DbiTibefaiiter a; fra-
gtint biimo loculum , quo pi'separaTilmcleponant ih tribus ejusdem loci susceptus , impelravit n Benie-
nnliiini, setl ipsiimpenilus niovere ijon posstnit. Su- liaftlo Sncforuiri cuslode feliquias de sloln, ciiicio,
pervenienteverb nocle niultis accensisTuminaribiis, atque sudarib saiicti Remigii. Quibiis graiantei'
circa rioclis mediiim sopor excubanies qccupat oni- acceptis, iter iiicoRpliimlcetiisagens, diim perracat
nes. Qiiibus evigilanlibuS, inveniluf transvectus Iialiaiji, ih moiile Baitlonum qiiadara nocte metnitim
sacro cum .tltesauro sarcophagus , in prajparatiim habens, njeirioralas in ilicia ramo suspendit feli-
(nonnisi manibiis angelicis) liabitaculum depoiTa- qtiias.' Guiiiqtiediluciilo siirgens, iter cteptiiin ai.riH
lus. Tanlaque curicli repleiiliir bdoris suavitale, perel, iinnienibr haruin (nulu, ceu cfeditur, divino)
qiinntamlingiianonvaletliumanapropalare. Qitsede-. hsec ibidem remansere pignofa. Procetlente vero
lectatibnis amoenitasin eadem, per lolam diem illam, aliquanfolongius episcopby libi reliclarura -rneihoi"
sed etin cfastiija, perseveravlt Ecclesia. llacigitw 'G fil reliquiarum, suum; statiin atl bas recipientlns di-:
die translatioriis ejus, sciliCet Kalendis Oclbbris, rigil clericiim, hbinine Vulfaduni. Quo ad lias:per-
cum divihisJaudibus sumptse siini reliqiiisede capillis venienle," nullo valel eas Tngenio Coiitiiigere, t!u;n
ejus, et casula, lunicnqiie ipsius : ei integrum, Ticet - laifahili slgiio, ul cas alliiigerc Vellel, elcvareniur
exsiccaiiim, corpns ejiisdemriibeo Conslat bfandeo •insublime. IIoc prccfatusepiscopiis aiidilo niiiaculo,
involulura.; i~egredienS, in codeni loco fixit [enlbfiiiiii;:sed re-
'
Hicilaque Pater reverendus, eliri vila cofporis', liCta pignera eadeiii nbcle iiiiiiiiiie valttit fecipefe,
el post bbilum, sicut infirmis sanitaliim gratianl donec facto mane, ih monasterio quod/yocatiir Ber-
Conlulit, sic et in pervasbres vel prsesunipioressce- 'celuin, iii lionore S. AbuiJdii raartyfis iiiibi con-
pUsime vindex apparuit. De quo prsefatus episcopus slruclum, missairi"celebraris, prsDdiCtorunjpartem
Gregorius referre studuit, quod ex ipsius liic verbis inuriefiim devbveret ibidem se felictufiini. Sicque
indere piacuit (GBEGOB. TOB., ubi supra) :.~i Erat rapta sibi recipiens, impleto venerabiliter voto,
eniin baud prbCiila Jiasilica (sci/. S. Remigii) fuiidus cceptumrepelil iter. Cul obviris factus Luitbrandus
lelltire'fecundtis (tales incolaj. Olcas vocahl) et hic [Ltiidbrahdus] Italoruni rex sirenuiiS, qui iinuc
-' dalus basiiicsesahcli fuerat : qiteiii unus e Civibus audilti
' jam compererat sacrorum viiluleiu, ainbre
pervadif, despiciens hominehi qui eum loco snncto "•B.Remigii duclus, idem monasteriiiiii , Bercetum
cbnlulerat. Qtii ciiih ab episcbpo ae loci abbatecre- sciiicel, cum omhibus adjacentiis, omnique abba-
bro convenlus fuisset, ut quae iiijuste pervaserat tia, mansos oclingeritos [C.,'oetb], ul ifailuiit, conti-
"redderet: parvlpendens verba quae audiebat, perli- nejiii, praefato prsestili Moiieramnbdelegavit, eique
naci direpta-defeiisabat iiilentiorie. Denique cansa irt prseseiitia fldelium subruni, legali de mofe, veslir
exstilit, entoii devoiio, ul tifbem adiens, propera- luram ex ea, el chariam fecit. Remearis autem ab,
Tet ad sanCli ba.silicam.Afgiiitur iteruni ab abbate urbe Ronia lnemoratus prajsul, accessit ad veneran-
pro campi pervasione. Sed nibil ' dignum Talione dum B; Remigii sepulcrum: alqtie sicul iili prccmisr
fespondel.. Explicitisque "oegoliisascenso equo do- Sus rex hanc lerfam tiadidit, ita' riiliilomiriiisilla
mum redire disponil. Sedbbstat nisui ejus sacerdb- S. Remigio eamdem: contulit. Sicqiie prospere iii
tis injuria. Nani sauciatus [ms., satiatus] a sanguine, suura reversiis episcopium, successorernsibi ofilinafi
diruii ih terram ; obligatuf lingua qiice"locutafuerat fecit, et vale faciens filiis suis, iSerceium riiotinster
campum lolli; claudunlur oculi, qui concupierant; rliim-repeti.it, et usque adobitus sui dieiii in joco
mantis contrahuTitur, quce' apprehenderant;- Tunc i.llo"; moderate et honeste",utservus Dei,-coiivcrsatus
71 FLODOARDIGANONICtRiSMENSIS 72
vixil. Qui qtioque nonnnllis deinceps locus miraculis -A broqtie ipsitis. i.n terram defluente, mortuus est.
' iHuslraUisclaiHiil. : Frater vero ipsius in alleram pergens parteni, per-
; Processu denique leinporis Pippinus rex, KaroU. venit aclquamdam petram, dicehs': Omnibus nolum
Magnipaier, 'episcopii.Lauduiiensisvillam, quce di- sit, quia usqtte ad lianc pelram est ista silva impera-
ciltir Anisiacus, accipere nisus qiiasi sub censu, loris : eoque sic lapidem cuni dicto hipenni, quani
Veliitalias qiiasdamfecerat, veiiil in eain, ubi cum manu geslabat, .percutiehle,.' saxi parliciilse in ejiis
dofmirel, apparuit ei S. Reinigius, dicens : Tu quid, oculos ab ipso prosiliunt, et csecnscfliciiuf; sicque .
hic facis? Qnare in lianc villam inlrasti, .quahtmihi prsesumptionisulerque mercedcih rccepit, el lncn*"
hbmole devolior.dedil', et quamcgq ecclesicedominas dacii sui.
meai.DeiGenilricis doriavi? el flagellavil eum salis Quidam vir nbbilis ex terriiofio NjvefnehsivB.
acriter, ita ul-livores in ejus postea corpore pare- Remigii reliquiis obtentis, orfltoritimin sua pfoprie-
• fenl.Al ubi dispariiit B, Reniigitis, stirrejcit Pippi- tiite stib ipsius aedificavithoiiore. Ubi Doniiniis'
nus, el correpliis valida.febre, quanlociiis abipsa nonnulla, proplfef hiijus dilecti srii raerita pro-
vi-llarecessit. De qua febre non parvo lempore labo- palanda, dignatiis esl.osiendere signa. Cuiriilenique
ravit. Deinceps vero regni priiiceps: inibi usque ad Ludovico iinperalore defunclo , Aquitanii absque
hioileriia tenipofa non mansit, ul nec in GodiciacoB-nr.incip.isjiigo, facti, geiitiliTiaque roobilitate pef-'
vel Juliaco, nisi Ludovicus rexGermaiiise,qtiiquando uioti, piorit quisque polerat,- effefre sese,;inut'uo-
fj-airis sui Karoli regnum pervasil, in Juliaco man- que impugnaie, aC per conligubs pagos debaccltari
s.it, et inde lurpiteriii craslinum fugieus aiile iijsum ccepissent, pauperes quique fes suas in ecclesiis re-
fralrem siium, vix evasit. ponere sludiieruui, Uiitle coriflsi',.ViiTutum quse in-
. Parteni quoque inagnara silvse in.sallu Vosago ibi fiebanl, opin.ione,sua mulli serrahda in eodehi
Leatus. hic Pater,L dato comparuit prelio; villulas certatinl reconduiii oratorib. Audientes autem prse-
etiam quasdarii inibi corislittiisse fertui;, quseCosla dones hoc opibus oraloriUnJpluri^us i-eferluni plu-
et Gleni yocantiii'; incolasque de vicina episcopii rihjorum, Cas vi diripere nifuntur. Quofuni qubdarii
villa, nomiiieiieriia, dudum sibi a Francis data, in obserati seram conanle frangere'ostii, iiioxuija-
eiis tfansfereiis,' ibidein mariere disposuit, et ut niiaiti calce percussit, eidera cohserentepede ipsitis
piccin reIi.gios.is.annuniiin locis ecclesise.Remensis ostio, fesupiiius in terram prsesumplbr cecidit.
adminislrarent, insiituit. Qiiibus et pensani Iribiiit, Qisodalii cernentes, aufugiunt. Ipse vero iriiser,
quse bodieab ipsofura successoribtis accipitur, euni cogente crucialu, cum hiax;iraos.uos ej'ulatucccpit
qita siniiii cjuoque persolyuiil debitum. Htijus eliara exprii-seredolores, el aniaiissirais prseniittere cuni
susecoempiionisfines ila per gyruiii deieniiinayii, el y iacrytnis, quia si Deusper merita Si Reriiigiipedeiii
ut oinnibus videnlibtis pnteal ipsa delerrainalio, et ip.sius ab liac compede soiyerel, ullerius nunquam,
haetenus ipsi fines ab eodenotati iiOraiiie.teiiusyoci- vel de illa, vel de qualibet aliquid ecclesia tolleret,
tenttir et .assigiienlur. In quihus delerrainaiiohibus aut tojli, quantura ex ipsoesset, ujlo moriocbiiseii-
ligni cujiisdamcoiicayo, nianu sua petram conjecisse tiret.Gaballum quoque sutim«;iimsella, .e.talia quse
.iradilui': quain quicuiique ;voluerint conlreclare, poluit ad eanldeni donavit ecclesiam., Sicque post
njanum in jpsam cavernaiii yalent infefre,. lapidem confessionem,lacrymas et 'voium, pes ejtis ab bstio,
devolvere, sed ab eadein -coucavilaie nullo raodo cui adhseserat, est solutus. Verumlairien eo' postnio-
quetiiil ediicere. Post aliqua yero tempora quidam .dttni.pede claiidus perinansil, dum crure femoi'eque
benli viri TautlibusTnvidens, jpsam manu pelram de compuirescenie,ujorte decessitV
Jiguo nisus eslevellere:; quod explere non yalens, Quando tres fratres Loihai;ius, Ludovicus, ci Ka-
ipsum seChri fprameiiJenlayil ampliare. Sed eleyato ' rolus regnuin sibi Francoriim posl palris obilutri di- .
ferro ul arborem; percuteret, arefacta niox jain visere, villas episcopii Reiiiensis, quod tenebat Ftil-
dexlera, quani procaciler exlulit;, ipsum [nis. i, co pfesbyler, Karoltis suis dislribuit niilitibus. Ex
;ipse] quoque liimen oculoriiin aniisit, el-qui faraain «jiiiijusvillain Juliaciini cuidain Ricuino dedit. Cujtis
saiictiPciirishiijiis exstinguere voluil, yeheratiouem uxor, nomine Berla [c. i, Beiita], dura in ipsius
. laudis adaux.il juyiius. yillcc cubiculo jaceret, venil ad eam S. Reniigius
.. Islius partein silvcehtijus alini patroni noslri stii in somnis dicens : Non eslistelocus luus ad.jacen-
jiiis emplse, duo qiiidainlialies cuslotlcs regii sallus _dum. Allerius merili elofficiidebel esse, qui hauc vil-
.invadentes, asserebanl quod potius ad fiscuiii quam lam habere , et in lioccnbiculodebet jacere. Surge
,.ad jus S. Ileinigii perlineret. Accidil aulem duni .quaniociris, et liinc abscede.Qttod illa pafvipendit,
qiioiitlanicuni in.colisecclesiseRemensis dilioui.sub- .piilans inane se visuin videre. Iteruni quoqtieappa-
Vditis, obid altercarenlur, rit tiiius eoiura veiiiens ad rtiit ei sanctus Doniiiii, dicens : Qur hinc nonabs-
.porcos suosv.quosin earatlemsilvam jiastum miserat, cessisli., sicut tibi pnecepi.?.Videnehic ampliusin-
Tupum inter. eos invenirct : ..quein asceitso equo ce- yeniani. Quod, ipsa ceu"prius, etiam hunc pro niiiilo
leriier iiiseculiis, etnnqiie perculere molilus, eqtio duxil. Tertio yenit ad.eanidein beatissimus prsesui,
pavcfcicto.capulad qtiaiudam collisit arJ;ofein, cei'e- el.dixil : Nbpnejam semel.el-secur.dotibi iussi. vt-[
"
ii. HISTORI.E ECCLESLE REMENSIS LlBRl OUAfUOR. — LiB. I. W
Itincabscederes? Sed quia pergere cqnlempsisti, alio- A flscalini, lcrrore perculsi, morlis iinmincre sibi peri-
ium deporiatione discedes. Etpercussit illam virga cula\eriti, landemquc correpti, ccssarunl ab aflli-
qiiam tenebat in manu, quce mox in raaximum tolo clicne pauperis S. Remigii. Scd qiiia scctts amiiem
coijjore conversa liimorem, vito suo, qtiod videral, -Saram (Serre) loco luloso inanebat, et in suis habi-
nliisquenonnuliisdixil, el per aliquoldies severissi- taeulis a serpentibns molesliam magnain suslinebat,
me cruciala, vilam finivil. Cujus corpus vir ejus in accipiens pulvercni, qucra secura ab ccclesise pa\i-
ecclcsia S. Reraigii deporiari, et ibidera sepeliri fe- niento collectum dctuler.il, per habiiacula sua i'e-
cit. Quod aulem funus ipsius in ecclesia sua Pater spersit; ac postea serpens in eisde.n locis non appa-
Jiic alinus reccpeiil, imn arieo mirabitiir, si qnis ruit. Comperlum quoque iradilur quod in omnibus
digncperpeiideril qua snncti vindictas in dclinquen- ceclesire beati Reniigii circumjacentibus aliiis, vel
les exerccrc soleanl iiiicnlione • vidclicclul, si poe- cccnieieriis, colubcrniriqii.ini soleal inveniri : sed et
niluerinl, hic recipiant quod nierentiir , rie posl si delatus huc aliquoinodo fuerit, jjiillateiius liic
ceternis suppliciis addicanlur, ul in Regum libro dc \i\cre possit.
projihela legilur, qui ori Douiini inobedicns cxslilil, Tcmporc domni Ilincmari prcestilis,quidaniBiilga-'
el a leone percussus iiiteriii.alque posl ultioneniper- rius ecclesiic mansuiii in \illa Teuoilo, apud ipsius
ceptamcorjjusipsiusinlaclumafera remansil (I Reg. B ecclesioectistodera impetravit pretio, unde famulos
Mij).Quod\eroprcemissaui niuliercnilcradmoncrccu- sancti Rcmigii cjccit cum flagcllis,-conclaiuaiitibTis
raveril, nee esin piimo vel secttndo visitanss percu- eis S. Reraigium sibi fcrre subsidium. Quibus ideni
tere \oluil (qtiam tamen ullione plectcndam ulpole Blilgarius cum irrisionc dixil: Modoparebil quaiiler
Deo fonjtinclus non ignorcuit) quid aliuti quampa- vos sanctus Rcmigius adjuvabit. V.idelequotnodo in
licnlice nobis cxempla pioposuil? iie scdiccl ad pro- adjuiorium veslivm venit. Moxquc inler bsec vci'ba,
fcrendnm in quenique scientiain faciles simus, qui 'maximo clamorc ingcmiscens, mirabili lurgore
Deo perdiveraa disjungiinur, cum el cuni patienter disicnliis inliirniiil, et expirans crcpuit incdius. Qua
exspeclare probeinus, quem Deo cohoercrc, atque vivdicia commonemur ullioucin di\inam peiiitne-
cum ipso judicare confidiirins. sccre, crudelilcr ecclesiaslicam non tractarc lami-
Moderno temporc colonus quidam \illaa RemeiiMis liain, ct in Dcuin ac scinclos ejus suininopere ca\ere
episcopi, quje plurabea Fonlana dicitur, inacieus blaspbemiara.
j"u\ta regii villara fisci, quam Rosetuin vocnnt, nc- INosirisolim diebus quidam Warnerius pagi Vor-
que inesseni, neque pratum, cccterumve pectilium, niacensis coines, res sancti Rcmigii ptvcniissas, hi
propter fiscalinuruin infeslationem , habere qnieto Vosngo sitas, invadens, hominibus suis dislribtierai.
valebal : unde scepejustitiam apud ministeriales C Veiiicns aulein B. Reinigius ad Herigariuin Jlogun-
regios sibi fieri petiit, nccobtinere poluil. Iiuenit tk: prcesiiiciii, in soiniiis ei \isus est, prcseipieiis ut
auleni tandera sibi salubre consilram. JMamcoxit irct atl Conradum rogem, coranioncns euin jubeie
panes et cafncs, et acccpla cei'e\isia, prout visiim sibi snlijeclis qtiatcims dirnitlerenl lerratn stisedi-
fuil, in vasculis, lisec oninia vebiculo, quae vulgo tionis. Qui consurgcns a sonino, licet miralus de
benna dicilur, imposuil, et j'unctis bobus ad basili- visione, icgi tamcn oinisil indicare. Rursus post
cam sancti Remigii, candelam manu.ferens, prope- aliquot dies apparens ei S. Reraigiiis rcTarguil ctim,
ra\it. Quo per\eniens, cibariis quse delulil matri- qunre mandal.i 11011atliraplessei illius, admonpns
cularios pa\il, ad sepulcrum sancli candelam po- iienim ne differat qiiin regi jussa jlenuntiet. ltcin,
siiil, el ejus auxilium conlra suos ojjpresstncs cx- cen prius, ille \isum reputans-inane, ncglexit perli-
petiit. Pulverein quoque de pavimenlo eeclesiic col- cere jus<~ionein.Tertio hcinc jam cum flagello san-
ligens , paniio eo!liga\it, ct in prccdicta benna po- cltis adiens, ipsius increpa\it continnaciain, qtieni-
nens , liiileiiiii desujier (ul supra corpus morlui que per biucliium comprclicndens,' lecto visus est
solet fieri) composuil', et ad propria reraeare coepit. evtrnxisse. Sicquc fl.igello, quod teiiebat, eura ver-
Si qui \cro de obviantibus einn inierrogabaiit ljerans, acriter ccesumdinnsil el bumil nttim. Non
"
qnid in illo carro ducerel, respondebal se S. Remi- atnpliiis enim jam leinnere jussa prcesumens, rcgcm
gjuni ducere. Mirabanlur atitera onines in dictis el mox adil, secietum petil, vestcni deponit, lividum
faetis illius, amcnlcm hiinc csse fcrentcs. In pratum cotptis oslcndil, cl dieta vel acta fidulnei-e.\ ordme
vcro stiiim perveniens, jiaslores iiibi clc. Roselo di- pantlil. Accidit aulem, ut eadein dic legalus donini
versi generis animalia pascenles invenil. Asl nbi pi\csulisnostiiHiri\ci, noinine Tendoimis, ab eodem
S. Remigiiim ferrc sibi snffragia poslulans, invoca- seniore suo pro ipsis rebus lepetendis ad re>-cin
vit, coepere boves, liirci, caprseque inviccm se cor- cum miineribus deveniret, atque horam, qua regi
nibus impetere, porci cura porcis confligere, verve- jirccsenlari possit, exlra slans evspcetaret. Ciiinque
cescum vervecibus se eollidere, paslores se fuslibus jem gcstara rex admiratus, requiri prrecepisset sr
ei pugnis niuluo perculere. Maximoque surgcnte quis illic inter suos forte noslris c partibus invcni-
lurbine paslores ejiilanies, animalia (jnseqiie,jttxta relur, ille pro bac eadem re foris' stistinens reperi-
genus sumn,- magno sonitu pcrstrependo, ita coepe- ttir adesse, regi nuntiatur, co jubeiile coram dedu-
i unl Rosetuin \pr<us fugere, ac si mtiltilndo pcise- citur, ct ci res qusn propaJata ftierat apcrilur. IIKJ
qiientitim flngris videreUirinsistcre. Quod cerneulcs grcitias agens, pro rcbus ipsis se niissum relegii, ros,
PATROI.. CXXXV. 3
'
7#;V -..- ;. V V FLODOAKDICANONICIREMENSIS 1$
regecfedderite, fecipit, et. eodeiri favehle praefalo A reconditum cbtiTheo, Rehiis aliiride reservatur, in
poiUificiVHerigario tulandas ad fideliiatem S. Re- ecclesia beatce Dei genilricis Marice. Dehique cum
migii cbriimitlit. Posteaque; domnus pruesul' Heri- cofpus ipsius sacratissinium de lapideo Sarcbphago
veus, duinadvixit, ex iisdein rebtis aiinaatim debi- iji.prjemisso transponitur loculo, Rado qhidam Sues.r
Ihrrrsine conlradicliohe censrim recepit, sonicsettinc Ecclesis6;subdiaconus,quicum'episcopo:
Easdemresdomnus ArlaldusepiscopusdudumCdn- suo Rolliado illuc advenefat, adeodolore dentitini
rado ducLcommiseral: qiJasilleRagCnbaido cuidaiJi per inlegrum vexalus annum, ut, doloris riimietaie
suoftim delegayerat.-Qiii Ragenbaldus earumdem perditurusmetuerBlur sensuni, niaxiflamjjeste gravaV
rerura colonbsvaldeaffligebaf.Ipsivefopfoaffliclione tam loco ubi sanclum pignusjacuerai, apposuit: et
suaisaspe :ad sanctura Remigiiim clamabant, Remis - mox ab hae liber redditus cegrittidine, doiorein dein-
vehiehles, el ipsius jjatroni sui patrocinia requii'eii- ceps hujuscemodimeruit non.senilre.Hac eadera die
les, Pro ijtia re nuper aiino prceterito, cura rege duo qtiidaiu hominos morbo corilracti apud paguih'
Otlohe el pfcefatb dtice lbcuti sunuis, • quando Aquis Ribuarium (Bruieres in LarinQis),inorat,orio quodanj
ad -eijmdemregem niissi fuiraus. Sed ut idera Ra- uiehioiTsehujiis beali noslri patroni dedicalo sanir
gciibaldtis ~abipsariihi rerura dirijpiioiie desislerel falemniintiaturrecepis.se. In ipsius aulem qtta cor-
iinpetfafe hequivinius. Undeconiigit hofno [i, boc 1B jiore quieseit basilica, coiiiinna fierinoh ohjiltuniuf
"
anV], ut dum qhodam Sabhalo eosdeni colonos ad - jnsignia,dum advenienfes segroti sanantur, pefjuri
op.ns.:'quotidain peragehdum coTigfegatos hnberet, dtemone pervaduiithr^ enefgtimeni liberaniur, illu,-
prseciperetque presbytero ne signa vespertinalia minaintur cseci, erigunlur claudi, ulin coelisglorlose
.usqiie prope noctem piilsaret, operique iniplendo ciira Christo vivere denionslrelur; qui lot niiracu-
uisislerct, percuterelui' percussore inviso. Qui duin Iorum signis, ubi corptis exaihine servatur, hrterra .
requirerel qiiiseum percussisset, ojnnesquese vidisse yivere cbmprobaluf. In ioculo vero ubi tunc deposi-
hegareiit, fufiis exagitalus, sensuni amisit, gravi- tum cofpus ejus est, hi veisiis a doinno Hincniasiji
. lerqhe vexalus, spiriiuiii exhalavit. Quo compeiio editi, leguntuf insculpti. :
diix Cbnradu.s niriiiuni lemtus ad sancium lleioi- HicfamulusHincmarDontinisacra membra.locavii,
gium;veiiit,leique.re.sipsasreddidil, qiias prsemissus" DulcisRemigii,ductusaniorepio.
prsesiil Aftaltlus Hihcmaro abbati, ac cceteris iBOrta- Quiprius est satictus,mundoquani matre orealus,,
: Et magnusdicluscoelUusore Dei.
cliis ad suppleiiientiimviclus allribu.it. Bis denos, biriosque-gerensfeliciief arinos,. V1
,In: Yulfiniaco Rivo, pago Laudtiiiensi, habelitf SorleJJej smiipsitponltiicaied«cus,
sinnilbis seplem nianseiatannis
orcitorium in hoiiofe^S. Remigii dedicaiunj. In quo ••..'•Sexaginla tstius ufbis.bbiior,jirajstil, et drbis amor.::
diimiRodulfus rcx Hcribeit.qm comitenipersequere- 'G Vilam defiinclis,feddeiisquoqtie lumiitacsecisi~- '
'.' Egeral el viyerisplurimamirasatis.
tiirVquiepiscoijaiuin Uemensema rege sibi.comuien- T\am' domuiifera corda"animopius, ore profusti-i? •'..',
(iairim fenebat,;liohiines-ipsiusvillsefes suas prOpler . Sicanibrsegeiilis,fegia sceplfa sacrans.
hosiiles incursus recondcre sluduerunt. At dum rex" Konaginlaquideinsex cum compleveratanno-!,.
'- Splendidalux nostrasdeseruitlenebras.
)ji'sefalusad obsidendaiijRenjensem yeiiissel urbem, Wus jarijpJeiiascmh.jatiusmensis..baberel,
et in Culmissiaco metalus esset,.exereiliis ejus.yici-; Eilieriliis
miles prsmia digaacapit.
Isdemlliiicrharusprimusliacsede sacerdos - -
iias-occupayit villas, Quidara yero jllorum, qtii in Post triginta,iococbiislilitet ntimero: .
scilieet; Vulfiniacb Riyo , liietatum Qciisexliisdecimussub iiac radianlelucerna
prsehofata villa, . KenJigio;Retnis rriiiniacbafa dedit. .- .
liabebant, vinum.quod: in jecclesia.liiiipris causa Amris.septenis, qUii.iis;aoitiensrbus egit - - ,\
recondiluni fuerat, inyad.it3et quasi .labernam10011- Paslbris curam, hcee fecolenda pairans.- ,. ?
'- Gcliiigeritenoquiquageiioque secundo . .,
stituens ijT.eademecclesia,pafibus-suisilluflveh"dei'e .. T)uo jDeusest anno virgine naius-.liomo :
Terlius et;Karo!usregni cojnponerelacitis,
ccopiuIIffiCdiini.agefet, percussuS ViiJorbo,r.epente ; Gctiiiiberprimamctirndaretaiqiiediem,- ;
,seiisum aiijisit, ore sibi cidaurem usqiiepene reiorlo, Aclercc.nteiitisbctavuslaiigeretahnus.. V.r
lormeiito vitam finivlt. e.er- HicjusUisPnmiitiquo pefit astra poli. --"
di.uque..crn.ciatus Quod - . Tef.cenlumiufeTant, tres el deni quaieranni, .
:neiiles'.C'&lefi,,:d.dein:;loco» sacipVvdebilamdciiJcepsV., ,. Qu'ovitceEi-.ajicos:gurgite.lavilova;is, , : ,,;.;
'
D ." I|'isiusis'pfecibus ccelesti insede locelur,.
;.esljibentesTeverehliam, ab hujtisriiodisese CohiJjuere QuemJ.erriscoloilver.us~.aaialor. Atneii. r
prsesuihplioiie. , :; ;.-;:.;
" " Accidit atitem postea, peccatorurn mefits exigch-
;; -, CAPUT SXL .
Depllerd vel iierala translufione, seu reialipne cor- tibus, utDomihicai incarnalibiiis anho 882 sub rege
: .- . : pofis ejusad iirbein. RarlomanJiOjprsediclodoniiioTIincniaroarchiepisco-
Htijus beatissimi Patris nostri yenerabile pigntis, _ po salagente, transferreliir venerabile pigiins cbr-
domhus Hincmarus archiepiscopus, adhiic anipliata pofis InjjiiSsacratrssimi patris et dorani noslri Rc-.
ipsius ecclesia, cryplaque opera inajore alque pul- jjjigii (propler, ihfestalionein pagahofunj) ad villam
cliribfeprseparaia", prsesenlibiis et anhiteritibus epi- ipsius jam supra taxatani, nothine Sparnacum, qnia
scopis dibeceseoshujus Remensis,transtulil [««,852, , civitas RehJorum tunc leinpbris, iion habebatiii:
:K.alend.Octob.].: integnimqtie lllud -chm brahdeo, . anibllh sui ihurum. Cujus obtentu tolius turic-pa^iad
.:qhOj?rius reperlura fnefat involulum, in afgenleo quem delaium niuhushoe habetur amantissimunj,;
Vlocelloiransposuit.Sudariuni vero qtiod Siipercaput p.roVjsaprobaliif salus a pefsuas.ione:barbarbrum,V
ipsiiiserat, cum parte pfasdicti brandei, scrlniolo vel iiiciirsu prffidonum,Josl IliijCmaii~dejjiiiuc-poji-:.
77V HiSTORLE ECCLESiM flEMENSIS LTBRI.QUATUbR. — LIB. I. 1&
ut esl infine 1\ Grimoldus nomine, diii Iumine privatus, os qtioqnc-
lificis...p^iirtitt,,(..66ifr.rficto;;.an.;;:882,
lib.in), desi(3erabilis hic;saCroriim;fhesaurus rhem- hjiSerabiliter a rectiltidinis loco distortus, irivisaque.,
bromim, ad .Qibacense perducifur, monasteritinj. ilie deformiiate tiirpaitus a pafenlibus bbviam delatus,'
quOque.beai.issimiVliujus patrdrii hostfi siiiifiigiis pristihtim quein dhduiri ahiiserat, estvishhi conse-'
oranis .cornmoditas aeris cireuijiquaque, degeiilihus cutus, eti.n propriahi sanctissinii ^alris hujus bpi-
attfibuituf incpljs, curii ihsplita ferliiilaielellufis. tiiiatiohe hiirablliter est efligiem^resliliitus. Iriter--
, JPbstdecessuih yero ssepetlicti prcesnlis Hincniafi j'eetb velht unitis Iibrcespatib, ptier alius a contfij-:
ciim pbhtiiicalus subiisset ijojiofeni Fuicp; Sui.prlnxo ctibhe cofjibris ejiisdem patfbni siiffragijs feliciler
pfcesulalus, annb..refefre decieyit.ainia beaiissimi esi erectus. Cbhbrsigituf tievbtaVhielodiis Davidicct"
Imjusnostri Ealrisossa.[««...885].. Qiiod nbi aggre-: riequaqiiara sufficiehs rebbafe cafmina, ihaxinia
qitiif, pervenjente j'a.ni,eo,. cum coepisedpis ei cleris- cordisaffeclupefinbla, iiiierTaudtimvoces,elicirinte'
"piurimis ad iocum ifbi pigntjs sefyabaiuf preiibiuih, gatidio iacryriiis ofa r.igafe;pfbfijsis, et-suSpifia,
.cii.raesset m.ngnacceli serenilas, iecl fefvens adnio- siriguliusqiie fbrhiare pro CanticisVCoriCiifrentiiiits
iluni siccitas, subjto se laiiius elTuVIii." iiiTber,Tit. qubque hiihia slijJaiioplebiuiil, sacfi niiiiieris geru-
totius jiujiis ; stiperficiem tefrse videreluf uijertifn ltiriTdeosculari cupientiuni IbCulum, importiiiiitate
iffigasse. jn crasiihuriTvero dtira sacfa refeiTe;pro- JMvaiida Veiiehtiuhi Ccepitligere gfeSshni, Mifofwni
riioven.lrauriera,etfiicta.cltiia,cuhcla juCtihdci,ciniCta siqiiidem quce gerebantuf percfebfescebaT bjjinio"
nmiidanse speciei feddunluf amceiia;• jjfbspefbqtie ceftatimqiie taih sarii quara divei'sis ;calamita'tibus
progressu..coiifltieiitiljus.undiqtie poptilis, ad viCuth altfili properare; studebant, cupieiites iiilueri ma-V
deveiiiitnt Calihiciaeum, iri qiio jjoiiritilla Pittef hic gnaliaqtice Dominus omnipolens, iii saiJCtiSui cla-^
eximius adiinc. Cafhe sepius yifiiiluin dignosciiuf riificatibrie, multiplicare prbposiiefati Pfo ihagno
exhibuisse .maghalia, Hic mombra vencrahda iri •naraque sibi damno quisqde repiitabatj imo deliciiini
eccleUa deponentes ejhs :hoinine dedicata, iioclis depiitabat, iion modo, si nori pfOcedei'et, verura si
quieie fessa' Ievanl..corpora. Post requiei subsi- postremus: accederet. Apprdpefahles autem cives
.jilitim, jam l.erras .solis illiislranTe jiibafe, Vvhces obviara, dtirii grata deferfi cerniihl nninefa, se prb-
.lindiqueDeumbenedicenliuhi cqncfepaht aique laii- siefnehiesi soli deoscuiantuf tergaV:suspiciehtesque,;
.danti.um, qiiod eis. pastdfem, patrahuni, ac pfo- nbi eontehiplariltif locuiri, pfetiosce diyirii diadema-
ieclorera redderet .corporslitef propriurii, qiferh lis gemmaj bajuliim, niullas inler exiinia gaudia la
sempef apttd diviriani clemeiiiiarh inlefcessofem, cryhias fundiint, bbSecrantes ne arnplius ejusdero
et assiduuiii se iiabere conlidant adVocatiiin, Prse- Patfis alTieicehse.ahtiif abseniia,Tjuin perpetua ma-
fatus.inlerea prcesul, effllestitini sacraniehiis riiyste- ~ reantitr gratulafi pfsesentia. Piiter hiterea beaiissT-
fiorura rite celebraiis, impiineiitis juga cti.mTau- nitis ftliofum devotioni prasclafis"fa\'eri.sVnulibus,
dibus, scandil moiiiis, comilaniibus uncliqiiciVsecnrs addit cidbucdiviuis plebehi Suam raultipiieiier exlii-
populorum siipaius caleryis. Hic ubi JJTOpbpnli lafafe mifabilibus. Eleiiim cliiriiclefus cuhi sacbrdo-
.deiiclis, et ircc niitigalione cceleslis.ad poihiiiuisa Tibhs, pSalmis, hymiiis, et cariticis inlonaiil spirita-
.ft.idisset.oraiionem,paiiluiurijqiie.prOcessissent, ad- iibus, pbpuHis-ctiani jTibiiaiionis immehssa reboat?
iiuc clarijicare Gbristus, iiiifificare atque gjqrificare yocibus, ut ihirabilem Deuhi ih sanctis stiis ]jiciih--:
disponens. Iiunc, bea.lissimiim.Pairem iioslruih iii dioribus adliuc {jfVecphaijeiitiiraiiimis, prisiiiiam;
terris, queiri magniiieare ciim angelis elegerat in nwiliittidoiangueiiliiiih sospitatem manifesteConsjii-
coelis,qiianti sit ajjiid se meriti cohcurrerili propa- Cilur rcciiperare, levalis plurilnis varia peste cof-
lare decernit muitittidini. , pbribus : adebque"pef .sirigtilapene hiomehta, cce-
".:';Z:,: " _- . cb-PmjsM..; ':."[ iestia paridebahtur miracula, tit.ad"hxc Tbcofiirhvei
.......Dereniediis.subinde.pluribus.inipmsiSi, tenapbfuiii vix. enuriieranda censcii valefcfit ihter-
. Accedit itacjue mulier cceca, nomine DpdCijhihnu sliiia.'
; sibi gfesstis regentis iniiixa, qu» mox,ut eoiiiiiuis ,I» Tunc igituf Hosanria qusddamrauTier,ciitn cidmi-
approperat, visuth sibi.reslilui- cofam hjnnibiis ira- ratiOriegaiideiiiiirai, CeleiTirieruit pfbsperifaie feci-
petrai., Qubd prcesul.auciiens, .hymnunj iaudis Dei pere visum. Et post piisilluih claudus qtiidam felici
.Chiii pbpulb, niagno repleliis coriceiebrai gaiidio. ratinefecoiisequilur gfessuni. Deodata'qiiajdain, pa-
Secdum finjbranl odas exsiillaiiohe coelurarepleii- iefaclis aurium januis, adipisciluf audilum. Qiii-
tes, ct ecce frustratus quitlaiii muitis greSsu die- dam, uomine Teoioj desidefabili potitur iliumin.i
.busVcum. integra proeedil Ineolumilaie Iseiabun'- tionis doiib. Ilem, qiicedam mulief e.oderii gavisa
. d.us.-V-V MaiUr behefrcio. Simiiilef Ausoiiius y.^AiisohJ
Traiisiefe.ctim iaudibusinde paiilisper : etmiiiier quoque ltiinine, quod nimioVffagrabaiassequi desi- \
.qiicedaramahuuih poiita saiiitate suCcedit. Dupli- defio, fldh ceu "Crediditahjino, Patris liujus piis-
earit efgo, tfipljcantque; cqmltantia graliaruhi slmo pcrfruilur suffragio. Quidam Gerberttis ,.
hciiones agmina, Treriiefacii proxirhi quiqhe inira- - paralysis est a dissolutiohe saiiaiijsVQiiidaraqiibqiie
b.ilium magnitudine, tcintisjier a".-tah'lseclelibefaht alius ejusjicra hiuiieris exshkai liic largilate. peW
sececlefesahctitalis sublimitate. Nec vbx feciproca fuiicths^ ;;;'': '". ;''''"' "".'"':"';-:
iauaanlium defecerat ab qfe, duhV quidam puer, CijjncjiteCeriatim quique, stuclio pice devotioriis:
7$ . TLODOARDICAiNONICI REMEKSIS 80
obviani sttuierent occurrere, ac non niodo^bchigni A iihriiolaiibne, raulier qhceciamde pago Trecasirib
cqrdis inientionem', quiii etiain roriim ..leriiporalium ineJnbrorurij omninm agitatlone mtiltata, veniens
exhibilionem, prbnt ciiiqtte facullas stippelebal, cbram altari ruitin pavimenlo; ibique miserabiliter
afferrent: mttlier quajdam patipercula, de civilate diij vexata -liujtis piissimi consolatoris njiseratlone
properans in pccurstim, manu ceretim ferebal, qui stfrgit ineolumis effecta. Quaj super eveniu larilai
.•iccenstis niraquam fueral, Mirabile dictti, stihilo consulla calamilatis, nccem se pfopriaj confitetur
caTilus nulti diyino cercus in manu -gere.nlisest perpetrasse lnatri.s."Missarum dehique solemnibtis
illuiji.inaliis.: illumqtie dum per lolam defert illa ex mofe peraclis, sua qtiique repeitint, reversuiT
yiam, Dei confilendo iniraculnin, nequaquam su- matufe ih cfasiihiim, ad hoc lutelaesusejjl'a>sidiura
jienii luiriinisamitlit ille beneficium, dohee liiiriflci iri ciyitaieriiperferenduni. Manejara facto, dum ad
jiignora patris in slaljo.nispropriccperferrentur t!o- cohdictum sludiose contehditur, Efluidis quajdam
liium, hicque a pontifice solemnia cclebrarentur mulier, liaud procul ab urbe degens, adTantajpro-
rai.ssarum, Tu.nc feinina ccr.eiimliimine jlagraniem cessiohis speclaculum disponebat exire, qualcnus
mirabili basiliccetraciilcustqdi : qni ObSriperriiE gra- bplaloe sospilalis uti niereretur munere, Quaeqliia
liciequodcqnligeral gaudiuin, lUiniiiariaqiisecunque jam per quihqtiemiiumlaiignorepressa, parteni coiv
p,8recciesiamvidebantnr ardere mandat exstingiii, pofis dexlram prajmorttiam, peneque geslabat in-
iuioineque divinitiisiioc dato rursus accendi : hujus ijlilem, nisti quo poteriti accedcre , ei ad viseiiduiii
yero paiTem cerei crelo dali niiraculi decernil in sacri-litijus niiineris loculum, sese niolitur prbnio-
lestiuionium reservari. :vei*e.Gumqiielali conamine j"amfere iriCiiiumper-
Rolgardus [JHS. , Tolgafdis] qusedamfeminade pago agfassct itineris hujus spaliuhi, non valens Jiltra
Caslriclo, gradiendi careris officio, pristinaagaudet procedere, gravi corruit confectalabrire. Meditalur
ciini incolumiialisdono : ut qupe ptauslro devebenle donram rcdire, sed 'neq- il hqc ullatentis adiinplere.
fueral adducta, propriis pbslmodumpedibus remeare Qua; poslquambac aliqnancliuniilahS:jacuit haesita-
valeret-ad sua. PraTerea nittlier quaedam seeuni tiorie, demuiij resumplo iholiraihis aiisu, tenlaT an ""
paf.vulam sex arinorum fere defert filiani, no.reine Valeal"adhuc aliquaiiliiiu.ih propinquare. Moxque
Viilfidem: quajdum qiiadam die ctim eocevislude- divina miserante clenientia, vigor cegrisadditur ni-
j'cl, ab aliqiia tfanseuijte. forie miiliere perciissa sibus; viribiisqiie cum saltibritale receptis,,-libera.
fuerat iricapile. Quo iclu laesa, ita ut ejus fetro feslinaris celeritale, niraiaqiie Cripudiaiishilariiate,
reflexum inbaerere ceryi videretur occipitium, riec qtio decrevcrat a~grotase trabere agili cospit incessu
jn aliam cijput re.clinare partem valerel; cibi yero gaudens appropp.rafe.InfirnjilaTisetiamsucesojaiheii
inillam, nisi liquidam suniere possel siisteiitationeni, ^J Efanu ferens baculuni, iler peragil deslinaTuin,non
quceTntegrum sub.lali fernie laboi-eduxcrat anni ut cjtis amplius egeret auxilio, sed"ut iii hHJii&datce
tsiirriculum. Quam niater affeclu diligens tenero, sibi sanitatis osienderel testiriioriio. Pefveniehsque
tieque -salulis ipsins sollicita rectiperaliqne, sttiduit qub desideravefal,Taudabt5ndadeyotas interventori
obviani deducere. Diimque cOminiisob densitatem stio rependit gfatias : lijcque perlaltirii dimiuetis
iiniititudinis nqn valet aeccdefe, pfocural aliqiian- baeilluiii, priscas calamilaus suce sqiatium,"alaeris
(tuliimvulgus anteccdere. Mqx in vicrper quatn iler jam, nec opis litijus indigna, j-epetii iter emensiiui,
prai ageridum, sese prosterneris, simul ciira sobole, fefereris lctTaqucesitum divincecohsolationis suifra- "
^tiila vajida lide, prcces ad Dominuhi devola dirigit gium. ;
•jiiehte.TSecclumab oratiOneccssafat, et ecceipsius Adveniens poiitifex, eleri magrialtimqtiesiipatti.s
^qepii ybcifefaiT filia. Qtiaih genilrix, ul maternis . agniine, viclinia salutis oblata, vesiibus albis indii-
4J«~tris.oleturMahaiiiis, stirgens, inluita, capulejus- tus, cura cboris psallenliunigratissimum deducitad
Utb iiJilexionesidcl ad pfbpriairi rectitudinis lineani iiicoiiia civilaiis tbcsaiirniij.Iilis aiitemfeliciler eo
remeasse. Ttinc nimia hilariiate repleta, sed et de progredientibiis, el gratanter ad clestinattini loeuin
nrqlis sanitate cq.iifisa,jief.Ujslransvtijnerislocum, ,y. tendeiitibns, oninipolehs Deas in liujtts cliarissiuii
i;crni.tsangra.neinadj.duin., oerRqsqiiediu contractos, stti glorificationefoiiiem sticebenigijiiatis ac lai-gita-
iic Bijfuhescstendi, productos. Sic sccepta miseri- Tis abunde esl dignattls cffundere, ul vixlinguaquce-.
.cordjce quam qusesierai -benediciione, dQinmhIseia libel effari valeal, qitcelioc lunc iliiiefe per ipsa.pene
itim graliaruih reyertitu.r aclioneV . momcjitanea gesta probantur horaruljj ihierstiTia.
Ilaclgiturdignilate clarificationis, et rernni gesla- Naiu iahtara Doiuiniishic operatus esl hac die ini-
rum adniiratipii.e boliofs stipata,'votoqtre graiula- fiiculortira riiagniludinem, in viri quatuorv feujince
Tibiiis.afrepliiin"tolo fervoris iicr anriisu, cum can-. vero novein, vjsum; yiri. quoque.duogressum reci-
ticis, liyrahisijue percufre.re satagebat/ Prsecesserat pere inerereimir, Cuni hhjits Uaqu.eprseclarsegra-
eqitidem praesul, sed fcversuS cler-i cbmitantibus lulationis admiratione, in civilatcJn ad ecclesiam
iTioris hreliosissimuni jiropriis tliesauruni sumit bu- Dei Genitricis, prosperrima pervenitttr exsiiltaiiohe.
jiieris ; el sic ad ipsins propriairiTjcatissimidomtim Sicqiie lucerhahaec lucens ct ardens SEilernaiiier,ih
jiatris, cnin magna perfert gloria jubilatioiiis-. Asl altaris sisliitir crepidihe. Duin prcesuligilur adsa-
1
Tibi pervenitur in ecclesiam, quse compelere visa crandtiih yiviiici niuhhs;accedit inystefii, quis tarii
'«jiiil riic disjiosilis, inchbalajaijj viciimse spiritalis Terreum pectus^ tam •Tapideunicor gesstt, qiii"hbh;
81 IIISTORLE -EGCLESIiE REMENSISLlBRl QUATUOR. — L!B. I. §2
-A'
" gemilus ederet, pectus lunderet, lacrymas fundcret, pelunt ecclesice,videre ctijiientes magnalia Dei. Vi-'
duni tam sliipenda divinortim dona charismaliim denles, ut audierant, divinarurri signa
virtufum,:
conspicerei? Quis etenirn queat enumerare rairOruin. manibus gratahter in cojlum porrectis, benediCusit:
copiam coSlitus hic ea die profusarri?Nemo ievera, Dominuiri.Quoddivihaebenignitatjsnjiraculum valde
qui praevaleat espedire sermone quot aegrotanles lunc profuisse dignoscilur ad eorum solatium, qui-
sahati, quot litubanles erecti, quot ipsa die diversis sC corporaliter deseri lanto quefebaniur patrbno/
iiic shnt cladibus absoluli. Quibus tamen spiritaliter se non deesse tali pairalae
Post exjilela niysticorum discedentes sacra, ma-s pietalis declaravit indicioi-
lurabant quique i'epelcre suri. Sed intef abscedcii- In eccIesiaquoquebeala3Dei Genitricis, ubivene-
duni minax oriri terrilatio, nubes leterriniarierri- rabile patfis hrijus servabalur pignus, nonnulii di--
bilesqiie cortsurgere, truculenla pblum callgine clau- versis ccgroti sunl interiffi curall languoribus. JMam
ilere,micarefulgtira, concrepafe toriilrua, grahdoque qnidam noinine Natalis de Riirdenaco, ihulier etiara
solum verberare coepit rion. minima. Quo terroi'e qugedamdicla Teutberga; item hihIier:aItera;iioiniiic
perciilsi rediere pliirimi, clemeiitiam deprecantes Gonlhiltiis, linjiis palfocihio patris yisuin recipere
Aitissimi, quaiehus hujiis iniercessione patris bealls- " mertierunt. Alia cjiicedamquorjue niulierunius octili
simi raerereiitur ab his imminenlibus periculis erui. ; visiiinin eadeni domo recuperavilainissurij. Quaetlam
Mirtira in mddum perliirbatio, quce lerroretji incus- pr&lerea puclla, cognoihjne EloigJklis, ex villa qua:
serat, immutari, nubium rarescere [5. i. clarescere] "vocaiur Cattcella SecusLibram riviilum sila, qualuor
tenebrqsilas, cessare fulgura, niitigari lohitrua, cinciter-oelatis,annos gerens, Tubfi^ando pi'olapsa,
cunclaque sedarl ccepit ac dissipari tempestas, et ex uliutnqiie sibi geiitt dcbililaverjt:ita cLiiida.facta,
truci conversa in expplabilem pliiviam grandine, ut oninino nec gressuin :figere, ne.c pedibus valerel
telluris uberlim superficies, qnae niitiio solis exusta insislere, Quaiii parenles ejus, quamyis pauperes, de
fervebal afdore, perfusa secundo salubriter iefove- sospitate lciracnipsius sollicili, per diversas deferre
iiir inunofe. Sicque iitanifesie dignosci datuf indi- -sancior.uin". curaveruht ecclosias, ,Ast; iibi jara per
gualionisad boram concitata periholio, salutis ira- duodehtim fere annoruin spatitnri lali.'. vexarettir
snntaTa«iibsiiiio. Denique beiiignissimi patris htijTts ianguoris acerbitate, nec remedium. posset doloris'
solatio idtias djras pestis nqstris videliir finibus •inveiiire; «oinperi.ehs-de relalioiie sacri corpqris,
eliminata corrtiptio. Saltibris aer, pltivia data COH- opefuraquenfiraculis, quq valtiitnisu, repere coepitj
'..grueris,tiinor etiam qui regnuni pervaseralTiosliiis, nec se carpenlo periniiiiiiinpniii, ,scd ifactii, pront.
in spein paulalim seeuritalis tranquillilate ver.tilur valei, illud agere geslit iter. Ad templum vero.jier-,
" ^ veriieus, Vquo .pretiosuni salutis audierat inuiius
piicis;
Hac eadem prafata sciiicet iliatiohis sacri corpo- •inesse, fusis porainiclenjenliani yolis pr.osui flagitai
re in «fbem die, lingui fervida jam solis Oceano libc-ratione.Sed e.tpropriis ferltir jjaviraenta lacry-
rola peientc, quidam, Nivqlus nominc, de villa qmri mis humectasse. Quaepostqiiani per trps ila dies
.'voeatiir Dbminica, Reiriorum iriontis in lnlere sila, egisset, dum denuo precibus inctjiijberet, diyiria
surdtis et niutus, inanibus qtioque per annos noveru -sibi gratia supervenienle, vim medici,iiseyix yalens
«lebilis ac pedibus, qUalicunqiie valuil ,'pef tolam feri'e-inagnis "ccepit vocibus slrepefe, e.t, ejjiliiius
diein eoriamine, ab ipsius surgeniis auroroeTiiniine, acerbos edereV Sicque nodis nei'vOriim:resoluiis,
p•]• quirique •ferme passuum reperis millia, vix;ad -'•omIiiq'uefop'itum%ont.racTione'.'relaxalaj;:.',unids':ho'rAi.
ipsius aedissepulcri liniina, <juadeciiha tandetu pef- ferrae spatio, viribus ejchausta, jacuit quasi inqflua.
'vciiilhora. Qui diini Veniens,sacrtim corpiis ibideiii Sed qui coTitulilabsolulioiiis opem , robo.ris addid.it
nbn adesse coniperisset, leniplique fores seris dili- qnOque "vigorera. Moxque '.ceu tle grayi eVigiiaiis
clausas perspiceret, cadens in fa- soiniibVubi supernum sibi seiitit obveijisse beriefi-
"' genter.obfjrmatis
ciern sujjer lerram, quadam prcesuriipiionis iiiipoi'-- eiuni-,pighoiTsalirii petit locultim,cujus gratia sibi
iuititaie, sanclitalis ciiiresciandesiinocoapit clamoi-e]n contigtsse 11011licesitabatTemediuin. Deiiiijc gralias
;fiulsafc, taiii niagiio sc Conquerens labore fatigaluni, bic agens, ihidciJiqiie.degere gratific.a deceriieiis, ci
"tiec sibifore peiiiiisshm videre sallcm lociiltimsacri predljiis, crebrjs. insisleris, ciebilas ihedicalori sno
"p:gnofis baj"ultim,quiTauien -ejns sibi pbssesiibve- celebiat cxcubiaV: ac salutaris quotidie ljbailiinis
iiire celstiih hequaquam diffideret prcesitiiurii.Talia - o.fle-rt-ioblalionesii.- •
deniqne: dum tacita secuiu Volutat, mente Isalulis .Ftiit autem Reiiiis in jn-ct-.fctta
Dei Genitricis ecclc-
vigor ipsitisper tiiembra qticequesensiiti ccepit.irre- siacofptis illutl sacralissinium bealissimi patroiii
perc, pi-iscasquesiniiilSltipel-onihiiiihse vires seri-, hosiri Remigii duni praemerijoralusahiistes dorhnus
suiim recuperare. Cuinque rumor Itujusceniodiope- Fulco pr;csulalus fungitur offieio, sCilicel usq[ue ad.
raTioiiiS,quibtisdam nuniianiibus, aures.:percellei'et ciiiscopatiijn venerabilis' Heriyei-afchiepiscqpij.qui
ceftatim fjui<j!.iejjrocui'ruiil,adrai"rand;.t ecssanie Norlmaiinoriim persecuiioiie (aiii 901)j-per
" jjbirimoruin,
Dei niagnalia l.pTantes asniciimt; ovaiitef.iio.uiineni,-- soIaraDei cleineuiiani pace recuperata, raqnus idein
aii locinii vcheiandi septilcriperiiiicunt, cahipauas supertiinn propria sepiiliilrceipshis referre,de.creyii
piilsant, bctiibuiitlis Deo lauiles vocibiis-inioiiant, • iiilfa~ihoen.ia.Quod.dumconvOeaiisqiiibustla.uik.regrji
'
HiijTisTiiifacuiipernioli fania qiianiuliiftiiiircioijiiira. p.rocqri.Iju.ssgere 111 aturaret, accitmuLarC.DpiylJ.i us
63._,,_... FLODOARDICA>ONICIREMENSIS 8i
ejus nqn distulil clafificationera, suoriim repetenlis A cipia. Aderatllilaria diucona, qiiam beneaicens idem
Dssiuinsetlem. Cqntigit eiiim, diim magna populi paler sanclissiraus, filiam vocat : cui ancillam
corifluenlisstiparetiircaterva, po-Tqtiamsiinl iirbein quamdam depulat, et \itium pedalufara, quce sn;c
egressi, quidam;elaudlis et aridilale nervoruni po- jungebatur vinecn, donal, partemque suam de Tal-
plitu!jjque;contr.aclus., Abrahu.ni noniine, qui sca- pusciaco pro obscquiis quae sibi indesinenter ab ea
belluIisTiaerens':per."lerrani'se taiiiiimmodo trahe- iinpeiisa lestalur, ei transcribil. Eral et Reraigia, cui
bat, ut polcrat,.ubi secus, urbem venicns, iler ad dat cochlcaria tria, quce ipsips beatissimi patiis
sanetani basiUcam irichoassct inleudcrc, dixina fiierant nomine tituliila, delegans illi alia qiiactlam
tactns potentia,-compagum duritia resoluta, ccepit quoque munuscula. Sed et laici clarissirai nonnulli
ad salulis extendi remedia. Quem sosjjitale rccepia renitebant viri, qiiorum Pappolus, Eulotlius, Ettse-
plufibus Vidiniusannis ihcblumein, ereclum giaJien- bins, Rusticolus, Eulropius, el Dau\ctis prhatis
tem, collataque sibi prospeijtale gaudentem. In co beaii \iri rebus inteifuertint, et ipsius lestamento
yerblbco ubihqc salutis accidit donum, posita dein- subscribenies noniina propria subdiderunl.
ceps exstat Columnacruce praefixa, glorificationis Enituil eliam \ir piasclarus Atlolus, qui, sicut in
liujus continens njoniraenta. Sed et tam prius ere- ejus epilaphio legitur, amore slutlioque sancti Re-
,'berrihie, quara postea,- clarissiinis saepe muliiplici- migii, \enodocliia duodecimrebus e propriis slruvil:
. busqiie riiiraculis ejtis sepulcri dccoratur ecclesia, scpuluisque cum filio el filia post allare in ccclesia
qnaehequaquaniTillerishabehtui' comprelicnsa: siinl beati Juliani martyiis, hunc sepulluroedeclaiatur
-jiamquemiiltimoda. - Jiabere tilulum leinplipiniiaculo innotatum :
V :'-V VCAPUT XXiH. Hic igitur nulluniIalpst, quidterra retenlaf,
Ne quis si ciipiatdiscere,cassuseat.
Dediscipulis ejusdeih beati Rcnugii. Suhduseniintria consistuntmonuinenlapetrina,
• Fueriint liiijus dehique beaiissinii patris npslri :Tn quibusalrnbrumcorporacoriditasuiif; "
Hic pater est Altoius.-nato,riataqtieEeptjltus,:"'-.'"".,;
leiJipOfibhsi in liac urbe viri clarissimi, Deoque vir- ;;- ExspectantquediemnuncDomjtHproperair.. .. . .
certe " '"
, 'tulibus accepli, tara ex clero quara ex ordine lakaT, , Illius naiusmernoraturElaiius.
tam Natadeindesuadicituf Eufrasia. c;.
iilpole qui tali, veneiMudo, lamque sanetissinio Qni plscuereD.eo,diciisfa.ciisqaejsupremQi
-famulabantur patii.Qiiorum videtur exlmius, Agri- Nimcpariter, tjuofumrnernbrateiient loculurri."'
Isslruxilbis senasuis xeriodoc!ria'rebus/' .•
cola nepos ipsihs, presbytef venerandus, et eidem '--.. Jure^fovens plebes,divitijsiiiopes. -
'oijse.quiis,ut ipse testatur, a ptiefitia placitns, qiiam Sic pfopriumcerispm.ccel.Urri iransvexitaii allurii,
Tn
«donieslicos ejus exogil inlra parietes : qtiem etiam ~' Hoc quosuscepitqitod rriiserando[ms., riiisefendojdedif.
lotumsubatnoresacri stiidioqtieReniigi,, .- ...
;c!iiii;Ecdesia Remensi, beatoque Lupo episcopo fra- P ObquodprseruliUiuideiinelipse polum. V,.'
• tris sui filio, in omiiisubstahtia sua.pfaefei'id;quod Ilanc esse quotjue rebr ecclesiam,.de..fluaJGregb-
specialiler tinicuiqiie donaverat, darive jusseral, rius Turpnensis .,referl-.-(lib, n Jlfjac. qui est de
Iiteredem corisliluit. Ei quoque mancipia noiiriulla • .passione.et niirac.; S. Juliani, .c.-:52), quod qiiidahi
eum vineis; peciiliariler depuians li-adidit^hoc illi BelgicaJ secraidce provincice in suburbio Ren.'ensis
Tidenlef injungens ut diebus festis et omjiibusiDq- : urbis in honqre B. niartyxis Ijujiis basilicam studipse
VTiiinicis,saciis allaribtis ejus Offerreltiroblalio, ari- cohslruxit. Ctijusreliqtiias post periectam fabiicam,
nuaqiie convivia Remeiisibiis presbyteris et diaeoni- .fideliter expetens ac devole, percepil: acceptisque
Vhris praeberentur; Erat et alius nepos ejtis,;Elius -via.iiih psallendq regrediens,; dum RenJensein cum
-ihoniihe, cui jjartein de Cesurnieo, quaj sibi sqflc his campari.iamingreditur, a pervasioiie doenioriis
;diviStomsobvenerat, cum omni j'ure quod ibi tenti^ liqmo quidam, saiicli sjbi martyris liujus pignoribtts
Veral aiquepbssederat, Ariibi'Osiumciuoquepiiefunji ,:;applicitis,Tibera.tiij'.V ,-• :: ,.'".. .:.: ... V V"'
-
Vcuni faihiliis qtiihnsdam designans, ad jus illius-do- .",.'. t ,-:CAPUTrxxiYV;";'.;;"-"v","_;v'
~
;iiiiniiiraqiie ifansnviltit: Adefal: et Agalhiraerus , -;::-:-....,:,.'; :D.esuncio,Theoderico.. ,-.'
ceijiiehepos ipsiiis, cui famjlias qiiasdam delegans, lExstilit his eiiani bealissirai,ReinigiiTenipbfibus
Vviiieahiquoque quain pater idem bealissinnis "¥io-1) beaths vir Theoderictis, almi magislri piusdi.scipu.I.us,
' doilissce 1
pbsiieratV.etstio laboreconslitiiefatiiSnbea quem iion ex allq voluiiiadeo sai~gninegenerari,~qui
; cbudilione dohayil; Tilomnibus diebus feslisrac:Do- . su.biiiniter.Tiuncin generaiioiie jusloruni dccreverat
iiiiniei.s pro comraeniqralioiie sua sacris aitarlL.us jiobililare. Ortus autem pago JReniensi, yilla, ut i.ra-
- bfferrelur obliilio,et Laudunensibiis ..presbyleris
ditur, Alamannoriim Corte, patre latrone, veluti rqsa
alqne diaconibus aniiua convivia: pararenlur. .Ar- - spinarum procreatur hof rore. Ad declarandain vero
VchidJacGiiisui Ursi se faniiliaribusasserens^jbseqtjiis ,- castjlatis ejus mundiliain, qtio ;inrantiliuni cjTisdeiu
iisuiri,:donal ei casulam quaradam subiilem, et alia.m . paoniculi [ms., pannuli] fefuntuf abluti,non;sordium
: jjleiiiprerii, duo saga delicala, tapeie qubque quod : Jaetit,, nou alicujus iinniiindiliK puleus inqulnaihen-
' iiabebat in
lecto,-et tunicariiquani teinpofe transitus ;to, licetos ejus ex turiq de more paleat, .astniiiur
sui;relinqueiiei;jneriqj'eni.Erant et riliiprobati viri infici. Beatus itaque VTheoderieus ad; atinhs ijsque
ex clero lath presbyteri quam diaconi, puberlatis laudabililer educaliis,,j.usla niorehi pro-
' turic;Remis siio
njiinefe; dignos oSlendit.quibusqtie, doiia pagalionis bumanae, stiidio pareiiliiiij cpactus, spqiii
" quos
largiliis, et vineaindelegat t~0!JJm_iraitcr possidendam sam tqepil liabere ho.niine lenusiixofein, ceu non
ctij-jvinitore, addens cis cilia qusjclam quocjiie'nian- habilurus. Amqre siquidem coslestitimlatenterin-
83 IHSTORIyEECCLESLE REiiENSIS LIBRI QIJATUOR. — LiB. I. . JBG
ilaminaliis, fieri sliidebal Dei cultor occttltus. IIujus A. yerliee; duiii circiniiferenlcs oculorumacieiii, de 1116-
igituf angelici chlius liabhit in proxiino, rjub saria- : -liasierii corde volutarit posiiioiie, siibito subliiiihccc-
- rettir medicuin, quo juvafeiur pairorium, quo doce- lorunl railtiliir aliger iiidex a, culmine, pcr cjtieiii
reluf magistrum, bealissimum videlicet patrem re- ccelosscansufoTbcus in lcrris Ijecito dpproiiiefcttii'
iigionis suoe Remigium. Cuj'us piissimi prcecejjloris Thcoderieo. Naih raysticus ales aquila spatiahdqgy-
..irradialus exempiis, ardehs dcsitlerio virlutuin, cer- rans et gyraiido circuhivqlans, qiianlura jn ipsq fuil,
lalini crcsccbal in virum perfcctum. Copulcenuplia- locuin ihonasterii capaccin secans aera dcsignayif.
iis amor amarescit, ct caslitalisdilectib indulcescit, Et ul cxpfessiiis ostcnderci quid Domiiius, ycllei,
desideriuni desiderio restringiluiy et ardor carnis unius (crc horse Spalio, supra ubi ecclesiacbnstiiii
ardorespirilus superalur. Abrenunlial aniator putli- debuil, lentis volatibus stctit, etiie liOc-ab incrcdii-
citicpnniiido, icctlusinit chni DcoVBclluracontincri- lis casu cqntigissepularelufjTjJsqnatalisDomini clic,
tice indicitur hosii, singulari Iocus quserilur celHa- quad.riennio conlinuq supervolando, nionasieriiijn
m.iiii,Alloqulliir beatus Tlieodericus sponsani, el.;atl circiimire, lnirantibusplurimisj-eadeni aquila cej'ric-
:.spoiisi coelestishorlatur amorein perpetuiiinquepro baltir. Qiicevero viiTulum- opera qiiciriia niifdciilo-
virgihiiaie pqiliceliir Iioiiorem. Sed sponsatabeseens rumuiiles Christi Theoiloricns hiibi gessit iiisignia,
ainore carnalis desitlerii, speniil salutafia mbiiita.!B noh humanu.ssefmo valet euarfare ppr siiigiila,V ;
sponsi;et ainai'0 aiiimb respondef,.duni se ciespeclani ;Post successum denique lemporis,~ubiprcsbyicra-
vitlct. Cuinqiie Dei scryus cerherct qiipd ejus in lis subiil onus libnofis, iiriplerc volens plTiclujji';sa-
aniiiio spoiisaj coliorlalio locum noiiTiabcrel, dis- cerdotis, pfccdicarc ccepitomiiibusTJraeCepta saiiitis.
seiiiicnteni dcscrit, el urbem Reilieiisem proprie pe- Speciuliter aulenj tangil animuih piissirace:prolis
tens-, ctbbalissara quamilaiii coelibisviUccuUricem, cliarissiiiii cura gcniloris. Filius.sapicns iaelificatjia-
nohitiie Siisaiinam, requirit. Sobfius adit sobriam, irenj (Prpvi x, I), coeloqiieregeheral terrcese gcnc-
-piidicus "i.iidicr.m,virgo yirgracm^ qua? sublulela raineni. De Itibrico nionaehiiin, de lairone dalqrcrii
bealiRciriigii puellari prccerfllcOngrcgaliohi, feiriina lcirgissiriiiihi,cicservb diaboli Cliristi faCit.libciTjirii.
virilis aninii, virago prGfiindi consilii, eo.nsiliatrix Jara janique virilim de eo sanctaper populos divul-
-altioris irigcnii.; Ad ciijuS~piissiina~-malris siniis giibattirOpinio.Et hc vejlutiluceriia cohtcola lalerct
miiissiinos saiicliis se conttilit. Theodencus j solo siib niotlio, sed pin.nihusin DeiTuccretdomo,'-<|uan<-
slcfniitir ar.le pedes spiritalis: inatris, eiqtte tum subiimis .erat.meritis, lantum 'cpruscis Coepit
'
prodii arcana sqii. DcO/COgnilasui Cordis; erinn- iiisigiiis effiilgere ihiraCulis; Ejus nainque beatissiiiin
.peiitibus laeryinis gCinitu conlurbatur,; singullu fama pervenerat usqtie ad Francorum regis pala-
coiicuiilur., atque salubrc consiliuin sibi cmn ^ lia, qtiorum rcx tunc crat Thcodcricus, ClodOvei;fi-
stibsidio prccura siibnixefcrri prceatur. Ad huiic lius, cujiis ocultts doloris subili himis cruciatibus itci
. coiiipunciioiiisihceroreni devoticsimijuvcnis conuriu? fuerat oppressus, ut nullis divcrsi generis medica-
;ia stiut yisccra benignissimaema.tris, flenii cpnfpa- ijiinibns acl sanilatem. prislinahi possel "ulluscirai
litiir, Itigentcihconsoiatur, mccrenlem Icciificat, et rediicere mcdictis. Uiiiusoculi iacryraabilisaegfiludo^
. nlciiin vqti conipotem fac.iat, Doniiiiuni.pietatis ex- iJitiltoruih lacrymas prQvocaveral in populo. Mentehi'
ora.t, Conimiinis itaqiie pater tilfiusqtie piissiinus, ab rcgis votrli-coiilurbant exitus claclis. Ilinc meliis.stl—
iitroquc siiiuil hac de causa sanctiis consalitur Re- jiiulal ahiiitcndi liimiuis; illinc imminenlis jjutlor
niigiits : Ctijus iiistiiutiohc subliinitcr jam bealiis deforihilalis,.N3.n1si rex adforet liisctis, maxliriuiii
jirofecerai Tlieodericus.,IT'o sponsa (leniqiie Triiiti- fuisscl in pbpulo. dcdccus , aitt enini Turpiter, re-
iiir,a:ieriiacpi'ccihifiiiileiribuiioiiisin Virginitalejier- giiando,:foedilatisgestaret oppfobritim, aiil cuni Iti-
severaiiiibus a pa'.re servari clemohsiraliir : ct quia miiiis amlssibne forte perdidisset et regnum. Unirai
virgiiiitas.angcliccegrata niundiliccsit aiiiica, propa- efgo reslabal regi consillura, qttatenus hbi renisdiuin
lalur. Aetjuicscitspohsa ileihum prudeiiiissiini pa- cessabatiiunianum, diviniini rccjuirerctur auxiliura.
V fris, inio cohiplcctiinr afrainiiia, vitcecaTcslis dulqo- jn Mittit igitur ad vencrabilem TheoClericum, cui.vc-
(lincincllita, scseqiiepollicclur, si Cbristp incrcatur, -jieiiti jiandil ijjiserabilis oculi nioTbum. Pfodit pra-
. ..atIIiic"rcrc,-iiicorriipiamsalva putlicitia perinancrc. ; nani fitiam paliliir; prsevenifjireciljus.periciil^ qiicc
Lceiuslandera castitatis decore spoilstis araplcxaiur verctur. Al vir Dci viiTulerii.sciens opcraiionis-ess-i
spoiisani, qiiara •vitleia voluJiiate"scducloris e.i VOT. eivince, nbn fragiiitalishuraanae, corpiis solo sternit,
, liiptaie ca.riii.s.erepiara, conililoriqiic"jtiiiisub iiitc- aniniura-supiM coeloserigit, orationi se loturii toih-
. ^riiaiis iionore lnahcipalaiii. niiltit. Tantlem finitis surgens precibus, ad sldeni
Djrigilur ,ad proyidciitltim sibilocmii liaijitalioiiis viiltii sublalo, SanclceVTrinitalis nomen iiiWcahs,
..ctira virgine virgo,;. Siisah.na ciini TiicodericO. Es.t olci sanclificaii paulululii suiijmilaii pqiricisVirifuii-
silvttia inmontcsila, Sribtisa civitatc niiilibus scpa- dit, et oculdiriaie habenti signuin salulifer-e cfucis
- rata, in quo visiim est vcncrabili seraper in divinis itiipriincns, siraiilcum.sOspitaie liinienin.niO!iierili">
llo.SraiilipalriRemigio cqnstfiii coenbbiurii: qiio sub resiiluilVR-jgcm vegnm m igo.iflwrt'rexTistiisVcelc-
., pii regiiiiihe. diictoris..,. qucni prolicere probabat bri repletur iDetiliapopuhis; exSuUal iiigc.riiigaudio
VcxeTijpIoviriutujh," calcfyanl CliTislo iijiliicinliuin ~ cuiiciris senatus ; laiidattir Tbcotlericus Dci servus,
"
tailjjgcrct ffaiiuiih, Cq.iiscchso.deiiiqiicsilvosi morilis ct glofilicatur aboinniljiisi hiirctbilis iiiv-sanctisusjiig
87, FEDDOARDICANONiCIREMENSIS 88
JTeus. Convocanlur a rege primales populi, de ma- -Afegni Francorum gubernante, Aiigilrannus arilico-
.gnitildine coiigraiuiaiilur niiraculi, quod tahi cilo fuin quidam, traditionis hujus ignarus, a rege Ven-
.rex senserit vi.rtutein;spiritalis rriedicanienii,el [iil] deram sibi postulat dari. Qubd ubi rex ahnuisset,
nullius cicatricis vestigia, nullihs caligiuis, vel glau- audiens doninus Hincinarus prajsul, qrii sedem tene-
CPiriaeresideretiii.pculo saliiii redditp hiaciila. Quan- bat• Ecclesiae-. Remensis, hahciiifiscai'iviIlanj,regalisVj}..
tis lionoribus rex sublimaret fainulum Christi si VeU prceceptichartairi iii Ecclesisehujiis archivo repev- %i_
""
lel, ac tjuantis racneribus, vel dignitalibus remune- Tahr, dationis hujuSce seiiein conliirenlem:Karolb
:rjir.el:':si:;conteniploi' ipse dignilaliiin perniitterel. iiiittii, etjie cbnlra legein cahbiiiCaih res' usurpet
.Qtiid eiiimoculo iri corpore' cbarius? Sed hijmaiice Ecclesiae, conihionefacere salagil. IriVqubprceceplb
laudis et mundanae retributionis refuga, gralis daro raanifeste legilur qiioihodo fex Theodericris, pro
iiialuil qiipd gralis accqpit: alqtie vir hiagucehuriii- fesuseiiatione filiaeS. Tlieoderici preeibus obientaT
liiaijs.sol.liciliisiie regi foret univocus, pelilutrion "iionsoltini praenotatam confereris ei villam, Dei SGf-i
Theodericus decaelero , quin vocetur Tlieodorio. vuni sui hiuneris honore prtEluleiit, quin et raagi-
-tunc rex-adinifalus purissiniaesimpliciiatis- huijjili- siro, prdestahlissiihpscilicbl Reihiglo, Cui; Dohiihus
tatem,'venerabifes mantis deosculans, sacerdotis be- 'taniani gratianr contulerat, uf taiem discipulum
inediclionein devote ppslulat, et erira Iionorifice-ad " babefet, qui Spirilus sancti dbno , sicul ef magH
siuim. deduci fnonaslerium -mandal. Quaritas' iunc Ster , 'mortubs resuscilaret, beneficentice gratia:,
.cerneres ,ad eum confluere debilium inultiiudiiies, villani Venderanvbbtulerit. Ilsecut italse habefe, ex
jquce sine mora :qtisesiiasrecepej-e sanitales!' .' ijjsis ciiartaruniiriqnihientls animadvertii, aperVri-
.;.;. Reperitur etiam praefati regisfiliam vita deftin- sione villae deslitit,~ et Ecclesise propriis Iibere uti
' '•' --: "
;C.lamniagnificus ljjc Dominipfaecqvilae refofmasse 'jieririisit.
spiraeulo, pro qha languente rex ad .sanclum dire- VTi'aditurbujus beali viri suggestiorie sanctusRc-. -
xeral Remigiura, pelens ui a.dse veniret, atqiie curii niigius coliectioneni' raferetficum, quce adid ttsque
;preeibusaegrolantiTilicemamim.iniponeret. At piiis ieinpbrisprosiibula fertur extra civitatem reiiiuilsse,,
iprsesul moleslia quadam corporis, iit fertiir, deteri- subversis fornicibus, "inviduarum quadraginla<oii-
..ttis, beatoTTieqderico, qtiein pie castetjue nulrier."!; gregalionem permutasse, sumplusque qubtidiaho
i.el.sjjirilalibusdoctrinis ,'insti'uxei'at,'qtjeiJiqiie gra- Yjctui uecessarios inslituissej ipstihicjiie^ritinierhin
t!a ciiraliomim, repleium vitlebat, negoliuih quod vidnartiriiperpetifri manefe, ht adbuc qiioqiieluanet,
ipetebalur, ut paler filio, coniineiidat. Qui magistri decreyisse. Nam dum sariclusReraigiusriJoriaSleiTuiu
, jussa cjipiens solerler explere, duin festinus iler ad _ sancti Thehdefici visitans, seeusmefeTricii!iii,;p;EaI-
. palaliunjTegisagerei, adfulurara sibi 'divinaih coii- iiioscunieodeiii cliafissimodiscipulosuo coneliiehdo
..Tidens ciementiaiiJ, nun.liis accipit obiisse piieliam ; Transiret; ac.sanclo Thebdericb vbx Taucibusbaesis-
, et ne fatigaii' debeat, siiadeliir propriam fepeleie set, iierumque, iii redeurido scilicet, itlemiri eodem,
fcellam. lllevero. prcecepioris parere non dusistens ceu riiehiorattir, loco et versiculo coiitigiSseS,admi-
, iiraperio,, perveriil ad palatiuih : m.oerbre pafentes faius pater saiictissiinus, el requirens ctrr,diseiptilus
. itflici, luclti pala.iinos inveiiit cbmprimi [ms. j, bp- solers in Dei Jaudibus"conlfa robrciri litubaverai,
; pi'.iiiii],:.QupriiinTaci.yrnis el ipse sancltis Dei permo- accipit dolere beaium Virnhide aniinarum dispendio
liis, plures seccdefe picecipit,cuiiipaueisad funebria . jierditartihj, el in fam saiicli patris vicihia, laiii fce-
. jesedit. Coret oculps ad ccelumcum nianibus exteii- dce turpiludinis ianla diabojo crescerelticfa. Sicque
idil, deyqt.asiii cubiciilomentis Dep preces cqiripuii- pefsuasunipatfi pjissimo, disciptilp suggefehle ca-
ctionis, perfusus faciem hierymis, effudil. At uiii stiss.inioV subvertefe-Iatibula diaboli, et deceplas
.exaudituriJse spirltu sentit, ad exanitne,coipiis ac- atqiie decipientesanjinas iri Casiinioniahitrausdticere
ivcetlii, oleo saiiclO; seiisriuni yias ctim lactu pollicis Christi. Mtiltas'prauiefea constai virtiilurij pefhunc
;jlliijil: mininjqiie iri nioduiri lnenibra mbilua in ro- fidelein Dci fairiuluin patraias operalioneS. Csecis
-.iji-fivareparantur bfficia.Oculi lumen liauriiint, vox .p. rienipe visiini, surdisauditum, claudis gresstim re-
; admoto peciqris: Tmpiilsu prbrumpit, et puella~;se Slauraiis, aridas coiitfaClasquemanus relaxans, ob-
. beali Theqdericivotis reddilampaiidil saluli. Ac^ sessos a daemonibusliberans, hiille nocendi Satance
.ctlriiiut genitores ciini gaudiq iniraculiimstuperilcs; feiudes jier divitite medicince destruebat opposilio-
oihiiis exsulial aula, iripudjans lcctatiii'faiiiilia. Vc^ Tijes".'Etrevcra feliceriigfegisCIiiisti dticlorem, cui
: neriiiur sanctus, taiti a rege quam a -proceribus, datum est tain corporibus qiiahi animabus cOnferfe
briitiibus. Laiidibus effeffur a . salutem ! Perseveravit auteni in Dei famulatu usque
glorificatiir a"paiai-iiii.s
lurmis vuigaribus. Rex itaquc rion soluhi (liscipuliini, i;n(inem, elqubtl or.cdocuit cxeihplis evideniissimis
. sanctiini.spilicet Theojeficum, sed et B. Reraigiuiii deinoiislravit. Qui post miiltaftim virtutum opera
.cupiensiiiuiiificentiai subliniafe doiio, villara qiiani pbst miraculofuiii insignia, bonocertaraine ad viclo-
. diqunt Vehderani [Vendier], Siiani sriper; iluvitrai iialn perducto, felici cui-suCqhsuinhialo,sanelis ei
lliiiernain, reveferidij Jja.tri Reniigib; Gaiigiacuni .obviantibhs spiritibus, et g'andent'er:-:enm'- angelis
veib in piigo Remeiisi, prceceplb succ auclbrilaiis, siiscipientilitis, die KalCridarunlVluliafiimcum glbfia
sanclo-cpnlulit TbeoilefIco, Processu denique ieni- - ihigiavit ad Christuiii. Ctijtis''anilitdtfahsitu preiiO'
Lutlbvici '
|»rb, Karblo, iiuperatoris filio^ scepffa ;sjssimo, .pf-cfatu^rCx•Tlieoil^riius;a.d,mo.nas,t.efiuri\
89 HISTORLE ECCLESLE REMENSISLIBRfQUATUOR. — LIB.'I.' - W
propere cum magha venil multinidine, praerbgatique s 'A qiiique hobilitatis ponjpam prq iiibiloduc.ens,r_elegi|
sibi herieficii meirior.sed et debilse servitiitisnOhi in saficllflcalioiieDeo servjre, reiinqiiehsqiieVdeviqs.
irariiemor, ad -luinuliim;bealissihii cPfpiis.-abbalis; anfraclus, viain recli callis expetiil, illa secuius ve-.
propriis evelieresludiiithumeris. Nec mirumi si rex: sligia.per quaetiirgidqs niuridlliuctus.perlransiens,.,
homhium. illius membra contiideril tiimulo, ciijTis i properaret^ad cqeleslia. lngressus itaqtie monaste-
aniraam ciimgaudio Rexahgeloruih suscepil in coelo., rium B, Tlieoderici, gIoriam,lmj'us sccculiTradidit
Ad -cujTiS' venerabile sepiileftimdivina Virtus usque> oblivioni, dignitalera.qiienataliiim.Siiorinrihum.ilitale:
in hodieihum diem niulliihodaih clignalur operarii despexit,el ulliiiiaeservilutis famulatui se siibjuga^
salutem. "V vil, hunium raslro fodieils,ef -ara.lii yoihere telluris
Desidia verb,;vel r.afilate scripiortim, plurima si- terga scindens, illud psajmogfaplii factis impiere,
Ienlio constat neglecla niirorum, Nos tamen .lintim,i satagens;.:Laboresmanuumtiiarum quia manducabis,,
quod nnper cbmperimusactum, decrevimusinsefen- bealus es el bene tibi erit .(JP^«I.cxxvii, 2). IIoc
iium. Quadam dehitiueSabbaloitim die^j°amvesperai auteni quolidiano per yigirili duos annps ,irisistens
Dominidiei accedeiilej quaedaiiijjaiipercula,-nomine. !. operi, cum duobtisjuyencis ad hoc sibi cbmniisgiSj
Cillaidis.fj, Gislaidis], ex famii.ia sancti Dionysii; duros e.t variqs temporum perlulit .inviclus labores.;
villse Coriis;supesioris, diiiiJiholara mahu vertereti, ^; Quod vefo memorabiie iraditur, lidem jTivehciIJCC
manubrium molcBipsius inhaesil dexlefop, rit divellii cetaie, nec lassitutiine-deficienies: qriqd alii t_urico!ce
pbsseta lieiiiiiie.Tandemniblcemanubfiuhi ex ulra--. cuin quatuof.vei sex.auloclo Yixpoteranlperficere,
-que.parle manus abscindereeogilrir, iridicinmnblens; liic.Cum duobiis infitlisjabiiiler expiebat. Ciimqiie
secuin defciTemiserabilis operae.At saliilissua; solhV . phiilulum cessafet ab:aratro, fursuni siudebat insi»
'Cita.qiioniam Bi Dionysii lunc Reinispb infeslalib'- slere raslro, Stupendum quoque valde, qubtl cuni
nem paganbrunjServabanlurmembra, velociingressii tam ciiifoserVitio inienlus essel, nec deficeret, ab
ad ejusdenisaiicti-marlyrisdoininisui cohlenditacce-. agro rediens uiiain saepe hoctera, fieqiieiiier diias
dere pignora. Pervehiens.ergo, etiriinjagno-tiniore! .pervigil bymnorum, jjsalhjoruinqucTaudibus tradiV
acreverentiasolo prolapsa,liberatioriem.deprecaiur: jur excubare.iplitus. ,_.. ; . ,. V.
a lanlce confusionisniiseria. ld eum die peregisset:" . Qtiadam denique die, diini Taborjs 'iniermitleniU
ae nocle, remediiim inde non desperans accipere, leinpore donnihi rediturus ab agiicultiira cessas_s';t.
"ripparjiitiiisoraiiiseiqiiidamcleficali habitu,:ves;teiiir. moiiasterjum repelenti quotllibet qpiis emendandi
duluscahilida, fciciejucuhda, capillo admocluinalbb, aratri accidit, vjrgamque sliriiuli ligens iu terrain,
vuiiu jjaiilispef macilentovdicens illi : Surgehhtc, et domum quo lendebat, iminemoi'ejusdem forle, iTno
vadeadsancium Theodericum;quiasecimda'feria, qucv'- sic. divina tiisposuit,-fieri mpder.atiq, pervenil. Mi-
est postcras, ipsiuserilfestivilascelebranda,etvidene rabile diciu, spinea virga sub nocle radices,~i.nler-
indomoejiisappareasvacua,'sedaccipecefam,pw^^ rajndedit, el riiane, cum ad cbnsiieiurii beatiis vir
ad pra'seiissuppetitfacullas, Clsicad ecciesiiinlipsius opus redirel, atque resuinefe vellet,_tu.rgeht.ein frori'-.
':perqe,elilliusqiiodimplqrasobtmebisiitlerveniiotie. Ma .dibus invenit. Qtioepiuiiiiioteinpbre, cuiinilaridoTo^
Ihox evigilahs, bac de visione; stiipefttcta, "oralex bnr.riii excelshm crevil,, et facliini hiiiiiiseiiiluif,
voliinlate Dei sibi confifmari Visa,";el cuih gaudio .dqnec iler agens quidarii pcenapieciehdiis, eamderii
feslinat pcfagefejiissa.VVeriit igilur ;ad .ecclesiain . abscindil, oculofumque Sibilumine cuin.abscis&ioiife
sancti, veneraiidaesolemnilalis tiie, beati sciliccL .pariler adempto, juges incufrit teiiebfas.
Thcoilerici, Ireshebdoinadas habens ex quo iddis- , Ejus posllisec aratrum a fitlelibusin ecclesia villj»
criniihisciccidefat illi. Tuncse ante"sejjtilcnimipsiiis -Goiubroscesuspensuiii, ibi, dbiiec eamtiein iniinifc"9
Ciimlacryinis sternens, pfo salute suapreces efFuil- .iinpellenievorax flairana cremavit basilicani, pef-
dil; ibique loia i;ocle persevefans in bralione, ve- Vmansit. De qup quisquis dblbreih dentium patieiis
niam depiactilissuis lnimiliter-acfidenter [ms., fi~ hasitilam prcccidisset, ac de lbco dblofispiifuia
; deliter] exposcit. Dumqiieadliiic anle tumbani jace^ sanguinis fliiere fecisset, slatirri medelarii sahiiis
r
rel beali confessorisCbfisti, divina Jubente gratia, .P exoptatam, beati Theoclulfimerilis pefcipere mere-
per intercessionem sancti ccepit.nianus ipsiits fe- .: balur, Haecbenclicia iion audita soliira, setl a plit- -
mincepanlaiim ,a li|;iip~"dJsjtingi, et.absqne Jccsione '..riinis etiain visa.nqsciinlur, et Sariitate reciiperala,
cujuslibet doloris: spefhv Sicqtie deiri tota maniis sunt ce.rlissihJepropalata. V V ''
-expandilur, etTigmimdicto cititis in paVimeiilppro- "' Defunclodeniqueabbale, qui beatoTheoduIfoprce-i
labiliir,-aCsinuifqiiaraadiiaesisse.viderethr. Mulliyero \ ej-atlertius, ut pfxihisstiin est, idehi vir, Verierabilis
qii.i.atferani,Tioesupefri3epielaliscernentes miracu- in loco sanclae recordalionis domiii Tlieqdefici est
luih, glqfiilcayeruht mifabilein iii^sanclissuisDeuih, ..ordiiialus abbas, prcesiile annuerile;, et mohachb-
--'..-"-:' CAPUT XXV. ..'.,; . rum caferva pelente. Qui adepto' rfigiininishoripfe,
'--.. - :Desancio;Theodulfo.: ._;.:}; quasi fridis tiro noviler addicltiS exereilio , "iiullara
: Tertius posf-beatiim Theodericiii.riS;. Tbeodulfus ,- fere prccstabat artubusVequieih. Qiiin ut infatigatiis
ejnsdem monasieriii-rector exstitit.cjui .conspicjia Viii. opera maiuium prajstiterat, sic -exercentiose,
Tii!sisse;fertiir aiilicorunj prbpiii.qtiilate,:etrveiiera- ::.noii sib.i parcens , ad diviria iotiim diipliciter apfa-
•biliuin ffionachQium^aique-sacertloiujii: dignitatc. ,ba,L : ijjiiiisterjq, fabficavit Vehi.rnbasillcaiii: iii ho-
91 FLODOARDICANONICIRESIENSIS 92
nore S. Iluarn, quo ciirsum sui duplicaret labo- A vidclur ingressus. Sanclus vcro
Tlieodulfiis,
ris. Signo siquideni dato, cum fratribus conve- laboribtts rigiliisque confeeto, fessus forle corpore
quiescebal
niens , hanim laudes persolvebat liymnologiarura. iu lecio. Legatarius animi felle
commotus, quod
Sed ut duplcx corona nieriti, quasi tiihil ante ges- abbas loci non sibi dedissel occursum, rancore
sissot , iteiiniJ prtedicla vota reddebat in ecclesia : tiirlTdus mentis, dabat ore piofereus
qiitfinon decc-
qui- licet clani, taliter- agendo , vellel habere quod bant. Cumqtie abircl indignans, ut ira irse misce-
nieruit, opera lameu eultoiis sui non esl passa di- retur , potentissimns ejus equus, a puero niortnus
viiiitas oculi. nuntiatur. Ipse denique frendeus in scmetipso , ci-
'
Accedil itaque quadara die, ut sns circa puleum, mulansque furorem ftirori, geminos dal crucialus
quo loci Iiujiis vicini adaquabantiir, deambulans , aninio, de indignalione videliret, et damno. Cuni-
ruerel in ipsiim. Circiimfluenlibtis undique mosia- que vir sanelus id post soporera nuntio
cognovissel,
cliis , cuni miihis esset qui pereuntem posset eri- ad honiinein consalanudin non distulit exire ; sue-
pere de profundo, praesertitii cuni ipse piitens ccn- toque de niore blando conatur alloquio effcros ejtis
lnm pedum feratur aititudinis, vir Dei supervenit: animos mitigare , inviiansque ad orationein, monel
factoque comperto , dc coinqniiialione aquce, si ani- in Deo speni ponere, ac de hoc quod accidisset
mal idem ibi raorerelur , anxiari coepit,
oculisque B^ miiiime contuiTiari. Pcrgcniibtis autein illis ad basi-
ad coclum porreclis, alque animo cum precibus licain Cbrisli confessoris Ililarii, duin vcniunt in
in Domino fixo dirai Chiisli suflragia devoliis ex- lortira ubi signttin crucis adoratur, in via
prcco
poscit, anle pedes ipsius subito , limpha super os soliio data , blantle vtillum verlens iu prajdietum
putei redundante, aniinal illa?sumpervenil. Vidcnlcs icgalariura : Noli, ait, vereri, quia equum tuumin-
ciinctisliipore vehemenii repleli, gratias egerunt venies ante fores monasterii sanum , qui si ila fu-
Deo, qui tanlam benignilatis suae gratiani fideli ribundus , ul caperas, recessisscs,cadaver equi morlui
siio conlulit servo. nobh reliquisses. Legalario vero aniinum non appo<
Quadain quoque die, cum isdera vir Dei iter nente, praeserlira csnn videiil euni inortnuni , ac
agerel, a monastcrio ad queradara Iocum prope- loto corpore liiinidum, decurrit puer ejus, afflr-
rans , agricolani quemlibel aranlem viani publi- mans ita se rem habere , iit ei saeerdos Cbristi,
cam , per quara transire solitus eral, invcnit. Cui Tlieodulfus siuduerat indicarc : sieque quod non
et dixit : Non esl bonum, o homo, viam aratro creclcbat, miraculo \irtuiis probato, meniis furore
scindi, qucedebel a vialoribus inoffcnsopcile calcari. -deposito, .gralias rcfert Domino, \cr;t se lcsians ocu-
Regrediens aiitem vir sanctns per camdcm \iain, lortiin expcriri probatione, quas de servo Domini
rursus agricolam viani ul coeperat arantera offeii- ^- **quorunidam dudtnn jjcrceperat relatione. Non, in-
dil. Nonnc, inquit, dixi tibi quia viam isiam arare quil sanclns Dei, hoc meis, cum sim liamo pec,
nondcbes? appropiansque inaiiti sancla capul ru- cator , ascribus merilis , sed Deo gralias age , san-
slici leligil dicens : Per istud capui lc , itomo, con- ctorumqnemetila non cessesvenerari, qui tibi possunt
lesldr ne viam istam ampiius ares. Retraliente au- in omnibtis auxilium largiri. Talibns ilaque virnin
lem oo niamim, lola pars capitis hominis [c. j, illius], instrucns monitis , data benediclione permisil abire.
ijuam vir Dei leligerat, candens apparuil ut lana., .Unde liquido patel ettin cum \iitute rairabiliuin
Nec dubium quoti non honio Dci voluil ut ca- spirilu quoque viguisse propheiicc , qui aiiiinal,
pilli caderent, sed ut signo per succcdeniem ge- quod morluuin dimiserat, esse yivum prcenuntia-
neralionem protnerentur litijtis facli , ne quis agere> bat.
siniilc pr.esuinerel quod sanclus Dei Tlieodulfuss Nec ullafenus omnia virtulum ipsius cnumerare
imperavil ne fiercl. N.ini dtim gencralio ipsius agri- sulficinius insignia. Quol eiiira di\ersis delcnti lan-
colce mansit, signum quod a sancto viro paterf guoribus per ejus intercessionem , plcnissimam re-
accepil, el ipsa simili modo pertulil. ceperunt sanilatem, soltts ipse novil, qui haec fieri
Yir (leuique quiilara venit ad virum Dei octilum 1 prccslitif. lnier caetera qttoque bona quae Chrisltis
habens virgullo percussnm, et iiimiiie privaium, , " htiic servo suo concessit, illud inemorabile spectabi-
cui nulla dabaiur requies de cruciatione, nec spess leque praedicatur, quod ciim ad usque nonaginla
erat de visus recuperalione. Quem bealus Theodul-- -vixerit annos, canitie praeclarus, asjjeclu juctii:-
fus atl sacrosancla ducens altaria, docuil osculanda. dus, moribus lemperalus, charilale plenus, eleeino-
Ille sacra yelamina ore langebat, el servus Cbrisli ;i synis largtis , conlomplof sccculi gloriosus, nullo
jirecibus incubabal. Surgit sanclus a pavimento,, febrlinn dolore, nulla corporis lassiludine, nullo
cl nulla doloris vesligia iemanserunl in jTivenisoculo.
i. rerum variarum casu confectus, niilla ineulis mo-
Qui, ut erat digniiin, viro Dei cratias referens is iestia motus , ab oraiione, vcl operum Dei exer-
pro raedela , gaudens remeavil ad propria , collataa cilio cessavit, quousque beata ejus anima corpus
sibi quam qusesieral mcdicina. vegetavit. Cum vero divina clementia fideleni fa-
Qiiitlam quoque Jegatus Auslrasiorum , uomincc inulum scnio detentum , pro laboribus. suis , quietis
Offo (qui sunt superiorcs Franci) veniens a parti- i- refrigerio , raeriti prccmio vellel remuncrare , fc-
hus Orienlis, dtim ad hujus lunc regn.i pvincipein m brium caJore aliquatenus euiii pcrniisit cvsiuarc.
jisitlerclur s oralionis gratia monastcrium viri Dci. ei. liigicssusque basilicara die quadara duni nialuiiuo-
93 IIISTORLE ECCLESIiE REMENSIS LIBRI QUATLOR. — LIB. II. 9i
rura solemnia celebrarentur, orationibus piofuse jA devaslat: ipsuinque inoiiasterium flainmis cxtiril,
iiicuinbeiis , Deo corainendare studebat animara , et proxima quccque circumpositarum ruiuis fere
quam corporco ergasiulo cito pranoverat absol- \illarum proterit. Intuemurque modo jam<manife-
veiidam. Depulsis-itaquc-noclis tenebris , aurora ste quam vcra fuerinl qucc ille audierat ex rcvela-
rutilante, comitantibus secum quibusdam inona- tione.
cbis, cellnlam lepetiit, liiiaris dc -tisilalioiic sibi CAPUT XXVI.
facta sanclonim, ac de revelatione , qua sui trans- De for.te in horum sanctorum monaslerio nuper
ilus borara sibi gaudebat inliinalain. Ad quara diini exorto.
se pefvenisse cogno\il, cuni fralribns pacem faT In silvula buic contigua monasterio, fons dutlum
ciens, oculos ad coslum cum manibus ele\a\it, no\iter exorlus esl. Ad quem febricitans quidara
et animam sanclam niiindi natifragiis ereplani Cou- casu deveniens, vidil snpra ipsum fontem inclinalura
dilori Iaetusreddidit, quam Christus cuni curi.e coe- quemdam senem in clericali habitu sianlem, aureura
leslis exsullalioiie susccpil. baculuin manu icnenleni.Qui cuni sonitu advenientis
Horuih denique beatoruin monasterium patrum molussevidereturerexisse afonte, lantpisie jiavore
pro monacliis raodo clericos liabet. Quorum quidam concussus. est, ut atlonilus in lerram caderet, et
nuper , Otberlus noraine , priiisquani Gallia gladiis 15nihil omnino videre'valcrel. Al post modicuin re-
Hungaroruni Iaccranda tradereiur, ad extrema de- diens ad se, surrexit, et splendorem qua senior
duclus, dum cerlamina dseinonuin pro se l.ligan- abieral monasterium versus, magnum vidit, bicque
tium, et eum ad interilum rapeie conanlium pa- salvalus ab infrrmitate sua, lcelus abscessil. Cseei
leretur, almi palroni sui domni Theoderici tan- tunc lemporis hoc in loco illuminaii nonnulli, claudi
dem sc \idet eripi meritis ; drenioiies vero jier erecti, mutf locuti sunt, el surdi rcceperunl au-
imoealionem Clnisli nominis et sanclorum ej"us, dittim.
a se cum magno strepitu el indignatione recedere. Nuper qtioque ordinato Ilugone Remis episcopo,
Vidit eliain el qucrndam fratrem , dictum Bertii- quccdamparalilica, quaejacebat in civilale ad januas
cura , qui non longe anie decesseral, se crebro> ecclesiac sanclce Marice, Magenildis norainc, athno-
visilanlem , consolando quoque nionenlera , ne hic nita per visum, illo se deferri peliil, atque ut aqua
apud sceculuni ultra nianeie cupiat, irao ad eumi ipsLus fonlis perfusa esl, incoluniilalcin rccepit.
qnantocius ire gaudcat, ut ea qucc niinquam po- Quaedam nihilominus Adelwidis nomine, arida bra-
tuit cogitare, valeat \idere. Quouiarn siMcmora- chiiS,uleademlola esl aqua.sosjiiiate potila recessil.
retur in sceculo dtulius , ncquaquam tanium raalum • Ccecus(jiiidam de castro Mosorno(Moiisom)tunc ad-
vidisset aliquando, quanlum visurus esset in proxi- G veniens, mox ul ecclesiam sancli Theoiierici visus
mo. Ctijus dicta probatio constal vcriiatis insecula. est inlioisse, luineii rccipere ineruit. Quaedam pau-
Isle siquideni Ie\i dolore coijioris lactus, ad cccle- percula de ipso loco, ut ocnlos sibi boe fonle diluit,
siam projierans, exitura suura precibus Dominoi-oin-- luinen, quod jara ab annis ultra quam sexclecim
meudat, fraires advocal, missain quoqtte, quam debiloi perdidcrat, reccpit. Ftilbertus quidam biachium
propcranlius cclcbrarant, illos repelere facit; quae gerens aridum, et inutile sibi rncmbruni, ut se hac
vidcrat narrat, et eos coram se charilalis gralia anua perftidil, sanilatera, bracbiique reccpit ulilita-
poluin suinere rogal. De scrvilio Dei siudiosius leni. Tnnc eliain quidam ccecus, nomine Ainaliicus,
ageudo , et psalmoJiam cum devolione caneudam i;ji \isuiu recc-pit, mox ubi se hoc fonte lavit; alia-
moiiet, atqtie jam qtiasi seciirus et hilaris migr.it. que plura nunc ibi rcfulsisse probanlur tuiracuLt,
Post ctijus obituin gens Itungarorum Galliam in- el ex diversis cegriludinibus divcrsa sunt collata
gressa, ccedibus, incendiis, ac rapinis pene ctincta reinedia.
OTEt::SECIJ^Ml'S^;
MWfk TERTIIIS,