1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numériques d'oeuvres tombées dans le domaine public provenant des collections de la
BnF.Leur réutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n°78-753 du 17 juillet 1978 :
*La réutilisation non commerciale de ces contenus est libre et gratuite dans le respect de la législation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source.
*La réutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par réutilisation commerciale la revente de contenus sous forme de produits
élaborés ou de fourniture de service.
2/ Les contenus de Gallica sont la propriété de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code général de la propriété des personnes publiques.
*des reproductions de documents protégés par un droit d'auteur appartenant à un tiers. Ces documents ne peuvent être réutilisés, sauf dans le cadre de la copie privée, sans
l'autorisation préalable du titulaire des droits.
*des reproductions de documents conservés dans les bibliothèques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont signalés par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothèque
municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invité à s'informer auprès de ces bibliothèques de leurs conditions de réutilisation.
4/ Gallica constitue une base de données, dont la BnF est le producteur, protégée au sens des articles L341-1 et suivants du code de la propriété intellectuelle.
5/ Les présentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont régies par la loi française. En cas de réutilisation prévue dans un autre pays, il appartient à chaque utilisateur
de vérifier la conformité de son projet avec le droit de ce pays.
6/ L'utilisateur s'engage à respecter les présentes conditions d'utilisation ainsi que la législation en vigueur, notamment en matière de propriété intellectuelle. En cas de non
respect de ces dispositions, il est notamment passible d'une amende prévue par la loi du 17 juillet 1978.
GOFFRIDI
ABBATIS VINDOCINENSIS
OPERA OMNIA
ACCRDCNT
HUGONIS
4 LENSIS LUGDUNENSIS, ADELGORII MAGDEBURGENSIS,ARCHIEPISCOPORUM;PIBONIS TUL-
EPISCOPI, GALTERI AB INSULIS, MAGALONENSISEPISCOPI, ET LIETBERTI ABBATIS
S. RUFI, S. ROBERTI ABBATIS MOLISMENSIS^ SUAVH ABBATIS S. SEVERI, FOLCARDI
ABBATIS LOBIENSIS THEODORICI ABBATIS ' S. HUBERTI
" - ANDAGINENSIS, MATHILDIS
COSnTISSjE
TOMUS UNICUS
YENIT 7 FRANCISGALLICIS
-NOTITIA HISTORICA
giTftGL. CLYIL
II ABBAS Gf.FFRIDUS VINDOCINENSI^. 1%
NOTITIA LITTERARIA.
1» Les lettres dc Geoffroi sont partagces en cinq A rclever- et qiVil ne fongisss point de se eorriger,
rlasses. La prcmiere classe eti coniient irente-une, emcndare non ernbestuf. Geoffroi reftite ensuite ee
qtii sont adresseos aux papes Urbain II, Pascal II, qn'on pouvait alb'gucr en faveur du pape, qui crai-
Calixte 11, Honore II, et aux legats de ces souve- gnait pour la vie des.piisonniers qne renipcreur
rains ponlifes; .la plns grande pmie a eie ecrite avait cnlre les mains, s'il lui refusail Ies investi-
par notre auleur pottr-iitiplorer la proteciion du tures"; et il soulient que la faule est inexcusable, el
sainl-siege conlre ceux qui aiiaquaienl les priviloges qifen vouIanl-Vexcusi.r^on ne faiiqtte J'augmenler:
de son abbaye et- en enlevaienl ou retcnaient "les ainsi ilfaut, dil-il, la reparer promplement en re-
biens; il appiiie sa demanrie"sur ce qtte les bieiis noncant a 1'erreur, afin que notre inere spirituelle,
de son nionaslere eiaienl par sa fondaiioh.un aleu qui semble etre suf le point de rendre ie dernier
du sainl-siege.Cesl effeclivement ce qtte porlent la soupir, ne metire pas (5). Notre atileur.prelend qtie
piuparl des liires de 1'abbaye de Vendome, comme Vinvesiitnre esl une heiesie , selon la iradition des
lc remarqiie le -P. Sinuond dans sa nole sur lu SS. Pefes; que celtii qui Vapproiive merile d^tra
deuxienie letlre. 11nipporie a ce snjet la charlc-par reiranche,- qifil cesse tfelre catholique et est liere-
l..qtielle Geoffroi Manel, fondaleurde cetle abbayc, lique. Apres plusieurs trails aussi vifs que ceux qne
en cedant a Foulques, fils de sa soettr, le contle tle hons ve.nonsrie rapporler conlre ceux qui recoivent
-Ventldmc, exceptc 1'abbaye, qtfil declare eire itn Vinvestiture de la. inain des lafques, il ajottie qu'il
aleu et le palrimoine de 1'Eglise Romaine (1); et ne parle de la sorie, parce qtte le prophete s'etant laisse
se reserve pour Itti et ses snccessetirs qtie la defeitse corronfpre par Saian, il est necessaire qtie I'ai:essa
el la protection de ce monasiere. On (roave dans o sur laqttelle il esl monie. lui reproche sa folie. Mx
celic cbarte 1'origine des comtes de Veniiome. puisque notts avons vti denos jours, dit-il encore,
Dans la iroisieme, Geoffroiseplaint au pape Pas- Lucifer tomber du ciel, nedissimiilons pas so.i im-
cjil de la couitesse dc Veiidoine, qu'il ne uoinme pieie,--a"fui tle. ue pas tomber.avec lui tlans 1'abtme
poinl; de leveqiic dti Mans, qtii reienait un de ses du desespnir. II (inii en disant qne, s'il n'tn a pas dit
religiettx; de celuid'Angers, qni avait attiorise V6- aulanlqifil devail, on doit Vattribtier a Vigiiorain.e;
lablissenienl d'une chapelle.dans une paroisse do et que si, au contraire, ilen a trop dit, on tlo.t lnipar-
soii diocesc apparjenanl a l'abbaye de Ventlome. dontier, pafce qu'il ne Va fait qtie par Ia baine tle
Ce qtii failvoir que les abbes preieiulaient qu'on ne Viniqtiiieel par Vamour de Vequitc. Nottsne croyons
pouvait sans leur consentement elever des cliapelles p;is que personne puisse reprocher a Geoffroi (Vetre
daus-1eslerres.de leur dopendance : cela eslcon- loinbe dans la premiere faute.
fiorme a la bulle du pape Lute 11en faveur de l'ab- . La litiitieiue lelire, adressee a Pascal II, regarde
liayc deClnni. un differend qtfil avail ayec Vabbd de Saini-Aubiii
La quatrieme leitre est adressee a Pas.cal II, au d'Angers. 11y parle de son atlaclieinenl pour le saint-
nom de loni^ la coniimmante et de 1'abbe, qtii s'y siegc, et des tnarqueselficaces o.ttil en avaii donnees
plaignenl des vex-alions qifils-eprottvent de la part a Urbain par les service.s qu'il lui avail rendtts. Dans
de i'eveque de Charires. Dans la seplieme, Geoffroi l;i neuvieme, adressee au uieme pape, il se jusiilie
«xborte Pascal 11a revoquer le traiic qti'-ilavaii fait stir quelqties accusaiions fonnecs coutre lui : on
avce ilenri V. Ce papc, ayaiil ei<$stirpris el arreie accusait cei abbe de conininniqner.avec ie persectt-
«lans Rome, l'an 1111, par 1'emperetir, lui accorda teur de TEglise cl avec "Guillaume, eomte de Poi-
lcs invesiiiures.pour sauver la^villeet 1'Ilaliede leur C < iiers,>qui avaii 6le excoinniunie plusieufs lois.- 11
ruine el les prisonniers de la niorl donl ilseTaient' prie le pape.de ne poiiil ajouter foi aux faux bruils
menaces. Quoique la necessiie el ies circonstances qiie ses euuemis faisaient courir contre IIH.Ce qui
oti s'etait trouvc Pascal seinblassenl devoirporter a le inet dans la necessite de dire des choses qu'il
sa demarche, elle fut neanmoiiis blamee vondrail (aire louchatit son monaslere", qui esl le
- excuser
liauiemenlcl cn parlicttlier par Vabbe de yendome, inieux regle qu'il y aii en France , et. les services
qui lui tkrivjt snr ce sujel aveciesbeaucoiipde. forcc. qn'il a rendns au saiin-si^ge.. II espere qu'a ceito
Apres lui avoirremis devant yeux lcs iravatix consiileraiion.Pascal vondra bien leretabliren pos-
dcs ap6ires saint Pierre el sainl Piiul, le zele avec session dc VeglUede Sainte-Prisque, qtie sesprede-
leqtieLils onl preche la lbi, le "couragcqtfils ont - cesseursAlexandre 11etGregoire VIIavaient accor-
inonirecri re^panriani leur sangpour.sa delense.Ia dee aux abbes de Vendome. Alexandrell avail donne
gloire donl ils jotiissent dans le ciel; ou-ils alten- e, 1062 a.Ordric, abbe dc Veiiddme, ponr lui et
dcnfLurs successetirs qni ne degeiiereront pas dc poitr ses suceesseurs a perpetuiic, Vcglise.deSaintc-
leur conrage,1l ajoiile que celtti quL.etaiii.-assis sttr Prisqne au niont Aveniin ; avec le lilre de cardinal.
ieiir siege., a renoiice'a la gloriense desiinee tlc ces Grtigoire VII-.avait confirnie ce privilege en 1079.
saitils, par une coiiduile opposee a la leur, doit-cas- L'abbe de Yendomcen ayanl ete depouilbSdu lemps
ser ce-qtfil.a fail ct reparer sa fatile cn plenrant du schisme. de Guiberl, Urbain 11Tavail retabi;
comire un aulrePierre (2). Si la Atiblessedela chair mais eomme la restiltttion que ce pape en fit a
Va fail lombcr, tiit-il, queja force de 1'espriLle fasse Geoffroin'eutpeul-etrepas lout son eflet, ccl abbd
D
• (i) Beato principi apO;lolorum Ptlroet Romana. qnod feeit.
ejns Ecclesia. in aioilitim obluli el patrimonium. So- (3) Et qnoniam bsecculpa inexcnsabilis nullaie-
luuimodo loci defensionetn milii et sticcesboribus nns,diibilaiur, et exciisantlo aitguri potest, non mi-
Andegavensis patria; piincipibus retinens. iiui; relicloerrore scienler commisso siue dilalioiie
in corum sederc-
(3) A qnorum sorle sebeata, qui faclum corrigattir; nc mater nostra spiritualis, qtiaequasi
sidens et aiiteragens privavit, suuin ipse iiovitsimtim spiritum trahil, omninoinoriatur.
dissolval, et veltil allef Peirtis lariytnando corrtga .
fS NOTITIA LlTTLRARtA. 1*
ia poursuivll aupres de Pascai II, suecesseur d'Ur- A j la-dessus le sentiir.ent d'Yves, qui iui fit une re-
bain, etil Vobtiiiteufiii.de Cailixte II. Honorius It ponse par laquelle il conflriHa celui de 1'iibbede
coniirma,.eii.H29, ce qtfavail fait son predecesseur Vendonie, en s'appuyant^ur ce que discui saint
en iaveur de Goollroi. "Les sticcesseurs de cel abhe .Atiguslin elsam.i Ambroise de la peni.tence publi-
en fiirent encore -depouilleVdans la suite; Inno- qtte, qtii ne se reiterait pas. Raisoiiiienieul frivole,
cent 1Hia feiulii a Hanieiin avec quelqiie exeepiion. dit le P. Sirniond (Not. in ep. 19 l: n, in ep. 20, p.
Depuis ce lemps jttsqifati concile de C nsiance, les 6'9S)-et700j': H est mais vrai «jifon ne reiteraii pasla pe-
abnes de Ventloineriemetirereiit en possession du li- pitence puhliquc; ccla ne icgarde pas Vonciion
ire de cardinai qifils ont perdu '' depuis, aiusi que des malades, qiii ifa|)partient poinl a la penitence
Vegltse de Sainte-Prisqti . . , ptiblique, et qtii, ift-tantpoiiii.dn noinbre des s:icre-
Les-quatre leitres suivanles sonl adressees a Cal- ineiiis qui impritiieiii caraelere, peur se rcuerer
lisiell,-avet; lequel Geoffroi avait eie lie d'aniiiie -- noii-seiiteinerit en tlilferenles niiiiarijes, niais eiicore
avaut qifil ful eieve stir le siege rie sainl Pierre.-' dans la meme-, lorsqifapres qiielque intervalle Ja
La qtiaiofzieme et 1a qiiinzienie, -a Honoriiisl!: il se nialadie se renouvelle el le maiade retombe tlahs tin
plnint dans la derniere tie Veveqiie d'Angcrs,-qui eif iVotiveairdanger. LeP. Siritioiidatirailpti reinarquer
agissail mal a soii egarri; mais c'esl sans s'ecaricr de une autrechose qui ifest pas nioins singtiliere, c*est
la «liariie qui deleud de"menlir et ordonne de dire qtie ces ilenx auleurs iie paraissent pas avoir la
I» \erite, soit. qtfil s'agissed'tinami, soilfpfoiiparle ineine idee de Vextremeonciion quenous en i.omient
d'nn eiinemi. D.ins la scizienie, a Pierre, caniinal nos cateehisnies, qui nous eiiseigiienl que c'est im
tliacre, iegat", il hii teinoigne la parlqifil preud it sa i„ sacremeiU instittie par Jesiis-Clnist, ainsi qiie h-s
maiadie el-lui fail offre de ses services",le priant de autfes. Geoffroi, au contraire, semble ne 'pas re-
s'adresser a iui coinme a unami, potir loulcs les garder Vexireiiie-oiictioiieqmiiie un sacrement pro-
choses doiuil potinaii avbir-besoin; il lui dit que preuieiitdif, et croire qiVellea ete iusi.ii.ee par ie
Vamitie if-est verilable qtfaulant qu'on en donne saint-siege, : cum ab aposlolica sede sacrameiuuni
riesmartjiies par les services qu'on se rend recipro- voceiur, secundum dposiolica; sedis instifiium, cjenus
qtieineiil datts le hesoiti (4). esl sacramenli. Le leelettr peul voir la ieUie2SS,d!V-
-La riix-septieme esi adressee a Richard,cardmal,- ves di; Cliartres a Radulphe abbe, qiii ei.iit nialade,
eveqtie-tVAIbaue-,legat du sainl-siege; Geoffroi se dans laquelle il Vaverlitde " ne poini reiierer Vonc-
•
jusiilie des accusaiious que Radulphe ,"archeveque lion des inaiades.
-tie Tours, avaieniporieescoiitrc lui. Lndix-lniilieme Les douze letlres suivantes dusecond livre, adres-
esl adressee-a Conon, cardinal, eveijue de Preiieste, "sdesa Geoffroi, successeur (VYves sur le siege de
legat ue Pascal II. Dans la dix-neuvieuie, adressee a . - Cliartres, ont la plupart le meine objet qtie les "pre-
Grrafd, cveijue (fAugoiileine, legat du saint-siege, cedeules. Dansiesunes (Ep. .21, 2v2,-24, 2(j, 32j
il impiore sa proieciionconire. ies violences "qifon notre abbe a fecotirs au prelai contre les vcxaiions
excrsait cotitre son inonaslere.' Oans la vinglieine, de la cointesse de Venridiue; des rebgieiix dc Mar-
ati nieineGirard, il lciiioigne sa stirprise de ee qifun moutiers, elc. Dahs d'autres (Ep. -27,28, F>0)il de-
pielataussiprtidehiaavanceconireluideschosesqifil. .. fend ies privileges «l Vexetnpiioifde soirinonasiere
lfaurailpas ineine du penser, ne pouvant etre re- contre ie prelat liii-nieine :.« Nous ne sonimes point
gardees qtie conime des calomnies iiiventees par ses L . potir cela acepbales, dit Vabbe de Vendouie cn re-
eimeiiiis. Les stiivantes, jusqtfa. la vhigt-septiemc, ponriani daus une de ses Jettres (Ep. 27) aux repro-
soiit eucore adressees a Girard d'Aii"gouienfe;:Ia elies de 1'evequetle Charlres; notis avotis Jestis-Christ
vingt-miiiieme aHugues, archeveqtic, legatdti saini- pour cbef, elapres lui le ponlife roniain. Nolre mo-
siege, qui est, selon le P. Sirmond, 1arcbeveqiie' nasterea toiijotirs eti cccliel depuissa foudaiion, et
i:e Lyon de ce noni, qui fut legatilu" pape Urbain II. 1'anra, avee Icsecours -de Dieii; jiisqtfa la fin des
La vingi-neuvieme estecriie a Umbauld, archeveque -- siecles. i Quelqtie zele; aii„rps(e, que Ge.oiTroi.ait
de Lyoii, qui Vavail invite a un concile ; GeoffroiItti iail paiaitre ponr la defense iles p"i-'vilegesde son
repu.id qtfen vertu d'tin -privilege accorde par les nionastere, il a (otijoiirs temojgne 'nn nrofond res-
papes aux abbes de Yenddme, j{ ne peut ni ne doit. pect"potir les eveques conire iesqueis ii ies riefen-
assisier a un concile couvoqtiti par un evequeou tlait U proiesle qu'il n'a jamais rien voiilu cnlever
pnr iin legat dti saint-siege. Les dettx dernieres lel- h VEglisede Charires; qu'il veul senleineniconseTOr
ires du preuiier livre soiu adressees, Vune, a Ra- a 1'abbaye de Veiiddiue la possession de ce quilui
dtilphe, archeveque de Tours; Vauire, a Uenaud, fut accorde lors de sa ionriaiion, etqtfil rendra a
areiieveque.de Reims, ie meme qtii avait ete elu 1'evequede Ciiartres totit ceqifil " s,etaitfeserve' alors
eveqne d'Angers Van 1101, et-a Velection dutptel ^dans cetle abbaye. .
Geoifroi s'elail oppose'. - ." ; Le ifoisieme-Jivre des leitres de GeoOroi en con-
Lesecond livfe contienl trenle-detix lellres, dont • -lient quarante-trois ecrites a diiferenis »iveqiies,
dix-neuf soni adressees a Yves de Chartres, et ies particulieremenl aiix eveques d'Angers et du Man».'
autresaGeoffroi, siiccesseur-d'¥ves. Nolre auletir . La premiere est ecriie a GeoliVoi,eveque d'Angers,
y dfifend avec beatieoup de fermel6 et de respeet les D ' qui se retira a Cltini i'an 1J0I. Dans Ta seconde .
privileges de son abbaye contreVeveque de Cbartres, adressee a Renatnl de Mariignd.siiccesseur de Gfof-
tpii,en lni doniiaiil Ja benediction, avait exigd de froi, ,i} Vexhorle ii defendre J'Eglise conire le comle
lui line profession qui y etail 'coutraire et qui fiit tVAnjou.11iui dit que ceitii qui craiul.Texjl et l.i
cassee par les papes Urbain II et Pascal U. Les au- "mort,'et fait qtielque ciiose de conlraire a l'equii(S
ietirsde la nouvelleGnii/ec/ir4'i«"n«(t. VIII, p. 1568) par ia crainle de la morl ou de J'exil, ifest pas nn
diseni que cetle profession ftu tlans ia stiite cause veritable eveqtie.Les suivanles, jusqifa-Ja dixicme,
d'tui peiit differend entre Yves efGeolfroi, qum dis- - som adressees att meine Rehiiud (fAngers. Dniis ia
'iclidli inler illos poslea seminarhtm fuit. 11 parait liuitieme Vabbe rie.Vend^me parle" diin moine de
neanmoihs,.par les letiresile Geoffroi .el par celles Saint-JNieoIas -qni avait repondtt atix acctisaiions
ii'yvestte Charlres, "que ce ditferend ffit porte ?ssez formees ronire itii par son abbe, ense servanl, lion
- Siin;lesrecriminaiioiis deVeveque efdeVabbe en soni de la-langue-iaiine, parce (jtfil ctail laique -et qtfil
Ja pretive. Dans la dix-neuvieme, Geofffoi pretend- Tie 1'avaitpoitu apprise, mais de sa iangue natu-
qtfon ne.doit. poiiu reiterer Vonciioii,des malades; relle : ad cujus objecia monachus, qnia laictis est,
ii blaine nienie et taxe tVerreurcdnsiderable Vusage non Ldiina, quam non didicit, lingua, serf malerita
ile ceux-oui ia reitereut: il desire cependanl savoir' respondei. Cela fait voir que des le douzieme siecle
(i) Prcetcrea
' nuda, imo. nuila est amicitia" qtiam mutua et maxime in necessilate noh probanl obse
<»iia. ' _ ' '.
r
ABBAS GOFFRIDUSYLNDCCLNEXSiS.- i'«
Te Jatin n'ei;!il plns la langifa vulgairc, el qiielcs lal- A e-"l!eoppnsition comnif ttn jiUcn:al eontrela Uiguic.
<juescn avaient une anlre qni sfappclaii-la langne d'H:ldebert, et une insulte faiie a VEglise.du Mah-5"
maternelle. Cela petit servir encore a cxpliquer de la part tle ces.ciercs qui, ati mepris de ioules Iss
pourqtioi riotis avons qtielqaes ssfinons - de saint resles^ se sonl eleves-au tjessus d'1111 ev^que, q i*u
. jJernard-a la fois en latin et en francais. - nc leur esl nicine pas permis de reprendre, sinon
I/eveque (VAr.gers.ayant orrionne a un moine de dansle cas oii il s,'ecarlerait deJa foi. L'iircJi.cveque
Painl-Nieolas, nomme Savaric, de relonrner dans de Tours, Jui-nieme, aj'ou(e notre abbti, qtio:qite
son monastere, Geoffroiltii.ecrivilace siyet fEp. 9); siiperietir de ces clercs, ifaurait aueiin droit de
jl loup la bonne inleniion rin prelat, mais H lui re- voiis-empecher de me faire.la grftce que je vons
presenie qifim mdine aceuse parson abbe ne doil stippJiais de m'aecorder; el s'il avait-vouln vous eii
pas etre iaisse sous sa conduite a discreiion, et que einpecher, vous ifauriez point dft lui obeir. On t'o't
cela est conlraire aux canons (H). a li veriie-obeir A son snp.erieurj hoti lotitefois dans
-Renautl s'e(aiil plainl a Iiamelin que Genffroi totHcsles choses qu'ilordonnc, inais seuleineiudans
svail traverse son electio:i. (ICp.11), nofre abbe lui celles qtie Dieu coiniiiande. Car" si ies supeiieurs
ecrivil ehcore surcela uiieletire dans laquelle il Itii. orrionnent qnelqtie chosede contraire are-iiiie Diett
dil sans detotir que ce qui est conlraire aux regles 011les Peres onl prescrit, ils perdenl VauiorJledo
et aitx consiitulioiis des SS. Peres lni avaii. -deplu, coin.maniler el on ne doil ppint leur obeir-j comme
-ct qifil neserait p.is le serviieur de Jesus-Christ, _ Jes apdlres notis VapprennetUpar .leur exeinple. lis
roais dn diable, s'il, lfavail pas ete alflige de voir avaietit assmemeiu appris les regles tie J'o.beissanco
fermer Vuniqueporte tie la sainle Eglise jiotir onvrir, JJ (Vtinbon maiire, qiii leitravait donne cette insirtic-
OiiTotianl attxpieris ladoc.trineriesapolreselle saint tioneiipailaiUdes,Scribes et des Pharisiens: Faitet
-Evangile, celleparlaqnellel^svoleurseilcslarronsen- - tout ce qiCils vous dironl. Cependanl lorsque dans
irent dans la bergerie. Geoffroi ajoule qttcJleiiaud a la snileces memes Scribcsel Pharisiens leur riefeii-
(ortdc itii faife un crinie persniiuel tle s'etre oppose dirent de precher au nom de Jesus-Clirist, ils evi;e-
a ce qu'il appelle son election, ptiisque jous s'y oppo- reul sagemenl de iomber dans le piege iVunefaifsso
«erent; et qitece fttt moins uiie elcction tjifune cons- obeissancc, en . repondaiU-qu'?7 fcitit obiirh Dieii
pirali.ondupcuple, dans laquelleon ifeut auctm egard j:tutot ntCituxjjomnies(7). Le Iecleur sent qu'il ne
aux saintes regles." 11 lui reproche encore d'avoir. faul pas prendre^a la leilre ce quedit notre auleur,
rpgii Vinvestiture desmains d'un laique, ella traile que les supdrieurs qui ordonnenl quelqite cliose de
' dTiercsie et de simonie. Notre abbe pretentl qtfil contraire a ce que Dieu el les IPefes onl prcsriil
ifest personne qui nedoives'eIever eonlre.une si de- jierdent 1'autoriie'de conunttnder.Ces paroles signi-
lesl.iblc impieie; et qne^i 01111'apas Vaulorite dc -fieni seulement que, tlans un lel c;ts, les superieurs
-prelal, on ledoil en qualile de chretien (6). Qtiantl ifont poiiit d'auioriie pour" coiniuander ce qtii est
menie on sefait eoupable de quelque crinie qui ren- contiaire a la lci de Dieu, puisqifils ne Venl rectto
<irail infame, ce tfest pas une raison de gafder le qtie potir ehseigner la veriie et faire observer la loi
-s.ienee, comme on le voit par Vexempledu bon lar-" dc Dieii; et qtfainsi, lorsqifils fontdes commande-
ron, parce qttc lout pecheur peut tiefendre la foi mcnlspar lesquels ils s'enccar(eni, 011ne doit point
-vomniunede VEglise, doniil faii proJessioii, conlre leiir oboir, in illare, quoique d'iiiileurs ils conser-
-ceux qui VaUaqiienl. Q vent Vautoriic qu'ils ont recue pottr Vediiicaiion, et
. Renaud, a qni ceite lcttre est adressce, ayant eld. iion poitf la dcstriicliou; autoriie a Jaqitclle 011csl
iransfere.stir le sicge de Reims, 011elul pour son. - oblige tle se soiimellre, lorsque ceuxqui cn sunt
siiccesseur/siir celtii (VAngers,Ulger, qui.renotivcla reveius en font le legilime usage pour lequel ils Voui
lediffercnil de ses jiTciiccesscursavec les abbes der recne.
Venriomeloticlianl ie "raclial des autcls, condamne Parmi Ies icllres qui suivenl, il y cn a sept atlres-
par Uibain II coinme un pacte simoniaque dans lo. sees a llanulphe, dveque do Sai,.ies, et a Pierre,
concilo de CJcrmonl, l'an li)95. Cesl ce qui fail le son sticccssetir. Le P. Sirti;onri conjcclure que la
snjel-.de la douziein.eTetirede'GeofiVoi, adressee A quaranie-deuxienie esl ecrite :i Gcoffroidc Chaiifes,
Dlger. Les dix-sept lettressuivanles sont eerites a et la. qiiarantc-iroisicme a Henauld d'Augers, qtii
llildebert, eveqiic dii Mans. D.ins"la treizieme ct la ne soiu riesignes 1'tm et Vatiire que par ia premiere
quiilorzioiuc ii esi queslion tle lelection irregiiliere • leitre de letirs noms.
oe Uenaud, eveqne d'Angers, a laqnelle llildebert Dans la irente-netivieme, adressee a Pierre,
s'elail oppo.e. Dansla qtiinzieme, Gioffroi se phiinl cveqiie dc Saintes, noire abbe. piie le prelal d'em-
des vcxations de la conitesse de Vendome. Lasei- - pecber un dttel cnlre un clerc et nn inoine; ce qu'il-
gieme roule suiTe nieme sujel, ainsi que qiielqucs (iit ifetre poinl permis par Ies.lois et avoir ete con-
autres. Los yingt-qitairieine, vingt-cinqnieme, vingl- dafmie par Jes sacres canons. L'editeur, dans tine
neuvieme ct jrenlienie sont eeriies ati sujel d'nn re- nole curicuse stir celte letlre, rapporte trois exem-,
ligieux fugitif de l'-jbhayede Vcndoims tjuc 1'eveque" jdes de eessorles decombals; Ie jiremier entre ilai-
dii Mans retenait, qtioiq'ti"ileiit promis de le ren- H meric, vieonile.de Tbouars, et Tbierry, abbe de
voyer aVabbe^qui ie rcdeniandait. Dans la.vingt- Saiiil-Aiibin, ausujet d'une redevance exigec par
sixiime cila viiigt-sepliemeilreprocbemodestemenl le vicomle et refusee par Vabbc, romme ifciaiit
a liilricberl de lui ayoir manqim de "paroleen if exe- . poini due. Le diuMifetil pas lieti, le vicointe s'ciant
culaiU pas.ia prom.esseqtf il Jiii-avait faiie,-parce relache-de sademande. Dans le second exemple, le
(jtie le clerge de Toiirs s'y opposaii. Geoffroi rcgarde combat seTivra en piesence dTiafnelin, eveque^e'
-
(o) IIoc dicimusinusiiatum, et in, loto"canonum" qtiaiDeiis prasripit. Nam si qtiitl contra conslituiio-
coipore" nbn invenitur, itl quilibet sttb illius manere
-
nem Dei vcl Pairunipraclali pra;eipitiii!, statitnaiic-
.(lcbeai polestate a qtto de criminc accusatur. loritalem praacipiendi amiltuiil, el in illa r-enullate-
(0) Ei nemo est qiii contradicere palam hon de- , uus est eis obcdiendum., exemplo vtdelicel aposto-.
beai et possit. Nam si prxlati 11011 babeal auiorita- lonini. Ipsicerlc.a l)ono M;ig:sir'oforinamacceperiinl
lem, habet lamcnClirisiiani vocem.... Quotl si iiie- obedienlise.-ih qtia eis de Sciibis et Pharisuis di-
rit viliosus, vel qitolibet aliocrimine irifamis factus, cliim esl : Qucrcunquedixerint vobis, servate et fc.cilc
iionldeo siieredebel; quoniam unictiique peccalori (Mal.hi xxui,-5). Sed cum illis praecipienlibusne in
communchi Ecclesia3fitlcm, quam suam esse creriit npmine JesuJoquerenltirjpostea.audieriiiU ; qtiotl sibi
el confiietur, defenderc et eonira
" " atlversarios sub npmine oberiieniia!
ejus fallaciler impcraiiim fuerai,
lihere pugnare liceS. sapienter vitaverniu dicenies : Oportei obedire. Deo
(7) Prarialo quidem obediendtim est, non tamen .magisquam Iwmimbiis(Acl. v, 19).
la oiiuiibtis "qtiseipse 'snggerit, sed in h:s lar.tum
V, NQTItlA LITTERARIA. is^
Rennes, du eomte Conan, de Rolwrt de Vitie, alors A" les atitfes, en sorlc qti'il ifestpas posslble d'cn-meV--""
excommunid, etc. La qtierelle ne se decitla -jioint connaiire Vanleur. Qtfoppnse-t ou a des pretives si,
par lecoiiihal, niais elle ftu aecommorice. Enfin . convaincantes ? D"eIriyojes cohjeciures, quilesJais-
' dansTe troisieme exemple le duel s'execula enlre -sent subsisier dans loiite leufforce, sansTy dbimef
Etienne, le cliampionMif comie d'Aneo:deiiie, ct nti -s la moindre aiteintc. Aussi. le dernier ajiologiste^de
iioimne Giiiiliiuiiie, qni eiitiloehii (Viine femme ac- Roherl, qnia puhJie, Vaii 1701, a Ahvers, liue dis-
eusee.de maiefices. Elieune fnl viclorietix,.-et alla serlalion conire ce qtie Bayle a dii rie Itii dkns"s(ni
fe~:idre gra-es a Dieu ati tombeau' tle saini Epar- jDic/ioimdr^avone-l-II de bonne, foi" que ia .leltre
lcjiius, oii il avait jWssdTa ntiil- precedcnie. Giiil- «n question est veritablemenl.de Vabbe Geoffroi,.el
laume ful cmpoiTe dn (hampdebaiaille le cofps_ qu'clie seirouye dans lejnahuscril de_Veiid6iiie.,En
"toul brise ries cotsps-qtfil avait recus.- Ces "dticls, vain l'e P. de la Mainfenne (Clyp: T. 1. p; '7), les"
dbiit le P. Sirmond ue rappotie pas la d:ite,.pa- I.olIandis.l'e.s'(rtddiem: xxv Fe.b., p. 600), eiTe P.
raissenl iort" jiosicrienrs au. leinps de""Geoflroi. Dubois deVOraloire dansson Bisloirecle Paris (DBB.
Aiusi le zele que teinoigne-cet ahbe coniic u:f itsage ep. 11, c. 5. ii; 5), eic, voudiaiehl-ils la iaife;
si conlraire a la loi de Dien lfeul ' j)asrl'effel;qihl p.isscr ponr uiie [irHtlticiiohde iTicrctique Rosccltn.
-serait a sonhaiterqifil etll ett. Eh plu.t a Dieu qu'il "qtii.publia, seion, le iSmoigtiage (VAbayUr.d, titie
ieiit eiSielleViienl aboli qifil lfen fui-resie aticune Jeltre rcniplie de caloimiirs comre Rpber,t-iI'Afbr|s-:
,irace;dans. les siecles suivants, ou 'que du moins il ielles. Gescriiiipies tfonl point pris ie sens (VAbay-
!ifon restat ancune. dahs Ie ndire. -- -lard. Car Abaylard ne dil point.que RoscelineiiiccrU
j1 Le qtialrieine I.ivre eoniienl" cinquanie lelires B uneou detix leitres.sous le' noin d'a"iilruij-|)oiir de-
-
,cciiles"a des abbes oua des nioiiies. L:t plus reinar- crierlloberl tVArlirissell 's, mais-qifil avail fail nne •
quaiilc ,est la qiiarante-seplieiiie, adressce a Robcii lellie" contre lni el couiresaini" Anseliiie ( Doe, JBjf-»,.,
,'d'ArbrisseI!es, devenue celebre parles.efforls qfm s:cc. xii, p. n). Ce .qfii ifa' aucuii fappbn avcc la
.quelqties disc:p!.es <ltr'pieux insfhuleur (ie.Fdnte-, -lellce- de Geoffroi. Ifailleurs lecril de RosceJin
vratid ont faiis |K»ir pionver "qtfelle ifesl-poiiilde conire B.ob'efteiait im veritable libelle diCfamaioirc,:
-
"Vahbede Venridtne. Le succes ifapas efe hetireux ; 'Sdon V-idceqtie"nous eirdonhe le ibeologiende Parjs,'
mais s'ils ifoni point reiissi a pfjouver la siipposilion" (jtii rcfuta les erreiirs de cet heretitjiie (Cunc.T.X,;
de celie lettre, elle leur-a du moins ptociire 1'occa- --p. 187). Of c'est ce qiii ne cohvieni jwint.ala lelire-
sion de se faire connalire- dans la republique des de Vabbe rie Veiiriome. qai, qtioique pre.veiiu par les:
lelires. Le P. de 13 Mainfefine, plein de zele pour Taux brniis qn'on repandail dans le-public coniio
Vh'niietir de son saint palriarche-, a ptiblic un Ribert, neTaisse pas clans sa-leUre de lemoiguer'
ouvrage sous le lUrede Boiiclier de tordre itaissnnt beaucoup de rcspecl pour-sa pefsoniie, el se.rccon:-'
d_eFontevraud^ donl -le btit principal esl de jtislifier rnahde instammenl a scs sainles -p.rieres ":Et "nvs'*
Robert tles- reproches que.-iui fail Ceoffroi, cn ta.r tuafum sanctarum pfecum, Qttpplicitef precnmur,
cliaut de prouvev quc ceiie lelire n'esl poinl.de 'participes eftice. En iiniiiol,- la Jellfe deG.ebffioi do'
l'-ahbe de Vendome, mais de Vliercliqjie Hoscelin.- Venddme rie,peul et nedoilelreiegardee (|(:e conrnie;
H eiailaise an-P'. de la Mainfenoe cle jusiifier la- - - la lellre d'iui aniia uiijfmi- qui l';iyerlil iibfemejU'
meinoire du B. Roberl, "el"de"detruire tous.Ies fau* et ciiariiaijlemeiu-des hrftiis tlesavanlageuxijtii con- 1
hiuits.qui oiu donhe.occasion aux Icllfes de Geoffroi fj rent surson coiiiple, itfin"qifil'se corrige si.(e qtfi-ii
de Venridme ct deMafbo.iede Renncs. Si 1'apolo- dil de luj-cst vrai.(8].Tl ne paiiiil pas in6iue_qifi|-
"gisle de" Vinslitutcur de Vordre.de -Fonlevraud en- ajohle foia ces brui.is., car bieu Jo,'u d'en jiailer'
fut demeure la, il aurait ptt scflauer d*avoir toiii Je ittiirnfalivcmcnl, il ue lcfaii qtfen.ilouiaiii (ll).-Uhe-
succes qifjl desirait.. Mais voulant aller jilusToin, , Teile lettre peui-elle.elre prise~pour iiu libelle diiia--'
el entrepienant de prouver qiie ees leilres sonirsii[)-- maloire, iel qifeiail Veciil tle Rbscelin ? iNotis -iie'
posees, ils'est rioniieuiiepejiie iriulile; Totiies les iionseiend.roiis pas da.vantuge snr c,e jxfiiii tle rrl- '_
fonjeciiires qifil allegue soni irbp.faibles jiourpou- liqtie,..qtii-parait si-'e.viiiemiiieiu decide,-Jiifil"esi
voir faire setilemenl dotiter que cellelettre ait eie eiomiaiit qifon ptiisse Jorfuer la-dessus- qiichpics
ccrite parcelui doni elle porie le nom.Elle se irouve diffictihcs. S'ilcn resiait cepeiidaiiiciicoieqiieiqties-'
parmi. les -le.llres deGeoffroinon seulemeni d-ans"le unes, on les tfouvera enlidremenl leveespar duiix'
nianuscrit de la Cbinure du Maus, sur lequel. le" solides reflexions ipie D. Rivet a failes gur-ce -SIIJHL
P. Sirniond l'a ptiblice, inais encore daiis deux an- - dans Varlieic de Rpsceliii. Le "P".Pagi' {Ad an. '1117,'
ciens itiauuscrits, Vun de Ia hiblioiheqtie de Chri-, , p. 400, coL 2.) avanee qiie le I*. Sjrnioifd, edi;ehf'
siine, feihe "deStierie, I'autre <Ie la bibliothequc de des ouvfages deGeofffoi.a crh queceiie lellri; eiait' -
Sainie-Croixde-Fioreiice, quisonl du leihpsmeme de -. supposee. 'Cejjendanl.Ie^P. Si.rnionri l'a misepartiii -
Robeil d'AiJjfisselles. C'est le.jugenienl qifen porte les lettres de Vabbe, sans lctnoigiief auciin riohie'
-le P. Mahilloii (Mus.llal. l. \,_<p.54, p. 1(35), qui a ' qifel.le fut-de "lu"i"r. Lc P. dc la Maiufeniie Iui eira-
vu et e>amine ces irianuscfits.-doiU ilfaii meniion ineiiie liiil tin ciime. ll.es.t vrairque les Dollantlisies
dans larehuiqn de son voyage dTialie. Le P. Pagi rj (acl diem jcxv Febr.) ont "pfciendu depuis.-qtie le a.
•
(ad fiH.~Hl7; n. 22) lemoigiTe"atissi. nvoir lu ia P. Sirmond s'eiait repeniide Vavoirpubliee, ei qtfil
leure de Gcoffroi dans le m:innscrit de Sainte-Croix avait desseiii d'en renrirenn leuidigiiage jiubiic jriiiiis'
rfc Fior.'iicc^. qui est' uii monaslcre de son orilre." - une seco.iuleedil.ion. Mais Mehagej qiir ciiiil-tresj'Iie :
Enfin elle se ironve encore en partie dans le ma- avec le P. Sifmond ct avait eu avec ltti des entfe-
uuscrit de Vendome-parnii Tesletlres de Geoffroi. " liens parliculiers siir ceile.leftre, assufe dans'st";ii *
Celtii qui a ariitcbe le lettillei ou eiail le <;ommen- ," Iltstoire de-Sabte que jamais le P. Sirmond n'a "ctt
cenicnl dela leilie, a resjiecie le feuillei-siiivanl, et ce dessein ci-q*u'iV.ne "s'e"sl jninais repenti ' d'avo"ir t
aTaisse une stiiteqni trahil sa faiisse precatilion, et donne cetle leilre^ - . - '
*,
i:ons'aie- Vatilhenlicile de ia piece qtfil voiilait.faire Le cinqujeine livre des lettresde Geoffroi enlcoii-
disparaitre. Ce qtii cn-ieste demontre rqifelle y etait tient viiigi-Juiit. Diins la seizieme, hotrc aiueiir '
nuirefols et y faisaii, comine dans.Vimpniiie, la qua- "dohnedes.iecoiis sur la neccssite de la coufcssiou,
rSnte-septicn edu qtialrieme livre. Notis-ne jjarlons trGuillaume, qui avait eleson mailre. "CeGuillaumc •
pas du siyle dc la letlfe qui esl ie nieitie qne daiis pretendait "tjii'il n'y avait que qtiatre sprles de ;pe-
' '
(8) IIa?cidcirco, venerabilis frater, praposuimus-, sceribus coiiimoncmus. _, --.."'
quia te taiia egisse ei adhuc agere,- famadiscurreiUe ^9) Hoc.si modo-agiSj-vclaliqtiando egislj, noviisn..'
--
sinistra, auiiivimus; qtiaj si verasunl, ut -nulla ex- et iiiaudittim,. scd iiifructuogum genus lyariyrii.i i-
cnsaiione illa defendas., sed cum onuii feslinaiionc veiiisti, - - , ---*.'
eorrigas; iuam simplicilalein gennanse chariialis vi-.
19 ABBAS GOFFRIDUS YJNDOCINENSIS. £8
rhes. qtieTpn eiaitohlige de confesser; et qite, pour, -A eveque qtie Vinvocalioit dit Saint-Esprit et feau le
lo is Tes .aiilrns, DieuTes remet sans conlession; il soiil pour Jaire un chrelien;de meme J'eleclion sans
sitpp.uyait nienfe d'un passage du Veiierable Berie. la consecralion, _ou la consecralion sans eieclion,~he
(lih. v Expos.) pottr pfouvef son seniinient. Mais • siiflli jiiis pour eire fait eveqite. Otiaiid-noiieauieur
le (iisciple, plus eclahe et |)lush:ibilequespn maltre, parle (Veleclion. ii veut qu-'on eiitende une eleciion
loi apprend quel est le veiitable sens ries jiaroles de canotriqtie,. qui iloii precedef et est- absolfimenl ne-
Beti.e, el lui soutieiit que Ja confession etlajieni- cessaire. Un eveqne dont 1'elcetion ifesi pas eano-
teuce sont neccssaires pour lous les crimes, et que nique eslun arbre sairs racine qui, qiioiqrie revetn-
rienn'e'stpliiscertain (10). W-- ... de feuilles, ne peut porter de fruits. C'esifaire
Oh voit dansia dix-huilieme un traif remar- injnrea VEglise et la couvrir d'opprobre que de lui
-
quable de la fermete- de Geoffroi et de. son zele , donner des minislfes donlJ'eleclioh ne soit pas ca^.
pour Ie bon ordre, qni ,le faisait passer par-dessus .. nonique, et de melire despersonnes "ianslumieres, -.
lout rcspect liumain. GuiHaume, dtjc ,-d'Aqtiitaine, sans piel^, "sans nioeurs, dans des places qui soiu
Ini ayant demande qifil. renvoyat un moine noinme dues au merile, k la scieiice et a.Ia verliu Relaiive-
Rainauri, daiis une ohedience aonril 1'avait relire," menl. a Vinvestiitire donnee jiar ia main.des laiqiies,*„
ct dans laquelle il ela.it utiie au duc et riecessaire a Geoffroi. fenvoie au premier article du concileienu-
la maison, Geoffroi lui lil-reponse que -ceUe de-- par Gregoire VlLponr savoir ce que VEglise caiho-
mande, eiaiii contfaire a Ia. reglede Saint-Benoit, il -lique enseigne ei ce qifeJle adecitie sur ce stijol. 11
iie.pouvait hii olfeir. ,Ai'egard 4es raisons qtfalle- - soutienl qtie VihvesLiltire(ou plutprVopinion qiie.ies
guaiL ie duc d'A'quilaine, Geoffroi lui marqua que*B laigties peuveul la dqnner) est tine heresie comme
1'ame de ce religie.ux, dout il rei»drait.eompLe..au la simonie, et nieme encore pire que la simonie,.
jour riu jiigemenl, devait Iui eire plus cliere que jwrce que celle-ci se faii qrdinairenieiiL dans le se-_
tous Ies Jnterets (enipflrels; il finit en le priant de cret,, au Jieu que Vinvesliture esl-loujonrs.pulilitpie;
ne point se riieler de ce qniregarde Ie salut des" qifelle a eie iuterdite aux Jalqties par Jesns-Clirist--
amesconfiees a ses- soins "(H). Le .nombfe des ei par les apolres. La raison pouriaquelle Vabbe de
letlres de iiolre auteur est;de cent qualre-vingt-. Vendome ifaite dTjetesie Vtipinion de^ cciix qtti peii- -
qmure, .aifxquelles il faut en ajohfer une, ,dont le saient que les Jaiques.peuvenl donner Vmvesliitire,
V. Sirmoiid n'a pas eti connoissance, qui esl adres-, c'est qh]il regardait Vinvesliture comihe un sacre-
seer-aux religieux de ClunL D. Mabillon Va jmbliee menl.er iTlui ep donne meme le iiom. pretendant
" dans ie.trqisieuie.lome deses A.nalecles(p. 481) , et qtfelle esl un siijue saere-par leqtiel 1'eveqiie cst.
on Va deptiistnseree dans la collection des ouvrages distingtie des auues hommes etesletabli sur Ie'
dtt P. Sirjnond, aiV troisienie tome, ou sont lesou- tfoijpeau de Jesus-Christprihf enavoirsoin ; qu'ainsi
-
vrages detabbe de Vendome (t. III, prsef.,.n. 3). il ne petU-recevoir Vinveslitttre que des mahrs rie
„ £• Les leltres de Geoffroi sont suivies deplusieurs celiii de qiii il recoit la coiisecraiion. De pltis 1'he---
opuscules; ohil traile, avec assez d'brdre. et de resie de Vinvesiiture est encore une simonie; car la-
lumiere, divers pohus de ddeirlne el de discipiine. puissance secttliere ne.serait pas-si jalouse de.ee
eccles:asiiqtie. • i , • , - . - droil si eUe n'y troiivait un inieiel temporel, soit
Dans le premier traitei qui est Du corps et du eh exlorquant "de Vargent; soil en s'assiijetlissaiilf-
sanq d.eJ,ism-Chtisl, Vaiiteur -eiablit de la maoiere. fj ce qui est encore pl.us grave, la personne de Vevc-
la pl.us clairejirpresence. reeile dans, ,1'EucIiarislie. que. Lesjaiques -doivent recev.oirles sacremeuls de.
< On met d'abo"j'd, rfit-il, du pain et du vin 'siir. . )a main des jjcclesiastiques,,. mais ils if-ont paslft,
1'aulel; mais, de meiiie, qtfavanl la. consecraiion il droit de Jes letir adinmistrer. L'aiineau et le baton.
ify a qrie.du, pain et dti.yin , ainsi, apres la conse-.. sont-des saciehienls de VEglise, comme le seli
cration, il ne reste rien du "pain et du vin que la Veati; les saintes Jmil.es,"Je chreme, lorsquTls sont.
savettr, 1'appareijce et Vodeur, et cela a cause. rte " dpnnes par ceux quL«n ont le pouvoir et.avec Ie&
JaTa.ibJesse-et de 1'infir.roiie de Vhomme; car-si Ia cereriiouies requises. Eii.consequeiice, Geoffroi pro-..
ehaif glorieuse de. Jesus-Chrict et son sang^aci€ ^ npnce hardimeiu que celui qiii regoi.t l'investilure
paraissaieiit dans, letir na.itire propre, les hoiiimes^-^"par une niain lalque lfest pnint niemhr.e du pastetir-.
ife.n pourraient pas soutenir Veciat el rfauraieiu qnia doime sa vie pour ses brehis; inais qu'ii esj, tiis.
jins.le raeiiie deTa foi... Croyons donc ferniement, voleuf, u,n ravisseur et un loup,. qjii ne vient quo.;
et sans aucundouie, que ceqiie leschreiiens recoi--., pour volef, piller el massacrer.
venla 1'auiel, apres !a. conseeralion, n'est auire . 4° Le trpisieme opuscule, adresse an pape Cal-
«Jiose.qucce que la Veriie elle-meme declareen .; lixte II, traite encoTe" de 1'iiivestiiure Jaique, qu'il
tlisant : Beceves,-ceci esl mon corps;.-.. c'est ceiie • allaque avec. les-memes arguincnls; jT exhorle le"
iiienie, uniqueet verilable -cluiir qui a ete confue souveraiif pontife a lacoihbaitre en. lonie OL-casion,.".
' par Voperalion dti Saint-Esprit-, qtii est nee rle la .5° Dans le quatrieme notfe. auieur eoniinae de
Vierge Marie, qufa ele atlachce a ia croix, qu'il a parierde.I-j meme matjere. 11comnience paf dire-
ressnscilee par la loule-puissance de sa di.vinile, D que les empereurs "eiles rois nb doiyenl p;ts irouvcr
eiantrD,ieu iui-meme.-- Les.Tncchanls le recoivenl;.. __ manvais ce qu'il avance^ ni sVuribti.eri eu.verlu de
inais comme ils le regoivent nial,, ils en deyieimenj, la emilumej ee que la Yerite elle-meme,.eri paiJaiit
jiltis.inechanls. Les bons qui le recoivent, ayanl l.a - -par la bouche de ses apoires, a declare u.eTeur poinl,
cliarite dans.Ie creur, en deviennetu meiJleiirs. » Cc apparlenir. Toulifois Geofiroi," en soutenanl que la
irait^, danssa lirievete, renferme loulceque 1Eglise ptiissance seculiefe ne petit donner VhivesLi.iurepai; -
eiiseignc aiix lideles louchanl Vflugusieniysiere de I'.iiiiieau ei le Jiatori pastoial, avoue que Ies prin.ces. -
nos atilels, et renverse tq.utes lesheresies dcs riova-: peuvenidbnner aux eveques ViiiVcstiiure des bieus
tenrs tles derniers siecJes qui orit ose Vauaqher. temporels quc VEglisepossede. « Aiure chose, dit-il.
.5" Le second iraileisur Voj-riiijation des eveques (12), est lliivestiture qrii faii Veveque, autre choso .
i>t I'investiiiire..des laiqiies,. esl adresse.a.Pierre de est celle qni le fait stihsisler. La" preniiere est rie-
Ldon, cardinal.Geoffroy y eiiseigiie.que Vejection el ,-droii diviri, 1a seconde esi de droii hiimain. OiezTe
Ia cqnsecraiion sont aussi esseiiticllcs pourTaireuh dfoil divin, vous ne faiiesplus if.eveqtie; btez le
(10) Ccrltim est, nihil hoc" certius, omnia peccata \ divino jure liabelur; ista ex jnfe humano. Subtrabe "
vel rrimiiia confessione indigere el poenilentia. - jus-diviniini, spiriiualiter episcoptts noii" creauir.
,{11) De"cura animarum nobis coinmissarum yos , Sublrahe jns Iiuiiianum, possessiones amiliil quibus
iniromiiiere-iioliie.,- -- - ". ... ipsecorpsraliter-substeiilaltir. JNononim possessiones -
(12) Alia. uiique esl inveslilnra. quos episcopum , Jiabcret Ecclesiaj'nisi. sibi a rcgilnis doiiarenlur, ctc.
fcrlicit; alia vero qns: ejfiscopitm pascil. Illa ex
21 WTIT3A LlTfERAftlAv 22
droit huinitin, ilperd iesbiens lemjHirels qtii lefoni A j dans line ame ehrefienne ies efYefs.du bnpiejne, de
vivre : car VEglise n'aurait _poiul de pnssessions si !-.iconfirmaiion, de Vonciiondes, irialades.. Daiis le
elleneles avaitreciies dcs.rois. »Ce qifif-confirme . bapteme, on repoii-la reinission de ses peelfes par
par Vauloiite de saiiit-Auguslin (tf. yi inJoan.): la veriu du Saint-Espiit. Dans la confirinalioif, bn
pujs il ajotile : «Les rois peuvenl-donc, apfes 1'elec- invoque le Saint-Ksprii afin qu!i'I vienne Taire sa'
lioii canonique et la consecraiidii, donner a.VeVeijtie (iemeuie dans 1'Jiaiiilation qu'jl a.saifclifiee, qifiVla
ViBvesiiture-desbiens.ecclesiasliques "el-ltii«ccortler riefende etla pfolege. 'Ce ^acrement estconfer6"par
leurprotection. N'importe par qtiei signe ils le fas-.... J'eveqtie, poiirihafquerqifil donne la derniere per-^
-tenl: cela ne fait iort ni aux princes",jii aTeveque, , fpciiori; "oule.recoit surle front, parce qtie ce sont
ni a la foi catholique. Jesus Chrisl a" voulu que le les parfaits qui foiu.i.nie piofessjon,ouverie du^ioi»
glaive spirit.uel et le glaive lemporel frissent ein- ('e Jesus-Chrisl'. Los apbtres, avant que d'avoir"recu'-
pJoyesa la defense de VEglise. Que si Vun emoiisse. ceite onction,^avant que d'avoif ete-cbrifirnies par.,
1'anlre, clesl conlre sa vdlonie. Cesl la eequi ban- ' le-Saint-Espritj n'elaienl -poinl parfaits ,-i.ls "elaient-
nil ia.jttsiiee de VEtaiel la paix de-VEslise ; ce qni' limides, ils ne portaienl point sur le frontienomde.
ca.isedes scandaleset desschisihes, ei ia'perte" des Jesus-Cbrisl. Dafis-Vonction des malades, on riecoii
ames : cetle division de Vempire et "du sacerrioce lareriiis^ioii des peches parla vertu duSaini-Espril, .
met VimetVautre en danger. ^ Nolre.auleur averlit afin que-Ja misericorde' dtf Seigneiuv ne inanqite
Jci qu')I"faut, en uefeudant la liberle.de 1'Eglis'e,-se pbinl aux chfeiieris ni pendarit la ,vie ni a ia inprt.
coiiduire avec beaucoup de sagesse elde prutience, "Eiifin dans la; commtinion du.corps et du fvang-.de
afin de ne pas Jjriserle va.se-dbnl 011veut ofer la B I Jesus-Chii.sl, Vamo cb.relieniie-esfgueriede la riria-
rouille. 11-cilea cesujel le celebre passage' de saiiu ladie tle ses vicesel reTablie.riansTiii eiat de sajut
Angustin- (qu'il appelle:bonus et discrelus) dans sa clernel, el.fait un, meme cbrps avee Jesus-Cbrist.
_.• leilre a Parineiiieii, ou ee saint docteur dit qifil rie 10° DansJe netivieinti eciii"", Gepffroi lraite.deJa
faut point.excbmmuriier celui qoi.a "la iimiiilurie;; reiiefaiion "des sacremehts. 11repfie-.ee qu'il a deja
"potir lui; parce qffil vaut mieux epargner uri "seul dil.iiilleufi, comme'. nous Vavons^remarque, que
lioni.meqtie (Voccasionner?un "sehisme.qiii en ferail Tonctioh des mahules, etanl ttn sacfeinenij ne peui
perir plusieiirs. M;_Fleuri.clitqne celeerit-eslle pre- pas eife feileree.-11 y reconnail quece sacremeht,
inier ou 1'on obsefve Vallegorie desdeiix glaives, "aihsi qne lous Jes atilres, viennent de Ja .tradifion
pour marquer les deux puissances, la spiriiuelle 'el" aposioliqtie'; jiuis il ajoiile .qu'if,esl defeiidu rie
la lemporelle, rievenue si celebre daiis la siiite. reilerer "aucnnsacrenicnt; eequi esl (SvideiniiieiU
6"Te-qualrieme qpuscule esl adresse, comme.le fajix.'Geoffi'oi's'eniendaii-il,lni7iiieinb; lni qui savajt
"jiiccedeni,*au pape Gallixte IV, el a dti rappori .ivec ,.. fori bien qu'on reooit plusieurs fois lapeiiiteiice,
lii lnatiere-des investilures. Geoffroi y eiablit les Veucharistie et riiemele'nntriage? "-. . -
1'eg'es qu'ori doil suivfe -rians l'Eglise sur les tlis- 11° Le "dixiemedcrit esl-suf Jes promf-sses -que Jes
peuses : «"11faut, dil-il, accorder quelqttefois des abbes faisaient aux eveqiies, sous l'e npnvde profes-
ilispenses dans VEglise,noii par inlefel cl par faveur, sion, lorsqifils recevaienl" d-eux Ja beneriiciion.
mais par uife pieiisecondesceiidance,.en pernietlani Geoffroi traile celte profession de simonie.
pour un temps qiielque chose de-moins parfait-, • 12° Leonziemeeslun reglemeh.ide discipliue mij-
jiluldl que de metireJa foi en peiil, avec inlention ^{' iiastiqiie, qui prescrit aux religieux la maiiiererio!)t-'iiJ
de reiablir la regle dans nn temps -eonvenablel i • doivent s'ac"cuser ct se;.,rie!cn3ieNdans le chajiitfe.,-
."Cesi ainsi qtt'en ont agi les bienlietireuxapoires - ,13"- Daiis le douzieme il pai-le de irois vertus
-saintPierreei saint Paul, pbur neppihtscanrialiser necessaires aux pasleurs"de VEglise pdur travajiler
les7uifs; et qtfils ont quelquefois observe, cn dif- titHeinenl atf salnt des aines qui leur.sont" r.onliees,-
(erentes occasions, les ceremonies Tegales, qtioi- ei meine poiirsuhvenir aux bcspins dcs coips. Ces
qu'ils fussent jiersuades de ieuf. iuuliiile. "Letir. " veritis sqfu la jtistice,ia disereiibri ella prevoyance.'
eonduile en cela etail une pieuse condescendance, et - Si Vune ou Vaulre de cesveftus manqtie. aun
-uon ime dissimulaiion troinpetise..« i3n peut atissi, -' pssleiir,'il ne fera aucun bien.-S'il est eqiiitable
conlinue Geoffroi,clianger par dispcnse les coutumes dans ses jugemeuls et -indisoret dansses comman-
des Eglises^et"desmonasteres, mais potir eiablir un (lements, "son indiscr4iion detruira le bien quit
plis grahd bien a la place dTin^moindre...:.' Celui jidiirrait aiteririre de Veijuiie de ses jugemenis. '.
qei dsspense aulreineritdans" VEglise", coniTedil ia J4° 'Le^treiaieiiie est un enirelien eiilre Dieu',
raison et la.vtirii^; iion-seulenieiilil h'a poihl sa qni repfoche" aii pecheur ses crimes et son -ingraii-
lampe allumee, liiais il eteinlcelle des aiilres;'el il tndi), eile pecJieurqhi, recoiinaissant sa Tauie,-Jiii-
ifest poiiit un veritable vicairetle Jestis=Chr-isi,niais plore la-misei'icorde de celui-qu'i! a qffense.'
un aveugle qui conduil "d'aulres aveiigles."i io" T,e quatorzieme esl aussi, en forme .d'entre-
7° D.ins le sixicme ecfit", adresse encore a Caf- -„ tieh.-Dieuy cxiiorle le pcchetir a recbnifaitre ses
lixtell, GeoiTfoitraite delrois proprietes spcciale- - ciimes el aeri ftiife penilence; il lui remel ,devaiu
lneiil' atiacliees a VEglise. Elle' doit eire ea.Tiqiique.'rj, les yeux-les bietifaiis ddnl ilT'a-cohible;.la patience
lib.re el "chasie. Comme cailioliqiie, cllei rie petil u aveclaqitelleJl.a aitendu Lqu'ilreviiu a lui; la boine
eire ni vendue ni aclietee. Conime Tibre, elle ne -avec" laquelie il a arecherehe et fappele-lorsqtiMi;
i.loit jioint etre souniise.a la puissance seeuliere. s'eloignait^de"Iiii. Le pechehf'avoue ses crimes, eL
Comine chaste, clle iie doit pqini etfe cofronipnc.-" pfie le Seigiieu.rde" ne pas permeilfe qu'il |iefisse,
- parles presenls. Ges trois qiialii.es soni essehlielles''- -nfaisde irii faire.la grace de se.reconnailre verita-
a VEglisepouf etre Vepouse de Jesus Cbrisl. Ce.bon--" blemeiu peeheuf, ct de satisfaire a*a jusiice par de
pasteur cherche une epouse lidele, el ne veui point dignes fiuiiis de penitence avanl qu,e de moufir.TI le ,
dTme infidele; II s'unit".a celje qui "est libre-, ei . prie de lnl inspirer une tendre compassion pour ses
rpjefte l'esclave : il aime une epousechaste, ' "eia .freres, aiin qtfil les reprenne daiis lelirs fatites ayec'
iKH-ieurde celle qui est corrompue. - , dottccurel cliarite, etqif il les; corrige sans hairie ei.
= 8° Le sepiieme opuscule renferme des exjilica- sniis hatileur. --'*.-"-
lions all6goriques de l'arched'alliance et duiaber- TC? Le qtiinzieme.esl.une concession etun gemis-
nacle. II esl adresse a detix religieux nomines lla-^ seiiicnt du.pecheiir, qui deplore son elai en expo-.
nieliii et Andre,. pour lesqueisGeqffroi ayailuiie " sani totites sesiniseres,'sc representant lout ce qfiSv
affeciion particuliere. C'est pnur leur- eoiisolalion Diefi a fait pourTui"."Apres avoir confesse s-as cri-
quil Jeur adresse ce jietit ecrii," qtii couLienl des" mes.et reconnuVinipossibiliie- oti ilest- d'en sortir."
- instrtictions Lres-solides-sur les vertus clirejienties par luiineme, il se rassiire. par la vtte, de Ja loule- .
ei religieuses; * '"'---. - -", " puissanceetdeJainisencortJe^e Dieii, quiiie jier- ;
5° DiiJisle liuiliemc, Geoffroi exjiliqpe qucls Konl iiielleiit pas^-aitii j-cclicur pr-nitent de "desespeier de
ABBAS GOFFRiDUS VINDOCINENSIS.
son salnt; il espere "qtfen cohfessant humhlement A, Benx corps, dont le pr.einier._a Jesns-Cbrisi pour
sa-misere etson impuissance, el s'ajipuyanl ferme^ cbef, el Vaulre le dlable, sonl, selon nolre coni-
nicnt sur la lonle-puissance de Dieu, 11 obtienrira le inenialeiir, la matiere du Psauiier. Ces deux corps
pardon que Madeleine
'"" penitente "obtinl _{>ar ses. JS<;foni iinc gtierre conti.nuelle. Celni qtii a Jesus-
-' - - ChrisLpotir cbef veulTe salul-des liommes,.l'amfe
' Li-mes. . ... '-,_-' -
170LTn"econrie pricre "aJesus-Clirist pour iniplo- iie clferche qifa Jes perdre. .
rer sa miserlcorrie., • "..-.• "- 2° LTnU-iiiiondeVatiieur des jisanfnes esl de de-
' 18* --livrer legeifre Iiiimain de irois genres de mori de-
Liie p' iere; aTa saiiile. Vier.ge en fonrie
dliymnVon tie piose:" - __ - sjgnes'dans l;Evangiie par la morl.ile la jeune fille
j'9°4 Trois-Iiymnes ou proses snr la peiiiiGn.eede" resstiscJ eedans lamaison, pareejle dti jeune bomme
Madeleihe; qui paraisseul iivoir eie riestinees a faire qifo» portait (iois la ville de Naim, ei par celle xle
pariie de VoflieedeceUe sainie, a "Vepres,, -
a Jila- -Lazare.-La niorl de _lajeune fille csluneimaqe de
lines""eta Laudes:- ".' - _ ,- . ._ "-" -- ..cetixqui peclieiu par pensees : la riidrl"du jeune
'
20° Lcs-oprscules de G^offroisonlsitivis de onze Tioinme ieprebeuieceux qui joignent l'aciiori niati-
sermons; savoir, quairc sur-ia naissanee _deJesus- . -vaise a la pensee; enlin Lazare esl -la (igure de ces
GhiTt, un-sur la Restir.rectioii, tin sur VAscensibn, peclieurs inveieres-qui ont"viei.liidansje crime. A
un snr la Ptirificaiifm, un pour loules les felesde la Voccasion de laj-esiirieclionde Lazare, uolre au-
sainie Vierge (rians lequel le predicalenr faiiiisage teur elarilitiJe la iuaniere la plns piecise la-necessite
de 17/?.tnfe de Theophile. Voy. 1'aiiiclti MAUBODE),,ric confesser ses pecbes au pretre. il-ifest pas nioiiis
unsur Marie-Jfcla-ik lciiie, que ijolre "anieiii cbnlonri, jrj;'exacl lorsqifil.par.le rie Veiicharisiie, dti.|)ecJie ori-.
eomme la pJtipari.des aulres ecrivains depuisS. Gre- ginel, del.a riilTerencedes deux alliahccs, tle Ia force
goire le-Giand.-avec la feuime jieclieiesse; un sur le ei deTn graluiie de la gracevde la borine " volonte que
lon larron,-un stir la feie de S. Benoit-.Cest moins Dieu dotfne par niiseiicorde, elc. ^- "_.
tin sermon que VabregeTIe!a vie de.ce saint. Mais 5° La fin-.de Vautetir -riu.Psautier-esl de iious
I'aiileur y.Taii lin-grarid eioge de -sa regle, et l;u faife arriver ii Jestis-Christ, pour demenv.er dm-
reiianie comme beautonp "pl.tisparfaile ~ que tout ce .nellenienl eii-lui."Geoffroi. est jiersnado que David
qfii a.vait preicrie en cegenre. ., a compose les"psainhes, -sans lenr donner aucuh
^ 21f Led.eruier ouvrage rie Geoffrbi cst un trake lilreii.ijiucun ordre, etque c'esi Esdras qui leur a
«uiresseati.cardinal Pieri.e.rie Le.on siirTorilinaiion dontie les lilres qifils poiieiil-aujoiirdTitii-el les a
des-eveques etViiivesiitnfe. Le P. Sirmond avait ;:raiiges dans Vordfeou nous les voyons (!5). '_[--
«Va!ord eu desseih ~de le supprimer, parce que cet _D. Mabi.lloii, daifs, son.Commeiiiaire stirVOrd-s
ecril.lui avail parti lfeire quiiue" repeiiiion deee Romain"\Mns: ilal., t. II. p. 9), parle (VtinDncien
qtii estdil %ur celte.riiatiere jdans les opuscules 2, .manuscrii . de Vabbaye de"Venti6iiie, qifil riit elre de •
5, i, 5 el 6 dii nieine aiiieuf. Mais ayanl iail refle-' Vabbe "Geoffroi el qiio cet abbe ap"p"o"rla"peul-etr«
xipn qne c'e traiie eiaii dans les deiix lnanusefits Jtii-meme deRome, dii;temps du-pape Uriiaiif II-
tfes onvrages ile Geoffroi, que (Vailleurs e'esl eeltii Ainsi on pciil regarder cet ancienniainiscril de
donl s'esl servi. Fraucois Turrian.et qifji contient 1'Ortlre Romain, qui, au- jugemeiit de D. Mabfllun,--
ries-nriditions considerables, il n,'a, pas crtt ilevoir seraii d'une grande titilite pour corriger Ies Impri-
reiranchef _un eciit donton ne peul douter-qtie~ r hies, coniine uii.monuineiii^tlu" -zcle !de Geoifrgi f.o.r
r;ibbe de Yendome ne soif auleur. _-- L.-les ceremonies de VEglise.
22° On conserve. daiis 1'abhayedeSaint-Gerihain - -L'abbe,Geoffroi a toiijonrs] ele regarde avec r,ii-
des Pres, iin gros niamfserilou se irouve un com- son coriime une desltimieres iesou siecle.Les ecrils
Kienlaire snr lesciiiquaiite preiifiers psamnes Tle - que nous ayons deTtii domienl une iriee ,lres-:rvan-
l.avid, sous le ubm dc Geoflioi, abbe de. Veiidome: --tageuse de, sa "eapacile. .Ou y.reconiiaii aisement
Goflfidilqbbalis, Vindqciiicnsis Expositio supef L --qtt'il elailverse dans-Io leciure 3e VEcriture et dcs
psnlnios-(Mms.,-Bibl.-bibl.,^. 1120".n. 19i).-,-Ge. Peres, el lie,5-habi!e d.ms- le droit fajion.I! -elau
inanuscril, qiii a.apparlemi antrefois a Vabbiiyede - dii.n cournge-fcrmc el iulrepide, sans respeclTnt- '
Vendbme, parail-eue de Vauieur; !e"caraclere,-de main, zeie jiour la foi, leT:on drdfe et ia discipline,
fornte carree, c_i. certainenieni dit comuienceriient loujotirs pret'a -_en prendre la tiefeuse comre qui-
•i(i xii 0 sierl_..Kiieqiiijfarant.ee conimentaire avec eonqtiey donnait iutcifuer Les-qiialites dti cteur
]es auirrs ecriis d.e Geoffroi, pn y, Irouye certaines Teponriaienlen. Jtii a celles de Vcsprit, "elia piete
exjfressibns qni-liii sonl pnrliculiei^s. Tomes ces egiilail_otis.iirpassait meme la science. 1!eiaii bien-
circpiistances reuuies enseiuljle senibleiit persuader faisanl,-liheral, vrai ami_, enrienii. dti vieej <ie la
qtie
- cVsrune-proriiiciion de la-piume de cet alibe. flaiierie el de Ja dissiniulation. U s'acquil par la-
L'ouvrage esl plutoiune glose assez, eleridue Vcslinfe des papes, des eartlinaiix, des priuces .ef
qifun comnientiiire cri" forme.' L';uileur.y doime des pritices?es,r des prelats cl dc tbusTes" granris"
(T.ffcrenles inLerprelalions.iiioralcsde ceuains mpls _,Jiommesde son siecle, avec lesqnels ilTuL en rela-
sans s':fsireindre ii une explicalion suivie.ries ver- D Xion, comlne o"nle voitlpar-ses letties. H y en a
scts". Celait le genie tlu siede. 11 cite qnelqtiefois qtieiques-iiiies de forl vives,^iueiue paru.i cclles qtti
les Peres, el plus souyeiit saiul Augusiin qtie Jes soiii adressee.s ades papeset- ades evcques. Telle
smires. II fiiil aussi usagc des auteurs .profanes;, esl laTetlrcquil ecfivii a Pascal II aprcs que celui-r-
mais Lres raremcnl. Teieiiee,. Horace,-Juvenal," ci eiU-accorrieJesTnvestiiures a 'Vempereitr IJenri
Lueain s'y-irouyeni ciles.^ "-_- ''.--• -_V. Telles sonl jflusieursaulres ltitres iijiressees a
-
J L'cxplication iiu preinier psaiime est preeeriee Renaud d'A,ugers- et a Gerard_d'Angou!etne. Mais
(Ptine prefacc ou il coujnieuce par doniier ia defini- " on doii regarrier cetle vivacite cbrnme rellet de son.
iion de la propheiie, c?i gen.eral.' Cesi, di(-il,;tuie zele et rieThorrcnrquTl avait dc .lonl ce qui lui .
icispiralion divineJ_.I,r8/)/ic/.iflest divina inspiratio;.. paraissaifconLraire a Vequile, ati lfoii orrire et atix.
U cn-dislingue trois espgces par.rappbri.au'preseiit, saijiies fegles.- 11y a phis rie grandeur ifaine ei de
a Vavenii el au -passeilfla divise ericore en ,pro- . ndblesse dansies "ecrils de GcofaToiqne, ti-relegance
pheiie, exprimee par- pafoles, par -vision, on en - -el depoliiessc. Toniefois si la diciiou ifon esl pa.c
songe ei par aclion. Le Psamier esi• une prophelie - purc; elle est- naliirelle, el Vatttetir s?exprime avcr
(ie Vavenir 'exprimeepar paibies. une facilite qui le faii " ' lire" avee plaisir, surioa!.
II. cbnsidere dans ce livre, selon la melhoile drs . dans ses leilres. ...
phUos6pb.es : 1° .La maliere, Vinlcnlion.et la.fin. "Cpsi aux soins de Jacqucs-Sirmond qu.e iiout-
(13) Scienrium^esi.qnod Prophela psalmos inordi-. propheta "ct sacerdbs ' eqs emendaviif-
' iniiiulrylt e<-
- ' -" ' -
Jiatos^ inlimlaios, : inemeiidatos diinisii;" Esdras' ordiriavit. . .
25 NOTITIA LITTERARIA. , , 66
sommes redevables de Vedition des cpuvres ile Geof- A Saintes, atixqnels Pascal II ecrivit a ce sujct. Ulger,
froi de Yeiiddme, qtie ce Pere ptiblia.Van 1610 sur eveqtied'Angers, voului faire la meme cbose (lih.ni,
denx mantiscfils, liurdc Viibhaye de Ia Couiiire au ep. 12) etpreteniiit qne le'ooncjle de Clermont avait
Wiins, Vaiilie de celle de la Triuiie de Yeiiribme. ordoune que Jes ev-quo.s iireraienl des nioines un
Liiriiietir a joiut aux lenres tles npies ires-impoi> tribtu aiinuel pour le rachat ries aulels. Litbbe rie
tanles qui servent iion sculemenl a faire conuaiire Venilonje s'opposa-a>Elger el lui'c(:riyil'iine lenre
'- les personnes4uixqneileseV.es soiil<:ecriie.s,~"inaisqui danslaqiielle il di( qtfil sail ce qui s'cs.( passeriai-s
repamlciil -encore beancoup de Jiiniiere sur les cc co;ici!e, y ayanl assisle; que le"rachal ili-sfglisen.
Jetircs menits,-on dcn:iant des bid.iircissemeius snr qifon iipjielle ordiiiaireinenl aulels, y a <le coiitiaiiiiie
Jcs y soni-iraiices. Crlte edition patul cointne tme simonie par Vaulorite apostoliqtie. II
- Vanmafieresqui
iuTO, en un volume in-S°, aParis, chez ,Je:in ajotile que si le raclial des auiels, qui ni- se payaii.
JSiveile pour. Seb.istien Cramoisy ;'-elle a eteim^- que diins ireule ahs, thi.iis qiiaiante, cl quel(|iiefos
ree dans Ie recueil des ouyrage» dti P. Sirmoiid menie daii.s soixaute, a ete reganleel coiidamue par
iinprime.a Paris el a Yenisei On a mis da.ns Ia pre- le pape comme uiie vniie simoiiie, jl ifa pas jicrniis
face, qui est a-la iqle dii troisieme tome de ce re^ qiie les eveqtfes exigeassentun droilanniicl; qifitn-
- cueil, mie leltre de ValiheGeolfroi aiix rcligieux <le iremeiil il aurait -comiahine ime siinouie. qui ue se
.Cluiii__et-qutTqttesTaits roncernanl cel ablie, qui comniellail qifune fois daus Ja.vie, poti.ry cn stib-
avaieni ecliajipe ;ui P.^Sirmonil dans la premiere slittier fnie aulre.qtii se commelirail loiis Jes ans.
editiori, ou donl ilTfavaii. poinl eti connaissance. Daluzefp. i99), dans ses nolessurle deci eldeGra-
Les oetivres deGeoffroi se-iruiivciil cncore dans le n -tien.est le-"prem'ierq'iiailprisoccasion rie cetlelelire
second tbme rin siipj.leinenl d_ela Biblioiheque des. rieGeoffroi ponr.Vacctiser de iemiriti, prelenriiint
Peres, de Vedition de Paris, page 487; ci.dansle qifil a fetranclie ceite clause dti cauoti du concile rie
. vingtet iinieme tome de celle de Lyon. II ify a pas Clermonl i-salvo ulique episcoporum censn cinnuo,
cVaulres etiilibris des onvrages de Geoffroi, si. ce quem ex eisdem qliaribus -liabere Siditi snnl. 11'faut
ifest de quelques leitres ou 4crils" paiiiculiers, qni - iivoiier que la "qualificalioiide lem/riti ifaiiraii rien
ont eie impiimes" sejiaremeiil dans cVautres cbllec- de trnp dtir si Geolfroi elait 'veritalilemeiil- coiipnhle
ll ms. Cesi airisi queJHeldior Gohiasl a fail -impri- ducrime.doTil oii.Vaccttse. Mais rieir n.'eslplns aise
iner a Ila;iovre_,-1'an46'JJ, le traiie De fordination qtie rie prquver son innoreiice el (ieiletruife les faiblcs
- des.6viqu.esel cle rmeestilure "desIqiques; a la shite raisbns sttr lesqtielles JJaliizels'apptiie.HTatil tVabor.d
de VApoIogierie Veniperetif Henri IV.-Avant meme retnarquer qtie Balttze elail jetme lorsquil fu ses
. Veriiiiontlti P. Sirmond, Francpis Jurel avait inse- notes sur Gratien et ifavail pasalorsles lumieres
re daus scs ubles snr les leitres d'Vves "deChaiires qiii oni depuisrendu son nom si celebre dansja re-
xles fr._gmenis-cohsiderables"du traile DeTordina- jiublique des lellres. Ce critiqtte a donc suppose
~liGnct de ('inreslilurc. - - - "
qtfily.avail. deiix editionsidii coucile i!e Clermoiil,
Poiir nepaslai&serjmparfait 1'artieledeGeoffrbi, Time generale ..cohiniune ofi se trony.e .lii clanse".
nous uous ci-oybucoblige de le laver diin reproche _eii question, el Vatitre -pfopre.a Vabbiiye de Ven-
injusle.qiii lui a eie Tait par deux criiiqiies" moder- d6ine,oii elle a etc reirancliee. 11 eiabl.l sou
nes, :iu:sujel d'un canori riu coiicile de Clermont en. sysleme, 1° sur le caiinlaire' de Ventloine, ou, selon
Auvergne, quoique les auteurs du. Nouveau iraiie rL liii, le canpn sur le rachat des auiels fut en fnen.e
de diplomalique aieulsi solidement deiruil Vaccusa- lemps transerit et falsilie; 2° shr la, lellrede Pas-
tion calomnieuse formee cpnlrecel illusLre abbc, caPII, tronqtfee parrapporlii celle clanse essentielle.
. qifil-semble qne nous pourrions nons dispenser rie A IVgarddela pretendiie falsilicalion dticanon de
jirendre ceilc peine; mais c'est ici ie lieu.de le .. Clcrinont, daus le cartulaire deVendbine, JJaluze
fiiire.Xominenconsiiar metlre le leeleur au faitde .ii'av,ail.poinl vu ce cailulaire, il ne ciie ni temoin, ni
ce qtii donna oceasion au canon dtt concileTenu auteur.qtiidepose ensafayeur. Commenl dotie a-t-il
I';iu 1095 a Cleftiioni en "Ativergne,alin qtfil -saelie pu avancer qne le canori sur le rachat des rcnies
Veialdela question, qtie lesaccusaienrsdeGeoffroi aete en mwne lemps transcrit cl falsilie_?~D'ou Va-l-il
jiaiaisseiit tfavoir eniendue ni Vtin ni Vaiitre".;
(Vicle appris? Peul-eire a-t-il.-conclu que Geoffroi avait
SlitM.,nol. in.ep.12 qd Ulger.Jik. m; FLEOR.Bisl. falsifiece canon,"pafce qtfil en euvoya" copie ii-1'e-
erc/cs.i. Jiv- LXIV,n. 29,-p. 609.) On saitque veqne d'Angeis. Mais, .ponr parler avec les au.teiirs-
- loules.les _XfH,
eglises sonu par ie droit-.conimtm, sous la du Nmtvcdu traili- cie diplomatique, qtiantl Geouioi _
piiissanee "des eveqyes et .ii Jeuf- disposition. Lrirs ifaurail eu ni coiiscienee-ni hontieur, etail-il assez
. "rioncqifou offrait des eglises aux lnonasteres pour deponrvu de bon sens' pottr souteiiir-ses droits vis-
les posseder, iletait iiecessaire (favoir J'agrement a-vis diiii eveqtte, a la , faveur.de la falsificaiioit
desjirblaxs, qui, en les accordant aux iuoines, exi- - qu-.iiauraii faite an canon diin concilc donl 1a mc-
geaient qifiis letir payassenl un droii ou une cer- moireetail-i.outt!,recenie? Mille bouches se seraieiu
i.aine^ somme diirgeiit en "bes lenips niarques, elevees contre celte iniposlureinauifesle. II faurirail
c'esl-a-dire a- lotites les muialions de cetix' qiii done ati moins, qi.eBahize eui prodiiil tm cartulaire-
desservaicnt ces egiises^ Ce droil se noinmaii ra- D de Vendbme (VoiiJa _clau.se-favorable aux eveqnesJ
-ckai, aTimilalion dti raciial des fiefs-attx--mula- . fuiieirancbee, pouretayer tine preiculioii-si eirange.
tions de seigneurs, ei on les nominait, raclnit cfau- Mais c'esi ce qtiil ifa poiiil faii, cl ce qtie personne
. Uls,~rcdemptio cillarium,- parce qffbn riislinguait nefefa jamais. Nous (lonnons " Iiarriimenl siir cela !e
Veglise ct Vauiel; on appelail iglise, les riimes defi a lous les critiques. _ ;
"ei iiulres. reveiiits iixes; et uulels,- Ies. oblations Pour ce-qui.esi.de ia leilre de Paseal II, dans la-
-i;i_ le «asiiei, ,qiie- Jes -l.u.pies laissaieiu ordi- quelle Baluzc'a "preienduque la clatise avait eie
iiairement .a ceux qtii desservaient Veglise. Le coii- supprimee, "riotisavons en main de quoi cpnfondre
«!e deCler.-noiit condamna ce rachal (('atitel comme Vaccusaieur, en defruisanl sans ressourceie fqude;
ime simonie delestable, conseivaiU.ioiiiefois aux nio- menl.de liiccusatioh. D. Mariene,'eii ehercbani par
nasteres les auiels bu les dimes dont ils-ciaieni en louie Ja France des menfoires pour Ie~Gultia Cltri-
potsassion dejiuis 30 ans :sauf te cens annuel aux siiana, pour ses gfandes collections el po.ur Veriition
iveques, c'esi-a-dire, dit Fletiry, Titiieienne" rede- des leitresdes jiapes, a copie surle caiinlaire de
vanee nommee synojJiquCou calhedratiquei Apres Vendbme celle de Pascal II avec Vexaetiltide la plus
le concile de Clermoni (SIRM.Jbid=), il y eul des scrupuleuse; nous Vavonssous Iesyeux,cetl"e leiirer
evequesqiii.a la jriace du lachaiiles auieis, qui ne el nous y lisons expressemeni ces paroles, salvo
.sepayalml que dans iin imervaile de phiirieurs an • ulique episcopomin sxjnodaii censu. La voila done
nees, voulurenl exigefun ir.but ou dr.oii.annuel. daiis le cariulairedeVeiiribme.cetie fanicuse clause,
D« ee nombre litreiu Ives de Cliarlres cl Ranulfe de qtfonaccusc GeoBfoi dvavoir siijiprimeo, etce.quj-.
5? GOFFRIDI.ABBATIS ViNDOClNENSIS.
mdriteune attenlion parliculiere, ellebteVequivoqtie A spmme pareille a celle que le canon Ieur avait fait
-d'flmi«o'cejisn,eh y substiiuaiUsj/Horfa/?. perdre, en la repariissant sur un cerlain nombre
Que deviennenl a present Vaccusaiioride Baliize d'annees. Mais si la somme exigee a cliaque mtiia-
et ladeclamaiion de Simon? Une acctisation de fattx -. lion de pretre elait sinioriiaqne, la repariiiionqtfon
conlre uu ablie de Vordreiie Saini-Benoi!, quelqite eii faisait sur plusieurs annees ne Veiait pas moins.
d singiierjffil ful par ses iumieres, sa droiture, son Tel esl 1'abtis conlre leqtiel s'e!eva Geoffroi dans sa
i itegriie, sa piete, ctail.irop "dit goril de Siinon, si letirea Ulger, eveque-tVAngers. Le pape Pascat II,
coiiifu par ses emporiemenls pour_ne pas Variopler successeur immetliai d'Lrbain II, s'ctait dejadeclare
s.ns examen. j.Peiit-6'h'rien rieplus hardi, s'ecrie-r- conlre le nieme abus dans une lettre a Yves de
i-il (Leit.crit. t~\ de Basle.-p. 134), que Vaction de Charlres el a Ranulphe de Saintes, ou il traite celie_
G -,(ffroi, abbe de Vendbme, qui;,pour exempler ses fatssse inlerpretalion tin canon du concile de Cler-
moines diiiie certaine somme d'argent quTIspayaient iiiont d'arlifice invenle pohr pallier la simonie, el
atix eveques, qu'on riommait le rachal des autels, letir ordonne d'exeeuter Ie"decrel du concile, les
falsifia le canon du concile de Clermbnl oii il eiait' faisanl ineme souvenir qif ils y ont assisle. 11est yi-.
faii. mention de ce rachat?.... Geoffrbi.availble du sible par la que Geoffi;o,i,bien loiii de s'ecarler de
canoii de ce concHe de Clermont ceite clause, sttlvo ce qui avail ete riecide et regle a Clermont, s^y con-
vtique, etc. Geoffroi est stiflisamnieni jusiifie par ee forniait au jtigemenlbti pape;"el qifauconlraire Ies
que nous avonsdil conlre une lelle accusation; i! bveqties qui exigeaient tin cens annuel des moines
reste seulemenl a savoirsi cet abbe a preiendu que niepris:iieiit el -violaieiii,la decision de ce concile,
ie troisieme carion du *oncile de Clermoni aitfait jj puisque Pascal l'oppose a Vexactiondes prelats. Est-
perdre aux eveques ieur cens anntiel -sur les cures , il quelqifun, apres cela, qui puissepenserque Geof-
des monasieres." -_- . froi ait falsifie le canon du coneile rie Clerinoul?"Si
Les eveques elaient depuis Ionglempseri posses- Baluze avait fail ces reflexions-,lamais ilifauiait
sion de lever sur ces cures un cens annuel appele forme,- contre.un abbii aussi respeelahle que Geoffroi
synorial ou catlieriralique (JVOMD. traiii de Dipt.,- de Vendome, une pareille aecusalion. Disons plus",
p. 209). Mais eri France cetie exaciion ful accoiri- sil-avail compris Vetat rie la question, qui aete si
pagnee d'une atitre," conriamnee Comme sinioniaqtie bien eclaircie par le P.-Sirmontl dans ses noies snr-
par un cajion du concile de Clermoiit. A chaqtie ,la leltre de Gtoffroi a Uiger, il ne seritit point lombe
inuiatioti des cures ou vicaires charges de desservir, dans cet exces : ei ii y a lieu d'eire surpris quityant
ies eglises. paroissiales, surtoul lorsque des tnaiiis - eu occasion de reconiiaitre el de desavouer une si
des seculiers elles pa»s:fienl dans celles des regnliers grande meprise, surtout Jorsqif il a publie Vouvrage'
. (SIRM.,no/. in eji. 12, lib\ iu), les eveques exigeaient de M. de Marca, De la concorde rfa sacerdoceet de
une^somme qtfon nommail le rachai des auiels.' 1'empire, il ifaitpas rendua Vabte Geoffroi ' la ju.s-
Apresla conriairiiiationjiienie decet abusVplusieurs tiee qu'il iui devail. -
s'aviserent d'augmenier leur ceils annuel d'une
'
-
,; ; GOFFRIDI-^ .; :
;•;"
. ABBATIS VINDOCINENSIS S. PRISC^ GARMNALIS -,
OPERA* -:.
'...!•
' SERMONES.-.'".'-
EPISTOLiE, OPUSCntA,
' - ' - -\ ,
-. ~" -. Jaeobus SIRMONDUS, . '
SesietaliiJesu Presbytei',"primum iti lucem eruit, ac nolis epistolas iUuslfavit, anno MDCX..
ILLUSTRISSIMO PRINCIPI
Q«o tempore, princeps illuslrissime, Vindocineiisis principalus codicilloslregis optimi palris luVliberalitate
adepius es, non magis ille, ut equidem senlio, quain le esselindulgenlia, quam singularem erga Vindocine.nsei.
ipjos providentiam behignilatemquedeclaravU. Hoc agens nimimm, ut quibus glorjosum atque mtspiccilum
ipsius el majorum imperiwn (uerat, idem per le ac posteros luos cohlinuaretur: el novo qua&iexorlu- claris-
simum Borbonicedomus sidus, quo radidnie diulissime floruerani, iterum illis le duce ajfulgerel, Hubui sane
Vindocinum, ex quo ad Odonem Burgundum, ne allhts repel.am,dotati Adelcaconjugis, Fidconis Nerrce An-
d '{jatorum comitis fditUjdonaiiorietranslatum esl, egregiossemperac rebtts geslh hiciytos.pnncipcs,Fulconet,_
59 VITA. . , 50.
liurchardos_ Goffndos, Joannei, Hugones et aliqs ; sed nunquam nique nobiliores, neque armorum aul.pic-.
Uttis glnria illuslriores, quam Borbonios J. ut lanto" scilicet cceteris laudibus prm_celterent,__quanto,'regii
practn~
gativa sanguinis anteibnnt.Untfe non sine divino quodam consilid faclum videtuf, ut Vindoc.inensis lwnor~
regiw qudndam hcvreditatis poiiio, cum dominos antea swpe mulassel',' dcper siugula ferecomilum suorum
ca-.xilafamilias atternassel, in hctc tandeni ul sibi .honoripcael, forlunalcfregali slifpe conquieril : cum ctb
Joarine-Borbonio Marchim cohiile, qufabavi tuiabavus fuil, per quem comiimnVindocineusium familia in
Borboniam inseria est, dd Henricum usque IVi palrem luum, regum fortissimum el clemenlissimum,'Borbo-
niqnim Vindocini -pfincipum stemma recta el nusquam interruplaserie decurfat; qiios oinnesaut summi in
Gallia gesti magislraiu',administratq>que provinciw, aut triumpliaies deviclis hoslibus adorete, aul parta
denique fel exlernd vet.avila regna nobilitarunt. Ex quo quidem pratsdga jammerite serilitinl ~Vindoc}tienscs
tui,-quole majorum luorum decora vocent; qitid sibiexpalerno de le jiidicio spondere:debe'ant; quid-pbsieris
luis Vindociiii fuluris ducibits: quibus ut novamfamUiqm ducis, novum eliam, quod eximictlia'cindotes'tua
pqllicelur, ad iriimorlalem -nominis famam ilerosfendes. Goffridus,vero^noster, si asl vitam rediret, "quanfopere
sibi operibiisquesuislepolissimum' ducelucem. redditam gralularelur ? aut cujus:illa anspiiiisjn publicurii _
cxire tnallet, qtuimtnis,Jn cujtts -ipse 'tuiela-el patrocinio, si vivefet, versaretiir? Sedtibj prcelerea dvbe-~
bunliir. Nam si fundi domiriumfrticlus sequuniur, quis non inlelligat, quod in Vindocinensi otitn agro sdltim,
ttalumque sit_ libi unicleberii ad, quemjntegra Vindocini possessio pleno ac solido jtire transfusa est,? Hoc
ergo majorejnm fiducia, quo jiisliofe obseqnio, ,ad le cum proxeneta suonunc veriit ..rojjuntquepariler -;
ipse",ulAunc ejus ingeniifelum ipsiusvice fdveas, etquod jurqli olim comiies Viridocinenses.moncislerio.suo
prmsitlium spoponderunt, id ratum.ttcperpetunm esse veiis; ego, ut tenue hffc specimenpjficii, ad dediiisshni
qiiinii auctaranientum placidits ixcipias; fainiiiainque ordinis nostri itniversain, paterni Jtceres exempli,~qua
ipsuni vides, benignitale^cUmenliaqiieiueare.^ J s .-, -. ., ; _~ . -
- " .
Llluslrissimw~A;t._
" -'.•.-'-'*_''. " "
' .- - - —-' ' .-, Dediii_ssimiisr" -. '•• -
-_ *- -
_----.-. .. • .. Jacobus Sirmontius, Socieiatis Jesu. ,,
LECTORI.
Gofffidi abbaiis, quo.d jure niireris, neqtte apud A lur. Epistolasib opmsculis et sermoiiibus;sejiinxi-
illorum temporum Iiistofieos," neqtte apud eos qui mus. Permista enim et confttsa inntroque" erant
nosira vel avorum inemoria illristrium scriplorum : omnia. Sed iii epistolis, quiajn codice Vindocinensi
indices texnerunt, ulla usquam estjnenlio. Huic nos perpaucaj erant, Cenomaiinensem seciui" snmus ;
silentioiil.aliqua exparle medefenuir, vitsebrevia- ordirie eLiam intaclo,. nisi. quodepisiqlas aliqtiot,
rimn ex ejus ipsiusepistolis collegimiis : Uim aliquot .fliise «xtra.-iordinem, ulpole post-primam, "opinor,
deinceps ejusdem sevi de illo.leslimonia, indii6*jiam .collectioriem a Goffridoscripise, inter alios iracialus
Francisci Torrensis nostri elogio ; cujns Tdiligenliae ~ et sermones spafsae legebantur (quibus el^asteriscos .
Opera," qua? caitefos fugisse yi- in indiee, ul-tui quoque sinl judicii, pfseflximus)
-ro).\t<r-op_io.v.Goffiidi
-(lebaniur, minime iaiuerunl. lnediiione porro adof- stiis.quasque locis ad caiteras adjecimus : lotumqiie
"
nanda binis exemplafibus ariliqttoe et prqbse uiroqtie ulrarrimque eorptislevandi fastidi.i gratia in libros.
lioiae usi smniis. Nam prseler Cenomanniciim; qupd quinque parlill stimus": cuni, lectoribus. plerumque
e S. Petri de CtiU.ira coenoliio nacli jam eramus, idem quod iter facieiitibusevenire" soleat, quibus,
alieruni noliis e monastei-io-siiosuppeditavit prolixa - ut Numatianus ail:__--. ,-
et siiignlaris I). Michaelis Subleii abbatis Vindoci-
•
nensis iiimi.fiiitasi. Ciii"qiiidem. optiseula dno, xm R' J:ntervail'a
' vitvfessisprtestarevidelnr,
i.iempe, acxvm debenms, qmeln aliero desideraban- , Qui nqtat inscfiplus milliit multqlapis.
€QFFR1D! V-ITA.-
&offrido palria fuit.iii .Anriegavis : genns clanim- niagislroflue.nsiis Guiljeluio, ad quem libro ,iv scri-
in primis ac nobile, -quodindieal rjus ^pistqlal^l eL liil; prima ajlale.inler iuomiclios Viiulocinensis mo-
alise, in qtiibus Jlairialdtim . Credonis .dominuin, el nasierii , qtiod Goffiidtfs Martellus coriies paucis
Slauficiuin ejus filitim coiisan_guineos stios yocat. anle annis in Caniulum' iiiiibiis" fundarai, nomen
Etluc^Uis 9. Guarnerio arcbidiacono A.ndegaveitsi, dedit. Necmulto posl, novitius adbuc cfjuveEis, «G
M GGFFRIDI ABBATIS VINDOCINKNSIS
diaconus tantum, Bernone moftuo, qiiinius ejusdem A arbilros conlroversis, qme de majoralti et senescal-
.'eoenobii abbas reiiuntiatus esl. Tum ab ivone Carno- cia Franciae ab Andegavorum comitc mq.vebatur.
"lensi episcopo iuanguralus, Roriamque ad Urbanum Slonasterium summa cufa-ei vlgilaniia.rexit, ita v.l
II, Gnibeilime factioiiis metu laiiLantem, profeclus, ntillinn illo lola Gal in, quotl iibii-tinoloco prseriicat,
Jiiimoriali piiiitificcni bcnelicio devinxil, pecunia ea seiate ordinalitis babereiur. et qnanqiiain "noii-
"tiutlc Latcraimm, el lurrim Cresdmtiam feriimefel, rmllis.iisperior viilebniiii-,,ipso. tamen se ad inrifil
":ff.iiincollata. Qjio jiomlne priinns omifiiim- pericni genlinm naiiira proiiiorerii-fnisse scribil. Pj-oveiiiiis
Urbnn<>in se:!e ptfniiiicia "cuin Laterano restituia vero.atque opesexieruas sic ajj_plifi(.-avii,ut mona-
osciilatns esl, A quo et presbyler sucralus, Efccle- steriuni dupio quaiu accepefal; loinpletius «ipiosius-
"siam eiiam B. Prisras, uiidc vi aGtiifbefiinis dejeeti _..que reliqrierit. Sed niulJse illi", nl mos esl , 'tluiri.
.'fiierari! Viiiriocinenses, cnm aniKxa carriiiialis di_gni- ;.antiqti.iillitisjura elpossessiones lucrctur, cmfiviciiiis
.tatepostliminiOi recepit. Reversus in Gallias Salmu- episcopis, abbalibus el principibus viris.-subeunike
rum ari Ligerini uorieni ipso aiino; qiii ftiit Cbrisli molcstiaeei eoiitenJioiies -fuerufil. Jngenio liiil acri
.' 1094, ablliigouelegalo atl Fuiconis Recliini comitis el vivido; quod insflcris-prsecipiie lifieris canoni-
expialioriem aecittis esl. Tuin-seqnenii "mox aiuio biisqtieexercilalum oinnia passim operaciim.singula-
ad celeberrimtiin apiidAjvcrnos coilcilium nb Ur- B fi ejfis.pielaie leslanlur : liberlalem vel uifica a.d
iiuno vocaiiis inieffuil, adfuturus eliarii Laierancusi -Pasclialeiii de-jirrestituris ab eo concessis epislpla ;
Pascbaiis 11,el Romano ilein "Callisli II, a qnjbus flilem ac. sludium etga seriem nposlolieam, cujtis
pafiler evotabalifi', nisi altefum iier brevilas lem- speeialim filii sunl abbates Vindocineiises, ttim" im»
pors,"a!lerifin liietriis aspcritas exclusisset. Urbano ;pens*, qnasjpro ea maximas fecil, lum stisceptorum
Sanc, qiioad^viiiil, tinicftilii jnslar eliartts fniuqttem . ilinerumjab6res-:;iii qnibiis Alpes proEcclesia; Ro- -
"eiiam Viiiriociiii., ac postea Tascbalem niitlemire mariaruiiliiale dtiodecies iranscendit-,' ler eiiam ab
dieftim spatio bospilem liabuil. Callisio aulem veleri - ejus adversariis-caplus est. D'e"obilu niliilcompei-
nocessilutliiie eonjuticlus. et, qtfotltitriiisque rirajuse lum, ad extrema Ilonorii H .lempofa perveiiisse ,
epislqlse-osleiidtiiit, ititiimis.fiiil. Quo, prsclerea in •Honorii:"ipsjus adJSoffridum.litlflrse, anno 1129 scri-
tiiiinero aptid Ludovictim VI regem - Goffridi nom.en. -plseflJem.faciuiit. "~
fuerit/lioc declarai, quod a"fege delectus" esl inter
'
_" -,-". -: ; , , .. ; - TESTTMOiNIA- •; ,.-;-. _ ;. ;-.
GOEFMBI --;
ABBATIS_VINDOCINENSIS,S. PRISCE CARDINALIS,
"
^
---.
;;" EPISTOL^:.;
LIBER PRIMUS.
(15) yindicare itori valet. Jdeo non poterat, qtiia D I degavensem preces profuernrit, quo-' niinus abbaliani
Theodericus episcoptis suo,el successorum nqmiiie, relinerel Arcliembaldus. ^
moiinsleiium. Vindocincnse ab.episcoporum Cnrno- " (17) Citm regnla S. Benedicli. Hoc est, "librnm
leusiiini poleslnle liberttm fecer.at privilegio,.q'uod porrigens rRegul;e, «bbaliam abdicarat. Duc.tum e
atl calrem operuiii Goffririi_"edidimus. . prisca illorum leinpbrum consueludine, qtta ad san-
(U) Archembaldi, dicti abbalis. Hoc -arguriierilum.
" " . ciendas iirmandasqtie cessiotiuitvet irivesliiurarum
trrctatttr in epislola sequenli. "-. . actioiies baciiluiii", culteiltim, aliudve quidpiain
'i (15) Bealm _Priscctlecclesiam. Et boc eiiam." peli -' ejiismodf adbibebant; inlerditmeiinm-Iibrum Re-
debet ex episto.la 9 litijus libii. __." -.' - - gulae S. Benedicti, apud monachos iiiniii uin. Ciijns.
(16) Domnum'Pagaitum' beati Atbini eleclrim. Ve-. rei inipsoS. Albini labujario--variaVsiippeliuit
lus.ei nobil.eS. Albini' coenobiiim Jtdibmagi "Antlev.. -exempla, ut indoiiaiioiie Adelartli de GaslroGoii-
gavornni,-in quo posi tlirardum 11-creatus.abbas. lerii", quam lib. y, "episl.. 25 profereintts. Hem :n
Arcbembaldus anno Gbristi 1100," ciimsiia "sponie. aliera cohcessibne Samsonis Passavaniii-miliiis, in"
abdicasset, suffectu"squein ejus loctini esset "Paga- ,-.qu;Vpost eoruni enumeralioheni, qtias.mqnasterib
JIUS,ni.iilala mox voltintatc abbatiam iierum nffecta»-- apud Cur.ttimcampum donarat anno 1158 sic con-
vit., obiinuitqlie t(t Pngnni electio inffiiigerelur. cludit: De hacigiluf eleemosuna ego ipseSamson cunt"
Pro Pagani) litleras ad GoiJJiihim-deditPaschalis, de Bequla S. Benedicti, cum quq ecctesiai benejicium ctb
qiiibns epistola pKccetlenli; sed ei nec liileran ponii- ubbale el frdtribus' menroratis acceperam; memorglos-_
tteix, nee adhiliiiEeaptid leg.iturn et episcopum An- ihvestipi abbatcm et 'conveiitmii; ei eamdcm Regidam
- " . EPiSTO.LAE.- L13. A%
41,
abiiaiiam peniltis ante riimiserat; qtiin, sicui ipsi- A tur. Quod si violeiflia Teulonici regis (^u) aliquid
iiiel et oinnis congregaiio cum co piihlice eonfi.ie- sequilalis mimts a vobis extorsit, e.t limor moriis
-!i;Utir,pr;eanittKol corporis inJirmitale-ianliim onuss fllioruui vestroruin ad lioc carnem' vosiram, noif
lerre non poteratr Paganus vero cum se iiec aiirii- anifnnm, inclinavil;-quaiilo minus jusillioe in boc.
tum, nccTocaitun quasi damnatum conspiccrel-, ne3 aclu dignoscilur, lanlo 111causis aliis amplius per-
,per hanc. quam immerilo patiebnlur, repulsnih, in-. agatur. Pnter. in Christo cbarissime, non vos ulir.1'
famia postmorium.uotarelur, me atitliente, domimmi •modum afflcial, si qtia fuit sinistra ^operalio; non
episcopnm Andegaveriseni (18) ei dbmiium Engo- perlurbel.ociilum. meniis veslraT,regis exaclib : seri,
.lismensem Jegatonf (19) vesirurri convenit :jusii- - qnanio foriius poieslis, jura justitiae in rebtisidiis
iiam et audienliairi ab eis qu.-esivil scd;-siciil t lene.iiis nunc ex ricliberaiioue', ul^ quod regi fecit
wlraque qnajsita est, itlraqtte ab utroque negalal yestra luimanitas, fectsse credaiur pro vila Jiliorom
=fuil.Saloirion tiimen rex ,-«f-evangelictis , judexc palerna >comp"assione. ,
nec sic egerunl, nec sic ngere jndices Eeclts-
"II EPISTOLA VII (21).
siar docuergnt. Quorum. unus meretwces liliganles
•audire minime cotUempsif; seti eartimcausas diii- Beatissimo' papm- Pdschali-, cliarissimo domino et
Patri, jfciter Goffridus, aposlolicd! scdis servoriiin
genler discuticns prudenter lerminayiu Alter vero U
ui adulterio deprehensam el apud se accusaiani sa- mhiimits,eam,Cfua>.secunduiiiDeumett,ob'edienliam.
•pienier el miserieortliter Iibcravil. liis qua; supra^ OpliinC nostis, P&ler.opliine, navim Pelri Pclriim
diximus, et aliis gravaniinibus praiiJielus frateri- simur ei Judam habtiiss.e, ct sicut, beatus Ani-
TOl.emenleroppressus, sanciain-aposlolicam sedem,, '. brosius dicit (22) •: i Quandiu in ea Jmias fuit, sem-
qn;c mairis pielale oppressis omnibus subvenirc• 4)er passa-esi tempestatem; sed, ijlolilioperdiiionix
corisuevii, appellavit. ei ad eam, sicut, ad matremi foras expulso, tranquilliialem liabuil el quietem. »
Jiliris, consilium et auxiiium .peilluruseonfugit» Sed1 ijudansitiuidem perversitas exigebal ut ria'vi,qur.
•uec sua eleciio. nec sauclse sedis appellaiio , qure3 - iiirumqtie-, Petrum scilicet et ipsum vehebat, susei-
quonriam=prodesse solebat, adliuc sibi prodcsse po- laret lempestntem; sed. fities ei pietas B. Peffi appti
luil. Et quia malrisiiijiiriain silere non cbnvenit fllio,, Doiniriuin oiitinebai, nc coilisionem iifeurrercL vel
sanciajmaiiisRomana; Ecelesia; injuriarri, ciijus IHius ; subiiiersioiiem. El quin nosiris teniporibus alter Jn-
'«go 10 sum, licel indigniis, occultare nec posstim,, das, paTtiirienie diabolo, «onlra sanctam EccJcsiam
nee tl.cbeb.Archembaldus et monaclii quisustinetu i natus agiioscuur„,qui callmlicam iidem; "liberlaiem
•p.-iTiesejus, omnia quse de Pagano eis prscepif t • «t beatain ejti.seastitalemiiTodisrbmuibus detestanil.-t
Romana Ecclesia -ila contempserunl. quori ex omiii-- prasumpiione sibi auferre conaiur': valde riecessji
-bus oinniiio nihil fecertuit. lluic laiiien uniycrsalij est cU.iiuneiHiri.infides B. Peiri in sua speciali seric,
omiiium Chrislianorum matri obedire est uiile, et_. t\»x lianqunm crrnic constievii, lantum vigeai; qun-
honoriiicum, ct non obedire criminosnm. Iltcc obe-•' • teinis iu primis sua: sanctai Romame Ecclesin; et &
dienlibtis dilectionem servare semper sltidtiiL, ci ct.llisione prov'idfa'1,et eam a siibmersioiie defenda:,'
inobedienubus reddere uliionem. Unrie. -pra:co.'dia- ne forte_, ^uodabsit: Salana triumphante. erroris
lissime Pater, paternoepietatis Viscera qiialisciiiiquc: llttctibus iutqlcvabilitei; oppressa sn.ccunibal; et tic
lilius vesler humiliter preealnr; qnntenus.in imure: credeiuium oinniuiiimultiludo Scyllam ei Chai-ybdjiH
^ioslra Romana Eecjesia sicei jusiilia; siaitis, vigeat cuin illo palialur et pereal, et B; Pelrus sttb unc-is
el dileciiqnis affeeliis",ne paiiper.innocens opprima- Jaiere credatfir, qui.olim super iindas"J,2 ambiila-
liir.nee superbus. diyes qtialibel oceasione glorie- •bst. Firmitcr crelimus, nee err.imus, Dpmiiium
super allare B. Albini deluli pb-memoriam perpelum jCum eas ilenrico ejus patri ut 'conceilereni Gre-
firmiiatis. UiiiThis librtunRcgulde,sic iu.aliis rabulisi "goritis e.l-Urbamis liullis unquaiii miiiis,' neqtie
eiriieliuni, baculum, chiroiheeas iri.jnantim missasr-. blandimenlis, neque vcxalioiiibus inlleeli pbiuis- :
-aiiarique iniposiias leginms; quin exstant ITodiequeD I senl. Qnod factum Pnscbnlis etsi excusnre vidci.atur
jii eoriein S. Albini. ccenobio, et ,in aiiis plerisque uecessilas , quod alioqui,. ttl ipse in epislola nd
vcteris morismonumenfa : baeuli, inquatn, el ehiro- Gijidenem VieniiCBsei.iicatisalur, servilus.Ecclesia:.
tlieca; ct alia invesliliTrarum, traditionumque, quas .captivis interkus, exciduim urbi et Italia; imniineTe
signaranl, titulis inscripia."" - , . •viileretur, usqite adeo lamen omnibus lociis inpjo-
(IS)Episcopum-Andegavensem: Rainaldtim' , ad batum esi, iitaperium.scliismn lantum non excitn- s
-gnem scribillib. lu.' . . rii. Itaqne prudenies et cordali viri, 'qu-is viol-tt
{19) Ehqolismensem legahim. ,Girardum, cle qtio Ecelesia; juramale habebant, in qiiibus Gotfriilns
episiola li) hujus iibri. . hie nosler, e-l aiii, quoriun exslanlepislojn', Pascba-
(20) ViolenliaTe.uionicircgis. Henrici IV postinb- lem hortnri alqne urgere non desiiierunl ui. pnctnin,-
jdmiiiinperaioris; de ea re niox riicetur ad epist. quod inviltis fccerai, ei ipseinel ultro rianinabai,
•seqiientcui-. , . publicodecreto rescindcrei. Qtiod qiiidem pne.mitii
(ii) Epistola 7. Hujiis eplslolaj argunieiu.um in I«- anno sequeiiti in synodo Laleranensi, in'*qua= ic-r
<liceeoriicisGcnomanensis ila coiieipiebatur :_Ilatio- v.estiturns Jleiirico iieriini abrogavit.
nabilher oslendit paclum quod cum Te.ulonico regc - (22) Beaius-Ambrosius dicit {lfb. iv in Lucam caji.
feceral non ienendum. Pacium scilicet de investiiiiris & : Ilmcesl, iriquif;, iilanavis', qutv adtiuc secnii-
episcoporum etabbalum, quas HeuricTisa" Pasclmli dum Maltltmum flucluai, secuudnm Lucam repUiur
arinaia militiim niaiui ad tirbem circnmsesso,"capto- '" piscibus. Et pbst nli.i : Nan lurbqtitr isla qutt<,Petr:tiu,
qne pcr vim exiorseral. mMib. Aprilis-anno -1-111 ktibel, iiirbalurilla qittv ' Jridam hdbel.
"" ''
"
"_ . PATROL.CLVIl. .2 ,.
45 GOFFRIDI ABBATIS VINDOCIJNENSIS U
nostrum duobus discipulis, Pelro videlicel etPaulo, A nec jtistiliDenec misericordioe fuisse eonsi.ium ve-
Eeclesiaj detlisse prineipatumV Pelrum fidei caibo- rhciter agnoscimr, sed Satana; incitamentuni, eos
licse prineipem' fecii'; Panlum doclrinse. Quoruin sublraxisse morti, qua; diu.deesse Iion potcst mor-
• lalibus, qui cum ulililate totius Ecclesise vifte slatim
unuinelegit adliuc.in lerra corporaliter manens;
aiium vero in cqelojam residens. In terra quidem sociari potuissent seternac;.X) quam ven.ernbilis, et
Pelrum elegit, tu Ecelesiarii suam ejus fidei.robore quam pretiosa esset in pbnspeclu Domini mqrs,
-
firmaret; Paulum-postea de coelo, quatenus ejus imo vita iilofum, quibus si paii pro fidejiatum liii'
sancta doclfina fide firmalam; Ecclesianf exornaret. set desnper, Tel in terra permissum , sancta Ecele-
Isii gloriosi iriumpliaiores opefibus yeritali fiderii sia hajretica pravitale superata, sntf sponso, qtii pro
servanles non sanguini ,'malucruiu aller bbedienter ea moriuus est et resurrexit, usque in finem sa;cnli
subire patibulum crucis", altcr ensem suscipere dili- fideles filios procreasset,'iiec frangi^ necHecti dein-
genter siibinissa cervice; unde amplius laclis exivit eepsfides eaiholica potuissel! Siobjicitur, quod-in-
quam sariguinis; quam Eeclesise sibi commissse.vir- vili forsilari paterenlur, et"idcirco corum passio
lutem fidei.et.liberlalem, quam bonus eorum-magi- crederetur infrticluosa, quod spqntanea mihime vi-
sler cl Dominus fuso sanguine srii sacralissimi cor- deretur; ,et iterum (Aub.ep. 61 ad Dutcitium) t
poriscomparayerat, paterenlur auferri. Isti sancloe Pama marlyrem ndn facit, sed causa-, eausa uliqtie
memoria; el venerabilis vilse marlyres suo eapiti _ idonea el multtim idonea erat, quia causa liriei, qurt
Chrislo fideliler inbtereiiies, quarii veraciler ejus melior non jiolerat inveniri. Pro hac eliam,sia!i-
membra fueruiU, mori poiius pro illo quam contra ter nqn possent,' contra suam voluritatem mori.tle-
illu.m viyefe eligenles, factis amplius qtiam, vefbis ibiiissent; quia nec sic marlyfii palma, fi-audaripo-
clamaverunf. Quonim viclorioso sanguine laureata luissenl. Innocenles etenim sancti, quinec voce nec
sancta, Romana Eccl.esia olim supefatis hostibus volunlale martyrium qusesiisse legunlur., quoniam
iriumphavii;'quse in suis docloribus el mori, pro pro Domino peflulerunt, corona- martyrii uon pri-
tlbTislo semper oplavil.et sibi vivere"recusavit. III - vantur. Hos sancta Ecclesia non solum martyres
saiicli viri in sethereis mansionibus cum suo Doniino esse, verum etiam.martyrumilores coiiflleiur. Unde
jarii exsultanl, ubi.pro mprle lemporali bealani im- firmiter credendum est et nuUalenus dnbitandum
mortalilaiem adepti, ^suos sed 11011degeneres suc- qtibd supplicium morlis pro fttle Cliristi liomini cof-
nessores' exspectant. Quod si alicui eorum 13vvi- v- latnm , eiiam si pro caniis lg infirinitate noluefit,
•etoria non adfuit passionis, 11011illlid iimor negavit; et tamen non negaverit, n.ariyrisvindieal uomen el
•hec lam passio defuit quam diesjCcrtairiinis.Tai.ibus p pra?mium. Si aii.lein adeo fuissent degeneres filii,
palronis lerra tetatur, coelum" exsultat :.ei, qtiia quod a pona paradisi,- cui non Teutonici regis im-
felix eorcim yita moriem meruitgloriosain, liinc pieiate, sed.qui bene malis uli consuevil,..Domini
sancta eorum-solemniapIebsCliristiana celebrando pietale jam propiriquavcrnrit, reiro pedem dare ne-
' gando voluissent : constnniia patris et ratio spirilui
frequenlal, etper supplicabiles ipsorum precesse
tota devolione suq Crealori commendat. lloruin ita- propiiiare poiius debueral quain carni, =eosque in
que solemiiia ceTebrare esl ulile etreiigiosum; se fide sancta exhorlaliorie firmare: si necessitaS-in-
piis eorumprecibus commcndare utilepariter et ne- cumberet, primus pro veriiale sucrumltere; et sieut
•eessariurii. Aquorum sorle beata qui in eorum sede B.Sixius beatum Laureiuium ad vitam praivenit
residens ei aliler agens se priyavil, faetum suum-- aUernam, itaet ipse eos pfa?venire, neilloniminw
ipse dissolval, et velul aller "Pelrus lacrymando perfeclione universalis Eeelesja cliartam -fitlei ca-
-
corrigat quod feeit.Si metu moriis iitubavit ail ho- stitatis ac libeftatis perderel, quam Salvalororesuo
ram carnis infirriiilas, in corrigendis carnis operi- dictatam et sigillalam In criice inanibus propriis
bus menlisMntegrilas.perseverel, cl emendare non'' Chris.lianis omnjbus tradidil in pignus *t tenorem
erubescaf, causans de carne, v.elit nolil, morilura, dilectionis. Ef, quoniam culpa -haee inexcusabilis
quod acquisila immbrlalitale viiare potuissel. Si D nullatentis dubitalur, el exctisando. augeripotesl,
vero timore morlis fllibrum suorum potius quam siian, nonminui;. reiiclo errorescierilef commisso sine
eaiecisse vel facienlibus assensum dedisse convin- dilalione. corrigatur, ne hialer riostra-spiritualis,
ciluf, qui» Christus per semetipsum correxit, etrB. quai quasi novissimum spirilum trahit, oriinino mo-
Petrus abominatus Osl, atque sacfi canones penitus riatur; fide, castitale ae libertale vivit, ac viget
exsecraniur, uullo velamine legi potest vuinus lam" Ecclesia : qu.nesi non habel, languet et separatuf a
manifeslum ; qiiia patersic filiis propiliare rionpo- vita. Nam fide fundatur, ornatur castitate, liber-
iuit, sed salulcm impedire filiorum. Moftem siqtii- Jaie tegiiur. Sed, cum laicam investituram, quse se-
dem, quae fruelum faeit meliorem differre subito cundum traditionessanctorum Patrrimhaifesis com-
iriorituris, et.in.Eeternum vicluris-vilam a Deoparn- p.robalur, non eontradicil, sed praeeipit; .cum eor-
tam Tiuferfe, imlla nos^dbcenfexcmpla sanciorum. rumpilur ipsa muneribus, ctim sseculari polestaii
Nam,,.siPaulus ad hofam viiavit mortem, in aliquo subjicitur, fides-, castitas etlibertas ei simul auter-
fidem.nonla;sil, =neq'ue desefuit \_% veritatem; et ttir; etquse vilam -noii liabet, nec immerito J@
se morti.magis reservasse crediiur, quam stibtra- mortun^reditur. Hujus morlis auctorem vel novissi-
xisse, ut fructum deinceps faeerei potiorem. Unde mum-Ecclesia; meiiibrum cretlere, eiiam s"i pastor
45 EPISTOLJE. — LIB. I. -. - 4!>
viriealur, errarc esl._Huic errori qiiicunqiie inlise- :- A nterilo lupns non pastor ovium- c-rcditur, qui eas
seril, merebilnr ab ipsa vta rariice prsccirii.Stiper:i- lion pascit, sed de ipsis pascilur.-Haec a nobis iri-
bis aulem si quis aliter senseril, 11011 i- circo dicuniur, quin»dum a salana prophela c<rrup-
est calholi-
cus, manifestetur, etverttatis argumeiilo probnbiiur ir tusagnosciiur, qui non solum"verbo, sieut Balaam,
esse liarreiicus. Tolerahdus qniriem csi pasior (25), ), sed eiiam scriptoin Chrislianipopuli nefceni consi-
ntcanbnes dicunt,pro reprbbis riioribus; si=vefo 0 lium panier ctassensuin dedisse. convincilur; valtle
exorbiiavertl a firie, jam non eslpaslor, sed adver-. •_. necesse esl, ut cui residel, asina loquaiur et pw-
sarius., a tjtiolibel peecalore lanltfni calboiico deie-
i- plielse corripial insipienliam, qtii sacra divince legs
siandus. Licel-enim, secundum .sanciorurn decreiaa prsecepla iransgressus est, sacrilegi regis" secuti.s"
Romanorumponiificum, eiiammeretrici communem' n" IS insaniam. Ei, quoniam Luciferum nostris leinpr-
Ecclesiaj fidem, quam suam credit ei confiletur,•, ribus e ebeilo'lapsum indubilniitfcr agnoscimus', licu
defenrierc. Mtilto igilur.atnplius . alque perfeciitts is eiqttalibet occasione illius, impietaiem dissimulai -
religiosnin «alholicum decel hserelieam pravilaiemn tes inliserariius, ne in puicum desperationis cum eo,
impugtiSfe; nec Chrislianse lcgis vejilalem, qiii ii qtiod Dcus abntial, corruamtis. Si minus dixi quam
Clwisiianus est, in lali negolio riebet' oecullare.;. debrii,_"ignorantisedepulctur.; si amplins, quia ic
Snnl quidam epjscopi, quos nec clerus," nec populuss odioiniquitatis ei ocquitatis amore processit, igno-
' . ' - ' ' '
elegit, sed eos tanlum Iaica persona investivit, quiii- scalur. ,
cqutra calliolicortim staluln Palrrim, et maximee - EPlSTOLA VHL .' , -,. '.
'contrnveridicam B. Gregorii seplimi papae voeem , Diteclissimo Patri et domino Puschali papm venera-
qui pro defensionc liujus, fidei mortuus esl in exsirr bili,frater Goffridus, sdnclaiB.dmanq; .Ecclesite
lib (2i), investituram palliaiues,e:im negarent haj- i- servorum miniimts,debilam cum-dileclione obe-
resim esse (25) verbis atl seducciiuiihi composiiis,, '
dienliam.
si possent. Quoruni slaleris dolosis, vifis fidei nont\ Placuit sanclitali ycstrse-,Pater.-cliarissimc, aliba-
appciidilnr : hos enirii cttstoditDei spiritus, quo re- leiri.B. Albini(26) vocare-, el ut in Jirseseiilia vestra
guntur. Friftres islT^ utinam si fieri posset, fratresS usque .itl festivitalem omniuni Sanclorunvmihi ju-
catholiei, qni non a siio eoiisecralore, sed conlrax slitiam exsequeretur, decrelo-veslrse auctpfitatis.ad-
olavesEeclesise"alaicis investittiraiiisiisceperunt J^ 1 uionere. Quid ipse olim contra setlem iippsioiicaiu
vel siiscipiuiit, dum qtiemlibet auclorem fiiijus cri- feceril^beaiiitidq.vesirajmelius novit. Ntinc autem
.ninis moliiinturdefcndere, sublliius defensione se,, vobis inobediens esse.jion atidet; quoniam si.atl
seri quasi productis .verendis nalibusque nutiaiiss r. e islam vocaiionem vesiramnon venirei, comes An-
operiuiH. Ram, cum caslitalem sponsaeDei sepeliro.; - dcgavensis (27) possessioiiem, quam inonnchi R.
cl nimlum sordjda pollulioue sepullos suscilare fal- Albini per siibreplionem absluleruni, inpnasterio
lacilercoiianltir, se faciunl ampliiis"manifeslos.;seri, nostro- resliluerel. Ego vero ad prseriicltim termi-
fjuin Iiserelicus bicreiici leslimoriiO in eo bseresiss Tiuminevilabili monasterii noslij necessitate delen-
genere quo conveniuiil, miriime damnalur,-mirurri I ttis, siciit pradiclo abbali antedixi, venire- non
non est si iam nefanda loqurinlur. In eum auleriii potero.. Sed,- si.Deus vilam et prosperitaicnT niiiii\
quitniia credil et profitelnr,'-de, phareira" veritalis. coiicesserit, usque atl festiviiatem • sancli Clemeniis
David rexel prophein hoc modojaculaliir : Non esl. beaiam faciem'^vestram visitabo,de abbale, et
Deus in conspeclu ejus; inquinatai sunt vimillins ini 5,@ de monachis B. Albini jusiiliam accepiurtis; et -
oinni lempqre (PsaL ix); elillud : Verba orts ,ejus; tjuia venerabilis" niemorise dominrim papam Url-.a-
iniqnilas et dolus (Psal. xxxv) : holuil iritelligere utl nuni deceperuni, mtiltis auctorilaiibus sanetorum
quse stinl fidei sequeretiir. Qui ialis esl prseesse,, Romanorum pontifictim probattirns. Ipse posteado-
non prodesse,et qiice sua sunt tanlum qn.-erere,, • minus papa, visis priyilegiis" nostris, se fnisse de-
«ou qttceJesu Clirisli (Pliilipp. n) desiderat-, el per ceptum asseruit,,el auctoritaie privilegii sui, qucd
qnsalibet devia oves prxcip.lenlur liullalemiscurai. D E contra nos feeefnt -ila retraclavit,quod Eccle-
De qtiibns lacel lana sibirionsufficil-; sed illarum.de- siam de'qun qtiereja. manel, et quidquid prsede-
vornt carnes el ossa" corrodit. Se lamen sestimat.,. ccssores sui. monastefio noslro .firmayerant, sins
paslorein ovinm, cuin" sit poiius lupus eartim. Et; exceptione firniavit. Un.de, dilcciissime Paier, di-:
(25) Toterandus qiiidem esl paslor.Ex. Anaclcli - tloeinenses, Goffridus vero abbas facnis, cnusam
cpisi. 5, cilallvo tlecreii p. m, cnp. 5. suam sic egerai apud Urbaiium, ulis jtidicitinrsuunt
(24) Mortuus est in exsilio'. Salerni. Henrico imp. retractarel,- ecc.lesiamque S. Joannis Vindocinehsi
ceriefe coaclus, qui Rotnam expugnnrat. Gregorii poslea nionasterio iriter cseteras ejus pnssessioues
Vilverba, cum inlellialem morbum inciriisset, a assercret. .Quod qniriem non soluin nb Urbnno , ve-
Pelfo Bibliolliecariohsec memorantur : Dilexi jusli- rum eliain a PaschnlPejus successoreJaettim.vidi-
liam,
- et odi iniquilalem; proplcrea morior inexsilid.-- mti.sdiplomale anni 1105. "Ailamen, quoquo modn
'{25) Eam negarent hmresim esse.- Hae de ie ube- cqmposila res ftierit,'oblintiit taridem Urbani decre-
rius agil lib. m, epist.ll et in opusculis. tiim, poiiuiiturque haelenus illa ecclesia.monachi S.
(26) Abbateni:B. Albini. Archembaldtnn-, de quo Albini. , -, J - >
epist. 5. lsnunc Rbmam cutn Goffridb vocabatur , - (27) Comes Andegnvensis. Fulco .ejns nbminis V,
disceplaturi ambo de «cclesia S. Jonnnis super Li- idein qui Hierosolymoruni poslea-regnitm adcpltis
gerinifqunm Urhniii II judicio Albinianis, pro Cre- esl,de quo iterum episl. 21^ el lib. xi, epist. 7.
donensi quam repetebant, darc coacli fueranl Vin-
%7 - GlOF-FRIDIASBATIS VliNDOCLNENSIS i$
serelampaleriiitatemvestrani.nonadopiiviis, sedpro-. A _. ler Nicodemus id dominum ])apam in domum prap-
prius et specialis filius vester (28) precatur bumili- dicli Joannis nocte veni : ubi enm pene oninibus
ter, neprosil illis quae dejuslilia diifidmil-, «i ari- lemporalibus bonls.nudalum, _et alieno sere nimis
venium prsevenerininbsirum. Monasterium S. Albini oppressum, inveni.'Ibi per Quadragesimam mansi
Uomanse Ecc.Iesice nunqtiam servivii vel serviel, cuni illq; el, si fas esl profileri verilatem, ejus
Uisi pTo1sua tanlum necessitate. Monasieriuni vero onera in quaiUum potui, cbariialis liuirierissiippor-
•riostrum ita B. Petri esl proprium, quod ad ipsis lavi. Qtiindeeim vero diebus ante Pascha, Ferru-
fundaloribus suis alodiumeijdaium exsiitil," el pa^ eliiiiSj qnem Laleranensis palaiii ctistoriemGtiiiber-
•irimonium. Ab ipso uostroe-congregaiionis iniiio prae- iiis feceral, per inlernuntibs lbcutus esl cum domino
decessores nostri sanclse 'Romanae Ecclesia^optime papa,.quserens ab eo pecuniam et ips.e reticlerel illi
•servierunl: et, si gloriari oporlet, inio quia gloriari lnrrim et domum illam. Unrie Dominus papa cum
,«porlel in Domino, nprrio illorum meiius qnani ego. episcbpis el cardinalibus, qui secum. erant, loculus,
Unde, salya verilate, profileor quod, postquam mo- ob gl ipsis pecuniam qusesivit; sed modieum quid
nasterium regendum suscepi, lr,edecim millia soli- apnd ipsos, quoniam'perseculiorie et paiipertale
•dortim (29)- uoslrse monelse in Romanse Ecclesiss simulpremebaiilur, invenire potuit. Quera ego, cum
serviiium expendi, sola videlicel dileclione, .non ^ non solurii trisiem, verum eliam prse nimia angtislia
mea qualibet necessitale"".Hsec auiem -dico, Deus lacrymantem conspexissem, coepi et ipse ilere, et
scit, non fallaciter exprobando;, sed dileciibnein flens accessi ad-eum dicens, ut secure eum Ferru-
noslram erga Romanam Eeclesiam veraciier appro- chib inirel pa.elum. Ibiaurtim et argenlum, num-
Iiando : ut, qui Romanani Ecclesiam diligiintjClgU mos, mulas et equos expendi; et sic Laleranetise
me diligant, et mecum conlra meos adversarios habuimus, el intravimus palalium. Ubi ego primtis"
clypeum defensionis opponanl. Inler cselera, quse osculalus sum domini papaj pedem, iii sede videli-
niea bumilitas Romanse Ecclcsjse in sua necessilate cet aposiolica,, in qua longe ante catholicus non se-
fecit serviLia, unum, qnia celeberrimum fuii, nee derat papn. ". "
. •.' "EPISTOLA IX. .' . •
pdssura, nec debeo silere : quo audilo, qui catholi- _^J _
cam fldem diligit, me nuiiquam polCrit non amare. Beatissimq pnpm Paschali, fraler Goffridus, quoci
Primo anno, quoJSO), Deo volente vel perniittente, charissimo patri humilis' filius, et bono domino-
.jiomen abbalis" suscepi; audivi pice recordalibnis fidelis serius. . .
dominum papani Urbanum in dpmo Joannis .Frica- .Litleras vesiras, ,dilectissime-P.iter, iriginta quin»
panem (51) huilare, et contra Guitbertisiam Iisefle-( qne diebus anle coneilium (55) vidi : in quibus au-
sim (32) virililer laborare. Licel locus nbslerpauper "diviqubd rioluisseni-, ei quod audire peccando non
essel, Romam tamen venif illius persecuiionum el merui. Pervenit enim ad au-res veslras neseio etijus
laborum volens parlieeps fieri, et suam pro posse -rclalione, ine persecuioribus Ecclesise, et iomiii
meo desiderans supplere inopiam : quod et Dei gra- ,- Pictaviensiiim (oi) parlicipare; quod Deus scit',
tia.feei.' Mala quse.in itinere et in civitale passus minqiiam"feci;' necpaterni tatem. vestram optasseni
sum, noslrofum per omnia, ne agnoscerer, faclus de-me rem hujusinodi credidisse. Ilsec namquese-
fainulus famulorum longum est enafrafe. Quasi al- minavit initnicus bomo, et fallacia; spiritus erai in
= (28) Specialh filhts- vester. Lib.- 111, epist. 54 D. 'meiuis III riomine, adversus Gregqriuni VII, crea-
Bernardus episl. 294 "ad Eugcuium papam.: Abbas ral Ilenricus-iinp.. anno 1083.. Quo ex-lempore et
Vindocinensis, qui specialiler vesler est, rogamus ut Gregorium quoail vixit, et Vicioi-em Orbantiinqtte
el ipse specialem.invenialgraiiam. , suecessores lum aliisdirismodisexercuii, Tum.Roma
(29) Tredechri ritillia solidorum. Dnodena taiUum exlorres pene semper babuil. Iia ut in apostolica
«lillia leguniuf episl. 9 et 15 ad Calixtum. Quare sede, quod extrema epislola scribii Goffiidus, calbo-
mendum'hc-r.
' loco videtur., , - - J licns papa longo intervallo non -sederit. Unriecim
(30) Priind anno qiio. Cbrisli-1094 ex, Bertlioldo planeanni fuerunl ab cxordioGuilberti ad fecepitim
Constanliensi, qui res Urbani accurate persecutus ab -Urhano Ferruehii derikioxseLxleranum.
est, constal initio liujus anni lu.rrim Crescentii in J) I , (o5) friginla quinque diebus uriie concithm. La-
Guiberlinorum poiesiale adhuc fuisse. Goffridus leranense, arini 1112, de quo ad epist. 7 dixinius.
paulo anle ferias Paschales opera sua iiirrim ciuri Eadem excusalioneusus eliam Ivo Carnol. episi. JSft
palatio Laieranensi receplam nolal: quod in enm- qti.e-minus ad concilium pioficisceretur : quod ,Pa-
dem prorsus annum ineiriisse compeiLum esi. Gof- scbalis papse litteras quibus vocabatur, septem lan-
frido aulem ut benefic'u.m Orbanus, iia nos egregii iniii hebriomadibus; hoe ex-49 diebus anle consiitu-
facinoris inemoriam debemiTs. JNamr nisi ipse pro- lum concilio-diem neceperil. -
derel, nesciremus. (54) ComiiiPietavi-rnsium.GHiilIelnib,,dequoepist.2,
(31) In domo Joannes Fricapanem. Vettisiissimse ejusnomiiiis et familiee poslremo, quem saepius ex-
ac iiobilissima; apud Romanos familise nomen nunc coirimunicaLumeonslat. Sed de ea nunc excoinmuiii-
paululuin iriflexum , Frangipanes enim. dicunlur. calione agilur, quam Girardus Engolismensis lega-
Qubd ergo generaiim scribit Berloldus, -Urbanum itis, ei Peirus episcqpus Piciaveosisobjlliciiaspnlsa
"Rrimseprope. S.~Mariam-Novam in quadatn Jifmis- legiiima tixofe nuplias inflixerant, ut narratlib. v
sima munilione moralum, ad ipsiun videiur "quod Hislorise Guillelmus Malmesbttriensis. Mtilta Vindo-
explieaiiiis dicitur a Gqffrido, illum in Joarinis liu-. einenses et opima in liujus principis ditiorie prajdia
jus domo latuisse. possidebanl, ut Oleronis et Surgeriarum ecclesias
-
(32) Cohha Guitberlislam.hceresim. Conlra.Gmi- in pngo Santonico, Olonensem,
' - " el alias in Picta-.
berium. ejusqueiaulores. Hicesi quem ex afchi- siensi. ".
«piscopo RaveiiiiafepseiitJopontiiicem indilo Cle-
' " '
49 EPISTOL.S. — LIB. I. - -, , SO.
eo. Monaslerium siqtiidem nbstrtim, quidquid melius A Afalsis detractioriibus compeiior palam proiiieri veri-
habei, ,el unde.pene peniius "vivinius, in terra co- latem", quam salis tacere yoluissem. -Niillus itaque
iuiiis Pictaviciisis noscituf habere. 2^Et ideo inu- veraciter dieel. senuilorum, quod in tota Francia
tare non possurii, quirialiquarido cum. eo loquar^. monaslerium sit ordiiialum meiius quam noslfortim.
sed testem in animam meam "iiivoco Spirittnn, saTi- Quod nostro lenipore per Dei gratiam amplius cro-
cittm: hoc necessitaie fit monasterii noslfi, -non mea vit^ quam pfius devblio fundaiorum ei cqntulerit:
volunlate. Occasione quondam accepia, quia prse- iicet.nunquam Ecclesiaih,' nunqiiam alterius Eccle-
decessor noster (35) nori poluit ,ad eum venire vel sise decimam, vel quamlibet pbssessionem ecclesia--
nohiil, quamdam nobis.abstulit obedienTiarii., quam stijtaiii eO modo acquisierim,"quq'faciunl.quidanu
me postea viginliquinque^millia solidorum redimere" Tempore-213 prajdecessorutn nostfbriun Romana
oportuii. In_ quib.us lauTeri.nie-ab exeommunicalo. Ecclesia -vel debiiunf censum , duodecim scilicet
debeo"absiinere;-si ei eomniuriicavi; yel quaodiu - solidos (36), pcTannumvix iridebabere poluit.Quod 1
fueril exeommtinicalus,, commuliicavero,"nuiiquam non propler jaclanliam,, sed.propter gratiarum
jnihi a Deo illius- peccali' fial femissib. Hsee el si aelionem dico, in seryitiq RomaiiseEcelesiae amplius
-qttselibetalia vobis de me dicta suh.t,.atiiara, credite quam dttoriecim' millia solidbrum nostra paupertas
Jirmiler ea fallaciler et invidiose fuisse- inveiUa. R I expendit. ln spalio triginiai quirique' dierum , reve-
Unde", si justum esl, compelens lerminusporialur.;. rendissime domine, meprseparare et ad vos venire
etqui me sagiiiant iri occulto .. noiiflcentur coulra noa potui,'corporis eljam pressus infirmifale. Iter
quos scilieel canonice riie prac-pararedebeam, el Tioslruni.qtiamcilius potero, prseparabo, el; si Deus
de quibiis-forsitan aliquid dicam, et.-sine misericor- niihi vilam et sariitateni donavefitpvosy sicut cba-
diajudicemur. Yeriialem, dulcissime Pater, atten-- rissimum. palrem, ad prsesens videbo, vobis dili-
"
dite, non yerbbrum felationem. JSmulaiUur enlm genter .serviturus,-efjR. Prisese misericorditer re-
me quidam, sc';licet diaboli asmulaiione.. QUOI-UHIL ceplurus ecclesiam (57), vel de.eeclesia, si' placei,
(55) Pfcedecessor nosier. Paulo post- : Prcedeces- mus_etiam omnibus hnjus loci qbbatibus-ecctesiam '
sorum noslrorum. Lib. .v, episl. 2L: ileclores mo- B.Priscm. cum diynitaie cardinali,- saricti Spiritus
nasterii jiostfi qui~fuerunt ante ine. Qtiaiuor omiiirio judicio decernenles, ut^nulla deinceps ecclesiaslica
aiite Goffridum Yindocini abbates fueruntRainalritis, smcularisve persor.a prmdiclam B. Priscm ecclesiqm
Odericbs, David efBefno, quenfhoc lo.cosignificat. seu ecclesimftignilatem eis auferre quatibet occasione
Beriioni obedienliam seu prioraiiiin S. Geofgii (de prmskmal. Qttodeiriem Oderico beneftcium confir-
lioc.eiiim agi puto) eripuerat "Giiillcliiiiis comes, mavit .Gfegorius VII, arinol029.: Verum grassanlc
qtiem Goffririo posiea resiituii. UrbanusIlGoffrido--. posthsec Ju urbe factiqne Guibertina, ecclesia hsee
Ecclesiam 5." Georgii Ah. Ole'ruriis__insuld,quam ab C - Vindocinensibus, • quod ^partes ullas- aversareniur,
omiii exuciionfs consueludine libe/am Guilleimus Pi- ' adempla, atque ad'a!ios translata est. Etquanquaiii
claviensis comesexcommuiiicalionenostracoqctusred- Goffridojiost.ro, ut est iri epist. 16» ejus Inveslitu-
didil, sicut ab Andegaveusi comite Goffrido et Agnele.-'. ram retldidit Urbanus II, ilerum tamen ejus posses-
comitissd ioco vestro tradila fiierat. Qtia de re ite- sione dejeclos Juisse ex eo Iiquet, qubd.ream nuiie
rum Jib.v, "epist. 19 ei 20. De obedienLjas aulem repetil ajPaschali, ct episl. 13, promissiirii sibi a
hac noiione vocabulo lib. iv, epist. 7. Callisto teslatur : a qtio landem in inlegrum-jesli---
(56) DuodecimscilicelaolidosAdem repetil epist; -13 tutus, "cardinalis B.Priscse titulum usurpare coepil.
ad Calixlum. Censum Imne abbati Vindpcineusi lan^ Sic.enim ad Callistum ipsum scribens.se nppella,-
quam seriis apostoliese alddiafio indixeraut fundato- qpuscul. 3, Cailisii diplomsL,quo yindicias GoffrTdo
res. Tabulsefundalionis : Abbas .vero; qui alodiarius iiistauravit, inlegriim^prbferei.uf-ad episl. 28",Jib.Ji.
B. Pelri esse dignoscilur, mairem-suam Romdnam -Ejus porro vesligia decimo post^anno seculus est-
Ecclesiam pef singulos annbs aut per se, aut pcr le- Ilonorius II; cujus eiiam exstat privilegium Romse i*
gatum suum visitarfi"siudeat;-et sihiajorem chariia- _ Kal. Apr. anno 1129,perscripluiri. JS6c tam,eu diu-.
tem noiifeeerit, censum saltem xn sqlidorum'~adcon- turna, salis aut illibata .Yindocinensibus fnit bsec
cinnanda luminaria ante venerabile cprpus bealissimi . possessip. Nam,' sive quod Ecclesjss illius sarta tecta
Petri ibi persolvere non negligai. Clemens II iif privi- negligerent, sive alia potius causa friit.,' iierum '
legio confirmatioriis : Censumvero ad meiriorimit , illis est adempta, e.t aliis cardinalibns, quos.B.
cognilioneniquesempiternani duodecitn solidos de mo- Priscae"litulo creabani, pef ponliiices allribula. Der-.
-neia palrice vesirceB. Pelro reddi per qnnos singulos D I nique Innoceritius Jll', intermissam possessjoneni
voliimus. Sic olim Cluniacenses luielsenomine x;so- Hamelino abbali, qui octavus fuit a Goffrido, post-
lidos qiiiiito quoque anno pendebant- In diplbtriate liminio -reslituit-, sedeum.Iiac. cx,eeplioiie,-ut ipse_
jAgapiiiR: Sanead recognoscendumquod prmdiclum quidem ejusque" successores abbates pristinam car-
cmndbiumS. aposlqlicm sedi rid tuetidum dlque fo- dinalis digiiTlalein, ejusque insignia cum B. Pfiscai
vendttm pertineat, dentur per quinquennium " libr.is solidi x, ecclesia perpetuo retinerent. Ca2tei;um,, si quando
Yizeliacenses sSinguIas' .qttotannis .,argenli.'• alii ejusce tilulicardiriaJes crearentury liistjarereni,
, Pascbalis II Ahardo abbati Vizeliac, •: Ad indicium quartamque provenluum parlem penderen.i ii,, qui
quocjv.ehujus.liberlalis, aposlolicm-sedi,- cujus,juris R.-Priscse^cclesiam prb Vindociriensibus'adininisira--
esseditjtiosciturlibram argenli ppr- ' singulos-
annos
" "perr rent. Irinocenliiverha, tametsi paulb Ibngiris excur-
solvai',_;
" sie alii alios census. - -- runt, non abs r"efuerit audire. Sic igilur babent:L
(57) Bealm Priscm ecclesiam. R. Priscse ecclesiam t LiGel autem anlecessores noslri ecclesiam S; Pri-
tituluin presbyieri eardinalis in liiorite Aventino.ab-. scsein monte Ayentino sitam.cuin oninibus peninen-
batibus Viudbcinensibus cunTdigiiitale.cardinali.pri-- liis suis, et cafdinali-eliam dignitate pfsadecessori-
mus illustri ei inusilati' exempli' praerogaiivaconr bus tuis duxerurit concedendam,; sicut in. ipsoruiu
cessitAiexander II, ita ut quicunquelegitinii ,Vin- privilegiis perspeximus contineri; quia tamen post-
docirii abbatesforent, iidem Rotuanse Ecclesiae hujus aliqua lempora per incuriam"'et neglecluui eorum'
tiiuli cardinales esseni.;A"lexandri hsec suiilyerba in ipsa eccle.sia,destructionem et desolalibnem incur-,
lideris ad Odericum abbaiem ahno 1062 : Concedi- rit;' quidam prajdecessbrum riosirorum eairi. di.yersis.
51 GOFFRIDI ABBATIS VINDGCINENSIS 52
jusLiliam. Dignum salis et jtislum esset, si riiscre- h,. nire paratus. IIa;c huiiiilisas mea suo prsecordialis-
lioni veslrse videreiur, ut cjuoti snnetorum prsetlc- simo doiiiino scripsit, elsi qti.id gg iiiinus scri-
cessurum vestrorum, Alexandri secundi videlicei et ['•ttm est, cum prxseus fueril, non lacebil. Valeat
Gregorii septimi auclorilate nobis donatum est, et henignissimus dominus noster semper, ct vigeal- el
sitb eorum anathemaie fi.rma.iuiu,eiposieapro fide- oninis ejus inimicus atit converlalur, aut pereat.-
litate Romanse Ecclesias a Gttiiberlo bajretico abla- EPISTOLA XI.
uim exsliiil, a Romana Ecelesia nobis redderelur, -Dulcissimopalri suo, et diarissimo demino ttniver-
quae mala pro bonis reddere non constievit. Hxc est sah papm Calixlo frater Goffridus,qttodpalri filius,
cnim retribuiio quajn.Deus non docuit, liec B. Po- '
qitod domino servus. ....
irus ag-novil. De Guitberto qtiidem m.e opiime vin- Loquar- ad.dominum nieum, qnamvis non sim om-
tlicavi; qitfa posl beatse momoriae papam Urbamim, niuo ulilis servus, sed lamen Jidelis. Loquaf a_dpa-
ci pt-fficipuumsanclse Romanae Ecclesiaefiliuin, Pe- irem meum. quem loto corde, lota aninia, lola vir-
irtini Leonis (3S), ei abslulil Laleranense palatium. tute dilexi; el probalio mesc dileclionis fuil quon-
Valeat doiriinus papa et yigeal-;' el qui euTiiodit, vel dam exhibitio operis. Kihil alind dicam, nisi quod
.(iecipit, couvincatur, ne pefeat. divina Scriplura Ioqtii me docuil. Apud Noe pium et
' - . I justuin. pairiarcbam, nec Jnpbet patris amator pcr-
B
24EPIST0LAX.
Dilecli&simodomino suo universali papm Calixlo, fra- dere, nec Chnni palris.derogaior percipcre palris
ler Gqffridus suus quidquid. esl, quidquid potesl-, Jienediclioiiem promeriiil: maxime Cham ille, qtti
quidquid sapil et habel. non solum pairis pudenda delcxil, verum eiiam quse
In pr.imis, duleissime Palcr, pfo universis bene-- in palre non eranl pudenda finxit, el publicavii.
ficiis vesiris multiplices grates el graiias agit licni- Unde nullaienus dubito, imoliducialiter credo, quod
gna; pniernitaiiveslia; humilis servus vesler. Mihi - nee censura juslitioe, necjura namrce, nec vincti-
qu.dein servo suo prsecepii veslra dileciio, ui infra ,l(im anliquoe dilectionis, nec veritasapostolicsejiigni-
vel circa abbatiam noslram exspectarem, donec vi- tatis amica, me diutius fraudari palienlur promissa
derem nuntium yeslrum, ad vos venire paralus, quja mihi palris benedictione. Scil enim pius Paier, quid
de charo chariorem, et de faniiliari familiariorewi milii, iicei iifdigno (ilio, promiserit; quid mihi post-
nie facere disponebal veslra sancla et sincera ihten* ea Iitteris 'aposlolicse vcritatis significaveriL Faciai
lio. C.hnri^si.medomine, ohedienlise vesirse servavi g@ igimr Pater bonus; u§ facies fiiii, qui Palretti
mandatum : cxspeclavi et adhuc. exspecio promis- semper dilexil, de non complela Palris prohiissione
stim.Quodsi oblivione vel.aliqua necessitate exstitir ertiliescal-neille qui iniqnb otlio seniper habebit
prolqngattim, et lanjen Iraudari qualibel occasione ^ uirumque, de.conlunielia Pairi irrflgaia se ejus gra^
iiOMpatero. Sunl eienim iria maxime, quse de gra- liam adeptum glorielur, el de Clii repulsa adgaudeat.
ttiiise bonilatis veslrse promissis me desperare nulla Ascontlalin mentem piissimi Palris el domini, e.t in
raiiqne p.ermillanl : nobililas seilicet -generis (59), memoria fixum leneal, quaritum illurii, aiuequam
verilas. aposlolicse digniialii amica; ei anliqiise vin- novissetn, dilexi; quam devolc ei, anlequam charam
culuni dileclionis. Jubeat igitur bonus doniinus meus ejusTaciem vidissem, servivi. Ego sum, ego sum
me venire ad se, quodsuo sefvo, licei indigno, pi-o- ille, qui Armannum mdnachum ".inissum ab eo ari
inisil, el seripsii faciurus.^Egb auiem, si ipsejus- dominum papam Urbanum honorilic.e pro ejjis amore
serit,ouando'el qiiomodo jusserit, sunrad eum ve- suscepi; et qui apuddominum papam,qui mequasi
temporibus diversis cardinalibus assignarunl, quos • facttim. est ul gemini deinceps fuerint B. Priscoe
ad liiulum ejusdem eeclesise promoyerunt. Nos vero - cardinales; alii ordinarii, quos pomifiees designa-
IUOvolenles honofi delerre, de consueta sedis apo- - banl; alii extra ordinem perpelui ac velut nati,, ab7
stolicsebenignjtntecoricedimus, ul dignitatem, quam bates Vindocinenses : illi munere et oliicio, hi li-
aiiiecesso.res.iui ex concessioue ipsius ecclesise sunl tulo lerius et jJignitale. Hodie vero nec B. Pi-iscne
adepti, lu et. successores lui niliilominus habealis. - ecclesiam reiinent nee dignilalem-: qtiain lameii
.Saiiu^liorum usum, liiuicse el dalmalicae, niilrae et ,p, Constanliensis concilii lempore adhuc retinebniil.
annuli, sicut eis. presbyieri cardinales ulunlur, vobis -Hse rerum vices. . ";saeculo Ro-
in perpeluum aueloritale apostolica cohflrmamus, '- (58) Peirum Leonis. Prsecipuum hoc
ipsamqueB.Priscseecclesiam Vindocinensi irionasle- nianse Ecclesise columen et decus Peifus Leonis,
rio de speciali gralia restituimus : boc adliibilb mo- -Ronianorum.oinnium opibus et pntciuia facilc prin-
<Ieraniine, ul si forte nosaut successores noslri -ceps'; necsolum sub Urbano. sed postea etiam sub
presbyteros cardinales ad -ejus lilulum duxcrimus Paschali; ctijtis pacis cum Heinico inierpres, ot
promovendbs, pro ea.niaxime causa ut-super allare" Dodechiniis el alii scribunl, aKpie auclor luitrquiu-
Ui Petri roiisuetumagant oflieium, sicui a sanctis etiam sub Callisto, utesllib. v, epist. 3. IsesL eujtis
Palribus p.rovida fuil deliberatione statutum, hi qui- restal sepulcrtun in.airio basilicse S. Patili via Os-
bus pro. lempore curam et adininisiralionein.ipsius liensi cum epitaphiq, cujus acrostichis Peiii Leonis
ecclesia; coiiuhiserTlis, eisdem cardinalibusdebilam uomen noiai. . _
impendanl obedieniiam humilero et devoiam. Qui (59) Nobilitas generis. Gtiidoiii.enimarcbiepiscopo
videlicet cardinales de provenlibus eeclesise ejusdem Viennensij qui in pqntificia digniiate CnllistttsII-ap-
pereipiant quartam pariem : vos aulem de ipsa -ec- pellatus esl, palerluit Guillelmus comes Sequano-
clesia geratis sollieiititiineti) diligentem, ne perve- Tiini genus, ut cum Sugerio, in Ludovici regis Vita
Stram incuriam in sollicitudinem ilerum Tedigaiur; ioqttar,. imperialis et". regise-celsiiiidinis derivaiivn
quia privilegium meretur amiitere, qui permissa consanguinitale claruiii.
ubittltur oo.estaie. i Hacieuus Innocemius. Ex eo
' " 54
53 EPiSTOLJE. — LIB. I.
iinicmn (ilium diligcbat, pro causis ipsius diligenler _t\ A esset a furibtis (45), non dimidiain vesiem, ul san-.
peroravi, et lolum ejus complevi negotium, testis ctus Marlinus, sed grisiam pelliciamatque varias
est milii conscienlia sicut melius polui.Valeal.Pa- pelles obtuli Palri meo, qneni nimia cbaritalesem-
ler meussemper el vigeat; et omnis eius inimicus per, dilexi el diligo. -Valeai 28 dominus et Palcr
aut converlatur, " aut pereat. meus,ei vigeal; et. omnis inirnictisaut convci;-
" ejus
. EPisTOLA XII. ;-; . falur, aut pereat. -;"''
'
DiteclissimoPatri et domino universati papm Galixto, ... EPISTOLA' XHL.
fraler Goffridus suus quidquid est, quidquid polest, DiilcissimoPqlri el domino .univefsalipapcti Calixio,
-quidquid sapit el habet. fraler Goffridhs, quod palri ftlius,' quod dominp-
Mihi, dulcissime Pater, prseeepil vestra diJeclio, . servus.'~ , '_''"
uladvosvenirem, quia de charo cbariorem (40) et Clericus, quem ,ad vos misi, chnrissime Paler,
de faniiliari familiariorem ftie lacere, personam sci- ocio diebus antePcntecosien ad me rediil:' qui' ex
licet nostram honorare, eTJScclesisenoslroe conferre pnrle bonitatis veslroeniiliijumliavit ut cnm coriiile
utiliiatem disponebnt vestfa sancla et sincera iiiten- yjndocincnsi (44), qui iturtis esl-Jerusnlem, veni-
tio. Ycniam cerie, Deo' auxiliante, ad dominuin rem Romam, B. Priscse Tecepturus ecclesiam (4S).
ineuro ei servire paralus, et "recepturus ab eo quod B j Unde dulcissima; palernilali vesfroe quanias pbssuni
27 'Verboet scripto mibi prdmisil,' nec ero ingra- refero graies- el grniias. Prsesenlium etenini bono^
tus. Interim humiliter rogo pium Patrem et domi- rum-cxbibitio esl qusedamcefliludo iuluroruni.- Ve-..
siuin, quatenus misso "ad Carriolensem episcopum riiam itnque, Deo auxilinnte, cum cbinite illo.sicut
(41) suoe auciorilaiis jJecreto, excommunicalionerii proecepistis, el anle, si potero; et quot et, quantos
conflrriiet, quam episcopus ipse lilteris aposloiicse se- labores el limores,'nostrarumque-rertim distfactibr.
dis coacius reddidil in Nivelonem ct ArcliemhalilunT, nes, riileciissimum Patrem "etdominum viderc desi-_
qtiiplurima dsTmnaet mulliplices injuhas mdhasleTio derans, anno praelerito passus sum in ejus proesen--
Vindocinensi,' alodio B. Petri el ejus palrimonio fe- lianon lacebo. Conlido, imo fiducialiler credo quod.
cerunt, et adbucfacere non desisluni. Prseflicio "humilisservus et fidelis fllins adhuc debono domiiio
eiiam episcopo aposlolica sineeritas penittis ifiterdi- valde lielabltur, de.cujus benignilate eiiam iniiriiei
cat, neqtiidquam audbis corilra RomanoeEcoIesioa ,quod desiderarit, assequuiUur. Kunc' uliqtie venis-
privilegia exigere prsesumat. Dicium esl. nlihi quod sem; sed spcietaieni invenirenon potiii .^ecuram,
Ilugb praeposilus Carnplensis Ecclesise ad vos veifil," -et mortiferos Ifalioecalores. limebam. Bajularequi-
qui, sicul dicitur, sacrilego el excommunicalo Nive- , dem cruceni Christus jubet; non~ quoerere sepultu-
Joni, coriTmunicat, et eum in rapina possessionurii'^ ram. ELquoniani B".Priscoe ecclesiam non bene pa-
nosiraruni mariuienere coitalur. Si unquam bene ratam saiis agnovi,:ad vos, dulcissime §9 Pater,
aliquid promeruil de celsiiudine vesira" bumilis ser- frairem hunc prsemiiiere^dignum duxi, qui ibiiiobis
vus vesier, piutn erga me senliat ille vesirae dile- prseparel, ubi aliquanlnlum. hopeste ppssimus.con-
"clionis affeclum', nec verborum ejus relationemsu- - versari. Veritatem, Pater oplime, nori verborum
scipiatis; sed noslram poiius exspeclare verilaiem, relalionem aitendile.-./Emulanlur nos mulli, sed non
'
quia me ad prseseris, prscvio Spiritu sanclo, prsoseh- Def aemulalibne,;"uullustamen veraciLerdiceiseniu-
teni babebilis. Si quid minus dixil humilitasnostra, lofum, quod a mari usque ad inare monasieriurii
pfsosenlium laioris Jingua supplebit. Hoc iiitersigno jnelius ordirialum.sil quam nostrum. Quod nostro,
praesentes liiteras meas esse Paler metts agnpscat, temporeper Deigratiam amplius crevit, qiiampfius
qubd Armanno monaclio (42) Romse.pro ejus amofe devotio fundaiorum ei' conlulerit-. Nunquam lamen
beneservivi ;el cum apud Turorium nocteiiudaius ecclesiam, "velqu.aTnliI)et~possessioneti)ecclesiasti-
(40) Quiddecharo.chariorem.Su])va epist. 10 verba dus cognoriientO.Grisatnnica, cujiis maternus ge-
sunl Callixli in litleris ad Goffridum, quas in fronfe nus Ivo eadem epist.-deseribit; peregrinalioni.sacrse
operis inler elogin proefiximus. -' superstes ad S. ^giriii qppidum postea dietn c!au-
. (li).Ad Carnotensem episcopiim.GaufridumTvonis D sit, relicto Joanne filib ' bssrede,'
' de•quoalibi -Gof- 5
successorem. Hincpatel datas a ponlifiee de excoiri- fridus. . .,
. municando Niveloiie Iilleras fuisseadGaufridum, , ' (45) B., Priscm "ecclesiatn.-De 'ea dietum est ad
similes earum quas de eadem re" ad Ivoneni a Pa- epist. 9, sed bmisimus monere Oderieum abbaiem,
sehali scriplas sfervant Vindocinenses.- quod ex alio Alexandri H diplomate didicimus, Pauli quia
(42) Armanno monacho. Quem.ad Ufbanurii papam B.Priscoe monasteriiimin monachortim Sancti
raiserat Callistus, Viennensis.
" tunc archiepiscopus/
- jure ac prilesl.ale trinc erat, illiid ab Hildebrando
epist. 11. . - . -, - arcJiidiaeojiocoenobii sancli Pauli' oecoriomoetre-
(43) Nocle nudatus esset ~a- furibus, Simili ,casu ctore inipeirasse hac lege/uf 11-,-aut saltem 8 in ea-
equos sibi Cabillone,nocturno furlosublalos-queri- monaclii ab abbaie-Vindocinensi. ex ea pensione,
tur Joannes VIII, epist. 97.. -_ .- ; qriam Hildebrandus approbante. Sancti Pauli eccle- con-
(44) Comite-Vi)it2ocihensi.Goffrido,nifallbr, Grisa- ventu assighabat, perpetuo alereiUUr. Jtaque
tunica, adjquem lvo episl. 129. Duo, Goffrido abbale, siam barie deinceps cpluerunl monacbi- Vindocinen-
comites Vindocini 'HierosolymiTanam expedilioneiii ses."Ufbanus II; Goffrido noslro : EcclesiamB. Pri-
iriiere: quorum uiique nomen Goffrido; sed prior scm in quq ffatres monaslerii titi religiose viventes
Goffridide Pruliaco filius inipsa expedilionead As- ipsi vidimus. Hoc ex niimero inter primos fuil B.
calonem coesus oceubuil- anno 1101,- ul narfant Arnulfus",qfiem Alexahder' ' H Vaoincensem pbslea, '
Guillelmus Tyrius lib. x,,cap. 20 elJMalmesbtirien- episcopum creavil. "'•--
sis lib. iv De gestis regum.Anglise. Alter hicGoffri-
m ' GOFFRM ARBATIS YINDOCLNENSIS oG
cam quolibel iligenio comparavi.vel de manu laici;A t\ iolus VindoJneiisis' conventus , quqd palri fiiit,
«ecepi : qtiod utinam noslro-exemplo viiarent alii. quod.domino sefvi.
fesnporc proedecessortimnoslromim Romana.Eccle- Salvaloris sequenles co:isiliuiiivad jantiain veslne
siii, veLdebilum ceqsum, duodeeim scilicet solidos, pietatis pulsamus e'LilKusevaiigelicosiimlieris exem-
per ainftim vix inde habere pojuil. Quod non propter plum imilantes, posi vos humiliter elamamus, de
jaclanliatii, sed propter g.ratlarum actionem dico,. injuriis el vexatioiiibus Andegavehsis episcopi (47)
iu serviliiim RomanseE.cclesioe,non quaiibet nostra coiiquerentes. Paier sancte,- ei quidem mandastis
iieeessltale, sed spla dileciione amplius, quam duo- iil pfo revercnt-ia B. Pelri el veslra monasterium
decim miJiia sojidorum anie vosel in temppreve- nosirum, quodad llomanam prsecipue etsinguiari-
siro, quod valuit centmii marcas argenti, nostra pau- lerspectal Eeclesiani, et res moiiasteriimaniileiierol,
pertas cgpendii. Hinc igitur mibi relribiii dcsidero et nullis irijuriis sive molestiis inquietari permitle-
ixrna pro.bonis,: quam relribulioiieni Christu.s bea- ' ret.. Ipse vero litleras vestras, qu:e ^arehiepiseopo
i.unidocuil Peirum; "ei B. Pelrus posi 'ipsum lu.nc Tufoncnsi el Cenonianensi episcopo, sicnL et ipst
ie len.daindocel el proecipii. ' missse fuerani, Jn prsesentin- legnli vestri Engoli-
39 EIM.STOLAXIV. = smeusis- episcppisuseepit; sed nec tiinc legere nec
Ditcclihstmo.dominouniversali papm Honoiio, ./raier"__ B nobis rieinceps32 redderedignatus est: et sic aliis
Goffndus, quodpalrifiiius, qnod domino servtts. quibus eas misistis poslea non potuimus ostenderc.
MulLo.riesiderio. desideravi. vehjre ad vos, Paler Prscierea aliornm injtirias non compescuil, sed ~ex
opiime, ei in Eoclesia Romana uon ad horam, sed sua ptfrte exaggeravit el exiiggerat, ei quos poiuii
;tri mornm inanere decreveram; sed inflrmiias cor-" raplores sseculiveibo el exemplo incitavii. Monasle-
porisaJFecltiin quidem -uon mulavit, sed negavii rium noslrtini,-alodiuin Romanoe EcclesiK, pro cu-
Bifectun;. Hanp ulique infirii.llalem ex nimjo hiboie jusamore ei timore ei horiofem el reverenliam OIT*
«i liiultiplici Romano itinere conlraxi : ei, quod
episcopi et arch-iepiscopi .defereljanl, dominus isle
uon propler jaclaiiliam dico, sed propter graliaruifi de his qtioeimilto tempofe leniiil, sine ittditi) el au-
yciipnem, propter utjlitalein Romana; Eeclesise, pio dieniia exspoliavit, el in proposito, exspol:ai:onis
qua ter caplus.sum, el ter qualef traiisalpiuavi. Pro . perseveral. Unde non conira Susannam lestes su-
cujus.p.ra;terea servitio clmaxima ejus necessitale,, mus; sed de domino episcopo germaua loqiiknttc'
toupqre Guilber.ii corpus nostrum,' et- pene quid- charitals, quseel de amieo et'de iuimico uos deds-
quid habrii, expendi. Ego sum, ego sum ilje, qtii Ro- cet loqui mentlacitun, e! dc ulroqueeriocel proiitcrl
moepa.uetribtilationis cibatus,, el-aqna pqtaltis an- __verilatem; Nosqttidem, quoniam no;:as.i am pjq-
£_tisiioe,cum honbrabilis memoria?. papa Urbario in ^ fessionem.retraclare Pbilippicam (48) in por.lificem
dahio Joannis-Fricapanem mullos labores et tinio- • minime decet, non dicimus' qnod .riieniis tempeslaig
ros diu passiis.siim : elquid ibi egerim pro Jidcli- nos persequalur, sive mole suse magniludinis pre-
Ulft Romanoe Eecicsia", ei, qtiomodo omuia nostra Tnal; sed lamen quo S3nclitalis gcnere hoc faciat.
-
nsque ari novissiiriam equilaluram pro acquisiiioue ignornmus,- quod in Veterj Tesiamenlo prjecepiuini
Laierniicnsis palaiii seminaverim, novil Deus et B. iion legimus, liec in Nbvo promissum el canonum
Pctrus,. et, iibv.erniit Romani illius iemporis..Eb -. regulis non dubilauir "esse contrarium. Iltimilitas
c iam LemporeRomoepresbyler ordiiiaius, iuvesli- uiiipie nostra prsediclo episcopoin sua necessitate
tiiram jie ecclesia' B. Pjisca; per manuin doinini diJigenler servivit, sed salva ejus reverentia dici-
j);ip;c -Urbani recepi, qunm. praadecessores nosiri mus, quod reiribuit nobis mala pro. .boiiis, rcliibn-
ioiige ante possederaiit t _§X sed, quia iioluerunl lioiiem quam Deus non- novil. Unde, clemeiitissime
obedire Guilberio, indefuerant ejecii. El,- qnamvis Paler et domine, vobistoto corde supplicamns ul-dc
selas el infir.milas,nostra qtiielem potius desidercnt quibus sinejudicio cxspoliali sumus ab eo. nos in-.
quam laborem,. animo trabenle ad vos, pie Paler, vesliri farialis. Ouod si deineeps coiUra nos, g$
quam cilius polero venire aggrediar, licet aifunus.- qui specialileryestri sumtis, causari,.volupril, iriter
ipse peregrinam non medioer.iter Limeatsepulluram.. Jpsuin et nos, quoniam ad vos venire uon possumus
Inierim.ad charissiuium Palrem millo latorem prae- judicem qui non- sit. nobis suspeclus,. consliiuile.
ssnlitini (46)aliqua noslraa. chaTilatis sigua ferenr jEinulanturenim rios quidam non bbna .imiufeticne:
lein : cujus lingua supplebit quori miuus dixit epis.to^ el propter hoc maxime, quia sub"lulela etdefen-
la., Valeal dominus papa seinper et vigeat; et ribs de sione apostolicas sedis posiii sumus."Dotnnus abbas
s;ia prosperilale
' ' el dilectione lselificeL. ' nosier ad vos yenire desiderans, usque Vizeliacum
"•
, EPISTQLA-XV. profeclus,.ibi per aliquol-dies rcmaiisil non-modica
Bono dominp cipio Palri. universali papm Honono, i.nfirmitale delenlus. Valeat pius Pater, et bonus
• igpist. 19. , • -
(46) Latoremprcvseniium.Pagaruim episl. 27.. Sic etiam loquitur
(47) AudegavensisepiscopL UJgerii ,'.quo cum de (4'8)Belruclare Philipptcam, iierii
jisdem vexationibus couqueritur lib. m, epist. 12.. lib. iv, epist. "12.-lldeberLuset epislola 35. In-
Archieplscopus Turbiiensis Ildebe.flus, iil conjicio; veclionemforldssis exspectas, Phitippicam relracta- '
• -. -----
cpiscopusCeiiomaiiiieiisisGuiao,- lldeberti in e'a ca- ripallidus sutpicaris.
fedra suceessor. Legalus auiem Gtrardus, de quo
' -'
5? EPISTOLiF.. — LIB. I. SS
„vlominus, et sibi placeal, el facial ul quam pra;de- A 1 sedislegalo (51)8frater Goffridus ejusdem sedis
cessorum suorum lemporibus lialuiimus quiclem, alodarius,et servus, dileclionem el.lolius dileclio-
suo temoorehabeamus. , ,- - nis servitutem.
EPISTOLA XVL - Yiiidocinense monasterium, albdium R. Pelri et
Pctro sanctm Romanm Ecclesia>cardindli diabono patrimonium, quid iiberlalls, g|§ vd immuriilnlis.
(49), tharissimo domino et pmcorcliali amico, fra- seu digniiatis nunc usque habuerH, Cl usque in fl-
ter Goffridus ejusdem Ecctesimservorum minimus, nem' soeculi, Deo palrociiiante,,' habebil; bealissi-
quod habel, el yotesi, et seipsum. morum aposlolorum Pelri el Pauli aucloritassanela
Iiiflrmiiatein vesiram audivimus quam et com- per venerabilcs eoruiii sueeessores eidem loco con-
passionis affeetu el lolius animae-noslrse visceribiis cessayos melius "etlocebit, et ybbis.ul credinius,
noslram repulamus. Rogamus ilaque, el.rogando majoremTdiJigendi nos occasionem proebebil. Nos
diserelam dileclionem veslram suppliciter adinonc- eniiiTnon poiesL non diligere', uisi qui eorum irre-
intis ul, si nobis vel .qtiibtislibet rebus no.stris in- iractabilem auctorilaiein non diligil. Qu.-eriamEccle-
digetis, significare liullaTenus erubescaiis. Amicus si:e noslra; privilegia vobis ideirco miLlimustran-'
cnim erga amic.umerubescere nondebet, nisi tan- scripta; quia quam «pecialijMmo-quam singitlari'
tnm.ciim illum"offendil-.,Quibus-iict't.sit aliquanrio diguiiate sancta catbolica Ilomana Ecclesia locTim
corporum dissimililudo,- una 'seiriper esse debei nosfrtim ab ipso su;e crealionis inilio sibi conjun-
imago aniriioruni.-PraBterea34"U(3a» imo nulla esi xeril, bonitatem, vestram niolumus ignorare. Nam,
amiciiia, quammutua, el .niaxime in necessiLate," quidquid illa siibliriiavil etri.lexil, vos omnino dili
non probanl obsequia.' Yaiele, e.l- quod placuerit, gefe credimus, el velle hcnbrare nullalenus tliibit;.-
lescribiie. . , • .• ' mus. Opliinse. iritemorisepapt Urbanus, et qui nune
-.
EPISTOLA XVII. est, dominus Paschalis papa in Ecclesia -nostra, ubi
Richardo bealm vilmepiscopo, apostolicm sedis veiie- susecbarilniis gratia per fmriecim "dies. manserunl,
rabili legato (50), Goffridus ejusdem sedis servorum ista ei-mulla aliii privilegia noslra viderunt, el pre
minimus, dileclionerii,et dilectionis servilulerii. proprio legeiunt, el snse aucLoriialis decrelo firina-
Fratre, quem;ad vos cum litteris domini papoe veruiii. SaiTcla ilaque ocio caibolicoruin Romano-
misimus, referenie didicimus, Raduiphum Tttro- rtim ponlificum (S2) auclorilate, ei conDrmatloue-
nensem dicltim archiepiscopum iri prsesenlia vesiri lrioiiasleriuni nosTrnni viguil, el quieium inansil, eL
rie riobisyerbis inhoneslisfuisse conqueslum. Quod imlli penilus personse. (53),, nisi soli papse putesla-
si ila est, veliemenler miramur., quia unde de nobis <- f- tem aliquam attt dominalionem iireo exercere vel
juste conqueri debeat igrioramus. Mirari ntitem nec ejus-rectores qualibcl ofcasione sollicilafe '•"iiciiil.
possumus nec debemus , si inlmnesleioquitur, qui Et quidem ,salis jusie ; quia ab ipso sui "principio-
jiene universo mundo clamante, sed -nullo- adhuc per venerabiles ei religiosos- fundntqres suus ab
vindicante,multa inlionesTa et perversa operatiif. aposlolica sede liaiic iiiviolabileni gQ digniLaiem
Veniat latnen, si placet'veslrse sahcliiali, vobiscuni oblinttii. -Haclanla a successoribus B. ,Petri proedc-
Vindoeinum in alodium B. Pelri, el burgenses quo- cessoribns nostris diguitaie concessa, nullus eorum
'
rani mercede conducituf secum adducal; el quari- alicui conciTio (5-1) Imquam atlftiit, quotl ab ipso
tum justilia diclaveril.exsequalur el accioiat. - summo Roinario poniifice iion exsiitit celebralum.
.EPISTOLA XYIII. lllis lamen temporibus, Hildebrandus arcbidiaeoims,
Cononivitm laudabilis eviscobo, sancld;, aposiolicm (SSJTtomanoe^Ecclcsioe, deinceps.papa ficlus.Giral-
(49) Petro diacoiio cardinalu SS. Cosmoe.et Da- rii-.Yindocinensispraerogaiiva litleras viriimus, pra1-.
miani: hunc enim esse arbilrof Pelfiim Leonis terquam Benedicti : sed hujus quoqtie coneessionis,
cardinaletn, ad qtiem de erdinaiione episcoporum nientio esl in lilteris fundalorum, quornm sciliect,
seribil opusc.. 2. Is a Paschali crealus, dinconus - 'iinlu el voluntale id honoris abbati Vindocineiisi a.
cafdinalis liluli quem d.ixi, Gelasium in Gallias.se- £fj sedeaposlolica IribUlumest. ul soli papa: sulisit-..-,
cnius esl: ubi cum oegrolaret, ad cum missa hoec (S5) Nulti peniius personm.Nec ej)iscopTs,-necIe~.
epistola videtur. •..._, gatis. Gregoritis VII ad Odericnm ajjb.iiem :; Hoo.
(5.0) Richardo. episcopo legaio, Cardinali scilicel eliam divinq fultr fiducfa, aposloiica auclorilaie pro-
Albano, riecujus in Gallia legatione, conveiUtiquc, hibemus,' ne in Vindocinensiccehnbio ulli unquam
Balgeriliaci,ac synodo TreciSrConyocal_aIvo Carno- pcsonm, nisisoli papm liceal poteslatem atiquam a.ut
tensis, tum in epistolis quas ad ipsum complures dominationem exercere, aut excommunicareseu in-.
scribil, Lum iii aliis ad--Paschalem, ctijus
- legaLus lerdicere. Irifrn li.b. n, epist. 10 e.l^.1.
erat, sub nuriiim1104. __ . (54) Nullus eorum aticiti coiisilio.Epist. 29.
(51) Coiioiiilegalo. Et hie episcopus ilem cardi- , (S5) Hiidebrandns circhidiaconus. ld iioinen, mu-
nalis, sed Praeueslinus, ;ejnsdein Paschalis Jegalns nusque Gregorio VII, .priusqunm ponlifex reriun,tia-
arino 1115, quo anuo iria in GaJlis, a Conone Jegalo- felur. Legationis, quam n Victore II, .missusobii.l
celebrala concilia docuii nos cum Rqberlo moriacho inGaliia, meminil ipse in colloqulb, qtiod eumR.e-
S_^Marinni, veius Chronicum Turonense. Primani. ginaldo Radulfi archiepiscopi 'iiileriiunlio habtiissc
-Remis, alterum Bellovaci: terliiim Catnlaunk Siuit illtim riarralvelus historia inTabtilano S. Marliiit,
et Ivonis aliquot ad Cononem Jegatum epistolse. Turonensis'-; Ego autem, inquil , irieniini aliquanda
,(S2)Octo poniiftcum. Benedicti IX, Clementis II, tempore Victoris papai "turoni moras fecisse in die-
YictoriisII, KicolaiII,AlexandriU, Gregorii VII,Urba; . bus Bartolommi ipsius tirbis archiepiscdpi ad discu-
ui II, PascJialis11.Quorum.oniniuni de hac monaste- ticridam causum fratris nostri.B, et me lioneslcqch*.
59 GOFFRIDI ABBATIS YINDOCINENSIS. 60
dus Osliensis episcopus (56), Sleplianus (57), cl /__ A miiiius.' Magna qiiideni est hoec, sed „dc magiia
Raimbaldus (58) atque multi postea magnee aucto- vestra bonitale pra;sumptio. Noveritis itaque, dile-
rilalis'viri a lalere-B. Petri in Jegationem mjssi,ad ctissime Pater, Pelrum de Monte aureo (61) quod-
bas partes venerunt, ei monasterium nostrum, et dam ccemeterium nostrum violenler infregisse
Jibertatem ejus atque dignitatem dilexerunt, et.illi- duasquevillas nostras, rebus omnibus ahlatis, pene
batam omnino servaverunt.' Nos .siquidem ad vos penitus destruxisse. Mauricius iterum- RotuniarduS
venire, quem charissimum dominum et amicum cre- unam ecclesiam et terram ad ecclesiam noslram
ctimus, et vobis honoriflce servire desideravimus, pertinentemiujuste possidet, quam nqbis ahstulit.
et desideramus : et desiderium nostrum diligenier Qua de rea Cenomanensi episcopo-el ab Andega
compleretur, si necessitas corporis et quorumdam vensi (62) ssepe admonitus, semper ablala reddere
perversilas Iiomiiiumpaleretur. Sunt eteriim in iii- conlemnit. Unde de sinu matris nostroe sanctse Ro-
nere quidam Ecclesise iTostrseinimici quorum inju- maiise Ecclesise, mamillam justitise filiali dileclione
rias; quia res Bi Petri nohis cdmmissas eis relin- requirentes,-vestram bonilatem mullum suppliciter
quere nolumus, usque ad proprii corporis captio- prccamur, quatenus prsedictis episeopis, misso ad
nem jam sumus experti : qui. nunc etiam noMs eqs vestrse auctoritatis decreto proscipialis ut Vin-
captionem solummodo non minaniur, sedmorlem : docinense monasterium, B. Pelri patrimonium,
Yiziliaeensis abbatis(S9)lnobis ohitum exprobrantes, nullatenus a parochianis suis vcxari, vel rebus ex^
quem sine vindicta capite dicunt fuisse trune-atum. spoliari consentiant. Et quia venerabiles Rpmani
Unde discrelioni vestrse humiliter supplicamus, -pontifices suorum irretraclabili auctoritate privile-
quatenus aut conductum nobis quseratis, aul locum giorum gg omnes persecutores noslrbs excommur
signilicetis securum, ubi possimus vobis occurrere, nicalionis vinculis alligarunt, quandbquidem, quod
et qusedam ad utilitatem domini "jaose vestrse di- ah illis ligalum est, ipsi solvere non possunt, tandiu
lectioni revelare. - ... Petrum et Mauricium, qui coritra nos inique cge-
37 EPISTOLA XIX. r-int, cxcommunicatos le.ncani, doriec iila, quoeno.-
Charissimo domiho - el prmcordiali amico Girardo Jjisi.iijiiste abstulermu, canonicalcge resiituant.
IwnorctbUi Erigolismensi (60) episcopo- sanctm EPISTOLA XX. .
Romanm sedis vicario, Goffridus ejusdem sedis Girardo Norlhmanno Engolismensi episcopo, sanclm
alodiarius el 'servits,dilectionemeldileclionis ser- Romanm sedis legalo, fraier Goffriclhs ejitidcm
"
vilutem. - ,. secftscalliolicus-servus, discordias non scminare,
Pressuras, quas monasterium nostrtim, alodium neccilo credere mendacja proferenti.
B. Pelri et ejus palrimoTiiumpaliliir, vestrae sancti- Miror te, tanloediscretionis poniificem conlra me,
tali notiflcare curavimus,; et, ut eas veslras faciatis licet absentem, "_eapubiice prolulisse quaa in cor
compassionis affeclu , vos bumiliter rogare proesu- iuum, quodarmarium veritalisesse debueratetpii-
ticis sancli Martini ^esse susceptum, quoties votui, et Augustodunensi, ubi nobile (sic enim appellat Der-
eommunionibns illorum -freqkenter usum friisse. Diias uardus episl. 130), B. Magdalense monasieritim a
cnim ea in Tegalione synodos egil. Unam Lugriuni Gerndo comiie, Bertaque uxore, Caroli Calvi tem-
adversits Simoniacos ; alleram Turoni conlra Beren- poribus condiium. De eodem Pelrus Cluniacerisis
garium. - , abbas lib. iv, episl. QS.lnpartibusnoslris Vizeliqcus,
(56) Girardus Ostiensis episcopus. Legalns primum excepto Cluniaco, in nosiri ordinis sludiis iiullum
Alexiindri II, mox Gregorii VII, qui elTuronisillum patitur habere\pr_io'rem.Ordinis sui dixit, qiiia Yi/.c-
fuisse lesialur in colloquio quod dixi; ei synodum iiaceiise coenouium, etsi antiquius, sub Cluniacensi
ab eodem in Novempopulis coaclam commemofal, disciplina diu sletit, nunc-pro monacbis canonicos
Jib. i,.episl.l6. habetsaaculares. Paschalisll exs.ant liltera;, quarnm
(57) Stephanuk. Si tenipora spectes, proeponi de- pericopen epist. 9 vidinius, BeneveiUi anno 1105
Jitiit GiraltlQ.Prior enim legalione ftinclus esl Nico- seriptae AJlardoabbati Vizeliacensi, liuic Ipsi forlasse,
Jao II poiiliflee, Gregorius VII in colloquio : Prcejer- jjuem Jmpune coasumnarrat Goffridus.
ea Slepltanus indiebus Nicolai II, Romanm sedis, (60) Girardo Engolismensi. Duo htijus nominis
ponlificis dd easdem partes missus_est, vkes acturus D modico inlervallo episcopi Engblismenses fiieriiiit.
aposlolicas, vir maxiinmaucloritaiis. Qui neque pro- Prior rietlicalioni ecclesi-oeYindocinensis inierfuil
ccssionema cinonicis poslulavil : neque exspostulan- anno 1040. Yerum hic legaiionem, ctijus exstei me-
clcimesse censuil; qum scilket si adeq improbus essel, moria, nullain obiit. Alicr hic-ab illo quarttis g"e-
polnissel negari. Quippe qumnisi regibus Francim el nere Norlhmannus, pene continuas in Aquilania
tipostolicis ab ipsis canonias nunquatn fit. Quem sedis apostoliese vices egit, primum subPaschai, ct
eliam quandiu i i fuit honesle habuerunt, el sua aliis posl eum legitimis pontificibus; deinde sub
_ maxima cltarilalis exhibilione lafgili sunl. Pioelerea Anacleto anlipapa, ad quejn, Bernardo -teste, quia
Gregorius idem lib. vii, epist. 18, ulji legali utrius- legationem , ab Innocenlio extorquere non polerat,
que roeminit, Slephanum legatum prius nominal fceda prsevaricatione defecil. Anacleii binse epislolai
, quam Giralitini. Duravit porro Stephani legatio quibus legalionem illi decernil, in Annalibus ecde-
eiinmsub Alexandro II. Is enim est qui Goffridum siasticis leguiiluf: miserabilis vilse exiius descri-
Barbatum co rilem analhemale percussit sub ann. bitur in Vita sancli Bernardi.
106S. Qu.are illi, ut opinor,suceessit Giraldus. (61) Pelrurit de Monle-aureo. Lib. m, episl. 17.
(ft8) Raimbaldus. Suldiacomis Ecclesite Romanse, '-Hamelinus de Mouteiiureo eademex familia - Joannes
GiraJrii Osliensi in Jegatione"collega. Gregor. Yll.' tie Monte aureo comes Vindocinensis. .
lih. i, cpisl. 6. (62) A Cenomanensiepiscopoet Andegavensi. llde-
(olJ) Viziliucensis abbalis. Epist. 15. Vixeliacum berlo ei Rainaldo.
j rofectus, quod oppidum esi ^Eduorum in dioecesi
61 -' E-PISTOLiE. — LlBi. I. .' "62
riiaiis sigilluro, -iiunquain debuissenl vcnisse. Illa A pjicare amicos, inimicos mitignre, canrfactispolius
siqtiidem a te, ut arhiiror, non fuerunt. pritts dicta; • prauiicarc quam verbis, ue qualibetsinislra opera-
-sed undecuiique jirocessissenf, ea non dubito invi- -lione ejus aniici scandalizeninr, etei iniioici valeant
-diose.el malitiose fuisseinverila, eLsiculveriini est derogare. Quod si aliter agiiis-, vel egisiis ,^sublimi-
qtiod.falsam beatiludinem Norlliniannorum (65) se- tas vestra,quam venerabilisdomintfs hosler papa.(65)
-qiietui' vera miseria, ita-vertuu esi quod isla qnse . ,-stta lioniiale satis de exili loco creavit,"mala pro
coritra me dicla sti.ni fuerunt falsa. Non.suin ego bonisillii-eiribnll, reiribulionerifscilicet quam Deus
. adeo periurbali -cerebri, -nec sanclarum inscius ' riqn novit. Nos autem.quod audivimus; unde etiam,
ScripLurariim, quod in eurii, qiii soli coeio in.riocen- quod pejtis est, caiiliIenam,composuilvulgus,'qnoniam
liam debel, sirie causa^posuissem, os meum, in pa- 40 publicalum esi, vbbjS oceullare -ncc possunuis,
"tremTirielieei spirittialem,--queni-Ifracbiis iilialis nec" debemus.-Auriivimus ilaqtie, .el dolenuis, An-
(iilectionis amplecli debeo, et pura veritalevenerari, dream de Vilreio-(66) hiioe"sua; vobis conjugium yen-
."a cujus sancta-oberiieniia n"on polero vel moritius didisse., illud eliam a.vobis fiiiuni vieeeojniiis rie
_SfJ separari.- Si quis de. me--aliter senlit, desipii; Maloleone eomparasse. ,Quorum"-a!ter-Vfiiingentos
nec riominum papam (€i) honorare satagil, sed pu- solirios vobis prelium diidil ^conjtigii;- -alter vero
Iilicare, si quid miiius vel nimitirivegil. Nam qtiicun- 1"'ijuindeeim mafcas argenti.^IIoeepiscopus Piclavicn-
qtieconira puritaleni uiese meniis, paternse. dero- sis (67)_-.el-Gifillelmiisarciiidiacoiius cjtts, el qnidam
.gationis7sefecerii nssertofem, veiiial palam,-ei rae. iiiii qtii adfuerunf, si' verilalcm sepelire noluerini,
stalini -inveniel suoe falsitalis veritlicum corre- . non negabunt.Carrofensem abbatem. (68) non regii-
ctorem. •' - - '*':,-': larilefelectum, sed vioienter, ut dicitur, iiftrustim,
- "- '-" -' ' "
EPISTGLA XX!.- prd~mil!e solidis barbarinorutn (69), barbara-niniis
Girardo ylorioso "Engblismensi episcopo,- apostolic.ee atictorilate cimseerafi, imo, si veruni esi,-ex"secrari
sedis iegato, fraler Goffridus Vindvcinensistibbas. -fccislis,'no!ente-siio coiise.c"ratqrc_'Ciejusclerb, nio-
et ejusdem sedis fidelis filius^ _boni "operisfruclum, dis qitibus pblerat, recJamnnte, etqui viriit et par-
el purm dilectionis amplexrim. tem liabuil, abbas quidam vestervicinus testinionium
.. Quoniam saricia Romaria Ecclesia-noif quidcm perhihifu, et multi clieiint ejtis' lesiimonium veruiii
.vestrisnieriiis,-serigraLia sola_.humililaiem yesl.rau) esse. AbbiUOmproelerea nlium, quem prorevereniia
_adeo sublimayif quori minimus riigilus yestef dorso orriinis nominnre: ernbes'co,'in deiesiabili corporis
-Patris vestri grossior.videtur, sicul-sublimia verba, turpiiuiiiiie deprehensiim, el ab alibatis poieslate,
- quse saepius niullum gloriose proferlis, lesiificaiiltif,' ,-, ipso propriutn crimcn.confitcnte, cleposiium, niillo
tanio fidelius eidebetis obedire, dulci verbo multi- "proecedentejudicio, non mpdica suifraganle pecunia,
(65) Falsrim bectlitudinem Norlhmannornm., Non Theodulfi versus de Carrofeiisi ccenobio,.si quis forle
"
eo diclttm pulb, quasi Norihmaonis peculiare al.i- desirieral, bi sunl : -• - _ __, ,
yottod placittimfuerii de falsa bealiLudine;> sed quia ; Esl locus, lmnc_voci!antGarroph Jognomine Galli,
Girardtis Norlhmannus erai, ad Northmaimos itl •Quopatet eleclis aulica.porla poti.
apLavil, cjttpd "ssepe"universitn pronuntiafe solel. Ex Qito Salvatoris subnomirie prmhitet aula,
falsirheaiituriine veram iniseiiam sequi, episl. - - '30, - Quove'mbna"sterii ctdnslra clecbramanenl.
el lib n.episl. 3. lib.v, episi. 44/ .
Dominum Paschalem in .-' Eniiel hic fiiluldsanclorum pignore' fretu,
"(64) pqpam. 11,-qui privi- .,- VAvitet eximie liirba fidelis ibi, }
legio iuvesiiluraruin Ilenrico iiiniium indulsefat,
' . - Rotharius comes ingeris, inclylns herqs,
. - --,-. "-' \'J)cnigue
-epIsT._7.
- (65) Dominus noster papd. Pnschalis, qtii Jegatum Cqnjncje,£nmEuphrasia corididil islud opus.
" . lloc fulvb argenib, gCnimisqueexornaleiauro,
jlltim crearat. . . .. - et libris, vestibus alque sacris, elc.
Andfeamde Viireio. Noiuiii esloppidtim in Ar- Affluil
(66)" -
moricis, a.quo iiomen velustoe primaiioe quondaln ' Carrofum-
ac iiaque loci. noriien est, npn-vifi iil per-
fainilise, iri qua elRoberluni Viireienseni in Conani siiasnm videlurmonasteriuni non infimi,' quod mireris,_sevi's'cri-
-eomilis aula memofaul iilierse Hatneliiii episcopi -ptoribus,.q'ui Sancli "Carrofi appella-"
-" " - -
-Redonensis, ad librum Tn, euisl. 59.- . I>riu.u. ,• _ . - - -
(Qd)MHle .snlidis. fc/irt/jrinofinn.Ai-abicos, Sarra-
.(67) Episcopus Pictaviensis. "Petrus, cui successit " cenicos,- .bnrJiaris notis signalbs. Tbeodulfus idem
Guillelniiis,-is l'ortasse,.qiii arcbidiacontis hoc loco." - .-,'.-_
Guillelmum" arcbiilincoiiuni Pictaviensi.s Ecclesise- cpiscbpus in Paraencsi.
riocent labulic S.' Albhii',' anno 1100 Maironensibus 'Hic-et cryMallum, etgemmds"promillil, Eoas. ;
uionachis eoncessisse/ut allaiecoiideieril iii Fran- SVfaciam alterius jtt polialur agris.
' - " Isie gravi.numerq immmos ferl divilis auri, •', ,
«avill.a. - '-- '..--' .-''."'--.-, sermo sivecliaructer aral.
Carrofensem abbatem. in- dedicalioneVindo- •, QuosArabum
(68) - Aul quos argento. Latius stylus iihpriinil albo,
cinciisi nmiierniiir inter abbales qui ariTuerunt, Hngo
Si tamen acquirat prmdia, fura, tlomusi
jeSanctq Salvatore Cafrpli abbas. Hicenim litulus
monastcVio pagi Piclonici",^-Roiliario. cotuiie, ut "•Frequensjrijn Itim aureorum hujris notocntiminorum
aticlorestThebdiilfusAtireliaiiensis, eiEuphrasiaejtis ustis erat' in Gallin, Tefnm..polieu.ic aliera .regiim
uxorc cbndilo. LttdoTici Pii Aiigust;-leinporibus. ' iiostroTtnrifamilia, postslnbililumneiiipe SaiTaceno-
-CairpficiiiuinonasieriuiiidiciltiraFuIberto episl. 117, riirif Arabum iiiiperiitmin Jlispania;-tinrieexnd.nps, ut
quori iierum pqslea inslauraLum, dedicatumque cquidem censeo,"jll:uexlernLauri'copia commer-
osiendil Kaleiiclaritim Saiicli .Sergii Anriegnvensis, cio fiuebat: eflbdiunltrrqueetiam minc sotidi Arabici
his verbis.: xvi.-Kal.Juiti Cctrrqfense mbnasteiixrii . multis Gallise'locis,s iit docuit nos V-.C. Paultis"Peta-
Dei ei Domini nqslri Salvatdris riiundi cledicalumesl vitis Parisieusis curioe senator, ctijus indieio T-lico-' -
aiuio a nativilale ejusilem-ex Virgine glofwsaiOlf. dulli fjuoque lios versus dcbeo. r .
• 03 -GOFFRIDI AB3ATIS VIND0C1NE.NSI5
(•onirariicenlibiis itlitis congregalionis fralribtis, in A ila est ut a vobis publice proedicatum agnoscittir,
prisiinum graduni iia restituistis quod sola marca- quasi alierum papnm vos fecistis, el ad Romanam
-rimi congregalio fuit iIII culparum purgatio. "Hoc: Ecclesiam, quam nunc usque ih sua necessiiate li-
Bernerius abbas Bonevallensis (70) iestnlur, quilioc : bere qttisquam appellare poluit, vox appellationis ne-
facinus pene. ubiqtie. pfoedicansdetestaiur. Fulcoi -gaiur. Nos lamen credebamus medipcTilateriiveslram
Biennensis- abbas (71) lilleras ves.lras pro facienria, legalionem babere sedis aposiolicee, non apostolicam
4.1 slbi justilia quoesivit; quas illi prudenlia vestra! sedem esse et a domino papa parlem susceplsse'
taudiu negavil donecillasceritum solidis compara- sol!ieitudinis,.qunm soJummorio coeteri Jegati susci-
vit. Sed vir ille perdidil peetiniam, nec pef vospo- piunt, non plenitudiriem exercere potestatis. ',
loil habere justitiam. Hocipseinet profitcjur, quii '
43- EPISTOLA XXII. ,_ -"
siriiulutfumqiie perdidisse conqueritur. Illud itaque, Dulcissimo domrio, et prcvcordiali amico, domno Gi-
qnod- eonlra comilem Andegavensem (72) egistisj ritrdo liice laudabilis episcopo, sanclip Romance
eeset satis silentio supprimendum, seri ocruliari ini-- sedis legato, fraler Gdffridns ejiisdemsedis servo-
nime potuit quod multis populis exstiiii tlivtilgattnri. rum minimus, a Deo satutem wleniam, cjuodipse,
Asserunt quidam vbs,- quasi Balaam aiierum, regis , est, el a se quidquid sapit el polest. ' ~
Anglicipecunia fuissecorrupium, etidcirco injustani, R *_In primis vcstrse dileclioni, .qtisese cirea me iu-
in -prxdiclum comilein exeomniunicaiioiiisproltilisse . legram et inviolatam servavil, muliiplices refero
^sentenliam. Et licel excommunicaiio veslra viresj graliarunraciiones. Deinde. paterniiati vestrse noii-
eiiaui uniiis diei habere non poluerii, amicis latneri; ficare dignum dusi, quod aptid-dominum papam (76)
Romanoe Eeclesioepeperit verecundiain, et ejusini- ipso di.e, qtio legams tioster ad cum pervenil, s:i-.t
micis detrahendi dediLmaleriam.-Iloe solum reme- Lona gfalin, el meorum niaia gralia aimuJorum.
(liuni fuit,. quod dominus papa excommuniealionemi qtiidquidvoJtii, impelravi, Yisioife vesira perfrui;
~illam conlirniare sapienier vilavil, el sic ora clausitt ei eolloquium vestrum habere desidero^ el ubi, el
delralieiitiuiri, e! quod a vobis seniinatum ftierai, qtiando, quod vehementer oplo, oblinere valeam,
apostolicoe sedis. delevit opprobrium. Inler coelera, inibixiignemini aul verbis. auljitleris signiTicare.
debiiissem unum silcre, si amicolieerel aniicum noni Iloc enim Ecclesioe Dei esl jiecessarium, el vobis
' • ' ' - - ".
jirocmunire. Alibati Angeriaeensi (75), ut dieiiur, uiile.
-
proniisisiis, quod si Lrecentos solirios Piclaviensium | EPISTOLA-XXlil.
masculorum (74) vobis darel, Rainaldtim Chesiielli Domno Girardo liqnesiw vitm episropo, sanctm Ro-
'
(75! deponefeiis : unde •capittila, quibtis illum i- -manm Ecclesim venerabili legato, fraier Goffridns
accusarel,-ei transcripta misisiis. IIoc nbbas ipse vestrm reiigionis' servus, dileclionein, ei lotins di-
faietur,' ci lesiero in animam suam Deuni invocai, teclionis sefvitniem.
qtiod vortim loquitur. IlSecpauca rie inuitis, modica rie Audivimus, dilecTissinie dominc, cjtiod' ablias
wagnis vobis^gsig^iflcavimus, dileclionis videliceL Sancti Nieolai.(77) abbaliam suam in iiTanu vestra
cnusa, ui, si vera siinl qua; conlra veslram asluliam deserueril, eo siquideiri lenore ui nori eam dein-
ventilanlur, praolerilorum traiisgressio fiat vobis ceps, nisi in misericordia vestra _§__|_ reposceret, et"
ftiiurorum cautela. Nam, qtilcunqiie privilegio utiliir eo etiam pacto ut convcnliis ille B. Nicolai cum eo
Romanoe Ecclesioe, sanelair; ejus auetorilatem per- iirmnm pacem et coricordiam Jmbeyel. Pnctum uii-
versis operibus -non- debel imptignare. Et- cum que, qtiod monachi illi de paceel concordia anlevos
Chrislus Dominus solamB-. Pelro quoelignndaerjmi, et per vos fecerunt, vix oclo diebus, sicul ipse dicit
ligandi. et cjuoesolvenda. solvendi polestatein con-„ el-nos credimus ,-lenuefuiit. Unde -vobis, magn»
piierii (ilfaitIt. xvi, 19), vos amplius, vel aliud prb riiscrelionis Paler, iiiultuni supplicilerpro eo sup-.
Jegatione voiiis cbmmissa.iton debetis ustirpare. ' plicamus, ut in adipiscenda abbalia, quain vesmc
;
Qtiori me prasenie eliam coram Iaicis.praudieasLis; volunlatis consilio dere.iquil,-dulcedo vestroe pielaiis
rosvirielicelepiscopos deponendi habere polestalein, J) t) pro amore Dei, el nostrb smtragettif, et de monachis
iiovum gemis pnesTimptionis puiaviinus-, qttia nnlla illis, qui promissam sibi pacerii et concordiam nec
raliobe legalis apostolicos sedis concedilur quod ad , leniterunt nec lenent, riebilam justiiiam coiiseqim-
solins' Romani. ponliiicis ppriineldiqiiiiaiem.Sed-si , .lur„,Quod si feceritis, sciiole veraciier quod me iii-
LIBER SECUNDUS. .
" ila sint, scire lamen vellem qnid lateal; qiiaj catisa
. 53 EPISTOLA PRIMA.
Dulcissimo Pulri suo Ivoni vitcevenerabilis episcopo exislal, cur bonilas vcstra nunc mihi qtiasi crudelis
(98), Goffridus Vindocinensis tamobii humilis appareal. Nam cum in majbrem ecclesiam noslram
' (99) manum mittere non poteslis, ucc audelis, in
abbas, quod palri filius, et dominosefvus.
•Beneficibrumveslrorum recordaii minime debeo, . coeteris, quse in episcopalu vcstro sunl, nosiris
sed illa poiius in corde fixa tenere, ne qualibel ob!i- -ecclesiis divinum officium non quidem salis juste
vione a memoria ,mea queanl 'recedere. Recordari abstulislis, el quia veslra auclorilate lroc injusle
uiiqiie, ul ipse melius nostis, eoftiin proprie dicilur-, nctum dignoscitur, auctoritate Romnnn, qua?,onini
quae interdum oblivioni trariiuitur. Et ideo benefi- perversse aiictorilati est contiaria, in ipsis ecclesiis
ciorum veslrorum, ul dixi, recordari non debeo, gg a fratribus nostris privaiim el publice cantabi
sed ca in meiile semper habere^ quia quot vel y lnr. Sancla ct irreirnclaliili Romanorum pontificum
licenlia nobis-conceditur, ut si inlerdictutn in ec-
qiiania erga me exsiiierinl, vix lingtia mea dicere
clesiis noslris (100) a quolibel episcopo injustc fa-
posset,- si singula conarelur referre. Et quidquid
ctum exstiterit, uullatenus a nobis observelur. Si
lingua dicat vcl laceat, unum cerlissime scio, quod
conscienlia vobis ulterius non poleril repugnare. El vero nimis audacter, vel prossiimpluose nos corilra
vos super boc agere dicitis, iiinc jndex invocetur,
Jingtia qttiriem ingrata valrie exislerel, ac justo ju-
dic.io 54 sempilerno silentio digna, si unqtiam el liat siiiceritas apostolicoe sedis-; cttjus sequilatis
conlra voluntalem vestram aliler foris loqueretnr judicium quic.oiilemiiit audire, B. Petrum ne sen-
li.il iralum deiiel non medioeriter formidare^
quam inlus elaraal conscienlia.'Valete, eL ubi vos
invenire poiero quarta dic posl fesiivilalem Omiiiuiu EPISTOLA Hf.
Jvoni honorando valde episcopo,^GoffridusVindoci-
Sanctorum, mibi noiifieare curetis, qnia-, si alitid
sanctiiati vesir;e obseqttrain prscstare, nou valco, nensis tnonaslerii qualiscttnque servus, debiluin
cnmsallem clesidero visitare. purm dileclionis obsequium-.--
Circa frairem (101), pro qiso rogastis, misericor-
EPISTOLA li. . .
diler qtiidem agere volunms;. sed quia inordinaiam
Suo cltarisstmo Patri el domino Ivoni viimlaudabilis _. remissionem pietatem esse aon credimus, ulilo
'{"
episcopo, Gofjridus Vindocinensis comobiihumilis sibi, imo neeessarium judicamus, ut ad monasterium
servus, cum dilectione reverenlianu suum veniens cornm fratribus ad poenitentiam com-
Pater sancte, cum me a vobis proegravarcsentio, pungatur, et sie de sua transgressione veniam eon-
nollem quidem, sed quod inIiriniLas carnis veltu sequi merealur;- et cui olim, suggerente riiabolo,
anxia sttsiinei, hoc nientis ratione levius porlo. nou displicuit negligenler agere, nunc landem rion
Dum enim sanclilatis vestra; beneficia exhibita displiceal regulariter obedire. Kos ilaqne prq riile -
mihi socpe nrenle perlTaclo, si inaliquo contra me ctione veslra ei qnidquid deliquil sine satisfaclione
facitis, fateor, murmurare nec posstim, necdebeo. remllleVemus, sed homini veram infelicilalcm el
Salis congruum, imo iandabile videiuiyui, qui de falsam bealiludinem nec atiriemus promittere, nec
manu vestra bbna suscipere consnevi, mala etiam riebemus. Veniat igiLur ad meliasleriuin, sictti jam
qtiandoque sine murmure debenm pati. Qtise cum diximus, el se errasse Iiuinililer confiteaitir, qtiate-
(98) lvoni episcopo."Carnoiensi. Nolior est quam etiam de excommunicatione et inlerriicto caverat,
«t de eo dici mulia debeant. De auspiciis episcopa- tit Clementis II aliorumqiie ponlificnm litter.-e do-
tus ejus, laninm monebo, cum diserepenisenlentise, claranl. Denique non solum id vctitnm episcopo
certum videri ea incitlisse in annuni 1092. Ac la- Carnotensi, seil nulli omnino licuif prseier loci ab-
-benle •quideni aniio consecratum ftiisse, indieani p bates ei ponlificem. Alexander II, Orierico nbbali :
cpislolae Urbani ivonisepislolispr.-eiixoe; namGapiue Hoc eliam ailjicimus, ul memoralus Vindocinensis
vni ftalend. Decembris dat=e ieguniur paulo posi locus nullatenns nisi ab abbale loci pro suis injuriis,
<'onsecraLionem.Amium auiem Chrisii illiim fuisse, vel a primm sedispontifice excommuniceturvel inle--
<piem tlixi iion sequentem, quori noniiullr-trsduiii, dicalur, eliamsi Carnotensein palriam excommtini-
arguniento est Jocus, unde scriploe suut. Urbanus cari conligeril.
eiiim aiino 1095, a. d. vm Kalcnd. Decembris Ta- (lOOi Inlerdictum in ecclesiis nostris. Subclilis
raili erai, non Gapuse. Prseierea si hoc anno inau- moriaslerio Vindocinensi. Gregorius VII Oderico.
guralum dixeris, non coosiabil anie obilifm Urbaui Neque eliam subdilas prmdiclo loco ecclesias, ubi-
seplem annorum riumerus, qnos a suscepio episco- cunque sini, excommunicare vel inierdicere cuiquiim
§oatuexaclos nuriierat episi. 67. llaque consecratus tkettt, nisi apertis pro culpis-, et quas Viudociuensis
ab Urbano episcopus fuii Ivo anno 1092. Ipse postca abbas et fralres canonice ab ipsis episcopisadinoniti
4io£ffiduin clectutn abbatem solemni benediciione emendare conte.mpserint.Aperlas culpas exeipit, ut
inipertiii. Quod nimirum intcr beiielieia, quoe ae- Gnfiiirius jostuin" interdiclum, quia in cellis Vimlo-
<eeplahoc loco fert Ivoni, proecipuumfuit. cinensium non proinde ac in monasterio veiititm
(99) ln majorem ecclesiam noslram. Monaslerii eral omne inierilieium.
Spsius Vindocinensis, quod Tlieodericus episcopus (101) Circa fratrem. Daniclem namine. "Sic enim
Carnolcnsis, ul lib. i episl. 4 observalum est, a sua , appelku Ivo-cpisl. 82 ad quam Goffridus hic rei.-pofi-
et, suceessorum potestale exemerat, nc nomiuaiim dvi.
' '
73 EPISTOL.=E,— LiB. il. - - 1k
nus per yeram humilitatem sui firroris veniam con-- A & nuuc saltem necessitas imp:fjfet. Non id o dico ut
sequatur, gg el quod deinceps de eo fieri vestraeJ vesiraniagt-itudo auxilioegeat n.er parvit-.uis^sed sic
sahctiiaii placuerlt sine difflcullaie Impetrare .po- me loqui compellil affeclus, queru er?a vos habeo,.
tueril.- ... - surgens de radice puroe dilectionis. Ecce veslrse dis-
. . EPISTOLA IV. - positioni me,-et mea pariter tota devoiione subnftt",
Ivoni reverendie-vitmpontifici, -Goffridus Vhidoci-. . el si Roniam pro vobis, ire" jusseritis, qtiod diu
nensis vwnasterii huriiilis abbas, quod bbno patri•t optavi, obedireiion recuse. Irivenieiis forsan, qui
devotus fiiiits. melius"; sedabsitiit inveniaiur, qui li!:ent:us veslfam
-jussiqneni exsequaturlCoram D.eo, cui nienliri riefns
.Qiioniamoirinia cumconsilio faciendacssecbgfio-
est, lesiis esi mihi eonscienlia mea^tptbd nec magis
vimus, bonum fuit saiiclilatem yeslram cbnsulere3
ritfbis sit in fiduin, nec magis voluntafiuniquain me in hoc vestro
quid agendurn ordiiils digriilate (102)' tiegolio invenire
circafra.tres quando reverluiilur.-De clericis quidem1 poteritis famulum. Ynlete, et quicl
stmer ' hoc "volueriti?,fnihi, si plaeet, "rescribile.
dicimus, qui^ei religionis habiium abjeeerunt, et in1 '-
. -S@ E_PISTOLA"VI. . '. -
ipsa aposlasia diu moraiilcs, illiciiis se contagionibus -DileclissimoPatri sub Ivorii verce
couimiscueruiit. Quid inde caribnes "dicunl, audi-' religidnis-episcopo,
vimus siniul at vidimus.; sed quia fegula iiostra de R : Goffridus Vindocinensismonasleriinunhter' indig--
talibus parum aiit nibil Joquilur, quid stiper hocz nus, cum dileclione reverentirim.
Cum scriptum inveniamusin decretis Romatiormii
rcgulariter simtis Scturi, ambigirrius.
' pontificum, familiares ac pfopinquos'(10i), vel de
EPISTOLA V. ;. doriio prodeunies, uon esse recipiendos in-testimo-
Domino ac venerabili Palri suolvom, verm teligwniss nium, ulrum in omnibus ecclesinsticis causs, qtiia
episcopo, Gbffridus Vindocinensis,monaslerii dictuss ibi nibil excipilnr, -seu in criminalibus' lanliim
;abbas, quod dilecto patri subjeclus-ftlius; et pio3 ' inielligi debeat, ad pleiium non-videmus. Ilitic igilnr
domiiio fidei'is_servus. ''_-"- vobis, quem divina graiia speciaJitef liimen scienliss
-Qtiam piir-e- et sine -membro alicujus maiitioe,, mundo proetttlil humililer supplicanuis, ui quod inrie
vesirae chariiaiis henedictio abbalem me, licet indi- nainus pereipimus, scriplcveslrasaucIorilaTis edocii
giium, effecerit, quam - diligentissime postea; •ett melius agnoscaiiius, Licet liosirse parviiali tuilo,
bmnino .veraciter in -neeessilalibus nicis" vestroe, 3 imo necessarium essel a magnitutline vesH'a mnl.a
pielatis gratia manum auxilii mllii ssepe porrexcrit,, quosrere, hoe iclcirco maxime quaDrimus, quon:ani
dum sedula f§_JF.meule conspicio, me. ingratum,, Andegaveusis est decanus cujusdanr ecGlesioe, qni
muitumque inutilem-servum judicassem, si aull C ( iii unum deconfratiibussuis veherineiUer-inveliitur,
vestra- voluntas, aul necessilas mutuee charitatis 3 dicens quod sibi ille prsebendara suam coiicesserit; et
obsequium exegisset, si jion obedissem. JMuncetiaml tesiimonium non habetj nisi eorum qiti surit sui
qtiia nec voiuntas exigit, nec necessilas cogit,*riie 3 familiares, el de domo sua pfodeuntes. Si quod vobis
ullro offero quodlibet-subire seryilium. Relatum qui-- promisimuSj-differtur, ne gravemini qnia riilatum non
riem mijii est quod iiuric doriiini papse (105) manda- " - "
iriinue.iur.. . . .7 ,
. tuni suscepislis, quatenus aut per vos, aut perr 59 EPISTOL.A.VIL
kgatuni vestrum -Rbmam -usque ad Nalivitatem. Ivoni Igudabilis vitm pontifici, domino suo, adhhc et
Domini yisitelis. Quod si verum_.£st, tiuia vobiss amico, Goffridus Vindocinensis .monasterii servus,
servire desidero, riiinime displicet. Vellem enim,, -' dilectionem el diteclionis servilulem._ ~ .
quod volunlas vestra Jorigo mihi tempore denegavit,, Litteras clericis et iaieis .Vinriociiiensibus, n vobi-s
- ' - '
(102)-7u ordinis dignitale. Primis.sseculis mbnachi!i testimonii, eic.
exira clerum.erani. Ideo in pqenis cauonicis nbnu (104; Familiares acjtropinqubs. Eo speetni- quoiU
deposilione, ul clerici, sed excommunicaiionecum ii est apud Ivonem Decreti p.-xvi, c." 361, ttl conira
iaicisplectebantiir. Synodus CJialceiJonensis canonee exiraneos parenlela aul propinquilas iestimbniitm mi-
Secundoi ?jzt BUTO? si pA-jx):npi.v.hs-z£n TOVoirXiov£z--, i nime^dicai. Hoc argumento ,-idetn Ivo episl. 10S
jrt—T£T<a j3«9j=io"u;-et Ss lalxo; £ fisv«f&_v,«vccSs_u.azi- -D * ardiiepiscopi Turonensis lestes Paschali suspecios
^io-e&i.Posiea - sacris ordinibus iniliari cceperunt. reddit, ul consauguineos ae de donlo-produclos.et
JJe moiiachis igilur clerieis, qui posi apostasiam-ad1 Aiexander Ili, c. in. lifteris de testibus, nobilis ileni.
inonasieria suaTedeunt, quserit quomodo TecipiehdiL ciijusdam Firnmni -testes- rejicit, quos in ' divortii
siiit, anila iiimirui»rutiii prisliiia ordihis sui-digui- causa de familia- sua producebal. Vel hoc igitur
taie,graduque maneantjan itapolius ut eOexcidant,," exemplo id palel.quod ambigit Goffridus, teste-i
et ad laicorum soriem fevocenlur.' Qua in re er si| domesiieos non solum'in capital.ii us, sed in-aliis
severa quondam -erga- omnium ordtnnm clericoss eiiam causis noiresse fecipiendos. At receplos ali-
ccclesiasiiese censurse.Jexluerit, mitius iamcn aelumij' quando conslal ex privilegiis. Nani cx" proeceplo"
est-iiUerdum, el pro crlmi.nis pu3iiitenlia?que morioa Phiiippi Pulchri regis didieiimis, cum ab abbate et
iiiduiiiim, ut viriere estin iisqnsecollegil Gratiamiss Cjoiiventu Sancti. Dionysii. adversus Laliiiiac'eusi<s
D.-L. Ivouis porro" episiola, qtta-de monachis a"d j quasdam feiiiiiias-de siatu eaftim mota lis cssei,
Goilridi coiisuliaiionem respondebat,- interiil. Jestesque contnuillas proriticti rejicereniur, quod ile
(103)J5omiH»papm. Paselialis 11,an Goffridi operaa eorpore essent Ecclesioe Beati Dionys<i,el monaclii
iisns sil Ivo, iioii liquet. Bernerium Bonoevallisablia- conira .oblenderent, se regium pmiiegimri a Lnrio-.
•
-
leifi ad- Paschaiem a se aliquando legatum docett yico VI in eam rem habere, curiam jmrlecto privilegio
opist. 147. Undemisi, inquit, vobis-vice mea domi- p.ronuniiasse, lesles in ea causa idoneos, eoruui
Bum Bcrnerium moiiasierii Bonmvaltis abbtilem, bonii icsliifioiijiiiii <.alidumvirieri. Aniici'!2S7, ii:e..s« Juni.o.
PATROL. CLVII. 3
7S GOFFRfDI ABBATIS VINDOCINENSIS "b
direclas-audivifJOS); quas veslras minime credidis- A A coiumbam seductam, cornon habenlem me dicens,
sem, riisi ibi sigillum veslrum appositum vidissem. ei vehemenier increpans, illud veraciier milii pro
Dicebantenimlitlersevobis afidelibusveslrisrelatum crimine impuiasset, si ignoranlise mese ac juveniuti
ftiisse me contra vps et eonlra clericos vestros turpia misericorditer non pepercisset. Quid vero super hoc
et •eonlumeliosa verba publice prolulisse. Ad hsec, eonlra vos proluleril, pro rcverenlia vestri ordinis
salva veritale, prorsus res^ondeo quqd de persona melius est inde silere quam loqui. igilur quod illi-
veslra iiihil unquanT inlionestalis vel conlumeiioe cite commiseram irrilum fecit, et ne deineeps abbas
dixi; sed quse poiiii bona ubiqne de.vobis usque in monasterii nostri @][ cuiqua.n episcopo profiteatur,
liodiernum prsedicavi. Clericis vero vestris, quoniam privilegii sui irretraclabili firmilaleprohibuit. Cujus
ipsi mihi male canlaverunl.bene saltare nec possum, auctoritatem secutus dominus Paschalis papa, qui
ncc potui. Jilud equiriem plane confitepr quod nulla nunc esl, illud iterum sua aposloliea aueloritate-
injuriosa verba illis irrogavi, nisi quia illorum judicio firmavit. In litleris prasterea vestris divulgalum est
proegravatum me .senliens, Romanam. Ecclesiam laicis quod, si ad vos satisfaelurus non venirem,
appellavi, cujns veneranda privilegia videbani ab aiixilium veslrum amplius non haberem. et quicuu-
ipsis despicabililer reiittari, licel sancta Romana que malefactores res monaslerii noslri diriperent,
Ecclesia talia reeipere ab eoium magnitiidine nbn R 1 vos adjutorem suiim polius quam. noslrum defen-
promeruerit, quia qnod illi male ligaveranl, illa -suna sorem ihvenirent. Hoc ex vestra parte litlerisiion
pielatis.inluilu relaxavil, et,.si ei mnla pro bonis arbitror fuisse insertum, quoniam a Christiana
mlriirieruni, hanc certe eos rciribiilionem Densnori religione omnino discrepat, et Salanoe noscitur
dociiit. Qui cum me hominem nmari sermonis incilamentum. Illud amici et inimici firmissmie
appellassenl, credidissem forsitan illis,si duieediuem credaiit, quod nulli dabo mercedem istam, ut pro
aposiolicsE©© yerilalis plenius agnoyissenl. Cujns suoauxilio monasterium nostrum,aHodiumR.Peiri,
bcneficjis quanJiti ingralos videbo, eiiamin verilate sibi inordinale subjiciatn. Dnde si necessilalibus
suspecios, liabebo. Me snbditum Ecclesioe vesirce meis auxilium vestrum defuerii, conDdo de bonilale
A.sseruislis, tmde ego nullalenus scandnlizor, qiiin, beali Peiri, quia milii ipse jion deefit;. cui dum
qiinmvisinierRomanumponiiliccmet me pcccatorcm fideiriservare desidero, niiiius ob hoc episcopus mihi
.tilf.la, cujuscunque dignitatis vel ordinis sil, persona auxilium denogare, nec quod illius est, quaiibet
jncdia (106) habeatur, si auctoriias Bomanornra oecasiqne sibi deberet usurpare.' Yindocinensetn
.psiuificum inviolata servalur, omiiibus.lamenEccle- Ecclcsiam sanetse Romanoe Ecclesise nec dedi, ncc
siis norisolum subdilum, verum eliam earuminutilem auferam. Quod si qualibet suggesiione teniarem,
servuni me esse conteslor. Professum vero vesirum ' peccarem in animam meam,ne'c etiam ciim peccato
mc vocaslis (11)7). Salis jnelius fuissel ut a vobis pefficere valercm. Romanse' ilaque Ecclesiae, cni
sacratum dixisselis. Quod et si pro c.onseeralionc loi.umroe debeo, onmi lempore fidem servabo; pro
professionem, el pro prqfcssione ab allqdiario B. cujns amore ae fidelitaie niultipicata graviimina
Peiri subjeclionem vobis vindicaslis,coiisecralio_nem virtuleconstantise, et animi iniegiitaLe suslineo, nec
uiique illatn gratis minime impendistis. Non enim multo majora, si. emerserint, pro illa susiinere
gralis impendilur, perquod bomb homini subjeclus recuso. illam in meis pressuris reciaraavi, gg et
«Uicinir. In professione siquidem ilJa consilio.vesi.ro adhue reclamare non desino. Nam si modo igriorat
niiniasimplicilaLe acquievi; uhi, si quid aliier aclum quanla pro illa patior, scio, cum agnoverii, petenti
est, vos scienler fecislis, ego aulem ignoranter auxilium non riegahit quse semper misericordia»
peccavi. Sed dominus nosler honorabilis memoria?. visceribus affluensoppressis omriibus, ei maxime
papa Urbanus (108) eum per nos transiret, audivit domeslieis suis,, subvenire consuevit. Domnus Er-
x fratribus- me vobis professionem fecisse. Unde naldus (109), quem decanum vestrum diciiis.si sibi
(JflS) LitUras vestras. '-Nunc exslanl Iiae.lillerse qcam a CisterciensiDiis eoi solitarii ooeel Honorius
.tvoiris. , -• D 111,c. Ne Dei Ecciesiam, cleSiinonia. Ego N'. abbas
(106) Nnlla-persona media. I_nprivilegio Yictoris Cisterciensis ordinis, subjectionem el reverenitaih, el
1!: Confirmamus icjilur, aique RB<.aposloldrum Pelri obedienliam a sanclis 1'alribus conslilnlam, secundum
el Puuliauclorilateipsum inonasierium ilaspecialiter Regulttmsancti Benedicti, libi,'domineepiscope;tuisqve
corroboramus, qualenus inter et
primm upostolicm sedis successoribus canonice inslituends, et sunclm' sedis
ponlijicem, el venerabilis toci Vindocinensis abbaiem apostoticm,salvo ordine meo, peneiuo me liabitnrtmi
nulla cujusque'dignitatis vel ordinis persona sit, promilto. Qui vero seriis aposlolicoe ).rrv!legiis
mediahabeaiur; quoe eadem fere verba leguntur in exempii fuerant ab episcoporimi poieslate, ul \in-
aliorum poniificum d.iplomaiis,atque-intabulis ipsius docinenses, ii iiimirnm professiqnem iilam non de-
1'iHiriiUionis. bebanl. Elicuit lamen Ivo episeopusa€oifridn_. quem
U07) 1'rofessum veslrum tne vocastis. Jure anliquo proplerea subdilum el prolessum suum appellnbal.
vbbaies omnes in episcoporum erani poleslaie. Sed Ivonis faciuin ul, mox dicet, improbavii Urb. w.s'
Coiicilium Aiireliauense primum ca.ti.it: Abbates pro professionemque a Goffrido exloriani antiquavii.
iiumit tate religiouis in episcoporum polestute consi- Qiiori iierum repet t epist. II.
siunt. Synotius Cbalcedonensis can. 4 : SSO^S-J ro-i? . (108) Sed papa Urbanus. Erbani hac de re privi
m.fi''iy.u.trcovjroliv.rjtt "yjapvyp.<i')!i(fivia.zx)ttQtt-a.y\lK<.. legium inserium esi epistoloe 27 hujus libri,.ad
i-w liTja-xojr&i.Quare episcopis anie consecraiiouem Goffridum episcopum Ivonis siiccessorern,
Miam sub;e'clionrs, obedienliseqticprofcssionem ede- (109) Domnus Ernaldus. Subscriljit is Jiileris
Jiaul, ari eam formutom, aul ejtis cerle consimilein, Ivonis, quaj'canonicorum Sancti loannis Yaliacensis
77 ' \ EPISTOLiE. —Llll. II., 73
secundum JHSiitiam placuisset, lesle flocello de A EPISTOLA IX.
capilu (110) suo, potius in nosira, quam -in veslr.T Dommo suo ei amico.Ivoni honorabili Carnotensium
sorle. (111) manere debiiisset. Yaleie, et conlra episcopo, Goffridus V.indocinensis monaslerii -l,u-
sanctam Romanam Ecclesiam, eujus pietatis gratia . milis servus, cum dileciioiie satulem.- ... - ;
vos non minus creavil episcopum quamreligio vestra, Mamlaslis quia indneias. qua.s a vobisqnsesivi-
agere nolite. mus, nec dalis, nec dare debuisiis ; non enim rcr-
. EPISTOLA .VIII. , tum diem, ut dkilis, mandavimus yobis. Ad liatc
Charissimo Palri stto Ivonis laudabilis vitm episcopo, salva verilate respondemus@4 quouiam.cerlum dieia
Geffridus Vindocinensis monaslerii humilis servus, vohis mandare minime potuimus, quia quando
rWerentiam cum purrn diteclionis affecltt.
fuiem haberet,- cerli
De archipreshylero vestro Goffrido Danielis (112) . necessitas, qua delinebamur,
non eramus. Famulos noslros asseritis vos excom-
spud bonilatem vestram coriquerenles, misimus ad
vos duos defratribus nostris, qui ad aufes vestfas mnnieiisse; quod valdemiramur, eum iri lo.coriostro,
nisi soli summo Romano.pon-
ei clamorem nostrum, iit credimus, deluJeruiil, et milli.episeopo:('U5),
seu inierdicere .Jiccnl, ,vel
si quid aliser a famiiia nostra aclum exsliterat, vobis lifici, excommunicare,
vel Tlominalionem exercere.
rectitudinem oululerunl. TJnde jioLis mandastis ut ^ quamlibel poteslalem,
Omnium si "Nostamen quaecunque jusseritis, salvo.aposlolicos
qunrto die posl fesiiyilaiem Sanclorum,'
ad paries noslras inlerim non descenderetis, ad vos sedis privilegio, diligerlter.faciemus,. cqnlra cujus
auctoritatem nihil ,a nobis exigi dcbet, nec nos
veniremus, habituri et facluri quantum debemits. obedire debemus.
Dignilatis ulique excellenLiam,
Optimum quidem hoc vesirum mandafum fuit, el
idcirco non minus actionis quam devolionis bra- quam Chrislus domi.nus nostcr in B. Pelro Roniame
Ecclesiseconiulil nec possunms, nec debemus mi-
chiis ampleciendum. ©g Sed quibiisdam detenii
ad vos ntiere, necad hoc ul eam-mlnuanuis, debel-quis
impedimenlis, quoe, antequam misissemus,
Jaborare. De hominibus,- 'quorunv noniina uobis
archidiacono vestro (115) machinanle, ut dicilur,
ex ipsis nostros esse dicimus,
orla jam fuerant, illud observare. minime valemus, , scripsisiis,- qualuor
el quod ralio pariter ac voluntas agendum* mouet dequibus quarlo die post-Tlieophaniam,'qiianLum
€t prsecipit, agere necfessltas sola rion patitur. At debcbimus, libentcr facienius, quamvis de vobis
cnm Spiritus sancti gralia nos consolarite, a prsc- ,• mulium conqueri possemus, qtii non solum de ma-
iefaclorihus nostris,' quod iiemo alius episcopus
semi, qua delinemur, necessiiaie iiberati fuerimus,
*liequa mandaveritis, ad vos veniemus, ei consiiio unquam fecisse dignoscitur, ubbis justiliam dene-
vestro omnia Taciemus. Rogamus tamen, humililale „Llgaslis, verum eliam contra nos vestroe auctorilatis
decreio inciiastis. Hsec vero quiB mandarous si
qna possumus, quod si Vindoeinum venire debelis ,
nullis suasionibus Carnotum ire nos faiigelis. Super displicenlvobis, ct mole vestrse magnitudinis nos
Kivelone et.filio ejus TJrsione (lil), eorumque Iiomi- premere, et cujuslibet incitaliorie, vel propfia vo-
nrbus proclamanies, aur.es vesiroe piciatis soape luntale gravare vuJlis, ipsam pro cujus amore
et aribuc -non uisi multa gravamina veslra diu porlavimus?-Roriianani
pulsavimus, pulsare cessamus,
Ecclesiam appellamus, cum qua et adversitatein
non. pro amicilia, saltem pro iniprobilate nostra
susiinere opiamus, el *ine qua' prospeiiiaiem
jusiiliam valeamus obtinere quam pelimus. Yalete, Unde si necessilatibus Q5 J>o-
ei eorum incitatione, tjui me,si possent, conlra yos habere recusamus.
5tris auxiliurii veslrum, quod diti nobis sublraxislis,
saspius inc-iiassent, servitiuni et diieclionem nqsiram
diligenler obsecrq, perdere nolile. defuerit, confidimusdchonilaleB. Petri, qnia nobis
fundaiionem coniinenl, legtinturque inler epislolas ncnsi, cnjus ilerum meminit epist. 9, 12 et 21,
Ivonis 4ium. 29(5. .Signum Ernaldi decani. Videinr ubi easdem de illo querelas relexit.
iclem poslea cx clerico facltis monachns; deinde (115) Archidiacono vestro. Vindocinensi, quem
ilerum abjeclo monachi proposilo ad pristinnm tacito eiiam nomineperslriiigit, el gloriosum archi-
grarium regressus. -Moitacimm factuni. teslalur Ivo *. n levllaui vocat.cpisl. 17. Baimbaldiis, opirior, dice-
-
episl. 262*ad Pomium abbatem Cluniacensem : balur. Ivonis sanelitleris, quibus Mnjori Monasterio
Collecliones canonnm per dominum Ernaldutn modo Ecclcsiam Haucheiisem conc-essit, annoill* lestes
monachum veslrum, olim clericum nostrum transmhi primo loco ascripti Raimbaldus Vindocinensis archi-
vobis. Nonperseverasse, tacilo SCRSU inriical hoc loco diaconiis, et Ansgerus Bleseasis archidiaconus- Iu
Goffridus. Ecclesia.Carnolensi proeter Drbanum archidiaconum,
(110) Tesle fiocetlo de capile. Monastici cullus "' qui magnus appellatur, quinqiie suiu aicbidiaconi
parte, quam reiinebat. Flocns, ut tJoeel. Clcniens V, Pagenses, Caslroritinensis, Pisciacensis; Biesensis,
De siaiu monachornm, capile primo, ea esi monacho- Drocensis el Vinriocinensis. .
rum vesiis quss longas et aniplas habei manicas, -
rioculus el Socellus, minor floeus. Nostrales hodie, (114) Niveltone elfilio ejus Ursione. Deliis libfoi,
episl: li ei infra episl. 11, 15,'25, 50. Exsiant in
liiterula mutaia, magntitn e"l,parvum frocum vocant. seriniis Vindocinensibus Pnscbalis 11littTrn; adlvo-
Qui ex canonicis facii fuerant monachi, hi si ad. iri quibus utrumque ob injurins el damna Vin-
cucullam memoriam nem,
canonicos redibant, deincepsad doeinensi mbnaslerio iiiflicla, ' sacris arceri ju--
exUrbar.i II decreio deferebaiU. xix, q. 'm, mau-_. bet.
damits. - - . , ;
Nulii episcopo nisi Romano^,Libro i, cpist.
(iii) Putius in noslra, quam in vestrasorte. Mona- , 18(HS) et infra epist. 27.
cutis-poiiiis quam cierictis.
/112) Goffridb Dajmlis. Archioresbvtero Yiudpcji-
59 - GOFFRIDI ABBATiS VINDOCINENSIS 80
ipsenon deeril; cui attm fidem volumus servare, A ritudinem respergere dixisiis, seeundum nostram
nullus ob hoc episcopus nobis ecclesiaslicam jusii- inielligeritiam omni aiiiariludine earuerunt, quia
tiam denegare, mz in nos sajcularium. hominum charitatis dulceriine plenoe fuerunt. Quod ile-
sincilare sseviliam, nec, quod sanclseRomanse Ecclc- riim asseruislis Romanam Ecclesiam a Deo nul-
sise est proprium, sub bac occasione sibi deberel lam injustam accepisse potestalem, ilaest plane,
nsurpare ; a cujus fidelitate non fames, non gladius, el nos nec possiimus, nee debemusTion arinuere,
uon nudilas, non tribulatio, non angustia, non quqniam- infrucluosum est conlra adeo aperlam
perseculio aliqua nos vel defunctos -poterit sepa- @7 veritatem laborare. Quis enim insauus cre-
rare (Rom. viu, 35). Nam si modo ignorat quanla defe vel cogiiare audeat bonum Deum - aliquid
pro illa palimur, scimus, cum agnoveril, peieiiiiljus unquam injuste. dedisse, aut ejus sanctam Eccle-
-auxiiium non negabil, quss semper- niisericordisa siam quidquafn ab eo injuste accepisse? Sed si
-visceribus afDuens; oppressis omnibus et maxime quoe sunt sotvenda solvendi, el quse Jiganria
doroeslicis s.uis subvenire consuevit. Dearclii- Jigandi a Domino collaiam ei poiestalem credit s,
presbyiero vestro, el Nivelone ejusque filio Ursione, sicut nobis scfipsistis, riiirandum- non esl, si ilt
atque Bualmundo et eofuni hominibus, apud vos bene solvit quod vos male ligaslis. Professio, qiiam
sapius conquesti surous et conquerimur, nec jusli- . jj'a 1 me (117) adliuc juvcne el novitiq extorsistis,
tiam, nec justiliae scinlillam aliquam adhuc senlire reguiaris mininie fuit, eamque feeisse, peccaium
poluimus. Unde' a vobis juratam pacem minus exsiitit, etaccepisse irreligiosum. .Nam si pro-beiic-
«bservari conspicimus. diclione, quam onmino graiis dare debuistis, usur-
EPISTOLA-X. pastis professionem, el pro professione ab allodario
honi- honorando Carnolensum eptscbpo, Goffridus B. Pelri (118) exigitissubjeclionem, profana fuli illa
Vhuiocinensismonaslerii humilis servus, omicosin prolessio, el iclconon lenerida, quoniam subsequens
, Deiim, el inimicos propfer Deum diligerc. bencdiciio, quam exhibuistis, navicularia poiius
Licei iiijurioe elvexationes, et quibus monastc-? videlur, quafn gralis dala (119), quandoquidem
riuin noslruiru el nos non mediocrilei g@ oppres- pro illa lemporalem -mercedem cu.ni injuria firiei
«isiis, et opprinii fccistis, in auribus populorum Clirisiianse exigere non erubescitis. In professione
frequentissime resonenl, charilaiis lamen, quam siquidem illa,. consilio veslro nimis simpliciter
Deus praicipit, funlbus alljgali,. amare cogimur acquievi. Ubi tameii quidquid perpcram acium
eiiam non amanlem. Vos.aulem, qui graviores est, vos scienler fecistis,' ego aulem. ignoranler
moleslias irrogasiis, maxime.- tJiligere, ac vobis peccavi. Sed quem vestrse impuritatis.consilio rea-
diligenter servire volumus, si amariludinis pocula. C G lurii conlraxi, apostolica, sinceritas, Ignoraniioe
quse nobis saapius propinaslis, melle dileciionis, , meoe ac juvenluli compaliens, misericorditer indu!-
lemperare piacuerit. Genus vero dilecli.onis, quo et sit, et ne quis successorum nostrofum iri putetim
iiqs diligere, et a uobis serviri vullis et diligi, litie- similis .deceplionis deiriceps -corruat, virtule suse
ris ye.slris sjgnificale, quia pacem el dileclio.riem auctorilaiis proliibuit. Si vero contra hoec vobis
veslrain vebemenier optamus. Et si senserimus agere. placet, illam majorem audienliam, a qua
quodnosin verilate diligatis, nullum veslrum recu- omnis Chrislianilas dijudicalur, noii f_ugioBsed
samus serviiium, in quo doinini papxindignationem appello, cujus g§ scquiiaiis judip.ium qui conlem-
non mereamur, neeo-dinis nostri iiicurrainusperi- nii audire ; B. Petrum ne senliai iraium debet
culum. tituere.
EPISTOLAXI. - EPISTOLA Xil.
Ivoni magnm famce ponlifici, Goffndus Vindocinen- Charissimo domino suo et Palri, -Ivoni laudabiiis
sis monasterii humilis servus,yrudenler^lsimpli- viia; pontifici, Goffridus Vindocinensis monasterii
. tiler in omnibus agere. qualiscunque servus, verat humilitalis bbsequium,
Liuerce nosirse (116), quas in quibusdam mellis et purm dileclionis affectum'.
dtilcedin.em redolere, et in quibusdam iellis ama-J D Foriiiaias ei forinosas Jilieras veslras, quas p.ro
(hZS) Cumilto fecisse pacem. De bac pace, ni fal- ceal, non solum in diversis morbis, verum eliam in
lor, Joannes ipse ad Daimberlura scribens, Memi- uno eodem, quandocunque niorbus ex intervalto ita
nisse potes, inquit, quia ex quo amiciliam el -fami- recrudescit, ut vilae novuni fii discrimen.
liariialem Lugdunensis Ecdesim recuperasti, gratu- (141) B. Innocenlius. Epist. ad Decentium Engu-
tanier le vidit, exsullanter recepit, et qiianla poluit binum episcopum.
affeciione honoravit. Noli, frater, omni spiriiui cre- (142) Epistola 20. Ivonis esl epistola, quoe totidem
dere. Senshnus olim procellam istam, sed Dgo favenle-D verbis legjtur in epistola 255 ad Radulfum abbatem
aliquandiu resedit, el ipso facienle quievii. Sanoli Fiisciani.
(139) Lilleras quas in persona sua fecistis. Quas (143) Publicm pxnitenlim est sacramentum.FxUWQ
ejus nominc diciasii. Scripseral Ivo,ut pole omhium argumenlum. Qui enim dici potest .unctio infirmo-
lneiropolilaui sui conlroversiarum sociuseladjutor, rum ad publicam poenilenliam perlinere, cum pu-
lilleras Daimberii noinine ad Pasehalem, in quibus blice olim poenileniibus, ul Innocenlins' papa do-
Jdamiem primatem pefslringebaf.Eas lilieras Daim- euil, permitti non solerei? Quareverum sane est,
berius, cum pacern cum Xoanne, inscio Ivone, face- quod Aitguslinus el Ambrqsius affirmant, publieam
jel, suo milu scfiplas, missasque ad pbniificem ne- poenilenliani non ilerari, Sed hoc ad rem nihil
gabat. Ilic gerniantisliujiis loci sensus videlur, elsi fjieit.
alinm viro doclo pjacuisse senlioin Observalionibus (144) Goffrido episcopp Carnolensi. Successor fuil
ad Ivonenr, epist.C7. fvonis yir multis.vil.%, rerumque gestarum lauriihus
(140) Unclionem infirmorum. In ea videntur sen- insignis, in Aquitanica prseseriim legatione, quam
tentia fuisse Goffridus el Ivo epist. sequenti,- ut nul- adversus Girardum Engolisinensem, aliosque Ana-
Jum Ecc.lesise sacramentum ilerafi posse existima^ cleti fautores gessit pro Innocenlio secunrio. De
riiu, cum ex theologise placitis ea soliim reperi quo in Vita sancli Bernardi lib. n, Bernardus ipse
nequeantj quse charaeterem imprimunt, baptismus epistola 47 et 55; Petrus Cluniacensis epist. 40;
iiiriiirum, confirmalid el ordo, Quo fit ut exiremam Joannes Sarisber.Iib. v; Polycralicicap. 1S.
unciiojiem, quia ex eo numero non esi, iterafe li- (145) Vindocinensis comitissa. L\hi i.,-ep.ist..5s._
£9 EPJSTOLiE. — LIB. II. C-0
cum onmis congregatio noslra. 7@ Ipsa enim, dum A nullatenus dubitaiuus. Ad voliintalom tamen vestram
pro necessilale monaslerii essem in pago Andega- ire et redire, ubi.vel qriando placueril, vestro con-
vensi, terram quam monasterium nostrum pacifice diiclu non recusamus. Honesta tam.cn discrelio
lanueral, noliis bis abstulil, corticem etiamarborum,- vestra, sic veslro lionori, et riostrae uiilitaii provi-
quam ad usus suos homines nostri coliegerant, sicut deat, ne vestrorum amicorum fidelissimus jusliiiae
diu consueverunt, cremari fecit. Prsder.ea monachi suae detrimentum paiialur, vel personse opprobrium
Majoris Monasterii (146), qflos B. Marlini Immilitas qunlibet occasione incurrat. Valele, elquod vobis
aliquanluJum suhlimes fecil, deeimam, de qiia, vo- piacueril, litleris significale.
bis prsesenle, eis obtulimus justiliam, nobis aufe- 81 EPISTOLA XXIII.
riint violenlia sseeulari. Robertus de Monte lautlato, Charissimo domino suo et dulcisshno amico, Goffridq
non laiidandus. prsedam nostram rapuii, de cujus venerabilis vilm Carnolensi episcopo, fraler Goffri-
reriemplione cetitnm accepil solirios, quos male ac- dus-a Deo salutem, et a se pur-m clileclionisserii-
ceptos, Vinrioci.nipejus expendit. Quis istorum erga tulem.
nos raelior Tuerit, nec ab homine, nec ah angelo. Audivil parvilas nostra de vesLra magnitudine,
sciri polest, ctim un.usqnisqtie eortun conlra nos -quod sine admiralione audire non poluil. Fraler
pessime egerit. Pro quibus omiiibns vestree dile- B I tinus ex noslris, sictit nohis relulit, olim ad vos ve-
ciioni mulltim Iitimiliter supplicanius, quaLenus ad. nit,querimoniam facturus de Ursione filio Nivelonis,
Vinriocinenses elericos missoJ.vestrse nuclorilalis cujus dimidiurii clamorem vix audire dignatus, quod
decreto, sie unusquisque supradiclorum malefactor. a fratribus nostris excornmunicati vestri susci-
corrigaiur, ut in his qtisa conlra nos niale commise- piebantur, ei opposuistis. IIoc nori a vobis, sed ab
rimi, millus eoruin gralulelur. Archipresbyiero alioinvenlum credimus qui, quasi Snsannam crimL
veslro (147) veslrae. honitalis gratia prsccspistis, nt natus, testimouium prolulit fnlsitalis. Absit cnim a
nobis, si nccessarium essel, ecclesiaslica juslilia sincerilale fratrum noslrorum-laula Chrisli iojiiria,
stibvenirel. Ipsequidem ad jussionem veslram omnia et ecclesiaslicaejustilioe lam deteslabilissepullura!
sefaclurum pollicelur, sed.ex omnibusnihil onmino Ipsi enim Dei jusiitiam sepelire non noverunl; sed
operatur. Cerie circa ea quaf sseculi sunl, pronum ubi mortuam agnoscunl, suis ornlionibus conaiuur
ciim novimus, et muJlum sollicitum, et alienam suscitare. De praetlielo Ursione, el de PaganoNivc-
aquam salis prudenler conducere novil ad sutiiti lonis fralre, honestoe vitoe Pater, conqtierimur,
moleudintim. In his autem, quaa ad EccJesioejusti- qnorum unus, Ursio scilicel, post multa alia mala,
tiani pertinent, eum quidem laudaremus, sedpro eo qua;jamnobis fecit, milleovesel quaiuordecim Jiqves.
incurrere mendaeium-nolumus. ^' nobis abstulil. Paganus vero molendina rioslra,
qtioe
EPISTOLA XXII. apud Pisostum (149) habebamus, igne cremavit. De
g®
monachisMajoris Monasterii apud bonitaiem vestram
Diieciisshno domino suo, domno Gcffrido calholicm! jnultolies proclamavimus, et ut clamor nosier
vilm episcopo, frater Goffridus, dimidium aniinm - nobis proficiaf, mulium suppliciler vos rogamus.
sum-, et, si non sufficil, totam animam et corpus. Valeie -
•
Multiplices gratiarum acliones, dulcissime Pater, 82 EPISTOLA XXIV.
domino et prmcordiali amico Goffrido honora-
pro mullis beneficiis vestfis,- vobis referimus, e([ Bono
roaxime pro visceribus veslrae charitalis, quoe circai bilis vitm episcopo,fraier Goffridus quidquid a Deo
nos firma, et inconcussa sentlmus. De monachis; animm fideli datur salubrius.
"Majoris, ut dicilur, Monaslerii, quos B. Marlinij Optimejioslis, Paler oplime, de comitissaVin.do-
.hiimiJitas (148) superbos, el ejus paupertas pecu- ciuensi me apud palernitatem veslram conquesluni
niosos fecit, soepius conquesti; adhuc conquerimur; I fuisse. Poslulans adhuc rogo, et rogans pos.tulo
et de ipsis in prsesenfia. veslra die festivilalisi ssspe quaesitam de domina illa jnsliliam. Mihi vesLra
B. jEgidii justitlam accipere desideramus.-Carnoluroi p.j bonitale mandastis, quod inier me et iilam aut
auieni venire" propier illum leprosum Guillelmii' -placitandi(i50), aul concqrriiam faciendi respectuin
filium,_el propter alios Ecclesise noslraj inimicos fisque ad fesiivitaiem (151) sancii beaii accepisiis.
non audemus; et pro imporluna cliam multiludinei Dei domini bonagraLia,cttm omni Chrisjiano pacem
Iaicorum, quam praediclos monacbos ibi habilurosi Christi et concordiam habeo. et satis desiderareui
(146) Monachi Majoris Monasierii. Infra epist.26. (150) Placitahdi. Disceptandi, litigandi. "Hono-
(147) Arcliipresbyiero"veslio. Goffrido. Daiiielis, riusll Goffrido abbali :'Prohibemus n"eultus te vel
supra epist. 8. aliquem successornm, ' de Jiis qum ille venerabilis
(148) Quos B. Martini humililas. Sic epjslola proe- locus sub tricennali possessione tenueril cogat
cedetui de iisrieminonacliis. episl. 15 de canonicis placilare. Item in placiio monachorum Saniti
B. MariseCarnblensis. - Albini, ei Sancii Sergii de conlroversia pro
. (149) Motendina qum apud Pisostum. Numeratur Campiniaco anno 1704. -Et cum voluis'senl monaclti
inier riiolendina, quae funtlaior monaslerio dedit, "Sancti Sergii de minoribus rebus prius placilare, el
apuri Pisosium unum. Id caslello nomen paulo supra postea de Campiniaco, visum fuil judicibus hoc esse
Vindoeinum in eadem Ledi ripa-positos, cujus.me- injuslum,'ul causa illa posterior disculerelur, pro
iniiiil ctiam Odo TiiscnJaiTus episcopus legatus iri qua abbales vocali fuerant, el in unum cbnvencranl.
lilleris ad abbatem Yiiidocinensem anno 1247. (151) Respectum usque\ad feslivitalcm. Frcquens
91 GOFFRIDI ABBATIS YINDOCINENSIS «s-
habero concordiam cum domina illa, sed semper A * EPiSTOLA XXV.
est diseors cjus concordia. Ego lamen aut vobis Dilectissimo domino el Patri Goffrido caihoticat vila
meriiatore volo concordiain, aul vobis judicequseso pontifici, frater Goffridus pro Chrislo carcerem,
jusliliam. Verbo et scriplo, ne causam noslram . exsilium, vel merlem non timere, nec ea qucesunt
agerein sine judicio vestro, mibi interdixistis, et his conlraria, justitim et verilati qualibel occasione
merito. Omnino enim injustum;est, et sucris cano- prmponere.
nibus, siciit ipse melius nostis,, penitus obviare Adversilatem siquidem vestram audivimus, quam
virieiur, ut ecclesiasiica causa sseculari (152) et veraeiter.facimus nostram lotis visceribus, el quia
pcregrino judicio lerminelur, et quod vos et vestros sine vobis prosperitalem habere non gaudemus. et
faceve decel, aliis, etiam personis ecclesiaslieis, adversilatem 84 sustinere vobiscum oplamus, di-
cqncedaiur. Hoc si fieri posset, Ecclesia vestra ligenter et humililer supplicamus vobis, ut siiioslraj
damnum paterelur, et sui juris et honoris perderet humililatis servitio indigelis, nobis Hlleris signifi-
phiriniuiii. Ecclesiae elenim veslrse glorlam alteri eetis, quia ,,privaliui ei puhlice, et vol.untati et
dnre, nec sanctilatis geiius esl, nec religionis mem- necessilaii veslrse nos et noslra offerinius. Non sit
brum. Hoc eiiam bene nqsiis, dilectissime, quod vobis anxiosum, duleissime Paler, in vestra ne-
sseetilares 83 homines sua consttetudine sanctse g' cessiiate, nostrae parvitalis, imo magnitudinis ser-
Ecclesise auctoritalem conaniur annullare. Et cum - vitium suscipere, nec vestrum super hoc, seri sanct.
eis in modico occasio cujtislibet consueiudiniscontra Spirilus sensum habealis perSalomonem dicentis:
ecclesiastica jura conceditur, hoc deineeps omni Si possides amicum, in lenlalione possideeum (Ec-
tempore sibi vindicare nituniur. Sic qui boc facit cli. vi, 7). Ainicus enim in neeessilate probalur, t-i
contra suam Ecclesiam, mundialem suscilat rixam, medicus. Yalete, et si quid unquam de vobis bene
et eum aliquando aiiter fao.ere voltierit, sseeularis promeriiimus. nobis in veslra necessilale non
tempeslas non patitur. Dilectionem itaque veslram parcite.
ad locum noslrum, imo vestrum, venirc humilitas EPISTOLA XXVI.
nostra multum precatur, ad nos vesirae sanciiiaiis Goffriclo nonorabilis vilm Palri Carnotensi Ecciesice
servos praediclo termino accedere discreiio vestra a Deo dalo pastori, frater Goffridus ei perpeiuam
non pigritetur. Quod si vobis tunc non licel, vel salulem a Domino, et a se debitm dilectionis
displicet, alitss lerminus inter me et comiiissaiw, serviiulem.
loco mihi el sibi securo, a vobisponatur, ubi aut De mouacbis Majoris Monaslerii ssepius conquesli-
veslro consilio concordiam faciamus, aut vestro adhuc conquerimur, qui sagiltis rapinse el ssecuhiris
judicio Ecclesia noslra jusliliam consequatur. Va- G c vidlentise iri nobis assidue jaculanlur. Decimam,
lele. quam fralres noslri a primo abbale irionaslerii
sui (155) pacifice tenuerunt, et de qua eis, vobis.
illius sevi scripforibus vocabulum, quo lilis sive Fulco Nerra comes in commeiitario,. quo Gosnobii
negotii alterius inducins ac prorogaiionem signiliea- "Sancli Nicolai, quod fundarat, briginem exponU,
Iiant. Goslentis eoiscopus Carnoten. ad Stigerium Poslquam vero, iriquii, Baldrkus abbas monaslerium
abbnleiii Sancti Dionysi de praeposito Jlienvillse : dereliquit, eremumque furtimpeiiil, ac postremo ad
Respectum nobis posiulanlibns dare nolnil, limens Majus-Mo,naslerium repalriavii; apud Tabennesium
lucris suis uliquid deperire, s/ ciiusum noslram con- monasterium vilam finiit. Posl hunc doinnus Alberius
ligeritctd vos disculiendam venire, Proinde discre- abbas Baginaldum monachum loco ejus resliluil; qui
lionem veslram super hoc imploramus, ut hujus anle benediclionemad fitium meum Ganffridum fugit,
rei discussionem non anie alium quam in conspeclu alque regimen monaslerii Vindocinensis noviler cvn-
veslro pohalis, el donec a vobis' id ipsum examinari slructi absque licentia sui abbatis suscepiti Postqudm
vateal induciari jubeutis. Pittra- exempla collegit me vidi esse illusum a 'dttobus abbatibus, iratus
rioctissinms eL riiligeiiiissimus Franc. Jurelus ad vctlde jussi ut monachi alii ad monasterium suum
. Ivonis epist. 127. Manel hoiiieque vox vernacula. cilo remearehl. Deinde rogavi domnum Walterium.
Kam sine respeclu dicimus sine iutermissione, saris abbtttem SanctiAlbini,ut domnum Hildinum pribrem
repit. lnrie ef respeclandi verbtim formarunt. Ro- D illius Ecclesim concederel, qui ordinaius anno 1055
^
dulfus Viromantiuortiiii comes Sugerio eidem :Comes ab liicarnatione Domini, dieNativiiatisbeatm Marim,
Andegavensis respeeiavit colloquium. Idem eiderii : qui esl annus lerlius Henrici regis, monasteriunt-
Si ergo ptaceret vobis negolia Parisius faceie, vel regulariter rexil. Hucusque ascripsi, ul qtio auno
respectare, ]mulium vellem el bonum essel. Nescio monaslcrium Yiudocinense abbaiem habere cceperit
enim qutindo venire potero a cnria. . exploralum habeairius. Ab boe Raginaldo ad Michae-
(152) Smculari ei peregrino judicio. Alterum perli- lem Sublelum, qui monasterio Vindoeinensi nunc
net nd xCTptxcE Sir.ounipM,saecuiaria seiipublica iribu- prseest, abbates fueruni.57, quorum seriem indicat
nnlia : alterum ad extranea jtidicia, hoc esl, eecle- hic elenebus.
siastica.qiiiriem, sed alieni judicis' non sui, ul si, Elenchus abbatum monasierii sdnctm Trinilatis
exlrn provinciam, qtiorum ulruinqiie est sacris
Vindocinensis.
legibus iiiierriictum. Ivo epist. 125. Cum autem in
"provineia vestra peregrinum sit judicinm nostrum, I. Rainaldus. II. Odericus. III. David. IV. Berno,
ueregrinum lamen non putamus esse consilium no- V. Goffridus. YI. Fromundus. VII. liubertus. YHL
slruin. Roberlus. IX. Guillelmiis. X. Gerardus. XI. Lucas.
(153) A primo abbale monasterii sui. Is ftiit XII. HameKnus. Xlll. GoJTridusII. XIV. Hujgo.XV^
Ragiiialritts ex monacho Majoris Monasterii destina- Rainaldus II. XYI. Raginalrius. 111.XVI!. Ragiual-
lus abbas Saneli Nicolai Audegavensis, sed a Gauf- dustV.XVIII.Philippus. XlX.Joannes. XX. Guiltel-
ftido Mnrtello Yindociiiensi prseposilus. Rem prodit mus II. XXI. Joaunes. II. XXII Michael.XXIII. Simou,-
93 EPISTOL^E. — LIB. II. u
praseiUe, obtuliinus justitiam, contra iiUerdictum A g@ EPISTOLA XXVII.
vesirurii, cum gladiis el fuslibus, quasi eiiam Dotnno
Ilerodianis adtluetis secuni, nobis auferunt, et altc- Goffrido glorioso Carnotensis Ecclesim epi-
ram eliam; quam antea non auferebant, et sie nobis scopo, fraler Goffridus Vindocinensis monaslerii
qualiscunque servus , sum bonm - coiisueludinh
mala quse possuiu,-faciunl; el quse faciurit, licere
obsequium, el purm dilectionis affeclum. -
puianl. Vos eis verbo, et eorum 85 abbati (154)
scnp:o inlerdixislis, ne ullerius eaperent decimam Seniel et seenndo scripsit vobis dominus vesler ct
illam, eosque'admonuisiis, ut venirent incuriam noster papa Calixlus (156), prsecipiens, ul nobis de
vestram, inde habiluri omriem jusliiiam. Ipsi vero- his, qtii in episcopaiu vestfo noslra auferrent,-
verbi et seripli vestri pariter contemptores, magis juslitiam faceretis. Quoesivimus eam de Ilerveo de
ae magis nos infestare conanlur, et vestram aitcto- Scalis, el de duobus-presbyleris, et' adhuc habere
rilalem persequi, et vobis defogare videntur. Unde non posstimus. Rogamus Iterum ul secunduiR
paternitati vestrae humiliter supplicamus, qualeniis doiriini papae prseceptum de praedictis hominibus
ex adverso ascendalis, et niurum pro domo Israel nobis jusiitiam faciatis. Paraii enim sumus ante vos
inobedienlibus opponaiis; qnod nobis- necessarium, Ioco opporluno et tempore competenli venire, quod
et vobis honorificum esse niinime dubilatis. Mirari B jnstum ftterit aecepturi, et de fratribus nostris,
lameri nec possumus, nec debemus, si in nos et iri quibus crimen sacrilegii inlenditis, quantum juslilia
vos quasi in aiido hoe faciunt, qiii in viride Iigntim dictaverit, et apostolicae sedis permiitil auctori-
(Luc. xxni, 5J), in paslorem scilifcet' pfoprum l;»s, responsuri.' In hoc tamen 1 non nocles, se-
Turonensem archiepiscopum (155), sulfureo igne cundum consueludhies laicorum (157) sed se-
qitondam exarseruni, nec -ra.aleaccensuni sulpbtiris cunduin instilula 'caiionum, iriducias posLulamus.
ignem postea exstinxeruiit. Quos utinam superbi Nolite judicare personaliler. Dominiverbn snnl ha?c:
Saulis mors digna, et Maiiae sororis Aaron lepra, Nemo recle" in judicio personam aecipil alienam,
alque Judse perversi djscipuli poena deterrerent, et nisiprius accipiatsuam. Certe non plus in conces-
sic morlua in ipsis superbia. qtiae maler est et sione ornariieiitorum sacerdotalium (158) ab apo-
nulrix tolius Jniquitaiis, et inaxime cupidilalis, a stolica sede abbatibus iudulgelur quam illi-qiii sine
monasticae fraterniiaiisinfeslaiione desislerent, nec vilae meritis et brdinibus sacris (159) episcopus
ponlificalem, ul Judas Christum, persequerentur ehgilur. Si cuilibel retraclare 87 placel quod Ro-
digniiaiem, nec pbnlifici, sicut Maria "Moysi,deroi- manus pontifex facii| ct in eum qui soli coslo inno-
garent. Valeie. Juslilia veslra "nola sit :omnibus cenliam debet, os ponere proesumil, el illud reiraclara
liominibus, et amplius nobis, qui amplius indi- ^^placeal, quod illtini magis inluitu roisericordioe,
gemus. , .qtiain cerisura- justiiiaa respexit.. Acephali notf su-
de Plessiaco. XXIV. Guillelmus de Plessiaco III. cum dilaiio in judiciis pelebatur, laici noctes postti'
XXV. Joannes de Buffa III. XXVI. Petrus. XXVII. ' lahant, et clerici indiieias. Fclix- II, in epislola ad
Ivo de Fonle. XXYHl. Joannes de Yilleraya. XXIX. iEgyptios : Cum 'accusalus a'd judicium renerit, si
Aimeficus rie Cosduno. XXX. Ludovicus de Cre- voluerit et necesse fuerit, inducim.ei petenli a Palri-
vanto. XXXI. Aiuonitis de Crevanlo doclor Pari- ,bus constitulm absque impedimento concedanlur.
sietis. XXXII. Antonius Sanguinus cafd. II. XXXIII. . (158) Iri concessioneoruamenlorumsacerdotaliuni.'
Carobis de Borbonio cartl. XXXIV^ Marciis Sitieus Id esl episcopalittm. Sacerdos enim primi orilinis
ab Aliaemps card. XXXV. Ludovicusde Camera. II. ~ - est
episcopus; secundi presbyler, apud Sidoniiim,
XXXVI. Carolus de Borbonio card. II. XXXYJI. Mi- et alios. Episcopalia ergo insignin suni mitra, an-
chael Stibletus"II. - - . nulus, sandalia e.t ca:tera, quse nbbalibus nonnulliii
(154) Eorum abbati Odoni, ad quem- evstal a sede apostolica concerii male iiimirum babebal
episioia Htigonis Pontiniaci, et Bernardi Claraevallis episcopos. Neque episcopis Tnotlo, sed aliis sane
abbatinn, ei allera Goffridi noslri lib'. IV. . permullis paruin olimenres probala,. in quibus
(155) ln paslorem proprinm Turonensem archi- sanctus Beriiardus episl. 42 ad lienricum Senonei).
episcopum.Gravis etdiulurna fuilMajori Monaslerio sem, et Pelrus Blesensis episl. 90,atl Guillelmum
.cum ulroque Radulfojneiropolitanis suis coiitenlio. abbalem. El laincn incretlibile dieiu esl qunm laie
De qua fuse anonymus ejusdeni ccenobii nioiiachus, V, "rj tnndem hoc privilegiuin patueril. Vindocineusihus
cujus prolixam narrationem ex veleri codicedescribit quiriem, ulpole cardinalibus , milrae, aliorumque
Jtirctiis ad Ivonis epistolam .108. jus fuisse lnriocenlii 111Jitieroenos docuerunt ad
(156) Papa Calixltis. tnfra episl. 50. lib.J, epist. 9^ CaoierumctimoJfendereiittir episcopi
-
(157) Non noclessecundumconsuelndines laicorum. quod Iii conciliis el synodis abbntes, quibus mitrae
Lib. Li, eapilttlorum 45 de quadruplici legiiiiua vo- jus erat, ab episcopis non dislingnerentur, hoc di-
calioiie. Prima manriitio super noctes 2. Secunda scrimen insliluit" Clemens IV, ul in synodis excmpti
super noctes 14; terlia super nocles 1i;,quarla milris.auri phrygialis, sed sinegemmis, laminisque
super 42, fiat. Item addit, 4, 85. P.osiquam civesel aureis vel nrgenieis utanliir non exempli simplici-
pdgenses de qualicunque expedilione hoslili reversi bus albis et planis. In aliis vcro locis uj.risqnc.iis
fuerint, ex eo die sttper 40 noctessit batinus rescisus, "uti mitris liceat, quas sedis aposlolicoe indulla per-
quodlincjuaTheodiscascasttegi, id esl, armorum deposi- miserint. Yiterbii xix Eal., Septemb. aimo 2.
lio vocatur.Galliolim.utadpriorero Iocum exCaesare (159) Qudin.ilti qui sine ordinibus sacris. Qiioc'
observnt.vir doclissimus, spaiia lemporis non nu- Goffrido Carnotensi iacite ohjicit, idem de Haiiialdo
mero dierum, sed noctitinillniebant : quod ipsum Andegavensi anle sacros ordines .eleeto scribii lib.
de G.ermauis item scripsit Tnciius, manelque in iii, epist. 11, sed Goffridumpraelerea liumili loco
vernacula nosira prisci morisvesligiuni, cum proe- natiim, alque ex nibilo, ut loquilur, a papa creatuni
senieni diem inler.dum sic eiiunliamus, ul xionhodie, indicai epist. 30 hujus Jibri.et 42.lib.iu..
sed hac nocte dicere videamur. Goffridi erge oelale
R5 GCFFRIDI ABBATIS YIXDOCLNENSIS S6
imis (IGO)quia Cliris um Salvalorem caput habe-AA hibemus. Si quis auiem in poslerum contra.hsec
mus.et posl ipsum, Bomanum pontificem. Hoc capui venire lentaveril, a. sanclae eccJesioe liminibus ar-
hnbuil monasleriunr nosirum in initio sui, el habe- cealur, et manealexcommunicalus, donecresipiscai,
Lii, Deo atixiiiante, usqne in finem soeculi. Profes- et Romanse Ecclesise salisfaciat. i .Dalum Roms
sionem, quam objicilis (161), a sanclss memoripa vm Kalend. Decembris. ®g Hoc ipsum dominus,
papa Urbano, praedecessoris vestri lempore, irrilam papa Paschalis (162) soa auclorilale firmavit. Qtiotl
p^niltts factam in hsec verba noverilis : « Urbanus snper quemlibet Vindocinensem monachum (16.5).
e.iiscopus, servus sefvorum Dei, venernhiii congre- nulli episcopo polestatem aliquam exercere iiceat,
galioni Vindoeinensis monaslerii, saJulem et apo- ab ipso eodem felicis roemoriae papa Urbano hoe
stoiicam benedictionera. Relalum nobis esi quod modo proJiibelur : c Urbanus episcopus, servtis ser-
Carnolensis cpiscopus a cliarissimo filio noslro vorum Dei,- oranibus sanctae el aposlolicae Ecclesise
Gnuffrido vestro abbaie, in consecraiione, quam filiis, salulem et aposiolicani benediciionem. lu
aecepii ab eo, profcssionem extorserit. Quam quia.- Arvernensi concilio residenliJms nobiscum Galliaruui
" cniilra Romanse Ecclesiaeauclorilatem faciam
agrio- episeopis, praiceplum, el Rqmae posiea praesenli de-
vjmns, abbati quiricm nos iniFericofditer hujusmodi ereto firmalum esi ui nullus episeoporum vel ar~
noxatn indulsisse noveritis, professionerii vero ipsam B_Echiepiscoporum super ^uemlibet moiiachum Vindo-
iia annuilamus, ut nullas" periilus vires obiineat. cinensis monaslerii poiesiatem aliquam exercere
liisnper ctiam, ne abbas monasterii veslri deinceps proesumat. Monasterium enim ipsum, ei fratres
cjiiscopo"prbfessionem facial, et noslrae aucioritatis ejusdem loci ila specialiler sub aposiolicae sedis
priuIeg'o firmaiuro esl, et prsesenlibus liiicris pro- defensione, ac Romana iiberlate posiii sunt ut nulli-
(i60) jicephati non sumusi Synodus Parisiensis aeciperet. Quorum, visis privilegiis, cum eis resi-
apuri Ivonem, p. vi, de clericis cjui nulli parenL epi- stere nec vellemus, nec possemus, sine profession»
scopo :' Tales dcephaios, id esl sine capile, prisca illum benediximus. Illo defunclo le quoque postea
F.cclesim consuetiido nominavit. Allerum id capnt benediximus, "nullam a le professionem exigentes..
veteiis episcoporum querinionloe adversus abbales, Accepia benediclione rogasli nos lmmiliier, ul tusa
ipsorum scilicel exemptio. oegre enim ferebant illos et anlecessoris lui benediciionis sic faclae noslrum
poiestnli stiae subduci. Ideo.scephalos appellahaiil. libi sigillum daremus, et ne aliquis successoruni
Qtfod nonieriui illis immeriio forsan exprobafi vi- nosliortim a tuis successoribus professionem quoe-
d. aiur, qui sedis aposlolicse privilegio niiunLur, ut reret, nostra auctoritaie prohiberemus. Perhibemus-
Goffridus, Jla jure in ilios conveniai, qui liberlatem- iiaque testimonium veritaii, qtiod venerabilis prae-
s.bi sine auclorilale vindicanl elusurpanl. De qui- decessor luus Fromundus et tu sic a nobis benedi-
b;is, opinor, el prava, quam oblendebant constieiu- ^Q ctioriem accepistis, quod nullam nobis vel noslrae-
dine, lnnoeenlitis II Henrico regi Angloruin : Ex- EcclesiiB professionem feeistis. InsuperDeieT noslra-
pedil ut in regno, sive ducalu divina dispositione libi aucloritaie prohibemus ne successores nostri a tuis
co^misso tuo lempore pravm consueludines ampu- suceessoribns professionem exigant, ne tui succes-
tenlur, et viiiomm radicibus resecalis, bona qumque mus sores nostris eam successoribus facianl. Goncedir
per litm nobililafis studium Dominocooperante plari- omuem eliam monasterio, cui "Deo atictore prassidesj
lenlur. Aliler eniin abbates el reliqui cterici nec .gra- dignitalem et libertatem, quam bonae rae-.
lum Domino famulatum impendere, nec animarum morise proedecessor nosier Theodericus ei concessit.
suarum salnti polerunt providere. Jmo acephali, id ei quidquid in episcopaiu nosiro lam in decimis.
est sine capite reputanlur, nisi episcdpis suis el prm- quam in ecclesiis vel in quibusiibei possessionibus
laiis debila fuerint humilitale subjecti. Alio sensu hodie possidet, ei confirmamus, el quidquid vel le-
lanqunm acepbalos Peirus Blesensis monachos dixit, gilima eroplione, vel 'fidelittm donatione acquirere-
qui segnem et in officio Janguidum praesidem ba- poterit. Eiquoniam idem monaslefiiim procul esta.
beift. nobis disjunelum, coricedimus tibi tuisque succes-
(161) Professioneiri quam objicilis. Episl. 7 hnjus. sorilms, ul ad -quosciinque voiueriiis episcopos
liUri. llis vero Urbani, Pnscbalisque decrelis aue- monachos veslros ordinandps miltatis eosdem epi-
xendos GolTridi ipsius Carnoiensis episcopi lillerse, scopos roganies, tu eos sine lisasiLaiioneordinent,
(piibus lesiaiur se propier- hujusniodi diplomatum nullam inde noslri sive successorum nostrornai
inlerdiclum Froiiuiudo el Htiberlo Gofffidi nostri verentes offensam. Gralia Dei et Doinini nostri Jesu
successoribus, cum alibales illos sacraret, profes- R Chrisii sit eum omnibus eiclem loco isla sefvanlibus.
^. Coniradictores autem, nisfresipueriiU, in aelernum
sionem remisisse. Eoeigitursic iiabent:
Coffiitlus' Dei gralia Carnolensis episcopus, sedis pereant, et in aeterna morle el dairiiiaiione perma-
-
apostoiicm legatus, Hubeiio eadem gratia Vindo- neant. i
cinensi abbati, salulem et graiiam. (162) Papa Paschalis. Exslat in armariis Vindo-
« Cum venerabilis praedeeessor luus Goffridus cincnsibus exemplum privilegii Romse scripti n Idus.
Deo, ul credimus, vocanie, prseseniis vitse cursum Mariii..
lermiriassei.,1communis assensu capituli Fromundus (l(io)'QuodsuperquemlibetVindocinensemmonachum.:
c.um vitac-hoiiesiate prudenlia deeoratus in abbatcm IIuicsimillimumaliudUrbanidecreluiriseivvaritYindo--
eleclus esi. Qui ciim ad benedicendu.m nobis pras- cinenses.dalumRomsevni Ralen. Decemb.Aliuditem-
•jeninlus fuisset, professionem ' ab eo sictit ab aliis ejusdem Ufbani rescriplum ad episeopos IvoriemC3f-
nostina dioecesis abbaiibus quoesivimtis. Ille vero nrft. et Rainilfum Sanioiiensem: in qtioposl alia biecle-
re^pondil professionem se nullo modq facLurum ; gunlur : Ipsi enim Arvernensiconcitioadfuislis,in qua-
qnoiiiam a venerabilibus sedis aposlolicoc;ponliiici- , residenlibus nobiscum Galliarum episcopisdictum est,
biisUrbano el Paschali sub analbemale inierdiclum et prmsenlhun litlerarum auctorilale firmamus, ut
erai, ne abbas Vindocinensis pro benedictione sua' episcopivelarchiepiscdpisuper quemlibelmonachorum
prolessionem facereti el ne ullus eam ab eo accipe-' Vindocinensismonasleriiloci potestatemaliquam exercere,
rel, et si Camotensis episcopus cumnolleLbenedi- sive de rebus ejusdem quidquum disirahere nou,
cere, a iftiOGuiique vellct episcopo-benediclioiieui prmsumctnt. Romse, n Kal. Marlii.
«7 EPlSTOLJi. - i,iB. II. SP.
omriino hominum, nisi Romano ponlifici el eonim A roerito: teueam suspensum, qui -me immerito ha-
abbali, in ipsis poleslatenr aliquam aut dominatio- buisiis
] suspeclum. Animus quippe meus jusle fuer:it
nem liceat vindicare. Si quis autem ista lemerare - < perturbaius, quia mala pfo bonis, odiurii uiique p o
scienler pnesnmpserit, excommunicatus maneal, Tdilectione mea seiitiebam niihi relribui, j-ctribulio-
riisi resipuerit, et Romanoi; Ecclesiae saLisfecerii. nem
; videlicet, quam D.eus nec novil, nec docuit.
Datum Romse,n Kalendas Aprilis. J Privilegia sa.n- . iQuidquid senfinatores discordiarum subpungaut vel
ciaeRomanseEeclesise, quibus mohasterium nostrum -mussitent, pracsentes Iillerse non iabularum relatic-
munilur, vobis- videnda- soepe oblulimus. Sed quia nein,: sed pufam loquenluf veriialem, me videlicel
sublimitas vestra distulit* videre, vel noluit, quae- nihil unquam conira vos, v6l contraEccicsiam ve~
dam ex ipsis vesirse dileclioni transcripta mil.timus, stram a doniino- papa Calixto qucesiisse, vel ipstim
_ ne deinceps quasl ex ignorantia eonlra apostolicse feciss.e".Privilegium quidem apud "Slainpas mihi
g@ sedis benigiiitalem "brachia erigalis, quse vos et fieri dehuil, ei scriplum fuit. Sed quia in eq qiue- .
nos «reavit, non noslris merilis, sed sua gratia.. dam sunt posita, quse neque Ecclesioevestioe ulilin,
Yalete in Domino sempcr. -\- -
"neque monaslerio. ndstro necessaria videbaiilur, iu
EPISTOLA XXVIII. ioco, quo scriptum fuerat, remansit- non bulla-
BOJIOdomino el pio Patri Gcffrido, laudabilis vilm gf$ tuni (165). Poslea vero Parisius facluiri HQQ)est
episcopo, fraler Goffridus, quidquid Itaberi vel ]piiyilegium, in quo dignilas ei houor monasierii
_ . :
jiostri memoralur pariter el firmattir, nec in eo
" mandari-poleslsalubrius..
Diim apud Bonam Vallem (164) vos et nos simui Jionor Ecclesise 9© vestrse minuiiur,. setl nugetur.
cssenuis, prae amariludine aniirii .perlurbati, prse- 'Quod patcl omnibus, qui invidum octimm non ba-
sens dicere n.olui quodabsens vobis scribo, rie vos bent, nec obliquo sidere res bene gcstas considcrare
(164) Bonatn Vallem. Lib. iv," episl.14. - Priscae iri riionie Aveniino siiam, quam ctnnuni-.
(165) 'Non bullatum. Sine bulla ct sigillo. Raiho- . versis pertiiieniiissuis praeriicti domini noslri Alc-
dus arcbiepiscopus "Trevirensisin epistola sua for- xandri papse concessionepraedecessores tui. longo
mala, hanc epislotam G.rmcislitteris hinc inde mu- tempore possedisse noscuntur, libi tuisque succe"s-
nire decrevimus, et annulo Ecclesim nostrm- bultare s&ribus cum omni digniiaie, qtia; ad eaindem ecele-
ceusuhnus.-Bulhra eliamliileras dixil Pelrus Blesen- siam periinei, confiriiiamussancii Spiritus juriicio
sis_,obsignare. Quin ei Btillaruminde nomencliplo- dccernenles, ut nulla deiuceps ecclesiastiea saecu- ,
-roatis poriiificum et imperatorum, ut Formatarum larisve persona prseriictaiii^BeaiaePriscse ecclesiiini
ecelesiasiicis aniisiilum -epistolis , _a forma , seu :seu ecciesise dignitaTeiii libi luisve successoribus
sigillo quod addebalur, ut alibi (Ad,epist. 8, lib'. vi „ qualibel aslutia vel occasione auferre "pisfsuuiiit:
Apoll. Sidon.), si Deus vplet, ostendemus. .' ^1 (Juotl. si forie coritigerii Roinanae legaium Ecclesi-.f;
G
(i66) ,Parisius friclum esl. Privilegium hoc Cal- prasdiclum I Yindocincnse monasterium visilare ,
lisii, non solum ut confirmeniurquae de illo scribit 'chariiaiive ibi suscipiatiir, et ei juxla ioci possibili-,
Gofffidus, sed quia praeeipuas monasteiii Yiridoci-. .- 'tatern diligenler quse cofpori fuerinl necessaria
nensis prserogativas et immunitates conlinet, ita ut '
ininisireiiitir. Porro legiuus ipse in eodeni loco.
insiar multorum esse possil, integrum describemus. ]
nijiil per se disponere vel corrigere audeat, neq.ie
- 1
Hoc vero esl antigraphum-: .. _ occasione legaliohis rectorem Joci vel ifatres ino-
lestare prsesumal; sed si quid forle corrigendum
Cnllisli II privilegium Parisiis dalum pro monusterio icognoverit,
Vindocinensi. - papa; notificare licebil/Si quis aulein
_
ariversus locuni illum pro aliqulbus rebus causari-
Gallistus episcopus, servus servorum Dei, dileelo voluerit, nullateiius abbas vel fratres ei respou-
filio Gaufrido Yindociriensis' nionasieiii abbati , < deant, anteqnam Romantiift poniificem coiisuiant,
ejusqtie successoribus
" regtilariter subsliluendis
" - in |qtiia quod sine nostro vel successortim nostrorum
perpeluum. ". .. ,. -" . judicio
j distracuun vel diffinitum fueril, irritum erit.
c Cum uhiversis Ecclesiae sanciae filiis ex aposfo- 'Sane ad indjcium pereepiee Imjus a.Bomana Eccle-
licsesedis auclofilate ac.benevolenlia debitores exi- 'sia Jiberlatis Juodecim solirios monetac vcslrse pa- •
stamus,-illis tamen locisatque personis, quse spe- nise ] quoiannis Laleran. palalio persolvelis. Si (pia
cial.ius atque famiLiarius Romanae adhserent Eccle- iigitur.in futurum ecclesiasiica ssec.ularisvepersooa,
sias, propensiori-nos convenit chafitatis studio" lliaric nosivae constituiioiiis 'paginam sciens, eontra
imminere. Quamobrem, charissime in Christo fili D eam ( lemere venire leniaverit, secu.ndo tertiove
Gaufride abbas, tuis petitionlbus-non iminerito < co:iimonita,^i non salisfaciione congrua emendave-
annuendum censuiriius, tit Vindocincnse monaste-. irit, poteslaiis bonorisque sui dignitate careal, ream-
rium, cui Deo auciore prassides, qubd videlicef ab que < se divino judicio de perpelrata iniquitate .co-
ipsisfundaioribus GaufVido Andegavensi comite et gsioscat, { et a sacratissim'o_ corpore et sanguine Dci
Agneie Piclaviensi comitissa sedi aposlolicae ablatum et * Doinini Redemptoris noslri Jesu Chfisli alieon
esi, ad piiedecessoTum noslrorum sanelse memoriae fiai, - > atqtte in extremo examine ciislriciae tili.ioiii
Alexaiidrij Urbani, Paschalis Romanorum poniiii- (3 subjaceat..Cunciis auiem eiricm loco islaservantibiis
cmn exemplar aposiolicee sedis privilegio munire^ sit £ pax Domini nostri Jesu Ciiristi,- quatensis ei nic
mus. Sicui ergo iidem fundalores devoverunt, etin f
fiuctum boiiae aclionis percipinnt, el apftcjdistri-
eorum chirographo continelur, sub aposToIiccesedis ciuin c Judicem prsemia aeternoe pacis iiivenianf.
defensione ac Ilomana liberlale ab omni conditione Amen. J "
aliarum personaruni absolutum sempef el liberum ii Ego CalJistus catbolicae Ecclesiae episeopus SS.
itiem inouasierium permanere saucimus. Iia videli- .« DniumParisiis per nianum Chrysogoni sMiiclae
cet ut- inler Romanum ponlificem ei te, luosque - Romanae 1 Ecclesioe diacorii cardinulis^ac bibJiolheca-,
sue.cessores, iiulla cujuscunque dignitaiis. vel ordinis irii, vui Idus Oblobris, imiicl. xm, DominieaeIn-
persona sil, media habealur. Nee ipse Yindocineii- cariiaiionis c anno inilleslmo cenlesimo rieciino .
sis abbas ad concilium irc, ubi papoe persona non .. rnono, poniificattts autem Doiuini Callisti II
atieril, ullaleuus cogalur. - Porro ecclesiam Beatoe anno s » piqiaj
primo.
"
S9 iGOFFRIDIABBATIS YINDOCINENSIS 10§
conanlur. Absit hoc a sinceritale animae mesD,ut. A i concilio (174) super boe difunitam, et ai) omnibiia
amico vel inimico aliud promplum in lingua exhi- qui aderant episcopis et abbatibus laudalam-ct&iisse
beam, et aliud .teneam- clansum in pectore. Ulud senteiuiam, ul quicunque sine vocalione et judicio
veraeiier credalis quod in privilegio ipso nulla con- exspoiinrenlur, eliara sine vocatione ei judicio. in-
tra Ecclesiam veslram, vej de Ecclesia vestra facta veslireniur. Yaieat dominus meus, et vigeat, ei sic
est nienlio. Quod si dominus papa aliquid de suo -' sanclaruiu Scripturarum verilate pascalur ne cibo
nobis coiilulit, necyobis quod veslrum est abslulit, inriigeat alieno, qui soepe famelicum facil, el nemi-
vos dominum noslrum et pmscordialem amicum inde nem saiiat.
Iselari desideramus. Sed si ininiici nostri inde lu- ©g EPISTOLA XXX.
gent et conlrislanlur, nos idcirco quod aposlolxa Goffrido venerabili episcopo,.fraler Goffriaus, sauem
auctoritale firmalum est, alque sub analliemaleliga- el benediclionem.
fcum,nec possumus solvere, nec debemus. Yalete, Leges Romanorum ponliiicuni exposuistis, quae
el si bene loculus sum, el bene operatus, teslimo- veslra expositio magis exspoliandi vestitos occasio-
nium perhibele. Non enim contfa memetipsum fa- nem praebere noscitur, quam investiendi exspojialos,
cere consuevi, nec noslram mordere linguam, cum diim exspoliaiores defendere nititur. Licet ipsa mihi
ioqui debui. I , R
' miniine placuissel, forsilan tacuissem, nisi aliier
EPISTOLA XXiX. exponi et leneri ab aposloliea sede vidissem etau.lis-
Bono domino el suo viscnrali amico, Goffrido laudabi-• sem. Bonse memoriae dominus nosier papa Urbanus,
lis vilceepiscopo, jrater Goffridus puram dilectio-• non in occulLo, sed in generhii concilio, adjtidicavit
nem, el purm ciileclionisservilutem. eos absque judicio et vocalione debere invesliri qut
Docenl nos dccrela sanclprum Romanorum pon- sine judicio el vocatione sunt exspoliaii, ne sub oc-
lificum, Leonis videlicei (167) magni, Symmachii casione voealionis et judicii interveniret" dilatio, et
(168), Felicis (169)-,Gregorii (170), Hormisda; (171),, per dilalionem aut diuturna, a*uT sempiierna maneiet
Sixli (1.72), Eusebii (175), nullum suis rebus exspo- exspolialio. Leges itaque istas exposuit sedes apo-
liainm, vel a propria sede pitlsum, in aliquo @I slolica, quoeillas dedil, et legum dalores jure debent
judicari.veladconcilium debere.vocari, donecomnia i esse legum exposiiores. Hoeulique el in Velere, ct
<juoesibi ablala fucrunl ex Integro reslituanlur; quse; in Novo Testamento reperitur. Nam leges dederurit,
Sanlo lempore pbssideal, quanto ca amisisse cogno- Christus el Moyses, et exposuerunt. Si qui veropost
scllur. Si quis dicil nou adjudicium causoe, sed adi ipsos legum expositores dicunlur, in "hoc lantum"
judicium invesLiliiraeexspolialum posse vel deberes sunt recipiendi, iibi nihil perversum, nihil eis sen-
Tocari, claves sanclse Ecelcsiac agilare et leges calbo-- scre contrarium. Eodem spiritu (17S), quo cliciaiite
licss et apostolicon sedis violare conatur; quibuss el lex priina per Moysen data esl et pef Christtim
proliibitum esl ne qiiilibcf exspolialus vocelur ad[ secunda, sancta aposlolica-sedes leges, quas canones
Judicium, sivc inaliquo judiceiur. Si igilur exspo- appellamus (176), dedit et ipso inspirante exposuit.
liaLus in aliquo judicari non debet, manifeslum est,, Si quis igilur apostolicaa sedi, @g quse Jeges cano-
nec stiper hoc ullalenus ralionabililer dubitari potesfc . num dedit, in canonum exposilione conlrarium sen-
quod non solum juriicium causae. et investiluroB.abi tit, non sapit, quieunque est jlle; sed desipit, et
exspoliato removelur, verum eliam nulla conlrat quia suo spirilu loquilur, non eulior, vel expositor
eum judicii vocalio fieri pefmitlilur, quoniam inane; divinaa legis, sed insidialor et oppfessor indubilan-
esset et vacuum eum ad judicium vocari cuijn nulloi ler agiioscilur. Olim Carnolensis Ecclesia boves et
fudicari.coneedilur. Praeterea novimus, qui praesen- oves, vel qusecunque Ecclesiaruni praedse si cape- "
tes eramus, dominum papam Urhanum, iii Arvernensii rentur, reddi aut recredi (177) faciebat, anl siaiim
" -
(167) Leonis videlicet. Huc facit quodestin 4-7 (\"to) Ebdem spiritu. Damasi est sentemia 23, q. 1:
ejus epistola ad syuoaum oecnmenicam, -
de resti- Viotatores canonum voluntarii graviter a sanclis Ptt-
lue.nriis episcopis serie sua pulsis. ]
JJ tribus judicantur, el a Spirilu sancto, cujtis inslinclu
' (168) Symmachi. In quiuia syiiodo Romaiia. ac dono diclati sunl.
(169) Feiicis 11, cujus esl cnnori ex epistola adI (176) Aposldlica sedes leges quas canones appella-
episcopos ..Egvpii 5, q. 2. Tandiu in sede. mns. K«vove? Iz^no-iKtj-TtzoJ,regnlse eccletiastica;,
' vm, epist. 24 Fortunatoi Athanasio
(170) Gregorii. Magni, lib. in episl. ad Orihodoxos.' Qnod proprie
episcopo Neapoliiano. suiU in repulilicn leges, hoc in Ecclesia cm.oiies.
(171) Bormisdm. Quem pro Ilelise, Thomaiis, etE Ideo soepecomparaiuur, utcum dicuntnr, co^tvvo-
Niseosirali episcoporum reslilulione 'aborasse do- pav ZKiyjiively.avoiiES, etToif y.axoaivoivipot KZO).OU6EJV.
cenl epistolie 56 eiim aliquoLseqttenlibus, el72. Nosteropiisc. IV: Quamvis riec iniegibus, nccin cu- .
(172) Sixii. Xysius II, in episi. ad episcopos Hispa- tionibus invenialnr. el lih. m, episl. 59: Smculi leges
norum. tiulla ralione fieri permillunl, el sacri canones omnino
{175) Eusebii. In epist. aii JEgypiios et Alexandri- ne fial inlerdicunt. lnde el Phollus palriaTcha nomo-
-'
nos. llortim pleraque, et alia ejusdem noise poritifi-' caiionum opus smim inscripsii, ex'iegibus sciiicel
cnm decrela videre esl in Coilectaneis Graiiani II,, eanonibusqiie coniposituni.
q. 2, et 5, q. I,~el2; el Decrelaiium lib.n, dejesti- - (177) Reddi aut recredi. Ivo episl. 27o. Reddel aut
inlione spoliaiorum. . recredet comiiem Nivemensem. Sy.nonyiimsuni.Nam
(174) in Arvernensi concilio." Episiola sequenti,',' ' recredere pragmaticis esl restiluere. Unde et recre-
sed nullii, qiiori sciain, btijus rei menlid in iisqiise; deuiiii, pro viudiciis seu possessionerestiiutit uoimu
CN-Jsjlitojji reliquiiSj
gtsptl!_sjiiit. Gallicanis foris vocabulum*
•104 EP1STOL.E. — LIB. II. - ?Ui
In raplnarum auctores uJlionem ecclesiaslicam exer- A qui per charitatis vdritalem dilexit, nec sua tantiim
cehat. Nunc autem Ecclesia Dei quinquagenaria ei quem amicum cfedebal in sua necessilate exbi-
possessione sine ultioneprivatur, et vocatur ad ju- buil, sed etiam per semetipstim magna humilitat-j
dicium, qusesinejiidicio ct vocalione, seu qualibet servivit. Qui debila etiam inimico ecclesiaslicae sequi-
reclamatione exspoliala dignoscilur. Hoc sanclus talis auxilia memoravil, servilia sibi exhibita cum
Eusehius (178) non docuit, cujus senlenlia juinus m gnaedileclionis obsequio silere non debuil. Tutius
sapieniis, quam ipse fuit, exposilione non' indigel; esl enim aliqrum benehcia publicare quam sua, ne
qui exspolialum ad judieium vocari penitus inter- forle in prsesenii sseculo reeipiai mercedem quam
dixit; Et beatissimus doclor et marlyr Cyprianus recipere debuerat in fuluro. Qui bene vigilavit el vi-
dicit rem manifestam non dilatione consilii, vel di- gilat, ut melius vigilet, admoncri debct. Nam qui
sceptalione debere differri. Et Daroastis papa (179) bonus esl, admonendus est uTmelior fiat. Qui lamen.
exspolialis qnae anle possidebanl prius ex integro aliquando bene vigilavil, etiam quando voluil, oh-
reddi, elposlearesponderepraacepil.Qui exspoliaio, -dormivil, el qui vohinlarie subvcnil, ilerum quando
quoeanle possidebat primitus reddi, et eum pbstea voluit, subvenire distulit. Ducenlas elenim lihratns
rcspondere admonuit, praeposlerum ordinem in Ec- (181), proeler amissas possessiones et consueiuriines
rlesia fieri non^iermisit, ut videlicet prius ad judi- B rebus nostris-violcnier impressas, in veslro episeo-
cium vocarelur exspolialus, etpost jtidicium inve- palu, veslro in lempore, nobis apud vos conqueren-
siretur. Item ex Africano concilio : Si quis dbsens tibus, monaslerium noslrum perdidit : unde posiea
exspotialus est, quidquid £t a qualibel persona abta- qtiod vnlerct solidos sexaginta, recuperare non po-
lum fueritj sine omni dilalione reddatur. Qui omnem tuii. Nec vos idcirco piilsatum aliunde vel coactum
dih.tionem prohibtiit, exspolialum ad judicium vo- existimo, si dominuspapa (182) aptid revereiiiiain
cari non permisit, cum ipsa judicii voealio 94, sine vestram aposlolicae sedis injuriain deposuil, quam
dilalione fieri non possit. Ego siquidem absens ex- silere non debui, nec silebo, et quam ipse ptr se-
spoliatns fui; sed meprlvata causa non absentave- metipsum jusle vindiearepoiuisset; ct adhnc, si ne-
rat, sed doniini papaeobedienlia. De exspoliaiis, san- cessarium fuerit, Deo auxiliante , vindkabit. Ille,
-clorum Pnlrnm plures senlenlias prolulissem, nisi inquam, vebemenler est ingraius gratiae 9Q Boma-
limerem pnginam faeere longiorern. Unum lamen nae Ecclesiae, si-ei obediredissimulat; pro quo ipsa
propono, quod expono, ecclesiaslicum scilicet rigb- censuram jusliliae quasi iguorare -voliiit, et eum
rem immutari possemaligiiiiaieodiorum. Yalde dura respexit solo intuitu misericordine. Necbene servat
et perlinax esl indignalio, quse aul eulpabilem hu- Romanum pnntificem juraliim fidelitaiis sacrameii-
militer culpam agnoscere, aul inculpabilem se ratio- C iuro, qui suum ei auferre maclfinaiur" alodium. Si
nabiliter excusare iion pntitur. Hoc pefmaxime ab legatus apostolicacsedis (185), sictil scnpsistis, le
Illis (il qui aliorum humilitale superbiuni, et domi- nobis faceretis juslitiam, pra?cepil, contra conslilti-
naiione, non roiseraiione glorianiur. _ Charissime lionem Dei, el domini papo?"praeceplionem fecil, ct
Pater et domine, per primse regenerationis, et per in seipsum stiam ipsius sngillam relorsil, dtim pote-
monasticse religionis sacramenlum veierem exuisse slali, pro qua sibi obedilur, obetlire prohibuil. Nam
hominem, el induisse novum me profileor.sed postea cnin adverstis poteslaietn, qua sibi pnecipere conce-
veteris vestigia seculus, novum offendisse me non dilur, proeeepil, pra-cipiendi poiesialem amiSit. Pii-
diffiteor. Nam contra vilae merila ordinalus leviia vjlegi.um enim, quoquisque niiiur, merelur amitlcie
(180), deinceps vero, non quidem sapienliee cloclrina, (184), qui sibi concessa abiitiuir polestate. Ille vera-
abbas facltis, et Roma; presbyler consecralus, in ciler sibi eoncessa potestale nhtitiiur, qui occasione
sanclo et sacro ordine de mea minus quam debui, Iegalionis Roinani pontificis contra Romannm pon
el de aliorum saluie sollicilus fui. Me miserum, me lificem agere conaiur, sed, dum conira torreiTtcm
infelicemprorsus confiteor. In hoe laroen miseralio brncliia erigii, frustra fatigalur. Et aiigelo qliidem
divina me servavii, quod neque Ecclesiarum, neque male conligii, qui Deo aequari voluit; et.legalo, qui
ecclesiasticoruin honorum occullus fui yel publicus " ipso poniifice Romano major videri conctipiscit,
emplor. Nulla ratione ab illa arbore volo evelli, imo male conlinget; qui, dum plus fieri, appeiit quaiu
desiderio desidero ejus radicem colere, et illius apostolicus, aposlaticus fieL El quoniam, sicut riiei-
qtialiscunque ramulus fieri quam a Paire coelesti lur, in ipso proecessilqnxdara elaiio reiirimentla, itt
pianiatain cognovero. Si ille limendus.esi, ille ca- videlicel de domino papa, charissimo Palre nos:ro,
vendus, quod bene dixislis, qui pef pacis imaginem cum quoriam episcopo, qtiem Romnna Ecclesia crea-
95 decipit; ille valde diligendns esl el honorandus vit ex nihilo, perverse loqueretur, ab Ecclesia Dei
•
(178) S. Eusebius.li, q. 2, tn scriplurts. 182) Si dominus papa. Cnllisttis, opinor- Yirielib.
(179) Damasus papa. Episl.4, ad Siephanum ca- i, epist. 12 ubi lilterns pelii a Callisio ari episco-
piie 5. pum Carnoienseni adversus Nivclonem, el httjtis lib.
' cum (180) Ordinatus levita. Diaconus erat Goffridtis, epist.'27 ubi semel atque iterum scrinsisse signifi-
abbas creatus esf, exin sacralus abbas ab Ivone, cal.
tum Romsepresbyler ab Crbano. ;185) Si legatus aposlolicmsedis. Cono, ulvirielur. -
(!81) Ducentas eienimlibralas. Lih. ui, episl. 10 - (184) Pritilcgiitm nieretur amillere. Sihip!ie:us5
ei 13« epist. 6.
«** finFrrrtmi ABBATIS YJNDOCINENSIS 104
respucndus essetel deteslandus, ut vclsic possett A dignoscitur, rion contradico, sed cnnredo et, qtiai-
agnoscere quam grave sit in eum qui soli ccelo in- diti vixero, velint nolint angeli discordiarum,' tllll—
nocenliam debet os ponere. @y Novit prseterea ve- .gei.ter observabo. lnjustum est eniin et inipium,
stradileeiio quid magislro debealis,- et quid disci- .qnorijusta el pia disposilioneboriorum praedecesso-
pulo. Nam secundum-Salvatoiis- lestimonium : Non^ rum yeslrorum et fundatoruni monasterii noslri QQ
est discipulus supra magislrurn-(Malth. x, '24), nequee fnctuni el per ip os-irre tractabili ap stoliese se.iis
aposlolus major eo qui misit illum. Si vero pro do- ajictorilate Drmatum novimus, violare. Ea" quae at»
mini papae obedientia mihi injtiria Teddilur, laclor antecessoribus vesiris nobis-sunt seripla, vohis. An-
non mediocriter et deleclor pro tanto domino inju- degavis monslrare volul, sed vos non habuisfs spa-
riari. pfo qtto non solum quamlibelinjuriam susti- tiiim.videndi._Ibi enitn prsecepta ei privilegia jam
nere, sed eliam 'pfo ipso crucemportare paraluss per Lres annos reservaniur, propter superfluilates
sum; a cujus sanc.ta obedieniia ei fidelitate nemo0 aquarunT, quoearmaria nosira, qiise sunl Vindocini,
nnqtiam vivuin vel mortuum me poleril separare., adeo inundaverunt et aquosa reliquerunl, quod ex
,Cum Nivelonehon causam agendam apud Carnotum,, parte libri noslri, qui ibi fuerant, perierunt. Et quo-
sed terminum audientio?.de investitura, vestro con-{_ niam ad preesens parlim corporis infirmitale, par-
silio induetus, non noslra duclus voJuntates.uscepit,, B I lim nionaslerii necessitale deientus, Viiuiociiiuin
qnod tolum oecasione vesira credidi ei credo proe- ,_ " fortassis venire non potero,i rogo suppliciter ut do-
teriisse. Nam dum adhuc apud Bonamvallem. essem mniiia Bernardum, et domnum Rainardnm, vet _eo-
vobiscum, dixisiis, quod Carnotum me minime cou- rumalierum adnosTiiiitatis,etego eum'a Vindoeii.o
ducere poteraiis, et ideo utile, imo necessarium erat usque Andegavim conduci faciam et ad vbs reduci
ui terminuramularetis ellocum, sieut fecisiis. Pei- -, qtii nostra videal scripla, et ad yos, si pJac'el,repor-
tet iranscripla. Vobisilertim, si quaesieriiis, quanrio
Ilugonem eienim decanum vestrum (lS5)roihipostea
mandaslis ne lermino intcr me et Nivelonem siatuto Vindociiium venerimus, ea Jibenler monslrabimus.
Cnrnotum vehirem, quia ihi adesse nori possetis. Ibi, Deo auxiliante, videbilis unde reprimi debeat
Proeterea per fratres hoslros Paganum et GaJierium importuna Joquacilas aemulorum, qui, suorum ven-
usque rndRogationes vos ad partes nostras veniu-,_ lositate verborum, tempestaiem suscitare coiiamuf
nim significasiis, ubi secureet certodie de investi- .. in Lranqiiilla menle honorum.
• ' " - -
tnra fractarenius, et inieiim Nivelonein, ninosinvc- ,1 10© EPISTOLA XXXII.
stiret, rogaretis. Exspeclavimus quidein lefminum, Dnlcissimo domino et amicorttm prmcipuo, Goffrido
sed neque vos nequealiquem ex partu veslra vidi- . venerabilis vilm episcopo, frater Goffridus diaus
Buis, el adbucexspoliati, el @_§muliip]icisdilrilion!s Q ( abbas, -el omnis congregatio Viridbcinensis ritona-
pondere praegravali, tii investiamur, et domini papa. slerii, quod possunl, quod sapittnl, et seipsos.
-praeceptum observetur, diligenter rogamus. Alio- 3_ Bene, imo optime, charissime Pater, de juslilia
quincum Naboth Israelita, et jjlebe Israelilica ad- j_ " nobis facienria praecepil vesira' dileciio; sed quod
vocalum de eoelo, ut nobis snbveniat, imploramus. bene praecepium esl, non est berie sef*,atum. Tlieo-
EPISTOLA XXXI. -' haldus enim.de Gravia homines excommunicatos,
Dileclissimo Patri el dcmino Goffrido, honorabilis is ^uos suos esse negabat, secuiii habel ad mensam et
r
vitm episcopo, fraler Goffridui pum dileclionis ctf- iu servilio suo ": quod noverunt multi, et fortas-
' - sis domnus decantis non ignorai. Prseler ista et mu.ia
fecium pariter el effecluu.
[is alia damna domnus Joannes filius comiiis Veiirin-
Nescio cujtts suggestione et consilio milii ssepius
e_ cinerisis (186) ei cum eo qtiidam vavassores (167)
dixislis"iu lioc aimo, quod Ecclesioeveslrnenon lolie-
rem quod habuiL, el habere debet in monasterio no- 0_ mililes de Casiro Vindocini, quamdam opliroam
siro. El ego vobis jam dixi, et scripto prsesenti ad-j_ obedieniiam noslram -adeo depraedaii sunl ei deva-
ec slaveruiu quod neccsse esi inonachos,qtii eam in-
liuc dico, quod Et-elesiseveslrae qiiidquam tollere nee
possum, nec volo; imo illam, et in icmpore vestro ro habilabaiit, et cultores ejus discedere, eamqueln so-
maxime, diligere el bonorare toto corde desiriero, 0 D Jitudinem redigl. Hoe novit domnus decaims vester.
si malignilasinvidormn permiscrit;si non amplius, ,. Locuius esl inde cum eomiie, nostra admonitione.
non lamen minus quam quilibet pradecessorum no- 0. Sed comes nihii penitus feeil quod nobis sii uiile.
strorum anle me fecerit. Ef quidquid Ecelesia ve- e_ Unde-dilecliqni vesiraB humiiiier siipplicamus, ut
sira in crealione monasterii nosiri sibi in ipso re- e_ qUodconlra nos acium est, et quoiidie pessime ngi-
seivavit, veldeinceps jusie et regulariler habuisse se tur, sic corrigatis , quaicnus malefacLores noslri,
(185)' Hugonem decanum veslrum. Ernaldi succes- JS- (187) Vavassores. Vassali. Inter epistolas Sngerit:
sorem. Sugerio abbati domino suo G.,major,et vavassores, et
(186) Domnus Joannesfilius comilis Vindocinensis. iola scmcli Richard commuma. Quod horiie dicimus,
De quo diciiim esl ad episl. 13 lib. i. Comes fuii post )S[ nobiles atgue incolai oppidi alicujus. Yalvasores ap-
Pairem, bellnmque gessii cum Sulpilio domino Am- „. pellal Oherlus lib. n de feudis, lil. 10 eosque pro-
linsiae, cum quo ei Goffridus Joaimis parens anlea- el- prie dici docel qui a japilaucis 1'eudtim.leiieuL; qiii
/ie!larat,u'tefqiie infelici exilti, uf narrat.vetus aucior
or vcro a vavasbribus habeni,• valvasiuos nuiicijpari.
HisTorioaAinbasiensis.
~ ' :
405. - EP.lSTOL.iE. -,L!B. III. _ 100
parochiani veslri, et ablata nobis re.lituarit, et qriie- A eos, quandiu placuil, lormenlaverunt. Rapuerunt
tos deincepsnos esse permiilant. Bone el pieiCll quae erant in.doino,- et monachorum clausira.carce-
domine, tot et tantas pressuras, tribulaiipnes et an- j-em fecerunt capiivorum.TIac itaqiie nimia el inau-.
giisiiasa Vindociuerisibus homihibus nobis illatas, ditanecessitate cogente, dominuspapa a nqbis .re-
rpiarum etiam partem praeseqtibus comite et hqmi- quirendus est. Cujusauctoritale et.consilio oporlebit
nibus ejus,-_vobis"diximus,, ultra susliriere ulla ra- TIOSaut-inutareiocum, aut in loco ;quse decet mo-
tidrie non pdssumus.iriier caetera, quae.contraiios nachos quielem liabere. Horum allerum necessa-
eorum inlolerabilis rabies egil.Jiomines B.Mariiiii, rium "iniminet, veJ nos ab. inyicem separari. el ad
et-Sancii Launomari capt.os elligatos.-'iiuper.in aiia riio.nasleria transmigrare. _". /"-, ..,-
unam de obedieiitiis (188) rioslris adduxerunl, eiibi
•- " "'"
/ ;. rv -: ,,--102 LIBER TMTl-US.',' \ .;::-,.";
• ^ - EPISTOLA PRIMA. rumqul carnaliler vivere' volunt, aurem -cordisin-
Goffrido Andegavensium episcopo:(i8§)\do)nino suo B 1 cliriare; nolite a-yia jnsliliae pea.eni -reiraliefe,. ne
( amko, Goffridus Vindocinensis moriasterii.indi- incidatis in Saianas mtiscipiilani; in qua capiaiur.
salulem'. "" - _ -_ anima vesira, ubi pereaL, el sine firie, quod Deus
gnus-ininisier,
- Lilieras vestras accepij.quibus nullo inodo eredi- abnual.l torquealuf. Proplerea.-verendumvohis est
tSissem, uisi eas sigillalas sigillo vesiro vidissem.lbi .nede incoepia juslitia iircorispectu hominum -vile-
enim dicilur vos elec.iioiii Petii Bellilocensis (I.90) scatis; quod ulique erit, si defeceritis. defeciione
-corisensisse, et ideo nunc' necesse.habeiis ut euniin veslra Ecclesia.Rei, quaecasla el.Jiiiefa vobis com-
abbaiem consecrelis. Quod si ila est, parvilalis no- missa digrioseiluf;'iTiereLrii efficieiur el ancilia. Si
.slrae consilio superifoe amplius noniridigeiis, quippe autem constanier egerilis, si iricoeptamjusie jusli-
quia-rem janr raciain habelis. Tamen si placel et liam-l,®^, opiimoiinetionsummaverilis, lotius for-
. lxinmn vobis vi.delur, uladhoc "nie exspeclare di- titiiriinis et sanciilalis exeropJuin-reliiiquelis veslris
gneinini, Lermino quo -mandayerilis ad vps veriiain, successoribus ; el gloria et pax vobis erit", et Eecle-
el quidquid inejiuseonsulere yobis 103 poieroini- siae Yesirae dilectiorii;com"missi»castilas mTiJiipIicn-
nime dissimulabo. Unuiri tamen vqhis celare nec pos- hitur et libertas. Siquis veroamore pecuniae suae,
*um. nec debeo/qiiod cum Guillelmo communionem vel cujuslibet rei oT;casione,vobis suggefit utdefl-
iiabuefit" et -Iialiel exconimunicatonoslfo. Quem, "' ciaiis, dieiiesibi: Si quis esiDomini, jungalur mllti
<piia:res Ecclesi» nosirae sublraxeral el fralri suo (Exod. xxxTi,;26);et quia. esurientes et, siiienles
coiiiulerat, in quanluin -fasesi et-ecclesiasiica cen- pecuniam minime justi suiit apud Deunf,- sedq«i
>ura exigit, "excommuiiicavi. Quod Peirus"idem nqn diligunt justiliara yl odiohabent iiiiqtiiLalem, isii
Ignoral. Yalele, eiquod secunduin Deum de ejus- -satiabuntur. Ego sumille, ceriissime credaiis, qui
pfoTuoiione facere poicstis, hoc faciie. anxielates el iribulationes vestras.meas facio affe-
: -EPISTOLAH. . - "clu compassionis, fet-adversariis-Ecclesiae Dei vobis-
Raihatdb' Andegavbrum episcopo({%V),doiriinostto et cumresisfere opto"; eiiam, si riecesse fuerit, usqoe
- prmcbrdidlfamico, Goffridus' Vindocinensis mona- "' adeffusionem sanguinis."- - , . •
- ^
- slerii humilisservus, salutem el in adversitqte EPISTOLAIII.
conslantiam. -'.-.' -. ~ Rainaldo excellenlissimo episcopo, Goffridus Vindo-
~
Si Scripiurae saerse firmiler .credimus,scimiis ve- cinensis monasterii humilis ' servus,
saluterii ,cuni
raciterepiscoptfmnon esse, quilimet}cxsi_Iium, do- , purce dilectionis affeclu.
iorem, vel morfem, aui qui ea,' quse sunt his contra- , Vir viiae veneraJiilis arcliidiaconus vesler Huber-
~
ria^ aeqiiilati "ariteponit.NoIile igilur ih defensione lus"(193), qui yosmullum diligit, nec me mullum,
sariciarEcclesiae (192) deficere; "nolite consiliiseo- D I ut arbitrof, odit.de veslfo honore, et nostfa utili-
- (188)"Un«mde obedienliis. Lib, iv, epist. 7. ., - cri-ullra-Augerem fluvium Bello-Lpco-construxi;,
. (189) Goffrido Andegavensiumepiscopo. Htigonis tibi ei sep.ujj.ur3elocum sibi delegit.. .
_deMediiana iilio, qui poslea xeliclo episcopalu fa- (191) Bainaldo _Andegavorum episcopo. Rainalrius
;lus esl moiiachus CJuniaeensis. Chrohicuin S. Al- liic seuReginaldus de Mariininco, Bricnlii filius,
liini: Anno 1093 ordinatus esl Gaufridus filius Hu- GoJfridi Meduanensis successof, ui modo diclum esi,
gonis de -Mednana vm. :Kal. Decembr. Wix septem ad quem Ivo eplstola 272: et Marhodus episcopus
\antiis in episcopalumansil. Accuscinlibus namque et Redonensis apiid Udeberlum epist.-80. Translatum
cpncjuereniibusplurimis apud.phpam, quod eojubenie inde ad mciropblim Remensem docuit nos epist.
-neophylus et peneitiiueraius fuissef ordintUus, monitu 51 Jib.-i Kalendarium Sancti Mauricii-Andegiveiis'.
ejusdem Vrbani papce sedem deserens monacltus Clu- xix Kalend. Februafii. Obiit Rainaldus Junior primo
niaco^faclus esl. Posl cujus abscessum ordinalus ~esl nosler episcopus,~posmo_duin archiepiscopus Rentehsis,
Andegavis episcopus Rainaldus' prid. " Id.Jan.,' anno in crijtis anniversariq singutis annis 13 pauperes -alere
iiOl".. - . '__ - _" debemus, el signa pulsare. JuniOrem vocal, ad dis-
. (190) Eleciioni Peiri Bellilocensis. JIujus nqniinis crimen alie.rius Rairialdi, a quo hic sextus.
roonasTeria mtilta siint in Gallia,-UL dubitarf possil (192) In defensionesanclmEcclesim. CoiUra comi»
cujusnain abbas iiic.fueril. Labor ut de Lucacensi tem.Andegftvens.emepist. 7.
' Huberlu.
in. pago Tufonico agi tfedam.quod.Fulco Aiirra (193) Archidiaconus vesler-
. coriies-Hiefosoiymis reverstis in hoiiorem S.Sepul- epislolae aliquot lib. v. "
PATROL. CLYIi. -4
107 - ... GOFFRIDI ABBATIS VINDOCINENSIS 108
tate sollicitus, cum audil quae nos a mutua cha.ri- .A _ debere, multominus igitur Domini sacer Jo!em, riia-
iale debeani separare, statim aut per se, aut per lum pro malo reddere, vel qualibet occasione pro-
Tiuntios suos omnem culpamirianimammeam trans- „ prias injurias _i@7 vindiCare. Cum.itaque reddere
„ furidit.adeo me increpans, fiTiod verbefa verboruhi Tnalumpronialo, el suam vindicare injuriam sii pe-
"suoram vix suslihere valeo .palienter.- Novissime -riculosum, malum pro bono reddere, vel diligenti
aUtem dicbus istis ila gtadio oris sui viscera mea se proximo sinecausa injurias irrogare, minime
penetravil quod £©5 m eis nihil pene saniiatis re- dubilatur damnosura. Haec idcirco, vir venerabilis,
iiquil. Asserit sibi dictum ,nescio a vobis, vel a quo proposuimus, ul, si in altero horum, 1 yel, quod est
devestris, me in coricilio, non quiderii manifeste,- -gravius, in utrdque peccayimus, pec.caium nbn eru--
sed in abscondilo, conlra pacem et saluienrveslram beseamus corrigere, quod uliliter vilare dehuimus.
•fuisse loeulum. Si vos dicilis, yerba vesira refelleve Bivinagratia,.magis quamiiosiris merilis, Dei .Ec-
non audeo, quia episcopus eslis. Alter vero quicun- clesiae prailaLi sumus. Quod si jn tarila positi digiii-
'
<quesuper hoc se fecerit asserlorem," veniat palam, tale aiter aJterura odio habens delinquimus, iion so-
et suaefalsilalisme inveniel veridicum correctorem. lum nbstras Jampades non illuminainus, verum eliam
Contra magnitudinem veslram, sicut dixi,proferre aliorum "ardentes sinislroe operaiionis exemplo ex- •
.quidqu.am.nec possum-nec debeo. Sed, .unum lamen R slinguinius. Cumque trabemlporlamus in oculo no-
firmiter len"ed,-quod in Jegibus crihiinosum habetur," stro, festucam considerare non possumus in alieno.
"amicum causaii immerito, illum praesertim, qui eos' Si quando bona qtiaj novimus. Iiominibus loquimur,
-qui se.diJigunt colefe novit -valde -felicUef, et' cui . non sequuntur verba quae audiunt,_sed sola quaj.
-*semper verecundum exslilit-de aemulis suis ruid- conspiciunt exempla pravitatis iniitanlur.' Pronior '
quam suggerere laienter. Yalete. ; esl eriim ad imitalibneminali bumaiia fragilitas;
. . EPISTOLA IV. "".."" qiiai si nostris moribus, quod ahsil! _deslruiltir>-ejus
Rainaldo magno et .glorioso episcopo, Goffiidus sanguis nobis a Domino fequiretur. Qiiapropter non .
- Vindocinensis nwnasterii - servus, purm dilectionis odibililer nobis agendum esl, dileclissirac , quos
affectum. -"-„-•' - . t magisJprodess„equara praeesse decet,et4e reddenda "
-
Qniriam servus. Ecclesiae nostrae, quern, propler ,ralioneanimarum.nbslr3e fldei commissarum pluri-
sacrilegium quod fecexai, aserviiio nostro diu re- mum esse 1sollicilos. El quoniam sanctitatis riomen
moyeraiuus, quaeslionemquamdam sinislra adrnira- el drdinem accepimus, caecos illumihare, uon eos
liorie dignissimam nohis -proposuiL, posiquaro - a- qui vident, excaecare debemus; dum nos iiivicem,
vobis recessimus.' De duobus viris loquebatur, quo- , quod criminaliter peccare esl, odio etlinguEe gladip
rum unus nionachus, alter episeopus dicebaiur. ' .presequimur, pro luce tenebras mundo relinquenles,
Episcopus ad locum monachi veniens,' etirh; ipso ho- populunT,qui p"erseiiiniiurij|,0§,ut;T3iximus,:proniis
spilari voluii;quem monachus cum gaudio ei.honorc -esl ad-peccaium, cum perieulq animaiiimjiosifarum
suscepjt, nec suaiahtum;|(!J@,veiTimeliam scipsura _ad peccandum amplius incilamus. Certe.in minimis -
. in episcopi servitium tota dileciioiie exbibuit. Mona- Dominum gravius exacerbamus peccalisj quam po-
cbus episcopum ibi diuiius nianerovoluissei, si epi-. pulus faciaiinsumniis.iNam.pene lania disianiia est
scopus consensisset. llle recessit; recedenli mona- inier peccatuni paslofis el pe.ccatum populi, quanla
chus unum de fariiulis suis associavii, qui sibi, -dislaniia fuit inler peccalum, ahgeli et peccatum
quandiu voluit, servienlis expleviL oliicium. Episco- protoplasti. Unde veracilef dictum est quod ma-
-pus cum famulo Joculus, ccepit ab ipso innocentis - jbri j'eatu ab eodelinquilur.qui potiori honore per- .
liospitis viiamnbn approbando,proiit_dign"umfuerat, fruitur, el graviora facil vilia peccaloruni. subjimitas
.sed reprobando inquirere, et, quibus poleral verbis, digriitalum. Non ergq 'nos pigeat altefum alleri.hu-
ivas.charitate plenum conabaiur jricruslafe. Quibus miliari, quia.scripturn esl :_Quanlo magnus es,,hu-
audilis, respondimus hoe "esse novum sceleris ge- - milia ie in omnibus (Ecclu mrSO).. El qui «e.am-
nus, etin novi sceleris faclo, majorum riecesse erats U plius humiliaveril, illum Deus-promisii, qui nemi-
uti consilio. iDnde" yos praecipue inlerrogare ~volu- .. nem decipit, ainpJius exalLari. SiaJler de allefo
iiuis, et quid super hoc seiuiat vestra magnitudo, vicioriam habere desideral, illam. qriae"seciindmii
audire .deslderamusi Nosiras autem rparviliiti vide- diabolum esse dignoscilur, victoriam quaeret. Humi-
lur quod non eral oronino episcopus qui tanlae lilate, patienlia, Iienignitale virieere, vicibria Dei "
prayitaiis seciabaluropus.- Nec circaproximurii se esl; superbia, impaiier.lia, ac malignitate superare,
diligenter' liabebai, posi cujus cibos lam nequiier vicloria diaboli. Ex his diiob.us limeamus- quod -
«riictabat. - . : . daninat; el quod coronat totis viscerijiusamplecta-
• ' - - miir, el ad charitalein^quae-operit multitudinenypec—
. EPISTOLA. Y.'
Raindldo egregio Andegavorum episcopo , Goffridus calorum (I Pelr. iv, 8), quidquid ab illa -separat
-. , Vindocinensis monasterii qualisgungue servus, hu- conteinnenies, reverlamur, sine qua caeieras vittti-
- militatem, palienliahi ttc benignitatem diligere, el tes habere damnabile est, ef cuin qua ,naii habere
-
eaqum sunt Jiis conlfaria odio Itabere'.. • alias, veniiAle.
'
'.-"'.'.
: VI, "V '•
Magislra Scriplurarurif auclqrifale -didicimus', ,-MWEPISTOLA -„.
praesul in Chrislb charissime, nulltim Chrislianum Raihaldo, honbrabilisvitie'episcopo, Goffridus Vindq-
"
109 EPISTOLiE. —LIB.IIL 110"
cinensis tnonasterii minister indignus, quqd dmanli A gregis pastorem, decet Chrisli legem et ju litir.m,
pdtri devoius filius, el bono domino fidelis "servus. - quse mortuos vivificanl, lanquairi nioituum sepelire; „
iNoveriti)oriitasvestra, Paier= oplime, servuni ser- „ sed lninc specialiier oportet, ul jusliliae veri atem
yorumvesirorum Andegavim super ejjiiam venisse : praedicans, Dei legem non sileat, et quidquid sanclae
nec dedignatus est Aridegayimvenire super equam, Ecclesiae.libeflalem impugnare conspexerit> judicio
qui- novil Salvalbrem jsuurii et-omiiium Hierjjsaleu) . --et veritaie. sancli Spiritus studeat expugnare. Plu-
venisse super asinam.Sibi qtiidem nqn magna fa- rima vobis scfipsissemus Tde prsesenti materia, si
- cullasveniendl incrat, yel volunlas"; sed traxii illum ,-ablialis. esset, ofriciurii.exacerJjarepfiucipem, et p' ae-
-epistolae.veslraeformosilas quem asperiias temporis sumpfuosum llimon viderelur pontificem edocere.
'.retinere non.jio.tuit, vel quaeiibet sua-iiecessilas. Exacerbatio lameiiculpabilisiion.prohatur, et est
Venitifaque, e'tmultumfaligatus venit.Quidmiruni? venialisli iliajiraesumptio, quse de odio iniquitatis et
qui indesinentes pluviarum inundaliones,acpalcidum ajquilalis amore generalur.- Yalete. -
-_ - , -EPISTOLA VIII. -"'- - •
jepefcussiones ssepius usquead oculos ipsos susli- ,.
nuit. Yalete, eltantus labpivquem', ut aeslimo, ve^ Bilectissimo domino el amico,domnp Rainaldo vene-
slrum facilis compassionis affectu, quanta sit requie . rabiti Aridegayorum episcopo, Gqffridus Vindoci-
. - S" nensis
dignus,
"' considerale._ . .' . nionasleriiservus;yeraciter-et simpliciter' in
- EPISTOLA.-YIL omnibus agere. '-"...- • _
;V
.Rainaldo,vilm laudabilisepisc.opo, domino charissimo Calumniam, quam abbas B. Nicolai (19S) in mo-
et cordiali amico, Goffridits Vindocimmsis mona- riachum suum abseniem quidem, sed quem-ipsti
slerii Itumilis servtts, etcadverso diligenler- ascen- absentaverat"; proluleril, audivimus; el quia erimen
"'
dere, -etpro domo Israet fideliter murum~opponere. sacrilegii,, seductionjs, el monaslerii sui dissipaiio-
-Pater dileciissime, faroa voeiferaniejsinislra audi- nem in.eunTiiuendefil.-qtioniani praesentes eramus',
vimus comilem .veslrum (194) sanctam H® Eccler ignorare noh possumus. Ad ctrjus objecla monachus^
siam pretiosb D.eiet-Domini nostri Jesu Chrisli san- quialaicus est, nonLalina; quam nOn didicit, Jin-"
. guine a diaboliservitute fedemptam, jugo-serviluiis gua, sed materna respondet,et dicit iri hoc.taniuirir
Iterum veile subjicere," ei .ho.norabilium principium . modo,seesse culp3bilem, qtiod abbati, ut' seabseri-
veneratione, quam et in veieri et iririovaiege circa laretj pracpipienti-obedivit. De-eaeierb aulBni', sicut
Domlni templum olim baberestuduefuiit, cbntempta, in hoc .solum se faleiur^esse culpabilem; iia se Li-
raatri,' quai spiiilualiier eumjenuit, lioyis el exse- imlpabilem non refugii in curia vestra ostenclere, et
crandis consueludinibus ehafiam libertalis, propriis _, seduetum potjus.quam- seduclorem foisse. Quod ;si
raanibus Saivaioris" scriptam pariter ei sJgiUalam, verum est.imo quia verumesse jam ex.parle cogno-
"conatur auferre. Unde, si ita esl, imo -quia ila esse yinnis, abbas^contra rios nec indigiiafi ralionabiliief,
ingemiscimus, oporlet vos Christianaj legis auctori- necjusle de nobis conqueri poliiiE, si veriialis cau-
tate nionitiim simuiet" munitum," ejus teirierarios sani stisliriemus. Cum.enirn €hrislus sil veriias, „si
conatris, quibus membfa Christi persequitur, annul- in Christo manere voluinus, necesse es_tut in veri- ,
lare, etquod in eq ad" injuriam universalis matris tale maneamusi, et _pro vefitate-etiam usque ad
fllius nimium' crevit ,-lima. canonicae discreiionis fnorlem, si opus fuerit, decertemus.jQuodpfaedJclus
"
timputare. Si vero, quocl absit! spohsam Domirii abbas janT dietuiii monaclium admonet \\%, ut se
Hbefam, quam ipse veslrae fidei/tariquam" HatreTn r,evertatur, et eum, quem sinecausa publice crimi-
suam-B: Joanni- custodieiidamcoiiimisit (Joan.xix, nalus esl, stib jloteslate sua-csse eonatur, hoccano-,
27) ancillam fieri viderilis, eliacuerilis, quam de- nica raliq prohibet, non pracipilj—nec nioiiasiica.
imisseiis moriuam suscilaTe, «3iviii3S iegis etjustiliae Teiigio cogit. Absilenim ut.religio monaslica cano-
"jura sepeliens, illani penilus exslinxislis.- NuIIum. nicae_;verifaiiinvenialur eoiUraria! In secreiis san-
uiiqqe Cbrisiianum gregem,- niulto minus igilur clissimi ' Felicis papae priorjs (196) "legitur; quott
' ~ ''.'''
Ti ^ • - • -
~(I9i) -Comiteny vestrum. Fulconerri - Y, lib. i, " slitui, alque,ad fralrum snsteMalionem, 'alque-_paupe-
epis!."5. . .. < -"-.-:. •_.rum, ex meis rebus propriis iiTsamditare curavi, eic.
- (193) AbbasS.-Nicnlai. Lamberlus;,q!ii Natali suc- . Monaslerium hoc post Fulconem fundatorem -muilis
cessii anno 1096. .Monachi vero nomen, Savaricus -. rebusauxerunl.GoffridusMarLelliis filius, el Goffri-
epislola sequenli, Coenobiuni S. JNicoIaiad Julioma- di successor Fulco IV,-cujtjs qiiidem ac jSatalis ab-
giim Andegavorum in suburbaiTo sittimest; ejus balis rogatu, ecclesiam Saneti Nicolai ab Urbano II,
_condilor, ul ohiier noiaitim esl, ad.episl. 26, Jjb..n. ilertim dedicalam, in Uibani ipsins J lleris legimus
-Fuico 111,comes; cujcfs etiam commentarii metiiini- apud Sabioiliim datisTvi Kal:-Mar.lii,-aiino 1096. -.
mus, in quo monaslerii origirieiri explical, narratio- „ (196) Felicis papm prioris. LegtinLuf haec "ma-
neirique .ordiiuriiis verbis :"J3isce iemporibus riori- gnam parlemin episiolaFelicisII, ad epjscopos syn-
liulti reges ac principeS ecclesias in Chrisli nomirie odi Alexaiidrinae m,q. S.De induciisrHorinulh eiiam
cedificareciiraverunl. Et-egoFutco cbmis.Andegavo- .alludefe virientur ad Felicisprimi epistolam ad Pa-
fum,'Jicel de ullimis.ei desidiosis hominibus -uiius,in -Jerrium.
.. Sedsi Felicem II intelligit GolTridus,*ciif
Dei nomine, alque sumriti prmsulis;_'ecclesiam in pviorem appeliat? siprimuni.; cur il!o anliquiorem"
-
urbis Andegavmmdificare decrevi; ac f020 facii synoduni Nicaenam?'Scripseral forlasse posie-
'"prospeclu
' dnno ab lncarnatidne Doinini a domirio'prmsnte Hu- rioris. Nicaeii33porrq synodi decretum cum in iis
bertb prcediclmurbis feci sacrqrc Poslcujussacra-. quae.hodie reslarit,, rion exslet, ubi^nalus, sil incer-
tionem nonniult>) post tempbre ex monachis S.Mariini. . tuni.esi. -, '.'-'-"
'""monasieriiMajoiis, nomine Baldricum ,-abbalem in-
4M GOFFRIDI ABBATiS VLNDOCINENSIS 112
lamen in Nieaena synodo longe anle constitulum A tutum male asluto pastori obedire, quijam de exse-
•Tuissereperilur; quod si quislibei impeiiliircrimine, cutione injunciae discipulo obedilionis argiimenlrim
nulla delenlionis cuslodi.a leneatur, sed licealei in assumpsit contra discipulum criiiunosae aecusaLiq-"
'omnrbiisJiberam habere potestaiem, ad. repellenda nis. B.!_4-I)raec<3PR enim paslor ille crudeliter asiu-
videliccl iriipeiilorum machinaJneiUa, et prasparan- tus ovi simpJici iil se quasi iriter fruleia absconde-
das suas responsiones, aique' amieorum quserenda rel, qualenus nullo reclaniante earo lupina consue-
juvamina, donec aut conviiicalurreus,aulIibererelur tudine criminando devoraret.. Pastor ille bomis
innoxius. Quod si- aliter aquoquam praesumptum evangelicusiassam ovem vexisse legitur, non abje-
fuerit, secundum sanctorura instilula canohura riihil cisse (Luc. xv, 5), ei quam dairinatam invenif, Jibe-
•eril, el viribus oranino carebit. ravit, non JiberanT condemnavit. Valete, el valeat
EPIST.OLA IX. nobis apud vos, magnae discrelionis. Pater, sequi-
liomno Rainaldo laudabilis vilm episcop.o,charissimo latis censura . dccepti monachiinnoeeiuia; qua yos
domino et prmcordiali amico, Goffridus Vindoci- diligimus, cordis nostri sineeritas; "el, si unqtiam
nensjs monaslerii humilis servus, sqlulem, cumpurm hene aliquid de vobis promeruil, nostia Iiumililas. ""
dileclionis affeclu-. - - EPISTOLA X. -
"
Tilandaslis, dileclissime domine, per fralrem no- R-Raindldo Andegavensi episcopo.,quem.ht Deum dili-
strumRoberlum (197) Til domnus Savaricus ad ab- "gii, fraler-' Goffridus, purum ejusdem diteclionts
balem Lariiberium reverlalufJ Quod licet a vobis affectttm. • . .
hona iiiteiilione dicatur-, salva lamen veslrae palefrii- Priori noslro et Jomno Hamelinb (198) dixistis,
laiis reverentia, hqc dicimus inusitalum, etin ioto -quod adversarius adversariorum nqslrorum Roinam
-
corpbre canonum non invenilur,utquilihel sub illius ivistis. Praeterea JiaJjebaiis dispositum, qnori cenlura
manere debeal, potestale, a quo de crimine !_J_3 lihralas (199) Ecclesiae nostrae daretis, quia bene
aecusatur. JSTon vos, charissime Pater, docere prae- -vobis servieram, sedpostea -bonae inlenlionis aiii-
suniimiis, a qnb melitis dqceri erpbssumus, et opta- mum.commuiaslis, quia conlravos mulium pecca-
jiius. Et quouiam cognoviraus vqbis placere ut prae- veram. Serviiiumquidem scio, peceaium nescio.
-dirlus fraler faciat" quod manriastis, ipse vestrse Nec mirum, quoniam hnjusmodi peccaLuroin charta
-voltintati non refugit obedife. HOcaulem, quod diaboli non inyeniiuf; Deus illiiclnon odii, necpro
saiis justum et canonictim potesl videri nee sibi ulla eo damnatur aninia, nec poeniteiiliam agil. Hoc for-
eaiionica raiione debet negari, a diilcedine vestrae silan, quoci bene el saepe sefvivi, peccatunf niihi
pietatis deposcil, et -nos cunrillo deposcimus, qtia- ascribilur, et sie: maliim pro bono, et odium pro
tenus auctorilatis vestrae praecepto sicin monaslerio dileciionemea relribniliir. Haricuiique H5 retri-
suo maneat, ne quolibet genere damnalionis vel bulionem Deus non docet, sed prohibet, et "qui
delentionis opprimaiur, donec praesenleni Jiabeat illam sectatur, diabolum in iiiajilia superare cun.t-
accusatorem, locumque defendendi accipiat conve- lur. Justius enim judicare diabolus. yidetur quam
liientein, quo blaspheniiaro repellere valeat crirai- ille, cum diabolus sic agat quori lantiimmodo ni;ia
iiosam. Quod si jam diclus abbas se exspoliatum proinalis, ille vero mala pro nobis relriUual. Ego
dicit, ulique non menliluf, etulinam exspolialorem si quidem pro serviliis meis iiullnm a!ind pnenium,
£iium quanto gravius posset, impugharei, perse- nisi dilectionem vestram quaesivi, vel qu;ero; quam
.qneretur, modis omnibus iiffamaret,. quia sic in qu.idam indignecilo inveniuiit,el quidani s.ilisqui-
foveam, quam parayil proximo, primus inciclerel! . dem digne eani- pronierenliir, -sed aul nnnquam
• Ipseenim se expoliavil; nam ubi apud sublimiorem -consequunlnr, aitt subiio perd.unl. Hoc auicm-dico,
personam accusavit subjeclum, quod suum erat, Deus scit, rion amaro animo ; et_,si vqbis non displi-
-alterius potesiaiis fecit. Si iteruin ab eb, ad quem "eel quod miiiime displicere debet, -deiur mihi
jugtilanduni de vagina morlalis infamiae eduxil gla- audienlia; el qiiod diclum est vefa propositione
"dium, oliedientiam exigil, desipit domntis abbas jj JJ probabo. ,
-
-ille, aut insanil, el apostatae angeli perversiiate [ EPtSTOLA^XI. .:
nitiiur, qui homiriibus suggeril ut sibi qbediant, quos Rainaldo prudenii el niuliiplici genere pecuniarum
ad morlem ille persequitur. Paler optime, non est •sublimi, fraler Goffridus Vindpcinensis monaslerii
'
(197) Fralrem noslrum Robertttm.Ad qii.emlib. iv, VarroDe re rusiica libro primo, capiie 10 : Abhoc
epist. 28. principw niensores nonnnnqucim dicunl in subsicivum
(193)' Prtori noslro el domno Hamelino. Ulrique esse unciam agri, attl sextantem, aul quid aliud, cttm
scribii lib.iv. ad jugerumpervenerunt. Id hubct scruputa ^.SB;'quan-
(19!J) Centuin libratas. Lib. n, episf. 30, el hujus lum as. Qtiod ergo fiebat.in pariibus.id eiiam in IOIO
libri epist. 13, ducenias librtttas, lerrae niiniruhi.in a nonntillis faclum esl, ui inlegris agri liienstiris a
praeceplo saiictiLiidovici regis,auno 1230: Dilecioet libra vel sotido asse nomen darfnl. Libralam er_go
fideli nosiro Joanni de Valeriaco in aiigmerilum feudi lerrae dixeninl iniegruni jtigeruni iernc/arapen-
• quotl tenebtit, dedimus cenlum libralas terrm. Iri-Ar- neni, aui aliud simile. Dicla eliam ali eoriem prin-
veruis scilicel, aptid Escurolas et MaesinmScliolae. "cipio solidala terraj. ln liiteiis Segtiini cpiscopi
Aniiqiii iuensnres inlegras agri mehsuras ad similitu- Malisconensis aimo 1260:6iim Guilletmus_deQblatc
«iinemassis aui lihraein uncias, et uncias partes divi- ' miles ab ecctesia Clunianiensi LX solidcitas tetrte
debanl, ut videreesl apud Columellam lib. v, cap. I.- tenerel in feudum etc.
113 . EPiSTOLJB. — L!B. III. . 11*
humilis servus, Christianath legctn diligenler obser- A vimus, nec possumusnec debemus non loqui. In illa
vare; et nemineih pro asserlione-veritalis- odio siquidem actione, imo yulgi conspiratione,' quam pro
' hgbere. eleclione rep.utatis, lex velul inler arma siluit; vox ,
Doirino H. "(200)fralri nostro dixislis me vobis in divina locumnon habuit. Tolum ibi ievitas.vindi-
eieciione veslra (201) fuisseinfesttim. Sic magni- cavit el variilas, iibi mima quaedamel mulier publica.
ludiiii vestrae loqni placuil; meae lariieri parvitati quae vos garruliter accJaniabal, amplius potuit quam--.
satis displictiit, quod canonririi regulis et sanclornm. - piebis'iiiaturitas,.vel clericalis-honeslas potuefii.
consiiiuiionibus-Palrum ibi noyi esse conlrarium. Hinc Ildebeftus (205) vir feligiosus,- qui poslmelro—
N.miubi vidi unicum etsingulare sanctae Ecclesiae - polilanum in provincia primus eral.episcopus (204),
osiuimelaudi, et aliud aliunde, pef.quod qui intrant nonlacuit; qui a.vestra consecratione, licet a suo
f.ires.sunl et l.itrones (Joati. ,x, !)_,, ostium aperiri nietropolitaho vocatus" (20S),'seipsum flbsenlayit,;et
apostolicam violari doctrinam, salictuTn l!(§Evan- exsecrationbm esse polius quam consecraiioiiem
geliuni-penitus contemni, si mihi placuissel, Chrisli *- -"-aposiolica et evangelica^verilate praidicavil. Bonus
servus non esseih,. sed diaboli. Al mihi soli, sieut Maiirilius (206), quem veslrum praedecessorenf fuisse-
arbilror, pro •cririlineiion debet ascribi, quod Sle-. gloriaminj, Jjeaio 'eligente Martino"et-praesighanle-
phano decano vesiro (202), el personls.-qtiae affue- ^"ISpiritu sanclb, eleclus est el coriseciaius. Vos
runt, potesl polius impulari. Omnes.ulique conlra- aniem vulgo furenleet sprela canonica electiqne
dixeruhl illam-quam veslramfuisse dicilis eleclio- estis crealus. Frustra ulique.be bpnq praedecessbre
nem, el reprobaverunl. Kec immerito; riam illis gloriatur, qui sbrleni eleciionis el-bonitalis; H?
inviiis el non petentjbus, arreplus fuislis~a vulgo, • quara ille soflilus.esi, non sortilur. Nam et alie-
cf qtibt! ibi factum esl, hoc pracsumpluosa eiperni- fius bonilas ei qui in crimine raaneTnuIlalenus suf- .
ciosa fecit sediiio.TNosauleln quae vidinius et audi- fragalur, etepiscopus sine canonica eleclione (207),.
(200) DomnoH. Hameiino, ut epist. praecedenii. -tenebat, ac secundo ab ea loco in provineiae notitia^
\l(Si)'In_eItclione vestra.-be Rainaldi episcopi __. describebatur. Hoc enim praerogalivae argunienli»
eieciione, cui muliis riominibus adversalus esi Gof- uiilur Fulberius iri epistola ad Deorialuni episcopum ,
fi-idus, Jiget iterum Jib. iv,'ep,ist. 9 : eamdeiu iinpu- Stiessionensem : Secl ne civitati velEcclesim-Catalriu-
gna; iribus epistolis lldebertus-; 9, adarcliiepisco- norum suttm denegciis honqrern, meminisse vos decet,
1 tuti Ttironeiisem; 1<2et 15 , ad Rainaldum ipsulti quod in antiqua descriptioneprovincimBetgicm secun-
e!ect;mi, cui suadel ul promolionem non canonicam dumipsa civilas a Beriiensi tqcuin habeat. Ut igitttr
e„urei. De eadem' etiam Marbodus in "-epislola ad in Belgica nprovincia, proximaRemeiisi meffopoli
-•
Rainalilum. . ' esl civitas Catalaunorum, sic in teflia Lugdunensi,
. (202) Stephano decano vestro. Cui cum aliis inseri- G C
" prima post Turonorum '.metropolim; civitas Ceno';-
pUc-episiolae'£el S, lib.v. De eodein praelerea Mar- irianica. Quare episcopus Ceno.aianensis primus est
bodus episiola eadem, el Ildeberius episl. 9. Ulrius- episcopusilliusprovinciae.Eodemquemodo in prinia
que verba qnia loium hunc Ibcuin illtistrant, Aquitauia, primus episcopus Arvernorum ; inAqui-
stibjiciemns. Sic igitiir iirea epistola" Jldebertus: tania II, primris. cpiscopus Piclavorum, alque ita in
Peiiiidvesira, qud vqcamur adetecli veslrLcorisecra- „ caeteris. Alio modo primus Inler "comprovinciaJes.
_.tionetri; facilem apua nos invehirel assensum, si eam ' episcopos dicitur, qui hbiioris aevo anlecedit; mieni
ratio tuerelur. Sed lestantur qui adfuerunl, quod ad et primalem q,uoque dici solitum ex Hilarii papae -
-juvenem,infra sacros ordines ;et annos inveritum, nec littefis didicimus. Sicenimscribit ad episcopos pro--
a clero eteclum, sediliosus turbatm lurb_mctamor pon- . vinciae Viennensis, ef alios: Fi qui.nunc Eccksim
tificulemdetorserit.eleclionem. Asseril eliam decauus'-"' Narbonensi prmsidere permiililur, ordinandorum.
caniofem, arcJtidiaconos, el riiajorem capiiuli parlem, episcopdrum 6b ha>cqum prav.efacla sunt sustulimus-
qutmlum licuerit, obclumasse', simulque talibus ausis poleslatem. Quam ita ad fratrerifet coepiscopumno--
.assensumsubtraxisse pro ralione, seipsum prwsen- slrum Constanlium UcelicmEcclesim anlislilem, quia,
liam pro timore. llem episi. 42 : Quippe nbn elegil le wvo honoris primus esse dicitur, pertinere censuimus,._
clents,sed rhinmpopulares intriisere renilenii. Hacte- ut si supersliie Herme' episcopo defunctus fuerit,-
ntts- llcleberais, deinceps Marbodus : Nec tainen illum-hmc cura respiciat quem repeierit episcopaiis -_
elapsus desliti, ul lunc pulabam cpnstanler; ut nunc brdo primalem, id esl episcoporum provinciae anli-„
inlelligo perlinaciler -itrgere proposilum,. et conlra quissimuhi, qui quiriem anLealios sedere el subscfi-
bpiimos ctericorum, qui pluribus ex causis absque D I bere in concilio solet, ex synodo Cabilon. cap. 6.,.
suo assensu a vutgo fucltim improbabanl eleclionem, " Ai D.-Gregorius singiilari privilegio in Syagrii epi-
qkoniamelinfra annos\ei exira ordines, et per tnmul- scopi Jiduensis gratiani staiuit lib. vn, episl 112, ut„
tuiripoputi magis ficta esset'quam facia, promotionis episcopus ejus Ecclesiae primum locurn iu provincia
lum. causas -asserere. El de Siephano, posipauca : prima Lugcluriensi pqst nietropolitarium oblineai;.
Idem cum Stepliaiius cum quibusdam , quos omnes ., caeieri post illum suae quisque ordinationis lempus.
tibi poslmodumineam ut ferlur.pacius dejeclionem ex. et praerogativam sequantur.
infeslissimis amicos-fecisti, in ipsam esse clamuret, (205) A suo metropolitano vocalus^ A Radulplia,
egosiulie quidem el improvide, scd nimio tuo favore Turonum aTchiepiscopo. Unde apparei, qribd paulo^.
seductns, meipsum devovi, Iri me, inquiens, sil isla anic monuimus, epislolam 9 lldeberli, quaeiitulo'
iniquilas. _ ; - . . caret,.ad Radulphum hunc rescriplamesse, cum al>-
- (-205)lldebertus.: Eoc tempore Turonorum arebi- eoyocaremr ad Rainaldi consecraiionein. Quamqui-
episcopus; sed cum llaitialdus electiis esl, tum dem deprecatur, et epistolam claudil Iiis, verbis -L.
arihUc-Cenomannorumepiscopus, " " 'de quo episi. 13, Parcat milii- Pater, quia ego pafcam animce mamts
nka>;\
ei sequeniibus. „ . '. frustra, inquam, exspectabitis me, quia impo--
(204) Post-melropolitanum in provincia -primus netis sine riie.
erat episcopus.Ulpoie CeTiomannorumarilisles. Inler (206) Bohus Maurilius. Vitse B. Maurilii cap.-15..
episcopos ejusdem provincia; prinius inlerdum cen- (207) Episcopus sine canonica eleclione. Tolus h'ie„-
. scbatur is cujus civitas secundum. armelrbpoUlocum Jocus^de canonica electione el sequens de in.ves-iJ*
115 GOFFBIDI ABBATIS VJNDOCINENSIS 116
esl quasi arbor sirie radiee. Arbor autem qiiae radi- ,AA a quo et consecrationem habel. Iltum siquidem prius
cem non Iiabet, eliamsi folia habeai, fructum ferre pporlet consecrari, deinde vero tanquam duceni Ec-
nullatenus valel. Ad hujusmodi - arborem Christus clesiaesaeris insignibus decorari. Si quis auiem cui-
quidem accessit, et cumibi fruclum non inyenissei, libct soeculari pblestati ista licere piilat, errat. Quod.
eam maledixil (31arc. xi, 15,14). Tota uiiqrie ordi-. si defendere nilitur, aposlolorum doclrinain, etsan-
natio episcopi in sola eleclione consislil, et conse- cli Spiritus sensum annullare desideraf: unde hae-
cratiorie, si tamen illam electib recta praecesserit. retieus csse nuliatenus duliilatur. Haec prxierea
flaec autem prius per semelipsum fecit Christus, hajresis de invesliiura, si fecle.perspiciatur, eiiam
deiiule vero vicarii ejus. El in aposlolis quidenr a liseresis Simoniaca esse, viva el vera ralioneproba-
Chrisio faclasunt, quoniam ab. ipso eleeti el.conse-"- tur. Nam, quae saeculafis potestas sibi viridicare n_i-
crali fuerurit; in aliis vero omnibus, a nullis aliis titur invesliluram, nisi-ui pef hoc, aul pecuniam
lieri licet, nisi a vicariis Chrisli. Sunt autem vicarii extorqneat, aut, quod est gravius, sibi inordinate
Chrisii clerici in eleetione, episcopi- in consecra- subjectam eificiat ponlificis personam? Nullus est
lione, Caeleri omnes pelere quidem episcopum pos- uliqueJaicorum, etiamsi ei liceret, qui tanta inlen-
sunt; eligerevero vel consecrareiion possunt. Qiii- " lione annulum, vel virgam dare desiderei, nisi per
cunque igitur alio modo, quasi sub nomine ponti- " haee, quae sunt sacramenla Ecclesiae, teroporalihus
ficis, Ecclesiam vel potestatem ecclesiasticam sibi lucris inhiaret. Laicis quidem sacramenta ab Eccle-
vindicare praesumit, hicjam non per osliuin intrat, sia suscipere licet, non Ecclesiae quselibet sacramenta
sed aliunde aseendit, ut merilo non inter episcopos dare, annulus aulem et.virga, quando ab illis dan-
compulelur, sed inler furcs ei ialrones connume-- lur, a quibiis dari debenl, et quando, el ubi, et
relur (Joan. x, 1). Investituram, quara de manu quomodo debent. sacfamenla Ecclesiaesunl, sicut
Jaici -aecepislis per pasloralem virgarri, silere non sal, et aqtia, cl quaedam alia, sine quibus hominum"
debeo, nec loqui sine dblore, quod^ad majorem el Ecclesiarum-consecraiiories fiefi^ non-possunt.
injuriam sanclae EccJes.iaein occulto faelum non.. • Semper laicus de inveslilura, ut diximus,aul peeu-
fuil, sed publice. Qui aulem cognoscere vbluerit niam sibi viridieal;-aut quod esl amplius, episcopi
quid catholica et apostolica Ecclesia de investilura ve! abbalis personam. Hae uliqne"'non lam humana
senserit; quid docueril, qiiid judicaverit ]|J.g| et quam diabolica malignitaie' _\%Q Ecclesia catholi-
conslituerit,- legat ih pririio capiiulo illius eonciiii, ,cam iidem,. libertalem-el castitatem amitlil, sine
quod lempore Gregorii seplimi-papae faclum est. Et quibus ntiJla ratione subsistit. ILec etenim tria sem-
ibi omnes clericos, qtli de manu laiei invesliiuram P pJ per Ecclesia Iiabere debel, quorurn vet si unum de-
suscipiunt, hserelicos vocalos, el idco damnalos esse fuerii, velut paralytica jacel,,nec ligandi, nec sol-
ei excommunicalosinveiiiet..Licel enim alia haeresis vendi poleslalem habel, Hanc igitnr quicunque sub
de investilura dicatur, alia Simoniaca; ista tamen specie pasloris suscipere proesumii, fii pavalylicus,
quae de inveslilura dicilur, conlra sanclam "Ecele- el haerelica-lepra pollutus. Illum nonpasLorem fidti-
sinm fbrtius jaculatur. Ibi enim in primis omiiis cialiier dico, nec illius Pasloris qui auimam suani -
ecclesiaslicus ordo confunditur, qiiando lioc. quod posuil pro ovibus suis (Joan. x; 11), quodlibel mem-
uuictiique a suo con.secratore in Ecclesia cum ora- brum. Sed fur etlairo, el luptis esl; nam ad hoe
tionibus, quaribi coiiveniunl, dari debet, a saeculari venitut furetur, el rapiat, et mactet (ibid., 10). _
polesiate priua accipitur. Quod sancti apostolinon Hanc aulem deteslabilem impielatem non solum qui"
solum in.lerdixeruiit, verum eiiamomnes illos, qui faciunt, sed qui consentiunt ei, damnatisunl. llle
per saecula.rem poteslalem Ecclesiam oblinent, a yero consentil, qui eam lacel, qui eam noncorrigit,
Chrislo sibi tradi.la poteslale damnaverunt. Et mefito et qui ei palam non conlradicit. El nemo est qui
aposloli judicio SpiriLus saneti hanc haeresim in ipso eontradicere palam non debeat, ei possii.- Nam, si"
Ecclesiae principio damnare- decreverunt, quam praelali non-habet aucioritalem, habel LamenChr;.
lbngo-post lempore ex palre diabolo nasciluram esse I) E stiani vocem, ei Scriplura dicil, et neminem exci-
praeviderunt. Cum igilur laico el investitura, et. pit : Maledklus est, qui prohibel glddium a sanguine
omnis etiam disponeiidarum ecelesiasiicarurii rerum' (Jer. XLVIII,10), id esl, vocem suara ab iucrepatione
facultas a Spiriiu.sanelo,qui in apostoiis loquebatur, peccali. Illud eliara facium meminerit, quod asina
negatasil peniius ei interdicta; qui investituram a „- faiuum proplietam olim correxeril (-Num. xxn, 28).
laico suscepit, non esi jam eontra aposiolos lanium, _ Quod si fueril vitiosus, vel quolibet alio criraine
irao conlra Domiimiii.aposlolor'ura;.quodsanclum est infamis faclus, non ideo silere dehet, quoniam uni-
canibus exponit. Inveslilura enim, do qualoquimur, cuique peccatori conimunem Ecclesiae fidem, quam
sacramenium est, id est sacrum signuiri, quo prin- suam esse «redit et confiielur, defendere, el contra
ceps Eeclesiae, episcopus scilicet, acaolerishoriiinibus ejus adversario.s Jibere pugnare licet. Narii illi dtio„,
secernitur pariter atque dignoscitur : et quo supra qui in passione Domini crucifixi sunt cum eo, om-
JS9 Christianum gregem cu.ra pastoralisei tribui- nino infames erant, nara publici lalrones : quorunr
ttir. Hanc invesiiluram ah illo solo suscipere debei unu.s iion.lanluin quia credidit,|,21 «etl qu'a su®
tnra Jaicorumad.verbum teguntur opusculo-2 ad Pelrum P Leonis cardinalem, ubi arguinenlum ulruni-
<juctractal ex inslituto.
117 EPJSTOL;£. — LIB, III, US;.
fidei veritatem contra allerum defendere co3pil,~bo--, A cramejiia qiii perverse suscipjiin!,,cumCbris,to esse,
ntim iiludel delectabile verhum a; Salvaiofe nostro vef prodesse noii possuut.CumCbristo etenimsimul
- audire meruil: Hodie scijicet mecum eris in. para- esse, et conira Christum facerc, nemo potest, cum ..
diso (Luc. XXIII,45). -Uride in latrone illo maxime . ipse dicat: Qui non est jnectim, contra me esl (Luc.
declaraium agnoscilur quod defensio fidei paradisunv xi, 23). Qui aulem cum Christb non est, necsibi-
pariter el cum Christo esse merelur. Haec pauca de - prodesse, necaliis potesl, cum ipse iterum asseral:.
lriullis," quas forsitan ohlivioni tradidislis, vestrae Qui nqn-cqlligit mecum, dispergit (ibid.). _Et alibi-
sttbliiTiiiaLidignum duxi.ad memoriam revocare, ut dicll': Sine ine nihil polestis facere (Joan.-xv, 5).
unde^iquomodo.sumpsislis episcopi nomen,vobis' HaecIdcirco.vestrae dile.clioniscripsi, quiu salvo or-.
ullerius non liceat ignorare, llla vero- sileo quae do- dine nostro, pacem yobiseura feci, et salvum noslrum
iiiinus.papa.fiovit el indulsit, quia meum-non est nonjecissem ofdinem, si Jianc vobis veritaTem ia-..,
"retraclare quod ipse feeit. Yilam enimvesiram ntillb cuissem. Valete, et nonquae-veslra sunt, sed quae--.
genere religionis approbatam .noveral, et vosinfra . Jesu ChrisTiqua;riteeldiligile(P/ii%).
' ii, 21). ~- "
aimos esse (208), ei nullumpenitus ordinemhabere ''"' EPISTOLAX!!. ''.,'- .^
(209) fqrlassis audierat, Prius' qiiidem ordines acci- Domno Ulgerio (210) .venerabili Andegavensi epi-,-'.
_pere conlempsisiis, ulvobis liceret ea Jiberius exer- ' scopo, frater Goffridus .dictus dbbas, salulem el-
eere, quae minime Iicent adanimse salulem. Omnes" .- dilectiohemin Chrislo.
-p.ostmodumordines, sed sine ordine, qiiia in octo Mihidiclum est quod in,.synodo vestra (211) de -
dieb.ns, et. non certis temporibiis accepislis propter mequerihioriiam feeislis. Sed mirbr, si ita est; iion ,
episeopalus ambilionem. Unde vera prbposilione enim bonitalem veslram offendi in aliquo. Si mo- .
probalur, quod eos amore glorise temporalis acce- naslerium rioslrum (212) alodium Jgg B. Pefri,.
pistis,.non Chrisli chafitate. Quicunque' tariien sa- d palrimonium, deiiis quae niulto lemporepacilice»
cramentis Ecclesisecaemeiuocliarilatis non jungitur, possederat,. et apostolica.auctoriiate sibi. Jirmata.-
injuriam quidem Ecclesiaofacit, secJ. quasi paries sunt, sine judicio -et audientia exspoliaslis, in Iioc-
Juieus dissipalur,, qui licel dealbari jiossii ad lem- me peccare vel peccasse non cuedo.. Si sancloruro .
pus, ejus suhila dissolulione qiiianteconsidebariliri Romanprum poniificum pfivilegia vohis ohlata ad,
eo premunluf. Hae igilur slmilitudine recle colli- _videndum,.videre noluistis,.merito culpari necpos-.
gilurquod qui ad injiiriam sariclae Ecclesise eccle- sum, nec debeo..Siiegatus RonTanae(215)^EccJes,iae.-
siasiicum ordinem \W%%et" maxirne ponlificalura vobis praecepit ut sedis aposlolicaepfivilegiis debi-
assequilur, suam deslructionem in primis, deinde /n lam reyerentiam exhiberetis, et redderelis qviodK
populi mortem- operatur. Etiuiic Ecc-Iesia injuriam . nobis absluieral veslra sublimitas, si neulrum oh-
pariler sustinet et vefecundiam, quando in eligerido „ servaslis, Jnde noxam minime coritraxil nostra liq-,
poiitifice„canonica perit eleclio, et quod ordinato soli nniitas. 'Anmmliaslis, ul dicilur, presbyteris.vestris,.
•debetur, datur inordinato, et quimon vocalus a-Deo et personis Ecclesiae vestrae, quod. dominus papa
praeponiluf, sed yiolentef iritrususa vulgo"..Gravius Urbanus (21|) in Arvernensi eoncilio praeceperat..
nihil esl apud Christum E.cclesiae im'uria;,cujussa- ui episcopi annuum censum habeant a monacliis pro.,
(208) Vos infra' annos esse. Ildebertus, episl. 9 : est epitaphium, quod Iricenis.versibuselegis ihcisum-
Infra sacros ordines "et dnnos iriventum.- ldem, estin tumuloMarbodi episcopi RedOnensis, Jtilio-
episf. 12 : Est ielas, quam rigor canonicus, quia con- - magi apud S/ Alhinum, ad Ulgerium veroscripta "
secrctiis meiuit, a consecfundis excludit. ELmox : In est S. Bernardi episl. 200. ; . ,.
snmmis -enim_sacerdolibusmlas ihtegra poslululur, (211) In synodo veslrd. Lib. i, epist. 27.
unde" nec periculum religio
" meliiai, nec reverenliam . (212) Si monasterium noslrum. Controversia haec,
digniias-amitlat. ." _ quae Vindocinensi-raoriasterio fuit cum episcopo
(209) Nullum penilus ordinem habere. Ildeberlus Anriegavensl de eeclesiis et aelatenon ofiialibuibus,-el ante^
idem, episl. 12 iOrdines libi desunt, qubs inpromo- Ulgenum nata est, et Goffridi desiit. Com-.
vendis-cognovhnusinquirendos'. El post alia : Prm- j[),posila- landem esl inler Ulgerium eumdem et...
lerea qttisquis in sacris non-fuil ordinibus- iriventus, Fromundum abbalem Goffridi successorem,-afbiirio-
ad summum sacerdolium,accedere canonicis' prohi- - et auclbrilate.Innocenlii,iI, cujus~ exstant de ea re^
belur-Ecclesiminstilutis. Leges ecclesiaslicar in"eii- liuerse- ad Frbmundum prid.- Idus. Januar. anno-
sed !:15<5
"dalae; • - •
gendis-episcopis non-solum ordines reqiiirunl,.
ordines sacros, acsaltem diaconalum.Syiiodiis Ar- (215)"Si .egaius Romciiimjicclesim. Girafdus epjr
vernensis, caj). 5 : Ut riullus iaicus,£lericus, vel ian- scopiis Engqlismensis, episl. 27.
-lum subdiaconus in episcopatum eligatur. Quin illtim (214) Quoddominus^idpu Urbanus: Epislv eadem.^.
demurii sumnio gradu dignum ceiisuerunl, qui per Ju.re .communi, Ecclesise omiies in episcoportini
singulos inferiores diu auie probalus fuisset. Quo suiil ordinaLione etpoiestaie. Synodi.Aufelian.-i,.
riomine Joannem Cabillonerisemcpiseopumdesigna- cap. 'i9;'Cabilbnensis"cap. 10, el passim.-Plerique
liTincoinmendat Sidouius nqster lib. IV,epist. 2S, aulem ecclesias vel a secbndiias, vel- juris sui, mo"--
quodin lectoris, diaconi, el secundi ordinis sacer- nasteriis olirii offerebant,^ut in, eorum- essent poie-
-dotis, hoc cst"pfesbyterigradu versatus, per singu- state. Quod' quia, siiie episcoporum consensu; fierl
los orciines stipenriia fecisset. " non poLeral,episcbpi noniiun.qnam-„ecclesias'f)Tona-„
(210) Ulgerio. Rainaldi "archiepiscopi Remensis chis hac legc permiuebanl, ut slalis annis,quoties--
in Andegavensi calhedra successori, ul dicium esl,. cunque' scilicet- illarum vicarii, seu personae, nt__
ad ebistolam ullimam, lib. lrsedem illam rexil so- vocabanl, mulareriiur; c-ertam .peeuniam episcopoi-
Jos.aTiiips25. Hpc est anno 1125 ad I148."-Ejus opus. pendereni, quae redemptio'allarium dicebatur. HaHg..,
119 GOFFRIDI ABBATIS VINDOCINENSIS 120
ne fiat
redemptione altarium. Bene novit prudentia veslra..A viiare, el episcopus maxime deieslari debet,
:ion esse bonum quod aposlolica sincerilale dispo- novissimus error "pejor priore. Semel, bis et ler,
nitur per contrarium praedicare. Bone domine, ybs inio.muliipliciier vos rogavi el monui, et adhtic liu-
illi non.adfuislis concilio ; et ego inlerfui, qui hujiis mililate, quadebeo et possum, diligenter rogoet mo-
rei cognosco verilatem. Redemplionem Ecclesiarum, neo, ut quse nobis abstulistis, non differat redtlere
quae vulgafi vocabulo aliaria nuncupanlur, beaius vestra magnitudo. Alioquin, quia vestra !25"€ra"
vir ille Slmoniacam pravilalem vocavit, et -aposto- vamina.fratfes nostri diu.iius poilare non possuiil,
lica aitctorilate damnavit. Illa tamen magica etSi- ipsi^et nos cum ipsis Romariam Ecclesiam appella-
moniaca pecunia, aliquando in triginla, aliquando mus, licet eam et legalos suos vos saepe c.bntem-
vcro in quadraginla," aliquando eiiarii in sexaginta psisse minime dubiiemus. Et ne ullerius de decfeio
arinis solvebaiur episeopis. Qui autem redemplionem yieariorum dubiletis, illtid vobis iranscripluiirmit-
altarium, quae in pluribus annis non nisi semel per .linius. Yale. - . .
vicarios fieri solebat, haeresim yocavil, et condem- EPISTOLA XIH . -'.-
navil, sub nomine annui census pro redemplione Ilde.berlo (2i5) venerabili Cenomannorum episcopo,
vicariorum, If__4 srve allarium annuam pecitniaro ' Goffridus Vindocinensismonasierii inuiilis servus,
exiorquere dedoeiiil, nori praecepil, imo omnia quae- neque ad dexteratn, neque ad shiistram declinare,
ctinque abbates et monachi in Ecclesiis sub redeni- sed reclamviam tenere. - "- .
piior-.evicariorum lenueranl, ut.quiele deinceps, et . Si eos qui sunt Domini, ul vobis junganltif, qnae-
sine cujuslibet exactione pecuniae ppssiderent, bea- rilis, ecce nos paralos babetis. Abrahae eliam filios
torum apostolorunr Petri .31Pauli auctoritaie firma- '- nos esse confilemur, el ejus.opera facere desidera- *
vit. Nam si in plufibus annis non nisi seme.l,ut di- rnus; tpii in die Doinini stare in praelio, el nosroet-
ctum est, per vicariospecunia pro altaribus dabatur ipsos murum opponere pro domo Israel rinllateiius
episcopis, et pecuniam ipsam apostolica auctoritate' formidamus, ubi lutus vel compelens fuerit locus..
probatum sit Simoniam esse, singulisannis.episco- Turonum vero" nec possunius., nec.debemiis, et vos
pis pro vicariis altafium peeuniam dare, quid.est illuc lendere peniius dislaudamus. Ibi enim congrega-
aliud, quam pro piurimorum annoruni Simonia, per buntur otnries faclores Rainaidi (216), furore ac se-
aTinossiiigulos, sub nomine census, annnam Simo- dilionepolius quam rafibne vobiscum agere pafaii.
uiam exevcere?- Non esl hoc doctrina Christiaiice" Pulat eliaro ille, qui-vos illuc vocavit (217), auijii-
fidei,"sed exaclio pessiriia quae,Sinioniam muliipli-_ sliliam veslfani lurbae imporluno clamore"faci.Iiusibi
cat, et sanctae Ecclesiae-violat caslilalem. Pecunia Q pervertere, aut vos, ut ejus demenliae conseniiatis,
iiaque pro JKcciesiis sub palliala cupidiiale exlorla, quod absitlprece vel pfetio flectere. Beue.quidem
quse redemptio "altarium dicitur, ab aposlolica serie ineospisiis, quoniam pro liberlalelgg sancla; Ec-
damnala, sive per- vicarios rariiis, sive pro vicariis clesiaacontra ejns adversarios virililer vos erexisiis.
frequenlius, sub qualicunque nomine vel occasione Unde Deo, el Dei amicis vos magis carum reddidi-
exiorquealur, Simoniaca pravilas esse nulla raiione slis, et famam nominis veslri per hoc non medio-
dubilaiur; illa t.Tiiien gravior, quae saepius agilur. criter" dilatasiis. Grande.per omnia vohis decus
Quapropler illam specialiter Chrisliarius catholicus exstiterit, si consfanlef egeriiis; sedgrande deTJe-
ut nefariam et Simoniacam interdixit Urbanus in caeteris quoque Galliarum episcopis erga suartim
synorio' Arycrnensi. Posl synotlum veromuliorum fuerunt dioecesim monasieiia , prKcipimus observaiirinm.
episcopi, qui pro redemptione illa, quae DiUum Romae iiidus Mafiii; > Ex hisiilieris Pa-
aniiorum imervallis fiehai, annui census.pensitaiio- schalis, etex TJoffridiverbis inlelligi licef cnjusinorii
nem exigerent. Qube nuincroUlgerius Andegavcnsis' ftieriisynoriicum Urbani decreium de vicariis, cujus
Jioc loco, el Ivo Carnolensis, ac Raiinulfns Sanlo-. exlrema epistola filmeniio. Hacieiius euiin in lueein
nensis qrios eo. iiominearguit Paschalis II, cujus non prodiil. - -
hai lilierae exslani in charlophylacio Vindocinensi. (215) Ildeberto. Cujus exslant epistol;e el.alia
i Paschalis episcopus, servus servorum Dei;"vene- opuseuja. Hoello in eathedra CeiTomannensisiiffecnis
rabilibus episcopis Ivqni Canoiensi el Rannulfo San- D fuerat anno 1097. Hac reli.cia Giileberlb poslea" in
ctonensi, salutem el aposlolicam benediciionem. Ttironensi successil.anno 1025,-vir in episcopalu
t Juxtasanclorum canonum.sanctiones nbn igno- eximius, ante jllum, viise solulioris, iu Indical Ivo-
tum vobisesse credimu_s,quid ultionis maneai ec- nis episl. 277, quam "quidem qtii. de Ildeberto, de
clcsiasiici ordinis viros apostolicse sedis decreta quo agimus, "scriptam pertinacius neget, is.opinor
Kpernenles. Ipsi enini Arvemensi concilio affuisiis, clausis oculis sibi credi velit. Ecqtiaeenim aliaivo-
in quo pfaesidenlepraedecessorenoslrobonaememo- nis lempore Genomannensis episcopi electio ]fuit,
fiae papa Urbano, consideniihus Galliarum episco- quam lldeberti ? quem praeterea seimtis ex archidia-
pis,.dccretum esl ut altaria, quae ab annis irigiiila cono, quod Ivb notal, ad episcopalem „calhedram
ei siibvicariorum reriemplione monasteria posseclisse" evcclum-,"nequelameii haeciia dissero, ut viri docti,
nosciiniuf, quieie deinceps et sine moleslia qualibet qui contra sensil, nomini oblreclem, sed quia im-
l.nonasleriis ipsis firma permaneanl. Yosautem htiic_ morlalis meriioriae ^ardinali Baronio debere me jn-
simplicilaii iiicbngruas "dupliciiales innectitis, ef dico, ul quaerecte'et vere ab eo dicia sunt, ea ul pro
personaruin redemplionem mulaiis nominlbus.exlor- veris habeanlur, enilar quoad possum. __ .
queroconamini. Vefum oporiet nos hujusmodi vcr- (216) Omnes factores Rainaldi. Electi. episcopi
sutiis sinceritate veritatis apostplicaeobviare. Prae-. Andegaverisis, epist. 11. "„ .--
cipimus ergo ui decrelum illud omnino teneatur- (217) Qiii vqs illuc
' vocavil.-'Radulfus Turon.eii.sis_,
"- " . -
-
i.niegre, nec super illud qTiiriquariiulterius. pro eis-- epist. ea_dem.. ="
«Jem allaribus'exigalis. Sane quod vobis clicirous,
-EPISTOL^E. — LIB. III. - 122
j£i ,
cus, sidefeceritis. Valete; et quia corilra-Rainal- A i de his omnibussubiremus jiulicium. Qhod"ma'gi's
dum et e_us auclores vobiscuni erimus veraciler ab ipso inventum esse credidimus quam a vobis
credile. Usque ad Caslrum Ledae (218), vel iisque mandalnm, cum uec jnsiumnec caiioiiicum esss
ad Carcerem (219) seicla feria dignemiui accedere: "videatuTyut quisqtiam rebus exspoliatus, antequam
iibi de Ifoc el aliis.lnv.icem' loqui possimus et con- invesliatuf, 'jiiilicelur; Ncc, "in hoc.vos docere
ferre. - - -. . . - . ~ - praesumimus, a quo semper doceri desiderarims. In
EPISTOLA-XIV. - . , curiani eliam veslrani libenler venissemtis, si con-
Ildeberlo bcalm vilm episcopo cltarissimo dominosuo duciuth possemus habere, quetn a pfaeriictb (ietico
etamico, Goffridus Vindocinensis-monasterii qua- .vestro quassivimus. Plures eiiim sitstinenius iniiiii-
liscitnque servus; dileclionem el dileclionis seivi- i;os, lion" quia velimus qua; sua sunt auferre, sed
-
tulem. .„'•.„," quia nolumus eis coriferre qiiaepossidemus. Olficus
Qnnniam illicilse eleclioni (220) non consensislis, de |,2@ Sancto Karileffo (224) el milites sui inul-
bonitali veslrae gratias refero; quod, mecum nehio tum de noslro nobis absliileruiit; iinile vos eis divi-
facere recusai, qui Deum diligil corde perfectb. iium bfliciurii inlerdixisse audiviirius.. Sei! qhonio.do
Pro captione. Redoriensis episcopi (22!) fama noslra pbstea fiierinl "absoluii, ignoramus.qitia de liis qtue
minui hullaieiuis debet, nec in aliquo Ia;cli. Non perdidimus, nihil penilus recuperarepoltiinuis. Hbe
-enim per me hoc .aclum est;j neque- eliam scie- eiiarii, salva- veslra" reveresuia, veraciier riicihftis,
l>-)nfquod ab illis a qiiibiis captus estdeberet capi. qiibd pbslquarii, ulcretlinius, (lisponenle Deo epir
Inimici ffiei me inlioe habent suspeclum, quem suae scopus factus eslis, in episcopaiu'vestro plusquam
pravitati semper. sensere coirirariiirii. Et qriia faciis ducenlas libralas amisiriius,n"cc deinceps quoil yi-
roihi no^ere nequeunt, hoc yerbis mendacibus ia- ginli solidbs valeal per jusiiliain vesiram conseculi
cere inoliuiiltir el ctipiunt. Qtiorum venenosa.verba, sumus.JIoc iameri non aliier qtiam vobis serviendo,
Deuni-iestpr, nec iiineo, nec unquain liuiui; quibus, etvos diligendo peccavimus. Sed forsiian iia.ainicos
-nie Chrislo proiegente, velint nolint, quandiu vixero, yestros beare noslis. Quod si ila est, novuin gerius
ero timori. Ig-j Ego famen quod milii laudando beaiiiudinis.invenisiis.-Hac siqujdem beaiiuidiife
manda.stis.iibenleriacio, nec aliquando.a consilio nec vos, nec amicos iiosiros beare-didicinuis, nec
vesiro deviabo, deicujus dileclirine dubilare nec sic a vobis beari desiriefamus. Valeie; ei quoiiialii
possura, nee debeo. - - . riieliora sunl vulnera diligentisquam obedientis osculd
- * -
-„- ; EPISTOLAXV,. fraudulenld "(Prov.xxvn, 6),.ad riientem revocate., '
Ildeberlo Cenoriiannoruni episcopo, Gqffridus Vindo- C ',' EPISTOLA"XVI;; - ' :'<-
p
cinensis monasterii minisier indignus, diligere"jtt-,, itdeberlo Cenomannorum episcopo Goffridus, Vindo-
slillam-el odio habere iniquitatem. - ~, cinensis hionasterii servus, salulem.
Mullolies apud vos conqtiesli; adhuc conqueriniur Jusliliairi in curia"vesira oblulii ndbis, et adhuc
de comilissa Yindocinensi, quae riohis ecclesiani de offerl comilissa, sicut ipse manriastis. Qua de re
Saviniaco (222), el omnia qttae ibi babebamus, laia visiini estquod ejus injusiiliain niagna ex-parte de-
jnobilia quani imniobllia, nobis- injuste absiulit, et fenditiSj cumneiUrum verum sil, nisi quia vos Iioc
violenler seroper cieiinuil. Annonam noslram, quae verum esse perhibetis. Nonrium eriiiif vidiiiius vel
in-ipsa ecclesia "iriarcis habebaliif, arcis-ipsis ffa'i audivimtts aiiquem ex parte-comilissae Jllius nobis
-clis rapuit, el impiis, quos secumJiabebat, distri- S.2® justitiam offerenlem.- Hoc iaiiTum novinius
buit. Archipresbyter vester (225) quasi ex veslfa -quod archipresbyief vesier Peirus ex parte vestra
parie nobis dixit, ui in ciiriam vesiram iremus, et r.untiavit,- quod de illa nobis jusiiiiam faceretis,
.- (218) Casirum Ledm. Oppidum in finiluis Turbhiim. Reddictii ingeiiium-snpientem, linguadiserhim, \
elCenomaiinorum,-sed in Iiorum pago, ac dioecesi. _ Mpns memorem, vigtlem sollicitudo grcgis: -
Casiruni Lidi-appellal veius hisioria Yitae Ilileberli,. 'AZlasloriga senem,-jucundum tjrntia moris - - •'
quem eo se recepisse narrai_ post caplam iirbem ab T, -r, ". Ordo ponlificemreligioque sucrum : .-. ."-.
lienrico regeAngloruni. "Ledaui ergo iluvjum dicil, Sobrielas parcum sibi, munificentiu-largum —
qtti aliis Lidus, velLedus, ul-Sidonio iri pariegyrico - „ Pauperipus, reclum regula jusiijim. '-'
• Jlajoriani. "-- • " ,
/ Hic basis Ecclesiai pondus.portabat,-eliderii
- (lity-Usque adCarcerem. Qppidi nomen, de quo .'. Mansuetudine bos el feritate leo. ,' ,:-
- - -
epist. 16 ei27 liujus libri. ,
Illicitm etectioni. Rainaldi Andegavensis, de Quia nimirunijUt scripsil. TJlgerins in epitaphio :.'.
• qua(220)
diclum, episu 11. ... . - Leniserdl pjacidis, el_rigidus iumidis. - ,-.
- (221) Captione Redonensis episcopi. Marbodi; ca- (222) Ecblesiam ~deSaviniaco. Epist 21,'ecclesiam'
ptus esi a paiie adversa, dtuif Rainalrii eleclioni in- Saviniacensem. -'..-> .
consullo favei. Sicenim Rai-naldoscribit/qui pessi- (225) Archipresbyler vesler. Petrus, episl. seq.
iuam poslea gratiam Marborio reposuit: Ndtriel car- -
(224) Olricus de S.Karileffo. Nttnr. riomeu familiae,
cerem elcatenas, dum ad te in auspkiis tumillius ele- alias nioiiasterii Anisolensis, ul in lilleris Theorio-
ciionis vocaius festinp, lui causa passus sum,.machi- ricJ episcopi; Ebrardus abbas de S.Earitefo; alias
•namenioejus, quilibinunc placet\Stephani, quasi Castri, villa Cajani olim dicebalur iii linibus Ceno-
htncjaniprmsagienle, et prmmanenleforluna, ul abinr -mannorum et Carnutum, "ubiS.€arile-fus ad Aniso.-
fausto cmplo^desisierem. Hujus sancli praesulis.egre- lani fluvium, coenobium Cbildeberto rege condidil,.
gias yirlules, praeier Ulgeriuni, qui ejus scripsil epi- ef .monasLerio, Caslro7 Casfrique doriiinis " nomeu
laphiuni; his versibus coihplexus est Rivallonus ar- reliquil. S. Calesium liodie vocitarit. --'
cliitliacouus Redonensis :
123 GOFFfilDI ABBATJS VINDOCINENSIS 124
sed ubi vel quando, aut ignoravildlcere aul noluil. A nqstram-salium ipse darelis, amaritudines quaslam
Quod conductum quaesivimus miiltum -mifaniini; -el sub irqnica loculione conscripLas, contra nos dire-
ccrle vehementer mirandum essel, si non ""polius xislis. Nunc vos erga nos veraciler agnovimus pi-
veslrae dehililali imputari possei quara nostroefor- gfum,:-conlra hos faclis el diclisvelocem et pro-
midirii. Quis elenim polest in episeopalu'yeslro num. Unde fraiernitafe qua cqrijungimur vos roga-
nbn' limere vobis' episcopanle? Vos vidimus paro- mus, et rogaridb mqneinus,'ut qriod minus jijsiiiiaj
chianos-vestros metu-devitare, et fugere velui.ho- el dileciionis riostro et vestro monasterlo exhibuislis,
stes; pudttilqtie videre. Si miramini,",hoc utique snb ceJeritate emendare curetis, Non esl nobis ne-
fnirari poleslis quod nusquairi securus .praestuhit cessarium, .nec vobis-ulile, -propter injustam jam
cuiquam securiialempromiUere. Non.tune persdnis diclae feminae causam, a chariiaie, 131 qua vos -
noslris; sed.equilaturis. timehamus et famuiis, de pnre selnper dileximus, ^eparari. De illa siquidem
quibus si aliquod damnumincurrissemus, non "plus jtisliiiam. aecipere in curia vestraparali fuimus,
justitiae per vos nos, habituros credidissemus quam ei sumus; et apud Moiuem-aureum (226), yel ^tpud
de nostfis" a'Iiis,re'busiiabuImtTs. Mandastis ut, si in** Carcerem (227)f.seu apud Seusain (228) bb hoe vo-
aliquo nobis defuistis. determinaie vobis scrihere- T, - bis obviam ibimus.Cenomannum
- -_.-- - vefo-iie necpbs--L
_-
mns, ,et supplerecparatuseratis. In-iioc prudenler sumus,-nec volumus, quia vos "gravare limemus et
eslisiocutus,_si dictd faclis'non evacualis. In qui- -olim-nobis mandastis,.ne ad vos cum lurba famulo-
bus aulem nobis defuistis, juxta rei vTerilatem me- rurii veniremus. Sed, credite, raibi noriiam mirum
lius iJelermiriare non p.ossumus, quam si fafeamur exstiiit, siibi, u])inemo tulus esse potest, quaesiyimus
in qmnjbus, de quibus vos huneusqueTOgavimus. Et conduetum, - quam mirandum-foret si lamjghga.
ideireo vos tanquam promissibnis el proposi!i,quo'd LerriBspalia Lfansissemus^ine corisortiofamulbrum.
semel. el iterum
'- in capilulo hoslro feeislis, oblitum Hilgolq el Vulgrino,' deqttibus.nbbis scripsislis, ju-
.- .-• ."--.,.'
miramur, et mirarido dolehius. Hoc etiam tam subito siiiiam exse.qui voltiiilius,'eLab ipsisidem accipers
a mempria vestra cecidisse non debuisset»'cum desideramus. Yalele,- Jqannem ciemenlarium (229),
quondam de Sigehraiino apuqTcbmitem clamorem monachum nostruni,_quem vojiiscum babeiis," pfo-"
faclurus Yindocinum, vcnissetis; ^Q quod comi- pter iniquila.lem suam a nobis excommunica.lum in-
tem elcomiLissain contra nospro yqbis adiram eqn- dubilanteraghosciLe.- - -_ -----
- "
citavimiis, eorufn inimicitias incurrere', pro amore EPISTOLA xyn." ...
vesiro^ hiinime'. recusariles. .Tunc propier yos.bffen- .lldeberlo bonm vhm episcbpo, Goffridus. Vindocinen--
" - sis monasterii servui, salutem. -
dimus''comitissam, de qua,jet-propler quam nunc, *_
sed-immerito, distulislisiiobis,-et adhuc differtis Harnelinum.de' Monte-aureo (230). propler-mala-.
jusliliam. In libro canonum de.Gralo episcopo(225) quae nobis feceral, a vobiset-alegalo (231) Romanae-
mentioiiem faciam_audivimus, sed quisiueril ipse, -Eccl„esi33 excommuniealum, nulla tamen-nobis JabLa
penitus ignoramus. Ingratus-vero episcopus-quis sit, saiisfactione absqlulum audivimus el scimus. Unde-
vcl unde sit, quid valeat, quaiiter yivai, jpsb.se- Jwnilali vcstrae diligenler supplicaihus, ut, aul ea quae
ipstim reyelante", occullafe.non possumus. Si vos ripbis absiulil subceleritate feslituat, aut. excommu-
quoquq roodo gravat quod diximus, non nbbis, sed ''.nicationi, quam evasisse illiciie J.^^.videtur, ite- ,
- vobisimputelis qui prius contfa nos indisciplinala-- ruin subjaceai, ne, quod in eiim a vpbis.et a yic.ario
verba profudislis, non quidehi" sequilalis censura, sedis
' aposlolica3 acluni digrioscitur,,irfilum" fiat,"
i
"
sed amore muli,e"r.is-pomiqe episcope, memiriisse, . ',. ..EPISTOLA XVIII. -"_
•debuissetis, quoniam mriitum-vos dileximus, mul: Ildebertovitm \audabilis epxsiopo,-suo hi Chrislo'di-
tum vbbis servivimusj mullum in futuro serviluri ; leclo;Palri, Goffridus Vindocinensis monaslerii
erimusr. Bene, in quantum potuimus, vohis canta- . servorum minimus, beale vivere semper, nec omni
- " " -; '
vimus, et, ut nobis.saltarelis, exspectabamiis. Sed spiriUii credere. . . . .
-dum exspectarenius, quaterius juxta canlilenam f) 1 Didicjslis, sicuf nohis niandbstis, quod prqpierea
• (22S) De Gratq episcopo. JMirumest ignorari pp-• Cdrceris ceperunt,~etToarciurii magnum et ridbilissi-
luisse a Golfrido GrjUum-episeopumTuisse Cartha- inum castetlum concremaverunt. Chartfahi hodie ap-
giniensem, cum docere id potueril non'modo Car- ' pellanl, "quod, vernacula: majorum lingua Carcerem
thaginiense eoneilium primum cui praefuil, verum sonal. Ilaque ulPatisu S. Dionysii de.Charlra^edem
eliam Sardicense, cui subscripsil,, sed nimirnm in vocant,"ubi cafcer illi fuil: sic IndigenaeChaftraro,
libro canomim, ubi Grati episcopi nonien praefixum aut S. Viricentium de Charlra"' caslellurii' id " dicunt.
viderat, civitafis nornen cui praaerainon legebalur. cfuo.dCarcer esfGoJrrido.." . - .
(226) Apud Montem-aureuni. Id oppiduminfra
' " . Vin- (228) ApudSeusam, Nomen haetenus Tetiiiel-cunr
doeinum silum est inaliera Lidi ripa. "lilulocomita.ttis in pago Ceriomanico ad Sarlam^flu-
; (227)Apttf/-Cfl!;cei'em.,InfraMonlem-aureuminlaevaL viuin, qtii et ipsam Cenoroannoruiii prihcipem uf- .
-- ' -" ' -
ejtisdem iluvii ripa, non.proeul a castro Lirii et Tu-: berti pracferfluit. .
roiiurii finibus, Carcer Ceifomanicaedioecesis casteJ^ (229)' Joannem Cmmenlarium, Epist. -23."
Iiim non ignobile, qudd a Fuleone VI,caplum narrat-t- (23(3) Hamelinum de~Mdnte-aureo.Jl\c-fam\[\3J
Chronicum S„.Aibirii anrio 1004 : Post non'iriultos: iiomen, iion patriae, uf et lib.i; episl. i9. Petfus.de-
igitur dies., ihquil, dum Futco comes quod votebatS Monle^turco,deHame"Iinoiterum
- epist..sequenti. "'.-"
itriplere ndn possel, pacem cum filio.suo Gaufndb> ' f231JIi;j alegato. Girafdo"En"golismensi. -„-... ' ".
Marlello fecil,' pariterque sequenti mino casteUwn,- i- '. ""'",.'." -_. .
" -""-
12S . . EPISTOL./E. — LIB. III.' , 126
clerici veWiH. pfohibilam sibi commiinionem reddi- A narite.r atque veraciler voluntatem vestram nobis
' " --
derurit, quia fraires nostri jusiitiam de eo recipere; rescribite." •< ., ,.'- '-•
'
noluef uiit. Hoe fratres veridica voce se fecisse abhe- '-;' >",. EPISTOLA-XX^ '•-";•. -;
ganl, ei quod necjuslitia, nec jusliliae faciendae ser Ildeberlo'
vtlm laudabilis episcop.o,-Goffridus Vihdo-__
'cnfiias eis oblata „fueril,„ affirmaiit. Etideo salvat cinensis-mbtytsterii qualiscunque sexvus,-salulem
„yeslrapace diciriius, quod graval nos,/vostalia.di-' cumpurm dileclionis obseqiiio. - , . .
dicisse; coritrislainosvos lalia.mandasse;-conlur- Foririatae et forinosae Jillerce prudentiae- vestr_e.ad
. - hat riosiuridilus vos iri liisclericis veslris credidisse,', nosusque veneruril;:quEe.ef •raeiiterii. noslfam prb
quaeetnobis nostra-differendo auferuiit, et"canoni- causa quam nostis; non inediocriter perlurbalam'
:cis regulis contraria prorsus exisltmt. Habeiurenim, , . modttlalioiie suae-cilharae,"iniligaVer,unf, ei quibtis
uf ipse melius nostis, in decreiis Palruin (252),. o.eiilus noster penilus oblundebaiuf, /maiui suse le-
sancilum, qualenus judices-'-Ecclesia; sumriiopere: niLatis Jaerynias"deterserunt., Et- quia nqbis qptime
caveant, ne absenteeo, cujuscausaTyeniilaiiuysen- cantare nunc landem incbspislis^si perseveraveriijs
leniiam.proferant. Etsieut accusatum, eo.ahsente, usque in firiein nBgolii, nos non Jngralos saltaiores
'
nonslatirii sequiipr poenadamnationis,Ila exeommu-' babcbitis. - ' ''-'. ' ' '
' ''','"'' '
nicatusvel inlefdiclus eo reclanianfe (235), qui ejus B" ; , 135 EPISTOLA.XXI. '. „
injuriam -sustihuit,' consequi'. noir deliet rcmedium lldeberto .prudenti ac , simplici' Cenomannorum epi-
absoluiionis. Quae"cum ita. sint, -mifamur vehemen- "
scopo, Gdffridiis 'Vindoclnensis.moriasieriisenus,
ler,'qua~raliorie II. ^ibsolutus"J,g3„dicitur,;conira saluiem cum purce dilectionjs obsequio.
queni iiijuri33ri6slrae_adhuc'clamarit,"et .adhue qiie-- Comitissa' ViiicJoeinensis, Iicel modo aJiud dicat,,J
fun"tur.:Necilludminus est mirandura, :si quis illum ecclesiam Saviniacehseni (234), vet qiiidquid mo-
corialur absolvere, vej absqlutum jamiiahet7 quem. naslefio nosirtf abslulerat, nbbis reddidit in proesen,-
-Romana Ecclesia vincuiq exconimunicationis leiiel lia cardirialis-.-Qiiod^ bumiiifas • nostra comprobare
ligatum. Nec sub noniine jusiitke.-qjiam olitulisse niinime reeiisasset, si Romanae EcclesiaetestimoniTim
fertuf, absolvi jure tJebueral,- vel induciarK- Nam non praecessisset,.eujusiesiimonioaliquidaddefe te-
qui semel al) ecclesia-jussu episcopi. ejicilur, noii- merarium est, et contradieerc cfiminosum. Unde
jam.contentione, seu qualibetoccasione feconcjiiari-... cavendum. est vobis, venerande prsesulj.ne femina'•
permillilur,, sed salisfacisorie.-Ho.c in/foletano con-.. decipial veslram simplicitalerii,' et compellat vqs
cilio sic fuisse definilum, a' vobis, ul credimus, noii -' - agere^contra Romanam Ecclcsiam"vestfam^matrem.'
jgnoralur. Haee-ciericis„dicta sufQciant, qui si bene ".Usitatus
7 est>alde ad' decipiendum sexus iemineus.
Deum timuissent, ejus justitiam ulroque pede clau- Sexus eriim- lsle^sua suasione decepi.t. hominem pri-
dicare minime.fecissent. Yeslrae "auiem "religioiijj " mum, «uaqiie iritefrogatione circiimscripsit aposto-
optimepraesul, lola devoiione" supplieamus, ut que-' lumTJelrum. lUunfadpraevaricanduiri impiilit; liunc
rimoriiaenostrse finem Impoiiaiis, el juslitiayviliaiae - conipulit ad negandum. Hic .itaqiie sexus moiean- -
a.clerieis staium efigere diutius non^differatis. Va-^" " cillaeosliaribe .
gerehs' oJTicium,omnes' quos illicit,
Iele, ethobis servisTesLris, ne.sic omniajn dicecesi atit-excludit-a"vita,'sicut JP.etrum.a Chrisio; imt
yesira perdamus periclHanle jusiilia, jiro Dei amore' " . includii in, mortein, . sicul ,Adam in pafadisb.-,
succurrite. '.- •-..--' ." - - Hsecidcircq vestrae dileclioni scripsinius,^ qiialeiius '
-. , ' ^EhSTOL.A XIX, --.-'. T. , de ruinis aliofum caulete melioris _yobis sumatis -
JJoritinq suo el.amkb lideberto' venerabili .Cenb- exempluiri. Quod si magis ruina-placet quam cautelai
riiannensiuin episcopo, ~~Goffrxdus 'Viridodnensis- et retractar.e velitis quod feeit Roma.na Ecclesia,,
• ~ monasterii serius, turii dileclione reverentiam. ' Iicet iriviti el 1.3S 'mulluni cpacti faciainus, Ronia-
- Vifaevenerabilis "praesnl,cum Turbnis voset nos nam :audIeriTiain, -cujus roboramur .auctorilate,
- " -
essemus/dixistisquod de coraitissa Vindocinensl in -." appellamus. , '_' "' "
'-•'"• '' ''
tino dediebus YMI&Paschaliliebdomadaenbbisjiisti-1 }_) \- '•-. ,, EPISTOLA XXIL.:- . "';
liam facereiiSjipsumque.diem nobis ^ante signifieare.--.' Ildeberlo venerabiii Cenomannorumepiscdpo, Goffri-
promisisiis.-Et quia mit noluislis. facerej.aut for-,,,7- dtts- diclns \Vindocinensis M'as, \$airitem et di
lassis Tihlivioni iradidistis, adhuc veslrae.dileclioni - leciionem'. ' -„ -- - . ,- -
stipplicamusdiu desideratam jusuiiam", et promissiim - , ,'T.ermino .quemVsignificaslis, conspeclui yeslro
_juslitise-diemjdiligenler requifenles.'Valele; et festi--. praesentabimur,' si inlerimvilam el sanitaierii nbbis-
, (232) In decreiis Palrxun. infra episl. S3^ verba lisfaclipne reconcilidre hon 'vdleb', el ekcommurikatps.
stinlZepliyrinijjapaa-adepiscopos GaJliae,iiiei qu.I-" in hostem millere nondebeb. - - . "-.
demtribuunlur, in. q. 9 : Caveant judkes.Ecclesim, (254) jEcc/esiflni.SaDiHfacensem.^EccJesiam de Sa-
ne,absente eo,,.cujus causa -venlilqlur; sentenliam Viniac"0;«3isilepist.; 15, cujus arciijpresbyier Petrus
-prgferant_,.quiaxrrila_eritt ", . „ - "~ -ep"isi"."'i6, ei in -scriniis S.Albini, Duraridus iletn
--(255) Eo reclamanle.Eoc esv, nisi adyefsae parti- presbyter^de Sayiniaco, Heliac Cenomannoruin co-
saiisfecerit. Unde ef lib. i, epist. 50,-pafi-e.xposiu-- - mitis,idesi Gpifridi nosTriiempqr„ibus:_Abest.autein
lalione Tapud .Radulfum-Turonensem boriquestus'''' Saviniacus pagi Vindociiid;"-quaad-Genomannos itiirj .
esl, quod Harduinum de Malliaco absqiie pfaecedenie -. ^ leucasfere yu. ' . -
„ '. _" ...
satisJaclioneabsoIverit. Ivo. epist, 58: Quos sine sa
127 , GOFFRIDI ABiJATIS VINDOCINENSIS . 128.
concessei-it Deus>TNostraetamen parvilali salis in- A egisse confilealureldestta imperfeclione nonpcenam,
- conveniens>sse videlur quod minus vicarioRomanae ; sed medicinam
consequaiur, et quidquid deinceps
Ecclesias credi debeal quam verbis-comilissae, et sahclitas vestra a nohis petieril, nbslra huiiillitas-
propier sexiim.femiiieum hominem "
laiUse auciorir prosequeuir. Non timeal -ille venire; non rircpidet,
tatisiiabere suspeclnm. - • ubi non est timor
138, timbre;7vulrieraiunTu_lique
- EPISTOLA XXIIL
curarenosdecet,nonvulneraaugmenlafe,qnia Pastor
Charissimo domino suo et vhcerali amico Ildeberto siimmus lassam ovem portasse legitur, non abjecisse._
, venerabilis vilm cpiscopo,Goffridus Vindociuensis Cujus inlifmilaii in taiiiiim coiiipassus esl ul Jqfir-
inonasterii servus, quidquid potesl 'obsequii et mus"ipse-fieri mallel quain ejus inlirmiLalem pielalis
amoris. - _ - ; remeriio nqn sariarei. Si vero nohis eum diligenier
. Quia nobis-quod" promisistis miiiime.facere po-' voeanlibus'non acquiescif, si'oblata sibi efsaepe
tuistis, yos apud nos, sictit rogasiis, exciisalum lia- exhihitapaiernae dileciionisTemedia refugil, siina-
hemus. Nec propierea apud Deuni yos. acctisare leriiaedulcediifisyiscera'coniemriit, eum sicul sacri-
posstmius, vel debemus/apud quem si eiiamin c&- legum exconiiJiiiiiicamtis, donec fegulariter satisfa-
leris rebtis illiini offeifdjslis,;si, non" qiianlis debe- cial, in '" quahlum
- * ipsadocetet praecipit.,; '
regula
'
miis,.sallem quibus possumus, .oralionibus exciisa- -B . --"
EPISTOLA. XXV. „'
Tiins. 7De . vesira cbariTaie el humjliiale adbuc
praesiimentes, iierum supplicanius yohis, ne nostranf Charissimodomino el amico Ildeberlo honorabiliVe-
-nomannorum .episcopd,- Goffridus Viridocinensis
13T peiiiionem, el-veslfani prbriiissionem. amplius
"qiialihel occasione implere differatis,. sed v.eniatis, monasleriidmicorumjserpus,salulemeidileclionem..
Lavarzinum (255), __qnod optamus," faclurus ^sicut . Joarinem ci3ementarium esse monachum Ecclesise
ante proposiiistis,et'in(236),qua hehdoriiadaJiiriii je- ' noslrae, et ab ipsa EecJesia saepiusper inobedientiam
; fecessisse,
junia sitis celebraturus,
' nobis liotificaie cureiis".
" firmissimei„scilis,-eiriullatenus dubilatis.-
. -.- EP1.STOLA XXIV.. "7 .""'""' ' Eitiiiiariien, conira sua3jirofessionisfideriiet nostfam
Bileclissimo Palri Ildebeno venerabili Ceribriiarinq- ybluntalem, diu relinuislis el adhiie reliiietis,!illius,
runi episcopo, Goffridus Vindacihehsismoriaslerii-„ lit videlur, salulis cbntemptor, et yestrae oblitus pro-
. Itumilisservui; qumdilectione satutein. ; riiissionis. Pfomisistis eriirii
quarido novissiriie -no-'
"Significastis nobis (237) Joaiiriem mbriachurii' biscumioculus furstis,--quod'illum' ad moriasierium
Hierusalem rediisse. Satis melius silri esset in mo- suum sub celerilale-feriiitler.elis. El qriia neca vobis
nasterio siio bene vixisse. Non omhes qui lerreslrem ,-. missus, nec a suainiquitate permissus, rioiiduin
Hiernsaleip viderunt, 1sed qni Iieiie egenint, Hieru- rvenire voluil, illrini ,-Jain adnionilum _ iterum
saleih (|uae in coelis est babere nierireriini. Quod ad admonemus, el morierido roganius, utquiaTiobis
yos rieclinavil, nobis minime displicuisset, si.ad-nos" recessit 139 iiiobedienler.ad nbs usque-ad proxi-
veiiisset prius, sicul debiiisset.; Qiiod ex" riostra Ji- maro Dbriiinicam "
veiiiat o"b'edilur'us<regulariter"et
centia eum requiritis ybbiscuriihahiiare, nbn est hoc suscipiendus miseficordilef.- Quod si qualibct
aiiimaesii3e'consiT!ere,.sednocere. Moriasleri.oeleriim" ' occasione
disluleril, eum, doriec resipiscat, itaex-
suo,"a qub per inobedientiam discessit,Jregulari sa- communicamus"ulhec comniunionempercipialvivus;
fisiaotione reconciliari prins debel, quam veslfa sit nec sepullurani defunclus; Vobis aulem charissimo
velejalicujns; caiholici dignus coinmiinione. Veniat domino noslro et amieo supplicando mandamus ut
iiaque atf monasteriiim suum, et "seniinus perfecte queiri veslraepelilioni ad"tempusxoncessirnus, cha-
•"' ,- -- ' . . " ' -,<f ,
(255) Lnvarzinum. Lavarzinense Gastrum in Vita anni 813 excerplnm Jegimus Iib: v; capitul. cl 56,
Itrieberti, cui patria fiiitLavarzinum, sive ui hodie el.in synodo Rothomagensi Joannis-arcbiepiscopi
loqnnnliir Lavarriinuni;
' Monti-aureo in adversa fipa anno 1072; iii ipsius lamen liehtlqniadis designaiione
fimiimum. ._ , - non ideni omnium sensus et mos fnit, cttm jalii a
(256) Qua IlebdomaddJxtnii. Ilinc apparet, jejunii D t fefia Tv rationem inirenl, quod praecipil synodus
seslivi ante illa lempora siatam ac riefiiiitam seriem -Salegtinstadiensis; alii a Sabbatq, qtiod facie.nritim
hon ftiisse. Qnot! sane veruiri est. Nam in cbncilio, docet Berno abbas Augieiisis. Fuefunt pTaeiefeaqui,
Arverncnsi oap. .27 eonim, quae collegil-LambeiTiis si quanilo evenerai ut sectindum Junii SabbaTunTin :
episeopus, Alrebaiensis.decreturii consiatMf semper vigiliiim Penlecostes inciderel, illa ipsa riihilominii.s
fial jejiimum veris in -prima hebdomada Qttadracje- hebdomada jejtinium qbservarent; iionnuHis lum
simm. Jejuniumvero ceslctlis,infra hebdomadam Pen- ' praeverlere, atque in aiilecederilem hebdoinatlam
teeostes. Et apuri Bertolium in.appendiee jid Herm;i7 jejunium revocare placuil; alii contra in seque.ntem
nnm Gpbebardus episcopus Iegiiliis setlis' aposlolicae: - (quani hodie sequimur) rejicere' maliierjinl. Nec rui-.
irietn sl-iiuit in.synodo, qtiain Conslantiae liabuit nor fere in verno, hibernoque jejunio diversilas.
anno 1094 exemplum ut reor-sectitus Greg: VH; IIoc i^itur" quaravis in re non magna"discidiuin ab
qiieni primum hujtis dec.reli auctorem facit Micro- "Eccles'ia lolli, et communem omnibus legem dari
logus. Quam vero incerla etanceps anlea res fuerit, - inlererat, quam sanciiam diximus iri synodo Arver-
Jestatur synorius Saleguiistadiensis, cum incertum nensi: Sed non ubique statini_obtinuit. Arieo riiificile
Isitinitim QuatuorTTenfporumvocal. Ei mira prorsus; esl plerisque anliquos mores, riiusque yei meliori-
per -genles et aelatesvarietas fuit. Kamiu de aeslivo lius mulafe. Propterea GoJTridus tanquain in -
re"
tantum Jrinii-mensis jejunio dieani, efsi receptumi adhue incertaildeberliim inlerrogat. -
-ftierat a-plerisque, ut secunda ejus mensis hebdo- - (257) Joannem mondchum. Cacmentarium, epist.
tnaria c:elebraretur; quod ex synodo Mogunlina , s"eq.'29 ct 50. ; -
129 . EPISTOL/E. — LtB: III. 150
ritatis gratia,e"um nobis diutius non deneget veslraa A cere, quem in ntillo, etiam si aliler egisset (241),
' . -
prudenlia _ , .redarguere deliuissent, nisi dissenliret a catbolica
-_ - , EPISTOLA XXVI. fide. Archiepiscopus (242) l^j eorum hfagister si
"DHecloin Chrislo Patri el domino lldeberto Ceiio,- ,. adesset, niilla divina lege, quod a vobis jusie fieri
mannorum episcopo, Goffridus Vindocinensis mo- ,1 precabamur, - potuisiel prohibere; quod si prae-
. naslerii Itumilis servus, veritatem diligere,-el quid- r„ sumpsissel, veslrum non esset ei super lioc obedire.
quid esl verilati conlrarium odio.habere.. Praelaio quiiiem obedieiidtun est.iion -iaiiieuin om-
Sagiua,quaequasi aTurono (258) cbnli-anos missa ia nibus, quae-ipse-suggefilj-sed iri his-taiilum quae
esl, ex qua pharetra processit, saiis cbgnovimus; .. Deus praecipil. Nam si quid conlra con&titutionein
non eniin versutias hoininum -ignoramus. Nulla.si-i- Dei, velPatfum, praelaii,pra'cipitmt, slalim -auclo-
qtiitlem raticne verauclorilatevobispoluil prohiberirj rilatein "praecipietidi amiuuni,et in lila fe iftillaie- -
ul boitum, quod graiia tlileciionis pehe centies pro- ,1 nusest.eis obediendum, exeniplo videlicet apostolb»
miseraiis, nobisdebiiisseinegari. Defuil-plane aucto-,_. rurii. Ipsi cefte a bonoSUagistroTormam acceperunt
ritas;^ed, si unqtiam affnil vol)is,-est immiilaia vo- ). 'obedieiuiu;; in qua eis de Scribis.et Pharisails uiciiun
Junlas. Proniissionem taineri veslrarii •veritaiis affe- ._ est: QumcunqriedixerinVvobis,servuteei[aciie(Maiih.
ctus commendare debuisset, non qtiaelibei impe.dire •e B xxui, 5); Sed cuirifillis praecipienlibus, ne iniioniina
-dolosilas. Uiud.eliam veslrae bonilati liec deberiius, i( Jesu loquerenlur, posteaaudieruiiiquqdsibi sub no- .
ncc'pqssumus occuliare, quod . excellenliae poniifi- i- riiiiieobedleniiaefaliaciief iinperaiiiriffuerai, sapien-
"cii 140iiiiuime vitlelur expedife, amicuni scilicet ;t ier.vilaveriint dicenles: Oportei, obedire Deo-magis
iiicasstiin faiigare, el riecipere cretluluin, qtfi se sua-i- qutiinhqminibns(4ci.v,29) Hanclineamobeilienliicsi
jjue omuia coifuiiiseral firiei vesira;. Valete; et quod d teiiere.vobis plaetiissei,pi'oinissibneiiiuii(|ue veSiram
niiifus efga amictim, aiiiiuum dieoiioii qttenilibel,l, yeriiaiis-deriieassei c-ffeclus(245), el.qtiid COIUMvos
seri vob.is in oiniiibus liduiii, elconlfa illum am-:- arcbiepiscdptis propler iioe riuioiiabiliief diieret,
pIiiis-sinisiro_coiisilio fecislis, sicut vilare debuis-,- - non haberet. Si vero conira doclrinamapbslolornm,-
setis, iia' sludealiscqriigere. - - quibusipseiioiTesl melior, ifa, vel odio, seu qua-
'
. EPJSTOLA XXVII. „ . Jibet meniis lenipestaie simplibilaiein vesifam iri-
, Udeberlo Cenomannonim episcoj>d~'tibrim;abilis <> qiiieiare voluissel, .evangelreae aiictorilalis. ieslimo-
vilee.
viro, Gofftidus Vhidocinensis vionasterii huniiiiss riia vobis essenVi.nadjuloriuiri, etconfra illuiu jacu-
. . serrws, ubition csl liinor, non thnere, nec quulibel/ Tarenlur ad seriipiternuiii ej'"usopprobriiim.Litierae,
'7
- suastoiie.iniiiusDeo qiittm hdminibus obedire. qtias (244) yobis anteisias misimtis.-.iiiansiieludi-
Lilteras, qiias cierici Tiironeiises (259; vobis nli- neiri vestram aliqiiaiiluliim. lurbaveruni, sictil atidi-
seruni," nouisinisisiis, iu quibus" allimdiiiem ordi- vimus ruiirie eas-inis.sseebs. pojTiilei; fateifiiirque
nis vesiri, subjeeliouis viuculis alliganies, manda- erra.sse. Sediiiinio labore'fatigaliei ininibderaia
veruiii, ne iri casirq-Carceris apud ecclesiam S. spiriiiis"agiiaTi procella, .conira toi reliictaiUiiiui
- Kicolai.(240)-coeineleriimi lacereiii. Hoc lotmn ad1 fliicitium itnpeuisiiaveiii ndstra?: ralionis gubeniare
rlepressioneiii vestraedigtiitalis, elad injuriain CeiiO- 142 neqtiivinius, Valeie,"Ctbonuni quqd iiioidiuatb
maimerisisEeclesiae digiiosciuir prsesiiiiiptiim, quia( limore diiuisisi]s,'clia"riiale, quxforas miitit timbrem
^episeopum in aliquo subjeclum"clericis milla paii-. -(1 Jdatiiv, 18), " periicile. . ;-
tur regrila Scriptur.irum. Qtio igitur atlipe iiiiquila-. EPISTOLA XXVIII. ;
lis prasimipseruiii episcdpum sibi inordinale subji- Charissimo domino snb el -prmcordiali-amico Itde-
(258) Sugilta qutp quasi a-Turono. Linefae TJeri- nis: et quod atiier actum esl-no,IIecorrigere didbolicm
cortim-Turouensiuiii ad lldeberluin, de quibus cpist, 'piiesuinptibnis;-:'.eL-lib. v,"cpisL 22. Legeiui iiiiin-
seq. -. _, - ""-.'-. ruiu iiiS.Beiiedicli Regui.f, cap. 4 : Prmceplis-iibbii-
(259) Clerici Turonenses. " MeLropolilanaeEcclesiee iis in oninibus obedire, eAumsi ipse/t.iter, quod ubliti
S. GaLiani. . -,-,;" agai.Qwv earicm verba", sed cie episcopis sfrjptti^
(2it>) EcclesiamS: Nricolai. Inprivilegiislnnocen-I_D legiinturin episi. 1 CleiiTeniisad- -Jacqlium.
- Ruiiiio
* -'-•
iii III, ei Joaiiii. Casiri carceris Ec"clesi;e-ires inir iuierpieie. ; '.
meranltir, quas GoJlfitli de Meduana' illuslris viri -(242) Archiepiscopus. Jiaiiulius, ad "-qtieui lib. V,
coiiseusu coenobio. Vindocinensi ebiieessisse.dicilnf episl. 50. . . . ..,.-. : .7 .-. ...
IldebcrtiiS. Easdeurreceiisei Guirio episcopus llde- (%ia)~Promissibnemdedicassel effectus Episi. prce-
berli successor in 'hiieris~ qiiibus Fioiiiuinlq abbaii cedeniei promissionem-lameiivesirdm ve'riiaiis-_ effe-
Eeclesias omiies confirnial. qnas. in episeopalii-Ce- ,ctus .cqnimendare debuisset; id.esl-probareV-Tjine
iiotuaiiiiido pbssiriebal. Ecclesiw, inquil, de carcere,- enim approbaiuur promissa, ctiro'pr;csianiur. S;epe
capeila scdicet S. Mariai, capelia S. Vinceniii, el "'luciit in hoc yerbo Terliillianus; Ue Monogainiu ;
cupellaS. Nicolai sub.perpeluo aniuhemcileproliiben- At jtbi primum scehis hoinicidiumin fralricidio dedi-
Aes, ne htfra Batiteugam -ejusdem cdstri ecclesia vel - calum tsl ;.Du pciiiiiieiilia : Jant inde _in sejneiipso
cripelia consiruuiur t,iue licehlia Vindocinensis ca- pmnitentium dedicavil. Ei ih Apologeiico JNei.onem
pvuli. -" ..'•-.- d.aiiinalionisnoslrardedicaforuiii'vocat, boc' est - pri -
(241) -Etiamsi aliter etjissel. Aliler agere Lrila Gb- iTiumaucu>rein persecuiionis.Dedicare in liis.locis
frico-significaiione esi male el perverse agere, ttir- Tertulliaiii est auspicari, reiu novaiii exbibere." At
puer eiiiitiecorc. Sieeniin usurpavii, Jib. l, epist. 7, GoffTiUoj-csseqiiierperiicere. Qtfia niinirum e't nova'
iib. ii, episL.-7i;i 8; el Jioe Jibro, 41 : Rogamus ut dedicaniur, et cJeihcaii nisi peilecia non sblenl;
quod ali.er aclwn est ..corrigatis. lib.-. iv,- epist. 12. "(2-44)Lilleras qnas vobis. Epfsl. J26..- ",
ileiii 47 : Aliquid 'aliter agere esseJtumanm perfeciio-
'
551 GOFFRIDI ABBATIS VINDOCINENSIS 132
-berto vilm laudabilis episcopo, fr. Gaffridus Vin-_A A clesiae unilalem vovit, Immililer rogamus el obfesla-
docinensismohasteriihumilis servus,dilectionem el mur ut ab-hujus excommunicaii consonio se absli-
lolius dileclibnis servitutem. - - neani,-ne ejus, quodabsil! foedaet nimium sordi-
Noslis, dileclissime Paler, quod monasleriunTno- da participatione maeulentur et pereant. Memoiato
strum palriinonium B. Petri-sii, elejus alodium, et atitem honorabili viro Cenonianensi, episcopo dili-
res ad ipsum perfmenies, ubicunque sinl, sub san- geriler supplicarous ut; ndn solum a communione "
claeRomanaeEcelesiae positae sint. defensione. Unde nequam illius, qttem-ei pro Ecclesiaesuaenecessitate
benignae paternitali veslrae Iiumiliter supplicainus, ad lioram coftuhendaYiinus, se abslineat, sed, quod
qualenus etproB. Petri- dileclioiie,-et pro nosira jamse faetufum promisil, hobis reddere sludeat
humilitaie 3e Pelro de CaorTiis (245),-ef de caslello commeridaium. . . - : - -
" '
in quo habilat, nobis jusliliani facialis; qui quem- EPISTOLA XXXI. "- 7-
dam monachum noslrum de equo suo prosiravil lur-- Ranulfo beatm vitm episcopq (247), Goffridus Vindo-
piier, et ei unumseryum noslrum.bt dqos asinos ; cinensis'mdnasierii-.inulilis servus, ~etiralressibi
et adliuc eos detinel violenter. - commissi,. curii dilectione reverenliam.
irijiiste abslulit, .
- . . .- - ' Saiis riolum vobis esse
"Valele. '- ' " scimus, quod consilio ve-
„. EPISTOLA XXIX. '-'-BB stro el admoniiione, cum Eblone (248) el ejus uxore
Bomno Ildeberto honorabilis vilm ponlifici, cliaris- pacem fecerimus. Hoc eiiani qualiler faclum. fueril,.
simo dojnino el Palri, fr. Goffridus Vindocinensis vos minime Jalerecognoscimus; quem nimirum hu-
monasterii humilis servus, quidquid poleslxnandari,_ jus facli roedialorem "parjter el laudatorem habui- -
el haberi salubrius. '._ mus, et per cujus manum hoc ipsum fieri "ef firmari
Noveril, optime Paler, veslra dileclio, .Joannem decrevimus, hac conditione. scilicet ei inlentione,
Caemenlarium monachumnostfum 14S> 1m noslra ui si quis in posterum quod in vestri' praesenlia "fa-
lieenlia usque hodie vobiscum niansit, a nobis mul- cium fuerai yiolare pracsunieret^-vestra auctorilate
tolies esse vocatum, ut ad nos yeniret, et se qui- a sancta Ecclesia alienus, donee resipisceret, habe-
dem niultoiiesproniisit-veriturun), necvenit, timens - retur; quodiotum ecclesiaslica "censura continere
forlassis ne fedi.rel. Nunc aulem a'-vestra iliscre- videtur. In sacris enhtf canonibus reperitur ut qui
tione noslra humilitas euin reposcit, quem pro, ve- ,. rem quamlibel,|[_|.g in praesetitia"episcopi sui juste
stra necessiialei'bbis adhbram nostra charitas.eom- disposiiam quassare tenlaverit, semel, secundove
mendavit. Quod si usque. ad quintani feriain,. nisi commonitus , si"einendare, cpiilenipserit, abipso
gravi corporis infifmiiate detentus, -ad rios non ye- episcopo excommuriieeiur , cujus praesenliam irr-i-
ncril? indubilaiiier agnoscatquia in eum -faciemus lam facere praesumpserit..ilinc iiaque facile ad-
quod iri illum fieri debet quiet proprii loci deseruit "yerterepqtesiis quid conlra Juelatn«lisemherium,
obedieiiliara et-. suae professionis" fidem ifritam et liomines„eorum agere debeatis. Eblo quidem et
fecit. - - - "--<',' ' -liunc dicta ejus uxorJuela, nobis per fidem pfomi-
. . - EFISTOLA. XXX. . , . .serunt, et vobis el nobis obsides super-hoc tradide-
Omnibus episcopis, abbatibus el universis sanclm Ec- runt quod Isemberlus eorum" lilius, qui aberat,
ciesiie filiis, prmcipue tamen domno lldeberto, . concederel paceni, quam.ipsi in manu yestra firma-
discreloet venerabili Cenqmannensi episcopo, frat. vcrujil. Qiiod quia.facere distulitet adhuc differt, ei
- Goffridus Vindocinensis'monaslerii humilis servus, et ejus matri,iquod dignum et justumfuit, divinum
diligere quod~D.eusdiligit, el ocliohabere quod ddil. qfficium abstulislis," et jittefis' vestris nobis, postea-
Joaimem Caeiueiuarium monaclium qnidem (246), mandastis, ut de jusliiia, quam Jncbeperatis, n.ihit
sed non UabeiiienT charilaiis caementum, quoniam. penitus dubilaremus-, quod ad laudem vestra;7digni-
proprii loci deseruil obedieniiain, ei suaeprofessio- latis in muJlis locis jam prscdicaverainus. Sed-"tjuia
ni_sfiderii irrilam fecit, elmultolies admoniius el nunc vos Juelam absolvisse, in qua mali summa
longo lenipore exspectamus, guod deliquerat emen- jj [ tola consislit, famareferenlesinislra, aucJiyimus; si
dare "neglexit et negligii, a-nobis noveriiis excom-.„ ilaesl, non.mediocriier adinirari et possumus et de-
liiuniciUum, et a- corpore sanctae-EccIesiac separa-., bemus, quippfe cum de vestra corislantia, ei justilise
tum, in quantum regula sancta docel et praecipit. integritate ampliusdubitare potuerit nullus. ValeTe;
Unrie omnes Christianos in Christum credenles, qiiii - el quod in causa nostra minus Juslitiae peregisiis,
g,i|__5.iiemineiri exira eailiolicae et aposiqlicae Ec-. supplere rogamus yos noridifferatis.„Non-enim in-
(245) Petrb de' Caorliis. Lib. ' v, "episl. 12. Hiigoi , clii nomen, pro quo intercedit^ aliud fuisse primi
Caorcinus. . . apicis npla indicaret.j
.- (240) Joannem Cmmenlarium monachumquidem.. (247) Ranulfo episcqpo.Sanctonensi,-Bosoiiis,su"c-
Fugitivtis -liic inonachus a Goffrido saepe frustra t cessofi.-.Hujusauspicia episcopatos in veiere Chro-
ievocatus, ob arlis stiae tiliJitalem ablldeJJerto j'e-- nico Vineti .conjiciuntur in-annuni .1085. Synorio
tinebaliir, ul quesius esl lib.i, episi. 3, ad Pascliar"-'. Arvernicaeinterliiil, uttestanlur litterae Urbani et
lem. Verisimile esi posl excoirimunicaiionem reridi- Paschalis, quas produximus ad lib. n, epist. 26 et
tum monasterio fuisse, el" deprecaloria qttapiami 12 hujus: sequenti anno Urbanuni Santonos venien--
•eplsu commendaium, qualis esi 25 inter episfoias; tera excepil Iriibus Apfilis. '" -'' .
Uciebcrtiquamiibeiuet' liuc transfcrrem, nisi moiia- (248) Cnm Ebrone. Lib.;i, cpist: 4, ." - - .
135 . EPISTOLiE. — LJB..I1I. .- 134
gratis amicis aajutorium vesCram, Deo suffraganie, Aj. eliani scripfuin sciiis, si obliviorii non ifadidistis,
"
praebebilis. . ' „ quia quidquid de rehus monasierii nostri sine judi-
I4SEP1ST0LA XXXIL cio et voluntate Romani ponlificis definilum, vel
- Ranulfo honorandm vitm episcopo charissimo-domhio dislraclifm (252).fuerii, irrilum manebitet vacuum,
' suo et
prmcordiati amico, Goffridus Vindocinen--- ei qui deffinire' lentaverif, 14S poleslalis, hono-
sis mor.asterii servus, saluierit el reverentidm. . - risque sui dignitateprivabiiur, spe recuperationis
Illud quod quasi pro concordia Goffridus Taiinia- - sublata. Nos lamen, quia veslri debitores ciiariiale
censis (249) se nobis obtuJissei asserii." nunquam sumus,, reverendo eonspectui vestro tempofe com-
mibi plaeuit, nec placet, necin "aelernum placehit. „ peienii diligeiUer praeseniabimur, ibi ,de pfaedictis
Caeterum quod consilio yestro se saiisfaclurum ho- adversariis iustiliam accepturi et exseeuturi, quan-
bis prbmiltit. satis laudamus ; sed vereudum vobis -tum debebimus. Tempus vero ef- diem per„fratres,
esl ne siib bac humllitatis speciesimplicilaicm ve- qui ad fesium sanclae Trinilalis verierini; accepto
stram decipial: quod el.rios non.medio.criter forroi- cum eis cbnsilio, vohis mandahimus. Quod s'f baec
damus.. Rogamus igilur sanclilalem-vesiram,eiro- displicent, quae mininie-displicere debent, domiii
'
gando riioiiehius. he-a vobis inducias liabeal, nisi papae audienliam appellamus, cujus gratia et aueto-
pfius -vos bene securum feeerit,- quod -secundum R.riiaie-firmilef
\ stantes, neminem limemus qiiem non
doiriini papae decretum nobis satisfaciendo. obedial.. ... diligimus. Valele in Domino, Paler sancfe.' •"-"-"
„-_- _ EPISTOLA XXXffl. ".'- ,_ 7 - .; '": - EPisfOLA XXXIV; .
Rahulfo venerabiTiepiscopo, GoffriclusB.Pelri allo- Ranulfo Sanlonensium venerabili episcopo, clomino
diarius, prudeiiter el simpliciter in omnibus agere. -suo etprmcordiali amico,-Gofjridus B.Pelri atlo-
Litteras a voljis direclas "suscepimus, quas ve- r -diarius, mquitalem diligere/el bdio habere.iniqui-
'' * ' -- ' - '
stras esse roinime credidissemus, iiisl eas sigillo tatem. . _
vesiro sigillalas yidissemus. _fl)iquidem coniinciur, Terminum quem riiandastisgratanter suscepimus,
•yos.de febus monasierii noslri, - allodii videlicel B. si lamen inlerim ex Inlegrq, sicut jus ecclesiasiicum
Pelri, difiinire ccepisse, el quibusdain insperaiis ad- exigit, investili fuerimus. ln decretis 'enim Roiria-
versariishoslris^nohis.abseiuibus, imo nescienlibus," nof um porilifieum legihfus quod riemo ad compro-
dituniiionis J.47 d<em dedisse. Quod, salva pace vincialem, sive ad generalem synodum (255) vocar .
veslra, dieimus nec"jusluin. fuisse,.nec- canonicum. debel, vel in aliquojudicariexspoIiatus.Et si contra
In decreiis uiique-JSoniaiiorum ponlificum praecipi- . haec, vobis conseniienle, nos deinveslire et exs.po-
- tur ne judices Ecclesjae senlentiaur proferaiil absente „iiare quisquam teiUaveril, advcrstis corisenlientem
eo (2S0) cujuscaiisa yenlilalur.Quod si.objicitis quia -.pafiier et Tenlalbris prEesunipiioriem,„doinini papae
per fratres noslros qui aderant nos monuisli»,-ad audietiliam appellamus, cujus speciales" filii sumus.
haec,-oplime.pracsul,iion magishumililer quam ve- Valeie; et netaliaficri periiiitlatis^proquibusiriiole-
raciterrespondenius. quoniam neeveslrum eral sic rabilis \lfeQ labor yobis nascatuf, quod non7opta-
nos f_er eos monere, necebrum', quod sapienler vi- nius, optiine praesul, providere debetis-. ;: -
iaveranl, hancvesirani monilionem suscipere: Mo- EPISTOLA -XXXV. „
iiilioiiamque (2S1) liiijusmodi, quod vos ignorare Ranulfo honestwviim' episcopo, Goffiidus ejuspros-
jion ,"cfedimiis, non per -eos, qui impeiuriliif, sed. .cordialis qmicus, considhler ih omnibus, operari.
- per eos qui impelunT, sive per alios judicis Iegalos Judicium, quod vOs,etiios vobiscum feciriius, ani-
debel fieri. Impeiiti autem si iegalionem conlra se •jnos aamuloriim liostrorurn yeliementer cbnunovit,
suseiperent, quasi cultrum, quo juguTarenlur, secum adeo, uii mibi relaium. est, quod ad eum, qui sinistra
porlarenl. Si. quis aliler seiuire voluerit,-ecclesia- .semper graditur yia, yox ebruin rauca pervenerit.
stica sibi deerit aucioritas, et-erit pro ratione vo- - Quorum latranLia ora verilale- sancloruni canonum
lunlas. De vobis , charissime Paier , .vebemenler elpotesiis Dei^gralia, ei debetis obslruere, ef in
hiiramur, qui privilegia Romanae Ecclesiae,-.quifijia- D.rebelles
j ilJos censtiram eccJesiasticaedisciplinae lotis
jbemus, el vidistis saepe ei legislis; „ei haec 01111118',virihus exercere, ut vel sic cognoscant qjiam grave
-pro quibus adversariiiibslii contra nbs claiuanl, '> sit episcopo suo juste judicanli 11011 obedire. Aticto-
nodo apostolicae viriuiis monasierio noslro inciisso- iitate riamque Tolelani concilii (254), illorumim-
lubiliter.esse firmata, legendo invenistis. In quibus- poriuiia lingua refrenalur, cum.dieilur. : Quia cieri-
(219) Goffridus Tauhiacensis. Tauniaeus duplex consulanl, quia quiclquid sine nostro vel successorum
iu Sariionis prailabeniium fluviorum nominibus dis- mostrorum judicio definiluth sive"disirdctuni
" fuerit,
xrritum erit. Item Urbani II,1099. - '.
tinguunliir ; iiara aliera
- _ -.
Garariloni dicitiir, altefa,
- „- .
Vuiibnnae. -. " ' - : (255) Nemo'ad synodum'..Eusebius-papa in epi-
(250) Absenie eo~. S upra epist. 2'8. . . slola ad Alexaudrinqs el.jEgypijos .de episcopis ex-
'(251) Monitia namaue. Judicii vocatio.j lib. 11, spoliaiis : Quos sciaiis;iviqml, nec ad stjnodum cotri-
-' Vrovincialem,nec ad genercdemposse vocari, necjn
episi.\29. '-"'..' "-,'-""'
(252) Dcfinilum vel dislraclum.- Privilegium Gre- aliquo judicari, ajritequcm cuncta,.qum eis sublaia
gorii Vll: Si a>ih verq cohlraillum B. Pelri tocum saii/, legibus -potesiati eqrum redinlegrehlw. Lib.-H^.
pro uliquibus rebus causari voiueril; non ei abbas.vet. episi. 29-; lib. iv, episl. 12.; " ' -
- (254)" Toletani concilii. IV, can. 48.
frcilres-respondeanl,-anlequam Roriianuni poniiftcem
"
138 GOFERIDI ABBATIS VINDOGINENSIS l 136
ciiin sire mqnachtim aut paternd devoiio,aulspontanea k_?vos tamen.sicut mandastis, ad pr-aesensvenire non
_ffcofe'ssiofacil.' Quidquid-iiorum fueril,. alligatum potero, multo renum dolore detenlus, Jt ineyitabiii
tenebit. Michaelem vero, npn dico bbedienlem ar- monasterii nosiri-necessitate occnpalus, Sed cunr
cliarigclum,' sed illum inobedienlem clericurn, An- corporisinfirmiias, el monasierii nosiri necessiias,
.tiocbeniiin (255) his verhis damnal Conciiium : Si Deo dbnanle. Tfansierii, henigno "conspeclui vesiro
.quislibei de clero .episcopum"iproprium conlempserit, servus vesjrae sanctiLalis praesenlabiiur,' de pfaedjcio
.vetei obedire.nolueritjiic bmnitto damnelnr, riec ullra abbate lempofe cbnipelehti justitiam accepturus^ et
-.remedium consequatur. Quod si Ecctesiam-conlur- - quanium" debebit, "diligenier.-exseciiiurjis,- Si lia;c -
bare, vel sollicitare nililur, pir poteslales ^exleras ut refutatis,. quae^canoriice miriime refutare potestis, .
-'seditibsus oppririialur: Ileium conlra -archiepi.sco-,, - appeJJo Ronjam cujusfultus ' auctdritate, riulliiis ior- '
---
puni (256), qui in paro3cia veslra, yobis inconsullo", - midb ' iiijuriam. •.- r ' "" -
.iiralia^amegi.l^ei "atlhuc agefe.cbiiatur,..ex phafe- - . 151 EPISTQLA JXX-VIi: 7 -
.tra Julii papae(257.)sagiua |{|0 dirigiluf hdc modo :-- Ranulfb Sahlonensi episcopojGoffridus Vindocinensis
Si quis iiielropolila.nus.episcopus,.nisiquod ad\sitam . mbnasl_erii_servus,jionpmnivenlo agilari." '
solnrMhodoyrbpriam pertpieiparceciam,iine corisilio B 7 Fama referenle sinistra, ad nos usquepervenit,
et vptunttue omnium coniprovihcialium episcopbrum,. quod de insula Flaiei (260),-dequa olimnqs absentes
aliquid agere injtrovincia lentavcrii, -gradus sui pe- - _et Romanam aiidienliam appellautes exinvesiislis,
riculo subjacebit\el quod egerjt, irriturix hqbealur et~ el postea yestro.et clericorum vestrofum judicioa-e-
- vdcitum. . - - „- - ; „ - --veslisLis, nuric ilerum nos deinvesiitos iiabeLis. Si
-EPISTOLA XXXVI. vebemenLer miramur, unde tantampo-
7 . \; "^yefum esl,
Rrinulfo Sanionensi'episcqpq\el Pelro arciddiacono, testafe"m accepistis ,."quod fes Ecclesiae "Romauae""
ciominis suis chdrxssimis.el pmcbrdialibus.amkis, depulalas, de quibus nullus ponlificum, iiisi aiiatlie-
Gqffndus. ubbas, -licel iniignus, saluiem'eldile- ,fnate suscepto, "quidquam suhtrahere.v-el -difunire
clionem. •,- . -_.,-, coiiGedilur"iia levitcrnobis auferre,<"el quLbus vo-
Quodabbas sancl>3oaiiriis (258) cum -s_ociis7suis. ;- lueriiis, coiifeiTepossilis. Altiiiidinem itaquevestram
7 - monerido rogamus, et fogand_o~monemus~ut,'juxia
abbaiibusiesiifiealur, piaciliim (259) -videiicet,.q'tiod'
in praeseulia vestra.facluri erariius,hiea concessione: vprseceptmircardinatis, nos-adhuc amicos vestros in--
ae consiliq, donec Ilisjiaiiia rediret,- fuisse dilafum, .yesliatis, alioqtiin contra vos,;siciil boriira persecu-
- scilote .peiiilus a-yeritale esse alieiium. -Caeierum, - -toremTiosif uni, ei prlyiiegiorum Romanoruro violaio-
.qiiod vesiro. judicio "se-nqbis facfuriim juslitiam ,Q rem proclamabimus illud etiam, quod in ilaimerico
.pollicetur-, amicus vesier qiialiseuifqne' tqto, corde ,de Rancoiie^fil^-a vobisactum est;nbn lacentes.
amplcclilur, si ejus proniissio, actioiie.fifmetur. /.d liaimeficus siquidem propter mulia tnala, quce' nobis
(262) Auclariicde canonum. Leo Ruslico N.irbo- calidae ant frigidie, vel ferfi igniti jutlieio. Nam haec
«lensi : Nosautem quibusvivenlibus rion communica- :. -aiia eranl genera vulgaris purgationis. Qiii ritns
vimus, morlti^ commitnkare xton possumus. Itino- e priseo Francorjini, Gerinanicariiiiiqiie gentitini
cenlius III archiepiseopo Nidrqsiensi, cap. 12 dee rnore in Ecclesiam olim reccplus, reclamaiiiibiis
sepi.iiuris^ Sacrisxsl canonibusinstiiulum, ul quibxts s Jicet Ecclesiae recloribus, sic invaiult nt lnulloruin 1
tion communicavimusvivis,hon communicemus de- saiculorum conteniione impetrari vix potuerit ut
_ funclis, _ei ut careant eccjesiasticq sepullura, qtti. i. abrogareiur. Sed ut tje tluello seorsim dicamus,
prius erunl ab -ecclesiastica unilale prmcisi,-nec in,. fiebai lia?c pugna scuto et fusle, Jib. iv, capiluJ. 25.)
arliculo xnbrlis Ecclesim rccenciliuli fuerint. PoleslI -Qui cum sculis et fuslibus xn cainpo decerteni. Eti
tameii in cxcommutiicaiione moriiiis absolnlin im- 29 : Liceal ci cohtrattnxiniex ipsis cum sculo el fuste
pertiri, et posl absolulionem" sepullufa, C. A nobis, . in cainpo coniendere. At quanqiiaiu bis armis dinii-
desenteiiL
' excomnmnicxuionis. <oabani,"vix" tainen sine sanguijie, iiiterduin eliam
(265) Pelro Sanlonensiuni episcopo.. Riumlfi suc- i.ion sine coede puguabainr. Vel banc.igitur ob cau-
cessori. , . sani ecclesiasLicis pr;ccipiie veiii.a er;U_niononiacbia
(204) Guillelmus Okronis prmposilus. Iliijusatque.3 qtiod uiullis eliani locis riocet.,lvo, ut episl. 217.
Ilaimerici Trairis iiertim lil-nieiilio lib". v,,epist. 21., p Proplerea Jn diplomate Stepliiini regis diiclluni iif
Olero, sive, ul Joquiiuf Sidonius, Olario insnla estl curia regis indicitur; iu ec.clesi;istico"foro ai|u;u
tJceani Sanionici. De" qua dictum eiiam Hb. i,episl. vel. ignis-ptirgalib, qnia eeclesiaslicis tiou-solum,
23. "UliariusPlinib. . . ipsis duello conlendere noh licebal,. sed n.ee alios',
(265) Baihaldum Chesnellum.- Rainaidum Cbe- rommiilere. Saepius lamen ali illis teniporiiin vitio
snelli «Jixitlib. I, episl 21. ulramqtie in parlem peccatum est. fluod subjeclal
(266) Dnellum cepisse. Monomachiam, singularo3 «tiam duo exempla lestantur; qti;e quoiiiam vele-
certameif.quo ambiguas disceplaiiones dirimebani, 111111duellorum morein illiistrani, el ineiiiorabiliuni
•quae ordinario juriicio lerminari non polerant. "Ju! -jiTailo.rea rerum noiitiam contineut, 110:1iiidigna
diplomale Siephani regis Anglorum ad Hugoneni! -visa siinl quae in liiceni proferautuf. Alterum e
•archiepiscopuin Rotliomag. De liis qui trevimn Dei\ " Tabularib Sancti Albini Andegavensis specimeii
hifringunt, el in trevia Dei homines occidunt similj-. exliibet duelli oblali el accepti, setl JIOIIperacti, iu
&er slaiui, quetnadmodum Henricus avunculus mens; coniroversia . Theotlerici .abbatis cum .vicecomile^
leneri mandavil, -videlicel si bccisorem aliquis in Toareensi,-in haec verba.:
irevia Dci ditetto probare voltteiit, duellum illud in Haimerici vicecomitis Toarci cum Theodorico S.
curia eril.-El poslalia : Sivero defuerii, qui occiso- Albini abbate conlroversia.
rein iii trevia Dei~dudlo probare voluerit, lunc itte ; : ' - l
occisor per minisiros Ecclesim vocaius," aperta lege t Notuin fiat omniBtis Clirislianis, prassenfibus
judicii, aul ciquuvel igni se pnrgabn. Aqiiae nimirum ct futuris, quodvicecomes Toarcensimn, IIaii))'->'-
1'ATBOI.. CLVll..
GOEFRIDI ABBATIS VLNDOCINENSiS MO
133
teslem habuisse. Quod quia jjseciili leges nuia ra- A. yersa consneliidine pra:valcal hominum iniquiLas
tione fieri permittunl el sacri canones omnino, nc canonica; aeqnitali, el sic, quod absil! subdatur
falsitati. S: vero Rainaldus vester claves
fiat, inlerdicunt, humilitcr rogamus ul quod in verilas
sanclaeEcclesiae agiiare ei Romauorum decrela pon-
episcopatu veslro ab ecclesiasticis viris contra ec-
clesiaslicas regulas praesumplum dignoscilur, vestra lificum, quoeinler ecclesiaslicos viros monoinacbiam
auclorilaie iriitum fial ef corrigalur, ne forte per- pcnitus inliibent, annulare conaiur,. conlra ejus
cus nomine, exigebai oQicialium suoftim persiia- suus cl Ilamelinus paler suus ab episcopo Mainone
sione ab abbate S. Albini, Theodorico noinine.qui emerani, et in.pace possoderaiil in vila sua. Posl
noviter onns susceperal abbalis", consuefudinem quorunr morlem ipse Ivo el .fratres ejtis cogente
quamdam inaudiiam, el omni religioni conlrariam, paupertate et solitudine sua, Iif aliamdemoranies
yidelicet prq ahbatis mulalione ei relevaiiotie.ab- parochiam, hsereditalem suam dereliquerunl in
balis, eqtiuin unum cenlum solidbrum,.aui solidos lnnnu episcopi solulam et quietam. Nutic auleni re-
ceriium. Dicebal enini, sicul illis fuerai "suggestum poscere se haereiliialem suam , -qtiain Mainguenoius
« lalium aucupibus lucrorum, quod qnicniiqiie no- inji!SLe~pos_siderelinlerim sibi tradilam a niinistris
yiter crearelur abbas in monasierio S. Albini, proe- episcopi, quam ntillus antecessorum anlea posse-
-tliclum pro sua ordinalione pracjudiciiim solveret disset., Ad" htmc clamorcm vocatus Mainguenoitis
vicecomiii. Quod cum praediclo cle parle vieeeomiiis g. die consiilulo eL loco, liujusmodi dcriit responsum :
iiunliatum fuissel ahbati, pervidenset. sibi et siic- Ego nec tttani,- ncc paliis lui, nec" pairis [/. avil
eessoribus suis nociitiram, si reddereiur, hanc con- Ltii libssideo Iusrediiatem, sed liaereditalem inca-m,
sueludinem negavil solvere quod inlelligebat exigi qtiam paler raeus, et avus, et proavus roeus in pace
:perverse. Wndefactum esi ui ob lnfnccatisaurpe- leiiueiTinl el posseriennu jempore Mainonis, et
ierel- Toaroiuin, vicecomitem adiret, paralus-aut Silveslri, et Marhodi", et lioialdi episcopdrtim, et
calidi ferri juriicio secundum .legem motiachorurii lninquam a 'juslitia dcfuerunl, neqtie iiiiqiutm a
per suum lioinincm probare, aiu sculo el baculo possessione ista dejecti sunt. sed neqne ego. At!
jiixla Jegcm saecularium defendere, ntinquam in luec Ivo : Ncc tn," Mciiigncnoi, terram istam sine
abbaiiam S. Albini fuisse islam, cL injusie exigi caluiiiiiia noslra possedisli, nec pater lutis, riec
oonsueludinem. Utruin fierel horum, vieecomilis csi . avus itfus, nec proavtis luus aliquando de ea fue-
judieio relicium. Cumque ille dtieHum potitisel ele- s'a-
runl investili. Superiiis senlentia dala'est,. scilicel
"gisset, oblulit. abbas hoiiiinein S. Albini; qtii _ut" Mainguenoius iia-rralionem suam jurcjtirando
.eramenlum facereL, ei sacrainenlo fidein brachio assereret. Huic jurameiito-resislere-se Ivo dixit. "
riaret. Inierea vicecomilis oplimales quanf imma- Ilaque jtidicalum est infer illos dtiellum. Accepium
ifuer liaec consuciudo oiiini Chrislianiiaiis prores- esl ab utraque parte, etiaudalum judicium. Cumque
sioni, ei pnccipue moiiastico ordini possil officere, - die constitulo ventum csset iir campum, el posl
.perpehdenles. simtilque viceconiili, 'quod conlra Tacta jufamenta- pugiles hine el incle fortiler ei
Dcum el sancios ejus ei animam facerei, proieslan- virililer dimicarenl in-prato episcopi ,.jiixta lluvium
*les, injtisium proclaniabanl "esse pro lam iniqua P Isblam, praesenlibiis nobis, et comiie Conano, ei
bellum fieri consueiudine. Ipse qu'oi[ue vicecomes,"-- Roberlo Vilreiensi lunc excommunicato, el Oiiverio
fil homo prudens ei nobilis, elbene morigeralus, de Dinanno, el Hamone de Giiircliia, ei aliis prb-
licel juvenis senliens in periculum anima? suaa pu- ceribus multis, ei fere omni clero et poptilo Rerio-"
.gnamislam, uter pugnanlium yinceretur, vergere, nensi, tractatum est de concordia, et convenit, et
hominem forlassis placuit, ul Mainguencius lerrain suam quietamie-
qu;c aut suumaul saiicli cogercl
ot^eidi; consilibiniibcum iidelibus suis, prq.anima ncret ei possideret, et Ivoni clarel quinqiiaginia so-
palris sui jam-pridem defuncTi, cujus ipsoclie an- lidos propter impensas, el iia Ivo calumniam pos-
niversaria volvebalur dies, nec jion el sua; quolidie sessionis iliiris prorsus dimiueret, el factum esl ita;
pericliiantis salule, el utdarel
abbas sibi, uxorique suae, deditqne Ivo fidein suam in manunr episcopi de
"et frairibifs socielalem benefieii congregalio- hujns pacis composiiione firmilef et fidelilcr oliser-
i-.is S. Albini, remisil pugnaih, remisii ci consue-- 'vanda. Simililer-et fratres Rainaldus; elJudicael,
ludinem, ei ul nullus posihac supe vel ditionis vel et Ruellonus-Bodinardus, et Radulphus socer Ivo-
-parenlelae banc valeal exigerc, riotiliam hujus vi- rei nis,,et Robertus'e_x paljafe. Daliisque- est loeus cl
scribi proecepil. Quam fralres sups, Gaufiiirium terminus, ut quiiiquaginta illi solidi Jvoni rcdtle-
-delicetetRodulfuin.necnon et mililes, qiffhanceon- renlur. Die consliltilo cum Mainguenoius praesio
suctudinem de iilo iu fevum|f., in aevuTif] reclamabanl, essel, el Ivo a- nobis invitalus seuieJ, el secundo,
-Guillelmumscilicet et Americum praepositum, auclo- et lerlio pecuniam nollel recipere, egoillaiii recepi,
.vamento graiuiLo iirmare persuasil. Daia igiiurab tlans Maingiienoio securitalem ei.luLelam promil- -
abbate beneficii socielate, el irrita facta a viceco- tens omni lempore.iheo, ei successorum meorum
niite saepedicta consueiudiiie, alj utraque parte X
0 cpiseoporum. Cbariulam qnoque pacliouis signavi
«jiscessum esl in pace. Facta. sunt haec apud Toar- sigillo episcopali, ui raia sit el firma, el incon-
uumin Curia vicecomitis Haimerici, » etc. ^ cnssa permaneat. i Sed quoriiaili huc usque provecti.
Allerum e codice S. Pelri ftedonerisis, Hamelini sumus, accedal el terlium duelli exemplun), in qno
episcopi lilleris coritineftir, quae d-.iellum commis- ptigilum aller vincilur, et s»o, quod monuimus,
stim, sed sine vieloria diremptum ~ ostenduntiSic eruore perfusus describiiur. lddepromplum esLex
igitur habet: '__ _ vetere Ilisloria-seu Gesiis comiium "ei antistiium.
Ilamelini Redonum episcopi lilterm de conlroversia EngolisTnensium, ubi. de GuiUeJmo Ai;naldi F. co-
et inter eos com- mite agiiiir, in queui malefiea mulier noxias arles
Mainguerioii Ivonis,
• duelloque exeicuisse ferebalur.
misso-. . -
« Ego Hamelinus,- Dei gi-alia, Redbrierisis episco- - Slephani pro^comite Engotismensi, et Guitlclmi pro
pus, memorlaj commendo, et posierorum meorum malefica duellum.
iiario noiiliae finem conlroversia;, quaj fttit in proe- t Dum malefica, inquii, muiier non cqnfiiereiur,
scnLia nostra inter Mainguenoium filium Eveni dc judicio Dei .comniissum esl ui qiiotl verum laiebal,
Croteniaco, et lvonem quonriam JiJium Iiamelini, per duellum duorum virornm inter se pttgnanfium
nepotGni Galterii Groisnardi. Iste Ivo aimo quarto dala victoria-probareiur. Factis ergo;sacramenlis
episcopatus mei clamorem mihiiccit super iiseie- feria secunda priiiiie hebdomadae Passionis, <!ecer-
di.atc, ut asserehiU, sua, qtiam Gallerius patruus tavcrunt diti niulitimquc exlra civi:alem in insula
Ui- EPISTOL/E. — LIB. III. 142
infiatos conatus lmmilitalem ,Romana: Ecclesiae, A quat. Pro revercnlia veslrse religibnis hoc iiijiisium
quse inflaia crepare el snperba premere novil,' ap- noii dicimus, sed justum esse penitus ignoramus.
,pe!la_mus. . .- - . Nam lex.Moysi non praecepii, prophetae non prse-
'
." EPISTOLA XL. • - dixerunt, sanctum Evangelium iiide siluil, auctores
Charissiuiis dontinis et prmcorclialibus amicis, domno ' canonum aiit noluerunl dicere, aut oblivioiiitracli-
Peiro Sanloiieitsiumvenerabiti episcopo , et domno derunt. Valete. , . ,
' Goscelinb Itonorabili -
ejus arcliidiaconb, Goffridus -.. . i5@ EPISTOLA XLJ.,
gonim humilis ~elfidelis amkus, salulem, serviiium I\ Iwnorab.li episcopo(268), fraler Goffridus abbas
ei diieclionein. . -"7 .. Vindocinensis, allodiarius aposlblicai sedis.et ser-
Pervenil ad nos, quod oblationes confessionum vits, non fucere aliis quod-non vull fteri sibi.
In*ecclesiaSurgeriaruni (267) nobis abslulisiis. Quod Domini papoe Calixti accepislis decreium,^in qua
si ila nos absenles, de hoe quod per triginla annos vohis el quibusdam episcopis aliis fuerat prasceplum
ntillo episcopo vel archidiacono reclamanie leiiuimus, ut rerum Viiidoeinensi monasterii, sicul £af urii qt;oe
aique Romanortim pontificum licenlia nohis con- apostolicae sedis sunl propriae, defensores esselis ot
cessum 255 est, exinvestistis, et presbytero no- adj'ut,ores. Et alii qiiidem omnes no.n vcrho nec
slro., quod nostriim erat, nobis nolenlibus,' conlu- B * lingua taiitum, sed opere.et veritale, doinini papoe
lislis. nec dileclionem'circa nos exhibuislis,-nec servaverunt mandatum. Vos atitem quae in episcor
(iileciibnis speciem. Vel^i iia" aniicos vestros beare •patu veslro nobis ablala sunl, cl quot, et qtiantas
p.oslis, novum genus beatiliidinis el dileclionis in- fratres nostri, qui ibi babilant, porlaverunt injurias.,
veiiistis. JJoc tamen si ah aliis hominibus contra salis audistis, sed aut noiuistis corrigere, autii.i-
IIOSagereiur, non dileclionis, sed odii opus videre- nime poluislis. Insuper etiam decimas salinaruiii
iiir. Si atiquid niali vobis fecisse-videremur, de- . vestrarum, quas moiiasteriiim noslfum, "palrimo-
huissemus prius.; admoneri, "ut-sic aut culpam, si niiim scilicel B. Pelri et ejus allodium, per sexaginla
adesset, nobis licerct hiimiiifer agnoscere, 1 aul annos pacifice noscilur possedisse, nobis auferlis.
si ^non essel, - raiionabililer excusare. Si vero - Unde dileclioncm vestram i<ogamus, ut quod aliler
aiiquid honi vobis facere potuimus, ei fecimus actum est corrigatis, ue qtti aposlolica proeceptione-
relribulioneni. quam ' Deus non novit, recipere nobis defensor consliliilus fiierat, videalur perse-
non opiamus. Unde vos, sicut dilectissiinos dom- ciitor,;et sic lupus Jiat, quod Deus•abnuat! qui
nos el amicos supplicilerrogamus, ne a vo- esse debuerat pastor. Nobis ilicluni est quia dicitis
bis-, de quibus semper sperayimus bona, quae- . quod Ecelesia nori debel decitnam darc (269).--Hoc
libel mala sentiamus , quia - vestra gravamina , . verum.esl, ubi Ecclesia nibil hahel in parochia al-
qiioniam amiei nostri praecordiale.s esiis palien-- lerius" Ecclesia 1, ubi vero Ectiesia in alterius Ec-
ter porlare non possurims. Si dicilis quod iile cJesiaeparochia possessioneni. aliquam 157 habet,
oblaiionem confessionis-habere debel cui pcenilens .vej qtiidpiam quod decimari debea.t; ibi Ecclesia'
confiielur, simiJi modo tlicere potestis ut obhuionem Ecclesiaedecimam Teddere dehet, si. illud juste pos-
allaris babeal a quo inissa canlalur, el oblalionera sidere desideral. lioc tenet Italia; hoc tenel Gallia.
morlni, a quo mortuus sepelitur, et sic ininister tbi enim novimus Ecclesias Ecclesiis decimas red-
noster loitiin accipial ul -iiibil oblalionum in eccle- dere, el niajores minoribus, el minores riiajoribus,
siis, quibus die- ac nocte servimus, nbbis- relin- ubi altera eariim possessionem oblinel.in jure alte-
Caranloiil fitiiniuis, scilicet missus comilis Stepba- versia. cum episcopo Andegavensi, uli observatiim
nus, ei defeusorinaleficae Gui.IJelmus,cum haculis est ad epist. 12 de qua inler Ulgerium episcupiuh
el scutis . defensor enim ihaieficae erali-ipso die el Ffomundum abbaiem corani Innoceniio II, ita
maleficatus a qtfibusriam incanlalbribus, ei qtiibus- convenlum est, rit abbas oblationes haplisierioruin
dam poiionibusherbarum iniliatus. Sed Slephanus, in ecciesiis episcopi Andegavensis remiilerel, epi-
de solitis Domiiii vero judicio confidens, vicior sine scopus abbali oblaiiones purilicalionum vel iiuplia-
. sui corporis dai-.mo fuil. Aller loto corpore con- ID i-um, ei alias, sicul aniea obfintieral, in posteruin
quassaio, suo uimium sangtiine cooperius, viclus (oncederetrSurgeriaruni Castellum nomen retinet
sietil in periibtis ab liora tertia - usqtie atl horam-- in episcopatu Sanioiiensi; de cujus ecolesia Urba-
nonam; Cum se movere jain non posset,- clypeo et nus Gaufrido abbati. Ecclesia parochialis. S. Marice
baculo evomitit quaeriain maieflca quae gustaveral, de Snrgeriis, elonines ecclesim,qitminfra lerminos
semivivus aliorum maniiius dcpoflatiir ,et longe ejusdem parochice conlhientur. ' y
lcmpbre languens deeubuil; incanlalores vero ejus (268) P: honorabili episcopo. Pelro eiiiem Sanlo-
de Ibnge stanies, qui el quaedam.praecanlamiria.di- nensi. llabuil et deeimas salinarum coenobium Vin-
cebant, niox lerriii fugerunl. Siepbanus vero laeius clocinensium, ut ex labulis .fiiiidationis liquel, in
el exsiliens eadem Jiora-cucurril Deo gralias refeiTe pago Pictaviensi ad Olonam. Quare dtibilari possei
ad lumulum sancli Eparchii, ubi piaedicla nocte an scripta sil.epistola ad Petriim episcopum Picta-
- pervigil excubaveral. Deinde reversus est equilans viensem, njsi compertum.esset Calixti lempore non
in civilaie ul sereficerel. Malefica vero muliis lor- Petrum Piciavis sedisse, sedGuilletmuiu Petri suc-
meniis ignorante coiriiie -mox excruciaia nec sic cessoreni. -• -
coiifessaesl, sed a Lribus mulieribus, quae cum ea ^269) Ecclesia non debel decimam dare. Non nc-
iuierfuerant maleficiis, cbnvicta est testimoniis. gabai episcopus decimas a riionacliisjure possideri,
Comes lamen ei pepercit el viiam concessil. ».- sed conteiiaebat ah ecclesiasticis non deberi. Quod,
(267) Obiationes confessionuni in ecciesia Surge- scile refeilil Golfridus. - - • .'
riaruni. Non dissimilis fuil Yindocinensium contro-
us GOFFRIDI ABBATIS VINDOCINENSIS Ul
rius. Hoc facimus nos' Ecclesiis, et hoc Ecclesiaefa- A
/ siaslicarum reruin omnis facultas negatur. Clencus
ciunt nobis. Hoc eliam bonaevitaeet bonaememoriae aulem,,qui per laicam personam ecclesiam, sive
veslri praedecessores, qui vos praecesserunl ad si- -' possessionem ecciesiaslicam nililtir oblinere^secun-
dereas mansiones, fecerunl, decimas scilicel qiias dum Gregorium sepiimum (273), eEUrbanum (274),
sine judicio et sine audienlia nohis auferlis reddi- el Paschalem-\27S)"secundtim, excommunicalus esi,
derunt. Sed illi beali- ;viri forsitan idioioe fuisse ci ab ipsis etiam hosrelieus-judicalus. Vale; ei de
puianlur, quoniam charilaiem habuerunt, et vita- gradu in gradum Deusvos promolum habeat-ad ulili-
verunt rapacilatem,. cl neminem mole siise magni- latem Ecclesioesuoe.In vobis coinpleliim est, ut cre-
ludinis premere voluerunt. Non convenit malri Ec- dilnr, quod legiluf in Evangelio : Qni se huinilial,
clesioealiarum Ecclesiafum jura vel decimas ;sibi exallabitur (Malth. xxm, 12). Humilem menlem
usurpare. Parenlum est enim , Paulo leslificanle veslram nunc usque credidimus ; audiyimus humi-
Apostoloi thesaunzare filiis (}II Gor: xii, ik), lem loquelam; satis eliam humilem vcstem con-
non jquae sunt filiorum auferre-. Si tamen aliquid speximus: Isla utique omnia oportebifvos augere,
quod justum sitin pradiclis decimis vos habere - non Tiiinuere, ne yobis contingat_,'|j.||9 qiiod Deus
confiditis, Romarii ponti.ficis judieium vobis offeri- abnuat! Qui se exaltdt, humiliabitur (iii(/.).Quodliic
jiius,;cui soli de rebus moiiasierii nosiri judicare B ' novissime loculus sum , esl quideni proesumptuo-
licet el definire. El utista quoe dicimus vera cre- sutn; sed praesumptura aniica praesumptione.-Vos
daiis, nec deinceps per ignoraniiam adversum nos . viscera mea nostis, el ego vestra similiter.-Neci'o-
«ontraliatls offensam venerabilium Rbmanorum pon- bis, nee milii.muiua familiarilas contempium pariet;
tificum, Urbani ei Calixti privilegia (270) vobis f ed in divina jusiitia' assensionem nutriet. el- riiagis
transcripla mittimus. JNovitenim prudentia veslra, in Deo devolarii dilectionem.-
quod sine.periculo non dissolvilur sive conlemnilur, EPISTOLA __XLIIL! _ .
quod apostolica aucloritate firmalum esse nosciiur, Dxdcissimo domino el prmcotdiali amico, domno R.
vel, praeceplum. Valele, el,_dum J,'f§§, precamur, laudabitisvitm episcopo(276), fraler Gdffridus di-
noslram audite precem, si vestrara non vullis sol- lectionemet dilectionis servituteih.
licitari quietem. ' Concilium, ul nuuc dicitur, Romae (277)"celebra---
EPISTOLA. XLII. bilur, non, sicttl audieramus, Cremqnoe. Unde ani-
Domino suo el prmcordiali amico , I. honorabilis mtis meus vehementer periurbalur , quoniam illuc
viim episcopo (271), frater Goffridus abbalum. ire voJuntas domini papae cogit,sed asperitas lempo-
mhtimus ,- dileciionem-el diteclionis servilutein. ris el longioris vioe tribulatio dissuadet. Et lw.c
Iri craslino capiiis jejuniorutn ad vos venife non ^ qtiidem pro laiui - domini el magislri voliintate
possum, necessilate corporis occupatus.-.Cuin vero postponenda fuissenl,' si corporis infirmitas quod
a necessilale, qua deiineor, fuefo iiberatus, ad vbs jubetur fieri uJla ratione permitteret. Seipsum ex-
veniam tempore compeienli, de Pagano, et desuis' ponere morti,- nisi certa spe retfibutionis aeternae,.
jusliliam receplufus. Paganus ille, sicul dicilur, a nullus sensatus unquam fecil. Siquis-veroin secon=
vobis exposcil quod olim a- saiiclis apostolis inter- cilavit morlem, quam yitare debuisset, requiem in-
diclum est, el decrelis apostolicae sedis iiune inler- vcnisse non legitur, sed aefumnam. Cbrislus uliqpe
diciiur. Laicis enim, eliam religiosis (272), ut ipse" bajulare crucem jubet (Luc. xiv, 24}., non quoerere
jneljus noslis, clispoiienriarum ecclesiarum vel eccle- sepulluram. Vale., -. .
(270) Urbani el Calixti privilegia. Urbani Jiac de -nee enirii occurril, eui polius- ascribi que.al. Hoc
re decreium cilatum ad episi. 53 Calixli integrum pacto adjungi caeleris debel,A ad iHum supra
ailulimus ad lib. ii, epist. 28. , .; quae
-
scriptae stuU.
(271) I. episcopo. Goffrido suspicor CarnoLensi,
ad quem scrihens.epist. 50. Pagani eliam monacbi (277) ConciliumRomm.ACalixloII, anno 1125^Ap--
pendix Sigeberii, Concilium Romcecelebraiur, _pux
nieminil.Joffridumpro Goffridoinlerdum scribebani: inler regnuin ei sacerdolium-reformalur,- et jus hi-
atque ila vetus codex abbatem noslrum repraesental rD vestiturarum episcopaliumab imperalore exfcslucalur,
epist. ad Honorium : Locus ergo htiic epistolaede- labdicatur.. lloc idem est conciliura , opinor, ari
Jiebalur in calce Jih. u. - •• '. - uuod evocalus Ildeberlus, graves iir iiinefe difficul-
(272) Laicis eiiam religiosis'. Ex Symmacbi papoe lates nieditatur in epist. 76 : Maxime auiem hacin,
synodo m, lib. vi, capiUil.-2&4;Ivo p. xvi, cap.36, . iempeslale oralionibus tuis egemusfaiigandi Romam,
ei Gratiaiuis xvi, q. 7 laicis. ,
. (273) Gregorium septimujn.' In syriodo quo papa cardinalibus citramonlanis episcppis el ab-
* Romana,. balibus convocatis generale concilium in tt.rbeesl ce-
11
6>pist. el opusc. 2. lebralttrus; nbbis illuc profecluris lempus hieme 'su-
(274) Urbanum. ln synoclo Arveniensi, • speclum, nivibtts Alpes, iricremenlis aqum ,vinculis.
(,27S)Pascltalem. In sy.norioLateranensi. - imperalor, sedilionibus-civilas, exuctione palaiium.
(276) Episcopo. Rainaido -foriasse"Andegavensi, .
' -
m . . EPISTOLiE. — LIB. IV. . UQ
' "' 1@®
. - LIBER-OUARTUS. -•'--.
.; .-
EPISTOLA PRIMA. . - -- "A 7 iare. Hinc occasione accepta, omnia niacliinamenta,
bilcctissimo domino ac bealissimo Patri stto (278) -
)) quibus.polest ndtere in, inc exercel, cuisi non pfe
Hugoniomnium abbalum excellentissimo, Goffridus ts " fraternitate, saltem prb vesira paternitaleparcefe
filiorum suorum minimus,qitodpatri iilius, el do-i- debuissel. Velut alter Saul,- meJjuasi David fugien-
- - mino servus.. - '. ---''- tcm persequitur; nulla erga me fraterhilatis cqm-
Quid salutis, quidve honoris,~nullis rqeis praecc- >- passidnemovelur. Ego <e>V resisiere nec possum, nee
dcTuibus vel subsequentibus.mefilis,"piira dilectio 0 debeo, quoniam marisueludinenf vestrain offeridere
vestra mihi contuJerit, .'dum' sacpe menle considero.».- metuo: Et quia . me erigere conlra eiim nullalenus
qiioe pfq tanlis beneficiis digne, rependere valeamn . praesumo, veslra pia severilas, Iiumiiiler quseso, se
invenire non possum.. Quod tainen charius' liaheo,i, contra eum erigat, et sibiiiiandafe dignetur; neme
olfero meipsum, quippe cujus lolura bonitaie veslraa vesiroamore polius qnani; riioJe sriae magnitudiriis'
_ liansislisanimum. Sed quem bbnilas veslra sapieh-. !- premal. Si autem de me quefiiur, qfierimoniie suoe
ter hausii, imcm diligenlef sibi subdidit,- domnuss priesehtia vesira judex exislal. Vos seinper appella-
<27i))IIeiiricifsabba's ihipugnare Igl.-nonilesinil.. ;., vi, et arihuc appello., Sapientioe vestrae, jiidiciiTm
Antcquam habefel abhatiam, etposlea, boha quoa c subircidesiderd.Ambo filii veslri-siimus; ille<]uidem
- potuicleillo
dieere, dixi; ad lionorem monasteriiJ ii JI ofis professione, seri l^g ego,.Detis"scit qui c/irda
Cluniacensis nomeii ejuspraedicavi.-Illoruin etiamn ' -novil,"cordis devoiione. Non deberiius igiluriiivicem
liiimicitias, quibus procest, incurrefe pro, eo noii n . dissentire', sed honqrem et utilitaiem Cluniacensis
metui. Jpse vero milii confralri suo roala pro boniss iMonaslerii-quaerere concordiler, :vobis mulliplicarc
reiributt (280), relribufione videlicet quam Deifs s ahiicos, inimicos miligare; si neccssilas exigilfeis
non novii. Nescio qua mehlis- lerapestate agitatur,, paritefobviare,;Magii!B dtscreTibnisPaief,"ne aliler
etlh me servum yeslroe sanelitaiis sine causa inve-.- agat, compescite doninum iilum abbalcni, quem di-
-liitur. Terram, quaTn monasteriuin noslrum temporee cmit Iiomiiies ,ex longd lempore fuissc discdrriioe
venerabilium antecessorum , stiorum ,per lrigintaa amatorem, seniiiialor.erii.jurgiorum, pacisperlurba-
aniios-eteqamplius pacifiee et aposiolica auclori-- -- torem. Non aufeiat frafribtis nostris vestram cliari-
tate sihi firmatam noscituf possedisse, terris suiss fatem. ndri eos sihe uiililaie proyocet ad iram ; noit
quia vicind est, sibi-salis immoderate nilltur copu-:-' tribiiat eis contraiocum 'Ciuiiiaceusem, qiiera (28!)
(278) Hugoiii-abbaluml excellenlissimo. Singularee ' duni.Fuerunt el aliae pdstea complurcs, in quibus
prorsus.. saeculi hujus ornamenium, ordinisque suiii praiter consensuro abbalis Cluniacensis abbas.non
decus Hugo Chmiacensiuni ablias v. Ordericus Vi-1 eligebalur. Itaque tionvanalaus est, quam Clunia-
-lalis de Roberio, abbale postea Ulieensi: Cluniacumit C ( censium ordinl tribuii PascJialis ad ilugdnem scfi-
perrexerat, ubi liinc monasiicm phatangi llugo abbass ' bens.: Retigioni, jiiqiiil,, veslrm.per-omnipoteniisDei
temporibus nostris ipecicle monachorum decus prme-' -- graiiam sedis aposlolicce bejtighilas •gratulalur, qtto-
ral. Hujus tanto illuslriof laus fuil, quanlopraefeclti-- , riiarii pierisqui in locis, largiehte Domino per vestrm
ra diiiluinior. Annos enim praefuil45. Qiianli aulenr- \-i solliciludinis studiitm, ubi riulla fueral,inslil'uia,ubi
«nm feceril Urbanus II, qui monasticoe vitaeiiiilialiiss .dejecerat, per. Galliarum pa.ries est resliiuta religiq.
-ah eo fuerat,- declaranl quse ad illurn in ipsisponlifi- Ki Caiixtus II ad.Poniium abbafeiriy religionis mo-
caius sui exordiis inler alia seripsit Itis vcrbis.:: naslicae stiis temporiJiusspeculum, iii Gallia" docu-
Tibi ergq, sanclisshne, reverenlissime ac dileclissime e mentum Cluriiacense monasteriuin. ftiisse scribit-."
'-fr.aler,lam ex anliqua sedis aposlolicm famitiarilalee . -dus(.280) Retribulione quqm Deus non riovif. Marho-
qumn ex nobilissima ium, luique ccenobii religioniss Redonensis ad llainaid.um AhdegavoVum epi-
revereitlitij sirigularis a nobis debelur prmrogativd dh. scopum : Hcccest" relribulio impiorum, quam Domi-
lectionis. Esl prmlerea'qhod hos Jibi -non minus,- (. nusnescil, qua mdla vetribuuniur pro bonis.Nosltr
>
inoque monaslerio debilores faciat, cjuoniant per le. lib. i,-pplsl." -15; ' lib". n ,- epist. "17el'28 ;'lib. m.'
tnonasticmreligionis rudimenta suscepi, intuo cceno- ." episl. 10 ellO..; - - .
,7-'
bid per secnndamsancti Spirilus graiiatw.renatus. (%&i);Secundumparadisum. Sic-Fulberlus'episi,
(279) Henricus abbas. -Angeriacensis . ad quenrr 7i,adGuilIelmum abbalem DivionensenT; sua culpa
cpisl.3. Angeriacense monasierium in iis.hoc.tem- de veslri. ccenobiiparadisp se conquerebalur expulsum
ppre censebatur, quaea-Cluiiiacensi abbale regeban- Quod aulem lii de unb atque altero coenobio, idem"
itir. Taiila enim fuit primissaaculis fama.Ciuniacem-. Q £ alii.deomnibus recte institulis cffinobiis proedicare
"sium ut principes'alque-antistites antiqua juris stiii non dubilaiunt. Petrus Bleseiisiscpist. 13 : Jnxia
. cfieiiobiain eorum corpns et familiam copplare cerla-- senlenliatn cordis mei, _siparadisus in hac vila prm-.
tim expeterent.Quo in riuniero.Ooffridi ajlate. abba---- senli esl, vel iri clauslro esl, vel in schotis.'Sed ad-
lias diiodeviginti GeJ;s;i et Honorii II,- ad-Petrtim i nionet hic locus veleris-in hoc genere poemalii,
-vencrabilem littefis expressas vidimus': S.-'Maiijab's;. auctoris quidemadhue incerli, sed ut iempora fere-
Lemovicensis; in'Pago Arvernensi, S. Austrenioniii bamiiiinimeinsulsi : quod qnidem huiclqco inseri, •
Alauziarcnsis, Tiernensem «I Menaiensem"; in Picta- iit ex codice S.Jlelanii Redonensis a nobis exscri-
vico, Novi Hlonaslerii, Si Pcl,irMaileacensis, ctI . piunresr, fereht, ulsperOi. quos .ejus vitae laudes
S. Cypriani Pirtaviensis;,in.Cariurcino Figiacensein, , capiuni, non inviti". -" ' .
e.t S. Petri Moysiacensis. S.Germani Allisiodorensfs; ' -
in jEduensi, S. Mariae Viziiiacensis;. in Rolboina- , . Laris vilmjnondsticce. .
gensi, apud Po t<seram;' in Tarvariensi, S. Be.riini, Felix grex.hominum, quf Cbrisluriogma sequenlcs
et S. Ulinari; in Camera-e;.si. Hunoldi ctiriis; in Conteiriplis opibus nil proprittm reiinent.
Santonico, S. Joajjhis. Ahgeiiacensis; in Nemau- - Unius arbilrio quosReguIa saiicia coeicet,"
6ensi,'S. ^.gjdii; in llalia S. Benedicti super Pa- Qtiorum quisque suonil agil cx libilo.
- GOFFRIDI AB8AT1S VINDOCINENSIS
la US
secundum paradisum vocare audeo , proclaniandi A mam.sui monachatus fidcm irritam fecissc videatur,
occaslonem. Et quae-olimampuiaia -stuit vestrae di- el vinculiim charitaiis, quo venerabilis prasdecessor
leclionis dulceriine, pullulare non facial sua airiari- vester, vir pise recordaiionis, domnus liugo sibi ei
ludine. Non separela Cluniaco, beatitudinis vide- monasferio Cluniacensi nos diligenier alligavil, syb
licetioco inonasteriuni.noslfum ; non inter .vds el hacoccasione,- quodabsii! rtimpatur. lllud vobis ve-
fraires nostros suscitel scanilalum. De me, quia raeiter dicimus, ulsi quid^iroadietus fraier contra
scahdalizari debeani, minime. Jpquor; riain et si nos egit, si lainen ad nos. vencrii,-pro" amore vestro,
omnes scandulizalifuerint, ego nnnquam -scandaliza- et pro atiima gloriosi viri dorinii IIugonis,-qui nos,
borJ^Mctiih.xxvi, 55). VaJeal duleissimus dominus cum nec servi ejus fieri riigni fuissetims, suos clia-
ineiis elPaief meus. rilaie filios fecil, illi toliimel foio cofdedinuilitntis.
. EPISTOLA II. 7. Siivero ad nos mininie vcniens oberiire^conienipse-
-Dilettiksiino-Palri domno Pdntio, honorabilis vilce rii; el priuia professlone, quam aptidjios fecii, vio-
~
abbali (282), frater Goffridus Vindocinensis mo- laia, alio in loco proflteri praesunipseril iiec priiiia.
naslerii humilis servusisanctm Bomanm sedis allo- ejus professio Deo grala erii, nec seounda quia nee.
diarius, ~purdm, _diiectionem, cl. purm dileclionis pti.i.a promissae slkbililalis exspeclaviifrueiuin, ei
servitutem. v .. B
" seeuuda, 1Q4 quae primam sui monachatiis-obia-
Quemdam monachtim iiostrum, Petrum Goscelini tionem ecclesiaenoslrse absiulii, habebii sacrilegium.-
(283) nomlne, ad vos venisse audivimus, J.@3 sed Quod si alicujus privilegii auctorilate inouaclium de
qua inlentione veiierit, igndramus. Quod si vos, noio.et regulari monasierio sine lieentia sui abbatis
vei loeiun vesirum .visiiandi gralia feci.t, Iicet cum vobis rctinere concediiiir, hujiis auctorilas privjlugii
licenlia noslra ficri debuissel, pro rcverenlia veslfa, coutra sancii Benedicli Regulani niliiur el aliud
vit iperare non audemus. Sed si e3 intentione acltini qtiam pfivilegium, quod Christus Dominus B. Pclro
esl ul l.jcum in quo secundae fegeneraiionis habitum ddnavii, coiiiinere virieluf. IIoc eninf privilegium
suscepil, relinquat, laudare non possumus, cum lioc fttii a Deo Peiro coilalum, ul quoe eranl solvencia
S.Benedicli Regula- omnino coiuradicat, et sanclo- solvefel, cl.quee liganda ligaret, non uliiominilius
rum Romanorum ponliliciim aueloriias,'qua palri- fideiE menliendi, vel se perjurandi occasionem pra;-
inoiiinm B. Pclri, mqnasleriuni viJelicel- iiostruin, beret. El quoniain quem S. Benediclus damnalionis
iiiiiniliir, sub analhemate interdicat.- Untle- sicut viuculis alligat, nec B. Pelrus solvii, hos solvere
charlssimuiri doniinum cl.pairem.huniiliier vos ro- non debemus, licei mulium inviii ei-eoaeii facia-
gamus, quateiiiis-ad.nos- secundumhiiinilem peti- r mus, in virlute sanctae Regulae,el auclorilate san-
lionem noslram fratcr ille nosler remittalur, ne pri- cloruni caiionuin, ilkunita, donecresipiseal, excom-
Cor quibus est unum, quibus indiscreia volunlas. - Exiguuih specie, moribuseximium,
- Par cunclis habiius et cibus est similis. Comparq formicis, quarum sludiosajaborum -
Siciamen ul capiat quo quisque videlur cgere, Turmula conveclal corpore niajus onus.
-^Eiasul-fragilis debilitasve iubel. Qua?ne non possinl communem ducere vilam,
Luxiis aliest oronis, "peccandi rara facultas, -Isdem sub laribus horrea parva locaiil.
- Cunci cuiicioruni cum limeanloeulos. Comparo divinis apjbus, quaecorpore paf vo
Lex cqmmunis habet visas mox prodere culpas, . Ingentes animas egicgiasque gerunl.
ULnascens vitium poena seqtiens resecei. Uexagonis cellis quaemelle.Iiquenlia condunt,
Desidiam fugiunl, labor uLilisoceupit omnes. Ulile miriftcum quae fabricanlur opns. . .
Noxia lorpentes ne suheant animos. Quaediscipliuam, ,qu;ejura domesiica servant.
Conftisiimnihiresi, uhi fiuiit ordine cuncla, - ._ Quasquesimul reficii ingeniosa donnis.
Curalur lolum, negligiluique nihil. Comparo sideribtis, quibtis au!a superna refulgel, -
Necsolumviiae, sed consiat ei ordoloquendi. Aeraqua? furvuni noclibusirradiani.
Dispensantoeque maxima"cum minimis, Quee semel imposiiamscrvant per socettlalegcm.
Kon nisi praescriplo quisqtiainioquifurve silelve,- . Quae soliios ctirsns el nnmeros peiagunl.
Stal, seiet, inceriii, ortline qnisqtie suo. '
" Comparo gyranti sollemniter oTimiaCCBJO;
Ecelesiae limen-noctesquc diesque frequciilani, Iiisuper angelicis comparo spiriiibus, '
Ei sanciis precibiis-seqtie-StiosqiiejitvaiU. Qiii-semper Saiictusiriplicala.voce r.esnltant, '".
Qiiid inoror, el vei-bisevolvere singula tenlo ? in lerris mouaehi quod modulantur iricm.
esl aul animse. Sic cberubin ccelo, monachi tellure niahenles, -
Quidquid asunl opus corporis
Qtiid? qno I s';c habitant ui sit saccr ipse doniormn Bnnmciaiii uni servilium Domirio. -. --,
- Elsiitisei mimcTus; siiffleiensque sibi. , (282) Poniio abbati. Cluniacensi, Hngonis. sue-
11striiclura-doiiieslica pr;efert. cessofi, sed Jonge dissiinili, ui oslendiiut qiue de
- Alria bis specie
QuadraTam
binis inrlyta porlicibus.
- - illo narranl Peirus Yenerahilis, ei Pelrus aller Picia-
eorporis ttsus viensis. , ... . -, -
QiiiCiribiiSi-inrlusoc doinibus_,quas
Poslulalet quaria quaedomus esl Domini. ----- (283) Pelrum Goscei.ni. Transieral Iiic a Vinrio-
Dhcursam monachis, vilamdanl, etslationem. . cinensibiis ad Cluniacenses, illum repelit Gofiiidus,
Qua vc-Iutincaulis coiitincanturoves. • ae sine suo eonsensu reiineri Tion_posse doc.et.
Qa Tiun prima donms seivat polumque eibiimqife,
- Ejusriemargiiineiili esl epistola prima S. Bernardi
Exquibus bos lefuii jtincla secunda clonuis. ad Robertum nepolem qui a Cislerciensibiis nd
Terlia membra fovet vexata labore diurno, " Cluuiacenses convolaral. Quo loco, et in libroDe
Quarla Dsi lauries assidue resonal.. pr.eceploei dispensaiione, ubi hoceiiam aigtimrn-
PJurima praetcreo simiji condigna relatu ium traetat, multa sunt cumverhls Goffriai C?H-
-
SeJ brevilerdxam; nilsuperesi, velabest. sentauea. ,
His igitur procercs, hunc digmim lauje senalum.
"~
m '- EPlSTOLiE. — LtB. IV- - ISO
iiiitnicamus, ul nec communionem sacram vivusi A et concordiae ,sicut a nobisei-a vobis conslat esse
percipiat, nec mortuus sepulturam. Unum preelerear slatutum^ niliil 1@@ penifus hassiiaiiles.j Nori eiiint
"vobis mandamus, quod simplicitatem vestfamigno- . lales stinius qui aliud promplum in lingua, et aliud
rare non cfcdimus, quia unuiiiquemque- paslorem clausuin inpeclore babeanius.
— ," - , - , .
•decet oyes -p.ropria.s.cdnservare, hon Taperealierias, . -EPISTOLA-JV. .
QuoxlSialienasraptieritj-Juprconsueiudinem habei, Domno llmhrko veneraSiti- Angeriacensi abbati,
nou paslorisi Si qtiis iterumauctorilaieprivilegii sai - doinino el amico, fraler Goffridus a Deopurm veri-
talia posse confilelur, eadem-auclorilalc, quod non tatis cffectum, el a se vermclilectionisaffectum..
senTinavitcoIIigere, aliorum vlJas, c.slella, el eivi- Loculionem, quamde. causa Dei-habuiiiius ad-in-
laies obiinere, paTribus snissnblrahere filios, suasr vicem, labialeiiT-ex vesira parte fuisse arbitror,
hominibus tixores. auferre. Qnid 'pluia? jomhem -hon praecoi-dialem. .Unrie vqs minus -vigilanti verbo
alienam subslanliam -suam facerese posse confiJea- -usIim."doleo,-el glariiatorium spjrilum (28S) habere
tur. PriviJegiiim uiique ""pfavilalis I@g pltirimiim intelJigo. Ego lainen, Dco vojente, quod dixi, inci--
liabet,-et niltil penitus riiyiifaeJegis; cujus auclqfi- - piain, ct qiiodincceptum fimrit,ipso-largieiile per- _
las suosinprimis observatores-reosiacii, et proxi- ficiam. Valel.e; t!l si; qua sunf-in vobis„ catiiolica;
iuos oppriniitinnoceiiles. -Et qu:c.ui!(jue privilegio, ^ pietatisviscera, roihi et iii verilalc rescribite. .-
" . EPISTOLA
'conira privilegiurii quod Cufislus-conlulii Peiro, fa» ''-; --' V._; -' ;'T
fere conaiur, quasi _prophefa ^Joceiis^niendacinm Diteblissimo Palri et ."dominoHainrico hongrabilis
-jcomprpbatur. Ctijtis vocem, falsam bealitudinem viios abbati, frxtter Goffriditscum dileclione salu-<
-el veram miseriam proleslaritein, duTii animai^c-" icnu - - .: 7 . "7 -
quunlur Ghrislianae, pcriclitanlur. r," ;" . - Fcretluorum m'eTisiuni:jamproeleriit spalium, ex,
-."__-- EPISTOLAilt. quovobis usqiie Piciavim_riostfuiri transmisi'(286.)[
- sigillum, siculioeulus fueram vobiscum. Et ,quia ibi.
DHectissimodomino suo Hdihrico (284), vilce-venera- • inveniri niihime potuistis quod iitnc libenlcr fecisr
. . bilis.virOj-Goffridus Vindocihensis monaslerii 'cfita- sem,- usque atJ Quadragesimam facefe hqn possiifu.
- liscunque servus,~eamdemquam sibi opial saluletri. FacuJtas
utiqiic faciendi.quod vobiscum face.redispq
Quae mutuae charilatis.affeclu nuper_a.nobis suut suerani, niihi sublracla cst, ndn immulala 1@7-
= constitutn, multis modis postea iinpedire voluit ini- voluntas. Peeuhia etenim mihi-nori suppelitT gueffae
.micus. Ab ipso quippe, utaestimOj fralribus nosfris ' imminent-et-asperitas tehiporis inleriiicit. .Valete; et _
stiggesluuTest ut conlra.ea recalcitrare debcrent, c quod fratres] noslri qtteruntiir, _-quod apud abbar _,
necpacisdileelionisque a nobis conslitulse viriculo ; liam veslram.minus regularis hmiiianitas cis impeiir;
paterenlurasiringi.Atbenignus Deus, qui maJignum ditiir, aghoscile; et qiioilaliteffactumcst, si placet,
eiiam in superioribus. jEgypti Jigalum tenet, ita Jo- corrigite. Desusceplionelfospilumvobisscripsissem "
'
rissuae poienliae iUum~colligavit,urquidquid discrir- sdd doccre Mineryam riovi snperlluuni. 7
iiise acdjssensionis fralribusprius suggcsseral, Jia- -"'-.- -;' EPIST.OLA-VI.
bere vires non potuit. Unde . preeseiitibus liileris Joannivitm venerabilis abbali (287) Gqffridus' abba-
dilecTionehiyestramadmoneo, ul usquead proximam ium omnhtm minhnus, in omnibus misericordiler
' '•
festivilalem B. Mariae.quacunqne die volrierilis jn agere, .- -"'"- - '
"t:apitulurii nosirum veniaiis, de. confirmniioiie pacis - Huic fralri,
rjui necessitaLesimul ac volmUatcad
" - "
. . (281) Hciinrico. -Abbali .Angeriacensi, ad que.m rem jurgiorum, pacispcrlnrbojorem.
eliamlvoepisl. 253.AngeriaciimSaiiionuiiia.ri
•
Vulio- (286) Piciuvim transmisi, Flodoardus Ghronic.
camflnviiim oppidum olim dixertinl deinrie lilterulos aifno 95S. hi.Aquitaiiiam-profeclus, urbem Piclavim
nmtalione A.ngeliacum, eLS.-Joannemde Aiigeliaco, peliit. Lib. ii, 21.,Andetjavhn cqnduci faciam. Petru.s
-
"posiquanreo delatum esl capulpraccursoris-Domini, -Blescnsis.Episl. 15. tolafere in lacrymas Auretia-
iifoiiasieriuriiquea Pippino Aqiiilaiiise Tegc conrii- his e^Jneret.-Aureliamm, Blcsim, Piclavirii.ejus soc-
- ttiin, ut babei veuis narralio ati calceni >oper_tiniS. rv euli elJ proximoium =scriplor_essingulaii nuriiero
Cypriai!i.vAriemarusS..MartiaIis monaehns : Pippi'- lisuTpabaiU.Eiiairieriubi aliquid In his locis esse^
nus rex -Aquiltinim,Ludbvici iniperalorisfiHiis; jussu N iujliicri sigiiificabiiiit."Aureliahis, BJ.esis,'Amlegavis
Patris montislerium 'S. -Joanriis Angeriaco. mdilicciri piurium ntimero "dicebant. F.tilbbrliis, titquirieni lo-
fecit. Priscam igiiuf "appeltaiioriem cum novii re;i- genritis esl , in epistola 115 ad Rober.tum rcgem ;
jniil, quod in-paiieis iil gf.nus facluin esl; nam in sed audilo quod Anieliunisln civitale videlicet inceii-
aljis prioraTioiiiina plane "sileril. Utmoiis IiidiciaTus dio vasiala cqnsilium habiiurus sis, mir-or et paveo.
in S. Floro apud, Arvernos,,CeiUula ih S.' Ricbaiio No'stcf,'epist. i.i::"Anclegavisncgoliu~ma_cturf sumus.
aputl Ainbianos,-Segesirum in S. Sequanoapiid Lin- Eodemqtie mddq Tiironum, et;a'-Turoiio dicere solei,
jrones,Cessato in S. TiberibapuriSeptimanos. Calu-" el Turonis esse, ae Turonis lcqui. .-'
liacus etJSovigentum in S. Diqnysioet S.-CIotioalrio (287) Joanni abbati._ DoIensi_,iil doctiit hos elen-
apud Parisios,- et aliis iiintimeris.Moriasierium pofi'0 clius Coriicis.Cenoiii.aiiensis. Esi aujem_Doleiise.sen.
- Angeriacense instauratum ppslea ei_redriilibus au- Burgi Doiensis illuslre- monasterium-in-Biturigilms
- clum est ab
Agnele fundalrice Vindociiiensi-,ct iiova ab Ebbone-Toparcha, Carolo-non Calvo, ui quihus-
..bas'ilicfl,-aniio1058'Golifido abbale , AfiialtJi, qui dam yisuiriest ,.sed-simpliceregnante, iisdeiii fere
-Vindocinensi dedicationi tidfueraL,succcssore - " -conse- quibus Cltiiiiacense-ieinporibus conditum. Fuit et
crala. . _ ..." Dolej.sc 'alind cosnobhini iri Armoiicis in episcbpa- '
_ (285) Gtadialorium spirilum. EpisL.l. cieeorieui ; lem, postea catbedraui conversum; quoe DoleiifJs
Pominuin illum abbdlem; quem dicunt homims ex EcclCsia'lyoni cpisl.'.170. . ,. , -
Jontjo tcmp'o'rejuhse discorilim crinatorcm, seniincuo-
fol GOFFRIDI ABBATIS YINDOCINENSIS 15-2
vos, sicut ad sp.riltialem palrem suuin reverlilur,. Aexbibens; vocibtis quas in eo defoniiis formabat
necesse est ut niagria" misericordia suffragetur. tenacilasfnos subsannandodominos vocans, daemo-
Mullum quidem peccayit; quod ejuslingua satis coh- • niacus J@@. monachus ille clamabat; Quoinlralis?
venienler loquitur.Unde .si vesirae pietati placel, ' Prior abest; nibil facieinus vobis; non habsmus
magis dignusvenia, qiiam cum eo el ipsi-postula- etiam spaiium, in qtio duodecim equi vestri (290j
iniis esse videtiir. Valeat igitur apud boriitalem ve- valeant collocari. El locus slabulorum suliicienler
slrain hujus poehiienlis hutnilis el vera,ul.credimus, capere poteral, el "adbuc.polesl equos viginli. Qui
confcssio. Valeal eiiam" noslra pro eo devola ei cum hoccel alia mulLaexpiilsoria verba ab.eo ditt
eliariiaiiva supplicatio. Super omnia.aulerii hoec, simiJiludine tanlum paiimihe siipporiassemus,iicei
consideretur.a vobis pii palris revertenlis- filii pia in corde rioslro aliud versarelur, impaiientioe lamen
suscepiio, qui inJonginqiia regione parlem subslaitlioe, flammam ratlone supprimente, diximtis sihi : Fra-
qiia;nacc"eperai,riissipavil luxuriosevivendo(L«cxv).- -- ter, noli eontrislari; viries quia pluvia nos urgcl;.
I6SEPISTOLA Vlt. jaiu sol oeciriil; nccessilas admonei, hospilari; panenv
Vileclo in Chrislo Palri- Guillelmo hdnorabitis viim el vinum,. piscem et caseum nobi.-cum poriamus;,
abbali (288), Gbffridus Vindocinensis monusterii ememus lihenlcr caetera quae non habemus. Sic lan-
humitis servus, Itospiiatilatem, pcr quam muiti B dem coepit alroeilalem vullus pautaiim deponere;
" aJiquaniulujn lcyare supercilia, el "quosprius quasi
placnerunt, nullalcnus oblivisci.. ...
Qitoiiiam ulilitati proximi lanquam nostrce provi- clausos leimerat' ocuJos,.iiioiislrare-, deinde nobis.
dere, ipsa evangelica proeceplione' monemur, quod .dignalus eslloqui; nobiscum eiiam, sed mullum ro-
lionori et bonae opinioni, monaslerii noslri conlra- galusvoltiil refici. Panem et viiiuin, quae nos habere
riuni esse cognoscimus, vobis celare nec possumus sciebal, cl quoe longius ferre equos gravabat," nobis.
JICCdebenius. Cum-nuper Saiilonicuni ireuius, sicut oblulil; ffiiium el. aimonam, quibus ahiindabat, et
priiis vobis nos- illuc iiuros dixeramus, meltienda nos prorsus. indigebamus,.peniLus-denegavit. Valete
repenle tonitrui el coruscalionis lempeslas exoriiur; el-discipulum Satanaa. qui cliaritate "conditunT or-
dincro sua amariludine insapidum reridit, ne am-
qua vehemeiUer.lerrili, el fevcrbcratiqnibus gran-
loris monaslicos severitalis'alligale.7 -
tdinis, el pluviaeiiiundalionibus non mc-diocfiler fa- plius noceai,
tigati, ad obedieiUiamvestrarade Pimf (289)_,quaur 17© EPiSTOLAVIili'
obviam-lmbuinuis,. hospilandi gralia- diyeriere. di- V'enerabilibusdominisel frdtribus Guiiietnio S. Flo--
_gnum duximus. Ubi valrie indignum obedieniia re- reniii abbati (291), el Bernardo abbati S. Sergi?,^-
periinus rooiiaclfum Garinum cellariiini-domus, in- P ( Goffridus.Vindocinensismonasleriiservorum seruns,
' Jiitmantim "videlieei.bominein el avarjliaj servurii. Deum et quffi Dei sunt, perfeclo corde diligere, et
Qci qtiando primum priroam domus porlam intra- qum c.ontrailluin fiunt in mundoperfecto odiohabere.
vimus, grtmriire coepit, et nos torvovultu, et obli- Si veraecliarilatis vinculo in invicein alligati su-
qtio oculdrum lumine inspicere; postea -vero.indi- mus,clsi fervore Spirilus sancli accensi coutra
sciplinata verba proferre non dislnlil, Detim non tortuosum et subdolum ilJtmi (292), qtiem noslis, ne
iiieiueiis, nuliam nobis,. nuilara orriini revereniiara, , animae-noslrifi cum popttlo Dei pereant, pugnare-
abbali. rioe de Pinu ofdinis Cisterciensis. : ' "
(288) Gitilletmo Salmurensi, hoc eslS. Flo-
reniii ad Ligerim; yiro, ut ejus coenobii moniinenta (290) Duodecim equi "vestri. Numeroso equiiaiu
iraduni, genere ac feligiosis moribus insigni. Fr.iter ' slipaimii iler facere solitum Goffiidum indicani -es,
cnim fuit Dolensis Topsrchae;*qui in ejtis graliam quae scribil.Jib. i, epis'..."8,adPaschnlem, el lib. m,
laulam S.. Fldrenlio ef provenfibus opimam apuri episl. 16 ad Ilrieberlum. Nimirum is Ecclesiaesplen-
Dolum obedieiUiain dicitur obtulisse, pr_efuil aunis. dor ct opes tunc erani; neqne lamen imniodicum
48,' usqne ad-excessum fet;e Paschalis II.' (lixeris in Qoffrido,' qualem in alio quodam abbale
(289) Obcdieutiam de Pintt. Id esl prioralum paulo merito pefsTringilS. Bernarrius in Apologia ad Guil-:
inferiiis Quo itilraiis? Prior abcsi. Ecclesias, cellas, le'ninm al.Kaiein : Quod enim, inqiiit, ut cmlerata-
allaria, qua? monasletio, vel majori cuipiam Ecele- 'D ceiim, specimen humitilalis esl, cum tauta pompa el
siae parenl, quia ejtis.iiulti etimperio reguiilcir, ejus equitaiu incedere, taniis hominum crinr.orumsiipari
ioci olicilientiiis.yocabaiil. Sic lib. i, epist. 9,lib. u, obsequiis, Tjualenus duobus episcopii nnhis abbalis
epist. 52 et lib. v, epist. 38. Fulberlus epislll : Alii mttltilndo sufftcial? Meniior, si non'vidi abbalem 40
cino. Vkianus scilicel et Durandus, ambo prmposili equos, cl eo amplins in suo dttcere comitalu. Trjginla
siinulantes acl obedicnlias suasse vetleexire. In epi- equos mii episcopo concerierel; qiioipauci hodie
slolis poiiiilictim passim m Urbarii II : Urbanus epi- alere possirii episcopi. - .-.-'
scopus arcliiepiscopis, episcopis, in quorum parcchiis (£9.1)Bernardoabbati S.,Sergii. IiTsuburbio Ande-
prioralus el obedientimEcciesimCtuniacensisexisluril. gav;e civilalis. Numcralurin litteris Hngoriis lc-gali
lilgerius cpiscopus Andegavensis ad Sugerium de inler abbales, qui Fulconis comilis absoluiioni ad
eleciione Roberti ahbalis BurgttJiensis :'Sane vene- fueruiii, Befnarrius abbasSS. Sergii et Baccbi, sic
rubilis ac religiosus ejusdeni loci convenlus, qui ad enim boc monasieriiini iiiterdum appellant; iiiterr
fesluniloci illhis eiiam de remolissimis obedknliis rium SS. Sergii eLMedardi, ut in diploniaie.Cbilde-
convenefant, fesiindverunt eligere sibi inPalrem et herii III regis", ad cujus av.iim ClodovaeumII origi-
pastorem unmn de visceribus monasterii sxti, Rober- nem snam j-eferuntmonachi S. Sergii.
inm virum magnum. Hinc el. obedientiarii obedien- •- (292) Cqnlra tortuosum et subdolum illtim. Rainal-
liarum praepositi, ul in lilteris' Innoceniii II : Prio- dmn elecium Andegavensem, cujiisbic noiiien prce
res el obedienliarii Cluniacensium fralrum. Cselerum indignalione- supprimil, setl nominat epistola se-
in pago Pictaviensi, proeler bunc prioralum S. Fld- qoenii. De liiijus cleclione " dicluin est episi 21,
Teutii,a Piuticlram nomen geril monasleriuinS. Ma- Jib. III. .'-
ibd EPISTOLJE. — LIB. IY. 154
. cJecreviiiiiis, ejusdem Spiritus sancti Igne, magis ac; A K referre non possumussed illud firmiler eredamus,
- niegis igniri de die in d.iem debemus.-Schrius
qni- el cfcderido asscramus, quia quidquidfecifelperlu-
de.n quoniam non omnibus bene inchoanlibusaeier- li(, lolum nGslraesalulis mysierium fuil.Faclus esi
iis beatiluiliuis prsemium i-eprqmitlilur ;.sed-illis_sb- homo de Virgineinalre, cum DeusesseL; opprobr.ia,
lunmotlp, qui perseveravetint^ haberq concediliir. irrisiones, convicia, tribulaliones, ilagella, percus-
Parum enim vel nibil penifus esse monslralur; bene . siones,. infidelium - spula sustinuil: cruci clavis
aliqiiid inchdasse; quod imperfeclum diniitftur. Hoc affigi, spinis coronafi, felle cibari, aceto .potari, -
eTiani apud sasculares magna irrisione,;dignumvide- laiicea yulnerari voluiL; et gtisfans morlem "ad ho-
lur, ctim aliqtiis eorum-quidquam incospiL,qriod ad! -ram.oeiernae'moriis .vincula solvii.'Quid, fratres,' '
finem niinime perducit. Siitaest, imo" quia ila est.,. aliud Jiaec agendo -nos docuit, Jiisi ambulare vias;
-in negotio sseculij-Jiquet profeclo quales esse debea- quas pribr-ipse ambulaviL? A.mbulemus igiiur vias
. inus iu nfgotio Dei. Naiii siilii, qui muhdum etiea ejus, el se-quaimir eum, siciit frequendum sedoeuil;
quae.niuiidi suiit, diligunt, de-opere suo' si imper- qiienr qui modq sequi,iiolueril,,i_!lum pfoeul dubio
. fecluin relinqjatur, sic erusbescunl :,:qnanlo inagis : sequelur," cujus poena-fine cafebif. Sed quomodo
:iios, qui Deum, et nuoe Dei sunl, aiite-oinnia-el-sii- Deumiae.Ddniirium nosirum -sequimur;' quoinodo
. per onroia. diligere debemus/erubescere possumus, B D ejus vias ambulamus, videnles abominatiohem stan-
_ si ejus optts, quod iiiccepinius, iniperfecTum rejin- tem in Ioco sancfo, sl tacemus? In loco sanclo abo--
quamus?|7|. Dileelissiini, si nunc ih Dei opere : minatio siare.videttir,' cum in sancla Ecclesia abo-
tepidi, vel negJigehtes exislimus, -et quasi sub-spe- minabilis quisque, nemine conlfadicerite, 173 aI''s
-cie simpliciialis adversariis Ecclesioe-suae resislere ; dominatur. Qui boc yidel el Lacet, maledictus a Do-
(jissifnulamus, yerendum nobis est -nein die magnf; mino esse perhibeiur, dicente propbela •'Maledictus .
; el formidandi valdejndiciiillum conlraritim sentia- qui prohibet gladiumsuum a sanguine (Jer. Lvin, 10),
rous, etillo incfepanle cognoscamus nos slullai id est.vocem suam a'-peceali increpalione. Si illi-qui
simplicilatefuissedeceptos.-.Tunc fofsitan-in conlu-s' quodlibei maliira ndn increpanl, maledici a Domino
-nieliam rioslram, .qtiod absit, -vulneriim suorumi iriej-entur, quanto graviprcm'maleiliclionem incur-
cieatiices denudabit, dicens: 0 falsasiriipliciiate i Tunt, qui abominalionem lacendo augmenlant, per
decepii,:baecpro vobis ipse.pertj.ili; et quanr vicem quaih sine dubio plures foerianlur ? Abominalioncm
. inilfi rependislis; qui semper. bdmines Jaudari ac' quippe salis augmeiilatVqui, iri quaiilum praevalel,
venerari oceultandoverualem proesiimpsisiis? Haec'' eam non ampuLal- Orium qsl certe moderno terii*
omnia, ne coutra nos in-judicio suo Dd.minus pro- pqre.-nofum genus-abdminalionis; jamincipitre-
Terat, non mediocriter formidaredebemus, qnoejam *-" *
gnare filiusperditionis;ct quodolim quasi in occulfo
ex_parteper ejtis minisiros annuniiala esse.cogno- faciebal, nunc- palam operalur myslefiuin iriiquita-
-vimus. Ex leslimonio enim Scriplurae.divinoe didi- lis. Qucra coritra qui Jegiiiine cerlaverit, vere coro-
citaus quocl s'i propter personain hominis verifalemi nabiliir : et yelut, altef- Ilenoch vel Elias effeclus,
- reiicemusjipsmii, qui eslveriias,Christum negaritus. licel inariyrium "obhoc non consequaluf, marlyrum.
Qtiod eiiam proeuiniia simplicllale.qttidam damnarii lamen iinmorlalilale g!ofilicaI)iturr El uf advcrsus
merentur, in _Prophela siperie monslralur, ubi sic-; praediclum rieqnam fortiofes aniihds-Jiabeamus,
-nl oves in inferno posili meraorarilur (P-saL, XLVIH, , quid Moyses, cuin qtiosdam, de "populo Israel pro-
15). Ovesibi, non propler veram innoceniiani, . clives ad pecc.indum coiisirierat, clicataudiamus :
sed propier inhonestam simplicilalem; quaihalis > Si quisesl Domini,juhgalur mihi^occiddt vir fralrent
iesislere noJunl, vel nesciunl.homines appellat;', el ciinkum et proximum sttum (Exod. xxxn, 26, 27),
quos sine fine perituros.' esse denuntial. Et ideo) Frairem quippe,.el ainiciiin, et prqximurii suum Inr
Tejecto simpliciialis -ve.lamine,.palam Joqualurvcri- terficil, qui, cum punienda ihvenit. neque eis quos,
-iaiem, cum Prophela dicenles.: Quis^consurgel no-- per «ognatidnenrdiligil, parciL Siergo ille Dei dici-
l)is adversus' maligridnles,-aut.quis slabit nobisCum ) ^. lur, qui eoritra delinquenteszelo"divini amorisexci^ ,
adversns operantes iiiiquitaterii? '(Psat. xcni,"'i-6.)) laiui<,profectose Dei esse denegat, qui eorum pra-.
liiiid Aposloli su!)jungenIes:.SJ Deus pro nobis, quiss vas aclioiiesincrepare recusat. Hinc itaque facile-
conlra nos?(Rom. vni, 51.)Nos %\j% (ales siinius, imo) advertilur quid ambilioso illi a-Cbrisli "fidelibusde-
iales esse debemus",qui laudes hotninum non afle- beatur, cujus ndmeiuprae Ylh indignationo sup-
ciemus, neque eoriim viluperaiiones expavescamus,, pressimus. Nam quo proprio nominedignus hahea-
quoniam qui Ir.qusmodi.sunt, jnxta aposlolum, ser- lur prorsus neseimus. Illumullque.ultra modum
yi Cbrisli esse non passnnl. Unrie el Propheta : Quii "maliiiosuin esse, a puero fama rcferente didicimus,."
hominibus placent, -cdnfttsLsunt (Psdt: an, 6).Si i -et exparle."per nos cdgnovifrius. Et -quja-hiiiicact
fqiTc qiiaeiirifus, quid pro Deo agere",vel pro.ejus5 atigmentum ihiquitatum' suaTum conlfa sanclara
iio-.iiine pali dcbeamuSj quid ipse egerit, qttidve pro) Ecclesiam afle Simonis Magi niti audivimus, lililo
. iipbis pertulerit consirieiemus, el sic qtiitl pro illo3 valde est,inio. necessarium, quatenus aiiclbrilalo'
siimus acluri. pJenius agnosearous. Omnia qtiidem,, Simonis Pelfi cj in faciem resislamus, Cui si pro
qtice prq nobis Dorojnus in.muiulo egit,".efpertulil t cfficii loco v.ehemenier non resuterimus~; curo ipsa
-155 GOFFRIDI ABBATIS VINDOCINENSIS 136
Simone Mago, qui hoc igenus iniquilatis primus in- A Non enim diabolus tanla polerll auferre qu.anta vo-
venil, nos habiluros porlioncni, quod Detis abnuat, bis poleiis esl Deus.restaurare. Nihil tamen pro liac
nullatenus duliicmus.Nam quid prqdest nobisorare? causa amiileiis, el de manu Dei merceriem 170
quid prodesi aliquando jejunare ? quid etiampau- - recipieiis, sLpro ejus " fide el nomine consiaiuer
pefes recreare ? vel qtiaelibel alia-bouilalis oper$ egeritis. ". _ "
exefcere, si'Simoniacam hieresim a-finibus nosiris "
: . EPJSTOLA X
dissimulamus repellere ? Quoe,ui B. Gregorius dicit, Goffridus Vindocinensis monasterii Jiumilis servus,
anle omnesalias iir snncla Ecclesia subdola fraurie dilecto in Chrislo Pctlri Archembaldo T295) S.
irrepsit, el quasi prima ei maxima Eeclcsioa casli- Albini abbati, fralres sibi commissos ditigerc, et
tatem foeda nimiumpdllulione coniariiinarepraesum- eorum.vitia odio Itabere. _ - .
psit. Igitur in.Deum, et propter Deum rogamusvos , Ex lesiinionio divinoe auclorilatis didicimus quo-
el obtestamur, si liabere paiiem in Cbrislo vultis, iiiam deprofcctu proximi,"siciit de nostro, debemus
iina nobiscum summoperelaborelis,- ut lam s;eva gralulari, ei de ejus del'eciu,,iaiiqnani de proprio,
pesiis, quaeperseepediclumhaereticee prayilalis roi- tribulari.IJnde de qupdara fratre vestro, Joscelino
in pariibus nostris diabolica' suggeslione nomine, veliemenler iribulamur-;-in quo nonsolum
" nislrum
emersil, non quidein gladio feirri, sed glariioJSpiritus.^
." loesam esse charitaiem cognovimus, sed defunclam.
siincti peifitus computelur, ne nobis lacentibus in In diebus.is.tis, cum monaslerii-noslri necessiiate
Spirilum sancluin- peccelur, quod neque hic, neque; cogenie, juxta Maironem (29G), ubi obediens sibi,
in luluro saeculo. remilielur (Matlh.-xu, 52). 175 ^elnon Deo ille commoralur, iransiium fecissemus,
Valele in Doiiiinosemper; -iter-uni!dico : Valete.Et misimus ad eum, ui indoraum B. Albini eivcsiram
cohiumax ille, de quo agiiur, sential nos_Dei vir- nos -bospiles susciperet, deprecan:cs. Verba, qu;u
tnie plus posse qtiajn possil ipsc "Simonis Magi im- his, qui a nohis missi fueraiU, Tespnnderit,, inala
pia arte. quidem el omnino indisciplinata fuefunl; sed facta
TX1STOLA 1X.~ salis pejora.- Omnia quae ille eonversus avefsus in
Guhlelmo s.ancti Florenlii dlfbali, et -Guillelmo arclii- nos prolulerit, vobis scribere.noluimus, quia. Ion-
diacono (295) fideli suo, Goffridus V-indocinensis ; .gum esset, et" in nulld veritatem loedere volumus,
mpnasierii.indignus servus,- prospera niundi despi- quae vix in longiloquio illaesa.servatur. lllud Tirmis-
- sime leneniur
cere, el nulla ejus adversa fonnidare. quia dixit quod nullatenus nos susci-
Rogamus vos, et perveritaiein, qtiae Ciiristus.est, perel; et poslea noii b.ene devotus coinplevii. Ihec
obleslamur, ne in causa Dei,quam contra Rainal- P r veslrae dileetioni- de^ervo avariiioe conscribenles,
dum inspiranle Spirilu sanclo assumpsistis, aliqiio, - noii noslram, 177 sed ^charilalis injuriam vindi-
modo delicialis. Quod siieceriiis, Cbrisium, qui esti cari deposcinius. - -
""
veiiias, pl-ane abnegaslis, et Ecclesiain siiairi, quee. ". EPISTOLA XI,--
onininocasta debet esseeiiibera, sseciiIariLaiisCOIF r Goffridus Vindocinensis monasierii humilis servtts,
cubinam et ancillara cum-periculo animaruin ve- dileclo in Chrislo.confralri Arcliembuldo S.Albini
strarum consliluislis. Praeterea eliam omnibus ami- abbati, peccata delinquenlium rion dissimulare; sed
cis veslris, quod evenire i;p:i creclimus, menriacesi ' mox ul oriri cmperint radkilus ampulare.
facii eslis, «l eoruin inimicllias mefito incurristis. De vestro Joscelino (297)cgnquerenLes vobis scri-
Non est vobis timentlum,- quia multos posi Deiimi .psimus, ei.ut de illo inanifestam juslitiam Deo.el
bonos adjutores babeiis. lnter quos me el ahba- ordini veslro facereiis., diu auscullavimus, et adbtic
teni (294) S. Sergii veraciier repulare poieslis, qiiii auscultairius; et nihil a vohis actum .super hoc au-
inalleinus vivi excoriari, quam buic tanloe.coii- dire potuimus. Uifde inanifeslum est quia aut
sentireiiius abominalioni. Valete; el subslaniiami auresnoslroe surdae sunt, et audire non possunt, aut.
temporalem nullaienus ob hoe limeaiis amittere. . . raanus veslrae conlractae, el ad exercenda jura jus-
- (295) Guillelmo archidiacono. "Anriegavensis Ec-. r^ abbas, vm Idus Febfuar.
"[
clesim, qui-ctimSlephaiio riecanoRaiiialdi eleetioiiii (296) Juxta Maironem. V-eluslissima monasterii
praecipue refragab.ilur : ulerque poslea eidem amicii S. Albini possessio curtis Maironis in pago Pjcta-
ex infeslissiniisfacli, quo noniine t-.ixanlur, in epi~ viensi, cum ejus partem a primisAnriegavqriiiii co-
slota Marbodi : mul.iplex esl Anciegavensis malitia, railibus usurpalam, a Goffrido grisa tunica, Widone
'mulios Sieplianos liubel, mullosWitielmos. fralre ejusdem ccenobii abbale, resli.luianf anLiqiiai
(291) Et-abbatem S. Sergii. Bernardum, de hac tabulae testentur, Andegavis daloe anno Domini 966.
abbalmii coutra Rainaldum cnnspiralione, Ildeber-, Lotbarii regis xv. Maironis ctiam caslelli liL mentio
' tus cpisL. Jl.ail Rainaldum ipsiim : Proeo relighr ih cbronico S.-Albinj, ubi de-bello agit inier Lurio-
sos abbales, el integri nominis personas audivi slare. vicum VII,- regem et comitem Goffririum an.1151.
aclversumle cum quibus tanto periculosius est con-'. Monasteriolum deslruilur. Maironus pristinm"Uberiati
g''edi, quanto eorum fttma siricerior, causa juslior, di- resliiuitur. -Rex
' •et comes•pacificanlur.
- - Goffrid'u's_co-
g.Mas mtijor. lnier hos erat el Berierius Bonaevallis' f iiies obiit.
abbas cpist. i6. (297) De veslro Joscelino.- Epislola. praecedenli
(295) Archembald.oS. Albini abbdli. De quo lib.i,- - Josceiiniim et Goscelinum promiscue scribebaut,
epist. (j Cbroniciim S. Albini : Auho 1106 obiil Gi-.! ut JoffricUtm' el Golfridum,' ctuod- anle monui- "" ' -
rardus abbas S. Albini, v IdusJanuar. quifuil abbiis; IllllS. . -'-__
aunis 9. Endcm anno ordinatns •est ArcltembaUtts-
IV? EPISTOLiE. - LIB. IV. _ . 158
titiae nullaienus eas polesiis aperire. Sed nos-Dei"A efverilalis sigillum. 111.;utique de locoiiosiro, in
graiia aures non habemus surdas. Cavele igilur, ne quo monachus r.osler facius fueral, auiugii, et
mamis habealis contraclas. Qnod. si forte contracloe siola secundae regenerationisj-ojccla occulte fugiens,
vel aridae niinc usqiie fuerunl, non jam olivae, sed claustruin B. Cleiueiuis (50!)-infregit. Onde nou
o!.eojuslilioe unganlur, tit saneritur, et ari reprir solum fugitivus agnoscilnr, vertim eiiaro vera pro-
r.feiidiim Joscelinum pesiifera . inflalum suoeiiiia posiiione sacrilegus esse probalur. Si de illd nobis
eilius aperianlur. El qiioniam" cor ejus" repleluiu- . offeriis jusliliam, quod-juslum esl facitc, nos de illo
novimus iniquilaie, cl vestruni eredimus pjeiuim - pritts'invesiiie. Katn vos ignorare non crediinus-
ciiariate, ioto dilectionis afleclti vos rogamus, ut quod nec ad coniprovineialem, nec ad generalem
aiico vigeat conlra illum vestra xquiias, ncamplius synddiini, ro.ullo minus igitui ari quanilibet causam
sar.eto -ordini illiiis dominari -possil iiiiquitas. Si vocafi debet exspolialus." Praeterea noveritis, nec
vero bonttati veslroe suggesserii, quia catisajii con- genns veroe religionis.esse, nec signum ptirae dile-
tra vbs, (298) iiabemus, holite sibi 178 parceTe clionis, pro Pagani familiariiale Philippicam reira-
propter hoc, sed quania sint viscera cliaritatis con- ciare in amicuni, nec pro illo, si veslrae maghiludini-
sicleraie. Cliaritas enim, sicut bene nostis, soltiin- placuissei, cqnleiiiio , qiiae inier 'monasleriuiii
modo iimiciim non diligil, verum eliam esiirienti nosirum ei veslfum esse solebal, el quae pene vel
et sitienii inimico cihum et potum parilef-cnm hi- peniius pro dilecliorie veslra fueralexslincia, redi-
laritate tribuit. Nos tamen inimici vesiri non sufnus, viva Jieri debuisset. Kos vero quod contra Paganum
.sed omnia quie in vribis Deus diligil, el nos diligi- fecimus, adhuc facimus; nec exlracttim de vagina"
mus, "et vobis et vesl-ris, si-placei, germana cbari- canonicae jusiiTiae |,@Q gladium, nisi praecedenTe
tale servire volumus. Nani qtiidqnhf de querelis - salisfactione, ab illo reirahemus.. Quod si prius
iioslris, quaeconcipiunt Jaborehi et dolorein parlu-- aliier aclurii inieliigil, nos lamen juste ei faiiona-
ritinl, -faciamus, chafiialein/quod esl vinculum- biliter facuinf esse, sariclorum"cauonuui aucloritate
"- "
.perfeclioiiis, erga vos. semper' iiuegram, Deo do- nionsLrabimus.^ _
v
nauie, servabinius. Ilaec esi-; inquam, iila-;bona, - , / EPISTOLA. XIII. .
inio opilma virlus, sine qua babere casleras yirluies Goffridus Vindocinensis monastcrii humilis servus,
est dainhabile, el cum qua iioii habere eas, venjale. doirinoGuallerio vitm laudabilis abbali (502), salu- '"
"
Valete, et quid de liis, quae vobis scripsimus, factu- lem cum dileciionis bbsequio.
' rus sitis, nobis rescribite. . . ' Iu Regula B. Benedicli,-secuniium-quam profess;
- _ -, EPISTOLA XII.. '-
{ sunuis, prohibilum dignoscitur el qiiod esl aniplius,
C
Fraler Goffrithis Hariteliuo abbaii (299) S.Albini, auelorilate saiicli Evangelii, r.e alier alieri faciai,
diiigeie-qv.od Detts _diligil,.^el odio Jtabere. quod quod sibi fieri non opiatfXHc vi, 5t). Ende loia'
odit. nientis'inlenlione cayendum.csl, ttt quod nobis fieri
Et formicam fdausLrum Lrahere dedecel, el docto- hdn opiamus/nulla occasionealiis facianius, nc fidei
rem Ecclesiaemanu lenerc mendacium , sed oportei ' noslrae professionis scissuram f.icientes, evangelicie
illum verilatem semper altendere,' nori relaiioriem eiiam tradiLioiiis coiiiemplores a Dco judicemur.
verborum. Si Albericus se nobis condonalum diffiie- llaec idcirco, venerabilis Pater, proposuimus, qno-
tur, eisi Paganus filius ejus (300) in Ecclesia nostr.i- niaiii lfomineni qtieinriam, Garinuni' scilicet Ga-
sub tiltilo monaslerii-vesiri . se factum roonachtim landi (505), qui sub confessionis ttclione et suoe
profilelur , negat ulerque veritatein, "diim , falso fidei promissione se-suaque'omnia.i!obis devoverai,
loquilur. |^@ Quod Paganus vobis suggerii, eiiam subifa pressuni-iiifiriniiaie.moiiacbasiis, el ressuas, .
•siverum esset, sicut veraciter falsum digiioscilur, imo noslias, quia-Ecclesioe nosLroe.prius-fideliler
disculi taraen "prius debuisset,'. antequam- illum, oblatas accepislis.'Quotl quani sil rcligioni Ch i_-
reclamantibus inonacbis noslris, prudeniia_ vestra slianae conlrarium, si scienier aclum -est, quod
suscepissel. Iiijuslum esl enim, et canonuni regnlis ^1 absit," nos mininie laiei,elvos cerlum "babeiis.
prorsus coiitrarium, sinejudicioexspoliare vcsliluni. Requirinins igilur a dilecionc veslfa bunc bomi-
<}uod illum non esse fugitivum dixislis, milii' non neni, et universas res hujus hominis cum liomiiie
-mediocriter displicet hoc abiue vestro fuisse pto- I@l ipso hobis reddere non diffefalis, ne -forte
latum,quod sobrielatis arniarium oliro crc-Jideram, aelid dilationis vobis ascfihalur argumenlum cupi-
(298) Quia criusam contra vos. Lib i.-episl-. 8. num papam mitto, cognoinen videlicel facium ex
(299) Hamelino abbati S.Albini. Postea episcopo nomine pareniis, qtti rectiiis bic Albericus vocalur._
Redonensi.Successil Hamelinus in monasierii prce- - Quare siictiam legenduni-arbiirur libro primo.
feclijra .Archembaldo anno. 1119 ari cpiscopaltim - (501) Clauslrum B. Clemew.is.Prioraius Credor
Redonensem evectus csl anno 1127 Chrbniciirii S. nensis, de quo epist. &'&.
Albini, eo anno : Hamelinus' episcopus Redonensis . (502) Gualtefib abbali. S. Sergii,- Bernardi, ad
efficiinrItlibus Maii. Idem ejtis obilnm annotat amio qnam epist. 8 siiccessori.-Bernaidipbilum S. Seigii
114i. Obiil Hdmelinus episcopusv/ Nbn. Febrnarias. tabulae conjiciunt in annum 1102, vin Idus Aprilis;
Is esi cujus liueras de dnelli probaiione
" libro-supe- VValterii,iu aununi 1115, v-ldtts Jantiarias.
riore proiulimus.ad epist. 59..' - (505) Garinum scilicet Galandi.. Ea forina dictum,
(500). Vaganus fitius ejr.s. Idem videlur qui in quii Petrus Gobcelini, PagamisAJberici^eTc.
epist, 27, lib.i : Fratrem Pagamtm Alerici ad dotni-
ioQ GOFFRIDIABBATISVINDOCLNENSIS JS)
«li^aiis,et sic per vos fralerna cliaritas vulneretur, Aa A multis dicitur quod. Simonem Magum lioslris
fivod est vinculum ptrfectionis (Col. m,- 14). Va- lemporibus in Ecclesia suscitatum fruslra exstin-
Lte. . -
. guere verbis conaris, quia in bominibusqui corrigat
- EPiSTOLA XIV. _"" . non inveniluf. Tu vero desiderio replelus prophe-
Sefnerio Jtonorabilis"vitm abbati (504), Goffridus, lico,"libi suaderi nullalenus polest, quin semper
ablialum omnium minimus, a Deo salutem, el a se inqtiiras.qui tecum assurgal contra regnantem in
germanmdileclioriisdevolionem. . sancta Ecclesia abominaiionem, cum ipsoProphela
Serviiio vestrae bonilatis, quod mihi licel imme- fideliter clamare-non cessans:.Q"'s consurget mild
rilo, saspe obtulisiis, nunc opns habeo, el quem adversus malignanles, aul quis stabil mecuhtadversus
charilas debitofem fecit proniiliendo, non pigeat'• operanlesiniquitatem? (Psal. xcni, C.) Claina ilaque
debiium soivere promissa reddendo. Andegavis1 lu organura Dei, luba_ Spirilus sancli. Nesileas,-
*>i quidein ecclesiasticura negotium in. craslino1 egregie proecoverilalis, nec vocem retralias a cor-
Ascensionis-actiiri sumus,. ad.quod prudentiae ve- rectione. haereiicae praviiaiis; el si eos qui sanclas
slrae consilium et auxiliuiridiligenler invilamus, et[ Ecclesiae caslitatem foeda nimium polluiioue com-
Jie in proesenii necessilaie nobis desil, humiliter' maculanl, de lemplo ejicere, sieuiSalvator fecit, non
deprecamur. Quod si deprecalioneni nostram quali- B vales verberibus, saltem verbis nulia desinas oeca-
bet Occasione exaudir.e dissimulalis, amicus ulique! sione. Noli, vir sancLe, noli credere illis, qui le
dici pbiesiis, sed qui non permanel iu lempore' loqui asserunt sine utiliiale, quoniam eos, jjontra '
necessitatis." < . , "
" " ' quos loqueris, revocare non poies a scelere. Qui
1@2 EPISTOLA XV. lalia dicunl, le.cumpariler Joannem sanctum domini
Goffridus Vindocinensis monasterii' Itumilis servuss prsceursorem redarguuiii. llle enim quamvis Ilero-
charissimo doritinoel prmcordialissimoamko,Ber- dem ab incestu revocare non posset, verilatem
- nerib Bonmvaltisabbati, viro vere religioso, beatam1 tameniioii
siluit, dicens qtiod 184 e'' uxorem fra-
Trinitaiem puro sempercorde diligere, et ejus proxi- iris sui hahcre nulla ratione iicerel (Maiih. xiv,
tnm feslivitali nulla occasionedeesse. • Undesi vir sauctus decollari roef
4). uit, el coronari,
Ad celehrandam riobiscum, quam diximus, san- Herodes impius, cum eis qui, sibi consenseruiit,
cice et individuae Trinitatis fesliviialem (505), etI -promeruil, asiernaliler cruciari. Satis esl igilur roe-
tanue solemnilalis deyo.lio vos venire compellit, etl- Jius cuin Joanne redarguere quam reticendo veriia-
iil seposilis curis omnibus nullaienus differatis ve- lem conseiuire Herodi. Nulli cerle Chrisliaho Cliri-
nirei quem erga yos babemus puroe dileciionis affe- " Deiel Domiiii sui legem silefe licel,-nec propter
Q-sii
«lus suppliciier exposcil. Debiium quippe religioniss personaiii verilaiem occultare. Nam qui -propisr
est, el germanae charitalis augnfenium, festa san-l" personam veritatera occulial, -Clirisluin, qui est
ctorumDei, et maxime suain ipsius festivilalemn .verilas, videtur abnegare.. Vale, el agnoscani impii
devolione celebrare, ei diligenlis se proxihii-justum II " Simoniaei, te veritatis virtuie plus pdsse quam pos-
desiderium totis viscefibus adimplere. Valele, et-in 11 sinl ipsiMagi Simonisperver.sitiUe.
liis quse humililer rogamus,-~nonsit vobisioediosuin "
EPISTOLA XVII.
jieo et nobis obedire.
EPISTOLA XVI. . Goffridus Vindocinensismonaslerii httmitis servus,
Vindocinensis monasterii inulilis vinerabili abbaii Bernerio ; viro -vere religioso,
Goffridus servus,,
viro wterna memoria digno, Bernerioabbaii Bonm- ,. dimidium' animm sttm, el si non sufficitanimam
vallis, in valle spirilualis frumenti •abundare, eti( - lolam.' '. -
hymnum Deo dicere sempiternum. Paier iii Chrislo cliarissime, csse veslrunf deside-
Sancti Spirifus, ul arpitror, ignesuccensus elabb rio scire-desiderans,"quoniara praesens corpore non
Sncrcpalione Simoniacae impietalis J@3 spirilum , possmn,-praeseiUibiis Iiileris dileclam Deq el cha-
q-,o agiiaris, reprimere non valens, mulios in lee D.yam ] hominibus- dileciionem veslraim inlerrogare
adversarios incilasli, inler alios maxinie unum (506) 3) praesumpsi, qriaiiler congfegalio veslra se erga vos
cnjus nomen dicere superfiuum puto, quia nec vulgo ;o liabeal;. vos enim ergaillam opliine habere non
maneL incognilum. Etsi illud, rialura neganie, surdi Ji dubiio. De viribus corporisilerum qusero; nam-de
U »i audiuiil, nec muli loquunlur, eis lamen ab aliis is viftulibus anirase veslroe.queerere superfiuum aesli-
jiuiibus el signis esl indicatum. Tibi, religioseabba,', mavi, quia iUam-de die in diem proficere credo
(504) .Bernerio abbati. Bonaevallis, est aiUeriiid id -' Breve Cbronicum _S. Albini : Pridie Ealend. Junii
inor.asleriiim ejiisdetii ae Vindocinense dicecesis, s, apud Vindocinum.Caslruminonaslerinm S. Trinilatis
lioc esl Carnolensis, sed in a_gro Caslroriunensi. ,i. dedkalum - est anno ttb Incarnat.DominHOiO.-Got-
i- fridus ipse lib. v, episl. uliima.
-Eernerii facta esl meiuio Jib., i, epist. 21, alibi reli-
giosiim el boni testimonii viniin voeal.. (50G) Unum cujus nomen. Rainaldum "eleclum
(505) Trinilatis-fesiiviialem. Titulus hic monaste- _- AniJegavensem. Huic videre esf, quod epist. 9
rii Vintlocinensis, ulGoffridi fundatoris, cl Theodo- i- mpnuimus, Bernerium e numero abbalum fuissc,
j-ici episcopi lilterae decJaianl. Urbanus II: Dilectisis qui Rainaldi electioncm conjunclis sludiis oppugna-
>t- | baiil. -
in Chrislo filiis Girardo abbali.S. Albini Andegaven- '
t,is, ct B?riwni-abbat's S.Trinilalis Vindocinensis.s. .. '- .
161 EPISTOL.E. — LIB. IV. - 1G2
certa fide, cum divina J_@g cooperante gralia,, A miitere curavimus, ut eum J§7 ad salutem animai
vesirae honitaiis longaava cbnSueiudo in hac credu- suoein congregalione vestrarecipiaiis, si lamen re-
Iilale sensus meos omnino Jirmet el nnfniat. De essee cipere vullis. Diu enim, ut ipse bene noslis, nobis-
vesiro quaerens, mirandum non est si valde sollici- euniiuil, sed mores suosjuxta desideritim nosirum
tor, nam in prosperilate veslra loetOrvelienienter ctt corrigere noluit. Unde nieriio aul ejus maliliosa
deiector, in vesira adversitaie non mediocrilef afli- viia blaspheiifari poiesl-, aul igi:orantia,<-veIincuria
cior el coiilrislor, Iicel in adversilale,'qna' justumi nosira, quod Deus abnuat, accusari.
hominem probat, esselpolius laetandum, si vis amo- EPtSTOLA XXI.
jis, qtto vds semper amavi_,virtuiem raiionis admit- Venerabili fralri el coabbdli^ Odoni (308) suo prm-
leiet. Hoec autem ralio, quamvis ad oslium irieae- 3- cordiali amico , -fraler Goffridus, salulem el di-
nienlis saepiiisptilsel, ei pulsanlinon ajieritur; hainl leclionem.
iunibus vestraedileclionis aliigala, inirare non sini- Fama discurrente siriislra ad noslrum usque per-
-lur. Vesiram igiiur prosperitalem diligerepossum, , venit audilum, qtiod Hierusalem redeundi haheiis
veslram adversitaiem desiderare utla ratiorie rionl animtfm. llierusalem semel vidisse vobis sufficere
possum, sed illam raeam faciens compassionis affe- debet,quam si nimquam vidissetis, neqtie propier
ciu, vobiscum usque ad raoriem humeris' " cliarilatis.5." boc coiura vos prta esset "calumnia diaboli-, neque
pcriare paraius sum. Valete. . vobis necessaria indulgentia Dei. Fides ulique roo-
-. -'. EPISTOLA XVIII.- ' ' nasiicae professionis eundo Hierusalem observari
Hcnorabili Pairi el suo prmcordiali amico Bernerio,, minime polesl; sed violari.Hierusalem elenim ire.
viro sapientim docirina, et vitm merilis decdrato,, sictil indicium est Jaicis, sic interdiclum esl niona- -
Gofftidus Vinclocinensismonaslerii humitis servus,( chis ab aposlolica sede. Qtiod riovi ego ipse , sicut
se toturiicum posse suo. -" -ille, cujus aures eraht atl os domini Urhani papac,
Qtiodvobis, venerande Pater, dixi simpliciler, cttm el eundo llierusaiem peregrinari preeciperet
ssiciu audivi, monaehi veslri intellexcr.uni. fiequiier.-,- laicis, el ipsam peregrinationem raonachis prohibe-
Et-ego- roando vobis, quia Illud libeiuer corrigam,, ret. Ubi sancius Bencriicius de.psregrinis monacliis
nec unde veslri insidiaiores, qubs.filios cfedebam, m.eiilionem facil, de, illis loquilur qui eo terapofe
vos valeant molestare, ullerius dicam. Simplicibusi inuridd quidem renuniiabanl, sese in Domini servi-
ei bonae 1S6 voluntalls hominibiis meloqui puta- lutcm profilentes, nullam Jgg tamen sua profcs-
liam, sed praesenlibus illis religiosoe simpIicitaLis. i, sione alicubi firmanles slabilitalem. Eos vero , qui
inimicis ponam ori meo.eustodiam. Quorum iinpu-. Q ( certo in loco profiteniur, ubi professisuni, el ba-
ritas, velil nolit, quandiu vixero, cenis indiciisj julare crucem Domini ,-el Dominum sequi necesse
poterit approbare quam pura charilate vos diligo.. esl, non peregrinam qtioerere;sepulturam..Non igi-
Ctim quo, si necessitas exigif, et adversitaieni -siisti-; tiir-suh occasione Ilierosolymilaniitineris deviemus
aere Jaeloivet sine quo prospeiiiateiii liabere noni ab itinere nostrae profcssionis, ne, dum falsarn
deleelor. - beatiludinem quaerimus, veram et corporis.et anima:
" '
EPISTOLA XIX. - - _ inveniamus misefiam. Carnalis amore fratfis vestri,
Bernerio vitm Jaudabilis abbati, fraler Goffridus , qui in Hierusalem est, aul forlasse jam mortuus est,
salulem el dileclionem,- aul quousque illue peryenialis mori poiest,/niens
Noveritis, quod lainen vobisin aure-dico, Deoi -veslra-ad illicita miiiime Irahatur el spifitualium fi-
voiente, me ad -praeseiis Romam iltifum : sed nec: liofurii, el fratrum, quos sub pollicilalione -fidei,ve-
mulam habeo, nec mulum; et quia vos habere eredoi stroe regendos suscepislis, et de quibus etiam Do-
quod ego non habeo; liumililer supplico ,ul aiiimali niino reddilurus cslis ralionem,cura^leseratuf. Non-
uirumque niilii pra3Sleiis, aul uimm, vel, si placet,, esl enim opifs fidelis el bonse mulieris, proprios
neutrum.: Ndn lamen ideo de amicitia minus, rpiiai parlus porcis exponere, el quos semel vigilans pe-•,
vos prdpter vestra non diligo,-sed proptervosmet- Dperit, dormiendo.-'opprimere. Ilac arte Salana;
' -, , - iiiiilii, qui. in regeneraiione prima diabolo, el iir
ipsuiii.
EPJSTOLA XX. secuffda diabolo siniul cl soeeulo.renunliavcninl, ter-
Aiiiicosuo charissimo, Bernardo abbati~(aO~)-S. Lun- ramque promissionispraavio Spirilu sanctojam in-
corde in ,et -
noniari, Goffridus Vindocinensismonaslerii humilis ; gressi fuerant, jEgyplum sunt reyersi,
" - - .- manna fastidientes, ollas carnium, et caeiera; quay
abbas, satiuem.
Fratremiiuhc, quem vobis liotum , el ex parle':' divinoe Iegi eranf cpntraria,^elierunl. HabneruiiE'-
familiarem agnovimus-, cum lilleris nostris ad vosi iiaqueescas; sedin escis iilis retia ,-quibus captif
(507) Bemardo abbali. S. Launoinari. Idesl.-BIe- sorem faciunl &uillelmi ,-diemque obitus.npiant xnr,-
sensi, ut scripsil lib. u, epist. .14. ivo episl. ,172 :; Kalentl. Julias, el tumuli.Bemardum locum in dexifa porticis
Maurkius Blesensis"cmnobii S. Launomari flbbas. ecclesiae, jusia abbatem Guillelmi pi»-
Manricii, ul puio successor Bernardus'. decessorem. Hic rursiis est Orio, abbas-Majoris.Mo1-
(508) Coabbati Odoiti. Majoris Moiiaslerii.-Sic eninii naslerii, ad querii exslat Hugonis et Bernardi abba'^
noslra esl conjeclura. Odoiiem virum religiosissi - lum-epistolaposllvonis epistolas edi!a. QuareOtTon!
mtim, post i-estiliilos Majori Monasterio monachosi hatid dubie inscribenda csi.
ab-balem .nonum, cjusdem cosnobii labuhe succe..-
ns - • GOFFBIDi ABSATiS VLNDOTJINEXSIS 164
et Jiamutii,- quo siini strangulali, inveneruiil. Hii A- persolverunl.- ,Nec illi soli, sed cl caeteri dueenii
ad audaciamiue-
eomparabiles siinl cbrvo irifideli iiiintio, qtii cupidi-.., • qiiinquaginta-, qui.eorum comiles
lale cadaveris Noe sancti '.palriarchae conlcmpsit , ' runl, prortimpenfe a Doimno igue cdnsumpli stmt
Iniperium. Prius qttiriem , ut colnmba, icceperunt , (Num. xvi,l).Unde'vera prbposi ianc probalur, quod
ranmm olivse. 3Lg9cum_Tjuoari arcam redirenl, el iioii solimvqui contra pr-a:posifos Ecelesios-supeu-
jn arcainanerent, sed de fenesiiis arete , ad qifas; bitinl, seti cliain qni consehliuiil c;s , a Deo-dam-
fide bapiismaiis et- moifasiica prpfessione.jam vo- naiitur. In Jibro qtioque r.egnorum, cum Sainuersa-
Javerani, non rediwri evolaveru.nl/-pe qiiofum nri- cerridsa populo conieninereiur , exclaniavit Domi-
liiero quemlibel honiinem , rnullo miiius igiluf Do- iui.s_,.el dixil : Non le sprcverujit, sed .me.(I Reg.
- mi.nici gregis paslorem el cusiodem osse non opto El ulhoe olciscerelhr, e-xcitavil Satilein re-
' , vni,'7)J
ne fdrle eoiuingai, ijiiod -Deus abnuat, illum ex gem, qui sttpcrbnm popiilum calcarel el-prenieret,
paslofe Iupcim fieri, eiex cusiode lalronein. Va-. et -per .diversa posiiaftun genera aflligerel, ul con-
lete, el.qtioeboiib.animo scripsimus, vobis placeat leniptus" sacerdos ult_ione'divina'vindicarcl'ur. Da\id
.feiinere. \ . '- "".;..' '" sanetus, cum oram chlamidis Saulis regis pessitr.i,
.'- "-.- . EPISTOLAXXH .(.509).' "1"S1 el jam-in Dei dispositione deposiii, bcctilte
B
Fraler'Goffridus, dilecto.confr-utri AxnblarcloLemo- abscidisset, quod factum parvisshiiam-coiiira do-
vicensi abbali (509 *); sic frdlres iibi cominissos clprem musitationem signifi.cal; inagna cordis con-
trilione se arrexil ,.q"uia iri peccatore praeposito Dei
diligere , ne a le eorum diliganlur errores.
Peiieclisiiiteris tuis, quibus ,de monacbo ifio potestatem, quam veneriri debuissel, et auclori-
la'iem 'agnovil, quae necniajor juslis-pastqribus a
eonquestus es', agiiovimus qucul immemof ecclesia-
Deo coiiceditur, nec minqr injtistis".'Sed et Salomcn
st.ici vigorjs/-ei hojioris, el ijfficii-ac niinislerii siii
«'.-iims, linguae. aculefs le exacerbare proesumpse- ' in Spiritu sanclo consLilulus doceL-qr.aesit sacerdo-
rii/Lingua quidem sccundum J.acobum, inquiettim taJis auctoriLas el polestas, dicens : Ex tola anima
inaluin modicumque me.ubrum, sed magnam tuatimeDeum, el sacerdotes_ejus sanclifica (Eccli^
' est,_
silvamiricendit, qtiia aiiiriiafel cofporis subsiantiam vn, 52)'. Efiterum : H-onora Deum luwn exloia'
jierdil. Linguaighis est, el in ea universitas iiiiqui- anima tua, el honorifica sacerdole_s'ejus(ibid. 55).
latis eoiisislil (Jac. xi, S-8). Lingua glariius esT,--- -Quoruni pneeeplorum mcmor,J5. Pauius, cum sa-
qito Coridildr cl RecJeiriptor nosler a -Judoeisinier- cerdoli, nescicns eum sacefdoiem esse , maiedice-
ieclus rioscilur_,-'ncc illis tanlum qui Chrislum glji- jrel,.elei dh\erelur : Slc insilis in sqcerdotem xna-^
.tiio ferri, quanlum illis qui eum gladio verbi pere- (' ledicendo? (Ac-l.-xxm, 4.)-staliin--cuIphm agnoyit :
liieruni, rnors Christi . depu.laiur. Chrisltis ipse in el quia noxam ex ignoraniia coniraxeril, asseruit,.
cruce jiiin posiitis pro illis polius oravil; qui eum dicens : Nesciebam, fralres, quia pontifex essei.
glariio ferii ptipiigcnint, J,QQ non- pro. illis, qui Scriplumest enim : Principem"populi lui uonmalcdi.
ces (ibici., S). El alibi dicit: Non est polesias xtisi a
eiinigladidverbi'occirieruni;- Si igilur Iinguae per-
versilas noii. resifingittir, non jntilltini proriesl, si. Deo. Ei qui resisiii pdiestdli', divinm oulintuipnire-
• eoelera mala -corrigantur. Ilalies cirea hujusmodi sjstil; et qui resislunt, ipsi sibi damnatiouem acqui-
riml (Rom. XIII, 1, 2). Dominus etiam nosterIp;e
delinquentes, ei in Yeteri cl in Novo Tes!amen:o,
dhina consilia cl, proec.epla,'cum Dominus Deus in -.- Jesus .Cbrislus-, rex et; judexcf uiagisier riosler,
Deuleronomio dical : El homo . quicunque feceril in usqtie ad_piissionis diein servavit honoreni sacercio-
superbia ut non exaudiat sacerdotem dul judicem , libus, quainvisilli nec timorem Dei, nec agnilioneni
Chrisli servasseri!;- namcum Icprosuni-.mundasset,
quictinque fueril Itoiiioillejnorieiur, el omnis populus
cum attdierii, limibii ;el non.dget impie, Jte moria- dixit illi: Vade ei oslende tesacerdoti (Mcittli. vm,
ul - k\ Luc. xvn,-li). Ea' liumililate qtia nos quoqtie
txtr'(Deul. x-vii, 12,' 15); Ei sciamns liaiic Dei
vocem' cum-vcfa el summa «majeslaits ejus pro- liumiles esse docttit, sacerdoterii "appeilabat qiiem
cessisse, ad-honjarandos eivindieandos sacerclotesi jy I sciebat esse_sacril(.<gum.Item sub iclu passionis cum
qui in ejus loco slant, attt de ejns loco cadunt CIJID alapam accepissei, et' ei diccrelur; sic respondes
adversus Aaron sacerdotem Lres de miiiistris Core, pontifici? 'Nihil coritumeliose IQ5 locutus-est-"in
Datliari el Abiron ausi stiiit superbiig', bialu lerrae pei-sonamponliTiciSisedinagis innocentiam suain ser-
dicens : Si mdle locutus sum, exprobra de
absorpti ac devoralipoanas slatim sacriiegae aiiriacioe vavit,
(509) Epistola hasc maximam partem exscripia est minirSeaeslrum el S. Sequanf; Uticense et S.
ex Cypriani 68 ad_Rogaiianum. - „ -Ebrulsi; Ricomagenseel S. Amabilis". AJtertun.eniin
(509*) AmblardoLqihovicensi abbali. In diplomale lituJi homen est;-alierum Ioci, in quo condita fne-
-PJiilippi I ragis.delraifslaiione Matiziacensis .cce- funt. AlqnO in iis' sane iocis, qriae unicuni habent
nobii ad-ordineni Cluniacensem subscribil Ademr.rus mqnaslerium, i"d sialim injelligiiuT. Jn amplif.rftrs-
abbas Lemovicensis, hoc esl S. Slariialis, ui in rie-.. vero civilaiibi!s,-el-jju;e mullis roenobiis nuhc"-flo-
"ciicaiionc monasieriiViririocinensis Odolriciis abbtis renl, de veiuslissimo el stti lempoiis-iinico accipi
de S. Martiale monasteiium Lemovicense (qiiod pro~ debel, ut iu synodo Remensi Xeoiiis -IX. Ovlarrius
monachis canonicos sascuiares jiunc hubet) el mo- abbas Gatalaunensis ;- deifbbats.S. Memiiiii"; apnd
iiasterium S. Manialis untini alque idem es_Liu Flo- -Ivoncm epist. 2iG, abhas Cariioleiisis, id est- S."
riaccnse, el S. Bencdicii;- Miciacense et S, Maxi-. Pelri.
' -
l.ig EPIST0LJ7 — LIB. IV. [ 160
mato; si ttutein bene, ijuid me cadis? (Joun. xvm , A l viia, etiam si jure reprehenditur oporlet tamen ut
25.) Qtioe oinnia ab eo ideo faeta stinl humiliierai- a siibdilis sufieranlur pariter el limeantur. i Sub-
que p.uienier ul nos suae humilitatis ac paiienlioe lilis ergo via lenendaesi a subdiiis reclitudinis, et-
haberemus el sequeremur exeiiipluin. Docei doelo- humiliiaiis, ut Teprehenslhilia magislronim facta
res Ecclcsioe legiiime ei plene hbnorari, eliamsi ali- nec. placeant, nec tanfen, eorura menles a ser-
ter ogant quam debeanl., "dnnTcirca falsos doctores vanda.|,@4"maSis,'''Ql'um revereniia recedant. Quod
Deus ipse -laJisexislil. -Proeleiea sanetos aposloios bene Noedebriato exprimitur, cujiis nudaia vere-
Sc-ribarmn el Pliarisa&orum, perversorum a.tqtie sa- cundiora boni filii aversi venienrio lexeftinl (Gen.
crilegorum doctorum, 'poleslali substiiuiL, qualenus ix,, 23). Qiiid esl quod lilii vercctmriiam palris su-
ap03to_oruiii el probarelnr humililas, ei-nierilum - peijecto dorsis pallio aversi venieiil.es "dperiunl,
angerelur, ei per hoc plebs Chrislianadisceret p.or- nisi quorl bqnis subdilis sicpracposiloriim suo-
tare jngitin veri. saeerdolis, eliam sub falso sacer^':' rum-niala displicenl ut lamen hoecrab aliis occul,-
doie. Meminisse "monachiciebeiu, quoniam abbales lenl? SI vero subdiLi a reciorum. suofum i<e-
Deus insiitCiil; abbates atilem inonachos conslilue- prebensione lemperare se liegligunt, usqup ad
r.iinl- Quorisi rios ajiquid aiulere conlra Deurn pos- reprehensionem ipsius condiloris exceduiu ,.
sunras, .qui abbates iacit; possunl el conlra nos"J ctijus supcrna disposilioue praelali "sunt. Nam
ande.re monadfi, a quibus JiunT.Qtialescunqne sunt. -si opera . honiinum injiista videnlur,' polestas,
EceJesiScdoclores, de ipsis tameh Dominus dieit: quos a Deo est , nunquani cril nisi- jusla;
Qui vos auclil, me audit, etqui vos spernil, me sper- quam irijusti hpmines-niulloties propleri siibje-'
-nil (Luc;x-, 16) ; el: Qui tangit vos,.tangil pupil- ctorum merila.habere permiuuniur. Non«si tole-
lam oculimei (Zac/i. ii,"8). Tangere lioc iti Ipco rand.a a praiposilis supei-haioquacilas vel praesuni-
non verberum quamlibei aciioneui signifieal, sed plid subjectorum. llnee sunt enim sicut veiicrabilis
.quae-fil in jfroelalos a subdilis, praelqqueiuepraelaLoi (515) cfoclOTet niaflyr Cyprianus, scribit, hasreii-
vel cordis delraclioiieni.^-MariaL coriuh oiiiis, atqtte conatus.schismalicorum niale
' eis diabolo,. lingiiae
ulique soror Aaron prophelissa, duni Moysi de- •. cogitaniium, iit sic superbi superbis -placeaht ut
tiaxil,quamyis ipse aliquanloaiilcr fecerit, illicoi pfaeposituin .superbd Tumore cojilemnant.- Sic de'
stigmale leproe perfusa est, ei de caslris DoRiinii Ecclesia rccedittir, sic altare profanum cxtra EcT
foras projecla (Nttm.- xn.). .Ozas eliam Leviies, , clesiam collocatur, sic conlra pacem Chrisli et orriina- -
cum arcani, Domini TeeaJcilraniibus 19§ bobiis" i" lionein, aique uriitatein Dei rcbellniur.... Oportet
cernerct ineiinalam., eam volcns erigere-j slaliiri abi Q . ergo moiia'cIiu.m,;t!e qiio mihi scripsisii, ne.ct.ipse
sngclo Doiuini percussus intcriit (// Reg. vi, tr, 7). --daunonium. fiaj, agere audaciae suae pciiiiiteniiani,
1'er arcam praeposilus Ecclesiae- signalnr, quent re- et boiiorein Dei in sacerdote ciiam aliter ogqnte
prebendere" rninore ordini niilia ratione peruiillilur; agnoscere, et lota cordis _el corporis snppiicatioiie
. Utile esi ei hecessarium,ul iL.Eusehius (510) dicit, suo proeposilo satisfacere. Quod si snperbus exsii-
"ul reciores^a subdilis li)iieanlui\/e't.ab jpsis .eorri- terit, cxerceiri eum honori.stui ppieslaleni.Tit lan-
-gar.Lurut Jiuinana formiriine peccare meluant, qtiii quain: IiOmicida, l@g ab omni .ordine deposiius,
dirina j"udicianon fofmidant. Deieriores qtiippe sun.l,i vcisic agnoscal.ccclesiasLieaecensiineiigorem; nam
ui iriein ipse asseril, qni dctraciionibus., doclorum vi,--. ,si Deus.superbis angelisnon pepercii, superbis 1I(K
lam morcsque, quaihvis videantiir rcprehensibiles , minibus parcendum dedocuil. IJomicidaruin vero
i.iisequiiiilur, bis qui siibsta.iiiias aliornm proedja- iria genera esse Clcmehs sanci.us (514), discipulus
qae diripiunt. El ideo juste infames sunt, et qbi B. PelrTel successor ejifs, in consiljo residens asse-
E-iclesia exiorres iiuiil. Nam sic odil Deus eos quii rtiit, eipoenam eorum parileni fore hosdocuiL.SicuL
linguarum glariiis, seu uiiolibet alio modo adversus> eiiiminierfecloresfralrum,iia el deiraclores eoruiu,'
Palres arinantjir, ut P.atrum invasores, ct.in omhii - epsque Odienles, homicidas appellavif, qiiia el qui
niiiiido nolaniur iiifamia. Qtios eniiri Deus suo re-• 1Doccidil.el qiii- odilfralrcm suunf;, et qui detrahii,
servavil judicio, lnimano examhic-conriemnari nec" • homicida est,. quoniain detraclio, eliam sicum vc-
debent, necpqssiint. El B. Gelasius papa (511): <Qvesi rilaleiiiiscealuiyex odio surgil. Optare lamen debes "-
quipastori suo comniissae sunt, eum repfehendere, inagis-injtirias.odienlium pielaie ei paiieiuia vinoere
nisi a catholica ficfe-exurbHayerit, riec debenl, quarii cqneessatibi licentia et auctoriiate vindicme.-
nec ullalenus accusare possunt, qiiia facta paslq-.- Vale, et quae tilii scripsiriuis, si boiia su:it, tene.
"
rimToriseonim ^ladlo Jeiienria jioh sunt, quamvis ixiii.'
\ EPISTOLA
recte leprehendejida videanlur. El B7 Gregorius •- 7 -- .- . -- i
in Mora!ihii.s.(5!2)\scfibit, dicens.: « Magisiroruiri Gbffridus Vindocinensis monaste.rii qbbas G. rene-
'-(510) Eusebius. Papa, cui Iribuiliif eliain- ab-Iyone. 14"el 15 ei. apud Adelberlnm diaconum lib.- u , ca'p.
decreti'part. v, cap.7S52., 155. Speculi, quod ex Gregorii MoialiHus excerpsil.
"(511) B, Geliishis papci. Q.uoe- liic GeJasii dicilnr (51.5).Doctor el marlyr Cyprianus. Epist. 65 i-;l
senieiilia, eani Caio-p.ijioe iribuit Ivo.part. v, csp. Rogatiaiium tie diacono cdniumelioso. _ .x.
"255. Lcgiiur in Eiisebii.cpisiola ad iEgyplios; unde (5J4) Clemens sanctns.
'-" Episl. 1 ad Jacobtuii
' " fralrera
-Cla Gra\iauo cilalur u. q. 7. Oiies qum._ Dou.iiii. , --,'-- .
.(512) B. .Grcgoriusin Moralibus. Lib.. xxv,- cap.
GOFFRIDl ABBATIS VHSDONICENSIS - ISS
|S7
rabilipriori de Charilate (515), cum dilectionesa- A h adversarios nostros superare.vaieliimus, si illius
-- ' " - - membra 1fuerimus.Charissinii, mirari nolite quotl ati
lulem. .
Praesentium lalorem veslfoe bonjlaii transmil- vos venire differo, quia sexum illum milii suspeeltim
timiiB, quaienus eum in congregalioiie vestra ad . (518) inveriio, .quem nec aihicis bene fisum agnosco,
salulemaniiiiae-suae, si vultis, reeipialis: Hoc tamen Sextis isle nostrum primum venenavit parei)tc-:p,
vobis laudafc nec audemus, nec viitiperare volunius, suum quoqtte marilum et.palrem,_jug.iiIavil"Joaiinom
Diu etenim nobiseum-fuit, et pravos mores suos Baplislam, inimicis suis foriissimum tradidii Sam-
eliam roodo interfeeit Salvaloreni,
semper emenriare conleiripsil. Setl bontim, quod sonein, quodam
apud nos^diulius facere !9@ disiulil, apud vos for- quia-nisi.ejtis culpa exigefef, Salvator nosler pro
siian facere eurabit. nobis mori necessarium non liaberet. Heu quantos
'/'"" - EPISTOLAXXIV.' jam perdidil! qfios adhuc.potesl perdere non desi-
._ , .
Goffridus, Vindociriensis monasierii humiiis abbas, slil! Ul breviler dicam, omnibus qui perierunt, qui
dileclis inChrislo ftliis Rametirio (516) el-cceteris pereunt, seu qui usque in finera saewili perituri-
omnibus, prospera muiidi.despicere, et nulla ejtts suni, sexus isle duplicem- conlulil moriem; Kisi
adversa foriniiare. • enim peccasset, ei peccandopriinum horiiinem pec-
' Gaudeo - • . P
plane propter -constaiiliam veslram, quam B-care fecisset, homo non morerelur in.corpore, nec
Deb acceplam esse non dubild, ei coram bonis ho- - cjiis. anima in aiternum periret. Vae sexui, cui noc
ininibus cognovi approbalam. Si moieslumifabelis, tiioor ine.st, nee_verecundia,'!fj|§nec honitas, nec
quod in ecclesia voces (517) canlando non exallalis, amicilla, qui magis limeri poiest cum amalur, xjuam
dico vbbis qnia ^oris vocem.Deus non altentiil, sed cu<aiodio liabelur. In his verbis epistolanostra con-
cordis. Quare non'esl_opus- sdnantibus.verbis cum cluditiir. DomiriusJesus-Christus sil abbas el Paler
wamiis; sed ubi sacrifieamtis, ibi et orare debemus. vesler; bona, ej"usjgeniirix Maria, veslra maler. Ipsi
Ubi vero s.acrificandum sil, Psalmisia nianifesial - Deo el Domino-ifoslro.. qui prd peccaiis noslris in
dum dicit -. Sacrificium Deo spiritus conlribulalus; "~cruce posilus, B. Joarini suam sanclissimam com-
cor contrilum et humititalum Deus non spernil (Psat. mendavit matrem, vesiraih/commendo fraternila-
J/,.19). Si quis forle liuic senlentisc/obviare lenta-7 lein, utsua pieiale vobis donhre dignelur veram
verit, asserens in ecclesia super altnre esse saciifi- charilatenij veram .obedientiam. -puram cdrdis et
candum, siculi fit, verum est.Tulique qtiod dieit... .. cofporis caslilatem, el iriter prospera liumiles, et
Sed scire riebel,quia in Ecclesia" aliare ibi nihil iiiler adversa seeuros vos faciai,- " -et ad- gaudia sine
' .
aliud significal, quaro cor in houiine. Qum ergo, p_ fine manstira perducat.'
•TEPISTOLASXV. •
fralres, dicilis in cordibus veslris, _in cubiiibtis ve-
siris compnngimini. Sacrificdle sacrificium,j\l riixi- .- Goffridus Vindocinensis'cmnobiiservorttm servus, rii-
rous , sperantesin Doinhio (Psal. rv, 5, .6) cujtis lectis in Chrislo fmltibus, celernam benediclioneniv--
misericorriia arijiili visibilejn el invisibilcm supera- Quod vos diu est non visilavi, scitole-hoe jion mese
bitis inimicurii. Cerle, fratres, 1vos iion pugnatis eo volunlatis fuisse, sed peniLus iiecessUaiis._Infirtnitas'
quod alicuisua auferre vel.subiipere ve!itis,~sed ne enim,. quae dum apud.vos essem riie cepil, uta vobis
sponsa Dei Ecclesia, quoe 197 casta- omniiio jlebet recessi, qualuorlaiitum diebus"roedimisii;-sedposl-
esse el libe.ra, s;eculafilaiis'conciihiha"'fial/ el an-. ea gfaviler inyasil. Unde ab -amicis iioslris acce-
cilla. Hocsi fieri posset, qudd absit, nqii lam donius -plo consilio poLionemsumpsi, quadum cbfpuspnr-
Dei quam spelnnca laironum, et sentina vitiorum gare debui, pene mfe corporis vita purgavi. Sed Dci
riicl deberet. Esl etiama.lia caiisa vesirae raagnae - gralia~de infirmitale illa convalui, el ad vps quam
securitalis, qnod iioii feriendo,.sed,paliendo fesi- . •citiuspotero, reverlar, quos pras euriclis lioniinibus
slilis; el nonjam prp vobis quam prq-sucoessorHjus semper.diligo et di!exi;r " -
yestris hocfacilis.Unde paiet quod ipsius Domiui- 'EJ^ISTOLA XXVL-- .' •
nostri Jesu Clirist exempliim tenetis,qiii el pro aliis.pp Dileclis in Chrislo discipulis , Jngetbaido (519), el
periulii [/. mortem], et patiendo hosleni superavit: omnibus aiiis, Gojfridus eorum Indignus Pater,
Et sicut Dominum Jesum, caput nosirum, vicisse salutem a_Deo et benediciionem. - - .
dJabolum veraciter credimus, ita et nos omnes - Calumniae, qtiae in partibus patrias Andegavensis.
(5ii5) G. priorid/Gharilate. Jiiler-priinarios qnin- ' Jessos onmi lempore Itdbendum, lenendum et possi-
tftie priorattis ordinis-Cluiiiacensisprineipem locum <dendum. -"-'.
le-nel is, qui Chariiati agri Nivernensis oppido ad (516) HameJinq. Lib. m, episl. 10 et 11, mona-
Ivgerim nomen fecit. Quibns acceplmn lmne deheanl rhis Vindocinensibus scripia est'"' haec epislola cum
Cluniaeenses, Ludovici VJ regis diploma Aurelianis aliquo^.sequentibus. _." . , • -"
ediluin decet liis verbis": Prioratus &. Marice de (517) Quod in ecctesiavoces. Iiilerriictun), opinor,
ijharitaie sxtper Ligerim, queiw Gaitfiidus Anlissio- -~ designat quod Vindocinensibus " suis indixerat
' adver-
dorensis episcopits el Gniltelmus coiries Nivernensis, sus comilissam.
el Bernardus cie Ghaillant, et ulii fideles regni nestri, (318)' Sexum " - iltuni. mihi 'siispeclum. Lib. t.
tatS_qitos Ipcus ilk db charilale citm villa et perihieniits .episL 26.
snis omnibus, in splriluatibus el lemporatibits tdtatiter .. (519) Ingelbaldo. Moiiacho Vindocinensi. Oslia-
perlinebai, Hugoni abbali el monaslerib Cluniacensi fius jam _er,al-anie Goffridum abbaiem, quando ad
ei eorum ,successdribns dedertinl, el" concesseruhl, Urbanum papam, uiia cuni Frolmundo priofemissus
absque ulla ^eientione per se et monachos suos pro- cst ob litenf Credohensem cuui monacbis S,;-Albirri.-
1(9 . EPISTOL.fi. — LlB. IV. - i%
olim conlfa nos orloe riieruift, divina opitulaniegra- A _. atiimae noslrae Deum die ac nocte precatur. Pravo-
tia, ad horiorem nostrum et iftiliiatem sunl sedalae. rum atitem honiinum etiam malediciio.vehemeiilef
Novitium quemdam lioiiesioevita., et optimelitiera- ojitanda est.-el eorum benedictio Jion medioerllcr
tum suscepi; quem saeculi pannisexiitum reguiari _ formidandak Nam malediciio illqrum creatbealitu-
-vesle liabeo veslitum. D,6mnus_.prior noster (520) <iinem,:el eorum benedictio acqulril damnationem.
infifmus terietur, sed debeata illa aninia quid dice- Unde"si mibi non crcdilur; Chrislo saJtem credatur,
rem, quae si, vocanle tiomiiio. a sxculo migraret, quinifn mentilur,-qtii discipulis suis loquilur, di-
jiunquam., ui aesiimo, gehennam senlirei? Sed me. cens: Vm cuni-benedixerint vobis.homihes (MattJu
infelicem! ine niiserum! quem nulla pcccatorum v, .li);el : Cum -vos'maledixerinl Heaii estis (Lue.
nieorum recordalio momordif, dum carnis saniias vi, 26). Kbn horariam, ^ed assiduani.fidelibiis, non
.-blaiidiretur, nunc saltenf inopinalainfirmitas, quoe" infirielibus, Chrislus iri liocmundoprpmisilpressu-
rae subito. pressit, circa mea niala.reridere deberet . rain. Uiide.vera ratione el.Chrisii aticiofilalepro-
«oJIicilum..Cum sanguinis imnioderanliam nicluens batur quod quicunquepressuram odit quam Cluisius
-_p7ai;um nie minui fecissem, _jninulionis die Tertia,- "promis.it, nonfidelis filii sorlilur, haereditatem, sed
jdiscors Jiumorum fiuxus ordinem nalurae"transgre- infidelis servi carcefeni promeretur.- Nec promitten-
diens per diem et noclem de corporc meo emanavit. B I iem diligil Chrislurii, qui Christi prqmitienlis odit
^Queniduiii bdna Dei pietasreslrin.xissei, febris milii proiuissum. Nos - amem, ffalres, et-.promiilenleni
cogniia prideni-me vaeurim pariier et fatigalum sia- Cliristum el ejus pfomissum toto corde, tota aiiinia,
tjm arripuit. Hinc igitur non jam ut subdilos, non" tota virlule-diligamus, el pressurae, quamsuispro-
jam uidiscipulos,.sed sicut dominos et amicos cha- iiiisit-, si sui.esse volumus, ndsultro pfferamus, qiiia
/rissimos,-ex inlinio cordis affeclu vos dejirecor, parnm esl, vel nihil penitus" quamJibet pressuran.
quaterius quidquid in vos deliqui, -%QQ prdpter ;protaiilo- domiiio sustinere, cum/ipsum Dominum
"
charilalem. quae Christus cst, corde, ore mihi di- pressttroa'"praemiuinaghoscamus. Omnis.itaque pres-
-triitlatis, et ihfirmilaii.aniinae tneae succuf rere, quia sura, tribulaiio, et .angustia desiderio desiderar.da
Talde necesse est, non-ajireralis. Caroquideni, unde esTj ulii Ghrislus est in causa. Christus utique sem-
jjioiiari opdrtet, affligiiur; aniniaevero siiccurrendum •, per esf in causa Ecclcsioe suas, in qua. milli deesS
esl orando; de qua lugendum veheinenler, si peri- horiii„i sivejuslo, siye jieccaiori. in hac causaju-
- "
"ciilalur. - _ slum quidem g<($2 probai; ut adhuc jnslifieelur •;
EPIST-OLA XXVII. - hac examinat
jieccatorem, ut j'us!us efticiaiur. Pro
-Frater Goffridits Vindocinensis monasterii quatis- Iiaecausa
dileclis el C ipscmeL etiamcarTiem suscepit, et decer-
cunqne minisler et intmilis serats, filiis - lavitusque_ad mdrlem; ricc ferieiido, sed
." fratribus, Hugoni prio.ri, el cmtetis omnibus, per- . palicndo
- petuam Jienedictioiietna Doinino et a se-puramet superavir. Nos igiiur amplius nori affectemus laudes
- inlegram dileciioncm. ' l)ominumkut qiiasiibel edrum pressuras linieamuSi,
.: .." sedClirislum in sua causaesseiiobiscumfirroissimo-
Qtioniara oculus aniinse noslras vobis vjgijat dili-
tJileclionis credamus, el pro" ipso,. qui nos redemit sanguine
genlcr, ut. milft yicem riiiiUue reddalis,
proprio, etiamsi opus fuerit, usque ad sanguineni
<juaiso luimiliicr. Vigilale itaqtie oranles.pro me, decertemus.- Nam pene auf genilus irremissibile no-
licel iudigno, vestro tanien jiastore, qui -vos intra = bis ab
et dc ma- ipso peccatum imputabitur, si sanguiriem
sinuimnemoriaeiiqslree.seroper contineo, nostrtim pretiosioreni habeamus quam-suum, Valete;
inilla proprii pecloris lac palernos dulcedinis; absei.s
et in causa Dei cum ipso constantes esioie.
<juidem corpore, sed .proesetis .tlileclione, yoliis trir
EPISTOLA-XXVIH.
iuo, poluiri simu.i animarum vestraram et-escaui. monasterii abbas, charissimo
Tali polu et esca fitlelium discipiildrum. menies sa- Goffridus Vindocinensis
Uanlur, dulcedine scilicef sui pasloris et amore. Ego fratri Roberlo, salulem.
certc veslrse anxietaii, quam -pro noslra absenlia. Abstinentia, quam facis, scilieet quod-lribusdie-
vos haherenon.dubito, valde compatiens,-panc tri bus lantummodd in hebdomada relicis, sa.tis Iauda-
bulalionis mens noslra frequentefcibatur, et.potalur bilis esset,.si quo tnodo viderelur regularis.' Regula
aqua angustiae. Esl mihi Uimenconsolatio maxima, naraque, quam te observaturum coram Deo et "^an-
cbara videticei dilectio ves"tra,jet..maJomm iiomi- . clis ejus promisisti, proecipit quod, si quis fralrum
"
num palienlef -§_©1 porlala pefseculio. Vere vera aliquid.Deo offerre voluerit, illud prius abbati suo
dileelio veslra mecoifsolalur, "quoepro ptifificaiionei dstendat, ul ej'us vpluntafe et consilio.fial; si autem
(520) Domnus priofnosler. Legendum ex veteri teris dominum dicitcum. adjecli iocum habet, ut in
-- codice domnus, iiemlib.-v, epist. ;2 CBdrimoRa-• cpislo!attiminseriptioriibifspassim,-fiomi?!0 et Patrl
. dulfo. Domniet domini perpeluiim hoc discrimeni Domino ei amko. Hac lamen excepiiotie. quodcuiii
sermo esl, de papa "loqiiiliir, proecipui hoiforis causa dominum
apud Goffridum, quando de ubininibus
qttod domni.vocem' praeponil nominibusutpfopriis, pro domno usiirpat__uldominus papct,-dmhinus papa ei
aul iis, quas prupriorum- vicem geruiil; domnusi Urb.anus; curif alii fere scriptores doinnttm papam
Itdeberius, domnus P.aganus, domnits Frnaldus,"\• .domnum-apostolkum dicere soleanl, domiai nomeft
domnus Hamelinus, el clomnus episcopus, domnus uni Deo tribuentes. _ - .
®bbas, doinnus prior, clomhus-arcliidiaconus. In" cae-
PATROL.CLVlI,
_ G0FFP.1DI ABBATI5 VINDOCINENSIS . 1TS
3871
deputabitur, el non A 1©S EPISTOLA XXX. -.
.iliiferfeccrit, praesiiinpiioiii
jnerccdL Tu vero sine volunlale noslra hanc ahsfi- Fruitr Goffridus, fratribus el ftliis, R. priori et aliis
•neiitiam arripuisli. Dnde limeo nevaniiati poiius et
omni.bus, omnia gum corpori sunt necessdria,
depulelur quani saluli. g©g Te igitur, frater, ad- utilia anintfe, a Deo Palre et Domino Jesu Christo,
moneo , ul quod volunlaie propria proesumpsisii, el Spiriiu vobis muliiplicenlur, ut bona voluntate
vo-lmuale noslra el consilio'deseras, ei cuni Domino Domino servialis ,-et gaudeaiis in ipso.
ami-
dic-as : Noq veni facere volunlatem xneam (Joan. vi, Cum.tranquilliiate,- et mulia pace, et omni
suiil
58). llerumsi te jejunare deleclat, laudo, ul jeju- . cilia desiderio desirierd venire ad vos;sed quie uiide
jiando coniedas (521),"el comedendo absliueas» Jlle n.ecessitaiis vesjree ef utiliiatis ihe iihpediunl:
•enim jejuifaniio eqtneriit, el cpinedendo absiinet-, qui Deo auxiliante expediar, el quam ciiius polero vos
-sic quotidie comedit, quod venfrl nullaienus salisfa- vitlebo. A qtiibus licet absens corjiore videar, me
ciai.Uno siquidem die omriiho absiinere; et altero vobis firma litle ciedalis corde seinper et dileclione
ad plenum refieere, non salis videtur prubabile. Die praesentem; vds enim estissensus mei, mea"cogita-
enim qmrhonjo hihjVcibi .accipii mukoiies murmu- tio; vos viscera mea, vobis utrnmque dedi, coi-pns
-iat; aliero"vefo ium mulium deslrierattun cibun) -uiirpie inetim, el aiiiinam meam; pr-o vobis utfum-
. JTabiierit, vix-morium in comedendo servat',, el cum que, ul fideJius possuiii, expenclo cjuotiriie. Per vcs
jam -repleius fueril-^ ineptam" laetitiam gcrit. Et ulrumque comriiendo Domino Deo vi.vens," et etiam
; .idcirco utile valde, imo necessarium aninioa elcor- inoriens coinmenclabo. J>e ceetero, fratres, quoe-bona
' poffesse cognoscimus", ut el caro quolidie cibis siiiil elssmcta, qiioeionoe famae, quae sanae doctrinas
isusleiuelur, et lainen a viliis relreneiur. Nam qui etdisciplinae cogitale elfaciie, qucniam vohis a Defj
sic vivit; duobus iriorils sibi proficit, quandoquitlem oplime rclribiielur, el a me prq viribus meis, qual<>
el ah elalione alienus exislit, .et cosieTabona operari .cunque vestro paslore. VaJele , el quoe" vobis"in
•non reniiit. Ad conquireiiriam itaque salntem oeter,- membranis scripsi, in eordibus vesiris traiiscribiie,
nam abslinenlia corporalis sdla-non sufficii, nisi el ne roe pcei)iieal,,iiigraiis, quod absil S lani bona
" ' -
animas quqqiie jcjiinium per absiinciuiam viiiorum scriosisse; " .,-,-''• - _
Juerit sociaium. Ei ideo , dileciis'sime_, ita- corptfs 2Q6 EPiSTOLA XXXI.'
cxerce jejiiniis, ul purges.menlcm a vitiis. lloc esl R. priori, et cmie-
-auLemspiiilualejejuniiim, peru,udd sine -dubio so- FraterGoffridus fratribtts elftliis,
- cielRs acqniriltir civium superiiorum, el ille latida- 7 ris omnibus ; Deum limere-', observaye mandala.
- ' .- " -
biliter lioc jejuniiim servai, quem ^clelracijcj liulla ejus.
et
(exasperat, quem nec furor uec immoclerata ira cxa- C Mandavi el mando quod pro veslra necessiiaie
gitai, queni snperbia graiia Dei 2_©4 non spoliat, utilitaie feciniorain; sedad proesensrpra3vioSpiriiu
quein nialediclis lingua non inacula! , quem rancor' sanclo veniam ad "vos, qtiospuroe dileclionisafiectu
,seu mui;mur ndn crucial". ValeJ.el supef hoc-obedire- dilexi,. et diligaiii.Siiales invener.Ojquales vosin-
- -- venire desidero, lalem ihe inyenefiiis, qualem inve-
.mon negligas.
- ' "EPISTOLA XXIX, - , nire desideraTis. Servate innocenliam, humiliiatem
Hoffridus 'Vindacinensismonuslerii"scrvus, suo mui- iiabcTole, diligitc jalieniiam. Isla sunt erihn quie
. lum ditec.lo frdtri el ftitq' Rainaldo, Deum itmere el discipulorum obedieniiani Jaiulabilem faciunt, et
,niffi thnore]dilicjere. - iraiiquillam ineiilehi magistrorumr llsec" abseus
Infirmilas veslra, 'quam nostram faeimus cbni- scribo, ut riiilii.de.lis occasionera vobis qiiod-nielius
passionis affeclu , non m.agis sibi subveniri exigil poferd faciendi cum pfoesens fuero. Si fralres , qui
qiiam noslra oplatililectio. At quia «nimo" cupienli "aliler :quam debuisserit feceruiu, sedigna emenria-"
nil satis feslinalur, fdrsan venii vobis in mentem lione correxerunl, mihi miiltum placel, ci omnipo-
quod salus yeslra-aui non curelur-a nobis,aui bbli- lenti Deoinuliiplices graies et gratias ago. Kaltiw
Vioni iradalur. Sedii_on/ita est, quia omnia, quae,' noslra "ctiani ad culparuhi viridictam inviLa trahituf,
jnaridastis vobis esse neeessaria, quaesivimus; qu-je- eivelox csl ad indulgeniiam.' Consilium quidem sia-7'
>sita jarn quxdam invehimus; quaedam adliuc inve- bile linicuiqTfe.reclqri animoa inesse dehet,- seci in
'iijrcnequivimus..Medicus vero, iii quo spessospiiaiis eq qiii peccav.it el poenilet, non sit. diiBcilis -mutare
«vestrse lota suspenditur,ad nos veiiil, Turonum redi- sentenliam.-Utiiiaih qui peccavil, tam.cito.posniteh-
turus", ibi "confecturus medicinani bmnino vobis lia duceretur quain cito mufaretur in ipsonostra
Ijrofuturam, ut asserit, et sic ad yos nobiscum yen- senlenlia. Jn aedificalionem nie missiim " Jntelligo,
turus.r Inlerim mittit vobis elecluarium ulile valde non in destruclionem. Neminem veslrum" vexare
.vesiraf iiifirmitali,- iiriq' necessarium,-iquod qiiotidiD quacro-g^^f > sed vobis omriiij.usopth "quietem.;Sed
jejunus aecipiatis, et post coenam ahtequam clor- il.le; inquaro, insanus est,, .et maiigriunYspifilum
"" ' .
mialis. r_ .'"'.''" habel qui eum ad iram provocaresatagii,a quo pesi
(521) Lqudo tit jejunandolcomedas. Idem esl con- sitlurilate jejttnium, £i -episl.r10 ad Furiam.: Parctts
•silitim S.Jlieroiiymi episi. 22 ad Etisiochium ': Sini cibus el venle.rsethper esuriens, triduanis praferlur
libi quolicliana jejunia,el refeclio salietalem fugieni. Jejuniis ,'et mnlid ritelhis .esi' quotidie pammquam
Nihil prodest biduo, liiduoqttefransmisso vacuuni raro sqtis snmere.- ~, '-'_."
portare ventrem, sj pariter ibrualur, si compensetur
ra EPISTOLM. — Lffi. IV- - m
Dominum oninia sperare licel, et sine quo nihil eii A fare sospitaiem. Ego quidcm quam cifus potere
possU-esse quod prosit. Valeie. '< ad vos veniain» quos desiderio videre. desiciero, et
- . . EPISTOLA XXX». iriqtiibus posl Deum totius animoeroeaoposui iiiteri-
Goffridusabbqs non suis meriiis, sed Dei gralia , di- lionem» -
'" -Vajete. ' .
leciis fdiis R. priori, el omnibus aliis salutem ett 7 EPISTOLA XXXIV. ; '
dilectionem.. Gqffridus Vindocinensis inonasterii servbrurit servus,
Qtipd vobiscum in Pascha nonfui, nosiri corporis-, dilectii inChrislo ftliis,(5'25), Goffridode Surgeriis, '-
- inlirmitas causaexstilil, Gibbus cnim mihi crevit ini
' JordanodePodiorebetli,RainaldoCarlaldo,Her-
dorsoy uude me secari oporluil. El quamvis inler• veo de Olohct, sttlulem.
manus el laerymosas voces dileelarum Deo (522)) Mandamus vobis, el maiidando pi<aecipimus,qua-
sariclimouialium de Fonle Ebraldi, rasorjd scribenie! ienus in proxima sanclae Trinilatis feslivitate ad nps'
in nostra carne suas lideras, corpus noslrum iufir- venire, el nionasieTium yesirum, proul dignum est,
milale pariler el vulnere 11011 mediocriter faLigalum t., visitare' nou differalis 2_C_.f_},-'quod eiiam non invitati
tenereltir, nec inlirmiias,.nec «eeanlis cnulciilas, racere debereiis. IIoc auiem si quis veslrum con-
. nec slalim imposiii salis asperilas ; ul vos -vel adI , tcinpseril, nisi gravi cqfporis infirmilate delenlus,
- momenium obliviscerer, facere poiuit, sec! spirilus ; B J donec dc inobedienlia salisfaciat, asanciae ecclesjou
purae dilecliouis, quo vos semper dilevi. ei cliJigo, Jiihinibus ajienus.existat. "
et diiigam, inansii vobiscum. Dei iaiidem adjuvaiilei "•- "'
EPISTOfcA'XXXV."
clemeiitiaaliquaiUiiliim de. infirmitaie convaltii, et Goffridus Vindocinensis monasierii huridlis servus,
parlim-aqtia, parlimque eqiio pofialus Andegavim diieclis in Chrislosfiliis, Jorduno, Rainaldo Car- ,
veni.Valeie in Domino onini lempore, ipsum Deum, '
ialdo, saluiem el benediclionein. .7
el Domimimnostruni roganies, Tu me, el in infirmi- Si j"ussionibus nostris aliquandO vos gravamus,
lale palienteni, etin prosperilaie §>©@humilem J'a- noii ideo comra nos murinurare
debetis, vel, quod
-oiat, ei-me, el vos in sui diJeciioue custodiat. , absit! nos odio liabere, qtioniam vobis mu!la iriipe-
EPISTGLA XXXIll. . ramus, necessilale inotiasterii poiius quatif volun-
Goffridus abbns xion suis meriiis, sed Dei grqtia, di-
Jai_e. ObeclieiUia lamen haric sibi specialiter po-
lecds filiis-R. priori, et omnibus aliis illam a Deo - lestateni
vindicat, iit non tam ejus ctii proBCipitur
quam dedil suis sauciis discipulis benedictionem. qnam ejus qui proacipil volunlas fial. Unde Doniinus
Pro vestris piis precibus et lacrymis, quas pro in Evangelio" obedientioe formam tribueris, dicit:
ine,-licet iniJigno paslore vestro , filiali devolione ',-, Non veni facere volUntatem meani, sed ejus qui me
Domiiio Deo obtulistis, muliiplices graiiarum refero tnisit (Joan. vi, 58). Expedil ilaque vobis, secun-
acliones. Pius el-paiieiis Dominus, cujus palicutia dtim Domini seiiienliam,;alle"ritis obedire volunlati,
me diu peccantem susiinuii, piet-jle sua, veslris in- non veslfam sequi. Sed quae, vei quanta vobis ob
tercedentibus meriiis.' meoeinfirniilalis et vulneris" hoc in fuliiro merces repromitlilur, si bene consi-
specialis inetlicus fuit. Unde riullatenus valeo despe- deratis, suave leveque vobis erit qiiidquid in prae-
(6'22.)-SaiiclimoniaUumde F_onleEbfaldi." Fonlis- becillilalem debiliumconfovendo susiinere, quid uni-
Ebraldi liiidiiiii uomen viriinius Iib. i, episi. 24 et2G. cuique expedial proviclere, fragililati sexus conde-
iiic saiicliinoniales noininat, quibus eelebefrinmin ' scendalis, el qii3) veslra aiiclorilaie innitunlur; eas
eo ioci monasierium Petri episcopi Piclavieirsis, in siib veslra prolectione reiineatis, nec alleii subjici
cujus dioecesi hattd proctil aTuroiium Anriegavo- veliiis , el ab hac defaiigatione in pacc eas esse
.runiqtie linibtis esl locus, ntii.u ei auclofitaie insti- facialis. Kovil enim vestra.discrotio.qiiod. animabiis
luit lloberitts rie Arbrissello is- ad quem scripia est earum non experiit cjauslra monasierii suj exire,
epistola 47 liujus libri. Condiium anno Cbristi 1100 nechac occasione,.vel alia soeculosejungere. Nosljs
tioiai Cbroiiiciim Ttironense his verbis~: Anrio Do- eniin, si vcsira? placel paternitaii, -quocl proefatiis_
mini 1100 Henrici jmper. XLIV, Phitippi regis XL, episcopus-suhjecios suos consuevil inquielare. Pla-
concitiiitn Piclavis celebralur, nec mullo posl abbalia ceal igilur excellenli;e vesine ab iis.niolesiiis eas,
Fonlis Ebraldi in Piclgviensi dimcesi fabricalur. Mi- efipere, et ul in [iace Deo deserviarit, eis in lnuliiiu-
fuiri est qtiod de ingenli sanclimonialiiini ejus Ioci "£ dine misericofdiaevestrae pfovidefe, suh proleciione
nuiuerp-prodil Sugerius abbas, cuni scriberet_ hoc Dei ceeli, el veslra apostolica auclorilate confovere,
cst aniiis nondum ab ortu coeiiqbii-qiiinquaginla, ad etprolegere, ulpole lanlum laniae religionis locum,
qualiiorfere.aut.qtiinque millia^excrevisse;,sed digna qiiem cum in parlibusilli in scholis essemus, noviler
est Sugeiii episiola,quae propief argumehlum iif- inceptuin esse vidimus, el prd Dei volunlate fere
tegra iegatur. ~Sic ergo scribit ad Eugeniurii III pa- usque ad quatuor aut quinque millia sancLiraonia-
_pam:. ...,,- liuiii jam excrevisse audivimiis, el g;uidemus.->
JSttgeriiobbalis epistolaad Eugehium lll-pro sdncli- in (525) Goffrido de Surgeriis. Elenclius.epistolarum
monialibus Fonlis Ebraldi. cotlice Ceiiomanensi, fratribusde Santonia^scri-
- i Charissimo domino el Pairi. Deigralia sunimo ptam monei; quotl majori ex"parle verum esl. Ia
etoniversali ponlilici Eiigeino Sugerius, JiealiDio- pago enim Sanlonicq est, ecclesia Surgeriarum, de"
Pro qua dietum lib. ui, episi. 40; ileinque ecclesia ele
nysii abbas, obeiiieulias ei serviiii pleniluriiiiem. Podio rebelli qnam Vindpcinensi ccfiiiobio, ajipro-
soroiibus apud Fonlem.Eiiraldum sancta ei Deo ac- bauie filio Guillelmo comiie Pictaviensi, dedit Agnes
ceptabilijeligione degenlihus; quas episcopusPicla- eoinitissa. Ai Olona iii liiiore Piciavico, tabulaa fuiw
vieiisis, subjeclionem ab eis renuirens .
, earumque dationis": Inpago Pklavieimmedieiatemecclesiurum
«bbatissam-beuedicere nolens 4eialigat, saricti apo- de Olona cum decimis, et vinedrum ei on>..
stolaius vestri celsitudinem ,,qua possumus-prece - ti.ttm inde exeuhlium.: salinarpm, .-. "-.'•' '. , :
puJsamus, ul sicut veslrae incumbil discreiioui, iiii-
-5^3 GOFFJUDI ABBATIS VINDOCINENSIS 170
BSaii proDomino snstinueriiis. Rcpromiililur si- A EPISTOLA XXXVIH.
quidem vobis vila sine senio, salietas conlinu.T GoffridusVindocinensismonasteriiservus,dilectofrqlii
sine faslidio, societas angelorunf, et quod super Andrem (525), salutis monita oblivioninon tradere.
omne bonum est, facie ad faciem assidne videre De le nobis relatum scias quod generalem refeclo-
Deum. El quia de obediehtia ehariiali vestroe loqni rii panem el vinum respuisti,- el ut 212 ali«m.
coepimus, sub ipsius obMLenlioenomine JO,0, el in panem, vinumqite aliud tibi qusurerei, eellarario
remissionem omnium peccalorum vestrorum man- praecepisti. Si per Invidiam et non ex veriiate dictuw
-danras vobis, quafenus pisces nostros ,-eibnria vide- i esl, riieenlem non dubiles pcenam aeqtiisisse sibi. Si
-licel fralrum vestrorum, usque Andegavim adduca- vero a te actum esi, sapienler corfige quod fecisti.
tis."Valele, si obedientes Tueriiis. Opoftelenim le, fraler, sic.in omnib;;s lemperari,
EPISTOLA XXXVI. ne quasi lihera utens potestate quidquam facias,
Dei est id est, dileciis in unde merito fralribus, quos luee dileclioni commisi-
Goffridus, qui gratia qtiod
scandalum valeal vel murmur generari. 7
Chrislo _fralribus, Hamelino priori (524), Briccio nius,
EPISTOLA XXXIX.'
-, cellarario, salutcm.
Goffridtts Vindocinensis monaslerii humilis. servus ,
Yolo vosnon ignorare.sed firmiter creriere, me r
B dilecio in Cliristo filio Andrcce, prudenler elsim-
cum magno comilalu pro cansa, quam scitis, An-
si deleiiltis pliciter in omnibus minislrare.
degavim venlurum vigilia Ascensionis, Circa fratres, quos luoe fidei commisirrius, sic le
non fuero, quod Deus abnual! corporis infirmilate.
fa- decel esse sollicitum, uldum animas eorum salvare
Ilocvobis euraviipraedicere, quos ad expensas
desidero invenire. Si vero desideras, curam corporum exliibcre non negligas^
«iendas paralos desiderio JNonenim bene in honiine animani diligil, qui cor-
verbis aut clamore cordis objicilis paupenalem ve^- poriin sua nccessitate
nulla ne- reftigil subvenire. Utrunique
stram ad haec minime pdsse sufiicere, hic
Deus conriitlit, et ut ufrumque repararet, utrtimqtie
cessitas cogit rae vespondere, sed imperat veritas
sic nec sic di- suscepil; carne "jpiidcm moriutis" est, et animaV
vos non debere loqui, cogitare, qui
et vilani, qtiam pecealo suo perdideral, ilerum de-
vite Chrislo non dcbetis pauperiem formiriare,
dil. Non ex carnis corrttptione, sicul quidam -pu-
quibus quod habeinus, nullaientis polesl deficere.
tant(o26), animoemors processil; nec diabolusprius
Mallemus quide.n quidqtiid Crerionis jiossidcre cer- caniem noslram iufecil
quam ariimain. Unde qni
mimur honorabililcr expondere quam rebus ecclesiae rccte credit,
ac coiisueiudines homo incoin- iiUelligit qiiod cdrrupiibilis carq non
Dei injuslas pravas
etfaluus reclamalione violenler animampeccatrieeni,.sc(I anima peccalrix carnem
..posilus absque pos- , ^ corrupiibilem fecit. In quibus fralerniiali I1103non
y
set imprimerc. Valele, e't cui-servitis, de sancli".'
clemeiilia de victoria dicimtis, ut ea facias, vel consentias 213 Q.U3C
Clemenlis magna confitlile,
- inordinale concupiscit voluplas, sed qtiaej"uste fieri
iiihil penilus hoesiianles.
cogii necessilas. Vale.
2-11- EPISTOLA XXXVIL EPISTOLA XL.
Goffridus Vinddcinensis monaslerii humitis servus,' Goffridus Vindocinensis monasteiii httmilis servus,
dilecto fralri.Hamelino, sic obedire, >ulbbedientim ' venerabiii 'frairi sno Andrem. c JVouveni facere
fruclum possil recipere. volunlalem meam , sed ejtts qui-misit me (Joan.,
-Infirmitali luoe, qua, ut mandasli, ingravesccnles vi, 58), » memoriter reimere.
ad nos venire non poluisli, sed doiiium redire po- Adte, dileclissimc, dileclum fiiium nosfrtim IIc,
luisli, qtianlo possuinns, el debemus cordis aliecini bertum niisimus, qnem in rebus s-.cculi providum
rompalimur. lllam lamen infifniitalem vcbemenlerr esse cognoscimns, et iit ea qtiaa foris ageiidasunt,
iniramur, quae tibi impedimenlo fuit, ne ad nos ve-- -- sapienlcrel ttio consilio agal, proecipimus, hoc sibi
nires, et iinpediweuio esse non poluij, ne redires." specialiler injungontes, qualeiHis te loto corde dili-
Cerle si non potuisses venire, sicul poluisii fe.riirc,, ,' gat, et libl tanquain priori sflo diligeiiierohediat. Tti
miiiere debuisses perquem consiitutioncm Dei et. vero le lalcm circa ipsum el coeleros luoe dileelioni
nostram complesses. Firmissime crede, el miH.itentis i eommissos fraLres cura pastorali exhibe, ne quid
dubites, fili inChristo charissime, quod riionaelius. i_ minus perfeclionis in eis Paslor,;ctermis valeat inve-
qufverbis obedienliam sapil, el obedientiaeopus nont nire. Qtiod si circa animas luoefidei creditas, juxia
facit, verbis quidem monachus vidctur, setl opere mo- admonitionem noslram, te sollicilum exhibueris r
nachus esse negatur. Unde ejus verba verbcra poiiuss firmissime cfede, el iiiil.'a;cntis dubiies, quoriiam de
"quam gratiam promereiiLiir:-Vale, el formosa verbai ininori subslaiilia merito causari non poteris. Deus
obedientioeprosequere obedientioeformoso opcrc. enim per me indignum famulum suum tuam supple-
324) Hamelino priqri. Credonensi. Urbamis II; i cujiis loci prior.fueril non significat.
Gqffrido : -Ecclesia paracltialis _S. Clemeniis de Cre- (526) Nxm ex carnis corruplione sicut qnidam pu--
el
done, unher_smecclesim, quceinfra terminos ejus- " lant. Ex Augusiino, lib. xiv/De Civilale Dei, cap. 5:
deiit parochice continentur, Sed de Credonis casiroi Corrupiio corporis qum aggrcivai anhnam., non pec-
.et quae in eo est ecclesia S. Cleriienlis, episl. 44, e'tt - cati primi esi causa, sed pmna; nec caro corruptibilw
lib. v, episi. 27." animampeccatricem, sed anima peccalrix feml es&e
"
(52-5)Andrem. Priori, ut palel ex ejfistola-40, seo" ! ^orruplibilem carnem. - _ . .
i-7 EPJSTOLJE. ~ L!B. IV. 478
- >Lit u:opiam, et pro grege bene servalo mercedem A _ gula noii esl _pra.ceptum. monachis inflrniis, sed
ab Jpso rcipies sempiternam. . -. perniissum... Sed quia pau«orum velnullOrum islam
- - "
-. 214 EPiSTOLA XLL. viriulein esse coa;n.osciihus,.ul videlicei a carne_qm-
_ Goffridus Vindocineiisis'monaslerji humilis servus,- .nirio- abslineant; cura alicui.carnem comedend.am
Guiilelnxo, et aliis.fralribus apud Casiellum (527) .tribuimus, raiionabilis est considcranTJariecessius,
- manenlibus salutem. - - . ' v
, -jion cafne carnis niilfienda cupiriitas.' .. ,
Ffater Guilleline.,- dixiriius iibi urad nos.quam "- . ... EPISTOLA.XLIH." / ..
riliusposses.venircs, ei Bernardumiecum adduce- Goffridus Vinducinensis'_monasterii hmnilis servus,
res. Tu autenf qiiarir.il.-dixiimis noiifecisLi, sed lit- dileclotn Clirislo fiiio Guiltetmo, elfralribus- cu,w
leras,- quales libi -placuit, nobis misisii. iu.quibus eo qpucLCastelium_manentjbus,- obedire Dco magis
Bernardum, noii posse.vciiire^igiiificasti. -AtTbaec quam hbminibus'. \~ ,
tibirfispondemus qnia, si vcnire ndn polest/ deferfi KufiliaLum est nobis-quia laiilam samilarjum hxx-
.polest, Priecipinius igilnr tibi aiieloriiale saiicte; njijium , cl quod .periculosius" esl, JnuJierum fre-
. ilegulae, ulinfra quatuordies, visis bis litteris, atL-- queniiam vobiscum esse -palimiiu-qudcJvix aulnunr
"nos venias, el Bernardtup, si_eqtii'tafenoii potest, quani quae D.ei sunl loqui poleslis vel-mediLari, Et
.affefrifacias. Si yero-aliier fecefis,.et tc perpeluae B l ;fbi inordinate saecularis esi assitluitas , diu deesse-
infaroi_e no.ta damnamus, el Bernardu.m ita cxcom- non creditur grandisiniquitas, niaxime in Joeo.,, iil.
- niuhicanuis ut nec cominunior.em
percipiai 'vivus^ quo sexus femineus habiLare periniliilur, per.quem
necsepulturam defuncius. ..eiiam religiosoe personae suspectoe habenlur. .Sexus
EPISTOLA XLII. .-"."' laraen llle, ubi bonus,_n,u!Iu"s nielior?;sed ulii-raalus",
"Goffridus Vindqchiensis mdnaslerii. servus, Guillelmq nullus estpejor. Bonitatem vestram,' 23,6'dileciisr
priori de Ccislelloet fralribus qui cuni eo sunt, ob- simi fratres, prse.seiUibus liileris.adinorieniusK et_.
sefvare regulam, et gutw irriiamenla decliuare. - "admpnchdo rogamus, ul,si quid riiinus cauienune-
.Pervenifad aures nostras <le -vobis irreligiosa el -usque egisiis, litillbmodOiCorrigeredifferalis, n.efqfte.
"InoriJiiiala prdrsiis opihio. Dicium. est ;enirii quod o.rdini veslrp, quodabsil! acquiralisiiifaroiam, -e|
, conira Regulaiii, quanicoramDeo et sanclis cjus vos sic, jusiiiia dicTaiile, nos contra vos provocelis"acl-
oliservaturos promisislis, «arnes-solerariiier-et ge- iracundiam. Valeie, el quae. mandamus-diligenter
- neraliier 215 -nianducat.s.~Uiide siita est,/imo - -' - " --
observale- ,
- . . EPISTOLA XLIV.
qiidniam ila.esse credimus., veslrae Jnlemperanliae
vehemeiiLer coinlolemus,- elneulierius fiat, Regulae "Goffridus Vindocinensismonaslerii-triinisterAndigniis,
__yobisaucloritaie-prohibemus. Gari)i's-comesti_o,sic- C V dileclo in- Christo fralri- Rerncrio-.priori Credo-
- ut _TnonacJiis nerisi (528); Deum diligere el cum dilectione ti-
prq corporis infirniitaie concedilur,. '- tnere. .,-,.'
- ila eis in carnis vplupfaie negalur,. inlirmi .eliara '- --,.-.-
. si a carne peniius absiinerenf," non propter hoc Suse professionjs fideniTion Jiene custodit, qut
. Regulam violareril.^Carnibus 'naiiiqiie.vesei in Re-. B. -Benedieti.ReguIce, qtiam se [f. a se] coram Deo
(527) Guillehno et aiiis apucL Cgslellum-. Piiori et _ nosiilterae docentad Ordericum abbatem:Apud Ca-
liTonacliis.Honorii II el alibrnm Iillerav,.p'iurali iiu- slrum, inquit; Credonerise-parqchialis ecclesiaS.Cle-.
inero enuniiaiu, Ecclesiam B. Marim de.CasteUis, jnentis, degua inler Vinddcinensesel B: Albini moi
qtio madoTtunc.eiiam vulgo vocitanl Andegavorunr nachos iri -prwseniia nbsira querimonid orla- fuil, et
•viciim iriexlrema eoruhi dioerdsi Turohum Jinibus aposlolicje sedis judicid.V-indocinetisi moitasierio ad-
coiiierminum.. Quiigiiur Goffricio prior de Caslello jttdicata. Iferum apud Urbanum II qui rem ita com-
-diciluri aliis prioj-B.Mariae de Castellis dicereiur/ - posuit ut Vifidocinensibus maneret uriam. qnidem ecclesia
(528) Bernerio priori Credbriensu Kotissiinurii est jS.-CI.emeniis,sedila ul ejiis loco de.lribus
"Creddnis, siveiil Gallicus nfos inflexil Craonis ca- designatis, qtiaro ipsi malleiil,S..Albini monasterio
filrmii in inferipie Ahdegavorum pago Armoricis cederent. Delecta estei S. Albino fraiiscripta eccle-
finilimurii. lluie proximani.EccIesiam S,._Clemenlis sia S.Joannis super Xigcfim. De qua rursuin. a
riomine ihsigneni Buhardus Credonis olim dominus- Goffrido nosifd el~VintIocinensibus,: qui -ee- Urbani
S.Albinimonasterioslaiis Jegibiis cum donasset, £D senlcnlia-loesosjudicabaiii, nova exci.ta.ia est.coniro-
ad lib. i epist. 8,/dictum
posl jnorium Guarinus Suhardi filius,; quod pacla . versia. Scd/vicil iameh,;Ui
jion explesseni,_hi jus suuiii revo.c.avit, ei clericoa_ csl, Urhani.auctorilas, felicla S. _Albini nioriaehis,
nroroonacliis in eaconsiituit.- Deinde yero Goffridus qiiorum in poieslate botliequeiiianel; S. Joannis. e^e-
Martellus cdiiies Credonensi dominio iri jrianum sia,.Gofl'ri(jo,.iii-reoradhnc siip,ersiii'o,-._'cuiiiab In-
suam ac Tiscum rccepio^ -S. Clemenlis.-ecclesiam noceiitio II iii iitteiis ad-Frotiiiundtiin Gdifridi suc-
Vindd.cinerisi coenobio, quod recens funriaral,_ad- cessorenl , inler eas-jain" iioh numereiur , quas.
dixif, - priusquam Cr.edoiiense .dominium Roberto V.indocinense-coenobiuin. in Jiisius dioecesi. Andegaveiisi
hoc loco expo-
Burgundioiii concederel, quod ipseniet in Tabg-; possidebat.ul Quoa:omniapaulo
lis fundaiionis Vindocinensis. teslalur liis verhis :- sita"suni, conlrdversiae, cuju.s aliqiiot locis weini 1
In episcopain Andeg~qvensiecclesigih' S.~ Clemett?\. uit.Goffridus, quaeiiam"causai fueriiU inielligaiur.
lis apud casirum _Credorienseciim omnibus ad ip~sdm Nuiic Urbani de eare.decrelum, quoniarii aliis etiam
perlinenlibus, guam quidem exceptam, sicul prhts iii rebus usu.i.esse potestj'ex-S. Albini 'aniiarib pro-
JJ. Petrv donqlanr, relinuimns, cunl hoxiqrem Crer, ponemus. Uoc igitur esiexemplum : ..
tlonensem Roberlo-Burgundioni .fideti noslro .do- -
- itavhnus. Inde oria. moiiachof.um S. Atbini curii' JUrbrini
' II deereturit de. conlroversia Ciedpnensi iutef-
Tiiidgcinensibus cie ecclesia Credonensi diu - ac -' monach_qs'S. Albirii el Vindocinenses., .• '.
- !>fepe" agifala coiiieniio. Pr.raunuapud «NicolaumII,.
qu.i eani- -Vi_ndociiieusi_busadjudicayii , uT ejns Urbanus egiscopus, servus se-rvoritm Dei,'dilcclja.
' '
. GOFFRiDI ABBATIS- VINDOCINENSIS 188
37g!
et sanctis, ejiis j"urej'urandoleneiiJam promisit, r.on A_ . sceribus. Et quia le consilio, T3tauxiiio pariter indi-
fratremet
c-bedit. Sancta elenim Regula nos edocente didici- gere non ignoramus, dileetu.rniioslrum te eu-
sua aliena quibus inlicilur, ab- filium Gilbertum libi iransmilljmus, qui pro
jnnsquod peeealaet
liaffsuo non occtillare, sed revelare deheal riiona- ram lolins domus B. Clementis adimpleal,-et-luis
sic -fua riio-
chus. Tu vero peccatum praeposili lui (329), cjuoti piaecepfis in nulio conlradical. Tu vero
fsmore
consentiendo tuiim fecisli, non occultum, sed pu- dei<are prfeeepta ul- quod ipse feceiil, -cum
- -
Wicum-, quia cum publicis mulieribus publice fa- Dei faeiat el amore. Vale.
ctum, nobis occultasti. TJnde evidentissime patet " EPISTOLA XLVI.
servus diteclis fm-
quod tepeccarido etnos coiuemuendo laesisti. Prae- Goffridus Vindocinensis monasterii
senlibns igitur lilleris libi proecipimus ut cameru-'-C Jribus,!. piiori et cteleris omnibhs, benedicJioYiem
Jam illam in qua sordidator il!e et sordidus pravam a Domhto Deo, et a se dileciionem.
" Mandastis nobis, qt;oJ diclnm. voliis fiierat, qnotl
exerciiit-actidnem omnino et fesliiianter destruas.
ct exlraneum a claustro, et a curte B. Clemeir- Herberltis presbyler de Saviniaco qtiamdam marita--
tis (550) faei.is eum; Qtiod quandiu ciistiileris fa- tain.iciiebat, Cujus marittim itocts graviier vulncra-
cere, ______^ landiu te ab jnlroitu "sanctesecelesieeesse vil, eo quod proprioe uxori a-lulierini amoris halienas
^ non iaxabal. Si vera sunt liasc, qtise de presbylero
Yolumus aiieiiuhi. Vale.
EPISTOLA7XLY. \ fama sparsil, vaMeTicquam csi preshylcr qui talia
Frater Goffridus, Bernerio priori, benediclionem d fecil. Nos lameii non deeet, ct sectmritim eanone-s
' _ et a se dileclionem: (551) nulii licet, in incerta rc cerlam seutenliaiifE
Deo;
' dare. Licet cnim vcra sinl, non sunlinnicn credeuria,
Infirmitatemtuanf, fraler in Chrislo charissime,
audivimus, quam fecimus noslraih compassionis vi- nisi prius"canonico ordiue 21,g liierjiit coiviprobals>s
In Christo filiis Gofiiido abbali S. Albini Aw!'<ga- niaro e.xcansaiiac in manns r.ostras et Vindocinen-
vensis, etBernoni abbati S.TriniiatisVinriocincnsis, sium ffalrum Tcfiitarnnl; Viiiiioeijienses vcro imam
saltilem et aposiolicam Jjenediciionem. Anno Domi- supratliclarum ecclcsiitrum in manns nostras rethli;-
jiicae IncariiiUionis"1093, pontificatiisnoslri v, indicf. derunl, cl pcr nos eosdem monachos investienmt.
3", cum essem in proviriciaCalahriic apud monastc- Pronsenli igitiir auclorilate fratcrnilatem veslrara"ad-
rinm S. Mariaeqit;e dtciltir rieffiatina, monachi S. mouemiis el pra>.cipinu!S,"uthoc pactum a nobis in-
Albiift, Girardiis, prior, Miio, Siephanus,- adversns tcntionepacis el quiciis.disposilumcisialuiism onim
jiidnachos S. Trinilaiis de Vinriocino, -JTfoimundum temporc rieineeps ratum et incouciisstim leneaiis et
priorem, Ingelbaldttm ostiarium, qui praesemes ad- observetis. QtiaecunqiH!auiem pars Iiane nosiroe -de-
erant," cdnquesii siint, quod Vindocinehses' fralres r^' cMouis -senleiiliam imn susceperil, ye! iransgretli
ccclesiam S. ClemfentisCrerionensis, quae a mona- proesumpserit, tam canonnni severitali sulijaeeaii
chis S. Albini juste seenndum iUortim lemporuin quam legiiimae composiiionis jfoer.aiii, id esl anri
consueludhiem acquisila,-et,per 50'aiinos quieie, et cenlnm librarum sustineat, et a causa pemius cadat.
jsine inlerruplione pdssessa, viotenier ablalam injusle Data Tarenii vni E;tl. Decemb.
detinerent. Qii.icum suis1 inslRimenlis el ralioiiibus (529) PiYcposiliiMi.Pr.Tposiliismonastcriidicebniiif
eausamsuain defendere nilerentur, primo die pro- Is, cujus sccundum abb_alem cura erai doinus et do-
clamalionjs, res diu et multum veniilala nullo potiiit roeslicoediseiplinoe. Priorem 'claustralem hodie vo-
fine lenriiunri/Secundo vero die "similifer multum cani. Atiud ergo abbas seu Paier monasierit, aliiitl
discussa, gd ntiliiim.tatnenest ftneiri dedticta. Die pneposiltts, ulFundani monaslerii, deqtto B. Grego-
9ULemlefiio, Tyi scilicet Kalenrias Decembris, resi- rius I. Dialog. l.Abbas erat Konoralus, praeposittis
denlibus n.dbis in Anglone civiiaie. Apulioe, prossi- Libertiniis'Soraciensis, de quo -cap. 3 pr&pnsiins
deiTtihtis rel.igiosis el venerabilibus tam episcopis JNoiinosus: abl>as alius",-quem-asperrimum ftiisje
quanr 83001.08" Uomaiioe Ecclesite cardinatibus sive scribit. Eotlem modo dislhigtmnt Graeci jrj-fifK v.xi
diaconibifs, asianlibus eiianVJ.iohilibusRomanis, el vtyavp.tvb-j -zn.c(xevijf.Ex hoe veroioeo palel non so-
comiiibus Aptiliaegloriosisshnis, Boamiinle el Guil- iuni Siib abbaiibns, veriinT cliam snb prioribus fnisse
lelmo; re ilernm diti et multuin inqfiisila tandem praepusitos, in iis iiimirum prioraiibus qiii coiiven-
^tispiranle Deo lueidius eluxit, in qttam polius par- luales essent, ul appellani : cnjusmpdi est Credo-
tem jusliiia rieclinarel. Cum enim ulrhque pars suis nensis. , - -.
-
iiohis ailegalionibus obviaret, et hinc pactionem ab- (550) A clanstro ei a citrle B. Glemehiis. Id est a
baium.confirmationenfponiilicuni^BomanaeEcclesiae D fflonasierio el-villa. Ciiries.olim villas vocabanl, sed
legatorum, illinc vero legiiimum .inlroiitim, el ca- allodes ei liberi juris; In donatione Adelse comiiissie,
Jponicam30 annorum possessioiiem nobis opponerent, quairi S. Albini monasiefio insliltiil, anno 9'ti : Dovo
Jios qui qmniiuii fidelium causus oequa lance pensare igituf ilh curlem, dono' riiihi a parenlibns traclilam,
deberotis.iuriusque uliliiali -providenies, ipsam liierri silam inpago'Belvacensi, qua'-~voetitur'-Unddnis Vilke,
coricorriioeconvenieniis oequitale decidere nialuimtis. cum duabus ecctesiis, unain honore.sanclm Dei geni-'
Qmnes igilur qui nobjsciini aderanl hanc sen.eniiaip tricis Marim constructa, allera in honore S. Aniani-.
collaucluiiles, eonsentienlibiis; proeriiclis- ulriusque Siecuriisei ecclcsia Canipiniaci, curiis Maironis,
-coenobiifralribus, elin iriaritis hdsiras fidem poIlU curiis Cliiriaci, et alioein ejusilem ccenobii tabtilario.
pendo firinaniibus, concordia et pax ihier eos hoe -iiaerel,hodie curlis.nomen in exiremis plurimortiin
modo posila esl, ut scilieei VindoeinenMS monaciii Gallioslocorum vocabulis, ut Bovonis curlis in pags>
de his Lrjbiisecelesiis,- aut ecclesiaiif Manitilium, vel Bemensi, Hunolrii curiis in Carijeracensi, etaliis.
§. Saiurnini, siye S. Joannis snprni Ligerim, miam (551) Secundum canones. Gregorius- Magims liSi.
quam corigregaiio lota S. Triiiitalis-elegerit, cum VIH,epist. .50, Conslanlio episcopo Mediolanensi.
omiiibusquosadeamdemecclesiam, lam mobiJibus Grave sdlis est el jndecens ittiiire' clubia ceria" detnr-
quam imriiqbilibiis.interiiis exleriiisque ad prsesens • sententia. Quse sequunlur, minc ex Victoris ! epi-
perlinenl, iiilfa dies-30 postquam domtira reriierint, siola ad AlexandrinGs;nunc ex Sixii Jlepist. 2 ciiat
jnonasterio S. Alhini iu perpetuum iradant. Fralres Jvopari. v, cap/^44 et Vtl: Gralianus XI, q. b..
itaque S. Albini omnem litem, omriemque ealuin- Quamris veru, cs Auguslino De paenitenlia cap. 5«
-- - EPIST0L.-5..-_
m LIB. IV. m.
n-e rebussubpresbyierexspoliari, vel ab Ecclesia A quoe si vera suni, ut niilla exesTsaiione"ilia defendas,
projici debet, donec aut convincalur reus, aut libere- sed cuin omiii fcstiriatione , corrigas, tuam -simplici-
tur innoxius. Nec ista a nobis, sed ab episcopo suo taiefn germanae charitatis visceribus commonemus.
stiiit examinanda. Scripsislis nobis quod presbylef Audivimus enim quoniam circa sexiim femineiim,
pro veritale, quam populus de eo dicit, .populum quem regcnduiii coepisli/duobiis riioilis ajtcro alieri
oJit. Ei ego scribo vobis ulrumque veruin c-sse, quia prorsusconlrario leila sollicilum redriis, quod mdrio
el veritas ssepeodium, et.odium saepe riieiidaciuin iii utroquc modum discreiio.iis z-peullus excedis.'
p.iril. Poiuit ilaque et presbyler pro veriiaie odisse Teminarum qtiasdam, ul dicilur, nimis familiafiler
popuium, ei populus pro odio adversus presbyteruni JeeiimiiabiLare^crmillis, quibus jirivala vcrba soc-
incurrisse mendacium. Dticendtis est,"fratres, popu- pius loqueris, el cum ipsis eliam, el inter ipsas uo-
lus, non sequcndus, nec rccipiendus in accusaiione ctu frequeiiter cubare nori erubescis. Ilifie libi vide-
clericorum. Etvernm est provefbium illud iPfmce- ris, ul-asseris.-Doraini Salvaforis digne bajulare crii-
tiere debel qui ducit asellum. Populus est asellus, eem, cum exslinguere conaris male accensuriicafnis' _
quem vos pfaecetlere et duceredebeiis, nou -sequi -ardorein. IIoc si modo agis, vel aliquantjo egisli, no-
ftiin. -'"/- vum el inaudiium, sed iiifrucluosum genus inariyrii
-'V EPJSTOLA XLVH-. -'_"-" E
^'ijivenisti. Cefie nec iitile fieri, potesl, nec aliquo -
Giiffridus Viudociriensis manasterii humitis servus , modo frucluosum, quod crinira falionem noseilur
suo in Ghrislo mullum dilecto fratri Boberlo (552), _ esse praestimptuni. Tu autem coiilra ratidnem non
servafe modum discrelionis, el terminis quosPa- metliocriterpraesnmpsisti, si qualibet occasione cu-
tres posuerunlesseconlehium.-- ' - .' basli curo niulieribus, quas.munrio- ftiralus lucr.iri
Novit, charissime, el Ijeiie novil iua diieelio," ali- Domino debueras. PraDseriim cum pfohibiium sil a .
cfiiid aliler -agere esse humanos impeffeclionis , et -Salomone, in ipso, el per ipsum Spjrilu sanclo" hir
<jiiod aliter actnm esinollc corrigere diabolica; prae- tcnanLe : Cumriiuliere, iiiquil, ncm accumbas, nec "sis
'
Eumpiionis, In nullo agere, pfaelerid quod esl agen- assidutts cum eci, nec ^^Qillam conspicias', ne fqrie
dum.est angelica perfectio,. quam Iiabere-minime scandaiizeris in pulchriludine illiusjet pereas (Eccti:
ifoiest, qnaiidiu hic sumus, noslra -cdnditio gl®. ix, 5-5). Ei itcnf : Mulier preliosasanimas capil; cu'r
D;im igilurnon ITabemusperfectionem angeli, nulla- jus colldquium velul ignis cor liominis qccendil (ibidr,
ienushabeamuspraesuniplipiiem diaboli. Haccidcirco, 11, 12). NuiTquam,frater, de lua feligione lantum
^cnerabilis fraler. pfoposuimus^-quia le taiia egisse^ "confidas/ulcredas lenon pdsse fabi, si cauie-nou
ei adhuc «gere fama discurrenlesinislra.audiyimus, rp ambulas. Labilis esl mundus, ' - plenus"iimd, diu in eo
W • -^ -_; -• - i
(532) F.raiii Roberlo. Elenclms codicis Cenoman- miiiimus , quoe aiii collegerunt,; ejusdem Robertl
siici : Ad Roberiitm de. Arbrnssello procuraloremsau- _ clogia. Cerle.qiiotquol ea eelate exsiifertint virlttte
climonialium de Fonte Ebraldi, in. qita horldlus esl " velriocirina insigniores viri, lum Roberjum ip"sum
eum ul magis dtscrele se haberel circa sexuiri -femi- - magnis pnecoriiis exliilere, tumimpense Jatiriaverunt
iiettm. Piocuraioreni vocaf, quem alii fundalorerii. instiluiam' ab ipso religiosam familiani; qttam qifi/
Clironiciim S. Albini. Annq iii6., obiit Robertui de dcm in ipsis exofdiis, viyenie adliuc auclore et pa-.
Arbrisseltis v Ilal.Marlii-. Isle__friilfundalor monasle- rente, sacrarum virginum -quinrjne millia iunnera-
rii Fonlis Ebraldi. —»Ilanc epistolam subdititiam visse, lesiis est sane locuples Sugerius abbas in
e.-se atqtie haud dnbie a Roscelino hoeieilcoaiil alio epistola ad Eugeniiiriipa.pam, liujus nbministerlium. '
(juopiam homine improbo conficlam/exisiimayerunl ac sanc.iimbnialesillas ipse Goffrfdus lanquariYDeo
Boliandus et -Ilensehemtts~(ad diem xxiv Februarii^ dilectasin qnadani epistola (episi. 52) practlicat." ,
pag.-G06), TbeopJiilus Raynaudus (In Triade feriinm , Qnisigittir non seritiatneuiiquam insiniulari aut ,
Dwid, pag. 40), Joaunes Bona cardinalis, aliiquo, reprehendi a Goffriilo Roberlum, sed de iis qtiaf.
a lco iocredibile visurii esi.id. quod in ea epistolade hominesmaledici spargehant, libefe ac sincere,.ut
. PioberLoArbrussellensi narralur. lllam lamen, quam- fii iiiter amicos, ariinoneri. Atcjne idvel ipsa-epistolae
vs praesianlium crilicoriim censuram,"haud saiis vefba salis demonstranf :' Ut dicilur ': sicul fama
fitTiU hilTfalioimm momentis alii plures censenf;. spargii : diceris hmc fdcere : te taiia, egissefama dis-
liou qtio vera essepnient quae de ;vird-sajiclissimo 0r, currente sinislra audivhnns. Tu ~quidem'in mundo ,
jac.tata fiiisseperhiiienl eaeliitefoe, sed noviim. vide- qnasi montem excelsum asceridisli, ac per hoc ih_ ie
licet sanctlmoriialitmi.insti lutum, cujiis ille condilor lingudset oculos hominum converlisli; Et, qiiori mi-'
fuit, alque aried colloquiajjiti necesse fuit, cum fe- riiine proetcrmiliendtim, incpistoiaj- clausula, Vrile,-
mihis illis crebra improbis ac malevolis- hominibus inquil, et nos luarum scinclafum precum,, suppiicitef
calumniandi .ansani -p.rxliuisse; Td- quod summis precamur, pctrticipes effice. Quae pm.nia saiis oslen-
etiam ac sanctissimis vifis, HierpnyTno aliisque ac- duiit quam Jionorifice de'Roberlo seniiretGoffridiis,-
cidisse nemq riescil, dnmii peculiarerii feminis ad et quam pafura sinislris illis Tuinor.ibus tribueret,
pielatem insiiluendisoperam impendererif. vel timc cum epislolam illftni scrihebal."
Omnino Roberlum de Arbrussello qtiacnnqtie ne-- Ac plurimis ejtismodi JticulenTisque- teslimoniis,
qiiiofis facli siispicidne satis liberanl innumera cl aliisque argumenlis gravissimis^ sauclitalem Jloberli
iiltislria plane tesliriioiii.i qu;e ipsitfs virinii, pieiaii, ArbrusseliiTni comprobavisse, satiscssepoterat viro
sapieniiae, pfieclare gesiis, plurimi- aniisliiessacri, doclo, quiTibhincaliquol-annos grandicommerilario-
viri principes, siiinmi etiam ponf fices ..tribuerunl. eausam hanc egil sanejiistissiinam; eiijus scriptoris
Illum PascIiaJis U.maqnai reHgionis'virum'-nom\aayil, consiliuni certe sludiuinque laudabile. Sed profeclo.
. Robertus de Monte. mrum aplum ad lucfandas ani- Kqtium non fuit, neque advananT criniirialionem.
tnas; B. Pelrus episcopus' Picl-avorum,i>trMmaposio- diluendam necessarium,,ulGoffrjdi Operum edil,o-;
licuni, verbo divinm prmdicaiionis sagaciief. invigi- rem, virum omnibus .probatissimifm,..vocarei in in-7
I-.ntem, el lonitrito sanclm exhoriationis plures iam - -vidiam, ac niuil unquarii lale promeriluni ,acerber.
riros quam mulkves a sosculariluxu revocanlem.Alia carperet. EDITORV£NETUS Opp. Shmondi.
183 GOFFRIDl AHBATJSYINDOCINENSIS . i8i
siare firmiis Iiomo non potuil;subito lapsus est; vix A delieaius sexus femineus, et idcirco necesse estue
aui nunquam surrexit. Tu quidem in mundo quasi jjietaiis dulcedine potius quam nimia severitate rc-
iiiontem cxcelsum ascendisii, acper hoc in le lin-_ gatur, ne forle abundantiori trisiitia absorbeaiur (11
gtias el oeulos hominum convcrlisli. Ergo slans in ,Cor. ii,'?), el qui eum regere debet, sic a, Salana
nionte, vide ne corruas, nec per mariyrium mariyri- circumvenialur. A Satana rector eircumvenilur, a
bus saiiclispeiiilusjgnoluni, religiosaevilos principio pcr niniiara trisliliam regenduin perife eonlingal,
TiolaminfamioedeFelinquas. Nulla eiiam tua aclione qui poluit Jiberari per indulgentiam. Cum de pictaic
inimdo, qui pene tolus te sequitur, suscites seaiiria- luam hic hoiiaraur bbnilalem, tibi auferre nolumus
liim. Nam Jierel tibi damnalio gravior ruina pluri- jiisliliae aciioncm, te justum esse-pariler desidera-
inorum. Mtilierum quibusdam, sicut fama sparsil, et; nius el pium. Siligitur libi pielas respuens inordi-
iios anle diximus, soejieprivalim loqueris, el earum iiatani reniissionem; sit ibi justilia piam semper Jm-
accubiln novo quoriam marlyrii ^enere eruciafis. liens- compassionero. Yale,vet nos tnanim_sanclaruia
lliis siquidem le semper sermone jucundum osien- preeum, suppliciier precanuiT, parlicipes effice.
idis, el alacrem aciione, omneque genus humanitaiis ; - 222 EPISTOLA XLVIII.
exhibes, nulla servaia parcilaie. Aliis vero, si quan- Goffridus Vindeciriensis momsterii humilis servus,
do cum ipsis loqueris, semper loculione nimis durus>' servo el ancillm Dei, Herveo el Evm inclusis (555),
appafes, nimis disiriclus correclione, illas; eliarii! bona inilia fine meliori terminare.
fame elsiti, ac nudilale erucias, omni rclicla pie- Admonendo nos docent, et docendo admonent,
tale. Quodsiitaest, in ulroque vehemenier offen- quibus feliciier obedire jirop.osuistis, sacra eloquia,
dis, et modum totius discretionis Lransgrerieris. uiid usque in finem opefemur, unSe sihe flne gau-
Kam el erga illas nimitim remissibHiter, el conlrai clere mereamur. UJlra enim omnera infelicitatem
islas nimium poenaJiter agis. Duram valde provin- csl, pro temporali vita doloribus ac Iaboribus plena,
ciam regere.cospisti, etqtiaa suimi rectorem saepis- quaeutique brevis est, et ejus.brevitas incerla, vitaift
_$ime_|2I .trasit ad mortein: A,mulieremim inilium' _perdei<e,quae nee oculo cerni, nec tacita mentis co»-
faclum est peccati, et per illain moriuntur honiinesi gitatione potest comprehendi; quam revera consequs
nniversi (Eccli. xxv, 55). Unde tibi ita prudenter aci est facilius quam enarrari.ibi namque yivitur sine
simpliciter agendum est ut te et matrein pielatis> lermino, sine dolore et senio, absque timore et pe-
graiia, et patrem eirca mulieres exhibeal discipli.ua,, ri.culo, ubi refcctio sine fasiidio, quoe nullo cibi vcl
fit quee minus non habebunl perfectionis, minus noni polus indiget adjulorio. Iu illa siquidem bealiludire
liabeant tnoe dileclionis. INon una a te plus diligii p, refici, nihil est aliud qtiam contemplatione divlnoe
debet quam alia, nisi quoa melior fuerii irivenUu Kiajeslatis saliari. Hanc sancti angeli jconsideranl,
Juxla riiodummerili ve! culpoe,extende modura cor- et cotasideranles eam seroper considerare deside-
xcciionis vel graiioe. Illud lainen praecipue in nienle> rant. Huic beatae visioni perfeeti quique non
lua fixum tenealur, quodin Evangelio Dominus di- deerunt, qui iii mundo pro Christi nomine se et sua
cil : Beali misericordes, quoniam ipsi misericordiami pariler coniempsermii. Adillam igilur, charissimi,
conseguenlur-(Malth. v, 7). Fragilis est multum ett dum lempus habemus, sanciis operibus acceJere
(555) Herveo et Evm inclusis. Inclusi monacliorum.I- Qvroig «votywvu."/yz),OTrpzTr7i6e«v,
genus, sed horum duplex classis. J}uidam enim! hv~ivol.ap.ttzX TOuf6o5vT«?Iv0sta_-.
inoiiaslicam disciplinam' nunquam experli hanc; Aiyiiv p.h OUSEV rav «^OVJO-TWV st_ryilai, - -
professionem stalim arripiunt, ac suburbaiiis ferei A).Vomip lo"Ttv&<ft)UGQXI T6VSSVOV
Jocisin cellulas inclusi solitudinem aemulaniur, mo- KK!TKUTK «psuywv ei; y.opov.
p.w;/.popp-t.u.ihi
nachorum polius umbrae quani monachi. Eremitas > - *Avox>". 5-Jvvitvpo; TKUT«,coitrTr/M;'i-/j.i;.
el reclusosvulgus nuncupal, quoriun frequens "inI Ei p.-h~t)E' ei; Biov'Cavroivv.p.a,
WE-oyoic
Gallia jam olim numerus, eoque ex iiitmero hi vi- - Ev w 5?).£tdvo)_.-
ToOjv.yava,;li/.u.T:pvvri;-,
dentur, ad quos scribit Goffridus. Alii veii erant' - -
JH inclusum. ..
jnonachi qui, ccenobiis reliotis, in quibus aliqu.au-
diu cum aliis vixefant, subliraioris profectus sMidio.,] y'""n ' Inclusus ille esl, qui pfocul ab affeciibus
insolitarias cellas seabdebanl; iyxlsia-ov;,inclusos, Toloreclusii iji J>eumse pectore.
eliara GraJci vocabanl. Hujus gencris illi, adquos !' Freno coercens menlis errores vagos,
Bon semel scribil Theodorus' Siudita. Cujus eiiam -Aniiimmqtie curis erigens coeleslibus,
exstant non iuelegautes ianibi da-zivl-.hn-a-)quoss- Precibus inhoerens, quaeperurunl dsemonea,
subjieiam : Et, quo reirusae res paleiit,silenlio. -
Spe (b), gaudioque nescius fatiscere.
EIS ErKAEISTON.- Labore corpus et fame exercens gravi.
Ey>-.)>£
iq-TO? l(mv,.o_; TTKSWV I'HMp-zyoyj. ijymnos.gemenle spiriiujuges canens.
0).vjvy:aSup^eKpb;_.6E6V TVJVv.cf.oSit/.v. H.icangeli rilu, ore conspicuo nileris,
jD.stwvloyia-pov; TOO? Dia inluehtuin corda (c) colluslrat faee. .
yvpEVxa;zf,; TT).«[V2£. Kil unquanTinane suelus ad risuin loqui :
Nouv«VTi7re^7rtav (a) laXqavoiOzoipLxi;,
"Ey^oiv y.KUOTixviv TWV0Ktu6vt»v, Sed quoj'uvari sentianl se, qui aiidiunt;
ixpoo-£v%yiv ' - Nec sic profusae vela dans loqueniiae.-
Qipoiv uiuitriv pvaTayoiyovtrciv / 3«6».
- Yl>5_Y_V «0)>17TTOVSV/C«,OK. TOVS/.7Ti§MV, Heecassequl sf polis es-, in luto esl salus.
- Sjn ; ad gregalero prolinus vilam redi,
EpyMTSyjEipoiV, v.od.V.OTIOV
Xtuov TOVW..
Ubi porro agonas excolas asceticos.
QSvjvv.7tavaioy;tvvzvpja0-vvtExpip.u.ivov.
tftj L,oa.lieg. Kouv«UTOU - gaudio.
txep.-noiv.
(k) Sclit&csSirmpridj,,fioa spe ialisceiis, non inerii (c) S_ched.perslringit.
183 EPISTOL.E. — LIB. iv. Igg
feslinemus ; qtiam -qui semel videril, nullo inimico _oAdesierii, periliirum non dubilo.Ii) quantum eiiim
insidiahte ultra amiuere poterit. El certe feslinare re , mibi videlur, el ipsa exigit riuio,' lanto graviora
debemus dum gg3 vocal, cerli de ianla mcrcerie, e, apud Deum sunt noslra delicta qiianto 225 majora
qui incerti suinus de die. Yigilantes nos Inveniat at erga nos se ostendunl ejus heneficia. Verendum
.exlrema necessilas, quos socpeprofivenildorniieules. s. est eiiam ne vocem illam gloriosoe resurrectionis
1
Titrde eienim nosniale egisse poeniiebil, el cum die ie pfetiosa crucis vestigia protest.intem, injudicio suo
ullimo siipervenienle seunusquisque separari a suo io ad vasainiquilaiis prolajurus sit alque dicturus :
-corpore yiderii, cum sibi in iine oculos claurieiiti ili lnfer digitum tuum huc, et.vide manus vieas; ct affer
nigrescere el liorrescere .nox perpelu.i cceperil. l. mqnum tuain;ei milie in lalusmeitm (Joan. xx, 27),
-Ttine, verum esl,:malitia noslra cessabil, niiiiirii rii ci agnosce (piaapro le el a te, impicias huinana, per-
vanilas velut umbra detlciel, carnalis deleclatio io tulerim. IIoc conlra illos dictiim.sit, qiii sibi niniis
qtiasi funius evanescet, pro quibus ojjprobria sola ct blii.ndiuiitur de promissionibns misericordiae, et
-criniina remanebunt, et lormenla sine flne maiisura. a. contemiiuiilvires jusiiiioc. NonesT Deus talis qtii in
0 quani iiifelix e.rit aniina illa, cui mox egressa deJe urio veruni dicat, et in alio jiicniiaturr-Sed sicut
corpore insultare et insistere ccepefint infernalium m . certura esl quod promidil, iia ceriiim'est et quod
diraj facies minislroruni! cuni rebus humanis vale le 'J* ipse mi.iialur. Et ideo^dileclissinii, Deuni ac Domi-
uliiuium dicens, mortem ante se habens, elvitamnl num noslrum Jestim Clirisluin pium et jtislum pari-
is ler credendo conliientes, et conJitendo -credentes,
jid.Use relinqiienSjin illtitl liorrenduro, et vix oculis
iiitingenduin perirahelur profundum. Ileu! qtiauiuni m ciim Psalmisla dicamus : Universmvim Domini, mi-
perdidir gaudium lanlum exceptura supplicium. 1. sericordia etyerilas (Psal. "xxiv, 20). Uiiiversoeviaj
Quid luncanimi habebif, cum corpus suum recipiet U , Domini sunl ctuo adyenlus- Filii ej'us. Qui in primo
ad aelernaedamnafionis augmenlum?I!lo diejjroesen- i_ pi-;eiogavilmisericordiarii; in secundoi'er.o proero-
lahilur anle Regem soeculorum, eorum qu;e gessit it gaturus est jusliliam. Et ne tunc justilia diciante
in corpore raiionem reddiltira. Sed quia nulla add pereamus, liunc cunfugiamus ad ipsum, quimagis
"comparalioiiem maloruni hona-oslenlare poterit,- abb praeslo est dare vcniam quam peccalor eonverli ad
ipsa sanclaa Ecclesiae radicepraecidelur.elnunqiiamn pajnitentiam; satis proniptior ad igiioscendufnquam
cffugiendis gebennae ignibtts iradetuf perpeluocjru-i. quilibel homo ad peccandiim. Hacc ideodixi ul qui
cianda. 0 tjtiam trisle, quain Iugubre crit a, dttlci ;i conveni voluerint, spem habcant, el spein habentcs
"inluilu sanctorum separarV et quam.lerribile irii- i. penitus resipiscant." Quod ejus pielas proestare di-
muiidorum spirituum agmiriibus sociarl! qttibus qui ]i .p gnelttr, qtii ila' dispensavit ulraiuque vitam ut iu
sociabilur, 2^4 bealum se diceret, si, ul quodlibet >t pratisenli sacculolabores ac dolo.res cilo finem.habe-
-liruluni aiiimal, in anima et iri corpore niori valc- ;. rent; in futuro vcro Iionorumel praeiniorum gaudia
- rel. Sed quia niors illa iincm non habel, sic ibi )i sine fiue manerent. -.
semper moritur lionio, ulsemper resurgai, sed ad<I 226 EPISTOLA XLIX.
iioc resurgii ul pereal, nec lamen pereundo oriinino
_ esse desinal; sed semper moriens mortis exijum Go/friilus Vindocinensis monasterii indignus sercus,
Herveo-incluso
-' amko suo, saucli proposili perseve-
nuiiquam inveniat. Iniioc aulem damnali homiuiss . . - . i-
Tniseria prorsus augehilur, quod Deum videbit, nec ranltam. . .
c -•'-.--
l)abehit, et ante^ui Redemptoris conspeclum per- II. secrelarius B. Jfariae (554), si monachus vult
ibil. Vaeillis, qui haecjii posterum toieranda tiroere' (iefi, sicut nobis mandastis, non est fespuendus.
jiunc recusant'; quae si riiodo limerentj nunquam Yigilate itaque ut citius convertalur, et munduni
talia Tolerarenl. Timere dico non limore quolibel,' dcserat,cui forsitan illicile.fanmlatur.AIterum vero,
sed illo, quem vera liries adducit, qui cx charitale qtti noverit presbyler. faetus esl, de quo iterum si-
non Lici.aprocedil. Charitas.enim timorem paril, et gniiicaslis, s.ivobis bonoe vitae esse videlur, nobis
tiinorem repellit. Paril limoreiii.Til Scriptura dicit:. J mittere curelis;et quoscunque lionestoc vitocclericos
Reatushomo qui semperesi paviclus(Prov. xxvm,14-j. invencritis, nobis transniillereiion differalis. Plus
Tiinorem repellit, ut ail aposiolus : Qui perfectus itaque in liominibiis diligimus honeslam pauperta-
esi in charitate, non tiynet (1 Joan.iv, 18) : Qtiorum lem, quam.superbas-eorum divilias, quas si lia-
-"unusfilialis esse dignosciiur, altcr serviiis. Iste fi- btierint, respneifdae rion surii^ liabent enim et illte.
-lialis videlicel cunf dilectione ei- desiderio, sed ille locum suum, nihil lamen pro faciendis monachis
.ciini fastidio exltibetur el odio. Inlef haec forsiian qiioerimus,-sedsi quid oblalum fueril, quia illud Re- -
- aliqujs dicit-: Cufiiomini tot etlanla minarisde gula suscipi juhel, stiscipimus. Ordo siquidem noslcr
- cxigil ul lales simus,- qui non luerisienipv/ralibus
Deo? Nunquam perdet ipse.quem sua gralia creavit,
.queni creatum el.propria culpa perditurn ineffabili'. sedlucrandis aiiiiuabus ojieraro domus. -.
dilecliorie, dato se pretio, a diabolo liberavit. IluncE 227 EPISTOLA L.
quasi non desperantem prospicio, sed ultra qtiami -Goffridus .Vindocinensis mqnaslerii ihulilis servus,
dgi?«£speraulem, nisi ant£ finem vitoe sic speraree dilecto suo Ilerveo inclusp, inler parieles lapidum
(554) Sccreiorius Ji.J/ariiB.EcctesiaeCariiolensis. Libron, epislola 14; Sanctw Marim Capilttlum ct
cpist. lo. , . -'. ...
£87 COFFRIDI ABBATiS VINDOCINENSIS 188
Btc includi, ne lapideis detrahenlium verbis aliqua A sal, sed rios politis criminalur. Ntiltum eni.i; per
ex parte possil viotari. violentiam nohis sociasii, quia libenler suscepimus
Nobis, fili in Chrislo charisslme, siguificasti, quos munclo auferre poluisli. In qua noslra et lua
quoniam unus de fralribus nostris dixeril, quod de aciionc, si aliqnid alilcr aclum csl, nos qttidem
Brilonibus; quos monaslerio noslro monaclianclos atnplitis el lu minus peccasli. H;cc atileni peccala sia
niisisti, congregalionem noslram dedecorasli, setl impoenilenti corde simnl poriemus, ul Deo donanlo
noraen frairis isla dicenlis qita iiescimus occasione ntilla alia habeamus. 228 £' S1 Q11'"!luet nos fc-
tacuisli. Kos conlra garrulosa verba illius infidelis cerimus charilale, roirari nontiebes,si i!li dis|ilicet,
fratris veraciler protestanittr, quod congregalio ciijus cor pleiumi esl' iniquilalc. Semper ctenitu
nostra per te et per eos, quos nobis misisti, non disseiilieni a filiis Ilierusalem (ilii Babylbnioe. Illud
deriecoralur, sed convenienter ornaiur. Illuni lamen, eliam religio tua indubiiatiier agnoscal, quod nemo
qui quod boniiin esl,esse mriliimasseril, manifesium Abel jiisiiiiam valet oblinere, qtiem C.fm malitia
vellemns babero, 111verilas ejus falsil.-.lemnianifesle non imptignat. Yale, ei quee, dicta sunt, soepius ad
posset arguere. Cert?, oplime fraler, qtii atlco ne- liienlem re.voca.
qu.iter loquitur, solummodo- le imraerito non accu-
22© LIBER
. - QUINTUS.
EPISTOLA PUIiMA. B nuper Ttironis in clomo vestra loqueremiir, el nos
GaffridasVindocinensis monaslerii humilis servus, ibi tntiiuae diieetionis vinculis sub lestibus alliga-
_ Gtialteriovitm laudabilis thesaurario (553), Goffrida remus, inler alia qtiaa sumus loculi, ul cnin domiuo
4e Alocjia (556), suis prmcordialibus amicis, cum Radulfo archiepiscopo 1,557)concordiain fac-eremme
dHeclionesalutem. arinionuisiis, qitoniain uiilis eral, el niulLtuiineces-
• liifirmita.teni siquiriero.veslram audivi; quam, sicul sarius_ in causa quani scilis. Quod iieriun alqtse
animtis roetis veraciler" novil, meam feci compas- iterum cousiderans, invenio esse salubre coiisilium,
sionis afTeclu. Dileclum mibi valtle -misi vobis lit pravis hominibiis semper uiamur in honum,
inedicuiu; salis lib.enliiis, si necessariiis essem, cxemplo videlicet Sahaipris, qui Judam aposlalam
niisissem meipsum. Hnnc si adlmc habere pbuei, habuil nostrae salnlis inslriimentum. Ars eiiam
quod.vobis placcre eogiiosco, mibi non displicel. Si oplima, ei alius est sensus, si per unum nequam
iierum remiltere vuliis, honum esl mihi, el necessa- - neqnam aller fueril condemnalns. Iiinc igilur, volo
riiim liabeo, si sine dainno corporis veslri rcmilLere ul cuin eo prudenlia vestra sapienler loquatur, et
jiolesiis. In Domino seroper 23D valealis, et qtiiain qititl superboc aclum exsliieril, mihi celeriier noli-
(|u.inium humilitas mea sufficil vos diligo, nuiialcntis lieare
" non pigrilelur.
dubiletis. . - C _ EPISTOLA III.
EPISTOLA II. Cuuiterio Turonorum archiepiscopo designalo (558),
Go/fridus Vindocinensismonasterii servus, Guallerio frater Goffridus se et suum posse.
honorabilis vitm, thesaurctrio, se el omnia sua. Menlis quiriem desitlerio desidero vobis obedire;
Cum de subversione adversariorum Ecclesiae Dei sed quod meniis firmitas vehcmenler opiat, carnis
(555) Gualterio iltesaurarlo. Eccleske B. Marlini munil, mililes et famulos ibidem posutl, quidquid
Turonenis, de quo mox pluribns cpist. 5. circa Blesim invenil vastandodelevii. Liirchaiacum, ei
(556) Goffrido de Atogia. VJlae Alogiaf, tinde Gof- Vernonnm-vicos archiepiscopales cremuvit. Econlra
frido liuic nomen, nieminil Fnlbertus episi. 25. Gilleberius mililes el clienles multos Bresis posuit,
(557) Ctoii dcmino Raduljo archiepiscopo. Turo- qui Gampaniam fere totam usque ad Carum fiuvium
neiisi, de eo riicTunilib. i, episl. 50. Taxalur ilem exceplo Bliriaco vasiaverunl. Quadam die Archem-
«pisl. 17, et ab Ivone multis locis,, seri -praecipue baldus Bresis el sui, Caro flumine evadalo, terram
epistola 06 et 108. Hngonis iniraverunl. Quod Ilugo comperiens-eadem
(558) Turonorum archiepiscopo designato. Desi- nocle copiissuis congregalis, summo mane illos terrcm
gnaltis liiei-atposliiioriem itarinlfi arcbiepiscopi anno sitain deprmdantes reperil, quos invadcns fusos fuga-
H'l9,setl non inUt,cotlcrc coaclus Gilleberio kadtilli tosque Carum irctnsire coegil; multisque capis reliqnos
jiepoii/ qiiem cleri pars allera jJivisis suffiagiis n^. ustjue ad Andresium fittvium fttgavil. Archembaldus
elegeral. IIujns rei notitiam debemus velcri Hisioris?. vero usque Lochas fugicns cvasit. Non longo lempore
I'.<rnm Aiiibasiciisiuin, qtuc toliim hoc discidium de posi Riigo Bresim ilerum exceplodomiciliototnm suc-
«.'aibediaTuroneiisi, clariest|tie locorum inrie conse-. ceudit el cremavil. Giileberlus habens' secumAlvere-
euias, favenlc Guallerii panibns Hngone domino chim circhidiaconmn, virutn prudenlia inler clericqs
Ajnbasiae, Gilleberii aulem Arcbembal.lo.de Bresis, iliitis nrbis pene singitlarem, persona insignem, boni-
qui ejus duxerat sororera ; tlenique cxitiim conlro- liiie morttm per omuia polientem, hiimilitate pnrdi-
versi.i! explical liis vefbis : c Post obitum Radulfi, ai.ii, palienlia perluslralum, divina el humcina
pars clericnriiinGitleberlum fralremGillm in pctstorem sapieiv.ia divinilns solerlcm, indulgenlia domni
ei procuralvrem TiironensisEcclesim elecjil; alia pttrs Ludovici regis, delibercinieet lctveitle oinni populo,
Gdterium B. Marihu ihestturarinm; virum genere suffrdganeis cpiscopis jussu domini papm mamim
nobiletn. bonis moribus apprimc imtiutuni, sanctm ' prmbenlibus,' qinnipolentis Dei auxilio caihedrain
malri Ecclesim Turonensi apiscopum dcslhmvil. Gal- ppiscopalcmin pace possedil. Gillcbertustunc Hugoni
lcrioepiscopojotiusdimcesisprocer.esTuronoriimomnes . cs inhnico amicissimtls cffeclus esi, et- citm Arcliem-
excepto Archembaldo de Bresis favebaut. Ihigo iuhc- buido Bresis firmiler coiicordcf.usesl. s
Archembttldo ex ctmko factus inimicus Bltriacum
i§9 - - EPISTOLiE. — LIB. Y. 1SO
' infi ;. i as velienienle-
_§S1 f;>rmidaturbcm Rom.im,i), A prius dilexeranl,,obedire recnsaiil. Et ideo sicut in
ta adversiiate, bonitale ejus suffrngante, fracli noii
fe.ferenilbus peregrinis inde npviier vcniehlibus, ita
audiviperlurbaiam qtioil(lominnspapn (559) ibinoii m , fuimus, in piosperitate ntillateiufs'exlollamiir, ne
esi, et Suiriiim Petro Leonis ablatum esl. Domi- i- nos qiios atlveriiias nocere non pofuit terrendo,
ifus siquidem papa apuriBeneveiitait.im urbem mora- a- -gravius hoceal prosperitas seriuctoris blanilientlo.
tur; sed revertendi Romamiion habel facullalem.Si 5i In Domino semper "valeaiis,_el de adjutorio noslro
'
-v.eropersona quaelibet ad eum transiens inveriiliir, r, niinimediffirialis.
'
non ei aiifeNur (540) cappa, sed de vila slalim et ?.t * 233 EPISTOLA VI.
mcmbris agilur. Umle oporlel me con&iliumvestrum :n GqffriclusVindocinensismonaslerii minister indgnus,
'
adliuc audire, ei si pro cerlo viioepericulo vos expo-3- venerabiH pra-ceniori Huberlo (542) diligere qnod
nere vullis anlequam legati veslri reverianltir, qtiotl
iri Deus diligil, cl odio lutbere cjttodotiii.
laudare non possum nee debeo, mihi liofificale. Ego ;o -_ Amicus vester stiia ego, non qualiscuuque, sedrpii
aulem sine vobis movere non andeo, vobiscum rn animum stiiini a dilcctione, quavos diligere coepit,
tamen, sed pro vestra ulilitate, si _samis fuero, ), ntillo lempore poteril revocare.-Vos lanicn, ul mi.lii
paraius sum el in carcerem et in moiTemire. Valc, j, vitlettir, nie liiinus solilo diligilis, el quod vosdiligo,
cl quod in aure vobis dico, iiulli proedicale. }Dparum vel nibil penitits curatis. Si ulrumque atit
EPISTOLA IV. . unum horuni vcrinn est,"vellem quidem neiUriim,
Goffridus Vindocinensis monasterii tntmilis servus, i, non ideo vos pigrius diligam, qui per germaiiani
sitis in Christo dileciis, Slephano decano (511), ), , charilatem amare compelloreliam non amantem.Si
Huberto caniori, Guarnerio afchidiacono, purm v causam habuisseiis,-qua me minus di!igere_juste
-dilectionis obsequium. pos-selis,ciilpani certe minime excusassem; sedDci
Quia meindignum et peccatorem-voeaslis add gralia quod ex me'ac'tumforel-.perperam, non inve-
episeopi veslri electionem, n.ultas -yobis rcfero0 nistis. Hoc lanlum objicilis, quoti inter me ci riom-
gralias. Ego quidem vestrse'vocalioni satis libenter!• nitm Retlonensein cpiscopuni (545) pacem refornia-
aequievissem, nisi sub Jiac occasione, qtiod diceree tara videlis. Ex hoe nulli, qui" Deum diligil, scan-
nolo, subire timuissem. Etqtioniam, ut posttilasiis, claluni nascilur, el vohis gauriendum essei, si cor
, nie proesenlemntiiic haliere mininie potestis, absenss veslrum quoquomodo pateieiur. Nam si oriitim
232 laiido quod secnndum Denm feceritis. declinare culpa iiierito.minciipatur, dinboltis, qui
EPISTOLA V. . - , seclatur illud assidue, immerito rieputalus ad poenam
QofjfidusVindocinensis monasleriiministerindignus, praedicalur. Sed noii ita est, opiime canlor, iiullum
^
Stephano decano, Huberlo canlori,- Guarneridg Chrisiianum decel, mnllo mimis igiliirsacerdolem,
archidiacono,.salutem. fralernum oriium exercere, nec proprias vindicafc
Subdohim il!mn,-qnem mulla falsitas facit eiiami injtirias, sed -tolo animo condonaVe.Goiidonandae
in veriiatesu.specluiP.jjTmicveraciter a desiderio suo5 qnippe injiirias non essenl, si remillenda" nobis
frttslraiuni cognosciinus. Unde omnipotenti Deo, pecrata deesseni; sedqtiia lales sumus, 234 quibus
(QIIJ'IISmisericordix <Ionohoc aclum esse dignosciitii', debeltir, el qtii debemus necesse valtlc esl uidimit-
gralias referre unanimiier debemus. Elquia ejusiicm^ lamus hominibiis quae debent nobis, si ea, qiiaja
Dei eiDomini noslri JestiChrislioperanie cleniehliaj nobis debeniur, dimilii desideramus. Nunc forsitan
causani noslram onmino in prospero stalu consistere3 diciiis vobis non displiccre, qnpd-nbs prius discor-
cernimus, summopere-cavendum esl ne prosperiia-- dii.tes, leconciliatos tandem conspicitis; al quia
tcm, quam ipse nobis iiiisericordiler tribtiit, ini sine veslro consilio hocegerim, mibi quasi pro
- «rroreiti.verlamus.
Soepeenim qtiidam in adversiute 3 crimine impulatis. (Juoerendum siqui.Jem est consi-
positi Deo servire ct eum quaercre riesideranl, sed1 . liiim, et maxiine in dubiis rebus; in re aiiiem lam
Ciimjam prosperiiatem adeplifueriiit, ei qhem qtiasii muiifesla opus fuisse consilio non videmus. 0 viue
(559) Dominus papa. Callixtus II quo Romam ex: D E (je Rainaldi episcopi eleclione ageretur, de qua bic
Galbis adveiilanteaimo 1120. "Biirdimis_ai:lipapai - eiiam ^ermo, ei in cpisiolis sequeiiiibns:
urbe relicla Stitrium propinqijuiii Elrurioe oppidnm,, - (512) Prmcentori Huberlo. Ntinc «aniorcm vocal,
. jmlso, tii hinc npparel, PeiroLeonis, ibi se lulattiriis; liiine praecentoreni, ul in dedicaLione Vihdocinensi.
-jnvasit. Al Callixius, ul copias ad cxpiignanriumi A Carholo Arnulfus archidiaconus el prwcenior,
Siitrium compararet., in urbe-Iiaud diii moraius,, Proximus Iluberio grariu, ac leihpore fnil Slepliauus
Bcnevenlum ad GuiUelroumApiili;e dticem profecttis; ciiuiorjteni ei arcliiriiaconus Andegavensis, rie qtto
, esi. Seqiienli anno Siiirium recepit,-Biirdinumqiie: i;i lioecverba •KalenriariiimS. Mauricii: xv Kalend.
ari Cavense.iiiQnnsiej.iunirelegavil, qtioe singtila ai Novembris obiit Stcphanus canlor el archidiaconus
• Pandulpho, aliisqiieiliorum temporum scriptoribusi propter seiviiinm hujiis Ecclesimctb hostibus inler-
coniineiiiorantur. -"- . ,. emplus, p.nnqDontini 1116.
(540) Xon ei auferiur caripa. Kon spolialur, sedI (545) Redoucnsemcpis7.opum.'Marbqdum,qm pro
cecainr. Kegoliatortun cappas Iegimus aptfd Luptuni Rainalrii electioiie priimim slelit, pio qna et cnpltis
Fef.rar, abhatem epist. 125, sed analogia GoJfridii esi, ul dielum lib. m, epist. 14. postea ciriem, ui '
leetionem confirmai. Sie enim dicla videtur cappa, ingralo advcrsari, co?pit, ul declaral ipsin^sMarborii
. DLcappispoculi gemis, e( capulum, seu maiiubrium, epislola inli-r Jlrieberi.inas SO.Quarefacilis illfium
seu fereimm, a capienrio, unrieel capulia.' - fuil cum Golfririo,qui Rainaldi clectionem" prai coeTeris
(541) Slephano clecano. Ecclesi;e S. Mauricii improbabal, reconciliatio.. -
• Andegavensis, ut dicltim esi Jib. nf, epist. M, cum
'
191 GOFFRIDI ABBATIS VINDOCIXENSIS *9S
venerabilis canlor! si qtianlum te diiigo vernciier A ___absens corporeloquor, hunc lamen pfajsentem reti-
scires, crederes uiiqiie noslro consilio, ei qucmriam -neo mente, et fixtim habeo in corde.
tibi valde coiilrarium humorem accepta poiionepur- EPISTOLA .VIII.
gares, sicque ftituram vitarcs passionem. Si nondura Goffridus Vindocinensis monaslerii "ainicoruinserrtts,
nosli istum humorem, nec istiiishumoris passionem; dileclisshnosuo Iluberto, nondttm dissohi, et sem-
varie, consuIeiuedicos,eiquis sitisleliiijiToragnoveris, per esse cum Christo.
jiec de ejiis passione amplius poieris dubilare. . Ffalres nostri, beneficia qttoeeis fecislis et quo--
Jtfedicos dico. nori qui repnrant salulem' corporis ad lidiefacilis cognoscenles, nobis IiumiliLer supplica-
Jioram,-sed qui, sibene iiUelligantur, vi_tamconferunt runt, ul quod ipsi verbis neqtieiint, sallem liileris ex
sempiiernam-. Mediei isli suni libri divinj, quibus si - eorum parte veslr;r cbarilali grates non pigriiare-
firmiter credilur, conlrarius iiumor slatim agno- inur referre.Sed si millies niille niembra haberemus,
scitur; jam passio ipsa tinieliir., medicamenlum el omnitim junctuhe membrorum in singulas verte--
;eliam, quo hunior sanari, ac passio vilari valeal, rewlur linguas, -beneficia quae nobis imperidiiis non
invenilur. Licet in homine quasi contrarius buihor possemus loqui, nec aliquo modo condignam graiia-
peceatido nascalur, certum esi, niliil iioc certius, nsm aciionein rependcre veslroe dileciioni. Quod
"quod nimis abtindanter i!!i dominatur; qui Simonem "r tamen per nos miiiiiue valemus ,"Deum , qui omnia
"Magum a B. Petro olim exsihfeturn conlra saiutam polesl.ul sua ineffabili 237 pieta.e volfis reeom-
Ecclesiam ilerum suscilal (544) vei suscitatum ex- pensare dignetur, cordis affectibus imploranius..
' '
stinguere qualibet occasionc tlissiniulal.- Hic ex con- EPISTOLA IX.
trario liumore suljilo seniiei 235 passionem, qtiia Gofjfridus Vindocinensis monasterii Itumilis.servus,
nisi anle fmem vilae poeniteiido resipueril, pro liuberlo honestm vilm archidiacono, amko stto
perpelrata iniquitate 'sine fine- palielur .dolorcm. prmcordialissimo, inimkos propter Deum diligere,
Yale; et quid dixerim sapienler adverle. el hutias eorum insidias formidare. *
EPISTOLA VII. Abeljuslitiam, dileclissjihe, si vullis oblinere, noh
Goffridus Vindocinensis monasterii Jtumilisservus, -_sit vottis contrariuin Cain maliliam suslinefe.-Alier
charissimo suo .Huberlo vitrn"iandabilis archidia- Josejih iicri non polestis.nisi perseculiones a falsis
cono (545), a Deo mternm benedictionis effectum, fralribus vobis illatas "experlus fuerilis." Quori in
ei a se germanmaffeclum dileciionis. praesenlia domni episc-opi (516) causam, quam milii
Felix amicilia veslra circa me diu utiliter egil, nec significaslis, sineconsilio- noslro ccepislis tfactare,
defectum habuit, nec est passa fastidiumr llla me laudare non valeo; el qnia vobis parco, hblo vilu- .
quaesivit, imo acquisivit, quaesiltiin invenil, invenlo, perare. Solent lamen infirmocet vilialoe eausae, ami-
licel imii:erilo,se conlulit. Semelccepit, nunquam corum juvamine clconsiiio i-elevarij el eis, quas
desiit; quidquid ulilitalis vel honoris valuit el valet sanes et iirroae videnluf,- ne oemulorum dolosilaie
- milii
conferre, nec diJTertnecdislulit. Si quis Iiaec infirmari, vel qualibet extparle vitiar-i possent, pro-
inea verba adulatorie, sive ironice dicla intelligif, videri. Yos autcm de ajiiludine sensus vestri, et
noii ei sopbistica garrulitale resisiitur, sed pura suflragiis eorum, qui roe aelale-ct scientia proecel-
veritale" pravum intellectum habere convincitur. luiu, adeo praesumpsislis, quod in tanlo negotio,
Quid .enim amplius "amicus facere poluil,* qui so consilio hostrae parvilaiis, qtiae specialiler vesira
suaque omnia et. mihi oblulit sotpe, et saejiiusdedil? esl,opus non habuistis. Saepe lamen conlingil mino-
Coram Deo, cui mentiri nihil est aliud quam dam- res majoribus succurrere; et quod a sapienLi.buset
nari, lirmiter assero, si lalem se omnibus exhibel, piTidenlibus Doroinjis ahscondil, consuevil paryulis
- coelo dignus est
polius quam muniio; in" mundo revelare (Lttc. x, 21). Advocale me p.arviilum ve-
tamen inultiim necessarius Iiabetur,- quia mullis - slrtim in omni vestra necessitate, cujus sincefitatis
vivendi forma proponilur. Ilic loquens silenlium oculi providebunt, ne quis veslfoe 23S simplici-.
tejiel, lioneslo siJenlio etlam l.oquiiur. 236 Verba nT lali slalera fraudulenia appendere valeai; elqui se
oris ejiis sequitale plena sunt, «l tranquilliiaie.-Ho» JNcptunus et jElhiops, de quo. mihi scripsisiis, vel
nesto silenlio loquitur,,quia videJicet dum raiiona- in suam foveam mersus, nonpoteriLoccuiiare.Yalele
biliiersilel, qualilercoelerise habere deheani serena semper in Domino, el veslri negolii diem non impero.
silemii voce aperle monslratur. Prudemer ea quae . qui.dem nolificari mihi, sed oplo;
sunt mundi possidere novil, el simpliciler quae Dei . , EPISTOLAS.
sunt quaerere non desislit. Quqiies liominum mores Goffridhs Vindocinensis monasterii humilis servus,.
- vult sermone componere, de se profmus invenire amico suo prmcordiali Iluberlo honorabili arclii-
poiesl quid dicat, et unde melius inslruere vaieat. diacono , mundum prmcipilem ndn sequi-, nec ejus
Hiqus namque vitam docfrinam merilo dicere possu- amdra dulcedihe velle replcri. - ,
mus et disciplinam. Yivat dilectus meus, cui etsi Proecipilem litinc, dilecfissiiiiC,qui sequilur, non
.(521) G. decano. GoilTido, ut docet Eienchus rem.Rainaldj dynastai Credonensis , quem consan-
eodiois Cenomanici. bed cujus Ecclcsirc decantis guineum eiiam siium vocai epistola 27. Sed Mauriui
ftieril non i-atiical; snspicor Geiiomanenseinii.luiti Credoiiensis pecuiiaris meulio inter proceres, qni
ipsum, ad quem exsial-episiola 52 ivonis. Fulconis V, comilis, caiira KoiThmamiicobello. se-
cati suuladversus Ileuricum regem. Gesla comiLiusi
(552) Mimritiiim de Credom: Filiiuu e! successo-
199 GOFFRIDI ARBATIS VINDOCINENSIS 200
mispalmarum, eui ut assitis, muJtipliciterrogamus. A j saecrdol', sieut in caeleris agilur, secl universa: Ec-'
Si qualibet occasione defueritis, vehemenler dole- clesiae confiteanlur; etsic adejus unitaterii redeant
mus, quippe quoniam amicum talem perdidimus ciijus fidem antea iropugnabant. Jnslum est enim ut
quem in noslra chariiate nulli secuudum possideba- qui alios riiabolica praesumptione infidelilatem do-
mus.Si primum possedimus in diaritate, primum cent, cds eiiani publica salisfaclione in fide confir-
possidere eum debuiinusin tenlatibne, sicut scriptum meril, el quibus anle fuerunt oceasio et exemplum
est :Si possides amicum, ht ienlalione posside eum publicoe perdiiionis, forma et exempium fiant pu-
(Eccli. vi, 7). Yale. •' blicae reeonciliaiionis. CaHera vero vitia, sicut dieiSj
- EPISTOLA XVI. per scmctipsum Dominus sanat et corrigit. Licet
enim omnia qufficunque.sanantur, Dominus sanet et
Goffridus Vhidochtehsis monaslerii servus, Guillel? corrigat, quoadam tamen per semetipsum sanare al-
mo (555) olim suo magistro, i Non plus sapere, que corrigere perhibetur, ea videlicel, quae sibi pri-
qitatn oportet sapere, sed sqpere ad. sobrielatem vnta in confessione revelanlur, u"t saneniur. Sibi
:
(Rom. xii, 5). clico, quia illi qui in ejus loco (535) esse dignosci-
Oinnes qui in fnle non ficla vivere cerniniur, ut iur. Certum esl, nihil hoc certius omnia peccain
fidei nostrae veriias instrualur, non ul destrualur, ^1 vel crimina confessione indigere et poeniterilia; et
in omnibus locis unaniniiler laborare debemus. lgi- quanivis qu;<edamex ipsis pef jiuhlicam piEiiilenUam
tur de proposita. iiobis quoestione, quoe roagiia ta ptiniri yideanlur, nulla tamen' alia publica confes-
parle, imo prprsus, secundum suam intelligenliam sione opus liabent, nisi ea quaacommunem EcclesiiO
fidei catbolicae-obviare viclclur, plenam seelanria; fidem violare conantur. _
fidei redrtimus ralioncm, iia queniariniodum olini 252 EPISTOLA XYIL -'
intellexisli aut adhuc forsilaii inlell.igis, inlel- Clarissimo duci Norlhntahnorum, el prcecellentissimo
ligi non delier.e.__Credensenim , nisi fallimur , regi (556) Anglorum Hainrico, charissimo domino
proposuisti, quod sohjnimodo quatuor peceala con* el prmcordiati amico, ftaler Gdffridus Vindocinen-
fessione indigebant, caatera auteiii a Domino sine sis abbci, in prmsenti prospere semper et feliciter
confessione sanabantur. Quod le invenisse assc- vivere, el in futttro manere cuni rege Anglorum.
ris in exposilione Redae de Evangelio,(554), ubi Yestroe magniludini, dulcissime Paler ct dominc,
dec.eii leprosi sanali a Domino luemorantur. significavi iler nosirum; et quia vohis sensi essc
Sed hoc ita inleHigendtim minime 2_$1 censemus, conlrarium, ilineris slalim mulavi propositum. Ye-
et j'uxla lidem Gbrisliananfsic inlelligere nec pos*~ ~P sler itaque servus, leslis est roihi Deus, investra
sumus, nec debemus. Dclerniimtnda est enim ista firielilate reiiianeo, in qua-, quandiu vixero, indesi-
-sentciuia sapienler, ut inlelligi possitutililer, el - nenlerpermaneho. Quod quanclo et qiiomodo excel-
litlei nosirae integritas conservetur. Illa uiique qua- lentiaevestfae placuerit, secuiidum meum posse ope-
tuor.peccata, error videlicet geiHi-Iis,scbisma fra- ribus cpmprobabo. Yaieat dominus meus rex.et
ternum, haeretica pravitas, et Judaica perfidia, in vigeat: quem omnipolens Deus ah onini adversiiaie
quantum.praevalenl, universalis Ecclesioecaslitalem defendai, et tribuat ei quod bene desideral.
commaculanl. Unde necesse est ut quicunque isiis EPISTOLA XVIII.
peccatis ve! uno ex ipsis polluuntur, non jam soli Guillehno Aquilanorum duci (557) cldrisshno, Goffri-
Andeg. Eranl autem cttm eo Ilugo de Malafelqne, el sic esse-apud Judicem mundi. Namque ut is qui pro-
Theobaldus filius ejus, Fulco de Candeio, Mauricius pria vobis non lacuerit flagitia damnatur, ita nobis^
de Credone, Petrus Camilliaceitsis, Jaqueiinus ' ~ de cum qui eadem Deo fuerit confessns, absolvilur.
Malliaco cuin quatuor fratribus suis, elc. (556) Ilahirko-duci Norlhmannoruin et regi.Guil-
(555) Guillelmo. Elciiclius Cenomanensis : Ad Jelmi Magni regis filio, nalu omnium poslreiho, se.i
Guiilelmtim qniante magisler ejns fueral, in qua cttm unico in regia pairis purpura progeniio. POSLGuii-
redarguil non bene senlire de confessionepeccaiortim, Jelmi Rufi frairis interitum auno 1100 regnuni oc-
(554) Bedm d'e Evangelio. Bedae verha ad quae .."' cupavit, atsente in Hierosolymilana experiitione Ro-
impe.gii Guillelmiis, exstanl lib..v Exposilionis in berto duce altero fralre, cui oeialis prasrogaliva
Liieam, cap._ 69; quae (juideni, ut a Gbffrido expo- debebatur. Clironicum Turonense : Eodem anno
niiniiir, piaiiam habent etceiiam senientiam. Guilletmus Rnftis, rcx Anglia, in silva venaturus pro- -
^555) Sibi dko, quia illi qui in ejus toco. Deo ni- grediens a Guallero Tiretlo miliie pro cerva sagitta
mii-um praccipue fii confessio qu« Jil^acerdnii. Lco. peicussus inleriit, et ad Wintoniam esl sepullus, cui
Magims epistola ad episcopos Gampaiiioe: Sufficiat successit Ilenricus fraler ejus niinor. Novo regni pa'-
itia confesiio, qum frimum Deo offerlur, tum eiiam lernum' solium adepio gratulaius est Iyoepiscopus,
sttcerdoli. Sidonius ilein lib; iv,-epist. 14. Sed Si- episi'. 106. Is esl qtio cuin- Fulconem Ycomitein
doiii insignis esi locus_de sacra eonfessione, digntts- hellasse jam diximus. Postea vero dtiplici cum. eo
que qui ab oelalis nostroe Giiilleluiis altenlius. expen- matrimonii foedei-esociatus est. JNamet Matbilrieni,
daiur. Scribil jam episcopus ad Polemium PP. Gal- Fulconis filiani Guillelmo fiiio suo coptilavit, el Jlliaiii
liarum, discrimenque oslendil fori sui, hoc *st ilem suam MalhilrienT.r.lieram, -Iienrici imperat. vi-
eeelesiaslici, el-soecularis, seu praetoriani. At si, in- duam, Golfrido Ftilconis lilio uxorem - dedil, ex qua
quilj videlur hnmililas nostra professionis habenda piognalus est Henricus II. _ -
conlemptui, quia Cltristores humanas vitdsque medi- - (557) Guilielmo Aquitanorum duci. Qui coraes Pi-
caluro putrium conscienliarum cullro sgualens utctts ctaviensis lih. i, epist. 9 etin suis ipsius liiieris*
aperhnus, quod in noslri ordinis vifis, cl-si adhuc ali- quas ad episi. 22 proferemus, Aquilanioe dux,"-et
qtiid de negligeniia felel, mhil jam tamende superbia Vasconiie comes. Aclcoinilalum Piciaviehsem.-qul
iumct, novens volo, tion ut est apucl prcesulcmfori. comiiuro Pictaviensium (quorum faiifiliam cla.usit
£61 EPISTOL.*:- — LIB. Y. ' - «M
dus Vindocinensis'monasterii Itumitis servus; dile-.A slra,quam violenler invasefat, ull.ts indticias con-
ctionem Dei el de inhnicis vicloriam. cessisse. Unde ad episcopum Santonensem, cujus
Sicut quidqald esl secundum Dei limorem et B. jiitlicio se illam cepisse asserebat, perreximus, et ili
Benedicli Regtilam vos decel a nobis quaerere, et per qs 'ejusdem episcopi nullum inde factum fuiss'3
iios super hoc libenlcr ohedire: sic quidquid est Deo judicium veraciter cognovimus. El ideo qtiod ab ilh
£i snnciae Regulae conirarium nec dignitatem ve- injuste" proesumplum fuerat, canonico cpiscopi et
siram exigere decet, etnos super hoc vobis obedire clericorum ejtis judicio irritum factuhi est et va-
flon ojiortel. 253 Pariun enim el vos, et alii bene- ciium. Yos autem, dux vitte laudabilis, quem corpo-
-faciores nostri, ih servitio, quori Deo"qiiolidi'e,iieet ris'pulchritiidine super alios Deus honoravil in.
isdigni, in niissis, et drationibus et paiiperunr re- niunrio,- ui ipse, specio.susforma prcefiliis hominum
ireaiionibus exbibemus, confidere potestis, post- (Psal. XLIV,5), pulclirum el roagiium A-OS facial in
jnam a nobis Regulam, secunilum quam professi coelo, moiiasterium noslrum, qiiod-in jure suo,
snmtis,- videritis violari, a quihus omniuo debet sumplu suo parentes vestri honorificexjonstruxerunl,
jbservari. Rognstis itaque ul Rainaldum Qtiartal- ,exhonorari "vei rebus stiis niinui nuHatenus permit-
Jum (558) in obodieniiam de qua eum amovimus tatis. IIoc si fecerliis, verendum vobis esl ne asan-
.emiiterenius, cjuia el vobis uliliS eral einobis valde °' ctis angelis parentibus vesirissil nunliatiim; el eo-
. :iecessarius. Quod -vohisulilis erat, quiadicilis, eie- Tum animas trisles reddatis, qui eos pofiiis Iesiificare
jimus; sed qiiia nobisjiecessarius esset, si vellt.T, debtiislis. 255 Si olim in aliqtio (560) nos laesistis,
juialenus dubiiamus. Elquanto magis se vobis esse DoniintimDeum quibus valemus preelbus exoramtis,
jtilem el riobis esse necessarium agnoscebal, ianlo ulilliid vobis perdonet dono sii;e pietatis, el de om-
sccnriiis turpiliitlincm corporis sui el aniinoe suoe .nibiis, quoe illicite commisisiis, cor pdaniieris vobis
-pcrditionem exercebal; el ideo.prbfeclusiemporales tribuat.-et erga omnes, el erga nds maxime puroe
[ifeiiosiores quam animani fralris nostri faccre non eh.iritaiis. viscera vos Jiabere concedat. Ad vos ve-
Jciiuimus, de qua sine dubio iii dic judicii ralionem iiire, vir venerande per orbem, 'volunlas 'nos.lra nft-
reridiltiii surnus. Nunc aulem pro quibus culpis eum nime dislulissel, si renum infirmilas ctim doJore
id saltiiem animoeel corporis. siii nobiscum habea- laterisiion olislilisset1.Et qnia me necessitas deii-
siius, nec vestrnm est inqiiirere, nec noslrum vobis uel, iiori volunlas, hnmilis amici, imo servi vestri,
implius aperire. Scd cum ad proeseiis ad partes ve- excusationem diligenlerrecipere.digneiur veslrasub-
iiras venerimtis, quitlquid seeundtim Deum et ordi- liiuilas. Yale.-' '' •
nem iinslrum a nobis petierilis, libenler faciemns. G' - • EPiSTGLA-"XX. -
Yalete, et de -cura animaruin nobis cqnimissarnm Gloriosq ac venerttbili Aquitanorum duci Guillelmo',
vos inlromittere nolite. Mallemus etiim quidquid esl -
Goffridus Vindocinensis monasteriihumilis servus,
tempoi-ale. amiliere quam ctijuslibel fratris nosiri D^itm limere, el cum timore ditigere.
aniniam consenlirenms perire.- De horiore el uliiitate.vestra plttrimum sollicitus,
254 EPiSTOLA XIX. .opime princeps, mando vobis ut, si Roniain mitlere
Guillelnw omnium mililum magistro, ei nobilisshno debeiis.sicui olim mecuni esiis locutus, nuilo niodo
dttci Aquitanorum, Gojfridus Vindocinensis mona- differaiis ulterius. Paratus snm enini de hoc vobis
sleiii servus, in prmsenli deinhnicis vicloriam, et consilium et auxilium, quodnielius potero, dare, el.
in fuluro gloriam sempiternam. . - pro regni vrstii angmentalione,ciimuno.vel duobus
Meminisse debel, opiime piinceps, yestra pru--. rie clerieis vestris tantum laborem stibire. Quori fa-
tlentin, nos doinino ahbali de san.clo Joanne (559), bere nec possuni riec debeo, nec vos exigcre debetis
de qnerelis, qnns adversus illnm habehamus, pro .^sinedigria remunerafione., Hanc ad proesehs remti-
amore vestro lerminum dedisse, Tion de terra no- nerationem quasi<o,ul consuetudines, scu exactioncs,
bic Guillelnius, ut diclura est lib. i) antiquissima liic sermo. Posteriorem hancilln fuisse coustat, quia
fuit possessio; aecesseruiii postea coiijugum bene- "episcoputn interea conveneral,. et .tamen renum atl-
ficio primum Aquilaniae ducalus; deinde Vasconke, Jiuc dolorem caiisaluivquo retentus fuerat, 'quo mir
hoc.esl veieris Juljanae cis Garuniham Aquilanioe cd- nus t'im ad episcopum irei." - . .
niiialiis. 7 - - (560) Si olhriin aliquo nos Imsislis. Cum Olero-
(558) Rahialdiim Quariaidum: Sic atlam nominal . Jiensem- ecclesiam Benioni abbnli eripuit Golfririi
episl. 2i pro eo quori, Iib. iv, scriplum esl Carlallo decessori. Quade re dicliim lil). i, episl. 9; verum
Drbani litteras, qnibus obseqiicns GiilHehnus eccle-
ei.Carialdo. Prioraius sen bberiienliae, qiinin rexeiat
hic Ra.inaldtis, nomen supprimit. Quo motlo el Ivo, siam resliluit, ob alia eiiain quaede illo ejtisque paire
episl. 165, Goffridi noslri consultalioni de ajlera rio narrat, operaeestaudire. Sicigiturbabeiiiin tabula-
•
qtiariam obedieniia respohdens, propriahi ejus ap- Vindoeinensi:
.pellalionem reiicnil. De rnonaclw, inqtiil, ilto quem Urbani II ~adGuillelmumAquilanim dttcetv:
illam adminislraret - i Urbanus episcopu.s, servus servoriiin Dei, di-
juramento-c.oHslrinxislirie ullrasibi
obetlienliam quam /iliquandiu usurpaverat' per lecio filio Giiillelmo Pielaviensitnn comili, salnlem
inobediehliam, consilium meum est ut ilherius eam ei aposlolicam beneriiclionem. SiBpe-luam indolcm
non liabeat, quod, et iiii essel criminosum et cmteris commonuiraus, til egregii principis- palris tui devo-
fratribtts. ruinosum. tionem alque prudeiuiam iuiileiis. Ipse priiicipnlus
(559) Domino abbali de S. Joanne. Angeriacensi - sui ecclesias deyotissime coluit, pltiies rehus suis
Ilenrico. Huc faciiTnt,quce scripsilJib.. m, epist. 56, dilavil, novas etiam a fiindnmenlis exsirux-ii. De le
ad RannufJhincpiscopum Sanloncsisem, de quo etiam vero miramur, qui cum aliis bonis sludiis, quanliiiQ
PATnr.-L.CLVII. 7
2C3 GOFFRIDI ARBATIS YINDOCINENSIS 204
(luas lerris noslris proeposifi vestri (561) violenter
er A . vobiscum locutus fuissem, si gratiam et dilectionem
impressei unt, quas lamen lerrns religiosi. principes :s apud vos poluissem invenire quam apud prajdeees-
pfaedeeessores vestri, 258 el monasterii noslri ri sores vestros nostri veraciter dicuntuf invenisse.
fundalores, absque consueludine vel qualibet ex- i- Sed forlassis hoc apud Deurn peccando mereri po-
actione, donaveruiil. Deo etioco noslro rclinqualis,s, tui; sed, D.eus scit, nuhquain apud vos nisi ser-
et, ne deincepsrcpelatilur, me bene securum facia-' \-~ viendo et diligenrio promerui. Desiderio tamen
lis. Si vdbis "hocplacel, quori omnino jilacere debet,t, vohiscum loqui desidero, apud vos querimonia.m
in proediclo negolio non recuso obedire, licet fieri ri facturus de proepositis veslris,- Guillelmo videlicet
non possit sine rerum noslrarum magnis expensis, s, el ilaimerico fratre ejus, qui res, quas pretium
el, qiiori est amplius, absque corporis nostri laboree redemptionis aniriiarurii suarum vencrabiles anle-
maximo el anxietale. Yalete, et quldquid super lioc )c cessores veslri, loci nostri fundalores, eidem ioco
vobisplacuerit per litteras vcslras mullum familia- I- conlulerunt, pene penilus desiruxerunl. Res ipsas
-liter niihi nolificate. opulenlas ei diviies de larga manu prxdecessorcm
EPISTOLA XXI. vestrorum, qni vos,iil credimus, ad oslliereasman-
Ciarissimo Aquilanorum duci el incomparabiti milili li siones proedecessei'unl, reclores monaslerii nosiri,,
Guillelmo charissimo dominoet prwcordiali amico, >, »' qui fuerunt anle- me, susccperuni, el tola vita sua
- Goifridus Vindocinensis monasteriihumilis servus, s," sine labore lenuerttnl. Egq atiiem qui mullum pro
diligere quod Deus diligit, el odio habere quod oclit,
t, rebus istis el laboravi et expendi, eas invenrpau-''
Dnx vitoe laiidiibilis,' ut ad vos venirem niihili peres, ct praedictorum roala gratia pnepositorum
manriaslis; sed cliem el locum, quo vos inveniree dedieindiem invenio pauperiores. Unrie, optime
pomissem, non significaslis. Quapropler misi stalimn princeps, si mihi non creriilur, saltem rertim disira-
ad partes vestras quemriam monaeluim qui me add clioni el locorum pauperlali, quee nec mentiri nec
vos, quo ipse jiibetis, diceret venturum. Qui perr occultari potesl, credaiur. Yale, dux mulium dign;;s
duodecim dies ibi vos exspeclans, cum invenire nonn laudehumana, el uiinam amplius divina.!.
possct, inde ad ine reversus, hiihi nunliavil-vos add 2SS EPISTOLA XXII, -
Clarummoiitcm profeclum (562). Milto ilerum vobiss Goffridus Vindocinensismonaslerii humilis abbas,
isi-.ini frairem, per quem mihi mandeiis si magni- charissimmdominmsum Malhildi Pklaviensi comi-
turiini vestne meae paryiiati ad prasens loqui pla- lissm (565), Deum timere, et cum limore -dili-
fCiieril,etubi, et qu.indoplacebil. Ad vos, charissimee gere.
domine, ssepius vcnissem 257 et deutililate veslraa ^- _ Quod poslquam dominus comes, riiarilus vester,
ad mililem, pGlleas, in -hoc a palris tui probilale de- c&pisset. Arvernorum eomes lioc lemporefeudata--
•generare perhiberis quod ecclesiarum jufa perlur- rius fuii ducis Aquitania?: multoe proincle Guillelmo
bes, et quas ille fundavil exspolies. Pervenit ad noss suberant ' causoe, curad Arvernos proficiscere-
quod inonasterio VindocinensiecclesiamBeati Geor- tur. .
gii, in Oleronis insula silam, cum quadam oplimai (565) Malhitdi Pictavknsi comilissm. Gtiillelmi
terra. absluleris. Te ilaque, charissime illi, praesenti- comiiis, ad qneni episiolae superiores, conjugi. Diu
J)iis lilleris adnionemiis, ul, sicul sanclorum apbsLo nobis in Malhildis hnjus investigalione hoerenrium
loruiii elnoslram graliam diligis, Ecclesiam illam ett fueral, nisf opporlune succurrisset velus diploma
caetern, quse Yindocinensibiis monachjs abslulisli,, Guillelmi mariti, cui ipsa subseripsit, de aliari S.
eorum poxestatem omnino resliluas. Resenim eorumi Marioede Solaco, quod paleiTiuni exemplum secu-
•parciiLimi Luorum eleemosynac:suni et aposlolicoa i tus Biirdigalensi S. Crucis monasterio, unde id
scdis allodium. .Quotlsi infra dies triginla. visis hiss "exscripium est, concessii anno ' 1U96.(d ad verbum
.iitteris, qiiod mandarous ariimplereconlempseris, ett sic habel: . .
indignaiionem l.dslrain ineurrisli, el aposlolicae se- Gttillelmidttcis Aquilanim privilegium pro monasle-
dis aiiathemate le peiGtissumiiidubitaiiier agnoscas. rio S. Crucis Burdigal.
.Moiiaslerium Yinilocineiiseet-res ad ipsum perli- 7 « Ego Willelnnis, divina ordinanle providentia,
nentes -ila nposiolica aticloritale corroboralae no- Aquilaniaeet Vasconiaedux et conies. ISoliimonmi-
scunlur ul, M.quid inde ablalum vel riistracluin at bus firieli.busper hoc priviiegium nostroeauctoritatis
quoi|uaTnluorii, a jjroedecessoribus noslris excom-- D fieri volumus quod vir venerabilis Fulco, S. Cru-
liiiinicalum noii riubites.Ei quein beati illi viri ex- cis abbas, .poslulavit a nobis ut sicut clarissimus
communicaveruni, non possumussolvere, nec debe- genitor nosier , venerandas menioriae Willelmtis,
mus; seri quod fecerunt, nos eadem aucioriiafe fir- qui et Goffridus vocaitfs est, nltare S. Marioe de
Dauim Ronioen Kalendas Aprilis. » Solaeo, cum omnibus stiis appenriiciis, jnriicio
-mamus.
(561) Prmposili vestri. Guillelmus.Oleronis prae- legalorum saneloe llomanae Ecciesia?, Amalo vide-
posilus, fiaimerictis. Asio, el alii de quibus lib. i,, licet Florensium episeopo, el Ilugone Diensiitm
epist. 2; lib. m, epis.l. 58, et hoc ipso, epist. se- pontifiee, jn concilio Burdegalensi praesidentibiis,
quenti.- Goscelino Burdegalensi archiprasule assisienie,
•
(562) Vbs ad Clarummohtem profeclum.. Arver- ctiin muliis aliis archiepiscopis, et episcqpis, et
norum urbem priniariaiii, qiise nomina subinde niu- abbalibiiSj Arnputlo abbati S.' Crueis jiire pereuni
tavii.-AiUiquissimum fuil.quod apud Sliabonem et ejus" suecessoribus concessil, ila et nos conee-
•Jegitur v£f(.M(7i7oj JNeuiossus, etsi niale.ad Ligerim • deremtis_; ei Jocum S. Crucis etim Joco S, Macarii
iocai.-Ex inllexa et conllata voce, Augusionemetum, siibttitelaeidefensioii.enosirastisciperemus. Cuipeti-
post tetnpora Angnsli, tum propria et recepta jn tioui Jibentissinie nostrun) praebuimus assensuiu, et
singulis Gallieeciviiatibus coiisuelucline.,.communi Peiro decano el arctiidiacono Ecclesioe Burriigalen-
.lotins genlis vocabulo, Arvemi et urbs Arverna. sis, ut iotum iioc scriberel aut scrihi jjraecjperet,
iJeniqheClcinis mons, tle jfriscaearcis appellalione, sub lestimonio, etc, proecipiiiitis, et- sigilli nostii
ciim iiiijji posi Pippiiiianum incentlium iiia?dilica'ri iinpressione. sigjiari. Ego Mathildis uxor •tihmijii
205 EPISTOL.E. — LIB. Y. " . 209
Hierbsalem perrexil (564), vds, non vidihius, ne A _. corpus et animam snscepit; et ne perpetua morte.
niirernini liumiliterroganius, quoniara hoc poiius damiiaremiir, inoeslimabili cbarilaie in mortem se
necessitale quam volunlale dimisimus. Ad preesens tradidit.-Ejus, inqtiam, beneficia, si diligenter con-
igitur, Ded vplente, ad vos -veniemus, el debonis siderare voluisses, o.crealura, pro qua auclor vilae
Eeclesioenosiraeveslrae ndbilitali lihenler serviemus. nioriuus est, adulantium lingtiae non tea Creatore
Unuin lamen vobis-celare nec possumus nec debe- tuo separassent, nec unde.semel recesscras, iie-
•mus, quod el animae veslrae periculosum esse, ei rum sociassent mundo, in quo niliil jfraeicr id q,uod
charissimo domino ei amico nosiro, marilo yeslro, est funestum reperies. Proesenfem-namqtie.munriiim
ronlrarium,-si per vos, quod absil ! faclum esl, sicvera miseria, et falsa heaiiludo comitalnr ut
iioii niediocriler formiriamus. Esl ilaque in-parli- vix aut nuhquam Deum habere valeat, quictinque
bus vestris quidam",Rainaldus videlicel Quartaldus illunr amplcctitur. Vaie, et quaedicla sunt, sapieii •
-{565),qtii lonsura el habilu.esse videlur monachus, terconsidera.. -
sed ab operibus et vita monachi valde estalienus. •r 2@0 EPISTOLA XXIV. -
-Isteeuim, penilus contempta professione sua el B. Goffridus Vindocinensis monasierii humilis serv.us,
Benedieti Regula, in vobis, ul idem ipse asserii, dilectm in Christo filim Ermengardi vitw laudabilis
confisiis, sanciaj- obedieniiae et monaslerii sui refu- BI - comilissm, sic-in hoc swculo misericordiler ugere
gitpraecepla, el pro lege regulari nliliir voluiitate ul in fuluro misericordem Dominum videre valeai
propria, animee suae nullalenus curans delrimenia. ei habere. -
Unde vos sicul charissiniam sanctae Ecclesiae filiam Pervenit ad me de le, regia proles, quod niibi
obiestauiur, el pro limore Dei et amore mariti vestri, non displicet, et nemini debet displicere, quia Deo
iit ipse Deus eum ad vos sanum el incolumem cum placel. In lerreno rcgimine, ul audivi, excrcemi
onmi vicloria reveiii laciat, Sggfsuppliciler rogn- jura jtisiiliae, el palriae iaciens paceai, muliis pro-
mus, ne, per vesiram fiduciam, aniiiiamsuamperriai ficis, pauperes pascis esurienies, sitieniibus jiorri-
ille, qui jam propria iniquilale a Deo cognosciiur gis polr.m, nudos yeslis, et nobilitaiem -^encris
sepafalus. Ilunc siquidern cum oinnibus sibi con- liiortim nobiliiate superans; Deo potius .mililare
sentientibus a domino papa et a nobis excommiini- quam seacularibiis negoiiis implicari Viieris7 Haec
caium veslra excellenlia Indubiianler agnoverilj -sancta juslitiea et pietaiis opera inte cum gaudic
si tinquam ulierius nobis et moiiasterio suo inobe- laudare el possum el debeo. Sed est aliud, quo^
dicns essepraesuinpseril. sicul pro lua reverentia non praestimd reprohare ,
EPISTOLA XXIII. '
approbarc. uon audeo. Nanndum cliaritale tua le-
Goffridus Vindocineniis monasterii humilis-serviis,^C nieniejieneomnis nioaslus ad ieveniens laciymaib
dilectm in Clirhto ftlim Ermengardi Brilannorum tergat, el vix aliquem a lua praeseutia recedere
comitissm (566), nec mundum sequi, nec ejtts Jiceal tristem, irisuper etiam mnllarum ecele&inruiB'
flore, quia cito marcescil, velledelectari, januas sacpissime aperiat luee devolionis oblatio.
Esl ulique quem sequi, cujiis pulchriluriine dehe- mirum valde ,'nee esL piaadmiralione niirandum,
nuis poiius deleclari, Jesus Chrisius videlicelDoini-' cur ecclesiam, iivqtia tutis venerabilis paler (567).
nus noster, qui adeo nos dilexil quod pro nobis sibi elegit sepulturam, et quaepro illo a le nmpii .*
Guillelmi dttcis Aquitaniae et com.ilis Guasconiae J565) Rainaldus videlicet Quurtaldus. Epist. 18.
affui et assensum praebui. Ego Pelrus decaims (566)-Ermengardi Britannorum comitissm. Filia?
sanctaa niatris Ecelesiae Burdegalensis et archidia- Fulcoiiis 1Y, cdmilis Antlegavensis, Fulconis V,
coniis subscripsi ; conlirma hoc, Deus. Eblo arcbi- regis sorori. Nupsit enim Alano Fergenlo comiii
diaconus, Arnalclus Siraonis. canldr, Andro, et Britaiiiiorum, Conanumquelll procreavit, qtii Cona-
mulli alii canonici S. Andreae inlerfuerunt. Hugo lins Ermengardis a malre cognominalus esi. Kalen-
frater comitis Guillelmi, Arnaldus de Blancaiori, darium S. Mauricii Andegavensis : Kal. Junii obiit
Willelmus praepositus, Guinbaldiis Ausirini, ei Ermengardis cdmilissa Briumnim, maler Conani du-
niulli alii mililes sitniJiier. Acluni est el.concessmn cis, et sorqr Fulconis regis Bierosolymiiani. Deeadem
anno 1096. Incarnaiionis.Dominicae-vm fel. Apri., D j conditor Gestorum coroilunf Ancie.?uvensium:'Fulco
«pacla. xxm, concurrenle n, indict.- IV, domino plures duxit uxores, filitim Lanceloli de Bcdgentiaco,-
papa Ufbanoll, et-D. Aniato Burdegalensi archi- ex qua edita est comilissa Briiannim-,illa qum post
.episcojio. Data per manum D. Guillelmi comili.sante ' obilum viri sui Bierusalem in ecclcsia SiAniiw vi-
altare S. Andreae. Fulconi coabbati vm Ealentl. lam mouialem exercuii. 'Moifalem ergo post viri
April.-prima concessio in turri Aaslellarixi Kal. moriem professa esl, sed consiiio eximie mutal»
Aprilis. i _ ari saeciilum- resiliit. Quo tenipore Jioec atl illum
Marilus vester Hierusalemperrexit. Secmidae scrip.it Goffridus, suadens ul prislinuin insiilu-
- in (564)
Paleesiinam expedilionis; quae priorempaiicis tum repetiit. Quori landein feeisse videtur. Mtiliis"
post annis secula est anno 110.1princeps et cory- siquidem posf annis Ermeiigardi laiquam Deode-
pbaeus fuiiGuillelmus comes Piciavien<iiiro, el cuin "votae, et humili Chrisli -
ai;c;lio3
- scripsit" Bernarduf
eo comiles alii, Slepbanus Burgundiae, Htigo ' Viro- -episl. 116, 117. .
mandensis, Stephanus' ilera "Biesensis el Carno- (567) Ecclesianf in quh luus venerabilis pater
. lensis,- Goffridus Yindocinensis, cuin Hugone fra- 'Ennengardis pairem, epislola superiore, tiietiim esl
tre Raimundi comitis Tolosani. Militum "millia fuisse Fulcpneni"1Y coniitem, qui Recliinns appel
60 mulio plura peditum fuisse, auclor est WiUelmtts lalus est. Ejus obitns diemannumque iioianl Cbro
Malmesburiensis, lib.' fv.. De gestisxegum Anglo- nicum uirumque S.Albani, Italendarium S. Sergii
.rtmi. De iisdem Guil.lelmus-Tyrius lib. x Hislorhe eL Ralendariunf S. Matiricii his verbls i xvfn Kafen
- -
oeIli:sacri;c, 12ell9. - ._ . das'Maii obiit Fulco dulclsshnus comes Andegaoeu
"£ol "GOFFRIIJIABSATIS VlNDOCiNltXSIS _)()_.
debuit honorari, ftliaJi dilectlbnc honorare non sin- A licel indigni, servi siiniiis, a« iracundiain non medio-
tecjus fuisse ggTj; crilerprovocasti. Nosautemdiuiesalispaiienlerpor-
cleas-,el-naturoB-j«-ra-eonser\'.Tns;
filiam, sicul veraciler ftiisti, debilis benefieiis non lavimns, qtiem delanlis maiis aclurum quandoque
ostendas. Olim, et in veieri lege cl iu nova, reli- poenitenliam sperahamus. Sed quia praelerilis malis
giosi et oinni laude et memoria digni principes novaquaedampejoraprioribus addere non limuisli,
exstiterunl quiloca, ubi palruin suortnn corpora rogamus te, sicnt charissimum nostrum, utquod con-
t-ra nos illicile commisisli, emendare feslines, elprae-
sepulla sciebant, semper charius diligenlcs,4il ea
vario ornanientoriim genere decorarent et mulli- dam quietam dimitlas-(569)quamcepisti. Qttodsicon-
modis possessionibus dilalarcnl, tpla inlenlidne silio nostro acquiescere noiueris, verendum libi est
sludebanl. Nos, quos ille vir j)i;ie recordalionis ne loia terra lua lali inierdiclo feriaiur quod solvi
nec carne genuii, nec magnas divitias, nec aliquam deinceps non possil. sine aposlolicae seriis Jicemia,
nobis possessionem reliquit, ecclesiam, in qua se- . ciijus nllodium Vindocinensecceiiohiumesse dignosci-
lur. Insuper eiiam in eodem nionasierio, el Jn
pullus esl, pro illo diligimus magis et honoramus,
ei numerum lnonachorum qtii in ea sacrificia pre- omnibiis ecclesiis qua? ad praediciiiin lociim perti-
libsa, pretia scilieel animoe suos, Deo quoiiriie offe- R nent, per singulos riies anie sacraiissimum corpus
ranl, augmenia.-iles, de rebus abbaliae nostroemaxi-. et sanguinenr Domini noslri Jesu Chrisii de 1«
mam pariem, unde ibi vivere valeant, eis conluli- clamorem faciemus, qttalenus ipse qul omnia polest,
mus. Has propaire tuo, qui defunclus esl SORCIIIO,violentiam tuam, quam vi htimana refrenaie net
nlinam Deo vival! libi specialiter litteras scripsi- possumus, nec debemus, suae dexteroe virlute. cor-
el refrenare in praesenti riigneltir, ns anima
nms, quia nisi tu sola patris luianimoe haeres exsii- rigere
teris, qui ejus hoeres e.xislal alitim de sua carne Uiainftiluro, propter hoc, oeternum incendium -
palia-
-
genilum ad praesens inveiiire non poteril. Cum.vero tur. Vale.
menfor.palernae salutis nliis luae charilalis expande- g@3 EPISTOLA XXVI.
rissinum, eonlra locum, in quo luus paler egre- Goffridus Vindocinensis monaslerii abbas, Goffrido
de Meduana (570), salulem.
gius princeps corpore jacet, nulla occasione dein-
eejfs conlineas clausum. Yale : el parce mihi, si In praescnti vila snpiens ul mala ageres diu fuisti;
male locutus sum ; si bene, acquiesce. bene autem agere vix potuisti, quia noluisli. Quoedam
262 EPISTOLAXXV. tamen bona feeisli, sed ad coiiiparaiioneni malornm
Goffridus Vindocinensis monaslerii humilis ctbbas, luorum panca suni aul penitus niilla. Unrie le quas:
Adeiardo cle Caslrogunlerii (568), limorem Domini jahi in ukima. hora posilum atlmonendo consulo, ec
amorem. ' ^ consukndo
pariter el admoneo, ut mala opefa qtioelongo lem-
Mulia mala nobis fecisli, et Deum in.nobis, cujus, pore perpelrasli, saltein in fine emendare fes:ines,„
i-sis, neposGoffridi vrioris Marlelli. Sepullurae loctim in manus noslras in libro Reguhe misil, el per
-iion tradunl. .' nos siipraclicluni abbatem et monacbos SnncEi Al-
Sepuliiim fuisse in ecclesia prioralus Andega- hini reve.siivii, ipsuniqiie libitim Regtiloe,qiiem iu
"vehsis S. Trinii.uis, ex illius. Ecclesiee nccrologio mainis.meas
nolavil Y. C. jEgidius Menagius in sua Hisloria delulif. Elquiatniseral, superaltare ejusriein s-ancti
itlem Arielardus hanc tleeiiiosynain -
Sahloliensi. ' benigne faciebal,- riedil ei prajdiQius abbas stib
(568) Adelardo tle Casirogunlerii. Ex Fulconis noinine ciiariiatis xxvi libi-as denar.urum ei decem
Nerrae lillcris, quaruni inliiiinireciiavimtisepist. 11, soliiios, ac liI:o ejus quinque. I.i icsiimoniuin
conslal illum easlrum Gunterii, quoci mimiveral, concessionis riecreviimis auL lmjus
Itainalclo ciiidam Ivonis. donasse, qiiem opiimuin el iiiviolabilem isliiis rei firmiia'e:ii,~ prdpier aucioiiLaiein
tu uosiro si-
miliiem voeal. ilnjus Rainaldi posf alios iiaeres, gillo, et Adi-Iardi
caslrique dominus fuil Adelarritis', ad quem scripia pra^ens sigill.iTibbiilis,alqiie"s!gillo;'jude;ii
lirnarctiir. Piajscnlibus Petii-S
. haec episiola. Hiijus prtelerea Jnsigiie inoniiisienium abbas S. pa^ina Daniel abhas S. Marne El.rom n-
-exslai in antiquis tabulis monasierii S. Albini, qui- sis, Raiiulliis Georgii,
abhas S. Maiiii, el piures nlii. »
.htis decimani porlus suiS. Albino concedil. Eae Atielai-di lixoreni fuisse rioceiil Matfi I-
porrosuni hujusmodi : . D
Ij.liae'labiilae
dein, Uiiuin 1 Arielnrriuiii. illiim foiiass-, ctijns eL
.Adelardi de Caslro Gunierii concessio decimarum, TMeJissendisconjiigis meniio in Kaleiiiiario S. Mau-
quas oblulil S. Aibino. ricii: Nonis Augusnobiii Adeluraui doiitittitsCaslr:-
t Rainaldus Andegavorttm episcopus donum quod cjtinterii,pro quo facere debemus, qitanlum pro iiua
Arielardus Castrigunierii dominiis per manuni no- obiit episcoporttm nos-.rorum. xwu Ktilend. Serlembris,
stramS. Albino de decima.portus -caslelli sui feeil, lerii. Mutissendis uxor Adeicndi domini Castrigun-
Jiiteris mandare curavi.;,quod faclumesl hoc modo:
Anno Incarnaiionis Doiuini 1125, indictione i, Ka- /569) Prmdam quetamdimillns. Episl 11.
lendis Martii, feria v, ipsascilicet die qua ceieber- (570) Goffrido de Metiitana. Medtiana Cenonianici
.rima B. Albini solemniias.bgiiur, veni ad .ecclesiam .pagi oppiiuiin, ad fluvium coguoiniiiem, ducaiiis
hodie
.ejusricm sancli, el rogaiu D. Hamelini abbaiisel - aetas, liiiiliiin gerii. Facii aulein Goffiitiide.Medu.ina
nionachorum ejus, ctiin mullis. illuslribus clerico- fui=se quam noEler aflectaui aiqiie^nnis graveuT
Tiim et laicorum personis ingressus sum eorum significai, ul illum ipsum esse conjiciam, qui
eapilultim. Ubi venieus Adelardus Casirigunlerii pro Ceiiomauorum libertale adversus Norllimannos,
-doininus, decimam porlus casielli sui de vioo de eorumque principeni Guillelmum diu pugnavil, ut
narral iuter c-a?terosOrdericus Yilalis, qui Goffri-
,<juapaucis anie diebus Hanielinura abbaiein apud duiri Mediianensem lortissimum Cenomauoiuin
casiihim suum, concedenie hoc Mailuide uxoi-e
-jsua,oillio suo Adelardo .revesieral; luuc .etiain .• appellal, lib. IV Hisioriie ecclesiaslica?.
209 - EPISTOL^E.. — LIB. V. 210
ne cum- morfe corpons eliam in anima raoriaris. A j quanla iribulalio, quanta miseria,"quantus super
Residu.im viiae liiae,quod modicum esl, ceriissime omnes dolores dolor eril bomini, qui Deum videhit,
scias, conserva vivendo Deo, Crealori el ttedeniplori nec habebit, et anle. Redemploris sui conspeclum
lno, quia quidquid huc usque vixisti, loium auipene peribit. Hoc autem nemo unquam ad plenum cogiiare
V iiiin vixisti saeculo.Pra-veni igitur peccata lua, ne pbniit, qui magis .seectiloquam Deo mililare decre-.
ipsa te praeveniant. A quibus si sorte siiiistra, quod yit. Nunc forsitan cogilaiiq yeslra vobis dicil, aut
nlisit !-|ir;cveiitiis fi;eris, crerio veraciler quoniam qui vobis adtilanlur dicimt : Si dominus ggg
posna tiia flne earebit. Peccaia qtiippe stia quisque nosier eflicerelur monachus.velniorereiur, j\im to.ta
j r.evenil,.(|iiaiirioiiiaIa qua? fecil, et adhtic facere terra siia dissiparettir. Scitole quia anima?vesliae
potesl, ptt-nilen !o deserit. Sed tune a peccalis niinime cqnsulunt, qui sic loqtiunlur. Terram enim,
- pr.eveniiur, cum jam mala agere urgente inortis et-quidquid lemporaliler possidelis, oportet vos ad
necessitate rion sinitur. Vale, et consilio noslro jiraesens, velitis nolilis, relinquere. Sed animae
acquiesce. vestrae valde erit coiitrarium, si hoc necessitaie
2@4 EPISTOLA XXVII, fecerilis, non volunlate. Certe, dileclissinie, Detts,
Goffridus Vindecinensismonaslerii amkorum servus, qui permisit voshonorem Credonensehi (572) habere,
Rtiin:ldo dulcissimo consanguineo (371) suo el ]} j ipse, si voluisset, horiorem illum conferre poluisset
amico prwcordiali, sic possidere iemporalia ut non 'priiandi monoculoe, quaih; dumpuer essem, in
- amillai mterna. ciiiia vesira recolo me vidisse. El quanlo plura
Pieiaiis riivinoe pia fiagella, quae hoc in anno vohis dedisse Detini agnoscitis, tanto magis ei
cuper vos veneruiit, meniemvestram valde lerrere obnoxius eslis. Yalde miser esi, nec veraciter credit
delmissent, et ab his quoe conlra-Deum egislis velo- in Deum, quem muntlus ante deseril quam ipse
cius revocare. Ad hoe enim, ul credimus, vobis a deseral rriunrium. Mundum enim, antequam ipse nos
Deo misericorriiter collata fuerunl, ul qui in inco- deserat, deserimus, cumilli sponie renunliaules,
lumiiate corporis volunLaie Deum queerere diffe- quidquid ex eo sordis vel criminis conlraximus, ob
rebalis, necessiiale saliem limore ac de illicilis vilaeperennis amorem odimus. Sed tttnc quasi prior
operibits vesiris salisfacere fesllnarelis.-Hoe eliarii mundus nos deseril, curri in sordibus uostris pro-
nobis proinisisiis, quando novissime locuti vobiscum -stralos exlfema dies invenit. Et lunc miseranda
.fuimus, qtiod vila? veslrae emendationem Dei et hominis conditio gemit, quod Deo servire noluit,
nostro consilid sumereiis. Opera, quae deinceps quando jam reparare non potest quod nequiter
'
.fecislis vel facilis, ignoramus; sed si piissimo vixit. -
RedempTori noslro conlraria exisluni, non pnrvum '-G . 26@ EPISTOLA XXVIII.
dolorem ob boc suslinemus. Diinam, charissinie, Goffridus Vindocinensis.monaslerii .servus, dilectis-
assidtte cogilaveris, quanta in die judicii Irislilia, simo domino suo el prmcordiali amico T575)Ra-
(571) Bainatdo consanguineo. Doniino Crerionis, porum et principum convenlibtis celebre. Nobileia
ul seqtieiitia declaraut, et Elenchus Cenomanensis; ibi ecclesiam horiie quoque possidenl Vindocihenses,
idem qui Roloe in pago Anriegnvensi inonaslerium de_qua Urbanus Goffriridhis verbis : Ecciesiam S.
fuuriaviL anno 109.6. Hiijus (ili.us Matiricius' de Sepulcri de Ratgentiaco, quam ipsius caslri domin.o.
Crcrione, quem simm eliam consaiiguiiieum dixit, Lancelino pelente Raunarius b. m. Aureiianensis
epist. 15 Credonensiiun , domiiiorum familia? illo episcopusprwdecessori tuo Oderico perpeluo possi-
Sicculo riuaefiiertini. Prior, quam clausefunt Suliar- dendam concessit. Lancelinus de Balgenliaco socer
dus rie Crcrione ei Guariuu^ ejus filius, qui Fulcdnis fuft Fulconis Rechini conuiis, avus 'Ermengardis ,
Tferraacomiiis leniporibus Credone poiiti sunt.Poste- de qua dictum est, filia?Fulconls. Lnncelini ejus-
rioris capnl Roberlus Burgundio, cui GoffridtisMar- dem filiiis, opinor, Rarinlfus. Qttare quoe de Ra-
lellus Nerroe F., ca-.lrum Creriohis, quod lunc in dulfJ patre in hac epislola dictintur, de Lance-
n anu sua iiiriominicalum liabebal, iieralocoiicessit. lino - aceipienda siint. Radulfuin vero Guillelinus
Rolierti Imjtis filiiis et haeres fuit Rainalritis de Cre- Tyrius inter praecipuos Hierosolymilanae miliiia: du-
done , Mauriciiis vero , Rainaldi; Goffridus abbas, ces numeral, lib. i, cap. 17. Eumdem cum Amalrico
utritisfjue consanguhieus. ._
n de Monlefdrii el Goffridd abbaie nostro legatum a
v
(572) Ilonorem Credonensem.' Id est dominium. Ludovico VI rege missum legimus ad Fulconem co-
"Honor pro riiiione ac dotninio- passim in ejus aevi mitem Recliini F. ad componenriam conLroversiam
iiioniineniis. Viriimus in pericope Fundationis Yin- de maj'oralu seu senescalcia Francioe, quam Fulco
docinensis ad Jib. iv, eptsi. U. Iriem Martellus in proavo suo, posterisque ejus lnerediiario et perpe-
Fiiiidaiione Crerionensi: Cumvero honorem Credonis luo jure coneessam a Roberto rege pelebal. Rem
in manu dominicaluin habui, sancim Trinilali illam memoria? prodidil Hugb de Cleriis, miles Andega-
ecclesiam dedi, anlequam hohorem Roherlo. Burgun- vensis, Fulconis ei ipse ad Liidovictim regem eadem
diohi fideii meo donavhsem. Siciionor Yiuriocineiisis de capsa iegatus, cujus proinde iniegrum commen-
jiro c-omiiaiuin lilieris ejusdem Marlelli, quas ati tnriuro coronidis loco his. riotis apponam, ul ninc
epist %, lib. i, prodtiximus. Honor Anriegavensis liicem accipianl, qua? de ea.re ambigere s'e lesinlus
iniitleris Fulconis junioris anno 1096: Pro aniina- esl vir clarissinuts, el rertim noslrarum periiissi
bus patennim meorum, Fulconisscilicet avuncuiimei, mus Joannes Tiliusin eolleclaneis suis, cap. de ma-
GoffridiMarleili palrui mei, qui me nutrivit, per quem gno Fraiicioe magislro. Ejus ergo commentarii,
post Deum lutnchonorem leneo. quein a Fulconis comitis yerbis exordiiur, in anii
(575) Radulfo. EleiicbusCenomannensis. Ad Ra- quis S. Albini codicibiis hoc exstat exemphm. (Vicle
dulftim de Balgenliaco,' cui etiam scribit Ivo episl. infra in Ilugone BE CLERIIS,ad± annum 1120. —
248. Est auiem Balgenliacum Aurelianensis agri ad EDIT. PATROL.)
Ligerim ojipidum, crebris qui raeo,acii sunl episco-
211 GOFFRIDI ABBATIS YINDOCTNENSIS". . 21-2
'
dulfo, sic transire per bona' temporalia ut conse- A
} religionis sine offensioneet nota infamia? mulari nou
'
qualur mlerna. polest. Si quisobjicit, quod episcopi ei abbaLes Ro-
Scimus quoniam monaslerium nostrum, quod in mamsaepeieruhlvesteinutata,scire2gydebelyquia
lionore et nomine sancla? Triniiatis conslitulura esl illud cogebai quae Domino papa? debeiur obediemia.
pariter ei sacrainm, loto' corde diligitis. El. nqs Pro temporis necessitafe novum dedit-Doniinuspapa
ipsambeatamTrinilalem, PafremeiFiliumel Spiri- obedienliae praeceplum; in liac .vesira poslulalione
lum sanctum,prociijusamore hocfacilis, fotomentis novum,- ullta dixerim, audio cupiditatis peccatum.
affectu imploramus, qualenus corpus et animam Iterum si dicitiseum nondura fecisseprofessionem,
vestram in praasenli ah omni impediraenio cusio- nondiim monachi habuisse benediclionem, firiniter
tiiat, et in futuro vitam vobis conferal sempiiernam, credile et -veraciler agnosciie, nec professione, nec
atque aniriiam patris veslri,- de quo plurimum vos benedictione perfectum monachum siveChristianum
sollicilum esse. cognoscimus, sua.ineffabili pietate, posse lieri sine cordis devolione. El ubi esl cordis
et gloriosa B. Mariae semper Yirginis intercessione, devotio, ibi sancta benediclio deesse non potest, et
ab omni vinculo peccalorum et cfiminum suoruin vera professio. Igltur si «msuetudinaria professio,
absolvat, et ipsum suum et omnium Deum ac Donii- quee filvisibiliter, et. benedietioillum, sieul dicilis,
Jiuro videre el iiabere valeat, *qui est reniissio pec- B
'. non lenel ligalum, proposita devolio religionis, in
e"alorum,ei suoruin mefces et retribulio servorum. qua adhucjierseveral, mundo aniplius non palititr
Rpgastis fratrem, qui noviter venit' ad ordiiieni, - esse solulum, praeserlim cum illam.professionem
•yesle .religionis mulala remiili parentibus. suis, ul sua voltinlate jam fecissei, et suscepisset bene-
vel sic damnum posseni recuperare lerrenum. P.ro dictionem, si per nos eisdilalumnon exstitisset.
amore veslro remitti quidem potesl; vestis autem
MONITUM IN EPISTOLAM SEQUENTEM.
Goffridum confralernitatem et suffragiorum societalem iniisse ctim Cluniacensibus, lestatur epistola
ipsius Gdffridi a Joanne Mahillonio viro clarissimo totn. III Analectorum edila, quam hoc loco apponimus,
ne illud Goffridi scriptum desideret nova ha?c ipsius Operum editio. -
' , ' -" GOFFRIDI EPISTOLA AD CLTJHIAGENSES..
. Adjineundam sufffagiorum societalem.
*' Ego frater Goffridus, Yindocinencis monasterii C crevit generali proecepto ut', quandiu vixero, si in
- qualiscunque aJibas, yehiens ante procsenliam do- - ejus absentia-venero Cluniacijm, capilulo el mensae, _
lnni Hugonis, venerandi Cluniacensis abbalis, petii totique ordini vice illius praesim: et.oiim Iiac luce
ab illo dari roihi socielatem el loei confraternita- migraveroj.ita per omnia in ipso ioco pro vequie
tem sui loiiusque gregisa Deosibi commissi: ui, qui de anima? meee agaturin oralionibus et eleemosynis,
propria perfeclione minus praesumebaro, eoruni suf- sieul pro uno abbate illorum professo vei monaclio,
fragiis oeternam valerem acquirerevitam. Quod ille cum arijectione tficenarii missarum- breviiim quo-
elemeiUer suscipiens,-et libentissime cornplens, de- quemissione acreguiasadnotatione. - ..
. GO.FFRI.JDI ._'.-"
ABBATIS VINDOCINENSISB.' PRISC^l CARDINALIS , .
" '
-'. ." - -
\ --. OPOSCULA.
-GOFFftl.DI
322 323 ABBATIS VINUOCINENSISB. PRIS&E CARD17NALIS
:
SERMONES.