Académique Documents
Professionnel Documents
Culture Documents
Opera omnia, post Joannis Frontonis curas, suppletis quae in ejus editione desiderabantur, Panormia videlicet et epistolis
nonnullis... accurante J.-P. Migne.... 1855.
1/ Les contenus accessibles sur le site Gallica sont pour la plupart des reproductions numériques d'oeuvres tombées dans le domaine public provenant des collections de la
BnF.Leur réutilisation s'inscrit dans le cadre de la loi n°78-753 du 17 juillet 1978 :
*La réutilisation non commerciale de ces contenus est libre et gratuite dans le respect de la législation en vigueur et notamment du maintien de la mention de source.
*La réutilisation commerciale de ces contenus est payante et fait l'objet d'une licence. Est entendue par réutilisation commerciale la revente de contenus sous forme de produits
élaborés ou de fourniture de service.
2/ Les contenus de Gallica sont la propriété de la BnF au sens de l'article L.2112-1 du code général de la propriété des personnes publiques.
*des reproductions de documents protégés par un droit d'auteur appartenant à un tiers. Ces documents ne peuvent être réutilisés, sauf dans le cadre de la copie privée, sans
l'autorisation préalable du titulaire des droits.
*des reproductions de documents conservés dans les bibliothèques ou autres institutions partenaires. Ceux-ci sont signalés par la mention Source gallica.BnF.fr / Bibliothèque
municipale de ... (ou autre partenaire). L'utilisateur est invité à s'informer auprès de ces bibliothèques de leurs conditions de réutilisation.
4/ Gallica constitue une base de données, dont la BnF est le producteur, protégée au sens des articles L341-1 et suivants du code de la propriété intellectuelle.
5/ Les présentes conditions d'utilisation des contenus de Gallica sont régies par la loi française. En cas de réutilisation prévue dans un autre pays, il appartient à chaque utilisateur
de vérifier la conformité de son projet avec le droit de ce pays.
6/ L'utilisateur s'engage à respecter les présentes conditions d'utilisation ainsi que la législation en vigueur, notamment en matière de propriété intellectuelle. En cas de non
respect de ces dispositions, il est notamment passible d'une amende prévue par la loi du 17 juillet 1978.
Iff SINGULOSSCIENTIA5ECCLESIASTICJJRAMOSEDlTOMit^
CURSUUMCOMPLETORUM 3^
ALIANEMPELATINA,
PATROLOGIAIllNAEDITIONETYPISMANDATAEST, ALIAGR.ECO-LATINA.—VENEUNT
MILLEET TRECENTISFRANCISSEXAGINTAET DUCENTAVOLUMINA EDITIONISLATINJE;OCTINT3ENTIS.
KTMILLETRECEKTAGUJECO-LATIN.E. MERELATINAUNIVERSOS AUCTORESTUMOCCIDENTAI.ES,
TCMORIENTALESEQUIDEMAMPLECTITUR J HI AUTEM,IN EA, SOLAVERSIONELATINADONANTUK.
SANCTI IVONIS
CARNOTENSIS EPISGOPI
OPERA OMMA
TOMUS PRIMUS
Prylegomena. Col. i
Decretum. - 9
Panormia. 1037
-r
\Guliia Christiana nova, tom. VIII, coi. 1126, in episcopis CarnoS:K-
Gaufrido elsuo et sumriii ponlificis judieio e seiL A sensum prsebere, donec eertus fierem et de GauMdi
fcarnotena dejecto, factaque clero Carnotensi alle depositione et summi pontificis voluutate. Ad queni
rius subrogandi ab Urbano poteslale, Ivo omniun cum pervenissem, ad petitionem ccelesiaj Carno1
ealculis eleclus est. Nalus is in agro BeHo\acens tcnsis apostolica aucloriiale suin conslrictus Ct
ex genere minime nobili; ul ipse lestaiur episloli ila in episcopum consecratus. » De bac cohsecra-
5,12, 22, patrem Iiabuil Hngonem de Altoylo, s iione facta forte die ipsa 23 Ndvembris 1090 Ur-
Frontoni fides, matrem vero Hilcmburgim, cuju banus papa Iitteras ad clerum populumque CarnG-
nomen instribitur necrologio Sancti Quinlini Bello tensem dedil Capua3 vm Kalendas Decemb., ut Ivo-
vicensis IYIdus Februarii. Post burnaniorum liiie nem episcopum in Gaufridi exalictbrati locuni
rarum et philosophise slud;a Parisiis confecla, theo reciperent, el craslina die ad Ricberium Senonen-
logiaj operam deJii in monsslerio Beccensi sul sem arebiepiscopum, cui significat Ivonem cano-
beato Lanfranco. Primum fuit canonicus Nigellen nice electum a se consecratum fuisse, quia ipse ei
sis ex Sammarlbano nostiO in colleelaneis. Poste: taanum impdnere recusaverat, rbgalque ui eum
vbcatus 'a Guidbne Belvacensi episcopo, prseficitu benigne complectalur, eique dd Ecclesia» suse regi-
pra^Iatus, seu prajposilus, aut abbas canonicis regii men aiixilium suum largiatur. Neque tamen sid
iar&us Sancti Quintini, qiiam cxlra muros urbi quievit Richerius. Audiamus iterum Ivonem epi-
sure condideral abbatiam bic episcopus. Ivo noi stola 12 : « Senonensis aichiepscopus consilid
solum buic loco qusedam palrimonii sui praedi; Parisiensis episcopi ihratualiis, a&lrikiiosibi eodem
contulit, sed pro moie korumce temporum in mo Parisiensi episcopo, elr duobus aliis non dissimilis
nasleriis usurpalo theologiam ibi docuit, canonum- vecordiarj;Meideusi et Trecassino, boc anno Slara-
que jam perifissimus quasdam constituliones sdda^ pis de ordinatione, quam a vobis acceperam, riie
libus suis dedii, unde pro canonicorum regulariun satis inordinate accusavit, dicens me in majestatem
institutore non immerito babetur. Collectionen regiam offendisse, qui a sede aposloliea cdnsecrai
quOqiie canbmim, seu ex canonibus sanctorulr lionem prsesumpseram accepisse. Cum itaque cona-
coinpendiosimi decretum tuuc temporis concinnavit renlur Gaufridum depositum contra decretum ve-
quo anle Gratiani lempora ulebaniur juristse : in ec strum in slalum pristinum icformarc, et in nid
Burcbardum Vormaliae episcopum ila accuratc se- depositionis senlenliam proferre, sedem aposloli-
cutus, ut etiam ejus menda in suum opus transcri- cam appellavi, et decretis apostolieis quamvis ea
pserit, non secus ac ipse Burchardus Reginonis, non nisi in fulurum limercnt, a sua prsjsumptione
Jam niullos annos in regimine transcgeral Ivo. C revocavi, appellalionem tamen necprosequi laxave ;
cuni dejecti in locum Gaufridi, tale nibil suspicans, runt, necplenampacem mecum habere voluerunt. *
canonice, juxta monita summi pomificis Urbani, Hanc autem epistolam scriplam sicul et eoncilium
a clero et populo electus est, regique renitens pr;e Slampis Iiabilum anno,i09I putamus, quo Ivo me-
senlatus, a quo virgam quidem pasloralem accepit, moralur episcopus in veteri charta apud Sammar-
sed non pariier consecrationem ab episcopo : nus- tbanos : « Actum anno 4091, indict. xiv, regnante
quam enim Richerius Senonensis archiprsesul, qui Philippo, in Ecclesia B. -Quintini Ivdne existenle
Gaufrido dcposito favebat, diem Ivoni ad conse- abbate, tunc Carnolensiura piajsule. »Occu:rilet
crationem, petentibus licel et pulsantibus clericis, in cbarla monasterii Vjndocinensis anno 1091 in-
pnefigere voluit, de quo lvo epist. 8 conqueritur, dictione xiv, feria sexla hebdomadsc Pascbalis xiv
ubi Richerium Senonensem archiepiscopum sic al- Kalend. Maii, eo anno ordinalus, quo juxta caput
Ioquitur : < Aliunde me expelisse bencdiclionem ecclesiae Vindocinensis reeepit convcntionem vice
caiumniamini, veritale leste verum dicam, quia nec abbatis inter Garnaldum de Chaiismot et inbna-
spiscopatum, nec benedictioncm episcopalem a vo- chos. Unde jure cor.cludilur eplslolas Urbani lam
bis petii, nec a quoquam. Sed cum clericorum _ ad populum clerumque Garnolensfem Oapuae MII
primo ingenio, postea violentia regi fuissem pras- ' Kal. Decemb. quam ad Richerium melropolitam
seutalus, el inde cum virga pastorali a rege mibi vn Kal. ejusdem, anno 1090 ascribendas esse.
iiHrusa ad ecclesiam Camotensem adductus, cum- Carnolensem episcopalum adeptus Ivo, non pro-
que clericis petenlibus el pulsantibus nullum dieih pterea curam coenobii Sancti Quinlini Belvacensis
consecralionis mea2vellelis prajfigere, interea con- deposuil, rcnilentilras Imjus ccclesia; canonicis, ad
silium mihi fuit electioni eoruni non onwimode as- qnos scribit epislolam 17, ut alium sibi praficiant
PATUOL.CLXI. ^
Jf - D. IVO CARNOTENSIS EPISCOPUS. MI
abbalem, quod landem oblinuil, ut ex epistolis 51 _i nonensis ipsi infensus, adesse noluit, sed ad euni-
el 32 planuin est, cum praelationem in manibus Ful- dem Ricberiuin scripsit epistolam 55. Monachis
conis episcopiBelvacensis omnino ejuravit. Cluniacensibus monasterii extra urbem sedificandi
Subscripsit anno 1092, praecepto Roberli de Be- licentiam fecit in Nonas Januarii. Concilio Arver-
lismo pro monachis Majoris Monasterii. Eodem nensi adfuit die vm Nov. 1095, et Turonen&i anao
anno Philippi regis odio, qui in legitimum Berlhae 1096 ubi subscripsit decreto Urbani II pro snbji-
uxoris thalamum Berlradam Fulconis comitis An- ciendo Cormaricensi abbate Sancto Maitino. Ad
degav. uxorem, nonuullis Galliaepraesulibus patro» eumdem scripsit anno eodem pontificem pro "Wil-
cinanlibus etiam ac Toede conmventibus, superin- lelmo Parisiensi eleelo, qui cum et Galterio Meldensi
duxerat, vir iste justi lenax, et tanlum flagilium Sanctionem Aurelianensem episcop. conseeravit
dissimulare non valens, diris modis fatigalus est, apud Carnotum. Subscripsit chartae fundationis
maxime ab Hugone Pulseti domino, q*uieum pene abbatiae de Rota lerlio idus Februarii anni 1096
per annum in carcere clausum, persaepe etiam ineunlis. Guillelmo Nivernensi comiti adfuit do-
absque pane retinuit, magna animi firmilate et eon- nanti ecclesiam Sancti Stephani apud Nivernum a
slanlia pellici depravatae. et regis concirpiseentiae se restilutam abbali el monachis Cluniacensibus
"
sese opponcnlem. De hoc contubernio et ira regis anno 1097, ac diris devovit omnes qui huie donr>-
bis expestulat Ivo verbis epislola 22, ad eumdem quoquomodo auderent refragari. Ecclesiam eamdcm
Pbilippum : « Quoniam, s inquil, t pi secedente di- consecravit Idibus Decembris. Gaufridum de Prul-
vina gratia de stercore pauper usque ad solium liaco comitem Vindocinenscm jura el privilegia mo-
principum per manum vestram elevalus sum, fa- naslerii sanclissimae Trinilalis agnoscere persuasit
teor me.post Deum pro posse meo cuncla vobis eodem anno, ei cum abbale conciliavit. Scripsit
debere quae vestro congruunt bonori et saluli; sed quoque Uibano II pro consecratione Daimberii Se-
quia exasperatus propter salubres monitus, quos nonensis elccti, et insequentis anni inilio 1098
serenitati veslrae ex summa fidelilate et eharilate contra electionem Joannis Aurelianensis. Altaria dc
direxi, me diffiduciaslis, etbona episcopalis domus Bascnvilla, de Bisconcellis et de Boveniviila sine
diripienda adversariis nostris exposuistis, gravia et redemptione vicarii monaebis Majoris Monaslerii
Maii. Hoc eodem ineunte anno
grandia inde' perpessus incommoda, regali euriae concessil lertio Idus
ad praesens nee secure possum interesse, nec ho- onus pontifieium abdicare voluil, ideoque Urbano
nesle. - Suppiico itaque majestati veslrae ut regia pontifici maximo his verbis scripsit epistolam 67.'
inlerim me mansuetudine supporletis, donec pos- £ e Ecce jam boc transacto septennio vineam mihi
sim aliquantulum respirare et damna, quae mibi commissam pro possc meo cxcolui, fruclum au-
pene usque ad penuriam panis inflicla sunt alicua lem quem quaerebam non inveni. Delur eigo liber-
ex parte reparare. J tas oelavo anno. ut hoc prineipium veraj oetavae
Vineulis esemptus haee scribebal, Rayiialdi for- aggrediar, ul possim mibi sabbatizare,- dulces fru-
tasse Remensis arebiepiscopi et suffraganeorum clus eontemplationis carpere et octavae ilKus gau-
opera, quibus Urbanus papa pro ereplione Carno- dia praelibare. Quod si vestra permissione id modo-
tensis episcopi scripserat vi Kalendas Novembris' non facio, necessilate tamen me oportebit id facere
1092. Altaria sex Eustachio abbali et monachis propter renovatas in me veteri de causa regis inimi-
Sancii Petri Carnotensis concessit libera, scilic.et de cilias, et propter parochianos meos contemptores
Brueroiis, de Ermentariis, de Roheria, de Buxeto, verbi-Dei, qui proni sunt solis terrenis inhiare. t
_de Cruciacoetde Castellariis Kalendis Julii 1093. Ponlilicis hortalu episcopali curaehaud renuntiavit.-
Gaufridum Vindocinensem abbatem consecravit ix Quinimo cam inter masimas procellas Ecclesiaeque
vel xi Kalendas Septembris anni ejusdem : attamen Gallicanae propudiosum lunc temporis statum lau-
in epistola 21 adbuc se in ergastulo clausum dicit, datissime sustinuit; testes sunt ipsius eomplures-
quando corpus sancli Juliani translatum est : ba:c D litterae, quibus agit de cathedralium eeclesiarum et
autem facla dicitur translalio xvi Kalendas No- episcoporum ordinatione, de legalorum et misso-
vemb. anno 1093, vin ordinationis Hoelli episeopi rum a latere comprimendo fastu, quibus Gallfcana
Cenomanensis, qui ordinatus est xi Kalendas Maii saepius gravabatur ecclesia. Legenda ejus epislola
1085, ac proinde, pro 1095 legendum forte 1092, 135, ad Richardum Albanensem episcopum legatum
qui annus cum ordinatione optime quadrat. Praeler apostolicum, qui eum tanquani publicse simoniae
enim jam dieta, mense adhue Novembri anni 1093 reum graviter redarguerat, ad quae respondit de-
eum Urbano papa Romam pacifice inlravit Ivo, canum quidem, eantorem et alios quosdam in ec-
ibique eum dimisit mense Januario. Reversus Bee- clesia Carnotensi plura exigere in receptione cano-
censesinter et Molismenses monachos ortam dc nicorum, quae rescindere conalus fuerat, sed in-
cella Pexiacensi controversiam composuit annc cassum, quod ii ise tuerentur exemplo minislro-
1091. Vocatus ad-concilium Reniense pro nupliis rum curiae Romanae, apud quos venalia sunl om-
regis et Ivonis deposilione qui eis contradicebat, nia. Interea Ivo lepiscopus canonicos regulares e
habitum xv Kalendas Octobris ejusdem anni, cu: S. Qnintino. accitos in ecclesia S. Joannis in Valle
aliquomodopraefuit Richerius aTchiepiscopus Se- instiluit anno 1099, eisque mulla largilus esl.
MIE NOTITIA IIISTOAICA. x»'v
SynOdo St^mpensi eodem adfuit aimo, et Majo- A in territorio de Garzeis secus fluvium Tironuni ad
d's Monaslerii nionachis concessit, ut ccelesiam coaslruendum monasterium cum capitulo conces-
'conslruereul apud Franchamvillam. Laluni a rege sii lerlio Nonas Februarii 1110. Subscripsit diplo-
decreium de expellendis nwn'achis', canonicisque ia mati Ludovici regis pro canonicis Sanctae Geno-
ecciesia Pisciacensi restituendis sub anathemate vefae, iv Idus Marlii anni 11U. Ad concilia Vien-
conliraiavit anno 1100. Circa id iempus omniuui neuse et Ansanum vocalus anno 1112 se excu-
Ecclesiarum sollicjtadine pressus, scribit ad Gal- &avil. .
terium Metdensem episeopum dc inconlinentia mo- Subscripsit codem anno regiis Ludovici litteris
nialium Saucte Farae, quas monet ut corrigal, vel in graliam Floriacensiuin. Principis ejusdem char-
tnonaclies earurn loco substituat. Pascbalis II bulla iara pro fundatione vel potius dotalione S. Victo-
data xvi Kalendas Martii anni ejusdem episcoporum ris Parisiensis sua subscriptione munivit cum plu-
Carnotensium domum, quam magnis Ivo impensis rimis praesulibus anno U13. Cum Arnaudo decano
aedificaverat, exemitab omni spolialione luneteni- totaque Carhotensi Ecclesia inslitulam Tironensem
poris posl episcopi obilum fieri solila, juxta con- abhatiam approbavit, eique miilta concessii privi-
cilii Arvernensis decretum. legia iertio Nonas Februarii, et anno elapso sigil-
Annus Incaraalionis 1104 componitur cum anno lum apposuit suum hislrumento eonfirmationis
episcopalus ivonis xtv et Philippi regis XLV,in la- eorumdem priviiegiorum ab Conone Praeriestino
bnlis Saneti Petri. Hoc eodem interfuil concilio sedis apostolicae legato tertio NonaS Febr'. mona-
Treeensi v Nonas Aprilis et subscripsit diplomati chis Majoris Monasterii concessit ecclesiam de
Hugonis Campaniae comilis pro Molismensi mona- Hancbis, quam Paganris banonicus tenebat, ct
slerio. Adfuit et synodo pro reconeilialione regis quidquid eis ab ipsius fratribus tribuebatur anno
apud Balgenciacum, Ivonis efBdgitalu 50 Julii ba- 1114. EOdem Paschalis II v Kalendas Novemb. con-
bilae. Celebratum aliud concilium apud Parisios; iirmavit decretum prius ab Ivone Ialum contra prae-
Ivone praesente, IV Nonas Oecemb. indicl: xiu Pa- positos qui gravabant capilulum, el angariis eccle-
schalis II sexlo, ad recdliciliandum absolvendum- siaslicos inferiorcs vexabant, aliaqufe ab eodem
qhe regem Philippum, qui simul cum Bertrada ju- slalula, qua quidem bulla ofiensi praepositi, adver-
ravit divorlium. In boncilio Pictaviensiannicjusdem sus Ivonem regem Ludovicum commovere nisi suut,
sententia Burdegalcnsis concilii de Maresiasio pro litlerasque ipsius ad eumdem obtinuerunt, cui rc-
Angeriacensibus adversus Maxentianos monachos spondit Ivo epislola 265, qua de re legendus Sou-
lala examini Ivonis commissa fuit, ab eodemque el C cbetus in novis observalionibus ad epistolas Ivonis.
ebllegis confirmata. Datam ab eo Reccensibus ec- pagg. 252 fet seq.
clesiam Sancli Nicasii de Mellento confirmavit Pa- Annus ordinalioriis Ivoiris xxv illigaliir cum anno
schalisll secundo Idus April. 1104; Insequenli Hen- xvi Paschalis II, Incarnatiohis 1114, in instru-
ricus bomes Blesensis et uxor Adela ad preces Ivo- inento quodarii ecclesiae Sancti Nicolai apud Sou-
nis domum episcopalem a prava consuetudine su- chelum pag. 254. « Facta esl autem baec carlula
pellectilis diripiendae liberam reddiderunt, quorum anno ab Inearnalione Donrini 1114, ordinalionis
beneficium auctoritate sua confirmavit Pbilippus vero doriiini Paschalis papse xvi, alque ordinatio-
rex anno regni 46. Libertatem ecclesise de Burgo- nis domini lvonis Carnolensis episcopl xxv, etc. i
medio ad preces Adelaecomitissae ratam habuit Ivo ldem Souchetus refert bullam Pascbalis II Romse
eodem anno, quo adfuit eleclioni Radulfi kbbatis pridie Idus Marlii, Ivoni Carno*lensiet Radulfo San-
Sancti Quinlini in feslo DediGalionis. De mandato tonensi datam, qui duo cbncilio Arvernensi adfue-
Paschalis II diremit annd 1106 qUerelam quaa inerat rant; ut juxla cbricilii decretum, altaria, quae ab
inter Ivonem de Curvavilla, vicecomitem Hugonerii annis triginta et sub vicariorum redemptione mo-
el Rotrocum Perticensem comitem, qui ad sacrum nachi possidebant, libera eis relinquerent. Reddi-
bellum ituris pacem turbabat. Invitalus ab Ivone j_t tam ab lvone de Curvavilla ecclesiam Sancti Nico-
Pascha peregit apud Carnotum Paschalis papa lai fratribus de Sancto Joanne concessit Ivo atmo!
aniio 1107. 1115, indict. viiii Gravem babuit cum Bernardo
Locum Bernardo a Rotroco comite ad eouslrueri- Bonaevallis abbale querelam; quam a Robertd de
uum inonasteridm datum anno eodem confirmavil Arbfisellb edmpositam iridicat Roberti Vilarasfcri-
lvo et ccenieterium conseeravit. Dedil lilteras su- ptor paulo ante ejnsdem obitiim, qiierii ariho 1116
per controversia ralione ecclesiaeVillaeiiiendisinter exeunle. qui nunc numeratur 1117; accidisse vo-
Columbenses monflchos et rnoniales sancii A\iii lunt. Ex chroiiico eriiih S: Albini Andegavensis :
VIIIKalendas Seplembris. Inlerfuit anho 1108 exse- i Anno 1116, obiit Robertus dfeArbrissel quiulo
quiis Philippi regis, et slatim posi sacro Ludovlci Kalendas Marlii. » Husc aliud non minoris poude-
regis Aureliae celebrato, Remensibus clericis nec- ris' argumentiim siibjicit dbctissimus Pagi, Guil-
quidquam refraganlibus, qua de re scripsit aposto- lelmi nempe Nivernensis eomitis anno 1116 ex
licam epistolam 189. Subscripsil 1109 piaecepto cbronicis Fiscanensi et Vezeliacensi capli, eorumV
Ludovici VI regis de libertale testandi et bellandi que qui eiim ceperant excommunicatorum, men-
pro beivis EcclcsiacParisiensis. Uarrucalam leirae tionem fieri in epistola 275 Ivonis : unde conciudil
iv D. IYO CARNOTENSIS EPISCOPUS. vvi
anno 1117. Mabillonius vero post Albericum, Eli- A Firmal Joannis, qua jacet, abbatiam,
nandum,priscum Sancti Quinlini Kalendarium, etc. Alque decanalum Andrem formavit et auxit.
Ivonem sub finem anni 1116 okiisse-, sed pace tan- Te duce fil Marim pulpilus ecclesim,
torum virorum dixerim, Iiscc cum usurpata in Fundamenla loci jecil Belti prioratus,
chartis Gaufridi successoris annoium compulan- Hic Magdalenmprmparat ecclesiam.
dorum ratione eonciliari nequeunt, qui ex dicen- Viccnos[f. 25] annosque duos sjne crimine sedem
dis anno ineunte 1116 auspicalus esl episcopalum. Rexil, ab integris moribus alque fide.
Praeterea chronicorum diversilas in morte Ivonis,
eorum arguit negligentiam. Denique amplius neseio His addenda Marlyrologii Carnotensis verba .
quid, ni fallor, obsequii et reverentiae debelur Ne- « x Kalendas Januarii. Ipso eliam die Dominicas
crologiis ecclesiarum, in quibus rnortui sunt et Incarnalionis 1115 obiit paler Ivo hujus sacralis-
sepulti episcopi, quam aliis dissilarum plerumque simae sedis anlistes, vir magnae religionis, eccle-
ecclesiarum. Aique in Necrologiis ecclesiarum ca- siasticorum et secularium negotiorum prudentissi-
thedralis et sancli Joannis in Valle obitus ivoni3 mus, mitis affatu, palienlia insigiiis, castitate poi-
assignalur ad diem xKal. Januarii annl 1115. De- Iens, et tam iu divinis quam -in pbilosophia erudi-
funclus Ivo sepelitur in choro ecclesioe S. Joannis " lissimus. Qui sex pallia bona, et septem cappas, et
de Valle, sed hostilis baerelicorum rabies pios ci- infulas tres, et tapelia tria decori hujus ecclesiae
neresin ventos impie soeculoxvi dispersit. Pius V, contulit: librum missalem et epislolarium, et lex-
bulla data 18 Nov. 1570, Canonicis Sancti Joannis ium evangeliorum, et unum lcctionarium matuti-
Laterariensis Regularibus permisit, ut ejus feslum nalem dedit, el omnes argenlo paravit. Pulpilum
quolannis celebrarent. Hanc facultatem ad cano miri decoris construxit, scholas fecit, domum epi-
nicos Carnotenses extendit sacra rituum congrega- scopalem, quam vilem etligneamin obitu episco--
tio 28 Novembris 1648, procurante P. Natali Mi- porum vel discessu, quibusdam pravis consuetudi-
nimo Carnotensi, tunc Romaecommoranle, ad pre- nibus per violenliam Carnolensium comitum indu-
ces J. B. Soucheli canonici Carnotensis. Philippus -ctis ancillalam invenerat,- speciosam et lapideam a
-ab Eleemcsyna Bonue-Speiabbas hoc ei eonscripsit fundamento refeeit, et cum omnibus ad ipsam per-
epitaphium : linentibus, sive mobilibus sive immobilibus ex a'n-
Reddidit affectus palrem, docirina magisirum, cilla liberam reddidit, Ilberlatemque ipsam astipu-
Regula canonicum, pontificcmquegradus, latione privilegiorum et Romanae sedis, et regis, et
Famosum probitas, humilem natura, verendum p comitis, quae in arcbivis bujus ecclesiae babentUY,'
Vila severa, senem tonga, pudica sacrum. confirmavil. Terram efiam quamdam contiguam
Pfmsule defunclo, sua tollere mos eral otim eidem domui ad amplitudinem ipsius domus a V'H
Principis, liunc morem principis emil Ivo. eedomino acquisivit et muro clausit. Apud pontenr
tlnjus opem (msus, plebs dogmala, frmna malus rex; Godinum alias domos ad usus episcopales sediiica-
Sensit egenusopes, pro grege vota Deus. vit : eamdemque villam in multis melioravit. Abba-
Referunt Sammarlhani aiiud carmen e veteribus liam sancti Joannis ex seculari in regnlarein con~
inembranis viri clarissimi Baruabse Brissonii prsesi- vertit, instituit et auxit, consilio et auxilio ipsius
dis in senatu Parisiensi. monasterium inlirmorum apud Bellumlocuni con-
slitutum fuit. Junioratus omnes"bujus ecclesise, et
Mente, manu, lingua, doctrina, corporis usu, in eommunes redegit usus, et eas in po-
Prudens, munificus, prmslabilis, ulilis, insons, precarias
Firma columna domus Domini, quamjure satubri sterum personis distribui lam suo, quam aposlo-
auxil lico privilegio veluit. Angarias et injustas exaclio-
Fovil, munivit, instruxil, jugiter
nes, ct pravas servientium discursiones fieri per
Consilio, scriptis, quo viverel ordine rebus,
praeposiluras iisdem privlfrgiis- proiiibuit. Potesta-
Cujus opemgralis mger, rem se)isit egenus, D lem quam habebat dandae pra>posilurae de Ebrar-
hlius urbis apex memorandus episcopus Ivo,
divilla et caeleris ad eam perlinentibus buic capi-
Hac silus exspectat advenlum Judicis urna.
lulo dedit. Taxala sepeliendorum prccia in toto
De eodem referre quoque juvat sequentes versus hujus ecclesiaeepiscopatucessare fecit. Ad augmen-
in modum epitaphii; qui in ecclesia Sancti Joaniris tandam tabulam altaris idem moriens centuni mo-
ante excidium Iegebantur. dios vini reliquit, et in aliis pluribus suae ecclesiae
Prmsulis Ivonis corpusjacet liic lumulatumr et clericis suis multa bona fecit. > Legitur quoque
. Cujus konos pulsat limen ulrumque poli. in Necrologio Sancti Joannis in Valle : « x Kal.
Jurh hic anlistes canonum decreta sacrorvm Januarii, anno ab Incarnatione Domini 1115, obiit
Perlegit, legum dogmata dans brevim. bonoememoriae Ivo Carnolensis episcopus, qui Ca-
Mystica saera alibi danlur, rex, quam tibi Remis, nonicorum Regularium ordinem in hac ecclesia
Consultorque luis, rex vocitalus abis, conslituit, et eamdem rebus suis ampliavit, dans
Hunc capit Hugo comesCarnulum mmnia tentans, fratrum nsibus ecclesiam Sancli Stepbanicum rebus
Quempia plebs redtmil sumplibus innumeris ad eam pertinentibus, ccclesiam de Luciaco, ec-
Aere suo alquc opera mvovavil prmsutis xdes, clesiam de Pontegodano et terram ultra stagnum,
x*n NOTITIA HISTORICA. xvin
triginla quoque voiumina librorum suorum, et A canonicum licet iuvenire. Editis jam 288 diias no_-;
mulla alia. » vas adjecit Mabillonius in tomo quinto Annaiium,
Ab omnibus fere oetatis suae historicis dilauda- Plurima quoque continent quae ad historiam Ec-
tur Ivo : < Lucerna quippe tfccidentalis, orbis de- clesiae Gallicanae, imo et universalis, plurimum lu-
cus, ornamenlum ac fulgor Ecclesiae Gallicanae t cis afferant. Sunt eliam inter ejus opera 24 ser-
honorifice appellalur a cardinale Baronio. Et cerle mones, quorum quarlus a nonnullis Fulberlo resti- .
recondita ac praecellenti eruditione conspicuus, ju- fuitur. De ipso Ivone plura habentur iu editione
ris divini bumanique scieniia, et victuris iu aevum ejus Operum, quae in lucem prodiit anno 1647. Cu-
operum monumentis celeberrimus, exinriis ac plane jus opera, videal lector curiosus in praefationc
conscntaneis summo prsesuli virtutibus, aevo suo J.-B. Soucbet ad Vilam sancti Bernardi abbatis
non lanlum caeleris regni, sed et omnibus Carno- Tironensis, ejusdemque Verilalis Defensione edila
tensis Ecclesiae, si fas affirmare, praeluxil episcopis. Carnoti anno 1651. Videndi quoque Baronius An-
Praiter decretum quod coneinnavit, reliquil pluri- nal. tonris undecimo ct duodecimo, Spondanus,
nias epislolas, in quibus quidquid spectat ad jus Possevinus, Bellarminus et alii, . «,
M-
Yves (i), la lumiere et T-ora&ede i*Eg]ise de France en son temps, on pourrail meine dire de tout l'Oc-
cident, naquit au territoire de Beauvais vers rannee 1040. Son pere se nommait Ilugues d'AuieuiI, et sa
mere Hilemburge. L"opinion commune porte que sa famille elail noble; mais Yves temoigne lui-meme le
eontraire dans plusieurs de ses lettres (2). Des sa plus grande jeunesse il fut applique a 1'etude des arts
liberaux; apres en avoirete instruit en son pays (5), ou meme a Paris selon d'aufres (4), il alla au Bee
peifeclionner ce qu'il en savait et etudier les sciences ccclesiastiques. II y eut pour maitre le eelebre Lan-
franc, el pour condisciples grand nombre de jeunes gens distingues par leuv naissance-et Ieurs mceurs,
dont plusieurs furent eleves dans la suite aux premleres_ digniles de 1'Eglise. Cetait par eonsequent
avant 1'annee 1062. que Lanfranc quUia Ie Bec, et alla a Caen remplir la place d"abb6 de Sainl-Etienne.
Le gout pour les lettres et la piele qu'Yves prit au Bec, il le cullha avec autaiii de succes que de soin.
Toule son occupation, lorsqu'il reparut dans le monde, fut 1'efude de ranliquile ecclesiastique et la pra-
tique de la vertu, L'on en a la preuve dans les ecrits de sa facon qu'il a laisses a la posterite, et 1'hon-
neur qu'il (il a tous Ies divers elals qu'il remplit. D'abord il ful cbanoine de Nesle, illustre colleglale en
Picardie (5), d'ou son meritele fit tirer, pour gouvernerla nouvelle niaison (6) que Gui, eveque de Beau-
vais, venait de fonderpour des clercs, a la porte de sa ville episcopale. Cet etablissement fut commenee,
non en 1078, eomme 1'avancent la plupart des ecrivains, mais. des 1067, et (init au bont de deux ans,
sous 1'invocalion du marlyr saint Quentin. ¥ves en elail deja' superieur quelques annees avant 1079,
d'akord sous le titre de prelat, ensuite sous celui d'abbe, quoique dans ses lettres il ne se qualifie que
siinple pretre.
Bieniot cette nouvelle communaule s'acquit une reputaiion merycilleuse. Non-seulement Yves en aug-
menta les revenus, en y transportant quelques domaines de son patrimoine (7); mais il fit encore obser-
ver une regularite conforme en lout aux anciens canons, el y ouvrit une eeole celebre, ou il prenait lui-
meme soin de faire des lecons de tkeologie. Cette inaniere de vivre etablie a Saint-Quenlin, a fait regar-
der Yves comme un des plus illustres instiluleurs de 1'oulre des chanoines reguliers. Cel ordre etait deja
connu a Rome ef a Reims plusieurs annees auparavant (8); mais Yves le porta a sa perfeclion. Des son
vivanl il eut la consolalioirde voir que sa maison servit a 1'etendre en divers lieux de la.France, et que
son ecole fournit d*exceilents eveques a plusieurs eglises. Ce ful dans le repos de sa retraite qu'il composa
Ies deux recueils de eanons (9), l'un plus court, 1'autre plus etendu qu'on a de lui, et dont il sera parle
plus amplemenl dans Ja suite. Ces ecrils, joints au soin qu'il prit liii-meme d'enseigner, lui acquirent des
lors le tilre de docteur renomme, et des plus renommes de 1'Eglise de France : Inler prmcipuos Francia;
dociores eruditione lillerarum, tam divinarum quam smcularium floruit (10). A cela pres, il ne figura pas
encore a.lors beaucoup dans 1'Eglise. Le concile d'lssoudun lenu en 1081, fut la seule action d'eclat ou on
}e vit paraitre (II).
II y avait cnviron qualorze ou quinze ans qu'il gouvernail 1'abbaye de Saint-Quenlin, lorsque Geof-
froi I, eveque de Chartres, deux fois depose par le pape Gregoire VII pour cause de simonie, se trouvant
coupable encore d'autres criines, se reconnut indigne de l'episco])at, et y renonga (12). Le pape Urbain II,
qui le determina a prendre ce parti, ecrivit en meme lemps aux Chartrains, pour Jes inviter a elire un
(1) Bar., an. 1092, n. 2; Ivo, ep. 92, 102; Vila, | (7) Nov. ib.\ Ivo, Vit., n. 2.
n.l. (8) Histoire litteraire de la France, tom. VII,
(2) Ep. 3, 12, 22. pag. 522, 578.
(5) Vit. ib. (9) Ivo, Vit. ik.
(4) Egas, Bul., tom. I, pag. 013; Rob. de Monle. (10) Ibid,., n. 2; Ord. Vit., iib. x, pag. 810.
sdd. ad %., pag. 750. (li) Ivo, cp. 181; Mab., Ann., lik. LXIV,n. 107.
(5) Call. Chr. nov., tom. VIII, pag. 1126. - - (12) Conc, (om. X, pag. 420, 450; Ivo, ep. I,
(6j Gatl. Clirist. vel., toin. IV, pag. 773,774. 2, 8.
six D. IVO CARNOTENSIS EPISCOPUS. - xx
autre evSquc, et leur indiqua le vdnerable abbe de Saint-Qtientin, dont il connaissait tout le merife. L'e-
lection elant tom-keesur lui, F-onse saisit de sa personne, de peur qjie son kumilite ne le fit enfuir, et
6n le presenta au roi Philippe, de qui il recut lc balon pastoral (13). Mais Richer, archeveque de Sens et
melropolitain de laprovince, a qui appartenait dedroit lordinalion du nouvel elu, refusa spn minislere
sous divers pretextes. Dans la realite, il se trnuvait pique de ce qu*on avait clepose Geoffroi sans sa parti-
cipalion. Yves, voyant les choses a ce point, voulaitrenoncer a son eleclion (14), el eu eerivit sur ce
pied au pontife romain. On le delermina loutefois a aller trouver le pape avec les deputes de 1'eglise de
Charlres (15), qui lui porterent leurs piainles touchant lerefus deleur archeveque. Urbain, pour couper
eourt, ordonna lui -metne le nouvel elu, et le renvoya avee deux lettres en date du vingt-quatre' et vingt-
cinquieme de novembre, 1'une au peuple de Chartres, 1'autre a 1'archeveque Ricber.
Presque tous nos eerivains sont parfages sur 1'annee precise etlelieude cette ordination. Mais dom
Mabillonmoritre par des preuves qui ne souflreiitpoint de replique (16), qu'elle se fit a Alalri, oii le pape
se troiivait alors (17), sur la fin de novembre 1091. Yves, quo:qu'ordonne eveque de Chartres (18), retint
encore l*abbaye de Saint-Quentin, et ne s*en demit qu'au bout de quelque temps entre les mains de
Fo/ulques, eveque de Beauvais. Alors il ecrivil aux ChaDoines reguliers, qui la desservaient, pour ieur
permettre d'elire un autre abbe, et les exhorter a faire un bon clioix (19). II n,e laissa pas, nea/nmoi.nsde
continuer a la proteger toul Ie temps, qu*il vecut (20).
•De retour de sonvoyage d'Italie eii F-rance, il pril possession de son Eglise en vertu de llnvestimre du -
roi', et de 1'ordination du pape attestee par ses lettres (21). Mais Richer, son metropolilain, bien loin de le
regarder comme eveque, lui ecrivit une letlre pleine d'amertume, de mepris, d'injures, etne letraitait
rien moins que d'intrus (22). Yves y repondit avec politesse, mais en meme temps avec beaucoup de
fyrce, offrant de se juslifier canoniquement. A cel effet, il se presenta au concile d'Etampes, ou Richer et
les eveques de Paris, de Troyeset de Meaux avaienteoncerte de le deposer, et de relablir Geoffroi (25).
lls avaient pour pretexte, qu'il etait alle contre 1'autoriteroyale, et avait viole les droitsde 1'eglise Galli-
eane, pour s'etre fait ordonner ailleurs (24). Mais Yves arreta le eours de la procedure par un appel ait
saint siege; ellepape treiiva le secret de pacifier toutes choses a cet egard. Yves fut mainlenu dans son
siege, ef Geoffroi coriceriire dans la parlie du diocese de Charlres, qui etait sous la domination de Robert
cluc de Normandie (25).'
A peirie cep'eiidanl notre prelat conunen^ait ajouir de ce calme, qu'il eut Ie malheur de tomber dansla
disgrace de son pr'irice'(26). Ne pouvant en coiiscience, ni en bonneur donncric moindre signe d'appro-
balion a son scandaleux mariage aveeBerlrade, comiesse d'Anjou. il refusa genereusement de s'y irou-
yer, quoique le roi l'y eu.t invite. II fn encore plus; il le blama bautement dans ses leltres a divers
eveques, cl en ecrivit au roi meme avec une vigueur digne d'un eveque des prcmiers siecles, sans sortir
^eanmoins des bornes du respect du a la majeste royale. Cetait en 1092; et des-lors ce zele apostolique
couta la liberle au genereux prelat (27). Hugu.es, seigneur du Puiset et vieo.nle de Chartres, se saisit de
sa personne, et l'enferma au chaleau du Puiset meme, pour lacher de 1'abattre et faire par la sa cour
au roi Philippe. Yves n'en devint que plus ferme, et Dieu ne le laissa point sans consolation dans ses
liens'. Guillaume de Ros, abkede Fecamp,entre autres, l'y visila par ses letlres, oii il le felicitail de souffrir
pour la meme cause qii'aulrefois Elie et saint Jean-Raptiste (28). Les Chartrains de leur cd.ie, exireme-
ment allaches a leur eveque, formerent le dessein de raller deli.vrer a main armee (29); mais le pacifique
prelat en etant averli, arreia le coup par une lettre admirable. Iloei, eveque du Mans, vml aus;_i a son se-
COure,*elagit si eflicacement a\ec le pape Urbain, qu*ils reussirent a lui procurer sou elargissement (50J.
Yves au reste prit de jusles mesures pour que son troupeau n'eut point a souffrir de sou alsseuce (51.).
Rendu a son eglise, il se trouva dans une extreme diselle, a raison des ra\ages que les gens du roi
avaient faits dans les domaines de l'eveche, et se vit encore charge de fausses accusations (52). Assure de
soninnocence, il en ecrivit a Philippe, offrant de s'en justifier juridiquement, soit en concile ou a la
cOur metne du prince. II refusa neanmoins quelque temps apres d'assisler a celui de Reims, tenu en 1094,
quoiqu'il y eut ete invile, par la raison qu'il ne devaitpas etre juge hors de sa province (55). Ce fut appa-
remment sur le nieme principe qu'jl ne youlut point prometire de se trouver a un autre convQque a Troycs
pour le dimanche apres la Toussaint, sans avoir eu, au prealable, 1'avis du pape Urbain (31). On ne
connait point autrement ee eouci.e; et Fori ignore si notre prelat en fut. Seulement on sait que les
arclieveques de Reims, de' Sens et de Tours en' devaient etre, et apparemment les eveques de leurs pro-
vinces. > -
.En 1095 fut celebre le grand concile de Clermout en Auvergne, auquel le pape presida en personne (55i).
Yves fut du nombre des eveques qui le composerent, el eut Vhonncur, apres la lenue de cette assemblee,
d'accompagner le pontife romain jusqu'a Tours (56). Urbain y tint un autre concile auquel Yves assista,
comme il avait fait a toutes les aulres assemblees que ee pape avail Gele.breesstir sa route. Le concile de
Tours fut tentt au mois de mars 1096; etTannee suivante Yves so trouvail dans le Nivernais, sans <ju'on
sache a quelle occasion, a moins que ce ne fujt encdi'e pour quelque concile (37). En ce voyage il dedia so-
lennellement l^glise du monastere de Saint-Etienue. assiste de Gui, eveque diocesain, de Gautier de Cha-
lons-sur-Saone, et d'Humbaud
r i d'Auxerre.
(13) Ivo, ep. 322. (25) Ep. 6.
(14) Ep. 5:' (26) Ep. 15-17.
(15) Ep. 1, 2. (27) Ep. 19, 21, 22; Alberie Chr„ par. n, p. 143;
(16) Mab. ib. 1. LXVIII,n. ^7, Sug. Vit. Lud., p. 500.
'
(17) Yves dans sa Iettre 56 fait lui-meme mention (28) Ivo, ep. 19.
de ce lieu ou il etait alors a la suite du pape. Mais (29) Ep. 20.
au lieu SAlatri, les edileurs 6ut'lu
' a lalere, qui' ne (50) Ep. 21, 25, 25; Conc. ib., p. 463.
signifie
' rien en cet endroit. (51) Ivo, cp. 17, 44.
(18) Ivo, ep. 51'.
' , 32) Ep. 22.
19) Ep. 52. (55) Ep. 55.
(20) Ep. 195. (54) Ep. 46.
(21) Ep. 1,2, 6. (55) Ep. 58.
(22) Ep. 8. (56) Conc. ib., p. 605.
(23) Ep. 12. (37) Mab. ib. 1. Lxt\, n. 76.
"(21 Vit. ib. n. 5.
_.« NOTITIA HISTORICA. x\n
II ne se passa presque point de cboses considerables dans 1'Eglise de France durant son episcopat.
auxquelles il n'eut beaucoup de part. II fut du concile d'Etampes en 1099, et de celui dePoiliers Fannee
Etiivante, ou leroi Pbilippe et lierlrade furenl excommunies de nouveau, et ou les bons evequos eurent
(58). Le legal Rickard, eveque d'Aikane, en ayant cou-
beaucoup^i souffrir de la part du comle de Poitiers d'abord
voque un aulre a Troves en 1104, Yves s'excusa d'y aller, et ne laissa pas de s'y trouver (59).
Le sujet de Fassemblee elail l'absolulion du roi, qui fut neanmoins differCe a un autre temps. Le trenr
tieme de juillet de la meme annee se tint un aulre concile a Beaugency pour le meme sujet. Yves y as-
sista encore, et reudit comple au pape- Pascal II de ce qui s'y etait passe (40). L'absolulion du roi ayant
ele encore retardee, Yves engagea le souverain ponlife a Faccelerer, et a user de quelque indulgence en-
vers ceprince. U se juslifta par la du blame dont le cbargeaient quelques-uns. d'avoir eu le plus de part,
a son excommunication. Des auparavant il avait donne des preuves du contraire, puisqu.il avail agi au-
pres d'Urbain II, pour suspendre Fexecution de ce dessein, et en avait fait donner avis au roi par le pre-
nrier officier de sa eour,(4I.) Enfin Philippe ful solennellement absous a Paris au commencement de de-
cembre 1105, el voulut qu'Yves ful de la ceremonie (42).' Avant cette epoque, il lui avait deja re.tidu
1'hpnneur de ses bonnes graces, comine il parait par un dipldme accorde a sa priere en faveur de 1'eglise
deCkarlres (43).
Au boutde trois ans, ee prince ctanl mort le vingt-neuviemo de juillel H08, on conseilla aussitdt apres
ses funerailles, a son fils Louis le Gros de se faire sacrer sans deiai (44). Ce fut Yves, ceprelat si respec- *^
lable el si rempli de sagesse, dit 1'abbe Suger, qui ouvril cet avis. Eu consequence, on manda Daimkert
archeveque de Sens, qui en fit la ceretnonie a Orleans le second jour d'aoul suivaut, assiste .de tous ses
stiffragaiUs, du Jiombre desquels eiail notre prelat. A peine etait-ellc fiuie, que les depules de Feglise de
Reims, qui pretendail etre la seule en droit de sacrer nos rois, arrivereiit et firent leur opposition. Yves
se chargea de leur repondre et de justifier le sacre de Louis (45). Cest ce qu'il execula par une belle leitre
circulaire adressee a 1'eglise Romaine et a toutes celles qui "avaient connaissance de la. plainte du clerge
de Reiins; y montrant que sa preteiilion n'esl fondee ni sur la raison, ni sur la coutume, ni sur la loi.
Yves ne borna pas la son affection pour son prince. U 1'engagea encore a se marier, ppur raffermjsseinent
de la maison royale, et la tranquillile de 1'EgIise el de 1'elat (46).
En 1112 Joseeranne, archeveque de Lyon, indigue, comme plusieurs autres,du traite eonclu 1'annec
precedente entre lepape Pascal et 1'empereur Henri V, louchani la concession des iuvestitures faites a ce
prince, voulut assembler un concile a Anse pour s'y opposer (47). Y ayanl invite les eveques de la pro-
vince de Sens, Yves ne fut point d'avis qu'ils y assistassenl; et ils ne s'y trouverent point en eflet. II
craignait sans doute de rallumer un feu qui par.aissait eteint, et qui se ralluma bientot apres. Ne pouvant
y apporter d'aulre remede, il cn ecrivil u'une mauierp pathetique a Biunon, archeveque de Cologne, qu'tl
savail avoir grand credit a la cour imperiale, afin qu'il l'einployat a faire eesser un schisme, qui dcpuis
plus de trente ans divisait lesacerdoce et 1'empire (48).
Ce zeleet eetj.e sollicitude pastorale pour le bien de 1'Eglise en general eclalaietu dans toules les occa-
sions ou il s'agissait du violement du bon ordre, meme de la part des papes el de leurs legals (49). Kous
en avons diverses preuves dans le recueil de ses lettres. En cette sorle de rencontre 1'amour des legles
remporlail sur toute consideration; et Yves ne reconnaissail pas meine ses meilleurs anris. II etait fort
lie avec Hugues, archeveque de Lyon, legat du saint siege, et lui avail donne des marques de son altache'-
menl, lorsque le pape Urban Feut reiabli dans cette derniere dignile, donl il avait ete desliiue par Vic-
tor 111(50". Neanmoins Hugues, s'etaiil avise d'arreter le sacre de Daimb.ert, archeveque de Sens, jusqu'a
ce qu'il eut recoiinu la primalie de Lyon sur cette aulre metropole, Yves lui ecriut a ce sttjet avec une vi~
gueur vraiment episcopale (51). Iiugues s'eu lint offense, el en pona ses plainles au pape, qui en concut
jlu refroidissement pour notre genereux eveque (52). Mais cclui-ci n'en devint que plus ferme, comme il
parait par sa lellre a ce ponlife, et en prit occasiou de faire voir qu'il ne tenait a 1'episcopat, que pour en
soutenir Fhonneur et le droit des eglises; fenneie qui lui aurait peut-etre aitire la disgrace du pape et de
Parcheveque, sans la mediation de Geoffroi abbe de Venddme, qui, s'e trouvant alors k Rome, justifia
Yves aupres du pontife Romain, et passant ensuite par Lyon a son retour en France, fit sa patx avec le
legat Hugues (55).
Ati bout de quelques temps, Yves ayanl appris qu'on voulait donner a l'eglise de Beauvais pour eveque
Elienne de GarJande, dont 11 connaissail Fineapacite et les autres defauls, niit toul en ceuvre pour traver-
ser son election et empecher son sacre.; en quoi il reussit (54). Au conlraire il favorisa et appuya de tout
son pouvoir celle qu'on iit ensuite de Galon abbe de Saini-Quentin, donl le merite lui etail parfaiiemenl
connu (55).
Ce n'esi pas seulement par rapport au mainlien des canons et de la discipline ecciesiastique, en ee qui
regarde le spirituel, ^queparaissait la genereuse iiilreridite de nolre pielal; elle semontraii eneore en ce
qui conceine les coutuiues ou devoirs lemporels des eglises en\ers les souvcrains. Yves en a laisse des
exemples bien marques. Le roi Pbilippe lui ayant ordonne de se trou\er a.veb les troupes de 1'egl se de
Charlres en unceitain eudroit oii il devait avoir une emrevue avec Henti roi d'Angleterre et duc de Nor-_
.mandie,'mais y ayant joint des condiiions qui n'etaient pas d'usage, Yves prit la liberte de lui en fairi:
des remonlrances aussi fortes que respectueuses (56). De ineme Elienne, comte de Chartres et de Blois,
exigeant de Feglise de Chartresun devoir inusite, Yves s'y opposa avec une vigueur digne d'un evequo"
attache aux interets de son eglise (57).
Tatil d'occasions ou il donna des marques eclalanles de son habilete dans toutes sorles d'affaires, cle
(58) Conc. ib., p. 716, 720, 722; Ivo, ap. 95 (47) Mab. ib„ 1. LXXII,n. 25.
100. (48) lvo, ep. 214.
(39) Conc. ib., p. 740; Ivo, cp. 141.
" (49) Ep. 18.
144.
(40) Ivo, ep. " (50) Ep. 24.
(41) Ep. 23. . (51) Ep. 60.
(42) Conc, ib., p. 742. (52) Ep. 67.
(45) Spic, t. XIII, p. 296,297, Mart., ampl. Cot., (55) Goff.. Vind., 1. n, ep. 18.
l- I, P- 831. (54) Ivo, ep. 87, 89, 97, 98.
(44i Sug. ib., p, 295. (55) Ep. 102, 104,105, 110.
(45) Ivo, ep. 175. (56) Ep. 28.
tiiS) Ep. 259 (57) Ep. 49.
xxui D. IVO CARNOTENSISEPISCOPUS x\iv
son amour *etde son zele dans le maintien du kon ordre, fireist passer sa repulation dans Ios pa.s eiran-
gers. Romequi le connaissail mieux que les aulres, le craignait et le respectait en meme temps. L'Angle-
terre reverait son mgrile, sa vertu, et avait souvent recoqrs a ses lumieres. Cest ce qu'on voit par Ies liai-
sons qu'avait Yves avec le roi Henri I, la reine Matlrilde et.plusieurs eveques du royaume. Mathilde enire
autres avait pottr le pieux eveque une es,limesinguliere, dont on deeouvre de grapds trails dans les letlres
qu"il lui ecnvail (58). A saconsideralion, elle fit a Feglise de Chartresun riche present en cloches, dont
le prelat sut lui faire un remerciement d'uu excellent goui pour ce temps-la.
Si 1'iSgliscentiere et les pays etrangers tirerent lant de seeours de Fepiscopat d'Yves, celle de France
en particulier, et principalement le diocese de Chartres en tireretil encore davantage. Pour en donner une
juste idee, il faudrait faire ici une analyse presque enliere du recueil de ses lelfres. On y verrait par ses
Stviset ses decisions a toutes sortes de personnes, qu-il ful en son temps le conseil des eveques et Foraclc
des simples fideles. On y verrait par les instructions el les eclaircissements qu'elles conliennenl, comhien
il aimait la purete de la foi et des mceurs, et Fobservation de la bonne discipline, et combien il a travaille
en faveur de Fune et de Fatitre. Ce n'esl"point"pousser lcs cboses trop loin, que de dire a sa gloire, qu'on
ftit parliciilieremenl redevable a ses soins de Fespece de renouvelleinent qui se fit alors dans Feglise galr
jjicane, lant parnri les clercs que les laiques, elque ses ecrils servirent a maintenir dans la suite.
Quelque severe au reste que fut Yves dans ses decisions sur les points de morale et de discipline, sa
conduile etait pleine de lumiere, de sagesse, de moderation, de douceur. Ce fut par la qu'il sut gagner le
eceur de ceiixdontilavail combaltu les passions. On a pu en remarquer un exemple en la personne du
roi de France Philippe I. On en a un aulre a 1'egai'd d'Etienne comle de Cliarlres et de Blois qui, apres
avoir euquelques c6nlestations avec le zele prelaf, lui rendit lellement ses bonnes graces, qu'a sa priere
ii abolil la*peririciense coutume etablie par ses pred<_cesseurs,de piller, a la niorl de Feveque de Charlres,
l'a maison episcopale el tous les domaines de sa dependauce (59) : mais sa douceur n'alla jamais a tolerer
le vice. Enlre les autres preuves qu'rl e.ndonna, il le lil voir particullerement dans ce qu'il nri( en usage
pour faire cesser la conduite scandaleuse que tenaient un seigneur de son diocese, nomme Guillaume, et
Adelaide proche parente d*Adelecomlesse de Chaitrcs (60). Ce fut par sa sagesse et sa douceur qu'il ou-
vrit les yeux a linforlune Roscelin qui, apres avoir renonce a ses erreurs, embrassa la penitence, corr.me
011l'a vu dans son hisloire (61).
A taiit d'excellentes quahles, Yves joignait encore un coeur compaiissant envers ceux qui etaient dans
l'op'pression, ou en qnelque autre genre de peine. Dans ces occabions, il se faisait un plaisir et un meriie
d'empioyer en leur favcur leciedit qu'il avait aupres des grands. E^ntregrand no.mbre de traits de cefte
gdnerosiie bienfaisanle que nous fournissent les lctlres du tendre prelat, il suffit de dire que saiiit Gode-
^roi eveque d'Amiens, Geoffroi archeveque de Rouen, el Iluberl eveque de Senlis se trouvant dan"sle cas,
en sentirent d'heureux cifets (62) : le premier aupres de Louis le Gros, les deux autresaupres du'pape
Pascal II. Ce pqntife ayant ete oblige de se refugier eri France, Yyes eui Fkonneur dc le recevoir cliez lui,
oii il celebra la fete de Paques en 1107, et Fy relint le plus qu'il lui fut possible (83). Geoffroi, akbe de
Vcndome, contraint de quitter son monastcie par les vexations du seigueur dulieu, trouva une relraite
aussi gracieuse qu'honorable aupres de nolre genereux eveque (64).
Mais rien ne fut au-dessus du soin qu'Y'ves prit de Finsiruclion de son clerge el de sou peuple, aulant
que les besoius de FEglise el deFetai auxqtiels il etait oblige de se preter, le lui pouvaietil permeltre (65).
Sitot qu'il eut pris possession de son egltse, il se mit a mstruire, a corriger, a detruire el a planter.
ijl avait du lalent et du zele pour le faire; el il trouva de quoi ex,ercerFun et Fautre. Les sermons qtii
nous restenl de lui, tant imprimes que manuscrits, et qui ne sont apparemment que la moindre parlie
$e ceux qu'il prononca devant son peuple, fout foi qu'il lui dislribuait souvenlle paiu de la parole. Non
conteiit de luiparler de vive voix, il iui adressail aussi quelquefois des leltres pasto:ales, doiit nous ayons
iin beau modele dans le recueil de ses autres ieltres (66).
Pour ce qui est de sa eondui.e particuliere, quelque occupe qu'il ful du soin de son troupeau et de ta;;t
tFattlres affaires etrangeres, il elait aussi iuterieur ct recueilli en Dieu que lorsqu'il vivait a Saint-Quentin
cle Beauvais (67). Cesl celtepiete que Robert deTorigni n'apas oublie de relever dans Feloge de ce grand
eveque, qui le portail a se plaindre des le commenccmenl de son episcopat, d'etre obligede sepieter a
des occupations tumultueuses, qui le.privalent de 1'union intimeavec Dieu, et de cette atmable tranquil-
lite que demande la prierc (68). Cesl encore cette piete qui lui inspira de favoriser tant de pieux eta-
blissements oii Dieu devait etre servi en esprit et en vertte. Outre ce' qu'il avait deja fait en faveur de
SaiiU-Qucntiri de Beauvais, il fonda de nouveau a la porte de sa ville episcopale Fabbaye de Saint-Jean
en Vallee pour des Ciiaiiomes reguliers (69). Le celebre Bernard, moine de Saint-Cyjprien de Poitiers,
s'etant retire au diocese de Charires, et y ayant obtenu dti seigneur du lieu un fonds pour y conslruire
un monaslere, Ives se porta a cet etablissemeiit avoc tant de zele el desucces, qu'il a merite ct'en elre re-
garde comme le fondateur conjbiulement avec le B. Bcrnard (70). Le monastere se nonima Tiron, du
nom de la petite riviere voisine, el devint dans la suite chef d'ordre. Celui de Hautes-Bruyeres de reli-
gieuses de Fordre de Fontevrault doit aussi sa fonJation au meme prclat, qui eabbt encore 1111 hdpital
pour les Inalades, el ful bienfaiteur tle Fordrc de Cluny (71), et des abbayes de Marmoutier, de Bon-
iieval et de Bourgmoyen a Blois (72).
Ives, dans ses pieuses Jiberalites, n'oublia point sa propre eglise (73). On a deja parledu service signale
qu'il lui rendit, en la iaisant decharger de ces crianles coiuumes, qui etaient de vrais pillages. ll piit
soin d'embelhr la crtlicaiale, eLde la fournir de livres el d'oriiements. II renou\eila et agrandit conside-
rablement la maison episcopale, a laquelle il joignit une maison de campagne pour les divers usagesdes
%
(58) Ep. 107, 142, 174. (66) Ep. 44.
(59) Marl. ampl. CoL, t. I. p. 621, 622. (67) Baillet, 23 dec., p. 288.-
(60J Ivo, ep. 5. (68) Rob., Add. ad Sig.,*p.' 750; Ivo, ep. G.
(61) Ep. 7. (69) Vil., 11.16.
(62) Ep. 255, 254, 258, 264. (70) Ep. 285; Mab. ib., 1. LXXI,11.59, III.
(05) Ord. Vil., 1. x, p. 762, 810. (71) Ivo. Vit„ ib.
(64) Mab. Ann., 1.xxix, 11.92. < (72) Ep. 211; Mab. ib., n. 16.
(65) Ivo, ep. 6, 12. (75) Rob,. add. ad Sig., ib: Ivo, Vit., 11.2.
xxv NOTITIA HISTORICA; XXVI
eveques. Les ecoles elaient fort frequentees des le temps de saint Fulberl, et le lieu ou elles se tenaient
devaitelre fort spacieux. Yves le fit rebalir lout a neuf, et laissa encore a son eglise et a ses chanoines di-
verses autres marques de sa genereuse bienveiflance. E.nfin, il eut quelque part a la fondation de 1'abbaye
de Saint-Victor, a Paris, qui se fit en 1113 (74): au moins la souscriplion se lit-elle au bas de la charte
du roi Louis le Gros pour cet etablissement.
11reste a dire quelque chose des liaisons de notre saint prelat. Sans parler des papes, des rois, des
princes et princesses, il en avait avec presque tous les grands personnages de son tetnps. On cn voit pa-
raitre la plupart dans les inscriptions de ses lettres; mais nons ne rappellerons ici que ceux avec qui il
etait lie d'une maniere plus intime. De ce nombre etaient saint Bernard de Tiron, dont il vient d'elre
parle, et le B. Roberi cFArbrisselles. II avait donne au premier la keneJiclion akkat ale; ef, a la conside-
ration de Fun et de Faulre, il s'etait employ^ a la fondation de Fakbaye de Tirou et du monastere de
Haules-Brjiyeres. S'etant lie d'amilie, des qu'il eludiait au Bec, avec "sainl Anselme, ils continuerent tou-
joursleur union, depuis que celui-ci fut akbe, et ensuite archc\eque de Canlorbery (75j. Us eurent la
mutuelle consolation de se voir, l;rsqu'en 1105 Anselme \inten France, pour de la aller a Rome (76).
Ayantpris sa roule par Chartres, Feveque Ivcs le reQui avec beaucoup d'honneur, et lui persuada avec
la' comtesse Adele, d'atlendre Fautomne pour ce long voyage, afin cFeviler les chaleurs de l'ete. A son re-
lour sur la lin de juiu de Pannee 1105, Auselme passa de nouveau a Charlres, et eut le plaisir d'y voir
encore son bon ami (77) : il y tit roeme un sejour considerable; puisqu'y ayant souscrit une eharte en
faveur des chanoines de Bourmoyen de Blois, le vingt-quatrieme de juin, il ii'en parlit que pour se ren-
dre fi FAigle, le vingt-deuxieme de "uillet suivant. .
11y avait aussi une elroite union entre Yves et Lambert, eveque d'Arras, comme il paralt par une lellre
du premier, inseree parmi celles deFautre, qui lui en a ecrit une des siennes, pour le remercier cFttn
ser\icesigna!e quTves venait de rendre a FEglise d'Arras, et des autres qn'elle en avait deja reQiis en
d'autres occasions (78). Depuis que notre prelat eut beni Geoffroi, abbe de Venddme, ce qu'il fit levingt-
troisieme de septembre 1095, il se forma enlre eux une amtie perseverante, qui est attestee par les dix^
neuf premieres leltres du second livre du rccueil de celles de Geoffroy, loules ecrites a I'eveque dc Char-
tres (79). L'epitre par laquelle Hugues de Sainte-Marie, moine de FJeuri, ej, Fun des savants de son sie-
cle, lui dedia en 1110 sa grande ohronique, monlre quMs avaienl ensemkle des liaisons de litteralure (80).
Y\es vecutjusqu'ala vieillesse, ef mourul plein degloire, de merites et en odeur de sainteie (81). Mais
les eciivains laiit anciens que modernes sontfort partages sur lejour precis el Fannee de sa morl. Les
uns la placent des Fannee '1114; d'aulres lui assignent Fannee suivanle. Ceux-ci la marquent au pre-=
mier de jauvier 1116; eeux-la, comme Rokert de Torigny, la renvoient en 1117: enlin, d'au.res la\
lixenlau vingl-lroisieme de decemkre (82) 1116 ; ct kur opinion meiilela preference, etant celle des
lrisioriens Helinand de Froidmo.nl el d'Alberic de Troisfonlaines (83). lves pouvait etre alors dans la
soixante dix-sepl:eme annee de son age, et avait passe vingt-cinq ans et un- mois dans Fepiscopat, a
coinpter du jour de son ordiuation. II fut entene dans Je chceurde l'eglise abbatiale de Saint-Jean en
Yallee, dont il etait le iondateur, comme il a ete dit (84). On a trois epitaphes consaerees a sa memoire :
Fune est de la facon de Philippe, akke de Bonne-E.sperance; mais on ignore qui sont les aufeurs des deux
autres. Celle que nous eopions ici, el que nous preferous aux autres, par Ia raison ciu'elle exprime niieux
le caractere decegrand eveque, aete liree d'un ancien manuscril du presidcnl Barnake Brissnn, et se
trouve imprimee en divers recueils.
EPITAPHE.
Oulre ces trois epilapbes qui contiennent un precis de Fhistoire de nolre prelat, le P. Fronteau, clia-
noiiie regulier de Sa.me-Genevieve, a compose sa vie qui est imprimee a la lete de son decret dans la
deiniere edilion, el que les successeurs de Bollandus onl fait enlrer dans leur grande collcction d'actes
des saints, avec quelques remarques de Ieur fa.cjon(85). M. Baillet, de son cole, en a publie une auire au
vingt troisieme de decembre, entre ses Yies des sainls (86). Enlin un troisieme ecrivasn donna vers le
meme temps un petit volume I'H-12 porlanl ce tilre : Uesprit d'Yves de Chartres dans la conduite de son
(74) Mart., ampj. Coll. t. VI, p. 219. pape Anastase IV, vers le nrilieu de ce siecle, et le
(75) Ivo, ep. 59. fait disciple de Gilbert de la Poiree. Andre Thevet-
(76) Eadmer, Hist. nov., 1. n, p. 66. dans sa cosmographie .s'en est encore bien plus
(77) P. 70, 2,71,1. Bernier, Uist.de Blois, app., eloigne, en le renvoyanl a Ia fin du xv° siecle, sous
p. 8. le roi de France Charles VIII (CJ.
(78) -Ivo, ep. 55; Baluz.' Misc, i. V p. 286, (85) Hist. Clir., p. 454,1 ; Ivo, Vit., n. 2, 1S,;
556. Cisl. Bib., t. VII, p. 178; Kob., add. ib.; Al.b.
(79) Lab., Bib. nov., t. I, p. 289. Clir. par. n, p. 228 ; Mab., ib., 1. LXXII,n. 12J.;
(80) Mab., ib., n. 98» Eg:is..Bul., t. I, p. 615; Cave, p. 541.
(81) Ivo, ep. 254. (84) Rob. add. ib.; Gall. Chr. vel. t. III, p. 48g,
(82) On voit par cette epoque combien s'esl eloi- 2; Boll. ib., p. 248.
gne de la verile Bernard de la Guionie, qui, parlant (85) Boll., 20 Maii, p. 247-252.
de nolre prelat avec eloge, ne le place que sous lc (86) Bail., ib., p. 282-288.
§ 2.
SES ECRITS
Rokert de Torigny, abbe du Monl Saint-Michel, qui ecrivait dans le siecle ou niourut Yves de Chartres,
attesle dans le petit eioge quil a fatt de lui que ce pielat a\ail la.sse beaucoup dilluslrcs monuments de
sa science cl de son habilcte (98); et cependanl il n'en speeifie aucun. L'anonyme de Molk, qui publia
vers le meme lemps soii calalogue d'ecrtvains ecclesiasliques, nomme quatre de ces monuments (99);
el Sigebert plus ancien que iiin et Faulre, comme etant contcmpoiain d'Yves, les reduiL a son decrel ct
au recueil de ses lellres (100). Mais il est venu dans la suile une foule de sa\anls qui, siiiicressani a la
gloire de ce grand eveque, ont fait des recherches a ce sujet, eten oiu decou\ert plusieurs autres. On
en a imprime les principaux; el les autres nc sonl encore que manuscrits. Eu voici le denombrement a Ia
lete duquel nous placerons ceux qui onl deja ele impriines.
1° Le plus celebre de lous esl sa colleclion des canons, sur quoi il y a diverses observations ii faire. La
pluparl, ou meme presquc lous les ec.rivains qui on. entrepris d'en parler, n'eu reconnaissenl qu'une
seule colleclion; mais il en faut dislinguer et admeilre deux, par les raisons qu'ou va voir:
Yvest, 11'elantencore qu'abbe de Saint-Quenttn de Beauvais, et faisant alors nue de ses principales -
occupalions de Fetude de 1'anliquilc ecclesiastique, comprU de qiielle ulilite serait un bon recueil de ca-
nons et aulres regles en usage dans FEglise. II y en avait deja plttsieurs avant ce lemps-la, comme nous
l'avons remarque en paiianlde ceux de Reginon de Prom, de Bouchard de Vormes, a Farticle cFOIkert,
(111) Douj. ib., n.9. , (119) Ibid., Bal. ib., n 23; Cave, p. 541,1-.
(112) Bal. ib. (120) Bik. S. Flor. Salm.
(115) Pagi, atl ann. 1117, n, 15 (121) Bal. ib., n. 24.
(114) Ivo, Decr., pt\, 1. (122) Trit., Script., c. 549.
(115) Douj. ib., n. 2. (125) Ivo,ep. 262.
(116) C. 27,11. 5. (124) Bal. "">.,Douj. ib.
(117) Conc. 28,11. 5. (125) Ivo, Decr., pr., p. 6, % 7.
(118) N. 10.
xxxui NOTITIA HISTORICA. xxxiv
y a decoupes ef ranges par oVdre.Ori le regarda meme comme le pkfs parfait qui cut paru jusqu'alors.
Aussi eul-il le plus de vogue avec la Pannormie du meme auteur, jusqu'a ce que le fameux recueil tle
Gralien, qui ne fut connu qu*au boul deplusde soixante ans, eiit le dessus. M. de Marca compte
de notre preiat pour la premiere colleetion de Fun etFaulre droit qui ait eie faite en Oceident (126).
' celui
II est cependaut certain que Reginon de Prom avait fail entrer dans la sienne plusieurs traits du droit
civil.
Quelques ecrivains sont dans Fopinion qu'Yves a puise la plus grande partie de son otivrage dans celui
de Burcbard de Vormes, si Fon en excepte la seconde et la peiiultieme parlie (127). JUaisd'aulres niain-
tiennent que cela ne parait vrai qu'en ce que i'un et Fautre copient les memes canohs ou decrels. II serait
apres roui fort difficllede Fen juslifier pleiuement, puisqu'011le voit copier ses fautes, quelquefois meme
jusque dans les tilres. II y a aussi boaucoup ditpparence qu'Yves a puise de meine dans Reginon, d'ou
. Burchard a tire lui-meme, selon M. Baluze, environ six cenl soixante-dix chapitres pour enriclrir sa com-
pilation.
Quolques ecrivains, du nombre desquels est D. Beaugendre, ont voulu ravir a Yves de Ckarlres Fkon-
neur de cet ouvrage, pour le transferer a Hildebert, eveque du Mans, puis arclieveque de Tours. Hs ap-
" puienl leur preienlion sur ce que dit Hildebert dans une de ses letlres, oii il parle diin recueil de tle-
crels quil avait eitlrepris de reduire en un volttme, mais que ses oecupations ne lui avaienl pas ,permis
d'achever. D. Beaugendre conclul de la quil faul qu'IIrideberl ait pour le moins commence cet ouvragc,
sqltem inclwaveril, et qu'Yves de Charlres. preiat studieux et laborieuxjy aura.mis la derniere main (128).
Car, ajoule Fediteur diiildebert, il ne lombe pas sous le sens qtie deux auteuis assez eioignes Fun de
Fautre, aient entrepris le meme ouvrage, sans se communiqiier, el se soietit tellemcnt rencontres, quils
emploient les memes paroles. Potir renvcrser sans ressource celle pretention, nous n'avons besoin que de'
la leitre qu'011nous oppose : c'est Ia vingt-septieme du second livre (129). .Elle a ele ecrite a la fin de
l'an 1118, 011au comnieucemenl de Fan 1119, sur la mort de Mathilde, reine d'Angleterre, arrivee 1'an
1118. Ces epoques sont ceriaines et eiablies par D.Jleaugendre lui-meme. « Cest dans celte lettre qu'HiI-
dehert parle de Fouvrage quil avait entrepris, et que ses occtipalions ne lui avaient pas permis d'acbe-
ver (I50>. L'ouvrage 11'eiaildonc poinl acheve lorsque Hildebeil ecrivait a la iin de 1118, ou au com-
mencement de 1119. Qu'on nous dise a present commenl Yves de Chaitres, mort deux ans aupara\anl.
c'est a-dire en 1117, pour Ie plus tard, a pu metire la denriere main a Fouvrage dilildebert, qui n'eiait
encore que commence a la fin de Fan 1118, pour le plus loi? Ce sonl-la de ces raisons sans repliquc qui
dispensent d'en ajouter d'aulres.
Concluons donc que c'esl a lort qu'011a voulu faire honneur a Hildebert du Dicret d'Yves de Chartrcs;
et que, si Feveque du Mans a compose quelque ouvrage de ce genre,- il lfest point parvenu jusqu'anous;-
soit quil n'y ait point mis Ia derniere main, soil quil soit perdu.
Quant au prologue du Decrel qui se trouve a la fin des lettres d'Hlldebert dans loules les edilions des
Peres, e( qui, sclon D. Beaugendre, appartient a 1'evequedu ilans, nous n'avons ent ore besoin que de l'a-
veu de 1'edileur, pour renverser cette pretenlion. Car enfin, puisque ce prologue, connne D. Beaugendre
liii-meme en convient, ne se frouve dans aucun manuscrit diiildebert, quelle raison peut-on avoir de le'
lui allribuer, et de 1'en croire auteur? Ce sera apparemment sur le fondement de la lettre dont nous avons
parle, que nous avons fait voir, montrer toul le contraire. Eu un mot Fouvrage cFYvesde Chartres eiait
fiiii en 1116; et celui de Hildeberl ne Feiailpas encore en 1118, lorsquilecrivail la lettre vingl-seplienie^
Ainsi il est evident qu'Yjves n'a pu mettre daus son ecril ce qui n'elait pas encore soiii de la plume de
Feveque du Mans.
Nous 11'avonsque deux ediiions du Dicret d'Yves de Chartres; la premiere donnee en Fan 1561, par
Jean du Moulin, docteur en droit canon dans FuniversUe de Louvaiu; la seconde en Fan 1647 a Paiis, pu>
bliee par le. P. Fronteau, chanoine regulier de Saiiile-Genevievc.
5° De lous les ouvrages d'Yves, le plus considerable et le plus estime avec raison des savants, est le
recueil de ses lettres.
Ces leitres sont au nombre de 289, en y comprenant une charte d'Yves (151), et une (152) assez longue
leltre dilugues. abbe de Pontigni, et de saint Bernard a Odon, abke de Marmotilier, qu'on trouve a la fin
en forme d'appendice.i EUes ont toutes eie ecriles dura:it son episcopat, a Fexception de la 287c, quil
ecri\il 11'eiantencore qu'abke.
II est visikle que celtii qui a pris le soin de dresser ce recaeil, n'y a pas toujours garde exaolement
Fordre chronologique. Car, outre que la 287«devrait etre la premiere pour la raison qu'011vient do voir,
il y en a plusieurs autres deplacees. Par exemple, la 7C a Roscelin n'a ete ccrile cerlainement quiipres
piusieurs de celles qui la suivent; puisque F.auleur avait deja phisieurs annees d'episcopat lorsquil Fe-
crivit. U eu faut dire aulanl de la 25c au pape Urhain II, 11'ayanteie eerite quiipres la 7Cannee de son
episcopat. Au contraire-la 277^ qui est adressee a Hildekerl, nouvellemeiu elu evcque du Mans, devrail
eire placee kien plus haut, puisqu'elle est de Fan 1097. 0;i a niis a la tete deux lellres du p,<pe"Urkain 11,-
sur Fordinalion d'Yves, qui servent comme d*introduclion a toules les sui\antes.
"Tous les savants convienneiil que ce recueil de letlres est un des plus preeieux mouumenls de Ferudi-
lion ecclesiastique que nous ayons pour la fin du xie el pour le coinnienceaieiU du xnc siecle.
M. Baillet, ce cruique si celebre, en parle ainsi dans la vie de Fauteur (135) : « On a dans le recueil des-
leltres d'Yves les principaux poinls de la doctrine, des mceurs el de la discipline de son lemps ; et surlout
beaucoup de decisions exeelienles sur divers cas de conscienee ei sur divei::>esqucbtions de droil qu'oit
(126) Marca, Concord. Sacerd. el imp., 1. ni, c. 6, (152) H parait que Juret n'a joinl cette letlre <ie
n. 2. Hugties de Pouligui el de saiut Bernard a Char- celles-.
(127) Douj., ib., n. 8. d'Yves que parce quil a cru que Feveque de
(128) Excerptiones autem decrelorumquas inunum tres dont il est par!e dans la lettre n'est autre'
volumenordinare disposuimus, ad suum jinem non- qu'Yves lui-meme. Alaisc'esl une mepribe certaine ;
dum perductmsunt. Opus enim koc liberumcuris pe- car Feveque de Charlres dont il est question dans
ctus dcsiderat, etc. cette letlre n'est autre que Geoffroi II, successeur'
,12:i) Htld. Op., p. 123, 124. "immediat de saint Yves, dans l'eveche de Chasires^
(150) lb., p. 124, not. (155) Bail., 25 Dec, p. 287
(151) Ivo, ep. p. 1, 124.
xxxv D, IVO CARNOTENSIS EPISCOPUS. kxxvi"
lui prbrosait. On y Voit paiioul une connaissanee profonde des affairesde FEglise , unedroiture de cceur
merveilleuse, une science et une capacite de tres-grande eiendue, tin zele pour la pureie de Ia foi et des
liiCBurs,et pour Fobservation des canons, loujoitis fort ardent, mais toujours eclaire, discrct et tempere
par une moderation et une sagesse admirables.» Des le vivant de 1'auteui-, Sigebert en a parle conime
d'un recueil de leities fort utiles (134); et speciliant la soixaniieme, eciite en 1099 a Hugues arcbeveque
de Lyon et legat du Saint Siege en Franee, il dit que cette lettre, toute courte qu'elle esl pour les paroles,
est remplie de citalions, de canons et d'autorites des sainls Peress qui la rendent tres-instruclive. Albe-
ric, moine de Troisfonlaines, nous represenle ce recueil comme un ouvrage qui inspire parlout Famour
du bien et de la juslice, et la baine du mal et de Finjustice (155). Entre autres livres legues vers l'an 1150
a la eathedrale de Soissons par Feveque d'Anculfe, on marque le Decrel et les letlres d'Yves de Charires,
par oii Foii voit Festime que ce preial faisait de Fun ct de FatUre ouvrage (156).
II seralt a souhaiier que nous pussions entrer dans le detail dc ce qu'un recueil si excollent contient
au moins de plus important et de plus curieux. Mais comme cela nous conduirait bien au dela des bornes
que nous nous somnies prescrites, et que diulleurs M. Dupin nous a prevenu la-dessus, on nous donnant
une notice aSsez exacte du contenu de chat|ue lellre (157); nous nous contenterons d'oi;server que ce
qui rend encore ce rccueil plus precieux, ce sont divers points de liristoire lanl civile qu'ecclesiaslique
de France. qu'on cherchait inutilement ailleurs.
Cest dans ceite source quil faut surtout ptiiser les principales circonstances et les siiites facheuses dti
funebte divorce du roi Philippe I" avec la reine Berlhe, sa legitime epouse, et de son scandaleux mariage
avec BertratledeMontforl, que ce prince avait enleyee au comle cFAnjou, son mari (158) : e'est la prinCi-
paleniciu qu'on peut aussi apprendre les raisons d'Elal qtii portercnt le roi-Louis VI a se faire sacrer en
1108, non a Reims, mais a Orleans (159). II y a meme quelt[ties letlres qui pettvenl keaucoup servir pour
les geiicalogics de diverses anciennes maisons de France : savoir la quarante-cinquieme pour les geiiealo-
gies des maisons de Meulan et de Crespi; la cent \ingi-iieuvieme pour Ies geiieiilogies des maisons de
veiidome el des \icomles de Blois; et la deux cent onzieme pour celle des comtes de Flandres et des
comtes de Rennes.
II est kon cFajouler quil y en a deux sur Fcucharisiie : savoir la deiix cent cinquante-uirieme a Manas-
ses, eiequede Meaux, delaqtielleMM. de P. R. ont tire la quatrieme lecon de leur quarante-troisieme
oificedu Sainl-Sacrement; et la deux cent quatre-vingt-seplieme a Haimeri, ahke d'Aoelrin. dii il dccide
qtte les apotres reQiircnl dans la deaiierc cene le corps de Jesus-Ckrist passikle tel quil Felail alors : au
iieu qu'aciuelleinenl nous le rccevons, en communiaiU, impassikle tel quil est depuis sa resiirreclion.
Cetiederiiieie letire a jiaru si imporlante a Jean Ulinrier, prieur des ckanoines reguliers de Saiiit-Mar-
tin de Louvain, quil a juge a propos de la joindre aux traites sur Feuckarislie de Lanfranc, d'Alger, de
Guitmond, d'Adelman et dePierre lc Vensrahle, dans un.rccueil imprime aLouvain en 1561, in-8° (140)':
d'ou elle a passe dans la bibliolkeque des Peres de M.trgarin de la Bigne, et encore en d'autres re-
cueils (141).
Touohant Ja deux ccnt soixante-seizieme, il est important de savoir qtte ce n'est poinl a Jean, arche-
veqne deLyon, eomme jiorlent les imprimes, mais a Josceiaune, aicheveque de la meirie ville, quelle a
ele ecrile (142). Cette remarque est necessaire pour qu'on ne s'obsline pas a "vouldir grossir le catalogue
des archeveques de Lyon diiu preiendu Jean, qui n'a jamais exisle. A Fegard de la tleux cenl soixante-
dix-septieme dans laquellesaint Yves aecuse Hildebert, nouvellemeiit elu e\eipie du Mans, d'avoir niend
une vie licencieuse depuis quil eul eie fait arcliidiacre, il est encore bon de sayoir que Frangois Juret,
dans ses notes sur cette lettrc, a pietendu que ce n'est pas a Ilildebert, comme le porte Fiinprime de la
promiere edilion, mais a un autre nomme Aldebert, comine le porte tin aucien manuscrit de Sainl-Victor,
que celte lettre a ete ecrilei Mais pour refuler cetle pretenlion de Juret, il sufiit de remarquer que ce
n'est pas dans la seule adresse de celle.letire que Hildebert est liomme Aldekerl; puisquil esl encore
nommede meme dans une des poesies deBaudri. son corilemporain e.lson ami (143); Au reste celtc lellie
ne saurait prejudicier.en rien ala reputation de cet illuslre eveque du Maus , puisque lout ce qu'Yves y
a avance a son desavantage, il dit ne le sav.oir que de ceux qui 11'avaieiilvoulu ni conseiJier, ni conseii-
tir, a son eleetion, etqui etaient ainsi inleresses aledecrier (144)s
fei le recueil des letires d'Yves esl uu precieux monunieiil de son erudition ecclesiastique, il ne Fest
pas moins de sa modestie el de son humilile. Cesl sans douie par un effet de celle modestie qu'ecrivant
sa viiigt-huilieme letlre au roi Philippe, il n'y preud point d'autre qualile que eelle tflmmble clerc, ou cha-
pelain de sa majesle. Dans le plus graud nomkre de ses aulres lettres, il ne se qualifie que (Thumble»u-
nistre ou serviteur de Feglise de Chartres (145).
On voil par la lettre cent dix-huilieine que ses lunrieres sur la geograpkie ifelaient pas fort etendues,
et qu'il ne connaissait guere Fantiquite des metropoles de France, que par une vue supei ficielle quil
avait jetee sur les anciennes nolices des Gaiiles (146').
II ne faut pas ouklier que ses lettres ne sont pas moins remplies que son Decrel de cilations- des Pan-
dectes, du Code, des Novelles et des Iuslituls de Jusliiiien (147).
11b'esl fail trois editions differentes du recuoil entier des lettres de notre saint e't savant ^irelat. t.a
premiere parut a Paris chez Sekastien Nivelle ; quelques exemplaii'es porlenl en 1584, et les autres en
1585 : je ne sais sil n'y en a pas qui porlenl encore en 1585 (148); puisque le Pere le Long marque ex-
presseinent cetle date (149). Cesl Francois Juret qui a donne celte edition iii-4°, comme on le yoit pai'
son epitre-deilicaloire sans date a Pierre Pitbou. Le privilege est de 1578, ce qui pourrait porler a croire
'
(154) Sig., Scripl. eccl., c. 167. •282. . .
('55) Alh., Chr., par. u, p. 228. (145) Duchesne, t. IV, p. 271.
(156) Dormai,xncHist. de Soiss., p. 161 (144) Mab., Ann., I. LXIX,n. 59.
(157) Dupin, siec, p. 5, 78. (145) Ep. 52 et seqq.
(138) Ivo, epist. 13, 14, elc. "" ' (146) Le Beuf, dissert. sur Vhist. deParis, l. II,
(159) Ep. 189. - p. 172.
(140) Bik. S. Vinc. Cent. (147) Pasq. Rech. de la Fr., p. 880.
(141) Bib. PP., t. I, p. 4S5,'4S8 (148) Bib. Bigot.; parl. u, p. 181.
(142) Mab., An., 1. LXXII,p. 5, cl t. V, App. p. (149) Le Loiig,-B!'(). Fr., p". 551, 2.
XXXVII NOTITIA HlSTORICA. XXX7IH
preceilenle : maisil est certain quil n'y en a pointeu ditutre avant
quily en avaitdeja eu une ediliona Paris
cclle-ci. La seednde partit ahssi chez Sebastien Cramoisy en 1610 in-A" (150). Lipen la met des
Farinee precedente 1609 (lol). Ce fut encore Juret quidonna cette edition, comme il parait par une nou-
velleepitre dedicaloire adressee a Jacques-Augusle de Thou, premier president du parlemenlde Paris.
Celle-ei est preferable a la premicrc; car, outre que Juret y a corrige plusieurs fautes, et rempli pltisieurs
lacunes qui se trouvaient daiis la prcceilente, il y a joint de savantes observations qui en eclaircissent le
lexle, et servent beaucoup a eclaircir lirisloire de 1'auieUr, et a faire connaitre les personnes a qui ecs
leltres sont adressees: IIy a aussi des notos de JeSn-Baplisle Souchel, qui sont un stipplement a cc qui
itanque dans celles de Juret. Nous soinhries redevables de la troisieme' e.iiiion ari Pere Fronti-au, cka-
noine rcgulier de Sainle-Genevieve, qui a suivi en toutla seconde de Jurel, dans son edilion geiiei-ale des
ceuvres de noirepreiai, publiee a Paris ckez Laurent Cotteieau en 1647, "n-fe/._(152).
Oulre ces trois editions du reeueil entier, il s*en esl fait plusieurs aulres d'un ceriain ntmibre de let-
tres, soil reunies ensemble, soit imprimees separement. Nous ne faisons pis ici le denombremenl de
toutes eelles qui se trouvcnt dans les Annales de Baronius (155), soit dans Ia colleelion des conciles (i54);
le deiail en serait enuuyeux. Nous dirons seulement qu'Andre Duchesne a iusere daiis sa c.ollection des
hisloiiens fran<_aistoutes celles qui concernent Fkistoire de France, les regardant comme des monu-
ments et des originaux excellents pour servir a Fhistoire (155). Ell.es sonl a'u noinbre de quarante six.
Une des plus eonsideiables entre celles qui sontilans Ducheshe, esl la 189c du grand reeueil. Celte
leltre qui traite du sacre st du couronnement de nos rois, a eie imprimee separeiuent, preniierement
. en latin sous ce titre : De consecralione Ludovici regis, a Sens en 1561, in-i", par le's soins de Ciaude
€oust, lieulenant geiieral de la meine ville; et puis traduite en fraixjais, a Chartres, en 1594, aussi
in-i" (156). Cette edition franeaise parail avoir eie faite a l'occasion du sacre du roi Henri IV. La nieme
leltre se trouve encore tant en latin qu'en fran<_ais,dans le ceremoirial francais de M. Godefroi, 1.1, p.
127 el 150. La soixantieme, eerile en 1099 a Hugues, archeveque de Lyon, au sujet des invcstilures des
eveques et des abkes, qui est la seule, comme on l'a vu ci-dessus, que Sigekert ait specifiee, a ete impri-
mee par les soins de Melehior Goltlast, entre les apologies de Fempcreur Henri IV, que le meine Goldast
publia a Hariovre en 1611 (157). II est bon d'eire averti que Farcheveque Hugues fil a celte lcttre uste
leponse que M. Baluze a deterree, et quil nous a donnee dans ses Miscellanea.
On a vu ci-devant que la deux cent quatre-vingt-Septieme a Haimeri. abbe d'Anchin,- a ele iinprimee,
aussi separement, par Ulimmier et par Margarin de la Bigne. Notis apprenons de Lambecius qu'on con-
scrve dans la bibliotheque de Fempereur a Vienne, un excellent rnanuscrit des lettres d'Yvcs de Charlres,
sur leqttel il clit qu'on pourrait corriger quanliie de faules qui se trouvent dans les imprimes (I58J. Ce
manuscrit est apparemmenl le meine que celui dont parle Possevin, qui se gaidait de son leinps a Yichiie
chez Wolfgranrt Lazius, et dont il parail qu'on faisait une eslime pailiculiere (159). Dom Monllaucon
indiquo un atilre manuscritqui ne conlieni que deux cent soixanle quatorze Jcltres; mais qui a cela de
parliculier, qu'on lil a la fin une prose rlmee, qui commence ainsi: Alplia et omega, magne Deus (160).
Si c'est notre preiat qui a lui-meme dresse Fancien recueil de ses leltres, comme il y a lieu de le c oire,
il pourrail bien y avoir ajoute celte prose en forme d'epilogue, pour coiisacier a Dieu Fouviage
eniier.
Quelques peines1 que Jurel se soit donnees pour ramasser toutes les leltres d'Yves, il Itii en a echappc
irois qiii meriten d'elre jotntes aux atttres, lorsqu'on en fera uiie nOuvelle edil.on. Ces leltres sonl la
\inglieinedu second livre de celles de Geoffroi de Yenddme, oit il esttraite de la reiteration de 1'exlreme-
onclion ; une aulre au pape Pascal II, en faveur de Fabbaye tie Saint-Pierre de Charlres,' que doni Da-
chery a liiee de Fakbaye tFEvroii dans le Maine, el quil a inseVee dans_ses notes sur Lanlranc, p. 560;
ct enfin une a Adele, comlesse de Blois, sur le desseni,qu'avait cette princesse de reiablir 1'ancien mo-
naslerede Sainl-Martin en Vallee (161). Dom Mabillon nous a donne cette dernieie non-seulement im-
priuiee, inais encore gravee sur Foriginat, dans son grand ou\rage de la Diplomatiquei Sanderus parle
tFune qualrieme lettre sur les mysleres de la messe, qui se trouve parmi les manuscrils de Fabkaje de
' Saiiit-Amand (162): mais comme il n'en dit rien de plus, nous ne pouvons point en donner une plus
*
ample notice.
Otttre les lettres qui ue sont poinL dans le recueil de Juret, il y manque aussi trois chartes de notre
preiat. La prenriere, donnee en faveur des chanoines reguliers de Bourgmoyen, a Blois, esl datee de
Charlres le 24 juin 1105 : elle est remarquable en ce qu'entre aulres temoins, elle ful souscrite par le
grand saint Anselme, archeveque de Canlorbery, qui, par consequent eiait alors a Chartres (165). On
est redevable de cette pieee a Jean Beruier, qui nous Fa donnee parmi les preuves de son Histoire de
Blois. La secondecst la chartede fondation de Fakkaye de Tiron, en date du 5 fevrier 1110, ecrite au
uora de 1'Eglise de Ckarlres, et a laquelle YVes, comme eveque, souscrit le premier (164).- Le debut de
cette letlre est un reeit des visions et apparitions extraordinaires, qui precederent l'aiii\ee a Cliartres
du B. Bernard, fondateur <l instiluteur decette maison, qui etait venu demanderaYveseta ses cbanoines
le fonds sur lequel il voulail la batir. On voit dans les souscriplions quelles etaient alors les digniles
etablies dans FEglise de Charlies, quil y avait six arckidiacres et plusieurs prevols. Dom Mabillon Fayant
lrcu\ee dans le cartulaire de Tiron, lui a donne place parnri les pieces qui composent 1'Appendice du
cinquieme lome de ses Annales. La troisieme charte est un acte publie en faveur de Fabbaye de Bonne-
val, adresse a Fabbe Bernier, qu'e dom Dachery a publie a la fin tle ses iiotes sur Guibert de No1-*
gent (105).
(174-80) Bib. reg. Angl. p., p. 152; vai, 12. (186) Bib. Min. Cent.
(iSl)Sand., par. i, p.559 ;Montf., Bib., p,1359,elc. Bib. th., II, p. 702.'
(182J Mab., Ann. I. III, p. 548. ' (187)
(188) Bib. S. Vinc. Cent.
(183) Ivo, Serm. p. 286 504. (189) A*ug.,Serm. App.. p. 568. Patrologim tora.
(184-83). Bib. reg. AngL, p. J52, viu. 13. XXXIX., Opp. S. Augustini V, p. n, col. 2158.
PAXHOL.CLXI. 6
xi/m D. IVO CARNOTENSIS EPI5C0PUS. XLPV
apparter.ant au roi d'Ang!elerre, e( Fautrejt Thomas Theyer a Londrcs (190); le secontl esl sur la feio
de sainl Jean Fevangeiiste, qui se trouve aussi dans deux manuscrits, Fnn de Fabbaye de Cambron, et
Fautre de Fabkaye de Lobbes en Hainaut (191). Le troisieme est sur ies noces de Jesus-Christ, et se
trouve dans un mariuscrit indique par dom Monlfaucon (192).
Si nous nous en rapportions aux conjecfures de Jean Prevost, chanoine de FEglise de Roucn, nous se-
rions portes a croire qu'Yves de-Chartres serait encore auteur des six autres sermons sur les devoirs des
pasleurs (195), que le meme Jean Prevost a publies a Kouen en 1679, a la stiile du traite des offlces de
1'Et.lise de Jean, eveque d'Avrancbe, dans la sulle archeveque de Rouen (F94), dont on a parle en son lieu,
Ces sermons s'eiant trouves sansnom d'auteur, dans un manuserit de la bibliolhequede MMrBigoi,
ancien de cinq-cents ans, Jean Prevost a coujecttire quils pouvaient bicn etre tFYves de Chartres (195) :
les r-aisoits quil en allegue sont : 1° Que ce mememanuscrit contient trois sermons du meme preiat, qui
ontdeja paru plusienrs fois sous son nom. 2° Que le styleet la maniere de penser de 1'auteur de ces s':x
sermons sont fort semblables au style et ala maniere de'penser d'Yves, dans les sprmons qui sorit indu-
bilablement de lui, et surtout dans celui quil a fait sur la Chaire de s>aintPierre. 5° Enfin qu'on ne peut
nier quils ne.soient de quelque eveque, puisque Fauteur y parle a ses pretres, comme eiant leur supe-
rieur, et cliarge en celte qualite de repondre a Dieu de lciir conduile: ee qui fail voir que ee sont des dis-
cours synodiques.
Mais a ces raisons qui paraissent avoir quelque vraisemblance,on en oppose d'autres quinonlpasmeins
de force pourla coniballre, Car, dit-on: 1° si ces six sermons eiaient ver.tablement d'Yves de Charlres,
est-il possible que dans Cette multitude prodigieuse de manuscrits de ses ouvrages qui se conservent en-
core aujourdiiui dans les bikliotheques, il ne s^en trouvalpas au moins quelques-uns ou ces sermons lui
fussenl expressemem attribues? 2° On a vuci-devant que les irois premiers deces vingt-quaire ser-
mons imprimes sont des discours synodiques, dontle but est dinstruire a fond ses ecclesiasliques stir
loul ce qui regarde leurs fonelions et leurs devoirs: eela eiant, quelle apparence y a-t-il quil ail voulu
composer six aulres discours synodiques surla meme maliere, ou il ifaurait presque fait,que Tepeter ce
quii aurait dit dans les pieeedenls? 5° On sait quin fait dinstructions synodiques c'e n'est pas la coutume
des eveques de les multiplier surlememe sujet sans necessile. 4° II faut bien remarquer que Fauteur de
ces six sermons nemanque point, a la lete de ckacun, de prendre un lexte de FEcriiure pour sujet de
lout son diseours; or, c'est ce que ne fail jamais Yves de Chartres dans aucun des sermons qui sonl cer -
tainement de lui. On voil par la qtie, si le style de Fauteur des six sermous en queslion, a quelque ICS-
semblanee-avec celui de notre pieial, au moins il y a unediffe.eneeeonsidciable dans la meihode de pre-
eher de Fun el de Fautre. Quant a ce qtie dit Jean Prevoai, que la manicre de pense.r de Fauteur de ces
sermons esl fort semhlable a la maniere de penser d'Yves, nous ne voyons pas quelle induction on peut
tirer de"la. Car Feveque de Chartres ifavait pas une maniere de penserqui lui fulpropre ei partieuliere.
I*ans ee temps-la il ify avail presque qifune maniere depenser sur lousles points coifcernant la religion,
ct ce n'a ete que depuis Yves que FE^lise a ett la doulcur de se voir inondee d'une mjltitude d'opinions
differentes, tanl sur le dogme que sur la morale et la discipline.
Au reste, quel que soit Fauleur de ces six sermons, on voit que c'eiail un homme judicieux, tres-
verse dans 1'etude de FEcrilure, des Peres el des conciles, qui avait de la piete, du diseernement et une
grantle connaissance de loutes ses obligalions; il ecrivail assez bien pour le tenvps euilvivait. Tqus ces
earacteres joints a d'autres circonstances, nous font nailre la pensee que ses sermons pouvaient bien etre
tFHildebert civeque du Mans. Cesl ce que nous pouvons examiner dans Farticle du dernier.
5° Le dernier ouvrage qu'on nous a donne sous le nom d'Yves, dans Fedition de ses ceuvres de Fan
1647, est.unecourle chronique des rois de France, qui coinmence a Pkaramond et iinit a Philippe I (136).
II est surprenant que Fraucois Juret qui, le premier, a lire cette cbroniquede la poussiere des biblio-
theques, ne se soit pas apenju qu'elle ne sauiait etre de notre preiat. La prcuve en esi cerlaine, puisquil
est parle de Henri 1, roi d'Angleterre, comme d'un prince qui etail alors dans Ia50c annee de son regne. Or,
la 30c annee du regne de ce prince, qui monla sur le trone Fan 1100, concourl avec Fan 1150 tte Fere
chreiienner Gomment donc Yves, qui est mort des Fan 1116, pouvail-il eire auteur d'une chronique qui lfa
ete ecrite qu'-environ 44 ans apres quil lfetail plus au monde?
II est vrai que quelques-uns ont voulu dire que Feudroit de celle ehronique qui regarde Ilenri I, roi
d'Arigleterre, est une addition faite par une main eirangere (197). Mais quellcs preuves en donneront-ilb?
Cette prelendue addition ne se trouve-t-elle pas dans lous les manuseriis? D'ailleurs elle est une suite
fort naturelle de ce qui preeede; ear^Fauteur ayant parle immediatement auparavant de GuiFame le
Gonquerant et de Guillaumele Roux, predecesseurs de Henrii sur le trdne d'Angleterre, il clait nalurei
qtfil lfoublial pas cedernier prince, qui eiaillres-certainenient regnant danslelemps quil ecrivail. Aquoi
il fautajouter qu'on ne.connait aucun bibliographe qui ait attrlkue celte chronique a Feveque de Char-
tres. Nous parlerons de cette chronique dans Farticle de Hugues de Sainte-Marie, moine de Fleury, qui
en est le verilable auteur.
Au resle Ies savants conviennent aujourdiiui que celie chronique est tres peu de cbose et fort defec-
tuettse (198). Ifauteur y.rapporte, selon M. Fakbe le Gendie, bieu des choses qui ne s'accordenl point
avec les lristoriens contemporains.
On a deja remarque que Francois Juret esl le premier qui a fait paraitre celte clirouique, dans les
deux edilions quil a donnee.s des leltres d'Yves de Cbartres(199); la premiere a Paris «n 4584 ou,1583,
in-i"; la seconde aussi a Paris en 1610, in-8u. Marquard Frecber se donna la peiue de la faire leimpri-
mer en 1615' (200); dans la premtere partie de son recueil des hisloriens liancais. Des ^ deux prcmieres
dditions de Juret, elle est encore passee dans celle des oeuvres d'Yves, faite a Pai is en 1647, in-fol. (201).
Nous allons donnerici une nolice de cette dernierc eJition, afin de lfy plus revenir. Quoiqu'on Fan-
-(190) .Bife.B.eg.AngL. ib.. Cat. mss. Angl. par. (196) Jvo, Chron., p. 508-507.
rv, n. 662. (197. Cave, p. 541, 2; Oud., t. II, p. 875.
(191) Sand. ib. parl. I. p. 559, etpar. n, p. 559. (198) Le Long, Bib. Fr., p. 541, 2.
(192) Monlf. Bib. bib., p. 519, B. (F99) Bib. Caum., p. 44; Le Long, ibid.
(19"'. Jian. Ahr., Deoff, eccL, p. 444-487. (200) Le Long ib.; Fab. Bib. Lai., 1. vi, p. 559
{194) Ilisl. li-.t. t. viu, p. 64, 74. (201; Bib. S. Vin. Cen.
(193) Jojn. Al;r. ib., proef., p. "9,10.
«cirv NOTITIA IHSTOIUCA. XLVI
nonee comme contenunt (ous les ecrils d'Yves de Chartres, il est eerfnin quYilc ifen ooniient qtfune
jiartie, savoir : le Decret, les Letlres, les Sermons ella petite Chronique donton vienl de parlor. On y &
jolnt lesrioles de Franeois Juret et de Jean-Baplisle Souchef, sur les letlres. avec la Vie de Fauteur -
qtii a ete reimprimeo dans les Bollandistes au vingtie.me de Mai. On trouve a la tete, dans Fexcmplaire qui
est a la bikliothequede FabbayedcSaiirtHVineent du Mans, deux differentes epitres dedicatoiies, toutes
ies deux adressees a Jean Lescot, eveque de Charires : la premiere cst du P. Fronteau, ebanoine regu-
iierde Sainte-Gencvieve deParis, qui s'y donne pour 1'auteur de Fedition, et qui ladedie a Feyequede
Chartres, lanten son nomqifau nom de sa congregation; la seconde est de Jean-Baptisle Souehet qui,
-se. preiendant -aussi auleur deia meine edition, la revendique comme un bien qui iui' est propre, et dont
ieP. Fronteau voulait vainemeht se*faire honnour et a sa congregation. Cola produisit entre ces deux
savants un proces litteraire des plus vifs, dont nous Ifentreprenons pas ici defaire Fhistoire; nous dirniis
seuleinenl quo Cave (202) elOudin (203) Ja donnent a -Soucket, .parce quils ifavaienl vu apparcmmcttt
aue sori epitrededicaloire; et que MM. Dupui (204) et Bupin (205) la donnent ati P. Froiiteati.
6" Otilre la peiite chronique dohf on vienl deparier, on a encore atlribuc aYvcs une aiilro.ehnonitiuo
irien plus ctendue, qui comirience a Ninus, fondateur de-la monarehie des Assyriens,.et qui est divisoe.ou
deux parties; dontla premiere finit ila derniere annee de Charlemagne, etia seco:.de s*eiend jusque vcrs
Fan 1054, ou pluidt jusqifau regne de Louis XI (206).
Gerard-Jean Vossius dit avoir vu cette chronique -a Amsterdam, dans un manuscrit de Guiilaiinio,
Oomsius, oii elle Bvait pour litre : Hisloire abregee des gesles 4e quelques rois AssyrieUs, des gestes de tuvs
les einpereurs romains, el enfin des gesles de Charlejnagne et de tous ses successeurs, composee par le rene-
rable Yves, cveque de'Chartres (207). Elle se trouve, avec le nieme tilre, dans un manuscrit de M. Coiloa,
a Londres (208); e'est sur la foi d'un troisieme manuscrit, que Marquard Frecher en a fail imprinier m.e
parlie, sous lenom"denotre savant prelal, dans sa collectiou des Iristoriens de France, publiee a flano-
vre, en 1613(209).
.11faut que J'altribuiion de celte cbronique a Yves de Charlres soitliien ancienne, puisqif elle est expres-
sement cilee comme eiantdeiui dansune ieltre queNicolas, moine de Saint-Alban, en Anglelerre, ecri-
vit, vers Fan 1176, APierre deCelle, abbe de Saint.-R.emi : Ivo venerabilis, esl-il dil dans cette lelfre,
Carnotensium episcopus in Chronicis suis saipsil (210), elc.
. -i e^l a croire que-celte clironique n'esl pas differenle d'uniivre qui, dans Finventaire qui ful fail en
1458 des livres de Gaullrier de Shiginpton, chanoiite de Cliartres, se trouve ainsi maique : lvo, Carnot.
episdopus, De collectione hisloriarum ccrlesiusticartim, mensm frugalis (2111, elc. 11csl bon dc remaiquer a
ce sujet quela meme chronique est effeotivemeniqualifiee dUiistoire ecclesiastigue dans quelqucs ancieiis
mamiscriis, comme daiis celui de Saint-Denis, cite par dom Mahillon (212). Ne scrail-ce pas encorc la
meme chose quiine hisloire qui se-trouve dans un des mauuscrits de Fabbaye de Saint-Evroui, cn Nor-
mandie (c'est le cinquante-quatrieme in-40), avec ce tilre : Historia magisiri Jvonis?
Mais quoique Fattrihution de ceite chronique .i Yves de Charlres soil, comme on vienl de voir, ct fort
ancienne et fort multipliee, il est cependant certain que cet ouvrage ifest pas delui (215). Tous les savants
conviennent aujourd'hui quil appartient it Hugues de Sauue-Marie, moine de Fleuri, ou de Saint-BenoH
sur Loire, qui en composa la premierc.parlie en 1110, a lapriere d'Adele, comtesse de Blois cl de Char-
tres, elpuis ia secondeparlie^alapricre dcla reinc Mathilde, femme deHenri Icr, roi d*Anglelerrc, conime
on le verra dans Farlicle de cet ecrivain.
'Je qui aura 'appaiemmenl-cause ia mopi-ise, e'esl (214) une lettre du meme Hugues de Sainte-Marie a
ntkreprelai, par laquelle il-Iui adresse son ouvrage, cn ia piiant de vouloir bien se donner la peine de le
revoir et le corriger. Comme celte leitre se trottvait a la lete de krchronique. il sera anive que des lec-
teurs superliciels ou des copistes peu atlentifs, sans examiner aulretneni ia leltre, xturonl cohclu. en y
voyant le nom d'Yves, qifil dtait auteur de la chronique. 11leur aura eie d'aulant plus aise de iorober
dahs ceile meprise que le nom de J'autour ctail peu connu, au lieu que celui d*lrves etait celebrc partout.
Ceux qui sonf au fait des manuscrits saveiu que ces soites de nieprises n'ont eie que trop coimnunes
flvanl rinveiition de i'imprimerie.
7° Si notre prelal ne peut pas etre regardc comme auleur des deux chroniques precedentes, il n'en est
pas apparenimenl de meme d'une Yie de saint Augustin qin porte son nom. Cette Vie, qui a eie inconnue
iusqu"ici a lous les bibliograpbes, se trouve dans deux manuscrits : Fun de la bibliotbeque de M. Collon,
h Londres, ou elie a pour lifre : Vila B. Augustini, Hippon. episcopi per Ivonem Carhoh episcopum (215);
et Faulre de Feglise de Sainl-Pierre de Cambridge, ou clle est ainsi intitulee;. Excerptiones venerabitis
Ivonis, Carnot. episcopi, De confessionibus et Vila B. Augustini, Hippon. episcopu Ou voil, par ce dernier
litre, que cette Vie est composee des passages lires des eonfessions de saint Augustin etdela vie de ce
«aint docteur, ecrite par Possidius, cveque de Calame.
8° Dans Fenumeration que liinonyme deMoIk, publiee par dom Pez, fait des ouvrages tVYves de Char-
tres, il marque un Martyrologe des saints (216); mais ce Marljrologe pourrait bien etre un ouvrage clri-
merique, puisqu*on ifen trouve absolument rien ailleurs.
9° Jjorsque dans notre huilieme volume rtous avons parle du Micrologne sur les rhes ecclesiasliques, nous
savions certainemenl que cet excellent ecrit 6tait Fouvrage d'un eveque qui vivaitavanl la fin du xic sie-
cle (217); maisnous ne savions pas avec la meme ceiiitude que cet eveque fut Yves de Cbarlres. Nou^
(202) Cave, p. 541, 2. , t2I5) Lamb., ib.; Oud., w., Sand. in Voss.,
(205) Oud., p. 875, 2. - . p. 42; Mab., ib.; Alex., Inslr. eccles., t. VI, p. 515,
(204) Dupui, Cat. du Droii can., p. 155. 2; Dupin, ib.; p. 83.
(205) Dupin, p. 83. (214) On trouve ceite lelfre a la [<5ledcs lemoi-
(206) Cave, ib.; Oud., p. 875,876; Lamb., Bib., gnages des anciens louchant Yves de Chartres, qui
1. II, 856, 860. sonl recueillis au commenccment de Fedilion de se&
(207) Voss., Hist. Lat., 1. n, c, 47. ceuvres de 1647. 11en est parle dans dom Mabillou,
(208) Bib. Colt., p. 97, n. vin,-22. Aun., 1. LXXIV,n. 48.
(209) Fak., Bib. Lal., I. vi, p. 559. (215) Bib. Cotl., p. 95, n.15.
(210) Pet. Cell., I. ix, ep. 9, p. 1S4. (516) Anoirym. Mell., Script., c. 9, p. 155
(211) Nonaslic. AngL, t. III, p. 565, I. (217) liist. (itl., I. VIII, p. 320,525.
(212) Mab., .4»)i., 1. 74, n, 48.
XLVH D. IVO CARNOTENSIS EPISCOPUS. xi.vin
sommes redevaklcs a Ilenri Warton de nous avoir appris ce fait important, de maniere a n'en pouvoir
pius doulcr (218). Lfe meme aufeur notts apprend ene.ore que cet ecrit n'est qu'une parlie detachee d'un
ouvrage plus elendu, qifYvos a compose sur Ics offices de FEglise : De officiis ecclesiaslicis, donl il y a
un tres-beau inanusciit, presque aussi ancien que 1'auteur, ' dans Ia bibiiolheque de Lambeth, en
Anglelerre.
€~el ouvrage cFYves sur les offices de FEglise, tel que nous le represeote Warlon, est eompose de
soixantc-onze chapitrcs, donl les buil premiers traitent des matines, Iaudes,'prime, tierce, sexte, nones.
vepres et complies. Les soixanlc-dcux suivanls composent leMicrologue; el le dernier, qui n'est pasdans le
Micrologue, traite des auleurs de la messe, et de chacune de ses parties. On voit parla que c'est un
des ouvrages, sur la Hlurgie, des plus eonsiderables el des plus eiendus qui aient eie composes
anciennemeiH.
Ceux qui desireronl cn avoir une notion pliis parfaite el plus deiailleifpetivent se satisfaire, en lisant
ce c[u'on a dit dans le huitieme volume de liristoire litteiaire du Micrologue/quPfait une parlie consi-
derable de Fouvrage dc nolre preiat sur les offices de FEglise. Nous observerons.ici seulement que cet
ccrit sur Ics offices de FEglise, donl Yves est Fauteur, et qui merilerait bien d'elre imprime en enlicr, n'est
visiblemenl autre chose que Fecrii marque par 1'anonyme de Molk sousle nom de sentences sur les o«ices
divins, el quil attribue expressement a notre saint prelat.
Oulre le mainiscrit de la bibliotheque de Lambeth, indique par "Warton, il s'en trouve"encore deux
autres : Fun dans la bibliotheque du college de loules les ames, a Oxford, et Fautre dans celle du college
de Saint-Benoit, a Cambridge (219). A cesquatre manuscrils d'Angleterre, il en faut ajouler un que Fon
conserve a Rome, dans la bibliotbeque du Valican, qui a apparienu a la reine de Suede'(220).
10° Un des, ouvrages qui, selon toutes les apparences ferait le plus diionncur a Yves, sil eiait imprimri,
est son commcntaire sur les Psaumes (221). 11se trou\e dans deux manuscrils, Fun de la bibliotheque.
rie M. Colbert, cole 1475, en tleux volumes iii-fol.; elFaulre de Ia bibliolheque de Saint-AIlire de Cler-
monf, en Auvergne, en un vol. in-fol., et dans un "troisieme manuscrit des Pays-Bas, dont parle
Sanderus (222).
ll°Oii voitdans plusieurs manuscrits, tant deFrance cnie d'Angleterre, un livre sous lenomd'Yves
de Chartres, qui a pour litre,: De muilimoda dislinctidne Scriplurarum (225). II n'est pas facile de savoir
ce que c'est que ce livre. Dans un des maituscrits appartenaiil a la bibliolheque publique de Cambridge,
le litre en esrexplique, comme si ce livre n'etait aulre chose que le recueil meine des letlrcs d'Yves (224).
Voici le tilre : lvo Carnolensis episcopus, De multhnoda distinclione Scripturarum, sub una castorum
eloquiorum facie contentarum : vel, ul ab alio nolalur, epislolm Ivonis. Au contraire, dans un autre manu-
scrit apparlenant au chevalier Cotlon (225), le titre en est exprime comme si le livre ifetail aulre cbose
<|ue la Pannormie cle nolre preiat : Liber Pannormim Ivonis Canwt. episcopi De multimoda dislinctione
Scriplurarum, sub una castorum eloquiorum facie contentarum. Dans un troisieme manuscrit de la caine-
tlrale dilerford, le merae livrc ifest designe que sous le tilre geiieial de Dislinctions a"Yvesde Chartres
(226). Cest a ceux qui enlreprendront un jour de donner une nouvelle edilion des ttuvres de ce grand
prelal, de deterrer cet ecril et de le faire connaitre au public. II esl bon qifils soient avertis qu'il
s'en trouve un exemplaire parmi les manuscrils in-4" de Fabbaye du Mont Saint-Michel, numero.
165.
12i*Possevin parle d'un ecrit de notre prelat, intitule Liber De delerminandis Patrum decrelis, qui se
trouvait de son temps a Vienne en Autriche, avec les lettres de saint Yves parmi ies manuscrils de
Wolfgand Lazius (227). Cet ecrit nous est encore moins connu que le precedenf, a moins que ce ne soit,
ou la Pannormie, ou le Decrel, ou peut-etre quelque fragment de Fun ou de Fautre.
15" Nous ignorons de meme ce que c'esl qu'un autre livre, inlitule Liber De sacramentis devotionis,
qu'on dil que quelques uns aitribuent a Yves, mais que le P. Combelis prelend, sur Pauiorile du B. Pierre
de Damien, etre de saint Fulbert (228).
14° Enfin, nous ignorons encore ce que c'est qu'un Evangile de la Sainte-Vierge, qui se trouve, dit-
on, manuscrit avec la soixantieme lettre d'Yves a Hugues, aiche.eque de Lyon, dans la bikliolheque du
college de Caio-Gonvilen, a Cambridge (229).
15° II lfen est pas de meine d'un discours ou traile De la matiere, de Vordre et de, la v&riledes sacre-
menls de Jesus-Christ et de VEglise, qifon nous annonee comme se trou\anl a Londres dans un manus-
cril de Thomas Bodley (250) _ car la place que ce discours lient dans le meme mannscrit donne loutlieu
de penser que ce n'est aulre chose que ie prenrier sermon de sainl Yves, qui a pour litre : Des sacremenls
des neophytes. Pour ce qui est d'un autre discours contenu dans le meme manuscril, sous ce litre : -De
clericaiu et ejus officio, c'est visiblement le sermon de notre prelat, qui traile de Fexcellence des ordres
sacrcs et des devoirs de ceux qui y sonl eieves (251).
16° Sixte de Sieime parle d'un Umbert, eveq.ue de Cbartres. qui, versFan 1100, ecrivitun traite contre
les Juifs, sur ces paroles du chapitre XLIXde la Genese : Non aufereur sceptrum de Juda (252), elc.
Comme nolre Yves etait eertaiiiemenl eveque de Cliartres en 1100, quelqu'un simaginerd peul-etre
que c'est lui qui est auleur de ce traite, cFautant plus qu'on ne trouve point d'eveque de Charti^es
du nom de Umbert. Mais il est eertain que ce jiretendu Umbert lfest autre que saint Fulberl, quia a ef-
fectivemeiit ecrit eontre les Juifs le traite dont il est ici queslion (255). Voyez son article dans nolre bis-
loire litterairc.
17° Pour ne rien omeltre de ce qui regarde ies ectits d'Yves de Chartres, nous remarquerons qu'An-
loineFOisel cilc un manuscrit du livre des ecrivains ecclesiastitiues de Sigebcrt, dans lequel il dit quil
(218) Fak, Bib. Lat., I. IX, p, 607,608. (226) Cat. mss. Angl., par. iv, n, 1702.
(219) Cat. mss.Angl ,parl. n, n. 1455, et part. (227) Poss., t. II, p'. 507.
iii,n."1444. (228) Fab., Bib. Lul., 1. vi, p. 642.
(220) Montr., Bib. bib., 1.1, p. 48, n. 1522. (229) Cal. mss. Angl., partiu, n. 74l?, 5.
(221) Le Long, Bib. sac., t. VII, p. 810, 2. i250) Ibid.,pvLi: i, n. 2014-
(222) Saucl., part. n, p. 28. (251) Ilritl.
(225) Mqntf., Bib. bib., p. 155. C. (252) Six. Senens. Bib.,]. iv, p. 353, 3.
(224) Cai. rass. AugL, part. m, n. 2250. (255) Uisl. lilt. t. VII, p. 275.
(225) Bib. Coll., ibid.
sui „ DISSERTATIO DE DECRETO 1VONIS. L
y a des ekoses qui ne se iroiivent point dans Fimprime d'Aubert le Mire (234). Le memen'eiaitFOisel soup-
Conne quc cerniinuscrit a apparlenu, ou meme a eie copie par Yves dans le temps quil encore
qifabbe de Saint-Quentin de Beauvais : ce qui supposerait que notre savanl prelat serait auleur des ad-
ditious au livre de Sigebert qui se trouvent dans ce manuserit. Mais pour s'assurer que ce soupcon ou
ceUeconjecture d'Antoine FOisel n'a aucun fondement, ilne faut que faire aliention que Sigebert n'a
pubiie son Iivre des ecrivains ecclesiasliques que sur la fin de sa vie, et qu'Yves de Chartres ne Iui a
gueie survecu que quatre ans : ce qui donne lout lieu de douter si ce dernier a jamais eu connaissance
du livre du premier, ces deux savatits if etant gueie a portee d'avoir une communicalion reciproque de
leurs ouvrages.
Apres Feiiumeiation que nous venons de faire de loules les productions de la plume de saint Yves, nous
croyons pouvoir assurer quil n'y a point eu de sa\ant dabs les xic el xne siecles qui ail plus ecrit que
lui, iri sur un plus grand nombre de matieres concernant Ia science ecclesiastique, quoiqu'il faille recon-
naitre que c'est principalenienl dans celles qui rogardenl la discipline et la liturgic que notre saint
ct savaht preial s'est distingue. Nous ajouterons quil ify en a gtiere eu non plus qui ait traile
chaque matiere avec plus d'ordre, de nettete, de solidiie et d'erudilion que lui; en sorle qifil
a ete, sans conlredit, un des plus grands el des plus habiles bommes de son lenips, prcsque en tout
genrc
(254) L'Oisel, Hist. de Beauv., p. 155.
DISSERTATIO
AllISQUE
Inter fquEesliones quse in juris canonici histona _\ omnino poluit uf Ivo ipse, cum maturius subruni
agitari solenf, rion postremum locum oblinet illa temporum sua^que conditionis ralionem perspiceret,
«ittailvonis Deerelum illiusque genuinitatem spectat. quamplurima in opere quod, ipso Panormiae no^
Cum enim non solum ipsa bujusce operis ratio• mine iudicante, ecclesiastica monumenta omnia com-
singularis omnino et ab aliis ejusdem generis col plecli debebat, desiderari cognosceret: quare ite-
leeiioiribusplane diversa sil, atque insuper mulliplex ratis euris illud in melius immutaret, alque in
;psum inler ac Panormiam, quam genuinum Ivonis -ampliorem formam elucubraret. Quod ab Ivone re-
opus esse conslat, nexus intercedat, sed incerta vera faetum esse dooiissinri fratres Ballerinii (253),
eiiam cnm sinl nec semper reete ea intelligantur, jampridem multis.iisque non sperneudis ralionibus.
quse ab bisloricis referuntur, faclum est ut in hoe indieaverant : nostris vero temporibus eruditissi-
Decretuni nullo non lempore dubia insurrexerhu, mus Savigniiis lam certum reddidisse jidetur, ut
"quaj ipsi sapieutes viri modo leViori, modo graviori omneni litem de hac.re prorsus suslulisse dicendus
argumenlorum pondere aut propugnare aut impu- sit. Savignius enim illi ipsi canonum collectionU
gnare contenderunt. Quod veroin aliis hujus ge- quam Ballerinii non satis ajstimasse videbantur,
neris quasstlonibus tam sa3pe occurrere solet, ut innixus, et undc Decretum illud originem suam
nenipe ad tuendam unius operis genuiniiatem aliud, duxit, et modum etiam quo fuil elucubralum de-
quod eidem auctori tribuitur, ipsi abjudicetur, hoc prebendit et aperiissime explicavit (256). Atqui ex
eliam in hac de hujus Decreti auctore concertalione bac eadem collectione quse Decreti ori^inem tam
eveuit. Plerique enim, Decreli amplitudine decepti, clare demonstrat, invictissime simul probari potest,
quod facillime fieri potuil, Panormiam lvonis opus g quod mirum profecto cuiquam videri debet, IvonenL
esse denegarunf, illamque nibil aliud nisi ejusdem nullo modo posse ejustlem operis esse auctorem.
Decreti epitomeu quamdam esse affirmarunl. Alii Quod ut onini quo par est argumeutorum genere
contra vahdioribus profecto arguinentis ostendere oslendamus nccesse est ut collectionem illam de
. conali sunt, utramque colleclionem Ivoni liibuen- qua diximus, quamque ob particularem ordiiiein-
dam esse, quem ea maxime de causa ad edendum in quem diversos fontes disposilos exhibet, deinceps
Decrelum permotum fuisse dixerunt, quod quae in Cotlectionem triparlitam appellabinius,,propitis iu-
Patiornria breviler Gollegerat, novis adjectis nionu- spiciamus, eamque primo cum cieteris quibusdain
mentis augere, atque in ampliorem eamque perfee- canonum colleclionikus, dein cumlvonisPanormia
liorem foruiam redigere volueril. Quaj opinio ca et Decreto ac denicruecum G.-atiani colleelioiie con.-
ipsa quam prasferebat veri similitudine in errorem feramus.
suos auctores adduxisse dicenda est. Fieri quideiu
(255) De anliquis colleetionibuset collecloribus ca- _ rum jus canonicum ilkislraiUium, l. XV, Mogon.-
nonuni ad Gratianum usque tractalus, P. iv, c. 16, tiaci 1790, in-4.
p. Oiy. T- 6136,in coUcclionc piaeslantiorum ope- (236) Hisloria J. R. ki mecl. mvo, l. II, p. 286 sq_-
D. 1V0 CARNOTEXSIS EPISCOPUS- tif
CAPUT PRlMUIvL -
Duplicem merito rationem distinguere debemus A 1 que colleclio defluit, nihilque in Vindobonensi adji-
qtiam in colligendis juris monumentis diversi vete- citur quod non in alia prostel. In sexaginla vero et
rtim collecsionum auciores adhibuerunt. Alii siqui- quatuorrubricasdivisacapitula singulaeodem ferme
dem ipsos fontes adierunt aique cx concilioriim ordine eademque serie digesta exhibet, quibus in
canonibus, ex Ronu ponMfTcum litteris, atque ex ifh Pefitii Colleetione inveniuiuur. Gregorii tamen
Palium operibus ea deprompseiunl quse dein in Magni liltera ad Eleulherium Lugd. (lib! ix, ep. 106,
eam formam, quae lini quem aul ipsi aut alii sibi pag. 1106-iiii) et ad Brtiiiiliilriam rcginam (lib. ix,
prafixerant, magis conveniret, in suis collectionl- cp. 109Jpag. 1014-1016,) (240),neenoh aliaquaeriam
bus disposuerunt. Alii vero non ad ipsos lonles, sed ex Isidori likris excerpla intra ipsam collectitr-
ad anteriorum colleclorum opera accesserunt et nem inveniuntur, quin lamen ad suas rubricas re-
quse hic cranl monumenta vel alio eoquc magis feranlur, quematimodum in Colleclione Pelitiana
nrinusve sibi proprio ordine digesserunt, vel ea videre est. Giegorii Magni epistolam ad Augnsli-
tanium modo ex illis sumpserunl qine sibi ad num archiepiscopum Caniuariensem, Gregorii Ju-
novam collectionem elucubrandam aptiora vide- irioris capitula et ejusdem capilulalionem vel com-
renlur. Operoppietium cst.hanc colleclorum agendi munilorium Martiuiano, Gregorio et Dorolheoeunti-
rationem novis quibusdam exemplis illustrare, cum bus cum Domini auxilioinBoioaria (241) dein S. Hie--
plures sint canonum collecliones quse nondum pu- ronymi litleras duas ad Ocoanum et ad Amantum
lilici juris factae sunt, quasque nobis accuratius qualiter cterici vivere dcbeant in hoc mundo, et de-
examinare licuit. nique tibeltum de rewediis peccutorum qui vttlgo
- § I. In bibliotheca Vindobonensi asservatur codo.xB
i Bedse tribuitur, compilalor ad calcem colleclionis
sreculi decinri (Jus caiu n. 81, in-fol.)*qui canonum adjunxit. Qui banc nostram collectionem cum ilia-
collectionem illi simillimam conlinet quam Joannes quam Petitius edidil paulo diligentius conferat,
Pelitius(257)primusevulgavit quamque prius Cou- faeile sibi persuadeat hanc ullimam ex illa ortam
slantius (258), dein etfratresBallerinii (25?) accura- esse (242).
tius illustrarunt. Ex iisdem siquidem fonlibus ulra- § II. Quamvis collcclio de qua loculi sumus exigui
(245) Ballerinir. /, c ,'p. iv, c. 5, p. 585-587. Pri- 236, 265-265,275-275, 278, 477.
nius Pillioeus brevialionem edidit a 1581; dein R. XI. Item de uiulieribus c. 500-517. Cresc. e. 230*_
T. Ckilletius in operibus Fulgenlii Feriandi, p. 24- 251, 153, 114, 116, 105,105, 163,181, 202,136,
5.4. Dhionse 1645, in-4. Denuo lypis ednlilPithceus: 121, 152, 135.
Codex eanonum velus Eeclesim liomanw. Parisiis R. XII. Iiem de bsereticis propria e. 317-555. Cresc.
1687, in-foL, p. 314-526. Juslellus breiiationem c. 46-48, 55-59, 63-70, 75, 288-299, 255, 165r
cdidilin: Bibliothcca juris canonici, l. I, p. 456-466, n 185-187. Codex nrss. operis Cresconii, qui iu
et concordiam T. 1. adp. p. xxxui-cxii. Ut utrius- Vercelleusi bibliolheea servatur, qusedam parlicu-
que eolleclionis ralionem perspiciamus , sufliciat laria habere videlur. G.'Andres: Leltera sopra
nostrae collecliotiis rubricas afferre, quaruui capi- alcuni Codici delle Biblioteche capilolari di Na-
libus Cresconii capilula adnolabimus. varra e di Vercelli. Parma 1802, iu-8, p.
It. I. Capitula epitcoporum propria c. 1-72. Cresc. 49.
c.131,152, 164, 228, 16, 57, 38, 18, 36, 40-42, (246) Rubr. I, c. 50-55. C. Carth. iv. c. 34, 84.
142, 145-150, 153, 154, 157-160,162, 169,192, 25, 26, 27.
209,218, 244, 245, 256,259, 260, 267, 270, 279- (247) D. xcv, c. 9. D. i, c. 67. De consecrat. D.
285,. 287, 252, 144, 200, 205, 170,210-96. xc, c. 6 . i, 7. C. 15, q. 7, c. 6 Stalula Eeclesiaj
R. 1L Itein de episcopis, presbjteris, diaconikus anfiquaj fratres Ba.lerinii prinii ediderunt inler da-
propria, c. 75-101. Lresc: c. 5-7, 10, 194, 8, 9, cumenta juris canonici veteris, n. 5, p. 654-668. Op.
11, 27, 50, 29, 8, 5L, 55, 43-45,49-52, 110,145, S. Leoms M., t. III, fol., Venefiis 1757. Confer eos-
248„254, 500, 177, 251, 246, 195. dem: Dissert. de antiq. can. coll. O. 2, c. 5, §. 4,
R. III. Iteni de presbyleris propria c. 402-125. Cresc. p. Lxxvvin-xci, I, c, edilio Moguuliua p. 355-
c.2, 76,4, 55, 81, 95, 97, 108, 111, 117, 119, 558.
191,217,229,252,257,276. (248) In boc quoque opuscttlo indiculus ipsam col-
R. IV. Item de presbyteris el diaconibus propria leclioiiem prajcedii, hac epigraphe: IncipU capitula-
c. 126-157. Cresc. c. 17, 54, 91, 98-109.190,196, liode diversis conciliis alque sentenhis; Collectioipsa
259, 285. T.iiiscribitur : Incipil breviarium collectum de canoni-
R. V. Item de diaconibus propria c. 158-145. Cresc. bus diversorum cohcihorum, ecclesiasticm regulm,
. c. 95,120, 82, 92, 94. canones aposlolorum^, capitula de ordinulione pres-
R. VI. llem de subdiaconis el clericis inferiorum byterorum, diaconorum vel lectorum.
gradus c. 146,154. Cresc. c. 171,172, 175, 175, (249) Codex manuscriptussub Godone abbate.qui
168, 169, 167. "Walderico successit, ad monasleiium BonevalleiibC
R. VII. Item de clericis propria c. 155-201. Cresc. prope Carnotum pervenit, uli conslat ex versibus,
c. 13-15, 22,-25, 225, 19, 20, 60,61, 77, 197-199, qui ante colleclioiieni descripli sunt:
21, 204, 206, 207, 205, 214, 215, 219, 227, 245, Godo, Boiue vattis humilisque monasticus abbas,
247, 262, 271, 166, 250, 176, 178. Codicis hujus opus sanclorum canonum factum,
U. Vlll. ltem de Monachis propria c. 202-218. Donal habere Petro Marcellinoque bealis
Cresc. c. 5, 109, 195, 269. Ejus el ablalor pmna pleclalur acerba,
R. IX. Item de virgimbus velalis vel non velatis Cum reprobis pariler baratri relrusus in imo,
propria c. 219-224. Crese. c. 101, 258, 2«6, Ni prius ablatum digna emendalio reddut.
240,241 J..MabilIon : Annales O. S. Beuedicti^ lib. IAVIII,
R. X. De laicis propria c. 225-299. Crcse. 12, 26, § 59, p. 297 sq., Parisiis 1715, fol., l. lV,.ei Su-
62-67, 71, 72, 74, 75, 78 80, 89, 115, 85-88, 90, niartliani in Gullia Clnit,lia..a, t. \U1, p. 1257, ui-
99-102,104,106,107, 112, 113, 122-128, 150, diccm cognoverunt.
129, 151, 154, 155, 157 110, 156, 161, 182-184, (250) Ballerinii l. c, p. IV, c. 10, p. 623-6^0. Sa-
!8S-lb'}. 211, 9A%m, <-m-%Vi,226, 232, "254- -vignius in UhL J. R., \ol. II, p. 274 sq.
LVII DISSERTATIO DE DECRETO IVONSS. jw.
Syricii, Innocenlii, Zosimi, Ccclestini, Gelasii el A in iisquae exDionysio quam in iis quse cx lsidorode"
Anastasii dbcretales omnes ex Dionysio desumpsit, prompsit, ajque "ac alit colleclores hahtiit, alque
quin vel apicem immuiaret, relentis eliam iisdem passim ex una eademque decretali (252) vel ex uno
inscriptionibus efccapitulorum divisione. Quod verc eodemqueconcilio (253) pluralocacontinue siki se-
Jionifacii, IKlarii, Simplicii, Felicis, Symniachi el quenlia inseruil; unde patei, non illi aimodum
Hormisdaj hiteras altinet, eas ex Pseudo-Isidori fuisse curajneque ordoneque melltodiis.ExPatribus
colleclioiie mutualus est, und_econjicere facile pos- aliisque eeclesiaslicis scriploribtts nihil ipse in me-
bumus eum germana Dionysii recensione usum fu.sse. ditim proferl, neque apud ipsum videreesldecietales
Capituloriim Adriani nuUum vestigium occurrit, ef eorumpontilicumqui Gregorium Junioremet2acka-
Gregorii Magni epistolas denuo ab ipso Isidoro de- riam sukseculi suiit. Hine apparet, piaeter plurinia,
sumpsil. In illa quoque operis sui parte qnaj conci- quajlum ex Gregorii Magni epistolis, tum ex Jusli-
lioruiii cauones exhibet, Dionysiana collectione prai iriani colleclionibus hauserat, reliqua omnia ev
Isidoriana usus est, prajserfim in excerpendis Gra> Dionysii ct Pseudo-Isidori compilaiioiribus ipsum
corum conciliorum canonibus quos raro admodum desumpsisse.
ct ln singularibus lanlumniodo quibusdam capitulis Interim lanta estrerum et copia et variclas, qua
ex lsidoriana recensione seu versione hausit. Cajte- hajc colleclio abundat, ut sequenles caiionum col-
rum in adornandis iis Rom. pontificuin iillcris quas leclores ajgre admodum Ialere potuerit. Bttrchardus
ex lsidoriana compilalione desumpsit, Dionysium sane Wormaliensis illam ob hanc causam magni
iniifafus Jiiisse videlur, ipsas vero decrelules litte- fecisse dicendus esl, siquidem opus suum quoad
ras ila disposuit, ut, servalo tempdrum ordine, B maximam ipsius partem exillaliausit (254) ae loca
uiriusctijusque pontificis decrelales oniues, si plures inde desumpla leviter adco mulnvii , ut ea cum
cdideill, (seiiem eniin a S. Clementis epislolis inci- iisdem inscriplionibus et summulis exscripserit. In
piens pei'duxit usque ad illas quas Zacbarias pro- Germania cnim tunc lemporis prajter jejunum illud
tulit), in plura vel pauciora capitula diviserit: bajc Reginonis Prumiensis opus iiullaerai canonum col-
vero etsi contiiiualo numerorum ordine recenseau- lectio quae necessilaiibusomiribus prreslo essepossel;
lur, d.versis lattien collectionis locis pro argumeu • atque Irinc Burckardus ad id excitaius videlur, ut
torum vaiietate ab invicem separata inserta sunt. opescilicet hujus nostraj colleclionis , quam , duni
Hincsiqtus, ex. g., capittila illa 98, in qua? quiu- in Italia versaretur, inveneral, el maximi momenli
que S. Cleiueniis decretales ab auctore nosiro divi- esse cognoveratj ampliorem quaindam uberiorem-
saj sunl, eluiia simul conjungere, et cum ipsarum que compilalionem adornarel. Uinc ctiani facili ne-
decretalium lextu conferre vellel, inveniret &aiie, golio explicari polerit, unde coiiimendatissimus ille
siiigulas quaslibet particulas ita sibi suecedere, ut ' Burchardi liber, cujus origo tenebris hactenus ob-
secundse, lerliaj, quarlaj etquintajdecrclalisjcapilula volvebatur, prodierit. Ad hanc porro quae Anselmo
natiirali ordine,et coiilinuatanumerorumserie, pri- inscribilur" coilectionem , meiuem converlat qttili-
maedecretalis capiula excip.ant (251). Propria om- bet novam eanique accuratiorem Burckardiani ope-
niiioesl hajc retuin distrikutio, nec ah alio quolibel ris.recensionem adornare velit : acmirandum pro-
superiorum temporum collectoreaucfor ipsam mu- feclo est, quod summi eliam viri , Franciscus Sal-
iuaius esse^ideiur.Temporum lameu ralionem, tam mon, P. Constantius et fraties Ballerinii-pe.iilus
C
(251) Omnes fere decrelales lilteras hoc modo c. 24. P. vii, c. 98. P. x. c. 89.'B. i. m, c. 19, 28,
examinandas du.vi, alqueinomnibus auclorem eum- 51, 55. A. P. vi, c. 18. P. x, c. 67, 15, 41, e. 54.
dem inoduni leuuisse inveiri. Ne longius sini, a ci- A. c. 11. Gregorii atl h. p. c. 60, 67. A. P. x,
tandis capilulis absl.neo. e. 87, 102; c. 94, 95. A. P. xu, c. 50, 51 ; c. 107,
(252) E. giv, p. vui, c. 1-24, coiilinel fragmenla 157, 159, 140,142, 144, 145, 147, 184, 185, 187,
Decrelalium, Clemenlis c. 20, 21, 22; Alexandri 195, 205. A". P. x, c. 58, 19, 29, 70, 71, 77, 78,
c. 2, 10 ; Aystic 2; Ygini c. 1; Solheri c. 1; Eu- 44, 54, 55, 55, 52, 51, 41; c. 209, 210, 211. A. P.
tychiaui c. 1, 2; Gaii c. 5; Melciriadis c. 1, 2, 3, XII, c. 22,25. P. x, c. 185. B. lib. iv, c. 2, 4, 5, 9,
16; Damasi c. 2. C. 2B-40; Clemeiilis c. 64, 65; 10, 11, 12,-15, 18, 19, 20, 22,-25. A. P. ix, c. 10,
Aitacleti c. 15; Alexaudri c. 6; Ccelestini c. 4, 5, 11, 15, 30, 27,19, 20; i. 59, 17, 58, 24, 25, c. 29.
6, 7, 8, 9, 10, II. C. 40-60 ; Clenientis c. 21, 24, A. P. x, c. 92, c. 51, 52, 56,38, 44, 45, 55, 54,
41, 05, 68, 69, 77, 78, 91; Pontiniani c, 5,, 7, 8, 56, 65, 65, 69. A. P. x, c. 41, 32, 51, 40, 54, 55,
10; EuiycUiaui er5; Marcellini c. 2 ; Marcelll c. 3, 60, 61, 25, 6, 57, 58, c. 81 — 85. A. P. xn, c. 56,
4, 5, 6 _ Eusebii.c. 6, 8, 16 ; Dionysii c. 1 ; Viclo- 58, 61, 65, 60. B. lib. v, c. 6, 7, A. P. x, c. 85^
ris e. 1; Clementis c. 72, 74, 75, 76 ; Felicis c. 7, 86, B. lib. vi, c. 45, 127. A. P. xvi, 118. B. lib.
16, 17,19, 20. Exhisce paucis exemplis, uti mihi vii: c, 3, 6. A. P. vn, c. 117, 39. B. lib. vm, c. 2,
videtur, apparei auctorem
" parum ordinem cu- 4, 6, 8,15, 21, 23, 52, 54, 56, 45. A. P. vi, c. 59,
rasse. - _ _ 53, 7, 51, 45, 8, 44, 47, 51, 50, 52, c. 48, 49. A.
(253) De eoneiliis idem dicendum esf. P. xn, c. 19 D c. 104, 109. Gregorii ad h. p. c. 69. A.-P. vi, c. 57.
— 25 : Concil. Laodic. c. 6, 7, 8, 52,33,54. C. 27 B. lib. IX, c.l, 5. A. P. vu, c. 29, 27, c. 10. A. P.
— 41, C. Gangreiis. c. 2, 5, S, 6, 10, 11, 12—18, xi, c. 35, c. 17, 21, 24, 51, 55, 56, 57, 58, 72, 77,
20.P. vu, c. 11—15 : C. Africau. c, 51, 49, 42, 25. 78. A. P. vii, c. 5, 52, 31, 59,28, 61, 55, 57,56,
P. ii, c. 185—197 : C. Afric. c. 85. 86, 87, 88, 90, 55, 53. P. xn, c. 24. B. iib. x, c. 5. A. P... c. 106,
52, 54, 55, 67, 75, «1, 98, 100. P.'m, c. 86— 88 : c. 2, 5, 4. A. c. 15,15, 16. Gregorii ad 12. p. B.
C. Afric. c. 97, 98,99. P. xn, c. 26, universum con- lib. xi,' c. 27, 52. A. P. x, c. 28. P. vn, c. 94. B.
ciliutn Epliesinum una cum Cyrilli epistola exhibet, lik. xm, c. 5, 8,-10, 19. A. P. xi,c. 10, 11, -25.
quaj auctor ex Pseudo-lsidori opere desumpsit. B. lik. xv, c. 15, 15. A. P. VII, c. 2, 18, c. 16—21.
(254) Quajulprobemus posteriores sex collectionis A. c. 1 —6. Gregorii ad h. p; c. 25—29. A. P. vn,
Hbros cum Burchardi opere contulimus , quo in la- c. 7, 8, 6, 10, 5, c. 50. A. c. 7. Greeorii ad h. p ;
bore cddice-usi sumus Sorbonico, qui Parisiis exstat B. lib. xvu, c. 1, 50. 51. A. P. vn, c. 58, 104, 105.
num. 481; B. E. noiatus , de quo vide : T. Cous- R. lib. xvm , c. 5, 10,18, 22,25. A. P. vn, 88, 90,
laul: Disserlalio de atitiquis canonum colleclionibus. 87, 101, 91. B. lib. xix, c. 27, 57, 66, 125, 126. A.
§ CLXlX:el CLXX, apud Galland t. I. p. 152. P. vn, c. 119, 86, 99, 96. P. x, c. 118. B. lib. xx,
s.j., ed. cit., et F. Salmon : De Velude des conciies c. 11, 12,15, 16, A. P.vni, c.29, 56, 54, 53. Ex hac
el de leurs coilections, P. n, c. 1. Paris.1724, in-4°, coinparalione liquet Burchardum etiam Gregorii
p. 175 — 178. Burch, 1. i, c. 25, 41, 67, 88, 128, M. iitteras ex liac collectione, quam liitera A. (An-
131. A. IVx,_c. 56. P. xi, c. 2. P vn. c. 21. P. xi, sehuo dedicata) distinxiiuus. desumpsisse.
D. IVO CARNOTENSIS EP1SC0PU5. I:X
vjnotaverio.t, quam arcto vineulo ba?,c nostra col- A cumserieoccupai plane respondcl(258).Qui*)usdein.
jectio ac Burchardi opus inler sese conjuiigantur. concilium Triburense an. 795 habitum etnonnulii
Prajlerea non leviter errartint cum Reginonem ea canones ex synodis Grsecis et Latinis, nec non
usum fuisse affirment (255); nostrse siquidem col- fragineiHa quajdam ex rcgum Francorum capitula-
iectionis auclor, qtiod supenus aiiimadvertimus, in ribus decerpta, adjiciuntur , quaj licet pauciora ac
cilandis Innocentii decretis Dionysianam recensio- nrinoris momenli sinl, secundam tamcn coliecionis
nem uniee secutus ntillum omniiio aluim ex prajc.e- partem constituuni. Tertiademum pars et uberio-
denti_jus iiiritalus esi, qnod tamen si Reginoni lo- rem el ordinatiorem sese prsebel. In ea auclor ea-
cum a Balleriniis prolatum (lib. i, cap. 117) inspi- pitula xcvm rejecit, quaj exPatribus , decrelalibus
cimus, minime verum essct. et canonibus decerpsit, atque apposilo hoc tilulo :
Postquam Btirchardiis ex ea qua? ab Anselmo Incipiunt capitula ex cunonibus LXXXVIII Patrum ,
nomen haket colleciione,-suum opus adornayit, quin alterum alleri ullo pacto conjungereiur , iia;
ipsa collectio ila oksolevii, ut nec Ansclmus Lu- disposuit, ut earum collectionum speciem prae se
censis, nec alius quispiam eorum quiposloa eano- ferat, quaj nomine Deflorationis canonum frequen-
nes collogerunt, ad illam aecesserint, sed omnia ex tissime occurrunt. Codex nono adbuc sajculo cons-
"Btireliardi opere haurionda esse censuerinl, non criptus videtur, quique isliusmodi anium perUiores
aliam profecio ob causam, nisi quia amplain afque sunt, concriii Triburensis recensionem , quam eol-
indigesiam anlccessoris molem ordiue ac methoJo leciio exhibet, eodem tempore quo concilium ipsum
disposueril. celebralum fuit, adornatam esse coiitendunf.'
§ V, VI. Alia canonum collectio, quaj Vindobonaj Q Cauerum quamvis bajcnostra colleclio minoris
in bihiiollicca impciiali asservatur (Jus can. n. 99, momenti sit, ipsa tamen posieriorcs canonum.
in-4"), magis mulio quam ea, de qua nuper diximus, compilatores usi esse videnlur. Quod si codex quL
ad Collcciioncm tripartifain accedit, cuui eamjam illam exhibet revera nono adhuc sieculo exaratue
In tres partes divisam deprehendamus. Prima et- esl, Regino primus iilam adiissct, siqtiidem circa
enim pars LXXXcapitula exhibet , quaj ex spuria annum 906 suum opus conseripsit. Apud ipsuu.
Lidori eolleclioae ciesunipla sunt, et Rom. ponli- enim fere omnia lertiaj partis capiluia reperiunluv
ficum, Clemenlisseilicet aliorumque qui eum usque (259); eadem cum nostro codice esl rerum series .
ad Grcgorium Juniorem sequunlur , Decretalium lidem tituli. Si vero quis codicis ajtatem impugna-
rra«monta juxla lemporum successsioiiem dKpObita ret, hanc nostram colleetionem ex Regi; oi.is ccn-
cxkibent. llisce addita suiit quajdam Nicolai 1 de- p latione desumplam esse dicere oporl.-ret. v
creta ex ejusdem litteris ad Salamonem episcopum § VII. ilactenus pleiasqueex antiijuis canonunt
Constaiiiiensem et Carolum arckiepiscopum Colo- compilaiionibus illuslravimus. Ad eam nunc manum
niensem datisexcerpta. (250) Primaj huic parti auc- admovemus de qua pra? cajteiis nobis agendum est;
tor prarjlixitordinem celobrandi concilii ex Pseudo- cumque ad illam omues quajstiones , quas nobis
Isidoro, nec non fragmenta quajdam ex ipsius praj- proposuimus referantur, paulo accuiatius descri-
iiotationibus desumpla, quajiia inscribuutur : Origo benda esse videtur.
couciliorum generalium et adnotaiio iynodorum, . Hajc igitur colleclio, quod superjus adnotavimiis,
quarum gesla in hoc (Pseudo-Isidoriano) codice con- in tres partes tota dividitur, quarum prima Rom.
tinentur; quam lamcn aditotalioneui auelor nostcr Q ponliliciim litteras , altera concilioruin canones,
usque ad concilium vicesimim quarlum produxil lertia denique loca ex SS. Patrumaliorumque eccle-
iitem Lugdunense in qua Patres x\ statueruni, quo- siasticorum scriptorum operibus, necnon ex Rom,
rum maxime ilem Prhcus Lugduncnsis ephcopus el Francoium juris colleclionikus decerpla com-
exsthit) (257). Rom. poiUificuin insuper eataloguni, plcclilur. AucLor|, aliorum compilatorum nioreiu
quorum series a S. Sylvestro incipiens ad Grego- seculus, prajfatiunculam (260) colleclioni suaj praj-
rium Juniorem usque pertingit, auclor annexuit, posuit, in qua lum operis finem explical, lum~ fon-
in quo singuloruiii poiililicum nominibus nunierum tium ex quikus hausit naturam indigilat.
ascripsit, qui loco quem eorum quilibel in pontifi- Ad coniiciendam primam ot secundam operis
(255)Deantiquis canon. coll.,p. iv,c. 11, p. 652, /. c. dis in Africa episcopis, presbyleris el diaconi-
' (256) Apud Mansi, T. XV, 454 seq.,434—418 seq. bus. . . . Gregoiius II P., a Petro XCf-, scripsit
Teriiuin Lugdunense concilium an. 585 apud ciqriiula xvn omni Ecclebia servanda cum Patrihus
(Labal.) Conciliorum Gallim, lam edilorum quam xxxui ea C[uie sub analhematis vinculo allegapt. »
inediloruin colleclio temporum ordine digesla ab a. — Cafalogus iste, in quo adornando aunior tum.
Chrisli 177 ad a; 1565, opera et sludio nionachorum Pseudo-Isidorilum Dionysii alioruinque operibus
conaregationis S. Mauri. Parisiis 1789, in foi., 1.1. usus est,nonnulla habot quajipsi propria omuino suiu.
-'p. 1287. Rub. LXX in Petitii edilione p. 264 (259) Sequentia noslraj collectionis
— capitula apud.
(257) ,1.1, in Reginonem inveniuntur. C. i5 5, 2, 8, 9, 10, il,
codice Vindokonensi rubr. LXIII. Confer Gratianum un 15,14; Reg. lib. n, c. 6—9, 49, 50, 61, 68, 92, 65.
D. 16, c. 11, qulhuiic lociimin Decrelum recepit. C. 18—50. Reg. lib. n, c, 167—170,174,176,178,
(258)« Sylvcslerpapa, aPetroXXXIV,congregalis 182,185, 185, 188,189, 192. C. 51,. 52 ; lieg. iib.
cum consilio Conslanlini Augusti in urbe Roma ii, 196. C. 56—52. Reg. "lib. n, c. 111, 112, 117,
CCLXXVH Palribus posl Nicajnam synodum damnavit 118, 176,282. - ' -
-iiem Arium et caeleros kajretieos, el constiLuliones (260) Quoniam"quorumdam Romanorum decre-
plerasque Ecclesia? neccbsaii/s ordinare studuit. talia pontilicum synodalibus tempore prajstant con-
Siricius, aPelfoXL, scripsit decretalia capilula xv venlibus, non incongrue in nostraj defiojalionis
propler quasdam neeessitates, Emerio episcopo con- opuseulo primas sibi vindicaut partes. A beati si-
suleule. . . . Innoecutius, a Petro XLli, scripsit quidem Petriaposloloruni principisprajsulalu usqiie
quasriam epislolas ad cpiscopos divcrsarum pio- ad Conslantini *iiiqjeiatoris surenissimi tetnpora,
\iiiciarum, ni quibus coiuiucnlur capilula decrelalia seu proptei rarilatem episcoporum , sive eliam
LVI. Sosimus P., XLIII a Pelro, sciipsit epistoiam piopler rakiem persecutorum, as.t ntrila atit certe
docrcialcm ad Hesicium Salonilanuin episcopiimsub vix ulla crediinlur celebrala coucilia ponlificum.
tribus capitiilis prajnotatam. . . . Ililarius P., a Huc accedil quod canones apostolorum Ntcajuis et
Petro XLVHI, pwsenlibus cpiscopis el presbyleris plerisque aliis inferioris habenlur aucforitatis,- cum
XLV,slaluil capitiila ei syuotiica vi, iu qu-bus coh- ulpote a nonnullis iliorum esse legantur. Unde
tuienlitr capiLuIa xxu. . . . FelixP., aPelrtfL, <luodlikerius atquc ut dixerim commodius agi po-
pr.uscntibus cpiscopis et prcsbjLeris LX\.\I , ca- loraf, apostolici viri consorte.s lidei iilteiis inloruia- •
pituU eanouum* conslituit xxiv pro rebaplizan- bani, insiiiuaulcb \idclicei yuid iqipefore, quid ca.-
' '
LXI _ . DISSERTATIO DE DECRETO IVONIS. LXH
paitem, mrila alia quam Pseudo-Isidon collecitme k rorum serie Ita sese exclpiunt, iiln.limie riccretalis
'
usus est, GaSLeamquead hoe ipsius recensionem capitula capitulis piimaj naltirali ordine siibne-
adhikuit. Plurima tamen occurrunt quaj ipsius pro- claniur. Passim quoque auctor adnolavit, nlii ab
pria sunt, suumque opus ab aliis bujusmodi supe- altera decretali ati alleram progred tur (265). Hanc
riorum setalum secernunt. Quemadniodum in pritna dividendi rationem in disponendis cujusque pon-
parte Roni. pontilieum seriem. quam Pseudo-Isi- tilicis lillerisita ipse secfalus est, ut omnium ejus-
dor-us cnm Gregorio Juniore claudit, nsque*ad Ur- dem litterarum capituia sepaialim numereniur, et
lianum II (f a. 1099) perduxit; dein Excepliones lum ab anteriorum lum a posleriorum poiililicuin
S. Syhesfri statim Melobiadis Decrelalihus, quin litterarum capitulis, penitus riistiiicla binl.
quidquam interserat, sukjunxit, cum tamen Pseu- In adnolarida secnnda parle, oamdem melbodum
do-Isidorus conciliorum canones, ipsis intromiserit. servavit auclor; singula eiiim consilia eotlem or-
Duos insuper Romanos pontifices nominat, Chryso- dine suaj colloctioni inseruil quo illa Psemlo-Isi-
gonum nempe ot Mercurium, quos omnino iguora- dorus disposueral, el singuiorum canones ita nu-
mus-, et quornm nec ipse Blanchinius (261) ddctus meris distinxit, ut ciijusque concilii canones pro-
ille el in rerum antiquarum sludio indefessus, qui pria numerorum serie censeaiitur, neque cum se-
Vitas ponliricum ab Anastasio conscriplas edidit, quentis concilii canonikus conjuiigaiilur. Grajca
ullum in iiistoria vestigium invenire. potuit. In concilia a concilio Nicajno i, Lalina a Carlhagi-
ascribendis singirioram pontilicum uominibus nu- nensi i exordiiur. lllorum seriem cum concilio
merum locumve qucm in pontificum serie quisque Chalcedonensi, harum \ero, cum secundo Hispa-
. tenet, sedulo indical (262), qua in re illum eolleclo- B lensi claudit. Tiiulos seu summulas a Pseudo Isi-
retn imitattis esse \idelur, cujus codicem ms. dixi- doro apposilas, necnon numeros, quibus ipse con-
mus in bibliolheea Vindobonensi asservari. Ponti- ciliorum canones distinxerat, communiter retinuit,
iicum decretales non perturbato ordineex Pseudo- Grajca tamen concilia eadem fereialione disposuit
Isidoriana collectione ciesumptaj, et in capituia di- qua in prima parte Rom. pontilicum decrelales di-
visaj sunt. Itec invicem capilula continuala numc- sposuerat. Cbalcedonensi concilio plures canonos
vere, quid teno.re, quid postremo rejieere deberent. bri. Parisiis 1610, in-fol.. p. 174 sq., cum quo hic
Veruni cum Christianitatis reiigio, favenle pio prin- noster maximam simililudinem habel, oamdem ad-
cipe Constautino, longe lateque per orbem propa- inoiritionem exhiket. Cf. J. Makillon Musmi Ilalici
gari ccepisset, simul etiam episcopormn cceperunt l. li, p. 375-397. Parisiis 1724, in-4, Ed. Mailcne :
Iikere celekrari conventus. Qui tamen cum a rprav De antiquis Ecclesim rilibus, lik. m, c. I, p. 867
sulikus sanctae hactenus por quatuor orkis climala sq. Anlwerpiaj 1756, "in fol. t. II. Burckardinum
eelekrari non desinant Ecclesia?, ille tanien qui in fragmenlum ;in onines conciliorum coilecliones re-~
Nieaja eivitate Bitliynia? a S. Sylvestro convocatus ceplum fuit :'Lakbe etCossarl, t. IX, p. 848-833;
et,a cccxvin episeopis Iegitur celekratus, summse .Coleii I. XI, p. 1135-1158; Hardouin, t. VI, P. i,
auctoritatis palmam tenere perhibetur, licet in or- p. 829-854; Mansi, l. IX, p. 400-406; Hartzhenrius
dine prlor non habealur. Sed inter hajc nolandum, Coii«7. Germunim l. III, p. 9-16. Nulla iamen re
quod cum a poiuificatu Peiri apostolorum principis p codex Berolinensis magis dislinguilur, quam tilulo
usque ad prajsulalum Sylvestri xxx et duo connu- sibi omnino proprio et peculiari, de quo mox plura
merentur poiuilices, semolis Lino et Cleto, quod dicemus, quique sic se kaket : Liber monaslerii
illi scilicet superslile adhuc Petro apostolo episco- bealmvirginis Marim in Lacu inquo continentur mo-
-patu funefi sunt, nemo lamen eorum suis decreta- dus de observantia synodi. llem liber canonum Ivo-
libus aliqua sancire omiserit. Chrysogono duntaxat nis de ordine Regularium beati Anguslini Carnoten-
exoeplo, qui xxvm a Petro compulatur apostolo. sis episcopi ex sententiis summorum pontificum et
Rursus cum a S. Sylveslro usque ad bealum Grego- gencratium conciliornm alque sanctorum Patrum in
rium ajque xxxn supputantur prsesuies, omnes si- unum collectus, distinctus in decein hbris. I(i codiee
militer prajfer Mercurium solum, qui LXHprajsu- Parisiensi n° 5885 A. a Iikrario versus qui sequun-
lalu post Pelrum apostolum funclus est, edidisse tur descripli suut:
legunlur. Verum bis ita consideremus quae sit ejus
nominis quod est decretale signilicantia. Igitur de- Lmta cohors fidelium Dei precare Filitan
cretum, quod a decerno-verbo derivatur, ex seque Vt nos sua clementia ducat ad cmli gaudia,
aliud noiuen procreat, videlicet decretale, cujus Nobis Imtitia sil snper omnia el honis copia.
plurale est decrelalia, intelligilur inslitutum, sive Cum Dei gratia, per quem solemnia
constitulio, Unde el decretalia instituta sive cousti- Sine trislitia sint in Ecclesiu.
tutiones possunt inlelligi, Sed jam (andem eorum-
dem decretalium necessarias paginaj imprimamus Deus propilius esto mild Willelmo peccatori.
sententias. Explicit prologus. Inciphmt capitula. la Ecclesim qumcunque nocent, qumcunque molestanl,
hac quidem forma babeiur collectio in codice ms. D Egregie decrela docent simulque manifeslant.
Valicano, in qualuor regia? bibliothecaj Parisiensis Eximii scriptor operis laudandus in isto.
codicibus (n° 5858, 5858 A. 5858' B. 4282). ln Abbinii Willelmi eris projudice Chrislo.
codice Berolinensi (ms. Lat. n° 104, fol.) Ivonis Bona geres lunc pace fruens, cum prmmia regni
prologus kuic prologo praemittitiir, quem iiiem kac Jam referes prmmissa lucens in luceperenni.
adjecta nota descriplum exhibel: Explicit prologus
prhnus. Item prologus sequenlis operis. Codex ms. Codex bibliotkecaj Vindobonensis (Cod. theolog.
cum Ordine celebrandi concilii ineipit, qui iu omni- n. 555, in-fol.) manous est, et cum partis m, lit.
bus cum ilio convenit, quem ^'rchardus Wormat. 22 incipit.
in (ine concilii Sabgunstadcnsis descripserat, qui- • (261) Romse 1751-1755, 4 vol. in-fol., t. I, p. 30
que a nostri codicislibrario perfectiori fcrma, quam - el90.'
a Btirchardo exlribetur. Illum enim noia illa Admo (262) Anaclelus P., terlius a Petro, etc.
nilio ad sacerdotes subsequitu:', quam S. An=elmus (265)Clemens in prima;epistola, c. II ; Cl. in sp-
Liicensis Leoni trikuit, et hac epigrapke ir suam cunda epistola sua, c. 20; Cl. in terlia epislola,
collectionem i'ecepit : Inciptl sermo quem S. Leo c. 52; Cl. in quarta epistola, etc. Capilulii, quaj a
papa composuit in synodo dicendum. Ord. Roma- primo usque ad undeeimum sese suksequunttir,
nus apud Melch: Hitlorp : De divinis Cailwlicm Ec- omnia ex prima decretali desun.pta sunt, quod sa?-
clesim oficiis in mysleriis, varii vetuslorum aliquot pitis kisce verkisv indioafur : Item de eadem cpi-
EcclesimPatr.uin ac seriptorum ccclcsiasticorum li- stola.j
LXIII D. IVO CARNOTENSIS EPISCOPUS. Lvnv
ex synodo quinisexla seu Trullana, quaj Constan- A . lempus, quo confeela fuit, ignoramus. Allamen
linopoli an. 692 Iiabita fuit, subjiinxif, quibus loca cum Rom. ponlificuin seriem non ciira Urbanum II
quajdam ex Venerabilis Beda?et aliorum ecclosia- perducat, nec posteriorum conciliorum canones ex-
slicorum seriplorum libris, necnon ex ejusdem hibeal, merito illam Iiujus pontificis tompore ela-
concilii aetis dcsumpia prajfixit. Citierum canonum boralam fuisse credimus. Tanlo cnim tamque ad-
versio in multis ab illa discrepat, quaj in concilio- mirabili in colligendis monumentis ardore auctor
ruin cdllectionibus.habelur (264J,magisquead Graj- suum opus absolvii, ut cerle si qua? posteriora ha-
corum exempla accedil (265). Concilium dein se- buisset aut cognovisset documenta, illa ipse inse-
cundum Nicajnum an. 787 habilum , et synodus ruissef.
oetava annis 869 et 870 celebrata annexa surit, Cum nos in hujuscc nostri opusculi decursu sse-
quibus iterum fragmenta quajdam ex ipsofum aeiis pissime ad hanc colleclionem accedere debeamus,
decerpta prajmiltuntur. Cuilibet' denique canonum necessarium ducimus pei-spicuam quamdam ipsius
seriei, lum eorum qui ex Latinis, lum eorum qui speciem exhibere, ne quoties illam proferimus, non
ex Grajcis conciliis decerpli sunt, capilula nonnulia salis leclores nos inlelligant. Hincin nota bmnium
ex SS. Patrum et alioruni scriplorumoperibus de- colleclionis argumenlorum indicem apponimus, in
prompta, addita sunt. quorelenta irium parlium divisione, cujusque
Tertia colleeiioiiis pars, quag sola canonumcol- ponlilicis decretales, et singulorum conciliorum ca-
lectionis speciem refert, loca exhibet_exPalribus, nones in totidem litulos distribuentes, eumdem
scriplorihus ecclesiasticis, Romanorum et. Franco- omnino tempoiis ordinem secuti 'sumus quem
runi legum ooir.pilalionibus excerpta, et in xxix ru- D] auclor in sua collectione observaverat. Quod vero
bricas disposita, quarum dein singulaj plura capi- ad appendices illos duos speciat, qui, u(i diximus,
lula nunquam peiturbalo numeroruni ordine di- conciliorum tum Grajcorum tum Latinorum cano-
slincfa diviriunlur. Quibus tamen capitulis alia nibus adjiciunlur, priir.um hac nota distinximus,
tum decretalium tuhi canonum fragmenta admista scilicet, pars secunda, appendix a. Alterum vero
sunt. hac alia : pars secunda, appendix b, ipsosque simul
Hujus colleclionis auctorem non minus quam cnm aliis litulis numeiavimus (266).
(264) Mansi, t. XI, p. 959-988. scripsil litteras Mediolanum. Verum eur hoc acci-
(265) Exempli gratia, oorum canonumlversioncm derit, utrum scilicet cila morte prajventus sit vol
hic appoiiimus, qui neque in honis neque in Gra- aliud quideicontigerit, non salis elucel.—l. XXVIII,
liani opera transieiunl. t C. 8 (can. 20). Nonlicere Marctilini c. 2; t. XXIX, Marcelli c. 1; l. XXX,
episcopo in civitate quat ad eum non perlinel prmdi- Eusebii c. 4; f. XXXI, Melchiadis, c. 7; t. XXXII,
care. Nou liceat episcopo in allera, quor?ad eum Julii c. 7; t. XXXIII, Felicis c. 5; t. XXXIV, Li-
non pertinel, civilaie publice prajdicare. Si quis beri c. 1; t. XXXV, Damasi c. 4; t. XXXVI, Sy-
vero invenlus fuerit ltoc faciens, ab episcopio ces- ricii c 11; t. XXXVII, Anaslasii c. 1; t. XXXYIIf,
set, qua? vero prsesbyleri sunt, faciat. i C. 9 (can. Innoceniii c. 27; t. XXXIX, Zosimi c. 2; t. XL,
21). De episcopis.« Qui pro culpis smsirrcculpabi- Bonifacii c. 1; t. XLI, Ccelestini c. 6;t. XLH, '
liter deposili sunt et in locum laicorum redacti, si Sixti c. 4; t. XLIII, Leonis c. 51; t. XLIV, Hvla-
sponte sua converlaiiliir ad Dominum et peccalo C rii c. 2; t. XLV, Simplicii c. 2: t. XLVI, Gefasii
reiiunliant pro quo deposili sunt, et oninino se c. 58; l. XLYH, Anastasii c. 2; t. XLVHI, Sym-
alienaiit ab eo, clericalem tonsuram non perdant. macbi c. 20, l. XLIX, Hormisda? c. 2; l. L, Felicis
Si vero peccalo adhajserint, quemadmodum laici c. 2; t. Ll, Silverii c. 1; t. LII, Yigilii c. 2; t. LIII,
comas dimitlant, quia mundanam conversationeni Joannes III, c. 2; 1. LIV, Pelagii c. 50; t. LV,
ccelesli vitaj prEeposuerunt. t, — C. 11 (can. 26). Grcgorii c. 112; l. LVI, Gregorii II c. 8; 1. LVII,
De' presbyleris non legalibus nuptiis detenlis. Pre- Giegorii III c. 8; t. LVIII, S. Bonifacii M. c. 2;
byterum nuptiis non legalibus detentum eathedram t. LIX, Zachariaj c. 2; t. LX, Lennis IV c. 25 ;
quiriem habere sed ab ofllcio abstinere pra>cipinius. t. LXI, Gregorii IV c. 2; t, LXII, Nicolai c. 74;
Sufficial ei hujusmodi indulgentia, quia benedicere t. LXIII, Joannis VIII, c. 8; t. LXIV, Stcpkanl V
aliis eum, qui vulnera sua debet curare, conse- c. 9; t. LXV, Leonis IX c. 2; f. LXVl, Alexan-
quens non est. Benediclio enim sanctificalionis tra- dri II c. 7; t. LXVH, Urbani II, c. 3; — P. n,
ditio est. Qui vero hanc non habet propler rielictum t. .1, Conc. Nicaen. integrum ; t. II, C. Ancyr. c. 14,
ignorantiaj, quomodo aliis tradel ? Neque enim pu- t. III, C. Neocajsar. c. 9; l. IV, C. Gangrense iule-
blice neque privale benedicat, neque corpus domini grum; t. V, C. Sardic.c 13; t. VI, C. Anliocb.
dispensot al.is, neque alio niodo ministret, scd c. 18; t. V!i, C. Laud. c. 29; t. VIII, C. Constant.
sufiicial ei quotl prajsideat («pv.oiaevotT^ npotSpia.) c. 4; t IX, C. Ephesin. c. 1; t. X, C. Ckalced.
et imploret a Domino, ut dimiitatur ei iniquitas c. 26; t. XI, synodi quinisexla? c. 17; t. XII, C. Ni-
ignorantiaj suaj. Manifestum autem quod ei hujus- cajn. n c, 14 ;"t. XIII,0. synodi vm, c. 51.; t. XIV,
modi non legitimaj nupliaj solventur ad nullatenus D Ap. a. e. 16; t. XV, C. Carlh. i c. 5; l. XVI, C.
vir acccssum habebil ad eam, propter quam sacro Carlh. n c. 5; t.XVII, C.Carfh. m c. 50; l. XVIII,
ministerio privatus est. C. Cartli. IVc.102; t. XIX, C. Cnrlli. v, c. 14 ; t. XX,
(266) Pars 1, l.I: Dccrela Clemenlis c. 25; t. II, C. Carlh. vi c. 1; l. XXI, C. Carth. vn, c. 5; t. XXII,
D. Anacleti c. 25; t. III, Evaristi c. 6; t. IV, C.Milevit. c.ll: t. XXIII, C. Arelat. i c. 4; t. XXIV,
Alexandri c. 8; t. V, Sixti c. 5; l. VI, Telesphori C. Arol. u c. 8 XXV, C. Arel. in c. 2; t. XXVI,
c. 5; t. VII, Hygini c. 5; t. VIII, Pii c, 5; 't. IX, C.Araus.c.ll; t. XXVII, C Vasen. c. 5; t. XXVIII,
Anilii c. 7; t. X, Soieri c. 1; t. XI, Eleulherii c. C. Asalh. c. 68 ; t. XXIX, C. Aurel. c. 27; l. XXX,
4; t. XII, Vicloris- c. 4; t. XIII, Zepherini c. 5; C. Eliberit. c. 16; t. XXXI, C. Tarracon. c. 9;
1. XIV, Calixti c. 14; t. XV, Urbani c. 5; t. XVI, t. XXXII, C. Gertind. c. 5; t. XXXIII, C. Cajsa-
Pontiani c. 1 ; t. XVII, Anteri c. 1; t. XVIII, Fa- raug. c. 2; t. XXXIV, C. Heleroensi (Herd.) c. 11;
biaui c. 12; t. XIX, Cornclii c. 5; 1. XX, Lucii c. t. XXXV, C. Tolol. I e. 9; t. XXXVI, C. Tolel. m
5; (. XXI, Slephani c. 7; t. XXII, Sixti c. 2; c. 12; t. XXXVll-XLIII, C. Tolet iv c. 50, vn c. 5,
t. XXIII, Dionysii c. 2; l. XXIV, Felicis c. 7; VIII c. 2, ix, c. 6, x c. 5, xi c. 6, xn c. 5; t.XLIV,
t. XXV, Eutychiani c. 1 ; t. XXVI, Gaji c. 2; Divers. conc. c. 7;t. XLVef XLVI, C. Biao. i
I. XXVII, Clirysogoni c. 1. Ckrysogoni papa?.de- c. 2, II c. 9; t. XLVII, Capitula de concilio .Marliiii
Ctela, qui XXVIII a Petro aposlolo sortitus est ca- P. c. 84; l. XLVIII, C. Brac. m c. — 5; t. XLIX,
llietlram, nusquam reperi, nisi quod ad quamdam C. Hisp. n c. 6; L L, Ap. b. o. 59. P. m, t. I,
^kciiicni cxi-iortaiorias ad suflereiidiim maiivriuui Dc lidc ct sacraiucnto Jidci. dc baptismo c 25; t. H,
LXV DISSERTATIO DE DECRETO IVONIS. r.xvi
Videii.ium nnnc est an et quosnam antecessores _\ que capitula omnia ex Pseudo-Isidori unice desiim-
nosfrse colleciionis aucfor seculus sU. Ad primam pla sunt, et pontificibus singulis, ascripta est
quidem ct secundam partem quod altinel, dubium nola, quaj signiltcat quantum quisque in ponti-
videri poieiit ufrumne in illis ardornandis alios ficum serie a bealo Petro 'dislet. Capitula denique
priores coileciores imitalus fuerit, nccne. Motlus fereomnia (267) quaj in Vindobonensi codice repe-
onim quo Pseudo-Isidori collectionem excerpsif, riuntur, plus minusve quandoque immulat» (268)
ipsi proprins ac peculiaris esl. Ab auclore autem cum iisdem omniiio tilulis, et in eadeni forma at-
. illius colleclionis, quajAnselmo dedicata cst, quam que in eodem ordine in nostram collectionem trans-
maxime diserepal. Ipse enim nunquam a Pseudo- ierunt.
isidoro reredit, decretalium fragmonta eodem plane Neque mirum videri debet quod auctor colleclio-
ordine quem in Pseudo-Isidori colleclione servant nis, qua? sane amplissima est, parvam illanfac je-
pftifert et ipse, eaque nec ab invicem separal, nec junam Vindobonensem secutus sil : quandoquidem
diversis collectioiris suarj locis interserit, niulto la- ingentia eliam opera a minimis normam alque in-
men pauciora capilula, eaque selecta ex ipso de- eremcntum non raro accipiant. Secundam partem
prompsil, dtim ille tolum fermePseudo-Isidoii opus quod speclal, non alio duce neque magistro indi-
indiscriminatim nulloque hakito deleclu in suam guit auclor, cum a Pseudo-Isidoro jam omnia parala
compilatioEem congessit. . esseni. Ad adornandum demum tertiam operis sui
Cajterum negarl minimo. potcst, maxiinam simili- partem, unum Bitrchardi "Wormatiensis Decretum
turiinem nostram colleclionem inler alque illam in promptu babuit (269),receptis.aliisfereomnibus.
aliam inlercedore, qua? in codice Vindokonensi ba- B Atiamen cum hinc messem colligeret, eadem voluit
betur, de qua nuper locuti sumus. Prima siquidem uli libertate qua Burchardus cum suorum auteces-
noslrse collectionis pars eadem plane ac in Vindo - soi-um compilationcs melerct.
bonensi, licet uberiori forma, disposita esl : utrin-
CAPUT 11.
Quin diulius in referendis aliorum opinionihiis Panormiam germanum esse Ivonis opus omnes
(270) circa Ivonis opera, iisque approbandis vel re- fere viri sapientes fatentur, ii etiam qui illain ante
ftiiandis immoremur, ad hanc noslram colleclionem Decretum elucubralam fuisse, ac proinde nullo
nosmet eonverlamus, eamque cum Ivonis operibus modo Decreti summam esse contendunt. Omnes
comparemus, til hinc pateal Ivonem Panormiaj so- omiiino codices mss., tam antiqui quam rccenlio-
lummodo auctorem dici posse, eamque nostra? col- res, qui Panormiam exhikent, quorum iuiitimeros
lectioms ope exstruxisse; Deerelum vero non lvo- in biiriiolhecis Gallise prajseriim inspicere mihi li-
ni, sed alii cuidam qui mullo post.vixcrit tiibuen- rj cuit, Ivonis nomen prse se ferunt,iisque prajit nolus
dum esse. illiusprologus. Pluiimi itidem iique oplimi, nulltm
De saoramentis ecclesiasticis c. 27; t. III, De re- Ul slalns ipse hominis numero cotnptelur eodem
bus ecclesiasticis et de earumdem reverentia et ob- Idcirco generis ordo nilel similis.
servatione c. 34; t. IV, De observatione dierum In duobus codicibus manuscriplis Parisiensibus hic
c. 2; t. V, De jejunio c. 5 ; l. VI, De consuetudi- littilus desideralur.
iribus ecclesiaslicis c. 18; t. VII, De consuetudine (267) C. 5, 14, 18,27, 58, 59, 40, 42. Clp. p. r,
c. 17; t. VIII, De primatu Romanaj Ecclesiaj c. 9; 1.1, c.22; t. II, c. 19;(.III, c. 5; t. V, e. 1; l. XII,
l. IX, De episcopis c. 25; t. X, De clericis et eo- c. 1 et 5; t. XIII, c. 5. C. 47, 51, 52, 56,59,65. Ctp.
rum causis c. 55; t. XI, De monachis c. 14; t. XII, p. i, t.XV, c. 1, 2; t. XVII, c. 2, 3; l. XXI, c. 5;
De sanctimonialibus c. 8; l. XIII, De monachis et t. XXII, c. 2: t. XXIX, c. 1; t. LI, c. 2.
sanotimonialibus <J. 7; t. XIV, De virginibus c. 9 ; (268) C. 4,5, 10, 11, 12, 15,15, 16, 17. Ctp.
l. XV, De conjugiis c. 106; t. XVI, De inccsla co- p. i, t. c. 20, 21; l. II, c. 5, 9, 10, H, 15, 25,24.
pulatione c. 52; t. XVII, De septem gradibus con- C. 28-52, 25, 57, 41, 54, 55, 58. Ctp. p. i, t. VI,
sanguinitalis c. 1; t. XVIII, De liocturna illusione c. 1, 5,4,6; t. VII, c. 1; l. VIII, c. 1; t. IX, c. 3, 4 ;
c. 4; t. XIX, De inceslo concubitu c. 4; t. XX, t. X, e. 1 ; t. XIII,c. 2; t. XVIII, c. 8; t. XXI, c. 1;
De honiicidiis licitis et illicilis c. 57; f. XXI De t. XXVI, c. 2.
incantatione dajmonumque supersliiione c. 21; (269) En quajdam exempla : P. m, 1.1, c. 12-16.
D
t. XXII, De mcndaciis el perjuriis c. 33 ; t. XXHI, Burch. 1. iv, c. 13,16, 50, 51 ; t.II, c. 2-6. B. 1. v,
De injuriosis el flagitiosis c. 5; t. XXIV, De usu- c. 15,16,20,21,47; l. 111,c. 9-12, 27, 28, 30, 31.
rariis^. 6; t. XXYr,De venaloribus c. 5 ; t. XXVI, B. 1. lii, c. 9-12, 142, 146,159, 160 ; t. VI, c. 1-3.
De truncatoribus membrorum c. 9; t. XXVII, De B. 1. m, c. 126-128; t. X, c. -7-9,12-16. B. I. II,
excommunicaiis c. 24; t. XXVIII, De pcenitenfia c. 181, 182,184, 185-187, 191,192 ; l. XII, c. 1-8.
c. 18, t. XXIX, De causis laicorum c. 284.— B. 1. vm, c. 10, 19, 22, 23, 57, 54, 58; t. XIII,
T. XVn, c. 1, celebrem Isidori locum ex Pauli c. 1-5. B. 1. VIII,Cr65, 68, 86, 96, 98 ; t. XV, c. 65-
sententiis desumplum exhibet, qui ex Burchardi 68, 70-78. B. 1. ix, c. 5, 4, 46, .47, 51, 54, 59, 60,
decreto lib ni c. 28 in nostram collectionem Iran- 61, 65, 66, 74, 75, 81, 82; t. XVI, c. 9-15, 19-29.
siit. Tabttlaj, qua>eonsanguinitatis gradus exhibet B. I. vn, c. 2, 5, 10, 15, 17; I. xvn, c. 9, 12, 15,
in codice Berolinensi versus, quos hicsubmitlimus, 22-24, 55, 54, 45, 46, 49 ; t. XX, c. 55-55. B. 1. vi,
ascripti sunt: c. 21, 22, 42; l. XXVIII. c. 7-10, 16-18. B.
1. xvm, c. 14,16, 20, 21;l.xix, c. 11, 12, 15;
Hmc consanguinitatis paulalim votvilur in se, t. XXIX, c. 1, 5-17. B. 1. xiii, c. 8-11, 22, 29,
Donecad exlremos permeal usque gradus. 50.54-57,40 44.
His quia lunc melis cognatio deficit omnis, (270) Haesententiaj habenturin Cas. Oudini Com-
Conjugium licitum est et renovare thoruin. mtnt. de scriploribus ecclesiasticis, I. II, p. 873-876.
Quod vero sexlo ramo concluditur ordo, Lips. 1722, fol.; Hisloire littdraire de France, l. X,
Sex mundi mtates siguificare vidcs. p. 102; ff. Ballerinii /. c, p. iv, e.~16.
f.xvn D, IVO CARNOTENSIS EPISCOPUS. IAVIII
Leonis IV decreto dc eligendo pontifice antiquiorem , . formae immutafione in suam collectionem recopit.
decretalem litleram exhibent : appendix vero de Romanas vero leges t.x una Collectione tripar.ita
canone, qni libri et quoiempOre sinllegendi in Ec- translulit (275). '
desia. prseierea concilii Lateranensis n, sub Inno- Hinc etiam probari pilest Ivonem ex prima parte,
ceiitioll celebraii, canones in plurimis desideran- quajdecrelales compleclitur, nmlta ad suum opus
tur. Dooti vero ferme omnes in hoc consenliunt, adornandum desumpsisse(274). Secundamvero par-
quod nempe poslremi tardius Panormire super- tem quod spectat, licet illam non minus quam
additi fuerint; nee mimis certum esse videtur alium Collectionis (ripartitaj auctor ex Pseudo-lsidori
quoque de legendis libris canonem huc insuper ac- opere mutuare potuerit, aperlissime lamen palel,
cessisse, tum quia nullius aucloritaiis esl, ulpote etiam in kac parle Ivonem abantecessore ^uo non
qui ex riiuali quodam libro desumplus, tum quia deflexisse. Ab illo enim concilii quinisexti, necnon
idom liiulus in alio etiam ejusdem collectionis loco Nicieni u et-cecumeirici VIIIcanones exscripsit, qui
inveiiilur (271). in Pseudo-Isidori opere desunt, et in Colleetione
§ I. Uki Ivonis Panormiam aecurate cum colle- triparlita primo inveniuntur : dein ex earumdem
clione triparlila quis conferat atlenleque conside- synodorum acits, qttaj in Golleclione iripartila sy-
ret quam inlime hse duaj eompilaliones inter sese nodis ipsis prajfixa sunt, fragmenta quiedam, de-
conjungaiitur, facili' negotio comprehendel Panor- lirum el capilula illa quaj, uli diximus, appendiois
niiain totam illinc quodammoiio cmersisse, ex ip- loco tum Grrccis, tum Lalinis conciiiis adjecla sunt,
sius scilicet vasla atque indigesla mole elaboratam in Panormiam recepit; quibus omnibus noslram
,ei in quemdam ordinem ftiissc redaclam. In singu- . sententiam esse exlra omnem dubitaliouis aleam
lis rtidem partibus et rubricis maxima dignoscilur positam, nemo est qui non videat.
iiftcr ulramque collectionem similrtudo, quaj praj- At enim ex ejusdem Ivonis litteris non minus
serlim in tertia illius coHectionis parte apparet. Ex quam ex Panonniaconstal Collectionem tripartitam
bac cnim non singula quarjdamcapituia, sed inte- ipsi cognitam fuisse, eademque ipsum usum esse.
gias rubricas desumpsit (272), ac, paucissimis lan- Adnotavimus ea tantummoiio loca (275),-quaj in Pa-
tummodo exceptis capitulis, sine ulla ordiriis vel norniiam recepta non sunt, quaj proinde eviiicuiii
(271) Utor editione qua? Lovanii anno 1557 in 14. 15, 16, 17, 22, 25, 26, 54, 55, 58, 59, 40,
octavo facta est. In capitula divisa jest; qua de cau- U, 48-54, 56-59, 60; Coll. trip. p. m, t. XX,
sa, etsi minus recte hsec divisio facta sit, a corre- c. 1, 2, 4, 5, 6, 14,16, 17, 18, 21, 22, 25, 26, 28,
ctoribus Romanis, necnon ab Anlonio "Atigustino 29, 50, 51, 52, 53, 56, 58, 59-45, 46-49, 51. Ivo
ct a Baluzio et aliis adhibita fuit. Cajterum Bran- ikid. c. 65, 66, 68, 75, 74, 79, 80, 81; Coll. trip.
dianam editionem, nullaprorsus factamulatione, re- p. in, l. XXI, c. 14, 15, 16, 10, 11, 9, 8, 7. Ivo
ferl. ibid. c._85-95, 91, 96, 105, 109, 111, li2, 117,
(272) Ut patoat quam iniime hse dua? eollectiones 118, 119,122. 125, 124,128-151; Coll. trip, p. m,
connexae sint, ex singulisPanormiaj partibus praj- l. XXH, c. 2-11, 15, 14, 18, 20, 23, 22, 21, 51, 15,
cipua capitula adnolabo, qua? Ivo ex Triparlila et 32, 17, 1, 24-28.
non ex alia qtiadam colleclione hauserat. Singulis (275) ivo Pan. p.—IV, c. 127-150; Goll. trip. p. m,
vero Panormiaj eapkulis, Tripartitaj capilula ascri- iJ t. X, c. 6, 7, 8, 9. Ivo Pan. p. v, c. 14-22; Coll.
psi. Ivo Pan. p. i, c. 28, 51, 65, 87, 95, 109, 111, irip. p. Hi, l."XXIX, c. 171, 259, 151, 115, 99, 152,
121, 122; Coll. trip. p. m, t. I, c. 5, 1, 23, 7, 9,10, 158. Ivo ibid. c. 24-45, 47-75, 76; Coll. trip. p. m,
11, 15, 16. Ivo ikid. c. 144, 150,155, 156; Coll. t. XXIX, c. 257, 95, 93, 19, 75, 97, 157,-138,134,
tvip. p. iii, t. 11, c. 2, 5, 6. — Ivo Pan. p.n, c. 18, i.66. 277, 276, 174, 155, 258, 183, 265. Ivo ikid.
20, 21, 56, 65,'78, 80; 81; Coll. trip. p. m, t. III, c. 25, 252,242, 29, 42,48, 49,45,44,45, 55, 66, 68,
c. 9,11, 12, 55, 26, 5, 4. Ivo ikid. c. 117, 118, 119, 69, 117, 118, 121, 126, 128, 129, 177-179, 152,
126, 127, 141-144, 158, 159; Coll. liip. p. m, 202, 225, 22L,—251, 270-274; Coll. trip. p. m,
t. VI, c. 5, 6, 4, 8, 9, 10,11, 12, 15, 1, 2. Ivo ikid. t. XXV, c. v. Ivo Pan. p. vi, c. 1; 7, 11-15,
c. 120, 161-168; Coll. trip. p. m, t. VII, c. 11,1-. 2, 46, 48, 70-75, 110, 115; Coll. ,trip. p. m, t. III,
3, A, 8, 5, 9, 6. Ivo ibid. c.—181, 184, 194; Coll. c. 1, 56,20,29, 115; t. XXIX, o. 95, 116; t. XV,
irip. p. lii, t. V, c. 5, 4, 2. Ivo Pan. p. m, c. 5, c. 104, 105; t.XXIX, c. 74, 100; t. XV, c. 42,
6, 7, 51; Coli. trip. p. m, l. IX, c. 2, 5, 42. Ivo 48. -
ibid. c. 41, 152, 175, 176, 177, 178; Coll. trip. (274) Ivo Pan. p. i, c. 18, 22 ; Coll. trip. p. l,
t. X, c. 1, 55, 1, 2, 3,4.Ivo ibid. c. 179, 180'; Coll. l. XLHI, c. 44 ; t. IV, c. 71. — Ivo Pan.p. n, c. 170,
irip. p. m, t. IX, c. 5, 6. Ivo ibid. c. 187,188,205,— 174, 177; Coll.'trip. p. i, t. LV, c. 50; t. VI,
206, 209; Coll. trip. p, m, l. XII, c. 1, 4, 6, 8. c. i; t. XXXVIII,c. 3.—IvoPan. p. in, c. 13, 45,
Ivo Pan. p. iv, c. 7, 8, 117 ; Coll. trip. p. m, f. VII, 94,55, 164, 165,189, 145, 146; Coll. trip. p. l,
c. 8; t. IX, c. 35 — Ivo Pan. p. v, c. 1,2, 9, 5,108; t. XLtll, c. 56; t. XXXVUI, c. li, 2i; t. XLVI,
Coll. Irip. p. m, t. X, c. 7, 9, 12; 1. IX, c. 50, 25. n!J c. 51, 26,27,14; 1. LV, c. 56, 77,—IvoPan. p. iv,
Ivo ibi I. c. 79, 83, 84, 85, 87, 88, 124, 125, 126; c. 1, 4, 8, 10, 22, 25, 26, 29, 74, 75, 76,100, 112,
Coll. trip. p. lii, t. XXVII, c. 1,2,3, 4, 17, 18, 13, 115, 118, 156; Coll. trip. p. i, t. XXX, c. 8;
15, 16. — Ivo Pan. p. vi, c. 1, 2, 4, 5, 7, 8, 9, 11, l. H, c. 20; t. LXIi; c. 4; t. II, c. 15, 16, 17; l. IX,
12, 14, 15, 16, 27, 28, 29. 51, 54, 45, 53, 57, 60, c. 5, 4, 5, 6; t. LXil, c. 74; t. XVIII, c. II,1 12;
62, 64, 65, 66, 70, 71, 74, "5, 79, 80, 85, 91, 105, c. 1; l. XXXII, c. 2; t.—XXI, c: 1; t. XII, c. 2;
104, 105, 107, 108,109, 110,113, 117, •118;Coll. l. IV, c. 2; 14XI, c. 1. Ivo Pan.;v, c. 12, 15,
trip.fp. m, t. XV, c. 1, 64, 146,65, 56, 7, 8, 9, 5, 106, 154, 155; Coli. trip. j). 1, l.LXII, c..60, 61,
20, 29, 2, 5, 15, 4-5, 94. 16, 4, 5, 54, 55, 11,24, 34, 65, 66. — Ivo Pan. p. vn, c. 14, 15, 68; Coll.
52, 98, 99. 100, 101, 102, 107, 108, 104, 11, 15, frip. p. 1, l. LXII, c. 24, 54; t. LV, c. 111. Ex
14, 55, 57, 58,,60, 61, 62, 79, 68, 81, 85, 94, 95, ipsis vcro verbis quibus decrelalium fragmenta in-
17, 21, 22, 42, 48, 69, 70. Ivo ikid. c. 122-128; cipiunt, apparet eas sine ulla muiatione de ^erbo
Coll. trip. p. III, t. I, c. 20, 21, 22, 17,18, 19. — ad verkum ex Tripartita deprompta" esse. E. gr.
Ivo Pan. p. vn, c. 4, 9.10, 12, 17, 52, 55, 56, 57, Ivo Pan. p. iv, c. 118, Alexander P. V a Pelro
41, 42, 47, 52f ColL trip. p. m, t. XV, c. 85, 84, in suoruin primo Decretalium, etc.
74, 75, 75, 91, 92, 95, 88, 89, 77, 87, 53, 35. Ivt: (275) Ep. 47. Coll. trip. p. 1, t. XLVI, c. 2. Ep.
ibid. c. 53, 65, 66, 67, 73, 80, 85_,84-88 ; Coll. 60, Coll. Irip. 1, xxxix, [c. 2|; I, XI.VI,c. 55; 111,m,
ttip. p. ni, t. XVI, c. 1, 25, 24, 2 s5,12, 15,15, c. 26. Ep. 61. C. trip. 1, LXIV,c. 5; 1, LXH C. 74.
8,16, 17, 18. Ivo ikid. c. 89; l. X'51, c. unicum. Ep. 99, C. trip. m, xv, c. 20, 2, 5. Ep. 119, C.
— Ivo Pan. p. VIII, c. 1, 2, 6, 7, 8, 11, 12, 15. Irip. 111,xv, c. 95. Ep. 155, C. trip. 111, xxix,
' DiSSERTATIO DE DECRETO IVONIS.- LXX
x-xrx
ipsum in illis persc.ibentlis Colleclionem triparfi- A esl, libranorum ignoraniia cdiiorumque errore
tam "pra? oculis habuisse. Si pi ajlermissis iib quie suk tali nomine ad posleros pervenit.
bactenus ad nostram seiHentiam comjirobandam Dpus utrumque nune diligentius illustrandum
«dduximtiis, aliquis adhuc coiitendere. velit lvonem est.
in sua condenda Panormia minime Colleelionem § II. Codex VinJobonensis (Jus can., num. 91,
illani ftiisse seculum, imo lum, cum opus suum in-4) colleciionem exhibet quaj novam Svonis Pa-
adornavii, ipsi penitus ignolam fuisse, id necessa- normiaj reccnsionem in decem partes divisam com-
rio fribuere debebit, triparlitam sciiicel Colieclioiiem plectitur; qtiam clivisionem- ideo auclor ample-
ex Panormia desumptam esse : quod quanquam «b- xus fuisse videlur, ul in suo opere adornando pro-
surdum oninino sit affirmare, tamen simul proba- pius ad decalogum accederet, atque ila suilem-
rel, colleetionem pariter ex Decreto quod Ivoni vttl- poris indolem suorumque civium consiliuiii »se-
-go trikuilur, desumptam esse, quandoquidem eodem ctarelur. Cajterum Panornriam, inlegram ipsius di-
omnino nexu quem Panormiam inter et Collcclio- visionem inlibros et eajritula imitatus,eadem ferme
nem tripartiiam existeie demonsti avimus, cum hoc servaia forma in suam colleclionem recepil, ila la-
Docreto conjungalur. men, ul ipsitis capilula propria ei peculiari quadam
Verunitamen diutius in hac re immorare operaj ratione ac ordine disponerel. Capilula enrm sin-
-pretium minime ducimus, cum jam saLis nosiram gula non dividit numeris, nec unum post aliud in-
corroboravcrimus seiilentiam, Ivonem scilicel Pa- serii, sed plura quai de iisdem rebus agunt, con-
-normiani eflinxisse ad exemplar el ex monumenlis "ungii, ac ad unum.yeluti caput quod \iluIos seu
-Collectioiristripartita. TJrukrioas iiuitatur, iiavelreducit, ul a primo capitulo
Tanta interim eratcolleclionis illius moles, utlvo- crelera, adjcctisuno piurikuspunclis distinguat,
" nis liber, cum ipsaconiparalus, in mullisman cusap- prouti plus minusve a principio riistant. Ul veio
pareret,elminime sullicerei atl omnem ecclesiasti- decem essenipartes, teriiam Panormiaj pailem in
camquajstionem dirimendam. Multa sane Ivo ex sui duas divisit, queisdecimam addidil, ak in quadejjceni-
antecessoris collectione rcliqueral quaj colligenda lentiaagitur, cujus documenta/vcum Ivonepenitus
-fuisseiil,diversasque-suaj colleelionis rubricas pluri- esset omissa, lum ex Collectione triparina (m, 28),
bus capitulis ampliare adjeclisque aliis novis rubri- "lnin ex Burchardi Wormaliensis Decreto desum-
«is,augerepotuisset, quin ob nimiamatqueiiiordina- psit. Colleclio ver,o tripartila ila illi quodammodo
tam colligendi cupidiiatem reprehendendus fuisset. seseprajkuit quemadmodum sese ipsius antecessori
Quod tamen Ivo neglexerat, alii fecerunl. Duo enim (270) prajbueral.-
-canonumeollectores exstiterunt qui I\ onisParnomiam Duplicem prsefalionem opeVi suo prajposuit, qua-
ex Colleclione tripartila iteratis curis ampiiarunl, et rum alteram quse totius operis rationem exponi;,
eoriem fei-e tempore, aut saltem post paulo, novas alieram ex lvonis Panormia usurpavit, ut ipsa
-cauoiium colleetiones adornarunt, quiu tamen alter (utar aucloiis verbis) totius sacrarii porla sit at-
ex alferius operequidquam assumeret. Primi no- que dux, quo dirigente quilibet ipsius arcana lustrurt
men omnino lstel,aller vero aut consullo Ivonis pcssit. Hir.c Ivonis prologumsuajetiampropriajprse-
aiouieii sibi arrogavit, aul quod magis vero simile fationi anleposuil (277), quam dein parlium index
•c. 115. Ep. 147, C. tiip. m, iv, c. 50. Ep. 184, C. (J qua parle qua?ri debeal facilius appareat. Prajferca
.trip. iii, iii, o.25; m, vn, c. 5, 4, 5. Ep. 212, G. singularum capitibus distinctionum proprios titulos
trip. lii, xxix, c. 218. Ep. 215, C. trip. i, i,c. 25. ex ordine adnoiare cuiwi, ut non oporleat lecto-
•Ep. 222, C. tr'p. m, vi, c. 5. Ep. 241, C. trip. i, rem causa? alicujus senlentiaj fotum volumen per-
xxxii, c. I. Ep. 242, C. irip. iu, xvi, c. 42. Utor cuirere, sed lanium suo nogolio capitulum cum pras1-
editioue quaj de Ivonis openbus anno 1647 Parisiis fixo numero nolare el ei subjectas sentejilias conti-
in 2 toni. in-fol. adornata, est; Decretum primo nuata leclione indagare. In qulbus ne iteni ct de
-tomo
' complectitur. eodem iVequenlibus interposilain diffleiiltatem quas -
(276) Pars ix, c. 6, pr.,§ 1-2; c. 7, pr., § 1-2; renli el faslidium parerel legenti odiosa plerisque
C. 8, pr., § 1-2; c. 9, pi.-, § 1-7 ; c. 10, pr, § 1- 7; proiixitate rjitala, fali eas brevitafe contraxi, ut
c. 11, pr„ | 14, descriptum ex Ivonis Pan. p. non singulis capitulis singulos lilulos ascrikeiem,
viu, c. 6-55, elc. C. 22, pr,, 1-7, et c. 25, pr., § sed singulis tilulis plura capilula sa?peadjicerem et-
1-9, ex Coll: tiip., p.rm, t. XXII, c. 1-18., eic. eosdem litulos crebro etiam per menibra bubiistin-
t (277) Yplunlali veslra?, revoreiidissime Paler, ut guerem, ipsarumque liumerum subdislinclioiium
valui, parui et senlentias sanelorum" Palrum, mul- affivorum numero punctorum et in titulis ei in liiu-
larum bibliothecis ecclesiarum diligenti -curiositale lafis capitulis denoiarem. Quod autem sentenlias
peiiuslratis, ex gestis conciliorum et deerelis pou- aliquas absonas el.noslris temporibus minus aptas
jiltcum Ronianorum, traclatibus quoque virorum pierumque interposui, noniil secundum eas vel ipse
illuslrium el ortliodoxorum caplim collegi et eain- judtcarem vel 'aliis judicandnm insinuarem feci, ut
dem collectionein ordinata composilione in unius '.Dquod diversi dhersa senserint ostendendum el eo-
volumiuis corpus redegi, ul cui forte omnia illa, ex runi quid sequendum sit-prttdentis lectoris judicio
quibus haec collecta sunt, d.fficile fucrit habere, comuiilienduin putavi.Obsccro ilacjue per miseri-
vel legere quod sibi judicaverit cominodum, hic cordiam Dei ut Jianc niaxinie laboribus meis vicis-
possit facilius invenire. Cui enim colJeclioni post ' siludinem rependatis, uli apud eum qui tollit pec-
descriptionem liominum et lemporum Romanortun cala mundi promeis digiieinini intervenire peccatis.
ponliiieum tractalum viri venerabilis domini I. Car- « Prima pass continet de fitle ; de quiliusdarn
liolensis episcopi, quem de consonaiitia canonum hteresibus; de baptismo, de ministerio baplizan-
Iticiileiito adntoduni sermone dictavit, diligens le- dorum; de conleciione ckrismatis et erogatione;
ctor Jucenue vice inveniat, legat et intelligat et sic de confirmatione ; de sacraincnto corporiset san-
peneitaiia suksequentis opusculi et akdila quajque guinis Domini; de eutharistia? obialione et perce-
inofleiibo pode percur/at. Nam et lotam-ejusdem ptione; de sacrorum vasoium vcneratione.
opusculi contextionem ita smdui disponere, ut praj- « Secuiida pars continelde conslitutione eccle-
falioiris loco ei per omnia videatiir congruere. Ut sia?; deoblatioiiibns fidelitim, de dedicalione ec-
autem idem likellus sacra? deeafogo legis etiam nu- clesiarum ;-de sepullura; de consecratione altirium
meiopauium convenlret, totius volumiiris sum- et quomodo ecclesise a presb. terispossidcai tur; de
mam nl dccem^partes distinxi, et omnem eaiumdem decimis; de legilinia possebsidne : de confugienti»
coiifinentiam pai-tiumvCompeienlikrevilate compre- "bus ad ccclesiam : de sacnlegiq,; delibeiiis el rebns
Iiensam tra^Latui prajiali viri sulijutixi, ut qnitl in- ecclefiju et eorum alienatione. deScripLuris ctcon-
IAXI D. IVO CARNOTENSIS EPISCOPUS. i.*xir
eubsequitur, unde, melius quam ex prolixa descri- A quaj annum pr.tferunl 1150, jure dedueimus colle-
ptionc vitleri potesl, qua ralione anteccssoris libro ciionem ipsam aul hoc ipso, aut saltem subseqnenti
usus sit. anno confoctam esse. Non alia' argumentatioiie ex
Prajler ea qua? ex tluabns collcctionibus de qui- litteris formatis quajranno 906 fuerunt exaratae, ct
bus diximus, decerpsil, alia quajdam documenia quas Regino Prumiensis in suum Decrelum lib. i,
adjunxit, quod eum piceslaret, nullius antecesso- c. 448 ei 419, recepit, lompus quo illud elucubravit
ris exeinplum secutus est. Iluc pertinenl canones a foclis viris eruitur. Ex iistlem raiionibus qua)
quamplurimi ex coneilio Palavino anni 1100, Tolo- nosira? colleclionis ajtatem indicant, ipsiiis quoque
sanq anni 1119, Bellovacensi, aniii 1120, Lalera- auctorem inveniri posse credimns,
nensi n sub Calixto II, ct rienique ex synodo Nane- Hildekeilus, episcopus prius Cenomanensis, dein
lensi anni 1127 desumpli, nec non plurima? lvonis, ak anno 1150 archiepiscopus Turonensis, cjui anno
Paschalis II, Calixli II litterse. In calce parlis quar- 1154 moiiuusest, in quadam epistola quam auno
t;e notaj illi Acaccii litlcraj fo:inal;e, duas alias ad- 1118 vel 1119 ad Guilberluin episcopum Limeri-
jecit, quas ipse auctor conscripsisse videtur, el censem in Hibemia dedit (278) id narrat, se nempe
quarum altera Ivoni inscribitur. Amba? annum in conliciendacaiionum colleclioneoccupalum esse,
-1150 inscriptum habent. cam quidoni nondum absohisse, absolulam vero
Qtianquam nec hujus colleclionis auctor, neque statim ad ipsum transmissurum esse. In alia exSUUJ ip-
temptis quo fuit confecta nota sint, ufrumque lamen sius episloiis reperilurprariatio (279)quamhuic
non improbabili ratioiieconjicere posse conlidimus. collectioni prajponere moliebalur, quaj tamen nec
Eu_quidcm ad Collectionis a?iatem quod perlinel fa- B est absoluta, nee aliud^jsl quam pars ex Ivonispro-
cilfus rem conficiemus, cum ex documentis recen- logo decerpta. Hajc si cum nostraj Collectionis vir-
tioilbus adjectis, et maxime ex lilleris illisduabus tutibus conferanfur, non sine causa aflirmari po-
ciliis aulhenlicis et apocryphis; de consuetudinibus; et inter judajos; quiljus de causis nonsit solven-
dejejunii) et eleemosynis. duiri eonjtigium; quaj conjunclio non facil couju-
« Tertia pars continet de elcclione et consecralio- gium ; de separaiione conjugii non ob causam for-
ne papie et episcoporum ; de probalione el ordina- nicationis.
tione; de quibusdam riiversis cx causis orriinandis i Oetava pars conlinet fle conjugio nisi ob forni-
vel non ordinandis ; tle mutatione ordinandorum, calionem non solvendo, de fornicalioite cum soro-
de ordinatisnon rcordinandis; de conlinentia ordi- ribus el consanguineis et ne. quis quairiprius ariul-
naiorum; de simoniacis; de hajrelicis; de la- lcravit uxorem ducat; de interfeclorikus conjugum
psis in sacris ordinibus; declericis homicidis et suarum; de adulterio; de Lolhario et Thieikerga;
usurariib ; de servis ignoranter ordinalis; rie cle- de fornicatione spirituali; de reconciliatione con-
ricis viiiosis ; de abbatibus ei monachis; de virgini- jugum f de sacramcntis accusalionis -separalionis
bus et viduis velalis et abbalissis. et reconciliationis; de subjectione ab uxoribus vi-
t Quarta pars continelde Regula beali Augusllni ris exlrikcnda; quare et qui eoiijungi prohibean-
et ejus observaiione; rie archiepiscopis et episco- tur vel jubeanlur ; de consanguiiiilale et ejus nu-
pis ordinandis; de expulsis; de ignotis; de discor- meratione et observatione et probalione, accusa-
dibus, quid in ecclesiis, quid per parockias agant, r. tione, computalione vel inquisitioue: de gradibus
de ministris eorum, quomodo principikus concor- ejus recto et transverso ordine dispositis,
dent et malos cohibeant; derebus; de sobrietale; c Nona pars coniinel de bomicidiis; dehis, qui
_de paupertatc; deliberlate;de teslibus episcoporuni; se ipsos, episcopos vel alios ecclesiaslieos occi-
de deftinclis episcopis; de rebus episcopalibus el ec- derint; de parrieidis et conjugum ac pcenitentum
clesiasticis; depresbylerisottlericis ubi etquomodo inlerfeclor'bus; de bomicidiis sponte vcl non sponte
vivant \el alios doceaut; de possessionibus ,eorum- vel consilio faclis; de eo, qui mulierem prajguan-
dem. - i lem percusseril cl aborticritr; de quibusdam uomi-
« Quinla pars continel de primalu et dignilate cidiis, quse sine peccato llaut; de iucanlationibus et
Romana? Ecclesiaj, de conciliis convocandis; de diviualionibus et diverso geriere magicae artis; de
provincia constiluenda; de polestale primalum et natura dajinonum; de soiiibus, de observalione
inetropoliianorum; de ltogotiis clericorum ubi tra- dierum et mensium; de riiversis octo generibus
ctentur ; de spolialis reinvcstiendis; de accusalione, menclacii; de juramentis observandis vel non ille-
quo ordine, a quibus personis et adversus quos gitinris; deexaclione juramenli el.fallaeia; dejura-
riebeal vel non debeat lieri; de teslibus, qui et quo- mentis quibusdam et de comilibus jurisjurandi; de
modo clquot el in quo negolio testilicari debeantvel omni genere mendacii.
non, de induciis quando ct quandiu dataj sunt; de sub- t Decima pars continet de ptenilenlia et pceni -
terfugienlibus quandiu et qua ralione exspectenlur; tentikus et de discrelione iriter eos habentia; quo-
de judicibus qualcs esse debeant et qtiando jucli- modo clerici pceniteant et de coufessione peccalo-
cium proferant; de apjjellationequando elquoinodo U rum et de salisfactione ac reconciliatione; de ma-
. liat et de male appellantibtis; rie electis judicibus; joribus eulpis et minoribus," elde pceiii(entibus iu
de damnatis episcopis et clerieis dilinilis. exiremis; et de emendatione omnium criminum et
t Sexla pars continel qualiter purgeiilur clerici redemptione jejuiiiorum. J
infamia lantum accusali; de causis el negotiis lai- (278) t Exceptiones autem decrelorum, quas in
corum ; de polesiate ligandi el solvendi; de voca- unum volumen ordinare disposuimus, ad suuin
tione cxcommunicandorum; de excomniunicatione; linem nondum perductse sunt. Opus enim boc li-
de absolulioiie; de illis qui excommunicatis fide- ' berum curis pectus desiderat, cujus nos episco-
lilate aut sacramento-aslricti sunl; de ha?relicis• pus immunes fecit. Horum lamen jam explevi-
post inorlem excommunicandis, et quod sit com mus partem atque ad id peragendum quod reslat
inunicandum noii nominalim excommunicalis; de episcopum deponemus. Peraclumveslras veiiietin
iliicita et injusla ac pra?cipili excommunicatione. manus, nec opus erit ut pro co deferendo vester le-
< Sepliina pars conliiiel 'de nupliis quo tempore gatus ad nos usque fatigelur. Oflicii nostri erit,
et inter quas personas et qua de causadebeant lieri; vobis illud per nostrum deslinari. > Lib. n, fp. 27,
de tribus qua? perfeetum reddunt conjugium; de -p. 124, Op. ed. J. Beaugendre. Parisiis 1708,
perfeclo et impeifecto conjugio ; de concubinis; de in-fol.
conjugikus, quorum alter sine altero conlinentiain (279) S. Hildeberti Tur. arch., in suas regula-
vovii vei religionisliabilum sumpsif;deuxoribus quaj rum ecclesiaslicaruni exceptiones de muWptic' divi-
viris capiis aliis nupserunl; quod sitconjugiuminter norum prmceptorum genere. Lib. n, et. 161, /. c.
«jersonas ejusdcm rcligionis, lioc est inler genliles
IAXUI DISSERTATIO DE DECRETO lYOXIS txxr*
terit Hildebertum ipsius fuisse auclorem. Et re A. Merito proinde, ac sine ulla dubiialione collectio-
quidem vera pra?fatioqnain in nostra' collectione ab iiem de qua loquimur Hildeberto tribuimus , qui
ipso auclore elaboratam invenimus, omnibus iis pro magno, quo flagrabat conservanda? ecclesia-
>,respondet qua? Guilbertus Limericensis episcopus stica? disciplina? desiderio, minime nova illa docu-
"postulaveratj.cui praelerea ipsa inscribilur. Aper- menla negligere poluit, qua? ipsius disciplina? mu-.
tuTn eiiam ex ipsius principio, imo ex prajfalione latas aut ampliatas regulas exhibebant, quseque a
universa est, eam ab homine ecclesiastica dif.ni- praJcedenlihus collectoribus nec habebantur nec ba-
late prajfulgenie ad alium ejusdem conditionis Iio- beri jiolerant, cum prius opera sua elaborarent,
niineui esse scriplam. Canones insuper coucilii quam illa iti lucem ederenlur. Nec tamen hujus-
Nanetensis, quod anno 1127, mense Novembris, modi documenla in suam collectionem recipiendo
prajside Hildeberto, habilum fuii. eumdem colle- ab antecessorunl suorum consueludine recessit,
etionis, in quam reoepti suni. auctorem esse ar- cum omnes quajcunque riOva et suis lemporibus
guunt» Quibus si adjicimus quod inler H.ldeberti accommoda reperiebant, suis collectionibus cerlalim
litteras, Ivonis prologus in Panormiam, inveniatur, insererent. Quade causa nec collectiones qua? vulgo
recte conficere possumus, eumdem sua? colleclioni Cajsaraugustana el Tarraconensis nominantur, nec
prajfigere ipsum voluisse. Quod -eurn in colleclione illam quse ab Anselmo Lucensi auctore est repe-
nostra faciuui conspicimus, Hildeberto eam me- tenda, Hildeberlo tribuere possumus, uti ab ali-
rito tribuimus. quibus faclum esse novimus, cum omneS lia? col-
Uinc etiam dignosci facile polest unde factum sit lectiones nullas Urbani II epistolis recenliores com-
quod libfarius qui co.dicem exscripsit, veri auclo- g plectantur. Viri quidam doctissimi ex congrega-
ris nomen oblivisci potuerit, eum Ivonis nonnisi tione Benedictinorum Sancti Mauri in Galha(28I),
prologuru respiceret, sic secundam quoque prajfa- qui pra?clare admodum subliliterque opiniones va- -
tionem ab ipso conscriptam putaret. Hinc prajlerea rias excutere sluduerunt, quaj de Hildebert! cano-
apertum est cur librarius qui codicem Berolinen - num colleclione circumferuntur, bic vero errores
sem. in quoColleetio tripaiiita reperitur "(280),con- notarunt, quikus isliusmodi opiniones inniluntur,
scripsit, etiam.hanc collectioiiem Ivoni tribuerit, at cum sibi sufficere arbitrarenlur, si vera esse
«ou aliam cerle ob causam nisi in illo codice ad ostenderent, qua? Hildeberlus de sua canonum eol-
colleelionis initium itidem Ivonis prologus • babe- lectione narrat, nihil omnino cerii aitulerunt, unde
baiur. Quod vero idem librarius ailirmet Ivonem bajc quajstio penitus dirimi posset.
opus suum in decem pai les dislribuisse , quodque § III. Quod.ad alterum compilatorem pertinet,
codici Ivouis nomen inscripserit, cuin lamen non- qui Panormiam denuo elucubrando auctor fuit illius
nisi illam Colleclionem tripartilam exhibcal, mi- l)ecreti, quod, ut evincere post paulo contendenius,
riun vitleii iniuimc debet, si mature perpendimus Ivoni falso tribuitur, breviores esse poterimus, cum
quod vel librarius ipse, vel illc cujus jussu codi- hoc unum agere debeamus, ut clare demonstremus
cem exaravit, facillime scire potuit quamdam exi- qua ratione fuerit hoc opus confcctum.
stere canonum colleclionem in decem parles di- Auclor opus suum septemdecim in partes dislri-
visam, qua? yel ob.magnam similitudinem quam buit, quarum rubricas in notis apponimus (282) ut
babetcum Ivonis Panoimia, vel ob id solum quod illud facilius cum prajcedeiitikus collectionikus, ac
ijisi Ivonis prologus pnelixus sit,Ivoni quoqtie vulgo ,Q prajseiiim cum Gollectione irium paiiium conferre
altribuia est. possiinus. Quaiilum ex ipso opere conjicere fas est,
• (280) Conf. Cap. 1, nola 260, hujus Dissert. et de perceplione et observatione; de missa et
(281)^ t Malgre toutes ies recherches et les dis- aliorum sacramentorum sanctiiate.
cussions que nous avons pu faire, il est tres-dif- P. III. De ecclesiaet derebuseeclesiasticis et earum-
Jicile de deeider avec certiltide ce quii faut penser dem reverentia et observatione.
de Ia colleclion des canons faite par" Hildeberl. P. iv. De observandis feslivitatibus et jejuniis legi-
Ctile qui porle le uom d'Yves de Charlres, ne peut timis; de scripluris canonicis el consuetudinibus
eire celle de feyeque du Mans; cela est evidenL et celebratione concilii.
Sil eiail auteur de celle de la Tarragone, ou de celle P. v. De priniatuRoniana?eeclesia?etjurcprimatum
de Sairagose, comme AntoiiieAuguslin el apres lui et melropolitanorum atqueepiscoporum; etdeor-
M. Dujat le conjecturent, serait-il possible qu'on ne dinalione eorum ; el de suklimitale episcopali.
irouvat que daus les bibliotheques d'Espagne l'ou- P. vi. De clericorum conversalione et orclinatioiie.
vrage d'un eieijue de France. Nous ne uous arre- et correetione et causis.
lons piis a faire voir quil ne peut elre auteur de P. vn. De inonackorum et monacharnm singuiari-
cclle qui porle lenom d'Anselme de Luques, ni a tale et quiete; et de revocatione el pcenilentia
reiuter ceux qui la lui onlattribuee.... Enfiii tout eorum qui coiuineiitia? piopositum transgre-
ce que nous pouvons dire avec cerlitude sur ce diuiuur.
sujet, c'esl qu'Uildebeii avait entrepris de faire une j)
] P. vui. De legitimis eonjugiis; de virginibtis el vi-
tolleclion de Ganons, quii avait execute en paiiie duis non velatis; de laploribusearumeideeorum
son dessein, mais que les occupalions atlackees a separatione. De concubinis et transgressione cou-
1'ejriscopat lui itrent ink-rrompre son travail jus- jugii, deque pajnilenlia singulorum.
qu'eu 1118. Alors il re&olul de le reprendre ; mais P. IX. De iucesla copulalione. et fornicalione di-
nous ignorons s'il y a mis la derniere main ; et en versi goneris; et in qua linea lirieles conjungi 11
ca» quil ait ackeve ctiie collection, nousnesavons separari debeant; el de correctione et pceniteiuia
si eilcexiste, ou sielleestperdue, dumoinsnous osf- singulorum.
eiie inconnue. * Hisloirc litleraire de France, l. XI, P. x. De bomicidiis spontaneis et non spontaiieis;
p. 4u9, et in genere p. 406-410. —luutiieessel mo- de parricidiis, el fratriGidiis; el de occisione le-
nere, Hiidebeiium miuime Colleclionis triparlita? gilimarum uxorum el seniorum et .elericoiiim ; et
aucioicin esse, cum eam jam Ivo, qui a. 1115 mor- quod non omnis hominem occidens homicida sit;
luus est, adbibuisset, et liiltlebeiius anno 1118 vel et de eorum pceniienlia.
1119 suum opus elaborasset. P. xi. De incantaloribus ; de auguriis, de divinis;
(2b2)P. i. De lide ctsacramenlo fidei, id est, baplis- et sortilegis; de soriiariis; et variis illusion.bus
mate, et minislerio baplizandorum el baplizato- diaboli et de singulorum pcenilentia.
rum; consignairdorum et consignalorum; el de P. xn. De mendacio et perjurio; de accusaloribus;
obbervatione singulorum.
* Etquid conferal baptis- de judioibus ; de defensoribus el falsis leslibus.
ma, quid confirmatio. et de singulorum porjniteiilia.
P, n. De sacramenlo corporis et sanguinis Domini; P. Mii. D._laploribus, de furibus de usurariis et
PATROL. CLXL C
LXXV - , D. IYO CARNOTENSIS EPISCOPUS. _A\W
duo prx ociriis aucfor habuissevidetur. Generatim A piompUe sunt, sequenles veix)a teilia ad riccimani
quidem" ab Ivone nuiiquam sibi recedendum; quan- sextam, quanquam in iliis disponondis auotor a i
quam vero formam quam Ivo in instruenda Panor- Ivonem respexerit, lamen ul plurimum Colletiioncm
mia adbibuil imitalus fueril, lamen in pluribus al) tripartilam inritatus es(, qua? pariiculares rtibricas
illa discessit, iis niaxime in locis ubi uberior Col- magis distinctas cxkikcbat. Plurcs igitur leiliaj par-
le lionis tripanitaj materia kunc agendi modum tis hujuscc collcctionis rubricas in unam conlraxit,
exigebal. Ivo siquidem, quod superius etiam riixi- proul - ipsius operis ralio postulabat. Hinc terlia
mus multa ex illa Collectione excerpere omiserat, Decreli pars, teiiiam collectionis rubricam; quatia,
qua? ad opus suumaniplianduiu magisque peiiieicn- rubricam quatiam, quinlam, sextam et septimam;
dum excerpere potuissel alque etiam dehuissel. quinta, rubricam octavam et nonam; sexta, rubri-
Hinc iu alia.illa Coiledione quam Hildekeiio iri- carn decimam ; seplima, rubricasunriecimam, duo-
liuimus, Ivonis opus ex Colleclione triparlila am- decimam, tlecimam terliam et decimam quarlam ;
pliaium magisque elaboralum fuisse osienriimus. ociava, dccimam quintam; nona, decimam sextam,
fiecreti vero aliclor, quem Pscudo-Ivonem nonii- sepliinam, oclavam et nonam; deeima, vigesimam;
iramus, cum, uii paulo post videbimus, ab Ivone undecima, v.igesimam primam ; duodecima, vigesi-
niinime confecla sif, singulas Pauormia? paiies in mam secundam; decima lenia, vigesimam teiiiam,
duas divisit, ct decimam septimam qua? prajler quaiiam, quinlam et sexlam; decima quatia deiri-
qua?damloca ex Augusini operibus drccerpla , lo'.a cjue, decima quinta et decima sexla, rubricas vige-
ex Burcbardi Wormaliensis Decretodesumpla esi, simam septimam, octavam et nonam, qua? ullima
adjecit. Hinc quoque factum esse piUoquodhajenl- O esi in GoUeciione trium paiiium complectuniur.
lima Decreti jiars i:i quodam codice Pansiensi peni- Non soluni vero in stto opere inslruendo Pfeudo-
tus dcsit, et mcrito ab ejusdem Decreti epuomalo- Ivo ivonem germanum secutus est, sed etiam ma-
ribus omnino omissa sit, cum neque PanormiiP. teriam ipsam ex iisdem fontibus ex quibtis Ivo
r.eque trium partium Collectionis ratio et melho- illam hauseral, desumpsit, adjiciendo ea qua? I\ o
dus ejusmodi parlcm exigeret. Quod vero ipsas par- jam ad ioca ex aliis deprompta adjecerat. Hiuc
lium rubricas atlinet, Pseudo-Ivo Collectionem tri- Burchardi Decrelum (283) <u Colleelioiiem tripar-
partiiam pra? Ivouis Pauormia secutus est. Prima titam (284), quibus Ivo spociatim usus eral, denuo
quidem et secunda pars ex Panormia cerle tle- at-iit, ef pluraetiam exterpsit, alque hisce colle-
riefceneraioribus; de venatoribus; de maleditis vn, c. 5, 2, 4-10, 12-27; 1. xvn, o. 1-5, 8, 9,
el conicnliosis ; de commessalionibus et ekrie- 12-46, 19-57, 45-54. P. x, c. 150-176. B. 1. vi, c.
tatibus ; de furiosis; de Judajis et eorum cor- 1-59, 41-45, 45-49. P. xi, c. 30-57. B. 1. x, c.
reclione. 1-4, 6-10, 12-22, 24-26, 28-50. P. xn, c, 58-
P. xiv. De cxcommunicalione jusla vel injusia , el 75, 77-88. B. c. i-i9, 21, 22, 25-29; 1. xi, c.
quibus dc causis el quo ordine facienda sil. 64,65, 68, 69. P. xm, c. 2, 5, 56-^0, 41-51,
P. xv. De poBirilciUiasanorutn el infirmorum; el 52-67, 69-85. B. 1. xi, c. 55, 54, 26-50, 55-65;
qua coiniiiulatiouc lemri possit pceiiitentia. I. x, c. 51-65, 65-67; 1. xiv, c. 1-17. P. xiv, c.
P. xvi. De olliciis laicorum et causis eorum. 74-114, 115-126. B. 1. xi, c. 1-6, 10-24, 51-51.
P. YWI.Coiilinens speculalivas sanctorum Palrum C «7-78. P. 15, c. 2, 5, 0, 7, 5, 9, 22, 26-205!
sentenfias de fide, spe et charitate. B. 1. XVIII, c. 15, 10, 35, 58, 40, 25, 12, 1-9
(285) Qu;e ut claiius appareanl synopiicam lris II, 14-22, 28-54, 56,57, 59, 41, 44-70, 72-82.
«abiilam sukjungimus, in qua ex singulis Pseudo- 84-126, 129-149, 155-159. Canones concilii Sale-
I\onis Dccieti parlibus ea capitula adnotavimus gunslad. in iine Lbri-xx; B. 1. xi, c. 9-25. P.
qua? cadcm conservala serie ex Burcbardi Decrelo xvi, c. 2-45. B. xv, c. 1-44. P. x\'ii, c. 12-120;
ticsumpfa suiit. Reliqua qua? sparsim ex eo hausit Burch. 1. xx, c. 1-110.
auetor omilliinus. Eodein modo nolabimus capi- (284) P. i, c. 156-162, 170, 171, 177, 178, 191,
iula ea qua? Pseudo-lvo ex Collcctione tripaiiila 208, 211, 244, 245, 504, 505, 507, 155-157. Coll.
«l ex Panormia deprompsit. P. i, c. 197-217, trip. m, i, c. 1-22; P. n, c. 25, 26, 50, 51, 50,
218-250, 251, 252, 253-295. Burch. L. IV, C. -83, 85, 95, 91-113. Cip. m, H, c. 2-27; P. m,
2-22, 24-56,58, 57, 59-101. P. n, e. 11-62, 77, c. 11-14, 115, 122,125, 155-134, 175,177-180,
117-125, 124-141.»B. 1. v, c. 1-55; I. m, c. s59; 183, 189, 195, 194, 208, 211, 215, 222, 225, 275,
1. Ji, c. 50, 52, 34. 70, 71,92, 95; 1. in,c. 70, 72, 282. Ctp. ni, m, c. 9-24. P. iv, c. 1, 14, 25,
76, 78, 79, 96-108. P. m, c. 5-17, 19-25, 25, 26, 24, 33, 45, 53,68-74, 151, 168-171, 177, 178,
53, 54-65,65-70, 71, 72, 75-84; B. 1. in, c. 1- 185, 184, 188, 200-208, 213, 215, 216, 227, 254
15, 16-20,62, 21-49,51-61,05-68,81, 80, 82; 258, Ctp. in, iv, c. 1-2; m, v, c. 1-5; m, vi, c.
85-94. c. 85-95, 107-114, 193-212, 213, 214, 216, 1-18; iii, vn, c. 1-17; m, vm_ c. 1. P. v, c. 20,
'226, 227-343, 244-249, 250-255, 256-266, 267- 25-24, 48, 5o-52, 8, 81, 123, 547, 65, 61, 72,
269, 270-281, 282, 283, 284; B. 1. m, c. 109- D 280-286, 514, 552, 555, 545, 555, 559-561. 509-
119, 190-197, 129 147, 151, 152, -155-164, 166- 571, 578. Clp. lii, vm, c. 2-9; m, ix, c. 1-25.
182, 184-189, 198-203, 205-216, 222 227, 225, P. VJ, c. 583-406, 410-412, 415-419, 427, 428,
226, 250, 258, 240, 259, 223, 224," 241. P. iv, 451. Ctp. in, x, c, 18-50. P. vn, c. 2-4, 7, 8,
c. 12-22, 24-48, 49-60, 61-70, B. I. n, c. 75- 22, 52, 150, 155-157. Ctp. m, xi, c. 1-14. P. vn,
78, 81, 82, 88, 83, 84, 87; B. 1. xm, c. 1-15, c. 157-142. Ctp. ni, xiv, e. 1-9, P. viu, c. 1-27,
17-228. B. 1. lii, c. 217, 218, 222, 220, 221, 224- 50, 52,54, 55, 58-41, 41, 45, 51-54, 56, 65, 71,
228, P. v, c. i, 46, 57-77, 135-153, 154-176, 181- 72 73, 79, 87, 88, 95, 111, 155, 154, 136, 220,
254, 242, 250-280, 289-344; B. 1. i, c. 1-42, 44- 228, 251, 254, 257, 258-240, 251, 255, 254, 255,
02, 64, 65, 67, 68, 75-90, 95-111, 114-131, 265, 269, 270, 271, 272, 275,^279, 291, 294,5ii.
113-155, 252/136-142, 144-151, 153, 156-191, Ctp. lii, xv, c 1-62, 79-105, 105-109. P. i, 1- c.
193-198, 200-219, 221, 223-226, 228-252, P. vi, 1-4, 7, 17, 18, 55, 105-108. Ctp. m, xvi, c.
c. 21-41,64, 125-510; U. 1. n, c. 1-15, 15-18», 8, 29-55. P. IX, c. 111-113, 125, 116, 117, 126,
25, 19-21, 22, 24-49, 55-69, 72-74, 79, 80, 94- 127. Clp. III, xvni, c. 1-4; m, xix, c. 1-4. P.
115, 115 120, 122, 124-158, 140-149, 150, 179- 5, c. 1, 4, 7,10,11, 12,18,20, 27, 52,54, 50,54, 50-
196, 151-177, 197, 255, 198-201, 258, 202-204, 64, 78-80, 97-98, 101, 105-108, 110-120, 124-
257, 205-226, 234, 228-255, 256, 259. P. v», c. 126. Clp. III, xx, c. 1-52. P. xi, c. 10, 15,15-
28-54, 50-119; B. 1. vm, c. 4-7,9-il, 15-20. 22- 22, 29, 67, 08, 70, 71, 84, 96-98. Clp. iii. xxi,
28, 50-59, 40-101. P. vm, c. 159 218-; B. 1. ix, c. 1-12, 14 20. P. MI, c. 17, 22, 25, 26, 29, 55,
c 1-48, 51, 53-82. P. IX, c. 29, 59 104. n. L 56, 59. 42 44, 40. 47, 64. 75, 76, 80. Cip. m,
txxva DISSERTATIO DE DECRETO IVONIS. txsvm
clionibus Panornriam quoque addidit, qua non so- A parte connexum e! mnifico oidine el metnodo elu-
!am (aiiquam fonte (285), sed ctiamtanqiiam norma cabratum, ponilus riestruorol, aliudque denuo ex
(ISti) usus esl. Capitula vero"ex Triparlita desum- hoc suo proprio atqsie ex corumdem anlecessoriiui
pia, elab Ivone in uuum conjuncla, aul mutala, suorum opeiibus compilarct, in quo incredihilis
Pseucfo-Ivo eamdem cum hone relinens formam, jierturbaLio omsiisque ordinis defectus conspieitur,
recepit. Cajterum tam inepte hisce operihus usus nec aliam ob causam nisi ut indigesta quajdam ac
osl auctor, ut ipsum omni lalia disponendi aiquc miiiime elaborata rerum moles congererelur, com-
ordinandi dexteriiafe caruisse, nec aliud fecisse pilaluin fuisse videlur? Non ita facile profecto quis-
<'tcas, quam in quamdam inordinatam indigestam- quam hoc sibi persuadeat, ac difficilius eliam Ivo-
<iie niolem congerere, quajcunque in tribus illis nem ita egisse quisquam demonstrandum suscipe-
tollectionibus rejieriebanlur. lncredibile dictu esi tU.
quam permista omnia sint, 'quam iuordinate rii- Jam vero senlenliam clarissimi Savignii quod
gesta, ac nulio locorum habiio deleclu iiac illac spectal, qui Ivonem ipsum posl coniectam Panor-
veititi disseminata. Quldquid ajmd suos anteces- raiam, Decretum elaborasse, atque ad hoc perfi-
sores invenerat, omnia, neque cxceplis quisqui- cienrium prajserlim triirai partium CoIIectionis in-
liis, in suam collectionem assumpsit, tamque anxie ventione, quam anlt-a ignorarat, adductum fuisse
in illis colligendis insudavit, ul eadem docutnenta, afiirmat, in eo quidcm quod Decretum ex hac Col-
ne seriem in quam ab antecessoribus suis capittria loctione doprompLum fatelur, nihil est cur ab ipso
singula erant digcsfa, inlerrumperel.bis elter{287) dissenliamus. in eo vero quod Ivonem ejusdem au-
. in suam collootionem rece|)eril, prout in duakus B ctoiem agnoscit, hoc uno argumento ipsins ei'ro-
vel (rikus colI.'el:on.hus, quas ad manus habebal, rem evincimus, quod i.empe jam Panormia ad Col-
ca invenerai. Quaj quidein loea, pro maxinia parle leclionis Iripanita? liormam disposita, ei ex ipsa cle-
*cx Burekardi Decreto dosmnpta, etsi tum a Colle- sumpta fuerit.
«iionis tripaiiifa? auctore, lum ab Ivone in Pa- Quod vero haclenus Ivo Deereli auclor habifus
iionuia jiaHiiiluin jmmulaia essenl, lainen Pseu- fuerit, id ex crrorc e\enisse vidctur. Ejusuem si-
do-i\o, qui hanc iinmutatioiiem nec aiiimadvcrlit quidem auctor, cumuli vidinsus, non adeo mullum
qtiidem, eadem servala fornia quam apud ilios in ordinandis suaj colleclionis doeumeiUis valerei,
liabebant, collectioni inseruit. ul ex tribus ordinatis ac certa ralione digesiis
Cum ita igitur Decretum luisse confectum oslen- compilationibiis, nonnisi informem molem college-
dimus, simul nos eliam probasse confidimus I\o- rit, ne pisefari quidem operi suo illiusque rationem
iiem nullo modo ipsius auctorem dici posse. Quo exponeie ausus est. Hinc optimum simulque brc-
.enim paclo ficri poluisset nl sununi ingenii atque vissiaium duxit operi Ivonis j)rologum prajponeie.
erudilionis vir, qualein Ivoncm fuisse historia lesta- Qua in sententia majime aflirmor, postquam codi-
iur, opus suum tantis curis tantaque ijerspieuifate ces duos, Vindoboncnsem unum, alterum Londi-
,iuni ex Buchardiel Anselmi Lucensis operibus, lum- nensem sedulo dispexi, quorum ulerque Dccretunii
cx Collectione (riparlita eiaboralum alque omni ex septemdecim in paries divisum exlrineiH. ln bisce
XXII, o. 1-53. P. MII, c. 2 1,. iG-19, 26, 28, 51- C c 187, P. xin, c. 88. P. xvi, c. 195. P. vm, c. 505.
55, 40, 42, 68, 88, 90-95 106. Clp. m, XMII, P. xvi, c. 121. P. vi, c. 54. P . xv, c. 65. P. wi,
«. 1-5; m, 24, c. 1-6; ni. 25, c. 1-5; m, 2(i, o. 220. P. xvi, c. 515. P. m,'C. 154. P. m, c. 247.
*. 1-9. P. xiv, c. 5-14, 25, 45, 44, 47, 48, 50, 92, P. vni, c. 62.P. xvi, c. 183. P. n, c. lll.P. HII, c.2.
65, 114, 124. Clp. in, 27, c. 1-21. P. xv, c. 21- P.vui, c. 22. P. xvi, c. 183.P.VIH,e.206.P.vm, c. 261.
23. Ctp. iii. 28, c. 1-6. P. xvi, c. 56-65, 71, 72, P. vin, c.9. P. vni, c. 255.P.vin. c. 124.P. vm. c. 355.
74-79, 85-110, 115-167, 172-226, 229-298,500- P. xni, c. 101. P. i, c. 285. P. ii, e. 69. P. vi, c. 45.
S20, 524-562. Ctp. m, xxix, .c. 18-282. Eodem P. i,c. 155. P. ix, c. 54. P. vm, c. 70. P. x\n, c. 195.
iiiodo quantum fieri potuil primam el secundaiu P. iii, c. 116, P. xvi, c. 69. P. i, c.,257. P. i, c. 297.
Collectionis Iripartita? jjartem cxcerpsit Pseurio-Ivo. P. 4ii,«. 115. P. xvi, c. 68. P. vi, c. 114. P. xvi, c. 93:
Dc quli re hic nihil dicemus ne nimium spalium P. vm, c. 275. P. xiv, c. 72, P. v, c. 256. P. xiv, c. 72.
insiiinamus. P. viii, c. 60. P. xvi, c. 151. P. vii, c. 10,P. vni, c. 16.
•(285)Qua?dam solummodo' cajrilula hieadnolare P. i, c. 182. P. xi, c. 86. P. in, c. 117.P. vi, c. 570.
suiliciat. P. i, c. 26, 27, 49, 50, 58 59, 64, 65, P. v, e. 100. P. xiv, c. 72. P. i, c. 114. P. n, c. 91.
7«, 77, 87, 90, 94,95, 97, 99, 100, 102, 105,104, P. vi, c. 25. P. vi, c. 47. P. v, c. 4. P. v. c. 244
-108, 109, 129-151 . 140-144, 146, 147, 509, 510, P. v, c. 293. P. vi, c. 258. P. vi, e. 194. P. vi, c. 94.
184, 185. Ivo Pani p. i, c. 8-11, 16, 17, 25, 24, P. II, c. 109.P. v, c. 48. P. III, c. 130. P. vi, c. 248.
35, 56, 40-51, 59-61, 66-70, 92, 93, 104, 105, 111, P. i, c. 185.P. in, c. 110, P. xvi, c. 54. P. xvi,c. 177.
H2.P.iv, c. 89-91, 105-106,168-174,196,179-181, P.vnijC 14.P.vm,c.l52. P. III,C.151.P.III,C. 175.
184, 25-28. Ivo Pan. j). n, c. 95, $6, 97, 125, P. iii,c.ll8.P.xvi,c.71.P.vi,e.426.P.xvi,c. 206.
124, 141-155, 174-177. P. v, c. 122, 125. P. vi, D P. m, c. 150. P.iv, c. 185. P. in, c. 125. P. xiv,
c. 12-19. P. vn, c. 145-146. Ivo Pan. p. m, c. c.93. P.i, c. 65. P. vn, clOI.P. vui,c. 324. P. vm,
8, 9, 55-40, 199-200. P. MV, C." 18-20. Ivo Pan. c. 280. P. xv, c. 14 et 23. P. m, c. 190.P. vi, c. 423.
I>. v, 150-152. P. ix, c. 5, 6, 19-12, 27, 28. I\o P. xvi,c. 522 el 229. P. xm, c. 14. P. vi, c. 369.
Pan. p. vm, c. 54, 55, 57-59, 61, 62, etc. P. xi, c. 14. P. xvi, c. 176. P. viii, C 112. P. xvi,
(286) P. vm,.c. 26. Ivo Pan. p. v, c. 53. Ctp. c. 162. P. xvi, c. 150. P. vi,c. 427. P. x, c. 147.
Jii, 15, c. 24-26. P. vw, c. 156, 269. lvo.Pan. P.xvi, c. 80. P. XIII, c.4. P.xv,c. 25. P. xvi.c 79
p. vi, c. 80, 55. Ctp. in, xv, c. 60, 61, 62; et c. 175. P. III, c. 124. P. xiv, c. 92. P. i, c. 154.
c. 98, 99. etc. P. xi, c. 17.P.iv, c. 250. P.vi, e.ll5.;P. m, e. 191.
(287) En qua?dam exempla ; P. xi, c. 11. P. xm, P. vi, c. 424. P. vni, c. 71. P. xvi, c. 185. P. xn,'
c. 66. P. xn, c. 85. P. vi, c. 546. P. xi, c. 52. P.xi, c. 86.P. xin, c. 65. P. xvni, c. 21.P. xvi, c. 182. P. vi,
c 95.P. VIII,c. 68P. xvi, c. 193. P. xin, e. 6.P.xvi, c. 568. P. xv, c. 18. P. ix, c. 2, 5. P. xvi, c. 166.
c. 558. P. xiv, c. 100. P. xiv, c. 57. P. x, c. 144. 122. P. xvi, c. 227 et c. 521. P. u, c. 63. P. VJ,
P. x, c. 25. P. vi, c. 580. P. xv, c. 20. P. x\i, C.88.P. VIII,C.109.P.XVI,C.159.P.viii,c.57.P. xvi,
c. 256, c. 271. P. viii, <;.514. P. x, c. 181. P. MH, c. 128. P. xvi, c. 65.et c. 144. P. m, c. 265. P. n.
c. 48. P. xvi, c. 102. P. i, c. 252. P. vi. c. 99. P. n , c. 72.P. n,c. 90. P. vi, c 110. P. iv, C.159.P.XXX,
c. 155. P. vi, c. 105. P. v, c. 566. P. xin, c. 50 ; c. 40. P. i, c. 157. P. ix, c. 55. P. vi,c 36. P. \v.
I».\tv,c. 25. P. MV, c. I02.P. iii,c.149. P. MH,C. 1. c. 70. P. viii, c. 52. P. xvi, c. 189. P. vni, c. 55L
i>. iv, c. 194 P. xvi. c. 1SL T. % c. 52 V. \<, P. \%c. 185. P. v, c. 258. p. \vi, c. 509. elc
t.xxix D. IVO CARNOTENSIS EPISCOPCS. ixxx
codicibus nullibi Decretum Ivoni iribuilur, in ulro-1 \. ni II lempora excederel. Ipsum vero paulo post
quetamen ipsius prologus inveniiur, alque ita ap- moiiem Ivonis opus suum eflinxisse ex eo maxime
positus,ut omnino pateal tunc temporis Decreti au- oslenditur, quod jam ajfate Ivoni proxima qBajdani *
ctorem minime tam ignotum fuisse qiiamhodiedum ejusdem epitome existeret, de qua mox plura dicturi
Hlum esse videmus. Hoe irtriusque codicis exor- sumus.
dium : Incipit prologus domini Ivonis Carnotensis
anle collectionem eeclesiaslkarum Pritisquam ari tertium hujusce nostri dpusculi
episcopi regula- caput accedamiis, opera? pretium erit pauca huc ad-
rum de et
convenientia dispensatione eorumdem. Quo jicere per qua? tenebra? dispellantur queis ea ob-
in litulo librariusper lwc verbum ante satts indicat volvuuliir qua? rie sumina Decretorum Ivonis ad nos
se Ivonem tanquam hujus Deereti auclorem minime pervenerunt. Nemini non in hac re sattsfacere nos
existimasse. conlidimus, cum quod sane mirandum est. *
Ivonis insuper nomen neque in principio neque posse ex iis collectionibus, de quibus loculi su-
in fine singufarum partium, ct quod magis mirair- qtuelibet
mus, suum epitomatorem inveniret. Tanlus enini
ritim est, nec in fine quidem totius operis, quo ta- sreeulo duodecimo ineunte scienliam excolen-
mon in loco librarii aucloris nomeu ascribere soliti di ardor homines invasit juris
ln alio vcro codice Parisieiihi in bi- quodammodo, ut dum ad
erant,-apparet. lttterarum sludia paulatim tunc tem-
klituhecu regia sub num.587', qui idem Decreliun, promovenda reviviscenlia quam maxime conferret, apud
-ieiicta tamen decima septima parle, cxhibet, De- poris omnes eorum operum qui alicujus momenti erant,
creium et Panormia lanquam unum idemque opus epilomen habendi desiderium provocarel atque sug-
habenlur; ita enim inscripttis eslcodex : Panormia .B gereret.
Ivenis Carn. episcopi collecta de libris aulhcnticis
decretorvm, canonnm, legum Romanarvm, el de li- niana § IV. Codex Londinensis, in bibliotneca Cotlo-
bris orthodoxorum Patrttm. Miniine igitur dnhitan- reposilus atque notatus Cteopatra CYIII, ex-
<lum esse pulo haoc solam ob causam D cFetum ceiplum Collectionis trijjartitaj exliibet, cujus boe
Loui atlribulum fuisse, quod ipsi lvonis prologus proprium est quod ipsius auctor Jicet ex integro
prajierit. Quibus si accedat, Decrotum Panormiaj eam ex Collectione triparlita deprompserit, tamen
non solum simillimum osse, sed eliam hujus simi- ab ejusdem ordine recesserit et denuo ad divisio»
nem a Pseudo-Isidoro observalam redierit. Hinc
litudinisargumeiUum noiutisi ex Colleetione tripar-
lita, quae-per longum temptts ignota fuii,erui posse, iiilerrupta epistolarum decrelaiium serie postMel-
facillime id evenisse inlelliges, tit nempe Decrelum ohiada?litleras (290), conciliorum canones subjecit,
lanquam Panormiaj recensio haberelur. Sola pro- et quorum series a coficilii Nica?nicanonibus incipit,
inde trium partiumColleciio, qua? Decreli originem cum synodi Hispalensis n explicil; dein ilerunj
omnino explical, simul eiiam manifesle probat Ivo- dccretales RR. PP. usque ad Gregorium M. ascri-
nem minime illius auctorem esso. Quod si quis psit, quibus demum excerpta ex teiiia Colleclionis
liinc negare contcnderet quod Ivo in epistola de . tripartilajparte desumpla adjecit(29t.. In hoc operis
suis canonum colteclionibus (288), et non de unica, loco qua?doni nova doeumenfa inseiuit, qua? iameu
Panorniia scilicel, loqualur, facillime refutari pole- iis qusein Collectione tripaiiila conlinentur miniuie
rit ex eo quod Ivo ipse ubi de Buchardi Worma- recenliores sunt. Inler ha?chabet quasdam Fulheili
tiensis opere loquitur, plurali etiam nomine uli- P Carnotensis epistolas (292), quaj illam in Gallia atk
tur (289). ornatam fuisse indicare videntur. Codex mcdio saj-
Cajterum bujus Deci'eti auclor eam in sua com- culo duodecimo exaratus est.
pilatione curam adhibuit, ul quandoquidem nullum Codex Berolinensis, signatus ms. Lat. quaii.
recenlius adjecit documenttim, lempus in quo illud 106, quamdam epiiomeii exhikti, qua? inlegraex
confeceral minime manifeslarit. Conlentus ea ma- l-.onis Panormia excerpla, et Summa decrctorum
teria, quam anlecessores in suas collectiones rece- Ivonis inscripta est. Auctor lum librorum, iiim oa-
perant, nibil suaj collectioni inseruil ouod Urba- pilulorum ordinem ex eadeni colloclione mulualus
est, cl nondumadhuc abbreviaius, ut reclc enclriri- (299) Praefalio Ivonis C. episcopi in colleclionibus
.tlion possit noininari, temavi ego summaiium ilhus ecclesiasticarum regularum.
facere, et ejus volumen in libellum redigerenianua- (500) Quaj ut pateanl, lakulam subjungimus, in '
)em. Verum ne quis hoc mihi arrogantim hnpulel, ex- qua ea Decreti capitula notavimus qua? ab epitoma-
cusatioitis hoc prwbendo sujjragium, quouiam mild lore relicta sunt. Hanc viam, ulpoie breviorem ele-
solum opusculum hoc facio, non ul ad lucem prodeat gimus. P. i (c. 1-511); c. 5, § 1-12, 4-44, 46-48,
.aul in publicum, sed apud me solum delitescat, ut 51, 52pr„ 53-35, 57, 66, 68, 69, 73, 77-87, 89-95,
'quia circacausas ecclesiaslicus occupatus sum,utpole 97-108, 110, 111, 115, 114, 117-119, 121-126,
-ad cujus curam litigaiiones speclanl ac jurgia, ha~ 95, 128,129, 151, 155, 158-145, 147, 149, 150,155-.
beam ad munum vel in manus, sive intns, sive foris, 157, 158 pr., 159 pr., 160, § 1 el 2, § 5, '162 pr.,
.sive in domo, sive initinere, ubicunque ecclesiaslica § 1 el'3, 165pr., 164, § 1-5, 165 pr., et § 2, seqq.;
negotia emerserini, quomodo ea disculi queant, vei 166 pr., 168. 172-174, 178 pr., 179 pr., 180, 182
judieari. Sed hajcliactenus. Nuncautem propositum pr., 185, 184 pr., 186, 192, 195, 196, 199, 200,
insoquaniur. 206,207,209,214,216, 2i7, 221-226, 229, 250,
(298) Histoire lilleraire de la I.
France, XII, p. 255,255, 248, 249, 255, 254, 256, 258, 259, 267-
427. Un autre ecrit plus iinportaiU dilaimon, 269, 271-275, 277, 280, 281,—287, 288, 291, 294-
niais qtti lfa pas encore vu le jour, est son Abrfye C 505, 505, 508, 309 pr., 511. P. n (c. 1-145); c.
de la Panormie d'Yves de Chartres. On ne repeiera 2, 5, 5pr., § 1, 2, 9 pr., 10 pr., 15, 14, 16, 18,
point ici ce qui a eie dit ailleurs (Hisl. lit. t. X, p. 20, 25, 28, 52, 55, 40 42, 44, 46, 49, 50-55, 59,
120-121) que Ia Panormie elle meme if est point son 62-69, 85, 91, 94 pr., 95-98,104,107,108 — pr,-lll,
ouvrage, comme l'a M.
pe.nse Doujal. L'abrege dont 115, 116, 119, 120, 129, 150, 155, 156. P. ni
nous parlons lui appartienl inconiestablcment, sui- (c. 1-284); c. 15, 19, 56, 40, 45, 45 pr., 46, 48-52,
vanl fautorite de tous les manuscrlls, ajipuyes de 54, 58, 65, 64, 67, 71, 72, 80-85, 87, 91, 92, 94,
celle d'Alheiic de Tiois-fronlaines. 11esl intilule, 95.105, 109,117, 120,121,125, 128-151,155, 137,
. rians un lnanusciit de laBiblioikequc tlu RokLa 139, 145, 161, 164, 166-167, 170, 175, 176, 1SI,
somme des Decrets d^llqimon. L'auteur dcbute par 183,190,191, 195 pr., 194 jir., 197, 199, 200, 204,
unelisic des papes qui butlaisse ries decre's sur les 201, 207, 208 pr., 210, 214-221, 225-227, 256, 240;
matie.es ecclesiabliqucs, acominencer par S.Pierre, 245-218, 250, 251, 254-256, 261, 265, § 1, 263,
ensuile il trace dcs regles pour rinlelligeiice de ces 267-270 pr., 274-276, 282 pr. — P. iv (c. 1-254);
deerets. II veul tTabord qu"on prenne garde au bnt c. 5, 7, 8, 10, 15, 18-21, 57, 58, 40, 45, 51, 52,
ries lois ecciesiastiques, jiuis il expliquc coninioiH 54-58, 60-65, 65, 69, 71, 77-79, Sl-85, 87-105, 110-
cllcs se concilieiit eittre elles; apres quoi il iraite 111, 115,114, 118, H9, 120 pr., 121, 125-126,129-
dos jirecejrles muableselimmuablos. Tout cela ne 151, 155, 156, § 1, 15-S pr., 159, 140, 145-146,
i iieni encore lieu que de.pieiiminaircs a la sommc. 148 j)i\, 149,151, 152,155,158,159,165-166,167,
EHe s'ouvre par un prolot_ue ou 1'auteur dil que lcs 8 1, 170-172,174-175,177,180,182,185,189,192,
Jois ecclesiasliques s'eiaiil accrues a un uonibre r> 198, 199, 200-202, 205, 207, 208, 212-218, 220-
prerxjuinfini, les livres qui les conlienneiu forment •. 222,224, 225, 228-250, 252-255, 236 239, 246-257.
ime bibliolhequu que peu dcpersonnes sonf cn etat —P.v(c. 1-578); c.l, 5,7,13, 16,21,25-26,28-31,
iTacqueiir; que ceux memes qui les possedciU, nei 55, 54, 40-45, 44 pr. 45, § 1 sq., 49, 52, § 1, S6
peuvcnt rctenir toul ce quils reiifernieiH; que par ni\, 66-68, 70, 71, 74, 75, 78, 79 pr., «2 pi\, 85,
cctte double raison jriusieurs personnes doctes mU. 87, 88, § 1, 9i, 93. 94, 96-98,100, 106,107, 110,
enlrepris d'en dounur dcs akreges; qu'enlre ccs! 111, 114, 115, 118 121-125, 125-129, 151, 152,
akreviateurs Yvesde Chartres est un des-plus dis-- 134, 155, 157, 158, 141, 145-144, 146-148, 151,
tingues; mais que la Somme des Decrels etant com-• 155, 155, 158,' 160, 162, 166, 170, 171, 176-178,
prise en dix thres, elle ne peul cncore passer pour - 181, 184, 185, 187, 188, 190, 196-199, 202, 225- 204,
un manuel, ce qui a poiie lui-ineme "ireduire l'ou-- 206, 208 210, 215, 216, 217, 219, 220, 222,
vrage de cet hakile homine a la forme d'un livre por-r 227, 250, 251 pi\, 239, §1,2, 242, 245, § 1, 244,
tatif. II prie ensuite le lecteur de nc pointimputer S 1, 255,263, 272, 275, 275, 276, 279, 282, 284,
son ou\ragea aucun senliment d'arrogance, parceJ 297, 298, 501, 505, 506, 507, § 1 sq., 511, 512,
(juil nc l'a fait que pour son usage paiiicuber, elL 318-524,526, 527, 551, 555-555, 540, 545, 548, —
iiullement dans le dessein de ledonner au public....-• 519, 555, 555, 550, 558-561, 570-573, 575-577.
On voil par la quTIaimon faisail les fonclions d'ar- P. vi (c. 1-455); e. 5-11, 20, 22, 25, 27, 2S, 52,35,
cbidiacre, lorsquil composa cet eerit. Voy. l.. 40, 42, § 1-15, 47, 52, 75, 88, 90, 99,' 101-105,
XIII, p. 127; Galiia Clnhtiana, I. IX, col. 882, ed.. m, 109, 110, 115, 116, 119, 125, 227, 1-50,152,
vil. 135. 138-110,142,114, 146,' 149,155-158, 160,161,
IAXXV CISSERTATiO DE DECRETO IYONiS. IAXXVJ
cuit, quoiump.-iiniis Yiririokonaj (Cod. univorsiia- A spondeiH, et ex illis tanlummodo eorum capiiula
lis nuni. 789 fol.), allo.r Londiui (Mus. Bril. bi- dccerpta sunt. Lihri vcro primus, sccunrius, tintle-
Wiotli. Harloj., num. 5090, plut. LXHI B) asserva- cimus ct decimus tciiius non ex Anselini colle-
tur. Lipsia; quoque el quidem in kibliolkeca uibana clione sed e\ Burchardi Decreto dcsumpli sunl,
alium ejusdem colleclionis codjcem ms. exslareex quem in omnikus qua? ex Anselmo non deprom -
clarissimo Bienoro nnfcessori JBerolinensi accopi. j)sit, auctor sedulo seculus est (301). Haket tamen
Cajterum codieesquos ego inspexi, omnino interse el alia documenta, qme neque ex Burckardo neque
«onspirant, aique in caiceRR. pontiliciun catalogum ex Anselmo aul alia nota coiiijrilatione desumps.t.
cxhiheiit, qui usquc a 1 Calixtum II prolrahilur, Tempus quo kaje ejrilome facta fuit, atque ipsius
tiijtis poiilificafus amri aocuraledcsignanliir. auctor penilus ignorantur. Cum vo.ro nnlla cloeu-
Jure Irinc eruimus, opilomen hanc sub illud lcm- menia contineal qna? Urkani li (f 1098) lcmpus
ptis el proinde non posf anrr.im 1126, adornatam prajtergrediaiuttr, illam krevi posl Anselmi opus
fuisse. Ulerque co.lex -mcdio sa?culo duodccimo compilatam fuisse meiifo defendimus. Ea verodo-
ovaralus videtur; de colleclions vero aitctoie, citnienla qu;e, uti diximus, auctor de novo adjuiixif,
rieque cteteiib' qui hoc opere us< suni nulla vesligia pro maxiiua parfe iu Gregoiii colleciionem Comtui-
occuriunt. graruiH, quse Polycarpus nomiuatur, ct cilra oimie
| VII. Eodcm feic tempore tres alia? collectiones dukium nosfiaiu colletiiouem ati siiam arioriiandam
confecia? \idciitur, qua? tamen ex aliis colleclioni- adkibuit. Cum enim ipse ex Aiiscltno jiolissimttin
btis excerpla? sunl, carumque epitomcn exhibent. deprompserit, similliiiium vero ossc vitlelur, et
In selectissima Savignii bibliolheca Berolini singu- p' eorum opera adiisse qui ex Anselmo novas colle-
laris codex exislit. Ilic eam colleelionem compre- ctioncs adornarunl, novaque documenta adjunxe-
Jiendif, in qua Anstimi Lucensis celeiiris compila- runl. Gregorius opus suum postannum 1125 perfe-
lio, qtta Graiianus piaj cajteris usus est, eadem la- cit; unde sequeretur collectionem Savigiiianani eo
lioiiequa Decieuim Ivoni ascriptum in imlicala nu- leinpore, quod annum 1098 el aniiuiii 1125 inler-
per collectione akkreviaia exhikeiur, in epilomen eedil, fuisseconfectam.
icdacta est. In trede.ciin librosdiviriilur h;cc comjri- Gratianus quoqttc hanc ejritomen non despexisse
latio ad exomplum tredccim Anselmi libroium, a vidotiir, cum plurima et quidem etiain ex iis qme
quorum ordine raro admodum recedil. Sic libri ajmri Gregoiium minime inveniuntui in suum De-
ii, ni, IV,A, vi, v ii, vni, i\, x et xn, libris Aiiselmi erelUni receperil'(502). Plura lamen cle bac colle-
JII, iv, v, vi, \n, VHI,ix, x, xi et xm, omninore- cfione proferam, uki, cum per tcmpus licebil, de
165-171,174-179, 181-185, 187,189-196, 198,199, 91, 94-98, 100, 101-106, 110-112, 115, 118. —
205, 205, 208, 211, 212, 215, 221, 225, 250, 259, P. xiv (c. l-120j; c.4, 6, 9, 11-15, 19,20, 27,50, 52,
242-244, 247, 254, 255, 258, 269, 275, 277-279, 56, 40, 42, 45, 47-50, 52, 54-56, 58, 59, 62-64, 67-
282-285,287, 289, 292-294, 297-299, 502, 505, 505, 74, 85, 86, 90, 95, 95, 97, 99, 105, 100, 107, 115,
506, 509*511, 520, 521, 529, 550, 552, 554, 555, 114, § 1, 110-120,125. — P. xv (c. 1-205); c. 6, 9,
557-560, 565, 565, 566, 569, 575 578, 3S0, 382, 12, 1«, 19, 25, 52, 57, 59, 41,-48-50, 55, 59, 62,
585, 585-587, 589, 591-596, 599, 401-404, 407, c„ 65-69, 75, 78, 79, 82, 85, 86, 90-94, 96, 105, 108-
414, 416, 417, 420-422, 424-426, 429, 451,,455- 111,115, 116, 118-121, 125-126, 128, 129, 155.
455. —P. vn <c. 1-.138), c. 2, 5, 0, 8-10, 12, 18, 157, 141, 150,- 154, 157, 160-165, 165, 166, 175.
25-27, 29, 54, 55, 57, 44, 45, 47,.49, 52, 55, 56, 177, 181, 182, 190 pr.,"202. — P. x\i (c. 1-362);
57, 59, 62, 66, 68, 69, 75, 75, 77, 79, 81-84, 86, 90, c. 2, 8, 9, 11, 15, 15, 17-19, 22, 25, 26, 28-51, 54,
91, 93, 95-98, 105, 104, 108, 109, 111-115, 116- 56, 40 p., 45, 40, 49, 51, 55, 59, 60, 66, 68, 69,
118, 121, 122, 124, 126, 127, 129-152, 154, 155, ' 72, 74-77,400,102, 105, 106 pt\, 108, 109, 116,
158, 159, § 1 sq., 142, 145, 146,148, 149 pi\, 152, 120, 121, 152, 153, 157, 158, 145 pt\, 148-150,
155. 155, 157. — P. vm (c. 1-554); c. 5, 6, 7 pi\, 157-162,175-175, 177, 179, 180, 181, § 2, 5, 182
et § 1, 12, 15, 15, 16, 18, 19 pi\, 20, 21, 29, 55, pr., 185-185,186 pr., 187, 189, 195, | 1, 2, 5, 5,
53-57, 41-45, 48, 50, 55,55, 72, 75, 75-77, 82, 90, 202-205 pi\, 227, 237, 242-252, 254-260, 262,265,
91,94, 93, 97, 100, 101, 103, 106-108, 118, 125, 271, 292, 293, 296, 500, 504, 505, 522, 525, 523,
151-155, § 1, 154, 155, 156, § 1, 2, 145, i 17,149, 550, 555-557,559-511, 546, 552,560.
150, 135-155, 100, 162, 165, 165, 170, 174, 176, (301) Sufiicial unius libri synopticam tabulam hie
177,179,182, 188, 190-195,197-199, 203, 204, 206, arinectere, ul ulriusque collectionis nexus patesi.
20S, 219. 22l-?25, 225, 227-252, 254, 255, § 1 Capilula notalu ex Ansclmo desumjHa sunt, lih. vm
sq. 256-259, 210, § 1, 242 pr., § 1, 2, 4,245 247, (C. 1-26); Anselm. iib. ix, (c. 1-52); c. 1-4, <5,7,
11, 251-252, 254,255, 257-265, 267, 269, 270, pi\, 11, 12,15, 20, 21, 24-27. 50, 52, 55, 55, 57, 58,
§1, 272, 226-278, 281, 285, 285, 287, 589, 29'0, 40, 41, 52.
294, 296, 298-501, 595,508-51 i, 517, 518, 520-522, (502) Ballerinii De anliquis collcciiouibus cl collt-
D
524, 525, 529, 552-554. — P. ix fc. 1-129); c. 3, ctoribus canonum, p, iv, c. 17, p. 666-669, ed. cit
§ 1 sq., 8, 15-17, 20, 25, 28, 50, 55, 56, 58, 59, Horum capitulorum indiculum li.c adjungimus.
»i-45, 45, 47-50, 52, 55, 55, 56, 58-60, 65-66, 68, Qua? ex Burchardi, lvonis, Pseudo-Ivonis et Poly-
68, 09, 74, 77, 82 pi\, 84,^9,' 91, 94, 95, t)9, 110, carpi operibus adnotavinius ea cajiita indicanl, qua?
lii, 115, lii, 118, 120, J27-129. — P. x (c. 1- apud illos ajque ac in noslra colioctione, niLlala
181); e. 5 pr., 2-4 j)i\, 7, 10-i5, 17, 18, 20, 22, vero aliqtiatenus ipsorum forma, iiiveniuntur, cx
25, § 1, 26, 28, 52, 54, 50, 58, 41, 45, 45-48, 52, quo patetGratianum ea cx noslra eollcciionc de-
55, SS, 59 pr, 61, 62, 04, 66 70, 72, 75 pi\, 76, sumpsisse. Quoad Polycarpi colieclionem duobis
78 85, SO 91, 99, § 1,100, 101, § 1 sq., 105-106, codicibus usus sum, qui in bibliolheca Paiisiensi
108 pi\, 110, 114, 115 pi\, 125, § 1 sq., 121-129, sub num. 5881 et 5882 servantur. D. 1, c. 52. Lik.
155, 138. 159,. 141, 141, 144, 152, 155, 157, 160, xu, c. 85. Pol. D. 22, c. 3. Lik. n, c. 54. Pol. D.
171, 175, 180 pi\, 181, 185.— P. xi (c. 1-106); c. 25, c. 22. Lib. xi, c. 57. 1). 28, e. 12. LiK i, e. 17.
15, 14,17, 19, 20, 25, 27, 28. 55, 41, 42, 44, 45, D. 65, c. 7. L. n, c. 57. D. 71, e. 7. L. n, c. 10.
57-59, 61, 65, 7i, 72, 75,82, 88, 95, 99-100, 102, - Cf..B. 2, c. 159. Ans. 7, c. 162. Pol. D. 71, c. 5, 2,
105. — P. xii(c.l-bS); c. 4pi\, 15,19, 20, 25, 26, c. 47. Cf. B. 1, c.109. Ts. i, p. v,|c. 211. 1). 75,
51, 55 pr., 57, 58, 40, 43, 49, 50, 55, 50, 58, 59, c. 2. L. it, c. 27. Cf. B. 1, c. 24. Ps. i, p. v, c. 153.
Oi, 67, 75, 77, 79, 85, 84. — P. xm (c. 1-119); t\ Ans. <5,c. 40. Pol. D. 86, c. 23. L. l, c. 18. Cl.
15, 16, 24, 23, 57, 59, 40, 47, 52, 54, 55, 58, 59, C. 15, q. 7, c.42. D. 86, c. 26. L. n, c. 7. CL B.
61, 65, 66, 67, 69, 75, 78, 77, 80, 82, 85, 88, 90, 2, c. 145. Ps. i, p. vi, c. 218. D. 88, c. 5. L. xi, c.
LXXXVII D. 1V0 CARNOTENSIS LPISCOPUS. imvni
Anselmi collecilone ejusque cum Graiianeo Decrelo A dem modo ac Burchardus exorditur (505), et quam-
connexione libelluni eonsciibam, in quo luni tle plurimaex Pseudo-IvonisDecreto bahet (306). Codex
ipsa tum cliam de nexu queni cum Anselmi, Bo- inscriplus num. 2 sajculo duodecimo ad finem ver-
nizoiiis el Gregorii collectionibus habet, ftisius gente exaratus videtur, illumque Baluzius aiteiiiius
agam.
' Commodiorem viam iniit tlispexil, quipjieqtii ex lib. iv, p. 11, c. 101, riecre-
aiictorcujusdam com- tum Arinani ad episcopum Catalaunensem evulga-
pilationis, cjua? in bibliolheca regia Parisiensi sub vit. Raluzius hanc decrelalem Adriano II (867-J-881)
num. 4285 asscnalur, cl sajculo riecimo tertio ad- atirihuit, ex quo sequeretur eam ad Bereonem
ornata est. Tota enitn ex.Burchardi Wormalien- (878 f 885) dalamfuisse (307).Yerumtamensi iliius
sis (305) decreio desum|)ta csl, \n quo ne apicem decretalis slylum paulo attenlius inspicimus, illam
quidcm auctor niutavit. Codex vero mutilus est, et potitts AdrianoIV (1154 f 1157) tribuendam, et ad
liber deeimus sexlus omiiino desideralur. episcopum Bosouem (1151 f 1161) datam fuisse di-
Multo niiuus antecessores suos imitalus est au- cemus (508). Proinde collectio ipsa sub idem tempus
clor collectioiiis -quaj in bibliolhecaj Sanclaj Geno- confecta censenda esset : prajterquam quod illud
vef;e codiec Parisiis exslat, el ex Burchardi et etiam est animadveiiendum, quod videlicet ha?clil-
Pseudo-honis decreto compilata est. In quatuor tera ab inferioris a?vi manu exarata et codici adje-
parles lola dividilur, quarum siugula? inpluresli- cta vulelur.
brosdislribuunlur (504). Non mro aucior libros co- r<
33. D. 88, c. 8. L. x, c. 175. D. 89, c. 4. L. H, c. 68, 85, 89, 92, 97, 98. Lib. IX (c. 1-82); c. 1-4,
28. Gf. Ans. 6, c. 145.' Pol. D. 101, c. 1. L. u, c. 12, 15, 18, 19, 26, 27, 50, 51, 55, 40, 41, 45-52,
15. Cf. B. I c. 45. Ps. i, p. v, c. 146. C. 1, q I, 57, 58, 02, 65, 65, 69, 70, 75, 75, 76, 79-81. Lib.
c, 52. L.-n, c. 49. C. 2, q. 5, c. 5. L. i, c. 19. C. x (c. 1-68); c. 1, 5, 7, 9, 11, 14, 18, 20, 25, 27,
7, q. 1, o. 26. L. n, c. 9. C. 7, q. 1, c. 25. L. n, c. • 28, 50, 54, 56, 45, 48, 49, 51, 55, 55, 56, 62-64,
46. Cf. B. 2, c. 98. Ps. i, p. vi, c. 175. Ans. 7, c. 66-69. Lib. xi (c. 1-78); c. 2-9, 13, 15, 18, 25 27,
107. C. 11, q. 1, c. 2I.L. n, c. 21. C. 11, q. 5, c. 50, 45, 47, 50. Lib. xn (c. i-59); c. 11,12,19, 20.
3, c. 56. L, xi,' c. 92. L. x, c. 199. C. 42, q. 2, c. Lib. xni (e. 1-28); c. 1-3, 6, 8-10, 11-15,18,21,
4, c. 41. L. x, c. 255. Pol. L. iv, c. 78. Pol. C. 15, 24, 27, 28. Lib. xiv (c. 1-17); c. 1-13, 17. Lib. xv
q. 2, c. 21. L. x,c. 206. Pol. C. 14, q. 4, c. 8. L. (c. 1-44); c. 2, 3, 5-11, 13, 15-19,24, 50, 52-50,
n, c. 48. C. 15, q. 2, c. 1. L. xi, c. 82. C. 15, q. 7, 44. Lib. xvi (c. 1-57); c. 1, 8, 9, 11-15,15-17, 19-
c. 0. L. l, c. 69. C. 16, q. 1, c. 51. L. v, c. 69. C. 24, 27, 51, 53-57.
20, q. 5, c^3. L. xi, c. 45. C. 25, q, 2, c. 2. L. xl, (504) P. i, lib. ii, Dc sacranienio baplismalis, c.
c. 107. C. 25, q. 4, c. 27. L. xi, c. 88. Pol. C. 25, 1-105. Lib. lii, De sacramento altaris e. 1-155. Lib.
q. 8, c. 30. L. x, c. 245. Cf. B. 1, c. 201. Ps. i, iv, De ecclesiis, c. 1-96. P. n, lib. l, De ejrisco-
p. III, c. 515. C. 24, q. 1, c. 42. L. l, c. 5. C. 25, q. 1, pis, c. 1-217. Lib. ii, De tlericis, c. 1-217. Lib. m,
c. 14. L. xi, c. 6. C. 27, q. 1, c. 22, c. 23. L. n, be judicihus, c. 1-67. Lib.av, De conjugiis, c. 1-
c. 18, c. 19. C. 27, q. 2, c. 15. L. i, c. 15. C. 32, 101. Lib. v,*De Dco dicatis et de jejunio, c. 1-116.
q. 7, c. 18. L. i, c. 19. D. 5, c. 21. De pcenit. L. x, Q P. III, lib. i, De homicidiis, c. 1-46. Lih. n, De au-
c. 213. Pol. D.2, c. 72. De consecrat. L. xi, c. 29. guriis, c. 1-61. Lib. m, De perjurio, c. 1-27. Lib.
D. 5,c. 10. De cousec, L. ii, c. 48. Cf. B. 2,c.88. lv, De ebrielate, c. 1-16. Lib. v, De -fornitalione,
Ps. l, p. iv, c. 18.1. Pan. lib. n, c. 175, c 12. L. l, P. iv, Iib. i, De excommunicatione, Lib. n, De cou-
c. 20. Cf. I. Pan. Iib. u, c. 167. Ps. i, p. iv, c. 6, fessione, c. 1-24. Lib. iu, De pceiriteiHia, c. 1-168.
c. 27. L. x, c. 244. Cf. B. 3, c. 56. Ps._i, p. m, c. Dolendum sane est quod ti liic codex iuancus sif.
41.1. Pan. L. n, c. 55. D. 5, c. 21. De cons. ".. 21, Prajter lib. v. P. HI et lib. i. P. iv capifula, liker
24, 51. L. i, c. 9. Pol. L. xi, c. 28. Pol. L. x, c. primiis ctnn rukrica et capifikus deesl. Quoad rcli-
257. Pol. Nihil liic de alia qtgtlaiii colleciione dici- qua collectioneni integrain exhibel.
mus, qua? ex Ansclmi Lucensis opere. excerpla est, (505) P. n, lib. li, c. 1; Burcb. lib. n, c. 1. P. n,
ac in bibliotheca Yindoboneiisi (Cod. jur. can. 59r Lb. ni, c. 1-4; B. lib. xvi, c. 1-4. P. n, lib. IV,
in-fol.) servalur. Ojius nee iu libros nec in litulos c. 1-5; B. lib. vn, c. 1-5. Primus ejusdeni parlis
divisum ingentem cap tulorum niolein comprehen- likereodem modo incipit el explicit Burckardiliber,
dif, qua? oiniria nec raio iu cadem serie ex An- qui ijisi rebpondel. P. n, lib. i, c. 1, c. 21i 217. B.
selmi collectione deceipta sunl. Plurima nec uon lib, l, c. 1, 227-251.
inaximi momenli riocumenla habel qme hucusque 1,506)Ut pateat quinam nexus hanc colleclionem
inedita sunt. inter el illas Burckardi ct P»eudo-lvonis exislal,
(505) Libri eodem ordine quem Burchardushabet prima? partis librum (juaiium alteineexaniinavimus,
dispositi sunt. Suflicil proinde ea capilula adnolare et cum jirsediclis collectionikus coiituiimus. C. 1-5.
quaj epitomator ex Burchardi Decreio relinuit. Lik. r, B. lib. ni, c. 1; Lb. i, e. 209; lib. HI, c. 5. C. 4.
l (c. L-254); c. 4, 5, 7,11,13,14,19, 20, .21, 27, Ps. i, p. m, c. 2. C. 5-52. B. lib. ni, c. 81, 80, 82-
43, 57, 59, 62, U, 67, 74, 81, 210, 215,-214, 205, 84, 87, 95, 6-9, 26, 86, 40, 44, 45, 48, 49, 52, 55,
209, 114. Lib. n (c. 1-259); c. 4, 6, 9,15, 16, 18, 50-58, 61, 64, 65, 109, 110, 112, 114,120. C. 55,
19,22, 25, 35, 59, 47, 54,88, 96-98, 100, 106- Ps l, p. m, c. 98. C. 54-57. B. lik. m, c. 100-165.
410, 118, 120,121, 125, 124, 155, 160, 171-175, C. 58-40. JPs. i, p. m, c. 104-106. C. 41-46. B. lik.
176, 185, 188, 189, 195, 198, 204, 205, 215, 216, lii, c. 191-194, 196, 197. C. 47-55. Ps. i, p. m, c.
225, 226, 23'6. Libt in (c. 1-241); c. 6, 7, 12, 54, 117,121, 124, 127-150. C. 54. B. lib. m, c. 190. C.
57, 40, 42, 52, 55, 67, 89, 100, 106, 107, 110, i 16, 56-68. Ps. i, p. m, c. 155, 151,156, 157, 145,158,
120, 124, 128,155, 156, 140, 142, 149, 150,152, 165, 164,160, 107, 168, 161, 169, 172. C. 69. B.
158, 170,176,184, 188,189, 192, 196, 204, 206, lik. i, e. 215. C. 70-72. Ps. i, p. m, c 174, 15S,-
2H, 214-216, 229, 225, 226, 255, 257. Lib. iv (c. 159. C. 75-74. B. lik. m, c. 129, 150. C. 75-96. B.
1-101); c. 5, 16, 54, 44, 46,50, 52,71, 75,92. lib. ni, c 156,157, 159, 187, 188, 174,189, 185.
Lib. v (c. 1 -55); c. 1, 8,14,20, 22,24, 54, 56, 58, -186, 1S4, 56, 55, 15, 14, 58, 157, 255, 37, 59, 27,
'
40, 48. Lib. vi (c. 1-49); c. 2-4, 7, 11, 17, 15, 25, 62,11,12.
52, 55, 57, 58, 46. Lib. vn (c. 1-50); c. 1, 7, 9, (507) Mhcetlancorum, t. V, p. 488. Cf. Caitia,
10,17,19, 20, 25, 26. Lib. vm (c. 1-101); c. 1, 2, Christiuna, l. IX,col. 869, ej. cit.
4, 7, 11,13, 19, 25, 26, 30-54, 58, 47, 51, 56, 57, (508j Gallia Chrhliana, I. c, col. 882.
Ballerinionim fratrnm OisquisitionemDe duplici Collectione Tvonis,qiiarjsuo loco excidit, vide infra. col. 41. — Cutn
PanoimiaI\onis, quaelameniam semel etiterum lypis mandala est, luic usque, Ucet per amios tres undequaque
conquisita,nos fugerit, urgentibus typograplns, Decrelum prajmittimus Panormiam infra Deo volente daturi.
IiDir. PAIB.
EPISTOIA DEDICATORU v
Fiambmm, sacerdolum, druidum, et si quod aliud nomen priscis sacrorum preefeclis, hoc vwris fuii si
potestatis, Prmsul illuslrissime, ubique terrarum ac genlium Deum et hominumjura componere, alquc hiier
utrosque ita conlemperato versari consortio, ut tnodo cmlilum inslar lerreant, detonent, eminenlur, modo vcr#
«rtX&Wot.'accensili, apud aras supplices orent, gemant, advolvantur. Nempe qui sacerdotem agil, Deum qua-
damienus induil el Iwminem, peci-v; ulrinque factus, ui nihil magnum quod non audeal, nihil iu/imum
quod defugial. Quamobrem adid muneris eveclos divinarum humanarumque rerumperitissimosoporluit, ni
superum inferumque proclive dignoscentes, el illorumplacila, horumcommoda prospicientes, iis prompto sese
obsequioaplare et faciii hi utramque parlem flexu conformare possint. Et quidem apud veleres, jEggptios
tnaxime, quorum eftlBn o-jroXa^stv TOT<3V lepiuv SBvos(1), sacerdoies scientias accersebant et itlustmbant.
Nunc vero qui sacerdotiis divinitus destinantur, scientiarum prius anlistites quam saerorum esse debcnt. 11-
tie,lesiePhilosoplio (2), saccrdotes sciemiarum parentes; hic scientim ad sacerdolia sunt ^pooSttxqiuedam,
Et quod Gallos altinet, Prmsul Ulustrissime, non nuperus est umor quo reipublicee
el quasi certa 7rp6z>.).o-c?.
litterarim<cives ac senatores prosequuntur sacrisque prmficiunt. Diu est cum ipsis fdiaofpt TI xtve; tfoi xat
SEoMyoitzephxa; TtftwjtEvoi (3). Et quod non possum non mirari, quondam i'6o; KXITOI; ftuSeva 6u<riavrrouhi
«viy jtlotrotpou* addo et theologum, sequentia enim favent: SIK yxp TWVip.neipav TO?8eia; fvtrea;, uxsjctpti
Ttvwvoiioyovuv,Tct ya.pai-hpt.a.TOI?Ssot; sao-i Selv nporfipnv, r.xl St« TOUTOIV oiovrat Beiv z KyaSa Ktrsto-Sat.
Sacerdotes itaque Gallorum, atque adeo Carnutum, sapientiaJ magislri, inquit velus auctor (&);el quia cmlo-
rum conlemplationi incumbmt, cjuid dii velinl scire se proiitentur. Ex quo non miramur si quam promittuut
sidera, futuram adorant; aut si dum aslra sollieito venantur intuitu, Virginem inmniuiil,iiou spicam tautum,
ut mtgus astrologorum, sed Panem ipsum mundo proferenlem Tanti est sacrificos sapienliam cotere et cmfos
intenderel Hi Druidm appellati sunt (5), dubio procul m T^; <ip\>b;,quia ejus visco nihil sacratius habuere,.
sine cujus fronde nulla sacra conficiebant. Et quia conceptum femhiaruni adjuvat et partuin (6), diceres ea
usos malurando illiusyartui quam pariluram coluere. Et unde porro Laerlio (7) 2_ttvo9aotdicuntur, nisi quia
el apud ipsoserat £__KII_ Bex. Zepvxnamque, TKTJJJn-afGivoupAj<rznpitt (8). El Ssjr.v.pudicam ac castam na-
tivo significalu habet (9). Aul vero dum Yirginem cotunt pariluram, quod humanm rationi impervium, T«
2-fiva, hoc est, T« appvi-KY.KIa.vz^rijnxa.pMo-znpw. (10); vei ut alius, tSau/Mjsraxat kiehr/ywiTK celebrare ac
venerari dicunlur. Et quiclem de ipsis scriplum (11) quod clam et in specu, aut m abditis saltibus tnulta do-
cerent. Hoc numen ipsorum fecil <7io)mj).6v quodjdem ac aep.vov(12), proindeque et ipsos aep.vo(iioi;.Theologi
ergo Gallorum saeerdotes, A quo nec Eeclesim veteris morcs abiere. Vt enim iidem olim populis judices qui
reges, sic in primoribus Ecclesias annis iidem emar.oxaiet StSao-jta^.ornec majori frequentiorique itir/Xno-nOs
aureum Antiochenum suum patriarcham vocat quam StSac->:a}.ou'(15). Ende fitautemut inler paucos qui^suo
in genere piimas habent, sint etprmsules ^/.rncTovyoi;es eo est profeclo quod ayp-eiavj3a7t).st'ajy.at Aoyuv nat
ocfl_; K«TaTO-J;jraiatouj TOo"/.nTzxpov ijv (14). Qua Iria utcunque licet episcopo conveniant. tnedium tamen
VITA D. IVONIS.
Inter eos qui Ivonis nomine in Gallia appellati A versalus, Lartfranco doctore abuaie Beceensl tneolo-
svsnt, longe omnibus excelluit Ivo Carnolensis. Hic gife sacrse operam dedit in monasterio Beccensi,
tn agro Bellovacensi natus, nobili a sanguine 'nobi- quam et ipse docuit, ajfate facttis provectior (17).
Jem animum traxit ^16). Palrem babult Hugonem de Cum autem serio Palrum conciliorumque lectioni in-
Alloylo, et matrem llilemburgimdiclam. Adolescens cumberet, et e diversis decreta ecclesiaslica conge-
litteris humaiiioribus imbutus,"atque iu pbilosophia reret, iiidigmuui quod tantis intervallis obesscnt a
(1S) In instrumento antiquo S. Quinfini Bellovac. nuser. in monasterio S. Joannis de Jardo canonic.
il7) Magister Pefrus Cantor in summa sua ma- reg.
K PROLEGOMENA '14
eanonc sne canonici, commodum arifuit G«ido Bel^ A eleeto niauus imponere voluit, oli id quod in dcpa-
lovacensis. Hic quoudani Augustaj Veronianduorum -siiione Gauffridi contra jus suum actum dicerct, quo
iii eeclesia S. Quintini decanus, Cajsaromagi Bello- ad se pei tinuil tanquam ad proximum judicem, cau-
vacorum faclus episcopus, in meinoriam sancti sam ejus digrioscere ct judicare (24). Egit diu pre-
Quinlini inonastcrium coiistruxil, concessisque pfaj- cibus el solliiitalionibus apud ipsum clcr-us populus-
diis^anoBJcosiiliicconstituit-an. 1078. UiSiprajfectus que CainuluiB, sed frustra sc essc vidcas, iacit.uit
5ve iiioiiasieriuni •paternis possessioiiitais auxit, et Jvo Urbanum conven.iat'! el ille in Iialiam prbfeclus
quo illud oiniri ope juvaret seeum, legibus ari id con- animo se ab illis dillicullatibus liberandi, volens ira-
ditis, vitam regularem inlulit, vir canonum perilis- lens ab eo yjipoliaim Capiuc fliiicntc anno 1092 rc-
simus. et edrum observatiowis studio flagrantissi- ccpit. Iuc'e gra\es dlscordirrcipsum inler el prajdictos
Eius. Erant quidcm jam olim caisonici regulares pas- cpiscopos, qui faclam majcslati regis injuriam, c£
ska iu Galia, «tque in mliis provinciis. Diu esl ctim jura Galliaj ab Ivone violala coiUendeirtes Slamnis
Girodegangus (18) peculiarem Mciensibus suis ca- co'.lecIi Loneni rejiccre ci Gauffridumsedi rcslilucie
Jionicis regulam -conscripsit,- In concilio .aulcm «ggrediuiitur, «cto:procuI dubio h\ inso:,tC4iiIvoneBS
Aquisgranensi oinnibus regulam Ludovicus pius " exci^to, minime lamen novo et multis lum.anfe, tura
tedendam.euravlt, qpera-Amalarii diacoi.i, misitque post exemplis conlirmato (25). Coiitiaautem Ivose-
in siugulas proviiicias «bservandam ,(19). In qua, dem apostolicam appellare, spretam temeratamque
maximam partem, Chrodegangi regula -conXinelur.. .ejus.auclorilatcin alte .conqueri, vir caiteroqui jni-
Yeruin lapsu ienipoiis cum rclaxata csset disciplina, nlme serviiis, nec poles^talum adulafor etiam sirm-
aii denuo instaui-andaj -mulii Iaborarunt, in quibus marum. Yerum cum ei quod summum esf, el ipsum
Ivouis opera ,pi;aj cunctis excelluit. In monasterio nomen religionis accedit, cedant.aninia necesse estj
prajdiclo prajfuil annos plus minus xiv, modo praj- quareHicherius ipse 4isu jiallii interdictus, GaurlTri-
lalus ejus, rut in,priv'riegioJ?hili.p.piregis; inedo,praj- dus iteruni pulsus. et sedi suaj Ivo constilutus csU
jiosiius, ut in hulla .Gregoiui YJI; modo abbas, ut Ilic quidnam egerit narrant ejus epistolaj ad sum-
.«sepius dictus z hic procul dubio dum sanclo otio mos poiuificcs, ad reges, ad cardinalcs, legatos, pri-
fruitur Collectionem canonum fccit, quam postea in matcs, episcopcs, virosqueprimarios; narrant quot-
ccmpendium Hugo Catalaunensis (20) conltilit, et quol ab illo usque exaralse fuerunf hisloriaj. DUJH
Pannomiam she Paniionniam vocavit. Prajterea vero indc auctoritalem luetur, inde virlaloai coiit
iheolqgiam docuit: moris enim fuit tunc ut sacraj sese non modp Galliaj, sed Ecclesiaj loli conspicuum
flieelogiaj-•studia in .lnonasterii* maxiine Tigerenl:, .p rcddidit, ot sane ulraquc bac opus liabuit cum pri-
aieque id oneris abbates ipsi monasteiiorum dcfuge- mis, lum ad obsistend,uin viliis, nusquam non gras-
ruiit, ut^nte vidimusin Lanfranco, liic in Ivaae sanfilius; ium ad perJeiiendum mala, quaj ipsemet
nostro. Hoc autem muneris quod defunclus esf I\o zeJo suo vebenienti, el pubIicoruiai«nuifsriim,(si"g.i!a-
in causa fuit cur iu .antiquissimis luonumentis Ma- via sunt) minime toleranti in caput suum accersfcit,
gisteret doctor.nppelletur. Tanta fuit autem mona- Philippus tunc Galliaj rex, Berlradcc amore captus,
sterii illius etlvonis ipsius pietatis ac canonicaj ob- . eam Fuiconi Andium comili ,ejus mariio,.abslulit, vel
servatioriis iania (21)„ ut mulia enoraasteria ^ccitis saneillam & Fuicone laciie se subduceiUem sibi ma-
incte -eanenicis aut ajd.ficata, aut instaurata fuerint, trimonlo conjiunxit; aliis ex episcopis Galliaj •eoaui-
et ex iis celebres aliqui acl episeopatum perveneifat. veiftibus, silenlibus aliis; adco proclive est majestaii
Interea rerum sedebat id temporis Aictrici (22) Car- obscqui ([uocunque inclinet; aliis denique epi&eor
nutuin Gaufi-idus, quein cum pridem Gregorius YU patu cedentibus, quod nollent vcl amicum vel ira-
Romam siuioniaj aecersivisset, guod dcessent testes tum habereTegem contra fas iigentcm (20). Manda-
a<l lantam rem comprobandam, remissum sedem tur Ivoni ut Paiisios se recipiat celeijrifati 'nuytia-
oblinere permKit. Yerum Urbanus II, bunc iterum rum adfulurus; sed ire detreclai, ot qua \oce qua
sibi delatuni, landem multis criminibus coiivictuaa, D litteris regi ipsi, summo ponti.fiei aeprajsulibus Gal-
sede sua movit, et apud cierum populumque Car- lice scriptis, illicituni ltee conjugium co: stanter o«-
iiulum, ut sibi Ivonem noslrum doctrina et pietafe clamat: quaj sibi Plrilippi elBcitradajinfcnsissinuim
insignem deligerent, s-uis, ut ail ipsemet, monilis ef- odium iiepererujit. Sed hujiisodiuminsuper habuit,
fecit. Yolis ipsorum non illico cessit Ivo, quietis a qua nec amari veliet; adwrsus illum atitcm ita
amans, nec inhians dignitalibus; setl jubente Phi- fervorem animi temperavit, ut licct "illius libidineni
lippo rege, parer.e coactus est (25). Yerum Richerius aeriterr coei-cuerit, majeslali tamen regire ctctera.ob-
Senonensis arcliiepiscopus, assentienlibus ei e suf- sequibiiem se prajstiterit, ci, rcrum illius, atque
frtvganeis noiiimllLs, nec electioni .siihscriberft, nfec adeo toiius regniamantissimum. Fugit diu rcgis con-
181 FuitPepini regisex sorore nepos. SIGEB. (25) Videepist. 1,2, 8 et 10.
II9) llajc scribuntur ab Ademaro mojiacho. (24) Yide Sirmundum in epist. GariTridiYindoci-
(20) Auctoris hujns compendii nomen iuveni in ncnsis.
nisloria monas. Herivallensis ad an. 1091. (25) Yide Glabrum Rodulphum,!. n, c. i, elabla-
(21) Yide S. Anselmum, 1. m, epist. 106. tem Sladensem in Clironico. imo ipsumlvonerii pas •
{22) Sic scribit Josephus Scaliger bis. Alii tamen sim in epistolisr
^cribunt Auclricum. (26) YidePaulum jEmilium iirPhilippo L .
13 IYO CARNOTENSIS EPISCOPUS. 10
speclum, et in aulam advenlare, etiam vocatus, rc- K auctorcs a-jyypovov;, ^iros magiios, rerum testes
imil, ne si adsit et taceal, favcre; siu vero obliqua- oculaios, quilvonem niirumin modum celebrantac
tur, regem offenrierevideretiir. Haud quidem-impune laudant (29), ut nemo quisquam sit conlra illum
jiriil inagna illa ejus izapftiaia. Non defuere etiam bac de re oblocutus, licct inimicis non carueril et
'nter prajsiries qui ubritplm conlumacim eum accu- criminatoribus, ipsi Philippus et Bertrada, quando
sareiii, dum ipsi sese deformi obsequio dedunt. Mi- absolulionem cxcommunicalionis a Lamberto Atre-
nislri vcro rcgis, per fas et nefas ei addicti, bona batensi episcopo Romani ponlificis viges agenle
Ivonis dinperp, Ecciesia* ledditus inlercipere, eum reeeperunt, reos se esse fassi sunt, el nuiiquam
inodis omnibus, et omnibus exemplis affligere, utne deinceps convenluios coiam prarjseiuibusepiscopis
jianis quidem ci essei qno vescerctur. Sed inler alios promis-erunt, sicut legi ego ipse in cpistola ma-
hac in re primas tulii Ilugo Puleacensis donrinus, nuscripta (50) ejusdem Lamlerli ad Paschalem II
Carnulum vicecomes, qui dum rcgi morigeratur, ct summum ponlilicem. Non defuere iutcr piincipes
adiilteris vel eiiam incestis abblandilur, Ivonem no- ct pi'ajsules qui rcgi assentarcntur, nempe de genere
slruni carceri impingit, ac in quodam caslello diu eoruin , qitibns ontniu principum, honesla alque
•detinct, quo frangal animuin ni saxo fortior essel. inltonesla, taudare mos est. Kam si quid rationis iu
Perstaf cnim ubique invicttts. Cumquc atl aures ejtts ' cis, quidni reclamanl, dtim isla el lot triia fiunt in
pervenissel primates urbis Carniiluin ac cives armis testificalionem nupiiarum illicitaruiu? Cur non aut
eum liberare velle, prohibuii (27),'" noluilquc liber- lnanu aut vocc regis iiinoeentiam lulaiitur? I.rvitant
lale potiri sanguinc et delrimenio suorum redempla: oniuia, rex, vexata innocentia, exempla, Ivonis
rpatientia prorsus omni Iaude digna, et antiquorum fervor immodicus, ejus criminandi liceutia. Et
defensorum Ecclesiaj' ac sanclissiinoruni virorum lamen silent, neque quidquam conlra Ivonem pro-
uulla in re absimili. Et quidni illis parem feceriin iiuiitiaiU : tot vero cl loties collecti episcopi, cardi-
cum cu:n Guillelmus Fiscancnsis abbas o«jj)4', Joan- nales, legali, principes, nihil ne vident, qui ur.a
ni ei Eliaj comparaverit? Non onini jirorsus caruis- voce.regis peccatum condemnant; excusant autem
&<:tope, si alter in Gallia fuisset Ivo, qui erga se liunquam aul minuunt aut tegunt? Cum autem Ivo
agerel advcrsus Hugoneni viceeomitem, quod ipse-, dical(5I) Philippum RichardoAlbanensiS. ponlifieis
niei aliquanlo posl egit lvo pro Hildeberto Cenoma- legitto promisisse a Bertrada se discessurum, usque
neiisi conira Rolrocum comiiein (28), qui lmnceliam ad tlispeiisalionem Romani ponlilicis , quod contigit
e.ircerc incluseiai. Posi enim quani frustra preces an. Dom. 1102, et ipse rogel summum ponlificcm ut
adlubuil, dicio analheniate, diris eum devovit.-Hajc r. cum rcge lempcrel etdispenset, el aliunde cerlum
agcns vir inagiius (/.E^KXOIV buy&j inimicam, el per- sit nullani dispensalionem intereessisse ex laudata
petuo illas iiisectanlcm TI\VSia§o).r,vvitare non po- Lamberti epistola, signum est in nuplias illas
tuil. Aiquc iu primis non desit forte aliquis qui eum, iiiquisitum fuisse iferum, neque dispensationi
irce ct susnicioiii nimio plus indulgenlem fuisse exi- locum ulluni inveiHum esse. Addo neque Ivonem
jflimet, qui eonlra regem iiidignationem summi pon- liabuisse unde regi Pbilippo minus bene vellel, cum
lilicis ct fulincn provocaveril. Yerum liecl mihi dc mttitis beneflciis sese ci obslriclum sciret, nec vero
vidcantur maeulas eorum ' dillitelur. Episcopi dignilalem ei fert
regibus bcnc mereri qui acceptam non
noinini lemere impressas vel minuere, vcl cluere semel, propier quam, si quid bumairi paterctur, et
conaiiiur, tamen net, Philippum undequaque in- vulgo similem gei'eret animum, regi prse cajleiis
nosiiiin quisquain aflirmare audeal: nec satis ralio- ejusque libidiui assentiri debuit. Sed et antequaia
iiuiii luberepossii, ui oslciidailvoiicm parum illi aut ad episcopatum pervenirel, regi maxima debebal.
regno ejus fuisse laveiiicm. Quod ad Philippum atti- Construclo S. Quintini monasterio, atque inibi
net, lacltim cjusprajcessereexempla seculaque sunl, collocatis religiosis canonicis, re\ privilegio con-
mulia quidem, uoii tameu similia oinnino,el quajpee- cesso et inslitutionem et largiliones ei factas regia "
caluin ejus magis obruunl quam cxcusaiH. Nam ul D aucloritate cftinniuiii\il. Deinde, rogatus ab lvone,
eoneediuur quod a Berta divorlium nulli repreben- canonicis S. Quintini apud Yeromanduos misit
sioni sil obiioxium, quod tamen constare debuit el cpistolam qua petit ut cognomini Ecclcsice Bcllova-
Ivoni et aliis, ul illud ;n dubium non revoearent, at censi preebendam concedant. Utrumque monumen-
cerle iniiuni cum Berlrada inatrimoniiim, quaj tum regium, quia ineditum esl, ne desiderelur, bic
nullo EcclcsiiC judicio se a Fulcone sublraxeral, apponendum censui. P.rioiis igitur bajc verba
quceque eodem consaiiguinilatis nexu, quem cum sunt (52): Instituta regia et rebus Ecclesiasticis aut
Fulcone prailciere potuissel, a Philippo absierreri smcularibus publica vcl privala sine ulla juris contro-
riebuit, nullo modo excusari potest. Et ul omittam versia priorum regum jussu et auctoriiale ftrmala
,{27) Episl. 20. (51) Epist. 1M.
i28) Ihlriebcrl., cpisl. 59. (52) Ex antiquo codice ms. S. Quintini Bellovae,
(29) llildeberlus, Goffridus abbas, Anselmus, De liis litieris, quas Pragmaticamsanclionem vocaj,
Lisiardns, Gauffridus Malaterra, Gaufridus Crossus, ineiHionem facil Ivo in epist. 195, ad Gaufridum
Sugerius. Auctor bistoriaj eccles. quaj in Monasl. Belvaccnsem, episc. Et hoc tenore In pervetusla .
lierivail. vocal Ivoneni sanclum. membrana conceptaj legunlur.
(30) Ea est in mambus R. P. Sirmundi.
17 PROLEGOMLNA. .8
r.onviolare, sed inconcussa servare, nostra quoque A inlirmum scmper excusalionis genus visum estr
mdla juiis parte reclamante prmsentibus ac posteris crimen regerere. Nequc Ivo id fecit, sed quiri
scrvatrdo tnandare, regii culminis est opnsimplere. canoniei responderent ingcnue retulil. Agnoscairl
Vnde notum volumus esse cunctis orlhodoxis Ecclesim plerique onmes solum prope Ivonem ea lempe-
fitiis, etc. Vide supra in Philippo I, ad. an. 1106. siate contra exundaiUium viliorum iOrrenleiu sc
Poslerius sie babet (55): oblulisse. Ipse cst qui ne make famaj homo Joan-
Philippus Dei~gratia Francontm rex, 0. dvcano nes archidiaconus, Aurelianorum fierel episcopus,
et cmteris canonicis noslris Ecclesim Sancti Quiitlini, apud Hugonem Lugdunensem, pontificis Romani
salulem et gratiam noslram. Nolum facimus vobis legalum, pro virili laborat (56). Ipse esl qui Stc-
quod Ivo abbas Belvacensis Ecclesim B. Quintini phano Galardensi, ne in sedem Bellovacenscm
twslrm mansuetucnnisaares adieril, supplicans nobis cvehalur obslistit (57). Et ne Gallia virluti ejus
latn per se quam per ftdelcs noslros, ttt Ecclesim sibi satis ampla sil, ipse est qui apudPaschalem II ct
commissm prmbendam unam in vestra Ecclesia pro . Roberlum comitem MelleiUinum conqucrilur (58),
remedio uiiitnm patris mei -el matris tnem perpetuo quod Ranulfus Dunelmensis episcopus Lexovien-
liabendam concederemus. Cujus pelitioni ideo libcnlcr sem Ecclesiam novo geuerc invasionis occupat, ei
assensumprmbuimus, quia vos id in capilulo veslrojam B filios praeponens' adhuc 'pueros "more]Judaico alle -
cotlaudasse per quosdam ex vobis audivhnus. Quapro- rum altcri successurum. Ipse est qui Henrico, regi
vlcr mandatnus vobis ut sicut inler vos dclerminalum Angliaj, semel aciterum scripsit (59), tum ob mulia
est, iitveslituram qum ad vos perlinel, "prmdictm alia, tum etiam ne incestis nuptiis filiam suam alli-
Ecclesiw per prcediclum abbatcm faciatis. Valele. garci. Ipse est qtii ctim poiilificibus summis, mo-
Ex his nemo non videt lvonem Philippuni praa deste lamcn , legatorum qui dicunlur a latere ava-
cunclis observare debuisse, nisi ab eo quod humaiio ritiam, imporlunasque atl scdem apostolicam ap-
sensu et regia digiiitate allius est, revoearcliir. pellaliones eorum qui propriorum pastorum scn-
Muitos cxiiide sibi fecit ininiicos, qui nomini suo tenlia conslringiiiitur, expostulavit. Nempe sedis
lum apud rcgem, fuin apud summos pontifices de~ illius observanlissimus oegrc ferebat passim ipsr
tr.iclum _ivere. Apnd Urbanuni, KVE-UUKTWG-J «urou detrahi (-40) : unde abscissas voluit detractionum
lliTlfa, caltimiJis appelitus, non aliis argunicntis iis ansas quoad lieri posset. Florebat tunc temporis
obviam ire voluil quam abdicato episcopalu; scd Goffridus abbas Vindocincnsis, vir sanc simplex ct
proliibuilsummuspoiitifex : quippeivone ij e^iay.ok-i, bonus, quem inler ct Ivoncm amicilia ncxa csf.
non Ivo TH;imaxo-nHsiiidigtiit. Al cum Urbantis diem .., Scribit tamen hic Paschali II (41) se mulla pali ah
suuni ultimum obiisset, resque scmper in pejtis episcopo Carnulum , Ivone nempe noslro : et ex
luerent (5i),Roinan Ivo se coiifcrreslatuil, animo utriusque epistolis simullalem quandam interillos
se onnri onere exuendi; sed insidias inler Alpes natam videre, est ob exemptum Yiiidocincnse mo-
sibi struclas iiuelligens pedem i'eiraxit. Paschalis nasterium ab episcoporum potestale. IIa:e enimest
autem suininus poufifex, sciens quitl illi esset radix similium discordiarum ab antiquo feracissi-
aiiinii, in praesidio manere jussit. Haud lamen ma, eliam inlcr quoscunque sanclilate ct doclrina
evilare poluil quin etiam ejtis indigiialionem incur- claros. El sicul illi nulla virorum cliam piissimo-
reret, quia cum probe scifet quid-.discrcpent oliser- rum auctoritas haclenus finem facere potuit, ita
vanlia et adulatio, rium illam cxhibet,- istam nec illa integritati ac sanctilali utriusque parlis
amandal, non seiiiper placel. Delaios Richardo disceptantis quidcpjam officercvisa est (12).
Albanensi episcopo S. R. E. lcgalo simouiaj nouiine Dum auiem undequaque Ivo in vilia omirium in-
rauonicos suos, ita criuien illuri repulit,~utosfen- vehitiir, quid niirum si aliis oncri, aliis odio sit?
derit simut taxantlos eotlein crimiiie suinnri pontilicis Quis obstrepentcm perpetuo lubam illam ajquo ani-
ministros, qui ab episcopis, abbalibus, ct aliis mo audire possit? Et si quosdam fecit gradus af-
prelia cxiguut sane immcnsa, specie charlulas ct ' D que » ISouo-ksuperioies,vquis non irascalur, aut
alias id gctius nrinutias repen^andi (55). Fatcndum toties lancinatam non vindicct dignitatem? Profeclo
sanc tunc temporis," ct paulo ante, adeo crimcn qui ad mores hominum illius ajvi animum advertc-
simoniaj in clericis inolevisse, taiilunique ci cxstir- rit, mirabitur, non quod clamaverit Ivo, sed quod
pando sumnios poiitifiees insudasse, ul quidquid solus exclamaverit, et tot alii silere potueriut,<cuin
vcl umbram illius piwsefcrebal i» suspicionem opus fuisset clamore valido ad velernum bominum
venirct. Yeruin nemo lelum conlorquct qui conlra excitandum. Ne milii lamcn lingas Ivonem virum
se idem conforqueri libcnter paiialiir; alque austerum, acferreum qui contumacia acinanijacla-
(55) Rescriptum Philippi, rcgis ad capitulum (57) Epistola 87.
ccclesiaj S. Quintini Yeromanduorum pro prajbenda (58) EpistoLaj \U, 157.
quam Quintiniani Beivaccnses in dicta ecclesia, (59) Ep. 55, 60, 87,. 109 et 110.
eoneessionc ejusdem Pbilippi possident. Datum, ut (10 Ep. 46, 250, 259.
creditur. an. 1089. (41) Yide ejiistolas GoJTridiYintlocin. lib. i el as
(54) Yide epistolas Goffridi Vindocinensis lib. n. ep. 19S.
- (55) Epistola 155. (12).Ep. II,2S,C0
(50) Epislola 06,
*
19' 1Y0 CARNOTENSIS EPISCOPUS. 20
thne ffllertalfs famam fatumquc provoearet (45).. \ viciis-parum honcsris senupliis commacularcl (i;'i),
Qui legerit Gjtis epistelas,. moderaten agnoscer. quas illi Ilugo Trecensis comes suadebal, ct de-
Sajpc namqne eay-onum rigorcm lemperavit aut fetinatam sponsam sine mora sibi copularel ut suc-
alios lemperarc nionuit.Sajpe ponfifices autlegatos ccssoris spes impendcnies- regni scissuras retine-
eorum, aliosque prarjsules a pronunliando anaihe- ret (46)? Certe niagni a- rege ajslimatus cst,ita
uiate dehorlalus esl. Denique mulio plura toleravit ul praj cunctis illi csset a consiliis. Hominem ana-
quani-kierepavili, ut de- ipso dieere poss-imufrquod t*iemaiopercussum, et inensaj regis parlicipem cf-
clim de pontifiec', sed'prsfano, diclum, nutthts ser- icctum, ab episcopo recipiendum censuit, elrecepil
vilh scnteuliai sponte auctor, et qnoties ticcessitas ipse (47); tanii fecil rcgi acceplum esse. Ciim man-
higruerel sapienter moderans. Dielum ab Urbano II dasset Paschalis II Radulpbo, sedi Rliemensium
anatbema contra Philippum, diu celatum detineii dcsignator tie -se rcgi uITo-sacramcnto oMigarefc,
wluit, benevolentia ac propensione quadam erga scripsit miiiimc obtemperalum fuisse (48), quoti
principcai, ue «fsiidi«i regne. tutiiullus- fieret. Bel- hoc mandalum ct conto coiisueSudhiem episcopo-
lovacensi clcro, sciscilanti utrum reum quemdam rum Galliaj, cl contra jus regis esset; neque aliun-
aar.onicum Iribunali ccclesiastico, ut fert canonica de profecfum , quam ab eo quod in bomiiiibus
les, an eivili vel regio , ut rex ipsc imperabaf, 3 avpxr/.ov, et quod quajril T<Zaa.pv.o;,non quaj Bci
sisteret, illud quidem melius et cx jure, istud sunl. Eidem summo ponlifiei scribens (49) rogat
taroen facicndum ccnsuil, ob ea quaj imminebanf ut nunquam ab amicitia regis Gallise temefe disee-
mala, nisi paiicntiam-ad omnia duralam paraSam- da'«, ne GaUiicalioqui rcligiosissimaj, etrom. poiuiiL
que kabereiit. Simiiia fcre scribif Turgedo ingena. amantissimaj, dissidii ac sclrismatis, quo func Gcr-
Abriiicanlorum cpiscopo, dubio senteiitiie, num niania misere Iacerabatur, causam det. Quare sen-
Icgfllsksummi pontificis aul rcgi oblempcraret. Illt- sil rcs huiiianas incolumes etlutas~essc lonpossc..
quidem morem gcstuni oportere dioit : a* sr non «isij o&nsenseriiHjinter se rcgiiuin et-saeerdolium :
satis=ei.sitia-ninii, neqiie iratum rcgem habcreve- cuii rei aliei utn alleri de suo nonnunquam cedal ne-
iil , mitiat ad summuni ponlifreni qui factum cesse esl.
eoiuja cjus \olunlafcm cxcuscnt. Apud Cononem Sed nulla rcs est in rjua ingenium ac sapienlia!
awtem Prajiiestinum episcopum, sanclaj sedis apo- I.onis magis emicueiit quam iu quajslione de-inve-
stolicarj fcgatum, orat ai episcojius Bajocensis ecn- sliluris, ut appellanl. Ea hoe temporis agilafa est
sura. esdesiafilica- non inuratur, q-uippe qni sub cum tanlo caloreinfer imperatores, reges, ponthi"-
alieneajuro, eu}- serviat neecsse csfe, deslinelur. Sed ,' ces, ut qua parle sleterit vicloria nequenunc, ne-
kitermoderaiionis eti erga- suos, supcriores propen- que tunc dicerc possis. Ivo de bis proinmliaiis.licet
siosis. argiimenla, non omiltcndum quod ail Orde- modo. Baronia^ _ri;tueat, modo di3pliceat, ita tamen
rieus deiIlo,verba cjus" offcram. «An. 11*65Pascluv- disseruil, ut n :c _>oiitificiRomano, nec regibus ac
lis papain Galliasvcnil...» Tuncvencrabilislvo Car- imperalofibus iiolam ullam hajreseos, aut erroiis^
n*6ena> urbis episcopus inter ]irajcipuos Francias aut scliismalis. aul ignaviaj inuri passus sil ::oum.
doclares erudiilione littQrarum tam diviiiarunvquaui nec hajreseon errortimque ea sil materia , cl caj-
sajculariunv floruit. A quo nivitatus papa solcmnita- tera si Ttulla sit divisio, pro loeo, lempore ac aliis
iem PascliiC apnd Carnotam celebravil. Porro au- circumstantiis minui, augeri, lolli, apponi pos-
fcemdum iis scdulus vacat, inde diseiplinaj cccltesia»- sinli, quoevarias deinde accejxiones ei appellationes
sticaj asserlor, indc ejusdem cum id exigit locus, subire qneant. Ilaqite censuil Jiactas a piincipibus
tcmpera4or maximus, non prailermittit ea quse et non continuo damnandas.; cisdem a pontilicibus.
regi ct palri«j.debct; cHicetsaerorum sedis aposto- summis pcrmissas mininie rejiciendas; cx natura.
l'caj jurkim clefcnsor fuerit aeerrknus, iiibil tamcH rei, si iri fert bonum pacis, ab solo sumnio pontifice
contra Gallieauaj Ecclesiaj jura eommisil iMiquam accipiendas, anle hac aiitem sajpe UQJIsiue rogibus
aut commilli passus cst, in utrisquc ser.vandis ae Q datas acceptasve. Hoc, inquam, censuit ct magno
propugnantlismiium quantum prudens et circum- conatu affirmavil,. alqucsi tempora nostra consulis
spcctiis. W sensit Ludovicus VI statim ab. co> qpa non poenitendo. Noluit libcitatcm ccclesiasticani
regnare- ccepil. Post enim aliquot dies quani fato sajcularibus potcstatibus subjici, uli nccse ila atlol-
Philippus funcius est, sulioluit Ivoni, mullos sacrrre lcrc , ut has despicercl, aut offenderct. Diceres
regis unelioni laoram nectere velle iiovaudaium cx Jiis alium essc Ivoncm ab eo quem anle descri-
r-erum studio (44-)i Q«auiobrem iuslilHi ul qaam psi incicpaiitem ac detonantem. Tamen is ipse est,
primum. ca Genabi Aur-ciiaiiorum ])cragerelur, re- ajqualis orga omnes, suajquales,Qrga sc babuisset.;
«damanlibus neciuidquam Remorum cleiicis : qua in moderaUis sane, si co temporcluxuriaj, ambilioni,
re haud dubium , et rcgi et regi.o consultum ivit. avaritiaj. modus ullus fuisset. Ludovicum Eegen..
Ecclesiaj
tjhid rcferam cura-m ejus, qu.a.egit ne i;ex Ludo- cjusque aulicos a dircptiOne bonpruni
F. BERNARDO A FRESNEDA
Ab arcanis confessionibus regiaj catholicse majesfati, domino et Mecajnati suo
colendissiuio
JOANNES MGLINJEUS
[Excerplum ex BALLERINIOUIIM
Disquisilionibus de antiquis cotlectionibus et coltcctoribus canonum, partc iv>
cap.46,Palrol,t.LYL
1. ivo in agro Bellovacensi natus sub medium C Secunda de sacramenlo corporis Christi, sacrificio
saeculum xi, et anno, 1078 eonstitutus abbas mo- nrissse, et-reliquis saeramcntis, acsimonia. Terlia
nasterii Bellovacensis S. Quinlini ordinis- Ganoni- de Ecclesia et rebus ecclesiasticis, et earumdem re-
corum Regularium, tandem episcopus Carnoiensis verentia et observatione. Quarta de festis, jejuniis,
electus an. 1092 et consecratus ab Urbano H, mor- Scripturis canonicis, consuetudinibus, et conciliis.
tem oppeliit anno 1115 vel, ut alii malunt, 1117. Qtiinla de primatu Ecclesise Romana?, et de prima-
Yir ftiit non solum docirina egregius, sed etiam zelo, tum, metropoliianorum et cpiscoporum ortline ac
prurienti constanlia, iide, el sanctitale conspicuus; juribus. Sexta de vita, ordine, etcensuraclericorum.
ac proptcrea Pius Y constitutione dafa anno 1570 Septima de monachis. Octava de conjugio, et virgi-
canoiiicis congregaiionis Lateranensis concessit ut nitafe, de raptu, concubinatu et adulterio. Nona dc
die 20 Maii Ivonis memoriam celebrarent. Duse ca- incestu et gradibus prohibilis. Decima de homicidiis
nonum colleeliones Ivonis nomine inseriptaj prodie- volnnlariis et involuntariis. Jndecima de
magis,
ruiU: una In octo partes distincla, Pannormia Ivo- sagis, histrionibus. Duodecima de mendacio,
perju-
nis appellatur; altera Decrelum Ivonis, quod in se- rio, etc.Decima tertia de furto, usuris,
yenatoribus,
ptcm et decem partes distribuitur.- Pannormia typis ebriosis, furiosis, et Judseis. Decima quinla de poe-
impressa fuit Basileseanno Ii99, curanle Sebastiano nitentia. Decima sexta de oflicio et judiciis laicorum.
Brandt, eamque iterum Lovanii anno 1557 a mendis Decima septima pars sanctorum Patrum 9 ac pise-
correctani Melchior a Yosmediano recudendam cu- sertim Gregorii Magni sentenlias eontinet de fide,
ravit. Decrelum vero primum prodiit Lovanii anno spe et cbaritate.
1561 opera et studio Joannis Molinaji Gaudensis, et 5. En porro litulos alterius collectionis, qurjePan--
postea cum aliis Ivonis operibiis ad fidem anliqiiis- normia Ivonis inscribitur, quales ipse auctor expo-
simieodicis Yictorini iterum_impressum Parisiis suil.
anno 1647. Utrique operi in vulgatis prajlixa est «JPrima pars hujus libri continet de fide, et de
eadem omnino prsefafio, quam Ivonis" esse stylus dirersis hrcresibus, de_ sacramento, id est bapti •
aliis ejus epistolis ajqualis omnino demonslrat. smale, et minislerio baptizandorum, et conseeran-
2. Utriusque operis titulos imprimis referamus. dorum, et consignandorum, et consignatorum,
Parlc prima fusioris operis, quod Decretum Ivonis et de observatione singulorum; et quid cjn-
vocari solet, agitur de baptismo et confirmatione. fornt baplismns, quid confirmatio. .De sacramento
PATROJL.CLXJ. 2
45 D. IYO CARNOTENSIS EPISCOPUS. M
corporis el sanguinis Chiisfi; de missa et sanctilale A inter personas vero quaj non sunt ejusdem religionis
aliorum saeramentorum. vei fidei, non potest fieri conjugium. Quibus de
« Secunda pars continet de constitutione Eccle- causis non debeat sohi conjugium. Cujusmodi con-
sise, el oblationibus Jidelium. De dedieatione et con- junctio non facil conjugium. De separatione con-
secratione ecclesiarum et altarium. De sepultura, jugii non ob causam fornicationis.
et presbyteris,-et de corum ecclesiis. De decimis et « Septima pars conlinet de separatione coniugii
legitima possessione, et de confugientibus ad eccle- ob causam fornicalionis carnalis. De viro qui cum
siam. De sacrilegio. De Jiberorum tutela. De aliena- alierius uxore fornicatur, quod post mortem mariii
lione, et commutatione rerum ecclesiasticarura. De non polest eam habere uxorem. De interfectoribus
Scripturis et authenticis conciliis. conjugum suarum. De fornicatione spirituali, quod
* Tertia pars continet de electione et conseera- propfer eam licite dimittatur uxor. De reconcilia-
tione papaj, arehiepiscoporum. De ordinibus, de cle- tione conjuguni. De sacramenlis quodjiebent viri
ricis, et de laieis ordinandis el non ordinaudis. De facere mulieiibus, et mulieres viris suis, quando
mutatione episcoporum. De ordinatis non reordi- reconciliantur. De subjectione qua debent uxores
nandis. De continenlia ordinatorum. De simoniace subjici viris suis. Qua ralione non debet fieri con-
ordinatis el ordiiialoribus, quod omnino sint depo- B jugium infer parentes. De eo quod unus vir non
nendi, etquod misericordilerreconciliandi. De pro- potest duas commatrcs ducere unam post aliam. De
fessionehajreticorum. lie lapsis in sacris ordinibus, eo qui cum filiola sua, aut cum commalre sua, aut
quod non debeant ministrare, et quod misericorrii- qui friium suum baptizavit, aut ejus uxor liliuin
ter, ad miiiistranduni possint accedere. De clericis suum, aul privignum suum de sacro fonte levavit,
bomicidis, quod non debeant minisirare. De usu- aut ad confirmalionem tenuit, el ideo voluit sepa-
rariis. De servis per ignorantiam ordinatis, qui rari. In quo ramusculo consanguinitaiis possunt
debeant manere in ordinalione, qui non. De cle- conjugia fieri. De aceusatione consanguinitatis, et
ricis ebriosis, scurrilaloribus. De monacbis. De a quibus personis dehei fieri. De inquirenda paren-
ajtate qua possint parentes contradicere religioni tela, et de incestuoso conjugio. Discidia de gradibus
iiliorum, et qua non possint. De viduis, et virginibus consanguinitalis recto et transverso ordine dispo-
velalis. De abbatissis. sitis.
- « Quarta pars continet de primatu et dignitate « Octava pars continet de homicidio sponfaneo
Romanaj Ecclesiaj. De conciliis convocandis. De et non spontaneo, et quod polesl fieri sine peccaio.
provincia quomodo sit constituenda. De poteslate De eo qui quemlibet clericum occiderit, quid debcat
-
primatum et metropolilauorum episcoporum. De cmendare. De eo qui percusserit mulierem in ulero •
negoliis et causis clericorum, ubi debeant tractari, babentem, et abortierit, utrum homicidiiim fecerit,.
De spolialis revestiendis. Deaccusatione, et quo necne. De incanlationibus, et divinationibus, et di-
ordine, et a quibus personis, et adversus quas per- verso genere magicaj artis. De nalura dajinonum.
sonas debeat, vel non debeat iieri. De lestibus, qui, De sortibus. De observatione-dierum et mensium.
et quomodo, et quot, et in quo negotio testiflcari De "uramento, quod debeat teneri, necne, et quos
aebeant. De judicibus, qualesdebeant esse, et quando habeat comites. De omni genere mendacii. »
senleiitiam judicii debeant proferre. De appcllatione, 4. Piiorem colleclionem, quse Decretum dicitur,
quo tempore, et qua ratione debeat lieri, et de pcena Ivonem habere auctorem nemo dubilal. De Pannor-
male appellantium. mia vero magna inler crilicos vertitur quajstio. Yin-
« Quinta pars continet de clericis sola iufamia centius Bellovacensis lib. xxv Specul. Hislor. c. 81,
sine testibus accusatis, quota manu se debeanl pur- post notitiam Decreti Ivonis, quod volumen non
gare. De causis et negoliis laicorum. De vocatione parvm quantitatis, nec facile porlalile affirmat, haje
excommunicandorum. De licita et illicita excommu- addit: Hugo Catalaunensis ex eOdemvoluntine abbre-
nicatione. De absolulioue. De illis qui excommuni- j. mat/o libellum portatilem tegitur composuisse, qui et
eatis in fidelilate aut sacramerito astricti sttnt, ipse tipud tne est,et Summa Decretorum Ivonis ap-
possunt sine perjurio absolvi ab illo saeramento. pellatur. Hinc Sebastianus Brandt, qui Pannormiam
De hajretieis post mortero excommunicandis. Quod edidit, primus omnium suspicatus est hanc esse po-
sit communicandum non ex nomine exeommuiii- tius Summam decretorum Ivonis ab Hugone Calalau-
catis. nensi ex Decreta Ivonis excerplam, quam ipsius
« Sexta pars continet de nuptiis, quo scilicet tem- Ivonis opus. Joannes Molinajus in ediiione Decreti
pore, et inter quas personas, et qua de causa de- earadem sententiam arripuil ac propugnavit; aesub-
beant fieri. De tribus quse perfeetum reddunt con- inde hos secuti sunt correctores Romani, et P. An-
jugium. De perfeclo et imperfecto conjugio. Decon- tonius Pagius. Alii vero cum Sthephauo Baluzio in
cubinis. De conjugibus quorum aller sine allero prajfatione ad dialogos Auloaii Augustini de emen-
continenliam vovil, vel religionis habitum sumpsit. datione Gratiani non minus Pannormiam qttam De-
De uxoribus quaj viris in captivitatem ductis, aliis cretum Ivoni adjudicarunt;- censentque eum prius
"nupsere. Quod sit conjugium inter personas ejus- lucubrasse Paimormiam, deinde vero cum eam le-
dem religionis vel iidei; non potesf ct inter Judrcos; genfibus probari vidisset, ad auctiorein collectionem
*« PROLEGOMENA. m
concinnaadam animum appuiisse, et utrique operi A epistolis Romanorum pontificum, parlim ex gestis
eumdem prologum aplasse. conciliorum, catlwticorum episcopprum, etregum; et
5. Quid nobis inter has senlcnlias propabiiius vi- conlinet xvn partes. Yiclorinus aulem eam prajfa-
deatur, paucis explicabimus. Cerltim est primo col- lionem non initio, sed in fine ipsius eodicis manu
leetionem aliquam canonum Ivoni ascribi oportere. recentiori additam reprajsentat hac inscriptione i
ISon solum eirim id aflirmat Sigebertus, qui Ivoni Liber canonum suprascriptus decrela Jovhtiani, qucni
corevus fuit, seribens in libro de Script. Eccles. eotnposuil Ivo quondam Cariwtensis episcopus; et
e. 168 : Jno Carnotensis episcopus composuit insigne continet xvn parles principalcs; ul discinms ex Ba-
volumen canonum; et similiier Anonymus Melicen- lusio in prajfatione ad Augustini dialogos num. 2L
sls, qui paulo post Ivonem vixit, de Scripi. Eccl. Plura vero sunl exemplaria Pannormioe. Unum ian-
c. 95 : Ivo Carnolensis-episcopus scribil inter alia lum laudatum ab Antonio Augustino cum epigraphe
mnnulia, Excerpta de Canonibus; verum etiam ipse Liber sacrorum canonum, prsefationeni ac Ivonis
Ivo in cpisf. 262 ad Pontiuin abbalem monasterii nomen ignorat. Cseteri prajfationem vel tiiulum cum
Cluniacensis tesfatur, Cotlecliones caiwuum, in- Ivonis nomine prrreferunt. Baluzius Victorinum anf-
quiens, quas a me postulaslis, et opuscuia mca, qum quissimum, et tres S. Albini Andegavensis laudat.
his addi voluistis, transmisi vobis : quibus rerbis " Franciscus Salmon in iraclatu Galliee scripto de
collectioriem a se digestam significare virieiur. Erunt studioConciliorum part. n, c. 1, pag. 269 edit. an.
forlassis qui ex hoc testimonio colligant ulramque 1726, manuscriptum exemplar ccclesiaj Parisiensis
collectionem, nempe lum Tannormiam, tum Decre- F & commcmorat. Nos praeter unum exemplar S.
tum Jvoni adjudicari, quippe qui collecliones plurali Benedicti Padilironensis mutilum, tria alia cum praj-
.numero scripsii, non collectionem. At idem Ivo in falionenacti sumus, unum Basilicaj Yalicanaj 19 G,
epist. 80 plurali ilem ntimero ail: In collectionibus aliud Yat. 1558 cum peculiari ejusdem prajfalionis
Burchardi Wormatiensis episcopi, cum lamen unica epigraphe ad P. Abbatem, liimirum, ttt crcdimus,
sit-Burchardi colleclio. Neque vero pro exeludendis ad Pontium abbatem, ad quem Ivo collcclionem se
duabus Ivonis colleclionibus satis elficaces sunt Si- mislsse professus esl epist. 262; ac tandem codicem
geberli, Roberti de Monte-et aliorum Seriptorum Patavinum monachorum S. Justinaj signalum YY.
textus, qui unius voluminis niemiiierunt. Unam Y. n. 86, in quo hic litulus legilur : Ivonis episcopi
eiiim collectioiiem Pannormia inscriplam, cujtis frc- Carnotensis Excerptiones ecctesiaslicorum canomtm,
quentiora sunl exemplaria, forlassis videruni, nou Sequitur autem prajfatio cum Ululis oclo partium in
vero alteram, seu Decretum, cujus quidem rariores qttas Pannormia dividitur. Hic autem codex eontro-
codices inveiiiunfur. versiam de hujus operis auctore videlur dirimere.
3. Secundo ccrfum est Pannormiam non esse Licet enini eredalur sajculi xiv, transcriptus tamen
iilam Sttmmam decretorum Ivonis quam Hugo Cata- fuit ex vetusliore exemplo, quod stalim post Ivonis
launensls composuisse traditur: ium quia Paimor- roortem fucrat exaratum. Calalogum enim subjicit
mia ob parliiioncrn aique distributionem a Decreto Romanorum ponlificum, qui ita desinit iu Gelasio II,
diversam, a forma compendii ejusdem Decreti abest ul annos pontiiicatus hujus omittal qui in prarjce-
quam longissime; tum qnia continel nonnulla quaj deniibus pouiificibus-singilialim notaiilur. Id auteni
in Decreto frustri requires; lum cliam .quia nullibi ex eo evenit quia ille catalogus sub eodem Gelasio
in velustis codicibus Sunima decrelorum, sed Pan- scriplus fuit, ctim auni ponlificaluscjusdem signari
twrmia, aut Excerpliones Ivonis inscribitur. Hinc non potei'aiit. Gelasius II ponlifieatum inivit auno
Summa ab Ilugone digesta, etmemorata a Vinceiitio 1118, et obiit mense Januario anni 1119; Ivo auleni
Bellovacensi, alia fuit, quae injuria temporum inter- eseesserat, ut initio diximus, auno 1115 vel 1117.
cidit. Ne autem Pannormia adjudicetur Ivoni, difli- Illud eigo exempluin, ex quo Patavinus codex de-
cultatem movebunt quajdam decreta in line partis scriplus esl, Ivonis ajtati suppar fuit. Hoc aulem
ullimse descripta ex Ijinoeentio II, qui post Ivonem D tum anliquum testiroonium, quo Pannormia Ivoni
pontifex fuit. Yerum bajc difficultas ex vetustis Pau- asseritur, nobis tanti est ut, si de alterutro opere
normiaj codicibus sublata est, in quibus cum ea In- dubitandum essel, de Decreto polius quam de Pan-
nocenlii II decreta non leganlur, eadem in aliquibus normia ambigendum arbitraremur.
exemplaribus posleriori addilamcnto accessisse per- 8. Neque ideirco Decretum ab ipso abjudicandum
spiciuntur. putamus. Cum eniro huic quoque operi eadem Pan
7. Ex codicibus autem res dijudicanda videtur. normiaj prajfatio in veteribus libris addatttr, id ea
Dccreli codices pauci. Tres tantum hactenus nobis de causa factum fuisse credimus, quia anliqui illi
innotuerunt, unus ex quo prima edilio prodiit, alter amanuenses hoc quoquc ab Ivone lueubralum acce-
¥ictorinus a pluribus laudatus, ad quem secunda . perant. Ivo Pannormiam prlmo scripsisse, el cum
editio Parisiensis exaclafuit; ieriius Yalicanus 1557, prafalione edidisse videtur. ninc plura cjusdem
sajculi xn, quem ipsi vidirous. Hi omne&prajfatio- Pannormiaj exemplaria staiim eonsciipta et propa-
nem exbibent; sed Yaticanus sine auctoris nonrine gata. Postea vero prolixiorem collectionem digcss-ii,
hunc titulum prajfert : Incipit liber extraclionum, sed foitassis ipse non edidit. Tline sineproprio pro-
sive excerptarum ecclesiasticarum rerum partim ex logo posl cjus morteni inventa, eidem in rariori-
47 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPT . 48
bus, quaj scripta fuerunt, exemplaribus prologus ex A 457, 458 et 459, de verbo ad verbum translulil in
Pannormia additus fuit, qui proinde in Yiclorino Decretum part. vi, c. 455, 454et455. Pleraque vero
anliquissimo exemplo, non in fronle, sed in fine ex Burchardo sumpsit. Alia non pauca ct ipse in-
DecretLvelut addititius describilur. seruit, uti sunt ex. gr. quaj parle secunda Decreli
- i). Praecipuus fons ex quo Ivo canones derivavit, deseribuntur adversus Berengarii errores, et quaj
fuit collectio Isidoriana. Usus est cliam aliquando part. xvi referunfur ex Jure Romano et ex Capilu-
Reginonis compilalione, ex qua inter csetcra, exem- laribus regum Francorum.
piaria lilterarum formalarum ab eo relata lib. i, n.
DITI IlTOWflS .
"
'-PROLOGUS
1 Excerptiones ecclesiaslicarum regulartim par- B nem sacris inslilulionibus debitum pervenire interi-
tim ex epislolis Romanorum ponlificum, parlim ex dat. Unde dicit beatus Augustinus de disciplina ec-
Gestis conciliorum catholicorum episcoporum, par- clesiastiea tractans : « Habe charitatem, et facquid-
lim ex iractatibus orlhodoxorum Patrum, parlim ex quid vis. Si eorripis, corripe cum cbaritate. Si par-
inslitutionibus calbolicorum regum, nonnullo la- cis, parce cum charitate. J Scd in his adhibenda
bore in unum corpus [opus"] adunare curavi : ut esl summa diligeniia, et mundandus' oculus cordis,
qui scripta illa, ex qttibus ista excerpla sunt ad ma- qualenus in puniendo, vel parcendo, sanandis mor-
. num habere non.polerit, lrinc saltem accipiat quod bis charitas sincera subveniat, et nemo ibi venalium
ad commodura causse suaj valere perspexerit. A fun- medicorum morc, quod suum est quserat el proplte-
damento itaque Christianse religionis, id est lide in- licam illam rcprehensionem incurrat : Mortificabanl
choantes, sic ea quss ad sacramenta eeclesiastica, animas qum non moriebantur, el vivificabant anhnas
sic ea quie ad instruendos [instituendos] vel cor- qum.non vivcbant (Execli.xm). Sicut enim ratio cor-
rigendos mores, sic ea quse ad quseque negotia discu- poralis medicinse vel depellere morbo^s,vel curare
tienda vel definienda pertinent, sub generalibus ti- vulnera salutcm servare, vel augere intendit; nec
lulis distincta congessimus, ul non sit qttsercnli ne- medicus contrarius sibi videtur essercum proqua-
cesse totum volumen evolvere, scd tantum tilulum lj litate vel quantuate segritudinis , vel segrotantis,
gencralem suse quajstioni congruenlem notare et ei nunc mordenlia, nunc mollienlia segrolanti medica-
subjecta capitula sine interpolatione transcurrere. mina apponit; et nunc ferro secat, cui fomento sub-
In quo prudenteni lectorem- prsemonere congruum venire non poterat, et e converso ei nunc subvenit
duximus ul, si forte quse legeril, non ad plenum fomenlo, quem ferro secare non audebat; ita spi-
intellexerit, vel sibi invicem adversari existimaverit, rituales medici, doctores videlicet sanctse Eccle-
non statim reprehendat; sed quid secundum rigo- sise, nec a se, nec inter se dissenliunt, cum illicila
rem, quid secundum moderationem, quid secundum proliibent, necessaria jubent, surama suadent, ve-
"udicium, quid secundum misericordiam dieatur, nialia indulgent : cum secundum duritiam cordis
diligenier atlendat: quse inter se dissentire non sen- delinquentium pro correctione eorum, vel cautela
tiebat, qui dicebat: Misericordiam et judicium can- cselerorum severas pceiritcniiseleges imponunt; vel
tabo libi, Domine (Psal. c): et alibi : Universmvim cum secundum deyotionem dolentium et resurgere
Domini, tnisericordia et veritas (Psal. xxiv). Habel volenliura, considerata fragililate vasis quod porlant
enim omnis ecclesiastica disciplina principaliter hanc indulgentiaj malagma superponunt. Nam, qui indul-
inlentionem, vel omnem ajdificationem adversus ir«gent, majoribus morbis^amovendis provident; et
scientiam Christi se erigentem destruere : vcl sedi- qui illicita prohibent, a imorte deterrent: qui ve:o
ficationem Dei, fidei veritate, et morum honestate necessaria jubent, salutem cupiunt conservare; qui
constanlem construere; vel eamdem si contaminata autem suadent, salutem sludent augere. Hoc at-
fuerit, pcenitentise remediis emundare. Hujus sedifi- tendens diligens lector inlelliget unam faciem esse
cationis magistra est cbarilas, quse saluli proximo- eloquiorum sacrorum, cum distincte considerabit,
rum consulens, id praecipit aliisifieri quod sibi quis- • quid sit admonilio, quid sil prseceptum, quid pro-
que vult ab aliis impendi. Quicunque ergo eccle- hibitio , quid rcmissio; et hsec nec se invicem im-
siasticus doctor ecclesiasticas regulas ita interpre- pugnare, nec a seipsis distare, sedomnibus sanilatis
tatur aut moderatur, ut ad regnum charitatis cuncta rcmedium pro sua moderatione dispensare. Sed hsec
quse docuerit vel exposuerit, refcrat, nec peccat, singula quid pondcris habeant, quibusve conve-
nec erral: cum saluti proxinjorunj consulens, ad ft- pianl, qt:ae sint remissibilia, quse irremissibiiia, et
49 DECRETUM. — PROLOGUS. 50
quarido, vel quibus de causis smt remitlenda, paulo A probibitione aliqua nobis dicenda sunt. Prseee-
latius est distinguendum. ptiones itaque _et prolribitiones, aliaesunt mobiles,
Et prima quidem admonilio pcenam non intentat, alise immobiles. Prseceptiones immobilessunt, quas
si quis post eam non eat, sed prsemium sibi acquie- lex selerna sanxit: quse obseivatse salutcm confe-
scentibus pollicetur. UndeDominus diciting Evan- runl; non observatse, _eamdem auferunt:. Qualia
gelio : Si vis esse perfectus, vade, vende omnia qum suiil: Diliges Dominum Deum iuum ex toto corde
habes, et da pauperibus, et Itabebis thesaurum in cmlo tuo, et proximum luum sicut teipsum; et honora
(Matth. xix). Ecce lectio ista evangelica in voluntate palrem luum et tnatretn iuam (Deut. yi;Levii. xix;
liominls perlectionem ponens non cogii, non minas Exod. xx); et si qua sunt bis similia. Mobiles vero
intentat; sieul nec illa quse spadones laudans, qui se sunt, quas lex seterna non sanxit, sed posteriorum
castraverunt propter regnurii ccelorum, subiiifert: diligentia ratione utilitatis invenit non ad salutem
Qui potest capere, capial (ibid.). Attamen cum ad principaliter oblinendam, sed ad eam tulius mu-
perfeclionem volo se quis aslrinxerit, velgradum, niendam : Quale est illud Apostoli: Hmreticutu.
quem nullus absque continentise virlute ascendere hominem post primam et secundam correplionem
debet, ascenderit, jam sit neccssarium et poenale, devita (Tit. m): non quod eorum colloquium per se
si non teneatur, quod ante banc ascensionem fuerat B saluli obesset; sed quod frequenlalum ex obliquo
voluntarium. Unde et Dominus dicit: Nemo mittens quorumdam siniplieitatem corrumpere posset. Et
manum suam ad aralrum, et retro aspiciens, aptus laaiia reperies in canonicis inslitulionibus in hunc
est regno Dei (Luc. ix). Poteratenim ante Ascensio- laodum. Similiter immobiles prohibitiones sunl,
nem esse inferior, non tarnen deterioi; post Ascen- quse adversus vitia loquuntur; qualia sunt: Non
sionem vero inferior est, et delerior. Hsec de occides; Non mmchaberis (Exod. xx): et csetera.
admonilione. Hajc sunt illa minima prsecepta, de quibus'Dominus
'
Indulgentia vero (quantum nobis videtur) quia dicit: Quia qui ea solverit, et sic docuerit, in regm
nieliora non eligit, remedium quidem babet, non cmlorum minhnus erit (Maltlt. v). Qui vero observa-
prajmium; sedab hoc si quis declinaverit, meretur verit, non statim regno Deir dignus erit, quia
exitiale judicium. Yerbi gratia : Scimus, sicut ab hichoantia sunl bsec, nou perficienlia. Sunt alia
Apostolo didicimus, bumano generi propter vitandarn interdicla, in quibus si interdicta non fuissent, nec
fornicalionem iudullum csse conjugium (I Cor. vn). mors operaretur, nec salus periclitaretur. Sed ad
«ujtis violator meretur seternum (eodem Apostolo hoc ea sanclorum Patrum auctoritas reverenda ita
testanle) supplicium. Dicit enim : Fornicatores el decrevit, ut et prsesentibus tion obesset, et compe-
adutleros judicabil Deus (Hebr. xni). Et hic gradus, scendis majoribus malis vel cavendis, charitas
sicut de admoiiitione diximus, nullum cogit, nisi sincera provideret': quale est illud: Clericus post
eum qui se ei primitus alligaverit. Yoluntarius cnini actam de crimine damnali [damnabili] pcenilentiam,
est, uon necessarius. Alioquin fransgressor essel, clericus non maneat, vel ad clericatum non accedat.
quieunqne uxorem non duceret. Posiquam vero se Quod, ut ait beatus Augustinus (Dist. 50, c. ut
alligaverit, audiat Apostolum diceiitem: Atligalus constituentur), dictum est rigore disciplinaj, non
es uxori ? noli qumrere solutionem (V Cor. vn). desperatione indulgcntise. Alioquin contra claves
Idem quoque Apostolus cum <Ie nuptiis loqueretur, Ecclesise disputaretur, de quibus _dietum est: Qum
non dixit, mulier si nupserit, prajmium merctur; solverilis inlerra, soluta erunt el in cmlo (Matth. xvi).
sed tanlum dixit, non peccat, s* nubal (ibid.). Ita Sed, ne forsitan spe honoris ecclesiastici animus
quoque si quis aliquem ad quolidiana jejunia inlumeseens superbe ageret pajnitentiam, severis-
invitet, rem quidem remuneratione dignam acquie- sime placuit ul posl actam pccnitentiam nemo fiat
scenti et pe.rseveranli suadet; sed qui non aequie- clericus, vel maneat clericus. Quse posteriorum nen
verit, iwn iit seipso melior: sed Jieet maneat esl supervacua putanda diligentia; qui ubi saluti
facieiiie inferior, non fittamen seipso pejor. Sed si niiihil detrabebatur, bumililati aliquid addiderunt",
a voto ceciderit [exciderit], fit seipso%inferior et quo salus tutius muniretur, experli credo aliquorum
pejov. Si vero intra melas sobrietatis et mensse fictas poenitentias, per affectatas honorum potentiasr
frugatis se cohibuerit, summorum prsemia non Cogunt enim multas inveniri medicinas multorum
assequitur; sed si ad comessationes et ebrietates experimenta morborum. Tale est et illud in Evange-
proiapsus fuerit, rem reprehensione et confusione lio : Sit sermo vester, est, est, non, non, quod aulem
dignam fecisse perhibetur. Isti itaque duo status, amplius e$t, a malo esl (Matlh, vi), non jurantis,
unussuperior, aller inferior, quiante votum sunt sed jurare cogentis. Non quod malum sit in contra-
yoluntarii, post. votum vero necessarii habent ctibus humanis ex necessitate jurare; sed quod
modos et institutioues suas, quse observataj, sicut longius sit a perjurio, qui nuuquam jurat, quam
jam dictum est, aliis 'remedium, aliis acquirunt ille qui qualicunque occasione jurat. Nam et
prajmitim,'uon observatajvcro ajtcrnum mercntur de Domino dicitur,: Juravit Dominus (Psal. cix).
supplicium. In his ilaque antc susccpiionem est de- Et Apostolus dicit: Omnis controversimeorum finis
libeiandum.post susccpiionemvero perscverandum. esl juramentum (Hebr. vi). Et idem Apostolus jurans
Uib ita k-cvucr pra.lil.alis, dc prajceplione et iia dicil' Esl verilas Ckrhli in nie (I Cor. xi). Et
51 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI ES
alibi: Quolidie tnorior per veslram graliam, fratres A tenore canonum districtius judicant, multaprotem-
(I Cor. xv). In his igitur, in quibus observatis porum necessitate tolerant, multa pro personaruin
salus acquiritur vel in quibus neglectis mors indubi- utilitate, vel strage populorum vitanda dispens,ant.
tata consequitur, nulla est admiltenda dispensatio; Multa eliam a sanclis Pattibus imminula Scriptu-
sed ita sunt omnia mandata, vel iulerdicta ser- rarum teslimoniis comprobanlur. Sicut sanctse
vanda, sicul sunt seterna lege sancita. ln bis vero Romanse Ecclesiarjsanctus pontifexLeo neophytos ad
quaj propter rigorem disciplinse, vel muniendam summum sacerdotium permisit ascendere, quos
salutem, posteriorum sanxit diligentia, si honestavel Paulus publica pisedicatione ab eodem oflieio sluduit
utilis sequatur compensalio, polest prajcedere auclo- removere (I Thn. ui). Sicut eliam Arianos, post-
ritate praesidentium diligeiiter deliberata dispen- quam conversi fuerunt, legimus in suis offieiisfuisse
satio. Multa enim lalia in evangelica historia, in susceptos. Inde etiam prsetaxalus papa Leode stabi-
Actibus apostolorum, in.Gestis conciliorum et con- litate non mulandorum, etdiscretione temperando-
tigisse legimus, et postmodum apostolicorum viro- rism, ita scribit Rustico episcopo Narbonensi: iSic-
rum auctoritate roborala cognovimus. Assumamus ut qusedam sunt, quae nulla ratione possunt eon-
itaque primum exemplum de Evangelio. Dominus velli, ita mulla sunt quse aut pro necessitate lempo-
quippe mitlens discipulos ad prsedicandum, inler- " rum, aut pro consideratione setalum oportet tempe-
riixiteis etperam et sacculum (Luc. x). Etquia vita rari: illa semper consideratione servata, ut in bis
Domini Jesu in terris disciplina esl morum, instante quaj dubia fuerint, aut obscura, id noverimus se-
tempore passlonis suse et peram reddit et sacculuin qsiendum, quod nec prseeeptis evangelicis contra-
(Luc. xxn): in seipso primo dans exemplum, quod rium, nec decretis sanctorum Patrum inveniatur
in hujusmodi tradiiionibus necessitati temporis adversum.s Unde et Auguslinus in epistola ad Roni-
sit cedendura. Similiter Paulus, cum per Corin- facium : «In hujusmodi causis ubi per graves dis-
thios se transiturum promisisset in Macedoniam sensionum scissuras non bujusaut illius hominis
(Act. xx), et prajsensisset hoc eis minime profu- est periculum, sed populorum slragesjacent, detra-
turum, 3 mulavit dispositionem suam, non lamen bendum est aliquid severitati, ut majoribus malis
sententiam. Unde se ita excusat dicens : Cum ergo sanandis,charilas sincerasubveniat.»Idem in eadem
Itoc voluissem, nunquid levitate nsns sum ? aut quod adversus haereticos : « Si, inquiuttt, oporlet, ut nos
cogito, secundum carnem cogito ut sil apud me, est, exlra Ecclesiam fuisse pcenileat, ut salvi esse possi-
et non? (II Cor. i.) Non enim sententiam suam se mus, quomodo post istam pcenitentiam apud vos
mutasseintelligebat, qui in venicndo ad eos, et 11011 Q clerici, vel eliam episcopi, permanemus: Hoc noa
veniendo, salutem eorum quarjrebat. Unde el in se- lieret, quoniam revera (quod fatendum est) fieri noa
quentibus dicit: Ego autem testem Deum invoco in deberet, nisi pacis ipsius compassione sanarctur. >
animam tneam, quod parcens vobisullra non veni Sed sibi hoc dicanf, et multo maxime humiliter do-
Corinthum. Secundum carnem quoque disposilio- leant, qui in tanla morte prsecisionis jacent, ut isto
nem suam se mutasse non putabat, quoniain qui quodam vulnerc matris Catholicsereviviscant. Cum
secundum carnem cogitat, tunc non impletquod dis- cnim prsecisus ramus inseritur, fit aliud vulnus
ponit, quando personis majoribus defert, aul ccrle in arbore, quo possit recipi ut vivat, qui siue vita
.Iucris, aut apparalibus vincitur. Spirifualis aulem radicis peribat. Sed cum receptus recipienti coalue-
tunc disposifum non tmplet, quando consullius ali- ril, etvigor consequitur et fructus; si autem no.i
quid pro salute eorum quibus prodesse vull, provi- coaiuerit, ille quidem arescit, sed vita arboris per-
det. Per apostolos eliam communi seiilentia Hiero- manebit. Est enim et tale inserendi genus, ut nullo
solymis conllrmatum est, et per Paulum et Barna- prseeiso ramo qui intus est, ille qui foris est insera-
bam fralribus per Asiam destinatum, ne quisquam lur : non lamen nullo,sed vel levissimo arboris vul-
ad fidem veniens, circumcisioni legis haberetur ob- nere. Ila ergo el isti cum ad radicem catholicam
noxius (Act. xv). Ipse etiam Apostolus ad Galatas D veniunt, ncc eis quamvis post erroris sui pceiriten-
scribens (Galal. v), ita dicit : Si circumcidamini, tiam honor clericalus aut episcopalus aufertur, sk
Christus vobis niliil proderit (Galat. n). JEl idem quidem aliquid lanquam in cortice arboris matris,
Paulus cum Petro restitisset in faciem (Acl. xvi), coittra integritalem severitatis. Yerumtamen quia
quod simuiationi quorumdam Judseorum consensis- neque qui plantat, cst aliquid, neque qui rigat, ad
set, qui circumcisionem saluti putabanl esse neces- Dei misericordiam precibus fusis, coalescente insi-
sariam, tamen necessitati lemporis cedens, Timo- torum pace ramorum, charitas cooperit multitudi-
tlieum Lystris circumcidit, ut scandalum Judseorum nempcccatorum. Dehaceadem dispensatione corri-
ibi commorantium devitarct, ostendens actu quod piendorum et temperaudorum di<'t idem Augusfmus
alibi de setestatur : Factus sum Judmis tanquam in secundolibrocontraepistolair Parmeniani, cCum
Judmus, ut Judmos lucrifacerem (I Cor. ix). Quod quisque fratrum et Christianorum intus in Eeele-
dixisse intelligendum est, non aslu mentientis, sed siae societate constitutorum in aliquo lali pec-
affeciu compaiientis : cuiquc itacupiens subvenire, cato fuerit deprehensus. ut anathemate dignus ha-
quemadmodum sibi subveniri voluisset, si ita afle- beatur,Iiathocubipericulumschismatisnullumest.f
ctus esset. Multa quoque pnncipes Ecclcsiarum pro Infra idem : « Quando eujusquam crimcn notum est
55 DECRETUM. — PROLOGUS. °*
etoinnibus exsecrabilis apparet utvel nullos pror- A episcopos in Hibernia catbolicse Ecclesise : «Igitur
sus, vel non tales habeaf defensores, per quos possit veritalem nalivilalis Cbristi quicunque a perverso
sebisma conlingcre, non riormiat ^everitas disci- errore Nestoriirevertunlur, coram sancla fralerni-
plinse.» Infra : « Neque enim potesl esse salubris a lalis veslraj congregalionefatcanlur, eumdemNcslo-
mttliis correclio, nisi cum ille corripitur, qui 11011 rium cuni omnibns suis sequacibus ac reliqnas
babet sociam, multitudinem. Cum vcro idem mor- lisereses anathematizantes. Yenerantlas quoque
bus plurimos occupaverit, nihil aliud bonis restat, syuodos, qttas universalis Ecclesia recipit, se reci-
quam dolor et gemitus ut per illud signuro quod pere et venerari promiltant; et absqtte ulla duliita-
Ezecliieli sancto re\elatur, illajsi evadere ab illorum lione sanctitas veslra eos, servatis eis propriis
vastatione mereantur. t Infra: «Revera cum
conlagio ordinibus, in suo coetu recipial : ut dum el per sol-
peccandi multitudinem invaserit, divinse disciplinse licitudinem occulta mentis eorum disculitis, atque
severa misericordia necessariaestiiamconsilia
sepa- eos per scienliam veram recta quse tenere debeanl
ralionis ei inania suntet
perniciosa,alque sacrilega, doeetisetpermansueludinemnullaiB eis contrariela-
quia et impia ct superba fiunt ef plus perturbant tem vel dilficultatem de propriis suis ordinibus faci-
infirmos lionos, quam corrigant animosos malos. lis, eos ab antiqui hoslis ore rapiatis.s Habcmus
Infra : Turba aulem iniquorum, cum facultas est B simile quid ex epistola Cyrilli missa Maximo dia-
populorum promendi sermonem, generali objurga- cono AiHiocheiio : «Didici a diligendo mihi Pauio
tione ferienda est, et maxime si occasionem
atque monacho, quia recusat pietas tua usque bodie com-
opportunilatem prajbuerit aliquod flagellum dcsuper munionem reverendissimiepiscopi Joannis amplccti,
Domini, quoeos appareatpro suismeriiis vapulare.» pro eo quod quidam in Antioebena Ecclesia male
Ifem in epistola ad Marcellinum : «Solco
autlire, in adhuc cum Nesloriovel senliant, veljam senserint
potestale esse judicis mollire sententiam, et mitius quiriem, sed forsilan resipuerint. Probel igitur tua
viiidicare,"quaiuleges.s IndelnnocentiusRiifo et Eu- niodeslia ulrum aliquando colligi nude ac irreveren-
sebio et cseteris episcopis Macedonibus:«Nostra; lex ter cum Neslorio senliant, el invicem cGlloquaiitur,
est Ecclesise, venientibus ab hseretieis, qui lamen licet aliquaudo caulerialam habuerinlconscienliam:
illic baptizali sttnt, per manus impositionem laieara colliganlur autem [me//us, nunc, quia in Grmcovuv],
tantum tribuere communionem, nec ex his aliquem nec acta pcenitentia super iis in quibus subrepli suni,
in clericatus lionorem velexiguum subrogare. Pervi- quamvis coriliteri forlasse revereantur excessum.»
deal ergo dilectio vestra hactenus lalia fransisse; et lnfra : «Ut autcm non sestimeinur amare conten-
adveriite quod utique ut dicitis, necessifas impera- _ tionem, ampleclamur episcopi reverendissimi Joan-
vit, in pace jam Ecclesias constitutas non prsesu- nis eomrouiiioiicni, indulgentes ci, et causa dispen-
mere. Sed, ut ssepe accidit, quoties a populis aut a sationis, ejus negolium non subtilius vel districtius,'
turba peccalur, quia in omnes propter multiludinem sive velicmcntius erga se recognoscentis agatur. Dis-
non polest vindicari, inultum soleattransire.! Idcm pensationis enim gralia, sicul dixi, eget negotium
cisdem : «Sacerdotum summa deliberalio brcc fuit, multum.» Ejusdem ad Gennadium presbyterum et
ut quos Bonosus ordinaverat, ne cum eodem rema- Arcliiinandritam : «Dispensalioiies (i,q. 7, c. Dh-
liereut, 4 aciieret non mediocrc scandalum, ordi- pensationes) rertim nonnunquam cogunt parum
naii reciperentur. Yicimus, utopinor, ambigua.» quid adebito quosdam foras exire, ut majus aliquid
Jam ergo quod pro remedio ac necessitale lem- lucrifacianl. Sicutenim ii qui mare navigant tem-
poris statutum est, conslat prinritus non fuisse: peslate urgenie, navique periclitanle, anxiati quaj-
ae fuisse regulas veteres, quas ab apostolis, atil ab dam exonerant, ut csetera salva permaneant: ita et ,
apostolicis [viris] tradilas Ecclesia Rotnana custo- nos cum non babennis salvandorum omnium nego-
dit, cuslodiendasquemaudatliis qui cam audire con- tiorum penilus certitudinem, despicimus ex his
siieverunt. Sed necessilas femporis id fieri niagno- qusedam, ne cunctorum paliamur dispendia.» Et
pere postulabal. Ergo quod necessifas pro rcmedio 1[) infra : «Et hoc scribo .cognosccns quod pietas lua
reperit, cessante nccessitate, debet tilique cessare tristeliir in sanclissimum et Dei cultorem fratrem et
pariter quod urgebat. Quia alius cst ordo legitimus, commiiiislrtim nostrum Proculum episcopum, eo
alia usurpatio, quamad prsesens fieri tempus impel- quod admiseritllcliensiumEguniinum, quem quidem
lit. Sed hoc canones apud Niceain conslituti deNo- Ecclesiaj lcgesPalesiinseprajpositum non noverunt.»
\alianis fieri permiserunt(Conc.-Nic. can. 8). Prius Et infra : « Igitur ne refugiat pietas tua sanctissimi
itle canon a Patribus institulus ponendus est, ul pos- elDeo amicissimiProculiepiscopi communionem.Un»
siinus advertere, vel quid vel qualiter ab eisdem ciiim Juit cura mihi el sanctitatis ejus, et dispen-
sensum sit, vel prseceptum. « DeJris, inquit, qui sationis modus ntilli sapientiuni displicuit. » Eadem
nominain seipsos Cailiaros, id est, mundos, ei ali- discretionis moderatione Romani ponlilices, qui
quando veniunt ad catholicam Ecclesiam, placuit translaliones cpiscoporum, quse districte aposiolicis
sanctae et magnsesynodo ut, accepta manus imposi el canonicis sanctionibus prolribitae ante fuerant,
tione, sicmaneantin clero.j Simili dispensatione majori Ecclesise utililali consulcnles fieri permise-
bcalus papa Gregorius a Nestoriar.a hreresi rever- ruiit. Alii eliam quosdam episcopos a prsedeccssori-
tciUes insuis gradibus recipi jubcl, ila scribens ad bus suis dcpositos, proplcr honesfatem personaram
55 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI m
et necessitatem populorum in suis ofliciis reconci- A est in Platinopolini Thraciaj. Optimus ab Agadar-
Haverunt : quorum nomina inferius adnotata repe- miaPhrygise, in Aiitiochiam Pisidise tran&mtttalus
rientur. Qaidam quoque Romani pontifiees decrevc- est. Sisluamis a Pbiliopoli Thracise mutatus-est in
ruiit, ne fiiii presbyterorum assumerentur ad pre- Troadam. Plurimos etiam episcopos depositos a
sbyteratum; non quod personarum acceptio apud sede apostolica restilutos exempla subjecta decla-
Dcum alieujus sitmomenti/velnatura, quseomnium rant. Joannes Chrysostomus a duabus synodis or-
par est genitiix, ab aliquo possit reprehendi; vel Ihodoxorum episcoportrm fuit dijudicatus, sed ite-
Jilii pro iniquitate parentura condemnari, dicente rum fuit restitutus. Marcellus episcopus Anchirae
Propheta : Filius non portabil iniquilalem patris Galatise depositus fuit, sed postmodum proprium
(Ezech. xvm); et Apostolo: Si Deus justificat, quis recepil episcopatum. Asclepius dijudicatusest a syn-
est qui condemnel? (Rom. vm.) Et beato Augustino : odo, Ecclesiam suam postea recepil. Lucianus epi-
« Undecunque nascantur bomines, si vitia parentum scopus Adriauopolites, damnatus a papa Julio, re-
nan sequantur, honesli et salvi erunt; i sed ad cepit Ecclesiam sui episcopatus. Cyrillus Hierosoly-
reprimendam quorumdam presbyterorum inconli- mitanus episcopus depositusfuit, posfea reconcilia-
nentiam, vel tutius muniendam aliorum eontinen- tus esl Ecclesiaj suse. Simili modo et Polycronium
tiam. Sed quia ex iis quasdam personas, non tan- " ejusdem Hierosolymitanse Ecclesise pontificem Six-
tum religiosas, sed-etiam Ecclesiaj Dei necessarias tus papa damnavit, et iterttm ipseeum reconciliavit.
esse cognoverunt, decrctum temperaveruul, et ita Innocentius papa Pliotiuum damnavit episcopum,
genilos, quorum conversatio in monasteriis vel reli- sed ipsepostea eum inpropriura reslituit locuni Ee-
giosis Ecclesiis probata fuerit, 11011solum ad pre- clrjsiaj suse. Misenum episcopum a Felice papa dam-
sbyteralum, sed etiani ad summumsacerdotiuropro- iiatum, Gelasius papa successor illius et communi-
moveri permiserunt. Et ut de noslris temporibus cavit, el Ecclesise suse restituit. Leontius dum esset
taceamus, sicut legitur in geslis Romanorum ponti- presbyter, depositus fuit; sed postea in Antiocbia
iicum, Felix tertius, n.atione Romanus, ex patre patriarcha exstitit. Gregorius vero quartuspapa,
Felice presbytero fuit a temporibus Ortoacri regis Theodosium quem Eugenius ejus antecessor presby-
usque ad tempora Tbeodorici regis. Item Agapifus lerii lionore privaverat, sanctse Ecclesise Signinaa
natione Romanus,expalreGordiano presbytero sum- consecravit episcopum. Ybas quoque episcopus di-
mus pontifex fuit. Gelasius, natione Afer, ex patre judicatus fuit, sed sancta synodus canonice suam
Yalerio episcopo sedit annos HI, menses vm, dies illi restituit Ecclesiam. Rbotadum vero episcopum
xvin. Silverius natione Campanus, ex patre Ormisda P sanclse Suessionis Ecclesise a synodo, cul Carolus
Roniano episcopo, seditannum i, mensesv,diesxxi, interfuif rex, eondemnatum, et Sofrenum Placen-
Deusdedit natione Romanus ex patre Stephano sub- tsnum episcopum meritoreprobatum,NicoIaus papa
diaeorio, sedit annos in, dies xxm. Theodorus na- ambos reconciliavit. Sic Jobannes papa VIII Pho-
tione Grsecus, ex patre Theodoro episcopopo, sedit tium Neophytum, a papa Mcolao depositum, Au-
annos vi, menses v, dies xxiv. Quia vero episeopo- guslorum interventu Basilii, Leonis, Alexandri, in
runi plurimi exaliis civitalibus ad alias propter ^atriarchalu ConstaiUinopolitano restituit, scribens
necessilatem seu utilitatem temporum sunt trans- prsedictis Augustis in brcc verba : « Scripsislis no-
mutali, ex subjectis manifestani est. Perigenes in bis, dilectissimi filii, utapostolica ct compassionis
Pelris est ordinatus episcopus; sed quoaiam cives viscera aperientes, omnes qui in Ecclesia qtiaeapud
ejus civitalis eum suscipere noluerunt, Romanaj ci\i- vos est correptionibus subjaceiit, recipiamus, paci-
tatis episcopus jussit eum inthronizari in Corintho queet unanimilali studentes, ipsum doniinuni Pho-
metropoli, defuncto cjus episcopo; ciquc, donec fmm arcliiepiscopumcominuiiicantemnobis, in sum-
advixit, Ecclesise prsefuit. Bosidcum Selcucise cpi- mam sacerdotum dignitatem cl lionorem patriar-
scopum Alexander Antioclienus episcopus in Thar- chalus restituamus, ne diutius EcclesiaDei ut selri-
sum Cilicirc transmulavit. Reverentius ab Arcbis D smate et scandalo cor.turbala permaneat. Nos ergo
Phcenicise in Tyrum transmulatus est. Joannes petitionem vestram, ut justam et Deo placenfem
de Gordolinia, mutatus est in Prochonixum, et ei amplexi et opportunum lempus quod diu desidera-
prsesedit Ecclesiarj. Palladius ab Helinopoli, muta- vimus, nos invenisse gavisi, misimus apocrisiarios
tus est in Asponam. Alexander ab alia Helinopoli, in nostros volunlatem vestram implere rquamvis pie-
g Adrianopolim-mutatus est. Gregorius Nazianzentts las vestra antequam advenirenl, ipsum virum prrre-
prius civitalis Cappadocirre luit episcopus, quse Sa- occupaveritviolenlerresliiuere. Quodtamen el nos
sima dicitur; deinde a beato Basilio et aliorum epi- libenler recipimus. Et quamvis hoc faciendi pste-
in Nazianzo constitutus est. ' statem habentes, non tamen ex polestale nostra
scoporum consensu,
Melenus, prius Sebastise Ecclesise prsefuit, et poslea eum restituere volumns, sed ex apostolicis decretis
Aiitiochise prsesul est constitutus. Theusebius ab etpaternis constitutionibus testimonia proferimus,
Apamia Asisetransfertur in Eudoxiopolim, quse du- non leges Ecclesice antiquitus datas solventes; sed
dum Salabria voeabatur. Polycarpus de urbe Anta- ih quibus graliarum diligenlia inconvertibiliter ob-
pristena Mysiic in Nicopoiim Tbraciaj mutatus est. senata, Ecclesise corpus evellil ac dissipat, ad uti-
Ilierophilus dc Trapezopoli PhrygUe, tr-ansmutatus litalem cjus otnnia- reducere cupicntcs. Synodus
57 DECRETUM — PROLOGUS. 58
ei.im Nicsena secundo capitulo dicit, quoniam fre- A quaeeunque sunt contra eum in manibus pnncipis
quenter sive ex necessitate, sive alio quolibet mod( apostolorum ponimus; et per eum in humeris Jesu
t-ansgredi contingilhomiuesecclesiasticos canones Christi agni DeC,qui lollil peccata tnundi (Joan. l). J
Et papa Gelasius dicit, quoniam ubi necessitas uoi Item : «Et hoc confirmare vosvolumus,ul postmor-
est, inconvertibilia maneant sanctorum Palrum de- tem Photii fratris nostri, nuilus ex iignitale mun-
crcta. Et sanctissimus papa Leo in eodem spiritv dana ad ponlificalem honorem ascendat; sed ex
praecepit dicens : Ubi necessilas non est, nullo modc presbyteris cardinalibus ejusdem Ecclesise, vel ex
violentur sancforum Patrum statuta. Ubi vero ne- . diaconibus, aut ex aliis sacerdotibus, «qui sub Ec-
cessitas fuerit, ad utilitatem Ecclesiae qui potesta clesia Consfaniinopolitana, consislunt. > Ilein : « Et
tem babet, ea dispenset. Ex neccssilate enim fitmu- quoniam nos pro pace Ecclesiarj solliciti, PholiUni
tatio legis. Et Felix papa : Cotitcmplari oportet. fratrem nostrum Q recipimus, sicut et Adrianus
quod ubi occur.il uecessilas, srepe conslitutiones papa Tbarasium, nullus cornpuletcaiionicuni usuni.
Patrum iransgredimur. Et Cai thaginensis synodus Privilegia enim paucorum communem legem non
xx.w capituloriicit: Prsecipimus ut clerici rursus ii: faciunt. Si quis vero lale quid amodo facere prse-
Ecclesiam recipiantur, quaravis primum in synodc sumpserit, sine venia erit. > Iia quoquc cum esset
depositi fuerint. Synodus eliam synodum solvil anliquis regulis prselinitum, ut nullus qui esset in
propier unitatem et pacem Ecclesise. Et Innocentius clero, exlranearum consortium haberet mulierum;
papa quintocapitulodicit: QuipromotisunlaBonosc sed earum tantum quse omnem suspicionem exclu-
hajretico, recipianlur ilernm, ne scandala in Eccle- derent,"'beatus papa Gregorius hune rigorem ita
sia pullulent. Non solum autem pro bajresi depositis modilicavit clericis Anglorum, ut si qui essenl. cx-
aposlolica sedes hajc paci ecclesiasticse sludens. tra sacros ordines conslituli, qui se conlinere non
adjutorii manum porrexit; sed et orlhodoxis sacer- possent, uxores sortirenlur, et stipendia sua foris
dofriiuset patriarchis ad eam confugienlibus, sicul accipercnt, intelligensleviorem esse casum, si ruen-
etnuncPholio fecit, usitata miseratione subvenit. les conjugali vinculo exciperenlur, quam si vago
Nostis enim quod magnum Athanasium Alexandri- concubitu intermirialse libidinis voragihe absorbe-
itum episcopum, et Cyrillum, et Polycronium Hie- reiilur. Sicalise dispensationes salubrideliberaftone
rosolymilanos, et Joannem, quse cbaritas vcsir.i admissse, cessante necessitale, debenl el ipsie ces-
Chrysostomum vocat, et Flavianum, a synodo depo- sare; necest pro lege habendum quod atil ulilitas
sitos aposlolica sedes in pristinum bonorem resti- suasit, aut necessitas impeiavit. Unde legitur in
tuit. Si igitur qui a Donalistis et Bonoso ordinati, C cpistola beati papse Leonis ad episcopos Africaj :
et aliminibus orihodoxaj Ecclesiaj a synodo plena- < Superest, fratres, ut concorditer salubi-es susci-
ria sequestrali, ab alia synodo recipiunlur, et in piatis hortatus ; et nilril per conlentionem agenles,
catalogo sacerdotum babentur, ne Ecclesia dinrinu- sed ad omne. studium devolionis unanimes divinis
tionem vel divisionem patiatur ; quanto magis or- et apostolicisconslitutionibuspareatis.: £l in nullo
tbodoxaj fidei viros, et immaculatse vitaj non opo; tet patiamini providentissima canonum decreta vioiari.
contemnere, sed ad pristinum bonorem revocarel Quse enim bactcnus certarum remisimus considera-
Sicut enim apostolica sedes bsec, semel accipiens tionecausaium, antiquis deinceps custodienda sunt
claves regni ccelorum, a primo et magno pontifice regulis, ne quod ad tempus pia lenitale concessi-
Jesu per principem aposlolorum Pelrura, dicente ad mus, justa post ultione pleclamus. Nec taiilura boc
euni: Tibi dabo claves regni cmlorum;et quodcun- in ecclesiasticis observandum estregulis, sed etiam
que ligaveris supcr terram, eril ligatum et in cmlis; in ipsis legibus. De venerandis legibus legilur Ro-
et quodcunque sotveris super terram, erit sotutum et manis. Quodcunque imperator per epislolam con-
in cwlis;(Matth. xvm); habet potestatem universali- stiluit, vel cognoscens decrcvit, vel ediclo prsecepit,
ter ligandi et solvendi, et secundum Jeremiam, evel- legem esse conslat. Hse sunt,"quse constilutiones ap-
lendi et plantandi (Jer. i). Et propter hoc et nos D pellanlur. Plane ex lris qusedam sunt quse persona-
ejusdem potestate principis apostolorum Petri les appellantur, quse nec ad exemplum trahunfur,
utentes, cum omni Ecclesia nostra mandamusvobis, quoniam nec hoc princeps vult. Nam quod
et sanctissimis fratribus nostris patriarchis Alexan- alicui ob merita indulsit, vel si cui pcenam irroga-
drias, Antiochiaj, el Hierosolymorum, et cseteris epi- vit, vel si cui sine exemplum subveuit, personara
scopis, et .omni plenitudini-Constantinopolifanaj Ec- non transgreditur. Possemus de bujusmodi pluri-
clesise, secundtim pelitionem vestram Photium pa- mas rationes, plurima exempla colligere, sed pru-
triarcham fratrem et consacerdotem nostrum nos in denti lectori, et ei qui novit de -paucis plurima in-
communionem recipere.J Item : «Recipiteeum sine telligere, debent prsedicta sufficere. Quod tamen
excusalione; nullus excusetpro synodis conlra eum jam monuimus, iterum monemus, ut si quis quod
peractis, nullus sanctorum prajdeccssorum meorum legerit de sanclionibus sive dispensaiioiribus eccle-
Nicolai et Adriani seiilentias contra euin causelur. siasticis, ad charilatem, quse est plenitiido legis,
De ipso enim subreplum est illis, nullus coiitra eum refcrat, non errabil, non peccabit; et quando aliqua
subscriptiones vestras occasionem schismatis ha- probabili ralionc a summo rigore.declinabit, charilas
bcat: omnia ciiiui ui iufecta et irrila facinnis, et exeusabif; si tamcn nilril contra Evangelium, niLil
J59 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 60
contra aposlolos usurpaverit. Si quse vero sententiaj. A.tilatione multandum. Hanc enim rationem.Roman 1
de forensibits legibus insertse sunt, quse judicium pontifices in assertione decretorum suorum froquen-
sanguinis confineant, non ad hoc insertse sunt, ut ter inlerponunt. Nam, si hoc leges sseeuli^ontinenf,
ecclesiasticus judex per eas aliquem debeat con- quantomagis divinaj?»
Hajchactenus.Deincepssin-
demnare; seri tif ex eis assertionem canonicorum gularum partiumtitulostolius voluminis intentionem
faciat decrctorum. Hinc attendens quanta pceniten- continenles breviter perstringemus, ul hinc
prudens
tia punienrium sit facinus illuri vel flagitium, quod lector advertat, quid in
unaquaque parte sibi ner
'udicant judices sseculi, morte vel membrorum mu- cessarium quserere debeat.
DIVI IVONIS
CARNOTENSIS EPJSCOPI
7 CAP.1.—Qumdam in Srriptttris sanctis sic cssc po- B eendam moresque perfineant, hoc opus quon in
sila, ut scirentttr et crederentnr; qumdam sicjussa, manus sumpsi, componere aggressus sum : ul
ttt observareninr; qumdam prohibita, ne fterenl. De
speculo Auguslini. quantum me Deus adjuvat, omnia talia de cano-
nicislibris colligam, atque, ut facile inspici possinf,
Quis lgnoral in Seripturis sanetis, id est legitimis, in tinum tanquam speculum congeram. Oportuit
propheticis, evangelicis et aposlolicis, auctorilate enim sic ea poni ab auctoribus nostris, quemad-
canonica prseditis, qusedam sic csse posita, ut lan- niodum posila sunt: ut prsecepta narrationibus
tum scircnlur et credereiitur : ut est, quod ht prht- vel disputationibus propriis figurata, et figuratis
cipio fecit Detts cmlum et lerram (Gen. i). El quod, puopria miscerentur, duro rerum gestarum ordo
in principio eral verbum (Joan. t); et qusecunque servatur, aut respondetur adversis ; aut qui docendi
facta divina vcl humana taniummodo cognoscenda sunt instruuntur, aut occultorum invenlione quo-
«arraiitur. Qusedam vero sic esse jussa, ut obser- dammodo renovanlur hi qui prompta el aperta
varentur, prohibita ne fierent. Ut est: Honora fastidiunt.
palrem ct matrem; et: Non mmcliaberis (Exod. xx ; GAP.2. — Qum esse propria divinm Trinitatis sen-
Eplies. viV Horum autem quaj jubendo et \etando G sentnl catholici tractatores. Augusl., 1.1 De Trin.
c. i.
scripta sunt, aiia sunt sacramenlorum velala myste-
riis: quaj multa Yeteris Testamenli populo illi (De consecral. dist. 5, c. Omnes quos.) Omnes
facicnda mandata sunt; neque a populo Cbrisliano quos legere polui, qui ante me scripserunt de Tri-
ntinc fiiiiU, sed tantummodo intelligenda requirun- nitale, qure Deus est, divinorum librorum veleruin,
tur afque tractantur: sicut est Sabbalum ad visi- et novorum catholici -tractatores hoc ititenderuiit
bilem vacationem, sicut esl azyma in pane sine fer- secundum Scripturas docere, quod Pater, et Filius
inenlo, pasclia in ovis occisione; sic tot genera et Spiritus sanetus, unius ejusdemque substantise
sacriliciorum ciborumque vetandorum, ct lteomenise, inseparabili sequalitate divinam insinuent unitatent.
ct aniiuse solemnitafes, quas observant nuncusque Ideoque non sint tres dii, sed unus Deus. Quamvis
Jtidaji: et illse juslificationes, quse non ad opera Pater Filium gcnuerit et ideo Filius -non sil qui
"ttsliliaj pioprie pertinenl, sed aliquid signifieare ^Pater est; Filiusque a Patre sit genittts, el ideo
inielliguntur. Quis enim Chrislianus septimo aiino Pater non sit qui Filius est; Spiritusque sanctus
cogitur servuni reddere liberlati, et si discedere ille ncc Paler sit ncc Filius, sed tantummodo Patris ct
nolueril, ejus auriculam subula perlundere ad po- Filii Spirilus et Patri et Filio etiam ipse cosequalis,
stein, el cajtera hujusmodi ? Alia vero etiam nunc n et ad Trinilatis perlinens unilalem. Non tamen
facienda sunl, si faeienda prsecepta sunt; nec eamdem Tiinitatem natam de virgine Maria, et sub
facicnda, si prohibita, qualia sunt illa, quse dixi: Pontio Pilato crucifixam et sepultam, et tertia die
Henora palrem et matrem; et: Non mmchaberh. De resurrexissc, et in ccelum ascendisse, sed tantum-
Ins igitur quarj ila stittt posila in lilteris sacris, vel modo filium. Nec eamdem Trinitalem descendisse
"ubcndo, \cl vetando, vel sinendo, utetiam nttiic, id in specie columbaj super Jesum baptizatum
cst lcmpore Novi Testamenti ad vilam piain cxcr- (Matth. m), aut die Pentccostcs post Ascensionem
61 DECRETI PARS I. -*- DE FIDE, ETC. 62
Domiui sonitu facto de ccelo, qttasi ferretur ilatus A . intellectibus, sequis vesligiis inhajreiites '; alque iter
vehemens, et linguis divisis velut ignis sedisse stiper ambulantes regiurn, proiitemur quod ipsum unige-
unumquemque eorum g sed tanfummodo Spirilum iiilum Dei Yerbum, natum ex ipsa Patris essentia,
sanelum (Act. n). Nec eamdem Triniiatem dixisse de Deo vero Deus verus; lumen de lumine, per
de coelo.: Tu es Filius meus (Marc. i),_sive cum quem omnia facta sunl, sive in coelis, sive in terra,
Jiaptizalus est a Joanne (Matth. m), sive in monte salulis nostise causa desccndens ad exinanitionem
quando cum illo erant tres discipuli (Matth. xvu), sese dignatus est inclinarc. Nalus autem et homo
aut quando sonuif vox dicens: Et clarificavi, et factus, id est carnem de Yirgine sancta suscipiens,
iterum' clarificabo (Joan. xn) ; sed tantummodo eamque propriam faciens, iiativilalem nostram cx
Patris vocem fuisse ad Filium factam. Quamvis vulva susliimit bomo de muliere procedens, noii
Pater et Filius et Spiritus sanctus sicut inseparabiles qupd erat abjiciens. Nam licet faetus sit in assum-
-sunt; ita inseparabiliter operentur. Nam, quo plione carnis et sanguinis; lamen servavil quod
intellectu boroo Deum capit, qui ipsum inlellectum eral. Deus scilicet natura et veritatc persislens. Nec
suum, quo-eum vtili capere, nondum capit ? Si carncm ilaque dicimus in naluram Deitatis esse
autem bunc jam eapit, atlendat diligenter, nilril in conversam, nec in substantian) carnis incffabilem
eo esse in sua natura melius, et videal utrum ibi B Dci Verbi essenliam commulatam. Inconvcrlibilis
videat ulla liiieamenta formarum, nitores color,um, enim esl incommutabilis, idemque ipse juxla Scri-
spatiosam grariditatem, partium distantiam, molis pturas jugiter permanens. Yisus esl autem et par-
dislensionem, aliquas per locorum inlervalla molio- vulus, positus adhuc in ciinabulis. Et in sinibus
nes, vel aliquid bujusmodi. Nihil islorum invenimus Geiiitricis virginis constitutus universam creaturam
"cerle in eo, quo in natura nostra nihil melius inve- replebat, ut Deus genitori suo indivisus existens.
irimus, id est in nostro intellectu, quo sapienliam Quod divinum est-enim, sine quanlitate et sine
capimus, quanlo capaces sumtts. Quod ergo non mole cognoscitur, nce ullis lcrminis continetur.
invenimus in meliore nostro, non debemus in illo Uniluni ergo carni verbum Dei, sccundum substan-
quserere quod longe melius est meliore nostro. Ut tiam confilentes, tinum adoramus Filium et Domi-
sic iutelligamus Deum, si possumus quantum possu- num Jesum Christum, non seorsuin ponenles et
mussinequalitatebonum, sine quantilate magnum, determinanles hominem et Deum, velut invicem
sine indigentia creatorem, sine silu prsesentem, sibi dignitatis et auctorifalis unitale conjutictum.
sine habilu omnia continentem, sine loco ubique Hoc enim novilas vocis csi, el aliud nihil. Nec
tolum, sine tempore sempitcrnum, sine ulla sui ilem Christum specialiter nominantes Deum Verbum
mufatione mutabilia facientem, nihilqne patientem. *- quod ex Dco est; nec alferum similiter Christum
Quisquis Deum ita cogitat, et nondum potest omni- qui specialiter de muliere nalus esf, sed unum
-modo inveirire quid sit, pie tamen cavet quantum solummodo Christum Dei Patris Yerliiun cum pro-
potest aliquid de eo sentire quod 11011 sit. Est tamen pria carne cognoscimus. Tunc eiriin juxta nos
sine dubitatione substanlia, vel si melius boc appel- unctus est, quamyis Spiritum ipse dignis contulerit;
latur, essenlia quam Grseci ovaiavvocant. et non ad tnensuram, sicttt beattis evangelista Joan-
CAP.5. — Symbolum Ephesini concilii ducenlorum nes asseruit (Joan. m). Sed nec illud dicimus, quod
ephcoporum. Dei verbum, velut in homine communi, qui de
Credimus in unum Deum, Patrem, omnipotenlem, sancla Virgine natus cst, liabitaveril, ne Deum horcio
-omnium visibilium et invisibilium Conditorem, et Chiislus babitatorem possidere credatur. Quamvis
in unum Dominum Jesum Christum Filium Dei, enim Yerbtim habilaverif iu nobis, et dictum sil in
natum de Patre, unigenitum, lioc est de subslantia Christo babilarc omnem pleiiiludinem Deitalis cor-
Patris: Deum ex Deo, lumen ex lumine, Dcum poraliter (Coloss. n) : tamen intelligiinus Yerbum
verum ex Deo vero, natum, non factum, bp.avawv quod caro factttm cst, iion sicut in sanctis habitarc
Patri, boc est, unius cum Patre substaniise, per dicitur; nec talem in ipso habitationcm faclanr
qttem omnia faeta sunt in coeloet in lerra : qui ' definire tentabinros. Seri unitus juxta nalurain, nce
propler nos homines, et propter nostram salutem in carnem penitus commuiatus, talem sibLfecit
Jescendit, et incarnatus esl, et homo factus passus habitationera, qualem et aiiima hominis babere
csi, et resurgens tertia die, ascendit in ccelos: inde credifur ad proprium corpus. Unus igitur csE
venturus esl judicare vivos et mortuos. Et in Spiri- Christus Filius et Dominus, non velut conjunctionemi
tum sanctum. Eos aulem qui dicunt, erat tempus quamlibet in unilaten'. dignitatis et auctoritatis
quando non eral; ctaiitequam nasceretur non erat; bominis habens ad Deum. Non enim potest unire
ct quia ex nullis existentibus faclus esl, aut ex alia naturas sola dignitatis sequalitas. Denique Petrus
substantia vel essentia esse dicunt, aut Tpe-Tov, et Joannes ajqualis sunt ad alterutrum dignitalis,
hoc est convertibilem, seu commutabilem Dei propler quod et apostoli et sancti, discipuli esse'
Filium : anathemalizal catholica ct aposlolica Ecclc- monslrantur. Verumtamcn utercjuc non unus est.
sia. Sequentes itaque omnlum per omnia sanctorum Nec juxla collationem vel coiuicxionem, modum
Patrum confessiones., qtias loquente in eis sancto conjunctioiiis adverlimus. Hoc cnim ad unitateni
Spiiitii protulcruiit, et infenlioni, quaj est in corum tioii suflicil naturalcm, ncc sccundum pai ficipationis
G3 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPl U
Cflectum ; sicut nos eliam adhserentes Deo, unusi A Jesu Christi el resurreetionem ejus , et in coeloj
cum eo spirilus sumus (/ Cor. vi), imo potiusi ascensionem pariter confitentes, incruentam cele-
conjuficlionis nomen evitamus, tanquam non exi- bramus in ecclesiis sacrificii senilutem. Sicetiam
stens idoneum quod significet unitatis arcanum. ad mysticas benedictiones accedimus, el sanctifica-
Sed neque Deum aut Domiuum Christi, verbum mur participes saneti corporis et pretiosi sanguinis
Dei Patris asserimus, ne iterum manifestius in duos Christi omnium nostrorum redemploris effecti; non
dividamus unum Christum Filium et Dbminum, el; ut communem caniem percipientes, quod absit! nec
iu crimen sacrilegii decidamus, Deum illi seipsum ut viil sanclillcati el Verbo conjuncti secundum
facientes elDominum. Unitus quippe, sicui superius dignilatis unilatem , aut sicut divinam possidentis
diximus, Deus Ycrbum carni secundum subsisten- habitationem; sed vere viviticatricem, et ipsius
tiam, Deus quidem est omnium et dominator univer- verbi propriam factam. Vita enim naturaliter ut
sitatis: verumtamen nec_servus estsibiipsenecdomi- Deusexistens, quia proprie carni unitus tst, vivifi-
nus; quia ineplum est. vel potius impium bocsentire eatricem eam esse professus est. Et ideo quamvis
vel diccre. Quamvis enim Deum suum Patrem dixe- dieat ad nos : Anten, amen dico vobis, nisi tnandu-
rit, cum Deus git eliam ipse naturam et de illius caverith carnem Filii hominis, et biberilh ejussan-
essentia. lamen nullatenus ignoramtts quod manens B gttinem (Joann. vi); non tamen eam ut hominis
Deus horoo quoque factus sit, qui sub Deo juxta debi- unius ex nobis cxislimare debemus. Quomodo enim
tam legem naturaj Iniinanitatis existeret. Ipsevero juxla naluram suam vivificatrix esse caro hominis
sibi 9 quomado vel Deus polerit csse, vel Dominus ? polerit? Sed ut vere propriam ejus factam, qui
Ergo sicut homo quantum decenter exinanilionis propiernos Filius bominis est factus et vocatus.Eas
niensuraj congruit, sub Deo se nobiscum esse as- autem voces , quas Salvalor noster in Evangeliis
sertiit. Hoc etiam moJo sub lege factus esl. quam- protulit, non in duabus subsistenliis, aut personis
vis ipse prorauigaverit legem , el legislator ut Deus omnino parlimur. Non esl enim dupRx, unus Cbri-
exstiierit. Cavemus de Christo dicere : Propter as- stus et solus, quamvis ex dualms diversisque rebus
suinej.-feni vcncror assumptum, el proptcr invisi- ad uiiilalcm cognoscilur indhiduam convenisse.
bilem arioro tisibilem. Horrendum vero super hoc Sicut homo quoque ex airima constans et corpore,
eii.im illud diceie : Is qui susceptus est cum eo qtti non duplex poiius, sed unus est ex ulrotjue. Huma-
susccpit connuncupaltu' Deus. Qui cuim hoc.dicit, nas ergo et divinas insuper voces ab uno Christo
diviriit iierum ir. duos Chrislos eum qui uiius est, dictas airimadverteiHes, rccfe seiilimus. Cum cnim
iiominem scorsum in parte, et Deuni simililer in hsecduo dignissime loquitur de seipso . Qui me vi-
- det, videt el Patrem (Joan. xiv) ; et : Ego et Pa-
parle constituens. Eviuer.ler enim dencgat unitatem,
seeunduin qttam non alter cum altero coadoralur, ler unum sumus (Joan. x) : dhinam ejus inlelligi-
aut connuncipafttr Deas, sed unus intelligiturChri- mus ineffabilemquei)aluram,secuiidum quam unum
slus iesus Filius Dei unigcnilus, una servilute cum ost cum Patre suo, propler unam, earodemque sub~
propria carne venerandus. Confitcmur cliam quou stanliam, imago ei character splendorque ejus glo-
idem ipse qui ex Deo Patre natus cst, Filius unigeni- rirc exislens. Cum vero humanse naturaj mensuram
tus beus, licet juxla iialuram suam expers omnis nullatetius ignorans, Judseos alloquitur : Nunc tne
passionis exsliterii, pro nobis lanicn secundum qumrilh occidere hominem, qui verilatcm vobis locu-
Scripluras carne passus sil. Et erat in crucifixo lus sum (Joan. vm) : iteni non minus eum qui in
corpore, proprise carnis impassibiliter ad se refe- siinilitudinem et sequalitatem Patris est, Deurii ve-
rens passiones. Graiia eiiim Dei pro omnibus gusta- rum etiam in mensuris humaiiilalis ejus agnosci-
\it mortcm (tlebr. n), tradens proprium corpus, rous. Si enim necessario creditur, quod natura
quamvis naturalitcr ipse vita sit et resurrectio Deus exislens faclus sil caro, imo potius bomo ani-
mortuorum. Nam ut niortem meffabili potentia pro- roatus anima ralionali : qttse causa est, ut in ejus
culcaret, ac prius in sua carne primogenilus ex vocibus quilibet erubescat, si eas homine dignas
morluis (Coloss. l) ficrel, et primitim dormienlium cffalus esl? Quod si sermones honrini congruenles
(I Cor. xv), viamque facerct liumanse lialurorj ad abjicit, juxta noslbomiucm fieri quid coegil? Cum
incorruptionis recursum : gratia Dei, sicul supra- verc se propter nos ad exinaiiiiionem spontaneam
dictum est, pro omnibus guslavit tnortem, et (erlia lnisericorditer inclinavcrit, quam ob causara di-
die resurgens exspoliavil infernura. Idcirco quamvis gnos exinanilione sermones effugeret? Uni igitur
diealurquod per bomiiiem facta sit resurreclio mor- personse cuncfa ejus in Evangelio ascribimus , uni
•uorum, tamen intelligimus Iiominem faetum Ycr- hypostasi seu subsislemiaj Verbi sciKcet incarnali,
bum quod ex Deo est; el per ipsum mortis impc- quia unus esl Dominus Jesus Chrhtus (I Cor. vm),
rium fuisse destructum. Yeniet autem temporibus ul scriptum est. Appellalum vero ab Aposlolo pen-
prsefinilis, sicut est unus Filius, et Dominus in tificem confessionh nostrm (Hebr. n) tanquam sacri-
gloria Patris, ut judieet orbem lerrarum in sequi- .icaKlem Deo el Palri fKlei nostraj confessionem,
late (Psal. xcv), sicul Scriptura leslatur. Necessa- quse a nobis ipsis per ipsum Deo el Palri incessan-
rio igitur ct boc adjicimus. AniiuiHiantes enim se- ter offeilirr : iterum eum dicin*us , q.ui ex Deo se-
cunduni carncm morlem unigcniti Filii Dei/id est cundum naluraro Fiiius cst unigenilus, nec lrem"n:
65 DECRETI PARS I. — DE FIDE, ETC. 66
prseter eum alleri, sacerdofri nomen et oflicium A mus, juxta subsistentiam sibimet uniens ltumanam
deputamus. Facius est enim mediator Dei el homi- n&turam, nalivitatem suslinuerit ex ipsa vulva cor-
ttum (I Thn. n), et reconeiliaior ad pacem, semet- porea. Non quod eguerit necessario ea propler
ipsum Deo et Palri pro nobh offerens in odorem suam naturam nalivitale quse est in extremis sse-
suavilath (Ephes. v). Ideoque dicebat: Sacrificium culi facla temporibus, sed ut ipsas benediceret sub-
et oblationem noluisli, bolocausta pro peccato non slanlise nostrse primitias : et dum Deum carni uni-
tibi placuerunt, corpus autem perfechti. tnihi. Tunc tum mulier edidisset, illa quse adversus omne genus
dixi : Ecee venio. In capile tibri scriptum est de humanum maledictio fueral prolaia desineret, nec
me, ut faciam Deus voluntalem tuatn (Psal. xxxix). jam morti nostra corpora destinaret. Illud quoque
Obtulit enim proprium corpus non pro se, sed quod dictum est: 7"»trislitia paries filios (Gen.m),
pro nobh , in odorem suavitatis. Nam qua pro se ipse dissolrens, verum esse monstraret quod pro-
oblatione vel "sacrilicio indigeret, ab omni peccato phelse voce prsedixerat : Absorpla est mors in viclo-
liber ut Deus exisfens : Quod si omnes peccaverunt ria (I Cor. xv). Et iterum :' Abslulit Deus omnem
et egent gratia Dei (Bom. v), secundum Iioc quod lacrymam ab omni facie (Apoc. vn). Propter hanc
sumus" ad mutabilitalis excessum proniores effecli, enim causam dicimus eum dispensatorie, et ipsis
peccalis ajgrolavit humana natura, ipse vero non B benedixisse tunc nupliis, cum in Cana Galiiesecum
ila; ideoque nos gloria ejus egttiinus : cur erit ul- sanctis vocatus apostolis adesse dignatus est (Joan.
tra jam dubium quod Agnus verus pro nobis sit n). Hsee sapere sumus~ edocti a sanctis aposto-
immolatus? Qui dicit autem, quia seipsuratam pro lis et evangelistis , et ab onini Scriplura divhtittts
se quam pro nobis obtulerit (Isai. LIII), nullatenus inspirata (II Tim. m), nec non et a beatis Patruui
impietatis crimen effugiet, cum nilril prorsus isle coufessionibus veritate subuixis. His omnibus etiam
deliquerit, nec ullum feeerit omnino peccatum. religionem tuam concordare, et prseler aliquem do-
Qua igitur eguerat oblatione; nullo suo exstante lum cousentire jam convenit. Qusevero religioni luse
facinore, pro quo si esset, salis admodumcon- analhematizare uecesse est, huic epislolse noslrse
venienter offerret. De spiritu quoque cum dicil : subjecla^sunt.
Ille tne clarificabit (Joan. xvi) , hoc reclissime I. Si quis non confitetur Deum esse veraciler Em-
sentientes, uuum Christum el filium, non velut al- raanuel, et propter hoc ipsam Dei Genitricem san-
terius egentem gloria , confiteraur a Spiritu sancto , clam virginem (peperit enim secuiidum carnem, car-
gloriam consecutum; quia Spiritus ejus nec melior, nem factum Dei Verbum, secundum quod scriptum
nec superior ipso est. Sed quia humana opera fa- est : Et Verbum caro factum est (Joan. i) anatlte-
ciens , ad demonstrationem suse Deitatis virtute ma sit.
proprii"Spiritus utebatur,ab ipso glorificari dicitur, II. Si quis non confitetur carni, seeundum sub-
quod virtus sua vel disciplina quselibet unumquem- stanliam unitum Dei Patris Verbum, unum quoque
que clarificet. Quamvis enim in sua sit substantia esse Christum cum propria came, el eumdem
Spiritus ejus, et intelligatur iu persoua proprietas ipsum sine dubio Deum simul et hominem, anathe-
juxta id quod Spiritus cst, el noii Filius, attamen ma sit.
10 alienus non est ab illo. Nam Spiritus appella- III. Si quis in uno Christo dividit subsislen-
tus est veritatis (Joan. xrv), et veritas Christus esl. tias post unitionem ,• sola socielate contingens
Unde et ab islo similiter, sicut ex Deo Palre pro- ea, quse seeundum dignitatem est, vel etiam au-
cedit. Denique hic ipse Spirilus etiam per sancto- ctoritatem aut potestatem, et non magis conventu,
rum manus aposlolorum miracula gloriosa perfi- quiper unitatemfaclus estnaturalem, anathema sit.
ciens, Doininum glorificavit Jesum Chrislum, post- IV. Si quis in duabus personis vel subsUtenliis
quam ascendit in coelum. Nam creditus esl Christus dividat eas voces, quaj tam in Evangelicis, quam
natura Deus existens , per suum Spiritum virtutes Apostolicis litteris continentur; veletiameas, quaj
efliciens. Ideoque dicebat : De meo accipiet, et an- Q de Christo a sanclis dicuntur, vel ab ipso Christo de
nuntiabit vobis (Joan. xvi). Nequaquam vero parti- seipso; et aliquas quidem ex his tanquam homini,
cipatione allerius, idem Spiritus sapiens aut potens qui prseter Dei Verbum specialiter intelligatur,
diciiur, quia per omnia perfectus est, et nulio pror- applicandas crediderit; aliquas vero tanquam Deo
sus indigens bono. Nam paternse virtutis et sapien- dignas; soli Yerbo Dei Patris deputaverit, anathe-
lise, id est Filii, Spiritus creditur : et ideo ipsa re ma sit.
et subsistentia virtus ct sapienlia comprobatur. Igi- V. Si quis audet dicere Christum homineni
tur quia Deum carni unitum juxta subsislentiam Qtbyopovitl est, Deiferum , et non polius -Deum
sancta vugo corporaliter peperit, idcirco eam Dei esse veraciter_dixerit, lanquam unicum Filium per
Geiiitricem esse profitemur. Non quod Verbi natura naturam, seeundum quod Verbum caro factum est,
existendi principium de carne sortita sit: Erat . et parlicipavit nobis similiter carne et sanguine, ana-
eniin in principio Verbum, et Verbum erat apud thema sit.
Deicm, el Deus eral Verbum (Joan. i), et ipse VI. Si quis Deum vel Dominum esse Christi
est conditor sseculorum , Patri coselernus, et Dei Patris Ycrbum , et non magis eumdem ipsum
universitatis creator. Sed quod, ut superius dixi- confitelur Deum eS hominem simul, propterea quod
07 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPl 08
Verbum caro factum cst, secundum Scripturas, ana- A Filium et Spiritum sanctum, id esl sanctam Trini-
.Iiema sit. tatem, esse solum naluraliter verum Deum Domi-
YII. Si quis Janqttam homiiicm Jesum, operanle num; quia cum tres deos nobis colere non lieeat,
Beo Yerbo, dicit adjutum, et unigeniii dignitatem, nisi unum solum verum Deum : tamen sicut Paler
tanqitam alteri prseler ipsum existenti, iribuit, ana- verus Deus dicitur, tesfante Apostolo, qui ait: Con-
lii ema sit. versi eslis ad Deum a simulacrh, servire Deo vivo, el
Ylli. Si quis audet dicere assumplum bominem vero, et exspectare Filium ejus de cmlis, quem snsci-
coadorari cum DeoYerbo oportere, et connuncupari lavil a tnorth Jesutn (I Thess. 1)4 ita quoque Filium
Deum tat.quam alterum cuni altero, (adjeetio eniin verum Deum Joannes commendat apostolus, dicens:
unius syllabse con, hoc cogit inlelligi) et non magis Schnus quia Filius Deivenit el dedit nobis intette-
iina reverentia veneratnr Emmanuelem, unamque ctum ut cognoscamus verum Deum (IJoan. v): et sci-
ei glorificationem dependit, juxta qttod Verbum caro mus in vero Filio ejus Jesu Christo, hic est verus
factum sit, anatheraa sit. Deus, et vita seterna. Qui utique quoniam verus
IX. Si quis unum Dominum Jesum Christum Deus esi, etiam veritas est, sicut ipse nos edocet,
glorilicatum dicit a Spiritu sanclo, tanquam ab dicens : Ego sutn via, veritus et vita (Joan. xiv). De
alieua virtule, qua per eum ulerelur, et ab " Spiritu quoque sancto Joannes apostolus ait: Quia
eo acceperit efficaciam contra immundos spiri- Spiriius est veritas (ibid.) Et utique non potest natu-
tus , et per eum implesse divina signa, et uon raliter verus Deus non esse, qui veritas esi. Quem
magis proprium ejus esse Spirilum dicit, sicul et etiam Deum Paulus apostolus confitelur, dicens :
Palreni,per quem signaoperatus est,ai.'alhemasit. Membra veslra templum sunt Spirilus sancti, qui in
X. Poutificem et aposlolum 'confessionis nostrse vobh est, quem habelis a Deo, et non eslis veslri.
factum esse Cbrislum (Ephes. v), divina Scriptura Etnpti enhn esih prclio magno; glorificate et por-
commemorat. Oblulit enim semeptipsum pro nobis late Deum in corpore veslro (I Cor. vi).
Deo Patri in odorem suavitath. Si quis ergo pontifi- CAP.G. — Sempilernus.
cem elapostolumnostrumaliumdixerit esse faclum, Firmissime teue, et nullalsBus dubites Patrem et
piajterquam ipsum Deum Dei Yerbum, quando fa- Filium et Spiritum sanctum, id esl sanctam Trini-
ctum est caro, et secundum nos homo, setl quasi alle- tatem uniim verum Deum siue inilio sempilernum
rum prseter ipsum specialiterbominem ex muliere ; essc, propler quod scriplum est : In principio erat
et si quis dicit, quia propter se obtulit seipsum in Vcrbum, el Deus eral Verbum. Hoc erat in principio
oblationem,eUion magispronobis solis(iiouenimin- apud Deutn (Joan. 1). Hsec denuo sempiternitas inlir
diguiloblationequipeccalumnescivit) aualhemasit. matur in psalmo, ubi dicitur : Deus autem rex noster
XI. Si quis non confitetur carnem Domini vivifica- ante smcula (Psal. LXXIII).Et alio loco : Sempiterna
tricem esse, tanquam propriam ipsius Yerbi Dei Pa- quoque ejus virtus el divinilas (Rom. 1).
tris, sed quasi alterius cujuspiam, prajter ipsum, CAP:7. — Incommutabilis.
conjuncti eidem secundum dignilatcni, aut secundum Firmissime tene, et nullatenus dubites sanctam
quod solam divinam habilalionem habuerit, el non Trinilalem, solum verum Deum; sicut ajternum, ita
potius,utdiximus,vivificatricem esse, quia facta est solum naturaliler incommutabilem esse. IIoc enim
propriaVerbo Dei, cui omnia vivificare possibileest, sigtrilicat, cum dicit famulo suo Moysi: Ego supi qui
anathema stl. sum(Exod. ni).Huicin psalmo dicilur: In principio,
XII. Si quis non coiiitletur Dei Yerbum carne Domine,lerramfundasti, et operamanuutn luarum sunt
passum esse, el carne erucifixum, et mortcm carne cmli. Ipsi pcribunt, tuautem permanes, et ontnia sicut
gustasse, factumque primogenilum ex morluis, se- veslhnenium veterascent. Et sicul operlorhcm mutabis
cunrium quod est et vila el vivificator, ulDeus, ana- eos, et tnutabuntur; lu autem idem ipse es (Psal, ci).
ihema sit. CAP.8. — Omniutn creator.
CAP. i. — Augustinus in libro De fide ad Petrum j) /Firmissime tene, et nullatenus dubites sanctam
Diaconmn. Unus Deus. Trinitatem solum verum Deum, rerum omnium esse
Firmissime tene, et nullatenus dubites , Patrem risihilium et inrisibilium Creatorem. De quo in
- ct Ftlium el Spiritum sauctum, unum esse natura- psalmis dicilur : Beatus, cujus Deus Jacob adjutor
liter Dcum, in cujus noroine baptizali suiiius : cum ejus, spes ejus in Domino Deo ipsius. qui fecit cwlum
enhni aliud nomen sit Pater, aliud Filius aliud Spi- et terram, mare, et omnia quaj in eis sunl (Psul.
ritus sanctus : boc est utique unum naturrc nomen CXLIII).De quo etiam Apostolus diiit : Quoniam ex
horum trium quod dicilur Deus, qui dicit in Deu- ipso, et per ipsum, et in ipso sunt omnia, ipsi gloria
leronomio : --Videle,videie, quoniam ego sum Deus, in smcula smculorum (Rom. xi).
et non est alius prmler me (Deut. xxxii); et de quo CAP.9. — Tres .personm.
11 dieitur : Audi Israel, Dominus Deus tuus : Firmissime ienc, et nullatenus dubites Patris, et
Deus unus est (Deut. vi) ; et : Dominum Denm Filii.et Spiritus sancti, unam quidem esse naturam,
luum adorabis , et illi soli servies (Maiih. i\). tres vere esse personas. Patrcmque solum esse, qui
CAP.5. — Dominus. dixit: Hic esl Filius tneus dileclus, in quo mihi com-
Firmissime tene, et nullatcnus dubites Patrem et vlacui (Mattlt. xvu); et Filiumsolum esse, super
G9 DECRETI PARS J. — DE FIDE, ETC. 70
quem illa vox solius Palris sonuit, quando in Jor- A viter (Sap. vm). De Spiritu quoquc sancto legimus :
dane secundum liominem Jiaplizalus est, et hunc Quia SpiriUcsDomini replcvit orbem terrarum (Sap.
esseunigenitum, qui carnem solus accepit.et Spiri- i).EtDavid prophela dicit: 12 Qtto ibo aSphitu iup,
lum sancium Patris et Filii, solum essequiin specie et quo a facie tua fugiam ?Si ascendeio in cmlum, tu iltic
columbarjsuper Chrislum baptizatum, et ascenden- es; elsi descendero tn iufernum, ades (Psal. cxxxi).
tem de aqua, descendil (Matth. m) : et quinquage- CAP.15. — Solus Filhts incarnalus.
simo die post resurrectionem Cbrisli fideles in uno Firmissiroe tene, et nullatenus riubites unam ex
loco positos, in linguarum ignearum visione ad\e- Triirilate personam , id esl Deum Filium, qui de
niens replevit (Act. i). lllam rero rocem, quam so- nalura DeiJ^alris solus nalus
esl; ef uniiis ejusdem-
lus locutus est Deus Patcr; ei illam carnem, qua nafurae cum Patre est, ipsum in Splritu , in
solus homo faclus est, unigeititus Deus; et illam co- que
plenitudine temporis secundum susceptionem formae
in
lumbam, cujus specie Spirilus sanctus superCliri- servilis (GaL lv): voluntarie, in virgine couceptum;
stumdescendit; illasqtte linguas igneas, in qtiarum et de
visione Ideles tino loco constitutos replerif, opera vlrgine natum; Yerbum carnem faclum ; ip-
esse, qui essentialiler nalus est de Palre,
esse totius Trinitatis, id est, unius Dei, qui fecit sumque
omnia in ccelisel in lerra, risibilia el imisihilia. g et essentialiter coneeptus natusque est de Yirgine;
ipsumque unum esse, et uitius iialursc cunt Patrc,
CAP,10.— Filius solius Palris, Spirilus amborum. et unius
naluraj cum Virgine, qui ail de Deo Patie:
Firmissime tene, et nullatenus dubites solum
Anle smcula fnndavit tne, el anleonmes collcs cjenuil
Deum Filium, id est unam ex Trinitale personam, me (Prov. vni). Dc quo etiam tlixii Apostolus : Qnia
soliusDeiPatrisesseFilium Spiritum rero sauctum, cum venil
ploutndo temporis, mhit Deus Filium
ipsum quoque unamex Trinitale personani, non so- stium. natuin ex
lius Patris, sed simul et Patris et Filii esse Spiri- mitliere, factum sttb lecje(Galai. ;v).
tum. Ostendens enim Deus Filium solum esse de CAP.11. — VertcsDeus, verus homo.
Patre genitum, ait: Sic enim Deus dilexit mundum, Firmissime tene, ct nullateiuis tlubiles Jesum
ut Filium suum unigenilum darel(Joan. m); el paulo Chrislum Filiuni Dei sicul de Den Patre, plenum
post: Quiautem non credit,jam judicatus est, quia pctfeclumque Dominum; sic de Mr.ria Virgiue, ple-
non credit in nomine unigeniliFilii Dei (ibid.). Spi- num perfectumque hominem geiriium, id cst Ver-
ritum rero sanctum et Patris el Filii esse Spiritum bum Dominutn, habentem scilicel sine peccalo ve-
Aposlolus docet, qui ait : Vos uutem non estis in ram noslri generis carnem, el animam ralionabiicm.
catne, sed in spiritu, si tamen Spiritus Dei habitat in Quori ipsc Dei Filitts evidenter ostenriif, diccns de
vobis(Rom.nn).Et sequitur : Si quis autemspiritum G carnc sua : Palpale, el videle, attiu spirilus carnem
Chrhti non habet, hic non est cjus (ibid.). etossa non habet, sicul me videth Iwbere (Luc. xssv).
CAP.11. — Semper pfocedens ab ulroqtte. Aiiimam quoque sc babcre, Iris verbis osiendif .
Firroissime tenc, et nullatenus dubiles eiitudem Propterca me Paler diligit, qitia ego pono animam
Spiritum sanctum qui Patris et Filii unus Spirilus tneam, el iterum stimam eam (Joan. x ). Jniellecluin
cst, dePatre et Filio procederc. Dicil eiiim Filius : quoque animse se babere ostendil in eo quod dicil :
Cum venerit Spiritus veritalh, qui a Palre procedil Dhcite a tne quia milh sum cl hittnilh corde (Mallh.
(Joan. xv), ubi suum Spiiitum esse doeuil, quia ipse xi). Ef de ipso Deus per propl.etam dicit: Ecce in-
est veritas. De Filio quoque procedere Spirilum talligel puer tneus, et exallabilur, et elevabitur, et
sanetum, prophetica atque apostolica nolris doctrina sublimh crit valde(Isai. I.H). Nam ef bealus Petrus
commendat. lsaias enim dicit tle Filio : Percutiet secundum sancti David prophetiam ui Clirisio car-
terram virga oris sui, et Spirilu labiorum suorum in- nem atque aiiimam confilelur. De ipso cniiii loqiiens
terficiet impium (Isai. xi). De quo ct Aposlolus ait: beatus Petrus ait: Pioplteiaigilur cum esset, et sci-
Quem interficiet Dontinus Jesus spirilu oris sui (II ret quia jurejiir/indo jurasset ilti Deus, de fructu
Thess. n). Quem eliam ipse unigenitus Dei Filius lumbi cjus sedere super seclemejus (Act.ji), provi-
spiritum oris sui esse significans, postTesurrectio- dens loculus esl de resurreclione Chrisii, quia ne-
nem suam insufllans in discipulos, ait: Accipite Spi- que derelicta est anima ejus in inferno, neque caro
rilum sanctutn (Joan. xx). De ore vero DominiJesu ejits vidil corruptionem (Psal. xv).
ait Joannes in Apoealypsi : Quia gladius utraque CAP.1S— UHMmVerbum fecil omnia tentpora, dcdit
parte aculus (Apoc.i) procedebat. Ipse vero Spiritus legem factus sub tecje.
oris ejus, ipse est gladius qui de ore ejus procedit. Firmissune tene, et nullatenus dubites unum ai-
CAP.12. — Dettsimmensus virlute non tnote. qtte ipsttm esse Deum verttm Yerbum, qui cum
Firmissime tene, et nullatenus dubites Trinitatem Patre Deo el Spiritu sancto Deo fecit omnia tem-
Deum, immensum esse, virlute non mole, et omnem poia, et in nionle Sina legem dedil Moysi ordinatam
creaiuram spiritualem alque corporalem virtute per angelos (Exod. xx), et ipsum Verbum Deum
ejus et prajsentia contineri. Dicit enim Deus Pater : carnem faclum, qui veniente plenitudine temporis
Cmlumet terram ego impleo (Jer. xxm). Dicitur ergo missus a Patre et Spiritu sancto, solus faclus est
de sapientia Dei, qui Filius ejus.est: Quia attingit ex muliere quam fccit, solus factus est sub lege
a fine usque ad finem fortiter, et dhponil omnia sua- quam dedit (Galat. iv).
71 D. 1V0MS €AttNO'lENSIS EIHSCOPl 72
CAP. 1C. — Unus inconfusus et inseparabilis. A nis, quem pro nobis idem Deus effudit. De quo
Firmissime tene, et nullatenus dubites Dei Vcrbi bealus Paulus dicit in Actibus apostolorum : At-
factum duas naluras inconfusibiliter tendite vobis, et universo gregi, in quo vos Spirittts
qtiod caro esl,
sanctus posuit ephcopos regere Ecclesiam Dei, quam
atque inscparabiliter permanere : unam veram di-
vinam quam habet eommunem cum Patre^secun- acquhivit sanguine suo (Act. xx). In illis ergo sacri-
ficiis quid nobis esset donandum, ligurate significa-
dum quam dicit: Ego el Palcr unum sumus (Joan.
et: videt videt el Patrem (Joan. xiv); et: batur; in hoc sacrificio quid nobis jam donatum sit,
x); Qui me,
el Paler in me est secundum evidenter ostenditur. In illis sacrificiis prsenun-
Ego in Patre, (ibid.),
el fi- tiabatur Filius Dei , pro iropiis occidendus, in
quam Cum Apostolus dixit, splendorera glorise
alteram veram hu- hoc autem pro impiis annuntiatur occisus. Te-
guram substantise Dei (Hebr. i): stanle Apostolo, quia Christus, duni adhuc esse-
manam, secundum quam ipse Deus inearnatus di- mus
c t: Pater tnajor me esl (Joan. xiv). infirmi secundnm lempus, pro impiis mortuus
est (Rotn. v). Et, quia cum inimici essemus, recon-
CAP. 17. — Una persona.
ciliati sumus Deo, per morlem filii ejus (ibid,).
Firmissime tene, et nullatenus dubites Deum Yer- CAP. 20. — Verbum semper habet veram carnem.
13
bum carnem factum, unam habere divinilalis "suseB Firmissime tene, et nullatenus dubites Yerbum
cariiisque personam. Deus enim verbum plenam carnem faclum, eatndem humanam carnem semper
naturam humanam ita sibi veraciler unire digna- veram de Yirgine Verbum Deus nalus
ita Vcrbum habere, qua
lus est; et, pernianenle divinitale sua,
naluraliter non est, qua crucifixus el morluus esl, qua resmr.xit,
caro factum esl, ut quamvis hoc sit et in ccelum ascendit, et in dexlera Dei sedet, in qua
Yerbum quod caro, quia duarum naturarum veritas etiam venturus est
manet in Cbristo . secundum unam tamen personam " judicare vivos et mortuos. Pro-
ptcr quod ab angelis apostoli audierunt: Sic veniet,
idem Yerbum caro ab ipso iicret maternse coiiceptio-
non quemadmodum vidhtis eum eicntemin cmtutn (Act. i),
nis inilio. Deus eiiim Yerbum , accepit perso- Et beatus Joaimes ait: Ecce veniel cum nubibus, et
nam bominis, sed natu am; et in seternam personam videbit eum omnh oculus, el qui eum crucifixerunt,
divinitalis, accepit temporalem substantiam carnis. et videbit eum omnh tribus terrm (Apoc. i),
Unus esl ergo Christus Yerbum caro facltim; qui ct CAP.21. •— Ad cuncta creatura bona.
ex patribus secunduni carnem, et supei omnia Deus Firmissime tene, et nullalenus dubites Trinilalem
benedictus in siecula unus est Jesus. Cui et Pater Deum, id esl Palreni. et Filium, et Spiritum san-
dicit: Ex ulero ante luciferum genui le(PsaLix). Ubi ctum esse naturaliter summum
slne initio selerna atque incommutabile
significalur ante onme tempus bonum, et ab ipso crealas esse omnes naturas. Bo-
et
nalivitas. De quo evangelisla dicit: Qnia vocatttm
nasquidem, quia a summo bono factse sunt; sed
est nomen ejus Jesus quod dicluin cst ab ungelo prhis- mutabiles,
quia de nihilo factaj sunt. NuEamque esse
quam in utero conciperetur (Luc. n). malam riaturam, quia omnis natura,in quantum na-
CAP.18. —'Verbum conceplum. tura est, bona est. Sed quia in ea bonum et minui
Firmissime tene, el nullatenus dubites non car- ct augeri potesl, in tantum mala dicitur, in quantum
nem Chrisft sine divinitate coneeptam in utero Vir- bonum ejus minuitur. Malum enim nihil aliud est,
ginis, priusquam susciperetur a verbo; sed ipsum nisi privatio boni. Unde constal geminum esse crea-
Verbum Deum sua carnis acceptione conccptum, turaj rationalis malum, id est unum, quo voluntarie
ipsamque carnem Yerbi Dei inearnationeconceptara. ipsa deficil a summo bono crealore suo; alterum quo
CAP. 19. — Dei Verbum carncm factum, se pro nobh invita punietur ignis seterni supplicio. Illud passura
obtulhse sucrificium. juste, quia Iioc admisit injuste. Et quse ordinem in
Firmissime tene, ct nullatenus dubiles, ipsum se non servavit clivinaj insYitulionis, ordinem non
unigenitum Deum Yerbum carnem factum se pro effugiet divinse ultionis.
nobis obtulisse sacrilicium, et hostiam Deo in odo- p CAP.22. — Nihil prmtcr Deum ejusdem esse naturm.
"
rem suavitath (Ephes. v); cui cum Pafre et Spirilu ' Firmissime tene, et nullatenus dubites neque an-
sancto, a patriarchis et prophetis, et sacerdotibus gelos, neque quamlibet aliam creaturam ejusdem
tempore Veteris Testamenli animalia sacrificaban- naturaj esse, cujus est sccundum naturalem divini-
tur; et cui nunc, id est lempore Novi Testamenti tatem suam, summa Trinitas, qui est unus naturali-
cum Patre el Spiritu.sancto, cum quibus illi est una ter Deus, Paler, et Filius, et Spiritus sanctus. Ne
divinitas, sacrificium et panis el viui in fide et cha- que enim unius naturae esse polerant, ille qui fecit,
ritale sancla catholica Ecclesia per universum or- et ea quarjfecit.
bem terrse offerre non cessat. In illis enim carna- CAP.25. — De immulabili et mutabili.
libus victimis significatio fuit carnis Christi, quam Firmissime tene, et nullatenus dubites omnem
pro peccatis nostris ipse sine peccato fuerat ob- creaturam naturaliter mutabilem a Deo incommu-
laturus, et sanguinis quem erat effusurus in re- labili factam; nec tamen posse jam quamlibet ange-
missionem peccalorum noslrorum. In isto aulem lorum sanctorurii creaturam in deterius commutari,
sacrificio gratiarum actio atque commemoratio est quia sic acceperunt aeternam beatitudinem, qua Deo
carnis Christi, quam pro nobis obtulit, el sangui- stabiliter perfruuntur, ut ea carere non possint. Sel
W DECRETi PARS L — DE FlDE. ETC. 7l
boc ipsum quod ab illo slalu beatiltidinis, in quo A peccati damnationem carnali conceptione et nativi-
sunt beati, mutari in deterius nullatenus possunt, taie traxerunt. . _
non eis naturaliter insitum; sed poslquam creati CAP. 28. — De judicio.
sunt, gratise divinse largitate collatum. Si enim an- Flrmissime fene, etnullatenus dubitcs ideoChri-
geli naturaliter incommutabiles fierent, nunquam stum ad judicandos vivos mortuosque venturum, r.t
de eorum consoriio diabolus et ejus angeli cecidis- homines quos hic dono gralise suaj gratis justificat
sent. per fidem, el eisdem juslificalis in fide et cbaritale
CAP.24. — De differentia rationalh el irmtionalh. sanctse matris Ecclesise usque in finent perseveran-
Firmissime tene, et nullalenus dubites, in omni tiam donat, in suo adventu resuscitet, glorificet, et
creatura, quam spiritualem atque corpoream summa secundum proinissionera suam sequales sanctis an-
Triuitas iecit, solos spiritus angelicos et humanos gelis faciat, et ad eum slatum perducat, in quo per-
intelligendi facullatem divinitus accepisse. Caeleros fecte, quantum unicuique donat,- boni sunl; et ab
vero sphitus brutorum animalium ralionalem intel- ipsa perfectiOne mutari deinceps non Jtossunl. ubi
ligentiam non aecepisse, et ob hoc omnino liabere diversa erit sanctorum gloria, sed -una crit oiuuium
non posse. Propter quod dicilur Iiominibus : Nolite rita seferna. Diabolum rero et angelos ejus in ignem
fieri sicict equus et tnulus, quibus tton est iniellectus B seternum a Christo esse mittcndos; ubi nunquam
(Psal. xxxi). Et ideo nec animas pecorum in homi- carebunt pcena, quam eis prsepararit diviria juslilia,
nes, necanimas hominum in pecora posse aliquando Cum ipso diabolo impios et iniquos homines, de qui-
transire. bus Scriptura dicit: Imitantur autem eum qui snnl
CAP.2O. — De libero arbitrio.] ex parte illius (Sap. n), pro eo quod eum in malis
Firmissime lene, et nullatenus dubites primos ho- operibus imitali sunt, et ante finem prsesentis vilse
mines, id est Adam et mulierem ejus, bonos et re- congruam pccnitentiam non egerunt, resumplis cor-
ctos, et sine peccalo creatos esse cum libero arbitrio, poribus supplicio ajternse combustionls arsuros.
quo possent si vellent, Deo semper liumili et bona CAP. 29. — Ante finem prmsenth vitm pmnitentiam
voluntate servire atque obedire : quo arbitrio etiam agendam.
possent si vellent, propria voluntate peccare; eosquc Firmissime tene, et nullatenus dubites omnibus
non necessitate, sed propria voluntate peccasse; illo- hominibus, et bonis et malis resurrectionem carnis
que peccato sic in .deterius mutatam liumanam na- in adventu Doniini futuram essc communem : retri-
turam, ut non soium in ipsis primis hominibus per butionem vero justitiaJ Dei esse bonis malisque dis^
peccalum mors obtineret regnum, sed eliam in ora- similem, secundum quod Apostolus ait; 'Quia omne
nes homines transiret peccatum (Rom. v), mortis- C resurgemus, sed non omnesimmutabimur (I Cor. xv).
que dominium. Mutabuntur autem justi, qui ibuntin vitamseternam.
CAP.26. — De originali peccato, ejusque remedio. Quod Apostolus ostendit dicens: Et mortui resurgent
Firmissime tene, et nullatenus dubites omnem ho- incorrupli, et iios immulabimur (ibid.)^ Et ostcndens
minem qui per concubitum viri et mulieris concipi- quse erit ipsa immutatio, adjecit: Oporfel enim cor-
tttr, cum originali peccato nasci, impietati subdi- ruptibile hoc induere incorruptionem, et moriale hot
tum, mortique subjectum, et ob boc natura. irse fi- induere immortalitatem (ibid.). In eoriim corporibus
lium nasci, de quo dicit Apostolus : Eramus enim et fiet, quod ipse Apostolus ait i Seminatur in corru^
nos naturaftlii irm, sicut el cmteri (Ephes. n). A qua plione, surget in incorruptione. Seminatur in ignobi-
ira nullusliberatur, nisi fide mediatoris Dei et homi- titate, surget in gtbria. Seminaiur in infirmitate, sur*
num, hominis Jesu Christi, qui sine. peccato conce- get in virlute. Seminalur corpus animale, surgel cor-
ptus sine peccato natus, sine peccalo mortuus, "pec- pus spirituale.(ibid.). Quod propterea dixit, non quia
catum pro nobis factum est, id est sacrificium factus ipsum corpus spiritus erit, sed quia vivificantc Spi-
est pro peccatisnostris. In Yeteri quippe Testamento ritu immortale atque incorruptibile permanebit. Sifc
•peccata dicebantur sacrificla, quse pro peccaiis offe- autem tunc dicitur spirituale corpus, cum non spiri-
rebantur. In quibus omnibus fuit significalio Christi, lussit; sed permaneat corpus, sicut nunc animale
quia ipse est agnus Dei, qui tollit peccata tnundi dicitur, cum tamen inveniatur anima non csse, sed
(Joan. i). corpus, «
— CAP.30. — De marlyrio, et pmnilentia, el baptismo. \
CAP. 27. De baplismo.
Firmissime tene, et nullatenus dubites exceptis
(Decons.,dist. i, c. Firmhsime.) Firmissime tene, illis qui pro nomine Christi suo sanguine baptizan- '
et nullatenus dubites non .solum homines jam ra- tur, nullum accepturum ritam seternam, qui non hic
tione utentes, verum etiam parvulos, qui sive in ute- a malis suis fueril per pcenitentiam fidemque con*
ris matrum virere incipiunt, et ibi moriuntur; sive versus. Et per sacramentum fidei et pcenitentise, id
jam tle matribus nati, sine sacramento sancti bapti- est per baptismum liberatus. Et majoribus quidem
smatis, quod daturin nomine Patriset Filii et Spi- necessarium est, et pcenitentiam de malis suis age-
ritus^ sancti, de lioc sseculo transeunt, ignis seterni re, el fidem catholicam secundum regulam veritatis
supplicio sempiterno puniendos : quia, etsi peccatum tenere, et sacramentum baptismatis accipere. Par-
proprise actionis nullum habuerunt, originalis tamen vulis vero qui nec propria voluutate credere, nec por#
PATROL. CLXI. 3
75 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 76
iutenliam pro peccalo quod originaliter trahunl,",A Imo, sicut intra Ecclesiam recte credenlibus pcr
agere possunt, sacramentum fidei, qttod est sanctum sacramenlum baplismi conferri salulem; sicexta
baplisma, quandiu rationis setas eorum capax esse Ecclesiam baptizalis, _si ad Ecclesiam rion redicrint,
non polest, suflicere ad salutem. eodem baptismate cumulari perniciem. Tantum enim
CAP.51. — De gratia pmnitentim. valet ecclesiasticse societatis unitas -ad salulem, ul
Firmissime tene, el nullatenus dubitcs neminem baptismo non salvetur, cui non ibi datur, ubi opor-
bic hominum posse porjiiilenliam agere, nisi quem tuit ut delur. Inessclamenhominibaptismumeliam
Deus illuminaverit, et gratuila miseralione conver- extra Ecclesiam baptizato, sed ad judicium inesse
terit. Apostolus enim dicit : Ne forte det Deus illis separalo. Sed quia manifeslum est ubicunque datum
pmnilenliam ad cognoscendamveritatem, et resiphcant fuerit Iioc baptisma semel esse dandum, ideo etsi ab
a diaboli laqueis (H Tim. n). hserelicis in nomine Patris el Filii et Spiritus sancti
CAP.32. — De gratia obedientim. fuerit datum, venerabiliter agnoscendum, et ob hoc
Firmissime tene, el nullatenus dubites posse qui- nullatenus ilerandum. Salvator enim ait: Qui semet
dem bominem quem nec ignorantia lillcrarum, nec lotus est, non indiget nisi ul pedes lavel (Joan. xm).
tliqua prohibet imbecillitas, vel adversilas, verba CAP. 37. — De eodem.
sancta legis et Evangelii sive legere, sive ex ore cu- Firmissime tene, et nullatenus dubiles omnem
jusquam praedicatoris audire; sed divinis mandalis exira Ecclesiam calholicam baptizalum participem
obedire neminem posse, nisi quem Deus gralia sua fieri non posse vilse seternaj, si ante iinem vitseliujus
prsevenerit; ut quodaudit corpore etiam corde per- calholicse non' fuerit redditus atque incorporatus
cipiatr; et accepta divinitus bona voluntate atquevir- Ecclesise. Quia si habeam, inquit Apostolus, omnem
tute, mandata Dei facere et velit ct possit. Neque fidem, et noverim omnia saeramenta, charitatemvu
enim qui plantat est aliquid, neque qici rigat, sed qui tem non habeam, nihil sum(I Cor. xm). Nam in die-
incrementum dat Dcus (I Cor. m); qtiia etiam opera- bus diluvii, neminem legimus exlra arcam poluisse
tur in nobis el velle, et pcrficere pro bona voluntate salvari (Cen. vn).
{Philip. n). CAP.38. — De hmrelicis et schismalich.
CAP. 33. — Deum incommutabiliter omnia nosse. Firmissime tene, et nullatanus dubites non soltim
Firmissime tene,'et nullatenus dubites Deo incom- omnes
paganos, sed et omnes Judseos, hsereticos
mutabili non solum prajlerita, sed etiam lutura om- alque schismalicos, qui extra Ecclesiam catliolicam
nia incommutabiliter esse nolissima, cui dicitur : finiunt vilam, iu
ignem ajternum ituros, qui paratus
Qui occultorum es cognitor, qui scis omnia antcquam C csi diabolo et.angelis ejus.
fiant (Dan. xm). CAP.59. — De eodem.
CAP. 31. — De scientia.
Firmissime lene, et nullalenus dubites quemlibct
Firmissime lene, et nullatenus dubites Trinitatem
Deum incommulabilem, rerum omnium alque ope- liajrelicum sive scbismalicuin, in nomine Patris et
Filii et Spirilus sancti baptizatum, si Ecclesise ca-
rum tam suorum quam humanorum certissinium
lliolicsenon fuerit aggregatus, quantascunque elee-
cognilorem; et ante omnia srccula scire quibus esset
fidem sine nemo -mosynas fecerit, etsi pro Chrisli nomine etiam san-
per gratiam largiturus, qua potuit
ab inilio mundi, usque in finem a reatu peccati tam guinem fuderil, nullatenusposse salvari. Omni enim
liomini, qui Ecclesise non tenet unilatem, neque ba-
originalis quam aetualis absolvi. Quos enim Deus
neque eleemosyna quamlibet copiosa, ne-
prmsciil, et prmdestinavit conformes fieri imaginh Fi- ptismus,
lii ejus (Rotn. vin). que miors pro nomine Chrisli suscepta proilcere
CAP. 35. — De prmdestinatione. poterit ad salutem, quando in eo vel hseretica vel
Firmissime lene, et nullalenus dubites omnes, scbismalica pravitas perseverat, quse ducit ad
morlem.
quos vasa misericordia? gratuita bonitate Deusiecit,
ante conslilutionem mundi in adoptionem filiorum ry CAP.iO. -^ De calholich criminosh.
Dei prsedestinatos a Deo; neque perire posse aliquem Firmissime lcne, el nullatenus dubites non omnes
eorum quos Deus prsedestinavit ad regnum ccelo- qui intraEcclesiam catholicam baptizanlur, aecepiu-
rum; nec quemquam eorum quos Deus non pra?- ros- esse vitam seternam, sed eos qui perceplo ba-
deslinavit ad vitam ulla posse ratione salvari. Pra> ptismate recte vivunt, id est qui se abstinuerunt .a
destinatio eniin illa graluita donationis est prsepara- vitiis et concupiscentiis carnis. Regnum enim coelo-
tio, qua nos Aposiolus ait: prsedestinatos in adoplio- rum sicut infideles hseretici atque schisinalici nou
nem filioruw Dei per Jesum Chrhtum in ipsum habebunt; sic catholici criminosi possidere non
(Eplies. i). poierunt.
CAP. 56. — Exlra Ecclesiam non prodesse bapthma. CAP.41. — De necessilate remissionis.
j Firmissime tene,.et nullatenus dubites sacramen- Firmissime lene, et nullatenus dubifes etiam
£um bapllsmatis, non solum intra Ecclesiam catho- justos atque sanctos homines, exceptis his qui bapii-
licam, sed etiam apud bsereticos qui in nomine Pa- zati parvuli mortui sunt, sine peccato hic neminem
Iris cl Filii et Spiriius sancti baptizant, esse posse; vivere posse; semperque omni bomini esse neces-
scd cxtra Ecelesiam catholicam prodesse uon posse. sarium, elpeccata gua usquein finem vilse pra?sentis
77 DECRETI PARS I. — DE FIDE, ETC 73
eleemosynis diluere, ct rcmlssionem bumiliter a Deo A justi selcrnique judicii sempiterna atque incommu-
ac veraciter postulare. tabili prolata sentenlia, iniqui omnes ibunt in com-
CAr. 42. — De esch et mtpiiis. bustionem aeternam;'jusli autem in vilamseternam :
Firmissime tene, et nullatenus dubites omnem inique semper arsuri cum diabolo; justi aulem re-
crealuram Dei bonam esse, el niltit rejiciendum quod gnaluri cum Chrisfo.
eum gratiarum aelione percipittcr ^/ Tim. iv). Et CAP.44. — Capitula verm fidei firmissime te-
Dei servos qui a carnibus aut vino se abstinent, non nenda.
tanquam immunda, quia a Deo facta sunt, respuere, Ilrec interim quadragiiita capituia ad regulam
sed a forliori cibo et potu pro sola castigatione cor- verse fidei iirmissime pertinentia fideliter crede, for-
poris abstinere. Nuptias quoque divinitus instilutas tiler lene, veraciter patienterque .defende. Et si
et benedictas. Et melius quidcm esse, si quisquam quem contraria his dogmatizare cognoveris, tan-
sine conjugio sil, ut liberius atque plenius cogitet, quam pestem fuge et lanquara hsereticum abjice,
quse sunt Dei, quomodo placeat Deo. Tamen illis Ita enim isla quse posuimus fidei catbolicse con-
qui conlinenliam non voverunt, nullum esse pecca- gruunt, ut si quis non solum omnibus, sed eliam
tum, si vel mulier nubat, vel vir uxorem ducat singulis voluerit contraire, in eo quod singulis ho-
(1 Cor. vn). Nec solas primas nuplias a Deo insti- " rum contumaciter repugnat, et liis contraria docere
tutas, sed etiam secundas et tertias pro eorum qui non dubilat, lisereticus ct fidei Christianse inimicus,
so conlinere non possunt, infirmilate concessas. atqtie ex omnibus calholicis anathemalizandus ap-
Yerum qui sive conjugati, sive a conjugio liberi pareat.
continenfiam Deo voverunt, admodum esse dam- CAP.43. — Leo universis ephcopis per Siciliam ae
nabiles, sLvel illi conjugale opus voluerint appe- baplhmo (ephl. 4).
tere, quo se non accessuros, vel illi repetere a quo Proprie in morle crueillxi. et in resurreclione ex
se recessuros ; illi libera, hi comrauni professi siint morluis pofenlia baplismatis novam creaturam con-
voluntate. dil ex veiere, ut in renascenlibus et mors Christi
CAP.43. — De bapthmo. operetur et vita, dicenle Apostolo : An ignorath quia
Firmissime tene, et iiullaienus dubites aream quicunque baptizati sumus in Chrhto Jesu, in morle
Dei esse calbolicam Ecclesiam, et inter eam usque ipsius baplhati sunms? Consepulli enitn sutnus cum
in linem sseculi frumento mislas paleas contineri: ilto per baplhmum in tnorte, ut quomodo surrexit
boe est, bonos ac malos sub sacramentorum com- Chrhlus a morluh per gloriam Patrh, ita et nos in
munione misceri, et in omni professione, sive mo- novitate vitm ambulemus. Sienim complantali facti
nachorum, clericorum, sive laicorum csse bonos, sumus similitudini morth ejus, simul et resurrectionis
esse simul malos. Necpro malis bonos deserendos, erimus (Rom. vi). Et csetera quse latius magister
sed pro bonis. malos, in quanlum iides exigit et eha- gentium ad commeridandum sacramenlum baptis-
ritatis ratio, tolerandos; id est, si vel in Ecclesia Uiatis disputavit, ut appareret ex hujus doctrinae
nuilius perfidisesemen aspergunt, vel fratres ad ali- spiritu regenerandis filiis bominum, et in Dei Filio
ijuod malum mortifera imilatione non ducunt. Nec adoptandis, illum diem, et illud tempus electum, in
posse aliquem intra Ecclesiam catholicam recte cre- quo pcr similitudinem formamque mysterii ea quse
dentem, beneque viventem alieno unquam maculari germitur in membris iis quse" in ipso sunt caplte
peceato, si cujusquam peccatis ncc consensionem gesta, congruerent, dum in baptismatis regula,«t
praebeat, nec favorem. Utililerque malos a bonis mors intervenit interfeclione peccati, et sepulturam
iitlra Ecclesiamtolerari,sihoccumeisbene vivendo, triduanam imitatur trina dimersio, et ab aquis ele-
ct bene manendo agatur; ut et videntes et audientes ratio resurgentis instar est de sepulcro. Ipsa igittir
quaj bona sunt, mala sua respuant, et judicandos se operis qualilas docet celebrandse generaliler gratise
a Deo pro suis malis operibus scientes resipiscaat. diem legitimum eum esse, in quo oria est et virtus
Alque ila praevenftdouo gratise de suis iniquilatibus J} muneris, et species actionis. Ad cujus rei eonfir-
confundanlur, et ad bonam ritam per Dei miseri- mationem plurimum valet, quod ipse Dominus Jesus
cordiam conrertantur^ Bonos vero a malis inlra Ghristus posteaquam resurrexit a mortuis, disci-
Ecclesiam duntaxat catholicam conslitulos, non de- pulis stiis, in quibus omnes Ecclesiarum praesules
bere nisi operum dissimililudine separari; ut cum docebanlur, et formam et potestatem tradidit bapti-
quibus divina communicant sacramenta, non ha- zandi, dicens: Euntes docete omnes gentes, bapti-
beant mala opera, quibus illi sunt criminosi, com- zantes eos in nomine Patris et Filii et Spiritussan-
munia. In line vero sseculihonos a malis etiam cor- cti (Malth. xxvin). De quo utique eos etiam anfe
pore separaudos, quando veniet Christus habens passionem potuisset instruere, nisi proprie voluisset
ventilabrum in manusua, et permundabil aream intelligi regeneralionis gratiam ex sua resurrectione
suam, et congregabit triticum suum in horreum; ccepisse. Additur sane huic obserrantiae etiam Pen-
paleasaulemcomburetigniinexstinguibili(Malllc.m), tccostes ex adventu sancti Spiritus sacrata solem-
quando per judicium justum segregabit justos ab nitas, quse de paschalis festi pendet articulo. Et
injustis, bonos a malis, rectos a perversis;« bonos cum ad alios dies alia festa pertineant, hsec semper
censiilu-et a dextris, malos a sinistris. Et ejus ore ad cum diem, qui In resurrectione Domwii est, in-
79 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 80
signis occurrit, porrigens quodammodo auxiliantis A juxta hajrelicorumdogma, conlrasanctorumPatrnm
gratise manum, et eos quos a die Paschaj, au.t mo- instituta, cogilur aiiquis lavacrum quod regeneran-
lestia infirmitaiis aut longinquitas itineris, autna- dis semel tribulum esi, bis subire, Apostolica recla-
vigalionis difficullas inlerclusit, invitans ut quibus- manle senlentia, qui nobis unam prsedicat in Tri-
Iibet necessitatibus impediii, desiderii sui effectum nitate Deitatem unam in fide confessionem, unum
dono sancti Spiritus consequantur. in baptismate sacramentum (Ephes. iv). Sed in
CATP. 46. — Idem de eodem, ead. ephl. 4. hoc nihil simileformidatur, quoniamnon potest in
Hoc autem nos non ex nostra persuasione defen- iterationis crimen veuire, quod factum esseomnino
dere, sed ex apostoliea auclorilate servare, satis nescitur. Atque ideo quoties persona talis inciderit,
idoneo probamus exemplo, sequentes beatum apo- sollicita primum examinatione discutile, et longo
stolum Petrum, qui in ipso die, quo omnem creden- tempore, nisi forie supremus finis immineat, in-
lium numerum promissus sancti Spirilus replevit dagate, utrum nemo penltus sil, qui teslimonio suo
advenlus, trium millium populum sua prsedicatione juvare possit ignorantiam nescientis. Et cum con-
conversum lavacro baptismatis consecravit. Quod stiterit hune qui baptismatis indiget sacrameuto,
sancla Scriptura, quaj aposlolorum Actus eonli- sola iuaniter suspicione prohiberi, accedat intrepi-
net, iideli liisloria dpcet dicens : Hh auditis com- B dus ad-consequeudam gratiam, cujus in se nulluni
puncli sunt corde, et dixerunl ad Pelrum et reliquos scit esse.vesiigium. Nec rereamur -huic januam
apostolos,: Quid faciemus, viri fralres ? Petrus autem salutis aperire, quam nunquam docetur in-
ad illos : Pwnitentiam, inquit, agile, et baplizetur gressus.
ttnusquhque vestrum, in noinine Domini nostri Jesu CAP.49. — in Moratibus, lib. ir, cap~.2.
in remhsionsm vesttorum, et Gregorius
Chrisli, peccaiarum Quod apud veteres idem fides, virtus sacrificii,
accipieth dsnum sancd Spiritus (Act. n). tnysterium cireumchionh, qupd apud -nos baplh-
CAP. 47. — Idem non esse celebrandum bapthmum ma, valebat.
in Epiphania. Leo universh ephcoph per Siciliam (De cons., dhl. i,c. Quod autem.) Quod apud
(epist. 4, cap. 6). nos valet aqua baptismatis, hoc egit apud reteres,
(De cons., dht. 4, c. Si quis autem.) Si quis au- vel pro parvulis sola fides, vel pro majoribus vir-
tem Epipbanise festivilatem, quse in suo ordine tus sacrificii, vel pro his, qui ex Abrahaa stirpe
debito honore veneranda est, ob hoc existimat pri- prodierant, mysterium circumcisionis.
vilegium habere baptismatis, quia hoc quidam pu- CAP. 50. — De eodem. August. ad Valerium contra
tstnt, quod in eadem die Dominus ad baptismum „ Julianum, De nuplih et concup. t. n, c. 11.
sancti Joanuis accesserit, sciatillius baptismi aliam Ex quo instituta esl cieumcisio in populo Dei.
graliam, aliam fuisse ralionem, nec ad eamdem quod erat tunc signaculum justitiarj fidei, ad signi-
pertinuisse virtulem, qua per Spirilum sanctum ficationem purgationis, valebat et parvulis ori-
rcnascuntur, de quibus dicitur : Qui non ex sangui- ginalis ^veterisque peccali," sicut et baptismtts ex
nibus, neqne ex voluntate carnis, neque ex voluntate illo valere ccepil, ad innovationem hominis, ex quo
viri, sed ex Deo xiali sunt (Joan. \). Dominus enim inslitutus esf.
nullius indigens remissione peccati, nec quserens
CAP.81. — Bracarense conciiium i, cap. 23.
remedium renascemdi, sic voluil baptizari quomodo
et voluit circumcidi, hostiamque pro se emunda- Placuit ut nullus eum baplizandi ordinem prseler-
lionis offerri. Ui qui faetus iuerat ex muliere, sicut 'mitlat quem et anlea tenuit metropolitana Braca-
rensis ecclesia, el pro amputanda aliquorum dubie-
Apostolus ait, fieret et sub lege(Galat. iv),quam non
venerat solrere, sed implere (Matth. v), el implendo late profuturus episcopus, scriplum sibi et directum
a sedc beatissimi Petri apostoli suscepit.
fnrire, sicut bealus Apostolus prsedicat, dicens :
Finis aulem legis Christus, ad juslitiam omni cre- CAP.52. — De eadem re. Victor papa Theophilo
denti (Rom. x). Baptismi autem sui irise condiJit .," cphcopo, cap. i. Quod gentiles ad fidem venientes
a quocunque, quacunque hora, in quocunqueflumine
sacramentum, quia in omnibus primatum lenens,
sc docuit esse principium. Et tunc regenerationis baptizandi sunt.
Si necesse fuerit, aut mortis periculum ingru e-
potcntiam sanxil, quando de lalere ipsius profiuxe-
runt sanguis redemplionis et aqua baptismatis. rit, gentiles ad fidem venientes, quoeunque lo co
vel momento ubicunque evenerit, sive in flumine,
CAP. 48. — Idem Leo prhnus Leoni episcopo Raven-
nuti, cptst. 58, c. 1. De hh qui ulrum baptizati sive in mari, sive in fontibus, tantum Cbristianse
sunt nescitur. confessionis credulitate clarificala bapftzentur.
(De cons., dist.i, c. Cum ilaque.) Cum itaque Ipsum quoque quod in baplismo polliciti sunt,
est attendendum, ne infideles sed fi-
baptismi sui nilril recordelur qui regenerationis est summopere
cupidus,-nee alter attestari de eo possit qui sciat deles inveniantur. Ipsi vero qui inlldelitaiis nola as-
consecralum, nilril est in quo peccaium possit ob- perguntur, infames efliciuntur, atque inter lideles
repero, ciun in hac parte conscienliaj suaj nec ille minime repulantur.
reus sit qui consecralur, nec illc qui consecrat : CAP. 53. — Augustinus de 70 hmresibus.
scimus quidem inexpiabile esse facinus, quolies Leeliani [Selestiani] bseretici negant esse visibi-
e» DECRETI PARS J. — DE FIDE, ETC. 82
lem paradisum, et baplismum in aqua rnon acci- A CAP. 60. — Gerundeuse conciltuni ;ap. 4.
niunt. (De cons., dist. 4, c. De catcchumenh.) De cate-
— ad Ro- chumenis'baptizandis id decretum est, ut in Pascbae
CAI-.54. Huunm snper prhnam ephlolam
manos, solemnilate vel Pentecostes ad baptizandum veniant.
Fortassis quseret aliquis quare in aqua solum- Cajteris solemnitatibus infirmi lanlummodo debeanf
modo, el non aliquando in vino bapiismus eonse- baptizari.
cretur. Cui respoudit beatus Ambrosius : « Idcirco CAP. 61. — Greqorius Fanlino defensori.
uniformiter hoc fieri in aqua, ut intelligatur quod, "Si Judajis baplizandis longum vel triste vidctur
sicut aqua sordes corporis, aut vestimenti abluit, ita solemnitatem suslinere paschalem; et eos nunc ad
illud baptisma animse maculas sordesque vitiorum baptisma feslinare cognoscis ne, quod absit! longa
emundando abstergit. i dilatio retro possit eorum animos revocare, cum
fratre nostro episcopo loci illius loquere, ul pceiii-
CAP. S5. — Gregorius ForlunaUt ephcopo Neapolh
(Secundino Taurominiiano ephcopo). tenlia ac^ abstinentia 40 diebus indicta, aut die Do-
(GRATIANI:S, 18, <7-2, c. Pridem, hoc caput Gelasio minieo, aul si celeberrima feslivilas forlassis occur-
aliribuit.) Pridem prsecepimus ttt de monasterio rerit, eos omnipolenlis Dei misericordia prolegcnte
Sancti Andrese, quod est super Mascalas, Laptisle- R baptizet.
riumpropter monachorum insolentias debuisset au- CAP. 62. — Gregorhts respondens Augustino
ferri atque in eodem loco, quo fontes sunt, altaria (epist -51).
fundari. Cujus rei perfectio hactenus est prolracta. (Dht. 5, parle prima, c. Baptizari.) Bapti^aTiSy^|*v
Admonemus itaque fralernitatem luam ut nullam enixam ipsam mulierem, vel hoc quod ge^erilvVi'/<'' ,.\
jam' moram posf susceptas prsesenles liiteras no- Riortis periculo urgelur, vel ipsam bora fpa^emAniSL f-,%
slras inferas; sed, repleto loco ipsorum fonlium, al- gigirit, vel hoe quotl gignitureadem horalqiia riatum >"^.1
~ x
laread sacra celebranda mystica, illic sine aliqua est, nullo modo prohibelur. V«> ^•/c?J/
dilatione fundelur. - CAP. 63. — Gregorms cleroet plebiTareiht~.!,\-\j^'
CAP. 56. — Gelasius Sabino ephcopo. (Decons.,dist. 4, c. Venerabilis.) Generalis [Yeiie-
Nec enim numerus baptizandis juste creditur im- rabilis] baptismi sacramentum, nisi in festivitate
ponendus, cum quanti forte petierinl, vel ad rege- Paschali et Pentecostes iradere non prsesumat epi-
nerationem festinaverint, non sint pro alterius vo- scopus, exceptis ajgritudine laborantibus, quibus
luntate pellendi, Et ideo superfluam conslitutionem mortis urgente periculo, talibus oportet, ne in aJter-
modis omnibus refulanles, yolumus ut unusquisque numpereant, remediis subveniri.
aut in vicina sibi ecelesia, aut in electa,' pro sttse CAP.64. — Gelasius episcoph per Lucauiam, Bru-
menlis baptizelur arbitrio. tios el Siciliam, cap. 9.)
CAP.57. — Ex libro Ponlificali. (De cons., dht. 4, c.Innecessilale.) L&icisChristia-
Marcellus 25 titulos in urbe Roma consliluil, nss baplizare plerumque concedilur.
quasi dieeceses propter baplismum, et pcenilenliam CAP. 65. — Concilium Carlhagincnse ir, cap. 100.
multorum. Mulier baptizare non prsesumal,.
CAP.58. — Siricius papa Hhnerio Tarraconensi epi- CAP. 66. — Isidorus de officih, lib. u, cap. 54,
scopo, cap. n. Illud quod nec priratis, nec clericis [adde sine
nisi taiHum sacerdolibus \\vJ
(De cons:, dist. 4, c. Non ratione.) Non ratione au- gradu] baptizare liceat,
cloritaiis alicujus, sed sola temeritate prsesumitur, Evangelio legimus apostolis tantum permissum
utpassimetliberemalalitioChristi, seu apparilione, (Joan. xx).
nec non apostolorum seu marlyrum feslivitatibus, CAP. 67. — Ibidem.
innumerse, ut asseris, plebes baptismi mysterium Ilem : Constat baptisma solis sacerdotibus tradi-
consequantur : cum hoc sibi privilegium apud nos, tum [aaVeesse], ejusque ministerium neeipsis diaco-
et apud omnes Ecclesias, Domiuicum Pasclia spe- 'D nibus explere est licitumabsqueepiscopo rel presby-
cialiter cum saneta Pentecoste defendat. Item : In- tero,. nisi bis procul absenlibus ultima languoris co-
fantibus qui necdum loqui possunt per setatem, vel gat necessitudo [necessitas] : quod et laicis fidelibus
his qui sunt in qualibet necessitate, si opus fuerit, plerumque permittiiur, ne quisqttam sine remedio
sacri baptismatis unda, omni volumus celeritate suc- salutari de sseeulo erocetur.
curri. CAP, 68. — Rabanus de inslitulione clericoncm, lib.
\, cap. 7.
CAJP.59. — Leo papa ephcopis per Siciliam, epist. Apostoli seplem diaeones propter sacramentum
i, cap. 6.
ejusdem numeri ordinaverunt ad ministeritim, et ad
(De cons., dhl. i, c. Duo lempora, elc. Nonpotesl.) crfliciumaltaris, qui leguntur eliam et prsedicasse et
Evidenter agnoscitis in baptizandis electis, qui se- baplizasse non paucos.
cundum apostolicam regulam etexorcismis scrutandi, CAP. 69. — Quod acolylhus non baplizet,
ct jejuniis sanctificandi, et frequentibus prsedicatio- Ex libro Pontiiicali. Bonifacius tertius consiiluit,
nibus imbuendi, duo tantum tempora, id est Pascba iit Lateranus acolythus non baptizet, sed diaconus et
el Peatcc *slenesse servanda. subdiaconus sequenles.
83 D. 1Y0NIS CARNOTENSIS EPISCOPI 8*
CAP. 70. — Ambrosius super I Epist. ad Corinthios, A CAP. 76. — Augustinus de pmnitenlia c. 3.
cap. 1. (L. ii, c. 2. Gra. De consec. dist.i, c. Omnhqui.)
Majus est cvangelizarc quam baptizare, ideo Apo- Onmis qtti jam susevolunlatis arbiter constitutus est,
stolus-non se missum baplizare dicit, sed erangeli- cttni accedit ad sacramentum fidelium, nisi eum po>
zare, quia in episcopo omnium ordinalionum digni- niieal vitse vetcris, novam non potest inchoare., Ab
tas esl. Caput est enim cajterorum mcmbrorum. Per hac poeiiilentia cum baplizantur soli parvuli immu-
quod et illos bumiliat, quibus Corinlhii mullum da- nes sunt : nondum enim uli possunt libero arbi-
hant; -propterea quod ab illis fueranl baplizati, ul ex trio.
eo scirent non magnum esse baptizare, quia non CAP. 77. — Autjustinus ad Seleutianam [Solestia-
omnis qui bapiizat idoneus cst et evangelizare. num],*et>*6(.c. 8.
Yenba enira solemnia sunt, qttse dicunlur in bapii- (Dc cons., disl. 4. c. Agunt.) Agunl bontines antc
smate. Denique Petrus apostolus credentem Corne- baptismum porjuitenliam de prioribus peccatis; jla
lium cum suis jussit baptizari, nec dignatus est lamen ut eliam baptizenlur sicut scriptum est in
ministris astantibus lioc opus facere. Si enim defuis- Actibus aposlolorum, loqucnle Petro ad Judarjos ac
dicente : Agite pmnitenliam et baptizelur unusquhque
sent, ipse hoc ageret necessitate compulsus.
CAP. 71. — Leo nonus in synodo habita Remis, B vestrum in nomine Domini Jesu Chrhli (Act. n).
cap. 4. CAP. 78.—Rabanus de institutione clericorumlib. i.
Ne quis pro sepultura vel baplismo, seu pro eu- cap. 27. '
(De consec., dist. 4, c. Primum.) Primum interro-
eharistia, aut inlirmorum visitatione quidquam exi-
gat. getur paganus, si abrenuntiet diabolo et oninibus
CAP. 72. — Gelasius episcopis per Campaniam et damnosis ejus operibus alque fallaciis eunctis, ut
Brulios conslilulis. prinium respual errorem, sic appropioquet ad vefi-
Baptizandis consignaiidisque fidelibus pretia nulla tatem, possitque, juxta Apostolum, deponere veterem
prseligant aliqtti; nec illalionibus quibuslibet impo- hominem secundum veterem conversaiionem (Ephes.
sitis, exagitare cupiant renaseenles. iv), qui corrumpitur secundum desideria erroris,
CAP. 75. — Toletanum-concilium xi. cap. 8. abnegans impielatem et smcularia desideria (Tii. n).
|CAP. 79. —- Ambrosius De sacramenth 1.1, c. H.
(I, q. i,c. Quidquid.) Quicunque in ecclesiastico Quando te inlerrogavit levita, abrenunlias diabolo
ordine constituitur, aut pro baptizandis, consignan-
et omnibus operibus ejus, quid respondisli? Abre-
disquc fidelibus, aut pro collatione chrismatis, aut nuntio. Abrenuhtias sseculo, et omnibus voluptatibus
promotionibus graduum pretia quselibct vel procinia < " ejus, quid respondisti? Abrenuntio. Memor estoser-
irisi voluntarie oblala, pro hujusmodi ambitione sus-
sciente loci tale monis, et nunquam libi excidat luse scries cautio
ceperit; equidem si, episcopo, nis.
quidquam t a subditis perpetralur, idem episcopus
-duobus-mensibus cxcommunicationi subjaceat, pro CAP. 80.'— Gregorius I, homilia 29. de eod
co quod et scita mala contexit, ct correctionem ne- In die baptismatis omnibus nos actibus anliqiti
cessariam non adhibuii. Sin autem eorum quispiam bostis, atque omnibus pompis abrenunliare promisi-
eodem nesciente quodcunque pro supradictis capilu- mus. Ilaque unusquisque reslrum ad considera-
lis accipiendum sibi csse crediderit, si presbyter tionem suam mentis oculos reducat : considc-
trium mensium excommunicalione plectatur. Si dia- ret si servet. post baplismum, quod ante baplismum
conus, quatuor; subdiaconus rero vel clerieus lris spopondit.
cupiditatibus serviens, et competenti pcena, etdebita CAP. 81. — Rabanus, deinst. cler.
excominuiiicatione plectcndus est. Post abrenunliatlonem apostolicse fidei, ostendi-
CAP. 74. — Bracarense concilium n, cdp. 7. tur ei Symbolum, et exquiritur ab eo si credat- in
Deum Patrem omnipotentem, et in Jesum Christum
Si qui infantes suos ad baptismum offerunt, susci- j^
clericis. Eilium ejus uuicum Dominum nostrum, et in Spiri-
piantur a
tum sanctum unum Deum in Trinitaie el unitate; si
CAP. 75. — Ibidetn, cap. 1. confiieatur unam esse sanctam Eeelesiam calholi-
(10 q. 1, c.Ptacuit omnibus ephcoph.) Per singu- cam, et si credat remissionem peccatomm etvilam
las Ecclesias episcopi, et per dioeceses ambulantes, seternam. Hajc ergo omnia si se vere profitelur cre-
primum discutiantclericos, quomodo ordinem bapti- dere, jam incipit per fidem induere novum hominem
smi vel missarum teneant, et qualiter quoecunque
qui secundum Detcm creatus est, injustitia et sancti
oflicia in Ecclesia peragunt, et si rectum quid inve- tate vcrilatis (Ephes. iv), quotamen plene imbuilur,
nerint, Deo gratias agant. Si autem miuime, docere
quando per baplismi lavacrum regeneralur.
. debent ignaros, et hoc modis omnibus prsecipere,
sicut antiqui canones jubent, ut (De consecr., dist. 4, CAT.82. — Cap. 25, lib. i.
c. A;ite 20 dies) ante 20 dies baptismi ad purgatio- Ante baptismum catecbizandi debet hominem
ncm exorcismi catechumeni currant, in quibus 20 prajvenire officium [al. in bominem pervenire ofti-
diebus omnino symbolum, quod est: Credo in Deum cium], ul iidei primum catechumenus accipiat ru-
Patrem oninipotentcm, specialiler doceattir. dimentum.
£> DECRETI PARS I..— DE FIDE, ETC. - W
C\p. 83. A CAP. 93.—Lib, ir.
(C. Anle baplhmumde cons., dht. i. Item : Prius Ab eis qui renascuntur in Chrislo,princeps mu.idi
ipse Jesus creci nali oculos luto, cx spulo faclo mittilur fbras, quod mysleria significanl, quando
superlinivit, et sic ad aquas Siloe misit (Joan. ix), parvuli baptizandi exorcizantur et exsufflantuiv
quia prius debet baplizandus fide incarnalionis Chri- CAP.94.—Augustinus de Symbolo, lib. \,cap. 1.
sli instrui, et sicad baptismum jam credulus admifli, (De cons., disl. i, c. Sicut noslis.) Sicut nostis,
ut sciat cujus gratise in co est particeps, et cui jam parvuli et exsufllanlur et exorcizantur ul pellatur ab
delrritorfiat deinceps. eis diaboli potestas inimica, quarjdecepit bomincm,
CAP. 84. — Cap. 26. ul possideret homines.Non ergo crcatura Dei in in-
Baptizandis traditur salutare Symbolum, quasi fantibus exorcizatur aut exsufllantur, sed ille sub
commonitoritim fidei, et sanctaj confessionis indi- quo sunt qui sub peccato nascuntur.
cium, quoinstructiagnoscantqualesjam ad gratiam CAP. 95. — Rabanus de instit. cleiicomm, lib. i,
Christi exhibere se debeant. cap. 28.
CAP~I85. — Bcda super Esdram, lib. n. (De cons., dht. i, c. Poslea.) Poslea signalur
Pulchre in Ecclesia his salubris mos doctrina Pa- baptizandus signaculo sanclaj crucis, tam in frontc
ti tim/ inolevit, ut liis qui cateclrizantur, quatuor JJ quam in corde, ut ipsc apostata diabolus in vasesuo
Evangeliorum sacramentum explanelur, ac reciten- pristino suse interemplionis cognoscenssignum,jani
tur exordia. sibi deinceps sciat illud esse alienum.
CAP. 86. GAP.96.—Augustinus de Symbolo,lib. n, cap.i.
Ilem norse vitorjaudiloribus Symbolum fidei fra- Nondum adbuc per sacrum baptisroa renati cslis,
dinius, quodperduodecim apostolos ordinalum est, sed per crucis signum in utcro sanctse matris Eccle-
ettotidem sententiis comprehensum. sise jam concepti estis.
CAP. 87. — Nicolaus papa Joanni archiephcopc CAP. 97.—Rabanus, ibidem.
Ravennw. Exin jam dicuntur super eum orationes, ut liat
(De cons., dist. 4, c. Calechhmi.) Catcchismi catechumenus.
baptizandorum a sacerdotibus unlusctijusque Eccle- CAP.98.—August. de Stjmbolo, tib. iv, cap. i,
sise possunt fieri, sicut in sancta hac Romana (cui Omnia sacramenla quse acta sunt et aguntur in
Deo auctore minislerium famulatus nostri exhibe- robis per ministerium servorum Dci cxorcismis,
mu_s)Ecclesia, solemniter fieri comprobatur. oralionibus, canticis spiritualibus, insufflalionibiis,
CAP.88,—Isidorus de officiis~lib. n, cap. 9. cilicio, inclinalione cervicum, humililate pediim,
Competentibus salutare Symbolum traditur quasi iC pavor ipse omni securilate appetendus. Hsecomnia,
commonitorium fidei et sanctse confessionis indi- ut dixi, escae sunt quse nos reficiunt in utcro,
cium, quo instructi agnoscant, quales jam ad gra- ut renalos ex baptismo hilares vos mater exhibeat
tiam Christi exhibere se debeant. Christo.
CAP.89.—Augustinusde Symbolo,lib.i, cap. 1. CAP.99.—Rabanus, ibid.
Accipite regulam fidei, quod Symbolum dicitur; Tunc dalur baptizando sal benedictum in os, ut
et cum arceperitis, in corde scribile et quolidie per sal typicum sapienlise saleconditus, felore careat
dicitc apud vos : Antequam dormiatis, antequam iniquilatis, et nee a vermibus pcccatorum ultra pu-
procedatis, SymMo vestro vosmiinite. trefiat, sed magis ilkcsus servetur ad majorem gra-
CAP..90.—Rabanusde inslVntione clericorum, lib. i, tiam percipiendam.
cap. 27. CAP.100. — Beda super Recjum[Esdram], lib. n,
(De cons., dht. 4, c. Postquam.) Postquam se cap. 9.
l, c. 27, De cons., dist. 4, c. Sal, cmlesth.)
baptizandus per confessionem verse fidei in alterius Sal(Lib.
commendaverit dominium, ct per abrenunliationcm eorjlestis sapientise quo' inilianlur catechu-
a prioris possessoris se alienaverit servilio, exsuffla- i} meni, in cunctis operum nostrorum sacrificiis offcrre
tur ab eo sseva potestas, ut per pium sacerdotis jubemur.
ministerium Spirilui sancto cedat fugiens -spirilus CAP.101.—Isidorus de officiis,lib. n, cap. 19.
malignus. Sales in ministerio calechumenis dandos a Patri-
CAP.91.—Beda super Regum lib. iv. bus ideo est instilutum, ut eorum gustu condimen- '
Recti ordinis est, ut doctores veritatis prius ab tum sapientise percipiant, neque desipiant a sapora
auditorum prsecordiis omnem spirilum immundum Cbristi, nec sint fatui, ut retro respiciant sicut uxor *
Loth (Gen. xix).
exsufllando, et calccbizando abigant; et sic eos qui
fuerant castra dsemonum, sed facti jarii possessio CAP. 102.—Rabanus, ibid.
spiritualis Israel, societati sorlis sanclorum myste- (De cons., dhl. i, c. Dehhic.) Dehinc iterum
riis salutaribus imbuendo aggregent. cxorcizatur diabolus, ut suam nequitiam cogno-
CAP.92. — Auguslinus£ontraJuliantcm, lib. iv. scens, et juslum super se Dei judicium limens rece-
(Aug., de ecclesias. dog., cap. 51.) Exsufflantur dal ab homine, nec jam contendat eum arte sua
parvuli in cxorcismo, priusquambaptizenlur. subveitcre, ne baplismum consequatur, sed magis
87 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI »8
bonorern Deo crcatori suo exbibens reddat opus Dco A . ad fontem, ingressus es, considera quos videris;
factori suo. quid locutus sis, repele diligenter. Oceurrit tibi
CAP.-J03.-—Gregorius,liomiliald (sttpcr evangelia). levila; occurrit tibi presbyter : unctus es quasi
(De cons., dist. 4, c. Sacerdoles.) Sacerdotes, cum alhleta Chrisli, ut ad baptismum catechumcnus
per oxorcismi graliam manum credentibus im- accedas.
ponunt, et habitare malignos spiritus in.eorum CAP.110.— Rabanus, eod. /., c. 28.
mente conlradicunt, quid aliud faciunt nisi dsemo- Consecratur fons, et ad ipsum baplismum cate-
nia ejiciunt? chumenus accedit.
CAP.101.'—Rabanus, ibid. CAP. 111.—Ambrosius de sacramenth, tract. 2,
(De cons., dist. 4, c. Poslea.) Poslea laiiguntur ei cap. 5.
nares et aures cum saliva, etdicitur ei vcrbum evan- (De cons., dhl. i, c. Venit.) Venit sacerdos ad
gelicum, quod Jesus quando surdum et mutum sa- fontem, dicit precem, invocat Patris nomen, prse-
iiavit, tangenscum sputolinguamejus, etmittens di- sentiam Filii et Spirilus sancfi; utitur verbis coe-
gitos in auriculas ejus, dixit: E/fela, quod est adape- leslibus, quse Christi sunt, quod baplizctur in nomine
rire (Marc. vn). Hocenim sacramenlum hic agilur,ut Patris et Filii el Spiritus sancti.
per salivam typicam, et sacerdotis tactum sapien- B CAP. 112..—Capitularium, lib. vi, cap. 77.
lia, et virtus divina salutem ejusdem calechumeni In Sabbato sancto Pascbaj velPentecostes, si quis
operetur; ui aperiantur ei nares ad accipiendum velit aquam consecratam ad aspersionem in domo
©doremnotiliaj Dei, ut aperiantur illi aures ad au- sua i-ecipere, ante chrismatis infusionem acci-
dlcndum mandata Dei, sensuque intimo cordis repo- piat.
nendum. CAP.113.-—Auguslinusde Symbolo, tib. i, cap. I.
CAP.105.—Beda in libro primo, homilia 19 (homilia (Lib. n, c. 1.) Hac nocte circa nos actum eslquod
in Domin. xn post. Trinil.). cseteris noclibus actum non esf, ut ex locis secretis
Mos increbuit Ecclesise, ut sacerdotes illius his singttli produceremini in conspectu totius Ecclesise.
quos percipiendis baptismi sacramcntis proeparant, Ibique cervice lmmiliata, quse male fuerat ante
prius inter csetera consccrationis exordia, de saliva exallata, in humilitale pedum cilieio substrato in
oris sui nares tangant et aures, dicentes : Effeta. vobis celebraretur examen, atqtte ex vobis exslirpa-
Per salivam quidem oris sui gustum, quo initiandi retur diabolus superbus, dum super nos in.vocatus
sunt, supernse sapienliae designantes; per tactum est bumiliter [humilis] altissimus Chrislus.
vero nariuni, ut abjectis delectationibus naxiis, CAP.114.—Stephanus V Stiliano arcliiepiscopp.
" Nunqttid non omnia charismata sacerdotalis mi-
solum Christi semper amplectantur odorcra.
CATP.106, — Ambrosius de sacramenth, lib. i, nisterii, crucis figura perficiunlur? Nunquid ne
cap. 1. baptismatis unda nisi cruce sanctificata peccata
Quid egimus in Sabbato? Ncmpeaperlionem, quia relaxat? Etutcsetera prsetereamus, sine crucissigna-
mysteria celebrala sunt aperlionis, quando tibi aures culo quis sacerdotii gradus ascendif.
sacerdos tetigitet nares. Quod significavit in.Evan- CAT. 115. — Augustinus dennico bapthtno, lib.yi
gelio Doroinus noster Jesus Christus, cum ei obla- (contra Donalhtas.)
tusesset surdus et mutus, tetigitque aures et os ejus (De cons., dist. 4, c. Si non sanctificaiur.) SI non
(Marc. vn). Aures, quia surdus erat. Os, quia mu- sancfificalur aqua, cum aliqua erroris verba pcr
tus erat, et ait: Effeta, Hebraicum verbum, quod imperitiam precator effundit, multi non solum mali,
Latine dicitur, adaperire. Ideo igitur tibi sacerdos sed etiam bbni fralres in ipsa ecclesia non sanctifi-
tetigit aures, ut aperirenlur aures tusead sermonem, cant aquam. Multorum enim preces emendantur
et ad eloquium sacerdotis. Item : Piopter gloriam quotidie, si doctoribus fuerint recitatee, el mulla in
niuneris etoperisnon os tangitepiscopus,sed nares, cis reperiuntur contra calholicam fidem. Nunquid
ut bonum odorem accipias pietatis seternae. D si manifeslctur aliquos baptizatos, cum illseprcces
CAP, 107.—Niomnumconcilium, cap. 14. dictse super aquam fuissenl, jubebuntur denuo
De catechumenis lapsis sancto et magno concilio baptizari? Quid ita? Quia plerumque precisvitium
placuit, ut tribus annis sint inter audienles; post superat precantis affectus, et quia certa ,illa verba
Jisecautem cum catechumenis forent. evangelica, sine quibus non potest baptismus conse-
CAP.108.—Pro eatechumenh Rabanus, ibid. crari, lantum valent, ut per illa sic evaeuentur,
(De cons., dht. 4, c. Deinde.) Deinde a sacerdote qusecunque in prece vitiosa contra. regulam lidei
inungilur. ut sacrmn baplisma cum fide accepta dicuntur, quemadmodum dsemoniumnomine Ghrisli
cuslodiatur. Ungitur illius tunc pectus de oleo san- excluditur. Nam, utique bsereticus si afferal precera,
ctilicato, cum invocationc sanctse Trinitaiis mens vitiosam, nec bonum habeat charilatis affectum,'
ejus confortelur. Ungitur el inter scapulas de eodem quo possit illa impcritia superari, et ideo similis esl
cjeo, ut undique muniatur, et ad bona opera facien- ei quicunque in ipsa calholica invidus et malevolus
da per Dei gratiam roborelur. quales illic arguit Cyprianus. Afferat eliam, ulfieri
C^P. 109..—Ambrosiusde sacramentis? lib.A, cap. 2. solet, aliquam precem, in qua loqualur conlraregu-
(Lj.b<i,c. %,Dejons., dht. 4, c. Fiyi's(',)Yeiiisli_ l.amfidci; multi quippe irruunt in nrcccs, non soJ.um.
89 DEGRETI PARS I. — DE FIDE, ETC." 90
ab imperitis loquaeibus, sed etiam ab hserelicisi \ CAP. 124. — Augustinus de baplhmo unioo.
compositas, et per ignoraiUisesimplicilatem non easi (Conlra Donat. t. iv, c. 24, decons., dhl. 4, c.Cum
valentes discernere utuntur eis, arbitrantes quodI pro parvulh.) Si pro co qui respondere potest in
bonse sint, nec tamen quod in eis perversum cst,, baptismo alius respondeal, non itidem valet. Ex qua
evacuat illa quse Ibi recla sunt, sed ab eis potius5 regula illud in Eviingelio dicfum est quod omnes,
evacualur. cum legitur, naturaliter movet: JEtatem habet, ipse
CAP. 116,—Lt"6. iii. pro se loqualur (Joan. ix).
(Cap. 10. De cons., dist. 4, c. Non esl aqua.) Non1 CAP.125. — Augustintis de adulterinis conjugih ad
est aqua profana et adullera, super quam Dei nomeni Pollentium, lib. i, cap. 28, tomo VI operum.
invocatur, eliamsi a profanis et adulteris invocc- Ego non splum aiios calechumeitos, verum eliam
tur, quia nec ipsa crealura, nec ipsum nomen adul- ipsos , qui vivenliunt conjugiis copulali retinent
tcrum est. adullerina consorlia, cum salvos corpore in his per-
CAP.117.—Lib. v. inanenles non admittaraus ad bapiismum; lamen si
(Cap. 19.) Quomodo aquam mttndat, et sanclifi- desperali, el intra se pcenilentes jacuerint, nec pro
caf homicida? qtiomodo oleum beiiedicuiit tenebrse? se respondere potuerint, baplizandos esse puto, ut
Si aulem sacramenlis adest et vcrbis suis, per• B eliam hoe peccatum cum cajteris lavacro regenera-
quoslibet adniinistrenlur, ct sacramenla Dei ubique tionis ablualur. Quis eiiim novit ulrum forlassis
recla sunl, el.mali homines, quibus nihil prosunt, adulterinse carnis illecebra usquc ad Jiaplismum sta-
ubique perrersi sunt. luerant delineri? Si autem ab illa desperatione re-
CAP.118.—Augustinus contraJutianum, lib. iv. creali potuerint vivere, aut facient qttod staliierauf,
Recole quemadmodum in Ecclesia Christi bapti- aut edocti obtemperabunt, aut de contemploribus
sniatis mysteria celebrenlur, etinvenies, quod abrc- fiel, quod fieri eliam dc baplizalis talibus solet. Quse
nunUent el parvuli per ora gestantium, sicut per ora autem baplismatis, cadem et rcconciliationis est
'
gcstantium credunt. Item : causa, si fortc porjiiitentemest finiendse vitse pericu-
CAP. 119. lum .prajoccupaverit. Nec enim ipsos ex hac vila
Quisquis negat parvulos credere per ora gestan- sine arrha suse pacis exire velle debot maler Ec-
tium, negeteos etacciperebaptismum, quia in ma- clesia.
nibus geslanlium reluclantur. CAP. 126. — Ambrosius de sacramenth, iract. 2,
CAP. 120.—Auguslinus de libero arbilrio, UL m, cep. 7.
cap. 28. Interrogalus cs : Credis In Deum Patrem omni-
(De cons., dist. 4, c. Illud perscrutari.) Illud C potcntem? Dlxisli : Credo; etmersisli, hoc ost se-
perscrulari homines solent, sacramenlum baptismi pultus es. Iterum inlcrrogafus es : Credis et in
Chrisii quid parrults prosit, cum, eo acccpto, plc- Deum nostrum Jesum Christunt, el in crucem ejus?
rumque moriantur, priusquam ex eo quidquam co- Dixisfi : Credo ; et mersisti. Ideo el Chrlsto es con-
gnoscere potuerint. Q.ua in re, satis pie recteque sepultus. Qui enim Chrislo consepelilur, cum Chri-
credilur prodesse parrulo corum fidcm, a quibus slo resurgit (Rem. vi). Tertio, interrogalus es : Cre-
consecrandus offerlur. El hoc Ecclesirje commendat dis et in Spiritum sanclum ? Credo; et lertio mer-
saluberrima auctoritas, ut cx eo quisquc sentiaf, sisti, ul multiplicera lapsum superioris ajtatis
"quid sibiprosit fides sua, quando in aliorum quoque absolveret trina confessio.
beneficio, _jui propriam nondum habent potestatem, CAP. 127, — Gregoriits III papse Bonifacio
commoda sit. (epislola 5).
CAP. 121. — Augustinus de pmnitenlim tnedicina, Quosdam baptizafos absque interrogalione Sym-
cap. 11. boli, ab adulteris et indignis presbyteris fassus es.
Parvulis ad consecrationem remissionemque ori- In his fua dilectio leneat antiquum morem Eccle-
ginalis peccati prodest eorum fides a quibus afferun- sise; quia quisquis in nomine Patris, et Filii, ct Spi-
tur, ut quascunque maculas delictorum per alios ex rilus saucti baplizatits est (Matth. xxvm), eum re-
quibus nati sunl, conlraxcrunt, aliorum ctiam inler- baptizari miniine licaf. Non eiiim in nomine ba-
rogatione purgentur. plizantis, sed in nomine Tiinitatis Jiujus gratiaj dq>
CAP.122. —Augustinus super Joannem, tract. 80. nuni percepit.
Yerbum lidei tanlum valet in Ecclesia Dei.jitper CAP.128. -— Canones apostotorum, capitulo 5.
ipsura credentem, offerenlem, benedicentera, un- (De consec.'dht. i, c. Si qtth.) Si quis presbytei
gentem, etiam tanfrilum mtindet Infantem, quamvis trinam mersionem iinius mysterii non celebret, sed
nondum valentem corde credere ad jusliliam, cl ore semcl mcrgat in bajitismate quod dare jubetur in
confiteri ad salutcm (Roin. x). Domini mortcm, deponatur. Non dixil Dominus : In
CAP. 125. — Isidorus de afficiis, lib. n, cap. 28. roorte mea baptlzate ; sed : Euntes, docele omnes,
(De consecr., dist. 4, c. JEgrotantes.) iEgrotanfcs gentes, baplizuntes eos in nomine Palris, ct Fitii, et
si pro se respondefe non possunt, ctim volunlatis
Spiritus sancli (Matth. xxvm).
eorura testimonium sui dixerint. Irjaptizenlur. Simi- CAP.129. — Tolelanum concilium iv, cap. 5.
liter et de pojnitcntibus agciidum. (De com., dht. i, c. Pioptcr.) Propler vitaiukns
91 D. 1V0NIS CARNOTENSIS EPISl"OPI 92
schismalicis scandalum, vci hserelici dogmalis usum, A adoptio jungit; quanfo potius a carnali oportetinter
simplam tencamus baplismi mersioiicm. se contubernio cessare, quos per cceleste saeramen-
CAP.150.—Gregorius Leandro episcopo(lib. i, e. 41). tum regeneratio saneli Spiritus junxit. Longe igilur
(De consec. dht.,i, c. De trina.) De trina mersione congruenlius filius patris mei vel fraler meus appel-
baptismalis-nihil responderi \eriiis polest, quam lalur is quem gratia divina, quam qttcm humana
ipsi sensistis, quia in una fide nihil oflicit sancfaj voluntas, ut filius vel fraler meus esset, elegit, pru-
Ecclesise consuetudo diversa. Nos auieiri quod tertio dentiusque ab allerna corporis commistione secer-
mergimus, triduanse sepulturaj sacramenta signa- nimur.
mus, ut dum terlio ab aquis infans educilur, resur- CAP. 156. — Idem Salemonio episcopo.
reclio triduani temporis exprimatur. Qtiod si quis Nosse desideras utrum mulier quse viri filium ex
torte, etiam pro sunimae Trinitalis veneratione alia filia genitum de sacro fontc levaverit, postmo-
ajstimet fieri, neque hoc aliquid obsistit baptizandum dum possit cum codem viro copulari? Quos idco
semel in aquis mergere. Quia dum tribus subsislen- jungi posse decernimus, quia secundum sacros ca-
liis una substantia est, reprehensibile csse, nullale- nones nisi amborum consensu nullius religionis
nus potest infantem in bapiismate, vel ter, vel semel oblentu debet conjux dimitlere conjugem. Pertinet
mcrgcre, quando et in tribtts mersionibus persona- autem ad ingens uxoris exitium, quaj babens odio
rum Trinilas, et in una potest divinitatis singulari- virum vel infirmitatem ejus non considerans, quasi
tas designari. causa pietalis operatur impietatem : maxime cum
CAP. 151. — Rabanns super Epht. ad Epltes. prarjcipiat Apostolus : Nolite , inquiens, fraudare
lib. ii. invicem, nisi ex consensu ad lempns ut vacethora-
Eodem modo in Patrem et Filium ct Spirilum san» lioni (I Cor. vu). Et ilerum : Revertimini in idipsum,
clum baptizamus, et ler mergimus, ut Trinitalis ne lenlel vos Satanas proptcr incontinentiam vestram
unum apparcat sacramentum, Ilem : Licet ter ba- (ibid.). Ergo, si non ex consensu ulriusque conju-
ptizemus propler mysterium Trinitalis, lamen ur.um gis hoc essc faclum probatur, non fraudentur invi-
baplisma reputatur. cem, sed revertantur in idipsum, prsesertim cum
CUP.152. — Anlhsiodorense concilium, cap. 25. dicat Apostolus : Uxor sui corporis poteslatem non
(Dccons., dist. 4, c. Non licet.) Nori licet abbali, habet, sed vir; sic vir potestatem non habet sui cor-
nec monacbis de baplismo suscipere filios, nec poris, sed mulier (ibid.)*
conimatres babere. CAP.137. — Idem Salgmoni Constantiensi cphcopo.
CAP.153. •—Capilularium, lib. vu, cap. 494. |-. Sciscitatur a nobis sanclitas vestra, si aliquis
Monachi sibi compatrcs commatrcsre non faciant, liomo duas spirituales commaires babere valeat,
nec oscttlentur fenrinas. unam post alteram. In quo fraternitas tua memi-
CAP.154.—Augustinus Dominica prima posl Pascha, nisse dcbet scriptum esse : Erunt duo in carne una
qui sic incipil: Ilodiernus dies. (Gen. n). Itaque, cum conslet quia vir et uxor una
(De cons., dist. 4, c. Vos ante omnia.) Yos ante caro per connubium cfliciuntur, reslat nimirum vi-
omnia tam \iros quam femineas, qtii Jilios in bapti- rum compatrem conslitui illi mulieri cui in matri-
smo suscepislis moneo, ut ros cognoseatis fidejus- monio assumpta uxor commaler esse videbatur : et
sores apud Deum exstitisse, pro illis quos risi eslis idcirco liquet viruni illi feminse non posse jungi in
dc sacro fonte suscipere, ideo semper eos admo- copula qusecommatcr eratejus, cum qua idem una
nete, ut castitatem custoJiant, justitiam diligant, fucrat caro effectus.
charitatem leneant, boc omnibus faciant quod sibi CAP.158. — Idem Carolo archiephcopo et cjus
lieri voltint, auguria non seryent, et ad arbores, et suffraganeh.
ad fontes vota non reddant, incantalores, aut cara- Si quis cum commatre spiriluali fuerit fornieatus,
gios, sacrilegia, pbylacteria, velut diaboli venena anathcmatis ut scitis percutitur ictibus [jaculis]. Si-
fugianl, nec furtum faciant, nec falsum lcstimonium " militer autem et illum percutere promulgamus, qui
dicant. Ante oniiiia Symbolum et orationem Domi- cum ca quam dc sacro fonte baptismatis susceperit,
nicam et vos ipsi tencte, et illis quos excepislis aut cum illa, qitam ante episcopum teimerit cum
oslendile. sacro chrismate fuerit uncta, fornicaiionis perpetra-
CAP.155. — Nicolaus ad consulta Burgarorum. veril scelns; legitimam tamcn si habucrit uxorem,
Ita diligere debet bomo eum, qui se suscepit ex non riimitlit.
sacro fonte, sicut patrem. Item : Est inter patrcs CAP.159. — Ex decrclh Gregorii juniorh.
et filios spiriluales gratuita et sancta communio, Si quis spiritualem commatrem in conjiiglum
quaj non est dicenda consanguinitas, sed potius ha- duxerit, analhema sit.
benda spiritualis proximitas. Unde inter eos non CAP.140. — Rabanus eodem libro, cap. 28.
arbitramur fieri [alias esse] posse quodlibet conju- (De cons.,dht. i, x.. Postquam.)Po%U\xiM\\ ascen
gale connubium, quandoquidem nec inter eos qui derit baptizalus de fonle, statim signatur in ccrebn
natura, et cos qui iu adoplione filii sunt venerandse a presbytero cum sacro clirisniale,. sequente siniui
Romanse Ieges matrimonium coiitralii permittunt. ct oratione, ut Christi regiii particeps fiat, et a Gbri-
Ilem : Si inter cos contrahitur malrimonium quos sto Cbristianus possil rocari.
93 DECRETi PARS I. — DE FIDE, ETC. 94
Cw. 141. •—AtmVosttcsde sacramentis, iraclal. 2, A tlrco, nescilisulrum Christiano, an pagano, mt.lfos
cap. 7. in palria vcstra baplizalos asserilis, ct quiri inde sit
/ De cons., dist. 4, c. Etnershti.) Emersisli, venisti constriilis agendum. Hi profeclo, si in nomine san-
ad sacerdotem; quid tibi dixit? Deus, inquit, Pater ctse Triiritalis, vel laiiluni in nomiiie Christi, sicttt
on.nipolens, qtti le regeneravit ex aqua et Spiritu, in Actibus apostolorum legimus, baplizati sunt (Acl.
concessitque tibi peccala lua, ipse te ungal in vi- II, 10), unum quippe, idemque esl, ut sanclus ex-
tam mtemam. Yide ubi unctus es, in vitam, inquit, ponit Ambrosius, eonstat non esse denuo baplizan-
ajljrnam. dos.
CAP.142. — Tractat. 5 ejusdem, cap. 1. CAP.149. — Gregorius III Bonifacio, ephtola i
(Ambr. deih qui mysterih initiantur, cap.6; de llli qui baptizali sunt per diversitatem, et decli-
co ts., dist. 4, c. Accipis.) Accipis myslerium,hoe est nalionem linguarum genfriilatis, lamen quia in no-
ui.guenlum super capul. Quare super capul? Quia raine Trinilatis baplizati stint, oportel eos per ma-
sensus sapienlis in capite ejus. Sequiiur spirituale nus impositionem, et sacii chrisnialis unctioncm
si^naculum, quod post fontem superest, quo per- coiriirniari.
fectio Jiat, quando ad inrocationem sacerdotis Spi- CAP.150.— IdcmBonifacio.
rilus sanclus infunditur. B De illo falso episcopo, quem dixisti quod adulte-
CAP.145. — Rabantts eodem libro, cap. 29. rali clerici et bomiciriaj filius in adulterio natus, et
(De cons. dht. 4, c. Post bapihmum.) Post bapti- absque disciplina nutiilus esset, ct csetera mala
smnm iraditur Ghrisiiano restis candida, quaj si- borribilia, quse per singula cnarrasli, ac per hoc sui
gnilicat innocentiam el purilalem ChrislianaBi, similes sacerdoles conscciavit, de hoc meminittua
quam post ablulas reteres maculas, sludio sanctre rcverenda fratemitas, quia Iribus jam vicibus scri-
conversationis immaculalam servare debef, ad prse- psimus, ut nulliis homicida, niillus acluller, nulltis
senlaiidum anle tribunal Chrisli. Cuncli vero renari fornicator sacrum ministerium dcbeat allreclare. De
albis induuntur veslibus, ad inysterium resurgentis baplizatis vero ab illo seu_ccclesiisconsecralis, quocl
Ecclesise. Item .-TJtuntur baptizati albis veslibus, ut requirit tua fraternitas, scito ecclcsias, quas in no-
quorum primse nativitatis faciem vetusti erroris mine sanclaj Trinilatis consecravit, ct parvulos si-
pannus fuscaverat, habitus secundse generationis raililer quos baplizavil, qualiscunque sit qui sacer-
glorise prseferat indumentum. Tegifur enim post sa- dolio fungebalur, non esse denuo eas per alium con-
cram unctionem caput ejus myslico velamine, ut secrandas, aut ltos panulos baplizandos.
iiHelligat se diadematc regni, el saccrdotali digr.itafe „ CAP. 151. — Anastasius papall Anastasio.
poliri. (In dec, c. 7, c. Sanctm Ecclesim catholicm, dist.
CAP. 144. — Ambrosius de mystcrih initiandis, 19, part. prima.) Sacratissimum serenitatis luse pe-
cap. 7. clus agnoscal, quod nullum de his vcl quos bapli-
Accepisli post baptismum veclimcnla candida, ut zavit Acatius, vel quos sacerdotes vel levilas secun-
esset indicium quod cxueris involucrum peccato- dum canones ordinavil, ulla ex nomine Acatii por-
rum, et indueris innoeenlise casta velamina. lio Isesionis altingaf, quod forsitan per iniquuin
.CAP.145. — SancfHSAugust. in octavis Paschm, qui tradita sacramenti gratia roinus firma videatur. Nam
sic incipit. el baptisma, quod procul sit ab ecclesia, sive ab
Pascbalis feslivitas hodierna festivitate concludi- adullero. vel a ftire fuerit datum, ad percipieiHem
lur, et ideo hoJie neopbytorum habitus commula- munus pervenit illibaium.
tur; ita tamen, ut candor qui de habilu deponilur, CAP.152. — Concilium rv Carlhaginense, cap. 41.
semper in corde leneatur. (De cons., dht. 4, c. Non liceal.) Non Jiceat fieri
CAP.146. — Gregorius III Bonifacio. rebaptizationes, reordinationes, vel translationcs
(Decons., disl. 4, c. JP«™c/_os.)Parvulosqui a pa- cpiscoporum.
reiitibussubtractisunt, elanbaptizalisintannonigno- D CAP.153. — Gregorius Quirino ephcopo in Hibcr-
ralu r, ul hos baptizare debeas, secundum Patrum tra- nia, lib. \x,epht. 61.
ditionem, si non fuerit qui testificetur, ratio poscit. (De cons., dht. 4, c. Ab antiqua.) Anliqua Patrum
CAP.147. — Carlhaginense concilium, capilulo 6. instilutione didicimus, ut qui apud hajresim in Tri-
(De cons., dht.i, c. Placuit.) Placuit de infanli- nitatis nomine baptizantur, cum ad sanclam Lccle-
Iius quoties non inveniuntur certissimi testes, qui siam redeunt, aut unctione cbrismatis, aut manus
eos bapiizatos esse sine dubilatione testenlur, neqtie impositione, aut sola professione fidei, ad sinuin
ipsi sunt per ajtatem idonei de traditis' sibi sacra- matris Ecclesise revocentur. Unde Arianos per raa-
ntentis respondere, absque ullo scrupulo eos esse nus impositionem occidens, per unctioneni-vero
baplizandos. Similiter et de ecelesiis, quoties super sancti chrismatis, ad ingressum sanctse catholicse
earum bsesitatur consecratione, agendum est, id est Ecclesise oriensreformat;
Monopliysilas [Monothe-
ut sine trepidationc consecrentur. litas] vero et alios ex sola vera confessione reciplt,
CAP.148. — Nicolaus ad consulla Bulgarorum, quia sanctum baptisma, quod sunt apud hsereticos
- cap. 104. consecuti, tunc in eis vires emundationis aceipit,
(De cons., dist. i, c. A quodam.) A quodam Ju- cum vel illi per manus impositioncm Spirilum ^san-
9S D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPl 96
ctum acceperint; vel isti per confessionem verse fi- A j CAP.158. — Ilem, in eodem tractatu.
dei sanctse et un'versalis Ecclesise visceribus fue- Neque qtti plantat est aliquid, neque qui rigal, sed,
rint uniti. (De cons., dht. 4, c. Hi vero.) Hi vero qui incrementum dat Deus (II Cor. m). Qui vero su-
hajretici qui in Trinitatis nonrine baptizantur, sicut perbus fuerit minister, cum diabolo computatur,-
sunt Bonosiaei et Calapbrygse, quia et illi Christum sed non contaminatur donum Cbrisli. Quod per il-
Dominum nou credunt,et isti Spiritum sanctum per- lumfluit, purum esl; quod per illuru transit liqui-
verso sensu esse quemdam pravum hominem Mon- dum, venit ad fertilem lerram. Puta quia iste lapi-
tanum credunt, quorum similes multi sunt alii, cum deus est, quia cx aqua fructum ferre non potcst,
ad sanclam Ecclesiam veniunt baptizanlur, quia sed per lapideum canalem transil aqua ad areolas,
baptisma non fuit, quod in errore positi, in sanctse in canali lapideo nihil generat, sed hortus fructus
Trinitalis nomine miuime perceperunt, nec potest plurimos affert. ltetn in eodem. Ego dieo, ct nos di-
ipsum baplismum dici iteralum, quod, sicut diclum cimus omnes, quia justos oporlet esse, per quos
est, in Trinitatis nomine nou erat datum. baptizalur, quia justos oportel esse tariti judicis mi-
CAP.154. — Augustinus de verbis Domini, nislros. Sint ministri justi si volunt. Si aulem no-
traclat. 9. luerint esse justi qui in cathedra Moysi sedent, se-
Ille non est dicendus esse in Ecclesia, id est ad B curum me fecit magistermeus, de quo spiritus ejus
socielatem spirilus perlinere, qui ovibus Christi dicit: Hic est qu\ baptizat (Malih. xv).
corporali tanlura commistione ficto corde miscetur. CAP. 159. — Item in eodcm.
Spiritus enim dhciplinm-effugielficlum (Sap.i). Qua- (Dccons,, dist. 4, c. Cnm baplhmics.) Quos bapti-
propter quotquot in schismaticis vel brrereticis con- zavit Judas, Cliristus baplizavit. Si crgo quos baptl-
gregationibus, vel potius segregalionibus baplizan- zavil ebriosus, quos baplizavil homicida, quos ba-
tur, quamvis non sint renati Spiritu, tanquam Is- ptizavit aduller , si l.aptismus Christi eral, Chri-
maeli simjlcs, qui secundum carnem natus est Abra- stus baptizavit. Nou timeo adulterum, non obrio-
hse, non sicut Isaac, qui secundum spiritum, quia sum, non homicidam, quia columbam attendo, per
per repromissionem (Gen. xxi); lamen cum ad ca- quam mihi dicitur : Ilic est qui baplizat (Joan. i).
tholicam veniunl, et societati spiritus aggregantur, Itenu Homicida deditlnapiismum Chrisii, quod sa-
quem foris procul dubio non habebant, non eis re- cramcntutn tam sanctum cst, ut nec homicida mini-
petitur lavacrura carnis. Non cnim defuit ctiam fo- strante pollualur.
ris posilis ista forma pietalis, sed abfuit eis, quse. CAP.160. — Ilem, tracl. 6.
nisi intus non potest dari unilas spiritus, in vineuloi (De cons., dist. 4, c. Cum baptizat.) Dum bapti-
pacis. - zat malus ex
aliqua vel ignorantia eeclesise vel lole-
CAP.155. ^3— Tractatu ejusdem 63. ranlia ; aut enim ignorantur mali aui toleratur pa-
Hseretici et schismalici de fiscis Dominicis peculia lea, quousque in ultimo venlilelur area. lllud quod
sibi fecerun*., et greges non Chiisli, sed suos contra datum est, unum ,est, nec impar propter Impares
Ghristum pascere voluerunt. Plane in ipsis damna- ministros, sed par et sequale propter hunc qui bapti-
tionibus [dominationibus] suis, tilulum illius posue- zat. (Augustims de ecclesiastich regulis, cap. 52.)
runt. Ut prsedaj illorum dcfeiiderentur quasi per li- . Hi qui apud illos hsereticos baplizati sunt, qui iu
tulum pdtentis. Quid facit Chrislus, quando lales sanctaj Triiiitalis confessione baptizantur et veniunt
convcrtunlur, qtti foris ab Ecclesia litulum ejus ba- ad catbolicam, recipianlur qnidem ut baptizati, ne
ptismatis acceperunt? Ejicit prsedatorem, ct ti- sanctse Trinilatis invocalio vel confessio annullelur.
tulum ncn deponit. Sed possidet domum, quia in- Sed doceantur integre et instruantur quo sensu
venit ibi titulum quid opus est, ut mutet nomen sanctse Trinitatis mrsterium in Ecclesia lenealur.
suum? et si coiisenliunt credere, rel acqmescunt confileri,
CAP. 156. —Augustinus super Joannempart. i, piirgati lidei integriiate, lirmentur manus imposi-
iract. 5. n lione. Si rero parruli sunt el hebefes qui doctrinam
non capiant, respondeanl pro illis qui eos offerunt
(De cons., dist. i, c. Bapihmus.) Baptismus talis' morcm baplizandi, et sic per manus hnposi-
est, qualis csl ille, in cujus •polestalem dalur; non1 jnxta
tionem chrismale communili, cum eucharislise ray-
qualis ille cst per cujus niinisterium dalur. slcriis admittanlur. Solutio Auguslini ad qumstionem
CAP. 157. — Item in eodem. Orosii (l. ii, qumst. 65 in dialogo). (De cons., dist. 4,'
Quid noverat Joannes Baptisfa ? Dominum. Quidl c. Bapthmus.) Quamris unum baptisma stt hsereti-
n >n noveral? Potestatem baptismi Dominici in nul- corum, eorum scilicet qui in nomine Patris, etFi-
lum hominem a Domino iransiiuram, sed ministe- lii, et Spiritus sancli baptizant. et Ecclesiaj catho-
rium plane trarisilurum. Poleslalem a Domino inl licse; tamen quia foris ecclesiam baptizantur, non
neminem, sed minislerium in bonos et in malos. sumunt baplismum ad salutem, sed ad pernieiem;
Non exhorreat columba roinisterium malorum;re- habenles nimirum formam sacramenti, virtutem au-
spiciat Domini potestatem. Quid libi facit ministerf tem ejus abneganles. Et ideo eos Ecclesia non re-
malus, ubi bonus esl Dominus ? Quid te impedit ma- Jiaplizat, quia in nomine Trinitatis baptizati suni.
uliosus prseco, si Jicuevolus est judex? ipsa cst profecto forroa sacramenti. Ideo dum r§»
97 DECRETI PARS I. — DE FIDE, J5TC. 98,
versi fuerint, accipient virtutem Spiritus saneli, A agendum repentina pietate movealur. Quauquam ta-
quam hi qui foris ecclesiam baptizanlur, nondum lem, si etiamilli conferamus, qui in ipsa eatliolica
iiabent.Augusiinus contra Cresconium grammaticum, fallaciter accipit, mirum si dubitatur quis cui prse-
lib. xi. Hoc est verum, boc sanum, hoc catholicum, ferendus sit, Quid enim prositanimus veraciter dan-
quod Christus mundet aecipientiujn conscientias, tis fallaciler accipienfi, non video. Sed arbitremur
sive per bonos ministros baptismi sui, sive per ma- aliquem etiam fallaciter danlem : cum el tradens ct
los. Ileni, cap. 2. Si quseris quomodo baptizenl quos aceipiens, fallaciter agant in ipsa unilate catholica,
damnavit Ecclesia , respondeo sic cos baplizare utrttm hoc magis baptisma sil acceptandum, an il-
quomodo baptizant, quos damnavit Deus, antequam lud quod in mimo datur : si quis existat fidelitcr,
de illis quidquam judicaret Ecclesia. Lib.m, cap. 6. subito commotus accipiens, an quantum ad ipsos
(De cons., dist. 4, c. Si intet\) Si inler bonos mini- quidem bomines allinet plurimum [ distat inter
stros, cum sitalius alio melior, non est meliorba- credentem in mimo et in Ecclesia irridentem ,
ptisinus, qui per meliorem datur: nullo modo est ad ipsius atttem sacramenti integrilatem nilril in
roalus, qui eliam per malum datur, quando idem tersit. Si euiin nihil interest ad iiUegrilalem sa
baptismus dafur; et ideo per ministros dispares cramenti itt ipsa calholica, ut;um id aliqui fal-
Dei munus sequale esl, quia non illorum, sed ejus " lacitcr an veraciter agant : cum tamen hoc idem
est. utrique agant, cur extra inlersit non video, quau-
CAP.161. —-Pelagius PP. Gaudenlio ephcopo. do ille qui accipit, non simulalionc palliatus, sed
De hsereticis, cx quibus per Paulinum filium tuum religione mutatus cst. An plus valent ad conlirman-
virum clarissimum nos consulendos esse duxisti-: dum sacramentum veraces inter quos agitur, quam
ut si quidam cx iis reverli volunl ad catholicam II- ad frusirandum illi fallaces a quibus agitur, et in
deni, ufrum baptizandi sinl, an tantummodo recon- quibus agitur. Et tamen si postca probatur, nemo
ciliandi, hsec luam volumus fraternitafem custodire, repetit, sed aut excommunicando punitur illa si-
quse circa Sirmise el Simgidunse aliaque vieina loca mulatio, aul pcenitendo sanatur. Sed nobis tutum
(ubi istius baeresis homlues multi sunt) novimus eu- est in ea non progredi aliqua lemeritate sententiaj,
slodiri, ut quia in nomine solumtnodo Christi, una quse nullo in calbolico regioriali concilio ccepta,
etiam mersione se asserunt baplizari. Evangelicum nullo plenario termiiiala sunt. Id autem fiducia se-
vcro prsecepium (ipso Deo Donrino et Salvatore no- curse [sit cura] vocis assei'ere, quod in gubernatione
stro Jesu Christo tradente.) nos admonet in nomine Domini nostri Jesu Chrisli universalis Ecclesiaj
Trinitalis, trina etiam mersione baplisma unicuiquo _ consensioiie roboratum cst. Verumtamen si quis
tribuere, diceute Domino nostro discipulis suis : me forte in illo concilio consiitutum, ubi talium
Ite, baplizate omnes gentes in nomine Palris, elFilii, rerum qusestio versarelur, iion procedcntibus tali-
el Spirilus sancti (Matth. xxvm). Si rcvera hi de bus, quorum sententias sequi mallem, urgeret ut
prsefatis hsereticis, qui in locis dileetioni luce desti- dicerem, quid ipse senlirem, si eo modo affectus
natis vicinis commorari dicuntur, soluriimodo se in essem, quo eram,-cum ea dictarem, nequaquam du-
nomine Domini baplizatos fuisse fbrsitan confiten- bilarem habere baptismum eos qui ubicunque ct
tur, sine cujusdam dubilationis ambiguo ecs ad ca- a quibuscunque illud verbis evangelicis consecra-
tliolicam lidem venientes, sanctaj Trinitalis nomine tum sine sua simulatione et. cum aliqua fide acce-
-baptizabis. Sin vero apud dileclionem tuam eorum pissent; quanquam eis adsalulem spiritualem non.
qui converli rolunf, manifesla confessione elaruerit, prodesset, si charitale caruissent, qua catholicse in-
quod in Trinitatis nomine fuerinl baptizati, sola sererentur Ecclesise. Si enim, inquil, habeam fidem,
concilialioiris gralia impensa, catbolicaj reeonciliare ut montes transferatn, cliaritqfem autem non habeam,
Jidei maturabis, ut tali dispositione serrata nilril ali- nihil sum (I Cor. xm). Sicut jam prseteritis majo-
ter quani quod erangelica jubet auctoritas, temeri- rum statulis, non dubito etiam illos habere bapti-
talis cujttsdam spiritu videatur effectum. D smuni, qui, quamvis id fallaciter accipianl inEccle-
CAP. 162. — Auguslinns de baptismo contra Dona- sia, tamen id accipiunt vel ubi esse putatur Eccle-
N listas lib. n,
cap. 55. sia ab eis in quorum soeietale id accipilur, de qui-
(De cons., dht. i, c. Solet etiam qumri.) Solet bus dictum esl: Ex nobis exierunt (I Joan. n). Ubi
eliamquseri utrum approbandum sit baplisma,quod autem neque societas ulla esset ita -credentium, ne-
ab eo qui non accepit, accipitur : si forfe hoc curio- que ille qui ibi acciperet, ita crederet, sed lotum lu-
sitate aliqua didicit quomodo dandum [quemadmo- dicre et minrice el joculariter ageretur, utrum ap-
dum] sit, et utrum nilril inlersit, quo airimo accipiat probandus esset. baptismus qui sic daretur, divinura
ille, cui datur cum simulatione, an sine simulalione. judiciumper alicujus revelationis oraculum canwdi
Si cum simulatione, utrum fallens, sicut in Eccle- oralione gemitibus implorandum esse censerem ita
sia, vel in ea quse putatur Ecclesia, an jocaris sicut sane ut post me dicturos sententias, si quid jaci
in mimo. Et quid sit sceleralius in Ecclesia fallaci- exploratum .et cognitum afferrent, humiliter ex;
ter aecipere, an in hseresi vel scbismate siile falla- spectarem. Ib. i, cap. i. (De cons. dist. 4, c. Osten-
cia, id esl animo non simulato. El ulrum iu Iiseresi dilur.) Ostenditur illos impie facere, qui rebapti-
fallaciter, an in mimo cuin firie, si qttisquam inter zare conantur orbis unilatcni, et nos recte fa-
• 93 D. iVONiS CARNOTENS:S EPISCOPI tOO
cere, qui Dei sacramenta improbarc nec in ip^o A CAP. 164. — Lib. m, cap. 10.
schismale audemus. In qtio eirini nobis consen- (De ccnsecr., dist. i, c. Non est aqua. Aug. lib.m
tiunt, in eo etiam nobiscum sunt. In co autem a no- contra ephtolam Parmeniani cap. 11. ) Baptismus
bis recesserunt, in quo a nobis dissenfiunt. Iiem .vero Chrisli verbis evangelicis conseeratus, et per
ibidem. Sacramentum baplismi est, quod habel qui adulteros, et in adulieris sanctus est, quamvis illi
baptizatur; et sacramcntiim dandi baplismiest, qttod sint impudici et immundi, quia et ipsa ejus sancti-
Jiabet qui ordinatur. Sicut enim baplizatus si ab ias pollui non polest, et sacramenlo suo dirina vir-
unitate recesserit, saeramentum baplismi non amit- tus assislil, sivead salutem bene utenfuni, sire^d
tit; sicetiam ordinalus, si ab unitale recesserit, sa- perniciein male uteniium. Item (1 q. i, c. Quod
cramenlum dandi baptismi non amillit. Nulli ctiam Jjuidam. Ibid. Aug.). Caiholica rero propterca non
sacramento injuria facienda est: si discedit a ma- debet iterare baptismuin, qui apud hsereticos datus
lis, utrumque discedit, si permancl in malis, utrum- est, ne judicare rideatur ipsorum esse quod Christi
que permanet. Si ergo acceptalur baptismus, quem esl, aut eos non habere, quod'inlus eum acciperent
non poluit amittere qui ab unitate discesserat; sic amittere utique foras exeundo «non possent. Item
acccplandus esf bapfismus, quein dedit ille qui sa- (De cons. disi., 4, c. JVoii aulem) : Non autcm sicut
crainenlum dandi, cum discederet, non amiseral. B hseresis bajreticorum esf, sicut error ipsorum est,
Item cup. 12 ejusd. libri. Si ad baplismum fictus sicut sacrilegium dissensionis ipsorum cst, sic efiam
acccssit, ditnissa sunt ei peccala, an non dimissa ? baptismus qui Chrisli est, debet dici ipsorum. Ilem
Eiigant quod volunt, utrumlibet clegerint, sufiicict (cap. 15 ejusdem libri August.) Nos hajrelicorum
nobis. Si dimissa dixerint, quomodo ergo Spiritus essc baptismum dicimus rerbis Erangelicis conse-
sanctus disciplinse effugil fictum (Sap. l), si in istO cratum, commoti factis eorum eliam quse Dei sunt,
iicto renrissionem operatus est peccatorum ? Si dixc- eis Iribuerc rolumus quasi ca contaminare potue-
rinl non esse Jimissa, qusero, si poslea fictioneni rinl, aul proplerea sua facere quse Dei sunf, quia
suam corde concusso el vero dolore faleretur, de- ipsi Dei esse noluerunt.
niio baptizandus iudicarelur. Quod si deinentissi- CAP. 165. — Lib. ir De baptismo, cap. 4.
mum est diccre, falcantur vero baptismo Christi Sicut urgeri rideor cum mihi dicitur: Ergo hajre-
baptizari posse Iiominem, et lamen cor ejus in licus dimiltil peccata? sic el ego urgco cum dico,
malitia vel sacrilegio perseverans peccalorum abso- Ergo qui cMeslia mandala non serrat, avarus, rap-
luiionem non sinere Ueri, alque ita intelligant in ior, fenerator, invidus, verbis sseculo non factis
communionibus ab Ecclesia separatis posse bomi- P renuntians, diniitlilpeccata? Sipervim sacramenli
nem baptizari, ubi Christi baplismus eatlem sacra- Dei, sicut ille, ita et ille. Si per merilura suum,
riienti celebralione dattir ct sumilur : qui lainen nec ille, nec ille. Illud enim sacramentum et in ma-
tunc prosit ad remissionem peccalorum, cum quis- lis hominibus Christi esse cognoscitur. Item (eod.
que reconciliatus unilali sacrilegio dissensionis cap.): Si in hajresi bapfizatusin nominesanctajTri-
exuitur, quo ejus peccala tenebantur, ct dimitli non nit-.itis, non fit tamen templum Dei, si ab hse-
•sinebautur. rcsi non recesserit, quomodo neque in avaritia, in
C\p. 165.— Ilem ibidem. codem nomine baptizalus sit templum Dei, siab
(De cons., dist. 4, c. Quomodo exaudil Deus, et avaritia non recedal, quaj est idolorum servitus
P. Lom. I. iv, d. i, c. Qui vero.) Nam impedilur (Ephcs. v). Item (capite 5 ejusdem lib.) : Sed si pos-
baptismi graiia, quominus omnia peccala dimiftal, sunl .(ut dixi) amborum peccata, sequaliter appeu-
ctiam si odium fralernum in ejus cui dimilluniur, dantur, ignoranlis blaspbemiaetscieiitisidololaltia,
animo perseveraf. Solvitur enim heslcrnus dies, et et eadem sentenlia judicentur, ille qui Chrislum
quidquid superest, solvllur etiam ipsa hora momen- quajrcndo in verisimilem sermonem falsilatis incur-
tumque anle baptismum et in baptismo. Deinceps rii; et ille qui sciens Christo resistit per Aposlo-
aulem continuo reus esse incipit, non solum con- D lum. Quoniam, omnis fornicator, aul imnwndus,
scqueiUium, sed etiam praeleritoruro dieruin, hora- Mut avarus, quod est idolorum servitus, non habcl
ruin, niomentorum, redeuntibus omnibus quaj di- hmredilalem in regno Cltthliet Dei (Ephes. v). Cur
niissa sunt. Ilem cap. 15 ejusd. lib. llla quse schi- in illo baptismus et evangelica verba improbantur,
sinatici vel hajretici non aliter habcitt, non aliter in isto aulem approbantur, cum ab illius columbas
agunl, quam vcra Ecclesia, cum adnos veniuntiion roembiis ulerque inveniatur alienus? lien%,c. 11.
emendamus, sed potius approbamus. In quibus (De cons., dis. 4, c. Nullus autem). Periidus au-
eiiim non disscnfiuiit a nobis, in eis non disjun- tem et blasphemus, si in perlidia et blaspbemia
guniur a nobis. Sed tamen quia nilril eis prosunt, permanserit, nec extra Ecclesiam, nec intra Eccle-
jiiandiu schismatici vel hajretici sunt; propteralia, siam remissionera accipit pcccatorum. Aut si pro-
m quibus a verilate dissentiunl, et propter ipsum pler vim sacramenti adpunctum temporis accipit, <ft
separ^fionis imnianissimum scelus, sive perraanse- foris et intus eadem vis operatur, sicut vis nominis
Tiiit in -cis peccala, sive eonlinuo dimissa redierinf, Chrisli cxpulsionem dsemoniorum efiam foris ope-
ut ad salutcm pacis atque cbarilatis venianl adhor* rabatur. Item, c- 15 (De cons., dist. 4, c. Satis os-
iamur. lcndimus). Satis osfendimus ad baplismuro, qui ver-
401 DECRETI PARS I. — DE FIDE. ET<*. jnd
bis Evangelicis consecratur, non [pertinere cujus- Aetiam.de sancta Ecclesia
intcrrogatur. Qtiasi vero
quam vel dantis vel accipientis errorem, sive de ille qui intus non Jactis, sed verbis sseculo renunliat,
Patrc, sive de Filio, sive de Spirilu sancto aliler non hoc in baptismo interrogetur. Sicut ergo Lujus
sentiat, quam doctrina cceleslis insinuat. Ilem, falsa responsio non cfficit ut baplismus non sit
c. xvi. Constituamus ergo duos aliquos isto modo : quem percipit, et sicut ille si
postea quod fallaciter
Unum eorum verbi graliaid sentlre de Christo quod responderat, veraciter impleat, non ei
baptismus
Pholinus opinatus est, et in ejus bseresi baptizari repelilur, sed vita corrigitur; sic et ille si poitca
oxtra Ecelesise ca-tholicarj communionem; alium yeniat ad Ecclesiam, de qua interrogatus falsum
vero hoc" idem senlire, sed in catholica baptizari, responderat, quia eam se habere, dum non haberet,
exislimantem ipsam esse calbolicam fidem. Islum putabat, ipsa, quam non habebat, eidatur, non
quod
nondum bajrelicum dico, nisi manifestata sibi do- acceperat, iteratur. Cur aulem ad verba
quse pro-
ctrina catholicse fidei resistere maluerit et illud quod cedunt ex ore ho.iricidse possit Deus lamen olcitm
tenebat elegerit. Quod antequam fial,manifeslitm est sanciificare, el in altariquod hserelici posuerunt non
Jllum qui foris baptizatus est csse pejorem. Itaque possit, nescio.
iniioc sola falsa opinio, in illo autem eliam ipsa di- CAP.168. — Lib. vi, cap. 5.
visio corrigenda est, sed in neutro ipsorum sacra- B In homine justo et in homine injusto semper
menli verilas repctenda. sanelum est baptisma, quod neque alicujus acqui-
CAP.166. — Ilem, c. 17. .late augelur, neque alicujus iniquitate minuitur.
Pofesl nobis etjioereticisbaplisma esse commune, CAP.169. — Zacharias Bomfacio ephcopo.
cum quibus potesl et Evangelium esse commune, (De cons. disl. 4, c. In synodo.) In synodo Anglo-
quamvis a 'fide noslra error dislet illorum, sive Tum decretum et judicium firmissime prsecepluiu et
aliud de Patre. vel de Filio, vel de Spiriiu sanclo diligeritcr demonstratum esse dinoscitur, ut quicun-
senliant quam veritas habel, sive ab unitate prsecisi que sine invocatione Trinilalis mersus futeset, quod
non colligant cum Christo, sedspargant(JI/fl«/t. xn). sacramentum regencralionis non baberet; quod om-
CAP.167. — Lib. v, cap. 15. nino verura est, quia si mersus in fonte baptismatis
(De cons., dht. 4, c." Cum tanlum.) Gnm tanlitm ijuis fuerit sine invocatione f rinitatis, perfectus
valet baplismns per hominem contemptibilem, Christianus non est, nisi in noraine Patris, et Filii,
^iBfltUmrper apostolum datus, ita nec illius, nec et Spirilus sancli fueril baptizalus. De presbyteris
illius, sed Christi, esse cognoscitur. Item (cap. 14, scripsisti qui tauros vel hircos diis paganorum im-
lib. v conlra Donathlas.) Invenimus dictum ab rnolabant, manducantes sacrificia mortuorum, ha-
Apostolo, et gloriam tneam. (I Thes. n), quam-( G bentes et pollutumministerium, ipsique adulteri esse
vis utique in Domino, et minhleriummeum, et pru-. invenli sunt postea, et defuncti. Modo-vero incogni-
denliam meam, el evangelium meicm(Bom. n), quam- tum est, utrum baplizantes Trinitatem dixissent,
vis ufique a Dnmino imperlitum alque donalum, an non,.et liment illi qui vlvi sunl quod in tali mi-
Baptismum autemmeum, nemo eorum dixit onlnino. nisterio non sunt baplizati : quibus respondens,
Neque enim omnium sequalis esl glorla, nec mini- jussisli orones baptizare. Hoc quoque observari iu
strarit omnes sequaliter, nec sequali prudentia sunt supradicla synodo sacerdoles voluerunt: "ut qui vel
omnes prsediti, et in erangelizando alius alio me- unam de Triuilale personam in baptismo non no-
lius operatur. El idco dici potest alius alio doctior, -" minaret, illud bapiisma verum esse non posset,
et ipsa doctrina spirituali [salutari], alius aulem quod pro certo verum est, quia qui unum ex sancta
alio inajus minusve baptizatus dici non potest, Trinilate confessus non fuerit nomen, perfectus
sive ab inferiore, sirea majore baplizetur. Item Christianus esse non potest. Qui enim confiletur
(Aug. lib. v, De bapthmo contra Donathtas, c. 15): Patrem et Filium, si confessus non fueril et Spi.l-
Sijus baplizandi.non habuit qui baptizat,-tamen tum sanctum, nec Patrem habet nec Filium. Et quj
Chrisfi est quod dedit, et ille Christi est qui acce- confessus fuerit Patrem et Spiritum sanclum, ef Fi-
pit. Multa enim contra jus dantur, nec iamen ideo lium noii fuerit confessus, nec Patrem habet nec
vel nulla, vel non dnia dicuntur. Item (cap. 18 ejus- Spiritum sanctum, sed vacuus est a divina gratia.
dem) : Cum ergo et intus sint mortui, neque Iaten- Interea scripsil reverenda fralernitas tua reperisse
tes, nam non de illis tanta diceret Cyprianus, qui te quemdam presbylerum genere Scolum, nomine
vel non perlineatri ad illam vivam columbam, vel Sampson, errantem-a via veritatis, dicentemct af-
nondum periineant, et foris sint mortui, qui ma- firmantcm, quod -sine myslica invocalione, aut la-
nifeslius ad eam vel non pertineant, vel nondum per- vacro regenerationis posset fieri catholicus -Chri-
tineanl, verumque sit non posse ab eo vivificari al- stiantts per episeopalis manus imposilionem." Hic
terum qui ipse non vivit; manifestum esteos qui autem qui hoc dicit, vacutis est Spirilu sancto, et
intus a talibus baptizantur, si rera conrersione cor- alienus gralia Christi atque a consorlio -sacerdolal»
dis accedunt, ab eo rivifieari, cujus est baptismus. abjiciendus. Quis enim nisi baptizeiur juxta prse-
Item (Cap. 29 ejusdem.) Illud autem quale est, ut -
ceptum Domlni (Mattk. xxvm), in nomir.e Palris,
ideo putelur hajreticus non liabere baptismum, quia et Filii, et Spirilus saivcli, et sic per manus imposi- .
non habe-tEcclesiam? Et utique cum baptizatur, - tioncin CQiisccretur, polest csse catholicus? Hunc
103 D. IVONIS CA-RNOTENSIS EPISCOPI 104
nequissimum virum talia prajdicantem ab Ecclesia A qui a peceatore et sceleraio, tantum, ut iu nomine
Dei saucta condeninaluni expelle; in illos autem qui sanclaj Trinitatis illud fiat. Meritum enim vitajba-
ab bsereticis baptizati sunt, hoc sine dubio juxta ptizantis sive agentis nec prodest, nec obest in hac
prajdecessoris nostri beatse memoriaj Gregorii papse, parte illi qui baptizalur.
et sacrorum canonum, iraditum tibi mandatum im- CAP. 175. — Capitutorum libri v, capitulo 6.
plere non omiltas, ne iit seternum pcrcant, sed po- Si quis baptizatus fuerit a presbytero non bapli-
tius evangelica consecratione salveiitur. zato, et sancia Trinilas in ipso baplismo invocata
CAP 170.—Augttslinus, De baplhmo unico, tib.i, fuit, baptizatus est, siculSergius papa dixit, impo-
c. 2. sitione vero manus indiget.
(24, q.i, c. Si quem forle.) Si quem forle extrema CAP. 176. — Aucjustinus, sttper primam Epist. ad
coegerit necessitas, ubi catholicum, per quem accl- Corinlhios.
piat,- non invenerit, et in animo pace calholica con- Scimus Spiritum sanctum sine manus imposilionc
stituta per aliquem exlra unilatem catholicam po- datum a Deo, et non baptizalum conseculum remis-
situm acccperit, quod erat in ipsa catholica unilate sionem peccatorum. Nunquid non Cornelius invisi-
percepturus, si statim eliam de hac vita migraverit, bilifer baptizalus est, quando donuni baptisniatis
non eum nisi catholicum deputamus. Si aulem fue- ^ consecutus est.
rit a corporali morte liberatiis, cum se calholicse CAP. 177. —
Augustinus, De unico bapthmo, lib. iv,
congregalioni etiam-corporali prajsenlia reddiderit, c. 22.
undenunquam corde discesserat, non solum non im- (De consec, dht. 4, c. Bapthmi.) Raplismi vicem
probamus quod fecit, sed etiam sccurissime veris- aliquaudo implere passionem, de latrone illo, cui
siraeque lauriamus"; quia prsesentem Deum cordi non baptizalo dictum cst, Ilodie tnecutn erh in pa-
suo unitate ibi servabal, et sine sancfi baptism 1 radiso, beatus Cyprianus non leve documentum as-
sacramento (quod ubicunque invenit, non bomi- sumit. Quod eliam atque etiam considcrans invenio
num, sed Dci esse cognovil), noluit ex hae vila ini- non taiitum passionem pro nomiiie Christi id quod
graie. Si quis autem, cum possit in ipsa calholica ex baptismo deerat posse supplere, sed etiam fi-
accipere, aliqua mentis perversitale eligit in schi- dem, conversionemque cordis, si forte ad celebran-
smate baptizari, etiamsi poslea venerit ad calholi- dum mysterium baptismi, in angustiis tempofum.
cam, quia cenus est ibi prodcsse sacramentum, succurri non potest. Neque enim latro ille pro no-
quod alibi accipi potest, prodesse non potest, pro- mine Christi crucifixus est, sed pro merifis faeino-
culdubioperversus et iniquus est, eltanlo pernicio- „ ruin suorum, nec quia credidit, passus est, sed
sior, quanto scientior. dum patitur, credit. Quantum itaqueraleat eliam
CAP. 171. — Ephlola Auguslini 25 ad Bonifacium. sine visibili baptismi sacramenlo quod ait Apo-
(De cons., dht. 4, c. IVoii illud.) Non illud te siolus, Corde credilur adjustitiam, ore autem eon-
nioveat. quod quidam non ea fitle ad baplismum fessio fit ad Salulem (Rom. x), in illo latione de-
pcrcipiendum parvulos ferunt, ul grafia spiriluali claratum est. Sed tunc impletur invisibiliter, cum
ad vitam regenerentur ajternam, sed eos pulanl boc myslerium baptismi non contemptus religionis, sed
remtxlio teroporalem rctinere vel recipere sanilatem. articulus necessitatis excludit. (Cap. 25 ejicsdem lib.)
Non enim propterea illi non regeneraulur, quia non Etsicut in illo lalrone quod de baptismi sacra-
ab istis hac inlenilone offeruntur. menlo defuerat complevit Omnipotenlls benignitas,
CAP. 172. — Epistola Augustini 205 ad Maxhni- quia non superbia, vel contemptu, sed necessilate
num. defuerat; sic infantibus qui baplizati moriuntur ea-
(De cons., dht. 4, c. Rebuptizare.) Rebaptizare dem gratia OmnipoleiUis explere credenda est, quod
hsereticum bomlnem qui hsec sanclilalis signa per- non ex impia roluniate, sed ex setatis indigenlia,
ceperit quse Chrisfiana Iradidit disciplina, omnino nec corde credere ad juslitiam possunt, nee ore
peccalum est. Rebaplizare autem catholicum, itn- D conlileri ad salutera. Ideo cum pro eis oratur, ut
inanissimum scelus csl. impleatur erga eos celebratio sacramenli, valel uti-
CAP.173. — Beda, in tibro Ilomiliarum, homilia 36, que ad eorum celebrationem, quia ipsi respoudeie
in caput III Joannis. uon possunt. Alienum quippe opus est, cum credit
", (De cons., dh. 4, c. Sive hmrelicus.) Sive hrrereli- per alterum, sicul alicnum opus fuil, cum peccavit
cus, sive schismaticus, sive facinorosus quisque in iq altero.
confessione sanclse Trinitatis baplizet, non valet illc CAP.178. —Item Augustinns, eodemc. 25.
qui baptizatus est a bonis catbolicis rebaptizari, ne Si autem in latrone, per [quia] necessitalem cor-
confessio vel invocalio tanli nominis videatur aunul- poraliler baptismus defuit, perfecta salus est, quia
lari. per pielalem spirilualiter adfuit, sic el cum ipse
latroni
CiP, 174, — Ilaymo, supcr primam Ephiolam ad jirajslo est, si" per necessitalem desil, quod
Corinthios. adfuit, perticilurjsalus, quod traditum tenet unirer-
In lanlum reiinuil sibi Christus polestatem ba- silas Eeclesise, cuin parruli infantes baplizantur, qui
ptizandi, ut sicut diniittuntur ei peccata omnia, qui cerle nondum possunl credere ad jusiitiam et ore
asancto et iiiiiocente viro lingilur in aqua, ita illi conlUeri ad salutcm, quod -latro "potuil: quin etiam
105 DECRETI PARS I. — DE FIDE, ETC. 166
flendo, et vagier.do cum in eis mysterium celebratur, A ne, eos polius quam vi quod rane sapiunt convm-
ipsis myslicis vocibus nbstrepuiU, et nullus Chri- catis.
stianorum dixerit eos inatriter baptizari. hem. Qui- "CAP.1827,— Ilem.-
bus oranibus rebus ostendilur aliud esse sacramen- Nulla cum his, qui non credunt, idolaque &i -
tum baptismi, aliud conversionem cordis, sed salu- orant, miscenda communic est. Porro illis ut cre
tem hominis ex utroque compleri; nec si unum ho- dant, violentia nulla inferenda est; nam omne quod
ruai defuerit, ideo pulare debemus consequens esse ex-volo non est, bonum esse non potest. Capilulo
nt et alterum desit, quia el illud sine isto potesl secundo. Non esse inferendam pagano violenfiam, ut
esse at in infante, elillitd sine illo potuit esse, ut Christianus fiat, supra docuimus.
in latrone, complente Deo, sive in Illo, sive in islo, CAP.183. — In Vila beati Gregorii, lib. iv, cap. 42.
quod non voluntate defuisset. Cum vero ex rolun- Quemadmodum Judseos baptizari violenter Grego-
late alterum horum defuerit, realu hominem inrol- rius denegabat, ita Christianos eis quoquo modo sub-
ri, et baplismus quidem polest inesse, ubi conver- 'ici nullalenus permittebat.
sio cordis defuerit. Conversio autem cordis potesf CAP. 1847 — Augustinus conlra Juliarium, lib. vi,
quidemlnesse, non perceplo Jiapfismo, sed conlem- cap. 5.
pto baptismo non potest. Neque ullo modo dicenda B (De eons., dht. i, c Si ad malrh.) Si ad matris
estconversio cordis ad Deum, cum Dei sacramen- corpus in quod in ea concipitur pertineret, ita ut
tum contemniiur. ejus pars deputarefur, nonbaptizareturinfans cujus
CAP-179.— Gregorins Landuipho principi Salerni- raaler baplizataest, aliquo morlis urgente periculo,
- _ tano. cum eum gestaret in utero. Nunc vero cum etiam
- Licet ex ilevotionis studio non dubitamusproce- ipse baptizaretur, non utique Iris baptizatus habebi-
tur. Non utique ad maternum corpus cum esset
dere,"aquod nobiliias tua Judseos ad Christianum
cultum disponit adducere, lamen quia id inordi- in-ulero, pertlnebat. Item. (Ejusdem tib. cap.Q.) Si
nato videris studio agere, necessariuro duximus ad- quidquid est in bomine" quando baptizatur et san-
et sanctificari putandum est.
moriendo tibi litleras nostras dirigere. Dominus ctificalur baplizari
in illo baptizari et sanctificari
enim noster Jesus Cbrislus nullum legilur ad sui Dicturus es et ipsa
servitium riolenler coegisse, sed huniili exhorla- quse in intestinis et vesica per digestiones corporis
tionei-eserrala uriieuique proprii arbitrii liberlate, digeruntur. Dicturus es baplizari et sanctificari ho-
minem in matris uterorjonstilutum, si ad hoc sacra-
<[uoscunque ad vitam prsedestinavit ajtemam non
mentum accipiendum necessilas eogat gravidam, et
rindicando, sed proprium sanguinem fundendo ab nasciturnon debere. Postremo
errore revocasse. Itetn. Beatus Gregorius ne eadera ideobaptizari jam qui
dicturus es bap.tizari et sanctificari febres, quaudo
gens ad fidein violentia traberetur, in" auadani sua
epistola contradicit. baplizantur segroti.
— Isidonis, sententiarum lib. i, cap. 18
CAP. 180. — Virgitio el Theodoro ephcopo [ephco- CAP. 155. /. i De summo beno, c. 25.
Massilim (lib. i reghtri ephtolarum, cap.iS). [22];
pis]
Piurinii Judaicsa religionis viri in bac provincia (De cons.,~dist. 4, c. -Qui in matemis.) Qui in ma-
ac subinde ad JVIassilise ternis uteris sunt, ideo cum matre baptizari non
-commoranies, paites pro Adam non
diversis negotiis ambulantes, ad vestram produxere possunt, quia qui natus adlruc .secundum
notitiam mullos consistenlium in illis partibus Ju- est, secundum Chrislum non potest renasci; neque
vi fontem enim dici regeneralio in eum potest, quem genera-
riseoram, magis quam prarjdicatione" ad
Nam intentionem tio non praecessit. Qui rscelerate vivunt in Ecclesia,
baptismafis perductos. quidem
et conimunicare non desinunt, putantes se lali com-
hujuscemodi, et Iaude dignam censeo, et de Domini
rfostri dilectione descendere profiteor. Sed in bac munione mundari, discant uihil ad emundationem
-eadem intentione [hanc eamd. intent.] nisi compe- proficeresibi.
tens Scripturae saeraj comitetur effeetus, iimeo ne D CAP.186. — Gregorius respondens Augustino, c. 10.
aut mercedis opus exinde non proveniat, autjuxta (De cons., disl. 4, c. Si qum mulier.) Mulier prae-
aliquid animorum qusedam dispendia (quod absit!) gnans cur non debeat baptizari ignoro, cum ante
Dei oculos non sit culpa aliqua fecun-
consequanlur. Dum enim quispiam ad baptismatis - omnipotenlis -
fontem non prsedicationis suavitate, sed neces- ditas carnis.
sitate ^ervenerit, ad pristinam superstitionem re- CAP."187. — Aug., Bonifacio, epist. 23.
means, inde deterius moritur,- unde renatus esse vi- (De cons., 4ist. 4, c. Niliil est.) Nihil est aliud
riebaiur. credere quam lidem habere; ac per Jioc cum re-
spondetur credere parvulus, qui fidei nondum habet
CAP. 181. — Nicolaus papa ad consulta Bulgarornm, affectum, respondetur fidem habere propterfidei sa-
cap. 41. cramenlum, et convertere se ad Deum ptopter con-
. Behis qui Christianitatis bonum suscipere re- versionis sacrameniura, quia et ipsa responsio ad
snant, et idolis immolant, yel genua curvant, celebrationem pertinet sacramenti. Item. Parvu-
nihH aliud possumus scribere vobis, rnisi u't ad lum etsi nondum lides illa quaj in credcutitim
Sdem reclam monltis, et hoi tallonibus, et ralto- volunlale consistit, jam taincn ipsius fidei sacra-
PATROL. CLXI.
«07 D. IVONIS CARNOTENSIS EPJSCOPI 1M
mentum fidelem facit, sicul credere responde- & morte imminente baptizari desiderat, quem napti-
tur; ita etenim fideles vocantur, non Tem ipsam zatum a pcenitente quisquis nou credit contigisse,
menle abnuertdo, sed ipstus rei sacramentum perci- oportet ut credat, posse conlingere.
piendo. CAP.192. — Augustinus de animm origine, ad
CAP. 188. —Auguslinus, ad Renatum, De anima, Viclorem lib. i, (cap. 9).
l. n, c. 12. Latro quamvis polerit divino judicio bnter eos de-
Mysterium credulitatis in parvulis per eorum re- putari, qui martyrii confessione purgaiHur; lamen
sponsionem a quibus gestanlur impletur. eiiam utrum non fuerit baptizatus ignoras. Nam,
CAP.189. —Augustinus, de Symbolo, libro n, cap. 1. ut omittara quod eredilur, aqua simul cum sanguine
Yos professi estis renuntiare diabolo, pompis et exsiliente de lalere Domini juxta" confixus poluisse
angelis ejus. Yidete, dilectissimi, quia hanc pro- perfundi, atque Iiujusmodi sauctissimo baptismate
fessionem vestram in curiam profertis angelicam, dilui. Quid si in carcere fueral baplizatus? quod! et
nomina profitenlium in libro excipiuntur vitse, postea persecutionis tempore nonnulli clanculo im-
non a quolibet bomine, sed a superiore ccelilus po- petrare potuerunt. Quid si antequam leneretur? ne-
testate. que enlm propterea illi publicse Jeges parcere pole-
CAP.190. —Ambrosius super Lucam, libro decimo B rant, quantum atluiet ad corporis morlem, quoniam
(cap. 88). divinitus remissionem acceperat peccalorum.
Si catechumenum quis vel hsereticus, vel schisma-
ticu s, lanquam dc utero vel animsevel Ecclesise pai tu- CAP. 195. —"Augustinus homilia ad Neophyios; qum
sic incipil: Omnh quidem de hh sermo.
rientisexcusseritjleviuspunittir; siiidelem, gravius.
CAP.191.—Augustinus inlibro ad Fortunatum. Recordetur ergo unusqttisque veslrum singulas my~
(De cons., dist. 4, c. Sanctum est.) Sanclum est sterioruriispecies,quaspernostrum,donanleDomino,
baptismum per seipsum quod datum est in nomine estis ministerium consecuti; eteaquaj luncsuppli-
Patris, et Filii, et Spiritus sancti; itautin eodem sa- citer ac fideliler suscepistis, nunc intelligite pru-
cramento sit etiam auctorilas traditionis per Donii- denter, ut nielius possitis intelleeiu servare. In pri- -
num nostrum ad apostolos, per illos autem in epi- mis certe aures vestras oleolnenedictionis oblinimus.
seopos et alios sacerdotes, vel etiam laicos Christia- Sed ob quam causam secundum ecclesiaslieam tra-
nos ab eadem origine ac stirpe venientes. (De cons., ditionem ab omnibus catholieis Christi sacerdolibus
dist. 4, c. In necessitate.) Namque in necessilate fiat agnoseite. Introitus fidei et totius sanctaj doclri-
cum episcopi, aut presbyteri, aut quilibet ministro- nse ad animum per aures admittilur, et de auditu
rum non inveniuntur, et urget periculum ejus qui' C intellectus exoritur. Neque enim potest aliquis fidei .
petit, ne sine isto sacramento hane vilam finiat, sacramenta cognoscere, nisi audiat prsedicantem.
eliam laico dare solere, sacramentum quod aecepe- Item. Ergo adhibita auribus unctio sancta significat.
Tunt, solemus aiidire. Nam, cum illa Iiistoria nar- ul omnes extra disciplinam sermones, quasi doctri-
ratur, omnes qui audiunt prope ad lacrymas movet. nse Christi obloquentes adversentrur ac fugiant; sed
Cum in naviquadam lidelis nullus esset, praeter ad sola Dei verba audienda convertant, quia illito
unum pcenitentem, coepit imminere naufragium. illo oleo,"auditum suum Chrisii eloquiis conseera-
Erat ibi quidam salutis suse non immeriior, et sa- runt. Item. Yos autem postquam vestraj aures oleo
cramenti vehemenlissimus flagilalor, nec erat aliquis benedicto sunt illitaj, designati estis in numero au-
qui dare posset, nisi pcenitens ille-: acceperat enim dilOrum sapientium, nt recte retinentes Dei verba,
de peccato de quo agebat pcenilentiam. Amiserat de id est quse audilis implenles, in die judicii audiatis
senioribus sanctilatem, sed non amiserat sacramen- vobis Christum dicenlem : Venite, benedicli Patrh,
tum. Nam, si hoc amittunt peccantes cum reconci- mei, suscipite paralum vobh regnum a.constituiione
liantur post .pcenitentiam, quare non iterum bapti- -mundi (Malth. xxv).Illudautemnonoliose,nec abs-
zantur? Dedit ergo.quod acceperat et, ne perieulose p que eerta ratione mysterii factum puletis, quod
vitam finiret non reconciliatus, pelit ab ipso qiiem nares quoque vestras oleo benedictionis unximus.
baptizaverat ut eum reconciliaret. Et factum est; Quod idcirco fieri inteiligitur, ut ii ^pii ad iapti-
evaserunt naufragium. Cognitura Jiabes quod fece- smum veniunt, admoneanlur tanti.mysterii sacra-
rant, nemo exstilit «orum, qui non pium animum mentum usque ad mortem inviolatum alque inte-
ita crederet, ut consiliis eorum in illopericuJo Do- grum custodire ut, quandiuspiritum vitse hujus na-
minum crederet abfuisse. Motus enim ariimus feli- ribus suis attrahunl, a Christi Domini nostri cultura
giosus et supplex ab Iiomine^exegit sacramentum, a et servitio noii recedant. Item. Sed adhue subtilior
DeoJmpetrat sanctitaterii. Quod ,sl forte hoc quod intellectus in narium imctione signatur. Illius enim
narravi qui naufragio imminehte periclitabantiir, olei odor, quod in Christi nomine ef virtute benedi-
uon vuit aliquis credere : non enim Iioc Scriptura- ctum est, ad odoratum ros provocat spiritualem,
rum divinarum auctoritas, sed incerto auclore fama ~ut non corporis sed mentis sensibus Ghristum in-
commendat, non repugnabo, sed interrogo si tale ajstimabili suavitate sentire possitis, et-deleetati' no-
iHquid contingal, quid futurum est? Nbn enimpo- "titia odoris ejus ipsius vestigia subsequentes dicere
feestcf Isquam dicere, relinquendum "llum esse, qui valeatis illud quod ad Deum credenlium chorus lo-
"*
109 DECRETI PARS l — DE FIDE, ETC. 110
quilur : Post te in odorem unguenlorum tuorum cur- A , sancta instiiutione complentur. Imjrieto"enim bapti-
rimus (Cani. i). smate, caput vestrum chrismate, id est oleo sancti-
CAP. 194. — Homilia 3. flealionis infundimus: per quod osteriditur baptiza-
(De cons.dht. 4, c. Prima igitur.)Prima ergo et tis regalem el sacerdotalem conferri a domino di-
secunda prsedicatione de iis tantum locuti suriius, gnitatem. Nam in*Veteri Testampnto hi qui elige-
quaj vobis priusquam ad fontem sanctum veiriretis, Jiantur in sacerdotio, vel in regno, sancto ungeban-
**
juxla catholiese regulae instiluta iradidimus, et quid* tur oleo; et unctione capiijs alii regnandi in »g-
signitlcaret unctio, quse diversis corporis nqstri ad- pulum Dei, alii sacrificia offerendiDeo, .aceipiebaht
Iiibita partibus diyersum intellectum designat, prottt a domino potestatem. Item. Completis aufem omni-
Domirius donare dignatus est interprelati sumus, bus sacramentis, etiam mandalum voliis ei exemplo
cum ostenderemus vos per oleum sanctillcatiojriis-ad et sermone tradimus. Lavimus errim singulorum
auditum plenaj fidei_prseparatqs, et bojium Chrisli pedes, ad imitationem vos nostram, imo ipsius Do-
odorem vocatos ex toto corde ad abrenuntiandum mini et Salvatoris nostri provocantes, ut quemadmo-
diabolo esse commonitos. Nunc vero de interioribus dum nos vestros pedes lavimus, ila .etiairi vos pedes
jam mysteriis loeuturi sumus, qttse in ipso sancto fratrum et bospiiurii.lavare debealis,
fonte celebrata sunt. Emissa eiiim eeTtissima cau- '. CAP. 196. — Anastasius Epilecto episcopo. '
iione, qua vos abrenuntiare orajiibus pompis, et
Gabriel rmiltitur ad Mariam, non iransjtorie vir-
operibus ejus, et omni fornicationi diabolicse spo-
in ginem, sed acl virginem despqnsalamuviro (Luc. IIJ-
pondistis descendentes fontem, fontem sacrum,
fontem redemptionis, fontem sanctificatum virtute ut sponsp ostenderet Mariam vere homineim fuisse,
ccelesli. Item. Ih hoc ergo fonte antequam vos ioto et partus jneriiinit Scrip.tura, et dicit: Involvit pue-
runi et beata sunt ubeira quse suxit (Luc. xi)_
corpore tingeremus, interrogavimus : Credis in et (ibid.),
DeunTPatrem omnipotenteml? Respondislis: Credo. oblatum cst sacrificium, quoniam aperuit qui na-
Rursum interrogavimus : Gredis ei in Jesum Chrl- ius est vulvam. Hsrjcautem omnia parturienlis vir-
stum Filium ejus, qui natus est de Spiritu saneto ex gjnis ^erani indicia.
Maria virgine ? Respondislis singuli: Credo. JJterum CAP. 197. — Ul prceier Pascha et Pentecoslen, nisi
morte periclitantibks bdptismu non fiat. Ex epi-
interrogavimus, et in Spiritum sanctum? Respon- stola Leonh papm, cap. 11.
distis similiter : Credo. Hoc autem fecimus secun-
dumDomini nostri JesuChristi Salvatoris imperium. ItJnde quia manifestissime patet baptizandis in
Qui cuin ad Patrem in ccelos ascenderet, discipulis ecclesia electis, hajc duo iempora, id esf Pascha e*.
G Pcntecosien esse legitima J dileciionem vestrani
suis, id est apostolis mandavit, dicens : Euntes, ba-
ptizaie mnnes gentes in nomine Patris, et Filii, et monemus ui nuilosttlios dies buic observaiioni mi-
Spirilus sancti (Matth. xxvm). Item. Quod autem sceatis, quia etsi sunt alia qurrcque festa quibus 1n
honore Dei multa reverentia .debeatur, principalis
interrogavimus : Credis sanctam Ecciesiam et re-
missionem peccatorum, et carnis resurrectionem, iamen et maximi sacrariieriti custodienda nobis est
non eo modo interrogavimus : ut quomodo in Deum mystica et -rationabllis excmplatio: non interdicta
creditur; sic ei in Eeclesiam sanetam et catliolicam. licentia, qua in baptismo tribnendo, quoJibet ieni-
Propterea sancta ei catholica est, quia reele credit pore periclitaniibus subvenitur; iia enim abliis dua-
in Deum. Non ergo diximus, ut in Ecclesiam, quasi bus festivitatibus corinexis sibimet aique cognatis
in Deum crederetis; sed intelligite vos dicere, ei incolumium, et paeis securitate degentium Jibera
dixisse ut in Ecclesia ci sanela et caiholica conyer- yota djfferimus, ut in mqrtis periculo, in obsidionis
santes in Deum crederetis; crederetis eiiam resur- discrimlne, aut persecutionis angustia, in limore
rectionem carnls quse futura est. Item. (Deconsecr., naufragii, nullo tempore boc verse salutis singulare
dist. 4, c. Postguam.) Postquam vos credere proml- praesidium cniquam denegemus.
s!stis,tertio capjia vesira in sacro fonie demersimus. « CAP<198. '— Quo tempore baptisma cetebrandum
• sit. EJV decretis Viciorh papm, fratribus per
*Quiordo baptisniatis xhiplici mysterii signiiicatione
Alexandriam constiluiis (epist. .1 ad WJieophilum).
celebratur. Recte eniaf Jertio mersi estis, qui acee-
pistis Jtaptismamin nomine Trinitaiis. Recte terfio {De eons.; disi. 5, c. Celebritalem.) In Paschali
mersi cslis, qui aecepistis baptismum in nomine verotempore et Pentecosles baptisma celebraridum
Jesu Christi (Bom. vi), qui ieriia die resurrexit a esl catbolicum : sed si jiecesse fuerii aut mbrtis pe-
mortuis. lia enim tertio Tepetita deraersio iypum riculum ingruerit, .genliles ad fidem venientes quo-
Dominiese exprimit sepulturse, per quam Chrisio cungue loco vel momento, ubjcunque erenerit, sive
consepulti estis in baptismo, et cum Christo resur- in flumine, sive in mari, sive.in fontibus, tan-
rexistis in lide, utpeccatis ablutim sanctilate vir- tum Ghrisfanas confessionis credulitate clariflcala.
itituiri, Christum imitando vivatis. baptizentur. Ipsum quoqiiequod in-baptismo polli-
CAP."19JS.— Hoimlia. citi sunt, summopere attendendum est ne infideles,-
"Hucusque de mysterlis locuii samus qtiseper sa- sed lideles inveniantur. Jpsi vero qui infidelitaiis
cramentum in ipso baptismate ceiebranlur. Wunc nota asperguntur Infames efliciuntur, atque iiter
%ero de his acturi sumus quae jamde baplizatis fideles minime repuianiur^ .
III D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI U*
CAP.199. — De duobus temporibus bapthmalh. Ex A-nes ad regenerationis veniunl saeramentum, non
decmth Gelasii papm X (epistola 1 ad ephcopos
Lucanim et Brutios, etc. pnus fontem vilaj adeant, quam exorcismis et
exsufflationibus clericorum spiritus ab eis immun-
(De cons., dist. 4,-c. Baptizandi.) Baptizandi sibi dus
nullam eredat abigalur, ut tunc vere appareat quomodo prin-
quispiam passim quoeunque tempore ceps hujus niundi roittatur foras.
inesse fiduciam, prseter paschalisfesti et Pentecostes CAP.206. — Ul baptizandi nomine dato u carne ei -
venerabile sacramentum, exceplo duntaxat gravis- vino abslineant. Ex concilio Carthaginensi iv/*
simi languoris incursu, in quo verendum ne morbi cap. 75.
crescente periculo sine remedio salutari fortassis (De cons., dht. 4, c. Baptizandi.) Baptizandi no-
segrotans exitio prseventus excedat. men suum dent sub abstinentia vini et carnium, ac
CAT. 200. — De eodem. Ex decrelh Siricii papm, manus impositione crebro examinent baptismum.
cap. 2 (epht. ad Simerium Terraconeum ephco- CAP.207. —.Quod neophyli a laulioribus cibh ad
pum). aliquod tenipus et a conjugibus abstinerese debeant.
(De cons., dht. 4,c. Non ratione auctoritalis.) Se- Ex eodem concilio, cap. 76.
quitur de diversis baptizandorum prout cuique libi- (De cons., dist. 5, c. Neophyti.) Keopbyfi ali-
tumfuerilimprobabilis et emendanda confusio, quse quandiu a Jautioribus epulis et spectaculis et conju-
a noslris consacerdofibus quod eommoti dicimus, " gibus abstineant.
non ratipne auctorltatis ullius, sed sola lemerifate CAP. 208. — Ut omnh. presbyter vas bapthmale
prsesumitur, ut passim ac Jibere natalitiis Christi habeat. Ex cohcilio Weldensi, cap. 7.
seu apparilionis, nec non apostolorum seu marty- (De cotis., disl. 4, c. Omnis presbyler.) Omnis
rum feslivitatibusinnumerse, <ut asseris, plebes ba- presbyler qui fontem lapideurii habere nequiverit,
ptismi mysterium consequantur, cum hoe privile- vas eonveniens ad hoc solummodo baptizandi ofii-
gium sibi apud nos et apud "omnes Ecclesias, Do- cium habeat, quod extra ecclesiam non deporletur
minicum specialiter Pascha cum sua Pentecosie de- Similiter ad corporale lavandum, et ad pallas alla
fendat. ris propria liabeantur vasa, in quibus nihil .aliud
CAP. 201. — De eodem. E% concil. apud Compen- fiat.
dium, cap. 4. CAP.209. — Ut nullus presbyter nhi in civitatibus
Ut extra statuta tempora canonum, id est in Pa- baptizare debeal, excepla causa infirmitath. Ex
scha et" Penlecoste, baptisma non celebretur; quia oncilio eod., cap. 48.
Nemo presbyterorum baplizare prajsumat, nisiln
sancti canones hoc modis omnibus, nisi aliquod pe-
riculum insliterit iieri .prohibent,, in tantum ut civitatibus atque teinporibus constilulis, nisi causa
etiam eos qui alio teinpore baptizant, & gradibus C ajgritudinis, aut certaj necessitatis et in illis locis
ccclesiasticis abstineant, nee .ad elerum admit- quse auctoritatem et privilegia debita retineant.
lantur. CAP.210. — Qualiler ei qui fidelh existere voluerit,
baplhmum sit iribuendum. Ex decreth Clemeniis
CAP. 202. — Itetn de eodeni. Ex concilio Worma-
9. papm, cunclh fidelibus missh epistola 5.
tiensi, cap Si quis ergo fidelis existere volueril et desiderat
Socrasancti baptismi sacrameutum non nisi in
baptizari, ut exutus prioribus malis, de reliquo pro
paschali festivitale et Peulecoste unusquisque fide- bonis actibus Iiaeresbonorum coslestium fiat, acce-
Jium uoverit esse prsebendum, excepto quod his dat ad sacerdotem
suum, et ipsi det nomensuum,
qui, nioriis periculo urgente, ne in ajternum/pereant atque ab eo audiat mysteria regni coelorum. Jejuniis
laJibus oportet remediis subvenire. ac semetipsura in
— Ut dies ante ad frequentibus operam impendat,
CAP. 205. viginti bapihmum pur-- omnibus probet, ut tres menses "am consummancls),
galionem exofcismi catechumeni veniant. Ex con
cilio Bracarensi,jcap. 4. in die festo possit baptizari. Baptizetur unnsquis-
(De cons., dist. 4, c. Ante dies 20.) Hoe omnibus que in aquis perennibus nomine trinaj beatiiudinis
modis prsecipimus, et anfiqui eanones jubent, ut invocato super se, perunctus* primo oleo per ora-
ante baptisraum 20 dies ad purgationem cxorcismi D tionem satictificalo, ut ita liemum per hsec conse-
catechumeni veniant, et in iUi's 20 diebus juxta ca- cratus percipere possit locum cum sanclis.
nonicum prseceptum et erudiantur et consecrentur. CAP.211. — De martyribus qui sine baptismo mar^
CAP. 204. — Quod omnes ad bapthmum venientes tyrium suscepernnl. Ex dictis Augustini ephcopi.
quinia feria majorh hebdomadce, fidem ephcopo (De ecclesiast. dog., cap. 74.)
vet presbytero reddere debeant. Ex concilio Laodi-
censi, cap. 46.' (De eonsi., dht. i, c. Catechumenum.) Catechu-
eos fidem menum quamvis in bonis operibus defunctum, vi-
Quod oporteat quiad baptismaveniunt, tam babere non credimus, excepto duntaxat, nisi
et
diseere, quinta feria septimanse majoris, episcopo
vel presbyteris reddere. martyrii sacramentum compleat. Baptizatus confi-
tetur iidem suam coram sacerdoie, et interrogatus
CATP. 205..— Ut ominesbaptizandi prius sint exorci-
zandi. Ex decreth C^leslini papm. Galliarum cpi~ respondet. Hoc idem martyr coram perseculore suo
scoph missh, cap. 12. facit, qui et confitelur fidem, et inlerrogatus re-
Uiudetiam quod circa baptizandos in universo spondel. Ille post confessionem aspergitur aqua;
mundo saucta Ecclesia uniformiter agit, non otioso Iric vero aspergitur sanguine, vel tingiiur igne. Ule
contemplamur intuitu : cum sive parruli, sivejuve- - nianus impositione pontificis accipit Spiriiuni san-
115 DECRETI PARS I. — DE FIDE, ETC. 111
clum; liic habitaculum efltcitur Spiritus sancti, A vel in chrismate rion potest alium suscipere in filio-
dum non est ipse qui loquitur, sed Spiritus sanctus lum, qui.non est.ipse baptizatus, vel confirmatus.
'
qui in illo Joqiiitur, Ille communicat eucharistise in CAP. 221. — Ul nullus fiat patrinus, nisi recte cre-
commemoratioue mortis Domini; Iiic ipsi Chrislo dat. Ex concilio Parisiensi.
commoritur. Iile' confttetur se mundi actibusrenun- Ul nemo a sacro fonle aliquem suscipiat, nisi
tiare; hic.ipse renuntiat-efvitaj. Illi omnia peccata orationem Dominicam, et Symbolum juxta linguam
remitfuntur ; isti exstinguuritur. suam, et intellectum teneat, etcorampresbytero^ie-
CAP. 212. — Quod calechumenh sacramentum in eanlet, <etut intelligant omnes pactum, quod cum
Pascha non liccal dari. Ex concilio Carthaginensi, Deo pepigerunt.
cap. 5. CAP. 222. — Ut presbyleri a patrinh requirant, si
Item placuit ut per solemnissimos paschales dies Symbolum sapiant. Ex concilio Wormatiensi, *
cap. 1. -
sacramentum catechumenis non detur, nisi solitum
sal, quia fideles perillosdies sacramenturaiion mu- Caveant presbyteri ui neque viri neque feminse de
tant, nec.catechumenis oportet mutari. sacro ftmte filiolos vel filiolas suscipiant, nisi me-
CAP.215. — De calechumenh a baptisterio retnoven- moriter Symbolum et orationem Dominicam tenue-
dis. Ex concilio Arausicano i, cap. 15. orint.
Ad baptisterium catechumeni nunquam admit- CAP.225. — De Symbolo octo dies ante Pascha. pu-
tendi sunt, nisi prius baptizentur. blice in omnibus ecclesih recitando. Ex conciiio
CAP.214. — De catechumenis segregandh et infor- Agathensi, cap. 12 (cap. 15).
tnandis. Ex eodem concilio, cap. 14. (De cons., disl. 4, c. Symbolum.) Symbolum etiam
A fldelium benedicfione catechumeni etiam inter placuit ab omnibus ecclesiis una die, id est, octavo
domesticos ordines, in quantum caveri potest, se- die ante Dominieam resurrectionis publice in eccle-
gregandi sunt, inforrmandique sunt, ut se signandos sia competenlibus tradi [al. prajdicari].
vel beriedicendos semotim offerant. CAP.224. — De genlilibus infirmis, si baptismum
desiderant. Item ex eodem, cap. 5.
CAP.215.-— De catechumenh peccantibus. Ex con-
cilio Neocwsariensi, cap. 5. Gentiles si in Trinitate desideraverint sibi ma-
Gatechumenus,si ingrediatur ad ecclesiam, inor- num imponi, si fuerint ex aiiqua parte honestse vi-
dineeorum qui verbo instruuntur, assistat. Hic de- tse, placuit eis uianum imponi, et fieri Christia-
nos.
prehensus peccans, siquidem genu flectii, audiat,
ut non delinquat ulterius. Si vero et audiens pec- CAP.225. — De gravida baptizanda. Ex concilio
Neocmsariensi, cap. 6.
caverit, expellatur. C (De cons., disl. 4, c. Si'qua mulier.) Gravidam
CAP.216. — De his qui nuper sunt baptizati, quod'
promoperi non debeant. Ex concilio Laodicensi baptizari oportet quando-voluerit. Nihil enim in hoc
mp. 5. qurre parit riascenti communicat, propterea quod
De his qui nuper sunt illuminati baptismate, quod uniuscujusque propositum in eonfessione, declare-
eos ia sacerdotali non conveniat ordlne promoveri. '
lur.
CAP.217. —De presbyteris, si in Triniiate juxla CAP. 226. — De parvttlis infirmis baptizandis. Ex
prmceptum Domini non baplizaverit. Ex canone " concilio Gerundensi, cap. 5.
apostolofum, 49. De panulis vero qui nuper matemo utero editi
Si quis episcopus aul presbyter juxta prseeeptum sunt, placuit constitui : ut si infirmi (ut assolent)
Domiiri non baptizaverit in nomine Patris et Filii fuerint, etlac maternum non appetunt, etiam eadem
et Spiritus sancti, sed in tribus sine inilio principiis, die qua nati sunt, si allati fuerint^ baptizentur.
aut iujribus filiis, aut in tribus paracletis, abjicia- CAP.227. — De illh qui in mgriludine^baptizaniur.
tur. Ex concilio Neocmsariensi, cap. lz.
CAP.218. — Quod in baptismo et in confirmalione, Si quis ergo in segritudine fuerit baptizatus, pre-
sinecesse fuerit, unuspatrinus possit esse. Ex'de- sbyfer ordinari non debet. Non enim iides"illius est
cretis Bygini PP., cap. 10 ex necessitate descendit, nisi forte
j) rolunlaria,'sed
(De cons., dht. i, c.In calechhmo.) In catechismo postea ipsius studiura et fides probari videatur,-aut
et baptismo, et in confirmatione unus patrinus po- bominum
paucitas cogat.
test fieri, si necessitas cogit, non est tamen consue- — De illis qui parvulos recentes neguni
CAP. 228,
"ludo Romana; sed per singulos" singuli suscipiunt. esse baplizandos. Ex concilio Africano, cap.tQ.
CAP.„213.— Ul unus pairinus vel patrina ad susci- cons., dist. 4, c. Placuit.) Ilem placuit, ut
accedat. ~Ex decreth Leonis (De
piendum infantem
PP. apud sanctum Medardum. quicunque parvulos recerites ab uteris matrum
(De cons.,dht.~i, c Nonptures.) Dt non plures baptizandos negat, aut dicit in remissionem pecca-
ad suscipiendum de baptismo infantem accedant lorum eos r.on baptizari, sed et nihil ex Adam tra-
quam unus, sive vir, sive mulier. In Confirmationi- Jiere originalis peccati, quod lavacro regeneratiqnis
hus quoque id ipsum fiat. expietur : unde fit consequens, ut in eis forma
CAP". 220. — Ut ilte qui tton est confirmalus, ad baptismatis in remissionem peeeatoruni, non vera,
anathema sit. Quoniam alitei
baptismum nullutn recipidt. Ex concilio Mogon- sed falsa intelligatur,
tiensi, cap. 2. intelligendum non est, quod ait Apostolus :Per unum
(Be cons., dht. i, c In kaptnmo.) In baptismo hominem peccatum intravit in mundum, et per pec-
415 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI il*6
eatum mors, el ila in omnes homines pertransiit in A CAP. 255. — Ut bapthmus in Trinitate susceptus
non iterelur. Ex concilio Carlhaginiensi. 1,
quo omties peccaverunt (Rom. v), nisi quemadmodum
Ecclesia catholica ubique diffusa semper mtellexit. cap. 1.
'
Propter hanc enim regulam lldei etiam parvuli, qui Utbaptisma in Trinitate susceptum non iteretur.
niliil peccatorum in seipsis adhuc committere po- Ergo, si vobis placet, consideremus primitus titu-
ftierunt: ideo in remissionem peccaiorum veraciter lum de rebaptizatis, et sanctitatem vestrampostulo,
baptizanlur, ut in eis regeneratione mundetur quod ut mentis vestrse intuitum placide, producatis ad
generatione traxerunt. » descendentem in aquaro, et interrogatum InTrini-
CAP. 229. — De infirmis baptizalh, ex concilio tate secundurn Evangelii fldem, et apostolorum
Laodicensi, cap. 72. doctrinam, et confessum bonam conscientiam in
(Cap. 47.) Quod oporteat eos qui in segritudine Deum de resurrectione Jesu Chrlsti, an liceat ite-
percipiunt baptisma, poslquam convaluerint fldem rum interrogari in eademiide, et in aquam iterum
discere et scire, cujus muneris parlicipes facti lingi. Universi episcopi dixerunt: Absit, absit, iili-
sunt. citam sancimus esse rebaptizationem, etsalisesse
CAP. 250. — De illis mgrotantibus qui bapthmum alienam a sincerafide, el a calbolica disciplina!
desiderant, et post obmutescunl. Ex concilio Afri- B
cano, cap. 12. CAP.256. — De illis qui nesciunt qua fide baptizati
Ut segrotantes si pro se respondere non possunt, sunt. Ex decrelh Leonis papm, ephcoph per Si-
ciliam constitutis mhsis, cap. 29. (Epist. ad
cum voluntati eorum testimonium respondeat, qui Buslicum, cap. 15.)
si ex perieulo proprio esse dixerint, baptizentur :
et ut scenicis et histrionibus cseterisque hujusmodi (De cons., dhl. 4, c. Hi de quibus.) Hi autem de
reconcilialio non quibus scripsisli qui se baptizatos sciunt, jsed cujus
personis negetur. fidei fuerint qui eos baptizaverunt se nescirc profi-
CAP.251. — De moriuis ndn baplizandis. Ex con-
cilio Carthaginensi m, cap. 6. tenlur, quoniam quolibet modo formambaptismaiis
Cavendum est etiam ne morluos baptizari posse, acceperunt, rebaplizandi non sunt; sed, per manus
fratruro infirmitas credat, quibus nec eucharistiam imposilionem virtutem Splritus sancti accipienles,
dari animadvertat. quam ab hsereticis acciperenon potuerunt, catboli-
cis copulandi sunt.
CAP. 252. -— De subilo obmutescenle,' si 'testes
Itabuerit, baptizando. Ex concilio Arausicano, CAP.257. — De presbytero qui grammalicam igno-
cap. 9. rabfcl, et 'tamenin Trinilale baptizabat. Epistola
(27, q. 6, c. Qui recedunt.) Subito oJjmutescens r Zacharim ad Bonifacium Magoritienserii archiepi-
scopum.
prout statutum est, baplizari et posnitentiam acci-
pere potest, si roluntatis prseteritse testimonium (De cons. disl. i,'c. Jta/eTOH\)Yirgilius et Sedu-
aliorum verbis babet, auf prsrjsenlis in suo nutu. lius, religiosi viri apud Bajoariorum provinciam
CAP.255. — De his qui apud hmreticos baptizantur degentes, suis apud nos litteris usi sunt, per quas
in nomine sanctm Trinitalh. Ex concilio Roilto- intimaverunt, quod tua reverenda fraternitas in-
magensi, cap. 5. jungeret Christianos rebaplizare. Quod audientes
unum est in Eeelesia nimis sumus conturbati et in admirationem quam-
Baptisma calholica, cujus
QOSmembra effecti sumus, ubi una lides est, ubi dam incidimus si baberetur ut dictum est. Retule-
m nomine Patriset Filii, et Spiritus sancti datur. runt quippe qtiod fuerit ineadem provincia sacer-
Et ideo qui apud illos hsereticos bapfizati sunt, qui dos, qui Latinam linguam ignorabat penitus et dura
in sanctse Trinitatis confessione baptizaut, et ve- bapiizaret uesciens Latino eloquio infringere lin-
iriunt ad nos, recipiantur quidem quasi baptizali, guam, diceret : Baptizo tein nomine patria, et filia
oe sanctse Trinitatis invocatio el confessio annulle- et spiritu sancta, ac per boc ttia reverenda frater-
riitas consideravit iebaplizare. Scias, sanclissime
iur; sed doceantur integre, et instruantur sensu
sanctarj Trhiilatis et mysterio, quod in sanctaEccle- 0 fraler, si ille qui baptizavit nos inlroducens erro-
sia tenetur. Et si consenliunt credere, vel acquie- rem aut hseresim; sed pro sola ignorantia Romanee
seunt confiteri purgatse iidei integritatem, manus locutionis infringendo Jinguam, utsupra fati sumus,
lmpositioneiirmentur. Si vero parvuli sunt iiebetes, baptizans dixisset, non possumus consentire ut
doetrinam non iilis denuo baptizenlur (quia quod bene compertum ha-
rjui capiant, respondeant pro
bet fralernitas tua. quieunque baptizalus fuerit ab
qui eos offerunt juxta morem baptizandi, et ita in-
ut sciant et haereticis in nomine Patris, etFilii, et Spiritus sancti,
terrogentur quid respondere debeant,
sic manus Impositionem accipiant. nullo modo rebaptizari debet, sed per solam manus
impositionem purgari deliet. T*am, sanctissime fra-
CAP.254. — De eadem re. Ex concilio Wormatiensi, ter, si ita est ut uobis relatumest; nonampliusa
cap. 5. te illud prsedicetur, nec aliquid hujusmodi, sed ut
Quicunque baptizatus fuerit ab hsereficis in no- sancti Patres doebnt et prsedicant, tua fraternilas
mine Patris, et Filii, et Spiritus sancti, nullo modo studeat servare.
rebaptizaii debet, sed per solam manus impositio- CAP. 258. — De iltis, qui aliquam Itajienl dnbitqtio-
fiem purgandus est. nem iapthmath ut rebaptizentur.Exdccreth Le$-
117 DECRETI PARS 1. — DE FIDE, ETC. 118
nis papm ad Rusticum Narbonensem ephcopum , A que etiam Iiabens seiiilis setalis intuitum, et peii-
cap. 28 (epht. 00, cap. 15), culorum quorumcunque autem segritudinum dispi-
(De cons., dht. 4, c. Si nulla.) Si nulla exstant cientur necessitates. In quibus si quis ita graviter
indicia inter propinquos et familiares,nulla inter cle- urgeatur, ut dum adhuc poenifet de salute ipsius
ricos aut vicinos quibus, bi de quibus quseritur ba- desperetur, oportet ei per sacerdotalem sollickudi--
ptizatifuisse doceanlur, agendum est ut renascantur nem communi gratia subvenire.
ne manifeste pereaut, in quibus quod non ostendi- CATP. 245. — Non esse negandum baptismum parvo
tur gestum, ratio non sinit Jteratum. Qui autem mgroto, etiam de alterius parochia allato. Ex de-
possunt meminisse jquod ad Ecclesiam veniebant crelis Eugenii papm, cap. 6.
cum parentibus suis, possunt recordari an quod Si parvus ajgrotans ad quemlibel presbyterum
parentibus eorum dabatur, accepefint. Sed si hoc baptismi gralia de cujuslibet parochia allatus fuerit,
etiam ab ipsa memoria alienum est, conferendum ei baptismi sacramenlum nullo modo denegetur.
eis videtur quod collatum esse nescitur,quia non te- Si quis hoc munus petenli concedere detrectaverit,
meritas iulervenit [prsesumptionis, ubi est diligentia noverit se ille qui eum non baplizaverit, pro ejus
pietatis. anima rationem redditurum, et apud synodum
CAP.259. Quid agendum sit de infanlibus de qui- B acerrime corrigendum.
bus non inveniuntur certhsimi testes utrum bapli- CAP.244. — Non esse ilerandam confirmationem. Ex
^ati sint. Ex concilio Africano, cap. 59 (concil. concilio Taraconensi, cap. 6.
Carlhag. -/, cap. 6). (De cons., disl. 5, c Dictum est.) Diclum est no-
(De cons., dist. 4, c. Placuit.) uem piacuit de in- bis quod quidam de plebe bis vel ter aut eo amplius
fantibus quoties non inveniunlur certissimi testes, ab episcopis confirmantur. Unde nobis] visum est
qui eos baptizatos esse sine dubilalione testentur, eamdem confirinationem, slcut nec baptismum ite-
neque ipsi sunt per ajtatem de traditis sibi sacra- rari minime debere; quia bis vel amplius baptizatos
mentis idonei Tespondere, absque ullo scrupulo esse aut confirmatos non sseculo, sed soli Deo sub habitu
baptizandos, ne ista trepidaiio eos faciat sacramen- regularivelclericalireligiosissimefainularidecretum
torum purgatione privari. Hinc enim legati vestro- esl.
rum [Maurorum], fratres noslros consuluerunt, qui CAP. 245. — Quod ignoranter rebaptizali absque
tales multos a barbaris redimunt. magna necessitale ordinari non possunt. Ex pmni~
CAP.240. — De presbyleris per quorum neqiigentiam tenl. Theodo. cap. 14.
sine baptismo aliquh morluus fuerit. Ex decreth (De cons., disl. 4, c. Qui bis.) Qui bis ignbranter
Xisli pupm, cap. 5. „ baptizati sunt non indigent pro eo pcenitere, nisi
Perpendant presbyten, quanti discriminis- sit quod secundum canones ordinari non possunt,
animas innocenlium per eorum negligeiitiam perire, irisi magna aliqua necessitas cogat. Qtii .autem non
januasque paradisi innocentibus claudi. Et ideo ignari baptizati sunl, quasi iterum Chrislum cruci-
presbyteri summa diligeiHia caveant, ne animas fixerunt, per annos seplem pteiiileant quarta feria
pro quibus sanguis Christi effusus est, persuamin- et sexta, et tres quadragesimas poeniteaiit. Si
curiam a ccelesli beatitudine separent. Et si, quod pro vitio aliquo fuerit fecerint, simililer. Si pro
absit! eveuerit, gravi pcenitenlise luctui diebus munditia puiaverint, tribus annis simililer pceni-
vitse suse se submittat per cujus evenerif negle- leant.
ctum. CAP. 246. — De parvulorum animabus qui sine
CAP.241. — Ut nullus presbuter cuiquam infirmo in baplhmo moriunlur. Ex epistola Gregorii papm ad
propria provincia vel alicubi baplhmum denegare Secundinum servum Dei inclusum.
prmsumat. Ex decreth Martiani papm, cap. 5. (In recjhtro,- lib. vn, epist. i55.) In exlrenfo vero
Quicuuque presbyler in provincia propria, aut in epistolse requisisti quid eis respondendum sit qui
alia, vel ubicunque Inventus fuerit, commendatum dilectionem tuam de parvulorum animabus rc-
sibi infirmum baplizare noluerit, vel in profectione quirimt, qui sine gralia baptismatis moriuntur, di-
itineris de aliqua excusatione, el sic sine baptismo " ccntes si corpus originali culpa ienelur, unde airiina
morilur, deponalur. quse a Deo datur rea erit, quse adhuc in actuali de-
CAP.212. — Dehis qui ad ilerandum bapiismunt vel Jicto ncn consenlit corpori. Sed dehacre dulcissima
metu coacti vel errore traducli sunt. Ex decreth fraternitas
Leonh papm ad Nicetam episcopumAqicileiensem. scial, quia de originc auimse inter san-
cap. 47. ctos Palres requisitio non parva versala est. Sed
His vero de quibus simililer dilectio tua nos utrum ab Adara descenderit, an recte singulis detur
credit consulendos, qui ad ilerandum baplisma vel incertum, remansit, eamque in hac vita insolubilcm
metu coacti vel errore traducli sunl, et nune se fassi sunl esse quajstionem..Gravis est enim quajstio
contra catholicse fidei saeramentum egisse cogno- nec valet ab homine comprehendi, quia si de eadem
scunt, ea est cuslodienda moderatio, qua in socie- subsiantia anima cum carae nascitur, cur etiam
tatcm nostram, non uisi per pcenitentise remedium non cum carne moriiur? SL rero .cum carne quaj
et per imposilionem episcopalis- manus communio- ab Adam prolata est obligala peccato, peccalis le-
nis recipiarit writatem. Temporis autem poenifudinis ' netur. "Sed, cum hoc sit, incerlum non est, quia
habifamoderationetuo cuslodienda judicioprout con- nisi sacra baptismalis gralia fuerit, renatus hqmo,
versorum animos inspexeris esse devotos, parifer- omnis anima originalis pcccali est vinculis obsfri»
119 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPi 120
cta. Hinc enim scriptum est: Non est mundus in _A eorum suo ministerio penilus applicare quaj piimis
conspeclu ejus, nec unius diei infans super terram ordinibus "proprie decrevit antiquitas,. absque ejni-
(Job %iv,juxta LXX inlerp.). Hinc David ait: Inini- scopo et presbytero baptizare nonaudeant, nisi prae-
quitatibus conceptus sum, et in deiiclis peperil tne dietis fortassis ofliciis longius constitutis necessltas
mater mea (Psal. i). Hinc ipsa Veritas dicit: Nisi extrema eompellat, quod et Jaicis Chrislianis facere
quh renatus fuerit ex aqua el Spiritu, non intrabil in plerumque conceditur.
regnum cmlorum (Joan. in). Hinc Paulus apostolus' CAP.255. — Ut presbyleri populum admoneant, ut
ait: Sicut in Adam omnes moriuntur, ita et in Christo snos infaniulos ad confirmationem episcopo prm~
omnes vivificabunlur (I Cor. xv). Cur ergo iufans qui senlent. Ex.concilio Wormatiensi, cap. 2.
iiihil peccavit in conspeciu De.i omnipotentis, esse Annuntient presbyleri populis, ut quam cilius
rnundus non valel? Cur Psalmisla ex legilimo con- poluerinl suos infanlulos ad confirmandum suo
faciaut. Quod si neglexerint,
jugio prolatus in iniquitatc conceplus est ? Cur hsec? episcopo prsesentari
et presbyter et populus canonjcis discipliuis subja-
nisiquia quisaqua baptismatis mundatus non fuerit,
mundus non est. Cur in Adam omnis bomo moritur, ceant.
— Ut omnes perfectm mlalis jejicni ad
si originalis peccati vlnculis non tenetur. Sed quia GAP. 25L
confirmulionem veniant. Ex concilio Aurelianensi,
genus humanum inparenle primovelut inradicepa- B cap. 6 (cap, o).
frum ariditatem erexit in ramis, et inde omnis bomo (De cons., dht. 5, c. Ut jejuni.) Ut jejuni ad eon-
cum peccatis nascitur, unde primus homo perma- firmalionem veniant perfeet.sesetatis, ut moneanlur
nerevoluit ih peccato. De his autem subtilius ac confessioues facere prius, ul mundi donum sancli
Satius loqui debueram : sed dum et eurarum cu- Spiritus valeant accipere, et quia nunquam erit
miiius premit, et earum portitor ut laxaretur im- Chrislianus, nisi in confirmatione episeopah fuerit
poriunus exstitil, unde mulla debui, pauca loculus cbrismatus.
sum. CAP.255. — De sacramento bapthmaiis et confirma-
G.u>.247. — De energumenh baptizandh. Ex con- tionis uirum majus sit, Mekhiades papa Hispano-
cilio Arausicano, cap. 15 (cap. 14). rum episcopis, cap. 6.-
Energumeni jam baptizali de purgatione sua (De cons., dht. 4, c. De hh.) De his vero super
curantes, si se sollicitudini clerieorum iradunt, quibus rogatis vos informari, id est, ulrum majus
moirilisque olriemperans, oinnimodis eomibunicent. sit sacramenium manus impositionis episcoporum,
sacramenti ipsius virtute, vel muniendi ab incursu aut baptismus, scitote utrumque magnum esse sa-
dsemonis, quo infestanlur, vel purgandi quorura cramentum, et sicut unum a majoribus est, id est
jam ostenditur vita purgatior. C summis pontificibus, quod a minoribus perliei noti
GAP. 248. *— De eodem. Ex eodem capite 22 potest; ita et majori veneralione venerandum et le-
(cap. 15). , nendum est. Sed ita conjuncta sunt hsee duo sacra-
In energumenis catechumenis, in quantum vel menta, ut ab invicem nisi morle prasveniente nulla-
necessitas excgerit ve! opportunitas permiserit de tenus possint segregari, et unum sine altero rite
baptismate consulendum. perfici non potest.
CAP. 249. — Quod rebaptizath non sit communican- CAP.256. — Ut omnes Chrhliani ad confirmalionem
cium. Ex roncilio Ilerdensi, cap. 1'4. veniant. Ex concilio Wormatiensi cap. 5.
Cur rebaptizatis fideles religiosi participent ? Ad prsedicationem et ad confirmationem episcopi,
CAP. 250. — De presbylero qui recte baplizatum oranes devole coiiveniant, eique Jideliter nriiiisiient
clenuo baptizaverit, et non recie baplizatum ab et obediant.
hmretich non baptizaverit. Ex concilio Lucjdunensi, — Item de manus impositione. Eiaebins
47. CAP.257.
cap. v papa fralribics per Campaniam el Tusciam consli-
Episcopus autem vel presbyter si eum qui se- tutis, cap. 22 (ephl. 5),
cundum verilatem habuerii baplisma. denuo bapti- (De cons., dht.,5, c. Manus.) Manus quoquc iropo-
zaverit, aut si pollutum ab impiis et non recle p sitionis sacranientttm magna reneratione lenpiidiim
baptizatum non baptizaverit, deponatur, tanquam est quod ab aliis perfici non potest, nisi a summis
deridens crucem et mortem Domini, nee sacer- sacerdotibus, nec tempore aposlolorumab aliis quam
dotes veros a falsis sacerdotibus vere discernens. ab ipsis apostolis legitur aut scitur peractum esse,
CAP.251. — Ut non ordinatus temere baplizare non nec ab aliis quam qui eorum locum tenent, unquam
prmsumat. Ex decretis Hormhdm papm, cap. 4. perlici potest aut fieri dcbet. Nam, si aliter prse--
Si quis baptizat, aut aliquid divinumper temerita- sumptum fuerit, irritum habeatur et racuum, nec
tem exercuerit nori ordinatus, abjiciatur ab ecclesia inter ecclesiastica unquam reputabitur sacramenta.
et nunquam ordinetur. CAP. 258. — Item de confirmatione. Ex concil.
GAP. 252. — Quod diaconi ojficiumpresbyterorum Mloyonliensi, cap. 5.
non usurpent. Exdecrelh Gelasii papm, cap. 6. Prsecipimus ut ad accipiendum per manus imposi-
1
(Part. i, dhl. 95, diaconos p. prima.) Diaconos tionem pontilicis, Spiritus sancti donum sollicite el
quoque propriam coustiluimus observare mensu- derote omnes concurrant, et episcopo quse neces-
ram, nec ultra tenorem patenris canonibus deputa- saria sunt fideliter minislrent, eique in omnibus ei
tum, quidpiam attentare permittimus, nihilque per omnia obediant.
121 . DECRETI PARS L — DE FIDE, ETC. 122
CAP.259, —Quod omnes fideles, accepto baplhmale, A baptiaatos"infantes signarein fionfibus non prsesu-
chrisma cmleste accipere debeanl. Ex concitio mant sanclo chrismale, sed presbyteri baptizatos
Laodicensi, cap. 48.
eos lavacrum tangant in pectore,ul episcopipostmodum confirment
Quod oporteat qui baptizantur posl in fronle.
cceleste cbrisma percipere, et regni Christi participes
inveniri. CAP.265. — Depresbyteris qnidebapthmatepretium
qumrunl. Exephlola GetasiiPP. cap. 5 (cap. 7).
CA.P. 260. — Ut omnes renali fonte baplhmath, do-
num Spiritus sancti, per manus impositivnein (1 «/.•1, c. Baptizandh'.) Baplizandisconsignandis- .
accipere debeanl. Ex ephtola Antheri papm, qiie fidelibus pretia nulla prsefigant, nec alligatio-
cap. 15. (Ex ephlola 2 Urbani primi papm.) nibus quibuslibet imposilis exagitare cupiant re-
(De cons., dist. 5, c. Omnes fideles.) Omnesfideles nascentes, quomodo quod gratis aecepimus gratis
per manus imposltionem episcoporum, post bapli- dare mandamur. Et ideo irilril a prsedielis prorsus
smum aceipere debent Spiritum sanctum, ut pleni exigere molianlur, quo vel paupertate ageilte de-
Chrisliani inveniantur. De Spiritu accipimus, ut lerriti, vel indignatione revocati redemptionis suse
spirituales efliciamur, quia animalh homo non per- CDUsasadiredespiciant certum habentes quod qui
cipilqum sunl Sphitns sancti Dei (1 Cor. n), quia cum prohibita deprehensi fuerint admisisse, vel com-
Spiritus sanclus infundiiur, cor fidele ad pruden- R missa sponte non correxerint, periculum subituri
tiam et constantiam dilatatur. D.e Spiritu sanclo proprii sunl honoris.
accipimus, ul sapiamus, inler bonum et malum dis- CAP.266. — De presbyteris qui de veteri chrhmate
cernere, jusla diligere,injustarespuere, ut invidise baplizare prmsumunl. Ex coricilioLugdunensi,
ac superliise repugnemus, ut luxurise ac diversis cap. 5.
illecebris et fcedis indignisque cupiditatibus resista- (De cons., dist. 4, c. Si quh de alio.) Si qttis ab
raus. De Spiritu sancto accipimus, ut amore seternaj alio chrismate quam de illo novo quod proprii epi-
glorise et ardore succensi, erigere a terrenls menleai scopi largitione vel confessione aecepit, baptizare,
ad superna et divina valeamus. non prseoccupante morte, tenlaverit, pro lenieritalis
CAP.261. — Ul episcopi nonnisi jejuni cbnfirma- ausu ipse in se suse damnationis protulisse senten-
lionent facianl. Ex concilio Meldensi, eap. 5. "tiammanifeslatur.
(De cons., dht. 5, e. Ut ephcopi.) Ut episcopi non- CAP. 267. — Quod presbyter in sua plebe sine chri-
nisi jejuni per Impositionem manuum Spiritum smate non debealire. Exconcilio Vasensi, cap.S.
sanctum tradant, exceplis infirmis et morte pericli- Nullum presbyterorum in plebe sibi commissa
tantibus. Sicut autem duobus lemporibus Pascha sine chrismate unquam debere progredi, quia ihler
videlicet et Pentecoste a jejunis celebrari debef C nos plaeuit semel in baptismale, quaeuiique neces-
bapiismus; ita etiam traditionem Spiritus sancli a sitate faciente, qui non chrismatus fuerit, in eonfir-
jejunis pontificibus convenit celebrari. matione sacerdotis perficiatur.
CAP.262. — Quod ephcoph liceat, si necesse sit, in CAP.268. — De presbytero qui se deprehenderil non
campo confirmare. Ex concilio Jiemensi, cap. 10. esse Jtaptizatum. Ex concilio apud Compendium,
Episcopoliceatin campo, sitsinecesse, confirmare. cap. 5.
CAP.265. — Quod a solis episcopis baptizati sinl (<35)Si quis presbyler ordinatus deprehenderit se
consignandi. Ex decretis Innoc papm mhsis, non baptizatum esse, baptizetur et ordinetur ite-
c 5. rum, et omnes quos prius baplizavit.
De coiisignandis vero infaniibus manifestum esl — De presbyteris quomodo in Cmna
CAPUT 2:69.
iion ab alio quam ab episcopo fieri licere. Nam Doinini de chrhmale, de oleo sanctificato, de oleo
presbyferi, Jicet sint secundi sacerdoles, ponlificalus infirmorum, facere debeant. Ex Meldensi concilio,
lamen apicem non habenl. Hoc autcm solis pontili- cap. i.
cibus debetur ut vel consignent, vel Paraclelura Presbyter in Ccena Domini ampullas tres seeum
Spiritum sanctum Iradant. Non solum consuetudc deferat, unam ad chrisma, alleram ad oleum ad
eeclesiasfica monstrat, verum illa lectio Acluum y. catechuroenos inungeridos, terliamad inlirmos juxta
apostolorum quaj asseril Petrum et Joannem essc sentcntiani apostolicam, ul quando quh hifirmalur,
directos (Act. vm), quod jam baptizalis tradanf Spi- inducal prcsbyteros Ecclesim (Jac v), etc.
ritum sanctum (De consec, dist. 4, c. Presbyterh.] CAP.270. — De eodem. Ex concilio apud Valentias,
Nam presbyteris seu extra episcopum, seu prajscntc cap. 2.
episcopo, cum baptizant, cbrismale baptizatos un- (Decons., dht. 4, c. Presbyleri.) Presbyleri qui
gereiiceat; sed quod ab episcopo conseeratum, non dicecesanas ecclesias reguninoii a quibuslibet epi-
lamen frontem ex eodem oleo signare, quod solis scopis, sed a suo, nec per juiiioiem clericum, sed
debetur episcopis cum tradunt Paracletum. per selpsos, aut per illum qui ejusdera ordinis sil,
€AP. 264. — Ul presbyteri baptizalos in fronlibui ante Paschrrcsoleinnitaiem chnsma petanl
chrhmate non debeant signare. Ex registro Gre- — Item de eodem. Ev Meldenst concitio,
gorii ad Januarium ephcopum Curalitanum, cup. CAP.271.
90 (lib. in, cap. 9). cap. -5.
(De consec, dist. 4, c. Presbyleri.) Presbjtei JNemoepiscoporum vel quilibet ininisivorum ecele-
(65) Ad marginem codicis regii vctustissima litlei £ scribitur ; Hic dubitatur.
125 D. IVONIS GARNOTENSIS EPISCOPI 124
siasticus propter sacrum chrisma aliquid muneri A impellendi. Qui autem' jampridem ad Christianita-
-aceipiat denarium, vel quselibet munuscula, quse iem coacti sunt, sicut factum est temporibus reli-
per ministros episcoporum a presbyteris inordina- giosissimi principis Sisenandi, quia jam constat
biliter exiguntur. cos sacramentis divinis associalos, et baptismi
CAP.272. — Item de eodem. Ex concilio Vasensi, gratiam suscepisse, et chrismate unctos esse, et
cap. 10. corporis et sanguinis Domini exstitisse participes ,
Per singula lerritoria presbyteri vel ministri ab oportet ut lidem etiam quam vi vel necessitate
episcopis, non prout libitum iuerit a vicinioribus, susceperunt lenere cogautur, ne iiomen Domini
sed a suis propriis per annos singulos petant chri- blasphemctur, fidesque quam susceperunt vilis et.
sma, appidpinquanle solemnitate paschali, nec per contemptibilis habeatur.
quemquam alium quam per seipsos aut per vicarios CAP. Ut Judmorum filii baptizati ab eorum
277.^—
ejusdem ordinis, quia inhonorum est inferioribus consortio separari debeanl. Ex eodem concilio v,
summa commilti. Optimum est aulem ut ipse acci- cap. 40 (eod. conc. iv, c. 59).
pial qui in tradendo usurus est (28 q. 1, c. Judmorum.) Judseorum filios vel rfilias
CAP.275. — De presbyleris qui pro accipicndo cltri- baptizatos, ne parentum ultra involvantur erroribus,
smate ad civitates venire solenl. Ex concilio B ab eorum consortio separari deeernimus. tradique
Meldensi, cap. 6. aut monasteriis, aut Christianis viris, aut mulieri-
De presbyteris qui accipiendi chrismatis gratia ad bus Dominum
timenlibus, ut sub eorum cura et
civitaies in CcenaDomini venire soliti sunt, sanci- conversatione cultum fidei discant, alque in melius
tum csl ut de his qui longe pbsiti sunt de octo vel
constituli, tam in moribus quam iu fide proficiant.
decem millibus, unus ab archidiacono eligatur, qui C\p. 278. —Ul
nulla communio sit Hebtmis ad
acceptum chrisma sibi et sociis diligenler perferat. fidein Christianam tianslatis, cum alih nondum
Hi vero qui non longius a civitate quam qnatuor aut baptizath. Ex eodem conc v, cap. 62 (conc
Totel. iv, cap 61).
quinque millibus habitant, more solito ad aceipien-
dum chrisma per se veniant. Disccndi vero gratia (28 q.i, c. Smpe malorum.) Ssepe malorum con-
alio non quadragesimali tempore adcivitatemconvo- sortia etiam bonos corrumpunl, quanto magis
centur, propter plebes sihi commissas. eos qui ad vitia proni sunt? Nulla igitur communio
CAP.274. — Dc chrismate quod semper sub sera esse ultra sit Hebrseis ad fidem Chrislianam translatis
debeal. Ex concilio Turonensi, cap. 5. cum his qui adhuc in veteri ritu consistunt, ne
Prseferca et illud omnimodis observandum est ut forte eorum participatione subvertantur. Quicunque
sacrum cbrisma ct oleum consecralum semper sub C igitur amodo ex his qui baplizali sunt, iniidelium
sera sil, ne illud unde Cbtisto incorporamur, et consortia non vitaverit, et hi Christianis donentur,
unde omnes lideles sanctificanlur, unde reges et el illi publicis sedibus deputentur.
sacerdotes inunguntur, aliquis infidelis aut immun- CAP. 279. — De Judmis qui apostalaverinl. Ex eod.
conc. v, cap. 69 (conc Tolel. lv, c. 58).
dustangat, aulaliquisperfidus ad Dei judicium sub-
vertendum subripiat, quod experimento didicinius. (De consec, dht.ri.. c Plerique.) Plerique qui ex
CAP. 275. — DeJudmis quomodo examinari debeant Judseis dudum ad Christianam fidem promoti sunt,
antebaptisma. Ex concilio Agathensi, cap. 55. nunc blasphemantes Christum, non solum Judaieos
(De cons. dist. 4, c. Judmi). Judsei (quorum per- ritus perpetrasse noscunlur, sed etiam abominan-
fidia frequenter ad vomitum redit), si ad leges das circumcisiones exercere. De quibus cousultum
catholicas venire voluerint, septem menses inter piissimi ac religiosissimi domini nostri Sisenandt
«alechumenos ecclesise limen introeant, et si pura regis, hoc sanctum decrevit concilium, ut hujus-
fide venire noscuntur, tunc demum baptismatis modi transgressores pontificali auctorilate correcli,
gratiam mereantur. Quod si casu aliquod periculum ad ctillum Christiani dogmatis revocentur, utquos
infirmitatis intra scriptum temptis ineurrerhu, et volunlas propria non emendat, animadversio sacer-
" dotalis coerceal. Eos autem quos circumciderunt, si
desperali fuerint, baptizenlur.
filii eorum sunt, a parenlibus separentur; si servi,
CAP. 276. — De Judmis, quod nutlus eis vhn ad
credendum inferre clebeal. Ex concilio Toletano v, proinjuria corporis sui, libertati tradantur.
cap. 8 (conc Tol. iv, c. 5). CAP.280. — De Judmorum servh. Ex eodent, cap. 9.
(Dist. 45, c. De Judmh.) De Judajis autem hsec (Dist. 54, c. Elsi.) Item ut si Judseorum servi
necdum conversi, ad Christi gratiam convolave-
prsecepil sancla synodus nemini deinceps rim cre-
dendi inierri: Cui enim vult Deus tnheretur, et quem rinl, libertati donenlur.
vult indurat (Rom. ix). Non cnim inriti tales sal- CAP.281. —De Judmorum mancipih qui ad bjtpti-
vandi sunt, sed volenies, ut integra sit forma smutn confugiunt. Ex concilio' apud Avernas,
mstitire. Sicut homo propria voluiilale arbitrii cap. 80.
serpenti obediens periif; sic, vocante se gratia Dei, Licet, prioribus canonibus jam fuerit definitum,
raentis conversione bomo salvatur ui de mancipiis paganis quse apud Judajos sunt, si
pr oprise quisque
ercdendo. Ergo non vi, sed libera arbilrii facultate, ad ecclesiam confugeiint, et baptismum petierint,
nt convcrtantur qui salvandi suiit, non potius eliam ad quoscunque Ghrisfianos confugerinf.
125 DECRETI PARS I. — DE FIDE, ETC. 126
laxato et oblato a fidelibus justo pretio ab eorum A CAP.286. — De illh qui. pro periculo morth a dia- .
domino Jiberentur. Ideo statuimus baec ut tam justa conibus baptizali fuerint. Ex concilio Turonensi,
5. -
ab omnibus Calholicis conservetur cap.
constitulio
CAP. 282. — Item de mancipih Judmorum aul_ Si quis diaconus regens plebem sine episcopo vel
Clirislianis aut ad Jidem Chrhtianam venire desi- presbytero aliquos promortis occursu-baptizaverit,
derantibus. Ex concilio Matisconensi, cap. 16. episcopus eos per benedictionem et confirmationem
(Dht. 54, c. Prasenti.) Praesenti concilio, Deo periicere debebit, sublide, qua quisque credendo
auctore,sancimns, fit nullum Christianum manci- poterit esse justus.
pium Judseo deinceps serviat, sed datis pro quolibet G.AP.287.-"—Dehisqui cogunt presbyleros denarios
bono manei, pio xn solidis ipsum mancipium qui- pro balsamo dare. Ex concilio Cabilonensi, cap. ,
cunque seu ad ingenuilalem, seu ad serviiium (n, cap. 16).
licentiam habeatredimendi; et si Christianus fieri Quidam fratres dixerunt consuetudinis anliqua;
desiderat, etnon permitlitur, similiter faciat, quia fmisse in eorum ecclesiis, ut pro balsamo emendo
nefas est quem Christus Dominus sanguinis sui ad chrisma faciendum, sire pro luminaribus eccle-
effusione redemit, blasphemum Christiana3 religionis sise concinnandis, binos vel qualernos denarios
in" vinculis tenere. Quotl si acquieseere his quse B presbyteri dareiit (1 q. 1. c. Slatuimus). Unde omnes
statuimus quicunque Judseus noluerit, quandiu ad uno consensu staluimus, ut sicut_pro dedicandis
pecuniam statutam venire distulerit, liceat manci- basilicis, et dandis ordinibus rniliil accipiendum est,
piura ipsum cum Christianis uibicunque voluerit ita etiam pro balsamo sive pro luminaribus emen-
habitare. dis, nihil presbyteri chrisma accepturi dent. Epi-
CAP.285. — De illis qui ad fidem Chrhtianam de scopi itaque ecclesiasticis facullatibus balsamum
Itmresi venire desideranl. Ex concilio Arelalensi, emani, et luminaria singuli in ecclesiis suis,
cap. 9. CAP.288. — De chrhmath panno. Ex concilio apud
Si ad ecclesiam aliquis de hseresi venerit, inter- Belvacum, cap. 8.
eum et sividerint eum in (De cons. dist. i, c. Si quh.) «Si quis voluerit
rogent de*Symbolo, chrismatis pannum iterum Jinire, et super alium
Patre et Filio et Spiritu sancto esse baplizatum,
manus ei imponatur tantum ut accipiat Spirilum baplizatum mittere, rion est absurdum.
sanclum. CAI>.289. — Quod calhecumeni cum baptizalis
munducam non debeant. Ex concilio Magontinensi,
GAP.284. — De Judmis si mancipium circumciderint. cap. 5.
Ex concilio apud Theodonh villam habilo, cap. 4. -J Cathecumeni manducare non debent cttm
bapti-
Si quis Judsrjorum Ghristianum mancipium, vel zatis, neque eis osculum dare, quanto magis
cujuslibet sectse alterius emerit, et circumciderit, a gentiles ?
Judsei ipsius potestate sublatus, in libertate perma- CAP.290. — De scrutinio faciendo. Ex concilio Ro-
neat. mano, cap. 15. -
De scrutinio faciendo decrevimus., ul episcopus
CAP. 285. — Quid sanctus Gregorius de Judmh et ubi conrentus est populi et cleri, el possibilitas
prmcipiat. Ex reghtro Gregorii ad Joannem Terra-
cinensem episcopum (/. i, ep. 21). permitlit ibi celebrelur.
CAP. 291. — De bapthterio. Ex concilio Mogonti--
Joseph prsesentium lator, Judseus, insinuavit no- nensi, cap. 9.
Dis de Joco quodam quo ad celebrandas feslivitates
Baptisterii et catecbumenorum ventilata est ratior
suas Judsei in Terracinensi castro consistentes ut sacerdotes plenius intelligant, qualiter cum.
convenire eonsueverant, xjuod lua eos fraternitas
dignis ordinibus efliciant Christianum.
expulisset, et in alium locum pro colendissimiliter — Quod bigamus vocetur qui ante bapti-
CAP.292.
feslivitatibus suis, te quoque noscente et consen- D smum uxorem unam et
post bapthmum aliam
riente, migraverint, et nunc de eodem Joco etiam habuerit. Ex decreto Innocentii papm, cap. %
expulisse denuo conqueruntur. Quod si ita est, (epht. Inn. 22, adephcopos Macedonim).
volumus ut tua fraternitas ab hujusmodi se querela (Disl. 26, c. Deinde opponilnr.) Deinde ponittrr
suspendat, et loco quem, sicut prsediximus, cum tua non dici digamum oportere eum, qui cathecumenus.
conscientia quo congregentur adepfi sunt eos, sicut habuerit atque amiserit uxorem, si post baptismunr
mosfuit, Iiceat convenire. Hos enimqui aChrisliana aliam sortitus est, quia illud conjugium per ba-
religione discordant, mansuetudine, benignilate, ptismi sacramentum cum cajteris criminibus sit
admonendo, suadendo, ad unitatem fidei necesse est ablutum. Quod cum de una ufique dicitur, certe^si
congregare, ne quos dulcedo prsedicationis, et tres habuerit in veteri positus homine uxores, erit
praerentus futuri judicis teiror ad credcndum invi- ea quae post baptismum quarta est, sic interpretan-
tare poierat, minis et terroribus repellantur. iibus, prima. Yirginis seque noraen accipiet, quse
Oportet ergo ut ad audiendum de te Verbum Dei quarto ducta est loco.-Quis, oro, istud non vidcat
benigne conveniant, quam auctoritate quse supra- coiitra Apostoli esseprseceptum, qtti ait, unius uxons
modum extenditur, expavescant. virvm oportere iieri sarcerdotem? // Tim. m.)
tas n IVONIS CARNnTRNSlS F.PISf.OPT 12R
Scd cbjicilur, quod in baplisino totum quidquid in A . intra Africam rebaptizatos etiam episeopos vel pre-
veteri bomine gestum est sil solutum. Dicile mihi sbyteros, diaconosque cognovimus; quse res sine
(ctim pace vestra loquar) crimina tantum in bapti- dubio ad vesirarjquoquepervenitnotitiamsanclitatie, -
smo dimiiiunlur, an et illa quse secundum Domini qualiter in Africanis regionibus astutia diaboli sse-
pr.ecepta ac Domini instituta complentur? Uxorem vierit in populum Christianum, atque in id multi-
tlticere crimen esl, an non estcrimen?Si crimen plici decepiione proruperit, nt non modo vulgus in-
cst, ergo auctor erit in culpa, qui ut crimina cautum, sed etiam ipsos in mortis profunda demer-
committereiitur, in paradiso cum ipse eos jungeret, serit sacerdoles, ut nullus orbis non ingemuerit,
benedixit (Gen. n). Si vero non est crimen, quia nulia terra nesciverit. Unde in grandi moerore po-
qttod Deus junxit (Matlh. xix), nefas sit crimen siti, dissimulare non possumus pereuniium, afque
appellari, et Salomon addidit; etenim a Deo prsepa- nobisexigendarum discrimenanimarum. Quapropler
ratur viro uxor (Prov. xix): quomodo creditur inter competens adhibenda est talibus medela vulneribus, -
crimina esse dimissum, quod Deo auctore legitur ne curandi immatura facilitas, mortifera caplis pe-
consummatum ? Quid de friiis lalium percensetur ? ste nilril prosit: sed segnius tracta pemicies reatu
Nunquid non erunl admittendi in hajreditatis coh- non legilimse curationis involvat sauciatos pariter
sortium, qui ex ea suscepti sunt, quse ante bapti- et medentes. In primis itaque venientis ad nos et
snnum fuit uxor? cruntque appellandi, vel naturales, remedium postulantis, sollicite disculieuda est pro-
vel spurii, quia non est legilimum malrimonium, fessio et persona decepti, ut medela possit con-
nisi illud , ut vobis videtur, quod post baptismum gruens exhiberi, et qui satisfacturus Deo per poeni-
assumitur? Ipse Dominus cum interrogarelur a tentiam rebaptizatum se legitime doluerit, utrum ad
Judseis, si liceret dimittere uxorem (Matth. xi\), hoc facinus concurrerit, an impulsus accesserit re-
atque exponeret fieri non debere, addidit: Quod quiratur, sciens quod se decipiat ipse qui fallit,
vero Deus conjunxit, homo non separet (ibia.). Ac ne nibilque per nostram facilitatem tribunalis exeelsi
de his loculus esse eredatur quaj post baptisraum judicio derogari cui illa sunt rata, quse pia, quaj ve-
sortiuntur, meminerit boc vere et a Judseis interro- ra, quse justa sunt; et aliter necessitas, aliler tfa-
gatum esse, et Judseis esse responsum. Quserovero, ctanda est ralio voluntatis : deterior esi autern causa
et sollicitus qusero, si una eademque sit uxor ejus illius, qui forte pretio sollicitalus est ut periret. Ni-
qui ante cathecumenus, postea fidelis sit, filiosque hil inlentatum enim reliquit inimicus, cui ne de sua
exea cum essetcathecumenussuseeperit, ae postea liceal gaudere captura, succurreudum est irretitis,
alios cum fidelis, utrum sinl fralres appellandi, an p et conterendus est venantis laqueus, ut infucatum '
non. Habebunt postea defuncto patre cum cseteris sine dolo lamentantibuslapsum tam justilise modera-
Iisereditaiisherciscundarj consorlium, quibus filiorum tione, quam compunctione pietatis ad aulam quam
nomen regeneratio spirilualis creditur abstulisse. reliquerant, sit ingressus. Nec pudeat forsitan aut
Quodcum ita sentire atque judicare absurdum cst, pigeat, in diclis "ejuniorum gemituumque tempori-
quse ratio est, lioc" malum defendi, et vacua magis bus obedire, aut aliis observantise salubrioris obtem-
opinione jactari, quam aliqua auctoritatc roborari? perare prseceptis, quia humilibus datur gralia, non
cum non possit inter peccata deputari, quod lex superbis (I Pctr. v). Sit ergo ruinse suse dolore
prsecepit ct Deus coirjunxrt. Nunquid si quis cate- prostratus, quisquis in Chnsto fieri quserit electus;
chumenus virtutibus studueril, humilitalem secutus et per dispensationis nostise ministerium quod ve-
fucrit, patientiam tenuerit, eleemosynas fecerit, stram sequi convenit charilatem, nec alicui fas est
morii destinatos qualibet ratione eripuerit, caslita- vel velle, vel posse transcendere causam ejus,
tem servaverit, qusero si lisec (cum factus fuerit qui contra apostolieam doctrinam, iterationem in-
fidelis) amittit, quia per baptismum lotum quod faustam baptismatisdedit; vel ejus qui aliquibus ar-
vetus homo gesserit putatur auferri? Aspiciamus gumentis excusandum callide proprium putaverit
gentilem hominem Cornelium orationibus et elee- D esse consensum; sacerdotali rigore et humanitate
inosynis Petruni ipsum revelatione vidisse (Act. x). tractemus, ut ejus fides, quaj nisi una, nulla est,
Nunquid per baptismum hsec illi ablala sunt, pro- adjutorio Domini judicis, ad salutem sine nostraj
pter quse ei baptisma concessum essevidetur? Si ifa properationis offensione, reparetur; quia, eum pec-
creditur, mihi credite non modicum erratur; quia catoris a nobis satisfactio protrahitur, non prseler
quidquid bene gestum fuerit, et secundum prsecepta nostram laudem atque lajtitiam mens ejus ad ve-
legalia custoditum, non potest facientibus deperire. niam purgatior inrenitur, et ideo meminerilis lianc
Nuptiarum ergo copula quia Dei mandalo perficitur, super liis nos habere senlenliam, ul servata discre-
non potest dici peccatum, et quod peccatum non tione peccanlium non eadem cuncli qui lapsi sunf
est, inter peccata omnino credi non debct di- lance pensentur : quod majori castigatione est exi-
missum. gendum ; nostra cui in Domlno commissa fuerit 3i-
CAP.295.— De ephcoph el presbyterh et diaconibus sciplina. (De cons., dist. 4, c. Eos quos.) Ut ergo ab
rcbaptizatis. Ex decrelis Felicis papm III, cap. 1 ecclesise summitaiibus inchoemus, eos quos episco-
(epist. 5). pos, vel presbyteros, aul diaconos fuisse constitcrii,
Commuuis dolor et generalis est gemilus, quod ei scii optantes forsilan, seu coactos lavacri illius
129 DECRETI PARS 1. — DE FIDE, ETC. 130
runicisalutansque claruerit fecisse jacturam, et Chri- A disimus : cseleros, id est sive clericos, sive laicos,
stum, <_uem non solum dono regenera.tioiris, ve- vel mon3chos sexus utriusque personas, quos vir>-
rumefiamgraliaperceplihonorisindueranl, exuisse: lentia et periculo coactos iterationem baptismatis
cum constet neminem ad secundam tinclionem ve- subisse coustilerit, vel qui aliquo modo [commento]
nire posse, nisi se palam Christianum negaverit, et hujus sefacinoris piaculis dixerinl non tcneri, in
professus fuefit essepaganura, quod cttm generali- pcenitentia per triennium durare decernimus, et pcr
ler in omnibus sit exsecrandum, mullo magis in manus impositionem ad societatcm recipi saera-
episeopls, presbyteris et diaconibus auditu saltem, menti, illo per omnia custodito, ne ex bis unquam
dictuque -probatur horrendum. Sed quia idem Do- (1 q. 7, c. Qui in qualibet mtate) qui in qualibet
minus atque Salvator clementissitnus est, "et nemi- "setatealibi quam in ecclesia calholica baplizati" aut
nem vult perire, usque ad exitus sui diem in pceni- rebaplizati sunt, ad ecclesiastieam militiam prorsus
tentia (&\resipiscant) jaeere conveniet; nec orationi permittanturaccedere. Quibussatis esse non delet
non modo fidelium, sed nec catechumenorum qui- quod in Catholicorum numero sunt recepli : quo-
dem omnimodis interesse.- Quibus communio laica modo de suo ordine et communione videbitur ferre
in morfe reddenda est. Quam rem diligentius explo- judicium, quisquis hajc violaverit antistitum; vei
jare vel facere, probatissimi sacerclotis cura debe- qui non removerit eum, quem exlris ad minislerium
bit. De monachis autem et clericis., et puellis Dei clericale obrepsisse cognoverit. Curandum vero
aut sajcularibus servari prsecipimus bunc tenorem, maxime, et omni caulela est providendum, ne quis
quem Nicsena sjnodus circa eos qui lapsi sunt, vel fratrum coepiscoporumque noslrorum, aul etiam
fuerint servandum esse constituit, ut scilicet qui presbylerorum in alterius clritate, rel dioecesi poe-
nulla necessitate, nullius rei timore atque periculo, nitentem. vel sub manu positum sacerdotis, aut eum
se lisereticis ut rebaptizentur Impie dediderunt, si qui reconciliatum se esse dixerit, sine episcopi, vel
tamen eos ex corde posniieat, tribus annis inter au- presbyteri teslimonio et lilteris, aut in parochia
dienies sint, septem vero .annis subjaceant inter pce- presbyter, aut episcopus in civitate suscipiat. Quod
nitentes manibus ^acerdotum, duobus etiam annis aliqua simulatione neglectum, culpam tangit etiam
oblationes omnibus modis non sinantur offerre, sed ciericorum, qui in Iocis in quilms hoc minus cura-
tantummodo a popularibus [ssecularibus]in oratione tum fuerit, commoranlur. His itaque rite dispositis,
socientur; nec confundatur Deo colla subrailtere, et ad ecclesiarum nostrarum notitiam nostra deli-
qui eum non timuit abnegare. ^Juod si ulpote mof- -beratione perlatis parere vos convenit. Quibus licet
lales inter meias prsescripti temporis cceperit vitaj f, ad animarura reparalionem irihil deesse videatur,
flnis urgere, subveniendum est implorahli, et seu tamen si eui aliquid nori et quod prajlerire nos po-
ab episcopo qui pceititeniiam dederit, seu ab aJio tuit, rerelatum fuerit, secundum beatum Paulum
qui tamen dalam esse probaverit, aut similiter pre- apostolum lacente priore (1 Cor. xir) fideliler insi-
sbylero, viaticum abeunti de sseeulo non negctur. nuet, -quia Spirilus ubi vult spiral(Joan. rm), maxi-
Pueris autem quibus quod adhuc in veste sunt a me cum ejus causa tractatur; nec nos pigebit au-
puriiate vocabulum est, seu clericis, seu laicis, aul dire, et si qua sunt omissa non arroganter abnuere,
eliam similibuspuellis,quibus ignorantiasuffragalur sed rationabiliter ordinare. Data est lduum Martia-
ajtalis, aliquandiu sub manus impositioue detentis, rurri die, Dinanuo, et Sibidio"ir coss.
reddenda communio est, nec eorum exspeclanda CAP.294.—De eo qui per ignoranliam ordinatur an-
pcenilentia, quos excipit a coercitione censura. Quod lequatn baptizetur. Ex diclis Isidori ephcopi.
est a nobis provide conslitutum, ne lri quibus in (i,q. 1, c. Si quis per ignoranliam; vide ib.adnola-
terreni labe contagii plus minusve restat ad vilam, lionem.) Si quis per ignoraittiam ordinatur antequam
•
dum adhuc in 'poenitentia siint, pcenitentiam com- baptizelur, debent ab eo baplizati rebaplizari, et
roittaut. Quod si anle praefurilum tempus poeniten- ipse non ordinetur, sed (Item De cons., dist. 4, c.
tiarjdesperatus a medicis ob evidentia mortis indicia, JJ Romanus.) Romanus pontifex non bomiuera judicat
sed Spifitum Dei subministrare gra-
recepta quisquam comraunionis gratla convalescit, qui baptizal,
servemus in eo quod Nicseni canones ordinaverunt, tiam eredit baptismi, licet paganus sit qui bap-
ut habeatur inler illos qui oratione sola communi- tizat.
"cant, donecimpleatur spatium temporis eidem prarj- CAP- 295.—.De illis qui gralidin sancti Spiritus ven-
dere conantur. Ex concilio Triburensi, cap. 22 cui
stitutum. Nec catechumenos nostros qui sub tali
ittterfuit Arnulphus rex.
confessione baptizati sunt prseterimus; quia non est
(i,q.i,c. Dictiim es'.)jDictumesl solere in quibus-
causa dissimilis, sicut iidem sancti canones ordi- dam locis pro perceplione cbrismalis nummos dari,
narunf, ejus qui quolibet modo Christum; quem pro baplismo quoque et communione, hoc Simo-
*«enierconfessus est abjurarit. Tribus annis inter niacse hseresis semen est detestata sancla
audientes sint, et postea cum catecbumenis permit- *et synodus,
anathematizarit, et, ut de csetero nec pro ordina-
iantur-orare, per manus impositionem, communio- tione, nec pro chrismate, vel baptismo, vcl p; o
nis catholicse gratiam recepturi, exceptis tantum-
balsamo, nec pro sepultura vel communione quid-
modo episcopis, presbyteris et diaconibus, quos
quam exigatur, sed grafis dona Chnsli gratuita
solo niorlis susrj tempore reconciliandos esse, jam dispensalione doiieniur.
151 . IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI i 132
CAJ».296.— A quibus mctnus impositio perfici debeat. A CAT.502. — Ab uxore sua separan debere eum qui
Urbanus papa omnibus Christianh, cap. 7. filiastrum suum, vel filiastrum suam ante episco-
Omnes fideles per manus imposiiionem episcopo- piim ad confirmationeni lenuerit. Capiiularium li-
bro v, cap. 7,
rum, Spiritum sanctum post baptismum accipere Si quis filiastrum vel ftliastram suam ante cpi-
debeitt, ut pleni Christiani inveniantur.
scopum ad conftrmalionem tenuerit, ab uxore sua
CAP.297.— De eodem, Eusebius papa episcoph per separelur, et alteram non accipiat.
Catnpanium et Tusciam, cap. $, ephtota 5.
CAP. 505. — Non licet confirtnatum denuo coii-
De cons., dist. 5, c. Mamcs.) Manus imposilionis firmari Gregorius II Bonifacio
sacramentum rmagna auctoritate tenendum est, Homini qui a pontilice confirmatus fuerit, denuo
quod-ab aliis perfici non poiest, nisi a sttmmis sa- talis rei iteratio prohibenda est.
cerdotibus : neclempore apostolorum ab aliis quam CAP. 304. — Utruni
separandus sii ab tixore sua qni
abipsis apostolis legjtur ac scitur peractum esse; filiastrum suum, vel filiastram suam coram episco,-
nec ab aliis, sicut jam dictum est, quam ab ipsis po ad confirmationem inscienler tenuerit. Nicolaus
qui eorum locum lenenf, unquam perlici potest, aut papa Rudolpho Biturensi episcopo.
Jieri debet. Nam si aliter prajsumptum fuerit, irri- ™ (50, q. 1, c. De hh qui.) De his qui filiaslros suos
tum habeatur ac vacuum, nec inter ecclesiastica un- ad confirmationem coram episeopo tenent, id est
quam repulabitur sacramenta. qui filios uxoris suaj de priori marito dum chri-
smantur ab episcopis super se sustinenl, si inscien-
CAP. 298.— Item de eodem. Beda super Actus aposto- ter, ut asserilur, fit, licet sit
lorum. peccatum, tamen non
usque ad separationem conjugii puniendum est.
(In cap. 8.) Philippus' qui Samarise Evangelium Lugeant tamen et digna pcenitentia hoc diluenles
prsedicabat, unus de seplem diacouibus fuit. Si Domino dicant: Delicta ignoranlise nostraj ne m"e-
enim apostoius esset, ipse ntique manum imponere mineris.
potuisset, ut acc.iperent Spii-ifum sanclum. Hoc CAP. 505. — Ulrum
enim solis pontificibus debetur. Nam presbyteris separafi debeant ab uxoribus
suh, qui filios suos ex lavacro sancto suscipiunt.
siveextraepiscopum, seu prajsente episcopo, cum Ex decreto Desiderii papm, Deusdedit Gordiano
chrismate baptizatos ungere licet, sed quod ab ephcopo.
episcopo fiierit consecralum; non tamen frontes (50, q. 1, c. Pervenit ad nos.) Deusdedit sanctaj
ex eodem oleo signare, quod solis episeopis debe- RomanseEeclesise et apostolicse sedis episcopus Gor-
tur, cum tradunl Spiritum sanctum paracletum "
diano Hispalensis Ecclesiaj coepiscopo et fratri cha-
- '2 rissimo. Pervenit ad nos, diaconus sanctitatis rve-
hapiizalis.
slrse epistolam deferens, quod quidam riri et mulie-
CAP.299. — De eodem Isidorus Ehjmologiarum res prseterito Sabbato paschali die prarj magno po-
lib.yu, cap. 20.
licct sint tamen pulorum incursu nescientes Jilios suos suscepissent
Presbytcri sacerdptes, pontiftca- ex laracro sancto.
ius apicem non habenl; quia nec chrismale fron- Cupis ergo seire si pro lali aa-
tem signant, nec Spiritum sanctum dant : quod tione accidenti debeantviri ac mulieresad proprium
solis episcopis deberi leclio Aclus aposlolorum in- usum redire, an non. Nos vero ex hac re mcesti,
dicat. inquisivimus priorum dicta. Invenimus autem in
archivis hujus apostolicaj sedisjam talia contigisse
CAP. 500.— Ilem de eodetn : Rabanus, De inslilut. in Ecclesia Hisaurise, Ephesiorum, -simnlque Hiero-
cleric, tib. i, cap. 50.
j.olymse, aliarum eliam JEeelesiarum episcqpis, et
(De cons. ,5, e. Novhsime.) Novissime a summo earum ciritalum, ab hac aposlolica sede scire vo- -
sacerdole per impositionem manus Paraclelus tra- lenlibus, utrum viri ac roulieres redirent adpro-
ditur baplizatis, ut roborenlur per Spirilum san-
prium torum. Beatarj memorise sanctissimi Patres
ctum ad prsedicandum aliis, idera donum, quod ipsi Julius, Innocenlius, et Ccelestinus cum
episcopo-
in baplismaie consecuti .sunl per gratiara, vitse do- ' rum.plurimorum et sacerdotum consensu in ecclesia
nati seternse. Signatur enim cum chrismate bapli- beali appslolorum principis, prohibentes talia per-
zatus per saceidotem in capitis summitate; per -scripserunf et confirmaverunt, ut nullo rmodo con-
pontificem vero in fronte, ut in priori unctione si- jugio se reciperent mulieres ac viri quicunque ali-
gnificetursuperipsumSpiritus sancti descensiq, ad
qua ratione susccperint natos suos, sed separarent
habilationem Dco eonseerandam. In secunda quo- se, ne, suadenle diabqlo, \&le.vitiu,prtinolescat per
que ut ejusdem Spiritus sancti sepliformis gratia, .mundum. Scilis quia qupmodo sunt jjepf^m.dona
cum omni plenitudine sanctitatis, et scientise, et -Spiritus sapcti: ita sunt septem tdona j^aptismi. A
virtuiis venire in hominem declaretur. primo ergo pabulo salis sacramenti et irngressu Ec-
CAP. 501.— Quid liceat ephcopo alterius ecclesiam clesise, usque ad confirniatiojjeni per.chrisma, hoc
ingresso. Haimo super Deuteronomium. est a primo usque adseptimura, nuilus Clrristianus
Ingressus episcopus alicujus ecclesiam, potest ibi auant cornmatrem in cqiijugium. suscipere debet, et
aliquos corrigere, vel etiam confirmare,totam autem qui prarjsumpserit, tandiu anathematis vineulo reli-
plebem noir iicet ei disponere. getur, donec pcenitentiam digne egerit.
155 DECRETI PARS I. — DE FIDE. ETC. *'.
CAP. 506. — Itcm de eodem Joannes Anselmo Le- A temeritatis animse suse salutcm despicientes impio
mozinmEcclesim episcopo. se miscuerunt malflmoiiio, per omnia tua fraterni-
Ad Iimina bealorum Petri et Pauli apostolorum tas sludealseparare, et pceiritenliaj digne submittere,
principum, hic prsesens homo nomine Slephanus qualenus abseternacruti damnatione animas eorum
orationis causa reniens, nostro prajsulatui sugge- lucretis prsestante Domino. De filiis autem qui ex eis
rendo innoluit: quod filium suum in. extremo vitaj nati esse probantur retulisti si liceat eos conjugio
positum,Tiec baptismalis unda lotum, absentia sci- copulari. Sed hi cur prohibeantur a conjugio, aut
licet sacerdotum necessitale cogente baptizasset, pro hujusmodi pcenitentiam agere compellantur,
eumque propriis manibus refmendo suscepisset. dum ex boc absque damriatione esse perhibentur.
Atque pro hujus rei negofio notitise tuse patefacto quia non pater pro filio, neque filius pro patre sus-
reverentia tua quasi zelo rectitudinis_flagrans prsefa- linebit tormenta, dicente Dorinino per propbetam-
tum hominem a sua judicaverit conjuge separan- . Anhnapatrh mea est, et animm filii meaest, anima
dum, quod lieri nullateuus debet, dicenle Scriplu- qum peccavent ipsa morietur (Ezech. xvm). Sed et,
ra : a Deo junctam esse viro uxorem el quod Deus frater charissime, de his dixisse sufficiat. Cave au-
junxit, homo non separet (Matth. xix). Unde et Do- lem ne aliter agere subjectis concedas, ne a reclo
mirius in Evangelio ail: Nemo dimiltere potest uxo- B tramite inveniaris deviare.,
rem suam, nisi causa foniicationis (ibid.) Quapro- CAP. 508. — Qtcod in bapthmo non aqua mundat,
sed verbum. Augustinus super Joannem (tract. 80)
pler et nos tantse auctoritatis jussioue prarjcipue homiliax\Y\.
freti, diciinus^mitlendum esse et inculpabile judi-
candum, quod necessilas inlulit. Nam baptizandi Dominus dixit discipulis suis : Jam vos mttndi
hoc opus eliam laicls fidelibus juxta canonicam san- estis, propler verbum quod locutus sum vobis (Joan.
ctionem, si necesse fuerit facere libere conceditur. xvn). Quare non ait mundi estis propter bapfsmum
Unde si supradictus genilor fUium suum corpore quo abluti estis, sed ait propter quod locutus sum
morientem aspiciens, ne animam morte perpetua vobis, nisi quia et in aqua verbum mundat?
pereuntem dimitteret, sacri unda baptismatis lavit, CAP.509. —Aposlolos baptizatos fuisse. Augustinus
et eum de potestate auctoris raortis et tenebrarum in ephtola ad Seleucium (ep. 508)
eripuii, el in regnum Christi jam regeneratum in- (Dccons. dist. i,c. Qitando.) Quando ab Hieroso-
dubilanter misit, bene fecisse laudatur : et idcirco lymis exiit Dominus Jesus, cum discipulis suis in
suam uxorem sibi jam olim opiime soeiatam, im- Judseam terram, et ibi morabatur cum eis, baptiza-
pune quandiu vixerint judicamus manere conjun- C bat non per seipsum, sed per discipulos suos, <]uos
ctani: neque ob hoe contra prariatas auclorilales inteliigimus jam fuisse baptizatos, sive baptismo
divinas aliquatenus separari debuisset. Joannis sicut nonnulli arbitrantur : sive (quod ma-
gis eredibile est) baplismo Chrisli. Iiem respondil
"CAP.507. — Non licere atiquem filiastram palrh Dominus Petro : Qui lolus est, non indiget nisi ut
sici in matrimonium ducere, el si duxerit separari pedes lavet, sed est mundus tolus
debere. Zacharias- papa Theodoro Ticinensi epi- (Joan. xm). Unde
scopo. intelligitur quod jam fueritbaptizalusPelrus.
' CAP.510. — Deeodem Augustinus ad Vincenlium
Zacharias episcopus servus servorum Dei, reve- victorem (Iib. in De anima el ejus origine, cap. 9).
rendisslmo et sanctissimo fratri Tbeodoro episcopo (De cons., dist. 4, c. Si eos.) Si eos de quibus
EcclesiajTiciniensi._(50, q. 5, c. Pytacium.) Pytacium seriptum non est utrum fuerint baptizati sine ba-
nobis tua reverenda fraternitas obtulit, perquod nos ptismo de hac vita recessisse conlendimus, ipsis ca-
sciscitari curasli, si liceat filium, cujus pater alte- lumniamur apostolis : qui praeter Paulum aposto-
Tius filiam ex sacrofonte susceptam, id est spiritua- lum, quando baptizati fuerint ignoramus. Sed ipsos
lem ejusdem patris filiam (quod dici crudele esi), baplizalos esse per hoc nobis innotescere potuit,
in matrimonio accipere, quod apud te enormvter quod beato Pelro Dominus ait: Qui lolus est, non
asseruisti contigisse. -Sed bene tua sancla fraterni- indiget nhi ut pedes lavct (Joan. xm).
tas compertura habet, quod Dominus Moysipraece- CAP.511. —Divites baptizatos nonprivari regno Dci.
pit dicens : Turpitudinem patrh tui ne reveles: el Augttstinus ad Paulinum Notanum ephcopum de
turpiludinem malris tum non revelabh : turpitudi- Pelagio (epht. ,106).
ttemsororis lum non revelabh, turpiluao enhn tua esl Confitealur Pelagius divites baptizaios, etiamsi
(Lev. xviu). Turpitudinem enim non revelare dici- -divitiis suis non careant, et sint tales, quales ad Ti-
tur, dum a propria consanguinitate ]prajcipimur motheum scribit Apostolus dicens : Prajcipe diviti-
abstinere: multo magis a spirituali patris nostri bus hujus sseculi non superbe sapere, neque spe-
filia omni occasione, aut argumento seposito sub rare in incerto divitiarum, setl in Domino vivo, qui
nimia districtione nos cavere convenit, ne iram di- prsestat nobis omnia abundanter ad fruendum : ut
vini examinis incidat, si cpiis tali facinori mistus sint divites in operibus bonis, facile tribuant, com-
minime restrinxerit frena luxuriaj. Unde' et omnes municent, tliesaurizent sibi fundamentum bonum in
omnino cavendi sunt a talis sceleris commisiione, ne fuluro, oit 'apprehendant ritam seternam (I Tim. vi),
in ajternum pereant. Sed eos qui hujus perniciosse nec eos regno Dei posseprirari.
155 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI- 158
CAP.d.— Quod panis et caiix non qualibet, sed cerla A unitate corporis Christi eonsiilulus. Sacramemti
consecmtione fit corpus Christi. Augustinus in libro quippe illius participalipne ae beneficio non priva-
De calechizandh rudibus, cap. 1 (/. xx conira
Faustum, c. 15). tur, quando in sehoc quod illud sacramentum-si-
gnificat, invenitur. Item ex libro De civitate Dei x,
(Grat. De consecr. dist. 2 , cap. Panis et calix.) (cap. 20). In foima servi maluit Dominus esse sacrr>
Panis et calix, non qualibet sed certa consecratione, ficlum quam sumere, ne vel hac occasione quis-
myslicus iit nobis, noif nascitur. Proinde quod non quam existimaret cuilibel saerificandum esse erea-
iia fit nobis , quamvis sit panis et calix, alimenlum iurse, per boc et sacerdos est ipse offerens , ipsect
est refectlonis , hon sacramentum religionis . nisi oblatio. Cujus rei sacramentum quolidianum voluit
quod benedicimus graliasque agimus Domino , in Ecclesise esse sacrificium , quse cum capitis ipsius
omni ejus nmnere, non lantum spiritali, verura sit corpus , seipsam per ipsum discil offerre.
etiam corporali. Item cx sermone-de sacramentis. GAP.2. — Quod mannaa patribus sumplum non li-
(De cons. dist. 2 , c Quia passus esl.) Quia passus beravit a morte, sed qui figurabalur in manna : in
est pro nobis commendavil nobis in isto sacramenlo sermone De ulilitate agendm pmnileniim.
sanguinem suum el corpus, quod etiam fecit nos- Manna de ccelo , inquit, aperte ab ipso Domino
metipsos. Nam et nos corpus ipsius facti sumus-, B exponilur. Palres vesiri, inquit, mannam manducave-
et per urisericordiam ipsius, quod accepimus nos runt in deserto et mortui sunt(Joan. vi; Exod. xvi;
sumus. Reeordamini, el vos non fuistis , et creati Num. w). Quando enim viverent, figura prarjnun.
eslis , ad aream Dominicam comportati eslis, labo- liare vilam possel, vita esse non posset. Manduca-
ribus boura , id est annuntiantiuro Erangelium tri- verunt, inquit, manna el mortuisunt, id esl, manna
turati estis. Quando eatechumeni deferebamini, iu -quod manducaverunt, non eos poluil de moile li-
iiorreo serrabamini, nomina restra dedistis, eorjpistis berare , non quia mauna ipsuin mors illis Juit, sed
moli jejuniis et exorcismis : poslea ad aquam vcnis- quia a morte eos nou Jiberavit. Ille autem a morte
tis, et conspersi estis, et panisDominicusfacti eslis. eos liberaturus erat. qui per manna ligurabatur.
Eece quod accepistis. Quomodo ergo unum videlis Breviter ergo dixeriro , quicunque in manna Ciiri-
esse quod factum est, sic et vos unum estote dili- stum intellexerunt, eumdem quem nos cibum spiri-
unam indivi- tualem manducarerunt. "
gentes vos, tenendo unam fidem, spem,
duam charitatem. nseretici quando^ hoc accipiunt, CAP.5. — Quamvis res vhibtles sacramentorum cor-
lestimonium conlra.se accipiunt: quia illi quajrunt rumpantur, non lamen id quod per eas agilur, cor-
divisionem , cum panis iste indicet unitatem. Sic et rumpi posse. In libro De unico bapthtno.
' An vero
vinum in multis racemis fuit, et modo unum est. , inquit, solis , vel etiam lueernse Iux
Onum est iif sua nativilate, calix post pressuram cum per ccenosa diifunditur, nlhil inde sordldum
torcularis; etvbs post illa jejunia postlabores, post attrahit, ef baptisinus Cbristi potest cujusquam
numilitatem et conlrltionem, jam in nomine Christi -sceleribus inquinari ? Si enim ad res ipsas visibiles
lanquam ad calicem veHisiis , et ibi vos estis...in jquibus ipsa sacramenta tractanlur animum confera-
fliensa, etJn calice nobiscum vos estis, simul enim mus, quis nesciat eas esse corruptibiles ? Si autem .
iioc sumimus, simul bibimus, quia simul vivimus. ad id quod per. eas agitur,_ quis npn videat non
Item in sermone De infanlibus. (Ibidem, Gratianus.) posse corrumpi ? quamvis homines per quos agitur,
Ita Dominus noster Jesus Chrisius nos signiiicavil, pro suis moribus vel prsemia-percipiant Tel pcenas
nos ad se pertinere voluit. Mysterium pacis et uni- luant.
tatis nostrse in mensa sua consecravit. Qui accipit CAP.4. —.Non mentiri eum qui dicit Chrhtum im-
mysterium unitatis , et non tenel vineulum pacis , passibilem et immorialem quoiidie in sacramento
immolari , et quomodointelligendum sil sacramen-
non myslerium accipit pro se, sed testimonium ium corporh Chrhti, corpusChristiesse.Jnepisto-
cOntra se. (Pelr. Lom. lib. iv, disL 9, § a.) Nulli ftst la Auguslini ud Bonifacium evhcopum (ephloia
ambigendum aliquatenus, unumquemque fidelitim D 23)"
corporis sanguinisque Dominici lunc esse parlici- (De cons. dist. 4, c Qumris, sttb finem.) Ecce fa-
pem, quando in baptismate membrum efflcitur cio , inquit post mulia,quanfum possum. Dominus
Christi, nec. alienari ab illius pairis, caliciscjue adjuvel, ut quod posiulas pqssim. Kempe saspe ifa
consostio; etiamsi anlequam panem illum comedat loquimur, ut Pascha appropinquante dieamus cra-
calicemque bibat, de hoc sreculo migraverit, in -Btinam vel perendinam Domini esse passionem,
«i Tnrrmr.Ti TJAWCn - TVRruRP. EVTs&ivn rsrra F.Tf; iss
cum ille ante multos anrios passus sit, nec omnirio A i tem erat Christus (Num.jrx.; Exod. xm, xsv, xvi,
nisi semel illa passio facta sit. Nempe ipso die Do- xvn; Num. xx; J Cor. x); idem p'6tug; idem panis'.
minico dicimus , J)ominus hodie surrexit, cum ex Petra Christus in signo, verus Cbrislus in carnc et
que resurrexit tot anui transierint. Cur heriio tam Terbo. Hic esl ergo panis de cmlo descendens (Joan'.
incptus est, ul nos Ita loquentes arguat esse menll- vi), ut si quis ex ipsO mandticaverit noh moriatur,
tos? rilsi qiiia dies isfos secundurii illorum quibus qttod pertinet ad Virtutem sacramenli, non qtfod
baec gesta sunt similifudinem nuncupamus , ut di- pertinet ad risibile skcramenium : qtti manducat in-
catur lpse est dies , quirion estipse, sed rerolutio- tus, non foris; qui manducat corde; iion qui pre-
ne temporis similis ei, ut dicatur illo die fieri pro- mil denle. Qui nianducat caruem meani, et bibit
pter sacramenti celebrallonem , quod non illo die , sanguinem meum, liabet vilafii 'mteritam (ibidl). Hanb
sed olim ractum est. Nonne semel immolatus est ergo non habet qui istum panem nbn manducai,
Christus in semelipso, et lamen -in sacramenlo non nec istum sanguinem bibit. Nam temporalem ritairi
solum per omnes paschse solemnitates , sed omni sine illO homines habere.pos.sunt. Qui ergo ejus noh
die populo immolatur, nec utique mcntitur, qiii in- manducat carnem, nec bibit ejus sanguihem; non Ifa-
ierrogatus eum respondet immolari. Si enim sacra- bet in se vilam : et qui mahducat ejiis carnem, el
menta quamdam simililudinem earum reruni qua- B bibil ejus sanguinem ; liabel vilam mlernam (ibid.).
rum sacramenta sunt, non haberent, omnino sa- Ad utrumque autem respondet, ijuod dixitseternam.
cramenta non essent. Ex haeaiitem similitudine Huuc ergo cibum el potura socielalem rulfintel-
plerumque jam sacramenta ipsarum rerum nomina ligi corporis el meiiibrorum siforuiri, quod est Ec-
accipiunt. Sic ergo secundum quemdara modum sa- clesia sancta. Hujus rei sacramentum, id est uni-
crameiHum corporis Christi corpus Christi est, sa- tatis, corporis Cbrisli et sanguinis, aliciibi ijuo-
cramenlum sanguinis Ghrisli sanguis Christi est, ftdie alicubi certis intervailis dierum; iri Dominica
ita sacramenfum fldei fides est. In libro De pmniten- mensa prseparatur, ef de mensa Dominiea su-
tim remedio (cap. 7). floc, inquit, allare quod nunc hiitur : aliqiiibus ad vitam , aliquibus ad. eii-
in Ecclesia est in terra positum, lerreiiis oculis tium. Res vero ipsa cujus sacramentum, bmni
expositum, ad mysleriorum divinorum sigriaeuJa bomini ad vitam , nulli hominiad exitium, qui-
cdebranda, ad hoc multi eliam scelerati possunt ac- cuuque pariicipes ejus fueriht. In symbbto Epheshd
cedere, cum Deus comniendat iri boc tempore pa- csmciiii (ex ephlola cbnc. Ephesini a'd Nestorium).
tieiUlam suam, ut in futuro exerai scveritatem Necessario, inquiunt, ethoc adjiciinus, anntmtiari-
suam. (De cons.; dist. 2, c. Ut quid paras, et /-. £ tes enim secundum eSrnem mortem iinigeniii JPilil
P. Lom., lib. iY,dhl. 9, § a.) Ut quid paras, inquit Dei, et resurreclionem, incruentam celebremus sa-
beatus Augustiuus in expositione Evangelistse cri officii servitutem. Sic enirii ad mysticas bene-
(Tract. 26 in Joatmem), dentes ct veiilrem: credere in dicttones accedimus, et sanclificariiur , participes
eum, hoc esl manducare panem vhum, qui credit in sanclicorporisct pretiosi sariguinis Christi, bmniuni
eum, manducat eum. Invisibiliter saginatur, quia noslrum redemptoris effccti, non ut cohimuneiri
inrisibiliter Tenaseitur. Infaiis inius est, novus est earnem percipientes, quod absit! nec viri saiictifi-
iufas, ubi horellalur, ibi saliaiur. Non enim buc- cati, et verbo conjuncti, secundiini dignitatis iinita-
cella Donrini (Joan. xm) renenum fuit Judse, quam tem, aut sieut divinam possideiriis habiiationem,
eum accepii, inimicus in eum intraril, non quia ma- sed vere vivificatricem , ei ipsius vefbi prbpriam
lum accepit, sed quia bonum malus male aceepit. faclam. Yita enirii naturaliter ut Deus existens, qua
Yidete .ergo fratres panem ccelestem, spiritualiter proprise carni uniius, et vivilicatiicem professus est,
manducate, innocentiam ad allare apportale : pec- et ideo quamvis dicat: Nhi manducaverith carneriv
cata et si sunt quotidiana , non sint mortifera. An- Filii hominh (Joan. vi, 54), non tamen ut boniinis"-
tequam ad alfare accedatis attendite quid dicatis : cujusquam exislimare debemusi Quomodb eriini
Dhnitte nobis debita noslra, sicut el nos dimitthnus D " juxta naturam suam vivificalrix esse poterit "earo
debiloribus nostris (Mailh. n). Dimitlas. dimiltetur hominis ? Sed ut vere ejus propriam factam, qui -
tibi. Securus accede , panis est non venetium. Ilic propter nos friius hbminis factus est, et vocatus.
panis est, qui descendit de cmlo (Joan. vi). Hunc (Aug.in Enchiridio. cap. 65; Grat. depmkit., dist.i,
panem significat manna, htinc panem significat al- cap. In aclione; P. Lomb. t.n, disl. 20, § c.) In
fare Domini. Sacramenta illa ftterunt, in signis di- actione pcenitentise ubi taie commissum est, rit is
versa suut,inre,c[uaesignificatui' paria sunt. Omnes, qui commisit a Cliristi eliam corpore
separetur :
inquif, eamdem eseam spiritualem manducaverunt, non tam consideranda est mensura temporis, quam
spiritualem utique eamdem; Nam corporalemaJiam, doloris. Cor enim contritum et humilialuni non
quia illi rmanna, nos aliud, spiritualem vero eam- despicit Deus (Psal. L). ililarius «. libro cle Trini-
dem quam nos, adjungit. El omnes eumdem potum iale. Eos inquiens qui inier Palrem et Filium volun-
spiriluatem biberunl: aliud illi, aliud nos, sed spe- iatis higerunt unitatem, nec interrogo utrumne per
eie risibili, quod tarnen hoc idem esl virlule spiri- nalurrrc veritatem hodie Christus in nobis sit an
per
tuali. Quomodo enimeumdem polum?Bibebant, in- eoneofdiam voiuntatis. Si enim vere VerMm caro
qait, de spirituali consequenle eos pelra petra au- factum esi (Joan. i), ei vere Yeibrim carnem cibo
PATBOL, CLXI k
159 D. IVONIS CAKNQTENSIS EPISCOH 140'
Dominico -sumimus ; quomodo non naturaliter in A invisibilis sacerdos risibiles creaturas in substac-
nobis manere existimandus est: qui el naturam tiam corporis et sanguinis sui, rerbo suo seereia-
carnis nostrse, jam inseparabilem sibi homo natus poteslale conrerlit, ita dicens : Accipiteet eomcdite;
assumpsit,- et naturam eariris nostrse ad naturam Hoc ESTCORPUS MEUM : et sanciificatione repelita :
ajtenrilatis , sub sacramento nobis cominunicandre Accipite et bibite ; hic esl sanguis meus. Ergo ad
carnis -adnrisruit ? Ila enim omnes unum sumus : iiutum prseeipienlis Domini, repente ex nilrilo sub-
quia et in Christo Pater est, el Christus in nobis , stiterunt excelsa ceelorum,-profunda fluctuum, rasta .
unum in his esse nos faciunt. Si vere ergo carnem terrarum (Gen. i). Pari potenlia in spiritualibus sa- '
corporis nostri Christus assumpsit : et vere homo cramenlis ubi prajcipit virtus, servit effeclus. Quanta
ille qui ex Maria natus fuit, Christus est, nosque itaque, et qttam celebranda beneficia vis divinaj be-
vere sub mysterio carnem corporis sumimus, et per nedictionis opcretur : et quomodotibi novum et im-
hoc unum sumus, quia Pater in eo est, et ille in possibileessenondebeal,quod inChristi subsfaiiliam
nobis : quomodo voluntatis unilas asserilur, cum terrena et mortalia convertuntur, teipsttm qui irr
lialuralis pcr sacramentum proprietas, perfectse sa- Cbristo es regcneralus interroga. Dudum alicnus a
cramentum sit unilalis ? Non est humano aut sseculi vita, peregrinus a misericordia, a salutis via, intrin-
sensu in Dei rebus agendum, neque per violentiam, " secus mortuus, exsulabas : subifo initiatris Chrisfi
atque imprudentem prsediealioiiem coelesfium di- tegibus, et salularibus mysteriisinnovalus,in corpus
ctorum, sanitati aliense, atque impise intelligeiilise, Ecclesise non videndo, sed credendo transisti: et de
extorquenda perversitas esl. Quaj scripta sunt lega- filio perditionis adoptivus Dei fieri occulta puritaie
mus, quse legimus iiitelligamus : et tunc periecte mertristi. In mensura visibili permanens,- riiajor
fidci-oflicio fungerour. D>enaturali enirn in nobis factus es te ipso invisibililer, sine quanlitatis au-
Chrisli veritate quse dicimus, nisi ab eo didicimus, gmento. Cum idera atqtie ipse esses, multo aliterfldei
stulte atque impie dicemus. Ipse cnim ai!: Caro mea processibus exslitisti.In exleriore nilril addituro est.
Vereest esca,- et sanguistneus vere esl polus Qui edit et totum in interiore mutatum est: ac sic homo
carnem meam, et bibit sanguinem meum, in me Christi filius effectus, et Christus in hominis mente
manet, et ego in eo (Joan. vi). De verilale carnis et forraalus est. Sieul ergo sine corporali sensu prse"-'
sanguinis, non est reliclus ambigendi locus. Nunc terita vilitate deposita , subifco novam indutus es
enim ipsius Domini professione, et lide noslra, rere dignifatem r-el sicut hoc quod Deus lsesa vitse cura 4
earo est, et vere sanguis est, et hsec accepia atque vit, infecta diluit,-maculatadeiersit; nori oculis tuis,
hausta id efficiuiil, ut nos in Cliristo,- et Cliristus in sed scnsibus Wis sunt credita : ita et cum reveren-
nobis sit. Annelisec veritas non est? Confmgat plane u dum allare cibis spiritualibus saliandus' ascendis',-
iisvernmnonesse, quiChristumJesumverumDeum sacrum Dei tui corpus, et sanguinem fide respice,-
csse negant. Estergo in nobis ipse.per carnem,. et honora, mirare,- mente contirrige, cordis manu sus-
sumus in eo,- dum seeundum hoc quod nos sumus, cipe, et maxime totum haustu interioris hominis
in Deo est. Hsec ergo vilse nostrse causa- est,, quod in assume
nobis carnalibus manentem, per caruem Christum CAP.S.— Patiem Dominus fregit,el deditdfs^
ea quem
habemus, victuris nobis per eum, condilione qua cipulis suis, esse corpus Domini salvatoris: et cali-
vMt ipse per Patrem. Si ergo nos naturaliter se- cemquemporrexit eis, esse sanguinem ejns, el quo-
eundum-cariiem per eum vivimus, id est naturam modo intelligi debeat caro el sanguh Chrisli.
carnis suse adepti, qnomodo non naturaliter secun - Hieronynms ad Edibiam.
dum spirilum in se Patrem habeat, cmn rivat (Qumst. 2") Nos autem audiamus panem ,' quenr-
ipse per Patrem ? Eicsebius Emhenus. Ex ser- fregitDominus, dedilquediscipulis suis (Malth. xxrf),-
thone de corpore et sanguine Domini. (De cons., esse corpus Domini salvatoris, ipso dicente ad eos :
disi. 2, c. Quia co.rpus, et lib. iv Sentenliarum. Accipile et comedite, Hoc est corpus meum, et ea-
dht.8, § b.) Quia-corpus asstanptum ablaturus erat y licem illum esse, de quo locutus est iterum : Bibiie
ab oculis et illalurus sideribus, necessarium erat' exhoe omnes :'hic estenim sanguis meus novi testa-
ut die coehsesacramenlum nobis corporis et sangui- menli, qui pro tnullis effundetur in remissionem pec-
nis consecraret: ul coleretur jugiter per mysterium, catorum (Marc. xiv). Hic est calix de quo in Pro-
quod semel offerebatur in pretium, ut quia quoti- pheta legimus, Calicem salutaris accipiam, el nomeff
diana etindefessa currebat pro hominum salute re- Domini invocabo(Psal. cxv). EtalilJ : Etcalixmeus
demptio,<perpetuaesset redemptionis oblatio, et pc- inebrians,quam prmclarus est (Psal. xxu). Si ergo
romiisvietima illa viveret in memoria, et s*emper panis qui de coelo descendit corpus Domini-est, ct
priesens esset in graiia. Vere unica et perfecta vinum quod discipulis dedit, sanguis est illius Novi
hostiafide seslimanda, nonspecie, neque exteriori Testamenti, qui effusus est in remissionem peccato-
, censenda visu, sed interiori aflectu. Unde ccelestis- rum,*Judaicas fabulas repellamus, etascendamuscum
confirmat aucloritas : quia caro mea vere esl cibus, Domino coenaculura magmrm stratum atque raun-
et sanguh meus vcre est potus. Reeedat ergo omne datum , et accipiamus ab eo sursum calicem Novi
infidelitatis ambiguum : quando quidem qui auctor Tesiamenti, ibique cum eo Pascha celebrantes, in
<ist muneris, ipse etiam lestis est veritatis. Nara et ebriemur vino sobrieiatis. Non enhn est regnum Dei
141 DECRETI PARS II. — DE CORP. ET SANG. DOM.. ETC. 142
tsca et potus: sed juslilia, et gaudium, et pax in A filii estis Ecclesise, si evangelicis imbuti mysteriis;
Spiritu sancto (Bom. xiv). Nec Moyses dedit nobis si Veibum caro factum (Joan. i) babitat invobis,
panera verum, sed Dominus Jesus ipse conviva, et agnoscile quse dicimus quia Doniini sunt,,nequi
convirium" cst: ipse comedeiis. cl qui comeditur. ignorat ignorelur, Agnoscite quia figurse sunl, quse
lUiusbibimus sanguinem , et sine ipso potare non ih divinis voluminibiis scriptaj sulil: idfeoianquam
possumus : el quolidie in sacrificiis ejus de germine spiiituales, et non carnales (I Corinth. xiv), intelli-
vitis vcraj, et vinesa Sorech, quse interpretalur gile quse dicunlur. Si enim tanquam carnalia ista
electa. rubentia rousla calcainus -, et novum ex his suscipilis, lsedunt vos, non alunt. Estenihi et.in
vinum bibimus in regno Patris: non in-vetustate Evangeliis littera quae occidat (IICorinth. m). Non
litteraj, sed in ncsrifale spirilus (Rom: vn), canentes eoluni in Yeleri Teslameuto liltera occidens depre-
eanticum nbvum; quod nfcmopotest canere, nisi in henditur, est et in NovoTestamenlo littera quse occi-
fegnb Ecclesiaj, quod est regnum patris (Apot. xir): dat eum, qui non spirilualiler advcrlit. Si enim se-
Ilem in Ephtoiam ad Ephesios. (De cons., dist. 2, c. cundum litteram sequaris hoc "ipsuhnquod seriptum
Dupliciter, ct P. Lom. lib. ir, disl. 8, c.) Dupliciter, est: Nisi manducaveritis carnem tneam, et biberilis
inquit, intelligilur caro Chrisli, et sanguis in Eeclc- tneum sanguinetn: occidit hsec littera; Yis et tibi
sia, rel spirif ualis illa alque divina, de qua ipse ait: B aliam proferri de Erangelio litleram quse occidit ?
Garo tnea vereest cibas, el sanguh mcus vere est po~- Qui non habel gladiuro, inquit, vendat lunicam
ius : et nisi manducaverilis carnem meam. et san- suam, el emstt gladium (Luc. xxn). Ecce hsec littera
guinemmeumbiberitis,non habebitisvitam seternam, evangelium esl; sed occidil. Si vero eam spirilua^
vel caro quse crucifixa est, et sanguis qui mili- liter intelligas, non occidit, sed spirilus vivificans
tis effususesllancea. Itemin Isaiam, in cap.ixvu est in ea : et jdeo sive in lege, sive in evangeliis,
Secundnm tr.ipologiam possumus dicere, omnes vo- qttrfi-dicuutur spiritualiler suscipe, spiritualiter di-
lUptatum amatores magis quairi Dei sinctificari in judica. Ut crgo diximus, omnis homo aliquem habet
hortis ei liiuinibus, qttia mysleria veritalis non va- iti se eibum, cx quo qui sumpserit siquidem bonus
lent introirc : et comediini cibos piclatis, dum non esl, et de bono thesiuiro profert boiram , munduni
sunt sancti et corpore cl sjiirilu, nec coriiedunt car- cibumprsebet proximo suo. Pbtesl enim quis inno-
nem Jesu, nec bibuut sangulnem ejus, de quo ipse cens et reclus corde, mundum videri animal, et
loquitur : Qui tnanducccl camem tneam et bibil san- prajbcre audienti se mundum cibum, tanquam ovis,
guinemmeum, habet vilain mlernam (Joan. vi). [Et- quse est animal mundum-, similiter et-in cseteris; Et
enim pascha nostrum immolatics est Christus (I Ce- r ideo omnis homo ciim loquilur {iroximOsuo, sive
rint. v), qui non foris sed in domo itna et inlus come- prodestei ex sermonibus, sivehocet, roundura ei aut
ditur. Ilem in quadam homilia super Levilicum imniundum efiiciiur animal, ex quibus vel raundis
cap. xin. His ex aucloritate Evangelica atque apo- ulendum esl, vel immundis prsecipitur abstinen-
slolica comprobatis, vide quomodo unusquisque vel dum. Si secunduhi hunc inlellectuin dicamus surii-
mundus, vel immtmdus, possit ostendi.Omnis bomo mum Deum leges hoininibus promulgasse; digna
Iiabet in se aliquem cifium, qttem accedeuii ad se videbilur hitmana majeslate legislalio. Si vero assi-
pioxhno suo prsebeat. Non enim Jieri potest ut, ctiiri deariitis liltcrse, et secundum quod vel Judseis; vel
aceesserimus adinvicem nos homines, et conseve- vulgo dicitur, accipiainus qiisescripta sitnt; erubesco
rimus sermonem, non aliqucm ex interrogatione vel conliteri Dcum tales leges dedisse. Yidebuntur enim
ex responsione, veiut cx aliquo guslu, aul capiamus, magis eleganles leges hominunt, vcrbi gratia, Roma-
aut prajbeamus cibum : el siquidern quem bonse norum, Alheniensium, Lacedsehionibrurii:
mentis guslu capimus, mundum" sumimus cibura,
6. —Quod in lecjefueril umbra, ih.Evangetio
si vero immundus est quero contingimus, immun- CAP. veritas ; ct quod devolo animo, et cum Itmore ad
dum. Unde Apostolus de talibus dicit: Cum httjits- kommunionem sil accedendum. Ambrosius in Ubro
modi nec cibum sumere (I Cor. v).Et ut tibi eriden- n De officiis, cap. 14.
tius hsec patescant, de majori Sumamus exemplum, Illa igitur sunt nobis expetenda; in quibus veri-
lit inde ad inferiora reniamiis. Dominii§ ail: Nisi ta§est. Hic ttmbra, bic imagocst, iilic verilas; umbrain
manducaverith cccrnem meam, el sanguinem meum lege,imagoin Evarigclio, verilas in ccelestihus. Anle
biberiiis, non Itabebith vitam: Caroenhn mca %ereest agnus oiTerehatur,-oJTerebalurvilulus, nunc offertur
cibus,el sanguh tneus vere est potus (Joan. vi), quia Cbristus, sed quasi bomo offertur: quasi recipiens
omne optis ejus sanclinri est, et omnis sermo ejus passiqnem et offert se ipse quasi sacerdos, ut pcc-
verus. Carnibus enim, ei sanguine agni tanquam cata nostia dimittat,' bic in imagine, ibi in veritate.
cibo raundo et potu, potatur et reficitur omne ho- Ibi apud Patrem quasi advocatus pro nobis inter-
minumgenus. Secundo loco post illius carnem mun- venit. Item in ephtolam 'ad Cbfintliios. (In I ad
dus eibus est Petrus et Paiilus, et omnes apostoli. Corhith. cap. Ji9.) Devbto"animo, et cuth timbre ac-
Tertio discipulj eorum, ct sic unusquisque pro me- cedendum ad coriimuniqneni docet,-ui §ciant oinnes
ritortim puritate proximo mundus ftt cibus. Hoc se reverentiam deberejei, ad eujus corpus sumen-
qui audirenescit, arertit forsilan auditum secundum dum accedunt. Hoc eriim debent apud se judicarc,
«os qui dicebant: Quis potest eum audire ? Sed si quia Dominus estcujus in nrinisbterio* sanguinem
145 D. IVONIS CARNOfENSlSEPlSCOPI Ul
potant. Item in Ephtolam ad Hebrmos. (In v ca- A quod Divinitas in sum veritatis claritale videri non
put.) Sed in ista carne ac sanguine nil crtten- polest. Antbrosius in II De Spiritu sancto
(cap. 18).
tum, nil corruptibile mens humana concipial: sed Judaji audientes : Ego et Pater unum sumus, iu-
vivificatricem substantiam, atque salvalricem in lerunl ut lapidarent eum (Joan. x). Qui hoc
si nobis esl lapides,
pane et vino, per quse digne sumuntur, audire non potest Judajus est : qui hbc audire non
remissio peccatorum collala. Iteni in eamdem. (In Christum omrii caute asperioribus
x cap.) Una est Ecclesiaj boslia, illi aulem mullse potest lapidat
perfidise suse saxis', et si mihi creditis,- vulnerat
sunl. Propter hoc enim nec fortes erant, quia mul-
Christum. Nam etsi ille rulnus jam sentire nou
torj. Quid autern opus erat multis, dic nrihi, una suf-
ficlente? Proinde quod multse offerebanlur, ostendit mus possit, nunc enim secundum carnem jam non novi-
Christum (II Cor. r), lamen Arianorum iirt-
eos nunquant purgari, sicut medicamentum forte, et
pietate Iapidalur, qui Ecclesisepietate litatur. De hac
valens, et eflicax, cunctara repellit valetudinem. Si
litatione sanctus Joannes in Epislola : El tnisit, Jn-
ergo semel impositum lotuin operatum fuerit, os-
quit, Filium suuni litatorera pro peccath nostris
tendit virtutem, ut non ultcrius apponatur. Si vero
manifestum indicium minus (IJoan. iv). lieniin sermone de Abel ei Caih. Deni-
'semper apponitur, esl, sancCus in specie coiumbse visus est
lllud prsevaluisse medicamentura, rirtus quippe II- g que Spiritus videri Diviniias in suse verilalis
non sicut (Malih. III), quia
lius est, ut semel apponatur et frequenter, clarifale non poterat. Noliigitur, ettu secundum
eliam hic. Si enhn ab omnibus essent liberati
naturam interpretari, quodprseternaturam divini-
peccalis, nequaquam per singulos dies offerret quis latis est. Nam et si
credas, a Christo carnern fuisse
"sacriflcia. Proinde peecali conimemoratio fuit, nen et offeras transfiguratum corpus altari-
susceptam,
absolutib, quia quolidie eisdem purgantur hostiis-, bits, nOn dlslinguas lamen naturam Yerbi et corpo'-
etiam ipsi sacerdotes, et populus pariter. (De cons., ris, et tibi dicitrur : Sireete offeras, recteautemnon
dist. 2, c. J» Christ.; P. Lom. i. iv Sent., dist; 12, dividas, peccasti. Itemin libro inilian-
hostia Demyslerih
§ g.) In Christo econtrario semel oblata est dh (cap. 9). Yera autem caro Christi, quse cruci-
adsalutem sempilernam potens. Quid ergo nos?
fixa, quse sepulla est, vere Illius carnis saeranien-
Nonne per singulos dies offerimus? Offerimus, sed lum verumest. Itetn in eodetn. (De cons., disf.% 6.
ad recordalionem mortis cjus, et una esthoslia, Ante benedActionem.) Ante benedicliouem alia species
non multae. Quomodo una et non multse? Quia se-
noniinattir, post benedictionem corpus significalur.
hiel oblatus est Christus. Hoc autem sacrilicium Item. (De sacramentis lib. iv, c. 5.) In illo sacra-
exempium est illius, idipsum semper idipsum, pro- ] mento Cbristus est. Item. Qui manducaverit hot:
inde unum hoe est sacrificium; alioquin, quoniam corpus, iiet ei remissio peccatorum. Ilem. Non est
in rirallis Jocis offertur, mulli sunt Christi ? Nequa- esca isla corporalis. Item. Non est iste panis qui in
quam, sed unus ubique est Christus, ct hic plenus cdrpu&Aadil. llem. Escaisla vilaj seternse substan-
existens, et illic plenus. Sicut enim quod ubique liam submhristral. Itetn. Talibus Eeclesiam pascifc.
offertur, unumcorpus est, et non multa corpora: q-uibus animse firmalur substantia. Iteni. (De mijs'-
Ilaet unum sacriticium. Pontifex autem illeest.qui ter. initiand., c 9.) Deniqiiecor nostrum esca ista
Iiostiam obtulit nos mundantcm. Ipsam vero offeri- confirmat, et vinwmhoc lajtificat cor. Item. (De sa-
iiius etiam nunc, quaj lune oblala consumi non po- cram. I, iv, c.5.)Yidisti sacrarneriiasuperaltareposila,-
test. Quod nos faciraus, in commemorationem fit el ipsam miratusescrealuram,creaturaiamensoIem^
ejus quod faclum est : Hoc enim facile, ait, in niset nota. Item. (Lib. v/De sacram., cap. 4.) Si tan-
meam commemorationem(Luc xxii), non aliud sa- ta vis est in scrmone Cbristi, ut inciperent esse
crificium, sed ipsum semper offerimus, magis au- quse non erant, quanto magis operatorius esfyut
tem sacrificii recordationem operamur. Unde etiam sint quse eranl, et in aliud commutenlur. Item.
beatus Augustinus in decimo libro De ciritate Dei (cap. 5.) Sicut similitudinem mortis bibisli; ita
eisdem verbis pene inquit: Dona ejus in nobis, nos- * similitudinem pretiosi sanguinisbibis. Item. (Lib. iv,
-que ipsos vovenlus et reddimus, et beneficiorum Desacram. cap. 2.) Fac nobis hanc oblationem acce-
ejus solemnilatibus, feslis et diebus statutis dica- ptabilem, quod est figura corporis et sanguinis
mus, sacramusque memoriam,"ne volumine tem- Domini. Item. (Lib. IV, cap. 6.) Figura corporis,
porum ingrata subrepat oblirio. Unde eliam in Psal- altare est. Item. Ne honor cruoris esset, ideo in
mo LXXXfratribus ait-.Ecce innoravit nos Chri- sinrilitudinem aecipis sacramentum. Item. Offeri-
stus, donavit omnia peccata, cum non obliviscimur mustibiimmaculatamhostiam,rationabilemhostiain,
munus Salvatoris. Nonne Cbristus quolidie immo- incrueniam hostiam, hunc panem sanctum. Item.
latur? et semel pro peccalis immolalus est. Cum (Lib. iv, cap. 5„)Noneralcorpus Christi anle conse-
credimus, ecce cogitatio. Ex ipsius reliquiis cogita- crationem, sed post consecrationem dico tibi, quia
tionis quotidie nobis sic imniolatur, quasi quotidie jam corpus est.1Item. Prsereni in roaturitate. Plures
nos innovel. quia prima gratia sua nos innovavit. filios habuit Abraham, nullum alium ablactarit, in
CAP.7. — Quod Chrhtum lapidat, qui audire non hoc solo dicitur fecisse epulum magnum, et bene
polest. Ego ei Pater unum sumus : sicicl Judmi hoc magnum, quia tempus erat ejus, quem semper epu-
audientes tulerunt lapides, ul lapidarent eum. Et lantur corda sanctorum. In libro De Trinitaie ad
145 DECRETI PARS H. — DE CORP. ET SANG. DOM., ETC, 143
Gratianum. (Item Ambr. L n De Spirilu sanclo, cap. A tur utimur exemplis ut probemus Iioc non esse
7.) Absit ut se quisque tali impietate maculet, ut di- quod natura formavit, sed quod benediclio conse-
cat frequenter crcari Spiritum sanctum, autunquam cfavil, majoremque vim esse benediclionis, quam
creari! Cur enim creari videatur fiequenter non in- naturaj;quiabenedictione etiam ipsa naturri muia-
telligo, et nisi eum mori credam frequenter, et fre- tur. Yirgam lenebal Moyses, projecit eam et facta
quenter recreari. Item in ephlotam ad Corinthios est serpens. Rursus apprehendit caudam serpentis,
(cap. 58). (i5e consecr., disl. 4, c. Quia morte.) Quia et in \iigse naturam reverlifur (Exod. vn). Yides
niorteDqminiliberati sumus. Hujus rei memores, prophetica gratia bis mutatam esse naluram, et ser-
in edendo et potando carnein et sanguinem Domini penlis, et virgse? Currebanl ./Egypti flumina puro
quarjpro nobis oblala sunt, significamus. Itetn in eo- aquarummeatu.subilo de fontium venis sanguis
dem cap. Beneficii dfuni sanguis testis est, in cujus ccepit erumpere : non erat potus in fluviis. Rursus
typum nos calicem mysticum ad tuitionem eorporis ad prophelaj preces cruor cessavit fluminum, aqua^
et animse percipimus. Dominica quinla posl Theopha- rum naluia remeavit. Circumclusus erat undique
niam. (De cons., dist 2, c. Singuli; P. Lomb. iib. iv, populus Hebrseorum, binc JSgypliis vallalus, inde
d. 12, § e.) Singuli accipiunt Christum Dominum, mari conclusus. Yirgam Jevarit Moyses, separavit
et in singulis portionibus lotus est, nec per singulas se aqua, et in murorum specie congelarit, atque in-
minuitur, sed iritegrum se preebel in singulis. Beatus terundasria pcdestris apparuit. Jordanisretrorsum
Hilarius. (De cons., disf. %c. Corpus Ghrisli.) Cor- couversus, contra naluram in sui fontis convcrtituy
pus Domirri Chiisti quod sumitur de altarl, figura exordium. Nonne claret naturam vel maritimorum
est, dum pauis et vinum exlra videtur; verilas au- Buctuum, vel fluvialis cursus esse mulalam? Sitie-r
tem, dum corpus et sauguis Christi in reritale in- bat popuhis palrum, teligit Moyses petram, et aqua
lerlus creditur. Ambfosius, De sacratnenth. (De my- de petra fluxit. Nunquid non prseter naturam ope^
slerih initiandis, cap. 8.) Non igitur liumani sed di- rata est gratia, ut aquam romeret quam non habe-
vini est muneris sacramentum quod accipis, ab eo bat natura ? Mara fluvius erat amarissimus, ut si-
prolatum, qui benedixit fidei palrem Abrabam II- tiens populus bibere non posset (Exod. xv). Misit
lum, cujus gratiam et gesta miraris. Probalum est Moyses lignum in aquam, et ainaritudinem suam
anliquiora esse Ecclesiajsacramenta, nunc cognosce aquarum natttra deposuit, quam infusa subito gra-
potiora. Rerera mirabile quod manna Deus pluerit tia temperavit. Sub Eliseo sanclo prophela, uni ex
patribus, et quofidiano coeli paseebantur alimenlo. ' filiis prophetarum excussum est ferrum de securi, et
Uude diclum est : Panem angelorum manducavit ho- „ statim mersum est (IV Reg. vi) : rogavil Eliseum
tnofPsal. LXXVII;Exod. xvi; Num. x); sed tamen *J qui amiserat ferrum, et nrisit Eliseus lignum in
panem illum qui manducaverunt; omnes in deserto aquaro, et ferrum natavit. Utique et hoc prseter na-
moriui sunt (Joan. vi). Ista aulem esea quam a.cci- turam factum agnoscimus: gravior est- enim ferri
pis, iste panh vivus, qui de cmto desqendit (ibid.), - species, quam aquarum liquor. Advertimus igitur
vitae asternaj subministrat suhstantiam s et quicun- majorem esse graliam quam naturam; et adhue
que hunGTnanducaverif, non morietur in aJternum, prophelicse benedictionis gratias numeramus (IV
et cojpus est Ghristi. Considera nunc utrum prse- Reg. \). (Lib. ir Senlen., dis. 10, § d.) Quod si tan-
slantior sit panis angelorum, an caro Cbiisti, quse tum raluit humana benedictio, ut naturani rerlerct,
utique corpus esl vitaj. Manna illud de ccelo, boe su - quid dicimiis de ipsa consideratione divina, ubi ver-
pra corjlum (Exod. xvi). Illud cceli, hoc Domini coe- ba ipsa Domini Salvatoris operantur ? Nam sacra-
lorum. Illud corruptioni obnoxium, si in diem alte- menlum islud quod accipis, Chrlsti sermone confi-
rum servarelur; hoc ali.enum ab omni corruptione. citur. Quod si fantum valuit scrmo Elise, ut ignem
Quo.dquicunque .religiose gustaverit, corruptionem de ccelo depromeret, non valebit Christi sermo, nt
sentire non poterit. Illis aqua de petra fluxit (Exod. species mutet elemeiUorum ? De totius mundi ope-
xvn); tibi sanguis ex Christo. IIJosad horam satiavil .Q ribus lcgislis : Quiaipsedixil et facla sunt; ipseman-
aqua; te sanguis diluit in seternum. Judseug bibii davit et creata sunt (Psal. CXLVIII).- Sermo igitur
et sitit; tu cum biberis sitire non poleris ; et illud Christi qui potuit ex nihilo facerequod non erat, non
Jn umbra; hoe in veritate. Si illud quod miraris potest ea quse sunt in id muiarequodnon erant ?
nrobra est, quantum islud est, cujus et umbra mi- Non enim minus est novas res dare, quara mulare
raris? Audi quia umbra est, quse apud veteres facta naturas. Sed quid argumentis utimur? Suis utamur
est. Bibebant, inquit, de consequente pelra, petra exemplis, Incarnationisque novitate astruamus my-
aulem erat Chrhtus (} Cor. x). Sed non in pluribus slerii veritatem. Nunquid nalurse usus prajcessit
beneplacitum est Deo: nam prostrati sunt in deser- cum Dominus Jesus deMaria nascerelur? Si ordinem
lo. Hrcc autem in figura facta stint nostri. quajrimus, viro mista femina generare consuevif.
Cognovisti prsestantiora. Polior cst Iux quam um- Liquet igitur q-uodprajtei ordinem naturse virgo ge-
bra, verilas quam figura; corpus auctoris, quam neravil, et boe quod confieimus, corpus ex virgine
manna de ccelo.Forte dicas, aliud video, ijuomodo est. Quid hic quseris naturse ordinem in Christi cor-
lumihi asseris quod corpus Ghristi accipiam?Et pore, cum prseter naturam sit ipse "Dbminus partus
hie nobis adhuc superest, ulprobcmus. Quantis igi- devirginc? Ycra uliquc caro Chrisli, quse crucifixa
147 D. 1V0N1S CARNOTENSIS EPISCOPI 148
est, qusesepulta est, vere carnis illius sacrameniuro J\ cendum etiam quid significcl, et sermo quem au-
est. Ipse cl3,ma.l Dominus Jesus : Hoc est corpus dirit quid in illo condatur, cujns illa res simililudi-
vienm. Ante benedictionem verborum ccelestium nem gerit; deiude monendus est ex hae occasione,
alia species nominatur, post consecrationem corpus ul si quid ctiam in Scripturis audiat, quod carna-
significalur. Ipse dicit sanguiriem suum. Antecon- liter sQiiet, eliamsi non intelljgat, credat tamen spi-
secrationem aliud dipilur; post consecrationem san- rituale aliquid sigtrificari, quod ad sanclos mores,
gujs nuncupatur. Tu dicis : Amen, hoe est, verum futuramque vitam perlineat. Hoc autem ita breviter
esl. Quod sermo sonat, affcctus senlia.. Item. (Amb. discal, uf quidquid audierit ex libris canonicis,
lib. vi De sacramen. cap. 1.) Sicut vorus est Deus, quod ad dilectionem ajfernitalis et sanctilalis, et ad
DeiFilius, Dominus nosterJesus Christus nonquein- dilectioncm p.roxinii referri non possit, figuratc
^dniodum homines per gratiam, sed quasi Filius ex dictiim vel geslum eredat, alqrje ita conetur intelli-
substanlia Patris, ila vcra caro Christi, sicul ipse gere, ut ad illam geminam referat dileelionem.
dixit, quam accipimus, et sanguis, quo potamur. Ilem De caiechizandis rudibus,cap. 9. De sacramento
Sed fortasse dicas, quod dixerunt tunc temporis di- autem suffieil prudentioribus audire, quid res illa
scipuji Christi audientes dicentem : Nisi quis man- significet, cum tardioribus autem, aliquaiHo pluri-
dacaverit carnem tneam, Qt biberif sunguinem meum, B bus verbis, et similitudinibus agendum est, ne eon-
nqn manebit in me, nec habebit vilam ajternam temnanl quod vident. Ilem contra Fauslttm, lib. xix,
(Jo$n. vi), fortedicas? (De cons., dist 2.) Quomqdo cap. 16. Quid enim sunt aliud quseque sacramenta
vera. caro, quomodo verus sanguis, qui similifudi- COrporalia, nisi qusedam quasi verba visibilia, sa-
lieni nqnvideocarnis, nqn video sanguinis verita- crosancta quidem, verum lamen mutabilia e\ tem-
tem? Primo omnium dixi tilri de sermpne Chri§li, poralia. Item in librq decimo De civitateDci (cap. 19).
quioperatur ut possit mulare, et convertere gcnera Qui aulem putant hcec visibilia sacrificia diis alienis
et instituta naturse. Deiude ubi non tulerunt sermo- congrucre, illi vero tanquam invisibili invisibilia, et
nem Chrisii discipuli ejus, sed audientes quod car- majora majori, meliorique meliora, qualia sunt
nem suam daret mandueare, et sanguinera suum purse inentis, boincque volunfatis officia : profeclo
daret bibendum, recedebanl: solustuncPetrusdixit; nesciunl hsec ita signa esse illorum, s.icut verha so-
Verba vilm mlernm Itabes, el egq quomodo a le nantia signa sunt rerum. Quoeirca sicut orantcs
recedam? (Joan. vi.) (Lib. iv Senlen., dist. 12, § e.) atqne laudantes, ad eum dirigimus signilicantes
Ne igitur plures hoc dicerenl, et neveluti quidam roces, cui res ipsas in corde quas significanms,
esset cruoris horrpr, sed maneret gratia redemplio- offerimus : ita sacrificantes, non alteri sacrificium
C
pis, ideo in simililudinemquidemaccipis sacramea- vis.ibile offerendum es§c noverunus, quam illi cujus
tum, sed veraj nalurre gioriam [graliani] ririutem- in cordibus noslris invisibile sacrificium nos ipsi esse
que consequeris. Ego sum, inquit, panis qui de cmlo deliemus. Item in libro dechno De civiialeDei. (Cap.
descendi, (Joan. n). 5 De cons., dhl. 2, c. Sacrificium, el lib. iv Sent.
CAP,.8. — Hierusalem.capiivam ab Itujus smculi Ba- dist. 1, § 1.) Saerificium visibile, invisibile sacri-
byionia debere tiberari, et sigtfacula rerum divina-. ficii sacramentum, id est sacrura signum est. Et
rum esse visibilia, sed res ipsas invhibilesin eis lio-
norari, el plurhna in hunc modum. Augustinus de alibi :Sacramentum invisibilis gralise visibilis forma.
catechizUndh rudibus Item Ubro sectfitdo De doctrina chrhliana. Signum
(Cap. 11.) Nqnnunquam etiam, cuin rccte onini^ est res prseter speciem, quam ingerit sensibus aliud
rere dicanlur, aut non inlellectum aliquid, aut aliquid ex'se facicus in cognilionem venire. Ibidem
eontra opinionem, aut consuetudinem reteris. erroris tibro lertio. Christiana libertas eos,quos invenitsub
ipsa novitate asperum offendit et perlurb;.t mtdien- signis utilibus, tanquam prqpeinventos, interpretatis
*,em. Quod • si apparuerit et sanabilem se prsehe. signis quibus subditi erant, elevalos ad eas. res qua-
aucloritatum ra.lionumqt\e copia., sine ulla dilatione rum illa signa sunl, liberavit. Ex his faclaj sunt Ee-
sanandus est. Si autem occulta offensio esl, Dei me- -. clesisesanclorum Israelitarum. Quos autem inven.il
dicina opilulari potest. At si resilierit et curari re- sub signis inulilibus, non solum servilem in opera-
cusaverit, consoletur nos Dominus illo exemplo, qui tionem sub talibus signis, sed etiam ipsa signa fru-
offensis hominibus ex verbo suo, et taiiquam durum stravit, removitque omnia, ut a corruptione multi-
reiiigientibus, etiam his qui remanseranf, ail : N\tn- tudinis simulatorum deprum (quam ssepe ac proprie
quid et vos vullis abire? (Joun.xi.) Salis enim iixum Scriptura fornicationem vocat),ad unius Dei cultum
et immbbile decet corde retineri, Hierusalem cajiti- genles convcrterenlur : nee s.ub ipsis jam signis uii-
vam ab hujus ssecttli Babylonia decursis teniporibus libus serviturse, scd excitaturse pqfius aniuium in
liberari: nullumque esse ex illa periturum, quia corutn inlclligeiilia spirituali. Sub signo, enim servit,
qui perierit non ex illa erat. Item. Dc saci|inenlo qui qperalur, aut veneratur aliquam retn nesciens
quod accepit, cum bene ei co,mmendatum fuerit, quid significet. Qui vero operatur aliquqd signuin
signacula quidem rerum divinarum esse visibilia : divinitus institutum, cujus vim significationemque
sed res ipsas invisibiles in eis honorari, nec sic intelligit, non veueratur quod videtur et transit,
habendam esse illam speciem benedictione sanctifi- sed illud polius, quo taiia cuncta referenda sunt.
catam, quemadmodum iiabetur in usu quolibcl: di- Talis autem homo ct bpiiitualis, et liber est lem-
149 DECRETI PARS H. — DE CORP. ET SANG. DQM., ETC. iSO
pore serritutis, quo carnalibus anirais, nondum A . prmf. 2 inpsal. xxi. (De cons., dist. 2, c. Semel»
oportet signa illa rerelari, quorum jugo edomandi lib. iv Sent. dist. 12, § g.) Semel Chrhtus tnqrluus
sunt. Tales spirituales erant patriarcbaj ac prophetaj estjustus pro injusth(l Petr.m); et scimus, et cejr-
omnesque in populo Israel, per quos nobis ipsa tum habemus, et spe immobili retinenlus,quia Cltri-
Scripturarum solatia et auxilia ministravit. Hoc stus resurgens ex mortuis jam non moritur, mors illi
vero temporepostea quam resurrectio Domini nostri, ultra non dominabilur (Rom. vi). Yerba isla Apostoli
manifestissimum jndjcium nostrse liberlaiis illuxit, sunt, tamen ne obliviscamur quod scmel factum
nec eorum quidem signorum quse jam intelligimus, est, itt memoria iiostra omni auno lit. Quoties pa-
operationc gravLonerati sumus, sed qusedam pauca scha celebr&lur, nunquid tolies Christus occidjlur?
pro multis eademque factu faciilima, et intellectu Sed lamen anniversaria reeordatio rcprsesentat qued
augustissima, et obserralione castissiraa, ipsc Do- olim factum est, et sic nos facit moveri, lanquam
minus et apostolica tradidit disciplina. Sicut est videamus prsesentem Dominum in cruce. Item hi
baptismi sacramentum, et celebratio corporis et expos. priori Psal. xxi. Vota mea reddam. Sacra-
sanguiiris Domini, quse unusquisque cum percepe- menia corporis el sanguinis Domini mei reddam.
rit, quo referantur imbulus agnoscit, ut ea non Edcnt pauperes el saturabuntur. Edenl conlemptores
carnali serritute, sed spirituali polius libertate re- B• sseculi, et mutabunlur, el laudabunt Dominum, qui
neretur. Etpaulo infcrius (cap. 1S, 16). Serrjibiiur, requirunt eicm. Laus Domini eructalio saturitatis
inquit, in loculionibus figurafis regula hujusmodi, cjus, vivent corda eprum }n smculum smcnli, nam
ul tanditi versetur diligenti Tatione quod legitur, cibus ille est cordis. In exposilione Psalriti uii et
dcuiec ad regnum cbarilatis inteiprelatio perduca- xcvui. (De eons.,dhi. 2, c. Prima, et lib. IVSentent.
$ur. Si autem hoc jam proprie sonat, nulla puletur dist. 10, § a.) Prima, itiquit, hseresis in discipulis
figurata loculio. Si prseceptiva locuiio est, aut flagj- Chrisfi, velut a durilia sermonis ejus facta est. Cum
fium aut facinus vetans : aut utilitatem aut bene- enim diceret: Nisi quh manducaverit carnem meam^
ficentiam jtibens, non est figurata. Si autem flagi- et biberil sanguinem meum, non habebit vilatn mter-
tium, aut facinus videtur jubere, aut ufriitatcm aul nam (Joan. vi): illi non intelligcntes, dixerunt ad
beneficeiitiam velare, figurata est. JVtsi manducave- invicem: Durus est hic sermo,quh polest eum audire?
rith, inquit, camem Filii hominis, el sanguinem ejus (ibid.) Diccntes qttia durus esl hic sermo, separa -
biberith, non habebith vitam tn vobys (Jgan. yf); vermit se ab illo, remansit cum duodecim; disce-
facinus, •yidetnr aut flagilium fubere. Figura ergo dentibus illis, instruxit eos qui remanserant. Spiri-
e§t, prajcipiens passioni Doinini esse communican- lus est, inquit, qui vivificat, caro nihil prodesl. Verba
dum, et suaviter atque utiliter recondcndum in me- qum locttlus sum vobh, spirilus ct vita sunl (ibid.),
morJa,""quod pro nobis caro ejus crucifixa est, et id cst spiritualiler inleiligenda sunt. Intellexisli spi-
vulneraia. Ait Scriptura : Si esurieril inhnicus tuus, rilualiter? Spiritus et vila sunt: intellexisli carnali-
ciba illum: sisilit, potutn da illi (Prov. xxv; Rom. ter? eliam sic illa Spiritus et vila sunt, sed libi non
xii). Hic nullo dubitante beneficenliaro prsecipjl. Sed sunt. Spiritualiter iiitelligite quaj locutus sum.
quod sequitur : Hoc enim faciens carbones icjnis (Eod, c et De cans. dht. 2, c. JVOHhoc) Non hoc
congeres super caput ejus (ibid.): malevolenliaj faci- corpus quod videtis manducaturi eslis, et bibiiruri
iius pules juberi. Ne igilur dubilaveris figurate di- illum sangiiinem, quem fusuri sunt qui me crucifi-
ctutm : et cum possit dupliciter inteipretari, uno gent. Sacramenlum aliquod vobis commendavi,
inodo ad nocendum, alteni ad prseslandum, ad be- spiritualiler iniellectum vivificabit vos, caro aulem
neficentiam charitas te p.olius revocet, ut intelligas iiou prodest quidquam. Sed quomodo illi iiitellexe-
carbones ignis, esse urentes, pojnileniiaj gemitus, runt. Carnem qqipRe sic intellexerunt, quoroodo in
quibus superbia sanalur ejus qui dolet se inimicum cadavere venditur, aui in macello dilaiiiaiur. Augu-
fuisse hon.itiis, a quo raiserise ejus subveniiur. Item stinus iracl. 27 in Joannem. Scicns autem Jesus ait
cuni ait Dp.niinus : Qui amat aiiimam st^am perdet n (ibid.); Hpc vps scandalizal, quia dixi vobis, do vobis
eant (Jfan. xu): non utililalem vetare pulandus cariiem meam raanducare, et sanguinem meum po-
esf, qua debet quisque couservare animam suam, tare? Si ergo vidcrilh Filium liominh ascendentem
sed figurate diclum : perdat, id est, perimat aique ubi prius erat. Quid est hoc? Hinc solvit quod illos
amiftat ejus usum quera nunc habet, perversum morerat, hinc aperuit unde fuerant scandalizati.
.scjlicel alque prseposlerum, quo i.iclinatur tempora- Ilinc plane, si inlelligerent. Illi autem putabant ero-
libus ut sejerjia non qnseraf. Scriptuni est: Da tni- gatprum corpjis stium, ille dixit se ascensurum in
sericordi, et ne suscipias"peccalp,rem(Eccli. xn). Po- corjjum,utique integrum. Cum viderith fithcm homi-
sterior pars hujus sententise videtur vetare benefi- nis ascendentem ubi erat prius, cerle vel ttinc vide-
centiam. Ait enim • Ne suscipias pecpatorem. Intelli- bitis, quia. non co modo, quo putatis, erogat corpus
gas peccatorem figurate diclum, pro peccato, uf suum, vel iunc inielligetis, q-^ia gratia ejus non
peccatum ejus non suscipias. Ilem in psal. ni, tra- consuniitur morsibus. Item traclatu 50 in, Joannem.
ctuns deJudatradilore Domhti. Eura, inquil, adhi- (L. iv Sentent. dhl. 10, § «.) Dum finialur ssecu-
buit ad convivium, in quo corporis ct sanguinis fi- lum sursumestDominus, sed lamen hic etiam nobis-
gitrain discipulis conimendavit et tradidit. Itcm in cum est rcrilas Domlnus. Corpus enim in qtto re-
"
•IUH D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI JS2
surrexit,' uno loco esse oportet, veritas autem ejus A _ chxerit corpus Domim m sequentibus manifestans,
ubique diffusa est. Ilem iractatu 12 inJoannem. Quia intelligendum est, inquit, quod eis jam omnibus
tetigit hominem. confessus est Deum, etDoroinus distribuerat saeramentum corporis et sanguinis sui.
consolans nos, qui in ccelo jam Christura sedentem Et c/'b":Yidete fide manenle signa variata. Ibi petra
manibus contrectare non possumus, sed fide con- Christus, nobis Christus quod in altari Dei ponilur.
tingere, ait illi : Quia vidisti me, Thoma, credidhti; Et illi pro magno sacramento ejusdem Christi bibe-
beati qui non viderunt et crediderunt (Joan. xx). Item runt aquam fluentem de petra, nos quid bibamus
in sermone quodam de verbis Evangelii (64). Invitat norunt fideles. Si speciem visibilem attendas, aliud
Dominus servos, prseparavit seipsum cibum. Quis est:si intelligibilem sigiiifieatione.ro, eumdem poluin
auieat manducare Dominuni suum? Et lamen ait: spiritualem biberunt.Iletn insernwne de verbis Evan-
•Quimanducat ine, vivit propter me. Quando Christus gelii Tract. 26 in Joannem. (De cons., dist. 2, c.
manducalur, vila manducatui', nec occiditur ut Quid est;hb. iv Sentent. dist.9, § a.) Quid est Chri-
roanducelur, sed mortuos vivificat quando mandu- stum manducare? Non esl hoc solum in sacramenfo
catur, quia resurrexit oecisus; nec quando mandu- corpus ejus accipere. Multi enim indigne accipiunt,
calur, partes de illo facimus, et quidem in sacra- de quibus ait Apostolus : Qui manducat et bibit ca-
roento sic fit. Norunt fideles, quemadmodum man- B ] licem Domini indigne, judicium sibi manducat ei
ducent carnem Christi, unusquisque partem suam bibit. Sed quomodo manducandus eslCbristus? Quo-
accipit, per partes manducatur, et manet integer modo ipse dicit: Qui manducal carnem meam, et
lotus. Pcrpartes roanducatur in sacramento, manet bibil sangninem ineum, in me manet, el ego in ea
integer totus in ccelo, manet inleger totus in corde (Joan. vi). Si in me manet et cgo in eo, tune bihil:..
tuo. Item. Quod videtis in altari pairis est et ealix, qui autem in me nou manet, nec ego in illo, et si
quod etiam oculi vestri vobis renuntianl: quod autem accipit saeramentum, acquirit magnum lormentum.
fides postulat instruenda, panis est corpus, calix est Item ex tractalu Evmgelii seauutum Joannem (sen-
sanguis. Breviter quidem hoc dictum esl, quod fidei tent. 559). Talis erat Judas, ettamen cum sanclis
forsitan suflicere debeat, sed fides instruclionem de- apostolis undecim intrabat, et exibat, ad ipsam coe-
siderat. Dicit enim Propheta : Nisi credideriiis, noia nam Dominicam pariter accessit. Conversari cum
intelligetis (Jso.vi). Poteslis ergo diceremihi :Praj- illis potuit, eos inquinare non potuit. De uno pane
eepisli ut credamus, expone ut intelligamus. Poiest accepit ct Judas, accepit et Peirus, et tamen quse
enim animo cujuspiam cogitalio talis oboriri. Domi- pars fideli eum infideli? Petrus enim accepit ad vi-
nus Jesus Christus novimus unde accepil carnem, lam, et Judas aCcepit ad mortem. ltem in libro Sen-
sie Yirgine scilicet Maria : infans lactatus est, nu- (C tentiarum Prosperi. Escam vitse aceepit, ajternitatis
tritus est, crevit, ad juvenilera setalem perductus est, poculum bibit, qui in Cliristo manet, eujus Christus
ligno-suspensus est, interfectus, de ligno depositus, inhabitator est. Bfam qui discardat a Cbristo, nec
sepultus est, lertia die resurrexit, quo die voiuit carnem Cbristi insmducat, nee sanguinem bibit,
asceudit in ccelum. Illuc levavit corpus suum, unde etiamsi tantse rei sacramentum ad judiciunr suse
venturus est judicare vivo.s et mortuos, ibi cst modo prsesumptionis quotidie indifferenter accipiat.
sedens ad dexleram Patris. Quomodo erga panis, est
eorpus ejus et calix, vel quod babet calix, quomodp CAP. 9. — Sicut in sermone Domhii, ea qftm non
erant esse cmperunt, sic operatiohe ejus, ea qum sunt
est sanguis ejus? Ista, fratres, ideo dicuntur sacra- in aliud commutarv: prmterea sacrificium Ecctesim
menta, quia in eis aliud videtur, et aliud intelligi- duobus confici, duobus eoristare, id est vhibiti ele -
tur. Quod videtur speciem habet corporalem, quod mentorum specie, et invisibili Dotnini nostri Jesu
Chrhti came et sqnguine. Lanfrcincus. (De sacra-
intelligitur fruclunrhabet spiritualeni. Item lib.xnu inento corp. cap. B cum sequentibus.)
De baplhmocontraDonathtas,cap.$Q. Indmitaulem
B. Cyprianum sic. dicentem : Nam quando Dominus Si lanta vis estin sermone Domini, ut incipereiii
vocat (Joan. vi) corpus suum panem, de multorum esse quse non erant, quanto magis operalorius <jst,
granorum adunatione congestum, populum noslrum ut sint quae eranL et in aliud commutentur? Esse
quem portabat de gentibus indicat adunatum : et quidem quse erant, testatur, secup.dum visibilem spe-
quando sanguinem suum vinum appellat, de botiis ciem : commutari vero. secundum Iuteriorem esseo-
atque acinis plurimis expressum, atque in unum tiam, in naturam illarum rerum quse ante non er^iit.
coactum, gregem item nOstrum significat eomnri- (De cons.,dht.% c. Ilocest quod dichmsr, et lib.jx
stione adunatss multitudiniscopulatum. Ilein.ln prse- Sentenliarum disl. 10, § b.) Hoc est quod dicimus,
senti per fidem, in prsesenti per signum, In prsesenti quod modis omnibus approbare contendimus, sacri-
per baptismatis sacramentum, in prajsenli per altaris ficium Ecclesise duobus confici, duobus constare,
cibum et potum. Ilem in eodeni Evangelio. De his visibili ejementorum specie, etimisibili Domini no-
sermo erat, iiiquit, cum hoc Apostolus diceret, qui stri J.esu Christi carne et sanguine, sacramento et
Domini corpus velut alium quemllbct cibum indi- re sacramenti, id est corpore Christi: sicut Gliristi
screte negligenterque sumebant (J Cor. xi), ei quid persona consla.t et conficitur Deo et homine, cuni
&AP. 1. — Ecclesim siatum similem 'navi magnm, J3CAP. 2. — Vt Ecclesia domusque Dei a popufis ho-
qum, per mare undosum, diversis e loch urbem
el regioni- noreiur, canibus aulem pervia non sit. Ex concilio
bus viros portat, ad unam potentis regni pro- Remensi, cap. 2.
peranles. Clemens Pelri successor apostoli ad Jaco- Ut Ecclcsia domusque Dei a populis juxla dignita-
bum fralrem Domini Bierosolymilanum videlicet lem lionoreiur, canibus aulem pervia non sit. Sce-
ephcopum (ephl. d).
cularia judicia, negotia, vel vaniloquia, in ca non
Similis est omnis Ecclesios stalus navi magnce, exerceanlur, quia domus
divei'sis e locis et Dei, domus orationls
qsce, per pelagus undosum, regio- dcbel esse, non spelunca lalronum (Matth. xxi), vcl
nibus viros portat, ad unam potenlls regni urbem placila mulieruni; nec inde cxeani, doncc compica-
pioperare cupientes. Sil ergo navis hujus Dominus lur benedielio.
ipse omnipotens, gubernator vcro sit Chrislus-. Tunc CAP. 5. — Qnid thEcclesia.ExdecrelisJuHipapm.
deinde pforelce 'officiunxepiscopus iniplcat> presby- cap. 5.
leri nautarum, diaconi dispensatorum loeum leneanl, (Jsidorus, lib. i De ecclesiast. off., cap. I.)Ec-
bi qui catechizant nautologis couferanUir, epibatis clesia, Grxcimi nomeu est, quod in Lalinuniiverli-
autem totiusfraternilatismullitudo sit similis. Ipsum tur convpculio, propterea quod omnes ad sc v.icel.
quoque mare hicmundushabeaiur, vcntorum vcio Calliolica, ia est universalis, ideo dicilur, qiria ner
Q
Varielates et turbinum, diversis tentatiouibus confe- tiniveisum mundtnn est conslituia, vel quoniarii ca-
sanlur : persecutiones, tribulationes, -sive peiicula, lliohea, hoc csl generalis, in eadem dcctrina est. ad
fluctibus exaequentur. Terreni vero spiritus, i[ui vel inslruetionem.
do forrentibus, vel de convallibus spirant, pseudo •
CAP. i. — Quare apostoli in Judica prmdia ad ex-
prophetarum, et seduclorum, seu pravse doetrinae slruendas ecclesias non colligerinl. Ex decrelis
veiba docentur. Promonloria vero el loca confra- Melchiadh pupm, capite 8. De primitiva Ecclesia.
gosa^ hi qui in potestalibus sceculi suiil judices, et (12, q. 1, c.Fuluram Ectlesiam.) Nemo qui Scri-
pericula minantur el moi-ies. Bilalassa vero loca quce pturas divinas legit, ignorat quod iri principio na-
duplicibus undce fallacis aestibas vefberanlur, dubiis sceittis Ecelcsise discipuli in unum congregati sunt
mente, et de promissionum veritate nulantibus con- «um muliitudinc credentium, quibus erat cor unum
ferantur. Ilypocrilae vero et dolosi, pyralis similes ctanima una; quique venilenies prcedia et posses-
habeantur. Jam vero rapidus vortex, et fartarea siones suas, afferebant prelia. et dividebant singulis,
Charybdis, et saxis illisa naufragias ac morliferce prout cuique opus erat (Act. iv). Futuram namquo
submersiones, quid aliud aestimanda sunt quam pec- Ecclesiam in gentibus apostoli prcevidebant, maxi-
tata? Restat igitur ut haec navis cursu prospero, D meque quia DominusillisprasdixeraUEwUes in mun-
tula possit portum desideratse urbis iutrare, et ita dum-universum, prmdicale Evangelium (Marc. xvi);
Deo preccm effundere ut navigantes mereantur au- vel quia expellendos a Judaea noverant se, et in gen-
diri. tibus dispergcndos, Ecclesiamquc congregandam ex
201 DECRETI PARS 111. — DE ECCLESIA, ETC. 202
.ruai populo, idcirco prcedia in Judaea minime sunt A postquam consecrala fueril, atrium ejusdem ecclesiiS
sdepti, sed pretia tautummodo ad fovendos egenos. sancta 'aqua conspergat.
At vero cum inter turbines, et adversa mundi suc- CAP.9. — De illo qui in suo prmdio ecclesiam mdi-
cresceret Ecclesia, adeo usque pervenit utnonsolum ficare desiderat. Ex concilio Wormaliensi, cap. (.. 1,
sed etiam Romani totius Quicunque volueril in sua proprietateecclesiam
gentes, principcs, qui pene
orbis monarchiain lenebant, ad fidem Christi et ba- aedificare, et consensum' et voluntatem episcopilia-
bebit, in cujus parochia fucrit, licitum sit. Yerum-
plismi sacramenta concurrerent.
CAP.5. — Quod sacerdotes el cmleri fidetes agros tameii omnino praevidendum est episeopoj ut alice
quos vendere solebant, decreverunt plus utiliiath ecclesice antiquiores, propter novas, suam juslitiam
conferre, si Ecclesiis traditi, de annuis reditibus aut dccimam non perdant, sed semper ad antiquiores
fuleles pascerent, quam si venderentur. Ex decreth ecclesias persolvatur.
Urbani papm, cap. 2. — Quod omnesbasilicm construclm in po-
CAP. 10.
(12. q. 1, c. Yidentes.) Videntes autem sacerdotes, testate ejus ephcopi esse debeant, in cujus territorio
et Levitce, atque reliqui fidelesplus utililatis posse sunt. Ex concilio Aurelianensi i, cap. 19.
aflerre, si hcereditates et agros quos vendebant, (6, q. 7, c. Omnes basilicm.) Omnes basilicae,
Ecclesiis quibus prcesidebant episcopi, tradcrent, eo quce per diversa loca constructae sunt, vcl quotidie
"
quod ex sumptibus eorum, tam praesentibus quam construuntur, placuit secundum priscorum canonum
futuris temporibus plura et elegantiora possent mi- regulam, ut in ejus episcopi potestate, in cujus ter-
nistrare- iidelibus communem vilam ducentibus, ritorio positae sunt, consistant.
quam ex pretio ipsorum, cceperunt praedia et agros CAP. H. — De ecclesih el altaribus, ubialiquadu-
quos vendere solebant, matrieibus ecclesiis tiadere, bitatio de consecratione est, ut consecrenlur. Ex eo*
dcm concil. cap. 4S.
el ex sumptibus eorum vivere.
— (Da cons., dist. 1, c Ecclesim.) Ut ecclesice vel al^
C\P. 6. Quo lempore viri religiosi se ipsos Bomino
basilicas in suis taria, quae ambigua sunt el de consecratione dubi-
consecrarinl, mdificunles fundh.
Ex decreth Melchiadis papm, cap. 12. tatur, consecrentur, et superflua altaria destruan-
Ab illo tempore, et deinceps viri religiosi non so- lirr.
luia possessiones et praedia truce possederant, sed CAP. 12. — Ut ecclcsim anliquitus construclm, nee
decimis nec aliqutbtts possessionibus priventur, itt
eliam semelipsos Dominoconsccrarunt, cediticantes novis tribuanlur. Ex concitio Meldensi, cap. 46.
basilicas in suis fundis in honore sanclorum marly- Utecclesiae antiquitus constructce, nec decimis,
rum, ac per civitates monasteria, in quibus ccetus . nec ulla possessione priventur, ita ut novis oratoriis
Domino servientium conveniret. Denique reges, et tribuantur.
praesides, ac magistratus non soluni adjacentia tri- Q CAP. 15. — Quod dcnuo consecranda est
sed eliam sunt uni- ecclesia, si
Iiuere, ipsi propria largiti per atlare fueril motum. Ex decrelh Higinii papm,
versa regna terrarum, unde alerentur egentes, qui eap. 4.
nihil in mundo possidebant, ecclesiceque fabricaren- (De cons., dist. 1, c. Si motum.) Si molum fuerit
tur atque restaurarentur, Deoque et Ecclesiae ejus altare, denuo consecretur ecclesia; si parietes mu-
rile famulanlibus, servisque illius supplementa, ut tantur et non altare, salibus tantum exorcizentur.
absque necessilale cssent, tribuerentur. CAP. 14. — Quod ecclesiadenuo consecranda sil si
CAP. 7, —- Quod Conslanlinus primus imperatorum homicidio vel adullerio fuerit polluta. Ex decreth
fidem Clirhtianam patenter adeplus_,fabricandi ec- ejusdem, cap. 6.
clesias omnibus potestalem dedcrit. Ex eodem, (Decons., dhl. 1, c.Si/(otMcfdio).Sihomicidio vel
cap. 10. adulterio ecclesia fuerit violata, diligentissime ex-
Ex quibus vir rcligiosissimus Consfanlinus pri- pui'getur, et denuo consecretur.
mus fidem veritatis patenter adeptus, licentiam de- CAP.15.
—Qiiod ecclesiam vbipaganus est sepultus
dit per universum orbcm in suo degentes imperio, non liceai consecrari, nhieo ejecto. ExconcilioAu-
non solum fieri Christianos, sed etiam fabricaudas ! relianensi, cap. 7.
ecclesias, ct prasdia tribuenda constituit. Denique f) (De cons., disl. 1, c. Ecclesiam). Ut ccclesiam
ldem praefatusprinceps donaria immcnsa et fabricam ubi paganus est sepultus non liceat consecrari, ne-
templi primae sedis beati Petri principis apostolortim que missas in eacelebrari, sed jactari foras etmun-
inslituit, adeo ut sedem imperialem cui quique Ro- dari oportet..
mani principes piaesidebant, relinqueret, et beato CAP.16. — Ut .n ecciesia in
qun cadaVera mortuo-
Petro suisque suecessoribus profutuia concederet. rum sepeliuntur, altare non liceat consecrari: sed
CAP. 8. — Vt nullus ecclesiam mdificet, nisi ei epi- si prius consecrulum fuit, missas in eo celebrari lir-
scopus locum designaverit, et ipse dotem phralam ceat. Ex concilio eodem,cap. 6.
habeat. Ex concilio Aurelianensi, cap. 5. In Ecclesia in qua cadavera mortiTorum sepeliun-
(De cons., dist. i, c. Nemo ecclesiam.) Nemo ec- tur, sanctificare altare non liceat. Si autem ^onse-
clesiam cedificetantequam civitatis cpiscopus.veniat, cratum prius fuit, missas licet celebrare in ea.
et ibidem crucem figat publiee, et atrium deslgnet; . CAP,." 17.-"—Ul locasemet Deodicata perpetuo sic per-
et ante praefmiatqui aedificare-vult, quod ad."lumi- •ihaneant. Ex concilio Chalcedonensi, cap. 25.
naria et ad custodiam, et stipendia custodum suffi- "(19, q. 3,"c. Qum semel.) Ut loca quce scmel Deo
ciat, et oslensa donatione," sic domum cedificet Et dicata sunt, aut monasteria fuerunt, maneant per-
PATROI..CLXl. 1
2( 5 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 204
petuo sic, nec possint ultra fieri scecularia habiU- A vero dedicationuii) ecclesiarum et saeerdotum per
cula. singulos annos solemniter sunt celebrandce, ipso Do-
CAP.18. — Ne monasleria fiant clericorum habita- mino exemplum dante : qui ad festa dedicationis
cv.ta. Ex decreth Gregorii papte mhsis ad Joan- lempli omnibus id faciendum dans formam, cum re-
nem Ravennensem episcopum (lib. iv, in reghtro
epistola 1). liqnis populis eanidem festivilafem celebraluros ve-
(18, q. 2, c Pervenit.)Pervenit ad mequodinEc- nit, sicul scriptum est: Facta sunt encmnia Hiero-
clesiis fraternitatis luce, aliqua loca monasleriis con- solymis, et hiems erat, et ambulabal Jesus in templo
in porticu Salomonh (Joan. x). Quod autem oelo
secrata, nunc habitacula clericorum facla sunt:
dierum sinl enecenia celebranda, in libro Regum
dumque hi qui sunt in Ecclesiis, finguril se religiose
uvere, monasteriis prceponi appetunt, et pereorum peracla dedicatione templi reperietis (JJJ Reg. vm,
vitam monasteria destruuntur. IlParat. vn). Deeeclesiarum vero consecratione quo-
ties dubilatur, et nec certa scriptura, nce certi
16, c/. i, c. Nemo.) Nemo eienim potest eccle-
siasticis obsequiis deservire, et in monachica re- testes existunl, a quibus consecratio sciatur, abs-
ulla dubitalione scitote eas esse sacrandas, nce
gala ordinate persistere, ut ipse districtionem mo- que
nasterii teneat, qui quotidie inministerio ecclesia- talis trepidalio iterationem ineurrit; quia non mon-
stralur esse iteratum, quod nescitur esse faclum.
stieo cogilur permanere. Proinde fraternitas tuahoc,
CAP.25. — De fabrica cujuslibel ecctesiw si dirula
in
quolibet loco factum sit, emendare festinet : quia fueiil inslauranda, et si eonsecrationis solemnitas
ego nullo modo patior ul loca 'sacra per clericoram debeal iterari ubi sanctuaria non fuerinl. Eulem
ambitum destruantur. fratri Vigilius papa, cap. 4.
CAP. 19. — Ut loca dudnm consecrata, et poslea De fabiica cujuslibet ecclesice si diruta fuerit,
fmdata, reformentur. Ex concilio Aquisgrani ha- inslauranda, et si in eo loco consecrationis solem -
bito, cap^ 6. nilas debeal iterari, in qua sancluaria non fuerint,
Plaeuit, ut loca jamdudum consecrata, et nune nihil
judicamus officere, si per eam minime aqna
spurcitiis fcedala, juxla possibilitatem in antiquum exorcizata jacletur: quia consecralionem cujusli-
slatum reformentur. bet ecclesiae, in qua Spiritus sancti ara non ponilur,
CAP.20. — Ui mdlns atind allare erigere prmsu- celebritalem tanlum scimus esse missarum. Et idco
mat, nhi quod ab episcopo consecratum est. Ex si
decrelh IJormhdm papm, cap. 10. qua sanctorum basilica a fundamentis etiam fue-
rit innovata, sine aliqua dubitalione, cum in ea niis-
(De cons., disL 1, c Ut nullus.) Utnullus presby- sarum
terin Ecclesia consecrata aliud altare erigat, nisi celebrata fuefit solemnitas, tolius sanclifica-
C lio consecrationis implebitur. Sivcro sanctuaria
quod ab episcopo loci, vel ejus misso sanctificatum
est: ut sit discretio inter saerum et non sacrum. quce habebal ablala sunt, rursus eorum repositione,
el missaruni solemnitalereverentiam sanclificationis
Nec dedicationem fingat nisi sit: quod si fecerit, si
clerieus est dqgradelnr; si laicus , anathematizelur. accipiet.
— Ut ecclesim destructm non majores re-
CAP.21. — Ut pavimentum domorum energumeni CAP.26.
verranl, Ex concilioCarili. iv, cap. 111. mdificenlur, quam ex rebus ad eas perlinentibus in-
slaurari possunt. Ex deerelh Higinii papm,
Pavimentum domorum Dei energumeni verrant cap. 5.
CAP.22. — Ut monasteria semel dedicata, el res eis Ut ecclesiae deslruetce ubi aut plures quam ne-
collalm, perpetuo sic permaneant. Exconcilio Chal- cesse sit, aut majoris magniludinis quam ut ex re-
cedonensi, cap. 24. bus ad eas pertinentibus reslaurari possint, episeopi
Quce semel dedicata sunt monasteria consilio
civilates manere sic providentia modus invenialur, qualiler consistere
episcoporum qui tenent, placuit possint.
perpeluo monasleria : et res quae 3d ea pertinent,
monasteriis reservari debere, nec posse ea ultra CAP.27. — Quomodo terminandum sit, si contealio
de terminatione duarum matricum ecclesiarum
fieri sceculariahabilacuIa.Qui vero hcec fieri permi-
j) orla fuerit. Ex concilio apud Aquhgranum, cap. 5»
serint, canonum sententiis subjacebunt. Plures bapiismales eeclesiceuna terminatione esse
CAr. 25. — Dolem ecclesimad ordinationem el pole- non possunt, sed una lantummodo eum subdilis ca-
statem episcopi pertinere. Ex concitio Wormalien- et si contentio fuerit de terminatione duarum
5. pellis,
si, cap.
Multi conlra canonum constituta sic ecclesias matricum, plebes ulrarumque discernatur.
cedificaverunt ut dotem CAP. 28. •—Quod nulli regum vel cuiquam kominum li-
quas postulant consecrari, ceat proprium monasterium cniquam nisi Jilii ec-
quam ecclesiae contulerint, censeant ad episcopi .clesim tradere : vel cum atiquo, nisi cum atia ec-
ordinationem non pertinere. Quod factum, et prce- clesia eommulare, vel pro aliquo commodo ven-
teritum displicet, et in fuluro pi'ohibetur : sed om- dere. Ex decreth Silverii papm, cap^ 1.
"
nia secundum consuetudinem antiquam ad episeopi Nemini regum aut cuiquam hominivm proprium
ordinationem et potestatem pertineant. liceat monasterium tradere, nisi ad aliud monaste-
— rium : vel commulare nisi cum-alio monasterio, vel
CAP,24. Quod s&lemnitatesdedicationum ecclesia-
rum singidis annh oclo diebus sunt cetebrandm. quocunque commodo vendere. Hoc etiam divina et
Ex decreth Felich papm (iy, epht. 1). apostolica alque canonica -sub anathematis pcena
{De cons.} dist. i, c. Solemnitates.) Solemnitates sanxitauetoritas. Quod si factum fueril non vale-
205 DECRETl PARS III. — DE ECCLESIA, ETC. , 2( fj
bit, sedipsum monastei'ium in pristinum i'eforme- A ulla mora consccrate : quja el nos quando fuinii.s
tur statunn Constanlinopoli, taih pro religione catholica, quam
CAP.29. — Quod non liceat ephcopo vel abbati rem et pro regis Theoderici causa negotii suadcnte ntque
unius ecclesim -alteri tradere, quamvis ambm in hortante
poteslate ejus sunt. Ex conc Lugdunensi, cap. 5. Arianosqiie exstirpante piissimo- atquc
Non lieeat episeopo vel abbati terram ecclesice Christianissimo Justino (JrthOdoxoimperatore, quas-
vertere ad aliam, quamvis [ambae sint .in ejus po- cunque illis in pariibus eorum ecclesias reperirc
testate. Tameh si comniutare voiuefinl terras ea- - potuimus, calholicas eas, Domino opem- ferente,
consecravimus.
rum, cum consensu ambarum fiat.-
CAP. 58. — Quid agendum sit de diwcesana ecclesin
CAP.50. — Quod altaria non sinl chrismate vn- si desliiula fuerit. Ex concilio Tai raconensi, cap. %.
genda, nisi lapidea, et quod ordinem metropolila-
norum comprovinciales observare debent. Ex con- Multorum casu expericnlia magistranle reperi-
-.iiio llipponensi, cap, 10. mus, nonniillas dicecesanas ccclesias deslitutas. (10t
(De cons., dist. 1, c. Aliarfa, et primo.) Allaria si q. c Decrevimus.) Pro qua re id conslilutione dccro -
non sint lapidea, chrismatis unguine non consecren- vimus, ut anliquce consuctudinis ordo scrvclur, et
tur. Ad celebranda autem divina oflicia, ordinem annis singulis ab episcopo dioccesCs risitentur : ci
quem metropolilani tenent, comproyinciales eorum j} si qua fortc basilica rcperta fuerit destituta, ordina-
observare debebunt. tione ipsius rcparelur, quia li3rtia pars ex omnibus
CAP.51. — Quod non debet monastcrium de loco in per anliquam traditioncni,utaccipiaturabepiScopis,
locum transferri sine consilio episcopi vel fralrum ex principibus novimus slalufym.
Ex decreth Bonifacii papm, cap. S.
CAP. 59.— De transtatione Minturnensh ecctesiw ad
Si quis vult monasterium suum ad ineliorandum Formianam ecclesiam. Ex reghtro Gregorii ad
in aliuni locum ponere, fiat cum consilio cpiscopi cl Bacandam episcopum Formiensem.
fratrum suorum : et dimittat presbyterum in priori El temporalis nos perurgel necessitas, et imminu-
loco ad ministcria ecclesice. tio cxigil personarum, ul deslitutis ccclesiis salubri
C*r. 52. — Quod omnes basilicm cum missa debenl acprovida debeamusdispositione suecurrere.Eiideo
consecrari. Ex decrelh Evarhli papm, cap. 4. quoniam ecclesiam Minturnenscm fundilus lain cleri
(De cons., dist. 1, c. Omnes basilicm.) Omnes ba- quam plebis deslilufam dcsolatione cognovimus,
silicce cum missa debent scmperconsecrari. tuamque pro ea petilianem, quatenus Formiance cc-
CAP.55. — Vl nullum cphcopus nec gentilem, ncc elcsice, in qua corpus beati Erasmi martyris reqtiie-
hmreticum, nec Judmum prohibeat ingrcdiecclesiam, scit, cuique fraternitas lua prcesidet, adjungi debeal,
quando verbum Dei annunlialur populo. Ex conci-
tio apud Valenliam, cap. 16. (Conc. Carlh. IV, Q et pium esse ac justissimum prcevidentes, necessa-
cap. ii.) - riiim duximus consulentes tam desolalioni loci illtus,
(De cons., dht.(t) c. Ephropus.)t5tnu\l\im episco- quam tuce ccclesiae paupettali, redditus supradicfae
pueprohibeatingredi ecclcsiametaudireverbum Dei, ecclcsiae Minturnensis, vel quidquid el anliquo, nio-
sive gentilem, sivc hsereticum, sive Judceum usque dernoque jure vel privilegio potuit potestative qua-
ad missam catechuinenorums libet ratione eompelerej ad tuac ecclesice potestatcm
CAP.54. •— Quod popidus qui ad celebrandam mis - hac prcecepti nostri auctoritate concedimus, ut a
sam convenerit non nhi ea finita el benedirtione ac- prcesenti lemporc, sicuti cxpropria quippe ecclesia,
cepla dhcedere debet: Ex conc. Arelalensi, cap. I. debeas cogitare, elque competeiUia tua disponere ,
Item cum ad celebrandam missam in Dei nomine
quatenus deinceps quod perire nunc usque potuit,
convenit populus, non ante discedat quam mlssae
pauperum ecclesiceutilitalibus clerique prollciati
solemnitas compleatur, et ubi cpiscopus defuerit,be- CAP. 40.—Picluras in ecclesia non esse adorandas,
nedictionem accipiat saccrdolis. sed guod adorandum est, menlibus fidelium pcr eas
C^p. 55. •—Quod tecta Ecclesim rcstaurare debenl ad inemoriam revocandum. Ex concilio Elibeii-.
qui ecclesiasticum habenl beneficium. Ex concilio tano, cap. 56*
Magonliensi, cap. 42. (Decons.,disl. i, c Placuit.) Placuit picturas in
Quicunque beneficium ecclesiasticum habent, ad - ecclesiis ficri non debere,- ne quod eolitur et adora-
tecta ecclesicerestauranda,- vel ipsas ecclesias cmen- tttr, in parietibus depingatur.
das omnino adjuvent, et numisma [nonam] et deci- CAP. 41.— Deeodem. Ex epist. Gregorii
papm Se-
mam reddant. cundino servo Dei recluso. .
CAr. 56. — Quomodo adminisirondiv sint ccclesiw Aliud est picluram adorarc, aliud per piclurcc lii—
inter barbaros conslitutw. Ex concilio Conslanti- storiam quid sil adoiandum addiscere. Nam qtioilv
nopotilano i, cap. i.
Ecclesias aulem Dei in barbaris gentibus consti- egentibus scripturam, hoc idiotis patet picturam "
cernentibus, quia in ipsa ignorant.es vident quod
ttilas, gubernari et adminislrari oportet secundum
consueludinem quae est a patribus observata. sequi debeant, in ipsaJegunt qui lilleras nesciunt :
nnde ct prcecipue gentibtis' pro lectione plctnra est.
GAP.57. — De ecclesih Arianorum quod a Catho-
licis cathotice consecrandw sunl. Ex decrclh Joan- Quod magnopere tu qtii intcr gentes habitas atten-
nis papa, I episcopis Italim missh. dere debueras, ne dum recto zelo incaute suceende-
Ecclesias vero Arianorum, ubicunque inveneritis, ris, fcrocibus animis scandalum.generarcs. Fraiifi
catholioas eas divinis precibus el opcribus absque ergo non dcbuit, quod non ad- ad*orandum in
S07 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 208
ecclesiis, sed inslruendas solummodo menles A dantur, et tanta per eamdem divisionem simulias
nescientium fuit collocatum. Et quia in locis oriatur, ut de uno allari quatuor partes fiant, et
venerabilibus sanctorum depingi hislorias non sine singulcc partes singulos habeant presbyteros. Quod
ratione velustas admisit, si zelum discretione con- sine discordia el simultate nullo modo fieri potest.
disses, sine dubio et ea quce inlendebas salubriter Unde nobis visum est, qfiod hujuscemodi ecclesiae
obtinere, el collectum gregem 11011dispergere, sed inter hceredes dividi non debeanl, et si in contentio-
potius poteras congregare, ut pastoris inlemeratum nem venerint, el simultates inler eos surrexerint,
excellerel nomen, non culpa dispersoris incum- per quas sacerdos suo ibi officio canonice fungi non
beret. possit, prcecipiatur ab episcopo civitatis, ut nullo
CAP. 42.— Vt non pro debito, episcopus de consecra- modo ibi missarum solemnia celebrentur, donec ilii
lione aliquod munus requirat. Ex concilio Worma- ad concordiam redeaut, el pari voto atque consilio
-tiensi, cap. 5. ecclesia illa sacerdotem canonicehabeat qui libere
Placuit, ut quoties ab aliquo fidelium ad conse- ibi ministerium suum peragere possit.
crandas ecclesias episcopus invitatur, non quasi ex CAP. 47. —Bonum esse
parochianas ecclesias more
debito munus aliquod a fundatore rcquirat: sed si HomanmEcclesimordinari ettustodiri. Exepisi.%
ipse quidem aliquid ex suo voto obtulerit, non re- n t Dionysii ad Severum episcopum.
spualur. Atlamen unusquisque episcopusmeminerit, De ecclesiis ergo paroehianis, unde aposlolicaia
ut non prius dedicet eeclesiam, nisi anlea dotem ba- sedem consulere voluisti, qualiter sint custodiendce
silicce, et obsequium ipsius per donationem charlulce per Cordubensem provinciam, ac providendce saeer-
confirmatum aceipiat. Nam non levis est temeritas dotibus, nihil luce charilali! melius nobis videtur
ista, si sine luminaribus vel sine substanliali sus- intimare, quam ut sequaris quod nos in Romana
tentationeeorum qui ibidem servituri sunt, quasi do- Ecclesia nuper egisse cognoscitur. Ecclesias veto
mus privata consecretur ecclesia. singulas singulis presbyteris dedimus, et unicuique
CAI>.45.—Quod non licel consecrari ecclesiam ubi jus proprium habere slaluimus : ila videlicet ut nul-
cadavera infidelium mortuorum sepulta fuerint, Itis allerius parochice terminos aut jus invadat, scd
nisi eis ejectis et parielibus rasis. Ex concilio irausquisque suis terminis sit contentus, et taliter
Agrippinensi, cap. 5. ecclesiam et plebem sibi commissam cuslodiat, ut
'Ecclesiam in qua morluorum cadavera infidelium
ante tribunal ceterni judicis ex omnibus sibi com-
sepeliuntur, sanctificare non licet. Sed si apla vide-
missis rationem reddat, ut non judicium, sed glo-
lur ad consecrandum, inde evulsis corporibus, et
suis aeiibusaccipial.Haiicquoquenoriiiajn,
rasis parietibus et lignis ejus loci, recedificetur. Si riampro
te et omnes episcopos sequi convenit,
hcec cousecrala prius fuit, missas in ea celebrare G charissime,
et quod libi sciibitur omnibus quibuscunquepotueris
licet: si tamen fideies fuerint, qui in ea sunt se-
uolum facias. ut non specialis, sed generalis fiartsla
pulti.
CAP. 44.—Adqitos usus verli debeanl ligna dedicaim -prceceptio.
ecclesiw. Ex decretis Higinii papm, cap. 3. ' CAP.48. — Vl unusquisque presbyter una ecclesia sit
conlentus. Ex concilio Remensi, cap. 3.
(De cons., dist. 1, c. Ligna.) Ligna ecclesiaededi-
catce non debent ad aliud opus jungi, nisi ad aliam Unusquisque presbyter ecclesia una ad quam or-
dinalus esl eontentus^ sit, et nullus in duabus eecle-
eeclesiam, vel igni eomburenda, vel ad profectum siis ministrare
in monasterium fratribus ; in laicorum vero opera prcesumal.
non debent admitti. CAP.49. — Vl una ecclesia inler ptnres presbyleros
non dividalur. Ex eodem concilio', cap. 9.
CAP. 45. — Quid cphcopo agendum sit si plures
hmredes de una conienderinl ecclesia. Ex conc (21, q. 2, c. Sicut in unaquaque.) Sicut in unaqua-
Triburiensi, c. 20. que ecclesia presbyterdebetesse,ita ipsa quaesponsa
(16, q. 7,-c.P/ttres.)Siplut'eshceredes contenderint vel uxor ejus dicitur, non potest dividi inter plures
de communi ecclesia, auferri jubeat episcopus re- presbyleros, sed unum lantummodo babebit sacer-
liquias sacras el ecclcsiam claudi, donec communi D dotem qui eam caste et sinceriter jegal. Unde in-
consensu et consilio episcopi statuant inde presby- terdicimus, ut nullusprcesumat ecelesiam interduos
terum, et unde vivat. vel plures dividere, quia Ecclesia Chrisli uxor el
Item Gregorius papa in decrelh,,cap. 5. sponsa esse debet, non scortttm, sicut Calixtus papa
(16, q. 7, c. Considerandum esl.) De ecclesiis quce lestalur (epist. 2, c. 5).
inter cohsercdos sunl divisce consideralidum est, CAP. SO.—Item ut unusquhque presbyter una sil
quatenus si seettndum providentiam et admonitio- ecclesia conlentus. Ex eodem concilio, cap. 10.
nem episcopi ipsi cohceredeseas voluerint tenerej et Statutum est unaquaeque ecclesia suum presby-
honorare faciant. Sin autem hoc contradixerint, in terumhabeat, ubi'id fierifacultasprovidenteepiseopo
episcopi potestate maneat, utrum eas ita consistere permiserit.
permiltat, aut reliquias uide auferre velil. CAP.51.— Item deeadem re. Ex concilio Nanne-
CAP.46.—De eademre. Exconcilio Mediomatricensi, 'tensi, cap. 8.
cap. 11. Sicut enim episcopus non pius habere polest quani
Perlatum est ad sanetam synodum, quod inter unam civitatem, el vir unam uxorem : ita presbyte?
haeredes Ecclesicein rebus propriis eonstitutce divi- unam tantum ecclesiam. Itaque nullus presbyler
"
209 DECRETI PARS III. — DE ECCLESIA ETC 21C
habere prcesumat duas ecclesias, si de stalu suo A vel passionh fidelhsima origine tradiiur.-Ex con-
cilio Africano, cap. S0.
g.tudere desiderat.
.CAP.52.— Quod nuttus presbyler relicta sua ecclesia (De consec, dist. i, c. Placuit.) Item placuit ut
ad potiorem aspirare debel. Ex concilio Meldensi, altaria quce passim per agros, et per7vias tanquani
cap. 10. memoriae martyrum constituuntur, in quibus nullum
(7, q. 1, c. Si quis.) Si quis de ordine sacerdotali, corpus aut reliquice, martyris conditae probantur, ab
eontemptu minoris ecclesiae, ambitiose et improbe episcopis qui locis eisdem prcesunt, si fieri potest,
ad potiorem aspiraverit, canonica erga eum definitio evertantur. ,Si aulem hoc per tumultus populares
conservetur, idest ut utraque careat. non sinitur, plebes lautum admoneanlur, ne illa
CAP. 55. — Quod sicut viventeviro uxor ejus allcri loca frequentent, ut qui recte sapiunt, nulla ibi su-
nubere non permittilur, sic vivenle presbytero eccle-
sia sibi commissa ab altero judicari aut disponi non perstitione devincti teneantur. Et omnino nulla me-
concedilur.Ex decretis Calixli papm, cap. 4. moria martyrum probabiliter accipialur, nisi aut
(Ib.,-c Sicut alterius.) Stcul alterius uxor nec ubi corpus aut reliquias Certse sunt, aut origo alicu-
a"ulterari ab altero, nec judicari aut disponi, nisia jus habitalionis, vel possessionis, vel passionis fide-
proprio viro eo vivente pei'mittilur ; sic uee uxor lissima origine traditur. Nam quce per somnia, et
episcopi vel presbyteri /quod ejus ecclesia vel paro- B per inanes quasi revelationes quorumlibet homi-
chia indubitanter intelligitur) eo vivente ab altero num ubicunque constituuntur altaria, omnino re-
dijudicari vel disponi, aut ejus concubitu ,perfrui probentur,
pcrmitlltur. Unde ait Apostolus : Alligata est uxor CAP. 58.—Ut marlyrum dignitalem nullus profanus
legi, quandiu vir ejus vivil: eo defunclo soluta est a infamet. Ex concilio Carthaginensi i, cap. 2.
legeviri (I Cor. vu). Similiter et ecclesia, quceuxor I Marlyium dignitatem nemo profanus infamet,
sacerdotis dicitur, eo vivente ei alligata est: eo de- neque ad passiva corpora, quce sepulturce tantum
functo nubat in Domino, id est regulariter. Si enim propter mjsericordiam ecclesiaslieam commendafi
eo vivente alteri nupserit, adultera judicabitur. mandatum est, redigat, ut aut insania prcecipitatos,
CAP.54.— De ecclesih vel saitcth noviter invenlis. aut aliquo tali pacto aut alia rationepeceati discre-
Ex-concilio Agr-ippinensi, cap. 5. los [disjunctos], non ratione vel lcmpore compe-
De ecclesiis seu sanctis noviter inventis, sine tenti, quo martyria celebrantur, martyrum nomine
auctoritate inventoris, nisi episcopo probante, in appellel. At si quis ad injuriam martyrum, clarilali
ejus territorio minime venerentur, salva etiam de, eorum adjungat infamiam, placet eos, si Iaici sunt,
hoc et de omnibus ecclesiis canonica auctoritate. ad pcenitentiam redigi; si autem clerici, post com-
CAP.55.— Quod presbyter de dotali manso nutlum monitionem et post cognitionem, honore privari.
servitium facere debel, nisi ecclesiasticum. Ex con- CAP.59. — Ut missarum solemnia non ubique, sed
cilio Wormat. cap. 50. in locis ab ephcopo consecraiis, vct ubi ipse per-
(25, q. 8, c. Mansus.) Sancitum est, ut unicuique miserit, fiant. Ex concilio Triburiensi, cap. 4.
ecdesiae unus mansus integer absque ullo servitio (De cons., dist. 1, c. Missarumet c.Concedimus.)
aitribuatur, et presbyterl in eis constituti non de Missarum solemnia non ublcunque, sed in locis ab
decimis, neque*de oblationibus fidelium, non de do- episcopo consecratis, vel ubi ipse permisei-it, cele-
mibus, neque de atriis, vel de hortis juxla ecclesiam branda esse censemus. Concedimus etiam, ut sicubi
positis, neque de pi'cescripto manso aliquod servi- (quod nostris peccatis exigentibus per plurimum
tium faciant, praeter ecclesiasticum. Et si quid am- est factum) a Northmannis, et Flavis [Sclavis], et s.
plius habuerint, inde senioribus suis dcbitum ser- Bulgaris, et a malis Clu-istianis seu alio qualicunqtie
vitium impendant. modo ecclesice fuerint incensce et combustce, in ca-
CAP. .513.—Vt nullus mortalium de dotati manso, pellis cum tabula consecrata, missas interim cele-
vel mancipih, vel decimis, vel oblaiionibus fide- brare permittimus, donec ipsce ecclesice restaurari
lium, vel de reddilibus qui ecclesiis coltaii fuerinl, queant. In itinere vero positis, si ecclesia defuerit,
quemquampfesbyterorum aliquem censumpersolvere "> ut sub dio, seu in tentoriis ; item si tabula conse-
cogat. Ex concilio Meldensi, cap. 8.
Juxta synodalia praecepta decrevimus, ut nullus crata altaris, cceteraque sacra 'ministeria ad id ofii-
morlaliuin de agro ecclesiasticod manso, et manci- cium pertinentia affuerint, missarum solemnia cele-
brare concedirous, aliter omnino interdiciinus.
piis, vel si quibbel pro loco sepulturae aliquid largi-
tus fuerit Ecclesice, neque de decimis et oblationi- CAP. 60. -^- Missam nisi ex magna necessitate, non-
bus fidelium quemquam presbyterorum aliquem . nhi m sacrato loco esse celebrandam. Ex decreth
Felicis papm IV omnibus episcoph direclh ,(iv,
censum persolvere cogat, nec qtiisquam cujuslibet epist. I, c 1).
ordinis aul dignitatis sit, exinde quidquam sub- (J>e cons., dist. 1, c. Consecrationem; c Taberna-
trahat, et redditionem qtiamcunque exigat tempo- culum.) Scripta sanctitatis vestrce , quce' ad se-
ralem. Quod si fecerit, communione usque ad sa- dem apostolieam misislis super quibusdam cou-
tisfa-ctionem privelur. sultis, quasi ad caput, ut inde j'eciperetis i'esponsa,
CAP. 57.— Vt nulla memoria martyrum probabililer unde omnis Ecclesia totius religionis sumpsit exor-
accipiatiir, nisi ubt corpns.aut reliquim cerlm sunt, dium, gratanter suscepi, et breviter vobis respoH-
aut ubi origo alhun.s habitalionis vel possessionis, dere curavi. De ccclesiarum euim
consecratione. ct
'
i.! D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 212
je lmssaruin celebrationibus, non alicubi qtiam in A super illud holocausla et pacjfica veslra, ovcs vestras
sacratis Domino locis absque magua neces-silate elbovesinomni loco inquofuerit memoria nominhmei
fieri debercj liquct omnibus, quibus sunl nola Novi (Exod. xx). Et sicutnon alii quaniDomino sacrati sa-
et Yeteris Testamenti prcecepla. Tabernaculum vero cerdotes debent missas cantare, nec sacrificia super"
MoysenDominoprcecipiente fecisse, et sacrasse cuin altare offerre; sic nec in aliis quamin prcefatis Domi-
jnensa, et altari ejus, et cceteris vasis et utensilibus, no sacratis locis missas cantare, autsacrificiaofferre
ad divinum cullumexplendum legimus; elnon solum licet [licebit]. Sic autem legilur in concilio Laodi-
divinis precibus ca sacrssse, sed etiam sancti olei censi capitulo vigesimo sexto.Quodsi hi qui rion siint
unetione Domino jubente perlinisse uovimus (Nttm, ab episcopis ordinati, tam in ecclesiis quam in domi-
vn). Qualiter autem haecfacta sunt, et quomado ipsa bus exorcisare non possunt, niulto magis majoris
sacra non alii quam sacerdoles unctione delibuti, gradus ministeria, nisi ab eis qui ad cos gradus
Doniinoque cuin vestibus sanctis sacrali ct LeviLe sunt sacrali, quibus fungi debent, vel oflicia agi vel
traclabant, fei-ebant, erigebaiitet deponebant., in sacrificia offerri non licet. Quod autem, ut paulo
jpsis institutionibus qucejubente Domino per Moysen superius prcelibatuni est : oblationes in domibus
conscriptce sunt, in lege Doinini reperitur (Lev. VIH). offerri non debent ; in eodem concilio capilulo 58,
Qualiter ergo regum piisslmus David amplificaverit * prohibifum habetur ila. (dist.69, Non oportet.) Non
ctiltum Dei, et templum Doniini cedificarevoluit oporiet in domibus oblaliones celebrari ab episcopis
(II Reg. vn), sed propter multum sanguinem quem vel presbyteris.
clfuderat prohibitus est, et ipse collegerat .expen- CAP.62.— Ilem de eadem re. Ex decrclis Clemenlh
sa> (J Par. xxn); Salomon quoque, filius ejus, papm (epht. 5), cap. 52.
i.lipsum quod ipse faeereoptaverat, jubente et auxl- (De cons.,disl.l,c Hic ergo, id cst.) Hicergo, hoc
liante Domino perfecit, et templum cum altari et est, in prcesenti vitapositos, oporlet vos agnoscere
wliquis ad djvinum cultum peragendum, consccra- loluiiiatem et prceceplum Dei, ubi agendi et sacii-
vit, in libro Regum legitur (III Reg. per. totum), licandi sil locus, quoniam in aliis locis sacrificare,
CAP. 61.— De eadcmrc. Ex epis^qta Felicis papw ct missas celebrare non lieet, nisi in his quibus pro-
quarli dhersis ephcopis missa. prius episcopus jusserit, aut ab episcopo regulariler
(Ibidem.) Judcei crgo loca in quibus sacrificabant 6rdinatortenente videlicct civitatem, consecrali fue-
Domino divinis habehant supplicalionibus conse- rint [conseeratus fuerit]. Aliter enim non sunt hcec
crata, neein aliisquam Deo dicatis locis munera agenda, nee rite celebrauda, docente Novo et Yeteri
Domiiia offerebant. SicnimJudcei qui umbrae legis Teslamenlo. Hcec apostoli a Domino aceeperunt, et
^
deserviebant, hoc faciebant, multo magis quibtis veri- nobis tradiderunt; hcec nos docemus, vobjsque c\
las palefacta est, et gratia et veritas per Jesum Chri- omnibus absque reprehensione tenere, et docere,
slum data esl (Joan. i), templa Domino cedifieare, quibus agendum est, niandamus.
et prout melius possumus ornare, eaque divinis CAP.65. — Ilem de eodem. Ex concilio Laodicensi,
precibus, et sanctis unctionibus suis cum altaribus cap. 58.
ct vasis, veslibus quoque et reliquis ad divinum cul- Quod non oporlet; in domibus oblationes celebrari
•j,umexplendum utensilibus devote et solemniter sa- ab episcopis, vel presbyteris.
64.-— Ilem de eodem. Ex concilio Aurelianeusi,
crare, et non in aliis locis quam Deo sacratis ab C.U'. cap. 4.
episcopis, et non a chorepiscopis, qui scepeprohibili Audivimus quod quidam laici in domibus propriis
smit, nisi, utprcedictum est, summa exigente neces-
prcecipiant pfesbyteris suis missascelebrare, ut inter
sitate, niissas celebfare necsacrificiaDominooffeiTe. canum diseursus, et scortorum sanctitatis
greges
debemus. (De cons.,dist.l,'c. Sicut nbn alii.) Ethoc
cum sumina necessitas agere conipuleril, non indo- inysteria polluantur magis quam consecrentur.
in sacris canonibus sacrificia in cloini- Quapj-optcr prcecipimus, ut nullus pi-esbyter cxlra
mibus, quia ecclesiam prcesumal missam canlare, nisi fo,rlc iti-
bus offerri prohibila sunt, sed in labernaculis,divi- neris necessitas exposcat in tentorio, aut sub dio
nis precibus a pontificibus dedicatjs, et in mensis |)
Domiuo sacralis, etsacra unctioneapontificibusdeli- [divo] in laco niiido, et longe ab omni immundiiia
remoto, missas permilliimis celebrare, ct haec nul-
butis, pro summa, ut prcefixumest, necessitate, et Iatenus sine tabula eonsecrata,
non pro libitu cujusquam etpigritia agatur." San- CAP.
65.-—Quod ante horam diei lertjam missmnon
clius [Salius] est enim missam non cantare aut non sinl celebrandw.Exephlolp. Telesphoripapm,cap. 6.
•audire quam in his loeis ubi fieri non oporlet, nisi Missarum celebrationcs anle horam diei terliam
ut scepe dictum est, pro summa contingal neGessi- niinime sunt celebrandse; quia eadem hora et Domi-
late, quoniam necessitas legcm non habet. Unde nus crucifixus"est,etsuperapQStolos sanctus Spiritus
scriptum est: Vide ne offeras holocausta lua in descendisse Iegitur, excepta nocte Nativilatis. .
omni.loco quem videris, sed in omniloco quem eie- CAP.66. — Quod singulh diebus missas in memoriam
gerit Dominus Dcus ims. (Deut. xn). Et in Exodo fidelium defunciorum Hceal celebrare. Ex concilio
legitur : Vos vidisth quia <tecmlo locutus sum vobis. Cabilonensin, cap.od.
Non facietis deos argentcos, neque deos aureos facie- (De ^ons , disl. 1, c.Visum prmterea nobis.) Visuin
{is vobh, Altarc de terra facielh milii, ct offctclh prcetcrea nobis est ut inomnibus missarum solemni-
DECRETl PARS III. - DE ECCLESIA, ETC '214
215
tatibus pro tlefunctorum spirilibus loco competenti A saruin. Si quis hcec transgressus fuerit, ab officia
Dominus deprecetur. Sicut enim nulla dies excipi- suspendatur.
tur, qua non pro viventibus, et pro quibuslibet ne- CAP. 71.— Ulinecclesianil aliud agatur, nisi ad
quod factarest. Ex diclh sancti Benedicli (cap. 53
cessitatibus deprecetur, itamimirum nulla diesexcipi sum regulw).
debet quin pro animabus lldelium preees Domino in
(Dist. 42, c. Oralorium.) Oratorium hoc sit quod
missarum solemnibus fundantur. Anliquitus igitui nec ibi quidquam aliud geraturautcondalur
dicilur,
hune morem sancta tenet Ecclesia, ut missarum
quam quod ministeriis convenit.
solemnibus et aliis precibus, Domino spiritus quie- CAP. 72. —" De eadem re.. Ex dictis sancti Au-
scentium commendentur, dicente beato Augustino gusthu.
{/. De cura pro mortuis agenda, c. i) : Non sunl In oratorioprceter orandipsallendiqueDeo cultum,.
prcetermittendce supplicationes pro spiritibus mor- penitus nihil agatur, ut nomini huic et opera jugiter
fuorum, quas faciendas pro omnibus in Christiana impensa concordent.
et catholica societate laudamus. Defunctis etiam CAP.73. — Ilem de eadem re. Ex concitio Laodi-
lantis hominibus, eorum sub generali- commemora- censi, cap. 28.
tione suscepit Ecclesia memoriam, ut quibus ad n (Dist. 42, c. Non oporlet.) Quod non oporleat in
ista desunt parentes aut filii, aut quicunque cognati domiciliis divinis, id est in ecclesiis, agapes fieri, et
vel amici, ab una cis exhibeaturpiamatrecommuni. intra domum Domini comedere, et accubitus sler-
CAP. 67.— Quod missa mortuofum pro omnibus nere.
- Chrhtianis sit cantanda. Esc dictis Dionysii Areo- CAP. 74. — Ul mdtus in ecclesia tabernas eonstituul.
pagilm. Ex concilio Carthaginensi, cap. 28.
Dionysius AreopagUa dicit, blasphemias Deo fa- Ut nulli episcopi vel clerici in ecclesia conviven- '
cere, qui missas offert pro malo homine. Augustinus tur, nisi forle transeuntes hospitii necessitate illic
dicil, pro omnibus Christianis esse faciendum quia reficiantui': populi. eliam ab hujusiuodi conviviis,
vel eis proficit, aut offerentibus proderit. ficri potest, proliibeantur.
— in me- quantum
CAP. 68. Vt sicnt missarum instilutiones
tropoli, sic in omnibus 'comprovincialibus ecclesiis CAP. /5. — De eodem. Ex concilio Turonensi,
fiant. Ex concitio Gerundensi, cap. primo.
(De cont., dht. 2, c. Instituliones.) Ut inslitutiones Perlatum est ad sanctam synodum, quod quidam
missarum, sicut in metropolitanaecelesiafiunt,itain presbyteri in ecclesiis sibi commissis labernas (quorl
Dei nomine in omnibus compiwineialibus ecclesiis, nefas est) constituunt, ibique per caupones vinum
tam ipsius missce ordo, quam psallendi vel mini- Z vendant, aut vendere permitlanl: et ubi tantum-
strandi consuetudo servetur. modo orationes et verbum divinum, Deique laus
CAP. 69. — Vl preces et prmfationes qum in concilio debuerat resonare, ibi comessaliones et ebrietates
probalm non fuerint, non cetebrentur. Ex concilio fiunl, ibi risus, et plausus, ct verba turpia, ibi rix«e
Africano, cap, 64. (Sub Bonifaciol, et CoslestinoI, et contentioncs resullent. Quod quam sit Deo con-
e. 70.)
Plapuit etiam hoc, ut preces quce probatce fuerint trarium, Dominus Jesus demonstrat: qui cum ve-
iu concilio sive prcefationes, sive- commendationes , nisset in templum, vendentes et ementes, et num-
seu manus impositiones ab omnibus celebrentur, mularios sedentes, facto funiculo, omnes ejecil de
nec aliceomnino contra fidem proferantur, sed quae- templo (Joan. n). Si enim ea quae licite vendi vide-
cum fuerint collatce bantur in templo, et ad hoc emobantur, ut in ec-
cunque prudentioribus [colle-
dem lemplo offerrentur Domini, ipse foras ejecit:
Ctae]dicanlur.
CAP.70. — Ut nullus presbyter solus missam audeat quid putas de tam pestifera ^prcesuniptione et Dei
celebrare. Ex concilio Nannetensi, cap. 30. contemptu fiel? Et si non solum sacerdotibus, sed
(l"i,q.i,c Definivit.)Definivit sanctum concilium, etiam oninibus clericis praecipitur ne tabernas ingre-
ut nullus presbyter solus prcesumat missam celebra- diantur: quis audire potest, ut ecclesiae Dei tabemay
re [cantare]. Cui enim dicit: Dominus vobhcum, * fiant? Itaque interdicit per omnia synodus, ne hoe in
Sursum corda, aut Gralias agamusDomino Deo noslro, posterum ullatenus fiat. Quod si factum fuerit, pre-
cum nullus sit qui respondeat; aut, in canone, Et sbyter deponatur, laici communione privati ab ec-
omnium cireumstantium, cum nemo adsit. Aut qnem clesia quam dehonestaverunt, expellanlur. De eadem
invitat ad orationem, cum dicit Oremus, cum nullus re ex eodem concilio, cap. 3. Si enim domus Dei
sit quisecum oret? Aut ergo ista penitus reticenda . domus orationis (Matth. xxi) vocatur, lioc debet
sqnt, et non solum non erit perfectum sacrificium, esse quod dicitui', nec ibi aliud debet geri aut re-
verum eliam incurret (quisquis ille est) illam terri- condi. Ubi enim coipus Domini consecratur, ubi
bilem^ sententiam : Si quis tulerit de hoc, tollat angelorum prcesentia non dubitatur adesse, ubi san-
Deus partem ejus delibro vitae, aut si haec muris ctorum i*eliquicereconditcevenerantur, necquidquam
et paiietibus insusui'raverit, ridiculos.um erit. Qua-. inhonestum appareat, quod oculos ad oi-aculum
propler illa periculosa superstitio, maxime a mona- venientium offendat, ne quid videalur ibi quod ad
stems monachorum exterminanda est. Provideant lucrum temporale pertineat, sed omnia sancla, om-
autcm prcelati ut presbyteri in ccenobiis et in aliis nia Jiiunda, et tantummodo ad ccclesiasticum nu-
ecclesiis cooperatorcs habcant in cclebratioae niis- nislerium perlinentia.
§13 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 216
CAP.,76. — Qnod umcuique fidelium licet oratoriuin A illis temporibus cceteri homines sive igrie combusti,
in domo sua habere, missas autem ibi nqn iicel sive acervo lapidum sepulti sunt.
cel'ebrar.e.Ex concilio Aure.., cap. 5. CAP.84. — De illis qui damum Dei contemplibilcm
(De eons., disl. 1, e. Unicuique.) Uuieuique fi- faciunt.- Ex concilio Gangrensi, cap. S.
delium in domo sua oratorium licet habere, et ibi (Dist. 50, c. Si quis docet.) Si quis docet domum
orare, missas autem ibi celebrare non licet. Dei contemptibilem esse, et conventus qui in ea
CAP. 77. — Canticum tnxuriosum circa ecclesias et celebrantur, analhema sil.
atria omnino prohibendum esl. Ex concilio Magnn- CAP. 85.— Quid faciendum sit episcopo qui ecclesiam
liensi i, cap. 48. per swculares polestates obtinuerit. Ex canone
Canticum turpe atque luxuriosum circa eccle- apostolorum, cap. 51.
sias, atque In atriis ecclesiae omnino contradicimus, (16, q. 7, Si quis episcopus.) Si quis episcopus
quod ubique vitandum est. scecularibus potestatibus usus, ecclesiam per ipsas
CAP.78. — Sanclofum reliqnias in oraloriis villari- oblineal, deponalui' et segregetur, omnesque qui llli
bus sine prmsenlia clerici parochiani, non esse
Ex concilio 25. communicanl.
ponendas. Epaunensi, cap. — Quicj. agcndum sit de presbytero, qui
non CAP. 86.
Sanctorum reliquice in oratoriis villaribus alium presbylermn de ecclesia ad quam legilime or-
ponantur, nisi farsitan clericum cujusque parochice B dinalus est, per pecuniam abstiderit^ Ex concilio
vicinum esse conlingat, qui sacris pignoribtts Maguntiensi secundo, cap. 5.
[cineribus] psallandt ffcquentia famuletttr. Quicunquepresbylerperprelium ecclesiam fuerit
CAP. 79. <— Sedes ephcoporum ad securiora loca adeplus, quando contra ecclesiasticce regnlce disci-
piopter diversas necessitales posse transferri. Ex plinam agere dignoscitur, et qui alium p.resbyterum
regislro Gregoriipdpm, ad Joannem Beltitranensem
- episcopum (l. n, epist. II). legitime ad ecclesiam ordinatum per pecuniam expu-
ad- lerit, eamque sibi taliter vindicaverit, omnimodis
(17, q. i, c Temporh.) Temporum qualitas
inonet episcopum sedes antiquitus eertis civilatibus deponatur.
CAP. 87. —- Vf iaici presbyteros de ecclesiis -non
constitutas, a'd alia, quce securiora putamus ejusdem ejiciant. Ex eodem conc, cap. 29.
diceceseos loca transponere, quo et habitatores se- Ut laici presbyteros non ejiciant de ecclesiis,
curius degere, et barbaricum possit periculum constituant sine consensu episeoporum suo-
neque
facilius declinari. Propterea te Joannem fralretn rum.
eoepiscopumque nostrum Belliti'anensis civilalis, se- CAP.88. — Vt nulli absque consensti epi.scopiliceal
demque tuam, in loco qui appellatur Renali ad presbytero ecclesiam dare vel auferre. Ex eoncijio
sanctum Andream apostolum prcecipimus exinde ^ Cabilonensi n, cap. 42.
u
transmigrare; quatenus, et ab hoslilitatis incursu (16, q. 7, c. Inventum est.) Inventum est quod
liberior cxislere valeas; et illie consueludinem so- multi arbitrii sul temeritate, et (quod est gravius)
lamnium festofum disponas. ducti cupiditate, pi*esbyteris quibuslibet, absque
CAP. 80. — Tribus de caush loca sanctorum trans-r consensu episcoporum 'suorum ecclesias dant, vel
mutanda esse. Divus Augustinus. auferunt. Unde oportet ut canonica regula servata,
- (Ds cons., dht. 1, c. Tribus ex caush.) Tribus nullus absque consensu episcopi cuilibet presbyterQ
causis loea sanctorum transmulanda sunt. Primo ecclesiam det^ Quam si juste adeplus fuerit, hanc
cum necessitas perseculoium loca eorum gravave- nonnisi culpa, gravi^ et cai'am episcopo canonlca
rit. Secundo cum difficultas locorum fuerit. Tcrtio scverilale amittat.
cum malcru, n societate gi-avantur, CAP.89. — Vt nultus a presbytero propter commen-
dationem ecclesiw munus aliquod exigat. Ex con-
CAI>.81.— Quod in transtatione marlyrum itonor citio Maguntiensi u, cap. 50.
cum eh transmigrai. D. Bieronymus,
Notandum cum transferuntur aliqui de mar.tyri- Ut nullus omnino munera exigat a presbyteris
cum his honor aliis vero trans- propter cemmendationem ecclesice.
bus, commigrat;
mutatis honor in locis eorum esse non cessat. r. CAP.90. — Quod deponendus est presbyter qui alirui
— consecrat lo- vel clerico vel laico pro investitura ecclesicealiquid
CAP. 82. Quod sanguis martyrum dederit. Ex conc Rolhomag., cap. 5.
cum, non locus sutujuinem. Ex diclis Augustini.
non Sancitum est, atque omnibus modis prohibitum,
Sanguis martyri.m consecrat locum, locus
ut si quis presbyter inventus fuerit alicui clerico
sanguinem. Si aliquis dixit : Mea est ecclesia, aut laico munera dare aut dedisse, aut aliquam
dices illi quod in Cantico legitur: Vna est cotumba "
[aliam] pecuniam Iribuere, ut alterius presbyteri
mea, el unus dilectus meus (Cant. vi), et dices illi :
eeciesiani vacantem prelio redimat: pro hac cupi-
Apertum est, filium oecidi in sinu matris et nutri-
ditate seu rapina, seu prcesumptione, lurpis lttcri
cis suce ;'tamen scias nutricem tantum pollutam esse
gratia, dejiciatur a clero, et alienus exislat a
pro hac pollutione cqnsecratarii, filium autem mor- regula.
tuum esse.
CAP. 91. — U* presbyleri per parochias feminas
CAP.85. — Vnde dicta sit basilica. Isidorus. admoneant ut ad allaria lhneam\na prmparent.
Basileon Grcecorum rex erat. Hinc etenim basi- Ex concilio Remensi, cap. 4.
Jica, rcgalis, quia in primis temporibus reges tanlum Ut presbyteri per plebes suas feminis, prcediccnt
f^peliebantur in ea. Ideo noinen sortita est. 'Nain ut linteaniiaa in altaria pfceparent.
— ETC - 218
217 DECRETl PARS III. DE ECCLESIA,
CAP. 92. — Vt episcopi prmvideanl quem honofer, A Judce sit, qui sacras oblationes asporlabat et fu-
presbyteri pro ecclesiis dominh suh debeant. Et rabatur.
concilio Arelatensi, cap. 3.
Ut episcopi prcevideant, quem honorem presbyter GAP.97. — Parochias unicuique ecclesim prislina
dhpositione dcputalas, perpelua firmitale incon-
pro ecclesiis dominis suis debeant. vulsas permanere debere. Gelas. Max. ei Ens. epi-
CAP. 95. — Vt nullus presbyler ad introilum eccle "
scopis.
siwpretia donet. Exconcilio Aurelianens\, cap. 10. (16, q. 5, c. Licet regulis.) Licet regulis continea-
Ut nullus presbyter ad jntroitum ecclesice xeni: tur anliquis, parocltias unicuique ecclesice pristina
donet. dispositione deputatas, nullaposse ratione couvelli,
CAP.94. — Quod prmdia qum presbyler emerit eccle- ne per consuetudinem pessimam exempli mali te-
sim esse debent, ad quam nihil habens accessit meritale crescente ',ubique universalis confusio na-
Ex concilio Remensi, cap, 6. sceretur : tamen etiam decretis nostris ante iton
Invesligandum est, si nihil patrimonli habens multum temporis destinatis, omnia jussimus quce
presbyter quando provectus est ad ordinem eccle- taliter fuerant Invasa restitui. Sed quia temeritas
siasticum, postea emerit prcedia, cujus juris siftt pervadentium, legem" sibi putat posse generari: si
quoniam ecclesice ad quam de nihil habenli pro- " sceleri suo pertinaciam retentionis adjungat, ea quae
motus est, esse debent, juxta cauonicam auctori- inter fratrem et coepiscopum noslrum Constantium
talem. Camiscance ecclesice sacerdotem, et directos ab An-
CAP.95. — De eadem re. Ex concilio Agathensi, conitano poniifice decrevimus, per vos impleri cu-
cap. 54.
pimus. Tunc formam in cceteris cognilionibus, quce
(12, q. 4, c. Presbyter.) Presbyter cum dioecesin* sit sequenda perseripsimus. Nulla igitur prcesum-
tenet, de his quce emerit ad ecclesice nomen gcri- ptione statum parochiarum, qui perpetuce aUatis fir-
pturam faeiat,,ut ab ejus quam tenet ecclesice ordi- mitate duravit, patimur immutari, quia neque ne-
natione non diseedat. gligentia pontificis, neque temporalis objectio, quce
CAP. 96. — Vl ephcopi, presbyteri, diaconi, vel qui- per incuriam forte generatur, nec ignavia faciento
cunque clerici prmdia, qum comparaverint, post- cotisensus, nec subripiente supplicatione prceceplio
quam ad aliquam ecclesiam litulali sunt, ecclesim divellere potest semel dioecesim constitutam, ex qua
relinquere debeant; de hh autem qumjure hmredi-
tario, vel atiquorum largitione habuerint ad vo- semper ad gencrationem atque consignationem plebs
luntatem suam dhvonunt. Ex conc. Carthag. m, devota convenit.
cap. 49. 2 CiP. 98.— De compositione sacrilegii, etquot modis
(12, q. 5, c. Placuit.) Plactrit ut episcopi, pre- sacrilegium fieri posslt. Joannes octavus in libro
Gothicw legis.
sbyteri, diaconi, vel quicunque cleriei qui nihil ha-
bentes ordinantur, et tempore episcopatus vel cle- Joannes episcopus servus servorum Dei omiiibus
riealus sui, agros vel qucecunque praedia sui nominis episcopis , comitibus, vicecomitibus, centenariis,
comparant lanquam rerum Dominicarum invasionis judicibus catholicis, in Hispania et Golhia, et pro-
crimineteneanturobnoxii,nisi adecclesiam ad.quam vinciis degentibus, omnique populo occidentali ca-
titulatisunt,_eadeni ipsa contulerint. Si autem ipsis tholico, salutem ,et apostolicam benedictipnem. No-
proprialiberalitatealieujus, vel successione cogna- veritis, dilGctissimi filii, quia nos pro statu sanctce
tionis, aliquid evenerit, faciant inde quod velint. Dei Ecclesice jussimus congregari synodale conei-
De eadem re. Ex eodem cap. 48. Ut unusquisque lium, apud urbem Trecas, ubi sedentibus nobis in
presbyter res quas post diem consecrationis acqui- corona, venit ante prcesenliam nostram ftlius noster
sierit, propriae ecclesice relinquat. De eadem re. Ex Sineboldus sanclse primce sedis Narbonensis episco-
conc Toletano, Cceterum presbyter, si post ordina- pus,'cum suis suffraganeis episcopis, et detulil no-
lionem aliquid acquisierit, illud obscrvandum est bis librum Gotbicce legis, ubi nihil habebalur de sa-
quod in canonibtts de consecratis et nihil habentibus j crilegiis, et in eisdem legibus scriptum, ut causce,
constitulum est. Ea; conc. Remensi, cap. 10. Inqui- quas illce leges non habent, non audireiitur a jucli-
rendum est si aliquis presbyterorum de reditibus cibus illius patrice, atque ita jfis sanclce Ecclesice suf-
ecclesice vel oblationibus ac votis fidclium alio no- focabatur ab incolis Gallice, et Hispanice provinciis.
mine res compasaverit, et ibi structuras fecerit, vel Unde nostra serenitas cum prcescriptis episcopis in-
quce ad ecclesiam pertinent ibidem collocaverit, et speelis legibus Romanis ubi habebalur de sacrilegiis,
muiierum frequentationem inibi fieri permiserit, vel invenimus ibi a Justiniano imperatore legem Gompo-
(quoi turpius est) taies mulieres ibidem habuerit, sitionis sacrilegii constitutam, scilicet In quinque li-
qure lanificium suum exerceant, et curam domus bras auri optimi. Sed nos leniorem legem prcecepi-
agant, et in eadem presbyter fiequenler veniens mus esse lenendam, quce a Carolo est constittita plo
mansei.it, et contra decreta canonum hoc nialuni principe, de compositione sacriiegii, videlicet in tri-
agat, quia sicut nec suo, ita nec alieno nomine ginta libras argenti examinali: id est, sexcentorum
presbyter fcenus exercere debet, multo minus frau- solidorum summam argenti purissimi; ideoque
dem faeeredefaculfatibusecclesiaslicis, quandohoc quisquis inventus.fuerit reus sacrilegii, istam lerio-
s;tcri!sgium est, et pars criminis [par crimen] rcm coinpositionein emendet ipsss episcopis vel alw
219 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 220
Jiatibus sive personis, ad quos querimonia sacrilegii A> , immuniiatem esse. Propter hoc volumus alque de-
juste pertinuerit, el si ipse reus sacrilegii facere cernimus, ut omnes inlelligant non solum claustra
noluerit, tandiu excomiriunicalioni subjaceat, us- monasterii vel Ecclesise, atque castilia ecclesiarum
quequo prcedictam compositionem sexcentorum so- sub immunitatis defensione, consistere,verum etiam
lidorum persolvat. Et siinhac obslinatione mortuus domus, et villas, et sepla villarum, et piscatoria ma-
fucrit, corpus ejus cum psalmis et hymnis non deie- nufacta : et quidquid fossis aut sepibus, vel etiam-
ratur ad sepulturam; et praecipimus, ut in fine co- alio clausarum genere nomine prcecingitur, eodem
dicis legis mundanae scribatur haec lex. Huc usque immuiiltatis nomine continei*i. Et quidquid infra
lex papm. Sacrilegium enim committitur, si quis hujusmodi munimenta ad jus earumdem eeclesiarum
infregerit ecclesiam, vel triginta ecclesiaslicos pas- vel monasteriorum pertinentia, a quolibet homine
sus qui in circuitu ecclesice fueiint: vel in domibus nocendi, vel damnum inferendi causa, spontanea
quce infra prcedictos passus fuerint, aliquid inde di- voluntate committitur, in hoc faclo immunitas fracta
ripiendo vel auferendo, seu qui injuriam vel abla- judieatur. Quod vero in agros, et eampos, et silvas,
tionem rerum intulerit, clericis arma non ferentibus quce sine laborationibus sunt, et nullo modo muni-
vcl monachis, sive Deo devotis hominibus, eccle- tione cinguntur, casu (sicut fieri solet) a quibuslibet
siaslicis personis. Non enim capellaequce infra am- hominibus aliquod damnum factum fuerit, quamvis
Litum murorum castelloi'um sunt, mittuntur, vel idem ager, aut campus, vel silva ad ecclesiam vel
ponuntur in hac observatione. Similiter etiam sa- nionasterium prccceptum immunitatis habenlem per-
crilegium committitur auferendo sacrum de sacro, tineat, non tamen in hoc immunitas fracta judica-
•velnon sacrum de sacro, sive sacrum de non sacro. tur : et ideo non sexcentorum solidorum composi-
Non sacrum vero de non sacro, quia non potest tione, sed secundum legem quce in eodem loco te-
eomputarf in crimine, sacrilegii, secundum mun- netur ismullandus est, qui scandalum vel damnum
danarum legum censuram debet emendari, vel se- in tali loco fecisse convictus fuerit.
cundum morcm patriae. CAP.101. — Nullum prelium pro loco sepulturw ali-
CAP.Qii.<—De duobus ephcoph allercanlibus de pa- quo modo exigendum esse. Gregorius Januario epi-
rochia cujusdam basilicm, ct quod tricennalis scopo Sardiniw (lib. vn Reghtri, epht. 55).
quieta possessio omnem objectionemexcludat.
(15, q. 2, c. Qumsta.) Prave uimis et procul est a
(16, q. 5, c. Inler memoratos.) Inter memoratos sacerdotis officio, pretium de terra concessa.putre-
fratres nostros Fulgenlium Astigitanum et Hono- dini qucerere, et de alieno velle facere luctu com-
rium Cordubensem episcopum discursio agitata esl C pendium. Hoc aulem vitium, et nos
poslquam Deo
propler parochiam basilicce cujusdam, quam horum auclore ad episcopatus honorem accessimus, de ec-
alter Celtasensem asseruit. Et quia inter utrasque clesia nostra omnino vetuimus : et pravam denuo
partes hactenus limilis actio vindicata est, cujus eonsuetudinem nequaquam usurpari permisimus,
quamvis vetusta retenlione nullum juris prcejudi- iBemores quia dum Abraham a filiis Ephron, hoc
cium afferret: ideoque ne in dubium ultra inter eos est a filiis Seor, sepulcrum pretio ad humandum
nostra devocaretur senlentia, prolatis canonibus, corpus conjugis postularet, pretium aecipere renuit,
synodalia decrela perlecta sunt: quoruni auctorilas ne commodum videretur de cadavere conseculus
prccmonct ita oportere inhiberi cupiditatem, ut ne (Gen. XXIII). Si ergo tantce considerationis paganus
quis terminos usui*pet alienos. Ob hoc placuit inter virfuit, quanto magis nos qui sacerdotes dicimur,
alternas parles inspeclionis viros mittendos, ita ut hoc facere non debemus ? unde ne hoc avaritice-vi-
dioecesis possidentis (si tamen basilicam, veri signi lium, vel in alienis denuo tentari praesumatur, ad-
Jimes provisus monstiaveril) ecclesice cujus est jus moneo. Sed si quando aliquem in ecclesia veslra
releiitionis, sil ceternum dominium. Quod et si limes sepeliri conceditis, si quidem parentes ipsius, vel
legitimus eamdem basilicam non concludit, et tamen proximi.vel haeredes pro luminaribus sponte qujd
longi lemporis probatur objecta prcescriplio, appel- offerre voluerint, accipere non vetamus. Petivero,
latio praesentis cpiscopi non valebit, quia illi tricen- aut aliquid exigi omnino prohibemus : ne quod
nalis objectio siientium imponit. Hoc eliam et sae- valde irreligiosum est, aut venalis (quod absit) Ec-
cularium principum edicta praecipiunl et praesulum clesia dicatur, aut vos de humanis videamini mor-
Romanorum decrevit auctorilas. Si vero infra melas libus gratulari, si ex eorum cadaveribus studeatis
tricennalis temporis extra alios terminos basiliccc quolibet modo compendium quaerere.
injusta retentio reperitur, repetentis episcopi juri
sine mora restituetut*. CAP.102. — Ne laici presbyteros ab ecclesiis ad quas
denominati sunt, expellere audeant. Carolo regi Leo
CAP.100. — Quid immunitatis nomine comprelien- iertius.
datur, et qum sit infractw immunilalh compositio. Coutra sanctorum Patrum eensuras videtur exi-
Ex libro Capitulorum.
stere, si saecularis homo vel laicusj pi'esbyteros ab
Pervenit ad nos quod a quibusdam lemeraloribus
ecclesiis in quibus temporc ordinationis corum de-
dicatur non plus immunilatis nomine complecti,
| nominati, vel introducti fuerunt, nitatur expellere.
quam clauslra monasterii: caelera vero quamvis ad
easdcm ccclcsias vcl monasteria pertiiieant, exlrai CAP.105. — Quoi non liceal presbyleiis, contempti
221 DECRETI PARS III. — DE ECCLESIA, ETC. . 232
episcopo, se ab ecclesih suis segregare, et alias pri- A nino noti liceat, sed nec alleri consignare, nisi
vniim vivere.Ex concilio Antiocheno, cap, 5. ad cvangclia datis sacramenlis de morte, el deblli-
Si quis presbyler aut diaconus, contempto episco- tale, et omni poenarum genere sint sectni : ita ut ei
po seipsum ab ecclesia segregaverit, et privalim apud ciii reus fuerit criminosus consignatus, de salis-
se collectis populis allare erigere ausus fuerit; el factione convenial. Quod si quis sacramenta sua
nihilominus episcopo suo exhortante, et seinel, el conviclus fuerit violasse, reus perjttrii, non solum
iterum revocante inobediens exstiteril, hic modis a communione ecclesice, vel omnium clericorum,
omnibus deponendus est, nec aliquando consequi verum eliam a catholicorum convivio separetur.
curaliouem aut proprium-bonorem recipere speret. Quod si is cui reus est, noluerit sibi intentione fa-
Quod si etiam peiseveraverit perlurbans cunclam ciente componi, et ipse reus de ecclesiaactus timbrc
Ecclesiam, per potestatem quce foiisest, tanquam se- discesserit, ab ecclesice elericis non requiratur.
diliosum corripi oportet. CAP. 108. — De raptore qui cum rupla ad ecclesinm
CAP. lOi. — De confinih cmmeteriornm, id est quot confugerit.Ex eodem, cap. 4.
passus habere debeant. Nicoluus papa, omnibus epi- (56, q. 1, c. De raptoribus.) De raptoribus autcni
scoph. /eminaruni id constiluendum esse censuimus, ut si
(17, q. 4, c. Sicut aniiqilitus.) De conflniis cosme- ad ecclesiam raplor cum rapla conlugerit, et femi-
leriorum sicut antiquitus a sanclisPatribus statutum U nam violentiam pertulisse constiterit, stalim
ipsam
est, slatuimus : ita ut major ecclesia per circuitum liberelur de potestate raptoris, et parenlibus redda-
sexaginta passus habeat: capellae vero vel minores lur: ct raptor, mortis vel pcenarum impunitale
eeclesice irigiiila.^Qui aulem confinium eorum con- concessa, liberam habeat eundrfacultatem. Si vero
liingere„tentaveril, aut personam homiuis vel bona parentes mulieris ecclesiasticis viris obedire noluc-
cjus inde abstraxerit, nisi publicus lalro fuerit, rint, excommunicentur.
quousque emendet, et quod i*apueral reddat, excom- CAP.109.'— De servo qui pro qualibel culpa a do-
municetur. mhw suoad ecclesiam confugcril. Exeodem, cap. 5.
CAP. 105. — Non oportere subdiaconos sacrarium (17, q. 4, c. Id coustituimus.) Servusqui adee-
'
ingredi el contingere vasa Dominica, cap. 21. clesiani confugcrit pro qualibet culpa, si a doniino
Quouiam iion oportet subdiaconos lieentiam ha- pro ooinmissa culpa ecclesiasticum sacramcnluni
nere in secretarium sive sacrarium quod Graecidia-
susceperit, statim ad servitium domini sui redire
eonion vocant, ingredi, et conlingere vasa Dominica.
ruslicanas cogatui*. Et postquam dalo sacrameiito domino suo
CAP.'106.—Quodoporteai parochias infra fueril cousignatus, si aliquid pro eadem culpa qui
lerminum ejus episcopi permanere, qui eas per lii-
ginta annos gubernavil. Ex concilio Chulcedonensi, Q accusalur probatus fueril pertulisse, pro contemptu
cap. 16. Ecclesice, et prccvaricatione [privalione] fidci, a
(16, q. 5, c. Per singulas.) Per singulas ccclesias coinmunione, vel coiniviocalholicorum, sicut su-
ruslicanas parochias sive possessiones inanere im- perius comprehensuiii csl, extraneus habeatur. Si
mobiles apud eos qui eas retiuent episcopos, decie- vero servus pro culpa sua ab ecclcsia defensatiis sa-
vimus ; et inaxiine, qui eas sine Yiolenlia jam per crameiUum domiiii sui clericis exigentibus de impu-
triginta annos lcncntes gubernaverunl, Si vcro intra nitale perceperit, exire nolcutem a domino liccaf
liigiiua anuos facta fuerit, aut fiat de his allercatio, occupari.
licere eis qui se dixerinl lcesos, propter eas movere CAr. 110. —De eadem re. Ex concilio Clialeedon.,
apud .synoduin provincice cerlamen. Si quis vero se cap. 5.
putat a proprio metropolitano gravari, apud prima- Similiter in Maliscensi synodo decretum est, -uilti
lem -dioeceseos, vel apud Conslaiilinoporitancc civi- qtii fugiunt suos inimicos, aut in ecclesiam, aut in
tatis sedem, agat judicium, sicutdicluni est. Si vero atrium ecclesice, autindomum episcopi, autin chtu»
qttcelibet civitas per auctoritatem imperialem rcno- strum i*egularium, non inde abstrahantur, nisi prius
vata esl, aut si renovetur in posterum civilibus et suprasacra seeuritate accepta a persetutoribus, de
publ.cis ordinationibus etiam ecelesiarum-paiochia- D morle, de debilitate, et omni pcenarum genere sin(
narum, sequatur ordinatio. securi: ctiam si servi sintillorum qtti persequuntur
CAP.107. — De his qui ad ecclesiam pro reatibus eos, ita ut ei cui rei criminosi fuerint, de satis-
suis confugiunt, quod non suntqbslrahendi, nec de factione conveniat. Quod si is qui super sacra prius
ccclesia vel de ecclesiasticis officinh, vel de atrio, convictus fuerit jjjraraentum violasse,
vel de domo ephcopi, vel a ctaustro : nec aticui rc- juraverat, sa-
eonsignari debent, nh%acccpta securilate de morle reus perjurii a communione privetur quousque
et debilitate. lisfaciat.
(Conc Aurelian. 1, cap. 5, 17, q. 4, c. Id consli CAP. 111.—Jiem de eodem. Ex concitio apud
tuunus.) In synodo Aurelianensi prima sub Clodoveo Theodonis villam, cap 11
lege in qua sederuntepiscopi viginti quatuor de his (17, q. 4, c.Rcumad ecclesiam.) Servum confu-
qui ad eeclesiam pro reatibus suis fujiunt, id con- gienlem ad ecclesiam, seu in atrium ecclesice, aut
slitutum est observandum, quod antiqui canones in officinas regularium fratrum, vcl in curtem, aut
decreverunt, etlex Romana constiluit: ut ab eccle- in domum episeopi, quia hcecin aniiquis canonibus
siae atriis, vel a donio episcopi,.veI a claustro, quia pro immunitate tenentur, nemo abstrahere audcal,
hccc pro immunitate Irabenlur, eos abslrahere om- ncque inde donare ad pcenam vel ad mortcm, i.t
223 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPi 224
lionor Dei el sanctorum ejus prce omnibus conser- A CAP.117. — Ul nullus clericorum servum vel disci-
vetur : sed rectores ecclesiarum pacem et vitam, et pulum suum ab ecclesia extrahere audeat, vel f.a-
membra ejus cum juramenlo obtinere studeant, ta- getlare prmsumat. Ex Ilerdensi concilio, cap. 8.
men legitime componat quidquid inique fecerat, et (17, q. 4, c. Nullus clericorum.) Nullus clericorum
siinseculor magistris Ecclesice obedire noluerit ca- servum aut discipulum suum ad ecclesiam fugien-
nouice constfingatur. tem, exlrahere audeat, vel flageliare prccsumat:
CAP. 112. — Item cle eadem re. Ex concilio Arau- quod si fecerit, donec digue pceniteat, a loco cui
sico. cap. 5. honorem non dedit, segregetur.
Eos qui ad ecclesiam confugerint tradi non de- CAP. 118. — Ne quis mancipia clericorum
pro suh
bere, sed loei rcverentia, et intcrcessione defendi. Si ad ecclesiam profugis occupare audeat. Ex concilio
guis autem clericorum mancipia, pro suis mancipiis Arausicano, cap. 6.
ad ecclesiam confugicntibus, crediderit occupare: Si quis mancipia clericorutn pro suis mancipiis ad
per omnes ecclesias districlissima damnatione ecclesiam confugicntibus credideril occupanda, di-
feilatur. slriclissima damnalione per omnes ecclesias feria-
CAP. 115 —De immnniiate ecclesim. Ex concilio tur. ExCodicum libro vi, cap. 1, iilulo i. Quicunque
Triburicnsi, cap. 6. • fugitivum servum in domo vel in agro, iuscio do-
g
(17, q. i , c. Si quis in alrio.) Si quis in ecclesiaB mino ejus, susceperit,"cum compai*ialio, vel viginti
atrio pugnam commiltit, aut homicidium facit, solidis reddat.
quidquid pro immunitate violata emendanduin est, CAP. 119. — Ut ephcopi eos indignos accessu ec-
altario solvalur, cujuscunque fucrit ecclesia illa. clesiwjudiceni, qui eus violaverinl. Gelasius Epi-
CAP. 114. — De fugienlibus ud ecclesiam. Ex phanio episcopo.
concilio Mediomatrich, cap. 2. Ad episcopos caeteros direxinius jussionein ut
(17, q. 4, c. Si quis contttmaa*.)Siquis confumaxvel eosquiecclesiasyiolasseperhibeiitur, acccssu earunt
supcrbus limoreni cleri, vel reverentiam ecclesiarum judiccnt esse non dignos.
jion habuerit, el fugientem servum suum, vel quem CAP. 120. — De eadem re. Getasius Vict.ori Con-
peiseculus fuerit, de alrio ecclesice, vel deporlicibus sianlino, Marlirio, Fetichsimo, Sereno et Timb-
theo episcopis.i
quolibet modo ecclesiae adhcerenlibus, per vim abs-
traxerit: pro immunitate DCCCGsolidos cpiscopo (17, q. 4, c. Frater et coepiscopus.) Frater et co-
episcopus noster Epiplianius sua nobis relatione
componat:et ipse publica poenitentia juxta judicium sttggessit, Benenatum et Maurum Benevenlanae mu-
t-piscopi multetur, ut sit honor Dei et reverentia
nicipes civitalis, in contumeliamTeligionis acerba
sanctorum, et Ecclcsia Dei semper invicta penna- ^( nimis et plectibili contumacia
neat. prosiluisse: qui con-
CAP. 115. — Quod servi fugienles dominos suos. ad fugientem ad ecclesice septa curialem suum, ne illic
ecclesiam, inlercessionem debenl qumrere, non late- quidem tulum, auldeinjuriasecurum esse siverunt,
bras. Gelasius [Gregorius] Bonifacio episcopo. ausi irruptione lemerarice menlis admiltere, quod
(17, q. i,- c. Meluentes.) Metuentes famuli domi- nec polestatibus| quidem vel principibus unquam
nos, si ad ecclesice septa confugcrint, inlercessio- licuit perpetrare, ut homiiiem in sanctuariis eonsti-
nem debent qucerere, non latebras : ne hcec ipsa tutum, caplafa sacerdotis absenlia, reluctantem
prcesumplio tarditalis temeritatem augeat renilendi. reclamantemque violenter abstraherent; quos quan-
Filius enim noster vir speclabilis Petrus queritur tum nobis sua suggesfione patefecit,, merito indi-
servum suum in ecclesia Sancli Clementis diutius gnos esse sacra communionejudicavit. Et si i*evei*a
commorari, cui cum deputasset sacramenfa prce- tanti facinoris constat admissum, nostra etiam
stari, illum egredi nulla ratione voluisse. Et ideo auctotilas in hac parte consentit. Nec enim ad sup
directos supradicti hominis de pi*cesenli cum eo plicandum jure debet admitli, ubi admittere saerile-
quem elegerit, esse mittendos, qui cum dc impuni- gium non dubilavit. Nttllus etenim inlra limina
tate ejus sacramenta prccbuerint, eum slatim facies n] lantce venerationi deputata utrumque sibi licere
ad dominum suum modis omnibus remeare :,aut si existimet, pro suce voluntatis arbitrio, ut et humi-
in hac pertinacia forte perstiterit, post sacramenlum litatem sibi vindicet et furorem. Et ideo, fratres
sibi prccslilum, reddatur iiivittts. charissimi, supra dietos, si manifesla reos facit
ab omnibus parochiarum vestraruin
CAP. 116. — De eodem. Idem Petro subdiacono conquestio,
Campanim. ecclesiis noslrce prceceptionis auctorilale prohibete:
Mancipia si qtia in monasterium Sancti Severini, ul non solum hi, qui in injuriam sanctorum loco-
vel in aliam ecclesiam de civilate refugerint, niox ut rum prosiluisse probabuntuf, merito consequaiUur
adnotiliam tuam pervenerit, nullo modo ea illic pro facti sui qualitale vindictam, verum eliam
immorari permittas : sed intra civitatem in eccle- cceteri a tali prcesumptione ultionis istius timore re-
siam 1'evocentm*,et si justam contra dominos suos vocentur.
querelam habuerinl, congrua ordinatione de ec- Cu*. 121.-—Ilem de eademre. Ex concilio Toletane,
clesia exire necesse esl: si vero venialetn culpam cap. 12 (Tolel. xn cap. 10).
coinmiserint, dominissuis, acoepto devcnia saca- (17, q. I, c Definivil.) Pro his qui quolibet nieiu
menlo, sine mora reddantur. sel terrore ecclesiam appetimt, conse-Btientepariter
99.N DECRETI PARS m. — DE ECCLESIA. ETC. 25?.
ct jubente Domino nostro Ervigio rege, hoc sanctum _A CAI>.124. — Qui monastcrium infringuni, el indc
concilium definivit: ut nulltts audeat confugientes' aliquid sublrahunt, snblalum- nonies componere
ad eeclesiam residentes inde abslrahere, aut quod- debeant, et immunitatem triplicitcr. Ex decretis
Joannh pupm, cap. 10.
ctinque nocibilitatis vel damni seu spoliationis resi- Ul hi qui monasteria, et loca Deo sacrata et ec-
dentrbus in loco sanclo, inferre: sed esse potius his clesias infringunt et
deposita vel alia qucelibet
ipsis qui ecclesiam petunt per omnia licitum in tri- exinde abstrahunt, damnum nonies componant, et
ginta passus ab ecclesiae januis progredi, in quibus immunilatem tripliciter, et velul sacrilegi canonicce
triginta passibus uniusctijusque ecclesice in toto cir- sententice subjugentur.
cuitu reverentia defendaulur [defendalur], sic ta- CAP.125. — De his
qui domum Dei contemplibilem
men ut hi qui confugiunt ad eam in extraneis, vel ducunt. Ex Moguntiensi concilio, cap. 7.
longe separatis ab ecelesiae domibus, nullo modo (Dist. 50, c. Communione.) Quisquis fastu super-
abscedant, sed in hoc triginta passuum numero, bice elatus'domum Dei ducit contemplibilem, et pos-
absqite domorum extranearum receplaeulo progrc- sessiones Deo sacratas, atque in honorem Dei sub
dientes, aditum obtinebunt, ut ad inquisitce naturae regice immunitatis defensione constitutas, inhoneste
usum debitis exeant locis, et nullo teneantur eventu traclaverit, vel infriugere prcesumpserit, aut inccn-
nccessiiudiiiis qui se Dominicis defendendos commi- dia vel vastationes ausu temerario peipetravciit,
serint claustris. Si quis autem hoc decretum violare quasi invasor et violator ccclesice Dei, quce est do-
leutaverit, ecclesiasticce excommunicalioni subja- mus Dei vivi, a communione omnium fidelium ab-
ceat, et severilatis regice feriatur sententia. Ipsos scidatur.
tamen qui ad ecclesiam confugium fecerunt, si juxla CAP.126. — De excommunicatione eorum. Ex conci-
priscorum canonum instiluta, hi qui eos repetunt lio Arausicano.
sacramenta reddiderint, et sacerdos ecclesiae ipsius (41, q, 5, c. Canonica instituta.) Canonica insti-
ab ecclesicenon abstraxerit foribus, aut fuga talium luta et sanctorum Patrum exempla sequentes, eccle-
si evenerit, sacerdoti qucerenda est, aut damnorum siarum Dei violatores, auctoritate Dei et judicio
sententia secundum eleclionem principis hujusmodi sancti Spiritus, a gremio sanctce matris Ecclesiac, et
sacerdotibtis irroganda. a consorlio totius Christianitatis eliminamus quo-
CAP.122. —Interdictio communionh facta inBoni- usque rcsipiscant, et ecclesiae satisfaciant.
facium episcoptum,nisicito ecclesiwrestitual quem CAP. 127. — De pmnilentia eorum qui ecclesias in-
inde rapuit. Beati Augustini acl Bonifacium cendunt. Ex decreth Julii papm.
ephlola (ep. 187). i, c Siquis.) Si quis ecclesiam igne
(17, q.
(17, q. 4, c. Miror.) Dilectissimo et speclabili viro (- comburit, quindecim annos poeniteat, et eam sedule
filio Bonifacio Augustinus episcopus. Miror quo- et pretium suum pauperibus distribuat.
modo tam subito fidei murum aries ruperit inimici. restitual,CAP. 128. — De minhtrh altaris. Ex Laodicensi
Novi enim qua religione semper sis Eeclesiam Dei concilio, cap. 21.
veneratus. Quo instigante facinore [facere ausus (Dist. 42, c. Non oportei.) Non oportet ministros
es?] homiuem de Ecclesia rapuisti? Tuus si detuo altaris vel quoslibet clericos ad agapen vocatos par-
amico forte praesumeret, fugilivus, posset proeul tes tollcre, propter injuriam quce ex hae occasione
dubio intercessoris causaTeniam promereri. Ergo ecclesiaslico ordini poterit deputari.
si amicus inlenditur, cur Deus offenditur? Sed si
CAP.129. — Quod presbyteri parochiani dum ordi-
de potestate praesumitur, Nabuchodonosor regem nantur, libellum ojficialem a sacerdote suo accipere
intende qui eausa superbiae in bovem est ex homine debeant. Ex Totelano concilio iv, cap. 26.
'
commutatus (Daniel. iv). Non ut confundam te hcec (Dist. 58, c. Quundo presbyleri.) Quando presby-
scribo, sed utiilium meum charissimum jnoneo. teri in parochiis ordinantur, libellum officialem a
Eeclesiae igitur illaesum revoea, quem ut irreligio- sacerdote suo accipiant, ut ad ecclesias sibi depiw
sissimus rapuisti. Oblalio vei'0 domus tuae a clericis tatas instructi succedant, ne per ignorantiam eliam
ne siiscipiatur interdixi [indixi]. Communionemque 1Djn ipsis divinis sacramentis offendant : ut quando
libi interdico, donec peracta pro ausibus vel efrore ad litanias, vel ad concilium venerint, rationem suo
a me definila tibimel poenitentia, et tempore con- episcopo reddant, qualiter susceptum officium cele-
donato pro hoc facto, corde contrito et humiliato brent vel baptizent.
dignum offeras sacrificium Deo. CAP. 150. — Presbyieros aut diaconos quando per
CAP.123. — Quod reus ad ecclesiam fugiens accepla parochias conslituuntur, professionem episcopo suo
securilate morlis el debilitatis, qum inique gessil, facere oportere.'Ex concilio Toletano iv, cap. 26.
legithne compomre debeat, Ex libro_.capitutorum (Dht. 28, c. Quando presbyteri.) Quando presby-
(/. v, c. 90). teri aut diaconi per parochias constituuntur, opor-
(17, q. i, c Reum ad ecclesiam.) Reum ad eccle- tet eos professienem episcopo suo facere, ut caste
siam fugientem nemo abstrahere audeat, neque inde et pure yivant sub Dei timore, ut dum eos tali pro-
donare ad posnam vel ad mprlem, ut honor eccle- fessione obligaverit, sanctam discipliuam •reti-
siarum conservetur: sed rectores pacem ei et vitam neant. v
et membra obtinere studeant; tamen legilime com- CAP.151. — Ut
quicunque ephcopus dimcesim alle-
ponat quod inique fecit. rius per triginta annos sine atiqua (nterpellatione
"
127 - D. 1Y0NIS CARNOTENSIS EPISCOPl 228
possederil, cam teneat. Ex conciiio Toletano iv, A quam ad reclittidinis fortitudinem pcrtinet. Si enim,
cap. 55. 'juxta aposloli sententiam, episcopi non debentesse.
(16, q. 5, c. Quicunque.) Quicunque episcopus dominatores in clero, sed forma facti gregis ex
alterius episcopi dicecesim annos triginta sine aliqua animo (J Petr. v); mullo minus isti hoc agere de-
interpellatione possederit, eam teneaf; quia secun- bent, sed conlcnli sint regularibus disciplini», et
dum jus legis ejus videtur esse dioecesis, et admit- tcneanl propriam mensuram, et quod eis ab epi<*co
tenda non esl contra eum actio reposcendi, sed hoc pis injungittir, hoc per parochiam exercere stu-
intra unam parochiam, extra vero nullo modo, ne deant, nihil per cupidilalem et avaritiam prcesu.-
dum dicecesis defenditur, provinciarum termini mentes.
confundantur. Cu>. 155. — Quodjurejurando in contenlione obtinere
CAP.152. — Delexactione ecclesiarum Galalim pro- debel, qui possessor rei inventus fuerit. Gelasius
vincim. Ex Toletano .concilio, cap. 4. Justo episcopo.
Non amplius quam duos solidos unusquisque cpi- (16, q. 3, c Dilectio.) DMeetiotua qucesita omnium
scoporum privatce provineicc, per singulas dioeceses, fidelitei*rerum veritate, si de spatiis quibus memo-
vel singulas ecclesias, juxta synodum Bracareusem ratur orta contentio, delinitio dudum certa pioces
'
annua illatione sibi exspectet inferri: monasterio- U sfl, intemerata servctur : alioquin si nihil unquam
l ttm tamen basilieis ab hac solutionis expensione constilerit tei*minatum, mfnc de perseriptione tein-
sejunclis. Cum vero episcopus dioecesiin visitat, porura, si qua pai*s dissidel [lidit] , prcebeal sacra-
niilli prce multiludine oncrosus existat, nec unquam .mentum; ul tamen qute haclenus possedisse perhi-
quiuquagenarium numerum evectionis excedat, aut belur, jusjurandum sinalur offei're.
amplius quam una die per unamquamque remorandi CAP.156. — De ephcopis Siciliw, quid de parochianh
suis exigere debeanl. Pelagius Cresconio illustri.
licentiam habeat. Quicunque vero pontificum eorum-
dem aliter quam decernimus agendum praesumpse- (10, q. 5, c. Itlud le modis.) Illud te modis omni-
bus volumus custodire, ne quis episcoporum Sicilice
rit, corrcclioni procul dqbio canonum subjacebit,
de parochiis ad se pertinentibus nomine eathedra-
tanquam constitutionum synodalium transgressor,
ct priscorum Patrum edicli corruptor. tici, amplius quam duos solidos prcesumataccipcre,
ncque compellere pre&byteros aut clerum paroehia-
CAP. 155. — Ne dum parochias suas peragrant epi- rutn suarum supra vires suas eis convivia praepa-
scopi, tyrannidem exerceant, sed cum charitale rare.
.. stipendia exigant. Ex Cabilonensi concilio n,
cap.. 2i. CAP.137. •— Vt clerus qui ab episcopo suo pergrava-
<-.
' tur, querimoniam ad melropolitanum deferat. Ex
(10, q. 5, c. Cavendum est.) Cavendum saneesl, Toletano concilio m, cap. 20.
ne cum episcopi parochias suas peragrant, quamdam . (10, q. 5, c. Quiacognovimus.) Quia cognovimtts
non solum erga subdilos, sed erga socios lyranni- episcopos per parochias suas non sacerdotaliter, sed
dem exefceant : nec (quod absit) non cum chari- crudeliter descevire, et dum scriptum sit: Fornia
tate, sed cum cpiadam jaclantice temeritate : nec estole gregi, non ut dominanles ii. clero (IPetr. v),
cum graliarum actione, sed cum quadam judiciaria exactiones dicecesi suce vel damna infligant; ideo-
invectione slipendia ab eis exigant. Observandum que censemus, excepto, quod veterum constituticmes.,
etiam modis omnibus esl, ut si quando eis per- a parochiis habere jubent episcopos, ut alia quce il-
agrandcc parochice neccssitas incmnbit, in confir- lis huc usque pfcesumpta sunt, denegentur : hoc
niandis homlnibus, in inquirendis febus emenda- est, neque in angariis presbyleri aut diacones, ne-
tione dignis , in prcedicatione verbi Dei, in lucris que in aliquibus fatigentur indiclionibus, ne videa-
animarum potius, quam deprcedandis et spoliandis mur in Ecclesia Dei exacfores potius quam Dei pon-
hominibus et scandalizandis fratribus, operam clent; lifices nominari. Hi vero clerici tam locales quam
et si quando eis ad peragendum ministerium suum dicecesani, qui se ab episcopo gravari cognoverint,
a fratribus aut a subditis aliquid accipiendum est, querelas suas ad metropolitanum deferre non diffe-
Q
hoe summopere observarc debent, ne qttem scanda- rant, et metropolitanus non moretur ejusmodi
pvcc-
lizent aut gravent. Tanta ergo in hac re discretio sumpfiones coercere.
tenenda est, ut et verbi Dei prcedicator ubi sumptus CAP.158. — Vt non licealjudicibus clericos vel ser-
proprii desunt, a fratribus accipiat ; et iidem fra- vos ecclesiw in suis ungarih occupare, cap. 21.
tres illius potentia non gravcntur, exemplo apostoli (12, q. 2, c. Ecclesiarum.) Ecclesiarum servos, et
Pauli qui ne quem grayaret, arte el manibus victum cpiscoporum omnium vel elericoruin a judicibus vel
quaerebat (II Thess. m). actoribus publicis in divei*sis angariis fatigari dole-
CAP. 154. — Quod archidiaconi 'super presbyteros mus : propter quod omne consilium a pietate glo-
parocliianos nullatn dominalionem lyrannicam riosissirni Domini nostri Jesu poposcit, ut lales
exe-rceredebenl. Ibidem, cap. 15." deinceps ausus inhibeat, sed servi supradictornm
(Dht. 94, c. Dictum est.) Dictum est etiam quoJ officiorum in corum usibus vel ecclesice laborent.
in plerisque locis archidiaconl super presbyteros Si qui vero judicum aut actorum, clericum autv
parochianos quamdam exercent dominationem, et servum clerici vel ecclesice, ir* publicis ac privaiis
ab eis exigant censum : quod magis ad lyrannidem negotiis occupare voluefit, a conimunione ecclesia-
9,9.9 DECRETI PARS III. - DE ECCLESIA. ETC. 230
rlica cui inipedimenlum facit, efliciatur exlfa- Afuturis temporibus, qui hoc avellere nitatur, Jaai
neus. dicta damnatione feriatur.
CAP.139. — Vitam communem inter omnes Chrhlia- CAP. 140. -— Qni res ecclesiarum et oblationes fide-
nos vigere debere, maxime inler eos qui in sorlem lium abslulerit, in patrem Dominum, el matrem
Domini elecli sunt: et quod fideles primo prelium, Ecclesiam peccat,etideo a liminibus sanctm malris
deinde frmdia sua ad suslenlalionem commuhher Ecclesiw pellendus est. Lucius I pupa in primo
viventium contulerint. Urbanus in primo decretali decreto suo, omnibus episcoph tam Gallh, quam
suo omnibus Chrislianh. - Hhpanh.
{12,' q. 1, c: Scinius vos.) Scimus vos non igno- (6, q.l, c. Sapiens nones«).Sapiensnon est omnis
rare, tmia hactenus vita eommunis inter bonos qui nocet. Res quoque ecclesiarum nostrarum et
Christianos viguit, et adhuc Dei gratia ^viget, et oblaliones fidelium, quas significastis a quibusdam
maxime inter eos qui in sorle Domini electi sunt, irruentibus vexari, noblsque et ecclesiis nostris au-
id est clericos, sicul in Actibus apostolorum legitur: ferri, indubitanter maximum estpeecatum, testante
Multiludinh autem credenlium erat cor unum, et Scriptura quce ait (12, q. 2, c. Qui abstuleril) : Qui
anima una, nec quhquam eorum qum possidebat ali- abstulerit aliquid palri vel matri, et dicit hoc non
quid suum esse dicebal, sed eranl illis omnia commu- esse peccatum, homicidm particeps cst (Prov. XXVIII)
nia. Et virtule magna reddebanl Apostoli testimonium B Pater ergo noster sine dubio Deus est, qui nos
resurreclionis Jesu Christi Domini nostri; el gratia creavit, et maler nostra Ecclesia. quce nos in ba-
magna eral in omnibus illh; neque enhn quhquam ptismo spirifualiter generavit. Item. Hcecfieri pro-
egens eral inter illos;r quolquot enim possessoresagro- phetce, hcec apostoli, hcec successores eorum, et
rum aut domorum erant, vendentes afferebanl preiia omnium catholicorum patrum vetanl dccreta, et la-
eorum qum vendebant, el ponebant ante pedes aposto- les prcesumptiones sacrilegia esse dijudicant. (17,
lorum. Dividebatur autem singulh, prout cuiqne q. i, c. Omnes raptores.) Quorum nos sequentes
opus erat. Joseph autem qui cognominatus esl Bcrsa- exempla', omnes tales prcesumptores, et Ecclesice
bas ab apostolh (quod esl interprelatum filius conso- raplores, atque suarum facullatum alienatores, una
lationis) levttes, Cyprius genere, cum haberet agrum, vobiscum a liminibus sanctce matris eeclesice ana-
vendidit illum, et altulit pretium, et posuit ante thematizalos, aposlolica aucloritate pellimus, et
pedes apostolorum (Act. iv), etc. Yidentes autem damnamus, atque sacrilegos esse judicamus. Et non
summi sacerdotes atque levitce, et reliqui fideles solum eos, sed omnes consentientes eis : quia non
plus utilitalis-posse afferre, si hcereditates et agros solum qui faciunt, rei judicantur, sed etiam qui fa-
quos vendebant, eeclesiis quibus prcesidebant epi- ( cienlibus consentiunt (Rom. i). Par enim icena et
scopi traderent, eo quod de sumptibus eorum, tam agentes, et consentientes comprehendit.
prcesenlibus quam futuris temporibus plura et ele- CAT. 141. — Pro necessitate temporum diligenti
gantiora possent ministrare fidelibus communem consideralione lemperanda esse decreta Pairum.
Ex generalibus decreth Gelasii papm, cap. 1
vitam ducentibus, quam ex pretio eorum, eceperunt
(ep. 1).
prcedia et agros quos vendere solebant, matricibus (1, q.1,c. Necessaria rerum.) Necessaria rerum
ecclesiis tradere, et ex sumptibus eorum vivere. cKspositione [dispensalidne] constringimur, sic ca-
Ipsce vero res in dilione singularum parochiarum nonum palernorum decreta librare, et retro prcesu-
episcoporum, qui locum tenent aposlolorum, erant, lum deeessorumque noslrorum prcecepta meliri t ut
et sunt usque adhuc, et futuris semper debent esse quce prcesentium necessitas
temporum rcstauraudis
temporibus. E quibus episeopi et fideles dispensa- ecclesiis relaxanda deposcit, adhibita consideratione
tores eorum, omnibus communem vitam degere vo- diligenti, quantum polest fieri
temperemus.
lentibus, ministrare cuncla necessaria debenf, prout CIP. 142. — l/f cum nnlla magna necessilas ur-
melius potuerint, ut nemo in eis egens inveniatur. get, institutaPatrum incouvulsa permaneant. Idem
Ipsce enim res, fidelium oblationes appellantur, quia cap. 2.
Domino offerunlur. Non ergo debent in aliis usibus 1D (Dist. 5S, c. Prhcis.) Priseis igilur pro sua
qnam ecclesiasticis, et prcedictorum Christianorum reverentia manentibus instilulis quaef ubi nulla
fratrum vel indigentium converd; quia vota sunt ,vel rerum vel temporum perurget angustia, rc*-
fidelium, et pretia peccatorum, atquead prcedictum gulariter convenit custodiri t ealenus ecclesils
opus explendum Domino traditce. Si quis autem quce vel cunctis sunt privatce ministris , vel suf-
(quod absit) seeus egerit, videat ne damnalionem ficientiluis usque adeo despoliatce servitiis, ut
Ananiceet Saphirce percipiat (Act. v), et reus sacri- plebibus ad se pertinentibus divina munera sup-
legii efficiatur, sicut illi fecerunt, qui prcediclarum plere non valeant, tam instituendi quam promo-
rerum pretia fraudaverunl.^Memoratis augmenta- vendi clericalisobsequii, sic spatia dispensanda con-
tionibus ac cultibus in tantum Ecclesice quibus epi- cedimus.
. scopi praesident, Domino adminiculante ere\erunt,
CAP.145. — De examinando co qui ad clericale mu-
ettantis maxima pars earum abundat rebus, ut nul- nus aceedit. Idem cap. 5.
ius sit in eis communem vitam degens, indigens, (Dist, 77, c. Si quh de.) Ut si quis etiam de reli-
sed omnia necessaria ab episcopo suisque ministris gioso proposito, et disciplinis monasterialibiis eru-
percipit: ideo ut si aliquis exstiterit modcrnis aut ditus, ad clerieale muwis accedit, in primis ejus
331 D. IYQNIS CARNOTENSIS EPISCOPl 252
vita praelerilis acta lemporibus inquiratur, si nullo A quum sibi eptscopivindicent, ut sicut antea diximi.s
gravi facinore probatur infectus, si secundam for- peregrinorum alque captivorum largilorcs esse
tasse non habuerit uxorem, nec a marito reliclam possinl. Hlud quoque adnecli placuit, ut si"(quod
[rejectam] sortitus ostenditur. absit; facullales ecclesice et diceceses ab aliquibusv
CAP. 144. — Jure sibi vindicari, quidquid tricenna- possideantur epicopis, jure sibi vindicent, quod
nali tege concluditur. Idem. tricennaria lex conclusit, quia el filiorum nostro-
c Gelasius rum principum ita emanavil auctoritas, ulultra tri-
(Idem habelur infra 147.) Romancc
annos nulli liceat pro eo appellare, quod legem
Ecclesice episcopus fralribus qui in Sicilia sunl con- ginta
exclusit.
stituti. Illud etiam annecti placuit, ul si (quod ab- tempus
sit) facultatcs Ecclesice nec non et diceceses ab ali- CAP. 148. — Nullo obstaculo ante tribunal Chrhti
quibus possidentur episcopis, jure sibi vindicent, muniri, qui substantiam a'd usus pauperum de-
quod tricennalis lex eoncludit. Quia ct filiorum no- rclictam contra fas disperyit : el quod anathe-
mate ferialur, quicunque res ecctesiw confiscan,
strorum principum ita emanavil auctoritas, ulultra vcl competcre , vel penculosa, aul smva infesta-
triginta annos nulli liccal pro eo appellare, quos le- lione pervadcrc prmsumpserit. De vi. syn Symma-
gum tempus exclusit. chi papm.
B"
Nec aliquo se ante tribunal Christi obstaculo mu-
CAP. 145. — Captivos redimentlos de rebus ecclesia-
slich. Gregorius Demetrio [Demelriano] el Vaie- niat, qui a religiosis animabus ad substantiam pau-
viano clericis Firmianh (lib. vn reghlri , perum derelicta, contra fas sine aliqua pietalis
e^ist. 14). consideralione dispergit. (19, q.i, c In canonibus.)
(12, q. 2, c. Sacrorum.) Sacrorum canonum insti- Similiter et hoc ad omnium ecclesiarum notitiam
tuta, et legalis permiltil auctoritas , licite res eecle- vestra cunctorum exhortatione , et judicio , cense-
siasticas in redemptionem caplivorum impendi. Et mus pervenirc, et ab omnibus firmiter tencri, quia
ideo quia edocti a vobis sumus, annos fere decem et episcoporum res ecclesice esse non dubilantur, si
octo virum feverendissimum quemdam Fabium epi- in eorum facultatibus simili fuerit crudelitate gras-
scopum EcclesiceFirmiance pro redemptione vestra, satum, pervasores rerum memoratarum, praedicta
ac patris vcstri Passivi fratris et coepiscopi nostri, canonum districtione feriantur : ut qui moribus
luncvero clcrici, nec non matris vestrce libras ar- propriis ac nulla conscienlice casligatione corri-
genti undecim eadem ecclesia hostibus impendisse, giinlur, saltem ecclesiasticce, et canonicce vindi-
alquevos ex hoc quamdam habere foi*midinem, ne ctce perfodianlur aculeis. Generaliter vero quicun-
hoc quod datum est a vobis quolibel tcmpore repe- p que res ecclesiaslicas conliscare, aut competere,
tatur. Hujus prcecepti auctoritate suspicionem ve- aul pervadere periculosa aut sceva infcstatione
slram pracvidimus auferendam, conslituentes nul- prcesumpserit, nisi se citissime per ecclesiae de qua
lam vos exinde, hceredesque vestros quolibet tem- agitur , satisfactionem correxerit, perpetuo ana-
pore repetitionis molestiam sustinere , nec a quo- themate feriatur. Simililer et hi qui ies Ecclesice
quam vobis aliquam objici qucestionem. jussu vel largitione prineipum, vel quorumdam
CAP. 146. — De noh repetenda possessioneper qua- potentum, aut quadam invasione, aut tyrannica
' potestate i*etinuerint, etftliis vel hceredibus suis,
draginla annos ab alio possessa. Gregoiius Petro
subdiacono. ul a quibusdam jain factum audivimus, quasi hae-
reditai*ias reliquerint, nisi eito res Dei admoniti
(16, q. 4, c.Volumus accedentem.)S>imonasterium
sancti Theodori, fines de quibus causatio mota est, a pontifice, agnita veritale reddiderint, perpetuo
inconcussis quadraginta annis,possedisse repereris, anathemate feriantur. Iniquum enim csse cense-
nullam deinceps, etiamsi quid Romance Ecclesiae mus, ut potius custodes chartarum, quam de-
fensores rerum creditarum , ut prceccpium est ,
competere potuit, paliaiis sustinerecalumniam,sed
quietem eorum modis omnibus procura. judicemur.
D
CAP. 147. — Episcopos facullatem ecclesiarum CVP. 149. — De pervasoribus rerum atienarum.
adminhlrare debere, viduis, pupillis,- pauperibus t Jounnes papa Zacharim archiepiscopo.
et clericorum stipendia distribuere : sibi vero nihil
inde vindicare-, nisi quod ad proprios usus tri- (12, q. % c. In antiquh.) Est etiam in anfiquis
cennariaiege pertinet. (Gelasius, ep. 2 ad Siculos, Ecclesice stalutis decretum, ut qui aliena invadit,
c. 1.) non cxeat impunitus, sed cum mulliplicatione
Gelasius Romance Ecclesice episcopus, dilcctissi- omnia restituat. Unde et in Evangelio scriptum
mis et in Christo unanimi charitate connexis fratri- est : Quod si aliquid defraudavi, reddo qiiadruplufn
bus episcopis qui in Sicilia sunt constituti. (16, q. (Luc xix). Et in legibus sceculi cautum habetur :
l~, cap. Prmsulum.) Quomodo prcesulum nostrorum Qui rem subripit alienam illi cujus res direpta est,
auctoritas emanavit, ut facullates ecclesice episcopi in undecuplum quce sublata sunt restituat. Et in
ad regendum habeant potestatem : ita tamen ut lege divina legitur : Malediclus omnis qui transfert
vhiuarum, pupillorum, atque pauperum, nec non terminos proximi sui, et dicit omnis populus : Amen
et clericorum stipendia distribuere debeant, hoc eis (Deut. XXVII).Talia ergo non prcesumanfur abscrae
statuimus dari, uuod hactenus decretum est. Reli- ultione , nec exerceantur absque sya damnano*i<;.
255 • DECRETI PARS IIL — DE ECCLESIA, ETC, «34
CAF. 150. — De his -qui ecelesiasiica privilegia cal- A nem , et cognoscendum, ulrum illius sit concessio»
care conlendunt. Geiasius Majorico, Sereno et au irivasoris
Joanni ephcoph. praesumptio. Quod si principis inordi-
nata fueritlargitio, ipse sit princeps pro emendalione
(12, q. 2, c Qui et liumanh.) Qui et humanis redarguendus.
• legibus in civili damnatione calcatis, et reverentia
CAP. 155. — De rebus Ecclesim sine consullu Metro-
religionis abjecta, vel ecclesiastica privilegia calcare polilani ephcopinon alienandh. Ex Carthaginensi
contendunt, vel ubilibet in pauperum prosilire dis- concilio v, cap. 8.
pendium, nec hujusinodi saltem commoniti convi- (17, q. i, c. iVtt//«s.)Placuit etiam, ut rem Eccle-
ctique nequiliam sopire consentiunt, atque illata siae nemo vendat. QuodJ si aliqua necessilas cogit,
sacris rebus detrimenla sarcire, oninino divini mu- hanc insinuandam esse primali ecclesice, ut cum
neris sunt parlicipatione privandi, ut hujus per- statuto numero episcoporum utrum faciendum sit,
ccptione careant, quod sacras leges habuere de- arbitretur. Quod si tanta urget necessitas ecclesice,
spectui ut non possit ante consulere; saltem post factum cu-
CAP. 15!..— Quod eplscopo nutlo commento liceat riositatem habeat, et vicinis episcopis hoc ante indi-
res ecclesimalienare el quod privilegia omni ra- care, et ad concilium referre has ecclesice necessi-
lione tntegra convenil servari. Gelasius Juslino ar- -" tates. Quod si non fecerit, reus eoncilii venditor te-
chidiacono, et Fausto defeiisori. neatur.
(12, q. 2, c Vulteranm.) Yolatoranae [Wulteranae] CAP.154. — De manumissh, et per testamenlum
Ecclcsjce actus vel patrimonium, quod hactenus ecclesim commendath. Ex Arausico concilio i,
ooinperimus destitutum, vel post damnalionem Eu- cap. 7.
charisti quo fuerat depravante dispersum, curce (Dist. 87, c. Eos qui.) Iii ecclesia manumissos, et
vestrce decrevimus esse delegandum , ul diligentia, per testamentum ecclesice commendatos, si quis in
vel obsequium, vel ad colonariam con-
qtia vos pro ecclesice utililalibus existimamus esse servitutem,
ditionem imprimere tentavei*it, animadversione ec-
vigilantes, prcedia culturce reslitualis antiquce : re-
vocelis si qua sunt vendita aut donata mancipia, clesiastica coercebitur.
etiam ab Eumatio et CAP. 155. — Quod hi qui oblationes defunclorum
possessiones quce Oppilionc
teneri retinent, et ecclesih reddere morantur, quasi neca-
episcopis vel cceteris quovis jure videritis tores egentium Dei judicio depulantnr. Ex Vusensi
(quia corilra constituta synodi, ab episcopo prcedia concilio i, cap. i.
alienari nullo poluerunt commenlo), nihilominus (13, q. 2, c. Qui obtationes.) Qui oblationes de-
revoeentar. Sit emptoribus ad eum recursus, qui functorum retiuent, et ecclesiis tradere demoraa-
prcesumpsil aliquid de Ecclesice rebus illicita ven- tur, ut infideles, sunt ab ecclesia abjiciendi; quia
dilione distrahere : ila ut pensiones annuas ad pon- usque ad exinanitionem lidei pervenire certum est
Jificem deferatis, cui privilegia siia integra convenit hanc pielalis divince exacerbalionem, .quia et fideles
onmi ratione servari, ut ejus dispensationeportio- de porpore recedeutes votorum plenitudine, et pau-
nes proveuiant consuetaj : ita ut porlionem quar- peres consolatu alimonice, et necessaria sustenta-
tam quae ad eos perlinet, sua pontifex oi*dinalione tione fraudantur: hi enim tales quasi egentium ne-
'
dislribuat, prout cujusque loeum meritumque co- catores judicio Dei digni habiti suut. Unde et qui-
guoscit. Pariter etiam ex fidelium oblalione facien- dam patrum hoc scriplis suis iitseruit, congruentc
dum, ut quarlam clericis eroget, pro consideratione seiilentia qua ait: Amico quidpiam rapere furtum
suce electionis, antisles : fabricarum etiam porlio est, ecclesiam fraudai'e sacrilegium. (Hieron. ep.
cpiscopo sciente et disponente, veslra erogatione ad Nepolianum.)
pendatur, quatenus nihil penilus in detrimenlum CAP.156. — De cterich qui documenta quibus posses-
sio ecclesim firmatur, aut supprimere, aut negare,
alicujus rei patiamini generari. _Si quod vero in aut adversarih tradere prmsumpserint. Ex Aga-
Ecclesice vestrce damnum, autinhisquce suntprce- thensi concilio, cap. 26.
ceptionis nostrce prohibita, pontificem vestrum vi- D (12, q. 2, c Si quis.) Si quis de elericis docu.
deritis admiltere, mox nostris auiibus relatione si- menta quibus ecclesice possessio firmatur, aut
sup-
gnate, ut quid iieri debeat eenseamus. Decimas ju- primere, aut negare, aut adversai*iis forlasse trade -
sto ordine non tantum nobis, sed majoribus visum re damnabili et punienda obstinalione
prcesumpse-
est, plebibusque tantum ubi sacrOsancta dantur ba- rit, quidquid per absentiam documeutorum damni-
"ptismata, deberi. - ecclesiceillatum est, de propriis facullatibus reddat,
CAP. 152. — De rebus quw semel Deo consecratm et ct communione privetur. Hi etiam qui in damno
contribulm sunl, quod mdlorum principum conces- ccclesice impie sollicitati a traditoribus aliquid sus-
siqne invademlw et diripiendw sunt. Nicolaus* eeperint, superiori sentenlia teneantur.
AdoniViennensi archiepiscopo.
CAP. 157. — Ut de monachh nullus monasterium
(12, q. 2, c. De rebus.) De rebus quce semel Deo novutn nisi permiltente ephcopo fundare prcesumat.
contribulce atque dicatce sunt, et postea 'sub occa- Ibidem, cap. 27.
sione concessionis principum, a quibusdam inva- (18, q. (?), c. De monachh.) Ut demonaehismonaste-
duutur atque diripiuntur : sancimus, ut prius con- rium novum, nisi episcopo aut permiltente aut pro-
sulto principead resecandum praesumplivam factio- bante nullus iucipere aut fundare pracsumat. (16,?.
PATROL. CLXI. S
O.XK D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 256
1, c. Monaclii vaqanles.)lio___.c\.icl\a.mvagantes, ad .A quas abbates facere prcesumunt, hcec forma serve-
officium clericatus, nisi eis testimonium abbas suus tur, ut quidquid sine episcopi notilia vendilum fue-
dederit, nec in civitatibus neeln parochiis ordinenlur. rit, ad potestalem episcopi revocetur. Mancipia
(20. q. 4, c. Monachum.) Monachum, nisi abbatis vero monachis donala, ab abbate 11011 liceat manu-
suiaut permissu, aut voluntate, ad alterum mona- mitti. Injustum enimputamtis, ut monachis quoti-
sterium commigrantem, nullus abbas suscipere aut dianum rurale optts facienlibus, servi eorum Iiber-
relmere prcesumat; sed ubicunque fuerit abbati tatis dono [olio] poliantur.
suo auctoritate canonum revocetur. Si enim rie- CAP.164. — Vnum abbatem duobus monasterih non
cesse fuerit clericum de monachis ordinari, cum prmficiendum, cap. 57.
consensu el voluntate abbatis praesumat episcopus. (21, q. i, c. Vnum.) Unum abbaiem duobus mo-
CAP. 1S8. — Ut monasleria pueltarum longhts a naslei iis iiiterdicimus prccsidere.
monasterio monachorum collocenlur. Ibidcm, CAP. 165. — Cellulas novas monachorum, sine
notilia episcopi non instituendas. "Ibidem ,
cap. 28. 58.
2, c. Mohasteria.) Monasteria puellarum cap.
(18, 17.
longiusa moisasterio moiiachoruin, attt proptor in- (18, q. 2, c. Cellutas.) Cellulas novas aut congre-
sidias diaboli, aut propter oblocutiones hominum n gatiunculas monachorum absque episcopi notitia,
collocchtur. prohibemus inslitui.
CAP. 159. —Ut liberlos legitime factos ecclesia si CAP.160. — Ul cleiici res ecclesiarum diulurna
necesse fuerit tuealur. Ibidem, cap. 29. pbssessionejuri proprio non subsciibant. Ibidem,
c. Liberlos a dominis suis cap. 59.
:(bisl. 87, Liberlos.)
factos ecclesia si necessilas exegerit tuea- (16, q 5, c. Clerici quilibet.) Clerici quilibet
legitime diuturiiitate temporis, Ecclesice
tur. Quod siquis ante audientiam pervadere attt quantacunque
ab [al., de Ecc].]remuneratione aliqua possederint, in
exspoliare prcesumpseril, ecclesia repellalur.
non vocenlur
CAP.160,-—Vl ephcopuslicentiamhabeat dislrahendi j'us proprium prcescriptione temporis
terndas, el vineolas exiguas, ecclesim minus utiles. [revoc.], duminodo paleat ecclesice rem fuisse; ne
Ibidem, cap. 4S. vidcantur etiam episcopi administrationes prolixas,
/12,17.l,c. Terrulas.) Terrulas aulvineolasexiguas aut precatorias cum ordinati sunt facere debuissc,
ecclesiae minus uliles, aut longe positas parvas, epi- aut diu relenlas facultates, in jus proprlelatis suce
scopus sine concilio fratrum (si necessltas fueril) dis- posse transcribere.
trahendi habeal potcstalem. CAP.167. — Ul liceal ephcopo reditus ecclesieesum,
CAP. 161. — Presbyieri aut diaconi non andcanl G qui eam non multum gravent, ad usus regularilcr
res ecclesimsibi creditas commutare, vel vendere, viventium, peregrinorum, el egenorum assignare.
si aulem fecerint honore suo depositi, de proprio Ex Toletano tertio concilio, cap. 5.
illud restituant. Ibidem, cap. 49. (12, q. 2, c. Sine exceptione.) Hcec sancta syno-
•(12, q. 2, c. Diaconi.) Diaconi vel presbyteri in dus nulli episcoporumlicefitiam tribuitres alienare
parochia constituti, de rebus ecclesiaesibi ci*editis, ccclcsice, quoniam et anliquioribus canonibus hoc
nihil audeant commutare, vel vendere, quia i*csDeo prohibetur. Si quid vero quod utilitatem 11011 gravet
sacratcc esse noscuntur. Simililer et sacerdotes ecclcsice,pru suffragio monachorum, vel ecclesiis
nihil de rebus ecclesice sibi commissce, ut superius ad parochiam suam pertinentium dederint, firmum
comprehensum esl, alienare prcesumant. Quod si maneat. Peregrinorum, vel clericorum, et egeno-
leeeriiit cuncti in coneilio, et ab honore depositi, rucn necessitali, salvo jure ecclesice, prceslare, per-
de suo proprio aliud tanlum restiluant quantum iniiiuiiiur pro lempore, quce potuerint.
visi sunlprcesumpsisse. (12, q. 2, c.Si quh qualibet.) CAP.108. — Vt ephcopis liceat unam de parochianh
Sane si quis pro qualibet conditione de rebus eccle- ecclesiis in monasterium dedicare. Ex concilio To-
lelano m, cap. 4.
sice aliquid alienare pfcesumpserit, si de suo pro-
tantum ecclesice visus est (12, q. 2, c. Si episcopus.) Si episcopus unam de
prio contulerit, quanlum
lunc demum istud stare libertos D parochianis ecclesiis suis in monasterium dedicare
abstulisse, licebit, voluerit, ut in ea monachorum regulariter congre-
tameti quos sacerdotes vel diaconi de ecclesia sibi
se facere actus gatio vivat, hoc de consensu concilii sui habeat li-
commissa voluerint, ecclesice per- centiam faciendi. Qui etiam, si de rebus ecclesice
sequi jubemus. Quod si facere contempserinl, pla-
cuit eos ad proprium reverti servitium. pro eoruin subslanlia "aliquid quod delrimenlum
ecclesice11011 exhibeat, eideni loco donaverit, silsta-
CAP.162. — Quidquid presbyleri de possessione pa- bile : i*eienim bonce statuendce sanclum eoncilium
rochiarum dhlraxerinl, el in comparanie et in
vendente irritum habendum. Ibi.lem, cap. 53. dal consensum.
c. CAP. 169. — Ul presbyteri, vel qmbuscunque res cc-
(12, q. 2, Quidquid paiochiarum.) Quidquidpa- " clesim commhsm sunt, qumcunque tempore sum
roeliiarum presbyter de ecclesiaslici juris posses- adminislrationis emerunt, ecclesimper chartam as
sione dixtraxeril, inane habeatur el vacuum,-ven- signare debeant. E Tolelano concilio IX, cap. 4.
ditionc comparantis et actione vendenlis. (12,17.4,0. Sacerdoies.) Sacerdotes,vel quieunque
CAP. 165. — De vendilionibus quas abbates facere illi siinl, quibus ecclesiasticarum rerum cura com
prmsnmunl. Ibidem, cap. 56. missaest, qucecunque administrationis suce lempore
(17, q. 4, c. In vendiiionibus.) Dc vcndilionibus emerinl, si de rcbus propriis vel vile %elparum ha-
"
237 DECRETI PARS III. — DE ECCLESIA, ETC. 238
buerinl, ad ecclesicenomen cui pi*cesuiit,chartarum A_ servitio attribuatur. Omnes primitias et decimas
,conficere inslrumenta procurenl. Non enim conve- lam de pecoribus quam de frugibus, dives simiil et
riil ul ecclesia, quccsuscepil externum, efliciat in paupcr ecclesiis siiis recte offerant. Dicit enhii Do-
alieno divitem, et in suo retineat fraudatorem., niinus per prophetam : Apporlate omnem decimam
CAP.170.—Si episcopus monaslerium facere,vel paro- in horreo meo, ut cibus sit senientibus in doino mea
cliianamecclesiamdilarevolnerit, licere ei quadra- (Malach. m). Omnis rusticus ct artifex qttisque de
gesimam parlem de rebus ecclesim, vel centesimam negotio justam decimationem faciat. Sicut enim Do-
ibidem conferre. Ex concilio Tolet. cap. 5.
minus omnia dedit, ita de omnibus decimam exi-
(12, q. 2, c.Bonm rei.) Boncerei dare consultum
et prcesentis habetur vilce subsidium, c-tceternccre- git; ut de fruclibus agri, ita de nutrimento omni;
munerationis exspectare cernitur pracmium. Quis- ut de apibus, ita de melle; ut de agnis, ita de velle-
in sua monaste- ribus et caseis; ut de porcellis, ila de capris, de
quis ilaque episcoporum parochia
rium construere fortc volnerit, ct hoc rebus eccle- bubus et equis; ut de minoribus, ila de majoribus
el cceteris. Si quis auiem hcec omnia
sicecuiprcesideldilaveril, non amplius ibidem quam exigimus non decimaverit, prcedo Dei est, et fur, et lalro, et
quadragesimam parlcm dare debebit, ut hac tempe- maledicta
rantice cequitate servata, el cui tribuit competens .} quce intulit Dominus Cain non recte divi-
denti congeruntur. De hisvero omnibus nullus sit
subsidium conferat: et cui tollit damna gravia non
de sacerdotibus requirat ccnsum, vel aliquod
infiiga!.. Ad ecclesiam vero quce monasticis npn in- qui
formabitur regulis, aut quam suis magnificare vo- servilium — prceter ecclesiaslicum.
Cu*. 175. De censu a presbytero non dando. Ex
luerit scripttiris, non amplius quam cenlesimam Parhiensi concilio.
partem census ecclesice cuiprajsidet ibidem conferre Ut secundum canonicam auctoritatem et consti-
licebil; eatamen cautela servata, ut unam tantum- lutionem domini imperatoris Ludovici, de
modo quccplacuei it ex his duabus remunprationem agro ec-
clesiastico et manso, de mancipiis quce ipsc suis ca-
assumat.
pitulis constituit. vel si quilibet pro Ioeo sepulturce
CAP.171. — Ul cpiscopus de ea parle qum sibide fuerit ecclesiae, neque de decimis el
ecclesih debelur, tertiam partem vcl aliquid largitus
parochianis
eidem ecclesiw vel altari si ptacet, conferre possit. oblationibus fidclium cuiquam presbytero aliquem
Exeod. conc, cap.Q. censum persolvere cogat, nec quisquam cujuslibct
(12, q. 5, c. Episcopns si partctn.) Cuin prcelerilis ordinis vel dignitatis, exinde quidquam sublrahat,
sanclionibus notissiinum habeatur, quce de rebus aut redhibitionem quamcunque exigat temporalem.
parochialium ecclesiarum pars episcopo conferalur, Quod si fecerit, eommunione usque ad salisfactio-
opportune tanien duxinms decernendum, ut si epi- (- nem privetur, et regia potestale dare cogatur.
scopus tertiam, qiiam de rebus eisdem sanetione CAP. 176. — Culpam esse thesaurum ecctesim redem-
pariter sibi debitam novit, aut ipsi ecclesiae cujus ptioni cuptivorum prwponere. Gregorius ad domi-
res essepatebit, aut alleri ecclesiaequam elegil con- num- [Bonum] episcopum Messanensem (lib. vi„
epist. 55).
ferre decreveril, ct licilum maneat, el irrevocabile
(12, 17.2, c. Sicut omnino.) Sicut omnino grave
1'obur ejus senlenlia ferat. est frustra ecclesiaslica ministeria venundare; sic
CAP.172. — Vt episcopusqui res ecclesiw vendiderit, iterum est culpa, imminente
et eas de suo restituat, et judicio episcoporum ian- hujusmodi necessilale,"
quam furli aut lalrocinii reus a suo honore privc res maxime desolatce ecclesice, captivis suis prcepo-
tur. Ex concilio Martini papm, cap. 14 nere, et in eorum redemptione cessare.
(10, q. 2, c. Si quh ephcopus.) Si quis epistopus CAP.177. — Vl nuitus ejus donum suscipiat, qui
milla ecclesiaslicae rationis necessitate compulsus, exhmredato filio hmredem facere vult ecclesiam.
in suo clero, autforleubi presb-tter non est, de re- August. In sennone sccundo De vita clericorum
(ad fratres in eremo).
bus ecclesiasticis aliquid praesumpserit vendere,
res ipsas ecclesiceproprice restaurare cogatur, et in (17, q, i, c Quicunque.) Quicunque vult exhcerc-
dato lilio bceredem facere ecclesiam, qucerat alte-
judicio episcoporum dejiciatur auditus, et tanquam ;
fiirli aut latrocinii reus suo privetur honore. rumqui suscipial, non Augustimim; imo, Deo pro-
CAP.175. — Quid agendum sit de presbyteris, si in- pitio, neminem inveniat. Quam laudabilo factuin
venti fuerini de ministerih ecclesim
' atiquid venun- sancti et venerandi episcopi.Aurelii Cai*thaginensis?
dasse. Ex eodem, cap. 17. quomodo implevit omnium. qui sciunt os laudibus
(10, q. 2, c. Si quis presbytcr.) Si quis presbyter, Dei? Quidaai enim cum filios non haberet neque
aul diaconus inventus fuerit aliquid de ministeriis sperarel, res suas omnes retento sibi usufructu do-
ecclesicevenundasse, quia saciilegium commisit, navit ecclesicc. Nati sunt illi filii, et reddidit episco-
piacuil eumiu ordinatione ecelesiastica non haberi. pus iiee opinanti, quce illi donaverat. In potestate
In judicio tamen episcopi dimittendus est, si di- habebal episcopus non reddere, sed jure fori, non
gnus in suo recipi debealgradu,quiamullotieshoc j'ure poli.
ipsumquodde sacrosanclo altario contaminatum CAP.178. — Ibidem, de eadeni re.
est, in episcopi"poteslale dimissum est. (15, «7.2, c. Si quis irasc) Si quis irascitur filio
CAP.174. — De dotibus et decimis ecclesim. Ex suo, etmorieris exhaeredateutn, si viveret non eum
Hhpalensi concilio. placarem? 11011 ei filium reconciliare deberem? Quo-
Ut unicuique ecclesicemansus integer absque ullo modo ergo cum filio suo volo ul habeal
pacem, cujus
259 D. IYONIS-CARNOTENSIS EPJSCOP-I 240
appeto haereditatem? Sed planesi faciat, quod scepe A cslDomini, qui operalur, ciuoil sanguis cjus opera-
hortalus sum. Unum filium habet putet Chrislum ttts est. El posl pauca. In his tribus generibus vasa
alterum; duos habet, putel Chrislum tertium; de- ecclesiae, eliam initiata confringere, conflare, ven-
cem habet, Chfistum undecimum faciat, et suscipio. dere licel. Opus est ut de ecclesia mystici pocrd1
CAP.179. •—Res.lerrenas a nullo recle possideri, nisi forma non exeal, nec ad usus nefarios sacri calicis
vel jure divino, vel humano. Idem in epistola ad minislerium transferatur. Ideo piimum intra eccle-
Vincentium. (cpist. 48). siam qucesita sunt vasa, quce iniliata non essent,
c.
(25, q. 7, Quicunque.) Quicunque vos ex oeca- deinde comminuta, postremo conflata, per minutas
sione legis lmjus imperialis, non dileclione corri-
erogationes dispensata egentibus, captivorum quc-
gendi, sed inimicandi =odio persequitur, displicet que pretiis profecerunt. Quod si desunt nova, ct
nobis. Et, quamvis res qucecunque terrena non(recte initiata videarilur, in hujusmodi
a quoquam possideri possit, nisi vel jurc divino (quo quce nequaquam
quos supra dixi usus, omnia arbitror pie posse con-
cuncta justorum sunt) vel jure humano (quod in verti.
potestate est reguni terrce), ideoque res falso appel- CAP.181. —De
Ielis vestras, quas necjusle possidetis, etsecundum privilegiis ecclesiarum. Ex Tullensi
concilio.
leges terrenorum i*eguni amitlei*e jussieslis; fru- B Sunt forte lales, qui privilegia de Iocis Deo dicalis
straque dicatis, nos in eis congregandis laboravi- sanctorum manibus confirmata parvipendentes, sibi
mus, cum scriplum legatis : Labores impiorum justi quia volunt, non quia possunt excommunicationes
edeut (Sap. x) : sed tamen quisquis ex occasione usurpaloribus rerum, et facultatum ecclesiaslica-
hujus legis quam i'eges terrce Christo servientes ad rum a sanctis Domini intentatas alleviant, dicentes
emendandam impietatem vestram promulgaveruiil, se pro hoc illala damnatione, id est analhematis
res vestras cupide appetit, displicet nobis. Quisquis vinculo non teneri. De quibus sanctus Gregorius in
denique ipsas res pauperum vel basilicas congrega- epistola ad Theotistam patriciam dicil: «Ipsi, in-
lionum, quas sub nomine ecclesice tenebatis ( quce quit, sibi lestes sunt, quia Chrisciani non sunt, qui
omnino non debenlur, nisi ei ecclesice, quce vera
Iigamenta Ecclesice vanis se cestimant conatibus
Christi Ecclesia est), non per justitiam, sed per ava-
solvere, ac per hoc nec absolutionem sanctce Ecclc-
ritiam tenet, displicet nobis. Quisquis pro aliquo sice quain praestat veram putant, si liga-
fidelibus,
ilagitio -vel facinore projectum a nobis ita suscipit, turas ejus valere non aestimant. > Contra quos diu-
sicut suscipiuntur qui (excepto errore quo a nobis tius dispufandum non
cst; quia per omnia despi-
separamiiii) sine crimine apud vos vixerunt, displi- ciendi et aiiathematizandi sunt, et unde se fallere
cet nobis. Sed nec facile isla monstratis, et si mon- | - veritatem crcdunt, inde in peccatis suis veraciter li-
stretis nonnullos toleramus, quos corrigere vel pu- ganlur.
nire non possumus; neque propter paleam, relinqui- i
CAP.182. — De rerum ecclesiasticarum invasoribus.'
mus .areamJDomini; neque propter pisces malos, Senlentia Symmachi papce (In synodo Romanayi).
-runipimus retia Domini; neque propter hcedos in (12, q. % c. Indigne.) Indigne ad allare Domini
line segregandos deserimus gregem Domini; neque properare permittilur, qui res eeclesiasticas audet
proptervasa facta in contumeliam migramus a domo invadere, aut injusle possidere, aut iniqua seu in-
Domini. justa defensione in eis pei'dural. Dcbet tamen esse
CAP. 180. — Quod ecclesia aunim habeat, non ut provisio, ut vinctam admonitio prcecedat, et res
servel, sed ut erocjet, el in necessitalibus subveniat. usurpalas injustequi abstulit,
Ambrosius in libro De officih, iibro n, cap. 28. autiujusleablatas reli-
(12, q. 2, c. Aurum ecclesia habet.) Aurum ec- net, cequitate pati*ocinante legibns restituat. Quod si
clesia habet, non-ut servet, sed ut eroget el subve- neglexerit, et necessitas compnlerit, demum praedo-
nem sacerdotalis districlio malurata percellat. Yalde
niat in necessitatibus. Quid opus est custodire, quod
enini iniquum est et ingens sacrilegium, ut qucecun-
nihil adjttval? An ignoramus .quanlum auri -alqtie
ar^enti de templo Domini Assyrii sustulerunt? que vel pro remedio peccatorum, vel salule anima-
rum suarum unusquisque venerabili ecclesiceconlu-
Nonne melius conflat sacerdos propter alimeniam
lcrit, aut eertc reliquerit, ab his quibus niaxime
pauperum,~si alia subsidia desint, quam sacrilegus servari convenil, id est Christianis et Deum timen-
contaminat alque asportat hoslis? Nonne dicturus
tibus hominibus, in aliud transferri vel converti.
cst Doniinus :-Curpassus es tol inopes fame mori? hccc non prceviderit, et aliter quam
El cerle habebas -aurum, unde ministrasses alimo- Propteiea qui
niam. Cur tot captivi deductiin coinmercium, nec scriptum esl, prcedia ecclesiis tradita petierit, vel
Melius fuerat ut acceperil, aut possederit, nisi se cito eorrexerit,
redempli, ab hoste oceisi sunt?
iratus Deus animas percutit, anathemate feria-
vasa vivenlium servares, quam metallorum, his non quo
iur, sitque accipienti, et danti, et possidenli ana-
posset responsum referri. Quid enim diceres? Timui, et institutce pcence conlubernium assiduum,
ne templo Dei ornatus deesset. Responderet: Au- lliema;
nec aliquo se ante tribunal Christi obstaculo mu-
rum sacramenta non qucerunt, ncque auro placeni,
non emuntur. redem- niat, qui a religiosis animabus ad substaiitiam pau-
quceauro Ornalussacrprum, derelicta dispergit.
est. Et vere illa sunt vasa prefiosa perum
ptio eaplivorum
qu33redimunl animas a morle. Ille verus tiiesaurus CAP. 185. — Quicl acjendumsit de mconomo,qni res
"
241 DECRETl PARS III. — DE ECCLESIA, ETC. 242
ecclesim vct ipse atienaverit, vel respiciens alie- A dictam accepit, non solum ipsam rem cum fruclibus
nanlcin episcopum non prohibuerit. Constitutio suis et causis venerabili loco constituat, sed etiam
septima, .cap. i. (Jusiinianus imperator novella aliud
conslilulione 7.) quantum accepil pcence nomine prcestet san-
Nullus sub Romana ditione cpnstitutam ecclesiam ctissimo loeo, cujusresdonata fueritab his, qui res
vel xenodochium, vel ptochotrophium, vel nosoco- ejus adminislranl. Sin autem titulo perniutationis
rem loci venerabilis capiat aliquis, tunc et rem
mium, vei orphanotrophium, vel gerontocomium,
vel brephotrophium, vel monasterium tam mona- quam accepit reddat, et quam ipse dedit amittat:
actione scilicet adversus personas ct patrimonia
chorum, quam sanctimonialium archimandritam
habens vel arcltimandritissam, infestare audeat. eorum conservanda, quce cum eo contraxerunt, ex-
Ei*go his oninibus non liceat alienare j*em immobi- ceplo videlicet principe, cui secundum praefalam
facere rerum
lem, sive domum, sive agrum, sive hoitum, sive superius divisionem, pei*mutalionem
credi- immobilium cum sacrosanctis locis permissum est,
rusticummancipium, velpanes eiviles, neque
loribus specialis hypolheticce litulo obligare. Alie- Sin autem pignus creditor ad corporalem detentio-
nationis autem verbum eontinet venditionem, dona- nem acceperit, et res immobilis sit quce perlinet ad
vel ad alia venerabilia loca, veluti do-
-lionem, permutaiionem, emphiteuseos perpetuum B ecclesiam,
sed omnes omnino sacerdoies mus, vel pratum, vel ager, vel liortus, vel panes ci-
contfactum, hujus-
modi alienatione abstineant; pcenas iimentes quas vlles, vel mancipia rusticana : nam ea quoque veluti
horum
Leonina constitutio minatur, id est ut is quidem qui membi*a immobilium rerum sunt. Siquis
nomine
comparavit rem loei venerabilis reddal ei cuj'us et aliquid pignoris sorlem corporaliter acceperit,usuras. prius
ante fuerat, seilieet cum ffuctibus aliisque emoTu- quidem neque quam dedit, neqtte
mentis, qucc in medio lempore facta sunl: ceconomo rem quas forle stipulatus est exigat; deinde eliam ipsam
autem ecclesiceprccslare omne luci-um quod ex hu- cum suis emolumentis venerabili loco reslitual.
Sed ei in hoe easu adversus oseonomum, vel alios
jusmodi prohibita alienatione sensei*it; vel si eccle-
siam damno «ffecerit, ita ut in poslerum ceconomus adminislratores venerabilium locorum actionibus
non sit, non solum aulem ipse, sed successores ej"us creditori competentibus, omnia enim quce diximus
vel ascctriis obtinere-
leneanlur, sive ipse oeconomus alienaverit, sive eiiam in miilierum monasteriis
respiciens alienantem episcopum non prohibuerit, et oporlet.
multo magis eonsenserit; tabellionem autem qui CAP.1S6. — Vl mutuam pecuniam venerabilh locus
talia interdicta instrumenla "conseripsit, perpetuo capiat, si qua necessaria et inexcusabilh aausa
exsiiio tradi oportet. immineat, cap.G.
C (Jusiinianus, ibidem.) Si qua necessaria causa et
C.Ar.184. — Quod principi per commutalionem cum inexcusabilis imminet, utmuluam pecuniam capiat
ecclnsia eonirahere liceal, cap. 2
Si venerabilis locus, liceat ceconomis etiam res immo-
(Justinianus, ibidem.) princeps voluerit rem biles
immobilem sancto loco praestare, et accipere ab eo obligare pignoris jure, tamen ut corporalileE
creditoribus non tradantur.
aliam rem immobilem, et -eo modo permutationem
coulrahere, liceat hoc facere. CAP. 187. —Qua pxna coercendus sil, qui sancta-
CAP. 185. — Vl.is, qui immobilem rem ecclesim vasa, vel sacra dona, contra-legem vel pigneraverit,
vel dhlraxerit, vefconfiaverit, vel quocunqne modo
comparavit, vel ab aliquo accepit, cum' omnibus alienaverit, cap. 8.
emolumenth ejus, quw in medio tempore faeia sunt,
eam restilual: sed et aliud lanlum, quanlum acce- (Justinianus, eadem nov. censl. 7.) Eisdem pcenis-
pil pmnm nomine venerabili loco componal, et quod coerceri oportel eliamillum, qui sancla vasa,sive.
nulti liceal nisi principi cum ecclesia commutare, sacra dona contra vel pigneraverit, vel distra-
et si creditor rem immobilem ecclesiw ad corpora- legem
lem acceperil detenlioiwm, primo quidem sortem xerit, vel conflaverit, vel quocunque modo alienaye-
quam dedit cum usuris amitiat, deinde ipsam rem rit, excepta videlicet captivonim redemptione..
cum suh emolumentis venerabili loco restituat,
CAP.188. — Quod nulli liceat per pragmaticam- san-
cap. 5. D elionem aliquid capere de ecclesih, alihque venera-
(Juslinianus, ibidem.) Si quis eor.lra saluberrima bilibus locis, sivc res sint mobiles vel immobiles,_
jura prcesentis constitulionis rem immobilem loci cap. 9.
venerabilis comparaverit, prinium quidem rei ccsti- (Justin., eacUm nov. const. 7.) Niilli licealpe-r
mationem amittat, et rem quam illicite einerit, re- pragmaticam sanctionem aliquid eapere, quce saero-
stituat cum omnibus emolumentis ejus, quce in me- sanclis ecclesiis, aliisque venerabilibus locis com-
dio lempore facta suiit, et omnia luci'o ecclesice, vel petunt, scilicet et si" immobiles sint, vel mobiles
alterius loci venerabilis cedant, et nullam habeat quidem,. sed aljenari nou possunt. Sin aulem quce-
ipse contra ecclesias aclionem, sed tanlum adversus stor magnificus tale descriptum dictaverit, vel cceteri
oeconomos, vel alias vendilorum pei'sonas ex empto magistratus intimalione pragmaticcc formae lecepe-
judicium moveat. Nam venditorum patrimonia em- rit, unusquisque quinquaginta librarum auri poona
ptori subjecta esse cequum est, etiamsi venditio multetur. Sin autem religiosi episcopi tales pragma-
contra prccsentem legem rei iminobilis ad venera- ticas sanctioncs contempserint, sine periculo con-
bilem locum perlinenlis contracta sit. Alioquin si tempsisse cognoscant: nam, si reccperint eas,
donatio facta fuerit, tunc is qui Iiberalitatem inter- cliam episcopatus honorem amissuros se non dubi-
243 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 244
ieni. Nemini liccat in posterum cujusquam mona- A quisqtte ante cediftcationem loquatui- episcopo, et
sterii vendilionem impiam vel donationem, vcl prceflnial moduin quod ad luminaria sacro ministerio
permulalionem contrahere, ubi et altare collocatum apta, et custodiam oralorii, et alimonias eorum qu?"
est, et sacrce missce factceel monachica conversatio. ibi observanl, sufiiciat: et si hcec suflicientia visa
Sin autem aliquid tale fuerit admissum, et quod fuerint, faciat prius donationem eorum , el postea
factum est pro infecto habeatur, et is qui accepit domum cedificet. Sin autem quce ab eo prcefiniia
pretium amittat: et "qui distraxerit, et rem et sunt non sufficiuul ad custodiendum oralorium,
pretium reddat sacrosanctce -ncclesice, et venerabi- cequttm est vetera oratoria quce forle ruinam minan- •
libus monasleriis, quorum cura erat, ut alienatum lur reparare, cum arbitiio religiosissimi civitatis
contra Ieges monastei*ium rursus in pristinum episcopi.
statum reducerent. Nulli autem licentia sit nec CAP. 195. — Quod quidquid divini juris el sacrum
t'.tulo pignorum, nec hypothecarum sacrosanctum esl, in nullius sit bonis. Libro n, iilulo primo.
obligare monaslerium. Nam et si tale aliquid admis- . (Juslin. hnperalor, tib. n Insiiiulionum, De
Sum fuerit, refutari oportet, ul ilerum in sanctis- rerum divh. et acqnir. car. dom.) Nullius auteni
simo monastcrio sacice procedant missce. sunt res sacrce, et religiosce, et sanctce. Quod enim
CAP.189. — Si venerabilh locus cum alio venerabili B divini juris est, id nullius in bonis est. Sacra enini
loco permutationein rerum immobilium facere sunt, quce rite, et per ponlifices Deo consecrala
volueiit, liceal, dcliberato prius utriusque toci sunt, veluti cedes sacrce et dona, quce rile ad
commodo, cap. 10.
Si venerabilis locus cum alio venerabili loco, ministerium Dei consecrata sunl: quce eliam per
rerum immobilium permutationem facere volueril; nostram consiitutionem aiienari et obligari prohi-
si ecclesia cum ecclesia, vcl ptochium cum plochio, bemus, excepta causa redemptionis caplivorum.
vel ecclesia cum ptochio vel monastcrio,' vel ut Item. Sanctce quoque res,veluti murus el portcc
dixerim : Si venerabilis locus cum alio quodammodo divini jtiris sunt, et ideo nullius in
simpliciter
venerabililoeo, rerum immobilium permutalionem bonis sunt. ldeo autem muros sanctos dicimus,
facere malueril, hocque fieri prosil utrique loco; quia pcena capilis eoustitula. esl in eos, qui aliquid
liceat primatibus ejus permutare, decreto lamen in muros deliquerint.
prius celebiando apud locorum metropolitanos CAP.194. — Dejme divhio, et jure humano. Aug.
tract.Q in pnmo cap. Joannh.
disceptatione procedenle, ut ipsi deliberent an am-
babus partibus prosit reruni immobilium pcrmulatio^ (Dist. 8, c. Quo jure.) Quo jure defendis villas
CAP.190. — Quod non liceat ei qui ecclesiam mdifi- r ecclesiae? divino, an humano?'Respondeant: Divi-
cat,quos ipse votuerit clericos in ea disponere, num jus in Scripturis habemus, humanum in legi-
sed quos episcopus dignos judicaverit. Constitutio busreguin. Unde quisque possidet quod possidet?
m,cap. 2. nonne jure humano? Nam j'ure divino : Domini est
(Justinianus imperator, nov. sua constilut. 57.) el plenitudo ejus (Psal. xxm). Pauperes et _
Si quis ecclesiam cedificaverit, aul clericis anno- terra,
divites Dominus de uno limo fecit (Gen. n), et pau-
nam ex substantia sua dederil, non liceat ei quos
et divites una terra supporlat. Jure ergo
voluerit clericos in eadem ecclesia facere; sed si peres
humano dicitur, hcecvilla mea est, hcecdoinus mea
voluerit, quosdam slbi consecrai'i, offerat cos
bealissimo patriarchce; et ille si viderit eos dignos, est, hic servus meus esl. Jura ergo humana, j'ura
et si non arbilrio suo re- imperatorum. Quare! Quia ipsa j'ura humana per
consecret; Drobaverit,
imperatores, el reges sceculi Deus dislribuit generi
jiciat. Post aliquot versus. Tolle jura imperato-
CAP. 191. — Quod non liceat ei qui oratorium in humano.
domo sua liabet, missas in eo sine jussu episcopi rum, et quis audet dicere : Mea est villa illa, meus
celebrare. Constituiio 50, cap. 1. csl istc servus, autdomus hcec mea est? Si aulem
(Justin. imp., novella conslit. 58.) Si quis in ul teneantur ista ab homkiibus regum jura fecerunt,
domo sua oratorium habuerit, non audeal in eo D vultis i*ecitemus leges, ufc gaudealis? Ac rursum.
facere sacras missas, nisi clericos calholicce fidei Legantur leges, ubi manifesle prceceperunt impera-
habuerit, qui ei depulentur ex jussu religiosissimi tores, eos. qui propter Eeclesice catholicce comniu-
episcopi civitaiis, vel beatissimi patriarchce. Siquis nionem usurpant sibi nomen Christianum, nec
autein adversus ea feccrit, domus ipsius fisci juri- volunt in pace colere pacis auctorem, ut nihil
bus addicalur. nomine Ecclesice audcant possidere. Sed diciiis,
GAP.i 92. — Vt nulius ecclesiam vel oratorium mdi- quid nobis et imperalori? Sed (ut jam dixi)dejure
ficare audeal, nisi prius allocutus ephcopum, humano agitur, et lamen Apostolus toluit seniii
expensam prmfinial, quw ad luminaria, el custo-
diam oralorii, et alimoniam eorum qui ibi servituri legibus, voluit honorari reges, et dixit regem reve-
sunl, sufftciat. Conslilulio, cap. 1. remini (J Pelr. n). Dicere noli, quid mihi et regi?
(Juslin. imper., nov. sua conslilut. 67.) Nullus Quid fibi eigo et possessioni? Per jura reguin
audeat cedificare ecclesiam vel oratorium antequam possideniur possessiones. Dixisii: Quid mihi et
civitalis episcopus veniat, et vota faciens sanctissi- regi? Noli dicere possessiones tuas, quia ad ipsa
snain crucem infixerit publice in eodem loco proce- jura renuntiasti humana, quibus posscssiones pos-
dens, ct rem omnibus" manifestam facicns : unus- sidentur.
24s - DECRETI PARS III. — DE ECCLESIA, ETC. 246
CAr. 195. — Ut cuncta quw Deo offerunlur consecrata A homo, mea esl terra quam cnlis, mea sunl semina
habeanlur. Ex Aurelianensi concilio , cap. 7. quae spargis, mea animalia quce fatigas, meus est
. Omnla quccDeo offeruntur consecrata habeantur, soliscalor; et cum omnia mea sint, tu qui minus
invineis, terris, silvis, utensilibus, vestimentis, accommodas, solam deeimam vix merebari?, sed
pecoribus et reliquis possessionibus, et quceeccle- reservo tibi novem, da mihi decimam. Si non
siis, sine dubio Christo, qui sponsus est earum, dederis mihi deeimam auferam novem. Si dederis
offeruntur. mihi decimam, multiplicabo novem. Cum itaque
CAP.196. — Vt decima nullo ntodo negligatur. Ex Judaicus populus praeceptum decimarum tanta dili-
concilio Rothomagensi, cap. 5. gentia observaret, ut de quibusque minimis lebus,
(16, q. 7, c. Omnes decimm.) Omnes decimce ruta et cimino, ul ipse Dominus leslatur decimas
terrce sive de frugibus, sive de pomis arborum daret, cur non maj"ori studio plebs evangelica eam-
Domini sunt, et illi sanctificanlur. Boves, etoves, dem impleat jussionem, et cui maj'orest numerus
et caprcequce sub pastoris virga transcunt, quidquid sacerdolum, et sincerior cultus saeramentorum ?
decimum venerit, sanciificabitur Bomino. Non Ideo ergo dandce sunt, ut hac devotione Dominus
eligelur neque bonum neque malum, nec altero placatus, larglus prceslet qucenecessaria sunt, sicut
commufabitur. ,Si quis mulaverit, et quod muiat, B superius ostendimus. Et ul sacerdotes ac ministri
et quod imitatuni-est, sanclificabitur Domino, et ecclesice cura et sollicitudine necessilaluna corpora-
non redimetur. Sed quia mulli inveniuntur decimas lium, sine hccc vita transigi non potests
quibus
dare nolentcs, statuimus utsecundum Domini no-
relevati, liberiores fiant ad meditationeni divince
stri prceceptum admoneantur semel, el secundo, el
legis, et doclrince adminislralionem, atque spirilualis
tertio, si non emeiidaveriut, anatheniatis vinculis servitii voluntarium expletionem. El ut niunus po-
conslringantur, usque ad satisfactionem et emenda- puli iu quotidiana oblalione Domino immolclur, ncc
tioHcin congruam. non slatuta canonica in sustenlalionem pauperum,
CAP.197. — De eodem. Ex concilio Mogunliensi, et restauratiouem ecclesiarum profieiant. Quatuor
cap. 58. enim partes juxta canones debent rieri de fideliuni
(16,17.2J c- Admonemus.) Adraonemus afqueprce-
oblationibus ut ttna sit episcopi, altera clericorum,
cipimus utdecimas Deo omnino daiG 11011negliga-
restaurationi ecclesiarum
tur, quas Deusipse dari constituil, quia timendum tertia pauperum, quarta
est ut quisquis Deo debitnm suum abstrahit, ne servetur.
forte Deus per peecalum suum auferat ei necessaria CAP. 200. — Itenfde decinih. Ex concilio Medioma-
sua. tricis, cap. 5. (Magunlien. conc, cap. 5.)
r C (16, q. 7, c. Decimas.) Decimas quas populus
CAP.198. — Quod ephcopi et abbates decimas ae dare non
agris, el vineis quw ctd usum suum vel fratrum vult, nisi quolibet munere, ab eo lediman-
siipendium habent, ad pctrocliidnasecclesias persol- lur, ab episcopis prohibendum est ne fiat.
vere debeant. Ex conc. Cabillonensi 11, cap. 19. CAP. 201.— Quod partes de decimis fieri debeant,
(16, q. 1, c. Questi sunt.) Quesli sunt prceterea ei quota pars ad usumpertinealephcopi. ExAgrip,-
quidam sancti quod essent aliqui episcopi et abba- pinensi conc, cap. 6.
ies, qui deeimas non sinerent dari ad ecclesias ubi Item quod decima quce a (idelibus datur, Dei cen-
illorurii coloni missam audiunt. Proinde decrevit sus nuncupanda est, et Deo ex integro reddenda.
sacer iste conventus ut episcopi et abbates de agris Cujus lertia pars secundum canonem Toletanum,.
et de vineis, qucead suum vel fratrum stipendium episcoporum esse debet. Nos vero hac poteslate uti
habent, decinias adecclesias deferri faciant. Familice nolumus, sed tantum singulis annis quartam par-
vero ibidem decimas suas ferant, ubi infantes tem j'uxta usum Romanorum pontilicum, et obser-
eorum bapiizanlur, et ubi per totum anni circulum vanliam sanctse Romance ecclesice de eadem ha-
missas audiunt. berevolumus. Quod si quis conlenliosus inde re—
CAP. 199. — Decimas Deo el sacerdotibus dandas, n pertus fuerit, sive clericus sive ille laicus sit, com-
et exemplo patrum Abraham, et Jacob, et auclori- munione privabitur, et synodali censura judica-
tale veleris el novw legh, cl multimoda raiione.
Ex concilio Moguntiemi, cap. 8. * bilur.
(16,17. 7, c. Decimas.) Decimas Deo et sacerdoli- CAP.202. — Quod ea qum ad ecclesiam offerunlur in
bus Dei dandas Abraham faclis Jacob promissis lerris, vineis, mancipiis, pecuiiis, ad dhpositionem
insinuat. Deinde lex slatuit, et omnes doctores episcopi pertineanl; quce vero ad altare offerunlur,
dum partes ciericorum sint, lertia pars episcopis
sancti commemorant. Et profecto dignum erat ut fideliter deferalur. Ex Toieiano concilio. (Aurelia-
Israelitce decimas pecorum et frugum omiiium et nense 1, c. 17.)
pecuniarum Domino darent, qui eos liberaverat a. (10, q. 1, c. De his.) De his quce ad ecclesiam a
decem plagis quibus_ percussit iEgyptios, et in parocliianis offeruntur, in terris, in vineis, manci-
novissima plaga primogenita cunctorum disperdidit, piis, peculils, antiquorum canonum inslituta ser-
gratiamque suis praestilit, ul impetratis pecuniis ventur, ut omnia in episcopi potestate consislant. De
spoliarent iEgyptuni. De quibus decimis, Augustinus his autem quce altaribus offerunlur, tertia pars iide-
doetor venerabilis dicit: Decimae ex debito requl- liter episcopis deferatur, duce clericis; decimce au-
runtur. Quid si dicerel Deus : Nempe meus est tcm secundum ^quosdam singulis annis tertia pars,
247 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 248
aut in lertio tota. Sed tamen nos sequentcs Roma- A quod ipsi donavcrint ecclesiis vel nioiiastems credi-
nos, singulis annis quartam partem, aut in quarl* derinl auferendum, sicut synodus saneta constituit,
totam episcopi recipianl. velut neealorcs pauperum quousque reddant, ab ec-
CAP. 205. — Qnod partes, tam de redilibus, quan clesiis excludantur.
de oblalionibus fidelinm in unaquaque ecclesia fa- CAP.207. — Quod Deum hwredem facere debcmus.
ciendw sint, el inter quos dividendm. Gclasius ejui Sanctus Isidorus.
nominis primus in ephl. ad episc per Lucunian,
et Brutiam, cap. 29. Augustinus dicil in libro De hmredibus : o Noli
tam de re- sub imagine pietatis augere pecuniam, dicens : Fi-
(12, q. 2, c. Quatuor.) Quatuor autem
cu- liis meis servo has res. Qtiare non potius servas
ditibus, quam de oblationibus fidelium, prout
ecclesicefacultas admitlit dudum esi illi, qui te ex nihilo fecit, qui tepascit, et filios rc-
juslibet (sicut servat? Nonne melius Creatori tuo, thesaurizabis
lationaliter decretum) convenit fieri portiones. Qua-
rum una sit ponlificis, altera clericornm, lertia pau- quam filiis?»Ac rursum: s Qua fronle hcereditatem
fabricis est De a Christo quccris, cum Christum tua hceredilale frau-
perum, quarta applicanda. quibus t Thesaurizate vobis thesauros in
sicut saceidotis inlererit, integram ministris eccle- daveris, qui dixit:
siae mcmoratam dependerc quanlitatem : sie cle- ccelo(Malth. vi).
B CAP. 208. — De hh qui obluliones defnnctorum, aut
j*ieusultra delegatam sibi summam, nihil insolenler
negant, aut difficulter reddunt. Ex Valeniino, con-
noverit expetendum. Ea vero quce ecclesiasticis re- cilio, cap. i.
staurandis cedificiisattribula sunt, huic operi vera- Qui oblationes defunctorum aut negant ecclesiis,
clter prcerogata locorum doceat instauralio mani- aut cum diflicullate reddunt, tanquam egentium ne-
festa sanetorum; quia nefas est si, sacris cedibus calores excommunieentur. De eadem re. Ex decre-
deslitutis, in lucrum suum praesul impendia his de- tis Vrbani papm, cap. i. Ipsce enim res fidelium
signata converlat. Ipsam nihilominus ascriptam oblalioites appellanlur, quia Dco offeruntur; non
pauperibus poitionem, quamvis divinis orationi- ergo debent in alios usus quam ecclesiasticos et
bus se dispensasse monslralurus esse videatur; prcedictorum Christianorum fratrum vel indigentium
tamen j'uxla hoc quod scriptum est : 17/ vidcant converti; quia vota sunl fidelium et pretia peeeato-
opera vestra bona, et glorificenl Patrem veslrum qui rum, atque ad prcedictum opus explendum Deo
in cwlis est (Matth. v), oportet etiam prcesenti te- tradita : si quis autem, quod absit! secus egerit, vi-
slificalione praejicari, et bonae famce praeeoniis non deat ne damnalionem Ananice et Saphirce perci-
laceri. piat, et reus sacrilegii efficialur, sicut illi feeeruut
CAP. 204. •—De eadem re. Ex concilio Nannelensi, C qui prclia prccdictarum rerum fraudabant, de qui-
cap. 6. bus ita prcedictis legit in aposlolorum Aclibus
Instruendi sunt presbytcri parilerque adtnonendi,
(Act. v).
qualenus noverint decimas et oblationes, quas a iide- CAP.209. — Ne quis oblaiiones ecclesiw, exlra cc-
libus accipiunt, pauperum et hospitum et peregri- clesiam dare vcl accipere prwsumal. Ex Gangrensi
" r.orum
slipendia, et non quasi suis, sed quasi com- conc, cap. 7.
mendatis uti : de quibus omnibus sciant se rationem Si quis oblaliones eccles;ce exlra ecclesiam acci-
posituros in conspectu Dei, et nisi eas iideliter pau- pere vel dare voluerit, prceter conscientiam cpi-
peribus, et his quibus jussi sunt administraverint, scopi, vel ejus cui hujusmodi oflicia commissa
damna passuros. Qualiter vero dispensai-i debeant, sunt, nee cum ejus voluerit agere consilio, anathe-
canones sancti instituunt, seilicet ut quatuor partes ma sit.
inde fiant, una ad fabrieam ecclesiae relevandam, CAP. 210. — Deead. re. Ex eod. cap. 8.
altera pauperibus distribuenda, tertia presbyleris Si quis dederit vel acceperil "oblata, prceter epi-
sive clericis exhibenda, quarta episcopo reservan- scopum vel eum qtii constilutus est ab eo ad dispen-
da, ut qtiidquid exinde jusserit, prudenli consilio sandam misericordiam pauperibus, et qui dat et qui
fiat. - D accipit, analhema sit.
CAP. 205. — Vt ierminari debeant conteniionesinler CAP. 211. —Vl omnes ecclesiwsuis cum doiibus suis,
Chrhtianos orlm. Ex decrclh Marceihni papm, et decimis, el omnibns rebus , in potestate
cap. 5. ephcopi consistant. Ex Cabillonensi concilio,
cap. i.
Qucecunque ergo contentiones inter Chrislianos In sanclo Cabillonensi concilio decretum est ut
orlce fuerint, ad ecclesiam deferantur, el ab eccle-
omnes ecclesiae cum dotibus" suis, et decimis, et
siasticis viris terminentur; et si obcdire noluerinl,
omnibus rebus suis in episcopi proprii poleslale con-
quousque obediant a liminibus sanctce ecclesiceex-
cludanlur. sislanl, alque ad ordinationem suam semper perti-
neant.
CAP. 206. — De his qui oblationes parentum, aul .
testamenta, vel quod ipsi donaverinl ecclesiw, reti- CAP. 212.— Quod tricennalh possessio firma sit. Ex
nere aut anferre conanlur. Ex concilio Agathensi, Toletano conc iv, cap. 54.
cap. 4. (16,'/. 5, c. Sicul diwcesim.) Sicut dioecesim alie-
(15, q. 2, c. Clerici vel swculares.) Clerici etiam nam tricennalis possessio lollil, ita terrilorii pos-
vel sceculares qui oblaiiones parentum, aul donatas, sessio conventum non amittif. Ideoque basilica;
aut testamcntis reliclas relinere persliterint, aut id qucc novce conditce fucrinl, jid eum procul dubio
249 . DECRETI PARS III. — DE ECCLESIA, ETC. 250
cujus conventus esse con' A prodest moriuis si in ecclesiis sepeliantur, quod
cpiscopuni perlinebunt,
sliterit. eorum proximi quoties ad eadcm sacra loca ve-
CAP. 215. — Ut nullus in ecclcsia sepeliatur, nis niunt, suorumque sepulturam aspiciunt, recorden-
pie et juste vivendo, tulem sibi defuncto tocnm ac- tur, et pro eis Domino preees fundant. Nam quos
quhierit :el ulnullus inecclesiasedantiqnitus sepultus peccata gravia deprimunt, non ad absolutionem
nisi sitpaganus inde ejiciatur, lumuli apparenle; cumnlum, majorem,
ad moaumpavimentidemergantur. Ex Meldensi con- polius, quam ad damnationis
cilio, cap. 9. eorum corpora in ecclesiis ponunlur. Quod melius
sunt
Antiquus in his^ regionibus in ccelesia sepelien- ostendimus, si ea quce diebus nostris gesta
dorum mortuorum usus fuit, el plerumque loea di- breviter enarremus. Yir namque vitae venerabilis,
vino cultui mancipata, et ad offerendas Deo hoslia; Felix Portuensis cpiscopus, ir. Sabinensi provincia
prceparata, ccemeteria sive polyandria facla sunt, orlus atque Tiutrilus est. Qui quamdam sanclimo-
Unde volumus ut ab hac re deinceps abstineatur, nialcm feminam in loco eodem fuisse teslatur, quce
ei nemo in ecclesia sepelialur. nisi forte lalis sii carnis quidem continentiam habuit, sed linguce pro-
persona aut sacerdotis, aut cujuslibet jusli hominis. cacitalem atque stulliloquium non declinavit. Hccc
No-
qui per vitcemeritum talem vivendo defuncto locum igitur defuncta, atque in ecclesia sepulta est.
acquisivit. Corporaquce in ecelesiis antiquitus se- ^ cte autem eadem ejusdem ecclesice cuslos per re-
pulta sunt, nequaquam projicianlur nisi sint pa- velationem vidit, quia deducta ante sacrum altare
ganorum; sed lumuli qui apparent profundius in per medium secabalur, et pars una illius igni cre-
tcrra mittantur, et pavimenlo desuper facto, nullo niabalur, pars autem altera intacla rcmansit,- Cum-
tumulorum vestigio apparente, ecelesice reverentia que hoc^surgens mane fralribus narrarei, cl lo-
conservelur. Ubi vero tanta est niultitudo cadave- ,cum vellet ostendere in quo fuerat igne consumpfa,
rum, ut hcecfacere diffieile sit, loeus ille pro coeme- ipsa flanimce combuslio iia ante altare apparuit in
terio habeatur, ablato inde altari, etin alio loco con- marmoribus, ac si illic eadem femina corporeo fuis-
stituto, ubi religiose et pure Deo sacriiieium offerri scf igne concrcniata. Ex qua re aperte dalur inlel-
valeaf. ligi, quia quibus peccata dimissa non fuerint, ad vi-
CAP.214. — Quod sepullos inecclesia, si peccata di- landum judicium sacris locis non valent post mor-
mhsa non sunt, sacra loca non liberant, sed culpa tcm adj"uvari.
temeritalis accusat. Augustinus.
CAP. 217. — De eadem re. Ibid., cap\ 52.,
Quibus peccata dimissa non _sunt, a sacris iocis Joannes quoque vir magnificus in hac urbe lo-
post mortem adj'uvari non possunt; quia quos pec- , cum servans, cujus verilatis atque gra-
si in sacris locis J prcefeclorum
cala graviora deprimunt, sepelire vitalis sit novimus : mihi testatus esl Valeria-
qui
se faciunt, restal ut de sua prcesumptione judicenlur, num palricium in civitate quce Brixa dicitur fuisse
quatenus eos sacra loca non liberent, sed culpa te-
defunctum. Cui ejusdem civitalis cpiscopus acccpto
meritatis accuset. loctim in ecclesia prccbuit, in quo scpcliri
pretio
CAP.215. — Qttod pro loco sepulturw nihil exi- debuisset. Qui videlicet Valerianus usque ad cetatem
gendum sit, sed si qnid proximi et amici defun-
cti pro redempiione anhnm dare volnerint, cum decrepitamlevis aclubricusexsliiit, modumque suis
charitate accipiendum. Ex Triburiensi concilio. pravitatibus ponere conlempsit. Eadem yero nocte
cap. -16. qua sepultus est, beatus Fauslinus martyr, in cujus
'
(15, q. 2, c. In ecclesiastico.) In ecclesiaslico libro ecclesia corpus cj'us fuit humalum, cuslodi suo ap-
namque scriptum est : Jlforfuo non prohibeas grq- paruit dicens : Yade et dic episcopo, projicial liinc
liam-(Eccli. vu), sciens quia omnes moriemur (Eccli. fetentes carnes quas hic posuit; quia si non feceiit,
vni). Item omnia quce de lerra orta sunt, in ferram ipse die tricesimo morietur. Quam visionem cuslos
convertentur (Eccle. m). Quid terra, terram ven- episcopo timuil confiteri, et rursus admonilus de-
dis? Memento quod tei*ra es. et in lerram ibis, et clinavit. Die autem tricesimo ejusdem civitatis cpi-
quoniam libi mors fulura est, appropriat et non tar- 1 scopus, cum vespertina hora sanus et incolumis ad
dat. Recordare quia hominis non est lei*ra, sed ut lcclum redisset, subita ct inopinala morle defunclus
Psalmista commemorat : Domini est terra et pteni- est.
tudo ejtts (Psul. xxm). Si terram vendis, invasione CAJ».218_.— De eadem re. Ibidem, cap. 55.
alienae rei reus leneberis. Gralis accepisli a Deo, Adest quoque in prcesenli sccculo senex venerabi-
gratis da pro eo. Quare iiilerdictum sit oinnibus om- lis, vel pater Yenanlius Lunensis episcopus, et ma-
nino Christianis terram mortuis vendere, et debi- gnificus Liberius vir nobilissimus atque veracissi-
tam sepulturam denegare, nisi forte proximi et amici mus, qui se scire, suosque homines interfuisse te-
defuncti propter nomen et redemptionem animceviri, stalur ei rei quam narrat in Genuensi urbe conti-
gratis aliquid dare velint. gisse. (Isttid commemoratur in cons., Triburi., cap.
CAP. 216. — Quod prodest sepeliri in ecclesia , 17.) Ibi namque (ut dicunt) Yalenlinus nomine, Me-
cuni gravia peccata non deprimunt, alioqui po- diolanensis Ecclesiae defensor, defunctus esl: vir
lius ad majorem cumulum damnationh, quam ab-
solutionem- fieri, Greg. quarto lib. Dialogorum, valde lubricus et cunctis levilalibus occupatus, eu-
cap. 50. jus corpusin ecclesia beati marlyrisSyri sepultum
Cum [quosj graviora peccala non dcprimunt, hoc esf. Nocte autem media, in eadem ecclesia facice
231 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 252
sunl voces, ac si aliqui violenler ex ea repellerentur ii. unumquemque in loculo sibi a Deo parato atquc
ac traherentur foras. Ad quas nimirum voces cur- conccsso, adventum sui judicis prcestolari con-
rebant custodes, et Aiderunt duos quosdam telerri- cedat.
jnos spirilus, qui ejusdcm Yalentini pedcs quadam CAP.222. — Nihil pro sepeliendh corporibus exigen-'
dum. Ex Nannetensi concilio, cap. li (conc.
ligatura strinxerant, et cum ab ecclesia clamaniem
ac nimium vociferantem foras trahebant. Qui vide- Vasen., cap. 5).
licet territi ad sua slrata sunt rcversi. Mafie autem (15, q. 2, c. Prmcipiendum.) Prcecipiendum secun-
dum canonum aucloritatem, utde sepulcris, etho-
facto aperuerunl sepulcrum in quo idem Valenlinus
minibus sepeliendis nihil muneris exigant, nisi forte -
positus erat, ejusque coipus non invenerunt. Cum-
qui sepelitur, vivens jusseril ecclesicein eujus alrio
que intra ecclesiam quaererent ubi projectum esset,
inveneruiit eum in sepulcro alio positttm ligatis ad- sepelitur, de suis rebus aliqiud tribuere, aut ctiam
huc pedibus, sicut de ccclesia fuit abstractum. Ex posl mottem illius quibus commissum cst, cujus
facere, de rebus illius aliud exigalur,
qua re, Petre, collige, quia lii quos peccata depri- eleemosynam
sive ab illis qui locis et vicis prcesunt. Prohibendum
ntuntgravia,'si in sacro lot-o sepeliri se faciunt, re- est eliam secundtim
slat etiam ut de sua praesumplione j'udiceulur, qua- majorum instituta, ut in eccle-
sia nullatenus sepelianlur, sed in atrio, aut in por-
lenus eos sacra loca non liberent, sed eliam culpa 1-,
temerifalis accuset. ticu, auiinexedris eeclesice, inlra ecclesiam vero,
aut prope allare ubi corpus et sanguis Domini eou-
CAP.219. — Ibidem, de eadem re, cap. 54.
Nam quid quoque in hae urbe eontigerit, tincto- ficilu**,nullaleuus habeanl liceniiam sepeliendi.
CAP.225. — Quod conveniens sit, uxorem cu.niviro
rum qui hic habilant multitudo testalur : quod cum suo eodem sepulcro sepcliri. Hieronymus (66).
quidam artis corum primus defunclus fuisset, intra (12, q. % c Ebron.) Ebron dicitur esse civitas
ecclesiam beali Januarii martyris, juxta portam san- trium virorum, quia iii ea sepulli sunt Ires patriar-
cli Laureniii a conjugc sua sepultus est. Sequenti cltce in spelunca dupliGi, eum tribus uxoribus suis,
autem nocle, ex sepultura eadem, audiente cuslode, id est Abraham el Sara, Isaae et Rebecca, Jacob ct
ejus spirilus coepil clamare : Ardeo, ardeo. Cum vc- Lia, prceter ipsum Adam et Evam uxorem ej'us. To-
vo bas diu voces emilterel, custos hoc ejus nuntia- bias dicit ad filium suum : Cum acceperil Deus ani-
vit conjugi. Uxor vero illius eos qui diligenter in- mam meam, corpus meum sepelies, et honorem ha-
spicerent, ejusdem artis viros transmisit ad eccle- bebis matri luw omnibus diebus, et cum ipsa complc-
siam, volens agnoscere qualiter ejus corpus esset in veril lempus, sepelies eam juxla me (Tob. iv) iixuno
sepulcro, de quo talia clamarent. Qui aperientes se- ,2 sepulcro.
pulcrum vestimcnta quidem intacla repererunl (quce CA1>.221. —De eadeni re. Idem.
nunc usque in eadem ecclesia pro ej'usdem causce Quos conjungitunuin coi'jugium,conjuiigafumim
tesiimonio servantur) : corpus vero illius omnino sepulcrum ; quia una caro esl; et: Quod Deus con-
non invenerunt, ac si in eodem sepulcro posilum junxil, homo~nonseparet (Matth. xix).
minime fuisset. Exquare colligendum est, qua uU CAP.225. — Item de ead. rc. Augustiuus.
lione anima ejus damnata sil, cujus et caro est ab (15, q. 2, c. Unaqumque.) Unaquceque nntlier se-
ecclesia projecta. Quid igitur sepultis sacra loca quaturrirum suum, sivein vita, sivein morte.
prosunt, quando hi qui indigni sunt, ab eisdem sa- CAP. 226. — Vt sepultura non separet eos quorum
cris locis divinitus projiciunlur? mens una fuil in Domino. Gregonus, cap. 34, lib. u
CAP.220. — Ut corpora defunctorum in ecclesia non Dialogoruntc
sepeliantur, sedsi necesse sit, deforis circa mumm. Soror sancli Benedicli sepulta est in sepulcio,
Ex Bracarensi concilio i, cap. 56. quod ipse sibi paravcral, ul quorum mens una sem-
Item placuit utcorpora defunctorum nullomodo per fuit in Domino, eorum quoque corpora sepul-
Sntra basilicain sepeliantur, sed si necesse estdefo- lura non separarel. Iia in primo connubio conjun-
ris circa murum basilicce sepeliantur. Nam si fir- ,„ cti, qttia una el eadem caro est, in uno sepulcro se-
missimum hoc privilegium usque nunc retinent Gal- ' peliaiilur
lice civitates [manet civitates], ut nullo modo inlra CAP.227. —- Vt non valeant precarim vel commuia-
ambitum murorum civitatum cujuslibet defuncti liones vidualarum ecclesiarum. Ex concilio Belva-
sit venei*abilium censi prwsente Ludovico, cap. 10.
corpus humatum, qtianto magis Ut precarice et communicationes, lempore vidua-
marlyrum debel reverentia obtineri!
tarum ecclesiarum factccab his, qui loca episcopo-
CAP.221. —De eadem rc. Ex Meldensi concilio,
cap. 10. rum occupaverant, reseindaiitur, et cum auctorilate
Ut nemo quemlibet mortuum in ecclesia, quasi ecclesiastica vel civili, si faciendce sunt, fiant.
bcereditario jure, nisi quem episcopus aut presbyler CAP.228. — De eadem re. Ex concilio eodem,
pro qualilato conversationis et vitce dignum duxeril, cap. 11.
sepelire prcesumat; nec quisquam ossa cujuslibet (10, q. 2, c. Precarim a nemine.) Precarice a ne-
moitui de sepulcro suo ejicere, aul sepulturam cu- mine de rebus ecclesiaslicis fieri prcesumantur, nisi
jusnuam temerario ausu quouuo modo violare, sed quanliim de qualilate convenienti dat ex pioprio,
CAP. 1.— Quomodo inlelligendum sit quod Apostolus G scbanon esl prseceptumtempus, nisiexmensenovo-
ait : « Dies observath et menses , et tempora, et ruin,lunal4usqueadvigesimamprimam(£a;od.xii).
annos, timeo nesine causa laboraverhn in vobis. \ Ex
Ambrosius , hi exposilione Epislolw ad Galatas, in Evangelio tamen quia manifestum est, quo
cap. iv etiam die Dominus crucifixus sit, et in sepultura
Dies obscrvalh, et mcnses , et lempora, el annos fuerit, et resurrexerit (Joan. xix), adjuncta est
(Galat.w). Dies ergo observant, qui dieunt, ut etiam ipsorum dierum observatio , per Patrum con-
puta, crastino pro-iciscciidum non esl, post crasii- cllia, et orbi universo Christiano persuasum, eo
nnm enim non debet aliquid inchoari, et sic solenl modo Pascha celebrarl oportere. Quadragesima je-
magis decipi. Hi autem colunt menses, qui cursus j'uniorum habet auctoritatem , et in veleribus libris
perscrulantur lunce dicenles, ut pula, septima luna ex jejunio Moysi et Elice, et ex Evangelio, quia to-
instrumenta confici non debent; noua iterum luna, tidem dicbtts Dominus j'ejunavit ( Matth. \y), de-
ut puta emptum servum domum duci non oportet : monslrans Evaugelium non dissentirea legeetpro-
et per haec facilius solent adversa provenire. Tem- phetis. In persona qtiippe Moysi lex (Exod. xxxiv),
pora vero sic observanl cum dicuiit : Hodie veris in persona Eliae piophetae aceipiuntur (III Reg.
inilium esl, feslivitas est ; post cras Vulcanalia xix) , inter quos in monte gloriosus apparuit
sunt. Posterum est, domum'egredi non licet. Annos " (Matth. xvn), ut evidentius emineret, quod de illo
sic colunt cum dicunt, Kalendis Januariis novus est dicit Apostolus, testimonium habens a lege etpro-
annus quasi non quotidie anni impleantur. Sed ut phetis (Act, xxn). In qua ergo parte anni eongruen-
Jani illius memoriam recolant bifronlis, hac super- lius observatio Quadragesimas constiluerelur, nisi
stitione utunlur, quae longe debet esse a servis Dei. confinis alque contigua Dominicaepassioni ? Quia in
Si enim Deus ex toto corde diligilur, ipso propitio ea significatur haeevita laboriosa, cui opus est conli-
nulla debet esse formido, neque suspicio harum re- nentia, ul ab ipsius mundi amicitia jejimetur, qu:e
rum. Prospei*eenim polest cedere, quidquid sim- uiique fallaciter blandiri, et illecebrarum fucos cir-
pliciter sub Dei devolione fit. cumspargere atque jacere non cessat.
CAP. 2. — Quod Pascha et Quadrageshna a veleri CAP.5. — Quod Pascha Dominica die celebrandnm
lege trahunt auclorilalem, ct quomodo Pascha sit. Pius nonus (Piuz 1) a Petro papa omnibusec-
nunc celebrandum. Beatus Augustinus in libro clesiis in primo Decietalium suorutn
resp. ad Januarium (lib. u, c. 15). (De conscc, dist. 5, c. Nosse vos vot.) Nosse vos
In Scripturis quidem veteribus ad agendum Pa- volumus, ouod Pascha Domini die Dominico an-
265 DECRETI PARS IV. — DE FESTIV. ET JEJUN.. ETC - 266
nuis temporinus sit celebrandum. Istis ergo lempo- A conveiUtis, oratoriuni in agro habere Voluerit, reli-'
ribus, Hermes ddctor fidei et scripturae effulsit quis festivitatibus, ut ibi missas teneat propler fali-
inter nos : licet nos eodem praedieio die celebrare- gaiionem familicejuxla ordinemperinittinius.Pascha
miis, et quidam inde dubitarent, ad corroboraudas vero, Natalcm Domini, Epiphaniam Domini, Ascen-
tameii animas eorum eidern Hermce angclus Domini sionem, Pentecosten, et Nativitatem sancti Joannis
in habitti pasloris apparuit, el praecepit ei ut Pascha Baptistce, et si qui maximi dies in festiv.latibus ha-
dicDominico ab omnibus celebrarelur tempore suo. bent ut, nonnisi in civitatibus, aut in parochiis le-
Unde et vos apostolica auctoritale instruimus om- neant. Glerici vero si qui in his festivitatibus, quas
nes eadem die servare debere , quia el nos eadem supra diximus, in oratoriis; (nisi jubente aut per-
servamus, necdebetis a capite quoquomodo dissi- mitteiite episcopo) facere aut tcnefe volucr_iu,'a
dere. communione pellantur.
— De luicis qui soiemnitatibus majoribus
C«v4. — De eodem. Vicior xin a T>etropapa Theo- CAP.10.
philo episcopo et fratribus Alexandrim posilis, in ad civilatem non occurrmli. Ex eodem conc
primo dccrelali suo. cap. 62.
(De cons. dist. 5, c.Celebrilalcm.) Ceiebritatem san= ,Ut eives qut superiorum solemnilatum, id est
ctoe Paschae die Dominico agi debere, et praedeces- T, Paschae, autJNatalis Domini vel Pentecostes festivi-
sores nostrijam slatuerunl, et vos illud eadcm die talibus, cum episcopis interesse neglexerint, in qui-
celebrare solemniter niandamus, quia non decet ut bus civitatibus positos se accipienda? communionis,
membra a capite diserepent, nec contra gerant. vel benedictionis desiderio noverinl: qui hoc fa-
CAP.5.— De solemnitate Inventivnis sanclw crucis. cere neglexei inl, trieunio a communione priventur
Eusebius papa, cap. 4. (epist. 5.) ecclesiae.
(De cons., disl. 5, c. Crucis.) Crucis Domini no- CAP. 11.— Ut lilanim ante AscensionemDomini ce~
slri Jesu Christi, quae nuper nobis gubei*naculasan- lebrentur. Ex concilio Aurelianensi ij cap. 29.
cfce Romaitae Ecclesiae tenenlibus, qriinto Nonas (Decons., dist. 5, c. Rogaiiones.) Rogationes, id
Maii inventa est, in prcedicto Kalendarum die. Inven- est lilanias, ante Ascensionem Domini placuit cele-
tionis fesium voTtis solemniier celebrare manda- brari, ita ut post missam triduanum jej'uniuni in
mus. DomiiiiCaeAsceusionis solemniiate solvatur; perquod
CAP.6. -^ De noil proliibendoopere in Sabbalo. Gre- triduism servi el aneillae ab opere relaxentur, quo
gor., gratia Dei ephcopus, diieclissimis suis civi- magis plebs universa conveniat, quo tridtto omnes'
bus Romm, lib. xi regisiri epist. 5. abstineant, ct quadragesimalibus eibis"utaiUur.
(De cons., dist 5, c. Pervenil.) Pervenit ad me r> CAP.12. — Ut nnllus civium festivitales majbres tn
' villa celebrel. Ex eodem cap. 27.
quosdam perversi spiritus homines prava inter vos
afqua et sauctce fidei contraria seminasse, ila ut die (De cons., dist. 3, c. Nnlli civium.) Ut nuili ci-
Sabbali aliquid operari prohiberent. Quos quid viujn Paschce, Nataiis Domini, vel Quinquagesimce
aliud nisi Antichristi prceuicalores dixerimus, qui solemr.itatcm in villa liceat celebrarc, nisi quem in-
veniens diem SabLatum atque Dominicum ab oinni firmilas probatur tenuisse. Irreligiosa consuetudo
faciet opere cuslodiri ? Quia enim mori se et resur- esi quam vulgus per sanctortim solemnifates agere
gere simulat, habeii vult in veneralione Doininicuffi consuevil. Populi qui dcbent officia divina attendere.
dieni; Et quia populuni judaizare compellet, ui ex- saltalionibus turpibus invigilant, canlica non solum
leriorem i*itumIegiS revocet; et sibi Judceorum per- riala canentes, sed el religiosorum ofliciis perstre-
fidiam subdat, coli vult Sabbatum. Aliud quoqtic ad pentes. Ilaec etenim ul ab omni Hispauia depellan -
me perlatum est, vobis~a perversis b.ominibus esse lur, sacerdotum el "udicum a concilio sancto curae
prcedicatum, ut Doininicoium die utillus debeat la- commitlifur.
vari. Et quidem si pro luxu animi, et pro voluplate CAP.13. — De Dominicct clie. Ex statulh Patrutn
quis lavari appelit, hoc fieri nec reliquo quolibet die Die autem Dominiea nihil aliud agcndum est, nisi
concedimus. Si autem pro nccessitale corporis- hoc Q Dc-o vacandum : nulla operatio in die illa sancta
nec Dominico die proltibemus. coniperiatur, nisi tantum hymnisjetpsalniis,et can-
CAP.7. — De hh qui in Dominico die studiose je- iicis spiriiualibus dies illa transeatur.
junant. Ex concilio Carlhaginensi iv, cap. 64. CAP.14. — Ul presbyleri plebibus annuniient dics
(26, q. 7, c. Sacerdos.) QuiDominico die studiose qtiiferiandi sunt. ExLugdunensi concilio, cap. 5.
jejunat, non credalUi*Calholictis. (Dc cons., dht. 5, c. pronunliandum.) Pronunlian-
CAP.8. — De liis qni ecclesia prmtermissa ad sve- dum est, ut scianl tempore feriandi per annum, i-J
ctacula pergunl. Ibidetn, cap. 88. est omnem Dominicam avespera usque ad vcsperam,
(Be cons., dist. i, c. Qui die solein.) Qui die so- nejudaisino eapiaiUur. Feriandi vero pcr anntim
lemui, praetermisso ecclesiae comenlu ad speciacula isti suntdies : Natale Domini, saneti Stephani, san-
vauit, excommunicelur. efi Joannis evangelista;, Innocentium, sancti Silve-
CAP 9. — Ul solemnitales majores in ctvitalibus ce- stri, OctavaeDomini et Theophania, Purificatio san-
- lobrenlur. Ex.concilio Agathensi, cap. 21. ctce Marice, sanctum Pascha cum tota hebdomada,
(De cons., dist. 1, c. Si quh.) Si quis etiam cxtra Rogationes tribus diebus, Ascensio Domini, sancti
parochias in auibus legitimus est ordinariusque diss Peiilefcostes, sancli Joannis Banlistae, duodeeim
PATROL.CLXI. ^ a
Wl D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPl , 2C8
apostoloruin, masime sanctorum Petriet Pauli, qui A forle necesse sit, corpusdtj"nslibet duci dd sepul-
mundum sua prcedicatione illuminaverunt, sancli crum.
Laurcntii, Assumptio sanctae Marise, Nativilas ejus- CAP.21. —Ilem de observalione Dominicm diei. Ex
dem, Dedicatio basilicce sancti archangeli Michaelis, eod. conc. cap. 7. ,
Dedieatio cujuscunque oralorii, et omnium sancto- Feminae opera textilia non facianl in die Domi-
non con-
runi, et sancti Martini et illae feslivitaies, quas sin- nico, non capulcnt veslimenta, veslitus
nec lanam carpant: non licet liiium ballere,
guli episcopi in suis episcopatibus cum populo col- siiant, • nec verveces tondere, ut
vicinis tamen circummoranlibus aut vestimenta Iavare
laudaverintj quae
indiecndae sunt, non generaliter omnibus. Reliquae omnibus modis honor et requies die Dominica per-
vero festivitates per annum non sunt cogcnd» ad solvatur, sed ad missarum solemnia ubique conve-
feriandum, necprohibendae. Indiclum vero jejunluii niant, ei laudent Dominum pro omnibus bonis qua.
quando fuerit denuntiatum, ab omnibus observe- nobis. in illa — die conferre dignatus est.
tur. CAP.22. Item. Ex eodem concilio, cap. 8.
CAP.15. — Ul presbyteri cum fesihilates annuntiant Ut nullus episcoporum vel presbyterorum, ve
etiam jejuniorum et vigiliarum non obliviscanlur. clericorum die Dbniinica propositum cujuscunque
Ex concilio apud Coinpendium, cap. 1. II causse negotium audeat vindicare, nisi hoc lantum,
Item presbyteri cum festivitales sacras populo ut Deo slatuta soJemnia peragantur.
annunliant, etiam jej"unium vigiliarum ubi esse de- CAP.25. — Niliil interesse quanfum ciborum vel po-
beat, eos omnimodo scrvare moneant. tus hom.o sumat, sed considerandum esse qua avi-
CAP.16. — De observalioiie Dominicm diei, et quod dilate sutnat, qua eliam facililale, el serenitale
mercatus nec placilum in ea sit tenendum. Ex con- animi ul si necessesil his careai, Auguslinus ex
tibro qumslionumevangelicarum.
cilio Magunl. i, c. 57.
Omnes dies Dominicos a vespera in vesperam omni Quod Dominus dicit in Evangelio : Justificata esl
ab omnibus filiis suis (Matth. xi), ostendit
veneratione et observatione decrevimus observare, sapientia
el ab illicitff opere abslinere, et ut mercatus minime filios sapientiaa intelligere neG in absliiiendo, nec in
in eis sit, nec placituni ubi aliquis ad mortem vel mauducando essej'ustitiam, sed in aequanimitale to-
nec saeramenia nisi lerandi inopiam, et temperantiam : per abundan-
pcenam j'udicetur, jurenlur,
tiam non se corrumpendi atque opporlune sumendi,
pro pace fttcienda.
vel non sumendi ea quorum non usus, sed concu-
GAP.17. — Item de eadem re. Ex concilio apud san-
ctum Medardum prmsente Carolo imperatore, piscentia reprehendenda est. Non enim inlerest om-
cap. 5. _, nino quid alimentoriim sumas, ut succurras neces-
Statuimus quoque, secundum quod in lege Domi- silaii corporis, dummodo congruas in gencribus ali-
uus mandavit, ut opera servilia diebus Dominicis mentorum his cum quibus tibi vivendum est, neque
non agantur, sicut genilor meus in suis synodalibus quantum sumas raultum interest, cum videamus-
edictis mandavil, quod nec viri ruralia exerceanl, aliorum siomachum eitius- saturari, et eos tamen
nec in vinea colenda, nec in campis arando, vel nie- illi ipsi parvo quo satiantur ardenter et intolerabili-
tendo, vel fenum secando, vel sepem ponendo, vel ter, et oninino turpiter inhiare ; aliosautem plus-
in silvis stirpando, vel arbores ccedere, vel in petris culo quidem satiari, sed tolerabiliter inopiam per-
laborare, nec ad placila conveniant, nec mercatus peti, et vel ante horani positas epulas, si id in tem-
fiat, nec yenationes exerceantur. pore aut opus sit, aut necesse sit cum tranquilli-
CAP. 18. — Ut in diebus Dotnitticis, el in diebus lale aspicere, neque tangere. Magis ergo interest,
Penlecostes slantes oremus. Ex Niceno concilio i, iieii quid, vel quantum alimentorum pro congruen-
cap. 20. tia homiiium atque personae sua_ et pro suaevalelu-
(De cons-.f dist. 5, c. Quoniam sunl.) Quoniam dinis necessiiate quis capiat, sed quanta facilitate
sunt in die Dominica quidam ad orationem genua el serenitate animi careat,- cum his vel oportet vel
flectentes,- et in diebus Penlecostes, propterea est D etiam necesse est carere, vt illud in ankno Chri-
utique constituluni a sancta synodo, quoniam con- sliani compleafur quod Apostolus dicit ^ Scio
sona el conveniens per omnes eeclesias cuslodienda •et minus habere ,' scio el abundare, ubique et in om-
eonsuetudo est,- ut stantes ad orationem Domino nibus imbutus sum et satiari et esunre , el abundare,
vota reddamus. et penuriam paii. Omnia possum in eo qtd me con-
CAP.19. — Ul uno die et lempore Pascha ubiqtie ce- fortat (Philip. iv).
lebretur. Ex Arelatensi concilio i,cap.i.
CAP.24. — Ut unusquhque cibo et polu non supersti-
(De cons., dist. 5, c. De observ.) De observatione' tiose, sed lemperanler utalur, el tnetas Consuelu-
Paschaj Domini,- ut uno die et tempore per omnemi dinh bonorum'inter qitos conversatur, non excedal.
orbem, observetur, et juxta consuetudinem litteras. Ex libro de doctftna Christiana, lib. m, cap. 12.
ad omnes tu dirigas. Quisquis aulem rebus praetereunlibus rectius uti
GAP. 20. — Qum opera Dominica die liceal fieti. Ex; tur, quam sese habent mores eorum cum quibus vi-
concilio apud Gompendium, cap. 6. vit, aut temperans,-aut superstiliosus est. Quisquis
Tria carraria. opera hcet fieri .in Dominica die,, vero sic eis ulilur.-ut melas consueludinis bonorum
id est hostilicidia, carra, victualia, _velangaria, et s;i inter quos versalur excedat, aut aliquid sigmficaV
289 DECRETI PARS IV. — DE FESTIV. ET JEJ.UN., ETC. 270
iut fiagitiosus esl. In omnibus enim talibus noli usus 1S.est in ianlum eos jejunasse biduo meniorato, ul
rerum, sed libido utenlis in culpa est. (Post pauca.) traditio Ecclesiae haheat, isto biduo sacrameiila pe-
Quid ergo locis et temporibus personisque conveniat nitus non celeiirari. Quae utique forma per singulas
diligenter alt-Jtidendumest, ne lemere flagitia repre- tenenda est hebdomadas, propler id quod comme-
hendanius.Fieri enimpotest ulsineaiiquo vitio cupi- moralio illius diei semper"est celebranda. Quod sl
dinis vel voracitatis pretiosissima cibo sapiens uta>- putant semel alque uno Sabbato jej'unandum, ergo
tur, insipiens autem fcedissima gulaeflamma in viiis- et Dominica el sexla feria semel iu Pascha dril uti-
simum inardescat, ct sanius quisaue malueritmore qtte celebrandum.
-Bomini pisce vesci (Luc. xxiv), quam lenlicula more CAP.29. — De Quadrugesima. Gregorhis Avguslhto
Esau nepolis Abraham (Gen. xxv), aul hordeo more Angioium ephcopo.,
jumentorum. Non enim propterea continenliores (Disl. i, c. Denique sacerdotes.) Denique sacer-
nobis sunt plerajqfilebestiae quod viiioribus aluntur dotes, et diaconi, et reliqui omnes quos dignitas ec-
esds. Nam in offinibus huj"usmodirebus, non ex ea- clesiastici gradus exornat, a Quinquagesima propo-
?um rerum natura quibus utimur, sed ex causa silum jejunandi suscipiant, quo et aliquid aa ppn-
ulendi et modo appetendi, vel probandum est vel sum sanctce insiltutionis adjiciant, et edrum qui ii_t
improbandum, quod facimus. B laicali ordine consistunt observauliam, sicut loco ita
CAP.25. — Ul clerici sepletn hebdomadas ante Pascha et religione praecellant. De ipsa vero Dominica die
a carne, et aliis delicih abstineant. Telespho- haesitamus quidnam dicendum sit, ctim.omneslaici
rus VII, a Petro, in prhno decreto s&oomnibus el sceculares illa die plus solito eceteris diebus accu-
ephcopus. ratius cibos carnium appetaul, et nisi nova quadam
(Dht. 4, c. Statuhnus.) Cognoscile a nobis, et medias noctes se ingurgitent, nou
avidilateusquead
feunctis episcopis in hac sancta et aposlolica sede aliter se sancti lemporis observalionein susci-
hujus
congregatis slatulum esse; ut septem hebdomadas pere putanl. Qubd uliaue ,non rationi sed voluptali,
plenas ante sanctum Pascha omnes clerici in sorte inio cuidam caecitati mentis ascribendum est. Uude
Domini vocati a carne jejunent; quia sieut discreta nec a tali consuetudine averli et ideo cum
possuut,
debet essC vita clerieorum a laicorum e conversa- venia suo
ingenio reliiiquendi siinl, ne forte pejores
tione, ita et in j'cjunio fieri debet discrelio. Ilas ergo esistant, si a lali consueludine prohibeantur, ut
septem hebdomadas omnes clerici a carnc, et deli- enitn ait Salomon : Qui multum emungit, elirit san-
ciis jejunent; et hymnis, el vigiliis atque oratioiiibiis
guinem (Prov. xxx). Et posl pauca. Par autem est,
Domino inhaerere die nocluque studeanl; ul his dicbus a carnibus aiiimaliitm abstinemus,
CAP.26. — De jejunio Quatuor Tempomm: Calixtus C ab qui omnibus quoque quaa sementivam c'as*nistrahuiu
et
papa mariyrX V, a Petro Benedicto fratrisuo el
coephcopo salutem. originem, j'ejuuemus, a lacte videlicet; caseo el ovis;
(Disl. 76, c. Jejunium.) Jejunium quod ter in El posl pauca. Goelerumpiscium esus ita Chrisliano
anno apud nos celebrari didicisti, convehienlius relinquitur, ut hic ei infirmitatis solatium, non
nunc per Quatuor Tempora fieri decernimus : ut luxuiiae pariat incendium. Dumque a carne abstinet,
sicut annus per quatuor volvitur tempora, sic et nos nequaquam sibi sumpluosiora marinarum bellua-
quaternum sdlemne agamus j'ejunium, per quatuor rum convivia paret. Yinum vero ita bibere' permit-
anni tempora. limur; ut ebrielatem per omnia fugiamus. Alio-
CAP. 27. — Domittica die non esse jejitnandum. quin restat, ut oninia quce corpori libent similitcr
Nelchiades papa XX VIII, a Pelro, in primo de- faciamus.
creto suo episcoph Hispaniarum (cap. 5). CAP.50. — De his quicaynein manducantesdatnnant.
(De cons., dist. 5, c. Jejunium Dotninicm.) Jeju- Ex Gangrensi conciiio, cap. 2.
nium Dominicae diei, et quintae feriae hemo debet (Dhl. 30, c Si quis carnetn.) Si quis carnem
celebrare, ut inter j'ejunium Christianorum el gen- manducantem ex fide cuni religione praeter sangui-
tilium, et veraciter credentium et inlideiium atque nem, et idoiis immolatum, et suffocatum, ciedide-
licereticorumvera et non falsa discretio habea.ur. D rii condemnandum, tanquam spem non habentem,-
CAP.28. — Quoclrite omni Sabbato jejunetur. Inno- quod eas manducat, analhema sit.
cenlius I, Deccnlio Eugubino episcopo, cap. i.
CAP.51.—De temporibusjejuniorutn. Ex Eliberitano
(De cbns., dht. 3, c. Sabbato.) Sabbato vero je- concilio, cap. 23.
junandum esse ratio evidenlissima demonStiat. Nam Jej'unia seu absliiientias per singulos menscs pla-
si diem Dbminicum; ob venerabilem resurreclioneni cuit celebrari, exceptis diebus dubrum mensium,
Dortiini nostri Jesu Christi. non soluni in Pascha Julio et
Augusto, et hoc ob eorumdcm infirmita-
celebramus, verum etiam per singuios circulos tem.
hebdomadarum, ipsius diei imaginem frequentamus, — Jejunia, qucirta et sexta feria nisi ex-
ac sicut sexla feria propter passionem Domini jej"u- CAP. 52. necessitaie non esse solvenda. Ex dictis san-
magna
namus; Sabbatttm pi-cetermitterenon debemus, quia - cli Apollonii (apud Palladium in ejus Vila). ^jA
inter tristitiam, et lcelitiaim lemporis illitts videtur (De cons.,,dht. 5,' Jejunia sane.) Jej"unia vei*ole-
inelusum.' Nam utique conslat aposlolos biduo isto gitima , id esf quarta et sexta feria, non tunt
et in mcerore fuisse, et propter metum Judceorum solvenda, nisi grandis aliqua necessitas fuerit, quia
6e occuluisse fJoan. xx). Quod ulique nori dubium auairla teia Jiidas de traditione Doinini coaitavit-
271 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 172
et sexta feria erucifixus est Salvatot*. Yidebitur ergo . S.mas dare. Quapropler ut omnis decima a nobls
Deo rite persolvattir, tollamus decimam anni, et in
qni in his diebus sine aliqua necessitate solverit
slatuta jejunia, vel cum tradenie tradere Salvalo- ea peccata nostra confitendo, eonigendo nos, jeju-
lem, vel cum cruciligenlibus crucifigere. ltando , vigilando , orando , eleemSsynas dando
et 1carnem nostram decimemus, ut ad
CAP.35. — De cuslodicndo jejunio. Ex concilio apud abstergamus,
Sategonstath habito, cap. 2. sanctum Pascha securi pervenire possimus.
De incerto antem j"ejunio"Quatuor Temporum, CA.P.55. — De Qnaluor Temporum jejnnio. "^
hanc certitudinem slatuimus, ut si Kalendis Martii Magunt. concilio i, cap. 54.
in quarla.feria sive anfea eveneril, eadem hebdo- Constituimus ut Quatuor Tempora anni ab omni-
mada celebretur. Sin auiem Kalendae Marlii in sexta bus hominibus lcum jejunio obsei*venlur, id est in
Martio hebdomada prinia, in Junio secuntla, in Se-
feria, aut in quinta fuerinl, aut in Sabbato disten-
in Deecmbri quarla, quae fueril plena
dtmtur, in sequentem hebdoniadam jejunium diffe- ptembri tertia,
ralur. Simili quoque modo si Kalendae Junii in ante vigiliam NalalisDomini; id est quarla, et sexta
feria aut antea evenerint, in subsequente feria, ct Sabbato, veniant omnes ad ecclesiam hora
quarta
hebdomada celebrelur jcjuniura. Et si in quinta, aut nona, cum•—litaniis ad missarum solemnia.
sexta feria, vel Sabbato contigerit, jejuniuni in ter- 3 C.u*.56. Quo lempore ad mhsam pronunliandum
sit c Flectamus genua. i Ex Aurelianensi concilio,
tiam hebdomadam reservetur. Et hoc seiendum est cap. 15.
quod si quando jejunium mensis Junii in vigilia (Disl. 50, c. Placuil, et c Si quis presbyter.) Ut
Pentecostes secundum praedictam regulam evenerit, - presbyteri plebibus annuntient, quod 5n Quadrage-
tion ibi celebrandum erit; sed in ipsa hebdomada sima, el in jejunio Quatuor Temporum tantummodo
solemni Pentecostes, quia vigiliam similiter et jeju- ad Kiissarum solemnia genua flectere debeant. In
nium celebrare non convenit; et tunc propter sole- Dominicis contra diebus, vel caeteris festis a vespera
mnitatem Spiritus sancii diacones dalmalicis in- usque ad vesperam non lleclanl genua, sed slaules
duantur, et Alleluia cantetur, et Flectamus genua incurvaii orent : nec quisquam uno genu solo tenus
non dicalur. Eodem modo de Seplembris jejunio impresso, orare praesumat ( sicut Judcei irrideiUes
constitutum est ut, si Kalendae Septembris in quarla Dominum in passione ejus fecisse leguntur), sed
ieria evenerint aut antea, jejunium in lerlia hebdo- utraque genua in terrain ponat. Ait enim Aposttf-
mada celebretur; et si in quinla, aut in sexla feria, lus : Flecto genua tnea ad Palrem Domini Kosiri
axit Sabbato contigerit, in quarla hebdomada jeju- Jesu Chrhti (Ephes. m).
nandum erit. In Decembri vero illud observandum -»CAP.57. — De itlis qui indictuni conleinpserint je-
erit*,ut proximo Sabbalo ante vigiliam Nalalis Do- juniutn. Ex concilio Maguntiensi, cap. 55.
riiini celeuretur jeiunhim, quia si vigilia in Sabbato Si qtiis iudiclum jejunium superbiendo coistem-
evenerit, simul vigiliam et jejunium celebrare non pserit, et observare cttni cceteris Christianis noltie-
convenit. rit, in Gangrensi concilio praecipitur, ut aiialhema-
CAP. 54. — De observaihne Quadrageshnm. Ex tlzetur.
ephtola Gregorii papw, lib. quadraginla homilia- CAP. 58. — De eadein re. E'x concilio Gangram,
rum, homil. 16. cap. 19.
(De cons., dht, 5, c. Quadragesima.) Quadrage- (Dhl, 50, c. \"Si quh.) Si quis eorum qu. conti-
sima summa observatione est observanda, ut jeju- nentiae student, absque necessitale corporea, ira-
nium in ea pi'seler dies Dominicos qui de abstinentia dila in commune jej'unio, et ab ecclesia constituta,
Subiracli sunl, nisi quem infiraiitas impedierit, nul- superbiendo dissolvit, stimuk) suae cogitaiionis im-
latenus solvatur, quia ipsi dies decimse sunt anni. pulsus, analhema sit.
A prima' igitur Bominica Quadragesimae, usque in CAP.39. •— De litania majore quomodo cetebranda
Pascha Domini sex hebdomadce computanlur : qua- sit. Ex concilio Magunt., cap. 55.
rum videlicet dies quadragkua duo. Ex quibus dum „ Placuil nobis ut litania major observanda sit a
sex Dominici dics subtrahuntui' abslinentiae, non cunctis Chrisiianis uno die, septimo Kaleiidarum
plus in abstinenlia quam triginta et sex dies rema- Maii, sieut in Romana Ecclesia conslitiUttm reped
nent. Yerbi gratia : Si per trecenlos sexaginta mus, et sicut sancli Patres nostri instilucrunt, non
quinque dies annus dicitur, el nos per triginla sex equitando, non preliosis vestibus induti; sed
dies affligimur, quasi anni decimas Deo damus ; et cinere aspersi et cilicio induti, nisi infirmitas Impe-
ut sacer numerus quadraginta dierum adimpleatur, dieril.
quem Salvator nosler suo saerojejunio consecravit, CAP.40.— De jejnnio rogalionum. Ex Aurelianensi
quatuor dies prioris hebdomadce ad supplementum concilio, cap. 6.
quadraginta dierum tolliiulur, id est quarla feria, (EademBurchard. /ifc.xni, e. 7.) Cum exigentibus
quae capul jejunii subnotatur, quinfa feria sequens peccatis Galliarum populi luporum rabie acriter
et sexta, et Sabbatum. "Nisi quatuor islos dies supe- interimerenlur, nec illius flagelli aliquod remedium
ri.oribus triginta et sex'^a'djunxerimus, quadraginta invenire possent, congregali traduntur Galliarurn
dies in ahslinentia ifcmJiabemus. Jubemur etiam ab episcopi apud Viennam urbem, atque in eonimune
rtmnipotente' Deo dmnium bonorum nostrorum deci- statuerunl ut triduanuin jejunium facerent. Cumque
275 DECRETI PARS IV. — DE FESTIY; ET JEJUN., ETC. 174
Dominus pestcm misericorditer abslulisset, hLdics A . cessitate constiictus fuerit, ut ad missam venire
in cor.suctudinem annuae celebritatis venerunt, ut non valeat aistimata vcspertina hora, complela ora~.
per Galliarum pi*ovincias ante Aseensionis Domhii tione sua, jejunium solvat.
diem celebrarentur. Agamus et nos hos dies cum CAP.46.—Quod in diebns jejunibrum nulla jtirgia
summa reverenlia et devotione, cum abslinentia esse debeant. Ex concilio Liberii papm, cap. 4. *
carnis et humiljlate mentis el cordis, ut non solum In his jejuniorum diebus nullae lites, nullce con-
vjsibilium luporum rabiem evadamus, sed ut invl- teiiliones esse debent3 sed in Dei laudibus, et opere
sibilium, id est splrituum immundprum tentameiita necessario persistendum. Arguit eos qui contentio-
vineere ;valeanius. Nullus autem his diebus vesti- nes et lites Quadragesimce tempore faciunt, el qui
mentis pretiosis 3nduatui% quia in sacco et cinere debita a debitoribus exiguntDominus per prophetam
lugere debemus!. Prohibeantur cbrietates et comes- dicens : Ecce in die jejunii vestri inveniuntur volun-
saliones, quae fiunt in vulgari plebe. Nemo ibi equi- tales veslrm, et omnes debitores vestros repetith. Ec-
tare praesnmat, sed discalceatis pedibus omnes in ce ad liles et contentiones jejunalis, el perculitispugno
cedant. Nequaquam mulierculae choros ducanl, sed hnpie (Isai. ivm).
omnes in commune Kyrie eiehon decantent, el cum €AP. 47.— Ut in sacris Quadragesimffi diebus conju-
contritione cordis Dei misericordiam exorent pro B gati a conjugio se abstineanl. Ex eodem, cap 5,
Abstinendum est enim saciatissimis Quadrage-
peccatis, pro pace, pro peste, pro conservatione fru-
simaediebus a conj'ugibus, et caste et pie vivendo in
gum, et pro caeteris iiccessilatibus : dies enim sunt
sanctificato corde et corpore isti dies transigantur,
abstinentia., non laeliiiae,'
CAP. 41.— Vl in Cwna Domini, et in reliquh qua- et sic perveniatur ad diem sanctiim Paschce; quia
dragesimm diebus jejunium non solvatur. Ex Lao- pene nihil valet jejunium, quod conjugali opere
dicensi conciliio, cap. 50. polluitur, et quod oraliones, vigilice et eleemosyna.
'
Quod non oporteat in Quadragesima in ultima non commendanl.
septimana quintae ferice j'ejtinium solvere, lotamque CAP.48.— Ut clerici qui a carnibus abstinenl, non
Quadragesimam sine veneralione transire,«iagisque eas quasi abominales reputenl. Ex Ancyrano conci-
omnem districlo"venei'ari jejunio. Uo, cap. 15,
CAP. 42.— Ul in Sabbato sanclo, jejutimmante noetis Si qui in elero sunt presbyteii aut diaconi, et a
initium non solvatur. Ex Arausico concilio, carnibus abstinent, placuiteas quidem conlingere,
cap. 2. et ita si voluerint abstinere. Quod si in tantum eas
(Idem habetur l. vn capiiularis regum, c 528.) Ut abominaiitur, ut nec olera, quce cum eis coquuntur
in Sabbato sancto., hoc est in -tigilia Paschae, jeju- ( existiment comedenda, tanquam non consentientes
Q
nium ante noctis initium, nisi a parvulis aut infir- regulse, ab ordine cessare"debent.
mis non solvatur. Parasceve, et Sabbatum ad illos CAP. 49.— Ul jejunia a sacerdotibus constil,ula non
quadraginta dies respiciunt, nec divina mysferia liis facile solvantur. Exdecrelis Eusebiipapm, cap.3.
duobus diebus celebrentur. In canonibus quippe ju- (De cons., dht. 5, c. Jejunia.) Ul in Ecclesiaja sa-
betur, biduo isto, id est Parasceve et Sabbato, sa- cerdotibus jejunia constituta, sine necessitate ra-
eramenta penitus non celebrari. tionab.li non solvantur.
CAP. 45.— Quod non oporteal in Quadragesitna na- CAP. 50,—De hoc, si evenerit pestilentia vel inwquali-
talitia sanclorum ceiebrari. Ex Laoclicensi concilio, tas aetis. Ibidem, cap. %(ex decretoLiberii papm).
cap. 51. Si evenerit fames, aut pestilentia, aul incequalilas
(55, q. 4, c. Nonlicet.) Quod non oportet in Qua- aeris, vel alia qualiscunque tribulatio, s.atim jej'u-
dragesima natalitia martyrum celebrari, sed eorum niis et eleemosyuis, el obsecrationibus misericordia
sancta commemoi*atioin diebus Sabbaiorum et Do- Domini deprecetur.
minicorum fieri conveniat. CAP. 51.— Vt nullus hi die Dominico pro abstineniia.
CAP.44.—Qtiod in diebus jejunii eteemosyna sit fa- jejunet. Ex Gaugrensi concilio, cap. 15.
cienda. Ex Cabiionensi concitio, cap. 5.
(Disl. 50, c. Si quh tanquam.) Si quis propter
Diebus vero jejunii eleemosyna facienda est, et D 1 continenliam quae putatur, aut propter contumaciam
cibum sive potum quo quisque uti debuit, si jej"una- in die Dominica
j'ejunat, anathema sit.
verit, pauperibus eroget, quia jej'unare, et cibos GAP. 52, — De eadcm re. Ex Turonico
conciHo,
prandii ad coenam reservare, non mercedis sed cibo- cap. 57.
rum est incrementum. (Dist. 50, c. Si quh presbyler.) Si quis proptei
CAT.45.— Vt in Quadragestma lempus prandii ob-
servelur, Ex eodem conciiio Cabiionejisi, cop. 5. publicam pceniteiitiam a sacerdote acceptam, aut
dht. c. Solent se pro aliqua necessilate die Dominica velut pro qua-
(Decons., i, Solent.) plures qui dam jejunaverit, sicut Mamchaei, ana-
j"ej"unareputant in Quadragesima mox ut signum thema religione sit.
audierint, ad horam iionam manducare. Qui nulla-
tenus j"ejunare credendi sunt, si «nte inanducavc- CAP. 55.-—Ut placiia smcularia in diebus Dominich
et aliis prmcipuis festivitalibus non ftanl. Ex con-
rint, quam vespertinum celebretur officium. Con- cilio apud Erphord habito iussu Henrici regh,
currendum est enim ad inissam, etaudilis missarum cap. 2.
solemnibus ct vesperiinis ofliciis, largitis eleemosy- (15, </. 4, cap. Placita.) Placita sseculaiia Domi-
nis ad cibum acccdcndum esl. Si vero. aliquis ne- - nicis diebus. vel aliis praecipuis festis, seu etiam ifl
'
m D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI §76
Iiisaienus .n quibus legitima jejunia celebrantur, A ponat, unum prae aliis diem excipiendo, omninoin-
secundum canonicam constitutionem minime fieri terdicimus, quod et factum displicet, et in futurum
decrevimus. Iusuper sancta synodus decrevit, ut fieri prohibemus, quia plus causa ariolandi esse
jiulla judiciaiia poteslas licentiam habeat sua au- dignoscitur, quam supplementum catholicce legis.
ctoritate Christianos ad placitum bannire in supra- CAP. 60.— Ut tudlus Chrhtianus dum sancta loca
dictis diebus, id est septem dies ante Natale Domini pra reverenlia petierit, aticujus publicm poiestaiis
banno ibidem constringfltur. Ex eodetn concilio.
usquc in oetavas Epiphaniae, et a Quinquagesima
m Praecipimus namque ut nulius Christiacus pro re-
usque octavam Paschce, et septem dies ante na-
talem saucti Joannis Baptistae, quatenus eundi ad verenlia ecclesiam petendo, alicujus publica? pole-
statis banno ibideni eonstriiigatur : ne forte dum
ecclesiam, orationibusque vacandi liberius habeatur
facultas. ad ecclesiam causa oralionis properat, per bannuni
CAP.54.— Quod jejunia a saoerdotibus constitula, impediatur m*Qsalt^tc animae suse Domini miseri-
absque ciborum luxuria observari debeant, August. cordiam minus dcvote poslulare.
sermone 65. CAP. 61.— De ordine librorum Veterh Testamenti
(De cons., dist. 5, e. Nondico.) NQIIdico hebdo- (Gelasiusvava in conciliq Romw habito cum 70e^-
madas,non duplicala, non multiplicata jejunia, sed „ scopis.
saltem singulos dies absque ciborum luxuria transi Genesis, lib. 1.
ganius. Exodi, lib. 1.
CAP. 55.— of quotidianum jejuniutn non sit sine ali- Levitici, lib. 1, etc.
'
qua refeclipne. Ex diclis Pimenii eremilm. Legun- Numeri,
tur limcin epist. Hieron. ad Eusiochium de custo-
dia virginituth. DeuterQiioniii,
Jesu nave,
(De cons., dist. 5, c. Sinl libi quotidiana.) Sini
ribi quolidiana jejunia et refectio satielatem fugiens. Judicum,
Hihil [quid] enimprodest tibi biduo vcltriduo trans- Regtim, 4.
misso vacuum portare ventrem, si pariter obruatur ? Ruth,
si compensantur saturitale jejunia? Illico mens re- Paralipomenon 2.
et Psalmorum, 150.
pleta torpescit, irrigata terracorpoiis hujus spinas
et carduos germinaf. Salomonis 3
Job,
CAP. 56.— De eadem re. Hieronym. ad Nepoiia. De tobiac,
vita clerieorum -. Esdrae,
Sinl tibi jejunia pura, 'continuata, et moderata,
Esther,
. d est quotidie esurire, et quotidie prandere. Judith,
CAP. 57.— Quod jejuniuti,
' Ex eodem curet vulnera relinqueniis. Machabaeorun..
loco.
Noli, inquii ApoStolus, adhuc aquam bibere, sed De ordine.vrovhetcirwn.
mpdico vino utere propier infirmiiates tuas (I Tim.y): Isaice,
curat enim vulnera delinqueniis. curatosque sancli- Jeremiae, cum Cinoih, id esl lamenlationlbus
iicat jejunium. sujs,
Ezechielis,
CAP.58.—De quodamAlcibiade, quisibi gravejejtinii
Danielis,
jugum imposuerat, etadmomtus est aDomino,quod
non rccle faceret. Eusebius ecctesiasiicm historia? Osece, '
libro v, cap. 5. • Joel,
Alcibiades quidam erat ex numero eorum, qui Amos,
pro Christo vincli [sunl] lenebanlur. Hic vitam satis Abdiae,
arduam el austeram gerebal, nihil ciborum volens Jotiae,
aooipei'c, sed tantum pane et sale cum aqua uteba- Micheae
ttir. Cum vitce hunc rigorem vellel eliam in carcere Naum,
positus obtinere, Attalo cuidam servo Dei revelatum Habacuc,
est, quia non recle faceret Alcibiades creaturis Dei, Sopboniae,
et vellet aliis formam scaildalrdei-elinquere. Quibus '
Aggcei,
coghitis Aleibiades, coepil omnia cum gratiarum Zacharice,
aelione percipere, quia quce Oli revelabal spirilus Malachice.
ut docerei, huic ut sequeretur idem spiritus per-
CAP. 62. — De ordine librorum Novi Teslamenti.
suadebat. quos sancla Romaua Ecclesia lenet; et nniversulis
CAP. 59.—Ne aliquis sibi sub obtenin retigionis sine Ecclesia observat.
'
jnssu episcopi sui vel presbyieri jejunium imponat. Evangeliormnlibii qualuor
Ex concilio apud Erphord, cui inierftdt Henricus
ex. Secundum Matthaeuni,
' Ut nemo nisi consentiente episcopo proprio, aut Secundum Marcum,
ejiis misso, jejunia sub obtentu religionis sibi im- Secundum I-ucam,
£77 DECRETI PARS IV. — DE FESTIV. ET JEJUN., ETC. 278
Secundum Joannem, A Dominica prima mensis Novembris ponunt Ezechiel,
Acfus aposlolorum. Daniel, et minores prophetas usque in Kalendas De-
EphtolmPauli numero quaiuordecim. cembris. In Dominica priuia mensis Decembris po-
Ad Romanos, - nunt Isaiam prophetam, usquein Nativitatera Do-.
Ad Corinthios, 2. inini. In vigilia nafalis Domini, legunt primum de
Ad Galatas, Isaiaires leciiones. Primaleclio : Primo tempore al-
Ad Ephesios, leviata esl, et caetera. Secunda : Consolamini. Ter-
Ad Philippenses, tia : Consurge, consurge. Deinde leguntur sermones
Ad Colossenses vel homilise ad ipsum diem pertinenles. In nalali S.
Ad Thessalonicenses, 2. Stephani, homilia de ipso die. In natali sancti Joan-
Ad Timblliaeum, 2. nis similiter. In natali Innocenlisim similiter. In na-
Ad Titum, lali sancti Silveslri similiter. In octava Bomini, ho-
Ad Philemonem, milia de ipso die. In Dominica prima posl Naliviia-
Ad H-ibiffi.is, tem Doinini, ponunt epistolas Pauli usque in Septua-
Apocalypsis Joannis. gesimam. In Epipliania leeliones tres de Isaia. Prinia.
Orio septemEpisiolarumeanonicarum. lectio sic incipil : Omnes sitientes. Secunda : Surge,
Peiti apostoli Epistolae, 2. itluminare. Tertia : Gandens gaudebo; deinde leguii-
Jacobi aposloli Epistola, 1. lu<_*sermones vel homilice ad ipsum diem perli-
Joaimis apostoli Epistolce, 5. nentes.
JudceZelotis Epistola, 1.
CAP, 6,4. — De libris aulhentich quos recipit Eccle-r
CAP. 65. — Quando elguo tempore libri Veterh No- sia prmler illos qui in eanotiesvnt. Ex decreih Ger
vique Tcslamenti legendi sint. lasii papm de libris autheniicis, el apocryphh.
(Dist., 15, c. Sancta.) In Sepluagesima ponunl he-
pla [peula] ciium, usque in quindecim dies ante Pa- (Dist. 15, cap. Sancta Romana.) Sancta Romana
sclta. Quinta decima die anle Pascha poiiunt Jere- Ecclesia post illas Yeteris vel Novi Testamenti quas
miam usquein Cccnam Domini. In Coena Doniini le- regulariter suscipimus, etiam has suscipi non pro-
gusit tres lectiones de lamentatione Jeremia?: Quo, hibel Scripturas. Sanctam synodum Nicaenam 318
modo sedel sola civitas (Tliren. l), etc.; et tres de Patrum, mediante maximo Constantino Augusto, in
tractaiu sancti Augustini in Psalmum LIV: Exaudi, qua Arius hcerelicus damnatus est. Sanctam syno-
Deus, oraiionem meam. el ne despexerh; et tres de P dum Constanlinopolilanam, mediante Theodosio se-
Apostolo, ubi ait ad Corinlhlos : Convenienlibusvobh niore Auguslo, in qua Macedonius haerelicus debi-
in unum (I Cor. xi). Secunda leclio sic ir.cipil: Si- tam damnalionem exeepit. Sanctam synodum Ephe-
militer et calicem postquam ccenavil (ibid.) Terlia : sinam, in qua Nestorius damnalus est consensu
De spiritualibus autem, nolumus vos ignorare, fra- beatissimi papce Coelestini, mediante Cyrillo Alexan-
trcs (I Cor. x). In Parasceve, tres lectiones de lamen- drinaccivitatis episeopo, et Arcadio-episcopo ab Iia-
tationibus Jeremiae (Thren. n); et tres de tractatu lia destinato. Sanelam synodum Chalcedonensem,
sancti Augustini in psalmum LXIII: Exaudi, Deus, mediante Martiano Auguslo et Anatolio Constantiiio-
oraiionem meatn, cum deprecor; et tres de Apostolo, polilano episcopo, m qtia Nestoriana et Eulychiana
ubi ait in Epistola ad Hebrceos : Festinemtis ingredi haeresis, simul cum Dioscora ej'usqtie complicibus
in illam requiem (Ilcbr. iv), etc. Secunda : Omnis damnatce sunt. Sed el si qua sunl concilia a sanelis
namque pontifex (Hebr. v). Tcrtia : De quo grandis Patribus hactenus instiluta, prceter isiorum quatuor
nobh serme esl (ibid.). In Sabbato sanclo tres leclio- auctoritatem, et custodienda et recipienda decrevi-
nes de lamentatione Jeremise (Thren. III), et ties de mus.
iractatu S. August. in eumdem psalmum LXOI; et Jam nunc subjiciendum de opusculis sanclorum
tres de Apostolo ubi ait, in Epist. a.l Hebr.: Chrislus D Patrum, quce in Ecclesia catholica reeipiuntur.
assistens pontifex (Ecbr. ix), elc. Secunda leclio ubi Opuseula beati Cypriani marfyris, et Carthaginen-
ait: Teslamentum enim (ibid.), etc. Tertia : Vmbram sis episcopi.
enim Itabens, lex futurorum bonorum (Hebr. x). In Item , opuscula beati Gregorii Nazianzeni epi-
Paseha Domini homilias ad ipsum diem pertinentes. scopi.
Iufra hebdomadam, homilias. In octava Paschce po- Ilem, opuscula beati Atbanasii Alexandrini epi-
nunt Actus apostolorum, et Epistolas canonicas, et seopi.
Apocalypsin, usque in ocfavas Pentecostes. In octava item, opuscula beali Basilii Cappadoceni epi-
Pentecostes ponunt lib. Regum et Paralipomenon, scopi.
usque in Kalendas Augusti. In Dominica prima Au- ltem, opuscula beati Joannis Conslanlinopolitani
gusti ponunt Salomonem, usque in Kalendas Se- episcopi.
ptembris; ex tune ponunt Job, Tobiam, Judith, Item, opuscula Theophili Alexandrini episcopi
Esther, Esdram, usque in Kalendas Octobris. In Item, opuscula beali Cyrilli Alexandrini episcopL
Dominica prima mensis Octobris, ponunt Macha - " Item
, opuscula beali Hilarii Pictaviensis epi-
bceorum libros usque in Kalendas Novemb.is. In scopi.
f 79 P, IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 280
Item, opuscula beati Ambrosii Mediolanensis epi- A cognoscimus, et non solum de Rufiino, sed etiam de
' universis quos vir scepius memoralus zelo Dei ct
scopi.
Item, opuscula beali Augustini Hipponensis epi- fidei religione reprehendit. Item, Origenis nonnulla
scopi. opuscula quce vir beafissimus Hieronymus 110:1repu-
Item, opuscula beali Hieronymi presbyteri. diat, legenda suscipimus. Rcliqua autem omnia cum
Item, Qpuscula bcati Prosperi, viri religiosis- auctore suo dicimus esse renuenda. Iiem, Chronica
simj. Eusebii Caesariensis, atque ej*usdemIlisloriae eccle-
Item, epistola Leonis papae ad*Flavianum Con- siasticae libros, quamvis in primo narrafionis suae
stantinopolilaiium episcopum destinala : cujus libro lepuerii, et post in laudibus atqtte excusatione
iextum quispiam si usque ad ununi iota disputave- Origenis schismatici unum conscripserit librum.
rit, et non eam in omnibtis vencrabiliter receperk, Propler rerum tamen singularem notitiam, qui ad '
anathema sit. instruclioneni perlinent, usquequaque non dicimus
Ifem, opuscula atque traetatus omuiuin Palrum renucndos. Ilem, Orosium virum eruditissimum ci 1-
orthodoxorum qui in nullo a sanclce Romance Eccle- buuamiis, quia valde nobis necessariam adversus
siceconsortio deviarunt, nec ab cjus fideli praedica- paganorum calumnias ordinavil hisloriam, miraque
tio,ne [fide vel praed.] sejuncti sunt; sed ipsius com- " brevilate eontexuit. Item venerabilis viri Sedulii
munionis per gratiam Dei usque ad ultimum diem Paschale opus, quod heroicis descripsit versibus, in-
vitce suaefuere participes, Iegendos decernimus. signi laude proferimus. Item, Juveitci nihilominus
If_em,decretales epistolas quas beatissimi papce laboriosum opus 11011 spernimus, sed miramur. Cae-
diversis lemporibus ab urbe RQinana pro diversorum terum quae ab haercticis conscripta vel praedicta sunf,
Patrum cansolalione [consulialione] dederunt, vene- nullaienus recipit catholica el aposlolica Ecclesia
rabiliter susc.piendas. Romana. E quihus pauca quoe ad memoriam ve-
Ilem, Gesla sanclorum martyrum quae multiplici - nerunl, ct a Cathulicis vitauda sunf, credimus esse
bus lormentorum cruciatibus, el mirabilibus coufes^ subdenda.
sionum triujiiphis irradiant. Quis ita [ista] esse Ca- CAP. 65. — De notitia librorum apocryphorum, qui
tholicorum dubitet, et majora eos in agonibus fuisse a sanclis Palribus damnati sunl mlerna danma-
perpessos, nec suis viribus, sed Dei gratia et adju- tione.
lorio universa tolerasse? Sed ideo seeundum anti- (Dist. 15, cap. Sancta.) In priniis Ariminenseni
quam consuetudinem singulari cautela in sancla Ro- synodum a Conslantio Caesai'eConslaniini filio con-
mana Ecclesia nou Iegunlur,quiaet eorum qui scri- P gregaiam, mediante .Tauro praefeclo ex tune et nunc
psere nomina penitus ignorantur, et ab infidelibus ct usque in aeternum confilemur esse damnatara.
aut dictis [idiotis] superflua, aut minus apta quam Ilem, itinerarium noiuine Petri aposloli, quod ap-
rei ordo fueril, scripta esse pulantur, sicut cujus- pellalur sancti Ciemenlis, libri octe [decem] apocry-
dam Cyrici [Quirici] el Julitce, sicul Georgii alioruni-. phum. Actus nomiiie Andreae aposloli, apocryphi.
que hujusmodi passiones, quae ab ltcereticis perhi- Actus liomine Thomaeapostoli, apocryphi. Actus au •
bentur conscriptce : propler quod, ut diclum est, ne tem nomine Pelri apostoli, apocryphi. Aclus nomine
vel levis subsaniiandi oriretur occasio, in sancta Ro- Philippi apostoli, apocryphi. Evangelium nomine
niaiia Ecelesia non leguntur. Ros tainen cum prcedi- Thaddsei, apocryphuin. Evangelium nomine Bar-
cia Ecelesia omnes martyres, et eorum gloriosos nabae, apocryphum. Evangelium Thomae apostoli
agones, qui Deo magis quam hominibus noti sunt, quo Manicha.i utuntur, apocryphum. Evangelium
pmni devotione veneramur. Item, Vilas Patrum, nomine BarlhoIoma_i apostoli, apocryphum. Evan-
Pauli, Anloiiii, Hilarionis et omnium Eremitarum, gelium nomine Andrece apostoli, apocrjphum. Evan-
quas tamen vir beatissimus scripsit Hieronymus, gelia quce falsavit Lucianus, apocrypha. Eyangelia
cum omni honore suscipimus. Item, Actus beati Sil- quce falsavil Ysius [E.sitius vel Hesychius], apocry-
veslri aposlolicas sedis praesulis, licet ejus qui scri- n pha. Liber de infantia Salvatoiis, apoeryphusf Liber
psit nomen ignoj*emus, a multis iamen in urbe Ro- de nativitate Salvatoris, et de sanela Maria, et de
itiana Calholieis legi cognovimus, el pro antiquo usu obstetrice Salvatoris, apocryphus. Liber, qui appel-
multa; hoc imitantur Ecclesiae. Iteni, sciiplura de latur Pastoris, -apocryphus. Libri omnes quos fecit
invenlione crucis Dominicce, el alia scriptura de in- Leutius discipulus diaboli, apoeryphi. Liber, qui ap-
Ventione capitis beati Joannis Baptistae noveilaequi- pellalur fundamentum, apocrjphus. Liber, qui ap-
dem revelationes sunt, el nonnulli eas Calholici le- pellalur thesaurus, apocrjq-bus. Liber, qui appella-
gunt. Sed cuin haec ad Calholicorum manus advene- tuF de filiabus Adcevel Genesis, apocryphus. Centi-
rint, beati apostbli Pauli sententia praecedat: Om- melrum de Chrislo virgilianis compaginalum versi-
nia probale, quod botiutn est tenete (I Thess. v). •bus, apocryphum. Liber, qui appellatur Aclus The
Item, Ruflinus vir religiosus plurimos ecclesiastici clae el Pauli aposloli, apocryphus. Liber, qui appel
operis ediditlibros, nonnullas autem scripluras in- jatur Nepotis, apocryphus. Liber proverbiorum ah
terpretatus est. Sed quoniam bealus Hieronymus iii hcerelicis conscriplus, et sancli Sixli noinine signa-
aliquibns etini de avbitrii libertate uolavit, illa sen- tus, apocryphus. Revelatio quaj appellatur Pauli
timus, quae piaediclum bcitlum Hieronymum sentirc apocrypha. Rcvelcttio quce appellutur Thomce apo-
281 DECRETI PARS IV. — DE FESTIV. ET JEJUN., ETC. 282
sfoli, apoeryplia. Revelatio, quae appellatm* Ste- A nis nostrae coiistieludiiiem laudamus, quce tamcn
phani, apocrjpha.Libei*, quivocatiii'ti*aiisitus[irans., fidem calholicam nihil usurpare dignoscitur.
iJestassumplio] S. Marice, apocryplms. Liber, qui CAP. 67. — Vt ecclesiastica statuta ab apostclh et
appellatur pcenit.ntia Ada., apocryphus. L.bei apostolicis maghtrh Ecclesim traclita, integra ser-
ventur, et tiullus secundtitn quod sibi vhum ftieril,
Diogenice[0gice],iiomiii2 Gigantis.qui posldiluvium sed secundum anliquam traditionem ea leneal. Ex
cum dracone ab hcereticis pugnasse perhibctur, decrelh Innocenlii papce I, epist. i.
apoeryphus. Liber, qui appellatur Testamenlum Innocentius Deceniio cpiscopo Eugubiiio salutem.
Job, apoeryphus. Liber, qui appellatur pcenitenlia Si institula eeclesiabtica, ul sunt a beatis apostolis
Origenis, apoer.yplius. Liber, qui appellatur poeni- tradila, inlegra vellent scrvare Domini sacerdotes,
tcntia sancti Cypriani, apocryphus. Liber, qui ap- nulla diversilas, nulla vavietas in ipsis ordinibus et
pellalur pcenitentia Jamnis et Mambre, apocryphus. eonsecrationibus haberetur. Sed dum unusquisque
Liber, qui appellatur sortes apostolorum, apociy- non quod traditum csf, sed quod ipsi risum fuerit,
phus. Liber Lusam, apocryphus, Liber canonum hoc a.stimat esse tenendtim, inde diversa in diversis
apostolorum, apocryphus. Liber Physlologus ab loeis vel ecclesiis aut teneri aut cclebrari videntur,
haerelicis conscriptus, et beati Ambrosii nomine ac flt seandalum pqpulis, qui dum nesciunl tradi-
praesignatus, apocryphus. Historia EusebiiPainphili, tiones autiquas humana prcesumptione corruptas,
apocrypha. Opuscula Tertulbani sive Africani, apo- putant sibi aul ecclcsiis non convenire, aut ab apo»
crypha. Opuscula Postumiani ct Galli, apocrypha. stolis vel ab apostolicis viris conlrarielatem indu-
Opuscula Monlani, Priscillae et Maximillce, apocry- clam. (Dht. II, c Quis cnim nescial.) Quis enim
pha. Omnia cpuscula Fausli Manichaei, apocrypha. nesciat aut non advcrtai, id quod a principe aposto-
Opuscula alterius Clementis Alexandrini, apocnpha. lorum Petro Romanae Ecclesice tradilum esl, ac
Opuscula Cassiaui presbyteri Galliarum, apocryplia. liuiic usque custoditur, ab oinnibus debere servari,
OpusculaYictbriniPictaviensis, apocrypha. Opuscula nec supcrinduci, aut intioduci aliquid, quod aut
Fausti Regiensis Galliarum, apocrypha. Optiscula aucloritalem non habeai, aul aliunde accipere vi-
Frumenti, apocrypha. Epistola Jesu ad Abagarum deatnr exemplum? pi*a.serlim cum sit manifestum
regem,apocrypha. Passio Cirici ct Julite, apoeryphci. in omnem Ilaliam, Gallias, Africam alaue Siciliam,
Passio Georgii, apocrypha. Scripla quae appellantm* insulasque iiilerjacenles nullum insfiluisse ecclc-
Salomonis contradictio, apocrypha. Phylactcria om- sias, nisi eos qttos venerabilis apostolus Pctrus aut
nia, qucenon ab angelo, ul illi confingunt, sed ma- ejus successores constiluerunl sacerdoies? aut
gis a daemone conscripta sunt, apocrypha. Haec P' legant si in his provinciis alius apostolorum inveni-
omnia et his similia quaa Simon Magus, Nicolaus, tur aut legilm* docuisse ? Quod si non legunt quia
Cerinthus, Marcioa, Basilides, Ebion, Paulus eliam nusquam inveniunt, oporlct eos sequi quae Eeelesia_
Samosatenus, Photinus et Bonosus, et qtti simili er- Romana cuslodlt, a qua eo$ principium accepisse
rore defecerunt, Montanus quoque cum suis obsce- non dubium est, ne dum peregrinis assertionibus
nissimis sequacibus, Apollinaris, Yalentinus she student, caput institutionum videantur omittere,
Manichaeus, Faustus, Sabellius, Arius, Macedonius, Scepedilecltonem tuam ad urbem venisse, ac nobis-
Eunomius, Novatus, Sabbatius, Calistus, Donatus, cum in ecclesiam coirs enisse, et quem morem vel in
Euslalhius, Joviniamis, Pelagius, Julianus et La- consecrandis mysleriis, vel in caeteris agem'is arca-
tiensis[Celanensis], Ccelestinus, Maximianus, Priscil- nis tencal cognovisse non dubium est. Quod sufli-
lianus abflispania, Lampedius,Dioscorus, Eutyches, eere arbilrarer ad informalionem Ecclesice tuse, vel
Petrus el alius Petrus, e quibus unus Alexandriam, reformationem, si quod prcedecessores lui minus
alius Antiochiam maeulavH. Acacius Constantino- aliquid aut alitcr lenueriiit satis certum haberem,
politanus cum suis eonsortibus , nec iiort el omnes nisi de aliquibtts consulendos nos esse duxisscs,
haereses, quas ipsi eorumque diseipuli, sive schisma- Quibus idcirco respondimus, non quod te aliqua
iici docuerunt, vel coHscripserunl, quoiuni nomiiia D ignorare credamus, sed ut majori auctoritate \el
minime relinemus, non solum repudiata, verum luos instituas, vcl eos qui a Romanae Ecclesiae insti-
etiam ab omni Romaua Ecclesia eliminata, atque l.uioii.bus errant, aut commoneas, aut indicarc non
cum suis auctoribus auctorumque sequacibus, sub differas, ut scire valeanius, qui sint qtsi aut novU
anathematis indissolubili vinculo in ceternum confi- tates inducunt, aut alterius Ecclesiae quam Roniancc.
temur esse damnata. existimant consuetudlnem esse servandam.
CAP. 66.—Consveiiidinem servandam esse, quw non C\r. 68.—Quod. consuetudhies ecclesiasiicm pro lecje
est contrafidem calholicam. Ex epistola Pii papm I sinl tenendte. Angusiinus cpisl. 80 ad Gasulcitiutn
(decret. 1). presbylerunt.
(Dht. 11, c. Consuetudinem.) Petistis enim per (Dhl. II, c. Jn hh rebus.) In his enim rebus, de
Hilarium charlularium noslrum a beatae memoria. quibus nihil certi staluit Scriptura. divina, mos po-
decessore nostro, ut omnes vobis relro temporum puli Dei, ct instituta majoruin pro lege tenenda suni;
coiisueludincs seivarentur, quas beali Petri aposto- et sicut pravaricatorcs legum divinarum, ita con -
lorum principis ordinalione inlus hactenus vetuslas temptores cpiisuetiidinumecclesiastieartimcoerceJidJ
longa servavil. Et nos quidem juxta seriem relatio- sunt.
D. 1Y0NIS CARNOTENSIS EPISCOPI 284
283
et sau-
CAP. 69. — tem de obsetvandh constituiionibi A riis aliorum non convenit aliquos judicare,
ecclesiastich. Basilius lib. De Spiritu sanclo ctorum conciliorum canones relinquere, vel de-
cap. 27. cielalium regulas, id esl, quae habentui* apud nos
(Dist. II, c. Ecclesiasiicarum.) Ecclesiaslicarun simul cum canone, in illis quibus in omnibus ecele-.
institutionum quasdam Scripturis, quasdam ver siaslicis utimur judiciis, id est apostolorum, Nicae-.
apostolica tradilione per successioues in mysteric norum, AncyranQrum, Neocaesariensium, Gangren-
traditas recepimus; quaedamvero consnetudine robo sium, Antioehensium, Carthaginensiuni. Africa-
rata approbavit usus. Quibus par ritus, ct ider nensium, Laodicensium, Chalcedonensium, Sardi-
utrisque pielatis debetur affectsjs, unde quis vel ali ce.isium, el cjimillis regulceRomanorum ponlificum,
quantulum sacrarum expertus Scripturarum hcesi Silveslri, Sificii, Innocenlii,Zosimi, Gceleslini, Leo-
laverit? Si enim aUenlaverimus consuetudines Ec nis, Gelasii, Hilarii, Symmachi, Simplicii, Hor-
clesiae, non per scripluras a Patribus tradilas nihi misdce el Gregorii junioris. Isti omnino sunt et per
cestimare, quantum religio detrimenti lalura sif quos j'udicant episcopi, etper quos episcopi simul et
dispicientibus liquido constabit. Quae enim, ut ind clerici judicantur. Nam, si lale emerserit vel conti-
ordiamur, sci*iplura salutiferae crucis signaculo iide gerit invisilatum negotium, quod minime possjt pei
les docuit inslgniri? Quae vel trifSriam digesta supe H istos iiniri, tunc si illorum, quorum meministis,
calicem et panem piolixae oralionis, vel eiiam con dicta Ilieronymi, Augustini, Isidori, vel cseterorum
secrationis verba commendavit? Nam non mod< simililer sanctorum docloruin similium reperta fue-
quod i-n Eyangelio conlinetur, vel ab Apostolo inser rint, magnanimiter sunt relinenda ac promulganda,
tum est, in secretis dicimus, sed el alia perplur; vel ad apostolicam sedeni referatur de talibus. Quam
adjicimus, magnam quasi vim commendantia myste ob causam luctilentius et magna voce pronuntiare
riis. Quae orienlem versus nos orare litlerarum for non timeo, quia qui illa quae diximus sanctorum
ijia docuit ? Benedicemus fontem baplismatis olei Patrum sialuta, quce apud nos canones praelilulau-
unctionis: huc accecljt quod ter immergimtis, quo tur, sive sit episcopus, sive clericus, sivelaicus, non
baptizamus, oleo ungimus, verbis abrenuntiare Sa indifferenter receperit, ipse convinciiur nec catho-
lance et angelis ejus informamus. Unde hcec, et alii licam et aposlolicam fidem, nec sancfa vera Christj
iii hunc niodum non pauca, nisi tacita ac mystici Evangelia quatuor utilitei* ct efQcaciter, et ad effe--
tradilione a Patribus eeclesiastico more reverentior ctum [profectum] suum reiincre vel credere.
diligentia sunt in ministeriis observata silentio CAP. 75.—Augustinus dicit multa esse in epusculis
quam publicata scripto? suis, qnm culpari possuni. August. ad Vincenthnn
el ejus origine,
CAP.70.—Ad quos recurrendum, cum sacrw Scripiu- C Victorem, lib. n (L. IV De anima
rm auctoritas non occurrit. Ex decretis Innocenii cap. 1.
papm, cap. 18. (Dhl. 9, c. Negare.) Negare non possum nec de^
(Disl. 20,c. De quibus.) De qnibus causis [cum] nullc beo, sicut in ipsis moribus, ita mulla esse in tam
Solvendi ligandiqtie auctoritas in libris Yeleris Testa- mullis opusculismeis, quae possunt juslo judicio, et
menti, quatuor Evangeliorum, cum sctiptis totis nulla femerilale culpari
apostolorum appareat, ad divina recurre scriptc CAP. 74.—Scriptores canonicarum Scriplurarum, ct
Graeca. Si neein illis, ad catholiccc Ecclesice histo- si non it\lelligai.tur, non tatnen eos errasse creden-
dutn esse; alii vero scriptores si auctoritate vc{
rias catholicas a doctoribus catholicis seriptas ma- . ratione probavcrint, qticedicunt notanda esse. Au-
num mitte. Si nec in illis, canones apostolicce sedis gustinus, ephl. 19 ad Hieromjmum.
intuere. Si nec in illis, sanctorum exempla perspi- (Dist. 9, c. Ego soth.) Ego solis eis scriptorum qui
caciter recordare. Quod si his omnibus inspectis. j'am canonici icppellantur, didiei hunc timorem ho-
hujus qusestionis qualitas non lucide investigatur, noremque dcferre, ut miHum eorum.scribendo er-
seniores provincice congrega, et eos interroga. Faci- rasse aliqtiid firmissime credam. Aut si in eis aliquid
Jius namque invenilur, quod a pluribus senioribu, offendcro, quod videalur contiariiim veritati, nihil
quaeritur. Yerus etiam repromissor Doroinus ait " aliud quam n endosum codicem esse, vel non esse
Si duo ex vobis, vel ires conveniunt super terram it\ asseculum inlerpretem quod dictum est, vel me
nottiine meo, de omni re quamcuttque petierint, fiei minime inlellexisse non ambigam. Alios autem ita
tllhaPatre meo (Malth. x-vni). lego, ut quantalibet sanclitate doctrinaque polleant,
CAP. 71.-—Qumin canone inveniuntur firmiler lenen- non ideo verum putcm, quia ipsi ita senserunt, sed
da, qucevero in aliorum scriptis reperiunlur, dili- quia mihi vel per illos auctores canonicos, vel pro-
genler esse consideranda. Atigustinus in protoge. babiles rationes, quod a vero non abhorreat, peiv
lib. III de Trinilate.
(Dist. 9, c. Noli meis.) Noli meis lilteris, quas; suadere potuerunt.
Scripturis cauonicis deservire, sed in illis, et quoc CAP. 75. —Quod ea qum privilegiis tiniversalh Eccle-
non credebas, cum inveneris incunclaiUer crede. Iii siw contraria probantur, nulla ratione subshtant.
nisi certun* Gelasius De vhtculo analhemath.
islis autem quod certum non habebas
Ne forte,-quod solent, hoe dicant. Quod si syno-
intellexeris, noli firme tenere. dus Chalcedonensis admittitur, omnia constare de-
"CAP.72.—Quorum Patrum scripia tnagis sint au-
thentica. Leo quartus ephcoph Biilannim. 1)eanl quce illie videntur esse deprompta. Aut enini
.Dist. 20, c. De libellis.) De libellis et commenta- cx loto artmitti oportere, aut si ex- parte repudia-
285 DECRETI PAiiS 1Y. — DE FESTIY.' ET JEJUN., ETC. SSfl
bilis esl, firmam ex tolo eonsiare non posse cogno- A subscripta _ manu imperiali confirmata , missis in
scanl: igitur, quoniam illud secundum Sctipturas locello quod cribro [crebro; alias, sccbro] carna-
sanctas traditionemquemajofum, secundum canones liler vocaiur , in liac Romana urbe ad confirman-
legttlasque Ecclesiae pro fidei communione, et veri- dum, vel in superiori loco subscribendum , Sergio
tale catliolica el apostoliea, pro qua haitc fieri sedcs pontifici, utpote capiti omnium sacerdotum dire^
apostolica delegavil, factamque firmcivit, a tota Ec- xit: qui bealissjmus po.ntifex, ut dictum est, peni-
clesia iiidub-tantei* admitti; alia autem quce per tus eidem JustinianQ Augusto non acquievit, nec
incompetejifem praesupiplionem illic prolata sunt, eosdem tomos suscipere aut lectioni pandere pas-
vel polius. venlilala, quce sedes aposlolica gerenda sus est : porro eos ut invalidos respuil et rej"ccit,
delegavlt [forte deneg.], mox a vicariis sedis aposto- eligens ante mori quam novitalum crroribus con-
licce contradicta manifestum cst, quaa sedes aposto^ senliret. Item. Sub Joanne YH pro toniis quos an-
lica etiam - petente Martiano principe nullatenus tea sub domina Sergio apostolica. sedis pontifice
approbavit. Quae praesul Ecclesiae Constantinopoli- Romano Justinianus Augustus direxerat, in qui-
tarice tuncAnalolius, nec se praesumpsisse professus bus capltula diversa Romanae Ecclesiae coiUiaria
cst, et in apostolicse sedis aiilislitis non negavit B scripta, duos mcfropolitas episcopos demandavit,
posifa potestate. Quaeideo, sicut dictum est, sedes dirigens per eos et sacram,per quam denominatuta
aposlobca non recipit, quia quce privilegiis univer- pontificem conjuravit ac adhortalus est, ul aposto-
salis Ecclesice contraria probantur, nulla ratione licce Ecclesise concilium congregaret, et qucn ei
subsistunt [sustinet]. Quid enim, quia in libris san- visa essent slabiliret, et quaeque adversa lenuendo
clis quos utique veneramur et sequimur, quoniam cassaret.
— Qtiod Sardicense cancilmm Arianoriim
quorumdani illic et profauitales esse feruntur, et CAP. 80.
scelera gesla narrantur, et. ideo nobis paritcr aut fuerit. Augustinus conlra Cresconium gramtnaticum
libro ierlio.
veneranda sunt aut sequenda, quia in illis ^anciis Disce quod nescis, Sardicense concilium Ariano^
libris et ver-erabilibus continentur? rum fuit. Item libro quartg. Sardicense concilium
CAP. 76. — Conslatitinopoiitanam synodum eam qum Arianorum fuit.
' contra Pholium facta est non esse feciviendam. CAP. 81. —Eisloriam Srzomcni ab
Joannes VIII patriarchm Pliolitw. apostotica sede
recusari. Ftdgeniius Alexandrino ct Anastasic An-
Illam quae conira Photium facta est Constantino- tiocheno-ephcoph.
poli synolum irritam facimus et omnino delevimns, In bistoria Sozomeni de quodam Eudoxio , qui
tum propter alia, lum quoniam Adrianus papa-non „ Constaniinopolilance Ecclesice episcopalum arri-
subscripsit in ea. puisse dieitur, aliqua narrantur. Sed ipsam quoque
CiP. 77. — De eodem. Joannes vava avocrisariis htstoriain sedes apostolica suseipere recusat, quan-
suts. do mttlia mentilur, et Theodorum inconsucte ni-
Dicetis quod illas synodos quce contraPhotium sub miuin laudat, atque usque ad diejn obitus su,i
Ad/iano papa Romce vel Constanlinopoli sunt fa magnuni docloiem Ecclesiae perhibel. Reslat ergo
ctce, cassamus et de numero sanctarum synodorum ut si quis illam historiam recipil, synodo quag
delemus. pice inemoi*ice Justiniani iemporibus de tribus
CAP.78. •— Quo tempore scxia synoclus facla sil. In capilulis facta est, contradicat. Qui vero huie
prologo lihjoriw Anaslasii bit)iiothecarii Romance contradicere non valet, illam liisloriam necesse est
Ecclesim. ut rcpellat.
Frustra garriunt quidam dicentes post 'qualuor CAP. 82. — Scripta Eusebii de temporum hhloriq
annos fuisse factas sextse synodi capitulares , qttae suscipienda. Augustinus de docirina Chrhlianorum
diffamatae suift, formas. Ilem,exipsa chronica adno- - libro II, cap. 59.
tationepalenter apparet,quod collectio a sanclauni- Quod Eusebius fecil de temporum hisloria, pro-
. versali sexta synodo usqtie ad dedilas formas anni pter divinonim librorum qugestiones qucc usum ejus
*.igiuti et septem sint. *
flagitant, suscipimus.
CAP.79. •—Sergium papatn propter qucedatncapiinla CAP.85. — De quodam recje Edhsenm civitatis. Re-
exlra riium ecciesiasticum annexa, non subscripsh- sponsiones Adriatti papm contra objecliones quo-
sesytwdo, quam Jusiinianus imperator in Regia rutndam ad Agarum, cap. 18.
urbe collegerat. Ex libro Ponlificali. Picedecessor noster sanctce i*ecordalionis domi-
Sergii papse temporibus Justinianus lmperator, nus Stephanus papa quondam sanclissimus, in su-
concilium in urbe Regia fieri jussit, in quo et legali pradiclo coneilio praesidens, inler plurima veridica
sedis apostolica. co.nveneiunt,et decepti subscripse- testimonia per senietipsum asserens docuitvita. Sed
runt. Compellebat autem et ipsum subscribere, sed ncc illud esi praetereundum, quod relalione fidcliuni
r.ullatenus acquievil pro eo quod quoadam capitula de parlibus orienlis advenientium ssepe agnovimus :
extra ritum ccelesiasticum fueranl in eis annexa. in quibus licet Evangelium sileat, tamcn nequa-
Quce quasi synodaliter dc-finita , el in sepiima sy- quam in omnibus incredibile fidei meritum, el hoc
nodo conscripta, *ac a tribus patriarchis, id est aflirmante ipso Evangelio : Mulla quidem et alia
Constaiuinopolilano, Alexandrino et Antiocheno, signa fecit Jesus, qum non scripta sunl in libro
vel cceteris praesulibus qui in tcmpore convcnoran. hoc (Joau. xx), Denique fertiir ab a-sserentiiius,
287 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 288
1
quod Redemplor nuniaui generis appropinquanle A et institula, et yitce eorum, scd et regula sancl
dje passionis cuidam regi Edcssence civitatis desi- Patris nostri Basilii, quid aliud stuit, nisi bene vi-
derantrcorporaliter eum cernere, et ut perseculio- ventium et obedientium monachorum, instrumenta
nes Judaeorum aufugiens ad illum convolaret, et virtutum ?
auditas miraculorum opiniones et sanitatum cu- CAP.89. — Quod Hieronymus, ei Gennadius eeclesia-
rationes illi et populo suo impertitet, respon- sticos scriptores in uno volumine comprehenderint.
Isidorus Etynwtogiarum lib. vi, cap. 7.
disse : « Quod si faciem meam corporaliler cer-
nere cupis, en tibi vulfus roei specicm ts*ansforma- Hieronymus atque Gennadius eeclesiaslicos scri-
ptores tolo orbe qujerentcs ordine proseculi sur.t,
tam in linteo dirigo, per quain et desideiii tui fer-
studia in uno voluminis indiculo compre-
vorem refrigeres, et quod de me audivisti, impossi- eorumque
henderunt.
/bile nequaquam fieri existimes. Poslquam tamen
CAP. 90. — De vilitate voluminnm Dionysii Areopc-
complevero ca quae de me seripfa sunt, dlrigam cjitai. Beda super Aclus aposioiorum.
tibi unum cx discipulis meis, qui tibi et populo lua Dionysius Areopagita episcopus ordinalus Corin-
sanitates impertial, el ad sulliinitatem fidei vos per- thiorum, rexit Ecclesiain gloriose, mullaquead utl-
ducflt. t litaiem Ecclesice pertineniia, quce hactenus manent,
CAP. 84. — Soli ci libros hmreticortitn iegere ingenii sui volumina reliquit: cognomen a loco cni
concedendum esse , qui in Deo ei in fide firma-
ins decipi nequit. Beda super parabolas Scdomonh prceerat accipicns, Areopagus.
libro i. CAP,91. — De discreiione Regnlm sancii Beiuidicti,
Soli ei conccditur haerelicorum libros iegere, GrecjoriusDialogorum libro n, cap. 56.
Bcncdiclus scripsil monachcrum rcgulam, discre-
qui a Deo solidattis est i« fide catholica , ui vei-
borum dulcedine vel aslutia nequcat ab ea se- tione pi'-ecipuam- sermone luculentam.
CAP, 92. — Aclio sccunda Chalcedonensh concilii.
gregari.
CAP, 85. — Quod subtiUlatem legenlium iurbctt, Gloriosi j'udices dixeruni : Dominus noster impe-
qui eos a smcularibus littcrh legendis omnimo- rator seeundum canonieas Epistolas, et constitutio-
dis prohibetidos esse cesiimat. Beda super P.egum nes sanctorum Patrum, Gregoiii, .Basilii, Hilarii,
tib. II (cap. ix).
Athanasii, Ambrosii et Cyrilli credit, el nullo modo
(Dist. 57, c,- Turbat acumen.) Turbat acumen ab eorum fide recedil. '
legentium et deficere cogil, qui eos a legendis CAP.95. — Actio tertia.
saecularibus litteris oinnimodis aeslimal piohiben- Gloriosi principes dixerunt : Piissimus impe-
dos , quibus ubilibet mventa ulilia quasi sua su- „ rator
juxta constilutionem sanctorum irecento-
mere licet. Alioquin nec Moyses et Daniel sapientia rum decem el octo Patrum, et confirmationem ccn-
'
vel litteris-^gyptiorum, Chaldccorumque se paleren- tum quinquaginta Patrum , et expositiones sancto-
ttH* eriidiri quorum tamen superstitiones simul et rum
Gregorii, Basilii, Hilarii, Athanasii, Ambrosii
delicias adhorrebant : nec ipse magister genlium et et ab eorum lide nullo modo re-
Cyrilli credil,
aliquni vei*sus poetarum suis*vel dictis indidisset, cedit.
vel scriptis.
— CAP. 94. — Da libris Gelasii, Ex libro PontU
CAr. 86. Legibns imperatorum non in omnibus ficali.
conlroversih ecclesiasiich ulettdum esse. Nicotaus Gelasius fecit libros quinque adversus Nestorium
papa in concilio apud Convicinum (ep. 52, ad epi- et
scopos synodi Sitvanecteinh). Eulychen, fecit et iractatus in modum Aro-
(Dist. 10, c. Lege imperat.) Lege imperatorum brosii. Itcm , libros duos adversus Arium; fecil
non in omnibus ecclesiasticis coiilroversiis ulen- aulem et saeramenloruin prcefationes, et oratio-
dum est, prceseriim cum inveniuniur evangeli- nes cauto seran.ne,et eoislolas fidei elimato sermone
cce [ecclesiasticae] ac canonicce sanctioni aliquo- multas,
iies obviare. Lex imperatorum non est supra le- CAP,95. — De libris Clementis, ibidem.
geni Dei, sed subtus. f. Clemens fecit duas epistolas quae catholicce nomi-
JCAP.87. — Cypriatii opuscula, Athanasii, Hilarii nantui*.
firma et in nullo convidsa. Hieronymus ad Lwtam CAP.96. —De synodico libello Gregorii.Beda inlii-
de instilulione filim. storia Angtorum, libro n, cap. i.
Cypriani opuscula semper in manu ieneat (filia Libellum synodicum episcopis Ilalice de ne-
tua), Athanasii epistolas, et Hilarii libros inoffenso ccssariis Ecclesiae causis utilissimum Gregorius
decurrat pede. Ulorum traclatibus, illorum delcctc- coroposuil.
tur ingeuiis, in quorum libris pietas fidei non va- C.Ar. 97. — De qucidraginta homilih Gregorii. Gre-
cillat. Cceleros sic legat, ut magis judicel, quam gorins ephcopus in prologo quadraghtta liome-
liarum,
sequatur.
CAP. 88. — jt_wroscatholicorum Palrum qui sancto- Grcgorius episcopus , servus servorum Bei, Se-
rutn vilam describuiil non rejiciendos. Ex recjtda cundino coepiscopo. Iiuer sacra missarum solein-
sancli Benedicti, cctp. 75. nia , ex his quce diebtts certis in ecclesia hac le'gi
Quis liber sanclorum cafholicorum Patrum hoc ex more solenf, sancti E-.angelii lecliones-exposui
non resonat, ut recto cursu perveniamus ad Crea- quadiaginta; el quarumdam quidem diclata ex-
torcm noslrtim? nec non et cdkuioncs Patrimi positio assisfenii plcbi est recilala per notrtrium,
2£9 J)ECRETI PARS IV. — DE FESTIY. ET JEJUN.. ETC. 290
quarumaam vcro explanalionem coram populo A slro debtiil judicio approLaii, praescrtim cuin idem
ipse loeultis sum , atque iia , ut loquebar, cx- Joannes, l.eet multae scienlia* essc prcedicetur, olini
cepta esl. non sane sapere in quihusdstro frequenti rumore di-
CAP.98. —De dhposiiione earumdein. Ibidem. ceretur. Itaque quod hactenus omissum est, vestra
Easdem liomilias eo quo dictce sunt ordine in dtto- industria supplcal, el nobis prcefatum opus sine ulla
bus codicibus ponerc curavi, cl priores quidem vi- cuncfalione miltat, quateiius( dum a nostri aposto-
ginti qucediclae sunt, et postei iores totklem. latus judicio fuerii approbalum, ab omnibus incun-
CAP.99. — Gestu quinlw synodi, die tertia. ctanter nosira auctorilate acccptlus ha]<e.itur.
— De canonibus aposioloium quid in eis
Sequimur per omnia sanctos Patres el doclores CAr. 105.
Ecclesice Albanasium, Hilarium, Basilium, GregQ- recipienduin sil, quid tton. Leo IX, afi.tra evislo-
lain Niceim abbutis de monasterio siuclii,
rium theologum, et Gregorium Nyssenum, Ambro- Clemcntis libram, id
Constan- (Dht. 16, cap. Clementis.)
sium, Augustinuni, Tlieophiluin, Joannem est Itinerariiim Petri apostoli, et canoncs aposlolo-
tinopolilanum, Cyrillum Leoncm. Proculttm : ct su- rum nuincrarunt sancli Patres inter apocrypha, ex-
scipimus omnia quae de recta fide, et condemnatione
cepiis cap.tulls quir.quaginta, quce dccreveruul re-
hserclieorum exposuerunt, suscipimus aulem et alios „
in sancta Dci Ec- gtilis o.lhodoxis adjtingcnda.
sanctos cl orthodoxos Palres, qui — Item de eodem. Sexta synodus, cap. 2.
fidem in (i- "CIP. 106.
clesia reefam irreprehensibiiilcr usquc (Conslan. in Trullo, c 2.)
nem vitce sttcepvcedicaverunt.
(Dhl. lb, c. Plucuit.) Placuit huic sanclce synodo
CAP.100. — De confirmatione tibelli Ennodii. Syno- ui amodo coniirmaia et rata sinl canonum apostolo-
dus e. Symmachi papm. ruui 85 capilula.
Synolus dixil: Ea quce in libello quem Ennodius CVP.107. — Canones apostotorum aliis concilih
Eostia aucloritate conscripsil, sictil in nosf.a prce- prtti-
ponendos. Ex prwfalione Isiclon in oj.us canonum.
sentia relecta sunl, ut propriis manibiis roborentur, (Ead. dist. eocl. c) Isidorus mercator [peccator],
rogamus, atque ul in perpetuum conserventur, sicut servus Christi, conservo suo, etparenti fidei, in Do-
proeJictum est, vestra aposlolica auctorilale firmcii- niino salutcm. Propter eorum auctoritatem caeteris
lur. Symmachus respondil: Fiat. conciliis prceposuimus canones qui d.cunlur aposto-
CAP.101. — Quicl idem Ennodius sential de auclo- lorum, licel a quibusaam apoeryphi dicantur, quo-
ritale Romani ponlifich, Nicolaus papa I Michaeli niam populares [pltues] cos recipiunl, el sancti Pa-
Auguslo (cp. 2 vel 8)._ trcs eorum senientias synodali aucloriiate robora^
Sicul magnus Chrisli confessor Ennodius Ticiuen- C verttnt, el inter canonicas posuerunt conslilutiones.
sis episcopus qui ab Iionnisda aposlolicae merooriae Item. Primus ordo, ut pra*dicluni cst, dc cclebrando
Conslantiiiopolim missus, innuineras raiserias a Grce- concilio insertus habclur, el postmodum canoiium
cofum vesania pro fideChiisti ei slatu Ecclesiccnon aposlolorum ac primorum apostolicorum (id esf, a
scmel perlulit, ex propheia de his meininit: Nnn- sanelo Clemenle usque ad sanctum Silvestruni) de-
quid gloriabilur securis conlra eum qui secat in ea, crelorum atque diversorum conciiiorum breviarium
aut exallabiiur serra contra eum qui irahil eam ? inlerpolatur sequens ordinem s;*um. Ilcm cleeodem
(Isai. x.) Zepherinus papa ephcoph per Siciliam conslilnlis.
CAP.102. — llem de eodem. Joannes Vlll,,Rerrurio (Dhl. 16, c. Sexaginta). Sexaginta apostoli senfen-
[Bercari] abbali. tias prcefixerunt cum aliis quamplurimis episcopis,
Absit a piis meniibus qtiid de Roinani etihniiiis el servandas censuerunt.
pont-fice sinistrum seuiire, cum bealo Ennodiocon- CAP. 108. — De 70 capilulis Nica't;i concitit, Aiha-
fessorc Ticinensis urbis antistile scribente docea- nasitts Alexandrinus Marco papm.
nuir quia Deus omnipolcns atit claros ad tanta fa- (Disl. 16, c. Seplnacjinta). Septnaginta Nicceni
sligia erigil, aut certe quos elegil illusti'at. eoncilii capilula quaede prajfata synodo, jubente do
C.vr. -105.— De comincnlario Rltclicii Auguslodu- mino meo Alexandro, decrcto omnium episcoporum
nensis ephcopi, in Caniicum canlicorutn. Hiercny- attuli, quia suiit igne combusla, optamus, ul a seditv
miis in episi." acl Florenlium, qum incipit : In ea sanctce Ecclesiae vestrae auctoritate, percipere pei,
inilii paiie,
praesentes legatos mereamur. J.em, Prcesentibusiio-
Ob hoc et ego obsecro, ct tu ul pelas plurimum bis, 80 in memorata synodo eapituia traclata suntr
fpicesu, ut tibi beali Rheticii Augustodunensis epi- scilicet 40 a Grcecis, Grcecaedita lingua, et 40 a La-
scopi coinmentaiium ad describendttin largialiir, in tinis, simiiiiei Latina edita lingua. Sed visum esf
quo Canticum canticoruin sublinii ore disseruil. 518 episcopis, Spirilu sanclo.repletis in praedicto con-
CAP. 104. — De Joanne Scolo, quod in quibusdam cilio congregatis, et-maxime j'am dicto Alexandro,
bene non senserit. Nicolaus Carolo regi tnajori. ct aposloliece sedis apocrisiariis, ui decem capitula
Relatum est apostolalui nostro quod opus beati adunarenlui* aliis, alque cor.gruis locis insererentur,
Dionysii Arcopagilae quod de divinis nominibus vel et ad forma.n 70 discipulorem, \(_\ tolius orbis ter-
cceleslibus ordinibus Graco descripsit eloquio, qui- rae linguarum septuaginta tami el tam excellentis
dam vir Joannes, genere Scotus, nuper in Latinum concilii fierent capitula, quce omnem Chrislianoruro
transruleril. Quod juxla morem nobis mitti, et no- informarent orbem.
29» D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI . S9">
CAP.109. — Item de eodem. Marcus papn Athana- A . neramur, justas et divinitas seiUentias, el non tan
sio, ei omnibus JSgypliorum cphcopis. tuin pro suorum multiludine observantur a nobis.
De capitulorum verorum Nicceniconcilii exempla- CAP. 11<_.— De anctontale
quatuor concmorum.
ribus, cui-ios interfuisse litteris vestrce fraternilatis Novellaium coitslilulione 115, cap: 1.
signiiicastis, a nostris, qui una vbbisciim inlerfue- Qualuor sanctorum conciliorum cai.oncs pro le-
runf. diligenfibiibus requisivimus collocutionibils, gibus habeantur.
qui ita, lit vcstra. leslatae sunt lilterce; omnem nobis CAP. 116. — Qum sint quacuor conciha. Gregorius
ordinem exposuerunt, et epislblam vestram per om- clero et plebi Ravennw, epht. 2, lib. v.
nia veram esse tcslati sunt, non ut nos veslra ex Yeneramur sanctam Nicaei.am synodum, in qua
parte aliquid sinistrum arbitraremui*i sed quod nos
Arius; Gonstantinopolilanam, in qua Macedonius ;
el vos, illosque absque ulla in posterum titubalione
unum senlire oplarcmus, cl sancta Romaiia Eccle- Chalcedonensem Ephesinam primani, in qua Neslorius; et sanctam
sia quce semper lmmaculata niaiisit, et domino pro- Dioscorus synodum; in qua idem Nestorius,
et beato Petro ferenle in atque Eutyches damnaii sunl. S>quis au-
vidente, opem fuluro ma- tem confra lmrumquatuor synodorum fidem, et cor.-
nebit, sine ulla haereticorum insuliatione, firma et tra sanclae memoria; Leonis papae tomum de-
immobilis oiimi atque
tempore persisteret. His ita peraclis, "] finitionem aliquid unquam loqui prcesumil, analhc-
diiigenter inqtiirentes in sancto nostrae el apostoli- roa sit.
cae sedis servilio [scrinio]; eadem quae sanctce rccor-
dalionis prcedecessori meo Silvestro sunt directa, CAP. 117. —Item de eodem, ,et de quinlo concilio.
sicut illaesa inve- Gregoiius, epislol. 24, lib. i, Joanni episcopo Cott-
septuagiiila, signiiicastis, capiltila stanlinopolilano, Eulogio Alexandrino, Gregorio
nimus. Anlioclieno, Joanni Hierosolymiia.no, el Anastasio
GAP 110^ — Jtein de eodetn ephlola Isidori in ca- patriarchm Antiocheno a paribus.
pile canonutn. (Dist. 15, c. Sicut sancti.) Isieut sancii Evangelii
Plura quctin illa viginli capihtla, quce apud nos quatuor libros, sie quatuor cohcilia suscipere et ve-
babenfur NiccenccsyitOdi repcrimus ct in decretis nerari me fctieor. Niccenum scilicet, in quo perver-
Julii papcc 70 cjusdcm synodi csse debere legimus. sum Arii dogma destruilur, Constaiuinopolilanum
CAP.111. — Item de eodem. Jtilius papa Eusebio, quoque in quo Eunomii et Macedonii error convin-
Tegneo [Theogonio], Theodoro, el Berintho, elc. citur, Ephesintim eliam primum, in quo Nestorii ini-
Sequuntur hcec ex proediclo concilio Nieceno ca- pietas judicatur, Chalcedonense vero, in quo Euly-
jjitula. Id est, 18, 19, 21, 25, 26, 27, 28, 50, 40, 41, ( chis Dioscorique pravitas reprobalur, lola devotio/.e
45, 47, 49, 51, 52, 55, 54, 55, 50, 58, 59, 60, 01, complectbr, mtegerrima approbatione custodio, qui3
62, 65, 66. in his, velut in quadrato lapide, sanctce fidei stru-
ctura consurgit, et cujuslihet vilae alque actionis
CAP. 112. — Qiiod nnllnm conctiium vel prwfcrre vcl
comparare se aucleal Nicwtio concilio. Leo Ana.lolio hornia consistit. Quisquis solidiiatem eorum non te-
episcopo (ep. 51). net, etiamsi lapis esse ceniilur, tamen extra cedilt-
Nulla sibimet de muliipl.calione synodalia con- cium jacet. Quiittiiin ciuoquc coiicilium veneror, iii
gregationis cbncilia blaiidiautur, neque trecentis il- quo epistola, quce Ibce dicitur, erroris plena reproba-
lis octodecim episcopis quantumlibet copiosior ntt- itir. Thcodorus pcrsonam mediatoris Dei et homi-
mertis sacerdoium vel cbmparare se vel prceferre num in duabus suijslanliis [subsistentiis] separans,
audeal, cum lanlo divinitus privilegio Niccenasit sy- ad impietatis perfidiam cecidisse eonvinciiur; scri-
nodus consecrata, ut sive pcr pauciorcs siveper plu- fta quoque Theorlore, per quae B. Cyrilli iides re-
res ecclesiastica judicia celebrentur, omni peniius prehenditui', atisu dcmentice prolata refutantur. Cun-
auctoritale sit vacuum, quidquid ab illoruin ftieiil ctas vero quas piccfala *;enei*antlaconcilia respuunt
cojislitutione divisum [diversumj. peisonas respuo; quas venetantur ampleclor, quia
CAP. 115. — Ilem de auctorilale Nicwni concilii. i" dum universali sunt coiisensu conslilula, se ct non
illa destrut quisquis piaesumil aut solvere quos re-
(Posl patxca.) Sancli illi et venerabiles Patres, qnj
in urbe Nica.na sacrilego Ario, cum sua impielate ligant, aut ligare quos solvunt. Quisquis ergo aliud
damnato, maiistiras usque in iinem saeculi leges ec- sapit, anatheina sil.
clesiasticorum canonum ebiididcrunt, et apttd nos Cu>. 118.— Itcm de auctonlale quatuor concilio-
in toto orbe terrarum, in suis constiiutionibus vi- tiun, et qiiinti. Gregorius Scculidino servo Dci i>i"
cluso.
vtint, et si qtiid usqtiam aliler qiiam staluerunt prcc- Quolies in quatuor prcecipuis sedibus antislites
sumiiur, sine cunclalione cassatur.
ordinaiilur, synodales sibi epistolas vicissim mit-
CAP.114. •— Item de aucloritate Nicmni, ei Chcdce- lant, in quibus se sanclam Chalcedonensem syno-
donensis concilii. Nicotctus papa Micltaeli impe- dum, cum aliis generalibus sjnodiscustodire fatean-
ralori.
tur, sieut et nos alversamur, et anatheniate pii-
Nos non numerosum tantum sanciorum episco- ctendos ducimus, si qui de fide ejusdem synodi iii-
porum collegium Nicccni vel Chalcedonensis conci- quid imminuere, vel aliquid in ea aduere prcfis:!'»
liorum, ccelerorumque saneiorum Paiium synodicas munt. Nam synodus quoe posteam generaliiet' facfa
conslitutiones sequimur, sed illorum liberales vc- esf, idcirco a nobis recipitur, quia ejosdem synodi
2D3 DECRETI PARS IV. — DE FESTIV. ET „£JUN., ETC. <£U
inoEanibussequens tenorem, illius auctoritatem cu- A synodus univcrsalis canones ecclestasticos promul-
jtodit. garet. Aclio 6, lomo I, conlra falsam 7 synodum.
CAP.119. —Itemde auctorilate quinticoncilii.Beda Seplima synodus, quomodo dicitur. qttae non con-
de temporibus. cordat praecedentibus sex universalibus synodis?
Synodus Aquileice facta, ob lniperitiam fidei, Omne quod seplimum ponitur consequens debet
quinlum universale coneilium suscipere diflidit, habere cuin rebus praenumeratis. Si vero in nullo
donec salutaribusbeati papceSergiimonitis instrucla, rebus nrcenuiiierafisparlicipat,' ncc eis connumerari
ef ipsa huic cum caeteris Christi Ecclesiis animere potest. Item. Saneta sexta synoclus, et universalis,
consentit. post promulgatam ab ea definitionem conlfa Mo-
CAP.120. — De auctorilale sextm synodi. Leo II nothelitas, Constantino imperatore qui congregave-
Constanlino Augusto. rat eam,- non mullo post defuncto, el Justiniano
Legatos hujus .apostolicae sedis, matris nostrae filio ejus regnante pro eo, eadem sancta synodus
Romance Ecclesice, servos pietatis vestrce Theo- divinitus inspirala, ilerum" Constanlinopoli qjiarlo
dorum et Georgium presbyteros, et Joannem aut quinto anno congregala est," et canones nu-
diaconum, et Constantiuum subdiaeonum re- mero ceutum duos ad correptioiiem Ecclesiae pro-
"
gionarium, cum aliis quce a beatae memorice prcede- mulgavit.
cessore nostro Agathone papa ex prsecepto sereni- CAP.122. — Item de aucloriiate sextm synodi.
tatis vcslrce transmissa sunt, et divinas litteras ve- Adrianus papa Tarasio patriarchce. Aclio sccunda
et sanctae cum multo ex- synodi vn.
stras, gesta synodi gaudio Sextam syn.) Sanctam sextam sy-
(Dht. 16,- cap:
sultantesinDomino suscepimus. Cognovimusquando nodum recipio cum omnibus canonibus suis in
sancta et universalis synodus, quce per gratiam Dei
ex imperiali vestro prcecepto nuper Conslantino- quibus dicitur : In quibusdam picturis sanctarum
imaginum agnuspraecursorisdigito*ostensus depingi-
pdli coiigregata est, eadem quce univei salis synodus
in hac seJe cui et huinili- lur,qui in typum gratiae assumptus verum nobisper
qiice npostollca convenit, Jesum Christum
ias noslra ct definivit de fide catho- legem Moysi prcemonstrat Agnum
prcefu.t,-sapuil Dominum nostrum. Antiquis igitur liguris et um-
lica. Item. Quoniam sicut dietum est, sancta sexta bris ad
rectae lidei definitionem verilaiisprceligurationem Ecclcsice sanctce
synodus perfecte praedica- traditis
el sedes beati Petri valedicentes, gratiam et veritatem pra_feri-
vit, quam apostolica cui, quam- mus, et sicut
vis indigni, deservimus, reverenter suscepit, pro- plenitudincm legis recipimus.- Yerum
et nostram adoranda igitur Agnum, qui Dominum nostrum Jesum Cini-
pterea nos, per eonslitutionem* C stum , secundum humanam imaginem efligiat,
hcee et apostolica sedes ea quae in illa sunt consli-
amodo pro veteii agno, in imaginibus depingi ju-
tuta comprobat et auctoritate beati Petri confirmal.
bemus.
Proplerea sicut recipimus et firmiier praedicamus CAP.123. -— Ilem de eodem. Epistota
seplimm sy-
quinque sanctas et universales synodos, id est Ni- nodi ad Juslinianum filium Conslantini.
ccenam, Constantinopolitanam, Ephesinam primam, Dht. 16, c. Quoniam.) — Quoniam sanctae etuni-
Chalcedonensem, itemque Constantihopolitanam, versales synodi quinla sub Justiitiano Augusto",
quas oinnes Ecclesia Chrisli confirmat ec sequitur, sexta sub Constaiitino Patre tuo Augusto de mysle-
sie et hanc quae nuper Constantinopoli sub sereni- rio fidei
plenissime disputantes canones non fece-
tate vestra faeta est, sieut eas sequentem et inter- funt,- sicut qualuor caeleraeuniversales synodi, pro^
pretantem simili venerationc suscipimus, et digne ptereanos convenientcs in hanc imperialem urbem,
eis connumerari prcecipimus. canones scripsimus.
CAP.121.— Actio quarla sexlm synodi. Petrus Ni- CAP. 124. — lietn de confirmalione sexlm synodi.
comedim ephcopus dixit.< Ex libro Ponlificali.
(Dht. 16, cap. Habeo librum.) Habeo librum con- Philippus hcereticus ad imperialem promoius est
tinenfem canones sanclae synodi sexlce.-Palriarcha D arcem, cujus et sanctam cum pravi dogmatis exse-
dixit : Quidam per ignorantiam scandalizantur pro cratione suscepil sedem, apostolicce sedis concilia
canonibus istis dicentes : Nunquid sexta synodus respuit, hujris rei causa zelo fidei accensus oinnis
eanones feeit? Sciant ergo quoniam sancta synodus ceetus Romanae urbis Imaginem, quam Graeci pan
sexta sub Constantino congregata esl, eontra eos vocant, sex eonlinentem sanctas et universales sy-
qui dicebantunam operationem et voluntatem in nodos, in eeclesia Beati Petri erexit. Item. Loo
Christo. In qua sancti Patres illos ut hcerelicos ana- Junior susccpit sanctam sextam synodum, quce per
themaiizaverunl, et orthodoxam fidem explanave- Dei providenf iam nuper regia in urbe celebrala est,
runt,- et solula synodus est Constantini decimo Graeco eloquio scriptam, exseqnente ac praesidente
quarto anno. Post quattioi* vero aut quinque annos piissimo ac clemenlissinio magno principe Con-
iidem sancti Patres congregati sunt, sub Justiniano slantino.
filio Constantini, et praedietos canones promulgave- CAP.125. — Item de eodem. Beda de temporibus,
runt, ut nullus de eis dubilet. Qui enim sub Con- cap. 65.
stantinoinsynodofuerunt, iidem ipsi sub Justiniano (Dist. 16, c. Sexla). — Sexfa synodus universa-
istis eanonibus subscripserunt. Oporlebat enim ut lis Constantinopoli celcbrata est, et Grseeosermone
25g D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 230
conscripl-a, temporibus papse Agathonis, exse- A dem et laus ejus in eoJem seplimo concilio sa.iclo
queiite ac residente piissimo piincipe Conslanlino roperilur.
intra palatium sum, simulque legalis apostolicce se- CAP.150. — Desecunda Nicmna svnodo inieruniver-
residentibus. sates octava
dis, el episcopis centum quinquaginta
Coiislaiuinus cum Irene matre regnavit annosde-
Prima enim universalis synodus in Nicaena cOngre-
est contra Arium, trecentorum ct.octodecim cem, mensibus duobus, diebus duobtis. Horumanno
gata nono facta est synodus Niccena secunda treceiito-
Patrum, temporibus Julii papce sub Constantino rum quinquaginta sanctorum Patrum.
prineipe. Secunda, iu Constantinopoli, centum
CAP. 151. •—liemde eodetn.
quinquaginla Patrtim, contra Macedonium, et Eu- Anno imperii Irenes ei Conslanliiii oclavo, exivit
doxitim, temporibus Damasi papce et Gratiani prin-
Nectarius urbis Tharasius archiepiscopits sanctissimus Constanfi-
cipis, quando ejusdcm episcopus
cst ordinatus. Tertia, in Epheso, ducentorum Pa- nopoleos, in Nicaenam civitaiem, et celebrata _cst
Irum contra Nesiorium Augustce urbis episcopum sancla oclava uuiversalis synodus.
De octo universalibus conciliisi Ex libro
3ub Theodosio magno prineipe, et papa Coslestino. Cu>. 152.— diurno profcssio Romaiti ponlifich.
Quarla, in Chalcedone, sexcenforum et triginta Pa-
trum sub Leone papa, temporibus Martiani princi- p (Dist. 16, c. Sattcla.) Sancla MII univcrsalia con-
cilia, id esl i Niccenum, n Conslantir.opolilanum,
pis, contra Eutychen nefandissimoium prcesulem HI
Ephesinum, iv Chalcedonense. Iienij v Con-
monachorum. Quinta in Constantinopoli temporibus et vi. Ilem Nicccnum vn. Octa-
contra Theo- slantinopolitanum
Yigilii papce, sub Justiniano pvincipe, vum quofiueConstaiUinopolitanuni, usque ad unum
dorum, et omnes hcereiicos. Sexta de qua in prce-
Item. Censtanfiiius fecii apicem immutilata senare, cl pari honore el vene=
senli diximus. imperator ralione digna habere, et quce prcedicarunt et statue-
picluras in potticu Sancti Petri, quce acla sex san-
runt omnimodis et prccdicare, quceque con-
etarum synodorum universalium continereiil. Nam et demnaverunl ore sequi et corde condemnare prolileor.
hujusmodi picluras cum haberentur in urbe regia,
Ro- CAP. 155. — De commendaiione Donati et Engenii
Philippus jusserat auferri, slatuitque populus episcoporum. Joannes VIII, Neopotitanis. Salerni-
manus ne haeretici imperaloris nomen in chartas tis el Amcdfilunh [Melfilanis].
aul figuram solidi susciperent. Unde nec ej*use'*:- Quia fidelibus, et mysterium Chrisfianitalis scien-
gies in ecclesia iiUroJucla est, nec nomen ad mis- tibus loqui i.os credimusj per sacrarum Seriptura-
sarum solemnia prolalum. rum tcslimonia longius tendere devitanics, dile-
CAP. 126. — Responsiones Adriani papm contra ob- ciioni vestrce Donalum venerabilem episcopuin, ctt-
jectiones quorumdam, ad Carolum, cap. 55. jtts laus esi in sancta synodo octava, et Eugenium
Sancta sexla synodus fideliter per canones ortho- religiosum presbylerum, dileetos fijeles, el consi-
doxe statuens, ita constituit dicens : In quibusdam lictrios nostros ecce dirigimus.
venerabilium imaginum pictuiis, agnus digito prce- CAP.154. — Qumroncilia ctquorum scinclorum Pa-
cursoris monstratus designalurqui in signum re- trum opuscida sint auth'eniica. Sextit synodus
liclus est gratice. Et post pauca. Secundum huma- cap. 2
natn figuram, et in imaginibtts, et ntine pro veteri (Dist. 16, c. Quoniam sattctw.) Confirmanius
agno rclitulari decernimus. sanctoruiH Patrum canones el synodos, id est Ni-
CAP.127. — De recepiione septhnm sytwdi, cap. 60. ecenam, Ancyranam, Neoccesarienseiii, Gangrenseiii,-
AiUiochensem,Laodicensem, Conslaniinopolitanam,
Superius exaravimus septem divina dogmala sy- Ephesinam primam, Chalcedonensem, Sardicensem.
nodi irreprehensibiliaexistentia, sicut prcecipuoium
Gai'thaginensem, Conslaiitinopolitaiiain subNeciario.
sanctorum Palrum mirifice demonstrant opuscula. Et opuscula Theodosii [Theophili], qui fuit Akxan-
Nam si quis praedicta. synodi Sjinbolo discrepare se driae
archiepiscopus; quin eiiam Dionysii archiepi-
dixerit, discrepare videtur sanctaruin sex syiio-lo- scopi Alexandrinorum Megalopobs, Petri Alexandriae
rum sjmbolo.
archiepiscop! el marlyris, Gregorii thaumalurgi
CAP.128. — De eodem. Item cup. 50. Neocassariensis episcopi, Alhanasii Alexandilae ar-
Ipsam septimam synodum suscipimus. Nam si chiepiscopi, Basilii CassareaeCappadocice episcopi,
eam minime recepissemus, ad suum pristinum fvo- Gregorii Nysseni episcopi, Gregorii tlteologi, Am-
milum erroris fuisseni Graeci reversi, qui pro tof philochi Biconcns.s [Iconii] episcopj , Timoihei
millibus animarum Christianorum iiUerilu habemus Alexandrini archiepiseopi, Cyrilli ejusdem Alexan--
reddere rationem. dricearchiepiscopi, Germani Constanlinopoliiani epi-
CAP.129. — De laude Theophani in prologo Ristorim seopi, Cypriani Carthaginensis episcopi, etsynodum
Anastasii bibliothecarii Romanm Ecclesim. ejus.
Sufficere arbitror ad praeconium Theophani chro- CAP, 155. — iie auctoritate Sardicensh concuii.
nographi, qttod a sede approbatus sit apostolica, Nicolaus Pholio
quando scilicel vicarii ejus una cum trecentis quin- (Disi. 16, c.\Qiwd dicilis.) Quod dicitis neque
quaginla Palribus in Nicaena urbe secundo conve- Sard.ccnse coneil.um neque decreialia vos habere
nientes uiiiversalem svnodtim celebraruni. Si qtii- panlifictim sandlorum, vel xecipere, non facilenobis
SS7 DECRETI PARS 1Y. — DE FESTIY. ET JEJUN., ETC. 29S
facullas credendi tribuitur: maxime cum Sardicense ,A.Nicolao, aposlolica auctorilate PouCrata, et sufe
concilium quod penes vos in regionibus vestris anathematis interpositione roborata.
actum esi, et omnis Ecelesia recipit, qua ratione CAP.140. — De morte Peiri apestoli. Ex oralione
conveneril ut hcec sancta Constantinopolitana Ambrosii contra Auxcnlium de Iradcndh basilich.
Ecclesia abjiceretet, utdignum est, non relinerel? Pctrus, victo Simone, cum prcecepta Dei populo
CAP.156. — De aucloritate syaodi apud Suessionis seminarei, docereique castimoniam, cxcilavit ani-
civilalemtelebratm. Benediclus papa III Hincmaro mos eum qucerentibus Christiancc
I). . gentilium, quibus
archiephcopo (epist.
textum in momentis venlilantes anijnce deprecatce sunt ut pauiisper cederct; et
Syjjodi inluilu,
quamvis esset cupidus passionis, tameu depreca-
quam apud Suessionis civitatem tua bealiludo sta- lione
luit" celebrare, cum episcopis tuae dioeceseos et populi precantis inflexus est. Rogabatur enim
ut ad instruendum et confirmandum populum se
archiepiseopis "Welenone Senonensi, et Amalrico reservaret.
Turonensi aliisque episcopis, ea quae ad profecium Quid mu_la?Noclemuros cgredi ca*pit,
et videns sibi in porla Christum oceurrere urbemque
sanctce Ecclesicenoscuntur piis auclorilatibus sla-
tula sancitaque reperimus. Itetn. Diflinitiones fra- ingredi ait: t Domine, quo venis? « Respondit
ternitaiis tuce, et cseterorum episcoporum quas in n Cluistus : « Yenio iteram Romamcrucifigi. > Intel-
lexit Petrus ad suam crucem divinum pertinere
praesenti synodo, apostolicis canonicisque auctori- Christum enim non oportuerat iterum
latibus, propriis digitis roborasti, ratas easdem responsum.
apostolica in omnibus fore promulgamus auciorilale, crucifigi, qui carnem passionis suscepta moite
exuei*at. Quod enim mortuus est, semel mortuus
semperque manere staluimus, ul inde quceslio nullis auletn vbnt, vivitDeo (Rotn. vi). Intellexit
aliquando temporibus -orialur. Item. Et ne quilibet esl; quod
eoulra eadem siatuta canonica et decreta Romano- ergo Peirus quod itcrum Clnistus crucifigendus
rum ponlificum, mantts pertinaciler inferre prae- esset in servulo, sponteque remeavit. Interroganti-
sumat, cum anathemalis interpositione noslra busque Christianis, responsum reddidit, slatimque
crucem suam honorificavit Dominum--
aposiolica, ct beati Petri aposlolorum principis au- correptus per
ctoritate prohibemas. Jesum
CAP. 157. — Item de eodem. Nicolaus papa Wtn- CAP.141. — Vt vitm Pairum sine pwbabilibus au-
cmaro arcliiephcopo. 'In Avvendice ad episiolas ctoritatibus scriptm minime legantur. Responsiou><
Nicoiai I, epist. -6.) Adriani papm ad objectionesquorumdam ad Curo-
Synodum illam, quce a te ct venerabilibus episco- lum imperaiorem, cap. 17.
pis et archiepiscopis in urbe Suessionis anno C YilcePalrum sine probabilibus auctoribus minime
Incarnationis Dominicaa 853, indiciione priroa, ih ecclesia leguntur. Nam ab orthodoxis titulaiae,
quinto Kalendarum Maii fueral celebrata, et a et suscipiuntur et leguntur. Magis enim passiones
proedecessore nostr© beatae memoria.Benedictopapa sanctonim martyrum sacri canor.es censent, ut
est confirmata, sicut idem sanclae recordatloisis Iiceal eas etiam in ecclesia legi, cum anniversarii
pontifex illam confirmavit, ita el nos eam coniirma- dies eorum celebrantur,
lani, et irrefragabilem perpetuoque mansuram, — Quomodo Origenes et alii hmrelici sunt
auctoritate salvo CAP.142.
aposlolica decernimus, tamen ad Tranquiilinum.
Romancesedis in omnibus jussu atquej'udicio. iegendi. Hieronymus
CAP.158. — Quodpriora concilia per posteriora smpe Ex parie cgo sic Oiigenem pr-opter cruditionem
emendenlur. Auguslinus, De unico iapihmo, tib. n interdum legendum arbitror, quomodo Tertullia-
(cap. 5). num, et Novatum, Arnobium et Apollinarem, et
Concilia posieriora prioribus ap\sd posteros prce- nonnullos ecclesiaslicos scripiores Graecos pariler
ponuntur, et universum partibus semper opiimo et Latinos. iut bona eomm eligamus, •jitemusque
jure praeponitur. Item. Ipsa concilia quae per singu- contraria.
las rcgiones vel provincias fiunt, plenariorum con-
145. — De aucloritate ecctesiasiicw hhiorhc
ciliorttm auctoritali, quae iiant es universo orbe D €AP. Cassiodorus in prologo tripartitm hhtorim.
Chrisliano, sine ullis ambagibus cedunt; ipsaque Historiam ecclesiasticam quae a cunetis Christia-
plenaria scepe priora a posterioribus emendantur,
cum aliquo experimento rerum aperitur quod clau- nis valde necessaria comprobalur, a tribus Giaccis
sum erat, el cognoscilur quod latebat, sine u.lo auctoribus mirabiliter constat esse consctiplim,
uno scilicct Theodoreto venerabili episcopo, et
typo sacrilegaesuperbla?..
CAP. 159. — De auctoritale Mainardi cpiscopi ei duobus diseriissimis viris Sozomeno ct Socrate,
Joannh archiephcopi. Alexander 11 ephcopis cl quos nos per Epipbanium scholasticum Latino con-
recjiDcdmalarum. dentes eloquio, necessarium duximus_eorum dicfa
Nctificamus omnia capilula quce per confratres deflorata, in unius styli tractu Domino juvante per-
nostros venerabiles, Mainardum seilicet collateralem ducere, el dc tribus auctoribus unam facere editio-
episcopum nostrum, et Joannem, archiprsesulem nem. Itetn. Legat intrepidus qui, Domino juvante,
nostrum, in Spolcelo aliisque chitatibus sunt ad haec opuscula venerit, multum utilitaiis et noliticc
statuta, eadem in Romana synodo seriatim ea lucraturus, si quce posita sunt per hos duodeci...
referenle, a beatce meniorice prccdeccssore noslro libros, ':.cmorice stice sollicila mente crediderit.
PATROL. CLXI. " ^O
299 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 500
CAP. 14*. — Quoi epistolas Gregorius reliquerit. In i\ lcrra, quem tradunt, quod eliam in quibusdam
Vila beali Grcgorii papm, tibro qudrto, cap. 71. scripturis, quamvis apocrvphis, i*eperitur, quando
Epistolarum tot libros in scrinio reliquit Grego- sibi""sepulcrum jussif fieri, incoluroem fuisse prae-
rius, quot annos in episcopatu vixit. Unde decimum senlem, eoquc cffosso ct diligcnlissinieprceparaio,
tertium librum epistolarum indiclionis septimce ibi se tanquam in leclulum collocassc, sfalimque
imperfectum reliquit, quoniam ad indictionis termi- csse defunclum.
num nnn pervenit. CAr. 150. — Qnod plus marlyres cuin corpore jam
CAP.145. — De libro quem Hermes scripsit. Ex tibro surrexerint. Ex sermone suncli Ambrosii in nalali
Poniificali. marlyrum, qui sic hicivit: _ Dignuin el cou-
•Sub Pii papse cpiscopatu, Ilermes librum scri- grnum. J
psil, in quo mandatum continetur quod ei prcecepit Si marlyres nondum liberaii sunl ab inferis,
angelus Domini, cum venil ad eum in liabilu pasto- liberali a peccatis. Haecenim prima esl resurreetio,
ris, et pi'cecepit ei ut pascha Domini die Dominico pcccatorum evasisse lenebras, Iucem possidere
celebraretnr. Juslitiae. (Hwc ibi non reperiunlur.) Yerumlamen
CAP.146. — De pmnilenliali Theodori. Bedade iem- eliam fortasse plurimi ex eisdem beatis martyiibus
potibus. cum Domino resurreclionem corporaliter vel conse-
Theodorus archiepiscopus, cl Adrianus aDoas vir quunlur, vel fuerunt consecuti. Nam, sicul legimus
seque doctissimus, a Yitaliano papa missi Britan- prima resurrectionis festivitate, suscitanle se Do-
iiiam, plurimas Ecclesias Anglorum doctriuce eccle- mino, multa sanclorum corpora suscitasse, vixisse,
siasticce fruge fecundarunt. E quibus Theodorus el iniroisse in sanclam eivitatem (Maith. xxvn),
peccantium judicia, quantis scilicet annis pro uno- cur 11*311 quoliescunque resurrectionis ejus festivitas
quoquo peccato quis pa.nitere debeat mirabililer celeljralur, lolies credimus resurgere eliam san-
scripsil. ctos? Ubi cnim votorttm jtrgis est solemnitas, gratia
C _p.147. —De reprobalione synodi, in qua hnagines jugis esl ct donorum. Sed fortassc quis, dieat:
sanclorum, et picturm in ecclesiis dumnaim sunl. S.pulcra clausa suiit, monumeiila construcla stint,
Leo noniis Michaeli palriarchm.
inde prodire polerint? Ut taceamus,
Ilecordamini illius liefanda. synodi, quam volue- queniadmodum
omnia possibilia suntDeo, et quod clausis
runt vocari septiinam noslri hceresiarchcc, quorum quia tumuli penclralibiis possit spirituale corpus prodire,
conspiralione ipsius Domini nostri Jesu Chrisli, et
ut hcec omnia prcelermiltam, Joannis tamen apo-
sanclorum revercndae imagines aut flammis tradilce
vero de stoli habcmus exemplum, quem tumulus suseeptum
sunl, aui aquis submcrsce, piclurce parieti- claudere potuit, custodire non potuit. Nam deposi-
lins basilicarum deletce. Quibtts quamvis reslileril £
lum corpus perdidit, non assumpsit. Hoc enim chu-
-Romanorum poniificum auctoritas, prae cunctis
sis fumtili foribus gralia resurreetionis ablalum est,
umen sanctissimi papce Nicolai ubivis prcedicauda
ul conslarel sepultura, nec inveniretur sepultus.
libertas, qui per legatos suos lam pro sacris imagi-
beati anlislitis Denique cum sacerdofes honorandi causa eorpus
nibus, 'quam pro deposilione Ignatii, reserato aditu, tumulus non polnit
et substitulione Pholii neophyii, ecclesice Sanciae inqiiireretit,
reddere quem suscepit.
Sophiae clausit, donec sanclce sedis acquiescerel
decreiis. CAP.151.-— Denon recipienda Vita Thomw apos<o!i
el aliorum. Aucjnstinus conlra Faustum, libro n,
CAP.148. — Item de eoclem.Actio 9 Chalcedenensh
concilii. cap. 2.
(67) Legunt seripturas apocryphas (Manicha_i)ne-
Apoerisarii papce dixeruut: Synodus non debet scio
quibus sutoribus fabularum, sub apostolorum
vocari, in qua lot nefanda facla sunt, propter quod nomine
videlur superfluum gesla ejus relegere. Si enim et scriptas, quce suorum scripforum tempori-
bus in auctoritate sanetce Ecclesice recipi mereren-
ab apostolico papa omnia_ ejus evaeuala sunt,
si sancti homines et justi el docti qui ttinc in
roanifesjum csi quod el beatissimus papa in com- itir,
munione receperit, et principalum Antiochence Ec- Dvilaerant, et examinare talia poterant, eos vcra
locutos esse cognosccrent (67*). Ibi tamen legunt
clesice habere dignum duxerit. Itcm. Slephanus
dixil: Illa in aposfolum Thcmam, cum csset in quodam nupiia-
cpiscopus Ephesi quae Ephesina synodo rum convivio peregrinus, el prorsus incognitus, a
prima acta sunt, irrita fianl. Praeterea quae contra
ministro pahna percussum, imprecalum
dominum Anliocheiium cpiscopuni facta sunt, pro quodam
honiini conlinuam saevamqtie vindictam.
eo quod ordinalio Maxiini, qui pro eo in Antiochena fuisse
dtini cgressus fuissel ad fo'ntem, ut inde aquam
Ecclesia episcopus Tactus est, a sanclissimo papa Nam,
convhantibus ministraret, eum leo rugicns inter-
Leone, et ab universali synodo recepta sunt. levi ictu
CVP.149. — De sepullttra Joannis evangelhlm. Au- emit, manumque ejus, qua caput apostoli
cfMlinus,superJoannem ,parih secundmtraclalu 124. percusserat, a corpore evulsam, secundum vocem
Creditur Joannes evangelista \ivus dormire sttb ejusdem apostoii id oplaiilis atque imprecaiitif,
(67) Habet hoc August. confia Adimaiuum Mani- (67*)Rursum in sermoneDominiIn moiite, lib. i,
chcei disciptiltim, cap. 17, quanquam non iisuem cap. 58.
oninino verbis.
501 DECRETI PARS IY. — DE FESTIY. ET JEJUN., ETC. 502
canis intulit monsis, in quibus discumbebat apo- A CAP. 155. — Quam caule aliquando tibri apocryphi
stolus. Item cap. i (68). Quod beata Maria patrem legendi sinl.Hieronymus ad Lmtam,de instituiione
filiw.
liabuerit ex tribu Levi, sacerdolem cuemdam no Caveal omnia apocrypha : et si quando ea, non
mine Joachini, canonicum non est. ad dogmatum veritatem , sed ad signorum reveren-
CAP.152.—De libro qui est de transilu beatm Maria
tiam legere voluerit, sciat non eorum esse quorum
•apocrypho. Hieronymus ad Paulatn et Eustochhtm.
' Si forte veneril illud tiiuiis prcenotantur, multaque in his admista *.itiosa,
apocryphum in manibus
esse prudenlice aurum in luto quaerere.
vestris de transitu beatae Mariae, dubia pro eertis et grandis —
CAP. 156, Ne aliquis in alterius fatnam scriplu-
non recipiatis, quod multi Latinorum pietatis amore. ram vel verba confingat, nisi probare velil. Adria-
sludio legendi charius amplectuntur, praesertim ex nus ad Ingeirannuni, cap. 49.
his cum nihil aliud experiri potest pro cerlo, nisi
beata a Ilem, Qui in alteriiis famam in publieo scripluram, aut
quod hodie Yirgo migravil corpore. verba conlumeliosa confinxerit,, et reperlus, scripta
Mulli nostrorum dubitanl uirum assumpta fuerii noii
probaveril, flagelletur : et qtti ea prius invene-
simul cum corpore, an obieril relicto corpore. Qua- si non vult auctoris eausam incurrere.
a attt a rit, rumpat,
Hler autem migraverit corpore, quibus per-
— Ilem de eodem. Capihdorum libro VII,
sonis Kinctissimuin corpus ejus ablatum fuerit, vel I>'CAP«157,
cap. 200.
ubi transposilum , utrumve resurrexerit, nescilur, ffi qui in alterius blasphemiam cantica compo-
quaimis nonnnlli astruere velint eatn jam resusci-
Christo immortalilale vc- suerint, vel qui cantaveriut ea, extra ordinemjudi-
tatam et beata j'am cum
centur. Nam lex exsulari j'ubel eos qui libellos fa-
sliri. Quod et de beato Joanne evangelisla ejjus mi- mosos
nistro (cui virgini a Christo virgo commissa esl) excogiiaut aut proponunt. Nolatur infamia
in quieunque, dum appcllal j'udi'cem, convilium dixe-
plurimi asseveranl, quia sepulcro ejus (ut ferlurj rit. Non taiitum is qui maledictum aut convitium
nonnisi manna invenitur, quod et scalurire cernilur.
famosus eflicitur, sed el is cujus consilio
Yerumtamen quid horum verius ccnseatur, ambi- dixerit,
faclum esse patuerit.
gtium est. Melius tamen Deo totum, cui nihil impos- CAP. 158.— De anathemaiixandh eis qui libros ca-
sibile est, commiitimus, quam aliud lemere diffi- tholicos faisaverunt. Actio 15 sextw synodi.
nire velimus auctoritateaostra, quod non probamus Prcecipimus illos qui falsaverunt libros catholicos
sicut et de his quos cum Domino, teste Evangelio, anathemati subjici, et cum haereticis aiiathematizari:
resurrexisse credimus (Mallh. xxvn). Sed utrum et sermonem qui dicitur in me ad Yigilium, el libel-
redierint in terrae pulverem, certum non habemus, los qui dicuntur Yigilii ad Juslinianum et Theodo-
r
nisi quod legimus, quia mulla corpora sanclorum ram, ut hereticorum adinventiones abjicimus.
qui dormierant surrexerunt, etveneruntin sanclam CAP.159. — De damnando concilio quod factum est:
civiiatem Hierusalem , et apparuerunl multis. De adversus sacras imagines. Actio 2 septiinm synodi.
quibus profecto nonnulli doctorum senserunt etiam, Adrianus papa Tharasio patriarchm.
ct in suis reliquerunt scriplis, quod jam in illis per- Sanctitas veslra piis et triuraphgtoribus impera-.
petua sit completa resurrectio. Fateutur enim quod toribus suggerat, quatenus falsum concilium illnd,
veri Christi tesles non essent, nisi et vera esset quod factum est sine apostoliea sede inordinabililer,
corum resurreclio. contra conslilutionem venefabilium Patrum , adver-
CAP. 155. — Quod episcopi prohibere debent, ne libri sussacras imagines, anathemaiizelur coram apQcri-
apocryphi vel in publico vel in privato leganlur, siariis nostris,
Leo Turibio ephcopo.
Curandum est ct sacerdotali diligcnlia providen-- CAP.160. — Ut episcopus gentilium libros non legat.
Ex Carthagtnensi concilio iv, cap. 16.
dum, ut falsatos codices, et a vera el sincera veri-
late discordes in nullo usu leclionis habeantur. . (Dht. 57, cap. Ephcopus.)'Episcopus gentilium
Apocryphce autem scripturce, quae sub nominibus libros non legat; hseretiiorum aulem pro neccssitate
apostolorum, multarum habent seminarium falsila- " et tempore.
lum, non soltim inlerdicendae sunl, sed etiam peni- CAP.161. — Iletn, de eodem. Gregorius, lib. ix re-
lus auferendi», et ignlbus concremandce. Item. S" gistri, epht. 48, ad Desiderium ephcppum Gatlim.
quis episcoporum apocrypha haberi per domos non (Dist. 86, C. cum mulia.) Pervenit ad nos, quod
prohibuerit, vel sub canonicoriini nomine eos co- sine verecundia memorare non possumus, fraterni-
dices in ecclesia permiserit legi, qui Priseiffiani latem tuara grammaticam quibusdam exponere.
adulterina sunt emendatione corrupti, hceielicum
Quam rem ila molesie suscepimus, ac sumus ve-
se noverit judicandum, quouiam qui alios ab errore hemeiitius aspernati, ut ea quae prius dicta fuerant,
non revocat, seipsum errare demonstrat. in gemitum et trisiitiam verteremus, quia se in uno
CAP. 154. — Quod excommunicandi sunt qui libros ore.cum Jovis laudibus laudes Christi non capiunt.
\amosos legunt. Ex ephtola Adriani vapm tradtia Et quam grave nefandumque sil episcopum canere
Ingelramio, cap. 62 (conc Eliber. cap. 52).
nec laico religioso conveniat, ipse considera.
^5, q. 1, cap. Si qtii inventi.) Si qui invenli fue- quod
rint libros famosos legere, excommunicentur. CAP. 162. — Quod auctores pueris, non presbyleris:
(68*) Vide etiam in lib. De Tobia, cap. 20, et in (69) In 6 SynoJo Romana femoore T]icodorici
libello De bono mortis, c. 10: producit testimonium regis.
e,\ 1Y lib. Esdrae,
515 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 516
ininus in Evangelio: Ego sum, inquit, veritas (Joan. A Sed quoties aliqua de universali synodo aliquibus
xiv). Non dixil: Ego sum consueludo. Itaque veri- dubilatio nascitur, ad recipiendam de hoc quod non
tate manifeslata cedat consuetudo veritati. Iiem c intelligitur ralionem, aut sponlehi qui salutem ani-
7. Revelatione igilur facta vcrilalis cedal error veri- mse suae desiderant ad aposlolicas sedes pro reci-
tali," quia et Pclrus qui prius circumcidebat cessit pienda [percipienda] ratione convenianl, aut si forle
Paulo veritalem prajdicanti (Gcdat. n). Iiem c. 9. sicut de lalibus dictuni est: Peccator, cum veneril in
Igitur cum Christus verilas sit, magis veritatem profundum malorum, contemnit (Prov. xvm), ita
quam consuetudinem sequi debenius, quia constie- obstinali et conlumaces exstiterint, ut doceri non
ludinem ralio el veritas semper excludit. velint, eos ab eisdem aposlolicis sedibus aut attrahi
CAP. 235. — De eodetn. Auguslinus, cap. 4 lib. iv ad salulem quoquomodo necesse esl, aut ue alio-
De baplismo (cap. 5). rum perditio essc possint, secundum canones pei*
(Dht. 8, c. Fruslra.) Fruslra, inquil, quidam qui saeculares comprimi [opprimi] poieslates.
ratione vincuntur, consuetudinem nobis objiciunt, CAP.240. — Non esse cotigregandam synodum episco-
quasi consueludo major sit verilate, aut non id sit porum absque auclorilate Romanw seclis. Marcel-
in spiritualibus sequendum, quod in melius fuerit a lus papa XXVIIIa Petro in secundo decretati suo.
Spiritu sancto revelatum. Hoc plane verum est, quia g (Dist. 17, cap. Synodum.) Synodum episcoporum
ratio et veritas consuetudiiii pra.ponenda est; sed absque hujus i sanctae sedis auctorilate, quanqtiain
cum consuetudini veritas suffragaiur, nihil iirmius quosdam episcopos possitis congregare, non poteslis
oportet relinere. regulariler facere, neque illum<episcopum qui hanc
CAP. 256. — Quod scriplurm ephcoporum ab aucto- appellaverit scdem apostolicam damnare, antequain
rilate canonis distinguendm sunt. Augustinus, epi- hinc sententia finitiva procedat. Nam, si sceeulai*cs
stola 48 ad Vincentium. in publicis judiciis libellis utunlur appellatoriis,
(Dist. 9, cap. Noli frater.) liabent etiam Scriplurce qnanto magis sacerdotibus hcec eadem agere licct
canonicce hunc argueudi morem, ut tanquam omni- qui super illos sunt ? De quihus dictum est: Ego,
bus dicatur, et ad quosdam verba perveniant. Item, dixi, Dii estis, et fdii excelsi omnes (Psal. IAXXI).Et
ibi. Noli, frafer, contra divina lam multa, tam clara, ideo nullus episcopus, nisi in legilima synodo, suo
tain indubilata testimonia, colligere velle calumnias lempore aposlolica aut rcgulari auctoritate convo-
ex episcoporum scriptis, sive nostrorum sieut Hila- cala,
super quibuslibet pulsatus criminibus audiatur
rii; sive, antequam pars Donati separaretur, ipsius vel j'udicetur, ne innocens damnelur, aut perdat
unitatis, sicut Cypnani et Agrippini : primo, quia cominunionem.
hoc genus litterarttm ab auctoritale canonis distin- G CAP.241. — Vt bina provincialia ephcoporum conci-
'
guendum est. Non enim sic leguntur, tanquam ita tia per annutn celebrentur Leo papa I, epht. 82.
cx eis testimonium pioferatur, ut contra senlire (Dist. 18, c. De concilih.) De conciliis autem epi-
uon liceat, sicubi forte aliter sapuerint quam veri- scopalibus, non aliud indicimus, quam sancti Pa-
las postulat. In eo quippe numero sumus, ut non tres salubriter ordinaverunt, ul scilicet bini conven-
dedignemur etiam nobis dictum ab Apostolo acci- lus per singulos annos habeantur, in quibus de ora-
pere (Philip. m). Et si quid alitcr sapitis, id quoque nibus querelis quas inter diversos Ecclesice ordines
Deus vobis revelavit. nasei assolent judicclur : ac si forle inler ipsos qui
.CAP. 257. — Item de eodem. Epht. ad Forlunatia- praesunt, de maj'orihus peccalis, quod absit! causa
num episcopum Sircensem, nascitur, quae provinciali nequeat examine diffiniri,
Dist. 9, c. Neque quorumlibet.) Neque quorum- fraternitalem tuam de tolius negotii qualitate: me-
libet dispulationes, quamvis catholicorum et lauda- tropolitanus curabit instruere, ut si coram posilis
torum hominum, velut Scripluras canonicas habere Pafnbus nectuo fuerilres sopitaj'udicio, ad nostram
debemus, ut nobis non liceat salva lionorificeiitla quidquid illud est cognitionem transferatur.
quae illis debetur hominibus, aliquid in eorum scri- CAP.242. — Non esse rata concilia sine aucioritale
plis improbare atque respuere, si forle invenerimus D aposlolica. In quintasynodo Symmachi papm.
quod aliler senserint quam verilashabet,divino ad- * (Dist. 17, cap. Concilia.) Concilia sacerdotnm
julorio, vel ab aliis intellecta, vel a nobis. Talis ego ecclesiasticis legibus quotannis decreta per provin-
suin in scriptis aliorum quales volo esse intelle- eias quia prtesenliani papaenon habent, valetudinem
cioies meorum. perdiderunf. Legite insanissimi, aliquando, illis
-
CAP. 258. — Apostolicas sanctiones a Deo firmatas piaster aposlolici apicis sanctionem, aliquid consti
esse. Agalho papa omnibus ephcoph. tuluiu, et non de majoribus negotiis ad consultatio-
Sic omnes apostolicce sedis sanctiones aceipiendae nem si quid occurrit, prasfatae sedis arbitrio fuisse
sunt, lanquam ipsius divini Pelri voce firmatce sint. servatum.
CAP.259. — Quod parlicidaris synodtts ad generalem CAP.243. — Item bh in anno celebranda esse episco-
synodum judicandam congregari non possil. Pcla- porum concilia. Ex concilio Chalcedonensi, actione
gius Valeriano patricio inlcr cwtera. decima quinia, cap. 19.
(Dht. 17, c. Nec licuit.) Sic nec licuit aliquem (Dht. 8, cap. Pervenil ad nosiras.) Pervenit ad
[forte, aliquando], nec licebit particularem syno- nostras aures, quod in provinciis constituta episco-
dum ad judicapduin, geiieraleni synodum covgvegari. porum concilia niinime celcbrentur, et ex hoe nro-
.•".17 DECRETI PARS IV. — DE FESTIV. ET JEJUN.. ETC. 518
batur, quod multce, quaE.corrcclione opus habeant, A relatione prnferti, ul nec coiiteiUiosiSvoeil.us sei.sus
ecclesiasticae res negligantur. Slatuit- igitut* Jiccc atidienlium turbent, ncc judicum vigorem de luimillu
ancla synodus secundum Patrum regulas bis in enervent. Quicunque ergo in conventu concilii haec
anno in unum convenire per singulas provincias qu:e praemissa sunt violanda crediderit, et coiitra
euiscopos, ubi singula quae emerserint corrigantur. hteo interdicta, aut tumultu, aut conlumeliis vel ri-
Qui vero noluerint convehire episcopi, constituti in sibus concilium perlurbaverit, juxta divince legis
suis civitatibus, et hoc maxime cum sui corporis sa- edictum quo prcecipitur : Ejice derisorem et exibil
nitate consistentes, eiiam oinnibus 'aliis urgentibus, cutn eojurgium (Prov. xxn), cum omni dedecore de
et iiiexcusabilibusnegotiis liberi sunl, licere eos fra- confessione abslractus a communi coetu secedat, ct
tjrnce charitatis admonilionibus corripi. frittm dierum excommunicationis senlentiaiii per-
CAP.244. — Vl in ecclesiis Ilispaniw sctnel in anno ferat.
propier pauperlaiem coiicilia fiant. Ex concilio To- CAP.246. — Incivil ordo
lelano m, cap. 18. qttaliler ab ephcopo syno-
dus agatur.
Praecipit haec sancla et umversalis synodus ut,
itante priorum aucloritaic canonum, quce bis in (70) Hora diei prima ante solis ortum ejicianlur
omnes ab ecclesia, obseratisque foribus cunctis, ad
dnno praecipit congregari concilia, consulla ilineris B
unam jaiiuam, per quam sacerdotes ingredi oportet,
et
longitudine pauperlate ccclcsiarum Hispania., se-
ostiarii stabunt, et convenicntes cardinales, sacerdo-,
incl in-anno in locum quem melropolitanus elegerit,
tes parilcr cum episcopo inlroibunt, et secundum
:
episcopi congregentur judices vero locoruni, vel
ordinis sui lcmpus residcbunl. Post hos ingredian-
actores fiscalium palriraoiiiortun, cx deerelo glorio- lur et diaconi
sissimi Domini noslri simhl cum saccrdotali conci- et qui, corona facta in conspeclu episcopi
aut vernali autdieKalen- sacerdotum, stent. Deinde forenses ingrediantur
lio, [autumnali] tcinpore, in ordine suo, procul ab aliis stanles, ct
in unum utdiscant presbyleri,
darumNovembrium, conveniani, fucrint residentes. Ingrediantur quoque sub-
ne in utjussi
quam pie et j'uste cum populis agere debcant, diaconi quos ad recilandum vel cxcipiendum con-
angariis, aut in operationibus superfluia sive priva- ordo reqnirit, obseratisque j"anuis sedentes in
tum onerent, sive fiscalem gravenl. Sinl enim per- gruus
diuturno silcntio episcopi videlicet et sacerdotes, at-
spectores [prosp.] cpiscopi, secundttm regiam ad-
que cor totum habentes ad Doniinum, diclurus est
monilionem, qualiler judices cuin populis agant, archidiacontis :
ila iil ipsos pramoiiilos corrigant, aut iusolenlias Orale; et tunc agalur litania. Sta-
timque omfies incurventur tam episcopi quatn pre •
corum auribus principum innotescant. Quod si cor-
_ orantes diulius, lacite com fletibus alque
reptos emendare nequiverint, et ab ecclesia et a com- sbyteri
munione suspendant. A sacerdote vero et senioribus gemitibus. Tunc surgens episcoptts cunclis adhuc iit-
deliheretur quid per provincias in suo delrimento curvatis, hanc orationem palam fundat ad Dominum.
CAP.2i7. — Oralio ab ephcopo in synodo'dicenda.
pracslare debcant judiccs, si ad concilium non vene-
Adsumus, Pomine; sancte Spiritus, adsumus,
rint; concilium aulem non solvalur nisi prius lo- sed in nomine
cum elegerint, quo sticcedenti tempore iierum ad peccati quidem immanilate detenli,
tuo spiritualiter aggregati. Yei-i ad nos, eslo nobis-
i-OHciliumvenialur, ut jam non nccesse habeat me-
concilio cum, et dignare illabi cordibus noslris. Doce nos
fropolitaitus episcopus pro congregando et ostende quid effi-
litteras deslinare, si in priori concilio tempus om- quid aganius, quo gradiamur,
nibiis denunlietur etlocus. cere debeamus ut, te auxiliante, tibi in omnibus
Eslo salus, ct suggeslor, el cffe- .
CAP.245. — Quatn reverenter et coinposile sacerdo- placere valeamus.
tes Domini injudiciis prmsidere debenl. Ex cottci- ctor j"udiciorum noslrorum qui solus cum Deo Paire
tio Toletano x-i, cap. i. et ej'us Filio nomen possides gloriosum. Non nos pa-
(5, q. 4, c. In loco benedictionh.) In loco benc- tiaris perlurbalores esse justilicc, qui suinmam di-
dictionis cor.sidcnles Domini saceidotes, nullis de- ligis a*quitatein, ul in sinislrum nos non ignoraiilia
bent aut indiscrelis vocibus perstrepere, aul quibus- D trahat, non favor inflectat, non aeeeptio muueris vcl
Iibettumullibusperlui*bari, nullis eliam vanis fabu- personce coiTiimpat, sed j*ungehos tibi ellicaciter so-
lis vel risibus agi, et, quod esl delerius, obstinatis lfus gratice ttice dono, ul sinius in le unum, ct in nul-
disccplationibus tumultuosas *.oces effundere. Si lo deviemus a vero, qualiier in nomiiie tuo collecli
quis enim, ul Apostolus aif, pulal se religiosum csse, sic in cunctis teneamus cum moderatione pietalis
von refrenans thiguam suam, sed seducens tor suum, justiliam, ut hic a le in nullo dissentiat scnkT.fa
hujus vana est religio (Jac i). Cultum enim suuln nostra, et in futuro pro benc gcsiis consequamur
justilia pcrdit, quando silenlia judicii obslrepen- praeinia seinpiterna.
tium turba confundit, dicente propheta : Erit cultns CAP.248. — Qnod Evangelium in synodo dieendi.m,
juslilim silentium (Isa. LVIII).Debet ergo quidquid et quw capiiula sint recilcinda.
r.ut considentium consultatioiiibus agitur, aut accti- Qua oralione finila, ab omnibus rcspondealur:
s.intium parte proponitur, sic milissima veibojum Anien. Rursumque dieat aichidiaconus: Erigitc vos.
CAP. 1.— Vnde cwperit ordo sacerdotalis. Anacle- ]R est, beatissimi Petrus et Paulus suo martyrio con-
lus J» secundodecrelali suo (epist. 2. ad episc secrarunt. Secunda autem scdes apud Alexandriani,
Italim). beati Petri nomine a Mareo ejus discipulo at-
c. In Novo In Novo Testa- qua;
(Dist. 21, Testamento.)
que evangelista consecrata est, quia ipse et in M-
mcnto, post Christum Dominum, a Pelio sacerdo-
talis ccepit ordo, quia ipsi primo ponlificatus in Ec- gypto prinium verbum veriialis directus a Pctro,
et gloriosum suscepit martyrium; cui
clesia Christi datus est, dicente Domino ad eum : praedicavit,
successit venerabilis Abilius [Anianus et post hunc
Tu es, inquit, Petrus, el super hanc petram mdificabo
Terlia vero sedes apud Anticchiam ejusdem
Ecclesiam meam, et pofim inferi non prmvalebunt Abilius]. beati Petri apostoli habetur honorabilis, quia illic
adversus eain, et tibi dabo claves rcgni cmlorum
priusquam veniret Romam habilavit (Act. xi), et
{Matth. xvi). Hicergoligandisolvendiquepotestatem et illic priniuin no-
Ignalium episcopum eonslituil,
pritnus accepit a Domino, primusque ad fidem po- men Cliristianorum
novellaegenlisexortum est.
pulum virtulesuce prsedicalionis adduxit. Cceteri vero CAP.5. — De
cum eodem consorfio honorem et appellatione. Omnibus in Christo 4i-
aposioli pari po- leclis fratribus. Sixtus a Peiro sexlus in primo de-
tcsiafem acceperunt. Ipsumque principem corum cretati sno (epist. 2, c. 2).
esse voluerunt; qui edam, j'ubente Domino, in toto (Q (2, 17.6, c. Si quh vesl-umS)Si quis vesiruni puls^
orbe letrarum dispersi F-vangelium prcedica*,ertint tusfuerilin aliqua adversitate, licenter hanc san-
(Malth. xxvm). Ipsis quoque decedenlibiis, in loco ctam apostolicam appellet sedem, et ad eam quasi
eorum surrexerunt episcopi, quorum ordinalio prce- ad caput suffugium liabeat, ne innocens dainnetur,
taxaio fieri debet ordine et modo. Quos qui recipit aut Ecclesia sua delrirnentum patialur. Si aulem
etverba eorum, Domituim rccipit; qtii auteni spcr- necesse ei evencrit, camque roinime appellare vo-
nit eos, eum a quo missi sunt, et cuj'us funguntur luerit, et vocatus tamen ab haesede fuerit, non re-
bgalione, spernil, et ipse indubitanter spernotura iittat venire, sed confestim ut ei nuntiatum fueril,'
Domino (Luc x). Yidenles autem ipsi aposloli mes- venire festinet^ et causaspro quibusvocatus estpru-
sem esse multam, et operarios paucos, rogaverunt denter disponat, atque si necesse aliquid corrigere
doniiimm messis, ut miitciet operarios in mcssem fuerit, cum his quos hic primum invenerit, corri-
stiara (ibid.). Unde electi ab eis sunt septuaginta di- gat. Ad ecclesiam tamen suam non prius reverla-
scipuli, quorum lypum gerunt presbyteri, alque in tur, quam hinc litteris aposlolicis vel formatis ple-
eorum loco sunt consiituti in Ecelesia. De quorum niter inslructus atque purgatus sit, si fuerit unde.
ordinatione et reliquorum minislrorum, supra- Etpostquam domum reversus fuerit, cognoscant
dixisse sufficial. ] vicini sui "qualiter hic suam alioi*umque caiisam
D
CAP.2. — Qtim sit prima sedes. Anacletus in teriio finierit, quaientis eam absque aliqua ambiguilate
decretali suo (epist. 5 ad omnes episcopos). nuntiare elpracdicare omnibus possit. Ab hac eiiim
(Dist 22, c. S^acrosancta.) Prima sedes est ccele- sancla scde, a sanctis apostolis tueri, defendi et
sti beneficio Romana Ecclcsi^,quam,ut raemoratuin libcrari episcopi j'ussi sunt, ul sicut eorum dispo-
525 »• IVONIS CARNOTENSfS EPISCOrt 524
sitione, ordinanteDoinino,prin)i!us sunt constituti; i cium perllnerelvoliiU, et in bealissimo Pelro aposio-
sic hujus sanctce sedis, cujus disposilioni eorum lorum omnium summo principaliler collocaret, ut
causas et judicia servavcfinit, proleclione, fuluris ab ipso quasi quodam capile dona sua velut in coi -
lemporibus sint ab omnibus adversitatibus [peiver- pus omne diffunderet, ut exsorlem se ministerii
silalibus] semper Iiberi. Unde culpantur hi qui ali- [myslerji] lnlelligeret esse divini, qui ausus fttissct
ter circa fratres egerint, quam huj'us sedis rectori- a Pelri soliditale discedere. Ilunc enim in consor-
bus placere cognovcrint. His taliter consideratis, lium individuce unilalis assumptum, id quod ipse
atque cum reliquis episcopis decretis lanquam om- crat voluit nominare dicendo : Tu es Petrus, et
nium curam gerentes, propter sedis proprice apicem snper hanc petram mdificabo ccctesiam mcatn
decernimus, ut nemo ponlilicum aliquem suis re- (Malth. xvi), ut celerni templi cedificalio mirabili
bus exspoliatum episcopum, aut a sede pulsum ex- muncre gratice Dei in Petri solidilate consisteret.
communicare aut judicare praesiimal, quia non est Hanc Ecclesiam suam firmilate corroborans, ut illam
privilegium quo exspoliari possit jam nudatus. S> nec humana temerilas posset appelere, nec portce
quis autem aliler praesumpserit agere, sciat censu- inferi conira illam prcevalerent. Yerum banc petrce
ram liujns sedis cum omnibus mcinbris suis sibi istius sacraliss.mam firmitatem Domino, ut diximus,
non dcesse venturam, Etaedificante consiruclam, nimis impja vult prcesiim-
CAP.4. — Item de eodem, et quod non ticet diffiniri ptione violare, quisquis ejus poiestalem tental in-
cuusam accusati episcopi inconstdto Romano ponli- fringere, favendo cupidilatibus suis, etid quod acee-
fice. Victor papa XIII a Petro in primo decrelali pil a veteribus, nori sequendo.
suo (ep. i, c. 5).
CAP. 7. — Quod imperatori non sit obediendum, si
(5, 17.6, c. Accusatus.) Placuit ut accusatus vel
aiiquid prwcepil contra Deunt. Augustinus iu psul-
judicatus a comprovincialibus in aliqua cattsa epi- mos (Psal. cxxiv, ad versiculum : Quoniam nonae-
scopus licenter appellel et adeal apostolicae sedis relinquet virgam). _,
ponlificem, qui aut per se, aut per -\icarios suos (11,_/. 5, c. Imperatores.) Julianus exstitit infi-
cjus retractari negotium procuret. Et dgm iterato delis imperator, nonne exstitit apostata, iniquus
j'udicio pontifex causam suam agit, nullus alius in idololatra ? Mililes Cliristiani servierunt imperalori
ejus loco ponatur, aui ordinelur episcopus; quoiiiam infideli. Ubi veniebalur ad causam Chrisli non agno-
quanquam comprovincialibus episcopis accusati scebant, nisi illum qui in coeloerat. Quando volebat
causam pontificis scrutari lieeat, non tamen diflinire ul idola colerent, ut thurificarcnt, praeponebant illi
jnconsullo Romano pontifice permissum est. Et alibj Deum. Quando autetn dicebal: Producite aciem,
iu statutis aposlolicis legilur (2, 17. 6, c. Si quis > ita contra illani gentem, statim obtemperabant.
pulav.) : Si quis putaverit se ft p.oprio metropoli- Dislinguebanl Dominuni aeternum a domino tempo-
tano gravari, apud patriarcham, vel primatem dice- rali, et tamen subdili erant propter Dominum a_ter-
cesis, aut penes universalis aposlolicce Ecclesiae num etiam domino temporali.
— Non posse quemquam supenorem iib Iik
judicelur sedem. Nihil aliud est, fralres, talis prce- CAP. 8.
sumptlo , nisi apostolorum suorumque sucees- qui inferiorh dignitath, vel otdinis sunt judiciit-
riis submitlii diffinilionibus. Nicolaus dilecto filio
sorumque terminos transgretli, eorumque decrela Michaeli a Deo dileclo semper Augusto (ep. 2,
violare, vol. 8).
CAP. 5. — Quod sacerdolalh dignilas excellit hnpe- (Disl. 2i, c. Nunc autem.) Nunc autem divina
rialem. Gregorius Nazianzenus de ipsis imperalo- inspiratione 11011nos pigebit, ncc nobis impossibile
ribus loquiiur (in oratione ad cives Nazianzenos). crit ostendere vobis, si lamen audire velilis, non
(Dht. 10, cap. Suscipitisite.) Stiscipilisne libevuw
posse quemquam rite ab his qui inferioris dignitafis
lem verbi? Libenter accipilis quod lex Christi sacer- vel ordinis submilti diffinilionihus.
sunt, judicialibus
dotali vos subjecit potestali, alque islis tribunalibus Si quidem tempore Diocleliani el Maximiani Augu-
subdidit? Dedit enim et nobis polcstatem, cfcditet
slorum, Marcellinus episcopus urbis Romae, qui
principatummultopcrfeciiorempriiicipalibusvestris. t>postea insignis marlyr effectus esl, adeo compulsus
lul nunquid jusium vobis videtur, si cedat spiritus
est a paganis, ul templum eorum ingressus grana
tarni ? si a terrenis cceleslia superentut' ? si divinis thuris
humana ? super prunas imponerei. Cujus rei gratia col-
praeferantur lecio numerosorum episcoporum concilio, et inqui-
C^p. 6. — Quod Pclro Dominus intcr dhcipulos pri- siiione facta, hoc se idem ponlifex egisse confessus
matum cor.lulit, nt sic ad Ecclesiam diffunderetur.
Beathsimus Leo papa 1 universh Viennensh pro- cst, niillustamen eorijm proferre senlentiam [ineum]
vincim ephcoph \ep. 87). •.tisus est, dum ei saepiss "me omnes perhibe-
(Dist. 19, c. Ita Dominus.) Ita Doipinus noster rent: t Tuo ore j"udica causam tuam, non noslro
Jesus Christus humani generis Salvator instiluit ut judicio. Noli, aiunt, audiri in noslro judicio, sed
veritas, quce antea legis et prophetarum prceconio collige in sinu tuo causam luam. » Et rursus:
conlinebatur, per apostolicam tttbam in salutem (i Quoniam ex te (inquiunl) j"ustificaberis, aut ex
universitatis exiret, sicul scriptum est: In omnem ore tuo condemnaberis (Matth. xn). t Et ilerum
terram exivit sonus eorum, et in fines orbes lerrm dicunt: « Primh sedes non j"udicabilur a quoquam. J
verba eorum (Psal. xvm). Sed hujus muneris sacra- Item in eadem. Sed et cum quidam tempore quodam,
mentum ita Dominus ad omnium apostolorum ofli- conlra Sixtnm papam tentasscnt quccdam mali [non
3f_§ DECRETI PARS V. — DE PRiMATC ROM. ECCLES., ETC. 528
honi] rumoris objicere, et in consilio, cui et Yalen- \ pit, in communioncm rccidens perfidorum, non
linianus Augustus intererat, dictum fuissetnon licere debuit subnioveri ?
adversus ponfifieem dare sententiam, surrexit idem CAP. 10. — De eocletn, in quinla synodo Symmachi
papw (in libro Ennodii de 4 el 5 synodis Roina-
protinus imperator, et in arbitrio prccfati ponlificis nis).
tribuif jutlicare judicium suum. Etenim nullus pon-
(9, q. 3, c. Aliorum.) Aliorum forte hominum
tificum minorum vel inferiorum urbium subaclus causas Deus voluit per omnes terminare, * sed sedes
judiciis invenitur. Item in eadem. (Disl. 21, c. In istius praesulum suo sine quaeslionc i*eserva\it
tantum.) In tantum autem hanc praesumptionem arbitrio. Voluit beati Petri apostoli successores
sancti Patres apud Chalcedonem detestati sunt, ut ccelo tantuni debere innoccntiam, ct sublilissimi
Dioscorum Alexandrinum anfistilem inler cceteia diseussoiis
indagini inviolatam exhibere conscien-
idcirco potissimum sine ulla restitutione damnave- liam.
rint; quia ponens in coelum os suum et lingua ejus CAP.
transeunle super terram (Psal. LXXII),excoinmuni- 11,—Quod vicurii Romanw scdis non habiant
pleniludinem aposiolicm potesiath, Gregorius 1V
calionem in sancttim papam Leonem dictavit: ita Gallim, Europm, Germanim ephcoph,
ut in sententia contra ipsumpiolata hoc videantur _ Romana Ecclesia vices suas ita aliis imperlivit Ec-
memorare praecipue diccntes, quoniam secundus clesiis, ut in parlem sint vocatce sollicitudinis, non in
excessus [secundis excessibus] priorem iniquitate plenitudinem potestatis. Proinde dilectio vestra, quo-
valde iransceudit. Praesumpsit enim excommunica- rum devolione gaudemus, jungateuram suam dispo-
lioiiem diclare adversus sanctissimum et bcatissi- sitionibus nostris. El pbsl plura. Nec pigeat forle, ant
mum arcliiepiscopum maguae Romae Leonem. Nun- pudeatuoslrisobedire mandatis, aut aposlolicae sedis
q.:id inquisitionein legimtts fuissc faclam, utrum olisecundare praeceptis, quia humilibus datur gralia,
jusle an injuste, Oioscorus ipsam excommunica- non superbis (Jac iv). (Dist. 19, cap. Nitlli fas est).
lionein diciassel? Non plane, sed absque omni Nam nulli fas est, vel velle, vel posse [velleve posse]
conlroversia hoc in eo multati [ulti] sunt, quia cum transgredi apostolicce scdis praecepia, nec noslrce
esset inferior, poliorein quibuslibet conatus est dispositionis ministerium, quod veslram oportet
lacessere injuriis [conluineliis], tesle Analolio Con- sequi charitatem. Sit ergo ruina. suce dolore pro-
slanliiiopolitano praesule qui dicil: Propter fidem slralus, quisquis aposlolicis voluerit conlraire de-
non est damnatus Dioscorus, sed quia excommuni- cretis, nec locum deinceps inler saeerdoles habeat,
calionem fecil domino archiepiscopo Leoni. sed exloiTis sit a sancto ministerio""; nec de ejus
CAP. 9.—Romanam sedetn de lola Ecclesia jndicare, Q j"udicioposlea quisquam curam habeat, qiiQiiiam
ipsatnveroad nuiliuscoinmearejudicium.Gelasins I iam damnalus a sancta et apostolica sede, hac
Fattsio maghtro fungenti legationis ojficio Conslan- ' auctorilate'prosuainobedienfiaatquepra-sumptioue,
linopoli (epist. 4). a quoquam esse non dubitatur; quiamajoiis excom-
(9, q. 5, c Ipsi sunt canones.) Nobis opponunt municationis dejectione est exigendus cui sanctce
canones, dum nesciunt quid loquantur. Conlra quos Ecclesiae fuerit commissa disciplina. qui non solum
hoc ipso venire se piodunt, quod pilmae sedi sana praefatce sanctce Ecclesia. j'ussionibus parere debuit,
rectaqtie suadenti parere diffugiunt, Ipsi sunt cano- sed efiam alios ne prceterire.U, insintiare. Sitque
nes, qui appellatiories tolius Ecclesiae ad hujus sedis alienus a divinis et pontificalibus officiis, qui noluit
examen -soluere deferri; ab ipsa veto nusquam praeceptis obtemperare aposlolicis.
prorsus appeliari debere sanxerunt, acper hocillam CAP. 12. — Non csse convocandam generalem syno-
de toia Eeclesia juJUare, ipsam" ad nullius eom- dutn sine prmcepto papw. Pelcujius II papa epi-
mcare judicium, uec de ejus unquam praeceperunt scoph Constaniinopoli congregath.
judicio judieari, senleiitiainque illius constituerunt Relatum est enim ad- apostolicam sedcm, Joan-
oportere dissolvi, cttjtis poiius sequenda decrela nem Constanlinopolitanum episcopum universalom
mandaverunt. In hac ipsa causa, Timotheus Alexan- D se scribere, vosque ex hac prcesumptione ad syno-
drinus et Pelrus Aiitiochenus, Petrus, Paulus, Joan- dum convocasse generalem : cum generales synodos
nes et ca.teri non solum uiitis, sed plures uliqtie convocandi auctoritas apostoliea. beali Petri apo^
nomen saceidotii pra.ferentes, sola ssdis aposlolicae stoli sedi singulari privilegio sil tradita, et nulla
smit aucloritate dejecti. Post pauca. (Dist. 22, c. Qua uiiquam synodus rala, qucc aposlolica auctoritale
iraditione.) Qua traditione majorum, apostolicam se- non fuerit fulta. Quapropter quidquid in prccdicto
deininjudiciumvocanl?Ansecurida- sedisantistites, et vestro eonventieulo, (quia synodus taliter prccsunipta
lertice, cceterique bene conscii sibi sacerdotes dcpelli esse non poltiit) statuistis, ex auctoritate sancti Pelri
debuerunt, el qui religionis exslilit inimicus, depelli apostolorum principis, et Domini Salvatoris voce,
iton debuit ? Yiderint ergo si alios Iiabent canones, qua beaio Petro potestatcm ligandi et solvendi ipse
quibus suas ineplias exsequanfur. Caeterum isli salvator dedit (Mallh. xvi), qnae etiam potestas in
qui ecclesiaslici, qui legilimi celebrantur, sedem successoribus ejus indubitanler transivit, praedpio
apostolicam ad judicium vocare non possunt. Ef omnia quae ibi statuistis vana et cassata esse j ita ut
CoiistantinopolitancB episcopus civitafs, quae uti- deinceps nunquam appareant, nec ventileutur [sed
quc per caiiones inter sedes nullum nomen acce- mutilentur]. Post pauca. Quapropter chaiilas vestra
"
527 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 528
neminem unquam suis in cpistolis uiiiversalem A , ctioni intcresse merueruiU. Qui accepta ratione, quod
nominet, nesibi debilum subtrahat, cum alteri hono- non causa contcinptus Augusti, sed futuri temporis
rem offerl indebiium. prospectu omissum hoc fuerit, ne videlicet legatos
CAP.15. •— Qtiod soio liomano ponlifid liceal de principum in electionem Romanorum pontificum
qualibet Ecciesia, si voitierii, clericnm ordinare. Ste- [praesulum] exspectandi nios per hujusmodi fomi-
phanus Watberlo patriarclue. tem inoleseeret, omnem indignationem medullitus
Miramur priidenliam luain Gumcnsi Ecclesiaede-
scdavcrunt, el ad salulandum electum eliam ipsi
negare consecrare paslorem, cum te jam ad hoc humililer acccsserunt.
provocalum noveris apostolica exhorlatione. Sic CAP.17. — Quod
enim in ejus eleclione quod [forle, quid] libi dis- semper minor a majorc benedictio-
nem petere debeat. Nicolaus papa, Michaeli itnpe-
plicuit sacris canonibus interdiclum, apologetjcis ratori (episl. % vel 8).
lilleris tuis respondere nobis debueras. Nunc vero (Dist. 21, c. Denique.) Denique si In Epistola ad
iteralo tibi scribimus, nolentes alicujus Ecclesice Hebrceos legimus quod minor a majore benedicatur
privilegium infringere, licet apostolica prcerogaliva (Hebr. vn), restat profecto ut, exigente ralione,
possimus de qualibel Ecclesia clericum ordiiiare.. etiam maledicalur. Si quidem prccnoscentes hcec pe-
Desine jam cujuspiam zelo eleclum a clero et expe- Q riculosa tempora illi qui anle nos fuerunt, providam
litum a populo Lintwardum [Litwardum] Cumensi in Ecclesiis tradiderunt consuetudinem, hodieque
Ecclesite antistitem prolelare; quia si protelavcris, in RomanaEcclesia, qua. magislraest omnium Ec-
ct eum consecrare toties monilus non maturaverls, clesiarum impraRtermisse-servalur, ita ut nullus sa-
cum ad nos venerit, procul dubio consecratus ab- cerdos majore suo non innucnte consacerdoie cui-
ibit, quia licel aposlolica auctoritate id facere valea- libet rei benedicere nitatur; sed [si] et anterior
mus, tuo tamen incitamur exemplo, qui transgressis stans ad pronuntiandam aliquam leclionem, bene-
termiiiis tibi commissis, in Ecclesia Salonensi epi- diclionem quidem poslulat, sed ei quilibet inferior
scoporum ordinare ad indecentiam apostolicae sedis non audet benedicere. Cur hoc? Nunquid benedicerc
praesumpsisti, quod quantae praevaricalionis sit ipse peccatum cst? Absit! De maledicis enim, nonde
perpende. beiaedicis dicit Apostolus, quia regnum Dei non pos-
CAP.14.— Quod delectio el consecralio Rotnuni pon- sidebunt (I Cor. vi). Sed per hoc innuitur quanlce
tificis juste el canonice fieri debeat. Leo 1V Lo- censurte freno inferiores quique ad suos j'udicandos
lltarjo et Ludovico Aucjusiis.
praeposjlss coercendi sunt, si hi nec etiam benedi-
(Dist. 05, cap. Inler nos,) Inter nos et vos pacti
serie stalututn est ct confirmatum quod electio et cendi jus nullum penitus obtineant.
^ CAP.18. — Non esse nltendendum
consecralio ,fuluri Romani- ponlificis nonnisi juste quales sacerdoies
el canonice fieri debeal. sint, sed quid de Domino loquantur. Nicolaus papa
Mtchaeli imperulori (ibid.). •
CAP.15. — In poteslatc papw esse injuste damnatos
vel cxcommunicalos resliluere. Anastasius pa- (i,q. i,c Non quales.) Nou qdales sacerdotes-Do-
triarcha Fclici papm (inier episl. Felicis I, ep. i). mini, sed quidde Domino luquantur, estvobis mag-
(9, q. 5, e. Fuil semper.) Fuit semper vcslrae apo- nopere providendum, nec in vicariis beati Petri
tslolicaesedi licenlia injuste damnalos vel excommu- aposloli vobis est attendendum qui sint, sed quid
nicalos pofeslative sua auciorilale reslituere, et sua pro correctione ecclesiarum, quid pio salute vestia
eis omnja reddere, et illos qui eos condeinnaveruut sataganl. Nec enim illos inferiores dicetis Scribis et
aut excommunicaveruiit, apostolico punire privile- Pharisccis sedcnlibus super cathedram Moysi, de
Dominus praecepit dieens : Qumcunqueclixe-
gio, sicul eliam noslris cl anterioribus cognovimus qtiibus
aclum temporibus. Item. (9, q. 5, c. Antiquh.) An- rint vobis facitc, secundum opera vero eorum noliie
-liquis regulis censitum [sancilum] esl, utquidquid facere (Matth xxm). Ergo, imperator, considera si
illos dixit audiendos, qui super calhedram Moysi
quainvis in remolis aut in longinquo positis provin -
ciis, super episcoporum querelis aut accusationibus D sedebant, quanto polius qui super calhedram Petri
resident esse exislimas obaudiendos?
agerclur, non prius traclandum vel accipiendum es-
sel, quam ad noliliam alnise sedis vestrce esset do- GAP.19.— Quod apostolicm seclis judicium a neniine
sit retraclandum. Item Nicolaus eidem.
ductum, uthujus auctoriiate jtixta quod fuissetpro-
nuniialio infirmaretur aut firmaietur. (9, q. 5, c. Patel.) Patet profecto sedis apostolicco
CAP. 16. — Quod in eleclione Romani poniifich lc- (cujus auctoritale major non esl) judicium a iiemi-v.
gali imperutorh non sunt exspeclandi. Grego- ne fore retraclandum, neque cttiquam de ejus liceaf,
rius II. judicare judicio, juxta quod Bonifacius papa Ruffo.
(Dht. 65, e. Adrianus.) Cum Adrianus secundus et cceteris episcopis per Thessaliam constitutis seri-,,
ad Romanum pontificalum ab ecclesia Dei Genitri- bens ; « Nemo, ait, unquam apostolico cuhniiii (dcs;
cis dominae nostrae, quce dicitur ad Prcescpe, trahe- cttjus judicio non licet retractare) manus obvias au-
relnr ad Lateranense patriarchium, certatim a clero1 dacler intulil, nemo in hoc rebellis exslilit, nisi qui
et proceribus et plebe deportatus est. Quod audien- de se voluit judicari. > Et beatus papa Gelasius:
tes missi Ludovici imperatoi*is molesle tulerunt et; « Nec de ejus (id est Romaniti Ecclesicc) canones un-
wtignati, scilicet quod dum pr.-csentes essent, noni quam pr.eceperuiU judicare judicio, ncc senfentiam
imilali fticrunt, nec opfatce a se futuri prccsulis ele- illius coiisfiliteruni ODorterc dissclvi, cujus polius
"529 DECRETI PARS Y. - DE PRIMATU ROM. ECCLES. ETC 559
sequenda decreta maudavcrunt. > Ergo de judicio A rabiles populoscalervatim secum ducit, primo man-
Piomani praesulis non retraclando, quia nec mos eipio gchenncecum ipso, plagis mullis in a_lei*num
exigit quod -diximus comprobalo, non negamus ejus- vapulaturos. Hujus culpas isiic redarguere prcesu-
dem sedis. sententiam posse in melius eommutari: mit mortalium jiullus, quia cunctos iudicaturus ipse
cum aut subreptum aliquid fueril, aut ipsa pro con- a nemine es.t judlcandus, nisi deprehendatur a lide
sideralione" aetatum, et temporum seu grayium .ne- . deviuSj pro cujus peipetuo statu universitas fidelituii
ccssilatum dispensalione quiddam ordinare deere- tanto instanlius orat, quanto"suam „salutem post
vit; quoniam et egregium Paulum apostolum quce- .Deuni, ex illius incolumitate animadvertunt propen-
dam fecisse dispensatorie legimus, quae postea re- -silts pendere.
probasse legitur. Quod tamen observandum cst, CAP.24. — Apostolatus prhwipatum omnibus prmfe-
quando illa Romana videlicet Ecclesia, discretissima renclum. Augustinus, cap. 1 lib. u De unicp
consideratione ileri delegerii, non quando ipsa qtia. baplism. contra Donatistas.
bene suut delinita retractarerenuerit [voluerit]. (2, q. 7, c. Puto quod sine.) Puto quod sine uOa
C'.P. 20. — Quod « Gtoria iit excelsh, s ab ephcopis sui contumelia Cyprianus cpiscopus Petro apostolo
in Cmna Domini dicendum sit. Idem Radulpho Bi- ^comparatui*, quantum attinet ad martyrii c-oronam.
luricensi archiephcopo (ep. 19, c. 7). JB Cajferum magis vereri debeo, ne in Petrum- contu-
(De cons.,dht. i,c.Porro c Gloria. _>)_PorroGlo- ( meliosus existam. Quis enim nescit illum aposlola
ria in excelsh Deo, ab episcopis in Ccena Doraini in- ttis principalu cuililiet episcopatui pracfercndum
ter inissarum solemnia niore nostro dicenda est. Sed etiamsi distat calhedrarum gralia, una tamen
Pallio vero aposlolico eadcm die uti illis solis est est martyrii gloria. Ibidem paulo'inferius. Cum Pe-
licilum, quibus est ab apostolica sede permis- trusaPaulo posteriore corrigatur [corrigilur], et
SKin. pacis alqueuiiitalisvinculo custodito ad niartyriunt
CAP. 21.—De primalu Romanw Ecclesiw. Leo IV promovelur, quanlo facilius et forlius quod per uni-
Caroto recji. reri ae Ecelesiae staluta firrnalum est, vel unius epi-
(16, g. 6, c. Si fortassh.) Si fortasse (quod non scopi auctoritati, vel unius provinciae concilio praj-
ciedimus) apud vos inutiles judicamur, Ecclesiata- ferendum est.
usen, cui perniitteute Domino praesidemus, non in- CAP.25. — Nullum se a societate Pelii segregare
utilis;sed eapul princ.piumque omniiim merilo si- debere. Beda super Mullhmum (homii. de festo
mul ab omnibus vocatur. Apost. Pelri el Pauli).
CAP.22. — Quod in prmsenlia legatorum imperalorh (24, q. 1, c Quicunque ab unilale.) Quicunqueab
Leo papa causatn suam examinari volueril. ldem unitate fidei vel societalis Pelri apostoli quolibet
Nicolaus hnperatori. modo semetipsos segregant, tales nec vinculis pec-
- calorum absoivi nec januam possunt cceleslis
(%q. 7, c. Nossi hicompetenler.) Nos si incompe- regni
teiiter aliquid egimus, et in subditis justae legis tra- ingredi.
milem non conservavimus, vestro ac missorum ve- CAP.26. — Prmfatio Nicwni concilii de primalu Ro-
slrorum cuncta volumus emendare judicio; quo- manw sedis.
niam si nos qui aliena debemus corrigere pejora Realissimo Silvestro in urbe Roma aposloiica. se-
commiliiinus, cerleuon veritalis discipuli, sed,quod dis aniistite. Augusto Constanlino el Licinio C*aesa-
dolentes dicimus, erimus prcc cceteris erroris magi- re, consulatu Paulini el Juliani virorum clar-issi-
slri. Inde roagnitudiuis veslrce magnopere clemcn- moruni, anno ab Alexandro millesimo trigesimo
tiam imploramus, ut lales ad hcec quae diximus pei*- sexto [506], mense Juiiio xui KaleadaS Julii pro-
quirenda, missos in his parlibus dirigalis, qui Deum pter insurgentes hcereses lides calholica exposita cst
per omnia limeant, et cuncta, quemadmodum si apud Niccenam Rithynice, quam sancla et reveren-
veslra praesens fuisset imperialis gloria, diligentcr dissima Romana complectitur et veneralurEeclesia,
exquirant; et non tautum haec sola, quae superius rj quippe quam trecenti dccera et octo Patres median-
diximus, quaerimus, ut ex amussim exagilent, scd iibus Yiclorc aique Yincentio rcligiosissimis Roma-
sive minora, sive eliarn majora illis sint de nobis na5sedis presbyleris, inspirante Deo, ad obslruenda
indieala uegotia, ita eorum -cuncta legitimo icrmi- [destrucnda] -Arii venena prolulerunt. (Vide eiiotn
nentur examine, qualenus in posierum nihil sit Anacieli, ep. 5.) Nam et nonnullae regulae subncxce
quod ex his indiscussum vel indefinitum rema- sunt, qttas niemoi*ata suscipiens conltrmavit Eccle-
neat. sia. (Dht. 22, c. Sacrosanctu.) Seiendum est sar.e
ab omnibus Calholicis quoniam sancta Romana Ec-
CAP. 25. — Quod nulli ntorlalium prmsumendum est
Romanum pontificem eliam graviter delinquenteiii clesia nullis synodis decretis pi*aelataest, sed evan-
redarguere. Ex Geslis Bonifacii martyris legali gelica voce Domini el Salvaloris nostri primatum
Romanw Ecclesiw. oblinuit, ubi dixit bealo Pelro apostolo :Tues Pe-
(Dht. 40, c Si papa.) Si papa suae et fraternce trus,et super hanc pelramwdificabo Ecclesiam meam,
saiuiis negligens, deprehenditur inutilis et remissus etporlw inferi non prwvalebunt adversus eam; el iibi
in operibus suis, et insuper a bor.o lacituraus, quod dabo claves regni cmlorum; et qumcunque ligaveris
Hiagis officit sibi et omnibus, nihilominus inuume- supcr terram, crnnt ligaia et in cmlo, et quwcnnque
PATROL. CLXL 11
S5l 'D. IYONIS CARN0TENSI5 EPISCOPI 532
sitveris supcr tertam, erunt soiuta et in cmlo (Malih. A laverit qui dejcclus vidclur [csl], ct confugeri! ad
xvi). Adhibilaest etiam soeielas in eadeni urbe Ro- beatissimum-Romance Ecclcsiae cpiscopum, el vo-
mana beatissimi aposloli Pauli, vasis electionis, qui lucril se audiri, si jusium putaverit ut renovelur
uno die unoque tempore gioriosa morie eumPelro, examen, scribere his episcopis dignelur -Romanus
stib principe Neione agonizans coronatus esf,et episcopus qui in finitima el propinqua [allcra], vcl
ambo pariter sanciain ecclesiam Romanam Christo quiin-altera provincia suiit, ut jpsi diligentei*oinnia
Domino conseerarunf, aliisque oninibus urbibus in requirant, el j'uxta veritatis fidein definianl. Quod
univcrso mundo eam sua praesenlia alquc veneran- si is qui rogat causam suam -iterum audiri, dcpre-
do triumpho prcetulerunt. Ellicetpro omnibus as- catione sua monuerit episcopum Romanum, ut de
sidua apud Deum sanctorum omnium fundatur ora- latere suo presbyleros mittat, erit in poteslate
lio, his tamen verbis Paulus beatissimiis Romanis ipsius quid velit cl quid aestimet. Et si decreverit
nroprio chirographo pollicelur dicens : Teslhenim iidttendos esse, qui praeseiUescum episcopis judi-
tnihi est Deus, cui servio in spiriln meo hi Evangelio ccnt, habeant etiam poleslaiem [auctoritatem] per-
Filii ejus, quod sine hUermissione memoriam veslri sonceillius, a quo destinati sunt, quod erit in ejtis
fciciosemperin orationibus meis (Rotn. 1). Prima er- arbilrio. Si verocrediderit suflicere episcqpos com-
go sedes esl ccclesii beneficio Romanse Ecclesice, B provinciales, *ut negotio lerminum imponanl, fac.el
quam beatissimi apostoli Petius alque Paulus sno quod sapientissinio concilio suo j*udicaverit.
martyrio dedicaverunt. Secunda aulem sedes apud CAP.28. — Item quod legalus vtcc ejus a
Alexandriam.beati-Peirinomine-a Mavco ejus disci- fungitur
quo missus est. Ex concilio CarJhaginensi vi
ptilo alque evangelisla consecralaesl: quia ipse et cap. 5.
in __Egyploprimus verbum veritatis dircctus a Pctro Aurelius episcopus dixit : Proferatur commonito-
praedicavit, el gloriosum' suscepit marlyriutn, cui i*ium quod fratres et sacerdoles nostri Aclis nuper
venerabilis successit Abilius [Anianus, et posl hunc
allcgaverunt, cl caetera qttcc acta sunt, vel quae
Abilius]. Terlia vero sedcs apud Antioehiam, ejus- agenda sunl subsequantur. Daniel notarius recitavit
dombeati"Peiri apostoli habetur honorabilis, quia commonitorium. Fralri
Fauslino, et Tfiliis^Philippo
illic priusquam Roinam cl
veniret, habitavii, Igna- el Asello .presbyleris, 'Zosimus episcopus : Vobis
tiuni episeopum eonslituit,-el illic primum nomen commissa negotia non lalcnt. Yos
ifa, ut nostra,
Chrisllanorutn- novcllce geniis exortum est. Nam et imo quia noslia ibi in vobis praesentia est, cunc.a
Hierosolymitanus cpiscopus pro tanliloci reveren- peragite, maxime cum et hoc nostrum possilis-ha- -
lia, ab omnibus habetur honoraBiiis, maxime"quor-5C bere niandatum, et verba canonum quae in plenio
niam illic piimus bealissimus Jacobus, qui dicelia- rcm "firmifalem huic commonitoiio
lur juslus, qui eliam secundum carnem fraler Do- Ita enim dixerunt dileclissimi fratresinscripsinius.m concilio
mini nuncupatus est, a Pelro, Jacobo et Joanne apo- Nicajno, cum de
episcoporum appeilatione decernc-
slolis episcopus est ordinatus. Ilaque secuiidum an- renl.
liqnorum Patrum defiiiiftoncm, sedcs prima in Hie-
esse niinimc dicitur, ne forte ab inlideli- CAP.29. — Quod episeoporum senlcntw uposlotica
rosolymis aucioritale roborari debeant. Ex concitio eodem,
btis aut ididfis sedcs "Domininostri Jesu Christi, c 5.
quccin ccelj esl, in tcrraesse putarelur. Est enim
sedes ejus cailum,' terra'aulein scabeilum pedum Fauslinus episcopus, legalus Ecclesice Romanre
dixit: Nec veslra sanctilas praejudicat EcclesiceRo-
ejus (Isai. LXVI),quoniam ipse cst per quemunmia
facla sunt, el sine quo faclum est nihit (J<oan.1), quo- mance, sivc de hoc capitulo, sive de aliis; quia di-
niam ex ipso el per ipstan, et in ipso sunl oinnia, ipsi -ceie dignalus est frater noster ct coepiscopus Ali-
qtoria in smcula swculorutn (Rom. xi). Apud Ephe- pius, dubios esse canones. Scd hcec ipsa nd sanctum
sum vcro beatissimus Joannes. apostolus et cvangc- ac bealissimum papam nostr-um scribere dignemini,
lista multo tempore posl Domini resurreclionem et _ ul et ipse integros canones inquirens, eum vestra
ascensionem 111coalo [Domini nostri Jesu Chrisli sanelilatc de omnibus eonslitutis tractare possit.
comnioralus est, Ibiqne etiam] Evangelium divina Suflicil autem ut et ipse bealissimus episcopus urbis
inspiralione conscripsii, atque i-equievil, el obhoc Romae, sicuti vestra sancfuas apud se tractat, ita
episcopus Epliesinus pi*o tanti apesloli et evangeli- et ipse inquirat, ne contentio inter Ecclesias nasci
staememoria cseteris episcopis metropolitanis in sy- videatur, sed magis charitale fralerna delibcrare
nodis honorabiliorem o,jfmelsedem'[locum]. possitis, ipso rescribente, quid melius observari de-
— beat. Aurelius episeopus dixit: Prceter isla quce
CAP. 27. Quod legati Romani poniificis in can&is alias promisimus] aclis,
episcoporum exaininandis, funguniur aucloiiiate prcemisimus [prompsimus:
ejus a quo missi sunl. Ex concilio Sardicensi 1, necesse esl ut ctiam nostrae parvitatis [patei*nitalis]
cap. 7. lilteris sancio fratii et consacerdoti noslro Donifa-
(2, q. 6, c. Si quis ephcopus.) Osius episcopus cio, singula qua. tractamus plenissime intiraemus.
dixit: Et hoe placuit, ut sl episcopus aecusalus fue- Ergo si omnibus placet proseculio noslra, ore ont-
rit, et omnes judicaverint episcopi congregati regio- nium condiscamus. Universum concil-him dixit :
nis illius, et de graJu suo dejecerint eum, si appel- Placet.
S55 DECRETI PARS V. — DE PRIMATU ROM. ECCLES. ETC -551
CAP. 50. — Quod dubia ad sedem Romanam perfe- _\ sanciiones quce ab onini lingua venerantur, quia
renda sint. Ilem, cap. 8. in codice canonum non habenlur asCriptce, de codi-
Tauslinus episcopus legatus Ecclesicc Romance cibus suis eradant. Ut quid vel memhranas becu-
dixit.: Adhuc seeundum professionem sanctitalis pant, poslquam non habentur aceeptae ? Scilieel cur
veslra., tam sancti Alipii, quam etiam fralris nostri xnultum immoremur, cuni nec ipsas divinas Scri-
Jocundi, aliqua firmari credo, aliqua vero firmari pturas Novi et Yeteris Tcslamcnti jam recipimtis, si
debeant, cum jam in dubium ipsi canones venerint. islos dixerimus uon audieudos? Elenim ncutrum
Ergo placet et nobis, et beatiludini veslrce ad san- Iiorum in codice ecclesiaslicorum canoiiiun habelur
clum et venerabiiem Ecclesiae Romanae Ronifacium insertum. Sed respdnsuri sunt isli, qui non ad obc-
episcopum vestra dignetur scribere sanctilas, ut et diendum potius, quam*ad resislendum semper sunt
ipse quod sanctus Augustinus slafuere dignalus est, parati, aientes : Quod inier canones inveniatur ca-
tleliberare possit, ulrum ei hoc consiituendum sit, pitulum sancti papce Innocentii, eujus f.uctoritate
an reticendum, hoc esl de appellalionibus inferioris doceatur a nobis ulrumque Tcstamentum essc rcci-
gradus. Si ergd adhtie in dubium venit de hoc ca- piendum, quanquaro in ipsis paternis canonibus
pilulo, juslum est ut beatissimae Romanx sedis epl- nullum corum ex toto eonlinealur insertum. Quibus
scopus informari debeat, si tamen in app.obatis ca- il i ad haecreferendum est, quoniam si Yelus Novumque
nonibus hoc inveniri pcissil. Testamentum i*ecipiendasunf, non quod codici ca-
Cir. 51. — Quod Romanm sedis dectcta tanquam nonum ex tolo habeanlur annexa, sed quod de his
regulw canonum admillenda sitnl. Alexander II recipiendum sancti Patris [papce] Innocentii prolata
Philippo regi Francorum.
videatur esse sentenlia (Innoc pap, I, episi. 5 ad
Iguorant miseri quod Iiujus sanetce sedis decreta, c uit.), restat nimirum quod decretales
tla pia fide a filiis matris Ecclesiae accipienda sint Exuperium
Romanoruni poiuificum sunl recipicnda.,
el veneranda, ul tanquam regulae caiionum ab eis- epistolce
clsi non sint canonum codici compaginalae; quo-
dem absque ullo scrupulo admittantur.
niam inler ipsos canones unum beati Lednis capilu-
GAP. 52. — De eodem. Uilarius papa Victorhw, et
cmteris episcopis. luni consfat esse permistum (Leo pap. I, ephl. i,
Chrislianorum principum lege decretum esl, ut c. 5), quo ita omnia decretalia constiluta sedis apo-
quidquid pro Ecclesiis eorumque recloribus pro stolica. cuslodiri mandanlur, ut si quis in illa com-
quietc oinnium Dominl sacerdotum, aique ipsius miserit, noverit sibi veniam denegari. Ail enim ca-
observanlia disciplinae in auferendis confusionibus pitulo quinto suorum decretalium : Ne quid vero sit
aposlolicce sedis antistes suo pronunliassel examine, / quod praelermissum forlo a nobis creJatur, omiiia
veneranteraccipl, tenacilerquc reservari. decrelalia constiiula tam bealae recordationis Inno-
C.Ar.55. — Vt qui in decrela Romanorum ponlificum cenlii, quam oinnium decessbrum noslrorum, quse
commiserit, veniam sibi deinceps noveril negari. de ecclesiasticis ordinibus, et canonum promulgata
Nicolaus archiephcopis per Gallias. sunt diseiplinis, ita a veslra dileclionc custodiri
(Dht. 19, c. Si Roinanorum pontificum.) Si Ro- mandamus, ut si quis in illa conimisoril, vcniam
manorum pontiiicum [Romani pontificisj decreto sibi deinccps novcrit denegari. Dicendo vero omnia
cceterorum opuscula traclalorum approbantur vcl decretalia conslilula, nulltim praeicrmisit quod r.o/i
reprobantur, iia ul qnod sedes aposlolica probavil, mandaveril esse custodiendum : et rursus, asse-
hodie tenealur acceptum, et quod illa repulit inef- rendo omnium dccessorum nostrorum, nulltim Ro •
ficax habeattir; quanlopotius quae ipsa pro catho- nianorum pontificum qui ante se fuerunt cxcepit,
lica fide, pro sanis dogmatibus, pio variis et multi- cujus ila non prceceperit decreiaiia conslitula ab
fariis Ecclesice necessitatibus, el fidelium moribus omnibus custodiri, ut siquisinilla commiserit, ve-
diverso tempore scripsif, omni debenlur honore niam sibi deinceps noverit denegari. Itaque nihil in-
prccfcrri, et ab oninibus prorsus in quibuslibei op- lerest utrum sint omnia necnc decretalia, seu apo-
porfunitatibus dispensatioue vel discrctione magi- ly-slolica constituta inler canoncs conciliorum im -
stra, reverenterassumi; quanquam qtiidam vestrum mista, cum omnia in uno corporc compaginari 11011
scripserint, haud illa decretalia priscorum pontifi- possint, et illa eis intersint quce firmitatem his quce
ctim iu tolo canonum codicis coipore descripta, cum dcsunl, et vigorem suum assignent, prceserfim cum
ipsi ubi suae intentioiii hcec suffragari conspiciunl, synodalia gesta, inler qtice ipsi canones constituti
vel indifferenter utantur, et solum nunc ad imminu- sunt, in codice canonum non habeantur, sed a nobis
tionem sedis apostolicce polestatis, et ad suorum omni cultu debito venerenlur. Consonalautem huie
augmeiilum privilegiorum, minus accepta esse per- beatisshno papae Leoniet faeundissimus in dccielis
hibeant. Item, ibidem. Si ideo non esse decrelales suis papa Gclasius (J, cum 70 ephcoph slalvii) ita
sanctorum pontilicum admiuendas dieuiit, quia in inquiens : t Decretales epislolas quas Ijealissimi
codice canonum non habentur ascriptae, ergo nec papae diyersis temporibus, ab urbe Roma, pro di-
Gregorii sancti, nec ullius alterius qui anle ipsum versorum Patrum consultatione dederunt, consti-
fuit, vel post ipsum est aliquod institutum vel scri- tiiimus venerabiliter suscipiendas. J In qu.6 notan-
ptum recipieudum est, eo quod in codice canonum dum quia non dixil: « Decretales epistolas qi.35
non habetur ascriptum. Ergo doctrinas eorum et inier canones habenlui', nec tantum auas modena"
555 D. IYONIS CARNOTEN^ISEPISCGPI 556
pontifices cdideruiU; scd quas beatissimi papae di- A CAP.58. — De eoclem. Ephiola Adriani papw ira-
versis temporibus, ab urbe Roma dederunt. » Diclis dita Ingclranno Mcdiomatrice urbis eptscovo,
autern diversis temporibus, et illa tempora vir san- cap. 58.
cius comprehendit, qucecrebrescentibuspaganoitini (Dist. 10, cap. Conslitutiones ubi ad Felicem pa-
perseeutionibus, ad sedem apostolicam deferri cau- patn referlur.) Conslitutiones contra canones et de-
sas cpiscoporum difficillime permittebant. Ilis ila creta praesulum Romanorum, vel bonos mores, nul-
divina favenle gralia prcelibalis, ostendimus nullam lius sintmomenti.
differentiam esse inler illa decreta, quae in codiee CAP.59. — Quod alienus sil a divinis el pontifica-
canonum habenitn* sedis apostolicce prcesulum, et libus offtciis, qui prmceplis nolueril obedife apo-
stolich. Hormhda papa dixit.
ea quceprce multia.dine vix per singula voluminum
Nemo mihi aliena contra canones, contra aucto-
corpora reperiuntur : cum omnia omniumque suo-
ritatem sedis apostolicae,v .1contra trccentorum de-
rum decessorum decretalia constituta, atque decre-
cem et octoPatrum objiciat, quia quidquid contra
tales epistolas, quas beali&simi papcc dhersis tero-
illorum definitionem , in quibus Suiritum sanctum
poribus ab urbe Rcma dederunt, venerabiliter fore
loculum fuisse credimus , dictum fuerit, reciperc
et
stiscipiendas, custodiendas, cximios prsesules sci-
licet Leonem et Gelasium mandassc probavimus. R nonsolum lemerarium, sedetiam periculosum esse
non dubito.
CAP.54. — Quod nulli ticeat vel acldere aliqnid vcl
demere de decrelh poniificutn. Adrianus papa sy- CAP.40. — Quod beuti Petri sedes capul esl omnium
nodo apud Trecas. Ecclesiarum, el omnes decretis ejus assentire de-
bent. Adrianus papa ex aclione secunda seplimw
Si scdis apostolicaepraesul, vel. ipsius deciela de-
synodi.
teslationi vel abdicalioni habentur, si nullitts no-
Sanctitas vestra piis et triumphalorihus impera-
strum [vesirum] vel nomen vel insliiulum firnuim,
toribus suggerat, quatenus falsum concilium illu j
aut stabile permanere valebit; quin potius el do-
dc sancta et indivMua Trinitaie a quod factum esl sine apostolica sede inordinabililer
gmaiibus, quae contia conslilutionem vencrabiliumPalrum adversus
prcesulibus sedis apostoliccepromulgaiuur, nonmilla
sacras imagines, anailiemalizelur coram apocrisia-
fieri possunt detrimenta, si prcecedeniium quorum-
riis nostris. Item. Reati Pelri sedes per universuin
que et maxime primce scdis pontificum slatuta, vel
orbem princ.palum lenens refulget, et caput oin-
ulli (quod dici nefas est, qitin et ipso auditu prorsus
nium Ecclesiarum Dei existit. Unde ipse bealus
horrendum) a consequentibus quibusque, imo el apostoltts Pelrus ex praecepio Domini pascens Ec-
inferioribus, addilioni cuidani vel damnationi subji- clesiam nihil defecii
vel lemeriiatis ausu saltem soli de- (Joan. xxi), sed lc-nuit scmper
cianlur, impia; el tenet principatum, per quem si adliceret sancli-
rogationi prodantur. tas veslra apostolico throno, qui est capul omniuni
CAP.55. — Quod qui decrela Romanorum poniifi- Ecclesiarum Dei, cj'usque sacfum et oiihoJoxtim
cum violaverii analhema sil. Ex concilio Leonis ordinem incorruptibiliter et in\ iolabil-ler senare
papm 1V, ephcoporum 72, cup. 5. studet, sicut oilhodoxa el Deicola cxislens, lioc
Si quis dogmata, sanctiones, interdicta vcl de- primum sacrificiuin omnipotenti Deo offeral, et
crela pro catholica fide, pro ecclesiastica disciplina, vice mea anle piissimorum
vesligia inipera.oruin
pro correctione iidelium, pro emendatione scelera- procLlal, et terr-ibilc judicium Dei in conspeciu
torum, vel iuterdictione iinminentium, vel fuluro- corum proponat, quatenus venerabiles iconas in an -
rum malorum a sedis apostolicaeprcesule salubritcr tiquum stalum restilui praecipiant, observantes ira-
promulgala contempserit, -anallienia sit. diiiones huj'us sacrosanctaeRomanas Ecclesice.Iiem.
CAP. 56. — Quod scelus idololatrim incurrit, qui Apocrisiarii papce dixerunt: Dicat nobis sanclissi-
sedi apostolicm obedire noluerit. Ex decreth Gre- • mus Tharasius patriarcha, si consentit lilleris san-
gorii papie VII. ctissimi papae. Tharasius patriarcha dixit : Pauius .
Qui apostolicae sedis saluberrimo praeceplo obe- i3 apostolus, quem tux circumfulsit de cmlo (Aci. ix),
dire noluerit, idololalrice peccafum incutril, tesle qui genuit nos per Evangelium suum, cum Itomanis
Samuele (I Reg. xv), ci beato Gregorio aslrueute scriberet; dixit de fidc Illorum : Fides veslra an-
nunliainr in universo mundo (Rotn. i). Tale teslimo-
(inJob, l. xxxv, c. 10). Peccalum enim ariolandi
csl non obediie, et scelus idololalrice nolle aequie- nium sequi necessariutn est el contradicere non est
scere. Peceatum igiiur paganiialis incurrit quisquis, consilium. Quid ergo Adrianus Roma senioris an-
dum Christianum se asserit, sedi apostolicce obe- tisles, cum si.t eorum parliceps, quibus Aposlolus
dire conlemnit. testimonium perhibet, piis imperaloribus et uoslrce
mediocritati scripsit ? Confessi sumus , el confite
Cu\ 57. — Consiitulioncs conlra canones et decreta mur, et confiiebimur, et sentimus , et conobora
pontificnm, nullius tnomenii esse. Hilarius papa mus liiteras suas. Ilem. Apocrisiarii papac.dixeru.it:
syv.odopiwsidens ail (in synodo Romana, c 1).
Dical nobis sancla synodus, si recipiai litteras
(25, q.-i, c Nulli fas sil.) Nulli fassit sine stalns sanciissimi papae. Sancta synodus dixit: Sequimur,
sni pcriculo, vel divinas constituliones, vcl apo- ct i ecipinius, et consenlimus. Joannes interccssor
eielicte sedis decreta l .mcrarc. orieiilalium diceceseon dixil : Nunc saudiuiii ma-
557 DECRETI PARS V. - DE PRIMATU ROM. ECCLES.. E^C. 558
— Quod sicul cardine lotum rcgitur oslhwi,
giuinifactum est, in lectione sanctarum litterarum A CAP.44. a Petro et successoribus ejus totius Ecclesim
sanctissiini papse Adriani serenissimos ila
,"ad impera- eniolumentum. Leo IX Michaeti pa-
disponitur
tores nostros, et ad beatissimum patriarcham Tha- triarchw Gonsianlinopolitaito (epist. 1, c. 10).
rasium. Ilem. Constantinus episcopus Cypri dixit: A sede principis apostolorum Petri, Romana vi-
Omnibus modis epislolce Adrlani papce , quae mispa delicet Ecclesia, tam per eumdem Petrum , quam
cst ad nos et uostros imperatores et illi quae missa per successores suos, reprobata et eonvicta atque
esl ad patriarcham Tharasium consenlio, et ita expugnata siint omnium haereticorum commenta, et
confiteor, et cum fide hac ante tribtinal Christi as- fralrum eorda in fide Petri, quae haclenus nee de-
sisiam. fecit, nec usque in finem deliciet, sunlconfirmata
CAP.41. — De damnatione septimm synodi, quia Item. Romance Ecclesice facitis prcejudicium, de quo
sine Romana auctoritale acta est. Aciione sexla nec vobis, nec cuilibet morfalium liccl facei*ejudi-
tomoprhno, contra falsam synodum septimam. cium : beatissimo et apostolico pontificc Silvcstco
Quomodo magna et universalis est synodus, divinitus decernenle, spiritualique ejusvfilio Con-
quam nec receperunt, neque consonaverunt ccetera- slantino religiosissimo Augtisto, cum univers"a sy-
, rum Ecclesiarum anlislites, sed et analhemati tra- nodo Nicaena approbante ac subserihente, ut summa
diderunt? Non habuit cooperatorem Romanum-
sedesaneminejudicetur, inviolabililerctinconcusse
ponlificem-, aut sacerdoles qui cum eo sunt, neque sibi conservato illo privilegio, quod idem princeps
per canonicam cpistolam sicut lex est in synodis ; quarto baplismatis sui die devotus contulit pontifici
sed neque consentientes habuit orientales patriar- Romano scilicef, utin ioio orbe lerrarum saccrdotes
chas, id est Alexandrinum, Aniiochenum, Hieroso- ita Imnc capuj. habeant, sicut omnes judices [judi-
lymilanum et archiepiscopos qui cum eis sunt. cem] i*egem. Quam sauctorum Palrum reverendam
CAP_42. — Quod apostolicat sedes a via aposiolicw omni mtindo sententiam, sicut veraciter divina
prwdicalionh non deviaverit, nec hmreticorum no- inspiratione, non humana aestimatione promulga-
vitatibus deciderit. Ex aclione quaria sextm sy-
nodi. ' tam, amplexae reliquae universales synodi, id esl
consensu pii Augusii ei
Agatho papa Constantino , Heraclio, Tibeiio Au - Constantinopolitana prima,
gustis. Apostolica Ecclesia haec per gratiam Omni- religiosi jnajoris Theodosii; Ephesina prior, sub
potenlis, a via apostolicce traditionis nullatenus de- j'uniore Theodosio filio Ai*cadii; Chalcedonensis,
viasse ostenditur, neque hcereticorum novitatibus sub imperio divae memoriae Martiani: secunda Con-
adversata decidit, sed sicut a principio Chrisliance stanlinopolitana, in praescnlia Augusti Justiniani ;
fidei aecepit a dominis et principibus suis, sine p item tertia Constantinopoliiana, rogatu et consensu
mutatione usque in finem mauebit, j'uxta Domini el jttnioris Constantini, unanimi volunlale concor-
Salvatoris nostri divinam promissionem , dicentls : diqueverbo el scripto confirma\ere •sanelam Ro-
Simon , Simon , ecce Salanas expelivil vns ttt cribra- manam et aposlolicam sedem posi Dominum Jesum
rel sicul triticum , ego autetn rogavi pro te , ui non caput esse omnium ecclesiarum Dci, et hoc deberc
deficlatfides lua (Luc. xxn).InteIligatergo serenitas credi, confiteri et scribi ab omnibus veneratoribus
vestra, quoniam Domiiius, qui fidem Petri non Nicajni concilii. Cujus statutorum usque ad unum
defccturam promisit ipsum fratres confirniaturum iola coiUemptoribus, districtum anaihema cautuni
praedixit. Quod apostolicos sacerdotes parvitatis est a quinque pra_fatis et cunclis sanctorum Pa-
inea_ prcedecessores confidenter seniper fecisse om- trum synodis subsequenlibus. Item. Dolemus quia
nibus notum est, quos et humililas niea quamyis praejudiciuni faciendo summae sedi, dequanec ju-
incequalis et.mininia piopter assumptum ex divina dicium facere licet cuiquam homiiuiiii,-anathema
virtute ministeiium sequi desiderai, aecepistis ab univei'sis Palribus sanciorum omnium
CAP.45. — Quod litieris Romani ponlifi&s concilia conciliorum. liem. Apicem coel^sus dignilatis in
auctorizentur. Ex aciione secundw synodi Ephe-- bealo Petro et in ejus vieariis prudenlissimiis ter-
sinm. j) rence monarchice princeps Consl»iuinus intima con-
Cyrillus episcopus Alexandrice dixit : Suscepta sidci*atione reveritus, cunctos u.sque in finem sce-
•epistolasanctissimiet per omnia beatissimi sanetce culi successores eidem apostolo m Romana sede
-scdis et apostolicae Ecclesice J&oinanorum episcopi ponlificesperbeatum Silvestrum, uon solumimperiali
Ccelestini, cum competenliJionore relegatur sancfo potestate et dignitate, vernm eiiam insulis et mi-
concilio. Siricius nolarius sanctce catholicaj nrbis nistris adornavit imperialibus, valde indignum fore
Romae Latine legit. Item. Omnes reverendissimi arbitratus , lerreno imperio subdi, quos divina ma-
episcopi .petieruiit interpretari epistolam e*t legi. jestasprcefecit coel.esti. Item. Recordamini illiusne-
Philippuspresbyter aposlolicae sedis legalus dixit : fandae synodi, quam voluerunt vocari seplimam
Satisfaclumcst consuetudini, utljtterae Apostolicae veslri haej-esiarchae, quorum conspiratione ipsius
.sedis in-primisLatine legerentur, ntinc vero simi- Domini nostri Jesu Christi, et sanctorum revercndce
iiier quoniam vestra expetit beatiludo, u.t etiam imagines aut flammis tradiiaj sunt, aul aquis sub-
,Gra_celegantur, necessarium est desiderio vestrae mersce, pictttrce vero ex parietibus basilicarum de-
satisfieri sanclitatis, quam agere curavimus, ut La- letae. Quibus quam'\is semper restiterit Romanorum
Ujia loctilio Gncce transferaiur. poiiliflcuiii aucloritas , prce cunclis lamen sanclis-
559 D. IVONISCARNOTENSISEPISCOPI 540
simi papce Nicolai ubivis prcedicanda libertas, qui A honores. Item. Bcatissimus pra-dccessc-r nosler
per legatos suos, tam pro sacris imaginibus, quam Gtegorius dixit : Neino nos propter nos in loco
pro deposilione beati antistitis Ignatii, et substitu- Petri despieiat, quia ex cathedra ejus , cui auclore
tione Pholii neophyti ecelesiam Sanctce Sophiae Deo qualescunque prcesidemus, debita sibi j'ura no-
-dausit, donec sedis apostolicce acquiescerct decre- strum offieium reclamat. Frequenter enim solet
lis. ltctn. Cum nullo divino vel humano privilegio evcnire quod dicimus , ulpersona potens despectum
Iionorabilior scu clarior aliis Ecclesiis Constantino- suum liabeat. Cumque per eum suis vel extraneis
polilana existat ecclesia, et Antioehena atquc aliqua mandat, non despicitur persona servi missi,
Alexandrina ob leverentiam principis apostolorum quia in corde servatur reverentia Domlni mittentis,
inter alias relententdignitatis jura ; lamen pia ma- Item. Quisquis RomanceEcclcsiceauctorilaiem, vcl
ter, Roniana scilicetEcelesia, nqlens dilectam filiam privilcgia evacuare , seu iniminuere nititur, nou hic
dote honorificeiiti-eex toto carere, per Leatos prae- unius Ecclesiae, sed totius Christianitatis subijier-
decessores nostros in aliquot synodis curavit de- sioncra et intcritum machiiialur.
cernefe, ut salva prlneipalium et apostolicarum CAP.45. —•
sedium antiqua dignitatc, Constantinopolitanus an- .. mum locum Quod Romana Ecclesia inler omnes pri-
obtine.t, Alexandrina vero el Antio-
tistes honorareliu* sicut civilates regite, quamvis cliena secundunu.Nicoluusvava I Michaeli Augusto
Justiuiauus religiosus Auguslus legibus humanis (epist. 2, vet 8).
voluisset astruere, ut post Romaniiin papam sedeat Non ergo dicatis non eguisse vos In causa piela-
Coiistantinopolitance prcesul Ecclesice. Item. Scit lis RomanceEcelesiae,quae collecla concilia sua au-
sancta Romana Ecclesia , quia jiihil obsunt saluli ctoritale firmat, sua moderatione cuslodit. Unde
eredentium diverssepro loco et tempore consuetu- qucedam eorum quia consensum Romani ponlificis
dines, quando una fides per dilectionem opcraus if.oii habuerunt, valiludinem perdiderttiit. Item,
uni Deo commendetomnes. Ilein. Absit, ut religiosi paulo post. Alexandrinam ecclesiam suam feceruRl
principes et orthodoxi alque Chrislianissima et Deo sancli apostoli Petrus etPaulus, per beatum scilicet
uevota civitas vos in errore vestro audiendosputenl, Jlarcum unius horum iiliumetdiscipulum. Haeredl-
quos potius ad unitatis bonum terrorc poleslatis tas quippe filii in postestale parenlis exislit, et glo-
eogore debent. Item. Romaoce Ecclesice sedes pcr ria discipuli ad magistrumsine cunclalione refertur.
Pclrumsuper peti'am cedificata,nec Iiactenus deficiet Feeerat autem beatissiraus Petrus prcesenlia corpo-
in scecula, Christo Domino i'ogante pro ea, sicut rali et Ecclesiam Anliochenam jam suam, quae sicut
ipse tcslatur : Ecjopro le rogavi, Pelre , ut non (- beatus papa dicit Innocentius (episl. 21), urbis
deliciat fides tua , et tu atiquando conversusconfirma Romaesedi non cederet, nisi qnod illa in transitu
-ralres tuos (Lnc. xxu). Quo dicto demonstravit fi- meruit, ista suscepit quae [quin] beatttm Petrum
dem fralrum vario defeetu periclitandam, sed in- apud se consuinmatuin gauderet. Pcr has igitur
concussa el iiideficieiitefide Pelri, velut firmae an- fcrespraecipuas Ecclesias omnium-Ecclesiarum solli-
chorce subsidio regendam, etin fundamento uni- c&ludo beatorum principum apostolorum Petri et
versalis Ecclesiaj confirniandam. Quod nemo negat, Pauli procul dubiomoderamen exspectat. Pro quibus
nisi qui cvidenter.haecipsaveritatis4verba impugnal; Patribus nos diviniltis incremento gratice minislralo
quia sicut cardine totum regitur ostium, ita et a nati sumus fdii, et constituti (licet indigni, licet eis
Petro et successoribus ejus totius Ecclesice dispo- longe meritis impaies) prineipes super omnem ter-
nilur emolumenlum ; et sicut cardo immobilis per- ratn, et super universam Ecclesiam. Iicm,post imd-
manens ducit ostium, sic Petrus et successores ejtts ta. Porro ne dicatis nos praeter Eeclesice legem
liberum de omni Ecclesia habent judicium; cum Ignatium vel Photium Romam venire sanxisse, sci-
nemo corum debeat moveie slatttm. Unde clerici tote nos anf qui Patris, et prcedecessoris nostri Julii
ejus dicuntur cardinaies, cardini utique illi, quo in lioc essc seeutos exempluni; qui, juxta quod in
castera moventur, vicinius adhaerentes. Item. Qui- *> epistola sua reperitur, his qui convenerant Antio-
cunque sacerdotes, etsi dispares sunt merilo , chicehoc prcccepissc dignoscitur, et Theodoretus
pares sunt tamen oflicio.Non potest denegari merilo historiographus his hoc ipsum verbis ostendit (Ec-
quod debelur officio. Alioquin non slaret sacerdo- clesiasticce suae, historice, lib. n, c. 5. Tripartil»
lium, si maj*usaut minus fiei'et, seu variaretur se- autcm Hist. lib. iv, c. 6) : Yerum, inquiens, Euse-
cundiim liumanorum varietaiem merilorum. Qua bius ejusque consortes, calumnias in Athanasium
dere, fratres, uliiiamnon ad j'udicium noslrum di- factas, Julio Romano pontiiici destinaveruut. Qtti
camus. Tales profectosumus, qualis Petrus, etnon ecclesiasticam sequenslegem, etiam ipsos Romam
sumus qualis Petrus , quia et idem sumus ofiicio, venire praeccpit, et venerabilem Athanasium ad j'u-
et non idem merito; el quoliescunque lac et lanam,. ^lieium regularilef evoeavit. Ille conlinuo vocatione
stipendium scilicet el Iionorificentiam ab ovibus Dei facta [evocatione suscepta] venit. Quod si ad hoc
exigimus, nulla meriti nostri ibi ftt commemoralio, dicitis . Ille quidem vocavit, sed ipsi vcnire contem-
sei oflicionostro debita recompensatio qtiaeritur, ac pserunt; audite seque.nlia, etvidebitis ulruminlau-
si>. jucritum Petri non habcntes, oflicium autem dem aut vituperium ista sit illis repulata contentio
Petri exsequentes offlcionoslro dcbitos rcooscimus r/or/c, contemplio]. Sub.junxil enim idein hisloiia-
_.M DEGRETI PARS Y. — DE PRIMATI) ROM. ECCLLS.. E'UL 542
graphus, dieeus : Calumniamm vero saTeiiralorcs A etiam beato Silvcstro patri nostro, summo pontifici
Romam quidem profecti non sunt, scienles facile et uni\ ersali urbis Itomae papa% cl omnibus ejus
posse suumcapi mendacium.. Ne ergo dicalis nos sueeessoribus pontificibus, qui usqtie in finem
praeter Ecclesiae legem praefatos Romam venire san- mundi.in sede beati Pelri erunt sessuri, atqtte de
xisse, quoniainsicutabhistoriographo eceeaudistis, praesenti contradimus palatium imperii nostri La -
beatus Julius et accusatum el aecusatores Romam teranense, quod omnibus in toto orbe terrarum
veriire praecepit, et vencrabilem Alhauasium ad j*u- prseferlur, afque praecellit palatiis. Deinde diadema,
dicium regulariter evocavit. Sed ille, qui bonam videlicet coronam capitis nostri, simulque phry-
conscicntiani gerebat, nihil reluctans venit; illi vc- gium, nec non et superhumerale, videlicct lorum
ro qui malam, coiUempseruiil, scientes procul du- quo imperiale circumdari assolet collum, verum
bio, sicutibi legitur, facile smim capi posse men- etiam chlamydem purpuream atque tunicam cocci-
dacium. neamj, et omnia imperialia indumenta : scd et~di-
CAP.46. — Quod sicul Petro concessum est a Do- gnitatem imperialium prcesidentium, equum cohfe-
tnino ut alih aposlolh prmeminerel, ita etus sedi.' l*entes
Ex decrelis Melchiadh papm, cap. 2, Ilhpanim eliam, et inipcrialia [Gralianus sic habet
episcopis directis. imperialem prcesidentium eqttitum, confei*entes ci<
Atque hoc privilegium Dominus bealo clavigero B eliam imperialia, etc.] sceptra, simulque cuncta
Pctro sua vice solummodo commisit (Maltk. xvi), signa, alque banda et diversa* oniamenta imperia-
quod ejus juste praerogativum successit sedi futuris lia, et oninem processionem imperialis culminis,.
et gloriam potestalis nostrce. Yiris ctiam reveren-
iiajiedilandumafqne tenendum temporibus, quoniam
clinter bcalissimosapostolos fuit quaedam discrctio dissimis clericis, in diyersis ordinibus eidem sacro-
illud cul-
potebtatis.l-ltlicet cunctorum par eleclio foi*et,bealo sanctce Romance Ecclesice servienlibus,
tamen Petro concessum est ut aliis pra_emlneret, et men singularis potentice et praecellentiae haberc
corum quce ad querelam venirent, causas et inler- sancimus , cuj'us amplissimus noster senatus vide-
tur gloria adornari, id est, patrieios atque consules
rogaliones prudenter disponeret. Quod Dei ordina-
lione laliter ordinatum esse eredimus, ne omnes eflici, ncc non et caeteris dignitafibus impcrialibus
posteri eorum cuncta sibi vindicarent, sed semper eos promulgamus deoorari, el sicul imperialis ex-i-
eaustc majores, sicut sunt episcoporum, et potio- stal decorata mililia, ila et clerum sanclce Romana! -
lum curae negotiorum, ad unam beati Petri princi- Ecclesiae ornari decernimus. Et paulo post. Ipse
pis aposlolorum scdem confluerent, ut inde susci- ' beatissimus papa super coronam elericatus quam
piant finem judiciorum , unde acceperunt initium ^ geril, ad gloriam beati Petri omnino ipsa ex auro
instittifionum , ne quandoque a suo discreparent non est passus uti cormia. Phrygium vero candido
ratore splendidum, resurrectionem Dominicam dc-
capite.
CAP..47, — De polestaie ei dhcrelione doctorum. slgnans, cjus sacratissimo verliei manibus nostris
In prhna ephtola Clementis papw, verba Petri imposuimus, et tenentes frenum equi ipsius, pr»
de Clemenle. reverentia beati Petri, stratoris oflicium illi exhi-
' Trado
ipsi Clementi a Domino traditam mihi po- buimus, slaluentes eodem phrygio onines ej"us
testaiem ligaudi et solvendi, ut de omnibus quibtts- successores singulariter uti in processionibus , ad
cunque decreverit in terris, hoc decretum sil in ccc- imilationem imperii noslri. Unde ut non pontificalis
lis. Ligabit enim quod oportet ligari, et solvet quod apex vilescat, sed magis amplius quam terreni im-
oportet [expedit] -solvi, tanquam qui ad liquidum perii diguitas glorise potentia [gloria el potentia] de-
Eeclesia. regulam noverit. Ipsum ergo audite, scien- coretur, ecce tam palatium noslrum (ut praelatum
tes quia quicunque contristaverit doctorem veritatis, est) quam Romae urbis et omnes Ilaliae scu occideu-
peccat in Christum, et Patrem onuiium exacerbat lalium regionum provincias , loca et civitates saepe
Deum. fato bealissimo ponlifici Patri noslro Silvestro uni-
CAP.48. —Quod apud Doiiiinum non sententia sacer- versali papce contradentes, atque relinquentes ei,
dolum, scd vila requiratur. Uieronymus. lib. m, " vel successoribus suis ponlificum polestati, efrdi-
in xvi cap. Matthmi. lioni firma imperialis censura [Successorum ipsius
Qumcunqne ligaverith super terram , etc, Isluna. pontificum potcstati cl ditioni firma imperiali ccn-
loctim episcopi et presbyteri non inlelligentes, ali- sura. Isidorus in conciiiis ms.], per hanc nostram
quid sibi de Pharisaeorum assumunl supercilio, ut divalem sacram et pragmalicum conslitutum, de-
vel damiieut innocentes', vel solvere se noxios arbi- cernimus disponendum, atquc juri sanctae Eccle-
trcntur • cum apud Dominum non senteutia sacei*- sice Romance concedimus permanendum [perman-
dotum, sed reoium vita quaeratur. jurum]. Unde congruum perspeximus nostrum
CAP. 49. — Exemplum constituti Constanlini im- imperiumetregnipotestatem orienfalibus transferri
peralorh de insignibus imperialibus Ecclesim con- ac transmutari regionibus, et in Uyzanlii provincia,
cessis. in loco optimo [Byzanliae provincice optimo, etc.]
(Dht. 96, c. Conslantinus.) Ex testamento consti- nomini nostro civitatem cedificari, et lioslrum illic'
juli noslri concedimus ipsis sanctis apostolis do- constitui imperium, quoniam ubi principalus sa-
aiinis meis beatissimis Pelro et Paulo, el per eos cerdotuni,et Christiaiice religionis caput ab impe-
"
545 D. IYONIS CARNOTENSISEPISCOPI 544
ratore coelcsli constitulura est, juslum non est, ut A GAr.52. — Consiitulum primi llenrici, el vrimi Ol-
illic terrenus imperator habeat potestatcm. tonis cum Romanis pont.
(Dist. 65, cap. Constilutum.j Ut nulltis missorum
CAP.50. — De eo si quis ab aposlotico falsam deiu-
leril epistolam. Ex capUulh Caroli Magni impera- nostforum, cujuscunque impeditionis argumen-
'orh (conc. Tribur.,cap. 5). tum-componere, in eleclione Romani ponlificis au-
In beati deat, omnino prohibemus. Item, Ibidem. 1« ele-
c.
(Dist. 19, Inmemoriam.) memoriam
Petri apostoli honoremus sanctam Romanam et clione Romanorum pontificum neque liber neque
ad hoe venire pra.sumat, ut illis Romanis
apostolicam sedcin, ut quce nobis sacerdotalis ma- servus
ter est dignitatis, esse debeat magistra ecclesiaslicce qnos ad hanc electioncm, per constitulionem san-
ali-
rationis. Quare servanda est cum mansueiudine ctorum Patrum antiqua admisit consuetudo,
fiumanitas , et licet vix ferendum ab illa sancta se- quod faciat impedimenluro. Quod si quis conlra
de imponatur jugum, feramus et pia devotione lole- hanc nostram constituiionem praesumpserit, exsilio
remus. Si vero (quod non decet) quilibet, sive sit tradatur.
CAP. 55. — In quibtis civitatibus shtt primales
prcsbyter, sive diaconus aliquam perturbationem vel palriarchm. Anacletus papa in secundo decre-
machinando, el nostro ministerio insidiando, redar- tcdi suo.
R
£iiatur falsam ab apostolica sede detulisse episfo- (Dht. 99, cap. Provincim.) Provincise autemmulto
lam , vel aliud quod inde non venerit; salva fide, antc Chrisli ad\entum tempore diviscesunt maxima
et integra circa apostolicum humilitale, penes epi- ex parte-, et poslea ab aposlolis et beato ClemeiUe
scopum sit potestas, utrum eum in carcerem aut praedeeessore noslro ipsa divisio est renovata. Et
in aliam detrudat cuslodiam, usquequo per epislo- in capite provinciarum [renovata est in capite pro-
lapi aut per idoneos suce partis legatos aposlolicam vinciaruin, etc.], ubi dudum primates leges erant
interpeliet sublimilatem, ut potissimum sua sancta saeculi, ac prima judiciaria po.estas, ad quos qui
legatione dianetur decernerc, quid de talibus juslo per rcliquas coinmorabaiitur, quando eis ncccsse
ordine lex nomana statuat definire, ut et is corri- erat, qui ad aulam imperalorum vel regum con-
galur, et cceteris.modus imponatui*-. fugere non poterant, vel quibus permissum non
CAP.51. — Pactnm constitutionis imperatoris Ltulo- erat, confugicbant pro oppressionibus vel iiijusti-
vici piiini cum Romanis pontificibus. liis sttis , ipsosque appellabant quof.escunque opus
(Dhl. 65, c. Ego Ludovicus.)Ego Ludovicus impe- erat, sicut in lege eorum praeccptum [scriptuin]
raior Auguslus, statuo et concedo per hoc paclum erat. Ipsis quoqtie in civitatibus \cl locis nostris
confirmalionis nostrae tibi beato Petro principi apo- patriaichas, velprimates qtii unam foimam lcr.cnt,
Q
stolorum, et per le vicario tuo domino Paschali licet diversa sint nomina, legcs divinae ct eeclesia-
sammo pontifici, el successoribus ej"us in perpe- sticaeponi, et esse jusserunt, ad quos episcopi (si
tuum , sicut a pra?.decessoribusvesliis usque nunc necesse fuerit) conftigereiit, eosque appellarcnt:
in vestra poteslate, et ditione tenuislis et disposui- el ipsi primatum nomine fiuerentur , et non alii.
stis civitatem Romanam, cum ducatu suo, etsub- Reliquae vero metropolilanae civilates quaj minores
urbanis atque viculis omnibus, et territoriis ejus, judices habebant (licet majores comilibus [comita-
inontanis ct maritimis litloribus et porlubus, seu tibus] esseni) haberent metropolitanos suos , qui
cunclis civitatibus, castellrs, oppidis ac viculis praedictis juste obedirent primalibus, sieut et in
{villis legit Gratiunus] in Tusciae partibus. Itetn. lcgibus saeculi ordinalum erat, qui non primaluin,
Quando divina vocatione huj'us sacratissimae sedis sed aut metropolilanorum aut archiepiscoporum
ponlifex de hoc nmndo migraverit, nullus exregno - nomincfruerentur. Et licet singulae melropoles ci»
nostro auf Francus, aut Longobardus,aul dc quali- vitates , suas provincias habeant, et suos melropo-
bctgente homo sub nostra poteslate constitutus, lilanos habere debeant episcopos, sicul prius me-
Iicentiam habeat contra Romam aut publice aut pri- tropolitanos habebant judices saeculares , primatcs
vatim veniendi, vel electioncm facieudi, nullusque rj laKienut praefixum est, et tunc et nunchabere jussce
in civitatibus vel lerriloriis ad Ecclesiae beati Petri sunt, ad quos posf sedera apostolicam summa nego-
apostoli pDtestatem pertinentibus aliquod malum lia conveniant, ut ibidem quibus necesse fuerit rele-
propler hoc facere prcesumat; sed liceat Romanis ventur, et juste reslituantur, et hi qui injuste op-
cum.omni veneratione, et sinj qualibel periurba- priinuntur juste reformentur atque fulciantur, epi-
lione , honoriftcam- suo pontifici cxhibere sepul- scoporumque causce et summorum negotiorum j'u-
turam, et eum quem divina inspiralione , el bcati dicia, salva apostoliccc sedis auctoritate, juslissime
Pctri intercessione omnes Romani uno consilio al- terminentur.
,jue concordia, sine aliqua promissione ad pontifi- CAP.54. — Qut sint prhnaies. Anitius (Anicelus)papa
catus ordlnem elegcrint, sine qualibet ambiguitate episcopisGatlim.
?el contradiclione 'roore canonico consecrare. Et (Disl. 99, cap. Nulti archiepiscopi.) Nulli archi-
Jum consecratus fuerit, legati ad nos , Vel ad suc- episcopi primates vocentur, nisi illi qui primas te
cessores nostros reges Francorum dirigantur, qui nent civitates, qttarum episcopos apostoli, et suc-
mter nos et illum amiciliam,el charitalem ac pacem cessores apostolorum, regulariter patriarchas et pri
socieht. males esse consliluerunl, nisi abqua gens dcinccps
S45 DECRETI PARS V.'— DE PRIMATU ROM. ECCLES., ETC 546
ad fidcm convertatu!*, cui necesse sit, propte.' co- _A mitli negotia [judicia]; quanto minus divina, id est
rum mullitudinem primatem constitui. Reliqui vero ecclesiasiica? Qui sapiens est inlelligat. El revera
qtii alias metropolitanas sedes adepti sunt, non pri- hinc Jiistiniaiiiis imperator piis [pius] legibus suis
mates, sed metropolitani nominentur. (9, q. 5, c. Si promulgasse dignoscitur, dicens : Liceat ei qtti
autem atiquis.) Si autem aliquis melropolitanorum suspecium judicem habet [putai], antcqiiam lis in- -
inflatns fuerit, et sine oniiiiiim provinciaiiuni prce- choetur, eum recusare, m ad aliura recurratur. Nam
senlia vel consillo episcoporum aut eorum, aut alias quodammodo naturale est suspectorum j'udicum in-
causas nisi cas tantum, quce ad propriani suatn sidias declinare et ininiicoruni judicium velle fu-
pcifnent parocliiam agere aut eos gravare volucrif, gere. Hinc sanclus Joannes os aureum concilii con-
ab omnibus districle corrigalur, ne ialia deiriceps ira se congregati renuit inlrare collcginm. (Joannes
prcesumere audeat. Si vero incorrigibilis eisque Chrysostom, epist. 19, e. 2.)
inobediens apparuerit, ad hanc aposlolicam sedem, CAr. 56. •— De jure primalum. Nicolaus Radnlpho
cui omnium episcoporum judieia lerniinarc.prcece- Bituricensi archiepiscopo.
pta sunt, ej'tis confumacia referaiur, ut vindicla de (9, ./. 5, c. Conqueslus.) Conqucsluscst apostola-
eo fiaf, ut cceleri timoi'em habeant. Si aufem pro- iui nostro fraler Sigebodus archiepiscopus Narbo-
pter nimiam longinqtiilatem, aul temporis incom- B nensis, quod clericos suos eo inviio ad judicium
modilatem, vel iihieris asperitatem grave ad hanc luum venire compellas, et de rebus ad Ecclcsiam
aposlolicam sedem ejus causam deferre fuerif, suam perlinenlibus, eo inconsullo, quasijurepa-
tune ad ejus primatem eausa deferatur*? ct penes triarchalus tui disponas, cum hoc neque antiquitas
ipsum hujussanetae sedis auctorilate judiectur. Si- (cui Patj*es sanxererevereiitram)habeat, ct auctoritas
militer, si aliquis cpiscoporum proprium mefro- sanciorum canoiuim penitus inlerdicat, uisi forle
politanum suspecfum habuerit, *apud primatem pro causis quas apud se lerininare non possunt, ad
dioeceseos, aut apud hanc apostolicam sedem au- te qttasi ad patriarcham suum provocaverint, vel
diatur. si cpiscopns suus decesscrit, res Ecclesice suce j'u-
CAP. 55. — Quod inimici accusatores esse non pos- dicio tuo dispensari voluerint. Primates enim vel
sunt. Nicolaus papa Michaeli Augusto (episl. 2, patriarchas uihil privilegii habere prae caeleris epi-
vel. 8). scopis, uisi quantum sacri canones concedunl, et
Placuii sanctae synodo episcoporum qui C<instar_li- prisca consuetudo illis antiquitus contulit, defini-
nopolim concurrerunt, ne sine discussior.e admitlan- nuis; ila ul seeundum Nicajnas regulas sua privi-
tur Mcusatores, nec omnibus prsecipiafur accusatio- legia serventur Ecclesiis, prcelerquam si aposlolica
C sedes aliquam Eeclesiam, vcl reotorcm ipslus quoli-
nesfacere, contra dispensatores Ecclesiarum.Yenia-
musad sauciam Chalcedoneiisem synodum, etquidno- bef spociaii privilegio decreverit honorare.
bis de AthanasioPerrenorum referat episcopo audia- CAP. 57. — Quod papa primm sedis episcopus vo-
nms. Is enim antistes tertio evocatus ad' synodum, candus est. Ex conc Africano, cap. 5 (conc. Carih.
m, cap. 26).
quia non occurrit, a patriarcba stio canonice con-
demnatus exsliterat. Sed solum, quia cum voc3re- (Dist. 99, cap. Prhnw sedis.) Ufprimae sedis epi-
tur ad synodum, quod inhiicus esset ipse qui j'udi- -scopus noii appellelur princcps sacerdotum, aut
clamavit summus sacerdos, aut aliquid htijusmodi, sed tan-
cabat, a sancta Glialcedonensi synodo ad fum
causas illatas sibi examinaiidits reservatur et, nisi primce sedis episcopus.
denuo coiivinceretur, recipeie ecclesiam pVopriam CAP. 58. — Quod biperlilus sii ordo sacerdoium,
Ex epist. Anacleti papce iertia, missa omnibus epi-
ju licatur. Quod si" Athanasius a patriarcha suo de, scopis el cmlerh sacerdolibus (cap. 1).
positus, quia de inimicitia e.vs conquestus est, ile- Sacerdolum, fralres, ordo biperlilus est, et sicut
rato ad j'udicium renovandum dirigitur, et nisi ma- Dominus illum a nullo debet perturbari.
constituil,
nifesta sihi officianl crimina, sua? reddi Ecclesice
Scitis autem apostolos a Domino esse electos el con-
praecipitur : quanto magis Ignatius, qui non a pa- D stitutos, ct postea per diversas provincias ad prce-
triarcha, sed ipse polius existens patriarcha, niini- dicandum dispersos. Cum yei*o niessis ccepit crc-
me debuil Ecclesia propria inimicis el s*uspectisju-
scere, videns paueosesse operarios, ad eorum aclju-
dicibus decernentibus exspoliari? Quod quamvis mentHwi scptuaginta eligi praecepit discipulos. (Luc._
factura sil, mttlto magis quam Athanasius, iniini- '
cortim soluto judicio, sua debueral ab Ecclesia re- x). Episcopi vei*oaposloloi*um, pi*csb\lei*i quoque
Veniat et septuaginta discipulorum locum tenent (Dht. %,cap.
cipi. faeundissinius uostcr papa Gelasius,
Ephcopi non in). Episcopi aulem non in castellis.aut
liaereticorum expugnator fortissimus, et quod de in modlcis
ci\itatibtisdebenlconstitui, sed presbyteri
Constaiitinopolitanis episcopis, iiiore solito iunc per caslella, el per modicas civiiates atque villas de-
cegrolantibus dixit, eliam nobis nunc edisserat. benlab cpiseopis ordinari et poni, .singuli tamen pcr
Qucero, inquit, ab Iiis, j"uc!icium quod praeteuduni, singulos iitttlos suos. isli duo ordines
ubi possit agitari ? an aptid ipsos, ut iidem inunici Amplius quam
sacerdotum, nccnobis a Deo collali sunt, necapo-
tcsles sint et judices? Scd tali judicio uec humana stoli docuerunt.
debenl committi negolia. Quod si judicio, ubi iidem CAP. 59.—Etnon
laici, nec neophyti, nec bigami,
simt iiiimici qui judices, ncc humana debent cora- nec viduaium marili, sed irrevrchensilrites oidinm-
547 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPl 348
lur cphcopi. Ex decrelh Leonis papm I (cp. 82, A cibus asseral, id cst Palrcm ct Filium ct Sj/iiitum
c»5). sanctum uiiumesse Deum confirinans, totamquein
In civilatibus, quarum paslorcs obicrhu, de sub- Trinitalc Deilalem coesseiitialem,.ct consubslanfia-
slituendis episcopis hccc forma servetur, ul is qui lcin, el coceternam, et coomnipotentem praedicans,
ordinandus cst, eiiani si bonce vilce testiinonio ful- singulamciue in Trinitate personam [si singulas
ciatur, non laicus, non neophytus, ncc secunda; quasque in Tiinilale personas] plenum Deum, cl
conjugis s't marilus, sed aut qui unam quidem ha- toias tres personas iinura Deum, si incarnationcni
beal vcl habtierit, et qtiam sibi virgincm copulave- di\inam, non in Patre neque in Spirilu sanclo fa-
rit. Sacerdotum enim lam excellens cst eleclio, ut c(am,sed in-Filio tantum credat, ut qui erat in di-
hcec qtue in aliis nienihris Ecclesiae non vocantur ad viniiate Dei Palris Filius, ipse fierel in homine lio-
culpani, in illis lamen iiabeaiitur illicita. niinis matiis' filius, Deus verus ex Patre, homo vc-
C\p. 60. — Vt dum ephcopus eligiiur, si conlradi- rus ex matie, carnem ex malris visceribus habens,
ctores habuerit, quinque ephcopi acl examinandos
eos conveniant. Ex concilio Africano, cap. 17 (e. el animam humanam ralionabilem, simul in eo
in conc Carth. m, c. 40), tilramque naturam, id est hominis et Dci: una per-
Sed et illud est statuendum, ut quando ad cligen- sona, unus (ilius, unus Chrislus, unus Doniinus
dum cpiscopum convenerimus, si qua conlradictio ° crealor omniuin [crcaturarum], quce sunt, et au-
ftterit oborla (quia talia facla sunt apuJ nos) non ctor, el rector, cl Deus cum Patre et Spirilu saii-
praesumant ad purgandum eum qui ordinandus cst, cto : qni passus sil vera [sit pro salute nostra vera,
tres episcopi, sed poslulentur ad numerum supra etc.] carnis passione, morluus vera corporis sui
diclorum (si haberi possinf) unus vel duo in eadcm morle, resurrexit vera carnis succ resurrectione, ct
plebe cui ordinandus est, et disculiaiilur [duo vel vera animce rcsumptione, in qua veniet judicare \i-
tres : ct in cadem plcbe,.eui ord"nianc*usest, discti- vos et mortuos.Quaercnduni cst etiam ab eo, si
lianlur, etc.] primo personce conlradicentium; po- Novi et Yetcris Teslanienli, id est legis, et pro-
stremo etiam illa qucc objiciunltir pertraclcnlur. El pheiarum, et aposlolorum unum eumdemque credat
cum purgatus fuerit, stib conspectu publico ita dc- auctorcm Dcuni; si diabolus non per coiidilionem,
niusn ordiiielur. Si lioc cum vestrae sanctitatis sed per arbitrium suum factus sit mctlus. Qticcren-
animo concordat, roboretur veslrce dignitaiis re- diitn eliam ab eo, si crcdat hujus quauigcslamiis,
spansione. Ab universis episcopis dictum cst: Satis ci iion alterius carnis resurrectioncm; si credal ju-
placet. diciuin futurum, et recepluros singulos pro his quie
CAP. 61. — Vl nemo ephcopus ordinetur notenle .-, in carne [hae carne] gesscrunt, vel poenas vel prae-
J
clero el populo. Ex decreth Cmteslini papm, cap. 18 mia; si nuptias improbet; si secunda matrimoiiia
(epist. 2 ad episc Galliw, cap. 5). non condemnct; si carnium perceplionem non cul-
(Dist. 61, cap. Nnllus.) Nullus invitis dclur epi- pet, si poenitentibus reconciliatis communicet; si
scopus; cleri, plebis el ordinis consensus et dcsidc- in baptismo omnia peccata, id est tam illud origi-
ritMi requiratur.- Tunc alter de altera eligalur Ec- nale
conlraclum, quam illa quce voluntarie admissa
clesia, si de civilatis ipsius clericis, cui est episco- sunt, dimillanlur; si exlra Ecclesiam cathofcatn
pus ordinandus, nullus dignus (quod evenire non nullus salvetur. Cum in omnibus liis examinalus,
credimus) poterit inveniri. Primuin enim illi rcpro- pleniterque inslructus repertus fueiit, lunc ordinc-
bandi stwit, ut aliqui de Ecclesiis alienis merilo tur
episcopus.
praeferanlur. nabcat ergo unusquisque suae ftu- CAP. 65.—Ut episcopi diligentissime piobenlur piius-
ctum mililiae in Ecclesia, in qua suaiii pcr omnia quam ordinenlur. Ex conc Aurelianensi, cap. 7
oflicia pcrcgil actatem. In aliena stipendia alius mi- [12].
nime obrcpat, nec alii debitam, alter sibi audeat Ut episcopi, judicio metropolitanorum, et eorum
vindicare mcicedem. Sit facultas clericis reniten- episcoporum, qui circumcirca sunt, provehantur ad
di, si se viderint pracgravari, et quos sibi ingeri ex . ccclesiasticam potestatem, ii videlicel, qui plurimo
tiansverso cognovcrint, non tiineant rcfulare : qui lcmpore probanlur lam vei*bolidei quam rectce con-
etsi non debitum episcopalus praemium, vel libe- versafionls exeinplo.
l-.un dc cc, qui cos recturus cst, debent haberc ju- CAP. 64. — Quod populo non liceat sacerdoluin
dicium. eleciiones per se facere. Ex concilto Bracar.
cap. 1.
CAP. 62. — Quod prius examinari Mebeant qui c. Non licet.) Non licel populo electio-
sunl ordinandi. Ex concilio (Dht. 65,
ephcopi CaUhacjinensi
JV, cap. i. nem facere per se corum qui ad sacerdotium pro-
(Dhl. 25, cap. Qui ephcopus.) Qui episcopus ordi- vehanlur [promoventur], sed iu judicio episeo-
nandus est, anle examinelur si natura prudcns csl, porum esse debet, ul ipsi cum qui ordinandus cst
si docilis [docibilis], si moribus lempcralus, sivila probent, si in sermone, et fide, et spiiltuali vila
caslus, si sobrius, si sempcr sui negotii cavens, si edoclus sit,
— ephcopi, quos ncc
humilis, si affabilis, si misericors, si litlcratus, si CAP.65. necQuod non habeanttlrnec
in lege Domini instructus, si iu Seiiplurarum sensi- clerus, populus elegeiil, comprovincialcs
ephcopi consecraiint. Leo Rustico Narboiictisi epi-
bus caulus, si in dogmatibus ecclesiasticis exercita- scopo, ephtola 90.
tus. Et ante omiiia (idei doeunicnlA vei*bis simpli- (DhJ. 62, c. Nulla rclio.) Nulla rafio sinif, t't in-
319 DECRETI PARS Y. — DE PRIMATU ROM. ECCLES., ETC. S50
ter episcopos habcantur qui ncc a clericis stint elc- .A laicus ante anni conversioncm, vel ante triginta an-
cti, nec a plebibus expeliti, nec a comprovinciali- nos accipiat.
bus episcop.s cum metropolitani judicio consecrali. CAP,71. — De laicis non temere faciendos episcopos.
Unde, cum sxpe quaesiio de male accepio honore Ex concilio Sardicensi, cap. 15.
nasctUir, q'iis ambigat nequaquam isfts esse tri- (Dist 61, c. Osius ephcopus.) Osius episcopus *
1uenduin quol non docetur fuissc collatum? (1, dixit: Et hoc necessarium arbitror ut diligentissime
q. 1, c. Si qui clerici.) Si qui autem clerici ah islis tractetis, si forte aut dives, aut scholasticus de foro,
pseudoepisc.p.s in eis Ecclesiis ordinati sunl, ciuce aut ex administratione episcopus fueril poslttlatus,
aJ proprios cpiscopos perlinebaiil, et ordinatio eo- ul non prius ordinetur, nisi ante lectoris munere,
rttm cum consensu et judicio prcesideiuium facta et officio diaconi aut presbyteri fueritperfunclus, ct
csl, potest rata haberi, ila ut in ipsis Ecclcsiis per- ila per singulos gradus *(si dignus fueril) ascendat
severent, aliler autemvanahabenda est consccratio, ad culmen episcopalus. Potest cnim per has promo-
quia nec loco fundata est, nec auctorilate munita. tiones, qucc habebunt ubiquc prolixum ternpus, pro-
CAP.66. — Quod ntdlus ordinandus cst cpiscopns nisi bari qua (ide sit, qua modestia, qua gravitalc ct ve-
ex conveniione. Ex Aurelianensi concilio, cap. 2. recundia. Et si dignus fuerit probatus, divino sacer-
Nullus ordinandus est episcopus, nisi convocatls 15dotio illustrelur; quia convenicns non est, ncc ratio
clericis el parcecianis, et In untim consentienlibus. vel disciplina patilui', tit tcmere et leviter ordine-
CAP. 67. — Quod canes magis, quum principes no- tur, aut episcopus, aut presbytei, aul diaconus, qui
minenlur, qui assumpto regimine superbiunl. Oti- neophuusest, maxitne cum et magister goiUium
genes. beatus Aposlolus, ne hoc fieret dpnuntiasse et pro-
Quidam assumpla Ecclesia et rebus divinis, elc-
.cibuisse videatur (J Tim. m); sed hi quorum per
vantur, et cuuctos fastu superbice parvipendunt, h\
canes magis, quain principes liominantur, longum lempus, examinala sit vila, el nierila fue-
fint comprobata.
CAP.68. — Item de superbienlibus episcoph. Ex di-
cih Gregorii et Pauli apostoli. CAP.72. — Quod per gradus ecclesiasticos- ad epi-
Humilis debet episcopus esse, gradum eiiim man- scopatus debeat officium perveniri. Ex dccrelh Co?
leslini papw Galliariim ephcoph missis (epist. 9
suutudinis accepii, non superbice, Paulusdicit : Dc- ad epist. Galiim, cap. 5).
cet hujusmodi honiinem niansueium essc, non cla- (Disl. 59, c. Ordviaios.) Ordinatos vero quosdani,
tum, non superbum (Tit. i). fratres charissimi, cpiscopos qui nullis ecclesiasti-
CAP. 69. — Qnod ordinaliones cpiscoporum aposto- cis ordinibus ad tanlce dignitalis fasligium fuerint
lica aucteritale a cunci.is comprovincialibus fieri C instituti, contra Patruin decrela,hujus usurpalione,
debeanl. Em ephtola secunda Anacieii papm scripla se haec recognoscit fecisse, didicinuis : cum ad
Italiw. qui
ephcoph
c. episcopatum his gradibus, quibus frequenf.ssiiiie
(Dhl. 64, Ordinaliones.) Ordinationes episco- cautum
est, debeat peivcniri, ut minoribus iuitiati
porum auctoritatc aposlolica ab oninibus qui in ea-
dem fuerint piovincia, stint celcbrandce. Qui simul officiis ad majora firmeiUur. Debel cnim ante esse
eanvei.ienles scrutinium diligenler agant, jejunium- discipulus, quisquis doctor esse desiderat, utpossit
docere quod didicit. O.nnis vitce institutio, hac ad id
que convenienlibiis preeibus celebrent, et inanus
cam sanciis E\augeliis quce prcedicaturi sunt impo- quo tendit, se ratione confirniat. Qui minime litte-
lunies, Dominica die hora fertia oranles, sacraque ris operam dederit, praeceplor esse non poiest Iitte-
u.ictioi.e exemplo prophctarum et regum, capita Tarum. Qui non per singula stipendia creverit, ad
eofum (more aposiolorum et Mosis) ungenles, quia meritum stipendii ordinem non polcst pervenire.
OF.missanctificatio conslal in i.pirilu sancto, cujus Solumsacerdotium inter ista, rogo, vilius est, quod
virlus invisibilis sancto est chrismctli permista, hoc facilius tribuitur, cum difficilius impleatur. Item de
ritu solemncm celebrentordinationem. Quod si om- eodem. Ex Benevenlana synoclo Urbani pcipm, capi-
ncs simul convenire minime potuerint, assensum lulo primo. (Dist. 60, c. Nulius in ephcopatttm.)
lamen suis precibus et scriptis prcebeant, ut ab ipsa [) ' Nullus in cpiscopatum eligalur, nisi in sacris ordi-
ordinalione animo non desint. Porro et Hierosoly- nibus religiose vivens inventus est. Sacros autcm
mitanorum primus arebiepiscopus, beatus Jacobus, ordines dicimus diaconatus et presbyleratus : hos
solos primiliva legitur Ecclesia habuisse;
qui justus dicebalur, el sccundum carnem Domini siquidem
nuncupaiusest frater a Petro, Jacobo et Joanne apo- snper his solis pneceptum aposloliiiabemus (1 Thn.
slolis est crdiualus, sticcessoribus videlicel formam m). Subdiacones vero, quia ct ipsi altaribus admi-
dantes eorum, ut minus quam a tribus cpiscopis, nisirant, opporlunilale exigcnle concedimus, sed
reliquisque omniljus assensum praebentibus, nulla- rarissime, si lamen spectatac sinl religionis et scicn-
tenus ordiuetur, et cum communi voto ordinatio lice, ciuod ipsum sine-Rom. pontificum vcl melropo-
celebretur. liiani licentia non fiat.
— CAP. 75. -— Ut laicam communionem non accipia'
CAP. 70. Ne laicus fial episcopus ante 50 annos, qui pcr ambitionem ephcopalum acceperit. Ex conc,
vel attte anni conversionem. Ex concilio Arelaten- Sardicensi, cap. 2.
si III, sub finem cap. i.
Osius cpiscopus dixit: ctiam si talis aliquis exst.-
Eniscopaius vcro vcl prcshylerii honorem nulltis tcrit tcmciariiis, ,ut foifassis lalom cxcusalioncEi
r.m D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPi 552
.iffeiens, assevercl quia litleras populi acceperit, A sancta modis oinnibus abscidatur, ct sit ar.alhema,
cam manifestum sit potius potuisse plures praemio sicut Simon Magus a Petro.
' et mercede
corrumpi eorum, quisinceram fidem non CiP. 79. — Erga Simoniacos nnllam misericordiam
nabent, ut clamarent in Ecclesia, et ipsum petere servandam. Nicolaus junior synodos prwsidens in
viderenliir episcopum, omnino has fraudes damnan- Coustaniinopolilana ecclesia dia.it.
das esse arbitror, ita ut ne laicam in fine conunu- (1, q. i, c. Erga Simoniacos.) Erga Simoniacos
nionem talis accipiat. Si vobis omnibus placet, nullam misericordiam in dignilate servanda haben-
dam esse decernimus, sed juxta canonuih sanctio-
statuite. Synodus respondit : Placet.
et sanctorum Patrum decreta eos omnino
CAP.74. — Quoclepiscopus esse non possil qui ne- nes,
sciente metropolitgno consecralns fuerit. Ex conci- damnarous, ac deponendos eos aposlolica auctori-
lio Arclalensi. n, cup. 6. tale sanciinus. Itetn. De ccelero, si quis in posterum
Illud autem jmte omnia claret, quod eura qui sine ab eo quem Sinioiiiacum esse non dubilat, se con-
conscientia metropolilani eoiistituius fueril episeo- secrari permiserit, et consecralor et consccialus 110:1
dtis, j'uxta magnam synodum esse episcopum non disparem damnationis senientiam subeat, sed cl
tiebere. uleique deposilus pcenitenliain agat, et prhatus a
CAP. 75. — Ne episcopi per Shnoniacam heresim re- R propiia dignilalc persistat.
giminis locum oblineant. Ex Meldensi concilio, CAP.80. — Quod si Romanus pontifex Shnoniace, et
cap. 45. sine consensu cardinatium intrusus fuerit, ab eis
(1,q. 7, c. Cavendum.) Caveiidum, et summopere excoinmunicandus, et humano eiiam judicio a sede
jst praecavendum, ac per virtutem sanguinis Cliri- pellendus sil. Ibid, cap.H.
ili iiilerdicendum episcopis, et rcgibus, et omnibus- Si quis pecunia aut gratia humana, aut populari
sublimiofibus potestatibus atque cunclis fautoribus seu mililari lumultu, sine concordi et canonica ele-
".telectoribus quorumcunque, atque consensoribus clione et benedictione cardinaliuni, cpiscoporum ac
seu orJinatoribus in gradu ecclesiastico, ul nemo deindesequentium ordinum i*eligiosoruni,aposlolica3
per Simouiacam hcei'esim regiminis locum obtineat, sedi fueritiiiihroijizalus,iion papavelapostolicus, scd
.luactiiique fautione, callidilale, promissione, seu aposialicus habeatur: liceatque cardinalibus, episco-
comraodilate, aut donatione per se, aut per sub- pis cum religiosisetDeum tinieiitibus clericisetlaicis
niissani personam, cum Spiritus sanctus inter cce- im asoreni, eliam cum analhenjale el humauo auxi-
_cra documenia per os dicat Gregorii (epht. 110 l.o et sludio a sede apostolica lepellere, ct quem
Ub. vu): Cur non videtur, cur non perpenditur, digiaim judicaverint pi-asponere. Quod si hoc intra
-benedictio illi in maledictionem convertitur urhcm perficere nequiverint, nostra auetoritalc cx- **
.jtiia qui C
,\d hoc ut fiat hcereticus ordinatur ? Item. Quisquis fra urbcm congregati in loco quo eis placuevit, eli-
eoiiira hanc Simoniacam et neopljytorum haeresim gant qtiem digniorem et utiliorem aposlolicae sedi
vehementer pro oflicii sui consideratione non arse- pe.-spexerint, eoncessa ei atictoritate regendiel dis-
ril, cum Simone mago se non dubilei habere por- ponendi res ad utilitalem sanclce Ronianaj Eecle-
"fiouem, qui primus commisit hocpiaculare ilagitium. sice, secundiim quod ei melius videbitur, juxla qtta-
•Et alibi (spisf. 51, seu c. 95, /. iv) : Quisquis hoc -liiaiem teiupovis, quasi jam omnino inlhronizalus
pretio studet accipere, non esse sacerdos, sed dici sii.
tantummodo inaniter concupiscit. Et alibi (epist. 9): CAP. 81. ••—Quaiiler judicandi sint qui Simoniace
•ordines acceperint. Ex decrelh Gwgoriipapm VII,
Dolens, inquit, dico, gemens denunlio, quia sacei'-
dotium quod apud vos intus cecidit, foris diu slare cap. li.
•jion potuit. (1, q. 1, c Ordinationes.) Ordiitationes quceiiuer-
venienU pretio vel precibus, vel obsequio ea inten-
•CAP.76. — De his qui preiio sacram mercaii sunt
tione irapenso alicui per.sonae, vel qtice non coir.mu-
dicjnitatem. Ex epistola Gelasii papw (ep. 9, c 26).
ni consensu cleri et populi secuiidum canonicas
(I, 17.1, c. Quos constilerit.) .Quos constiterit in-
sanctiones fiunt, et ab his ad quos consecratio per-
tlignos merilos, sacram mercalos esse prelio digni- D
iatem (Act. vm), convictosoporlelarceri, quia dan- tinet, 11011coniprdbaniur, falsas csse dijudieamus ;
iem pariter et accipientem damnalio Simonis, quoniam qui laliter ordinaiilur, non per osfium in-
quam sacra leclio testatur, involvit. 'jraiit, id cst pec Christum,, sed ul ipsa Yeriias te-
CAP. 77. — De eadem re. Ex cphiola Ilormhdw stcUtir, fures sunt cl lationes (Joan. x).
vctpm(cap. 25, c 2). CiP. 82.— Quod ordinatores Shiwntttcorum simul
IIoc ilaque ad priora coiijungimus, ne benedictio cum ipsis damnandi sunt. Ex Totelmw conc vi,
per impositionem manus, quae a Deo esse credilur, cap. i.
prelio comparelur, qttia Simon Magus Spirilum Quicunque Simonis imilator, Simoniaece quoque
. sanclum volcns pretio mcrcari apostoli Petri fuit hceresis exstiterit seclator, ut ecclesiaslicorum or-
delestatione percussus. dinum gradus non dignitate morum obtineat, sed
CAP. 78. — Item de eadem re. Ex canone Avoslolo- munerum impensione conquirat, et per oblala mu-
rum, cap. 50 [29]. nera capiaf, quibus hanc nec rationis ordo, ncc
Si quis episcopus autpresbjter, atit abbas [dia- dignitas morum ulla commendal: talisiiiventns, sa-
conus] per pecuniam hanc oblinucrjt dignitatem, crorum apices ordinum nullo modo adipisci permit-
dcjiciatur ipse cl ordinator ejtts, el a comnmnione tatur ; sed ci sliadcpttts fueitt, communione priva-
5S5 DECRETI PATiS Y. — DE PRIMATU ROM. ECCLF.S., ETCT. 554
lus cum ordinaoiibus stiis propriorum bonorum A tunc ab omni mutiere manus excutil, quando in di-
amissione daninetiir. vinis rebus non soliim ntillam pecuniann, sed eliam
CAP. 85.— Ut qui Simoniace a Simoniacis munera humanam gratiam non requirit.
acceperint, si clerici ftierint honoris amissione tnid- CAP. 87. — Qtwd eolumbas vendunl, qui manus im-
tenttir, si laici anatlwmate damnenlur. Ex Tolet. positionem ad pretium jdislribuunl. Ibidem ho-
concilio VIII,eap. 5. milia.
(1, q.l, c Reperiuntur.) Quicunque propler acci- Nonnullos vestrum cum prcemiis ordinationes fa-
piendam sacerdotii dignilatem"quodlibet praemium cere cogiiovimus, spiritualem giatiam vendere, et
fuerit detectus obtulisse, ex eodem iempore se no- de alienis cum peccaii damno tempo-
iniquitatibus
vciit analiiemalis opprobrio condemnalum, alque a lalia lttcra cumulare. Cur
ei*go ad mcmoriam ve-
participatione Christi corporis et sanguinis alienum, siram non redit, quod vox Dominica prceeipiens di-
ex quo illum constat exsecrabile Christo perpetrasse cit: Gratis accepistis, cjralh datc ? (Matth. x.) Cui*
si
iiagilium. Quod aliquis exsliteril qui accuset, ille non ante mentis oculos revocatis quod teuiplum
qui liunc ordiiiem munerum fuerit datione lucralus, Redemptor noster ingressus, cafucdras vendentium
et suseepti honoris gradu privetur, et in nionasterio eolumbas evertit, et nummularionim effudit ces?
suh perenni pccnitentia religetur; illi vero qui pro
({ (Matlh. xxi.) Qui namque sunt in templo Dei hodie,
causa hac munerum aeceplores extiterint, si clerici
qui columbas vendunt (Joan. u), nisi qui in Eccle-
fuerint, honoris amissione multentur, si vero laici, sia pretium de impositione manus accipiunl, per
anathemate perpeluo condemnentur.
—- quam vidclicet impositionem Spirilus sanctus cce-
CAP. 84. Quid ephcopus voveredebeal ordines ac- litus datur? Columba igitur venditur, quia manus
cepturus. Ex Tolei. concilio ix, cap. 10.
ad ecclesiasticos est ac- imposilio, per quam Spiritus sanctus accpiiur, ad
Unusquisque qui gradus datur. Sed Redemptor noster cathedras
ccssurus, non ante honoris consecralionem accipiat, prctium
vendentium columbas evertit, quia talium negotia-
quam placiti sui innodatione promittat, ut lidem ca-
tholicam sinceri corJis devolione custodiens, jusie torum sacerdotium destruit. Hinc est eniin quod
et pie vivere debeat, et in nullis operibus suis cano- sacri canones Simoniacam hceresim damnanl, et
de laigien-
nicis regulis contradicat, alque ut debitum per om- eos a sacerdotio privari prsecipiunt, qui
Cathedra ergo ven-
nia honorem atque obsequii reverentiam praeemi- dis ordinibus pretium quairunt.
dentium columbas evertitur, quando hi qui spiri-
iienli sibi unicuique dependat.
vel anle humanos, vel anle
CAP. 85.— Utiiulius pro gradu sacerdotii confe- tualem gratiam vendunt,
rendo, aec antea, nec ppsl muntis sine periculo cxi- C Dei c-eulos sacerdotio privantur.
gal. Ex Rracarensi concilio m, cap. 7. ' CAP. 88. — De eadem re. Hotnilia 59. -
(1, q..i, c Qui per pecuniam.) Quicurique pro con-
ferendo cttiquam sacerdotii gradii, aut munus quod- (I, q. 5, c. ye.H/eHffis.)Vendenteset emenles de
aut muneris ordi- templo eliminat Christus, quia vel eos qui pro mu-
cunque, prpmissiones antequam nere impositionem manuum liibuunt, vel eos quj
ncturacceperit, vel etiam postquam ordinalus fuerit, donum Dei emere mtunlur, damnat. Item, ibidem
in aliquo se pro hoc ipso praesumpserit munerari,
In templo vendenles sunt,-qui hoc quod quibusdam
sive ille qui dederit, sive qui acceperit, j'uxla sen-
tentiam Chalcedonensis concilii gradus sui pericu- jure competit, ad praemium largiuniur. Jusliliam
cnim vendere est, hanc pro prcemii accepfione ser-*
lufn sustinebit (cap. 2).
— vare. Einentes vero in lemplo sunl, qui dum hot$
CAP. 86. Quod Simonia alia ab obsequio, alia a est proximo persolveie noltint, dum»
manu, alia a lingua sit. Gregorius in codice qua- quodjustum
draginta homiliarum., hoin. 4. que rem j"ure debilam facere contemnunt, dalo p:\*
(1, q. 1, c. Sunt no.i....//i.) Columbas vcndere, est tronis pretio [praemio] emunt peccatum.
imposilionem manus, qua Spiritus sanctus dalur, CAP. 89. — De ephcopo Shnoniace ordinalo. Grcqo-
non ad vitae meritum, sed ad praemium dare. Scd rius Maximino [Maximo] prmsntnptori Ecclesim
sunt nonnulli, qui quidem nummorum praemia ex D Salonitanm (lib. v regist., episl. 5).
ordinatione non accipiunt, sed tamen sacros ordi- Pervenit ad nos, quod per Simoniacam hccresim
nes pro huinana gratia largiunlur, atque de largi- fueiis ordinatus, sed et alia de te multa hic dicla
tate eadem laudis solummodo retributionem qucc- sunt, de quibus unum quam maxime fuit, propter
runt. Hi nimirum quod gratis acceptum est, gratis quod nccesse habuimus, sunimopere per scripta no-
stra prohibei*e, ne missarum solemnia cclebrare
.lion tribuunt (Matth. x), quia de impenso olflcio
debuisscs.
sanetitatis, numnium favoris expetunt. Unde bene
cam virum j'ustum describeret propheta, ait: Qui CAP. 90. — Ut-dignus vila el moribus ad sacros or-
exculil manus suas ab omni munere (Isa. xxxm) : dhies eligatur Gregorius Brunichildm reginm Fi ctt-
Neque enim dicit: Qui exculil manus suas a munere, coium (iib. vii reght., episl. 5).
sed adjunxit, ab omni. Quia aliud est munus ab ob- Christianitatis vestrce sollicitudo diligenter invi-
sequio, aliud munus a manu, aliud munus a lin- gilet, ulnullumquisubvestro regnoest, ad sacrum
-gtia. Munus quippe ab obsequio est subjeclio inde- ordinem ex datione pecuniae, vel quarumlibet pa-
Mte impensa; inuiius a manti, pecunia; munus a irocinio personarum, seti proximitatis jure paiialur
lingtta, lavor. Qui ergo sacros ordines tribuil, acccdere, sed-ille ad episcopatus vel«allerius sacri
S*S D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 550
ordinis oflicium eligalur, quem dignum vita et. A gratis datur, uleo gratia vocaiur. - Ergo si .gratis
mores oslendcrint gratia dalur, ct auro non aestiraatur, a te cur gratia
mihi
CAP. 91. — Ul ntdlus sacros ordines cmat, nec ali- pecuniis comparatur? Respondit: Non, inquit,
quis ex laico habilu ad reghnen Ecclesim pcrveniat. daretur, si pecunia non emerelur; nec episcopus
Grcgorius Syagrio, Bclherio, Virgilio, el Desiderio fuissem ordinalus, si pecunias non dedissem. Ergo,
ephcopis aparibus (lib. vn regist., cpist. 5). ut apparet ex responsionibus tuis, gratiam cum
Fiaternilatem vestram (auctore Deo) volunms sy- ordinareris noii|-accepisti, quia graluito eatu non
nodtiin congregare, atque in ea reverendissiino meruisli. Et ideo, fraler, si gratiam non acccpisti,
fralre nostro Aregio [Syagiio] coepiscopo, el dile- quomodo episcopus eflici poluisti ? Nam et ad disci-
clissinio filio nostro Cyriaco abbate mediantibus, pulos suos Dominus ait : Gralis accepisth, gralis
omnia quce sanetis canonibus (sicut prccdiximus) dale (Matth. x). Cur ergo graluitam gratiam aesti-
sunl adversa, dislricte sub analliemalis interposi- masti le pretio possidere? Nam, ul video, auru:n
tione damiienlur, id est ut nullus pio adipiscen- dans perdidisti, el sanctam graiiam non acqui-
dis ordinibus ecclesiasticis dare aliquod coinnio- sisli.
dum prsesumal, vel pio dalis accipcre; neque ex CAP. 96. — De eodem. Ambrosius officiorum libro
"
laico liabitu quisquaiu repenie audeal ad locum sa- prhno (dc dicjnitate sacerdotali, cap. 5).
cri regiminis pervenire; nequc ut alite mulieres Si percunclari fideliter velis Simoniacos, quis eos
cum sacerdoiibus habilent, nisi quce sacris eanoni- fecerit sacerdoles, respondebunt mox ei dicenl: Ab
bus sunl permisscc. archiepiscopo sum nuper episcopus ordinatus, cen-
CAP. *92. — De Simoniaca pravitaie cxstirpanda. tumque ei solidos dedi, ut episcopalem graliam con-
Gregorius Theodorico rcgi Francorum (lib. ix re- sequi mcruissem. Quos si minime deJissem episco-
gistri, episl. 55). pus hodie noii essem. Unde melius vdlui, mi do-
Herata vos pro veslra mcrccde adhortatione pul- niliie, aurum de sacello minuere [invehere], quam
samus, ut congregari synodum jubeatis, et sicut tantum [totum] sacerdotium perdere. Aurtim dedi,-
dudn-.li scripsimus, corporalia in sacerdolibus vilia, et episcopatum comparavi : quos tamen solidos, si
et Simoniacce hcereseos pravitalem , episcoporum vixero, receplurum me illico ilerum non diflido.
omnium definitione damnari, alque a vestri regni Ordino presbyterum, consecro diaeonum, et aurum
ampulari (inibus faciaiis. accipio. Nam et de aliis nihilominus ordiuibus pe-
CAP. 95. —Deeodem. Gregorius'Brunichildm reginw cunice quceslum flagilare confido. Ecce et aurum
Francorum (lib. IX regislri, epist. 57). quod dedi, in meo sacello recepi, et episeopatu»
'
Synodixn congregari prcecipilc, et peccatum Si- gratis accepi. Nempe hoc est quod doleo, quia ar-
nioniaccc hcereseos de regno veslro inter alia qua; chiepiscopus carnaliter episcopum fecit: nam pro -
supra scripsimus, definitioiie coneilii sludiosius pler pecunias spiritualiler Ieprosum ordinavit. Pc-
prohKjele. cunia, inquit, lua tecutn sit in perditioaem (Act. vm),
CIP. 95. — Item de eodem. Gregorius Clolhario regi quia donum Spiritus sancli graliae pfctio compara-
Francorum (lib. IX recjht., episl. 55). sti, ct commercium miserabile in auimarum exi-
Quia Simoniaca liccresis prima in Ecclcsia sur- lium peregisti. Et nescii homines, et indocli inor-
gens apostolorum esl aucloritatc dainnala, petimus dinalionibus eortim clamant, et dicunt: Digntis esl,
ui pro mercede vestra synodum congregari facialis, juslus est, conseienf.a misera, indignus, iujtistiis esi
qualcnus omnitim sacerdolum definitione com- dicit [Dignus cs, et j"uslus es, et conscionlia miseia.
prcssa et radicitus ampulata, nullas illic vircs de Indiguus es, ct injustus es, dicit, etc.]. Pronuniiat
ecclero in periculum animarum inveniat, nec ul- enim episcopus hic [bujusmodi] adpopulum, di-
terius stib qtialibet occasione pcrniiUatur exsuf- cens : Pax vobis. Oculis quideni carnalibus vidctur
gcre. niagnus episcopus, et divinis oblutibus inspicitur
...
CAP. 95. — Quod cphcopus Shnoniacc ordinaltts' magmis leprosus.
aurum dedil, et animam perdidil; ordinans autem CAP. 97. — Ilem de eodcm. Beda in libro homilia-
pccuniam accepit, leprum dedil. Ambrosius in pa- rtim 70 (ad cap. 2 Joannis).
storah suo (lib. De dignil. sacerdolali, cap. 5). (1, q. 5, c. Non solum.) Non solum venditores
(1, q. 1, c. Cum ordinareiur.) Quod dedit episco- sunt columbarum, et domum Dei faciunt domum
pus cum ordinai-etur aurum fuit; et quod perdidit, negotialionis, qui sacros ordines largiendo pretitim
anima fuit. Cum alium ordinaret, quod accepil, pecuniae, vcl laudis, vcl etiam honoris inquirmu, .
pccunia fuii; quod dedit, lepra fuit. Ilaec sunt mei*- verum hi quoquc qui gradum vcl graliam in Ecclc-
cimonia iniquorum in perniciem eorum. Interrogo sia spiritualem, quam Domino largiente percepere,
lamcn fratrem et coepiseopum nostrum, quia et ego lion simplici inteiitione, sed cujuslibet huniana.
episcopus sum, et cum episcopo loquor. Dic ergo cattsa retributionis exercent, contra illud aposto.i
mihi paulisper, fraler episcope, cum dares pecu- Petri, qui loquilur, quasi sermones Dei: Qui mini-
niam, qttid accepisti? Graliam episcopalem aecepi, slrat, lanquam cx virtute quam adminhtrat Deus, nt
Ergo interrogo te. Haec gralia cui lali vocabulo nun- in omnibtts honorificelur Deus per Jesnm Christum
cupatur? Respondit : Cur, inquis?[Ut reor, quod (I Petr. IV). Qu>unque ergo tales sunt, si nolunt
357 DECRETl PARS Y. — DE PRIMATU ROM. ECCLES., ETC. 558
veniente Domino de Ecclesia auferri, atiferanl isla A sed liumillima et cOncordi adniiiijstrntione, sici*
de suis aclibus, ne facianl donium Dei domum ne- Dominus ail: Non vetti minislrari, sed ministrare
gotialioiiis. (Mailh. xx). Et alibi: Qui major esl vestrunt, erit
CAP. 58. — Quibus in locis ephcopi, quibus presby- minister vesler (Matth.-xxm), ct reliqua. Similiter cf
teii esse dcbeanl. Anaclelus in tertio decretali suo ipsi comprovinciales episcopi cum ej'us consilio (nisi
omnibus ephcoph (snpra c 58).
vero 72 «juanium ad proprias pertinet parochias) agant juxfa
Episcopi apostolorum, prcsbyleri discipu- sanctoium constiluta Patrum, ul uno uno
tenent. non in ca- animo,
lorum loctim EpiseopLautem
in modicis civilatibus debent con- oreconcorditersanctaglorificetur Trinitasin sceeula.
slellis, neque Nullus primas, nullus melropolitanus, nullusqce
slitui, sed presbyteri per castella et modicascivitales
T.b ordinari et reliquorum episcoporum allerius adeat civitalem,
alque villas debent cpiscopis poni, aut ad posscssioncm accedat, quae ad eum noii per-
singuli tamen per singulos tiiulos suos. Et episcopus tinel, et allerius episcopi parochiam super
non ab uno, sed a pluribus debel episcopis ordinari cuj'us-
ut dictum non ad modicam ne quain [ejtis] disposilione, nisi vocalus ab eo cujus
et, est, civilatem, esse dignoscitur, ut quidquam ibi disponat
vilescat nomen episcopi, sed ad honorabilem urbem juris
vel ordinei, aul judicet, si sui gradus honore potin
titulandus et denominandui est. Presbyter vero ad B volueril. Sin aliter praesumpsc-rit damnabitur, et non
qualemcunque locum ecclesiae in eo consfuuiae est solum ille, sed et cooperantes, et eonsentientes
piaeficiendus.
CAP. 99. '— Irritam esse sentenliam archiepiscopi illi, quia sicut ordinatio, ila ejus [eis] et j'udicafio,
sine assensu coepiscoporum. Highiius papa a Pelro cl aliarum rerum dispositio, prohibetur. Nam qui
aposlolo octavns in I decretali suo. omnibus evi- ordinarc non polerit, quomodojudicabit? Nullatenus
scopis (cap. 2J. procul dubio j'udicabit, aul judicare polerit. Qtio-
(9, q. 5, c. Salvo.) Salvo in omnibus Romance niam sicut allcrius uxor nec adulterari ab aliquo,
Ecclesice privilegio, nullus melropol.tanus absque vel j"udicari,' aut disponi nisi a proprio viro eo vi-
cceierorum oinnium comprovineialium epLcoporum vente pefmitlitur, sicut nec uxor episcopi (qticeejus
instantia aliquorum audiat causas reorum, quia Ecclesia vel parochia indubilanter intelligilur) eo
irritce erunt aliter actae quam in couspectu eorum vivenle, absque ejus judicio et voluntate, alleri
omnium ventilatce, et ipse, si fecerit, coerceafur a j'udicari [judicio et voluntate alferius judicai*i, etc.J
fralribus. (Cqp. 2.) (2, q. 7, c Criminaliones.) Crimi- vel disponi, aut ej"us concubilu frui, id est, ordina-
naliones majorum nalu per alios nou fiani, nisiper tione ullatenus conceditur.
ipsos qui crimiua inlendunt, si tanien ipsi digni el -. CAP.102. —
Qnod nullus nhi per cjradus ecclesia-
irreprehensibiles apparuerint, et aclis publicis do- <"* slicos ud sutnmum sacerdolium pervenire debeal,
cuerint omni se suspicione carere et inimicilia, Zosimus episcopus urbis .Romw Hesychio episcopo
alque irreprehensibilem fidein ac conversationem Saionitano , cap. i\ep. 1, c. 1).
ducere. (Disi. 56 el 59, c. Qtii ecclesiast.) Hoc autem spc-
CAP. 100.. — Ut nullus melropotitanus alterius diw- cialiter, et sub praedecessoribusn ostris, et nuper
cesani parochiunum prmsnmal excommunicare, vei a nobis interdictum constaf litteris ad
Gallias, Hispa-
cMquid de eo agere sine concilio veljudicio ephcopi
sui. Calixtus papa a Petro xv, Renediclo fralri el niasque transmissis, in quibus regionibus familia-
coephcopo (cpist. 2 ephc. Galliw, c. 5). rior est ista praesumptio, quamvis nec Africa super
(9, q. 5, c Nidltts primas.) Nullusprimas vel me- hac [hoc] admonitipne nostra habeatur aliena , ne
tropolitantts dioecesani ecclesiam vel parochiam, vel quis penitus contra Patrum prcecepta, quia eccle-
aliquem de ejus parochia pragsumal excommuiiicare, siaslicisdisciplinisper oi-dinem non fuissetimbutus,
vel judicare, aliquidve agere absque ej'us concilio el temporum approbatione divinis stipendiis erudi-
vel judicio, sed hoe observet, quod ab apost lis ac tus, nequaquam ad suinmum Eceh-siaesacerdotium,
Patribus, et ptaedecessoribus nostris est sfatutum aspirare praesumerct, et non solum in eo ambit.o
ei a ndbis confirmatum. inefficax "haberelur, verum etiam ordinatores ejus
CAP. 101. — Irrilum esse qnod facii archiephcopus carerent eo ordine, quem contra praecepta Palium
de alterius parochia sine ejtts voiimtate. Idem, credlderant prcesuinendum.
ibidem. - .- -
CAP. 105. — Ut si quis episcopus majorem sedem am-
Si quis vero metropolitanus episcopus, nisi quod bierit, et_suam perdat, el illam tton nbtineai. Lco
ad suam solummodo propriam pertinet parochiam, Anastasio Thessalonicensi
' ephcopo (epht. 84,
sine consensu [u.nsilio] el voluntale omnium com- cap. 2).
provincialium episcoporum, exlra aliquid agere Si quis episcopus civitatis succ mediocritate de-
tentaverif, gradus sui periculo subjacebit, ct qtiod specta,administrationem loci celebrioris ambierit, el
egerit iriilum habealur, el vacuum; sed si quid admaj'orem seplebem quaeunquerationejoccasione]
[quidquid]de comprovincialiuin causis episcoporum, transtulerit, a cathedra ijuidem pellalur aliena, sed
eorumque ecclesiarum et clericorum atque scecula- carebit et propria, ut nec illis praesideat, quos pcr
rium necessitalihus agere aut disponere necesse fue- avaritiam concupivit, nee illis quos per superbiam
rit, hoc cum omiiium consensu comprovincialium sprevit. Suis ergo terminis quisque contentus sit,,
*eatur pontiftcum, non aliquo dominallonis fastu, nec supi a mensuram juris sui affectet augeri.
359 D. 1Y0N1S CARiSOTENSIS EPISCOPI 500
CAP. 104. — Ut iiullus episcopus sibi eligat successo- A doie judicium, ila gia\i semelipsum afficil damno
rem.LIitarius papa synodo prwsidens dixil, cap. 5 qui ad suse dignitalis collegium sublimat indignum.
(in concilio Romano). Non enim in cujusquam persona prcelenniltendum
et
Praelerea, fratres, nova inaudita (sicut ad nos est
missis de Hispaniis cpislolis sub cerla relatione per- tandus quod institutis geaeralibus coiiliiiclttr, nec pu-
est honor ille legitimus qui fuerit contia di-
venit) in quibtisdam locis perversitalum semina vinae preecepta legis collatus. (Paulo post) Merito
subinde nascuniur. Denique nonnuHi episcopatutn, Patrum beatomm venerabi-les
sancliones, cum de
qui nonnisi merilis praecedentibus dalur, non divi- sacerdoltim elcclione loquereiitur, eos deniuin i('.o-
«um munus, sed hasrcditarium pulant esse compen- neos sacris
administralionibus censucrunt, quorum
dium, el credunt sicut res caducas atque mortales, omnis aetas a puerilibus exordiis, usqtie ad peifc-
ita sacerdotiuin velut lcgaiorio aut testamentario
ctiores annos, per disciplince ccclesiasticcestipendia
jure posse dmiitli. Nam plerique sacerdotes in mor- cucurrisset, ut unicuique leslimoiiium prior vila
tis confmio constituli, locum suiim ferunlur alios
nominibus perhiberet. Nec potest de ejus provectione dubilari,
designatis subrogare, scilicelut non legi cui pro laboribus multis, pro motibus caslis, pio
lima exspectetur eleclio, seddefuncti gratificalio pro
actibus strenuis celsioris loci praemium debelur. Si
populi habeatiu- asseusu. Quod quam gr-ave sii exi- " enim ad honores mundi sine suffragio lemporis, sine
sfnnatis [cesfmiale]. Atqae ideo, si placet, ctiam merito laboris
hanc licentiam generaliter Ecclesiis aufevamus. indignum estpervenire, et nolari am-
bitus solent, quos probitalis doeumenta non adju-
CAP. 105. — Quod non stl principalus pcr amiilum
vel sedilionem occupandus, el quod ncmsit episcopo vant, quam divinorum diligens, et quam prudens habenda est
manus hnponenda, nisi diligenter examinato. Leo dispensalio muneruin, et coeleslium di-
papa universis ephcoph per Africam constitutis gi.ilatum, ne inaliquo aposlolica et canonicadeciela
(epist. 87, cap. 1). violenlur, et his Ecciesia Domini regenda credatur,
Neccssarium fuit ul dolorem cordis nostri, quo qui legitimarum inslitulionum nescii, el lolius Im-
pro Dominicorum gregum periculis cestuamus, militatis ignari, nonlih inlimis sumere incremen-
daiis nunc ad vos litteris promeremus, mirantes tum, sed a summis volunt acclpere [habere] prin-
tanlum apud vos, per occasionem tcmporis impa- cipiura, cum valde iniquum slt, et absurdum, utim-
cali, aul ambieiuium praesumptionem, attt tumultum perili magistris, novi antiquis, et rudes praefcranlur
valuisse popularem, ut indignis quibusque, et longe emeritis!
cxtra sacerdotale meritum constitulis, pastorale CAP. 106. — _.te tn ordinandis episcopis sanclorum
f.isligium et gubcrnatio Ecclcsice erederetur. Non C ad Patrum staluta negliganlur. De superiori evhlola
est hoc consulere populo, sed nocere; nec praestare episcoposAfricw (cap. 2)
regimen, sed augere discrimen. Intcgritas enim prce- Superesl, fratres, ut concorditer [concordi o! e-
sidentium salus est subditorum; et ubi est incolu- dientia] salubres suscipiatis hortalus, el nihil per
mitas obedientiae, ibi sana esl forma doclrinae. coiitentionem agenles, sed ad omne studittm clevo-
Principatus autem quem aui seditio extoisit, aul lionis unanimes, divinis et apostolicis consiitulioj.i-
ambitus occupavit, etiamsi moribus atque aclibus bus pareaiis, elin nullo patiamini provideniissima
jion offendil, ipso lamen initii sui est perniciosus canonum decreta" violari. Qu«e enim cerlarum re-
exemplo, et difficile est ut bono peragantur exitu misimus consideratione causarum, antiquis dein-
quce malo sunl inchoata principio. Quod si in qsii- ceps custodienda siinl regulis, ne quod ad temptis
buslibet Ecclesice gradibus providenter seienterque pia lenilate concessimus, jtista posl ultione plecla-
curandttm est ut in domo Domini nihil sil inordina- mus, in eos specialius et propenrius cominovcn-
lum, nihilque prceposterum, quanto magis elabo- di, qui in episcopis ordinandis sanctorum Patrum
randum cstut, in electionecjus qui supra omnes statufa neglexerini, et quos rcfutare debuerint" con-
gradus constiluitur, non errelur?Nain totius fami- secrarint.
lice Domini stalus etordo nulabit, si quod requiritur D CAP.107. — Quodqni hidigiwsordhianl, jus debeant
in eorpore, non invcnitut' in eapite. Ubi esl Illa amittere consecrandi, ibidem (eodemcap.).
beali Pauli apostoli per Spiritum Dei emissa prae- Unde episcopi qui lalem consecraverint sacerdo-
ceplio, qua in persona Timothci oinnium sacerdo- tem, qualem esse non liceat, etiam si aliquomodo
tiim Christi numerus eruditur, et inde [proinde] damnum proprii honoris evaserint, ordinalionis la-
unicuique nostrum dicitur : Matms cilo nemini itn- men j"us ulterius uon habebunt, nec unquain ei
posueris, neqtie communicaveris peccatis alicnis sacrainento intererunl, quod negleclo divino j*udi-
(I Tim. v). Quid esl cilo manus imponere, nisi cio, immerilo praesliterunt. Illud sane quod ad sa-
anle cetaiem maluritatis, ante lcmpus exaniinis, cerdoialempertinet dignitalem,inler omnia voluinus
ante meritum laboris, anle experieiUiam disciplince, canoiium statula servari, ut non qtiibuslibel locis,
saccrdolalem honorein tribuere non probatis? Et neque quibuseunqtie castellis, et ubi anle non fuc-
quid est communicai*e peecalis alienis, nisi talem runt episcopi consecrenturj cum ubi minores su:.t
eifici ordiuaulem, qualis ille est, qui non meruit or- plebes, minoresque conventus, presbylerorum cura
diuari? Sicut enim boni operis sibi comparat fru- sufficiat. Episcopalia aulem gubei*nacula nonnisi
cluni qtti reclum lenet rsectatur] in eligendo sacer- majoribus populis, ei fi equeiiiioribus civitaiilts
5(:, DECRETI PARS V. — DE PRIMATU ROM. ECCLES. ETC. 502
oblatio nullam culpae niacu-
oporleat praesidere, ne quod sanctorum Patium . i prohibemus, quia ejus
divinitus inspirata decreta vetuerunt, viculis, et lam gerit, quce ex ambientis petitione non pro-
vel obscuris et solitariis munieipiis cessit. - 1
possessionibus,
tribuatur sacerdotale fastigium. CAP.110. — De eodem. Greg. Theodorico el Theoda
berto regibus Francorum(lib. vu reght., epht. 116.)
CAP.108. — De Simoniaca hmresi eradicanda, el de
ephcopo alterius gratia non faciendo. Gregorius Qua de re ut magnum omnipoteiiti Deo munus
univefsis ephcoph per Helladiam provinciam con- valeatis offerre, synodum congregari prcecipite, in
slilulh (lib. IV regist., ephtola 56). qua sicut fratribus coepiscopis nostris mandavimus,
(I, q. i, c. Quibusdam.) Quibusdam narrantibus praesenle dileclissimo filio nostro Cyriaco abbatc,
or-
agnovi quod in illis partibus nullus ad saertim sub anathematis debeat obligatione constitui,' ntillum
dinem sine commodi datione perveniat. Quod si ita
cuni pro ecclesiastico ordine aliquid unquam dare, vel
est, flens dico, gemens dcnuiuio, quia sacerdo-
diu stare non aliquid accipere.
lalis ordo intus cecidit, foris quoque CAP. 111. — Quod nullumopus Simoniaci valeat, et
poteril. Scimus quippe ex Evangelio, quid Re- quod iram Dei super populumpotius provocat quam
dcmptor noster per semetipsum fecerit, quia ingres- placal, Ibidem paulo ,posl initium.
sus templum, cathedras vendentium' columbas Q (i, q.i, c. Ferlur Simoniaca.) Fertur Simoniaca
evertit (Maith. xxi). Columbas enim vendere est, de haercsis (quae prima contra Dei ecelesiam diabolica
Spiritu sauclo quem Deus omnipotens consubstan- supplantatione subrepsit, el in ipso oj'tu suo zelo apo-
tialem per impositionem manuumhominibustribuit, stolicae ultionis percussa, atque damnata cst) in re-
commodumtemporalepercipere. Exquo (utpraedixi) gni vestri finibus dominari, cumin sacerdotio iides
malo jam inuuitur, quia qui in templo Dei columbas siteligenda cum vita. Si enim vita deest, fides me-
vendere prassumpserunt, eorum Deo judicecathedrae i*itum non habet, beato Jacobo attestanle, qui ait:
ccciderunt. Qui videlicet error in subditis propaga- Fides sine operibus mortua est (Jac u). Quce enim
tur cum augmenlo, nam ipse quoque cum ad sacrum opera esse valeant sacerdolis, qui honores lanti sa-
ordinem praemiis perducatur jam in ipsa provectus cramenti convincitur obtinere per praemium ? Et
sui radice vitiatus, paratior est aliis venundare, posl pauca. Hinc igilur non solum in-ordinatoris et
quod emit. Et ubi est quod scriptum esl: Gratis ac- ordinati animam lethale vulnus infligitur, veium
cephth, gratis date? (Matth. x.) Et cum prima con- etiam excellentiaevestraj regnum vestrorum episco-
tra sanetam Ecclesiam Simoniaca haeresis sit exoria, porum culpa (quoi*ummagis inleicessionibus jttvari
cur non perpenditur, cur non videlur, quia eum debuerat) praegravatur. Si enim dignus is saccrdotio
quem prclio quis ordinat, provehendo agit, uthse- Q creditur, cui non actionis merita, sed praemiorum
reticus fiat? Ideoque hortamur ut vestrum nullus copia suffragatur, restat Utnihil sibi in honores cc-
denuo hoc lieri paiiatur. Sed neque gratia alicujus, clesiasticos gravilas, nihil sibi defcndat industria,
neque supplicalione aliquos ad sacros ordines au- sed tolum auri profanus amor obtineat, et dum vi-
deat promovere, nisi eum quem vitce et actionis tia honor remunerat, in locum ultoris is fortasse
qualitas ad hoc dignum esse monstraverit; nam, si qui fuerat ulciscendus adducitur, atque hinc sacer-
alilerfactumdenuo senserimus, dislrictaet canonica dotes nonr proficere, sed perire polius j*udicantur.
illud noverili- ultione compesci. Yulnerato namque pastore, quis curandis ovibus
CAP.109. — Ht nihil accipiatur pro ordinatione vel adhibeal medicinam? Aut quando populum orationis
pa!liv vel chartis, cujus supra. clypeo tueatur, qui jaculis se hostium fei'iendum
Antiquam Patrum regulam sequens, nihil unquam exposuit ? Aut qualem fructum producturus est, cui
de ordinationibus accipiendum esse' consliluo, ne- gravi peste radix infecta est:
Major ergo calamitas
que ex datione pallii, nequeex traditionechartarum, metuenda est forte locis illis, ubi tales intercesso-
neque ex ea, quam nova per ambitionem invenil si- res adducuntur ad locum reginiinis, qui iram Dci
mulatio, appellatione pastelli. Quia enim ordinando provocant, quam per semetipsos populis placare~de-
episcopo pontifex manum imponit, evan*gelicamvero D buerant.
lectionem minister legit, confirmationis vero huj'us
CAP.112. — Item de Shnoniach. Gregorins Elherio
epistolam uotarius scribit, sicut episcopum non de- [Belherio], Siagrio, Virgilio et Desiderio, episcoph
cet manuin Tiam impouit vendere, ita ministervel Galliaruni (lib. vn regist., ephl. 110.)
notarius nou debet in ordinatione ejus vo.cem suam, Dum non atlendittir, quod divina voce dicitur
vel calamum vendere. Pro ordinatione ergo, el pro [praecipitui*].Grath accephth, gratis dale (Malth.x),
paJlio, chariis atque pastello, eumdem qui ordinan- agttur ut crescat et geminata fiat in uno eodemque
dus est, vcl qui ordinatus esl, aliqua dare prohibeo. delicti contagio, emenlis scilicet et vendentis. Et
Ex quibus praedielis rebus, si quis aliquid commodi cum liqueat hanc haeresim ante omnes radice pesti-
appellatione exigere, vel petere forte praesumpserit, fera subrepsisse, alque in ipsa sua origineaposto-
in districto omnipotentis Dei examine, reatui subj'a- lica esse detestatione damnatam, cur non perpendi-
cebit. Is autem qui ordinatus fuerit, si non ex pla- tur, cur non cavetur, quia 1111 benedictio in maledi-
cito, neque exactus ac petilus, post acceplas chartas ctionem convertitur, cquia ad hoc ut fiat hacreticus
et pallium, offerre aliquid cuilibet ex clero, gratice promovetur ? Item, ibidetn. Neque enim eleeniosyaa
taiUummodo c-ausavoluerit, hoc accipi nullo modo reputanda est, si pauperibus distsenseiur, quod ex
t*A.TJEtOI..CLXl. 12
5-63 D. IVONTS CARNOTENSIS EPISCOPI 564
iflicitis rebus aeeipiiur, quiaqui liac intentionemale A unum esse congregari, ita ut etiam caeterorum qui
accipit, lit bene dispenset, gravatur potius, quam absentes sunt, consensum lilteris teneant, et ita fa-
adjuvetur. cient ordinationem : potestas -sane vel confirmalio
CAP. 115. — Non esse ordinandum ephcopum sine pertinebit per singulas provincias ad metropolita-
consensu melropoiitani. Innocentius Victricio Ro- num episcopum.
•thomagensi ephcepo (epist. 2, c. 1,)
£AP. 118, — Ctti per.iculo subjaceut episcopus vel aii-
Primum, ut extra conscientiam metropolitani epi- quis de ctero per pecuniam ordinalus, vel ad aliquos
scopi, nullus audeat ordinare episcopum. Integrum honores promolus. Eic Chalcedonensi conc cap. 2,
enim est judicium quod plurimorum sententiis con- (i,q. 1, c. 1. Si quh episcopus.) Si' quis episcc-
firmatur. Nec unus episcopus ordinare praesumat porum accepta pecunia ordinationem fecerit, et sub
episcopum, ne furtivum prcestitum beneflcium vi- pretium deduxerit impreliabilem gralia, atque ordi-
deatur.Hoe enimet syhodus Niccena constituit atque naveritper pecuniam episcopum, sive chorepisco-
deffhivil. pum, sive presbyterum, sive diaeonum, aut quem-
CAP.114. — De eodem.'Hilarius papa Ascanio,et cunque alium qui connumeratur inter clericos, aut
aliis episcoph Tarraconensh provincim (cap. 4.) accepla pecunia ordinaverit ceconomum, id est de-
Hoc autem primum juxta eorumdem regulas Pa- n feissorem, sive paramonarium: quicunque hoc me-
trum volumus cuslodiri, ut nullus prceter notitiam dilatus fuerit, si convictus fuerit, ipse quidem sub-
atque consensum fralris nostri Ascanii aliquatenus eat gradus sui periculum, et qui sic ordinatus fue-
consecretur aniistes ; quia hoc vetus ordo tenuit, rit, nullum habeat ex huj'usmodi mercimonio et
hoe trecentorum decem et octo sanctorum Patrum creatione probrosa profectiim, sed sit alienus et di-
definivit auctoritas. Cui quisquis obvias tetenderit gnitatis et sollicitudinis ej'us, quam per pecunias in-
manus, eorum se consortio fatetur indignum, quo- travit; sed et ille qui tam turpibus et illicitis inter-
rum prceceptionibus resultarit. cessor apparuit, siquidem clericus fuerit, de proprio
CAP. 115. — De Simoniacis cunctis ab ordineel di- gradu decidal; si vero laicus sive monachus fuerit,
ijiiitale removendis. Leo IV ephcoph Britannim anathema sit.
(ep. 2, c.i.) CAP. 119. — Qtiid agendttm, sil de ephcopo, qui ec-
(i, q. 7, c Reqtiirith de ltis.)\Req\imlis de his qui clesiam per smcularem poieslatem obtinuerit. Ex ca-
turpissimo Iucrocolumbasin templo Domini vendere none apostolorum, cap. 51.
non pertimescunt, et sui aeta improba temeritate (18, q. 7, c. Si quis ephcopus.) Si quis episeopus
Simonis hceresi conjungentes: utrum possint in saecularibus potestalibus usus Ecclesiam per ipsas
ordine pcenitentiam agere, aut tantummodo extra r obtineat, deponatur, et segregentur omnes qui illi
ordinem et sacerdotalem fieri gradum. Quibus nos communicant.
quidem convictis, et qui tam deteslabile nefas (quod CAP.120. — De eodem. Septima synodus, cap. 5.
jam multis est damnatum conciliis) peregisse no- (Disl. 65, cap. Omnis electio.) Omnis electio epi-
scuntur, nulla pcenitentia possumus subvenire, et tot scopi vel presbyteri, autdiaconi a principibus facla,
spiritualibus Patribus obviare, sed in illorum Pa- irrita maneat, secundum regulam quce dicit: Si
trum me sententia convenire omnibus certum quis episcopus scecularibus potestatibus ususeecle-
- sit. siam per ipsas obtineat, deponatur, et segregentur
CAP,116. — Quomodo, aufquot teslibus damnandus omnes qui illi communicant.
sil ephcopus. Idem. CAP. 121. —De eo quiper pecuniam manus imposi-
tionem dedit vel accepit. Synodus seplima, cap-. 20.
(2, q. 4, c Nullam dmnnalionem.) Nullam dam-
nationem episcoporum esse unquam eensemus, nisi Omnis episcopus, vel presbyter, aut diaconus con-
aut anle legitimum numerum episcoporum, qui fit victus quod per pecuniam manus impositionem de-
derit vel acceperit, a sacerdotio et gradu decidat.
per duodecim episeopos, aut certe probata senten-
lia per 72 idoneos testes, qui lales sint, qui et aceu- Fortassis autem dicunt aliqui, quia pcenitenliam
sare possint, et prius ad sacra Christi quatuor Evan- j. agimus de peccato, et Deus ignoseit illud. Ita est,
Deus suscipit, et
gelia sacramenta praestent, quod nil falsum depro- quia omnes agentes pcenitenliam
mant, sicut nobis beatus Silvestertradiditet Romana induiget per poenitentiam peccala quaeque patrata.
sancta tenere videtur Ecclesia. Et si inler eos quos Ilem. (i, q.i, c Qui per pecunias.) Qui perpecu-
damnandos esse dixerint homines, fuerit episcopus nias quemquam consecraverit, vel consecratus est,
a sacerdotio.
qui suam eausam in prcesentia Romance sedis epi- alienus est —
scopi petierit audiri, nullus super illum finitivam CAP. 122. eleclioni Nullum principum, vel polestalum lai-
dare sed omnino eum audire corum, ephcoporum se inserere. violenter
praesumat sententiam, debere, et si fecerint quid de eis agendum sil. Octa
decernimus, va synodus cap. 11.
CAP. 117. — Qualiler
' episcopi debeanl ordinari. Ex Promotiones et consecrationes episcoporum con-
conc. Nicwno, cap* 4. cordans prioribus conciliis, clericorum electione ac
Episcopum oportet ab omnibus episcopis, si fieri decrelo, et episcoporum collegio iieri haee sancta et
polesl, qui sunt in provincia ejus, ordinari. Si verp universalis synodus ^definivit, et statuit atque jure
hoc diflicile fuerit, vel aliqua urgente necessitale, promulgavit neminem laicorum principum vel po-
velilineris longitudine certe tresepiscopl debent in tentium semet ingerere [inserere] electioni vel pi o-
565 DECRETI PARS Y. — DE PRIMATU ROM. ECCLES., ETC. SCS
motioni patriarchas, vel metropolitani, aut cujuslibet A Inferioris vero gradus sacerdotes vel alii clerici con-
episcopi, ne videlicet inordinata el iucougrua hinc cessione suorum episcoporum possunt ad alias cccie-
fiat conlentio vel confusio, praesertim cum nullam sias iransmigrare.
in talibus potestatem, quemquam potestativdrum, CAP.126. — Ne quidquam prwmii pro divinis saera-
vel caeterorum laicorum habere conveniat. Sed silere menlis accipiatur. Ex Toletano concilio xi, cap. 8.
et atlendere sibi, usquequo regulariter a collegio (1, q. 1, c Quidquidi nvhibilh.) Quidquid invisi-
Ecclesiae suscipiai finem electio futuri pontificis. Si bilis gratiae collatioue tribuitur, nunquam quaestu,
vero quis laicorum ad concertandum et cooperan- vel quibuslibet prcemiis venundari penitus debet,
dum invitatur ab Ecclesia,4icet hujusmodi, cum re- dicente Domino : Quod gratis accephlis, gratis date
verentia, si forte vbluerit, obtemperare se asciscen- (Matth. x). Et ideo quicunque deinceps in eccle-
tibus. Taliler enim dignum pastorem sibi regula iter slastico ordine constitutus, aut pro baptizandis
ad suam Ecclesia salutem promovet. Quisquis autem consignandisque fidelibus, aut collatione ehrismatis,
saecularium principum, vel polentum, vel alterius vel promotionibus graduum prelia qucelibet, vel
nisi voluntarie oblata, pro hujusmodi obla-
dignitatis laicus, adversus communem ac conso- prcemia, tione [ambilione] susceperit, equidem si, sciente
nanlem, atque canonicam electionem ecclesiaslici
oidinis agere tentaverit, anathema sit, donec obe- B loci episcopo, tale quidquam a subditis perpetratur,
diat et cbnsentiat, qiiod Ecclesia de electione et or- idem episcopus duobus mensibus excommunicationi
dinatione proprii praesulis se velle monsti'averit. subjaceat, pro eo quod m scientia mala conticuil, et
CAP. 125. — De eodem. Canones apud Parhios sub correctionem necessariam non adhibuit. Sin autem
Ludovico rege. suorum quispiam eodem nesciente, quodcunque do
(Conc. Parhiehs. i, c, 8.) Quia in aliquibus con- Supradiclis capitulis accipiendum sibi esse credide-
suetudo prisca negligitur, ac decrela canonum vio- rit, si presbyter est, trium mensium excommunica-
lantur, placuit juxla antiquam consuetudinem, ut tioiis pleclatur ; si diacouus, duobus, siibdiaconus
decreta canonum serventur. Nullus civibus invilis vero vel clericus his cupidilatibus serviens, et com-
ordinetur episcopus, nisi quem populi et clericorum petenti pcena el debila excommunicatione plectendus
electio plenissima quaesierit voluntale. Nonprincipis esl.
imperio, neque per quamlibet conditionem, contra CAP. 127. —Qua senlenlia fetiendi sintqui Simoiiiace
ad ephcopaium eligunlur, vel elecli Simoniace
metropolis voluntatem vel episcoporum comprovin- ordinanlur. Ex eodem conc-cap. 9.
cialium ingeratur. Quod si per ordinationem regiam Multce super hoc capitulo Patrum sententiae ma-
lionorls istius culmen pervadere aliquls nimia te-
G naverunt, scilicet ne impreliabilem sancti Spiritus
meritate praesumpserit, a comprovincialibus loci
nullatenus grafiam donis vel muneribus quis ajstimet corapa-
ipsius episcopis recipi mereatur, quem randam. Sed
indebite ordinalum agnoscunt. Si quis de compro- (quod non sine gravi dolore dicendum
esl) quanto haec frequenti dccretorum est prccce-
vincialibus recipere eum contra interdicta praesum-
sit a fralribus ptione prohibita, tanlo anobisfraudibus cognoscitur
pserit, omnibus segregatus, et ab ip- iterala, dum hi qui tali pretio mercari nituntur
somm omnium charitale semotusv Nam de ante
gratiam, suce ordinationis tempora prapveniunt;
actis ordinationihus pontificum ita convenit obser-
munere, aut post acceptum honorem, promissis
vari, ut metropolitanus [metropolis] cum suis com- suis conferunt
appariloribus turpis lucri mercedem.
provincialibus episcopis, vel quos vicinos episcopos Et ideo ut horum et similium argumenlorum dein-
eligere voluerit, in loco ubi convenerit, juxta anti- ceps amputetur occasio, haec sancta
statuta omnia communi consilio et ' synodus definivit
qua canonum, ut, cum quisque pontificale culmen ante Domini
sententia decernant [decernaiUur]. altare percepturus accesserit, et actione astringa-.
CAP. 124. — Qualiter consecrentur ephcopi. Ex tur, quod pro conferenda sibi
~ consecralionehonoris,
quarto Gartluiginensiconcilio, cap. 2. nulli personae cujuslibet praemii collationem, tel'
(Disl. 25, "c. Ephcopus cum.) Episcopus cum or- D i aliquando dedisset, vel
aliquando in futurum dare
dinatur, duo episcopi ponant et teneant Evangelio- procuret. Sicque aut mundus ab hoc
rum codicem supercaput et super cervicem ejns, Jationis consecralionem contagio, prae-
et uno super eum fundente benedictionem, reliqui scelere manifeste accipiat, aut pubiicato hoc
denudatus, coram Ecclesia ad
omnes-qui adsunt episcopi, manibus suis caput ejus honorcm quem mercari voluit, non aceedat. Illos
tangant. lamen, quosdeinceps postpicelationetti per praemium
CAP.125: — De episcopo vel clero in alium locum ordinatos fuisse patuerit, sub definitis
non transferendo. Ex eodem concitio, cap. 27. poenitenlicc
legibus, iit vere Simoniacos ab Ecclesia separandos
(7, q. 1, c. Episcopus de loco.) Ut episcopus dei esse censemus, id est, ut duorum annorum spatic^
loco ignobili a"dnobilem perambitionem non irans- -exsilio relegati, et digna satisfactione vel excommu-
eat, nec quisquara inferioris ordinis clericus. Sanei nicationis sententia coerciti, honoris gradum quem
si id utiiitas Ecclesiaefaciendum poposcerit, decreto• praemiis emerant,
lacrymis conquirere et.reparare
pro eo clericorum et" laicorum episcopis porrecto ' intendant; ut si digna eos satisfactio paenitenlice
(pcr sentenliam) in praesenlia synodi transferatur, tempore.invenerit, non tantum communiorii .[com-
nihilominas alio in locum ejus episcopo subrogato. mendaverit, peracto incliclce pcenitenlia; tempore,
507 . D. IVONIS CARNOTENSIS EIISCOPl , 568
non tantuin, etc,] sed el loco et totius ordinis ofliciis, A si antepondera quam solidentur accipiant, cuncia1'"1
a quibus separali fuerani, restaurandi snnt. simuWabricani adterram deponant.
CAP. 128. — Ne episcopus per pecuniam aliquem CAP.152. — Quod inexpiabilh sit culpa venditi
ordinet. Ex n Bracarensi concilio, cap. 5. myslerii. Ambrosius (/. iv. In iv, c. Lucm-, iitulo.
(1, r/. i, c. Placuit ul de.) Placuit ut de ordina- De confirmalione ejusdem, exemplo Elhwi el
tione clericoium episcopi munera nulla suscipiant, Naatnan.)
sed sieut scriptum est: Quod gralis Deo donante Accepisti peeuniam, et possidebis cx ea agrum,
et vineas, et oliveta, et greges, et Iepra Naaman.
acceperint, gratis dent (Matllu x.) Non aliquo prelio
gratia, et imposifto manuum venundetur, quia an- applicabit (IV Reg. v) se in te [adhaerebit tibtj,
et semini tuo usque in aeternum. Vides quia faclo
iiqua definitio Patrum ita de ecclesiasticis ordina-
tionibus statuit dicens: Analhema sit danti et auctoris successio damnatur hceredis. Inexpiabilis est
enim vendili culpa mysterii, et gratiae vindicfa cce-
accipienti, proptei-ea quia multi aliquando multis
sceleribus obruti, cl sancto altari indigne ministran- lestis transil ad posteros (Deuter. xxm.) Denique
1
les non ob testimonium bonoi*um acluum, sed Moabitae,et cceteri non intrabunl in Ecclcsi.im Dei
numerum oblinent. Oporlet ergo non usque in tertiam ct quarlam progeniem, tandiu
profusione ,, videlicet
per gratiam munerum, sed per diligentem prius dis- auclorum(ttt simpliciussuccessio interpretemur) donec culpam
ctissionem, deinde per multorum testimonium cle/i- Sed cum multiplicis generationisaboleret.
cos ordinare, illi, qui in Deum idololatriae errore deli-
in quartam generatioriem videantur esse
CAP, 129. — Non esse facienduin episcopum prmmio, querunt,
vel personarum palrocinio. Gregorius Antonio sub- multali, profecto durior videtur esse sententia, qsa
diacono, reghtri lib. n, episi. 22, sive cap. 61. Giezisemen usque inceternum pro cupidilale habendi
{8, q. 2, c. Iltud quhtem.) Illud quidem prae omni- prophetica attctorilale damnatur, praeserlim cttsi
'bus cuwe tibi sit ul, in hac electione, nec datio Dominus noster Jesus Christus per lavacri regenera-
quibuscunque modis interveniat prccmiorum, ncc. lionem omnibus remissionem dederit peceatorum,
quarumlibet. personarum palroeinia convalescant. nisi ut vitiorum magis quam generis semeji inlel- .
Nam si quorumdam palrocinio quisquam fuerit ligas. Sieut cnim qui filii promissionis sunt, existi-
eleclus, volunlatibus eorum, cum fueril ordina- manlur in semen bonum, ila etiam qui iilii erroris,
tus, obedire reverentia exigente compellilur, sicque sunl, existimantur in semen malum. Nam et Judaei
fit ut et res illius minuanlur ecclesiae, et ordo eccle- ex palre diabolo sunt (Joan. vm), non utique carnis
giasticus non servelur. Talem ergo le imminente successione, sed criminis. Ergo omnes cupidi,.
[admonente], debenl pcrsonam eligere, quae nullius jG omnes avari, Giezi lepram cum divitiis suis pos-
incongruce voluntali deserviat, sed vita el moribus sident, et male qucesita mercede non tam patri-
decorata ts.nto ordine digna valeai inveniri. monium facultatum, quam thesaurum crimlnum
CiAP.i'50. — Ut nullus privaium commodum, sed congregarunt, aelerno supplieio el brevi fructu.
commune qnmrat in electione episcopi. Idem ad CAP.155. — Qttod solhis nefas ambilus severissinw
elerum Mcdiolanensem (epist. 29, sive c. 68). damnetur. Gregorius ad Maximuin [Maxhnianum]
(8, q. 2, c. Dileclissimi.) Dileciissimi filii, ofiicii prmsnmplorem in Salona, cap. 20.
noslri censura commoniti, suademus, ut in susci- (Lib. III reghtri, epht. seu cap-. 20.) Licet ccstera
piendi antistiiis causa, nullus vestrum neglecla uti- cujuspiam talia vitae sinl fherita, ut nihil sit quod
litate coinntuni, suo lucro proliciat, ne si quisquam ex his sacerdotalibus valeat ordinationibus obviaie,
tamen solius nefas ambitus severissima canoiiKin
propria commoda appelit, frivola cestimalione falla-
lur, quia nec libero judicio praeferendam sibi districlione damnatur.
personam examinat mens, quam cupiditas Iigat. CAP.154. — Qttod non sit consecratio ab excommu-
Pensantes ergo quae cunctis expediunt ei quem vobis nicatis celebranda. Idein in eodetn cap.
divina gratia prcetulerit, integerrimam seinper in Cognoscimus [Cognovlmus] itaque quod, vel sub-
omn.bus obedieutiam praebete. Judicari namque a 1[) repta vel simulata piissimorum pi*incipumjussione,
vobis ultra non debet semel prcelatus, sed tanio nunc dum vita dignus non fueris, te ad saeerdotii ordineni
subtiliter ittdieaudus esl, quanlo poslmtidum judi- cunctis venerabilem proripuisse. Quod nos ideo
candus nonest sine ulla haesitationecredimus,quiavitama_tateinquv2
tuam non habemus incognitam, ac deinde quia
CAP.154.'— Quid in primitiva Ecclesia, el qitidnunc,
neophylm vocelur. Idem Virgilio Arelalensi epi- serenissimi Domini -imperaloris ammum non igno-
scopo (lib. iv reghi., episl. 50). ramus, quod, se in eausis sacerdotalibus miscere
(Dist. 48, c. Sicut.) Cum ad sacros ordines Paulus non soleat, rie nostris in aliquo peccatis gravetur.
apostolus neophylum vcnire prohibeat (J Tim. n), Additut inaudilum liefas, .quod post interdietionem
sciendum nobis est quia, sieut lunc neophytus voca- quoque noslram, quce sub excommunicatione lua
batur qui adhuc noviter erat plantatus in iide, ila ordinantiumquete faclaest, ccesispresbyteris, dia-
nunc inter neophytos depulamus, qui adhue novus conibus cceterpque clero, manu miHtari diceris ad
est in sancta conversatione. Scimus autem quod medium deductus. Quam rem rios consecrationem
aedificati parietcs non prius tignorum pondus acci- dicere nullomodo possumus, quia ab escommuni-
piant, nisi a novitatis suce humore siccenttu*; ne catis est celebrata, Quia igilur sine ullius exempli
569 DECRETI PARS Y. — DE PRIMATU ROM. ECCLES., ETC. , 57&
forma \ io'asii talcm lantamque sacei*dotiidig:iitatcin, A CAP.158. — Vt episcopus iwnconsecrctur sine tribm
utusque dum Dmninicis vel responsalis nostri ephcoph. Ex conrilio Arejatensi u, cap. 5.
cognoverimus apicibus, quod non subreptilia, sed Nullus episcopus sine metropolitani permissu,
vera fueris jussione ordinatus, nullatenus tu ordi- nec metropolitanus sine tribus episcopis comprovin
nalbresque tui altrectare quidquam praesumatis cialibus praesumat episoopum ordinare, ita ut slii
sacerdotalis oflicii, necusque ad rescriptum no- comprovinciales episcopi admoneantur, ut se suo
strum, ad cultum vos saeri altaris accedere. responso eonsensisse significenl. Quod si interpartes
CAP. 155. — Quod non oporteat ordinationes epi- aliquafueritdubitatio, majori niimerometropolitanus
scoporum diu diffem. Ex Chalcedonensi concilio in electione consentiat.
cap. 25. CAP.159. — De eodem, et ut archiephcopus ab om-
(Dht. 75,cap. Quoniam quidam.) Quoniani quidam nibus comprovincialibus ordinelur, si ficri potest.
rnetropolitanorum (quantum comperimus [sicutad Ex epist. Aniceli papm Ecclesiis Gallim direcla.
IIOSperlatum est]) negligunt commissos sibi greges, De ordinationibus episcoporum, super quibus nos
-el ordinaliones episcoporum facere differunf, placuit consulere voluistis, olim aliisin sciiptis praedeees-
sanctae synodo, infra ties menses ordinationes epi- soris nostri Anacleli (epist. 2) qucedam j'am decreia
scoporum celebrari, nisi forte necessitas inexcusa- " i'eperimus [Volumen conciliorum sic habct : Olim in
biliscoegerit tempus dilationis exiendi [protelari], sancli praedecessoris noslri Anacleti ordinationibus
Quodsi hocmininie fecerit, correclioni eceiesiasticce quaedamjam,ctc.]. Scimusenim beatissimum Jaco-
sbbjacebit. Yerumtamen reditus Eeclesiae viduaice bum, qui dicebatur justus, qui eliam sccundum
penes ceconornum ejusdem eeelesias fntegri rcser- carnem frater Domini nuncupatus esl, a Petro, Ja-
venlur. cobo, et Joanne apostolis Hierosolymis episcopum
CAP.156. — Ul arcl.icpiscopus infra tres menses pal- csse ordinatum. Siaulem non minus quam a tribus
lium suum ab aposloiica scd-e accipiat, vel digni- -apostolis tanlus vir fuit ordinalus, paiet profccto
'atesua careat. Exdecrelh Petagiipapm, cap. 1. eos formam, instiiuenle
Domiuo, tradidisse non mi-
(Dht. 100, c. Quoniam quidatn.) Quoniam quidam nus quam a tribus episcopis, episcopum ordinati
inelropolilanorum fidem suam, secundum priscam debere. Sed crescentc numero episcoporum, nisi
'consueludiiiem, sanctce sedl apostolicaj exponere intervenerit necessitas,- debent ettam plttres augci*L
detreetaiues, usum pallii neque expetuiit, neque per* Si autem archiepiscopus obierit, et aller ordinandtts
cipiunl, ae per hoc episcoporum eonsecratio viduatis archicpiscopus fuerit, omnes ejusdem provincise
Ecclesiis non sine periculo piolela.ur, placuit ut
episcopi ad sedem metropolitanam veniant, ut ab
quisquis melropolitanus ullra tres menses conse- omnlbus episeopis eligatur ct ordinetur. Oportet.
crationisstiae ad lidcm suam e.\'ponendam,palIiumqiitc " autem ut ipse qui illis omnibus praeesso debet, ab
stiscipiendum, ad apostolicam sedem non miserit, illis omnibus eligatur et ordinetur. Reliqui vero
conimissa sibi careat dignilate, sitque licentia comprovinciales episcopi,. si necesse fueril, caeteris
inetropolitanis aliis, post secundam et tertiam eom- consentientibus a tribus, jussu a^chiepiscopi, con-
nioniiionein, viduatis Ecclesiis, cumconsilio Romani seerari possunt episcopis. Sed nielius est, si ipse
ponlificis ordinaiido cpiscopo subvenire. Si vero cnini omnibus cum qui dignus est elegerit. et cuncti
coiisecrandi episcopi negiigentia provenerit, ul ultra paritcr consecraverint pontificem [ponlifices]. Et
tres menses Ecclesia viduala consistat, communione licel istud, necessitale cogente, concessum sit,,iliud
privctur, quousque aut loco cedat, aut se consecran- tamen quod de arcbiepiscopi cousecratione prcedi-
dum praebere non differat: Quod si ultra quinque ctum est atque praeceptum, ut omnes videliect suf-
menses per stiam negligentiam relinuerit vidualam fraganci etim Qrdinent, liullatenus immutaii licet,
Ecclesiaui, neque ibi, neque alicubi eonsecrationis quia'qui illis praeest, ab omnibus episcopis quibus
donuin percipiat, imo melropolitani sui judicio praeest, debet constiiui. Sin aliter praesumpturo fue-
cedat. rit, viribus carere noa dubium cst, quia ii*rita erit
CAP,157. — Qnomodo quis debeat a vicinis pro- ry ejus secus acla ordinatio.,
vihcia ephcoph ordinari. Ex concilio Sardicensi, CAP. 140^ — De cpiscopo qui' aiium violenter ordi-
cap. 8. navit ephcopum. Ex ephlola Shnplicii pupw missa
(Dht. 65,,c. Si forle.) Osius episcopus dixit: Si Joanni Ravennati ephcopo,
cantigerit in una provincia, in qua plurinii fuerint Si quid esses intuitus ad normam ecclesiasiicce
episcopi caeteris necessariis rebus oecupati, extra disciplinae, vel si.quid apud te sacerdolalis mbdesliae
previnciam unum forte remanere episcopum, et teneretur, nunquam plectibiles perpetrarentur ex-
.populi convcnerint, episcopi vicince provinciae de- cessus. A quibus si nullo te paternarum regularum
bent illum prius convenire episcopum, qui in ea poteras contiriere praecepto, saltem sanctce memoriae
provracia moratur, et ostendere quod populi petant -praedecessoris tui fueras revocandus cxemplo, qui
sibi rectorem, et hoc justum esse, ut etipsi veniant, cum faciendo presbytcrum minus deliquisset, invi-
et cum ipso ordinentepiscopum. Quod si convenlus tum, senserat tamen dignum pro tali usurpatione
litteris 4acuerit ct dissimulaverit, nihilque rescri- judieium. Ubi ista didicisti quaein fratrem, ct coepi-
pserif satisfaciendum essepopulis, veniantex vicina scopum nosli"um-Gi*egoriuin, non electione, scd in-
provincia episcopi, et ordinent cpiscopum. vidia pcrpctrasti? Quem inexeusabili violcnfia per-
571 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPl 572
tralu ad te passus' es atque vexari, ut ei honorem A quia indisereto et facillimo assensu, injustis Wamb»
tautum non pro animi tranquillitate, sed pro amentia principis jussionibus parens.novam et inj"uslamillic
sicut dicendum est, jrrogares. Neque enim talia ponlificalis sedis praelalionem induxit, ubi canonica
fieri potuissent sanitate consilii. Nolumus exagge- instilutio id lieri omnimoda ratione refellit, praedi-
rare quod gestum est, ne cogamur j'udicare quod ctus idem vir prostratus humi, medicamine nostri
dignum est. Nam privilegium meretur amittere, qui praecepti, et sibi dari veniam pelit, et quid potissi-
permissa sibi abutitur poteslate mum fieri oporteat de persona ejus qui illic ordina^
CAP. 141. — De abjeclione ejus quem duo prm- tus fuerat, nostri oris sententia decerni poposcit.
sumpserinl ordinare ephcopi. Ex concilio Arau- Sed quia veraciter, inio commnniler noveramus
sico i, cap. 21.
praedictum principem consilio levitatis agentem, non
(Dht. 64, c. De abjectione.) De abj'eetione ejus, solum praecepisse, ut in prcedicto loco aliquis episco^
quem duo praesumpserint ordinare episcopi, in no- p,us iieret, sed etiam ita eum obstinationihus defi-
siris provinciis placuit de praesumptoribus, ut sicubi nisse, ut iu suburbio Tolelano in ecclesia Praeto-
contigerit duos episeopos tertium consecrare, et ipse riensi sanctorum Petri etPauI.i episcopum ordinaret,
et auclores damnabuntur, quo cauljus ea quae sunt nec non et in aliis vicis vel viliulis siniilitcr
faceret,
anliquitus statuta, serventur. " idco pro tam insolenti huj'usmodi exstirpationis li-.
CAP.142. — De non ordinandis episcoph per vicoset
modicas civilates. Ex concilio Sardicensi, cap. 6. centia, quidquid de hac re canonum instituta habc^
Licentia vero danda non est ordinandi episco- rent, in medium proferri praecepimus. Tunc haec
ordine conslituto [ in ordine constituta ] perlecta.
pum, aut in vico aliqno, aut in modica civitate, cui
sufficit unus presbyter, quia non est necesse ibi ficri sunt. In primis ex Epislola Pauli, ubi Tito discipulo
ut episcopos per civitates conslituere deberct
episcopum, ne vilescat nomen episcopi et auctori- suo,
tas. Non debent ex alia provincia invitali facere epi- praecepit (Tii.i). Item ex concilio Nicceno tilulo
octavo [26, si ut fere fit, capita Sardicensis concilii
scopum, nisi aut m his civitatlbus quae episcopos ubi inler ccetera prcecipitur, ut-in
habuerunt, aut si qua talis, aut tam populosa est ci- addanturNicceno],
civitate una non videanlur duo episcopi esse. Item
vitas, qua?.mereatur habere episcopum. Si omnibus
ex concilio Laodiceno lilulo 7, ubi dicitur : Non
placet? Syriodus respondit: Placet.
— oportet in vicis, et in victilis, vel in villulis epi-
CAP. 145 De eadem re. Leonis papm (cap. 2,
87 ad scopos ordinari, elc. (Conc. Carth.n). (iii,q. I, cap.
epist. episc. Africanos.)
ftlud sane quod ad sacerdotalem pertinet dignita- Felix ep.) Item ex concilio Africae secundo, titulo
5, ubi Felix episcopus Solensitanus [Selemselir
tem, inter omnia volumus canonum statuta servari, ("
nt nouin quibuslibet locis, neque quibuscunque ca- tanus, atias Selambinitanus] dixit : Etiam, si hoc
sanclitati vestrce, insinuo, ut dioeceses qiice
stellis, et ubi antea non fueiunt episcopi consecren- placet
tur, cum ubi minores sunt plebes, minoresque con- nuaqMam episcopos habuerunt, non habeant, dioa-
cesis vero aliquando habuerit, habeat proprium.
venlas, presbylerorum cura sufficiat; episcopalia Secundumquas hanc autem proseculionem, sanctitalis
autem gubernacula, non nisi majoribus civitatibus
vestrae est cestiniarequaefieri debeant. Genedius epi-
oportet praj&idere. Namque sanctorum Patrum di- dixit: Si placel insinuatio fratris, et coepi-
vinittis inspirata decreta vetuerunt ne viculis et pos- scopus
nostri Felicis ab omnibus confii-metur. Ab
sessionibus vel obscuris, vel solitariis muniGipiis scopi
omnibus episcopis diclum est:, Placet. (Conc Carth.
iri-bualur sacerdotale fastigium, et honor cui debent
c.Muiih coitciiih.) Itcm ex conc.lio
cxcellentiora commitli, ipse sui numerositale vile- in; 16, 9. 1,
Africae tertio, titulo 42, ubi dicitur ut non accipiat
scat.
alterum episcopum plebs, quae in dicecesi semper
CAP.144. — De Wqmba rege Hhpanoyum, qui con- subj'acuit. Epigonius enim episcopus inter ccelera
tra canones in quadam viltuta episcopatwn fecerat,
sic dixit : Hoe dico, non debere rectorem accipere
quomocfoadtiultaium sil. Ex xu concilio Toletano,
cap. i. in eam plebem quae in diceeesi semper subjacuit, nec
Majoribus inslitulis contraire, et sanctorum Pa,- unquam proprium-episcopum habuit. Quapropter si
trum decrela convellere, quid aiiud est quam vin- universo sanclissimo coetui placel, hoc "quodprccfa-
culum socielalis Christi abrumpere, et usurpalae tus [prosecutus] suni, confirmetur. Aurelius episco-
praeceptionis [praesumptionis] licentia, statum Eccle- pus dixit : Fratris et eonsaeerdolis nostri proseeu-
siae dissipare? Prosequente igitur venerabiK et san- tioni non obsisto, sed hoc me et fceisse et facturum
rtissimo viro fratre nostro Stephano, Emeritensis esse profiteo.!'. Item ex concilio Sardicensi, ubi inter
sodis episcopOj res novellae praesumptionis usurpa- ccetera prcecipitur : Licenlia passim danda non est.
tione sese intulit pertractanda, tanto conimunionis Si enim subito aut vicus aliquis, aut modica civitas,
nostrce judicio convellenda, quanto et pravitatis ve- cui satis est unus presbyter, voluerit sibi episco-
strae noseitur ausu perpetrata. Dixit enim violentia pum ordinari, ad hoc ut vilescat nomen episcopi, et
principali se impulsum fuisse, ut in monasterio vil- auctoritas, non debent illi ex alia provincia inviiati,
liila?, in qua venerabile corpus sanctissimi Pigmenii ' facere episcopum-in quibus.locis antea.non ftiit.
[Pinevii] confessoris debito quiescit honore, novam Itero de senlentia eoruni qui hujusmodi ordinatio-
episcopalis honoris ordinalionem efficerei. Et idco ncs faciunt, vel de his'qui co.ilra hccccanonum in-
tfm DECRETI PARS V _ DE PRIMATU ROM..ECCLES.. ETC. 511-
gtltuta ordinanlur, ex concilio Tauritano titulo se- A de reliquo nihil, ab episcopis tale lentari, alioquin
cundo, ubi dicit: Gestorum quoque seriem [serie] qui hoc adnisus fuerit, amissioni gradus proprii
conscribi" placuit ad perpetem disciplinam , qua; subjacebit. Quascunque vero civilates litteris-impe-
circa Octavium, Ursionem , Remigium, ad Trefce rialibus melropolitani- nominis honore subnixoa
[ac Triferium] episcopum synodus sancla decre\ it, sunt, honore tantummodo perfruantur,. et qui Ec-_
qui in usurpalianem quamdam de ordinatione sa- clesiam ejus gubernat episcopus, salvis scilicet verae
cerdotum ad invidiam vocabanlur, quod ita his vi- metropoli privilegiis suis [Edilio secunda sic liabet:
detur indultum ut de csetero hac auctoritate com- Privilegio metropolilani episcopi jure proprio re-
moniti nihil usurpare conentur. - Siquidem se ab sefvato].
Iiac causa tali excusalioue defenderint, qua dicerent CAP.147. — De illis qui non sunt recepti ab hh ad
quos sunt ordinali. Ex Ancyrano concilio, c 17.
prius senonesse conventos. Proindejudicavit syno-
dus sancta, ut si quis ex hoc fecerit contra institula (Dist. 92, c. Si qui ephcopi.) Si qui episcopi ordi-
nati sunt, nec recepti ab illa parcecia in qua fuerant
niaj'orum, sciat is qui ordinatus fuerit sacerdolis se
honore privandum, et ille qui ordinaverit auctorita- denominati, voluerintque alias oceupare parcecias,
tem se in ordinationibus, vel in conciliis minime et vim praesulibus earum inferre, seditiones adversus
retenturum. Non solum autem circa memoratum B eos excitando, hos abjici placuit. Quod si voIuerint_
haec sentenlia sed et in presbyterii ordine, ubi priusfuerant, ut presbyleri
episcopum praevalebit, circa
omnes simili errore deceptos, qui ordinaliones hu- residere, non abjiciantur propria dignitate. Si aulem.
seditlones commoverint ibidem constitutis episcopis,
jusmodi perpetrarunt. His ergo fortissimis regulis
efleetum pii opponentes in communi deflnilione presbyterii quoque honor ialibus auferatur, iianlque
damnalione notabiles [nobiles].
elegimus, ut in loco viHute supradictae deinceps se- — De episcopo qui Ecclesiam ad quam
des episcopalis non maneat, neque illie episeopus CAP.148.
ordinalus.est adire neglexerit. Ex conc Antiocli.,
ultra constituendus existat. Hic tamen Convildus cap. 17.
cjur contra majorum decreta illic videtur institutus (Dist. 92, c. Si quis.) Si quis episcopus per ma-
fiiisse episcopus, nulla canonum erit ad condemna- nus impositipnem episcopalum acceperit, et sibi
fionem sui sentenlia ulciscendus, quia non ambi- commissum ministerium subire neglexerit, nec
tione, sed principis impulsione consfttit ordinatus. acquieverit ire ad Ecclesiam sibi commissam, hunc
Idco ltoc illi remedium humanitatis concedimus, ut oportetcommunione privari, donec acceperit Qoactus
in sedem aliam decedenlis cuj'uslibet,episcopi tra- officium, aut certe de eo aliquid inlegra decreveri*
ducatur [irausferatur], et praedictus locus sub mo- , ej"usdemprovinciae synodus sacerdotum. -
2
uastica dcinceps institulione mansurus, non episco- CAP.149.
—De-ephcopo qui non susceperil officium
pali ultra privilegio fretus, sed sub abbalis .regimine sibi commissum. Ex concilio Arelatensi, c. 16.
sicut liucusque fuit, erit modis omnibus maneipan- Si quis episcopus non susceperit oflieium sibi
dus. Jam. vero [de caetero] decreto generale ponen- commissum, hic communione privetur, quoadusque
tes [ponamus] edictum : Si quis contra canonum consentiat, obedientiae se commendans. Si vero per-
interdicta venire eonatus fuerit, ut in locis illis epi- rexerit, nec receptus fuerit, non pro malitia.populi,
scopum .eligat fieri, ubi episcopus nunquam fuit, ipse quidem maneat episcopus, clericivero civitatis
anathema in conspectu Dei omnipotentis [aiialhema communione priventur, quod in erudiendo inobe-
sit in conspeclu Dei omnipotentis] incurrat. Et in- dientes populos diligenles non fuerint [quod eru-
super tam ordinator quam ordinatus gradum sui diendis inobedientes populis non fuerint]._
honoris perdat, qui non solum antiquorum Patrum CAP.150.— De ephcopo vacante qui 'ecelesiaifivacaii-
decreta, sed apostolica ausus est convellere insli- tem htvaserit. Ex eoncilio Anlioclieno, cap. 16..
tuta. (Dhl. 92,.c, Si quis.) Si quis episcopus vaeans,
GAP.145. — Vt plebs quw-nunquam habuit episco- in Ecclesiam non habentemepiscopum subripiens.
pum, nisi- ex consensu non Itabeal. Ex concilio ' jpopulos, sine consilio infegri ordinis irruerit,
Africano, cap.Gi (sub Bonifac et Cwlesl., c. 65).
Placuit et illud, ut plebes quae nunquam habue- etiamsi populus quem seduxit desideret i]Ium,_alie-
runt proprios episcopos, riisi ex eoncilio plenario num eum ab Ecclesia esse oportet. Integrum aufem.-
et perfectum concilium dicimus illud, eui metropoli-
uniuscujusque provinciae et primati [primatus], at- tanus episcopus interfuerit.
que consensu ejus ad cujus diceeesim eadem Ece.le-
f.ia pertinebat, decretum fuerit, minime accj- CAP.151.— De ephcopo ordinato per conteniionem
populi. Ex concilio Attrelianensi, cap. 10 (cap., 10
piant. lib. Martini Brach. ex synodis Grmcorum).
CAP. 146. — Vl nequaquam in duos metropolilanos
provincia dividalur. Ex Chalcedonensi conc. , Si quis ordinatus episcopus, per contentionem
- cup_.12
populi, aut pro aliqua raljone,.et nou pro sua culy-s.
Pervenit ad nos quod quidam prceter ecclesiaslica in parcecia, quae ei data fuerat, receptus non fuerit,
slaluia facientes convolarunt ad polestates, et per hunc oportet honorem sacerdotii tantummodo con
pragraatiejLm formam in duo unam provinciam di- tingere, ita ut de rebus Ecclesice, in quam venit,
viserunt, ita ut ex hoc faclo duo inelropolilani essc sibi nihil prcesumat. Sustineat autem quidquid da;
videantur iituna jverinci». Statuit sancfa synodus eo sanctum concilium judicaverit.
D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI. '
S75 576
CAP.152. Dehhqui promovenlur ad ephcopatum et( A . volunlatis libilu, sese ad celebrandum concilium non
non recipiuntui'. Ex Antiocheno conc, cap. 18. collegerit.
(Dist. 92, c. Si qnis ephcop.) Si quis episcopus' CAP.156.—De archiephcopo qui temporepach pltra
ordinatus ad paroeciam minime, cui electus est, ac- bicnnium synodum annuniiarejieglexerit. Exconci-
. lio Metdensi, cap. 5.
cesserit, non suo vitio, sed quod eum aut populus
. Quod si intra biennium divinitus temporum tran-
vctet, aut propler aliam causam, non tamen ej"us
vitio perpetratam : hic et honoris sit.et ministerii[ quillitate concessa, monentibus [admonitis] com-
.
particeps, dummodo nihil molestus Ecclesiae rebus provincialibus, a metropolitano synodus indicia non
assistat, ubi ministrare cognoscitur; quem etiam^ fuerit, et metropolitanus ipse provocaliones tarda-
obseivare conveniet quidquid synodus perfecta pro- verit, anno integro missam facere non praesumat.
vinciae jtidicando decreverit. Quod si et vocati etnon corporaliinfirmitatedetenti,
adesse sua abusione despexerint, simili sententiae,
CAP. 155.—Qttod auctoritas generalium tonciiiorum
congregandorum apostolicm sedi privata potestate sulyaeebunf.
commhsa sit. lsidorus cap. 8. CAP.157.—De episcoph ad synodutn vocalh,si venire
Synodorum vero congregandarum auctoritas apo- contemnanl. Ex concilio Laodicensi, cap. 40.
stolicce sedi privata eominissa est polestate, nec (Dist. 18, c Non oportet.) Quodnon oporteatepi-
ullam synodum generalem ratam esse legimus, quce scopos ad synodum voeatos omninocontemnere, sed
ejus non fuerit auctoritate congregata, vel fulta. Hcec protinus ire, et docere vel discere ea quaead corre-
auclorilas tcstatur canonica, hcce historia ecclesia- ctionem Ecclesiae vel reliquarum pertinent rerum.
stica roborat, haec sancti Palres confirmant. Seipsum vero accusabit, qui conlempserit, nisi forte
ire non possit.
CAP.154.— De synodis, qtio tempore sinl habendw. per aegritudinem
Ex concilia Anliochcno, cap. 20. CAP.158.—Quales ephtolm a melropolitano sint di-
rigendm. Ex concilio Tarraconensi, cap. 15
(Dist. 18, cap. Propter ecclesiasticas causas.) Pro- (Dist. 18, c. Si episcopus.) Epislolce lales per fra-
pter utilitates ecclesiasticas et absolutiones earum tres sunt a metropolitano dirigendae, ut non solum
rerum quae dubitationem controversiamque reci- de cathedralibus ecclesiae prcsbyteris, verum etiam
piunt, optime placuit ut per singulas quasque pro- de dioecesanis ad concilium trahant, et aliquos de
vincias, bis in anno epis.cdporum concilia celebren- filiis Ecclesiaa saecularium secum adducere stu-
tur. Semel quidem, post tertiam septimanam festi deant.
paschalis, ita ut in quarta septimana auae consequi- CAP.159.—Quibus ex caush cphcopi ad synodum
tur, id est medio temporis intcr Pasclia et Peute- vocati abesse possinl. Ex concilio Agathcnsi,
costen canveniat synodus, metropolitano compro- C «- cap. 55.
vinciales episcopos admoncnte. Secunda vero syno- Si melropolitauus episcopus ad comprovinciales
dus fiat ldibus Octobris', id esi quinto. decimo die -' episcopos epistolas direxerit, in quibus eos aul ad
mensis Octobris, quem Hyperberetseum Grceci no- ordinationem alicuj'us fratris, aut ad synodura invN
minant. In ipsis autem conciliis adsint presbyteri et tet, postpositis omnibus, excepta gravi infirmitate
diaconi, et omnes qui se lcesos existimant, et sy- corporis, aut prceceptioneregia, ad constilulam dieia
nodi experiantur examen. -Nullis licet celebrare adesse non differant. Quod si defuerint, sicut prisca
apud se concilia, praeter eos, quibus metronolitana. canonum praeeepit auctoritas, usque ad pro.vimam
jura videntm*esse commissa. synodurn eharitale fratrum, et Ecclesicecommuniose
CAP.155.— De synodo congreganda. Ex concilio priventur.
Aivernensi, cup. 21 [16]. CAP.160.—De ephcopo quiinsynodo adesse negle.xe-
rit. Ex cottc Spalensi, cap. 10 (cap. 19, conc,
Peraclis omnibus quse ad correp.lionem nostri- or- Aretaten. n),
dinis in hoc concilio pronjulgata sunt, placuit defi- (Dht. 18, c. Si quh autem.) Si quis autcm episco-
nire, ut omni anna ad peragendum celebritatem porum syuodo adesse neglexerit, aut ccetum fra-
concilii in metropolitana sede, teroppj*e.quoprincipi.s 1) \\ trum, antcquam concilium dissolvalur crediderit
vei metropolilani electio definierit, devotis sempcr deserendum, alienum se a fratrum communione
animorum studiis conferamus,; nec quibuslibet re- agnoscat, nec eum recipi liceat, nisi in sequenti sy-
quisitis occasionibus dissentiamus, sedinpraeparato iipdo fuerit.absolutus.
die quo 'indictum fuerit, adunatis in metropolitana CAP.161,— De ephcoph, qui per ihfirmitatem ad
sede ^oinnibus provinciae pontificibus, concilium synodum venire non poterunt. Ex decreth Felicis
Deo praesule celebretur. Quisquis autem episcopo- papm, cupitulo 11.
rum (excepta inevitabili causa, vel neeessitate) de (5, q. 5, c Si wcjrotans.) Quod si cegrofans
se concilio fuerit episcopus, aut aliqua eum gravis necessilas
peragendo absentaverit, per unius anni
se legalum ad synodum mittat, su-
spatium erit communione plectendus. Quod si dein- detinuerit, pro
ceps absque celcbralione concilii unius anni metas staluerit. sccpturus salva fidei verilate quidquid synodus
transierit, omnium in commu.nione pontificum ejus-
dem provinciae sententiam obnoxius retinebit, id est CAP.162.— Dc ephcoph acl synodttm vocalh, et ie-
nire, vel missos suos miltere dedignantibus. De y-
«t sinulla seimpedienteprincipis potestate, vel in- nodo ad Altheim habito, cap. 11.
firmitate, aut inevitabili causa, sed solius proprice Placuit sanctae synodo episcopos, qui voca!' de
- 377 OECRETI PA£S Y. — DE PRIMATU ROM. ECCLES. ETC. 578
Saxonia ad sanctum concilium non venerunt, nec A pars judicatis, tunc primas regionis inler ipsos au-
secundum canones sacros missos suos vel vicarios diatiir, et quod ecclesiasticis canonibus et legibus
direxerunt, gravi increpatione obj'urgare,- et' pro nostris consenlaiieum sit, hoc definial; et nuila
culpa inobedientice increpare. Unde iterum eos fra- pars calculo ejus contradicere valeat.
terna charitate ad condiclum concilium invitamus CAP.168.— Vt ephcopi in synodo residentes qnm ad
et vocamus. Quod si et hoc (quod non oplamus)pro commendationem [emendationem] vitm perihtent
primum emendent. Ex concilio Avernensi, cap. i.
nihilo duxerint, justamque rationem inobedientiae In priinis placuit ut quoties seCundum staluta
suce detreetaverint; apostolica auctoritate interdicit
Patrum sapcta Bynodus congregalur, nullus episco-
cis sanctus Petrus, et sancti Petri papae missus, una
porum aliquam' prius causam suggei'ere audeat,
cum sancla synodo missas celebrare, quoadusque ea quae "ad emendationem vitae, ad severita-
quam
Romam veniant, et coram papa [et] sancta Ecclesia tem ad animse remedia, pertinent, fiant.
regulae,
dignam reddiderint rationem. CAP. 169.—De metropolitano , si comprovincialem
CAP.165.— Concilium universale nonnisi necessitate cpiscopum in sua causa audire dhlulerit. Ex decre-
'aciendum. Ex concilio Africano,cap. 42 (cap. 62). lis Alexandri pupce.
Placuit ut non sit ultra fatigandis fratribus uni- Si metropolitanus a quocunque comprovinciali
versalis necessitas, sed quoties exegerit causa com- B episcopo [bis] fuerit in causa propria appellatus, et
munis, id est si tolius Africae undecunque ad hanc eum audire distulerit, in proxima synodo negotii
sedem dehacre dataelitteraefuerint, congregandam sui habebit licentiam eSercendi, et quidquid propter
csse syuodum in ea provincia, ubi opportunitas per- jusiitiam a comprovincialibus suis fueril slatutum,
suaserit. Causaeautem quae communes non sunt, in debet custodiri.
1 CAP.170,— Vl
suis provinciis judicentur. episcopi jiista judicia semper dijudi-
ccnt. Ex conc Remensi, cap. 19.
CAP,164.— Vt ephcopi posleriores se prioribus snis
iiou prmferanl. ExepistolaLuciipapmoccidentali- Ut episeopi et j"udicesdiscernant judicia, quia sunt
bus missa. qucedam j'udicanda modo, qucedam Dei judicio re-
Episeopi vero per singulas provincias observent, servanda. Scriptum est: Nolite anle tempus judi-
ne posteriores se prioribus suis praeferanl, nec eis care, quoadusque veniat Dominus, qni el illnminabit
inconsultis, nisi quantum ad propriam pertinet pa- abscondila tenebrarum, et manifeslabil consilia cor-
rochiam, aliquid agant, sed omnes de communibus ditttn, et iunc laus erit unicuique a Deo (I Cor. iv).
eorum causis consonam sententiam proferanl et de- Et illius memores sint: In quo judicio judicaverith,
termitient, quoniam aliter actae nullas vires habe- judicabimini et vos (Matlh. vu).
bunt, nec ecclesiasticae reputabuntur. 'C CAP.171.,—Vl canoitum staluta ab omnibus rite cu-
CAP.165.—Vi ephcopi sui ordinh lemptis observent, stodianlur, et nullus ex suo sensu jitdtcare vrmsu-
alter alteri honorem prmbens. Ex concilio Cabilo- ' mat. Ex concilio Meldensi, cup. 11.
nensi, cap. 6. Canonum slatuta sine praejudicio ab omnibus rite
(Dist. 18, cap. Placuil.) Item placuit ut couser- custodiantur, et nemo in aclionibus vel in judieiis
vato metropolitani episcopipriniatu, caeteri episco- ecclesiaslicis suo sensu, sed eorum auctorilate du-
porum secundum suae ordinationis tempus alius alii catur. Ih exponendis ctiam vel prcedicandis divinis
sedendi [sedenti] deferat locum, qui posterius ordi- Scripturis, sanctorum catholicorum Patrum et pro
nati sunt priorihus se non audeaut aifteferre. . batissiinorum sensum quisque sequatur, in quorura
CAP. 166.—Ul ephcopi posterius ordinati prioribus scriplis, ufdicit bealus Hieronymus, fidei veritas non
suis anteferre se non audeant. Ex concilio Afri- vacillat (episl. ad Lcelum, de inst. filim).
cano, cap. 55 (el conc. Milevil., cap. 15). CAP.172. —De dissidentibusepiscopis. Ex Curlhagi-
Yalentinianus episcopus dixit : Si permittit bo- nensi conc. IV, c. 25.
num patientiae vestrce, prosequol* ea quae praeterito (JHsf. 90 c Dhsidenics.) Dissidentesepiscopos, si
tcmpore in Ecclesia Garthaginensi gesta sunt, et non fnnor Dei, vel synodus reconciliet.
subscriplionibus fralrum firmata claruerunf, etiam I0 CAP. 175. — Vt niJlus ephcopus piebes alicnas usur-
nos scrvaturos esse profiteor. Sed illic scimus in- pet. Ex concilio Carlhaginetisi, cap. 19.
violate semper mansisse eeclesiasticam disciplinam, Placuit ut a nullo episcopo usurpentur plebes
ila ut nullus fratrum prioribus suis se aliquando alienae, nec aliquis episcoporum supergrediatur in
auoeret anteponere, sed olficiis charitatis id semper dioecesim collegam suum.
exhibitum est prioribus, quod ab insequenlibus gra- CAP.174. — Vt nullus metropolilanus vel primcs
lanler semper acciperetur. aliquid agat de clericis vel parwciis comprovincia-
liutn ephcoporum, nec de causis eorum, sine eorum
CAP.iGJ.—De rebus dubiis in concilih episcoporum consilio omnium. Ex epistola Calixti papm episco-
emcrgeniibus. Ex ephtola Bonifacii papm acl epi- pis per Gallias constitulh missa.
scopos Gallim. De ccctero, fratres, salvo in omnibus Romance
(6, q. 4, c. Si inter ephcopos.) Si inter episcopos Ecclesice privilegio, nullus metropolitanus absqiie
cjusdem concitii dubitatio emerserit de ecclesiastico caeterorum omnium comproviucialiuni episcoporum
jure vel de aliis hegotiis, primum metropolitanus instantia, afiquorum audiat causas, quia irrila.
corum cum aliis quibusdam in concilio considerans eruntalitcr actae quam in coiispeclu eorum oronium
rem videlicel dijudicct, et si non acquiescal utraquc venlilaUe. Eisi ipsc feccrit, cocrccatur a frafrilus.
579 H. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPl . 580
CAP. 175. —rDe diaxest per tr.ghtta annos possessa. A nisi forte cum concilio el voluntale regionis epi-
Ex concitioWormatiensi, cap. 25 (conc Tolet. iv, scopi. Si quis autem tale aliquid facere tentaverit,
cup. 55). irrita ejus sit ordinatio, et ipse coerceatur a sy-
(16, q. 5, c. Quicunque episcopus.) Quicunque nodo.
episcopus alterius episcopi dioecesim per triginta CAP. 179. — Ut nnllo modo de vna parmcta ad
annos sine aliqua interpellalione possederit, quam- aliam ephcopus transeal. Ex eodem cap. 21..
vis [quia], secundum jus legis, ejus judieatur (7, q. 1, c. Episcopum de dimcesi.) Episcopus
[videtur] esse dioecesis, admlltenda non est contra ab alia paroecia nequaquam migret ad aliam, nec
eumactio reposcendi, sed hoc intra unam parochiam sponte sua prorsus insiliens, nec vi coactus a
[provinciam], extra vero nullo modo, ne dum populis, nec ab episcopis necessitate compulsus.
dicecesis defenditur, provinciarum termini confun- Maneat autem in Ecclesia quam primitus a Deo sor-
dantur. litus est, nec inde transmigret, secundum prisli-
"CAP.176. — Vt ephcopi qiti neglignnl locasua, a num terminum de hac re constitutuih.
vicinis ephcopis ut se corrigant, admoneantur. Ex CAP.180. — De prwsumplione alienw dimcesh. Ex
concilio Africano, cap. 75 (con. Afric ean. 88, el
Milev. c. 24). ephtola Bonifaeii papw.
Q Si quis episcopus non rogatus de alia provineia
(16, q. 5, c. Placuit.) Item placuit ut quieunque in aliam
loca ad suam cathedram venerit, praesumplione irruens ad ordina-
cpiscopi negligunt perti- tionem et constitutionem clerieorum, et ad ea quae
nenlla in catholicam unilatem lucrari, conveniantur
non pertinent ircportunus existat, vacua
a diligenlibus Deum vicinis episcopis, ut id agere ad illum
sint et inania omnia quae ab eo fuerinl constituta.
non morentur. Quod si intra sex menses a die
conventionis non effecerint, qui potuerit ea"lucrari, Ipse «utem increpatione digna exeommuiiicelur, et
abominelur a sgncto concilio.
ad ipsum pertineant, et ita sane, ut si ille ad quem
videbantur CAP.181. — Vt ab episcopis aliena parwcia minime
pertinuisse probare potueiit, magis Ex canonibuz apostolorum, litulo
iilius clectam negligenliam ab hcereticis, ut impune pervadatur.
14 (et Nicmni conc. cap. 15, et Antioch., cap.
ibi sint, et diligentiam suam prceventam, ut eo 21.)
modo ejus cura sollicitior velaretur, cum hoc judices Episcopo iion licere alienam pai-oeciaiu propria
episcopi cognoverint, suaeeathedrte loca restituant. relictapervadere, licet cogatar a plurimis, nisifortc
Sane si episcopi inler quos causa versalur diversa- qucevis eum rationabilis causa compellat, lanquam
rum sunt provinciaium, ille primus dijudicet in qui possit ibidem constilulis plus lueri conferrc, et
cujus provincia est locus de quo contenditur. Si C in causa religionis aliquid prefeclo prospicere, et
aulem ex communi placito vicinos judices elegerint, hoc non a semetipso perlentet, sed inultorum epi-
aut unus eligatur aut tres, et si tres elegerinl, aut scoporum judicio, et.maxima supplicalione perficiat.
onuiium sententiam sequantur, aut duoruni. CAP.182.—De eadem re, cl causa ejus. Ex epi-
CAP.177.—De ephceph qui contendunl de paro- sloia ii Evarhti papw fralribus pcr Egyptum
chiis. Exeodem cap. 71 (c. 87, et Milev. c 23). directa, cap. 4.
(16, q. 6, c Placuit.) Placuit, utquicunque epi- Sacei'dotes vero vice Cliristi legatione fungunfur
scopi plebes quas ad suam calhedram aestimant in Ecclesia, et sicut ei sua conj*unclacst sponsa, id
perf nere uon ita repetunl, ut causas suas cpiscopis est, Eeclesia, sic episcopis j*unguntur Ecclesias,
judicantibus agant, sed si alio renitente [retinente] unicuique pro portione sua. Et sicut vir non debet
irruerint, sive volenlibus sine nolenlibus plebibus, uxorem suam negligere, sed diligere, et castecus-
causae suae detrimentum patiantur. Et quicunque lodire, et amare alque prudenter regere, ita et"
hoc jam fecerunt, si nondum est inter episcopos cpiscopus debel Ecclesiam suam.. Et velut uxor quaa
finita contentio, sed adhuc inde contendunt, inde illc sub manu est viri obedire debet viro suo, euiuque
discedat, quem consliterit prcetermissis judiciis amare et diligere, potius etiam Ecclesia episcopo,
ecclesiasticis irruisse. Nec sibi quisquam blandia- D suo in omnibus obedire, ettmque amare et diligere
tur, si a primale, ul retineat, litteras impetrarit. Sed ut animam suam debet, quia illud fit carnaliter,
sivc habcal litleras, sive non habeat, conveniat istud spirilualiter. Et sicut vir non debet adulterare
eum qui tenel, et ejus lilteras accipiat, ut ettm uxorem suam,' itanec episcopus Ecclesiam suaro,
apparcat pacifice tenuisse Ecclesiam ad se pertinen- id est, ut illam dimiltat ad quam consecratus est,
lem. Si aulem ille aliquam quceslioiiem relulerit, absque inevilabili necessitate, ct apostolica vel
per episeopos judices causa finiatur, sive quos ipsi regulari immutalione, et alteri se ambilus causa
vicinos ex consensu delegerint. conjungat. Et sicut uxori non licet diinittere virum
CAP. 178. — Vlin atitra parochia clericus alterius suum, utalteri (vivente eo) se matrimonio societ,
dimcesis nullulcnus brdinelur. Ex coiwilio Antio- et eum adulteret, licelfornicalus sitvir ejus,.sed,
cheuo , cap. 22. j'uxta Apostolum, aut viro suo debet reconciliari,
(9, q. 2, c. Ephcoporum non dcbere.) Episcopus aut manere innupta (7 Cor. vn), ila Ecclesice non
alicnam civitatem, quae non est illi subjecta, non licet dimittei*e \irum [episcopum] suum, aut ab co
adeal; nec ad possessionem accedat quae ad eum segregari, ut alterum -eo vivenlc accipiat, scd aut
non pejlinel, ncc ordinationem ibi faeere prccsumat, ipsuro habeat, au. innnpta mancat, id cst, ns altc-
3S1 DECRETl PA.RS Y. — DE PRIMATU ROM. ECCLES., ETC. 582
rum episcopo suo vivenle accipiat, ut fornicationis A canda est, ne cui liceat episcopo de civitale sua ad
aut adulterii crimen incurrat. Nam si adulterala aliam transire civitatem. Manifesla enim est causa,
fuerit, id est, si se alteri episcopo junxerit, aut pro qua re hoc facere tentat, cum nullus in liac re
super se alterum episcopum addiderit, aut esse inventus est episcopus qui de rrtajori civitate ad
fccerit vel desideraverif, per aeerrinianTpceniten- minorera transiret. Unde apparet avaritice ardore
tiam,aut suo reconcilielur episcopo, aut innupta eos inflammari, et ambilioni servire, ut dominatio-
permaneat. nes agant. Si omiiibusplacel, huj'usmodi pernicies
CAP.185. — De licita mutatione ephcoporum causa severius et austerius judicetur, ut nec laicam com-_
communh uiililalh. Ex ephtola Anleri papw epi- munionem habeat, qui talis est. Responderunt
scopis per Reticam atque Toletanam provincias con- universi: Placet.
slituth missa, cap. 14.
c. De mutalione CAP.186. — Quod liceat episcopo, si in Ecclesia per-
„(7, q. 1, Mutationes.) ergo episco- secutionem sustinuerit, ad aliam confugere. Ex
porum, unde sanctam sedem aposlolicam consulerc decreth Calixti papw per Galliam episcopis mhsis.
voluistis, scitote eliam communi utililate alque Si quis episcopus persecutus' in sua fuerit Eecle-
necessitate fieri licere, sed non libitu cujusquam sia, fugiendum est illi ad alteram, eique sociandum
aut dominatione. Petrus sanctus magister [noster] 3 [solatiandum., alias sssoeiandiis], dicente Domino :
et princeps apostolorum de Antiochia, utilitatis Si persecuti vos fuerint in una civitate, fugite in
causa, translatus est Romam, ut ibidem potius profi- aliam (Matth. x). Si autem utililatis causa fuerif
cere posset. Eusebius quoque de quadam parva mutandum, non per se hocagat, sed fratribus invi-
civitale apostolica aucloritate translatus est Alexan- lanlibus, et auctorilale huj'us sanctae sedis faciat,
driam (71). Similiter Felix de civitate in qua ordi- non ambilus causa, sed ulilitatis.
natus erat electlone eivium, propter doctrinam et CAP.187. — De ephcopo qui principalem ecclesia.
bonam vilam quam habehat, communi episcoporum sum cathedram neglexerit. Ex concilio Rolhoma-
et reliquorum sacerdolum ac populorum consilio, gensi, cap. 6.
franslatus est Ephesum. Non enim transit de Ut non liceat episcopo principalem calhedrani
civitale adcivitatem, quinon suo libitu aut ambitu " suce parcecice negligere, et aliam ccclesiam in sua
hoc facit, sed utilitate quadam, aut necessitate dioecesi magis frequentare.
aliorum , hortatu el consilio poliorum; nec trans- CAP.188. — De eadem re ditigentius. Ex concilfo
Sardicemi, cap. 15.
feriur de minori civitate ad maj'orem, qui hoc non
(72) Osius episeopus dixit qiiianihil prcctermilli
ambitu vel proprice volunlale facit; sed aut vi Sunt quidam fralres et coepiscopi qui non
oportet.
proytia sede pulsus, aut necessitate coactus, aut " in ea civitate resident, in qua videntur esse episcopi
utilitate loci vel populi non superbe, sed humiliter,
constituti, quo vel parvam rem illic habeant, alibi
ab aliis translatus, et inthronizatus est, quia homo autem idonea habere noscuntur, vel affe-
praedia
videt in facie, Deus autem in corde (I Reg. xvi). ctione Hactciius
proximorum, quibus indulgeant.
Et Dominus per Prophetam loquilur dicens : Domi-
permitti eis oporlot ut accedant ad possessiones
mis scil cogituliones lioininum, quoniam vanm snnt
suas, et disponant, vel ordiiient fructum laboris sui,
(Psal. XCIII).Nonergo mutat sedem, qui non mutat ut post quatuor dominicos dies, id est, post tres
inenlem. Non mutat eivilalem, qui non sua sponte,
hebdomadas, si morari necesse est, in suis potius
sed consilio et electione aliorum mutat. Non ergo fundis
morentur, aut si est proxima civitas in qua
migi-at de civitate ad civitatem, qui non ajaritiae est presbyter, nisi ad ecclesiam videantur facere
causa sponte dimitiit suam: sed (ut jam dictum esl) diem
Dominicum, illuc accedant, ut neque res
aul pulsus a sua, aut necessilate coactus, vcl domeslieae absentiam eorum delrimentum susti-
per
cleclione vel exhortatione sacerdotum el populorum
neant, el ut hon frequenter veniendo ad civilatem
translatus est ad alteram civitatem. Nam sicut in
qua episcopus moratur, suspicionem jaetantioa
cpiscopi habentpoleslatem ordinare regulariter epi- et ambitionis evadant. Universi dixerunt placere
scopos et reliquos sacerdotes, sicquoties utilitasaut p. sibi.
necessitas exposcerit, supradiclo modo et mutare, CAP. 189. — Ut ephcopus singtdis annis parmcium
et inthronizare potestatem habent. suam circumeal. Ex concilio Spalensi, cap. 4.
CAP. 184, -T-Qnod non licet ephcopo relicla sua civi- Ut singulis annis quisque episcopus paroeciam
tate ad aliam transire. Ex canone 6 apostolomm. suam circumeat, populumque confirmet ac doceal,
(Dist. 28, c. Si quis docuerit.) Episcopus aulcm et ea quae vitanda suntprohibeat, et ea quce agenda
uxorem propiiam nequaquam sub obtenu religionis sunt utiliter agere studeat.
abjiciat; si vero rejecerit, excommunicelur; sed si CAP.190. — De ephcoph qui raro aul nunquam per
perseveraverit, dejiciatu,r. se plebes sibi commhsas vhitant. Ex concitio Mel-
CAP.1S5. — De eadetn re. Ex concilio Sardicensi, densi, cap. 5.
cap. 1. Ul episcopi, "qui plebes sibi creditas aut raro aul
Osius episcopus dixit: Non minus mala consue- nunquam per seipsos visilanl, juxta ordinem evan-
fudo, quam perniciosa corruptela funditus eradi- 'gelicum, ct apostolicum jatque ecclesiasilcum, cutn
(71) Qua de re plura" vide apud Socraicm Historice (72) Videndus cst textus Graecus, cap. ib., quod
ecclesiasiicae, iib. VJJ, cap. 56. intcrpres sentenfiam nonsit asscculus.
585 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPl 584
Dominus Ezechieli dicat : Speculalorem dedi le do- A 1 rebus divinis conslitulos oeconomos. Proinde pariter
mui Israel, el audies ex ore ineo verbum, el annunties tractantes, elegimus ut unusquisquc nostrum , se-
eis ex me, etc. (Ezech. m), a comprovincialibus epi- cundum Chalcedonensium Patrum decreta, oecono-
scopis acrius coerceantur [corripianturj. mum ex proprio clero sibi constituat. Indeeorum
CAP. 191. — Ul ephcopi presbytcros suos de minhte- est namque laicum esse vicarium episcopi, et sce-
riis eorum diligenter disculiant. Ex concilio Rra- culares in ecclesia judicare. In uno enim eodemque
2
carensi, cap. (conc Brac. n, cap. i). officionon debet dispar esse professio. Quod etiam
(10, q. I, c. Placuit omnibus ephcopis.) Placuit •in lege divina prohibetur, dicente Moyse: Non ara-
nobis atque convenit ut episcopi per singulas eccle- bis in bove simul et asino
(Deut. xxu), quod est, ho-
sias el dioeceses euntes, primum disculiant cleiicos
mines diversae professionis officiouno non sociabis.
quomodo ordinem teneant baptismi, vel missarum, Unde oportet nos et divinis libris, et sanctorum Pa-
et qualiter quaeque officia in ecclesia peragant, et si
Irum obedire praeceptis, conslituentes ui hi qui ad-
recte quidem invenerint, Deo gratias; sivero mi-
ministrationibus ecclesiaj ponlificibus socianlur, dis-
nime, docere debent ignaros. non debeant nec professione, nec habitu,
C ir. 192. — Ut episcopi cittn paucis parmcias suas crepare
circumeanl. Ex concilio Tolelano, cap. 5. ltec cohcerere et conj"un»i possunt, quibus sludia et
Cum episcopus suam dioecesim visilat, nulli prae vota diversa sunt. Si quis autem episcopus [post]
mullitudine onerosus existat, nec uiiquam quinqua- ecclesiasticam rem ad laicalem procurationem ad-
minislrandam elegerit, aut sine lestimonio ceconomi
genarium numerum eveclionis excedat, nec amplius
verura et contemplor ca-
quam una die per unamquamque basilicam remo- gubernanclam crcdiderii,
randi licentiam habeal. nonuni et fraudalor eeclesiasticarum rerum, non
solum Christo de rebus pauperum judicabitur reus,
CAP. 195. — Si episcopus parmciam suam visitare sed etiam ex concilio manebit obnoxius.
nequiverit, viros probabilis vilm pro se mittat. Ex/, CAP. 196. — Ut in circuitione
eodetn, cap. 6. episcopi omnes qtii
> Quod si cpiscopus languore detentus, aut aliis oc- sunt in parwcia matricum ecclesiarum, exccplis
infirmh, ad synodum ejus venire debeattt. Ex con-
cupationibus implicalus , visilationem dioeceseos cilio Roihomacjensi, cap. 1-1.
explei*enequiverit, presbyteros probabilis vilae, aut Cum episcopus suam dioacesim circuit, archidia-
diaconos mittat, qtii redditus basilicarum et repara- conus vel archipresbyter enm pncire debet, uno aut
tiones, et ministranlium vitain inquirant. duobus diebus ad [per] parcecias quas visifaturus
CAP. 194. — Qualem ministrum jnxta se episcopus est, et convocata plebe, annunliarc debet proprii pas-.
habere debeat. Ex concilio Meldensi, cap. 5. , soris adventum, ct ut omnes exceptis infirmis ad
Q
Ut quisquis [forie, quisque] episcopus talemjuxta ej"ussynodum die denominataimpraetermisseoccui*-
Se pro viribus habere decertet, qui juxta sincerissi- rant, et omnimodis ex auctoritate sanctorum cano-
mum et purissimum sensum catholicorum Pafrum, num praecipere, et minaciler denunliare debet, quod
fide et observatione mandatorum Dei, seu et praedi- si quis absque gravi necessitale dcfuerit, procul du-
cationis doctrina, presbyteros plebium assidue in- bio a communione Cliristiana sit repellendus. Dein-
struat, et informel, iie domus Dei vhi (qiiae esl ec- de adscitis secum presbyteris qui in illo loco servi-
clcsia) sihe lucerna verbi divini remaneat. SeJ et tium debent exhibere episeopo, quidquid deminori-
eisdem talis existat, quem amor pecunice non vexet, bus et levioribus causis corrigere potest, emendare
aut reprobi mores et conversatio reprehensibilis satagat, ut pontifex veniens nequaquam in facilio-
contemplibilem reddat. Hinc est quod cum Moyses, ribus negotiis fatigelur, aut sibi immorari amplius
querelam in conspectu Dei poheret, non se posse necesse sil ibi, quam expensa sufliciat. Alt enim do-
portare tantum onus quod ei fuerat impositum, au- minus ad Moysen de hujusmodi cooperaloribus :
divit a Domino : Congrega mihi septudginta viros de Vt iecum, inquil, sustenlent onus populi, etnon tu
senioribtis Israet, quos iu nosii quod senes populi sinl, solus graverh (Num. xi). Et bealus Joarines Rap-
acmaghtri; el auferam de spirilu iuo, tradamque D tista advenlum Domini praecucurrit praedicando di-
eis iit sustentenl lecnin onvs poptdi, et non tti solus cens : Pwnitentiam agite, elc. (Mallh. m); et idem :
graveris (Num. xi). Qttid in Moysc nisi summum sa- Parale viam Domini (ibid.). Siquidem episeopus vi-
cerdolium?quidin septuaginta viris, nisi presbyte- cem Chrisli agere videtur, et ideo cum gaudio et
ros accipimus? Quod autem Dominus aufert de spi- timore, ct summa reverentia, aplebibus sibi subje-
ritu Moysi, traditque cis', patenter ostendit quia hi• ctis suscipiendus cst, ut illis cum laude dicatur,
qui ab episcopo in coiispeclu Dei vocali sunt, ut se- quod Apostolus discipulisdicit : Testimonh.m, in-
cum onuspopuli sustenteiU, eademvelleet imperli- quit, tioMs perhibeo, quod ita suscepislis me, sicut an-
lo sibi lionore lotis viribus cooperari debenl. Hoc ' gelum Dei, siciit Dominum nostrum Jesum (Ga-
cnita significa(, quod non alium, sed ejusdem Moysi' lai. ivj.
spiritum accipiunt. CAP. 197. — Ul ephcopi libros genlilium non legant.
CAP.195.' — Neepiscopus laicumsibiponat vicarium. Ex]conc. Carlh. iv, cap. ItL
Ex concilio Bracarensi, cap. 9. (Dhi. 57, c. Episcopus gentilium) Ut episcopi li-
Nova actione didicimus quosdam cx nostro col- bros gentilium non legant, hcereticorum aulem pro
legio, contra mores ccclesiasticos, laicos haberc ini necessiiate et tcmpore.
585 DECRETI PARS Y. — DE PRIM.VTU ROM. ECCLES. ETC. 580
CAP.198. •— Vlcphcopi proul vulgus inletligere pos- A quc et diligcre, ul legatum Dei et praeconem verita-
sit, secundum proprielatem communh linguw illo- lis; quia, tesiante Yeritate, Quodcunque ligaverit
rum prmdicalionem .temperenl. Ex concilio Re-
mensi, cap. 11 (cap. 15). super terrain, erit ligatum et in cwlis ; et quodcun-
Utepiseopisermones et homilias sanctorum Pa- que -solverit super terram erit solutum el in cmth
trum, proul omnes intelligere possint, secundum CAP.202. (Matlh. xvi).
— De ujnorantia otnnibus maximesacerdo-
j.roprietatem communis Iinguse, praedicare slu- tibus vitanda. Ex concilio Toletano, cap. 5 (Tol.
deant. iv, c. 24).
CAP.139. — Reprehensio ephcopi in pulpito paganos (Dht. 58, cap.Ignorantia mater.) Ignorantia ma-
libros exponenth. Ex reghlro Gregorii ad Deside- ter cunclorum
rium ephcopum, cap. 180 (Lib. ix, epist. 48). errorum, maxime in sacerdolibus
Dei vitanda est, qui doceiidi officium in populis sus-
(Dht. 86, cap. Cum mulla.) Cummulta nobisbona
de veslris fuissent studiis. nuntiata, ita -cordi nostro ceperunt. Sacerdoles enim legere sancta Scriplura
cst nata laelilia, ut negare ea quae sibi fraternitas admonet,"Paulo apostolo dicente ad Timothcum: JJI-
tende lectioni et exhortationi (1 Tim. iv). Doctores
vestra concedenda poposcerat minime paleremiir.
eninj semperse in his permanere sciant. Igitur sa-
Sed post haec venit ad nos, quod sine verecundia
cerdotes Scripluras sanctas et canones meditentur,
memorare noripossumus, fralernilatem tuam gram- „
ut omne opus in praedicatione et doclrina consistaf,
maticam, et illa difficiliora quibusdam exponere. aedificent cunctos tam fidei scicnlia, quam
Quam rem iia moleste susccpimus, ac sumus vehe- atque
mentius aspernali, ut ea quae prius dicla fuerant.in operuni disciplina.
CAI>. 205. — Vt ephcopus dissidentes concordare
gemifum et fristitiam verieremus, quia in uno orc • compeilat. Ex concilio Carthaginensi -iv",cap. 26.
cum Jovis laudibus Chrisli laudes esse non possunt.
(Dist. 90, c. Studendum est.) Studendum est epi-
Et quam grave nefandumque sit episcopos canere
scopo ut dissidentes fratres, sive clericos, sive lai-
quod nee laico religioso comeniat, considera. Et cos, ad pacem magis quam ad judicium horletur.
quamvis dileciissimus filius nostcr Candidus pre- CAP.204. -r- Vt in die Dominico rerum dijudica-
sbyter postmodum veniens, hac de re subtiliter re- liones non fiant ab ephcopo. Ex concil. Spalensi,
quisitus, negaverit atque vos conalus fuerit excu- cap. 27
sare, de noslro tamen adhuc animo non recessit, Ut nullus episcopus, vel infra positus, die Domi-
quiaquantum exsecrabileesthocde sacerdote nar- nico causas j"udicare praesumat.
•— Dedoineslica el interiori conversalione
rari, tanto utrum ita necue sit, districta et veraci CAP.205.
oporlet satisfactione cognosei. Unde, si fieri potest, ephcoporum. Ex concilio Aurel. cap. 5.
haee evidenter quce ad nos perlala sunt inquirere C Decrevit sancta synodusdomesticam et interiorem
conversationem totius reprehensionis atque
satagemus, ut si falsa esse claruerit, neque iiiigis episcopi
et scecularibus litterisstudereconsliterit, etDeo no- suspicionis impenetrabilem fieri debere ut, juxta
stro gratias agamus, qui cor vestrum maculari Apostolum, provideamus bonajion solum cpram Deo,
sed etiam coram omnibus hominibus (II Cor. VIII).,
blasphemiis nefandorum laudibus non pemaisit, et
de concedendis quae poscitis securi jam et sine ali- Oportet igitur ut in cubiculo episeopl ct secretiori—
bus quibuslibet obsequiis sincerae opinionis sacer-
qua dubitalione traclemus.
CAP.200. — Quanlum dhcrimen immineal paslori- doles el elerici assislant, qui vigilantem, oran.lem,
bus qui veritaiem Christi prmdicare negligunt. Ex sacra eloquia scrutantem episcopum suum j'ugiter
decretis Marci papm episc. JEgyp. mhsh. altendanl, ejus.que sanctae conversationis testes,
Yaeenim erit nobis, qui hujus ministerii ouus sus- imitatores et ad Dei gloriam prcedicationis exi-
ceptum habemus, si veritatem Salvatoris nostri stant.
Jesu Christi, quam apostoli. prcedicaverunt, praedi- CAP.206. — Vt ephcopus quasihospes se coniinere
care neglexerimus. Yse erit nohis, si silentio verita- debeat. Exdiclh Augustini
tem oppresserimus,qui erogare nummulariis jube- Episcopus quasi hospes fieri debet, et privatam
niur, id est Ghristianos populos imbuere et docere. " domum non habeat, sed quasi liospes fteri debet, uS
Quid in ipsius Christi fuluro dicturi sumus cxami- Chrislus ait : Filius hominis non habet ubi caput'
•ne, si sermonis cj'us veritatem confundimur pnedi- suum reclinet (Luc ix).
care? Quid erit de nobis, cum de commissis nobis CAP.207. — Vl ephcopi frequentcr missas celebrent.
animabus, et de oflicio susceptp, rationem justus Ex conc Arausic, cap. 5
j'udex Chrislus Deus noster districlam exegerit? Statuimus ut non tantum Dominicis diebus, et
CAP. 201. — Quod ephcopum sine intermhsione prcecipuis festivilatibus episcopi missas celebrent,
oporiedt Ecclesiam sudm docere et amare. Ex de- sed, cum possibile fuerit, quotidiana quaeque sa-
cretis -Evarhti papw fralribus per JEgyplttin crameuta
missis. [sacrificia] frequentent , nec fasti-
diant.
Episcopum vei*ooporlet opportune atque sine in-
termissione Ecclesiam suam _docere, eamque pru- CAP.208. — Ne ephcopus pretio corrupttts alterius
clericum ordinare prwsumat. Ex concilio Nanne-
denter regere et amare, ul a vitiis se abstineat, ut tensi, c 1.
salutem consequi possitajternam : et illa cum lanta Omnibus ministris ecclesiasticce dignitatis inter-
reverentia ejus doctrinam possil suscipere, eum- dicimus, ut nullus, cujuscuhque niunere aulfa.vore
KS7 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPl 383
corruptus, clericum alterius paroeciae latenler ac A nem benedictionem dedisse. Qui •lieet propter tan-
furtive ad ordinationem subintroducere praesumat. tam prassumpiionis audaciam polerat accusalus ju-
Quod si fecerit, juxta Chalcedonense decretum, is dicio prassenti damnari. si adhue in coipore positus,
qui mediator exstitit, si clericus, proprio gradu de- nonfuisset mortis vocalione praeventus. Sed quia
cidat, si laicus aut monacbus , aualhemali- ille examini divino relictus est, humano judicic ac-
zetur. cusari non polest; his qui supersunt, etab eo non
CAP.209. — De eadem re, Ex concilio Parhiensi, consecralionis tituluni,'sed ignominiae potius-do
cap. 22. gium perceperunt, ne sibi licentiam talis usurpatio
Episcopus non ^onstituat presoyleros aut diaco- faciat, decrevimus ut gradu sacerdolis, vel levitici
nos alleri subj'ectos episcopo, nisi forte consilio et ordinis quem perverse adepti sunl, dcpositi, aequo
voluntate ipsius. Si quis autem tale "aliquid agere j"udicioabjicianlur. Tales enimmerito judicatiiunt
tentaverit, irrita sil ej'us ordinatio, et ipse coercea- removendi, quia prave inventi sunt constituti.
tur a synodo. CAP.214. — Vt non valeat sententia cphcopi, nisi
CAP. 210. — Vt nullus ephcopus in allerius ephcopi clericorum suorum prmsentia firmetur. Ex codem
. parmcia ad promolionem minhterii accedere prw- conc cap. 25 (conc Carth. iv, cap. 52),
sumat. Ex concilio Anliocheno, cap. 15. B (12, q. 2, c. Sine exceptibne.) Irrila er.t senten-
(9, q. 2, c. Nullum ephcopum.) Nullus episcopus tiaepiscopi, liisiclericorumsuorum prcesentia con-
ex alia provincia audeat ad aliam transgredi, et ad firmetur.
promolionem ministerii aliquos in Ecclesiis ordi- CAP.215. — Vtephcopus secundutn redditus ecclesia-
nare, licet consensum praebere videantur nonnulli, rum numerum clericorum faciul. Et concilio Spa-
nisi litteris tam metropolitani, quam caelerorum lensi, cup. 1.
Ne passim episcopus multitudinem clericoruui
cpiseoporum, qui cum eo sunt, rogatus adveniat,
et sic ad actionem ordinationis aecedat. Si vero, faciat, sed secundum merituni vel redditus eeclesia-
rum nunierum modcretur.
nullo vocante, inordinato more deproperet super
— De ephcoph peregrhih. Ex cone. Are-
aliquibus ordinationibus et ecclesiasticis negotiis, CAP.2IB. latensi. ., cap. 20.
ad eutn non pertinentibtis, coniponendis, irrita qui-
dem quaeab eo geruntur existant, ipse vero incom- De episcopis pcregrinis qui in urbem solent ve-
positi molus sui el irrationabilis audaciae subeat nire,locuni quos veraciler episcopos scimus csse, placuit
eis dari ut offerant.
ultionem, ex hoc jam damnatus a sancto concilio.
CAP.211. — Ne ephcopus allerius Ecclesim clericum CAP. 217. — Vl ephcopi leviiate vagantes, ad pro-
audacter invadere audeat. Ex concilio Nicmno, C pria redire coganlur. Ex Reghtro Gregorii ad Sya-
cap. 17. grium episcopumAugusiodunensem,cap. 122. (Lib.
Si quis episcopus clericum ad alium locum per- vu, ep. 119, seucap. 117.)
tinentem audacler invadere ct in sua Ecclesia or- Cum sacerdoiis dignitas eminere videatur, ita
dinare tentaverit, non consenlieiUe episcopo a qtto quisquis ea ordinatus [ornatus] est, cunctis se imi-
landum debet oslendere, ut exemplo sui nulli no-
discessit, ordinatio hujusmodi irrila comprobeiur.
CAP. 212. — De non prmsumendh ilticith ordinalio- cere, sed vitam potius valeat componere subjeclo-
nibus. Ex ephtold Simpiicii papm missa Equitio, rum. Nam si actus dissentiant a noniine, quanto
Florenlino et Severo episcopis, cap. i. pontificatus ipse plus erigit, tanto magis abjicit
Relatio nos veslrce dilectionis instruxit, el gesto- [addicil]. Itaque Mennatem episcopum quemdam,
rum series plenius intimavit, Gaudentittm Osiniensis qui illuc de dioscesi nostraj ordinationis [dioecesi
Ecclesiae sacei*dotem,conti*a staluta canonuni ac no- Romance Ecclesice nostra ordinatione, etc.,] pro-
stra praecepta, ordinationes illicitas perpetrasse, fectus est, in tanla se levitate didicimus exhibeie,
quarum illi tolam penitus auferri praecipimus pote- ut et nobis de eo major sit verecundia, et illi epi-
slalem. Scripsimus enim ad Severum fratrem et scopalus nomen non sit honori, sed oneri. Quod
coepiscopum nostrura, ut, si necesse fuerit, ipse in D quia pudoris nobis est de eo illa cognoscere, qu_e in
supradicta Ecclesia, consideratis Patrum regulis, hoc aliarum provinciarum omnino reprehendiraus sacer-
fungatur offieio, quo ille abusus csse convictus est, dolibus, fraternitas vestra eum illic immorari am-
ut hi qtii illicite ab eodera sint provecti, ab eccle- plius non permittat, sed ad nos quantocius reverti
siaslicis ministeriis sint remoti.
— compcllat, ac magis inventa per oninia occasione
CAP.215. De ckpositiotu. eorum qui ab ephcopo transmiltat, ut sub ea qua dignum est observantia
suo solum manus imposiiionem, et ab alio presby-
tero relicjuam ordinum benedictionem susceperunt. refrenatus, saeculares mores ad sacerdotalem stu-
Ex concilio Carthaginensi, cap. 5. deat convertere gravitatem. Nam satis noxium at-
Ad cognilionem nostri examinis Gabrenensis dia- queperniciosum est ut imitatione ipsius qui aedi-
coni relatu pervenit, de quibusdam [tribus] ipsius ficari debuerant destruantur, in qua re non solum
-Ecclesiae clericis, quod dum unus ad presbyterii, ille culpabilis, sed etiam qui nori restiterit inven:-
duo ad levilarum ministerium consecrarentur, tur. Nam consentire videtur erranti, qui corrigen-
episeopus eorum, oculorum dolore detentus, fertur da, utresecari debeant, non occurrit. Quia vero qui-
manum suam super hos tantum posuisse, et pres- dam Theodorus episcopus de dicecesi reverendissimi
brterum quemdam illis.contra ecclesiasticum ordi- fratris nostri Constantii Mediolanensis Ecclesias
589 DECRETl PARS Y- — DE PRIMATU ROM. ECCLES.. ETC, 5S0
-cpiscopi, disciplinam (ut dicitur) evitans, illuc ve- A siint. Ex Rcgistro Gregorii, universis episcoph pcr
nisse firmatur, horlamur, ut et isto diligenlius Te- Illyricum dilectis, cap. 42 (/. i, ep. 43.)
quisito, ad ep.scopum suum veslra fraternitas trans- Jovinus excellentissimus vir, filius noster, per
mittat. Et quia sicut legitur, Qui abjicit disciplinam, Illyricum scriptis'suis nobis indicasse dignoscilur,
infelix est (Sap. m), nulla eum illic excusatione a se, sacris apicibus destinatis, jussura fuisse epi-
patiamini retinere, quatenus ex his qui levitatis eo- scopos, quos e propriis locis hoslilis furor expule-
rumyitiopossunt decipi, liberentur, etde ipsis ha- rat, ad eos episcopos qui nuncquoque in locis pro-
bere mercedem, ne hac stultitia pereant, valeatis. priis degunt, pro sustentalioiie ac stipendiis prae-
CAP.218. — Quandiu episcopus in aliena civitale sentis vitae essejungendos, et Iicet ad haec fraterni-
morari debeal. Ex concilio Sardicensi, cap. 14. tatem vestram jussio principalis admoneat, habe-
Osius episcopus dixit: Et hoc quoque statuere mus tamen maj'us horum mandatum ceterni Princl-
debetis, ul ex alia civitate cum venerit episcopus ad pis, quo ad hsec lerribilius peragenda compellimur,
aliam civitatem, ef, ambitioni magis quam devotioni ut non dico fratres el coepiscoposnostros, sedeliam
serviens, voluerit in alia civitale multo lempore re- ipsos quos nobis contrarios.patimur, cum opportu-
sidere, forte enim evenit episcopum loci non esse nitas postulat, in conferendis subsidiis necessilatum
lam instructum neque tam doclum, is vero qui ad- R ; carnalium diligamus. Oportet ergo vos ad hanc rem
venit incipiat contemnere eum, et frequenter facere el coalesti primitus Principi obedientes existere, et
sermonem, utdehonestet etinfirmet ejus persosam, imperialibus etiam j'ussionibus consentire, quate-
ita ut hac occasione non dubitet reliuquere assi- nus fratres coepiscoposque nostros, quos et captivi-
gnatam sibi Eeclesiam et transeat ad alienam... Dif- tatis et diversarum necessitatum angustiae compri-
finite igitur tempora, quia el non recipi episcopum munt, debeatis consolandos conveniendosque vo-
inhumanum est, et si diutius resideat, perniciosum biscum in ecclesiasticis sustentationibus.libenter
est. Hoc ergo ne fiat, providendum esl. Memini au- suscipere, non quidem ad commuuionem episcopa-
tem supenori concilio fratres nostros constituisse, lis throni et dignitatem, sed ut ab Ecclesia juxta
ut si quis laicus in ea in qua commoratur civitate, possibilitatcm suflicientia debeant alimenta perc'-
quatuor Domiiiicosdies, id est, per tres septimanas pere. Sic enim et proximum in Deo et Deum In
iion celebrasset conventum, communione privare- proximo diligere comprobamur. Nullam quippe eis
tur. Sihaec circa laicos constituta sunl, multo" ma- in vestris Ecclesiis auctoritatem tribuimus, sed tan-
.gisepiscopum nec licet, nec decet, si nulla sit taiti lum eos vestris solatiis conlinere summopere hor-
gravis neeessitas qute detineat, ut amplius a supra- tamur.
dicto tempore absens sit ab Ecclesia sua. Universi "• CAP.222. — Ephcopos vel presbyteros ignolos ante
dixerunt plaeere sibi. probalionem in minhterittm non admiitendos. E.c
concilio Rolliomagensi, cap. 25 [68].
CAP. 219.«—De suscipiendis episcopis qui pcrsecu-
lionem patiunlur. Ex eodem cap. 21. Statuimus seeundum canonicam cautelara omnes
Osius episcopus dixit: Suggerente fratre et co- undecunque supervenientes ignolos episcopos vel
aute probatioiiem synodalem in eccle-
episcopo nostro Olympio, etiam hoc placuit, ut si presbyteros,
vim et siasticum ministerium non admittere.
aliquis perpessus est, inique expulsus; pro
diseiplina et catholica confessione, vel pro defen- CAP. 225. — Ut ephcopus hostilitate comptdsus, ad
aliam vacuntem transeal Ecclesiam, Ex reghtro
sione veritatis effugiens pericula, innocens et devo-
Gregorii ad Angelum ephcopum (lib, n, c. 25, ad
tus ad aliam veneritcivitatem, non prohibeatur im- Joannem Squildtinum episc).
morari, quandiu redire possit, aut inj"uria ej'us re- (7, q. I, c. Pastoralh officii.) Pastoralis oflicii
medium aeceperit, quia durum est eum qui perse- cura nos admonet destitutis Ecclesiis proprios con-
cutionem palitur non recipi, etiam et larga benevo- stituere sacerdotes, qui gregem Dominicum sollici-
lentia, et humanitas ei est exhibenda. Omnis syno- tudine pastorali debeant gubernare. Propterea te
dus dixit: Universa quae constituta sunt, catholica D J Joannem ab hosf.bus captivatum Lisitance civitatis
Ecclesia universo orbediffusacustodiat. Et subscrip- episcopum, in Squilatina Ecclesia cardinalem necesse
serunt omnesquiconvenerant. duximus constituere sacerdotem, ut et susceptam
CAP.220.—De illh qui se dicunt ephcopos esse. semel animarum curam intuitu futurae retributionis
Conc.Remensi,cap. i\(concil. Cabillonensi,cap.ic>). impleas, et licet a lua hoste imminente depulsus
Sunt in quibusdara locis Scoti, ]et alii erronei sis, alienam, quae pastore vacat, Ecclesiam debes
qui se dicunt episcopos esse, et multos negligentes gubernare, itatamen,utsicivitatem illam abhostibus
absque licentia dominorum suorum sive magistro- liberam effectam, Domino protegente, ad priorem
rum suorum presbyteros et diaconos ordinant. Quo- statum contigerit revocari, in eam in qua prius
ruin ordinalionem, quia plerumque incidit haeresim ordinatus es Ecclesiam revertaris. Sin autem pra*-
[fonc haeresisj et multis erroribus subjacet, modis dicta civitas continua captivitatis calamitate premi-
omnihus irritam fieri debere, omnes uho consensu tur, inhac in qua et a iiobis incardinatus es Eccle-
dccrevimus. sia debeas permanere.
CAP.221. —Quahter veregrini ephcopi suscipiendi CAP.224. — De ephcoph, qtwd omneshomines jtirs
59i D. IYONIS GARNOTENSIS EPISCOPl '
592
eis obe'dh'edebeant. Ex decretis Clementh papw, A quam sacerdos esse probabitur. Ecce, inqult Pro-
cap. 15 (ep. i, longe anle finem). plieta, quam bonitm el quam jucundum habitare fra-
Omnes principes terrae, et cunctos homines epi- tres in unum (Psal. cxxxu)! 1111vero non in unum
scopis obedire, et capita sua submittere, eorumque habitant, qui a fratrum se solalio sublrahunt, ef,
adjutores existere Petrus praecipiebat, ut omnes quod deterius est, qui fratribus insidias ponunt, ar.t
pariter fideles el cooperatores legis Dei monslraren- laqueos praeparant. Item post pauca. Nos ergo qui
tur, ne de eis dicalur : Confundentur el erubescent discipuli Domini el dici esse cupimus, portare cru-
omnes, qui pugnanl adversum te, et erunl quasi non cem Domini et compati fratribus debemus, et non
sint, et peribunt viri qui contradicunt libi. Qumres eos quascunque eis insidias aut foveas praeparare, quia
el non invenies, viros rebelles lnos. Erunt qnasi non talionem recipiet [meretur], qui fratribus foveam
sint, et vetuti constttnptio hominis bellanlh adversum parat. Nolite errarc, fratres, quia Deus non irridetur
te. (Isa. XLI). (11, q. 5, c. Si aufem vobh contrave-
(Gal, vi). Huj*usrei gralia Dominus vobis commisit
niunt). Omnes ergo qui eis contraeunt, ila damna- Ecclesiam suam, ut pro omnibus laboretis et cun-
los et iijfames usque ad salisfactionem monstrabat, ctis oppressis opem ferre non negligatis. Unde et
et nisi converterentur, a liniinibus ecclesiae alie- Dominus per prophetam loquitur, dicens : Hjec AU
nos esse pi*a_cipiebat. " cit Dominus : Judicale mane judicium, el eruile vi
CAP.225. — Quod ephcopi claves sinl Ecclesim. Ex oppressos de manu calumniantis, ne forle egrcdiatur,
ejusdem decreth, cap. 57 (ibid., post medium), mea et succendatur, el non sit
Sanclam crgo Ecclesiam immaculatam omnes ser- quasi ignh, indignatio
Yos ergo qui in summa
vare dcbcrc evangelizabat, cujus claves episcopos qui exstinguul (Jer. xxi).
esse dicebal. Ipsi enim habent potestatcm claudere specula a Domino consliluti eslis, attendere eos ct
et claves cceli facti opprimere' oportet qui inter fratres sediliones et
ccelum, aperire porlas ejus, quia scandala excitant, ne simul cum eis pereatis.
sunt. Admoncbat auiem eos neminem nocere debe-
oculi Domini et eos CAP.250. — De ephcopis qui se canino denle corro-
re, quia sunl, qui tangit, qtiasi serint. Ex ejusaem ad eosdem, cap, 15 (eudem epi-
qui langit pupillam oculi ejus (Zach. n). El quanta stola, paulo anie).
poena diguus sit qui eos scandalizat, ipsum Domi- Si vero (quod absit!)discordes fueritis, et cani-
num docuisse dicebat ubi ait : Qui scandalizaverit no denle vos derodere coeperitis, nou solumeos non
unum de pusillh istis qui in me credunt, expedit ei ut sed elvebis ipsis nocebitis, atque ab
cbllo et superabitis,
suspendatur mola asinaria in ejus, demerga- eis superabimini, et nocenter forte peribilis.
lur in profundum inaris (Matlh. xvm).
— £ CAr. 251. — De ephcopis qui fratribus nocere desi-
CAP. 226. Quod ephcopos Dominus ad glotifican-
dum se elegerit. Ex eodem, cap. 29 (ibid., loncje derant. Ex decrelh Bonifacii papm^
anie finem). Sicut omnis qui diligit fratrem sttum, ex Deo est,
Ad glorificandum se, et divina mandata semi- ita omnis qui odit proximum suum ex diabolo est;
nanda et -evaugelizanda, episcopos Dominus elegit, dilectione eriim sola discernitur quis ex quo genitus
et non ut prohibeanlur ctut perturbentur aiebat, approbelur, dieente Joaune : In hoc manifesti sunt
quoniam qui eos laedit eum lsedit cujus legatione , filii Dei et filii diaboli. Omnis qui non facit jusliliani
funguntur. Prcedicare eos assidue et mandata Ho- el non diligil fratrem suum, non est cx Deo. Quoniam-
niirii sine intcrmissione aimuntiare rogabat. Opera hwc esl annuntialio quam ab ittilio audisth : Ut di-
eorum bona coram hominibus demonslrare, el con- tigamus alterulrttm (I Joan. m). Et post paululum :
scientiam bonam coram Deo habere insinuabat. Otnnh qui oditfratrem suum homicida esl. Et scith
CAP.227. — De ephcoph quod se invicem diligere qnoniam omnis homicida non habet 'vitam mlernam'
debeant. Exeodem cap. 50 (ibid., post medium). in se mancntem (ibid.). Ecce liomicida esse proba-
Episcopos ergo vice apostolorum regere, Domi- biliter declaralur, qui a fraierna societate dividi-
num docuisse dicebat, et reliquorum discipulorum ; tur. Nam et si manus non moveat ad occidendum,
vicem tenere presbyteros debere insinuabat, et sii p pro eo tamen i quia munitus est [immitis., «/.,
quis aliquem ex his scandalizaret, gravissimam L nititur] ad noceiidum, jam a Deo homieida tenetur.
poenam infeiri debere praedicabat. Cunctos se invi- Yhit ille, etislejam interfector con\ineitur.-Cum~
cem diligere et adjuvarc dcbere, et neminem ab ad- his igifur praeceptis bcatus apostolus Paulusconsona
jutorio iratris se sublrahere instruebat. •jiraedicalioneconcordat dicens: iVon gccidat sol su-
CAT.228. — Arec ephcopus atiutn ephcopum-conctd- per iracundiam vestram (Ephes. iv) : et Noltte locum
cet. Ex concilio Arelalensi primo, cap. 17. dare diabolo (Ibid).]Ilem. Relat<enobis sunt qttorum-
Ut nullus episcopus alium conculcet, eumque ca- dam sacerdotum personae in tantani obstiriationis
lumniare vel injuriai'e praesumat. Quod si feceriit efferbuisse discordiam, ut non solum illos ab ira
gradus sui periculo subjacebit. occasus' solis non revocet, sed ne annosa quidem
CAP.229. — De episcopis qui se a fratrum adjutorh transacfio temporum, ad bonum charitatis inclinet;
subtraxerint. Ex decreth Alexandri papm omnibui; quippe in quorum cordibus idem sol justiticc Chri-
'
episcopis missh, cap. 22 (epish 2). - stus occubuil, ut ad lumen charltatls [veritatis] re-
Qui auterii ex vestro collegio fugerit [fuerit], e l dire vix possint. Horum igitur et similiuni discor-
ab auxillo vestro se subtraxcrit, magis schisrhalicui5- dantium fratrum oblajiones, juxla" aniiquam cano-'
595 DECSIETI PARS Y. — DE PklMATU ROM. ECCLES., ETC. , 594
num definilionem, nuilo modo recipiendas esse cen- __.vivit qui non reete credit. Nihil mali vitlt, qui fidelis
semus, personis tamen discordanliuni in speciali esl. Si quis fidelis est, videat ne falsa loqualur, aut
definitione praecipinius, ut antequam eos reconci- cuiquam insidias ponat. Fidelis homo semper fideli-
liatio vera inneclat, nullus eorum accedere ad al- ter agit, et infidelis callide insidialur, atque fideles
tareDei audeat, velgraliam sanctaj communionis et pie ac juste viventes perdere nititur, quia similis
percipiat, sed geminato tempore per poenitentiam similem sibi quaerit. Infidelis vero homo mortuus
compensabunt, quo discordiss servierunt. Quod si est in eoipore vivente, econtra sermones fidelis ho-
unus eorum alio contemnente, ad satisfaetionem minis vitam custodiunt auditorum. Doctorem enirit,
chariiatis cucurrerit, ex co tempore jam pacilicus cafholicum, et praccipue Domini sacerdetem, sicut
intra eeclesiam recipietur, ex quo ad concordiam nullo ei'rori implicari, ita nulla oporlet machina-
fesfmasse convincitur, senlentia tamen superiori tione aut cupiditate violari, dicenlc Seriptura san-
servata, ul tempus quod in ira expendit, geminatum cla : Posl concupisceniias tuas neeas, et a voluutate
in poenitcntiaesatisfaclione persolvat. tua averlarh (Eccli. xvm).
CAP.252.—Ut episcopi a solo Domino sintjudicandi. CAP.255. — Quod injusium judiciumjussu regh vel
Ex decretis Clementh papm, cup. 58. episcopi^,vel alicujus poienth factum, irritum ha-
beaiur. Item idem (paulo post).
Episcopos autem a solo Domino judicandos aut 3
removendos, et non ab aliis esse dicebat, quia sui Quidquid irrepreliensibile est catholica defendit
Ecclesia. Nulii imperatori, vel cuiquam pieiatem
sunt, et non alterius. Et quis est qui alterius judi-
cet servum : Nam si ista non patiunlur homines, custodienti licet aliquid eontra maudaia divina prae-
nec Deus coelorum [deorum], et Dominus dominan- sumere. Injustum ergo judicium et defhiitio injusta$
liuni haec ullatenus patitur. Unde et prophetas sibi regio metu aut jussu, aut cujuscunque episcopiaut
testes esse dicebat, per quos Dominus loquilur di- potenfis, a judicibus ordinata vel acta, non valeat_
cens : Ecce excoxi te, sed non quasi argenium elegi fiomini religioso parum esse debet inimicilias alio-
te in camiiio paupertalis. Propter me faciam, ut non i*umnon exercere vei augere, male loqueudo, nisi
etiam eas exslinguere bene loquendo studuerit. Me-
blasphemer, et gloriam mcam alteri non dabo (Isai.
lior est in malis faclis humilis cotifessio quam iu
xtviti).
CAP,255. — Nimis timendum esse el prmvidendum, bonis superba glorialio.
ne offendaniur ephcopi. Ex decrelis Evarhii papw CAP. 256. — Ne aiiquis allerius lerminos usui.pet^
fralribus per /Egypium mhsis, cap. 6. nec allerius parmcianum judicet aul excommunicet.
Kimis timenda est, fratres, hcec senleiilia, et pras- Ilem in secundo dtcretali suo,
videndum est vobis, ne offeiidatis eos qui lantam a '3 Ncmo allerius ierminos usurpet, nec allerius pa^
Domino habent poteslatem, ct ideo potius obedien- rcecianum judicare aut excommunicare prcesumatt
di-, diligendi, et non detrahendi vel lacerandi aut fui3 talis dijudicatio aut cxcommunicatio veldam-
ejiciendi sunl, sed portandi ct amandi, ipso dicente natio nec rata erit, nec vires ullas habebit, quoniam
Domino : Qui vos audit, me audil, el qui vos sper- nullus alterius judicis nisi sui, senteuiia tenebitur
nit, mc spemit (Luc x). Ideo haec vobis, et omnibus aut damnabitur. Unde Dominus loquitur dicens •
fidelibus scribimus, fratres, ut ab his caveatis, et Ne transgrediaris terminos anliquos quos posuerunl
posteris vestris non malum, sed bonum exemplum palres lui (Prov. xxu).
relinquatis, quoniam injuria episcoporum ad Chri- CAP.257. — Qui non debeant 'recipi ad accusalio-
slum pertinet, cujus vice funguntur. ncm, et tcslimonium contra episcopos. Anapletus
CAr. 254. — Ne crimhialio ovium contra cpiscopum papa ierlius a Pelro, in primo decrelali suo, om-
suum recipialur. Ex prima epislola Catixii papm. nibus episcoph.
Calixtus episcopus Ecclesiae catholieae urbis Ro- Beatus praedecessor noster Clemens, vir aposlo-
nise, Benediclo fratri et coepiscopo, salutem in licus, et Spiritu Dei plenus, una cum reliquis san-
Christo. Criminaliones contra doclorem nemo su- ctis collegis suis staluit, dicens : Accusandi vel te-
scipiat, quia non oportet filios patres repreheadere, " slificandi licentia denegetur his, qui Christiance re^-
uec servos dominos lacerai*e.Filii crgo doctorum ligionis et nominis dignilatem, et suce legis vel sui
sunt omnes quos instruunt, el sicut filii patres car- propositi normam aut regulariter prohibita.neglexe»
nales, sic et hi patres debent diligere spirituales. rint. Transgressor enim sponte legis suae, ejusque
Non enim bene vivunt qui non rccte credunt, aut violatores apostatae nominantur. Omnis eiiim apo->
patres reprehendunt, vel detrahunt suis. Doctores slata refutandus esl ante reversionem suam, nec in
ergo qui el Patres vocantur, magis porlandi quam accusationem recte agenlium, aut teslimonium re~
reprehendendi sunt, nisi in recia fide erraverint. cipiendus [suscipiendus]. Scimus autem mullos ob
Nullus ergo doctorum per scripta accusetur, nec nisi id infestare doctores, ut eos perdant et propriae vo-
fideli et legitimo qui etiam irreprehensibilem vitam luntatis placita adimpleant, non propterea tamcn
.ac conversationem ducat, aceusatori respondeat, doctores, in quantum vires suppetunl, a recta cerau-
quia indignum *estut doclor stulto et indocto at- latione et bona inteiilione rccedere debent, scientes
que reprehensibiliter viventi, respondeat, j'uxta stul-. quia Beali qui perseculionempatiuntur propter jusli-
titiam suam , dicente Scriptura: Non respondeas tiam (Matth. v). .Nihil est autem illo pasloi'e mise»
slultojuxta stuititiam suam (Prov. xxvi). Non bene rius qui luporum laudibus glorialur; quibus si pla-
±*ATROL,CLXL 13
595 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 590
cere voluerit atque ab his amari delegerit, erit hinc ._\ spectus. Et paulo inferius. Deteriores quippe sunt
ovibus magna pernicies. Nullus ergo pastorum pla- qui prcepositorum vitam moresque corrumpiint, his
cere lupis et gregibus ovium potest. Deo enim per- qui substantias aliorum praediaque corrumpunt.
fecte sacrificantes non debenl vexari, sed portari, Sententia quippe Cham filii Noe damnaniur, qui
consolari atque ab omnibus venerari. suorum prapositorum culpam produnt, ceu Gham
CAP.258. — De eodem expressius. Iclem, in secnndo qui verenda patris non operuit, sed dei*idendamou-
decrelali suo, episcoph Ilalim. stravit (Gen. ix). Paslor Ecclesiaesi a fide exorbita-
(2, q. 7, c. Accusatio.) Accusatio eorum quoque, verit, erit a fidelibus corrigendus, sed pro reprobis
super qua nos consulere voluislis, non nisi ab ido- moribus magis est lolerandus quam dislringendiis;
neis et probalissimis viris, qui et suspicionibus et quia rectores Eccleshs a Deo judicandi sunt, sicut
seeleribus careant, fieri debet, quia Dominus sacri ail Prophela : Deus stetit in Synagogadeorutn, in
sui corporis tractatores a vilibus et reprobis, ac non medio autem deos dijudicat (Psal. LXXXI).Ilem. Tam
idoneis personis infamari noluit, nec calumuiari, sacerdotes quam reliqui iideles omnes summam de-
sed ipseproprio flagello peccantes sacerdotes a lem- bent habeie curam de his qui pereunt, quatenus
plo ejeeit. Unde liquet quod summi sacerdotes, id eorum redargutione aut corrigantur a peccatis, aut
est episcopi, a Deo sunt judicandi, non ab humanis ;R si incorrigibiles sunt [apparueilnt], ab ecclesia se-
aut pravce vilce hominibus lacerandi, sed potius ab parentur.
Iioiainibus fidelibus porlandi, ipso Domino exem- CAP.240. — Quod a plebe vel a vulgaribus hominibus
plum dante, quando per seipsum, el non per alium non sit arguendus vel accusandus ephcopus. Eva-
vendentes et emcntes cjecil de templo sacerdoles rislus papa ephcoph Africm (epist. 2),
(Mailh. xxi). Nullus enim, ul reor, inter nos inveni- (2, q. 7,'c. Non est a plebe.) Non est ilaque a
lur qui velit servum suum ab alio quam a se judica- plebe aut a vulgaribus hominibus arguendus vel ac-
ri. Quod si prcesumplum fuei*it, aul multo indigna- cusandus episcopus, licel sit inordinatus; "quia pro
lione ipse irascitttr, aut potius vindictam quaerit meriiis subditorum disponitur vita rectorum. Unde,
super eum. Unde et Dominus ait per prophe- si qui sunl viluperalores aut accusatores episcopo-
tam : Qui vos langit, tangit pupillam oculi mei rum, vel reliquorum sacerdotum, non oporlet eos a
(Zach. n) Et paulo post. Si detractores quorum- judicibus Ecclesiae audiri, antequam eorum discu-
-
cunque graviter judicantur, et in perdilionis la- tialur aeslimalionis suspicio vel opinio, qua inten
queum cadunt, mullo magis laceratores et detra- tione, qua fide, qua temerilate, qua vita, qua con-
ctoiesalque accusaloresfamulorum Dei damnantur, scientia, quove merito, si pro Deo, aut pro vana
et in barathrum, nisi se corrcxcrint et per eorum (-_[gloria, aut inimicitia vel odio, vel cupidiiale isla
salisfactionem condignam egerint poeuitentiam, in- praesumpserint. Et paulo post. (2, q. 7, e. Deus
dubitanter vadunt et vindicibus flammis exuruntur. omnipotens.) Deus omnipolens ut iios a praecipilanie
Haecet alia periculosa considerantes apostoli statue- sentenliae prolatione compesceret, cum omnia
runt ne facile comjnoverentur, aut lacerarentur, vel nuda et aperta sint oculis ejus, mala tamen Sodo-
accusarentttr columnce sanctce Dci Ecclesice, quce morum noluit audita j'udieare, priusquam manifesfe
apostoli et successores eorum non immerito dicun- agnosceret quae dicebantur. Unde ipse ail : Descen-
tur. Sed si quis adversus eos vel Ecclesias eoruai dam el videbo utrutn clamoretn, qui ver.il ad mc,
co-mmotus fuerit aut causas habuerit, prius ad eos opere compleverinl, an non esl ila, ut sciam (Gen.
recurrat charitatis sludio, aut familiari colloijuio, xvm). Deus omnipotens cui nihil abscondilum est,
ea sanent commoti quce sananda sunt, et charita- sed omnia ei manifesta sunt, etiam antequam fiant,
tive emendent quce juste einendenda cognoverint. non ob aliud haec et alia multa quce hic prolixilatem
Si autem aliqui eos prius quam hoc egerint lacera- vitantes non inseruimus, per se inquirere dignat.is
re, accusare, aul infeslare prcesumpserint, excom- est, nisi ut nobis exemplum daret, nec prcecipitcs
municentur, el miniijie absolvanlur antequam per in discutiendis et judicandis negoliis essemus.
satisfactionem, ut jam dictum est, condignam ege- CAP.241. —De exlorta confessione. Alexander papa
rint pcenilentiam, quoniam injuria eorum ad Chri- quinius a Pelro in primo decretali suo omnibus epi-
stum pertiuet, cujus legatione funguniiir. Ilem. Ej'e- scopis misso.
ctionem quoque, ut supra memoratum est, summo- Si sacerdolibus vel actoribus Ecclcsi» qutedam
rum sacerdotum sibi Dominus reservavit; licetele- scripturce quoquomodo per metum, aul frauderor,
ctionem eorum bonis sacerdotibus et spiritualibus aut per vim extortae fuerint, vel ut [velut] se libe-
populis concessisset. rare possent quocunque ab eis conscriptae vel labo-
CAP. 259. — Quod accusatorcs ^t lestes esse non ratae fuerint ingenio, ad nullum eis praejudicium vel
possmit, qui ante hesternum diem, 'aul nudius- nocumentum valere censemus, neque ullam eis in-
tertius inimici fucnmt. Idem in terlio decretalisuo. famiam aut
calumniam, aut a suis sequeslralionem
(3, q. 5, c. Accusalorcs.) Accusatores et testes bonis unquam auctore Deo, et sanctis aposiolis eo-
esse non possunt, qui ante hesternuui diem aut nu-
rumque successoribus sustinere permittimus. Paulo
.diustertius inimici fuerunt, ne-irati nocere cupiaul, post. Confessio enim in talibus non
vel hesi se ulcisci velint. Inoffensus ergo accusalo- spontanea fieri debet: omnis enim compulsa,-sed
confessio quse
rum et testium affectus .quaerendug esl, et non su- fifex
n,ecessitate, fides non est. Confessio ergo IJL.
*«-•» nF.r.RETI PARS Y. — DE PRlMATU ROM. ECCLES., ETC 598
ta.ibus non esiorqueri, sed debet jsgonle proferri A i nisi quae manifestis indiciis comprobantur, nisi qua?
[profiteri] : pessimum est enim de suspicione aut manifesto judicio convincuntur, riisi <pjaej'udiciario
extoita confessione quemquam judieare, eum magis ordine publicantur. Ilem. Panlo post. (Hmc Iiabentur
mspeetor cordis sit Domiuus quam operis. Paulo supra c. 4.) Placuit ut accusatus vel judicatus a
posCNon potest autem humano condemnari exa-, comproviucialibus in aliqua causa episcopus licenter
mine, quem Dominus suo reservavit judicio. Si appellet, et adeat apostolicae sedis pontificem, qui
omnia namque in hoc saecttlo vindicala essent, lo- aut per se aut per vicarios suos ejus retractari ne-
eum divina judieia non haberent. Et paulo post. Pe- goiium procuret, ef dnm iterato judicio pontifex
jus malum non esse exislimo, quam Chrislianos causam suam agit, nullus alius in ejtts loco ponatur
suis invidere sacerdotibus. autordinetur episcopus, quoniam quanquam compro-
CAP. 242. — Quo erdine adeundi sint primates vel vincialibus episcopis accusati causam pontificis scru-
alii judices. Idem. tari liceat," non tamen definire Inconsulto Romauo
Si quis erga episcopum vel actores Ecclesice pontifice permissum est. Et alibi in statutis legilur
1 : Si quis putaverit
qttamlibet querelam justam habere crediderit, non Apostolicis {epist. Clemenlh)
sea proprio metropolitanogravari apud patriarchani
prius primates aul alios adeat judices, quam ipsos
a quibus se hesum existimat conveniat familiariter, B vel primatem diceceseos, aut penes universalis apd-
stolicce Eccle"siaejudiGetur sedem. Nihil aliud est,
non semel, sed scepissime ut ab eis aut justitiam
suam accipiat, aut excusalionem. Si aulem secus fralres, talis praesumptio, nisi apostolorum suorum-
egerit, ab ipsis et ab aliis commtinione privetur, que decessorum fsuccessorum] lerminos fransgredi,
alierum -con- eoitimque decreta violari.
tanquam apostoloram Patrumque
CAP.245. •— Quomodo judicandus sit ephcopus, et
temptor*
•— quot testibus convincendus. Zepliyrinus xiv a
CAP. 245. Quod nec oves pasiorem suum repre- Pelro, in prinw decrelali suo, omnibus episcopis
hendere, nec plebs ephcopum accusare, nec vulgus• per Siciliam.
eum debeat arguere. -Pius papa (I) ix a Petro omni-
bus Ecclesiis. (2, q. 1, c. Primates accusalum.) Patriarchaj vel
(6, q. 1, c. Gves pastorem.) Oves paslorem suum primates aecusatum discutientes episcopum, noa
non reprehendaut, plebs episcopum non accuset, ante sententiam proferant finitivam quam apostolica
nec vulgus eum arguat, quia non esl discipulus su- fulti auctoritate, aut retun se ipse confiteatur, aut
per maghtrum (Mattli.x). Episcopi a Deo sunt ju- . per innocentes et regulariter examinatos convineatur
dicaudi, qui eos sibi oculos elegit. Nam a subditis i lesies. Qui minori iion sint numero quam illi disci-
aut a pravae vilce heminibus non sunt arguendi, aut'; C puli fuerunl, quos Dominus in adjumentum aposto-
accusandi, aut laceraudi. El in sequentibus. Nemo,, lorum eligere praecepit, id est 72. (5, q. 4, c. Detra-
bonum faciens aiteri verbo aut facto nocere vult. ctores.) Detractores quoque qui divina auctoritate
Quanto minus in suspicionem debet venire fidelisj eradicandi sunt, et aucteres [«/., actores] inimico-
homo, ul dieat aut. faciat ea quae pati non vull?f rum ab episcopali submovemus accusalione rel
Quia omnis suspicio est potius repellenda, quam ap- testimonio. Nec summorum quispiam minorum ac-
probanda vel recipienda. Iiem idem in secundo de- cusalionibus impetatur aut dispereat, neque in re
crelali suo. (17, q. i, cap. Sicul qui Ecclesium.)\ dubia certa judicetur scntentia, nec ullum judicium
Sicut qui Ecclesiam Dei vaslat, ejtisque prcedia ett siisi ordinabiliter habkum teneatur. (3, q. 9, c. Ab-
donaria exspoliat et invadit, fit sacrilegus; sie etf, sens vero.) Absens vero nenio judicetur, quia ct di-
ille qui ejus sacerdotes insequitur, sacrilegii reusj vinae et humanae hoc prohibent leges. Accusatores
existil, et sac.rilegus judicatur. Et sicut peecatumi autem eorum omni careant suspicione, quia colum-
qtiod in Deum committitur gravius est quam quodl nas suas Dominus firmiter stare voluit, non a qui-
in hominem, sic gravius est sacrilegiuni agere quam! buslibet agitari. Nullum namque eorum sententia a
fornicari. Paulo posl. (11, q. 1, c Si quh sacerd.) Sii su 0 judice non dicta constringat, quia el leges sae-
"n
quis saeerdoturn vel reliquorum clericorum suo epi- cuii idipsum fieri prsecipiunt. (5, q. 4, c. Duodecim.)
scopo inobediens fuerit, aut ei insidias paraverit, Duodecim enim judiees quilibet episcopus accusatus
aut contumeliam aut calumniam, et convincl po- si necesse fuerit eligat, a qttibus ejus causa j'uste
tuerit, mox curias tradatur, et recipiat quod inique. judicetur, Nec prius audiatur, aut excommuuicciur
gessit. vel judicetur, quam ipsiper se eligantur, et regula-
GAP.244. — De incertis judicih vitandh, et quod nec riter vocato ad suorum primo conventum episcopo-
vera sint credenda, nhi certis indicih probata, et rum, pereos ejus causa jiiste audiatur et lationa-
judiciario ordine publicata. Viclor papa fratribus biliter discernatur. Finis vero ejus causae ad sedem
Alexandriw positis (ep. 1, c. 2).
Audivimus apud vos vestrosque diversa judicia apostolicam deferatur, ut ibidem determinetur.
fieri, etincertajudicari. CAP,246. — Quod svoliati episcopi respondere non
Incerta, charissimi, nulla- debeant, nhires abtatm prius eis reslituantur. Idem
tenus judieemus, quoadusque veniat Dominus qui. in secundo decretali suo fratribus per
latentia producet in lucem et iliuminabit abscondita JSgyplum.
Nuntiatum est sedi apostolicae per apocrisiarios
tenebrarum,etmanifestabit consilia cordium(l Cor. iv). vestros, quosdam fratrum nostroruni episcoporum
Cuia quamvis vera sint, non tamen credenda gunt,, videlicet ab ecclesiis et sedibus
propriis pclll, -saa-
"5S9 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI I . 400
que eis auferri supellectilia, et sic nudos et exspo- A suorum ei ablata fuerunt, Iegibus redintegren-
liatos ad judicia vocari. Quod omni ratione caret: tur, nec convocari nec judicari poterit, nisi ipse
cum conslilula apostolorum eorumque successorum, pro sua necessitale minime lamenjudicaudus, adve-
elprteccpla imperatorum, ac conslitutiones legum nire sponte elegerit. Nullatenus ergo a quoquam
idipsum prohibeant, ac apostolicae sedis auctorilas cogatur antequam integerrime omnia, quae persug-
ldipsum fieri vetet. Praeceptum est ergo in anliquis gestiones inimieorum suorum amiserat,- poleslali
statulis, episcopos ejectos, atque suls rebus exspn- ejus ab honorabili concilio legali ordine rediiue-
liatos ecclesias proprias rccipere, et primo sua grentur : Praesul vero cum omni honore statui pi*i-
omnia eis reddi, et tum demum si quis eos j'uste stino reddatur, ct ipse dispositis oi*dinatisque libere
aecusare voluerit, aequopericulo facere, judices esse acsecure diusuis rebus, tunc regulariter infra qua-
deeernentes, episcopos recta facientes [sapientesj et tuor aut quinque, atit seplem menses,- juxta qro<$
in ecclesia convenientes, ubi tesles essent singulo- possibilitas ei fuerit, et non ante convocafus, ad
rfim qui oppressi vidcbantur, nec prius eos respon- lcmpus, in concilio legitimo, et canonico, veniat ad
dere debere, quam omnia sua eis et ccclesiis eoitim causam, el, si ita j*usievidetur, accusantium propo-
lcgibus integerrime resliluanfur. sitionibus respondeat. Item. Quod si ex utraqGC
CAP.247. — Injuste condemnatos oportere restitni. " parte ad causam dicendam convenerint (quia unus
' Sixltis
papa xxm a Petro, hi sccundo decrelali absque altero audiri non debet) quserendum esl in
suo jratribus per Hhvaniam. judicio cujus sint conversationis et fidei, atque sus-
{% q. 5, c. Fratres quos.) Fratres quos timore picionis accusatores, aut qua intentione hoc fa-
terreno injuste damnastis, scilote a nobis j'uste esse ciant, quia ad hoc admilti non debent, nisi boncc
rostitutos. Quibus ex auctoritale sancti Petri, apo- conversationis et rectce ftdei viri, hi videlicet qur
slolica auclorilate omnia quaa eis ablata sunt inte- omni suspicione careant, et bonas vilae sesf.matioiie
gerrime reddi praecipimus, si non vultis el vos et clareant, neque infames existant.(5, q. 10,c Si ac
principcs veslri a collegio noslro el membris eecle- eusatorum.) Quod si accusatOTum personae in judi
sice separari. Justo enim judicio Dei plerumque cio episcoporum culpabiles apparuerint, ad arguen-
peccaloribus poteslas, qua sanctos ipsius perse- dum non admittantur, nisi proprias catisas asserere,
quurJur, concedilur, ul qui Spiritu Dei j'uvanlur et non tamen criminales vel ecclesiasficas volueriuf,
agantur fiant per laborum cxercilia ciariores. Illi (5, q. 7, c. Infamis persona.) Infamis enim persona,
tamcn qui lioc agunl nullatenus evadunl pcenam; nec procurator potest esse, nec cognilor. (5, 17.9, c.
quia, tit ait Dominus : Vm illi per quem scandalum Absente adversurio.) Absente ve"ro adversario non
venii (Malih. xvm). Ilem, Paulo post. Incerta non G audialur aecnsalor, nec sententia aljsente parte alia
judicemus quoadusque veuiat Dominus, qui el itln- a judice dicta, ullam obtinebitfirmitatem. (5, q. 9rc.
minabil abscondita tenebrarum, el manffestabil con- Absens per fl/.-.m.)Neque absens per alium accusare
silia cordium (I Cor. iv). Et quainvis vera sint, non vel accusari polerit, necaffmis teslis admittatui*. Ne-
tamen credenda sunt, nisi quce certis indiciis com- minem ergo exhiberi de provincia ad provinciam,
grobanlur, nisi qticemanifeslo j'udicio convincuntuiv vel ad comifalum oporlet, nisi ad relaficnem judicis,
nisi quae judiciario ordine publicantur. Nullus ergo ad quem fuerit appellalum, id est ut acior semper'
bumano potest condemnari examine, quem Detis rei forum sequatur. (2, q. 6, c. &' quis judicem.) Si
suo judicio rcservavit. Ha_comnia summopere suiit quis aulem j'udicem adversiun sibi senserit, vocenv
praecavenda, ne prcesumplores esse videaraur. Et appellationis exhibeat, quam nulli oportet negaiL
accusalio episcoporum non est facile recipienda, di- (5, q. 6, c. PeregrinaJ) Peregrina vero judicia gene-
cente Domino: Non suscipias vocemmendacii (Exod. rali aclione prohibeinus, quia indi^num est ut ab
xxin); et Apostolus inquit: Adversus preshytcrum externis judicetur, qui comprovinciales et a se ele •
inscriptionem non esse recipisndanii absque duobus clos debet habere judices.
vel tribus idoneis testibus (J Tiin. v). Si haec de CAT.249. — Quod ephcopi ad concilitttn vocati noit
" debeanl venire, nisi lanto tempore snpcr sederint,
presbyteris vel caeteris fidelibus sunt praecavenda,
quanto magis de episcopis. quanto lempore vel ecclesih vel rebus suis spoliati
sunl. Eusebius papa in sccundo decrelali suo, fra-
CAP.248. — Quod ephcopus accusanlium proposilio- tribus per Alexandriam el Mgyptum.
nibus non respondeat, nec ad concilium veniat, nisi
' res (2, q. 2, c. In scriptttris.) In scripturis vestris re-
ablatm priits resliluanltir, el quales essedebeant
accusalores. Felix episcopus, ephcoph Gatlim in perimus quosdaffl episcopos vestris in partibus a
secnndo decrelali suo, propriis ovibus accusatos, aliquos videlieetex sus-
(3, q. 2, c. Si episcopus suis fueritj Si suis fue- picione, et aliquos ex certa ratione, et idcirco
' rit
cpiscopus aut Ecclesiae rebus sibi commissce quosdam suis esse rebus exspoliatos, quosdam vero
exspolialus aut, quod absit! quod alienum ab a propria sede pulsos; quos sciaMs nee ad synodum
omnibus esse debet fidelibus! a sede propria comprovincialem, nec ad generalemposseeonvoca-
ejectus, aut in detentione aliqua a suis ovibus ri, nec in aliquo judicari, antequam cuncta quae cis
fuerit sequestratus, tunc eanonice ante in pri- sublala sunt, legibuspotestatieorum redintegrentur_
stino statu restiiuatur, cum omni privilegio sui (5, q. % c. Prius ergo.) Prius ergo oportet omni*
.lionoris , et sua omnia quce insidiis inimicorum illis legibus rediiitegrari, et ecclesias qua. sibi sub-
401 DECRETI PARS V. — DE PRIMATU ROM. ECCLES., ETC. 402
lalae sunt, cum omni privilegio suo reslitui, et A I dant. (6, q. i, c^Detertores.) Deteriores quippe sunt
poslmodum non sub angusti temporis spatio, sed qui doctorum vitam moresque corrumpunt his q.ti
tantum temporis spalium eis indulgeatur, quantum substantias aliorum praediaque diripiunt, Ipsi qui-
exspoliati vel pulsi esse vldentur, antequam ad dem ca quae extra nos, licet nostra sint, auferunt •
synodum convocentur, et ab omnibus quisque suae nostri vero detractores, et morum nostrorum cor-
provinciae episcopis audiatur. Nam nec convocari ruptores, sive qui adversum nos armantur, proprie
ad causam, nee judieari potest exspoliatus, vel ex- nos ipsos deeipiunt, et ideo j'uste infames sunt, et
pulsus, qula non est privilegium quo exspoliari merito ab ecclesia extorres fiunt.
posslt jam nudatus, unde et antiquitus decretum CAP.255. — Qtwd htfames sunt qui prmlatornm vi-
est omnes possessiones, et omnia sibi sublala, at- tam corripiunt, et conversationi detrahunt. Ex de-
que fructus cunctos, ante litcm contestaiam perce- crelis Caii papm, cap. 7 (Euseb. epist. 2, ad episr.
ptor vel primas possessoj*i rcsiitiial. Item. (12, q. 2, Alexandrim).
c. In anliquh.) Est in anliquis Ecelesice statulis de- Oves vero qusepastori suo commissae fuerint, euin
crelum ut qui aliena invadit, non exeat impunitus, nec reprehendere, nisi a recta fide exorbitaverit,_
sed cum niultiplieaiione omnia reslituat. Unde et debenl, nec ullatenus accusare possunt, quia facfa-
in Evangelio scriptttm est: Quod si aliquid defrau- H pastorum oris gladio ferienda non sunt, quanquara.
davi, reddo quadrttplum (Lvc xix). Et in legibus sce- recte reprehendenda videantur.
cularibus cauluin habetur : Qui rem subripit alie- C _P-254. — De non rcpreliendendisephcoph. Ex dc-
nam, illi cujus res direpla estin undecuplum quce creth Evarhti papw omnibus per mgyptum ffatri-
sublata sunt restituat. bus mhsis, cap. 18.
CAP, 250. — Ephcopos ab ovibus suis non reprehen- (5, q. 2, c. Audivhnus.) Audivimus enim quosdara
dendos, nisi in fide erraverint. Ex epist. Anacleli a vobis infamatos et dilaceratos
papw scripta omnibus sacerdotibus Christi, cap. 1 tatibus episcopos et achi-
(cpht. 5;. propriis pulsos, (quia [qui] alibi episcopi
Doctor autem vel pasior Ecclesiss, si a fide exor- constilui non possunt, nisi in civitatibus non mir.i-
feitaveiit, erit a fidelibus corrigendus; sed prore- mis) et alios in eis ipsis viventibtts constitutos. Idco
probis moribus magis est lolerandus quam dislrin- hcec vobis scribimus, ul scialis haec fieri non licere,
gendus, quia rectores Ecclesiarum. a Domino sunt sed propiios revocari, et integerrime restitui de-
judicandi, sicut ait Prophela : Deus stetit in syna- bere. Illos vero qui adullerina foeditate suas sponsas
goga deorum, in medio autem deos dijudicat (Psal. (quas et uxorcs eorum praefixo tenore esse inlelligi-
...xxxi). Unde oportet uriumquemque fidelem, si vi- Q I mus) lenent, ejici, ut adulteros atque infames fieii,
deril aut cognoverit plebes suas adversus pastorem eosque ab ecclesiasticis honoribus arceri jubemus.
suuni tumescere, aut cleri [clerum, al., eontra cle- Si autem adversus eos aliquam querelam habueri-
rum] delractionibus vacare, hoc vitium pro viribus tis, liis peractis inquireiidum erit, et auctoritate hu-
exstirpare, prudenterque corrigere satagat, nec eis jus sanctce sedis teiminandum.
in quibuscunque negoliis niisceri, si incorrigibiles i CAP. 255. — De infamalh et dilaceratis ephcoph,
apparuerint, antequam suo reconcilientur doctori, et a civilalibus proprih expulsh, sine Romana au-
ctorilate. ExdecrelhStcphani papmomnibus episco.-
prcesumaf, quoniam tam sacerdotes quam reliqui fl-
delc-s onmes, summam debent habere curam, de ph, cap. 65 (ep. 2, c. 1).
his qui percunt, qualenus eorum redargutione aut Ntillus enim episcoporum, dum suis fuerit rebus.
corrigaiitur a peccatis, aut, si incorrigibiles appa- exspoliatus, aut a sede propria pro qualibel occa-
ruerlul, ab Ecclesia separentur. sione pulsus, debet accnsari, aut a quoquam ci po-
'
CAP. 251.— Deeadem re. Ex decrctis Clementis pa- test crimen objici, priusquam integerrime restaure-
pm (epht. i). tur, et omnia, quffi ei ablata quocunque sunt inge-
ipsi autem episcopi si exorbilaverint, ab istis non nio, legibus redintegi'entur, et ipse sedi proprias et
sunt reprehendendi vel argttendi, sed portandi, nisi[ D prislino statui regulariler i*eddalur, ita ut omncs
in fide erraverint. Hi ergo super hos sunt, non illi[ possessiones, et cuneta sibi pi*a.diainjuste sublata,
super istos, quoniam major a minore non argui nec: atque fruclus omnes ante conceptam accusationem
judicari potest. Nullus se extollat erga dociores ac. primales, et synodus episcopo de quo agitur,
magislros suos, quia discipulus super magistrumesse ! funditus restiluant, quia hoe non solum ecclesia-
(Matth. x) non potest^ nec debet; nulltis velit dicii sticae, sed etiam saeculi leges fieri prohibent. Neque
sanctus antequam sit; sed prius sit, ut verius dicatur. aliquis eorum aut ecclesiarum actor [auctor] vel de-
Praecepta Domiui doctorumque ac magistrorum factai fensor ad aliquos prius accusari debet, quam ipse
quotidie adimplere, et iu Chrisli nomine pro inimi- charitalive bis aul ler ab eis, qui se lassos aestimant,
cis orare oportet. vel eos pro. aliquibus erratibus corripere cupiunl,,
CAP. 252.— De eadem re._Ex episiola Eusebii papw, conveniatur, ut ab eis autfamiliarememendationem,
cap. 20 (Anacletus, ep. 5, c. 5). autjustam percipiat excusationem. Quod qui prae-
Necesse enim est ut rectores a subditis limean- sumpserit, liminibus arcealur Ecclesiae, usque ad
tur, ci ab ipsis corrigantur, ut humana formidinc. condignam salisfactionem.
peccare lncluant, qui dhina judicia nou formi- CAP. 256. — Ul epiicopus non dijudicetur qui sttis
• "
M> D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPt 404
.•ebnsest spotiatus.. Es d&creihFelich papm ephco- A accusatus vel damnatus episcopus appellaverit Ro-
pis per JEgyptum missis, cap. 10. manum ponlificem, id statuendum, quod ips&
(2, q. 2, c. Nullus episcop.) NuIIus enim episcopus jusle censuerit.. Et omnes qui adversus Patres ar-
qui suis est rebus exspoliatus, aut a sede propria roanlur infames essc censemus, neque eos qui caro
vi aut terrore pulsus, antequam omnia siju abla- inimicis mprantur ad accusafionem vel testimonium
ta legibus restituanlur ,_et ipse pacifice annum recipiendos. Placuil utsemper inaccusationem cle-
vel plus suis fruatur honoribus, sedique propriae ricorum primo persona, fides, viia el eonversaiiobla-
sit regulariter restitutus, juxta canonicam insli- sphemantium perscru tetur. Nam fides omnes actus ho-
tutionem accusari, vocari, j'udicari, aut damnari po- aiinis praecedere debet, quia dubius in fide infidelis
test. est, nec eis omnino est credendum qui verilatis fidc3»
CAP. — Ut ephcapi criminciti libere apostoli-
' cam257. et
sedem appellent, quod non sine Ro- ignorant, nec reclae convcrsationis vitam ducuiit,
possunl
mano ponlifice vet ejus vicario judicari. Ex decrelis quobiam tales facile et indifferenter lacerant et crimi-
. Julii papm orientalibus ephcoph missis, cap. 18. nantur recle et pie viventes. Ideo suspicio eorum
(Sixlus II, id habel, ep. 1.) discutienda est prinio et corrigenda, neque accusa-
(2, q, 6, c. Omnes episcopi.) Ut omnes episcopi qui tionibus suspeclis, vel dc inimicorum domibus pro-
in quibusdam grav.oribus pulsantur vel ciiminan- deuntibus eredenJum.
tur causis, quoties necesse fuerit, libere apostoli- CAT. 258. — Qnod causa ptitsaii cphcopi per epi-
cam appellent sedem, atque ad eam, quasi ad ma- scopos judices judicanda sit. Ex concilio Spalensi,
trem, confugiant, ut ab ea (sicut semper fuil) pie cap. 8 (Spcd. 1).
Si quis episcopus a quoquam impetifur, vel ille
fulcianlur, defendantur et liberentur. Cujus disposi-
lioni omnes maj'ores et ecclesiasticas causas, et aliquam quaestioneni retulerit, per episcopos judices
causa judicetur [finiatur], sive quos eis primates.
episcoporum judicia, antiqua apostolorum eorum-
que suceessorum atque canonum auctorilas reser- dederint, sive quos ipsi vicinos ex consensu elege-
vavit, quoniam culpantur episeopi qui aliter erga rint. — Quod episcoposjudices non liceal quem-
fratres egerint quani ej*usdem sedis papae iieri pla- CAP.259.
cuerit. Placuit ut accusatus Yelj"udicatusacoropi*o~ quam provocare. Item ex eodetn concilio, rap. 9.
Judices autem episcopos, quos communi consensu
viiicialibus in aliqua causa episcopus, licenter ap-
et adeal sedis aut elegerint, non liceat quemquam provocare. Et quis-
pellet apostolicae pontificeni, qui fuerit pro contumacia uolie oblempe-
quis probatus
per se aut per vicarios suos, ejus negotium retra- rare judicibus, ctiin hoc prhnce sedis episcopo fueiit
''lari procuret. Et dum iterato j"udicio pontifex
det litteras ut nullus ei communicet epi-
guam causam agit, nullus alius in ejus loco subro- p probalum,
aut ordinetur scoporum donec obteroperet.
getur, ponatur episcopus, quoniam CAP. 260. — Ul episcopi comprovinciales peregrina
quanquam comprovincialibus episcopis, accusali judicia non patiantur. Ex decretis Fabiani pgpa;
causam pontificis Iiceat scrutari, non tamen defi- Hilario ephcopo missis, cap. 26 (epist. 5, c. 2).
niri inconsulto Romano ponlifice permissum esf,. (5, q. 6, c. Peregrhm judicia.) Peregrina vero ju-
cum beato Petro apostolo, non ab alio aliquo quam dicia salva in omnibus apostolica aucloritale generali
ab ipso dietum sit Domino : Quodcunque ligaveris sanctione prohibemus, quia indignum est ut ab ex-
super terram eril ligatnm et in cwlis; et quodcunque teris judicetur qui provincialcs el a se lcctos debet
solverh super terram, erit solutum el in cmlis (Matth. liabere judices, nisi fuerit appellalum. Unde oportet
xvi). (2,17.6, c. Si quis putaverit.) Si quis putaverit se si aliquis episcopof um supcr certis accusetur erimi-
a proprio, metropolitano gravari, apud primatem nibus, ut ab oronibus audiatur qui sunt in provincia^
diceceseos aut penes apostolicce universalis Eccle- episcopis, quia non oportet accusatum. alibi quant
jsia. papam [sedem] j'udicelur. Accusationes quas in suo foro audiri.
leges saeculi non asciscunt, et nos unanimitcr sub- CAP.261. — Vt episcopus criminalus,'si judicem su-
"movemus, ne fiat indisiricta pj-obatione impietas, " spectutn habuerit, libere sedem apostoiicam appet-
let. Ex deerelis ejusdem, ad eumaem episcopum.
cum recla sil judicii in lectione sententia, Si qujs
(2, q. 6, c. Liceat et c Si quis.) Si quis vero cpi-
erga episcopum vel actores [auctoi'cs] Ecclesice se
habere crediderit 11011 scopus judicem suspectum habuerit, et viderit se
proprium negotium,, prius
ad eos rccurrat charitatis stu- gravari, libere sedem appellel apostolicam : appel-
adeatjudices quam lantem autem non habeat afflictio ulla aut defentio-
dio, ut famihari colloquio moniti ea sanare de- nis
beant quae i-n querimoniam deducuntur. Quod si [decepfionis] injuriosae custodia, sed liceat ap-
vltiatam catisam, appellationis remedio sub-
aliter egerit communione privetur. Nemo pontificum pellatori
re- levare; liceat etiam in causis criroinaKbus appellare,
deinceps aliquem cpiscopuni suis exspoliatum nec appellandi vox denegetur ei quem in supplicium
bus, aut a sede pulsum excommunicare praesumat, sententia deslinarit.
quia non est privilegium quo spoliari possit jam CAP.262. — A quot ephcoph episcopus vel presbyter
nudatus. Pari tenore decernimus non credi accu- vel diaconus sint audiendi. Ex concilio Carthagi-
satori, qui absente adversario causam suggerit, nensi, cap. 12 (Carth. 11sub Siricio, c. 10).
ant.. utriusque pariis discussionem, necaccusatores (15, q. 7, c. Felix episc.) Felix episcopus dixit
vel testes suscipi, qui non sunt idoneL Placuit, si (3, q. 8, c. Sugcjaro): Suggero secundum statuta
4<3S DECRETI PARS Y. — DE PRIMATU ROM. ECCLES., ETC. 408
vcterum conciiiorum, ut si quis episcopus (quod non A traclandam, ita ut oppressis ab omnibus in cuiictts
optamus) in reatum aliquem incurrerit, et fuerit ei subvenialur causis.
nimia necessitas, non posse plurimos congregare, ne CAP.268. — QualileT primas, el ubi sil faciendus.
in crimine maneat, a duodecim episcopis, et presby- Ex reghlro Gregorii ad Gennadium patricium el
exarchum Africw (.. 1, ep. 75).
tcr a septem episcopis, cum proprio suo episcopo
Concilium vero catholicorum episcoporum admo-
audiatur, etdiacorius a Iribus. neri praecipilur, ut primatcm non ex ordine loc*.
CAP. 265. —De ephcopo, si comprovinciales ejus in Do-
examinatione dhsenserint. Ex concilio Antiocheno, postpositis vitae meritis faciat, quoniam apud
cap. 14 (Anl. i sub Julio I). minum non gradus eleganlior, sed vitce melioris ac-
Si quis episcopus de cerlis criininibus dij'udicatur, lio eomprobaiur. Ipse vero primas non passim sicut
cl confingat de eo comprovinciales episcopos dissi- moris esl, per villas, sed in una, iuxfa eorum ele-
derc, ciim j*udicatus ab aliis innocens creditur, reus ctionem, civitate resideat.
ab aliis aestimatur : propter hujus ambiguitalis abso- CAP.269. — Vt ephcopi singntarnm gentium srianl
sanctce ut quis inter eos sit primns..Ex ephtola Anaclell yapta
lutionem, synodo placuil metropoliianus omnibus episcoph (ep. 5, c. 5).
episcopus a vicina pi*ovinciajudices alios convocet c. Sacrosancta.) Reati etiam apostoli in-
(Dhl. 22,
qui coniroversiam tollaiit, et- ut per eos simul ct B ter se slatuerunt, ut episcopi singularum scirenf
coinprovinciales episeopos quod justum visum fue- eos primus esset, quatenus ad euni
rit approbetur. gentium quis
— potior eorum soliicitudo pertineret. Nam inler bea-
CAP. 264. Vt ephcopis, vel alicui in ordinibus po-
silo, nullus laicus ct imen hnponere [intendere] au- tos apostolos qucedam fuit discretio. Et licet omnes
deat. Ex decreih Siivesiri papm, cap. I (ht epilogo essent aposioli, Petro lamen a Domino concessus
conc. Rom. n sub Silvestro). est pririiatus. El ipsi inter se voluerunl, ut reliquis
(2, q. 7, c. Nulltts laicus.) In consensu et subscri- omnibus prceessct apostolis Cephas, id est, ulPetrus
plione omnium conslitutum est ut nullus laicus epi- priucipatum teneret aposlolatus, quia et camdem-
scopo vel alicui in ordiuibus posito, crimen aliquod formam suis successoribus et reliquis episcopis te-
spossil inferre. Et ut presbyter non adversus cpisco- nendam tradiderunt. Etnousolum hoc in Novo Tc-
pum, non diaconus adversus presbyterum, non sub- stamento coiistitutum, sed etiam in Yeteri Testa'-
diaconus adversus diaconum, non acolythus ad\er. menlo fuit. Unde scriptum est: Moyses el Aarov irt-
sus subdiaconum, non exorcista advcrsus acoiy- sacerdolibns ejus (Psal. xcvm), id est, primi Inter
tlium, nec lector adversus exorcisiam, nec ostiarius eos fuerunt. Et quamvis ila sit ordinatum, nemo ta-
adversus lectorem det aecusalionemcdiquam. Etnon ., men quod suum est qucerat, sed quod alterius, undc-
damnetui* prcesul nisi in septuaginta duobus idoneis ""ait beatus Paulus apostolus : Unusquhque placeat-
teslibus. «
proximo suo in bonum, ad mdificalionem (Rom. xv).
CAP.265. — Quod ephcopi accnsaiorum ephcopo- Et sicut ipse Salvator suis ait apostolis : Qui major
lumjitdiccs essedebeant. Exdecreth Damasi papw, est vestrum, eritminhler vesler (Malth. xx; Marc. x):
eap. 5.
Accusatorum episcoporum judices esse deeerin- et reliqua.
mus episcopos sapientes j'usle et.recte viventes. CAP. 270. — Vt ephcopus accusalus communionenon
CAP.266. — De legitima vocatione episcopi accusati. privetur, nisi stalula die venire twluerit. Ex con-
cilio Carlhaginensi, cap. 8 (Carth. m, c. 7).
Ex ephtola ejusdem ad Stcphanum et ad conciliutn
Africw (cp. 4, c. 4). (4, q. 5, c. Quisquh primates.) Aurelius episeopus
(5, 17.2, c. Vocalio ad synodum.) Yocatio ad sy- dixit: Quisquis episcoporum accusatur, ad prima-
nodum j'uxta decreta Patrum canonica, ejus qui im- tem provincice ipsius causam deferat accusator, nec
pelitur, rationabilibus scriptisper spatiumfieridebet a communione suspendatur, cui crimen intenditur,
congruuin, atque canonicum; quia nisi canonice vo- r.isi ad causam suam dicendam, electorum judicio,
calus fuerit et suo lempore et canonica ordinalione, die statuta, litteris evocatus, minime occurrerit, hoc
litti ad conventura quacunque neeessitate venerit, ) est infra spatium mensis ex ea die, qua eum litteras
n:si spontcvoluerit, nullatenus suis respondebit in- accepisse constiterit. Quod si aliquas verce [veras]
sidiatoribus, quoniam nec sceculi leges hoc permit- nceessitalis causas probaverit, quibus eum occurrere
tunt lieri, quanto magis divince? non potuisse manifeslum sit, causce sucedicends* in-
CAP. 267. — Vl primates de accusalo ephcopo, non fra alterum mensem, inlegram habeat facultalem.
anle sentenliam proferant damnationis, quam aul Yerum mensem secuudum [tandiu] non com-
reum se ipse confiteaiur, aut canonice per innocen- post
tes tesles convincatur. Ex epistola Felicis papm municet, donec examinetur [purgetur]. Si autem ad
Palerno episcopo missa, cap. 4 (Fetix I, cpht. 1). concilium universale infra anni spatium occurrere
(2, q. I, c. Primates.) Primates quoque accusa- nolueril, ut vel ibi causa ejus terminetur, ipse in se
tuui disculienles episeopuiii, non antc seiilenliani damnationis sententiain dixisse judicetur. Terapore
proferanl damnationis, quatn apostolica frcti aucto- sane quo non communicat, nec in sua ecclesia vel
ritate, aut reum se Ipse confiteatur, aut per inno- parcecia communicet: accusator autem ejus, si nun-
centes et canonice examinatos testes regulariter con- quam diebus causce dicendce defuerit, a commu-
vincalur : aliter censemus irritam esse cf injustam nione non removeatur; si vcro aliquando defuerit
episcoperum danuiatioiiem, et idcii*co a svnodo re- _-ublrahens se, restiiuto in conjmuiiione cpiscopo,.
m D. 1Y0NIS CARNOTENSIS EPISCGPI 408
Ipse ;removeatur a communione accusator; ita ta- k, dium. Et liunc talem post tanta taliaque commissa
jnen^ utnec ipsi adimalur faculfas causreperagendce, episcopatus adhuc sibi nomen in suis Iaiibulis vin-
si se ad diem conslitutum occurrere non voluisse, sed dicare, inproprice civitatis infamiam nimiis dolori-
jion poluisse probaverit. Illud vero placuit, ut cum bus conqueruniur," et sanctum nomen vindicando
agere cceperit in episcoporum j"udicio, si fuerit accu- sibi velle polluere. Ideoque, fratres charissimi, quia
satoris persona culpabilis, ad arguendum non admit- hic audiendus praesentare se noltiit, ne convictus
talur, nisi proprias causas, non tamen ecclesiasti- forsitan ab accusantiljus se clericis, possit digna
cas, asserere voluerit. _, tandem aliquando, praesentalus episcopali ju{'ieio,
CAP.271. — De Maximo ephcopo variis eriminibus pronuntiationis congrua. feriri seutentia (quanqnam
infamato, el ad synoduin smpitis vocato, qui venire illi, cum hceedocta fuerint, sciamus hujtis nomiiiis
c. se excusare necjtexerat. Ex secunda epist. Bonifa- esse jacturam, qui pudorem nunquam habuisse sa-
cii papm, act cphcopos Galliw, cerdolii pcrhibetur, et locum suum ne mojico qui-
Ronifacius episcopus, Patroclo, Reniigio, Maximo, dem fempore eustadisse) dilationem dedimus, el
Hilaiio, Severo, Yalerio, Juliano, Castorio, Leontio, decrevimus, vestrum [vestram] debere intra*pi*ovin-
Constanlino, Joanni, Montano, Marino [Mauritio], et ciam esse judicium, ct congregari synodum ante
cccteris episcopis per Gallias, et per sepiem provin- "' diem Kalendartim Novembrium, ut si adesse volue-
cias conslitutis. Yalentince nos cleiici civitatis adie- rit, prcesens si *confidit, ad objecta respondea! : si
rtint, proponentes libellum et crimina, quce Maxi- adesse neglexerit, dilationem sententiae dc absejitia
jn.im, testetotaprovincia, asserunt commisisse. De- non luci*elur. Nam manifestum est eum confileri de
legata toties cognitione illum conslitula semper sub- crimine, qui indtilio et toiies delegato j*udiciopur-
lerfugisse judicia, nec confisum conscientia festi- gandi se occasione non ulilur. Nihil enini interest,
nasss, ut si esset innoeens examinafis omnibus pur- utrum in prcesenli 1cum
examine omnia quce dicta sunt
gaivlur, ciuaetoties decreta ex vestrarum [nostra- CQmprobentur, ipsa quoque professione [pro
]'tim] quoqtte chartarum instruclione cognovimus. confess.] procurata toties constet absentia. Nos au-
Qui econtrario probavit de se illa quce dicta sunl, tem per omnes provinciales Iitteras dirigemus, ne
«ruia [cui] ad ea confutanda, cum essent innumera, exctisalionem sibi ignorationis obtendat, ut ad pro-
a decessoribus meis provincialis est dclegata cogni- vinciam vcnire cogatur, et illic se constifuto prcesen-
tio. Conventus etiam dieitur evitasse, et adesse mi- tare judicio. Quidquid autem vestra charitas de hae
nime voluisse. Et nullus dubitat quod iia judicium causa duxeril dccernendum, cum ad nos relalum
nocenssubterfugit, qtiemadmodurautabsolvalur, qui „ fuerit, nostra (ut condecct) necesse est auetoritaie
est innocens, qucerit. Sed asluta cavillaiio eorum, firmetur.
qui versutis agendum credunt esse co.nsiliis, nun- CA*""*, 272. — De episcopo criminalo qui 'acl synodum
quam innocentiaenomen accipiet. Gonfitetairenim de voculus, venire conlempseiit. De synudo apud Al-
iheim [Alcheum] habila, cap. 10.
omnibus, quisquis se subterfugere judicium dilatio-
Richuvinum episcopum, qui contra sanclorum ca-
nibus putat. Yeniet tamen aliquando ille, qui talis
nonum sancliones Strazburgensem Ecclesiam inva-
perhibetur, in medium : nec prodest [proderit] illi sanctani synodum per litleras nostras
toties Iatuisse, toties subterfugisse, quem sui actus sit, quem ad
et commissa, quocunque fugerit, ea quce objiciun- invitavimus, et venire coKtemnens nee viearitim
suttm misit, auctoritate sancti Petri ego Joannes \i-
tur illi, si vcra sunt, crimina persequuntur. Debue-
ex prcccepio sanclce synodi injun-
ram quidem jam dignam pro ejus accusatis in nostro carius apostolici,
vacamus iterum et prcecipimus quatenus ad
judicio actibus, qui cognitionem et decretum judi- gendo
cium scepedeclinando crediditilludendum, dare sen- concilium, id est, Moguntice indictum a melropoli-
lano suo episcopo ad praeseniiam veneiabilis Heri-
tentiam. Quam ne aliquis prcccoquam forsitan judi-
et confratrum suorum veniat, suae
caret, et sibi (qui absens est, licet sit quaesilus) a geri archicpiscopi
nobis reservatum esse nihil diceret, maluimus inter- , inobedientiaj et perversitalis ibidem justam ratio-
pem redditurus. Sin autem negligcnter et hoc agere
•capedine temporis dala, diffcrri, cum hoc eliam abstineat se a proprio gradu, donce
ejus accusalores assererent, de cujus [quorum] in- parvipenderil, eoram
tentionibus et moribus sit deci'elum [securum], Ma- Romam venieus domino papa et sancla Eccle-
ximum tanto magis damnanda committere, quanto sia reddat rationem.
tardius se constituto judicio prassentarel. Quem Ma- CAP.
- 275. — Qui sinl ptinuites, qui melropolitani.
Ex cap. Nicani concilii, qux addita sunl a Fetice
nichceorum involutum caligine, arguunl tuipi secta papa.
olim ita eum ne possit abluere, animum sordidasse: Primales illi ct non alii sunt quam qui in Niccena
in probationem objectce rei gesla synodalia profe- synodo sunt constituti. Reliqui vero qui metropoles
renies, et commissis involutum undique flagitiis, tenent sedes, archiepiscopi vocantur et non prima-
nulljim eum sanilatis habuisse respectum quem fu- tes, salva in oinnibus apostolicaesedis digniiate, quae
rore suo et insana temerilate ad scecularium quoque ei ab ipso Domino est concessa, et postea a sanctis
judicum tribunalia subditum qucestioni, quod in vili Patribus roborata.
persona turpissimum est, objiciunt pervcuisse, et CAP. 274. •— Quocl neganda sii accusatis criminandi
•limr.icidiidamnatum as_.erunt. gestis.prolatis inmc- liceniia priusquam se crhnine qnopremvnliir, exue-
409 DECRETI PARS V. — DE PIUMATU ROM ECCLES.,. ETC 410
rinl. Ex decrelh Stephani papm, omnibus ephcopis A tiam. Quia si hoc minoribus tam de clericis quam
missis, cap. 11 (Sleph. I, ep. 2, c. 7). de laieis concessum est, quanto magis de episcopis
(5, 17.11, c. Neganda est.) Quod neganda est ac- servari convenit? Nam si ipse melropolitanum aut
cusatis licentia criminandi, priusquam se crimine judices suspectos habuerit,, aut infeslos senseiit,
quo premuntur exuerint; qttia non est crcdendum apud primatem diceceseos, aut apud.Romance sedis
contra alios eorum confessioni, qui criminibus im- pontificem judicetur.
plicati sunt, nisi se prius probaverinl innocenies, CAP. 281. — Infra quot dies appellandus esl. Ex-
quoniam periculosa est, et admilti non debet rei cerpta de legibus Theodosianis, quas interpretalur
adversus quemcunque professio. Familiares vero et Paulus, cap. 55.
sponte confessi atque sceleribus irretili non debent (2, q. 6, c. Propter superfluam.) Propter stiper-
aduiitti; nec hi qui hesterna die, aut perendie [pri- fluam appellalorum licenliam, ne in retractandis vel
revocandis sententiis lUierum habere arbilrium vide-
die], aut ante fuerunt inimici.
CAP. 275. —. De criminalionibus adversus doctores rentur, et tempora appellationis, et poehaeconstitutce
non suscipiendh. Ex decrelh Eusebii papm, cap. 17. sunt, ut quicunque apud "udiceni qui causam ejus
El licet haec pqssint generaliter dicta suflicere ut audivil, appellaveiit, et ad alitim j'udicem provocare
vel declinemus errala, vel custodiamus catholica, g voluerit, infra [intra] quinque dies appellet, et in his
ab apostolis tamen eorumque successoribus novi- ipsis quinque diebus, ad j'udicem ad quem provo-
mus constitutum, criminationes adversus doctores caverit, sine aliqua dissimulatione pervenlat, el ipse
non debere suscipi, nec peregrina judicia fieri, nec dies quo accepit litteras, in his quinque diebus spe-
quemquam alterius judicis quam sui sententia de- cialiter computetur. Quod si longius iter sit, exce-
bere conslringi, ptis his quinque diebus, spatium dierum quo iter
CAP. 276. — De eadetn re. Ex concilio Spalensi, agi possit, computetur.
cap. 5. CAP. 282. — De accipiendh litterh appeilalionis ,
Accusatores adversus doctorem nemo suscipiat, cap. 56.
quia non potest humano condemnari examine, quem (2, q. 6, c. Ab eo.) Ab eo aulem a quo appeila.um
Dominus suo judieio reservavit. est ad eum qui de appellatione cogniturus es.i. lil-
£AP. 277. — Ut nemo accuset ephcepum apnd sm- terae dimissorice dirigantur, quae vulgo epislola ap-
culares. Ex ephtola Felich papw ad JEgyptios pellatur, quarum postulatio et aeceptalio intra quin-
missa, c, 1. tum diem ex officio facienda est. Ista jam superius
Ut nemo episcopum penes saeculares arbitros ac^ sub
titulo de cautionibus et pcenis appellaiionuiii ia
cuset, sed apud summos primates.
— rj tcrpretata est, qui intra tempora praestiluta dimisso-
CAP. 278. De eadem re, Ex cphlola Bonifacii rias non postulaverint, vel accepeiint, velreddide-
papm ad ephcopos Gaitiw. rint, rescriptione ab ageudo subnioveanlur, el poe-
(11, q. 1, c, Nullus ephcopus.) Nullus episcopus nam appellationis ferre cogantur.
neque pro eivili, neque pro criminali causa apud CAP.285. — Quw appcliaiio sit accipienda, qum non,
quemvis j'udicem sive civilem sive militarem produ- cap. 57.
catur, vel exhibeatur. Magistratus enim qui hoc j'u- (2, q. 6, c. Quicunque.) Quicunque non confiden-
bere ausus fuerit, amissionjs cinguli condemnjtione lia justae causce, sed causa afferendae morce, ne con-
plectetur. tra eum senlentia proferattir, appellaverit, vel si de
CAJ>.279. — Ul non acciiselur ephcopus a criinhw- facto suo confessus ne addicatur, appellare voluerit.
sis. Ex ephtola Felicis papm supradiciis ephcoph
hujusmodi appellationes non reeipiuntur.
mhsa, cap: 18. CAP. 284. — Quid agendutn sit de possessione appel-
Quolies episcopus super certis accusatur crimini-
lanlh, cap. 58.
bus, si tales fuerint accusatores qui juste' et cano- (2, q. 6, c. Quolies.) Qtioties postauditam causam
nice recipi debeant, synodo legiiima in suo tempore judicii possessor appellat, fructus possessionis dc
congregata, ab omnibus canonice audiatur qui sunt 0 qua agitur, dum secundce audicnlice cventus dubius
in provincia episcopis. Quod si legitimi non fuerint est, merito sequestrantur. Nam, si petitor appella-
accusatores qui juste et canonice recipi debeant, non verit, hoc ab eo non
potest postulari, quia non po-
fatigetur episcopus, quia sacerdotes ad sacrifieaiy- test sequestrari quod 11011 habel. Si propter prajdia
dum vacare debent, non ad litigandum, nee illi qui urbana, vel mancipia appellatur, pensiones eorum,
throni Dei vocantur, pravorum hominum insi- vel mercedes vecturaruni [vccltij'a3]etiam si de navi
diis lurbari, sed iibere Christo Domino famu- agafur, deponi solent.
lari (Dan. vu). CAP. 285. — Ut injuste uppellcins advcrsario sum-
CAP. 280, — Ut nullus ephcopus extra suam pro- ptus quos sibi expenderit, quadrttpliciter restituat,
vinciam adjudicium invitetur. Ex decrelis Julii papw, cap. 59.
orienlalibus episcoph mhsh, c. 18 (ep. 5, c. 17). (2, t/. 6, c. Omnimodo.) Omnimodo puniendum
Nullus episcopus extra suam provinciam ad j'udi- [prqbgndum] est, ut quoties injtista appellalio pro-
ciuni devocetur, sed voeato eo canonice in loco om- nuntiatur, sumptus quos dum sequeretur adversa-
nibus congruo, tempore synodali ab omnibus com- riusimpendit, reddere cogatur non simplos, sed qua-
provincialibus episcopis audialur, qtti concordem druplos.
'super eum canonicamqttfr proferre debeiit senten- CAP. 286, — Quod antc inscriptionem nemo crhn\-
4H D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI «2
nosus invenialur, de libro nono earumdem legnm. A versus eos teslimonium non dicant, neceoruin fa- •
Ante inscfiptionem 'neino efliciatur criminosus. miliares, vel de domibus eorum prodeuntes, sed si
Nam , inscriptione per ordinem facta, tunc a judice voluerint et invicem consenserint, inter se parentcs
et non in alios. Nec accusalo -
suseipiendus sst reus, et custodicc cum accusatore tantuni teslilicenlur,
tradendus est : ea tamen rationc, ut tam accusati res vel testes suspecli rccipiantur. quia propinqua-
et familiaritalis ac domiiiatiaiiis affectio, '\erila-
quam accusatorisdignitas aeslimetur, et unumquem- tis
queante discussionem ifa judex faciat cuslodiri, ut lcm impedire solet.
eorum natalis aut dignilas patiuntur. Sane hi qui CAP. 290. —et De eademre. Ex decretis Damasipapa?-
crimina_sua in quaestione confessi sunt, deaiiis si di- Slephano, universh ephcoph Africm missis, cap.
17 [10] (ep. 4, c. 5).
cere voluerint a judice non credantur; quiaj*ure et (2, q. 7, c Testcs absqueutla.) Aceusalores aulem
legibus constitutum est, ut spontanea professione episcoporum , et testes super quibus rogiiaslis-,
reus eum non faciat, neque illi de allero credatur,
absque ulla infamia, aui suspicione, vel manifesta
qui se criminosum esse confessus est. -iiacula, el vera fide pleniter inslructi esse debeni,
CAP.287. — Qum inducim accusatis episcopis sint et tales quales ad saccrdotium eligerejubet divina
dandm. Ex epist. decretaii Damasi (ep. 4, c. 8).
R auctorilas, quoniam sacerdotes ul aiitiquorum ira-
(5, q. 5, c. Inducim accusath.) Inducice accusatis
dit auctorilas, criminari non possu.iU,nee in eos te-
iii criminalibus episcopis sex mensium, vel eo am-
stificari, qui ad eumdem non debenl, nec possunt
plius coiicedendce sunl; qiioniam et Iaic.ishoc per-
missum nttllus scecularibus disciplinis imbulus igno- provehi honoiem.
CAP.291. — Qum sint infames pcrsonm. Ex episloia
rat, quanlo magis sacerdotibus, qui superiores eis Stephani papm ad Hilarium (ep. 1, c. 1).
esse non dubilantur?
— (6, q. i, c. Infames.) Infames aulem eas esse di-
CAP. 288. Qund de se confesso in alieno crimine cimus personas, quse pro aliqua culpa notaniur in-
non sit credendum. Dioitysins Severo coeviscopo
(ephl. 2). famia, id est omnes qui Christiance legis normani
(15, q. 5, c Netnini prwterquam.) Nemini de se abjiciunl, et slaluta ecclesiastica conteninunt. Snni-
confesso credi potest super crimen alienum, qno- liter fures, sacrilegos et omnes capitalibtts crimini-
niam ejus omnisque rei professio periculosa est, et bus irretilos, septilcrorum quoque violatores, ei apo-
admitli non debet. Similiter alieni erroris socium, stolorum afque successoruin eorum atque sanclorum
vel a sui voluntarie proposili tramile recedentens, Patrujn religiosa slatula libenter violantes, et omncs
aut sacris Palium regulis et conslilutionibus inobe- qui adversus patres armantur, qui in omni muudo
dientem, susciperc non possumus, nec deberous. « infamia notantnr, siiniliier el incesluosos, homici-
CAP. 289. — Dc accusatoribus et lestibus episcopo- das, perjuros, raptores, malclicos, veneficos, aaul-
rum qui sint re.cipiendi, qui non. Ex dec. Calixii teros, dc bellis publicis fugientes, et qui imligna
papm episcopis per Galliam consiilulh, cap. 17 sibi petunt loea tenere, aut facultates ecclesiacabs-
(ep. 2, c. 5). trahunt injuste, et qui fratres calumnianiur aut ac-
Omnes ergo qui in recla fide suspeeli sunf, in ac- cusant et non
probant, vel qui contra innoccnlcs
cusatione sacerdotum et eorum super quor.um fide
principum animos ad iracundiam provocant, et om-
non hcesitatur minime rceipianlur, et in teslimonio nes analhematizatos, vel pro suis sceleribus ab ec-
dubii habeantur. Infirmari ergo oporlet eorum vo- clesia
expulsos, et omnes quos eeclesiasticae vel sae-
cem de quorum fide dubilatur, nec eis omnimotio culi
legcs infames pronuiiliant; hos vero non ae>
esse eredendum qui rectam fidem ignorant. (2, q. 7, sacros ordines licei
promovere, nec servos anle le-
c. Qumrcndum est; et in Carthag. iv, c. 96.) Quce-
gitimam libertatem, nec posnitenies, nec bigamos,
renduni esl ergo in judicio cujus sit conversationis, nec cos qui curice deserviunt, vel qui non sunt inte-
ac fidei is qui aecusat et is qui accusatur, quoniam aut sanam non habent menteni, vel in-
• gri corpoie,
hi qui non sunt rectae fidei ae conversationis, quo-
tellecium, aut inobedientes sanclorum decreiis exi-
rum viia est accusabilis, non permiltuntur eos ae- D slunt, aut furiosi manifestanlur. Hi -omncs ncc ad
cusare, quoium fides, vita et libertas noseitur, ne- sacros gradus debent provehi; nec isti; nec liberti,
que viles personce in, eorum rccipianlur accusaiio- ncc suspecli, neque rectam fidcm, vel dignam con-
neni. (5, q. 8, c. Accnsalornm.) Rimaudae sunt ac- versafionem nonhabentes summos
possunt accusare
cusatorum eiiucleatim personce, quce sine scriplo saccrdotcs.
difficile, per seriptttm aulem nunquam recipiantur;
nullus vcl accusari CAP.292. — Quoclabsque auctoritate Romani ponti-
quia per scripturam accusare, ficis iittllus episcopns damnari possit. Ex decrelis
potesl, sed propria voce, et prccsente eo qucm ac- Felicis pccpwepiscopis per Gallium mhsis, cap. 9
cusare voluerit, suam quisque agal accusaiionem, (Fctix I, ephl. 2).
nec absente eo quem accusare voluerit, quisquam Si quis episcopus ab illis accusaloribus qui reci-
accusalor credatur. (5, q. 9, c. Testes.) Similiter te- piendi sunt fuerit accusalus, poslquam ipse ab
stes per quamcunque scripturam teslimonium non eis cbarilaiive conventus fuerit, ul ipsam causam
dicant, nec de aliis causis vel negotiis teslimoniuni emcndet, et cam corrigere nolueiil, non olim, sed
dicant, nisi dc his quce sub praesentia eorum acta tunc ad summos primates causa ejus canoniee dcfc-
csse noscuntur. Accusatores vero coiisanguiiici ad- i*alur, qui in congfuo Ioco infra ipsam provinciam
•m DECRETI PARS Y, — DE PKIMATU ROM. ECCLES., ETC 414
constitutum ante dictis
iempore congruo, idest, aut vernali [aulumnali], A Deum velle, et ab eo ita esse
aut sestivo, concilium regulariler convocare debe- terminis declaralur. Hacc vero apostolica seJes,
bunt, ita ut ab omnibus ejusdem provinciae episco- cardo et caput facta est a Domino, et non ab alia
pis inibi audiatur, quo et ipse regulariter convoca- consliluta, et sicut eai dine ostium regitur. sic h .jus
tus,si eum, aut infirmitas, aut alia gravis necessilas sanclae sedis auctoritate omnes Ecclesia., Do;_rino
nan detinuerit, adesse debet, qui3 ultra provinciae disponente, regunlur.
terminos accusandi ante licentia non est quam au- CAP.295. — Qnod otnnes ephcopi possini appeUure
dientia rogetur. Quod, si quomodo pracsumptum ftie- Romanamscdcm in neccssitalibus. Ex decrelis Ca-
lixli papm, Stephano Africw missis.
j*it, statuerunt ut antequam proprius locus et sua Quam omnes appcllare si necesse fuerit, etejus
a
omnia ei legibus redintegrentur, nullaleiius quo- fulciri auxilio
oportct.Nam (ul noslis) synodum sine
qnam accusetur aut criminetur, el nisi sponte ele- ejus auctorilate fieri non esi canonicunr, nec epi-
gerit, cuiquaniproialibttsrespondeat. Sedpostquam, scopus nisi in canonica [legiliwa] sjnodo, et suo
ul praefixum est, restitutus fuerit, et sua omnia ei
tempore aposlolica vocatione congregata definile
legibtis redintegrata sunt, disposifis ordinatisque damnari poiest, neque ulla unquam concilia rata le-
suis, magnum spatium tractandi causam ei conce- r> guntur, quae non fulta fuerint apostolica aucto-
datur, et postea si necesse fuerit, regulariter voca- rilate
tus veniat ad causam, et si juste visum fuerit, CAP.296. — De inducih criminalorutn ephcopcum
accusantium propositionibus, sustentatione fratrum,
' quales esse debeant. Ex epist. Felicis pupm fralri-
respondeal: Niillabnim permiltit ratio, dttm ad tem- bus per JEgyptum missa, c 15 (Felix, ep. 2,1,c. 20).
pus ejus bona, vel ecclesiae res ab cemulis, aut a (5,17. 5, c. De inducih.) De induciis vero episco-
quibuscunque detinerrtur, ut aliquid illi objici de- porum supcr quibus consuluistis, diversas aPatribus
beat, nec quidquam potcst ei quolibet modo majo- rcgulas invenimus constitutas. Quidam enim ad re-
rum vel minoruni objici, dum ecclesiis vel rebvs pellenda imperitortim niachinamenta, et suas prae-
aut potestalibus carct suis. Ilem ex ephtola Julii parandas responsioncs, et testes conlirmandos, et
papm orienlalibtts ephcoph mhsa (ep. i, c. 4). Si consilia episcoporum atque amicorum quccrenda,
quis ab hodierna die et deinceps episcopum pneter aiinum et sex menscs mandaverunt concedi; qui-
hujus sanctce sedis sententiam damnare aut propria dam autem annuni, in quo-plurimi concordsnt;
pellere sede prcesumpserit, sciat se irrecuperabilitcr minus vero quam sex menses non reperi, quia t -.
esse damnatum, et proprio carere perpetim hqnore, laicis hcec indulta sunt, quanto magis Domini sa-
eosque qui absque hujus sanctce scdis senlentia ,""ccrdolibHs ! Nam et a nostris antecessoribus atque
sunt damnati vel ej'ecti, hujus sanctce sedis auctori- reliquis sanclis Patribus, multoties inliibilum est
tate seitote pristinam recipere communionem, etin ne quis Domini sacerdotes detractionibus, non ex
propriis restitui sedibus , quoniam ct prius a tem- radice charitatis prolatis, vexet. Quiescite, inquiunt,
pore scilicet apostolorum licec sanctae huic sedi et nolite persequi eos qui Deo perfecte ministrant,
concessa sunt, et postea in memorala Nicaena sy- quorum orationibus et terrena bella sedantur, et re-
nodo, propfer pravorum hominum infcstafiones, cedentium a Deo angelorum pellunlur incursus, qui-
atque haereticorum persecutiones ct insidiantiuai que omnes dcemones corruptores [al. qui corrupti
.inolimina fralrum, sunt concordiler ab omnibus ro- sunt] precum assiduitate, confundunt. Induciae nam-
borata, ut magis singuli provideantnetalia audeant que non sub anguslo tempore, sed sub longo spalia
perpetrare. concedendae sunt, utaccusati se praeparare, univer-
CAP.295. — Vt per scripta nuilius accusatio susci- sosque communicatores in provinciis positos conve-
piatur eo absente qui accusatur. Ex epislola 2 Ste- nire, et teslcs pranparare atque contra insidiatores
phani papm cunclts ephcoph missa, cap. 4. se pleniter armare possint. (ib.c 21.) Judices enim
(2, q. 8, c. Per scripta.) Per scripta enim nullius et accusalores tales esse debent, qui amni careant
aceusatio accusatoris, eo qui accusatur absente,
et ex charitatis radice suam desiderent
, suscipialur, sed propria voce (si legitima et condi- '[) suspicione,
accusatoris promere sententiam.
gna persona fucrit), praesente videlicet
eo quem accusare desiderat, quia nullus absens aut CAP.297. — Quid agendum sit de episcopo qui cau-
. sam suam in sytwdo agere renuerit. Ex conciiio
accusaripotest aut accusare. Nullus tamen praefali 54 (sub Cmlcstino el Bonifucio).
ordinis vir aut accusari potest, aut respondere suis Africm, cap.
accusatoribus debet, priusquam regulariter a suo De Quodvulfdeo eliam Centuriensi, quoniam
se petissel introduci ad con-
priniate vocatus sit, locumque defendendi aut in- adversarius illius cum
cilium nostrum, inierrogatus utrum cuni co tellet
quirendi accipiat ad abluenda crimina.
apud episcopos experiri, primo promiserat et slia
CAP.294. — Vt difficiliores causm ad apicemRomanm
sedh referanlur, tit aposlolico judicio tenhinentur. die respondit noc sibi non placere, aique discessil,
Ex ephtola Anacleti papm omnibus ephcoph placuit omnibus episcopis ut nullus eidem Qticd-
mhsa. vulldeo communicet, donec causa ejus qualetn po
Si quce vero causaediflieiliores inter vos ortae fue- tuerit lerminum sumat. Nam adimi ei episcopatus
rint, ad hujus sedis sanclse apieem, quasi ad caput antequam causce ejus exitus appareret, nulli Chri-
referte, utapostolico tcrminentur judicio, quia sic stiafto videri jure potuit.
415 - D. IYONTS CARNOTENSIS EPISCOPl 416
CAP.298. — Judicium ephcopi qvi pro crimine de- A episeopalus officio procul dubio reformetur, et ne
fiosilus ab officio,postea fpiscopiunVmore prmdonis denuo hac de re inquietudinem ac molesliam patia-
iitvadit. Ex reghlro Gregorii adJoanitemephcopum
primm Justinianw (lib. x registr;-, ep. 55). tur, sollicitos vos esse necesse est, quia hoc non so-
Quando malaquaepceiiitentiae fletu purganda siint, lum ad hujus munitionem, verum ad aliorum con-
slat emendationem proficere, utpravorumhominuni
augentur excessibus, ita major est delinquentibus
adhibenda correptio, ut et ipsi facinus suum pcena prccsumptio nil de ccetero contra sacrorum cano-
saltem vindicante cognoscant, et alios ab illicitis num statuta vel ecclesiaslicam disciplinam, i.ullo
ecclesiasticae tuitionis timor inhibeat. (2, q. 7, cap. modo audeat atlentare.
Dilectissinms Nerne- CAP. 299. — Cur sa.icfj apostoli eorumqtie succcsso-
Lator.) itaquelator praesenlium res difficilem esse voluerinl ucctisationem episcopo-
sion ad nos veniens., indicavjt (sicut et geslorum rum [sacerdotum]. Ex decreih Fabiaui papm orien-
exemplaria, quae haec detulit, continebant) Paulum talibns fratr.ibns missis, cap. 19 (ep, 2, c, 2).
Declanenae [Deaclinoe, alias Doclevence]civilatis epi- Talia cogitantes sancti apostoli eorumque sucees--
scopum intei* alia mala, iu cojporali crimine [eor- sores Spiritu Dei repleti, homines malos prcevidentes,
porale crimen] lapsum, a suis fuisse clericis accu- et simplices considerantes, difficile aut nunquam
satum : atque habita cognitione, ita (quod sine _ voluerunt esse aecusationem sacerdotum, ne ama-
dolore dicere non possumus) clartjisse, atque insu- lis poiuissent averti, aut submoveri, quia si hoc
per postquam convictus est, etiam libellum illum facile concederetur, sceeularibus et malis hominibus,
iu quoea,de quibusaccusatusftterat, vera esseCOIH aut nullus aut vix perpauci remanerent, quoniam*
fessusest obtulisse. Qua de re sententia jllum epi- seinper fuit, et est, et (quod pej"us est) nirois viget,
scopali deposilum, et se ejus loco cuni fralernitalis ut mali bonos persequantur, et carnales spiriluales
vestiae consensu esse episcopum judicaumus ordi- infestent. Idcirco, ut prcedictum est, slatuerunt ne
natum. Sed nunc eumdcm Paulum cum auxilio sae- accusarentur, aut si aliter fieri non posset, perdiHl-
cularium judicum venientem episcopum more prae- cilis lieret eorum accusatio, et a quibtts, utprcedi-
donis ingressum, ablatisque violeuter rebtis ecclesite ctum esf, non prcesumerelur, neque a propriis sedi-
ab eo se projectum, et ad sununam injuriam , ac bus aut ecclesiis episcopi ejicereniur.
necem pene perduclum coguovimus. Et quoniam CAP. 500. — De episcopo expulso, si ausus fuerit
tautce nequitice pravitas, nec dissimulanda, nec levi- ingredi civitatem. Ex epistola Bonifacii papw ad:
ter arguenda esl, fraternUas vestra hcec omnia dili- cpiscopos Gallim (l. in decrelis, c. 6).
Si episeopus expulsus ausus fuerit ingredi civiia-
genier curet addicere. Et si ila se (ut doeti sumus) tem
veritas habet, praedictum Paulum districla faclat G qua expttlsus est, vel exire de loco in quo degere
exsecuiione [exctisalione] compelli, ut quodcunque jussus csl, jubemus eum in monasterium in alia
abstulit omni mora vel excusatione cessante resli- provincia consliluturii tradi, ut qui in saccidoiio
in monasterio corrigatur.
lual. Si vcro nihil ecclesiae, sed pi*oprium sc dixerit pcccavit, degens
CAP.501. — Vt ephcopis, qui seviventibus successo-.
abstulisse, quamvis grav.e et iniquum fuit, ut noit a res eligere desideranl. E_x concilio Antiocheno,
vobis, vel ametropolilano ejus hoc petierit, sed ausu c. 25 (sub Juliu).
lemerario manu praesumeret agere, veruiniameii si (8, q. i,c. Ephcopo non licere.) Episcopo nonliceie-
quid proprium lulif, sub fralcrnitalis veslrce dcbet per se successorem sibi constiluere, licet ad exittmi
examinatione constare, si verum est. Sed et illud di- vitae perveniat. Quod si iale aliquid faclum fuerit,.
ligemer qucerendum est, si quid male de rebus dila- irritum esse hujusmodi constilutum. Servetur autem
pidavit ccelcsice, ut ex eo quodnunc abstulit, hoc j"us ecclesiasticum, id conlinens oportere non aliter
reformare, ac satisfacere inodis omnibus compella- fieri, nisi cum synodo et judicio episcopoium, qui
lur. Si autetn differre lentaverit, quousqtte omne posl obilmn quiescentis potestatem habent eum qui
quod dilapidavit, vel de substantia lulit ecclesice, «.ignus exstiterit, promovere.
restituat, in lnonasterium mittendus est, ut saltem CAP.502. — Vt ephcopo vivenle nnllus superordinc-
coactus reddai quod male auferre non tjmuit. Quod D iur. Ex concilio Arvernensi, c. 15 (in jiagmeniis.
si forte (quodnon credimus) post depositionem suam conc. Arver. it, si.b figilio, capilulo 2).
Ut nullus vivente episcopo alius superponaiur,
jnverecunda, ae insana mente [inverecunde ac aut superordinetur episcopus, nisi forsitan iii ejus.
mente perversa] aliquid de episcopatu loqui, alque
rttrsum ad hoc per quaslibet personas aspirare prae- loco, quem eapitalis eulpa dej"ecerit.
teiUavevil CAP. 505. — Quod non liceat ephcopo snccessorem
"sumplive [qualibet aspirare prcesumplione eligere. Ex concilio Spalensi, c. 9 (Spal. i, i"«-
tentaverit, etc.], fraternitatis vestrte se eontra im- fragmenth, c. 8).
probitatem ipsius omnimodo vigor accendat, atque Episcopo non licet ante finem vitce alium in loco
Dominici corporis et sanguinis coramunione prha- suo constituere suceessorem. Si quis aulem usur-
tum in monasterium eum usque ad diem obitus sui, pare icntavt.rU, consiitulio illa irrita erit. Non ergo-
ad agendam pcenitenliam, curet rc-trudendum, qua- aliter fieri oportet, nisi cum consilio et judicio epi-
tenus pei'petrali sceieris maculas dignis discat fleli- scoporum, qui post exitum praedecessoris potesta-
bus emendare, quas magis ad interitum animae suce tem habenl dignum eligere.
"jiequiter augere desiderat. Supra scriptus autemdi- CAP. 504. — Vt pro wgritudhie ephcopi mdlus alius
lectissimus frater nogler Nemesion in suo loco et succedat. Ex Rcgislro Gregorii papw ud Analoiium
m DECRETI PARS V. — DE PRTMATUROM. ECCLES. ETC. 118
Const-anlinopoliianum diaconum (lib. ix Regist., _\ CAP. 506. — De episcopo, qui per infirmiiutem in
epht. 41). hebeiudhtem menth inciderit. Ex concilio Aura-
(7, q.iyc. Scripsit mihi.) Scripsit mihi dileclio sic, c. 2.
Ut si quis cpiscopus in infirmitatem aut aliquam
tua, reverendissimo [piissimum dominum nostrum
hebeludinem sensus ineiderh, aut officium oris aiiii--
reverenlissimo,elc.] fralri meo Joanni primce Justi-
hiance episcopo pro a.gritudine capitis quam patilur, serit, ea quceepiscopis opcrari conveniunt, presbyte-
scd episcopum qui vicinus
episcopum praecipere succedi, ite forlasse dum epi- rum agere non permittat,
cui quce in Ecclesia agenda fueriiit, im-
scopi j"ura eadem civitas non habeat, quod absil ! estvocel,
ab hosle depereal. Hcec quidem canones nusquani ponat.
CAr. 507. — Item de ephcopo qni propter dolorem
praecipiunt, ut pro cegritudine episcopi episcopus
succedal et omnino injuslum cst ut, si moleslia capitis smpe amentiam incurrit, quod alter ei sub-
rogandus et ipse de rebus Ecclesim sil procuran-
corporis irruit ( honore suo privetur cegrolus. Sed dtts. Ex reghtro Gregoriiad Eteuterium[Etlierium]
suggerendum est ut, si quis [is qui esl] in regimine ephcopnm (lib. n Regist., ep. 1).
cegroiat, dispensator illi lalis requiratur qui possit (P, q, 1, c. Quamvis triste.) Quamvis triste sit
ejus curam agere omnem, et iocum illius in rcgimine nobis valde quod loquimur, atque fraterna nos com-
Ecclesice ipso non disposilo conservare, ul neque « passio potius arguat [aggravalj, quam aliquid de
Deus oiniiipotens offendaiur, nequecivitas negleeta auditis definire permitlat, suscepti tamen sollici-
esse invenlatur. tudo regiminis cor nostrum instanli pulsal aculeo,
niagna nos Ecclesiis cura piospicere, et ne qua
CAP. 505. — Vt episcopo assidua infirmitate capilis earum utilitas deperire, qtiid fieri debeat, Dco
et diu aller Ex re- possit
laborante, gravato subrogelur. auctore disponere. Pervenit ergo ad nos, quibusdara
gistro Gregorii, c. 259 (/. vn, indicl. 2, c. 50).
(7, q. i, c. Qualiier ordinati.) Qualilcr ordinati referenlibus, quemdam episcopum ila passionem
a nobis sacerdotibus corporali (quia nolum esl) im- capitis incurrisse ut quod mente alienata agere•
soleat, gemims et fletus audire sit. Ne ergo lan
pedienle molestia, Ariminensis Ecclcsia pasforali
hactenus ae sacerdolali sit regimine destituta, dudum gtiente pastore, grex (qttod absit!) insidiatoris la-
niandus dentibus exponatur, vel Ecclesiae ipsius uti-
fraternitas veslra eognovit. Quemduduni habitatorem
litates depereant, cauta nos necesse est piovisione
loci illius permoti prceorbus, scepius hortati sumus,
ut si de eadem capilis, qua detinebatur, nioleslia tractare. Et ideo quia viventem episeoptim ab oflicio
suo necessitas infirmitatis, non crimen abducil,
melioratum se esse senlirct, ad suam, auxiliante
alium loco ejus nisi [deest in origin. nisi] recusanle
Deo, reverteretur Ecelesiam. Qui datis induciis in
G
hoc quadiiennio exspectatur. Quem dum vos clerici eonulla sinit ratio ordinari. Sed si intervalla cegri-
vel cives illic venientes, nos quoque precibus ar- tudinis habere est solitus, ipse data pelifione, non
se ulterius ad hoc ministerium intellectum habere, „
guentes [urgentes], instanlius horfarcmur ut, si nec ad alia oflicia subvertente
valerel, cum eis auxiliante Domino, remearet, datis infirmilate, posse fa-
teatur alium suo _oco expetat ordinan-
scriptis nos supplicatione petiit ut, quia ad ejusdem dum. assurgere,
Ecclesiae regimen vel susceptum ofilcium pro eadem Quo facto omnium solemniter eleciiono alter
^ui dignus fuerit, episcopus ordinelur, sic lamen ut
qua detinetur molestia assurgere nullatenus possit,
Ecclesice ipsi ordinare deberemus episcopum. Unde quousque eumdem episcopum in hoc sceculo vita
sumptus ei debiti de eadem Ecclesia nii-
quia cunclarum Ecclesiarum injuncla nos sollicitu- delinuerif,
dinis cura constringit, ne diutius gregi fidelium nistrentur. Enimvero si nullo tempore ad saiicemen-
desit custodia pastoralis, illorum precibus, et hujus tis redit oflicium, persona fidelis ac vilce probabilis
est eligenda, quae ad regimen Ecclesiae idonea possit
ex suce impossibilitatis renuntiationecompul.i, jtis-
sum esl a nobis eidem Ariminensi Ecclesice deberc existere, atque de animarum uiililate cogitare, in-
sub disciplince vinculo rcslringere, ecclesia-
episcopum ordhiari, et datis ex more praeceptis cle- quietos sticarum lerum curam gerere, ct maturum atque
rum plebemque ejusdem Ecclesice non dcstilimus
efficacemse in omnibus exhibere; qui eliam epi_,copo,
aduonere, quatenus ad eligendum sibi antislilem nunc aegrotat, supersles, loeo ejus debeat con-
couoordi provisione concurrant. Hortamur ergo ut qui
secrari.
fraternilas vestra eum quem in uno consensu omiies
CAP. 508. — Vt saccrdotes Domini, sicut vulgus
elegerint (sicut el ipsi a nobis poposeisse noscun- facere solet, jurare non prmsumant, nec compeU
tur) ad sefaciatevocari. Quem caula exomnibusexa- lanlnr. Ex decrelis Cornelii papw (epist. 2).
minatione discutile, ct si ea in eo quae in textu epla- (2, q. 4, c. Sacramentttm.) Sacrainentum haelein!& .
tici morle multata sunt, minime ]heptateuehi conti- ab episcopis et reliquis ordinibus exigi,nisi pro recta
nentur, minime, ele.J fuerint Domino opilulante fide, minime cognounius, nec sponte eos jurassc?
reperta, atque fidelium personarum relatione, ejus reperimus. Summopere ergo sanctus Jacobus apo-
qupque vobis vita placuerit, ad nos eum cum deci*eta stolus prohibens sacramenlum, loquitur dicens •<
pagina vestra fdeereti veslri pagina], addita quoque Ante oinnia, fraires .mei, nolite jurare neque per ccc"
testificationis episiola, destinate, quatenus ejusdem lum, neque per lerram, neque aliud quodcttnqnejnra-'
a nobis Eccleslce, disponeule Domino consecretur mentum.Sit autemsermo vester : Esi, est: Non, tum,
antisies. ut non sub judicium decidatis (Jac v).
419 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPl 429
CAP.509. — De ephcopo sinhlro rumore asperso, per & te ad vitce istius tranquillam reclitudinem laudabi-
sacramentutn purgato et absoluto. Ex reghtro Gre- lium sacerdotum exempla non provocant, saltem
gorii papce ad Justinum imperat. [prmlorem apud correclionis medicina compellat.
Graliunum, presbyicrum habet Gregorius] (lib, H,
indict. x, ep. 25, 2). CAP. 511. — De episcopoper sacrumenta purgato el
(Q. 5, c. Habet hoc.) Habet hoc proprium autiqui absolulo. Ex reghlro Gregorii ad Brunicliildain
Iiostis invidia, ut quos in pravorum actuum perpe- recjinam Francorum (lib. n Bcght., ep. 8).
Iratione sibi resistentes [Deo sibi resistente] deci- (2, q. 5, c. Mennanu) Mennam vero reverendissi-
pere non valet, opinionera eorum, falsa ad praesens nuim fratrem coepiscopumque noslrum, postquam
simulando, dilacerei. Quoniam igitur quasdani contra ea quae de eo dicla fuerant requirenles, in nullo in-
sacerdolale propositum de Leone fratre et coepiscopo venimus eum esse culpabilem, qui insuper ad sa-
nostro, sinisler rumor asperserat, utrum vera es- cratissimum corpus beati Petri apostoli sub jurej'u-
sent, dislricta diulius fecimus inquisitione perquiri: rando satisfaciens, ab his quaj objecta ej'us opinioni
et nullani in eo, de his quae fuerant dicta, culpam fuerant se monstravit alienum; reverti illum pur-
invenimus. Sed., ne quid viderelur omissum nostro gatum absolulumque permisimus, quia sicut dignum
potuisse [quod noslro poluisset] cordi dubium re- erat, ut si in aliquo reus existeret, culpam in eo ca-
nianere, ad B. Pelri sacratissimum corpus districta R nonice puniremus, ita dignum non fuit, ut eum
eum ex abundanti fecimus sacramenta praebere. adjuvante innocenlia, diutius retinere vel aflligere
Quibus prcestistis magna sumus exsultatione gavisi, in aliquo deberemus.
quod hujuscemodi innocentia [hujusmodi experi- GAP. 512. — Qualiler senex
menlo innocenlia, elc.] ejus evidenter eniluit. Pro ephtopus torripiendtis
sit, et tnali consiliarii ejus excoinmunicandi, Ex
qua re gloria vestra praedictum viruni cum omiii cha- eodem regislro ad Januarium episcopum Caralita-
r.tate suscipiat, el reverentiam ei qtialem sacerdoti num (lib. vu Regist., indict. u, epist. 1).
decet, exhibeat, ne ulla i*einaneat [ne qua in cordibus Prajdicalor omnipotentis Dei Paulus apostolus
remaneal] de his quem j'am sunt purgata dubietas. dicit : Seniorem ne increpaverh (I Thn. v). Sed hcec
Sed ita suprascripto vos episcopo devotissime opor- ej"usregula tunc in eo servanda est, cum culpa se-
tet in omnibus adhaerere, ut congrue decenterque nioris exemplo suo non trahil ad interitum corda
Deum in ejus persona (cujus minisler est) videamlni juniorum. Ubi auiem senior juvenibus exemplum
honorare. ad inleritum prcebet, ibi districta increpatione fe-
CVP. 510. —Correpiio ephcopi qui concubinam ha- riendus est. Nam scriptum est : Laqueus juvenum
buerit. Ex reghlro Gregorii ad Andream ephcopum omnes vos (Isai. XLII). Et rursum propheta dieil:
Tarenlinum(lib.u, Regtsl., indict. n epist. M). C Peccalor centum annorum malediclus est (Isai. LXV).
Tribunal aelerni judicis securus aspiciet, quisquis Tanla autem nequitia adaures meas de tua senectute
reatus sui eonscius, digna eum modo pceniteiitia pervenit, ut eani nisi adhuc humauitus pensaremus,
placa.re contendit. (Dist. 55, c. Habuhse.) llabuisse fixa jam maledictione feriiemus. Diclum quippe mihi
te siquidem concubinam manifesta veritate compe- est, quod Dominico die priusquam niissaruni solem-
rimus, de qua etiam contraria est quibusdam nala nia celebrares, ad exarandam messem latoris prae-
suspicio. Sed quia in rebus ambiguis absolutum non sentiuni perrexisti, et post exaraiionem ejus missa-
debet esse judicium, hoc luae couscientiae eliginius rism solemnia celebrasti; post missaium solemnia
coKimittendum. Qua de re, si in sacro ordine consti- etiam terminos possessionis illius eradicare miuime
tutus, ejus te permistione recolis esse maculalum, limuisli. Quodfaclum quae poana debuit iusequi,
sacerdotii honore deposito ad administraiidum nullo omnes qui audiunt sciunt. Dubii aulem de tanta hac
modo prcesumas aceedere, scilurus in aninice luce perversitale fucramus, sed filius noster Cyriacus ab-
periculo tc ministrare, et Deo nostro te sine dubio bas a nobis requisitus, dum esset choralis, id est re-
reddere raiionem, si hujusmodiseeleris conseius, in gionarius, ita se cognovisse perhibuit. Et quia adhuc
eo qtto es ordine celans veritatem, permanere vo- canis tuis parcimus, hortamur aliquando, resiphce
lueris. Unde iterum adhortamur, ut si te deceptum senex («?r6zrjgXapS.;), alque a tanla levitate morum
hoslis antiqui callidilate cognoscis, competenti eum et operum penersitate compescere. Quanlo enim
dum licet pcenitentia superare festines, ne cum eo morli vicinior efliceris, tanlo lieri sollicitior alque
particeps (quodnon optamus) in die judicii depute- timidior debes. Et quidem poence sententia in le
ris. Si vero huj'us realus tibi conscius non es, in eo fuerat j"aculanda, sed quia simplicitalem tuam cum
te necesse est quo es, ordine permanere. Prceterea senectute noviinus, interim tacemus. Eos vero quo-
quoniain miiliereni de niatriculis contra ordinem rum consiliis haecegisli, in duobus meusibus excom-
sacerdotii caedi crudeliterfustibus depulasti, quam municatos esse decernimus, ita ut si quid eis intra
licet post octo menses exinde miniroe arbilremur duorum mensium spatium humanitus evenerit, be-
fuisse defuncfam, tamen qnia ordinis tui habere nediclione viatici non priventur. Deinceps autem ab
noluisti respectum, propterea duobus le mensibus eoruin consiliis cautus existe. Te quoque sollicite
"ab administratione missarum statttimus abstinere, custoci, ne si eis in malo discipulus"fueris, quibus
in quibus ab officio te siispensum flere eonvenit, Hiagisfer in bono esse debuisti, nec simplicitati
quod fecisli. Nam vakle dignum esi ut, postquam tuas ulterius, nec seneeluli parcamus.
421 DECRETI PARS V. - DE PRIMATU RGtt. ECCLES., ETC. 422
CAP. 513. — De purgalionis Leonis papce III. A crimen filiorum correxit, canis impudicus magis
(2, q. 4, c. Audilum est.) Audilum esl, fratres dicendus est quam episcopus.
charissimi, et divulgatum per multa loca qualiter CAP. 518. — Quod bonus paslor subditos laval a cri-
homines mali adversus me insurrexerunl, et debili- mine. Bieronymus.
lare voluerunt, el posuerunl super me gravia cri- Vt Iixivia per cinerem humidum fluens lavat, et
mina, propler quam causam iste clemeulissimus ac ' non lavatur; ita bona doctrina per malum doctorem
serer.issimus dominus rex Carolus una cum sacer- animas credenlium lavat sorde peccatorum.
doiiluis et oplimatibus suis istam pervenit ad ur- CAP. 519. —Quod malum paslorem oves fugiunt. Ex
dictis Augustini.
beni. Quam ~ob rcm ego [Leo] pontifex sanctce
Sicut fugiunt oves vocem pastoris, quem non
Romanse Ecclesia; a nemine judicatus, neqtie coa-
sed mea voluntate me in cognoscuut, et deserta petunt, ita malos pastores
ctus, spontanea purifleo ovilia.
vestro coram Deo
' conspectu ,*et angelis ejus, qui
conscientiam meam novit, et beato Petro principe CAP..520.—De eo qui 9nobilitatem i)ei a se ejicit.
in Gregorius (Iwm. in Ezech., lib. l).
apostolorum, cujus conspectu consistimus, quia
islas criminosaset scelcratas res, quas illi luihi obji- „ cato (Dist. 40, c. Adam.) Adam primus homo pro pec-
de paradiso ejectus est, hoc esl, qui nobilila-
ciunt, neque perpetravi, neque perpetrare jussi. . lem Dei a se
Testis est mihi Deus in cujus judicium venluri su- projecit nobilitale loci privetur.
et in consistimus. Et hoc CAP. 521. — Quod non sint omnes fdii sanctorum
mus, cujus couspectu tenent loca sanctorum. Ex diclis Hieronymi
qui
propler suspiciones malas tollendas mea spontanea (epislola ad Heliodorum).
volunlate facio, non quasi in canonibus inventum (Disl. 10, c. Non esl facile.) Non facile est stare
sit, aut quasi ego hanc consuetudinem, aut decretum in loco Petri et Pauli, et tenere calhedram regen-
in sancta Ecelesia successoribus meis, nec non et tium cum Christo, quia hincdicitur, non sanctorum
fratribus et coepiscopis nostris imponam, sed ut filii sunt, qui tenenl loca sanctorum, sed qui exer-
melius a vobis abscidatis rebelles cogilationes. cent opera eorum.
CAP. oli. — Quod seipsum damnal quisquis ecclesia- CAP. 522. — Quod nullus ex genere, vel ex loco glo-
slico ordine cxcommunicalus fuerit, et communicare riari debet. Gregorius.
prwsumpserit. Ex Afticano concilio, c. 29. c. Nos qui.) Nos qui prsesumus, non
(Dist. 40,
(H, q. 5, c.Placuit universo.Jltem placuit universo ex locorum nec sed morum no-
gcneris dignitale,
concilio, ut qui excommunicatus fuerit pro suo ne- bilitate innotescere
sive debeuras, nec urbium claritale,
glectu, episcopus quilibet, sive clericus, et tem- sed fulei
puritate.
pore excommunicationis suae anle audienliam com- P
muuicare prasumpserit, ipse in se damnationis CAP. 525. — De sacerdotibus qui 'ovibus suis mala
prwbent exempla. Auguslinus.
judicelur protulisse sententiam.
CAP. 515. — De ordinalis si aliquis illorum percus- (Dist. 85, c. Nemo qtuppe.) Nemo- quippe amplius
sor exstiterit. Ex Toletano concilio, cap. 6. in ecclesia nocet, quam qui' perverse agens nomcn
sanctitatis et sacerdotii habet. Dolin-
(25, q. 8, c. His a quibus.) His a quibus Domini vel ordinem
sacramenla tractantur, judicium sanguinis agitare quentem hunc nairique i-edarguere nullus prsesu-
non licet, et ideo magnopere lalis excessus prohi- mit, et in exemplum culpa vehementer extendilur,
bendus est, ne indiscrelse prsesumptionis molibus cum pro reverentia ordinis peccator honoratur.
agitari, aut quod morte pleclendum est senteKtia CAP. 524. — Vt lantum curam ecclesiusticarum re-
rum episcopi habeant. Ex canonibus aposlolorum,
propria judieare prsesumant, aut truncaliones qui- cap. 59.
buslibet personis aut per se inferant, aut infe- Omuium negotiorum ecclesiasticorum curam ge-
rendas pracipiant. Quod si quisquam horum im- ral
episcopus, et ea, velut Deo contemplante, dis-
rnemor praeeptorum, aut in Ecclesise suse familiis,
penset, nec ei liceat ex his aliquid omnino contin-
aut in quibuslibel personis tale aliquid perpetra-
j) gere, aut parentibus propriis, quee Dei sunt con-
verit, et concessi ordinis honore privetur et loco) donare. Quod si pauperes sunt, tanquam paupe-
et sub peipetuai damnalionis religetur ergastulo : ribus
subministret, nec eorum occasione ecdesice
cui tamen communio exeunti de hac vita, non est
Domini negotia deprsedentur.
neganda propter misericordiam.
CAP. 525.'— Ne usu pallii metropolilanus praisum-
—
CAP.,516. Ne episcopus sua manu aliquem casdat. utatur. Ex decrelis Honorii papw, cap. 5.
plive
Ex decrelis Bonifacii paprn (id legitur post conc. vel in
Agaih. ex Gratia). Quicunque metropolitanorum per plateas,
litaniis nti pallio prsesumpserit, et non tantum in
(Dist. 86, c. Non liceat.) Non liceat episcopo ma-
nibus suis aliquem csedere, hoc enim alienum a praocipuis festivitatibus el ab apistolica sede indi-
sacerdole esse debet. ctis temporibus ad missarum solummodo solem-
CAP. 517. — De episcopo qui seipsum et sibi com- nia careat jllo honore, et ut bcatus papa Gregorius
missos corrigere neglexerit. Gregorius (Augu- ad Joannem Panormi episcopum ait, quia grave
•
stin.). jugum atque vinculum cervicls, non pro eccle
(2, q. 7, c. _Qw neb.) Qui nec regiminis in se siastica, sed pro quadam saeeui&ri dignitate de-
raiionem halmit, uec sua delicta detersit, nec fendat, permissa qua abutitur careat dignitate, qaia
m ». IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPl m
jure privilegium mcretar amittere, qui audaeter A ecclesiam fuerit, cujus sacerdos obierit, si omni
usurpat illicita. sollicitudine pro exsequiis jam mortui, aut con-
CAP. 326. — Quod episcopus de rebus ectlesiw sum timio antistitis morituri, ad commovendum viei-
nisi prius commuiet, leslamentare non possit. Ex num episcopum lardi inveniantur, aul per quam-
concilio Agathensi, cap. C (cap. 51). molestiam animi id negligere videantur
Si Cunque
(12, q. 5, c. Si episcopus condito.) quis episco-
[comprobentur], totius anni spalio ad pceniteiitiani
pus condito teslamento aliquid de ecclesiastici juris monasteriis depulenlur.
proprietate legaverit, aliter non valebit, nisi tantum CAP. 551. — Ul quod episcopo pro redemptione ani-
de juris proprii facultatibus suppleveril. marum daiur, ecclesiw relinquatur. Ex concilio
CAP. 327. — Ne episcopus rcs ecclesim parentibus Agatliensi, pap. 6.
sius indiscrete Iribual. Ex Spuiensi concilio, (12, q. 5, cl Pontifices.) Pontiflcibus vero, quibus
cap. 10. in summo sacerdotio constitutis ab .exlraneis dun-
Ut episcopi in rebus eeclesise circa propinquos taxal donatur aliquid, vel cum ecclcsia [exlraneis
suos exponendam reprehensionem caveant, et ut
aliquid, aut cum ecdesia, etc.], aut sequestratim
discrefionis modum teneant. dimitlitur aut donatur, quia hoe ille qui donal pro
"CAP. 528. — De eadem re. Ex eodem concilio^ redeniptione animsc suse, non
lcap. 5. B pro commodo saccr-
amore dolis probatur offerre, non quasi suum, sed quasi
Qjioniam multi episcoporum propinquo-
dimissum in faeullales ecclesise computetur; quia
rum suorum, de rebus sibi commendatis, suo aut
amicorum nomine , proedia et mancipia justum esl, ut sicut sacerdos habel, quod ecclesise
quolibei dimissum cst. ita ct ecclesia habeat quod relinqui-
emunt, el ut propinquorum suorum jus cedant sla- tur a sacerdote.
tuunt, et ob hoc jura ecclesiastica convelluntur, et
Gu>. 532. — Ul nullus episcopus sine concilio alio-
ministerium sacerdotale fuscatur, imo a subdilis rum episcoporum et principis, in liostem ire-debeal.
detrabitur et contemnitur, placuil omnibus ut dein- Capilulum Curoli imperatoris.
ceps hoc genus avarilise caveatur, uxumque ab- Carolus Dei gralia rex Francorum , et devoius
liine ct pcrpetno mansurum esse decrevimus, ut sanctse Ecclesise defensor atque adjutor in omnibus
episcopus res sui juris, quas anle episcopatum aposlolicse sedisa Horlatu omnium fldeiiujn noslro-
aut certe in episcopalu hsereditaria successione ac- rutn, maxime episeoporum ac rc-liquorum sacerdo-
quisivit, secundum canonicam auctorilalem quid- toos cousulto, servis Dei omnibus per omnia arma-
quid vult faeial, et cui vult conferat : poslquam lucam portareTel pugnare, aut in exercitum, et in
autem episcopus factus est, quascunque res de „ hostem pergere omuino prohibemus, nisi illis tan •
facultatibus ecclesise, aut suo aut alterius nomine teamiodo qui propler divinum ministerium, missa-
qualibet conditione comparavcrit, decrevimus ut rum solemnia scilicct adimplenda, et sanctorum
non in propinquorum suorum , sed in ecclesise cui patrocinia poHanda allccti sunl, id est unum vcl
praeest jura deveniant. duos episcopos cum capeilanis presbyteris, ct urnis-
CVP. 529. — Ne episcopus de r&bus viduaim Ecclesias quisque princcps unum presbjterum secum !ia-
alienare prwsumut. Ex decretis Marlini
- quidquam 20. beat, qui peccala confitenlibus, indiccre possit
papm, cap.
poenitentiam.
{10, q. 3, c. Si quis episcop.) Si quis episcopus CAP.555. •—De eodem. Item ejusdem.
nulla ecclesiasticse rationis neccssitate compulsus, Secunda -uce proplcr ampliorem observaniiam
in suo clero, aut ubi forte non est presbyler, de
rebus ecclesiasticis aliquid proesumpserit vendere, apostolica auctoritatc et multorum episcoporum ad-
nionitione instructi, sanctorum quoque canonum
res ipsas ecclesise restaurare cogatur, et in judicio
et furti et latro- regulis edocli, consultu videlicet omnium noslrum
episcoporum dejiciatur, tanquam
"cinii reus suo privetur honore. nosmetipsos corrigentes, posterisque nostris exem-
volumus ut nullus saeerdos in hosiem
CAP. 350. — De sacerdotibus qui ad exsequias epi- plum dantcs,
nisi duo vel tres cpiscopi tanlum, eleclione
scopi venire coniemnunt. Ex concilio Toleiano vm, D pergat,
cap. 2 (Tolet. vn, cap. 5). cunctorum propter benedictionem, prsedicalionem
Ea_quse competunt honcstati, contigit sajpe quo- populique reeoncilialionem, et cum illis electi" sa-
rumdam desidia non impleri. Proinde quia notum cerdotes, qui bene populis poenitentiam dare, mis-
est quge dignitas in exsequiis morienlis episcopi sas celebrare, et infirmorum curam geiere, sacrati-
ex canonibus conservelur, tradilione moris anti- que olei cum sacris precibus iinciionem impendere
qui hoc tantum adjicimus, ut si quis sacerdotum seiant : et boe msxime providere, ne sine viatico
secundum staluta Yalentini concilii (cap. 4) ad hu- quis de SJBCUIO recedat.
manda defuncti episcopi membra Trenire commo- CAP. 534. — Item de eadem re. Nicolaus ad Carc-
nitus, pigra,voluntale distulerit, appellantibus cle- lum imperatorcm.
ricis obeuntis episcopi apud synodum, sive metro- (23, q. 8, c. Beprehcnsibile.) Reprehensibile valde
polilanum episcopum, tempore anni unius nec esse constat, quod subintulisti, dicendo maicrera
faciendi missam nec communicandi habeat omni- partem omnium episcoporum die noctuque cum
modo lieentiam. Presbyteri autem sive eoeteri de- aliis lidelibus tuis conlra piratas maritunos i:t-
rici, quibus major honorls Iocus apud eamdem vigilare, ob idque episcopi'impedianlur venire; Gura
m DECRETI PARS Y. — DE PRIMATU ROM. ECCLES.. ETC. i«?ft
militibus {railitum] Chrisli sit Christo servire: mi-. A lilate secundurn suum ministerium erdinari com-
litibus vero sseculi sseculo [milites vero sseculi ser- pellant.
viant sseculo], sicut scriptum est: Nemo militans. €AP. 541. — De episcopis, qui non visilatis parcechhs
Deo, implicat ~se negoliis smcularibus (II Tim- n). pretium servitulis requinmt. Ex conc. apud^Tribu-
rias habito, prmsenie Arnulfo rege, cap. 26.
Quod si soeculi milites militise student, quid ad
{lf), q. {,<:. Relata est.) Rclata esl coram sancta
episcopos, et milites Chrisli, nisi ut vacent oratio-
nibus ? synodo querimonia plebium, eo quod siut quidam
€AP. 558. — De accusalls episcopis, quatiter ad con- episcopi, nolentes ad proedicandum vel ad confir-
cilium vocari debeant. Ex dec. Fel. P., cap. 3. mandum suas per annuni paroechias circuire, qui
(5, q. 2, c. Si primates.) Si primales accusatores tamen exigant ut mansiones quibus in profectione _
episcoporum cum eis pacificari familiariter minime uti debuerant, alio pretio" redimanl qui parare de-
potuerint, tunc tempore iegitimo 'eos ad synodum ient •: quoeduplex infamia et negligentia, ,et avaritia
canonice eonvocatam, non infra angusta tempora, sanclae synodo horrori fuil.magno, et «tatuerunt
-canonice convocent, priusquam eis per scripta si- ne quis ultra exerceat id cupiditatis ingenium,
gnilicent quod eis opponitur, ut ad responsiouem et ut sollicitiores sinl eniscopi de suis gregibus
prseparali adveniant. Nam si aut vi, aul limore eje- B visilandis. —
cti, aut suis rebus exspoliali fuerint, nee eanonice CAP.542. De purgatione episcoporum. Ez, concilio
ad synodum voeari possunt, nec respondere semulis apud AiUieim, prwsente Conrardo rege, cap. J6.
fttatuimus propter Dei dilectionem, et proximi, et
debent, antequam canonlce resiiluantur, et sua
fidelium honorem catholicorum, el praecipue ob
- omnia eis legaliter reddanlui'.
— multitudinum scandala eruenda et funditus exslir-
CAP.
' 556. Quod papa vivente, nulti alinm eo in-
consullo eligere liceat. E-x deeretis Symmacld panda, et perlurliationcs quse noviler exortae sunt
papm, c. 3 (ex syn. Symm. pap.). et oriuntur, nec non ut omnes sciant, nos episcopos
Si quis presbyter, aut diaconus, aut clericus, papa tales Dei misericordia nequaquam fuisse quales
irrcolumi et eo inconsulto, subscriptionem pro Ro- dicimur, exemplum S. Leonis papse, qui super qua-
mano pontiflcatu commendare, aut pitacia promit- tuor Evangelia jurans coram populo se purgavit,
tere, aut sacramentum prsebere tentavcritr aut ali- sequi et imitari, salva tamen aucloritate cano-
quod suflragium polliceri, vel de hac causa privatis niea..
coiiventiculis factis deliberare atque decernere, loci CAP.513. — De eo qui ex mouacho fadus fuerit
sui dignitate et communione privetur. episcopus. Ex eodemcomm., c. 56.
CAP. 557. — De sessione episcopi. Ex concilio Car- 'C {\%,q.\, c. Statulumest.) Statutum elrationabi-
thaginensi (Cartli. iv, cap. 55). liler secundum sanctos Patres a synodo est coafir-
(Dist. 59, c. Episcopus in ecclesia.) In ecclesia matum, ut monaclius, quem canonica electio a
in consessu presbyterorum episcopus sublimior se- jugo regulari [regute] monasticae professionis ab-
dcat. solvit, et sacra ordinatio de monacho episcopum
CAP. 558- — De ordinatione episcopL Ex diciis Theo- facit, velut legitimus liseres paternam sibi hseredita-
doii archiepiscopi. tem postea jure vindicandi potestatem habeat. Sed
In ordinalione episcopi, ipse qui ordinat missam
quidquid acquisierat, vel habere jussus fuerat mona-
cclebrare debef, et qui ordinatur similiier. sterio relinquat, et abbatis sui qui fuerat, secundum
CAP. 559. —Qum sacerdoles Domini declinare de- regulam Sancti Benedicti, arbitrio. Poslquam enim
beanl. Ex conc. Turonensi, cap. 7.
«piscopus ordinatur, ad altare ad quod sanctificatur
Qusecunque ad aurium ct ad oculorum pertinent et litulatur secundum sanclos canones, quod acqul-.
illecebras, unde vigor animi emolliri posse credatur, rere poterit, restituat.
ut de aliquibus generibus musicorum aliisque non-
Domini se abstinere CAP.544. — De illo qui de aliqua hmresi infamatur,
nullis rebus, omnes sacerdotes in sacro conventu fonnulam istius libelli reci-
quod
debent; quia per aurium oculorumque illecebras vi- D tare debeat. Ex epislola Cyrilli ad Joannem Antio-
lioruin turba ad animum ingredi solel: histrionum chenum.
quoque turpium et obscenorum insolenlias jocorum, Egonomine N. hac scriptura quam manu mca
ipsi animo effugere coelerisque sacerdotibus effu- perscripsi, proflleor, sequens sanctum judicium
gienda praedicare debeni. Palrum Nicsenaesyuodi trecentorum decem ei pcto,
CAP.510. — Ne episcopipropter suam quietem a civi- vel Chalcedonensis synodi universale concilium,
iatibus suis diu absint. Ex concilio apud sanclum cujus definitionem sedes apostolica eonfirmavit,
Medardum, prwsente Carolo imp., cap. 5. quod eliam beatissimi papse Leonis epistola ad
Providendum est ne episcopi propter suam quie- sanclae memorise Flavianum Constantinopolitana 1
tem ad remotiora loca secedentes et suum ministe- urbis episcopum data, prsedicalione lucidisslma''
rium negligentes, proprias deserant civitates, sed veritatis exposuit : confiteor unum eumdenique
aut paroeckias suas cum oflicii efficacia circumeant, Dominum nostrum Jesum Christum, unigenitum Dei
aut cum religione in suis civitatibus canonice cum Patris, perfectum, eumdem in divinitate [deitate],
filiis degant. Presbyteros etiam sibi commissos eumdem in humanitate, Deum verum et hominem
doclrina, castitate et sobrietate, atque bospita- verum, ipsum eumdcinQue ex anima rationali e8
PATROL,CLXI ik
427 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPl . 4-28
carne, consubstantialem Palri seeundum divlnilalem, A i quam convenit, cui non licuif habere, quem
consubstantialem nobis secundnm humanam ratio- voltiit.
neia, in omnibus similem nobis absque peccato : CAP. 548. —Ul personam censecrandi epiecopipri
ante ssecula quidem de Patre genitum secundum mas quoque sua auciorllate confirmet. Jbidem?
divinitalem , in novissimis vero diebus eumdcm cap. 6.
propter nos, etpropler noslram salulemde Yirgine (Dist. 65, c. De persona.) De pcrsona igitur con-
Maria natum, quse eumdem Deum peperit secundum secrandi episcopi, et de cleri plebisque consensu,
humanilatem unum eumdemque Christum, Filium metropolitanus episcopus. ad fratcrnitatem tuam
Dei Dominum unigenitum in duabus naturis, incon- referat, quodque in provincia bene placuit scire te
fuse, inconvertibililer, individue et inseparabililer faciat, ut ordinationem rite celebrandam tua quoque
cqgnitum, nequaquam naturarunr differentia sublala lirmel -auctorifas, quoe rectis dispositionibus nihil
prqpter unitionem, sed potius salva manente pro- nrorse aut diflicultalis debebit afferre, ne gregibus
prietate utriusque naturse, in unam uon in duas Donrini sui diu desit cur-a paslorum. Metropolilano
concurrisse personas, sed unum eumdemque Filium vero defuncto, cum in loco ejus alius 'fuerit subro-
unigenitum Deum verum Dominum JesumChristum, gandus, provinciales episeopi ad civitatem metro-
.sicut»lim prophetse de eo, vel ipse nos Christus per B I polim convcnire debebuut, ut oninium clericorum
semetipsum Dominus erudivit. Qui autem ita non atque omuium crvium voluntate discussa, expresbj-
sentiunt, cum Nestorio et Eutiche, vel eorum teris ejusdem ecclesise, -vel ex diaconibus optimus
seclatoiibus seterno analhemate dignos esse pr-o- eligatur. T>ecujus nomine ad tuam notitiam provin-
nunfio. ciales referant sacerdotes, implelurivotaposcentium,
CAP.545.— Quales debeant ad sacerdolii offwium vc- •cum quod ipsis placuit, libi-quoque placuisse eogno-
nire. Ex decretisDamasi papm, cap. 8. verint.. Sicut eninr justas elecliones nullis dilationi-
Didicimus eliam licenler et libere inexploratae bus volumus faligari, ita nihil permittimus te igno-
vitse homines, quibus etiam fuerint numerosa con- rante prsesumi.
^ugia, ad proefatas dignitates, prout cuique Iibuerit, CAP. 549. — Qmd primates el metropotitani, -a
aspkare : jquod non tanlum illis qui ad heecimmo • Romana Ecclesia sint vocati in parlem sollicitu-
derata -ambitione perveniunt, quantum metropoli- dinis, non in ,plenitudinem potestatis. Grcg,
lanis specialiter .pontificibus imputamus, qui dum Bilectissimis fratribus universis episcopis per Gal-
inhibitis ausibus non ijbsislunt, Dei nostri, quantum lianr, Europam, Germaniam et per universas pro-
in se est, prsecepta contemuunt. Et ut taceamus vincias constitutis, Gregorius servtis.servorum Dei.
quod altius suspicamur,ubi illud est quod Deus p| (2, q. 6, c. Decrelo.) Decrcto rrostro mandamus, ut
noster data. per Moysen lege conslituit, djcens : si aliquis (qwod non -optamus) suorum aemulorum
Sacerdoles mei semel nubant (Levit. xxi). Et alio JMricum CenomanicseEcclesise episcopuro accusare
loco : Sacerdos uxorem virginem accipiat, non damnabiliter altentaverit, lieeat illi post auditionem
vidnam, non repudiatam, non meretricem (I Tim. m). primatum dioeceseos(si necesse fuerit) nos appellare,
Quod secutus Apostolus ex persecutore prsedicator, et nostra auctoritate, aut ante nos, aut ante legatos
unius uxoris-virum, tam sacerdotem quam-diaconum nostros e latere missos jusla .Patrum decreta suas
fieri debere mandavit. exsequi [exercere] atque finire actiones, nullusque
-
CAP. 546. — Ut metropolitani sua yura servent.-Leo illum ante hsec judicet aut damuare proesumat.
Anast. Tkessalonic. episc, cap. 2 (epist. 84). (Supra, c. 11.) Sed si quid, quodabsit! grave inlole-
{25, g. 2, c. Iijilur sccundum.) Igitur secundum randumque ei objectum fuerit, nostra erit exspe-
sanclorum Palrum canones spiritu Dei conditos, et ctanda censura, ut nihil prius de eo, qui ad sinum
totius mundi reverentia consecratos, metropolitanos sanctaeRomanse confugit Ecclesise, ejusque implorat
singularum provinciarum episcopos, quibus ex auxilium, deccmatur, quam ab ejus Ecclesise fuerit
delegalione noslra fraternitalis luse cura prsetendi- proeceptum auctoritate, quse vices suas ita .aliis
I impertivit Ecclesiis nl in partenr sint vocaioesolli-
tur, jus traditse sibi antiquilus dignitalis iutemera- D
tum habere decernimus ; ila ut a regulis praesti- citudinis, non in pleniludinem potestatis. Proinde
tutis, nulla aut negligentia, aut prsesumptione dilectio veslra quorum devotione gaudemus, jungat
discedant. curam suam dispositionibus noslris, el det operam
CAP.347, — Ut-nullus invilus ordinetur episcopus. ut non cujusquam prsesumplione circa memoratum
Ibidem, cap. 5. fratrem noslrum, vestra provisione vel successorum
(DisL 65, ,c. Si forte.) Cum ergo de' summi sacer- veslrorum, si ipse superslcs fuerit, aiiter quam hic
dolis electione traclabitur, ille modis omnibus prse- insertum est, fiat ullo modo. Nam nulli fas cst vel
ponatur, quem cleri plebisque consensus concorditer velle, vel posse transgredi apostolicse sedis pra>
postularjnt, ila ut si in aliam fortasse personam eepta, nec nostrse dispositionis minislerium, quod
parlium se vota diviserint, metropolitani judicio is vestram scqui oportet charitatem. Sit ergo ruinae
alleri prseferatur, qui majoribus et studiis juvalur suse dolore prostratus, quisquis apnsiolicis voluerit
et meritis tantum ut nullus invitis et non pelentibus conlraire mandatis [deerelis], nec locum deinceps
ordinetur, ne plebs invita episcopum non optatum inter sacerdotes habeat, sed extorris a sancto fiat
aut contemnat, aui .oderit, cl fiat minus religiosa nrinisterio. Non de ejus judicio quisquam postea
429 DECRETI PARS V. -—DE PRIMATU ROM. ECCLES., ETC. iM
curam habeat; quoniam janr damnatus a sancfa et. A sunt, nec alios in loco eorunr consecrari oportet,
apostolica Ecclesia, ac auctoritate, sua de inobe- nisi ex liac fuerinl luce subtracli. Quod si de mini-
dientia atque prsesumpfione a quoquam esse non sterio sibi concesso conqueruntur, quse licita sunt
dubitatur; quia majoris excommunicationis deje- sacerdotes expleanl. In his vero quse eis prsesumere
clione est exigendus, cui sanetoe Ecclesiae commissa non licet, vicinorum usque adiccupefandam sanita-
fuerit disciplina, qui non solum proelatse sanc'.oe tem episcoporum, auxilia subrogentur ; et hoc cum
Ecclesioejussionibus parere debuit, sed etiam aliis cautelae studio peragatur, ne per necessitatis occa-
ne prseterirent insinuare. Sitque alienus 41divinis et sionem prsesumptionis pullulel ambilio. Episcopi
pontifiealibus officiis, qui noluit prseceptis obtem- vero qui Dominici gregis susccpcrunt curam atque
perare apostolicis. solliciludinem, ab administrationeeoium discedere
CAP.550. — Quod pro quiele coniemplattonis non est non oportet, ut accepti lalenti pulchriludo non
fugiendus locus regiminis. Idem ad Syriacum deleatur, sed .eerlamine eorum saluhritcr augeatur
episcopum Constaniinopolitanum (lib. vi regisl., et iriplicetnr. '
c. 169, ep. 5).
(8, q. \,c In scriplis.) In scriptis autem veslris CAP.555. — Quod episcopus vet clericus nullo modo
venalioni debeal insistere. Idem ad eumdem,
requiem vos magnopere qusesisse narratis. Sed per "
hocad pastoralem sollicltudinem venrsse congrue (Dist. 54, c. Quorumdam relatione.) Quorumdarn
ostenditis, quia sicut locus regimlnis desiderantlbus relalione fidelium auribus nostris iutimatum est
negandus est, ita fugientibus offerendus, et sicut quod Laufredus episcopus, qui et juvenis esse di-'
scripluni est: Nec quisquam sumit sibi honorem, sed cilur, venationi sit deditus. Quod vitiunr plurimos
qui vocatur a Deo tanquam Aaron (Hebr. v). Et etianr de clericali catalogo genere duntaxat Gernra-
rursum idem egregius prsedicator dicit: Si unus pro nos el Gallos irrevercntes [reverentes] implicat.
omnibus morluus est, ergo omnes mortui sunt, et pro Yeriinr iste si ila est, ut audivimus, merilo juve-
omnibus mortuus esl Chrislus, ul qui vivunt jam non nis dicitur, qui juvenilibus desideriis occupatus,
sibi vivant, sed ei .[al. Deo\, qui pro ipsis morluus nulla senum gravitate constringitur. Item. 0 mise-
est et resurrexit (II Cor. \). Et pastori sancfae Ec- ram vitam hominum, et maxrme sacerdolum! qui,
clesisedicitur : Simon Joannis, amas me ? Pasce oves dum lucrandis fidelibus debent insistere, venandis
meas (Joan. xxi). Ex quibus verbis colligitur, quia feris incumbunt, et quos capere oportet homines,
si is qui \alet. omnipotentis Dei oves renuit pascere, capiunt aves et bestias; qui, dum moilibus stu-
osteudit Pastorem summunr se niinime amare. Si dent animantium , vitam suarum amittunl anwna-
enimUnigenitusPalrisproexplendautilitateomnium, r rum. 0 infelicem vitam'super omnem vitam! Nam,
de secreto Patris egrcssus est ad publicum noslrum ; in quo nragis quisque carnalis apparet, quam in tali
nos quid dicluri sumus, si secretum proeponimus vita? Yenatorum enim vita nil prseter carnes capit,
utilitati proximorum ? Quies itaque nobis et ex corde in qua dum quisque pcrrnansit nunquam probatus
appetenda est, et tamen promullorum luero aliquando est. Nam, ut bealus dixit Hieronymus, venalorem
postponenda. Nam, sicut tofo desiderio debemus nunquani Iegimus sanctum. Ysehujusmodi praesuli-
oecupationem fugere, ita, si dcsit qui proedicet, bus, qui, dum debent Petrum, Andrcam, Jacolrum
occupationis onus iibenti necesse est animo subire, et Joannem , quibus a Domino dictum est : Venite
CAP. 551. — Ul episcopus pro propria injuria non post me, faciam vos piscatores hominum (Matth. iv;
escomnwnicet. Gregorius Januario episcopo Cala- Marc. i), ad imitationem suanr eligere,
rilano (lib. n regist., cgp. 54). . quorum
et discipuli sunt, magis Nemrpd et Ismaelem, atqua
25, q. 4. Inter queretas.) Isidorus a fraternitate Esau reprobos imilantur, qui hujusnrodi adinven
tua fruslra seexcommunicatum anathenralizatumque
tionibus rncubuisse referuntur (Gen. x, xxi, xxv),
conqueslus est. Quod quamobrem factum fuerit, Nihilominus autem de hoc episcopn relatum est apo-
dunr a clerico tuo qui praesens erat, voluissenrus
stolatui nostro quod cum quadam filia sua immode-
addiscere, pro nulfa alia causa, nisi quod te injuria-
factum res nos D ralam teneat familiaritatem, et ob id mala fama ei
verat, cognovimus. Quse vehementer orta sit. Pno qua re a sanctitate sua cseterisque co»
afflixit; quia si ila est, nil te ostendis de coelestibus suis commonitus ac correptus est, sed
sed terrenanr mentem te habere episcopis
cogitare, [te liabere nullatenus enrendatus. Quae res in hoc maxime dis
conversationem] signifleas, dunr pro vindicta pro-
sacris plicel, et magis ac magis de se deteriorem reddit
prise injurise (quod regulis probibetur) maie- In healitudini tuoeet coepiseoporum
dictionem anathematis invexistr. Unde de csetero opinionem. quo
suorum rationibus non obedit, et pcr inobedientiam
esto circumspeclus alque sollicitus, et talia cui-< in
culpam protoplasti relabitur. Oportet ergo frater-
quam pro defensione injurise tuse inferre denuo non nitatem tuam,
synodale cum episcopis et suflraga-.
praesumas. neis tuis convocare concilium , et lrune salutaribus
CAP.552. — Episcopo infirmante, nisi de hac vila
migraverit, atler non siibsliluatur, ne commissi eloquiis episcopum convenire, alque illi pastoralj
talenli puichritudo delealur. Nicolaus Alvino Jova- auctorilate prsecipere quatenus et ab omnium be»
nensi [Januensi] episcopo. stiarum et volucrum vcnatione penitus alienus oxi-»
(7, q. 1, c. Ponlifices qui.) Pontifiees, qui aliqua stat, atque immoderata filieesuoe familiaritate7 se«
occupantur infirmitate vel aegrjludjne, abjiciejrdi non mefipsum oronimodo coerceat. Quod si parere cofte
43i D. KONIS CAUNOTENSIS EPISCOPI . . 452
tenrpserit, et tam pro venationis declinatione quam A etianr subditos esse Scripturse sanetce prsecipirrnt.
pro immoderala filise suae vilanda conversatione , Yoniens autem RulTinus vir magnificus exeellcnlia;
vobis admonentibus obedire dislulerit, a vestro col- vestrae legatus, confidenter a nobis (ut decuit) po-
legio excommunicatus abscedat. Quod si in hoc slulavit, qualenus vobis aul beatoe reeordationi?
contumax adhuc apparuerit, a ministerio cessare papse Leonis domum a nobis per omnia conservari
debebit. - significare debuissemus, aul propriis verbis nostra?
CAP. 554. — Quod omnis metropolilanus infra tres eonfessionem fidei destinarc; et priinam quidem
menses consecrationis sum pro pallio-debel Romam pelitionis ejus partem quia facilior fuit, -mox ut
mitlere, vel ire. Joannes VIII, ex concilio 111, dixit, implevimiis, neque in omnibus prsesulis to-
apud Ravennam. mum pro catholicse fidei assertione conscriptum Deo
Quisquis metropolitanus inlra tres menses corise-
crationis suse, ad fidem suanr exponendam, pallium- propitio custodire, manus nostrse ad vos professione
ab nulla inevila- signavimus. Dt autem nullius deinceps (quod ab-
que suscipiendum aposlolica sede,
bili necessitale imminente, non niiserif, commissa sit!) -suspicionis resideret occasio, ctiam illam
aliam partem quam memoratus vir illustris Ruffi-
sibi careat dignitate, ita ut tandiu episcopali illi sedi
nus admormit facere [al. facere nratuiavi], scilicex
cedat, omnique consecrandi licenlia careat, quan- B propriis verbis confessionem fldei quanr lenemus,
in
diu exponenda fidc, et in expetendo pallio pri-
s.cum morem contempserit. exponens [exposui].
— Quod post primnm per electionem con-
f AP,555. — Qualiler honorandi sunl veri sacerdoles, CAP.559. secratum episcopum , secundus esse non possit.
cum Dominus fatsos honoraverit. Cyprianus Roga-
tiano (lib. m, cap. 9). Cyprianusin epislola sua ad Romanos (/.iv,c/«'sf.2,
ad Anionianum).
(Dist. 95, c. Dominus noster.) Dominus noster (7, q.\, c. Faclus est.) Factus est Cornelius epi-
Jesus Christus rex , et judex, et sacerdos servavit scopus de Dei el Christi ejus judicio, de clerico-
iiouorem niaiis sacerdotibus usque ad suain passio- ttimiimjiium lcslimonio , de plebeio suffragio, de
nem , in qua sacerdolem appellavit, quem sciebat sacerdotum antiquorum et bonorum virorum coii-
£sse sacrilegum , et cum alapam accepisset, et ei sensu, cum nenro episcopus iniLi factus esset
^cuin
diceretur (Joan. xvm) : Sic respondes pontifici? catiiedrse vacaret. Quo occupato cl omnium
gradus
niltil contumeliose loculus est in persouam pon- vestrum consensu firnrato, quisquis jam episcopus
tiflcis, sed magis innocentiam suam tuitus esl, fieri voluerit, omnimodis necesse est ut ccelesiasli-
dicens : Si male loculus swn, testimonium perliibe canr non habeal ordinationem, qui Ecclesise non
de mato (ibid.), ut nos ejus humilitatis haberemus tenel per consensum, unilatem.Post priinum_secun-
el C
exemplum , et docuit sacerdotes veros legitime dus esse non potest. Quisquis enim post ununr, qui
plene honorari, dum circa falsos saeerdotes ipse ta-
per electionem consecratus est, esse voluerit, tam
lis exstitit. non secundus ille, sed nullus est.
CAP. 556. — Quod singulm Ecclesim singulos de- CAP.560. —
bent habere prmlatos. Hieronymus Rustico lno- Quod Ecclesim conlradicit qui episcopo
naclio. contradicit. Cyprianus ad Pupianum (l. iv, epist. 9,
ad Florentium Papianum).
(~i,q.\,c. In apibus.) In apibus princeps unus
unum ordine lilterato. (7, q. 1, c. Scire debes.) Scire debes episcopum
est; grues sequuntur Impe- in Ecclesia esse, et Ecclesiaui in cpiscopo, et si quis
unus ut condita
' rator unus, judex provincise. Rqma, cunr episcopo non sit, in Ecclesia non esse, et fru-
est, duos fratres simul reges habere non potuit, et
utero Esau et Ja- stra sibi blandiri cos, qui pacem ctim sacerdo-
parricidio dedicatur. In Rebeccse ""libus Dei non
cob bella gesserunt (Gen. xxv). Singuli Ecclesia- habentes, obrepunt et lalenter
rum episcopi, singuli archiepiseopi, singuli archi- apud quosdanl communicare se crcdunt, quando
et omnis ordo ecclesiasticus suis rectoribus Ecclesia, qttoecalholica una est, scissa non sit,neque
diaconi, divisa.
nilitur. "
CAP.557. — Ut in Treverensi urbe el Coloniensi CAP.-561.—Deunitate Ecclesia-. Cyprianus.
nullus inconsullo Romano ponli/ice etigatur. Nico- Pelri unitalcin qui non fenct, tcnere sc fidcm
laus Lolhario regi. credit ? Qtii calhedram Petri, super quam fun-
Porro quia relatum est nobis quod quicurrque ad data est Ecclesia', deseril, in Ecclesia se esse
episcopatum in regno tuo promovendus est, non confidil?
nisi faventem tibi permittas eligi, idcirco apostolica
CAP. 562. — Qaid ayendum sit de episcopo, vet quo-
auctoritate sub divini judicii obteslatione injungi- cunque clerico, qui post' depoMbuem commu-
mus tibi, ut in Treverensi urbe.et in Agrippina Co- nicare prcesumpserit. Ex concilio Anliocheno ,
lonia nullum eligi patiaris, antequam relatum super cap. 4.
hoc nostro fiat aposlolatui. (11, q. i, c. JSi quis episcopus.) Si quis cpiscopus
CAP. 558. — De profcssione fidei. Pclagius Childe- a sjrnodo fueril depositus, .vel presbyter, vel diaco-
herlo regi. nus a proprio episcopo condemnatus, et prsesum-
(25, q. 1, c. Satagendum.) Salagendum eslut pro pserit sacerdofii seu sacri nrinisterii quidpiam, non
auferendo suspicionis scandalo ohscquium confcs- ei amplius liceal, neque in alia synodo -spem resfi-
sionis noslrse regibus minislremus, quibtts nos tulionis habere, neque assertionis alicujus locjmi,
435 DECRETI PARS V. - DE PRIMATU ROM. ECCLES., ETC 434
sed et eottimunicantes ei abjici omnes ab ecclesia, A potest esse quod fuerat, nisi gradus amissos recipiat
el maxime si postquam cognoverunt sentenliam coram altatio, de manu episcoporunr. Si episcopus
adversus eum fuisse prolatam, ei conlumaciter com- est, orarium, annulum et baculum; si presbyter,
municaverint. orarium etplanelam [<i/.platenam]; si diaconus, ora-
CAP.563. — Ne episcopus in aliquem, eliam sibi rium et albanr, si subdiaconus,patenam el calicem;
confessum, dicat quod probare non possit. Ex con- sic ct reliqui gradus, eam reparationem sui acci-
cilio Carlhaginemi vi, cap. 5 piant, quani, cum ordinarentur, perceperant.
Item placuit, ut sl quando episcopus dicit aliquem CAP.568. —
Quod rectores Ecclesiarum magis sint
sibi soli proprium crimen fuisse confessum atque cxspeclandi et corrigeiuli quam slatim jndicandi.
ille neget, non putet ad injuriam suanr episcopus Gregorius universis episcopis per Galliam, Euro-
pertinere, quod illi soli non creditur, et si scrupulo pam, Germaniam constitulis (1).
proprise-conscienlioEse dicit "neganti nolle cominu- (Disi. 45, c. Licet plerumque.) Licet plerumquo
nicare, quandiu excommunicato non communica- accidant sacerdotibus quse sunt reprehendenda,plus
verit suus episcopus, eidem episcopo ab aliis non tamen erga corrigendos agatbenevolentia quam se-
communieetur episcopis, ut nragis caveat episcopus veritas, pltts exhortatio quam commotio, plus cha-
nedicat in quemquam,.quod aliis documenlis con- B ritas quam potestas, cum nemo nostrum sine rcpre-
vincere non potesU. hensione aut sine peccalo vivat. Nam si Dominus
statim post trinam negalionem (Malth. xxvi), bea-
CAP. 564. —De eodem. Ex concilioVasensii,cap. 8. tum Petrum
proeceplorem nostrum apostolum judi-
6, q. 2, c. Si tantum episcopus.) Quod si tan- casset, non tantum ex eo fructum, sicut fecit, rece-
tum episcopus alieni sceleris se conscium novit, pisset. Exspectandi ergo magis sunt alque corri-
quandiu probarenon polest, nihil proferaf, sed cum gendi reclores Ecclesise quam stalini absque noslra
ipso ad eompunctionem ejus secretis correptio-iibus consulto judicandi, cum majora negotia et diffici-
elaboret. "Qtfi,si correptus, pertinacior fuerit, et se liores causarum exitus sanctorum Patrum canones
communioni publicseingesserit, etiam si episcopus Spirilu Dei conditi, et totius mundi reverenlia coiir-
in redarguendo.illo, quem reum judicat, probatione seerati, jubeant sub nostrse sententise exspectatione
deficiat, indemnatus, licet ab his qui nihil sciunt, suspendere nostroque moderamine finiri..Unde ne-~
seeederead tempus pro persona majoris aucloritatis, cesse est hsec et alia quseque negotia ecclesiastica-
jubeatur, illo, quandiu probari nihil polesl in conr- post multarum experimenta causarum , sollicitius
nrune onrnium prseterquam ejus qui eum reum ju- perspiei, et diligentius prseeaveri, qiiatenus per<
dicat, permanente. C spiriltim charitatis ct pacis omnis materies scanda-
CAT. 565. — Qua mtale diaconi consecrandi sint. lorum , et prsesumptio invidorum, atque oppreseio.
Ex eodem concilio, cap. 16 (conc.Agat.). simplicium fratrum de ecclesiis Domini auferanlur.
(C. 16, Dist. 77, c. Episcopus.) Episcopus bene- Et sicut non vult quisquam fratrum se aliorum ju-
dictionem diaconalus minoribus qttanr viginti et dicio prsegravari, ila non audeat alii inferre quod
quinque annorum penitus non-commitlat. Sane si sibi non vult fieri.
conjugati juvenes consenserinl ordinari, etiam uxo- CAP.569. — Ut nullus episcopus cogatur ad smcu--
rum voluutas ila requirerrda est, ut sequestrato lare judicium venire, et de pmna ejus qui episco
mansionis cuhiculo, religione promissa, postea putn ad judicium smculare venire coegeril. De.
libro consiitulionum, cap. 6.
quam pariter conversji fuerint ordinentur. Nullus episcoporum cogalur ad judicium vemre
CAP.566. — Ut episcopi, presbyleri et levitm canes dicendi causa, sed judex apud cpiscopum mittat
ad venandum et accipitres non habeant, ex conci- suos minislros, ut proposilis sanctis Evangeliis quod
lio Agathensi, cap. 55.
scit .episcopus dicat secundum quod sacerdotibus
(Dist. 54, c. Episcopum.) Episcopis, presbyteris, honestum esl. Ex eodem cap. 7. (11, q. 1, c. Nutlus
diaconibus, canes ad venandum, aut accipitres ha- episcopus, sed sub titulo Marcetli papm.) Nullus epi-
bere non liceat. Quod si quis talium personarum j,
scopus neque pro civili neque pro criminali causa
in hac voluntate [voluptale] reperlus [deleclus al.,
apud quemvis judicem sive civilcm, sive militarem
detenlus] fuerit: si episcopus est, tribus mensibus producalur, vel exhibealur, nisi imperialis jussio
se a communione suspendat; presbyter, duobus processcrit. Magistralus enim qui hoc jubere ausus
mensibus se abstineat; diacorius vero ab oinni offi- fuerit/ amissione cinguli et xx librarum auri con-
cio et communione cessabit. demnatione plccfatur, ut istse viginti librse ecclesise
CAP.567. — Quid agendum sit de episcopo vel cu- addicantur, cujus episcopus produci vel exhiberi jus-
juscunque ordinis clerico a gmdibus suis injusie sus est. Litis autenr exsecutor post cinguli amis-
dejeclo. Ex Toletano concilio (iv), cap. 28 (25). sionem tormentis subjiciatur et irr equuleo mittatur.
(il, q. 5, c. Episcopus, presbyter.) Episco; us.pre-
sbyter,aut diaconus, si a gradu suo injuste dejectus CAP.570. —*Ne episeopus alealor, nec aliqnis cieri-
in sancta [secunda]syno"doinnocens reperialur, non cus, nec ludorum speclator fial. lbidem, cap. 9.
Neque cpiscopus, neque presbyter, neque diaco-
(75) Pleraquc horumleguiilur epist., 8i Leonis pap. I, ad AnasL Thessal. episc, c. L_
435 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI ' 436
ims, neque subdiaconus, rreqtie lector, neque alius A tione et sollicitudine ficri custodiendorum divinorum^
cujuscunque religiosi consortii vcl habitus consli • et vhiflcorum Domini mandalorunu In custodiendis
ttilus, tabolizare audeat, vel socius ludentium lieri, cnim ittis retribulio mnlia (Psat. xvm); quia et kir
vel speclator, vel in quocunque speelacuio spectandi cernamandatum; lex autem lux, et via vitcearyitio,
causa venire. Ac si quis contra hcec feeerit, per tres et disciplina est (Prov. vi); et: Mandatum Domini.
annos a sacro ministerio prohibcatur. tucidum, itluminans oculos (PsaL xvjn). Porro non
CAP.571. — Ul nutlus excommunicetur, anteqnam habeat metropolitanus licentiam ex his, quse defert
causa excommunicalionisejus probetnr. Ibid., c. 11. episcopus secum, sivejumentHin, sive aliquanr spe-
(2. q. 1, c. Nemo episcoptts.) Nemo episcopus, ne- ciem expetendi. Quod si hoc egisse conjunctus fue-
mo presbyter excommunicet aliquem, antequam rit, solvat quadruplum..
causa probelur propter quam ecclesiastici canones CAP.574. — Dececonomisper singulas ecclesias con-
Iioc fieri jubent. Si quis autem adversus eam ex- slituendis. lbid., cap. 11.
cominunicaverit aliquem, ille qui excommuiiicatus (9, q. 5, c. Cum shnus.) Cum simus debilores om—
cst, majoris sacerdolis auctorilate ad graliam san- nes sacras regulas custodire, eanr quoe dixit iu una'
clse communionis redeat; is autem qui non legitiine quaque ecclesia occonomus esse, nrodis omnibus iiir-
excommunicavit, in tantunr abstineat tempus quan- R violabilem eonsenare debemus-, el siquidem unus-
tum rnajorl sacerdoti visum fuerit, ut quod injuste quisquemetropolilanus in sua ecclesia consliltierit
feeit, ipse juste patiatur. oeconomuin, beiie jitique -r sin aulem ex auctoritate
CAP.572. — Ul episcopus omni scientia tegis divinm propria Constantinopoleos episcopis licentia est
sit instructus. Synodi vn cap. 2. prseponendi osconomos in ejus ecclesia, similiter et
Quoniam psallentes rcpromillimus Deo : In justi- melropolitanis, si episcopi qui sub ipsis sunt non
ficationibus meditabor, non oblivisear sermoncs iuos sategerint oecouomos slatuere in suis ecclesiis.
(Psal. cxvui): omnes. quidem christianos observare Idipsum autem servandum esfc etianr in mona-
saluberrimum est, sed prsecipue hos qui ecclesiasti- sleriis.
cam conseculi fuerint dignitatem. Unde diffiiiimus, CAP.575. — Ne episcopus vel abbas alicui princi-
omnem qui ad episcopatus provehendus est graduni', pum, vel parenlibus suis fundum ecctesim largia-
tur. lbid., cap. 12,
ntodis omnibus psalterium nosse : ut ex. hoe"etiam
Si quis episcopus vel abbas iuventus ftieril, de
Omnis clerus qui sub eo fuerit ita moveatur el im-
salariis episcopi, sive monasteriis transferre quid-
buatur. Inquiratur aulem diligenter a metropolitano,
in piincipum nranus , vel etiam aliquid per-
si in promptu habeat legem legere, scrutabililer et quanr
irritum sit qttod datum esse
non transitorie, tanr saeros canones et sanclum Q sonaealicui conferre,
constiterit, secundum canonem sancforum aposto- -
Evangelium, quam divini apostoli librum, et onwera Ibrum
divinanr Scripturam; atque secundum mandata con- qui dieit : Olnnium ecciesiasticarum rerum-
episcopushabeatsollieiludiiiem,ut dispenseteastan-
versari, et docere populum sibi commissum : sub-
fitantia eninr sunimi sacerdolii nostri sunt elequis quani Deo contemplanle. Non licere autem fraudare
ei quidquai» ex ilBs, vel cognatis propriis donare
divinifus tradita, id esl, vera divinarum Scriptura-
Dei sunt. Quod si pauperes fuerint, ut paupe-
rum disciplina, quemadmoduni magnus perhibei quse
ribus Iargiatur, sed non sub horunr occasione quae
si
Dionysius. Quod disceptaverit, et ita libenter fa-
defraudcntur, Quod si excusationem
cere et docere minime spoponderit,nullatenus conse- sunt ecclesise
prsetenderinl, damnum facere, et nihil ad profectum
cretur.Ailenim per prophetam Deus : Tuscientiamre-
et ne sacerdotio miii, agrum existere; nec sic principibus qui loca per
pulisti, ego repetlam le, fungaris illa stint, tribuatur ager ille vel locus, sed clericis
(Ose. iv). vcl agricultorihus. Quod si calliditate ustis fiicrit,
GAP.575. — Quod semel in anno concilia episcopo. et a colono velclerico emerit prineeps agrttm, eliam
rumdebeant cetebrari, et non bis. Ibid., cap. 6.
sic irrita sit vcndilio, et restitualur in episeopio vcl
(Dist. 18, c. Quoniam quidem.) Quandoquidem re-' D in monasterio, et episcoptts vel abbas hoc facicns
gula est quse dicit bis in aniio per singulas pro- alijiciatur, episcopus quidenr ab episcopio, abbas
vincias oportere fieri per conventum episcoporun autenr a monasterio , tanquam qui dispergil male ,
regulares inquisitiones, propter fatigatioiiem, et ui quae non collegil [colligil].
opporlune habeantur, ad iter agendum, hi qui con- CAP.576. — Quod abbati in proprio tantum mona-
gregandi sunt, diffinierunt sextse synodi sancti Pa- sterio lectorem liceal facere. ljiid., e. 14.
tres, omni excusatione remota, modis omnibus se- (Dist. 69, cap. Quoniam vitlemus.) Quia ordo de-
mel in anno fleri et depravata corrigi. Hunc cano- bet in consecrationem custodiri, oninibus modis
nem et nos renovamus, ct si quisquam princeps liquet, et cum diligentia conservare sacerdotum [sa-
inventus fuerit hocprohibere, communione privetur. cerdotii] promotiones, Deo est prorsus acceptuui.
Si quis vero metropolitanorum hoc neglexerit agere El quoniam videmus sine manus impositione, a par-
absque necessitate, vel vi, seu aliqua- rationabili vula oetate quosdam lonsuram clerici accipientes,
causa, occasione, canonieis poenis subjaceat. Dum nondumque, ab episcopo manus impositione p.rr-
autenr syrrodus agitur super canonicis et evangelici; cepta , super ambonem irregulariter in collccla le-
nogotiis, oporlct congregatos episcopos in mcdita- gentes, prsecipimus amodo id minimc fieri. Idipstun
i'S DECRETI PARS V. — DE PRIMATU RGM. ECCLES., ETC. 458
se arbitrium judi-
quoque observandum est etiam inter monachos A.dicio, verum ad illorum pendere
Lcctoris-autem, manus impositione licentia esl uni cavil. Supradicto quoque Anastasio pralibalus- papsr-
cuique abbati in proprio monasterio solummodo fa Gelasius persuadens ne ille intimafam suis sensibuss
ciendi,. si dunlaxat eidem abbali manus imposili( veritatem arbitrarelur injuiiam, siibintulit, dicens..
facta noscatuv. ab episcopo, secundum morem prae- (Dist. %,Duo.sunt): « Duo suntquippe, imperator-
lleiendorum abbatum, dum conslet illum esse pre Auguste, quibus principaliter mundus hic regitur,,
ct regalis po-
sbyterum. Simili modo secundtim antiquam con- auctoritas videlicet saera pontilicum
sueludinem ehorepiscopum praeceptione episcop tesias; in quibus tanto gravius est pondus sacerdo—
oportet promovere leetores. tum, quanto etianr pro ipsis regibus hominum in.,
CAP.577. — Ul episcopi vel cterici fulgidis et ctaru divinoredditurisunt,examineralionem(l). sEtpaucis
vestibus non onienlur. Ibid., cap. 16. interpositis ait: s Nosti itaqtie inter hsec ex illorum
(21, q. 4, c. Omnis jaclantia.) Oninis jactantia e te pendere judicio; non illos ad tuam-velle redigi
ornatura corporalis aliena est a sacro ordine. Eni volunlatem. s Talibus ergo inslitutis, talibusque
ergo episeopos vel clericos, qui se fuigidrs et clarii fulti auctoritatibus plerique pontificum, alii reges,
vestibus ornant, emendari oporter. Quod si in hoi alii imperatores excommunicaverunt. Nam s.i spe-
pormanseriiit epitinrio tradantur; similiter et eoi ciale aliquod de personis principum requiratur-
qur unguenlis inungiintur. Quonianr vero radict exemplum, ireatus Innocenfius papa Arcadium irii-
amaritudinis exorta conterminatio facta esl in Ec- peratorem, quia consensit ul sanctus Joannes Chri-
desia catholica Christianos calumniantium hoeresii sostomus a sede sua pelleretur, excommunicavit.
[Kpto-TtKvoj aipetrt?] : et hi qui hanc re- Alius item Romanus pontifex regem Francorum,
xt?-*iy6p<o\
ceperunl uon solum imaginarias picturas [TK< non tam pro suis iniqurtatibus, quam pro eo, quod
i'<mzuf ?w7//«ovj!7£tf]abominali sunt, sed etiair ta-ntse potestati erat rnulilis, a regno deposuit, et
omnem reverentiam repulerunt, eos qui pie ae-re- Pippinum Caroli imperatorispatremin- ejus loco sub-
iigiose vivunt offendentes, ac per hoe conrpletur ir stituit, .omnesque Francigenas a juramento Cdelita-
eis quod scriptum esl: Abomiiiaiio est peccatori De, tis absolvit.- Quod etiam ex frequenti-auctoritate
cnltus (Prov. xv). Igitur si inventi fuerint. deridentes agit sancta Ecclesia, fum milites absolvit a vinculo
eos qui viiibus et religiosis vestimenlis amicti sunt, juramenli, quod factunr est his «piscopis, qui apo-.
per epitimium [StS-jm-ifttov] coiTiganttir.iPiiscis enim stolica auctoritate a pontificali gradu deponunlur*
temporibus omnis ^acratus vir cum mediocri ac Et B. Ambrosius, licet sanctus, .non tamen.univer-
vili veste conversabalur. Omne quippe quod non salis Ecclesise episcopus, pro culpa-qnse ab aliis sa~-
propter necessitatem suam, sed propter venustatem " cerdotibus non adeo gravis videbatur, Theodosium'.
accipitur, elationis habet calumniam, quemadmo- magnum imperalorem excommunicans,.ab ecclesiai
dutn magnus ^aitRasilius. Sed neque ex sericis lex- exclusit. Qui etianr in suis scriptis ostendit quodj
turis vestem quis variatam induebat, neque appo- aurum nonjampretiosius sit plunrbo, quam regia po-
nebant variorum colorum ornamenta in summitati- lestate sitaltior sacerdotalis, hocmodo circa prin-
bus vestimentorum : audierant enim ex Deisona cipium suiPastoralis scribens (De dujnitale sacerdo-
lingua : Quia qui mottibus vesliuntur in domibm 4ali,cap. 2):«Honor,fratres,elsubliniitas episcopalis
rcgum sunt (Matlh._xi)-. nullis poterit comparalionibus adaequari. Si regum
CAP. 578. — Nullam digniiatem smculArem, sed nec fulgori eompares et principum diademati, longe erit
imperialem, honori vel dignitati episcopali posse inferius, quam si plumbi metallum ad auri fulgo-
admquari. Ex epist. Greg. adHerimannumMelensem rem compares. Quippe cum videas regum colla et
episc.
c. dubitet sacerdo- principum submitti genibus sacerdotum, et exoscu-
(Dist. 96, Quis dubitet.) Quis
tes Christi regum et principum, omniumque fide- tata eorum dextera, se credant communiri. irEl post
Iium patres etmagistros censeri? Nonne miserabi- pauca(r6jrf., cap. 5) : « Haec cuncta, fratres, ideo,
lis insanise esse coguoscitur, si filius patrem,. disci- " rios prsemisisse debetis cognoscere, ut oslenderemua
nihil esse in hoc sseculo-excellentius saeerdotibus,-
pulus magistrum sibi couelur subjugare, et iniqtiis nihil sublimius
illum suse a episcopis invenirL »-Nonne, sicut^ait
obligationibus potestali subjicere, quo
sc credit non solum in terra, sed etiam in ccelis B. Gregorius, reeordandavnienrorise Yigilius-papa
contra Theodoram (unc Augustam damnationis pro-
ligari posse et solvl? Haec, sicut beatus Gregorius *"
in epistola ad Mauriiium imperalorem.directa com- tulit [promulgavil] senteiitiam? Sic quoque Clrari-
bertus Parisiorum rex, cum Golbergam [«/. Ingober-
memorat, Constantinus rrragirusimperator, onrnium
regum et priueipum fere lotius oibis dominus, evi- gam] legitinram uxorem suam reliquissct, et duas
denler intelligens, in sancla, Niesena sydono post soroies^Meroflidem ei Marcovevanr in uxorcs duxis^
onines episcopos ultimus residcns, nullam judicii set, .a beato Gcrmano Parisiorum episcopp excom-?
seutetitianr supra eos dare prsesumpsit; sed illos municatus est..Et cum resipiscero nollci, non mulf*
ctiam doruinos vocans, uon suo debere suhesse ju- post dhino judicio ipse dcfunctus csl.
'
BECRETI PARS SEXTA,
CAP.1.—Unde clcricus dicalur. Ex epist. Hieronymi k cio eomm. Epilogus et regnla clerkorum brevitsr
id Nepotianum. collccta.
(12, q. \tc,Clericus; Isidorus, (ib, n Off. ecd.r Legalibus interca institulis ct cvangericis saluber-
c. 1.) Clericus, qui Chrisliservil Ecclesite, interpre- rimis monernui' prseceplis ut Dominum noslrum
tetur piimo vocabulum suum, et nominis diffinitione totis prsscordiis diligamus, et proximos fanquam
prolala nitatur esse quod dicitur. Si eniur cleros nosipsos (Dcut, vi; Levit. xix; Malth. xxn; Marcxn),
Graece, Latine sors appellalur, propterea clerici vo- el cseteia. Si igitur ab onrnibus fidelihus his saluti-
eanlur, quia de sorte sunt Domini, vel quia ipse feris prseceplis tolis nisibus est favenduin, quanto
Dominus sors, id est pars, clericorum est. Et quia magis ab bis qui divinis cultibus maneipati sunf, et
[al.r qui aulein] vel ipse pars Domini est, vel Domini aliis exemplo virtulum condimcntum esse debenl!
partem habel, talenr se exhibere dcbet ut ipse possi- Proinde oportet u( primo omniuin Dominum Deuro
<ieat Donrinum, ct ipse possidcatur a Domino. Qui diligant ex toto corde, ex tofa aninia, toia virtufe,
possidet Doniinum, el cum Prophefa dicit : Pars et proximos tanquam seipsos, et nosse quia in his
aiea Dmninus (Psal. xv, LXXII),nihil extra DoE-ii- duobus praeccplis tota lex pendet et propbetae. Non
jium liabere potest. Quod si quidpiam aliud habuerit occidant, neque fratrem oderint,quia, ut ait Aposto-
prseler Dominum, pais eJHs non erit Dominus. Vecbi B ius: Qui fratrem suum odit', homicitla esi (I Joan. m).
gratia, si aurum, si argcntum, si possessiones, si Non adullerent, non faciant furtum, non concu-
variam supellectilem, cum istis partibus Donriisas piscant remalicnain,non falsum lcslimonium dieant,
pars ejtrs lieri non dignatur. Si autem ego pars et quod sibi nolunl fieri, alteri non faciaut. Non
Dominr sum, etfuniculushsercdilatis ejtis (Ps«/.civ), sint superbi, aut tuniidi, non detractionibus assneti,
non ebrielati non '
icec accipio partem inter coeteras tribtis, sed quasi servientes, luxuria enervati, non
Levifa et sacerdos vivo de decimis, et altari deser- iracundia turbidi, non quibuslibet aliis vitiis sub-
viens, altaris oblatione suslenlor, habens victtim et strati, non vaniloqui, non invidi, non somnolenti,
veslilum, liis contenlus ero, et nudam ciucem nudus non pigii. non murmuratores, non susuirones, non
sequar. Obseero itaque te, et repetens iterum ite- vinolenli, non multum edaces. Fraudes et dolosita-
rumque monebo, ne officium cleiicalus genus anti- tes caveanf, usuris nequaquam- inserviant, non
quoe militioeputes, id esl, ne lucra sseculi in Clntsti jurent, ne forte pejerent [perjurent], malum pro
quseras militia, nc plus habeas quam qusndo cleri- malo non reddant. Cum in se aliquid boni viderint,
cns esse coepisfi, et dicalur tibi : Clericatus eorum. P/eo; et malum cum viderint, sibi depulent. Discor-
non proderit eis. diam fugiant, el quos noverint discordes [invenerint
G discordantes], ad charitalis concordiam revocent, et
CAP. 2.—Qnod duo sint genera cfericorum. Ez dictis juxla Psalmislse vocem, declinent a nialo, el faciant
beati Isidori de generibus ctericorum. bonum (Psal. xxxvi). Atfendant ct Apostolum
(Eccl. o/fic, I. ii, c. 5.) Duo sunt genera clerico- prohihentem : Non, inquit, in comessalionibus el
rum, untrm ccclesiasiicorum snb regimine episco- ebrietulibvs, non in cubilibus et impudicitiis, non in
"
pali degciitinm; allerum acephalorum, id est sine contentione el mmulalione, sed induimini Dominum
capile, quem sequanlur ignorantium. Hos neque Jesum Christum (Rom. xm). Animadverlant etiam
inter laicos ssecularium officiorurir studia, neque quod ab his vitiis ab Aposlolo prohibitis omnium
rnler clericos rcligio rctentat divina, sed solutos vitiorum seges emergat, ct quod horunr morborum
atque oberrantes, sola lurpis vita eompleclitur et mater superbia sit. Oportet ctianr ul animam cor-
vaga. Qui quidem iiulium [quique dum nullum,etc.] pusque suum ab omni inquinamento carnis et spiri-
metuentes, cxplendae voluplalis suoelicenliam con- tus custodiaiil, ul, juxla Apostolum, intcger spiritus
sectanlur, quasi animalia bruta libertate ac deslde- ' eoruni, et anima el corpus sine querela in advenlu
rio suo ferunlur, habentes sigiium religionis, non Domini Jesu Clirisli snvelur (I Thcss. v). Sobrie, et
rcligionis officium, hippocentaui is similes, neque justc, ct pie vivant. Sseculaiia ncgotia prorsus abji-
equi, neque homines, mistumque (ut ail poela) ge- D ciant, quia, juxla cumdem Apostolum : Nemo mili-
nus prolesque biformis (VmG., JEn. vi). Quorunr tans Deo implicat se negoliis swcularibus, ul ei pla-
quidem sordida atque infanri numerosilale satis ccat cui se probavit (II Tim. n). Jejunium ament,
superque nostra pars occidua polluitur [pollet]. hospites colliganl, paupcrcs recreent, nudos vestiani,
CAP. 5. — Quod ctericis prmcipue convenil Deum infirmos visitenf, mortuos sepeliant, in tribulatione
diligcre ct prosimum, ct de conversalione el offi- posilis openi feranl, dolentem consolentur, amori
441 DECRETI PARS VI. — DE CLERICIS. 442
Chrisli nihil prseponant, chaiitalerii non derelin- A , juxtavires adimplere, quo faciliusei liberius majora
qiani. paccm, si fleri potest, cum omnihus homi- a sanctis Patribus edifa, exsequi valeaht. Yocalione"
nibus habeanl. Diem judicii timeant, vitam seternam ergo qua vocati sunt, ncc ad dexleram, nec ad si-
spirilualiler concupiscant. Spein suanr Deo commit- nislram declinantes, ambulent, qualeiius divinis
lant : proprio rpiscopo in omnibus secundum cano- jiissionibus oblemperantes, ad Christum, in cujus
nicain instituiionem oblemperent, magistros suos sorle esse noscuntur, qui via, veritas cl vila cst
non temere reprehendant. Postremo in doctriuis spi- (Joan xiv), eo opitulanle, pervenirc mercanlur.
ritnalibus operatn dent, leclionibus, psalinis, hym- CAP. 4.—De lonsura clericorum. Isidorus in libro
nis, canticis spiritttalibus, et cseterorum bonorum ecclesiaslicorum officiorum(lib. u, c. 4).
operum exereiliis jugiler incumbanl. In dormitorio, Tonsuroe ecclesiasticse usus a Nazarseis (ni fallor)
nisi quem infirniitas detinucrit, onines dormiant. exortusest, qui priuscrine servalo, denuo post vilra
In refectorio pariter rcficianlur, quotidie ad colla- niagnse conlinentiam devolionc completa [devolio-
tionem venianl. Mox, ul signum datum fuerit, ad nenr conlinentia complcla, etc.], caput radebanl,
ccclesiam oinnes festinale venianl, et horas cano- el capillos in ignc sacrificii ponere juliebanlur
• nicas non negligenter, sed cum omni religione pa-> \Num. vi), scilicct ut pcrfectionenr devotiouis suse
riter celebrent. Eeclesiam non pompatice, sed reve- I* Domino consecrarcnt. .Hujus crgo excmpli usus ab
rcnler ingrediantur. In choro cum baculis non stenl. aposlolis introductus est, ut hi qui in divinis culli-
Yaniloquiis nequaquam insistant, sed cum onini bus niaiicipali,Domiiiocoiisi'craniui',quasi Na/.arsfi,
devotione et veneratione divinse servitulis opus id esl, .sancli Dci crine preciso innovenlur. Hoc
peragant, seienles angclorum prseseiiliam 'semper quippe el E/.eehieli propliet.e jubctur, dicentc Do-
illic adesse. E claustris nonnisi per licenliam egre- mino : Tu, fili hominis, sumc libi gludium aculiim,
tliantur. Egressi irreprehensihiliter vivant, utab his el clitces per capul iitiiin, el baibam (Ezech. v). Yide-
q li foris sunt bonum tesfimonium habeant, et reli- liccl quiact ipse sacerdolali genereDeo in minisleiio
gionem ac propositum suum aclibus illicitis ncqua- sanclificationis descrvicbat. Doc ct Nazaroeos illos
quanr maculent. Sed potius onines quibtis se con- Priscillam ct Aquilam in Actibus aposlolorum pri-
jtuixeiint, sale sapientiseet bonorum operum exem- mutn fecisse legimus (Act. xvm). Paulum quoque
plis' condianl. Conlubernia feminarum nullalcntis apostolunr, ct quosdam discipulorunr Christi, qni in
appetani, non vanis oculis, aul petulanli tumidoque hujusmodi culiu iniilandi exstiteruni (Acl. xxi). Est
gestu acdissolutis renilms inccdant. Non speclacu- aiitcm in clericis tonsura, signuni quoddam, quod in
lis, non pompis ssecularibus intersinl, non alese, P corpore figuraiur, sed iu animo agitur, sciiicel ut
non quibuslibct venationibus inscrviant. Aposloli hoc signo in icligione vitia receiiscntur,-Ct ciimini-
namque inslrucli documenlo, quo aif: Non in veste bus carnis noslrse quasi crinibus exuamur, atque
pretiosa (I Tim. ;i), nequaquam prctiosis delectentur inde innovatis sensibus, ut conris rudibus enilcsca-
vestibus. Caveanl summopere ne exlra claustra mus, cxspoliantes nos, juxla Apostolunr, veteiem
nioras faciant, nisi prout sibi a priore constitttliim hominem cum aclibus suis, et incluentes novum qui
Juerit, et opportunilas temporis diclaverit. Intra rcnovatur in agnttionem Dei (Colos. m). Quam renu-
claustra positi non otio vacent, sed aut divinis offi- vaiioncm inmeiiicoportet ficri, sed in capite demon-
ciis, aut propriis ulilitafibus, autcerte magislrorum slrari, ubi ipsa mens noscitur hahitare. Quod vero
pareant jussionibus, ne otio torpenles ab Ap.i- "de lonso capite superius, inferius circuli corona
stolo audiant : Qui non vult operari, nec manducet rclinquitur, saccrdotium rcgniiniquc Ecclcsioein cis
(II Thess. m). Seniores spiritualiter juniores dili- existimo figurari. Tiara eninr aptitf vetcres consti-
ganl; juniores senioribtis obsequium dignum exhi- luebalur in capite sacerdotum. Ha?c cx bysso con-
beant. Doctiores minus doctis nequaquam se proe- feeta rolunda cral, quasi sphacra media, et hoc
ferant, sed magis eos cum charitate aedificeni.Neque significatur in parle capitis tonsa. Corona aulenr
hi qui nobilitate generis, aut virtulum donis pollenf, D latiludo aurca [aurei] esl cireuli^quse regiim capita
coeteris se tumide superextollant. Omnes ,in con- cingil. Ulrumque itaque signum exprimitur in capile
grcgatione vicissim sibi charitatis officio serviant. clericorum, ul iniplealur eliam quadam corporis
Quihus eliam in refectorio comedenlibus, el reli- " siiuilitudihe, quod scriplum cst, Petro aposlolo per-
giosissime silentium tenenlibus, continuatim legatur docente : Vosesiis genus cleclum, regale sacerdotium
leclio. Delinquentes zelo recliludinis pariter arguant, (I Pelr.u). Qtioerilur autem cur, sicut apud antiquos
et castigent. Pueros euidolescenles negligentes ver Nazaroeos, non anteconia nutiitur, et sic londclur.
borum disciplinis corrigant. Singuli secundum capa- Sed qui hoec cxquiriint, adverlant qttid sil inler iiltid
cilatem suam diversarum artium erudiantur disci- prophcticum vclamenttiin, clhanc Evangelii rcvela-
plinis, ut nullus in collegio canonico inulilis appa- tionein, de qua dicil Aposlolus : Cum transieris ad
reat,nccvoiafideliuni oliosus comedat. Talesquippe Cltrisiuni, aufereiur vclamen (II Cor. ni). Quod au •
esse, imo taliter conversari decet omnes, qui divinis tem significabat velamen iiiterposilum inter facicm
officiis se manciparunt. Quapropter studcant hsec Moysi, £t aspectum populi Isracl, hoc significabat
brrilcr eollecla sedula medifatione perlegerc ct illis tcmporibus cliain coma sanctorum. Naiu ct
memoria; commcndavc, et adjujanlc dhina gnuia, Apo&loluscomampio velamculo essc dicit. Proinde
443 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI Ui
janr non oportct, ut velenfur crinibus eorum cajita, A neum sonans, neque eum motu corporis, sed lan-
qui Domino consecrantur (/ Cor. xi) : sed tantum tum cum gravitatis specie. Auribus eniin et cordi
ut revelentur,.quia quoderat occultuminsacramento consulere debet Iector, non oculis, ne potius ex.
prophetise, jam inE\angelio declaratum est. seipso eos speelatores magis,quam audilores faciat.
CAP.5. — /. De osiiariis. Idem (lib. rr, c. 14). Yetus opinio est, lectores pronitntiandi causa proe-
Ostiarii sunt, qui in Yeteri Testamento jani- cipuam curam vocis habuisse, ut exaudiri in tu-
Sores lempli vocabanlur; qui prseerant portis lem- multu possent.Unde el dudum lectorcs prsecones vel
pli Hierusalem, quique ordinati, per vices suas proclamalores vocabantur.
omnia inleriora templi vel exleriora custodicbant CAP. 7..—///. Deexorcistis. Idem (Ub. u, c. 15)..
(/ Par. lx; xxm; xxxv). Hi denique inter san- In primo ordine et ministerio ecclesiaeesse exor-
etum et iniquum discernentes , eos tantum in ec-
secundum officia,quse in templo Salomonis-
clesia qui sunt fidcles, reeipiunt. Intrare enim tem- cislas,
erant disposila., quaeque posterius sunt ab Esdra
pltim nisi per eos non possumus [possunt]. Habent invenimus (/ Esdr.u, m), eosque quos
enim poleslalem tam bonos recipiendi, quain rejr- disperlita
Esdras actores [auctores]'jnemorat templi,eos nunc
eiendi indignos.
esse exorcislas in Ecclesia Dei. Fuerunt enim suh
CAP. 6. — //. De lectoribus. Jdem (lib. nrc. 11)~ „
Esdra- aetores templir servarum Salomonis filii qui-
Lectorum erdo formam et initium a prophetis
actum templi totius sub cura sua haberent, aul sa-
accepit. Sunt igitur leclores, qui verbum Dei prsedi- crisoblationibus
.deservirent. Et eum
eant, quibus dicilur : Clama, ne cesses, quasi Vuba fuissent ex ordine[actionihus] et ministerio templi, longe fue-
ex.dla vocemtuam (Isa. LVIII).fsti quippe dum ordi-
runt ab officio allaris Dei; quia nec psahnistis nec
nanfur, primum de eorum eonversatione episcopus
verbum facit ad populum r deinde coram plebe tra- osliariis, nec sacrorum servis , altingere licebat
Kjunera altaris , nisi tantttminodo levitis. Qsiid ergo
dit eis codicem apicum divinorum, ad Dei verbum
est? Nullam aliam curam habebant aclores templij,
annuirtiandum. Qui aulem ad hujusmodi provehitur
nisi ad sarta tecla sarcienda [rcficienda], ttt quoe-
gradum , iste erit doclrina et libris imbutus, sen-
ae verborum scientia ita ut cunque fuissent vexata in aedificatione templi, aut
suumque perornatus,
distinctionibus sententiarum intelligat ubi finiatur reflcerentur dilapsa, per eosdem actores de Uiesauris Dominicis
ubi adhuc ubi senlcntia alque excolerentur. Ergo actores tem-
junclura, pendeal, oratio, exoreistoe sunt in templo [populo]Dei. Quomodo*
extremaclaudatur. Sicque expeditus vim pli
[al., usum} enim actor etbonus seit, quis sit Domiui-
ut ad intellectum oninium prudens
pronuntialionis tenehit, C sui census, et omnis substanlise nrodus, et redigit
menles sensumque promoveat, discernendo genera
sen- apud se totius possessionis instrumenta originalia,
pronuntiationum, atque exprimendo proprios sic et exorcista redigil in sua diligentia toiius re-
lentiarum affeclus, modo indicantis voce, modo
modo nrodo exlror- gni Domini secreta, ut memorise mandetule Scri-
dolentis [jubentis], increpantis, pturarum sacramentis, undelexerceat, scilicet do-
tantis , sive his similia, secundum genus proprise num illi est a Spiritu sancto concessum, se-
quod
pronunliationis, in quo magis [niaxime] illa ambi- cundum Apostoli preeconium. Exorcislas enim nie-
gua sententiarum adhibenda cognitlo est. Mulfa morat cum dicit : Nunquid omnes do-
etiinr sunt in Scripluris, quse nisi proprio modo nalionesApostolus, habenl sanationum (I Cor. xn). Hi cnhm
pronuntientur, in contrariam recidunt sentenliam : cum ordinantur, sicut ait Canon (conc. Carlh.
sicuti est : Quis accusabit adversus electos Dei ? iv),
accipiant de mauu episcopi libellum , in quo scri-
Deus qui justificat? (Rom. vm.) Quod quasi si con-
pti sunt exorcismi, accipientes potestatem imponcn-
firmalive, non servato genc-repronuntiationis suse, di manus
oritur. Sic super energumenos, sive baptizalos" sive-
dicatur, magna perversitas ergo pronun- catechumenos.
tianduni est, ac si dieeret: Deusne qui justificat?
Subauditur [ut subaudialur], non. Necesse esl ergo CAP.8. — IV. De acolythis (75). Idem.
tn tantis rebus scieiitiseingenium, quo proprie sin- (L. vii, c. 12. El in conc. Aquisgran.) Acolylhi,
gula convenienterque proniuuienlur. Proptcrea et Graece, Laline ceroferarii dicuntur, a deporlandis
.accenluum vim oportet leclorem scire, ut noveiit cereis, quando legendum est evangelium, aut sa-
in qua sjilaba vox prolendatur pronuntiantis. Ple- crificium offerendum.Tunc eiiim accendunlur lumi-
runrque enim impeiiti leclores in verborum accen- naria ab eis , et deporlantur, non ad cffugandas
tibus erranl, et solent irriderc nos iniperilioe hi qui lcnebras, dum sol eo tempore rutilct, sed ad si-
videntur habere notiliain, delrahentcs el jurantes gnum lsetiliae demonstrandum, utsub typo Iuminis
penitus nos nescire quod dicimus. Porro vox lecto- corporalis , illalux oslendatur, de qua in Evange-
ris simplex erit, clara . ad omne pronuiiiiationis lio legitur : Eral lux vera, qttm illuminat omnem
genus accommodata , plena virili succo, agrestem hominem venientem in hune mtindum (Joan. i).
el subrusticum eiTugiens sonum, non humilis, nec CAP.9. —F. De subdiaconijbtis. Idem (lib. u, c. 10).
adeo sublimis, non fiacta vcl tenera, nihilque femi- Subdiacouiqui apud GIOSCOB hypodiaeoni votilaj-
(75) N iii rcperilur ho.c capiit in exemplaiibus fcidoii cxcusis; scd cfymolog.
44S DECRETI PARS VI. —, DE CLERICIS. 446
tur, in Esdra inveniunlur appellanturque ibi Nathi- A geli tuba canentes.IIi sunt septem candelabra aurea;
nsei (I Esd. u, vn, vm), id est^in humilitate Domi- hivocestonitruorum(Afioc.viii)JpsieniiircIaravoeein.
no servientes. Ex eorum ordine fuit ille Natlra- modum prseconis, admonent cunctos, s',vein orando,
nael [Nathanei], qui in Evangelio Joannis divina sive in flectendis genibus, sive in psallendo,. siv«
proditione commonitus (Joan. i),Salvatorem meruit lectiones audiendo. Ipsi eliam ut aures habeamus
"confileri, quique etiam ad primum Divinitatis indi- ad Dominum clamant, ipsi quoque evangelizant. Si-
cium fidelis enituit, protestante Domino acdicente: neipsis sacerdos nomen habet, offlcium non habet..
Ecce vere Israetita, in quo dolus non est (ibid.). Nam, sicutin sacerdote consecratio, ita in-ministro'
Denique isti oblationes in templo Domini suscipiunt sacramenti dispensatio est. Ule orare, hic psallere
a populis. Isti obediunt offieiis-levitarum , isti mandat. Hle oblata sanclificat, hic sanctificata dis- -
quoque vasa corporis et sanguinis Christi diaconi- pensat. Ipsis etiam sacerdotibus propter praesum-
bus ad altaria Domrni offerunt. De quibus quidem ptioriem non licet de raensaDomini lollerecalicem,. _
placuitPatrihus, ut qui sacra nrysleria conlrectant, nisi eis traditus fuerit a diacouibus. Levitseinferunt
in altaria; Levitae componunt mensam
' casti et continentes sint ab uxorrbus, et ab omni oblationes
carnali immunditia liberi, juxla quod illis propheta " Domini; Levitse operiunt arcam teslamenti. Nou
dicente Jubetur : Muridamini, -qui ferlis vasa Do- enim omnesvident alta mysteriorum quse operiun-
mini (Isa. LII). Hi.igitur cum ordinantur, sicut sa- ,tur a Levilis, ne videant qui videre non debent, et
' eerdotes et sumant qui servare non possunt. Qui propterea
Ievitse, manus impositionem non sus-
eipiunt, sed patenam tanttim et calicem de manu altario albis induti assistunt, ut ccelestem vitam
episcopi;' ct ab archidiacono seyphunr aquse cum habeant, candidique ad hoslias el immaculati ae-
aqua, manile [aquamanili] et manutergium acci- cedant, nrundi scilicet corpore et incorrupti pudo-
piunt. re. Talcs enim decet Dominum habere ministros
GAP.10. — VI. De diaconis. Ibidem (lib. u, c. 8). qui nullo carnis corrumpantur contagio, sed potius
Diaconorum ordo a tribu Leviliccepit exordium. eminentia caslitatis spiendeant. Quales enim diaconi
"Praecepit euim Doniimis Moysi ut, post ordinatio- ordinentur Paulus aposlolus plenissime scribitadTi-
nem Aaron sacordotis et filiorum ejus , Levi [rur- motheuni (/ Tim. m).Nam,cumproemisissetdesacer-
sus Levi, etc.] tribus indivinrcultus ministerio or- dotum eleclione, continuo subjunxit : Diaconi simi-
dinarenfur, et consecrarentur Domiuo pro omnibus liter irreprehensibiles, hoc est sine macula, sicut
pririrogenitis , et servirent pro Israel coram Aaron episcopi; Pudici utique, id est, a libidinecontincntes;
ct filiis ejus in tabernaculo Dei', excubantes in tem- (r nonbitingues, scilicet ne conturbenl habentespacem;
jilo Dei die ae nocte, ipsique gestarent arcam ct non multo vino dediti: quia ubi ebrietas, ibi libido
tabernaculum, et omnia vasa ejus, et in circuitu ta- dominatur et furor; non lurpe lucrum seclantes, Re
bernaculi castra ipsi constituerent, et in promoven- de ccelesli mysterio lucra lerrena sectentur.
do tabernaculo ipsi deponerent, rursus ipsi com- Est quoque et "turpis lueri appetilus, -plus de
ponerent. A viginti quinque annis et supra, in ta- prsesenlibus quam de futuris cogitare.Post hsec sub-
bernaculo illis servire mandatum est (Num. i jecit: Hi autem probentur primum, et sic minislrent
et m). Quam regulam sancti Patres, et iu Novo nnllum crimen habentes. Hi utique, sicut episcopi,
Testamento conslituerunt in Evangelio autem pri- ante ordinationem prohari debenl, si digni sint, et
mordiaeorum, in Aclibus apostolorum ita leguntur : sic poslea ministrare.
Convocantes autem duodecim apostoli multiludinem CAP.11. —VII. De presbtjteris. lbidem (lib. u,c. 7).
discipulorum dixerunl : Non placet nos relinquere Presbyterorum ordoexordium sumpsit (utdictum
verbum Dei, et minislrare mensis. Quid ergo est est) a filiis Aaron. Qui enim sacerdotes vocabantur
fratres? Considerale exvobis viros boni teslimonii se- in Yeteri Testameuto, hi sunt qui nunc appellanlur
ptem, plenos spirilusapientim[Spiritu sanclo etjsa- presbyteri. Et qui nuncupabantur principes sacer-
pientia], quos constituamus in hanc rem : nos vero .J dolum, nunc episcopi nominantur.... Presbyleri au-
erimus oralioni et tninisterio sermonis instuntes. Et tem mterpretantur sentores, quia seiuores aelate
'placuit hic sermo coram mulliiudine, el elegerunl Grseei presbyteros vocant. His enim, sicut episco-
slalim Stephanum virum plenum fide et Spirilu san- pis, dispensatio mysteriorum De^ commissa est.
clo, PJtitippum (l Proclwrum, Nicanorem el Timo- Prsesunt enim Ecclesise Christi, et in confectione
nem, Parmenam el Nicolaum advenam Anliochen- divini corporis et sanguinis consortes cum episco-
sem. Ros staltierunt ante apostolos : el cum orassent, pis sunt. Similiter et in doctrina populorum , et in
imposuerunl illis manus, verbumque Dei crescebal, et officio prsedicandi. Ad solanr aucloritalem suinmi
multiplicabatur numerus credentium (Act. \i)._Ex sacerdotii clericorum ordinalio et consecratio rcser-
hinc jam decreverunt apostoli, vel successores vataest, ne amultis discipliua Ecclesisevindicata con-
apostolorum, ut per omnes Ecclesias septem diaco- cordianr solveret, et scandala generaret. Nam Paulus
nes, qui sublimiori gradu cseteris, proxime circa apostolus eosdcm presbyteros,utvere sacerdotes sub
aram Christi quasi columnne altaris assisterent, et nomineepiscoporum ita asseverat,loquensadTitum:
jion' sine aliqtio septenarii nurireri mysterio. Hi IIujus, inquit, rei gratia reliqui tc Cretm, ut ea quce
enim sunt, quos in Apocaljpsi legimus, septem an- dcsunt corrigas, el constiluas per civilates presby'c~
447 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPf 4'4S
ros, quemadmodum ego tibi disposui. Si quis sine A sise luminaria mancipari. Accipiat et urceolum va-
crimine est, unius uxoris vir, filios habens fideles, cuum ad suggerendum vinum in eucharistiam san-
non in accusalione luxurim, aut non subditos. Opor-. guinis Christi.
tel enim episcopum sine crimine esse (Tit. i). Qua CAI>.16. — De ordinalione exorcistarum, cap. 7.
sententia oslendil eliam presbyteros sub episcopo- (Disl. 25, c. Exorcista.) Exorcista, cunr ordina-
rum nomine laxari.Unde ad Timolheum deordina- lur, accipiat de manu episcopi libellum in quo scri-
tione episcopi et diacoui scribens (/ Tim. m), de pti sunt exorcismi, diccnte sibi episcopo : Accipe et
presbyteris omnino tacuit, quia eos in episcoporum. commenda meniorioe, et habeto potestatem impo-
nomine eomprehendit. Secundus enim primo [«/. et nendi manus super cnergumemim, sive baptizatdim,.
pene] conjunelus gradus est, sicutet ad Philippcn- sive catechumenum..
ses, episcopis et diaconibus, scribit (Philip. i), cum CAP.17. — De ordinalione leclorum, cap. 8.
una civitas plures episcopos habere non possit. Et
(Dist. 25, c. Leclor.) Lector, cunr ordinatur, fa-
in Actibus apostolorum presbyteios Ecclesise, ilu- ciat de illo verbum episcopus ad plebem, indicans
rus Hierosolymam congregavil, quibus inter cselera,
ejus fldem, ac vitam alque ingenium. Post hsec spe-
ait: Yidete gregem, in quo vos Sphilus sanctus clante
plebe tradatei codicem, de quo lecturus est;.
episcopos ordinavit (Act. xx). Unde eliam tales in dicens : Accipe et esto relator verbi Dei,.habiturus,.
Ecclesia presbyleros constituendos csse sicul epi- si fideliter et utiliter
impleveris officium, partem cum
scopos et Apostolus ad Titum loquitur (Til. i), et eis qui verbum Dei ministraverint.
canones ipsi testantur; presbyteros aulenr rnerito et
CAP.18. — De ordinatione ostiariorum, cap. 9.
sapientia dici, non optate (Anaclelus, Ep. 2, c. 2).
Nam et Moysi proecipitur, ut eligat presbyteros (Dist. 25, c Osliarius.) Osliarius, cum ordinatur;
Undein Proverbiis dicitur : Gloria se- postquam ab arcbidiacono instructus fuerit qualiter
(Num. xi). in donro Dci debeat conversari, ad suggeslionem ar-
num canilies (Prov. xx). Quoe est hsec cauities?
chidiaconi tradit ei episcopus claves ecclesise de al-
Haud dubium quin sapientia, dequa sciiptum est:
dicens ei: Sic age, quasi redditurus Deo ratio-
Canities liominum prudentia est (Sap. IV).Cumque tario,
nem pro his rebus, quse istis clavibus recluduntur.
nongenlos et amplius annos ab Adam usque ad
CAP. 19. — Qualiler psalmisla ordinelur, cap. 10.
Abraham vixisse homines legerimus (Gcn. v), nul-
lus alius prinrus appellatus est presbyter, id esl se- (Disl. 25, c. Psalmisla.) Psalmisla, id est cantor,
Abraham potcsl absque scienlia episcopi, sola jussione pre-
nior, nisi (Gen. XLIH),qui multo paucio- officium suscipere canlandi, dicente sibi
ribtts annis vixisse convincitur. Non ergo propter C sbyleri
presbytero : Yide ut qnod ore cantas, corde-credas ;
decrepitam seneclutcm,sed propter sapientiam pre- et quod corde credis, operibus probes.
sbyteri nominantur. Quod si ita est, mirum [miror]
cur insipientes constituuntur. CAP.20. — Qttaliier ecclesiaslica officia ordinenlur,
el in omnibus gradibus qnid ad quemque pertineat.
CAP. 12. — Qualiter debeant ordinari presbyteri. Ex Epistola Isidori Ilispalensis episcopi ad Ludefre -
concilio Carthaginensi iv, cap. 5, cui inlerfuit Au- dum Cordubensem episcopum direcla.
guslinus. (Dist. 25, c. Perteclis.) Peiiectis sanclitalis tuse-
(Dist. 23, cap. Presbyter.) Presbytcr, cum ordina- litteris gavisus sunr quod optatam salulem tuam
ttM-,episcopo eum benedicente et manum super ca- earum relatu cognovi. De his autem quse in conse-
pul ejus tenente, etiam omnes presbyteri qui praa- queiilibus insinuare eloquii tui sermo studuit, gra-
sentes sunt, manussuas juxta manirm episcopi su- lias ago Deo quod sollicitudinem officii pasloralis
pcr caput illius tcncant. impendis, qualilerque ccclesiaslica officia ordinen-
CXr. 15. — Qualiter ordinandi sint diaconi. Ibidem, lur perquiris. Et licet omnia prudentioe tuae-sint
cap. i. cognita, tamen, quia affectu fraterno nre consttlis,
(Dist. 25, cap. Dinconus.) Diaconus, cum ordiria- ex parte qua valeo expediam, et de omnibus Eccle-
tttr, solus episcopus qtii eum benedicil, manum su- j) siae gradibus quid ad quemque pertineat eloquar.
per capul illius porrat, quia non ad sacerdotium,sed Ad ostiarium namque periinent claves ecclesioe, ut
ad miuisterium consecralur. claudat ct aperiat templum Dei, et omnia quse sunt
CAP.14. — De ordinatione subdiaconorum. Ibidem, intns extraqtie custodiat, fideles recipiat, excommu-
cap. 5. nicalos el infideles excipial. Ad exorcislam perlinet
(Dist. 25, cap. Snbdiaconus.) Subdiaconus, cum exorcisinos merooriter relincre, manusque super
ordinalur (quia manus impositionem non accipil) energumenos et catechumcnos in exorcizando impo-
patenam de manu episcopi accipiat vacuam et cali- nere. Ad acoljihum pertinet prseparatio luminario-
cem vacuum. De manu vero archidiaconi accipiat runr in sacrario. Ipsc cereum portat, ipse suggcsfa
urccolum cunr aqua, manile etraanutergium. [al. %asa sug.] pro cucharislia, calicis [calices sub-
CAP.15. — De ordinulionc acotyllwrum, cap. 6. diaconis] prseparat. Ad psalmistam pertinet officium
(Disl. 25, c. Acolylhus.) Acolythus, cum ordinalur, canendi, dicerejienedictiones, laudes, sacrificium
ah cpiscopo quidcm docealur qualiler in officio suo [al. budis ^acrif.], responsoria, et quidquid pc-li-
agcre dcbeal; sed ab archidiacono accipiat cerofe- nel ad canlandi pcriliam. Ad lcctorcm pertincl lc-
ravium cum ccrco, ut sciat sc ad accendend/, er-cle- eiioncs pronuntiarc, cl ca qua; piophcuc vaiirina-
'449 ' DECRETI PARS VI. — DE CLERICIS. 450
veruut popTsilispradicare. Ad subdiaconum pertinet A , ctiones, benedictiones, psalmum, laudes, offerto-
calicem et patenam «d altare Christi deferre, at le- rium, el responsoria, quis clericoruni dicere de-
>vitistradere eisque ministrare ; urceolum quoque beat; ordo quoque et modus psallendi in choro pro
cum aqua, manile et manutergium lenere, episco- solemnitate et tempore, ordinatio quoque pro lumi-
poque presbytero, et levitis pro lavandis anle al- naribus deportandis. Si quid etianr necessarium csl,
tarc riiarribus .aquam proebere. Ad diaconum perti- pro repaiationebasiiicarum, quse sunt in urbe, ipse
net assistere sacerdotibus, et ministrare in omnibus denunliet sacerdoti. Epistolas episcopi pro dicbus
quoe aguntur in sacramentis Christi, in baptismo jejuniorum parocliianis per ostiarios ipse dirigat.
scilicet, in clrrismate, in patena et calice; oblatio- Clericos quos delinquere cogrioscit ipse distringat:
nes quoque inferre et disponere in altari, compo- quos vero enrendare norr valet, eorunr excessus ad
nere etiam mensam Domini atque vestire, crucem agnitionem episcopi deferat. Basilicarios ipse con-
Terre, et prsedicare evangelium, et aposlolum [forte slituat, et matriculas ipse disponat. Quando autem
sepistolam]. Nam sieut lectoribus Yetus Testamen- primicerius absens est, ea quae praedicla sunt ipse
tum, ita diaconrbus Kovum praedicare preeeeptum exquirat, qui ei aut lege est proximus, aut erudi-
*st. Ad ipsum quoque pertinet oflicium precum et tione his explendis certus Ad thesaurarium-pertinet
recitalio nominum. Ipse prasmonet aures Iiabere ad B ostiarii basilicarum ordinatio, incensi prseparatio,
Dominum, ipse hortatur orare, ipse clamat, et pa- cura chrismatis conficiendi, cura baplisterii ordi-
•cem ipse annunfiat. Ad presbylerum pei'tsnet sacra- nandi, prseparatioiuminariorum in sacrificlo et sa- "
meutum corporis et sanguinis Domini in altario crificii [al. sacrario el sacrificiis.] ,
-Dei corrfieere, orationes dicere, et benedicere "dona GAP.2I.—Qualiter ordinandi ab episcopo examinandi <
Dei. Ad episcopum pertinet basilicarum consecralio, sint. Ex concilio Nannelensi, cap. o [cap~.6 ].
unctio altaris et confeetio chrismalis. lpse.prsedicta (Disl. 24, c. Quando episcopus.) Episcopus quando
olTiciaet ordines eeclesiaslicos dislribuil, ipse sa- ordinationes facere disponit, omnes qui ad sacrum
cras virgines benedicit. Et dum proecessit unusquis- minislerium accedere volunt, feria quarla ante
•que in singulis, ipse tamen prseordinator est in ipsanr ordinationem evocandi sunt, ad civitatem una
cnnctis. Hi sunt ordines et ministeria clericorum, cum presbyteris [al. archipresb.] qui eos reprsesen-
quoe tamen auctoriiate ponljficati in archidiaconi tare debent. Et tunc episcopus a latere suo eligere
cura, et primicerii ac thesaurarii sollicitudine divi- debet sacerdoles, et alios prudentes viros gnaros
duntur. Arcliidiaconus enim imperat subdiaconis et iegis divinoe, et exereitalos in ecclesiasticis sanctio-
ievitis, ad queui pertinent ista ministeria, ordinatio nibus, qui ordinandorum vitam, genus, patriam,
Tcstiendi altaris a levitis, cura incensi, et saciificii C setatem, institutionem, locum ubi educati surrt, sL
iiecessaria sollicitudo, quis Lcvilarum apostolum sint berre litlerati, si in lege Domini inslructi, dili-
(Gratianns, epislolam] et evangelium Jegat, quis genler investigent. Ante omnia si fidcm catholicani
preces dicat seu responsorium in Doininicis diebus firmiter teneant, et verbis simplicihus asserere
aut solemnitatem decantet. Sollicrtudo qubque pa- queant. Ipsi autem, quibus hoc commiltitur,- caverc
i'Ochiarum et ordinatio et jurgia ad ejus pertinent debent, ne aut favoris gralia, aul cujuscunque
curam; pro reparandis dioecesanis basilicis, ipse muneris cupiditate illecti a vero devient, ut in di-
snggeril sacerdoti. Ipse inquirit parochias cunrjus- gnum et minus idoneum, adsacios gradus susci-
sione episcopi, et ornamenta, vel res basilicarum piendos cpiscopi manus applicent. Quod si fece-
vcl parochiarum : gesta libertatum ecclesiaslicarum rint, et ille qui indigne accesserit ab altari remove-
episcopo idem refert. Collectam pecuniam de com- bitur, et illi qui dontim sancti Spirilus vendere co-
munione ipse accipit, et episcopo defert, et clericis nati sunt, corani Deo jam condemnali, ecclesiasfica
partes proprias idem distribuit. Ab archidiacono dignitate carebunt. Igilur per tres continuos dies
jiuntiantur episcopo excessus diacorrorum. Ipse de- examinentur, et sic Sabbato qui probati invcnti
nuntiat sacerdoti in sacrario jejuniorum dies atque ] sunt, episcopo reprsesententur.
— Qtim presbyteri necessario discere el scire
solemnitatum, et ab ipso publice in eeclesia prsedi- CAP.22. debeanl. Ex dictis Augustiui.
cantur [prsedicatur]. Quando vero archidiaconus
absens est, vicem ejtts diaconus sequens adimplet. Quse ipsis sacerdotibus necessaria suntaddiscen-,
se esse sub dum, id est liber sacramentorum, lcctionarius, ba-
Arcliipreshyter aichidiacono, ejusque
praeceptis sicut episcopi sui obedire scial, et quod ptisteiium, computus, canon poenitentialis, psalte-
rium, homilise per circulum anni Bominicis dieiius,
specialiler ad ejus ministerium perlinet, super om-
nes presbyteros iu ordine positos curam gerere, et et singulis festivitatibus aptos. Ex quibus oninibus
si unum defuerit sacerdolis nomen in eo vix con-
assiduein Ecclesia stare, et quando episcopi sui ab-
valde periculosae sunt minae evangelicse
sentia contigerit, ipse vice ejus missarum solemnia stabit, quia
et quibus dicitur : Si cmcus cceco ducatum prmstet,
cclebret, collectas dicat, vel cui ipse injunxerit,- ambo in foveam cadunt (Matlh. xv).
Ad primicerium pertiuent acolythi, exorcistse, psal-
CAP.25» — De ordinationibus presbyterorum ac dia-
mistae atque lectores, signum quoque dandum pro conorum. E.v epistota 2 Zepherini papm, fratiibus
officio clericorum, pro vitoe honestate, et officium per JEgyptum missa, cap. 10 [25].
eantandi roflicii meditacdi], et peragendi sollicite le- (Disl., 73, c. Drdinationes.) Ordinalioncs vero
451 , D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 452
presbyterorum, diaconorum [et levitarum], tempore Arunr, ante triginta'annos, id est antequam ad viri
congruo et mullis coram posilis [astanlihus] so- perfectlonem [perfecti aelatem] perveniat, et diaco-
lemniter agite, et probabiles ac doctos viros ad hoc nos ante 25 nullus metropolifanorum ordinare prse-
constiluite [ad hoc opus provehite], ut de illorum sumat, ne per aetatem (quod aliquoties evenit) aliquo
societale el adjumento plurimum gaudealis. errore delineantur [culpentur].
CAP. 24. — Quod ordinationes fieri non debeant, •CAP.50. — De eadetn re. Ex decrelis Fabiani papce
nisi in loco cerlo el religiosa. Ex concilio Meldensi, Orientalibus missis.
6
cap. [52].
Si qui ordinaripetunt,nulIatenus ordineiitur, nisi (Dist. 78, c. Si quis.) Si quis-lriginla setatis suoe
nullo modo presbjier ordine-
in loco certo et religioso, vel etiam in civilate, sal- ncn.impleverit annos,
eliamsi valde sit dignus; quia et ipse Donriuus
tem uno anno immorentur, ut de vita et conversa- tur,
annorum baplizatus est, el sic coepit docere
tione atque docirina illorum., certitudo possit triginta
(Luc. ru). Non oportet ergo eum qui ordinarrdus csi,
agnosci.
— usque ad lianc setatem legitimam consecrari.
CAP,25. Quod Abrakam primus qppellatus sit
jirssbyler, et cur presbyler nominetur. Ex epistola CAP.51. — Quod ante vigintiquinqtte annos cliuconi
Anacletipapm omnibus episcopis in-llalia constilu- non sint ordinandi. Ex Carihaginensi concilio, c
tis, cap. 22, epist. 2,-c. 2. ]B . 20 (Carth. m, c. 4).
\{Disl. 84, c. Porro el Moysi.) Porro et Moysi prae- {Dist. 77, c. .Pia«<jf.)Placuit ut.ante25 annos se-
cipitur Ut eligat presbjieros, id est seniores (Num, tatis necdiaconi ordinentur, nec virgines consecren-
xn). Unde et in Proverbiis dicitur : Gloria senum tur, etut lector populum non salulet.
canilies (Prov. xx).Heec vero canities sapientiam de- CAP. 52. — De*eadem re. Ex concilio Toletano iv,
signat, de qua scriptum est: Canilies hominum c 20.
prudentia est (Sap. iv). Cunrque nongenlos et am- (Dist. 77, c. In veteri lege, num. -8.)Jn veteri lege
plius annos ah Adam usque ad Abraham vixisse ab anno 25 leviloein tabernaculo servireprsecipiua-
homines legimus (Gen. v), nullus alius primus ap- tur; cujus aucloritatem in canonibus sancii Patres
peHatus est presbyter, id est senior, nisi -Abraham secuti sunt. Nos et divinse legis, et conciliorum prae-
(Gen. XLIII),qui mrillo paucioribus \ixisse annis cepti immemores,infanteset.pueros levitas faciraus,
convincilur. Non ergo propter decrepitam senectu- anle legitimam setalem, et ante experienliam vitoe.
lem, sed"propter sapientiampresbyteri nominantur. Ideoque ne-ulterius fiat a nobis, et divinse legis, et
Initium enim sacerdotii Aaron fuit (Exod. xxix), licet canonum ^idmonemur sententiis, sed 25 annorum
Melchisedech prior obtulit sacrificium Deo (Gen.xiv), diaconi ordiuentur,ita ut secunduih apostolicuiriprse-
et posthaec [post hunc] Abraham, Isaac, et Jacob. (j ceptum probenlurprimum, et sic miiiislrenl nulltuiii
Sed hi spontanea voluntate, non sacerdotali auctori- crimen habentes (/ Tim. ni).
tate ista fecerunL Cvp. 55. —De prebyleris sine examine provectis. Ex
€AP, 26. -— Quod nulli ordinandi sinl, nisi alicubi concilio Nicmno, <c.9. '
atlitulati sint. Ex concilio Chalcedonensi, cap. 6 (Dist. 81, c Si qui sine.) Si qui presbjieri sine
(actione xv). exarmne sunt provecti, id est, -cum discuterentur
c
(Dist. 70, Neminem.) Nullum absolute ordinari
nec peccata sua confessi sunt, et homines contra cano-
debere presbyterum, aut diaconum, quemlibet nes commoti, mauus confessis imponere tentavc-
in gradu ecclesiastico, rrisi specialiter Ecclesise,civi-
ant monasterii runt, tales regula non admittit, quia quod irrepre-
tatis, ant possessionis, aut martyrii, hensibile est, catholica defendit Ecclesia.
cui ordinandus est, pronuntietur. Qui vero absolute
ordinantur, decrevit synodus irrilam haberi hujus- CAP.54. — De clericis qui medicorumincisioneclaudi
ceniodi manus impositionem, el nusquam posse effwiuntnr.Ex concilio Hiterdensi, c. 20 (habeturin
fragmettlis hujus concilii).
ministrare ad ordinantis injuriam.
(Dist. 55, c. Si quis.) Si quis in infirmitate positus
CAP.27. — Quod non oporteat orclintiiionescetebrari •-, elericus, in medicorum ineisione claudus efficitur,
sub aspeciu audienlium. Ex concitio Laodicensi,
c 4. promoveri eum ad sacros ordines non denegamus,
Quod non oporleal ordinationes sub audienlium CAP.55. — De iliis qui invidenl frulrum vrovectio-
aspectu celebrari (76). nibus. Ex conc Afncuno, c 54 (conc Carlh., iv,
c. 54).
CAP.28. — Quod electione' turburum sacerdos pro-
movendus non est. Ex eodem, c 15. (Dist. 46, c. Clericus invidens.) Clericus invidens,
c. Non est non sit fratrum provectionibns, donec in vitio est, non pro-
(Dist. 65, permiltendum.) Quod
electiones eorum movealur
permiltendum lurbis, facere, qui
sunt ad sacerdotium provehendi. CAP. 56. — Ut sedilionarii non ordinenlur. Ex eo-
— dem, c 67.
CAP.29. vet
Quod episcopum presbyterum ante 50,
el diaconos ante 25 annos ordinari non licel. Ex eo- (Dist. 46, c. Seditionarios.) Sedilionarios nun-
dem c 14 (conc Ayat., c 17.) quam ordinandos clericos decernimus, sicut nec
(Dist. 77, c. Episcopus.) Episcopum vel presbyte- usurarios, nec injuriarum suarum ullores.
(76) Decaieehumenis scntil, quosaudientes voeat.
4S5 DECRETI PARS VI. — DE CLERICIS 454
CAP. 57. — Quod illilleralits, el atiauo membro im- A CAP. 45. —De eadem re. Ex regislro Gelasii papoe,
minutus provelii non •d.ebeat. Ex epistdta Gelasik Qui proficere noluerunt, suis reddantur inferio-"
papm, c 16 (epist. 9 universis episcopis per Lu-
canium, cap. 18). ribusposteriores, ipsaque commoda presbyteri pro-
Illiiteratos quoque, aut in aliqua parte corporis pensius quam diaconi consequantur, ut hae saltem
lmminutos nullus prsesumat ad clerum provehere; ratione constricti et honorem quem fugiunt, appe-
tere nitantur et-qusestum.
quia nec-iitteris carens sacris esse potest aptus offi-
ciis, et vitiosum nihil Deo prorsus offerri legalia CAP. 44. — Quod presbyteri sepluaginta discipulo-
rum lypum gerant. Ahaclelus papa in secundo de-
proecepta sarixerunt (Levit. xxi). Similiter qui se- cretali suo (ep.-%,c 2).
ipsos .^bseindunt. -Electi ab apostolis sunt septuaginta duo discipuli
CAP. 58.—De bonis illorum qui a propriis dominis
libertate clonanlur. Ex conciiio Tolelunon c. 2. (Lwc. x), quorunr typum gerantpresbyteri, atque in
De rebus vero illorum velpeculiari, qui a dominis eorum loco sunt conslituti in Ecclesia, de quorum
ordinatione, et reliquorum ministrorum supra di-
propriis libertate donantur, ut -ad gradus ecclesia-
sticos promoveii debeant, statutum est, ut in pote- xisse sttfficiHt.
stale dominorum consistat, quidquid ante liberta- CAP. 45. — Quod quanlo digniores surit sacerdotes,
tanto facilius exaudiantur. Afexander in secundo
tem habuerunt, utrum illis conceder-e <voluerint, an [} decretali suo.
sibi retinere.
— (1., q. 1, c. Ipsi sacerdotes.) Ipsi saccrdotes pro
GAP.59. De filns xoncubinarum. Ex contilio Au- et peccata populi comedunt,
10 c. populo interpellant
relianensi, cap. (Auret. m, 9).
-De his qui ex concubinis filios habenf, et uxores quia suis precibus ea delent atque consumunt. Qui
et defunctis uxoribus sibi quanto digniores fueiint, tanto facilius in necessi
-legitimas post habuerint, tatibus pro quibus clamant exaudiuntur.
«iiicubinas :public.e sociant :-id observandum cen-
suimus, ut sicut eos qui jam .clerici jrer ignorantiam CAP, 4h'. — Ne derious comam nutriat. Anicius
ordinati sunt, non removemus, jam slatuimus ne papa (Anicelus iv ep, Gallice).
itlterius ordinentur !(Disl. 25, c. Prohibete.) Prohibete, fratres, per
universarum regionum vestrarum Ecclesias, ut cle-
CAP. 40. — Ut dmmonibus simiiibusque passionibus rici,
-irrelili sacra non tructent. Ex epistola Gelasii juxtaApostblum (ICor. xi), comarn nonnutriant,
papm, c. 21 (epist, universis episc per Lucaniam, sed desuper capul in medum spherse radanl.
cap. 21). CAP. 47. — Quales et qualiler ordinandi sint sacer-
(JKsf. 55, c Usque adeo.) Usque adeo sane com- doics. Zephyrinus papain primo decrelali suo (vide
iperinius illicita quaeque prorumpere, ut dsemonibus j-, i supra, c 25).
Xdsemonjalis]similibusque passionibus irretitis, my- Ordinationes vero presbyterorum et levitarum
steria sacrosancta tractanda tribuaritur. El post lempore congruo et mulfis coram astantibus solenr-
-pauca. Si corpore sauciatum. aut debilem nequa- niter agite, et probabiles ac doctos viros ad hoe
quam sancla contingere lex divina permisit (Levit. opus provehite, ut de eorum societate el adjumento
xxr), quanlo magis doni coelestis dispensatores esse pluriinum gaudeatis. Ponite indesinenter corda ve-
«>onconvenit (quod^stdeterius) mente perculsos. stra in virtute Dei, ct enarrate hoec,et coetera divina
CAP. 41, — Ut nulli de servUi conditione nisi prius verba in progenies alteras, quoniam hic <eslDeus Deus •
liberi facti ordinentur. Ex concitio Triburiensi, noster in mternum, el ipse regel nos t» scecula (Psal.
eap. 5. XLVII).
(Cap. 29, dist. 54, c. Nulli.) Ut nulii de servili CAP. 48. — De lapsis et eorum reparatione. Catixtfts
conditione ad sacros ordines promoveantur, nisi papa Benedicto episcopo (eoist. 2 ad omnes Gul-
prius a dominis propriis legitimam libertatem eon- liurum episc, c. 5).
sequantur. Cujus liberlatis charla ante ordinatio- Si quis lapsus quoquomodo fuerit, portemus eum,
nem In ambone publice legatur, et si nullus contra- et fraterno corripiamus affeclu-, sicut ait beatus
dixerit, rite consecrabuntur. Porro servus non ca- ]y Apostolus _:Si prceoccupalus fuerit homo in aliqtio
nonice consecratus postquam de gradu deciderit, delicto, vos, qui spiritnales estis, instruite hujusmodi
ejus condilionis sit, eujus fuerat ante gradum. in spirilu levi'alis, considerans teipsum ne et iu ten-
CAP. 42. — Ul qui ab episcopis suis promoveri con- teris. Aller alterius onera portate, et sic adimplebitis
lemnunt, nec cum illis remaneant ubi volunt. Ex legem Christi (Gatat. vt). Porro sanctus David de
concilio Carthaginensi. criminibus mortiferis egit poenitentiam, et tamen in
(Cap. 51', clist. 74, c. Si qui.) Si qui clerici ab honore permansit. Reatus quoque Petrus amarissi-
episcopis suis promoveri conlempseriiit, nec illic mas lacrymas fudit, quando Dominum negasse poe-
maneant, unde recedere noluerunt. Ex eodem coii- nituit, sed lamen aposlolus permansit. Et Dominus
cilio, cap. 51. (Dist 74, c. Placuit.) Placuit ut qui- per prophetam peccantibus pollicetur dicens : Pec-
cunque clerici vel diaconi pro necessitatibus eccle- cator in quacunque die conversus incjemuerit, oin-
siasliearunrrerum non obtemperaverint episcopis nium imquilatum iliius non recordubor (Exech.
suis, voleutibus eos ad honorem ampliorem in ec- xvrn). Errant enim qui putant sacerdotes po^t
ciesia sua promovere, nec illic ministrcnt in gradu lapsum si condignam egerint pcenilentiam Do-
suo, uude recedere nolueruut. mino ministrare non posse, et suis honoribus
455 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 436
Crui, si bonam deinccps vitanr duxerint, et sutim A / [dejecli] sunt quandiu vixerint officio perseverent,
sacerdotium condigne cuslodierinl. Etipsiquihoc si tamen post hsec continentes se sluduerint exhi-
putanl, non solum errarrt, sedetiam tradilas Eccle- bere. Ili vero qui illiciti privilegii excusatione ni-
sissclavesdespicere videntur, de quibus diclum esl: tuntur, et sibi asserunt veteri hoc lege conccssum,
Qumcunqtte solverilis Ut terra -erunt sohtta et in cmlo noveriiil se ab omni eeclesiaslico honore, quo indi-
(Malth. XVIII). Alioquin haec sentenlia aut Domini gne usi sunl, aposlolicae sedis auctoritate .dejeclos,
rion est, aut vera est. Nos vero indubilanler fam nec unquam posse venerauda attrectare mysteria,
Domini sacerdoles, quam reliquos fideles post di- quibus se ipsi dum obscenis cupiditalibus inhianl,
gnam salisfactionem posse redire, ad honores credi- privaverunt Et quia exempla prsesentia cavere
arus, testante Domino per prophetam : Nunquid qui nos praemoneirl in ftiturum, si quilibet episcopus
cudit non adjiael ut resurgal, el qui aversus est non presbyler atque diaeonus (quod non optamus) dein-
revcrtelur (Jer. YIII), Et alibi: Nolo, inquit Domi- ceps fuerit talis invenlus, jam nunc sibi omnem pcr
nus, nwrlem peccaioris, sed tit convertatur el vivat nos indulgeqtise aditum intelligat obseralum ; quia
{Ezech.xxxui). EtprophetaDavidpoenitentiam agens ferro necesse est abscindanlur vulnera, quae fomen-
dicil : Redde milii Imliliam salularis- tui, et spiritu ' torum non senserint mcdicinam.
principali confirma me (Psat. L). Ipse namque posl B CAP. 51. — Ut clericus qui secundam uxorem duxeril
poenilenlianr et alios docuit, et sacrificium Deoob- deponatur, cap. 11.
tulit, dans exemplum doetoribus sanclae Ecclesise si (Dist. 84, e. Quisquis clericus.) Quisquis sane
lapsi fuerint, et condignam pcenitentiam Deo gesse- clericus aut viduam aul cerle secuiidam conjugem
rint utrunrque facere posse. Docuit enim quando duxerit, onrni ecclesiaslicae dignitatis prhilegio mox
dixit: Docebo iniquos vias tuas, et impii ad te con- rrudelur, laica lantum sibi «ommunione concessa.
vertentur (ibid.). Et sacrificium Deo pro se obtulil, Quanr ila demunr poterit possidere, si nihil poslea
dtmi dicebat: Sacrificium Deo spiritus conlribula- propler quod hanc perdat-^ admiltat.
lus (ibid.). CAP.52. — Qum feminm cum clericis habitare pos-
CAP. 49.— Non prohibendaiu essc misericordiam. sinl, cap. 12.
Idetn (eadem episi. sub finem). (Dist. 81, c Feminas.) Feminas vero alias non esse
Sententiam, fratres, qiioeiuisericordiam vetat, non palimur in domibus clericoruni, nisie^stantumquas
«oluni tenere, sed et audire refugite; quia potior propler solas necessiludinum causas lrabitare cum
est misericordia omnibus holocaulomalibus el sacri- eisdem synodus Nicsena permisit.
ficiis (Ose. vi). - CAP.55. — De monachorum promolione, cap. 15.
c. Monachos quoque.) Monachos quoque,
CAP.50. — Dedericis inconlinenlibus. Siricius papa C (16,17.I,
Himerio Tarrac. episc (epist. 1, c 7.) quos tamen morum gravitas, el vilse ac fidei insti-
tutio sancta eonimendal, clericorum officiis aggre-
(Dist. 82, c. Plurimos sacerdotes.) Plurimos- sa-
cerdotes Cliristi atque levitas posl longa consecra- gari et oplamus et volumus.
tionis suse tempora, lam de conjugibus propriis, CAP.54. —•'Ne pmniiens fiat clericus , cap. 14.
quam etiam de turpi coilu sobolcm didicimus pro- (Dht. 50, c. Illud quoque.) lllud quoque nos par
fuit providere, ut sicul poinitentianr agere cuiquam
crcassc, et crimensuunr hacprsesumptione[pisescri-
non conceditur clericorum, ita ei post poeuitudinem
ptione] defendere : quia in veleri lege sacerdolibus
ac ministris generandi facultas legltur altributa ac reconclliationem, nulli unquani laico liceat ho-
norem clericatus adipisci.
(Levit. xxi). Dicat mihi nunc quisquis ille est secta- — Ut si laictis vidtiam duxerit, clcricus non
tor libidinum, prseceptorque vitiorum, si seslimat CAP.,55.
fiat. Ititwccntius papa I Vicloiino [Victricio] epi-
quod in lege Moysi passim sacris ordinibus a Deo1 scopo (ep.2, c. 3).
nOstro laxata sunt frena luxurioe, cur eos quibus i (Dist. 54, c. Si viduam ticet.) Ut is qui viduam
commilebantur Sancta sanetorum prsemonet dicens:i licet laicus uxorem duxcrit, seu ante baptismum ,
Sctncli estote, quia ego sanclus sum, Dominus Dettsi 0 sive post baptismuui, non admillatur ad clerum,
vester ? (Levil. xx.) Cur etiam procul a domibusi quia eodem vitio videtur cxclusus. In baptismo
suis, aniio \icis suae in templo habitare jussi stintt eiiinr crimiua dimiltuntur, non acceptoe uxoris con-
sacerdotes ? (/ Par. xxiv ; Luc i.) Hae videlicet ra- sortium relaxatur.
tione, ne vel cunr uxoribus possent carnaleexercere ! CAr. 56. — De eadem re, cap. 6.
commercium, ut conscieuiiae inlegritaie fulgentes5 Ncc is qui sccundam duxerit tixorem clerieus
aeceptabile Deo munus offerrent. Quilms expleto de- liat,
quia scriptum est : Unius uxoris virum
servilionis suoe tempore, uxoris [al. uxorius] usus5
(J Tim. 111); ct ilcrum : Saccrdotes mei semel nu-
solius successionis -causa fueral relaxalus-, quia non1 bant
ex alia, nisi ex tribu Levi quisqtiam ad Dei mini-
CAP. 57. •— De inccntinenlia sacerdotum vel levila-
sterium prseceptus est admitti. Item."Pauto post: rum. Ex epistola ejttsdem ad Exuperium Tolosa-
Quia aliquanli de quibus loquimur (ut tua sanctitas3 num episcopum (ep. 5, c i).
retulit) ignorantia lapsos se esse deflent, his haez (Dist. 82, c Pr&posuisti.) Proposuisti quid de Iiis
eondifione, misericordiairi dicimus non negandam,, observari debeat, quos in diaconii minislerio, aut
ut sine ullo honoris augmento, in hoc quo detectii in officio presbyterii posilos, incontinentes esse r.-it
45? DECRETl PARS VI. — DE CLERICIS. 418
fuisse generali fiiii prodiderunt. De Iiis et divinarum A ex his aliquem in clericatus honorem vel exiguum
legum cst disciplina , et bealse recordationis viri, subrogare. &
Siricii episcopi monita evidentia commearunt, ut in- CAP.61. — Quod in ecclesia peccatum populi inul-
continentes in officiis talibus positi, onrni honore tum solel prmlcriri, capilulo sexto.
ecclesiaslico privarentur, nec admilterentur ad tale Pervideatergo dilectio vestra hactenus talia trans-
et advertite quod ulique, ut dicitis, neces-
nrinisterium, quod sola continentia oportet im- isse,
sitas imperavit, in pacc jam ecclesias conslitutas
pleri.
CAP. 58. — Quod si voiens partem sibi corporis non posseprsesumere. (\,q, 7, c.\Quoties a populis.)
absciderit clericus esse nonpossit, nolens atttem Sed, ut saepe accidit, quolies a populis aut a turba
possit. Ex epist. ejusdem ad Felicem episc. Nuce- peccalur, quia in onines propter multitudinem non
rinum (ep. 4, c. 1).
potest vindicari, inullum soleat transire. Priora.
Innocenlius Felici -episcopo jNucerino salutem.
ergo dico dimitlenda Dei judicio, et de reliquo
(Dist. 53, c. Qid partem.)Qui igitur partem cujusli- maxiroa sollicitudine preecavendum.
bet digiti sibi ipsi volens abscidit, hunc ad clerum
canones non admitlunt. Cui vero casu aliquo con- CAP*. 62. — Ul euicunque contra formas canonum
ordinali fuerinl, cum ordinatoribus suis deponan-
tigit, dum aut operi rustico curam impendit, aut n tur, cap. 5 (ep. 25, c. 5).
aliquid faciens se non spoute percussit, hos cano- Innocentius universis episcopis in Tolosana sjr-
nes.praeeipiunt et elericos lieri, el si in clero fuefint modoconstilulis. Si quis adversus fornras canonum
reperti,nonabjici. In illis enim voluntas esljudi- ad ecclesiaslicum ordinem, vel ad ipsum sacerdotium
cata , quse sibi ausa fuil ferrum injicere, quod venire tentaverit, una cum ordinatoribus suis}
seilicet-, el aiii id facere dubitari non possit. In istis ipso in quo inventi fuerint Grdine et honore pri-
veio casus veuiam meruil. ventur. Et quamvis dileetioni vestrse, fratres cha-
CAP.59. — Quod non admiltantur ad cierum ab hcb- lissimi, regulae Nicaensesint coguitae, secundum
reiicis ordinati. Ilem ctijus supra (epist. 22, c 5). quas ordines facicndos esse per sentenliam decer- .
Innocentius Rufo, et Eusebio, et cseteris episco- niiaus, tamen aliquam partem quse de ordiuatio-
|sis Macedonibus. (\,q. \, c.Ventumest.) Veutuni nihus est provisa, inserendam putavi : ut secundunt
est ad tertiam quoeslionem, quoepro sui difilcullate eam ordinationes in posj,erum celebrandas esse
longiorem exigit disputalionem : cum nos dicamus sciamus 5 rre cui interpretandi aliter liberum arbi-
ab hasrelicis oidinalos vulueralum per illam manus trium relinqualur. Ac primum quse sunt prohibita
impositionem habere caput. Ubi vuluus infixum digeranlur.
est, medicina est adhibenda, qua possit recipere C GAP.65. — De Nicwno concilio in
sanilatem. Quse sanitas post vulnus consecula est, quo prmdicta pro-
hibentur. Idem (ibid., c 4).
sine cicatrice esse non poterit, atque ubi pcenilen- Prohibendum cst de curialibus aliquem ad ecclc-
tiae remedium neeessarium est ^ttlic ordinalionis siasticum ordinem venire posse, qui post bapti-
IiORoremlocum habere nos posse decernimus. Nam smum vel coronati fuerunt, vel sacerdotium quod
si, utlegitur, quod tetigeiit iihmundus, immundum dicitur suslinuerint, et editiones pulilicas celebra^
cril (Levit. xv), quomodo ei tribuetur quod mun verint. Nam ct hoc de eurialibus est cavendumj ne
ditia ae puritas consuevit accipere? Sed econtra idem qui ex curialibus fuerint, aliquando a suis
asseritur eum qui honorem amisit, honorem dare curiis (quod videmus accidere) repo-
frequenter
non posse , uec lllum aliquid accepisse; quia nihil scantur, quse omnia '
rationabiliterprohibita, oportct
in danteerat, quod ille posset accipere. Acquiesci- modis omnibus eustodiri
irrus, et verum est ceiic, quia quod non lrabuit
dare non potuit. Damnationem utique, quanr ha- CAP. 64. — Ut nullus episcopontm servum atterius
ad clericatns offwium protnovere pimsumat. Lco
buit per pravam manus imposrtionem, dedit. Et papa omnibus episcopis per Gampaniam et Pice-
qui particeps factus esl damnato , quomodo debeat num (Leo I, epist. 1, cap. 1).
honorem accipere, invenire non possum. At dici- D (Dist. M, c. Admiltuntur passim.) Admittuntur
tur vera ac jusla legitimi sacerdotis benedictio au- passim ad ordinem sacrum, quibus nuJIa natalium;
icrre omne vilium quod a vitioso fuerat inject3in nulla nrorunr dignitas suffragatur, etqui adominis
(Levit. iv). suis libertalem consequi mininre potuerunt; ad fa-
GAP.60. — Quod in ordinaliohibus crimina non aufe- stigium sacerdotii (tanquam servilis vilhas hunc ho-
runlur, cap. 4. norem jurc capiat) proyehuntur^ et probari posse
Ibidem continuo. Ergo si ita est , applicenlur' ad Deo credifur, qui Domino suo necdum probare se
ordinationem saerUegi, adulteri, atque omnium potuit. Duplex itaque in hac parte reatus est, quod
ciimiuum rei, quia per benedictionem ordinationis est sacrum ministerium talis consortii vililale pol-
crimina vel vitia putantur auferri : nullus sil poe- luitur, et dominorum quantum ad illicitse usurpa-
nilentise locus, quia id potest prsestare ordinalio, tionis temeritatem perlinet, jura solvuntur. Ab his
quod longa salisfactio prseslare consuevit. Sed itaque, fratres charissimi, onines veslree provincios
nostroe lex est Ecclesioe venientibus ab bsereticis , abstineant sacerdotes, et non tantum ab bis, sed ab
qui lamen illic baptizati sunt, per manus imposi- aliisetiam, qui aut originali [al. origini] aut alicui
«ionemlaicamtantum tribuerecommunionem, nec conditioiii obligati sunf, volumus tenipcrari nisi
PATHOL. CLXI, . 15
'
4K9 D. IVONIS CARNUTENSISEPISCOPI 460-
forte eorum petilio aut voluntas accesscrit, qui ali- A preliosius, audel vel allicere vel tenere. Itaque si
quid sibi in eos vindicant poleslatis. Debel enim inlra provinciam res agitur, transiugani clericum i
esse immunis ab aliis, qui divinse militise fuerit ad ecclesiam suam metropolitanus redire compellai. *
aggTegandtts,ut a castris Dominicis, quibus nomen Si autem longius rcccssit, sui prsecepli aucloritafe *
cjus ascribilur, nullis necessitatis vinculis abslra- revocabitur, ut nec cupiditati, nec ambitioni oe-
hatur. casio relinquatur.
CAP.65. — Quod'usuras non solnm clefici exigere CAP.70.—Quod mane Dominico continuato jejunio
non debeanl, sed nec laici, cup. 2 [5]. Sabbali possit fieri ordinalio. Epistola Leonis ad
(14, q. 4, c Nec hoc) Nec hoc quoque prselereun- Dioscorum Alexandrinum episc (ep. 81, c. 1).
dum esse duximus, quosdam lucri turpis cupidilate Leo Dioscoro episcopo Alexandrino. (Dist. 75,'c.
captos usurariam excrcere pecuniam, et fenore Quod presbyteris.) Quod a patribus noslris propen-
velle ditescere. Quod nos , ut non dicamus eos qui siore cura novimus esse servatum, a vobis quoque
sunt in clericali officio constituti , sed et in laieos voluimus euslodiri, ut non passim diebus omnibus-
cadere qui Chrislianos se dici cupiunl, condolemus sacerdotalis vel levitica ordinatio celebretur, sed
quod vindicari acrius in eos qui fuerint confulali, post diem Sabbali ejusque noctis quaein piima Sab-
decernimus , ut omnis peccandi opportunitas adi- B bali lucescit, exordia consecrandi eligantur, in qui-
mafur. bus his qui consecrandi sunt jejunis, el a jejunanli-
CAP.66. — Ut ctericus nec suo nec aiieno nomine bus sacra benediciio conferatur. Quod ejusdem ol>-
fenus exercectt, cap. 5 [i]. servantise erit, si mane ipso Dominico die conli-"
(Dist. 16, c Sicut non suo.) Illud etiam duximus nualo Sabbali jcjunio celebrelur, a quo tempore
proemonendum, -ut sicut non suo , ita nec alien® praecedenlis noctis inilia non recedunt : quod ad
nomine aliquis clericorum exercere fenus attentct. diem Resurreclionis (sicut etiam in Pascha Donrini
Indecens cnim est crinien suum commodis alienis declaratur) pertinere non dubium est.
impendere. Fenus autcm hocsolum aspicere el excr- CAP.71. — Ut in die Resurrectionis sacerdotulis el
cere debemus, ut quod lric misericorditer tribuimus, levilica,fiat ordinatio. Ad eumdem (ibidem).
a Donrino [ab eod.] qui mullipliciter et in perpe- (Dist. 75, c. Quocl die.) Quod die Dominico ordi-
tuunr mansura retribuit 5 recipere valeamus. nationes sacerdotum celebrantur nontanlum ex con-
CAP.67. — Quomoth presbyteri vel diaconi in cri- stieludine, sed etiam ex apostolica novimus veuire
mine lapsi reconciliari debeant. Leo Rustico Nar- doetrina Scripturamanifestante, quod ctim apostoli
bonensi episcopo, cap. 2' (epist. 92). Paulunr et Barnabam, ex Spiritus sancti prseceplo
(Dist. 50, c. Alienum est.) Alienum est a consue-
C ad Evangelium gcntibus roitterent praedicandum,je-
tudinc ecclesiastica , ut qui in presbyterali honore junantes el orantes eis manus (Acl.
imposuerunt
aul diacbnii fuerint gradu consccrali, ii pro crimine xin), ul intelligamus quanla et dantium et accipien-
aliquo suo, per manus impositionem remedium ac- tium devotione curandum sit ne lantee benediclio-
cipiant poewtendi: quod sme dubio ex aposlolica tra- nis sacramentum negligenter videatur impletunv
ditione descendil, secundum quod scriptum est : Et ideo pie et laudabiliter apostolicis morem gcssc-
Sacerdos si peccaverit,quisorabit pro illo?(Levil.\n.) ris institutis, si hanc ordinandorum sacerdolum
Unde hujusmodi laps-is ad promerendam miseri- formam, per Ecclcsias, quibtis Dominus prseesse te
cordiam Dei, privata est expetenda secessio [suc- voluit, etiam ipse servaveris, ut.his qui consecrant!i
cessio vel concessio], ubi si illis satisfactio fueiit sunl nunquam benedictio, nisi in die Rcsurrectionis
tligna, sit etiam fructuosa. Dominicaetribuatur. Cui a vespere Sabbati initium
CAP.68. •—Quod diacoritbus eadem lex continenlim constat ascribi, et tantis divinarum dispensalionum
esi qum episcopis et presbyteris, cap. 5". mysleriis est conseerata ut quidquid est a Domino
(Dist. 51, c. Lejx conlineniiw.) Lex continenfiae iHsignius conslitutunr, in hujus diei dignitate sit
eadem est allaris niinistiis quse episcopis atque geslum. In hac mundtts sumpsit exordium. In hae
presbyteris. Qui cum essent laici sive lectores, licite D per resurreclionem Christi et mors interitum, et \ ita -
-el uxores ducere, el filios proereare poluerunl. Sed accepit principium.
cum ad pwedictos pervenerunt gradus, coepit eis CAP. 72, — Quid plus habeant cpiscopiqttam cltore-
iion licere qttod l.cuit. Undeulde carnali fiat spiri- piscopivel presbyieri. Item ejusdem (epist. 88).
tuale conjugium, oportet eos nec dimittere uxores, Leo Romanae Ecclesise et apostolicae scdis epi-
et quasi noirhabeant sic habere (/ Cor. vn), quo et scopus universis Germaniarum atque Galliarum re-
salva sit charitas connubiorum, et cessenl opera gionum episcopis. Quamvis cum episcopis plurima
nupliarum. chorepiscopis ministeriorum communis sit dispensa-
GAP.69. — Ut nullus altejium clericum sollicitet lio, qusedam tamen aucloritate veteris legis, qusedam
invilo episcopo suo, cap. 9 (ep. 8-1). novellis, et ecclesiasticis regulis sibi probibita nove-
(19, q. 2, c. Alienum clericum.) Alienum clericum rit sicut presbyterorum et diaconorum, ac virginum
rnvilo episcopo ipsius nemo suscipiat, nemo solli- consecratio, sicut. constitulio altaris, ac benedictio,
citet, nisi forte ex-placilo charitatis, id inler dantem vel unctio. Siquidem nec erigere eis allaria, nec
et accipientem convcniat. Nam gravis injurise reus ecclcsias vel altaria consecrare perinitliBius, nec
cst, qni de fratris- ecclesia, id quod est ulilius aut per impositiones mairaum fidelibus baptizandis, vcl
4-31 DECRETl PARS VI. - DE CLERICIS. 462
conversis de hairesi Paracletum Spiritum sanclum jA dire, et contra sanctorum canonum sancita. Ubi
tradere, nee chrisma conflcere, nec chrismale ba- enim taUs fuerit commorautium cohabitatio, antiqui
ptizalorum fronles signare, nec publice quidenrin hostis stimuli non desunt. Ideoque admonendi sunt
missa quemquam poenltentem reconciliare, nec for- ut non anliqui hostis dccipiantur fraude, quatenus,
matas cuilibet epistolas mittere. Hsec etenim omnia juxta Apostoli voeem : Notl vituperetur ministeriutn
iEicita sunt- chorepiscopis, qui ad exemplum et for- nosirttm (II Cor. vi). Cavere enim nos oporiet, fra^
mam LXXdiscipulorum esse noscuntur, vel presby- tres, ab illicitis , ut mundas valeamus ad Dominum
teris, qui eamdem gestant figuram, quoniam quam- levare manus (I Tim. u). Scriptum est enim : San-
quam consecrationem habeant, pontificatus tamen cti eslote quia ego sanclus sum (Lev. xx). Si quis
apicem non habent. Quae omnia solis deberi suni-- vero prsesumpserit aliier agere, sacerdotii sui ho-
mis ponlificihus auctorilate canonum prsecipitur, ut >noreprivetun Unde omnino cavendum est, fratrcs,
per hoc et discretio graduum, et dignilatis fasti- ne fallamus populum, et impleatur in nobis pro-
gium summi pontifieis demonstretur. Sed neque phetae dictum : Sacerdoles mei contaminant sancta»
corani episcopo licere presbyteris in baptisterium et reprobant legem (Soph. ni). Quos et alius pro*
introire, necprsesente antistite infanlem lingere, aut pheta increpat dicens : Vos, o sucerdotes qui fallilit
signare, nec poenitenteni sine praeceptione episcopi B-nomen meum, el dixistis : In qua re faUimus nomen
sui reconciliare, nec eo praesente, nisi iUo jubente, tuum ? (Mal. i.) Quibus responsum est: Offerenles
sacramenlum corporis et sanguinis Cbristi conficere, ad altare meum panes pollulos. Non mihi voluntas in
nec eo coram posito populum docere vel benedi- vobis, dicil Dominus, et sacrificium non accipiam de
cere, aul salutare, nec plebem utique exhortari. manibus vestris, quia polluti estis (ibid.).
CAP. 75. — Quod priorem dignilalmt amitlit, qui CAP.77. —Devitanda famtliaritatemutierum. Idcm
quod non accepit usurpat. Ex decrelis Silverii pa- itt regislro (iib-. vn-, indict. % ep. 59).
pce(epist. 1, ad Vercj.episcop.).
(25, q. 2, c. Sic decet.) Sic decet fidem sanetorum (Dist. 81, c. Legitur. Possid. in Vila B. Au§.)
Palrum in Ecclesia servari catbolica, ut quod ha- Legitur quod B. Auguslinus nec cum sorore sua ha-
buil amiltat, qui improbabili temerilate quod non bitafe consenseril, dicens : « Quee culn sorore mea
accepit, usurpaverit [assumpserit]. sunt, sorores meae non sunt. > Docli ergo viri cau-
CAP.74. — Ordhlaliones non bsse facieridas, fiisi in tela, magna nobis debet esse insfructio.
'ejunio Quatuor Temporum. Ex decretis Gelasii CAP.78. — De non reparandis lapsis. Jdem ad Ja-
papm, c 15 (epist. 9 ad episc per Lucaniam, c. 15). nuariumepiscopumCaralilanum (lib. m, ep. 26)i
(Dist. 75, c. Ordinationes.) Ordinationes etiam p (Disl.- 50, c. Pervenit.) Pervenit eliam ad nos»
presbjieiorum et diaconorum nisi certis tempori- qviosdam de sacris ordinibus lapsos, vel post poeni-
bus et diebus exerceri non debenl, id est quarti tentiam, vel ante poenilentiam "ad miliisterii sui of-
meusis jejunio, septimi el decinri, sed etiam Qua- ficium reVocari; quod Onrnino p'rohibemus, et irt
dragesimalis initii, ac medianse Quadragesimse die Jiac re sacratissinii quoque canones cfintradicunt.
Sabbati, jejunia circa vesperam noverint celebrauda QUicrgo post acceptum saCruni ordinem lapsus iri
[hebdomadse et Sabbati jejunio circa vesperam, ip- peccatUm carnis fuerit, sacro ordine ita careat ut
sas ordinationes Tioveriiit celebrandas] nec cujusli- ad altaris ministerium ulterius non accedat.
bet utilitatis causa seu presbjierum seu diaconum
his prseferre, qui ante ipsos fuerint ordinati. CAP.79. — De eodcm. Idetn Gonstantino Mediota*
nensi episccpo (lib. rv, ep. 17).
CAP.75. — Ne illitteratus, vel membro immimtus
ad clerum promovealur. Ex eodem, c 18. Jobinum [Jovinumjde portu Venerisquodam dia-
Illitteratos quoque et nonnulla parte corporis im- conum el abbatem suo dccrevimus privandum offi*
minutos, sine uUo respectu ad ecclesiaslicum didi- .cio, atque ut alterin loco ejus debeat ordinari scri-
cimus venire servitium, quod simul antiqua traditio, psimus. Similiter et tres subdiaconos, quos frater-
et apostolicae sedis vetus forma non recepit: quia nitas vestra lapsos innotuit, a suo semper vacarc,
nec lilteris carens sacris esse potcst aplus officiis, ac decernimus esse privatos officio , quibus niliii
et vitiosum nihil Deoprorsus offerri legalia prsecepta aliud nisijnter laicos sacra est prsebenda comnru-
sanxerunt (Lev. xxi). Itaque de caetero modis omni- nio.
bus hsec vitentur, nec quisquam lalis suscipiatur in CAP.80. — Jtfem de eodetn. Ad eumdem
(jbidcm ;
clerum. principium esl epistolw).
CAP.76. — De minislris inconlhientibus-. Gregorius (Dist. 50, c. Si lapsis.) Si lapsis ad suum ordinem
civibus Romm. revertendi licenlia concedatur, vigor canonicae pro-
• (Disi. 81, c. Oportel.) Oportet sacerdotes,
adquo- cttl dubio frangitur disciplinse, dum pro reversionis
rum cuiam Deipopulus commissus est, cum nragna spe, pravse actionis desideria
quisque concipere non
aiiimi constanlia vigilare super Domiuicas oves, ut formidat. Et posl pauca. Illud
igitur pi-seomnibus
lupinis moisilms, id est, diaboli stimulis non la- studete, ut lapsos in sacrum ordinem nullius vobis
nientur. Neque eriim hoc silere debeo (quod cum supplicatio aliquo modo revocare
suadeat, ne hu-
errandi animi tristitia dico) sacerdotes eum feminis jusmodi non
statuta, sed temporalitcr dilata creda»
habitarc conspicio, quod nefarium est dicere et au- tur esse sindicla.
' '
4G3 D 1Y0NIS CARNOTENSIS EPISCOPi 464
CAP.81. — Cum quibus feminis sucerdotes possint A proesunrat, nccfalsa ilium accosafio apud etim lit
habitare. Idem Symmaclw dcfensori (lib. i, ep. 50). aliquo prsegravct.
(Dist. 81, c. Volumus.) Yolumus ut sacerdotes
ne cunr mulieribus conversen- CAP.85. •— Quomodo lapsi possint restilui. Idem cd
prohiberi debeant, Secunclinumservum Dei inclusum (lib. vn, ind. 2,
lur, cxcepla duntaxat matre vel sorore, vel uxore ep^51).
quse caste rcgenda est. (Dist, 50, c.Qttia sanctilas lua.) Sanctitas tua
CAP. 82. — Non fieri clebcre reordinaliones. Idem hoe a nobis requisivit ut tibi rescriberem de sa-
Joanni episcopo Ravennali (/. n, indict. 10, cerdolali oflicio post lapsum resurgcndi, dum dic!s
ep. 52). de hoc canones diversos te legisse, diversasque sen-
lllud quod dicilis, ut ille qui ordinatus est ilerum lentias, alias alias ncquaquam. Nam nos
resurgendi,
ordineturf valde ridiculum est. (Dist. 68, cup.Sicnt gcneraliter a synodo Niesena incipientes, haiic curn
semel.) Sicut enim baplizalus semel iterum ba-
reliquis quatuor veneramur, quae ipsam sequenles
ptizarr non debet, ita qui consecratus esl senrel, in in cunctis sententiis unanimes concordanf. Nos ergo
codem ordine non debet jterum consecrari. Sed si prsecedentes Pafres sequimur, qui auctore Deo a
quis cum leyi forsitan culpa ad sacerdotium venit, sacra doctrina illorum non discordamus. A capite
pro culpa indici pcemtentia debet, et lainen ordo
ilaquc incipientes usque in quarlum altaris mini-
servari. strum, hane formam servandam cognoscimus, ut
CAP.85. — De presbylero cfui post depositionem sa- quem minorem majorpraeeeditrsicut est major Jio-
crificure prmsumpserii. Idem Venanlio Luneftsi nore iia sit in erimine; el quem major sequitur*
episcopo (lib. IV, ep. 5). culpa, major ei implicetur vindicta, et sic postea
(Dist. 50, c Aceedens.) Accedens ad Gorgonam in- poenitentia credatur esse fructuosa. Quid enim pro-
sulanr fralernitas vestra disculiat, jd quod ad nos de dest trilicum seminare, et fructunr ejus non colli-
Satuniino presbytero [ex prcsbyt.] est perlatum. gere ? Aut domum conslmere, et non illic habitare?
Pcrvenit namque ad nos quia, postquanr pro cri- Post dignam enim satisfactionem credimus lapsunr
urine lapsus sfti a saeerdolii ordine est dejectus, ad posse redire ad honorem, Propheta dicente : Nun-
explenduni presbyterii nrinisterium proesumpsit ac- quid qui cadil non adjiciel ul resurgat ? (Psal. XL.)
cedere, et omnipolenli Deo hostias immolare. Quod Elqui aversusest, non revertelur? (Jer. vm.) Idem
si ita factum fraternitas vestra repereril, eum sacri peccalori ait: In quacunque die conversus inge-
corporis et sanguinis Dominici parlicipatione priva- mueris lunc salvus eris (Ezech. xvm), UndePsal-
tuiii in poenilentiam redigat, ila ut usque ad diem C misla ail.: Cor mttndum crcain me Deus, el spiritum
obitus sui in eadem excommuniealione permaneat, reelum innova in visceribtis meis. Ne projicias me a
et viaiicum tantummodo exiltis sui tempore perci- facie lua (Psal. L), elc. Alienam quippe rex et pro-
piat. Sin autenr eumtalem poenilentiam aarere fra- phela rapuisse se uxorem treiiiefactus expavit. Et
ternilas' lua coguoverit ut ei jusle ad recipiendam Prophcta indicante flagilium suum, et poenitentiani
communioncm intcr laicos, et ante exitum debeat agens, addit: Redde milii twtiliam Satularislui (ibid.),
misereri, hoc irr luse fralernitalis ponimus poteslate. clc. Si enim ipse dignam Deo poenilentiam non fe-
CAP.84. — Quod qtue fuit ttxor legitima diaeoni noit cisset, nequaquam aliisprsedicaret? Ait enim: Do-
possil nubere alteri. Idem Joanni episcopo Panor- cebo iniquos vias luas (ibid.). Dum enini peccata sua
milano (lib. rr, ep. 62). perspexit per poenitentiam mundata, rron duliitavit
Itaque pervenil ad nos Fantinum [Folinum]defen- prsedicando casligare [«/. curare] aiiena. Et sic sa-
sorem ultiouem exercere in Pelrum latorem prse- erificium desemetipso offerreDeo sluduit cunr dixiu
sentium voluisse, pro eo quod (quantum dicilur) Sacrificium Deo (ibid.), etc. Ad hsee isla sufficeBcnt,
relictam cujusdam diaconi, tempore quo conductor sed omnis senlentia quo plus sacroe Scriplurse te-
fuerat, marito iradiderit, Sed quoniam iste conju- slimoniis eonflrmatur, facilius ereditur. De hoc
gem diaconi asserit non fuisse, dicens nec illam vir- D enim prophela dieit; Nolo tnortem peccatoris, sed ut
gincm ad eunr venisse, denique nec religiosam ve- converlatur et vivat (Exech. xvm). De hoc, peccan-
stem mulasse, postquam ille in ordine saeropromo- tibus dicitur : Peccator, in quacunque die convcr-
tus est, adjiciens et priusqtianr ad diaconatum veni- sus ingemuerit, omnes iniquitatcs ejus in ohlivio
ret, et postea, prava itlam opinione vixisse : idec nem tradenlur. Si enim Redemptor noster qui pec-
fraternitatenr tuam his horlamur aflatibus, ut cun catores non perdere, sed jusliflcare venit (Luc. ix),
1
Dei (sicul decet) timore, causam hanc subtili omni in oblivione delicta peccantium derelinquit: qtiis
no investigalione perquiras, el si in conjugiodiacon hominuni condemnanda reservet, cumdicitAposto-
mulierem de qua agitur fuisse consliterit, el supra- lus : Si Deusjustificat, quisest qui condemnel ? (Rom.
scriptus lator memorato defensori et rectori palri- vm.) Ad fonlem misericordiae recurrentes evangeli-
menii [patrimonasteriij ad vindictam nrodis omni- cam profcramus sententiam. Guudeo, "inquit, super
bus tradatur, et cum compelenti emendatione hi qu uno pcccalorc pmnitenliam agenle, magis qttam stiper
male sociati suntdisjungantur. Si vero in ejus con twnaginla novem justis qui non indigent pmnilentia
jugionon fuerit,-memoratum Fantinum, ex noslri (Luc. xv) : el ovem perditam [nonaginia •novem
siandato Icommonere te voltimus, iU ci facere niiii non erranlibus reliciis, in humero, reportavit
405 DECRETI PARS VI. — DE CLERICIS. 460
ad ovile tibid.). Si ovis errans post hiventionem ad A tronaruni, slul forte per clcricos aut domcslicos ejus
ovile humero reporlatur, cur lapsus post poenitcn matronse mandent sccreli aliquid. Si cognitum fue~
tiamadmlnisteriumnon revocetur?Quidesl ergo gra- rit, et illc deponatur, et illa a liminibus arcealur
vius'aut earnale delictum admittere (sine qtto pauci ecclesise. Sed si forie aliqua inlercessio fuerit, epi-
inveniuntur) aut Dei Filium jurejurando negare? In scopo suggeratuivEt si talis est, ad quam debeat ire
quo peccato [al. rerbo] ipsum principem apostolo- pro interventu, ipse pergat. Sin autem, de lafere
runr beatum Petrunr (ad cujus iiunc corpus indigni suo dirigat cunr duobus aut tribus qui hoc debeant
sedemus) Iapsum csse cognoscimus. Sed post nega- sanare.
lionem poenitenlia secufa est, et post poeniteutiam CAP.90. — Nihil agendum clericis absque licentia.
misericordia data est quia illurn ab apostolatu non episcopi sui. Ilem ejusdem (episi. 5).
dejecit, quem ante seipsum negalur um esse prse- (16, q. 1, c. Cnnclis fideiibus.) Cunclis fidelibus,
dixit. Tibi hsec, fili charissime, dicta sufficiant, ut et summopere omnibus presbyteris et diaconibus,
tilum quem conspicis dehcta fletu diluere, non du- ac reliquis clericis altendendum est, ut nihil absque
bites in conspectu divinitatis misericordiam conse- episcopi proprii licentia agant. Non utique niissas
qui, quia nullum peccantem reversum despicit, <qui sine ejusjussu quisque presbyterorum in suaparoa-
" cia agat, non baplizet, nec quidquam absquo ejus.
peccatores suo sanguine redimere vcnit.
CAP.86. — Quid agendum sil de ctericis incontinen- permissu faciat. Similiter et reliqui populi majores
iibus. Idem Augnslino episcopo ( responsione ad scilicet-et minoresper ejus licenliam quidquid agen-
secundam August. inlerrogulionem). dum esl, agant; nec sinc cjus permissu a sua paroe-
(Dist. 52, c. Si qui stinl cterici.) Si qui sunt ele- cia abscedant, vel in ea advenlanles morari prsesu-
riei extra sacros ordines constituti, qui se continere nrant. Animoe enim eorum ei creditse sunt, ideo
non possunt, sortiri uxores debent, el stipendia sua omnia
cjus consilio agere debent, et eo inconsulto
cxterius accipere. Quia et de eisdem Patribus, de nihil.
•quihus praefati sumus, novimus scriptum, quod di- CAP.91. — Quomodo ad sacros ordines ascendendum
videbatur singulis prout cuique opus erat (Acl. iy). sit. Siricius papa Himerio Tarraconensi episcopo
De eorum quoque [ergo] stipendio cogitandum at-. (epist. 1, c. 9).
que providendunr esl, et sub ecclesiastica regula (Dist. 77, c. Quicunque itaque.) Quicunque se ec-
ssat lenendi, ut borris moribus vivant, et canendis clesise vovil obsequiis a sua infantia, ante pubertalis
so-
psalmis invigilent, et ab omnibus illicitis et cor, et annos baptizari, et lectorum dcbet ministerio
linguam, et corpus Deo auctore conservent. ciari. Qui ab accessu adoleseenlrai usquc ad trige-
CAP.87. — Ut incqnlinens presbyler non ministret. C simum [ai., vigesimum] setatis annum, si probabi-
Clemens in secunda epist. liter vixerit, una tantum et ea, quani virginem com-
Ad Dominrca aufem ministeria tales eligantur. muni per sacerdotembenedictione percepit, uxore
qui ante ordinalionem conjuges suas noverint. Quod contentus, acolythus et subdiaconus esse debebit;
si posl ordinationem ministro contigerit proprium posteaque ad diaconii gradum, si se ipse primitus
inradere "cubile uxoris, sacraiii non intrel liniina, continentia prseeunte dignum probaverit, accedat.
nec sacrificii portitor liat, nee altare contingat, nec Ubi si ullra quinque annos laudabiliter niinistrarit,
ab offerentibus holocausti oblalionem suscipiat, nec congrue presbyteratum consequatur. Exinde post
ad Dominicl corporis portationem accedat; sed decennitim episcopalem calhedram poterit adipisci.
aquanr tantum sacerdolum manibus porrigat, ostia si lameu per haec tempora integritas vitoe el fidei
[al. nec aquam sacerdotibus perr. ad manus. Os.] ejus luerit approbala.
forinsecus claudat, minora gestet offieia, urceum CAP. 92. — Quomodo laicus sit proveheiidus. Idem
sane ad altare suggerat [al. sive calicem ad altare (ibid., c. 10).
non sufferat]. Qui vero jam aetate grandoevits melioris propositi
CAP.88. — De non distrahendis a presbytero eccltsice conversatione provocatus, ex laico ad sacram mili-
ornamenlis. Item ejusdem. tiam pervenire festinat, desiderii sui fructum non
(17, q. 4, c. Si forle.) Si forle quispiam presbjtcr aliter olitinebit, nisi eo quo baptizalur tempore,
iive diaconus sacrarii sindonem vel velum subtracta slatinr lectorum aut exorcistarum Humeio societur,
vendiderjj, Jtidse similis sestimabitur Iscariotis. Qui si tamen uiiam habuisse vel habere, et hanc virgi-
propter cupidilalem fecerit hoc opus, novcrit se su- nem accepisse constet uxorem. Qui dum initiatus
pradicti Judse suscepturum pcenam. fuerit expleto biennio, per quinquenniuni aliudaco-
CAP. 89. — De vitanda familiarilale feminarum. lyllius et subdiaconus fiat, et sic ad diaconatum, si
Idem ejusdem. hsec tempora dignus judicatus fuerit, prove-
T' (Dist. 81, c Clericus solus.) Clericus vero solus per
ad feminoetabernaculum non accedat, nec properet hatur. Exinde jam accessu temporum presbyterio
vel episcopatui, si eum plebis ac cleri cvocaverit
sine majoris nalu jussione. Nec presbyfer solus cum
sola adjungalur, sed duobus adductis lestibus visi- eleclio, non immerito sociclur.
tet infirmam; nee solus cunTsola femina fabulas CAP.95. *•—Non sedendum ' quando legitur
' Evan-
nec gelium. Anastasius papa cunctis Germciuicis
mjscr.U; arcliidiacsnus, nee diaconus sub prse- (Anust. I, epist. 1, c. i).
texlu liumiLtatis vcl officii f:cqucrtcr domicilia ma- Signiilcatis enim quosdam saccrdotcs in cccle&ia
»• IYONIS GARNOTENSIS EPISCOPI , 4G§
467
— De presbyferis filivs generantibus. Idei$
quando legitur Evangelitim sedere, et Domini et A CAP. 96. M-aximoet Severo episcopis (episl. 5),
Salvatoris verba non slantes, sed sedentes audire,
traditione se narrant. (JJisf. 81, c. Maximilianns.) Eos presbyteros quj
et hoc ex majorum accepisse in raedio
liullatenus in presbyterio filios procrearunt jubebitis
(De cons. dist. \,c Apostolica.) Quod ipsis
fieri deinceps sinatis, apostolica auctoritate manda- collocari, discussisque objectionibus quoe a sa-
mus, sed dunr sancta Evangelia in ecclesia reci- presbyierisremoveantur impinguntur, si convicti fuerint,
sacerdotes et caeteri fide- cerdotali officio, quia qui sancti non
tantur, [omrres prsesentes] non alieni efli-
curvi in con- sunt, sancta traclare possunt, atque
les non sedentes, sed venerabiliter
verba intente ciantur a minislerio quod vivendo illicite pollue-
spectu Evangelii slantes , Dominica
runt. Miramur autem hsec eorum dissimulare epi-
audiant, et fideliter adorent.
scopos, ut aut cohibere [al. convivere], aut nescire
CAP. 94. — De castilate sacerdolnm et levitantm.
Innocenlius Victricio et Rotlwmugens. episcopo esse illicifa, judicentur.
(epist. 2, c, 9). CAP. 97. — De revertentibtis ab hmresi. Idem
Janttario [al. Juliano] episcapoAquileiensi [Leo I,
(JDisf. 51, c. Tenererfeief.) Prselerea quod dignum, ep.\].
quod pudicum, quod honestum est tenere Ecclesia
[j (1, q. 7, c. Satuberrimum.) Saluberrimum, et
omnino dehet, ut sacerdotes et levitae cunr uxoribus medicinse utilitate plenissimum est, ttt
spirilualis
suis <uon nrisceantur; quia ministerii quolidiani sive presbyferi, sive diaconi, vel subdiaconi, aut
iiecessilatibus occupantur. Scriplum est enim : cujuslibet ordinis clerici, qui se correctos videri vo-
Sancti estote, quoniam et ego sunclus sum Dominiis lunt, alque ad catholicam fidem quam pridem ami-
Deus vester (Levil. xx, xxi). Nam priscis tempori- serant, rursum reverti ambiunt, prius errores suos
bus de tcmplo Dei sacerdotes anno^vicis suoenon et ipsos auctores erroris a se damnatos, srne ambi-
discedebant, sicut de Zacharia leginrus, nec domum guitate fateantur; et sensibus pravis etiam per-
suam omirino tairgebant, quibus utique propter se- emplis, nulla sperandi supersit occasio, nec ullum
^olis succcssioncm uxoris usus fuerat relaxatus membrum talium possit societale violari, cum per
(IMC. I), quia et ex alia tribu et praeler ex se- ornnia illis professio propria ecepeiit obviare. Cirea
mine Aaron, ad sacerdotium nullus fuerat prsece- eliam illam canonum constitutionem prsecipi-
quos
ptus accedere (Num. xvmj; quanto magis hi sacer- mus custodiri, ut in magno habeant beneflcio, sj
dotes vel levifse pudicitiam ex die ordinationis suse
adempta sibi omni spe promolionis, in quo inve-
servare debent, quibus vel sacerdolium vel ministe- niuntur ordine slabilitate perpelua maneant, si la-,
rium sine successione cst, nec prseterit dies, qua 1 men iferala tinetione non fuerlnt maculali.
vel a sacrificiis divinis, aut a baptismatis officio.
CAP.98. —De caslitaie ministrorum. Item Anastasio
vaceiit?
episcopo Tliessalio (ep. 84, c 5 et 4).
GAP.95. — Non repellcndos omnes laicos a clericattt. (Dist. 52, c. Omnium sacerdotium). Saeerdotum
: Ident, Exuperio Tolosano episcopo (epist. 4, c 5, enim tam oxcellens est efectio, ut hsec
quse in aliis
Eelipi Nuceriano episcopo).
membris Ecclesise non vocantur ad culpam, in illis
De laicis vero religio tua consuluit, quos cano- lamen babeantur ilUcita. Nam cum extra clericorum
nes ordinari prohibent. Cerlum cst quidem hoc ordinem conslitutis, nuptiarum societali et procrea-
et regulas ecclesiasticas continere, sed non ila diffi- tioni filiorum studere sit liberum, ad exhibendum
nitum est, ut de~omnibus sit- laicis constitutum. tamen perfeclae continentise puritatem, nec subdia-
Neque enim clerici nasci et non fieri possunt. (Dist. conibus quidenr caraale connubium eonceditur; ut
5,1, c. Designata sunt.) Seddesignata sunt genera, de et qui habent, sint tanquam noir habentes, et qui
quibus ad clericatum pervenire nori possunt, id est non habent permaneant singulares. Quod si in lroc
si quis fidelis militaveril, si quis fidelis causas ege- ordine, qui quartus est a capite, dignum est custo-
rit, hoc est postulaverit, si quis fidelis adminislra? diri, quanto magis in primo vel secundo, tertiove
verit. De curialibus autem manifesla ratio est, quo- servandum est, ne aut levitico, aut presbylerali ho-
riiam et si inveniantur hujusmodi vhi, qui debeant nore, aut episcopali excellentia quisquam idoneus
clerici lieri, lanren quoniam ssepius ad cmiam repe- sestimetur, qui se a voluptate luxutise [uxoria] nec-
tuntur cavendum ab his est, propter tribulationem dum refrenasse detegitur ?
quoe ssepe de his ecclesise provenil. Laici vero qui CAP.99. — Ne diaconi
habentes uxores baptizali sunt, ac sic se inslilue- baptizent sine episcopq~xcl
presbylero. Gelasius univeisis episcopis per Luca-
runt, ut opinio eoruni in nullo vacillet, ut aut cle- niam (cpisi. 9, c. 9).
ricis juncli sint, aut monasterijs ex quo baptizati Diaconos quoque propriam constituimus menstt-
aunt adhses.erint, si non concubinam, non pellicem ram, nec ultra lenorem palernis canonibus deputa -
!>overint, sed in omnihus operibus bonis vigilave- tum quidpiam tentare permittimus, nihil eoruni suo
rint, non prohibentur hujtismodi ad clericatus sor- minislerio penitus applicare, qtioeprioribus ordini-
tenr [partem] assumi; ita sane ut rn eis lempora a bus projuie decrevit anliquitas. Absque episcopo
majoribus constiluta servenlur, ne cito quilibet vel presbytero baptizare uon proesumaiit, nisi prse-
lecior cito acolythus, cito diaconus, cito sacerdos dictis fortassis officiis longius cohstitulis necessitas
fiat, cxtrcma coropcllat, quod ei lacis Christianis facer^.
i««\ DECRETI PARS VI. — DE CLERIGIS. m
pleruniqueconccdilur. Hos ncn injrresbyterio resi- A secrationis tilulum, sed ignominhe polius elogiuin
dere cunr divina celebiantur, vel- ecclesiasticus ce- • perceperunt, nc sihi iicenliam talis ullra usurpalio
lebratur [«/-. habelur] quicunque tractatus, sacri- , faciat, dccrcvimus itt a gradu sacerdotali vel levi-
qae corporis prorogalionem [ai., praerog.], sub con- tici drdinis, qttenr perverse adepli sunt depositi,
spectu episcopi vel presbyteri, nisi bis absentibus, sequo judicio abjiciantur. Tales enim nrerito judieati
jsis non habeant exercendi. sunt removendi, quia prave invenli suut constituti.
<lu>.100. — De twn recipiendis servis adclerum. Idem CAP. 105. — Qnod non debeant presbyleri ecclesias
Gelasius (ibid., c 16)'. consecrare vel altaria erigere. Ex eodem concilio,
cap. 7.
(Disl. 54, c Gcneralis.) Generalis ctiam querelae
vitanda praesunrptio est, qua propemodum causan- Septinro examine relatum est nobis venerandissi-
mum quondam Agapium, Cordubensis urbis episco -
tur universi passim servos et originarios donrino- vel chorepiscopos (qui
pum, freqtienter preshyteros
rum jura possessionemque fugientes, sub religiosoe lamerr
con- juxta canones unum sunt) destinasse, qui
conversationis obtentu, vel ad monasteria sese
absente ponlifice altaria erigcrent, basilicas conse-
ferre, vel ad ecclesiasticum famulatum conniventi- crarent. Quod quidem non est mirtira id praecepisse
bus quoque proesulibus indifferenter admitti.-Quse n
vkum, ecclesiasticae disciplinse ignarum, et statima
modis omnibus est amovenda pernicies, neperChri-
sseculari mililia in sacerdotale ministerium delega-
stiant nominis inslitutum, aut aliena pervadi, aut
iunr. Ergo ne ullra talis .a nobis Jicentia usurpetur
publica videaiur-disciplina-subverti, prsecipue cunr
^ommuni senlentia statuendum oportuit, scientes
jrec ipsam ministerii clericalis hacobligationefuscari sicut presbytero vel cborepiscopo iUicita conse-
quia
conveniat dignitatem, cogaturqtte pro statu militan- cratio est allaris, ita et constilutio. In divinis eniin
tium sibi, conditioneque jurgari, aut videri (quod lilteris prsecipiente Donrino, solus Moyses [Aaron]
,absit) obnoxia, Quibus sollicita competenter inter- in (abernaculo Dei.erexitaltare, solus ipseunxit uti-
diclione prohihitis, quisquis episcopus, presbyfer, summus sacerdos Dei eral,
que (Exod. XL), quia
vcl diaconus, vel eorum qui monasteriis prseesse
sicuf sciiptttm est de eo : Moyses cl Aaron in sacer?
noscunfur, hujusmodi personas apud se tenentes, dolibus ejus (Psal. xcvm)..
non. restiluendas patronis, aut deinceps vel eccle- CAP.104. —De servis
super interdiclum dominorum
siasticse servituti, vel religiosis congiegationibus ordinatis, Gelasius Rnfino et Aprili cpiscopis.
pulaverit applicandas, nisi volunlate forsitan domi- (Dist. 54, c. Quis attt.) Quis enim aut leges prin-
norum subscriplionis testimonio primifus absolulas, cipum, aut Patrunr rcgulas, aut adnioniliones mo-
vel legitima transaetione concessas, pcriculum se C dernas dicat debere coiitemni, nisi qui impunitum
honoris proprii non ambigant communionisque sub- sibi lantitm scstimet transire conimissum? Actores
rturos, si super hac re crjjusquam verax nos que- sjquidem filisenoslrse, illustris et magnificse feminae
rela pulsaverit. Magnis quippe sludiis, seeiindum Maximoepetitorii nobis insinuatione conquesti sunt
bealum Apostolum,pr.oecavendumes!,nefides etdi-
Sjiveslrum alqtte Candidum originarios suos, contra
sciplina Domini blasphemelur^Jfom. n; II Petr. n). constitutiones quae -supradictse sunt, etiam contra-
CAP.101. —De baplizalis in mgritudine. Ex concilio diclione preeetinte, a Luceiino ponlifice diaconos-or-
Neocmsariensi, cap. 12. dkratos. Et idco, fralrcs charissimi, tanloe prsevari-
(Dist 57, c. Si quis in mgriludine.) Si quis in segri- calionis excessus noveritis sagacius inquirendos. Et
toidine constitutus fuerilbaptizatus, presbyter ordi- si constiterit
querelam veritale fulciri, continuo qui
nari nou debet. Non enim fides illius voluntaria, contradiclione prseeunle non legitime sunt creali, a
sed ex necessitate est, nisi forte postea ipsius stu- sacris officiis repcllantur.
diuni et fides urobabilis fuerit, aut hominum rari- CAP.105.—Dejurejttrando possessoris. GclasiusJuslo
tas cogat, cpiscopo.
CAP.102.—-Ne presbyter diaconum aul presbylerutn Dilectio lua, qusesifa oinnium fidclitcr rerum ve-
ordinet. Exconcilio Spalensi u, c. 5. D ritale, si de spatiis quibus memoratur orta conten-
(Dist. 25, c, Quorutndam.) Quinlo judieio ad agiii- tio, diffiuitio dudttm certa processit, intemerata
tionern nostri examinis [nostiam Aniani] Gabrensis sorvelur. Alioquin, si nihil unquam constilerii tei-
diaeoni relatu deductum est, de quibusdam ipsius minatum, nunc de prsescriplione teniporuni, si qua
, Ecclesise cleiicis, qttorum dum unus ad presbjie- pars fidit,praebeat sacramentum, ut tamen quae hac-
rium, duo ad levitarum ministeriuni sacrarentur, fenus possedisse proliabitur. jusjurandum sinafur
episcopus eorum, oculorum dolore detenlus, fertur offerre.
supereos manum suam lantum posuisse, etpresbjv CAP. 106. — Ne invitus aliquis ordinetur. Gelasias
ter quidam illis, contra ecclesiasticum ordinem, be- Victori episcopo.
nedictionem dedisse. Qui licet propter larrtam proe- (Dist. 74, c. Consulttit.) Consuluit dileclio tua de
sumptionis auda.iam polerat accusatus judicio proe- suorunv promolione clericorum, perhibens quod
senli damnaii, si adlitic in corpore positus, non diaconi ad presbyterii gradum, quoEcclesiam luanr
fuisset morlis vocatione prscvenlus. Sed quia jani commcmoras indigere, venire detieclant. Quapro^
ijle exaiuini divino rcliclus, humano judicio accu-' pter quia imitos fieri ecclesiaslica' moderatio gra-
pari noii potcst, Jii qui supersunl, ct ab eo non con- vitasqtie non pa,li(ur, ut ex nolcntibus sint[«/. Gantl
471 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPl - - -473
volentes, ordinatio illa poiesi prolicere, quia scilicel; A et exseerabile judicamus, si quisquam vcl extraneos,
si quos habes vel in acolytis, vel in subdiaeoribus : in sua tuilione suseeptos, non oroni fide et tota
maturioris setatis, et quorunr sit vita probabiiis, animi sui educaverit sanctitate. Ac eum Olympius
hos, in presbjteratum studeas promovere. diaconus djlectionis tuoe, Feiicis atque Olympii sug-
CAP.107. — Qttod sauciatus et debililalits, in sacer- geratur avuneulps, eosque parvulos tutelse vice sus-
dotio ordinem non amillat. Gelusius Palladio ceperit nutriendos, ultra latrocinium esse judica-
episcopo. mus, quod eos bonisculis parentum (sicut asserunt)
(Dist. 55, cap. Prmcepla canonica.) Praecepta ca- reliquit exlorrcs, alia retinendo, alia contra leges
nonum quibus ecclesiastica regitur disciplir.a, sicut
etjura vendendo.
ad sacerdotium debiles corpore non patiunlur
venire, ita et si qttis in co actu fuerit constitutus, CAP.110.— Quod ad invocationetn eriminosi sacer-
dotis Spiritus sanctus non adveniat. Idem Helpidia
ac fuerit sauciatus, amiltere non potest quod tem- episcopo,
pore suse sinceritatis accepit. Stephanus siquidem (1, q. 1, c. Sacrosuncta.) Saerosancta religio, quae
presJryter petitorio nobis deflevit obiato, quod ha- eatholieam continet disciplinam, tantam sibi revte
beret [habetur] in subdilis, olim sibi ante plurimos rentiam vindical ut ad eam quilibet nisi pura con-
annos collatam presbyterii dignilatem, quam revera B seientia non audeat
pervenire. Nam quomodo ad
'immaculali corporis judicio suscepit, sed nup.er pro- divini mysterii consecralionem ccelestis Spiritus in-
^pter provincioe vastitatem, quam Thuscise prae .ocaius adveniet, si sacerdos et qui eum adesse
omnibus [vastitatem IThu.scise, quam proe omnibus
deprecatur criminosis plenus aclionibus reprobetur ?*
provinciis] barba^rorum feritas diversa sectanlium,
cfi ambiguitas invexit animorum, cum imminentes CAP. 111. — Ut qui caret oculo, sacerdotii officiutu
adipisci non possit. Pelagius Ritftno episcopg^
gladiose evadere fugce prsesidio niteretur, acutis
sudibus occurrentia sibi sepla transilicns, inferiores (Dist. 55, c. Si evangelica.) Uli cui erutus ocultts
est, non possunl juxta canones sacerdotii jura con-
[al. intcr] partes corporis inseruisse [forte inseeuis- cedi. Neque enim aliquid ei prodest, quod oeuluni
sej suggessit, quse vix adhibila curatione biennio po- invitus amisit, cum rrec volens
Et fraler quisquam oculum
tuissetabstergi. ideo, chaiissime, supra- amisisse credendus est. Nec saeratissimos eanones
dicto locum suum, dignitatemque reslitue quatenus
sacrosancta mysteria, sicu,t consuevit, exerceaf. aliquem casum in amissionem oculi, ei [liwc vo&
abesl ab orig. et Grat. qui ad saeerdotium adipi-
Neque enim convenit ob.lioc auferri ante susceptum scendum non impediret, suis excepisse regulis ime-,
ordinem, in quo postmodum invaliludinem corporis
casu probatur faciente collapsus. Q Rrraus, sed hoc tantum modo ad prohibitionem fe~
cisse videmus Palribus, ut qui careret oeulo, sacer-f
CAP. 108.— Ul qui a dominis suis manumissi sunt,
vost ordines ab hmredibus non repetantur. Gelashts dotii officiuni adipisci non possit. Sed nec illi ulla-
Crispino el Sabino episcopis. tenus quasi in compensationem injurise, sacratus,
(11, q.\tc. Sjjlvester.) Sylvester et Faustinianus ordo concedi poterit, qui ad tantam sacerdotem
Ecclesise Grumentiae clerici lacrymosa nobis insi- proprium potuit iracundiam provocare, ut et ille
nuatione conquesti sunt, libertatem sibi Domini sui officium in quo erat amitteret, et iste proveclus sut
benignitate concessam, heeredum ejus oppressione perderel facultatem.
pulsaii, sibique in clericatus officio p,ene ab incu- CAP. 112. — Ut qiii episcopum necessarium Jiabent,
nabulis servientibus, eliam manumissore vivente, concorditer eligant. Pelagius Tuliano episcepo
in eodem actu nihilominus constitutis, divinis mini- Grumentino.
steriis impendere servilium nori licere, cum (si peti- (Dist. 65, c.Litteras charilatis.) Litteras eharitatis
liouem verilas subsequatur) contra patria et auclo- tuoe suseepimus, quibus significas Latinum diaco-
ris sui factum venientibus, ut indignis hsereditas num tuum ad episcopatum Ecclesise Marcellianensis..
legibu.s auferatur, ncc eis liceal hseredilatem ca- a clero, et ab omnibus illic convenientibus postu-
D
pientibus corrtra auctoris s.ui prosilire judicium. *£t lari, de quo, janr ante lroc tempus, refinemus nobis
ideo, fratres charissinii, quoniam se etiam ab archi- a visitatore et quibusdam loci habitatoribus fuisse
diacono praedictse Ecclesise queruntur oppressos, - relatum. Sed nos credentes quia jam dimissoriam
qui per eorum absentiam moderatoiis judiciumpro- ipsius a tua charitate perceperint, scripsimus cum
misit eos esse secuturos, calcatis omnibus [rationi- venire debere. Yerum quia nunc consulis utrum
de persona ejus placeat, et a te debeat re-
bus] et quse contra leges divinas ct publicas pulsa- irobis
tis, forum suurn putavit auferri, in vestro judicio, laxari, ad nos nihil atlinet, nisi ut qui sacerdotem
quseso, iUequi [al., quisquis Ule est qui] clericum necessarium habent, concorditer personam eligant,
lacessit adveniat, ut Ecclesise jura quse vetusti prin- cui canones obviare non possint. Sed eto-nunc hoc
et~vis eum con^
cipes assidua sanctio.ne firmarunt, impetitis clericis dicimus, ut si euro omnes eligunt,
non-negentur. cedere, gratum nobis esse cognosce et si potest ante
diem sanctum festinet occurrere, ut vel SabLato
CAP. 109.—Deeo qui nepolem suutn tulandum sus-
el
cepit, patemis bonis privavit.GelasiusFortnnalo ipso nostis magnse post baptismum, cum Dei gsatia
episcopo. valeat ordinari. Alioquin necesse est eos usque ad,
(Dist. 87, c. Irreliqiosum.) Irreligiosum prorsus quarti mcnsis jejunia sustlnere -
473 DECRETI PARS VI. — DE,CLERICIS. 474
CIP. 115. — De eo quiuxorem duxit cnm cdio antc A iholici viri sunt prcsbyteri ipsi, et in ministeno
velaium. Pelugius Marcello episcopo Atonieiisi. Christo omnique lege sancta edocti, a Patre velepi-
(Dist. 54, c. Vulenlino.) Valentiuo clerico, cui scopo suo [al. apti, abcpisc. oricjin.] benediclionem
nruiier cum alio ante velala non tamen ei nupta,
presbyteralus suscipiaiit, et consecrenlur, et sic mi-
sed virgo permanens, posl mortem ejus, cum quo nisterio sacro
fungantur.
velata erat sponsa [sponso], conjugali est copula-
118.— De licita promotioneejns cui digitus ab
sociata, quia interim velamen accepit, nttllum in CAP. hosiibus abscissus est. Stephanus Roberto Metensi
promovendo generelur obstaculum, quia nihil est episcopo,
(quantum ad iiuiiC articulum pertinet) quod ci de
(Dist. 55, c Lator prmseniium.) Lator prsesen-
canonicis obviet inslitutis.
Flavintts scilicet clericus, ad sanctam sedem
CAP.114.-—Quod sucerdos homicida non potesl in tium,
sacerdolio permancre. Joannes VIII. Cennemoco apostolicam veniens, detulit a te rrobis direciam epi-
episcopo Venetiensi (Cenomanlico Uticensi episcopo stolam, qua indagare studuisli cum a Nortlimaiinis
in frqgmeniis). nuperrinre capfum sinistrse manus digilum haberct
(Dist. 50, c Miror minus.) Miror minus doclam abscissum, sciscitans si ob hoc ad ecclesiaslicum
scientiam tuam sacerdotem putare post perpetralum ordinem valeat promoveri, an non. Quod et nos re-
liomicidium posse in sacerdotio minisfrare, imo perientes, quia solertia tua magis super hoc solli-
(quod est pejus) nobis suadere velle ut ipsi tali cita a sede apostolica doceri flagitat, normam justi-
prsesumplioni prseberemus assensum. Quis enim l.se semper sequi exoptans, sludium luse sanctitaiis
tam demens lamque perversi sensus tale quid sesti- merito eoUaudamus, reverenliam tuanr, scire volen»
maret, vel posl quantamcunque pQenitcntiam con- tcs, quoniam si ita est quod a Nortbmaiinis digitum
cedendum cum omni [omnino.] sit canonicse disci- ipsum habeat abscissum, ad promovendum (si alias
plinsecontrarium?Debet ergo sacerdotio privatus la*- dignus fuerit) nil ei nocebit, eo quod quid de his, qui
crymarum fonte flagitium tam immane diluere, ut a dominis vel medicis, sive a paganis non sponle
talibus saltem remediis euratus, salutis possit inve- tale quid paliuntur, sacri censeant canones, dUC"
nire suffragiunr. ctionem tuam lalere non credimus, quos eis obviare
CAr. 115.— Idem, ad Ludovicum imperulorem, non debere, si itaest, minimereperimus,monentesreli-
conseniiendum malis. gionem tuanr, ut circa illum ita peragaf, qualenus
(Dist. 10, c. Vides.) Yides, fili charissime, quia et mcrcedem pro co magnam incurrat, el desidcrium
quod contra leges accipilur per leges dissolvi mere- istius canonica ei auctoritate in aliis non obviante,
tur. Item. (dist. 86, c. Facienlis.) Facienlis pro- c Dco adjuvante perficiat.
cul dubio culpam habet, qui quod potest corrigere
negligit emeiidare. Scrjptum quippe est : Non so- CAP. 119.— Be subdiaeono, qui uxorem dttxit posl
ordines. Stephahus Adoni Viennensiarchiepiscopo
lum qui faciunt, sed eliam qui consentiunl facien- (inicr fragmenta epist. Nicolai I).
tibus, participes judicanlur (Rom. i). Et libal Do- Dist. 52, c De illo clerico.) De illo clerico, Alvico
mino prospera, qui ab affliclis pellit adversa, Et
cum deturbare nihil nomine, quern per ordines ecclesiasticos, usque ad
negligere, possis perversos, subdiaconatum vixisse dicilis, cur veslra auctoritate
aliud est quam fovere, nec caret scrupulo consen-
uxorem duxerit miramur, eo quod nulli unquam,
sionis occultse, qui manifesto facinori desinit obvia-
re. Et probat odisse se vitia, qui condemnat erran- exceptis illis quos ecclesiaslica regula habere per-
licenliam dederimus.
tes nec relinquit sibi locum deviandi, qui non pe- mittituxorem, dueendi
percerit excedenti. Et primus jnnocentise gradus est, CAP.120.-—Qnod clericus si paganttm occiderit pro-
odisse nefanda. Et latum pandit delinquenlibus adi- moveri non possit. Nicolttus Witfredo Morinensis
cum et nihil Ecclesim episcopo(in rcscriplis Nicolai I colleclis
fum, qui jungil pravitate consensum, ex Graiiano, iit. 12).
prodest alicui non puniri proprio, qui puniendus cst
aUeno peccato. (Disi. 50, c. Ctericttm.) Clericum aulem qui pa-
D ganum occiderit non oporiet ad graduro [hoiiorem]
CAP.116.—Ne quis misso papm contradicat Greg. II
universis episcopis (epist. 4). majorem provehi, qui carere debet etiam acquisilo;
Si quis vero (quod non optamus) adversando Bo- homieida enimest. Nam cunrdiscreti sintmilites saecu-
nifacio misso nostro, prsepedire conatus fuerit labo- li a rnilitibusEcclesise,non convenit militem Ecclesise
rem, aut contrarius cxstiterit ministerio sibi credito, sseculo militarc, per qtiod ad eflusioiiem sanguinis
successorunique ejus eumdem laborem intrantium, necesse sit pervenire. Denique sicul lurpe ac per-.
ox divina senlenlia analheraatis vinculo percella- niciosum est laicum missas facerc, sacramenta cori
tur, ac perpetuse damnationi subjaceat. poris ct sanguinis Cliristi conficere, ita ridieulum.
CAP.117.—J)e reordinandis presbyteris ab incognilis est et inconvcniens, clericum arma sustollcre, et ad
episcopis ordinatis. Gregorius III Bonifacio pre- bella procedere, cum Paulus Apostolus dicat: Nemo,
sbylero (epist. 5). mililans Deo implicat se negoliis smciilaribns (IJ
(Dist. 68, c. Prcsbyieri.) Piesbyteros quos Tim. u). Ac si liquido versa vice dicat: Neino m.Iu
ibidenr reperisti, si incognili fuerint viri illi a qtti- lans mundo
implicat se negotiis spirilualibus.
bus sunt ordinafi, et dubiunr est fuisse episcopos, CAP. el diaconis ctim ordinatuur
121.—Nepresbyleris
sui non , qui eos ordinaruiil, si bonoe actionis ct ca- jnanus clirismate inungantur, Idem Nicolaus Ra-
475 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 47G
cliilphoBilitricenst arcmcviseovo (Nicol. I, ep.id, A aul nescicnte, episcopo autem sciente quod servus
cap. 5). sit, diaconus aut presbj ler iuei it ordinalus, ipso in
(Disl. .25, c. Prwterea.) Seisdtaris utrum solis clericatus oflicio permanente, episcopus eum do-
preslrytcris, an et diaconibus debeant, eum ordinan- rnino duplici satisfactione compenset. Si vero epi-
tur, manus chrismalis liquore perungi. Quod in scopus eum servum nescierit, qui tcsfiinoniunr per-
sancla hac Romana, cui, Deo auclore deservimus, hibet, aut eum supplicaverint ordinari, simili redhi-
Ecclesia netttris agitur. Sed et quia sit a novse legis bitioneteneantur obnoMi.
mimstris actunr, nusquam (nisi nos fallat oblivio) CAP.126.—De his qui libertatem ita conseqttuntur ut
Iegimus. Ergo ad beati Innocentii papae canonica nuilum sibi dotnhii obsequiumretentenl. Exconcilio
decrela sanctitatem niani transmitlimus, et quoe tibi Tolelano, cap. 74 (conc Tol. iv, c. 75).
sint in consecralionibtts, et ordinibus observanda, (Dist. 54, c. Quicuncjiie.) Quicunque liberlatera a
doniinis suis ita percipiunt ul nullum sibimet in
principia paginoe ad Decenlium Eugubinum episco-
pum rnissse, te affalim edocebunt. eis obsequium palronus rclentet, isti, si sine cri-
CAP.122.— Quod nemo damnandtts sit nisi sponfe Hiinc capilali sunt, ad clericalus ordincm Iibere
cottfessus, vel cnnonice convictus. Idetn Salomoni suscipiantur, quia direcla manumissione absoluti
Cotutanliensi episcopo. R esse noscuntur. Qui vero relento obsequio manu-
(15.17. 3, c. Presbyler, vel diaconus.) Presbyter, missi sunl, pro eo quod adbuc pqlroni servitute te-
vel diacontts, queni asseris critnina nolle publice nentur obnoxii, nuUatenus ad ecclesiaslicum ordi-
confiteri, sed velle cum sacramento defendere se, el nem pronrovendi sunt, nequando voluerint eorum
tamcn notum est episcopo esse scelus ab ipso per • domini, fianl ex clericis servi.
pelratum, non potest per aliquam poenltentiam sa- CAP. 127.— De servis ordinandis qmmodo ingenu1
cerdotali vel diaconali oflicio potiri. Sed mirandum, fieii debeant. Ex concilig Remensi, cap. 1.
si ipse confessus 11011 fuerit, quomodo notttm possit Auctoritas ecclesiastica patenter admonet, insuper
esse episcopo seelus ab ipso perpetratum, nisi ac- el majestas regia canonicse religioni assensum prse-
cusalore fortc idoneo per testes idoneos approbante.
bet, ut quemcunque ad sacros ordines ex familia
Unde si exaininante episcopo causam presbyteri
propria promovere Ecclesia quseque delegaverit, in
vel diaconi, non fuerit per teslium approbationem
proesenlia sacerdotum canonicorum, sinrul et nobi-
ille presbyter vel diaconus forte convictus, non est Iium laicorum, ejus cui subjeettts est subscriptione
scelus episcopo legitime manifeslatum, nisi presby- vel manunrissione, sub liberlalis lestainento, solem-
ter vel diaconus sua sponte scelus ipsum confltea- niter roboretur.
tur. Quod nisi fcceril, interim non videmus suo de- Q
CAP. 128. — De eodem. Ex concitio Toletano (in
bere presbyterum vel diaconum officio privari. Sola frugmenlis conc. Tolet.i).
ergo spontanea eonfessio, et canonieus numerus vel Dehent aulem suprascriptse ingenuitatis chartse
qualilas teslium, decernentibtis episcopis, et accu- non solum nomeu illius qui has fieri rogat, sed
salore qtiod olijcceral comprobante, clericum privat etiam nomina sacerdotum et nobilium laicorum qui
proprio gradu. ibi fuerint, in ordine digesta, cum signis propria
—
CAP. 125. Ne diaeonus ante presbylerum sedeat. manu iropressis continere. Nam sine horum astipu-
Canonum vi syiiodi c 7.
lalione pagina auctoritate testium nudata pro nihilo
e.
. (Dist. 95, Prmciphnus.) Prsecipimus ne diaco-
etiam ut locus, dies, annus, prin-
nus (quamvis in dignitate, hoc est in officioquolibet depulaltir. Oportet in fine vel
et indictiones in margine adnotata
ecclesiaslico sit) ante prcsbyterum sedeal, nisi cum ceps,
habeantur in hunc nrodum. Actum in illa civitate,
vices habuerit proprii patriarclise aut metropolitani
in domoSancliPelri, Kalendis illis, anno Dominicae
pro alifjuo capilulo. Tunc eninr sicut illius iocum Incarnationis illo, illo rege, et prsesidente
tenens honorabilur. Si hoe regnante
quis vero proesumpserit in cathedra supradictse civitalis episcopo illo vel in
tyrannice facere, aproprio gradu repulsus, ultimus n monaslerio illo Imc verba non sunl in origi-
omniiim fiat in ordine suo. (qualuor
indictione illa, in Deinomine feliciler. Amen.
CAP. 124.— De irrecuperabiliier deposilis, cap. 10 nuli),
Ait enim Romana auctorilas : Qusecunque leges sine
[cap. 21].
Qui pro culpis suis irrecuperabililer depositi sunt, die et consule fuerint prolatse, non valeanl.
et in locum laicorum redacti, si sponte sua conver- CAP. 129, — Item cle eodem. Ex eodem concitio'
tanlur ad Deum, peccato renuntiantes pro quo de- , (ibhletn).
et omnino se alienantab clerica- Instruendi stint proeterea laici ut sciant quod nul-
positi sttnt, eo,
lem lonsuram non perdant. Si veropeccalo adhse- lateims alio locomanumitlere propriospossuntser-
serint, quemadmodum laici comas dimittant, quia vos, quos dominicis castris aggregari decreverunt,"
muiidanam conversalioiiein caiesti vitse proeposue- nisi in sacrosancta Ecclesia ordinc supranotato.
lunt. Quomodo enim clerici exlra sanctam Eeclesiam li-,
bertatem consequi posstint, qui a lege mundana
CAP.125.— Ut servus nesciente domino suo non ordi- -
netur. Ex concilio Aurelianensi, c. 5 (conc Aur. 11, extranei sunt ? Et quibus interdicitur ne ad saecu-
c. 10). lare judicium proccdanf" qtiomodo sseculari judicio
(Dist. 51, c. Si scmis.) Servus si, abscnle domiuo a h\%o servilutis absohunlur? Sed fortasse dicil
557 DECRETI PARS VI. — DE CLERICIS 478
aliquis: Clericus fieri iion permittitur, nisi ante sus- A munere coiiductis vel corruptis, aut qualibet callidi-
ceplum clericatus officium , ingenuilate potiatur. tale vel fraude ad gradus ccelesiasticos pervenerit,
Revera verum dicit : Et ideo quod infirmari vel decretum cst ul deponatur, cl dominus ejus eum rc-
v cipiat. Si vero avus aut patcr ab alia patria in aliam
vituperari potest, preecaveri dcbet.
CAP. 150. — Itetn de eoclem. Ex eodem concilio migrans in eadein provincia fllium genuerit, et ipse
(ibidem). filius ibidem educatus ad gradus ecclesiaslicos pro-
Nonsolum autem qui ad clericalus ordinem pro-- motus fuerit, et utrum servus sit ignotum sit, et
mpvendi sunt in Ecclesia manumillendi surit, verum postea veniens dominus illius legibus cum acqui-
eliam hi, quos quisque pro remedio aninrse suse sierit, sancilum est ut si dominus ci [cjus] liberfa-
emancipari vult, quia sic scriptum quippe est in pa- tem dare voluerit, in gradu suo permaneat. Si vero
cto Francorum. eum catena servitutls a castris Donrinicisabstrahere
CAP. 151.— Exemplar libertatis de proprio servo» voluerit, gradum ainilfat; quia juxta sacros canones
Ex eodetn concilio (ibidem). vilis persona nranens, sacerdotii dignifale fungi non
Qui dehitum sibi nexum, atque competens relaxat potest.
— De ecctesiarum servis. Ex eodem
servitium, praemium in futuro apud Dominum sibi " CAP. 155.
concilio, cap. 55 (ibidetn).
provenire non dubitet. Quapropter ego, in Dei no- De ecclesiarum vero servis communi scntenlia cst
roine, illum pro remedio animoe meoe, vel seterna
retributione in ecclesia Sancti Petri, vel illius san- decretum, ut arcbiepiscopi per singulas provincias
constituli noslram auctoritatem seqiiantur. Suffra-
cti, sub pr;esentia episcopi vel sacerdotum ibi con-
ganei autem iUorum exeroplar illius penes se ha-
sistentium, ac nobiliumlaicorum, ante cornu altaris
et de farailia ecclesioe utiLs
istius ecclesise, absolvo servum meum ulum, per lieant, quandocunque
ordinandus est, in arnbone ipsa au-"
Jianc chartam absolutionis, et Ingenuilatis, ab omni inventus aliquis
ctoritas coram populo legatur, tecoram sacerdotibus
vinculo servitulis, ita nt ab hac die, et deinceps
si ab et onmi clero ante cornu ailaris (sicut in nostra
et
ingcnuus sil, ingenuus permaneat, tanquam auctoritale continelur) remota qualibet calliditate,
rngenuis parentibus fuisset natus, aut procreatus.
Eam pergat parlem quanr nraluerit, vel quam ei au- liberlatem consequalur, ct tunc deiniim ad gradu»
ctoritas canonica permittit, et sicut alii ingenui vitam ecclesiasticos —
promovealur.
^CAP.154. Ut pmnitentes vel biganti non promo-
ducat ingenuam. Nulli autem hseredum meorum, ac veunlur. Ex concilioArelntensi m, cap 5.
prohaeredum, nec cuiquam personoe alii quidquam (Dist. 55, c. Nullus pmnitentem.) Ut bigami vel poe-
debeat servitutis, vel libertalis obsequium, nisi soli "
nitentes, vel repudialarum mariti, ad sacerdotium
Deo, cui onmia siibjecta sunt, vel pro cujus amore non pronroveanlur.
ipsum devotus ad ejus servitium obtuli, Peculiare — De encrgitmenis. Ex concilio Arausico,
vero suum quod Dominus ei dederit, vel deinceps, CAP. 155,
cap. 6 (Araus. i),
Deo auxiliante, assequi [al. laborare] potueril, con-
Energumeni. non solum assumendi non sunt ad
cessum in perpetuunr habeat, ut inde faciat quid- ullum ordinem clericatus, sed etianr
qui ordinati
quid ilii placuerit, secundum ecclesiasticas sanclio- sunt, ab iinposilo officio repellendi sunt.
IIGS.Si quis vero (quod futurum esse non credo) si
CAP.156. — Item ne pmnilenles ordinentur. Ex con-
cgo ipse, aut aliquis de hseredibus meis, vel quselW cilio Carthaginensi, cap. 77 (Carl. iv, c. 68).
bet opposita persona, contra hanc ingenuitatis char-
(Dist. 50, c. Ex pmniteniibus.) Ex poenitentibus,
tanr ^enire tenlaverit, aut eam quolibet nrodo in-
quamvis sit bonus, clericus non ordinelur. Si per
fringere voluerit, inprimis iram Dei incurrat, et a ignorantiam episcopi factum fuerit, deponatur a
Iiminibus sanctse ecclesise extianeus efficiatur : „et
clero; quia se ordinalionis lempore non prodidil
Uisuper qui litem intulit; quadraginta [sexaginta] fuissein poenitentia. Si autem sciens episcopusordi^
solidos persolvat, et quod repetit vindicare non r, naveril
talem, etiam ab episcopatus sui, ordiuandi
valeat; sed prsesens ingenuitas meavel aliorum bo- duntaxat, polestate privelur.
norum hominum maniJrus roborata, aut astipulatio-
ne subjuncta [al. subnixa] onini lemoore maneat in- CAP.157. —De actpribtts et procuratoribus si ordinari
debeanl. Ex eodein concilio, cap. 9.
convulsa,
Magnus episcopus Asluagensis dixit: Quid dile-
CAP.152. — De servorum 'ordiiwtione. Ex eodetn ctioui vestrse videtur, procuralores et actores, etiam
concilio, cap. 52. exsecutores pupillorum, si debeant ordinari ? Gratus
(Dist. 54, c. De servorum.) De servorum ordina- episcopus dtxit: Si post disposita universa el red-
fione quipassimad gradus ecclesiasticos in discrete dita raliocinia, actus vitae ipsorum fuerint com-
promoventur, placuit omnibus cum saeris canonibus probati in omnibus, debent et cum laude clericatus
concordare debere:et statutum est ut nullus epi- si postulatum fuerit, honore munerari. Si enim ante
scoporum deinceps, eosad sacros ordines promovere libertatenr negoliorum vel officiorum ab aliquo sino
proesunrat, nisi prius a dominis propriis conseculi consideralione fuerint ordinati, ecclcsia infamatur.
fucnnf libertatem. Et si quilibel servtis dominutn Universi dixerunt: Recteomnia slatuit sanctitas tua,
suuni fugiens aul 'Jatitans. aut adhibUis lestiJnts ideoquc ifa nostra cst quoquc scntenli.i.
"
479 • D„ IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPl 480
CAP. 158. — Item de pmnilenlibtis. Ex Tvlelano A suum, et cunr satisfaclione eumdem clericum quem
eoncitio l, cap. 2. fuit ausus ordinare, revocaverit tuee plebi, contra
(Dist. 50, c Placuit.) Item placuit ut pcenitentes slatuta concilii faciens, contumaciae suae separatus
non admittantur adclerum, nisi tantum, sinecessitas a nobis excipiet judicium. Epigonius episcopus
aut usus exegerit inter ostiarios deputentur [el tunc dhit: yEtale pater, et ipse promotione antiquis-
deputentur]; vel inter lectores, ita ut Evangelia et sinrtis vir laudabilis frater" et collega noster Yi-
Aposloluin non legant. Si qui autem ante ordinati ctor, vult hanc petitionem generalem omnibus
sunt, inter subdiaconos habeantur, ita ut manum effici.
noii imponant, aut saera conlingant. Eum vero pie- CAP. 145. — Ne alienutn clericum quis retineat. Ex
nitenfem dicimus, qui post baptismum pro homici- concilio Carlhaginensi, c 20 (Carth. m, c. 2).
dio, autpro diversis eriminibus gravissimisque pec- (Dist. 72, c. Clericumaliemnn,) Utclericum alienum
catis publicampoenitentiani gerens, sub cilicio divino norr concedenle proprio episcopo nemo audeat vel
reconeilialus altario. retinere, velpromovere in ecclesia sibi credita. Cle-
CAP.159. — Laicus, si secundam uxorem duxerii, ricorum autem nomen etianr leclorcs, et psalmistre
clericus non fial. Ex concilio Aureliensi, cap. 8 et ostiarii retineant.
(Aurel. m, cap. 9). R CAP.114.— Ul nultns episcopusalienum etericum sine
Si quis de laicis post uxorem alianr cujuscunque lilieris episcopi stii suscipiut. Ex eodem concitio
conditionis cognoverit mulierem, in clerum nulla- c 6 (Carlh, I, c 5).
tenus admiltatur. (Dist. 71, c. Privattts.) Primatus episcopus Yege-
silitanus dixit: Suggero sanctitati veslroeut slatuatis.
CAP.140. —Ul nulhts alterius parmcianum reihtere non licere clericum alienum ab aliquo suscipi sine
prwsttmat. Ex decretisAdriani papw, cap. 15 (in-
iler 80 canones conlra falsos accttialores episcopo- litteris episcopi sui, neque apud se reliriere, neo
rum). laicum usurpare sibi de plebe aliena, ut eum ordinet
Nullus episcopus alterius paroecianum prsesumat sine conscientia episcopi ejus, de cujus plebe esl.
retinere aut ordinare absque ejus voltintale, vel Gratus cpiscopus dixit: Hsec observantia paccm
judicare; quia sicutirrita erit ejtts ordinatio, ita et cuslodil. Nanr et nremini in sanclissimo concilio
judicium; quoniam censemus nullum alterius judi- Sardicensi statutum (c, 16, 18,19), ut nemo allerius
cis, nisi sui senteiUia teneri. Nam qui eum or- plebis hominem usurpet. Sed, si forte eril ne-
dinare non potuit, nec judicare ull-iteiius poterit. cessatius, petat a collega suo, et per consensu.m
CVP.141.— Ufabalio episcopo ordhialus in clero habeat,
non maneat. Ex concilio Magunliensi, cap. 4. C CAP. 145. — De presbyteris et diaconibus qui sine
Ordinatus clericus ab alio episcopo, non de- titteris episcopi sui ambulant. Ex concilio Aga-~
precante vel coiisentiente suo, in clero non maneat. thensi, c 5 (cap. 52).
CAP.142. — De qnodam cpiscopo, qtti cilterius epi- Presbyler et diaconus, aut elcricus si sine an=
tistitis sui epistolis ambulant, communionem eis
scopi clericum eo nolente ordinaveral. Ex concilio
Africano, cup.i1(Gartli. m, c. 44). liullus impendat.
Epigonius episcopus dixit : ln multis conciliis hoc CAP. 146. — De eocletn. Ex concilio Laodiccnsi,
stalutum est, et nunc coirfirmaudum est a vestra c. 41.
prudentia, fratres cliarissimi [beatissimi] ut clericum (De cons., dist. 5, c Non oporlet.) Quod non opGr-
alienum nullus sibi proeripiat episcopus, proeter ejus teat sacerdotem vel clericum sine litteris proflcisci
arbitiium cujus fuerit clericus. Dico auiem Julia- canonicis.
num, qui ingratus "est Dei beneficiis, per mearo CAP. 147. — Ut unusquisque presbyler cum ordina^-
parvitatem in sc collatis, italemcrarium et audacem tur, litleras ab ordinatore stto qccipiat. Ex con*
cilio Milevilano, c 14.
exstitisse, utfeum qui a me baptizatus est, cum esset Deinde placuit ul quicunque deinceps ab episcopis
puer egenlissimus milii ab eodem commendatus, ordiiiaiilur, lilteras accipiant ab ordinatoribus suis
cumque multis annis a me aleretur, atque incresce- " manii corum
hunc esse in subscriplas, continenles annunr Domini
rct, (ut dixi) baptizalum ecclesia mea, et diem ut nulla altercatio de
[consulem etdiem],
per manunr parvitatis mese constat; idem in dicecesi postcrioribus vel anterioiibus oriatur.
Mapaliensi lector esse coeperat, imo annis ferme CAP.118. — Ul ordinaltis in locis ad
diiobus legerat, nescio quo contemplu [al. bumilita- quw ordinatus
csl, permuneat. Ex concilio Agathensi, c. "•!.
lis meae] immanissimo idem Julianus eum anipuit: De liis qui in quibusdam locis ordinati fucrinl,
quem dicit quasi proprium civem siti loci Vazaritani ministri in ipsis locis persevetent,
me inconsulto usurpare. Nam et diaconem illum
ordinavit. Hoc si l.iceat, pateat hsec licentia a vobis, CAP. 149. — De presbytero, qtti confessus fturit ante
ordinalionem se peccasse. Ex concilio Cnbilonensi,
bealissimi fratres. Sin mintts, tarn impudcns cohi- c. 25 (cap. 25, synod. Grwca a Murli. episc Brac,
beatur ne se misceat communioni cujusquam, Nu- collectarum).
roidius episcopus dixit: Si non postulata nequc con- (25, q. 8, c. Si qtiispresbyter.) Si quis presbyter
sulta tua digii3lione, id videlur fecisse Julianus, ju- anle ordinationem peccaverit, et post ordinationem
(Jicamus omnes inique factunr atque indigne. Qua- pcccata confessus fuerit quod ante erraverit, non
pronlcr ideni Julianus bi non corrcxerit cirorem offeraf, scd laroen tantuiii pro rciigionc nomcu
" DECRETI PARS
481 VI.. — DE CLERlCIS. 48-2
presbyteri poiiet. Si aufem non ipse confessus, sed A mini super justos, ei aures ejus in preceseornm (Psal,
ab alio publice conviclus; nec lioc ipsum habeat, xxxvi). Vultus auletn Domini super facientes niala;
ut nonren presbyteri portet. Simililer et de diaconi- ul perdal de ierra menwriam eorum (Psal. xxxm).
- Nullus ergo cxcusarese poterit, quod non habeat
bus observandum est: ut si ipse confessus fueiit,
Ordinem subdiaconi retineat. linguam unde aliquam possit sedificare. Mox enim
CAP.150. —De cadem m. Ex concilio Neocwsariensi, ut quemlibet errantem videril, prout valet et potest,
cap. 15 [cap. 9]. aut arguendo, vel obsecrando, vel incrcpando ab
(15, q. 8, c. Qui admisil.) Presbjter, si praeoccu- errore retrahaf, et ad peragendtim opus bjiium lior-
patus eorporali peccalo promoveatur, el confessus1 tetur.
fuerit de se quod anle ordinationem deliquerit, CAP.155. — De eadem re. Ex concilio Rothoma-
oblata non consecret. manens in reliquis officiis: gensi, cap. 6.
propter studium bonum. Qtiod sideseipso confessus; In primis praedicandum est omnibus generaliter,
/mn fuerit, etargui manifeste nequiverit, potestatis ; uf credanUPatrem, et Filium, et Spiritum sanctum
suaejudicio relinqualur. unum esse Deunr omnipolentem, qur omnia fecit,
CAP.151. —De ministeriis presbtjlerorum, el quid ct unani esse Deitatem et substantiam, et majes^
eis commissum sit. Ex diciis Auguslhii. B tatem in tribus personis Patris, et Filii, et Spirilus
Yos pfesbyteri nosse debelis, et senrper memi- .sincli.
riisse, quia nos quibus regendarum animarum cura CAP. 136. — Jtem de eadetn ret Ex eodem concilio-
conimissa esl, pro his qitinostra negligentia percunl, cap. 2.
rationem reddituri sumus; pro his vero quos YCF* Item proedicandum est quomodo Filius Dei incar-
bis et exemplis lucrati fuerinitiSj praeinium eeternse: natus est de Spiritu sancto, ex Maria virgine, pro
vitoepercipiemus. Nobisenim a Domino dictum est: salute humani generis passus, sepultus, teriia dic
Vos eslis sdt terrm (Matlh, v). Quod si populus i resunexit, et in coelum ascendit, in fine mundi ven-
fidelis cibus esl Dci, ejusdem cibi condimenlum nosi turus judicare omnes honrines secundum opera pro-*
sumus. Scitote vestrum gradum nostro gradui se- pria : quomodo impii cum diabolo in ignem aeter-»
'
cundum, et pene conjunclum esse* Sicut enim epi- num mittentur, justi cum Christo in vita seterna
scopi aposlolorunr in Ecclesia, ita nimirum presby- erunf.
teri cseterorum discipulorum Domini vicem tenent, CAP.157. — Item de eociem,cap. %.
Et illi tenenl gradum suniuri pontificis Aaron, isli ltem proedicandum est quod omnes homines irt
vero filiorum ejus. Unde oportet vos semper memo- propria carne resttrgent.
res esseiantse dignitalis, memores veslrse consecra- . C CAP.158.—Ut omnis presbytei parmcianis stiis Sym-f
tionis, memores sacrse, quam in manibus suscepis- bolum ct oralionem Dominicam inshtuei. Ex con-
cilio Remensi, cap. 8.
tis, unetlonis, ul nec ab eadem dignitale degenere- Ut omnis presbyter omnibus paroeciauis suis Sym-
tis, nec veslram consecrationem irritam faciatisj bolum et orationem Dominicam, aut ipseper se in-
nec manus sacro unguine delibutas peccando pol-
sinuet, aut aliis iiisinuandum injungat: ut cum ad
luatis, sed cordis et corporis munditiamconservantes '. confessionem
tempore quadragesimali veliiunt, lisee
plebihus exemplum bene vivendi praebente&j liis ab
ducatum ad ccelestia unoquoqu.e memoriter sibi decantari faciaf,- neC
quibus prseestis regna prc- ante sanctam communionem alicui tradat, nisi hsec
beatis.
ex corde pronuntiare noverit. Siquidem sine horum'
CAP.152. •— Ut singuli presbyleri singulos clericos
habeant. Ex concil. Nannelensi, cap. 8. scientia, nullus salvus esse poterit. In uno enim fi'
Ut quisque presbyter qui plebem regit, clericum des et credulitas Christiana continetur, in alio quid
habeat qui secum cantet, et Epistolam et lectionem - orare et petere a Deo debeamus exprimitur. Quod
vero sine fide oemo possit esse salvus Dominus-
legat, etqui selrolampossit tenere: etadmoneat suos
paroecianos, ut filios suos ad fidem discendam mit- ostendit, cum dicit: Qui credideril et baptiiatus fue-
tant ad ecclesiam, ques ipse cum omni castitale D rit, salvus erit (Maltlt. xvi). Nullus aulein credeie
erudiat. potesl quod nescit, nec audivil. Ait enim Paulus ;
GAP.155. — De disculienda ftde presbyterorum. Ex Quomodo credent ei, quem non audierunl? (Rom. x.)
concilio Maticensi, cap. 5. Nec sola suflicit fides in corde, nisi etiam verbis-
Primo omnium discutienda est fides sacerdoturo, enunlietur, ut idem Apostolus testis est : Corde
"qualiter creriaiit, et alios credere doeeant. Ibi exem- enhn, inquit, creditur ad justiiihm, ore autem confes*
pla proponenda sunt, quatenus crealura Creator sio fu ad salutem (ibid). Nullus autem de stolidifaie
"puantulumcunque possit intelligi. sensus veltenuitale ihgenii causetur; quia hsectam
CAP.154. — Quomodo vet quid presbyteri sibi com- parva sunt, ut nemo tam hebes et barbarus sit qui
missos cloceredebeant. Ex dictis Anguslini, hoc discere et verbis communibus pronuntiare non
Hortamur vos paratos esse ad doeendas plebes possit; tamanagna, utqui horum scientiam pleni-
testras. Qai Scripturas scit, proedicet Scripturas; ter capere potuerit, suflicere sibi ciedatur ad salur
qui vero nescit, saltem hoc quod notissimum habet tem perpetuahi. Ulud etiam observandum ut nullus
plebibus dicat, ut declinent a malo el facianl bonum, suscipiat infanlem in baptisnro a saero fonte, anfe-
:;:quirant pacem el sequanfur earo. Quia octtli Do- quam idem Symbolum ct orationem Dominieam co~'
483 - D. 1V0N1S CARNDTENSIS EPISCOPI 484
ram populo [pr.esbjiero] decanUmt. Et luucpresby- A meni egressi fucrint, super eos qui sunl in poeni-
ler omnibus patrinis annunliet, quod debitores sint tentia preces iieri, his etiam accedenlibtis ad manum
suis filiolis cunr ad intelligibilem oelalem venerint, saccrdotis et discedentibus, tres orationes consum-
haac eadem insinuare. mari fidelium, ila ut prima quidem sub silentio, se-
CAP. 159. — De eadem re> Ex concilio Cabilonensi, cunda vero et tertia per exclamaliones soliias ex- ,;
cap. 5. pleantur. Et ita demum pacem sibi inviccm dabunt;
Jubendum est, ut oratio Dominica in qua onrnia Et postea quanr dederit episcopus presbyteris oscu-
necessariahumansevilse comprchenduntur, et Sjirr- lum pacis, tunclaici sibi tribuent, et ita sancta cc-
bolum apostolorum In quo fldes catholica ex integro lebrabitur oblatib.
comprehenditur, ab omnibus discatur, tanr Latine CAP. 166. — Qum admonere debeant presbyieri. Ex
concilio Aureliunensi, cup. 4.
quam barbarice, ulquod ore confiieiilur, cordccre-
daui i Ut sacerdoles admoneanl populum, ut eleemosj'-
CAP. 180. — De prw 'icanda dileclwne Dei et proxi- nam dent, et orationes faciant pro diversis plagis,
mi. Ex eodem, cap. 5. quas assidue pro peccatis noslris paiimur.
Iiem prsedicandum est de dilecliorie Dei et proxi- CAP.167. — Quonwdo unusquisque orare clebeul.Ex
mi, de iide, et spe in Deo, de humililate, paientia, n eodem, cup. 6.
castitate, benignilale, miscricordia, de eleemosjiris, Item inslruendus est pOpulus, ul singulis dielms
de confessione ut fratriJius cx corde rcinittalur, qui amplius non potest, Saltera duabus vicibus oret,-
quia qui hsec el similia agunt, regnum Dei conse- manc sciliccl el vcspere, dicer.s Synibolum et ora-
qHC.nlur. lioncm Dominicam, sive : Qui plasmasli me misere-
CAP.161. — De criminalibus peccatis. Exeodem, remei,vel cliam : Deus, propiiius estomihi pecca-
cap. 5. tori (Luc. xvm), cl Dco gralias agens pro quotidia-
Ilem proedicaiidum esl, pro qnibus criminibus lio- iia' vita 1commealibus, el quia se ad imaginem suam
niiues cum diabolo deputanlur, quse Aposlolus sic creare dignalus sit, clapecudibus segregare. His-
eminicrai : Fornicatio, imtnundilia, luxuria, idolo- iia peractis ct solo Deo crcatore suo adorato. san-
rum servilus, veneficia,inimicitim, contenlioncs, cemu- etos invocct, ut pro se ititercedere apud majestatem"
latioites, irm, tixm, dissensioncs, seclm, invidim, Iw- divinam dignentur. Hsecfaciant, quibus Jiasilicaelo- -
mkidia, ebrielales, comessationeset his sitnilia. Qtti eus prope est, in basilica; qui vero in itincre, aui
taila agunl, regnum Dei non conseqttenlur (Galat. v). pro qualibcl occasionein silvis, aut.in agris ubi->
Et ideo hsec omnia cum ornni studio prohibean- cunque cos ipsa hoia malulinalis vcl vespertina
lur. r invencrit, sic facianl, scientcs Deunr ubique praescn-1
CAP.162. — Ul cleaudilorio nullus egredialur sacer- icm csse, dlcente Psalmisla in oinni loco domina-
doleverbum facienle.Ex concilio CarthaginensilV, tiones ejus (Psal. cn).
eap. 24.
CAP. 168. — De filiis quomoclo parentibus obcdire
(De cons., disl. 1, c. Sacerdote.) Sacerdote in ec- dcoeanl. Ex concilio apud Avernas, cap. 6 [5].
clcsia verbum facienle, qul egressus de audilorio Admonendi sttnt fidelcs sanctoe Ecclcsiae Dci, ut
fticrit sine gravi nccessitate [hwc tria verba desunt filii et filiseparentibus suis obedieiiliam cxhibeanl,
hi ong.\, excommunicelur. dicentc Domino : Fili, honorifica putrem tuum.Nam-,
CAP. 163. — De eadem re. Ex canonibtis ctposloto- ul ipsi parentes erga filios suos ac filias modestc se
rum, cup. 10. agant, adnioncndi sunl, diceute Apostolo : Etvospa^
(Decons., clist. 1, c. Otunes fideles.) Omnes fidc- rentes, nolite ad irucundiam provocare filios veslros
Jes qui conveniunt in solemnitatibus saeris ad ec ,
(Coloss. 5). Nam et hoc dicendum est eis, ut si illi
ciesiam, -et Scripturas apostolorum et Evangelium genilali aflecluparcere velint injuriis filiorum, nori
audiuni, non aulero perseveranl in oratione usque hoS impunitos |Dominus sinit, nisi forte poenitentioe
dunr missa peragatur, ncc sanctam commUnionem suJrjiciantur. Sed tamen levius est filiis parentum
percipiunt, velut inquieiudines ecdesi<£commoven- X) quailibel fiagplla suscipere, quam Dei iram incur-
tes, coiivenit communione privari. rerc.
CAP. 164. — Item cle eodein. Ex caanuc aposto- CAP.169. — Ct ad salulationes saeerdotis in missa
lorum. omnes respondeanl. Ex concilio Autelianensi.
Omncs Clnistiani qtti ingrediunlur in ccclesiaiu Itcm iniiiiiaiidiim est, ut ad salutaliones sacerdo-
ct
Dei, Scripturas sacras audiunt, neque emniiitini- tales Gongiue rcsponsiones discanlur, ubi non so-
canl in oratione cum populo, sed pro quadam iit- lum clerici el Deo
dicali, sacerdoti responsiones of-
(emperaniia se a perceplione sacrse coinmuuioiiis fcranl, sed omiiis plebs consona voce devote respoa-
aVeiiunt. iii de ccclesia rcmovcanlur, donec per dete debet.
confessionem pcenitentioefructus ostendant.
£\v. 170. — Ne presbyter relicia ecclesia sua, per
CAT.163, —De precibus posl allocuiionem. Excon- sanctuloca discurrac. Ex diclis Auguslini.
cilio Luodicenst, cup. 19. Iiiterdiccndum est ut ndlus ordinatus migref de
Quod oporteat seorsum ptinrum post allocutio- sua parcecia ad aliain nec in limiiia apostolorum
riem episcoporum vel presljyterorum oraliones su- causa oralionis, sttoe ecclesioecura dcrclicta,nec ad
per calechumenos celcbiari, c( poslquam calcchu- palaiium cattsa inicrpcllaiiui. Quod si feceiit, nihjl
-tS5 DECRETI PARS VI. — DE CLERICIS. 486
valel liujusmodi aut ordinatio vel demigralio. Et hoc A ' mittantur , dimissa cura animarunu Ex concilio
omnibus denuntiaudum, ul qui causa orationis ad Arelalensi, cap. 5.
-Lniina beatorum apostolorum pergere cupiunt, do- Slatutunr cst ul presbyteri, sicut hactenus factum
mi confheaiitur peccata sua, et sic proficiscantur, est, indiscrele per diversa non miltantur loca, nec
qui a proprio episcopo suo, aut a sacerdole bgandi ab episcopis nec ab aliis prselatis, nec etiam a laicis*
aut solvendi sunt, hon ab extraneo. ne forte propter eorum absentiam et animarum pe-
CAP.171. — Nihil agendum sine licenlia episcopi. ricula fiaut, et ecclesiarum in quibus constiluti sunt
Exepislola Clementis (episl. 1, anie finem). negligant officia.
Nullum enim "presJjyterum in alicujus episcopi CAP.177. — Quod presbyteri assidue legere debcant
paroecia aliquid agere debere, absque ejus permissu et orare. Ex dictis Augustini.
docebat. Cunctos presbyteros propriis episcopis in Presbjteri, oportetvos assiduitatenrhaberelcgendi
oranibus absque mora obedientos, instituenle Domi- et instantiam orandi, quia vita viri justi lcctione in-
no, esse debere.docebat. Nullunr aliena concupi- struitur, oratione ornatur, et assiJuiate leclionis
scere aut prsesumere quse eorum eranl, sed unuai- nrunitur homo a peccato, juxta illum qui dicebat :•
quemque suis sibique coramissis contenlum esse In corde meo abscondi eloqttia tua ul twn peccemtibi
docebat. Neminem etianr alicui aliquid facere, nisi j« (Psal. cxvm). Hsec sunt enim arma videlicet leclio
quod sibi vult fieri, instruebat. et oralio , quibus diabolus expugnatur. Hsec sunt
CAP.172.—Ne presbyteri reliclis locis sibi commis- instrumenla quibus seterua bcatitudo acquiritur ;
sis ad alia transeant. Ex concitio Arelatenst pri- his arnris vitia comprimuntur ; his alimentis virtu-
mo, cap. 2, tes nutriuntur. Sed et si quando a lectione cessatur,
De presbyteris aut diaconibus, qui solent dimit- debet manuum operatio subsequi, quia otiosltas ini-
lere loca sua, inquibus ordinali sunt, et ad alia loca mica est animse. Et antiquus liostis quem a lectiir -
se transferunt, placuit ut usdem locis ministrent ne sive ab oratione vacantem inveneril, facile ad
quibus prsefixi sunt. Qui, si derelictis locis suis vilia rapit. Per usum namque leclionis discetis qua-
ad alium se locum transferre voluerint, deponan- liter et vos vivatis, et alios doceatis. Per usuni ora-
tur. tionis et vobis, et his quibus in charitale conjuncti
C.Ar.175.— Quod non liceal clericum in-duarum ci- estis, prodcsse valebitis. Per manuum operalionem
vitatum sitnul conscribi ecclesiis. Ex concilio Clial-
el cOrporis macerationem, et vitiis ai.menta negabif
cedonensi, cap. 10, aclione 15.
tis et vestris necessitatibus subvenietis, et habebitls
(21, q. 1, c. Clericum duarum.) Non Iicere cleri-
cum in duarum civitafura conscribi siniul ecclesiis, unde necessitatem patlentibus porrigatis(E/)/ies. IY)«
sed in qua ab initio ordinatusest ministret; nec ad 3 CAP. 178. — Ut presbyleri sine orariis non vadanl.
Ex conc Maguniiensi IjswbLeone III cap, 28).
aliam confugiat, quasi potiorem, ob inanis gloiise
Hoc autem facienles revocari debenl ad Presbyteri sine internwssione ulantur orariis,
cupiditatem. differeutiam sacerdotalis dignitatis.
suam ecclesiam, in qua primilus ordinati sunt, et propter CAP. 179. — Ui clericus honeslo arlificio victum
ihi tanturamodo ministrare. sibi qumrat. Ex concilio Africano (eonc Carth. iv,
CAP. 174. — Ne quis ordinatus de civitate in civita- cup. 5i).
tem transferatur. Ex concilio Nicmno, cap. 15 (Dist. 91, cap. Clericus.) Clericus quilibet [quan-
c.
(cl Aquisgr., 45).
c. Non multam lumlibet] verbo Dei eruditus, aiiificio honesto vi-
(7, q.1, oporlet.) Propter pertur- ctum quoeral.
bationem, seditionesque quse fiunt, placuil consue-
CAP.180. — De eadem re. Ex eodetn, cap. 52.
tudinem omnimodis amputari, quae praeter regulam
in quibusdam pai tibus videtur admissa; ita de ci- (Dist. 91,' c. Clericus victum.) Clericus quUibct
verbo Dei eruditus artificio vel agricullura, absque
vilate in civitatem non episcopus, non presbyter,
officii sui duntaxaf delrimento, prsepaiet sibi victum
non diaconus trausferatur. Si quis autem posl diffi-
et vestinrentum.
. nitionem sancli et magni concilii tale quid agere — De presbyleris quid matutinali officio
tentaverit, et se hujusmodi negotio manciparil, hoc 1) CAP, 181.
facfunr prorsus irritum ducatur, et reslituatur Ec- , expleio ucjere debeanl. Ex concilio Nanneiensi,'
cap. 60.
clesiae cui fuerit, episcopus aut presbyier, aut dia- (Dist. 91, c. Presbyier mane.) Presbyter manc,
conus ordinatus. matutinali officio explcto pensum servilutis sua:
CAP.175.—Deeademre. Exeodem eoncilio, cap.\l. canendo primam, tertiam, sextam, r.onamque per-
Quicunque temere aut periculose neque limorem solvat; ita tamen ut poslea horis compelentibus,
Domini prse oculis habentes, nec agnoscentes eccle- et signis designantibus, justa possibilitatem, aut a
siaslicam regulam discedunl ab Ecclesia commissa se, aut a scliolaribus publice compleantur, Deiude
presbyteri aut diaconi, vel quicunque sub regula peractis horis, ir.firmis visitatis-, si voluerif ad opus
prorsus exislunt, hi nequaquam debent in aliam rurale exeat jejunus, ul iterum necessitat.bus pc»
Ecclesiam recipi, sed omuem necessitatem convenit""" regrinorum et hospitum, sive diversoium commean-
illis inrponi, ut ad suas paroecias revertantur. Quod lium, iiifirmorum quoque atque defunctorum
si non fecerint, oporlet eos communione privari. succurrere possit, usque ad sialutam lioram, pro
CAP. 176. — Ne p^-esbyteri per diversa Joca legali qualitate temporis et oppoiiunilate.
i^ D. 1\0MS CAUNOTENSIS EPISCOPI 48S
-CAP. 182. — De cadem re. Ex dktis sancli Benedicii ]A feminas secum indiscrete haltitare permittunt, dt
(Regulw sttm cttp. 16). propterhoc maloeopinionis suspicloi.e denotantur; ut
Prophela dicenle : Septics in die faudem dixi tibi si deinceps admoniti non se correxcrint, velut con-
(Psai. cxviu), qui septenarius sacralus numerus a lemptores sanctorum canonuni, canonica invectione
iiobis sic implebilur, si matulino, prinrse, lertise, ferianfur.
sextse , nonar, [vesperse , completoriique tenrpore CAP.189. — Cum quibus mulieribus presbytero habi-
nostrse scrvilutis officia persolvanius, quia de his tare liceat. Ex conciiio Agatiwnsi, cap* 4 [cap. 10].
dixit Propheta : Septies in die lauclem dixi iibi. Nam Id eliam ad cuslodiendam vitam et fanram nostra
de noclurnis vigiliis idem ipsePropheta ait: Media speciali ordinalioneproecipimusj utnullus clericorum
nocle surgebam ad confilendum tibi [(ibid.). Ergo extranese sil mulieri qualibet consolatidne [«/. col-
his teniporibus rcferamus laudes Greatori nostro latione], aut familiaritale conjunctus ; et non solum
in domunr illius extranea mulier non accedat, sed
siiper judicia justitise suoe.
CAP. 183. — Ut picsbyleri stiper eos soilicitisint nec ipse frequentandi exfraneam mulie -em habeat
qtiorum bonis participantur. Ex diclis Auguslini. potestaienij sed cum malre tantum, et sorore, et
|, Admonendisuntpresbyteriutperpeiidantquiaquid- nepte, si habuerit, aut voluerit, liberam habeat
quid a fidelibus dalur, redemplio peccatorum est. B vivendi potestatem : de quibus nominibus nefas est
Et ideo non glorientur lalibus sumptibus uti, sed aliud quam nalura conslituit suspicari.
nragis limeant quod in Veteri Testamento de sacer- CAP. 190. — Ut anctllm a cellario fratrum remo-
dotibus dictum est: Iniquitatem populi eos debere veantur. Ex conc Remensi^ cap. 4 (Ayatiiens. i).
" Ancillas vel libertas a
porlare (Levit. x; Num. xvin). Etrdeo cunr magno cellario, vel a secrjio
timore super eos solliciti sint, quorum bonis [donis] nrinisleriOjet abeadem mansione in qua clerieusma-
participantur, quia magnum periculum estjudicesa net, placuit removeri.
fieri vilsealienoe, qui nescit lenere moderamiiia vitae CAP. 19L — Ut nttllus clericorum cum exiraneis
SUSR. feminishabeut familiaritalem.ExconcilioTuroKicOf
CAP. 184. —'Ut presbyieri juxta ecclesiam hospi- ccip. 6 (conc. Turon. i, c. 5).
lentur. Ex coik. Meldensi, eap. 5 (cap. 36). Et quia diabolo nulltim locum dare oporlet
Ut presbyteri nullatenus ubicunque bospitari si- (Ephes. iv), hoe praecipue custodiendum decerni-
nanlur, aut aliquo modo ipsi prsesumant, sed assi- IHKS, ul nulli clericorum cum extraneis feaiiiiis
due omnes apud ecclesias suas esse studeant, habearit familiaritatem,- nec ullum male loquendi
propter sacra mystcria vel nrinisleria fidelibus ex- vel senliendi honiinibus adilurir tribuant, quia fre-
liibenda, nec etiam alibi liabitare permifianturi C qucnler per banc indeeentem occasionem contmgit
Ncquemulieres quamcunque habitalionera [al. fre- ul diabolus qui insidiatur sicut leo in cubili suo de
quentationem] halieant in locis, inquibus presbyleri ruinis servorum Dei rnsullet. Si quis vero clericus
aliquem recursum habuerint. Quod si observare post interdictuirr episcopi sui his inhserere proc-
parvipenderint ita ttt transgressores, et qui conlra sumpserit [illicitis familiaritatibus extranearum fe^
interdicta fecerint, judicenlur. minarum], a communionc habeatur aUenus
CAP. 185. — Ut presbyter si uxorem duxirit depoxa- CAP. 192. — De eadem re. Ex concilio Namietessi,
lur. Ex concilio Neocmsariensi, cap. i. cap. 10 [cap. 5].
(Disl. 28, cap. Presbyier siuxorem, cap. 10.) Pre- Inhibendum,etmodis omnibus interminandum est
ebyter si uxorem acceperit ab ordine deponatur» Si ul nullus sacerdos cas personas feminarum (sicui
vcro fornicatusfuerit, aut adultcrium perpetraverit, et in canone insertum continetur) de quibus su-
amplius pelli debet, et ad pocniteirliam redigi. Si- spicio esse potest, in domo sua habeat); sed neqne
nrili modo elianr diaconus, si eidem peecato succu- illas, quas canones concedunt, mafi*em, amitaur,
bueril, ab ordine ministerii sublrahatur. sororem, quiasinstigante diabolo etiamjn illis scelus
CA.P;186.—De eademre.Ex consilio Nicwno, cap.o. frequenter perpelratum repeiilur, aut etiam in pe-.
(Dist. 52, c. Inlerdixil per omnia.) Interdixil . dissequis illarum. Sed si quis de his habuerit talem
per omnia magna synodus non episcopo, non pre- necessitatem palientenr, cui sit necessaria sustenta-
$bytero, non diacono, nec alicui omnino qui in clero tio presbyteri, habCat in vico aut in villa domum
est licerc subinlroductam habere mulierem, nisi longea presbyleri conversatione, et iJrieis suhminis*
forte matrcnv, aut sororem, aut amitanr, vel £as tret quse necessaria sunt. Sed hoc secundum ari--
tantuar personas quse suspicioncs effugiunt. ctoritatem canonum nrodis omnibus prohibendum
CAP. 187. — De eodem. Ex decreiis Syricii papw, ut nulla feniina ad altare prsesumat accedere, aut
cap. 12 (epist.l). presbytero ministrare, aut infra cancellos slare aut
(Dist. 18, c. Feminas.) Feminas vero noa sedere. ,
alias csse patiinur iu domibus cleficorum, rrisi
.eas tantuin quas propter solas necessiludinis causas ; C.Ar.195. — De inconlhtentibus clerieis. Ex canoni-
bus apostolorutn, cap. 22.
habitare cum iisdein synodus Nicoena permisit.
CAP.188.-—Item\de codcm. Ex decretis Syricii papm, De presbjieris et diaconibus divinarum legum
cap. 2 {cap. 5]. est disciplina, ut inconfineiites in offiais talibus
SlatuUim cl ab 'episcopi? de presbyteris, qui posifi omni honoreecciesiastico priventur.et adiale
'
/gg DSCRETI PARS VI. — DE CLERICIS. 490
minislerium non recipiantur, quod soia continen- AL excusat, aut arguii. Exdecreiis Leonis papm (Leo I,
tia oportet impleri. epist. 90, ad RuUicum episc.)
CAP.194. •—De eadem re. Ex eisdem. (De cons. dist. 45, c Qualilas.) Qualitas lucri nego-
Praeterea quod dignum et pudicum, et honestum tiantem aul excusat, arit arguit, quia est Iionestas
eos tenere Ecclesia omnino debel, ut sacerdoles et qusestus et turpis. Verumtamen poenitenti utilius est
lcvifaj cum mulieribus non coeant, quia ministerii dispendia pati, quani periculis negalionis aslringi,
quotidiani necessitafibus occupantur. Scriptum est: quia difficileest, inter ementis vendentisque commer-
Sancli estote, quonium ego sanclus sutn Dominus ciunvnon — intervenire peccatum.
Deus vesler (Lev. xi, xix, xx). CAP.205. Ut nitllus ecclesiasiici ordinis, tabernas
ingrediatur. Ex dictis Aug.
CAP. 195. — De ctericis usurani exigenlibus. Ex
concitio Nanrielensi (cap. 195). Canonum statuta prohibent-ut ntiUus ecclesiasticl
sumendi cibi atttpotus causa, nisi peregri-
(Apost. can. 43, dist. 47, c. Episcopus.) Epi- ordinis,
aut diaconus usuras a debitori- nationis necessitate compulsus, tabernas ingredia-
scopus, presbjter,
bus exigens, aut desinat, aut certe damnetur. tttr [ingredi lrabeat]. Sed si aliquis hsec inlerdicta
CAP. 196. — J>e eadem re. Ex concilio Nicmno -violaverit, ut sanctorunr canonum contemptor, acer-
(cap. 17). jg rimis corripiatur disciplinis.
(Dist. i"t, c Quoniatn multi.) Quoniam multi sub CAP.204.—J>e ladem re. Ex concilio Carthacjinensi^
. cap. 25 (conc. Cart. m, cap 27).
regula constiluti avaritiam et turpia lucra sectan -
tur, pblitique divinae Scripturse dicentis : Qui pecu- (Dist. 44, c. Clcrici edentlQVt clerici edendi vel
niatn suam non dedit ad usuram (Psal. xiv). : ma— bibeudi causa labernas non ingrediantur, nisi perc-
tuum dantes centesimas exigunt, juste censuit san- grinationis necessitale compulsi.
— Item de eodem. Ex concilio Laodicensi,
cta et magna synodus, ut si quis inventus fuerit CAP.205.
diffinitionem usuras aut adin- cap. 24.
posthanc accipiens,
venlione aliqua, vel quolibet modo negotium transi- (Disl. 44, c. Non oporlet.) Quod non oporteatsa-
cro ministerio dedilos-a presbyteris usque ad diaco-
gens, aut hemiolia , id est, sexcupla exigens,r nos, et
vel aliquid tale prorsus excogitans turpisiucri gra- reliquum ecclesiasticum ordinem, id est
ad subdiaconos, lectores, cantores, exorci-
tia (J Cor. v), dejiciatur a clero, et alienus existat a issque
stas, ostiarios et ex numero conlinentium et mo-
regula. nachorum, ingredi tabernas.
CAP. 197. — Item deeadem re. Ex concilio Tarra-
- conensi, cap. 2 (sub Hormisda). CAP.206. — Ut quibus licentia nubendi non est,
c. esse voluerit in nuptios devitent. Ex epistola Leonis papm.
(\i,q, 4, Canonum.) Quicunque (
G
emendi vilius et vsenundandi carius studio Quibus licenlia uxores ducendi non est, aliena-
clero, rum nuptiarum evilent convivia.
non utatur. Quod certe si voluerit exercere, cohi-
CAP.207. — Ut presbyter bigami^nuptiis non inter-
beatur a clero. sit. Ex concilio Neocwsariensi, cap. 7.
CAP.198. — Item de eodetn. Ex concilio Agatensi, (13, q., c De his qui.) Presbjierum innuptiis bi-
cap. 1 (can. 5, c. 16). gami prandere non convenit, quia cum poenilentia
(14, q. 4, c. Nullus.) Item placuit, ut clericus si bigamus egeat, quis erit presbyter, quipropter con-
commodaveritpecuniam,pecuniam accipiat;si spe- vivium, talibus nupliis possit proebere consensum?
ciem, eamdeni speciem, quantum dederit accipiat. CAP.208. — Ul presbyteri, et diaconi, el reliqui cle-
CAP.199. —Utpresbyteri plebes sibi comtnissas ab rici nupliarutn eviienl convivia. Ex dictis Augu-
usuris abstinere doceanl. Ex concilio Aurelianensi stini (conc Veneli. i, c. 11, et Agat. c 59).
[Arelatensi], cap. 56. (J)isf. 54, c. Presbyteri.) Presbyteri, diaconi,
Ut presbyterr a turpibus lucris et usuris non so- vel (subdiaconi, oii<jf.) deinceps quibus ducendi
lunr ipsi abstineant, verum etiam plebes sibi subdi- xtxores non est licilum, etiam alienarum nuptiarum
las abstinere*instruant. evitent convivia, neque his coetibus, admisceanlur
CAP.200. — Quid sil usura. Ex concilio Carthagi- JJ ubi amatoria cantanlur, et lurpia carmina, aut ob-
nensi, cap. 15 (conc.Agat. cupAti). sceni motus corporum .choris [cd. choreis] et salta-
(14, q. 3, c. Usura est.) Usura estubi plus requ,- tionibus efferuntur, ne auditus et obtutus sacris
ritur quamdatur. Yerbi gratia : si dedseris solidos mysteriis [al. ministcriis] deputati, lurpium spe-
decem, et amplius requisieris, vel dederis frumenti ctaculorum atque verborum contagioue polluanlur.
modiuni uriunr, et super aliquid exegeris. CAP.209. — De eadem re. Ex decrelis Marlini papm,
CAP.201. — De eadem re. Ex decrelis Jnlii pupm cap. 1 (Bracar. cap. 60).
nsurariis missis, cap. 131. Non liceat sacerdolibus vel clericis aliquaspecta-
(14, q. 4, c. Qnicunque.) Quicunque enim tempore cula in nuptiis vel conviviis spectare, sed oportet
messis vel vindemise, non necessitate, sed propter antequam ingrediantur ipsa spectacula, surgere et
cupiditatem, comparal annonam vel vinum, verbi redire [al. recedere] inde.
gratia, de duobus denariis comparat modium unum, CAP.210. —Ulnullus clericus ht aliena civitate su-
ot servat usqtte dum venundetur denariis qualuor scipiatur shte commendatitiis litleris. Ex canoni-
bus npostolorum, cap. 13.
autsex,*autamplius, hoc turpe lucrunr dicimus. Utsi quis clericusvellaicusadalteramproperatci-
-
CAF.202. — Quod qualitas lucri, negotiantem aut -vilatem,
etsuscipifurprseter cominendatitiaslilteras,
PATROL.-CLJU. • j6 •
4SH D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 492
et qui susceperit, et qtti suseeptus esl communione A j cularibus se mrseere, prseter ecclesiaslicarum re-
privelur. rura sollicitudinem. '
CAP.211. — De eadem re. Ex concillo Antioclieno, CAP.219. — Ut nullus laicus presbyterum viiiica-
rcap. 7 (Ant. i, sub Julio). tione itnplicure prwsumal. Ex concitio Meldensi
(Dist. 71, c Nullum absque.) Nullus pcregtino- cap. 6 (cap. 50).
rum sine pacificis, id est, commendatitiis suscipia- Item jubendum est ut nemo laicorum presbyte-
lur epistolis. ros Ecclesiarum suarura turpi villicationi, et, se-
CAP.212. — Item de eodetn. Ex concitio Auretia- cundum Apostolum, sseculari et inhonesta negotia-
nensi, cgp. 8. tione implicare (II Tim. n), nec seeum aliorsum
In concilio Anliocheno, sirniliter et in Chalcedo- contra auctoritalein prsesumat ducere, quo mini-
nensi prsecipitur ut fugilivi clerici et peregrini a sterium sibi commissum cogantur negligerc. Quod
nullo suscipiantur, nec ordinentur, nisi cura com- si conti a inlerdicta prsesumpseril, excommunicetur.
mcndatitiis litteris, et sui episcopi vel abbatis li- CAP.220. — De illis presbyleris qui contra staluta
centia. canonum villici fiunt. Ex eodem conciito, cuv. 15
CAP.213.— Ut clerici in aliena civitatenon maneunt, (capitulor. I. v, c. 175).
nisi causas eortitn episcopus cognoverit. Ex conci- . Similiter de illis prcsbyteris qui contra statuta
lio Carthaginensi, cap. 55 (Carl. m, c. 57). ' canonum vulici fiunt, tabernas ingrediunlur, turpia
**
Ut clerici in aliena civitate non immorentur, nisi lurra sectantur, et diversissimis modis usurisinser-
causas eorum juslas episcopus loci, vel presbyteri viunt: et aliorum domos inhoneste et impudice fre-
locorum perviderint. quenlant, et comessationibus et ebrietalibus deser-
CAP.214. •— Ne clcrici vet monaclti sine commenda- vire non erubescunt, et per diversos mercatus in-
litiis titleris vagentur. Ex concilio Cartliaginensi, ifiscrete discurrunt, observandum judicavimusutab-
cap. 56 (conc Vette. i, eap. 5. hinc districte severiterque coerceantur, nc percorum
Clericis vel monachis sine litteris commendatitiis illicitam et indecenlem actionem, et nrinisterium
lieenlia non pateat evagandi. sacerdotale vituperetur, et quibus debuerant esse
CAP. 215.—De eadem re. Ex concilio Neocmsa- in
exemplum deveniant in scandalum {oppro-
riensi, cap. 7 (conc. Agath. cap. 58.) briunr orig.].
Clericis sine commendalitiis epistolis episcopi
CAP.221. •—Quod nec subdiaconis connubium car-
sui, licenlia non pateat evagandi. In monacliis nale concedatur. Ex epislola Leonis papm, cap. 54
quoque proesentis sententise forma servelur (Leo I episl. 84, cap. 4).
CAP. 216. — Ut paupcribus exsulanlibus pacificis Nam, cum exlra ciericorum ordinem constitulis
tantum iitteris subvenialur. Ex concilio Chalcedo- C < nupliarum societati et procreationi filiorum stu-
nensi, cap. 11 (aclione 15). dere sit liberum arbitrium [ arbitr. non est in
Omnes pauperes et indigentes auxilio, cum profi- ad exhibendam tanren perfectae con-
vel ccclesiaslicis originali],
ciscuntur, sub probatione epistolis tinentise pttritatem, nec subdiaconis quidem con-
pacifieis tantummodo conimendari decrevimus, et nubiuni carnale conceditur, ut et qui habent
non commcndatitiis litteris, propter quod coinmen- sint tanquam non habenfes, et qui non liabent,
datitias litleras bonoralioribus lanfummodo proeslari permaneant
singulares (J Cor. vrr). Quod si in
personis convenial. hoc ordine, qui quartus est a capite, dignum est
CAP.217. — Quando cterici formatis litteris uli de- custodiri, quanlo magis in primo, aut secundo, vel
beunt. Ex conc Meldensi, cap. 2 (sub Sergio II, teiiio servandum est, ne aut leutico [levitico mi-
cap. 51).
Quincunque cum scnioriLus suis de aliis provin- nislerio], aut presbyterali honore, aut episcopali
ciis in aliam provinciam [ad nostras parochias orig. ] excellentioequisquam idoneus seslimetur, qui se a
veniunt, sine formata ministrarc non permiltaiitur; veluptale uxoria necdum frenasse detegltur.
CAP.222. — De principibus qui sotent illorum sacer-
quam el si attuleiint, et minislrare idonei inventi
studiose • doles, minisieriales faccre. Ex concitio Totetano
fuerint, instruantur quam religiose atque D v, cap. 50 (conc Tol. iv, cap. 50).
sacrum ministerium peragant, et in quibus locis (25, o. 8, c. Swpe priHcipes.) Ssepeprincipes con-
illud agere debeaut [non deb., orig]. tra quoslibet majeslatis obnoxios, sacerdotibus ne-
CAP.218. — Ne clcrki vel monaclii possessiones gotia sua committunt, el quia sacerdotes a Christo
conducant, aut necjotiis swcularibus se misceant. ad miuisterium salutis electi sunt, ibi consentiant
Ex concilio Clialcedonensi,cap. 5 (acfione 15). '
ad regibus fieri judices, ubi jurejurando supplicii in-
(Dist. 86, c. Pervenit.) Pervenit sanctam sy- dulgentia promittitur, non ubi diseriminis sententia
nodum-quod qtiidam qui in clero videnlur electi, proeparatur. Si quis ergo sacerdotum contra hoc
propter lucra turpia conductores alienarum pos- commune consultum discussor in alienis periculis
sessionum fiant, et ssecularia negotia sub cura sua exstiterit, sil reus etfusi
ministerium sanguinis apud Chrislum,
suscipiani, Dei quidem parvipenden- el apud Ecclesiam perdat proprium gradunr.
les, sajcularium vero discurrentes domos, el pro- CAP.225.—Deeo
quiauribus principis suggestionem"
pter avaritiam patrimoniorum sollicitudinem sumen- allttlerii sine consensu episcopi. Ex conciiio Cctr-
tes. Decrelum ilaque esl nec clericum, nec moiia- lliaginensi, cap. 1.
cbuni auf possessiones conducere, aut ncgotiis sce- Nicasius Evarisfanus episcopus di\it : Greda
'
493 DECRETI PARS VI. - DE CLERICIS. 494
rn conventu
placere suggestorem abjici oportere, non soltim a A tribus testibus. Si non emendaverit,
communione, verum et ab honore cujus particeps presbyterorunr episcopus cum publica increpalione
videtur existere, qui venerandiprincipisauribus mo- adraoneat. Si vero ncque sic se correxerit, ab offi-
lesliam tentaverit inferre, contra leges Ecclesise. Si cio suspendalur, usque ad dignam salisfaclionem,
ne populus fidelium in eo scandalum patiatur. (2 q.
igitur contra principem necessaria causa deposcit,
hoc agalur-curn tractalu et consilio melropolitani, 4, c. Si legilimi.) Si autem accusatpres legitimi
et cseterorum episcoporum qui in eadem iprovincia non fuerint, qui ejus crimina manifcstis indiciis
commoranrurjquietiamproflciscenleni suis sequan- probare contenderint, et ipse negaverit, tunc ipse
tur epistolis. (Aliter omnino habelur hoc capttt in ori- cum septem sociis suis ejusdem ordinis, si valct, a
ginali concifii Carlhag. i, cap. 6; in ms. Victor. et crimine semetipsunr expurget. Diaconus vero si
apud Gratianumli, q. 5, c. Credo, sic autem ibi :) eodem crimine accusalus fuerit, semetipsum cum
Nicasius episcopus Culusitanus dixit: Credo placere tribus expurget.
meam sanctilati vestrse, et displicere CAP. 227. — Quomodo conlroversia mter clericiim et
suggeslionein laicum exorta finiatur. Ex concilio Triburiensi.
vobis ut qui serviunt Deo, et annexi sunt clero, ae- cap. 21.
cedant ad actus seu administrationem vel procura- (2 q. 5, c Si quts presbyter.) Si quis presbyter
:
tiotiem domorum. Gratus episcopus dixit El apo- contra laicum, vel laicus contra presbyterum ali-
stolorum statuta sunl, qui dicunt: nemo mititans qrranr habet querimonise contioversiam, episcopo
Deo, ingerit [implicat] se negotiis swcularibus (II prsecipiente sine personarum acceptione fiiiiatur.
Tim. n), proinde attt clerici sint sine actionibus Laicus per iuramenluni, sinecesse sil; se
uni- expurget.
domorum, aut actores sine oflrcio clcricorum Presbyter vero vice juramenli per sanctam conse-
versi dixerunt: Hoc observamus. cralionem interrogelur; quia sacerdotes ex levi cau
CAT.224. — De presbytero deposilo, si minislerium sa jurare non debent. Manus enim per quam corpws
prmsutnpserit. Ex concilio Tolelano, cap. 6. et sanguis Chrisli conficilur, juramento polluetur?
(77) Si quis presbyter ab episcopo suo ftterit de-
Absil. Cum Dominus in Evangelio discipulis suis
gradalus, aut ab officio pro certis criminibus suspen-
et et (quorum vicem iios indigni in sarrcla gerimus Ec-
sus, ipse per contempturo, superbiam aliquid dicat: Nolilc jurare omnhw:sermo vesterest,
de rninisterio sibi interdieto agere prsesumpserit, et clesia) non non; quod autcm his abundantius esl, a malo
esl,
postea ab episcopo suo correplus incoepta prsesum- esl (Matllt. v).
plioneperduraverit, hic onrnimodis excommunicctur, •—
et ab Ecclesia expellatur. Et quicunque cum eo CAP. 228. adISe cfericus adversus clericum habens
Q ttegolium, smcularia recurrat judicia. Ex con-
communicaverit, similitersesciat exeommunicatum. cilio Chalcedonensi, cap.Q(uciione\8),
Similiter de elericis, laicis, et feminis excommuni-
(1, q. 1, c. Si clericus.) Si quis clericus adversus
calis observandum est. Quod si aliquis isla omnia clericum habet
negotium, non deserat episcopuiu
contempserit, et episcopus emendare non potuerit,
exsilio damnetur. suum, et ad ssecularia percttrrat judieia, sed prius'
regis judicio aetio ventiletur apud proprium episcopum; vel certe
CAP.225. — De presbylero damnalo qui imperatoris consilio
auribus molesttis exstiteril. Ex concilio Antiocheno, ejusdem episcopi, apud quos utrarque par-
c. 12. (Ant. i, sub Julio 1). tes voluerint, judicium obtinebunt. Si quis autem
(21, q. 5, c. Si quis a proprio). Si quis a proprio prseter boec feceril, canonicis correptionibus subja-
episcopo presbjier, aut diaconus, aut a sj'nodo fuerit eebit.
episcopus forte damnatus et imperialibus auribus CAP.229. —De presbyleris qui a plebibns sttis in
moleslus exstiterit, oportet ad niajus episcoporum famanlttr, quomodo purgari debeant. Ex concitio
converti concilium, el quse putaverint habere justa llilerdensi, cctp. 10 (htter fragmenla).
plurimis episcopis suggeraut, eorumque discussio- (2, q. i, c Presbyter si a ptebe.) Si quis presliyter
nes ae judicia proestolenlur. Si vero hsec parvipen- a plebe sihi coramissa nrala opinione informatus
dentes molesti fuerint imperatori, hos nulla venia D fuerit, et episcopus legitimis testibus approbare non
oflicio j» conc] presbyter
dignos esse, nec locunr satisfactionis haliere, nec peluerit, suspendatttr [ab
spem futurae rcstilutionis penitus aperiri dijudi- usque ad dignam satisfactionem, ne populus fide-
camus. lium in eo scandalum patiatur. Digna enim sal's-
CAP.22t>.— De presbytero qui pravis exemplis mala factio est, •si eis a quibus reus creditur, posl fa-
de se suspicari permiserit. Ex concilio Agathen&i, ctam [al. rectani] securilalem de imposilo crimine,
cap. 4 (in fragmenlis, cap. 5). innocens esse manifestetur. Quod ita a uobis et a
Si quis presbvter vitoe suoe negligens pravis majoribus constilutum esse docetur. Sed sive se
exemplis mala de se suspicari permiserit, et popu- cundum canones, sive ad arbilrium episcopi sibi
lus ab episcopo juramento seu banno Christianita- eollegas septem conjungat, et juret in sacro coiam
tis conslrictus, infarnianr ejus patefeceril, et certi posito Evangelio, quod eum sancta Trinitas , et _
accusatores criminis ejus defuerinl , admoneatur Christus Filius Dei qui iliiim fecit et docuit quod
primo seorsum ab episcopo, deinde sub duobus vel Evangelhim continet : et saneti quatuoi' evangelistse
(77) In codice Regio variat ordo, sed nos a Coloiliensi non recessinius. Joan. Molin. variat etiam m.
ms. Victorino.
m D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 496
qui illud scripserunt, sic adjuvent quod ille prse- A , est, deponatur, non tamen conrmunione privetur.
nominatam actionem ita non perpetrarit, sicut ei de Dicit enim Scriplura : Non judicat [hoc verbum
illo oblatunr est. Et in hac satisfactione purgatus, non est in orig. nvr. EXSIKWEJ. Nattm i, secundum
secure deinccps suum exerceal ministerium. Quam aliam lilleram apud LXX inlerp.] Dominus bis in
salisfaclionem nonnulli praecedentium Patrum san- idipsum.
ctum papam Leonem in basilica sancti Petri CAP. 255. — De ordinatis, si aliquis illorum per-
apostoli, coram reverendissimo Csesare Carolo, ac cussor exstiterit. Ex concilio Agalhensi, cap. 3.
clero, et plebe ita fecisse commemorant, atque ita SI quis aliquo ecclesiastico gradu sacratus per-
mox venerandum principem contra ejusdem sancli cussor exstiterit, corripialur acerrime. Si -non
papae adversarios, dignse ultionis vindictam exer- emendaverit, deponatur.
euisse. CAP. 256. — De presbyteris qui stto vitio degradan-
CAP. 230. — Quod nullus ordinatus ab episcopo stio lur. Ex conc. Mogonlicnsi, cap. 60.
damnutus, ab aliquo defensaridebeal. Ex concilio (Dist. 81, c. Dictum est.) Diclum esk nobis pre-
Africano, cap. 29 (sub Bonif. et Cmlest.). sbyteros propler suam negligenliam canonice de-
(21, q. 5, c. Si qttis cujuslibet.) Et illud peten- gradatos, et sseculariter gradu amisso vivere, et
dum tit slatueredignentur, utsi quis cujuslibet hono- j5 ] p"oenitenliseagendse bonum negligere. Unde statui-
ris clericus judicio episcopi quocunque crimine mus ut gradu amisso, agendse poenitentise gratia in
fuerit damnatus, non liceat eum, sive ab eccle- monasterio aul canonico aut regulari mittantur. Si
siis quibus prsefuit, sive a quolibet homine defen- vero quid horunr fieri causa quselibet prohibuerit,
sari, interposita poena damni pecuniae et honoris, nbicunque sint poenitentiam agere non desistant. Si
quo nec setatem nec sexum excusandum esse prse- autem amisso gradu sseculiriter vivere voluerinl, et
cipiant. poenitentiam agere neglexmnt, ab Ecclesise commu-
CAP. 251. — De presbytero a populo accttsaio. Ex nione separentur.
episl. Gregorii papm (Greg. II, epist. 15, c. 3). CAP. 257. — Quomodo restituendi sinl qui injuste
(2, q. 4, c. Presbyter.) De presbytero vel quolibet degradantur. Ex eodem conc, cap. 28 (Tot. iv,
[sacerdote] irr clero a populo accusato, si certi cap. 27).
non fuerint tekes, qui crimini illato veritatem (II, q. 5, c. Episcoptis presbyter.) Episeoptfs, pre-
dicant, jtisjurandum erit in - medio , et illum ter sbyier, aut diaconus, si a gradu suo injuste dejeetus
stem proferat de innocentise suae puritate, cui nuda in secuuda sjrnodo innocens reperiatur, non potest
et aperta sunt omnia; sicque maneat in propiio esse quod fuerat, nisi gradus amissos recipiat co-
- „ ram altari de nrarru episcoporum. Si episcopus est,
gradu. {
-
GAP.252. — De clericis convictis et confessis, si in- orarium, annulum, et baculura; si presbyter, ora-
tra annum causam suam firitre contempserint. riunr et planelam; si diaconus, orarium et albam;
Ex concilio Africano, cap. 46 (et conc. Carth. v, si subdiaconus, patenam et calicem. Sicetreliqui
cap. 12). gradus in reparatione sui-recipiant, quas cum ordi-
(tl, q. 5, c. Rurstis.) Rursum conslitutum est ut narentur perceperant.
aliquoties clerici convictr et confessi in aliquo cri- CAP. 258. —De clericis qui propriumcpiscopum con-
mine, vcl propter eorum quorum verecundise parci- iempsetint. Ex eoncilio Anliocheno, cap. 5 (sub Ju-
tur vel propter Ecclesise opprobrium, aut insolentero lio 1).
exsultalionem hoereticorum atque gentilium, si forte Si quis presbyter aut diaconus episcopum pro-
causae suae adesse voluerint, et inirocentiam suam prium contemnens se ab Ecclesia sequestraverit, et
asserere, intra unumannum excommunicationis hoe seorsum colligens altare constituerit, et commo-
facianl. Si vero intra annum causam suam purgare nenti episcopo nou acquieverit, nec consentire vel
eontempserint, nulla eorum vox postea penitns au- obedire voluerit, semel et iterum convocatus hic
diatur. , damnetur onmino, nec ultra remedium consequatur,
CAP. 253. — Ut nullus ex ordinatis taico jurare _ quia suam non potest recipere dignitatem. Quod si
prmsumat. Ex concilio Remensi, cap. 5. I Ecclesiam conturbare et sollicilare persistat, tan-
D
(22, q. 5,c. Nullus.) Ut nullus ex ecclesiastico or- quam seditiosus per potestates exteras opprimalur -.
dine cuiquam laico quidquam supra sacrosancta [castigetur].
Evangelia juret, sed simpliciter cum verilate et pu- CAP. 259. — De presbytero, qui contra episcopttm
ritale dicat: Est est, non non. Sed, si est aliquid suitm scliisma fecerit. Ex concilio Cartliaginensi,
cap. 11 (alia versio, conc Carth. n, cap. 8.
quod eis a laicis objiciatur ad episcopum in cujus
terrilorio est, deferatur; et juxta id quod illi qui (II, q. 3, c. Si quis presbyler.) Ab univeisis epi-
scopis dictura esl : Si quis presbyter ab episcopo
ejusdem sunt ordinis dijudicarint, aut corrigalur aut
suo excommunicatus vel correplus fuerit, debet
expurgetur.
CAP. 254, — De presbylero si in aliquo crhninali pec- utique apud vicinos episcopos conqueri, ut ab ipsis
calo deprehensus fuerit. Ex canonibus aposlolorum, ejus causa possit audiri, ac per ipsos suo episcopo
cap. 25. reconciliari. Quod si non fecerit, sed superbia, quod
(Disl. 81, e. Presbyter.) Prcsbyter [Episcopus absil! inflatus secernendum se ab episcopi sui com-
presb. in orig.] aut diaconus qui in fornicatione, munione duxerit; ac separatim, cum aliquibus
aut perjurio, aut in fuiio, ant lioniieidio captus schisma faciens, sactificium Deo.obtulerit, anathe-
DECRETl PARS VI. _ DE CLERICIS. 498
497
<
nia habealur et iocum amittat. Si querimoniam ju- A minum suum oblinebit el faciet, et docli in populo
slam adversus episcopum non habuerit, inquiren- docebunt mullos (Dan. xi). Ipsa enim Veritas per se
dum erit. infert, et dicil: Beatus est qui non fuerit scandali-
CAP. 240. — De illis qui aliquem ex ordhtalis falso zatus in me (Matih. xi; Luc 7). IUe proeul dubio
crimine appetierint. Ex eodem cap. 5 (Annectitur scandalizalus estinDeum, quirecla [recte]non do-
conc Carth. m, capilulo 3). cet, et qui ejus scandalizat episcopum vel sacer-
(2, q. 5 c. Si quis episcopum.) Si quis episcopum, uotem.
aut presbyterum, vel diaconum falsis criminibus ap- CAP. 246. — Ut presbyleri singuiis annis episcopo de
petierit, et probare non poluerit, nonnisi in fine dan- ministerio suo ralionem reddanl. Ex concilio Mo-
dam ei esse communionem. gontiensi a Riclielpho [Riculfo] ejusdetn sedis ar-
CAP. 241. — Ut nultus clericorum alium nisi scripto chiepiscopohabilo,cap. 10.
criminelur. Ex concilio Aurelianensi, cap. 10. Unusquisque presbyter per singulos annos epi-
Hlud prseterea omni ecclesiaslico ordini omni- scopo suo ralionem minrsterii sui reddat, lam de fi-
no observandum est, ut nullatenus aliquis prsesu- de catholica, quam de baptismo atque onrni ordine
mat in concilio vel synodali conventu aliquem con- ministerii sui.
fratrurn accusatione pulsare, nisi prius ipsum ^ CAP. 247. — Ut omnis presbyler sibi subditos fidem
discere constringat. Ex concilio Gungrensi cap. 5
accusationis crimen et litigationis causas lit-
(Mogontiac. i, cap.ih).
teris per ordinem comprehensas manu propria est signaculum fidei, el ora-
Symbolum, quod
conscripserit [subscripserit], et episcopo vel sa- tionem Dominicam discere senrper admoneant sa-
crse synodo porrcxerit, ut juste canonice litigan- cerdotes populum Christianunr: volurousque ut
tium conlroversise iinianlur.- Non enim licet, ut
disciplinam condignam habeant, qui hsec discere
auctoritas Ronrana testatur, nisi inscriplione cele- sive in jejunio, sive in alia castigatimie.
negligunt,
-brata reum quenrquam fieri, nec ad judieium exhi-
Proplerea dignum est, ul filios suos ducant ad
beri; quia, sicut convictum de crimine poena con-
scholam, sive ad nionasteriuin, sive foras presbyte-
stringit, ita et accusatorem, si non probaverit quod ris, utfldem catholicam rectediscant, et orationem
objecit. Dominicam.utdomi alios edocere valeant. Qui vero
CAP. 242. — Ul nullus ex clero conductor privalorum aliter non potuerint, vel in lingua sua hoc di-
fiat. Ex eodem cap. 14 (Garth. m, c. 15).
scant.
(2, q. 3, c Placuit ut.) Item placuit ut episcopi,
vel clerici non sint conductores CAP.— 218. Qualem professionem. presbyteros aut
presbjieri, diaconi, diaconos episcopo suo facere oporleat. Ex concilio
.aut procuratores privatorum, neque ullo turpi et j Tolelano, cap. 27 (Tolelan. rv, 6).
inhoneslo negolio victum quserant, quia respicere (Dist. 28 c. Quando presbyt.) Quando presbyleri
debent scriptum esse: Nemo, tnililans Deo, implical aut diaconi per paroecias constituunlur, oportet eos
se negoiiis swcularibus (II Tim. n). professionenr episcopo suo facere, ut caste et pie
CAP. 245. — Ut clericus non habeatur qui inlra ci- vivant, sub Dei timore, ut, dum eos talis professio
vilulem manens ud quotidiunum sacrificium non ve-
nerit. Ex concilio Tolelatw i, cap. 5. aKigat, vitse sanctse disciplinam teneant.
CAP.219. — Ne monachi vel laici qualicunque scien-
Presbyter, diaconus, vel subdiaconus, vel quilibet tia instructi prwdicare audeanl. Ex epislota Lco-
Ecclesise deputatus clericus, si intra civilatem fue- nis papm (epist. 63 ad Theodoretum).
rit, vel in loco in qtto ecelesia est, aut in casteUo, De liis vero quse in saepe diclo concilio illicita
aut in vico, vel in villa, si ad ecclesiam ad sacrifi- contra venerandos Nicoenoscanones proesuroptione
cium quotidianum non venerit, clericus non habea- tentata sunt, ad fratrera et coepiscopum noslrum
lur, si casligatus nou emendaverit. Antiochense sedis praesulem scripsimus, (6, q. 1, c.
CAP.244. — J>eeadem re. Ex concilio Venelico cap. adjicimus) adjicientes et iUud , quod nobis propler
5 (Fe/ie/. i, c. 14).
improbitatem monachorum quorunrdam regionis
Clericus qui intra muros civitatis mauet, qua die
ea matutinis de- j [al. religionis] vestrse verbo mandastis per vicarios
[et die] hymnis sine aegritudine nostros, ethoc-speciaUler statuentes, ut prseter Do-
fuerit, septem dies a conrmunione habeatur extra- mini sacerdotes nullus audeat prsedicare, seu mo-
neus, quia ministrum sacrorum eo tempore quo non naclius, siveille sit laicus,
ab officiosuo uUa honesti necessitas qui cujuslibet scienlise
potest occupare, nomine glorietur.
fas non est a salubri cessare. •
CAP.250. — Ut clerici ab episcopis suis canones di-
CAP.245. — Quod omnes sacerdotes doceti opor- scant. Ex concilio Aurelianensi, cjap.6 (conc. Au-
teat, ut cwteros instruani, el sibi proficianl. ~Ex rel. iv, c. 6.)
epist. Anacleii papw, cunclis fidelibus missa. cap. Ul parceciani clerici a pontificibus suis necessaria
10 (ep. 2, c. 1).
sibi statuta canonum legenda percipiant, ne vel ipsi
Doceri ergo omnes oportet qui Domini sacerdotio
et ut cseteros et [ne rei ipsi, etc.] vel populi quse pro salute eorum
fungunttir, instruant, sibiprofi- decreta sunt, cxcusent se postmodum ignorasse.
ciant. Scriptum enim est: Qui docti fuerint fulge-
CAP.251. — Quod nulli sacerdotum liceat canoncs
bmt quasi splendor firmamcnti; et qui ad justiliam
' ignorare. Ex episloia Cmleslinipapw, cap. 20 (Cm-
erudiunt tnultos, quasi stellw iri perpetuas mlerni lest. i, ep. o, 1).
tateslDan. x)i); et alibi : Populus autcm sciens Do- (Dist. 58, cap. Nulti sacerdolutn.) Coelestiuus uni-
" 500
m D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI
-rersis episcopis per Apuliam et Calabriam consti- A Domrnicam, id est ad collatioiiem verbi sub occa-
tutis. Nulli sacerdoti liceat suos canones ignorare, sione conveniunt, et ex ingluvielate [veritate] ven-
nee quidquam facere, quod Patrum possit regulls tris causa, conjunguntur,reprehensibiles coram Dee
obviaro. Quseenim a nobisres digne 1scr\abitur, si et hominibus habentur. Et ideo peraclis omnibus,
decretaUum norma cor.stitutorum pro aliquorum li- qui voluerint, panem cum charitate in domo fratris
bitu licentia populis perroissa frangatur? sui sinrul cunr fratribus frangant, et singuli singulos
CAP.252. — Ut presbyteri, quundo ad collectam ve- bibere faciant, maxime ut ultra teriiam vicem
niunt, mitiime se inebriare prwsumant. Ex concitio poculum non conlingant, et sic ad ecclesias re-
Nannetensi, cap. 10, deant,
(Dist. H, cap. Nullus presbyterorutn.) Ut nullus CAP.256. —•Ne clerici nec religiosi laici ante horatn
presbyterorum quando ad anniversarium diem xxx. tertiam convivia ineant. Ex concitio Carlhugi-
autvn. vehn. alicujusdefuncti, aut quacunque vo- nensi, cup. 12.
catione ad collectam presbyteri convcnerint, se ine- Non oportet clericos vellaicos religiosos ante sa-
briare nullatenus prsesumat, nec precatus in amore cram horam diei tertiam inire convivia, neque ali-
sanctorum, xe~ ipsius animae, bibere, aut alios ad quando clericos nisi hyrnno dicto eeclesioepanem
bibendum cogere, vel se aliena precatione ingurgi- et post cibum gratias auctori Deo rc-
i! sunrere',
tare, nec plausiis et risus inconditos et fabulas ina- ferre, |
nes ibi rcferre aut cantare prsesumat, vel turpia jo- CAP.257. — Ut presbyieri hospilaies sint. Ex conci-
ca, vel urso, vel tornatricibus ante se facere per- lio Nannetensi, cap. 5.
mittal [fierr patiatur]. Nec laivas doemonum ante se Ut curam hospitum, maxime pauperuin atqiie
ferri consentiat, quia hoc diabolicum est, el a sa- debilium, orphanorum quoque atque peregrinoram'
cris canonibus prohibitum. habcat presbyter : hos quoque ad prandium sunm
ho-
CAP.255. — Qttam religiose in convivio se presbyleri quotidie juxla possibilitatem convocet, eisque
habere debeanl. Ex eodem concitio, cap. 11. spitium tribuat.
— De eadem re. Ex eodem concilio cap. 5.
(Dist. 44, cap. Quctndo veniunt.) Quando autem CAP.258.
convenerint presbyteri ad aliquod convivium, prior Ut aulem omnis rapinoe tollaturoccasio, volumus
illorum versum ante mensam incipiat, et jcibum be- ut presbyteri qui bonunr exemplum eharifatis om-
iredicat, et lunc secundum ordinem sedeanf, alfer nibus ostendere debent, hospilales, existant juxfa
alteri honorem prsebentes, et.per vices cibum et po- Dominicum el apostolicum prceceptum, ut huroani-
tunr bcnedicant, et aliquis de illorum clericis aliquid latenr prsebeant iler facientibus, quia per hospitali-
de sancta Seriptura legat. Et post refectionem srmr- tatem plaeuerunt quidanr Deo angelis hospitio re-
liter sanetum hyronum dicant, ad exemplum Domi- ccptis (Hebr. xm). Et Doroinus in die judicii di-
nr, sicut in ccena fecisse legitur (Maith. xxvr; Marc. clurus est electis : Hospes eratn et suscepislis me
MV) ; et sic contineant se omnes presbyteri maxime (Matth. xxv). ,El Job dicit : Oslium meum semper
in talibus locis, ut nou vituperetur ministerium il- viatori palttil (Job xxxi)
lorum. CAP.259.— Deeodem. Ex concilio apud Arvetnas
— (adjungiiur huie concilio).
CAP.251. Z)e eadem re, Ex eodem, cap. 12. Placuit ut presbyteri suas plebes adnroneant, tit
Sunrmopere etiam quisque presbyter caveat, si- ipsi hospilales-sint, etnulli iter facienti mansioncm
cut de statu suo vult gaudere, ut non "quacunque denegent. Et ut onrnis rapinse occasio tollatur, nihil
occasione pattem suum aut aliunr quemlibet ad carius vendant transcuntibus nisi quantum [quanlo]
iram el ad rixam, quanlominus ad pugnam, vel ad in mercato vendere possint. Quod si carius vendere
caedem aliquo verbo irritet seu provocet, nec pro - voluerint, ad presbyterum transeuntes hoc referant,
vocatus ad hsec quisquam prosiliat, quia in talibus et illius jussu cum humanitate eis vendant.
comessationibus et potationibus semper se im- CAP. 260. — Ul cibis sacerdoium semper divina le-
nriscet diabolus. ctio misceatur. Ex cotwilio Africano, cap. 7 (CCHC.
Tol. rrr, cap. 7).
CAP.255. —7llem de eadem re. Ex eodem cap. 15. D
(Dist. 44, c. Pro reverenlia.) Pro reverentia Dei
(Dist. 44, cap. Quando presbyleri.) Quando pre- et sacerdotunr, id universa sancta synodus staturt,
sbyteri per Kalendas simul conveniunt post pera- ut quia soler.l crebro mensis otiosse fabulae inter-
ctum divinum ministerium [nrysterium] ad necessa- in omni sacerdotali convivio lectio dhinarum
riam collationem, non quasi adplenamrefectionero, poni,
Scripturarum roisceatur. Per hoc enim ct anrmse
se quas. ad prandiura ibi ad tabulas resideant, ne sedrficantur ad bonum, ct fabulse [non necessarioe,
per talia inhonesta convivia se invicem gravent, recenseri prohibefur.
ad orig.]
quia indecens estet onerosum. Ssepe etiam tarde CAP.261. — De ctericis inter epvlascuttianlibus. Ex
ecclesiam redcuntes majtts damnuir de reprehen- concilio Carthaghiensi, cap. 62.
sione conquirunt, (quod [et] de gravedine nrutua (22, q. 1, cap. Clericum.)Gleriti inter epulas can-
contrahunt) quam lucrum ibi faciant. Nam de ha- tantes ab officio detraheudi sunt.
jusmodi conventu Paulus Corintbios reprehendit, CAP.262. — De ctericis scurrilibus. Ex eodem eap.
qu> inconvenientcr coeiram Dominicam rnanducave 80 (poniturpost concilium Carth. 3, c.i).
«onveniebant (J Cor n). Sic et quid ad ccenam (Disl. 46, cap. Clericum.) Si quis elericus aui
m DEGRETI PARS VI. — DE CLERICIS. 302
monachus scurrilia, jocularia, risumque moventia A . qui accusatur, vel aut recipitur qui excommunica-
verba loquitur, aeerrime eonipialur. tuf, seu reconcilialur, pcr scripuiram accusari vel
CAP.263. — De eadem re. Ex Carthag. cap. 60. reconciliari jubetur. Et sic in caiteris hujusmodi in
Clericos scurriles et verbis turpibus jocundatores tantum scriptura deposcitur, ut sicut beatus Grego-
ao officio detrahendos. rius (regisl. I. u, epist. 54, in fine) in commonilorio
CAF.264. —Utclericus fidejussor non sit. De eodem ad Joannem defensorem ex Romanis legibus sunrens
cap. 70. (codic lib. 7. tit. 44)) scribit: Sententia quee sihe
(Ex canon. apost., c. 20.) Glericus fidejussionibus scriptura [scriplo] profertur nec nonien sententias
inserviens abjiciatur. habere non meretur. Quapropter fratres el iilii,
CAP.263. — Ne clericus comam velbarbam nutriat. oportel vos secundum ecclesiasticam auctoritalem -.
Ex eodem cap. 44. reclamationem vestram libelli serie allegare, eam-
Clericus nec comain nec barbam nutriat. manibus vestris roboratam, synodo sacrae por-
— que
CAP.266. Nc ciericus per creaturatn htrel. Ex
eodem cap. 71. rigere, ut convenienter et canonice vobis valeat re-
sponderi. Et tunc ipsi fratres libellum conscriben-
c.
(22, q. 1', Clericum.) Clericum per creaturam
eique sua nomina subscribenles, porrexerunt
jurantem acerrirae objurgandum; si perstiterit in ° les, Ilincmaro archiepiscopo , qui tunc una cuin YVeni-
vitio, excommunicandum.
lone Senonensi [MucloneSenensi] archiepiscopo, et
CAP. 267. — De clericis adulatoribus. Ex eo- Amalrico
dem cap. 56. [Ahnarieo] Turonensi seque archiepiscopo,
c. Clericus Clericus sub prsesentia gloriosi regis Garoli synodo prsesi-
(Disl. 46, qtti adulationihus.) debat.
qui adulationibus etproditionibus vacare deprehen- CAP.270.— Ne
presbyleri reliclis parwciis suis ad
ditur, degradetur ab officio. alias migrent, nisi certis de causis. Ex concilio
CAP.268. — Ne quis ex clero sine consensu episcopi Cabitonensi, cap. 41.
ad hnperatorem quennwniam deferat. Ex concilio Presbyter proprio loco dimisso ad alium migrans
Antiocheno, cap. 11 nequaquam recipiatur, nisi suae niigrationis causam
(23, q. 8, c. Si quis spiscopus.) Si quis episcopus dixerit, et se innocenter vixisse in paroecia in qua
aut presliyter, aut quilibet reguloe subjectus Eccle- ordinatus est sub testibus probaverit. Litteras etiam
siae, praeter eonsiliunr et litteras episeoporum pro- liabebil, in quibus sint nonrina episcopi et civitalis
vincise et prsecipue metropolitani, adierit imperato-
plumbo impressa. Quibus cognitis, et talibus inven-
rem, hunc reprobari, et abjici oportere non solum fris,quibus fides adhiberi possit, recipiatur.
a communione, verum et ab lronore cujus particeps C GAP.271.— Ut accusatores ctericorum si unum de
videtur existere : quia venerandi principis auribus objeclis probare non potuerint, ad cwlera non ad-
molesfiam tentavit inferre contra leges Ecclesise. Si miltantur. Ex concitio Africano. cap. 7. tcottc.
isitur adire principem necessaria causa deposcit, Afric. 97, et-Cur. 7, cap. 3).
hocagatur cum tractatu et consilio metropolitani et (5, q. 10, cap. Placuit.) Iiem placuit ut quoties-
et cseterorum episcoporum qui in eadem provincia cunque clericis ab accusatoribus multa crimina ob-
et unum ex ipsis de qud prius egerint pro-
commorantur, qui etiam proficiscentem suis prose- jiciuntur,
bare non valueririt, ad caeteranon admittantur.
quantur epislolis.
CAP. 272. — Quomodo episcopi, vel presbyleri de
CAP.269.— Ul nutlus ex clero se proclamet in synodo objecio crimine se expurgare debeant. Ex concilio
nisi scriplis. Ex concilio apud sanctum Medardum, Wormaiiensi, cap. 8 (sub Adriano II, cap. 10).
cap. 8 (Suessionesub Leone IV, initio, cap. 269). 4. cap. Si episcopo.) Si episcopo aut pre-
Hincmarus archiepiscopus Remorum suis accu- (2, q.
sbytero causa criminalis, hoc est homicidium, adul-
satoribus dixit: Quseest vestra petitio, fratres? Mi- lerium, furtum et maleficiura imputatum fuerit, pro
sericordiam, iuquiunt, pelimus nobis a vestra pa- singulis nrissam iractare [celebrare] debet, et se •
ternitate impendi de niinistratione ordinum eccle- cretam
publice dicere, et communicare, et de singu-
siaslicorum, ad quos a domino Ebbone quondam D lis sibi innocentem se oslendere. Quod si
imputatis
provebti, a vcslraauctoritate suspensi sumus. Hinc- non feceril, quinquennio a Hminibus ecclesiseexlra-
marus archiepiscopus dixit : Habelis libellumrccla- neus habealur.
mationis sive postulationis, sicut ecclesiastiea se CAP.273. — Ut clerici alienis judicibus non con-
habettraditio? Illi autem, responderunt se prse ma- slringanlur. Ex decretis Adriuni pupm, c 58 (inler
nibus nullum habere liliellum. Hincmarus arclrie- canones 80 Adriani I ad Ingelramnum).
piscopus dixit: Legum ecclesiasticarum consuetudo In clericorum causa hujusmodi forma servetur,
et auctorilas talis est, in causis gestorum, semper uf nequaqiiam eos sententia non a suo judice data
sciipturam requirant, adeo ut qui ad sacrum fontem constringat.
aceedit, suum dare nonren proecipiatur, et qui ad CAP. " 274. — Ut verberibtis publice castigatus in ex-
, silittm depuletur, qui alii crimen injttste inten-
sumnrum sacerdofium provehitur, dccreto manibus deril quod non probaverit. Ex registro Gregorii ad
omnium roborato eligitur. Ordinatus aulem a suis AntlietniumsubdiaconumCatnpanim, cap, 201 (lib.
ordinatorilius litleras accipere jubetur. Qui etiam ix, epist. 66).
ab ccclesiastica socielale quolibet excessu discindi- Cum forlius punieuda sint crimina quse inson-
rur, libellari inscriptione recipltur aut dejicifur. Sed tibus maxime sacratis ordinibus ingeruntur, quain
505 D. IYONIS CARNOTENSISEPISCOPI 304
silis culpabiles omnes qui in causa Joannis diaconi A instruere studeat, et jubeat illis, ut nullns de cccle-
resedistis, attendite, ut Hilarium [Hilarum] crimi- sia exeat antequam a presbylero sive a diacono ul-
natorem ipsius nulla ex diflinitione vcstra poena ve- tima laus, id est Benedicamus Domino, aut Ile tnissa
niens castigaret. Nec illud ad excusalionem vestram est pronuntiefur.
esse credatis idoneum, quod vobis quasi judicare CAP.280. — De ordinatis, quot leslibus discttti de-
volentibus solus frater et coepiscopus nosler Pa- beanl, si accnsati fuerint. Ex concilid Carthagi-
sehasius dicitur distulisse. Nam, si zelus in vobis ncnsi, c 20 (con. Carlli. m, c. 2).
rectitudinis viguisset, facilius uni z. roullis rationa- (15, q. 7, c. Si atttem presbyleri.) Si qui presbyteri
vel diaconi fuerint accusati, adjuncto sibi GXvi-
biliter suaderi quam multi ab uno poterant sine
cinis locis episcopus proprius legitimo numero col-
causa differri., Quia ergo tantae nequitioe malum
sine digna non debet ultione transire, suprascri- legarum, quos ab eodem accusali petierint, id est
una secum in preslryleri nomine sex, in diaeoni tri-
plum fralrem nostrum Paschasium volumus admo-
ut eumdenr Hilarium bus, ipsorum causas discutiat, eadein dierum et
neri, prius subdiaconii, quo dilatiorrum, et a communione remotionum, et di-
jndignus fungitur, privet officio, atque verberibus scussione inter accusalores et eos qui
faciat in personarum,
exsilium deportari, ut accusantur forma servata.
publice castigatum,
"uniuspoena multorum possit esse correctio. 2 Reliquorunr autem cleri-
cortim causas eliam solus episcopus loei agnoscat
C.VP.275. — Ne ecclesiaslici, smculares polestaies
habere desiderent. Ex epistota Gregorii Secundino et finiat.
incluso directa. CAP. 281. —Suostanlia defuncti sacerdotts cujus esse
Certum nanrque est non vos ante exercitui du- debeal. Ex concilio Triburieusi, cap 23 cui inter-
cera prseponere, nisi vobis labor ejus fidesque com- fttil Arnulfus rex.
' Sancto concilio allalum est
placeret, et nisi eum anteactse vitse virtus et solli- quod quidam laici
citudo aptum esse monstraret. Si veio non aliis improbe aganl contra presbyteros suos, ita ut de
nisi hujusmodi viris commitlitur gubernandus exer- moiicntium presbyterorum substantia partes sibi
citus, qualis dux esse debeal animarum, ex istius vindicent, sicut de propriis servis. Interdicimus
bbnse rei comparatione colligitur. Sed verecundum itaque canonica aucloritate, ne hoc ulterius fiat,
iiobis est dicere, ct pudet, quia sacerdotes sibi du- sed, sicutiliberi facti sunt ad suscipicndum gradum
catunr arripiunt, qui exordium religiosse militioenon et agendum divinum officium, ita nihil ab eis exi-
"viderunt. gatur, prseter divinttm officium. De peculiari vero
CAP. 276. — Ul pmnam accusati suscipiat, qui non sacerdotum nihil sibi usurpent, sed totum dividatur
polest probare quod intendit. Ex concilio Braca- iP in quatuor partes : una episcopo, alia allari, tertia
rensi, c 8 (conc Brae. n, c. 8). paupeiibus, quarta parenlibus. Et si non sunt
(2, q. 5, c. Placuit.) Pktcuit ut, si quis aliqnem idonei parentes, episcopus eam recipiat, et In usum
clericorum in accusatione fornicationis irapetil, se- Ecclesiaediiigcnter distribuat. Et si quis conti a hoc
cundum prseceptum aposloli Pauli, duo vel tria faeere proesumpserit, anathematizetur.
testimonia requirantur ab illo (J Tim. v). Quod si
CAP. 282. — De clericis qtti sine testumento discesse-
non potuerit datis testimoniis approbare quod dixit, runt. Ex eodetn conc, c. 14. •
accusationem [ at. excommunicationem. Origin. ] Si quicunque ex gradu ecclesiaslieo sine testa-
accusati accusator accipiat. mento el cognitione decesscrit, hoereditas ejus ad
CAP. 277. — Ul sicut laici clericos in sua accusa- Ecclesiam ubi servivit devolvatur. Similiter et de
tione tn smcularibus non recipiunt, ita nec ipsi in
eorum accusatione recipianl. Ex concilio Aurelia- sanctimonialibus.
nensi, c. 5 CAP. 283. — De rlericis qui laicalibus vestimentis
Onrnes episcopi in tertia sessione acclamaverunt: induuntur. Ex eodetn concilio, c 27.
Sane dignum est ut sicut sacerdotes vel clericos in Ut laicalibus veslimentis clerici non utantur, id
sua accusalione, vel saeculaiibus judiciis laici rron est manteUo vel coto, sive cappa, ncc pretiosis
rccipiunt, ita ipsi in sacerdotum vel clericorum ac- D et ineptis calciamentis, et aliis novitatum vanitati-
cusalionibus seu ecclesiasticis negotiis, nisi sponte bus, sedreligiosoet decenti habitu induliincedaiU.
collaudetur, non recipiantur. Quoniam inconve- CAP.284. —De eadem re. Ex concilio Carthaginensi,
nicns esl ut hi qui hos respuunt, ab his recipianlur. cap. ii (con. Carth. iv, cap. 45). -
CAP.278. — Ut lesthnonium laici contra clericos (Dist. 42, c. Llericus.) Glerieus professionem
nemo recipiat. Ex concilio Triburiensi. cap. 4. suam eliam habitu et incessu probet, et ideo nec
(11, q. 1, c. Testimonium.) Testimonium laici ad- in vestibus, nec calciamentis decorem ouserat.
versus clericum nemo suscipiat. •—J>e clericis qui oliese in nundints de-
— CAP. 285.
CAP. 279. De prwdicaiionc presbyterorum. Ex ambulanl. Ex eodctn concilio, cap. 48 (ibidem).
eodem coneilio, cui inierfuil Arnulfus rex.
Clericus qui pro commodo aliquo in nundiais
Preecipimus vobis ut unusquisque veslrum super non pro enrendo aliquid in n. otisj.], vel in
duas seu tres hebdonradas diebus Dominicis seu [qui
foro ab officiosuo degradctur.
feslivitatibus sanctorum, populum sibi eommissum, CAP.deambulat, 286. — Ul nulius cx ctero arma militaria
doclrinis salutiferis ex sacra Scriptura sumptis, in portet. Ex concilio Meldensi, cap. 18 (sub Sergio
ecclesia sibi commissa, post cvangeliunr perieclum, II, c 37).
505 DECRETI PARS VI. — DE CLERICIS. 300
(23, q. 8, c. Qtticunque.)Quicunque ex clero esse A debent juxfa regulam, licet et valde raagna sit ci-
videntur, arma militaria non sumant, nec armali vilas. Idipsum autenr ct Actuum apostolorum liber
incedanf, sed professionis suoevocabulum religiosis insinuat (Act. vi).
moribus et religioso habitu prsebeant. Quod si con- CAP.295. — ltetn de eadcm re. Ex concilio episco-
sacrorum canonum contenr- porum tjui iu Ancyra et Cwsarma convenerunt,
tempserint, tariquam cap. 9.
ptores et ecclesiasticse sanclitatis profanatores, Diaconi septem esse debent seeundum regu-
proprii gradus amissione multentur, quia non pos- lam, quavis magna sit civitas; cui regulse au-
sunt sinrul Deo et sseculo militare. ctoritas erit Jiber Actuum [aposlolorum (Act. \y\).
CAP.287. -.—De eademre. Ex concilio Aureiianensi,
cap. 9. CAP.296. — Ul diaconi coram presbyteris non se-
Omnimodis dieendum est presbjieris et diaconi- deant. Ex concilio Laodicensi, cap. 20 (et conc.
bus ut arma non portent, sed magis coniidanl iu Agathen., c. 65.
(Dist. 95, c. Non oportet.) Quou non oporteat
defenslone Dei quam in armis. diaconum coram presbytero sedere, sed jussione
CAP.288. — Ne ecclesiaslkce personw canes aul ac-
cipilres habeattt. Ex concilio Metdensi, cap. 8. presbyteri sedeat. Similiter autem diaconis honor
habeatur ab obsequehtibus, id est a subdiaconis, et
(Dist. 54, c. Episcopum, presbyterum.) Episco- omnibus clericis.
pum, presbjierum, aut diaconum canes ad venan- — Ne diaconi presbyletis se anleponunl.
CAP. 297.
dum, atit accipitres, aut hujusmodi res habereiion Ex concilioToletano, cap.50 (conc.Tbl. iv, c«p.58).
si
licel.-Quod quis lalium personarum in hac-vo-
luntate ssepius detectus fuerit, si episcopus est, (Dist. 93, c. Nonnulli diaconi.) NonnuUi diaconi
tribus nrensibus a communione suspendatur; pre- in tantam erumpunl superbiam, ut sese presbyleris
in choro ipsi priores stare
sbyter duobus mensibus; diaconus vero ab omui anteponant, atque primo
oflicioet coinniunione suspendatur. proesumant, presbyteris in secundo choro constitu-
CAP. 289. — De eadem re. Ex concilio Aurelianensi, tis. Ergo ut sublimiores sibi presbyteros agnoscant,
cap. 3. tam hi qiram illi in ulroque clroro consistant.
— exorcistm energumenis manus im-
(Dist. 34, c Omnibus servis.) Omnibus servis Dei CAP. 298. Ex Ut concilio Carthaqinensi, cap. 20 ( conc.
venationes, et silvaticas vagaliones cum canibus, et ' ponanl.
Curth. rv, c. 90).
ut accipitres et falcones non habeant iulerdicimus.
CAP.290. — Ut clericos discordantes episcopus sua (De cons. dis. 5, c. Omni die.) Omni die exoreistaa
rrranus inrponant.
potestate conciliet. Ex concilio Afrkano, cap. 59 encrgumeitis
(con. Carih. iv, c. 59). CAP.299. — De honore universis ordinibus compe-
H tente. Ex decrelis S. Sylveslri papm, cap. 4.
(Disl. 90, c. Discordantes.) Discordantes clericos,
Ita fratres jubet auctoritas divina et aflirmat ut a
episcopus vel ratione vel potestate ad concordiam
subdiacono usque ad leetorem omnes subditi sint
traha^inobedieritessjmodus peraudientiam damnet.
CAP.291. — De clericis qui proruperinl in mutuam diaconn. Cardinali urbis Romse in Ecclesia hono-
cwdetn.Ex concilio Hilerdensi, cap. 6 (conc. Hi- rem reprsesenlantes tantum. Ponlilici vero piesbyter
lerdensi, c lf). diaconus, subdiaconus acolytus, exorcista, lcctor.
Si qui clerici in muluam csedem proruperint, abbas, monaclms in omni loco reprsesentent obse-
proul dignitas officioram in tali excessu contu- quium, sive in publico sive in grcmio ecclesioe.
ineliam pertulerit,! a pontifice dislrictius vindicetar. CAP. 500. — De sacerdotibus qui ministerium suum
CAP.292. — De eademre. Exeodem, eap. 7 (inter adimplere nesciunt, nec discere volunt. Ex concilio
fragmenia). Aurelianensi, cap. 6.
Frater iri fratrem si ausus fuerit mauum mit- Sacerdotes qui rite non sapiunt adimplere mini-
tere, legitimam discipilnam accipiat. sterium sutim, nec "discere juxta praeceptum epi-
viribus satagunt, et con-
CAT.293. — Quod seplem diaconi sufficiant in una- •scoporum suorum, pro
quaque Ecclesia. Ex epistola Fabiani papw, cctp. 2 I ) templores canonum existunt, ab oflicioproprio sunt
(epist. \\ initio). submovendi, quousque haec pleniter cmendata ha-
Sepfem ergo diaconi sunl in urbe Roma per se- beant.
plem regiones civitatis, sicul a Patrihus accepi- CAP.5U*.— Ut clerici non reputcntur qui sub nullius
mus, qui per singulas hebdomadas et Dominicosdies episcopi disciplina inveniuntur. Ex covcilio ^ari-
atque festivitatum solemnia, cum subdiaconibus et siensi, c 10.
acolytis ac sequentium ordinum ministris, injuncta (Dist. 93, c. Nulla ratione.) Nulla ratione clericr
sibi ohservent miuisteri?, ct parati onini hora di- aul sacerdotes habendi sunl, qui sub niillius episcopi
viuum ofljciumsint, et qmdquid eis jnjungitur-per- disciplina et providentia gubcrnantur. Tales enim
agendum .Sinilliteret vobis, prouf, opportunum fue- acepiialos, id est sine capite, prisca Ecclesise con-
rit, per singulas civitates est faciendum ut divinum suetudo nominavit.
absque ulia nrora aut negligentia studiose ac sd- CAP. 302. — Ut clerici liberi facli a dominis suis, eos
lenmiter agatur officium. Iwnorentcl carionke servianl. *£&concilio avud-Al-
tlieim [Aflcum] habito, c. 58.
CAP.291.— Deeademre. Ex concilio Neocmsariensi, NtiUus clericus ad gradum presbyterii promovca-
cap. 14 tur, nisi ut scriplum in canonibus habe'ur : Si eniiri
(Dist. 93, f, Dlaconi scpiem), Diaconi scplcm esse propter Dci dilcciionem quis.de servis suisquem-
'
507 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 308
quanr elegerit. el doeueril litleras, et libcrtali con- A solum in civitalibus, sed etiam in omnUus paroeciis
donaverit, cl per liitercessionem erga episcopum verbuur faciendi daremus presbyteris poleslatem,
^presbyterum effccerit, ille autem postea in stiper- ita ut si presbyter aliqua infirmitate prohibente per
biam elatus, missam dominis suis et canonicas ho- seipsum non potuerit pracdicare, sanctorum Patrum
ras servare et psallere renuerit, et eis juste-obedire, honriJisea diaconibus probatis [prob. deesl in orig.]
dicens se liberum esse, noluerit, et quasi libere cu- reeitentur.
— De clericis qui in rixa hilerficiunlur.
jus vult homo fiat, haec sancla sjnodus anatheinati- CAP.508. Ex concilio Triburiensi, c 50, cui interfuit Arnttl-
zat, et illum a sancta communione arceri judicat,
donec resipiscat et domino suo obediat secundum phus rex. ,
carionica prsecepta. Si autenr obslinato animo etharc (25, q. 8, cap. Qukunque clericus.) Quicunque
clericus aut in bello, aut in rixa, aut gentiliunr Iu-
conteropserit, accusetur apud episcopum qui eum dis mortuus fuerit, neque oblatione pro eo poslule-
ordinavit, et degradelur, et fiat servus illius, id est lur, sed in manus incidal
domini sui, sicul natus fuerat. Quisquis vevo talem non judicis. Sepultura tameu
privetur.
secum habuerit, posteaquam rem illitts prsedictam CAP.509. — De
presbtjleris qtti capitali crimine ac-
audierit, et domino suo non reddiderit, vel a se pro- cusati excusare se non possunt. Ex eodem concilio,
jecerit sive episcopus, sive comes, sive clericus, sive B c. 6 (Annectitur conc Arvern.).
laicus anathcmatis illius societate nodatus poenam De presbyteris qui de crimine fornicationis sive
excommunicationis luat. aliquo capitali flagitiq accusanfur, et non habent
CAP.505. — De illis qui fngam fralris celavermt. Ex collegas cum quibus se excusare [al. expurgare]
dictis Basilii. possinl, aul si forte lapsi fuerint, quomodo salisfa-
Si quis eum qui districtionem ecclesiastieam non ciant. In quoruro judicio neque ad dexleram neque
ferens, Tugam nreditari, cognoverit; si non stalira ad skiistram declinandum est, sed recta via gra-
prodiderit, proditionis illius participem se esse non diendum. (Dist. 28, c. Presbyter.) In concilio nam-
dubitet, et landiu a conventu fratrum est seque- que Neocsesariensi capitulo prinro scriptum est :
strandus, quandiu ille valeat revocari. Presbyter si uxorem accepcrit, deponatur ab ordine;
CAP. 504. — De illis qui presbyteros suos male tra- si vero fornicatus fuerit aut adulterium perpetravc-
ctaverint. Ex concitio apud Arvernas, c. 7. rit, amplius pelli debet, et ad poenitenliam redigi.
Si quis presbyterum proprium inhonorat, aut CAP.510. — Ut viri veraces et Dettm limenles in ci-
verbo, aut facto contumelianr fecit, landiu a limini- vitutibtis el vicis consliluanlur. Ex concilio Ro-
bus ecclesise arceatur, quousqueper condignam poe- llwmagensi, c. 9.
nilentiam satisfaciat. Ait enim Apostolus : presby - /-. Ut populus admoneatur-ut in Dominicis et feslis
teri qui bene prmsunt duplici honore digni habeanlur diebus onrnes ad vesperas et nocturnas vigilias, ci
(I Thn. v). Item alibi dicil : Obedite prwpositis ve- ad nrissam omnimodo occurrant, et ut decani in
stris, et subjecti estole eis (Hebr. xm). Et ceetera. civitatibus el in vicis publicis viri veraces et Deum
CAP. 305. — Ut nomen papm in ecclesiis sanciis limentes constituantur, qui desides et negligentes
recitetur. Ex concilio Vasensi n, cap. 4 (Vusensei, commoneant, ut ad Dei servitium absque occasione
c. 2). properent, etut ipsi decani sacramento astringantur,
Et boc justum visum est nobis, ut nomen domiui ut nulla interveniente causa, scilicet aut
amoris, aut
papse quicunque sedi apostolicse prsefuerit in vestris limoris, aut propinquitalis, aut muneris, negligenles
ecclesiis recitetur [nostris orig.] et transgressores reticeant, quin sacerdotibus pro-
CAP. 306. — Ut presbyteri el diaconi in villis habi- prias eorum culpas manifestent. Sacerdotum autenr
lantes summas feslivitales in civitalibus celebrent.
Ex concitio Arvernensi, c 14. erit ita eorum vitia zelo et amore divino cum debila
Si quis presbyter aut diaconus, qui non in civi- disciplina corrigere, sicut ipsi nolunt pro aliorum
tate canonicus esse dignoscitur, sed in villis habi- erralis sententiam juslse damnationis suscipere. Et
lans in oratoriis ofiicio sancto deserviens, celebrat ut dies fesli a vespere usque ad vesperam absque
divina myteria, feslivitates prsecipuas, Domini Nata- D opere servili cum debito honore celebrentur.
lenr, Pascha, Penlecosten, cl si quaeprincipales sunt CAP.siis 311. — Ne atiquis cleiicorutn induabus Eccle-
feslivitates reliquse, dehinc ne faciat comnionemus, facite connutneretur, 7 synodi, cap. 15.
Clericus ab instanti tempore non connumeretur
et nusquam alibi, nisi cuin episcopo suo in civitale
lesiivilates supradictas celebrct. Quicunque sunt in duabus Ecclesiis. Negotiationis enim esl Iioc et
cives laici natu majores, pari modo in urbibus ad turpis commodi proprium, et ab ecclesiaslica con-
suos in suetudine penitus alienum. Audivimus enim ex ipsa
pontifices prsedictis feslivitatibus veniant, et
dominis
ibi divina mysteria celebriler audiant. Quod si qui Dominica voce, quia, nemo polest duobus
servire, aut enhnunutnodio habebii et alterum diliget,
improba temerilate haec contempseiint, a commu-
nione pellanlur. aul unum suslinebil et altcrum contemnel (Lnc xvi).
CAP.507. — Ul presbyieris poiestas prwdkandi in Unusquisque enim secundum apostolicam voecm
sttis plebibus concedatur. Ex concilio Vasensi n, quo vocafus est, in hoc deJretnranere (J Cor. vri), ct
cap. 2 (verius m, c. 2). in una locari Ecclesia. Queeenim per turpe lucrum
Hoc etiam pro oedificationeomnium Ecclesiaruni, in ecclcsiaslicis rebus cfliciunlur, aliena consistunt
et pfo Tilililate loliiis populi nobis placuil, ul non a Dco; ad vitae vcro hujus nceessilatem sludia sunt
509 DECRETI PARS VI. — DE CLERICIS. 310
diversa. Ex eis ergo qui voluerit aequirat corporis A jus sanetoesedis auclorifate finianlur, sicut ab apo-
opportuna. Ait enim Aposlolus : Ad ea qum mihi slolis eorumque successoribus multorum consensu
opus eranl, el his qui mecum sunt ministraverunt episeoporum, jam diffinitum est. Nec in corutii
manus istm^(Act. xx). Et hsec quidenr in hac ser- Ecclesiis alii aut^prseponantur, aut ordinentur, an-
vanda urbe. Cselerum in villis quse foris sunt, pro- tequanr hic eorum juste lerminenttir negotia (5. q.
pter Inopiam hominum indulgeatur. 6, c Quatnvis.) Quoniam, quamvis liceat apud pro-
CAP.512. — Ante discussionemnon esse suscipiendos vinciales et metropolitanos atque primates, corum
accttsalores.Anacletus in tertio decretali suo (Evu- venlilare accusationes vel criminationes, non tameii
rislus ep. 2, unle ntcdium).
licel diflinireseeus quam prsedictum est. Reliquorum
(2, q. 7, c. Si qui sunt vituperatores. Si qui sunt
vero clericorum causas apud-provinciales et melro-
vituperatores aut accusatores episcoporum vel reli-
noii eos a politanos, et prinrates venlilare, et juste finire lieet.
quorum sacerdotum, oporiet judicibus Judicantem tanren oporlet cuncta rimari, el ordinem
Ecclesise audiri, antequam eorum discutiatur aesti-
rerum plena inquisitione discutere, inlerrogaiidi ac
mationis suspicio, vel opinio, qua intentione, qua
proponendi adjiciendique prsebita patientia ab eo,
lide, qua temeritate, qua vila, qua conscientia, ut ibi actio ambarum parlium limitata sit pleniter.
quove merito, si pro Deo, aut pro vana gloria, aut B CAP.517. — Non esse judkandum donec ulrinque
inimicitia vel odio, vel cupiditate ista prsesumpse- sil peroralum. Ibidem (consequenie). ,
rint, nec ne. Nec litigantibus jttdcx prius sua velit scnlentia
CAP.515. — Clericos non esse accusandos a laicis. obviare, nisi quando ipsi jam peractis omnibus nihil
Telesphoruspapa in primo decrelali stio omnibus habeant in quseslione quod proponant, et tandiu
episcopis(cap. 1).
Sicutlaici sseculares homines nolunt clericos re- aclio ventiletur, quousque ad rei veritalem perve-
nialur. Frequenler inler.Dgare oportet, ne aliquid
ciperein accusationibus el infamalionibus suis, ila
nec clerici debent eos recipere in pulsationibus suis, praeterinissuiii forte remaneat, quod adnecti conve-
in omnibus discrela debet esse et niat. (5, q. 5, Induciw non mod.) lnducise enim non
quoniam semper
et conversatio clericorum ac ssecula- modicoe ad inquircndum dandse sunt, ne aliquid
segregata vita,
rium laicorum. prsepropere agi a quacunque parle videatur, quia per
c Nihil
CAP.514. — Vulgtisnon esse recipiendtim in accttsa- subreplionem multa provenitinl: (2, q. \,
tione sacerdotutn. Pattlo vost in eodem decreluli contra.) Nihil tanren absque Iegitimo et idoneo ac-
(cup. 2). cusatore fiat. Nam et Dominus rtoster Jesus Christus
(6,17. 1, cap Sacerdotcs.) Sacerdotes quiproprio ' Judam esse furem sciebal, scd, qttia non est accu-
ore corpus Domini conficiunt, ab omnibus sunt obe- u salus, idco non esl ejeclus; et quidquid inter apo-
diendi [forte obaudieudi] et timendi, non dilace- stolos egit, pro dignitate roinislerii, raturn m'ansit.
randi aut detrahendi, quia a quibus se Domini po- Nam, si leges sseculi accusatores requirunt,'quanto
pulus benedici, salvari et instrui cupit, iiullatenus magis ecclesiasticse regulee?Doccnt enim terreslria
eos debet arguere, rrec vulgus in eorum accusatio- et humana quoesint ecclesiastica atque coeleslia.
nem suscipi. Populus enim ab eis docendus est et CAP.518. — Inlra provinciam e'xercendas pulsali
corripiendtts, non ipsi ab eo, quia non est discipulus eicliones.Ibidem (cap. 5, et in episl. 1 Felicis I).
sttpra magistrum (Matlh. xx). (Post pauca.)Dei ergo (5, q. 6, c. Si quis clericus.) De accusatoribus vero
ordinalionenem aecusat, qui eos qui ab eo consli- comprovincialibus ita legitur esse stalutum : Si
tuuntur saeerdotes accusat vel damnare cupit. quis super quibuslibet criminibus quemlibet cleri-
CAP. 515. —• Accusatori non esse credendum qui cum pulsandum crediderit, in provincia, in qua
absenleinaccusat. Ibidem post pauca (cup. i). consisiitille qui pulsatur, suas exerceat actiones,
Accusatores et accusatrones, quas legcs sseculi nec sestimet eunr alibi aut longius ad judicium pro-
non admittunt, et nos submovemus, et accusalori trahendum. Ulivero qui pulsatus fuerit, si judicem
omnino non credi decernimus, qui absente adver - suspcctum habuerit, liceat appellare.
sario causam suggerit ante utriusque partis juslam CAP.519. — Non esse jttdicandum cle absente. 'Ilem
discussionem. Nec hi qui non sunt idonei susci- (cx conc. Carih. iv, c. 50).
piantur ad accusationem, et omnes qui adversus (5, q. 9, c. Cuveant judices.) Caveant eliam judi-
Patres, id est sacerdotes [id est, sacerd. ubest ab ces Ecclesise, ne absenle eo cujus causa ventilatur,
orig.] armantur, infames esse censemus. Palres , senlentiam proferant; quia irrita erit, imo el cau-
enim omnes, id est sacerdotes, venerandi sunt, non sam in sjnodo pro facto dabunt. Proditoris vero nec
respuendi, autaccusandi vel iusidiandi. calumnia nec vox audiatur. Nemo eiiim debilorem
CAP.516. — Finiiiva tantum cleticorum judicia, de- amplius potest cognoscere, quani ille qui injuriam
ferenda ad aposlolicam sedem. Eleutherus papa ejusque sustinuit nequitiam.
duodecimoloco succedensPetro in primo decretali CAP.520. —
Quod laici non debeant clericos accu-
suo, Ecclesiis Galliw (ephtolw sum, c 2). sare. Fabianus hisecttndodecretctlisuo orienlalibus
De aceusationibus ergo clericorum, de quibus episcopis (cap. 2).
consulti sumus, quia Onrnes eorum accusationes (2, q. 7. c Sicul sacerdotes.)t Sicut sacerdotes vel
difficile est ad sedem apostolicam deferri, finiliva clerici reliqui a soecularium excludundur accusa-
tantum episcopcrum judicia huc deferantur, ut hu- tione, ita illi ab istorum sunt cxcludendi el alie-
511 D. IVONIS CARNOTENSISEPISCOPI 512
nandi criminatione. Et, sicut isti ab illis, ita et illi A venire concessum est. (3, q. 9, c. Omnia qum.) Om-
ab istis non reeipiantur ; quoniam, sicut Dominisa- Sia ergo quse adversus absentes in omni negolio
cerdotum segregata debetesse conversalio ab eorum aul Joco aguntur, aut judicantur, omnino vacuen-
conversatione, ita ct litigatio ; quia servutn Dei non tur ; quonianr abseiitem nullus addicit, nee ulla lev.
oporlet litigare (II Tim. n). Post puucu. Hsec ideo danrnat.
prsemisimus ut cognoscatur ab his quibus incogni- CAP.526. — Quodqtti ctimina inlendunt per se accu-
tum est, quia et sacerdotes quos sibi Domintts de sure debeunt. Lncius papa viqesimusprimus^a Pe-
omnibus ascivit, et suos esse voluit, non suntle- iro, in pritno decrelali suo, otnnibusepiscopis tam
Gallim quam Hispanim (cap. 2).
vitertractandi,ncc lacerandi, nec temere accusandi, (2, q. 7, c Crhninuliones.) Conslitui placuit ut
aut reprehendendi, nisi a magistris suis; quoniam criminationes
majorum natu per alios non iiant,
eorum causas sibi Dominus reservare voluit, et suo nisi
per ipsos qui crimina inlendunt, si lamen ipsi
judicio judicari [vindicari]. digni et irreprehensibiles apparuerint, et actis do-
CAP.521. -^De ordine cuusm, et numero personarum. cueriut
Item (ibidem non ila procul a fine). publicis omni se carere suspicione, atque
inimicitia et irreprehensibilem fidem ac conversa-
(4, q. 4, c. Nullus unquam.) Nullus unquain prse- r.
stunat accusator simul esse et judex , et testis; tionem ducere. (2, q. 6, c. Plucuit ul.) Unde placuit
ut a quibuscunque judicibus ecclesiasticis ad alios
quoniam in omni judicio qualuor personas necesse
est semper adesse, id est judices electos, el accusa- judices ecclesiasticos ubi majoreslauctoritas,sifue-
rit provocatum, audienlia non negetur.
tores, ac defensores, atque lestes. Similiter staluen- CAP.527. — Quw accusaliones recipi non debeant
tes apostolica auctoritate jubemus ne pastorera suum
Slephanus papa I, in secundodecrelali suo (cap.~~).
oves quse ei comnrissse fuerint, nisi in fide errave-
(3, q. 5, c. Accusalores.) Accusalores, et accusa-
r.t, reprehenderc audeanl; quia facta procpositorum tioues quas sseculi leges non recipiunt, et anleces-
oris gladio ferienak non sunt, neque potest esse di-
sores nostri prohibuerunt, et nos submovemus.
scipulus sttper magistrum (Matth. x). Nullus enim alieuigena aut accusator eoruni fiat,
•CAP.522. — Item non esse contradkendum uuctori
luti. Ibidem. aut judex. Iiem. (Idem supra, c. 315.) RepeUanlur
habilantes cum immicis et omnes laici quia infesta-
(11, q. 3,c. Qtti omnip.) Quiomnipotenlem Deum
meluit, nec conlra Evangelium, nec contra aposto- tionem blasphemise affectio iuimicitise incilare solet.
los , nec contra prophetas, vel sanctorum Patrum Nec iUi in vestra suscipiendi sunt accusatrone, qui
instituta aliquid agere uUo modo consentit. vos in sua nolunt recipere infamatione (5, q. 4, c
CAP. 525.—Depulsalisubi respondere debeant, ubi iu Nullus anathem.) Nullus enim anathematizatos su-
non. Idem in terlio decrelali suo (ad Hilariutn scipiat, nec a quoquam Credantur, quse ab eis vel
episc, c. 5). dicuntur vel consciibuntur. Eos dico anathematiza-
(q. 6, c. Pulsaius.) Pulsalus, ante judieem saum los esse, quos episcopi suis scriptis anathemaliza-
causam dicat, et ante non suum jucicem, pulsatus, verunt, aut eorum statuta anathematizant.
si voluerit, taceat: etut pulsatis quoties appellave- CAP.528. — Quod
per scriptum nultus sit accusan-
rinl, inducise dentur. dus. laem (cap. 4).
CAP.524. — De convkiis pro accusatione non ha- (2, q. 8, c. Per scripta.) Per scripta enim nullius
bendis. Idem (ibidem, puulo post). accusatio suscipiatur, sed propria voee, si legitima
(2, q. 3, c. De pmniten., disl. 1, c. Si quis iratus.) et condigna accusatoris persona fuerit, prsesente vi-
Si quis ergo iratus crimen aliquod euilibet temere delicel eo quem accusare desiderat, quia nullus ab-
objeeerit, conviciunr non est pro accusalione ha- sens aut accusari potest. aut accusare.
bendum; sed permisso tractandi spalio, id quod CAP.529. -- De incerlis judkiis. Felix papa I, xv a
iratus dixil per Scripturam se probaturum csse fa- Pelro, in primo decretali suo, Palerno coepistopo.
teatur: ut si forte resipiscens, quoe pro iracundia (Idem supra habetur, c. 318.) In re dubia certa
dixit, iterare aut scribere noluerit, non ut reus cri- non judicetur senlentia, nec ullum- judicium nisi
minis teneatur. (5, q. 6, c. Qui crimen.) Omnis ergo ordinabililer habitum teneatur. Si quis super qui
qui criuren objicit, scribal se probaturum. Revera buslibet criminibus clericum pulsandum.crediderit,
ibi semper causa agatur, ubi criinen admittitur. Et "in provincia irr qua consislit ille qui pulsatur, suas
qui non probaverit quod objecit, poenamquani intu- cxerat [al. exerceat] actiones, nec oeslimet eum ac-
leiit, in se paliatur. cusator alibiaut longius perlrahendum ad judi-
CAP.525. — De alieno judicio Cornelitts papa in cium.
secundo decretali suo Rufo episcopo(cctp.2). CAP.350. — De appetlalione ejus qui judices suspe-
cios habet. Idem (proximepost).
Nullus sacerdottim causam suam alieno commit-
- Ille vero qui pulsatus fuerit, si judices suspectos
latjudicio, nisi ad sedem aposlolicam fucrit appel licet appellare primales.
lalum ; sed unusquisque provinciales judices et habuerit, — Item
CAP.551. de eodem, et qum accusationes non
notos habeat, nisi aliquam vim temerarise multitu- sint recipiendm. Idem episcopis Gallim in secundo
dinis illic timuerit; aut infestos vel suspectos inibi decretali stio.
judices habuerit; pro quibus causis ad inajoris au- (3, q. 7, c. Infamis.) Infarois enim persona nec
ctoritatis judices, ct ad alias provincias appellare et procuralor potest esse, nec cognitor. (5, q. 9,
DECRETI PARS VI. — DE CLERICIS. 314
513
e. Absenle.) Absente vero advcrsario non audiatur A , Et si quis clericus accusans clericum in curiam in-
accusator, nec sententia absente parte alia a judice troierit, analhema suscipiat.
— J>e pelendis induciis Felix papa in
dieta ullam obtinebit firmitatem. Neque absens per CAP. 555.decretali suo Anaslasio ei jEgyptiis, c. 14
alium accusare aut accusari potest, nec affinis leslis primo
(Felix II, ep. 1, c. 8).
admittatur. Neminem ergo exhiberi de provincia ad ,. Cum ad judicium quis venerit, si voluerit et ne-
provinciam, vel ad comitatum oportet, uisi ad rela- cesse fuerit, inducise ei pelenti a Patribus conslitutse
tionem judicis ad quem fuerit appellatum, id est ut absque inrpedimento concedantur, el judices a se
actor semper rei forum sequatur. Si quis aulem jtt- electi tribuahtur, ut in loco ui.de est ille qui accusa-
dicem adversum sibi senserit, vocem appellationis lur, aut, si ibi aliquam tenrerarise multitudinis vim
exhibeat, quam nulli oportet negari. (3, q. 6, metuerit, locum eligat sibi congruum, quo absque
c Peregrina.) Peregrina vero judicia generali san- timore suos, si necessitas exposcerit, tesles habere,
ctione prohibemus, quia indignum est ul ab exter- et absque impedimento suain canonice senlentiam
nis judieelur, qui comprovinciales et a se electos finire valeat, quia multa per subreplionem evenire
debet habere judices. solent.
CAP. 532. — De orditw accusationis, el vhicuto R CAP. 556. — De differenliu ecciesiusikwei swculuris
"! causw. Idem, c. 17 (Eutych. pap., epist. 2,
inscriptionis Eutychitinus papa episcopis per Sici-
liam (epist. 2, c. 2). episcopis per Skiliam).
Accusationis ordinem talem et didicimus, et ser- (2, q. 6, c. Non ita.) Non ita in ccclesiasticis
vari jubemus, id est si quis clericorum in crimine agendum negoliis est, sicut in saecularibus. Nam in
vocatus quis vencrit,
impetitur, non statim reus sestimetur qui accusari ssecularibus, postquam legibus
in foro decertare coeperit aliquis, non licet ante
potuit, ne suspectam innocentiam faciamus. (2, q. 8, et
e. Quisquis.) Sed quisquis ille est, qui crirnen in- peraclam causam recedere. In ecclesiasticis vero di-
tendit in judicium venial, nonren rei indicel, vincu- cla causa recedere licet, si neeesse fuerit, aut si prae-
lum inscriplionis arripiat, custodiat simililudinem, gravari viderit.
babita tamen dignitatis aestimatione potiatur. Nec CAP.357. — De non permiscendis personis causw.
Ex cpistola decretali Datnasi papm ad Stephanttm
fore [patiatur, ne forte, orig.] noverit sibi licenliam archiepisc. Mauritunim (ep. 4, c. 7).
mentiendi, cum calumnianles ad vindictam poscat
(4, q. 4, c. Nullus introducatur.) Nullus introdu-
similitudo supplicii. calur personaliler (ad causam), sed aecusatores et
CAP.355. — Qui non sinl admitlendi, ad accusaiio- accusati aequa audiantur ralione, juxta quod gesto-
nein. Idein (consequenter). C rum ordo exigit. Accusatores vero et judices non
Hseretici omnes, et suspecti, et excommunicati, iidem sint, sed per se accusatores, per se judices,
' homicida.
quoque atque malefactr, fures, sacrilegi, per se lestes, per se accusati, unusquisque in suo
raptores, veneflci, adulteri, et qui raptum fecerint, ordinabiliter ordine. Nam inscriptio primo semper
vel falsum testimonium dixerint, seu qui sortilegos fial, ut talionem calumniator recipiat, quia ante
magosque consuluerinl [concurrerint, ortg.], nulla- inscriplionem nemo debet judicari vel damnari, cum
tenus ad aecusationem sunt admittendi. Nulli infami et sseculi leges hseceadem retineant.
unquanr, aut saerilego de quocunque negotio liceat CAP. 358. — De Maximo episcopo. Ex epistola
adversus religiosum Christianum, quamvis humilis Bonifacii papm -ad episcopos Gailiw,' cup. H 15
servilisque persona sit, testimonium dicere, nec de (Bonif. I, ep. 2).
qualibet ratione, vel inscriptione Christianum im- (3, q. 9, c. Decernimus.) Bonifacius episcopis
petere. Gallise.Decrevimus veslram debere inlra provinciam
CAP.334. — Sub quol testibus cujusque ordinis ac- essejudicium, etcongregari synodum ante diem Ka-
cusalio fieri debeal. Ex sytwdalibus oestis Sylvestri lendarum Novembrium, ut, si adesse voluerit, Maxi-
papw. mus prsesens, si eonfidit, ad objecta respondeat. Si
Preshyter autem cardinalis nisi in quadraginta D vero adesse neglexerit, dilationem sententiae de
quatuor testibus non damnabitur. Diaconus cardl- absentia non lucretur. Nam manifestum est confiteri
nalis constitutus urbis Romse, nisi in xxxvi non eum de crimine, qui indulto ettoties delegato judi-
condemnabitur. Subdiaconus, acolylhus, exorcista, cio, purgandi se occasione non utilur.
lector, osliarius, nisi (sicut scriptum esl) in septenr CAP.559. — De abjiciendis familiaribus hiimicis.
teslibus non-condemnabHur.. Testes autem et accu- Leo papa Anatolio episcopo (epist. 76).
satores, sine aliqua sint infarnia, uxores", et filios (24, q. 5, c. Illud sane.) Illud sane mihi pluri-
habentes, et omnino Christum timentes [praedican- mum displicere significo, quod intcr ditionis tuse
. les]. Testimonium clerici adversus laicum nemo clericos [ jurisdictionis luse clerici ] quidam esse
recipiat. Nemo enirn clericum quemlibet in pttblico dicuntur, qur adversariorum conveniant [ conni-
examinare praesumat, nisi in ecclesia. Nemo enim veanl] pravitati, et vesaniae[irse] vasis misericordise
clericus, vel diaconus, aut presbyter propter quam- vasa misceantur : quibus investigandis et severitate
Ubet causam intrelin curiam, nec ante judieem cin- congrua coercendis debel diligentia lua vigilanter
ctum causam dicere prsesumat, quoniam omnis cu- insistere, ita ul his quibus prodesse non potuerit
ria, a cruore dicitur et immolatione siiiitilacrorum. eorrectio, non parcat abscissio. Oportet enim nos
K4S D. IVONIS GARNOTENSISEPISCOPI 5IC
evangelici meminissemandali, qtto ab ipsa Veritale A . rum rerum officia censemus committenda. Quia si
praecipitur, ut si nos oculus, aut pes, aut dextera totum corpus ocutus, ubi auditus ? (1 Cor. xu.) Sicut
scandalizaverit manus, a compage corporis aufera- enim varietas merabrorum per diversa oflicia et ro-
tur, quia melius sit his in Ecclesia [sseculo] carere bur corporis servat, et pulchritudinem repraesentat,
membris quanr eum ipsis in seterna ire sttpplicia ita varietas personarum nihilominus per officia di-
(Muitli. xvm). Nam superlluo extra Ecclesiam po- stributa, et fortitudinera et venustatem sanctae Dei
sitis resistimus, si ab his qui intus surrt, in eis quos Ecclesise manifestat. Et sicut indecorum est ut hr
decipiunt, vulneramur. Abjicienda prorsus pestifera corpore humano alterutrum membrum alterius fun-
hsec a sacerdotali vigore paiientia est, quae sibimet galur offlcio, ita nimirum noxium simulque turpis-
peccalis aliorum parcendo non parcit. sinrunr, si singula rerunr minisleria, personis tot-
CAP.540. — Episcopum accusatum non esse deseren- idem non fuerint distributa.
dttm a stiis ante finem causce. In quinta synodo CAP.515. — Ubi
Stjmtnaclii papw (ex lib. Ennodii, in tv syti.). ficri debeant ecclesiastica. Ex prinia
epistola Cletnentis (post initiutn).
(8, q. 4, c. Nonne directa.) Nonnc directa sunt 1, c. Si ex fralribus.) Si qui ex fratri-
verba canonum, quicunque clericorum alr episcopo bus(11, q. habentqui infer se, apud cognitores sseculi
suo anle sententiae tempus pro dubia suspicione di- "; non negotia
judicentur, sed apud presbyteros ceclesise qiiid-
scesserit, manifestam eum manere censuram ? quid illud est dirimatur, et omnimodo obedlant
CAP.541. — De eodemin eadetn (proxime post). statutis eorum.
Lex ecclesiastica ponlificem ab aliis accusaltim,
sub luce non CAP.546. — De abominabili crimtne conspiralionis.
priusquam objecta constiterint, exigit Culixttts in secunda epislola (cap. 1).
relinqui. (II, q. 1, c. Conspiralionttin.) Conspirationura
CAP.542. — De dcposilioneejus qni archidiaconalum vero crimina in vestris pariibus vigere audivimus,
alterius invaserat. Gregorius natati episcopoSalo-
nilano (lib. u, hidicl. 10, ep. 14 el 16). et plebes contra episcopos suos conspirare nohis
mandatum est. Cujus criminis aslutia non soJmn
(7, q. 1, c. Eutn qui conlru.) Eum qui contra ju-
stitiae regulam in archidiaconatum alterius se pro- iufer CJiristianos abonrinalis est, sed etiam inter
vehi consensit, ab ejusdem archidiaconatus honorc etlinicos, et ab exteris legibus prohihifa. El ideirco
criminis reos non solum ecclesiaslicoe, sed
deponimus. Qui si ulterius in loco eodem mini- liiijus
strare prsesumpserit, se participatione communionis etiam sseculidamnanl leges. Et non sohim conspi-
sacroenoverit esse privatum. rantes, sed etiam consentientes eis. Anlecessores
„ vero noslri cum plurima lurba episcoporum, qui-
CAP.545. — Quod nnllam vim habeant injusta judi- '
ciu. Joanni- defensori Gregorius, c. 40 (lib. xr, cuiique eorum in sacerdotali honore sunt posili, aut
c. 50, vel episl. 52). existunt clerici, honore quo utuntur carere praece-
(2, q. 1, c. In prhnis.) Qttod quidam frater dc perttnt : coeleros vero communione privari, et ah
falsis se capilulis accusalum, neque aliquid ordina- .• ecclesia extorres fieri jusserunt, omnesque simul
lriliter faclum, sed injuste se asserit condemnatum, utriusque ordinis viros infames esse censucrunt: et
diligenter quoerendunrest, primo, si judieium ordi- non solum facientes, sed et eis consentientes. (23,
naliiliter est habitum, si alii accusatores, alii tesles q. 3, c. Justum esi.) Justunr est enim ut qui divina
ftierinl; deinde causarum qualitas, si digna exsilio contemnuiit mandata, et inobedienies Patrum exi-
vel depositione fuit, si eo preesentc sub jurejurando sluntjussionibus, severioribus corriganfur vindictis,
contra eum testimoniunr dictum est, si scriptis quatenus liinorem cseteri habeant talia committere,
actunr est, si ipse iiccntiam respondendi ac defen- et Deus gaudeat fraternitate ac concordia, et cuncti
dendi sehabuit. Sed ct dcpersonis accusantium ac sunrant severilatis ac bonitatis exemplum. Nani, si
testificantium subtiliter quocrendum est cujus con- (quod absit) ecclesiaslicam sollicitudinem vigorem-
ditionis, cujusve opinionis, et ne inopes sint, ne que negligimus, perdit desidia disciplinam, et ani-
forte aliquas contra pralfatum paslorem inimicilias D mabus fidelium profecto nocebitur. (3, </.4, c Con-
habuissent, utrum testiraonium ex auditu dixeiiut, spiraiores.) Hi vero in nullius sunt accusalione re-
aut certe specialiter se scire lestati sunt, si scriplis cipiendi, neceorum vel anathematizatorum vox,ullum
nocere aut accusare '
et
judicalum est, partibus prarsentibus sententia re- potest.
ctlata csl. Quod si forte hsec soleraniter acla non CAP.547. — De modoaccusandi. Dqmasus in se-
sunl, lieque causa probala est, quae exsilio vel depo- cunda epistola (epist. 4, c. 8).
sitione digna sit, in Ecclesiam suam modis onrnibus (5, q. 9, c. Ilabetur.) Habetur quoque In decretis
revocelur. Patrum, sancitum non fore canonicum, quemquam '
CAP. 514. — Ui shtgtilis personis singula Ecclesiw sacerdotum judicare vel damnare, antequam accu-
tribuanlur ojficia. Gregorius omnibus episcopis satores canonice examinatos praeseules habeat, lo-
(apud Joan. diaconum in Vitu B. Grcgorii, n. 54). cumque defendendi accipiat, id est inducias eccle-
(Dist. 89, c: Singula ecclesiastki.) Singula eccle^ siasticas ad abluenda crimina et_ coetera, nec extr.a
siastici juris officia, singulis quibusque personis, propriam fiat provinciam prima discussionis accu-
singulatim debere commifti jubemus. Neque enim satio, sine apostolica prseceptione, cui in omnihus
uni quamlibet exercilatie personse uno fempore dua- causis debet reverentia custodiri, quoniam el anti-
517 DECRETI PARS VI. — DE CLERICIS. 518
in suutrf ordinem recipi.
qua docet hoc Patrum regula ; in qua et imperialia A cis revcrtcntes debere
paritcr statuta concinunt. Quod ita non esse, etiam illud maxime quod de Pau-
CAP.548. — De eadein re. Idem in episiola ullitna lianislis dicfum est, poterit confirmare, a quibus ve-
(epist. 7, ad episc Italiw). uientes etiaur baplizari prsecipittntur. Nunquidnam
(5, q. 9, c Qui accusare.) Qui alium accusare curo de Paulianistis jubent, omnes qui ab hoereticis
elegerit, prsesens per se et non per alium accuset, revertuntur, erunt hoc exemplo baptizandi? Quod
inscriptione videlicet prsemissa. Neque ulltis unquam cum nullus audeat facere, de ipsis lanlum esse pree-
judieetur, antequam legitimos accusatores prseserr- ceptum ratio ipsa demonstrat.
tes habeat, locumqtte defendendi accipiat ad ab- CAP.581. — De his qui virginilatis sponsionemirri-
luenda crimina. lam fuciunt. Idem (conc. Ancyr; sub Sylveslro,
c 18).
CAP.549. — De curialibus ad cterum non protnoven-
dis. Innocentibus Victricio Bothoinagensiarchiepi- (27, q. 1, c. Quotquot.) Quotquot virginitatem pro-
scopo (episl. 2, c. II). mitteules, irritam faeiunl sponsionem, inler biga-
(Dist. 51, c. Prwterea frequenter.) Proeterea fre- mos censeanfur.
queuter quidam ex fratribus vestris curiales, vel CAP.552. — De peregre buplizatis. Ex concilio Eli-
quibusUbelpublicis functionibus oceupatos, clericos berilano, cap. 24.
facere contendunt : quibus poslea major tristitia (Dist. 98, c. Omnet qui.) Onrnes qui peregre
cum de revocandis eis aUquid ab imperatore prseci- fuerint baptizali, eo quod eorum minime sit cognila
ad clerunr non esse promovendos in
pitur, quam gralia nascitur de adscilo. Constal vita, placuit
eninr eos in ipsis nruniis [mimis] voluptales exhi- alienis provinciis.
bere, quas a diabolo inventas esse non dubium est, CAP. 355. — De servis sine consenstt dominorum
el ludorum aut numerum [mirnorum] apparatibus ordinalis. Gelasius Marlyrio el Justo episcopis.
aut proeesse, aut forsitan interesse. Si certe in Actores siquidem illustiis viri filii nos&riAman-
sollicitudo et tristitia diani graviter conqueruntur homines, suo juri dedi-
exemplum fratrum, quanr alios adhuc clericos, alios jam diaconos ordi-
ssepepertulimus, imperatore prsesente, cum pro his los, cum non solum
post niodernum (quod tanto-
ssepius rogaremus, quam ipse nobiscum positus co- nalos,
inferiores clerici ex cu- rutn pontificum collectione sub omnium saluberrinrae
gnovrsti, quibus non solum
ass^ensuconslat esse perfectum) hujiis-
rialibus, vevumetiam jam ex sacerdotio constitiiti, provisionis
molestia ut instabat. itrodi personas suscipi non debere, verum etiam, 9i
ingens redderentur,
forle in divinoecultum mililise, ante fuerint igno-
CAP. 550. — Quod id quod necessilas reperit pro qui eliminare prorsus, et exutos
remedio, cessante necessilale, debet utique cessare. rantia faciente suscepti,
Idem Bufo, et Eusebio Mucedonibus episcopis religioso privilegio ad dominorum possessiones jusla
(epist. 22, c. 5). debuerint admonitione compelli. Et ideo, fraires
(1, q. 7, c. Quod pro remedio.) Sacerdotum sum- charissiroi, eos quos supradicti viri actores in cleri-
ma deliberatio hsee fuit, ut quos Bonosus ordina- catus officio monstraverint allineri, discussos et
verat, ne cum eodem remanerent, ac ne fieret non obnoxios ac probatos custodito legum tramile sine
mediocre scandalum, ordinali reciperentur. Yicimus intermissione reslituite, ita ul si quis jam presbyter
(ut opinor) ambigua. (I, q. 1, c. Quod pro necessi- repeiitur, in eoiem gradu, peculii sola amissione
tate.) Jam ergo quod pro remedio ac necessilate permaneat. Diaconus vero aut vicarium praestet,
teroporis statutum est, constat primilus non fuisse, aut si non habuerit, reddatur. Residua officia sciant
ac fuisse regulas veteres quas ab aposlolis aut apo- neminem posse ab obnoxielate, si convincitur, vin-
stolicis tradilas Ecclesia Romana cuslodit, custo- dicari, quatenus ordine custoJito nec dominorum
diendasque nrandat his, qui eam audire consuerunt. jura, nec privilegia nlla ratione turbentur.
Sed necessitas temporis id fieri magnopere postu- CAP.554. — De eaclemre. Gelasius Herculentio,
labat. Ergo quod necessitas pro remedio reperit, Stephatw el Justo episcopis.
cessante necessitale, debet utique cessare pariter Nuper eteninr actores illustris feminse Placidise
quod urgebat, quia alius est ordo legitimus, alia petitorii oblatione conquesli sunt, Sabinum Marcel--
usurpatio, quam ad prsesens fieri tempus impellit. liancnsis sive Gusiliualis urbis antislilem, Anlio-
Sed canones apud Nicseamconstituli de Novalianis chum servtim juris patronse suse absentis dominse '
fieri permiserunt. Prius ille canon a Patribus instilu- occasione captata, ad presbyterii honorem usque
tus ponendus est, ut possimus advertere, vel quid, pcrductum , ejusque fratrem Leontittm clericalis
vel qualiter ab eisdem serisum sit vel proeceptum. officii privilegio decorasse. Et ideo, fralres charis-
(Can. 8, Nic. syn.) De his, inquit, qui nominant se- sirai, inter supradictos actores, et eos qui conditio-
ipsos catliaros, id esl mundos, et aliquando veniunt nis extrerase repetunlur, objectam cognitionem vo-
ad catholicam Ecclesiam, placuit sanetas et magnee bis nostra auctoiitate deputamus, ut, omni veritate
synodo ut accepta manus impositione, sic maneant discussa, sl revera Oirieclam sibi nraculam justitise,
in clero. Possumus vero dicere de solis hoc Nova- . refragalionis non poluerit ratione diluere, Leon-
tianis esse prseceptunr,nec ad aliarum liaereseoncle- iium clericum, quenr gradus praefinitus legibus non
ricos perlinere.Nam, si iilique de omnibus ita defini- defendit, ad sequendam eognitionis suee necessiia? '
rent, addidissent a Novalianis , aliisque hoereli- tem nrodis omnibus redhibete. Antiochum vero,
819 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 520 .
quia per sacerdotruin non ]am potest retolli, sr in jA quando promisit, ncque ego pater ejus calla aifaris
suam Ecclesiam in lroc in quo est honore, desiderat involutum [al. pallio alt. indutumi illum obtuli.
collocare, non velut reddilum sibi, sed habeat pro neque a quocunque sacerdote vel abbate, ut mos
/ninisteriorum celebratione susceplum. deposcit, benediclione percepta regulse unquam su-
CAP.555. — De revereniiu exhibenda ptius ordinatis.^ bactum fuisse monaclium [se fieri monachum sttb-
Nicolaiis papa Mkhaeti inweratori 'evisl. 8 ante jectum promisil]. Super his omnibus etiam pro-
medium). testalus est praefatus clericus Atho,'qttia si eo
(Dist. 21, c. Denique.) Denique, si in Epistola ad
tempore tam duroe observantise monasticam inlel-
Hebrseos legitur, quod minor a majore benedicatur lexisset
ut ratione etiam regulam, nunquam eumdem filiunr suum
(Hebr. vn), restat profe~c!o exigente Lambertum coegisset portare cucullam. Quaproptef
maledicatur. Si midem hoc ulique prsenoscentes pe- ~onsulle verba recolenles, quibus
riculosa tempora, illi qui ante nos fuerunt provi- Psalmographivolunlarie se Deo sacrificarepronuntiat (Psal. LIH),
dam in Ecclesiis eonsuetudinem fradiderunt, hodie- el voluntaria oris sui
- quc in Romana Ecelesia (quac magistra cst omiiium Dei oJisecrat beneplacita fieri in conspectu
ila ut (Psal. cxvm) : prsesentem, ut dictum
Ecclesiarum) imprselermisse servatur, nullus
est, clericum nomine Lambsrtum miuime debcre
sacerdos majori suo inlerveniente consacerdote cui- B existimavimus sub tali violentia fieri
monaciium.
libet rei benedieere nitatur. Sed et anterior slans ad Quod enim
quis non elegit, nec oplat, profecto non
pronuntiandum aliquam lectionem, benediclionem diligit. Quod autem non diligit, facile contemnit.
quidem postulat, sed ei qtiilibet inferior non audet Nullum qttippe bonum, nisi volontarium. Idcirco et
benedicere. Cur hoc? Nunquid benedicere peccatum Dominus non ferendam in via
est? Absit! De nraledicis enim, non benedicis di- virgam (Mutth. x),
per quam viotenlia ulli inferatur, prsecepit. Qua-
cit Apostolus : Quia regnum Dei non possidebunt
propter consullius agitur, si piis suasionibus con-
(•I Cor vi). Sed per hoc innuitur quantae censuroe temptum nrundi, et amorem Dei prsedicando,
freno inferiores quique ad suos judicandos praepo- violentiam inferendo ad ccelestem anrorcm quam
illum
sifos coercendi sunt, si his nec etiam benedicendi accenderitis. Unde omnium
vestrum charitati hanc
jus, illum penilus obtineant.
noslri apostolatus mandare decrevimus epistolam,
CAP.556. — De puero sine propria voiunlute cucul-
lalo. Nicotaus papa I omnibus episcopis in regno monenles alque prsecipientes, quatenus si ita est
Ludovki (inrescriptis Nicolai I lit. 15, c. 2). verum,, ut isfi dicunl, nullus episcopus vel abbas
(20, q. 3, c. Prmsens cleticus.) Praesens clericus seu monacJiorum reliquorum conventus monaslicis
nonrine Lambeiius, una cum patre suo nomine f, ( iJlum regulis invitum subjacere compellat; neqtie
Atho, quondam videlicet conrite, nunc autem cle- uilo nrodo fratres illius per hanc occasionem licen-
rico, ad limina apostolorum properans adiit prse- liam habeant patcrna seu materna illum, quod absit
senliam noslram, asserens q'ualiter idem pater ejus hseredilale privare, scd usque dura divina inspira-
in laicali adhuc hahitu [ordine orig.] in praediis lione compunctus propria volunlate regulis se sub-
propriis sedificasset mouasteria, duo voluutatem daf, licealillum a mundanis, et laicalibus remolum
gerens, ut post suum discessum praesens filiusejus vagationibus vel negoliis inter reJigiosos et eccle-
Lamberius in locum ei succederel. Quenr infra te- siasticos viros in canonica degere vita. Non enim
neram setatem inter 8 et 11 annum constitutum, putamus, quod ahsit! religiosos canonicos a sancto-
memoratus pater proprio arbitvio absque regulari rum monacliorum vila et consortio sejunclos^quia
institutione extra omnem ^oluntalem illius cucullam unusqitisque secundum Apostolum propriutn mer-
indtiit. Igitur, post quoddam ipsius temporis spa- cedemaccipiet secundum suum laborem (I Cor. vin).
littm, ut ipse dicit, Salomon episcopus eum eum CAP.557. — Quod clericus a suo excommunicattts
quibusdam aliis eidem Lamberto, absque patris obla- episcopo ab alio episcopo non est recipiendus. Ex
fione vel abbatis percepla benedictione, monaslicuwi concilio Sardicensi, ccip, 16.
illum induere fecit babitum, ul fertur, invitum, et JJ Osius episcopus dixit: Si hoc quoque omnibus
sub hac occasione paterna seu materna hseredilate placet, ut sive diaconus, sive presbyter, sive quis
a fralribus suis privalum esse, atque conlra omnem clericorum ab episcopo suo fuerit communione pri-
(ul dictum est) voluntatem suam quasi regularem vattts, et ad allerum perrexeril episeopum, et scie-
illum monachum permanere voluit. Superquaredi- rit^ ille ad quem confugerit, eum ab episcopo suo
fuisse abjectum, non oporlet ut ci communionem
ligenti cura investiganles, etiam sub adjurationepa-
trenr ipsius si verum diceret inlerrogavimus. Sed indulgeat. Quod si fecerit, sciat se eonvocatis epi-
idem clericus x\tlio respondit se lalem habuisse et scopis causam esse dicturum. Universi dixerunl: Hoc
habere voluntatem, ut suus filius verus monachus slatutum et pacem servabit, et concordiam cuslo-
fuisset, et in locum ei successisset. Sed sub teslifl- diet.
catione jurejurando Crmabat, quod quando piimilus CAP.558. —Ut clerici episcopis suis subjecli sinl. Ex
ei cucullam induit, idem LamJieitus semper reslitit concilio Chalcedonensi. cap. 8 (aciione 15).
et nunquaro se monaclium fieri consensit, sed de- (18, q. 2, c. Quidatn moiiach.) Clerici in paroeciis
mum ab insequentilitis monacliico liabitu violenter [ptochiis prig.], et in monasleriis, aut martyriis
indutus fuerit, asscrens quia nunquam reguiam au- constituti. sub potestate sint eius, qul in ea est ci-
S2i DECRETIPARS VI. — DE CLERICIS. ...;- - , 522
vitate episeopus, secundum traditionem sanctorum A vel civilis causa ftterit commota, si derelictoeccle-
Patrunr, nec per praesumptionem recedant a suo siastico judicio publicis judiciis purgari voluerit,
episcopo. Eos vero qui ausi fuerint rescindere hu- etiam si pro ipso fueril prolata sententia, locum
jtismodi institutionem quocunque modo, vel si no- suum amitlat; el hoc in criminali aclione [judicio
luerint subjacere proprio episcopo, si quidem fuerint orig.J; in civili verd perdat quod cvicit si locum
clerici personarum ordiuatione, subjaceant condem- Suum obtinere maluerit [voluerit otig.].
nationibus canonum.. CAP.363. — Quid agendum sit si provocatum fuerit
CAP.559.-— Z)eeadem re. Ex eodem (ibidem sed ex de ecclesiasticis, ad alios ecclesiasticos judices. Ex
alia versione). eodem, cap. 10.
Clerici qui pauperum disposilioni vel mouaste- (2, q. 6, c. Plaouit.) Hoc etiam placuit ut a qui-
riorum vel martyriorum prsesunt, sub polestate sin- buscunque judicibus ecclesiasficis ad alios judices
gularum civitatum episcoporum, secundum sancto- ecclesiasticos, ubi est majorauctoritas, fuerit pro-
rum eanonum traditionem perdurent, nec per suam vocatum, non eis obsit q\iorum fuerit soluta sen-
temeritatem episcopi sui moderationem declinent. tentia, si convinci non potuerint, vel inimico aninio
Qui autem littjusmodi dispositionem quolibet modo judicasse, vel aliqua cupidate aut gratia depravalos
subvertere ausi fuerint, et episcopo suo non obe- B csse. (2, q. 6, c. Sane.) Sane si ex consensu par-
dierint, si quidem clerici fuerint, canonicse damna- tiunr judices electi fueiint, etiam a pauciore numero
tioni subjaceant, si autem monachi aut laici sint, a quam conslitutum est, non liceat provocari.
communione suspendantur. CAP. 564. — Quid ad testimontum non sinl admit-'
tendi. Ex concilio Carlhaginensi vn, cap.~i.
CAP.560. — Quod noii oporteul cleticos, prmtermisso
episcopo, ad smculariajudicia commeure. Ex eodetn (2, q. 2, c. Testes autem.) Testes autem ad lesli-
conc, cap. 9. inonium non admittendos, qui nec ad accusationem
(11, q. \, c Si clericus.) Si -clericus adversus admilti proecepti sunt, vel etiam quos accusator de
clericunr habeat negotium, non relinquat suum epi- sua domo produxerit. Ad teslimonium autem infra
scopura, et ad ssecularia judicia concurrat; sed prius aniios quatuordecim setatis suse non admittan-
negolium agitelur apud proprium episcopum, vel lur.
certe (si fuerit judicium ipsius episcopi) apud arbi- CAP.565.— 'Quod electorum judicum sententia sperni
ifos cx ulraque parte electos audialur negolium. Si non debcat. Ex concilio Milevitano u, cap. 24.
quis vero contra haec fecerit, canouum subjacebit (2. q. 6, c. A judicibus.) A judicibus autem quos
correctionibus. Et si clericus adversum suum seu communis consensus elegerit, non liceal provocare.
aliutn episcopum liabeat eausam, apud audientiam Et quisquis probalus fuerit pro coiilumacia [per-
synodi provincise conqueratur [conquir. orig.). Si cont., orig.], nolle obiemperare judicibus, cum hoc
vero contra ipsius provincise metropolitanum epi- primoe sedis episcopo fuerit probatum, det Jitteras,
scopum episcopus sive clericus habeat controvcr- utiiullus ei communicet episcoporum,donec obtem-
siam, pergat ad ipsius dioecesis primatem; aut certe peret.
ad Constantinopolitanse regise civitatis sedem, ut CAP.366. —De contumacibus clericis, et adofficium
tardis. Ex conc. Agathensi,cap. 2.
eorum ibi proprium negotium exquiratur.
CAP.561. — Quod mininie liceut clericis transmi- (Dist., 30, c. Conlumaces.) Contumaces vero cle-
grare in aiiam civilatem, nisi pro perseculione. Ex rici, prout dignitatis ofdo permiserit, ab cpiscopis
eodem concilio, cap. 20. corrigantur. Et si qui prioris gradus elati superbia,
Clericos in singulis ecclesiis constitutos, sicut communionem fortasse contempserint, aut ecclesiam
jam decrevimus, non Ucere in alterius civitafis ec- frequentare, vel officium suum implere neglexerint,
clesiis ordinari, sed acquiescere in ea in qua ab ini- peregrina eis communio tribuatur, ita ut cum eos
lie ministrare meruerunt, exceptis illisqui proprias poenilentia correxerit, rescripti in matricula gradum
civitates perdiderunt, et ex necessilate ad alias ec • suum dignitatemque recipiant.
clesias migraverunt. Si vero quicunque episcopus CAP.567. •—Ul ciericus inconsulto cpiscopo suo ad
D smcularem judicem noh pergut. Ex codcm concilio,
post definitionem istarii ad alium episcopum peiii-
nentem clericum susceperit, placuit sanctse synodo cap. 32.
ct hunc qui suscipit, et eum qtii susceptus est, tan- (11, q. 1 et 2, c. Clericum.) Cleiiciis nec quem-
sseculafem judicem, episeopo
diu excommunicalos manere quandiu ipse clericus quam praesumat apud
non permittente, pulsare; sed qui pulsatus fuerit
ad propriam reverlalur ecclesiam.
non respondeat, nec proponat, nec adeal crimiuale
CAP.562. —Ul clerici publica judicia non appellent.
Ex conciiio Carlhaginensi m, cap. 9. negolium in judicio saeculari. Si quis vero seecula-
rium per calumniam ecclesiam aut clericum fati-
(II, q. 1, c Placuit.) De diversis ordinibus Ec- et victus fuerit, ab ecclesioe limini-
c.esise servientibus, ul si quis in causam criminis gare tentaverit,
' lius et calholicorum communione, nisi digne poeni-
iucurrerit, et abnuerit judicium ecclesiaslicum, de- arceatur.
beat periclilari, ut el filii saeerdotum speclacula tuerit,
CAP. 568. — Quod iiccat presbytero vel diucono a
ssecularia non adeant. Item placuit ul quisquis epi- cotnmunione suspenso, si necesse fuerit, baptizare.
scoporum, presbyterorum et diaconorum, seu cleri- Ex concilio Aurelianensi, cap. 8 (Aurel. 1, c. 14).
cbrum, cmn in ecclesia ei crimen fuerit intentatum, (Dist. 81, c. Si diaconus.) Si diaconus vel prc-
PATROL.CLXI. 17
523 D. IVONIS CARNGTENSIS EPiSCOPI 524
sl.yter pro reatu suo se ab allaris comniunione, sub A castrati, et moribus digni fuerint visi, lios canon
-pcenitentis cenfessione submoverint, sic quoque si admittit ad clericatus ofiicium promoveri. Si quis
alii dcfueiint, et causa certse necessitatis exoritur, autem sanus non per disciplinam rcligionis et absti-
1abscissionem
poseentcm baptismum liceat baptizare. nenlisa, sed per plasmali a Deo corpo-
CAP,369. — Utcierici si quid prwstilerint sine usttra ris, exislimans Iposse a se carnaJes conciipiscenlias
rccipianl. Ex concilio Tarraconensi, cap. 5 (sub amputari, casfraverit sc, non eum admitfi decerni-
Hormisda). mns ad aliquod clericatus officium. Quod si jam
(14, q. 4, c Si quis tlericus.) Si quis clericus in anle fuerat promolus ad clerum, proliibitus a suo
necessitate solidum prsestiterit, hoc de viiio vel de miriisterio
deponatur.
frumento accipiat, quod mercandi causa tempore —
GAP.575. Quod non ticeat diucono anle presbvterum
statuto dccretum fuerit venundari. Coeterum si spe- sedere, cap. 40.
ciem nou habuerit necessariam, ipsum quod dedit Non liceat arrle presbyterum diacono sedere, nisi
sine ulio augmento reeipiat. cum jussione presbyteri.
CAP.370. — Ut nulltis clericorum servum vel disci- CAP.376. — Ut ordinandus ad cliaconalum matri-
pttlum sttum ab ecclesia -extrahere audeat. Ex con- mpnio renttnliet, cap. 41 [cap. 59].
cilio Hilerdensi",cap. 8.
g (Dist. 27, c. Diaconus qui.) Diaconus qui eligilur,
(17, q. i, c Nullus cier.) Nullus clericorum ser- si conteslatus fuerit pro accipiendo matrimonio, et
vum auf diseipuluni suum ad ecclesiam confttgien- dixerit se non posse iu castitate permanere, Iiic non
tem extrahere audeat, vel flagellare proesumat. Quod ordinetur.
Quod si in ordinatione tacuerit, et ordi-
si fecerit, donec digne poenitcaf, a loco cui hono- natus
fuerit, et postea matrimonium desideraverit,
rem non dedit scquestretur [segregetur, orig.]. alienus sit a minislerio, et vacet a clero.
CAP.371. — De clericis qui monaciwrum propositttm CAP. 377. — Quod non ticeal cuilibel vasa Dominka
uppeiunt. Ex concilio Toletano, cap. 54 (Tol. iv, tangere. Ex eodem conc. cap. 42 (ibid. 41).
c. 49).
c. Clerici Clerici monachorum (Dist. 23, c. Non liceat.) Non liceat quemlibet mi-.
(19, q. i, qui.) qui nisteria nisi subdiacono, aut acoljio in se-
proposilunr appetunt, quia meliorem vitam sequi cretario tangere, vasa Dominica.
cupiunt, liberos eis ab episcopo in mouasteriis lar- CAP.578. — De tendenda coma clericorum el habitu
girl oportet ingrcssus, nec interdici propositum. ornato. Ex eodem conc cap. 66.
corum, qui ad coniemplationis desiderium transire (Dist. 15, c. Non oportet.) Ron oportet clericos
nituntur. comam nutrire et sic ministrare, sed allenso capite
CAP. 572. — JYestipendia clericorum a jure -alie- , palentibus auribus, et seeundum Aaron talarom
nentur ecclesiarum. Ex concilio Toletano vn, (J
tunicam [vestem , orig.] indacre, ut sint in habitu
cap. 5.
ornato.
(12, q. 2, c. Scepefil.) Ssepe fit ut proprielati ori-
obsistat CAP. 579. — De non ordinandis invitis vel dejicieKdis
ginis longinquilas temporis. Quapropter immerilis. Gregorius papa Natali episcopo in prhno
providentes deeernimus, ut si quis clericorum sli- iibro regislri (epist. 19).
pendium de rebus ecclesise cu|uscunque episcopi (Dist. 74, cap. Gesta qum.) Gesta quse nobis in
percipit largitate, sul) precarise nomine debeat pro- concilii vestri confecta secretario direxisti, in qui-
fessionem scriliere, nec per retentionern diuturnam bus arehidiaconus honoratus addicitur, plena esse
prsejudicium afferat ecclesiae, et qusecunque in usu cognovimus semine Jurgiorum, cum uno eodemque
perceperit, debeat utiliter laborare, ut nec rcs divini tempore una persona nolens ad sacerdotii ordinem
juris vldeantur aliqua occasione negligi, et subsi- provehitur, quee tanquam immewta a diaconatus of-
dium ab eeclesia cui deserviunt percipere possint ficio removetur. Et sicut jtistum est ut nemo cre-
clerici. Quod si quis eorum contempserit facere, scere compellatur invittts, ita censendum puto, simi-
ipse se stipendio suo videbilur privare. liter, ne quisquam insons ab ordinis sui minisferio
CAP. 373. — Quod clerkis servis ecctesiarum dare dejiciatur injuste.
debeant episcopi liberlalem. Ilem ex concilio I CAP. 580. — Quid agendum sit de rebus
Toletano is, cap. 9. lapsorum
clericorum, Gregorms Petro subcliacono (lib. i,
(Dist, 54, cap.,Qui ex familiis.) Qui ex familiis eap. 42).
ecclesiseservifuri devocanlur in clerum, ab episco- (16, q. Delapsis.) De Iapsrs sacerdotibus, vel levi-
pis suis libertatis necesse est ut percipiant donttm, tis, vel quolibel ex clero, observare te volumus. Ut
ct si honestse vitse claruerint meritis, tunc demum in rebus eorum nulla contaminatione misccaris, sed
majoribus fungantur officiis. Quos vero fiagitiis or- pauperrima regularia monasteria require, quse se-
dinaverit incorrigibilis noxa, perpetua servilus con- cuhdum Deum vivere sciuntur [sciunl], etin eisdem
ditiouis religet in catena. monasieriis ad poenitentiam lapsos trade, ut res la-
CAP. 574. — De eunuclds qui ab aliis fiunt, vel qui psorum in eodem loco proficiant, iu quo agere poeni-
sibi naturatia abscindunl. Ex deerelis Mqrtini papm, tentiam traduntur, quatemts ipsi ex rebus eorum
c. 215 (ex decrctis Marlini Bracarensi). subsidium habeant, qui de correctione eorum so!ii:
(Dist. 55,c. Si quisper wgriludinem.) Si quis pro citudinem gerunt. Si vero parentes habent, res eorunr
EBgriludirienaluralia a medicis habuerit secta, simi- legitimis parentibus denlur, ita tamen ut eoi um sti-'
liter et qui a barbaris aul dominis stullis fuerint pendia qui in poenitentiam dati fuerint, sufficieiiter
t;Qn DECRETI PARS VI. — DE CLERICIS. 52S
debeant procurari. Si qui vero ex familia ecclesia- A musundedigressi sumus. Nec si dua3aut trcs pariter
slica sacerdotes vel levifse, vel monachi, vel clerici, Dei ancillse morentur, solum ad ea decet ingredi
vel qtsilibet alii lapsi fuerint, dari eos in poeiiitentiam sacerdolem. Si quis hsec prsecepta non observaverit,
, volumus, sedres eorum ecclesiastico jurinon sublrahi. hpstis esl animse suse. Quod si post nosira monitg,
Ad ustim tamen suum accipiant unde ad poeniten- agapetas aliquis clericus amplius quoesierit amare
tiam subsistant, ne si nudentur, locis in quibus quam Christum, secundum synodalem regulam con-
damnaii [dati, orig.] fuerint, onerosi stinl. veniatur, et praecepla Patrum in NicoeadiiTmita ei
CAP. 581.— Qum pmna sequatttr occulle infaman- legantur. Jam-sero si convcrsus prscdicta reliquerit,
lem. Gregorius clero et populo Ravennw in libro consecuti sumus maximum Jucrum. Aliopiin talis
sexto regislri (l. v, ep. 50). ab Ecclesia anathematizandus est. Gerniinant enim
Quia [quidam, orig.] maligni spiritus consilio re- feminse cum viris hahitantes spinas, et arcana men-
pletus, contra Castorium notarium ac responsalem tiura acuto muerone percuiiunt. Proh nefas! Dolor
nostrum nocturno silenlio in civitatis loco contesta- est dicere, sed prseterire non decet, Clnisto istse vo -
tionem posuit in ejus crimen loqucntenr, mihique \ erunt nubere, non clericis.
eiiam de facienda pace callide contradicenlem , et CAP. 585. — Ut Cltrisiiani sclwlastici solmcismos
quia quisquis veraciter loquilur, semetipsum inno- 15 quorumdtim tolerenl sacerdotum. Augusiinus e.v
tescere no:i debet formidare, oportet ut publice libro De calechizandis indibns (cap. 9).
exeat, el qusectnique in tontesialione sttaloqui prse- (Disl. 58, c. Sedulo mon.) Sedulomonendisuntscho-
sumpsit, ostendat. Quod si non exierit, neque pu- lastici, ul liumilitale induti Chrisliani discant non
Jriiee confessus fueril, quisquis illc sit qui hoc contemnere, quoscognoverinl morunnitia qtiam ver-
agere prsesunrpsit, vel coiisensum in tantK iniquita- borum ampiius devitare, et corde casto linguam exer-
tis consilio prsebuit, ex Dei et Domini nostri Jesu citatam nec conferre aude'aiit, quametiam prseferre
Christi sentenlia [spiritu, orig.] definimus, ut sancli consueverant. (Paulopost.)His enim maximeutllecst
ejus corporis et sanguinis patiicipatione privatus nosseita csse proeponendas vcrbis sententias, ut prse-
sil. Si vero, quia latel et quoniaui nescitur, teneri a pouitur animtis corpori. Ex quofitutita malic debeant
diseiplina non valet, si lanti mali conscius, ct pro- veriores qtiani diserfiores audire scrmones, siciit
hibitus, corpus et sanguinem Domini percipere malle debentprudentiores quara formosiores habcre
-
prsesuniit, anathenialisultione percussus nl fallax ac amicos. Noverint etiam non esse vocem ad aures
paslifer, a saiiGloeEcclesise corpore sil divisus. Si Dei, nisi amici affectum. Ita enim non irridebunt si
qttis autem fortasse talis est, quenr nos hujus facti aliquos antistites et ministros Ecclesise forte ani-
auctorem ac parlicipem esse nescientes, ad cum C madverteriut, vel cum barbarismis et strlx'cismis
hona optantes epistolas transmittamus, ipsapro eo Deum invocare, vel eadem verba quaepronuntiant
apud omnipotenlem Deum deprecatio sit vacua. Sin non intelligere, perlurbateque distinguere, non quia
autem in eadem civitate egressus ad publicum, po- ista miniine corrigenda sunt, ul populus ad id quod
tuerit docere quse dixit, vel certe scicns seiion posse plane intelligil, dicat atnen, sed tamenpie tolcranda
quem scripsit oslendere, errorenr suunr fuei it aperte stint ab eis qtii didiceiint, ut sono in foro, sic voto
confessus, Dominici corporis el sanguinis participa- in ecciesia benedici. Itaque forensis illanomiunquam.
lione non sit privatus, neque a sanetse Ecclesise cor- forte bona dictio, nunquam tamen benediclio dici
pore alienus existat, quia rios apud omiiipoleiilem potest.
Deum cx nostris quclidie culpis agnoscimus, ut CAP. 584. — Pro cxcessu correciionis non csse ve -
quamvis -servato disciplinse uioderaroiiie, alioiuni niam petendam a subditis. Augustinus De vila cle-
tamen erratibus parcamus. ricorum (epist. 109, ud monachas).
CAP.582. •—De bigamis cl concubinuriis. Ilieron. in (Dist. 86, c. Quando nec) Quando necessifas disci-
epist. ad Oceanum (tomo II, htcipit Sophronius plinae moribus [minoribus , orig.] coercendis dicese
Eusebius). vos dura verba eompellit, si eliam in ipsis nroduni
Nullo pacto digamos vel concubinarum cafenis D vos excessisse sentitis, non a vobis exigitur, ut a
inserfos decet suhire ministerium. In Lqvilico scri- vobis subditis veniam postulctis , ne apud eos
quos
ptum est, ac proefinilum quales eligi debeant sacer- oportet esse sulijeclos, dum niniiunr servatur humi-
dotes. Sic habes : Et dixit Dominus ad Moysen : litas, regendi frangatur aueloritas. Sed lamen. pe-
Sacerdos uxorem accipiat virginem de semine pati ism tenda esl venia ab omniuin Domino, qui novit cos
suorum; viduanr vero et destituiam, aut a vivo quosplus justoforte corripitis, quanta bencvolcntia
nrarito derelictam non accipi.al (Levit. xxr). Bene diligatis:
audivi proecipiente Domino Moysi, qsiia nc-c uxor CAP.583. — Cur penniiluniur fttngi offtciissuis re-
debet sacerdoli digama convenirc, ne honorcm vertewes ab hmresi. Idem inepistola ad Bonijacium
polluat sacerdotii. Sicul iinius uxoris virum, sic unius (epist. 50, non ita procul a fine).
viri mandat uxorem. Si ergo clerieus monogamus (25, q. 4, c. Ipsa pietas.) Si, inquiunt, oportet, ui
faeiit, et uxor ejus diganra, iroli eum ministerio nos extra Ecclesiam et adversus Ecclesiam fuisse
applicaie; digamam enim duxit uxorem. Ilsec Tifo poeniteal, ut salvi esse possinrus, quomodo posf;
prsecepta Apostolus de ordinandis clericis dedit istam poenitenliam apud vos clerici vel etiam epi-
i Tit. i). Et quia liber Cnem exspeclat, ad id redea- scopi permanemus? Hoc non fieret, quoniam
827 . D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 528
revera (quod fatendum est) fieri non deberet , A schismatis fuisse manifeslatus est, cseteros corre-
nisi pacis ipsius compensalione sanaretur. Sed1 ctos, etiamsi extra Ecclesiam ordinati essent, in suis
sibi hoc dicant et mullo maxime humiliter doleantl honoribus suscipiendos esse censuerunt, non
quo
qui in tanla morte prsecisionisjacent,utisto quodami etiam foris ab unitate corporiS/Christi possent ha-
vulnere matris catholicoe reviscant. Cum enim prae- bere Spiritum sanctum, sed maxime
propter eos
cisus ramus inserilur, fit aliud vulnus in arbore, quos foris positi possent decipere, et a suscepiione
quo possit recipi ut vival, qui sine vila radicis per- illius muueris impedire; deinde ut etiam ipsornm
ibat. Sed^um receptus recipienti coaluerit, et vigor infirmitas lenius excepta intus sanabilis lieret,
jam
eonscquitur et fructus : si autem non :
coaluerit, ille nulla pertinacia claudente oculos cordis, adverstis
quidem areseit, sed vita arboris permanebit. Est; evidentiam veritatis.
enim et tale inserendi genus, ut nullo proeciso ramo i CAP.388. — De prmjudicio vitundo, Idem in epistola
qui intus est, ille qui foris est inseratur, non tamen ad cterttm, et -universam plebem Ecctesim Hippo"
nensis (epist. 157).
nullo, sed vel levissirao arboris vulnere. Ita ergo et '
isti cum ad radicem catholicam veniunt, nec eis (2, q. 1, c. Nomen presbyteri.) Nomen presbyteti
non ausus sum de numero collegarum eju»
quamvis post erroris sui poenitenliam honor clerica- propterea vel supprimere vel delere, ne divinse potestati, sub
aut fit „
tus, episcopatus aufertur; quideni aliquid
iu cortice arboris cujus examine eausa adhuc pendet, facere viderer
tanquam malris, coutra integrita-
tem severitatis : verumtamen quisTneque qui plantat injuriam, si illius judicium meo vellem judicio prae-
est aliquid, nequesjui rigat (I Cor. ni), ad Dei miseri- venire. Quod nec in negotiis saecularibus judices
cordiam precibus fusis coalescente insitorum pace faciunt, quando causse dubitalio ad majorem pote-
statem refertur, ut pendente relatione aUquid audeant
ramorum; charilas cooperit muililudinem peccatorum commutare.
Et in episcoporum concilio constitatum
(I Petr. iv). nullum clericum qui uondum convictus sit
CAP. 386. — Cur publke pasnitentes non sint in est,
clericatu. Item ibidetn (consequenter). suspendi a communione debere, nisi ad causam
(Dist. 50, c. Ut consliluerelur.) Ut enim consti- suara examinandam se non preesentaverit.
tueretur in Ecclesia ne quisquam post alicujus cri- CAP. 389. — De onere presbyterii. Augusiinus in epi-
minis poenitentia clericalum accipiat, vel ad clerica- stolaad Valerium episcopum (epist. 148).
tum redeal, vel in cleriealu permaneat, non despe- (Dist. 40, c. Ante omnia.) Domino beatissimo et
ralione indulgentioe, sed rigore factum esl disciplinae. venerabili et in conspectu Domini sinceriter cha-
rissimo patri Valerio Augustinus presbjier in Domino
Alioquin contra claves datas Ecclesise disputabitur
de quibus dictum est: Quse solveritis in terra, soluta C ' salutem. Ante omnia peto ut cogitet religiosa pru-
erunt in coelo (Malth. xix). Sed neforsitan etiam de dentia tua nihil esse in hac vita, el maxime hoc
eeeteris criminibus spe honoris ecclesiaslici, ani- tempore, facilius iet levius, et liominihus accepta-
mus intumescens superbe ageret poenitentiam, seve- bilius episcopi, aut presbyteri, autdiaconi, officio,
rissiuie placuit ut post actam de crimine damnabili si perfunctorie atque adulatorie res agatur, sed
poenitentiam nemo sit clericus, ut desperatione tem- nihil apud Deum miserius et tristius et damnabilius.
poralis altitudinis medicina major et verior esset Item nihil esse in hac vita, et maxime hoc tempore
humilitatis. Nam et sanctus David de criminibus difficilius, laboriosius, periculosius episcopi, aut
mortiferis egit poenitentiam, ettamenin honoresuo presbyteri, aut diaconi officio, sed apud Deum nihil
perstitit. Et beatum Pelrum quando amarissimas beatius, si eo modo nrililelur quo noster imperator
lacrymas fudit, utique Dominum negasse 'poeuituit, jubet. Quis autem iste sit modus nee a pueritia, nec
et lamen apostolus mansit. Sed non ideo supervaeua ab adolescenlia nrea didici. Et eo tempore quo diseere
putanda est posteriorum diligentia, qui ubi saluti coeperam, vis mihi facta est, mefito peccatorum
nihil detrahetur, humilitati aliquid addiderunt, quo meorum. Nam quid aliud existimem nescio, ut
salus lutius muniretur, experti credo aliquorum "• secundus locus gubernaeulorum mihi traderetur, qui
fictas poenitentias, per affeetatas honorum poten-" remum tenere non noveram.
tias. Cogunt enirit multas invenire medicinas, mul- CAP.590. — Dc inordinalo uccessu sanclimonialium.
torum experimenta morboruin. Yerum in hujusmodi Augtislinus in epistola ad Eusebium (epist. 69)»
causis, ubi per graves dissentionum scissuras, aon (21, q, 1. Subdiaconus.) Subdiaconus quondam
hujus aut illius hominis est periculum, sed populo- Spaniensis Ecclesise, vocabulo Primus, cum ah ac-
rum strages jacent, detrahendum estaliquid severi- cessu indisciplinato sanclimonialium prohiberetur,
tati, ut niajoribus malis sanandis clraritas sincere atque ordinata et sana prsecepta contenmeret, a cle-
subveniat. ricatu remotus est.
CAP. '587. — Citr Donatistm correcii mini&lrare CAP.591. — Ul transiens ab hmrelicts in humilitate
permissi sint. Ibidem (paulo\post). pmnitentim recipialur. Idem in eadem epistola.
Hoc erga istos ab initio servavit Africana catho- (Proxime post.) Ego, si Domino placet, istum
iica ex episcoporum sententia, qui in Ecclesia Ro- modum servo, ut quisquis apud eos propter discl-
mana intei Csecilianum et partem Donati judicave- plinam degradatus ad catholicam transire yoluerit,
runt, damriatoque uno quodam Donato qui auctor in humiliatione poenitentioe recipiatur, quo et
529 DECRETI PARS VI. — DE CLERICIS. 550
ipsi eum forsitan cogerenl, si apud eos manere A reparandum antiqui honoris [ordinis, ortg. et vict.]
voluisset. nieritum. Hsec diversitas hoc modo distinguitur»
CAP'.592. — Ul quisqtce alterius judicium suscipiat, Illos enim ad pristinos officii gradus redire canon
quod ipse de alio judicure velil. August. in epistola prsecepit, quos poenilentiee proecessit satisfactio et
ad Pascenliumcomitem Afrkanutn (epist. 174).
c. est ut digna pcccatorum confessio. At contra hi qui nec a
(52, q. 6, Iniquum esl.) Iniquum quisque vitiocorruplionis [correpli,on(jf.] emendanlur, atque
judicare de alio velit, et judicari de se nolit. hoc ipsum carnale delictum quod admittunt vindi-
CAP.595. — Ne clerici smcularia negolia traclent.
Epistolet Cypriani ad presbyteros et diaconos, ple- care quadam superslitiosa-temeritate nitunlur, nec
bemque Furnensem (epist. 9,/i6. i, alias epist. 66). gradum utique honoris, nec graliani communionis
(21, q. 5, c. Cypritinus.) Cyprianus presbyleris, accipiunt. Ergo ila est utraque dirimenda sententia,
et diaconibus, et plebi Furnis cousisfenlibus salu- ut necesse sit illos reslaurari in loco honoris, qui
tem. Jampridero -concilio episcoporum statutum est per pcenitentiam meruerunt reconcilialionem divinse
ne quis de clericis et Dei ministris tulorem vel pietatis. Nec immerilo hi consequuntur adeptse
curatorcm testamento suo nominaverit [constituat, [ademptse, orig.] dignitatis slafunr, qui per poeni-
orig.]; quoniam singtiU divino sacerdotio honorali, R tentiam recepisse nosciintur vilseremedium.
et in clcrico ministerlo constituti, nonnisi altari et CAr. 598. — Quare septetn anni abslhteniim pwnilen-
sacrificiis deservire, et precibus alque orationibus tibus injungantur. Ibidem.
vacare debeant. Scriptum est cnim : Nemo militans Nec ipsum quod canonum censura post septem
Deo, obligal se molesliis smculatibus, ut possii placere aunos remeare poenitentem in statum pristinum
ei cui se probavil (II Titn. n). Post aliquot versus. prsecipil, electione proprii arbitrii, sed potius sancti
Quod episcopi antecessores nostri religiose conn- Patres ex sententia divini judicii sanxerunt. Nani
derantes et salubriter providentes, censuerunt ne legitur quod Maria soror Aaron prophetissa dum
quis exccdens, ad tulelam vel curam clericum nomi- detractionis adversus Moysen incurrisset delictum,
naret, ac si quis hoc fecisset, non offerretur pro eo, Hiico stigmate leprse pereussa [perfusa, otig. ct Vicl.]
nec sacrificium pro dormitione ejus celebraretur. csl (Num. xn). Cumque peteret Moyses ul cmenda-
Ncque enim apud altare Dei meretur [merentur] relur, praecepit eam Dominus extra castra septem
nominari in sacerdotum prece, qui ab altari sacer- diebus egredi, et post emundationem rursus eam
dotes et ministros voluit [volunl] avocare. inlra castra admilti. Maria ergo soror Aaron, caro
CAP.594.—Deeadem re. Ex eadem epistola (ibidem intelligitur sacerdotis, quse dum superbise dedila
aliqucinlo superius). Q sordidissimis cogilationuniillecebris[contagiis,orig.]
(21, q. 5, c. Mollitiis.) Mollitiis et seecularibus maculatur, extra castra septem diebus, boc est,
rebus Iaqueisque obligari non debent, qui divinis extra collegium sanclaj Ecclesise septem annis pro-
rebus et spiritualihus occupati sunt, nec ad terrenos jicitur, ubi post emendalionem viliorum, loci vel
et sseculares aclus vacare. pristinse dignitatis recipit meritum. Et post pauca.
CAP.395.—Ilem de eodem, ibidem paulo inferius In fine autem epistolaj, hoc adjiciendum putavi, ut
(21, q. 5, c. Hi. qui in ecclesia.) Hi qui in ecclesia quotiescunque in gestis conciliorum discors sen-
Domini ad ordinalionem clericalem promoventur, in tentia invenitur, illius magis teneatur senlcntia,
nullo ab administratione divina avocentur : ne [nec] cujus anliquior et polior exstat aucloritas.
molestiis et saecularibus [molest. et laq. saecul., CAP.399. — De
diligcnli invesligutionejudicii Fru -
orig.~[negotiis alligentur : nec ab altariis et sacri- 'ctuosi episcopi (in ejus regula, c 4)
ficiis recedant, sed die ac nocte ccelestibus rebus el Qtieelibet causa in conveutu omniuin fratrum es_t
spiritualibus serviant. ventilanda, et juste ac subtiliter perscrulanda, ne
CAP. 596. — De eadem re. Idetn, ibid. in calce forte dolositate et malitia senioris innocens junior
epist. opprimatur. Rectori [adde: ab abbate velpraeposito,
Sacerdotum decretum religiose et necessarie ex
orig.] juxta personse acceptionem, non liceat
factum servetur a nobis. Simul et ceeteris fratribus D
neque aliquem fraudulenler, vel injuste.
detur exemplum, ne quis sacerdotes et ministros judicare, damnare ; sed, ut diclum est, spiritualium vel veri-
Dei allari ejus et ecclesise vacantes, ad saeculares dicorum fralrum in rebus est alia
hujuscemodi
nrolesfias devocet. Observari enim de csetero poterit,
ne quis ultra hoc faciat circa personam clericorum, tradenda, et retinenda sententia, qui sibi Dci judi-
ciura ponenles pra? oculis, non permittanl pessime
si quod nunc factum est, fuerit vindicatum,
animam innocenlis.
C\p. 597. — Qui clerici recipiendi sinl post lapsum, opprimere
qtti non Isidorus ad Massionem cpiscopum (inter CAP.400. — De his qui, post ordinationcm vel ante,
opera D. Isidori, De lapsu sacerdolis el repara- crimina publice commisentnt. Ex epislola Rabani
lione). archiepiscopi ad Heribaldum, ex concilio Hiler-
Quod in episloUs venerabilis fraternitas tua inno- densi, cap. 10 (Rabanus, c 1, lib. pmmlenlium).
tuil, nulla est in hujusmodi sententiis decrelorum (Dist. 50, c. De his.) De his vero visum esl nobis
diversitas intelligenda, quod alibi Jegitur in lapsu scribendum, qui sacros ordines habent, et ante vel
corporali restaurandum honoris gradum post poeni- pos.t ordinationem contaminatos in capitalibus cri-
tcntiam, alibipost hujusmodi delictum nequaquam mihibus se csse profitentur, In quibus, ut mihi vide-
E51 , D. IVONIS CAUNOTENSIS EPISCOPI 5*2
tjr haec distantia ejsse debdl, ut hi qui deprehcnsi X CAP. 404. — Qttid agendum sit de occutte infaman-
vel capti fuerint publice in perjurio, Tuiio aiquc tibus. Itcm.
lornicationc, et coeteris hujusmodi crimiuibus se- Qui fanrosain chaiiam ad cujuscunque injuriam
cunduni sacrorum canonum histituta a gradu pro- et maculam conscripseril in secrelo, et in publico
prio depo :antur; quia scandalum estpopulo Deitalcs affixerii, inveniendaniquc projeeerit, illum contra
personas superpositas [super sepos,, orig.] Iiabere, qttenr posita chariula esl non nocebit, nec fainse
quas ultra modum vitiosas esse constat. Nempe ejus aliquid derogabit: sed si invenlri potueril, qui
iude detrahmit homines sacrificio Dei, sicut quon- liujusmodi charluiam fecit,' constringalur ut probet
dam filiis HelipeccantibusfecisseIeguntur(J Reg.n); quoe scripsit. Qui si etiam quaa scripsit probare
et rebelles Iiinc atque contrarii cxistentes eortuli non potuerif, fusligettir, qui infanrare maluit quam
pravis exeroplis quotidie pejores fiunt. Qui autem de accusare.
— De presbytero caduco morbo lab"orait'e.
prsedictis peccatis abscondite a se admissis per CAP.405. Alexander II Genobardo Juvanensi [Yivaeensi, a/-,
occullam confessionem coram oculis Dei, prxsente Yiennensi Grat.\ ctrchiepiscopo,
etiam sacerdote, qui eis indicturus est poenitentiani
(7, q. 2, r. In lilieris.) In lilleris tuis contine-
conFueiitur, et semetipsos graviter deliquisse que- batur sic. Hic clcricus ordinem liabet presbylerii,
1untur, si se per jejunia et eleemosynas,- vigiliasque -j, sed
quia caduco rnorbo laboraf, et ipsi hoc imp,'a>
'Ct sacras orationes cum lacrymis purgare cerfave- sentiarum
agnovimus, non ausi fuiiuus ci concedeie
rint, liis etiam,gradu servato, spes venioede miseri- ul offerret, vel missam celebraret. Quia vero lan-
cordia Dei promittenda est.
guor non in culpa est, super liae re aucioritalis
CAP.401. — De injuriis Clericorum, el composiiione nostroe decreto consukndum [consulendo, Gratian.]
eoruin. Ex libru capiiulonitii (lib. v, c. 184). deliberavimus. Consulimus itaque ut si frequenter
Siquis miuistros ecclesise subdiaconum, Jectorem, hoc morbo fangitur, ab oblalione ornnimodis et
exorcislam, acohtum [ostiarium, orig.] injuriaverif, ntissarum celebratione prehibcatur. Ir.deeens cnim
a'it percusserit, vel plagiaverit [a/.,plagaverit], com- est et periculosissiinum ul hoc ei accidat, qualunus
ponat Jioc uipliciter, sicut solent componere paren- in coiisecrationc eucharisiite nrorJio victus cpileplico
ies ejus. Diaconi vero, presbyteri atque episcopi cada!. Si vero Dei misericordia convaluerit,
qtiando-
injitria in quadruplttm componatur. Reliquorum qtiidem rron culpa sed infirmitas esl in causa, euin
nuleiti clericorum injuria componatur sicut parcn- sacrificare jam non interdicimus.
tum eorum. Monachorum quoque qui secundum
CAP.106.'— De ordinalis-ab ex communicutis. Ur-
regulain in monasferio vivunt, injuria dupliciter £. banns bccundus Gebbardo [Gebeurdo] Consianlknti
componatur, secundunr genealogium suam, et [ul, episcopo.
orig.] reverentia sit Deo ct Ecclesioe, etpax eis qui (9, q. 1, c. Abexeommunicalis.i oi aoexcommu-
il!i serviunt. nicalis quondam tamen calliolicis episeopis ordina-
Siraoniace ordiiies ipsos non accepc-
CAP.402.-—Quomodo canonici in claustro vivere de- los, siquiJem
beant. Ex lib, v Capitulorum, cap. 185 (c.,115). rint, et si episcopos ipsos Sinoniacos non fuisse
const. dist. c. In In consliterit, ad hoc si corum religiosior vila et do-
(De 5, omnibtts.) omnibus ctrinoe
humana decre- proerogativa visa fuerit promereri, poenilcn-
igilur, quantum permittit fragilitas, tia indicta quam coiigruanr duxeris, in ipsis quos
vimus ut canonici clerici canonice vivant, obser-
vantes divinse Scripturae doctrinam, et documeuta acceperunt ordinibus, permanere perniittas. Ad stt-
sanctorum Patrum, et nihil sine licentia episcopi periores autem ascendere non concedimus, nisi ne-
cessitas cl ulilitas maxima"l!agitaverit, et ipsorum
sui vel magistri eorum incornposite [composite,
, sancta conversatio et hoc tamen ipsuf»
orig.] agere prsesumant. In unoquoque episcopatti rarius cum cautela promeruerit, est proecipua concedendum.
ul sirotil manducent et dormiant, ubi his facultas id
faciendi suppetit; vel qui de rcbus ecclesiasticis CAP. 407. — J>emodo reconciliundi. Idem Anselmo
Mediotanensi archiepiscopo (epist, 4).
siipendia accipiunt in suo clatislro maneant. et sin- 0
Discretioni nostroe videtur, quatenus secundum
gulis diebus mane prima [primo] ad leetiouem
, veniant et audiant quid cis imperciur. Ad mensam prsecepti nostri tenorem, quando -secundum Ecele-
vero similiter lectionent audiant, cl obedieiUiam sioe vcstroe morem sacros daturus quibuslibet aliis
secundum canoites, suis magistris faciant [exhi- ordines, benedicere cceperis, eos quos lua duxerit
beant, orig.]. solertia recorrciliandos, inter benedicendum ct nra-
' CAP.403.—Ul analliemati&enlur nus imponendum iacias interesse, quibus eaetera
qui clericis injtirias omnia consecrationis instrumenfa proeter unctionis
iiifemnt. Ibid. cap. 191.
explebis, et sic ad saneta ministeria reconciliabis.
Quicunque judex, aul ssecularis presbytero, aul - CAP.408. — Ut nullus hmcularis
aut cuilibct aut de svper clcrkos ha-
diacono, clerico, junioribus, beal poiestatem. Urbanus II Radvlpho coiniii
absque audienlia episcopi vcl archldiaconi', aut (epist. 14).
archipresbyteri, injuriain infcrre prsesumpserit, ana- Nosse te volumus quia nulli soeeulari Domino po-
fhema ab' ciauium Ca.ribliau.orum consortio ba- testatem in clericoi haberelicet; sed omncs clcrici
tteatuv. episcopo soli cssc debenl subjccti. Quicunquc vero
533 DECRETI PARS VI. — DE CLEIUCIS. 554
aliter prsesurapserit, canonicoe procul dubio senten- A i in seminibus non peccal terra, quae confoyel; non
lioe subjacebit. senren quod in suleis jacitur; non humor et calor
CAP.409. — De co qui shie subdiaconaiu factus est quibus femperata frumenta in germen pullulant,
diaeonus. Alexander secundus Rumaldo Grimaldo sed, verbi gratia, fur et latro qui fraude et vi eripit
Gonstanliensiepiscopo;
scmina. Sic genus htimanum recipit terra, id est
(Dist. 52, c. Sollkiludo.) Sollicitudo "dilectionis
vulva, quod suum cst, et receptum confovet, con-
iusestuduit consulere, uirum porlilor istarum litte-
fotum corporat, corporatunt in menrbra distiuguit;
rarum diaconatus et presbjieratus officiuin sil ido-
et inter illas sacii venlris angustias Dei manus sem-
neus peragere, nec ne: cum ad id prsepropero cursu
per operalur, idemque esl corporis Creator el ani-
videlicet sine subdiaconatus ordine, negligentia po-
mse. Noli despicere bonitatem figuli qui le pla-
tius quain superbia cognoscatur ascendisse. Unde
smavit et fecit ut voluit; ipse est Dei virtus, et Dei
nos consulendo charilati tuse, mandamus ut ab of-
Cor. i) quse in utero Yirginis sedificavit
ficio sacerdotali.eum prohibeatis, donec proximo sapientia (J
sibi domum. Jephte inter viros sanctos aposloli voce
Quatuor Temporum jejunio subdiaconalus ministe- numeralus meretricis est filius (Judic. u).
rium sibi rite imponas, et sic deinceps ad (Hebr. n)
majora Esau ex Rebecca et Isaac hispidus tam mente quam
officia eum redire concedas.
B corpore (Gen. xxv), quasi bonum triticum in lolium
CAP.410. —De filiis sacerdotttm Decretum Grego-
rii VII et Urbuni II (conc. Melfilanum, c 14). avenasque degenerat, quia non in seminibus, sed in.
causa vitiorum esl atque virtu-
(Dist. 56, c Presbyterorum.) Presbyteroruiri filios voluntate noscentis
a sacri allaris ministeriis removendos decernimus, tum.
— De eodem Chrysoslotnus super Mal-
nisi aut in coenobiis, aul in cauonicis regularibus CAP. 414. Maltli. Judas aulem ge-
thmum homilia7>(ctdlocum
[reg. non habetur in orig.] religiose probati fuerint nuit Phares, c. 1).
coiiversari. (Dist. 56, c. Nunquam.) Nunquam de viliis eru-
—
CAP.411. De stabililate canonicorum regularium. bescamus parentum, sed unum illud quoeramus
Urbanus II abbali S. Rttfi.
semper, amplectamurque virtulem. Hujusmoiii enim
Siatuimus ne professionis canonicse quispiam,
etiamsi alienigenam habeat matrem, etiam si forni-
postquam Dei vice super caput silri hominem iorpo- catione
levitatis vel districtioris pollutam, vel quoliliet hujusmodi dedecore
suerit, alicujus instinctu, nihil iaroen de ejus aut vililate fusca-
sordidatam,
religionis obtenlu, ex eodem claustro audeat sine si fornicalorem
abbatis toliusque congregationis permissione qisce- bitur, aut crimine polluetur. Qtiod
ipsum ad meliora conversum nequaquam prior vifa
dere; discedentem vero nullus abbatum, vel episco- r
' commaculat, multo nragis ex nrerelrice natus et
porum, et nullus monachorum sine communi litle-
rarum cautione, suscipiat. adullera, si propria virtute decoretur, parenlum
suorum non decoloratur opprobriis. Ilem. Non est
CAP.412. — De ordinalis a non stiis episcopis. Ut ba
nus Hugoni Lugdunensi episcopo. omnino, non est nec de virtute, nec de vitio paren-
laudaudus aliquis aut culpandus, nenro iu-
(9, q. 2, c. Lugdunensi.) Lugdunensis Ecclesise [pa- fum aul
de vere aut obscurus aut clarus est. Imo etiain, ut
roehise, Gr. et Vict.} clericos, quos contra slaluta
canonum aballerius paroecioe episcopis ordinatos consideratius aliqttid dicamus ac expressius, nescio
litterarum tuarttm signilicatione monstrasti, cum quoinodo magis ille resplendet, qui nalus est ex pa,-
tamen
graduum suorum honore recipere religionis tuoepo- renlibus a virtutibus prorstts alienis, ipse
terit pruderitia, si eos alias canonice et sine pravi- fuerit de virtute mirabilis.
tate aliqua consliterit ordinalos ; si lamen eorum CAP.415.— De eodem. Sentenlia Augustini de bono
vitam probabilem id indulgentise perspexeris prome- conjugali, cap. 16.
reri (Vide Socralem, ecclesiasticm Historimlib. vi, (Dist. 56, c. Undecnnque.)Undecunque nascantur
si parentum vilia non sectentur et Deum
c 12 et 15). Legimus quippe sanctum Epiphanium homines,
t recte colant, honesti et salvi erunt. Semen enim
episcopum e dioecesi sancti Joannis Chrysostomi hominis ex
U qualicunque homine Dei creatura est,
quosdam dericos oidinasse. Quod sanclus vir om-
et eo male utentibus male erit, non ipsum ali-
nino nou feeisset, si eis detrimentum fore perpen-
deret. Quos ergo reeipiendos moderatio tua arbi- quando malum erit. Sicut autem filii boni adultero-
trata fuerit, injuncta satisfactionis gralia, propter rum nulla defensio est adulterii [adulterioruro, orig.
Ecclesiam quam offenderiint, congrua pcenitentia, et Vict.], sicmali filii conjugatorum nullum crimen
miserationis intuitu, in suo quemque honore reci- est nuptiarum.
pies, salva in omnibus sanctorum canonum disci- CAP.416. — Item de eodem. Idem in epistola ad
plina. ' Hieronymum presbyierum de origine animm (evist.
28, in medio).
CAP.415.— JVonobesseinlwnestatem parentum fitiis -Illud quod in libro adversus Rufinum posuisti,
Jwnesie vivenlibus. Hieronymus in epislola contra
Rufinum(lib. u,ep. adPammachiadversus terrores^, quosdam huic senlentise calumniari quod Deum
Joannis Hierosolym.). dare animas adulterinis conceptibus videatur indi-
'
(Dist. 56, c Nasci de adulterio ; hic varial ordo ca- gnum, unde conantur astruere meritis gestse ante
pitnm in Viclor.) Nasci de aduiterio non est ejus carnem vitse, animas quasi ad ergaslula hujus mun-
culpa qui nascitur, sed illius qui gencrat. Quomodo di juste posse perduci : non mc movcl mulfa cogi-
S5S D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 556
tantem, quibus hsec, calumnia "possit rcfutari, Et A stolici, cselerorumque Roroanae Ecclesiar episcopo-
quod ipse respondisti, non esse vitium sementis in rum, et reliquorum sacerdolum, sive orientalium et
tritico, quod furto dicitur esse sublatum, sed in eo Graecorum patriarcliarum et multorum sanctorum
qui frumentum furatus est; nec ideirco terram non episcoporurn et sacerdotum, nec non el nostrorum
debuisse gremio suo semina confovere, qui sator episeoporum omnium, cseterorumque sacerdolum ac
•immunda ea projecerit manu, elegantissima simili- levitarum auctoritate et consensu , atque reliquo-
piio est. Quam et antequam legerem nonnullas rum fidelium et cunclorum consiliariorum nostro-
{iiullas orig. et Viol.] mihi objectio ista de adulteri- rum consultu diffinitum est, omnes vos utriusque
nis fetibus, in hae qusestione faciebat angustias, ge- , ordinis ministros scire volumus. Statutum est nam-
neraliter intuenti multa bona Deum facere, etiam de que ratione et neeessitate atque auctoritate prae-
nostris malis nostrisque peccatis. Animalis autem dicta, consultu omnium , ut quotiescunque cui-
cujuscunque crealio, si habeat prudentem piumque quam sacerdoti crimen imponitur, si ipse aceusator
consideratorem, ineffabilem laudem Creatori exci- talis fuerit, ut recipi debeat (quia quales ad accusa-
tat, quanto magis creatia non cujuslibet animalis, tionem sacerdolum admitti debeant in canonibus
sed hominis? pleniter expressum est), si autem, ut dictum cst,
CAP,417. — De baptismo, et parentum sacrilegio in " ille accusator qui canonice est recipiendus, eum
filiis. Augusiinui ad Bonifacium de bapiismo cum legitimo virorum numero et bonorum lestium
(epist. 23). approbare in conspectu episcoporum poterit, tune
(1, q. i,Jam itaque.) Jam itaque cum homo in
canonice dijudicetur, et si culpabilis inventus fuerit
seipso est ab eo qui genuit, alter est effectus, pee- canonice damnetur. Si vero ettm
cato alterius sine sua consensione, non tenetur ob- texlti supra scripto prse-
noxius. Traxitergo reatum,quia unus erat eum illo, hoc canonice approbare ipse accusalor minime potuerit, et
ct in illo a quo traxlt, quando quod traxit admissum dijudicetur. lpse ergo sacerdos si su-
est. Non autem trahit alter ab altero, quando sua suis gpiciosus aut incredibilis suo episcopo aut reliquis
vita est unde dica- consacerdotibus, sive bonis et justis de suo po-
unoqnoque propria vivente, jam vel de sua plebe hominibus fuerit, ne in crimine
tur : Anima qum peccaverit, Jpsa morietur (Ezech. pulo aut prsedicta suspicione remaneat cum tribus aut
xvm). Ut autem possit regenerari per officium vo- vel seplem bonis ac vicinis sacerdotibus,
luntatis aliense cum offerturconsecrandus, facit hoc quinque
unus spirilus, ex quo regeneralur oblalus. exemplo Leonis papae qui duodecim episcopos in
sua purgatione habuit, vel eo amplius si episcopo
CAP,418, — Quod infamis de propria possit ctgere suo visum fuerit, aut necesse propter tumultum po-
cansa. Felix papa tertius, secundo decretali suo "
puli perspexerit, et cura aliis bonis et justis homi-
episcepis Galtiw. nibus se sacramento coram populo, super quatuor
(i,q. 6, el 5, q. 10, c. Si accusatorum.) Si accu- evangelia dato, purgatum Ecclesiae reddat. Si quis
satorum personae in judicio episcoporum culpabiles autem scire flesideral qualestestcs ad accusationem
apparuerint, ad arguendum non admillantur, nisi sacerdotum recipi debeant, et quid [quidquid orig.
proprias causas asserere, et non tamen criminales, et Grat.] de accusatore faciendum sit, pleniler in
vel ecelesiastieas voluerint. eanonibus reperire polerit.
CAP.419. -— Qtiomodopurgare se debeani accusati CAP.420. — De eadem re. Ilhictnarus Remortim
sacerdoies. Decretum et responsio Leonis papm ad
Carolum imperatorem (eapiiul. XLV,C. 51, ct XLVII, episcopus ct plebis Dei famulis dileclo fratri ,et
venerabili coepiscopo Joanni salutcm (epist. 55).
c. 285).
(2, q. 5, c. Omnibus vobis.) Omnibus vobis visum (2, q. 4, c. Si mala fama.) Si malafama ex simi-
liludine per paroeciam de presbytero cxierit, et accu-
[visu, orig. el Vict,], aut auditu notum esse non du-
bitamus, quod ssepissime, suadente anliquo lioste, salores ac testes lcgales defuerint, ne contra aposlo-
sacerdotibus crimina diversa objicianlur. Sed qtto- lum, infirmorum corda de mala fanra presbyleri.
niam qualiter ex eis ab his ralionabilis examinatio D percutiantur, etnevitupereturminisferiumnostrum,
et satisfactio fiat, licet lempore borrse memorise do- neque securiores presbjieri existentes, licentius in
mini genitoiis vestri [nostri] Pippini, sive priscis peccalum labanfur, secundum decrela majorum,
sibi vicinis presbyteris, quos sci-
temporibus a sanctis Patribus, et a reliquis Jionse cum denominatis
devotionis hominibus- saepissime ventilaturo fuerit; mus se nolle perjurare, sacramento famam suam
nos tamen pleniter, et ad liquidum diffinitum repe- pUrget.
rire minime quivimus. Nostris quippe temporibus CAP. 421. — J>eclerkis aposiutis. Constilutio scxta
idipsum a sanetis episcopis, et reliquis sacerdotibus, ex lib. constitutionum, cap. 7.
ac cseleris ecclesiaslicee dignitatis ministris vestris (Justin. imp. Novell. constit. 6.) Quisquis sive le-
[nostris] in regnis seu in aliis Deo degentibus, no- ctor, sive subdiaconus, sive diaconus, sive presby-
bisque una cum eis ageritibus seepissime propter ter, clericalus honorem contempserit, elin aliam vi-
mullas et nimias reclamationes, quse ex hoc ad nos lam transierit, duorum alterum vel curiali condi-
cx diversis parfibus venerunt, ventUatum cst. Sed tioni cum suis facultatibus subjiciatur, vel s?
qualiter eonsultu domini cf Patris nostri Leonis apo- plures curiales civitas habeafr, sive iose vilior sfi,
U557 DECRETl PARS VI. — DE CLERICIS. 5^8
ad officiaiem conditionem tradatur taxeoticam (78). A , stantias suas in monasterio consccrari. Nam ante
CAr. 422. — De caslitate clericorum. Constitutio introitum liberam babent facultatem, quomodo vo-
Irigesima seplima cap. 28. luerint bona sua distribuerc. Postqtiam autem in-
Clericus qui super lectores et cantores est, veluti traverint, talem licentiam non habent, quamvis libe-
subdiaconus vel diaconus, nullas nuptias contrahere ros habeant.
audeat, alioquin a sacerdolio cadat. Lector quoque, CAP.427.—Apud quosjtidices qum catism clericorum
si secundas contraxerit nuplias, ad majorem|gradum sint termhiandm. Constitutio octoueshna terlia,
ordinis ecclesiastici prohibetur accedere. Laicus cap. 1.
etiam si appareat uxori conjunctus esse quse alium (11, q. 1, c. Si quis cutn clerico.) Si quis cum cle-
maritum habuit, aul si non jure conjunclus sit, rico litigium habueril, si quidem de causa.pecunia-
aut si ipse aliam uxorem habuit, neque subdiaco- ria, adeat prius episcopum cujus judicio clericus
nus neque diaconus neque presbyfer fieri potest. Et suppositus est. Ille autem, sine damno et sine dila-
si clandestinis artibus ad consecrationem irrepserit, tione, competentcm finem liti impositurus est. Sin
honore ejus cadat. autcm noluerit episcopus litem dirimere, tunc ad
CAP.423. — Ne laictis in ecclesia quam facit, ex civiles judices disceptatio causse provcniat. Ubi au-
vropria eleemosyna sine licentia episcopi clerkos g tem causam dirimere vult episcopus, sine scriptura
constituat. Conslit. quadragesima nona, cap. 2. omnia procedant, et diffinitiva sententia ab eo sine
Si qttis ecclesiam sedificaverit, aut clericis anno- scripturisinseralur.^Quod si de criminali causa li-
nam ex substantia sua dederit, non liceat ei qttos tigium emerserit, tunc competentes interpellali con-r
volueiit clerieos in eadem ecclesia facere. Sed si sentaneum legibus terminum causse imponant, ila
voluerit quosdam sibi consecrari, offerat eos beatis- lamen ut disceptatio litis duorum mensium spalium
simo patriarchse, ct, si ille viderit eos dignos, con- nonexcedat, a litis contestationenumerandum.Non
sceret, et si non probaverit, arbitrio suo rejiciat. aliter autem puniatur cleiicus, nisi obnoxius reper-
CAP.424. — De eodem. Constitulio quinquagcsima, tus sacerdolio privalus [nudatus Vict.] fuerit a suo
cap. 1, vel clericatus honore. Sin aulem crimen
Si quis in dorao sua oralorium habuerit, non au- episcopo,
eccleslasticum est, tunc secundum canones episcopo
deat in eo facere sacrasjnissas, nisi clericos catho-
soli causoe examinatio et poena procedat, nullam
licoefidei habuerit, qui deputentur ei ex jussu reli-
conmrunionem aliis judicibus in bujusmodi causis
giosi episcopi civitatis, vel beatissimi patriarchse. habentibus.
Si quis autem adversus ea fecerit, domus ipsius
addicatur. Si clerici ab ecclesiis desti- CAP.428. — De eo qui infirmitate dcpresstis mona-
liscijuribus chum se fieri proniisit. AlexcinderII,Udoni [Httgoni]
, terint, alios clericos in locum eorum ordinare nc- fj
Ereverensi, et Theodorico Virduncnsi episcopis.
cesse est, ut scilicet annonas et dona ecclesiastica (17, q. 2, c. Cosaldus.) Preesenlium lator Cosaldus
quae illis lectoribus prseslabantur, accipiant, et si presbyter, ad limina apostolorum veniens, quere-
postea redierint, nihil eis prsestetur, quia annonse lam apostolicse sedi deposuit, beneficium et allaria
eorumaliis clericis pro ipsis subrogalis praeslitsesunt. quoeper canonicam Yirdunensis Ecclesioe obtinere
CAP.425.— De damnatione filiorum saeerdolum.Ex solebat, a quodara diacono, Richerio nomine, sibi
conc Toletano rx, cap. 10.
ablala esse. Dixit enim quod quondam in inlirmitate
(15, q. 8, c. Cttm multw.) Cum nrultse super in-
fervore passionis oppressus monachum se facere
continentia ordinis clericorum haclenus emanave- non tamen ut monasterio vel abbali se
rint sententiae Patrum, et nullatenus ipsorum fir- promiserit,
vel promissionem scripserit, sed confite-
mari quiverit correptio morum, usque adeo senten- tradiderit, tur quod prscfatum beneficium in manu advocali
tiam judicantium protraxere commissa culparum,
Ecclesise refutaverit. At poslquam convaluit, mona-
ul non tantum ferirctur ultio in acloribus scclerum,
chum facere mox negavit. Dixit etiam quod cum in-
verum etiam in progenie damnatorum, ideoque qui- firmus
libet ab episcopo usque ad subdiaconum deinceps jaceret prsedictus Riclierius beneficium suum
ab episcopo Yirdunensi acquirere potuisset, quia,
vel ex anciUoe,vel ex ingenuse deteslando connubio D
dixit eum mouachum jam faclum esse. Causa differ-
[conjugio] in honore constituti filios procrearint, tur in Treverensem syiiodum, in qua proefatus Ri-
illi quidem ex quibus geniti probabuntur, canonica
cherius diaconus niala fide acquisisse, ac male in-
censura damnentur, proles autem ab hac pollutione
trasse conyictus est. Quapropler quia beati Renedi-
nata non solum parentum haereditatem usquam ac-
sed etiam in servitutem de cti, canonicaque ct prsecipue Patris etprsedecessoris-
•cipient, ejus ecclesise, nostri sancti Gregoriipapaeconstitutiointerdicit, ante
cujus sacerdotis vel ministri ignominia nati sunl, unius si ita est, ut
manehunt. anniprobationemefficimonachum,
jure perenni
CAP.426. — Quod qui monasterio se tradil, derebtts dixit, judicamusetauctoritate apostolica prsecipimus,
suis postea disponere non possit. Constitulio sexa- ut diligenlia vcstra alque clementia horum portitor
gesima seplima, cap. 1. Cosaldus presbyter [presbyteri] videlicet, beneficia
Quicunque in monasterium intrant, videant sub- «t altaria recipiat, habeat, et quiete retineat.
(78) Grmce est» h anopia npo;T«?Sarf/.fivy.«Ti'jtyBfitrtr«.i
zvym. qam verba Agyleus sic vertit: Anl cgensad
apparitorum conditionem dejiciatur.
559 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 510
CAP.429. — De presbyiero qui sine citlpa perdiderat A • salione aliqua poterat lcgi crimen. v Et paulo post,
Ecctesiam stiam. Nicolaus Airardo Turonensi ar- < Absens facie, proesens autem auctoritate sp.ritus
chiepiscopo(in rescriplis Nicolai l, iit.\,c,i).
c Notum qui nusquam abest, jain judicavi ut proesens eum
(2, q.\, sit.) Nolum sit luoe fraternoe hoc admisittradi Satanse ili interitum carnis. »
qui
charitati quod iste presbyter pauper, nomine Chri- CAP.452. — Rem in conlentione
positam, non licere
stophorus, de sua angustia ad noslram clemenliam donare vel vcndere.Ex lib. Capil. cap. 557.
iacrymabiliter sit conquestus, dicens se falsis crimi- llem in contcntlone posilam non licet donarcsel
nibus impetitum, et ab Ecclesia stta, non convictum vendere.
neque confcssum , irrationabiliter fuisse ejeclum CAP.455. — De modoconficiendurumepislolarum for-
Nam (ut ipse refert) lua diligentia per tres vices matarutn, quem Nicmna synodus tnler episcoposin
inquisitione facta, nulla in se neque de fornicationis faciendis epistolis conservandum esse insiituit.
crimine, neqtie de homicidii consensu [confessione (Dist. 75, c. Quatiter.) Graeca elementa Jitteratum
numeros eliam exprinrere, nullus qui vel lenuitcr
or.] (de quibus impelebalur) potuit culpa reperiri,
nisi quia suoc paupertatis causa quod petebatur, aut Grseci sermonis notiliam habet, ignorat. Nc igitur
consentire noluil, aul implere non potttit; quod in faciendis epistolis canonicis (quas mos Laltnus
suus lamen semulus ultroneus egit, qui ilJius Eccle- _] formatas appsllat) aliqua fraus falsilatis temere p;oe-
siam injuste prseripuil. Idcirco magnopere monemus sumere.lur, hoc a Patribus frecenlis oclodecim Ni-
rcvereuliam tuaru, ut quse le forie ignorante Giezica ceae congregalis saluberrime iuveiituni est et coiisli-
cupiditate peracta esse videnlur, luse fraternitalis tutum, ut formatse epistolse lranc calculationis seu'
censttra celeri emendatione corrigantur, sciliccl re- .suppulatioiiis suse habeantrationem, id est ul assu-
siiluendo Ecclcsise proprieejam dictum sacerdotem, manlur in supputaiionem prima Groeca elemenla
et Fiiii, et Spiritus sancli, id est n, u, «. Quoe
atque eidem reddendo tua pietate quem perdidit Patris, elementa oclogenarium quadringentesimum etpri-
pristinum honorem, etnullatenus canoniea insliluta mum servant numeros. Pelri quoque aposloli prima
alicujus temerilatc contemni permittalis, quia fa-
cientem et consentientem par poena constringit. liitera id est TT,quse numerum octogesimum signi-
ficat. Ejus qui scribit epistolam prima littera, cui
CAP.430. — De diacono, de erimine injuste infamato. scribitur
Stephanuspupa quitilus Leoni episcopo Thianensi. secunda, accipientis tertia, civitatisquoque
de qua scribilur quaiia, et indietionis qaaecunque
(15, 17.5, c. De crimine.) Decrimine sibi illato dia-
est illius teraporis, numerus assumatur; atque ita
conus luus verissime se fatebalur immunem. Ye- his oinnihus Grsecis litteris, quae (ut diximus) nume-
ruurtanicn si suspicio habetur, et accusatores idonei
C ros exprimunt, in ununr duclis, unam,-qusecuiique
reperiunlur, et testes quales sacri canones sanciunt, collecta fueril, summam epistola teneat. Addal proe-
adseito tccum eerto episcoporum numero veniant
terca in epistola eliam nonagenaiiuro et
accusalores, vocetur et ipse Aldericus diaconus, et nonumseparatim
si negaverit, venliletur causa canonice; et si vel numeros, qui secundum Grseca elementa si-
gnificant, K^OV. Tres igilur praediClaelitterse Graecse,
spontc confessus, vel legitimis testibus fuerit appro- id estir.u, «, et primalittera ex nonrine
balus, canonica feriatur sententia. Quod si nec esl Petrr, id
n, quingentesimum et unum/aciunl numeros; n-
sponte confitetur, nec accusatores et testes legitimi eniin est in nomine summi Palris, sexa-
et niala fanra non prima, quoe
rcperti fuerint, crebrescit, publico
exarnine, sed coram te et aliquantis reverendissi- mine gesimum numerat; v vero, quse est prima in no-
mis presbyteris et diacouibus Ecclesise luse secreto Filii, octoginta numerat; « vero, quas prima
esl in nomine Spiritus sancti, unum indicat. Si
juramento se puriiicet, et lu deinceps boni teslimonii
eum anuuntia, et corapesce ac adinone Ecclcsise addas TTquse in nomine Petri est prima, id est qua-
in liue
filios, ne s.acerdotem Dei infamare ulterius prsesu- dringinta reperies octoginta, apJr»vero, quod
mant, timentes maledictionem Clianr, qui patris ve- prsedictseepislolsescriptum est, quingenta sexaginla
renda derisit (Gen. vn). unum, indicat; aenim unum, ft nonaginta^novcm, >j
— quadraginta oclo, v nonaginla numerum, qui nona-
CAP.451. Manifeslam cattsam non egere lestibus. ginta novem efliciunt niimeros. Si vero totam sum-
Idcm
nram simul sexcentos sexaginta epistola
(2, q. 2, c. De manifesta.) De manifesta et nota numeros tenet.jungas Sed propter minus scientes ponenda
plurimis causa non sunt quoerendi lestes, ut beatus videntur elementa ipsa Grseca, cum numeris pro-
Ainbrosius (in 5 capite, slalim post inilium) in Epi-
stolanr ad Corinlhios scribit de fornicatore senten- priis.
lianr exponens Apostoli. s Judicis, inquit, non est I. II. III. HII. V. VI. VII. VIII. IX. X. XX. XXX. XL.
sine accusalore damnare quia Dominus Judam cunr K. fi. f. 5. E. 7. t. n. 8. 1. x. >.. p..
LX. LXX.LXXX,XC C. CC CCC CCCCD. DC.DCC.
fuisset fur, quia 11011 est( accusatus, minime abje- L.
cil. » Ac mox : c Cognito autcm opere lsto pelleu- V. %. 0. 7T. ?. p. <T. T. v. f. x. {.
dum illum de caetu fuisse fraternitatis censuit. Om- DCCC.DCCCC. M.
ncs enim erimen ejus sciebant, et non arguebant. o). 7tT. a.
Publice enim novcrcam suam loco uxoris Iiabebat. Numeranlur autem ita ~ h, Suo, ipia, •ciacxp».,
ln qui re ncque tcslibus opus erat, ncque lcrgivcr- rcivTi)i\, ZISIK,OHTM,Ivv5«,5/z«, uv.wi, Tpw.r.tma,
U\ DECRETI PARS VII. — DE MONACHIS.ETC. Wi
T£(7O-K'«/.OVT«, mevT/ixovTa , E^/IHOVTK, iSaa^ujxovTec,A nensis Ecclesise devotus gregis Christi faroulus in
G'/SOIJ*OVT«,svvsvii/.ovTa, -cpicy.oaia, Domino veio rege stimmse felicilalis beatitudinem.
cxaroV, 5t«-/.6o-ta,
tsa.auvpaxama, TTEVTaxoe-uc, e%uv.itna, iT^xc.y.iaiu, Cum sancla catholica Ecclesia prompta sit seq.ui
Ly.xav.iuia,hzu.y.asta,jrQ.vai. documenla evangelica, quoedicunt: Qui recipit pro-
CAP.454. — Exetnpluin epislolmformalw. phetam in nomine prophelm,mercedemprophelmacci-
(Simile fereltabelur, dist. 75 c. In tiomine.) In no- piel;et qui recipit justum in nominejusti (Mtillh.x),
mine 7TPatris , ei v Filii, el&Sphilus sancti, et ceetera; et Aposlolusjubeat hospilalilalem scctari
Rathbodus sanciae Treverensis Ecclesise ac plebis (Rom. xn), et necessitatibus sanctorum virorum
ipsius humdis famulus Rotberto reverendse sanct:e cominunicare, tamen propter eos qui cautcriatam
Metensis Ecclebioe anlisliti in Chrislopiincipe pa- habent suam conscier.tiara (J Tim. iv), dicenles se
si irum nianstiram cum gattdio prosperitatis ae per- esse simplices, cum sint asiutia diaboliea repleti, et
pcluitalis gloiiam. Decreta sanctorum irecenlorum pro opere pietatis dicunt se de loco ad locttm
decem ei octo Patruni iNiceseconslilulorum salu- transire, cum sint sua malitia facicnte fugilivi, et
berrima servantcs, Deo dignam piamqtte fratemila- dicunt se esse ministerio sacro insertos, cum non
tem vestram canouiee aggredimur, et sub nomine sint: statutum cst a sanclis Patribus nemincm, cle-
formatse episfoke reverenter. vestram sanclitalera B ricum alienum et ignolum recipi ab aliquo episcopo,
adimtis, vobis videlicet iiiliniando quia prsescnti ct inlhronizare in sua Ecclesia, nisi habeat a pro-
preslrjiero nostro, nomine Gislemaro, Jias dimisso- pripepiscepo epistoIam,quse in canouibus nomina-
rias dediuius lilleras, quem in rrostra dicecesieccle- tur formata. Ideo nolum facimus palernilati vestrse
siastice educatum, de ordine clericatus ad presliy- quod proesens frater noster barum iitterarum porti-
tciatus proveximus gradum, ut his canonicis muni- tor, nomine Adruinus, non pro sua nequitia expul-
tus apicibus, cunr nostra licenlia ei in veslra pa- sus est a nolris, sed postulantibus fratribus nostris,
roscia sub defensione ac regimine vestrse charae di- eo quod ex familia noslra fuil, dedimus ci liberlatem
iectionis degere liceat, illuinque in sinu sanctse ma- receptam a cornii altaris canoiiice, et ordinavimus
t is Ecclesiaecanonice foveudum ac regendum vobis cunr ad gradum presbylerii. Cui etiam has dimisso-
committinrus. Hancergo epistolam Groecis lifteris rias sive commendatitias litleras fecimus, et curo ad
hine inde munire decreviinus et annulo Eccleske vestram dilectam fraternitatem dkiginrus, ut in
noslrae hullare c-viisuimus." Chrisius pasforum prin- vestra paroecia sub vestro sacro regtmine ct dcfea-
ceps interventu beali Petri, cui spocialiterovlle I)o- sione consisterc valeat. Ego, inquani, in noinine K
ruinicum commissuin est, fraternitatem vestram ad Patris, et u Filii, ct K Spiritus sancti, et in unitale
cuslodiam sui gregisdiunobisconservelincohimem, sarrctar Ecclesiaj, in qua Petro datum est jus ligandi
«<uw.Sunima horum Mille DXXXIX. TT.u. «. &>.o. o. atque solvendi, absolvo Dado humilis cpiscopus
G".v. 6. uy.av. presbyterum Adruinum de civitate Yirdunensi, ii-
Daia T.everis. Idib. Oclob., anno DominicseIn- dict. ix. Et licentiam do vobis, Rathbode vencrabi-
carnalionis D. CCCC.VI,indict, ix TT.U. «. K. S. lis archlepiscope, intlironizandi eum in quacunque
«. P. s. e. ecclesia virllis vestne paroecioe.Dileclam paternita-
fem vestram virlulum floribus inslgnitam omnipo-
CAP.455.—Jfem aliud exemplum formatce.
tens Deus conservare dignelur. «,««•.•.D. cc. LXXVUI,
Revcrendissiroo et sanctissimo Rathbodo sauctoe n. u. «. 7r. o. «. ).. 8. Data v Idus Maii, amio Domi-
Treverensis Ecclesise archiepiscopo, Dado Virdu- nicselncarnationis D. cccc. VI,indict. ix.
-
DEGRETI PARS SEPTIMA
CAP.1.—Ut monachi per singutas civiiates subjecli D per civiiates, nec non et per monasteria seipsos prse-
sint cptscopts,"el quieli operam datttes, jejiiniis et sumptione propria commendantcs,
orationibus intendanl. Ex concitio Cliatcedonensi, placuit neminem
cap. i(aciione 15). aut aedificare, aut construere monasteria, aut or^i-
torii domum, sine conscientia ipsius civitatis epi-
{10, q. \,c. Qui vere.) Qui vere et pure solitariam scopi. Eos vero quip^er singulas eivitates seuposscs-
eligunl vitani, digni sunt-eoiivenienti honore. Quia "sioncs in raonasteriis sunf, sulrjectos ,esse debere
Samensunf quidam monaciii liabilantesindiflercnter episcopo, et quicti operam dare, atquc obscrvase
. 5i5 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 544
jejunia et oraliones, in locisin quibus semel Deo se A dseorum quadraginta annis eruditur in eremo; pa-
devoverunt, permanentes; et neque communicare stor ovium, hominum faetus est paslor (Exod. m).
ecclesiaslicis, neque sseculares aliquas attrectare Aposloli de piscatione lacus Genezareth ad piscalio-
actiones, relinquentes propria monasteria, nisi forle nem hominum trausierunt (Luc v). Tunc habebant
jttbeantur propter urgentes necessitates ab ipsius patrem, rete, naviculam; sccuti Dominum protinus
civilatis episcopo. Et neminem servorum suscipi in omnia reliquerunt, portantes quolidie crucem suam,
mon3sterium, ut sit cum eismonachus, nisi cum etne virgam quidem in manu habentes. (10, q.\, c.
domini proprii conscientia. Prsetereuntem vero hsec Si clerkatus.) Hoecdico, ut si clericalus te titillat
decrevimus extra communionem esse, ne nomen desiderium, discas quod possis docere, et rationabi-
Domini blasphemetur. Convenit vero civitatis episco- lem hostiam offeras De6 (Rom. xn), ne miles ante-
. po curam sollicitudinemque necessariam monasleriis quam tiro, ne prius magister sis quam diseipulus.
exhibere. Non est humililatls mese, neque mensurae judicare
CAP.1.—De monaclwrum singitlaritate. Hieronyntus de cseteris, et de ministris Ecelesiarum sinistrum
in epistola adPaulinum presbyterum de inslilutione quidpiam dicere. Habeant illi ordinem el gradum
dlericorum (lib. u, ep. 14).
suum; quem si tenueris, quomodo tibi in eo viven-
(16, q. \, c. Si cupis.) Si cupis esse quod diceris, B ium sit, edilus ad Nepotianum Uber docere tecpote-
monachus, id est solus, quid facis in urbibus quse rit. Nunc monachi incunabula moresque discutimus,
ufique non sunt solorum halrilacula, sed mnltorum ? et ejus monachi, qui liheralibus studiis eruditus in
Habet unumquodque proposilum principcs suos. Et
adolescentia, jugum Ghristi collo suo imposuit. Pri-
ut ad vestra [nostra, orig.] veniamus, episcopi et
• mumque tractandum est utrum solus an cum aliis
presbyteri habeant ad exemplum apostolos el aposto in monasterio vivere debeas. Mihi placet ut habeas
licos viros, quorum honorem possidentes lraberc sanctorum
contubernium, nec ipse te doccas, ct
nitantur et nreritum, nos autem habeamus propositi
absque doctore ingrediaris viam quam nunquam in-
nostri principes Paulos, Antonios, Julianos, Hila-
gressus es.
riones, Macharios. Habelo simplicitatem columbse, CAP.5. — Ul monuclius seniper laborel. Idem in ea-
nec cuiquam machiuelis dolos, ctserpentis astutiam, dcm epislola (post qumdant).
ne aliorum supplanteris insidiis. Non multum dislat (Decons. dist. 5, c. Nunquam de manu.) Nunquam
in vilio vel decipere posse, vel decipi Christianum. de manu aut oculis tuis liber psalterii dcscendat [re-
Quem senseris tibi aut semper aut crebro de num- cedat, orig.], discatur ad verbum. Oratio sine inlcr-
mis loquentem, excepta eleemosyna quar indifferen- missione; vigilet sensus, nec vagis cogitationibus
ter omnibus patet, instilorem potius habeto quam C patens corpus pariter animusque lendatur ad Deum.
monachuni. Proeter victum et vestimentum, et,ma- Iram vince patientia. Ama scientiam Scripturarum,
nifestas necessitates, nihil cuiquam tribuas, nec et carnis vitia non amabis. Nec vacel mens tua va-
[ne, or%.]jfiliorum panem canes comedant. riis perturbationibus,'[quse, si peclori insederint,
CAP.3.—De eodem. Idem in epistota ad Biparium dominabuntur iui, et te deducent ad delictum nraxi-
el Desideriutn presbyleros (lib.m, ep. ult., circa mum. Facito aliquid operis, ul semper te diabolus
ftnem). inveniat occupatum. Si apostoli babentes potestatem
(\G, q. 1, c. Monachus.) Monachus non doctoris de Evangelio vivere (J Cor. ix), laborabant manibus
liabet, sed plangentis officiuin, qtti vel se vel mum- suis, ne quem gravarent (J Thess: u), et aliis trihue-
dum lugeat, et Domini pavidus prsestoletur adven- bant refrigeria, quortim pro spiritualibus debebant
lum. Qui sciens imbecillitatem suam, et yas fragile metere carnalia (J Cor. ix), cur tu in usus tuos suc-
quod portat, timet offendere ne impingal et corruat cessura non prsepares? Yel fiscelJam texe junco, vel
atque frangatur. Unde et mulierum maximeque canistrum lenlis plecte viminibus, sarriatur humus,
adolescenlularum vitalaspectuin; et intantum casti- arcolse sequo liraite dividantur, in quibus eimi ole-
gator sui cst, ul etiam quse tuta sunt pertimeseat. rum jactata fuerint semina, vel plantse per ordinem
Cur, inquis, pcrgis ad eremum? Yidelicetut te non 1D positoe, aquae ducantur irriguae. Hinc pulclierrimo-
audiam, non videam, ut luo furore non movear, ut rum versuum spectator assislas :
tua bellanon patiar, neme capiat oculus meretri- Ecce supercilio clivosi tramitis undam
•cis, nc- forma pulcherrima ad illicitos ducat am- Elicil; illa cadens raticum per tmvia murmur
: Hoc non est sed Saxa ciet, scalebrisque arentia temperal arva.
plexus. Respondebat pugnare, i lib. Georg., vers. 105.)
(YuiGiLius,
fugere; sta in acie, adversariis armatus obsiste, ut
coroneris: Inserantur fructuosoe arborcs, vel gemmis vel surcu-
postquam viceris, Faleor imbecillitatem
ut parvo post tempore laboris tui dulcia poma
jneam, nolo spe pugnare victorise, ne perdam ali- lis,
quando victoriam. decerpas. Apum fabricare alvearia, ad quas le mit-
tunl Salomonis Proverbia (Prov. vi). Monasteriorum
CAP. 4. — Itetn de eodem. Idem in epislolu ad Ru-
nticum monacltum, de tabore monacliorum (l. u, ordinem ac regiam disciplinam in parvis disce cor-
ep. 13). poribus. Texanlur et lina capiendis piscibus. Scri-
Mihi oppidum earcer, el solitudo paradisus est. bantur et libri, ut et manus operetur cibos, et anima
Quid desidcramus urbium frequenliam, qui de sin- leclione saturetur. In dcsideriis est vmnis otiostis
pularilate censcmur?Moyses ttl prseesset populo Ju- (Pror. xiii, juxta LXX). ^Egyptiorum monasteris
545 DECRETI PARS VII. - DE MONACMS, ETC.- , 548
hunc morem tenenl, ut nulluin absque opere ac la- A humilitatem, et misericordissimam celsiludincm, ut
bore suscipiant, non tam propter victus necessaria, nostri memores sitis in sanctis orationibus vestris,
quam propter animse salulem, ne vagentur- perni- quas vigilantiores et inagis sobrias credimus habere.
ciosis cogitationibus, et inslar fornieationis Hieru- Nostras enim ssepe sauciat et debililat caligo et tu-
salem, omni Irauseunti divaricent pedes suos (Ezech. multus ssecularium aclioiium; quas etsi sinistras
xvi). F.on habemus, eorum tamen qtti nos angariant mille
C.{p.6, — Quodnon peiibunt omnes habilantes in ur- passus, el jubemur ire cum cis alia duo (Malth. v),
bibus. El in seqneniibus. tanla nobis ingeruntur, ut vix respirare possimus,
Quid ergo? Peribunt omnes qui in urbibus habi- credentes tamen quod ille in cujus conspectu intrat
tant? Ecce illi fruunlur suis rebus, ministrant Eccle- genritus compedilorum (Psal. LXXVIH), perseverantes
siis, adeunt balnea, unguenta non spernunt, et ta- nos in eo ministerio in quo collocare dig.n.tus est,
men in omnium ore versanlur. Ad quod et ante re- cum promissa mercede adjuvantibus orationibus
spondi, et nunc breviter respondeo me in prsesenti vestris, ab omni anguslia liberabit. (16, q. 1, c. Vo*
opusculo, non de clericis disputare, sed monachum aulem.) Yos autem, fratres, hortanmr in Domino, t:t
inslituere. proposilum veslrum custodiatis, et usque ad finem
CAP.7. — De monachis fugitivis non promovendis ad g perseveretis. At si quam operam [qua opera, or.
clerutn. Auguslinus in epislola ad Aurelium (enist. veslram mater Ecclesia desideraverit,
Vict., Pann.]
70). nec elalionc avida suscipialis, nec blandiente desidia
(10, q. 1, c. Legi epistolam.) Legi epistolam be- sed miti corde obtemperetis Deo, cum
nignitatis tusede Donalo et fratre et re- respuatis,
ejus, quid mansuetudine portantes eum qui vos regit, qui diri-
sponderem diu fluctuavi. Sed tanren eliam atque
etiam cogitanli quid sit utile saluti eoruni, quibus git mites in judicio, qui docet mansuelos vias suas
nutriendis in Christo servimus, nihil mihi aliud oc- (Psal. xxiv), nec vestrum otium necessitatibus Ec-
currere potuit, nisi non esse istam viam dandam ser- clesise prseponalis, cui parturienti si nulli boni mi-
vis Dei, ut se facilius putent eligi ad aliquid melius, nistrare vellent, quomodo nascereraini nbn inveni-
si facti fuerint deteriores. Et ipsis enim facilis la- ' relis.
psus, et ordini clericorum sit indignissima injuria, CAP.9. — De voto Bonifacii cotnitis. Attgust. in epist.
si desertores monasteriorum ad mililiam clericalus ad Bonifaciutn comilcm (epist. 70).
eliguntur, cum ex his qui in monasterio permaiient, (17, q. 2, cap. Nos novimus.) Nos novimus, nos
non tamen nisi prohatiores atque meliores in clerum testes sumus quod nobiscum apud Tubanas de animo
assumere soleamus, nisi forte (sicut vulgarcs dicunt) (^ etvoltinlale tua fuerimus colloculi. Soli tectim cra-
malus choraula bonus symphoniacus est, ita idem mus ego et fraler Alipius. Non eniro existimo laiuum
lerrenas curas quibus impletus es, ut lioc
ipsi vulgares de nobis jocabuntur dicenles : Malus valuiSse
de memoria lua penitus delere potuerint. Nempe
monachus, bonus clericus est. Nimis dolendum, si
ad tam ruinosam superbiam monachos subrigimus omnes actus publicos, quibus occupatus eras, relin-
et te in otium sanctum conferre,
[surriganrus, orig., et Grat.], et lam gravi contume- quere cupiebas,
lia clericos dignos pulamus. In quoruin numero su- atque in ea vita vivere, in qua servi Dei monachi
versussub fmem.) Cum ergo le
mus, cum aliquando eliam bonus monachus vix bo- vivunl. (Post uliquot
num clericum faciat; siadsitei sufficiens continen- esse in hoc proposito gauderemus, navigasti, uxo-
tia, et tamen desit instructio necessaria, aut per- remque duxisti. Si enim conjugem non haberes, di-
sonse regularis integrilas. Sed de islis credo quod cerem tibi quod et Tubanis diximus, nt in caslitate
arbitrata sitbeatitudo tua, nostra voluntate, ut suis continentioeviveres, adderem quod tunc fieri prohi-
polius corregionalibus uliles essent de monasterio buimus, ut jam te, quanlunr rerum humanamm
ab istis bellicis rebus abstrahe-
recessisse; sed falsum est. Sponte abierunt, sponte salva pace potuisses,
deseruerunt, nobis quantum potuimus, pro eorum' res, et huic vitse vacares, et socielati sanctorum, cui
salute renitentibus. tunc vacare cupiebas, ubi in silentio pugnant mili-
I tes
CAP.8. — De qttiete monacltoruin. Idem in epistola Christi, non ut occidant homines, sed ut expu-
ad Eudoxium (epist. 81). gnenl principes et polestates el spiritualia nequitia;
Domino dileclo, el cxoplatissimo fratri, et conpre- (Ephes. vi), id est, diabolum et angelos ejus. (Post
sbytero Eudoxio, et qui tecunr sunl fratrilrus, Augu- patica.) Sed ut te ad islam vitam non exhorler con-
stinus, et qui mecum sunt fralres in Domino, salu- jux impedimentum est, sine cujus consensione cou-
tem. Quando quietem veslram cogitamus quam ha- tinenter tibi nou licet vivere.
betis in Christo, etiam nos quamvis in laboribus va- CAP.10. — Non solvi conjttgium, si mulicr nescia de
riis asperisque versemur, in vestra charitate requie- voto viri nupsil ci. ldem in eadem epislolu.
scimus. (Jnum enim corpus sub uno capite sumus, Quia et si tu eam post illa tua verba Tubanensia
ut et vqs in noliis negotiosi, etrios in vobis otiosi si- ducere non debebas, illa libi tamen, nihil eorum
mus. Quia si patitur unum membrum, compatiuhtur sciens, inuocenter et simplicitcr nupsit. Atque uti-
omnia membra, el si glorificalur unum membrum, nam posses ei persuadere continentiam, ut sine im-
cengaudent omnia membra (I Cor. xn). Adroonemus pedimento redderes Deo quod te debere cognoscis.
ergo et petimus et obsecramus per Christialtissimam Sedsi cum illaagerenon poles, saltem seivapudi-
5i7 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISC6PI 548
citianiconjugalem,et roga Deum, qtii tc denecessi- A ad ordines sacros vti clericatus oiTicium,loili mona-
tatibus eruit, ut quod non potes modo, possis ali- clii non debeant.
quando. Verttmtamen ttt Deum diligas, non diligas CAP.12. —De eoclem. Greg,, cap. 87, Castorio epi-
mutidum, ut in ipsis bcliis si adhuc te in eis versari scopo Arhninensi (/. iv, ep. 45).
opus cst, fidem leneas pacemque quseras, ut ex (18, q. 2, cap. Litminoso.) Luminoso abbate rcfe-
mundi bonis facias opera bona, el propler mundi renle, plurimis in monasleriis mulla a prarsulibus
bona non facias opera niala, aut non impedit con- prtejudicia afqtte gravamina monachos pertulisse
ut luse fralernitatis pro-
jux, aut impedire non debet. Hoec ad te, fili charis- comperimus. Oportet crgo
sime, utscriberem charitasjussit, qua le sccundum visio de futura quiete eorum salubri disponal ordi-
Dcum, non secundum hoc sseculum diligo, quia ct nalione, quatenus conversantes in illis in Rei servi-
tio gratia illius sulTraganle. roente libera perseve-
cogitans quod scriplum est : Corripe sapientem et
amabit te, corripe stullum et adjiciet odisse te renl.
— Ne pnblice missw.fianl in cmnobiis. Gre-
(Prov. ix), non te uliqtie stullum, sed sapientem de- CAP. 15.
bui cogitare. gorius.
Missas quoque publicas in coenobio fieri omni-
CAP. 11. — De quiete monaclioriun. Decretum sancti ,rt modo prohibemus, ne in Dei servorum reeessibus et
Gregorii papm (lib. vn, ind. 1, ep. 18, Mariniano eorum receplaculis ulla populis proebeatur occasio
episcopo). convenlus, quia non cxpedil aniraabus eorum. Nec
audeat illic episcopus cathedram collocare, vel
(18, q. 2, c. Quam sit necessanum.) Quam sit ne-
cessarium monasteriorum quieti prospicere, ct de quamlitetpoleslalem excrcere imperandi, necaliquam
eorum perpetua securitalc traclare, anteactum nos ordinalionem quamvis levissimanr facicndi, nisi ab
(vos, or.) offlcium quod in regimine ccenobii exlii- abbale.fuerit rogalus; qualenus liionachi semper
buimus (exhibuistis, otig.) informat. Et quia in plu- maneanl in abbalum sttorum poteslale, ul remolis
rimis monasteriis mulla a prsesulibus prsejudicia at- vexationibus ac cunctis gravaminibus divinum opus
cunr surama de\olione animi perficiant in perpc-
que gravamina monachos pertulisse cognoscimus,
luum. Vale, optinre Paler, menror noslri.
oporlet ut nostrse fralernilalis provisio de futura
xjuiete eorum, salubri disponat ordinatione, quatc- CAP. 14. — Neinonnsierium gravel episcopus. Idem
nus conversantes in illis in Dei servilio, gratia ip- Gregorius (ind. \, lib. vn, episl. 18, in fine).
sius sulTragaiUe,*mente libera perseverent. Scd ne (18, q. 2, c. Visitandi.) Yisitandi exbonandique
ex ca quoenragis erirendanda est consuetudine, quis- gralia ad monaslcrium quoties placuerit, ab antistite
quam monachis quidquam molestioe prsesumat in- civitalis accedatur. Sed sic eharilatis oflicium illie
ferre, uecesse est ut hsec inferius enumeranda cura- rmpleat episcopus, ul gravamen aliquod monasterium
vimus, ita stttdio fraternitatis episcoporum delieant non incurrat.
custodiri, ul ex els non possif ulterius inferendoein- CAP. 15. — Dcoblatisaparenlibus.Epist.Greg.III
quietudinis occasio repcriri. Iiiterdicimus igitur in ad Augusiinum Atujlorum ponlificem (epist. 4, vol.
noraiiiioDomini nostti Jesu Christi, et ex aucloritate 15, cap. 7 ad Bonifac)
beati Petri apostoloruin principis prohibemus, cujus (20, q. 1, c. Addidisti.) Addidisli adhuc quod si
vice huic RoraanoeEcclesise proesidemus, ut nullus pater vel mater fllium filianrque intra septa mona-
episcoporum aut soecularium ultra praesumat de re- sterii infantioe annis sub regulari tradiderunt disci-
ditibus, vel rebus, vel chartis monasteriorum, vel de plina, utrum liceal eisposlquanr puberlatis inoleve-
ccllis, vel villis, quoe ad ca pertinent, quocunque rint annos, cgredi, et matrimonio copulari. Hoc om-
modo vel qualibet occasione minuere," vcl dolos vel nino dcvitamus; quia nefasest utoblalisa parenti-
immissiones aliquas facere. Sed si qua forle causa bus Deo filiis voluptalis frena laxentur.
iiiier terram venienlem ad parlem suarura ecciesia- CAP. 16.-—De monachis el virginibtis
proposlium
rum et nronastefiorum evenerit, et pacifice non po- j) non scrvanlibus. Epistola Syricii, cap. 6 (episi. i).
tueril ordinari, apud eleclos abbates et alios Patres Prreterea monachorum quosdam alque nionacha -
tinentes Deum sine volujilaria dilationc, mediis sa- runr alrjeclo proposito saiictilalis in tantam protc-
erosanclis Evangeliis finiatur. Defuncto vero abbate staris dimersos esse laseiviam, ut prius clancub
cujusque congregationis, non extraneus, nisi de ea- velut sub monastcriorum prsetextu illicita ac sacri-
dem congregalione, quera sibi propria voluntate con- lega se contagione miscuerint. Posiea vero in abru-
cors fralrum societas elegerit, et qui electas fuerit, ptum couseientise desperatione perducti de illicitis
sine dolovel venalitate aliqua ordinetur. Quod' si coraplexibusliberefilios procrearinl, quod ctpublicoe
aptanr inter se personam invenire nequeunl, solerter leges et ecclcsiastica jura eondcmnar.l. Has ergo
sibi de aliis mouasleriis similiter cliganl ordinan- impudicas delestabilesque personas, a monasterio-
dum. Neque conslituto abbate, quoecunque persona rum ccetti ecclesiarumque conventibus eliminandas
qualibet occasione prseponalur, nisi forte exslanti- esse mandamtis, quatenus retrusse in suis ergasluli«,
bus (quod alrsit!) criminibus, quse saeri canones pu- tantum facinus conlinua lamenfatione deflentes, pu-
nire monsfrantur, Paritcr aulem custodiendum esf, rificatoiio possint pcenitudinis igne decoqui, ut c;s
ut invilo abbatead ordinandtim alia monasf^ria, aut vel ad nrortem saltesi solitis misericordise intniiu,
543 DEGRETI PARS VII. — DE MONACIHS,ETC. .KO
per communionis gratiam possif indulgentia sub- A dilectionis inflammati, asserunt monachos, quia
venire. mttndo mortui sunt et Deo vivunt, sacerdotali offi-
CAP.17. — De virghiibus sacralis, si lapsm fuerint. cio indignos, neque pDenitentiam, neque Chrisliani-
Ex decr. Innoceniii papm I, cap. 12 (epist. " 2 ad talenr largiri, neque absolvere posse per sacerdotalis
Vitricium episc). ,
officii injunctam graliam, scd onininolabuntur. Nam
(3.7,q.\,c QumChristo.) Item quoe Clrristo spiri- si ex bac causa veteres semuli vera prsedicarcnt
apo^
tualiter nubunt, et a sacerdote velanfur, si postea stolicae sedis
compar beatus Gregorius monachico
vel publice lmpserint vel occulle corruplse fuerint, cultu pollens, ad summum nullatenus apicem con-
non eas admittendas esse ad agendam poenilentiam, ctti quidem ostiatim fungendi, iigandi, sol-
cui de lrac vita discesserit. Si scenderet,
nisi is se junxerant offlcio potestas stimma concediiur. Augu-
enim de liominibus hsecralio custoditur, ut quoecuii- vendique stinus quoque ejusdeni sanclissimi Gregoiii discipu-
que vivente viro alteri nupserit, habeatur adultera, acPaniioniensis
nee ei agendse pcenitentioe licenlia coucedatur, nisi lus, Anglorum proedicator egregius,
bealus
unus ex eis fuerit defuncttis, quaiito magis "de.illa simi Martinus, monachorum aliique quamplurimi vhi sanctis-
prctiosorum habitu fulgenlcs, nc-
tenenda est, quse arrlea immoiiali se sponso con-
at ad humanas transire quaquam annulo pontificali subarrhareniur. Sedquia
junxerat, postea nuptias B nionachi fuerunt, praedi«tis uli perhibentur. Neque
elegil? enim Benediclus monachorum proeceptor hujuscc-
CAP.18. — De virginibns non velaiis si deviaverint.
Ibidem cap. 15. modi rei aliquomodo fuit inlerdictor, sed eos ssecu-
larium negotiorum edix-il expertes fore solunnnodo,
(27. q. \, c. Hm vero quw.) Hse vero qusenecdum
sacro velomine t,ectse, tamen in proposito virginali quod quidem aposlolieis documentis, et omnium
sanetorum Patrum inslitutis, non solttnr moiiacltis,
semper sesimulaveruntperiuanere, licet velatse non
verumetiam canonicismaximopcreimperatur. Utris-
fuerint, si forte nupseriiU, liis agenda aliquanto tem-
enim prsefatorum Patium cxcroplis perspicacibus
pore poeuitentia est; quia spon^o earum a Doriiino que
tenebatur. Si enim inler liomines solet bonse fidei circumquaque ut mundo morlui sint, evidentissiina
conlraclus nulla ratione dissolvi, quanlo magis isla ralione prsecipitur. Tantorum ergo Patrum inslitu-
tis et exemplis periculosum esl refragari. Credmms
pollicitalio, quam cum Deo pepigerunt, solvi sine vin-
dicla nonpolerlt? ergo a sacerdotibus monachis ligandi solvendique
CAP. 19. — Qiia pmniienlia yurgandus sit quipropo- potestatem atqueofficium, Deo operante, haud inJi-
situm tnonuchideserueril. Leo Bustico Narbenensi gne administrari, si eos digne contigerit ad hocmi-
episcopo(episl. 92, c. 12, vcl inquis. 14). - „J nislerium sublimari. Quod incunctanler et evidenler
(20, q. 5, c. Propositnm.) Proposilum monaclii affrrmat qttisquis statum monachorum et habilum
proprio arbitrio aut voluntate susceptum deseri non potentatumque evidenler considerat, verbi gratia f
polesl absque peccato. Quod enim quis vovit Deo, Angelus Grsece, Latine nuntius dicitur. Sacerdotes
debet et reddere (Dettl. xxm; Psul. XLIX).Unde qui, igitur monachi atque canonici, qui quotidie sancla
relicla singularitatis professione, ad militiam vel ad Dei proecepta anmintianf, angeli vocantur, ratione
nuptias devolutus est, puinicoe poenitentise satisfa- non incongrua. Sed unusquisque angelicus ordo
ctione purgandus est; quia et si innocens militia et quanlo claritalem Dei vicinius conteraplatur, tanfo
honestum potest esse eonjugium, electionem tamen dignilate sublimior affirmatur. Nam, uti clierubim,
meliorum deseruisse transgressio est. monachi sex alis velantur. Duoequidem in capitio
C.VP.20. — Quod pttellw spontaneum' virginilaiis qtio caput tegitur verisinrilibus demonslrantur asssr-
proposilum deserenles delinquunl. Ibidem, cap. 15. tionibus. Illud vero tunicse quod brachiis intenditur,
(20, q. \, c Pttellw.) Puellse quse non parentum alas duas essc dicimus; et illud tandem quo condi-
coactse imperio, sed spontaneo judicio virginitalis tur
corpus, sex alarunr numerum certissiroe implere
'propositum atquehabitum susceperint, siposteanu- asseiitur". Deeertanies igitur monachicoeprofessionis
ptias eligunt, proevaricantur, etiamsi nondum eis D presbyteros sacerdotalis potentise arcere officioom-
gratia consecrationis aecessit [eliamsi consecratio ninrodo prsecipimtts, ut ab hujuscemodi nefandis au-
non accessit, orig. et Grat.]. Cujus utiqtje non frau- sihus in posterum, quia quanto quisque
darentur munere, si in proposito permanerent. reprimantur
celsior, tanto potentior.
CAP. 21. — De consecraiis si nupserint. Ibidem,
cap. 14. CAP. 23. — Ne monaclius dcfensor fiat Pelagius
Ambigi non potest magnum crimen admitti, ubi Antoninw, Patrkice et Deciw (in fragin. Pela-
gii II).
ct propositum deserilur, et consecratio violatur.
Nam si humana pacta non passunt impune calcari, (16. q. \,c De prwsentium.) De prsesentium poi-
litore quod defensor faetus non est, nulla animi mo-
quid de his [eos] manebit, qui corruperint divini
leslia sil; quia vere satis amarissimum habeo de isto
foederasacramenti.
— proposito ad illud officiumhomines deduci, in quo
CAP.22. Quod liceat nwnaehiscum sacerdotuliof- «ullo modo
ficioubiqne minislrare. Ex concilio Bonifaciipapw, quara monachis Deo promissa sunt va-
qui quarlus a bealo Gregorio fuii. leant adimpleri. Onrnimodaenim et illius habilus, cl,
(16, q. \, c. Suntnonnulli.) Non ullofulti dogmate, istius offieii diversifas cst. Illic enim quies, o alio,
audacissime quidam magis zelo amaritudinis quam labor manuitm; at liic causarum condilio, eouventio-
mi D. 1V0NIS CARNOTENSIS EPISCOPI 552
nes, aclus, publica liligia, el qusecunque vel eccle- A utrum in eadem tonsura permaneat, in potestate sit
siastica instituta vcl supplicanlium neeessitas poscit. domini sui. Si vero hi qui liberi sunt, ante legitimos
Faciat autem Deus, ut lales sint qui vel a vobis in aut post legitimos annos hoc modo, sicut superius
isto habitu nutriuntur, vel in monasteriis crescunt, taxatum est, tonsurali sunt, et ad gradus ecclesia-
ut provecta setate et probata vita, non ad litigio- sticos pervenerint, in eisdem gradibus perseverare
rum officia, sed ad sacerdolium valeant promo- cogantur. Si vero servus qui superius taxalo modo
veti. tonsuralus est, et ad gradus ecclesiasticos pervene-
CAP. 24. — Qualis et a quibus debeat abbas eligi. rit, domino suo per legem emendetur, et ei redditus
Pelagius Melleo [Afc//ilo]subdiacono. in suo gradu permaneal. Hoc et de velandis puellis
(18, q. 2, c. Abbalem.) Abbatem in eodem mona- observandum est.
sterio [loco] illum volumus ordinari; quem sibi de sua CAP.27. — De illis qnos unus aut atnbo parentcs
congregatione et nionachorum electio, et possessio- sanctw religioni tradiderunt. Ex concilio Toletano.
nis Dominus, et (quod magis observandum est) ordo cap. 6 (Tolet. x).
vitoeac meritum poposcerit ordinari. Quoniam huc usque dissolulse operationis effeclus
CAP. 25. — Neditplcxmonasleriiimfial.Exseptima interdum fecit nulare honestum, conslitutionis edi-
sytwdo, cap. 11 (synod. 7 cwlu, c. 20). g ctum proponimus, ne resolvi putetur quod indisso-
(18, q. 2, c. Diffinimus.) Ex hoc diffinimus, mi- lubili sanelionis auctoritate tenetur : ideo quidquid
nime duplex freri monasterium, quia scandalum id obvium ex ineerto occurrerit, evidenler alijici de-
cst offendiculum, mullis cfficitur. Si vcro aliqui cum bet, utde coeteroniliil supersit, quod in dubium nu-
cognatis abrenuntiare et monasticam vitam sectari tel. (20, q. 2, Si in qualibet.) Ideoque si in qualibet
voluerint, debent viri quidem \irorum adire, coeno- juniori setale vel religione ionsuram, vel religioni
bium, feminse vero mulierum ingtedi monasterium : debitam vestem in utroque sexu, filiis aut unus aut
in hoe enim placalur Dcus. Quse autem hactenus ambo parentes dederint, cerle vel nolentibus aut ne-
sunt dupla secundum regulam sancti Patris Basilii, scientilrus se susceptam, et non mox visam in iiliis
et secundum proeceplionemejus ita formentur. Non abdicaverint; sed vel coraur se, vel coram ecclesia
hahitent iii uno monaslerio rnonachi et monachoe. palamque in conventu cosdem filios talia habere
Adulterium enim intcrcipit cohabitatio, si habeat permiserint, ad soecularem reverti habitum ipsis filiis
aditum monachus ad monaeham, vel monacha ad quandoque penitus non licebit, sed convicti quod
monachum secrelo ad coUoculionem. Non cubat mo- tonsuram aulreligiosam veslem aliquando habuerint,
nachus in muliebri monasterio neque cum monaclia mox ad religionis cullum habittimque revocentur,
s.ngulariter couvivetur, et quando necessaria vilse a C el sub strenua districtione hujusce observantiae in-
virorum parte ad regulares deferuntur monachas, servire cogantur. Parentibus sane filios suos reli-
extra portani hsec suscipiat abbatissa monasterii fe- gioni contradere non amplius, quam usque ad duo-
nrinarum, cunr quadanr vetula monacha. Porro, si deciinum setatis eorum annum licentia poterit esse,
coniigerit ut aliquam propinquam suam videre vo- Postea vero an voluntate parentum, an suoedevolio-
luerit monachus, in prsesentia abbalissoe huic con- jiis solitarium sit votum, erit filiis licitum religionls
fabulefur, per modica et compendiosa verba, et in assumere cultum. Quisquisautem vel abolitione ton-
brevi ab ea discedat. suroe, vel saecularis vestis assumplione" deteclus
CAP. 26. — De his qui se ante tcgilimos annos tolon- fuerit altigisse transgressionem, excommunicalio-
derint et velaverinl. Ex concilio Magunthio, cui in- nis censurain aceipiat, et religioni semper in-
terfuil Carolus imperalor el Bicholfus archiepisco- lisereat.
pus in claustro Sancti Albani, cap. 20. CAP.28. — De iltis qtti semel in clero deptttaii sutt',
(De regular. til. 31, c. Si quis.) Si quis anteannos aut nwnaclwrum vilam expeliverunl. Ex concilio
legitimos tonsuratus est sine consensu parentum Chalcedonensi, cap. 7 (actione 15).
siiorum, et si ipsi parentes infra annum non se re- (20, q. 3, c. Eos qui setnel.) Qui senrel in clero de-
clamaverint ad principem, aut ad proprium episco- D putati sunt, aut monachorum vitam expetiverunt,
statuimus ncquc ad militiara, neque ad dignitatem
pum, aut ad missttm Doininicum, in ipso clericalu
venire mundanam; et lioc tentantes etnon
pcrmanet. Si vero post legilimos annos per vim cle- aliquam
ricns factus est, et infra annum ad supra memora- agentes poenitentiam, quo miuus redeant, ad hoc
tas personas minime se rcclamaveril,- in clericatu quod propler Deum primitus elegerunt, anatliema-
tizari.
permaneat, sicut his de quo superius diclum cst. Si
•vero praefatse personoa infra annum reclamationem CAP.29. — Ut catwnki inter monaclwsconversantes,
aut monachi fiant, aut canonice vivere coganlur.
hi
fecerint, qui eos clericosfeceruntipsis sineparen- Ex concilio Maguntiensi, cap. 17 (Magtinl. i sub
t.bus eorum hoc ppr legem exsolvant, quod conlra Leone III, cap. 21).
eos contraxerunt. Ule vero qui ante legitimos annos Pra>cipimus ut unusquisque episcopus sciat per
lonsuralus est, utrum in eadem torisura permanere singula monasteria, quanlos quisque abbas canoni-
debeatnecne, in poteslate sit parentum. Si vero his cos in monasterio suo habeat; et hoc omniiio ambo
qui lonsuratus est, alicujus fuit servus, Domino pariter provideant, ut si monachi fieri voluerinf, re-
per legem emendetur, qtiidquid de ejus servo contra gulariter vivant; sin antem, canonice vivant om-
eutn eontractum est. Ille vero qui tonsuratus est, nino.
SS3 DECRETI PARS VII. - DE MONACHIS, ETC. 534
CAP. 30. — Quod monachum paterna devolio, vel, A CAP. 57. — Quodnon obsitepiscopo, si pro ncccssi-
proptia professio facial. Ex concilio Totetano IV, tale an'e 25 wtatis annum virginetn velaverit. E%
cap. 48. concilio Milevitano, cap. 26 (Carth. irr, c i, Afri-
c Monachum aut canum, c 95).
(26, q. 1, Monachum.) paterna
- devoiio, aut propria professio facit. Quidquid horum Ilem placuit utquicunque episcoporum necessilats
vel pelitor po
fueritalligatum [al. allegatumirtenebit. Proinde his pcriclitanlis pudicitioe virginaiis, cum
ad mundumrevertendi intercludimus aditum, et om- tens, vel raptor aliquis formidatur, vel si 'iiam ali •
nes ad sseculum interdicimus regressus. quando mortis periculoso scrupulo compuncla fue-
CAP.51. —De clericis qui se fingunt monachos esse. rit,-ue non velata moriatur, aut exigcntibus paremi-
Ex eodem concilio (capitul. lib. l, c. 77). bus, aul his ad quorumeuram petiinet,.velaverit vir-
(De regtdar. lit. 51, c. Ut clerki.) Ut>clerici qui gincm, seu veJavil iutra 25 annos a?tatis,-noii ei obsit
se fingunt hahitu et nomine monachos esse, et non concilium, quod de isto numero annorunr constilu-
sunt, omnimodis corrigantur atque emendenfur, ut lum esl.
vel veri monachi sint, vel veri canonici. CAP. 58. — De monialibus quw alias velarcprmsu-
CAP.32. — Ut monacho shte consensu sui abbalis vo- munt. Ex decrelis Eulycltiaid papm, cap. 13 (in
tum voverenon liceal. Ex dictis Basilii. fragm., cap. 2). .
B Nihiiominus eliam in quibusiam locis inolitum
(20, q. i, c Monaclw.) Monacho non licet volum
vovere sine consensu abbatis sui. Si aulem voverit, invenimus usum stultilise plenum, et ecclesiasficse
•aucloritati contrarium, eo quod videlicet nonnulloe
frangendum orit.
CAP.55. — De virginibus quw cinle annos 12 insciis ahbatissse, et aliquse ex sanctimonialibus viduis, et
mundiburnis | mundiburdis] suis velamen sibi itnpo- puellis virginibus contra fas velum iraponere pr«e-
suerinl. Ex concilio Tributiensi, cap. 2i. sumant, et ideo nonnulloe injuste velatse pulant se
Virgines quse anle 12 annos insciis mundiburnis liberius suis .carnalibus desideriis posse inservire
[patronis, orig.] suis sacrum velamen capiti suo im- ct suas voluntates explere, (20, q. 2, c. Stuluimusi)
posuerint, et iUi mundiburni annum el diero hoc la- Quapropler statuimus ut, si alibalissa aut quselibet
ceudo consenserint, in suo sancto proposito perma- sanctimonialis post hanc diflinilionem in tantam
neant. Et si jn pradicto anno et die pro illis se pro- audaciam proruperit, ut .aut viduam aut puellam
clamaverint, petitioni eorum assensus prsebealur, virginem velare prsesumpserit, judicio canonico us-
nisiforte Dei timore lactse [tacti], cum eorum licen- que ad satisfaclionem subcktur.
tta in religionis habitu perseverent. CAP.59. — De viryinibus, qua mlate velari debeanl.
Ex decreiis Pii papm.
CAP.54. — Ut tiericus in qua ecclestasemel legerit,
deinceps maneal. Ex coneilio Africano, cap. 57. C (20, q. \, c. Virgines.) Ut virgines non velentur
Item placuit ut qiiicunque iu ecelesia vel semel le- aute 25 annos setatis, uisi forte necessitate pericli-
gerit, ab alia ecclesia ad clericalum non teneatur. lantis virginalis pudicilioe. Et non sunl consecrandai
CAP.35. — De viris ac fetninis sacrum proposiium alio tempore, nisi iu Epiphania et Albis pascha-
'ransgredientibus. Ex concilw Toletano vi, cap, ,7. libus, et in apostoloruin natalitiis, nisi causa morlis'
(20, q. 5, c. Proclivis.) Proclivis cursus esl ad vo- urgente.
luptatem, et imitalrix natura viliorum. Quamolirem CAP.40. — Qttod desponsatam pueltam tton liceat
quisquis virorum vel mulierum habitum semel in- t alio viro dqre; licere autem, si volueril, monasle-
duerint spontanee rcligiosum, attt si vir deditus ec- riumingredi. Ex decretis Eusebii papm(in fragm.,
c. i).
clesise choro, vel femina fuerit aut fuil delcgala puel-
(27, q. 2, c. Desponsatam.) -Desponsatam puellam
larum.monasterio, in ulroque sexu prsevaricator ad non Iicet parentibus dare alio viro; tamen
mqna-
proposituminvitus reverti cogatur, ul vir detondea- sterium licet eligere, si ^'oluerit.
tur, et puella monasterium ingrediatur [ad mon. re- CAP. 41.—"Ut nullus inbognitus cito in monasterium
grediatur, orig.]. Si autem quolibet palrocinio de- inonaclwrum -recipialur. Ex concilio Tolelano,
sertores permanere voluerint, sacerdotali senlentia "
cnp. 5 (Capjtular.,M<. v,,c. 227). ,
ita a Christianorum coetu habeanlur exlorres, ut " (17, q.% c Si quis incognitus.) Si quis ineogni-
neclocuseisullussitcommunis[communionis, orig.], •tus monasterium irigredi veluerit, antc iriennium
viduas quoqueuniversalis jamdudum slatuit syn- monachi habitus ei.nonprsestettir. -Et si intra.trcs
odus professionis vel habitussui desertrices, utsupe- annos aut servus, aut libertus, vel colonus quseratur
liori seutenlia coudemneiUur. r a domino suo, .reddatur ei cum omnibus quoe at-
CAP. 56. — Quo tempore velamen sacris virginibus tulit, fide tamcn accepta de irapunifate. Si .autenr
imponi -debeut. Ex decrelo Geiasii papas, cap. 12 intra triennium non fuerit requisitus, postea. quseri
(cap. \iep. 9 ad episc. per Lucan.). non potest nisi sit tam -longe quod .inveniri non-
(20, q. I, c. Devotis Deo virginib.) Devotis quoque possit; sed fantum ea quse in monasterio adduxit
Deo virginibus nisi aut in Epiphania, aut in Albis dominus
servLreeipiat.
paschalibus, aut in apostolorum nataUtiis sacrum
CAP. 42. — De virginibus sacris qum propter stri-
minime velamen imponalur fel non ante 25 annos, . ctiorem vitam ad aliud inonasterium trunsire dis-
nisi forte sicut de baptismate dictum est) gravi lah- posuerunt. Ex conc Triburiensi, cap. 26.
gore correptis, ne sine hoc munere de sseculo eseant, (12, q. 4, c Virgines.) -Virgines sacrse, si pro
inrplorantibus non negentur. lucro animse suae propler-dislrictiorem viteni ad
PATBOL. LLXl, 13
«C.S "D. IVONIS CARNOTENSIS EPTSCOPt KKR
aliud monasterium ire disposueiint ibique manere A plialia jura contrahere. Quod si hoc inveuii fueriut
decreverint, synodus concedil; si vero fuga di- perpeti antes, excommunicenlur. Confiteniibus au-
•sciplinoealium locum qusesierint, redire cogantur. tem deerevimus, ut halieat auclorilatem ejusdera
CAP. 45. — Quo vestitu virgines ad consetrttlionem loci episcoptts, misericordiam liumanitatenique lar-
venire debeunl. Ex conc. Carlhaghiensi iv, cap. 11. giri.
(Dist. 25, c. Sanctimoniutis.) Sanctimonialis virgo CAP. 50. — Ut sine spe conjugii maneant, qui san-
cum ad conseerationem episcopo suo oflertur, iu ctinwniales in mutrimonium duxerint. Ex eoisioia
Paschatis papw, cap. 11.
talibus vestibus applicetur, qualibus semper usura
esl professioni ei sanctimonioe aplis. (27, q. 1, c. Hi ergo.) Hi qui scientes sanctimo-
CAP. 44. — Ut prmter scientiam domini sui servus nialibus feminis in matrimonio sunt ad injurlam
non efficiatur monachus. Ex concilio Arelalensi, Christi copulati, juxla censuram Christiani zeli se-
-
cap. 5. parentur, et nunquam eis concedatur jugali vinculo
PJacuit in monasterio non esse suscipienduni-ser- religari, sed in poenitenlioe se lamentis vehementer,
vum ad monachum faciendum, proeter domini pio- dum vivunl, afficiant.
prii voluritatem. Qui vero hoc constitutum nostrum CAP. 51. — De virginibtis sacris, quw prmvaricatce
excesserit, eum a communione suspendi decrevi- " sunt. Ex decreto Gelasii pupm, cap. 20 (epist. 9,
ad episc Lucaniw, c 22).
'
mus, ne nomen Donrini blasphemetur.
CVP.45. — Ne quis cattsa religionis servutn doceut (27, q. 1, c. Virginibus.) Yirginibus sacris te-
conlemnere dominttm suum. Ex concilio Braca- mere sc quosdam sociare cognovimus, et post-t>i-
rensi n, cap. 47 (Marlinus Bracarens. c. 47). calttm Deo proposilum incesla foadera sacrilegaqtie
(17, q. 4, c. Si quis ser.) Si quis servuro alienum miscere. Quos prolinus oequum esta sacra commu-
causa religionis docet conlemnere donrinum suutn, Kione detrudi; et nisi per publieam probatamque
et recedere ab ejus servitio, durissime in ornnibus poenitentianr oninino non recipi, &edlamen his via-
arguatur, ct ad poenitentiam compellatur. ticum de sseculo transeuntibus, si digne [ lamcn,
CAP. 46. — J*e fugitivis clerkis seu monachis. Ex orig.] poeniluerint, non negetur.
decreiis Leonis papm. CAP. 52. — Ut viditw vetum sibi non imponant in-
Fugitivutn \ero clericum, aul monachum dese- consulto episcopo suo, et ne presbyteti eis hnponere
rentem disciplinam, velut conlemptorem placuit re- prcesumant, quod episcopis non licel. Ex concitio
vocare. Rollwmagensi, cap. 119.
Slattitum est viduas non debere vclari. Simul ct
CAP. 47. —De his qui cttm semel ionsi fuerint, laici
hoc statutum est ut si quisquam presbjterorut»
efficiuntnr. Ex conc Tolel. v, cap. 45 (Tol. iv,
c. 51). Q deinceps hujus constitulionis normoe contumaciicr
Quieunque ex ssecularibus accipientes poeniten- transgressor exsliterit-, scilicet ut aliquas viduas
tiam se totonderunt, et rursus prsevaricantes laici velare preestimat, quia hoe et episcopis non licet,
cffecti sunt, comprehensi ab episcopo suo ad poem- gradus sui periculum iirctirrai. Simiiiter et de puel-
lenliam, ex qua recesserunt, revocentur. Quod si lis virginibus a presbyteris non vclandis slattttum
aliqui per pcenilenliam irrevocabiles sunt, nec ad- est ut si quis hoc facere tentaverit, taiiquam tratrs-.
monili reveiiunttir, vere ut apostatoe coram ecclesia gressor canonuni daranctur.
analhematis sententia condemnerrlur; non aliter CAP. 55. — Quod viduw sub nulla sint benedictione
et lii q»i tonsi collaudanlibus parentibus fuerunt, velandm. Ex decreiis Gelasii papw, cuv. 21 (cap.
atit sponle sua amissis parentibus seipsos reli- 23, ep. 9 ad episc per Lucari.).
Nam de viduis sub r.ulla henedictione velandis
gioui devoverunt, etpostea habitum ssecularem suin- lalius duximus disserendum. Quas si pro-
ut iidem a sacerdole ad ctil- superius
pserunt, comprehensi,
lum religionis, acta prius pceniteiitia, revocentur. pria voluntale professanr prislini conjugii castitaiom
mutabili mcnte calcaverint, periculi earum inter-
Quod si reverti nolunt, vere ut apostatse anathematis Deum dcheant satisfaciione placare,
sententioe subjiciantur. Quse forma servabitur etiam erit, quali
irritam fece-
iit viduis, virginibusque sacris, ac poenitentibus fe- n qttia, juxta Apostolum, primam fidem
runl (I Tim. v). Sicut enim si se forsitan conti-
roinis, quse sanclimonialem habitum indueremt, et
trans- nere rion poterant, secundum Aposlolum, nulia-
postea aut vestem mutaverunt, aut ad nuplias lcnus nubere vetabantur (J Cor. vn), sic habila
ierunt.
secum deliberatione, promissam Deo pddicitiaefidem
"CAP.48. — Ne servus nescienle domino suo in mo- debuerunl custodire. (Ibidem) Nos aulem UUIIUEI
nusteiio recipialur. Ex concilio Chalcedonensi, talibus
cap. 4 (actione 15). laqucum debemus injieere, sed solas adhor-
tationes prsemii sempiterni poenasque proponcre di-
(16, q. ,1, c. Qui vere.) Nuilum vero recipere ser-
vum in monasleriis obtentu monachi, prseter domini vini judicii, ut noslra sit absoluta coiiseientia, et
illarum pro se rationem Deo reddat iutentio. Ca-,
sui conscientiam, lrcet.
vendunr esl quippe quod de*eaium moribus acti-
CAP. 49. — Quod non liccai Deo sacmtis ntiptialia Pauius testatur aposlolus (1 Thn.
jura contrahere. Ex concilio Clialcecionensi,cap. Jrusque beatus
16. "v), qttod plenius exponere praeterimus, ne sexus
(27, q. 1, c. Si qua virgo.) Virginem quse se Deo insfabilis non tam delerreri quam admoneri-vi-
eonsecravil, similiter et monachum, non licere nu- deatur.
KS7 DECRETI PARS VII. — DE MONACHIS, ETC. 558
GAP-54. — De viduis qum semel sacratm conversa- J}Lvelatse et Deo consecratse si abjecto proposilo san-
lionis vetamen susceperunt. Ex concilio Aurelia- clitatis claneulum sacrflega se contagione miscue-
nensi, cap. 5. rint et iUicitis complexibus publice ellibere filios
(27, q. \,Viduas qum.) Yiduoe quse spontanea vo- has nuptias delestabiles [impudicas
velamen sus- procreaverint,
Iuntate ab altari sacrse conversationis
in eodem detestabilesque personas, orig. et Grat.] a monasle-
cipiunt, deer£\it sancta synodus propo- riorum coetu et ecclesiarum conventibus eliminan-
silo eas permanere. Non enim fas esse decernimus, das esse judicatum est, quatenus detrusse ergaslulis
ut postquam se Domino semel sub velo consecrave-
tantum facinus continua lamentatione defleant. Unde
aint [JJtcc desunt apud C-ral.], ct inter velatas obla-
verbo Domini et canonica auctorilate in hac sancta
tiones Tecerint, iterum eis concedi Spiritui sancto
mentiri. synodo prsecipimus, ut omnimodo separentur, et ju-
ramento colligentur, ulterius sub uno non cohabi-
CAP. 53. — Ut nullus viduas velare atteniet. Ex con-
. cilio Magoniiensi, cap. 6 (conc. Trib., c 25). tare tecty, nec familiari frui colloquio, exceplo in
ecclesia aut in publico, aut rem ullam habere com-
(27, q. IjjC. Viduas. Gelas. c. 15, ep. 9.)Viduas
autem velare pontificum nullus attentet (J Cor. vrr), munenr, unde suspicio illecebrosi desrderii, aut scan-
dalum libidinosi facti juste possit oriri. Si quoe
prout stalutum est in deeretis Gelasii papse c. 15, B
etiam inler se dividenda sunt dividant, et utcirque
quod nec auctoritas divina, nec canonum fornra
sua provideat et incestuosus sine spe conjugii ma-
prsestitit. Quse si propria fuerit voluntate continen-
liam professa, ul -in ejusdem Gelasii c. 21 legitur, aeat.
Intenlio se reddat rationem CAP.58. — De viduis qum professam continentiam
ejus pro Deo, quia sicut,
secundum Apostolum, si se continere non poterat, prmvaricatm sunt. Ex concilio Carthaginensi iv,
cap. 4.
et nullalenus nubere vetabatur, sic secumhabita (27, q. 1, c Sicut.) Sieut bonum est castitatis prse-
deliberalione promissam fidem pudicitise Deo debet mium, ita et majori observantia et prseceptione cu~
cuslodire. Nos aulem auctoritate Patrunr suffulli in stodiendum est, ut si quse viduse, quamlibel adhuc
hoc saero conventu sancimus et libere judicamus, in minoribus annis positse, et in matura sctate a vi-
si sponte velamen, quamvis non consecralum sibi ro relictse, se devoverint Deo et veste laicali abjecta
imposuerit, et in Ecclesia inter velatas oblationem sub testimonio episcopi et Ecclesioe religioso habitu
Deo obtulerit, velit nolit, sanctinioniaj habitum ul- ' apparuerint; postea vero ad nuptias sseculares traris-
teiius habere debel, Ticet sacramento confirmare ierunt, secundum Aposlolum (J Tim. v), damnatio-
velit eo tenore el ratione velamen sibi imposuisse, nem habebunt [liabeant], quia fidem castitatis quam
ut iteriiin posset deponere. (C Deo voverunt, irritam facere visse [nisse, alias ausse,
CAP.56. — De nobUibits velalis, qum postea domi orig.] sunt. Tales ergo personse a Christianorum
in deliciis residere delectanlur. Ex concilio apud communione
Aqitisgranum Ludovko Pio prmsenie, cap. 6 (in sequestrentur, neque etiam in convi-
cttpiiul. cidjeciis, additione 2, c. 15). vio cum Christianis communicent. Nam, si adulleroe
De nobilibus feminis quse amissis viris repente conjuges reoe sunt, si suis viris obnoxise [reatu sunt
velantur, et in propriis domibus diversas necessi- virissuis obn., orig.] fuerint, quanto magis viduse,
tates opponenles residere deleclantur, de quibus in quse Dei religiositalem mulaverunt, crimine aduke-
aliis conventibus coram serenitale veslrajamdudum rii nolabuntur, si devotionem quam spontenec coa-
ventilatum cst et definiliuu, majori solertique sludio . cle Deo obtulerunt, libidinosa voluntate [voluptate,
admonendas et insiruendas ab episcopis statuinrus, orig.] corruperint, atquead secundas nuptias trans-
quatenus suee saluti consulanl, nec sic indiserete ituro fecerint? Quse etsi violentia irruente abaliquo
viveudo, et propria noxiaqire liberlate utendo, et oppressse fuerint, ac postea delectatione liliidinis
per diversa vagando peiiculum auinrarum suarum permarrere in eonjugio raptorl, vel violento viro
incurrant, semper illud aposlolicum anle oculos Iia- consenserint, damnatione superius dicla teneantur
benfes quo dicitur : Viduci,qumiu deliciis est, vivens obnoxise. De talibus ait Apbstolus : Cum enim luxu-
u riatm
morlua est (I Tim. v). fuerintin Christo, nubere volunl, habentes datn-
CAP.57. —De his qui velatas et Deo sacratas in ccn- nationem, quia primam fidem irritam fecerunl (I
jugium diixcrbit. Ex concilio Aurelianensi, cap. 23 Tim. v).
(cap. 25, cone. Triburiett.). CAP.59. — De eodem. Ex decrelis Zepherini papw,
{27, q. 1, Si guis sacro.) Si quis sacro velamine cap. 4 (conc. Aquisgran., c 35).
consecratam in conjugium duxerit, et post dicatum Ut viduse in delicils non sint, sed secundum Apo-
Deopropositumiiieesta foedera sacrilegaque nriseue_r stolum sub potestafe episcopi vivant: Prtecipe, in-
Tit, ut in eonstitutis Gelasii~papse c. 20 legitur, quit, ut vidum irreprehensibiles sint. Vidua deligalitr
prolinus aequum est a sacra eommunione detrudi, et non minus sexaginta annorum, in operibus bonis ies-
nisi per publicam probatamque poenitentiam omni- timonium habens : Si filios edueavit (I Tim. v), ct
no non recipi, Si tamen poenituerint, transeuntibus csetera. Adolescentiores viduas devita. Cum enim
de sseculoviaticum non negetur. Di Clralcedonensi luxurialw fuerint in Christo, nubere volunt, haben-
conciiio, cap. 16, hoc perpetrantes excommunican- les damnationem, quia primam fidem irritam fece-
tur; conlitentibus aulem auctoritate episcopi mise- runl, shiiul et oliosw loquenles quw non oportet. Volo
ricordia largiatur. In cpislola Syricii papse cap. 6, ergojuniores ntibere, filios procreare, malresfamilias
5S9 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 560
essc, iiiiUani occasioncm dare adversr.r~wmaledicti A liis agcnda poeiiitenlia est, quia sponsio earum a-
gralia. Jam enim qumdam conversmsunt relro post Domino tenebatur. Si enirn irrter lioniines solet bona)
Sutututm (ibid.). fidei contractus nulla ralione dissolvi, quanto magis
CAP.-60.— Ne feminm , quarum muriti obierunt, isfa pollicitalio quam cum Deo pepigit solvi
cito se vcleiit. Ex concilio Aurelianensi, cap. 5 (Ca- sine vindicta non poteril, etc. Nam, si virgines
pilui. lib. r, c. 102). nondtim velatse laliter pocnitentia pulilica puniun-
De feminis quae viros amilliint, placet ne se (si- lur, et a eoelu fidelium usque ad satisfactionem ex-
cut hactenus) indiscrete velent, sed xxxdiesposl ouse perfectioi;is
cluduntur, quanto' potius viduoe,
decessuhi \iri sul exspectent, et posi tricesimisin' aetatis ct malurioris
vel si sapienlise atque consilii exi-
diem, per consilium episcopi sui, episcopus stunt, virorumque consortio multolies usse sunt, et
absens fuerit, cohsilio aliorum religiosorum sacer- habitum
de- religionis assumpserunt, et dcmum itpos-la-
dolum, suorumque amicorum id quod eligere ad priorcm vomitum sunt reveisse
taverunt, alqtie
benl, eligant. Et tit rogelur princeps a sacro con- (II Petr. n), a nobis elab omnibus fidelibus a limi-
veiitu, ui hi qui publicanr egerint poenitentiam, ct nibus ecclesise et a ccetu fidelium usque ad satisfa-
feminse quse viros amittunl, sua auctoiilale donen- ctionem sunt et carccrilius tradenda\
et eliniinandse,
tur, delibcrent quid agant, tucanlur specialiter B qualiter juxla B. apostolum Pauluni tradentes hu-
pro his capitula fieri, et legis mundanse capitulis in- jusmodi liominem Satanw in inierilum carnis, ufspi-
serenda decrevimus. rilus salvus sii in die Domini (I Cor. v). De talibus
Qxv. 61. — Ut viduitalis professio corctm episcopo enim et Dominus
Araus. i, per Moysen loquilur (Deut. xm),
fiat. Ex concilio Arausic, cap. 6 (COHC.
cap. 27). dieens : Auferte maluni dc medio veslri. De qufctis
(27,</.1, c. Viduitatis.) Yiduitatis servandseprofes- et per Prophetam ait: Lmtabitur juslus cum viderii
sionem coram episcopo in secrctario habitam, im- vhidictatn, manus suas lavabit ih sanguine peccaioris
posita coram episcopo vesle viduali non esse vio- (Psal. LVII).Detalibus namque et coruni similXius,
lartdam. Ipsahvaulenr talis professiouis desertiicem, atque eisdem consenlientibus dicilur : Quia non so-
merito darnnandam esse decernimus. lum qui faciunl, sed etiam qui consenliunl facicnli-
CAP.62. — Vl nttllus veiet vicluas nuberc, si volue- ius, rei judicandi sunt (Rom. i).
rint. Ex concilio Totelano rn, cap. 10. Ckp. 64. — Ul vidttm velalm ad nuplias non trans-
(52, q. 2, c. Hoc sanclum.) Pro consultu castitalis, eanl. Ex decretis Gelasii papm, ad Sicilienses epi-
quod maxime hoiiamenlo concilii proficere deJieat, scopos, cap. 9.
annuenle glorioso domino nostro Recaredo rege, (27, q. 1, c. Neque viduas.) Neque viduas ad nu-
hffc sanclum coniirmat [affirmat, orig. et Grat.] con- C ptias transire palimur, quse in religioso proposito
cilium, ut viduse, quibus placuerit tenere castila- diuturna observatione permanscruiit. Similiter et
toni, nulla vi ad nuptias iterandas venire cogantur. vii-gines nubere proliibemus, quas annis""plurimis ia
Quod si prittsquam profiteantur continentiam, nu- monasterio setaiem peregisse contigerit
bere elegerinl, illis nubanl, quos propria voluntate CAP. 65. — De vidua qtiw sub oblenlu religionis ve-
voluerint habere maritos. Similis conditio et de vir- lum sibi ad temptis imposueril. Ex episfola Nko-
iai papw, cap. 5 (inter rescripia Nic. i, tit. 13,
ginibus habealur, ueccontra voluntatein parentum c. 1).
vel suam cogantur maritos accipere. Si quis vero
(Dist. 27, c. Quod interrogasti.) Nicolaus episco-
proposilum castitalis viduoe vel \ irginis impedieril, pus servus servorum Dei reverendissirao et sanclis-
a sancta communione el a liminibus eeclesiee habea- simo corifratri iiostio Adalwino sancla; Viennensis
tur exlraneus.
— [Vinancnsis] Ecclesiaearchiepiscopo. Quod interro-
CAP. 65. Ut vidum a proposito viduitatis disceden-
tes excommunkentur. Ex epistola sancli Grcgofii gasli de fenrina, quse post obitunr nrariti sui vela-
-papm missa ad Bonifacium (capitul. addil. 4, c. 65 men sacrum super capttt suum imposuit, et finxit se
fusius). sub eodem velamine sanclimonialem csse, postea
^27, q. 1, c.Viduas.) Yiduas a proposito disceden- D vero ad nuplias rediit, bonum inilii viflelur, quia
tes viduitatis, super quibus nos consulere voluit di- per hjpocrisim ecclesiasticam regulam conturbare
leclio lua, frater charissime, credo le nosse a san- voluit, et non legitime in voto suo permansit, ut
cto Paulo et a nrultis sanctis Palribus, nisi conver- poenitentiam agal de illusioneiicfaiida, et rcverfa-
tantur, olim esse dantiialas, quas et nos aposlolica turadidquod spopondit, ctinsacro ministerio m-
auctoritate danrnandas, et a communione fidelium, choavit. Nam, si coiisenseriinus quod omnia sacra-
atque a liminibus ecclesise arcendas fore censemus, "nrenta ecclesiastica, quisque prout vult fingat, el non
usquequo olrediant suis episcopis, et ad bontim vere faciat, .omnis ordo ecclesiasticus contuibabi-
quod cceperunt, invitse aul voluntarise revertantur. tur, nec catholicse fidei jura coiisistent.jiecca-iiones
De virgiiirbus auterri non velatis si deviavcrinl, a sacri rile observabuiitur. Quid enim piofuit Sirooni
sarictse memorise praedecessore noslro papa Inno- Mago baplismum sacrum licle.suscipere, ct in Cliri-
centiotaliter decrelum habemus :Hsevero qusenec- slianitale peiniahsurum sefinxisse, cttm perAposto-
dum sacro velamine leclse, tamen in proposilo-Vir- lum fraude ejus detecta, quid sibi hiturum esset
ginali semper se simulaverunt permanere, lieet ve- prsenuntiatum est! Ait cninr : Peciima itta tecum
atse non fuerint, si nupserinl, aliquanto tempore sit in perditionem, cor enim tuum non esl rcclttm co-
'
531' DECRETI PARS VII. — DE MONACHIS.ETG. 562
-ram Deo,.Pamilentiam itaque age ab hac ncquitia tua, A CAP.68 — De viduis velalis si voluptatibus carnis
el roga Deiim, si forte remillatur tibi hwc cogitaiio inservire accuscmtur. Ex concilio Meldensi, cap. 2
cordis itti. In felle enim amaritudinis el obligatione (sub Sergio II, cap. 70).
iniqttiialis ridco te esse (Acl. vui). Ideo lales nisi Ut illse quse qiiasi sanclinioniales sub velamine
resipiscant. spirituali gladio percutere censemus. religionis degere videntur, sed potius in deliciis vi-
Non eiiim fas esl Spirilui sancto mentiri, siculi ventes mortuse in divinis oculis computantur, per
Ananias ct Saphira mentili sunt, et statiin perie- provincias discurrentes curiosse [oliosse] el verbosae,
ruiit (Act. v). si libidinibus cseterisque carnis voluptatibus inser-
CAP.66. — De viduis el puellis qum itt domibus pro- vire accusanlur, si manifeste detegi potuerint, cpi-
priis habilum retigionis susceperunt. Ex concilio scopali aucloritate et regia polestale, in talibus locis
Toletanoiv, cap. 57 (conc Paris. v, c 15, Capilul. rcsidere sub teslimonio religioso coganlur, ubi"poe-
lib. vn, c. 257).
nitentiam si fecerint dignam, assequantur eliam
(27, q. 1, c. De viduis eu) De viduis el puellis quae iVuctuosam. Si enim manifeste
Irabilum religionis in domibus propriis tam a pa- detegi non valtterint,
erga ccclesiam suoe opinionis malain famam cano-
se
reiilibus, quam per mutaverunl, si postea contra
et ut religiosius de csetcro
instituta Patrum vel prsecepla canonum cqnjugia nice purgare coganlur;
etinmonasteriis conscrvenlur, episcopali dc-
crediderint copulanda, tandiu ulrique [utrseque, JJ vivant,
creto et regia potestate •coerccanlur. De liis enini
Grui.] liabeanlur a comniunione suspensi [sttspen-
illicite Apostolus dicil : Quse cum fornicatae fuerint in
soe, Grat.], quo usque quod perpetraverunt, Tim. v).
enrendent. Quod si emcndare neglexerint, a com- Clirislo, nubere volunt (I
munione et omnium Chrislianorum convivio in per- CAP. 69. — Ut sacrileqi judkenliir, qui se sacris
feminis miscuerint.^Ex concitio Arelalensi, cap. 7
pettium sint sequestratse. (in fragm.).
CAP.67. — Qttod sanctus Gregorius quamdam fe-
minam vetalum, -qum sucntnt proposilutn trans- (27, q. 1, c. Sciendttm.) Sciendumest omnibus
gressu erat ceinprehendi jussetit. Ex regislro quod. Deo sacralarum feminarum corpora, per vo-_
- Gregorii ad Yilcttianum Sipontinum episcopum tam proprioe sponsionis et verba sacerdotis , Deo
(lib. vii regislri, c. 9). cpnsecrata templa esse, Scripturarum teslimoniis
(27, q. 1, c. Si custos.) Si custos religiosi habitus comprobantur : et ideo violalores earum, sacrilegi
fuisses, aut esse nosses episeopus, filiam gloriosse ac juxta Apostojum filii perditionis csse noscuMlur
meinorise Tulliani magistri militise , te illic posito,
(I Cor. m).
nec projeclis religiosis vestibus ad ssecularem re- GAP.70. — De his qui sanclimoniales virgines vet
veiii iiabitum, nec ad nos licuisset perversana epi- viduas rapiunt. Ex concilio Meldensi, cap, 6
stolam destinare. Sed, quia nimia desidia ac torpore (Z (cap. 67).
deprimeris, in ttto dedecoreres ad prsesens illicita im- Qui sanctinroniales virgines, vel viduas rapiunt,
piine commissa est. Nam , sieut prsefali sumus , si et progressu etiam criminis in conjugium sumunl,
sollicitus esses, prius ad nos ultio mulieris pravis- publicaepoenitentise subigantur[juxta raodum qui-
sima; quam culpa debtiil pervenirc. Quia igitur vtan- bus prsevideril episcopus, orig.] Ipsse vero feminas
tum hebes, tantumque es negligens, ut nisi cano- locis congruis poenitentise retrudantur, et ad hahiir
nicam in le fueris coercionem experlus, in aliis di- tum religionis redire cogantur. Ipse aulem ince-
strictiorem discipliriam nescias eustodire, qualiler sluosus sine [uterque autem sine, orig.] spe uxoriae-
debeas esse sollicitus, congrue tibi, si Dommo pla- copulalionisperennitermaneat, nisineseisse sevela-
ctierit, tempofe demonstrabimus. Proesentia igitur lamexpurgarepotuerit[/((Bc absunl ab orig.]. Sivero,..
scripta suscipiens evigila., et excitatus saltem exse- quod absil! conjugia iterare praesumpserint, acriorl
quere, quod pressus nunc usque ignavia distulisti. sufodantur vindictse, et amplitts propellantur. Quod
Instantioe ergo tuae sic proediclam mulierem una [qui, orig.] si forte obedire monilis salularibus no-
cum Sergio defensore [nostro, orig.] eomprehende-re, luerint, anathematizejitur.
ct slatim non solum ad male contemplum hahitum CAP.71. — Quod cterici el laicicum bonotesiimoniot,
sine excusaiione aliqua revocare, sed etiam in mo- 3 cum sacris 10. pnellis loqui debeant. Ex concilio Spa—
tensi, cap.
naslerio,, ubi omnino districte valeat cuslodiri, de- Haeccautela circa omnes servetur, ut laici remoti
trudere, et ita omnem circa illam soUicitudinem ex.- a peculiaritate virginum, nec usque ad vestibulum--
hiberej ut quam sit nefarium quod coroniisil ex habeant accedendi familiaiepermissum. Necipse quL
ttta possit districlione eognoscere. Qua in re si
proeestcum sola colloqui debet, sed sub lestmio.nic
quis (quod non credimus) laicorum aliquo tibi in- duarum aut trium sororum, ita ut rara sit accessio,
genio tentaverit obsislendum, a sanclissimseeumconr- brevisque locutio.
munionis parlicipatione suspende. nobisque renun- CAP.72. — Qtwd muticres veiutwaul in monasleriis
tiare festina ut quantum sit exsecrabile quod prse- aul in domibus suishabitum observent. Ex decrcih.
sumit, postquam consideratione propria non adyer— Eugenii papm ,- cap. 26.'
£it, emendationis qu-alitate cognoseat. In his aulem» (27, q. i,,c, Mulieres.) Mulieres obtentu,religionis.
omnibus ita eautum ac stude vigilanlem te osten- velatse, aut in~monasierio regulaiiteiL vivaiit, aut
dere, ut culpam tuam non geminare neglectus, sed in,domibus suis susce^um habitum-castc obseB-
aUquanlisper valeal el soUicitudo minuere* veat.
K6S D, IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 564
CAP. 73. — Ut adotescenliores vidum, vel sancii- A , mttlos aul famulas non hacenf ad excrcenda nego-
t moniates ab episcopo non negliganlur. Ex concitio tia, ad nrediam monaslerii portanr perveniaut, et
Carihaginensi iv, cap. 102. ibi coram testibus negolium suunr exerceant.
(Dist. 81, c. Ad realutn.) Ad rcatum episcopi per- CAP. 78. — De feminis quw propter continentiutn
tinet vel presbjieri, qui parcecise prseesr, si sus- assumunt vhilem habitum. Ex conc. Gungrensi,
tetitandae ab Ecclesia vitse prsesentis causa adole- cap. 15.
seentiores vidyse, vel sanclimoniales. eorum [cleri- (Dist. 50, c. Si qtta mulier.) Si qua nrulier propter
corum, orifjr.]familiaritatibus sulrjiciantur. continentiam quoe putatur, habitum mulat, et pro
CAP.74. — Ul unusquisque episcopus ciericos in stto solito muliebri amictum virilem sumit,analhemasit.
episcopio vaguntes ad suum episcopum reclire fa- CAP. 79.—De Hlo qtti virginitatem observans, nupiias
ciat. Ex concilio Magontiemi, cap. 19. exsecratur. Ex eodem concilio ,~cap. 9.
Ul unusquisque episcopus in sua paroecia dili- (Disl. 50, c. Si quis vel.) Quicunque virginitatem
genter presbyteros vel clericos inquirat unde sint, cuslodiens , aut continentise studens, velut horre-
et si aliquem fugilivum inveneril ad suum episcopum scens nuptias temerat, nec propter hoe quodbo-
redire faeiat. nunretsanctum est,nomenvirginitalisassumif, ana-
CAP.75. —=•Item de clericis vagis. Ex eodetn, ;T, thema sit.
cap. 18 (cap. 22). v CAP. 80. — De feminis quw proptfr religionem cri-
Be clerieis vagis seu aceplialis, id est de his qui nes totonderunt. Ex eodem concilio, cap. 17.
stint sine capite, neque in servitio Domini lioslri, (Disl. 50, c Qumcunque mulieres.) Si qua nrulier
divinum cultum ut existimat, crines atton-
neque suh episcopo, neque sub abbate, sed sine ca- propter
nonica vel regulari vita degentes, ut in libro (Isi- det, quos ei Deus ad subjeetionis memoriam tribuif,
dor.) Officiorum secundo, cap. 5 de his dicitur : tanquam prseceptum dissolvens obedientioe, anaihe-
Hos neqtte inter laicos, inter ssecularium officiorum ma sit.
iuler clerieos rctentat divina CAP.81. — De illis qui propter conlinentiatn patliis
studia, neque religio , vesliuntur. Ex eodem, cap. 12.
sed solulos atque oberrantes sola turpis vita com-
(Disl. 50, c. Si quis virorum.) Si quis virorum ,
plectitur et vaga ; quique dunr nullum metuunt, propter conlinentiam quse pulalur, amictu pallii
explendse voluptatis suaelicentise sectantur, et quasi utitur, quasi per hoc habere se justitiam credens,
animalia bruta libertate ac desiderio feruntur, ha- el
despicit eos qui cum reverentia et birris, et aiiis
bentes signum religionis non religionis officiuEi , communibus et solitis vestibus
utunlur, anatheroa
hippocentauris similcs, nee cqui nee Jiomines : tales sit.
omniiio prsecipimus ut ubicunque inventi fuerint, (
sine ulla nrora eos sub CAP. 82. — Ne conlinens adversus conjiiguios exicl-
episcopi custodia constiin- latur. Ex eodem concilio, cup. 10.
gant canonica, et nullatonus eos amplius ila erra- Si quis ex liis qui virginitatem servanl propler
bundos et tagos secundum desideria voJuptatura exlollilur adversum conjugatos , anathema
suarum vivere permittant. Sin autenr episcopis suis Deum,
sit.
cjinonieeobedire noluerint, excommunicentur usque CAP.85. — Quod non sil
ad judicium episcopi [archiep., arig.] regionis il- permittendutn monachos el
nwnachas in eodetn monasierio simul habitare.
Uus. Sjn autem n,ec illi eos corrigere valuerint, om- Ex regislro sancti Gregorii.
nino subvinculis constringanlur usque ad synodum, In nullo loco raonachos et monachas permittimus
vt eis ibi jiidicetur, utrum ad judicium principis unum moiiasieriuin habere; sed nec ea quse du-
[donrini nqstri, orig.], an ad universalem, synodum plicia vocant. Et si quidtale est, religiosus episeo-
deferantur sub custodia publica. pus mulieres quidem in suo loco studeat manere,
CAP.76. — Ut nwnaclicemonastice vivant et cauonice, monachos autem aliud monasterium aedificare co-
secundum vitam canonicain. Ex eodem concitio , gat. Si autem plurima sint talia monasteria, sepa-
cap. 15, cui interfuerunt Carolus hnperator, et Ri- rentur in aliis monasteriis monachse, et in aliis
clwlfiis archiepiscapus in clauslro Sancli Atbani. .D monachi. Res aufem
Abbatissas autenr cum sanctimonialibus omnino quas habent commuues,- se-
recte et juste vivete Genscmns. Quse vero profes- cundum jura.eis competentia distribuantur.
sionem secundum regulam Sancli Benedicti fece- CAP. 84. — Episcopi monasleria monachorum et
moiwcharum frequenier visitenl. Ex concilio Bo-
runt, regulariter yivant. Sin autem canonice vivant lliomagcnsi, cap. 5.
pleniter, et sub diligenti cura cuslodiam habeant, Ut episcopus monasteria monachorum et saneti-
et in clauslris suis permaneant, nec foras exitum
et cum graviJius et
habeant. Sed et ipsse abbalissse in monasteriis "se- monialium frequenter introeat,
in eorum vel in earum convenlu
deanf, nee foras vadantsine licentia et consilio epi- religiosis personis
scopi sui. residens, eorum vitam et conversationem diligenlcr
— discutiat; et si quid reprehensibile irwenerit, corri-
CAP. 77. Ut sanclimoniales non egrediantur sine
licentia ubbulissw. Ex eodem conc, cap. 14 (coiic. gere salagat. SanctimoniaHum eliam pudicitiaro
Cabillon. n sub Carolo. Macjno, c 62), . subtiliter investiget, et si aliqua invenitur quoe ne-
§anetimoniales, nisi forte abbatissa sua pro ali- glecto proposito caslitatis cleiico aut laico impu-
qua necessitate incumbente illas mittente , nequa- denler nriseeatur, acriler verberibus coerceaiur, et
«juam dejnonasteiio egrediantur. Haevero quse fa- in privata custodia retrudatur, ubi quod male ad
SCS DECRETI PARS VIL - DE MONACHIS,ETC. 50G
inisit digne poeniteat. Intcrdicat elianr ex auctori- A ^ine aliqtta exinde excusatione tollantur, et nulltis
tate sanctorum canonum ut nullus laicus aut cleri- illic ullerius meatum accipiat, ne callidus hoslis
tus in earum claustris et secretis habitationibus occasionem inveniens, de deceptione rehgiosi halri-
accessum haheat, neque presbyteri, nisi tantum ad lus(quod absit) valeat exsullare.
Biissam. Expleia missa ad ecclesias suas redeant. CAP. 89. — Quod res ecclesiaslkm a laicis non sinl
Omuibus praelerea publice et privatim denuntiel, disponendm. Ex concilio cipud Compendium5
Christi vitiare cap. 10.
quantum piaculum sit, qui sponsam deereto sancitum est ne laici vel ssecu-
Synodaii
prsesumit. Si enim ille reus tenetur, qui sponsam lares de viris Dco dicatis Ecclesiseque facultatibus
hominis violat, quanlo magis reus majeslatis effici-
aliquid ad se pulent vel proesumant proeter reveren»
lur, qui sponsam omriipotentis Dei«orrumpit? sacerdolibus dis-
CAP.85. — Ut abbates inpotestate^piscoporum con- tjam.pertinere, quorum quarumque
sistant: Ex concilio Auretianensi, cap. 5 (Aurel. i, ponendi indiscusse a Deo cura commissa esse doce-
c. 2i). lur. Si quis contra hsecvenire prsesumpseril. anathe»
(18, q. 2, c Abbales.) Abbates pro huniilitate reli- mate feriatur.
gionis in episcoporum poteslate consistant, et si CAP. 90. — Deeodem. Exeodem concilio, cap~S.
quid extra regulam fecerint, ab episcopis corrigan- JJ De viris Deo dicalis, vel ecclesiaslicis faeultatibus '
tur. (Et c. Non semel.) Non seme), sed ssepius in aliquid disponendi, nulla Jegitur laicis quamvis re-
anno episcopi visitent monasteiia monachorum, et ligiosis unquam attribula facultas.
si quid corrigendum fuerit, cor,rigatui. Monachi au- CAP. 91. — Ne abbales ad synodum ire cogantur,
iem abbatihus omni oDedientia et devotione subja- nisi pro ralionabili causa. Ex conc. Turomco,
ceant. Quod si quis per contumaciam exsliterit in- cap. 11.
^(Dist. 18, c. Episcopus, c. 10.) Episcopits non de-
devotus, ac per loca aliqua vagari, aut peeuliare bet
cogere abbatem ad synodum ire, nisi aliqua ra-
aliquid babere proesunipseril, omnia quse aequi- lionabilis causa consistat.
sierit ab abbatibus auferantur, secundum regulam — Ut congregationes monaclwrum absque
Saneti Benedicti, monasterio profutura. Jpsi autem CAP.92.
conscnsu episcopi non fiant. Ex concilio Epaonensi
qui fuerint pervagati, ulii invenli fuerint, cum au- cap. II (el-Agalh. 58).
xilio episcopi tanquam fugaces, sub cuslodia revo- (18, q. 2, c. Cellulas.) Cellulas novas aut congre-
centtir et consliiiigaiitur, gatiiniculas monachortim absque nolitia episcopi
CAP.86. — De monachis qui filios procreaverinl. Ex proliibemtts institui.
diclis lsidori. CAP..93. — De virginibus sacris qum parenlibus
Monachi filios pixcreantes in carcerem retrudan- C privanliir. Exconcilio Afrkano, cap. 11 (el Carth.
tur laniani facinus continua lamentatioiie deflenles, III, c. 53).
ut eis vel ad moiiem sola misericordia in comniu- Ul virgines sacrse, si parenlibus a quibus custo-
nioiiis graiia possil indulgeii. diebanttir privatse fuerint, ab episcopo cuslodian-
CAP. 87 De sanclhnoitialibus quw vim barban- tur. Ubi autenr episcopus absens est, providen 1
cam perluleiujil. Ex decretis Leonis papw (epist. 87, lia graviorilius feminis comrirendetur, ut simul ha-
ad episc. Africanos, c 2). bilantes invicem se cuslodiant, ne passim va-
De his auiem quaei« sacro virginitalis proposito
gando Ecclcsise laedant sestimationcm rexislrmat.,
constitmae harharicam perlulere violenfiam, et in-
orig.].
tcgritaiem pudoris non animo, sed corpore perdi- CAP. 94. — Quis sit religiosis feminis prmponendtts.
dt-re, ea nobis «videtur servanda moderatio, ut ue- Ex concilio Carlliaginensi, cap. 27 (Cartli. IV,
que in viduarum dejiciantur gradum, neque in c 97).
sacrarum et perseverantium virginura numero een- (18, q^%c Qui religiosis.) Qui feligiosis feminis
seantur. Quibus, si in omnibus virginalibus obser- piteponendus sil, ab episcopo prolrelur.
vationihus perseverant, et casiimonise soliditatem -' CAP. 95. — Qnid sanctimoniales in clauslro facere; -
mente cusfodiuut, sacramentorum non est negaa- Q debeunl. Ex concilio Magonliensi (conc^CubiUon.ir,,
da communio, quia injuslum est illas in eo vei ar- subCurolo Mugtto, c 59).
Sanclimoniales in monasterio constrtutae liabcant
gui vel notari, quod non voluntas admisil, sed vis sludium iu
hostilis eripuit. legendo, et in cantando, et horas cano-
nicas soleroniter pariler celebfent, et-omnes, ex-
CAP.88. — Dc quadatii abbalissa, quw se pracla- infirmitas in dormitorlo dGrmiant;
maveral super mililibus in ctunslro sho hospilan- ceptis quas diebus adtenef;
'ibus. Ex registro Gregorii ad Forlunalum episco ct omnibus capitulum et ad collationem-
ptitn Nenpolilanum (L vn, ind. 2, c. 107; alias veniant^etregulam a sanctis Patribus illis consti-
ep. 108). tulanr diligentcr observeut^.
Insinuavit nobis latrix prseseiitium Agnelfa ab- CAP. 96. — Ut nullus clauslra scinctimoniaHumin-
balissa quod rntra monasterium ipsius milites ho- grediatur, nisi adoperaexercenda. Ex eodem conc,
spitentur. Et omnino de fralernilatis vestrse solli- eup. 16 (eoHC Cabillon. w).,
eitudine mirati sunrus, cur hoe patienter tulerit, et Nullus vassus abbalissse, aut roinfster aliquis
non iUud c.um omni eeleritate fecerit emendare. nec clericus, nec laicus claustra ancillarum Dei in-
Unde horfamur, ut vel nune sludii vestri sit, in- grediatur, nisi forte quando.ncccssitasopciandi inr-
Stanter cis, quorum inlcresl, imminerc,.'quatenus. cumbiti.
567 "< D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 568
CAP.97, — Vtjanitrix non eligatttr, nisi boni lesti- A . ut niilla sanclimonialis yirgo vel vidua conveiilus
monh. Ex cod. cup. 11 (conc. Cabillon. n, e. 64). generales adcat, nisi a principe fuerit evocata, aut
Portaria non eiigatur, nisi quae oetale matura sit, ab episcoposuo, nisi fortc propriae necessitalis ratio
ct tcstimonium habeal bonum, ct vitse proliabilis impulerit, ct hoc
ipsum cum licenlia et nunlio [el
sil. nun. desunl in origin.] episcopi sui.
CAP. 98. — Ul abbatissa nisi per licenliam sui epi- CAP.104. — Quod abbas pro hiimilitale locum suum
scopi, e monasterio non eqredialur. Ex concilio relhtquere possil. E.v concilio Magonttensi, cap. 18.
8
Gangrensi, cap. (COJIC. Cabillon. n, c. 57).
iu eivilale lnonastcrium (18; q. 2, c. Abbas potesl.) Abbas potest pro liu-
Abbatissa, quoe liabct,
de monaslerio nisi miliatione, etcunr permissioneepiscopi locum suum
nequaquam cgrcdiatur, per deserere
Iicenliam episcopi sui. Et si quando foras per- [dcreliuquere]. Tameii fratres eligant sihi
abbatem de ipsis, sin auiem de extraneis. Nec epi-
git, de sanclimonialibus quas secunr ducil ctt-
dcbet abbalem vrolenler retinere in loco suo.
ram maximam haheat, ut nulla eis detur occasio scopus
Congregatio dcbet sibi clisere ahbatem post morlein
peccandi. abbatis sui, vel eo vivcnie, si ipse discesserii, vel
CAP. 99. — Ul nutltts abbas duobtis monasleriis prw- enini non poiest aliquem ordinare
sit. Ex conc. Arausic, cap. 51 (conc Agalh., peccaverit. Ipse
c. 57). B de suls propinquis, ve! aroieis, sine voluntate fra-
(21, q. 1, c. Unuin.) Unum alrbatem duobus mo- te'nm.
nasteriis interdicimus prsesidere. C^r. 105. —Qttod laicits in ecclesia leciionem reciture
non possit. Ex eodem, cup. 9 (inter Herarcli'Tur.
CAP. 100. — Ul monaciiivel monuchwcompatres non arch. capilula, c. 156).
habeanl. Ex eoncilio Auguslodunensi, cap. 5.
Laicttsnon deJict in ecclesia Jectionem recilare,
Ut nronachi et monachoe compatres habere non
nec Alleluia dicere, nisi psalmos tantunr ct rcspon-
prsesumant. soria, sine AUeluia.
CAP.101. — Quod fetninm in conveniu docere non GAP.106. — Qttod non liceal
possint. Ex concilio Cartliaginensi, cap. 1 (conc episcopo rem monasierii
Carth. iv, 99). abslrahere. Ex eodem concilio, cap. 20.
(Dist. 22, c. Midkr.) Mulier quamvis docta, in (16, q. 6, c. Episcopo.) Episcopo non licet tollere
conventu docere non audeat. possessionem monaslerii, quamvis ahbas peccave-
— lit; sed millat eum in aliuil monasterium in pote-
CAP* 102. Qttod feminm pwnilenliam dare tton slatem alterius abbalis.
possinl, nec inter sacerdoles in conviviosedere. Ex
conc. Remensi, cap 5, prwsente Ludovico imper. .CAP.107. — Ne monaclii plncita smcttlaria adeanl.
Femina iion det pomitentiam nec corporale cum p(" Ern eodem concilio, cap. 21 (ctntc Magunt. i, c. 12;
c. 65 Regulm S. Benedkii).
oblatione, nec calicem super allare ponat, nec ihler
ordinatos stei in ecelesia, nec sedeat inter sacerdotes Acdeinde deerevimus, sicut saricia regula dicil,
in convivio. ut monasterium ulri fieri possil, per decanos ordi-
netur : quia illi prsepositi ssepe in elationem inci-
CAP. 103. — De mutieribus virorttm causas discu-
iienlibus. Ex concilio Nannelensi, cap. 8 (sttb For- dunl, et in laqueum diaboli (J Thn. rn). Hoclamen
nwso, c 19). onmino volumus ut non monaclii ad saecularia pia-
Cuni Aposlolus dicat : Mutieres in ecclesia ta- cita uUatenus veniant neque ipse abbas sine lieen-
ceattl noii enim permiltitur eis loqui: turpe esl enim lia cpiscopi sui : et cum necessitas exigit, lunc per
mulieri in ecclesia loqtti (I Cor.xiv) : Ioqui; roirum jussionem et consilium episcopi sui illuc vadat.
videtur quod quoedam mulierculse conlra divinas Nequaquam tamen conlentiones aut iiles aliquas
bumanasque leges attrita fronte impudenter agen- ibi movere prsesumat, sed quidquid quaerendura
les, placita generalia et publicos conventus indesi- vel eliam respoiidendum sit, per advocalos suos
nenter adeant, et negotia regni utililatesque reipu- hoc faciat. Abbates el monachi usque ad interroga-
blicae magis periurbent, quam disponant : cum in- tionem silentium habeant et cura interrogantur cuni
decens sit, et eliam apud baibaras gentes reprehem- humilitate et rcvereniia respondeant; alias querclas
sibile mulieres virorum causas discutere, el quae de omnino dcvilcnt. -In eorum claustro pormaneant,
lanificiis.suis operibus textilibus et muliebribus, rn- nullusque ex eis forasvadat, nisi per,neeessitatem ab
ter genitiarias suas resideutes debuerant disputare, abbate mittatur in ohedientiam, necforas manducet
in eonventu publico, ac si in curia residentes, sena- neque bibat sirre permissione abbatis, nec ad convi-
toriam stbt usurpant auctorilatem. Quae iguomi- .via ssecularia vadat.
niosa prsesumptio fautoribus magis imputanda vi- CAP.108. — Qnw sint smcularia ncgotia. Ex eodetn,
dctur, quam feminis. Unde, quia divinse leges, ut cap. 22 (ibid., c 14).
supi a monstralum. est, hoc contradicunt, et huma- Minislri autem altaris Domini vel roonaclii, no-
nae nihilominus idipsumprohibent, ut feminse nilrrl bis placuil, ut a negotiis sieeularibus omnino absti-
aliud prosequanfur in publico, quam suam causam : neant. Multa sunt ergo negotia saecularia-; de his
?it enim lex Tlieodosiana : Nulla ralione feminse tamen pauca perstrrngamus, ad quse pertinet omnis
smplius quam suas causas agendi, habeant potesla- libido, non solum immundifia carnis, sed etiam om-
tem, nee alicujus causam a se noverint prosequen- nis carnalis concupiscentia. Quidquid plus justo
dam, idcirco ex-auclorifate canonica interdicimus, appefit liomo, turne lucrtim est. Muuera injusfa ac-
EG9 DECRETI PARS VII. — DE MONACIIIS.ETC. 57«
cipere vel etiam dare, pro aliquo saeculari conque-, A illi vero rapacifate et avaritia judicenlur. lloc vero
stu, prelio aliquem conducere, conteiiliones, lites quod quis Deo juste et rationabiliter de rebus suis
et rixas amare, in placitis ssecularibus disputare offert, firmiter Ecclcsia tenere debet.
excepta-defensione orphanorum aut viduarum, con- CAP.112.— Ut abbatissa magnam ctiram habeat cle
ductores aut procuratores esse ssecularium rerum, congregatione sua. Ex eodem, cap.26 (ibid., c M).
lurpis verbi vel faetijaculatorem [jocularem] dili- Abbatissa diligenlem habeat curam de congrega-
gere, aleas amare, ornamentum inconveniens pro- tione sibi coramissa, et provideat ut in lectipne et
posito suo quserere, in deliciis vivere velle, guJam in oflicio el in modulatione psalmorum, ipssesancti-
ct ebrietatem sequi, pondera injusta vel mensuras ha- moniales strenuoe sinl, et in omnibusbonis opcribus
bere, negotium injustum exercere. Nec tamenjustum illa eis ducatum prsebeat, ttlpote pro animaJius ea-
negotium est conlradicendum, propter necessitates rum rationem redditura (Hebr. xin) in conspeclu
diversas, quia leginrus sanetos apostolos negotiasse, Domini, et"stipendia sanctimonialibus prsebeat ne-
etinRegula Sancli Benedicli(cap.57)prsecipiturprse- cessaria, ne forte per indigentiam cibi aut potus
videre, perquorum manus negotium monasterii trans- peccare compellantur.
eat. Canes et aves sequi ad venandum, et in omnBius CAP.115.— Ut sanctimoniales in domibus sttis cttm
quibuslibet causis superfluum esse. Ecce talia, et B ] masculis manducare vel bibere non prmsumunt. Ex
his simiha ministris altaris Domini nec 11011 et mo- eodem, cup. 27 (ibid., c 61).
nachis oninino conlradicimus, de quibus dicit Apo- Non debere sanctimoniales in propriis mansioni-
siolus': Nemo mitilans Deo hnplicat se negoliis sie- bus cum aliquibus masculis clericis sive laieis, con-
cularibus (II Tim. n). sanguineis sive extraneis, bibere sive comedere, sed,
CAP. 109. •— De clericis vcl monucliis injusle ton- si quando id agendum est, in auditorio agalur. Et
suralis. Ex eodem conc, cap. 23. cum nullo masculo colloquium eis habere liceat, nisi
De clericis vero hoc statuimus, ut Iii qui hacte- in auditorio, et ibi coram leslibus idoneis.
nus inventi sunt, sive in canonico, sive in monachi- CAP.114.- Qualiter
indigmts abbas dcponendus sil.
co ordine tonsurati sine eorum voluntate, si liberi Ex concilio Triburiensi, cui intcrfuit Arntilplius
sunt, ut ifa permaneant; et deinceps cavendum ut rex, cap. 15.
nullus tondeatur nisi legilima setate, et sponlanea (51, q. \, c. Si quis abbas.) Si quis aulem abbas
voluntate, velcum licenlia domini sui, vel consensa cautus in regimine, 'humilis, casius sobriusque,
parentum. misericors, discretus non fuerit, ac divina proecepta
CAP.110.— Ut episcopi vel abbales lurpesjocos ante verbis et exemplis non oslendcrit, ab episcopo, in
se fieri non permillant. Ex eodem, cap. 24 (conc (G cujus terrilorio consislit, el a vicinis alrbatibus, et
Bcm. r, c 17). J
caeteris Deum iimenfibus, a suo dcponalur [arcea-
Ut cpiscopi vcl ahbates ante se joca ttirpia fieri
non permittant, sed pauperes secum ad mensaia lur] honore, etiamsi omnis congregatio viliis sttis
et consentiens, abbatem eum sibi hahere volueril.
haheaut, lectio divina ibi personcl, cl sumant ci-
bum cum benediclione et Iaude Domini secuntlum CAr. 115.— Quid ugenditm sit clerkis qui lonsuram
Apostolum : Sive manducatis, sive bibitis, omnia in dimiserunt, el uxores duxentnl. Ex eodeiu con-
cilio, cctp. 16.
laudem Dei faciatis (I Ccr. x). Clericus si lonsura dimissa uxorem acceperit qui
CAP. 111.— De itlis qui ab episcopis seu ab aliis se-
dticti se totonderunt. Ex eodem, cup. 23 (Cabil- quidem sit sine gradu, nec ad monaslerium aliquod
lon. ii, c. 17). a parentihus tradilus, si uxorcm habeie permittitur,
(16, q. 7, c. Constitttit sane.) Conslituit sane sacer iterum londeri cogatur, nec in vita sua tonsuram
iste conventus ut episcopi sive aJibates, qui non in negligere audeat. Quem autcm progcnitorcs ad mo-
fructura animarum, sed in avaritiam ct turpe ltt- nasterium fradiderunl, cl iri ecclcsia coepeiit can--
crum inhiantes, quosliliet homines illectos circura- lare, et legere, nec uxorem ducerc, ncc monaste-
vcnicndo lotonderunt, ct res illorum lali persua- j rium deserere poterit; sed, si discesserii, reducatur;
sione non solum acccper'unt, sed polius subripue- si tonsuram dimiseiit, rurstim tondeatur. Uxorcms
runt, poenitcntioe canonicoe sive regulari (ulpote si usurpaverit, dimiltere compcllalur.
turpis lucri seciatorcs) subjiciantur. Hi vero qui CAP. 116.— De pnellis qum se anie icgilhnos annos:
vanis proniissionibus illccti, vcl quihuslibet macjii- sua sponte sacrm religioni tracliderunt. Ex eodem
21.
ualionibus persuasi, nientis inopes cffecli, rerum ~ concilio, cap.
sttarum dominiesse iicscicntcs, comam dcposuermit, (20, q. 2, c Puella.) ruella si ante duodecim an-
in eo qttod coeperuiU perseverare cogantur. Res nos oetalis suoe spoiile sua sacrtim sibi velamen as-
nainque quoe ab illectis et negligeiilibus dataj, ab sumit, possunt stalim parenies vel lulores ojus id
a\aris et wgligetiiibus non solttm acccplae, sed raptse factum irritum facere si volunt. At-si annum et
noscimiur, Imn-cdibtisreddantur qui dementia pa- diem id dissiroulando consenserint, ulterius nee
reiituin, ct avarilia incciitorum exlueredali csse no- ' ipsi mufaie hocpoterunt. Porro, si iri forfiori aetale
scunlur. Si vcro ncscienlibus episcopis aut alrbali- adolescenlula vcl adolescens Deo servire elcgerinl,
hus, iiiinislii cortini quilibet, vidclicet in clero lioc non est polestas parentibus hoc prohibendi.
fccissc coiivincuniur, opiscopi et aliJtatcs de dcsidia, CAP. 117, — Ut qtti voltierit, filictm attt nepicm seu.
g71 I). IVOXIS CARNOTENSIS EPISCOPI 57S
parentem sitam Deo offeral. Ex eodem eoncilio, A Aaron fralrem luum,el filios ejus tum eo : Sed faeies, '
cup. 6. inquii, feminalia linea, ul operianl camem (Exod.
Quicunque filiam suam aut neptem vel parcntem xxvin). Ipsi, inquit, operiant carnem turpitudinis
suara Deo omnipotenti offerre voluerif, licenliam suoe. Tu feminalia ponlifici, et filiis ejus facies, lu
nabeat. Sin autem virum accipiat, domi infanies regulam castilaiis docebis, tu abstinendum ab uxo-
suos nutriat, et non alias infra monasterium mittere rio complexu eis qui sacerdotio functuri sunt, inli-
nutriendi gialia prsesumat, nisi eam quanr firmiler mabis. Nulli tamen violerrlurn hujusmodi confinen-
in ipso loco in Dei sen itio perseverare voluerit, se- tise jugura impones, sed quicunque sacerdotes fieri,
cundtim slaiuta sanclorum Patrum, seu secundum ac ministerio altaris inservire volunt, ipsi sua sponte
caiioiiicam aucioiitalem. uxorum servi esse desislant. Quod ubi perfecerlnt,,
CAP.118.— Ut nnllits filium suum vel 'parenlem in susceptoque semel coniinentise proposito, minislros
moiinsterio puellarum nutriendos ponal. Ex eodem
se sanctuarii alque altaris fore consenliunt, aderit
concilio, cup. 7.
Oinnino prohibemus, ut nulhrs filium, aut nepo- lex divina, quoe velul caeterum illius hahitum [velul
teni, vel parenlem suum in monaslerio puellarum ad illius habilum] sacerdolihus congruum imponens,
nulrienduiu coinniendare prsesumat, nec quisquam quomodo vivere vel docere debeant, abundanter
ulliini ibi suscipere prsesuroat. B insiiiuat, congaudensque spontanese ipsorum devo-
CAP. 119.— Ne ubbas mtilieres monaslerium ingrcdi, tioni dignum sacerdotio decus sapientioe, patientise,
aul festiviiules ibidem specture permiltal. Ex con- maiisuctudinis, zcli spiritualis, humililalis, nriseri-
cilio Urbico. cordioe, tinroris Domini, coeterorumque hujusmodi
Si abbas mulierem in monasterium suum ingredi ornamenlorum superaddat, alioquin iniquitalis rei
p»rniiseril, aut festivitates aliquas ibidem spectare, moriuntur. Mortem nanrque certissimam incurrit
tribus meusibus in alio monasferio retrudatur, pane animoe, si quis, luxuriose vivens, sacerdotalem sibi
et aqua tanlum eontentus. usurpare graduro prsesumit.
CAP, 120.— Quod virginiias volunlatia 'sil, non ex CAP. 122.:— Quid agendum sit de nwnachis uxores
lege velimperio. Ambrosius in libro exlwrtationis duccnlibus. Gregorius Anionio subdiacono (lib. i
ad virtjines (post initium). regisl., c 40).
(25,17. 2> <" Intcgriias.) lniegrilas corporis expe- (27, q\,c.Elqitia aliquos.)Quiaaliquos monacho-
, lenda a nobis csl, qiiam ego pro consilio suadeo, rtim usque adlanlum nefas prosiluisse cognovlmus,
non pro iroperio praeeipio. Sola est enim virginilas ut uxores publice sorliantur, sub onmi eos vigilantia
quse suaderi polesi, iniperari non potest, res magis requiras, ef inventos coercitione debita in monasle-
voti, quam praeeepti. Q riis quorum monachi fuerant, retransmiltas. Sed et
CAP,121.—DLeacletnrc.Bcda, De tabernaculo (lib m, de clericis ad monachalum venientibus, sicul supra
c. 9). diximus, peragere non omitxas.
Aaron oclo veslihus induelialur; feminalibus vi- CAP.125.—
Qualiter monachm panitere debeant in
delicet lineis, tunica linea, liyacintliina, supeiiiu- adttlterinm delupsm. Gregorius Januario episcopo
«aerall, rationali, balteo, tiara, pelalo aurco; filii Caralitano (regist. lib. rn, c 6, 9).
vcro ejus quatuor tanlum ex his, id est feminalihus, (27, q. 1, Si qtta monacliarum.) Siqua monacha-
linea stricla, cingulo et tiara uteJiantur. Yerum runi vel per anleriorenr licentianr, vel per iropunitatis
quia de caeteris supra Iraclalum esl, feminalia hsec pravam consuefudinem ad lapsum adultcrii deducla
quse ad operiendam carnem turpittidinis filiis Aaro» esi, aul in slupri fueritperducta voraginem, hanc
daiifur, illam [carnis lurpitudjnem fieri niandatur, posl competentis severitatem vindictee, in aliud di-
illain, etc. orig.] castimonise portionem, quae appe- stiiclius virginum monasterium in prenilentiam re-
lilum [ab appelilu, orig.] copuiseconjugalis proprie digi volumus, ut illic oraiionibus alque jejuniis
coliibet, designant: sine qua nemo vel sacerdotium vacet, et sic poenitendo proficiat, et meluendum cse-
suscipere, vel ad altaris potest ministerium conse- tei is arctioris disciplinse proeslet exemplum. Is au-
crari, id est nisi aul virgo permanserit, aul ctinr £) tem qui cum hujusmodi ferainis in aliqua fuerit ini-
uxore conjunclionis foedera solverit. Quod videlicet - quilate repertus, communione [omni conr., orig.
genus virtutis nulli per legem Dci neccssario impe- Paris.] privetur, si laicus esl: si vero clericus cst.
ralunr, sed volunlaria est devotione Doraino offe- a suo quoque reraotus offieio, pro suis continue lu-
renduin : dicenle ipso de Iioc : Non omnes capiunt gendis excessibus in monasleritim delrudalur.
verbnm islud (Maltli. xix). Ad quam lamen benigna CAP, 124.— Quod corrttptio velaim virginis pro in-
mox exhortalioiie eos qui possunl, invitat dicens : ceslti reptttalur. Hieronymus contra Jovinianum,
Qtii potest capere capiat (ibid.). Et paulo post, eis- libro primo.
detn qtii vel uxorem, vel alios cognatos, et hujus Si nupserit virgo, non peceavit (I Cor. vn), non illa
nrtindi implicamenta propter ipsum reliquerint, virgo quse se semel Dei cultui dedicavit. Harunr
centupltim promillit in hac vita praemiuro, et in sae- enim si qua nupserit, habebit damnalionenT; quia
culo futuro vilam aeternara (ibid.). Unde eerte gra- primam fidem irritam fecit (J Tim. v). Si autem hoe
tia dislinclionis non Moyses hoc indumenlo vestire de vidtiis dictum objecerit, quanlo magis de virgi-
Aaron fratrem suum, et filios ejus cum eo jubetur, iiibus proevalebif, cum eliam his non liceat, quibus.
&icul"de prioribus dicitur : Yestiesque his omnibus aliquando lic.ucral? Yirgincs enim. quar post eoustt-
873 DECRETI PARS VII. — DE MONACHIS, ETC. 574
rralionem nupserint, non tam adulterse sunt quan A hi uno lecio cum. masculis jacuerunt. Idem
incestoe. (ibidem).
C^p. 125. —Quid agendum sit de iis, si tapsi fnerin Consulte fecisli, frater charissime, abstinendo
tiionachi vel monaclim. Pelagius Secundino defen- diaconum , qui cum vrrgine mansit, sed et cseteros
soii. qui cum virginibus donnire consueverunt. Quod si
Quicunque de his qui Ecclesiae militare ^identur pcenilentiam illiciti concubitus sui egerunt, et a se
vel in habitu (tit dictum est) monachorum, mona- invicem recesserunt, inspiciantur inlerim virgines
eharum ita inveniuntur inhaerere consortiis, ut ali- ab obstetricibus diligenter, et si virgines inventav
qua turpis ex eis (fpiod absit) possit esse suspicio fuerint, in accepla communione [acc. communi-
le exsequente Secundino prsesententur episcopo, u catione in ecclesiam, orig.] admittantur; haetamen .
canonica in eis possit vindicta procedere. ' interminalione,-ut si ad eosdero masculos poslmo-
. CAP, 126. —De eodem. Idem Severino. dum reversse fuerinl, aut si cum eisdem in una
Jurasti nobis (quod negare norr potes) te Julianam, domo, et sub eoderii tecto sinrul habilaverinl, gra-
cujus nec habilum nec consecrationem veritus, Dec viori censura ejiciantur]; nec in ecclesianr postmo-
in correptione rpsius injuriam irrogas, ut si eog;no- dunr facile recipiantiir. Si aulem de eis aliqua fue-
sceres quia revera a te^vellet discedere, roox eam B rit corrupla, et deprehensa, agal poeiiitentiam ple-
nobis tu ipse deduceres. nam, quia quae hoc crimen adnrisil, non maiiti,
CAP. 127. — De virginibns qttm, cum masculis in eo- sed Christi adultera esl. Et ideo seslimato jitslo
detn iecto depreliensw, corrupiionem non fatenlur. cxoinologesi facla ad ccclesiaur re-
ad de i tempore poslea
Cyprianus Pomponhtm virginibns (tib. dcal. Quod si obstinate perseverant, ncc ab invi-
ep. 11 [al.,epist. 62]).
ceni se separant, sciant se euin hac impudica
Legi [legimus, orig.] litteras tuas, frater charis
obslinatioiie nunquam a nobis admilli in etclesia
sirae, quas per Paconiurn fratrem noslrum misisti.
postulans et desiderans ut lihi scriberemus quid posse.
nobis de bis virginibus videatur quse cum semel CAP.129. —• Ad regem Anglorutn de prohibendo
statum suum continenler ac firmiter tenere decre- matrimonio sanclimonialium et consaiiguineurum.
Bonifachts mariijrllileribalclo [Hillributdo. Vict.J
verint, delectsesunt poslea in eodem lecto paritei regi Anglorum.
mansisse cum masculis; ex quibus iinum diaconura Si (quod absit), ut nrulti dicunl, nec legilirnam
esse dicis. Plane easdem quse se cttm viris dormisse accepisti uxorenr, nec castilalis abstinentiam pro
confesssesunt, asseverare non decet se integras esse. Deo servasli, sed libidine dominante in scelere lu-
Circa quam rem quoniam consilium nostrum desi- C xurise et adulterii, famam gloriae tuae coram Deo et
derasli, etc. (Ibidem pauio posi.) Piimum igilur,fra- hominibus 0011111^0113', in lroc valde contristanrur,
ter charissime, et proeposilis et plebi riihil aliud quia et in conspeclti Dei flagitium, et coram honri-
elaborandum est, quam ut Deum timeamus, nec nibus famse confusio esse dignoscitur, et adhuc
patiamur errare fralre.s nostros, nec virgines cum quod pejus est qtti nobis irarranl adjiciunt quod
masculis halritare : noii dico simul dormire, sed nec boc sceltts ignominise, maxime cunr sanctinioriiali-
simul vivere. (Posl aliquot versus.) Quando et sexus bus et Deo sacratis virginibus per monasleria com-
kifirraus et setas adhuc lubrica, per omnia frenari a nrissum sit. Nanr hoc peccatum' non dubium est
nobis et regi adhuc debeat, ne diabolo insidianli esse duplex peecatum, tit verbi gratia dicamus,
ad nocendum detur occasio, quia graves multorum cujus vindicise reus sit pWr apud dominum sutim,
ruinas hinc fieri videmus, et per bujusmodi illicitas qui tixorem domini sui adutterio violaverit: quanto
et perniciosas conjunctiones corrumpi plurimas vir- magis ille, qui sponsam Creatoris Chiisti coeliet
gines conspicinius. Quod si se ex fide Christo dica- lerroe putredine suse libidinis conimaculavit? Item.
verunt pudice et caste sine ulla fabula perseverent; Apud Graeeos ct Romanos quasi blaspliemiam Deo
ita" fortes et stabiles prsemium virginitatis exspe- irrogasset, qui in hoc reus sit, ut proprie de hoc
ctent. Si autem pro praemio virginitatis perseverare ^ peccalo antc ordinationem interrogatus, si r-eus in-
nolunt, vel non possunt, melius est ut nubant, venlus fuerit, ul cum velata et consecrata nonna
miani igne deUcti sui [in ignem delictis suis orig.] concubuisset, ab omni gradu sacerdotum-' Dei
cadant,et certenullum fratribus aut sororibus scan- prohiberetur. Propter hoc, fili charissime, sollicite
dalum faciant. (Post pauca.) Nec aliqua putel se considerandum est quanli ponderis hoc peccatuni
excusatione defendi, quod inspici et probari potest esse judicetur ante oculos seterni Judicis, quod fa
an virgo sit, cum et manus obstetricum et oculus - cientem interidololatrise servos constituit, et divino
saepe fallatur, et si incorrupta fuerit invcuta virgo minislerio allaris abjicit, licet ante peracta ooeniten-
ea parte qua mulier polest.esse, poterit tamen et ex tia reconeiliatus sit Deo.
alia corporis parte peccasse, quae corrunipi potest, CAP.130. —Qttod major sit inceslus sanctimohialium,
el tamen inspici non Certe el concuhi-
potest. ipse qttam adulterium. Joannes quarlus [oclatws] But- ,
tus, ipse complexus, ista confabulatio, ista duorum crpdo regi Saxotium.
'
jacentiuni turpis et foeda dormitio, quanlum dede- Quoniam, sicut audivimuSj fornicationis in vohis '
coris et criminis confitentur? peccatum maxime regnat, eo quod sanctimoniales ,
CAP. 128. — Item de examinatione virgintim qum et Dco jam devotas feminas, atque de propria con,-
575 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 576
sanguinitate hornines regni vestri, ultra sancti Gre- ACAP. 154. —Quod corruptio -sacralm virginis sacri-
gorii slaluium novello tune populo necessario legium sit, [Ambrosius ad virginem lapsam
niandatum , uxores ducere praesumant; quod ni- (Cap. 9, Quod est in corruptorem virginis.) 0 fiU
mirum scelus gi aveque delictum, his apostolatus serpentis, minlster diaboli, violator virginis, id est
nostri litteris , omnes qui sub jure vestro existunt, teropli Dei, qui in ttno scelere duo crimina perpe-
tatn laicos quam clericos, amodo et deinceps ca- trasti, adulleiium utique et sacrilegium. Sacrilegium
vere, ac propriam de factis poenitentiam dignain plane, ubi vas Christo olrJalum, Deo dicatum, " de-
peragcre, et ultra talia nunquam commiltere mo- roentilemeritate polluisti. ' -
nemus, hortamur alque prsecipimus. Quod si vobis CAP.155. — Lamentatio violalm virginis pmniieniis.
hoc impium emcndare fortasse grave videtur,- pro Item.
quo talia sustinelis adyersa, nostroe paternitali ve- (Ibidem, c. 10.) Aceipe lamenluni, et primum
stris innotescite lilteris, ul apostolicse sedis eos quidem nullo die quinquagesimus psalmus internrit-
qtii tali nefando operi enerviter subjacent, corri- tatur, quia in negolio tali cantatus esl, et usque
piamtis, et modis omnibus aggravemus [arguamus. versiculum illum : Cor conlritum el humilialum
Vich] decrelis. Deus non spernit, lum lacrymis gemituque percur-
Cip. 151.— De excommunicalione ejus qui velatam " rens, insuper eliam hanc lamentationem norr siire
duxeral. Stephanus otnnibus episcopis per Italiam.
compunctione cordis in conspectuDei judicisfunde:
Yestrse fraternilati fortasse non manet incogni- Quis dabit capiti meo aquam, et ocutis ineis fon-
tum, qualiter Giseltruda relicta quondam Petri, tem lacrymarum (Jer. ix), ut defleam vulnera ani-
Deo couteinpto, et sacro velamine relicto, cum msemese? Conversi sunldies festiinei in
dolendum di- luctum,
YViniiigildocognato suo (quod valde et cantica in lamentationem : Recessit sonus hynr-
cimus), stuprum esl operata. Unde nos, Jroc audito, norum et Isetilia psalmorum, et successil stridor
quia magis ac magis tale nefandissimum scelus dentium et fletus oculorunr. Obmului el humiliaia
deleri voluimus, et ita staluere ne aliis exemplum sum, et silui a bonis, el dolor meus renovatus esl.
tribuatur, eos utrosque ad salisfaetionem vocavi- Concaluit cor tneum intra- me et in medilatione mea
mus,.el saepe ut venireut, et a tali impio scelere exardcscet ignis (Psal. xxxvrn). Timor et trenwr ve-
resipiscerent, monendo, ad nos venire decrevimus. nerunt snper me,et contexerunl me lenebrm (Psul.
Qtti quoniam venire nolentes, sed in eadenr inobe- LIV).Abyssus me circumdedit, postremo mersit ca-
dientia perseverantes, nronita nostra pro nihilo duxe- piat meum,' in fissuras montium. Heu me! quia
runl, ideo illos canonico conventu celebrato excom- r facla sum sicut Sodonra et combusla sum sicut Go-
niBiiicavimus, etnisiadveram satisfactionem accasr- morrha (Gen. xix). Quis miserelrilur cineres meos?
rere studuerint, perpetuo anathemati commisiKaus. Durius offendi quam Sodoma, quia illa legenr ne-
CAP.132.—Deeodem. Honorius papa Joanni episce- scierrs deliquerat, ego autem accepta gratia peccavi,
po, et Gauclio notario Campanim. Donrino. Si homo peccet in hominem, eril qui inter-
Praeseiuiuni lator, interclusa voce, et suspiriis
veniat (I Beg. ir). Ego, quse peccavi in Dominuro,
atque genritibus, lacrymisque indcsinentibus sup-
sua nobis exorsus est, eo quod quidam quenr propitialorem inveniam?Coneepi dolorem, et
plicalione laeum aperui et offendi eum, et
illic alumnus filiam stipplieanlis in sacris vestibus peperi inirriquitatem,
incidi foveam quarn feci. Ideo conversus est do-
conslilulam assiduilale"sua decepit, quoadusque lor meus in capile meo, et in vertice meq iniquitas
in sluprunt eorporis adullerio perpetrato deciderit, mea descendit (Psul. vn).Immunditia mea antepe-
ita utpost compcrlum flagiiium, in opprobrio totius
des meos; non fui roenror novissimorum, et ce-
generalitatis illic commoranlis , ipse perditissimus cidi mirabiliter', nec est qui consoletur. 0 quam
convcrsetur, atque omissa insecutione lruc usque "acerbus fructus
forsrlan eumdem luxorise, amarior feUe, crudelior
qiiorunidam patrocinio ipsumim-
servari. Unde dilectio tua divino zelo suc- gladio! Quomodo facta sumin desolationem? (Psal.
punitum D r.xxii), subito defeci, perii propter iniquitatein
censa, jurisdictioni competenti imminere non desi-
meam, velut.e somno exsurgens, ideo in civiiate
nas [forte desinat], quousque perpetrator sceleris
Domini nulliireata est imago mea. Deletum est de
quaestioni communi et severissimo praesentalus iibro
ultinri ne relar- nomenmeum, facla sum sicut noctuain domi-
exaraini, supplicii poenam suscipiat,
datai in eunr animadversione, divini judicii in pluri- cilio, sicut passer unicus in sedificio (Psal. ci):
non [est qui consoletur me. Consrdero a dextris,
mos propagetur sententia.
— el video, etnon est qui agnoseat nre. Periitfugaa me,
CAP. 453. De pmnitentia sacratm si
virginis, tapsa et non est
fuerit. Nicolaus papa Carolo archiepiscopo, el ejus qui requirat aniinam meam (Psal. cxLr).
sttffraganeis. Ftictus sum sicut vas perditum, audivi vituperatio-
Fcminse quse sacro suut corisecratse velamine, si •nem omnium circa me habitantium (Psal. xxx). Yse
fuerint (quod nolumus) fornicatae, -velamen de- diei illi rn quo me infelix genuit pater, et lux ista
poncre iioa prsesumant , sed pcenitentise jugo crudelis exceprl! Oportueratme non fuisse natam
submissse, summopere deceriare festinent, utad quam sic in geniibus fabula fierem. Propter.me con-
iiiditlgeiillse el remissionis ^aleanl gratiam per- fusio facta est onrnibus famulis Dominf, et ,condigne
venire. colentibus. Lugele, montes ef colles, lugele, fontcs
577 DECRETI PARS VII. — DE MONACHIS,ETC. 578
ct fluinina, qttia fletus filia ego sum. Ltigcte me, sil-I-A cn). Vide humilitalem meam et iaborem meum : et
varum besliae, reptilia terrsc, et volucres cceli, ett ditnitte omnia peccala mea (Psal. <KXIV). Remiltemihi
omnis anima quse vila frueris. Nanr, vos bcatse fe- ut reftigerer priusqttam abeam, et amplius non ero
rse et volucres coeli, quibus nullus nrelus ab~[de] in- (Psal. XXXVHI). Nec in inferno erit redemptio (Job
feris, neque post moriem reddenda est ratlo. Iimoss ix). Potens es, Domine, conscindere saccum meum,
manet poena crudelis tarlari, qui habentes sensuml et praecingere me lsetitia (Psal. xxix). Polens es
deliquimus, ideo non esl pax peccaloribus(Isa, LVII). Domine vincula mea dirumpere (Psal. cxv), quihus
(79) Meum peccalum, mea iniquitas|non sunf consi- ligala sum atque conslricta. lranr luam, Doniine,
milia offenssehominum, quiaimpieias esl, carneml aufcr a urc (Psal. LXXXIV), quia peccavi tibi crudc-
pollicifam servare virginem, el castam, professal Titer, donec justifices causam meam, et educas me
pulilice menlita sum Domino. Ideo non esl milii fi- in ltimine, Deus virtulum. Da poenitentia; effectttm,
ducia Invocandi Dominum altissimum , quia ob- poeiiiteiili8eperseveraiitiaiii,ne me induiet deceptor
siructum est os delinqueiUium (Psul. LXII). Nami animoe. Hoc mihi dona, hanc gratiam de luo fonte
meuni malum Proplieta cecinit, quodr/H' se elongantt prseslare digneris. Qui vivis et regnas in Trinifale
a Domino peribunl, disperdil omnein fornicantem ai • in socculasaeculorum.
se (Psal. LXXII).Et ilerum : Adhmsit lingua mea' I* ) CAP.156. —De aecusalione virtjints. Eptstola Am-
faucibus meis, el in ptilverem tnorlis dedtuisti tne> brosii ad Syagrium episcopum Veronensem (Epi-
(Psal. xxi). Yeruinlamcn clamabo ad Dominumt stolarum lib. vni, ep. 64, veliib. vi, e/>.46.)
Deum, dum adiiuc tcmpusest/dumdatur-spatium, Si habuisset probationes nunquam, inspectionem
quia in nrorte non est inemoria, el in inferno non geniialium virginis tua sententia flagitasset. Qttid
cst confessio (Pscit. vi). Domine,nein furore tuo ar- crgo sibi yelit, el quo speclet quod obsletricem ad-
gucis me, neqtte in ira lua corripias me. Quoniam hibendam credidcris, non possum advertere. Itane
sagiltm tum infixm sunl mihi, et ncc cst sanilas in •ergo liberum eril accusare omnibus, et cum proba-
carne ntea.A vttliu irmltice, non estpax ossibusmeis, liones destiterini, palebit ut genilalium secretorum
a facie peccalorum meorum. Quoniam iniquilales - pelanl inspeclioiiem, et addicenlur sacrae virgines
mcmsupergressaisttnt capul meum, sicut onus grave semper ad hujusmodi ludibria quaeet visu et nec
cjrctvdlmsunt super tne. Compuirueriinl, el delcrio- audiltt horrori etpudori sint? Item,ibidem. Virgo
ravervnt cicatrices mcm, a facie insipicnlim mcm. Domini suis csl nexa fulcris, ad sui probationem;
Miserds aiuicta sum el curvala sum usque in finem, • necalienisdoiibuseget, ut se virginem proliet, et nec
rugio a L.tmitucordis mei. Cor mcutn conlurbaitttn abditorum occulloruroquc inspectio, sedobvia omni-
-esl hnra me, dereliquil me virtus meu, el luinen ocu- C ( bus modcstia astipulatu,' integritati. Ilem, ibidem.
lorut'1 n eorum et ipsum non est mecum (Psa/.xxxvu). Hlud non arbilror justum,quodtuis comprehendisti
Deu-,, repulisli me, et destruxisti tne, osiendisli miiii lilteris, quia nisi inspecla fuerit, virginitas [inte-
. d'fit, potasti me vino compunclionis (Psal. LIX).EX- gritas, orig.] pericliletur el incerta [incerto orig.)
puisa sum ab oculis luis, ram non adjiciam ut re- sui fluctuet. Ergo omnes quaeinspeptaenon sunt, pe- '
surgam ad templum sanctum tuum, et facta sum in riculum subierunl pudoris. Ergo et quae nupturse
exlcrminio (Isa. xxrv; Psal. XL). Qum utilitas in sunl, prius inspicianlur ut nubant. Probatiores ergo
sanguinemeo,dum descencloin corruplionem ? (PsuL quoevclandae suiit, prius sulrjiciendae sunt huic al-
xxix). Nunquid morluis facies mirabilia : aul medici lieclationi ? elc.
sttscitabunl ? (Psal. LXXXVII). Tuus sermo, tua pro- CAI>.157. Non possecorpuscorrumpi, nisi prius cor-
missio est: Nolo morlem peccatoris, sed converlalur ruptussil animus. Ambrosius, devirginibus,lib. n.
el vivat(Ezec/i.xxxiii).Ad te, Deus, mea conversio, (52, q. -5, c. Tolerabilius.) Tolerab.lius est men-
-
qui solus potes novareomnia : etab inferis animas tem virginem, quam catiiem habere. (Post pauca.)
revocas. Tu solvis compeditos el allisos erigis, cae- Utrumque bonum, siliccat; si non iiceat; saltem
cos illuminas, mortuossuscitas (Psat. cxi.v). Erravi non homini casti, sed Deo sinrus. Virgo prosiitui
sicut ovis perdita, requrre famulam luam (Ps.cxvm), Dpotest, adulterari nonpotest. Ubicunque Dei virgo
ne lupus crudelis glutiat me. Multi dicunl avtimw est, Dei templum est; nec lupanaria infamant casti- .
mcm: Non est illi salus in Deo ejtts (Psal. m). Sed latem, sed eliam eastitas loci abolet infamiam.
tuum consilium tecum est. Quot sttnt dies famulae CAP. 158. — De eodem. Ambrosius de lupsu virginis
consecralw (c 4. ad virginem lapsam).
luoe, quando facies meum judicium? Defecil anima
mea in salutari luo, oculi mei in lacrymis defece- (52, q. 5, c. Revera.) Revera non potesi caro ante
nisi meiis fuerit ante corrupta.
rttnl (Psat. cxvin); effusa est in terra gloria mea. corrumpi, —
CAP.159. Quod non polluitur corpus ubi inieger
Quando respiciens restitues animam meam ? (Psal. est animus. Aucjtislinus,De civitale Dei libro pri-
xxxiv). Propter iniquitatem corripuisti nre, et labe- nto, cap. 18.
scere fecisli sicttt araneam, animam meam (Psal. (52, q. 5, c, Ita ne aliquetn.) Ne aliquem polluat
xxxvni).Memenlo, Domine, quia pulvis sum (Psal. alicna libido, meluitur? Non pollueVsi aliena erit;
(79) Ambros.hcdie sic habel. Meum est peccatum, quia JiorribUis haec impietas est, earnc pollicila scr-
mca iniquitas. Noh sunt similia offensa iiominuni : vaie virginem, et castitatem professa publice, ete.
*no D. IY0N1S CARNOTENSIS EPISCOPI 538
si autem polluet, aliena non erit, Sed, cum pudicitia A tanr ducentem, bona ipsius, et eorum qui hujus-
virtus sit aninii, coinitemque habeat fortiludinem nrodi sceleris communione contaminati sunt, reU-
qtia potius quaelibet mala tolerare, quam malo gioso loco vendicenlur, in quo talis mulierhabitabaf,
consentire decernat. Nullus autem magnanimus et per religiosos episeopos, oeconomos, et per provincia-
pudicus in potestale habcat,-quid de stta carne fiat, rum prsesides, et eorum ofliciales; ipsiautem capitali
sed tantttm quid annuat nrente; vel renuat : quis periculo subjieiantur. Mulier auteni ubique investi-
tandem sana mente putaverit se perdere pudicitiam getur et cum suis rebus monasterii cautioni tradatttr.
si fortein apprehensa vel oppressa carne sua exer- CAP. 144. — De prohibendis nuptiis vidttis et virgini-
ceatur et explealur libido non sua ? Ilem, ibidem, , btts in monaslerio diu conversaiis. Gelasius papa
Gmsario, cap. 4 (Symtmch., epist. 5).
post pauca. Proposito animi permanente, per quod
etiam corpus sanctificari meruit, ipsi corpori non (27, q. 1, c. Neque viduas.) Yiduas ad nuptias
aufert sanctitatem violentia libidinis alienae, quam transire non patimur, quae in religioso proposito
servat perscverantia suae continentiae. An vero si diuturna observatione permanserunt. Similiter "vir-
femina nrente gines nubere prohibemus, quas auuis plurimis in
aliqua corrupta , violatoque propo- monasteriis aetatem egisse conligerit.
sito quod Deo voverat, pergat Vitianda ad suunr
jj CAP. 145. — De eodem. Nicotaus Carolo archiepi-
deceptorem, adJiuc eam pergentem sanctam vel scopo etejussuffraganeis(inresctiptis, lilAo, c.5j.
corpore dicimus , ea sanctitate animi per quam (27, q. I, c Vidua quidem.) Yidua quidem quar
corpus sanctificabatur amissa atque destructa? capiti imposuerit sacrum velauien,"si iuter cseteras
"Absit hic error; et hinc potiui admoneamur, ila velalas feminas in ecclesia
oraverit, et oblalionciu
amitti corporis sanclitatem, etiam intacto corpore. cunr illis obtulerit; si professa est se in eodem ha-
Item, ibidem (cap. 19.) Lucretiam matronanr nobi- hitu permanere , spondens niinquam religionis ve-
ienr veleremque Romanam pudicitisemagnis efferunt lainen a religionis observantia discedere
depouere,
laudibus. Hujus corpore cum violentus [violenler non
prsesumat.
oppresso, orig], Tarquinii regis filius libidinose po- CAP.146. — llem de eodetn. Auguslinus, lib. De bono
titus esset, illa scelus improbissimi juvenis rearilo viduilatis (cap,-8;.
Collatino elpropinquoBrulo viris clarissimis elfor- (27, q. j, c Yidum.) Yidusequoe se non eontineKt
tissimis indicavit, eosque ad vindictam constrinxit. nubant, antequam professse conlinentiam Deo vo-
Deinde foedi in se eommissi segra atque impatieus, veant: quod nisi rcddant, jure damnanlur
se peremit. Quid dicemus ? Adultera haec, an casla CAP.1 i~. — Item cleeailem re. Ex concilio iv Car-
diGenda est? Quis in hac controversia laborabit? , thaginensi, cap. 4.
Egregie quidam ex boc, cLveraciler declamans ait: (27, 17.1, c. Sicul bonttm.) Si quae viduae""quaro-
Mirabile dictu! duo fuerunt, et adulterium unus libet adliuc in minoribus annis posita:, et hmnatura
commisit. Splendide atque verissiroe. Intuens enim a;laie a viro reliclaa, se Dco voverunt, et veste lai-
induumcorporum commissioiie [comniislidne, orig.] cali abjecta, sub lesliroonio episcopi et Ecclesisa
unius iiiqusnatissiiiiaiir cupidilalem, alterius castis- religioso habilu apparuerunt; postea vero ad nu-
simam voluntatem, el non quid coiijuneiione cor- pliaS sseculares transierunt, secundum Apostolum
porum,' sed quid aiiimorttm diversitaie agerelur at- danrnalionem habebunt (J Tim.y), quoiriam lidem
teodens : Duo, inquit, fuerunt, et unus adulteiium caslitatis, quam Deo voverant, irrilanr facerc ausaj
admisit. sunt. Tales ergo personse sine Christianorum com-
CAP. 140. — De eoclem. Angusiinus, De libero urbi- munioue maneanl, quee nec etiara in eonvhio cuia
trio (lib. l, c. 5). Clnistianis communicent.
(32, q. 5, c De pii(/Jcif/a.)Depudicitiaqiiisdtibita- CAP. 148. — De eadem re. Caleltino [Catetlo] Rca-
verit, quin-ea sit in ipso constituta, qiiandotjuidem1 tino presb. el Marcelio Amertino [Antilernino] epi-
viitus est? Unde a violcnto stupratore nec ipsa scopis.
eripi potest. Tuizia a filio veniens nosiro clarissimo viro Geor-
CAP. 111. —ltetn de eodem. Ilieronytnus stiper cpi- gio comife, et agenie vices illustris viri clarissiuri
slolam ad Bomanos. Marcellini vicarii, qtiesta monslratur, quod eam
Fieri non potest, ut nisi quis moechelur prius in1 Maximus, qiiem suum eonjugern perhibebal, nulla
corde, rooechari possit in corpore. cxstante legifima necessitale vel ratione deserer.et,
' CAP. 142. — Iletn de eodem. Jsidorus in
Synonymis. et, ob hoc sponsaliorum sibi promissorum , quae
Non potest corpus eormmpi, nisi prius eorruplus ; eompleri poterat qiianlitatein, vel coetera qtiae inju-
animus fuerit. Item. Munda a conlagione aninrii ste repudiantibus leges infligunt, eum debuisse sub-
cavo non peccat. ire dispendia. Cujus tali querela deposita praedi-
CAP. 145.—Quod capilcilem scnlenliam subeat, qui. ctum Maximunr memoratus filius noster comes
sacratam virginem rapueril. Novellarum constitu-'. Georgius per puJrlicum fecit offieium detineri. Qui
tio undecima. tentus asseruit eamdem causam chaiitalis vestroe
{•27,r/. 1, c. Si quis rapueril.) Si quis rapuerit, , judicio cognitanr vel diffinitam , et illam mulicrem
vel sollicitaverit, vel corrupeiit matrieuriam, vell ob hoc quodnon paucis arinis in iconversationis oln-
diaeonissam, vel monasterianr, vel elianr fcminam1 cium fuerit commorata, el diaboiico fuerit subr.i-
religiosum habitum habentcm, vcl religiosam vi~ pieiite spiritu concitata, deposito anciUse Dei Jja-
«U - DECRETI PARS VII. — DE MONACHIS,ETC. 5S2
bitu ad ssecularem fuerit r-eversa lasciviam, in mo- ,\ quas pro.salute amrose suse disponi decreverit, mc-
nasterium fuisseuelrusam, et ex eodem nunc lalen- dietatem ecclesise cui ipse perlinere dignosciiur,
ter monasterio discessisse. Cujus excessione co- relinquat: et sic demum in monasterio prout sibi
gnita, neecsse- habuiinus sequitatis consideratione libitum fuerit ejmdi convertendique habeat licen-
permoti, propter inquirendam rerunr gestarum ple- tiam. Quicunque autem hujus nostri decreli conlrc-
nius veriiatem, absolutum praediclum Maximunr a dictor, convulsor, ac lemerator exsliterit, gladio_
prsefati viri clarissimi Georgii comitis judicio, ad anatlrematis subjaceat.
dilectionis vestrse, qtii cognitores fuisse dicimini, CAP.151.—De proliibenda vagalione monacliorum.
cum praedicta Tuizia destinare pi'sesenliam : hoc Alexander II clero el populo Ftorentino.
scilicet decernentes, ut residente vobiscum eo cui (16, q.\,c. Juxta Cluilcedonensis.) Juxta Clialce-
niemoralus noster Georgius comes pra:falam cau- donensis tenorem optimi concilii, cujus series ad-
sam seripserit, sine ullo dilationis obstaculo cogno- nectitur inferius, monachis quamvis religiosis ad,
scatis; etsi ssepe dictam feminam propter prsece- normam Sancti Benedicti inter claustra morari prse-
dentes excessus, charitatis vestrse providentia reti- cipimus; vicos, caslella, civitates peragrare prohi-
neatis iu monasterio constitutam, in his quse pro bemus , a populorunr omnino praedicalione cessare
Dei timore a vobis salubriter statuta sunt perma- " ccnsuimus, nisi forte quis de suse salute auimse sol-
nentes, eamdenr in ipsum de quo discessit nrona- licitus, ut eorum habitum assumat, eos intra clau-
sterium soliicitius et arclius constituile retinendam, strum consulere voluerit. - '
nulla ei quolibet tempore discedendi concessa licentia. CAP.152. — De femina qum sibi vetamen imposuit,
CAP. 149. — Quod episcopus monachus factus ad et post ad nuplias rediit. Nicolaus Alumino Ju-
nuriensi episcopo (habetttr c. '
pontificalutn reverti twn potest. Ex aclione qitinta supra 65).
Synodi Constanlinopolilanw trecenlorum el octo- Quod interrogasti de feiirina, quae post obitum
ginla liium Patrum, sub Joanne Papa VIII, ctti mariti sui' velamen sacrum super caput suum im-
prmfuit Petrus presbyier cardinalis et Paultts
Anconiianus episcopus et Eugenitis Ostiensis epi- posuit, et finxit se sub eodem velanrine sanctimo-
scopus. nialem esse, postea ad nuplias rediit : bonum mihi
videtur quia per hypocrisim ecclesiasiicam regu-
(~t,q. 1, c. Hoc nequaqnam.) Apocrisiarii papse lam conlurbare
dixerunt:Hoc nequaquam apud nos habetur, ut voluit, et non legitime in voto suo
ul poenitenliahi agat de illusione nefan-
quicunque de pontificali ordinead monachoruin, id permansil,
cst poenitentium, desceuderil vitam, ulterius possit da, et revertatur ad id quod spopondit, et in sa-
ad pontificatum reverli. hetn. Praecepit sancta sj-n- cro ministerio inchoavit. Nam, si concesserimus
C quod omnia sacramenta ecclesiaslica
o-Jus, ut quicunque de pontificali dignilate ad quisque prout
monachorum vitam, et ad poenitenliae descenderit vult fingat, et non verc faeiat, oranis ordo ecclesia-
sticus esl lurbatus, nec catholicae fidei jura con-
locum, nequaquam jam ad ponlilicatum resurgat.
Monachorum enim vitam subjectionis verbunr habet sistunt, nec canones sacri rite obscrvantur. Quid
ct discipulatus non docendi, vel jrrsesidendi, vel enim profuit Simoni Mago baptismum sacrum ficte
pascendi alios. suscipere, et in Chrislianitale permansurum se fin-
xisse: cum per Apostolum ejus fraude detecia; quod
CAP. 150. — De rapacitute monachorum. Decrelum sibi fulurum
Leonis papm. essel praenuntiatum est? Ait enim :
Relatum est auribus nostris esse quosdam per- Pecunia lua tecutn sit in perditionem cor enitn
verse agentes, qui subverlere atque dividere couan- tuum non est rectum coram Domino. Pwnitenliam
tur Ecclesiseunitateni: videlicet abbates et monachi, itaque age ab huc lua nequiiia, et roga Deitni
ut forle dhnillatur hmc cogitatio cordis tui. In
qui non studio eharitatis, sed zelo rapacilatis invigi-
lant, etdoeentatqueseducere non cessant soeeulares felle enim amaritudinis el obligaiione iniquitatis
video te esse (Acl. vrn). Ideo tales, nisi resipiscanf,
bomines, quos illaqueare possunt, ul res suas atque
possessiones in vila vel iir nrorte in monasteiiis spiriluali gladio perculere censemus. Non enim fas
eorunr tradant, et ecclesiis quibus subjecti esse vi- est Spiritui sancto mentiri sicut Ananiasel Saphira
mentili sunt, et statim perierunl (Acl. v)
dentur, et a quibus baplismum, poenitentiam, Eu-
cliaristiam, nec non pabulum vitse cum lacte carnis CAP. 155.—Ne qui monachus fieri vult,statim habi-
acceperunt vel accipiunt, nihil de bonis suis relin- ttim suinat. Ex libro Consiitutionum, constitutio
quanf. Hanc denique fanram discordioe nos animad- quintu, cap. 1 (titulo v, c 2).
vertentes, onrnibus modis inhibere volumus, et ne Qui monachus fleri vult, sive liber sive servus,
amplius fiat omnino prohihemus,considerantes uon non statim monachus fiat, sedpertriciiniumfonsura
esse bonum, tit illi qui oliin fuerunt socii passionum quidem et veste laicorum utatuc, et divinas Scriptu-
secundum Apostolum (II Cor. i), sint immiines a ras^addiscat, et confiteatur suam condilionem, id est
societate consolationum, et quia digntts esl operarius ulrum ingenuus sit an servus, vel alterius cu~
mercede sua (Mctlth. x ; Ltte x), ideoque prsecipi- juscunque condilionis vel status, et narret eausas
inus atque jubemus ut quicunque amodo in mona- propter quas adsolilariam vitara rnigrare desidera-
sterio convetii voluerit, sive in vita, she in morte, vcrit, ne forte malse sint, et Deo displiceant. Oportet
ul; omnium rerum suarum atuue possessionum, aulem et monachos verba ei afferie quar mores eius
583 D. IVQNIS CARNOTENSIS EPISCOPI 384
et vitam cofrigant. El si per triennium lalis appa- Ji CAP. 155.—Quid agcndum sil clebonis ejus qui mo-
nachus faclus aposiataveril, cap. 5 (cap. 4).
reat, ut videatur dignus tonsura, et veste religiosa,
tunc et londeatur, el slolanr nronachicam vestiat, Si quis in monaslerio se consecraveril, et
sive liber sit sive servus, et nulla ei moleslia infe- postquam reUgiosa veste vestitus est, a monaslerio
ratur,- neqtie de servili, neque de libertrna condi- recesserit, omnia bona ipsius quse in monasterro
tione. Si autem intra triennium aliquis retraheiie introduxit, ad ipsunr monasterium peiiineant. Idem
eum ut servufii suum volueril, et dicat quod res suas est ex alia constitulione, et si non introduxit, omnes
furatus ad nronasterium concurrerit, non stalim enim res ejus dominii monaslerii sint.
eunr abstrahat, sed prius probet quod et servus est, CAP. 156.—De eadem re, cap. 4 (cap, 7)
el furlo, vel vita mala et peccatis atrocilms tinruit Si quis introierit in monastcrium,-etpostTeligio-
et fugit,et si lraecvera sunt, rcddatur servusdomino sanr vestem recesserit et militaverit, vel simplicUer
suo cutn rebus subreptis, si etianr ipse quoque irr laicus factus fuerit, spolietur cingulo militari, et
- monasterio fueril. Dominus autem ettm reeipiens vita libera non polialur, sedjoflrcio praesuUs provin-
fidem ei prsestet, quod nullum ei malnm propter ciseservire cogatur, substantia antem ejus in mo-
ha?c quae jam peccavit lacturus sil. Quod si irullo naslerio maneat.
delicto servum sttppositum domiuus esse probave- ' CAP.157.—Ilem, deeodem,-cap.Q (etCapUul.lib. v,
rit, et ipse servus ex castitate moruro suorum boua c 226).
testimonia habeat', et si nondum trienninm proe- Siquis in monasterioconsecratus fueril,posteaque
terieril,lamen nraneat in eodem .monasterio. Trien- in alird monasterium transire maluerit, substantia
nio autem senrel transacto, et inter .monachos servo quidem-ejus a priori monasterio vendicetur, aliorura
Dei numerato, oulla sit postea lieentia, qualem- autem monasleriorum primates, prohibeant eum
cunque molesliam ei inferre, sive vere famulus sil transire et in alio monasterio non recipiatur. Et hoc
sive ingenuus, sed omnimodo in solitaria vita per- cuiare debent non solum religiosissimi episeopi, sed
maneat, etiam si peccalunf in priori vita admi^sum etiam reverendissimi arcliimandrijae.
sit. Ea auteni quse fttiio subrepta sunt, procul dubio CAP. 158.—Ut
qtti monachus fieri vult, ante ingres-
si inveniantur, domino reddi oportet. sum de substantia sua disponaL quia yostea non
Ckf. 154.—De servo qtti servilium fugiens monaclius licel. Constilutio sexagesima sexta, cap. \,
facttts est, cap. 2 (ibid.). Quicunque iu monasterium rntrant, videant sub-
Sin autem servitulem effugiens, veniat quis ad slantias suas in monasterio consecrari, Nam ante
monaslerium, postea autem reliqueiit venerabilem n introitum liberam Jiabcnt facultatem quomodo vo-
locum, et in aliam vitse figuram transierit, liceat ~~luerint, bona sua distribuere. Postquam aulem in-
dorairo retraliere eum, elprobanli quod servus est, traverint, lalem licentiam non habent,.quamvis
irs [ut] servum euni habere. liheros habeant.
- '
DECRETI PAES OCTAVA..
De Jegitimis conjugiis. De virginibus et viduis non velatis. De raptoribus earum et de
«oruin separalione. i)e concubinis et transgressione conjugii, deque pcenitentia singu-
loriim.
CAP. \.—Quid sil mairimoniuni vx tibro Couslilu- D tur a prima desponsationis fide, quamvis adhuc
iionum [Inslitut.]piiino,tit. ix. inter eos ignorelur conjugalis concubitus.
(29, q. 1, Inprincipio.) Nuptisesivenialrimoiiium
esl viri mulierisque conjuriclio, individuam con- CAP. 4.—Desctiptio legitimi conjugii. Evaristtis epi-
suetudinem vitse continens. scopis Africm, cap. 2 (ep. 1, c-2).
CAP. Q.—Quando ftut conjugium. Ambroshts acl vir-
ginitatis exhortalionem, lib. n [cttp. 5 et 6, tib. De (50, q. 5, c. Aliter.) Aliter legilinmni non fit con-
instilulione virginis). jugium, nrsi ab his qui.super ipsam feminam domi-
(27, q. 2, c. Cuminitiatur.) Desponsata viro, con- nationem habere videntur, et a quibus custoditurs
jugis nomen accepil. Cuni enim initiatur eonjugium, uxor petalur, et a parenlibus propinquioribus spon-
itinc conjugii rromen assumitur: non enim dcflora- setur, ct legibus dotelur, et suo tempore sacerdota-
tio virginitatis facit conjugium, sed paciio conjtiga- Rter, ut mos est, cum precibus et oblalionibus a sa-
Jis. Deiiiqiie/cumjungiturpuella ooiijugiuiii est, non cerdote benedicatur, et a paranymphis, ulconsue-
cnm viri admislione cognosoitur. tudo docel, cuslodiia et sociata a proximis congruo
CAP. 3.—De eodem. Isidorus, Etyntologiaxum lib. ix, tempore pelita, legibus detur ac solenmiter accipia-
cap. 7 (cap. 8). -mr, et hidtio vel triduo orationibus vaceni, el casti-
(27, q. 2, c. Conjttges.) Conjuges verius appelUu - laleni cuslodianl.
S8S DECRETI PARS VIII. — DE CONJUCIIS, ETC. 5S6
CAP. 5.—Ilem, De eodcm. . LCAP. 9. — Inviolalils esse conjugii sacratncnlum.
Ita peracta legilima scitote esse connubia, aliter Augusthius, De bono conjitguti, cap. 7.
vero prsesumpta, non conjugia, sed adulteria vel (52, q. 7, c. Interveniente.) Interveniente divortio
non aboletur confcederatio nuplialis, ita ut sibi eon-
contubernia, vel stupra, aut foruicaliones potius
esse rron nisi juges sint etiam separati, cum illis aufcm adultc-
quam legilima conjugia dubitate,
rium committant, quibus fuerint etianr post suum
volunlas propria suffragavetit, et vota succurrerint
repudium copulati. Nec tamen nisi in civitate Dei
legitima. noslri",- in monte sarrcto ejus talis est causa cum
CAP. 6.—De benedictione sponsi et sponsm. Responsa uxore. Caeterum aliter se lrabere jura gentiliunr,
Nicolai ad consulla Bulgarorum, libro pritno
(cap. 5). quis ignorat? Ubi interposito repudio, et illa cui
voluerit nubet, et ille quam volucrit, ducil.
(50, q. 5, c. Nostrates.) Nostrales tam mares
CAP. 10. — Quod concubinm fieri possunt uxores.
quam feminae, non Iigaturam auream vel argenteam, Ibtdem (cap. 14).
aut ex quolibelmetallo compositam, quando liupiia- (32, q. 2, c-Concubinm.) Necconcubinse ad lem-
lia foedera contraJiunt, in capitibus deferunt; sed
pus adiiibitae, si frliorum causa concumbant, justum
post sponsaUa, quae luturarum sunt nuptiarum pro- \ faciunl concubinatum suum. Posse sane fieri nu-
missa foedera, quseque consensu eorum qtti bsec con-
ptias ex male corrjunctis, honeslo postea placito
trahunt, et eorum In quorum potestale sunt, cele- consequente, manifestum est.
brantur, et posfquam arrhis sponsam sibi sponsus CAP. 11. — Quod nemo est pudicus corpore, nisi
perdigitum iideia se annulo insignilam desponderit, pudicus sit spiritu. Idem, in libro De sancta virgi-
dotemque ulrique placitam sponsus ei cum scripto nitaie (cap. 8).
pactum hoc conlinente, coram invifatis ab utraque Sicut ncmo impudice utitur corpore, nisi spiritu
ser-
parte tradiderit, autmox aut apto tempore,"ne vide- prius concepta nequitia, ita nemo pudicitiam
licet ante tempus lege definitum tale quid fieri prae- vat in corpore, nisi spiritui prius Jnsita casti-
sumatur, anrbo ad nuptialia foedera perducuutur : tate.
el priuirmr quidem in Ecclesia Domini cum oblalio- CAr. 12. — Inviolabile csse sacrtimentum conjugii.
nibus quas offeiTedebent Deo per sacerdotis inanum Idem, De nuptiis el concupiscentia (cap. 10,
lib. r).
statuunlur, sicque demum benediclionem. et vela-
(32, q. 7, c. Usque adeo.) Usque adeo manent in-
men coelcste suscipiunt. Item. Hoccsurrt proeter alia ter viveiites semel inita
jura nuptiarunr, ut potius
_ quoe ad memoriaur rron occurrunt pacta conjugio- sint inter se conjuges etiam separati, quatn cum
rum solemnia. Peccatum autem esse, si heec cuncta J his
quibus aliis adhseserunt.
in-Ruptiali fcedere non iulervenianl, non dicimus. CAP. 13. — Iteni, ibidem , De eodem.
Goiiciliumiv Garlhagin., cap. 15. (50, q. 5, c. Spon-
Et paulo post : Manet inter viventes quoddam
et
sus.) Sponsus sponsa cum benedicendi sunt a sa-
«onjugale, quod nec separalio, nec cum adultero
eerdote, a parenlihus suis vel a paranj-mphis offe- sicut apostata anima velut
rantur. Qui cum benedictionem acceperint, eadem copulatio possit auferre,
de conjugio Christi recedens, eliam fide perdita,
nocte pro reverentia benedictionis in virginitate per-
sacramentum TideLrron amitlat, quod lavacro rege-
maneant.
neralionis accepit. Redderetur enim procul dul.io
CAP. 7. —Cur sponsw vetentur. Isidorus, De officiis, redeunti, si amisissel abscedens. Habet autem hoc
lib. ii, cap. 19.
qui recesserit ad cumulum supplicii, non ad meri-
Quod feminae, dum mantantur, velantur, signifi- tunr prsemii.
cat ut noverint semper se viris suis esse subjectas CAI».14, —Jfem, ibidem, Deeodem (cap. 18).
et burniles.' Quibus vero placuerit ex consensu ab usu car-
€AP. 8. — Quid significent insignia sponsarum. •Kalisconcupiscentise in perpetuum continere, absit
Ibidem. Imo fir-
Q ut vinculum iater illos conjugale rumpatur.
Quod nubentes post - benedictionem vittoe , uno mius erit, quo magis ea pacla secum inierint, quae
invicem vinculo copulantur, videlicet ne coropagem charius concordiusqtte servanda sunt, non volupla-
conjugalis unitatrs dirurapant. At vero quod eadem riis corporum nexibus, sed voluntariis affectibus
vilta candido purpureoque colore permiscelur, can- animorum. Nequcenim fallaciter ab angelo dictum
dor quippe est, munditia vitae, purpura ad sanguinis est ad Joseph : Noli litnere accipere Marium conju-
posteritatem adhibetur, ut hoc signo et continentiae gem tuatn (Malth. i). Gonjux vocatur ex prima de-
lex leuenda ab utrisque ad tempus admoneatur, et sponsationis fide, quam concubitu nec cognoverat,
post haee reddendum debitum non negetur. Ilem, nec fuerat cogniturus. Nec perierat, nec mendax
Quod inaprimis annulus a sponso sponsae datur, manserat conjugis appellatio, ubr nec fuerat, nec
lit hoc nimirum vel propter mutuae dilectionis si- futura erat carnis ulla commistio. Propter quod fi-
gniim, vel propter id magis, ut eodem pignore eo- dele conjugium pareutes Christi ambo vocari me-
ruin corda jungantur. Unde et quarto digito annu- ruerunt, et non solum illa nrater, verum etiam ille
lus inserilur, id est quod in eo vena quaedam, ut pater ejus, sicut conjux malris ejus; utrumque
feiiur, sanguiiris ad cor usque perveniat. mcnte non carne.
PATBOL CLXI 19 .
587 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 5S8
CAP. 15. — De tripartiio bono nitptiurum. Ibidem, A .Nkolaus Hkmaro episcopo (ad consulta Bidgar.,
(sub finem). c. 5).
(27, q. 2, c. Omne.) Omne itaque nuptiarum bo- (27, q. 2, c. Sttfficiat.) Sulficiat secundum leges
num impletum est in illis parentibus Chrisli, proles, solus eorum coiiscnsus, quorunr de conjur.ctionihus
lides, sacramentum. Prolem cognoscimus ipsum agitur. Qui consensus si in nuptiis solus forte de-
dominum; Udem, quia nullum adulterium, sacra- fueril, csetera omnia eliam cum ipso coitu celebrala
mentum, quia nullunr divoriium. (Cap. 12). Solus frustrantur, Joanne Chrj-sostomo magno doclore
ibi nuptialis corrcubitus nou fuit, quia in carne pec- teslante, qui ait (homilia 55 super Matth., in
cali lieri non polerat, sine pudenda concupiscentia opere imperfecto) : Malrimonium non facit coitus,
carnis, quse accidit ex peccalo; sine qua concipi sed volunlas.
voluit, qui futurus sine peccato erat. CAP. 18.-—Ut vidtta anle professionem conlincniiw
nttbal cui vult, e Toletano concilio m, cap. 18,
CAP. 16. —Quod sine consensu uxoris non ticeat viro (27, q. 1, c. Yidum.) Yiduse, si priusquam con-
•ccntinenier vivere. Augttsl., in epistola ad Bonifa- linenliam profiteanlur nubere elegerunt, illis nu-
cium comilem (epist. 70).
bant quos propria voluntate voluerint habere ma-
Nos novimus, nos lestes sumus quod nobiscum p ritos.
apud Tubanas de aninro et voluntate tua fuerimus Cu>. 19.— Ne virgo,vel vidua, cogatur nubere cui
collocuti. Soli lecum-eramus, ego ct fralcr Alypius. non vull. Ex eodem.
Kon enim cxistimo lantum valuisse lerrenas curas, Similis condiiio et de virginihus habealur, nec
extra voluntatem parentum, vel stianr, cogantur ac-
quilrus impletus es, ul hoc de memoria tua delere
pcenltus polueiint : nempe omnes actus publicos cipere maritos.
De eocletn.Ambrositts super Epistolam ad Corinlk.,
guibus occupatus eras rclinquere cupiebas, et te in
ofium sanctum conferre, atque in ea vita vivere in cap. 39 in caput 7. Nubal vidua cui vuit, (aiUum in
id est quem sibi aptum putaverit illi nu-
qua servi Dei morraclii vivunt. Cunr ergo fe esse in Domino,
-hoc proposilo gauderemus, navigasti uxoremque bal; quia invitse nupliae solent malos proventus ha-
-duxisti. Si enim eonjugem . non haberes , dicerem bere. Tantum aulem in Domino, id est uf et sine
libi quod el Tubanis dixinrus, ut in caslitale corrli suspicione turpitudiiiis nul)at, et religionis suae viro
nentiae vivercs. (Sub finetn.) Adderem qttod tune ntabat. -
lieri proliibuiraus, ttl jam te (quanlum rerum hu- CAP. 20. — Quod in sponsalibus, skut in nuptiis,
consensus requirendus est. Pandectarum lib. xxm,
manarum salva pace potuisses) ab istis rebus belli- titulo primo.
n
cis abstraheres, et huic vilse vacarcs et societati In sponsalibus consensus eorunr exigendus est,
sanetorum, cui tunc vacare cupiebas, ubi in silentio quoruro in nuptiis desideratur. Inteiligitnr lamen
pugnant milites Chrisli, non ut occidant honrirres, semper filianr patri [filiaepatrem,
orig.] conseniirc,
sed ut expugnent principes et potestates et spiri- nisi evidenter dissential.
tuaiia nequitise (Ephes. vi), id est diabolum el aa-
CAP. 21.—Quod aliiviro mulier legilime nubere pos-
gelos ejus. Sed ut te ad istam vilam non exhorter, sit, si tnvita et repugnuns alteri a patre tradiia
-eonjux impedimento est, sine cujus consensu.con- fuerit. Item.
tinenter tibi non liceat vivere. Quia et si tu eam I" Sponsalia sicut nuptise consensu fiunt contralien-
post illa tua verba Tubanensia , dueere non debe- tium, et ideo sicut nuptiis, ita sponsalibus filiam
Iras, illa libi lanien nihil eorum sciens, innocenter familias consenlire oportet. Quse patris voluntad
et, simpliciter nupsit, atqtte tttinam posses ei per- non repugnat, consenlire intelligitur. Tune autem
suadere continentiam, ut sine impedimento rcdde- dissentiendi a patre licentia conceditur, si indignus
res Deo quod te debere cognoscis ! Sed si cunr illa moiibus vel turpis sponsus ei a patre eligitur. Filio
agere non potes, serva saltem pudieitiam conjuga- familias dissentiente, sponsalia ejus nomine fieri non
J.em, et roga Deum, qui de necessilatibus eruit. ' ) possunt.
j(Psal. xxiv), ut quod non poles modo, possis ali- CAP. 22, — Itetn. De eodem.
ijuando. Verutntamen ut Deum diligas, non diligas In sponsalibus contrahendis setas conlrahentiiim
mundum : ut in ipsis bellis, si adhuc te in ipsis ver- dilTmita non est, ut in matrimoniis.
Quapropter a
sari opus est, fidem teneas pacemque quseras^ ut ex setatis sponsalia eflici possunt, si modo
e't ut mundi primordio
mundi bonis facias opera bona, propter id fieri ab utraque persona intelirgatur, id est si
bona non facias opera nrala, id non impedit con-
non sint minores quanr septem annis.
Utx, aut impedire non debet. Haec ad te, fili cha-
CAP. 25. — Ut ntdlus mutierem invitis pareniibus
rissime, ut scriberem cbaritas jussil, qua te secun- rapere pmsumut. Judicium Urbani papm de ftlia
dtim Deum, non secundum hoc sseculum diJigo, Jordani principis.
,quia el cogitans quod scriptum est : Corripe sa- (51, q. 2, c. Si verum esse.) Si verum esse con-
pientem, et amabil tefcorripe stultum et adjiciel sliteril quod nobis legati Jordani principis retule-
.odisse le (Prov. xix), non te utiqtie stultum, sed runt, scilicet quod ipse coactus et dolens filiam
sapientem deliui cogitare. suam infantulam, nolentem, flentem, et pro viribus
CAP. 17. — Quod cpnsensus matrhnonium faciat. renitenlenr, non assentientibus, sed vaMe dofeati-
589 DECRETl PARS VIII. — DE CONJUGUS, ETC. 590
bus, malre et parenlela, Raynaldo Rldelli filio de- A vero liberis ortum constat esse natalibus; el ideo
sponsaverit, quoniam canonum et legum auctorilas avi magis electione de conjunctione neptis, qtiam
talia sponsalia, ut infra ostenditur, non approbat, patris, cujus nullo modo liberum esse potest arbi-
ne ignorautibus leges etcanones nimis durunr quod trium, decernimus attendi.
dicimus videatur, ila sentenliam lemperamus : ul si CAP.28. •—Quodrapta prmcipilur ficri conjux. Gre
principes cum assensu filise, matris et parenteloe, id gorius Panlaleoni notario (lib. n regist. cap. 79).
quod coeptum est perficere voluerinl, concedanrus. Questus noliis est Evangelus, Siponlinse Ecclesise
Sin autem, legatus nosler utrasque partes audiat, diaconus, filiam suam a Felice (quod dici nefas est)
et si nihil fuerit ex parte supradicli Raynaldi am- fuisse slupratam. Pro qua re liujus prsecepti suf-
fullura auctorilate ad Sipontinam civitatem le pro-
plius quod impediat, ab ipso Jordane sacramenlum
ficisci necesse est, et adhibilis tibi sapienlibus illic
quod ita consteut. Hsec ut dicta sunt, accipial: ct
nos canonum ac legum scita sequentes, deinceps viris, eunr omni subtilitate veritatem curabis ad-
non prohibemus quin alii viro, si voluerit, praedicta discere, et si ita repereris, eam quam siupravit, aut
filia ejus tantum in Domino nubat. ttxorem Taclis nuptialibus instrumentis accipiat,
C.Ar.24. — Quod raptus pro stupro reputalur. Ur- aut corporaliler castigatum, in monasterium euni,
banus Sathw [Sacratio legit Gratianus] regi Ara- B privatum communione, ubi poenitentiam percgat,
gonttm^ dare festinabis.!
(5J, q. 2, c. De neptis.) De neplis tuse conjugio, CAP. 29. — De eadem re.
Idem Felici episcopo Si-
quam te cuidam militi daturum necessrtatis instante ponlhw (Ub. ii regist. cap. 81).
articulo, sub fidei pollicitalione firniasti, hoc, sequi- Pervenit ad nos quod Felix nepos tuus Evan-
tate dicfante, deeerriimus, ut si illa virum illum
geli diaconi tui filiam stupro deceperit. Quod si ve-
omnino, ut dicitur, renuit, et in eadem voltintatis rum est, (quamvis gravi essel de lege poena punien-
aucloritale persistit, ut viro illi prorsus se deneget
dus) nos lamen aliquatenus legis duritiam mollien-
nupturam, nequaquam eam invitam et renitentera tes, decernimus hujuscemodi
disponendo, id est, ut
ejusdem viri cogas conjugio sociari. Quorum enira ttxorem habeat, aut certe si
unum corpus est, uuus debet esse el animus, ne autquam stupravit
renuendum putaverit, districtus, aut corporaliter
forte, cum virgo fuerit alicui invita copulata, contra
Domini Aposlolique prseceptum, aut reatum dissidii, castigalus,excommunicatusque in monasterium ubi
relrudatur.
aut crimen fornicationis incurrat. Cujus videlicet poeniteiitiam peragal
peccati malum in eum redundare constat, qui eam r, CAP. 50. — De prohibendis concubhtis. Sermo Am-
brosii de sanclo Joanne, qui sic incipit: Diximus
conjunxit invitam : quod pari tenore de viro est
etiam sentiendum. superiori Dominica (sennone 65).
Dicat : Uxorem non habeo, ideo mihi
CAP. 25. — De vindkla raptus Pcnisiacense conci- ancillam aliquis
lium i, cap. 6. sociavi. Audi quid dicat Scriplura ad
(56, q. 2, c. Nullits.) Nullus aut viduam aut fi- Abraham : Ejice ancitlutn el filium ejus; non enhn
liam alterius extra parentum voluntatem, aut ra- hmres eril filius ancillm cum filio liberm (Gen. xxi;
Gal. iv). Si igitur ancillae filius hseres non est, ergo
pere praesumat, aut regis beneficio aeslimct postu-
landam : quod si fecerit, ab Ecclesise communione nec filius est. Cur autem quseritur tale conjugium
remotus, anathematis gladio feriatur. de quo susceptus fiUus nec successionis possit hse-
CAP. 26. — Quomodo rapla reddenda sit. Isidorus res esse, ncc sanguinis? Nec enim habere polest hse-
etymologiarum libro v, cap. 24 (cup. 26). redilatis consoiiium, qui non habet originis privi-
(27, q. 2, c. Ruplus.) Raptus, proprie est illicilus legium. Cur, inquain, quseritur tale coniubernium
coilus, a corrumpendo dictus, uude et qui rapto de quo nati filii non matrimonii, sed testes sunt
potitur, stupro fruilur. Ilem, Capitularium libro adulterii? Cur hujusmodi suscipiuntur adulterini,
prhno, cap. 99 (cap. 105). (27 q. 2, c. Raptor.) Ra- qui patri pudori sunt, non honori ? Dieit Scripfura .
plor publica poenitentia nmltetur. Raptam vero si D Adullerorum filii in consummulione erunt (Sup. m),
sponsus recipere noluerit, et ipsa eidem crimini etc. Mulier igitur tua si talibus moribus prsedita
consenliens non fuit, licentia nubendi alii non ne- est ut mereatur consortium, mercalur el rronren
getur. Quod et si ipsa consensit, simili sententiae uxoris. Pive&taconcubinse tuse liberiatem, et nonren
subjaceat. Quod si ipsi posl hsec se conjungere prse- uxoris, ne tu adulter sis potius quam maritus.
sumpserit, utrique anathemalizentur. Libro IV capi- CAP.51. •—Si concubina usque ad mortem cum ati-
tulontm (cup. xxn). Si quis sponsam alienam rapu-
quo nobili permanserit, ut ab hmredibus ejus cum
erit,~aut patri ejus, aut ei qui legibus ejus defensor filiis suis liberettir. Codicumlibro septimo, cap. 15,
esse debet, cunr sua lege eam reddet, et quidquid titulo 3.
cum ea abstulerit, unanrquamque rem secundum Si quis sine uxore conslitutus, ancillam sttam no-
legem reddat. mine habeat concubinse, et in cadem usque ad mor-
CAP. 27. — Ui puella si palrem habuerit servum; tem consuetudine permanseril, et forsitan ex ea li-
avumveroliberutn. avipotiws electionequampresby- beros susccperit, sancimus omninonon concedi hse-
teris nubat. Pelagius Polentio defensori. redibus dcfunctieamdemvelliberos ejus, sietiam lK-'
Ralrem puellae Ecclcsiae nostroe famulum, avunr beros habuerit, in servitutem dcducere, sed post
W)i I). 1Y0N1S CARNOTENSIS EPISCOPI " 592
noiteni domini «lipialur in libeitalem, una cum A conrmisso cadal, cl noii solunr mulieriiius, sed eliam
sobale sua. Jiseredibus ei aliis sticcessoribus earum, poenain
CAP. 52. — Ul filii de conctibina nali, qvw postea in sohat. Hoc si prolialum sit, qtiod sacramentttm a
uxorem dttcta est, legttimi liberi sint, priores si- merelrrce exegeril. Si atiteni sacramentum non ex-
cut posteriores, sucrnrum instilutionum libro 111,
tiltilo 1. cgerit a merelrice, ne lcneatur quidem ea poena.
— De Osee propheta qui meretricem cluxil.
Si quis mulierem in suc conlulrernio copulave- CAP.58. Hier.
siiper Osee. lib 1, ad cup. 1.
rit, non ab inilio afteetioiie marilali, cam tainen
(52, q.\,e. Non esl ciitpandtts.) Non est culpan-
cum qua poterit hahere conjugium, et cx ea-libetos dus Osee prophela, si mereiiicein qtiain duxit con-
sustnleril, postea veio affectione procedente etiam veiierit ad pudicitiam, sed potitislaudandus quod ex
nuplialia instrumenta cum ca fecerit, filiosque vcl mala bonam fecerit. Non eninr qui bontts permanet
iihas hahuerit, non solum eos liberos qui post do- ipse polluitur, si societur malo, scd qui malus est,
lem editi sunt, justos, et in polestate esse patris, in boniim vertitur, si boni exempla secieitir. Ex qno
sed eiiam anteriores; quia el |qtii et orig.] his qui inlelligimus non prophetam perdidisse pudiciliam
jiostea nati sunt occDsioiiem legilimi nominis fornicariae copulatura, sed fornicariam assumpsisse
praesliterunl. Quod obtinere censuimus, etiam si P pudieitiam quam airtea non habeJrat.
jiou progenili fuerint post dotale inslrumenlum CAP.39. — Quttre mcitrimonhim inler cognutos sil
confecluni liberi, vel etiam nali ub hacluce subtracti piohibilitm. Augusitnus in lib. De civhale Dei,
luerint. lib. xv, cap. \6.
CAP. 33. —'Ne sponsw pactm statim tradantur. Au- Cum igitui geuus humanum post primam copu-
gusl. lib. vin Confessioitum. lanr viri facti ex pttlvere, et conjugis ejus ex viri la-
(27,17, 2, c. Instilulum.) lnslilulum est ul jam terc, maiium, femiiiarumque conjunctione opus ha-
psctac sponsse non Iradanlur statini, ne vilem ha- beret,ul gigneudo multiplicareiit, nec essent ulli ho-
beat maritus dalam, quam suspiraverat sponsusdi- roines, nisi qui cx illis duobus nali fuissent, viri
lalam. conjuges sorores suas acceperunt. Quod profeclo
CIAP.54. — J>e eo qtti cum muliere quatn ducere po- quanto estantiquius compelleiUc necessitate, tanto
tuit consueludinem habueril. Novellarum conslilu- postea factum est damnabiliusreligioneprohibente.
iionutn 32, cap. 5
Habita esl enim ratio rectissima charitatis, ut ho-
Si quis cum muliere consuctudinem liabuerit, cu- mines
quilrus csset titilis alque Iionesta concordia
jus nuptiocintcrdictse 11011 sunt, el iiberos ab eo il!a diversarum necessiludinum vinculis necterentur.
procreaverit, posleaque dotalia instrumcnla com- r<Nec unus in uno nrullas habcret, sed singulaj spar-
posueril ei, non solum jam nali filii lcgiliini el in gerentur in singulos, ac si ad socialeni vitam dili-
.poieslate cjus sint, sedelianr postea procrcali. gentius plurimae plurimos oblinerent. Paterquippe,
CAT. 35. — Ne legilima repudiaiur. Consiitulio 57, el socer duaruro sunt necessitudinum nomina. U
cct-p.7. ergo aliiini quisque habeal palrem, alitim socerum,
Si quis sine dotalibus inslrumentis, affectione nra- numerosius se charilas porrigat. Ulrumque autem
litali uxorem duxcril, 11011 a udeat sine causa legi- unus Adam essc cogeliatur et filiis, el filiabus sti.is,
Irus cognila repudium ei nrilicre.
quando fratres, sororesque conjugio jungebantur.
CAP.56. — Quoclde eoncubhia polesl legilima fieri. Sic ctEva ttxor ejus, utrique sexui filiorumfuit et
Conslit.di, cap. 14. socrus et nraler. Quse si duae feminse fuissent, ma-
Si quis cum muliere libera consueludinem habeat tcr allera, et socrus altera, copiositts se socialis di-
non affectione marilali, et ex ea libcros procrcave- lectio colligaret. Sed hoc unde fierel tunc non erat,
rit, eosquevelit liberos Icgitimos et in polesfale sua quando nisi fralres et sororcs ex illis duobus pri-
Iiabere, lieeat ei cum matre eorum inslrumenta do- mis, nulli homines erant. Fieri ergo debuit quando
talia componere. Nam filii qui anle naturales erant,
potuil, ut existentc copia, inde ducerentur uxores
post composilionem instrumenlorum dolalium sui et erant jam sorores, ut non solum illud ut
rj quse 11011
jn poteslate patris efficiuntur, sive postea nati filii fieret necessitas esset, verum eliam, si fieret, nelas
vivunt, sive mortui sunt, sive omnino nullus alius esset; quod, humano gcnere crescente, etiam inter
p;ocreatus est. inrpios deorum multorum falsorumque cultores, sic
CAP. 57. — Quod ticeat mereiricibus honeslam vilam observari cernimus, ut etiamsi perversislegibus per-
eligere. Constilulio novellarum 46, cap. 1, mittantur fralerna conjugia, melior lanren consue-
Princeps conslituit ut liceat meretricibus hone- ludo ipsa malit exhorrere licenliam, sicque averse-
slioremvilam eligere sine aliquo liinore, quamvis tur, quasi nunquam licere potuerit. Copulalio ergo
juialoriam cautionem exposuerint. Hiautem qui tale maris et feminse, quantum attiuet ad genus hurna-
jusjurandum exegerunt, et contracaslilatem operam num, quoddam semiiiaiittm esl civitalis. Coalcsiis
suarn dederunl, poensenomine x iihras auri per- vero civitas opus habet ut noxam generationis
solvant iisdem meretricibus, quoe sacramenta dede- evadat.
runt; poena autemx librarum officio prsesidis fla- CAP. 40. — De Iribus legitimis conjugiis, Hiero-
gitetur. Quod si proesesneglexerit, de suo patrimo- nyintis.
siio poeiiam proestare cogatur, et magistralu sibi (56, q. 2, cap. Tria.) Tria legilima conjugia in
595 DECRETI PARS VIII. — DE CONJUGHS, ETC. 594-
Sciipturis leguntur. Primum legitimum conjugium A cipiat virunr, et quia mcrctrix, et quse semel fuerat
est virgo casta in virginitate viro data legitimc, et adultera, opprobrium non timebat, secundo non
reliquse sequuntur in proediefis. Secundum virgo nubere proecipilur viro [Hieron, cxcusus sic habei
In civ tate deprehensa a viro, et illiper vim copulata, secundo prsecipitur viro, etc.], quod si talem duxe-
sivoluerit palerejus, dotabit eam iste vir, quanlum rit, sub adulterii crimine sit.
jttdicaverit pater, et dabil pretium pudicitiie cjus. CAP. 44. •—Quod legitima sit, qttm inlerposito sa-
Terlium, filia prsedicta deprehensa, si 11011fuerit crumento assumpta fuetit. Norcllarum constitu-
lionum sexagesinta quinta, cap. 1.
voluntas patris, trahet eam a viro proediclo, et tra-
det eam alii et dotabit eam, et legifima erit ei. Sed (30, q. 5, c. Si quis.) Si quis divinis aclis Scri-
his duobus pluris juraverit mulieri se eam legitimam uxorem
priraum prsefertur.
habiturum, vel si in oratorio tale sacramenlum de-
CAP.41. —Dequarto legilimo conjugio. Hierontjtnus. derit, sit illa legitima uxor, quamvis nulla dos, nulla
(27, q. 2, c. Addilur. ) Additur itaque aliud scriplura alia interposita sit
quartum legititnum conjugium. Dum nrortua fuerit CAP. 45. — Ut lalis sil vir ttxori, qualem sibi vult
ttxor ejus, licet illi accipere aliam, sed non repudia- esse uxoretn, Auguslinus de verbis Dotnini, tra-
tani, nec desponsatam viro, sed filiam. Similiter " clatu 47.
debet et mulier. Unde Paulus ait : Mulier qum sub Si duclurr eslis uxores, scrvate vos uxoribus ve-
viro est, ligala est sub lege viri, quanditt vir ejus vi- stris. Quales cas vultis ad vos venire, lales vos de-
vit. Igitur, vivenle viro ejus, vocabilur adullera, si bcnt, et ipsae invenire. Quis juvenis est qui non ca-
juncta fueiit alleriviro. Si autem mortuus fueril vir siam vclit ducere uxorem? Et si accepturus est vir-
ejus, tiberala est a lege viri, ita ut non sit adullera, ginem, quis non inlaclam desideret ? Intactam quse-
si fuerit cuin alio viro (Rom. vn). ris? inlactus esto. Puram quseris? noli esse impurus..
CAP.42. — Quod in conjugioquasi adullerium sit Non enim illa potest, et tu non potes.
voluptuosus concubitus ct immoderatus. llicro- CAP.46. — JVeparenles fidetnsponsaliorum frangant.
nymus. Ex Eliberilatw concilio, cap. 54.
In legitimo conjugio adulterium est cavenduna, Si qui parentes fidem fregerint sponsaliorum,
non quautum voluplas expetierit, sed quanlum mo- triennii tempore abstineant se a communioyp. Si
dusnaturae, et causa posteritatis postulaverit. Et tamen idenr [iidem, orig.] spousus vel sponsa in.
tion licet illi habere alteram, prseter uxorem suam. gravi crimine fuerint deprehensi, excusati eruntpa-
Si enim liabuerit, non erit legitima quae licita rentes.
fuit. Paulus quoque apostolus ait: Omne peccalum CAP. 47. — ATeuxor in quadragesimali tempore dtt-
rC
qiwdciinqiie homo fccerit, exlra corpus est. Qui au- catur. Responsa Nicolai ad consulta Bulgarorum,
lem fornkalur, in corpus suum peccat (I Cor. vi), cap. 48.
hoc est in conjugio posilus, qttoecuiique fecerit pec- (33, q. 4, c. Nec uxorem.) Nec uxorem dttcere,
cata, non infuscant uxorem propriam. Si autem nec convivia facere in quadragesimali tempore con-
fornicatur cum aliis, maculat eam ut non sit licita, venire posse, nullatenus arbitramur.
sed quasi adultera. CAP.48. — Ne presbyter in nuptiis bigami prandeat.
Ex Ncocmsariensi concilio, cap. 6.
CAF.45. — Qttod propler fornkalionem licet uxorem
dimitlere, non tamen aliam ducere. Idem Hiero- (51, q. 1, c. De his.) Presbyterum prandefe inr
nymus (lib. m in Matth., ad caput xix). nuptiis biganri non convenit. Quia cum pcenitentia
Ait Doininus-iu Evangelio : Quicunque dimiserit bigamus egeat, quis erit presbyter qui propter con-
uxorem, nisi ob fornicationem, et aliam duxeril, mte- vivium talibus nupliis possit praebere consensum?
chatur. Et qui dimissam dttxerit, mmcliaiiir (Mutth. CAP.49. — Ne nuptim in quadrageshnali tempore
xix). Sola fornicatio est quse uxoris vincit affecttim, fiant. Laodicense cencilium, cup. 52.
imo cum illa unanr carnenr in aliam diviserit, et se (53, q. i, c Non oporlet.) Non oportet in Quadra-
fornicatione separaveril a marito, non debet teneri, gesima aul nuptias aut natalitia celebrare.
ne virum quoque sub malediclo facial, diccnte CAP. 50. — Ut prmdkator conlinenlim nuptias non
Scriptura (Prov. xvm) : Qui adulteram lenel stul- celebret. Hieronymus ad Nepolianum.
lus et irnpius est. Ubicunque est igitur fornicatio, Praedicator continenlise nuptias non conciliet. Qui
aul fornicationis suspicio, libere uxor dimittitur. Apostolum legil : superest, ut qui habent ireores
Et quia polerat accidere ut aliquis calumniam in- tanquamnon habentes sint (J Cor. VII),cur virginem
nocenti, et ob secundam copttlam nuptiarum veteri eogit ut nubat? Qui de monogamia sacerdos est,
criuien impingeret, sic priorem dimittere jubetur quare viduam hortatur ut bigama sit.
uxcrem, ut secundam prima vhente non habeat. CAP. 51. — De his qui fiscalinas uxores ducunt.
Quod enim dicil, taleest: Si non propter libidinem, Capiiularium libro m, cap. \Q,
sed propter injuriam dimillis uxorem, quare ex- De libeiis bominibus qui uxores fiscalinas regias,
pertus infelices priores nuptias, novarum le iinmit- et de feminis liberis qui homines fiscaiinos regios
tis periculo? Nec non quia poteiat evenire, ut accipiunt, ut non de hseredilate parentum, vel de
juxta eanrdem legem uxor quoque murilo darel re- causa sua quserenda, nec de testimonio pro hac re
pudium : eadem cautcla pra;cipitur ne secundum ac- aiiHciantur.
593 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 596
CAP.52. — Ul ingenua si servum duxeril ancilla sit, A non possunt. Quod si calliditate et conniventia do-
lib. v, cap. 20. mini servus vel ancilla malrimonium contraxerit
(29, q. 2, c. Si femina.) Si mulier ingenua ac- cum libera persona (forle enini dominus ancillam
ceperit servum, sciens quod servus esset, habeat suanr ut liberam viro ingenuo conjunxit, et dotem
eum; una autenr lex erit et viro et feminse. pro ea prseslilit, utpropler nuptias donalionem lu-
CAP. 55. — Ut tiber, si ancitlam duxerit, non eretur totam vcl
dhniitat eam, lib. vi, cap. 95 (c 94). pro parte). Si quid ergo tale conii-
geru, ipsam donationem dotis, et ancillam libeiam
(29,17. 2, c. Si quis.) Si quis liber ancillam in faciat et nuptise consistant, nulla lege, quantum
matrimonium acceperil, non habet licenliam dimit-
tere eam, si prius amborum consensu conjuncti perlinet ad servitutem, hujusmodi malrimonium
sint. concutientc. Sin aulem dominus specialiter quidem
in nuptias ancillse suae vel servi non consenserit,
CAr. 54. — Quod conjtighim non dirimitur inter ser-
vum et ancillam eiiamsi diversos dominos hubeunt. sciens autem quod non cohibuerit (forte enim ideo
Adjecti capitulares, cap. 55. hoc facil, ut postea negolium moveat homini libero
Gonjugia seivorum non dirimantur, eliamsi di- quod ejus ancillarh duxit uxorenr, vel rngenuae mu-
versos dominos halieant, sed in uno conjugio per- lieri quod servo ejus nupla est), si quid ergo tale
maneiiles dominis suis serviant. Hoc in illis ob- " evenerit, et specialiter dominus non consenserit, at-
servandum est, ubi legalis conjunclio fuit, et per tamen nesciens non prohibuerit, et nuptise integro
voluntatem donrinorum. jure consistant, et servilis conditionis persona eri-
CAP.55. — De quodam famulo ecclesim, qtti ejusdem piatur, ad ingenuitatem illo sine dubio aperlo, quod
ecclesiw ancillccin relinqttere volebal. Pelagius liberi qui ex hujusmodi nuptiis procreati fuerint,
Melleo subdiacono.
lam ingenui quam legitimi sunt.
Dulcitia Ecclesise nostrse famula. in Tarpeiana
CAP.57. — Quod liberla quw putrono suo nupsit eo
massa consistens, hujusraodi querelam suam nostris invito alii jungi non possil, cap. 25.
sensibus intimavit, dicens quod, postea quam eam Si liberta mulier patrono suo copulata nuptiis
marito suo defuncto conligit viduari, Clereniius «juidcm ejus renuntiaverit, ad secundum autem ma-
quidanr nomine ex ancilla, ut perhibetur, Ecclesise fsrinaonium migrare voluerit, id facere invito pa-
procreaius, diversis blandiliis alque suasionibus trono non polerit. Alioquin si contra voluntatem
praefatse muTierisaiiimos inclinando in suo eam cu- ejus nupserit, non fiunt nuptise, sedut meretrix
rasset afficere consorlio, ex qua etiam liliiim pro- conjuncla esse videatur.^CoHsiJfufioscxagesima nonci,
creasset. Nunc autem post conjunctionis suae non „
cap. 5. Siquislibertamsuamuxorem dttcere volucrit,
parvum tempus, quippe ja 11nato et educalo filio doialia instrumenta cum ea componat, ethabehitlegi -
millis, utpeiiii3retur,rationalibus causis exslanlibus, timam uxorem, quamvis ipse summa dignitate pra;-
eanrdem mulierem deseruisse, atque in eam pro-
fulgeat. El si liheri ex tali connubio procreati fue-
siluisse contumaciam, ut ad decUnandam servitutem rint, legitimi successores patri suo succedant.
debitam, curialis sibi nomen audeat usurpare ^ qui CAPV58. — De quodam qui- filiolo suo ancillam
el piimanr in ecclesiae possessione genitam ex colo- sttain coptttavil, et postea abstulit. Gregotius Ma-
nis ecelesise habuisse memoratur uxorem. Ex cujus ximiatw episcopo Syracusuno (lib. m regist.,
peculio quemdanr agellum dicilur hactenus detinere; cap. 12).
sed et alia non pauca in suo fertur habuisse peculio. Praesenlium portilor laerymabiliter questus est,
ante plurimos annos ab homine (nescio quo) de
Quapropter experientia tua prsesentis jussionis vi- Massanensis Ecclesioe, de fontibus se
gore suscepto, eodem detento Clarenlio causse totius possessione
violenler diversis persuasionibus
veritalem diligenter agnoscens, quse de memorati susceptum, et
puellse junclum, ex qua filios jam juvenculos habere
per»ona seu rebus ecclesiastica requlrit ufilitas ex-
se asserit, quam nune violenter huic disjunctam
sequatur, et si eum de ecclesise ancilla genitum, vel abstulisse
alio modo legitimo juri Ecclesiae constat obnoxium ® dicitur, atqtte euidam alii venundedisse.
cum omnibus relrus suis in massam eccle- Quod si verum est, quam sit inauditum atque cru-
reperiri,
s'oe festinet revocare, et ci prsefatam mulierem, dele malum, tua dilectio perspicit. Ideoque admone-
ul hoc tanlum nefas, sub ea vivaeitate, quam
qaanr sihi ipse ascivit in consortium, sociare, nul- nrus,
latenus habituro de cselero eam relinquendi licen- te in causis piis habere cerlissime scimus, requiras
tiam. atque disculias; et si ila, ut supradiclus portilor in-
esse non solum quod male
CAP.56. — Si quis per erroretn duxeril ancillam sinuavit,est ad cognoveris,
uxorem, tiberam eam putans, vel si qua servutn factum statunr prislinum revocare cui abis,
duxeril maritum, non subsislere lates nuptias. No- sed et vindiclam quse Deum possit placare, exhibere
vellarum constitutionum ttigesima seplima. modis onrnibus festinabis.
Si quis per errorem ancillam mulierem duxerit
GAP.59. — Qnod nulli liceat dtias habere tegitimas.
uxorem, liberam eam esse putans, vel ex contrario Stephanus V Theodosio episcopo.
si libera muUer servo per errorem juncta sit, post- Nunquidne duabus simul sponsis nubere barbari-
eaque veritas reperta fuerit, dicendum est omnino cam gentem instruis? Nunquidne sacramenlum Ec-
nuptlas non constilisse. Inter liberum enim et an- clesiae exponentem Aposlolum non legisti: Erunl
cillam,servumet liberam mulierem, nuptise contralii duo in carne una? (I Cor. \i; Gen. n) an forsilau
597 DECRETl PARS VIII. — DE CONJUGIIS, ETC. 508-
tui codices falso tres in carne una asserunt?Desine. A non tamen vitaverunt, ut vel nolintsibi nasci filios»
jam tali tabescere ignavia, et disce palernis obedire vel etiani opere aliquo malo agant ne nascaniur
regulis, ne inveniaris slatutos a palribus termirros Cselerum, si vel utrumque, vel mium horum desit,
transgredi (Prov. xxri), vel per ambitionem de non invenio quemadmodum has nuptias appellare
majori ad majorem transire ecclesiaro, quod possimus.-Etenim si aliquam sibi ad tempus adhi-
tenlantem laica eliam communione sacii privaiit liuerit, donec illam dignam Jionoiibus, vel suis fa-
canones. cultatibus inveniat, quanr comparcm ducat, ipso
CAP. 60. — Quod nec concubinam hubeat qui cutn animo adulter esl, nec cum illa quam cupit iirve-
pliiribus concumberesolet. Novellarum constitit- nire, sed ciim ista cum qua sic cuhat,- ut cum ea.
lionum septuageshna nona. non habeat maritale consoriium.
Nenio intelligatur concubinam habere, qui cum CAP.66. —
Quod unam lanlum liceat, habere Chri-
multis mulieribus eoncumbere solet. Nam, quenrad- stiano. Isidorus de consonanlia Novi et Vctens.
modum qui Iegitimam uxorem habel, aliam habere Testamenti, cap. 5.
duranle eodem malrimonio non polest, ita et qui (Disl. 54, c. Clitisliano.) CJnistiano non dicanit
unanr concubinam babet, non potest alias eo lem- plurimas, sed nec duas simul liabere licilum est,.
pore habere. g uisi unam tantum, aut uxorem, aul certe loco uxo-
CAP. 61.-—Quod Ismael noti' fuil ejectus propler - ris, si conjux deesl, concubinam.
matrem ttnctllutn, sed propler frulernam discor- CAP. 67. — Qttod non sit legitimus a nobili ct ttb un-
diam. Aug., De unico baplismo, lib. i (De baplis. cilta genilus. Pelagius Sindutm magislro mililum. •
contra Donatistas, cap. 15). Ilortamur ut nihil ulterius Moiitaniantis, qui sc,
(Dist. 56, c. Istnael.) Ismael ut separaretur a po- contra onrnem verilatem, et contra lcgcs, duin sitex
pulo Dei non obfuit mater anciUa, sed obfuit fra- ancilla genilus, legitimum filiiim tcntat astruerc-
terna discordia (Gen. xxi). Et nou profuit potestas sensibtis vestris
qualibel fortc sulrripiat, quia Mon-
uxoris, cujus magis filius erat, quia per ipsius jura tanianum iUiim, de cujus siilistantia agitur, constat
conjugalia, et in ancilla seminatus erat, ct ex an- sine propriis libeiis decessisse, el germani fratris
cilla susceptus.
— filios, qui ci legitima ralione succedunt, superstiles
CAP.62. Quod hi liberm mulieris .consuetudine dimisisse, ac propterea islum Montanianum, de cu-
nttptim inletligendmsinl. Pandectarum, libro xxrn,
lit. II. jus substanlia agitur, nullam liabere in illius defun-
In libersemulieris consuetudine non eoncubina- ctr successione personam. Nam , etsi principalia.
tus, sed nuptiae intelligendse surrt, si non corpore sacra promcruil, hoc illis legitiniis successoribus
quaestum feccrii. C praejudicare nil poterit, qttia ipse clementissimus
CAP. 65. — De pxnitenlia ejits qui duas nxores ni- imperator generales lcges prolulit quibus jubel nulli,
titur Itabere. Responsa Nicotai ad consulla Bul qui in precibus suis deprelienditur esse mentitus, ea.
garorum, cap. 51. sacra prodesse quse meruit. Qui cum esset natura-
Apud quem uno lempore duseuxores iiiveniuntur, lis, se contra veritatem dicil esse legitimum, quod
interim priore reteiua, posteriorera cogalur amit- nttlla ratione nionstrari lege potuit.
tere; insuper et poenitentiam quam loci sacerdos CAP. 68. — Quod de leijilimis nuptiis prorreati pa-
prseviderit, compellatur suscipere. Iretn, vulgo quwsiii malrem sequantur. Pcindecta-
CAP. 64. — Ul habens concubincimsi tilin non rum lib. i, til. v.
utatitr, communione non privetur. Ex Toletano, Cum legitimse nuptioe factse sunt, palrem libeii
conc. i, c. 17. sequuntur, vulgo qusesiti niatrem sequuntur.
(Dist. 51, c. Is qui non.) Si quis liabens uxorem CAP. 69. — Quis sil vulcjoquwsitus. ltem.
fidelem, coiicubinain habeat, non communicet. Cae- Vulgo concepti dicuntur, qui patrero demonstrare
terum is qui non liabet uxorem, et pro uxore con- non possunt; el qui possunt quidem, sed eu.mhabent
cubinam habet, a communione non repeflatur, tan- quem habere non licet.
tum ut unius mulieris, aut uxoris, aut concubinae CAP. 70. — Quod tnalretn polius qiium palrem se-
p.
®
(ut ei placuerit) sit conjunctione contenlus. Alias qtiuntur de non legithno conjugio nali. Iletn.
vero- abjiciatur, donec desinat, et ad pcenilentiam Lex nalurse haec est, ut qui nascitur sine Iegitimo
rovertatui. matrimonio, nratrem sequalur. Qui in utero sunt,
CAP. 65. — Quod quasi matrimonium sit, si qttis in tolo pene jure civili intelliguntur in rerum uatura-
concubinasic ttlalur ttt alieram non habeat, nec esse. Nam et Iegitimsehseredilates restituuntur his,
haberedesideret. Aucjust.de bono conjuguli, cap. 5, ita ut si mulier ab hostibus capta sit, et-
prsegnans
(52, q. 2, c. Solel.) Solet quseri, cum masculus ct id nalum erit, quamvis apud bonaefidei em-'
feniina ncc ille maritus, nec illa uxor alterius, sibi- quod
ptorem peperit, tanquam furtivum usu non ca-
met non filiorum procreandorum, sed pro inconti-
nentia solius concubitus causa copulantur, ea Hde pitur. CAP.71. — Quod liberorum stalus dependeat a con-
media, ut nec ille cum altera id faciat, titrum nu- dilione malris, non palris. Libro i, conslitut^
ptiae sint vocandae.Et polest quidem foriasse nou tit. iv.
ahsurde hoc appellari connubium, si usque ad mor- Ingenuus est qui, statim ut natus est, liber est,
tem alicujus eorunr id inter eos placuerit, ef prolis sive ex duobus ingenuis matrimonio editur, sive ex
generationcm, quamvis non ea causa coiijuiicii sunt; . libertinis, sive ex,altcro liberfino et allero ingen.us,
r.Qa D. IYONIS CARNOTEXSIS EPISCOPl 600
Sed et si quis libera de malre nascitur, patre servo, A rum ila ab inilio constituta sit, ut prseter sexuum
ingenuus nihilominus nascitur, quemadmodum qui conjunctionein Iiaberet etiam in se Christi et Eccle-
ex matre libera et incerto patre natus est, quoniam sfe sacramenlum, dubiunr norr est eam mulierenr ad
vulgo conceptus est. Suflicil autem liberam habuisse matrinronium non pertinere, in qua doceturnuptiale
matrem eo tempore quo nascitur, licet ancilla con- non fuisse mysterium.
ceperit; et econtrario, si libera conceperit, deinde CAP. 75. — Quod pudor est feminis nupliarum prm-
ancilla facta pariat. Placuit enim qui nascilur libe- mia non habere. Ambrosius super Lucam, lib. i (80).
rum nasci, qttia non debet calamitas malris ei no- (52, q. 2, c. Pudor.) Sara parttts sui erubescebat
cere qui in utero est. Ex his et illud qusesitum est, setatem, et rursus se caruisse gaudebal opprobrio.
si ancilla praegnaus manumissa sit, deinde ancilla Pudor esl enim feminis nuptiarum prsemia nen ha-
hsec sola causa est nubendi.
postea facta peperit, liberum an servum pariat. Mar- bere, quibus — Quod prmmium nuptiarutn parttts sit fe-
cellus [Martianus] probat liberum nasci. Sufficit CAP. 76. minarum. lib. n (stalitn post principiutn).
enim ei qui in ventre est, liberam matrem vcl me-
2; c. Pudor.) Cum conjugii praemium etgra-
dio terapore habuisse, quod et verum est, Isidorus lia(52, q.
lib. 5. nuptiarum partus sit feminarum, non mediocris
Etymologiarum ix, cap. (52 q. 4, c. Liberi di-
R causa est ut virginitas Marise falleret piincipena
cti.) Liberi dicli sunt, qui ex libero matrimonio sunt mundi.
orli. Nanr filii ex libero et ancilla, servilis condilio-
CAP. 77. — Qttod tantum procreatio filiorum sil vin-
nis sunt. Seraper enim qui nascilur deteriorem pa- culum nuptiarum. Augustinus contra Julianum
rentis stalum sunrit. Ejusdem lib. ix, cap. 5. Natu- lib. II.
rales filii dicuntur ingcnuarum coneubinarum filii, (32, q. 1, c Non enim.) Non in sola (ut deliras)
quos sola natura genuit, non honestas conjugii. conrnrislione inaris et feminse nuptiarum verilas
Item. Hi qui non sunt de legitimo matrimonio, ma- est, quamvis sine illa nuptise filios propagare non
trem polius quam patrem sequuntur. possint. Sed alia sunt ad nuplias proprie pertr
CAP. 72. — Qnod conjttgin qttibusdam conceduntur, nentia, quibus ab adulteriis nuptioe decernuntur.
qttibusdam non. Auguslinus de conflictu vitiorum Sicuti est thori conjugalis fides, et cura ordinate fi-
atque virittlum, cap. 22 (cap. 24). lios procreandi, et (quae maxima differeutia est) bo-
(27, q. 1, c. Nubendi.) Nubendi licentia qtiibus- nus ustts
dam tribuitur, hoc est qui virginilatem vel castimo- mali, hoc est, bonus usus concupi-
niam vidualem nequaquam professi sunt; quibus- scentioe carnis, quo malo [al. bono] adulteri utuntur
dam autem non tribuitur, id est qui virgines attt male.
continentes esse deereverunt; fornicatio vero nulli C CAP. 78. •— Quid vtro faciendum sit si mulier ntitla
( ralione ei debitum reddere poterit. Gregorius Ju-
impune concedilur. niorBonifacio episcopo(Gregoritts II, ep. 15, c 2).
CAP. 73. — Quod mttlta licent ante votum, quw post (52, q. 7, c. Quod proposuisli.) Quod proposuisti,
votum non licenl. Auguslinus de adulterinis conju- si mulier infirmitate
giis, lib. r (c 24). correpta nunquamvalueril viro
debitum reddere, quid ejus factat jugalis. Bonum
(52, q. 8. c. Non solum.) Non solum mcechandum
non est, quod faciunt quidam [facil non quidam, or.] esset si sic permaneret, ut abstinentiae vacarel, sed
sed omnis qui dimittil uxorem suam et ducit alle- quia hoc magnorum est, ille qui se non poteril con-
ram, etsi propterea duxerit, Chiisliananr ut faciat; tinere, nubat magis; non tamen ei subsidii opem
sed elianr quisquisnon alligatus uxori continenliani subtrahal ab illa quod [quam] infirmitas propedit,
Deo voverit, nullo modo debet isla compensalione cum non deteslabilis culpa excludit.
CAP. 79. — De repudio marili si debiluniuxoii red-
peccare, ut ideo uxorera credal sibi esse ducendam, dere non poteril. Codicumtib. v, cap. 19, til. x.
quia promisit, quae nuptias ejus appetit, futuram se Si maritus uxori ab initio matrimonii usque ad
esse Christianam. Quod enim cuiquam anlequam
duos continuos annos eompulandos coire mininie
vovisset licebat, eum id se nunquam facturunr vove-
propler naluralem imbecillitatem valeat, possit nru-
rit, non licebit; si lamen id voverit, quod vovendum r3 lier vel
ejus parentes, sine periculo dotis anrittendae,
fuit, sicuti est perpelua virginitas, vel continentia marito dicere.
vidualis post experta connubia solutis a vinculo con- repudium
vel ex consensu et CAP. 80. — De eadem re. Capilttlorum lib vi, cap.
jugali, vovenlibus, carnalia de- 91 (c. 55).
bila sibi invicem relaxanlibus fidelibus castisque Si vir et nrulier conjunxerint se in matrimonio, et
conjugibus, quod alterum sine altera, vel alteram dixerit mulier de viro non posse nubere cu:n
sine altero vovere fas non est. Hsecergoet si qua alia postea
sunt quae rectissime voventur, cum homines vove- eo; sipotueritprobarequod verum sitaccipiat alium,
eo quod, juxtaApostolum, non potuit illi reddere vir
rint, nulla condilione rumpenda sunt, quse sine ulla suus debitum (J Cor. vn).
condilione voveruut.
CAP. 74. — Quod tiupiim habent in se Chrisli el Ec- CAP. 81. — De eadem re. Cottslitulio Novella
clesiw saerumentum. Leo Rustico Narbonensi (ep. rum 57.
92, c. 4). Si quis non potest cum uxore sua misceri, eliam
(27, q. 2, c. Cum societas.) Cum societas nuplia- sine repudio matrimonium dissoJvalur.
(80) Sub finem, ad c. i Luc, de Elizabeth agit Amb
601 DECRETI PARS VIII. — DE CONJUGIIS, ETC. 602
CAP. 82. — Quod propler spein prolis conjugia co- A cubilum vir suus accedere non debcl, quoadusque
pulanda sinl. Augustinus conlra Fausium Yib.i. qui gignitur ablacletur. Prava aulem in conjugato-
Ad explendam tantum libidinem feminis impudica rum moribus consuctudo subrepsit, ttt mulieres filios
conjunciione miscentur Manichaei; filios autem inviti quos gignunt nulrire contenrnant, eosque aliis mu-
suscipitint, propter quod solum conjugia copulanda lieribus ad nutriendunr tradant. Quod videliccl sola
sunt. Quomodo ergo non prohibes nubere, quando cattsa inconlinentise videturinveiUuni. Quia, dum se
id conaris auferre de nuptiis, unde sunt nuptise? conlinere noluirt,
despiciuntlaclarequosgignunf. Hae
Quo ablalo, marili erunl furpiter amalores, meretti- ilaque quse filios suos ex prava consueiudine aliis ad
&>suxores, thalami fornices, soceri lenones. nulriendum tiadunt, nisi purgationis tempus trans-
CAP. 83. — Quod Domittica die ab ttxore absiinen-
clum sil. Besponsa Nicoluiad consullaBulgarorum, ierif, viris suis non debent commisceri. Quippe cum
cttp. 65. et sine parius causa, dum in consuetis mensfruis
ConsuUtis prarterea, si licealviro, Dominico no- detinentur, viris suis misccri prohibcanttir, ita ttt
cturno lemporevel diurno cum uxore sttaconjungi, morte lex sacia fetiat, si quis vir ad mulierem men-
aut dormire. Quibus respondemus : Quoniam si Do- struatam accedat (Lev. xx). Quse tamen nrulier dum
minico die ab opere mundano cessandum est, sicttl consiictudincm menstruam palitur, prohiberi eccle-
supra docuimus, quanto magis a voluplale carnali, siara intrare non debet, quia ei naturoe superfiuitas
et oninimoda corporis poHutione cavendum. .in culpain non valet reputari, etper hocquod invita
CAP.84. — Deeudem re. Ambrosius sttper Epistolatn palitur, jusluin 11011est ut ab ingressu Ecclesise
primutn ad Cotinlhios (ctd c. vu, inii.) privetur. Item (ibidem aliquanlo post; 35, q. 4, c. Vir
(53. q. 4, c. Si causa.) Si causa creandorum fi- ciim). Yir cum propria conjuge dormiens, nisi lotus
lioru n ducilur uxor, non muliunr tempus concessum aqua inlrare ecclesiara 11011debet, scd neque lolus
videlur ad usum ipsuro, quia et dies festi et dies statim intrare debcl. Item (post aliquol versus). Ro-
processioais, et ipsa r-alio conccptus et parlus manorum semper ab antiquioribus usus fuit, post
juxta legem cessari temporibus lris debere demoii- admislionem pioprioe conjugis, cl Javacri purilica-
slrant. lionem qmerere, et ab ingressu ecclesiae paululum
CLvr.85. — Ut mttlier dominio viri sui subjecla sit. reverenier abstinere. Nec haec dicentes culpam de-
Ambrosius (Augusiinus) inlibro Quwstionum Vete-
ris el Novi Teslumenti, cap. 45. putamus essc conjugium, sed quia ipsa licita admi-
c. stio conjugum sine voluptale carnis fieri non potesl,
(55, q. 5, Mulierem.) Mulierem conslatdominio
viri subjeclam esse et nullanr auctoritatem habere, a sacri loci ingressu abslinendura est, quia voluptas
nullalenus potest. Iietn (paulo
r.ec docere enini polest, nec testis esse, neque fi- C ipsa esse sine ctilpa
ul causa prolis
dem dicere, nec judicare; quanto magis non potest post). Oporlet Icgitima carnis copula
sit, non voluptatis, et carnis commislio creandorum
iwiperare. vitioruro. Si quis
CAP.86. — Qiwd vir tion debet mulieri sublrahere Jibcrorum sit gratia, non satisfaclio
debi um. Hieronymus super Exechielem lib. vn. vero sua conjuge non voluptatis cupidilale rapttts,
Caveal uxor ne forle vicla desiderio coeundi ce- sed solutnraodo creandoium liberorum gratia utitur,
let virum, et maritus ne vim faciat uxori, putans iste profecto sive de ingressu Ecclesiae, sive de su-
omni lempore subjectam sibi debere conjugii volun- meiido Dominici corporis et sanguinis niysterio, suo
lalerru est relinqtiendus judicio, quia a nobis prohiberi non
nescit ardere.
CAP. 87. — Ul cotnmunicaluri se eo tempore ah uxo- debet accipere, qui in igne posilus
ribus ctbsthieunt.Sermo Hieronymi victilia Pascltw, Cum vero 11011 amor procreandoe sobolis, sed volu-
qui sic incipil : Hodie, fratres charissimi, populis ptas damnalur in opere commistionis, Jiahent etiam
Israel (tomo IX sermone 55, J>e esu acjni, sed qui
conjuges quod de sua commistioire defleant. Ilem
iniernoilios).
(ad catcein). Tunc vir qui post admistiohem conjugis
(55,17.4,c. Scialis.) Sciatis,fratres charissimi, quo- lotus
niam quicunque uxori debitum reddit, vacare non aqua fuerit, eliam sacrse communionis mysie-
0 rium valet accipere, cum ei juxtam prsefinitam sen-
potest orationi, nec ~de carnibus Agni comedere. intrare.
Item posl unum (atque alterutn versum). Si panes pro- lenliam ecclesiam etiam licueril
— Qtiod Cliiisiiano cum uxore nliqnandc*
positionis ab his qui uxores suas letigerant eomedi CAP.89.
non poterant (J Beg. xxi), quanto magis panis ille licet convenire, aliquando non. Attgttslhius in libro
Quwsiionttm Veleris el Novi Testatnenti, e. 128. *
qui de ccelo descendit, nou potest ab his, qui conju- (Dist. 88, c. Foraican'.)Fornicariomnibus semper
galibus paulo ante haesere complexibus, violari atque non licet, negotiari vero aliquando licet, aliquando-
contingi! Non quod nuptias condemnemus, sed quod non licet.Aiitequam enim ecclesiasticus quis sit,licet
co tempore quo carnes Agni manducatttri sumus, et negotiari; faclo jam non licet. Et Chrisliano cum
vacare a carnis operibus debeamus. uxoresua comenire aliquando licef, aliquando vero>
CAP. 88. — Nemuriti cum uxoribus suts puerperis 11011 licet. Propler dies enim processionis aliquando
congredianlur ante tempus purgutionis. Beda in nonlicet convenire,quia etiam a licitis abstinendtim
Historia Anglorum, lib. \,cap. 27. Gregorius respon-
det Augusiino (Greg. ad 10 Augusl. interrogatio- est, ul facilius impetrari possit quod postulatur.
nem). Unde Aposlolus, Ex consensu, ail, abstinendum est
(Dist. S, c. Ad ejus vero.) Ad enixa; roulieris con - ad teropus, ut vacclis orationi (I Cor. vn). Nam el
003 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI G94
secundum legenr in jcjunio coedere ct iurgari non , i vir lcstinioiiium, unde lapidarelur illa, si hoc verum
licet, postea licet. esse demoiistraretur, ipse tamen non vicissim la-
Cu>. 90. — Ut vir,si liligiuin inlereos ftterit, dotvet pidarelur si lioc falsunr esse constiterit; sed lan-
uxorem suam. Sermo 65. Atnb., De verb. Domini. tummodo casfigatur, et damnificatur, eique perpc-
Si in una domoliteni inter se liabeant vir et uxor, luo jubetur adhaerere qua carere voluerat. In aliis
ad hoc debet Jaborare vir ut domet uxorem, domita autem causis, eiim
qui testimonio falso cuiquam
uxor subjugefur viro. Subjugata uxore viro, fiat pax nocucrit,
quod si (quasi, Vkt.) probaretur, jussit
in domo. occidi: eadem poena plecti jubet, qua fuerat, si
CAP.91. — Ut mnlier subjecla sil viro. Ambrosius verum
Hexaemeron in traclatu diei quarti (lib. v, c. 7). esset, islc plectendus.
(55, q. S, Adam.) Adam per Evanr deceplus est CAP.97. — Quod, sicut vir Chrisio, itamnlier viro
stto subjecla esse debet. Hieronymus super Epislo-
(Gen. III ), non Eva pcr Adam, qucnr vocavit ad lam ad Tilttni (cap. rr).
culpam mulier. Justum est ut eam in gubernalionem
[eum gubernatorem, orig.] assumat,neiterum feroi- (35, q. 5, c. Cum caput.) Cum caput mulieris vir
nea facilitate Jabatur. sil, caput atitem viri Christus, quaecunqiie uxor non
CAP.92. — Quare mulier debeal velare capttt stiutn. j, subjicitur "uro, hoc est, capili suo, ejusdem crimi-
Ambrosius super priinam Epistolam ad Coiinlhios nis rea est, cujus et vir, si uon suhjicialur capiti
(ad II, c l, Ad Corinth.) suo, Clnisto. Yerbum autcm Domini blasphemalur,
'
(55, q. 5, c. Mulier.) Mulier debct velare caput, vel cum contemnitur Dei prima sententia, et pro
qttia non est imago Dei, sed ut ostendatur subjecta. nihilo ducitur (Gcn. in), vel Christi infamalur Evan-
Et quia prsevaricatio per illam inchoala esl, hoc si- gelium, dum contra legem, fidenrque naturse, ca
gtii deliet babere in [ut in orig.] ecclesia propler re- quae Christiana cst el ox Dei lege subjecta , viro
verenliam episcopalem non iiabeateaput liberum, imperare desiderat : cuin eliam gentiles feminae
sed velamine tectum; nec habeat pntestatem lo- viris suis serviant communi lege naturae.
quendi, quia episcopus personam habet Christi. CAT.98. — Quod mulier votum absiinenlim reddere
- Qttasi ergo ante judicem sic ante episcopum, quia non possit, nhi permiitente viro. Augustinus, lib.
vicarius Domini est, prppler reatus originem sub- qumstionutn in Numcr. cap. 55 (lib. iv Quwst. su-
jecta dcbet videri; per numer. quwst. 59).
CAP. 93. — Qttod vir debel imperare, tmtlier obtem- (53, q. 5, c. Noltiil.) Noluit ila lex aliquid vovere
perare. Auguslinus s <tper Joannem parie prima, Deo adversus aniniam suanr, ut non in aliquarum
Iractatu n.
concessarum abstinenlia in
Caro in Scriptura ponitur pro uxore, quomodo p rerum licitarum, atque
iisdcm votis feminae valeal aucloritas, sed virilis ;
aliquando spirilus pro niarito. Etquare? Quia ipse ita ut si aibuc innuptse concesserat pater votaper-
regrt, hsecregilur; ille imperaredebet haec servire.
Nam ubi caro imperat et spiritus servit, perversa solvere, antequam persolverit nupserit, ct viro ejus
non placuerit, non persolvat : ethoc
domus est. Quid pejus domo ubi femina liabet hoc cognitum
omiiino sine peccato, quia Deus mundarit eam, sic-
imperium stiper virum ? Recta autem illa domus
ttt dicit lex, id est mundam judicavit. Neque hoe
esl uhi vir imperat, femina ohtemperat.
— conlra Deum fieri putandum esl, cttm ipse Deus
CAP.94. Quod naturutis ordo sit ttt tnulier serviat
viro. Auguslinus lib. qumslionum super Genesim hoc praeceperit, hoc volueril. Itetn, ibid. aliquanto
cap. 153. posl. (53, q. 5, c. Manifestam.) Manifestum est, ila
(55, q. 5, c. Est ordo.) Est ordo naturalis in ho- voluisse legem , feminam sub viro csse, ut rrulla
minibus, ulservianf feminae viris, et fiJiiparentibus; vota ejus quoe abslinentiae eausa voverit, reddan-
quia et illis haee justilia est, ut inferior serviat tur ab ea, nisi auclor vir fuerit permiltendo. Nam,
nrajori. cum ad peccatum ejusdem viri pertinere voluerit, si
CAP.95. -—De eodem, Aug. lib. qumstioiinm de Ve- prius permiseril, et postea prohibuerit, etiam hic
teri et Novo Testamento, cap. 106. D tanren non dixit ut faciat nrulier quod voverat. quia
(33, q. 5, c. Imago.) Hsec imago Dei esl in ho- permissa prius a viro fuerat; viri dixit esse pecca-
mine, ut unus faclus sit ex quo cseteti oriantur, tuni, quia abnuit quod prius concesserat; non ta-
habens imperiunr Dei, quasi vicarius ejus; quia men mulieri vel ex hoc pevmissum dedit, ut ciim
oronis rex Dei habet imaginem. Ideoquc mulicr non vir ei concesseril, postea si prohibuerit, con-
pritis
est 'acta ad Dei imaginem, sic et enim dicit: Et temnatur
[condemnetur, orig.].
fecilDeus liominem,atlimaghiemDeifecil itlum. (Gen.
i; Sap.u). Hinc est unde Aposlolus, Vir qttidem, ait, CAP. 99. — Quod adullerium secundum locuin in
iton debcl velare caput, quia imago el cjioria Dei pmnis obtineai. Ex epistola 1 Clemeniis ad Jct-
cobum.
est; mulier auiem (I Cor. r), ideo velat, quia non
est gloria, aut imago Dei. (52, q. 7, c. Quid in omnibus.) Quid in onmi-
CAP.96. — Item, de eodem. Augitstinus. bus peccalis est adulterio gravius ? Secundum
(53, q. 5, c Satis.) Satis hinc apparel quemad- namque in poenis obtinet locnro ; quoniam qui-
modunr subditas feminas viris, et pene famubs lex dem primum illi habent, qui aberraul a Dco, eliamsi
csse volueril uxores, quod dicens adv irsus uxorem sobrie vixciiut.
~®>~> DECRETI PARS VIII. — DE CONJUGIIS, ETC. 006
CAP.100. —De adiilterio. Gregorius in Moralibus lib. A ceps faciat, reus esl adulterii, donec realus ipsius
-xxi (c 9, iniu). remittalur. Habet ergo peccatum quam-
Cum turpiter, vel iimupta concupiscitur, adulte- indulgentia
vis illud jam non sil quod admisit, quia cum tem-
rium perpetratur.
CAP.101.— Qttid sil adulterhtttt.Ambrosius adPater- pore, quod faclum est, periit.
num (epist. 66 ,init.). CAP.109. — Quomodo repudianda sit adullera. No-
vetlarum constiiut. 5, cap. 7.
(27, q. 2, c. Si quis.) Si quis desponsala sibi, et Si in adulterio maritus putaverit suam uxorem
tradita utatur, conjugium vocal. Qui alienae exptt-
convinci , prius debet inscripliones deponere, vel
gnat pudorem, adulterium facit; cujus vel solo no- contra mulierem vel contra adulterum : el si talis
mine reprimifur plerumque tentandi audacia.
accusalio vera comprobata fuerit, tunc repudium
CAP. 102. — De eodem. Auguslinus de bono conju-
nrittat.
gali (cap. 4). — Marito in accusatione snccumbente ,
(32, q. 5, c. Illw aulem.) Adulterium dicitur, cum CAP.110. emdem pmnm quw uxori conviclw irrogandce,
vel propriae libidinis instinctu, vel alienae consensu, cap. 8.
cum altero vel ahera, contra pactum conjugale Si vitse mulieris quocunque modo insidiatus fue-
concumlritur, atque ita frangilur fides, quoe in re- y, ril marilus, vel si aliis boc facientibus conscius
bus eliam corporeis et abjectis magnum animi bo- non manifestaverit mulieri, ct secundum leges cam
num est. Et ideo eam saluti quoque corporali, non judicaveiit, si mulieris castitali insidiatus
qua etiam vita ista continetur, ccrtum est debere fucrit, vel aliis eam in adulterium prodere cona-
praeponi. lus fuerit; iteni, si maritus ei de adullerio inscri-
CAP. 103, — Quod templum Dei violat qui adullc- pliones posuerit, el adulterium probare non poterit,
rium facit. Idem de verbis Dotnini cap. 17 (ser-
mone 16, c. 10). liceal mulieri repudium mittere marito. Item. Illis
adulte=
Ipsum corpus tuum, templum est Spiritus Dei (J poenis subjicialur maritus, si accusationem
Cor. m). Jam vide quid facias de templo Dei. Si rii probare non poterit, quas roulier passura fuis-
eligeres in ecclesia faeere adulterium intra ipsos pa- sei, si convicta fuissel. ltem. Si in eaderrr domo in
coiitemncns eam
rietes,quid te esset sceleratius? Modo autem tu ipse qua nrulier cum ipso habitat,
es leroplum Dei. cum alia muliere frequenter manens convincatur, et
CAP. 104. — Qtti alienam conjugem concupiscit, seinel etbis criminatus , vel per parentes suos, vel
ita ut, si tocus detur, ea sit ubusurus , jam reus per ttiulieris paientes, vel per alias idoneas perso-
est facti. Auguslinus de libero arbilrio lib. r, i<as .hujusmodi lurpitudine non abslinuerit, liceat
(cap. 5). mulieri dissolvere nuplias.
(Depmniten., dist.\, c Si cui.) Si cui etiam non rj
CAP111. — Qtwd liccal marito occidere citiii'-quem,
contingat facultas concumbendi cum conjuge alie- postquum ter proliibuerit, cum uxare sua in una
na, planum taroen aliquomodo sit id eum cupere, et domo hiveneriu Cap. 14.
si potestas deturesse facturum, non minus reus est Si quis suspicattis ftieril de aliquo, velle eum
quam si in ipso faclo deprebendcretur. pudori uxoris suse illudere, liceat ipsi marito te-
CAP. 105. — Quod tioii esl faciendum adulleiium, stationes iu scriptis habitas ad suspectum homincm
nec spe generandi regenerandos. Auguslinus ad
Claudium conira Julianum, lib. v (eap. 8, initio). mittere, et ter ei denuntiare per teslaliones ipsas
idoneos testes continentes, ne cum uxore sua inve-
(52, q. 4, c. Sic non facienda.) Sic non faeienda niatur.Et si
sunt adulteria, etiam voluntate generandi regene- post tres testationes in scripfis habilas,
et idoneos homiiies liabentcs , invenerit eum quem
randos, quemadmodum nec furta sunt facienda, vel in sua domo
etiam voluntate pascendi pauperes sanctos : quod coiueslatus est cum uxore sua,
vel in domo illius adultcri,
tamen faciendum est, non furia perpetrando, sed vel in domo mulieris,
vel in popina [propinquo], vel in prastino, liceat
bene utendo mammona iniquitatis.
— mariio sine ullo periculo manibus suis illum occi-
CAP, 108. Qttid sit adultetium. Isidorus lib. sen- dere. Sirr autenr in alio loco
tentianim, cap. 59 (iib. n). ]rt deprebenderil eum
Fornicatio carnis adulterium est; fornicatio ani- colloquium habentem cum uxore sua, convocatis
mse, servitus idolorum est. tribus testibus idoneis , per quos possit probare
irrvenisse eunr cum uxore sua collo-
CAP.107.— Quod adtilterium facit, qui propter suam apud judicem
ad alteram vadit. Isidor., super Exod. cap. 29. quium habentem, tradateum judici, et si judex in-
(oi, q. 5, c. Non mmchaberis.) Non mcechaberis, venerit post tres testaliones suspeclum hominem
id est, ne quisquam prseter matrimonii foedera aliis colloculum mulieri fttisse, nullo alio exquisilo quasi
feminismiscealurad explendam libidinem.Nam adul- adulterum puniat.
teriuro facit specialiter, qui praeter suanr ad alteram CAP.112. —- Ul marilns si post Ires conlestatioites
accedit. invenerit uxorem suatn cum suspeclo liomine in
loco Sttcro cfflloquenlem, ab episcopo eos ad pmnatn
CAP. 108. — Quod reus est adullerii qui semcl fe- requirat, cap. 15.
ceril illud, eiiamsi nunquain amplius facturus siu
Aug. ad Vulerium dc nupliis et concupisc. (tib. Si post tres lestationes [testificationcs] invenerit
i, c. 26)". maritus uxorem suam in sacro loco cum suspeclo
Si quisfeceritadulteriuiii,eliamsi'nunquam dein- homine colJoquium habentem, tradat eos Ecclesiae
fi07 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 608
defensori, vel aliis clcricis, ut separalim custodiau- Al testati [reddita, otigin]. Et consanguineis propriis
tur in periculo defensoris vel clericoruro, ttl auditos sociata, inter quos eliani locus proevidendus est, in
judexraittat ad religiosum civitalis episeopum, ct qtio nulla sit vis mullitudinis formidanda, et non sit
auctoritate ipsius accipial eos, pcenis contra adul- difficile testes producere, vel caeferas personas, quse
leros positis utrOsque aflieiat nullo alio requisito, lam a sanctis canonibus quaro a venerandis Roma-
si post tres attestationes rnventus est cum nruliere nislegibus in hujusmodi controversiis requirantur;
iocutus. Est autem justissimum neque adulleros, Hoec idcirco diximus, ul ostendamus quem legum
neque raptores mulierum, sacrorum septis vindi- conflictum. Lolharius congredi posse aulumat cum
care, et muJto nragis si quis de ipso adulterio intra persona^quam in sttis penetrabbus quotidie fatrgat,
sacra alienoemulieii locuttts est. El generaliter de- etcoiiterit. Quando vult ad judicium, qnando vult
fininrus, si quis rnvenerit uxorem suam, velfiliam, ad clausir'a reducit, el quando educta fucril, nisi
vel neptem, vel nuriini, et deprelienderit cum ali- ea proliteatur quffi ipse praeceperil, punit. Propriae
quo coJlorjuiunrlrabeiitem,et suspicatus fueiii turpi- igiturlibertati commiti, etah onrni opprcssione atque
tudinis causa eos convenisse, liceat ambos Eccleske poteslate illius cum quo inilur conflictus oportet
tradere defensori, vel aliis clericis, periculo coitim liberari, atqtte suis Iiheraliter uti, et suspectas per-
separatim custodiendos, donec judici innotcscere B ' sonas eonvenit declinare, quse se ab oJrjeclis osten-
fecerit, et ille secundum leges personas acceperit, dere cupit immunem.
et causam discusserit. CAP.117. — Confessionem quamvis exlorsit, neqtta-
CAP. 113. — De adulterio,post qitinquenniumquam cjttatn pro confcssione esse habcndam. Nkolaus
admissum esl, neminem posse accusari. Codicum, Theibergmrecjinee(episl. 48).
lib. xi, tractutu v. Nos hanc confessionem tuam, qtiain non volun-
Adulter post quinquennium quanr conrmissum las, sed vis extorsit, nequaquam pro confessione
adulteriunr dicitur, quod conlinuum numeratur, recipimus : taiitum vilium radices extendere nec
aecusari non polest. permittimus, quod nisi evulsum intime fuerit, ad
CAP. 114. — Quod marilus non polest inferre ciimen multortim perniciem potest accrescere. Deniquc si
adulterii uxori in malrimonio retentw. Tra- hoc
elalu xi. licet, omnes viri possuiilquas jure sortili sunt
Crimeri adulterii maritum relenta in niatrimonio feminas, si has odio habuerint, diversis affliclioni-
uxore infene non posse, neniini dubium est. bus macerare, et quod legitime non fuerinl as-
CAP.115. — Quod proximis tanium accusare licet sumptae statim cogere, quin etiahi ut morlale cri-
de adnlterio. Tracl. xxix. nren contra se dicant, illatis intolerabilibus prenis,
Ne volentihus temere liceat fcedare connulria, C coropellere.
proximis liecessariisque personis solummodo pla- CAP. 118. — Ut nobili viro Badulpho" uxor injtisle
cet deferri copiam accusandi adulferium : hoc esl ablata reslitualur. Joannes VIII Theibergm et Al-
clerico [Alberico] filio ejus.
fratri, patri, nec non patruo ct avunculo, quos
\erus dolorad accusaiionem inrpellit. Sed et his Ilerunr iterumque vos admonemus, et prscsenti-
bus apostolatus nostri lilteris hortamur Teminam
personis legem ita ponimus [imponimus, Vict. ] ut
crimeii aboiitione si volucriiit compescant. Impri- suam nobili viro Radulpho, sicut janr ante diximus,
mis maritum tori genitalis judicem esse oportel, maturius reslituere, et viro stto adhserere, secun-
dum legem Donrini facere : non enim lex ttlla per-
cui quidem ex suspicione ream conjugem licet.
Extrancos procul arceri aJ) hac accusatioiie eensc- mittil quonrinus, aut injeetum sibi crimen conli-
1)1U5. teatur, aut certe a crimine injeeto, legitima prae-
C4P. 116. — De Lothario recje et ttxore ejus, quod nrissa purgatione solvatur. Quod si neutrum agere
per monomachium non est convincenda. Nicolatts ilia delegerit, sed sola olistinatione usa, nulli salis-
papa Carolo regi (epist. 49). factioni dare operam procuraveril : liquet aperte
Sicut multorum relalu didicimus, Lotharius rex qula crimen quod non diluit, procul dubio confite-
conventum celebrare disponit, et Theibergam re- D 1 tur. Solaenamque, ut sanctus papa scribit Dormisda,
ginam examini proprio el judicio meditatur subji- examen effugittnt conscientiae, quse recla sunl non
cere : el siquidem eam praestigiis falsitatis suse tenentes. Ergo si is, vel illa, vel vos apostolatus
potuerit exhiJiere, quasi non fuerii legitima sua nostri decretis obedire postponentes, sscpe mcmo-
uxor, vult eam penilus a se sequestrare. Sin autem ratam feminam aut a viri potestale, aut a legis
vult eam tanquam propriam uxorem dimittere, sed examine nulla rationabilicausaiexstante, subducere
deinde quasi moechala fuerit insimulare, afque pro amplius eonati fuerilis, lam illa quam vos Thei-
hoc hominem suum, et hominem Theibergse ad nro- .berga et Alderice quousque sanctioni nostrse
nomacliiam impellere, et si honro ipsius reginse ce- pareatis, Dei omnipolenlis judicio, et beatorum
ciderit, disponit hanc sine dilationcpeiimere. Ilem. Petri et Pauli apostolorum, sententia principum ,
Prseterea sive de eonjugii foedere, sive de adullerii excommunicati et a corpore et sanguine Domi-
crimine judicium sit agilandum, nulla ratio pali- ni nostri Jesu Christi sitis alienati, una cum fau-
tur [ratione palet, orig.] Theibergam cum Lothario loribus, consentaneis, sequacibus et conrplici-
possc inire conflictum, vel lcgitimurn eontroversisei bus veslris, utpote divinarum ef huroanarum
inire ceiiamen, nisi prius ad lempus fuerit suse po- legum violatoics, scdisque aposlolicse, dcereto-
609 DECRETI PARS VIH. — DE CONJUGIIS, ETC. <5i0
rum contemptores, et loties ac mullipli«ter in- A CAP.121. — Ut 'is peccutttm daninet, qni ejnsdein
fractores. peccalireus non est. Ambr, ad Irenwum (lib.ix,
epist. 76, ud Sludium).
CAP.119. — De eodem et purgalione cjus. Joannes
VIII Ausberto arcliiepisc. Mediolanensi. Dominus dixit : Qui sine peccuto est, prior lapidct
Vir spectabiljs Radulphus nomine , imperalorius adulteram (Joun. vm). Quid tam divinum, quid
lam justum, quanr ut is peccata censeat, qui expers
noiiio, nos nuper adierat, querilanset asseverans
se uxorem suam, nonrine Bavanr, zelo pudoris peccatisit? Qiiomodo enim feias alieni ultorem,
et proprii criminis defensorem 1 Itetn, paulo post.
fervente obscense suspicionis macula derrolasse,
Cum accusalur mulier, capul Chrislus inclinat.
'ac sinistra crebrescente fama carnalis accusatione
Elevat autem, ubi dcfecit accusator. Ita ntillum
criminis impetisse. Qui cum hanc ad purgandum
absolvi omnes.
secundum legrs proprise tenorem, parentibus ejus el damnari vull,
ullra aiini fuerit CAP.122. — De eodem Augustintis de verbis Dotnini,
consanguineis traaidisset, spatium iractuiu XLVHI(scrm. 47 Deverb.Dom., vel.iract.
sub criminalitim reatu calumniarum retenta. Qua 55 hiJoan.).
de re nos sequitaiis amore succensi, apostolica Dicit Dominus, quod dicere debel et mansueius
parentibus ejus auctorilate prsecipimus, quatenus " eljustus : Qui sine peccato esl prior in adulieram
nrediante nrense Augusto praeterilse septrmse indi- lapidem millal. Haec vox justitiae cst. Punialur
clionis, sive purgatam, sive aliter eamdenr feminam peccatrix, sed non a peceatoribus. Impleatur lex,
viro proprio reddidissent, haud dubiitm quin sub- sed non a praevancatoribus Iegis. Ilsec vox omnino
ituram si non ssecularis legis, saltem eeelesiasticae juslitise est.
pietalis medelam. Alioqttin, corporis et sanguinis CAP. 123. — Qiwmodo aecusandns sit servus de
Doniini nostri Jesu Christi se nossent cunr ea adulterio dominm suw infamatus. Pctiideciarum,
cofnmunione privandos, qui nec mundanarum vcl lib. i, lil. xri.
divinarum legum censuram, nec apostolicse sedis Si quis servum suum adulterium commisisse
reverentes decrcium, lrorum nihil (ut prsediclus dicat iu uxorera suam, apud proefeclum urbis erit
vir ad nos ileralo veniens relulit, et ipsius rei exi- audiendus. —
CAR.124. Ne uxorpro adullerio secundum divinas
lusinnuit) agere curaverunt. Quamobrem in sacro occidatur. Nicolaus Carolo archiepiscopo
inlen- leges
communionis munere, sccundum quod illis (Aluino Januensi arehiep. inler rescripta tit. xvm,
lando comminati fueramus eos merilo privaremus, c. 8 ) et ejus suffraganeis.
nisi aiteram partem audiendam fore judicaremus. (55, q. 2. Inier hmc.) Inter baec vestra sanctilas
Unde, quia nos esse justos mediatores oporiet, _ addere studttit, si cujus uxor adulteriura perpe-
uiiius autem medialor non est, eosdemque vexare fcaveril, utrunr marito liceat secutiditm mundanam
longius proiiciscendo nolumus, sanctilati tuse super legem interficerc eam. Sed sancla Dei ecclesia
hujusce controversise cireumstaiilia, vice nostra de- mundanis nunquam constringiiur Icgibus; non ha-
legata Irortamur, ut slatulo et indicto tempore bet gladium nisi spirilualem; non occidit, sed
venerabiles Luitfridum Ticinensem, Paulum Pla- vhifieat.
centinum antistites ad certum accersas et uxore CAP. 125. — De eodem. Nicolaus Radulpho Bituri-
jam nremoratr Radulphi missis vestris et litteris censi archieptscopo (iit. xvn, c. 3).
advocata, quse legis sive mundanse sive divinse (53, q. 2, c Interfectores.) Interfectores suarum
sunt, super utroque conjuge incunctanler exerccas, conjugum sine judicio, cum non addis adulterarum,
secundumpraestitutannobis sacerdotalis mensitram vel aliquid hujusmodi, qtiid aliud liabendi nisi
duntaxat oflicii. Quse, si post vocationem veslram homicidae? Ac per hoc ad poenitentiam redlgjndi,
qtram tertiam esse post secundanr nostram procul cquibus conjugium peuitus denegatur, exceptis
dubio constat, ad virunr propritim coliata sibi le- adolescentibus, de quihus est beati Leonis pa-
gali et indubitabili se liberlate purgaudi, nrinime pse xxv, regula decretalium, inro indulgenlia
i-edire delegerit, examenque sanctitatis vestrse sub- Q observanda.
terfugiens declinaverit, a sacri corporis et sangui- CAP. 126. — De pmnitenlia ejus qui proprim uxoris
nis Domini nostri Jesu Clirrsti communione ia necem perpelravit; quodque nec divina lex, nec
idipsum una cum spirilu nostro eonvenientes, tam humana aliquem condemnal, tinius, etiam proba-
iissimi, lestimonio. Slephanus V Haslulpho.
ipsam quam nequiter eam tuentes el defendentes
faulores et omnes (55, q. 2, c. Admonere.) Admonere tecum la-
consanguineos, quinimo ejus,
omnino communicatores, donec obediant, seque- crynris, et nrulto gemitu cordis curamus., fili Ha-
strate. stulphe, sed non filius dici debes, qui tam crudeliter
CAP.120. -—Depudicitia sermo Ambrosii (81) de ac- infelix homicidium perpetrasti.*Nam occidisti uxo-
cusalo Domino, qttm sic incipit, Mirum forsitan. renr tuara partein corpoiis tui legitimo matrimonio
Pudicitise causanr, nisi vir pudicus, audire non tibisociatam,sinccausa mortis;noutibi resistentem,
debuil. Talem enim arbitrum meretur castimonia, non insidiantem quocunque modo vitae tuae. Kon
apud quem non periclitetur verecundia. invenisti eam cum alio viro ncfariam Tem fa-
(82) Ex syn. vm sub Photio Constant. celebrala, penult. can. cui aliquot interfuere eniscopi
' r Dasilii
nomme.
625 D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 624
CAP. 186. — De eutlem -e. Ex registro Greg. ad A parentum aut rerum stiarum eum sequi noltierif,
Adrianum notarium, tib. rx, cap. 46. ipsa omni tempore, quandiu vrr ejus quem secufa
(27, q. 2, c. Agathosa.) Agathosa Iatrix prsesen- non fuit, vivit, semper innupta permaneat.
tium questa est marituni suunr contra voluntatem CAP.190.—De feminis quw, caplis vhis,yel in cupii-
suam in monaslerio Urbici abbatis esse conversum. vitalem missis aliis mipserint. Ex epistola Leonis
Quod quia ad ejusdem abbatis culpanr el rnvidiam papm, cap. 42 (acl Nicetam Aquileiensem episU).
non estdubium pertinere, experientise ttise praeeipi- (79, c. 1, quanquam non iisdem omnino verbis.)
mus, ut diligenti inquisilione diseutiat, ne forte cum Quod debeanrfeminae quse, captis virisetrn capti-
ejus voluntate conversus sit, vel ipsa se mutare vitatem duetis, aliis viris nupserant, putantes
promiserit. Et si hoc repererit, et illum in mona- interemptos marilos, remeatis de captivifate priori-
stcrio permanere provideat, et hanc, sicut promisit, bus viris copulari : ut cuique id quod legilime
mutaro compellat. Si vero rril horum est, rrec quod- habuit reformetur, et recipiat unusquisque quod
dam fornicationis crimen propter quod viro lieet suum est, et redintegrentur foedera nuptiarunr.
uxorcm relinquere prsedictam mulierem commisisse CAP.131. — Qiwd non prcbetur esse .culpabilis qui
uxorem caplivi ia matrimonio videtur esse sortiius.
eognoveris, ne Ulius conversio uxori reliclar in sse- ,. Ex epistola
culo fteri possit perditionis oecasio, volumus ut ejusdem, ^ap. 45 (ibidem, c 2).
Nec lamen culpabilis judieelur, et tanquam alieni
maritum suum illi,'et si jam tonsuralus est, reddas
omni excusatione cessanle. Nam, excepta fornica- joiris pervasor habeatur, quipersonam ejus roariii,
tionis causa, virum uxorem relinquere nulla ratione qui janr non esse existimabatur, assumpsit. Sic enim
ad eos qui in captivitatem ducti sunt
conceditur- quia postquam eopulatione conjugii viri multa, quse In
perlinebant, jus alienum transire pofuerunt;
atque mulieris unum corpus efticilur, non potest ex tamen plenum juslitiae est ut ejusdem reversis
.parte converii, et ex parte in sseculo manere. reformentur. Quod si in mancipiis, vel in
propria
CAP.187. — De singulari ceriamine, quod Lotharius agris, aut etiam in domibus ac possessionilrus
molilus esl contra Theibergam uxorem suam. Ni-
colai pcipw(in rescr. lit. xx, c. 1). rite scrvalur, quanto nragis in conjugiorum redin-
faciendum sit ut, quod bellica necessitate
(2, q. i, c. Monotnachiam.) Monomachiam vero in tegratione
turbatum est, pacis remedio reformetur ?
legem non assumimus, quam prseceptam fuisse non
— Ut simulieres ad priores maritos rcdire
reperimus. Quam licet inisse quosdain legamus, sicut CAP. 192.
sanctum David et Goliam sacra prodit Jiistoria notuerint, velut impiw ecclesiaslica communione
' privandm sunt. Ejusdem Leonis, cup. 45 (ibidetn
(J Reg. xvn), nusquam tamen ut pro lege teneatur, r, C- *)•
aiicubi divina sanxit auctoritas : cum hoc et hujus- (u (54, q. 2, c. Si aiitem.) Si autem aliquse mulieres
cemodi sectanles, Deum solummodo tentare vi- ita posteriorum virorum amofe surrt caplse" ut
deanlur. malint his cohserere, quam ad Iegitimum redire
Cvp. 188. — De eadem re, ejusdem Nicotai ad consortium, merito sunt notandse, ita ut ecclesia-
Lolharium (epist. 51), slica communiohe prrvenlur, quse de re excusabili
(27, q. 2, c Scripsit.) itaque summo studio Thei- contaminalionem [quia inexcusabiliter cont., orig.]
bergam conjugem tuam tanquam propriam carnem crimiriis elegerunt:' osterrdenles srbimet pro sua
fovere ac diligere procurato, et ne illam ullo pacto incontinentia remissio poterat
placuisse, quod justa
consentias discedere a te, vigilanter altendere. Unde Redeant ergo, in suum stalum voluntaria
expiare.
si vult a teiliseedere, corripe, inro corrige eam, el
redintegralione conjugia, neque ullo modo ad op- ,
a tali intentione per omnia revoeare satage. Jam
probrium malse voluntatis trahatttr, quod conditio
vero si amore pudicitise separationem quaerit, et necessitatis extorsit;
quia sicut hse muUeres, quae
eonjugalis connubii solutionem eftiagilat, certum ad viros suos reverti noluerint, impise sunl haben-
est, Apostolo dicenld, quia mulier sui corporis pote- dae, ita illse, qttaein affectum ex Deo initum redettnt,
statem non habet, sed vir (I Cor. vri). Yerum si etipse
r>merito sunt laudandse.
pudicitiam sectatus religionis obtentu copulam dis- CAP.195. -— Ut si viri de
solvere vis, tantum ne simulate fiat concedimus. caplivitate regressi, intem-
verantia uxorum offensi non fuerint,et voluerint eas
Nam, licet sit scriptum: Quod Deus conjunxit Iwtno tn conjugio recipere, liberam habeanl facutlatem.
non separet (Malth. xrx; Gen. n),Deus tamen, et non Item Leonis papw, cap. ii (ibidem, c 5'1.
lromo separat, quando divini ampris intuitu ex con- Et ideo s.i viri post longam captivitatem reversi,
sensu utriusque conjugis matrimonia dissolvuntur. ita in dilectione suarum conjugum perseverent, ut
Si ergo hoc modo vis, gratuito permittimus anirao, eas cupiant in suum redire consortium, omittendum
celeremque prsebemus assensum; aliter aulenr fieri est, et inculpabile judicandum, quod necessilas in-
mutuanr separationem vestram prohibemus. tulit, et restituendum est quod fides poscit.
CAP. 189. — De illis qtti in aiias pmvincias fugeiint, CAP. 194. — Quid agenctum sit si per sortiarias vel
aut suos seniores secuti fuerint, uxoribus suis domi maleficas, concubitus .impedilus fuerit. Hincmarus,
.relictis. Exconc apud Yermetiam, cap. 6. Remensis episcopus.
(34, q. % c. Si quis necessitate.) Si quis necessitate (53, q. \, c Si quis per sorliarias.) Si per sor-
Hievitabili cogente, in alium ducatum seu provin- tiarias atque maleficas ecculto, sed nunquanr in~
siam fugerit, et uxor ejus cum valet et polest amore justo Dei judieio permittente, et diabolo prseparante,
DECRETTPARS YIII. - DE CONJUGIIS, ETC. 626
625
concubitus non sequitur, bortandi sunt quibus ista A smnpsisse dignoscittir. Ex concilio Meldenst, t ap. 69
et liurojliato Deo (et conc Ttibur., c 51).
eveniunt ut corde eontiilo spiritu
ct sacerdoti de omnibus peccatis suis puram con- (51, q. 1, <: Si quis vivenle.) Is qui, vivente marito,
eonjugem illius adullerasseaccusatur,et eo inproxi-
.fessionem faciant, et profusis lacrymis ac largiori- mo defuncto earndem sumpsisse dignoscitur, orani-
Lus eleemosynis et orationibus atque jejuniis Domi-
frrodis publicoe pcenilenliaj subigalur. De quo etiam
110satisfaciant, et per exorcismos ac csetera medi-
post pcenitenfiam prsefatam, si expedierit, servabilur
cinse ecclesiasticae munia, ministri ecclesiae tales nisi forte idem aut mulier virunr qui mor-
ac do- regula,
Iquantum annuerit Dominus, qui Abinrelech, tuus fuerat, occidisse notentur, aut propinquitas,
'mum ejus, Abrahae orationihus sanavit (Gen. xx), vel alia
quaelibet actio criminalis impediat. Quod si
sanare procurenl. Qtti forte si sauari non potuerint, sine ulla spe conhjgii.cunr pceniT
probalum fuerit,
separari valebunt. Sed postquara alias nupliasoxpe- tentia perpeluo maneant. Si aulenr negaverit se
lierint, UUsin carne viventibus quibus junctse fue-
eamdem feminam, vivenle viro, nequaquam aduile-
rint prioribus quos reliquerant, etiam si possiliilitas
rasse, et prsefati homicidii neuter eorum convinci
concumbendi eis reddita fuerit, reconciliari nequi-
bunt. potuerif, purgenl legaliter famam stise opinionis, et
utantur conjugio, si alia, ul diximus, non
-Ctp. 195. — De illo qui in paganisnw uxorem suam B sumpio
dimiserit. Ex decrelis Eulychiani papw (in frag., impedierit ratio.
dccr. 5). CAP.202. — De eadem re. Ex concilio Triburiensi,
(28,^. 1, c.Si qttis genlilis.) Si quis gentiUs gen- cup. 40.
lilem dimiserit uxorem ante baptisma, post baptis- (51, q. 1, c Relutum.) Relatum est auribus san-
mum inpoteslate ejus eril earn habere, vel non ha- clorum sacerdotum queradam alterius uxorem stu-
bere. jaro violasse, rnsuper et moechse,vivenle viro suo, jtt-
' GAP. 196. — De ramentum dedisse ut, post legitimi mariti nrortem
baptixato, si uxor ejus infidelis
converti nolueril. Ex dec ejusdem (cap. 6). si supervixisset, ducerct uxorenr. Quod et factum
(28, q. 1, c. Simili modo.) Simili modo si unus ex est. Tale igitur connubium prohibemus et anathe-
conjugatis baplizatus est, et alter gentilis, et sequi malizamus.
non vult, sicut dicit Apostolus, infulelis, si discedit, CAT>. 203. — De illo qui uxorem habet, el smpius mm-
discedat (I Cor. xu)„ chatus fueril. Ex concilio Elibet tino, cap. 7.
Si quis fidelis habens uxorem, non serael sed sse-
CAP.197.—De illo qui ante baptismum mulierem vir-
Kx concilio 2. pius fuerit moechatus, in line mortis est convenien-
ginem acceperat. Mcldensi, cap.
dus. Quod si se promiserit cessaturum, detur ei
(28, q. 2, c. Si quis uxorem.) Si quis babuerit /-j
uxorem virginem antebaptismum,vivente illa, post communio.
CAP.204.—Quod non conveniat cum hwrelicis CLiri,-
baptisma alteram habereiion potest. Crimina in ba- slianos nuptialia jura contrahere. Ex concilio Lcto-
ptismo solvuutur, non conjugia. dkensi, cap. 31 (el conc. Agatlten., c-67).
CAP.198. — De iltis fetninis quw, nulla cattsa inter- (28, q. \,c. Non oportet.) Quod non oportcat cum
veniente, reliquerunt viros suos. Ex eoncilio Elibe- heereticis universis nuptiafum foedera celebrare, nec
ritano, cap. 8. eis filios dare vel sed magis accipere, si ta-
Item feminae quae, nulla praecedente causa, reli- men Christianos sefilias; fieri promittant.
querunt viros suos; Ct alteri se copulaverunt, et iu CAP.205. — Si laieus absolutus cum laiea absoluta
lioc permanere voluerint, nec in fine accipianl com- peccaverit. Ex conc Meldensi-,cap. 1.
nmnionem. Si laicus cum laica femina, id est ulerque absolu-
CAP.199. — De fetnina ijuw adulterum reliqueril, el tus a lege conjugii concubuerit, tres annos poeniteat.
adulterum ucccperit. Ibidem, cap. 9. Et quanto ssepius et negligenlius ea peccata com-
- (52, q. 7, c. Fidelis.) Iiem femina fidelis qttae ad- .
miserit, lanto magis et lempus addatur et modus
uliertim maritunr reliquerit fidelem, et adulterum p.cenitentioe.
[alterum, orig.] ducit. prohibeatur neducat. Siau- CAP.206.— De uxorc qttw, conscio marilo, mmchalu
tem duxerit, non prius accipiat conimuniojiem , fuerit. Ex concilio Maguniinensi, cap. 9..
quam is quem reliquit de sseculo"exicrit, nisi foiie Si, conscio marito el ipso consentienle, uxor fuerit
necessitas infirmitatis dare compulerit. moechata, placuit nec in fine dandam eis commu-
CAP. 200. — Quod neque dimissus. ab uxore, neque nionem. Si vero eam reliquerit, et, separati fuerintv
dimissa a marilo alleri conjunguniur. E.x concilio et digne poenituerint, post lO.annos accipiant com-
Africano, cap. 69 (et conc Milevit, c 17). munionem.
(32, q. 7,-c. Placuit.) Placuit ulsecundunr evan-
CAP.207.'— De viro uxorem twn hubcnte, si cnm alte-
gelicam et apostolicam discipUnam, neque dinrissus ritts ttxore adutlerium perpelraveril. Ex concilio
alr uxore, neque dimissa a marito allerl conjungan- Nnitnelensi, cup. 6 (sub Formoso, c 14).
tur; sedita maneant, aut sibimet reconcilientur. Quod si vir non habens uxorem cum altcrius
Quod si conlempserint, ad pcenitentiam
~ redigan- uxore adulteiium perpetraveril; aut si qua mulier
tur. non habens virum cum alterius viro, ille qui fcedus
CAP.201. — De illo qui vivente marito conjugem i'(- violavlt conjugii, 7 annos, ut supradiclum cst, poeni-
lius adutterasse accusattir, el eatn post mortem teat. Ille qtti lege conjugii non tenetur, 5 annos»
627 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 628
poeniteat. Neque ei.im sequalis poenitentia danda est A unusquisque uxorem suam esse victricem, cum ipse
his, quibus sufficere poleratad explendam Hbidinem ad priinum libidinis ictum victus. cadat ? Aiiquanto
suam conjugum amplcxus, ct illis qui conjuge post. Nam quidquid contra fidem catholicam non
carentes, ardore libidinis impellente, in fornicationem Ucet mulieribus, nec viris Iicebit. Hactenus August^
ceciderunl. Si aulem eadem mulier timore perterrila, a loco
CAP. 208. — De conjttgatis qui aliqua certa re dis- ubi eam episcopus destinavit aufugerit, -etvir ejusab
cidiutn fecerint, ul innupli muneuni. Ex dictis episcopo semel aut bis vel ssepius repelierit, si vilam
Augustini (lib.' i De sermojte Doniini in monte, ei,obtinere possit, perquirat et reddat. Sin autcm,
c. 28).
omnino.non r.eddakMarilus vero quandiu ipsa vivat,
(52, q. 7, c. Apostolus.) Apostolus Paul.us dicit:
Ilis qui sunl in conjugio prwcipio non ego, sed Domi- nullo modo—alteram ducat.
uxorem a viro noit discedere : si CAP.211. Deeo, si quis cum uxore aiterius,vi-
ntts, quod discesserit, vente eo, fornicalus fuerit. Extoncilio apudAilheum
manere innuptam, aul viro suo recoticitiari (lCor. vn). habito, prcssente Cot\rado rege,.-cap. 5..
Potest enim fieri ut discedatea causa'-qua Dominus {31, q. 2,sc. Illud vero.) IHud vero comniunide-
permisit. Aut si feminoelicet virum dimiltere etiam creto. secundum canonum insliluta definimus, et
propler causam fornicationis, quid respomlebimus g prsejudicamus ut, si quis cum uxore aUerius,.vivenle»
tle Jioc quod dicit posterius :, Et vir uxorem non eo,.for-nicaiusfuerit, moriente marilo, synodaU judi^
dhnittat ? (ibid.) Quare non addidit excepta causa cio adilus ei claudatur illicitus, ne ulterius ci con-
fornicationis quod Dominus permiltit, nisi quia jungalurmatrimonio, quam prius polluit adulferio.
similem formam vult intelligi, ut si dimiserit Nolumus enim, iiec Christianoe xeligioni convenit^
(quod causa fornicationis permittitur) maneal sine ut uTius dupat in conjugium quam prius polluit pcr
uxore aut recoiicilietur uxori ? Et post pauca. Domi- adullerium.
nus autem permisit causa fornicalionis uxorem dL- CAP.212.— De ingettuo, si ingettuain acceperil uxo-
mitli; sed quia peimisit, non jussit. rem, el postea se servum esse profiletur. Exconeilio
CAP. 209. — De iliis qui, interveniente repttdio, aliis Triburiensi, cap. 8.
se in malrhiwnio copulaverhil. Ex. decretis Jmw- (29, q, 2, c. Perlatum est.) l?erlalum esl ad san,--
• cenfii papw, cap. 26 (epist. 5, c. 6),
clam synedum, quod quidam ingenuus iugenuam ac-
De his etiam requisivit dilectio tua qui, interve- ceperil uxorem, ct post filiorum procreationem oc-
iiiente repudio, aliis.se matrimonio copulaverunt: casione divortii cujusdam servum se feeerit, utrum
quos in utraque parte adulleros esse manifestum necessario mulierem tenere debeat, et -si tenuerit,
esf. Qui vero vel uxorevivente, quamvis dissociatum utrum illa quoque secundum saecularem legem ser •
esse videatur conjugium,. ad aUam copulanr festina- Q vitulLsubjici debeat. JudicalumBstjirxoremmrnime
runt, neque possunt adulteri non videri, intantum ul debere dimitti; non tanrcn ob Christi legem mujie-.
hsec elianr personse quibus tales conjuncti sunt, rem in serviiutein redigi, dupi iHe non «x consensu
ctianr ipsse adultermm commisisse vidcanlur secun- conjugis se servum fecerit, <mem liberum Ipsa ma-
dum illud, quod leginrus.iir Evangelio :-Qui dimiserit rilunr aceepit.
uxoremsuam, et duxerit aliam, n\mchalur (Matlh. v; CAP.215. — De illis conjugatis quorum leges diversw
xrx). Etideo oranes a communione lidelium decre- sunt. Ex eodem concilio, cap. 39.
vimus abslinendos.. De parenlibus auiem aut, pr%- De-Franeia nobilis quidam homo, nobilem de Sa-*
pinquis eorum, nihil tale statui potest, nisi si xonia Saxonum lege duxit uxorem. Tenuit multis
incentorcs illiciti consorlij, fuisse videantur [dete- anuis, et. ex ea filios procreavit. Verum, quia nqn
gaiUur, orig.]. iisdem utuntur legibus Saxones et Franei, causatus
CAP. 250. — Si cujus uxpr constuprala fueril et est quod eam non sua, id est, Francorum lege de-
propterea marilus perdere iUum mucliinaverit. Ex sponsaverit, vel acceperit, aut dotaverit, dimissaque
conc Ttibuiiensi, cni interfuit Arnulphus rex,
cap. 46. illa duxit alteram. Definivit super hoc sancla syn-
Si cujus uxor consUtprata fuerit, et propterea D odus ut ille transgressor evangelicae legis subigalur
maritus capitali sententiadelere illam machinaverit; poenilentiae; a secunda conjuge separetur, priorem
ipsa vero, urgente mortis perieulp,. ad episcopum resumere cogatur.
confugerit, et auxiiium qusesierit, operosiori tamen CAP.214. — Cur communicentur viri adulteri, cttiu,
si potest episcopus labore desudet, ue occidatur ; si adulteris uxoribus non comniunicelur. Ek decreiis
>ero non potesl, iiullomodoliceat.ei requireniieam Imwcentii papm, cup. 24 (epist. 5, c. i).
reddere ad occidendum, quse se ei oblulit ad defen- (52, q. 5, c. Christiana.) Et illud desideratum cst
dendum. Sed solerti cura transmittat eam ad locum sciri, cur communicantes viri cum adulleris uxori-
qucm ipsa delegerit, ul secura possit vivere. Si verc -. lws non conveniant, cum eontra, uxores in «onsortio
inlerdum maritus eam invenerit et repelierit, sccun- adulterorum vjrorum manere videantur, dum super
dum sseculum polestatem habebit quid ei agerc hocChristjana religio adulterium in ulroque sexu
vclit. Sed audiat sanctum Augustinum dicentem pari ratione condemnet. Sed viros suos mulieres non
(sermone de tempore 245): Cum enim vir~a virlutc facile de adulterio accusant, et non habeht latentia.
noinen accipit, ct mulier a mollilic, id est fragilitate, peccata vindictam. Yiri aulem liberius uxores adttl-
quare coritra crudelissimam libidinis bcstiam TUII tefas apud saccrdotcs dcferrc consucverunt; clideo,
-C29 DECRETI PARS VIII. — DE CONJUGIIS, ETC. 630
niulieribusprodilo earum crimine, communio dene- A sua ad eum sponte reversa esf, "etin ea quOque ita
gatur; virortim autenr latente commisso, non facile temperanda est censura judicii, ut longo jam tempo-
qu.squam ex suspicionibus abstinetur : qui utique re communione minime privetur.
— Ne uxor sine voluntate viri ab eo se-
submovebitur, si ejus flagitium detegatur. Cum ergo <1AP.220. Alexander
paretur. papa II, Landulplw in Cotska
par causa sit, inlerdum probatione cessante, vindi- (epist. 11).
ctseratio conquiescit.
(33, q. 5, c. Notificasti.) Nolilicasti te morte le-
CAP.215. -=- Judicii examhtatio. irus inttrmalunr, el peccalorum tuorum rccordatione
Dehoc qttol mihi reputatum est in hac synodo, et terrore valde anxie qusesisse nrona-
pavcfactum,
quod siraul cura ista feniina adulterium vel fornica- chum fieri, et a tua uxore nrinis el terroribus eanr
tionero fecissem, quod ego non ita feci, nec inde nre occidendi, ad hoc licenliam exlorsisse, et sicte nrd-
titilpabiiem recognosco : sic me Dcus adjuvet, el istud nachicam vestenr sine abbaje sumpsisse, et mona-
jttdicium. sterium peliisse. Postea vcro cum sanus factus es-
CAP.216. —Separatio incestm eopulutionis.
ses, tuse uxoris reclamatioiiibus, cjulationibus, et
(35, q. 6, c. Ab islo die.) Ab isto die in antea, cum
planctibus,'tuaeque familia. dispersionilms, ulpote
ista femina eum qua adulleriunr vel fornicationem
B pcenitetis devictus (penitus dev., orig. et punn.) do-
fecisti, unde disciplinam vel pcenilenliam suscepisti, mum femeasse, et post multos dies quorumdam sa-
amplius non adulterabis, nec fornicaberis cum ea, pieuium consilio ad jam dictai «ubile mulieris red-
nec aliam uxoremaccipies, nisi post peractam poeni- iisse. Nunc autem si libi tua uxore uti liceat,,no~
tenliam tibi licentia data fuerit ab episcopo -aut ab strum consiliunr. Si ita denique est, ut luus~
requiris
ejus misso. Sic te Deus adjuvet. nuntius narrat, non videtur nobis rationabililer, ne-
CAP.217. — Reconciliatio conjugatorum. que sana.nrente id faclunr; quoniam cum omni lro-
(55, q. 6, c Ab isto.) Ab isto die in antea, istam mini ad monachicam vitam tendenti legaliter,- sancte,
tuam conjugem nonrine N. quam injuste dimiseras, et juste sit peragendum, tu coutra leges niinaciter
_ita teisebis, sicut per rectum maritus suam debet et violenter a lua uxore, partim terrore morlis par-
habere conjugem iu dileclione, et debita disciplina. tim tuae infirmilatis dolorihus examinatus, devia se—
Nec eam per ullum roalum ingeniunTa te separabis, cutus, nulla^ ut dicitur, licentia accepta, rccessistt
nec ea vivente aliam accipies. Sic te Deus adjuvet. etmonasterium pelisli. Non enim violentia, sed ek
CAP. 218. — De eadem re. pari voluntate et consensu, sicut sancti Patres di-
Amodo in antea istum tuum maritum, quem in- cunt, hoc fieri debel; neque vir in monasterium re-
'-
jusle dimiseras, ita lenebis, etamplexaberis, et ei in C cipiendus est, nisi uxor illius femineum monaste-
servilio, etin amore, et in timore, ila erissubjecla riuin elegerit, aul professa continentiam, liabitumt'
'
ct obediens, s.cut per rectum uxor suo debet sub- ctinr festinatione mutaverit. Sanclus enim Basilius.
jecta esse marito. Nec unquam ab eo te separabis, de bac re taliter dicit (27, q. 2, c. Si quis conjuga-
nec illo vivente, alteri viro te sociabis, nec conjugio ttts): Si quis conjugatus vutt- converti ad monaste-
aut audulterio. Sie le Deus adjuvet. rium, jion est recipiendus, nisi prius a oonjuge casli-
CAP.219. -— De uxore cujusdam, qumpropler suspi- moniam profitente fuerit absolutus. Nam si illa, vi-
ctottem fornicationis eo relicto, postea act eum re- vente illo, per incontinentiain alteri nupserit, procul
versa est. Gregorius Secundhw episcopo Tauromi- duhio adultera erit, nec recipitur apud Deum ejus-
nitatto (lib. viu regist., epislola 32).
modi viri conversio, cujus sequltur cdnjugalis Xoede-
Praesentium portitor Leo cbariularius ad uos ve-
ris proslitutio. Tales igitur tunc sine culpa reliclo
iiiens, indicavit uxorem suam, quae relicto eo pro sseculo
fornicationis crimine, quo vehementius stimulatam luntale castitalis sequuntur Christum, si habeant ex pari vo-
ob hoc vestem consensum^Ttaque, fili charissime,
aiehat, atque religiosam induerat,
nullatenus initum perpende, et vide si sic canonice a tua es absolutus
culpabilem exstitisse, neque post
uxore, et tua uxor ila pollicita est: ct tu et illa ad*
conjugium in fornicationis culpam collapsum. Adji-
ciens quoque quod eidem uxori suse dislrictissima implere bonurn incceptum*et votum vestrum; aliter.
autem non debemus vobis necessitatem imponere
sacramenta praebuerit, insontem se de ea re, unde
illam mordebat suspicio, permansisse, et idcirco separalionis.
CAP.221. — De illis qui,uxoribus suis dimissis, ad
propria eam volunlafe reversam. Sed quia commu- alias nttptias iransierinl. Nkolqus archiepiscepe
nione illam cum familia sua pro boc solo a frater- Ravennm.
nitale vestra privatam asserit, quod ad eum clam De senatoris conjuge, quam adulleram esse dici-
poslposilis vobis redierit, volumus ut familia quidem tis, et propter adullerii reatum disjunctam a viro
ipsius sacram communionem recipiat, et dominae suo esse judicatam, el monachicam vestem indulam
eanr culpa In htijus afflictionis poena [familiam orig.] alque velatam, nescimus. utrum jusle, an aliter hoc
diu non teneat. De ipsa vero uxore praedicti porti- ^it-terminatum judicium : et si adullera apparuit,
toris hoc vos observare necesse est ut, si manifeste hoc magis-a viro suo debuit esse inquisitunr; ct si
constalquia corrtra conjugem suumdicere nihil po- a viro suo requisitum fiiit, indagativorum vel judi-
iuil, sed insuper suspicio ipsius proestito, ttt edocli cum prsesentia debuerat cxaminatum esse. atque
sumus, sacramento ampulata jest, atque post hoc, terminatiim : et post terminatipnem et approbatio-
651 - D. IVONTSCARNOTiLNSISEPiSCOPI 652.
nem alquc manifeslalionem, lunc aut legali ealculo j L CAP.225. — De Lothario rege qui legilima sua reh-
aut canonico judicio ipsius causaesenieiilise difliniri. clct aliam duxerat. Nicolaus omnibus archieptsco-
lltsi nec hoc, nec illud faclum est, quis eam ausus pis per Galliam et Germaniam constitutis. [Alids
iletn idem.]
est religiosa induere vesle, et sacro cooperire vela- Juxta statuturn nostrum, cum duos partes in illas
raine? Tamen id subtilius Dei prae oeulis habenles destinaremus episcopos, accidit ad nostram per-
limorem, praecipimus ut, praeseutia missi vel vicarii venire nolitiam quod Lotharius, prima etlegicima
vestri in vero examine, praesente viro suo, examina- repulsa, secundanr.sibi adsciverit conjugem, neque
tio fiat. Et si justa et rationabilis eorum causa-ap- sedis nostroe petitum aut permissum exspeclans,
paruerit, maneal. Et si aliter appartterit, ut prseiu- neque canonicojudicio uspiam succumbens. Qua ex
limus, seeundum Dei omnipotentis voluiitatem atque re quid aUud datsjr inteUigi, uisi quia ubi populo.-
limorem, eorum dcliniatur causa. rum judicium pnevenit, ibi sua judicio. prsevarica-
CAP.222. — De codemJounties VIII Tolzili cqmili. torenr se judicavit.
Porro eos qui uxores suas dimiserunt, vel ad alias CAP.226.— De deposiiioneduorum urchiepiscoponim
Lolhario in ipsijts errore coiisenlientium, Nicoiaus
illis viventibus nuptias migraverunt, tandiu eos cum
episcbpis el archiepiscqpis per Gctllium, Itatiatn,
consentaneis eorum excommunicamus, quousque B Germaniam atque per universas provincias consti-
posterioribus rehrotis, priores pcenitendo receperint. tulis (conc liom. in sub Nicol. I, c 1).
.Sicut enim nuptise a Deo, ita divortium a diabolo (2, q.\, c. Scelus.) Scelus quod Lotharius rex
est, teste sancto Augustino, repertum. Quod enim (si tamen rex veraciter dici possit qui nullo salubri
Deus conjuitxit homo,non separet (Malth. xix): prae- tegimine corporis appetilus refrenat, sed lubrica
cipue cum hsec pessima consuetudo ex paganorum enervatione nragis illicitis ipsius molibus cedil) in
more remanser.it, quorurn in talibus non alius nisi duabus fenrinis, Theiberga sciljcet et YValdiada,
ipse diabolus erat rnagister et auctor. commisit, omnibus manifestum est. Sed ct dudum
- CAP.225. — De eodem, idetn eidem. episcopos Teugaldum et Guntharium in tali facto
eum habuisse lutores atque faulores penelolus no-
Prudentissime vir, stude et prsevide ut duo viri illi bis orbis undique ad limina seu sedem confluens
qui uxores suas, quas Deus illis prseparavit et jun- aposlolicam referebat. Et paulo posl. Igitur decer-
xit, abjecerunt, eas repellere minime permittantur; nente nobiscum sancta synodo in pi'sesentia depositi
quia impium est ut qui, auctore Deo, legali foedere et ab officiosacerdotali cxcoinmunicati, atque are-
copulati sunt, pro huiiiano liiiitu, imo fraude diaboli- gimine episcopatus alienati indubilanter existunt.
ca separentur. Idem. CommoniloriumPauto episcopo. C Ileminfra(cap. 2). (11, <?.5, c.
Teugaldum.) Teu:-
Prsevide-ut de separatione conjugalorum maximam gflldum Treverensem, et primatem Belgicae provin-
•curain geras, ita ut qui a susceptione sedis aposto- ciai, et Guntharium
Agrippinoe Coloniae archiepisco-
licse litterarunr separati sunt, inculpate reducant pos nunc coram nohiset sancla syuodo sub gestoium
priores uxores, injuneta convenieiiti poenitentia, di- insinuatione, qualiler causam Lotharii regis ct dua-
missis quas poslmodum sunt sorlili. Quod si nolue- rum mulierum ejus Theibergse el Waldradae reco-
linl, extra Ecclesiam facite una cum bis, qui eos in gnoverunt, et judicaverunt, scriptum super hoc
communione recipiunt, donec emendent quse admi-
propriis manibus roboratum afferenles, nihUque se
serunt. plus vel minus aut aliler egisse, ore proprio mullis
CAP.224. — De genle Angtm-um secundam fornica- coram positis affirmantes: et sententiam quani a
tionem exercente. Bonifacius martyr Hiltiibdldo sede aposlolica in Gellruden Bosonis uxorem san-
regi Anglorum. [Alias, item idem.] ctissimus frater noster Mediolanensis archiepiscopus
(Dist. 56, c. Si gehs Anglorum.) Si gens Anglorum, Thado et cseleri coepiscopi nostri petiveranl emitten-
sicut per istas provincias divulgatum est, el nobis dam, nosque divino suceensi zelo sub anathematis
in Francia et in Italia improperalur, et ab ipsis pa- obtestalione carronice protuleramus, publice una
ganis improperium est, sjrretislegalibusconnubiis, voce se violasse confitentes : in quibus omnibus in-
adulterando et luxuriando ad instar Sodomitanse venimus eos apostolicas atque canonicas sancliones
genlis foedanrvitamvixerit; de lali commistione nre- in pluribus excessisse, et aequitatis normam nequi-
relricum aeslimandum est, degeueres populos et ter lemerasse, onrni judicamus sacerdolii officiope-
ignobiles, et furenles libidine fore procreandos, et nitus alienos, Spiritus sancti judicio et beati Pctii
ad exiremum universam plebeni ad deteriora et per nos auctoritate episcopatus exutos regimine,
ignobiliora vergentem, et novissime nec in bello sse- subsislere definientes.
culari fortem, nec in fide stabilem, ct nec honorabi- CAP.227. — Be correciione Lotharii. Idem Lolhario
lem hominibus, nec Deo anrabilem esse venturam, regi (in rescrip., tit. vu, c. 5).
sicut aliis gentibus Hispaniee, et Provinciae, et Bur- (11, q. 5, c. Ilu corporis.) Ita corporls tui moti-
gundionum populis contigit, quae sic a Deo receden- bus cedere consensisti, et relaxatis habenis volu-
.tes fornicatse sunt. Donec (judex, at. vindex omni- ptatum temetipsum inlacummiseriw et intulum fecis
potens orig.) talium criminum ultfices pcenas per pro libitu dejecisti (Psal.x\%vx), ut, qui positusfue-
ignorantiam legis Dci ct per Sarraccnos vcnire et las ad gubernatioiicra populorum, effectus sisruina
sanire tal. scrvire) permisit. multorum. ProJiat hoc Teugaldi et Guntarii cpisco=-.
. 653 DEGRETI PARS VIII. — DE CONJUGIIS, ETC. 654
porum dudunr Iegitimus casus, qui pro eo quod te A cap. 109 (homil. 52 in Mallh. in opere imper-
minime competenter erudierunt, quhiimo quia prse- fecto).
varicationem tuam tegere argumentis suis sub qu,a- Qukunque dimiserit uxorem stiam, excepla causa
dam justitise specie fuscatis, quibusdam et exquisi- fornicalionis, mxchalur (Matth. xix). Omnis res per
lis adinventionibus aequitatein obruere studuerunt, quas cairsas nascitur, per ipsas absolvitur. Matri-'
no.stra sunt auctorilate depositi, et ab omni episco- nronium enim non facit coitus, sed voluntas: et
patus regimine regulariter sequestrali. Ilem infra ideo illud non solvit separatio corporis, sed volun-
(cap. 7). (24, q. 5, c. An non distrkla.) An non distri- tas : ideo qui dimittit uxorem suanr, et alteram
cta ultione feriendus es, qui in dualrus uxoribus non accipit, adhuc marilus est. Nam el si corpore
adulterium Lamech, et flagitium imitalus dignosce- jam separalus est, tamen adhuc voluntate conjun-
ris esse? (Gen.iv.) Quod Dominus nonnisipost 77 ctus est. Cum ergo alteram acceperit, tunc plene
generaliones suo salutifero adventu delevit, cum dimiltit. Non ergo qui dimittit moechatur, sed qui
Cain fralricidiura 7 generatione aquis abqlitum sli alteram ducit. Sicut autem crudelis est et iiiiqttus
ea.taclisnri. qui castam dimiltit, sic fatuus est et injuslus qui
Cu\ 228. — Quod sota causa forniculionis uxor di- retinet meretricein. Nam patronus turpitudinis ejus
tnitii possil. Responsa Nicolai ad consutta Bulga- B est, qui crimen celat uxoris.
rorum, cap. 96. GAP. 2 54. — Quod quidquid inter sc conjnguli immq-
(52, q. 5, c. Quidquid mutier.) Quidquid mulier deslum vel sordidum gerunt, vitium sit Iwminum,
tua coutra te cogitaverit, autfecerit, vel si te accusa- non culpa nupliarum; sed propter illcts ignosci.
verit, nonest, excepta causafornicationis,rejicienda, Auguslinus, Debono conjugali (cap. 6).
vel odio prorsus habenda, quae est, Apostolo prseci- (52, q. 2, c. Quidquid inlcr.) Quidquid inter se
piente, sicut Ecclesia a Deo diligenda (Ephes. v.) conjugati immodesturo, inverecundum sordidumve
CAP.229. — Ne mulier a viro discedat. Gangrense gerunt, vilium est hominum non cuipa nuptiarum.
concilium, cap. 14. Jam in ipsa quoque immoderata exactione debiti
(Dist. 50, c. Si qua mulier.) Si qua mulier virum carnalis, quam eis |non seeundum imperium prse-
p.oprium relinquens discedere voluerit, nuptias cepit, sed secundum veniam concedit apostolus
exsecrata, sit anathema. (J Cor. vn), ut etiam prseter causam procreandi sibi
CAP.250. — Ut dimissus ab uxore el dimissa a viro misceantor, etsi eos pravi mores ad talem concubi-
alii non nubant. Conc. MileviU, cap. 17. tum impellunt, nuptise lamen ab adulterio seu for-
Neque dimissus ab uxore, ueque dimissa a ma- mcatione defendunt. Neque enim illud propter nu-
rit> allerijungatur. Sed ita maneant, aut sibi recon-' C plias admittitur, sed propter nuplias ignoscitur.
cilientur. "Debent ergo sibi conjugati non solum ipsius sexus
CAP.251. — De his qui consortium conjugale sine sui commiscendi fidem liberorum proereandorum
gruvi culpa dimitlunt. Ex concilio Agathensi, causa (quoeprima cst hunrani generis in ista mor-
cap. 25. talitate socielas), verunr etianr infirmitatls invicem
(55, q. 2, c. Smculures.) Saeculares qui conjttgale excipiendoead illicitos concubitus evitandos mutuam
consoiiium uuUa culpa graviore dimittunt, vel etianr quodammodo servitutem, ut etsi alleri eorum con-
dimiserunt-; et nullas causas discidii probabiliter tinentia perpelua placcat, nisi ex alterius consensu
proponentes, propterea sua matrimonia dimittunt, non possit.
ul illicita aut aliena praesumant, si antequam apud
CAP.255. — Quod licile dhniitittir conjux causa
episcopos comprovhiciales discidii causas dixerint, fornkationis, manere tainen vinculuin prioris.
et prius uxores quam judicio damnentur abjecerint, Iietn (ibidem).
a communioneEcclesise etsui [sancto, orig.] populi Reddere vero debilum conjugale, nullius cst cri-
coclu, pro. eo quod fidenr conjugii maculant, exclu- niinis, exigere-autem ultra generandi necessitatem,
danlur. culpoe venialis ; foruicari vero vel moecliari puniendi
I
CAP.232, — Ne inculltis el horridus vir ab uxore criminis. (Ibid., c 7.) Cavere debet charitas conjuga-
dhniltatur. Hexaemeron.Ambrosii, in titulo cliei lis, ne dum sibi quserit unde amplius honorelur,
quarlce (iib. v, c. 7). conjugi faciat unde damnetur.- Qui enim dhnitlit
(52, q. 5, c. Borrendus.) Sed horrendus [horri- ttxorem suam, excepta causa fornicalionis, facit eam
dus] et incultus est vir. Semel placuit. Nunquid vir mmchaii (Malth. v). Usque adeo foedus illud initum
alius eligendus est ? Comparem suunr et equus dili- nuptiarum cujusdam sacramenti res est, nt nec
gi.t, et si mutetur alius, trahere jugum nescit com- ipsa separatione irritum fiat: quandoquidem, vivente
par alterius, et se non lolum putat. Tu jugalem re- viro, eta quo relicta est, mcechalur, si alleri iiu-
pudias tuum, et ssepe pttfas mutandum, et si uno pserit: et ille hujus nrali causa est, qui reliquit.
defecerit die, superducis rivalem, et statim inco- It.em, Aug. De bojw conjiigali (ibidem, eodem cap.).
gnila causa quasi cogniia, pudoris exscqueris inju- (52, q, 7, c. Inlervenknte.) Interveiiiente divortio,
riam, non aboletur confoederatio nuptialis; ita ul sibi
CAP. 233. — Quod sicttl crudelis et iniquus est, qtd conjuges sintetiam separati,cum illis autem adulte-
castam dimillit: sic faiuus est el injustus, qui ritim committant quibus fuerint eliam post suttm
rctinei tnerelrkem. Clirysostomussnpcr Maltliwttm repudiuro
copulati, vel illa viro vcl illc mulie--L
655 D. 1V0NIS"CARNOTENSIS EPISCOPI 656
Item (ibid.^ c. 18). A viro vivo in alterius transire A familiaris. Quandiu vivit vir, Jicet aduller sit, licet
connubium nec tunclicuii, nec iitinc lieet, nec un- sodomita, licel flagitiis onmibus cooperlus, el ab
quam licebit. Apostatare quippe ab ttno Deo, et ire uxore propler haec scelera derelictus, maritus est
in alterius adulterinain superstitionem semper est reputattts cui altertim viruni accipere non licet.
malum. Auguslinus, De adiilteiinis conjncjiis,lib. n CAP.240.—Qttod feminis non licet, mquenec maritis
licere. Idem ad Dceanum de morte Fabiolw
(cap. 4). (52, q. 7, c. Licitc.) Licite dimitlitur COH- I in epitaphio Fabiolm, cujus inhiutn : Plu-
(tonio
jux ob causam fornicationis, sed manet vinculum res anni sunt).
prioris. (Ibid., c 5.) Propler quod fit reus adulterii (32,q. 5, c. Prmcepit.) Prsecepit -Dominus uxo-
diniissam qiti duxerit, etiam ob causanr fornicalio- renr non deheredimitti, excepta causa fornicatio-
nis. Sicut enim raanente in se sacramenlo regene- nis; etsi dimissa fuerit, marrere innuptam (Mctlth.v).
rationis, excommunicatur quisquis reus criminis, Quidquid viris praecipilur, hoc consequenter reduii-
nec ilto sacramento caret, eliamsi nunquam recon- dat in feminas. Neque enim adullera uxor dirait-
cilietur Deo; ita manente in se vinculo, non caret tenda cst, et virmoechus tenendus est. Ilem, ibidetn,
conjugii sacramento, etiamsi nunquam reconcilietur paulo post. (52, q. (?)c. Apud nos.) Apud nos quod
viro; carebil autem, si mortuus fueril vir ejus. non Iicet feminis, seque non licet viris, et eadem
JJ
Reus vero excommunicatus ideo nunquam carebit servitus pari conditione censetur.
regenerationis sacramento, etiam non reconciliatus; CAP.21J. — De pcenaejus qui uxore reliclam dttxe-
quia nunquam morilur. rit. Capilularium lib. v, cap. 500 (c. 149).
CAP.256. — ATeuxor propler fornicationem dimissa (53, q. 2, c. Qukutique.) Quicunque propria uxore
ab alio ducatur. Itcm, lib. i (cap. 9). derelicta, vel sine culpa interfecta aliam duxerit,
Non est quisqtiam ita absurdus, qui mcechum ne- armis depositis publicam agat pcenitentiam. Et si
get esse qui duxerit eam, quam maritus propter contumax fuerit, comprehendalur a comite, et ferro
causam fornicationis abjecil: cum Dominus nroe- vinciatur, et in custodianr mitlatur.
chunr dicat eum, quiduxerit eam quae praeter forni- CAP.212. •—
Qitod non sit durum reconciliari uxori
cationis causam abjecta est (Mutth. xix.) post adulterium. Augustinus, De adultetinis con-
CAP.237. — Ut non fucite dimittatur uxor. Aug. de jttgiis, libro secundo (cap. 6).
sermone Domini in monle (lib. i, c. 20). (52, r/. 1. c. Quod aulemlibi durum.) Quod tibi du-
(52, q. 7,'c. Dominus ad illud.) Dominus ad illud rum videtur, utpost adullerium reconcilietur coirjugi
coiifirmanduin, ut non facile dimittatur uxor, solam conjux, si fides adsit nonerit durum. CurLenimad-
fornicalioriis causam excepit; caeferasvero univer- « huc deputamus adulteros quos vel baptismate ablur
sales moleslias si quae exstiterint, jubet pro fidc tos, vel pceuitentia credimus esse sanatos? Hsec
conjugali, et pro caslitate fortiter sustineri, et moe- crimina in veteri Dei lege nullis sacrificiis munda-
chuin dicit etiam qui eam duxerit, quae soluta est a bantur, quse Novi Testamenti sanguine siue dubita-
viro. Item, ibid., paulo posl. (32,q. 5,c. Fieripoicst.) tione mundantur, et ideo tunc omnimodo prohibi-
Fieri potesl ut vir dimiftat uxorem causa fornica- lum est ab alio contaminatam viro recrpere uxo-
lionis, quam Dominus exceptam esse voluit. Jam renr, quamvis David Saulis filiam, quam pater
vero, si nec illi nubere conceditur viro vivo a quo ejusdem mulieris ab eo separatam dederat alleri
recessit, neque Iiuic alteram ducere, viva uxore (J Beg. xvm), tanquam Novi Testamenti prsefigu-
quam dimisit, multo minus fas est illicita euro cum rator sine contaminalione reeeperit. Nunc atitenr
quibuslibet slupra committere. posteaquam Christus ail adulterae: Necego le con-
CAP. 238. — Itcm, qttod non sil ttxor abjickndu pro demnabo, vade, deinceps noli peccare (Joan. vm),
qualibet carnis infirmitate (ibid., c 27). quis non intelligit debere ignoscere maritum, quod
(52, q. 5, c. Si uxorem.) Si uxorcm quis habeal videl ignovisse Donrinum amborura, nec jam se
sive sterilem sive deformem corpore, sive debilero debere adulteram dicere, cujus pcenitenlis crimen
membris, vel csecam, vel surdanr, vel claudam, vel p divina credit miseratione deleluro? Jfem, (ibid. c.
si quid aliud, sive morbis et doloribus laboribusque 8.) (52, q. 6, c. Indignantur.) Indiguantur mariti, si
confectam, et quidquid (excepta fornicatione) <iogi- audiant alteros viros pendere similes adulteris fe-
tari potest vehementer horribile, pro societale et fidc minis pcenas : cunr tanto gravius eos puniti
sustineat. oportuerit, quanto raagis ad eos perlinet et virlute
CAP. 259. •—Quod vivente viro, cliniissa nuila ~~dt vincere, et exemplo regere feminas. Ilem (ibid.,
cuusa alteri nubere potesi. Hieronymtts ad Aman- Non erit lur-
dum presbyterum (tomo III, epist. ctijus initium, cap. 9). (3, q. 1, c Non erit lurpis.)
Brevis epistola longus.) pis neque difficilis, etiara posl patrata atque pur-
ubi per clavcs
(32, q. 7, c. Omnes causalioncs.) Omnes causatio- gata adulteria reconcilialio conjhgum,
nes Apostolus amputans apertissime definivit, vi- regni ccelorum, non dubilatur fieri remissio pecca-
adultora revoce-
venleviro, esse adulteram mulierem, si alieri nupse- torum, noh ut post viri divortium
rit. Nolo mihi proferas raptoris violentiam, malri; tur, sed ut post Chrisli consortium, adultera no»
prarstationem [pei suasionem, orig.], patris auctori vocetur. llem (ibid., cap. 15). (52, q. 5, c. Pulo
Chrisliaiium neminem reluctari
lalem, propinquortim catervam, servorum Insidias Clirisiiamim.) Pulo
et parcntunj TatqHe confcmplum, orig.], darona re adullerum esse qui vcl diu langtiento, vel diu ab-
f37 DECRETI PARS VIII. — DE CONJUGHS, ETC. 038
sente, vel jcontinenter vivere cupienle uxore sua, A lier (Prov. rx); et iterum prseceptum agnovimu9 ut
alteri commistus est feminae. Item (ibid., cap. 15). quse Dominus jniixil homo non separct (Mallh. nx),
{55, q. 2, c. Si quod verius.) Si (quod verius esse necesse est, ut legitimarum fcedera nuptiarum re-
dicilur) non licet homini Cliristiano adulteram con- dintegranda credamus, et remotis his-quoe hostilitas
jugern occidere, sed lantum dimittere, quis est tam intulit, unicuique id quod legitime habuil, refor-
demens, qui ei dicat : Fac quod non licet, «t liceat metur, omnique studio procurandum est, ut reci-
tibiquodnoniicet?€um enim utrumque secundum piat unusquisque quod proprium -est. (Cap. 2.) Ncc
legem Chrisli illicilum sit, sive ndulteram occide- lamen culpabiles judicenlur, si in jus adicnum
re, sive iUa vivente alteram ducere, ah utroque est transire poluerunl : et tamen pleuunr juslitise est,
abstinendum, non illicitum pro illicito faciendum. ut eisdem reversis propria reformentur. Quod si in
Si enim faclurus est quod non licet, jam faciat adul- mancipiis vel in agris aut etiani in domibus ac pos-
terium, et nou faciat homicidium, ut vivente uxore sessionibus recte [rite, orig.] scrvatur : quanto ma-
sua alteram ducat, et non Irumanum sanguinem gis in conjugatorum redintegratione faciendum est
fundat. ut quod clade Jrellica turbatum est, pacis remedio
CAP.245. — De eodem. Hermes in libro Pastoris, reformetur? {Cap. 5.) Et ideo, si viri post longam
maudalo 4. I* captivitatem reversi, ita in dilectione suarum cou-
(54, q. 2, c, Ego dixi.) Ego dixi pastori : Do- jugum perseverant, ut eas cupiant in suum redire
mine, si quis habuerit uxorem fidelem in Domino, consortium, omittendum est, et inculpabile judi-
el hanc invenerit in adullerio, nunquid peccat vir, candum
quod -nccessitas intulit, et restituendum
si convivit cum illa? Et dix.it mihi; Quandiu nescit
quod fides poscit. (Cap. 4.) Si aulem aliquse mu-
peceatum ejus, sine crimine est vivens cum illa; si lieres ita posleriorum virorum amore sunt -captse,
autem scierit vir uxorem suanr -deliquisse, et non ut malint his coheerere, -quam ad
legitimum redire'
egerit pcenitentiam mulier, et permanet in fornica- consortium, merito notandoe sunt, ila ut Ecclesioe
lione sua, et convivil cum Illa vir, reus erit pec- communionc priveiitur.
cati ejus, et particeps mcechationis ejus. Et dixi CAP.245. — Ut vir si itxore sua
eaptivata aliam
illi : Quid ergo, si permanet in vitio -suo mulier? duxerit, priori reddatur. Innocentius Probo (In-
Et dixit: Dimitlat illam vir, et vir per se maneat. nocent. I, epist. 9).
Quod si mulier dimissa pcenitentiam egerit, et vo- (54, q. 2, c. "Cuniin captivitale.) Cum in capli-
luerit ad virum suum reverti, non recipielur a viro vitate Ursa mulier leneretur, aliud conjugium cum
suo ? Dixit: Imo si non receperit eam vir suus, pec- Restitula Tonlanum inisse cognoscimus. Sed fa-
cat, et magnum peccalum sibi admiitit, Sed debet C vore Domini reversa Ursa, nos adiit et, nullo difli-
recipere peccatricem quae poenitentiam agit, sed tente, uxorem se roemorati esse perdocuit. Qua de
non ssepe. Servis enim Dei pcenitcntia una est. Pro-= re, domine lili merilo illustris, slatuimus, lide ca-
pter pcenitentiam ergo non debet dimissa uxore fliolica suffragante, iUud esse conjugium, quod erat
sua aliam ducere. Uic actus similis est in muliere primitus gralia divinafundatum, conventuraque se-
et viro. Non solum moechatio est illi, qui carnem eundaemulieris priore superstite, nec divorlio ejecta,
suam coinquinat, sed etiam qui simulacrum facit, nullo pacto esse posse legitimum.
msachatur. Quod si in liis factis perseverat, ct poe- CAP.246. -™ Ut doxteecertum est virum in captivilale
uilentiam non agit, recede ab illa, «tnoli convlvere vivere, tiunquam tixor atium ducal. Pandectartim,
eum illa. Sin autem, et tu particeps eris peccati lib.xxiv, tit. ii.
illius. Propter hoeprseceptum est vobis per vos ma- Generaliter definiendum est, donec certum est
maritum vivere iij captivilate constitutum, nullam
uere, sive viro sive mulieri, polest enim in. ejusmodi habere Ucentiam uxores eorum migrare ad nliud'
poenitentia esse.
244. — Ui matrimonium..
CAP. feminm guee caplivatis viris suis et
diu detentis, aliis nupserint, prioribus reddantur CAP..247.. — Quod infidelitas fornicatio sil. Atigu-.
si redierint. Leo Nicelm Aquileiensi episc, cap. 1 D sthuts, De. adutierinis conjugiis, iib. i (cttp. 17).
(epist. 79). Si propter fornicationem carnis permillilur homo
(34, q. 2, c. Cutn yer betlicam.) Cum per belli- a conjuge separari, quanto magis in conjugc nrentis.
cam cladem, et per gravissimos hosfilitatis incur- fornicatio detestanda est, id est infidelitas. Item
sus, ita queedam dicatis esse divisa conjugia, ul al)- (ibid., cap. 18). Infidelis hominis fornicalio est ma-.
ductis in caplivitalem viris feminae eorum reman- jor in corde; ncc vera ejus pudicitia dici potest cum,
serint destitutae, quse viros proprios interemplos conjuge, quia omne quod non-eslex fide%pecCqtijtnest;
pularent, autnunqnam dominalione crederent libe- (Rom. xiv).
randos, el in aliorum conjugium sollicitudiue co- CAP.248. — Quod dimiitenda sit ttxor si. cocjit u-i
gente transierint: cumqtie statui rerum, auxiliante rum a Deo fornicari. Augttstinus, De, sermone
Domino, in meliora converso, nonnuUi eorum qui Domini hi moiue, lib. i (cap. 22).
putabantur perisse, remearint : merito cbaritas ttia (28, q. i, c JaWo/rtfna.) Jdololatria, quam sequun-
videtur ambigere, quid de mulieribus quae aliis suiit tur infideles et tjusclibel noxia superstitio, fornica-.
junclae viiis, a nobis debcat ordinari. Sed quia no- iio est. Dominus autcm pcrmisit causa fornicalionis
vimus scriplum quod a Domino jungitur viro mu- uxorcm dimilfi (Deut. xxiv; JIJ«(r/i. v). Scd quia.
B59 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 640
permisit non jussit, dedit locum Apostolo mo- A dubio plus tenebitur amore divinae g-ratiae, quam
nendi ut, qui voluerit non dimittat tixorem in- carnis luxuriae, el membrum quod eum scandalizat
fidelem, quo sic fortasse possct fidelis fieri (J fortiler amputabit.
Cor. vn). CAP. 252. — Item de eadem re. Rubanus super Ma-
theum tib. rr (Augttsu, lib. i De serm. Domini in
CAP.219. — Item. de eadem re (ibid., c. 23).
monle, eap. 21).
Si infidelitas fornicatio est, et idololatria infide- Exoritur quaestio, cum Dominus causa fornica-
litas, et avarifia idololatria : non est dubilandum tionis permittat dimitti uxorem, quatenus hoc loco
et avaritiam foniicationem esse. Quis ergo jam intelligenda sit fornicatio : utrum quousque inlel-
quamlibet illicitam concupiscentiam potest recte ligttnt homines, id est, ut eam credamus fornicatio-
a foriricalioiiis genere separare, si avaritia fornica- rrenr dictam quse in stupris commitlitur, an quem-
tio est ? admodum Scripturse solent fornicationem vocare,
CAP. 250. — Ut uxor dimillatur, ubi aut Chrislus sicut supradictum est, omnenr illicitarn conuplio-
aut uxor est dimittenda. Ilem. '
Eem, sicut idololatriavel avaritia, et ex eo jamomnis
(Proxime posl.) Ex quo intelligitur quod propter transgressio legis propter illicitain concupiscentiam.
illicitas coiicupiscentias, non tantum quae in stu- R Quis ergo jam quamlibet illicitam concupiscenliam
pris cum alienis viris aut feminis committuntur, potest recte a fornicationis genere separare, si ava-
sed omnino quaslibet quse animam corpore male ritia fomicatio est?
ulentem a Iege Dei aberrare faeiunt, et perniciose CAP. 255. — Item de eudem re. Ambrosius [Augtt-
turpiterque corruriipi, possit sine crimine et vir stinus] ad Hilarium (epist. 89).
uxorem dimittere et uxor virunr (Matth. xix); quia (28, q.\, c. Si infidelis.) Si infidelis, dicit Apo-
exceptam facit Dominus causam fornicationis, quara stolus, discedit, discedat: non est servituli sttbjectus
fornicationem, sicut supra consideratum est, gene- pciter uut soror in hujusmodi (I Cor. vn);' id est,
ralem et universalem intelligere cogimur. (r Retract., si iufidelis noluerit esse cum conjuge fideli, Iiic
cap. 19.) Cunr autem ait, excepla fornicationis agnoscat fidelis suam libertatem, ne ita se subje-
rattsa, non dixit cujus ipsorum, viri an feminae. clum deputet servituti, ut ipsanr dhnittat fidenr, ne
Non enim tanturn foruicantem uxorem dimittere conjugem amitlat infidelem. Hoe el de filiis atque
conceditur, sed quisquis eam quoque uxorem di- parentibus, hoe et de fratribus ac sororibus intelli-
miltit, a qua ipse cogilur fornieari, causa fornica- gitur, propter Christum csse omnes dimiltendos,.
lioi.is utique dimillit. Yelut si aliquem cogat uxor cusn ponitur ista conditio ut Christum dimitlat, si
sacrilicare idolis : qui talem dimittit, causa forniT " cum [illos, orig.] secuin liabere desiderat. Hoc
cationis dimittit, noirtantum illius, sed et suse; il- ergo et de domo et de agris, lioc est [et, orig.]
lius quia fornicatur, suae ne fornicetur. Nihil au- de his rebus quae jure pecuniario possidcntur.
tem iniquius quam fornicationis causa dimiltere CAP.254. — Quod uxor propter sterilitalem non esl
u^orem , si et ipse convincitur fornicari. Occur- dhniilenda, el alia fecunda ducenda. Auguslinus,
rit enim illud : In quo enim alterura judicas te- De bono conjugali, cap. 7.
ipsum condemnas : eadcm enim agis qum jttdicas (52, q. 7, c Tantum valet.) Tantum valet sociale
ut cum causa procreandi colligetur, nec
(Rom. n). Quapropter quisquis fornicalionis causa vinculum,
vult aJrjicere uxorem, prior debet esse a fornica- ipsa causa procreandi solvatur. Posset enim liomo
tione purgatus. Quod simililer etiam dc femina di- dimittere sterilem uxorem, et ducere de qua Ulios
xerim. haheat, et tamen non lieet. Item (ibid.,, cap. 15).
Manet vinculum nuptiarum, eliamsi proles cujus
CAP. 251.—Deeadem re. Augustinus, De fideel ope- causa initum
ribus (cap. 16). est, manifesta sterilitate non subse-
28, q. 1, c. Uxor legilima.) Uxor legitima socie- quatur, ita ut scientibus conjugibus non se filios
lale conjuncta sine ulla culpa reliiiquitur, si cum habituros, separare se tamen vel ipsa causa filio-
viro Christiaiio permanerc noluerit. Non attenditur rum atque aliis copulare non liceat. Quod si fece-
oo niodo eam reclissime dimitti, si viro suo dicat : rinf, cum iis quibus se copulaverint adulleriuin
Non ero uxor tua nisi mihi de latrocinio dhitias committunt; ipsi aulem conjugi manenfe plane (83)
voluntate adhibere aliam, unde communcs
congeras, aul nisi solila lenocinia quibus nostram uxoris.
domurrr transigebas, etiam Christianus exerceas, filii nascantur, unius commistione ac semine,
aut si quid aliud vcl facinorosum, vel flagitiosum alterius autem jure ac potestate, apud anliquos
in viro noverat, quo delectata vel libidinem exple- Patres fas erat, utrum et nunc fas sit temere non
dixerim.
bat, vel facilem victum babebat, vel etiam incede-
J»atornatior : tunc enim ille cui hoc uxor dicit, si CAP. 253. — Adulier esl eliam is qui, uxore ob for-
vcraciter egit pceiiilentiam ab operibus moriuis nkalionem dimissa, ea superstite uiteri sese copu-
laveiit. Augusu, De adulletinis conjugiis, lib. l
qtiando accessit ad baptismum, habetque in funda- (cap. 9).
mento fidenr quoe per dilectionem operatur, procul (32, <7.7, c. Quemadmodum.)Qucmadmodum rectc
(83) lpso autcm conjugio mancnle plane, ctc.;; originatc sic habet, ipsi autem conjugcs maneni
plaiw, eic.
'
641 DECRETI PARS VIII. — DE CONJUGIIS, ETC 642-
dici non potest, si nescit homo, non peccat : sunt A mine fornicationis repudiatam dueere, dicit esse
enim eliam peccata ignorantium, quamvis mirrora adulterium ?
quam seientium : ita non recte dici potest, si causa CAP.260. — De causa Lotharii regis cl uxoris suw.
fornicationis dimiserit vir uxorem et aliam duxe- Hinctnarus Remensis archiepiscopus, cap. 13 (lib,
De divortio Lotharii et Thelb., interrog. 15).
rit, non mcechalur. Est enim mcechalio etiam eo- Si forte, ut fertur, rex de quo agitur, posl lega-
rum qui alias ducunt, relictis propter fornicalio-
Jiem prioribus; sed ulique minor, quam eorum qui liter initum conjugium curn alia aliqua carnis com-
iion propter fornicationem dimitlunt, et alteras du- mistione negotium concumbendi exercuil, negari
non potest adulterium perpetrasse, etiamsi femina
cunt.
CAP. 256. — De eo qui adultcravil uxorem fratris quam duxit uxorem, de his de qulbus accusalur, rea
stii. Capiliilarium lib. v, cap. 21. fuerit fortassis inventa, quoniam post legaliler
Si quis homo habens mulierem legitimam, si fra- . initum conjugium, ante legalem definitionem proe-
ter ejus adulteraverit cum ea, ille frater vel illa sumpsit illicita.
femina qui aduJterium perpetraverunl, interim quod <kp. 261. —Ut nullus eam cum qua adultefavit, nisi
vivunt nunquam liabeantconjugium. . peracla pmnitentia, ducal uxorem, cap. 20 (interr.
— 21, circa med.).
CAP.257. Ut mulier a viro propter fornkalionem " Scripturarum testimoniis atque sanetorum diclis
discedens, innupia pennaneat, vel eidem reconci-
tietur. Ambrosiusin I epist. ad Corinlh. (in c vir, manifestatur, quod concubinam cum qua adulle-
ante med.). rasse dicitur rex, si voluerit, in conjugimrr :ibi
Hos aUoquitur, qui malriroonio juncli sunt, ore sociare prsevaleat : videlicet si aut uxor legaliter
Dominico : Uxorem a viro non diseedere : quod si accepta, et innoxia erga illunr inventa, mortua fuerit
discesserit, manere innuptam. Hoc Apostoli consi- corpore, vel si inventa fuerit anima adeo mortua,
lium est ut si discesserit propter malam conver- ut ipsius cum ea copula incestus, et nullo conjugii
sationem viri, jam innupta nraneat. Aut viro suo nomine deputandus Iegaliter comprobetuf. Iietn. Est
reconciliari. Quod si se continere, inquit, non po- aliud observandum, ne ante legitimam poenitenliam
test, quia pugnare non vult contra carnem, viro secundum leges,Ecclesisesusceptam atqueperactam,
reconcilietur. Non enim permittiturmulieri utnubat, et reconcilialionem adeptam [coiijugio, orig.], nruito
si virum suum causa fornicationis dimiserit aut rokws eidem, de qua agitur, concubinae se copulel.
apostataverit, aut si [apostasiae, orig.] impellente Quoniam nec Davidsinepcenitentia Bethsabee cum
lascivia usum quserat uxoris invertere; quia inferior qua adulleraverat, conjugem habuit (II Reg. xir).
non omnino hac lege utitur qua polior. Si tamen CAP.262. — Ut par pudicilim fortna sit inter virnm
Q
apostataverit, autusum uxoris quaerat invertere; nec et uxorem. De adulterinis conjtiqiis. Auq., lib. n
alii pofest nubere mulier, nec reverti ad illum. Et (cap. 8).
virum uxorem non dimittere. Subaudilur autem Uli quibus displicet, ut inter virum et uxorem par
excepta fornicationis causa. pudicitise forma servetur, et potius eligunt maxime-
CAP.258. — Ut quantumvis adolescentes, viventibus que in hac causa, mundi legibus subdili esse, quam
uxoribus sttis, alias non dttcant. Arelatenseconcil. Chrisli; quoniam jura forensia non iisdem, quibus
r, cap. 10. feminas pudicilise nexibus, viros videtur aslringere
De lris qui conjuges suas in adulterio deprehenr [obstr., orig.]; legant quid imperator Antoninus, non
dunt, et iidem sunt adolescentes lideles, et prohi- utique Chrislianus, de hac re consiitueril : Ubi roa-
bentur nubere, placuit ut quantum polest, consilium ritus uxorem de adulterii crimincaccusare non
eis detur, ne viventibus suis uxoribus licet adulte- sinitur, cui moribus suis non prsebuit caaitalis
ris, aUas accipiant. exemplum, ita ut ambo damnentur, si amlios pari-
CAP. 259. — Qttod lex Dei non compellat hominem ter impudicos conflictus ipse convicerit. Nam supra-
malttm facere, guamvis per eam atiquando malum
fiat. Augiislinus, De adulterinis conjugiis, lib. n dicti imperatoris hsec verba sunt, quse apud Gre-
(cap. 16). gorianum leguntur : Sane, inquif, litterse meaenr.lla
Non dubilas esse adulterium, si quisquam ducat parte causae prsejudicabunt. Neque enim si pencs te
viventis uxoreni, a viro suo per libellum repudii culpa fuit, ut matrimoniumsolveretur, etsecitndum
sine ulla mulieris fornicalione dimissam. Quid-ergo, legem Juliam Eupasia uxor tua nuberef, propler-
cum viderit se nec ad baptismum admitli, si cate- rescriptum meum adulterii damnata erit, nisi con-
chumenus est, nec utiliter agere poenitentiam, si stet esse commissum. Habebunt autem ante oculos-'
baptizatus hocfecerit, non corrigendo, et linquendo inquirere, an cum tu pudice viveres, illi quoque-
quod fecit; si eum voluerit et potuerit occidere, bonos nrores colendi auctor fuisti. Periniquum enim
cujus duxit uxorem, ut hocscelus vel baptismate videlur mihi esse ut pudicitiam vir ab uxore cxigat,
diluatur, vel poenitendo solvatur, atque-ita etiam quam ipse non exhibet.
illud adulterium non permaneat, evacuala muliere a CAP.263. — Quod vir excmplum castilcttis debeat
lege viri post mortem viri, sed de transacto'quod esse uxori. Aitguslinus, lib: De decem chordis.
aGlum est poenitentiam satisfiat, vel regeneratione (cap. 3).
deleatur?NunquidproptereaestaccusandalexChristi, (52, q. 6, c. Non mozchaberis.)Non mcechaberis :
tanquam compuferit fieri homieidium, cum sine cri- id est, non ibis ad aliam aliquam prseier uxoreor
645 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI - 644
tuam. Tu autem exigis hoc ab uxore, et non vis A hoc solum id facere debuit Abrahara, ne puta-
reddere hoc uxori ? Et cum debeas in virlule prae- rent hserelici adversus Apostolum (quibus etiam
cedere uxorem (quoniam castitas virtus cst) tu sub Tertullianus (lib. De monogamia) aslipulator assi-
uno inrpetu libidinis cadis, et vis uxorem' tuam stit) post uxoris mortem, crimen esse ducere uxo-
victricem esse, et tu victus jaces ? Et cum tu caput rem (I Cor. vn). Jfem (ibidem. cap. 11). Deus qui
sis uxoris, praecedit le ad Deum, eujus caput es masculum et feminam propagandi gcneris causa
(Exod. xx; Deut. v). Vis tuam domum capite nuplialicastitate eonjunxit, et secundas nuptias quae
deorsum' pendere? Caput esl enim mulieris rir in Novo quoquc [unoquoque] Testamento permitlun-
(Ephes. v). Ubi autem melius vivit mulier quam tur, licitas esse monstravit.
vir, capite deorsum domus pendet, Si caput est vir, CAP.270. — Quod skut nec secundm, ita nec pltires
melius debet vivere vir et prsecedere in omnibus damnentttr nnptim. Hieronymtts ad Pammacliium
bonis factis uxorem suam. (totno HI epist. cujus inilium : Quod ad te).
CAP.261. — De pmnilentia eiri, cujus conscienlia (21, q. 1, c. Aperiant.) Aperiant, quseso, aures
uxor mmclwtur. Concilium Eliberilanum, cap. 70. obtrectatores mel, et videant me secundas et teriias
Si, conscio marito, uxor fuerit moeehata, placuit nuptias in Domino consensisse. Qui secundas el
nec in fine dandam ei communionem. Si vero eam g tertias non dantnavi, primum potui damnare matri-
reliquerit, post annos 10 accipial communionem, si monium ? Ilem, ibidem, aliquundo post. Non damnavi
eam, cum scierit adulteram, aliquo tempore in domo dlgamos, Imo n.ec trigamos, et si dici potest octo-
sua retinuerit. gamos. Jtem, non ita procul a fine. Ego nunc libera
CAP.265. — Ne propter fitiorum desiderium alteri voce proclamo non damnari in Ecclesia digamiam,
fecunda uxor tradalur. Augustinus contra Julianum imo nec trigamiam, et ita licere quinto, elsexto, et
ad Cluudium , lib. 9
v, cap. (idem refert lib. De
bono conjug., c 18; rursum De fide et oper., ultra, quomodo et secundo marito nubere,
c. 7). CAP.271.— Ut mulres qum tuteiam filiorum susci-
Sicut fecisse Calo perhibetur, ab eo viro qui plu- pere volunt, ad alias nupiias non transeanl, libro v,
cap. 33.
res non vult suscipere filios, alteri fecunda[fctanda] Matres quse amissis vfa-istutelam administrando-
uxor non tradatur. rum negotiorum in liberos postulant, priusquam
GAP,266. — De abjicienda aduttera. Codicum lib. confirmalio officii talis in eos jure eveniat, fateantur
ix, cap. 9, tit. n (tit ix, ad legem Juliam De adult.
et stupr. lib. n). actis sacramento prsestito ad alias se nuptias non
Crimen lenocinii conlrabunt, qni deprehensam in venire. Sanein oplione hujusmodi nulla eogalur sed
adulteiio uxorem ad matrimonium detinuerint, non r> libera in conditiones quas praestitimus, volunlale
qui suspeclam adulteram habuerint. descendat, Nam, si malunt alia optare matrimonia,
CAP.267, — De excusatione Sarw. Hainw, super Ge- tutelas filiorum adminislrare nou debent.
nesim. GAP.272. — De pmna nubentis vidum inlra unnuin
(52, q. 1, c Apud miserkordem.) Excusari polest; lucltis. Novcllarum comtiHttiomtm trigesima sepli-
Sara in hoe quod in domum Pharaonis translata est nta, cup. 11.
invita vel coacla (Gen. xx), non solum iu lroc quia Similiter, si mulier postmortemmariti, nondum
non coinquinatur corpus, nisi ex consensu mentis, annali spatio completo, ad secundas properaverit
sed etiam in hoc quod, convenienle et permittentc \ nuptias, omni quidem modo inler infames erit; sed
si quidem liberos non habeat ex priore matrimonio,
viio, factum est hoc. - infamiam uuidcm solvere polerit, si
CAP. 268. — Nec plures nuplias iauduri, nec quati- precesimpcra-
laslibel damnari. Augustinus, Debono viduilatis lori porrexerit, et divino prineipis nutu priori opi-
(cap. 12). nione reslituta fuerit. Res aulem a priore marito sibi
(51, q. 1, c. Quod si dormieriu) De lerliis et des relictas nullo modo lucrabitur.
quartis, et deultra pluribus nuptiis, solent homines; <3AP.275, — Ul mulier si ad secundus nuptius mi-
«novere qusestionem. Unde ut breviter respondeam,' D graverit, prioris mariii privilegio non ulalur,
nec ullas nuptias audeo damnare, nee eis verecun- cap. 25.
diara numerositatis auferre, Item, ibideni sub, finem Mulier quoe ad secundas migravit nuptias, privi-
vel dignitalibus prioris mariti non utitur. Si
cap. Neecontra humanse vereeundise sensum audeo legiis
viris nubatfemi- autenr lrac observalione contenla secundas con-
dicereut, quoties voluerit, moiiuis,
traxerit nuplias, non soium res ipsius, id cst ma-
*ia; necex meo corde prseter Scriptuxae sancteau-
liberis ejus hypothecse titulo supponatur, sed
cloritalem, quotaslibet [quantasUbet, orig.] nuptias tris,
^udeo condemnare. ettam res vitrici, ex praesentrs constitutioms aucto-
CAP.269. — Quod secundw nuptim liciUe sinU Au- ritate.
gustinus xonlm adversarium legis el prophelarum, CAP,274. —De eodem. Constitutio octogeshna guarta,
lib. n (cap. 9). cap. 1.
(52, q. 4, c. Iste Abralne.) Iste Abrahae etiam us- Si nrater marito defuncto filiorum suorum tutelam
que ad dccrepitam senectutem fornicalionis obji- gubernare maluerit, renuntiet secundis nuptiis, in
cit crimen, profecto quia et post morlem Sarses judicio, siveirr jusjurando, res autem suas filiosuo
alferam duxil (Gen. xxv). Ubi etsi nullum in-- impuberi obliget, atque ita ei tutela commiltatur.
telligerelur rei abditse sacramcntum : propter CAP.275. — Quicl sit fofnkatio. Auguttinus svper
615 - DECRETI PARS VIH. — DE CONJTJGIIS, ETC. 646
Epislolam ad Galatas (in c v, ad illum locum : A genlili fuerit moechatus, a communione arceatur.
Manifesta sunt autem opera carnis ante fin.). Quod si alius eum detexerit, post quinquennium
Fornicatio est amor legitimo connubio solutus et acta pcenitcnlia legilima potcrit Domiuicse commu-
vagus, explendselibidinis consectando licentiam. nioni sociari.
CAP. 276. — Quantum peccalum sint cubilia ei CAP.283. — Quid aqetidum sitdeuxoribusclericorum,
impudiciliw. Atiguslinus ad Aurelium episcopum si peccaverint. Ex Toietatio concilio r, cap. 7. ,.
(epist: 64). (55,q. 2, c placuil ul siquor.) Placuitut siquae-
Ait Yas eleclionis : ATonin comessationibus. et
in cunque clericorum uxores peccaverint (ne forte ii-
ebrielatibus, non in cubilibus et impudicitiis, non centiam peccandi plus habeant), accipiant mariti
contentione et dolo (Rom. xrii); borum trium cu- earum hanc polestatem, proetcr necem, custodiendi
bilia et impudicitiae ita malum orimen pulantur, ut ac in domo sua, ad jejunia salutifera , non
ligandi
nemo dignus non modo ecclesiaslico ministerio, sed morlifera eas cogentes : ita ut invicehr sibi clerici
ipsa etianr sacramenlorum communione videalur, pauperes auxilium ferant, si servitia non habeant.
qui se isto peccato maculaverit; et recte omnino. Cum uxoribus autem ipsis qui peccaverint, nec cibos
CAP.277. — Quod non omne matrimonium sil conju- sumant, nisi forte ad timorem Dei, acta poenilentia,
gium. Hieronymus, libro ni super - Epistolam ad B revertantur.
Ephesios (in c. v, ctrca med.). — De pmniteniia laicorum, si udullerium
c. Sicut non Sicut non omnis CAP. 284.
(52, q. 2, otnnis.) Cfliwnes Martini ad laicos, cap. 8 (ex
Christi Ecclesia dici - fecerinl.
congregalio haereticorum po- synod..Grwcorum MartiniBracmrem. cap. inuniver-
tesl, nec caput eorum Ghristus est; sic non omne sum 76 inter laicorumS).
malrimonium quo non uxor viro secundum Christi Si cujus uxoradulterium fecerit, aut virin alienam
praecepta conjungitur, rite conjugium appeUari po- uxorem irruerit, vn annos pcenitenliam agat. Et
test, sed nragis.adullerium. Ancyranum concilium, cap. 19 : Si cujus uxor adul-
CAP.278. — Quod omnis immunda pollutio forni- terata fuerit, vel ipse adulterium fecerit, vn aano-
catiodkitur. Isidorus, Senlentiarum lib.n, cap. 59. rum poenitentia oportel eum perfeclionemconsequi,
Omnis immunda pollutio fornicatio dicitur, secundum prislinos gradus.
quamvis quisque diversa turpitudinis vqluptate pro- GAP.285. — De pmnitentia clericorum si adullerio
slituatur. Ex delectatione enim fornicandi varia sese commacularunt. Synodus Aurelianensis iu,.
gignuntur flagitia, quibus Dei regnum clauditur, et lempore Childeberti regis, cap. 7.
Iiorao alr eo [a Deo, orig.] separatur. (Dist. 81, e. Si quis cterkus.) Si quis clericus
C IP. 279. — Quod notnine mmchim otnnis illicilus adulterasse^aut confessus aut eonvictus fuerit, de-
concubilusin legeintelligulur. Augustinus, lib. Quce- C positus ab officio suo communione concessa, in mo-
slionum in Exodum (in libro qumstionum sepiem., nasterio loto vitse suse tempore trudatur.
cap. xx Exod., qumst. 71). •
dici- CAP. 286. — Si clerici inconsullo episcopo uxores
Omnis moechia etiam fornicatio in Scriptura duxerint. Tolelanum concilium iv, cap. 45.
tur : sed utrum etiam omnis fornicatio moechia
. Clerici qui sine consultu episcopi sui uxores du-
dici possit, in eisdem Seripturis non mihi interim
xerint, autviduam, aut repudiatam, vel meretricem
occurrit locutionis exemplum. Sed si omnis fornica- in conjugium acceperint, separari eos a proprio
lio etiam moechia diei non potest: ubi sit in Deca-
episcopo oportebit.
logo prohibita illa fornicatio quam faciunt viri qui CAP. 287, -r- Ut bigamus ad sacros ordines non uc-
uxores non babentcum feminis quseviros [maritos, cedat. Canon. apost., cap. 22.
orig.] non Irabeut, utrum inveniri possit, ignqro.
Sed si furti nomine bene inteUigitur omnis illicita (Dist. 53, e. Si quis posl.) Si- quis post baplisma
secundis nuptiis fuerit copulatus, aut concubinam
usurpatio rei aUense (non enim rapinam permisit,
habuerit, non episcopus, non preshyter potest esse
qui furtum prohibuit, sed utique a parte totuiT in- aut diaconus, non prorsus ex eorum nurnero qui
teUigi voluit, quidquidiUicitererunfproximi aufer-
nomine mcechise omnis illicitus con- j, ministerio sacro deserviunt.
tur), profecto
cubitus, atque iUorum membrorum non legitimus CAP. 288. — De eodem Gregorius Joanni episcopo
usus prohibitus debet intelligi. Squilutino (lib. n regist., cap. 25).
CAP. 280. —Pwniletiliam conjugatis non nisi ex con- (Dist, 34, c. Prmcipimus.) Praecipimus ne unquani,
sensu daiidam. Concilium Arelatense n, cap. 22. illicitas ordinationes facias : ne bigamum , aut qui
Poenitentiam conjugalis non nisi ex consensu virginem non est sortifus uxorem, aut ignoranlem
dandam. litteras, aut in qualibet parte corporis vitiatum, poe-*
CAP, 281. — De Pmnitentia uxoratorum si. semel nitentem, aut cuilibet conditioni obnoxium, ad sa-
iapsi fuerint. Eliberitanum concilium, cap. 69. . cros ordines permittas accedere; sed si quos hujus-
(35, q. 4, c. Pmnitentiam.) Si quis babens uxorem modi homines repereris, non audeas promovere.
semel fuerit lapsus, placuit eum quinquennio agere
ibidem. Hoc et circa fe- CAP. 289. — Item de eodem. Gregorius Etherio epi-
debere pcenitentiam. Item,
scopo (lib, ii, epist. 8 ad Brunichil.),
minas observandum est.
Dequodambigamorequisisti an-ad sacrum ordi-
CAP. 282. — De pceniteiitia ejus qui habens uxorem,
cum Judma vel gentili lapsus fuerit, cap. 78. nem potuisset accedere; et juxta canonicam regu-
Si quis fideUs habens uxorem cum Judaea vel lam vetuimus.
'
647 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 648
CAP.290, — De eaclemre. Ambrosiits in Epistola ad A cliumenus vel paganus alteram habuerit, ordirian-
Vercellensein ecclesiam (lib. x, epist. 82, post dum esse censuerunt. De sacramento enim
med.). agitur,
non dc peccato : nam in baptismo omnia peccata
(Dist. 56, c. Qui sine crimine.) Qui sine eriniine
dimilluntur. Sed qui dixit: Si acceperis uxoretn noa
est, unius uxoris vir, lenetur ad legem sacerdotii
autem iteraverit cul- peccasti, et si nupserit virgo non peccat (I Cor. vn),
suscipiendi. Qui conjugium ,
non haliet sed etquod vtdt faciat,non peccut sinubat(ibid): salis de-
pam quidem coinquinati, piserogaliva claravit nuptias nullum esse peccalum. Propter sa-
exuitur sacerdolis. llem, posl versum. Cognoscamus cramenli autem
non solum de episcopo et presbylero Apostolum sanclitatem, sicut femina etianr si
catechumena fuerit vitiata, non potest post bapli-
statuisse, sed etiam Patres in concilii Nicaeni tra-
smunr inter Dei virgines consecrari, ita non absur-
ctatu addidisse , clericum quemquam non debere
dunr visum est, eum qui excessit uxorum numerum
esse qui secunda conjugia sortitus sit.
CAP.291. —Qttod bigamus anlc baptismum ad sa- singularem, non peccatum aliquod cpmmisisse, sed
cros ordines hon accedat. Ambrosius, De offlciis, normamquamdam sacramenti anrisisse, non ad vitae
lib. primo, (c ullimo). bonoe meritum, sed ad ordinalionis ecclesiasticie
(Dist. 16, c. Una lanlum.) Una tantum , nec ie- signaculum necessarium.
pelila nobis pcrmitlitur copula. Et in ipso conjugio II CAP.295. — Quw sint quw impediant ne quis ad clc-
lex est, non reiterare conjugium, nec secundse con- rum promoveatur. Augustinus, De ecclesiaslicis te-
sortiri mirum gulis, cap? 72.
jugis conjunctionem. Quod pleiisque
cur ctianr ante iterati (Dist. 53, c. Marilum.) Maritum duarum jiost
videtur, baptismuro conjugii ciericuiri non ordinandum:
ad electionem muneris et ordinationis proerogati- baptismummatronarum, nec eum qui unam quidem sed concubinam, non
vam, inrpedimenta generentur ; cum elianr delicta malronam babuit; nec illum qui repudiatam, noc
si
obesse non soleant, lavacri remissa fuerint sacra-
mento. Sed intelligere debemus quia, si baptismo merelricem, nec viduam sumpsit, aut eum qui se-
dimitti lex aboleri non In eon- melipsum, quolibet corporis sui membro indigna-
culpa potest, potest. tione aliqua justo injusloque timore superalus trun-
jugio non culpa, sed lex est. Quod culpoe est igitur, caverit: neque illum qui aliquando usuras accepisse
in baptismo relaxatur ; quod legis est, in conjugio
oonvincitur, aut in scena lusisse probatur; neque
non solvitur. Quomodo auteni polest hortator csse eum
? qui publica poenilentia crimina mortalia deflet;
viduitatis, qui ipsa eonjugia frequentaverit
CAP.292. — Shnplex exposVio, et tnyslica, qttid sit vel neque illum qui aliquando in furiam versus insaniit.
- t unius uxorisvirum s. Pastoralis Ambrosii affiiclioiie diaboli est tentalus ; neque eum qui
(De C' per ambilionem ad imilationem Simonis Magi pecu-
. dignit. sacerdotuli, c. 4 iniU).
Unius ttxoris virum (I Tim. m). Si ad superficiem niam offert expclendo honorem (Act. vrrr).
tantum Iitterse respiciamus, proliibet bigamum epi- CAP.296. — De eodem. Hieroiiymus ad Oceanttm
scopum ordinari. Si vero ad altiorem sensum con- (tonw II episl. ctijus initium : Sophronius, Ense-
bius).
scendimus, inhibet episcdpum duas usurpare Eccle- Si clericus monogamus fuerit, ei uxor sua di-
sias. Et si adhuc introrsus profundiora perscrute-
gama, nolieum offieio applicare : digamam CIIKII
ris,.monet ne per catholicum dognra sensum inve- duxit uxorem.
nialur episcopus habere hsereticum, sed Christianam — Quid sit vidua, auid ejecla,
tantum catholicam et orthodoxam sibi associet fi- CAP.297. quid me-
relrix. Hieronymus ad Fabiolam de vesiesacerdo-
dem, et [ut, orig.] unius uxoris lantummodo el ca- tali (tom. IV epist. cujtis iniiium : Usque hodic ,
tholicss Ecclesisc vir episcdpis vocetur. ante med.).
CAP.295. — Ut bigami vel viduarum mariti in sa- (Dist. 54, c. Yidua est.) Yidua est, cujus maiilus
cerdotio non mqneant. Leo episcopis uttiversis per eslmortuus. Ejecta, qttae a marito viventeprojicittir.
Africum, cap. 1 (epist. 87, ad episc. Africanos , Meretrix, quae multorum iibidiiii patet.
cnp. 1). •—Quod digamus in clerum non eligalur.
Eos qui vel secundas nuptias inierunt, vel vidua- IQ CAP.298.
Hieronymus contra Jovinianum, libro primo (lotn.
rum se conjugio sociarunt, in sacerdotio manere II, loncje antemed.).
non palimur. Et mullo magis illum, si fueril in Qttanr sancla sit digamia hinc ostendilur quod di-
vestro judicio confutatus, (qui, sicut ad nos relatum gamus in clerum eligi non potest.
est,) duarum simul est marilus uxorum, vel illum CAP.299. — De eodetn. Hieronynius ad Gerttnliam
qui prima uxore dimissa alteram duxisseperhibetur, de monogamia (lom. I, epist. cujus initium est : In
privandum honore decernimus. veteri viu, ante med.).
CAP. 294. — Episcopum unius uxoris virum esse Nos putamus tantum sacerdotum hoc esse privi-
oportere, non propter sanctitatem sucrumenti. Au- legium, ut non admittatur ad altare, nisi qui unam
gustintts, De bono conjttgali (cap. 18). tantum uxorem habuerit. Non solum eninr ab oflicio
Saeramentum nupliarum temporis nostri, sic ad sacerdolii digamus excluditur, sed ab eleemosyna
unum vir.um et unam uxorem rcdaclum est, ut Ec- Eeclesise, dum indigna sit stipae quse ad secunda
clesise dispensatorem non liceat ordinari, nisi unius conjugia devoluta est: quanquam in lege sacerdo-
ttxoris virutn (I Thn. ni). (Dist. 26, c. Actttius.) tali teneatur et laicus, qtti lalem se prsebere debet
Quod aculius inlellexcrunt qui nee eum qui cate- ut possit eligi in sacerdotiitm : non enim eligitur
6*9 DECRETI PARS VIII. — DE CONJUGIIS, ETC. 050
st digamus fuerit. Porro ex laicis sacerdotes eli- A nomen ]Virginis sequc nomenj accipicl, quse qiiarto
guntur. ducta esl loco. Quis oro istud non videat contra
CAP.300. — Qttod sacerdos vel monogatnus, vel Apostoli cssepraeccplum, qui alt ttnius uxoris virum
virgo eligalur. Isidorus lib. n De officiis ecclcsiti- oportet fieri sacerdotem ? (J Thn. m.)Sed objicilur,
sticis, cup. 5. quod in baplismo quidquid in homir.c gcstunr, tottim
Sacerdolem quserit Ecclesia aut de monogamia s.'t lotunr. Dicite mihi (cum pace vestra loquor),
ordinalum, aut de virginilate sanctum. crimina tantum dimitiuntur in baptismo, an il'a
CAP. 501. —Depmna episcopi qui bigamum ad sa- qusc secundum Dci prsccepla, ac Dei instituta com-
ercs ordines promoverit. Aurelianum concilium ler- plentur? Uxorem duccre crimen esi, aut non cst
tium, tempore Childeberti regis, cap. 10. erinrcn? Si crimen est, ergo (quod pracfala venia
Si quis episcoporum sciens aut bigamum, aut
maritum ad dixerim) ipse Auctor est in culpa,.qui ut criniina
intenmptar officium leviticae dignitatis commitlerentur in paradiso, cum ipse eos jungeret,
sive presbyterii, conlra jus canonicum promoveri benedixit (Genes. n). Si vero non est ciinren, quia
praesumpserit, sciat se unius anni spatio ab omni quod Deus instituil nefas' sit criinen appellari (ct
sacerdolii dignitate suspensum. Qui si forte sen- Salomon addidit: Etenim a Deo praeparatur viro
tentiaesubjacerenoluerit, a communioneejus-usque "; uxor [Prov: xix]), quomodo creditur inler crimina
in aliam synodum se fralernitas universa suspen- esse dimissum! quod Deo auclore legitur consum-
dat. Kli vero qui Ulicite promoli sunt, degradentur. matum? Quid dc talium filiis percensetur? (28, q. 1,
CAP. 502. — Qmd iton potest promoveri qui viduam c. Nunquid.) Ntinquid non erunt admitlendi in hse-
duxerit. Innocenlius Felki episcopo Nucerino reditatis ex ea susccpti sunt quaeanle
c consortio, quia
(epist. 4, 2).
De digamis nec consuli debuit, quod manifesla baptismurti fuit uxor ? Eruntque appellandi natura-
vel quia non Iegitimum esl mauimonium (ut
leclio sit Apostoli : Unius uxoris virum (I Tini. ni), Jes, vobis vjdelur) nisi illud quod post baptismum as-
ad sacerdotium vel ad clericalum admilti debere, Dominus cum interrogarelur a Judseis,
et hanc ipsam tamen si virginem accepit. Nanr ea sumitur?Ipse
si liceret dimiltere uxorem, atque exponeret fiesi
qnae habuerit anle vinim, licet defunelus sit, lamon
si clerico fuerit copulala , postea clericus esse non - non debere, addidit, quod Deus conjunxit, honw non
separet (Matth. xix). Ac ne .de Iiis loculus csse cre-
poterit qui eam acceperit. Quia in lege cautura est, dalur qui post baptismum uxores sortiuntuiymemi-
non abjeetam habere posse conjugem sacerdolem
nerint lioceta Judseis interrogatum, et Judaeis esse
(Levit. xxi). n responsum. Qusero, et-sollicitus qusero, si una
CAP.505.—bl non promoveatur qtti ante baplismum
unam habitit, et postea aliam uxorem duxeril. In- eademque sit uxor, qui ante catechumenus, poslea
nncenlius Rufo et Etisebio cmlerisque episeopis fideUs sit, Jiliosque ex ea cunr esset catechumenus
Macedoniensibus (epist. 22, cap. 1). susceperit, et postea alios cum fidelis : ulrtim sint
Eos qui viduas accepisse suggeruntur, non solum fratres appellandi, an non habeant postea defuncto
clericos effeclosagnovi, verumotiam usque ad infu- palrehseredilalisconsOi'fium,quil)us filiorum nomen
las sacerdotii summi pervenisse, quod. conlra legis regeneratio spiritttalis dicitur abslulisse. Quod cum
proeeepla esse nullus ignorat. Nam cunr Moyses ita judicare alque sentire absurdum est, quse ralio
legislaior clamitel (Levil. xxi), Sacerdos virginem cst hoc malum defendi, et vacua magis opinione
uxorein accipiat: et ne in hoc praccepto aliquid pu- jaelari, quam aliqua auctoiitate roborari, cum non
larelur amhiguum, addidit, jion viduam, neque eje- possct inler peccala deputari, quod lex prsecepil, et
elam, contra quod prseceptum divina auctoritate Deus conjunxit, et lexjungit? lletn (ibicl., patilo
subnixum nulla defensio mandali alterius submo- posl). Nupliarum copula quia Dei inandato perfici-
vetur [opponilur orig.], nisi eonsueludo vestra, quse, tur, non polest dici peceatunr : etpeccatum nonesl,
ul ipsi fatemini, ex ignoranlia (uf vereeundius quod inter peccala deputari omnino non debef,
dicam), non ex apostolica tradilione et ratione, inte- D i eritque inlegrum aesiiraare, aboleri non posse prio-
gra est. Nos aufem omnesque per Orienleni Ooci- ris nomen uxoris, cum uon dinrissum sil pro pec-
dentemque Ecclesias noveril veslra dilectio, hsec cato, quia ex Dei sit volunlate complelum.
peuitus nou admittere, nec ad ultimum ecclesiastici CAP. 504.—Quod lenocinium fucit, qni qumsluarin
ordinis locum tales assumere, et si reperti fuerint, mattcipia habuerit. Quarlus liber Pandectantin,
submovere. (Ibid., cap. 2, dist. 26, c. Deinde.) titulo 2.
Deinde ponilur, non dici oportere eum digamum qui - Lenocinium facit qui quaesluaria mancipia lia-.
catechumenus habuerit alque amiserit uxorem, si buerit. Sed el qui in liberis hunc quoeslum exercei,
post baptisuium fuerit aliam sortitus, eamque pri- in eadem causa est, sive autem hoc principaliier
manr videri quae novo honrini copulata sit. Quia illud negotium gerat, sive alteiius negotiationis accessionc
conjugium per baplismi sacramentum cum cseteris utatur : ulpula si caupo fuit vcl stabularius, man-
criminibus sit ablutum. Quod cum de una utique cipialalia lrabuit ministrantia, el occasione ministe-
dicitur, certe si Ires habueril in veteri posilus rii qusestum facientia; sive balneator fueril vel (ut
homine, uxor erit ejus, quae post baptismum quarta quibusdam provineiis fit) in balneis ad custodicnda
est, «ic interprelanliJius prima- virgirtisque hoec vestimenta conducta habenl mancipia.
PATROL. CLXL - .21
ۤi D. 1V0NIS CARNOTENSIS EPISCOPI iC52
-CAP.505.—Ut lenoiiesin civtlatibtts non sinl. Novel- A hotnilia 5 (Origenes in v cap. Jesu Nave, hom. 5,
larum constilulio 51, cap. 1. ex interprelatione Ilieron., autpocius Rufini).\
Haec constilutio jubet neminem lenonem esse, Mnlto majoiis opprolrrii est qui post Evangelium
neque in urbe iniperiali, neque in provinciis : ethoc quam qui sub Jege positus fornicatur : quia iste
prohibere debcnt prselores et praesides. Ultimo lamen tollens membra Chrisli facit membra merclricis.
supplicio sulijiciuntur qui contra consiilutionis nor- Denique jam nemo reum stupri te arguit, sed sacri-
liiam lonones esse ausi sunl. Onrnia autenr inslru- legii scelefe condemnat.
meiila et fidejussiones apud lenones inlerpositas, CAP.511.—De prohibilione merelricum. Angnstinus
vel a lenonibus factas, contra bonos mores, infirmas lib. Qumstionum Deuterotwinii, cap. 57 (cap. 25
lib. vn Qumslionum).
alqtte invalidas esse constilulio jubet.
(52, q. i, cap. Merelrkes.) Meretriees esse, et ad
C w. 506.—Ut qitm stium vel aHeiiutn corpus vendi- merelrices accedere proliibet Dominus, quarum
ilerit, nec in fine communicet. Eliberilanum con-
citiiim, cap. 12. pulrlice venalis est lurpitudo. In Decalogo auteni
"Mater aut parens, vel quselibel fidelis, si lenoci- mceehioe nomine non videtur hoe aperte prohi-
iiium exercucrit, eo quod alienum corpus vendiderit buisse, quoniam moechia noii nisi adulteriumintel-
vel [potius orig.] suum, placuit nec in fine comnru- n ligi solet.
iricandanr. CAP.512. — De pmna ejus qttm defuncto marito
clanculo concepil. Novellarum constitutionum 58,
CIP. 507.—Quod iurpiludodantisest, noit accipjenlis, cap. 2.
in hoc quod tneretrki datur. Paitdeclarum lib. xn, Si mulier defuneto marilo, anlequam annus logi-
titul. 4. tiiuus transeat ad secundas quidem nuptias non
Quod meretrici datur repeti non potest, ut Labeo
more auteni meretricum ab aliquo stu-
•et Marcelhis scribunt, sed nova ralione, id est non migraverit,
sed soliusdantis: prata conceperit et pepercrit, ut sit clarum id quod
^quia ulriusque turpiludo versatiir, natuin esl defuncti mariti non esse, easdem pcenas
, illius est enim lurpiter faeere quod sit meretrix, non
cum sit merelrix. patiatur quas ex sup.erioii constilutione patitur ca
'turpiter accipere qaoe ante tempus legitimum nnptias secundas <:on-
<CAP.508. — Quod adhwrens nieretrici unum corpus traxit.
efficitur. Ambrosius in epislota prima ad Corintliios CAP. 513.—Qnod adhmrens tnerelrki uiium corpus
(in cap. vi; ;rost med.) cum illa efficitiir. 'Sernto Augtislhii de tribus cliari-
Qui.adhserel meretrici unum corpus cfficilur. Hoc laiibus, qtti sic incipit, De charitate nobis (sennone
52 De tempore).
dicit,.quia qui contaminationi se admiscet, ununr fit
cunr eo cui se admiscet. Fornicalio cnira anrbos Q Nescitis quoniam qui adhoeret nieretrici linum
Tinum facit, rtl quonrodo in nalura, sic elin macula corpus esl? (J Cor. vi.) Et teslimonium de Scripltira
riunum siut. dedit, quod scriplum est, Erunt dtw in carne una
(Gen. u). Diclum estenim hoc divinitus, ised de
*CAP. 309—De correpiione cujusdam episcopi prosti- viro el uxorc, ubi licet, ubi concessum esl, ubi
tulis consenlientis. Honorius Pelro episcopo Syra-
cusano. honestum est, non uhi turpe, non uhi illicitum, non
ubi omni ratione est damnabile. Sicut autem una
Quorumdam relalione didicimus quod in causis
-criminalibus tua fraternitas miscelur, el quod sacris fit caro in permistione licita viri ct uxoris, sic una
canonibus interdiclum, non lanlum Icctionibus, fit caro inpermistione illicita meretricis et amatoiis.
Itetn (aliquanlo posl). Qui non habent uxores, suiit
quanlum etiam ipsis quotidianis usibus scire procul
duliio coarctatur. Nam el hoc pari modo ab ea in- quasi meretricum licentius amatores. Ideo dixi,
cautius geslunr fuisse audivimus, quia- curn ccc et guasi, quia et ipsi damnantur, si jam sunt fideles.
CAP. 514,—De mutieribus quw fornicaiw purltissuos
amplius prostilutis hora jam pene prandii elapsa ad necanU Cap. 21.
Birrinentissimum iilium nostrum praifcctum in bal- De muUeribus quse fornicantur, et partus suos
neo conslilutum sitjrroTecla, et concatervata pesli-
D sed et de his quse agunt secum iituleio
feris prsefalarura maie viveiitium vocibus immine- necant,
ut liis conceplos exculiant, antiqua quidenr definitio usqre
bat, qui super eas curalor pridenr fueral ad exitunr vilse cas ab Ecolesia removet, Humanius
=eonstitutus, ab eis modis omnibus tolleretur, et autem nunc definimus.ut eis decem annorum fem-
alter in ejus loco nihilominus subrogaretur. Et si
ila est, deflere potius libuit quam ista corrigere. pus poenilentia tribuatui%
CAP.-515. — ATepresbyler secundis nuptiis hiWsit.
Scd ne tale tantumque flagiiiiim diu videretur per- Ex concilio Neocmsariensi quod prius fitit Nictnw,
manere inultum, quia et aotum est, sacerdotali con- cup. 7.
trarium, simul et vitae iiabitui inimicum, quid de (51, q. 1, cap. De his qtti frequenter.) Presbyterum
lioc fieri debeat veritate patefacta, filio nostro Cyria- connubio secundarum nuptiarum interesse non de-
co diacono ihjunximus, quatenus ea quse illicita et; bere maxime cum praecipialur secundis nuptiis
contra pudoris reverentiam pcrpetrantur, ense cano- poeniteiiliam tribuere, quis erit presbyter qui propter
flico juxta ecclesiasticam diseiplinam radicilus am- convivium illis consentiat nuptiis?
putentur. CAP. 516.—De h'ts qui de virginilate superbiunt. Ex
CAP. 310.—Quod major sit fornicalio post Erange- concilio Gangrensi, cap. 10.
iiuin quutn sttb lege. Hieronymtis snpcr Jesit Nave, (Dist. 50, cap. Si quis propter Deum.) S' quls
655 DECRETI PARS Ylll. — DE CONJLGUS, HIV. 654
propter Deum virginilatem professus in conju- \ Scriplurarum prseoeptis in ecclesia fiefi exopta-
«rio positos per arroganliam vituperaverit, anathe- mus.
nra sit. CAP.522. — De his qui sibi rapiunt uxores. Ex conc.
CAP. 317.—Ne mulier spretis nnptiis a viro discedat. Cltalcedoncnsi, cap. 17 (Actio. 15, c. 27).
Ibidem cap. 14. (56, q. 2, c. Eos qui.) Eos qui sibi rapiunt uxores,
(Disf."50, c Si qua mulier.) Si qua muUer dere- vel eos qui eis auxilium pracsliterint, statuil sancla
licto viro discedere voluerit, solulo vinculo conjugii synodus, siquidem clerici fuerinl, cadere de proprio
nuplias contemuendo, analhema sit. gradu: si vero laici fuerinl, anathema esse.
CAP. 518.—De eodem, cap. 13. CAP.525. —Ul lakus prmsentibus elericis nondo-
- (Dist. 50, cap. Si qttis dereliquetit.) Si quis dere- ceul. Exconcilio Carlhagineusi IV, ctiiinterfuil Au-
guslinus, cap. 98.
liquerit proprios filios, el non eos aluerit, et, quod Laicus prsesentibus clericis, nisi ipsis roganlibus
pictalis est, necessaria non praebuerit, sed sub
ana- {jubentibus, orig.] docere non audeat.
occasione continentiae negligendos putaverit, CAP.524. — Ne mulier doceat. Ibidem, cap. 99.
thema sil.
suos (Dist. 25, c. Mulier.) Mulier, quamvis docta .et
CAP. 519.—Ne filii occasione religionis parenies sancla, viros in conventu doccre non audeat.
despicianl. Ibidem, cap. 16.
c. Si Si fiiii
R CAP. 525. — Ne mulier baplizet, cap. 100,
(•Dist:50, qui filii.) qui parenles,
Mulier baplizare non praesumat.
maxime lideles deseruerint occasione Dei cultus, — De viduis adolescenlulis et infirmis,
debitum CAP. 526.
lioc justum esse judicantes, el non potius
ve- cap. 101.
lionorem parentibus reddiderint, ul ipsum In eis Ut viduse adolescentes, quse corpore debiles sunt,
nere.utur, quod fideles sint, anathema sif. siimplu Ecclesiae cujus viduse sunt sustententur.
CAP*520. — Capul mutieris tonderi non debere. CAP. 327. — De viduis qttw Ecctesim slipendiis sus-
Cap. 17. lentantur, cap 105.
(Disl. 50, cap. Qumcunque mulier.)' Quaecunque (Dist. 81, c. Vidum.) Viduae quaestipendio Eccle-
mulier religioni judicans convenire, comam sibi sisesusleiitanlur, tam assiduse inDeiopereesse.de-
amputaverit (/ Cor. xi), quam Beus ad velamen ejus bent ut et nreritis et oralionibus .suis Ecclesiam ad-
et ad memoriam subjectionis illi dedit, tanquam juvent..
resolvens jus subjeclionis, anathenra sit. CAP.528. De his qui ttxores sttas sine causa relin-
quunt, cap. 25 (Agath. c 25).
CAP.521,—Ne quis de habitu relicjionis superbiat, (55, q. 2, c. Smculares.) Hi vero sseculares qui
vel nova prmcepta in Ecclesiam inducat. De eodetn
- concilio. Q conjugale consortium nulla culpa graviore dimittunt
vel dimiserunt, et nullas causas dissidii probabiliter
Haec autem scripsimus (subscriptio esl episcopo-
rum in concil. Gangren., c. 21), non abscindentes proponentes, proplerea sua matrimonia dimittunt,
eos qui in Ecclesia Dei secundum Scripluras san- ut aut illicila aut aliena prsesumant, si, antequam
ctum propositum continentise eligunt: sed eos qui apud episeoposcomprovinciales dissidii causas dixe-
et prius uxores quam judicio damnentur ab-
.suscipiunt habitum ejus, el in superhiam efferunlur rint,
adversus eos qui simplicius vivunt. Sed et lros con- jecerint, a communione Ecclesise, et sancto populi
demnamus qui se exlollunt adversum Scripturas, et ccetu, pro eo quod fidem et conjugia maculanl, ex-
ecclesiasticos canones, et nova inlroducunt prse- cludantur. —
Nos autem et cum humilitate CAP. 529. De his qui uxores suas divortio inci-
cepta. virginitatem denle reliquerunt. Ex concilio Toleluno xn,
admiramur, et continentiam cum castitate et reli- cup. 8.
gione Deo acceptissimam dicimus, et renuntiatio- (52, q. 5, c Prwceptttm Dotnini.) Praeceptum Do-
nem saecularium negotiorum atque actuum cum hu- mini est ut, excepla fornicationis causa, uxor a
militate approbando laudamus, et nuptiarum vin- ' viro dimitti non debeat (Mutili. v, xix). Et ideo qui-
culum quod secundum castitatem seeuhi perdurat _ cunque eitra -cuJpam criminis supradicti uxorem
honoramus, et divites cum justitia et operibus bonis suam quacunque occasione reliquerit (quia qucd
non abjicimus, et parcimoniam cum veste humili Deusjutixit, ille separare disposuit), landiu ab ec-
non reprobaraus, sicut et jam ornatum praeter cor- clesiastica communione privatus et a coetuhominum
poris diligenliam infucatum laudamus. Dissolutos Christianorum nraneat alienus, quandiu societalem
autem in vestibus et fractos incessu non recipimus, relictae conjugis sinceriter amplectatur et foveat; ita
et domos Dei honoramus et «onvenlus qui in his tamen [hi tam, orig.] qui jam rooniti a sacerdote
fiunl, tanquam sanctos el uliles recipimus; pietatem semel et bis terque ut corrigerentur, ad tori suae
in privatis domibus norr concludentes, et omncm conjugis noluerint redire consortium, ipsi suis me-
locum in nomine Dei sedificatum honoramus, et ritis et a palatinae dighitatis oflicio separabuntur, et
congregationem inecclesia faclam ad ulilitatem com- iiisnper generosae dignitatis testimonia quandiu in
munem recipimus, et bona opera quee supra vires culpa fuerint amissuri sunt, quia carnem suam dis-
interfratres pauperes exercentur secundum eccle- sidiijugulo tradiderunl.
siasticas traditiones heatificamus, et. omnia quoe CAP.550. — Deeo
quod non liceat mulicres Chrislia.
conveniunt traditionibus apostolicis et sacrarura nai in lanificiis aliqtiia observare. Ex concilio
- 0. 1Y0NIS CARNOTENSIS EPISCOfl 656
'£,5
Marlim papw cap. 76 (c. 75 synodorum Grwca- X , eos (jtti corptts ociicitlili (Miftin. x). Et ilcrum ait :
rum Marlin. Bracar. episc). Quitl prodcsl homini, si universum mttndum lucieiur,
,(26, q. 5,"c. Non liceal Christianis. Nonlicoaimu- animcevero sttw delriinentum palialur? (Malilt. xvi.)
lieros Christianas aliquam vanitatem in suis laiiifi- In quibns Dominicis sentcniiis considerandum cst,
•ciis olrservare, sed Dominum invocent adjulorem, quod si occisores corporis timendi non sunt, conlra
qui eis sapieiuiam texendi donavit. jusiitiam homiiiem impellenlcs, et lucruin totius
(CAP. 551. — De mulieribus fornkariis, et aborlum mutidi lion prosit homini anima perdifa; quanlo
facienlibus. Ex eodem concilio cap. 78 (77). minus meiu iiniushominis fantus rex debuit contra
Si qua mulier fornicaverit, el exinde infaiitem divinuni
procceptunr inimmane prse.cipilium mergi?
-qtii fuerit natus occideril, el quae studueril aliortum In hoc certc se magis reprchensibilem ostcndil, u
facere, el quod concepltim est necare, aut certe ne quo anrori mundi amorenr Dei poslposuit. Ulii niliil
concipiat elaborare, sive ex adulterio sive ex legi- vobis aliud prsecipimus, manifestatione sua eodcm
limo conjugio, has lales mulieies inmorte [nec in
rege convicto, nisi ul secundum canonicam auclo-
m.,cdia versio] recipere communioneni priores ca- ritatem nostra vice freti caiisam illiiis definialis.
•nones decreverunt, nos tanien pro misericordia, Sin yero ininime probatum fueril Waldradam uxo-
sive tales mulieres, sive conscias scelerum ipsorum, B rem fuisse
legitimam, neque nupliis secundum mo-
•decein annis agere pcenilcntiaiii judieamus, rein celebrafis per bencdiciioneni sciliecl sacerdolis,
CAP. 552. — De tnultinubis. Ibidetn cap. 81 (c. £0). filio nostro Lothario exstitisse conjunctam, sugge-
Si quis mullis nuptiis fuerit copulatus, poeniten- rite illi ul non moiesle ferat
lcgiiiinam sibi, si ipsa
liani agat, conversalio aulem et fides pcenitendi iniiocens
apparuerit,reconciliari uxorcm, nec in Iioc
, coinpendiat teroptis. carnis voci obtempe-ret, seo polius divinis praeceptis
-CAP.553. — Quod Ecciesia non habeal gladium nisi obcdiens pudeat etun, imo pertimescat in mxurioe
spiritualem. Nicolaus Aluino archiepiscopo {idem slercore
liabelur supra c. 121). putrefieri, et voluniatem propriaai scquendo
Inler hsec sanctilas veslra addere sluduit, Si cu- ante tribuiial Christi distnetam ponere ralionem.
^jus u«or adulteriam perpetraverit, ufrum niarito PraHerea vos scire volo quia praefaia f heiberga apo-
ipsius liceat secundum mundanam lcgem eam inler- stolicam sedem bis ct ter appellavit, e( se a praefaio
"iiccre. Sed sancta Dei Ecclesia mundana nunquam rege glorioso quesla est injuste fuisse dejcctam ct vi
-lige constringitur, gladittm non habet nisi spiritua- coactam, falsunr contra se composuisse piacuium.
~.lan.; non occidit, sed vivificat. Nam eo tempore ad apostolicam sedem lilielhiin
CAP. 551.-—De lothatio rege et examinc causw „ appellalionis susemisit, in quo non quiclem ndhtic
ejus. Idem Radodldo Portuensi et Joanni Pltico- confessam, sed ut contra se falsum dicerel crimen
lensi episcopis (In appendice epist. 2). cogi sese innotuil, insuper suhjungens' « Quod si
(31,<jf.2, c. Lolharius.) Lolharius rex in comnro- amplius compulsa fuero, scitole non veiiiaio, scd
•Tiilorioprofitetur Waldradam se a patre accepisse, timore morlis et evadendi studio quia aliter non
et sororena postmodum admisisse Huiierti. Ubi pri- possum, quod voluerinl dicam. Yos lamcn memo-
mara diligenli investigatione inquirile, el si eumdem rcs estote mei hsec vobis insinuantis. s Unde prae-
gloriosum regem proedictam Waldradam prsemissis cipimus vobis, ut cum eadem Theiberga ad condi-
•dolibus coramtestibus secundum legem et ritum clam synodum, sicut statuimus, advenerit, causam
quo nuptiae celebrari solent, per omnia inveneritis ejus diligenti examinalione tracletis, et si ei objici-
-accepisse, et publica manifestalione eadem Wal- tur quod illa crimen se aliquod admisisse confessa
drada in nialrimonium ipsius admissa est, resfat lit fuissel, et contra illa violentiam se pertulisse pro-
.perscrulemini, cur illa repudiata sit, vel filia Bo- clamaverit, vel si inimicos sibi judices fuisse teslata
«onis admissa. Sed quia idem gloriosus rex metu fueril, tunc illud renovetis judicium, secunduni ie-
"Thcilrergam admisisse se dicit, vos ilhtd evangeli- quitalis normam, ut injuslifiae mole non oppvi -
-eum reeolite, quo Dominus : Nolite, inquil, timere lnaltir.
——-— — .....
.-CAP.1. — Inter quas personas incesta copitlalio, in- D vel matrem et filium, vel aviam et nepotem, et us-
ter quas legilimw nuptim fianU Liber prhntts Insti-
tulionum, titulo decitno. que ad infinilum. Et si tales pefsonae inter se coie-
rint, nefarias atque inceslas nuplias conlraxisse di-
Inler eas personas quse parentum Jibeiorumve Io- cuntur. Ef haec adco vera sunt ut, quamvis per
«um obtinent, inter se ntiptiae contralti non possunt, adopiionem parentum liberorumve- loco sibi essc
-veiuti iuter patrem ct filiam, vcl avum cl iieptcm, eceperunl, non possint inter se n.a(riinonio jungi.
357 DECRETl PARS IX. — DE 1NCESTA COPULATIONE, ETC. 658-
iii tautum ut etiam dissoluta adoplione idem juris A tur amissionem, ct exsilio puniatur. Quod si vilior
nianeat. Itaque eanr quoe per adoptioncnr iilia aul sit, corporali qusestioni sulrsisial, et uxor ejus con-
neptis esse coeperit, non poteris uxorenr ducere, tta leges casdetn nupla, poenas patialur saeculi, sfc
quamvis cam emancipaveris. Intcr eas quoque per- nulla jttsta excusetur ignoranlia.
sonas quseex transverso gradu cognationis jungun- CAP. i.— Ut liberi ex alia conjuge nati, bona inces-
lur est quaedam similis observatio, sed non tanta. tuosi ptttris accipiani, cap. 2.
Sane euim inter fratrcm sororcmquc nuptise prohi- Si autem liberi sint, et incestas mtptias contraxe-
bitse sunt, sive ab eodem patre cademque maire rint, illi atilem sint libcri lcgilimi (quod fortc ex alio
nali fuerinl, sive ex alterulro eorumdem. El si qua niatrimonio procreati' sini) in poenam patris, suL
per adoptionem soror tibi esse cceperit, quandiu jurisTiant, el paternas accipianl facultales; sicta-
quidem consiat adoplio, saneinter te et eam nuptise men ut patri suo alimonias prscbeant, et quse ncccs-
consistere non possunt. (Post pattca.) Filiam tixo- saria siint adminislrent.
rem ducere non licet, sed nec neptem fratris vel so- CAP.5.— Quod conjtigitim in quurto grudu fieri noivi
roris ducere quis polesl, quanivis quarlo gradu sit. possit. Ambrosius Paterno. ,
Tu copulare paras filium tuuiii ct neplem ex filia,.
Cujus enim filianr uxorenr dticere non licet, ejus ne- id
cst ut accipiat soforis sttae filiam. Interroga no-
que ncptenr permiititur. Ejtts vero mulieris quam ]j
luus 11011videiis minum religioneni, nempe avunciiJiis isle illius, illa
pater adoplavil, filiam, impediri
uxorenr ducere, quia neqtie naturalineque civili jure Iiujus neptis vocatur. Ilem (ibidem pctulo post).
tibi conjungitur. Duorum aittcm fratrum sororumye -Quid est quod duljitari queat, cum lex divina etiam
fratres patrueles proliibeal convenirc in conjugalem.
liberi, vel fratris et sororis jtuigi non possunt (81).
Item. Amitanr Iicet adoplivam,*uxorem ducerc non copulam, qtti sibi quarto copulanlur [socientur,
autem gradus lertius est, qui-
liccl.Jtem nec malerterani, quia parentum loco ha- orig.] giadu? Hic
beiilur : qua ralioiie verum cst magnam qttoque cliam civili jure a consortio conjugii videtur cx-
amilam et malerteram magnam prohiberi uxorem ccptus.
duccre. Aflinilatis quoque vencratione a quarum- CAP.6. — Quomodo gradus consanguinitalis compu-
tandi sint. Alexander II clericis Neapolitanis,
dam nuptiis abstinere necesse csl, ul ecce privi-
eap. 55. |
gnam, aut nurum uxorem ducere non liccl, quia De parenteloe gradibus tanr famosse quseslionis-
uirinmy; iiliaj loco suiil. Item: Marili autemiilius ex
apud Ulos scrupulum nttper eliam inter Ivos emer-
alia uxore, el uxoris filia ex alio nrarito vel conlra, sisse cognovimus; super qua nonnullos perniciosos
rriatrinronium recte contraliunt; licet habcant fra-
C inlerpretcs ac disputatores conlra veritatis regularo-
trcm vel sororem ex matriraonio postea contraclo doctrinam dogmatizare dolemus. Setlen-
sanamque
natos. Si uxor tua post divorlium ex alio filiam pro- tcs enim in calhedra peslilenliae (Psul. l) dictant
creaverii, hoec quidero uon cst privigua. Item. Si jura quse nesciunt, et docent illa quoe nullatenus di-
advcisus ea quse dixinms aliqui'coicririt, nec vir, dicerunt. Nam
(ut ferlur) ita generationes a duobus
no.c uxor, nec malrimonium iiitelligitur, nec dos. fratribus altrinseeus ut eo-
prodeuntcs enumerant,
Ilaque qui ex eo coitu nascunlur, in poteslale pa- rum invicem filios quartam, nepotes sextam, pronc-
tris non sunt, sod tales. sunt, quantum ad patriain
potes. octavam gencrationem essc perhibeant. Hoc
potestaleni pertinel, quales sunt hi quos mater vul- modo unuinquemque generationis gradum
Nam hi - itaque
go concepil. ncc patrem halierc intelliguii unus procul dubio dicendus est, dhiduui, atque-
tur. Cum his etiam incertus est coitus, unde solent qui
vel a Grsecavoce iinperite numerandain progeniem deseeare conien-
spurii appellari wwfo.Siivconcepli, dunt. Qui nimirum nequaquam in hujus felorisru-
quasi sine patre filii [-xupu TIJVutiopiv a satione, et ctus si sacrse pabulum
ut et dis- peslilenter irrumperent,
KKuzhpzequasi, elc, orig.]. Sequilur ergo
soluto lali coitu dotis exactioni locus sit. Scriplurae vivacis ingcnii faueibus ruminareut. Nam
duorttm fiatrum sivc ncpotum, vel deinceps
CAP.2. — Ut nolabilis sit, qui cutn his nttplias con- " quod
stiltietit, cum quibtts fieri non possunt. Pandecta- uirinque dcscendentium generaliones non diversae
ium,lib.m,tit.ii. dici, sed eodem ac sub uno nomine debeant ttnifor-
Si cum ea quis nuplias vel sponsalia constitueril, initer appellari, leslalur liber Geneseos cum dicil :
quatn' uxorem vel ducere non potcst, vel fas non Vixit Joseph cenlum decem annis, el vidil Epliraini
cst, erit notalus filios tisqnc ad terliam generalionem. Filii quoque
CAP.5. — De pmna ejus qtti incesluiu matrimomum Machir, filii Manasse, nctli snnt in genibus Josepk
contraxerit. Noveltarum constilutioiminoil, cap.\. (Gen. i). Porro autem si sic cognationes supputarL
Si quis nefarium ct inceslum alque damiiandum deberent, ut vestri disputatores autumant; dum Jo-
inatrimonium contraxit, liheros aulem ex priore le- seph ex utroque filio Ephraim scilicet et Manasse
gitimo roatrimonio non habuerit, statim suis facul- ucpotes haberel, nequaquam Scriplura dicerti, quia-
tatibus careat; dos quoeei dala est fisci juribus vin- vidit filios Ephraim usque ad tertiam, sed usque atl
dicelur. Post publicalionem autcnr et cinguli palia- sextam gcnerationem. Iiem. (Ad 6 inlerrog. Augtisu)
(81) Ex hoc loco resfilui potcst § dtiorum aiitcm fralrum. Insl. dc nupliis, qui passim corruplus
lesdtur.
C59 D. IVONIS GARNOTENSIS EPISCOPI 660
Beatusquoque Gregoriusdum superangelorum con- A ; cjuinanatliema sit. Unde beati Junioris Gregoni (86)
jugiis scriberet, lisee fere verba deprompsit. Qusa- decreta eximia sunt tenenda.
dam Iex in Romana republica prsecepit [permittit, CAP.12. — Quam nefarium sil consanguineis eopu-
apttd Gregor.] ul duorum fratrum vel sororum ii- tari. Nkolatis Jeretnim episcopo.
lius vel fiiia in conjugio copularenliir sed omnino Qui consanguinitatis copulas diligunt summopere
cognoscilur ex hoc conjugio sobolem non posse suc- se cavere oportet, ne in laqueum diaboli Cadant
creseere. Unde necesse est ut jam quatuor vel quin- (J Thn. III), quamque sit nefaritim sanctimoniales,
que invicem generatlones copulentur. In quibus ni- quse mundi contemplo conjugio Christo se devove-
mirum verbis luce clarius patet quia, dum doclor runt, aut eonsobrinam vel de-propria consanguini-
insignis duorum fratrum soboles prohibet in matri- tate uxores ducere, omnibus in recta fido. Christi
inonio jungi, in quarta vero generatione permitlit permanentibus patet.
neophytos copulari, nequaquam(ut cultores perversi CAP.15. — De observalione consanguinilatis. Item
dogmatis astruunt) generatio quarta in duorum fra- Carolo archiepiscopo, el suis sttffragancis.
trum filiis valelinvenii. Dixistis in quota generatione sibi fideles jungan-
CAP.7. — Quod sex ratnis consunguhtitus lermina- tur; nos atitem in hac re generalionum numerum
lur. Isidorus, Etytnologiarum l. rx, cap. 6. ] non definimus [definivimus], sed ut supra protuli-
B
t,onsangiiinitas dum se paulalim propaginum or- mus incunclanter observare monemus.
dinibus dirimen.s usque ad ultimuur gradum sub- CAP.14. — Uljitxta graclits cognalionis modus cut-
traxerit, et propinquitas esse desierit. eam rursas pce tructctur. Nicoluus Tandoni archiepiscopo Me-
diolano.
lex matrimonii vinculo repetit, et quodammodo re-
Eos qui cunr amitse suse filia vel patrui, vel avun-
vocat refugientem. Ideo autcnr usque ad sexlum ge-
culi (lieu!) forte pecf averint, juxta gradus cognatio-
neris gradum consanguinitas conslituta est ut sicut
nis statuimus modum culpa; tractari, sicuti pridem
sex aetatibus mundi generalio et hominls stalus fi-
tibi per apostolicaro epistolam de his qui cum spi-
niiur, ifa propinquitas generis lot gradibus termi- rituali matre hujusce flagitium comniiserint, inno-
netur.
tuinrus.
CAP.8. — De dissidio Roberli regis Francorutn, et CAP.
Berthw conjngis ipsius. Leo nonus lenrico regi 15. — Ut nullus de propria cognatione uxorem
Francorum. accipiat. Ex synotlo Leonis IV.
Pater tuus Robertus laude el eonsultu episcops- Nullus de propria cognatione aut velatam diaco-
rum regni tui, Bertham matrem Odonis conritis sibi nam, vel raplam uxorem acciphrt.
duxituxorem; ob quam rem, quoniam sibi erat car- CAP. 16. — Quotnodo intelligendtitn sil, Turpitudt- -
nis aflinitate conjunela, ab autecessore nostro cum C nem palris lui ct matris non revelabis, libro III
Lcclionum Augustini, cctp. 8 (Attgust. q. 58 /. ni
episcopis, qui placito interfuerunt (85), post ad se- Q. Super Levtu, ad c xvm).
dem apostolieam venientes cum satisfactione sunr- Turpitiidinem patris tui et tnalris tuw non revelci-
pla pcenitentia, redierujrt ad propria. bis (Lev. xvm). Bac locutione concubitum vetuit in
—
'CAP. 9. Quod nullus eleenwsynis possit redimi, his personis, ibi est enim turpitudo patiis et nra-
consakguinci separenlur. Alexander II Man- tris.
' quin Venetensi
giso episcopa.
Hujus viri causam, supra qua aposlolicam scdera CAP.17. — Ut qui lurpiludinem sororis sum videiil
consuluisti retraelantes, si quomodo misericorditer de gettere suo exterminelur. Augttst. lib. Quwstio-
ntim super Levitictim, cap. 75 (ibid., q. 75, cd
conjunctam sibiillicite consanguineam retinere pos- LeviU, e. xix).
set, et orationibus, jejuniis, ac hsereditatis et elee-
se Quicunque acceperit sororem suam ex patre suo
mosynarum largitione redimere; nullani aucto- aut ex niatre sua, el viderit turpiludinem ejus, vi-
ritalem compeiimus qua sibi concederemus.
CAP.10. — De pmniientia ejus qui filiam patrui cor- tuperium est, Vel improperium, et exterminabun-
ruperuU Itetn, Alexander II Berengario Basiliensi tur in conspeetu generis sui. Turpitudinem sororis
episcopo, cap. 105. \ suse revclavit, peccalum suum 'aecipient. Quid ait
D
Isle pcenitens venil ad nos, confessusque est sc fi- in hoc loco, viderit,- nisi concumbendo cognoverit,
liam palrui stti corrupisse, cui quatuordeeim anno- sicut in lege dicitur : Cognovit uxorem suam, pro
rum poenitentiam injunximus, ut jejunet quidem eo quod mistus est ei ?
tribus quadragesimis. In qtiadragesima post Pente- CAP. 18. — Qtiid sit: Filii cle cognatis nati nwrien-
costeiijduobus diebus m paneet aqua in sepliroana; tur, cap. 76 (ibid., q. Proxima).
et in Adventu, tribus; et in mSjori quadragesima, (55, q. 7, c. Quid est.) Quid est : Qtiicunque dor-
tribus; et abstineat se ab ingrcssu ecclesso, el a mierit cum cognata sua, sine filiis morietur, cum
communione duobus aunis. filii ex htijusmodi conjunctionibus et antenali sint,
CAP. II. — Ul nttllns depropria cognatfone sibi cen- hodieque nascantur ? An hoc mtelligendum est Iege
jugem copvlet. Lco IV episcopis Britannice. Dei constitutum ut quicunque ex eis nati fuerint
Utdefinitum est a Patribus, nullus de propria nen depiitenlur lilii, id est nullo parenlibus jure
cognatione conjugem siiri audeat copulare, aJio- succedant ?
(85) Forte addendum est excommunicati alias sen- (86) Greg. papall, cujti^shac deredcciela paulo
sus csl inleger. post seqtuiniur, c. 59, 59;i60, 61
fm . DECRETl PARS IX. — DE INCESTA COPULATIONE.,ETC. G62-
CAP.19. — tJt qui ttxorem fratris sui vel qnum co- A consentientes. Similiter de raptoribus, vel cis qui
gnalus stiushabuil duxirit. uncttliemusil. Decrclitnv seniores impelunt fieri censemus. Hos vero saeculi
Gregotii Junioris 'Conc Rom. i, sub Greg. II,
c.5, 7, 8, 9).' leges interficiuiit, scd nos proeeunte misericordia •
Si quis fralris uxorem duxerit in conjtigium, ana- sub infamisenota ad poonilehliamrecipimus. Ipsam -
theina sit. Siquis novercam aul nurum suam duxe- quoque infamiam delere non possunius qua sunt
rit, analheina sit. Si quis consobrinam stiani duxe- aspcrsi, sed aniinas corum pcr pcenilentiam publi-
rit, aiiathema sit. Si quis de propria coguatione, cam et Ecclesiie salisfactionem sarrare cupinuis,
vel quam cognalus habuit, duxerit in conjugium, quia rnanifesla peccata non sunt occulta correctionc-
anathema sit, purganda.
— CAP.24. — De deccmiali pmnilenlia eoium qta con-
CAP.20. Ut Chtistiani inler se non copuleiitnr senliunt incestuosis. Ancyruniim conc, cap. 21.
usqttedtnn se cognoverhit. Zocharias papa, cctp. 1 Quidam sponsam habens, sororem ejus violavii,,
(Greg. I, ad 6 interrog. AugusU).
et gravidam reddidit, postniodura desponsatam
Asserentibus hominibus de Gerroaiiioe partibus, duxit uxorem. Illa vero quse covrupta est, laqueo se
didici qttod beatse recordationis papa Gregorius, Hi qui fuerunl conscii post decennem sa-
dum eos ad religionem Chiistianilatis divina gratia peremit. tisfaclionem jussisuiit suscipi sccundum gradus
illustraret, licentiam illls dedisset in scse g
quarta pcenitenlisa constilutos.
copulari generatione. Quod qtiidem CJnistiaiiis Ji- CAP.25.—Qtti sint inccsittosi. Ex concilio Agalhenst,
ciltim non est, dum usque se cognoverint. Sed durn cup. 6 (conc Epuun., c. 50, et Arelat, IIIJ c. 2).
ruaes erant invitandi ad iidem, quanquam mininie (55, q. 2 et 5, c. Dc incestis conjunctionibus.)' Iii-
scriptum reperimus, non aml)igamus. cestos [incestuososj nullo conjugii nomine dcputan-
CAP.21. — Quw personm ob ctgnalioncm dttci non dos (quos eliam designare funeslum esl) hos esse
possint, cap. 5. censcmus. Si quis leliclam fratris carnali conjun-
Ul consobrinam, neptem, novercain, fratris uxo- clione pollucrit, si quis frater germarram uxorent
rem vel de propiia cognatione, vel quaui cognatus acceperit, si quis novcrcam duxerit, si quis conso-
habuit, nullus audeat sibi in conjugio copulare. Si brinac sc sociaveril, si quis reliclae veJ filiaeavunculi
quis huic laU nefario conjugio convenerit, et in eo misceatur, aut patrui filise vel prhignae suse, aut
permanserit, sciat se aposlolica auctoritale analhe- . qtti cx propria consanguinitate aliquam, aut quain.
matis vinculis esse innqdalum, ct nullus sacerdos consanguiiieus liabuit, concubiiu poUuerit aut dttxc-
tiibuat ei commuiiionem. Si vero conversus divisus- lit uxorem. Ilem, eodem cup. Sane quibtis conjun-
que fuerit a lali copulalione, digneepcenitentise sub- C ctio illicila interdicitur, habebuiit ineundi nielioris
liiitteitur, ut sacerdos loei consideraverit. conjugii libeiiatenr.
CAP.22. — Qttod tnatedicti appetlantur et infames, CAP. 26. — Qtiod usqtie ud septimam generalionenv
qui consanguineas atictint uxores. Calixttts papa jonjungi non debeani fideks. Gregorius Felki epi—
episcopis Galtim, cap. 4 (epist. 2 dd episc GalL). scopo(lib. xn, ep. 51 vet 52).
Coiijuucliones consanguineorum fieri prohiben- (55, q. 2 et 5, c. Progenkm.) Progeniem suam.
iur, quia lias et divinae et soeculi fieri prohibent le- unumquemque, de liis qui lidelher cdocti stint, et.
ges. Legcs ergo divinse hoc agentes, et cos qui ex jam firma radice plantali slant inconvulsi, usquead,
cis proJeunt non solum ejiciunt, sed et maledictos septimam observarc decernimus generalioneni, et
appellanl. Leges ergo sseculi infames lales vocant, quandiu. se agnoscunl a.Tiiiitatepropinquos, ad liu-
et ah hsereditale repellunt. Nos vero sequentcs Pa- jtts copulaenon accedere se socielatem praesumaiitK
- tres riostros, rufamia eos notamus et infaines esse nee eam quam aliquis cx propria consaiiguinilale
censemus, quia infamise maculis suiil aspersi. Ncc conjugein babuil, vcl aliqua illicila poliutione macu-
eos viros, nec eorum accusationes quos leges sse- lavii, in conjugio duccre ulli profecto Chrisliano-
culi rejiciunl, suscipere deberous. Pattlo posU Eos runr licet, vel licebit, quia incestus est talis coilus
autem consanguineos dicimus, quos divinaoet inipe- 0 et abominaJjilis Deo ct cunctis bonis hominibus.
ratorum, ac Romanorum, atque Groecorum leges Incestuosos veronullo conjugii nomine deputandos
consanguineos appellant, et in Iisereditatem susci- a sanclis Patribus dudum statulum csse legimus.
piunt, nec ropellere possunt. Talium enim conjun- CAP.27. — Quod dttobtis fralribus clitus soroxes lu
ctiones nec legitimsesunt, hec manere possunl, sed ceal ttxores acciperc. Beda in Hisloria Ancjlontin,
cap.cM; et interrogalio 5 Augttstini (Beda, c 27,
rejiciendae sunt. lib. i).
- CAP.25.— Quod infainiu, incesluosorum deteti non
' ,Si debeanl duo germani fralres singulas sorores
potest, peccala aulem possunl. Ilettti, cap. 5. axores accipere, quse sunt al> illis longa progenie
Quisquis npn est Iegitimc coirjunelus, vcl absque gencratae. Responsio Grcgorii.Hocfieri modisoroui-
dotali lilulo ac benediclione sacerdolis conslat co-
bus licet. Nequaquam enim in sacris eloquiis invc-
pulatus, sacerdoles, vel legiiime conjunctos crimi-
vel in eos tesiificari non oninis nitur, quod huic capitulo conlradicere vidcatur.
nari, potest. Quoniam 28. — Quod cutn novercamisceri grande sit sce-
GVP.
incesti macula pollultts infamis est, et accusare supra- lus, cap. 37. Gregorius respondct Aucjtislino(Greg.
dictos non pcrmittiiur. Non solum crgo hi rejieicn- ibidcm, c 6).
cli sunl et infames efficiunlur, scd' ctiam omnes eis Cum novcrca misccri grave facinus cst, quia iii
6xS3 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 664
lege scriptum est: Turpiludinem pulris ttti non reve- A nota esi, qui honse fam.e ei veracis testimonii sint,
(abis (Lev. xvm), neque enim turpitudinein palris remoto amore, timore, prelio, et oinni malo sludio,
filius revelare potest, sed quia scriptum est : Ertinf supradiclo modo consanguiniiatem firmaverint, sine
cluo in carne tina (Gen. u), qui turpittidinem nover- omni roora conjugia dissolvanlur. Quod si propin-
cae quse una caro cum palre fuit, vevelare preesum- qui vel extranei verbis laiitum propinquitatem te-
pserit, profecto patris turpitudineni rcvelabit. Cum stantur, ct juramento probare vel noluerint vel ne-
e.ognata quoque misceri prohibitum est, quia per qitivcrint, conjiigium nullatenus dissolvatur, sed
conjunclioiienr [conjugem] priorem caro fratris fue- < conipetcns c pocnilentia propter infamiam vcl pec-
rit faeta, pro qua re etiam Joannes Baplisla capite cali maculam (si fone in liac re conti'axerint ali-
truncatus.cst (Matth. xiv), et sanclo maiiyrio est qtiam) iiijungatur.
coirsumraatus [coronatus, orig.]. CAP. 54. — Quod sphilttaiis propinquitas sit inter
CAP.29. — Ut cum his qui se htcesta potltttione compuirein et filiolum. Responsio Nicolui ad con-
cominactilont, nulli Clinstianorum nec victuin stt- sttlla Butgarqriim, cap. 5.
mctnl.Ilerdcnse conc, cap. 4.
(50, q. c Ita.) Ita diligere debet liomo eum qui se
Hiqui incesla pollutione se commaculant, placuit, suscipit cx sacro fontc, sicul patrem. Est enim in-
ut quousqtte in ipso detestando et illicito carnis
(er et filios spiriluales graluila et sancla [Gre.
contubernio perseverant, usque ad missam tanlnm 3 tia. patres sic liabel: ltem est inler fratres et filios spfri-
catecliumenorum in ecclesia admitlaiitur, cum qui- tuales
graluita et sancta, eic.] communio quse non
l)us efjam Inec cibum sumere ullum Christiano- est dicenda consanguinitas, sed polius Iiabenda spi-
vum (sicut jussit Apostolus [J Cor. v]) oportet. riiaalis proximilas. Unde inter eos non arbitramur
CAP. 30. —,Quod idem sentiendum sil de materna csse
lineu consangiiinitatis, quod cle patcrna. Nicotuus quodlibet posse conjugale connubium, qu*ndo-
Carolo arcltiepisco Maguntino. quidem nee inter eos qui natura, et eos qtii adoplio-
De eonsanguinitatis propinquitate atque conjun- ne filii sunt, venerandoe Romanse leges matrimo-
otione, quam apud vos fieri dicilis, quam illicitam nium contralii permiltunt. ltem. Si inter eos non
judicamus, hoc de materna" senlimus linea, quod et contraliitur nralrimonium ques adoplio jungif,
de paterna •)quibus talem conjunctionem modis om- quanlo pofius a carnali oporlel inter se contuljernio
nibus inbibemus. cessare, quos per coelesle sacramentum regcneratio
CAP. 51.— 'Ut incestuosis post dignatn pmniteittitim sancli Spiritus vincit ? Longe igifur congrucntius
liceut tnutrinwnia contrahere, ne absorbeuntur. Ni- filius palris mci vel,'fiater mcus appellalur is, quera
colaus Carolo archicpiscopo et ejus suffraganeis (in gratia divina, quam quem htimana voluntas ut fi-
rescr. tit.tx\u, c 5 ; conc Wormat. c 35). (j Iius ejus vel fraler nieus esset, elegil, prudenliusque
(55, q. 2, c. Si quis cum.) Si quis cum duabus ab alterna coininistioiie secernimur.
sororibus fornicatus fuerit, aut eum iiis personis
CAP.53.—Ne cptis uxore defunela commatrem ejtts
de quibus sacra Scriptura prohibet,si dignam ege- duccit. Idem Salomoni Constaniiensi episcepo (in
rit poenitentiam et eastitatis non valuerit continen- resc lit. xix, c. 4).
tiam sustinere, liceat ei legilinrara in conjugio uxo- Sciscilatur a nobis sancli-
(50, q.i,c. Sciscitatur.)
rem accipere. Similiter mulier quoe tali fuerit sce- tas veslra, si
aliquis honro duas commalres spiri-
lere lapsa, ul fornicalionis non perducalur ad clraos, tuales habere
valcal, unam post alteram; i-j qus
perficial. Sed hoc de laicis viris ac mulieribus so- fralerniias tua nieminisse debet seriptum esse ;
lummodo slatuimus. Erunt duo ht came una (Gen. n). Itaque cum con-
CAP.52. — Ut conjugium occasione eonsanguinilulis stet qtiia vir et uxor una caro per connuhium efll-
. non solvatur. Atexander II Guilielmo cte Monu-
sleiiolo [Monstrolico leg. Gralian.]. ciuntur, reslal nimirum virum compatrein consti-
c. Multorum fui illi mulieri, cujus nratrimonio assumpla uxor
(53, q. 6, Multorttm.) relalione co-
te velle uxorem el commater esse videbatur; et idcirco hquet virum
gnovimus propriam abjiccre adlise-
rcre alteri, prsetendentcm consanguinitatis occasio- 1 illi femiiise non posse jungi in copula, quae com-
nem. Undc aposlolica aucloritaie intcrdicendo man- mafer erat ejus, euni qua idem una fuerit caro ef-
damus tibi, til hanc quam nunc haJies uxorem nul- fectus.
latcnus prsesumas dinrittere vel alram dueere, donec CAP. 56.— Ne qttis filiolam vel commatreni dttcttt
1 uxoretn. Idem Ctlrolo archiepiscopo et ejns sujfra-
cpiscoporum religiosorum conciliiim causam istam c. 5; conc WormaU, c 54).
ganeis (ibid.,
examinaveril.
— (55, q. 2, c. Si quis.) Si quis cttm mafre [o.um
CAP. 55. Ut propter consanguinitaiein nisi jura-
mento probatam, non solvulttr conjugiutn. Urba- eommalre] spiriliiali fuerit fornicatus, anathcmalis
nus II CyiTaco Genuensi episcopo [Richardo Ja- (ut scilis) perculitur iclibus. Simililer antem et
ntten. episcopo, liabet Gralian.]. illunr percutcrc pronrulgamus, qui cunr ea quam
(55, q. 6, c. Noiificamus.) Notilicamus lilii, ut si de sacro fonte baptismatis susceperit, aut cum ilia
ires aul duo ex' propinquioribus jam defunctse uxo- quam ante episcopum tenuerit, cum sacro chrisma-
ris ojus qui accusamr vel vivse, hanc propinqttita- tefuerit uncla, fornicationis perpetraverit scclus;
tem jurcjurando firmaverint, vel tres aut duoex an- lcgilimam tamcn si habuerit, non dimittcrc cogalur
tiquioribus Geimensibus quibtts lnec propinquitas UWfin.
663 DECRETI PARS IX. — DE INCESTA COPULATIONE., ETC. 666,
CAP. 57. — De quodam, qui concubhiw sum consan- A firmans, quodipse protinus protuliriiomo: Quamob-
guineam, ut ttlteridesponsalam iiuxerit vxorem. rem relinquct homo palrem et niatremsuum et udhm-
Alexander II Conslatilino Aretino episcopo.
rebit uxori sttw, et erunt duo in curne una (Gen. n).
Scripsisti quemdamEcclesiae tuse filium concubinoe
Si uiia caro fiunl, quomodo poterit aliquis corum
suoe inquaria linea consanguineam, allerius scilicet
duxisse. Juraverat enim propinquus pertinere uni, si non pertineal alteri ?
desponsatam pro conjuge Quod mininre lieri posse credendunr est, nani uno
eani (ut asseris) in matrimonium prius [proprius
in defiincto in superstile allinitas non deletur, nec alia
Victor.] ducere sponsus; juravit etiam illam for-
copula o.onjugalis affinilatem prioris copulse solvero
nicaiione retinefe incestuosus. Ilem, infra. Apo-
potest. Sed neque alterius conjunctioiiis soboleni
stolica fulli auctorilate tibi judieando consuluimus, placet ad ipsius affinitatis prioris siqtiidcm transire
sponsam proprio sponso concedi, illi videlicet qui consorlium, pro eo quod vcrbum Domini validum
nulla coiisanguinitatio copula jungitur sibi. Quoniam est el
forte, cl ul inquiens dixit Propliela : Verbum
misericordius perjurii poena, quoe pro vitaudis cul- Dotnini manet in wlernum (Isai. XL). El alius Pro-
pis coulraliit, indulgenda est, quaru pcena perjurii pheta : Quoniam ipse dixit el facla sunt, ipse man-
cum perseverantia crimiuis vel delicti. Tribus de- davil el creala sunl; slatuil ea in smcultim el in sm-
n
nique peccator iste notatur criihinibus, perjurio, D culum smculi, prwceplum posttil el non praicribil
adulterio, incestu. Pcrjurio namque, quia quod ob- (Psal. CXLVIII).Nairr potest pcrverbum suuin al-
servare lcgaliter non potuit, sine judicio parenlum, efficere duo in carncm unani, el ma-
que praeceptum
vel- judicum temere jurare prsesumpsit. Adulterio sculum et feminain, innumeram multittidiiient
qui
quidem, quoniam alterius sponsam viverrte proximo sexus ulriusque non destitit secttni facere uiiuin,
concupivit et seduxif. Incesttt, quia conlra decrela sicut per se Veritas dixil : Non pro his tanlutn rogo,
Patrum vicinius quam liceat permiscere sanguincm sed eliam eis qui crediluri sttnt per verbum corum
pro
sanguini, non veretur. Jfem, htfra. Nosti quid sacri in me, ul unum sint, sicttt tu Pater iu me, el ego in
canones super hujuscemodi honrine decreverunt,
le, et ipsi in nobis unum sint (Joan. xvn). Si quis
videlicet si laicus, ut non promoveatur ad clerum;
ergo temerario ausu et sacrilego in defunclo quoerit
si clericus, ulterius non aseendat. vel sub altero affmilatis vocahula
CAP. 58.— Quod mulier affinilalem conlrahil cum propinquitatem,
omnibits cognatis viri sui. Ex epistola Gregorii. dissipare, vel susceplam sobolom allerius copultw
credens Iegitime sociari, propinquitatis prioris, hic
(oS,q. 10, c Fraternilalis.) Gregorius, servus ser-
vorum Dei, Yenerio CUralitano. Fraternitatis tuse negat Dei verburii validum GSSCet forte. Et qui tam
studiosse sagacitati, frater amande, quas debeo re- n facile vel tanr velociter quseril dissolvere, hic non
fero grates, quoniam quoesisli quse debuisti, jucun- credit verbum Donrini nranere in seternum. Confice
dum reddidisti me. Unde placide ad inquisila re- terram ex quatuor locis distantibus magna inlerca-
pedine, et confectam el congluiinatam finge, cu-
spondeo. Sedem apostolicam consulere decrevisti, vcl iinmeiisilalis corpus quod vo-
si mulier copula nupliali extraneo viro juncta, eo- juscunque figurse
si eo defuncto ma- Iueris, etc. (87).
gnationi ejus perlineat, cognatio — Quod nulli liceal cle propria cognationc
neat eadenr, vel si sub alio viro cognationis voca- CAP.39. uxorem ducere. Ex concilio Wormaciensi, cap. 11
bula dissoJ\anlur, vel si susceptse soboles possint (c 52).
legitime adpriorisviricognatioiiistrairsire copulam. (55, q. 5, c. In copulatione.) In copulatione fide-
Est euim verbum Domini validum et forte, esl du- lium, generationum numerum non definimus; sed
rabile, est perseverabile, est immutabile, non mo- id statuimus ut nulli liceat Gliristiano de proprix
raentaiieiiin, non transitorium. Ait autem per se- consanguinilate vel cognatione uxorem accipere,
ipsa Yeritas, quse Deus est, et Verbum Dei: Cmlum usque dum generatio recordatur, cognoscitur, aut
et terra transibunt, verba auletn tnea non transibunt memoria relinclur.
(Mattli. xxiv). Antequam Deus in earne inter bonri- . j GAP.40.— De incestuosis. Ex concilio ' Acjathensi^
nes appareret, eo inspirante dixit Adam : Quamob- cap. 61 (exconc. Epattn., c 50).
rem relinquel homo patrem et matrem suam, et adhm- (55,7.2, c. De incestis.) De incestis conjunctioni-
rebil uxori sum, et erunl duo in carne una (Gen. n). bus nil prorsus venise reservamus, nisi cunr adulle-
Cui non contradixit Dominus. Deinde eum veritas rium separationc sanaverint. Et si sanare notuerint,.
otiretur de lerra in terram (Psal. LXXXIV),et visi- anatliemalizentuf.
bilis [invisibilis] in humanitate apparuit, interro- CAT.41. — ltem, de eudem re (88).
gatum est, si licilum esset homini uxorenr relin- (55, o. 8, c. Incesluosi.) Incesluosi dum in ipso-
quere (Matth. xix). Quod prohibens fieri vetuit, deteslando alque nefando scelere manenl, 11011 intcr-
prajterquam si fornicatio sola excluserit copulam fideles Christianos, sed iiitcr gentiles aut catcchti-
maritalem. Undcprotulit statim in medium eam- menos haJieanlur, id est cum Chrislianis 11011su-
-dem ipsam sentenliam, quam ante saecula mancns mant polum nec cibtim, sed soli hoc faciant, non,
cum Patre Ycrbum inspiraverat-in Adam, ipse con- osculcntur, aut salulcntur ab eis. Scd si suis sacer-
(87) Quse sequuntur inveiiics apttd Gratiau, (88) Gratian Irilmit Aurclian. conc.
,,-6G? D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 668
dolibus inchetiientcs exslilerint; el, a lam uefando A tus. (Ibidem, c. G.) Ilsec consanguinitas dum se
scelere se segregare, atque ad publicam posniten- paulatim in propaginum ordinibus diriroens, usque
liam rcdire noluerint, intcr eos habeantur qtti ad ultiraum gradum sese subtraxerit, et propmqui-
spiritu periclilanlur immundo, vel etiam inler eos las csse desierit, tunc primum lex in matrimonii
cte quibtis per se Veritas ait: Si le non audierit, sil vinculum recipielur, et quodanrmodo revocabit fu-
libi sicttt ethnkus el publicanus (Malth, xvm). gienlem. Ideo atitem tisque ad sexlum generis gra-
El si alter eorum prseventus fuerit, alter quandiu dum consanguiniias constituta est, ul sicut in sex
vivat graviter poenileat, et sine spe conjugii maneat. sctalibus mtindi generalio et boniinis sialus finilur,
CAP.42. •—iSTealiquis fidelium acl propinqitam san- Ua propinquitas generis lot gradibus terminelur.
gtiinis sui accedat. Ex concilio Toletano xi, c. 5 , CAP.17. — Quod consnnguinitas nsqiie cd seplhnum
(Toletan. conc. -u, c. 5). genicitlum conservari clebeat. Conc. optd Theodo
Nanr el hsec salubriter prsecavenda sahcimus, ne nis villam hubilo, cap. 8.
- Nullus fidelium usque ad aflinitatis lineam, id est
quis fideUum propinquanr sangitinis sui usquequo
aflinitatis lineamenta successione generis cognoscit, usque m seplimam progeniem consanguineam suanr
iii matiimonio sibi desideret copulari quoniam scri- ducat uxoreni, vel eam quoquo motlo incesti ma-
p-tum est: Omnis Iwmo ad proximam sanguinis sni H cula polluat. Si quis vero lioc temere prsesumpse-
non accedat, ut revelet ttirpitudinem ejus (Lev. XVIII). rit, ut incestunr Jual, ac publice juxta canonicos
Et ilerum : Anima quw feceril quidpiam ex islis, pc- gradus pceniteal.
ribil de medio populi stti (ibid.). Sane quibus con- CAP.48. —Jlem cle eadem re. Ex conc Lugdunensi,
cctp. 10.
junciio illicita interdicitur, habebrml ineundi me-
lioris conjugii liberlatem. (55, q. 2 ef 5, c. Nulli.) Nulli ex propinquitaie sui
CAP. 43. — Quod mquuliter non conjungendus sit in sanguinis usque ad septimum gradum uxores du-
matrimonio vir sttis consanguineis, el uxoris. Ex cant, neque sine benedictione sacerdolis. Qui autem
dccreiis Julii papm. ante innupli erant, a sacerdote benedicti, nuberc
(35, q. 2, c. JEquuIiter.) JDqualiter vir non con- .audeanl[Gr«!iaiz. sk habet :qui autem niipturieruiit
jungitur in matrimonio consanguineis suis, et con- a sacerdote, elc.].
satrguineis uxoris suae. CAP. 49. — Item cleeadem re. Ex concilio Aurelia-
CAP.44.— Quod uiw modo parentela viri el mulieris nensi, cap. 10 (89).
in conjunctione consideranda sit. Ex concilio Maii-
licetw, cap. 3 (conc. Cabilon. n, c. 29). (55, q. 5, c Nullum.) Nullum in utroque sexu
Sane consanguinitas quoeirr proprio viro obser- permillimus ex propinquiiate sanguinis, vel uxoris,
vanda est, haec njmirunr in uxoris parentela de lege C usque in septimum generis gradum uxorenr ducere,
vel incesti macula commaculari.
nuptiarum custodienda est. et quia constat cos duos
fuisse in carne una, conrrrrunis illis utraque paren- CAP.50.—De eadem re. Ex conc Agripin, cap. 6.
tela esse credenda est, sicul scriplum est : Erunl In scplem gradibus omnia proi)inquitalum nouiina
duo in carne una (Gen. n). continenlur, ultra quos nec ahinilas invenitur, nec
CAP.'45.— Jn qtio geniculo abstinendum sit. Ex~ di- succcssio potesl amplius prorogari.
ctis Isidori (Isidor., c. 6 /. IX Etym.). CAP. 51. — Item de eadem re. Ex conc Melclemi,
Isidorus in Etymologiis suis tisqtie ad seplimam cap. 7.
generationem consanguinitatis abstinendum, et sic (55, q. 2, c De ulftnilute.) De aflinilate namque
legilirao connubio conjungendum asserttit. Inde feor sanguinis per gradus cognationis, placuit usque ad
eum fecisse, quod genealogiae seriem relexens, quo- septimam generationem observare. Nam et hsere-
usque ordinein numerandi perducere possel, eo co- ditas rerunr per legales definitiones sancit usque ad
gnationem sanguiiiis servandanr a;stimavit, sicque -septimum gradunr praetendere hseredum successio-
a 1 revocatiorrem generis et amicitise jus confrrman- nem. Non enim succederent, uisi eis de propagine
dunr, redire ad connubium sancivit, quando jam co- D cognationis deberetur. ,
gnationis ordo numerari desinit. CAP. 52. — Ut duobus vel tribus testibus lestimonia
CAP. 46. — In quo ramusculo consanguinitalis legi- dicetilibus consungninci sepurenlur. Ex conc. Iler-
tima connubia fieri possini. Ex dictis ejusdem densi, cap. 20.
(ibicl., c. 5). (53, q. 6, c. Ab isto.) Ut omnis controversia quse
(55, q. iet 5, c. Series, el c Consunguinilus.) Bea- de ecclesiasticis rcbus sit, secuiiduin divinam legem
tus Isidorus de consanguinitate sic loquitur, cujus suUduoJrusveltribustestibus terminetur
(Deut. xvn;
scries septem gradibus dirimitur, lioe modo : Filius Testis est Dominus cum dicil: Non untis ste'
xix).
ct filia quod est fraier et soror, sit ipse iruncus. - contra
alium, sed in ore ditorum vel triutn iestium
lllis seorsum sejunctis, ex radice illius trunci egre- stet omne verbum (Matlh. xvm ; JJ Cor. xm).
diunlur isli ramusculi, nepos et neptis primus, pro-
£AP. 55. — Quid faciendum sit si nemo consangui-
et
nepos pronepolis secundus, aJroepos et abneptis nilatem sacramento tirmare voliierit. Ex registio
teiiius, adnepos et adnepotis quarlus, trinepos et Ui bani papm II.
tfineplis quiiUus, ninepotis nepos, et Irineptis sex- (55, 17.6, c. Si cluo.) Convenit Trujse in Apulia
ARBOR CONSANGUINITATIS
G77 DECRETI PARS IX. — DE INCESTA COPULATIONE, ETC. blH
CAP.CO.— De incestuosis qui admoniltones sacer- A quam de fonle suscepit, vcl antc episcopnm tenuit,
dolum conlemnunt. Ex conc. Turonensi iv, cap. k. fornicalus est. Ex eodem concilio.
(25, q. 5, c. Incestuosi.) Incesluosi, parricidae, ho- Si quis fornicatus fuerit cum>-duabus sororibus,
micidae multi apud nos (prdh dolor!)'reperiuntur, vel cum noverca sua, vel cum sorore sua, vcl cum
sed aliqui ex illis sacerdolum nolunt admoniiioni- amita sua, vel cum malertera sua, velcum filiapa-
bus aurem accommodare, volenles in pristinis per- trui sui, et avunculi sui, vel cum filia amitae suse
durare eriminibus; quos oportet per ssecularis po- sive materterse suse, vel cum neple sua, vel cum
tentiae disciplinam a tam prava consuetudine.coer- commatre sua, aul filiola sua sive quam de fonte
ceri, qui per salulifera sacerdotum monitanoluerunt suseepil, vel anle cpiscopum tenuit, et si qua mu-
revocari. lier simili modo fornicata fuerit, abslineal se ab in-
CAP.66. •—Neinfra septimam generationem ccnju- gressu domus Dei annum, et eodem anno nisi Do-
giu fianl. Ex concilio apud Conflnentiam, cap. \, minicis diebus et festis solummodo pane et aqua et
eui interfuerunl Carolus el Ilenricus reges. sale utalur, arma non feral, osculum nulli praebeat,
Anno Dominicae Incarnalionis 912, apud Con- sacriflcium nisi pro viatico minime accipiat. Sex
flicentiam, jussu venerabilium principum, Caroli vi- deinde annis ingredialur quidem domum Dei, sed
delicet et Henrici, regum reverendissimorum, con- B carnibus et viuo et sicera minime utatur, nisi fe-
gregati" sunt episcopi numcro -octo Ileritnannus slis diebus. De armis vero et osculis, sive de sa-
Agrippinensis archiepiscopus, Tbiedo 'Witebur- crificio, sicut supradictum est. Postea vero duobus
gensis episcopus, Luitharius Mundanensis episco- annis quando carne vescitur, a potu omni quo ine-
pus, Doto Osneourgensis episcopus, Rihgovuu- briari polest se conlineat. Et si potum biberit, mi-
KO AVormatiensis episcopus, Rilhwius Straz- nime carne vescalur absque praecipuis festis dic-
burgensis episcopus, Unwanus Padebruuensis bus. De armis vero vel osculo et sacriflcio modum
episcopus, cum abbatibus aliisque saeri ordinis leneat jam dietum. Inde usque ad obitum suum nisi
viris quamplurimis, qui ipso cooperanteet senlen- festis diebus a carne abslineat, et tres fe-
prsediclis
tias eorum confirmante Domino Christo, iu syno- rias in omni hebdomada, et tres quadra-
legilimas
dali residenles convenlu multa ulilia, ac sanelae in anno legitime cuslodiat. De armis vero,
gesinsas
Bei Ecclesiae profutura saluberrimo traclantes con- ut
supradictum est, et nunquam aliquando conjugio
silio, inter caetera quse slaluerunl, boc maxime copuletur. Hsec eadem poenitentia imponenda est
necessarium, et instanti (proh dolor!) tempore per vcl fratrieidis vel consanguineis, nec non
parricidis
abusionem frequentissimum cognalionis inceslum, „ et fraudem et avaritiam hominem
qui sponte per
summa cautela vilanduni firmaverunf, hoc est, ne moichidum vocant [al, morth. di-
innoxium, quod
ullus Cliristianus infra seplimam geneiationem nu-
citur].
ptias copulafe praesumat. CAP. 71. — Deillo qui cum malrem habucrit nxo-
CAP. 67. — De muliere quas cum duobus fratribus
est. Ex concilio Neocaisarensi 2. rem, cum fdiuslra fornicalus fueril. Itctn ex con-
fornicata cap. cil. Moguntinensi (sub Carolo Magno, c. 56).
Mulier si duohus fratfibus nupserit, abjicialur (52, q. 7, c. Si quis.) Si quis viduam uxcrem du-
nsque ad morlem; verumtamen in exilu, propler xerit, et postea cum filiastra sua fornicalus fuerit.
inisericordiam, si promiserit quod facta incolu- seu cum duabus sororibus concubuerit, aut si qua
mishujus conjunctionis vincula dissolvat, fructum dubbus fratribus nupscril, seu cum patre et filio
pojnitentiae eonsequalur, et communio ei conce- fornicata fuerit, tales copulationes anathematizari
datur. Quod si defecerit vir aut mulier in talibus ct disjungi prsecipimus, nec unquam amplius conju-
nuptiis, difJQciliseril poenitentia in vita perma- gio copulari, sed sub magna dislriclione fieri (forte,
nenti. feriri).
CAP. CS. — De eadem re. Ex decret. Marlini, cap. CAr. 72. — De illo qui cum filiaslra ignorante for-
80 (Mart. Bra-.arens., c. 79). nicatus esl. Ex concilio apud Yermeriam, cap. k.
Si qua mulier duos fratrcs, aut si quis vir duas (55, q. 2 el 5, c. Si quis cum matre.) Si quis cum
sorores duxeril, a communione separentur, usque matre el filia fornicatus est ignoranle matre de (i-
ad mortem. Ih morte3 pro misericordia viaticum ac- lia, et filia de malre, ille nunquam accipiat uxorem,
cipiar.l.- illoevero si voluerint accipiant maritos. Si autem
C\r. 69. — De illo qui cum duabus sororibus forni- hoe scieiinl ipsa?feminae absque maritis in perpetuo
catus est, quarum una uxor fuit. Ex concilio Aure- maneaut.
liancnsi cap. 6 (Venner. c. 12).
CAP. 75. —De illo qui stupraverat quumdam, quam
(52, q. 7, c. Qui dormieril.) Qui dormierit cum ejus poslea ignorans duxit uxorem. Ex eodcm
duabus sororibus, et una ex illis antea uxor fuerit, frater
cap 5 (conc. Tribur: c. M).
neutram exipsis haheat. nec ipsi adulleri unquam (55, q. 2 et 5, c. 'Si homo.) Si homo fornicalus
conjiigio copulentur. "fuerit cum muliere, et fraler ejus nesciens eamdem
CAP. 70. — De illo qui cum duabus sororibus, cum duxerit uxorem, fralereo quod fratri crimencelave-
novercu, vel cuni sorore, sua, vcl cum amita, vel rit, poeniteat, et post poenitentiam nubal. Mulier au-
materlera sua, vel filia patrui, vel avunculi sui,
vel cum fdia amita; vel materterce sum, vcl cum tem usque ad morlem poeniteat, et sine spe conjugii
nevte sita, vel cum commatre sua, vel cum filiota maneat.
079 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI -GSO
CAP. ~i. — De eadem re. Ex eodem concilio, A citur, ubi sciiptum est • Non mocchabcris (Exod.
cap. G. xx ), quanlo magis cum cognata vel cum. conjuge,
Si frater cum muliere fornicatus fuerit, et frafer seu coneubina cognati? Ilinc in Levitico scriplum
nescicns r.um eadem coneubuerit, mulier diebus esl : Si mocchatus fuerit quis cum uxore allerius,
vitae susc poeniteal; post poenitentiam autem frater morle moiiuntur et mmchuset adullera. Qui dormie-
ignarus sccleris conjugium accipiat si vult. ril cum noverca sua el cum nuru sua, et qui filiam
CAP. 75. — De eadem re. Ex concilio Maliscensi, et matrem duxerit, et qui acceperit sororem suam,
cap. 5. u morle morianlur (Levit. xx). Si enim in Iege turpi-
Item judicatum esl quemdam stuprasse quamdam tudinem incestus morlis senlentia vindicare
jussit,
feminam, quam postea fralcr ejus aceepil uxorem. in Evangelio ubi summa justitia est, in-
Statucrunt eum qui stupravil cl a se slupratam fra- quomodo cestuosus peccali poenitentiam evadel ? Unde Apo-
tri celavit, quia geminavit peccalum, poenitenlia di- stoltis : Irriiam
slrictiori castigandum, conjugium tale dissolvi opor- miseralionc sub qui feceril legem Moysi, si sine ulla
duobus vel iribus tcstibus moritur,
lere, ct raulieri quidem nunquam dari polestalem
quanlo magis putalisdeteriora mererisuppliciaquiFi-
nubendi; illis aulem pro misericordia conjugium lium Dej conculcavcrit, el
sed cum sanguinem lestamenli polln-
indulgere, poenilenlia. " lumduxerit, inquo sanclificalus est, elSpiriiui
CAP. 76. — De muliere cum qua el pater el filius contumeliam gratia;
fornicali suni. Ex concilio Triburiensi (c. io). feccrit? (Ilebr. x.) Igitur Theodorus
eum qui inceslum fecerif, 12 annos poeni-
(~i, q. I el% c Quidam.) Quidam fornicatus est judicavif,
cinn q-jindammulierc, poslea filius nesciens palris lere debere, alii 10, alii 7. Sed nos priscorura Pa-
factum slupravit eamdem. Quod cum paler icsci- trum vestigia sequentes, his solis spatium poeniten-
tise lempercnius, qui devote et cum lacrymis pceni-
sceret, de se fllioque confessus est. Statucrunt me-
lius esse ut laliter lapsis cum digna poeniientia, le- tentiam egerint, csctcri definilum lemous obser-
vent.
gilima permittantur conjugia quam forte deterius
Fornicaria autem sine ma- CAP. 80. — De eadem re. Ex concil. apud Verme-
delinquant. spe eonjugii riam , cap. k (Magunt. sub Carolo Magno.
neat. c. 55).
CAP.77. — De illo qui cum uxore, malre, et filiastra (50, q. 1, c. Si quis fniaslrum.) Si quis filias(f.'um
fornicatus esl. Ex concilio Maguntiensi (sub
c. aul filiaslram suam ante episeopum ad conlirmalio-
LeonelV, 29).
nem tenuerit, separelur ab uxore sua, et aliam nun-
(52, q. 7, c. Si quis.) Si quis viduam uxorem
simililer et mulier.
duxeril, et poslca cum filiaslra fuerit fornicafcus, qunm accipiat;
seu cum duabus sororibus, aul si qua cum duobus C CAP.81. — De illis qui infanles suos suscipiunl a
fralribus, seu cum patre et lilio, si quis rclictam baplismo ut separenlur a conjugibus. Ex concil.
Cabilonensi, cap. io (cone. Cabiton. n sub Caroio
fratris, si quis neptem, aul novercam, aut nu- Magno, c. 51).
rum, autconsobrinam, aut filiam avunculi, aut ejus (50, q. 1, c. Diclum est.) Diclum etiam nobis est
relictam, aut privignam pollucril, eos disjungi, ct , quasdam fcminas desidiose, quasdam vero fraadu-
ulterius nunquam conjugio copulari prseeipimus. lenter, ut.a viris suis separentur, proprios fiiios
CAP.78. — De illo conjugalo qui cum filia maicrlcrx coram episeopis ad confirmandum tenuisse. Undc
sua!, vel avunculi, vel amila:, vel palrui fomicatvs nos dignum duximus ul si qua mulier filium sifum
fuerit. Ex concilio Triburiensi (Pwnil. Rom. tit. ni, desidiaaul fraude
c. 15). aliqua coram episcopo teniieril ad
Interrogatum est si quis cum filia malerlcrae suae confirmandum, proptcr fallaciam suam aul propler
vcl ainitse vel avunculi vcl palrui sui concubuerit, fraudcm, quandiu vivat poenilenliain agat, a viro
si conjugatus fuerit, liccatnc illi ullerius uti conju- tamen suo non separctur.
gio, aut non conjugato uxorem accipere. Juslum CAP. 82. — De eadem re. Ilem ex conc. Magun-
esset, sicut aliqua staluia priorum babentur, ut in liensi, cap. 20, in claustro Sancli Albani habito,
perpetuum lales a conjugio abslineant. Visum est prmsenle Ludovico imperatore.
liumanse fragililalis intuilu, ut post pojnitenliam (50, q. I, c. De eo quod.) De eo quod interro-
non quidem penitus priventur conjugio, durissime gasli, si ille qui liliolam suam duxit uxorem, et de
lamen tani immanis fornicalio vindicetur. Sicut eo qui concubuit cum commatre sua spirituali, et de
sanctus papa Nicolaus et alii Romani pontilices eo qui iilium suum baplizavit, et cujus uxor eum
staluerunt, ne forte desperati multiplicius pec- de fonte suscepil, ea ratione ut dissidium conjugii
cent. fteret, si postea in tali copulatione permanere pos-
CAP.79. — De palre et filio, de avunculo el nepoie, senl; de lalibus sic respondendum est: Si filiolam
si cum una muliere fomicati fuerint. Ex concilio aut commatrem suam spiritualem c»iquis in conju-
Magunliensi, cap. 5. gio duxerit, separandos eos esse judicamus, et gravi
Interrogalum est si pater et filius, vel s; duo fra- poenitentia plectendos. Si aulem conjuges legltimi
ires, vel si avunculus et nepos cum una muliere unus aut ambo ex indusfria fecerint, ul filium suum
fornicali sint, quid indc faciendum sil. Manifestum de fonte suscipiant ut dissidium fiat, tale consilium
est quod gravi vindicta pleclendum esl, quod grave damus : Si innupti manere voluerint, bonum est;
facinus esse reperilur. Oimifcenim moechia hitcrdi- sin autem, gravis poenitenlia insidiatori injungalur^
581 DECRETI PARS IX. -- DE INCESTA COPULATIONE, ETC. 68S
et simul maneant. Et si supervixerit prssvaricalor A inter eos orare qui spiritu periclitantur immundo.
— De illis qui cum pecudibus fornicantur.
conjugii, acerrima poenitentia multelur, et sirie spe CAP. 90.
Ex Pamitentiali Theodori (c. 17).
conjugii maueat.
CAP.85.—De eadem rc. Ex concil. Triburiensi, cap. 8 Qui eum pecude peccat,«quidam judicaut annos
(Mogunt. sub Car. Mag. c. 55J. 10, quidam 7, quidam duos [tres], quidam centum
NuIIus proprium filium aut liliam a fonte bapli- dies, juxla qualilalem personae, poeniteat.
smatis suscipiat, nec iiliolam ncc commatrem ducat GAP. 9J. — Item de quadrupedum fomicatoribus.
Ex Romano Pamitenliali.
uxorem, nee illain cujus filium [autfiliam, orig.] ad
coufirmationem anle episcopum tenuerit. Ubi autem Si invenli fuerint qui cum quadrupedibus, vel
faetum fuerit, separcntur. masculisconlra naturam peccant, dura el districfa
CAP. 8i. — De eadem re. Ex concilio Maguniiensi, poenifentia coercendi sunl. Quapropfer episcopi vel
cap. S. presbyteri a quibus judicium poenileiitiae injungitur,
Qtiam detestabile et exsecrabile SGelussit unicui- conentur omnibus modis hoc malum radicilus
que Chrisliano filiolam suam stuprare, teslalur san- abscidere.
clus Gregorius papa in Dialogis suis (Ub. iv, c. 52), CAP. 92. — De illis qui fornicantur sicut Sodomilce.
ubi refert quemdam hominem polluisse flliolam "i Ex Posnitentiali Theoderi (c. 18).
suam. Et quia neglexitpoenitentiam agere, subilo Qui fornicatus fuerit sicut Sodomitae, si servus
miserabili morbo rorreplus exspiravit,etsepullo non est, scopis castigabitur et 2 annos poeniteat : si
solum eorpus, sed eliam omne sepulcrum ignis in- liber est conjugalus, 10 annos; si privatus, septem
visibilis consumpsil; annos poeniteat. Pner 100 dies, si in consuetudine
CAP.85. — De mulieribus quce aliquo moliminc inter est; laicus conjugatus, si "in consuetudine habet,
se fornicantur. Ex Pmnitentiali Theodori (Poinit. 15 annos poeniteat. Si ex ordinibus est et in con-
Rom. til. ni, c. 15). suetudine habet, degradatus, ul laicus poenileat. Qni
Mulier quocunque molimine, aut jn se ipsa, aut aulem cuni fratre naturali foniieatus fuerit, periam
cum altera fornicans, duos annos poeniteat. sordidam commistionem, ab omni cai*ne se absti-
CAP. 86. — De"sanclimonialibus, si inter se forni- neaf, vel [et]15annos pceniteat; si clericus est, am-
centur. Deeodem' debet.
plius pelli
Si sanctimonialis cum alia sanctimoniali per ali- — De clericis vel monachis si fuerint ma-
CAP.95.
quod machinamentum fornicatse fuerinl, 7 annos sculorum insectatores, Ex dictis Basilii.
pdeniteant. Clericus vel monaehus ut parvulorum insectator,
CAP.87. — De muliere quce cum altera fornicata vel qui osculo vel aliqua .occasione lurpi deprehen-
fuerit. Ex concilio Ancyrano, cap. 8.. '
Q
Mulier si cum muliere fornicata fuerit, duos' sus fuerit, publice verberetur, et comam amittat,
annos poeniteat. Sic et illa quae semen viri sui mi- decalvatusque turpiler sputamentis oblinitus in
scet cibo, ut inde plus ejus accipiat amorem, poeni- facie, \inculisque arclatus ferreis, carcerali 6 men-
teat. sibus angustia macerelur, el triduo per hebdoma-
CAP.88.—Deillis qui irrationabiliter versantun. Ex das singulas ex pane hordeaeeo ad vesperam refi-
concilio Ancyiano, cap. 15. ciatur. Post hsec aliis 6 mensibus sub senioris spi-
De his qsri irrationabiliter versati sunt sive ver- ritualis custodia - segregata in curticula degens,
sautur,id est, qui cum pecoribus et masculis se co- operi manuum et oralioni sit intentus, vigiliis et
inquinaverint, quotquot ante 20 setatis suae annum fletibus subjectus, et suh custodia semper duortim
tale crimen commiserint, 15 annis exactis in poeni- fratrum spirilualium ambulet, nulla privata lo-
tenlia, comcnunionem mereantur orationum. Deinde eutione vel consilio deinceps juvenibus conjun-
quinquennio in hac communione durantes, tunc de- gendus.
mum oblalionis sacramenfa contingant. Discutiatur CAP. 9i. — De eadem re. Ex diciis Isidori.
autem et vita eorum, qualis tempore poenitudinis SI quis cx juvenibus, vel aliqua suspiciosa per-
exstiterit, et ita misericordiam consequantur. Quod sona cum parvulis jocalus fucril, diuturna pceni-
si inexplebiliter his hoesere criminibus, ad agendam tentia maceretui'.
poeaitentiam prolixius tempus insumant. Quotquot CAP. 95. — De eadem re. Ex diciis ejusdem.
aulem post 20 annos setatis uxores babenles in hoc Si deprehensus fuerit aliquis frater ludere ctim
peceato prolapsi sunt, 25 annos poenilentiam agen- pueris , et habere amicitias- seialis infirmae , ter-
tes ad orationis communlonem fecipiantur. In qua tio commoneatur ul memor sit honestatis, alque
quinqueunio perdurantes, lunc oblalionis sacra- timoris Dei; si non cessaverit, severissime corri-
menla percipiant. Quod si qui et uxores habeutes, piatur.
et iraascendentes quinquagesimum annum aetatis
CAP.96. — J)e eo qm spirilucitem naoet compctrem,
iia deiiquerint, ad exlremum vilse communioiiis cujus uxor commater non esl, et eo'defunclo,'si cjvs
gratiam consequantur. viduam possit ducere uxorem. Ex concilio Tribu-
GiP. 89. — De eadem re. Ex eoden concilio, riensi,-cap. i"l, cui interfuit lex Arnulphus. .
cap. 16. (50, q. i, c. Qui spiriiualem.) Qui spiritualem
Eos qui irrationabiliter vixerint, et lep;a injusti habet compatrem , cujus filium de lavacro sacri
criminis alios polluerint, praecepit sancla synodus fontis accepit, et ejiis uxor commater non est, li-
PATROL. CLXI. 22
GS5 - D. IVOXIS CARNOTENSIS EPISCOPI C81
ceat ei, defuneto compatre suoi ejus viduam ducefi \ spiritu foinicalionis. Ex diclis Paphnulii cre-
milai (in Yitis Patrmn).
in uxorein si millam habent consanguinilatis pro-
Quid enim? Nunquid non possunt con- Quidam frater molestiam suslinebat a spiritu for-
pinquitatem. nicalionis. Abiit autem ad probalissimum senio-
jungi, quos nulla proximitas carnalis, vel in id ge-
neratio secernit spiritualis? rem, et precabatur eum dicens : « Pone tibi sollici-
tudinem, beatissime Pater, et oia pro me, quia
CAP.97. — Utrum quis filiam spiritualis commatri; graviter impugnat me passio fornicationis. » llaec
suce uxorcm ducere possit. Ex eodem concilio
cum audisset senior, orabal inlente diebus ae no-
, cap. 48.
definimus, ctibus, pro eo deprecans Ddmininiisericordiam. Ite-
fflud etram nec canonica instiXutione
rum aulem veniebat idem fraler, et rogahat senio-
nec htterdictione aliqua rcfulainus, sed propter eo;
rem ut magis, inlentius pro eo oraret. Similiter au-
qui diverse de eo sentiunt, hoc loco allquid comme- tem cum omni sollicitudine beatus senior intenlius
moramus. Si quis suse spiritualis commatris filiair. orahat pro eo. Frequenter aulem venientem ad se
fortuito, et ita contingente rerum casu in conjugiun: monachum videns senior et deprecantem se ut ora-
duxerit, (consilio .maluriori servato) habeat, atquc ret, valde contristatus admirabatur quia non exau-
honesle legitimo corijugio operam det.
U diret Dominus oraliones ejus. Eadem autem nocle
CAP.98. — De quodam qui sumn fiiiolam spiritua- revelavit ei Dominus, quffi cirea illum monachum
lem constnpraveral. Ex lib. Dialogorum Gregorii erant, negligenliae et ignavise resolutionem, el de-
{lib. iv, c. 52). leelationes forte eorporeas cordis ejus. Ita autem
Terribile etiam quiddam in Yalerise provincia oslensum est saneto seniori: Vidit scdentem illum
'contigisse vir venerabilis Maximianus Syracusanus monaclmin, et spiritum fomicationis In diversis
episcopus, qui diu in bac urbe meo monasterio prae- mulierum formis ante illum ludentem, et ipsum
fuit,narrareconsuevitdicensu i Quidameurialisillic, condelectari. Yidebat et angelum Domini astantem
sacratissimo paschali Sabbato, juvenculam cujus- el indignantem graviter conlra eumdem fratrem,
dam filiam in baptismate suscepit. Qui post jeju- qufa non surgebat neque proslernebat se in oratio-
i-ium domum reversus, multo vino inehriatus, eam- nibus ad Dominum, scd magis deleclabalur' in co-
dem flliolam suam secum manere petiit, eamque gitationibus suis. Haec ergo oslensa sunt per reve-
nocle illa (quod dictu nefas esl!) perdidit. Cumque Iationem sancto seniori. Cognovit auleni quia culpa
mane facto survexisset, reus cogitare coepit ut ad erat et negligentia illius monachi, ul non exaudi-
balneuai pergeret, ac si aqua balnei lavaret macu- , rentur orationes ejus. Et tunc dixit ei senior:«Quia
iam peccati. Perrexit igitur, lavit, ccepit trepidate tua culpa est, fraler, qui condelectaris cogitationi-
ecclesiam ingredi, sed si tanlo die non iret ad ec- bus malis; impossibile est enim discedere a te spiri-
clesiam, erubescebat homines; sin vero iret, per- tum fornicalionis immundum, aliis orantibus et
timescebat judicium Dei. Yicit itaque humana vere- Deum pro le deprecantibus, nisi et tu ipse laborem
.cundia, perrexil ad ecclesiam, sed tremebundus et assumas jejuniis , et orationibus el "vigiliis multis,
,-pavens stare crepit, atque per singula momenta su- cum ^emitu deprecans, ut misericordiam suasi et
spectus qua hora immundo spirilui traderetur, et adjutorium det gratiaesuse, prsebealque tibi Dcmi-
csramomnipopulo vexaretur. Cumque vehementer niis Christus ut possis resislere malis "cogitalioni-
. limeret, ei in illa missarum celebritate quasi ad- bus. Nam el medici qui corporibus hominum medi-
'versLnihil contigit, qui laelus exiit, et die altero ec- camenta conficiunt et adhibent, quamvis omnia cum
elesiam jam securus intravit; factumque est ulper summa diligentia faeiant, verumtamen si ille qui
sex continuos dies laetus ac securus procederet, infirmatur non se abstineat a noxiis cibis, vel de
aestimans quod ejus scelus Dominus aut non vidis- aliis quse solent laedere infirmiiates, nihil ei proficit
set, aut visum misericordiler dimisisset; dic autem cura et diligenlia et sollicitudo medicorum. Simlli-
•sgptimo, subita morle defunclus esL Cumque sepul- ) tcr etiam et in animse languoribus eveniet, licel cuin
sturae traditus fuisset.per longum tempus cunctis vf- omni intenlione et ex loto corde sancti Patres, qui
.dentibus de .sepulcro ejus llamma exiit, et landiu sunl medici spirituales', exorent misericordiam
ossa ejus coneremavit quousque omne sepulcrum Christi Salvatoris nostri pro eis, qui orationibus
consumpsit, et terra quse in tumulo colleeta ftierat eorum se poslulant adjuvari, nisi et ipsi cum omni
defossa videretur. ^uod videlicet omnipotens Deus intentione meulis tam in orationibus, quam in omni
faciensj ostendil quid ejus anima perlulit iu occulto, opere spirituali, quae Deo placita sunl faciaut, non
jcajus etiam corpus ante humanos oculos Uamma eis proticient orationes eorum. J
^consumpsit. Qua in re quoque nobis bsec audienti- CAP. 100.—De sponsa fmlris, si frater eam moia-
.biis exemplum formidinis dare dignatusest, quate- verit. Ex conc. Triburiensi cap. 10, cui interfuit
nus ex hae ^consideratione eolligamus, quid anima rex Arnulplms (c. 41).
vivens ac sentiens pro teatu suo patitur, si tanto (52, q'.% c.Quidam.) Quidam desponsavituxorem
ignis supplicio etiam insensibilia ossa concre- et dota\it, et cum ea coirenon potuit; quam fraler
iinaiitur. > ejus clanculo corrupit, et gravidam reddidit: decre-
liip. 99. —•De quodam fraire qui impuqnabatur a tnm est ul, quamvis nupia esse non potuerit legi-
RO« mrrniTTi I>AP.S i\ • - W. IAT.ESTA CQPULATIONE.-ETC, 680
limo \iro, desponsalam lamen fralvi.fraier habere A cllus est in conjugio, sicul illicilus in adulterio.
ni}ii possit, sedmoechus et moeeha fornicationis qui- Gontraiialurain vero &emperillieilus et procul dubio
dem pcenam sustineant; licila vero eis conjugia non flagitiosior alque turpior, qucm sanclus Apostolus
negentur. et in feminis et in masculis argucbat {Rom. 1),
CVP. 101. — Si quis de uno in alium transmigrat damnabil.ores \olens intelligi, quam si in usu
episcopatum, el cbnsangnin?am suam pollucrit, vel naturalr vei adulterando vel fornica.ndo peeca-
aliquod crimen capitale commiseril. Ex eodeui rent.
concitio, cap. 42.
Si quis de ano in alium oinnino iransmigral epi- CAP. 107.—De paznilentxa eorum qui commisticne
animalis peccaverint. Canones Martini ad iaicos
scopatum, et si (quod absii!) contingat eum filiam (ex lib. capilul. synod. Gracar. Marlin. Bracarens.
sororis siise, amitse, aut materlerae, aut avunculi, episc. c.8I).
vel patrui poliuere, aut aliquod crimen capitale Si quis ante 20tmnos in cujuslibet animalis com-
commitiere, episcopus in cujiis lunc dioecesi com- mistione peccavcrit, 15 annis in humilitate subja-
moraturet tali criminatur scelere, habeat jus ct po- eeatad ecclesiaejanuam, et post hos aliis quinqne
iestalem secundum canonicam auetoritatem el no- annis in orationis communione receptus, poeniten-
slram synodalem institutionem fiagitiosum coercere, tiam agat et sic sacramenti graliam peusipiat. In-
et ad poenitentiam emollire. Per'quem.enlm melius R terrogentur autem alii deeo qualem vitsm iu
pceni-
rei veritas ventilatur quam per illum sub quo habi- lentia egerit, et sic misericordiam ,communionis
tat, et habitare desiderat? eonsequalur. Si quis autem posl 20 annos habens
C\p. 102.-—Demulieribus qucc, absente marito, con- uxoreni huic peccato irrueril, 25 annos humilitati
ceperint. Ex concilio Elibertino, cap. 5 {cap. (33). et annis orationi lantum coiumu-
Si quamulierperadulterium,absentemarito, con- subj'aceat, quinque
faciiius \ix in nicans, postea recipiat sacramentum. Quod si et
ceperit, idque post «eciderit, plaeuit hai;.c mcusuram aliquis transgiessus fuerit, sacra-
fine dandam esse communiouem, eo quod gcmina- mentum in
exitu consequalur.
verit scelus. \ Ex concil. Ilerdensi, cap. 2.) Dc illis
Hiulieribus quae male conceptos ex adulterio fetus, CAP, 108,—Quare pecus Immana commislione pollu-
tum jussum sil -inierfici. Qumstionum Augustini
vcl editos secafe siuduerinl, vel "in ventre matrum super Levilicum cap.H(cj. ~i,sup.\xc. Levit.).
poiionibus aliquibus eonsumpserint,-in utroque sexu Mulier quse accesserlt ad omne pecus, ascendi ah
adulteris post 7 annorum curricula communio tri- eo : interficietis mulierem, el peous morte inoria-
buatur, ita tamen ul omni ternpor&vilae.suse fletibus ter,rei enimsinit.Qtiserfturquomodo sitrcum pecus,
ct humilitali insistant. CHII sit irralionabile nec ullo modo capax legis?
CAP. 105. — De mulieribns quai parlus suos occulte Item, ibid. post aliquot versus. Pecora inde creden-
inlerficinnL Ex concilio Arelalensi, cap, 6. dum est jussa interfici, quia tali ilagitio contami-
Muliercs qusedam, ul audivimus, quae ex fornica-
facti memoriam.
lione concipienies, melucnles ne scelus quod oc- nata, indignam refiicant
eulte perpetraverunt manifestum iieret, infantes CAP. 109. — De stupmtoribus puerorum. Eliberi-
lanum conc, cap, 71.
qitos pepererunt occiderunt, et terrse congerie opc-
ut in in Stupratoribus puerorum, nec in fiiie dandam esse
ruerunt, aquas projicerent [aut aquas pro- communionem censuimus.
jcceruntj. Quod quantum nefas sit, «anones Ancy- CAP.
raui(c.20), Eliberltani (c.C5), atque Ilerdensis (c. 2), ' 110.—Quod naturalis usus venialis estin uxore
concilii tesles sunt. His itaque vix In fine dandain propria, uli in atiena vei meretriie damnabitis.
Augustinus, De bono -conjugdli (cap. 8).
csse communionem decernunl; sed humanius tra-
Pejus est alienum matrimonium violare, quam
ctantes, post decennem poenitentiam tales placuit raeretrici adhaerere.
ad commuuionem rccipi. Ilem, ibidem. Pejus est cum
aliena more concurnbere. Item,
d\f>. 104.—De eadem re. Ex eodemconcilio, cap. 10. matre, quam cum
c. 8. Qusedam necessaria sunt propler sapien-.
Si qui ii.fai.lem oppresserint, tres annos pocni- ibid.,
liam, sicut doctrina; qusedam proptersalutem, sicut'
teant, unum ex bis in pane et aqua. Si clericus fuc- Q cibus et et somnus; qusedam propter amici-
uuum ex his et potus
fit, 4, annos, in.pane aqua.
105. — De his conlra naturam Au- tiam, sicul nuptiae et concubitus. Ilinc enim sublistit
CAP. qui peccant.
gusthius, Conjessionum lib. m, cap. 8. propagatio generis humani,' in quo soeietas amiea-
bliis magnum bonum est. His itaque bonis ouas
(52, q. 7, c. Flagilia.) Flagitia quae sunt contra
naturam ubique ac semper jepudianda atque pu- propter aliud neccssaria sunt, qui non ad hoc utitur
nienda sunt, quaiia Sodomilarum fuerunt. Quae si propler quod Instituta sunt, peccat ajias venialiter,
omnes gentes facerent, eodem criminis reatu divina alias damnahiliter. Quisquis vero iis propter hoc
utitur propter quod data,sunl,bene facit. Item, ibid.
lege lenerentur, quse non sic fccit hcmines ut se illo
uterentur modo ; violatur quippe ipsa societas quse ll.-Cum natufalis usus quando prolabitur ultra
fum Deo nobis esse debet, cum eadem natura, cu- pacta nuptialia, id est ultra propagandi necessita-
jus ipse auctor est, libidinis perversitale polluitur. lenr, venialissit in uxore, in merctrice damnabilis;
CAP.-106.—Quod gravius sit conlrq naturam peccare istequidem eontra [qui est contra, etc., orig.] -nalu-
quam adutterare. Aztguslinus,ConlraJulianum, lib. v. ram exsecrabiiiter fit in meretrice, sed exsecrabiliuse
(52, q. 7, c. Usus natnralis.) Usus naturalis et li- ad utendum concessis ctiam cum modus exceditus-;
«87 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPl 6S8
longc sit (olcrabilius quam in eis quse concessa non A gravius delictum devitelur. Ecee enim bot filias
sunl, vcl unus vel rarus excessus. Et ideo in re suas incestui tra^ere voluif, ne majus peecatmr:
concessa immoderatio conjngis, ne in rem non con- conlra naturam in viros commilleretur (Gen. xix).
cessam libido prorumpat, loleranda esl. Hinc est Sed hoc pciturbato animo dare debenms. Ne-
cliam quod longe minus peccat quamlibel assiduus sciens enim quid ageret, vel quomodo hospitcs
aJ uxorem, quam vel rarissimus ad fornieationem. quos bomines putabat, liberaret, boc egisse cre-
Ciini vero vir membro mulieris non ad hoc conccsso dendus est.
uti voluerit, lurpior est u.vor, si in se, quam si in CAP. 115. — Quod mimts est secundum naluram
alia fieri permiseril. coire qnam contra naluram delinquere. Ambio-
sius in lib. i De Abraham, cap G.
€AP. 111.—De polluiionibns qum varia ex c.ausa eve-
niunt. Bcda in Hisloria Angtomm lib. i (Bcda, (52, q. 7, c. Offerebat.) Offerebal sanctus Lot
c. 27, tib. I Hist. eccl.). Gregorius respondit Au- fiiiarum pudorem, nam et si illa quoque impurilas
gusiino (in calce regislri, c. 11) flagiliosa eral, lamen minus erat secundum natu-
(Disl. 6, c. Testamenium, part. i.) Aliquando ex ram coife, quam adversus naluram delinquere.
•crapula, aliquando ex naturse superfluitate vel infir- CAP.116. — Quod Lot de ebrietate polius quain de
mitate, aliquando ex cogitalione conlingit pollutio. inceslu culpandus &it.*Aiignsiinns,Contra Faustuin
"Et quidein cum ex naturse siipeifhiiiale vel infirmi- B (lib. xxn, c. 44).
4ate evcnerit, omnimodo illtisio non esl limenda, lnebriaverunt Lol filiae ejus, el se nescienti mi-
xjuia hanc animus neseiens pertulisse magis dolen- seuerunl (Gen. xix). Quapropler culpandus est qui-
•dusestquam fecisse. Cum vero ullra modumappe- dem, non famen quantum ille inceslus, sed quan-
litus gulae in sumendis alimentis rapitur, alque lum merctur illa ebrielas.
idcirco bumorum receptacula gr.svanlur, liabel CAP.117. •—Quod Lol prosiitucre volebat fitias suas
exinde animus aliquem reatum, non lainen usque potins perturbutione quam dispcnsaiione. Augitsti-
ad prohibilionem percipiendi sacri mysterii, vel nus lib. Qnmstionum super Genesim, cap. 42.
missarum solemnia celebranda, cum fortasse aut Quod ait Sodomitis Lot: Snnl mihi duas fiiim qitm
festus dies exigil, aut exhibere ministerium (pro eo nondnm noverunl viros, producam illas ad vos, uti-
mini illis, sicul placuerit vobis, tantum in viros iklos
quodsacerdos alius inlocodeesl) ipsa necessitas com-
ne faciatis iniquum (Gen. xix): quoniam proslituorc
jiellit. Nam si adsunt alii, qui implere ministeriuni
valeant, illusio per crapulam facta a percepiione volebat filias suas hac compensaiione, ut viii hos»i-
sacri mysterii prohibere non debet, sed ab immola- tes ejus nihil a Sodomitis tale paterentur, uiriim al-
iione sacri niysterii abslinere (ul arbitror) humilitcr t^ mitlenda sil.compensatio iiagiliorum vel quorurei-
debet. Item, ibid. paulo posl. Si ex turpi cogitatione cunque peccatorum, ut nos faciamus mali aliquid,
ne alius gravius malum facial, an polius pe:iurbar
vigilantis orilur illusio in mente dormienlis, palet
animse suus reatus. Videi enim a qua radice inqui- tioni Lot, non consilio tribuendum sit, qtiia hoe.
natio illa proeesserit; qu;e quod cogitavil sciens, dixerit merito quseritur; et nimirum peiiculosissime
hoc perlulit nesciens. admitlitur hsec componsatio. Si autem perturbationi
CAP.112. — De eodem. Isidorus. SenteiViarum libro humanae tidbuitur, et menti tanto malo permolai
primo (Isidor. c. 6 /. HI De summo bono). nullo modo imitanda^st.
(Dist. 6, c. Non esl peccatum, part. i.) Non rst CAP. 118.—De eodcm. Ibidem, cap.H.
peccatum quando nolentes imaginibus noclurnis il- Intelligamus non pro auctoritate habendum quod
ludimur, sed tunc est peccatum, si anlcquam illu- dixit Lol de turpitudine (iliarum.
•damur, cogitalionis affectibus prsevenimur. Luxu- CAP.119. — Ne quis menslrualw mulieri tuisceaiur.
riae quippe imagines quas in verilalegessimus,sacpe Clemens Julio el Juliano.
dormientibus in animo apparent, sed innoxiae, si Observet unusquisque ne menslrualse mulieri
non concupiscendo occurrunt. Qui nocturna illu- misceafur; hoc enim exsecrabile dicit lex Dei
sione polluitur, quamvis extra memoriam turpium (Lev. xvm).
" CAP. 120. — Quod
.cogitationum sese perscnliat inquinatum , tameu conceptus menslrualm mulieris
hoc ut tentaretur culpae suse tribuat, suamque im- muttis modis corrumpilur. Auguslinus - super Ge-
nesiin ad litteram, lib. x, cap. 7 (c. 17).
jnunditiam slalim fletibus (ergat.
Quod est: Puer erum ingeniosus, et sum
.Ar. 115. — Item de eodem. Ex Vita S. Dioscori. sorlitns scriplum aniinam bonam (Sap.xui), videlicet expa-
S. Dioscorus dicebal.
."Siabsque mulierum pbanlasia pollutio veniat, terno ingenio vel corporali temperamento; deinde
iion essepeccatum. Ingenitus enim humor in cor- cum essem magis bonus veni ad corpus coinquinatum
vel a cruore men-
/--fiore, ubi propria repleverit conceptacula, suis ne- (ibid.): coinquinatum videlicet;
-cesse est mealibus egeratur, et ideo non trahitur struo (dieuntur enim ex hoc ingenia gravari), vel a
•ad peccatum. contaminatione adulterina.
CAP. 114. — Vtrum minus peccalum sil permil- CAP.121.— De eodem. Hieronymus super Ezechie-
lendum ut gravius evitetur. Uaymo,-super Ge- km, lib. vi, in capul xvn; (in medio).
.nesim. Per singulos menses gravia alque torpentia mu-
.Quseri solet utrtim haec compensatio fieri debeat, lierum corpora immundi sanguinis effusione rele-
®1 videlicel minus peccatum fleri permittamus, ut vantur. Quo iempore si vir coierit cum imiliere, di- •
68S DECRETl PARS X. — DE IIOMICIDIIS, ETC. G90
cantui concepti fetus secum vilium seminis traliere, A ganda cst anie pmnam. Gregorius Joanni vpiscopo
ila ut leprosi el clephautiosi ex hac conceplione na- Panormitano (Regist.,lib. xi, epist. 62).
scantur et feda in utroque sexu corpora, parvitate Quia sunt culpae in quibus culpa est relaxare
vel enormitale membrorum sanilas [sanies orig.) vindietam, quaerenda semper est veritas, ul inquiri
eoiTupta degeneret. Prsecipitur ergo viiis utnon so- valeal utrum accusalum noxa .condemnet, an a
Ium in alienis mulieribus, sed in suis quoque qui- poena innocentia patefacta subducat. (Auguslinus, De
bus videntur lege conjungi, certa concubitus norint verbis Domini, iit. xi. jn Evang. Matth., serm. 16.)
tcmpora, quando «jcundum, quando ab uxoribus Sunl homines adulteri in domibus suis, in se-
sit abstinendura. Item. Caveat uxor ne desiderio vi- creto peccant, aliquando nobis produntur ab uxori-
cta coeuudi celet \irum, et maritus ne vim faciat hus suis, plerumque zelanlibus, aliquando niarito-
uxori, putans omni tempore sibi subjectam esse de- rum salutem quserentibus; nos non prodimus palam,
bere conjugii voluntatem. sed in secreto arguimus. Ubi conligit malum ,
CAP.122.-—'Nenimis aspera alicui injungatur pmni- ibi morialtir malum ; nonlamen vulnus illud negli-
tenlia. Gregorius Domiliam meiiopoiitt.no (I. 11 gimus.
regist., c. 101, ep. 62). CAP, 127. — Ut vir nolcnle uxore non conlineal.
Qui culpam jplangunt luxuriae, et voluptatem car- JJ Augustinus super psalmum CXLIX(88).
nis in dolorem vertunf, a magislris sentire non de- (55, q. 5, c. Si dicat.) Si dicatvir : Continerejam
bent asperitatem disciplinae, neipse humani generis volo, nolo jam uxoreni, non potest. Quid si tu vis
Redemptor minus ametur, si pro eoanima plus quam et ffilanon vult? Nunquid per continenliam tuam
tlebel atterilur. debet ilia fieri fornicaria? Si alii nupserit" te
CAP. 125. — Non essc culpam inordinaium motum vivo, adultera erit. Non -vult luli luero Deus tale
membrorum sine consensu. Auguslinus, De civilate damnum compensare. Redde debilum, el sl non
Dei, lib. l, cap. 25. Pro sanclificatione perfecta Deus libi
Si concupiscentiaiis inobedientia, quae adhuc in exigil, redde.
si non quod tibi debetur exigis.sed red-
ihembris moribundis habilat, praeter nostrae volun- compulabit,
debetur uxori.
talis legem quasi sua lege movelur, si absque culpa dis quod —
est in corpore dormienlis, quanto magis absque CAP. 128. Quid sil abuti uxore. Avguslinus ad
Valerium, De nupt.iis el concupiscentia (lib. n ,
culpa est in corpore non consententis? c„ 20).
CAP.124. — Ne mulier sine consensu viri veletur. Ab ea parte corporis, quse non .ad generandum
Capitularium lib. v, •c. 18 (c. 16). est instituta, si et conj'uge quisque utatur, conlra
Mulier si sine commeatu [comiato, orig.] viri naturam esl et flagiliosum.
sui velum in capul miserit, si viro suo placeat, re- r CAP. 129. — Quod nomine
corporis pars corporis ia-
<ipiat eam iterum ad conjugium. lcltigalur. Auguslinus ad Claudium conlta Jnlia-
CAP.125. — Quod incestuosi ab Ecclesia separaudi num, lib. v, cup. 4.
sint. Gregoiius Felici episcopo Sicilia;- (lib. xn Si pars corporis nomine eorporis non possei nun-
regist. epist. 51). cupari, non diceret Apostolus : Mulier non -habet
Omnes incesiuosi a liminibus sanctae Dei Ecclesiao potestatem sui cerporis, sed vir; simililer el vir nen
sunt separandi, usque dum per satisfactionem sa- habet potestatem sui corporis, sed mulier (I Cor. vn).
cerdoium precibus eidem sanclae Ecclesise canonice Ipsa utique membra appellat corporis nomine, qui-
reeoncilientur. Sunt enim mali segregandi a bouis, bus discernitur sexus peragiturque concubitus.
et iniqui a juslis, ut saltem rubore suo conscientias Quis est enim qui dicat virum sui corporis potesta-
suas recogiioscant, et convertanlur a pravitatibus tem non habere, si in bis verbis Ap^ostoli totum
suis. At si incorrigibiles apparent, segregenlur a corpus inteliigas, quod constat omnibus membris ?
lidelibus usquead salisfactionem.' Ac per hoc, secundum Aposlolum, eliam solitm
GAP.126. — Quod veritas culpm ditigenler investi- genitale membrum noinine corporis uuncupalur.
-
DECRETT PARS DECMA.
J3e hornicidiis spontaneis, et non spontaneis. De parricidiis, et fj-airicidiis. Et de occisione
legitimarum uxorum, etseniorum, et clericorurn. El quod non omnis bominem occi-
dens bomicida sit^ et de eorum pjoniteutia.
CAP. L — Quod omnes leges, lam ecclesiasticm D dcndis hominlbus, ne ab eis quisque eccidatur, non
quam smculares, effusionem Ivumani smquinis pro- mibi placet consilium, r.isi forte sil miles, aul pu>
'tibeant. Augustinus in evistela ad Publicolam
blica functione tcneatur, ut non pro se hoc faciat,
(epist. 154).
sed pro afiis, vel pro civitale, ubi eiiam ipse est, ac-
(25, q. 5,'c. De occidendis hominibus.) De occi- cepla lcaitima poleslale,si ejus congruit persosiaj.
631 D. IVONIS CARNOTENSiS EPISCOPl 692
Qr.i vero repelluntur aliquo terrore ne male laciant, \ nos esse intelligendum est, ubi lex ail : Non occidcs
etiam ipsis aliquid fortasse prsestatur. Hine autem (Exod. xx), prsesertim quia non addidit proximum
dictum est, non resistamus malo (Matih. v), ne nos tuum, sientfalsum teslimonium eum vrtarct: Fal-
vindicta deleciet, quae alieno malo animum pascit, sum, inquit, tesiimonium non dices adversns prox1-
non ut correctionem hominum negligamus; unde mum tuum (Mutth. xix). Ne ideo tamen, si advcrsus
ncc reus estmortis alienae, cpii cum suse possessionis seipsum quisquam falsum -toslimonium di.verit, ab
muros circumduxerit, aliqiris ex ipsorum usu per- boc crimine se pulaverit alienum, qtiouiam regulam
cussns intereat. Neque enim reus esl Christianus, si diligendi preximum a semetipso accepit [dilector],
bos ejus aliquem feriendo, vel equus calcem ja- quandoquidem scriplum est : Diliges proximum
eiendo aliquem occidal. Aut idco non debent Chri- Imim tanquam leipsum (Matth. xxn). Porro si falsi
slianl boves habere cornua, aut equus ungulas, aut lestimonii non minus reus est, qui de ipso falsum
dentes canes? Aut vero quoniam Paulus apostolus fatetur, quam si adversus proximum hoc faceref,
satib egit ut in tribuni notitiam perferretur insidias cum in eo praeceplo quo falsum testiroonium prohi-
sibi a quibusdam perditis prseparari, et ob hoc de- betur, adversus proximum prohibeatur, possilque
ducfores accepit armatos, si in illa arma scelerati non recte intelligentibus vidcri non esse prohibi-
bomines incidissent (Act. xxi), Paulus in effusione ^ lum, ut adversus seipsum quisque falstis lcstis as-
licere
sanguinis eorum suum crimen agnoscerel? Absit ut sistal, quanto magis inlelligendum cst non
ea quae propter bonum ac licitum facimus, aut liabe- homini seipsum occidere, cum in eo quod scriplum
mus, si quid per hsec prseter nostram voluntatem est: Non occides (Exod. xx), nihil deinde addito,
ex-
cuiquam mali acciderit, nobis imputetur! Alioquin nec ipse [nullus] utique cui prsecipitur,intelligalur
nec ferramenta domestica et agrestia sunt habenda, eeptus? Item. Seriptum est: Non occides {Exod. xx),
ne quis eis vel sevel alterum interimat. nec alterum, nec [ergo] te. Neque enim qui se oc-
CAP.2. —*De potestate-jndicis. Augustinus in evist. cidit, aliud quam hominem occidit. (Ibidem ad cal-
158 ad Marcellinum. cem, cap. 21.) Quasdam vero excepliones eadem
Soleo audire in poteslate csse judicis mollire sen- ipsa divina fecit aucloritas. Sed his exceptis quos
tentiam, et mitius vindicare quam leges. Deus occidi jubet, sive data lege, sive ad personam
CAP.5. — Itcm de eadem rc, in eadem epistola. pro t«3mporeexpressa j"ussione. Non autem ipse oc-
Paido post. Scio in causa clericorum Anaunen- cidit qui ministerium debet jubenti, sicut adminicu-
sium, qui occisi a gentilibus nunc martyres bono- lum gladius est utenti, et ideo neqnaquam cositra
ranttir, imperaforcm rogalum facile concessisse, ne iJ h8c praeceptum fecerunt, quo diclum est: Non oc-
illi qui eos occUeranl et capti jam tenebantur, pccna cides, qui Deo auctore bella gesserunt, aut perso-
simili punirenlur. nam gerentes publicae poleslatis secundum leges
CAP. 4. — Quod qui seipsum occidit, homicida esl. ejus, hoc est justissimae rationis imperium, scele-
Ang. De civit. Dei. lib. i, cap. 17. ratos morle punierunt. Et Abrahani non solum non
(25, q. 5, c. Si non licet.) Si non licet privata po- esl culpatus crudelitatis crimine, verum etiam lau-
testale alicui hominem oceidere vel nocentem, cujus dalus est nomine pietatis, quod voluit filium nequa-
occidendi licentiam lex nulla eoncedit, profeeto quam scelerate, sed ohedienler occidere (Gen. xxn).
etiam qni seipsum oceidit, homicida est. Et tanto fil Et merito quaeritur ulrum pro jussu Dei sit baben-
nocentjor eum se occideiit, quanlo inuocenlior in dum, quod Jepte filiam quse palri occnrrit oecidil,
ea causa fuit, qua se occidendum putavit. Nam si cum se advovisset [id vovisset, or.J immolalurum
Judae factum merito deleslamur, eumque veritas ju- Dco, quod ei redeunli de praelio viclorl primitus oc-
dicat, cum se laqueo suspendit, sceleratse illius tra- currisset (Judic. n). Nec Samson aliter excusatur,
ditionis auxisse potius quam expiasse commissum, quod seipsum cum hoslibus ruina domus oppressit
quoniam de Deimisericordia desperando exiliabililer (Jttdic. xvi), nisi quia spiritus latenter hoc jusserat,
pccnileiis, nnllum sibi salubris poenitenliae locum re- ) qui per illum nf.racula iaciebat (cap. 22). Ilis ergo
liquit, quanto magis a sua caede [nece] se abstjnere exceptis, quos vel lex justa generaliler, vel ipse ju-
debel, qui tali supplicio quid in se puniat non habet? stitisefons Deus occidi jnbel, quisquis hominem vel
Judas enim eum se occidit, sceleratum hominem seipsum, vel quemlibct oeciderif, bomicidil erimine
occidit ci tamen non solum Chrisli, verum etiam suaj innectitur. Item (cap. 26). Hoc dieimus, hoc asseri-
morlis rcus iinivit hanc viiam, quia, licet propter mus, hoc modis tjmnibus approbamus, neminem
f.uumscelus, alio suo scelereoccisus est. (Ibid., c.,18.) spontaneam mortem sibi iuferre debere, velut fu-
Cur autem homo qui.nihil mali fecit, sibi male fa- giendo molestias temporales, ne incidat In perpe-
ciat, et seipsum interficiendo bominem interficial luas ; ncminem propter aliena peccata, ne hoc ipso
innoceniem, ne alium patiatur nocentem, atque in incipiat habere gravissimum proprium; neminem
se perpelret peccatum proprium,-ne in eo perpelre- propter sua peceala praeterita, propter quse magls
tiir alicnum? Item (cap. 20). In sanetis car.onieisque hae vita opus est, utpossint poenilcndo sanari; ne-
libris nusquam nohis divinitus praeceptum permis- minem velut desiderio melioris vitae qtjae post mor-
sumve reperiri potesl, ut vel ipsius adipiscendseim- tem speratur, quia reos suse rnortis melior post
morlalitatis, vel ipsius cavendi carendive mali causa mortcni s ila non suscipit.
nobismctipsis necem iuferamus. Kam ct prohihitos
693 PECRETI PARS X. — DE IIOMICIDIIS, ETC «M>4
CAP.5. — Ui missa el oblaiionlbus careat, qui seipsum A facinoiis curaret abrupium. Quod cliam si a nobis
occidil. Capitul. ttb. vn, cap. 70. minime juljeretur, ipse magis eogitans divini cor-
De eo qui semetipsum occidil, aut laqueo se siis- poris sacramentum, debuit ad hoc mente purgatiori
pendit, consideralum est ut, si quis compaliens remearo. Quod tempus lamen aut explclum, aut
velit eleemosynam dare, tribuat, et orationes in prope jam putamus exaclum, pbsl quod ei commu-
psaimodiis faciat, oblationibus tameu et missis ca- nionis facullalem patere non duhium esl, ut et sen-
reat. teiilia synodalis possit' abrumpi, et, ut illi magis
CAP.6. — De eodem.Anlissiodorenseconcilium, prosit, valeat majore satisfactione mundari.
cap. 17. CAP. 15.—Desimili causa.Gelasius Joanni episeopo.
Quicunque se propria volunlate aut in aquam ja- Nos ausus impii commovere Aselli, qui archidia-
claverit, aut collum ligaverit, aut de arbore prseci- conatus fungebalur olficio. Nam ctim, tam duro
pilaverit, aut furiose percusserit, aut quaiibet occa- casu lclbaliter saucialo pontifice, prse caeteris eccle-
sione sponte sua se morti tradiderit, istorum oblala siam cuslodire debuerit, ac ne quid de episcopalL
non recipiantur. domo subduceretur, et euni ipsum in tumultu pra3-
—
CAP.7. Quod Ecclesia mdlum occtdit. Ex Dialogis senti
contra Petilianum conlra lilieras -permisit occidi, cum et ad fatendum servari
Augustini (lib. B debuisset, ulrum hsec sua Aohnilale peregerit, aa
Peiil., c. 49).
Tu dixisti: Laqueo traditor periit, laqueum tali- cujusquam prsecipitalus impulsu, elpriusab eo,quiat
IHISdereliquit. Hoc ad nos omnino non pertinet, idem creditarius prsesulis fuisse dicilur interempti,,
neque enim veneramur nomine martyrum eos qui ecclesiaslica requiri subslantia. Quis autem non evi-
sibi collum ligaverunt. denter intelligat propter hoc praecipue diclum citius
CAP.8. — Quod presbyleri interfecli episcopo solvi fuisse suWatum, quatenus nec complices proderei,
debeant. Capitulariitm lib. v, cap. 90 (/. iv, c. 15). el ignorata facullas ecclesiae facilius direptionibus
Presbyleri inlerfecti episcopo ad cujus paroeeiam subjaccret? Nam et libellaris ineisus episcopi per-
pertiKent, solvantur. hibetuf inventus, et vir bonus Asellus ac suo gradu
CAP.9. — De composiiione subdiaconi, diaconi, pre- dignus (quod nunquam ante tentalum est) prius in
sbyteri' episcopi, vel monachi. Item cap, 26 (/. in se decretum, adactis Ecclesise ministris, compulif <
c. 25).
.eelebrari, quam de excessu secundum tramitem ve--
(17, q. 4, c. Subdiaconum.)Q\\i subdiaconumoc- ad scdis apostolicse notitiam relatio miitc-
luslatis,
ciderit, trecenlos solidos componat; qui diaconum, relur. Quam sit autem inlolerabile nfalum, quis
quadriugentos; qui presbyterum, 600; qui episco- Chrislianus addubitel? ut eum soleal etiam com-
poss, 900; quimonachum, 400. C muni sorte defunclo pontifice transitus ejus antc
C.VP.10. — De pcenitentia ejus ~qui clericum aut mo-
nachum occideiit. Lib. vi, cap. 90. omnia nuntiari, coinpetens deputari visitalio, atque
(17, q. i, c. Qui occiderit.) Qui occideril mona- ila de subrogando sacerdote tractari, hic unus ex-
chum aut clericum, arma relinquat, et Deo in mona- stiierit, qui ihterfeclo religionis anlislite, de suo.
sleilo servial cunciis diebus vilas sttae, nunquam ad wox honore coailaverit, quam sludueritdeferre quod:
sieculum reversurus, et seplemannos publicam poe- gestum cst. Ubi tametsi latel exlrinsecus quid aga-
nitentiam geral. lur, tamen adectatac poteslalis abruptum, conscien-
CAP. 11. — Quod ad hoc judex gladium portat, ut iiara suspicione non exuit, defuncti locumjaliler
sceleratos damnel.Baymo, super epislolam ad Rom. ambionlis.Interim ne quis hocuriquam audeat usur-
in cap. xin. jiare .quod ante islum nullus est ausus, ab oflicii^
(25, q. 5, c. Sunl qucedam.)Suntqusedam enormia quod gerebat nostra sit auctoritale submotuSj.donee
ilagitia, quse potius per mundi judices quam per aa- quid in perpetuum de tali ordinari censeamus ple-
tistites et reclores Ecclesiarum j'udicantur. Sicut nius retractetur. Si qua sane juris ecclesiaslici.sus-
est, cum quis interficiat pontilicem apostolicum, tulisse convincitui\ modis omnibus r.eformavc co-
episcopum, presb^lerum, sive diaconum : hujusinodi
reos reges et principes mundi dainnant. Ergo noji CAP.14.—De ptenitentia presbgteri.qui presbijterum
sine causa porlal gladium (Rom. xm), qui talia sce- occidil. Alexander secundus Amalgerio_Civitanensi
lera dijudicat [judicat, oiig.]. Sunt eliam maxime episcopo.
constituti propler homicidas, raplorcs, ut illos dam- Fratri huic quem- perpetrali homicidif. realu ad
uenf, et alios suo timoi-e conipescere faclaut. judicium*canpniese pcenitentiae suscipiendum , ad
CAP.12.— Dequodam qui decmde episcopi sui con- apostolicam sedem-misisti,rioveris nos Iiuj'us.ordinis
viclus est fuisse conscius. Gelasius Philippo el pccnitentianvmisericordise respectii' inj'unxisse. Nam
Casbiodoro. quia. presbyter presbyterum occidit, quadrupliciter,
Caslestini causa talis est, quam vos queque non 28 ^idelicetaunis, eum poenitere oportct; quatuor
arbitror ignorare. Siquidem hic conscius convictus decim annos sibi misericorditei' indiximus, irrecu-
in csedepareutis etepiscopi, quemadmodum gesto- perabilitor dejieientes eum a-presbyteratu, et omni
runi tenore monslralur, cunclorum judicio nullate- adminislratione altaris. Quos quidem qualuordecim
nus aeslimalus esl officio dignus altaris, eique pro annos hoc ordine observabil :.trilius prioribus annis
tam detestando facinore unius anni iuterdicla com- cMra ccclesiam, uisi ad cx-trema mortis absque
niunio est, qu;»lc?us pceniludhic compcteuti lajili commiiniosie,ctmem)«;partieipationeel pat^- siuSeci
'
695 D. IYONiS CARNOTENSIS EPISCOPI m{
& ccena Domini solummo.lo reconcilietiir, usque A a nobisque canomts suosexcommunicationis inten -
ad octa^as Pentecostes. Haeprasenti quadragesima tatione, mediante Junio prsesentis octavae indictio-
quotidie jejunet in pane et aqua diebus tribu^ heb- nis, voeati venire eontempserunt, et ob hoc per
domadse, usque in Pascha. Ab oclavis Pentccostes nostras litteras secundo el tertio advocati, extre-
usque in festum S. Michaelis duobus; deinde, tres. mum vero jjer Joannem, Leonem, episeopos omisi-
Post tresannos reddita sibi communione Ecclesise et moda eommunione privati, quia apostolatus j'udi-
• mensje, inter idiotas sii usque ad expletos seplem cium haetenus subterfugisse, neque venisse neque
snnos, eodem modo lolum poenitentiae tempus ser- misisse probantur, auclorilale sancti Spiritus ana-
vans. Et quia convenit eum esse sub regimine ab- thematizatos esse decernimus, quousqne futuris tta-
batis, mandamus libi ut miltas eum in aliquo mo- lendis Octobribns, futurse nonae indieiionis, purifi-
mslerio, ut ibi condigne poenitens salvetuf, et si eari canonice mereantur. Si autem neque tunc p#le-
tibi vcl abbati videtur sibi remittere, si hune condigne nissimam nobis satisfactionem ostenderint, perpetuo
observasse poenitentiam -«.ideris, posl tres annos anathemate teneantur innexi,itautquicunque amodo
liceat. eis in cibo, polu, vel oratione communica\ erint, pari
CAP.15.—De purgatione presbyteri qui sine accusa- cum eis anatbemalis senlentia colligentur.
toribus de morte episcopi sni fueral infamalus. fl CAP. 18. — De his
Alexander secundus Rainaldo Cumano episcopo. qui duos cpiscopos suos occideruni,
ut amplius episcopo careant. Gelasius Majorico el
Super causas Guillandi presbyleri iui, de morte Joanni episcopis. >
episeopi sui prsedecessoris lui infamati, in medium Ita nos quidem latinorum caades geminala ponli-
consuluimus. Itaque circum omnium astantium ficum horrendi sceleris atrocilate confudil ut din
fratrum unanimi assensu tuae dilectioni rescribimus eonstitutio nostrae deliberationis bsesitarel, dum ct
prsefatum Guillandum presbj.terum ante te prsesen- iBgererc quemquam parricidalibus cxemplis duLita-
tandum; ubi si eerti accusatores defuerinl, tunc reraus antistilem. Quapropter jam velut usu>a con-
-dictaiite justit'a, sine omni controversia, presbyler suetudinemque sacrilegam declinantes, eatenus re-
quoecunque ob hoc injuste amisit ac sacerdotium ligioni duximus consulendum, ul paroecise vices ah
accipiat, et integra benefieia, purgationem tamen exliinsecus positis sacerdolibus' giiberr.entur, quia
anteaf duobus sibi sacerdotibus junctis, ubi accusa- [qui, Yicl.] ibidem commanentes ferro didicerust
lof cessaverit, eumdem ex se prsebere tuo eommit- necare paslores, inaudiloque facinore (quod etiaia
timus arbilrio.lfulgarem denique ac nulla canonica nullis provinciis nusquam piorsus acciderit, qHse
sanclione fullam legem, ferventis scilicet sive fri- bellorum conlinuis diversisque incursionibus a£K-
gidae aquss, ignitiqne ferri contactum, aut cuj'uslibel G gUHtur) hsec reperta sit ehitas, qtiae pra;sales aii-
popularis inventioiiis, quia fabricante hsec sunt nistrando sibi fidem Clirislianam, sine persecsitore
oimiino ficta iuvidia, nec ipsurn exhibere, nee ali- prasternal. Curandum est igitur ut illic funesta per-
quo modo ie vofumus postulare, imo apostolica au- nicies cessalione propriorum sanetur antislitum,
etoritate prohibemus (iniiissime. atqtie ita siltero furoris lanti materies subtraliatur,
CAP. 10. — De painilcnlia ejus qw presbylerum in se eoque modo vel illa dum in quos saeviat non habebit,.
armis irrttenlem inlerfeceiil. Aiexander secundus, ab
'•laro Yvllurn.nsi. buj'usmodi temeritale desislat, vel aliis imilanti-
Poenitens prsesentium portitor ad nos veniens, bus dira,contagia non prsebeat. Egeat ergo episcopa-
reiulit se inslinclu diaboli quemdam presbyterum Iihus subsidiis sibimetaliundedepensis, quaesacraai
sniialuin super sc irruenlem, ictumqtie ferentcm in suo gremio collocatam fuso crudeliter maeularat
in utroque bac est ul-
oceidisse. Unde quia in canoiiibus habelur pro in- sanguine dignilalem. Quia
terfeeiione ariuali presbyteri simplicem poeniientiam tione plectenda, sive scilicet instinclu domestico,
seu furiis incitala, nefas hoc committit exterius.
esse dandain, injunximus poKiitentiam decem an-
norniu, ila ut binc usque ad Pascha jojunel tiibus CAP.19. — Ul si episcopus occisus fueril alier non
diebus per sepliimnami in pane et aqua, et no:i ula- D Joanni subrorjetur, nisi reis detectis el punilis. Nicolaus
archiephcopo Ravennm.
tur calcianientis neqne lino. Ab oolava Pentecostes De Oleoberti episcopi Gravellensis crudelissima
«sque ad festivilatem sancti Martini jejunet duobus nece multum apostolatus noster eoudoluit, ct magno
diebus per septimanam, et a feslivhat.? sancti Mar- mce^-oreaffoctus est; sed rursus non minus
pruden-
tiui usque ad Nataicm Domini, aul faciat carcerem tianl tuam miramur utrum verum sit quod dluc
isjunans cjuoiidie in paue et aqua, aut eut exsul et vestrum factura episcopum sine noslra Iieenlia
jejunet tribus diebus in pane et aqua. Ab ocia\a transmiserit, cum licitum non sit, sicut dicilis, mis-
Epipbanise usque ad q»a!ragesiniam jejunet duo- sum. Certe etsi aliud non impediret, saltem vos lan-
bus diebtis. A quadragesima usque in Pascha jeju- tum seeius paululum retardare dchueiat, ne eito in
net tribus diebus in pane et aqua : et bsec faciat tali et de tali populo cpiscopum eonslituerelis, ubi
usque aJ annos quinqiie. Ab ingrcssu autem eccle • oves morbidae Judaeon m in Dominum Salvatorem
siae et communione septem annos abstineat. imitansilagitium, proprium ausi sunt truncare pa-
CAP. 17. — Excommunicatio Joannis octavi in storem. Suslinete igitur paulisper, el eausam quam
eos qui de morte Romani clerici suspecli erant. nescitis, secundum beatum Job, diligentissime in-
Quide tiomieidio Romani-religiosi elerici suspecli, veMigalo (Job xxis.), ne forte (nisi dign.a eiamiuauft
697 DECRETI PARS X. — DE HOMICIDIIS, ETC. 098
p -aivcRerii) manus super caput sanguine plerium A licet post octo menses exinde minime arbitremuv
posuisse (quod absil!) inveniamini. Cum atttem, de- fuisse defunctam, tamen quia ordinis lui habere n<t-
lectis reis atque punitis, qui dignus sit apparuerit, ct luisli respeclum : propterca duobus te mensibus ah
cleri plebisque, et ducis nostri - nostram habentis adminislrationemissarum statuimus abstinere. Itan
auclorilatem, qui utique unus e plebe eadem esse (idem Joanni episc. Calliopolitano, ep. 45). Matriru-
dignoscitur, concordia cffecta fuerit, celebrelur - lani vero quani fecit fustibus casiigari, quamvis ex-
eleclio, sicque demum, sicut in synodo deliberalum inde post octo menses obiisse non credimus, lamen
esi alque constitutum,nobis hoc inuotescite : et cum quia eam contra propositi sui ordinem hujusmodi
' de electo nostro
apostolaiui nuniiatum fuerit, ad- fecit aifligi, duobus hunc mensibus a missarum so-
juvanle Domino, sanctione praemissa episcopus a lemnitate suspende.
vestra bealitudine consecretur. CAP.24. —Depama presbyieri qui diaconum percns-
CAP.20.— De flagellatoribus et-occisoribus episcopo- seril. Nicolaus Hosbatdo episcopo Quadranlino.
rum. Nicolaus Tadoni archiepiscopo Medioluno. Studeat sanctitas tua persuadcre episcopo tuo sibi
Depresbjterorum ilagellaloribus et oecisoribus, canonicum sociare numerum collegarum, id est,
prsedonibus scilicet, qui ssecularibrachio minime co- ex vicinis provinciis fratres et coepiscopos tuos,
crcentur, j'uxtaprteceplumDomini (Matl. xvm), placet R quibus tecum junctis et decernentibus diligenter in-
fraterno amore conveniantur secundo ac tertio: qui- vestigate, et omni annisu scrulari procuratc, quate-
que si te non audierint, conveniente Ecclesia eos eu- nus invenirc valealis utrum percussione jam nomi-
charislia privare, alque slin sua obstinallone parvi- nati presbyleri, an cervicis fraclione idem diaconus
pendenles sacerdolalia monita forle permanserint, (ut ferlur) exstiiictiis est. Et si quidem a saepefalo
ab Ecclesise compage sub anathemalis interdictione presbytero non ad mortem percussus^esi, sed ex
resecare licenliam tribuimus. Quos etiam resipiscen- equo cadens cervice fracta interiil, secundum arbi-
tes, tandem digna satisfaclione prsemissa, in gre- trium veslrum pro percussione incaute agenli pre-
raio sanctse matris Ecclesise revocari noveris posse. shytero poenitentiam competentem indicite, et ali-
CAP.2i.-=-De abbate qui servum fuste uno ictu per- quanlo tempore a missarum solemniis suspenda-
cvssil, el posl sex mcnses mortuus est. Alexander tur, denuo ad sacerdotale post bsec rediturus offi-
secundus Aumoldo Constanliensi episcopo.
cium. Quod si veraciter qualicunque percussione is-
Intelleximus in litteris tuis quod earum lator sa-
ille mqrluus est diaconus, nulla hunc
cerdos videlicet et abhas ira acerrime slimulalus lius presbyleri
senientem uno fuslis ictu in dorso pereusserit, et ratione ministrare sacerdotis more decernimus, quo-
non habuit, furor
sic percussus (ut psr conjecturam admittitur) sex niam etsi voluntatem occidendi
motio illa morlifera
t:\mc-nmensibus transaclis ohierit. Unde hunc quasi tanien et indignatio ex quibus
in Dei ministris
homicidii culpa nolalum, et sui gradus liorrens prodiit, in omnibus, sed prsccipue
incurrisse periculum, et dignilatis perpendimus multipliciter inhibentur, atque ubique damnantur.
Terum si presbyter adeo vestro sludio noxius forfe
pertulisse naufragium. In qua re (salvo tui ordinis ut lale beneficium sibi Eccle-
severitas el sla- claruerit, praecipimus
priwlegio) quoiammoJo repentina et ipse et sui sufficienter
tuisse videtur prsejuiidum, ct prsecipue discrctionis' siae suse concedatur, quo
babere stia?sustentationis solatium.
cxcessisse modum , quse nimirum clcmeutiori nobis possint —
25. De septennali vel quinquennati pamilentia
vhlelur moderamine temperanda. De qua videlicet CAP. homicidarum. Ex Ancyrano concil. cap. 22, el conc.
habcnda discrelione si tua fraternitas hsesitat, Gre- Tribur. cap. 52
gorianse auctoritatis lestimonium legat. Item. Fra- De homicidiis Jion sponte commissis, prior qui-
ternitati tuae mandamus ut fratrem istum abbaliae dem diffmilio post septennem poenitentiam pcrfectio-
restiluat, el si jam annus poenitenliae transaetus nem consequi praecepit, secunda vero quinquennii
habelur, sacerdotali sibi olficio restitut'), eum sacris tempus explere.
allarlbus miuistrare permittat. CAP.26. — De examinanda causa cujusdam presby-
CAP.22. — De pamilenlia ejus qum ancillam fimjel- D teri. Jounncs VIII, Sigigodo Narbonensi episcopo^
lans occiderit. Ex i concitio Eliberitano, cap. 5. Prsesentium litterarum gerulus sedi apostolicse
(Dist. 50, c. Si qua femina.) Si qua domina furore prsesenlatus se presbyterum esse querela et lamen-
zeli accensa, ilagellis verberaverit ancillam stiam ut tabili voce perhibuit, et ca sanctitati tuse subjeclse
infra tcrtium diem cum crucialu animam effundat, dioeceseos episcopis ab otflcio presbyteratus suspen-
eo quod incerlum sit voluntate an casu occiderit; sum, ct aliis quibusdam epitimiis usque ad speciale
si voluntate, per septem annos; si casu, per quin- judicium nostrum submissum, pro eo quod, inquit,
que aunorum tempora acta legitima poenitenlia, ad facto lumullu quidam se apprehensum et a terra
communionem plaeuit admllti. Qaod si infra tertium bracbiis sublevatum in proprium fralrem forti j"acla-
Idiem fuerit infirinata, accipiat communionem. verit impetu, ut idem germanus suus tanti operis
CAP.23. — De co qui mutierem fustibus casdi prm- mole impulsus in terram ruerit, et prostratus atque
ceperat. Gregorius Andrem episcopo Tarentino oppressus vitse flatum' vlolenter amiserit. Denique
(lib. n, indict. H, ep. 44). illi reverendi anlistites cum sibi, ut iste retulit, res
Quoniam mulierem de matriculis contra ordinem in dubium veniret, utium commisso sibi dudum ca-
saeerdotii cjedi crudeliter fustibus deputasti, quam rcre, necnc pcniius dcbuisset offieio, non ipsi haac
689 D. iVONIS"CAKNOTENSIS EPISCOPl 700
deliberare, sed noslro decerni et diffiniri jtidicio vo- A re\era homicidae sunt incurrunl, santimus, ul .sub-
luerunl. Sed tunc hoCsolemniler agerent, si primum ducti a sacerdotali minislerio poenitenlia juxta sa- ;
ipsi plenario, et ex eanonibus in causa presbyteri cros ordines macerenlur, et post emensis tempori-
delegalo judicio quatuor deputatis, ex veneraudis bus ptcnitentise indictae dignam satisfactionem prae-
decrelis et legibus personis prsesentibus, bancven- benles, communionis gratiam consequanlur. Inteme-
lilassent, el subtili examine discussissent, ut ifa facta ratis duntaxat in omnibus sacrosanctis canonibus ac
scripto relatione, si quid dubium sibi seu difficile apostolicae sedis pontificum decretis, quibus conver-
ingessisse videretur, nostrum super hocmorcprisco sis et poenitenlibus misericordiam" largiri posse et
decrelum exposcerent. Al ubi nobis et persona rela- ecclesiae aditum-oion denegamus,.imo hortamur sa-
toris incognita, et nullo episcoporum scripto com- lubriter atque jubemus.
rnendatio approbata est, et ruisus ubi nulla est ae- CAP.50. —De misericordia impendenda his qui ho-
cusatoris objeclio, nec aecusati reatus confessio, nec micidio supervenientes ncc voluntate, nec actione
fidelium comprobatio testium, nos nec illius solius perpetraverint. Atexander II Wilfredo Constanlim
episcopo.
narrationi creduli esse possumus, nec rursus in eum Dicebant se latores prsesenlium homicidio iIli,7pro
diflinitivam damnationis sentenliam proferre vale- quo poenitenlia illis injuncta esl, penitus non inter-
mus. Ergo saltem nunc fraternilas tua metropolitani fuisse, sed praeliantibus solummodo casu superve-
j"ure potila ex episcopis sub se degentium, vel vici- nisse. Quod si ita est, quandoquidem nee in causa
norum sex, una cum episcopo cujus est iste parce-
homicidii, nec in culpa fuerint, misericordia super
cisesibi socians,lantum negolium subtili ventilet dis- cosmotiexsiliumeisapostolicaaucioiilateremisimus.
cussionis ventilabro, et invento quod justum esl
CAP.31. — De pmnitentia eorum qui homicidium ia
eanonice deeernat, et communi fralrum censura treva Dei fecerint. Alexander .secundus Adeiardo
diuinial. Suessionensi episcopo.
CAP.27. — Quod homicidm sint qui filios dormientes Quod in 30 annorum longitudinem bomicidii in
oppresserint. Stephanus Ludberto episcopo Mogon- treva Dei facti po3i)ilentiam extendislis, eonslitutioni
tino. huie auetorilatem non damus, quia in sacris hoc ca-
(2, 17.5, Consuiuisli.) Consuluisti etiam dc infan- nonibus non invenimus. Tamen quoniani a pruden-
tibus, qui in uno lecto cum parentibus dormientes tibus et religiosis viris treva Dei pro conseivanda
mortui reperiuntur, utrum ferro candente, an aqua in
populo pace est conslitula, omnino 11011 reproba-
fervente, seu alio quolibet examine parentes se puri- mus.
ficare debeant eos non oppressisse. Monendi namque
CAP.32. — Quod mtdio culpabilis sit, si muim quas
sunt et proteslandi parentes, ne tam teuellos secum P ' ex imperitia, vel infirmitale retinere non polerr.1,
in uno collocent lecto, ne negligentia qualibet pro • liominem obtrherinl. Pandcctarum libro ix, titu-
venienle suflbcenlur vel opprimantur, unde ipsl ho- lo 11(ad tegem Aquiliam, I. vin).
nxicidii rei inveniantur. Nam ferri eandentis vel aquse Mulio si per imperitiam impeltim _mularum reti-
ferventis examinatione confessionem extorqueri a nere non poteril, si alienum hominem obtriverint,
quolibet, sacri non eensent canones, et quod sancto- vulgo dicitur culpae iiominc teneri. Idem dicitur, et
riismPatrum documenlo sancilum non est, supersli- si propter infirmitatem' retinere mularum impelum
tiosa adinventione non esl prsesumendum. Sponta- 11011 potuerit. Nec videtur iniquum si infirmitas cul-
nea enim confessione, vel testium approbalione pu- pse adnumeretur, cum affectare quisque non defcet
blicata delicla, habito prae oculis Dei limore, com- infirmitatem suam aliis periculosam fuluram. Idem
missa sunl regimini judicare; occulta vero el inco- juris est, in persona ejus qui impetum equi quo ve-
gnita illius sunt judicio relinquenda, qui solus novit hcbalur, propter imperitiam suam vel infirmiiatem
corda filiorum hominum. Ili autem qul probantur reiinercnonpolerit. Ilem (lib. x). Lususquoqueno-
vel confltentur talis reatus se noxios, lua eos casti- xius in culpa est.
get moderaiio, quia ,si conceplum in utero qui per n CAP.33. — De pomitenlia ejtts qui tres filios occidc-
abortum deleverit, homicida est, quanto magis qui ral. Nicolaus papa Rivoladro cpiscopo(epist. 17).
unius saltem diei puerulum peremerit homicidam Istum Wimarum ad apostolorum limina fesli-
se esse excusare nequibit? nasse cognoscite, et poenitenlise modum pro perpe- .
C\p. 28. — De paenitenlia eorum qui non sponte ho- trato trium iiliorum suorum homicidio sibi imposi-
micidium commiserint. Nicolaus Carolo ephcopo,
el ejus suffraganeis. tum manifestasse. Quorum qusedam femperavimus,
De his qui non sponte homicidium commiserunl, " eo quod suffragia aposlolorum principis nulritoris
i.i 22 cap. Ancyrani concilii, qualiter agere pceni- nostri postulare devole feslinavil. Nam eum ad beati
tentiam debeant, diffinitum habetis. Item. Homici- Archangeli oraculum ire volenlem instantia lempo-
das post unius anni spatium liceat ecclesiam in- ris revocavit, atque conslilutionis sibi imposite mo-
trare. dum continentem episfolam vestrse sanctitati dcfo-
GAP.29. —- Ut presbyter homicida sacerdbiuti officio reiidain, apostolica solliciludo transmisit. In ea igi-
careat, Nicolaus Tadoni arcli. Mediol. tur statulum est ut triennio ante fores ecelesiae pro
Proptcrea de presbyteris qui non sponte bomici- peccatis suis oraturus assislat. Et deinde inter amli-
dium peipetraveruiit, ettamen homicidiinoxam qua tores permaneat quadriennio, ut septem aimorum
701 'fiECRETi PARS X. — DE IIOMICIDIIS. ETC. 762
curricula absque rommunionc Dominici corporis ac A epislola ab Adriano papa tradita Ingelraimo Me-
sanguinis transeat, ita quidem ut diebus omnibus diomatrice urbis episcopo, cap. 67 (c. 65).
vitae suaecarnem non manducet, et isto septennio Homicidse, malefici, fures, sacrilegi, raptores,
vinum r.on sumat, nisi diebus Dominicis et festivi- venefici, adulleri, etqui raptum fccerinf, vel falsum
taiibus. Abindc qLinquennio tribus diebusper sepli- testimonium dixerinl, seu qui ad sortilegos magos-
nianam a vino abstineat, ut duodeeim annis quanti-, que concurrerint, nullalenus ad aceusationcm vel ad
tas pcehitenlia; exlendatur. Liceai itaque illi uxprem testimonium erunt admittendi.
proprism non deserere, ne forte incidat in adulle- CAP.58. — Homicidas el falsos testes a communionc
submovendos. Ex conc. Agathensi, c. 57.
et
Irium, pro oceasione unius delicti prsecipiletur fra-
gilitatecarnis in pejus. Concessimus elenim ei cal- sos(24, q. 5, c. Itaque.) Ccnsuimus homicidas et fal-
testes a communione ecclesiastica submovendos,
ceatum ad vos pervenire, ac deinde triennio discal-
nisi poenilentiae satisfactione crimina admissa dilue-
reatum ire debere, et vestimenlis secundum quanli-
'rint.
tateni [qualitatcm, orig.] lemporis et aeris tempe-
CAP. 39. — De pamilentia ejus qui volnntarie liomi-
riem indui, atque lacte perfrui. Cseterum vero ita cidium fecerit. Ex concilio Marlini cpiscovi. c. 10
aclus ipsius discernentes, per omnia considerate at- {Martinus Bracar. c. 78).
. que disponite, quatenus et evangelica misericirdia " (Dist. 50, c. Si quis.) Si quis voluntarie homi-
in illo agnoscatur,et canonica auctoritas conserve- cidium fecerit, ad januam ecclesise catholicae sem-
tur. Attamen permittimus eum caseum sumere, al- per subjaceat, et communionem in exitu vitae suas
que possessionem.suam habere, et post septimum recipiat. Si autem non ex voluntate, sed ex casu
annum usque ad diem mortis perseveret in j'am dicta aliquo homicidium feceril, prior canon seplem an-
poenitentia, atque arma nisi contra paganos non fe- nis agere'pcenitentiam jussit, quinque secundus
rat. ' - mandavit.
CAP. 54. — Quod non sil iictum sacerdolibus pu- CAP. 40. — Quid de iauro Tagendttm sit si Iwmi-
gnare. Epistola Zacliarim papm in capite Capituta- ncm occideril. Augustinus, Qumslionum in Exod.
rium^omnibus episcopis in regno Francorum con- qumst. 81, incap. xxi.
stiiuiis (lib. v, c. 1, el Zacliarias, ep. 5). Si aulem cornu percusserit taurus virum aut mu-
Habuistis peccatis facientibus nunc quoque falsos lierem, et mortuus fuerit, lapidibus lapidabitur
erroneosque sacerdotes. TJnde et cuncfse paganae taurus, et non manducabuntur carnes ejus; domi-
gentes vobis pugnantibus praevalebant, quia non • nus autem tauri [tauii nonest in vrig.] innocens
eral differentia inler laicos et sacerdoles, quibus erit. Ad justitiam pertinet_ut animal hominibus
pugnare licilum non est. Qualis enim vicloria da- C noxium perimatur. Et quod de lauro positum esl, a
lur, ubi sacerdotes una Dominica pertraclant myste- parle totum intelligendum est, quidquid de pccoii-
ria, Chrislianis Dominicum porrigunt corpus pro bus usui humano subditum infestum est honii-
suarum auimarum redemplione, et post Christianos nibus.
qtiibus hoc ministrare, "ac paganos quibus Christum CAP.41. — Ui homo non occidalur, nisi jubente lege.
prseJica-e dehuerant, propriis sacrilegis manibus Capitularium lib. i, ccrp. 64 (cap. 67).
necant? Non occidalur honio, nisi lege jubenle.
CAP.33.— Ul presbyier liomicida rwn,minislrct. Za- CAP. allerum 42. — De pmna ejus qui post pacificaiioncm
charias Bonifacio. occiderit. Cap. lib. m, cap. 4.
Si aliquis posl pacificalionem allerum occiderit,
Scripsimus vobis ul nullus homicida, nullus adul- componat illum, el perdat manum qua perjuravif,
ter, nullus fornicalor sacrum ministerium debeal al- et insuper bannum dominicum solvat.
trectare, neque pcenitens, ita ul lalis sit qualem sa-
cri canones perhibent esse sacerdotem. De baptiza- CAP.43. — Ul ntillus nisi pro juslitia Iwmincm pu-
tis vero ab illo, seu ecclesiis consecratis, requirit nial. Capilut. lib. v, cap. 197.
tua fraternitas, si aut ecclesias in uomine Trinitatis Qui per odium vel malum ingenium, et nisi pro-
consecravit, aut parvulos similiter baplizavit, dum pter j'ustitiam facieudam hominem punierit, hono-
sacerddtio fungebatur, et sic consecratio ecclesia- rem suum perdat, el legibus contra quem injuste
rum, etparvulorum haptisma sil confirmatum. fccit, secundum poenam quam intulerit emendet.
CAP.56: — Ne homicida vel adullcr episcopum ac- CAP. 44. —• De pama ejus qvi pmnilentcm occiderit.
cuset. Ex epislota prima Clemenlis ad Jacobum. Cap. lib. iv, cap. 18.
(6, q. 1, c. B. Petrus.) Homicidas et adulteros, ac Qui hominem publicam poenitenliam agenlem
cunctos criminalibus nexibus alligatos, el qui epi- interfecerit, bannuni noslrum in triplo componat,
scopis coequales non erant, ab eorum vexatione ct etTi\irgildum [uverghildum ] cjus, proximis ej'us
accusatione docente Domino prohibebat, et non nisi persolvat.
cum cojequalibus aliquid sibi inferri deberedocebat, CAP. 45. — Ut sacerdos nec Ckristiani nec pagani
quia discipulum super magislrum esse (Maith. x), sanguinem fundat. Capitularium lib. vn, cap. 124
aut ullam ei inj'uriam inferre nullatenus oportet. (cap. 92).
C«.p. 57. — Quod homicidm venefici, el aliis crimini- Saccrdotes neque Chrislianorum neque Pagano
bus noiabiles ad accusalioncin non admiltantur. Ex lixva sansuinem fundant.
703 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 704
CAP. 46. — Quod voluntas occidendi pro homicidio A j feeti sunt innocentes. Quod, facfum uhi comperisset
reputetur, cap. 212 (cap. 151). sacerdos, copiam imperatori ecclesiam ingrediendi
Qui hominem voluntarie occidcre voluerit, el denegavit, nec prius judicavit coetu eccle-
dignum
perpetrare non poiuerit, ut homicida puniatur. siaevel sacramentorum communionequam publicam
CAP. 47. — De induciis komini dandis a judicibus,
agerel poenitentiam.
antequam occidatur. Cassiodorus Tripariitm Hi-
storioe lib. ix, cap. 50. CAP. 49. — De diversis maleriis homicidiorum et
(Tksod. eccl. Hisl., I. v, c. 17, sed paulo aliter.) vmna eornm. Insiitutionum lib. iv, litulo ui (lege
Cladem plenam valde gemitibus audiens Ambrosius, Aquilia).
Si quis alienum hominem alienamve quadrupe-
cum princeps Theodosius Mediolanum venisset, et
solemniter in sacrum voluisset intrare lemplum, dem, quae pecudum numero sit, injuria occiderii,
occurrit foiis ad j'anuas, et ingredientem his ser- quanli ea res in eo anno plurimi fuerit, tantum do-
monibus a sacri liminis ingressu prohibuit: «Nescis, • mino dare damnetur. Quod autem non praecise de
a quadrupede, sed de ea tanlum quse pecudum nu-
iinperalor,p3rpelrataenecis[csedis, orig.] tequanta mero est cavetur : eo pertinet ut, neque de feris
sit magnitudo, neque post pausam tanti furoris
mens tua molem prsesumptionis agnoscit. Sed forte iB bestiis, neque de canibus cautum esse intelligamus,
sed de his tantum quae gregatim proprie pasci di-
rccognitionem peccati prohihet poteslas imperii;
decet tamen ut vincat [ducat, Vict.] ratio potestatem. s cuntur, quales sunt equi, muli, asini, boves, oves,
Item. Ibidem post aliquam multa. Ambrosius impe- caprae. De suibus quoque idem placuit; nam et
rator'.: < Quoiiianijinquil, furori tuum j"udicium com- sues pecorum appellatione continentur, quia et hi
misisti, et non ratio protulit sentenliam, sed potius gregatim pascunlur. Item, pav.lo post. Injuria occi-
dere intelligitur, qui nullo jure occidit. Itaque qui
iracundia, scribe legem quae decrela furoris eva- latronem insidiantem occiderit, non tenetui', utique
cuet, et in hac triginta diebus [Tripart. Mst. hodie' si aliter
sic legit, ut triginta diebus, etc.] sententia necis periculum effugere non potest. Ac ne is
quidem hac lege tenetur qui casu occidit, si modo
atque proscriptionis in litteris lantummodo maneat, nulla inveniatur; nam alioquin non mi-
et judicium ralionis exspectet. Quibus transactis ' culpa ejus
nus ex dolo quam ex culpa quisque hac lege
diebus ira videlicet jam cessante, ratio causam ju-
tenetur. Ilaque si quis dum jaculis ludit vel exer-
dicans, apud semetipsam .quae cognoverit sub veri-
tate disponat. In his enim diebus agnoscetur, an1 cetur, transeuntem servum tuum trajecerit, dislin-
sit guitur. Nam si id a milite eo campo ubi solitum est
justa quam protuleris, au injusta senlentia. Et^ exercitari admissum est, nulla
si quidem ratio probaverit injusta, quse sunt prolata1 " culpa ejus intelli-
gitur. Si alius tale quid admisit, culpae reus est.
dirumpet; si vero justa, firmabit. Dierum vero nu- Idem j'uris est de milite, si in alio loco quam qtti
nserus ad haec examinanda sufficiet. BHancadmoui-
exercitandis militibus destinatus est id admisit. Item
tnnem imperator animo libenti suscipiens, et opli-
si putator ex arbore dejecto ramo servum tuum
mam -esse confidens, legem conscribi repente prse-
transeuntem occiderit; si prope viam publicam, aut
cepit, et propriae manus lilleris confirmavit. Quo3 vicinalem id factum est, neque proclamavit, ut ca-
faelo, vinculum ejus absolvil Ambrosius. Quse lex1 sus evitari rcus est. Sin proclamavil,
posset, culpse
haclenus observatur. Est enim hujusmodi: «Impc- ille curavil cavcre, exlra culpani esl putalor.
rator Gratianus, Valenfinianus et Theodosius Au- neque Extra culpani seque esse intelligitur, si seorsum a
gusli, Flaviano prsefecto praetorii Illyrici. Si vindi- via forte, vel in medio fundo csedebat, licet non
cari in aliquos severius «ontra nostram consuetu-
proclamaverit, quia eo loco nulli exlraneo jus fuerat
dinem pro causae inluitu jusseilmus, nolumuss versandi. Preeterea si
stalim eos aut subire poenam, .aut excipere senten- medicus, qui servum luunt
secuit, dereliquerit eurationem, atque oh id mor-
tiam, scd per dies triginta super statueorum sorss luus fuerit servus, culpse reus est. Imperitia quoque
el foiluna suspensa sil. -
p culpse adnumeralur, veluti si medicus hleo servum
CAr. 48. — Quod Theodosium imperalorcm bealnss tuum occideril, quod eum male sccuerit, aut per-
Ambrosius propler indiscretum Itomicidium Jtb in- ei medicamentjim dedorit. Impetu queque
gressu ecclesim prohibuil. F.x Vita B. Ambros. peram
(auctoie Paulino). mularum, quas mulib propier imperitiam non po-
Maximum imperatorem a communionis consortioo tuerit rclmere, si servus luus oppressus fueril,
segregavit Ambrosius, admonens ut effusi sanguinisis culpa; reus est mulio. Sed elsi propter infirinitaiem
domini sui, et (quod est gravius) innocentis, ageret;t relinere cas non potuerit, cum alius firmior retinere
poe.-.itentiam, si sibi apud Dominum vellet esse con- !_ potuisset, aeque culpa tenelur. Eadem placueruul
sultum. Causa Thessaloneusis eivitatis non minima,a de eo quoque, qui cum equo veherelur, impetum
tribulalio suecessit Ambrosio, cum peue compe- 2- cjus aut propter infirmilatem, aut propler impcri-
risset civitatem deletam. Promiserat eniin illi im- i- tiam suam retinere non potuerit. His autem verbis
perator se veniam daturum civibus supradictae ci- 1- legis (quanti in eo anno plurimi fuerit) illa senlen-
vitalis, sed agentibus comitibus occulte cum impe- e- tia exprimitur, ut si quis hominem tuum qui hodie
ratbre, saeerdote ignorante, usque ad horam ter- r- claudus, aut mancus, sait Iuscus erat, occiderit,
tiam gladio civilas esl donata, atque plurimi inter- r- q««iin eo anno integer aut pretiosus fuerit non lanti
" '
703 DECRETIPARS X. — DE IIOMICIDIIS, ETC. 706
teneatur quanli hic hodie erat, sed quanti in eo A muros dejecit, et vera fuisse crimina quse sibl illata
anno plurimi fuerit; qua ratioue creditum est poe- sunt judicium subterfugiens propalavit, hunc aiicto,-
nalem esse hujus legis actionem. Item, ibidem ali- ritate Dei omnipotenlis , sanclorum apostolarum
Cfuanlopost. Si quis ex pari mularum unam, vel ex principum, et nostrse medioeritatis ab omni ecclp-
quadrigis equorum unum occiderit, vel ex comoedis siaslica simul et Chrisfiana cominunione per.ltus
(collegis) unus servus fueril occisus; non solum oc- sequestramus.
cisi fit sesfimatio," sed eo amplius id quoque eom- CAP. 55. — Quod non homicidium, si fur nocle do-
putatur, quanto depretiali sunt qui supersunt. Ilem, mum perfodicns occisus fuerit. Augusl. Qumstid-
nnm in Exod. qumst. 84.
ibidem sub finem; Si quis hominem alienum, aut
Si autem perfodiens inventus fuerit fur, et per-
pecus ila incluserit (induxerit, Vict.) ut fame neca- cussus niortuus
fuerit, non est illi homicidiuni
retur, aut jumentum lam vehementer egerit ut
(Exod. xxn). Si autcm orilur sol super eum, reus
rumperetur, aut pecus inlanlum exagitaverit ut
aut si alieno est, et morte moriatur. Inlelligitur ergo lunc non
praecipitaretur, quis servo persuaserit
ut in arborem aseenderet, vel in puteum descende- pertinere ad homicidium, si fur noclurnus occidi-
tur: si aulem diurntis , perlinere. Hoc est ei.im
ret, et is ascendendo vel descendendo-mortuus fue-
ait: Si orietur sol super eum ; polerat quippe
rit, vel aliqua parfe eorporis laesus erit, utilis in B quod
eum actio datur. ^ed si quis alienum servuna de diseerni, quod ad furandum non ad occidendum
et ideo non deberet occidi (ff. cid l. Aqtti-
ponte, aut de ripa in flumen dej'ecerit, et is suffo- . venisset,
catus fueril, eo qtiodprojecerit corpore suo damnum liam, l. rv). IIoc et in legibus antiquis ssecularibus,
dedisse, non difliculter intelligi poteril, ideoque oecidi quibus tanien isla est antiquior, invenitur, impiine
furem noclurnum quomodo diuraum, si se
Aquilia lege tenetur.
CAP. 50. — De dmnnatione ejus qui homincm clau- [Aug. hodie sic legit, quoquomodo, diurnum autem
dum vel luscum occiderit. Instilulionum lib. iv, si secum, etc. el sic antiq. codex S, Germ'.] telo de-
>it. vi. fenderit, jam enim plus est quam fur.
Si qinis hominem claudum aut luseum occiderit, CAP. 54. — Quod non sint homicidm wsthnandi qtd
qui eo anno iiiteger et prelii magui fuerit, tasrtuia excommunicatos zelo ccclesim occiderint. Uiba-
nas II, Godefrido Lucano episcopo.
damnatur, quantum (is homo inseritur in orig.) ia
eo anno plurimi erit. Excommunicatorum interfectoribus, prout morem
CAP. 51. — Ut presbyter homicida sacerdotio ca- Riwnana; Ecclesise nosti, secundum ipsorum intcn-
reat. Joannes oclavus Cennomoco Yenetiensi epi- tionem modum congruae satisfactipnis inj'unge. Non
scopo (idein sttpra, p. vi, c. 114),- _ eriim eos homicidas arbitramur, quod adversus ex-
Miror iHinus doctam sententiam tuam saccrdotem communicatos zelo catholicae matris ardentes, eorum
pulare post perpetratum homieidium, posse in sa- quoslibet trueidasse coniigerit. Ne tamen ejusjein
cerddtio ministrare, imo (quod est ineplius) nobis Ecclesiae matris disoiplina desoeviat, tenore quein
suadere velle ut ipsi tali praesumpiioni prsebereraus diximus poenitentiam eis indicito congruentem, qr.a
assensum. Quis enim tam demens tamqtie perversi divinae simplicitatis oculos adversus se complacare
sensus lale quid sestimaret, vel post quantamcunque pervaleant, si forte quid duplicitatis pro huma?.a
poenitentiam concedendum, cum omni sit canonicse fragilitate — in eodem flagitio contraxerunt.
disciplinae contrarium? Debet ergo sacerdotio "pri- CAP. 55. De De illis elqui felus in utero occjdunt.
vatus lacrymarum fonte flagitium lam immane di- Attgust., nuptiis concupisc^ntia (lib. i, c. 15).
luere ut talibus saltem remediis curatus, salulis (52, q. 2, c. AVujttando.)Aliquando eo usque per-
venit haec Jibtdinosa crudelitas vel libido crudelis, ut
possil infenire suifragium.
— etiam sterilitatis renena procuret, etsi nibil value-
CAP. 52. De excommunicalione et irrecuperabili
disposilione homicidm episcopi. Joannes. octavus vint, eonceplos fetus aliquo modo intra viscera ex-
Ludovico imperatori. stinguat ac fundat, volendo suam prolem prius inte-
Qualiter Rainaldus Castri Felicitafis episcopus p rire quam \ivere, aut si iri utcro vivebat, occidi
super homicidio tam penes apostolicam, quain jjenes arrtequam nasci. Prorsus si ambo [lalr-s sibi, o ig.]
imperatoriam sedem, puhlico murmureJaerit deno- sunt, conjugesnon sunt, et si ab inilio tales fuerunt,
tatus, el Gregorio uileclo filio «omenclatore misso, non per connubium, scd per stuprum potius conve-
ft apocrisiario sanctse sedis nostrse cum Georgio nerunl. Si autem ambo nonsunt tales, andco dicere:
illustri magistco militum, ac veneslaiio sacri noslfi Aul illa est quodammodo mariii merelrix , aut ille
patriarchi apud dilectissimam liliam nostram im- adulter uxoris.
peratrieem Augustam consistente, a ihatre perempti CAP. 56. — Quare lex non formalum puerperium
juvenis aliisque parentibus fucrit impetitus, et ad noluit esse homicidium. August. lib. Qumst. in
i puriPicandum se a nobis per frequentes excommu- Exod. {q. 80, in cap. xxi).
i nicalorias epistolas aecesserit Romam coactus, se- (52, 17.2, c. Quod vero non formalum.) Quod non
renitativestrsecredimusriiaiiifestum. Sed quia idem formatuin puerperium noluit ad homicidium perti-
Romam venieus purgationis suae tempus proeripuit, - nere, profecto nec hominem dcputavit, quod fale in
et indicta pro se synodo deputatum sibi a notbis lo- utero gerituf. Hic .de anima quseslio solet agitari,,
cuin fraudulentus excedens, morefuris per ufbis se ulrum quidquid formatum 11011est, nec animalum
ini n rvnxfs <:APA'0TENS1S EPlSCOPl ' ~m
quidem possit intelligi, et iJeo non sit homicidium, A .' dicere vel agnoscere volumus, est persecutio injusta
quia nec exanimatum dici polest, si adhucanimam quam faciunl impii Ecclesise Clnisti, et est perse-
nonliabebat. Jiem,ibidempauloposi. Siilludinfornie cutio justa quam faciunl impiis Ecclesiae Christi.
puerperium jam quidem fuerat [fuerit, oriy.], sed Ista ilaque beata esl, quai persecutionem patilur
adhuc quodammodo informiter animatum, quoniam propter justitiam (Matth. v); iOi vero roiseri,
magna de anima qusesilo non est pracipitanda in- qui persecutionem pat!untur propter injustitiam.
discussa lemeritale seutentiie, ideo lex noluit ad ho- Proinde isla persequitur diligendo, illi saeviendo;
micidium perlinere, quia nondum dici potesl auima ista ut corrigat, illi ut evertanl; ista ut revocet ab
viva in eo corpore, quod sensu caret. errore, iili ut prsecipilent in errorem; denique isla
CAP.57. — Quod anima formato corpori infundalur. persequitur inimicos, et comprehendit donec defi-
August. lib. Qumslionum de Yeteri el Novo Testa- ciant in vanitate; is'i, ut in vanitate proiicianl. Item,
mento, c. 23. ibidem poslnudta. (22,q. 6, c. Schismatici.) Schisma-
(52, <f. 2, c. Mogses.) Moyses tradidit : Si quis tici dicunt : Cui vim Chiislus intulit, quem coegit?
mulierem in ulero habentem, et abor-
' percusserit Ecce habent apostolum Paulum, agnoscant in eo
t.erit: si formalum fuerii, dct auimam pro auima; prius cogentem Christum, el postea docentem, prius
si autem informatum fuerit, multetur pecunia r»
ante I ferientem, et postea consolantem. (Act. ix.) Mirum
(Exod. xxi), ut probaret non esse animam for- est autem quomodo ille qui poena coiporis ad Evan-
mam. Itaque si jam formalo corpori dalur, non in
cum gelium coactus inlravit, plus illis omnibus qui solo
conceptu corporis nascitur semine derivala. verbo vocati sunt, in Evangelio laboravit (I Cor. xv),
Nam si cum' semine et aninia exislit ex aniuia,
et quem majortimor compulit ad charitatem, ejus
jnultae animse quotidie pereunt, cum semen fluxu
perfecta charitas foras misit timorem^J Joan. iv),
quodam non proficit nalivitati. Sed si prius [pro- Cur ergo non cogeret Ecclesia perditos filios ut re-
pius, orig.] respiciamus, videbimus quid sequi de- si perditi filii coegerunl alios ut perirent?
beamus. Gontemplemuriaeturam Adse:in Adam enim dirent,
datum ut ex eo Quamvis etiam illos quos non coegerunt, sed lan-
exemplum esl, intelligatur, quia jam tummodo seduxerunt, si per terribilcs, sed salubres
formatum corpus accepit animam. Nam potuerat
in ejus gremio revocenlur, Mandius pia maler
animam limo terrse adniiscere et sic formare corpus, legcs
sed ratione informabatur, quia primum oportebat ampleclitur, et de illis multo amplius, quam de his
domum compaginari, et sic habitatorem induci. quos nunquam perdiderat gralulatur (Luc. xv). An
non pertiriet ad diligentiam pastoralem, eliam illas
Anima certe quia spiritus est, in sicco habitare non
oves quse non violeuler erepia;, sed blande leniler-
polest, ideo in -sanguine ferlur. Cum ergo linea- ( que seductae a-grege aberraverint, et ab alienis coe-
C
menla [corporis, oi ig.] compacta non fuerint., ubi
erit anima? perint possideri, invenlas ad ovile Domiuicuin , si
resistere voluerint, flagellorum terroribus, vel etiam
CAP. 58. — De informato corpore. Hieionymus ad doloribus revoeare?
Ilem, post pauca. A Chkta
Atgasiam, qumslione 4 (t. IV, ep. cujus initium coaetum ostendimus Paulum. Imitatur iiaque
est: Filius meus Apodemius).
(52, q. 2, c. Sicuti semina.) Siculi semina paula- Ecclesia in istis cogendis Dominum suum, quse
tim formantur in ulero, el tandiu non reputatur prius ut neminem cogeret exspeetavit, ut de fide
liomicidium [homo, orig. el Gr.], donec elemeiila regum atque gentium prsedicalio prophetica comple-
confecta suas imagines membraque suseipiant, ita retur. Etiam hinc non ahsurde intelligitur apostolica
sensus ratione conceptus, nisi iti opera proruperit, illa sententia, ubi Paulus beatus dixit: Paraii ulcisci
adliuc ventre retinetur, et cito abortio [ab hoste omnem inobedentiam, cum completa fuerit priorino-
Grat.] perit (Exod. xxi). , bedientia vestra (II Cor. x). Uude et ipse Dominus
ad magnam ccenam suam prius convivas adduci
CAP. 59. — Quod boni juste et pie persequuntur ma-
los, mali autem injuste bonos. Attgusl. ad Bonifa- jubet, postea cogi. Nam cum ei servi respondissent:
cium comitem (epht. 50). j. Domine, faclum est quodjussisti, et adhuc loctts est:
(25, q. 4, c. Si Ecclesia.) Quserant schismatici ab Exite, inquii, invias, et sepes, et quoscuuque inveneii-
Apostolo quam ecclesiam significabat Sara, quando lis cogite inlrare (Luc. xiv). In illis ergo qui lenifer
persecutionem faciebat ancillae.' Liberam quippe primo adducti sunt, completa est prior ohedieniia;
matrem nostram coeleslem Hierusalem, id est veram in istis autem qui coguntur, inobedentia coereeturT
Dei Ecclesiam, in illa muliere dicit fuisse iiguratam, Item, paulo post. Si potestate, quam per religionem
quse aflligebat ancillam (Gal. iv). Si autem melius i ac fidem regum, tempore quo debuit divino munere
discutiamus, magis illa persequebatur Saram super- accepit Ecclesia, hi qui inveniuntur in viisetsepi-
biendo quam illam Sara coercendo. Illa enim do- bus, id est in hseresibus et schismatibus,
jcoguniur
minae faciebat inj'uriam, ista imponehat superbise; intrare,uon quia eogunlur reprehendant, sed quo
disciplinam. Deinde qusero, si boni et sancti nemiui coguntur attendant. Ilem, post mitltu. (25, q. 5,^;.
faciunl persecutionem, sed tantum modo patiuntur, Maxitnianus.) Maximianus episcopus Vagiensis auxi-
cujus puiant in psalmo esse vocem, ubi legitur : lium petivit ab imperatore Christiano contra hostes
Persequar inimicos meoset comprebendamillos, et non! Eeclesiae, non tam sui ulciscendi causa quam ttrendas
convsrtar donec deliciant? (Psal. xiv.) Siergo verums Ecelesioe sibi eredita;. Quod si prsetermisisset, non
7G9 DECRETI TARS X. — DE IIOMICIDIIS, ETC. 710
ejus fuisset iaudanda patienlia, sed negligenlia me- A. , non ip?a mors nocerei, sed peccatum tpiod augeri
rito eulpauda. Neque enim et apostolus Paulus vilse posset, si viverent. Non lemerc illi judicabanl, qui
sua- transitorise, sed Ecclesise Dei consuluil, quando bus lale jiidiciuro donaverat Deus. Inde est quod
con-tra illos qui eum occidere coiispiraveranl, con- Elias niulios morte affecit, et propria manu, el igne
silium illorum ut tribuno proderetur effecit (Acl.xxi). divinitus impetrato (III Reg. xvm, IV Reg. 1). Quod
Unde factum est ut eum ad loeum quo fuerat per- et alii multi magni et divini viri eodem spiritu, con-
duce-ndus deduceret miles armalus, ne illorum sulendo rebus humanis, non lemcre fecerunt. De
paleretur insidias. ltem, ibidem aliquanto post. (25,17. quo Elia cum exemplum dedissent discipuli, Domino
5, c. Quis enim.) Quis enimnostrum velit non solum commemorantes quid ah eo factum sit, ut etiam ip
aliquem inimicorum perire, verum etiam aliquid sis daret potestatem petendi de calo ignem, ad con-
perdere? Sed si aliter non meruit hahere pacem sumendum eos qui sibi hospitiurii non prseberent
domus Davld, nisi Absalon filius ejus in bello reprehendit in eis Doniinus (Lttc. IX), non exempluir
qtiod contra palrem gerebat, fuisset exstinrlus prophetai sancti, sed ignorantiam vindicandi (Matih
quamvis magna cura mandaverat suis ut euin xxn), quae adhup erat in rudibus, animadvertcns cof
quanlum possent, vivum salvumque ser\areut, non amave [amore, orig. m. s. s. Ger.] correplio
ut esset cui poenitenti patemus affectus ignosceret, B nem, sed odio desiderare vindietam. Itaque post-
quid ei reslilit nisi perdilum flere, ^l sui regni pacc eaquam eos docuit quid esset diligere proximui»
acquisitasuam muestiliam.consolaii? (II Reg. xvm.) tanquam seipsum, infuso etiam Spiritu sancto, queir
decem diebus complelis post ascensionem suair
CAP.60. — Quod non sil idoneus ad exercendam vin-
diclam nisi qui superavit odium mansueludine. Au- desuper, ut promiserat, misil(ylcl. 11),non defuerun'
giisiinus, De SermoneDomini inmonte, libro primo, lales vindictse quamvis multo rarius quam in Veter
cap. 57. Testamenlo. Ibi enim e'x rnajori parfe servientes
(25, q. 4, c. Ea vindicta.) Ea vindicla non prohi- timore premehantur, hic autem maxime dilectionf
betur quse ad correclionem valet, ipsa enim etiam liberi' nutriebantur. Nam et vcrbis apostoli -Petr'
pertinel ad misericordiam. Nec impedit illud propo- Ananias et uxor ejus, sicut in Actibus apostolormir.
situm, quo quisque paratus est ab-co quemcorre- legimus (Act. v), exanimes ceciderunt, ncc resusci
pltiui esse \ult, plura perferre. Sed buic \indiclse tati sunl, sed sepulli.
referendsenon esl idoneus, nisi qui odiiim quo soient CAP.61. — Quod Chrisii esi inimicus qui Chrisiia-
se vindicare num injusie persequilur. Auguslin. contra Cresco-
flagrare qtii dcsiderant, dilcciionis nium grammalicum (lib. 111,c. 51).
inansuetudine superaverit. Non enim metuendum (C
ne odisse fllium Quisquis Cbristianum iniquus (inquis habel Au-
est, parvulum parentes videaritur, gusl. ul verba sint Cresconii)persequitur, Chrisli est
cum ab eis vapulat peccans, ne peccet ullerius. Et inimicus. Verum
dicis, si 11011[sed 11011,m: s. s.
cerfeperfectio dileclionis ipsius Dei Patris imitatione hoc in illo persequitur quod Christo est inimi-
nobis proponitur, cum in sequentibus dicitur : Dili- Ger.] cum. Neque enim dominus in servo, pater in iilio,
gite inimicos vestros, benefacile his qui oderunt vos, marilus.in conjuge cum sint utrique Christiani,
et erale pro eis qui vos persequuniur (Matth. v). Et non debent
persequi vifia Christianse contraria vcri-
tamen de ipso dicitur per Prophetam : Quem enim taii. An vero si non
persequaiitur, nonrei negligen-
diligil Dominus corrigil, flagellat aulem omnem filium tise Kierilo tenebuutur?
quem recipit (Prov. 111; Hebr. xn). Dicit et Donii- CAP.62. —
nus,: Servus qui nescit voluntatem domini sui, et fa- Quod coercere proximum sit diligere
eum. Augustinus ad Macedoniam {epist. 52).
cit digna plagis vapulabil paucis : Servus autcm qui
(23. q. 4, c. Debet.)Debet ii,omodiligere proximum
scil votttntaiem domini 'sui, et facit digna plagis,
lanquam seipsum, ut quem poluerit homiiiem vel
vapulabil multis (Luc. xu). Non ergo quaeritur, nisi beneficenliai consolatione, vel informatione doclri-
ut et ipse vindicet cui rerum ordine polestas data
" nae, vel disciplinae coertioue adducat ad colcndum
est, et ea voluntate vindicet, qua patcr parvulum Deum. , 1
filium, quem per setatem odisse nonduin potest.
63. — Quod mala volttntas non est permiltenda
Hinc eniiu aperlissimum exemplum datur, quo saiis CAP. sum tibertati. Augusl. ad Donatum presbyterum
appareat posse peccalum amore potius vindicari . (episl. 204).
quam impunitum relinqui, ut illum quem vindical, Qui diliguntur, malae suae voltintati impune et
non poena miserum , sed correclione beatum velil, crudeliter perniittendi non sunt, sed ubi potosias
paratus lamen si opus sitseqiio animo plura tolerare datur, et a malo prohibendi, etad bonuni cogendi.
ab eo illicita [illala, orig.], quem vult csse corre- Nam si voluntas mala semper suae permittenda est-
ptum; sive in eum habeat potestatem coercendi, sive libertati, quare jsraelilici recusantes et murmuran-
11011 habeat. (Ibid., c. 58.) Magni autem et sancti viri, - tes lam duris flagellis a malo prohibebanlur, ct ad
qui jam optime scirent mortem istam quae aiiimam lerram compellehantur promissionis? Si volunlas
dissolvit a corporeiioii esse forniidandam, secunduin mala suae permiltenda est libertati, quare Paulus
eorum lamen animum qui illaiu limerent, uonnulla 11011 cst permissus uti pessima volunlate qua .perse-
peccata morte puniverunt, quo et vivenlibus utilis quebaiur Ecclesiam, sed prostratus est, ut cxcaeca-
metus incuicretur, et illis qui morte puniebanlur reiur (Act. i\), excsecatus ul muiaretur, mutalus ut
711 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 712
mitleretur, missus ut qualia fcceratin errore talia ,t vir sanctus trahitur, quis alius ad irascendum nisi
pro veritale paleretur? Si \oluntas mala sempersuae ejusdem lempli inbabilator excitalur ? Tanto ergo
parmittenda est libertali, quare monetur pater in meluenda est ira justorum, quanto et constat, qu!a
Scripturis sanctis filium durum non solum verbis in eorum cordibus ille prsesens est, qui ad inferen-
corripere, sedeliam latera ejus tundere (Eccli. vu, dam uliionem quam voluerit, invalidus non cst :
xxx), ut ad bonam disciplinam cogatur, et Do- Item Dialogorum lib. n, cap. 50. (23, q. 8, c. Pe-
minus diligatur [coaclus.et domitus dirigalur]? trus.) Petrus Tabitham mortuam orando suseilayil;
CAP.64. — Quod corripiendi sunt homines. Augusti- (Act. ix), Ananiam et Sapphiram mentientes morii
nus ad Donalistas (episl. 166). increpando tradidit (Act. vj, neque eum orasse in
Quod erraverat, inquit Dominus, non revocaslis, eorum exslinctione legitur, sed solummodo-culpam
et quod perierat non requisistis (Ezech. xxxiv). Hoc quam perpetraverant increpasse. Conslat ergo quia
vobis per nos Dominus ipse facit, sive obsecrando, aliquando talia e\ potesiate, aliquando exhibenlur
sive minando, sive corripiendo, sive damnis, sive ex postulalione, dum et istis vitam increpando abs-
laboribus, si\e per suas occultas admonitiones vel lulit, el illi reddidit orando.
visitationes , sive per potestatum temporalium CAP.68. — De vindicla quam Joannes papa inqttos-
leges. D dam ficri jussit. Joannes VIII Marino el Pul-
CAP.65. — Quod non omnis Iwminem occidens homi- cari.
cida sit. Chrysoslomus super Malthmum, homilia Sed et provincii [pro primicii Vict.] vestrae fidelita-
cap. 18 (iii op. perfec. ad c. v Malth.) tis vobis injungimus, ut cum abquibus navibus ve-
(23, q. 8, c. Occidii Pldnees.) Occidit Phinees -stros mililes robustissimos prsesentialiler destine-
liominem (JV«HI.XXV),et reputatum est ei ad justi- tis, qui quadraginta Sarracenos, qui dudum Grsc-
tiam : AbrahaniTero non homicida solumverum corum nostrorum navibus fci mare fugere, quique
et.am parricida (quod ce.-te est gravius) effectus poslea terrestrium nostrorum militum exspoliali
(Grji. xxn), magis Domiuo magisque placuit. Sed et anais omnibus, virtute in montis Circei lalibulis
Peirus geminum fecit homicidium (Act. v), fuit ta- evaserunl, una cuniiioslris pedestribus apprehen-
nieii opus spirituale quod factum est. Non sola dant,
qtiiauos pro lantillis Sarracenis dromones no-
igitur respiciamus opera, sed teuipus, et causam, siros fatigare nolumus, dum de vobis coufidere (sic-
et voluntatem, etpersonarumdifferentiam, ct quan- ut et ipsi velle dicimini) provocamur modis om-
lacunque alia ipsis operibus acciderint diligentis- nSius roiifidenles. Quia si obedientiae veslrae coii-
sime requiramus. Non enim possumus ad veritatem stantiam et fidei puritatem cum virtutis efficacia
aliter pervenire. " circa sanctam Romanam Ecclesiam amodo-senseri-
CAP. 66. — De eodem. Ex responsionibus Adriani Rtus, non solum de his tribus, quibus vos ult«-a
papm contra objecliones quorumdam ad Carolum
16. consuetudinem prsegravatos dicilis, inquantum ralin
cap.
Sanctus Gregorius in dialogis suis meminit de postulaverit levigabimus, verum etiam Tit prppriam
beato Bonifacio, qualiler miserum illum qui cum sancli Petri familiam, terra marique vos tueii, do-
simia venieiis cymbala percussit, sermone suo cum rnino conforiante, studebimus.
moeroread morlemjaculavil. - CAP.69. — De defensione quam contra Iiostcs fecit.
CAP.67.— Item de eadem re. Gregorius, Dialogorum Joannes octavus Angebergm imperatrici.
lib.. i, cap. 9. Siquidem cum virlute Dei melius quam Kaletam,
Cum bealus Bonifacius ad Fortunali mensam ve- quse nostra sunt dcfendemus, et illorum in nullo pc-
nisset, priusquamDeo bymnum dicerel, sicut qui- nitus indigemus, dromones videlicet cum caeteris
dam cantandi arte solent victum quaerere, repente navibus construenles, et csalera vasa Tielllca et ap-
ante januam vir cum siinia aslitit, et cymbalum paralus, quin potius et ipsos animos hominum
percussit : quem sanctus vir audiens sonitum de- praeparanles, et adversus hostiles incursus' indesi-
dignatus dixit: t Heu! heu ! mortuus esl miser iste, JJ nenter armantes.
mortuus est miser iste ! Ego ad mensam refeclionis CAP. 70. — Quod crimina committit qui non corrigit
veni, os nondum ad laudem Dei aperui, et ille cum cum possit. Joannes VIII, Domagol duci glorioso^
siroia veniens eymbalum percussit. » Subjunxit (25, q. 8, c. Prmlerea.) Pi-3eierea"devolionis tuae
tamen atque ait: t Ite et pro eharilate ci [Dei] studium exhortamur, ut contra marinos latraneulos
r.ibum polumque tribuite, scitote laraen quia mor- qui sub prsetextu tui norainis in Christicolas de-
lutts est. » Qui infelix vir dum panem et vinum ex bacchantur, tanto vcliemenlius accendalur,, quanto
eadem domo percepisset egredi januam voluit, sed illorum pravilate famam lui nominis offuscaiam
saxum ingens subilo de tecto cecidit, eique in fuisse cognoscis, quoniam licet credi possit quod,
verlieem veuit. Ex qua percussione prostratus in te nolenle, illi uavigaiitibus insidienlur, tamen quia
manibus jam semivivus levatus est. Deinde vero al- a te comprimi posse dicuntur, nisi eos eompresie-
tera die secundum dicti viri [viri Dei, Yict.] senten- ris, innoxlus non haberis. Scriptum quippe est:
tiam funditus vitam iinivit. Qua de re, Petre, pen- Qui crimina cum potest emendare, non corrigit,
sandum est quanlus sanctis viris timor sit exhiben- ipse committit.
d-us : templa enim Dei sunt, et cum ad iracundiam CAP.71. — Quomodo Joannes pava San.acenis re-
715 DECRETI PARS X. — DE HOMICIDIIS, ETC. 714
sliterit. Joannes VIII, hnperatori el impera- \ capitalem animadversionem Racephori sanctissimi
trici. patriarchse ac aliorum" Patrum prsedicamentis pro-
Cum reversi fuissemus, omnia litlora nostra de- mulgans, aversus cst per alios nequam consiliarios,-
prajdata, etiam et in fundis et in Terracina, velut in obtentu poenilentise, cum esset impossibile illos poe-
domo propria multos Sarracenos invenimus reside- nilenliam agere qui capti fuissent errore. Dogmati-
re, pro quibus non plusquamquinque diebus in urbe zabantautem indocte non licere sacerdolibus pro-
ixanentes, quamvis corporis non modica detincre- mulgare contia impios mortem, per omnia divinis
mur moleslia, exivimus cum iidelibus nostris, quo- super hoc adversanles Scripluris. Si enim veiiey
rum Domino adj'uvante coepimus naves octodecim. aposlolorum Ananiam et Sapphiram ob mendacia
Sarraccni vero multl occisi sunt, eaptivos autem tantum mortificavit (Act. v), et Paulus magnus cla-
fere sexcenlos liberavimus. Ideo vobis venientibus mat : Qui lalia, inquiens, agunt digni sunt morte
necesse valde est, ut talis in liltoribus marinis for- (Rom. i), hoe de solo morlali peecato, quomodo uon
titudo virorum remaneat, quorum virtute nostra horum eontrarii erunt, qui omni spirituali et corpo-
omnia salva consistant, et ea quse necdum deprse- rali spureifia plenos quique daemonibus serviunt a
dala sunt loca, non praedenlur. gladio redemerint?
CAP.72. — Quod non est crudelilas punire malos pro CAP. 75. — Quod non sinl
culpandi judices, sed lau-
Deo,"sedpietas,Hieronymus adRipariuniJlom. III, dandi, qui Itmrelicosel schismaiicos persequuniur,
episl'. cujus initium : Acceptis primum litleris). et bona eorum diripiunt. Ex lib. Dialogorum Au-
Legi syromasten Phinees (Num. xxv), austerila- gust. contra Petilianum lib. n, cap. -10.
lem [auctoriiatem Vicf.] Elise (lIIReg. xvm; IV, i), Petilianus dixit : Si aposloli perseculi sunt ali-
zelum bimonis Chanansei (I Mach. xm, et se-
Petri severitatem Ananiam et quem, aut aliquem tradidit Christus. August. re-
queiitib.), Sapphirain : Possem quidem dieereipsum Satanam
Pauli constanliam spondit
tracidanlem (Act. v), qui Elymaiu omnibus malis hominibus esse
viis Domini resistentem seterna caecitale pejorem, cui tamen
magum tradidit Apostolus hominem in interitum carnis, ul
[severitate Vict.] damnavit(Acf. xm). Non estcru-
spiritus salvus sit in die domini Jesu (/ Cor. v).
delitas pro Deo [Gratian sic. crimiiiapro Deo puni- Ilem alios de quihus dicit • Quos tradidi Satanse, ut
re], sed pietas. Unde et in lege dicitur : Si frater discant iton blasphemare (I Tim. i). EtDominus fla-
tuus etamicusetuxorquae est in sinu luo depra- cx templo improbos mercatores
vare te voluerit a verilate, sit manus tua super eos, gcllatos expulit
(Joan. n), ubi etiam connexum est testimoniuiii
eleffunde sanguinem ipsorum (Deui. xin).
Q Scripturse dicenlis : Zelus domus tum comedit me
CAP.75. — Qiwd propler remissionem malorum, in (Psal. LXVIII).Eece invenimus aposlolum tradito-
coltegioepiscoporum arma sint ferenda. Leo IV, rem, Chrislum persecutorem. Quareper violentissi-
Lttdovico [Lothario] regi.
Petrum el Adrianum nuriquam recipiemus ad ha- mas turbas, etiam ultro inaprobi estis Ecclesiis ca-
Mtanduir nobiscum, et si (quod minus credimus) tholicis, ubi, advertere potueritis, quod innumera-
aut preces noslras quas pfo eorum retentione vohis bilihus exemplis res ipsa indicat ? Sed dicitis vos
loca vestra defendere,et resislitis fustibuset csedibus
misimus, aut honores Romani pontifieis pro nibilo
ibinon audistis vo-
exislimastis, et nosminus quam Adrianum et Pe- quibuscunque poiuerilis. Qtiare
trum amastis, quod in posterum jam ordinatum cem Domini dicentis : Ego tamen dico vobip. Non
resistere malo?(Mallli. -f.) Aut si fieri potest, ut ali-
habeamus, vestrse edicimus magnitudini. CcrteRo-
manae sedis prassules tempore quo per unainquam- quando recle pervim corporalcm resisialur violcn-
nec ideo praeceptum violettir, quod audimus a
que Ecclesiam cum suis clericis lendebant ob mis- tis,
sarum ofiicium, vel alias more solito,- utilitates Domfno : Ego autein dico vobis non reshiere malo,
ecclesiasticas disponendas, nibil aliud tam ipsi quam cur non etiam hoc iieri potest, uf per ordinatas et
clerici ipsorum nisi sacerdotalia indumenta ferebant, legilimas potestates, de sedibus quse illicite usur-
quod seeuti usque nunc nos egimus. Sed amplius F)pantur, vel ad injuriam Dei relinentur, pius expellat
nequaquam agere oporter, si viros quos nec quse- impium, eljustus injuslum? Neque enim eo modo
rimus uriquam, nec volumus inandare decreveritis. persecutionem passi sunt pseudoprophetse ab Elia
Et hoc ad ultimum pro certo nolum facimus quo- (III Reg. xvm), quomodo ipse Elias a rege iniquis-
niam ad quamcunque Ecclesiam loeumque alium simo, aut quia flagellatus est Dominus a persecuto-
nobis merilo subjectum -digressi fuerimus, ne dc ribus, proplerea passionibus ejus comparandi sunt,
mortis nostrae periculo triumphatores existant, cum qiiosipse de templo flagellatos ejerih Restat ergo,
debueramus ob divinum cultum sive timoiem ora- ulnihil aliud requirendum esse fateamini, nisi
rium solummodo planetamqne deferre, lanceam et utrum juste an impie vos separaveritis a commu-
scutum et gladium bajulare praecipiemus. nione orbis terrarum. Ram si boc inventum fueiit
CAP. 74. — Licere sacerdotibus contra impios pro- quod impie feeeritis, non miremini, si non desunt
mulgare mortem. Exhistoria Anastasii bibliolheca- ministri Deo per quos fiagellamini, quia persecutio-
rii Romanm ecclesim. nempatimini non a nobis, sed sicut scriptum est,
Multo divino zelo motus Michael piissimus impe- ab ipsisfaclis \estfis (Sap. n). Item. (eod. I. c. 45,
rator coriira Manichseos rjui Pauliciani dicuntur, q. 7, c. Si de rebus.) Si"de rcbus vel de locis eccle-
PATKOL. CLXL ^ - 23
?lg D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 716
siaslicis quos tencbatis ,et non tenells, querimini, A (25, q. 3, c. JPJ-O membtis.) Pro memhris Chrisli ad-
possunt et Judaei se justos dicere, et iniquilatem no- versus vos saeviunl, el vobis resistunt quicunque in
his objiccre, qiiia locum in quo impii regnaverunt caiholica eo animo sunt [Apud Aug. inseritur: jiarvse
modo Christiani possident. Quid ergo indiguum, si adhuc fidei], quo lunc Petrus fuit, cum fcrrum pro
ea quse tenebant bseretici secundum parem Domini Christi nomine strinxit (Mallk. xxvi). Sed multum
voluntatem Calholici tenenl ? Ad omnes enim simi- iiilerest intcr vestram persecutionem et istorum.
les, id est ad omnes impios et iniquos illa vox Do- Vos similes estis servo saccrdotis, quia servienlcs
mini valet: Auferetur a vobh regnum Dei, el dabitur priucipibus vcstris adversus Ecclcsiam catholicam,
•
genli facienli justitiam (Matth. xxi). An fruslra scri- id est advcrsus Chrisli corpus armamini. Isti aulem
plum est: Laborcsimpiorumjusli cieM'!(Psal. civ.) tales sunt, qualis ttir.c Petrus fuit, qui pro Clnisli
Quapropter magis mirari debetis quod adhuc tene- corpore, id est pro Ecclesia eliam corporaliter pu-
lis aliquid quam quod aliquid amisistis. Item (cap. gnant. Ilem (ibidem, cap. 92, sttb finem). Si pro-
59). Si qua jam concisi possidere ccepislis,- quia pterea perseculor non fuit Nabuehodonosor, quia
vobis ablata nobis Dominus dedit, non idco concu- scelus in sanclum Danielem commissum juslissime
piscimus aliena, quia illius imperio cujus sunt om- vindicavit (Dan. vi), quomodo vindicandum est a
'
nia, facta sunl noslra, el juste nostra sunl. Vos B regibus quod Chrisli sacramenta exsufllantur, si pro-
enim his utebamini ad praecisionem, nos ad unita- phetae memhra quia in periculuro missa snnt, sie
lem. Alioquin elprimo jjopulo Dei possent illi obji- vinolicari meruerunt? Item (ibidem, cap. 104). Nc-
cere aliense reiconcupisceiitiam,qui divina potesiaie que in homine bono aliquis Dci sacramenta fugial,
ab eorum facie, quia ea terra male utebantur, ex- neque in homine inalo. Ilem (lib. m Conlra Htteras
pulsi sunt. Et ipsi Judaei a quibus ablalum est rc- Petilia., c. 10). Si laudanti amico non est rreden-
gnitrn, secundum verba Domini, et datumest genfi dum, neque inimico detrahenti. Item (ibid., c. 56).
facienli justifiam (Matth. xxi), possunt objicere Apud nos quicunque mali vel penilus latent, vel
alicnae rei eoncupiscentiam, quia Ecclesia Christi quibusdam noli propter bonos quibus ignoli sunt,
possidet, ubi persecutores Christi regnabant. Ilem el apud quos convinei non possunt, propter unilatis
(cap. 79). (25, q.i, c. Qui pecc.) Qui peccal non et pacis vinculum toleranlur (Ephes. iv), ne cum
peccat legis auctoritate, sed contra legis auctorila- zizaniis eradicetur et tritieum (Mallji. m), ita siiae
tem. Quia vero inlerrogas quse sit ralio persequendi, ntalitiae sarcinam portanl (Gal. vi). .(August., c. 8,
vicisslm te interrogo cujus sit vox in psalmo dicen- lib. De unico bapt. contra Petilianum.) Neminem
lis : Delralientem secreto proximo suo, hunc perse- recle judicari puto innocenlcm, qui hominem non
vel cau- ^ conviclum crediderit nocentcm. Item
(jitcbor (Psal. c). Quaere itaque persecutionis (cap. 59). II-
sam, vel modum, et noli tanta imperilia generaliter lttd quis feral quod sacrilega dicit sacramenta Chri-
inalorum pei-secutiones reprehendere. liem (ad cal- sli, etiaro si vere, sicut calumniatur, a traditorihus
cem, c. 80), Quod autem etiam Christus corporali- habereutur quse in uomine Patris, et Filii, et Spiri-
tcr pcrsecutus fuerit eos quos de templo flagellan- tus saneli ritu evangelieo eelcbrantur? Hic fortasse
do expulit (Joun. n), jam supra diximus. Item (cap. dicat jam non esse Christi sacramentnm quod a
82). Nec persequimur vos, nisi qucmadmodum per- sacrilegis datur. Cur non ergo dieit non esse etiam
sequitur veritas falsilatem. Item (cap. 85). (25, q. 5, nomen tlhristi, quod a saciilegis dicilur? Item (ibi-
c. Ad fidem.) Ad fidcm nullus esl cogcndus, sed pcr dem, cap. 15). 0 quam deteslandus [est error Jio •
scvcrilatcm, imo et per misericordiam Dei, tribula- minum : addit. apud Aug.] qui clarorum -yirorum
tioirum flagellis solel perlidia castigari. Nunquid quaedam non recle facta laudabiliter se iniitari pu-
quia mores oplimi libcrlale voliintalis eliguntur, tant, a quorum virlutibus alieni sunt. Sic enim et
' ideo niores nonnulli Petro apostolo comparare sc possunt, si
pessimi non jlegis integrilate puniuntur?
Scd tamcn male vivendi ultrix disciplina prsepostera Christum negaverint (Mallli. xxvi). Ilem (ibidcm,
..-sl, nisi cum praecedens bene vivendi doctrina con- :D cap. 16). Si est illa humanil.-s in rebus humanis,
'tcmnitur. Si rpise igitur adversusvos leges consti- puto nos juslius posse reprehendi, si ignolos homi-
tutae sunt, non cis benefacere cogimini, sed male nes quos criminantur inimici, neque horum criinen
faeere probibemini. Nam benefacere nemo polest ullatestiiiealionedemonstranf, noceiiles potius quam
nisi clcgerit, nisi amaverit, quod est in libera vo- innocentes crediderimus. Quia si forte se aliter Ve-
luntate. (Cap. 84.) Cum aliquid adversus vos reges ritas habet, ipsi certe humaniiati debitum reddilur,
'consliluunt, admoueri vos credile,ulcogitetis quare cum homo de homine nil mali lemere ^suipicalur,
ista vos patiamini. Si propler j'ustitiam, re vera illi nec ruiquam criminanti facile c.redit, quando sinc
persecutores veslri suiit, vos autem beati qui perse- teste ac sine ullo documento crimen objiciens male-
eiiiionem passi propter jusliliam, possidebitis re- dicus politts conviciator quam veridicus accusaloi
gnum coelorum (Mallh. v). Si autem propler ini- cxstiterit. Item (lib. De unilate Ecclesim contraepht.
quitalem schismatis vestri, illi quidem correctores Pelilian., cap, 2). Si facium eslquod accusant, quid
veslri sunt, vos autem sicut caeteri diversorum sce- peccaverunt ecclesiastici judices, qui crimina eliam
loium rei qui poenas legibuspendunt, profeeto infe- si vera et ad se delaia, sibi tamen non probata, dam-
lices el in hoc saeeulo et in futuro. Item (cap. 88). nare ntillo modo debcbant? Ilem (ibidem,cap. 17),
717 DECRETl PARS X. — DE HOMICHfflS, ETC • 74«
Si autem vcs contra Ecclesiam Chrisli altaria erexis- A designans [reum eliam morlis dcsignans eum] qtii
se, et a Christiana unitate (quse tolo orbe diffundi- percusserit gladio, cum non utique Injuste videatur
tur) sacrilego schismatc separatos esse, et corpori aposlolus percussissc? Qiiantum enim pertinet ad
Christi (quod est ecelesia tolo orbe diffusa) et rcba- rem [Pelrumj, pcrcussit euni qucm coutra se arm a-
ptizando et blasphemando, et quanlum poteslis op- tum videbat. Resistere enim dehuit ingratis sorvis,
pugnando, adversari sancta et canonica Scriptura et ad Dominum necandum armatis Item (aliquanto
convincit,vos impii alque sacrilcgi, IUi aulem qui vos post). Quare contuens Dorninus factum aposloli
pro tanlo scelere lam leviler damnovum admonitio- Petri, eum qui gladio usus fuerit gladio dixit per-
nibus vel locorum vel honorum vel peeunlae priva- ire, cum non Injuste pereussisse videatur Nam sic-
lione, deterrendos coercendosque decernunt, ut co- ut signiflcatur in Luca, ipso Domino permittente
gitantes quare ista paliamini, sacrilegium vestrum percussit (Luc. xxn), el sic probibilus hsec audivit.
eognitum fugiatis, et ab aelerna damnalione libere- Ideo elenim permissum esl ut el vindicare se posse
mini, et rectores diligentissimi et eonsultores piissi- videretur, sed nollc; et virtus oslenderetur in eo
mi depufantur. Item (ibidem aliquanlo superius). De manerc in quo fuerat, et in ulroque vindicare se
persecutione vestra querela sedabitur, si cogitetis posse non ambigeretur. Inimiei vero pro cerlo ha-
et inlelligalis prius non omnem persecutionem esse berent datam ah eo polestatem ut hsec faeerenl, non
culpabilem. Alioquin non laudabiliter dieeretur: enim victus apparebat, sed tradens se voluntati eo-
Dctralienlem secreto proxinw suo, hunc persequebar rum. Quare ergo sententia data est ut qui accipit
(Psal. c). Nam quotidie videmus el iilium de patre, gladium, gladio pereat (Mattli. xxv), nisi quia nulli
tariquam de perseculore suo conqueri, et conjiigem licet, excepto judice, gladio quemquam occidere?
de marito, el servum de domino, et colonum de pos- Aposlolo autem Petro usque ad lioc permissum esl,
sessore, et rcuni de judice, et militem vel provincia- quod dolorem facerct, non quod occiderel. Hoe
lem deduce velrege, cum illi plerumque ordinatis- eniin audiens, ne iterum perculeret didicit. Prseier-
sima potestate sibi homines subdilos per ferrores ea [Aug. vulgo nunc sic liabet : Ob hoc enim audic-
levium poenarum a gravioribus malis prohibeant bat, jie iterum percuteret. Didicit praeterea, etc.J
atque compescant, pleriimque autem a bona vita et quia Christianis jam factis occidere non licet; in
a bonis factis, minando el saeviendo delerreant. Sed misericordia enim positis, legejuris mundo crediti
cum a malo et illicilo prohibent, correetores et con- uli non licet aspere.
sullores sunt; tniu autem a bono et licito, perse- CAr. 79. —Quod non est mhericors, qui vitiis parcit
culores et oppressores sunt. Culpantur etiam qui £ et fovel ea. Aug. ad Lmlarium [Lectarium, Gru-
lian. legit Lolharium].
probibent a malo, si modum peceatl modus corre-
c-tionis excedat. . (23, q. S, c. Qui vitih.) Qui vitiis nulrjendis par-
CAP.76. — Quod ckaritas est currigere proximum. eiletfavel, ne contristet peccanihim voluntatem,
Augtistinus tom. IX super Episiolam Joannis, tra- lam non est miserieors, quam qui non vull cullium
clatu 7. rapere puero,' ne audiat ploranlcm, et non limet ne
"(25,r/. 5, c. Non puies.) Non putcs tunc te amare vulneratum doleat vel exstinctum.
servum tuum, quando eum non csedis, aut lune
CAP. 80. — Quod non liceal Clirhtiano se defendere.
amare filium tuum quando non das disciplinam, Aug. ad Emeritum Donalhlam (episl. 164).
aut tunc amare vicinum luum quando non eorrigis Nostri adversus illicitas et privatas vestrorum
eum. Non est ista charitas, sed languorj ferveal cha- . violentias (quas et vos ibi qui talia non facitis, do-
rilas ad ernendandum, ad corrigendunr, sed si sunl lelis et gemitis) a poteslalibus ordinalis tuitionem
boni mores, deleclent; si sunt mali emenden- petunt, non quod hos persequantur, sed uuia se de -^
tur. fendant
. CAP.77. — De eodem. August. De civitate Dei,
lib. xix, cap. 16. CAP. 81. — Qualiter beatus Ambrosius quemdam de-
D fendit, ne de ecclesia raperelur. Ex Vita beaii Am-
Non esl innocentise, parcendo sinere ul in maliim brosii (auclore Paulino).
gravius incidatur. Perlinet ergo ad innocentis offi- Cum consulatus sui tempore imperator flonorius
cium non solum nemini malum inferre, verum etiam in urbe llediolanensi
Lyhicarum ferarum exhiberet
cohibere a peccato, vel puuire peccalum, ul aut
mumis, populo illuc concurrente, data copia est
ipse qui prius oditur, corrigatur experimento, aut missis militibus ah Stilieone eomite hortatu Eusebii
alii lerreantur exemplo. ut Cresconius quidam de ecclesia rapere-
CAP. 78, — Quod mdli liceat gladio jusie occidere prsefecti,
ad altare Domini sanctus
excepiojudice. August. in lib. Qumst. Novi et Ve- tur, quem confugientem
ieris Testamenti, cap. 104, episcopus cum clericis qui in lempore aderant, de-
Yidens Peirus aposlolus insurgentes hostes, pro- fendendum circumdedit. Scd multitudo mililum,
lulit gladium el ampulavit auriculam servi sacer- qnae duces suos habebat de perfidia Ariauorum,
dotis. Tunc Jesus dixit Petro ut reconderet gladium praevaluit adversum paucos, atque ablalo Cresconio
in fhecam suam : Omnis enim, inquit, qui acceperit cxsullantes ad amphitheatrum reversi sunt, Eccle-
gladium, gladio peribil (Matth. xvi). Ut quid parari sise luctum non modicum derelinquentes.
iussit, qui prohibuit percutere, eum etiam morfi CAP.52. — Qitaliier se Adrianus pipa adversus De
719 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 720
siderium regem o.d reshtendum mnnivit. Ex geslh A populi superare poluit. Non enim audivimus nt
Adiiani papm. aliquando sinc fama vicloriae reversi fuissent.
Adrianus Desiderii regis adventum appropin- Ilem. Omnium vestrum nosse volumus cbaritatem,
quasse cognoscens, aggregans universum populum quoniam quisquis (quod non optantes dicimus)
Tuseiae, Campanise, el ducatusPerusini, etaliquan- in hoc belli eerlaminc fldeliler mortuus fueril, re-
los de civilatibus Pentapoleos, munivit hanc civita- gna illi ccelestia minime negabunlur. Novil enim
tem Romanam, omnesaue armati parali erant yel si omnipotens , si quislihet veslrorum morielur, quod
lpse rex adveniret, forliter ei cum Dei auxilio et pro veritate fidei et salutalione patrise ac defensione
sancti Petri, "oralionibus fulli prsedicti sanctissimi Christianorum mortuus est, ideo ab eo praetilulalum
prsesulis, ilii resisterent. Nam ecclesias beali Petri pjsemium eonsequelur.
el Pauli cxornare fecit ejus sanctilas, et cuncla eo- CAP. 88. — De damnalione Georgii cujusdam, Adria-
rum fhymilia [cymbala] et ornatus in hanc civila- ni, el Pelri. Idem Lothario Augusto.
tem Romanam introduxil, claudi faciens omnes ja- De illis tribus jam puhlice eondemnalis ct reprs-
nuas eeelesise beati Petri, et de inlus seris supponi bis viris Georgio; Adriano, et Petro, ut vestra nobis
ac muniri jussil, ul si ipse protervus rcx sine com mandavit suhlimitas quod adhuc ad aliud confitcri
omnino miratl sumus, quibus
ineatuetpermissu ponlificis advenisset, minime ad- Bjudicium debebant,
ilum in camdem ecclesiam introeundi habercl, nisi jam missis vestris prsesenlibus juxta legem Ronia-
brachio ad suse animse interilum ipsas confringerel uam sententia prseiixa ac promulgata est. Et nisi
- lune Paschalis adesset feslivitas, qua morlis pro -
januas.
CAP.83.,— De defensione Leonis papm conlra Sar- hibente lege sententiam dare licitum non est,
racenos. Ex rcghlro Leonis IV. Ludovico (Lotha- vivere eos illorum malitia alque iniqua prsesumptio
rio) Augusto. non sineret. Pro hac itaque ratione, solummodo
Igitur cum ssepe adversa a Sarracenorum parli- usque ad tempus suspensa est sententia ulroruni-
bus pervenianl nunlia, quidam in Romanum por- que.
tum clam furtivcque venturos esse dicehant,pro quo CAP. 89. — De excommunicaiione Thasmonis ducis
nostrum congregari prsecipimus populum, mariti- Bavariorum. Idem ex chronica Francorum.
mumque ad litlus descendere decrevimus, et egressi Adrianus papa in die sancto Paschao, praesenle
sumus Roma. Carolo 'imperalore, analhemalizavit Thasmonem
CAP. 84. — De eodem. LeoIV, Ludovico ducem Bavariorum, nisi in omnibus ohediret eidem
imperaiori. imperalori et filiis ejus, aegenti Francorum, sicut
Scire vos oportet quod nunquam ab aliquibus no-1 / juraveratpatri suo Pippino, et sibi. Quod si nollet,
slros homines sinimus opprimi, sed si necessitas et sanguinis effusio fieret, vel aliud aliquid mali,
illis incurrerit, praesentialiter vindieamus, quia no- hoc super eumdem ducem et ejus consenlaneos
stri gregis in omnihus ultores csse debemus, el prae- esset, el prsefatus rex et sui ab ea culpa immiines
cipui adjutores. cssent.
CAP. 85. — llem de eodem. Idem Joanni archi- CAP.90. — Exhortalio Gregorii papm ad defensionem
episcopo, Rom.ponl. Greg. Veloci maghtro mililum'lib.xxi.
Pro cerlo scilote quod nunquam permillimus regist. ephl. c. 21).
riostros a vobis lacerari aul opprimi homines atque Utile visum est, ut aliquanti illuc. milites traas-
subjeetos, sed si (quod non speranius) hujus nostrse mittantur, quos gloria tua admonere et hortari
nionitionis dicta neglexeritis, et amplitts aliquas ^tudeat, ut parati sint ad lahorem. Item. Si huc,
oppressiones praefalis vcl aliis nostris hominibus vel ad Ravennalcs partes, nee dicendum Arnulfum
fecerilis, praesentialiter eos vindicabimus, ct omnia cognoveritis «xcurrere, vos a dorso ejusita (sicut
vcstra eriperc curabimus , furibunda crudelique viros fortes condecel) laborate, quatenus oplnio
audacia, vestra ex lahoris veslri charitate [qualilate] amplius
CAP.86. — Qualitcr auxilium a judice Sardinim 3 in Romano populo [Reipublicse orig.] (domino auxi-
peliit. Idem judici Sardinim. liante) proficial.
Celsitudinem veslram duximus obsecrandam, CAP. 91.—'Quod Carolus rex adversus Longobardos
ut nobis quantos tua prseviderit magniiicentia, rogalus Adriani papw bellum suscepit. Ex gesiis
armatos sivepueros, sive adultos, ac juvenes ciim Caroli Magni,juxla Alcuinum.
armis suis mandare dignemini, qui nobis quotidiana (23, q. 8. c. Ilorlatu.) Rogatu et precibus Adrianl
Romanaeurbis episcopi, exoratus Carolus rex, hel-
jussa possint explere.
lum contra Longobardos suscepit, quod prius qui-
CAP.87. — Quod regnum ccelorum consequantur qui el a papa Stephano ejus patie supplicanle [et
prp defensione Chrhlianorum occisi fuerint. Jdcm dem,
exercitui Francorum. a patre ejus Pippino papa supplicante, etc. Graf.]
Omni timore ac terrore deposito contra inimi- cu.m magna difticultate susceptum est.
cos sanctae fidei et adversarios omnium regionum CAP.92. —Relractalio sentenlimillius Augustini,qua
dixeral non placere sibi schhmalicos cogi <Mcom-
viriliter agere siudete. Itein. Ubi usque uunc pa* munionem. Aitgust. Relractalionum ub. n, c. 5.
rentes vestri publicum moveruntprocinctum, sem-~ Dixi, mihi non plaeere ulliusl saecularis potestatis
ixr vittores exstiterunt, uullaque eos muKitudo impeiu sehismaiicos ad communionem violenter
721 DECRETI PARS X. — DE HOMICIDIIS, ETC. m
arclari et vere mihi tunc non placebat, quoniam A obediens potestali hominem occidii. August.Decivi-
late Dei lib. l, cap. 26.
nondum expertus eram vel quantum mali eorunj
auderet impunitas, vel quantum eis in melius mu- (23, q. 5, c. Miles.) Miles cum obediens potestati
tandis eonferre posset diligentia disciplinse. sub qua legilime constilutus est, hominem occidit^
CAP.95. — Quod quadraqesim&li et omni tempore t nulla civitatis suse lege rctts est homicidii. Imo nisi
prmlih sit abslinendum, nisi necessilas cogat fecerit, reus est imperii descrti atque contempti.
Nicolaus papa ad eonsulla Bulgarorum (cap. 46). Quod si sua sponle alque auctoritate feeisset ? in
Si nulla urget necessitas, non solum quadra- crimcn effusi humani sanguinis- incidisset. Iiaque
geslmali, sed omni tempore cst a prseliis absti- unde punitur si fecit injussus, inde punietur nisi
nendum. Si autem inevitabilis urget opportunitas, fecerit jussus.
nee quadragesimali est tempore pro defensionc CAP.. 99. — Quod reges Chrhliani defendere debent
tam sua quam patrise, seu legum paternarum bel- malrem Ecclesiam.Augusl. super Joan. jjorfei, cap.
lorum procul dubio praeparationi parcendum, ne 2 (trac. 2 ad c. III Joan.).
videlicet Demn vidcatur homo tentare. si habel 1,23,q. 4, c. Quanda.) Quando vull Deus polesla-
adversus schisma-
quod faciat, et suas ac aliorum saluli consulere non tes concitare adversus haerelicos,
adversus
procurat, et sanctse religionis detrimenta non „ ticos, adversus dissipalores ecclesise,
praecavet. exsufflatores Christi, adversus blasphematores ba-
CAP.94. — Quod minhtri judicttm de adminhtra- ptismi, non mircntur, quia Deus concilal ut a Sara
lione sua non damnenlur. Innocentius papa Eu- verberelur Agar (Gen. xvi.) Cognoscat se Agar,
sebio episcopo, cap. 5. 'ponal cervicem, quia cum humiliala discederet a
Qusesitum est eliam super bis qui pro! bapli- domina sua, occurrit ei angelus, et dixit ei: Qitid
smo administraverunt, et aut tormenta sola cxer- -est Agar ancilla Sarm. Cum vero quesia esset de
cuerunl, aut eliam capilalem prolulerc sententiam. domina, quid audivit ah angelo? Reverlere ad donu-
Nihil de his legibus a majoribus deiinitum; memi- nam luam (ibid.) Item. Mirantur autem quia com-
nerant enim a Domino polestates has fuisse con- moventur paslores fidei Christianse [polestales ChrK
cessas, et propter vindictam noxiorum giadium stianse, orig.] adversus detestandos dissipalores
fuisse permissum, e.t Dei iiiinistrum esse datum in Ecclesise. Nisi ergo moverentur, quomodo rcdderent
hujusmodi vindieem. Quomodo igilur reprehende- ralionem Deo pro imperio suo? Intendal charitas
rent faclum quod auclore Domino viderent esse vestra quid dicam, quia perlinet hoc ad reges sse-
concessum? De his ergo, uthactenus servalumcst, culi Chrislianos, ut lemporibus suis pacalam vclint
sic habeamus ne aut disciplinam avertere, aut C matrem suam Ecclesiam.
«onlra auctoritatem Domini venire videamur. Ipsis CAP. 100. — Quod ptus peccat qui voiestati innecen-
autem in ratione reddenda omnia gesta sua serva- lem ex invidia occidendum tradil qttam ille qui
irantur. Itein. Dum legum auctoritas in improbos alterius poteslalh tinwre eum occidil. Angust.
erit dictator immunis. super Joan. parle n, cap. 42. tlracl. 116 adc. xix
exevcetur, Joan.)
CAP.95. — Qitod qui malum punit, non persequitur, Plus peccat qui poteslati innocenlem oceidciidum
sed diligit. Pelagius Patricio Valeriano.
livore tradit quairi polestas ipsa, si eum timrre
Non persequilur, nisi qui ad malum cogit. Qui
alterius majoris potestatis occidit. Talem quippe
veromalum vel faciumjam punit, vel prohibet ne
Deus Pilato dederat potestatem ut esset eliam sub
fiat, non persequiiur iste. sed diligit. Nam si. ul Csesaris non haberes, inqtiil,
polestate. Quapropter
quidamputant, nemo aut ieprimendus a malo, aut adversum me poteslatem itltam, id es1 quantulam-
retrahendus ad bonum est, humanas ac divinas Jiisilioc ipsuui tibi essel dalum de-
cunque habes,
leges necesse est evacuari, quae et malis pcenam et super Sed quoniam scio quantum sit (non enim
bonis praemiajuslilia suadente conslituunt; malum taiitum esl ut tibi omnimodo liberum sit) proplerea
autem schisma -est etiam per exteras potestates
qui me iradidit [iibi, majus peccalum liabet (Joan.
rpprimeudum. xix.) Ille quippe non metuendo poiestaii tradidii,
CAP. 90. — Quod rexmata punire debeat. Cypriaiuu sed invidendo; tu vero eamdem polestatem in me
in nono genere abusionh. (Exstal hic liber hodit
tit. tom. exercilurus es metuendo. Nec limendo qirdem
Augusl. IX.)
c. Rex debet furta prssserlim innoeentem homo hominem debet oc-
(25, q. 5, Rex.) cohibere,
adulteria punire, impios de terra perdere, parrici- cidere, sed tamen id zelando facerc, multo magis
non ait verax
das el perjurantes non" slnere vivcre, filios suos malum esf quam timendo. ^Et ideo
non sinere impie agere. Magister : Qui me tibi tradiditipse habel pcccatum,
— tanquam ille non liaberet, sed ait majus peccaium
CAP.97. Bellum quod, luelur patriam plenum
} justilim esse. Ambros. Offic lib. 1, cap. 27. habet, ut etiam se babere inlelligcret. Nequc enim
propterea illud nullum est, quia hoc maj'us esl.
(25, q. 5, c. Forlitudo.) Forlitudo quae vel in CAP. 101. —Quod polest Iwmo aliquando occidi sine
hello tuetur a barharis patriam, vel domi defendit peccato. Aitguslvtns De libero arbilrio lib. i,
infirmos, -vel a latronibus socios , plena justiiise cap. 4.
est. (23, q. 5. c. Si Iwmicidium.) Si homicidium est
W-i1.9S. — Quod non sil reus homicidii mites, qui hominem occiucrc, pofest oecidere aliquando slue
723 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 724
peccato. Nam etmileshostem, eljudexvel minister A pertinet inter alios hoc discernere, quam bonum bo-
ejus nocentem, vel cui forte mvilo atque imprudenti minem sibi expetere. Paucorum est dignoseere,
telum manu figit, non mihi videntur peccare cum quomodo placeat poena inimicorum accusatori ini-
hominem occidunt. Respondet Evodius : Assentior; n.ieitia sese saturare eupienli, el quam longe alio
sed homieidae isti appellari non solent. liem, ibid. modo judici [placeat orig.] recla voluntate peccala
cap. 5 Militi jubetur lege ut hostem necet, a qua punienti. Ille quippe reddit maliim pro malo, iste
caede si temperaverit, ab imperatore poenas luit. autem eliam cum vindicat non reddit malum pro
Num istas leges injustas, vel polius nullas dice.re malo, quoniam j"ustum reddit lnj'usto. Quod autem
audebimus? Nam mihi lex esse non videlur, quse j'uslum est, utique bonum est. Punit ergo non dele-
jusla non fuerit, Augustinus, patdo post. Legem ctalione alienae miserise, quod cst malum pro malo,
quidem salis videoesseniunilamcontra hujuscemodi sed dileclione justitise, quod est bonum pro malo.
accusationes, qu.ae in eo popuio qtiem regit, mi- CAP. 105. — Quo minhter occidens quem judex jus-
noribus malefactis, nemajora coromitiat [commit- serit, non id sponte facere debet. Angust. lib. Qttm-
siionum in Exodttm (Qumst. 59 ad c. xi Exod.).
tcrenlur,] licentiam dat, mullo mitius [minus]
eriini est eum qui aliense vitse insidiatur quam (25, q. 5, c. Cum minister.) Cum miuister judicis
euni qui suam tuelur, occidi; et multo immanius B occidit eum quem judex jussit oceidi, profecto si
vitium hominem stuprum perpeli quam eum a quo id sponte faciat honiicida est, etiam si eum occidat.
illa vis infcrtur ab eocui ferie conatur, interimi. quem scit a judice occidi debuisse.
Jam vero miles in hoste iriterficiendo minister est CVP.101. — Quod lexoccidit Iwminem, non minhter.
Aitgustinus lib. Qumstionum in Levilicum (Qumst.
legis, quare officium suum facile nulla lihidinc 68 ad c. xix Levitic).
implevit. Porro ipsa lex quse luendi populi causa Cum bomo juste occiditur , lex eum occidil,
lata est, nullius libidinis argui potest. Siquidem ille non tu.
qui tulit, si Dei jussu tulit, id est quod prsecipit se- CAP. 105. —
terna justitia, expers omnino libidinis id agere Quod eliam bella apud veros ctdlores
Dei pro pace^suscepta pacalasunt. Attgust. De4i-
4poluit. Siautem ille cum aliqua libidine hoc staluit, versis ecclesim observationibus, cap. 15.
non ex eo fit, ut ei legi cum libidine obtemperare ,(52, q. 1, c. Apud veros Dei.) Apud veros Dei eul-
"iiecesse sit, quia hona lex et a non bono ferri [fieri] tovcs eliam ipsa bella pacala sunt, quse non cupidi-
poiest. Non enim si quis, verbi causa, lyrannicam tale aut crudelilate, sed paeis studio geruntur, ut
potestatem nartus, ab aliquo cui hoc eonducit, pre- mali coerceantur, et boni suhlevenlur.
iium accipiaf, ut slaluat nulli licere ve ad conju- , CAP. 106. — De vindictis. Aug. lib. Qumslionum
C
gium feminam rapere, propterea mala Iev erit, quia evangeliorum (lib. i. Q. Evang , q. 10).
injuslus atque corruplus hanc lulit. Potest ergo (25, q. 5, c. Officia.) Oflicia vindictae possunt im-
illi legi, quse tuendorum civium causa, vim hostilem plere boni bono animo, quomodo lex, quomodo
eadem vi repelli j'ubet, sine libidine obtemperari. j'udex.
Et de omnibus ministris qui j'ure atque ordine po- CAP. 107. — Quod Clirisliana dhciplina non omnia
teslatibus quibuscunque subjecli sunt, id dici potest bella ctttpal. Auguslinus ad Marccllinum (episl. 5).
Sed illi homines lege inculpata, quomodo inculpali Si lerrena ista respublicaprsecepta Christiana cu-
queant esse non video. Liberum eis ilaque est, stodiat, ct ipsa bella sine benevolenlia non gerenlur,
neminem necare pro bis rebus quas inviii possunt ut ad pietalis justitiaeque pacatam societatem victis
ajnittere, et ob hoc amare non debent. De vita enim facilius consulalur. Nam bui licenlia iniquitatis eri
forlasse cuipiam sit dubium utrum animse nullo pitur, uliliter vincitur, quoniam nihil est infelicius
pacto auferatur, dum boe corpus inlerimilur, Sed felicilale petcantium, qua pcenalis nulritur impuni-
si auferri potest conlemnenda esl, si non potest,. tas, et mala voluntas velut hostis interior rohoralur.
Jlihil metuendum. De pudicitia vero quis dubitaverit Item. Ibid. paulo posl. Misericorditer enim si iieri
^uiii ea sit in ipso animo constitula, quandoquidem j) '. posset, eliam hella gererentur a bonis, ul, licentiosis .
virlus est? unde a violento stupratore, nee ipsa eripi cupiditatibus domitis, hsec vitia perderentur, quse
potest. Quidquid igilur erepturus erat ille qui oc- justo imperio vel exstirpari vel premi (deprimi
ciditur, id totum in nostra poteslate non est, quare orig.] Jebueruut. Nam si Chrisliana disciplina om-
quemadmodum nostrum appellandum sit non intel- nia bella culparel, boc potius militibus consilium
ligo. Quapropter legem quidem non reprehendo, salutis pelentibus in Evangelio dicerelur, ut abjice-
quae tales permiltit inlerfici, sed quo pactoistos rent arnia, seque militise omnino subtraherent. Di-
defendam qui interliciunt non invenio, Respondet ctum cst auteni eis : Neminem concusscritis, nulli
Evodius : Multo minus ego invcnire possum, euv calumniam fcceriiis, sufficiat vobis stipendium ve-
liominibus defensionem quseras, quos reos nulla strum (Luc. m). Quibus proprium stipendium suffi-
lex tenet. cere debere praecepit, militare utique non prohibuit.
CAP. i02. —^Quod judex cum vindicat, non reddat Aug. ad Macedouium (epist. 54). [25,<jf.5, c. Nonest
matum pro malo. Augustinus super psal. CVIII (ad iniquilatis.] Non est iniquitalis, sed potius humaiii-
vers. pro eo ut et posuerunt adv.). tatis socielate dc\iclus, qui proptcrea cst criminis
Ulciscendi libido vitiosa est, magisque ad judjce.m persecutor, ut sit lioininis libciator.
72S- DECRETI PARS X. — DE HOMICIDHS, ETC. 726
CAP. 108. — Quodnon fiuslra instituta estpotestas A slrum (ibid.). Item. Ibidein paulo posl. Dominum Je-
regh. Ilem (circa medium). sum Chrislum audiant Manichaeihoc stipendium j'u-
(25,17. 5, c. Non frustra.) Non frustra inslilula bentem reddi Caesari, quod Joannes dicit debere slif-
sunt potestas regis, jus cognitoris (gladii inseritm iicere militi: Reddile, inquit, Cmsari qum Cmsaris
in orig.), ungulae carnificis, arma militis, disciplina sunt, et Deo qum Dei sunt (Matth. xxn). Ad hoc enini
dominantis, severilas eliam boni patris. Habent ista tributa praeslanlur, ut propter bella necessarium mi-
omnia modos suos, causas, rationes, utilitates; hsec liti stipendium praebealur. Item, ibid. c. 75. (23, q.
cum timentur, et coercentur mali, el quieti (quielius, 1, c. Qui culpatur.) Inlercst quibus causis, quibus-
orig.) inter malos vivuut boni. Item. Aliquanto posl. que auctoritatibus homincs bclla gerenda suscipiant;
C.uni bomo ab homine occiditur, multum distai ordo lamenilleiiaturalismortaHum paci accommoda-
ulrum iial nocendi eupiditate, vel injuste aliquid au- lus hoc poscit, ul suscipiendi belli auctoritas alque
ferendi, sicutfit ab iiiimico, sicufa latrone; an ul- consilium penes principem sit, exsequendi autem
clscendi A'elobediendi ordine, sicul a judice, sicttt s jussa bellica ministevium milites debeantpaci saluti^-
carailice; an evadendi vel subveniendi neccssitate. que communi. Bellum autem quod gerendum Deo
sicut interimilur latro a viatore, hostis a milite. Ei auctore suscipifur, recte suscipi, duhiiare fas nou
aliquando qui causa mortis fuit potius in culpa esi B est. Item, ibidem post pauca. Cum vir j'ustus, si forte
quam ille qui occidit, vel ut si quispiam decipiat ii- sub rege bomine etiam sacrilego mililet, recte pos-
deijussorem suum, atqueille pro isto supplicium le- sit illo jubente bellarc, civicse pacis ordinem ser-
gitimum luat; nec tamen omnis qui causa alienae vans; cui quod jubetur, vclnon csse contra Deiprae-
moftis est, reus est, velut si quisquam (quid si euim ceplum cerlum est, vel utrum sit ceiium 11011 cst,
quisque, orig.) sluprum petat, seseque, si non impe- ita ut fortassereum regem faciat iniquitasimperandi,
traveril, interimat. Quid, s,i filius limens patris pia innocentem autem militem ostendal ordoserviendi,
verbera, prsficipitiopereat? quid, si aliushominelibe- quanto magis in administratione bellorum innocen-
rato, vel nealius liberetur, sibi ipse mortem inferat i lissime divcrsalur, qui Deoj'ubente belligeraf, quem
num propter istas alienorum motuum (alienarum male aliquid jubere.non posse, ncmo qui ei servit
mortium, orig.) causas, aut sceleri consentiendum ignorat.
est, autvindictapeccatiquaeiit non nocendi sed cor- CAP. 111. — De ministris Dei. Hieronymus super
rigendi studio, etiam paterna tollenda, aut opera Joel (ad cap. 11).
misericordiae cohibenda sunt? Haec cum accidunt, (25, q. 5. c. Non solum.) Non solum homines mi-
dehemus eis humanum dolorem, 11011propterea, ffla nislri sunt ct ultores irse Dci, his qui malum ope-
ne accidant, recte factorum reprimimus (reprimere) C rantur,et non (unde non) sinecausapoitantgladium,
voluntalem. sed et contrarise forlitudines quae appellanlur furor
CAT>.109. — Quod in pugna Dcus orandus esl. Au- et ira Dei.
guslinus cid Bonifacium (ephl. 194). CAP. 112. — Quodnonest crudelh qui crudeles ju"
Gravi de pugna conquereris, ut dubiles uolo, ulilc gulat. Hieronymus supcr Isaiam lib. v (ad c. xiu>
paido post principium).
tibi tuisque dabo consilium. Arripe manibus arma
(23, q. 5, c Non cst crudelh.) Non est crudelis
oratio aures pulset auetoris, quia quando pugnalur,
qui crudeles jugulat, sed quia crudelis patientibus
Deus apertis coelis (oculis, orig.) speclat, ct parten csse vldeatur. Nam Ialro suspensus palibulo crude-
quam inspicit juslam sibi dal palmam. lem judicem putat.
CAP. 110. — Quod, Deo vel aliquo lcgiliino-imperit CAP. 113. — Quod benefacii qici lalronis vel piratm
* jubente, recie bella suscipiunlur. Item Augustinu. forlitudinem infirmat. Idem super Soplwniam (ad
{Aug. lib. xxn, contraFauslum, c. 70). c. 1).
(25, q. 4, c. Ille gladium.) Qui gladio usus fueiit (23. q. 3, c. Si qttis.) Si quis fortitudinem Iatronis
•gladio cadel. Ille autem ulitur gladio qui nulla supe et piratae diripial iniirmosque reddal, prodest illis
riore ac legilima potestate vel jubenle vel concedenle j, sua iiifirmilas. Debilitala enim memhra , quibus
in sanguinem alicujus armatur. Item,ibid., c. 74. prius 11011bene abutebantur, a malo opere cessa-
Sive Deo, sive aliquo legitimo imperio jubcnte, ge- bunt.
renda hella suscipiuntur a honis, cum in co rerum CAP. 114. — Quod minisler Dci est, qui malos in
eo quod mali sunt punit. Idem super Ezecltielem
humanarum ordiue inveniunlur, ubi eos tale aliquic lib. 111.
vel jubere, vel.in talibusobedire jtiste ordo ipsecon-
(Ad c ix; in principio.) Qui malos pereutit in eo
stringit. Alioquin Joannes cum ad cum baptizand quod malisunt, ct habet vasa interfeclionis ulocci-
milites venirenl dicentes: Et nos quid facicmus ? (Lttc dat pessimos, minister est domini.
111)responderet eis, Arma abjicite, islam mililian
neininem neminem CAP.115. — Quodjudex pnniens non esi effu&orsan-
descrite, percutile, proslernite guinis, sed miuister legis <(25.q. 5, c. Qui malos).
Sed quia sciehat eos cum hsec militando facerent Idem super Epistolam ad Galalas lib. u 'in c. 111
non esse homicidas, sed miuislros legis, ct non ul ad Gal., circafin.).
tores injuriarum suarum, sed salulis publicae defen (25, q. 5, c. Jttdex.) Judex. non est auctos*scelcris,
sores, respondit eis : Nemiuem concusseritis, null nequam homines vinciendo. Ijtem super Hieremiam
caluxnfiiam fcceritis, sufficiat vobis sdpendiuni ve- (ad r.xxn, fm'(.).,(23, a. 5 c. Homicidas.) Homicidas
727 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOfl 728
euim et sacrikgos, et venenarios punire non esl ef- A alque ad convcrsionem homines tantuiumodo ha-
fusio sanguinis, sed legum ministerium. bere?
CAP. 116. — Unde judex dicalur. hidorus Etymo- CAP. 124. — Ut milites anlequam in monasterio re-
logiarum lib. xvni, cap. 1. cipiantur per triennium probentur. Grcgorius tib.
Justum bellum est quod ex edicto geritur de re- vin Reghtri omnibus ephcoph de lege Mauritii
bus repetendis (repetitis. orig.), aut propulsandorum Augusti (Greg. epht. 9 lib. vn, ad ephcopos Si-
hostium causa. (Cap. 15.) Judex diclus cstquiajus cilim).
dictat populo, sive quod j'ure disceptet. Jure autem (Disl. 53, c. Legem.) Legem quam piissimus im-
perator dedit, ne-fortasse hi qui militiae vcl rationi-
disceptare, est juslejudicare. Non est enim j'udexsi
bus sunt publicis obligali, dum causarum suarum
non in eo j'uslilia est.
ad ecclesiasticum habilum veniant,
CAP. 117. — Quod non sine causa gtadittm portat periculum fugiunt,
rex. Stephantts Luilwario ephcopo. vel in monasteriis converlantur, vestrse studui fra-
Non aulem Bine causa gladium porlat rex, vindex lernitali transmittere. Hoc maxime excital [exhor-
est enim conlraomnes iniquos (Rom. xm),ul lerrore tans. orig.], quod hi qui saeculi actionibus implicati
comprimat quos nequit corrigere monitis salubribus, sunt, ki clero ecclesiae praepropere suscipiendi non
non dissiniili-
Aggrediatur igitur secure quae sunt Deo placita, in „ sunl, quia dum in ecclesiastieo hahilu
nullo ei bealus Petrus aberit cum suo ancipfii gla- ter quam vixerant vivunt, nequaquam student sae-
dio, si lamen patrise saluti consulat. culum fugere, sed mutare. Quod si eliam tales quo-
CAP, 118. — Qiwdquisque tntelam corporissui jusie que monaslerium petunt, suscipiendi nullo modo
facial. Pandeclarum,lib. i, iil. m. sunt, nisi prius aclionibus publicis fuerint absoluti.
Vim atque injuriam propulsemus; nani jure boe Si qui vero ex mililaribus numeris [viris, orig.], in
venit, ut quod quisqueoh tutelam sui corporis fcce- monasteriis converli festinant, non sunt temere sus-
rit, jure fecisse sestimelur. cipiendi, nisi eorum vila suhtiliter fuerit inquisita.
CAP. 119. — De justo bello Israelilarum conira Et juxla normam regularem dehent in suo habitu per
Amorrhmos. Auguslinus lib. Quwst. in Num., triennium probari, et lunc monaebicum habilum Deo
cap. 44. auctore suscipere.
(Lib. Qumst.snper Num., ad c. xxi.)Nolandum esl
sane qucmadmodum justa bella gerebantur a filiis CAP. 125.— Quodnonest dclictum militare, nisi
1'srael conlra Amorrhseos : innoxius eiiim transittts pro prmda et liujuscemodi. August. De verb. Domini
tract. 19 (in Malth. serm. 19).
negahatur, qui jure humauai societatis aequissimo
picre debebat. Q (25, q. 1, c. Militare.) Militare non est deliclum,
CAP.120. — De peltenda injuria. Ambros. De offi- sed propter praedam militare peccatum est. Nec rem-
ciis lib. i, cap. 56. ptsblicam 'gerere criminosum est, sed ideo agere
Non in inferenda , sed in depellenda injuria lex rempublieam , ut rem familiarem polius augeas ,
vklutis est. Qui enim non repellit a socio injuriam, videtur esse damnabile. Propterca enim providen-
si potest, tam est in vitio quam ille qui facit. tia quadam militantibus sunt slipendia constituta,
CAP. 121. — Quod rex aliler servit Deo ut homo, ne dum sumptus quaeritur , praeda [prsedo] grasse-
aliter ttt rex. Auguslinus xid Bonifacium comitem tur. Item, ibidem post pauca Dominus ipse dixil:
(epist. 50). Reddite qttm sttnt Dei Deo, et qttm sunl Cesarh Cm-
(25, q. 4, c. Si Ecclesia in fine.) Quomodo reges sari
Domino serviunt in timore, nisi ea quae contra Do- (Mallh. xxn), igilur quod Caesar prsecipit fe-
mini jussa fiunt religiosa sevcrilale prohibendo atque rendum est, quod imperator indicit tolerandum esi.
Sed fil inlolerahile, dum illud prseda exactionis ac-
plcctendo? Aliler enim servit quia homo est, ali- cumulat. Ilem ibidcm
ter quia etiam rex est. Quia homo est, servit vivendo runt Joannem militesaliquando 'post. Interrogave-
dicenles : Quid faciemus et
fideliter; quia vero etiam rex esl, servit, leges j'usta nos? Ail illis. Neminem concutiath,
neque calum-
praecipientes et conlraria prohibentes convenienli vi- D niam facialh, scd contenli eslole slipendiis veslris
gore sanciendo. (Luc m). Sic autem cognoscere se debet omnis
CAP. 122. — De pmnitentia eorum qui armu in prm- boroo qui militat: non enim tantum de his militan-
lio projiciunt. Concilium Arel. i, cap, 3. tibus Scriplura loquitur qui armata militia detinen-
Qui arma projiciunt in prselio, placuit eos absti- tur , sed quisque militise suae cirgulo utitur, digni-
ncre a communionc. tatis snse miles ascribitur , atquc ideo hsec senlen-
C\P. 125. — Quod miliies Deo et ecclesih servire de- lia potest dici, verbi gratia,mili(ibus,protectoribus,
beant. Grcgorius Theodoro medico (lib. n regisl., cunctisque rectoribus : Quicunque sibi slipendia
epist. 65, seu c 105). publice decreta consequilur, si amplius qusarit,
Valde mihi durum videtur, ut ah cjus servilio mi- tanquam calumiiialor et concussor, Joannis sen-
liles suos probibeat imperator, qui et ei omnia tri- teufia condemnatur. Augusl.ad Bonifacium comilem
buit, el dominari eum non solum mililibus, sed (epht. inter eas qum recens inventm ad calcem epist.
eiiam sacerdotibus concessit. Nunquid si intentio acccsscre). Milites sub armis militare non prohi-
servandarum rerum est, non polcrant ea ipsa mona- buit Joannes, quibus suum stipendium sufficcre dc-
steria quse milites suscepissen! alienas res reddere, bere praecepit (Lttcm m).
' ^
729 DECRETI PARS X. -^- DE IIOMICIDTIS,ETC. 750
CAP. 126. — Quoa non est exhtimandttm mitites A protulit, de quo somus omnes quantum Dco adver-
Deo non placeie. Idem (ibidem puulo ante). sus fuit.
"
Noli existimare neminem Deo placere posse qui
CAP.150. —De homicidih volnniarih el moaopmni-
in armis bellicis militat. In his erat sanclus David leniim eorum. Ex concilio Triburiensi, c. 4 (cap.
(I Reg. xvi; psa/. ILXXXVHI), CUIDominus tam nia- 55, sed scntentih in plerhque transpositis).
gnum perhihuit testimonium; eliam in his plurimi Si quis sponlanca volunlatc homicidium perpe-
illius temporis justi. Iu his erat et ille eenturio qui traverit, iuxla decreta Melrhiadis papse, et Tribu-
Dominodixit: IVoiisumdignus ut intres sub tecium riensis concilii stalula, lalem poenitentiam accipere
meum (Mallh. vm). dehel. In primis,'ut licenliam non habeat ecclesiam
CAP. 127. — Quod mililes non sint ad clerum sus- intrandi illos proximos quadraginla dies, nudis pe-
cipiendi, sed ad monachicum habitum. Ex vita dibusincedat, ct nuilo vchiculo uialur. In laneis
beali Greg. lib. n, c. 16 (auctore Joanne diacono
B.om. Ecclesim). _ - vestiLus sit absque femoralibus, aima non fcral,
Dum ad elericalem professionem lam ex eeelesia- et nihil sumat in his quadraginla diehus nisi lan-
stica quam ex saeculari quoque militia diversis oc- tum panrm el salem,el puram aquam hibat, elnul-
casionibus quotidie pene innumerabilis mullitudo lam communionem rum cseferis Chrislianis neque
conilueret: pastor ad qmnia providus nequaquam 3 cum alio| pcenitente habeal in cibo ct potu, .uite-
- eos ad ecelesiaslici decoris oTcium, sed ad capien- quam quadraginta dies adimpleanlur : et • ex cibo
dum solummodo monachicum proposilum suscipien- quem sumitnullus alius manducet. Considerata ve-
dos esse censebat. ro personse qualitate vel infirmilate, de pomis vel
CAI>.128. — Ul imperator-nulli militum prohibeat, oleribus, seu leguminibus, prout visum fuerit, ali-
si converti voluerit. Ibidem tib. in, cap. 50. quid pro misericordia indulgeatur, maxime si quis
Porro Mauricio tunc avarissimo, simulque rapa- coaclus, et non sponte liomicidium fecerit. Et ei
cissimo principi, suggeslionibus ininiicorum suo- onuiimodis ex canonica auctoritate interdicalur, ut
rum funestissimam legem ferenti, ut nulli militum - in his diebus cumnulla femina misceatur, nec ad
quividelicet in manu signatus fuisset, converli lice- propriam uxorem accedat, nec cum aliquo homine
ret : inler esetera sic respondit: Ad hoc potestas dormiat. Juxla Ecclesiam sit, antecujus j'anuaspec-
super omnes homines pietati dominorum meorum cata sua defleaf, diebus ac noclibus non de loco ad
coelitusdafa est, ut qui hona appetunt, adjuven- loruni pergat, sed in uno loco his quadraginta die-
-lur, ut coelorum via largius paleat, ut lerrestre re- bus sit. Et si forle habuerit insidiatores vilse suse,
gnum coelesli regno famuletur. Et ecce aperta voce ii.terim differatur ei poenitentia, donec ifb cpiscopo
dicifur, ut ei qui semel in terrena militia siguatus '^ p .K ei ah inimicis concedatiir. Et si infirmitate
fuerit, nisi aut expleta militia aut pro debilitatc detentus fuerit, ita ut non possit digne poenitere,
corporis repulsus, Christo militare non liceat. Ad di&eratur pcenitentia donec sanitati reslituatur. Si
hsec etiam [al. ecce orig.] per me servum ultimum aulem louga segriludine detentus fuerit, ad senlen-
. suurn et vestrum Christus respondet dicens : « Ego tiam episcopi perlinebit, quO modo reum et infir-
te de nolario coinitem excubitorum, de comite ex- mum sanare disponal. Complelis quadraginta die-
cubilorum Csesarem, de Caesare imperatorem, non bus, aqua lolus, vestimerita et calceamenta accipiat,
solum hoc, sed eliam patrem imperatorum feci. et capillum incidat.
Sacerdotes tuse manui commisi, et tu a meo ser- CAP. 151.—Quid in primo anno observare debeat.
vitio milites luos subtrahis? » Responde, rogo [er- Ex eodem conc. c. 5 (cap. 56). .
'
goj, piissiine domine, servo tuo, quid vementi et (89) In primo anno post quadraginta dies, totum
Iiaec dicenti responsurus es in judicio Domino tuo ? illum annuma-vino, a mcdone, et mellila cervisia,
,Et post pauca : « Requirat ergo Dominus miseri- a earne, et caseo et pinguibus piscibus abstineat,
cors [al. me, orig.] t quis prior imperatorum ta- nisi feslis diebus qui in illo episcopio a cunclo po-
lem legem dederit, et suhtilius sestimet si dari de- pulo celebrantur. Et visi forte in magno ilinere, vel
uuerit. 0 in hoste, vel diu ad Dominieam curtem [curlim],"vel
infirmitale detentus sit, tunc liceat uno denario , vel
CAP.129. — Quod hnperator milites converti prolii-
bens Deo adversus sit. Idem Theodoro mcdico pretio unius" denerii, aut tres pauperes pascendu
(Greg. lib. u reghl., ep. 64). terliam feriam, quinlam feriam, et satibatum red'-
Peccatis, Inquit, meis facienlibus, ex quorum mere : ila duntaxat, ut una recie tiibus utalur [ut
suggestione vel consilio, nescio, talem in repu- vel carne, vel vino, vel medone, id est de tribus una
Miea sua legem protulit imperator, ut nullus qui rc ulatur,non omnibusveseatur]. Postquam domum
aclionem publicam egit', nulltis qui oflicio vel. ma- venerit, aut sanitati fuerit reslilutus, nullam iicen-
p.u signatus , vel inter mililes fuit habilus , ei In tiam liabeal redimendi. Completo anni ciiculo in
monasterio converti liceal, nisi forte militia Ecclesiam inlroducatur' , ct pacis osculum ei con
ejus fuerit expleta. Quam Iegem prirnum (sicut ^
cedatur.
hi dicunf qui legcs \eleres noverunt) Julianus CAP. 152.— Quid in secundo et tertio anno observare
(2) Codcx concilior.um altribuil Tliconisillesi ccncilio pracedeuti, post-quocl hsec habcniur.
75-5 DECRETI PARS X. — DE HQMICIDIIS: ETC. 754
Si diaconum quis calumniatus fuerit, ct convaluerit, A . cluodecim anni cursus finitus, communicaiuii ei li-
paeniteal secundum canones, et 400 solidos episcopo centia concedatur, et equitandi tribuatur remissio.
componat. Sinon eonvaluerit juxta prsecepta syno- Maneat autem in reliquis observationibus tres dies
dalia poeuiteat, et 600 solidos eplscopo componat. per hebdomadam, ut pc feclius purificari me-
(Cap. 5.) Si presbyterum quis male tractaverit et reatur,
s]iassaverit, secundum ej'us episcopi sententiam poe- Cvp. 158. — De presbyteris depositis, et sic occisu.
niteat, et 900 solidos episcopo componat. Si autem Ex concilio Turonico, cap. 5.
mortuus fuerit, ut synodus dijudicaverit poeniteat, Nuntiatum est nobis quod aliqui qui olim dixe-
el 120 [900 habet codexConciliorum] solidosepiscopo runt se fuisse sacerdotes, et postea degradall pro
componat. (Cap. 4.) Et si quis episcopo insidias -suis peccatis pcenitentiam agendo, suffragia sanclo-
posuerit, comprehenderit, vel in aliquo dehonesta- rum per diversa loca transeunles qusesierunt, tru-
verit, pceniteat secundum canonum slatuta, el pre- eidati sunt; hujuscemodi interfectoribus omnem ec-
sbyteri non occisi triplicem compositionem cum ju- clesiasticam dignitatem denegamus, donec dignam
stiliis quse in superiori capilulo scriptae et confir- p s nitentiam pro realu suo, secundum judicium epi-
matseessevidentur, componat. (Cap. 5.) Si quisper scoporuin exsolvant, quia gravius aliis homieidis
induslriam epis«iopumocciderit, juxta id quod aputl B pcenitere debent."
Theodonis villam a triginta duobus episcopis [Tri- CAP.159. — De presbyterh qui sine orario occidun-
22 sic codex decretum lur. Ex concilio Triburiensi, cop. 26, cui interfuit
huriaro,- episc. Conc] est, et
Arntdfnsrex.
quod ibi a nobis, ef aprimalibus totius Germaniae
et Gallise henigna collaudatione collaudatum est et dant (11, q. 4, c." Ulpresbyteri.) Utpveshyteri non va-
nisi stola vel orario induti. Et si in itiuerc
subscriptum est, poeniteat et pecuniam a nobis vel vuliierantur, aut oeciduntur non stola
concessam Eeclesise viduatae persolvat. Et hoc de spoliantur
vcstili, simplici eniendatione sua solvanlur; si au-
nostro adjecimus, ut si quis in his supradictis san- tem cum stola, triplici.
cloruro canonum nostrique decreli sanctionibus,
CAP. 110. — De presbytero interfecto ad quem ejus
episcopis inobediens et contumax exsliterit, primum composilio pcrlineat. Ex eodem concil., cup. 5
canonica sententia feriatur, deinde in nostro regno (caph.ul. I. iv, c. 15)
beneficium non habeat, et allodis [allodium] ej'us in (17, ^7. 4, c. Omnes presbyteri.) Presbyteri inter-
bannum miltatur, et si annum et- diem in nosti o fecli, composilio episcopo ad cujus paiceciam perti-
banno permanserit, ad fiscum nostrum redigatur, et nebat solvatur, ila videlicet ut raedietatem wiri-
captus in exsilium relegetur, et ibi lam diu cuslo- geldi [wergeldi] ejus utilitatibus ecclesiaecui prsefuit
diatur et constringatur donec coaelus Deo et san- " tribuat, et alteram medietalem in eleemosynam ej'us
clse Ecclesiae satisfaciat, quod prius gratis faceve juste disparliat, quia nullus nobis cjushaercsproxi-
noluerat. Et si omnibus vohis ista complacuerint, mior vidctur quam ille qui ipsum Domino so-
dicite. El tertio.ah oninibus conclamatum est: Pla- ciavit.
cet. El imperatores, et pene omnes Gallise et Gev- CAP. 111. — De itlh qui per insidias Iwmicidium
manise prineipes subscripserunt, singuli singulas perpetraverint. Ex coiicilio Nanneiensi, cap. %
faeientes cruces. Et ecclesiaslicus ordo Dco et prin- (cap. 17).
Si quis volunlarie el per insidias hominem inter-
cipibus laudes referentes, hymnum, Te -Deum /»«-
damus decantabant, et sic soluta est synodus. fecerit, j'ugi poenitentiae se, submittat. Et si hoc pu-
blice actum conslat, si laicus est, a communfone
CAP. 156. — De eadem re. Exconcilio Maguniiensi, orationum
19. quinquennio removealur. Postquinquen-
cap. nium tautum in orationum communionem recipia-
(17, q. 4, c. Qui presbyterum.) Qui presbylerum tur, non autem offerat, non corpus Domini conlin-
occidit, duodecim annorum ei poenitentia secundum gat. Iii qtio perdurans quatuordecim annis, tunc ad
canones imponatur; aut si negaverit, si liber cst
plenam communionem cum oblationibus reci-
cum 72 juret. Si autcm servus super duodeeim vo- D
piatur.
meres fervcntes se expurget. Convictus noxse usque — Ilem de Iwmicidio sponte commisso.
ad ultimum vitae tempus militiae cinguio careat, et CAP.142.
Ex concil. Ancyrano, cup. 21 (et concil. Tribur.
absque spe conjugii maneal. c 54).
CAP.157. — De interfccloribus sacerdotum. Ex con- Qui voluntarie homicidium fecerint, poenitentise
cilio Vormatiensi, cap. 15 (conc Magunt. sub quidem jugiter siibmittant se, perfectioncm vero
Arnulplw imper. c. 16, et Tribur. c. 5). circa vitse exitum consequanlur.
Qui sacerdotem voluntarie occiderit, carnem non GAP.145. — Item de eadem re. Ex concil. Parhiensi,
comedat, et vinum non bibat cunclis diebus vitse cap. 6.
suae. Jejunet usque ad vesperam, excepli? diebus Si quis homicidium sponlc commisevit, et non
festis atque Dominicis. Arma non sumat, equum violento resistens, sed vim faciens, innocenteni ct
non ascendat, ecelesiam per quinque annos non in- simpliciter gradicntem interfecerit, nsque ad Unetn
grediatur, scd aute fores ecclesise stet. Post quinque vitse suse graviter pcenitcat, sic tamcn ut si pceniten-
apnos ecclesiam ingrcdiatur, nondum vero coninm- tiam benc percgeiit, iu exitu ei coriununioiiis viali-
nicet, sed inter audientcs stet. Cum autem fucrit cum non dene»etur.
'
755 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOTI 736
CAP. 144. — De Iwmicidio non sponte commisso. Ex A arboris, frater fralri dixcril : Cave, et ille fugiens ia
concil. Ancyr. cap. 22 (et concil. Tribur. c. 52).
arhoris ineidevil, et movtuus f-uc;it, vi-
Dehomicidiis non sponte commissis prior quidem pressuram
vens frater innocens de sanguine germani dijudi-
definitio per septennem poenitentiam perfectionem
celur.
consequi prsecipit; secunda vero quinquennii tem-
CAP. 152. — De illis qtti in pttblico bello hemicidium
pus cxplere. commillunt. Ex .concilio Magontiensi .cap. 2.
CAP. 145. — De eadem rc. Ex concit. Nannetensi,
cap. 2 (cap. 18). Opoi let autem diligentius eos admonere qul homi-
cidia iu bello perpetrata de nihilo ducunt, excusan-
Siquis casu, uon volens, honiicidium perpetrave-
tessenonideo nccessehaberede singulis facere peeni-
ril, quadraginta dies in pane et aqua pcenitcat.
Qitibus peractis, biennium ab oratione fidelium tenliam, eoquod jiissu principumpcractumsit, etDei
judicio ita finitum. 1Scimus enim quod Dei judicium'
segrogetur, nec coromunicet, ncc offerat. Post bien-
niuin in cammunionem orationis suscipiatur, offerat seraper justum est, el nulla reprehensionc dignum.
Sed tamen oportet eos considerare, qui hanc necem
autem,- non tamen communicet. Post quinquen-
iiium ad plenam coriimunionem recipiatur. Absli- nefariam cupiunt, utrunTse coram oculis Dei quasi
nentia ciborum in arbitrio sacerdotis maneat. innoxios excusare possinl,rqtii propter avariliam,
CAP. 146. — De illo qui domino suo prmcipienle Iw- qute omnium malorum radix est (I Tim. vi), ct
micidium fecerit. Ex eodem, cap. 25. idolorum serviluti comparatur (Ephes. v), atque
Si quis liber jubente domino suo servum ejus propter favorem dominovum suovum teropovalium
occiderit, ut homicidium sponle commissum poeni- setevnum Dominum contempsevunt, et maudata il-
teat. lius spernentes non casu, sed per induslriam homi-
CAP. 147. — De illo qui servum suum inlerfecerit. cidium fecerunt. Nam de his legimus qui homines
Ex concil. Aguihensi, cap. 62 (91). non sponte interfecerunt, Dominum per legislatorem
Si quis servum proprium sine conscienlia judicis urbes retugii deputasse, ad quas confugientes sal\a-
occiderit, ut homicidium sponte commissum lu- renlur ab ullore sanguinis proximi sui, et non mo-
geat. rerentur. Unde in Deuteronomio sciiptum est: Hmc
Cu>. 148. — De femina qum in fttroresuo ancillam erit lex homicidm ctti vita servanda est (Deul. xix). -
- suain vcrberaveril, el sic perierit. Ex concilio Eli-
beriiano (cl Wonnat. c. 59). Qui percusserit proximum nesciens, et heri et nu-
nullum contra eum habuisse odium
Si qua domina furore zeli accensa flagellis verbe- dius lertius
raverit ancillam suam, ila ut infra diem tcrtium comprobatur, sed abiisse simpliciter cum co in
animam cum crucialu effundat, eo quod incertum Q silvam ad ligna csedenda, et In succisione Hgnorum
aut ferrum lapsum de ma-
sit volmitate, an casu occiderit; si voiuntate, post securis fugeril de manu,
nubrio amicum ejus percusseril et occiiierit, h>'cad
septem annos; si casu, post quinquennii lempora,
acta .egitima pcenitenlia, ad communionem placuit unam urbium sujn-adiclarum conftigiat, et *cvat, :se
cffusus est, stimulo do-
admitii. Quod si infra tempora conslitula fuerit iufir- proximus rjus cujus sanguis
loris percutiat animam cjns. De eo vero qui per
mata [infirmitafe gravata], accipiat conlmunionem.
•— industrlam aliquem occiderit, in Exodo scriptum
CAP. 149. De eo qui hominem publice pmnitenlem
occiderit. Ex decreth Sytvestri papm. est: Si quis de induslria et per insidias occiderit
Si quis hominem publice piBiiitentem interfecerit, proxhuum, ab allari mco evelles eum ul moriatur
ut homicidium sponte commissum dupliciter poeni- (Exod. xxf). El in Deuteronomio : Si quis odio ha-
bens proxhmtm suum, insidialtts fuerit vilm ejus, et
teat, et nisi*in iine non communicet.
CAP.150 .— De itiis qui in opere necessario casu ho- surgens percusserit eum, el morluus fuerit, et fugeril
micidium perpetraverint. Ex concilio Wormaliensi ad unam de supradicth urbibus, mittent seniores -«"-
cap. 5 (cap. £9). vitaiis illius, et rapienl eum de loco refugii, et Ira-
(Dht. 50, c. Smpe contingit.) Ssepe contingit ut dent eum in manus proximi ejus cnjtis sanguh effusus
dum quis opcri necessaiio insistens arhorem incidit, D csf, ef morialur, nec mhereberh ejus (Deut. \ix). Si
aliquis sttbtus ipsam veniens deprimatur; et id- ergo illum quem dignum movte esse judieavit Do-
circo si voluntate vel nejrligeniia incidentis arborem minus, reum non esse quis dieit, quomodo contra-
factum est, ut homieida poenitentiae debel omnino rius legis Dei non exslitil, qni hoc quod Dominus
submitli. Quod si non voio, nec incuria illius, non prteeipit casum esse contendit? Sed inler hSecscien-
denique hoe cum seienlia contingit, scd dum ille dum est quod magna distantia est inter legitimum
operi necessavio fovtassis incumheret, iste inspeva- principem, et seditiosum tyrannum, inter eum qui
lus oecurfil sub arbore,etsub ipsa oppressus, inci- subvertere nilitur Christianas pacis tranquillilatem,
sor arboris non tenetur pro homicida. . et illum qui armis contva iniquitatem eevtat deien-
CAP.151. —De eadem re. Ex concilio Triburicnsi deve aequitatem.
cap. 17 (cap. 16). CAP.155. —De illis qui de homicidio sunt infamati,
(Dht. 50, c. Si duo.) Si duo fralres in silva arbo- si negaverint.^Ex concilio Turonensi, cap. 2.
rcs succiderint, et appropinquantc casura unius Ubi manifeslari potest quemlibet hominem pevpe-
(92) Elconc. Wovmaf., c. 58, sed in quibus sic lcgituv : « Excommuuicatione, vel pcenitenlia bicmui ,
reatum sanguinis cmundahii. »
757 - DECRETI PARS X. — DE HOMICIDIIS. ETC 731?
tvasse homicidium, secundum canonicam auctovita- A res scilicet illius Dominici prsecepti . Qum dicunt
tem condignum pcenilentise j'udicium illi ingevalur. fucile; qum autem facittnt, facerc noiite (Multh. xxm).
Si autem manifestis indiciis non polest probari eum CAP.158. — Quod homicidm ab ecclesiaslica com-
homicidam esse, necipse vult ,confiteri,omnipoten- munione sint submovendi. Ex concilio Aguihensi,
tis Dei judicio, cui omnia occulla manifesta sunt, cap. 57.
reservetur : ei tamen indicetur publice a presbytero C24.a. 5, c. Itaque.) Itaque eensuimus homicidas
quod eommunione ecclesiastica indignus sit, et ea a conimunione ccclesiastica submovendos , nisi pce-
carere debeat, donec perpetratum crimen confitea- nitentise satisfactione admissa crimina diluerint
tur, et per confessionem et poenitentiam coudignam CAP.159. — De eodem. Ex concilio Turonensi cap. 7
ah hoc crimine se absolvere certet. {Turon. 1).
CAP.154. •—De insano si homicidium perpeiravc- Homicidiis penitus non communicandum , donec
rit. Ex eodcm, cap. 7 (conc. Vorm. c 28). per confessionem poenitentise ipsorum crimina di-
_Si quis insaniens aliquem occiderit, si ad„sanam luantui*.
aientem pervenerit, levior ei poenitentia imponenda CAP.160.—De illh quorum consilio Iwmicidia fiunl.
est, quam ei qui sana mente tale quid eommiserit. Ex diclis sancti Augttst. (92).
Cui quamvis poeuitentia sit imponenda, quia ipsa jj Pencuiose se decipiunt, qui existimant cos tan-
iniirmitas causa peccati fuisse creditur, tantum ta- tum homicidas esse, qui manibus hominem occi-
roen levior quam ei qui sanus aliquem occiderit, dunt, et non poiius eos per quorum consilium et
'quantum iuter sanum et insanum , el irralionabile fraudem et "exbortationem homines exstiriguuntur.
et rationabile couslat esse diseriminis. Nam Judsei Dominum nequaquam propriis mauibus
CAP. 155.— De illis qui wneficio Iwmicidiacommit- interfecerunt, sicut scriptum cst : Nobh non ticet
tunt. Ex comm. Eliberit. cap. 7.
interficere quemquam (Joan. xvm): sed tamcn illis
Si quis vero veneficlo interfecerit alterum, eo Domini mors
imputatur, quia ipsi eum lingua cru-
quod sine idololatria perficere scelus nbn potuit, cifixerunt, dicentes : Crucifige euin (Luc. xxm),
nisi in fine impertiendam non esse 1111communio- Unde unus Evangelista dicil Dominum crucilixum
nem., hora tertia (Marc xv), alius sexta (Joan. xix): quia
CAP. 156.—De illo per cujus delationem aliquis in- Judaei crucifixerunt eum hora tertia lingua, milites
terfeclns fuerit. Exeodem comm. c. 75.
hora sexta manibus. Qui ergo bominem tradit, fuia
(5,17. 6, e. Delator.) Delator si quis exstiterit fi- ille
delis, et per delationem ejus aliquis fidelium fuerit intevficit, Domino dicente : Majus peccatum ha-
me tradidit libi (Joan.xm). Unde Psalmista:
proscriptus vel interfeclus , placuit eum non nisi in U betqui
Filii hominum dentes eorum arma et sagiltw, lin-
iine accipere communionem. Si leviorcausa fuerit,
infra quiuquennium accipere communionem pote- gum eorum gladius aculus (Psat. LVI). Subjiciant
rit. Si catechumenus fuerit, post quinquennii tem- evgo se poenitentiae, quorum consilio sanguis fundi-
tur, si veniam promereri voluerint.
pora admittatur ad baptismum.
CAP. 157. — Quod tria sint genera homicidariim. Ex CAP. 161. — De itlis qui pro vindicta parenlttm Iw-
ephl. Clemenli papm, cap. 16 {epht. k ad Eccl. micidid commiliuhl. Ex pamitenliali Theodori.
Hieros.). Qui pro vjndiela fr-alris aut aliorum parentui»
Homicidarum vero tria genera esse dicebat, et occiderit hominem, ita poenileat ut homicidia sponte
pcenam eorum parilem fore dicebat. Sicut enim commissa, cum ipsa Verilas dicat: Mibivindicta, et
homieidasinterfectores fvatrum,ita et detractatores ego relribuam (Deut. xxxn; Rom. xu; Hebr. x)
eorum eosque odientes homicidas esse manifestahat. CAP.162. — De illo qui propter cupidilatem Judmum
Quia et qui occidit, et qui fratrem suum odit (I interfecerit. Ex concilio Magonliensi, cap. vi (95).
Joan. 111),et qui detrahit ei, pariter honiicida esse (Dist. 50, c. Qui vero.) Qui odii meditatione, vel
monstratuv. Omnes enim a carnalibus desideriis propter cupiditatem Judaeum vel paganum occiderit,
qusc militanl adversus animam ahstinere, et bonam • quia imaginem Dei et spem futurse conversionis
eorum conversationem ae innoeenlem omnibus exslinxeral, quadraginla dies in pane et aqua poe-
monstrare rogabat (7 Petr. 11).Posf plura. Ex corde niteat.
enfm eunctos atlentius invicem diligere insinuabat, CAP.163. — De parricidh et-fratricidis. Ex concilio
seniorcs venerari, et juniores diligere, episcopos, Triburiensi, cap. v (94).
suos sacerdoies ac cunctos reliquos Ecclesiae mini- Statuimus ut parricidae et fratricidae per unius
slros, atque omnem plebein sibi commissam verbis anni circulum ante fores ecclesise orantes Domini'
-et mandatis divinis instruere el amare, hosque om- clementiam, perseverent. Completo anni circulo in-
nes eorum episcopos lota animi virtulediligere [di- troducantur in ecclesiam, tameii inter audientes
ligere orig.], utoculos suos, qui oculi sunt illorum, usque dum unius anui spatittm finialur, stent. His
praeceplis in omnibus obedire , etiam si ipsi aliter ita peractis. sipoenitentisc fructus in eis conspicitur,
(quod absit) agant-quam deceat (I Petr. r), memo- corporis et sanguinis Domini participesiiant, ut wou
- (92) Decerpla haec videntur ex enarra. Psal. tvi (93) Cap. 27, conc. "Worm.fere his verbis legitur.
ai versic, Dormivi conturbaius, el proximos. ~ (94) Conc. Worm., c. 30, id habetur.
739 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 740
obdurentuv despevatione. Cavnem non manducent A duobus j'uret; si servus, supcr "duodeciin vomeres
omnibus diebtts vitae illorum; j"ejunent autem usque ferventes se purgel. Eadem lcx eril marito uxorem
ad nonam quotidie, cxceplis festis diebus alque accusanti
Dominicis, abstineant autem se a vino, medone at- CAP.168. — De eadem re. Ex concilio Eliberitano,
que mellila cervisia, tres dies per hebdomadanf; cap. LXXXV (in fragmentis).
arma portare non"audeant, nisi contra paganos. Et Si mulier causa fornicalionis marilum suum in-
ubicunquc ire maluerint, nullo vehiculo deducanlur, terfeceril [vcneno. orig.], aut quacunque arte pei i-
sed pedibus propriis perganl. Ab uxoribus, si ha- mere facit, quia dominum et seniorem suum occi*
buerint, non separenlur. Tempus aulem hujus pce- ,dit, saeculum rclinqual, et in monasterio poenilcat.
nitenliae in episcoporum ponimus arbitrio, ut se- CAP.169. — Dc uxore in marili moriem consentientc.
Ex concitio apud Vermerias, cav. 5 (Legiiur ad
cundum conversalioncm illqrum , aut extendeie vel calcem conc Eli.).
minuere valeanl.
— (13, q. 1. c. Si qua mulier.) Si qua mulier mor-
CAP.164. De eademrc. Ex concilio Magontiensi, tem viri sui cum aliis conciliata esl, et
xi L'eone c. ipse viv ali-
cap. (sub IV., 20). illovum se defendendo oecidevit, el si hoc
Parricidium autem quam sil detestabile erimcn , quem
pvohave polest ille viv eam veam esse eonsilli, po-
in judicio faclo inter Cain et :
Ahel fratrem suum **test
Doininus ipse ostendit, cum ad Cain pavvicidam ait: (ut nobis videtuv) ipsam uxovem dimittere. Ipsa
autem insidialrix pcenitenlise subjecla, absque spc
Maledictus eris super lerram, qum aperuit os sttum, maneat.
et suscepit sanguinem fralris ttti de manu tua. Cttm conjugii
non dabil libi CAP.170. — De hoc, si plures unum hnpugnaverhit.
operalus fueris terram, frnclus suos; Ex concilio eodem , cap. 98.
et vagus el profugus eris super ierram (Gen. iv). ln
ut et (25, q. 8, c. Si quatuor.) Si quatuor aut quinque
quo etiam posuit signum trcmens gemcns et seu efiam plures contra unum homineni
homincs,
profugus viveret semper, nec auderet uspiam sedes rixati fuerinl, et ab his vulneralus mortuus fuevit,
habere quietis. Sed quia modernis lemporibus par-
ricidse profugi discurrunf per diversa loca, etvariis «juicimque eovum plagam ei imposuit, secundum
statuta canonum, ut homicida j'udicetur; reliqui au-
viliis afque gulae illecebris deserviunt, melius nobis lem
videtur ut in unoloco manentes poenitenfia districta qui eum impugnabant volentes eum inleriiceie,
similitor pcenileanf. Qui vero nec eum impugna-
semetipsos castigcnt, si forte a Domini pietate in-
facinoris sui bant, nec vulnerahanl, ncc eonchio nec auxilio
dulgenliam percipere mereantur. Non
enim eis licebit ultra militise cingukim sumerc, et _ cooperalores fuerunt, sed tantum affuerunt, exfra
' noxam sint.
nupliisalque conjugii copula uli [conjugiis copulari, C
CAP.171. — De vindicia non prehibenda. Ex dicth -
orig.], quia sacri canones hoc eis non consenliunt.
Aposloti, Hieronymi, Attguslini, Gregorii.
CAP. 165„— De illh qui infantes sitos non -sponle De\indicla non prohibenda.in Novo Teslamenio
interficiunt. Ex concilio Triburiensi (cap. 55).
Si quis filium suum non sponte occiderit, juxta IKeronymus (in Excch. lib. m, ad c IX)de personis
homicidia non sponte commissa poenileat. dignis ad vindiclam, ait: <tQui pevcutit malos in
CAP.166. — De illo qui uxorem lcgiiimam sine ju- eo quod mali sunt, et habet causara iutevfeclionis
dicio interfeccrit. Ex decrclh Pii papm, cap. 26. ul pevcutiat pessimos, minisler Dei est. » Item :
(55, q. 2, c. Quicunqne.) Quicunque propriam « Lex et ministvi ejus coevceant inimicos et con-
uxorem absque lege, vel sine causa et certa pi oba- stringant. » Apostolus "inquil : Regi quasi prwccl-
lione interfccerit, aliamque duxerit uxorem, armis lenti, et ducibus tanquam ab eo missis ad vindictam
deposilis, publicam agal pcenitcntiam. El si contu- malefaclorum, laudemvero bonorum (I Pelr. n). ltem
max ftieril, et eplscopo suo inobediens exstilcrit, Hieronymus (Hier. in xxn c. Hiere., stalim post
anathcmatizetur quousque consentiat. Eadem lex principium). «Homicidas et sacrilegos et venenarios
eril illi qui seniorem suum interfecerit. punire non est efiusio sanguinis, sed legum mhiisle-
CAP.167. — De eadem re. Ex concilio Magontiensi, ]r> rium.» Augustinus ait: n Quse ista vanilas, parceve
cap. 1. uni, et omnes in discrimen addueere? Polluuntur
Si maritus uxorem, aut uxor maritum inlerfece- enim omnes uno peccante, unde et in lege jubelur :
rit, aequum judicium sit super eos, dicenle Domino: Maleficosnon paliarh vivere (Exod. xxn). Unde pro-
Non consideres personam pauperh, ncc honores vul- phcta :,Moriificabant animas quse non vivunt.»Unde
tum potentis (Lev. xix). Et post pauca ita inquil: Gvegoilus : t Non movienlem quippe moviificat,
Parvum audieth ut magnum',nec accipieth cujusquam qui juslum damnat; et nonvictuvum vivificaveuiti-
personam, quia Dei judicium esl (Deut. i). Idcirco tur, qui reum a supplicio solvere conalur. » Elias^
utorque eorum in hujuscemodi criminis aclione, si namque multos affecit morte propria manu nece et
negaverit , pari judieio examinelur. Si negaverit igne divinitus inspirato (III Reg. xvm; IV.Reg. l).
et non potesl vinci manifesti indiciis; si liber est, In Novo etiam Testamento Petrus Ananiam et Sap-
juretcum duodecim; siservus, ferventi ferro se phiram terrifnje multavit (Acf. v).
purget. Sin aulem moriens, maritum uno vel duo- CAP.172. — De illis qui in confractione idolorum oc-
bus audientibus de morte ejus inculpaverit, non chi fuerint. Ex concilio Eliberitano, cap. LX.
ideo erit victus, sed si liber est, cum septuaginta Si quis idola Iregerit, e( ibidem occisus fuei it •
741 DECRETI PARS X. — DE HOMICIDIIS, ETC. 742
quia inE\angeliis scriplum non est, neque niveiii- A batuv (I Pelr. n, 25). Et ipse in Evangelio suo
luv sub apostolis unquain faclum , placuit in nume- pvsecepii .'Si qttis le percusscrit in unani maxillam,
rum eum non recipi mavtyvum. prwbe ilii ct alteram (Lttc vi, 29). Non enim debe
CAP.175. — De eo qui malrem suam occident, qita- mus occideve, cum Dominus dicat : Audisih qui«
lilcr pwnilere debeat. Ex epist. Nicolai papw ad diclttm est antiquh; Non occidcs: Qui aulem occi-
Radulphum sanclw Argentew Rciensh Ecclesiw derii, reus erit judicio. Ego autem dico, qttia omnh
episcopum. irascilur fratri suo, reus erit judicio (Matth. T,
Nicolaus episcopus, sevvus servorum Dei, reve- qui
Ncc malum pro m.alo veddeve, scd sicut
rcndissimo el sanctissimo.Radulpho episcopo sanclae 21, 22).
de Apostolus Romanis scvibens ait : Noli vinci a malo,
Argentcse Retensis Ecclesiae. Dum universis
inundi pavtibus cvedenlium agmina .Principis apo- sed vincein bono malum (Rom. 12, 21). Si quis cle-
vicovum proescns evit ubi homicidium factum fuevit,
stolovum liminibus pvoperanl, quidam vir nomine
consensu, neque consultu, nequein aliqtio
Thioihart, Arenit, veslvse heatitudinis epislolam ge- etnequc
homicidii realu pollulus csse convincitur, nihil ei
vens, quam noslvo eontulil pvaesulatui, cujus pagi-
nam pevlegenles malvicidam illum esse cognovi- obsitquin consecvalus in gradu, permancat, non
mus. Quod facto multis flelibus lacvymisque pvo- consecralus, si alias dignus sit, promotus accedat.
fusis valde doluimus. Idcivco pvaecipimus,etPalvum T5CAP. 175. — De eo si quh'in hoste contra paganos
aliovum censuris staluimus, ul sub poenitentise jtigo dimicans interfecit capiivos Chrhtianos. Ex codem
conc. cui interfuit Arnul. rex, cap. 54.
permaneal, ila ul unum per annum ecclesiam non
iugredialur, sed ante fores basilicse orans ac depre- Ssepe fit victoria Chrislianorum, vicla est pars
cans Dominum perscverel, qualiler lanto eripiatur paganorum. Quare si una cum inlerfeclis paganis
fuerint Chrisliani caplivi a harbaris, quia
piaculo. Completo vero anni circulo, inlroeundi in peremplibelli
ccclesiam habeal licenliam, tamen inter audientes impetu nequeiintdistingui. Idcirco jiisttim esse
stel et nondnm communicct. Completis autem trium decemenles staluimus eum interfectoribus miscri-
ita uf, 40 diebus pocnilentiae in-
anuorum cireulis, sacrse communionis illi gralia cordius agendum,
transaclis, penes episcopum sit auclori-
conccdalur, oblaliones vero non offerat, nisi post- dulgentius
tas el potcstas, ut pcrpendat culpam et agal indul-
quam aliorum seplem annovum curricula explean-
tuv. In his aulem omnibus amiis atqtie lcmporibus genliam.
cavnem non mandueel, nec vinum bibevc pvsesu- CAP.176. — De eo qui Chrislianum mancipium se-
duxeril, et sic vcndideril. Et conc. apttd Con-
mal, exceplis festis diebtts alque Dominicis, et a fluentiam, cui inlerftterunf Henricus el Carolus re-
Pascha usque ad Pcnieeostcn, ct qiiocunque ire vo- ges, cap. 7.
pieril, nullo vehiculo deduealur, scd pedibus pvofi- Item interrogatum est, quid de eo facicndum sit
eiscatur, arma non snmat nisi contra paganos. Je- qui Clirislianum hominein seduxerit, et sic vendidc-
jiiitc! autcm tres dies pev hebdoinadain iisqtte ad[ ril. Responsumque esl ab omnibus, homicidii rea-
vesperum: a propria quidem ac lcgilima sua con- tuin ipsum liominem sibi contraherc.
juge non separciiir, ne in fornicationis voraginem CAP. 177. — De
pmnilentia ejus qtti fratricidium
corruai, qtiou nc lial oplamus.Si autem anle Iriunr feceril. Alexander II, Willielmo Dclragoricensi,
ar.noruni cttrsum finis vilse illius appropinquaverit, , Duranno Toletensi (Tlwlosano)ephcopis, et Ilttgoni
corpoiis cl sangtiinis Domini nostri Jesu Christii abbali.
parliceps iial. Sin autem, ul supra statuimus, efli- Prsesenlitim povtitov liltevavttm acl nos pervcnicns
cialur; laiueii si illius conversalionem rt lacryma- Iacrymabiliter confessus est se fratricidii crimen
rum foiilein in oninibiis viderilis floridis aclionihus,, incuvvisse. Qui liccl tanti facinoris efliciens causa
ct optiinis opcribuspullularc,- humanius circa eumi fueril, tamen minime voluntate sua pcraclum inti-
veslra solliciludo pcrvigil apparcat, mitisque om- mavit. Cum enim fralrem suum iiiimicantem sibi
nibus demonsifelur. Oplamus vos in Christo lienes paratis insidiis cepisset, et ipsum ul secum iret pcr-
valere. D cussione capuli ensis coegissei, coiisobrinus quU
GAP.174. —JJl clericus qui homicidium fecerit ab, dam suus secum pei;venicns sinc consilio et prsemc-
ordine cessare cogalur. Ex concilio Triburiensi cttii diialione sine volunlale eliam ipsius", ut astruit,
iiiterfuil Arnidfus rex, cap. 11. eum interfecit. Cui licet condiguani religio.vcstra
Si qtiis clericus quamvis nimium coactus, homi- injunxerit el laudabilem poenitenliam, lamen circa
cidium feccrit, sive sil presbyler, sive diaconus, dc- cum miscricordiae viscera exhibentes, pvseeipimus
ponatuv. Legimus in canonibus apostolovum quodI ul cum domum redieril, medietatem loiius palri-
rpiscopus, pvesbylev, et diaconus qui in fornica- monii sui pro fiatris animaeque suse remedio pau-
lioneaulperjurio, aut furlo captus csl, dcponalur,, peribus tribuat : alterius quoque bsereditatis siue
quanto magis is qui hoc immaiie sccltis feeeril abi portionem nibilominus pro eadem causa distri-
ordine cessare debebit ? Qui enim Chrislum sequi btiens, usum fruclumque necessitati suae rcservct.
desidcrat, debet sicut ille ambula\it, et ipse am- El sic omnibuS ordinalis suis liber in nionasterium
bularc (I Joan. n, 6). Qui cum maledieereiur, ingrediatur, el ibi pev uimm annuni hujusmodi pce-
non maledicebat, cum pcvculcieluv non repefcu- nitentia maccrelur, scilicel ut a Penlccosle usque
liebat, cum pro nobis palerctur non commina- ad sancti Michaelis fcstivitalcm bis in unaquaquG
74-5 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 74f
hsbd omada in pane et aqua; dcliinc autem usque j . mini clementiam, pcrseverent; completo vero anni
atl quadragesimam tribus diebusj'ejunet similiter in circulo introducanlur in ecelcsiam, tamen inter au-
paneet aqua, et ut a xorpore el sanguine Domitii dientesusquedumuniusanni spatium iiniatur, stent,
usque ad tres annos expletos abstineat, nisi pericu- cumad missarumsolemniavelaliasacra audireoflicia
lttm mortis immineat. Quadragesimam lotam prae- venevint. His itaque pevactis si poenitenlioe fructus
ter dies Dominicos jejunet, arma nullo modo in vita in eis cons]>ieilis, corporis et sanguiuis Doinini
sua indtiat, conjugio usque ad peractam septem an- riostri Jesu Chrisli parlicipes fiant, ne desperalio-
norum poenitentiam non utalur. Sexta feria, donec nis indurenlur caligine. Carnem non manducent
yixe.it, jcjuncl. Haec omnia ita illiirijunximus, ut si omnibus diebus vilaeeorum. Jejunent autem usque
inflrmitatem ejus minimc ferre posse provid -iitia ve- ad nonam diei horam quotidie, exceptis festis die-
stra praesenserit, liceutiam haheal misercndi prout hus atque Dominicis, vinum alque pulmeiilum su-
placuerit. mere non prsesumant, nisi tres -dies per hebdoma-
CAP.178. — Item de patricidh el fratricidis. Ale- dam, arma gerere non audeant vel sumere nisi
xander Wiltinensis Ecclcsiw clerich. contra paganos, et ubicunque ive voluevint nullo
Diligenlia veslra noscat buic Tbeodcrico pro par- vehiculo deducanluv, sed pedeslri more profieisci
ricidio, morte videlicel filii sui non sponte commis- " utiideant. Tempus hujtis pccnitentise in vestrse bea-
so, auctorilate bealissimorum apostolorum et ca- tiludinis arbitrio ponimus, ut secundum convevsa-
itomini pccnilenliam nos seplennio imposuisse, in tionem illorum aut extendere, aut minuere valealis :
eodem peractse poenileniiae lempus connumeranles, ab uxoribus, si habuerint, non separenlur. Si au-
ita ut amodo usque ad sancti Marlini feslum duo- tem non habueriiil. et se conlinere non valuerint,
bus dsebus in hebdomada jej'unet, quarta feria vidc- legitimas in conjugio aecipiant feminas, toe forni-
licet el sevta in pane et aqua; a sancti Martini fe- cationis voraginem incidere videantur. Si autem
stivitate "usque ad Domini Nativilatem, continuum aiuequam duorum prsedicloruni fluianlur curricula
agat jejunium in pane et aqua, exceptis Dominicis annorum, iinis vilse illorum pcrveneril, viaticum
et quinta feria, in quibus quadragesimali cibo vc- illis non negelur. Nicolaus papa ad consulta Bulga-
seatur; ab octavis Epiphanise usquc ad quadra- rorum, cap. 24. Quid parricida, id est qui palrem
gesknam duobus in hebdomada jejunet diebus, aul matrem occiderit, veletiam qui fratrem aut so-
quarta el sexta fevia in pane etaqua, exceptis fe- rorem interficil, pati debeat, Ieges indicant. Poiro
slis principalibus, in quibus eleemosyna se redimat. si ad Ecclesiam "coufugerint, id quod episcopus
in quadragesimali vero tempore continuum est loci vel sacerdos qui abillo constitutus est, praevi-
agendui» jejunium in pane et aqua, exceptis Domi- J derit, agendum decernimus. Item (cap. 26). De his
nicis diebus. In quinta feria tanlum vinum ei bi- proximum, id est eoiisanguineum suum, ul est fra-
here, et quadragesimali uti cibo concedimus. Post ter, consobrinus, aut nepos, trucidaverit, vene-
annuni vevo completum in toto anno duobus diebus randae leges propriuni robur obtineant. Sed si ad
in unaqiiaque hebdomada in pane et aqua jejunet. Ecclesiam convolaverint, mortis quidem legi-
In quadragesima tamen continuum agat jejunium bus eruantur, poenitentiae vero quam anlistes loci
in pane et aqua, et in unoquoque anno usque ad vel presbyter consideraverit, absque duhio submit-
expletum poenltentiae lenipus hujusmodi jejunium tantur.
agendum est, et a cavne se ahstineat, per unum CAP.181. —De-mulieribus
annum Ecclesiain ei denegamus. Post ingressum quw partus suos necunl.
Ex conc Ancyrano, cap. 50.
Ecclesiae tvibus annis a eommunioue separamus,
De mulieribus qua; fornicantur el partus suos
nisi morlis fueril timore proevenlus. Si quis autem
vcl quae agunt secum ut ulero conceplos
episcopus vel religiosus presbyter causa pietatis ali- nccant,
excutiant, antiqua quidem definitio usque ad
quid sibi remedii relaxare volucvit, hoc ci «x apo- exitum vilae eas ah Eeclesia removef; humanius
stolica auctoritate concedimus.
CAP. 179. —De eodem. Gregorius III.Bonifacio. j) autem nunc diffinimus, ut eis decem annorum fem-
De his vero dicimus qui patrem, matrem, fra- pus secundum prseiixos gradus poenilentise lar-
giamur,
irem, aut sororem occiderint ut toto vitse su;e tem-
pore corpus non suscipiant Dominicum, nisi sui CAP. 182. — De eadem r<e. Ex Irlerdensi concilio,
temporis exitu pro vialico. Abslineant enim se cap. 2.
et a carnis comeslione et potu vini donec advi- Qui male conceptos ex adulterio fetus vel edi-
xerint. Jejunent secundam et quartam et sextam fe- tos necare studuerint vel in matrum venlrihus po-
riam, ut sic possint deflendo diluere commissum tionibus aliquibus colligerint, in utroque sexu
scelus. adulteris post septem aiinortim curricula commu-
CAP.180. — Item de eodcm, et de cognatorum suo- nio trihualur, ita lamen ut omni tempore vitae suse
rum interfecloribus. Nicolaus Carolo ephcopo et humilitali ct fletibus insistaiit. Si vero clerici fue-
ejus suffraganeh. rinl, oflicium eis ministrandi recuperare non li-
De pavrieidis et fratricidis jirsecipimus ut per ceat.
unius anni circulum ante fores hasilicse oranlcs Do- C«.r: 185. — Item de eodsm. Canpnes Murlini epi-
.« . DECRETI PARS XI. - DE INCANTATORIBUS,ETC. 746
scopi ad laicos, cap. 9 (ex lib. synod. Grwca. Mart. ALinterfecisse, et septennem pocnitenliam egissefateha -
Bracaren ephc c in universum 77). lur, valde doluimus. Unde quia mandasli ut visccra
Siqua mulier fornicata'fiierit,. el infantem ha- pietatis ei praeberemus, volumus et misericorditer
huerit, et illum oeciderit, et quae studueril aborium mandamus, ut sacris festivitatibus, id est reverendse
facere, et quod eonceptum esl neeare, aut certe ut Nativitalis, et sancti Paschse, alque Pentecostes ct
non concipiat elahoraverit, sive exadullerio, sive ex Nalalis apostolorum sacrum corpus et sanguinem"
legitinio conjugio, has tales muiieres in morte reci- Domininostri Jesu Chrislisumere debcat, etdiebus
pere communionem prioves canones decveverunt. vitae suae in monasterio retrusa monachicam vitam
Nos tamen pvo misevicordia sive tales mulieres, sive regularilev ducat.
conscias scelerum ipsaruro, decem annis agere poe- CAP. 187. — Quod judex qui peccata vindicarc po-
nitenliam judicamus. test et non facil, reus sil peccati. Honorius Ana-
CAP. 184. — De qttodam qui fratrem s?m»iocciderat. tlwlio maghlro militum.
Nicolaus Donno ephcopo, et Carolo regi. Lator prsesentium prece nobis flebili supplicavit,
Quidam vestraedioeceleos vir, Hugo nomine, ve- asserens a quodam milite castri Salernitani germ.a-
oit, qui lacrymoso affatu nostro ponliflcio retulit num suum fuisse peremptum, insupcr etrebuspro-
qualiter fiatricidium anliquo hoste cogente fecerat, 25 j priis post cjus interitum spoliatum : propter ca
et qualiter sub pcenilentiaejugo pro tanto facinore quam impium quamque coplra legum staluta sil
a vestra fuerat constitjilus bealitudine. Nos autem noxium ipsis rrrum doeumentis in propatulo omni-
lanlae adversilatis piaculum, et fraterni sanguinisau- bus teneturexpertum, utsangujs innocei.tcr effusus
dientes effusionem, non paucas lundeutes lacrymas a commiltente nullalenus ulciscatur. Qui bsec vindi-
contristati sumus. Tamen quia, ut aiebat, lantse care passunt, et pro connivcntia ulcisci negliguiii,
maculse culpam lacrymarum fonte abluere fralerna sint profecto sciluri quia si defensare insonlem san-
jubenle gratia malit, sancimus ul prppvias posses- guinem neglexcrint, in futuro tremendoquc cxaminr
siones quse ab eo pro hoc faclo ahlalae sunt, incun- dceis ulihujus facinorisparticipibustale commissum
ctanter recipiat, ne paupevtatis inopia constrictus scelus exigclur. Propterea gloria veslra ad vindi-
ad pejora deducalur. Narii et pvopvia legitimaque candum ulciscendumque funesto homicidii criniine
uxor illius a qua separatus -est, veslra sanctitas illi hrelitum, ab agmine mililari disjungal, cl judici
ut statim reddatur satagat, ne in fornicatjonis vora- provineise tradendum acpmiiendum jiislitise imptilsii
ginerii, quod noluimus, incidere videatur. In reliquis fcslinet. Res vero ab eo vi lalrocinali ablalas su-
vero secundum poenilenlisemodum quam illi instru- pradiclo precatori sigermanus ejuscxstifcril, indti-
xislis peragere, maneat, iC bitanter resliluat, qualenus nobis imniincn.tc disci-
CAP.185. — De pwnitentia parricidarum et inees- plina is qui scelus comroisil scmper exspecfet, ct
uosorum. Nicolaus Salomoni Conslantiensi epi- incunclanter excipiai, cl militaris intcgritas uniiis
scopo. ob noxam bomicidali conlagio ncquaquam suhja-
Constat parricidas, fratricidas, el incestuosos, de! ceal.
quibus consulis utrum possint conjugio copulari,
pcenitentiam agere, et idt-o non posse earnali copulae, CAP. 188. — De Jiis qul sibi morlcm inferunt. Ex
jungi. Quos oportet in castitate omnibus diebus\ primo concilio Bracarensi, cap.ol.
vitae suae permancre mcntis et corporis, servataj (25, f/. 5, cap. Placuit ul si qui.) Qui per fcrrum,
duntaxat propter misevicordiam etiani eivca boss aut pervenenum, autprsecipiiium,aulsuspenditini,
beati papae Leonis vigesima quarla dccrelaliumj vel cpiolibet modo violentise sibi ipsis inferunl mor-,
regula. leni, nulla pro eis in .oblatione co.mmemoralio fiat.
CAP. 186. — De quadam qum filios suos necaveral. neque cum psalmis eorum cadavera ad scpulluram
Stephanus III Lamberto episcopoCenomannico. dedueanturl Mulli enim sibi hoc per ignorantiam
Lecla epistola a sanctitate tua nobis direcla, quaee usurpant. Similiteret dehisiievi placuit qui pro
dianc feminam, noroine Hildegardam, filios suoss suis sceleribus puniunluv.
CAP.1. — Ne quis ariolos, hamspices vel incan- D avuspices, vel incantatores ohsevvavevit, aut
(talores observet. Decretum Gregorii juniorh (Greg. phy-
II. c 12 suontm decretorum, in conc Ro- lacteriis usus fuerit, anathema sit.
mano i). CAP. 2. — De eadem re. 'Ex Ancyranensi conc,
cap. 25.
726. q. S, c.^Si quis hariolos.) Si quis hariolos, (26, ff. S. c. Qui divinaliones.) Qui divinationeiS
PATROL. CLXL . 2*f.
747 D. IVONIS CARNOTENSISEPISCOPI m
'
expetunt, et morem gentilium subsequuntur, vel ini A avium observanl. Hieronymus super Jesu Nave,
domos suashujusmodihomines introdueunt, exqui- Homilia 7 (95).
rendi aliquid artc magica, aut expiandi causa sub, Hli, qui cum Christiani sint, solemnitales genti-
legula quinquenndi jaceant secundum gradus poeni- lium celebrant, anathema in Ecclesiam introducunt.
tenlise definitos. Et qui de astrovum cuvsibus' vitas horoinum et ge-
CAP.5. — Ne clerici incanlatores sint. Ex Laodicensi; sta pevquivunt; qui volatus avium, et caelevahujus-
conc. cap. 56 (cf concil. Agath. c. 68). modi, quae in sseculo prius observabantur inquirunt,
(26, q. S, c. JVOJJ oportct.) Non oporfet sacris of- de Jericho analhema inferunt in Ecrlesiam, et pol-
ficiis deditos vel clericos, magos aut incanlatores i luunt castra Domini, et vinci faciunl populum
exislere, aut facere pliylacleria, quse aniroarum• Dei* __
suarum vincula comprohanlur. CAP.10. — Non credendum his qui non secundum
CAP. i. — Quid agendum sit de sorlilegis. Ex Aga- Dominum divinanl. August. lib. Qumslionumsuper
thensi conc. cap. 59 (cap. i% el Veiiet.c. 16). Deuteronomium, cap. 19 (in xuiDeut.).
(26, q. S, c. Aliquanli.) Aliquanli clerici sive laicii Intelligi voluit Dominus etiam illa quas a divinan-
•studcnt auguriis, et sub nomine fictae religionis per tibus non secundum Deum dicuntur; si acciderint
eas, quas sanctorum sortes vocant, diviuationis quse dicuntur, non accipienda sic ut fiant quse prse-
scientiam pvofitenluv, aut quavumcunque scviptu- cipiuntur ah eis, aut colantur quse colunlur ab
vavum inspectione futura promittunt. IIoc quicun- eis.
CAP.11. — De deposilione clerici maledici. Ex conc
que clericus aut laicus deteclus fuerit vel con-
sttlere vel docere, ab ecclesia habeatur extraneus. IV, Carthag. cap. 57.
CVP.S. —De pmnitentia clericorum qui augures cou- (Dist. 46, c. Clericus maledicus.) Clericus male-
suluerint. Ex Toletano concilio cap. 50 {conc. To- dicus, maximeque in sacerdotibus cogatur ad po-
lela, iv, c. 28). slulandam veniam. Si noluerit, degradetur, ne-
(26, q. S, c. Si quh episcopus.) Si quis episcopus, que unquam ad officium absque salisfaclione revo-
aut presbyter, aut diaconus, vel quilibet ex ordiffiei celur.
clericorum aruspices aut bariolos, aut cerle augures CAP.12. — De damnatione ejus qttialiquem maleficio
vel sortilegos, vel eos qui profilentur artern magi- inierfecerii. Ex Eliberilano concilio, cap. 6.
cam, aut aliquos eoruro similia [sublimia, habet Si quis maleficio interiiciat aliquem, eo quod sine
codesoconc.] exercentes consuluisse fuerit deprehen- idololatria perficere non potuit scelus, nec in iine
sus, ahhonore dignilatis suse deposittis, moiiasterii percijiiendam esse [imperliendam illi orig.] commu-
•curam excipiat, ibique perpeluse pceniteiiliae dedi- nionem.
lus scelus admissi sacrilegii solvat. G CAP.15. — Quod constiluliones hominum parlimsint
CAP.6. — Dc Pytlwnico spirilu. Ambrosius sttper superslitiosm, partim non. August. De doclrina
Chrhliana lib. n (cap. 19, 20).
Ephtolam primatn ad Corinthios (adcap. n). Klud quod est secundum iustituliones hominum,
Spiritus mundi hie est, per quem corripiuntur
sine Deo sunt. Est enim pavlim supevslitiosum est, pavtim non est supersli-
[arripiuntur] phanalici qui liosum. Superslitiosum est, quidquid instilutum est
inter mundauos spiritus potior; uude solet conje-
ab hominibus ad facienda et colenda idola, perli-
ctuvisqusemundi sunt divinare, quem Pythonem ap- nens vel ad
Hic est verisimilia colendam, sicut Deum, crealuram pav-
pellant. qui per fallitur, etfallit, temve ullam cveaturae; vel ad consultationes et pacta
bic esl qui per Sibyllara loeutus est sensum nostvo-
rum sccutus, locum volens inlev coelestes habere. qusedam signiflcationum cum dsemonibus placita
CAP. 7. — De Ealendh vel augurih non observandh. atque foederata, qualia sunt molimina magnificarum
Zacharias Bonifacio ephcopo (epist. ult.). artium, quse quidem commemorare potius quam
De Ralendis Januariis, vel caeteris auguriis, phy- docere solent poetse. Ex quo genere sunt, sedquasi
lacteriis, et incantationibus, vel aliis divcrsis obscr- licentiore vanilate, aruspicum et aogurum libri. Ad
vationibus, quae genlili more observari dixisti apud boc genus etiam perlinent omnes ligaturse atquo
Beatum Petrum apostolum, vel in urbe Roma, hoc D remedia, quae medicorum quoque disciplina con-
et nobis et omnibus Christianis detestabile et perni- demnat, sive in praecantalionibus, sive in quibusdam
ciosum esse judicamus. notis quas characteres vocant, sive in quibusque
CAP.8. —De maleficis damnandis. Leo IV episco- rebus suspendendis atque ligandis, vel etiam saltan-
pis Britanniw. dis quodammodo non ad temperationem corporum,
Sortes quibus vos cuncta in vestris discriminatis sed ad quasdam signiflcationes aut occultas aut ma-
provinciis,- nihil aliud quam quod alii Patres dam- nifestas, quam eminentiore [mitiore, orig.] nomine
naverunt, divinationes et maleflcium esse decerni- physicam vocant, ut quasi non supevtitiose [supev-
mus. Quam oh rem volumus illas omniuo damnari, stitione, Vict.] implicave, sed natuva pvodesse vi-
et ultra iriter Christianos nolumus nominari, et ut deantur sicut sunt inaures in summo singularum
abscindantur sub anathematis mlerdiclu prohibe- aurium, aut de struthionum ossibus ansulsein di-
mus. gitis, aut cum tibi dicitur singullienti ut dextera
«uAP.9. — De his qui cursus aslrorum el volatus roanu pollicem [sinistrura pollicem, orig.] tencas»
(H-S) Serm. 219 De tempore: sed hoc inde nou est desum pium.
D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPl - , 776
775
miseenda communio est. Porro illis violentia nt _L Deo inimicitias exciiavit. Hinc Levi tribus, assumplis
credant nullatenus inferenda est: nam omne quod gladiis per castrorum media transiens, quia ferien-
ex voto non est, bonum esse non potest. dis noluit peccatoribus parcere, Deo manus suas
€xv. S7. — Non esse comedendum animal quod pa- dicta est consecrasse (Exod. xxxn): hinc Phinees
ganus vel occideril, vel inseculus sit, cap. 91. peccantium civium gratiam spemens, coeuntes cum
Neque quod Christianus persequilur, et a pagano Madianitis perculit, et iram Dei iratus plaeavit
percutitur et occiditur animal: neque quod paganus (Num. xxv).
persequilur, et Christianus occidit comedendum CAP.91.— Ut baptizatus a paganis rebuplteetur.*
esl. Gregor. II Bonifacio ephcopo.
CAP.88. — Ne sol, velul sancti, venerationem acci- Qnos a paganis baptizatos esse asseruisli, si ita
piat. Ex serm. Leonh papw, in Nalal. Domini, hahetur, ut denuo -baptizes in noniine S. Trinitatis,
qui sic incipit: Festivitalis hodiernse, clc. (Serm. mandamus. Item (epist. 14). De immolatitiis aulem
vn, c. 4). escis consuluisti, si a fidelihus superduclum fuerit
Nonnulli etiam Christiani adeo se religiose facere viviiicise crucis
ut ad beati Petri basili- signum, edi liceret, an non. Illud
putaht, priusquam apostoli sufficit respondere, quod beatus aposlolus Paulus
caro, quae uni Deovivo et vero dedicata esl, perve- B dicit
ad arae (/ Cor. x) : Si quis dixeril quia hoc immola-
niant, superaiis gradibus quibus suggestun. tum est idolis, nolile edere propter eum qui indica-
superioris ascenditur, converso corpore ad naseen-
vit, et propter conscienliam.
tem se solem converlant [vefleelant, orig.], el cur- CAP.92. — Ut soti orthodoxi militent. Ex hhioria
vatis cervicibus inhonoremse splendidi orbis incli- Anastasii Bibliolhecarii S. Romanw Ecclesiw.
ncnt. Quod fieri partim ignorantise vilio, partim Tertio imperii sui anno Jusjlnianus Augustus pro-
paganilatis spiritu multum labescimus et dole- mulgavit legem, ne mililarent pagani nec Iiaeretici,
mus. nisi soli orlhodoxi.
CAP. 89. — Quod opera non prosint sine fide. Au- CAP.95. — Servilium Christi volunlarium esse, non
gust. De Trin. lib. xii, cap. 7. coaclivum. Beda in Hhloria Anglorum, lib. i,
Opera misericordise nihil prosunt, sive paganis c. 26.
sive Judaeis qui Christo non credunt, sive quibus- Credentium fldei^et conversioni ila congratulatus
cunque haereticis et schismalicis, ubi fldes cl dile- rex esse perhibelur, el ipse conversus, ut nullum
ctio et sohria sanctiflcatio non invenilur. tamen cogeret ad Chvistianismum, sed tanlum-
CAP. 90. — De vitandis iuimicis Chrisli. Joannes modo credentes arctiori dilectione, quasi concives
IX [VII] Neapolitanh, Salernilanh [Falerianh] Q sibi regni coelestis amplecleretur. Didiceral enim
el Amalphiianis. a doctorihus 3uctoribusque suae salulis scrvi-
Conscientia vestrae in Chrislo dileclionis j"uste -tium Christi '
volunlarium, non coaclivuiii esse
dijudicet quantum Chrislo aversi sunl hi qui cum dcbere.
ej'us infidelibus contra prohibitionem Pauli tanti CAP. 94. — De exaclione in rusticum paganum fa-
apostoli (// Cor. vi) psllutam foederis ineunt uni- cienda. Gregorins Januario ephcopo Calarilano
talem. Cum enim rcgis rehellionibus qnocunque (lib. III, cpisl. 26).
participio conjunguntur, pavitev majestalis cvimi- Si cujuslibel episcopi paganum ruslicum invenire
siibus ohnoxii judicantur, pariquesenlentia condem- potero, in eumdem ejriscopum fortiter vindicaho
nantur [puniunturj; quantum a -corpore Cbrisli (25, q. 6, c. Jam vero). Jam vero si rusticus tanla.
probanlur extranci, qui ejus hostibus foedcrati, fuerit periidise et obstinationis invenlus, ut ad Deum
memhra ipsius taato pcrniciosius laceranl, qnanto minime venire consenliat, tanlo pensionis onere
vicinius ecclesiae Dei colliminanl? llem. Quanlum gravandus cst, ut ipsa exaclionis suae poeiia compel-
aulem Deo sit exsecvabile cum impio foedera pan- lalur ad rectitudinem festinave.
gere, luculentev ex hoc depvehenditur : quod Josa- CAP.95 (Vide mpra c 52). — De zelo conlra cuite-
phat rex Juda, qui tol de anteacla vjla pra_CGiiiisD residolorumseu aruspices habendo. Greg. Januarij
«exlollitur, de Acliab amiciliis increpatur, cum ei ephcopo Sardiniw (lib. vn, ep.sf.-66).
per Jehu projiheta dicitur : Impio prmbes anxilium, Conlva idolorum quoque cultores, vel aruspices
et his qui oderunt Dominum amicilia jungeris alque sortrlegos fraternitatem veslram vehementius
(II Paral. xix). Et idcirco iram quidem Domini me- liastorali hortamur invigilare custodia, alque puhlice
rebaris, sed bona opera inventa sunt in te, e.o quod in populo contva hujus rei viros sermonem facere,
ahstuleris lucos de terra Juda. Quanlum prseterea eosque a tanti labe sacrilegii et divini inlenlatione
sit Deo delectabile ab inimicorum Dei pace desis- judicii, et prsesentis vitse perieulo adhorlatione sua-
tere, noster Psalmographus manifes.tat, cum dicit; soria revocare. Qttos tamen si emendare se a talibus
Nonne qui oderant te, Domine, oderam illos, cf super atque corrigere nolle repereris, ferventi eompre-
inimicos tuos tabescebam? perfecjtoodio oderam illos, hendere zelo te volumus, et si quidem servi sunt,
inimici .facli sunt mihi (Psal. cxxxvm). Ex quo, di- verberibus cruciatibusque quibus ad emendationein
-ectissimi iilii, patenler Qsjendilur, quanto crimine pervenire valeant, castigare. Si vero sunt liberi,
cum pessimis pax tenetur, si Prophela lantus hoc inclusione digna districlaque sunt in poenitentia
velut in hostiam Deo obtulit, qui contra pravos pro religandi.
PARS XI. — DE INCANTATORIBUS, ETC. - 77«
.777 DECRETI
C/_P.96. — De idololhyih. Ambros. in I. epist. ad A in quocunque enim opeva diaboli fuevint inventa,
Corinth. (cap. x). sine dubio diabolus appellandus est. Operis enim
Licet aliquid pollutum sit*per accidentiam, id est nomen est, non naturse.
oblalionem idoli, eum hoc tamen nescit oui emit, CAP. 102. — Quomodo dwmoniaci curari possint.
nullum patitur scrupulum, et apud Deum immunis Beda super Lucam lib. m, cap. 5 (lib. HI, c. 51
ad VIII c. Lucw).
est.
Nostri temporis sacerdotes, qui per exorcismi
CAP.97. — Quid sil: Dies observatis et menses, cfc.
Ex serm. Ambrosii de Quadragesima qui sic inci- gratiam dsemones ejicere norunt, solent dicere pa-
vit: Intellexisse.vos (106j. tientes non aliter valere curaii, nisi (quantum sa-
Observant diem et mensem, qui Kalendis Janua- peie possunt) omne quod ab immundis spiritibus
rii autnon j'ejunant, aut non proceduut ad ecclc- visu, auditu, gustu, tactu, vel alio quolibet covporis
siam, sed procedunt ad campum. Ergo, fratres, omni vel animi sensu vigilantes dorroientesve protulerint,
studio gentilium festivifates et ferias declinemus, ut confltendo patenter exponant. Et maxime quando
quando illi epulantur' et Iseti sunt, tunc nos simus vel viris in specie feminea, vel in virili habitu femi-
sobrii atque jej'uni : quo intelligant lseliliam suam Eis apparentes (quos daemones Galli dusios vocant)
noslra abstinentia condemnari. Non solum autem fj infando miraculo spiritus incorporei corporis hu-
gentilium, sed et Judaeorum consortia vitare debe- mani concubitum petere se ,\c patrare confingunt.
.mus, quorum etiam confabulatio est magiia pol- Et uomen dsemonis quo se censeri dixerit, et deje-
lutio. randi modos, quibus amoris sui foedus altevutrum
CAP. 98. — Ne Chrhliani de area vel torculari stto pepigevint, prodendos esse pr__cipiunt. Qua_ men-
aiiquid ad immolandum idolh sumi patianlur. Au~ dacio simillima ves, sed adeo vera et plurimorum
gust. ad Publicolam (epist. 1S4). ut qi idam vicinus mihi
Si de area vel lorculari tollitur ad sacri- esta.testationeno.issima,
aliquid relulerit se quamdam sanctimonialem
fieia dsemoniorum sciente Christiano, ideo [in Deo] presbyter
ubi est. feminam a dsemonio eurare ccejiisse, sed quandiu
peccat si fieri permiltit prohibendi poteslas
aut res latebat, niliil apud eam proficere potuisse. Con-
Quod si faclum non comperit, prohibendi pote-
autem quo molestabatur phantasmate, mox et
statem non habuit, utitur mundis reliquis fru- fesso
ctibus,undeilla sublata sunt. Ilem,ibidem aliquanto ijjsumorationibus caelerisque quse oportebat purifi-
Si carne utrum sit cationum generibus effugasse, et ejusdem feminse
vost. quisde aliqua dribitat,
sad earn corpus ab ulceribus quse daemonis tactu contraxe-
immolatitia," et non estimmolalitia, cogita-
studio adjuncto, sale benedicto cu-
tionem tenueril quod immolatitia non sit, et ea L*rat, medicinali
rasse^ sed dum unum de ulceribus quod altias lalen
vescatur, non utique peceat: quia non est, nec pu- continuo
tatur jam immolatilia, etsi antea puiabatur. Neque infixum repererat, nullatenus posset, quin
sanare
enim non licet corrigere cogitalionem a falsitate in panderetur, obducere, ab eadem ipsa quam
consilium quosanaretnr accepisse. Si, in-
vevitatem. Si quis autem putavevit bonum esse volehat,
malum et fecerit hoc putando, utique quit, oleumpro inlirmis consecratumeidem rnedica-
quod est,
eteasunt omnia ntentoasperseris, sicque meunxeris, statim sanitati
peecat: peecata igi„oranlia_,quai_-
bene iieti male iit. restituar. Nam vidi quondam per spiritum iu qua-
doquisque putat quod
C._p. 99. — Quod spiriiualiter homicidm sunl qui dam longius posita civitale, quam «unquam corpo-
baplizalos sacrilegiis dmmoniorum obligant. Au- ralibus oculis vidi, puellam quamdam pari calami-
gust. ad Bonifacium episcopum (epist. 25). tate laborantem, taliter a saeerdote curatam. Fecit
Recte dicuntuv parentes vel quicunque majoves ut iila suggesserat, stalimque ulcus remedium quod
filios seu quoslibel pavvulos baplizatos dssmoniorum ante rcspuerat, accipere consensit.
sacvilegiis obligare «onantes, spirilualiter homici- CAP,105. — De communione dwmoniacis danda.'Em
dse. Nam in illis quidem interfeclionem non Collation. Syricii, cap. 15.
faciunt, sed quantum in ipsis est, interfectores Communionem sacrosanclam dsemoniacis a se-
fiunt. D nioribus nunquam meniinimus interdictam, quinin.o
CA. 100.—Quod soli hi plagendi sint qtti per scelera si possibile esset etiam quotidie eis impertiri debere
egredhtntur Ecctesiam. Dicron ad Ruslicum (107). censebant.
Nequaquam grntilis plangendus est atque Judaeus, CAP. 104. — Ne clerici dwmoniaci ad superiores
qui in Ecclesia non fuerunt, et semel morlui sunt, gradus ascendant. Nicolaus Alwino Jovanensi
de quibus Salvator dicit: Dimitte morluos ut sepe- archiepiscopo.
liant mortuos suos (Maltlt. vm) : sed hi qui per sce- Clerici qui in adolescentia a dsemonibus cogno-
leva atque peccata egrediunturdeEcclesia, et nolunt scuntur obsessi, ad superiorem sacrl regiminis gra-
ultra reverti ad eam [adeant damnalionem] damna- dum accedere non possunt.
lione rdominatione] vitiovum. CAP. 105. — De coitu dwmonum cum mulieribus.
CAP.101. — Diabolus qui appellandus sit. August. ' August. lib. Quwst. super Genesim, qumsl. 5 (ad
. Ivb. Qttwst. Veteris etlSovi Teslamenti (quwst. 90). vin c. Genes.)
Diabolus non spsciale nomen est, sed commune : Credibilius esthomines justos, appellatos vel an-
{106) Id nuncEsl legitur serm. 7de Kalend. Januar, (1D7)Tomo I, cujus inilium : Quod ignolus ad
•cuius initium : milii adversus. ignotum.
PATROI.. CLXI. 25
7T9 D7IV0N1S CARNOTENSIS EPISCOPI 780
e,elos, vel filicsDei, concupiscentia lapsos peccasse A arbitror, innumeros vero esse sub ipso agentes, qui
cum feminis, quam 'angelos carnem non habenles" pev singulos quosque horaines hujuscemodi vitii
usque ad illud peccalum descendere potuisse: peccata succendant. Similitev et avaviliae, et super-
quamvis de quibusdam dsemonibus qui sintimprobi hise, et caeievovummalovum; ct ideo non unus pvin-
mulieribus, a muliis lam multa dicantur, ut non cipatus dicituv lin contvaviis vivtutibus ah Apostolo,
facile sit de hac re definienda sentenlia. sed pluves, advevsus quos sibi essepugnam et nobis
CAP 106. — De mtdtiplicitale dminonum fideles in- omnihus scvibit (Ephes. vi).Esse tamen reorhorum
festanlium. Hieronymus super Jesu Nave, homelia omnium principem veluteminenliovem quemdam in
iS. (Orig. ex Hieron. interpretalione.) nequilia, et in seeleve celsiovem, qui lotummundum,
Mihi videtur infinitus quidam esse numerus con- quem isti ad peccata singuli quique pev peccatovum
trariarum virtutum, pro eo quod per singulos pene species pev pavies sollicilant, solus velut omnium
liomines sunt spiritus aliqui diversa in iis peccalo- pvinceps ct clux lotius [pvincipum dux, et totius]
rum genera molienlcs. Verbi causa, est aliquis for- nefanda. militiae magistev, exagilet. Puto sane quia
nicationis spiritus, est alius spiritus irse, alius cst saneli quique vepugnanles contva istos incentores
avaiitise, alius vevo supevbise; et si eveniat aliquem peccatorum spirilus, et vincentes eos, atque eorum
hominem esse qui his omnibus malis, vel eliam plu- B unumquemque superantes, imminuant exercitum
ribus agitelur, omnes hos vel etiam plures in se daemoiium, et velutquaroplurimos eorum interimant.
habeve inimicos pulandus esl spirilus. Unde et pev Verbi causa, ut is qui caste pudiceque vivendo for-
singulos pluves esse cvedendi sunt, quia non singula nicalionis spirilum superaverit, non ultra fas sit
singuli homines habent vitia, vel peccata commit- illum spiritum qui ab illo sancto victus est, impu-
tunt, sed plura ab unoquoque videntur admitti. Et gnare ilerum alium honiinem, sed sieut illi spirilus
iteruni non est putandum quod unus fornicaiionis rogabant Jesum, ne in abyssum mitterentur, quod
spiiitus seducat eum, qui, verbi gralia, in Britannia lunc interim Dominus pro pvsesenti drspensalione
fornicatur, et illum qui in India, et in aliis locis. concessit (Luc vm), ita consequens videtuv,- quod
Neque puto unum esse irse spiritum qui diversis in singuli quique maligni spiritus cum vincuntur a
loeis divevsos bomines inflammat: sed puto magis sanctis, vel in abyssum, vel in extefiores tenebras,
principem quideni fornicationis spiritura unum esse, vel ut quisque ille locus eis dignus est, colloccntur
innumeros vero esse qui in hoc ei officio pareant, ajusfo judice Christo. Et inde esse quod plurimo
et per singulos quosque homines diversi spiritus sub daemonum numeroj"am deviclo, ad credulitatem gen-
eo fdiversos spiritus qui sub eo, etc.] prir.cipe mili- tes venirerelaxcnlur; quae utique nullatenus sine-
tantes, ad hujuscemodi eos peccala sollicilent. Si- *- rentur, si integrse eorum sicul prius fuerant, sub-
milfter el iracundiae spiritum principem unum esse sisterentlegiones.
CAP.1. —Oe octo gcneribus mendaciorum. Augusti- Oclavum est genus mendacii, quod et nulii obest,
nus, libro De mendacio (cap. 11). et ad hoc prodest ul ab immunditia corporali ali-
( 22,| q. 2, c. Primum est.) Primum est capi- " quem lueatur. (Ibid, c. 21.-)Non est igilurjnentien-
tale mendacium , longeque fugiendum, quod iit dum in doctrina pietatis, quia magnum scelus est,
in doctrina religionis, ad quod mendacium nulla et primum genus detestabilis mendacii. Non est
conditione quisquam debet adduci. Secundum, ut mentiendum seeundo genere, quia nulli facienda est
aliqucm lsedat injuste . quod lale estut elnullipro- injuria. Non est mentiendum tertio genere, quia
,sit, et obsit alicui. Tertium quod ita prodesl alleri, nulli cum alterius injuria consulendum est. Non est
ut obsit alleri, quamvis non ad immunditiam ohsit mentiendum quarto-genere, propter mendacii libi-
corporalem. Quavlum sola mentiendi fallendique li- dinem, quse per se ipsam viliosa est. Non est men •
bidine, quod mevum mendacium est. Quinlum quod liendum quinto genere, quia nec ipsa verilas fine.
fit placendi cupiditate de suaviloquio. His omnibus placendi hominibus enunlianda est, quanto minus
penitus evitatis atque rejectis, sequitur sexlum mendacium quod pev se ipsum, quia mendacium est,
genus, quod et nulli ohest et prodesl alicui: velut utique tuvpe est. Non cst mentiendum sexto geneve,
si quispiara pecuniam alicujus injuste tollendam neque enim vecte eliam testimonii veritas pro cu-
seiens, ubi sit nescive se menliatuv. Septimum quod juscunque temporali commodo ac salute corrumpi-
et nulli obest et pvodest alicui: velut si nolens ho- tur :ad sempiternam vero salutem nullus ducendus
minem ad morlcm qincsiium prodere, mentiatur. est opitulante mendacio. Neque septimo gener
" DECRETI PARS XII. — DE MENDACIG ET PERJURIO. m
7fii
mentiendum est, nou enimcujusquam commoditas .i CAP. S. — Quod liceal juramento ad atiorum ulili-
iidei tatem uti. August. De sermone Domini in monte,
aut salus temporalis perficiendae prae.eveiida lib. i (cap. 50).
est, nec si quisquam in recte factis nostris tammale c. Tu von malum.) Tu oon malum tfa-
(22, q. 1,
movetur, ut fiat etiam animo deteriov, longeque a cis, qui bene uteris juratione : quae [quia] etsi' non
pietate remotior, propterea recte facta deserenda bona, tamen necessaria est, ut alteri persuadeas
sunt. Nec oclavo genere mentiendum est, quia et in
et in malis quod utiliter suades : sed a malo estillius, cujus in-
bonis castitas animi, pudicilia covpovis: firmitate j'uvave cogcris.
id quod ipsi facimus eo quod fieri sinimus majus CAP. 6. — Deum sit jurandum, non per
~ Qnod per
est. In his autem octo generihus tanto quisque mi- treuluras. Itieron. super Matlhmum, lib. i.
EUSpeccat cum mentitur, quanto emergit ad octa- Consideraquod Salvalor nonper Deum jurarepvo-
vum, tanto amplius, quanto evergit [mergit, Vict.] hihuerit, sed per ccelum, etjer ierran.,et perHiero-
ad primum. Quisquis autemesse aliquod geaus men- solymam, et per caput tuum (Mauii. v). Et hoc quasi
dacii quod peccatum non sit, putaverit, decipiet se parvulis fuerat lege eoncessum, ut quo niodo vicli-
ipsum lurpiter, cum honestum se deceptorem arbl- mas in_molabanlDeo, neeas immolarent idolis : sic
tratuv aliovum. ot juiare permitterentur in Deum, non quod rectc
€AP. 2. — De soiiditate juramenli. Ex conc Tolei. " hoc facerenl, sed quod melius essel Deo id exhibc-
VIII, c. 2. re, quam dsem.tmis.
-Gmne quod in-pacis fcedeva vcnit, tunc solidius CAP. 7. — Non esse frequentanda juramenta. Iside-
suhsislit, cum juramenli hoc interpositio roborat. Sed rus, Sentenliurum libro secuudo, cap. 51.
et omne quod animos amicorum conciliat, tunc fide- (22, q. 1, c. Non est contra.) Non est contra Dei
lius durat, cum eos sacramenli vincula liganl. Omne pr_eceplum jurave; seddum juraadi usum facimus,
«nim quod testis astipulatur, verius constat, cum pevjuvii crimen incuvvimus.
id adjeclio jurationis affirmat. Quod et si testis de- CAP. 8. — Non esse jurandum nisi magna necessi-
tate. Ex serm. 28 Angusl. de verbis Apostoli, qui
ficiat, ianoceutis fiilem solajurisjurandi taxatioma- sic incipil: Pvima lectio qua. nobis.
nifestat. (22, q. l,c. Si peccatum esset.) Sipcccalum es-
€AP. 5. — Juramentnm non esse contra prwceptum setj"uvatio, necinvetevi lege,dkeretur : Nonperju-
Domini. August. super Epislolam ad Galatas (in c. rabh, reddesaulem Domino jusjurandwn tuum (Levit.
i sub fitiem; et tib. i De sermone Domini in
nwnte, c 50). xix) :non enim peccatum praeciperetur nobis. Item,
ibidem post aliqua mulla. Non /vobis diclmus -nos
{22, q.l,c. Non est contra.) Non est contra prse- non
Q jurare; si cnim hoc dicimus, mentimur. Quan-
ceptum Dei juratio, qua_ a malo est non jurantis, . luni ad me
.sed iiicreduliiatis ejus a.quo j'urare cogitur. Nam pertinel, juro, sed quantum mihi vide-
hinc inteHigiiur ita Domiuum prohibuisse a juran- tur, magna necessitale compulsus. Cum videro nisl
feciam mihi non credi, et ei qui mihi non credit non
do (Matth. v), ut quantum in ipso est, quisque non
multi in ore habentes expedire quod non credit; hac perpensa ratione et
juret, quod faciunt, juratio- consideratione librata, cum magno timore dico z
nem tanquam magnum et suavealiquid. Naiii uti-
Coram Deo, aiit Testis esl Deus, aut Scif Christus
•que Apostolus noverat et
prseceptum Domini, juravit
•quod sic est esse in animo meo. Et video quia plus
taroen. Non enim audiendi sunt qui has jurationes
id est, quod amplius est quam : Est, est; non,
•esse non putant. Quid enim facient de illa : Quolidie est,
sed hoc quod amplius est, amalo est (Multh.
morior per vestram gloriam, fratres, quam habeo in non;
et si non a malo j'urantis, a malo est nou cre-
Chrislo Jesu Domino nostro (I Cor. xn) : quam Gr_e- v),
dentis.
«.a exemplaria manifestissimam esse jurationem
convincunt? Quantum ergo in ipso est non jurat CAP.esse 9. — Juramenta quw contra naturam swnl non
lenenda. Ex conc Toletano vm, cap. 2.
Apostolus, non enim appetit jurationem cupiditate (22, <y.i, c. Si publich.) Si publicis saeramento-
aul delectatione jurandi. Amplius est enim quam D vum
gestis (quod avertat Deus!) a quibuslibet illicita
est, est; [non, non {Matth. v), et ideo a malo est, vel non bona esstitisset oonditio alligata, quae aul
sed infirmilatis aut incredulitatis eorum, qui aliter
jugulare animam patris aut agere compelleret slu-
moventur ad iidem.
pvum sacratissima. [sacratae] vivginis, nunquid non
CAP.4. — Non jurandum, ut quam longissime,absi- tolerabilius esset stultse promissionis rej'icer«vota,
mus aperjurio. Aug. ad Publicolam (epht. 154).
quam per inutilium promissorum custodiam exhor-
(22, q. 1, c. In Novo Testamento.) In Novo Testa- rendam criminum implere mensuram ?
mento dictum -est ne omnino j'uremus (Matth. v), CAP.W. —De eadem re. Ambrosius, lib. Offic. i,
quod mihi quidem propterea diclum videtur, non cap. 50.
jurare peccatum est, sed quia perjurare im- (22, q. i, c. Est etiam contrav) Est etiam Goutra
«O.le peccalum est;a quo nos Ionge esse voluit, , officium nonnunquam promissum solvere sacramen-
ijuioinnino nej'uremuscommonuit. Item, ibib. post tum, vt Herodes, tjui juravit quoniam quidquid pe^
aliquot versus. Quamvis dictum sit, Ne juremus, titus esset, daret filise Herodiadis (Matth. xiv), ne-
nusquam in Scripturis sanctis legisse me memini cem Joannis prsestavit, ne promissuni negavet.
- fie ab alio jurationem accipiamus. CAP.il. —Itemdeeodem, Exserm, Augun, in de*
T35 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI . -u
eotlatione sancti Joannh, qui sic incipit.- Cum san- A si sentitquam inique sibi in peccali societate ser-
csuui Evangelium legevetuv (108). vala non fuerit: ille quijjpe ulrobique pertidus pro-
(22, q. 4, c. Quod David.) Yideo David pium ho- fecto sceleralior judicandus est. Item, ibidem eodem
minem et sanctum in juralionem temeraviam ceei- cap. Mulier si fide violata fidem sevvet
conjugali
disse, el maluisse non facere quod juraverat, quam adultero, utique mala est : sed si nec adultevo, pe-
juralionem suam fuso hominis sanguine implere (/ jor est. Porro si eam flagilii poeniteal, et ad ea-
Reg. xxv). Item, ibidem pattlo post. Juravil David slitatem rediens conjugalem, pacta ac placita adul-
cemere, sed non imjilevil j'uvationem majovi pietale. lerina reseindat, miror si eam fidei violatricem,\el
Ecce David sanctus non quidera ivatus sanguinem ipse adulter pulabit.
hominis fudil, sed eum falsum juvasse negave quis CAP. 15. — De non servando jnramento injuslo. Ex
potcvit? De duobus pecealis elegit minimum, sed actione 4 vn Synodi (109).
minus fuit illud iii compavalione majovis [pejovis]. (22, q. 4, c. Actione quaria.) Joannes apocrisia-
Nam pcv se ipsum appensum magnum malum esl rius Ovientalium sedium dixit : _ Significal sermo
falsa jurare. Patris noslri Sophronii, quod melius sit jurantem
-
CAP. 12. — Item de eodcm. Isidorus in Synonymh perjurare, quam conservare sacramentum in coiifra-
lib. ii. R ctione sanctarum imaginum. Hoe autem dicimus,
In malis promissis rescinde fidem, in turpi voto quia quidam se sacramento excusanl. » Thavasius
muta decrelum. Quod incaule vovisti non facias. patviavcha dixit : _ Quia Pater Sopbronius noverat
Impia est jiromissio quse scelere adimpletur. bonitatem Dei, proptevea tvansgvedivoluit impium
CAP. 15. — Item de eadcm re. Reda in lib. Homilia- juvamentum. . Item Thavasius palviavcha dixit:
rum, homilia 45 (in decollatione S. Joannis Ba- - Hevodes servavil juramentum, et periit: Petrus
vthiw). vero negavit cum juramento, et conversus flevit et
(22. q. i, c Si aliquid forte.) Si aliquid fortenos
salvalus est (Matth. xxvi). Omne enim peccatum
incautius jurasse contigcrit, quod observalum pejo-
Deus indulget, si quis ex toto corde po_nileat. >San-
rem vergal in exitum, libere illud consilio salubrio-
cta dixit: . Sic docet nos sancta Scriptu-
ri mutandum noverimus, ac magis instante necessi- ra. synodus . Item L.eonlius Phociae episcopus dixit: _ Scri-
fate pejerandum nobis, quam pro vitandopcrjurio
est: Juramenlum mendax ne diligalh (Zaclt.
in aliud crimen gravius esse diverlendum. Denique ptum
David Dominum occidere Nabal virum vm). Qua de eausa nostrum juramenlum mendax
juravit per nullam habens virtutem. >
stultum ct impium, atque omnia quse ad illum perti- dissolvatur, quasi
•— Quod in duobus malis mintts malttm eti-
nerent demoliri; sed ad primam intercessionem Abi- p" CAP. 16.
revoca- gendum est. Ex concit. Tolet. vni, cap. 2.
gail feminae prudenlis, mox remisil minas,
se tali (Dist. 15, c. Duo mula.) Duo mala Iicet omr.ino
vit ensem in vaginem, neque aliquid culpae sint cautissime prsecavenda, tamen si periculi neces-
perjurio contraxisse doluil (/ Reg. xxv). Item, posl sitas ex his unum temperave [teniave, alias teme-
versum. Non solnm in jurando, sed in omni quod id debemus vesolveve, quod mino-
hsec est moderatio solerlius observanda, ut vave] compulevit,
agimus vi nexu noscituv obligave. Quid autem levius ex his,
si in tal.m forte lapsum versuti hostis incidevimus
quidve sit gvavius puvsevalionis acumine investige-
insidiis, cx quo sine aliqua peccati contagione suv- mus. Etenim dum
perjurare compelliraur, Creato-
gere non possimus, illum potius evadendi aditum rem quidem offendimus, sed nos tantummodo ma-
petamus, in quos minus peviculi nos pevpessuvos culamus. Cum vero noxia promissa complemus, et
esse cevnimus. "
— Dei jussa superbe contemnimus, et proximis impia
CAP.14. Utrum in
fides appellanda sit, qum pcc- crudelitate nocemus, et nos
catis admitlendh adliibelur. Augnst., De bono con- ipsos crudeliori morlis
jugati, cap. 4. gladio trucidamus; illic enim duplici culparum telo
(22, q. i, c Si ad peccalum.) Si ad peccalum ad- perculimur, bic tripliciter j'ugulamur.
raitlendum adhibetur fides, mirum si fides appella- {) CAP.17. — Non semper promissa omnia solvenda
lur; vevumlamen qualiscunque sil, si et contra esse. Ambr. lib. Offic. (lib. m, c. 12).
ipsam lit, pejus fil, nisi cum proplerea deseritur, (22, q. 4, c. Unttsquhque.) Unusquisque simpli-
ut ad fidem veram legilimamque redeatur, id esl ul cem_sermonem proferat, vas suumin sanctifieatione
peccatum cmendelur voluntatis pravitate correcta, possideat , ncc fratvem civcumscviptione indueat
lariquam si quis cum hominera solusexspoliarcnon verborum, nihil promittat inhoneslum; aut si pro-
possit, inveniat socium iniquitalis, et cum eo paci- miserit, tolerabilius est proroissum non facere,
scatur ut simul id faciant, spoliumque partianlur : quam facere quod turpesit. Ssepe plerique con-
quo facinore commisso totum solus auferat; dolet stringuntsejurisjurandi sacramenlo,.et ctimipsico-
quidem ille, et fidem sibi servatam non esse conque- gnoverint promittendum non fuisse, sacramenti ta-
ritur, verum in ipsa sua querela cogitare drbet, men contemplatione faciunt quod spoponderunt,
polius in bona vita ipsi liumance societati fidem sicut de Herode supra scripsimus, qui saltatrici prse-
fuisse servandam ne pracda iniqua ex homine fieret, mium turoiter promisit, crudeliter solvit (Matlh. xiv).
(108) Serm. II de sanetis, cujus principium esi : (109) Longe ipost init. multura variat in Gvam
propter liunc In calce tomi !X.
78S DECRETI PARS XII. — DE MENDACIOET PERJUitfO. 7S3
lib. 1, cap. 9
Turpe quod regnum pro saltatione promitti- A convictus fuerit. Capilularium
(cap. <35).
tur, crudele quod mors prophetsep.ro jurisjurandi c Parvuli.) Parvuli qui sine rationahili
donatur. Quanto tolerabilius tali fuisset (22, g. 5,
religione setate sunt non cogantuvjuvave : et qui semel pev-
perjurium homicidio? si lamen perjurium possit
eviratus juvalus fuevit, nec testis sil post h_ec, nec ad sacva-
dici, «juodebrius inter vina juraverat, quod uec in sua causa, vel allevius,juva-
inter saltautium choros promiseral. (Ibidem, paulo mentura accedat,
' et hoe aestima- tor existat.
posl.) Inferlur disco prophetse caput, — Non ita esse indulgcndum perjurh, ...
CAP. 24.
tum esl fidei esse, quqd amicilise fuit. Ilem. (22, q.
perjurandi delur occasip. Atcxunder II Landttlplio
4, c. ATousemper.) Non semper promissaomnia sol- etArialdo clericis.
venda sunt. Denique ipse Dorainus frequenter suam Possumus in pevjuvio aliquo crimine Iapsis mise-
mutat sententiam, sicut Scriptura indicat (Num. vicovdisemanum povvigeve, sed non debemus ad
xi v). futurae perdilionis [prohibitionis] exemplum liceu-
CAP.18. — De pmnitenlia perjurii. Synodus Aure- tiam dare.
lianensis ui tempore Childeberli regis, cap. 8. CAP. 25. — De vindicta perjurii. Honorius papa
Hysatio patricio el exarclw Italiw.
De perjurio vero id censuimus observandum, ul
si quis clericus in causis quse suh jurejurando ii- Quorumdam s.criptis didicimus quosdam episco-
in verba episco-
niendae sunt, pra_bueril juramenta, et post rebus pos transpadanis partibus qusedam
inimica Petro Pauli filio edixissc, alque
evidentibus detegitur perjurasse, biennii lempore a pali actui
monilu impise suasionis innuere : asserenles in se
communione pellalur.
perjurii reatum suscipere, ut non Adulubaldo vegi,
<_\p. 19. — Quod omnis cdnlrarius verbo Dei Anli- sed polius Ariopalto tyranno consentirel. Et uuo-
christus est.August.super epislolaJoannh, tract. 5. niam prsefatus gloriosus Petrus pravis eorum (si fas
Quotquot hahet Ecclesia perj"uros, fraudatores, est diceve) sacevdotum vespuit suasionibus inclinavi,
maleficos, veneficos, inquisiloves nugavum, adulte- sed magis sacvamenta quaeGono [Acono, Vict.] vegi.
rss, ebviosos,fenevatoves, mangones, et omnia quae palri prsedicti Adulubaldi praesliterat, firmiter custo-
ejiumerare non possumus, si contraria sunt doclri- dirc. Et quia tantum facinus Deo et piis mentibus
nae Christi, contraria sunt verho Dei. Verbum au- est inimicum, ut hi qui hoc ab aliis prohibere de-
leni Dei Christus est. Quisquis autem verbo Dei buerant ne fuisset commissum, ipsi potius utiieret
coi-lrarius est, Antichristus est. hortati sunt. Cum nutu supernse virtutis vohis labo-
CAP.20. — Quod lulus sit, a perjurio qui nunquam p rantibus prsefalus Adulubaldus in suum regnum
jurat. Ex sermone August. in ctecolt. sancii Joan- fuerit restitutus, prsefalos episcopos in has Roma-
nh Bapiisim, qui sic incipit: Cum sanctum Evan- nas
ealceni tomi partes adj'uvante vos Deo, destinare digna-
gel. Iegerelur (ad X). isiini : quia hujusmodi scelus nulla patiemur ratione-
Tam magnum peccatum est jurare falsum, ut inultum.
propter reatum falsaejurationis Dominus prohibu- CAP. 26. — De excommunicatione eorum qui alios
erit omnem jurationem (Malih. v). Item, ibidem aii- secum in perjurium trahunl, et de infamia consen-
- quanlo post. Non est peecatum verum jurare, sed tienlium. Ex concilio Mathconensi lempore Gun-
quia grande peccatum esf falsum j'urare, longe esl a lrann{regis, c 21 (conc Maihc. c 1).
peccato falsum jurandi, qui omnino nou jurat; pro- (22, q. 5, c. Si quis convictus.) Si quis convictus
piaquat falsse jurationi qui vel verum jurat. Item fuerit alios ad falsa testimonia vel perjuria atlraxis-
(ibidempaulo inferius). Aliquando nolenshomo [al. se, aut quacunque corruplione sollicitasse, ipse
hoc, Vict.] jurat cum verum putat esse quod jurat. quidcm usque ad exitum non communicet. Hi vero
Non est quidem tantum peccalum quantum ejus qui qui ei in perjurio consensisse probanlur, poslea ah
•scil falsum esse, et lamen jurat. omni leslimonio sunl removendi, et secundum legem
notabuntur.
CAP. 21. — Quod perjurium ,adulterio comparetttr. ..D infamia
Hieron. super Malachiam. CAP. 27. — De vindicla ejtts qui alteri perjurium
injuste hitenlat. Gelasius Rufino et Justo epi-
Nequaquam putemus leviaessepeccataperjurium, scopis.
«l mercedem non reddere laboranti, et calumniari
Honorati ct primavii Vavulanaecivitatis fusis no-
viduam et pupillum, et opprimcre alienigenam et
l.is pvecibus supplicavunt, sicut habetuv in subditis.
peregrinum, qua. maleficio, et veneficiis, etadulterio
Quibus eliam subscviptionem pvopviam commoda-
comparantur.
vunt, se ab Agnello diacono gravi contumeliarum
CAP.22.—Quid sit perjurium, Hieron. super Jcre-
genere fuisse raacevatos, ut etiam veos pevjuvii(sicut
miam, lib. i (ad c. iv in principio).
ipsi dicunl) se asserant inclinatos. Et ideo, fiatres
{22, 17.2, c. Animadvertendum.) Animadverten- charissimi, secundum pelitorii [petitoris] fidem,
dum estquod jusjurandum hos habeat comiles :
supradicto diacono ad veslrum judicium imminente
. veritatem, j'udicium, atque justitiam. Si isla de- Laurenlio RomanaeEcclesiaedefensore mox deducto,
fecerint, nequaquam j"uramentum erit, sed perju- veritatis assertione discussa, si constilerit integritss
lium.
supplicanlium, aut inlenta doceat diaconus, aut de
€AF. 25.—Qttod testis esse non possit gui perjurii cjus protevvitale novevilis esse vindicandum, quate--
D. IVONIS GARNOTENSIS EPISCOPI - 788
787
nus de taritis excessibus memoratse improbae teme- A cida cst. Ille enim sc suopeijurio interimit; sed iste
ritatis exclusus ultio digna comitetur : et qui se manum interficientis et impressit [expressit] et
convieiis trivialibus implicavit, sacrse communionis pressit.
areeat aceessibus. CAP. 51.—Super quibus rebus juramenium fieripos-
CAF. 28.-—Quod pejer sit homicida qui ab eo jura- sit. Aelio i synodi i Slephani papm III.
mentum postidat, quem scit pejeraturum. Ex Serm. Christophorus primiceriusnotariorum dhril: «AI-
Aug.. in decollalione Joan. Bapthtm (110). lalis saerosanctis quatuor Evangeliis, et venerabili
Si qmisprovocaverit te ad jurationem, ut forte sic chrismate, et eseteris Dei mysteriis, sacramentum
sibi exislimet satisfieri posse : sijuraverisde ipsa mutuo prsebuimus, quod nullus alius extra Roma-
re quam putat te commisisse ac fecisse, et forsitan nam electionem pontificatum egisset, sed eum quem
non fecisti, ne remaneat in eo mala suspicio, si ju- ex communi eonsilio divina providenfia tribuisset
raveris, tu non sic jieceas quomodo ille, qui tepro- ex corpore nostvse sanctse Ecclesise, videlicel de sa-
vocavit. Iteni, ibidem. Si ab alio [illo] provocatus cevdotibus, cardinalibus, diaconibus, j'uxta hujus
fueris, ah ipsius malo erit quod juras, non a tuo. apostolicse sedis tradilionem, nobis elegevimus an-
Item, ibidem. Ille homo qui alium provocat ad j'ura- tislitem. _
tionem, et scit eum falsum esse j'uratururo, vincit n CAP.52.—De supplicio ejus qui per capillum Dei vel
fiomicidam, qula homicida corpus occisurus est, Ille barbamjurai. Novetlarum conslitutio 68, cap. 1.
animam, imo duas animas, el ejus quem jiirare (21, q.l. Si quh per capiltum.) Si quis pev capil-
provoeavit, et suam. Scis verum esse quod dicis, lum vel bavbam Dei j"uvaverft, vel alio modo contra
falsum esse quod dicit ille, et juvare compellis. Eece Deum blasphemia aliqua usus fuerit, officio praefecti
jurat, ecce perjiirat, ecce perit, tu quid invenisli? urbis ultimo supplicio subjiciatur. Si quis auteni
imo quia et tu periisti, qui de illius morte satiari homineni talem non manifeslaverit, non est du-
voluisti. bium quod divina coudcmnatione similiter coerce-
CAP. 29.—Cui prodendus sil quem scimus pejerasse. bitur.
August. lib. Quwst. in Levit. (quwst. 1 ad c. v CAP. 55.— Ut unusquisque jejunus Jurel. Capiiula-
Levit.). rium lib. i, cap. 60 (cap. 65).
(22, q. 5, c. Hoc videlur.) Hoc videlur dicere : (22, q. S, c. Honestum.) Qui in sanetis habet
peccare hominem, quo audiente jurat aliquis falsum, juvave, hoc jejunus faciat, et cum onini honestate et
et scit eum falsum jurare, et tacet. Tunc autem scit, timove Dei.
si ei rei de qua juratur testis "fuit, aut videns, raut CAP.54.—Quod perjurus est qui per lapidem falstun
eonseius fuit, id estaliquo modo cognovit, aut ocu- jural. Ex serm. August. -De non jurando, qui sic
Ms suis corispexit, aut ille ipse qui juvat illi indica- C incipit: Prima leclio, cfc. (serm. 50 De verbh
vit: ita enim potuit esse conscius. Sed inter timo- Apost.).
Itane vero quisquis es pravi et perversi cordis, si
rem hujus peccati, et timorem prodilionis hominum -
dicas Per Deum, juras: si dieas, Testis est Deus, nou
non parva, existil plerumque tentatio. Possumus
enim paratum ad perjurium admonendo vel prohi- juras? Quid enim est, per Deum, nisi testis est
Deus? Aut quid est, testis est Deus, nisi per Deum?
bendo a tam gravi peccato revocare. Sed si non
Quid autem est j*urare, nisi jus Deo reddere, quando
audierit, et coram nobis de re quam novimus fal-
Deum juras : jus saluti tuse reddere, quando per-
sum jiiraverit, utrum prodendus, si proditus etiam per
salutem tuam juras : jus filiis tuis reddere, quando
in periculum mortis incurrat, difficillima qusestio
est. Sed quia hic non expressitj cui hoc indicatum per filios tuos j'uras? Quod antem jus deberous saluli
utrum illi cui an vel nostrse, filiis uostris, Deo nostro, nisi charitatis, ve-
sit, juratur, sacerdoti, cuipiam et non falsitatis? Maxime 'autem cum per
ritatis,
<jui non solum eum persequi non potest irrogando Deum fit, ipsa est vera juratio. Quia et eum dicit
supplicium, sed etiam orare pro illo potest: videtur
mihi quod se ab hoc solvat peceaii vinculo, si indi- quisquePermeam salulem, suam Deo ohligat :quan-
filios meos, oppignerat filios suos Deo :
cet talibus, qui magis possint prodesse quam obesse D do dicil Per
ut hoc veniat in caput eorum, quod exit de ore
:
perjuro sive ad corrigendum eum, sive ad Deum
ipsius, si verum, verum; si falsum, falsum. Cum
pro eo placandum, si et ipse confessionis adhibeat
medicinam. ergo filios suos, vel caput suum, vel salutem suam
quisque in juratione nominans, quidquid nominat
CAP.50.—Quod Iwmicida est qui cogil alterum scien-
ler falsa perjnrare. Serm. August.De nonjurando, obligat Deo, quanto magis quando jurat [pejerat
qui sie incipil: Prima lectio (serm. 50 De verbis habent excusi codices. Ibid. sub finem.] per ipsum
Aposlol.).' Deum? Item (22, q. S, cap. Ecce dico). Eece dico
(22, q. S, c. Qui exigit.) Qui exigit juvationem, charitati vestrse, et qui per lapidem falsum jurat,
niuttum intevest si nescit illum juvaluvuui falsum, neriurus est. Unde hoc dico? Quia multi et in hoc
an scit. Si enim nescit, et ideo dicit: Jura mihi ut fallun.ur, et putEtnt quia nihil est per quod jurant,
fides ei sit, non audeo dicere non esse peccatum, non se crimine teneri perjurii. Prorsus perjurus es,
tamen humana tentatio esl; si autem scit ettm fccis- quia peridquod sauctum non putas, falsum juras.
se, novit fecisse, vidit fecisse, et cogit j'urare, homi- Sed ego illud sanctum non puto. Sanctum putas cui
(110) Serm. II De sanctis cujus inilium : Propkr hunc locum . in calee iom. X.
789 DECRETI PARS XII. — DE MENDACIOET PERJURIO. . 7-SO
jufas. Non enim quando juras tibi juras, autlapidi / tare, quam promissam fuerant vetentuvi. Menlien-
juras, sed proximo juras : homini j'uras ante lapi- libus evgo quod longinqua tevva ad ees venissent,
dem, sed nunquid non ante Deum ? Non te audit juraverunt eis Israelilae: postea vero quam cognove-
lapis loquentem, sed punit te Deus fallentem. Ilem runteos ibi habitare,ubi omnesouos invenerant se-
(ibidem, non procul a principio). Ream liuguam non cundum Dei prseceplum debellare oportebat^ iiolue-
facit nisi mens rea. runtlamen frangeve juvaiionem.Etlicet cosmenlitos
CAP. 55.— Quod minus malum est per deos falsos esse didicissent, pavcevemalueruutcausajuralienis,
jurare veraciter, quam per verum Deum jurare fal- cum possent utique dicere se tanquam illis jurasse,
laciler. Ex epistola Augusl. ad Publicolam (epist.
quos eos esse crediderant, id est de longinquo ve-
Movet utrum fide Hientes. Cum vero aliud cognoverunt, pvseceptum
(22, q. 1, cap. Movet.) te, ejus caetevi
utendum sit, qui ut eam servet per dsemonia j"ura- Domini civca eos implcndum evatj, ut sicut
verit. UbiJe volo prius considerare, utrum siquis- expugnaventur. Deus autem hoeirappvobavit, nec
parcentibus succensuit [contradixit]; quamvis cum
piam per deos falsos j"uraveril se fidem servaturum, eos
et eam non servaverit, noii tibi videatur bis pec- non interrogassent quinam illi essent, et idco
casse. Si enim tali juratione promissam servaret } illi fallere valuissent. Unde non inopportune utiquc
credendi sunt, et si failere homines pro sua salute
iidem, Ideo lantum peceasse j"udicarelur, quia per
tales deos j'uva\it. Illud autem nemo reprehendet voluerunl, non tamen fallaciter Deum linmisse in
fidem servavit : nunc vero populo cjus : propterea nec succensuit Dominus ju-
quia quia etj'uravit per
rantibus aul [atque] parcentibus; utposlea Gabao-
quos uon dehuit, et contra pollicitam fecit fidem
nitas ipsos, tanquam populi sui homines de domo
quod non debuil, bis utique peceavit. Ac per hoc
utitur iide illius constat deos Saul vindicaverit, sieut reguqrum ostendit historia
qui quem jurasse per Et quoniam j'uratio sicservata est,
falsos, et ulitur non ad malum, sed ad licilum et {ILReg. xxi).
in hominibus qui mentili sunt, ut ad cle-
honum, non peceato illius se soeiat quo per daemo- quamvis
nia j'uravit, sed bono pacto ejus quo fidem scrvavit. _aentiam sententia flecterelur, non displicuit Deo.
Nam si e contrario jurassent aliquos se interfeclu-
Keque hie eam fidem dico se.rvari qua fideles vocan- Gabaonilas in terra promisslonis esscpu-
tur, qui baptizantur in Christo. Illa enim longe alia -ros, quos et
est, longeque discreta a fide humanorum placitorum tavissent, postea didicissent eos esse ab illa terra
et de longinquo ad se venisse, nullo modo
atque pactorum : verumtamen sine ulla dubitatione extraneos,
minus malum est per deos falsos jurare veraciter, arbitrandum est quod eos essent dehellaturi causa
: cum propter ipsam parcendi
quam per Deum verum fallaciter. Quanto enim per -, jmraitionis implendse
clementiam sanctus David etiam post verba quibus
quod juratur magis sanctum est, tanto magis est
se Nabal interfecturum esse juraverat (/ Reg. xxv),
poenalepevjuvium. Alia evgo quaeslio est, utvum non
sciens quem fuerat intevjTecturus, pavcere
peecet qui pev falsos deossibi j'urari fecit: quia ille utique
nec in re duriore implere juramentum, ma-
qui ei jurat falsos deos colit. Cui quaestioni possunt maluit,
Illa lestimonia suffragari quaj ipse commemorasti gis Deo placere existimans, si quod ita perturbatus
de Laban et Abimelech, si tamen Ahimeleeh per ad nocendum juraverat, non fecisset, qtiam si pcr-
deos suos juravit, sicutLabanperDeum fecisset.
Nachor
(Genes. xxvi, xxxi). CAP. 58. — De sacramento Christoplwri cujusdam
CAP. 56.—Quod Deus sic juramenlum accipit, sicul primicerii. Aciio 5 synodi i Slepltani papw III.
ille cui juratur intelli.git. Isidorus, Sententiarum Christophorusprimicerius dixit:« Quando no.ai.-
lib. H, cap. 51. solvit Constantinus, ita illi coram omnibus sacra-
(22, q. 1, c Qui jurat.) Quacunque arte verbo- mentum prscbui dicens : Quia Nper,Deum omnipo-
rum quisque jiiret, Deus tamen, qui conscientia. tentem fidelis sum et
semper ero sanctse Dci Eccle-
testis est, ita hoe accipit, sicut ille cui j'uratur intel-
sise, et beato Pelro atcjue Romano ponlifici, et nun-
iigit. Dupliciter autem reus fit, quia [qui] et Dei D quam ego, vel filius meus Sergius, contra sanctam
flomen in vanum assumit, et proximum dolo capit. Romanam Ecclesiam, atque populum Romanum ad-
Non est observaudum sacvamentum quo malum in- versa
quoque modo pevcogitabo atque pevlvactabo,
caute pvomittitur : veluti si quispiam adulterse per- et nomen ipsius Constantini nullo modo no-
penitus
peluamcum ea permanendi fidem polliceatur. Tole- minabo"; sed lamen flantum] cevtus sum, quia sa-
rahilius est enim non implere sacramentum, quam cvamenlum iliudhabet avgumentum, et ideo confes-
permanere in stupri flagitio. sionem vobis facio me deliquisse pro sacramento
CAP. 57.—Quod magh Deo placet non servare jura- [per sacramentum]. .
mentumnocivum, quam servare. August. tib.Quwst. CAP. 59. —
; super Jesu Nave (quwst. 15, in ix Josue). Quw dhtaniia sil inter eunt qui verum
e pulat, et falsum jurat; et eum qui falsum scil vel
Quseri potest quomodo jurationem servandam putat, el pro vero jural. Aug, De verb. aposl.,
esse crediderint Hebraei Gabaonitis, quibus ita jura- serm. 28.
verant tanquam de longinqua terra venientihus, {22,17. 2, c. .Bomines.) Homines falsum jurant,
sicut illi nientili fuerant. Sciebant enim se debellan- vel cum fallunt,'vel cum falluntur : aut enim putal
dos, si cognitum essef Hebrseis in ea ferra eos habL- homo verum essc quod falsum est et temere j'ural.
'
?Ji D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 792
aut scit vel putat falsum esse, et lamen pro vefo A tamen licet perversorum infestatione quasi in pri-
furat, et nihilominus cum scelere juvat. Distant au- mitiva Ecclesia hoc fieri potuisset, nullum tamen
fem isla pevj'uria quse duo commemoravi. Fac il- exemplum in posterum reliuqui dehuit. Quo elenim
luni jurare qui verum putat esse pro quo jurat, ve- saneto concilio, vel cujus eatholici et apostolici viri
rum putat esse, et lamen falsum est. Non ex animo decreto sancitum sit, sacerdotes Dei a crirninibus
iste perjurat, fallitur, hoc pro vero babet, quod absolvi non posse, nisi confratrum satisfactione,
falsum est, non pvo re falsa sciens juvalionem in- penitus ignoramus. Cum enim sacraraenta omnibus
terponit. Da aiium, scit falsum esse, et dicit verum interdicta sint Christianis, valde perniciosum est
esse, et jurat tanquam verum sil, quod scit falsum sacerdotes ad hsec etiam alios cogere, unde tam
esse. Videlis quara ista detestanda sit bellua, et de se custodire, quam et illos debuerunt arguere. •
rebus humanis extsrminanda. Quis enim hoc fieri CAP.41. — Omne mendacium cavendum. Gregorius9
[silii fievi] velit? Omnes homines talia detestantur. lib. xviu Moralium, cap. 2.
Fac alium, pulat falsum esse, el j'urat tanquam ve- Summopere cavendum esl omne mendacium,
rum sit, et.forte verum est. Verhi gratia, ut intelli-
quamvis nonnunquam sit aliquod mendacii genus
gatis : pluitj in illo locp, interrogas hominem, et n culpae levioris, si quisquam vitam praestaiido men-
putat pluisse, et ad negotium ipsius competit, ut liatur. Sed quia scriptum est : Os quod mentitur,
dicat Pluit, sed putat non pluisse. Dicitur ei : Vere occidil animam (Sap. i); et : Perdes omnes qui lo-
pluil? Vere,[et jurat, et tarocn pluit ibi, sed ille ne- cfttuntur mendacium (Psal. v), hoc quoque roendaeii
scit, et putat non pluisse, perjurus est. Interest genus perfecli viri summopere fugiunt, ut ne vita
quemadmodum verbum' procedat ex animo. Ream eujuslihet per eorum fallaciam defendatuv, ne sua.
linguam non facit, nisi rea mens. animse noceant, dum pvsestave carni nituntur
CAP.40. — Quomodo sacerdotes se sacramenio pur- aliense : quanquam hoc ipsum peceali genus facil-
gare debeant. Smaragdus, De pressurh ecclesiasti- lime cvedimus relaxavi. Nam si quselibet eiilpa se-
cis, parte i. solet pia opevalione puvgavi, quanto magis
Nunc ( quod absque injuria sanctse Dei Ecclesise quenfi
hsec facile ahstevgitur, quam mater boni operis ple-
dicere non possumus) heu! in tantum hoc aboletur,
tasipsacomitatur.
ut inordinata etiam accusatione vix locus roaneat — Quod cansa humititaih nemo menliri
CAP.42.
legitimse defensionis. Nec approbanda judicaut quse debeat. Aug., De verb. apostoli, serm. 29.
inique objiciunt, sed tantummodo vindicare quseque
illala quserunt. Quod si de defensione apud eos (22, q. 2, c. Cum humilitath.) Cum ergo ^humili-
G tatis causa mentiris, si non evas peccatov antequam
quaeritur, omni synodali censura postposita, suis
adinventionibus falem fieri dijudicant, quam accu- mentiveris, menliendo efficeris quod evitaras. Veri-
te non est,'nisi te ita dixeris peccatorem, vX
sati implere minime valeant, vel quse illos jure offi- tasin
etiam esse cognoscas. Veritas autcsn ipsa est, i_t
eii omnino impediant, ut in sacerdotes Dei liberius
es dicas; nam quomodo est humilitas, uhi
saeviaut : quippe cum secundum Paulum apostolum quod
regnat falsitas?
ipsi sibi sint lex (Rom. u), aceusatores, judices et
testes Kon ralione, sed vi ipsi simul exislunt. Satis- GAP.45. — Quod mendacia qum joco dicunlur, men-
daeia non sinl. Aug. lib. Quwsl. super Genesim,
faclionem igitur accusati sacerdotis sub j'urejuvando cap. 145.
minime dicunt valere, nisi plures etiam saeerdotes
(22, q. 2, e. Quod ait.) Quod ait fratrihus suis
secum compellat jurareJ In quibus-hsec assumentes Joseph (Genes. XLIV)": Nescicbatis quia non est in
!n testimonium, quod faclum se legisse jactitant in augurio bomo qualis ego? De quo
augurio etiam
actibus.Romanorum pontificum. Nam quod de Da- mandavit eis dicendum per horainem suum : quid
maso, et Sixlo, el Symmacho venerabilibus pontifi- sibi velit quaeri solet, an quia non serio sed joco
cibus invenituv, eo quod dum a quibusdam pevver- dictum est, ut exitus docuit, non est habendum
sis de eriminibus accusaventur, eollectis episcopo- D mendacium. Mendacia enim a mendacihus serio
rum conciliis, synodice puvgati sint. Haec se his
agunlur, non joco. Cum autem quse non sunt tan-
verbis penitus intelligere fatentur, quod omnes"prse- quaro joco dicuntur, non deputantur mendacia.
fati episeopi cuin ipsis pontificibus pvo illatis juras-
CAP. 44. — Ut nutlus alium decipiat arlificioso seu
sent eriminihus : quasi non eos propria tantum- callido mendacio. Attgusi., De conflictu vitiorum
modo absolveret satisfaetio, nisi, haec etiam prsedi- atqtte virlutum, c. 19.
ctorum confratrum firmaret juratio. Nobis tamen (22, q. 2, c Nec artificioso.) Nec arlificioso men-
quod sic intelligendum sit, re vera non patet. Plane dacio, nee simplici verbo oportet decipere quem-
enim a preedictis episcopis prsefatos pontifices pav- quam ; quia quolibet modo mentitur quis, os quod
galos accepimus, sed ipsovttm suggestione pvopvia mentitur occidit animam (Sap. i), ef omnihusmenda-
tantummodo satisfactione, ipsis etiam faventibus, cibus, pars illorum erit in stagno ignis ardenlis, et
•eos alienos a criminibus fuisse fivmatum est. Sed sulphure (Apoc xxi).
si pro alicujus j'usti innocentia alicui placuit sa!_ra- CAP.45".— Non esse peccatum in eftiibusdam reius
menturo pvsebeve chavitatis causa, ut eum vel sie a ssrare. Aug. in Encltiridio, c. 21.
persequentibus liberaret, omnimodis placet. Verum- (22, q. 2, c. In quibus.) In quibus vebus __i_ii_iii-
705 DECRETI P.-RS XII. — DE MENDACIO ET PERJURIO. 794
tcrest ad" capessendum Dei regnum, utrum credan- A . sum, nec ut piaestes [pev lestes, orig.] mentivi stu~
tur, an non, et utrum vera sive sint sive putenluv, deas, nec qualibet fallacia vitam alieujus defen das.
an falsa : in his evvare, id est aliud pvo alio putave, Cave mendacium in omnihus. Item. Nullum ju-
non est avbitvandum esse peecatum : aut si est, mi- stum mendacium : omne mendacium peccatum.
irimum esse atque levissimum,- CAP.50. — De eodcm. Joannes, in Yila Patrum.
CAP.46. — Quid dhlet inter meniiri, et verum oc- Cavendum omnibus roodis mendacium, sive pvo
cullare. Augusl. in psalm. v, ad vers. 7. malo sive etiam pvo bono pvofervi videatuv; quia
(22, q. 2, c. Ne quh.) "Ne quis arbitretur perfe- omne mendacium non est a Deo, sed sicut Salvalov
ctum et spiritualem hominem pro ista lemporali dicit, a malo est (Matih. v).
vita, in cujus morte non occiditur anima, sive sua CAP.51. — De dhtinctione inter
sive alterius dehere mentiri. Sed quoniam aliud est falli et mentiri, et
voluntatem fallendi et falli. August., in Enchiridio,
mentiri, aliud est verum occultare, siquidem aliud cap. 18.
est falsum dicere, aliud verum tacere : si quis forte Ronnulli eo usque pvogvediuntur, ut et pej'erave,
vel ad istam visibilem mortem non vult hominem et de rebus ad Dei cultum pertinentibus, ae de ipsa
prodere, paratus esse debet verum occultare, non Dei natura falsum aliquid dicere, nonnunquam bo-
falsum dicere: ut neque prodat neque mentiatur, R
num piumque opus esse contendant. Mibi autem
nec occidat animam suam pro corpore alterius.
videtur peccatum quidem esse omne mendacium :
Ibidem, paulo inferius. Item. Duo sunt genera men-
sed multum interesse quo animo, et de>quibus re-
daciorum in quibus non magna culpa est, sed ta-
hus quisque mentiatur. Non enim sic peccat qui
meh non suut sine culpa : cum aut j'ocamur, aut
mentimur. Illud in consulendi, quomodo ille qui noeendi voluntate
pro proximo primum j'ocando mentitur : aut tantum vero noeet qui viatorem
ideo non est perniciosum, quia non fallit. Novit enim in diversum iter mittit, quanlum is qui
mentiendo
ille cui dicitur joci causa esse dictum : secundum viam vitse mendacio fallente Nemo sane
autem ideo minus [mitius, Vict.] est, quia retinet depravat.
mentiens judicandus est qui dicit falsum quod pu-
nonnullam benevolenliam. Illud vero quod non ha-
lat verum, quoniam quantum in ipso est non fallit
bet duplex cov, nec mendacium quidem dicendum
ipse, sed fallitur. Non itaque mendacii^, sed ali-
est: tanquam vevbi gvatia, si cui gladius commen- temerilatis arguendus est, quia falsa incau-
defur, et pvomittat se redditurum cum ille qui com- tius creditacquantse
pro veris habet, poliusque c conirario
mendayit poposcerit: si forte gladium suum repe- in ipso est, ille mentitur, qui dicit vevum
tat furens, manifestum est non esse reddendum, ne quantum falsum. Quanlum enim acl animum ejus
vel se occidat vel alios, donecei sanilas-restituatur. Q quod putat non sentit boc dicit, non vcrum
attinet, quia quod
Hoc ideo non liabet duplex-cor, quia ille cui com-
modatus est gladius, cum promittehat se redditurum dicit, quamvis verum iuveniatur esse quod diclt.
Nec ullo modo liberesl a mendacio qui ore nesciens
poscenti, non cogitabat furentem posse repetere. verum loquitur, sciens autem volunlate mentilur.
Manifestum estnon esseculpandum aliquando verum
Item, ibidem pauto post. In ipsarum cousideralione
lacere, falsum autem dicere non invenituv conces-
rerum quse dicuntur, tanturo interest qua m re
su-Bisarictls.
• CAP.47. — Quod tropica locutio non sit mendacium. quisque fallatur sive mentiatur, ut cum falli quam
August. ad Oceanum. urentiri minus sil malum, quanlum perlinet ad ho-
Nullo modo mihi videtur tvopicam locutionem minis voluntatem, lamen longe sittolerabilius in his
recte dici posse mendacium. Non enim menda- quse a religione sunt sejuncta menliri, quam in his
cium est cum lsetum diem dicimus, quod Isetos sine quovum fide vel notitia Deus coli non potest,
nos faciat : aut triste-lupinum , quod gustantem falli. Item, ibidem, c. 22. Ilomo uon solum quando
amaro sapore contristet. Nequaquam ista sunt men- scit ipse quod vevum sit, sed etiam quando "evrat et
dacia fallitur sicut homo, hoc debet loqui quod animo
CAP.48. — Descriptio mendacii. Auguslinus, Contra D gcvit, sive illud vevum sit sive putetuv et non sit:
mendacium, c 12. oinnis autem qui mentituv, contva id quod aninio
(Ibid., c 17.) Mendacium est falsa significalio sentit loquitur voluntate fallendi.
cum voluntate fallendi. Item. Faciat homo eliam
— Quod non sufficiat verum loqui, nhi et
pro temporali hominum salute, quod potcsl. Ctim t.CAP.S2. corde ita senliatur. Augusl., in Psalmttm xn (ad
autem ad hunc articulum ventum fuerit, ut tali vers. 5 ).
saluti consulere nisi peecando non possit, jam
Nonnulli habent- in labiis veritatem, et in corde
se exislimet non babere quid faciat, quando id
non habent. Tanquam si aliquis dolose ostenda
reliquum esse prospexeril, quod recle non-fa-
ciat. \iam, sciens in ea esse latrones, et dicat: Si hac
a latronibus luttis eris, et contingat ut vere
CAP. 49. — OJJ.J.. genus mendacii fugiendum esse. ieris
Isidorus, in Synonymh , libro piimo (/._>. n, non ibi invenianlur latrones : verum ille locutus est,
cap. 10). sed non in corde suo. Aliud enim putabat, et ne-
(22, q. 2, c. Omne genus.) Oinne genus mendacii sclens verum dixit.' Ergo parum esfc verum loqui,
sairiiiiopcre fuge. Neccasu nec studio loquaris fal- nlsi etlam in corde ita sit.
795 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 796
CAP.S5. — De uiililale cujusdam mendacii: Hiero- A monendi sunl omnes, ut diligcnter caveant perju-
nym. super psalmum vm. vium, non solum in altari seu sanctorum reliquiis,
Drevitatem promisimus, et necessitale compulsi sed in communi
loquela. Item. Cavendum est ne
sumus latiiis disputare : mentiti sumus, sed men- aliquis j.lus aurum honoret quamaltare, cum [ne ei,
dacium utilissimum est. Utinam Herodes menlitus Vict.] Dominus dicat: Stulle, qttid majus est aurum,
esset et perj'urasset (Maltli. xiv). Et nos igitur nunc an
altare, quod sanclificat aurum? (Mallh. xxm).
minora promisimus, et orantibus vobis majora prse- CAP. 60. — De illis qui per cupiditatem
perjurium
buinius. fecerint. Ex Pwnitentiali Romano.
CAP.54. — Quod prosil aliquando vera tacere. Greg., Si quis per cupiditatcm periuraverit, "omnes res
in 'Pastorali, lib. III (admon. 12). suas vendat et pauperibus distribuat, et monastc-
Laudandi sunt simplices, quod studeanl nunqttam rium ingressus jugi poenitentise se subdat.
falsa dicere : sed admonendi sunt, ut noverint non- CAP. 61.-—Deillis qui jubenlibus dominis suhper-\
nunquam vera reticere. Sicut enim semper dicentem jttrium fecerint. Ex decret. Pii papm, cap. 2 (in
.-falsilas lsesit, ita nonnunquam quibusdam audita fragm.).
vera nocuerunt. Unde coram discipulis Dominus (22, q. 5, c. Qui compulsus.) Qui compulsus a
locutionem suam silentio temperans ait : Multa g domino perjurat se sciens, utrique sunt perjuri, el
habeo vobis dicere, sed nunc non poleslh illa portare dominus et miles : dominus, quia proecepil; miles,
(Joan. xvi). quia jilus dominum quam-animam dilexit. Si liber
CAP.S5. — De eodem. Attgustinus, De confliclu vitio- est, quadraginla dies in pane el aqua poonitcaf, ct
fum alque virtulum, c 20 (cdp. 22). septcm sequentes annos. Si servus esl, tres quadra-
Modus tenendus est in loquendo, et ah ipsis non- gesimas et legitimas ferias pa.nileat.
nunquam utilibus verbis parcendum, sicut Psal- CAP.62. — De illis qui perjurant se in manu epi-
mista dicit: Humilialus sum, et silui a bonis (Psal. scopi, aul in cruce consccrala, aul npn consecrata.
Ex Pmnilent. Theodori.
xxxvm).
CAP. 56. — Quod nonnunquam in hac vila error ne- (22, q. 5, c. Qui perjurat.) Qui perjurat se in
cessaritts esl. August., in Enchiridio (cap. 17). manu episcopi, aut in cruce consecrata, tres annos
Diligcntius considevata vevitate, cum aliud nihil po-i.iteat. Si vero in cruce non consecrata, unum
sit evvare quam vevum putave quod falsum est, fal- annum po-niteat. Qui autem seduetus fuerit et igno-
sum quod vevuni esi : vel cevtum habeve pvo in- rans se perjuraverit, el poslea cognoscit, tres qua-
cerlo, incevtum vevo pvo cevto, sive falsum sive sit dragesimas pceniteat. . -
vevum : idtjtie tam sit in animo defovme atque in- nu CAP. 65. — De illis qui projiita rcdhnenda perjurium
fecerlnt. ExPwnilentiali Rbmano.
decens, quam pulchvum atque decovum es_e senti-
mus vel in loquendo, vel in assentiendo cst esl, (22, q. 5, c. Si quh coactus.) Si quis coactus pro
" non ob hoc vita redimenda, vel pro qualihel causa vel necessi-
non; pvofecto ipsum est vita ista mi- animam
seva qua vivimus, quod ei nonnunqua_ii ui, non tate se perjurat, quia plus corpus qiiam
dilexit, tres quadvagesimas poeniteal. Alii judicanl
amittatuv, evvor est nccessarius.
tres annos, unum ex his in pane et aqua.
CAP.57. — Quod verum tacere aiiquando sit uiile. CAP. 64. — De illis qui injusta vola juramenlo 1r- -
Attcjnst. snper Ephtolam ad Galalas (in cap. n). maverint. Ex convilio Tolelano (vm, c. 2).
Falsum dicere nihil licet, aliquando aatem ali-
(21, q. S, c. Necesse.) Necesse est enim ut malc
quid veri tacere utile est. jurans dignam poenitentiam agat, co quod noroen
CAP. 58. — Quod ad memorias marfyrum perjuri Domini confra prsoceptum illius sumpsil in vauum.
swpe a dmmonio coriipiantur. Ex concilio Mel- Quia in Exodo scriptura est : Nec enim insonlem
densi, c. 10. ettm qui assumpseril nomen Domini
Ut muHiplex jurameniovum et pevjuviovum con- habebit Dominus
Dei sui fruslra (Exod. xx). Et in Levilico : Non
fusio, per quam multovum fidelium animse in tolo in nomine meo, nec pollues nomen De-
hoc vcgno pevdila? esse noscuntur, quam sit dele- perjurabis
mini tui; ecjo Dominus (Levil. xix). Malum tamen
slanda et Deo odibilis, attenlius omnibus annun-
tietur. Tantum namque hoc malum est, ut ad san- quod facturum se sacramento devoverat, omnino
non faciat, quia slulta vota fraugenda sunt.
ciuaria marlyrum ubi diversorum segritudines sa-
CAP. 6S. — De non recipiendo in teslimonhtm pcr~
nanlur, ibi perjuri, lieel manifeste, interdum vexavi juro. Ex decreth Fab'iani papm, c 11 (in fragm.).
non videantuv, juslo Dei judicio a daemonibus avvi- Quicunque sciens se perjuraveiit, quadraginla
pianluv. Et sicut sanclus Gregorius dicit, ad horum dies in pane et aqua, et seplem annos sequentes
corpora segri vcniunt el curantur, perjuri veniunt pooniteat, et nunquam sit sine poenitentia, et nun-
ct a d_emomo vexanlur. quam in testimonium recipiatur, et posl bsec com-
CAP. 59. — De illis qui nomen Dei in vanum su- munionein percipiat.
munt. Ex dicl. Hieron.
CAP. 66. — De pmnitenlia ejus qui in peijurinm
(22, q. 1, c. Habemus.) Habemus in lege Domini alios secum pertraxerit. Ex dccret. Pelagii papm,
c 11.
scriptum : Non perjurabh in nomine meo, nec pol-
lues nomen Domini Dei lui (Lev. xix); et: Ne assu- (22, q. 5. Si quh.) Si quis se pevjuvaveril, et
mas nomen Dei iui in vanum (Exod, xx). Ideo ad- alios scicns in perj'urium duxerif, qnadi aginla dies
'
797 DECRETI PARS XII. — DE MENDACIOET PERJURIO. 798
in pane et aqua, et septem sequentes annos poeni- A facienda, ul omnes fideles jejuni ad sacramenta
teat, et nunquam sit sine poenitentia. Et alii si con- accedant.
scii fuerint similiter poeniteat; sin autem , singuli CAP. 71. — Qualem pwniteniiam perjuri accipere de-
ut perjurium non sponte commissum, pceni-- beant. Ex decreth Eulychiani papw, c. 26.
teant. (22, q. 1, c. Prwdicandum.) Pvaedicandum eliam,
CAP. 67. — Quod graviter delinquunt qui sibi lo- ut pevjuvium fideles caveant, et ab hoc summopeve
quenies jurare compellunt, et quid sit jurare Dei. abstineant, scientes hoc gvande scelus esse, et in
Jsidorus (lib. n De summo bono, c. 51). lege et prophelis in Evangelio prohibitum. Audivi-
Sicut mentiri non potest, qui non loquilur, sic mus autem quosdam parvipendere hoc scelus, et
perjurare non polerit, qui jurare non appetit. Ca- levem quodammodo perjuris poenitenlise modum
vendum igitur est j'uramentum, nec eo utendum imponere. Qui etiam nosse debent talem de per-
nisi in sola necessitate. Non est conlra Dei prsece-
jurio poanitentiam impouere dehere, qualem et de
ptum j'urare, sed dum usum jurandi facimus, per- adulterio, de fornicatione, de homicidio sponte com-
j'urii crimen incurrimus. Nunquam ergo juret qui misso, et de cseteris criminalibus .itiis. Si quis vero
perjurave limet. Multi dum loquuntuv jurave sem- perpetrato perjurio, aut quolibet perpetrato crimi-
pev delectantur, dum oporteat hoc lantum esse in B nali peccalo timens poenitentiam longam ad confes-
oreEst est, Non non : amplius enim quam est et non sionem venire noluerit, ab ecclesia repellendus est,
est, a malo est (Malth. v). Multi ut fallant perju- sive a communione et consorlio fidelium, ut nullus
rant, ut per fidem saeramenti fidem faciant verho- cura eo comedal, neque bibat, neque oret, neque in
rum : sicque fallendo dum perjurant et mentiuntur, sua domo eum recipiat.
hominem incautum decipiunt. Interdum et falsis
CAP. 72. — De illis qui per capillum Dei aut caput
lacrymis seducti decipimur, et credituv dum plo- jurant, vel alio modo^ blaspltemia contra Deum
rant, quibus eredendum non erat. Plerumque sine immorlalem utunlur. Ex decret. Pii payw, cap. S
juramento loqui disponimus, sed incredulitate eo- (.n fragm.).
rum qui non cvedunc quod dicimus, j'urare compel- (22, q.l, c. Si quis per capiltum.) Si quis pcr ca-
limur, talique necessitate, jurandi consueludinem pillum Dei, vcl per caput juraverit, vel alio n ddo
facimus. Sunt multi ad credendum pigri, qui non blasphemia contra Deum usus fuerit: si est ex ec-
movenlur ad fidem verbi. Graviter autem delin- clesiastico ordine, deponatur : si laicus, anathcma-
acevvime
quunt qui sibi loquentes j'urare cogunt. Quacunque lizetur. Et si quis per creatuvas juvavevit,
arte verborum quisque juret, Deus taroen qui con- castigetuv, et juxta id quod synodus dijudicavevit,
scientia. testis esl, ita hoc accipit, sicut ille cui n pooniteat. Si quis talem hominem non manife-
divina condemna-
juratur intelligit. Dupliciter autem reus erit, quia staverit, non est dubium quod
Et si episcopus is.a
[qui, or.gr. et Vict.] et Dei nomen in vanum assu- tione similiter coerceatur.
mit, et proximum dolo capit. Non est conservandum emendare negloxerit, a synodo corripiatur [al. accr--
sacvamentum, quo malum incaute pvomittituv : vel- rime].
uti si quispiam adulterae perpetuo cum ea perma- CAP. 75.—Dejuramento Herodis. Ex dictis Hiero-
nendi fidem polliceatur. Tolerabilius est enim non nymi (in c. xiv Matth.).
implere sacramentum, quam pevmanere in stupri Cum juramenlo pollicitus est Ilerodes saltalrici
dare quodcunque postulasset ab eo. Si ob jusjuran-
ilagitio. Jurare Dei est.illa pvovidentia quse slatuit
Bon evellere statuta. Pcenitentia autem Dei, rerum duni fecisse se dicit, si patris matrisque inleritum
mutatio est. Non po_nilere autem, statula non re- poslulasset, facturus erat, ac non? Quol in suis
vocare; ut est illud : Juravit Dominus, et nonpmni- ergo repudiaturus fuit, contemnere dehuil et in
lebil eum (Psal. cix), idest, quse j'uravit non mu- propheta.
tabit. CAP.74. — De illis qui odium sempiternttm inter
CAP. 68. — De illh qui se scienles perjuraverint. Ex se juramcnto firmaverinl. Ex conc Illerdensi,
Pwnilenliali Theodori. cap. 7.
• (22, q. 4, c. Quisacram.) Qui sacramento se obli-
Si-quis suspicatur quod ad perjurium inducatur,
et tamen ex consensu jurat, quadraginta dies poe- gaverit, ut liliget cum quolibet, nec ad pacem ullo
uno anno a corpore et
niteat, et septem sequentes annos, et nunquam sit modo redeal, properjurio
sine gravi poonitentia. sanguine Domini segregelur, et reatum suum jeju-
Guf. 69. — Qttod unusquhque jejunus jurare debeat. niis et eleemosynis absolvat. Ad chaiitatem vero qure
Ex decret. Cornelii papm, cap. S. . operit mullitudinem peccalorum (I Petr. IV),celeriter
(22, q. 5, c. Honestum.) Sed et nobis honeslum redeat.
etiam et justum videtur, ut qui in sanctis audet CAT. 75. — De illis qui incaute juraverinl. Ex de-
jurare, hoc j'ejunus faciat cum omni honestate et cretis Soteris papm, cap. 5
timore Dei: et ut pueri ante quatuordecim annos (22, q. i, c Si aliquid.) Si aliquid fovte incautius
noii cogantur jurare. nos jurasse contigerit quod observatum pejorem
CAP. 70. •—De eadem re. Ex concilib Aurelianensi, vergatinexitum,illudconcilio salubriori mutandum
cap. 10. noverimus, ac magis instante necessitatc perjuran-
Et hoc sancla synodus decrevit. nisi pro pace dum nobis, quam pro vitando periufio [perfecto
799 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 500
vel pro facto juramento, orig.] in aliudcrimenmajus A dico vobh, Non jurare omnino, neque per cwlum,
essediverteudum. qttia ihronus Dei est; ncque per ierram, quia scabel-
CAP. 76. —De Ms qui fidelilatem dominis suis ju- lum pedum ejus est; neque per Hierosolymam, quia
rant. Ex ephlola Fulberti episcqpi ad Guitlelmum civitas magni Regis esl; neque per caput luum, qnia
Aquilanim ducem. non potes unum capillum album facere, aul nigrum.
(22,'<7- 5, c De forma fidelitatis.) De forma fideli- Sit autem sermo vester, Est est, Non non. Quod au-
tatis aliquid scvibeve Imonitus, hsec vobis quae se- tem hh abundantius est, a malo est (Matth. v), id est
quuntuv bvevitev ex libvovum auclovitate notavi.
ab exigenle, et a jurante. Haac, fvatev chavissime,
Qui domino suo fidelitatem juvat, ista sex sempev
ipse Dominus pvohibet [pevhibet, Vict.], id est, uon
in memoria habere debel: incolume, tutum, hones-
Incolume ne j'urare debere. Hsee aposloli maxime omnes,'haec
lum, utile, facile, possibile. videlicet, sancti viri pvaedeeessoves nostri qui huic sanctse
silinilamnum domino de corpore suo; lutuin, ne universali aposlolicae Ecclesiae praefuerunt, haec pro- ,
sit ei in damnum de secreto suo, vel de muuitioni-
phetoe, el reliqui sancti doctores per universum
bus per quas tutus esse potest; honeslum, ne sit ei
mundum dispersi ad prsedicandum juramenta ficri
in damnum de siia justitia, vel de aliis causis quae vetanf. Quorum nos
ad honestatem ej'us pertinere videntur; utile, ne sit " exempla si coeperimus enume-
aut in schedula hac inserere, ante defieiel hora
ci in damnum de suis possessionibus*; facile vel rare, i i
dici quam eorum exempla de hac causa exhibita.
possibile, ne id bonum quod domiuus suus levitev tjuse nos sequentes sanctorum apostolorum eovum-
faceve potevat faciat ei difficile, neve id quod pos-
successorum jura firmamus, et sacramenta
sibile evat, veddat ei impossihile. Ut fidelis haec no- que incauta fieri prohibemus. Unde et ipse Dominus in
cumenta caveat justum est, sed non ideo cassa- tabulis lapideis quas Moysi dedit, propria rnanu
rncntum [causamentum] mevetuv. Non enim sufficit
scripsit dicens : Vide ne assumas nomen Dei lui in
abslineve a malo, nisi fiat quod honura est (Psal. venum (Exod. xx), et reliqua. Unusquisque enim
sxxni et xxxvi). Restat evgo ut in eisdem sex su-
consilium et auxilium domino suo fidelitev propriam conscienliam mundam debet servare Deo,
pvadictis et in memoria retinere : Os quod menlilur occidil
praestet, si beneficio dignus videri vult, et salvus mimam (Sap. i). El Apostolus &il:Loquimini verita-
esse de fidelitate quam juravit. Dominus quoque fi- tem
deli suo in his omnibus vicem reddere debet. Quod unusquhque cum proxinio suo, quoniam sumus
invicem membra (Ephes.i\); et alibi: JVo.ife meniiri
si non fecerit, merito censebitur malcfidus; sicul
invicem (Coloss. m). Hsec praecepta sunt Salvato-
ille, si in eovum praevavicatione vel laciendo vcl hsec sanctorum Palrum insli-
consentiendo depvehensus fuevit pevjiivus el pev- r ris,haeeprophelarum,
tula, quae si quis iii vanum <_uxerit,l_osiis esl anima-
fidus.
CAP.77.— Qualiter sacerdotes jurare debeant. Epht. suae, quia nemo contra prophelas, nemo conlrs
Cornelii papw, cap. 5 (episl. 2). Apostolum, nemo contra Evangelium facit aliquid
Cornelius episcopus, Rufo coepiscopo, in Domino absque periculo. J
salutem. c Exigit dilectio tua, frater charissime, ut CAP.78. — De _//.« qui sacramenlum regis violant.
cx aueloritate sedis apostolicse tuis deberemus con- Ex dictis beati Augusl.
sultis respondere. Quod licet non prolixe, sed suc- (22, q. S, c. Si quh laicus.) Si quis laicus jura-
cincte agere festinaremus propler quasdam impor- isentuni violando profanal quod regi et doniino suo
et poslmoduni perverse ejusregnum etdolose
lunitates, quae nostris prsepedienlibus peccatis in jurat,
nos supervenere, tuis tamen perreliqua sanctorum tractaverit, et in moriem ipsius aliquo machina-
Pairum iustiiuta studiis perquirere latius et investi- mcnto insidialur, quia sacrilegium peragit, manum
suam in christum Domini miltens, analhema sit,
gare commlttimus. Non enim potesl mens attrita,
et oneribus atque importunitatibus gvavata, tantum nisi per dignam satisfactionem poeiiiteiiti-e emen-
boni pevageve, quantum delectata ct oppressionibus daverit, sicufi conslilutum a sancta synodoesl, id est
soluta. Non ergo ista ob id praeiulimus, ut haec et n saeculum relinquat, arma deponat, in monasterium
alia quse necessaria fore cognoverimus, tuae sancii- eat, ct pceniteal omiiibus diebus vitae suse. Yerum-
tati velimus denegare; sed quod hic-minus inveni- tamen communionem in exitu vitae cum eucharislia
_u.,lalius perquiratur. Sacramentum aulem hacle- accipiat. Episcopus vero, preshyter, vel diaconus,
nus summis saeerdotibus vel veliquis Dei mimstvis si hoc cfimen perpetraverit, degradelur.
— De illo audicrit vocem perjuranlis,
exigi, nisi pvo iide vecta, minime cognovimus, nec CAP. 79. et assensum qui prmbet. Levit. cap. v.
sponle [spoiitancos, orig.] eos juvasse compevimus. Anima quse peccaverit, ct audient vocem perjii-
Summopere ergo sanctus Jacobus apostolus probi-
bens sacramenluni loquitur dicens : Ante omnia, rantis, et testis fuerit, quod aut ipse vidit aut cftn-
scius est, nisi indicaverit,portahil iniquitalem sua-.n.
fratres mei, noiite jurare, neque per cwlum, neque per CAP. 80.—Quod definitio incauta solvenda sit, sed
terram, ncque aliud quodcunque juramenhtm. Sit temeritas corrigenda. Ex conc. Eliberitano cap. I
aulem sermo vsster Est esl, Non non, ut non sub ju- (in fragm).
dicio decidalh (Jac. v). Et Dominus.in Evaugelio (22, q. 4, cap. Definitio.) Definitio incaula laudahi-
ait :Audistis quia dictum est antiquis:Nonperjurabis, liter solvcnda [dissolviiuv], nec pfsevar.icatio est,
reddcs au'em Domino jttramenta ttta. Ego autcm sed lcmcritalis cmendalio.
801 DECRETI PARS XII. - DE MENDACIOET PERJURIO. 802
CAP.81. — Dc eadem re. Ex eodem concilio, cap. 5 A perdam iltud. Si pwnilenliam egerit gens illa g malo
(ibidem). suo quod loculus sumadversus eam, agam et ego pm-
Si puella sita in puerili setate in domo patris, illo niteniiam super malo quod cogitavi ut facerem ei
nesciente, sejuramento constrinxerit, et si pater (Jer. xvm). Et per Ezechielem : Si dixero, inquit,
slatim ut audierit contradixeril, vola ejus et jura- justoquod vitavivaf, elconfisus [conversusa justilia]
inenla irrita erunt, et facilius emendabitur. in justilia sua fecerit iniquitatem, omnes justitim ejus
CAP.82. — De eadem re. Ex concilio Aurelianensi, oblivioni tradenlur, el in iniquitate sua quam opera-
cap. 2. tus est, in ipsa morietur. Si autem dixero hnpio :
Juramenlum filii et filise nescienle patre, et vota Moricrh, el egerit pwnitenliam, vita vivet el non
monachi nescienle abbate, et juramenta pueri iirita morielur (Ezech. xxxm). Si ergo nostra eonversio
sunt. sic divinam muiat sententiam, cur miserorum
CAP.85. — Omnibus modis cavendum esse menda- lania. lacrymse vel pressuvae lam crudam non tem-
cinm. Gregorius dicil.
exmiseraiione'\indictam ?
i Noli, fili, negare gratiam Dei, ne incurras pro perent
bono in maltim, pro humilitale in mendacium. Ca- CAP. 8S. — De his qui contra ephcopos suos conspi-
raverint. Ex epist. Calixli papm, ad omnesGalliw
vendum namque est omnibus modis mendacium, B ephcopos.
sive pro malo, sive etiam pro bono pioferri videa-
omne mendacium non est ex sed (I, q. 1, c. Conspirationum.) Conspi.rationum vero
tur, quia Deo, crimina vestvis in pavlihus vigere audivimus, et ple-
sicut Salvator dicit,.a malo est (Joan. vm). i bes ecmtra episcopos suos conspirare nobis manda-
C.\r. 84. — Item de jut amento servando vel non
servando. Ex concilio Tolelatio vm, cap. 2. tum est. Cujus criminis aslutia, non solum inter
Etenim dum perjurare compellimur, Creatorem Christianos abominabilis est, sed.etiam.in.er ethni-
et ah extcris lege prohibila. Et idcirco hujus
quidem offendimus, sed nos tantummodo macula- cos,
IRUS.Cum vero noxia promissa complemus, et Dei criminis reos, non solum ecclesiaslicae, sed etiam
sseculi damnant leges, et non solum conspirantes,
jussa superbe conlemnimus, et proximis impia cru- vero nostri
delitate nocemus, et nos ipsos crudeliore mor.is sed et consentientes eis. Antecessores
trucidamus. Illie enim telo cum plurima turha episcoporum quicunque eorum
gladio duplici culparum
in sacerdolali ordine sint constituti, aut exisluitt
percutimur, hic tripliciter jugulamur. Restat ergo
ut eo nostra pergat scnlcntia, quo misericordise pa- cleiici, honore quo uluntur carere prseceperu.il;
tuerit via. Quse ita Domino probatur accepta utplus cseteros vero communione privaii, ^t ab ecclesia
eam cupiat quam sacrificia veneranda, dicente ipso: -extorres fieri j'usserunt,et non solum facientes,' sed
Mhericordiam volo et non sacrificium (Osee vi; el eis consentienles.
Mallk. ix). Hac indulgenliae concessa licentia, mi- CAP.86. — De eadem re. Ex concilio Tongrensi [al.
serationis ipsius opus in gloriosi principis potesla- Gangrensi] cap. 5.
tem redigimus, ut quia Deus illi miserendi aditum (24, q. 5, c. Quhquh.) Quisquis per dolum mitlit
patefecit, remedia pietatis ipse quoque non deneget. manum suam in christum Domini, episcopum vide-
Quse iia prineipali discretione moderata persistant, licet,"patrem et pastorem suum, quia sacrilegium
ut et il-is ita sit misericordia conlributa, ut et nus- grave committit, et.qui ecelesiarii Dei devastat et
quam gens aut palria per eosdem aut periculum incendit, quia et hoc sacrilegium est, placuit sanctse
quodcunque perferat, aut jacluram. Hsec miseva- synodo, ut in uno loco, id est in monaslerio, poeni-
tionis ohlentu tempevasse sufliciat. Csetevumj'ura- teat omnibus diebus vitae suae.
menla jjvojegise potestatis salute, vel constitutione ' CAP.87.— De clerich vel monachh conjurantibtts vel
genlis et patviae, quse haetenus sunt exacta, vel conspirantibus conlra episcopum suum. Ex conci-
deinceps exstiterint exigenda, omni custodia omni- lio Chatcedonensi, cap. 18.
que vigilantia indissolubiliter decernimus obser- (II, «7.1, c. Si qui clerici.) Si qui ergoclerici vel
vanda, membrorum truncatione mortisque sententia monachi reperti fuerint conjurantes, aut conspiran-
religione peuitus absoluta. "Sed ne pravarum men- tes, aut insidias ponentes episcopis aut clericis, gra-
lium versuta nequilia nosmelipsos ad perjurii ali- du proprio penitus abjiciantur.
quando provocet culpam, nec a sanctse iidei regula CAP.88. — De eadem re. Ex concilio Toletano,
hanc asserat venire sentenliaro, tam divinae aucto- cap. 8 (conc Tol. x, c. 2).
ritalis. oracula quam prsecedentium Patrum huic (11, q. 1, c. Si clerici.) Igitur si clerici aut mo-
narrationi curavimus innectenda. (//>../., pauto post.) nachi invenli fuerint conjurali, aut per eonjuratic-
Sic enim per Jeremiam dicit: Repente loquar adver- nem calumniam macliinantes [conspirantes] episco
sus gentem et adversus remtum ul eradicem el dis- pis vel clericis, proprium amittant gradum.
8.3 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 801
gAP- i. — De pervasoribus rerum alienarum, etpwna ;\ exislimalur habere quod reddat, nulla est iniqui.as"
eorum. Joannes papa Zacharim archiephcopo. Quia et si non est unde luat [reddat, %if Gratian.]
Est in aiitiquis Ecclesiae statutis decretum ut qui ablalam pecuuiam, tamen.-dum eam per molestias
aliena invadit non exeal impunitus, sed cum multi- corporales reddere compellilur, peccati quo male
plicatione omnia resliluat. Unde et in Evangelio scvi- ablata est poenas luit. Sed inhumanum non est ctiam
plum esl: Quod si aliquid defraudavi, reddo quadru- pro talibus intercedere, non ad hoc ut minime rest:-
plum (Luc xix) : et in legibus sseculi cautum hahe- tuantur aliena, sed ne fvustva homo in hominem sse-
tur: Qui rem subripit alienam, 1111 cujus res direpta viat.
est, in undecuplum quse suhlata sunt restituat. Et in CAP.5. — Quod non sint ab Ecclesia recipienda
lege divina legilur : 3Iatedicius omnis qui transferl furla cttm aliquo attclario. Ex dictis Gregorii (c. i
lerminos proximi sui, et dicet omnis populus, Amen ad interrogat. Augusl.).
(Deul. xxvn). Ta]ia ergo non prsesumanlur absque Sunt quidam qui habentes subsidia furtum perpe-
ultione, nec exerceantur absque damnatione.. trant, et sunt alii qui in hac re ex inopia deliu-
GAP.2. — Quod filii Israel non fecerint furtum spo- quunt. Unde necesse est ut quidam damnis, quidam
HandoJEgyplios.August. lib. Quwst. (quwst. 59 verheribus, quidam districtius, quidam vero levius
ad c. xi Exod.). B eorrigautur. Sed absit ut Ecclesia curn argumento
(14, q. 5, c. Dixit Dominus.) Disit Dominus ad recipiat quod dc terrenis rehus videtuv amitteve, et
Moysen : Pelat viv a proximo, et mulier a p: oxima lucra de vanis quserat.
vasa aurea et argentea, et vestem (Exod. xi). Non CAP.6. — Quod fures per septem bonm fidei homines
hinc quisquaro sumendum exemplum putare debet convinci possunt. Ex libro Capiiularium.
ad exspoliandum isto modo proximum; hoc enim De furibus et malefaetoribus decrevimus obser-
Deus jussit, qui noverat quitl quemque pali oporle- vari, ut si quinque aut septem bonae fidei homiiies
ret, nec Israelitse furtum fecerunt, sed Deo jubente absque inimicitia pvaeposila cviminosum, cum sa-
ministevium prsebuerunt. Quemadmodum cum mi- cvamenti interpositione, esse dixerint, sicut conita
nister j'udicis occidit eum quemjudex jussitoccidi, legem fecit, sicsecundum legem judicetur.
profecto si id sponte faciat homicida est, etiam si CAP.7. — Ne sacerdos fmnus vel ruslicum minhle-
eum occidat quem scit a judice debuisse occidi. rittm exerceat. Ex synodo Eugenii'papw, cap. '5
CAP. 5. — Quid intersit inler furtum et rapinam. (synod. Rom. sub Eugen. II, c 11).
Ibidem (Attg. q. 71, lib. Q. 20, super c xf Exod.). Sacerdos- foeuovis aliquid, aut vustica ministevia
(14. q. S, c. Rmnale.) Poenale est oeculte auferre, non exereeat, quem sine ovnatu sacerdolali extra
mullo majoris po_n_eest visibiliter eripere. Auferre ,u_, domos apparere non convenit.
ergo nolenti sive occulte, sive palam, habet prse- CAP.8. — Ut clericus fwnerator deponatur. Ex Ni-
ceptum suum. Furti enim nomine bene intelligitur cwno concilio i, cap. 17.
omnis illicita usurpatio rei aliense; non enim rapi- (Dht. 47 el 14, q. 4, cSQttoniam multi.) Si quis
nam permisit qui furtum prohibuit, sed utique sub inventus fuerit usuras accipiens, aut ex adinven-
furti nomine in lege Veleris Testamenti et rapinam tione aliqua vel quolibet modo negotium transigens,
intelligi voluit. A parte enim tolum significavit, aut hemiolia et sescupla exigens, vel aliquid tale
quidquid illicite rerum proximi aufertur. prorsus excogitans, lurpis lucri gratia, dejiciatur*a
CAP. 4. — Quod non remiltitur peccatum, nhi resli- clero, et alienus existat a regula.
tuatur ablatum. Augusl. in epislola ad Armenla- CAP.9. — Ne clericus amplius recipial quam muluo
rium el Paulinam (epht. 54 ad Macedonium). dedit. Ex concilio m Carlhaginensi, cap. 16.
(14, q. 6," c. Si jes.) Si res aliens propter quam (14, q. 4, c Nullus clericorum.) Nullus clericorum
peccatum est, cum reddi possit, non veddilur, non amplius recipiat quam accommodaverit; si peeu-
ag-itur pcenilentia, sed fingitur. Si autem veraciter niam, peeuniam; si speciem, speciem eamdem,
agitur, non remittetuv peccatum nisi reslituatur quanlam dederit, accipiat.
ablatum . sed (ut dixi) cum restitui potest. Plerum- D CAP. 10. — Ul minhtri
fwneratores a convmunionc
que enim qui auferl amittit, sive alios patiendo ma- abslineant. Ex concilio i Arelatensi, cap. 12.
los, sive ipse male vivcndo, nec aliud habet unde re- (14, q. 4, c. Minhtri.) De ministris qui fcenevan-
stituat. ffuic certe non possumus dicere, Redde quod tur, placuit eos, juxta formam divinitus datam, ahs-
abstulisti, nisi cum habere credimus et negare. Ubi linere a communione.
qtridem si aliquos sustinet cruciatus repente, dum CAI1.11. — Vt clericus fwneralor seu negotiator a
'
fi,fi. DECRETI PARS XIII. — DE RAPTORIBUS, ETC. 806
eommunione suspendatur. Ex secundb concilio Are- A et superabundanf am, quidquid illud est, si ab eo,
latensi. quod (cui) dederinl plus veacceperirit.
(Cap. 14, ex 18 c. Nicwnw synodi.) Si quis clevi- CAP. 19. — De liis qui usuras de usurh exigunt. Co-
cus pecuniara dedevit ad usuvam, aut conductor dicum lib. n, cap. 25.
aliense rei voluerit esse, aut turpis lucri gratia genus Improbum fcenus exercentibus, ct usuras usura-
aliquod negotiationis exercuerit, depositus a clero a rum illicile exigentibus, infamiae macula irroganda
communione alienus fiat. est.
CAP.12. — De eodetn. Ex concilio Eliberit., cap. 20. CAP.20. — De eodem. llem Gapitul. lib. cap. 25.
• TSullomodo usurse usuvavum a debitoribus exigan-
(Dhl. 47, c. Si quis clericorum.) Si quisclericorum
delectus fuerit usuras accipere, plaeuit eum degra- tur. Item. Diffinimus nullo modo licere cuiquam
dari et abstiuere. usuras prseteriti vel futuri temporis in sorlcm redi-
CA-P.15. — liem de eedem. Ex concilio Tarraco- ~gere, et earum iterum usuras slipulare.
nensi, c 2. CAP.21. — De differentia inter turpe lucrum et ne-
(14, q. 4, c. Canonum statuth.) Quicunque in golium. Ibidem (/. i, c. 151).
clero esse voluerit, emendi vilius vel vendendi ca- (14, c/. 4, c. Quicunqtte.) Quicunque tempore
rius studio non utalur. Cerle si voluerit hsec exer- g vindemi-e, vel tempore messis, non necessitate,,
sed propter cupiditatem comparat amionam, aut
cere, cohibeatur a clero.
vinum, verbi gratia" de duobus denariis conipa-
CAP.14. —I)e eadem, rc. Ibidem, cap. 5. rat modium unum, et servat dum venundare pos-
{14, q. i, c. Si quis clericus.) Si quis clericus in
sit denariis qualuor, aut sex, aut amplius, hoc tur-
necessitale solidum prsestiteril, hoc de vino vel de
pe lucrum dicimus. Si hoc propter necessitatem
frumenlo accipiat, quod mercandi causa tempore ut sibi habeal et aliis iribuat, negotium
comparat,
statuto decretum fuerit venundari. Cselerum si spe- dicimus.
ciem non bahuerit, necessarium ipsum ouod dedit
CAP. 22. — Quid sil fwneratio. August. lib. Locutio-
sine ullo augmenlo vecipiat. nttm, cttp. 54 (de Dettt. I. v, locul. 59).
CAP. 15. — De eadem re. Ex conc. aposlolorum, Fceneralionem Scriptura dicit mutuo dalam pe-
cap. 44. cuniam, etiamsi usurae non accipiantur.
(Dist. 47, c. Episcopus.) Episcopus, aut pvesbytev, CAP.25. •—De eodem. Ibidem, cap. 42.
aul diaconus usuvas a debitovibus exigens, aul desi- Foenus foenerabis (111) fratri tuo quantumcunque
nat, aul cevte damuetuv, et a communione pvivetuv. poslulat, et qnanlum eget (Deut.xy). Hic certe cum
CAP.16. — Ul qui aliquid liabet de tncdo faciai incle operamisericordi_epr_eeipiat, utique usurarum cru-
bonum. Auguslinus, De verbis jDomini, tracl. 5S Q delitas
(Serm. 55). suscipienda non est.
— Quid sit turpe lucrum. Ambrosius su-
(14, q. 5, c. Noliie.) Nolite velle eleemosynas fa- CAP. 24.
cere de foenore et usuris. Item, ibidem aliquanto per Ephtolam ad Timotheum (In c. m, prioris
episl).
post. (14, q. 5, c. Qui liabeth.) Qui habetis aliquid Turpia lucra dicit Apostolus esse, si sub pia pro^-
de malo, fstcite inde bonum : qui non habetis de fessione sludeatur. Turpis enim depre-
quaestibus
malo, nolite acquirere de malo. Esto bonus tu qui henditur, cum se
honum facis de malo, et cum coeperis aliquid boni puruni ostentat.
CAP. 25. — Quod difficile est inter vcndentem et -
facere de malo, noli remanerr. tu malus. Nummi tui ementem non esse peccatum. Leo Rustico Narbo-
conveituntur in bonum, ettu remanes malus? nensi ephcopo (episi. 92, c. 9. De pwnit.).
CAP. 17. — Quod fwnerator est omnh, qui plus acce- (Dht. 1, c. Quctlitas lucri.) Qualitas lucri nego-
peril quam dederil. Augustinus in psatm. xxxvi tiantem aut excusat (honestat), aut arguit : quia est
(ad vers. 26). et honestus quaestus, et turpis. Verumtamen pceni-
c.
(14, q. 5, Si fwneraveris.) Si fceneraveris ho- tenti utilius est dispendia pati qtlam periculis ne-
mini, id esi, si rauluum dederis pecuniam tuam, a difficile est inter ven-
tj gotiationis ohstringi, quia
quo plusquam dedisti exspecles, non pecuniam so- dentis-et emenfis commercium non intervenire pcc-
iam, sed aliquid plusquam dedisti, sive illud trilicum catum.
sit, sive oleum, sive vinum, sive quodlibet aliud; si
dedisli CAP. 26. — De his qui fruges suo labore sibi natas
plus quam exspecles accipere, fceneralor es, in cara tempora reservant.Ambr., Deofficih lib. m,
et ob hoc improbandiis, non laudaudus. cap. 6.
CAP.18. — De eodem. Hieronymus super Ezechie- Sanctus Davidnegat sein negotiationem introisse,
lem, lib. vi (in c xvm). quia pretiorum captare incrementa, non simplicila-
(14, q. 5, c. Pulant.) Putant quidem usuram tan- tis, sed versutise est. Et alius ait : Captans pretia
lum csse in pecunia, quod praevidens divina Scri- frumenti maledictus in plebe est (Prov. xi). Diffi-
ptura, omnis rei aufert superaiiundantiam, ut plus nita est sentenlia, nihil disputationi relinquens,
non recipias quam dedisti. Ilem, aliquanto post. Alii quale controversiarum genus (sed hoc controversiae
pro pecunia fo_nerata solent munuscula accipere genus) solet dicendi esse, cum-alius alleget agri-
diveisi gGneris, el non intelligunt usuram appellari culturam laudabilem apud omi_es haberi, fructus
CAP. 1. — Qua discrelione beatits Peims docuerit in C nime concordat; ac ssepe agitur ul vel damnct Im-
ttno Clemenle omnes Ecclesiw prwstdcs ligarc el
solvere(cpisl. I ad Jacobumfralrem Dominl slalim meritos, vel alios ipsc ligalus solvat. S;rpe in solven-
post princip.). dis ac ligandis subdilis suse voluiilalis molus, non
Clemenli trado, ait beatus Petrus, a Domino mihi aulcm causarum merita sequilur paslor; unde lit ut
tvaditam potestatera ligandi atque solvendi, utde ipsa ligandi ac solvendi potestate se privet, qui hanc
oninibus quibusennque decreveril in terris, hoc de- pro suis voliintatibus, et non pvo subdilorum mori-
cfelum sit et in coelis. Ligabitenim quod oportct li- bus exercet. Ssepe fit ut erga quemlibet proximum
gari, et solvet quod expedit solvi; tanqiiam qui ad. odio vcl gralia mqveatur pastor. Judicare autem di-
liquidum Ecclesiaeregulam noverit. gne de subditis nequeunt, qui in subditorum causis
CAP.2-. — Ilem de eocLm (ibidem aliquanto posl). sua vel odia vel gratiam sequuntur. Unde recle per
Omnes, o Clemens, cum tanla rcvercnliatua verba Prophelam dicitur : Mortificabant animas qttw non
suscipianl, ut sciant legalum le et praecouem esse moriuntur, et vivificabanl animas qttw non viviwt
veritatis, et qttodcunque ligaverh sttpcr terrain, erit (Ezecli. xui). Non morientem quijipe mortificat, qui
ligatum et in cwlo, el quodcunque solveris super ter- juslum damnat, et non victurum vivificare nititur,
ram, erit solulum et in cwlo (Matih. xvi), quando- " qui rcum a supplicio absolvere conatur.Causse ergo
quidero quoniamquidem, orig.] (uldixi) quseoportet pensandse sunt, et lunc ligandi atque solvendi pote-
ligabis, et quse expedit solves. stas exercenda, videndum quae culpa, aut quae si
C\r. 5. — Ne prwlaluspropriam scquens voluntatem poenilentia secuta jiost culpam, ut quos omnipotens
aut sotverenoxios, aul ligare conelnr insonles. Gre- Deus per compunclionis gratiam visilat, illos sen-
qoriusjn ItomiliaW (lib\ Quudraginla Iwm.). ientia pastoris absolvat. Tunc enim vera est absolu-
(II, q. 5, c. Pleriimque.) Pleruraque conljugil ul lio prsesideniis, cuminterni arbitrium sequiturj'udi-
liic judicis loeum teneai, cujus ad locum vita mi- cis. Quod bcne qiiatriduani Lazari illa rcsurrcctio
«27 D. 1V0N1S CARNOTENSIS EPISCOPI 82«
designai, quae videlicet demonstrat quia prius mor- A , tem correxeris et concordaveris cum fratrc fuo, sol-
tuum Dominus vocavit, elviviiicavit dicens : Lazare, visli illum in tcrra; cum solveris in terva, erit solu-
veni foras (Joan. n), et postmodum is qui vivens tus et in ccelo.
fuerat egressus a discipulis est solutus, sicut scri- CAP. 6. — Quod aboininabilh sit Deoqtti veljustum
plum est : Cumque cgressus'esset qui fuerat ligattts ligavcrit, vel solverit injustum. Hieronymtts super
institis, tunc dixit discipulis : Sotvile ettm et sinite Epistolam Panli ad Philemonem (vers. 4).
abire (ibid.), et ecce illum discipuli jam viventem sol- (11, q. 5, c. Si quis dixerit.) Si quis dixeriljustum
inj"ustum, et iiijiistum jusluin, abominahilis uterque
vunt, quem magister resuscitaverat mortuum. Si enim
mortuum fetorem apud Deum est (Prov. xvm). Similiter qui sancluin
discipuli solverent, magis ostendc- dicit esse non sanctum, et rursum non sanclum as-
rent quam virtutem. Ex qua considerafione nobis in- sei it sanclum, abominabilis apud Deura est.
ttieiidum est quod illos nos debemus per pasloralem CAP.7. — Quod apud Deum non senlenlia sacer-
aucloritalcm solvere, quosauclorem nostrum intelli- dotutn, sed unumquemque vita defendat aul clam-
giinus per suscitantem gratiam vivificare. Qusc nimi- net. Hieronymus sttper Matthwtim libro tertio (in
rum vivificatio ante reclitudinem operis in ipsa jam c. xvi).
Tibi dabo clctvesregni cwlorum, ei quodcunqtte li-
cognoscilur confessione peccati. Unde et huic ipsi
morttto nequaquam dicitur : Revivisce, sed : Veni B gaveris super terram, eril ligatum el in cwlo; et
foras. Omnis quippe peccator dtim culpam suani in- quodcttnqtte solverh super-lerram, erit solutum et in
tra conscienliam abscondit, introrsus latel, in suis cwlo. Islum Iocum episcopi et presbyteri non infel-
penetvalihus occultatur. Sed niortuus venit foras, ligentes, aliquid sibi de Pharisaeorum assumunt su-
ciim peccaior ncquitias suas sponlc confitetur. La- percilio, ut vel danuient innocentes, vel solvere se
zaro ergo dicitur : Veni foras, ac si aperte cuilibet noxios arhitrentur, cttm apud Dominum non senten-
moftuo in culpa diceretur : Cur reatum tuum intra tia sacerdotum, sed reorum vifa qua_ratur. Legimus
couscientiam abscondis? foiasjam per confessionem in Levitico de leprosis, ubi jubentur ut ostendant se
egredere, qui apud le per dogitalionem [ncgalionem, sacerdolibus, et si lepram habuerint, iunc a sacer-
fiant (Lev. xiv), non quo sacerdotes
orig.] intcrius lates. Venial itaque foras mortuus, id dote immundi
cst culpam conlitralur peccator. Venientem vero [fo- immundos faciant, sed quo haheant notiliam de le-
ras inseritttr in orig.] solvant discipuli, ut pastores prosis, et non leprosis, et possint discernere qui
Ecclesise ei poenam debeant amovere, quaia. meruit muiidus, quive immundus sit. Quomodo ergoibi sa-
qui non erubuit conliteri quod fecit. Ilaec de solu- cerdos mundum vel immundum Ieprosum non facit,
f.onis ordine brevitev dixevim, ut sub magno modc- . sic et hic non alligal vel solvit episcopus etpresby-
"
vainine pasloves Ecclesise vel solvcve studeani, vel ter eos qul insontes suntvel noxii, sed pro officio
ligare. suo cum peccatorum audierit varietates, seit qui li-
C _P. 4. •— Qttod sancti minime delinquunt cttm pec- ganius sil, qui solvendus.
cantes matcdicti senleniia fcriunt.Gregorius inmo- CAP. 8. — Sentenliam injuste prolalam mdlatenus
ralibus lib. IV, cap. 6. esse metuendatn. Gelasius episcoph Orienlulibus,
(24, q. 5, c. Cum sancti viri.) Cum sancli vivi nia- de communioneAcacii vitanda.
ledictionis sentenfiam • pvofevunt, non ad hanc ev (11, q. 5, c. Cui esl illata.) Cui est illata sentcn-
voto ultionis, sed ex justitiae evamine evumpunt lia, deponat errorem, et vacua est. Si inj'usta est,
[prorumpunt, orig.]. Intus sublile Dei judiciiim aspi- lanto eam curare non debet, quanto apud Deum et
ciunt, et mala foris exsurgentia, qua malcdictione Ecclesiam ej'us neminem polest iuiqtia gravare sen-
ferire debeanl cognoscunt, et eo malediclo non pec- tentia. Ita ergo ea se non ahsolvi desideret; qua se
cant, quo ab inlerno judice [jtidicio, orig.] non dis- nullatenus perspicit obligatum.
cordant. CAP. 9. — Nonimpune cedere siquis patilur injuste.
CAP. 5. — Item. Qttod dttobus modis maledictum August. De s-ummobono.
proferatur, et injusta vincttla jttslo non esse me- (11, q. 5, c. Secundum catholicam.) Seeundura ca-
lueiida (Greg. Moral. I. IV, c. 5). 1D tholicam fidem saitamquedoctrinam, nec Dei naturse
Sciiptura sacra duobus modis maledictum memo- nocere quisquampolest,-nee natura Dei injuste no-
rat, aliud videlicet quo.l approbai, aliud qtiod dam- cere cuiquam, nec nocere injuste patitur quemquam.
nat. ASiter eniminalcdictum proferlur judicio justi- Qui enini nocet, ait AposlolusJ recipiet hic quod no-
tite, ul ipso primo horaine peccantc prolatum est, cuit (Col. III).
cum audivil : Maledicta ierra in opere luo (Gen. m); CAP. 10. —- Nullum- damnari nisi pro iniqtta con-
el ctiin Abrahae dicilur : Maledicenlibus tibi maledi- scientia. Aug. De sermone Domini in monle~(lib.
cam (Gen. xn). Rursum quia malcdirluni non judi- n, c. 29).
cio justitise profevluv, sed livove vindieta. pvomitur, (II, q. ~, c. Temerarium.) Temerarium j'udicium
voce Pauli prajdieanlis admonemur, qui ait : Bene- plcrumque nihil nocet ei de quo judicaturtemere. Ei
dhile et nolite maledicere (Rom. xn). Angtti-lhiusDe autem qui temere judical, ipse temerilas necesse.
verboDomini secundum Maithceum, cnp. 16.(11, q.o, - est ut noceat.
c. Cwpisti.) Ccepistl habere fratrem tuum tanquam CAP-jj, — Item. Augustinus in ephtola ad clerum
pubiicanuni, ligas illum in terra, sed ut justc alliges Hipponensem (epist. 157).
vide, nara injusta vincula dirumpit juslitia. Cum au- Nunc si \obis placet ut nomcn presbyteri non re-
8-23 DECRETI PARS XIV. — DE EXCOMMUNICATIONE. 850
citetur, ne lis qui ad ecclesiam nolunt accedere, A neantur; et si parere noluerint, communio lllis
sicut ait Apostolus, demus occasionem (// Cor. n), usque ad tempus synodi a reliquis episcopis de-
non erit hoc nostrum factum. Quid enim obest ho- negelur.
mini, quod ex illa labula non vult eum recitari hit- CAP.17.— Exemplum kujus rei. Greqorius magno
rnana ignoraritia, si de libro vivenlium non eum episcopo [presbytei o habet Greg.] Mediolani (l.
d. leat iniqua conseicntia! ii, ind. II, ep. 26.)
CAP. 12. — Dc eodem. Attgitslinus ad Secundinum (24, q. 5, c. Comperimus.) Comperimus quod
Maniclimttm(tom. VI, lib. contra Secundinum Ma- Laurentius quondam fratcr ct coepiscopus noster,
nich. c. 1), nullis te culpis exstantibus communione privavcrit,
(H, q. 5, c. Sent.) Senti de Augustino quidquid ideoque hujus piaecepli nostri auctorilate munilus
libet, sola me in pculis Dei conscientia non ac- oflficium tuum securus perage, et communionem
cuset. sine aliqua sume formidine.
CAP. 15. — -In judicio solam timendam esse eo«-> CAP. 18. — IVe _;J.SCOIJ«S prwcipitem sentcntiam
scientiam. Aug. super psal. xxxvi (ad vers. 55). dictet. Gregorius Maximiano Syracusano episcopo
(II, q. 5, c. Etsi temptts.) Etsi ad tempus danina- (l. xu regisl. cap. 26).
ris ab homine, et si dixeris senteutiam proeonsuli Frequenter me adraonuisse vos rccolo, ut in
R senlenlia esse prsecipitesliiullatcnus de-
[Jixeiissenlentiam proconsulis] in Cyprianum, aliud proferenda
est sella lerrena, aliud trihunal ccelesle, ah inferiore heretis, et nuuc ecce cognovi quia reverendissimum
virum abbatem Eusebium commola furore vcslra
accipit senlentiam, a superiore coronam.
fraternitas excommunicavit; quod ego valde mi-
CAP.14. — Justo pro maledicto injitsle illato prw-
minm fore sperandum. Augustinus sttper psal. ratus sum.
xxxvn (ad vers 16). CAP. 19. — Ut sana ratio corrigatqued mens tur-
bala peccaverit. Augustintts ad Auxilhtm cpi-
(11, q. 5, c. Cusiodi.) Custodi intus innocenliani
fuam ubi uemo opprimit causam tuam. Prsevaluit scopuin (episl. 7S).
Precor ut ignoscas precanti veniam excommu-
in te falsum testimonium, sed apud bomines.
licato, si agnoverit culpam. Si atitem nihil eitm
Nunquid apud Deum valebit, ubi causa tua dicenda fac qusd _ai.clum
est? Quando Deus erit judex, alius testis quam peccasse prudenter adverlis,
facerc oportct, ut si libi contigit lahquam
conscientia lua non crit. Inter j"udicem jiistum virum
homini, quod utique homo dicit in psalmo : Tur-
et conscientiam tuam noli timere, nisi causaro
bnus est prw ira octtlus metts (Psal. v), exclames
ttiam. Ilem. Augusl. super psal. 102 (ad vers. 6).
ab Deum : Mherere ntei, Doinine, quoniatn infirmus
Qtii jusfus est et injiisle maledicitur, prsemium illi
redditur. 2 sttm (ibid.), ul porrigat tibi dcxtram suani, ct com-
priuiat iracttndiam tuam, et tranquillet mentcm
CAP. 15. — Ut presbyter vel diaconus ab episcopb tuam ad videndam faciendamque justitiam. Aufer
suo quocttnque modo dejeclus a provincialibus
ecclesiastica quae perturhatior quam conside-
ephcoph discuiiatur, et ante lioc a nemine JJJ cout- gesta
munionemrecipialur. Ex Sardicensi conc cap. 117. ralior forsitan fecisli.
(H,_-7. 5, c. Si episcopusforle iracundus.) Si quis CAP. 20. — Sugillatio sacerdotum qui ad pcr-
episcopus forte iracundus (quod esse non debet) sequcndas culpas prosilittnt incattte. Rabanus De
cito etaspere commovelur adversus presbyleruin pressuris ecclesiasiich, lib. i.
(24, q. 5, c. Non in perpeiuutn.) Non in perpe-
sive diaconum, et exterminare eum de Ecclesia tiium damnamur cum
v oluerit, videndum est ne innocens damnalur, aut injusie jtidicamur, dicente
Psalraista : Nec damnabit illum cum jndicabitur
jierdat communionem. Et ideo habeat poteslatcm is illi (Psal. xxxvi). Mulli denique sacerdotum culpam
qui abjectus est, ut episcopos finilimos intcrpellet, zclo Dei se persequi profitentur, sed dum indis-
rtcausa rjus audialur, ac diligentius tiactetur, ci-etehoc agunt, sacrilegii facinus incurrunt-, et
quia non oportetei negavi audientiam roganli. El dura praeripites quasi ad emendandum ruunt, ipsi
ille. cpiscopus qui jusle aut injuste eum abjecit, „
• quoque_mullo roagis deterius caduni.
palicnter aceipiat ul negotium disetiliatur, ut vel € _r. 21. — Qualiter in prwlatttm vindicari debeat,
piobeluv sententia ejus a pluriinis, vcl emendetur. qui subjectum, illicile damnctverit. Ex concilio
Taraen priusquam omnia diligenler et fidelitcr Parisiensi tempore Ludovici.
evaminenlur, eum qui fueril a communione se- (24, jjr.5, c. De itlicila.) De illicita excommuni-
paralus, nullus debet prsesumerc ut communioni catione lcx Justiniani catholiri imperatoris, quam
socict. probal et servat Ecclesia catholica roRSlitulione
C _r. 16. — Ut episcopis qui sttbjecth veltementes 118, capile4SI, decrevit ut nemo episcopus, nerao
fuerinl et implacabiles a vicinh ephcoph com- presbyter, excommuniccf aliquem, antequam causa
munio denegetut; Ex Arelalensi concilio, cap. 1i probetur propter quam eeclesiaslici canones hoc
(Agalh. conc 5) fieri jubent. Si quis autcm adversus ea aliquem
(U,q. 5, c. Ephcopi.) Episcopi si sacerdotali nio- excommunicaverit, ille quidem qui excouimunica-
deramine postposito, innoeentes ac minimis causis tus est.majoris sacerdotis auctarifate ad gratiam
culpabiles excommunicare praesumpserint, aut ad sanctse communionis redeat. Is autem qui non lc-
gratiam festinantes rccipere fortassc noluerint, a gitimc excommunicavil, in tanlum teinpus abstineat
vicinis cpiscopis cujusiibet provincise litteris mo- a sacra comniunione, quanlum maj'ori sacerdot
£51 0. IVONfS CARNOTENSIS EPISCOPl - 852;
visinn fuerit, ut id quod injuste fecil ipse jtiste pa- A adversum. Sed nec loqtii his-quibus ipsenon lo-
tialuv. Et hinc sanctus Gvegovius ad Joannem quitur, ut unusquisque qui in culpaest, dum cupit,
rpiscopum (Hb. in Reght. c 15, ep. 6, primwJus- oinnium vestrorum amieitias ferre, festinet citius ej
tinianw) injuste excommunicantem intev caeleva reconciliari qui omnibus prseest.et per hoc redeat
scripsil, dieens : s Cassalis pvius, alquc ad nihilum ad salulcm, cura obedire coeperit monitis praesi-
mlactis pvaedictae senleiifue tuse dccretis, ex beali drnlis. Si quis vcro amicus fuerit his quibus ipse
Pelri apostolorum principis auctorilate, decernirous aroicus non rest, et loculus fuerit his quibus ipse
50 dierum spatio sacra le comnmnione privatum, non loquitur, unus est, et ipse ex illis qui exter-
ah onmipotenti Deo tanli cxcessus veniam cum minare volttnt Dei Eeclesiam, el cum corpore vohis-
sumina poenilenlla ac lacrymis e_.orare. Quod si cura esse videalur, et menle el anima contra vos est,
hanc sententiam nostram te cognoverimus implesse ct mullo esl nequior hoslis hic, quam hi qui foris
icmissius, non jani lantum injusliliam, sed et sunt, et evidenler inimici sunt.
cuitumacianffraternilalis tuse cognoscas, "juvante €AP. 25. — Ul communicans excommunicath simi-
Domino, severius puniendam, quia nemo prsepro- lem sortiatttr vindiclant. Calixlus ephcopis Galliw
pere vel prsepostere, scllicet non commonilus, neque (epht. 2, c. 2).
convenlus esf. judicandus, de conventione hujus- ]$ (11, q. 5, c-. _Exco»MJi«Hj'ccfos.)»Excommunicatos
modi palraloris manisfestorum criminum lex dicit. quoque a sacerdotibus nullus recipiat ante utviusque
Quicunque trihus auctoritatibus judicis convcnlus, pavtis justani cxaminationem, nec cum eis in ova-
vcl tvibus ediclis fuevit ad judicem pvovcealus, aut lione, aut cibo, vrl polu, vel osculo communicef,
nno pro omnibus pevemplovio, id est quod causam nec Ave eis dicat. Quia quicunque in his vel aliis
cxslinguit, ftieiif evocalus, el prsesenliara suam pvohihitisscienter excommunicatis communicaveril,
apud judicem a quo ei denuntiatum est exhiherc jnxtaapostolorumiiistitutioricm (cap.ll Can.Apost.),
noluerit, adversus eum quasi in contumacem ju- et ipse simili excommunicationi suhjacebit.
dirari potest, qiiinimonee relfactari per ajipcllaiio- CAP.24.—Deeadem re. Fabianuspapa Ecclesim com-
iiem negolia possunt, quolies in contuinacem fuerit minhiris (epist. 1).
jtidicatum. » El hanc sententiam de tribusauctorita- (11, q. 5, c. Sicul apostoli.) Cum excommunica-
tibus conventis ex Evangelica vcritate Coelestinus lis non cst communicandum. Et si quis cum excoin-
ad Nestorium scribens, et Ephesina synodus de municato avertcndo regulas scienter sallem in domo
eodem decernens (ep. eonc Epltes. ad Nesiorium), simul locutus fuerit vel oraverit, ille eommunione
_efbeatus Gregorius ad Joannem scribens (cap. 44) privctuv.
Afri- P
coraprobant. De pcrcmptorio autem scriplo, CAP.25. — Ne quis episcopus alterius episcopi
«anuro conciliuin monsirat cle Cresconio, ut si presbytero vel diacono communione privalo scientcr
*onventus resipiscere dotrcctaverit, suo conlemptu comtnunicet. Ex Sardicensi concilio, cap. 16.
_elcoiilumacia facientc, auclorilate judiciaria proti- Sive diaconus, sive presbyler, sive quis clerico--
nus exeludalur. Et ilem beatus Gregorius de sen- rttm ab episcopo suo communione fuerit privatus,
ienlia incoiilumacem, scribens ad Maximum prse- et ad allerum perrexerit episcopum, et scierit ille
sumptorem Saloniianum episcopum dicit (V.reght. ad quem conftigit, cum ab episcopo suo fuisse
ep. 5. seu c. 105): Horlamur ut ad nos venire omni abjeclum, non oportet ul ei communionem indul-
poslposila excusalione feslines, quatenus servata gcat. Quod si fecerit, sciat se convotis episcopis
juslilia haec de quibus accusaris et cognosccre el causam esse dicluvum.
finire secundum canonica instituta, Christo re- — Ul quilibet ecclesiasliei ordinhministii
CAP.26.
velante possimus. Ita autem fac ut ad veniendum excommunicath commttnicantes communione pri-
amplius jam moras noii ingeras, ne ipsa le magis venlur. Ex Antiockensi conc cap.%(Anth. 1, sub
absenlia obnoiium bis qusedicuntur assignet, et Julio I).
nos in te hsec res non solum propter dicta crimina f> Si quis de episeopis, vti presbyteris, vel diaco-
quse purgare subterfugis, sed eliam propler inohe- nis, seu quilibet ex clero depreliensus fuerit cum
dienlise culpam durius scilieet ut in conlumacem, excommunicatis communicare, etiam iste privelur
cogat ex concilio ferre judicium. communione, tanquam quiregulam confundit Ecclc-
C\p. 22. — Quales sub/ecli erga eosesse debeanl qui sia..
anhimm oflcnderint prwsidenth. Exepistolai Cle- CAP. 27. — Ne
menth ad Jacobum. quis clericum communione privaium
recipiat, nisi aut suo cpiscopo reconciliatum, aut
Quaedam ex vobis ipsis intelligere debelis, si quse synodali salhfactione purcjalum. Ex eodem conc.
suul quse episcopus vesler propter malorum liomi- cap. 6."
jium insidias non potest evidenlius et manifestius (11, q. 5, c. Si quis a proprio,) Si quis a proprio '
proloqui, vcrbi gralia, si inimicus est alicui pro episcopo communione privatus est, non ante susci-
aclibus suis, nolite exspectare ut ipse vobis dicat: piatur ab aliis quam suo reconcilietur episcopo, aut
Ciun illonolilc amiciesse; sed prudenter ohservare certe ad synodum quae congvegatur occuvrens, pvo
debetis, ct voluntali rj'us absque conlcntione ob- se salisfaciat.
— Ab Ecclcsia eliminatttm qttisquh clerico-
sccundare, ,et avcrtcrc vos ab co cui ipsum scntitis CAP.28.
m- DEf.RETI PARS XIV. — DE EXCOMMUNICATIONE. 834
rum in communionemreceperu pari legejttdicetur. \ qui aliter fecerint.'Joanncs VIII, clero et ordini Sa-
Ex eonc. u Carthag. cap. 7. lernitano.
(11, q. 5, c. Qui tnerito.) Qui merilo facinorum suo- (11, q. 5, c. De illh presbyterh.) De illis presby-
rum ab ecclesia expulsi sunt, si ab aliquo episcopo, teris qui tempore sanctissimi praedecessoris noslri
vel presbytero, vel clerico [diacono] fuevint in com- domini papse Nicolai cxcommunicali sacrum mini-
munione suscepli, etiam ipsi pavi cvimine cum eis- sterium contingere praesumpserunt, ipsiin se dam-
dem teneantur obnoxii. De eadem re. Ex concilio iv nationis (sicut sancli canones slaluerunt) senlen-
Carihag. cap. 75 (II. q. 5, c. Qtd communicaverit). tiam inlulerunt. Tamen quia miseralio apostolica
Qui cominunicaverit vel oraveril cum excom- veniam solet prsestare corrcclis, ob multitudinem
muuicato, sive clericus sive laicus, excommuni- misericordiae illis hanc indulgentiam exhibemus, ut
cclur. sancta communione saginati sludeant tribus conti-
CAP. 29. — De eadem re. Ex Cmsaraugustensi conc. nuis annis per hebdomadam omni secunda et sexta
cap. S. feria, a vino aut aceto penitus jejunare [omni teni-
Hi qui per disciplinam aul sentenliam episcopi ab pore, ii et IVet vi feria a vino et came penilus je-
Ecclesia fuerint separali, ab aliis episcopis non sunt junare sic Grat.], et ultra lugenda nequaquam com-
recipiendi. Quod si scientes episcopi fccerint, non 1$mittere.
habeant comniunionem. CAP.56. — Ut nullus Ecclesiw sacrumenta ab ex-
CAP. 50. — De eadem re. Ex conc. Tolet. i, - communicatis accipiat.Joannes VIII Michaeti reiji
cap. 15. Bulgarorum.
(II, q. 5, c. Si quh laicus.) Si quis laicus absti- Si ab his quos excommunicatos habebamus sa-
_iielur, ad huuc vcl ad domum ejus, vel clericorttm cramenta quaecunque suscipilis, constat quiaidolo-
vel religiosorum uullus accedal. Similiter et cleri- latriam, non ul Catholici essetis, sed ut schismalici
cus si abstinetur, a clericis devitetur. Si quis cum efiiceremiiii, reliquisse videmini.
illo colloqui aut convivari fuerit deprehensus, CAP.57. — Iiem ut clericus sive laictts a stto epi-
eliam ipse abstinealur. Sed hoe pertineat ad eos scopo damnatus ab aliis non recipiatur. Ex conc.
clericos qui unius [ejusd., or.] sunt episcopi, et ad Nicwno, cap. S.
De his qui communione privantur, seu ex clero,
omnes qui moniti fuerint de eo qui abstinetur sive
seu ex laico ordine, ab episcopis per unamquamquc
laico quolibet sive clerico.
CAP. 51. — De eadem re. Ex canonibus Marlini provinciamsenlentia regularis obtineat, uthi qui
episcopi ad laicos (cap. 84). abjiciunlur, ab aliis nbn recipiantur.
— De eadem re. Ex epistola Carthag. conc.
Non liceat coramunicare excommunicatis, neque CAP. 58.
Q ad Cwlesiinum papam (exslal inler decreta conc.
in domos eorum introeunles orare cum eis. Si au- African. c. 105, c. S)
teni aliquis episcopus, aut presbyter, aut diaconus, Deprecamur ut deinceps adaures vestras hinc
aut quilihet ecclesiasticus excommunicato cominu- venientes non facilius admillalis, nec a nobis ex-
jiicaverit, quasi perturbans omnem disciplinam Ec- communicatos iit communionem ullra velitis exci-
clesise, excommunicelur. pere, quia eliam hoc Nicseno concilio defiiiitum fa-
- CAP. 52. — Ilem de eodem. Gregorius Jannario epi- cile advertit venerabilitas tua. Nain si de inferioribus
scopo Sardiniw (l. IH rigist. ep. 24). clericis vel laicis videtur ibi praecaveii, quanlo ma-
Eis qui ab ecclesiastica excommunione suspeusi gis hoc de episcopis voluit obscrvari, ne in provin-
sunt, nullus religiosus secundum canonum statuta cia a communione suspensi a tua sanctitate prse-
jungalur. propere vel indebite videantur communione restitui?
CAP.55. — Ne quh conlra ecctesiasiicam satisfa- Presbyterorum qubqueelsequenliumlcloricorumini- -
ctionem excommunicatis communicet. Gelasius Ma- proba refugia (sicul te diguum est) repellat sanctitas
jorico, Serano, el Jounni ephcoph. tua.
-Ccelestinuspresbyler fratris et coepiscopi noslri CAP.59. — Ilem de eadem re Nicolatts. Epiphanio
Seraui, qui contra pontificale j'udicium contraque r» ephcopo.
aposlolicae sedis mandala prorumpens, supradiclis Sancimus ut si quis preshytev pro -aliquo ne-
communionem sacram ministrare prsesumpsit, glectu aut crimine a proprio excommunicatus fuerit
cum non poterit ignorare scntentiam proprii sacer- cjiiscopo, ab alio episcopo non communicetur. Si
dotis, ab oflicio prolinus ecclesiastico repellatur, ul vero ante audienliam coinmunicarc prsesumpserit s
nullus ecclesiseministrorum contra pontificalia sta- danmalionis in se illatam cognoscat sententiam.
tuta venire contendat. CAP.40. — De eadcm re. Ex canon. Apostotorum ,
CAP.54. — De eadem re. Ex Regula sancti Bene- cap. 11.
dicti, cap. 26. (11, q. 5, c. Sicaf apostoli.) Si quis excommuni*
Si quis fratrer praesumpserit sine jussione abhatis cato saltem in domo loculus fuerit, vel oraverit,
fratri excommunicato quolibet modo se jungere aut iste communiorie privetur. Exemplum cavencli: Ex
loqui cum eo, vel mandatum ei dirigere, similem lib. Ponlificali. (Dist. 19, c. Anasiasius.) Anastasius
sortiatur excommunicationis vindictam. II, natione Romanus, sedil anno uno, mensibus 11,
CAP. 55. — I7f excommunicatus ante examen non' diebus2i.Etmulti presbyteri alqueclerici ejecerun»
cammunicet, statula. misericorditer pmnitentia hh se a fommunioneipsius co quod sine consilioeoruro
855 D. 1\0NIS CARNOTENSIS EPISCOPI 856
communicasset diacono Thessalonicen. qui com- tLrunt, pariter inlerfectos. Tunc quippe ad tefrore.n
munis erat Acacio, et quia occulle voluit revocare viventium morlalia corpora perimebanlur, quando-
Acacium, et non potiiit, quia divino ntitu percussus que etiam moritura. Spiiitualis autem pxna, qua fit
est Acacius. qtiod scviptum est : Quw ligaveris super lcrram
CAP.41. — Quod nenw possit jusle damnari, nisi entnt ligttta et in cmlo (Matlk. xvi), animas ohligat,
crtnonicead audientiam vocatus. Alexandcr II Ger- de quibus dictum est: Anima palris mea cst; ct
vasio Remensi arckiepiscopo.
anima filii raea est; Ajiiuja qum peccaveril ipsa mo-
Juste non potest fievi, ut pvius quis a quoquam -rielur
(Ezech. xvm). Audislis forlasse aliquos niagiii
prselato exeommuniceiur, quam missa synodica ca- nominis sacerdotes cum dorao sua quempiam ana-
nonicc ad respondendum vocetur.
thematizasse peccantium. Ego auteni si quis ex me
CAP.42. — Ut prmlaltis si qttem anle probationem
causw damnaveril, mtijori aitdientiw addicttts re- quscsierit, utrum recte fial, quid ci respondt am non
cipicttct ipse quod fecit. Novellarum conslitut. 11, invenio. Nunquam hoc faccre ansus sum de quo-
cap. 20. vumdara facinovibus unanimitev advevsus Ecclesiam
(-2, q. I,» c. ATCIIJOepiscoptts.) Nemo episcopus", pevpetratis, nisi gravissime. commoverer. Item,
iiemo presbyler excommunicet aliquem, antequam paucuth intcrjectis. Quomodo possumus vel Deovcl
causa probetur propter quam ecclesiaslici canones ]I*hominibus justam reddere rationem , si animas in-
hoc fievi jubent. Si quis aulem advevsus ea excom- nocentes pvo seeleve alieno quod non tvahunt, sicut
municavcvit aliqucm, ille quidem qui excommuni- ex Adam in quo omnes peccaverunl (Rom. v), origi-
catus est, raajovis sacevdolis auelovitate ad gvatiam nale peccalum spirituali supplicio puniamus ? El-
sanclae cominunioiiis redeal, is autom qui non legi- enim Classiciani ifilius et si traxit ex patre noxam
time excommunicavit, in lanlum ahslineat tempus, primi horainis sacro fonte baptismatis expiandam ,
quantum majori sacerdoti visum fueril, ut quod in- tamen quidquid postea qui cum geiiuit, peccati pa-
juste fecil, jiiste palialur. ter ejus admisit, uhi particeps isle non fuit, ad
CAP.45. — Qtw moderamine sedes apostolica in fe- eum non perlinere quis ambigal? Quid dicam de
renda senteniiaqualilaiibus kominumcondescendat.
Ex decrelhGregor. VII. conjuge? quid dicam de tot animabiis in universa
familia?
II, q. 5, c. Quoniam mullos.) Quoniam multos
peceatis nostris exigentibus, pro causa excommuni- CAP.45. — Apostolicm sedis exemplum, quomodo
calionis perire quolidie cernimus, partim ignoran- quosdam excommunicaios publice pronunliet, quos-
tia, paiiim nimia simplicitale, parlim tiraore, partim dam quasi dissimttlel, quos tamen salvandos pw-
eliam necessitale, devicti misericordia, anathemalis ir nitentim medicamenlomonet. UrbanusII Gibekardo
Conslantiensi episcopo.
sententiam ad tempus (prout possumus) tempera-
mtts. Apostolica itaque auclorilate ab anathematis Excommunicationis quseslione tractala, sancti
vinculo hos sublrahimus, videlicet uxores, libeios, prscdeeessoris nostii Gregorii sentenliam confirman-
lilios, servos, ancillas seu mancipia, nec non rusli- tes, ifa eam domino inspiranle determinavimus.
cos, et servientes, et omnes alios qui non adeo cu- Primo siquidem gradu Ravennalem haeresiarcham
riales sunt, ut eorttm consilio scelera perpetrentur, Romanse Ecclesiae invasorem ab omnibus eatholicse
et eos qui ignorantcr excommunicatis communicant, Ecclesise membvis alienum et excommunicatum
sive illos qui cominunicanl cum eis qui excommu-- essc censemus. Secundo cos qui avmis, pecunia
nicatis coiiimuiiicant. Quicunqtie autcm aut ara- consilio aut obedicntia ecclcsiasticos maxiine ovdi-
tor, aut peregrinus, aut A-ialorin terram excommu- nes aut honores-ah eis accipiendo, eovum nequitiae
nicatorum devenerit uhi non possit emere, vel non adminiculum subministvant. Hos igituv principalitev
babeal undc emal, ab exconimunicatis accipiendi analheniatis vineulis astvingeules, in levtio gvadu
licentiam damus. Et si quis excommunicatis npn communicantes eis nos quidem nou excomraunica-
pro sustcnlatione superbiae, sed bumanitatiscausa vimus, scd quia ipsi se eovum communione [ex-
dare voluerit, non prohibenius. D communicatione] condemnant, in nostram eos so- .
CAP.44. — Ulrum ttao quolibet pcccante lota dointts cietatem sine poenilentiae ullione et ahsolutione ne-
ejus anaihemale fcrienda sit. Ex epist. Aucjustini quaquam vecipimus. Sanclis quippe cannnihus cau-
ad Auxilium episcopum (epist. 75). tum conslat, ut qui. excommunicatis communica-
(24, q. 5, c. Si kabes.) Si hahes de hac re sen- verit, excoramunicetur. Ipsi tamen poenitenlia: at-
tentiam certis rationibus vel Scriplurarura testimo- que absolutionis modos ea moderatione decrevimus,
niis exjrioratam, nos docere digneris quomodo recle ut quicunque seu ignovantia, seu
timore, seu ne-
anatheiiiatizetiir. pro patris peecato filius, aut pro cessitale negotii
cujusquam maximi et maxime
mariti uxor, aut pro domini" sevvus, autquisquam necessarii, eorum seconviclu, salulatione, oratione,
in domo etiam nondum natus, si eo tempove quo oseulove conlaminaverit, minoris
poenitentia! medi-
univevsa domus est anathemate obligala nascatuv, cina soeietatis nostrse participium sortiatur. Eos
nec ei possil pev lavacvum vegenevationis in iuoviis vero qui aut spontanee aut
negligenter inciderint,
perieulo subvenivi. Hsec [nec] enim covpovalis est sub ea volumus-disciplinse eoercitione suscipi, ut
pcena, qua legimus quosdam contemptoves Dei cum caeteris metus incutiatur.
suis omnibus qui ejusdem impietatis participes fue-
857 DECRETI PARS XIV. —' DE EXCOMMUNICATIONE. 858
CAP.46. — De eadem re. Nicolaus papa Hincmaro A stus. Ac per hoc quasi diabolo tradi dicitur, qui ab
Remorum archiepiscopo. ecclesiaslica eommunione rrmoveluv. Undc illos
(II, q. 5, c. Excellenthsim.) Excellentissimus rex quos tunc Aposlolus Satanae csse tvaditos prsedicat.
Carolus apostolalum noslrum consuluit, quid
(/ Tim. l), excommunicalos a se esse demonstrat.
agendum sit dehis qui communicant cum his qui CAP. 51. — Quid intersit inter excommunicationcm
cum Ingeltrude [ Engillrude ] saepe damnata el analhema. Joannes VIII Luitbcrlo arcliiepi-
communicant femina, quoniam eani cum com- scopo Magunlino.
municatoribus et fauloribus suis pari vincuio ana-- Engeltruden uxorem Bolonis noveris non soluni
fhematis retineri constat aslrictam. Quapropter excommuiiicatione (quae a fralerna societale sepa-
nunc beatiludini luae iiijungimus ut super hoe no- rat), sed et anathemale, quod ah ipso corporeChristi,
stra auclorilate freta curam de his sumere studeat. quod est Ecclesia, recidit, crcbro percussam.
Et quia docta diviuitus sanctitas tua valde novit CAP. 52. — Qttam sit grave anathema. Ex Hhtoria
aliud esse ex necessitale, aliud ex ignorantia, atque - Anaslasii bibliotltecarii Romanm Ecclesiw.
aliud quodex sludio delinquitur, istudque posterius Tharasius patriarcha cum eligeretur, dixit: Ana-
duohus prioribus slviclius esse puniendtim, idcivco thema procul a Deo emitfit, ct a regno coelorum cx-
solerlev invigilet et cauta discvelione singulovum .. pellit, duceiis in tenebras exteriores.
modos dijudicet, quatenus hi ex necessitate vel CAP. 55. — Quod regnttm cwlorum intercluditur qtd-
bus Ecclesia clauaitur. Etttychianus ephcopis per
ignovantia delinquunt auctoritate riostra per te ab- Siciliam (epist. 2, posf j'iu'f.)
solvantur, si tamen ipsa eovum ignorantia vrl ne- Quibus regnuin Dei prsecluditur, procul duhio ct
cessifas vera el non simulata, vel non ex voluntate Ecclesia denegalur. De quibus Dominus in Evange-
processerit. Quia ut bene nosli, plerique sunt qui lio, potestatem aposlolorum eorumque successorum
possunt quidem, sed non volunt rccta nosse. Unde annuntians, ait: Quorum remherith pcccala, remil-
Psalmisla de hujiisraodi: Nolttit, inquit, intelligere luntur eis, et quorttm alligaverilh peccata, ailigala
tit bene acjeret(Psal. xxxv). Ulos atilem qui studio erunt (Mallh. xvm), id est quibus Ecclcsiam intcr-
suo obligantur el conlemptu inlerdicla noslra post- dixeritis, nisi reconciliati per f.atisfactionem fuerint
ponunt, non nisi digna satisfactione jiraeveniente- ipsis j'anua regni coeleslis clausa erit.
volumus a te prorsus absolvi. CAP.54. — Qttod ordhattio qttw ab excommunicath
CAP.47. — Quod ratum sil in cwlo Ecclesim jttdi- fil nullam vhn habel. Gregorius Maximo prwsum-
cittm: Augusiinus sttper Joannem parte i, tracl. plori Salonw (tib. m reght. epist. 20).
44 (114). Addilur iriaudituni nefas, quod post interdiclionom
Cuui excomraunicat Ecclesia, in coelo ligatur ex- . quoque noslram, quae sub excommunicatione quo-
communicalus; cum reconciliat Ecclesia, in coelo que nostra ordinanliumque te facta esf, caesis pre-
solvitur reconciliatus. sbyteris, diaconibus, caeteroque clero manu miliiaii
CAP.48. —Jtem depotestate Ecctesim. Chrysoslomus ad medium diceris deductus. Quam rem nos conse-
super epistolam ad Hebrwos , sermone 4 (hom 4. crationera dicere nullo inodo possuraus, quia ab ex-
ad c. u Ep. ad Hebr.).
coinmunicalis est hominibus consecrata [«/., c.le-
(II, q.o, c Nemo contemnatJ) Nemo.contemnat
viucuia ecclesiastica ; non enim homo est qui ligat, brata],
sed Christus, qui hanc potestatem dedit, et domiuos CAP.55. — De cadem re. Ex decret. Grecjorii VII
fccit homines tanti honoris. papw.
CAP.49. —tQuid sit analhematizari. Ex quintw syn- iregonus papa synodo prasidens dixit: « Ordi-
odi actione 5. nationes' illorum qui ab excommunicatis sunt ordi-
Patrum sequenles vestigia irrilas
(24, q. 5, c. Cerlum est.) Certum est quod qui nali, sanctorum
s
impius demonstratus est, omnimodo separatus est fieri censuimus.
a Deo; sicutetiamille qui anathemalizalus tanquam CAP. S6. — Excmplum cavendi. Paulus in Vita
impius separalus r.st. Nihil enim aliud significat Greg., lib. iv, cap. 9. ,
anathema, nisi a Deo separatio. Aclione 8. Judi- j v Cum Dalmatinorum generalilas honoratum arclu-
cium analhemalis nihilaliud est, nisi a Deo separa-- diaconum, qucni Gregorius ex presbytero in diaco-
tio, quod impius licet in vevbo ab aliquo non sus- num convertevat, sihi pvseficieiidum coacovdiier
cepisset, lameu anathema reipsa sihi infevl pev- elegissent, eorumque decrelum ponlifex appvdbas-
suam impielatem, semetipsum a vera vita sepa- set, faclione Malchi episcopi rectoris apo tolici pa-
rans. trimoiiii, manumililari, Maximus multis criminibus
CIP. 50. — Qna.j. grave stl periculum anaihemati- involutus episcopatum Salonitanse civitaf.s invasil.
zari. Auguslinus DeverbisApost. sertn. 68 (115). Quod Gregorius audiens Dalmatinis et Jadectinis
(H, q. 5, c. Omnis Chrhlianus.) Omnis Christia- episcopis, ne illis manus imponerent sub magna
nus, dilectissimi, qui a sacerdotibus 'excoramunica- interminatione prohibuit. At vcvo Maximus, qui
tur, Satanae tradi dicitur. Quomodo? Scilicet quia episcopalus sedem contra canones invaserat, eliam
extra Ecclesiam est diabolus, sicul in Ecclesia Clui- sacerdoliurn contra Deum per Simoniacam hsercsim
(114) Milleloquium August. ad titulum excommu- (I'1S) Milleloquium trihuit, c.14, nec ibi repcri-
nicalionis tribuit c. 49, sed nec ibi legitur. tur.'
8*o D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 810
ah episcopis dunlaxat excommunicatis pretio cor- A CAP._62.— Quod licet kwreiicos etiam post mortem
analltematizari. Ex actione 1 quintw synodi.
rtiptis, non timuit promereri.
CAP. 57. — Qued qtd exconimunicatus est atium (24, q. 2, c.Saneprojerlur.) (116) Sane proferlur
excomm&nicare nequiti Alexander II Guillelmo a quibusdam, qui dicunt oportere post mortem hse-
M'arcioni.
reticos analhematizari, et sequi iri hoc doctrinam
(24,<7. l,c. Attdivimus.) Audivimus quod Henri-
sacrorum Patrum, qui non solum viventes haereii-
cus, Ravennas dictus archiepiscopUs, nisussit le ex-
cos condemnaverunl, sed ct post mortem, utpote in
communicare quod, quia excommunicatus te ex-
sua impietate inortuos, analhematizaverunt, sicut
communicare non poluil, aposlolica auctoritate te
cos qui injuste condemnati sunt revocaverunt posl
tuosque absolventes, mandamus exinde non cuvavc.
et in sacris §f-Tvyj>is scripserunt: quod
Cvr. 58. — De eadem re. Nicolaus papa Michaeli • nioriem, faclum est in Joanne (Tkeod., eccl. Hht. Jib. v,
Augusto.
c. 54 ef 55) el in Flaviano (in conc Chalcedon.) te-
(21, q. 1, c. Ait Cwlestinus.) Ait Ccelesliiius papa
memoriae episcopis Conslanlinopolitanis.
episcoj.is ovientalibus"scribens : Si quis ab episcopo ligiosae
Nestorio aut ab aliis qui eutti sequtintur, ex quo lalia llem Augitst. ait (lib. De unit. Ecclcs.): t SI forle
isti libri ita designanl traditorem suum, sicul desi-
prsedicare coeperUnt, vel excommunieatus vel exulus
est seu antistitis seu clerici dignitale, hutic in noslra B gaavit Dominus Judam (Joan. xm), legant in eis
communione et durasse, et durare manifestum est, nominatim et expresse vel Caecilianum vel ej'us o;-
nec judicamus eum esse remotum, quia non polei at - dinatores eorumdem librorum fuisse traditores, et
si non eos anathematizavero, ipse eum eis judieer
quemquam ejus removere sentenlia, qui se jam
tradidisse.iIlem. Quae modo recitata sunt a Gelasio
praehuerat ipse removendum.
sanctte memoriae, convcniuni statui tenenli ab iniiio
CAP. 59. — De eadem re. Ilem ad clerttm Gonstantt-
nopolilanum, [Aug. sanctae memoriae consuluit et slaluil leneri ab
etc. Sic Grat.] in Ecclesia, iinpium douna
(21, q. 1, c. Aperle, inquit.) Aperte, inquit, sedis initio,
nostrae sanxit auctoritas nullum, sive episcopum, jam inculpatum et condenmatum, et eos qui lali
sive clericum, seu professione aliqua Christianum dogmali obnoxii sunt anatheniatizari vult Ecclesiae
qui a Nestorio vel ejus simiiibus, ex quo lalia prse- traditio, licet morlui essent. Ideo et sanclae roe-_
dicare coeperunt, vel loco suo vel communione de- moriae Auguslinus dicit: c Si modo convinceretur
Csecilianus de his quae infefunlur ei, etiam post
jecfi sunt, vel ej"cctum vel excommunicatum videri.
Sed «hi omiies in nostra cofnniunione et fuerunt et mortem illum anathemalizo. i> Item(conc-. Afric,
liuc usque perduvant, quia neminem dejicere vel t. 48). Multi episcopi congvegati, el quaedam de di-
C versis ad ecclesiastictim slatum pertitientihus
removere poterat, qui jirsedieans talia titubabat. In- dispo-
ttilexisti, impevatov, ex supra memoratis non po- nentes, de episcopis slatuerunt defunclis qui Suas
tuisse ut non dicamus praclatum suum saltem quem- facultates hserelicis relinquuut, ut et post raortem
libet reraovere qui fuerant olim remoti, nec dejicere anatliemati subjiciaiitur. Item (Attgust. epht. 50 ticf
quemquam jam ante prostrati. Bonifacium). Et si vera sunt qtise Cseciliano obj'ecia
CAP.60. — Nos non debere communicare ^defunclh sunt, etnobis aliquando possent monstrari, ipsum
quibus in vila non communicavimus. Leo Ruslico niortuum anathemalharenius. Sunt aulem eliam
Naibonensi episcopo (epist. 92). Augustini sanctse memorise epistolae dicentes quod
(24, q. 2, e. De communione.) De communione si qui iu vila sua,non rccte sapuerunt, licet non con-
privatis et ita defunctis, horum causa Dei judicio demnati fuissent adhuc viventes, ut demonstrato
servanda est, in eujus manu fuit, ut falium obitus _ peccato, isti etiam post mortem anatheniaii subji-
non usque ad communionis remedium dilferretur. ciautur. Item. c Dicis licere mihi etiam de mortuis
Nos aulera quibus vivenlibus non cominunicavimus, j'udicare, quia judicitim nou tantum de vivis, sed
mortuis commuiticare non possumus. etiaifl de mortuis fieri potest. Item(il~). Rabulas
CAP. 61. — De eadem re. Gelasius papa Ftittsio ~ sanctae memoriaS episcopus factus Edessense civiia-
maghtro militiw (epht. -4). tis, qui in sacerdotibus explenduitf Theodorum
Mortuos suscitasse legimus Christum, in evvOve Mopsuestenum etiam post mortem, In Ecclesia ana-
niovtuos absolvisse non legimus. Et qui hoc cevtam thematizavil. «Item. Etiam Romanorum Ecclesia
faciendi solus habuit potestatem beato Pelro apo- ante paucos [qualuor] annos Dioseordm (118), qul
stolo principaliler mandat. Quwcunque super terram fuil papa Ecclesise ejusdem, et post morlern anatbe-
ligaveris erunt ligata et in cwlo, et qumcunque sotve- matizavit, cum nec in fidem peccasset; et hoc sciunt
ris super terram erunl soluta et in cmlis (Malllt. xvi). omnes qui hic deguut Romarri, et maxime qui in
Super terram, inqtiit, nam in hac ligafione defun- dignitatlbus existunt, qui efram eidefn Dioscoro
ctum nusquam dixit absolvendum. communicatores permansefunt usque ad cjus mov-
i
(116) Hae de re multa sub finem Edicti Justiniani exstat actione 10 Chalc. conc.
impei-atoris Joanni papae II, transmissi: exslat ad (118) Locus ut apparet depravatus vel muliius,
calcem tom. I Conc. forte : Quod exeommunicationem diclasset 'in Lco-
(117) Refert Liberattts Breviarii sui cap. 10, ex nem, qui fuit, etc.
epist. lbae ad Marim. Persam,- cujus fragmenlum
«i DECRETI PARS XIV. — DE EXCOMMUNICATIOKE. 8J2'
tem. Iiem. Etiam Origenem (119) si ad iempora A < CAP. 67. — Excommunicati munera non suscipienda.
Ex Eliberit. conc, cap. 28.
Theophili sanctse memoviae, vel supevius aliquis re-
currerit, post niorteui inveniet anathematizatum; Episcopum placuit, ab eo qui non comniMiiicat,
etiam in isto fecit et. vestva sanelitas et mttiicra non accipere debeve.
quod Vigi-
iius religiosissimus papa antiquioris Romse. Ilem. CAP.68. — Eleemosynam ejus qui excommumc-alus
Sacra synodas dixit: « SufuciwU,'quidcm quae di- ft&t, si resipucrit, accipiendam. Urbanus Guimunde
Aversano episcopo.
cta et prolala sunt, ecclesiaslieani traditionem de-
et moriem A {24, q. 2, c. Sane mod.) Sane qaod super Ri-
monstrare, quod ©portet hsereticos, post cbardo Burrelli filio vestra fraternitas egisse inno-
anathemalizavi. 1 tuit pro zelo Dei et animarum charitate, Iaudamus,
CAP.63. —Decadem re. Actiane 4 ejttsdem synodi. sed non adeo limendum, non adeo vohis ab ej'us
Sacra synodus dixif _< Augiisiiiil rcligiosse memo- eleemosynis abslinendum. Intev caetevosquippe no-
rise, quiinterejjiscoposAfricanosspIenduit, diversa; stras fidci Paircs, beatus Leo doetor egregius (cpist.
vecilaloj oportet 92, c. 6) : « Quibus, inquit, vivis non communica -
epislolse sunt, signiticantes quod
iiserelicos et post mortem analhematizari. Talem vimus, nec/ morluis communicare debemus. J Con-
aatem ecclesiasticam traditionem el alii Africani g stat ergo, quoniam quibus yivis {ut ex opposito lo-
reverendissimi episcopi sewaverunt, scd et sancta cjuamur) ct-mmunicavimus, mortuis quoque com-
Romana Ecclcsia quosdam episeopos et posl mor- iHunicare possumus. Nos plane inter duoojipugnan-
tcin analhematiza\it, licet pro fide iu \ita sua non tia posili, impiis qttidem ci scliismaiicis coromuni-
essent accusali, et utvumque apud nos habita gesta care nullo modo possumus, islis autem, licet pec-
» caloribus ci prsedonihus, dispensative pro ieinpore
significant. communicamus [Gralian. kabei, proplerea benedi-
CAP. 6i. — Ut qui sponsam allerius rapueril, et recl- camus]. quia et haetcnus Ecclcsiam sustentaverunt
dere noluerit, cum ipsa qucini rapuil excommunice- et se fideliores in
lur, si ad sponsum ilia redire conlempseril. Joan- posterum pollicenlur, alioquia
nes VIII Rostanio arckiephcopo. ©poriet nos de huj"us mundi pavtibus exire, sub qua
c. Aiko Aiho > eliam sponsione nos cis nuper in beali Petvi nata-
(27, q. 2, prcesenlium.) prsesenlium
lator dum in nostvo servilio fideliler cxcubaret, litiis absolulionera indulsimus. Quia ergo praBtliclus
vir neqtie nominative excommunicaius, neque com-
qiiemdam vivum feminara sibi desponsalam quevi- municans
iur rapuisse: et ideo fvaiernitas tua auclovitate excemmunicatis ex nominc obiit, sed in
noslra suffulta suffraganeos suos episcopos prsesen- domini sui fide atque sevviiio, licel nobis cjus, dis-
tialitcr convocet, sicque unanimi sentenlia, si spon- Cpensalive, id est quandiu eos non palimuv, elee-
sam huie vaptor non reddiderit, tam idem quam mosynis communicave, et defuncti aiiimam Cliri-
slianaj religionis moribus adjuvare.
rapta, si ad spousum iirislinum remeare noluerit, CAP. 69. — Excommumcalo non lieere quempiam
omni communione priveiituv. accusare. Ex Gkartacj. conc. vn, cap. 1.
CAP. 6S. — Ul notentur excommunicatorum no- {4, q. 1, c. Definimus.) Definimus eum rile ad
mina. Joannes VIII, in concilio apud Ravemiam, accusalionem non admitli, qui posieaquam excom-
cap.lt.
" municalus fueril, in ipsa adhuc excommunicaliona
(II, q. 5, c. Curm sit cmnibus.) Cavni sit omuibus conslitutus, sivc sit clericus sive laicus, accusare
jpiscopis, excommunicatorum omiiino noroina tam voluevil.
vicinis episcopis quam suis paroecianis pariter in- CAP. 70. — De eadem re. Nicolaus Miehaeli im-
dicare, eaque in celebri loco posila pra_ foribus peralori.
ecelesise cunctis venientibus inculcare, quatenus in (4, q. I, c. Quod autemhi.) Quod hi qui a fralre
utraque diligenlia excommunicalis ubique ecclesia- Ignalio deposili et excommunicati fuerant nullani
sticus aditus excludalur, el cxcusationis causa om- adversuseum intorquerc damnalionem [senleiuiani
nibus auferalur. D daninationis]poluerint, ex secunda unhersali synodo
cum diciiur: si -ecclesiaslicum fuerit
CAP.66. — De eodem. Joannes VIII Petro ephcopo. .declaralur,
crimen quod episcopo illatum fuerit, lunc probari
Si Deotatus et Gregorius slalulo jam lempove oporiet accusantium pcrsonas, ut primo quidem
ad nos venive, et omnia juste alque canonice eroen- hacreticis non liceat accttsat.iones contra orlhoJoxos
dave contempseriiil, gravioribus eos perpetui ana- - episcopos pro ecclesiasticis negotiis facere(120). Sed
thematis vineulis innodabinius, eovumque sceiera et ne hos hsercticos esse deuegetis, audite sequentia ;
excomiiiunicationes et analbemata scribeules, ante « IIiCi'elicos,inquiunt,essedicinius tam eosqui olim
saiiclissimam beati Petri apostoli imaginem suspen- ab Ecclesia projecli sunt quara qui post hsec a nobis
drmus, ut omnibus de loto mundo ad limina aposto- anathematizati sunt. s Porro si adhuc nec sic cre-
lica venieutibus illorum sit nota iniquitas, et con- ditis, quod subditur audite: « Prseter hos aulena
iortio sacrseEcclesisevideantuv exlvanei. aiunt, et eos qui fidem quidem sanam simulaiit
(119) Socvates, Hist. eccl., 1. vi, c 10 et lib. vn, (1201Couc. Constantinop. i, c. 6, ut idem ali-
c. 45; Sozomenus 1. vni, c. 14; Nicepliovus 1. xvn, quanto superius adnioiief, apud uos uon repeiilur.
c. 27 et 28; Liberattis in Bre\iario, cap. 23.
t'.4TROL.CL.Vi. -£i
MZ- D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPJ 844
eonfitcvi, scbismaticos eliam et eos qui seorstini ,\ o.-enl pro eo. El lunc, si jusserit ahbas, recipialuv
a communicantibus nobis rpiscopis colleclas fa- in choro, vel quo ahbas dccreverit ovdinet ila jilane,
ciunl. Deinde vero el si quidain ab Ecclesia supev ui psalmuiii \el leclionem, vel aliud quid non jivse-
causis quibusdam fttevint repvehensi, etpvojecti aut sumal in ovatoiio imponeve, nisi iterum abbas jus-
excommunicati, sive e__elevo sive ex Iaicali ovdine, serit. Et omnibus horis dum comjilelur opus Dei,
nec his liceve accusave episcopum, antequam pvo- projicial sein lerra in loco in quo slal, et sic sa-
pvio cvimine primitus exuanlur. Similiter autem et tisfaciat usque dum jubeat abbas ut quiescal jam
eos qui suh accusatione priori existunt, non anle ab hae satisfaelione. Qui vero pro levibus culjris
csse acceptahiles in episeojii accusationem aut alio- excommunicanlur lanlum a meusa, in oratovio sa-
rum clevicovum, quam innoxios seroetipsos illalo- lisfaciaut, et usque ad jussionem abbatis hoc fa-
rum sibi ostendevint cviminum. », ciant, usque dum benedicat eis, et dical: Sufficit.
CAP.71. — Quod non liceat cuiquam alhtm excom- CAP.74.—Desede
mttnicare, nisi cui polestas fuerit concessa. Ex episcoporum,cur in ecciesia altius
cwlerissedere debcunl. Ex cphlola Urbani papw I
Regula sancti Benedicti, cap. 67 (cap. 70). omnes episc. De communivila fidelium, c 4),
Ordinamus alque consliluimus ul nulli liceat (ad
Quod autem sedes episcopovum non nisi in ee-
quemquam fralrum suorum excommunicare aul B clesiis excelse et prsepavatse inveniun-
csedere, nisi cui potestas ab ahbale dala fuerit. Pcc- tuv in Ihvono conslitulse,
canles autem coram omnibus arguantur, ut el cwleri [al., ut llivoimsj, speculationem et
melum habeant (II Tim. v). poleslalem judieandi, et solvendi atqtte ligandi a
CAP. 72. — Ut nultus alterins subjeclnm excommu- Domino sibi datam maxime docent. Unde ipse Sal-
nicctre, nec metropolitanns aliqttid in parwcia sitj- vatov in Evangelioail: Quwcttnque ligaverhh super
fraganei agere prcesumat. Calixlus ephc. Galtim lerram,erunlligata el in cwlo (Maith. xvm), et alibi:
(eptsl. 2). Accipile Spiritumsanclum; quorum remiseriiis pec-
(9, q. 2, c. Ntdlus allerius.) Nemo alterius lernii- eaia, reniiilunlur eis, el quorum retinueritis retenta
nos usurpet, nec allerius pavcecianum judicave aul sunl
(Joan. xx). Ideo isia prsetulimus, eharissimi,
excommunicave pvaesumal, quia talis dijudicatio, ui .intelligalis potesialem episcoporum
vestrorum,
aiy, excommuniealio, vel damnatio, nec rata^erit. ineisque Deum veneremini, et eos ut animas vestras
nec vires ullas habebit, qtioniam nullus alterius j'u-
diHgatis, et quibus illi non commmunicantnon com-
dicis nisi sui senlenlia lenebitur aut damnabitur. TKunicetis, el quos ejecerint non recipiatis. Valde
Item. (9, q. 5, c. Nultus primas.) Nullus primas vel enim timenda est senteiitia episcopi licet injuste li-
metropolilanusdicecesaiiieeclesiain.velparoeeiantim, get, quod tamen suuimor>ereprsevidere debet.
aulaliquem de ejus paroecia praestimat excommuni- u
eare vcl judicare vel aliquid ageve, absque consilio CAP. 7S. — Episcopus excbmmunicaiitrus aiiquem
vel judicio. qitaliter alloqiti debeal clerumM plebem. Ex conc.
Rotkomagensi, cap. 5.
CAP.75. — Ut pro qualitate peceaii pwnilenlia im-
Noverit charitas vestra, fralres mei, quod quidasi
ponalur. Ex Regula sancli Benedicli, cap. 25
(cap. 21). vir nomine N., diabolo suadente [instiganle], post-
Secundum modum culpse, excommunicalionis vel ponens Christianam promissionem [profcssionem]
discijilinse debet extendi mensuva; qui culpavum quam in baplismo professus esl, per aposlaslam
modtis ex abbalis pendet judieio [in abbafeis pen- convevsus post Satanara cui abvenuntiavit et omni-
deat arbitiio]. Si quis taroen frater in culpis levio- bus opevibus ejus, vineam Chvisli, id esl Ecclesiam
r-ihus culpahilis iuvenitur, a uiensse participatione ejus, devastave et depraedavi non pevtimescit, pau-
privetur. Privati auiera a mensa. consorlio, ista crit peves Chvisti quos pvetioso sanguine suo vedemit,
ratio, ul in oratorio psalmum aul antiphonaui non violenlev opprimens et interficiens, et bona eoruni
imponat, ncc lectionem vecitet, usque ad salisfa- diripiens. Unde quia filius bujus noslrse Ecclesiae,
clionem. Refectionem autera cibi post fratrum re- cui, Deo auclore, praesidemus, debueral essc (quia in
fectionem solus percipiat, ut si fratres, verbi gratia, j) ea per aquam el Spirittim sanclum venalus est, et
reficiunt sexta hora, ille fralrer nona; si fratres nona, inler adoplivos filios Dei adnumevatus, quamvis
ille vespera, usque dum satisfactione congrua ve- Biodo filius Dei non sit [diaboli sit] imitando diabo-
niam consequalur. Ibidem cap. 42 (cap. 44). Qui Iissn)solliciti ne pev negligentiam pasloralem aliqua
pro gravi culpa ab oratorio et a mensa excommuni- de ovibus nobis credilis deperiret, pro qua in tre-
catur, hora qua opus Dei in oralorio celebralur, mendo j'udieio ante piincipeni pasloium Dominum
anle fores oratorii prostratus j'aceat, nihil dicens : nostrum Jesum Christttm ralionem reddere compel-
nisi lantum posito in tevra capite proslratus pro- lcvemuvjuxta quod ipse terribiliter nohis commi-
nus, omnium de oralorio exeuntiura pedibus [sed iiatur, dicens : Si non annuntiaverh iniquo iniquila-
posilo in terram capite pronus stematuv omnium de iem suam, sangttinem ejus de manu tua requiram
ovafovio exeuntium pedibus; sic hodie codices ex- (Ezeck. m), misimus ad eum presbyterum nostrum
eusi] conculcelur, et lioc tam diu faciat, usque et litteras coriimonilorias seniel, et ilerum, atque
dum abhas judicavevit satisfactum esse. Qui dum tertio, invilantes eum canonice ad emendationem,
j'ussus ante ahbalem veneril, provolvat se pedibus et satisfaclionem et poeiiitentiam, eorripientes eum
ipsius abhatis, deinde omnium vestigiis fratium, ut palerno affectu. Sed ipse (proh dolor! diaholo cor)
»___? T_r.I_F.Tf_>,____*
KW — HF, F,\r,fi»__'...INICATrONE. RIS
ejus induraiile, monita salnlaria sprevit [sperait], A _ et beati Petvi pvincipis apostolovum et omnium
ei in incoepla malilia perseverans, Ecelesise Dci, sanctovum, nec non elnoslise niediocrilalis -auclo-
quam Isesii superbise spirilu inflatus, satisfacere de- vitale, etpolestate nobis divinitus collata ligaudi et
dignatur. De .talibus itaijue transgvessovibus, et solvendi in coelo etin terra, a preliosi corporis ei
sanclse rcligiobis paeisque quam Chvistus suis disci- sanguiuisperceptione, et socielate omniuni Chri-
pulis dedil alque veliquit, yiolaioribus, praecepia stianorum sepavamus, ct a limimbus sanclse matvis
Dominica et aposlolica habemtis, quibus informa- Ecclesise in coelo el in levva excludimus, et excom-
mur quid de hujuscemodi prsevaricaioribus agere municatum et analhematizalum decei'nimus, et danii
nos oporieat, Ait enim Dominus iu E\aiigeIio: Si natum cum diaholo et angelis ejus ei omnibus re-
yeccaveril in le fraler luiis, corripe eum {Malth. xvm, pvobis in igne selevno judicamus, nisi forte a
LJJC. XVIJ).Fralres in unumquemque, nostrum pec- diaboli laqueis resipiscat, et ad emendationem et
cai, qui in saiictam Ecclesiam pccoat. Si enim poenitentiam redeat, et Ecclesise Dei quam laesil
sancta Ecclesia unuin corpus est, cujus corporis satisfaciat.Et respondeanl omnes lerlio :Amen, aui,
caput -Chvislus est, singuli auiem sumus alier al- Fiat, fiai^ aut, Analliema sit. Debent enim 12 sacer-
terius meaibra, «t si cuni jialiiur unum membrum dotes episcopum circumslare, et lucernas ardentes
compatiuntur omnia menibra, procul dubio in nos "' in manibus tenere, quas in conclusione analhemath
peccat qui membi-a noslva laedit, Jubet *ergo Domi- vel excommunicationis projicere debent in terram,
IHISul fvalev, id csl Chvistianus, in nos peccans, et conculcarc pedibus. Posl hsec episcopus plebl
pvimo secvete covvipiatuv, deinde cum teslibus re- ipsam excommunicaiionem commuriibus verbis
davguatur, novissimo in conventu Ecclesise publice «lebet explanare, utomnes iii.elligant quam terri-
cenyeniatur [covripiaturj. Quod si has tres conimo- Iwliter damnatus sit, et ut novevint quod ab illa hova
nitiones et pias correpliones contemnit, ct satisfacerc ki reliquum non pro Christiano, sed pro pagano ha-
despicit, post hsec sil tibi, inquit, sicut eilmicus et hendus sit, el qui illi quasi Christiano communiea-
jniblicanus (ibid.), id csl g«ntilis al^jue paganus: ut Terit aut cum eo manducaverit, aut biberit, aut eum
jam iion pro Christiano, sed pvo pagano huhealur. osculalus fuevit, vel cum eo colloquium familiave
Et in alio loco, mcmbvuro quod a sua compage ve- habuevit (nisi forte ad satisfactlonem el poenilentiam
solviinr et a juncluva chariialis dissoeiatuv, ei omne eiKii provocarc studuerit), aui In domo sua eura
covpus scandalizal, Doniinijs et abscindi et projiei receperit, auf simul oraveiil eum eo, procul dubie
jtibet, dieens: Si ocukts, manus, vel pes luus scan- s&niliter sit exconiniiinicatus. Deinde epistolse
4alizal te, eme esm el projicc abs le {Matih. xviu). ,„ pvesbytevis per pavofccias millantur, conlinentes
Et AJJOS'.OIHS : Auferie, inquil, malum ex vobis (1 niodum excomniunicalionis. Iu quibus jitbealuv, ut
Cor. v). Et Jtem: Si qitis fraler nominatur^ cl esl Dominicis diebus post lectionem Evangelii, plebibus
fornicalor, aul aduller, aul Iwmicida, aul rapax, sibi commissis publice aununiient jpsam excommu-
cum ktijusmodi ne.c cibum sumere licel (ibid.). Et mieationem, ut ue quis per ignorantiam communicet
Joannes dilectus pvaecaeievisChristi discipulis talem excommunicato. Opovtet etiam ut alils episcopis
nefavium hon.inem salulare prohibebat, dicens: ipsa excommunicatio manifestelur. Pr-_cepit enim
Nec ei Avedixeris, nec eum in domum receperis; qui Toletanum I concilium (c. 11) ut invicem mox
enim ei Am dicil, communical operibus ejus malignis scripla percurrant per omnes provinciae episcopos
(II Joan.). Doroinica ilaquc alque aposlolica prae- quoscunque"adire poiuevint, ut excommunicatus .
cepla adimplenles, membvum pulvidum et insanabile audiatuv. Seniori ciiam ejus ipsa excommunicalio
quod medicinara non vecipit, feiTo excGinmunica- debet nola Ueri.
tionis a covpove Eeclesise abscindamus, ne lain CVP. 77. — Excommunmilienis allocutio. Ex
pestifevo raovbo veliqua membra corporis vclut conciho Aureliuno, cap. 1.
veneno, Inficianlur. Audistis, dileciissimi, quanta et qttam horvida
CAP. 76. — Prima excommunicatio. Ex eodem, Q jivavilalis el iiilquilaiis opeva N. a diabolo insliga-
cap. 4. tus pevpelrave non liraueril, et quomodo per apo-
Igitur quia monila noslra et crebras exhorla- slasiam a totius Christianae religionis cultu pvofana
liones contempsit, quia tertio secundum Domini- mente vecessevii. Audrstis quemadniodum canonice
cnm prsecqiiuni-vocatus, ad emendalionem et poe- ad saiisfaetioiiem evocalus sit, sed venire distulevit;
iiiteniiam \enivedespexit, qnia eulpain suam necdum quomodo fvequenler admonitus ut resijiisceret a
cognovii, nec confessus esl, nec missa nobis lega- diaboli laqucis quibus tenetur astrictus [irretitus
iione, qui causani ejiis exquirimus, quia paroecia- esl], saluberrimas admonitiones obduratis [obturatis]
uus uoster est, veniain postulavil, quia in coepla auribus cordis audive conlempsevil. Dominus .dicit
malitia, diaholo cor ej'us indurauie, jierseveval, et in Evangelio de lali contumaci fvatve, qui ecclesia-
|uxta quod Apostolus dicit, secutidum duriliam suam siicam venuit suscipeve covveptionem : Si Ecclesiam
ei cor impmnilens thesauvizal sibi iram in die irw non audieiil, sit tibi sicut elhnicus et publicamns
{Rom. u); idcirco nos eum cum univevsis complici- (Maith. x-rai), id est, jam non est computandus
bus et eominuiilcaioribus faulovibusque suis, judicio intev Christianos, sed intev paganos. Hinc Paulus
i>ei ommpoienlis Patris, et Filii, et Spiritus sancti, Domini et magistii doctrinam fvesligiaj sequeus.
847 D. IVONiS CARNOTENSIS EPISCOPI bib
Covinlhios redarguit, quare cum criminosis et see- A dientes, sinlque in domo maledicti, in agro profugi,
leratis comniunionem haberent, dicens : Vos estis venianlque super eos omnes illse maledicliones,
inflati, et non mugis litcium habuhlh, ut tollainr quas Dominus per Mojseninpopulurii divinae legis
mr de medio veslrum (I Cor. v), id est, separetur a praevaricatorem se esse missurum intentavit (jDcuf.
vestro consorlio, qui lale seelus operalus est, et XXVIII),sintque anathema, maranatha (/ Cor. xvi),
adjungit: F.go quidem absens corpore, prwsens autem id est pereant in secundo advenlu Domini. Nullus
spiritu, jam judicavi ut prwsens eum qui sic operatus eis Chvistianus Ave dical (// Joan.), nullus pve-
est, in nomine Domini nostri Jesu Christi, congrega- sbytev missam cum eis celebvave pvsesumat, vel
lis vobis in unum el meo spirilu cum virlule ' Domini sanelam communionem dave. Sepuliura asini sepe-
mei Jesu Chrisli iradere hujusmodi Satanw in inte- lianlur (Jer. xxu), et in sterquilinium sint super
rilum carnh (ibid.). Et posl pauca : Scripsi vobh ne faciem lerva. (Jer. vm, xvi, xxv). Et sicut ha_lucov-
commhceamini fornicarih (ibid.). Et slalim infert: nse de inanibusnostvisprojectaj hodie exslinguuntur,
Si h qui frater nominatur (id est, Chrislianus) for- siceorum lucerna in aeieraum exstingualur, nisi
nicalor esl aut rapax, cttm kujusmodi nec cibnm forleresipueriiil etEcclesise Dei, qtiam lseserunt, per
sumere (ibid.). Et alibi: Auferle malum ex vobis emendationcm el condignam p03iiitcnliam salisfe-
(ibid.) Et: Infidelis si discedil discedal (/ Cor. vn). B cerinl.
Una enim oyis morbida omnem gregem contaminat, CAP.80.—De eadem re. Ex concilio Meldensi, cap.Z
et : Modicum fermentum lolam massam corrumpit (cap. 56).
(I Cor. v): el jilevumque unum membrum putri- (II, <7.'5,c. Nemo episcoporum.) Utnemo episco-
dum lotum corpus inficit. Et ideo tam perniciosa porum quemlibet sine certa el manifesta peccati
causa communione privet ecclesiastica. Sub analbe-
pestis a covpove Ecclesiae1adicilus evellatuv.
CAP. 78. — Excommunicalio n. Ex codem concilio. mate autem sine conscientia avchiepiscopi aut coepi-
Dominicis igituv atque apostolieis infovmati pvse- seoporum nullus ponal, nisi unde canonica docet
analhema selerna est moriis damna-
crplis , judicio Patvis, et Filii ej'us Domini nostvi aucloritas, quia
Jesu Chvisli, el Spivitus sancli, et auclovitale et tio, et non nisi pro morlali debet interponi crimine,
et illi qui aliter non polerit corrigi.
potestate aposlolis aposlolovumque successoribus
a Deo concessa, una vobiscum prsedictum virum CAP.Sl. — De cadem re. Ex concilio Agalkensi,
pessimum a limitibus sanctse malrisEcclesiseexclu- cap. 4 (cap. 5).
dimus, et ab omni societate et communione Chri- Episcopi vero qui sacerodali moderamine postha-
sliana separamus, sepaiatumque esse iu seternum bito, innocenles, aut in minimis eausis culpabiles
•deeernimus, id est in prsesenli sseculo el in fuluro. excommunicare praSsumpserint, el ad graliam festi-
Nullus ei Christianus Ave dical (ITJoan.), auteum nanies recipere fortasse noluerini, a vicinis episco-
osculari prsesumal. Nullus pvesbytev missam cele- pis cujuslibet provincise lilteris moneantur, et si
fovare cum eo audeat [eo pra_sente celebrare audeat], parcere [parere] noluerint, a communione confra-
vel sacrosanctum corpus et sanguinem Domini tra- trum usqtte ad proximam synodum suspendanlur,
dere. Nemo ei jungalur in consortio, ncqueinali- et ibi vationem pvo facto dent, ne fovtasse in cx-
quo negolio. El si quis ei se sociaverit, et commu- communicatoves peccatum excominunicali [pevex-
nicaverit ej"usoperibus malignis, noverit se simili communicatoves peccatum, sic codex concil.] longo
percussum anathemale ; his exceptis, qui ob hanc -tempore morte prseveniatur.
causam eij'unguntuv , ut eum vevocent ab evvove, CAP. 82. — Ul nullus ephcoportim graviler ferat
et pvovocent ad satisfaclionem. Nisi fovte vesi- si ejus parmcianus ab alio episcopopro cetia culpa
excommunicatus fuerit. Ex concitio apud Compen-
puevit, el, Dei gvatia inspivante, ad poenilentiam dium, cap. 5.
el vemedium conversus fueril, el digna emenda-
(6, q. 5, c. Placuit.) Placuit eliam pro communi
tione Ecclesise Dei quam lsesit, humiliter satisfe- ulilitate et instanti necessitale, ut nullus episco-
cerit. ]v
porum graviter ferat, si ejus pavcecianum, pvo
CAP.79. — Excommunicalio m. Ex conc Turonico, depvaedationis causa , altev episcopus excommuni-
cap. 2. cavevit.
Canonica institula et sanclorum Patrum exempla
ecclesiarum Dei videlicet ra- CAP. 85. — De illis qui in parwcia conshtentes ali-
sequentes , violatoves, ' quid contra Deum fecerint, quoties ab episcopo acl
plorcs, deprsedatores, et homicidas , N. in nomine emendalionem vocari debeant. Ex conc Meldenst,
Patris, et Filii, et virtute Spiritus sancti, nec non cap. 5.
auctorilate episcopis per Petrum principera aposto- Episcopus in cujus pavoeciaaliquis consistens ali-
loruni divinitus collala, a sanclae matris Ecclesise quid ii-j'uste fecevit, semel, bis atque tevlio si ne-
gremio segregamus, ac perpeluse malediclionis ana- eesse fuevit, vocabit illum sua admonitione prv
ihemale condemnamus. Sintque maledicli ia civi- suum nuntium canonice ad emendalionem sive coni-
tate, maledicli in agro : malediclum horreum eo- posilionem, et ad poenitentiam, ut Deo et Ecclesite
rum, et maledictae reliquia; illorum ; maledictus satisfaciat, quam Isesit. Si autem despexeril atqne
fruclus ventris eovum, et fruclus tcrrse eorum. conlempserit ejiis admonitionem et saluberrimam
Maledicli sint ingredientes, et maledicti sint egre- invitationem, feriat illum pastorali virga, hoc est
8_9 DECRETI PARS XIV. — DE EXCOMMUNICATIONE. 85«
sententia excommunicaiionis, ut a communione A voluntalis studiis suis eompendiis tenlaveril reline-
sanctse Ecclesiae omniumque Chrislianorum sit se- re, secundum instituta canonum, ab omni cccle-
paralus usque ad congruam satisfaclionem , et di- siastica communione ut sacrilegus debet arceri,
gnam emeudationem Quam excomraunicationem donec studeat digna saiisfactione quod admisit cor-
debet idem episeopus seniori illius noiam face- rigere.
re, et omnibus suis coepiscopus, et omnibus CAP. 87. — Quod sanclum sanctoium sit quidquid
suis paroecianis, ne eum recipiant, usque ad satis- Deo offetiur. Ex decretis Bonifacii papw, cap. 5
faclionem. (Addil. ad cal. decret. Bonifac 1).
(12, q. 2,c. Nulli liceat.) Nulli liceal ignorare,
CAP. 81. — De eadem re. Ex eodem concilio,
6. quod ojjHie quod Domino consecralur sive fueril
cap.
komo, sive animal, sive agei; vel quidquid semel fue-
Episcopus qui eos quolibel munere vel favore aut ril consecratum, sanctum sanctorum Domino erit
uegligentia monere,aut excommunicare dislulerit
conira Deum el Ecclesise fa- (Lev. xxvii), et ad jus pertinel sacerdotum; propter
[nolueiit], qui paeem inexcusabilis erit omnis qui quse a Domino
quod
ciuiil, ut aul reverlcntcs suscipiat, aul conleim- et ecclesia cui
competunt, aufert, vastat, invadit,
ncntes de ecclesia ejiciat, excommunicalus ha-
g vel eripit usque ad emendatioiiem" Eeclesiseque sa-
bealur a collegio crcterorum, quousque vel emenda-
lionis vel damnalionis eorum ab eo sententia pro- lisfaclionem, ut sacvilegus dijudicetuv, et si emen-
dave neluerii excommunicetuv.
mulgcluv. CAP. 88. — De his qui Chrhli pecunias auferunt, vel
-
CAP.85. Qttod aliud sil peccare in Deum, aliud in
kominem. Ex diclis Aiigustini (121). rapiunt. Ex ephlola Anacteti papw cuncth fide-
libus mhsa (epist. 1) (122).
Allciideiidiim est q-iod Dominus dicit : Si pecca- Qui abstutit, inquit, aliquid patri vel matri, el di-
verii inlefrater tuus(Maltk. xvm). Aliudestpeccave cit hoc non esse peccatum, homicidw particeps esl
in nos, aliud in Deum. Si in nos aliqtiis peecavevit, (Prov. xxvm). Palev noster sine dubio Deus est, qui
non est nostvi arhilrii.Scriplinn quippe est: Si pec- nos creavij;. Mater vero nostra Ecclesia, quse nos in
caverit vir in virum, placari ei polesl Deus, si aulem baptismo spintualiler regeneravit. Ergo quiChrisli
in Dettm peccaveril, quisorabil pro eo? (I Rcg. n.) pecunias el Ecclesise aufert, rajrit aut fraudat,houii-
Nos e contrario in Dei injuria bcnigni el miseri- cida est, alquc ante Deumhomicida deputatur." Qui
cordes sumus, el Dei offensam (quasi in nostra po- enim res Ecelesiae abstulerit, sacrilegium facil, el ut
tjstate sit ejus velle et ejus nolle) inipttne absquc sacrilegus judicandus cst.
congruenli poenilenlia; viudicla donainus, cum la- r CAP.89. — De eadem re. Ex decrctis Lncii papw,
n.en quod in nobis commissum est, nec sallein ver- v cap. 10 (ejj. ad Gal. et Hhp. episc,c 6; ef Anacl.
Ijutu contiimeliosum leviterque pi'olalum, sine vin- ep. 1).
dicta'periransire paliintir. Dimittamus evgo propler (17, q.i, c. Omnes rapl.)Ren\m ecclesiasticarum
Deuni quo.l in nobis perpetraluin est et quod com- rt facullalum raptores, a liminibus sanctse malris
inissuiir est Deo, quia diniiltere non possumus, Ecclesiaj'anathemalizantes apostolica auctoritate
iuxla coiislitutioncssanclorum Patrum, secundum pellimus et damnamus, atque sacrilcgos csse j'udi-
canonicaui atictoiilateni vindicemus. camus. Et non solum eos, sed etiara omnes con-
CAP.86.— Deeadem rc.E.r concitio Meldensi. cap.5 sentientes eis, quia non solum qui faciunt, sed
(cap. 01). etiam qui consentitint, rei judicanlur (Rom. I). Au-
Ul pervasqres rerum ecclesiaslicarum,quieasdem guslinus dicit : Qui aliquid de ecelesia furatttv aut
res coatra auctorilatem non solum retinere, veruni rapit, Judae prodifori comparatur.
ct crtidcliter depopulari noscunlur (qtiidam enim CAP. 90. — De eadem re. Ex concilio Gancjrensi,
factthales etiam ecclesiae in divcrsa collahovalione cap. 8.
et vedditibus eas exspoliant, sed et paupeves et viri- Hic qui dedcrit vel accepevit ohialiones altavis,
nos el civcummaiientcs inimisevicovditer affligiint, pvseter cpiscopum vel ejus missum, ct qui dal et qui
D accipit, anathcma sit.
devastant, el oppvimuiil) ut rapaccs qui secundum
Apostolum a regno Dei cxcluduntur (/ Cor. vi), ex CAP.91. — De eadem re. Ex concilio apttd sancinm
criminali ct publicopeccalopublicapcenlleiiiia mul- Medardum, cap. 1 (ex conc Gdngren. c 7).
ientur. Quod si hoc agere noluerint, proferatur Si quis oblationes Ecclesise extra ecclesiam rape-
conlra eos apostolica tenibilisque sententia qua re vel dare Toluerit prseter conscientiam episcopi,
dicilur : Si quh fralernominatur et esl rapax, cum vel cjus cuihujusmodi officia commissa sunt, ana-
-lntjusmodi nec cibum quisqttam sumere pTwsumat thema sit. —
CAP. 92. Qtti sacratis Deo loch,vim inferunt,
(I Cor. v), rjuia iriquuin c-isaeviiegtini cst (ui Sym-
machus papa (m Rom. syn. sub Symmac, c. 5), cl quomodo vindicentut; Ex decretis Joaunis papm,
ccfp. 10.
post eum beatus Gvegovius (/. vm Regist., ep. 6) Sa- Ut hi ijui monasteria, etloca Deo sacrata,et cccle-
hino [Savino kabet Gregor.] subdiacono srribil) si sias infringunf, ei dcposila et alia quselibet exinde
quis quod venerabilibiis locis velinquituv, pravaj absiraliunt, damnum novies componanl, el cmunita-
(121) Simile qtiidhabcl serm. De sanctis 47.
(122) Idem Labcl clLueiuspnpa, cpisi. ad Gal. etllisp. episc.
§51 D. IVONIS CARNOTENSlS EPrSCOPI 852
tem tripliciter, et veluf sacrilegi canonicu senientise A scopo comrounione privatu. cst, non ante suscipia-
subiganlur [subjiciantur]. tur ab aliis cpiscopis» quam suo rcconcilielur epi-
CAT 95. — De his qui domttm Dei contempiibilem scopo.
ducunl. Ex concitio Magontiensi, cap. 7. CAP.102. — De eadem re. Ex decielh Calixtipapwf
Quisquis faslu superbise elalus domuni Dci con- c. 4 (cpisf. 2, ad episc. Galliw).
femptibilem ducit, et possessiones Deo sacralas, at- (11, q. 5» c. Excommunicatos.) Excommunicatos
que ad honorem Dei subregiae emunilalis defensione quoque a sacerdotibus nullus recipiat ante uliiusque
constitutas , inhoneste tractaveri! , vel infringere paviis examinalionem justam, nec cum eis in ova-
praesumpserit, aut incendia vel vasialiones ausu te- lione, aut cibo vel potu, aut osculo communicel,
merario perpeiravci.il, quasi invasor el violator Ec- nee Ave eis dical, quia quicunque. in bis vel aliis
clesiaj Dei, quse est domus Dfi vivi, a coramuiiione prohibitis scienter excommunicalis ronununicave-
omnium fidelium abscindatur. ritrjuxta aposiolovum iiisiitulionem (cap. ii, can.
CAP. Sl»— De eudemrc. Ex eodemr cap. 6. Apost.), el ipse similL excommuniGalioiiL subja-
Si qjiis>cujuscunque munusoula Ecclesia: sanctis eeat.
— Deeadem re. Ex concilio Antiochwno
sciipturarum tilnlis collectarnefaria call-idilale aLs- CAP.105. Julio I, c 2).
(sub
lulorit, fraudavcvif, iuvaserit, relentaverit, atque
Non aulem liceal communicarc exsommunicatiss
subrjpucrit, et non statim a sacerdote commoniltis
Deocollata recldiderit, ab Ecclesisecatholica: commu - neque per domos ingredi, et cum eis oiare qus
nrone pellalar. eccksise in oratione non particijianl, nec in alteram
CAP.£S. — Quod ciun excommunicuto orare non ti- ecclesiam recipi, qui ah alis excommunicaiitur.
ceui. Ex diclis Isidori. Qtrod si visus fuerit quilibet episcopevum , vel prc-
(11, q. 5, c. CMJBexcommunicato.) Cum excom- sb5terorum,autdiaconorum, vel eliam quii»canone
ii-unicalo ncque ovare neque loqui, nisi ea quse ad delinentur excoinmunicatis communicave, et huuc
eamdem excommunica-tioftem jievlinent, jjeque vesci oportet communione privari tapjjuam Ecclesiae re-
cuiquam liceal. gulas confunden.em.
CAP. 90. — De eadem re. Unde snpra (ex Reg. CAP.104. —De eadem re. Ex decretis Fabiani papce
magist.^ c 15). episcopis Galliw missis
(11, q. 5, c. Si qttis frater.) Si quis fvater aut pa- Si quis sponte [forte] excommunicato comrau-
lam, aul absconse cum excommunicalo fuerit locu- nicaverit vevbo, ovalione, in cibo velpolu, 40 dies
tus, communem stalim cum eo excommuiiicationis posiiiteal in pane, sale, et aqua [in pana et aqua].
eontrahet pcenam. G Qui vevo eis communicavevit in homiculiis vel flagi-
CAP.97. — De eadem re. Ex diclis Fructuosi epi- (iis evit irae et vindiclse Dei omiiipotentis quem
scopi, cap. 14. spernit, quia haec omnia divina ei voce inlerdicta
Cum excommunicato nullus loquatur, neque qtia- s»ni, et sccundum Apostolum, obedire Deo oporiei,
Iibet eum compassione vel miseratione refoveat, ne- magh quain kominibus (Acl. v), et secunduiu quod
i?uead eontvadictionom vel supevbiam confoiiare. deliquit, digne,juxtadecrela canouum, poeniteat,et
jjvsesiiraa-t. si pcenilere noluerit, excommuiiLcelur_
CAP.98. — De eadem re. Ex eoncilio Aniiacheno, CAP.10S. — Ul excommunicaii ubi fuerint exchtsi
capi. 2_. ibidem conseqnctnturcoinmunionem. Ex concilio
Cum cxcommunicatis non licet communieare, nec Meldensi, cap. 10.
cum his qui per domos conveniuiit dcvitanles ora- De his qui pro deiiclo suo a communione se-
tiones Ecclesise, ubi simul orandum est. Si quilibet parantur, ila jilacuit, ut in quibuscunque Iocis fue-
autem ex clero deprehensus fuerit cum excom- rint exclusi, eodem loco consequantur comniu-
municalis coinmunicare, eiiam iste pviveluv com- nionem.
munione. CAP. 106. — Ut aproprio epheopo vel presbytero
'
CAP. 99. — Dc eadem re. Ex canonibns aposielo- D excommunicati, alibi in communionem non reci-
rum, cap. 11. pianlur. Ex conc. Roiliomctgensi,*~cap. 5.
Si quis cum exeemmuniealo saltcm in domosimul Sunt aliqui qui culpi&exigenlibus a proprio epi-
ovavevit, iste communione pvivetuv. scopo excommunicsnlur, et ah aliis ecclesiasticis
CAP.100.—De eadem re. Ex concilio Nicwno, cap. "6. vel laicis prsesumptuose in communionem acci-
"
De his quicoi-imunionc pvivanttir, seu ex clevo, piuntur; quod orauino sancfum Nicrenum conci-
sett cx laieali ovdine ab episcopis, pcv unamquam- lium (Nic c 5), simul et Clialeedonense aee non
que pvovinciam sentcntia vegsihvis obtineatuv, ut hi et Antiochenum (Ant. c. 2), atque SardicensCt, '-
qui ahjiciuntttv, ab aliis non recipiantur.Requiiatur (Sard. c. 16) Seri prohibeut.
autcninepusillanimilate, aut coiiteiilione, vel alio CAP. 107. — De eadem re. Ex eoncilio Carlhagi-
quolibet vitio episcopi videatur a communiojie se- nensi, cap. 9 (eap. 7).
clusus, Augustinus episcopus legatus Numidise provincise
€AP. 101. ^- De cadem '-e, Ex cOncilio Aniiockcno, . dixit [Genedius episcopus dixit : SJ"C in volttmine
cap. 6. conc] (U, q. 5, c. Qui mcrito) : Hoc statucve di-
411, q. 3, c. Si quis.) Si quis a jiroprio epi- gnemini, ut si -qui-forle merito facinoj-um suo^uro
855 DECllETI PARS XIV. — DE EXCOMMUNICATIONE. 8S4
ab Eeclesia pulsi sunt, si ab episcopo aliquo vel /_.CAP. , 115. — Ui nolentur excommunicatorum nomi-
pvesbytevo fuevlnt in communionem suscepli, eliam na, ctin foribus ecclesim pnefiaanlttr. Ex decreth
Honoriipapw, cap. 11 (125).
ipse pari cum eis cvimine teneaiur obnoxius, vefu-
sui Ab uiiivev- (II, q. 5, c. Cttrm sit.) Cuvse sit omnibus episco-
girntibus cpiscopi vegulave judieiura.
sis dictum esi, omnibus placet. pis, excommunicatovum omnino nomina lam vici-
CAP. 108. — De eadcm re. Ex eodem concilio, - nis episcopis quam suis pavoecianispariler indicarc,
cctp. 75. eaque in celebri loco posita prae foribus ecclesise
(U, q. 5, c. Qui cominunicaverit.) Qui coramuni- cuiiciis convenieniibus inculcare, quatenus in utra-
caverit, vel- oraverit cum excommunicato, si laicus que diligei.tia et excommunicatis tibique ecclcsia-
cst, excoininuiiicctur: si clcvicus, deptuialuv (vide slicus adilusexcludatur, et excusalionis causa omni-
supra, c. 28). bus aufcratur.
CAP. 109. — De illis qui e.r alia parwcia sunt, el CAP. 114. — De illis qui excommttnicati morittntur.
'leprmdalioRes fnctuni. Ex concilio Meldensi, Ex concil. Epauncnsi, cap. 10 (CMJJ. 28).
cop. 2. (11, q. o, c Si ephcopus.) Sl cpiscopus anle
De iUisauieni qui inira paroeciam beneikium aul damnati absolutionem obitu rapiaiur, correplum
iitereditatein habent, et altcrius ejjiscopi paioeciani .g autpoeniteiilem successoriliccbit ahsolvere.Ef c.II.
sunt ct de loco ad locum iler faciunl, rapinas el de- Si quis excommunicalus fuerit movluus, qui jam
jirajtlalioiies peiagunt, jilacuit utexcommunicentur, sil confessus el.testiiuonium habet bonum, ct noi.
ncc ante ex paroecia exeant quam quse perpelra- polerat [poteril] venire ad sacerdotem , sed prseoc--
1'unldignc emendeut. Quorum excommKiiicatio se- cupavit eum mors iudonfo, aul in via, faciant pro eo
niori eovum et jivopvio episcopo significanda est: parenles ej'us oblationem ad allare. el denl redem-
nc eos reeipiant, anlequam illuc ledeant ubi vapi- plionem pro captivis.
nani fecerunt, ei omi.ia pleniler emendcnt. CAP. 115. — De illis qtti coionorum flugella de-
CAP.110. — Deillis qui clefendnnl delinquentes. Ex fendttnt. Ex concilio Eiiberitaiw , cap. 9 [ht
diclis Basilii (ex llegula Orientatium). frag.):
Qui consenlit peccanlibus, el dcfendit alium de- Dccrevit sancla synodus, ut episcopi ac mini&lri
Iinqueiitem, roalediclus cril apud Deum ct apud ho- episcoporura pro criniinibus colonos flagellare ctim
inincs, et corripietur increpatione severissima.' - virgis potcstalem habeant, propter meltini aliorum
llinc et quidam sanctissimus Pater ait : t Si ul ipsi criminosi corrigantur, et velinvili poeniten-
quis enori alierius consenserit, sciat se cum illo liam agant, ne selcrnaliler pcrcant. Si vcro se-
-siuiili modo culpabilem judieandum et rxcomniu- ri niores ipsorum colonorum indignc lulerint, et ali-
tiicandum. i quam vindictam exinde exercere voluerint, aut
JGAP. 111. — De illis qui inira annum causam eosdem colonos,nedistringantur defendere prsesum-
sttam iractare neglexerint. Ex decrelis Gelusii pserint, sci3iit se cxcomraunicaiionis ecclesiaslicse
papw, c. 5. sententia feriendos.
(\l, q.~,c. Quicunque.) Quicunque igitur inlra CAP. 116. — De ephcoph qut
ani>! spalium civiliter sive pttblice causam suam apud Uomttnam se-
clem accusali [hcrant, quod cum excommunicalh
•coiain suis cxcommuiiicatoribus non peregerint, commiinicarenl. Ex conc aoud Allheum [Atl-
ipsi sibi audienliae clausisse adilum videantur [ju- Iteim].
dicabiinliir]. Quod si obslinato animo sine commu- Regno Coni.idi piissimi et Chrislianissimi icgis
iiionedefuiicii fueriiit, nos iliorum causam, juxla quinto, rongvcgata est sancta ge.ieralis synodus
beati Leonis pvsedecessoris noslri sententiam (efjj'sf. apud Altheui.i, in pago Rethia, pvajsente vidclicet
92, c. 6), divino judicio reservantes, quibus vivis domiui Joannis papse apocvisiavio, sanctse Osliensis
non commuiiicavimus, morluis commumcare non Ecclesiae Petvo venevabili cpiscopo, aliquo [hoc
possnmus. qtialenus aliquo, clc.J modo diabolica scmina ii: no-
CAP. 112. — De eadem re. Ex decrelh ejusdem, j) stris partibus exorla cxslirpare, et iiefandissimas
cap. 5. machinationes quoruntdani pevversorum hominum
Ili sanc qui anle audienliam communicare lenla- sedave, et eliminando purgare debere. Transaeio
verint, doncc per pQjiiitenliam reatum suum de- igitur iriduano jejitnio, et sacris lilaniis mare deljilo
fleant, ad communionem nullo niodo perducantur, celchratis, conveuimus in ecelesiam Sancli Joannis
excepto mortis 'nileriiu urgente. Qui vero excom- Baptislse, et moesti consedimus. Tum demum pr.e-
muiiicaio scienler commiiiiicavcvil [se iunxevit], el iattis S. Pelri et domini Joannis papse missus pro-
aiiimo saltem in domo simul ovavevit, alque lale- .tulit charlam apostolicis liUer:s iiiscriptam, qua
hvas defeusionis ne quo minus [cominus] ad sa- coromovebamur, argucbamui, et instruebamur de
tibfaclionem pevducaluv, prsobuerit, donec ab ex- Oinnibus ad veram religionem Christianse fidei pcr-
coinmunicatore poenitenliam suscipiat, covpovis tinentihus. Quae omnia (ut justum tl dignuin erat)
et sanguinis Domini communione pvivatum se humiliter accejiimus, diligentertraclavimus, ct de-
essccognoscal, et delictum sccundum canonespoj- voto affectu omnimodo ampleclcbamur. Ergo evan-
nitcal. gelicam prseceptioneni cl inslitulioncm salubcrri-
(125) Alibi tribuitur Joanni VIII in conc. Ravcnn., cap. 12.
ms D. IVOOTSCARNOTERSIS EPISCOPI _ t,m
mam laerjmabill v«ce protulimus, qua argnebantur A j C-AP.121. — De his qiti contemmtnt bannnm ao epi-
Pharisaji et Scribse: Mundale, inquil, prhis quw in- scopis imposilum. Ex concilio Triburiensi, cap. 8r
ius sunt (Maith. xxm.. Et Item, Ejice prhnum tra- cui inlerfnit Arnntphus rex.
bem de oculo iuo (Lttc. vi). Ac pvophetieum illud ; Nerao conleronat neque transgrediatur bannuro
fluina populi sacevdotes mali, pevpendentes et dis- sb episeqiis superimpositum. Scist et abhorreat, m
culiendo nosmetipsos inspicientes, et in medium epislola 5 heali Cleroentis dlctum coutra se scriptum
pcesT_entke sancte dfgno fructu ad tcvram nos pvo- (De offic sac. el cler.) : „ Si vobis cpiscopis m.it
jicientes, deflevimus negligentias innumevabiles , et ©bedicrint omnes tam majoris qsam inferioris ordi-
peccafa nostra gravissima. Deindc hortatu Domini nis, atque rcliqui populi, tribus et linguse, noa
Petri conira nosmeiipsos et vitia irati, adjuvante solum infames, sed et exiovres a vegno Dei ct eon-
sorlio fidelium et a Bminibiis sanctaj Dei Ecelesiasj
primo sanctoSpirituel miserante,capitulalnfva no-
fata ad correptionem tam nostram, qaam Christiani afieni eront. » Et audiant ipsum DomiiiHrnirf Evan-
populi stat-ajndocollegimus. grlio diecntem i Qui vos a«dit7 me audit, et qui vos
€AP. 117. —- Dc ephcopis qni sibi snbjecios sedu- sperntt, mespemit (Lttc x). Quapropter nes evan-
eunt, excommunicaih commmiicanies. Ex eodern gellcam et apostolicaai consaderaotes auctoritatcmT
conc. eap. 6, eui inlerftiil Conradus rex. j non quajstum pecuniarnm, sed lucrum quaerentes
B
Scimus.sscraauclorita.ie scriptum,cjui excom- animavum, statuimus et ronfivmamus, ut si quis
Biunicato comniunicaverit, excommunicetur. Iti post hanc hujus sancti eoncilii defrnitionem inven-
hoc no« fatemtfr q)iscopi, et preshyteri, et cle- tus fuevit covvupisse ah episcopis bannum imposi-
rici pojnaliter jieccasse, quoJ in posterum Deo tum, 40 diebus casiigalioiie covripiatur, tanlum in
asixiliante, et emendare et cutave eupimus el prse- pane, sale et aqua.
-ipimus. CAP. 122. •— Pro gnibtts eavsts cptemlibel homhwm
Ci-P. 118. — I)e eackm re. Ex eodem conciiio , anatheinatis vincuto ticjari opcrteat. Ex eodetn conc.
cap. 7. eqp. 50,
Placuit sancta? syiwJo, hunc ervorem quasi Im- (11, q. 5, c. Certum est.) Quaesitum est in eadem
pium ab Ecclesia amoveve, quia animarutn curam a synodo, pro quibus causis quemlibet bominem epi-
Bomino sceejrimiis, non pecuniarum. Inde et red- scopali auctoritate vinculo anathemalis ligari opor-
dituri sumusDoiiiino ralionem, rt aceeptnri jivopicr teat. Alqae unanimi eunctorum sentenlia decre-
suam misericordi&m seternam vetvibutionem , vel tum est, pio bis tvibus eviminibus fieri debere,
jusiam dainnatiojiem. eum ad synodum canonice jussus renire con-
CAP. 119. — Dc ejnscoph, ut non sintmalnmexem- ^._ temnit, attl postquam illuc venevit sacerdotalibns
phmpopute. Ex eodem concil., cap. 8. vespuit ohedire praecejitis, auf ante finilani causae
Boiram esemplum popuis seipsos ejiiseopi et sa- suse examinalionem 4a synodo profugus abire -prse-
eevdotes debenl pvaebeve,et ostendere non soluro sumif.
dictis, verum et factis. Propler hoc cnini stalnimus, CAP.125.—De illh qui rapinam el fttrinm aTercuerint*
iBlnime _oiquam in posterum contra sacva statuta Ex eadcm concitio, cap. 51.
aliquo - modo eomiiiuniccmus excommunicatis , Tranquillitalem saiietse Dei Ecclesise inquiet&ri,
dijudicamus etnosmctipsos^quafenus in futuvonon et pacem fvaternam infestari leslaulur fures et
judiceimir a Domino- (/ Cm; xi). Sequi cuplmtis latroncs, qui ambulant inter noso\ina jiellc obum-
dictaet statuta sancti Gregovii paj.se, eipceniteiUiam brali, sed lupina iiiente reeedur.l alienati, sscva
dignam agere volumus secrete in monasterio, quia nienle res ecclcsiarum addncii rapientes, ct gregGm
pnblice nequivimus, in futuvoque prsedicta omnihus Domiiiieum spoliando lacerantes. De quibus Salvator
niodis, Dco propilio, vitare volumus. Eamdemqne in Evangelio commemorat: Qui noninirut per ostimn
fegem statuentcs preshj teris, diaconibus et omni in ovile oviuin, ille fur est ef lalro (Joan. x). Atque
dero, si de gvadu dcpom noluerinl, ut fideliter ob- subjunxit: Fur non venil nhi ui furetttr, et mactclT
senent, etaliis scivare jirsediccnt. D ef perdal (ibid.). Ubi qtiamvis hssreticos qui fidem
CAP. 120. — De correcllone cpiscoponvn qui cum ftirantur Ecclesiae designet,fameninsecntione ftirum
excommumcati cominunicaverint. Ex eodem con- et latronum turbaiam monstral pacem Eeelesiaruni-.
eilio, cap. 9. De lalibus Aposlolus ad Philippenses : Videle canes,
Auctoiilatc apostolica firmamns dicla et prajccpla videte malos operaries (Pliitip. m). CJTJJCS vocavit
saiictoruiii canonnm, cl interdicimiis, qtiandiu qtiis qui non hahent vcvecunuiam : Mc.iosoperarios qus
cxcommuiiicaltis sit, ut nullus nostrorum episcc- nuEa_ faciunt quce pietati convcniunt. Et Dominus
porum ei audeaf communicare, vel cum eo in pev Isaiam pvophetam : Ego Dominus ditigensjudi-
ecclesia orare. Et laiei qui secuti sunt nos, nt dicunt, cium, et oclio habcns rapivnm (Isa-. JLXI).Unde nos
rrrando et sequendo nos modo, nos auiem nosmet- qose Dominus diligit diligenles, et quse odit odio
ipsos ]>er ])03iiitenfiani macevantes corrigendo, et habentes, staiuimus et judieamus, ut si cmis posf
\iameis^ii;e jjrxdicantes et aperientes, ut resipk. hsec evangelica et apostoliea, alque pvojjhetica vevba
scant a d aboli laqueis (// Tim. n), a quibus per et dcfinilionem pacatissimaj sj-nod.i inventus fuevit,
Boslra mala exempla capti ienenlur, et ad veram furtum aut rapinam exereere, et in ipso diabolico
„ EKreni Ecclesiam pcr poenitcntiam revcrlartlur. actu mortein merelur ineuirere," nullus pro eo
'
857 DECRETI PARS XV. — DE fOLNlTENTIA, ETC. 858
pr-BStimalorare, aut eleemosynam dare, el tieeme- __.vi.nt, el confiieiilur vel confiteri desideranl ? Scri-
syna pro eo data in memoriam clericorum nee ptum cst enim : Non judieat Deus bis in idipsum
pauperum veniat, sed exsecrabilis sordcscat. Beatus (Naum i, secttndum aliam liiteram).
Auguslinus de lalibus horribilero profert sententiam, CAP. 125. — De episcoph, qui ctim excommunicatis
dicens:«Nemole postmortemluamfidelitervcdimil, communicaverint.Ex concilio apudErphesfurt, cap.
quia lu te vedimevenoluisli. J Si autem ille fur vcl 9, cui interfuit rex Hcnrhns.
latro vulneratus r.labitur, et exspectatione movlis Decrcvit sancla synodtts cum consilio serenissimi
despevatus putaluv, atque veeonciliavi se roysteviis principis, si deinceps aliquis episeopus sui ministerii
sacrosanclis habilu coiporis et volunlale piae meiitis oblilus, sciens cura excommunicato communicaverii,
deprecatur, Deoque et saoerdoli vita comiie, emen- sive in salutatione, sive in oralione, sive in inj*usla
datioiiem et actuin confitetur, communionis gvatiam confortalione, sive in cibo, sive in poiu, excommu-
non negamus tvibuendam. - iiicalus haheatur lam a principe, quam a csetcris
omnibus, quoiisquc in pro.vima synodo audiatur, et
CAP.124.—De illis qtti in palibtdh suspetidunliir. Ex Deo et Ecclesise suaesalisfacere
concilio Magontiensi, cap. 5 (c. 27, el cons. Yor- cogalur.
mat. sttbLeone IV, c. 80.) CAP.126. — De clerich qiti fuqcrinl Ecclesias snas,
B et de servis, qtti dominos proprios fugerint. Ex con-
(15, q. 2, c. Qucesitum.) Qusesitum ab aliquibns cilio apucl Allheitm kabito, cui inteifuit Conradus
fratribus de his qui in palibulis suspendunlur pro rex, cap. 26.
suis sccleribus post confessionem Deo peraclam, Sanclus Grcgorius dicit : Clericum fugirnlrm
utrum cadaveia illorum ad eeclesias defercnda sint, ah ecclcsia sua, vcl seruun fugieiilem pi-opritiro
et oblaliones pro eis offereridse, et missae celcbrandse dominum, el nolentem rcverti, judicanuis cominu-
au non. Quihus vespondeinus : Si oinnibus de pt-c- nionc piivari, quousque ad propriam ccclesiam, vel
eatis suis puvam confcsstonrm agenlibus, rt digne ad dominum suum rcdcat. Et itetn, Clevicum fugi-
jioeiiiteniibus, coramunio in fine secmfdum tanoni- tivum suo episcopo decemimus apostolica sentenlia
cum jussuni, danda est, cur canoncs iiilerdicunt reslilui, vel excommunirari, una cum illis qui ei
eis, qtii pro peccalis suis pcenam extremam persol- communicaverint.
____________-_-__—«—-_-_---------_----_--__-»-___-___________________--_______________.__________________
CAP.1. — Quid sil pmniieniia. Grcgorius (hom. 154 iG cpiscopo necessilale cogente.- Cujtiscunqu^ pocni-
Evangeliorum). tenlis jiubUcum et vulgatissinium _criuieii cs*, qttod
(De pwnit. dht. 5, c. Pwnileniia.) Pcenitentia est universam Ecclesiam commoverit, anle absidain
peccata prscterita deflere, et deflenda non admit- maiius ci imponatur.
lere. . CAP.S. — Ut ex pwnilcntibus ordinatus clericus de-
CAP.2. — Ut presbgler pwnitentem jttssus ab epi- ponatur. Ex concilio Carlhag. iv, cttp. 68.
scopo stto reconciliei. Ex concil. Carlhagin. n, (Dhl. 50, c. Ex pwnitenlibus.) Ex pcpnilenlihus
cap. 4.
c. Aurelius Aurelius (quamvis sil bonus) clericu. non ordinetur. Si per
(26, q. 6, ephcopus.) ejiisco-
dixit : c Si in ftterit consti- ignorantiam cpiscopi factum fuerit, deponatui' a
pus quisquam periculo
ct se reconciliavi dhinis allavibus clero, quia se ordinationis tempove non pvodidit
tutus, petieril; fuisse poenitentcin. Si autem scieus episcojms ovdi-
si episcopus absens fuerit, debet utique presbytcr
navevit talem, etiam ipse cpiscopatus sui ovdinandi
cnnsulere episcop-_im,-etsic periclitanlem ejus prse-
dunta.val poleslate pvivetuv.
repto reconciliave, quam rem debcmus salubvi con- CAP.6. — De
silio roborare. > Ab unnersis cpiscopis dictum csl: lecp pmnitentium. Ex codem concil.,
cap. ~i.
< Placet qttod sanclilas vestra* necessario nos in-
D (26, q. 7, c. Sctcerdos.)Ul sacerdospajniteiitiani ini-
struere dignata est. s le~
ploranti, absquc personae acceptione poenileiilise
CAP.5. — Ut pmnitenlibus juxta pcccatum modus
pwniteniiw detur. Ex concil. Carlkagin. ui , ges injungat.
cap. 51. CAP.7. — De negligeniibns pwnilentibus. Ex eodem
c. Ut se< conc., cap. 75.
(28, q. 7, Pwnil-entibus.) poenitentibus
.cundum differenliam peccalorum, episcopi arbitrio Ut negligentiores poenileiiles lardius reconci-
lientur.
poeniteotiaetempora decernantur.
-CAP.4. — Ne presbtjler clam ephcopo reconciliet CAP.8. — De poscentibus pmnitentiam, si 76. poslca ob-
pwnitentem. Ex eodcm concilio, cap. 52. mutescanl. Ex eodem concil., c-sp.
(26, q. 6, c. Presbyler.) Ut presbyter inconsulto (26, q. 6, c. Qtti in infirmitatc.) lt. qui pceniten-
ad cuffi sa-
episcoponon leconcilict pccniientein, nisi absente tiam iri iniirmitate petit, si casu dum
-85S D.-IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 8(0
cerJos invitalus venit, oppressus infirmilale obmu- 1d Juvenibus auleni poenitentia non facile commitlenda
tuerit, vel in phrenesin versus ftierit, dent lestirao- est, proptev selatis fragilitatem. Viaticum tamen
nitim qui eum audierint, ct accipiat poenitentiam. omnibus in morte posilis non negandum.
Et si continuo credituv moriturus, reconcilietur per CAP.18. — Si presbyler attt dtacontis pro realu aliquo
manus impositionem, et infundatur ori cjus eucha- ab ettcliaristia se suspenderit. Ex concil. AttrcL,
ristia. Si supevvixevit, admoneatuv a supvadiclis cap. 8 (Aurel. conc. i, c. 14).
teslibus pelitioni suae salisfactum, et subdaluv sia- (Dist. 81, c. Sicltaconus.) Si diaconus autpresby-
tev pro realu suo se ab altaris communione sub poe-
tutis pcenitenlise legibas, quandiu sacevdos, qui pce-
nitentiam dedit, pvobavcvil. nitentis confessione submovrrint, sic quoque si alii
CAP. 9. — De pwniteniibus, ut in ntorte viaticum defuerinl, et causa certaj necessifalis exorilur, po-
accipiant. Ex eodem concil., cap. 77. scentem baplismum liceat baplizare.
Poenitentes qui in iniirmitate suiil, vialiciun ac- CAP.19. — Dc his qvi pwniteiitiam poscunt : si vir
cipiant. est, prius londcalttr; si femina pritts habilum mu-
tet. Ex conc Tolet. III, cap. 12.
CAP.10. — De pwnilentibus si posl vialicttm supervi-
vanl. Ex eodem coucil., cap. 78. Qtiicunque ab ej)Iscopo,'vjl pvesbytevo sanus vel
Pocnitentes qui in infirmitate vialicum eurhari- j infivmus poenitentiam postulat, id ante omnia epi-
slise acceperint, non se credant absolutos sine ma- scopus obsevvet et presfiyler; ut si vir est, si sanus
nus irapositione, si supervixevint. vel inlirmtis, prius eum tondeal, aut in cinere, et
CAP. 11. — De pmnilentibiis si casu aliquo mo- cilicio habitum mutare faciat,-et sic pcenitcnliam ei
rianltti; Ex eodem conc, cap. 79. tradat. Si vero mulier fucvit, non accipiat posmlen-
(26, q. 7, c. Sacerdos pwnitenliam.) Poenilentes liam, nisi pvius aut velata fuevit, aut mulavcvit ha-
qui atlenle leges pcenitenlise exsequuntuv, si casu in bitum. Saepius enini laicis cum feminis tvihuendo
iiinevc vel in mavi movtui fuevint, uhi eis suhveniri desidiose poenilentiara, ad lamentanda vuvsum
non p.igsil, memoria eorum et ovalionibus ct obla- facjnora post acceplam poenitentiam relabuntur.
tionibus commendetur. CAP.20. — Qualiler lapsi quilibet de clero, et in mo-
CAP.12. •— Ut pmniientcs moiiuos efferant et sepe- nastenxn pro agendu pwnilenlia trttsi, sttslenlen-
lianl. Ex eodem conc, cap. 81. tur. Gregorius Petro subdiacono (lib. i Regisl.,
Mortuos ecclesite poenitentes efferant et sepe- ep. 42).
lianl. (16, q. 6, c De lapsis.) De lapsis sacerdotibus, vel
CAP. 15. — Ul pwnitcnles scmper cjeitiiaflectant. Ex quolibet ex clero ohservave te volumus, ul in vehtis
eodem conc, cap. 82. eovum nulla contaminatione miscearis, sed pauper-
Poenitentes ctiam diebus remissionis genua fle- '«- rima regularia monasleria require, quae seeundum
ctant. Deum vivere sciunt, et in eisdem monasteriis ad
CAP. 14. — Ut pwnitentia conjugatis non nisi ex pdjiiitenliam lapsbs irade, et res lapsorum in eo
cotisensu detui; Ex concilio Arelatensi n , loco proficiani, in quo agere poenitentiam tradun-
cap. 22. tur, quatenus ipsi ex rebus eorum subsidium ha-
(55, q. i, c Pmnitentiam.) Poenitentiani conjugatis beant, qui de correplione eorum sollicitudinem ge-
non nisi ex consensu daiidam. runt. Si vcro parentes hahent, res eorum legitimis
CAP. 15. — De aposlcttis si non revertttntur. Ex eo- parenlibus dcntur, ita autem, ut eorum slipendia,
dem conc, gap. 25. in p.Tjnitenliam dati fuerint, sufftcienter debeant
qui
lli qui post sanclam religionis professionem apo- Si qui \ ero ex familia ecclesiastica sa-
et ad sseculum procurari.
statant, rcdeunt, et postmodum poe- cerdoles, vel levilss, vel monachi, vcl clerici, vcl
iiilenliaj remedia non requivunt, sine poenilentia
quilibet alii lajisi fuerint, sirailiter dari eos in pos-
communionem penitus non accipianl. Quos etiam nilenliam
volumus, sed res eorum ecclesiastico juri
jubemus at. clcricatus ofiicium non admitli. Etqui- non subtrahi, ad usum tamen suum accipiant, unde
cunque ille sii, post pojniteutiam hahitum sajcula- ad
rem non prsesumat; quodsi praesumpserit ab eccle- D pojnitentiam subsislant, ne si nudenlur, locis in
| quibus dati-fuerinl, onerosi sint.
sia alienus habealur.
— CAP.21.-—Dimissa peccata dentto ad cum reverli,
CAP.16. De clericis pwnitenliam pelenlibus. Ex qui non vnll in se peccanti dimillere. Aitcjusiintts
concil. Araus., cap': 4. libro prhno De bavthino (contra, Donathl. ,
Pcenilentiam desideranlibus clericis [eliam, oricj.] cap. 12).
non negandam. Redive dimisca peccata, ubi fralerna charitas non
CAP.17. — Qualiler majores pwnilentiam accipiant, est, apertissime Doniinus in Evangelio docet, de illo
qitw junioribus non facile comtnillenda esl. Ex servo, qucm cuin invenissel debilorem decem mil-
conc Acjath., cap. 25. lium talenlorum, deprecanti oninra dimisil; illeau-
(Dist. 50, c. Pwnilentes.) Pcenitenles lempore quo lera conservum suum qui ei dcbebat cenlum dena-
posnilentiam petunt, impositionem manuum, et ci- rios, ctim niiseratus non fuisset, jussit eum domi-
jcium super capita a sacerdole (sicul ubique con- nus rcddere quse ci dimiserat (Matth. xvm).
slittttum esl) consequantur. Si autem comas non CAP.22. — De his, qui in ullimo pwnilentiam petunl.
dcposucrinl, aut veslimenta non mtttaverinl, abji- Ex dictis Attguslini (lib. L Homii., kom. 41).
cianlur. El nisi dignc paenitucrint, no:i rrcipianfur. (Dc pwnit., dht. 7, c. Si qnh poiil.) Sane quisquis
861 DECRETI PARS XV. — DE POENITENTIA, ETC. 862
positus in ultiina neccssilale'ajgritudiiiis suse, acce- k ttiraorem. (Cap. 12.) Multi enim eorriguiit.V" ut
perit, pajnileiiliam, et mox ut reconcilialus fuerit, Petrus, multi loleranlur ut Judas, mulli nesciun-
exieiitde corpore, fatcoi- vobis, non illi negamus tur doncc veniat Dominus qui, et illuminet absct>:i-
quod pelit, sed non praesuino dicere quod hinc hene diia lenebrarum, el manifestet cocjitationes cordis (1
cxicril. Si seeurtis hinc exicrit, ego nescio. Pa.ni-- Cot; iv). llem Angustinus in ephtola ad Mucedo-
tenliani darc possumus, securilatem autem dare nium (ephl. 45, posl inil.) (Dist. 50, c. Quamvh) :
non possumus. Nunquid dico, damnabilur? Sed Quamvis caule salubrilerque provisum sit, ut locus
nec dico liberabitur. Vis ergo a duhio libcrari? Vis illius humillimae pocnilenli-e semel in Ecclesia con-
qtiod inceritim cst evadevc? Agc jioeiiitentiam duin cedatur, ne mcdicina vilis minus utilis esset ajgro-
sanus rs. Si sic agis, dico tibi qttia secuvus es, lis, quae tanto magis salubris est, quanto minus
quia i.a.iiilcnliain cgisli co tempove, quo peccave contemplibilis fuerit; quis taraeir audeal Deo di-
poluisli. Si aulem vis agere pojnitenliain ([iiando cere: Quare huic homini qtii post primam poeni-
jain pecrare non potes, prreata le diniiserunl,-iion tentiam ruvstis se laqucis iniquitatis astringit [obstr.
tu pecrata. or.j, adhuc iterum parcis? Quis audeat dicere erga
CAP.25. — Ul tjraiiitm criminum rei nnclorilale pon- islos non agi, quod Apostolus ait : Ignoras quia pa-
lifuh scqrcgcntur ab ailari, rt iterum rcconciiien- B lientiaDei ad pwniienliam teadducit? (Rom. n.) Aut
lur. liem Atttpthivvtstibio De poniilentia (121). islis exceplis esse definilum, qttod seriptum est:
(I)ic.l. I, c. In actione.) In aclionc aulcro pcenitcn- Beali omnes qui conftdnntineum? (Psal.n.) Aut ad
li;e ubi l.ile roiiniiissuin csi, tit is qui commisil, a istos non pertinerc quod dicitur : Yirililer agile, et
Chrisii etiain eorporc separetiir, non lain conside- conforletur cor vesirum, omnes qui speratis in Domi-
rantla est mensura lemporis quani doloris. Cor cniin nuin ? ( Psal. xxx.) Cum igitur super peccatores
conirifinn ct luimiliaiiun Detts non spernii (Psal. i.). tanla sit palienlia, tanta misericordia Dei, ut in bae
venun quia plcrtimqiic dolor allerius cordis oc- •teniporali vita moribus emendatis non damnelur in
ciilius cst alieri, ncc in alioruin noliliani pcr verba, seternum, qui nullius, quse sibi prsebealur exspeclat
vel quxciinquc alia signa proccdit, cuiii sit coram misericordiam , quoniam nemo est lllo bealior ,
illo, cui dicitur : Gemiltts mcus a tc noncsl abscondi- nemo potentior, nemo juslior, quales nos esse opor-
lus (Psat. xxxvu); rcctc coiislilimnliir ab bis, qui tet homines erga homines, qui hanc vifam nostram,
Ecclesiis prajsunt, lcmpora poenilenliie, ul salisfiat quantacunque laude cumulemus (commcndemus,
etiam Ecclesias, in qua remiliiintiir ipsapeccata; oj-.), cam sine pecealo esse non dicimus? Quod si
cxlra eam qttippc non rcniiiluiilur. Hactenuseo loci dixerimus nosipsos (sicut scrijitum est) decipimus,
'anla im- r
Attgust. Ergo ciim esl plaga pcrcali, atque et vcritas in nobis non est (I Joan. i).
pettis morbi, ul mcdicanicnia corpovis et sanguinis CAP. 25. — ATOJJ posse perfecle pwnitere pro aliqtto
Doinini diffcrenda sint, auclorilate antistitis dehet ablato, nisi restitttatur, si potest restilui. Augusti-
sc quisquc ab altario removere ad agendam pceni- nus in epislola ad Armentarium et Pautinam [epist.
S4 ad Macedonium posl med.).
tentiaiii, ct cadcm auciorilate rcconciliari.
CAP. 21. — Quantum condescendi oporteat pmniten- (H, q. 6, c. Si rcs aliena.) Si res sdiena, pvopler
libus. Iiem tibio De pwnitentia (/. L Homil., quam peccalum est, cum veddi possil, non ved-
hoiii. 50, c. II). dituv, non agituv poeiiiientia, scd fingituv. Si autem
(Disi. I, c. Judicel.) Jiidicel scipsum in istis vo- -_eraciter agilur, non remiiicluv peccatum nisi vo-
luniaic duin potesl, ct mores convertal in nielius, slitnaluv ablatum, sed, ut dixi, cum veslitui po-
nc ctim jam non poteril, eiiani praclev voluiilatem lest
a Domino judicetur. Et cum in sc prolulerii severis- CAP.26. — Quod ulthna conversiotnente potius wsti-
simse mcdicin.e senlentiam, veniat ad antistites, per mvida sit quam tcmpore. Ex decreth Cwlestini
quos iHi clavcs in Ecclesia niinistranlur, et tanquam papw, cap. 20 (epi'sf.2 ad Galliw ephc, c 27).
bonus jam incipiens esse filius, maternorum mein- Veva eigo aa Deum convevsio in ultimis posito-
hi'01'iimordine cuslodito, a prseposito sacramento- n viKBi,riiente polius seslimanda est quam tempove,
rum accipiat satisfactionis stiae inodum, et in offe- - pvsphela hoc taliicr assercnte : Si conversus ingc-
rendo sacrificio contribulati cordis, persislat dcvo- mueris, tunc salvus eris (Ezech. XVIIIef xxxm).
tus ct supplcx. Id lamcn agat, quod non solum ipsi Csm ergo Domintis sit cordis inspector, quovis tem-
non estdeneganda poenitentia postulanii, cum
prosil ad recipiendam salutcm, sed eliam cseleris pove
ad exempluni, ut si peccatum ejus non solum in ille se obliget judici, cui oceulta omnia noveiit re-
velari.
gravi ejus malo, sed etiam in tanto scandalo alio-* — Quod omnis fidctis ht tdthnis posii:.s
vum esl, alque hoc expedive ulilitali Ecclesise vi- CAP_. 27.
sanctificalo oleo ungi debeat. Ex dccreth Calixti
detuv anlislili,iti noliiiam multovum,veleliam tolius papw.
plebis ageve pojiiitcntiam non vecuset; non resistat, Btatus rnim Jacobus aposlolus in Epistola sua
nor lethali el mortiferaj plagoe per pudorem addal scripsit: Infirmalur quis in vobis, inducat presbyle-
(124) Evpojnitenliarii cujusdam prscfationc, quam csl, hic Aug. tribuitiir. Porvo hic loctis
- deccvptus
"
• rrperics iu admanilione beali Rlienani, ad calceni est ex Enchfr. c- 65, De pojiiitentia.
Terlul. ea quoniam penc tota cx Aug. consarcinata-
"
865 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 864
ros Ecclesiw, et orcnl super eum, ttncjentcseitm oleo, A Ne forte det illis Deus pwnitenliam, ttt resiphcant
in nomine Domini, et oratio fidei salvabil infirmum a diaboli laqueis, a quo caplivi tencntur ad ipsius
(Jac. v). Hoc et apostoli in Evangelio fecisse le- voluntalem (II Tim. n).
guntuv (Marc vi), et nunc Ecclesiae consueludo CAP. 50. — De cadem re. Ex decrelis Innocentii I
tenet, ut infivmi oleo consecrato unganluv a pvesby- papce, cap. 22 (ep. 5 ad Exuper., c. 2).
Et hoc qiijesitum est, quid de iis observavi npov-
tevis, el oratione comitante sanentuv. Non solum
teat qui posl baptismum omni tempove inconlinen-
presbytevis uli licet hoc sacro oleo in suis inlirmi-
tisc voluplatibus dedili, in extremo fine viise su;e
tatibus, sed, ut Innoceniius 1 papa describit (ep. i,
c 8), ctiam omnibus Chrislianis uti licet eodeni poenitentiam simul el reconciliationem comrounioiiis
oleo, in sua, aul suorum neccssilate ungendo. Quod exposcnnt. De his observatio prior, durior; poste-
tamen oleum non nisi ab episcopis licet confici. rior, inlerveniente misericoidia, Iriclinatior esl.
Nam quod ait: Oleo in nomine Domini, significat, Nam consuetutlo prior lenuit ut conccderetur cis
oleo in liomine Domini consecrato, vel certe quia pcenitenlia, sed comnmnio negaretur. Kam cum illis
etiam, cum ttngunt infirmum, nomen Domini suprr temporibus crebrse persecutiones essent, nc cominu-
etim invocare debenl. Et si in pcccatissit, diniit- nionis conccssa facilitas homincs de reconcilialione
luntur ei. Multi propter peecala in animam facta, B seeuros non revocarel a lapsu, merito negata com-
iiifirmitate aut eliam morte jilectuntur corporis. munio est coneessa posnitentia, ne tottiin peniius
-Unde ait Apostoms Corintbiis : Quia corpus Do • negaretur, et duriorem remissionero fecit tempo-
mini indigne percipere erant solili, ideo inler vos ris ratio. Sed postquam Dominus noster pacem
mulii infirmi, el imbecillcs, el dormiunt mulli (I Ecclesiis suis reddldit, jam lerrore dcpulso, com-
Cor. xi). Si ergo infirmi in peccatis sint, ct hsec munioncm' dari oheuntibus jilacttit, ct propter mi-
vialicum profeeluris, et ne Ko-
presbyteris Ecclesise confessi fuerint, ac perfecto sericordiam, quasi
corde ea develinqueve alque emendave salegerinl, vatiani liasrelici negantis veniam, asperitatem et
dimittentur eis. Neque enim sine confessione emcn- duritiam subsequi videamur. Tribuilur ergo cura
dationis [confessiouis emendatione] qtteunt dimilti. posnitentia extiema communio, ut homines ej'us-
Unde recte suhjungilur : Confilemini alterulrum pec- modi, vel in supremis suls permiitenie Salvaloie
cata vesira, cl oraie pro invicem , ut salvemim nostro, a perpetuo exitio viudiecnttir.
(Jac. v). CAP. 51. — De illis qtti ad exitum reiiiunt, ul uliiino
CAP. 28. — De illis, qnt propter timorem morth m et necessario viulico non priventur. Ex concil. Ni-
ipsa infirmilate confileniur peccata sua. Ex con- cmno, cap. 15.
cilio Nannelensi, cap. 2. C (26, q. 6, c. De his vero.) De his qui ad exiium
Infirmus qui necessilale mortis urgente confite-
veniunt, etiam nunc lex anliqua, regularisque ser-
tur peccata sua, sub ea conditione a sacerdote re-
vahitur, ita ut si quis egreditur dc corpore, ultimo
eoncifelur, ut si ei Dominus vitam donaveril, saiw- el necessavio viatico minime privelur. Quod si dc-
tatemque reddiderit, secundum qtialitatem delicti, speratus, et consecutus communioncm oblationis-
et secundum canoiiura slatuta, et posnitenlialium
que particeps faclus, iterum convaluerit, sit inter
probalorum posniteat. eos qui communionem orationis tanlummodo con-
CAP. 29. —De illis qui in necessitalis iempore et scquuntur. Generalitev autem omiri -cuilibet, in
pwnitentitiin et reconciliationetn desiderant. Ex de- cxitu posito et poscenti sibi communionis gvatiam
cretis Leonis papm, cap. 9 (Leoir. pap. /, cjiisf.
91 ad Tkeodorttm). ivibui, episcopus pvobabiliter ex oblatione debebit
(26, q. 6, c. His qui in tempore.) His autem, qui dave.
tempore necessitatis, et in periculis urgenle instan- CAP.52. — Quod pwnitentia possint aboleri peccala,
tia, pvsesidiuni poenitcntise, et mox reconciliationis eiiam si in tdtimo vitw spii itn quis pmnileat. Ex
implorant, nec salisfaclio interdicenda est, nec ve- conc. Magontiensi, cap. 2 (125).
concilialio deneganda, quia misevicovdias Domini ,. Poenitentiam posse aholere peecala indubitanler
ne«:mcnsuvas possumus poneve, nec tempora defi- credimus, etiam si in ultimo vitae spirilu admisso-
nire, apud quem nullas patitur venise moras con- rum [admissor] poeniteat, et vel puhlica lamenta-
versio [vera], dicente Domino per propbetam : Cum tione peccata prodantur, quia Dci propositum, quo
conversus ingemueris, tunc salvus eris (Ezcch. xvm decre\it salvare quod pevievat (Luc xix), slat im-
et xxxin; Isa. xxx), et alibi: Dic tu iniquitates tuas mobile. Et ideo, quia volunlas ejus non mutatuv,
prior ut justificcris. Ilem : Qttia apud Dominum sive emendalione vitse, si lempus concedituv, sive
misericordia est, el copiosa apud eum redempiio supjilici coiifessione, si continuo vila excediluv,
(Psal. cxxix). In dispensandis itaque Dei donis, venia peccatovum fideliter prsesumatur ah illo, qni
non debemus osse difflciles, nec se accusaniium non vult mortem peecatoris, sed ut convertalur a
gemitus, lacrymasque negligere, cum ipsam poem- perditione posnitendo, et salvetur miseralione Do-
tenli alflictioncin [al. posnitendi affeclionem] ex Dei mini ut vival [et salvalus miseralione Domini vivat.
credamus inspiiationo conceptam, dicente Apostolo: Sic hodie August.] (Ezeck. xi; xxxni). Si quis aliter
(127) Tomo V, ex parsenesi ad Theodoruro lapsum, hunc capitis referendum pulo ad Posnitentiariuffl,
nisi quod hasc vetus esl Irauslatio. Povro numerum ex qtio hasc yidentur desumpta.
'
PATROL CLXI 28
STS D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 876
— De eadem re. Ex ephtola ejusdem Joan-
fratris se subtrakere debeat. ItemJoannis Constan- __LCAP.61.nis Constanlin. ad Theodorum (150).
tinopolitani ad eumdcm Theodorum De lapsu Bac-
ckarii, cap. 60 (128). Evangelicus sermo dixil: Si peccaveril j'n fc /Vff-
Ubi est misevicovdia Clivistianas religionis, quam ier luus, corripe eum solus. Si te audierit, tucratus es
magistev noslev sacvificio docuit esse meliovem? eum (Malth. xvm), et csetera quas continet sermo
(Matth. ix.) Ecce jacet frater ab hoste percussus, prsecepti. Vide quid dicat : Ne exbilarentur filii in-
adhuc forsitan palpifans, et vos quasi sine vulnere circumcisorum (// Reg. i). Filii enim incircum-
revevtimini, nec consolationem plagas illius deferre cisorum sunthomines sseculi, inprseputii sui ervove
tentatis. Nolite esse sine formidine, fratres, fovtio- et genlilitale viventes. Hi ergo exhilaranlur, cum
vem pevcussit inimicus, ut facilior ei adilus esset audiunt ruinam militis Christi. Peccatum igitur ce-
ad reliquos. Ut quid ergo spernilis vulneralum, aut letur, et adhibeatur emendatio. Nos aulem consola-
sicul putatis et morluum? Melior concubina Saul lionis linteamina, el cosleslis spei pigmenta tribua-
filia Respba (129), quas corpora defunclorum, quos mus. Ipse autem infra sepulchrum secreti sui con-
David pro Gabaonitarum ultione percusscrat, eo- fessus, peccali pudore contineatur, ubi conscien-
usque accincla sacco, boc csl cilicio, custodivit, tiae verme laceretur, qui totas in eo oblinial [ohlin-
donec eis roraret aqua de cwlo (II Reg. xxi), id est, '.B gafj putredincs peccalorum, donec nullum ex se
donec pro venia eorum misericordias coslestis scin- fetorem famas lurpis emittat.
lilla deQuxerat [slilla deflueret]. Melior fuit ille Ju- CAP. 62. — De eadem re. Item ex ephtola ejusdem
das Machabseus, qui eliam pro mortuis fratribus Joannh ad Tkeodorum (151).
orationem credidit esse faciendam, quos damnala Qualiter rogo de misericordia Dei possumus de-
de Jamnia civiiate idolorum dona pvostvavevant sperave, qui etiam Phavaonem avguit, quave nequa-
(II Mack. xn). Ul quid rogo medictts noster inler quam posniteve dignatus sit, dicens : Brachia Pha-
librorum suorum loculos tot consliluif genera pi- raonis regis .-Egypti contrivi, et non est deprecalus
gmentorum, si nihil est ex emplastris ejus quo sa- ut darelur in eo sanitas, el redderetur ei virlus ad
navi possit vulnus, quod percussit inimicus? Et si comprehendendum gladium ? (Ezec/i.xxx.) Salomon
placet, aperiamus scholam medicinas nostrse, et a ille mirabilis, qui meruit astritici Dei, hoc est, sa-
principio canonis vulnerum ac medicaminura spe- pientiae Dei copulari (Sap. ix), in alienigenarum in-
cies perquiramus. Ecce in ipsius introitu schobe, currit amplexus, et vinculo lihidinis laquealus,
occuvrunt illi seminis carnalis auclores, qui vene- etiam sacrilegii horrorese polluit, quia simulacrum
nato serpentis denle percussi, non statim posnsemor- Camos Moabitico idolo fabricavit (lll Reg. xi). Sed
tis iddicti sunt, sed ejecti de paradisi deliciis, id est, £• quia per propheticam vocem culpam evvovis ajjno-
de Ecclesise libevtate et saeri communione mysterii vit, nunquara misevicovdiascosleslis extovris est. At
[ministerii]. forsitan dieas : In neulro Testamento lego, neque
CAP.60. — De eadem re. Ex epistola Joannh Con- eum posnituisse, neque misericordiain consecu-
siantinopolituni ad Theodorum. tum, ete.
Unde vides quia peccali contagione maculamur ? CAP.63. — De eadem re. Ex dccretis Siricii papm,
Nr, quseso, beatissime mi, fratrem nostrum, in cap. 14 (ep. 1 ad Himerium, c 14).
profundum putei s.ubIniqui principis potestate de- (Dist. S0, c. Illud quoque.) Illud quoque nos par
mersum, desperationis lapidibus obruamus. Imile- fuit prasvidere, ut sicut posnitentiam agere cuiquam
mur illum iE'hiopem qui sanclum Jeremiam in lacu non conceditur [solemniter non concedilur, etc.'!
ab iniquo rege demersum, assumptis ,50 hominum clericorum, ita el post posnitentiam ac reconcilia-
auxiliis, et missis ad eum pannis et ftmibus veteri- tionem nulli unquam laico liceat honorem clevica-
bus, liberavit \Jet; xxxvm). Facilis esto ad lapsum tus adipisci. Quia quamvis sint omnium peccatorum
ruinamque miserorum. Porrige manum jacenti conlagione mundati, nulla tamen debent gerendo-
fratri, qui confusus pudore peccati nec erigere se, j. rum sacramenlorum iiistrumenla suscipere, qui du-
aut oculos audet attollere. Comjile legem Moysi: dum fuerant vasa viliorum.
Cecidit asinus fralris sub pondere, hoc est, caro CAP. 64. — De eadem re. Ex decreth Gelasii
papm,
evicta peccalo, acclina te, et humilia, et subleva de cap. 17 1
(ep. adepis. per Lucaniam,c 20).
ruina (Deut. xxn). Quid erubescis conjungi homiui Comperimus etiam horrendis quibusdam erimini-
peccatori ? Respice illum, qui dicit: Noli nimium bus implicatos, tota discretione submota, non so-
esse justus (Eccli. xvn). Magister nosxer a latroni- lum de faclis alrocibus necessariam posnitudinem
hus vulneratum, non solum cura dignum j'udica_, non habere, sed, nec aliqua correctione penitus suc-
verum etiani ad stahulum suum et ovile perduxit cedente, ad divinum roinistevium honovemque con-
(Lttc x). Et tu ergo eollige fratrem, quem diaholus tendeve. Nonnullos autem in ij>sisovdinibus consti-
atvo pevcussit. Consigna stabulavio, id est beato tutos, gravibus delinquentes facinoribus non repelli,
episcopo, qui si aliquid in eo impenderit, amplius a cum et Apostolus clamet : Nemini cito manus im-*
Domino corisequetur. ponendas, neque communicandum peccatis alienis
(128) Nisi mentitur inscriptiomulilaest parasnesis Respha filia Aliia conctibina Saul.
ad Theodorum. (150) Nec hoc ibi reperitur.
(129) Locus comtptus, forte sicrestitttendus: Melior (151) Et hasc desiderantur.
«Tl . 1DECRETIPARB XV. - DE POSNlTEKTlA, ETC. S7S
(*/ Tim. v), et majorum "veneranda constituta pro- A± cens:«Quid est, pater, quod dicit Apostolus: Otnnia
iiuutient, hujusniodi etiam, si forte suhrepserint, munda mundh ?> (Tit. i.) At ille dixit ei:« Si quis ad
taraqui ante peccavevunt, dejectos opovievedepelli, hunc sermonem pervenire polueril, ut eum intelli-
quam sacrse professionis [promissionisj oblilos , gat, videbit se minorem*esse totius creaturse. s Cui
prsevaricatoresgue sancti propositi, procul dubio fratcr : « El quomodo possum minorrm me videre
subroevendos (Nicwni conc, c 9 ef 10). ab eo qui homicida est?» Respondii senex; « Si po-
CAP.65. — De illis qui locu sanctorum sub prwlexlu tuerit homo ad hunc sermonem Aposioli jiervenire,
retigionh inconsulte peragranl. Ex concilio Cabilio- ct viderit hominem qui forte orcidit aliuni, dicit in
nensi, cui interfuil Carolus rex, cap. 45 {conc semetipso : Iste' cjuidem hoc solura fecit, ego autem
Cabil. n). •omnihora bomiridium commilto, me ipsum intcr-
Nam et a quibusdara qui Romam, Turonumve et liciens. J Et cuni frater
requireret quomodo posset
alia quasdam loca sub prsclextu oralionis inconsulle e H<ecsola est hominisjuslilia, ut
et fieri, respondit:
peragrant, plurimum erratur. Sunt presbyier
et cseteri in clero semelipsum reprehendat. » Tunc enim justus est,
diacones, constituti, qui negligen- cum sua
ter vivenles, ineopurgari se a peccatis putant, et peccata condemliat.
miuisterio suo fungi debere, si prasfata loca atlin- IB CAP. 08.—Ut millus fratrcm condemnet antequam
Deus iilum dijudicei. Ex dictis cujusdam ere-
ganl. Sunt liibilominus laici, qui pulant impune se miiw.
aut peccare, aut peccasse, quia hasc loca oraturi fre-
Venit aliquando abbas Isaac in cosnobio, et vidil
quentant. Suntquidam polentum qui acquirendi cen-
sus gralia sub prastextu Romani sive Turonici itine- illic fratrem negligenlem, et iratus j'ussit eum expelli
de cosnobio. Cum ergo regrederetur ad habitaculum
risinuliaacquirunt[conquiruni],multospauperesop-
primunt, et quod sola cupiditate faciunt, orationum suum, venit angelus Domini, et sletit ante osdum
sive sanctorum locorum visitationis causa se facere cellulte ejus, dicens : « Non te permitlo ingredi. »
videri affectant. Sunt pauperes qui vel ideo id fa- At ille rogabat ut culpa ej'us manifcstaretur. Et
ciunl ut majorem haheant materiam mendicandi, de respondens angelus dixlt: «Dominustransmisil me,
quoruin numero sunt illi, qui circumquaque vagan- dicens : Vade, dic Isaac: Ubi j"ubes ut mittamus
ies.illo se pergere mentiuntur,vel quia tanlum sunt illum fratrem qui peccavit? » At ille egit mox posni-
vecordes ut putent se sanclortim locorum sola invi- tcnliam, dicens 4 « Peceavi, Domine, indulge mihi. i
gione a peccatis purgari, non attendentes quod ait Et dixit ei angelus : « Exsurge, indulget [indulgeat]
beatus Hieronymus (ep. ad Patd., cujus init. : Bo- tibi Dominus, sed ue iterum hoc facias, ut quem-
lus homo) : « Non Hierosolymam vidisse, sed Hie- 'C quain condemnes, antequam illum Dominus judiccl.
rosolyniis benevixisse laudaiidum est. » De quibus Tulerunt homines sibi judicium, et noii mihi illud
omrobus imperaloris, qualiter sint emendanda, sen- diinillunt, dieitDominus. J HOCautem dielum est,
lenlia exspeeletur. Qui vero peecala sua sacerdoti- quia si contigerit de illis pevfectis aliquem vel in
bus, in quorum sunt parosciis, confessi suut, e( ab pavvo pcccave, non mox perdatur.
his agendse pcenitenlise consilittni accepevunt, si CAP. 69.—
Quod jusla obedientia jttstis muneribus
oralionibus insistendo eleemosynas lavgiendo, moves remunerelut; Ex diclis ejusdem.
componendo, vitam emendando, apostolovttmlimina, Qnidam ex Patribus, in exslasi positus, vidit qua -
vel quovumlihet sanctovum inviseve desidevant, luor
ordin.es ante Deum; et priinus quidem ordo
horum est devotio modis omnibus collaudanda. eral hominum infirmaiiliuro, et gratias agentium
CAP. 66.—De omni peccatore, quod quolies ceciderit, Deo. Secundus vero erat eorum qui hospitalitateni
loties resurgere debeat. Ex dictis Zosii cujusdam
eremitw. seelantur, et in hocininistrant. Tertius aulem illo-
Dum quidaro frater abbatem Zosium tali serraone rum qui solitudinem sectantur [seclanlur, et non
vident homines]. Quartus vero eorum qui propter
fi-equenter vequivevet,dicens : « Quidfaciam, patev,
Deuro in obedientia subjecli sunlPatribus.Eratergo
quoniam cecidi? i Ille respondil : « Suvge, inquit. J D
lllo vevo, se exsurrexisse, et iterum cecidisse pro- illis tribus ovdinibus hic ordo superior qui obedien-
tiam exhibebat, et habehat lorquem auveam, et ma-
fesso, respondit : c Iterum adhuc surge. i Cum au-
tein fratev se frequenler sun-exisse et fvequenter jorem gloviampvascseteris possidebat. Dicit autem
senex ei qui sibi hoc in exstasi demonstrabat:
cecidisse narraret, eo.iem vero senex ulehatur ser-
« Quare hic ordo quartus majorem casteris gloriam
mone, exclamans : . Ne desistas surgendo. . Cui habet?
fratev ait : t Usquequo possum surgere, paler, i Ille autem respondit ei dicens : « Quia isti
alii omnes habent aliquam requiem ad implendas
explana. » Senex dixit: « Usquequo aut in bono
voluntates [adimplendo quamvis in bonis
opere, aut in malo deprehensus [depressus] occum- proprias
has. In quo enim opere fuerit homo depvehensus operibus proprias, etc.]. Hic ergo qui obedientiam
excrcet omnes voluntates relinquens, totus pendet
[depvessus] in eo judicabituv.
in voluntate patris jubeniis, et ideo majorem gio-
CAP. 67. — Qttod juslttm sit Dei Iwmini, quod se
reprehendul. Ex dicth Phnenh cujusdam ere- riam prse caeteris est sortitus.
tnitw. CAP. ,70. — De illis qui ex induslria peccani, ct
Quidam fraler reqnisivit abbatem Pimenem, di- promittunt sibi quamdam hnpunitatem peccandi]
p. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 880
87q
l atgitionem eleemosynarutn. Esc concilio _i bus sacris iiivenerit, aut quod iili seeundum sancta-
_pj-opfei' rum Scripturarum aiictorilatem, el eccleslasticam
Cabiiknenst^cap, 56 (cofic. Cabll. n).
'Bed nec hoc prseterenndum pulaviinus quod qui- consuctudinem rectius visum fuerit. Si ergo medici
dam ex industria peccantes, propier eleemosynarum qui corporihus medicinam inferre" conantur, nequa-
largitionem quamdam sibi promittunt imjiunilatem. quam, propter personas cujuslibet aeceptiouem, his
: quos sanare cupinnt cauieiio, aut. terro, auf duris
Eleemosyna enim ex&inguit ;peccata, juxfa iilud
Ignem ardentem exsiinguit aqiia, et eleemosyna aliis quibuslibel rebus parcunl, nrullo magis hisob-
exstingtiit peccala (Eccli. m), sedea quae aul neces- servandum est qui non corjiorum, sed aiiimarum
«itale, aut casu, aut qualibet iiunt fragiliiale. Ea medici existunt. Nequeenini pensanda est posnilen-
veroquseex induslriaad^ujuslibet libidincm explen- tia quantitale temporis, sed ardore meniis et mor-
dara idcirco nunt, ul eleemosynis redimaniuv, ne- lificatione eorporls. Cor aufem contriium et kitmilia-
.guaquam eis redimi possunt, quia qui hoc perpe- tum Deus non despicit (Psat. L).
— De iilts qui peccata sua sine condigna
ttranf, videnlur Deum mercede conducere, ut eis CAP. 74.
liceat. Non idcirco pec- pwnitentia sibt relaxari arbilranlut; Ex diclis
timpune peccare ergo quis
Attgust.
care dehet, ut eleemosynam faciat, sed ideo eleemo-
facere debel, quia peecavit. Mentera enim et R Quisquis ergo malorum operum sine condigna
synam quemquam vcniam a Deo percipere posse
libido liaxit ad culpam, afuietio et cou- posnitentia
corpus quse
trif.o debet reducerc ad veniam. ilixerit, penitus erral, et cum deceptus alios dcr.ipere
festinat, duplici noxa constringitur, hoc est, proprii
CAP. 71.—De kis qui peracta pwnitentia ad pristina erroris et alienas deceplionis.
redeunt volutabra. Ex decrelh Siricii papm, cap.
10 (ep. i ad Himerium, ep. c. 5). CAP. 7S. — Quod tandin laborare quhque debcat,
De his vero non incon- dottec possideat Christum. Exdiclis Gtv.goiti.
(55, q. 2, c. De kis vero.)
dileclio lua sedera credidit consu- Usque tunc laborare debet homo, usquequo pos-
grue aposlolicam sideal Christum. Qui aulem semel illum adrptus
lendam, qui, acta posnitentia, tanquam canes ac sues
ad vomitus pristinos et ad volulabra redeuntcs fueril, j'am non laboret. Perfailtil lamen Dominus
// Petr. et militise et laborare eleclos >-suos,ut rememorent tribulationtim
(Prov. xxvi; n), cingulum,
ludicras voluptates, el uova conjugia, et inhibitos labores, unde semetipsos custodiant, timentes ne
tanlos labores amillant. Nam et filios Israti idco
denuo appeliere concubilus, quovum professam in-
Deus per desertum quadraginta annis circumdtixit,
eonliiienliam genevati post absolutionem filii pvodi-
devunt. De quibus quia jam suffugium non habent ut, rememoralis tribulationibus, non redirenl rc-
trorsum.
posnifendi, id duximus decevnendum, ut sola intva Q CAP, 76. — Ut nullus episcopus seu
Ecclesiam fidelibus ovatione jungantur. Sacvasmi- presbyter alte-
rins pwnitentem sine lilleris sui ephcopi suscipiul.
nisleriovum celebritati (quamvis non mereantur) Ex ephlola Felicis papw, cap. 2 (5 ep. decretalh,
intersint: a Dominicas aulem mensas convivio segre- c.6).
gentur, ul hac saltem districlione correcti, et ipsi Curandum vero maxime, el omni cautela provi-
sua errata castigent, et aliis exemplnm tribuant, dendum, iie quis fratrum coepiscoporumque nostro-
quatenus ab obscosnis cupiditaiibus retrahantur; rum, aut etiam presbyterorum jm alterius civitate,
quihus tamen, quoniam carnali fragilitate cecide- vel dioecesi pcenitentem, vel sub manu positum sa-
vunt, viatico munere cum ad Dominum cceperint cerdolis, auteum qui reconcilialum se esse dixit,
profleisci, per communionis graliam volumus sub- sine episcopi vel presbyteri testimonio et iitteris, ad
veniri. Quam fovmamel circa mulieres, quas se post cujus perlinel parosciamj suscipiat.
posnitentiam talibus pollutiouibus devinxerunt, ser- CAP. 77. — Quod pwnitentes secundum canones, nisi
vandam esse censemus. peracta pwnilentia, communicare non debeunt. E.v
dictis Pii papm, cap. 10.
CAP. 72. —Depwnilente femina, quw, defuncto viro, Pcenitentes non debent communicare ante con-
alirnubere prwsumpserit. Ex cencilio H Arelatensi,
cdp. o(cap. 21). n summationem posnitenliaj.
Pasniteutes feminse, quse defunctis viris aliis nu- CAP.78. — Quod pro eiknico et publicano sil kaben-
dus, qui pro peccalo commhso pwnjtere noluerit.
beve prassumpserint, vel suspecta vel interdicta fa- Ex diclisAugust.
miliaritate cum extraneo -.ixevint, cumeodem ab (26, q. 7, c. Ercja eum.) Erga eum qui pro pec-
Ecclesias liminibus arceantur. Hsec etiam de viris in cato commisso non posnitet, tales esse debemus,
poeniteiilia positis placuit observari. sicul Dominus praecejiit dicens : Sil libi sicut etkni-
CAP.75. — Quod in danda pwnitentia nulla sit per- etts et publicanus (Mattk. xvin). Et sicut Aposlolus
sonarum acceplio. ExconcilionCabilton., cap. 54, jubel: Subtrahite vos, inquit, «6 oiiMitfraire inordi-
cui interfuit Carolus rex. nate ambulanle, et non secundum traditionem quam
Quia igitur, Apostolo teste, non est personarum tradidi vobis (// Thes. m).
acceptio apud Deum, et in omnibtts judiciis ea\enda CAP. 79. — Quod a tictth se abstinere debeat, qui
est (Rom. n ; Ephes. vi; Coh ni; Acf. x), multo illhila se coinmhisse meminerit. Ex dicth Gregorii
magis in hoc pcenitenlias judicio prsecaveri debet, papw (hom. 20).
ut nullus sacevdolum unquam aut gvatia, aut odio ., Qui seillicita meminit comroisisse, a licitis etiam
alicujus personas secus judicef quam quod incanoni- studeat abstinere, ouatenus per hoc conditori suo
881 DECRETI PARS XV. — DE POENITENTIA, ETC. 882
satisfaciat, iit qui commisit prohibita, sibimetipsi A CAP.86. — De clericis qui corporali dcticto delin-
abseindere debeat etiam concessa. quttnt, si restaurari possint. Ex cpistola Isidori ad
CAP. 80. — Quod nulli posl pwnitenliw aclionem ad Masonem.
militiam swcutarcm redire liceat. Ex ephtola Leo- (152) Nulla esl in liujusmodi sententiis decretorura
nis papw, cap. 25 (ep. 92, c. 10 De pwniten.). diversitas intrlligenda, quod alibi legitur in lapsu
(Dist. 5, c. Conlrarium vero.) Contrarium est corporali restaurandum honovis gvadum post pos-
omiiino ecciesiaslicis regulis post posnitentise actio- iiitentiam,alibi post hujusmodi delictum nequaquam
iif-mredirc ad militiara ssecularera, cum Apostolus vepavanduni pviovis ovdinis merilum. Hascenim di-
dicat: Nemo mililans Deo implicat se swcularibus versitas hoc modo dislinguilur. Illos enim ad pristi-
negolih (II Tim. n). Unde non est liber a laqueis nos ollicii gradiis redire prasccpit canon, quos posni-
diaboli, qui se militias mundanas voluerit impli- tenliae praeeesserit satisfactio, vel digna peccatoruni
care. confessio. At conlra hi qui neque a vitio corporis e-
CAP.81. — De eadem re. Ex concilio n Arelatensi, mendantur, et hoc ipsum carnaledelictum quod admi t-
cap. 5 (cap. 2). tunl,etiam vindicarequadam superstitiosatenteritate
(Dht. 50, c. Hi qui.) Hi qui post sanctas reli- nilunlur, nec gradum utique honoris, nec gratiam
gionis [Si qui post sanclum religionis, etc.] propo- jj cominunionis recipianl.
silum apostatant, et ad saeculuni redeunt, et post- CAP.87. — De his qui altario Dei serviunt, si subilo
modum posr.itenliae remedia non vcquirunt, com- fienda carnh fragililate corruerint. Ex^conc Iler-
muiiioncm non accipianl sine poenilenlia, quos etiam densi, cap. S.
jubemus ad elevicatus ofricium non admilti, et qui- (Dhl. S0 ef 15 c. Ili qui allario.) Hi qui altario Dei
cunque ille est, posl posnitentiam habilum sascula- serviunt, si subilo flenda carnis fragililate corrue-
rem non prsesumal. Quod si praesumpserit, alienus rint, et Domino resjiicieiile digne posiiiluerint, ila ut
ah Ecclesia habeatur. niortificato corpore, cordis contviti sacrificium Deo
CAP.82.—Quod nullus rcligiosus el sanclus carcat offerant, maneat in potestate pontilicis vel veraciter
peccalo. Ex dicih Augusl. (De eccles. doym., affliclos non diu suspendere, ve! desidiosos prolixia-
. c. 86). re fempore ab Ecclesias corpore segregare. Ila lanien
Nullus sanclus et justus caret peccato, nec ta- ut sic ofliciorum suorum loca recipiant, ne possint
men ex hoc desinit csse juslus, vel sanctus, cum af- ad altiora oflicia ullerius promoveri. Quod si ite-
feclu trneat sanclitatem. Non enim naturas viribus, rato, velul canes, ad vomitum reversi fuerint, etvelut
sed proposili adjumento pev gratiam Dei acquirimus sues, in volutabris immei'«i fuerint (Prov. xxvi; //
sanelitalem, cl ideo veraciter se omnes sancli pro- Pel. n), non solum dignilateoflicii careant, sed e'tiam
iiunliani peccatores, quia in veritale habcnl quod k sanctain coromunionem non nisi in cxitu peici-
plaiigant, et si non reprehensione conscienliaj, pianl.
certe inutabiliiate et mobililate prasvaricatricis na- CAP.88. — Qttod conjvgati in Quadragesima absti*
tUViC. nere debeanl ab uxoribus. Ex conc Eliberitano, c. 5
CAP.85. — Quod pwnitentes a conviviis et ornamen- (in fragm.).
th abstinere dcbeant. Ex dccrelis Lucii papw, Qui in Quadragesima ante Paseiia eognoverit
cap. S. uxorem suam, et noluerit abstinere ab ea, unum
Quod posiiilenles a eonviviis el ornamenlis atque aiinum posniteat, aut pretium videlicel 25 solidorura
?ib:i veste abslinere debeant, cl discordes pellantuv ad Ecclesiam tribuat, aut pauperibus diyidal. Si per
ab ecclesia donec ail pacem redeant. ebrietatcm et sine consueludine acciderit, 40 dies
CAP.81.— Ul presbyler pmnitenles non reconcttiet, poenileat.
nisi episcopus suus jubeat. Ex concilio Africano, — De iblis qui in Qttadragcsimm diebus car-
50 et-Cartk. m, c CAP.89_
cap. (cap. 10, 52). nem manducare prwsumunt. Ex couc Tolet. vm,
(2G, q. 6, c. Presbyter.) Ut presbyler non intev- cap^ 9_.
logato [inconsullo, orig.] episeopo non reconcilici Quieunque slve inevitabili necessilale atque fragi-
pa-nitentem, nisi, absentia episcopi, necessilate D lilate, et evidenti languore scu ctiam impossibilitate
conipellenle. ajtalis, diebus Quadragesimas esum carnium alten-
C*P. 85. — Quod ordinali in gravioribus peccath tare prsesumpserit, non solum veus erii resurre-
deprekcnsi, nou manus iinposilionem, ut laici, ctionis
accipere debcaul. Ex concilio v Carthaginensi, Dominicse, verum eliain alieniis ab ejusdeni
Ltip. XXVII. diei sancla communione. Et hoc illi cumuletur ad'
(Disf. 50, c. Confirmatum est.) Ilem confirma- poeiiaiu , ut in ipsius anni circulo ab omni esu
tum est ut si quando presbyteri vel diaconi in ali- carnium abslincat, quia sacris diebus absiinenli_B
quj graviore culpa convicti fuerint, qua eos a mi- disciplinam oblilus cst.
nislcrio necesse sit removevi, non eis manus lan- CAP.90. — De fralre peccante non ad mortem. E%
quam poenilenlibus, vel tanquam fidelibus laicis im- Ephlola Joxinuh evangelistm (I Joan. y),
ponatur,nequeunquam permillendum 'ut rebaptizali Qui scit fratrcm suum peccare non ad morlem,
aii clericatus graduin promoveantur. postulet pro eo, et dabif ei vitam Deus. Si quis
-
(152) llabelur supra c. 57, el citatur disl. 50, __.on_t.iosaacla.
' S8i
m D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI
asque ad movlem peccat, quia est peccatum usque A viva occidanlur pvius, sed poveis elcanihus dentuv.
sd movtem, non pro eo dico ut quis voget. Aves vevo, et animalia castera, si in retibus slvangu-
CAP.91: — Quod difficile sil graviler peccanti_ sub lantuv, non sunl comedenda, ucc si oppresserit acci-
gradte, tnanere in gradu. Ex diclis Hieronymi. piler, et si sic mortua inveniunlur, quia in Actibus
Quicunque dignitatero gvadus divini non custo- apostolorum prascipitur ahstinere a fornicatione, a
diunt, contenti fiant animam salvave. Revcvlr enim sanguine suffocato, et-idololatria (Acf. xv).
tn eum graduiu in quo antea fuerant difficile est. CAP. 98. — De avibus si homincm occiderint, Ilem
CAP.92. — De eadem re. Ilem ejusdem. ejusdem.
Qui suh gradu peccat, dcbet excoramunicari, Apes si occidunt hominem, ipsae quoque occidi fc-
quia magna est dignitas hujus nominis. Tamen po- stinentur, mel tamen manducetur.
test redimere animam suam post posnitenliam; ad CAP.99. — De porcis et gallhih, si sanguinem ko-
minis comederinl. Item ejttsdem.
pviorem enim gradum vcnire difflcileest.
CAP.95. •—De eadem re. Ex dictis Auijuslini. Si porri vel gallinae sangtiinem hominis comedunt,
sub cecidil contentus mox occidantur, et intralia projiciantur, et csetera
Qui gradu post posuitentiam, non
fiat baptizave, comniunionem dave intivmis, et alla- caro manducetur. Si autem lardatur. occisio,
rio tantummodo ministrave. J5 comedatur. Si aulem cadavera Iacevavevinl movluo-
CAP.94. — De eadem re. Ex diclis Isidori. rum, macerentuv, et post anni civculumcomedaiHuv.
iuterfi-
Isidovus in angelo Ephesi pvseposilo(Apoc u) sa- Siautem povci occiderint hominem, stalim
eerdotem ostendit, juxta Malachiam qui dicit: Labia ciantur et sepeliantur.
— De illis qui carnem immundam vei
sacerdoth cusiodiunt scienliatn, et iegem reqnirunl ex CAP.100. 'merticinam comeduut. Item ejusclem.
ere ejus,quiaangelus Dominiexercituum esi (Mcd.n). raariducat carnemimmundam, autmorticinam,
in- Qiii
Candelabrum enim sacevdotis, quia chavismata aut dilaceralam a hesliis, 40 dies posnileat. Si enim
tclliguntuv honovis, tunc penitus juxta Joannem mo-
necessitate famis contingit, multo lerius est.
veluv, quando post delicta, neglecla posnitentia, ad- CAP. 101. — De illh qui cibum immnnda manu la-
missa sceleva non deflentuv. Non enim dicit quia ctutn comederint, vel si canis, aut aliquod unimal
eecidisti, movebocandelabvum luum; sed, nisi pos- immnndum cibum leligerit. Item ejttsdem.
nitentiam egevis, mo\eho candelabvum tuum. Quod si casu quis immunda manu cibum tangil,
CAP. 95. — Qttod post 7 annos pwnilenlem sacerdo- vel si canis vel pilax, aut catus, musve aut anima^
lem censura canonum in pristinum stalum remeare immundum sanguinem bominis edit, non nocet. Et
prwcipial. Item Isidoms. qui pro necessitate famis manducal animal quod im-
Canomira censura post seplem annos veraeave p.
pos- mundum videtur, vel avem, vel besliam, rnisericor-
nitentcm sacerdotem in statum piislinum pvsecipit, ditev
posniteat.
non cxplrtione propvii avbitvii, sed poiius ex senten- CAP.102. — De illis imintimlo
qtti sanguine aliquo
tia dirini judicii. Nam legiiuv quia Maria soror potlnuntur. Item ejttsdem.
Aaron prophelissa dum obtrectationis adversus Qui sauguine, vel quocunque immundo polluilur,
Moysen incurvisset delictum, illico sligmate lepras si nescit qui manducaf, leve est. Si aulem scil, paj-
percussa esi. Cumquepelissel Moysen [Moyses], ut niteat juxta modum pollutionis.
emundaretur, Dominus jvrsecepit eam e.Uva easlra CAP. 105. — De iltis qtti sangtthtem aut semenbibe-
egredi septem diebus, et posl emundationem rursus rint. Item ejusdem.
eam castris reverti (Num. xn). Maria ergo soror Qui sanguinem aut semc-i biberit pio- aliqua re,
Aaron raro intelligilur sacerdolis, quas dum su- tres annos posniteat.
perbise dedila, sordidissimiscovvuplionum maculatuv CAP. 104. — De piscibus tnorlnis in finmine inventh.
evvovibus, movetuv extva castva seiitem diebus, id Item ejusdem.
est a collegio sanclse Ecclesias septem annis pvoji- Piscis mortuus in flumine inventus, non cst eden-
ciatuv, quihus post emendationem vitiovum [vitas] , dus, quia non estvenatio hominis. Si vero piscando
Sxpletis, loci, sive pvisfmse digoilatis recipial me- (acius fuerit, et ipso die inventus fuerit, qui non haj"
vitum. sitat, manducet; qui autem duhilat, non manducet.
CAP. 96. — De itlis cnti scabiem aut vermicttlos co- CAP. 105. — Dc clericis qui a dmmotiiovexanlut; E%
medunt, vet urinam bibunl. Ex Pwnilentiali Bedw. conctlio Atirelianensi, cap. 6.
Qui coroedit seabiem aut vevmiculos qui pedicuh Si quis clericus vexatus fucril a dasmonio, decem
dicuntuv, veluvinam bibit, sivestevcovacomedil, si annos posniteat, et inter audieutes sit, et ad sacros
Infantes sunt vel puevi, vapulent; si in vivili sstate, ordines non adducatur. Si bene egerit, et per Dei
septem dies posnUeant, et htrique cum impobitione gratiam [misericordiam] liberatus fuevit, sit in veli-
nianus cpiscopi sanentur. quis officiis ecclesiasticis.
CAP. 97. — De illis qui anhnalia a bestiis dilace- CAP. 106. — De ttlis qni parentum konoremnonser-
rata, vet laqiteh slrangulaia comedunl. Es> Pwni- vant.Ex Pwnitentiali Romano.
tentiali Tkeodori. Si quis inhonovavevit patvem aut matvem, tres an-
Animalia quas a lupis seu a canibus lacerantuv, nos posniteat. Quod si manum levaverit, aut percus-
nop sunt comedenda, nec cevvus ncc capveus, si serit, septem annos poeniteat.
HDVtui iincnti fuevini, nisi fovte ab bomine adhuc GAP. 107. — Quod pwnitenli ntdla negolia cscer*
885 DECRETI PARS XV. — DE FOENITENTIA, ETC. 888
cere conveniat. Ex decreth Leonis papw (ep. 91, c. A sui, quandiu ille infivmus est, et postea 40ddiespoa-
9, Be pwnit.). niteat in pane et aqua.
(Dht. 5, c. Qttalitas.) Qualitas lucvi negotiantem ^CAP. 114. — De eadem re. Ex Pwnilentudi Bcdw.
~
aut excusat, aut arguit, quia esl honestus qu.estus, Qui ictum proximo dederit, et non iiocueiit, tres
et turpis. Verumtamen posnitenti ulilius est dispen- dies poeniteat in paue et aqua. Si clericus, annuni
diapati, quam peviculis negotialionis obstvingi. Quia vel dimidium. Siquis alicui quodlibet memlirum vo-,
difiicile est inter ementis vendenlisque commercium lunlate sua [voluntarie] truncaverit, trcs annos poe-|
non intervenire peccatum. niteat, unum ex his in pane et aqua. Parvuli invicem
CAP. 108. — Ut sacerdotes nulli pcenitentiaminjun- se percutientes, tves dies. Si vevo adolescentes, "vi-
gant ex corde, sed aucloritate. Ex concil. Magun- ginti dies posniteant.
iiensi, cap. 24. 11S. — De illh qui ducatutn prmstant, el de-
Omnibus his aclis venfilata est ratio posnitenlias, CAP.
prmdatores super Ckristianos ducunt. Ex Pwniten-
ut sacerdotes cerlius intelligerent quomodo con- licdi Romano.
fessiones reeipeve, et posnitentiam seeundum cano- Si quis prsebet ducalum super Chvistianos, ut de-
niGam institutionem poenitentihus debevent indi- pvasdentuv, et non accidevit stvages Chvistiano-
cave [indiceve]. B rum, tres annos posniteat. Sin vero ej'ectis [abje« -
CAP. 109. — Ul unusquhque presbyter oclo princi- ctis] Dirmis usque ad mortem mundo moriuus vi-
paiia vitia per ordinem sciat. Ex eodem conc. vat.
cap. 5. CAP. 116. — De illis qtti per amorem venefwi fiunU
Ventilata est ratio octo principalium vitiorum, ut Ex pwniteniicdi Theodori.
unusquisque preshyter diversitalem illorum sciat, et Si quis per amorem veneficus fit, et neminem per-
ab illis, Domino auxilianle, se inlelligat custodire, et diderit, si clericus est, unum annum posniteat in
aliis prasdicare. paneetaqua; si subdiaconus, duos; si diaconus,
CAP. 110. — Ut sacerdotes diligenter examinenl con- tres, unum ex his in pane et aqua. Et laicus dimi-
fiteniinm peccata. Ex eodem, cap. 6. ditmi annum pcenileal, maxime si pef hoc mulie-
Ut episcopi el presbyteri examinent qualiler con- ris partum deceperit qitisque, tres annos unusquis-
fttentibus peccala dij"u.dicent,et lempus posnitentiae que superaugeal in pane et aqua, ne homicidii rcus
consiitaant. sit.
C.«P. 111. — Ut singtdi presbyleri capiiuta auctori- — De illh qui kmrelich nescientes se in
CAP. 117.
taliva habeant ad succurrendum pwnilenlibus. Ex aiiqttibus commiscucrint. 'Ex decr. Eutychiani
eodetn, cap. 5J6. papm.
Ut unusquisque presbytev capitula habeat de ma- Si quis dederit vel acceperit communionem de
jovihus et minoribus vitiis, per quae cognoscere va- manu hserctici, et nescit quod catholica Ecclesia con-
ieat, vel prsedicare subditis, ut caveant ab insidiis tradicit, postea inlelligens, annum intrgrum posni-
diaboli. teat. Si autem scil, et neglexerit, et poslea posuilen-
CAP. 112. — De presbyleris qui \culpas peccanlhtm liam egerit, decem annos pceniteat; ,alii judirantse-
reticenl vel minus digne pwniientes ad reconcilia- ptem, et humanius
lionem adducunl. Ex decr. Alexandri l popw (ad quinqtie annos posnileat. Si quis
calc decret.) permiserit hsereiicum missam celebrare in Eccle-
Ut nemo preshyterorum xenium, vel q.uodcunque sia eatholica, et nescit, quadraginta dies posniteat;
emolumeutuni temporale, imo detrimenlum spiri- si pro reverentia ejus, annum integvum posniteat; s*,
luale a quocttnque -publice [publico vel, orig.] pec- pro damnalioiie Ecclesise catholicas et consueludinis
cante, vel incesluoso accipiat, ut episcopo vel mini- Romanorum, projiciatur ab Ecclesia sieul hajrelieus,
slris ejus pectatum illius reticeat, nec pro respectu nisi haheat posnitentiam. Si habuerit dccem annos
cujusque personse, attt consanguinitatis, vel familia- posniteal. Si recesseritab Ecclesia calholica, incon-
. rilatis alienis coramunieans peccatis hoc episcopo gregationem hsereticorum, et aliis persuaserit, et
innotescere detrectet, nec a quoifuam posnitente aut D postea posnitentiam egerit, duodecim annos posniteat,
gratiam, aul favorem aut munus suscipere prassu- quatuor annos exlra ecclesiam, et sex .inler audito-
mat, aut minus digne pasnitentem ad reconciiiatio- res, et duos adhuc exlra communionem. De his in
nem adducat, et ei testimonium reconciliationis fe- canone dicitur, ut decimo anno communionem sine
rat, vel quocunque livore alium quemlibet dignius oblalione recipiant. Si episcopus aut abbas jubet
posnitenlem a reconciliatione removeat, qtiia hoc mo..acho suo pro hasreticis mortuis missas cantare,
Simoniacum, et Deo el hominibus contrarium ebt. non licet, et non exjiedit obedire eis. Si presbytero
et alius recitave-
CAP. 115. — De illis qui iruncationes tnembrorum contigerit ubi missam cpnlaverit,
fecerint. Ex Pwnileiiiiali Romano. rit nomina mortuorum, ct simul nominaverit liajre-
Qu' perrixam, ictu, debilem vel deformem homi- ticos cum calholicis, si post missam intellexevif,
nem fecerit, reddal impensas medici, et medium an- • Iiebdoinada poeniteat; si frequenler fecerit, annuni
nnm posniteat. Si non hahuerit unde reddat, unum integruni posniteat. Si quis autem pro morte hsers-
annum pasnileat. Si laicus per dolum sanguinem tici missam ordinavevit, et pro religione sua ^jas"
effuderil, reddat illi lanlum quantum noeuit, et si reliquias ibi tenuerit, el nescit differentiain catho-
aen habet uude reddat, sohat in opera pvOximi, Hcasfhiei, et postea intellexerit, ijojuileiitianique ege-
887 . D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOIT • 888
rit, reliquias ibi debet igne concremare, et annum A debeant. Ex cticlis Gregoiii (Augusl. lib. De cur.
posniteat. Si autem scit et neglexerit, posnitentia pro mort., e.2).
commotus decem annos posniteat. Si quis afide ca- Animse defunctovum quatuor modis solvunlur,
tholica discesserit sine ulla necessitate, el postea ex aut oblationibus sacerdotum, aut precibus saucto-
toto animo posnitentiam acceperit, tres annos extra rum, aut charorum elcemosynis, aut j"ejunio cogna-
ecclesiam, id est, inter audientes, juxla Nicasnum torum.
concilium (cap. 11), septem annos in eeclesiis inter CAP. I2S. — De nulriendis infirmh. Ex diclis Hie-
poenitentes, et duos annos adbuc extra communio- ronymi.
Nutiire infirmos et fovere Christum nihil interest.
nem posniteat. Nutriendus eniro est infirraus, quia Christus infir-
CAP. 118. — /)e illis qui comedunl aul bibunl ab im- mum se esse
mttndh animalibus laclum vel inlinclum. Ex Pw- profitetur (Mattk. xxv).
mlentiuli Romano. CAP. 126. — Quod non noccant maia prmterita, si
JJOJIplaceanl prwseniia. Ex dictis Attgusiini.
Qui comedit \elbibit intinclum a familiari bestia,
id est cane vel catto, et scit, cenlum psalraos can- Non nocenl mala prajterita, si non placeant prae-
tet. Si nescit, duos dies jejunet; vel si redimere vo- sentia, prsecipue si mullis eleemosynis sint expiata.
CAP. 127. — De illh qtti kospiles recipere neglexc-
luerit, quinquaginla psalmos cantet. Qui dederit ali- B rinf. Ex Pwnitenliali Romano.
eui liquorem, in quo mus, vel muslela morlua in- Quicunque bospiles non recipit in domo sua, sic-
venta sunt, si laicus esl, septem dies posniteat. Si ul Dorainus et proplerlioc regna ccelorum
prsecepit,
in cosnobiis contigerit, trecentos psalmos canlet.
promisil (ibid.), quanto tempove hospilibus hnma-
Qui poslea noverit quod talem polum biberit, cen- nitatem denegavit, et mandala evangelicajuxla pos-
tum quinquaginta psalmos cantel. Si c.uis semico- sihilitatem suam non adimplevit, nec pedes lavii,
clum comederit inseius, tres dies jiosniteal, vel nec
eleemosynam dedit, tanto teropore pleniter in
Psalterium cantel, sciens autem scptem dies posni- et aqua, si non emendet, pocnileaf.
Pro pane
teat. modico furlo 20 dies posuiteat, qui esl 20
CAP. 128. — Ul clerici superflua pauperibus eregent.
annovuni. Puev qui est decein annovum, aliquid fuvti Ex Pmnitentiali Romano.
faciens, septem dies pceniteat. Si quis tinxevit ma- Clerieus hahens superflua, donet ea pauperibus.
num in aliquo cibo liquido, et non idonea manu, Sin autem, post posniteat tempore quo vivat, in
100 palmatis emendetuv. Si in favina, aut in aliquo contritione, et in
poenitentia remotus vivat.
cibo sicco, aut in pulle, aut in lacle coagulato nms CAP.129. — De illo
qui alictti fratri stittm impttiat
vel mustela movtua inveniuntuv, <juod in eivcuitu peccatum, prhisquam seorsum eum arguerit. Jlcm
cjus est, lolum pvojicietuv fovas, quod veliquum est' g ex eodem.
manducetur. Qui peccalum imputando fratri imponif, pvius-
CAP. 119. — Quod diabolus inlcrnas cogiialioncs quam seorsum arguat eum, satisfaciens ei, tres dies
animm non videat, sed ex motu quandoque corporis posniteat.
intelligat.ExdiclisAugusl. (Deeccles.dogm., c.81). CAP. 150. — De iltis qui diu reiicent veccata. Ex
Internas animas cogitationes diabolum non videre
pwnitenliali Bedm.
cerfssimum est, motu vero has corporis ah illo et Sciendum vevo est, quanlo quis tempore mora-
affectionura indiciis colligi, experimento didicirnus; tur in peccatis, lanlo ei aiigenda [agenda] est posni-
secrela autem cordis solus ille novit, ad quem tentia.
dicitur : Tu solus nasti corda fiiiorum Iwminum CAP. 151. — De illo
qiti aliquem in ira percusserit.
(II Par. vi). Ex concilio Rotlwniagensi, cap. 9.
CAI>.120. — De eadem re. Ilem ejusdcm (ibid., Si quis alium pev ivam pevcusscrit, et sanguinera
c. 82). efTuderil; si laicus est, 20 dies posniteal; cleri-
Non omnes roalse cogilationes nostras semper dia- cus, 50. Illi autem qui gradum habent, amplius com-
boli instinetu excitantur, sed aliquoties ex noslri pclli debent. Diaconus, sex mcnses; presbyfer, unutn
arbitrii motu emergunt; bonse aulem cogilaliones O annum; episcopus, duos annos el sex menses.
semper a Deo sunl. CAP. 152. — /)e i//is qui ad ferietidum kominem snr-
CAP.121. — De illis qui alios in culpa sua defcndere rexerint, volcnlcs ettm occiderc, std non poluerunl.
nituntur. Ilent ex diclis ejusdem. Ex Pwnileniiali Romano.
Reos sanguinis non defendal Ecclesia, ne eflu- Qui ad feriendum homiiiem surrexerit, \olens
sionis sanguinis pavticeps fiat. eum occidere, trcs hebdomadas pcenitcat. Si elerirus
CAP,122. — Dc eadem re. Ex decrelh Eusebii papcu, fuerit, 6 menses. Quod si vulneraverit, 40 dies pois-
cap. 15. niteat. Si clericus, clevicum, annum lotum; sed ei
Ut qui alium in culpa sua defendere vel excusare
excommuiiicelur pccuniam pvo modo\ulnevis cui inflixit tvibuat.
nitilur, — De illis qui reiicuerhtl pcccatum fratris,
CAP. 125. — Ut pmnitenlia conjugalis, non nisi ex CAP. 155.
consensu detut; Ex concilio Arelalensi n, cap. 6 quod esl ad mortem. Ex Pwnilentiali Tkeodori.
(cap. 22). Qui veticuevitldeliclum fvatvis quod est usque ad
Poenilentiaiii conjugalis non nisi exMjonsensudan- movtem (/ Joannis v), neque eum corripuerit, juxl?
dam. vegulam evangelicam, pviroo intcr se et ipsum so
CAP, 124. — Quot inodis animm defunctorum soan lum, deinde intev alios, deinde ad Ecclesiaro culjiau
889 DECRETI PARS XV, — DE POENITENTlA, ETC. 890
referens (Matlh. xvm), si necesse fuerit, et quanto Anonpeccet (III Rcg vm; II Paiat. Vi; Ecclc.VU)*.'
tempore fuit, tanto posnitcat. El in libro S. Job : In manu omnis hominis sigimm,
CAP.154. — Quod non licel diacono pwnilenliatn dare ut sciat omnis homo iiifirmilalem suam (Job xxxvn).
alicui. Ex Pwnitenliuli Rotnano. Unde etiam Daniel sanctus et juslus cum in oratione
Non licet diacono alicui dare posnitentiam, sed pluraliler dicerel : Pcccavimus, ittiquitatem fechnus
episcopus aut presbyter dare debel. (Dan. ix), et cselera quae ibi veraciter et humiliter
CAP.155. — Ut pwnitentia quw dilala esl, cttm pe- confitetur, ne pularetur (quemadmodum quidani.
tita ftterit, non denegetur. Ex decreth Leoms papw, sentiunl), hoc non de suis, sed de populi sui polius
cap. 21 (ep. 92, c. 7, De pmniten.). dixisse peccalis, postea dixit : Cum orarem el confi-
(Dist. I, c. Pwnilcnlia quw.) Dissimulatio hasc po -
tercr peccata mea, et peccata populi tnei Domino Deo
test non de contemptu esse remedii, sed de melu tneo noluit peccala noslra diccre, sed populi
(ibid.),
gravius delinquendi. Unde posnitcntia cjuas dilala sui dixit etsua, quoniam futuros istos, qui tam male
esl, cum sludiosius petita fuerit, non negetur, ut intelligerent, lanquam prophela, prsevidil.
quoquo modo ad indulgenlise medicinam aiiima vul- CAP. 159. — /)e j'//is qui se affligunt de obiltt ckaro-
nerata pervenial.' i. rum. Ex ephtota Anaslasii 1 papw, Neriano nobi-
CAP.156. — De illh qui despiciunl eos, qui fidetiter r. lissimo viro direcla.
agapas fecerint. Ex concilio Gangrensi, cap, 11. Nos aulem qui novimus, qui hoc credimus et do-
(Dist. 42, c. Quis despicit.) Si quis despicit eos cemus, conlvistavi nimiiim de obeiinlibus non dehe-
qui fideliter agapas, id est convivia paupevibus ex- mus, ne quod apud alios pietatis tenet speeiem, hoc
hibent, et propter honorera Domini convocant fra- magis in culpa sil nobis. Nain diffidentise quodam-
trcs, et noluerit communicare hujuscemodi vocalio- modo genus esl, conlva boc ageve quod quisque pvse-
riibus, parvipendens quod gerilur, analhcraa sit. dicalov quasvit [contra quod qtiis. prsed. queiitur.
CAP.157. — De illis qui dicunl se non habere pec- orig.] justiliam amans, dicenle Apostolo : Noluhnus
cata. Ex concilio Africano, cap. 70 (cap. 81, et antem vos ignurare, fralres, de dormicnlibus, ut non
conc Milcv. r. 6). contristemini, stcut et cmieri qui spetn non habent (I
Itein placuit, ut quod ait sanctus Joannes Aposlo- Thess. iv). Hac itaque, frater charissime, vatione
lus : Si dixerhnus quia peccalum non kabemus, nos- perspecta, sludendum nobis est, ut (sicut diximus)
metipsos decipimus, el veritas in nobis non est non de mortuis affligamur, sed affeclum viventibus
(I Joan. i), quisquis sic accipiendum putaverit. ut impendanms, quibus et pietas ad ulililatem, et sit
dicat, pvoptev humililatem opovleve dici nos habcve ad fructum dileclio. Depone ergo, charissimr, mos-
peccatum, non quia veveita est, anathema sit. Se- G rorem, et assume spiritualem fruclum lactitiac, ad
quituvenim apostolus, et adjungit: Si autem con- uliliiatem sanctse Dei Ecclesias, scrvorumque ejus
fessi fuerimus peccata nostra, fidelis esl etjusittsqui profeclum, et vilse huj'us qusecunque sunt spalia
remittat nobh peccata, et mttndet nos ab omni ini- asternis divinisque ofliciis illuslrare conlende, ul qui
quilaie (ibid.). Ubi salis appavet hoc non tantum insignem te prsestitit, reddat sibi per sascula clario-
humiliier, sed etiam veraciter dici. Poterat enim di- rem.
cere aposlolus : Si dixeriraus, non habemus pecca- CAP.140. — De illis qui sibi ipsis volttntarie mor-
tum, nosmelipsos exfoHimus, et humililas in nobis teminferunt. Ex concilio I Bracarensi, cap. 10
non est. Sed cum ait : JVosme.ipsosdecipimus, el ve- (cap. 54).
ritas in nobh non est, satis ostendit eum qui dixerit (25, q. 5, c. Placuit ut ki.) Placuit ut lii qui sibi-
se non habere peccatum, non verura loqui, sed fal- ipsis voluntarie aut per ferrum, aut per venenum,
sum. aut per prascipilium, aut per suspenditim, vel quo-
in libel modo inferunt morlem, nulla pro illis in obla-
C.Ar.158. —Deillis sanclh, qui dicunt Oratione
Deminica : Dimilte nobis debita nostra. Ex eodcm tione commemoralio fiat, neque cum psalmis ad se-
conc. cap. 71 (cap. 81, ef COJJC. Milev. c 7). pulturara «orum cadavera deducantur. Multi enini
Item placuit ul quicunque dixerit in Oratione Do- D sibi hoc per ignorantiam usurparunt. Simililer et de
minica ideo dicere sanctos : Dimilte nobis debita no- his placuit fieii, qui pro suis sceleribus puiiiunlur.
slra (Mailh. VIJ, ut non jiro seipsis hoe dicant, quia CAP.141. —De eademre. Ex concilio Cabilloncnsi,
non est eis necessaria ista petilio, sed pro aliis, qui cap. 5 (Anlisiodor. conc, c 17).
sunt in suo populo peccatores; et ideo non dice«'e Qtiicunqtie se propria volttntate autin aquam de--
unumquemque sanclorum, dimitte mihipeccatamea, jecerit [jactaverit orig.], aut collum ligaverii, aufe.
sed dimilie nobis debita noslra, ut hoc pro aliis po- de arbore prsecipilaverit, aut ferro percusseril, aut
tius quampro sej'ustus petere intelligatur, anatliema cuilibet voluntarie se morti tradiderit, istius oblatio
sit. Sanctus eniin ct juslus crat apostolus Jacobus non recipiatur (paululum variat in orig.). ,
cuin dicebal: In multis offendimus omnes (Jac. m). CAP. 142. — De illis qui cum infidelibus cibum su-
Nam quave additum est, omnes, nisi ut ista sentcn- mere prmsunittnl. Exconc Eliberit{ino,cap.SQ,
lia convenivet ef psalmo, ubi legituv : Non intres in Si vero clericus vel fidelis cum Judseis r.ibum
judicium cttm servo tuo, quia non justificubitur in sumpserit, placuil eum a communione abslinere, ut
conspeclu tuo omnh vivens (Psal. CXLH).Et in ova=- possit emendari.
tioiie sapientissimi Salomonis : Non esl homo qui CAP.*145.—De itlh qui aposlalant, eladidololatriam
891 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 892
$e convertunt. Ex eodem eonc (id kabel Siricius A nem post parlum, si masculum genuerit, 55 dies
papa ep. 1, c. 5). posniteat; si feminam, 46. Si qua aulera prsesum-
A IjYelum esl etiam quosdam Christianos ad apo- pserit ante lcmpus pr-efinitum ecclesiam intrarc, tot
stasiam (quod dici nefas est) transeuntes et idolo- dies posniteat in pane et aqua, quot ecclesia carere
rum cultu ac saerificiorum conlaminatione profa- debuerat. Qui autem concubuerit cum ea his diebus,
natos, quos a Chvisii covpove et sanguine, quo du- dccem dies poeniteat in pane et aqua.
dutn vedcmpli fuevant venascendo, jubemus abscin- CAP.152. — Quod monachi swctdaribus pwniicnliam
di, et si vesipiscentes fovte aliquando fuevint, ad dare non debeant. Ex concilio Maguntieusi, rff/j.22.
lamenla conversi, his, quandiu vivunt, agenda posni- Liberi non sunt monachi ad daiidaniposnifeiiliam
tentia est, ut in ultimo fine suo reconcilialionis sascularibus.
gratia tribuenda, dicenle Domino : ATo/omorlem CAP.155. — Ut pmnitentes anle peractam pwnilen-
liam non reconcilienlur. Ex eodem concilio,
peccatorh, sed ul converialur et vivat (Ezeck. xvin).
CAP.144. — Deeadem re. Itcmexeodem (conc Are- cap. 25.
lcu. i, c. 25). Non reconcilienlur posnitentes, sl necessitas non
De his qui aposlatant, et raro se ad ecclesiam rc- coegcrit, nisi post actam posnitenliam.
CAP.1S4. — Ul qtti ad confessionemveniunl, primum
prsesenlauf, nec quidem posnitentiam agere quas- R de livore invidiw el avaritia
interrogentur, Ex
ruiit, et postea inlirmitale arrepti, petunl coinmu- Pwnileniiali Theodori.
nioneni, placuit nondandam eis communionem, nisi Sane quia de livore invidise, et de ira, necnon et
revelaverint fidem suam rectam, el egerint [revelave- de avarilia, ut superius digestum est, oriunfurho-
rint, el egerint. Sic codex concilii] dignos fructus pos- micidia, recte (ut arbitvov) censuimus de ipso vitio,
nitenlise. pvimum qualitev sacerdotali judicio canonice penitus
CAP.14S. — De illis qui Ckrisliana mancipia capli- sit corrigcndum jostendere,' ac deinde, seeundum
vavcrint. Ex Pmnitentiali Tkeodori.
ordinem vitiorum, ita remedium subsequaiur quo
Si quis aliquem hominem quolibet ingenio cap-
facilius undecunque posnitens purgari voluerit, sine
tivaverit, aut tvansmisevil, tvibus annis posniteat. dilalione in singulis capilulis invenialur.
CAP. 146. —De illh quidomum, vel areamproximi _ CAP.1SS. — De iltis qui soti Deo
sui incenderint. Ex Pwiiitenliati Romano. peccata sua confi-
tenda esse affirmant. Ex Pwnitentiali Tkeodori
Si quis domum vel aveam cujuscunque volulitavie (el conc Cabit. n, c. 55, De pwnilen.).
igne cremavcrit, sublala vel incensa-omnia restituat, (Disl. 1, c. Qnidam Deo.) Quidam Deo solummodo
et tvibus annis posnitentiam agat. confiteri debere dicunt peccata, ut Grseci; quklara
CAP. 147. — De illh qui libidinose obtrectaverinl Q vero sacerdotibus confitenda esse perccnsent, ut tola
puellum aul mulierein. Ex eodem. sancta Ecclesia. Quod utrumque non sine niagno
Si quis obtvectavevit puellas aut mulievis pectus, fructu intra sanclam fit Ecclesiam, ila duntaxat ut et
vel tuvpilttdinein eavum; si clevicus est, quinque
Dco, qui remissor est peccatorum, confitramur jiec-
dies; si laicus, tves dies posniteat. Monachus vel sa- cata nostra, et hoc el cum David
a divino tale perfeclorum esl,
cevdos minislevio suspensi, si aliquid .dicamus: Delictum meum cognilttm tibi feci, et injtt-
fecevint, 20 dies posniteant. Scviptum esl enim : slitiam meam non abscondi. Dixi : Confdebor adver-
Neque tetigevilis neque ohtvectaveviti3 tuvpitudinem sttm me injuslilias mcas Doinhw, et lu remhhti im-
feminarum.
pietatem peccati mei Sed lamen apo-
CAP.148. — De illis qui in balneo cum mulieribus stoli institulio nobis (Psal. xxxi). ut
se laverint. Ex Pmnilenliali Tkeodori. sequcnda esl, confiteamur
Si quisinhaliieocum mulieribus selavare prassum- alterutrum peccata nostra, et oremus jjro invicem,
ul salvemur (Jac v). Confessio ilaque quaj Deo so!i
pseril, tres dies posniteal,el ulterius non prassumat.
CAP. 149. — De adminhiralione xenodockiw [syno- fil, quod justorura est, peccata purgat. Ea vero qtias
dochias] et dechnw. De eodetn. saccrdoti fil docet qualiter ipsa puvgenlur peccaln.
Si quis xenodochias [synodochias] pauperum ad- Deus namqtie salutis et sanitatis auclor el Iavgilov,
iniiiislral, vel decimas populi susceperit, et si quis D plevumque hanc pvsebet stias polenlise invisibili ad-
exinde vel suis lucris sectandum aliquid subfraxcrit, ministvationem, plevumque medicovum opevalione.
quasi rerimi alienarum invasor, reiis [rerum] dam- CAP.156. — De iltis qui accipiunl pmnitentiam, ct
num rcstiluat, et sub canonico judicio reformetur, plus desiderant temporh conslituti explelionem ,
el agat posiiilentiam annis tribus. Scriptum est qttam peccati remhsionem. Ex Pwniteni. Beclm
(conc. Cabillon. n, c. 55/
enim : Talem dispensatorem Dominus quserit, cjui
Multi (quod non sine dolore dicendum est) in poe-
-sibi de suis nihil usurpel.
nitenlia non tam peccati remissionem quam tempo-
CAP.150. — Ul feminw menstruatm non offerant.
ris constituti exspectaut exjiletionem. Et si earnium
Ut rauliercs menslruo tempore non offerant, nee
et vini usus eis inlerdictus est, mutala non volun-
sanctimoiiiales, ncc Iaicas. Si praesumpserinl, tves
hebdomadas posuiieant. tate, sed ejusdem cibi aut polus perceptione, intaii-
CAP.1S1. — De illis feminh qtim ante mttndum san- tum delieiis suis indulgent ut deliciosius his inter-
gitinem ecclesiam inlraverint, et qttw nupserinl liis dictis aliorum ciborum,vel potionum appetiiu vivere
diebus. Ex Pwnitenticdi Theodori. eognoscantur. Spiritualis autem abstinenlia, quas in
Mulicr quae inlrai ecclesiani antc mundum sahgui- ppenitentibus potissimum vigere debet, quormiidam
895 . DECRETI PARS XV. — DE PGEMTEKTIA, ETC. 8S4
ciboruir. ac potionum perceptiones [illecebras], et. A dehent, nec illis diebus copulari quandiu gravata
desiderium fugere dehet. Ilie, inquam, magis parci- fucrit uxor, id esl, a quo die filius in utero ntoltim
inonias seivire censendus est, qui sihi non solum feceiil', usqne ad parlum; a partu post 55 dies, si
quarumdam rerum percc-piiones, sed deleclationes filius est; si auiem filia, post 56.
corporis penitus inicrdieit. CAP. 164. — De femina quw filiutn suum sponte
CAP. 187. — Qttod secundu::} canonum el pwni- occiderii. Ex codem.
lenlialtum statuia pwnileniim ciu:::Lwsunt. Ex Si mater filium stium sponte occidevit, 15 annos
conc. Maguniiensi, cap. 20 (Cabilonen. n, c. 37). posnileat, et nunquam mulet, nisi in die Dominico.
Cum igilur orania concilia canonum quas reci- MiiSer aiilem paupevcula si fccevit pvo difficuliate
piuntur sint a saccrdolibus 'egenda el intclligenda, nutviendi, 6 flnuos posnileal.
ct per ea sit eis vivendum el prsedicandum, neces- CAP. 165. — Lk itlis qtti in Dominico die nttpserint.
saiium duximus ut ea quse ad fi-Jein pertinent, et Ex conc. Triburiensi, cap. 51.
ubi de exstirpandis vitiis, et jilantandis virlutibus Si quis nupsevil die ftominico, petal a Deo indul-
scvibituv, liGeab eis evebvolegaluv, etbene iutelli- genliam, et quatuov dies posiulcat.
gatnv et in populo pvasdicetuv. CAP.166. — De illis qui confcssa iterant. Ex con-
CAP.158. — Ut ntdlus injttslas mensttras, ctpondera n cilio Toletano.
injttsta, et a civibus non collaudala,-lucri causa Ea quas frequenti prasvavicalione ilevautur-, fre-
dateprwsttmat. E<ceodemconc. cap. 21. quenti sententia condemnenlur.
Ut mensuvaeet pondeva justa fiant, sicut in divi- CAP.167.-—De pwnilcntia fidelinm, ut confessioeo-
nis legibus sancitum est (Lev. xix; Prov. xi ef xx), rttm non publice fictl. Ex ephtola Lconh papm,
et in capitulavi Dominico continctur, et isie sacev cap. 2 (CJJ.80 adepis. Campan., c 2).
conventus staluit, sic omnibus nobis obsevvave pla- Illam etiam conlra apostolicam regulam prsesum-
cet. Et si quis justas mensuvas et jiista pondera lu- ptionem, quam ntiper agnovi, a quibusdam illicita
.cri causa mittare prsesumpserit, in pane et aqua 20 usurpatione commitli, modis omnibus constituo
dies posniteat. submoveri. De posnilenlia seilicet quse a lidelibus
CAP. 1S9. — De malie quw infantem suum jttxta postttlatur, ne de singulorura gencre peccatovum li-
focumpostterit, et sua negligentia morluus esl. Ex bellis scripta professio puhlicr rcciietuv, cum veatus
concilio Triburiensi, cap. 14, cui inlerfuil Arnul- conscienliavum suflicial solis sacevdoiibus indicavi
plttis rex (cap. 57, sed alih verbh). confessione secreta. Quainvis enim jilenitudo fidei
Mater si juxta focum infantem posuerit, et aiius
videatur esse laudabilis, quas propler Dei timorem
homo aquam in caluariam miserit, et ebullila aqtia
bomines erubescere non vcvetur, tamen quia
infans supe.fusus mortuus fuerit, pro negligcniia ^ apud non omnitim hujusmodi sunt peccala, ut ea qtti
matcr poenitcal, el ille homo secuvus sit.
CAP. 160. — De viris ordinalis, quortttn peccata , pajnitentiain poscunt, non limeanl publicave, amo-
sunt occulta. Ex concilio Toleluno. vealuv impvobabilis coiisuetudo, ne mulli a poeni-
De vivis ordinalis, quorum occulta peccala sunt, tentiaj remediis arceanlur, dum aul eruhesciint, aut
nec manifeste ab aliquo argui possttnl; si salubriter metuunt inimicis suis sua facta reserari, quibus pos-
conslilulione percelli. Suflicit enim illa
tompuncli jiro peccatis suis confessionem episcopo sintlegtim
sive presbylero oceultc faciunt, honiim inihi vide- confessio, quaj primum Deo ferlur, lunc cl.am sa-
fur, ui sccundum id, quod sibi decrelum fuerit, ab cerdoti, qui pro delictis posnitentium precator acce-
dit. Tuncenim plures ad posnitenliam poleruntpro-
episcopo sive prcsbytero posnitenliam agant, non te-
si popttli auribus non publicetur conscienlia
pide nec larde, sed ferventer et sollicite;" ac si se vocari,
veniam peccatorum a Domino perccpturos, etgia- confilentis.
dum se retcnturos confidant. CAP.168.'-—/)e abslinenlia carnis ct sagiminis in
CAP. 161. — Ut ntdlus prwsumal pwnitentiam dare sttbscriptis temporibus. Ex Concilio Salegunstadt
vel confcssionemaudire, nisi ephcopus, aut presby- liabito, cap. 1.
ter. ExPmnilcntiali Rotnano. Ut quatuordecim dies omnes Christiani aiite festi-
D
Sicut enim sacrificium offen-e non debent nisi \itatem sancli Joannis Baplistas in ahstinenlia carnis
sint et sanguinis, nisi iniirmilale impediente, aut
cpiseopi et presbyteri, quibus claves regui coslcstis
fradit-Bsunl, sic nec pasnitentium judiciaalii usur- alicujus festi solemnitate, quas in illo episcopio ce-
lehris habetur, iiitercedciite. Et anlc natalem Domini
parc debent.
simililev, el in vigilia Epipliaiiine, et in omnium vi-
CAP.162.— Qttod, absenle presbylero, liceat diacono et in vigilia Assumplionis sanctas
s".scipere pwniienles, necessilale lamen cogenle. giliis apostolovum,
item cxcodein. Mavise,et in vigilia sancti Lauventii; necnon etiam •
Si autero necessilas eveneril, et preshylcr non in vigllia Omnium Sanc.ovum, adjicienles pvsedictis
fuerit prassens, diaconus stiscipiat posnilentem ad \ igiliis unam horam refectionis, excepta infirmitate,
saurtam communioncm. et nisi aliquis sit qui proprio voto majori absli-
CAP.165. —De temporibtis qttibus se coniinere de- nentia uti velit.
l>:ant conjugati ab uxoribus. Ex coucilio Eliberi- CAP.169. — Qtdbtts temporibus etiam legitima con-
tano. jugia conlrahere non liceat. Ex eodem, cap. 5.
In trihus qnadragesimis anni, et in die Dominieo De legitimis autem conjugiis ita visuin cst, quod
eti» quavta fevia, et sexta, conjtigales sr coniincre nullus Christianusuxorcm duccicdebeat ab Adventu
8S5 D. IVONTSCARNOTENSIS EPISCOPl 896
Domini usque in octavas Epiphanias, el a Septua- A diant roissas, vcl pro salute vivorum, aut pro de-
grsiraa usque in octavas Paschas, nec in supva nola- functis.
tis 14 diebus ante feslivilatem sancti Joannis Ba- CAP.17-7. —De contputatione consanguinitath. Ex
ptistas, neque in prscdictis jejuniorum diebus, sive eodcm, cap. 11.
in omnium solemiiium dierum pvsecedenlibus no- Quidam etiara genevationcm consanguinitatis ita
clibus. volunt numerare, ul frater et soror primi sint. Hoc
CAP.170. — Ut presbyter qid post galti cantum bibit, aulem statuit sancta synodus, sicut etiara ab anti-
nisi nccessitas cogal, sequenti die missam celebrare quis Patribus decretuin est, ut ita non esset, sed ut
non attdeat. Ex eodein conc, cap. 4. nepos et neptis, id est, filius fratris ac filia sororis,
Decvelum esl etiam in eodem concilio ut preshy- primi habeanlur.
ter aliquis post galli cantum asstivis noctibus bi- CAP. 178. — Ut wdificia laicorum in atrio ecclestce
bens, proximo die missam non celebret; hiemalibus non ponanlur. Ex eodem, cap. 12.
similiter, nisi necessitas cogat. Statutum est etiam ut sr.dificialaicorum, quas ec-
CAP. 171. — Ut presbyler non amplius quatn tres clesiis adjuncta sunt, auferanlur, et nulla in atrio
mhsas in die celebret. Ex eodem concilio, cap. 5. ecclesiae ponantur, nisi tantum presbyterorum.
Item decvetum esl ut unusquisque presbyter in die B CAP.179. — Ul nitllus laicus Ecclesiam suam
pre-
non amplius quam tres missas celebrare prassu- sbytero commendel sine liceniia ephcopi. Ex eodem
mat. conctl. cap. 15.
CAP.172. — Ul JieiJiocorporalc ad exslinguendum Item decretum est ut nullus laicorum alicui pre-
incendium in ignetn projiciat. Ex eodem cuncilio, sbylero suam commendel Ecclesiam, prajter consen-
cap. 6. sum episcopi, sed eum prius mittal episcopo suo,
Conqueslum est etiam in sanclo concilio, de qui- vcl ejus vicario, ut probetur si scienfia, astale, et
busdam stultissimis |presbyleris, ut quando incen- moribus lalis gil ul sibi Dei commcnde-
populus
diitm videant, corporale Dominico corpore conse- Ur.
cralum ad exstinguendum incendium temeraria CAP.180. — Si dtto cle adtdterio accusati fuerint,
praesumptione in ignem projiciant. Ideoque decre- quid inde facicndum sit. Ex eodem, cap. 14.
_umest, sub analliemalis interdictione, ne ulterius Statttit quoque sancta synodus, si duo de adul-
fiat. terio accusati fuerint, et ambo negaverint, el orant
CAP.175. — De koc, si duo inculpaii ftterinl in adttl- sibi conccdi, ul alter illorum utrosque divino pur-
lerio et unus negat, aller profitetur, quid inde
agendum sil. Ex eodem, cap. 7. gel judieio ; si unus in hoc deciderit, ut ambo rei
habeantur.
Inlerrogalum, si duo in adulterio inculpati fievenl P
.fuerhit], et unus proliteretur, et alter negaret, CAP.181.—Ut bannilum jejunium ctb omnibtts di-
quid inde agendum esset. Decretum est etiam a san- ligenlisshne observelut; Ex eodem, cap. 15.
clo concilio ut ille, qui negaveiit, probabili judicio Decrelum est etiam,utomnes bannitum jejuniuin,
se exptirget. Et qui professus fueril, digne posnilen- in quocunque episcopio celebvatur, diligentissime
tiam agat. ©bservent. Et si quis illavum octo interdictarum re-
rum aliquam redimere voluerit, unum pauperem,
CAP.174. — Ut nemo in ecciesiam gladium portel.
[Ex eodem, cap. 8.] prout sua facultas erit, eadera die reficiat.
Decrcttim ctiam in codem concilio ut nemo gla- CAP.182. — De illis qui Romam profichci cupiunt.
diuin in ecclesiam porlet, rrgali lanluni excepto. Exeodem, cap. 17.
Ckv. 17S. — Nemala coltoquta in ecctesiu, attt ix Decrevit quoque sancta synodus, ut Romam nul-
atrio ecclesiw ftanl. Ex eodem, cap. 9.* lus cat, nisi cum lieentia sui episcopi, vel ejus vi-
Statuit etiam sancta synodus, ut mala constte- carii.
tudo, quse apud omnes jiene jam inolevit, omnino CAP.185. — Ut carinaJFor. carena] non dividatur
prohibeatur: hoc esl, quod colloquia sua in alrio pwnitenti. Exeodem cap. 17.
alicujus ecclesias constituunt habenda, et tunc ea D Et illud sub anathemate pvseceptum est, ut nullus
in ipsa maxime exefcent ecclesia, ubi oraliones et pvesbyterorum cuiquam posnitenti carinam dividere
divina tantuin fieri sequum esl oflicia. prsesumal, si infirmitas non intervenerit.
CAP. 176. — DeEvangelio: ln principio erat Ver- CAP.184. — De illis qui pwnitenliam a sacerdotibus
bum (Jofl». i), ef jiiis.sis peculiaribus, ne fiant accipere nolttnl. Ex eodem concil., cap. 18.
nisi suis temporibus. Ex codein, cap. 10. Quia multi tanta mentis suse falluntur slultitia,
QuiJara etiam laicorum, el maxime matronse, ha • ul in aliquo capilali crimine inctilpali poeiiitentiani
bent in consueludine ut per singulos dies audiant a sacerdolibus suis accipere nolint, in hoc maxime
Evangelium : In principio erat Yerbum, et missas confisi, ut Romain euntibus aposlolictts omnia sibi
peculiares, hoc cst, de sancta Trinitate, aut de san- dimiftatpeceata; sanclovisum est «mcilio ut talis
cto Michaele, et ideo sancilum est in eodem con- indulgentia illis non prosit, sed prius juxta modum
cilio ut hoc ulterius non fiat, nisi suo tempore, et delicti posnitenliam sibi datam a stiis sacerdotibus
nisi aliquis fidelium audire velit pro reverentia san- adimpleant, et lunc Romam ive, si veliiit, ab epi-
ct_e Trinitalis, non pro aliqua divinatione. Et si vo- scopo jnoprio licentiam et litteras ad apostolieum
kerinl ut sibi misssc cantcntur, de eoJcm die au- cx iisdcm rebus deferendas arcipiant.
897 DECRETl PARS XV. - DE POENITENTIA, ETC. 898
CAP.185. — Ut omnh pwnitens dttm carinam suam A riam, sextam fcriam in pane et aqua jcjunet Et
jejunat, de loco ad locum non tnigrel. Ex eodem tresdies, id cst, teitiam feiiam,quintamelsabhatum
cap.19. a \ ino, medone, mellitacerevisia, a carueet sagimine,
Decretum est etiam, ut omnis posnitens dum ca- et a caseo et
ovis, el ab omni pingui pisce se absti-
rinam suam j'ej'unat, de loco ad lorura non migret, nrat. Manducel autem minutos pisciculos, si habere
sed ibi permaneat, ubi suam acceperit posnitenliain, Si habere non polesl, tanlura unius generis
polesl.
ut pvoprius sacerdos sibi prsebeat testimonium. Si et legumina, et olera, el poma, si vttlt, co-
autem ibi propter hostiles insidias [injurias, or.] j'e- piscem, et cerevisiam bibal. Et in diebus Dominicis,
medat,
junare non poterit, suus sacerdos eum confvatvum in Nalali Domini illos qualuor dics, et in Epiphania
suovum alicui/uhi pacifice possit jejunave, diligen- Domini uiium diem. Et inPascha in octavum
usque
tissime commendet.
diem, et in Ascensione Domini, el Pentecosle 4 dies,
CAP. 186. — Ul tiulliis presbyler quemqtiam pmni- cl in missa sancti Joannis
tentem in ecclesiamintroducal. Ex eod. cttp. 20. Baplistas, et sanctas Ma-
In eodem quoque concilio dccvetum est ul nullus rias, el 12 aposlolorum, et sancti Michaclis, et sancii
et Omniuin Sanctorum, et sancti Martini,
pvesbytevorum qurmquam nisi jussu episcopi in Remigii,
rcclesiam introducere prsesumat, cui pro aliquo de- B et in illius sancli fesliviiate qui in illo episcopalu
lirlo illam ingredi non liceat. celebris habetui'. Iu his supradictis diehus faciat
CAP.187. — Quanto tempore pmnitere debeai qui hoc chariialem cura cteteiis Chvistianis, id est utatur
ve'.illud fecerit. Ex pwnitcniiali laicorum. codem cibo et polu quo alii. Sed lamen ebrietatem
Si quis hominem occiderit sponle, 7 annos posni- ct ventris disteiitionem semper in omnibus caveat.
teat; si immeritum, 10 annos posniteal. Si diaco- CAP.190. —Modus pwnitenliw secundi anni.
num, 14 annos posniteat. Si presbylerum, 21 annos Iste annus secundus est ab illo anno qui in pane
posniteat. Si quis hominem non spnnte occiderit, 5 et aqua observandus est, et post illum jejunandus,
annos posniteat. Si in publico bello, annum unum qui etiam dandus estillis qui \iros ecclesiasiicos
poeiiileal. Si quis hominem debilitaveiit, 5 quadra- sponle occidunt, etin consueludine habenlSodomili-
gesimas posniteat. Si roembrum principale alicui cum scelus, et inconsuetudinehabenlcoiilranaturaiii
tulerit, 5 annos ct dimidium posnitcat. Si quis So- peccare, etin ecclesiis hbmieidia spontecommiltunt,
domitice, vel cum pecude semel peccaverit, 7 [duo- etecclesias incendunt.etinecclesiisadulteria ;ommit-
decim] annos posniteat. Si consuevit, 14 annos pas- tunt, et qui 'alia hujusmodi perpctvavevinl. Pceni-
nileat. Si fornicatur inter femora semel, 4 quadra- tentia illius anni talis esse debel, utduos dies, id
gesiinaspasnileat. Si consuevit, 5 annos posniteat. Si _ est, 2 el 4 feviam in unaquaque hebdomada jejunet,
parvulus oppressus hoc palitur, una quadragesima usquead vespevam, et tunc rcficiatur de sicco cibo,
posniteat. Si per semetipsum, duahus quadragesi- id est, pane et leguminibus sieci, sed coctis, aut
mis posnileat. Si constievit, uno anno posniteat. pomis, aut oleribus crudis, uiuim eligat ex his tri-
Si quis adulterat semel, 5 annos posnileat; si du- bus, et ulatur; el cerevisiam hibat, scd sobrie; et
pliciter, 10 annos pceniteat. Si quis raptum fecerit, terlium diem, idest sextam feriain, in paneetaqua
5 annos, uno de his foris ecclesiara pa_nileat. Si observct, et Ires quadragesimas jejunet, unam ante
quis nonnam corruperil, 7 annos pasiiileal; si quis Natalem Domini, secundam ante Pascha, terliam
consanguineam, 5 annos posniteat Si quis divinos ante missam sancti Joannis. Et si totam quadrage-
consulit, 5 annos posniteat. Si quis saerilegus vel simam ante missam sancti Joannis implere non
perjuvus exstiierit, septem annos posnileat. Si quis possit, post missam impleat. Et in his tribus qua-
jurat conlra pacem, uno anno pceniteat, et cum dragesimis jejunct duos dies iii hebdomada ad no-
eleemosynis vedimal. Si quis pevtinacilev odit, ex- nam, et de sicco cibo comedat, ut supia nolatum
communicetur. est, ef sexia feria j'ejunet in jiane ct aqua, et in die-
CAP.188. — Pwniteniia mulierttm. btis Dominicis, et in Natali Domini illos 4 dics, et
Si qua mulier dttohus fratrihus nupserit, 5 annos Q in Epijihania Domini unum diem, ct in Pascba us-
posniteat. Si qua partum necat, aut exculit sponte ; que in octavum diem, el in Ascensione Domini, tt
si jain vivit, 12 annos poeniteat; si non vivil, sex Penlecoste quatuor dies, ct in missa sancti Joannis
annos pcenileat, et semper sexla feria jejimet. Si Baptistae, cl sanctae Marise, et 12 aposlolorura, et
matev dovmiens filitim vel filiam oppresserit, tribus sancti Michaelis, et sancli Remigii, et Orouiuin San-
annis posniteat. Si infans alicubi ceciderit et obierit, ctorum, el sancti Mart.ni, et in illius sancti festi-
parens unum annuro posniteat. Si infans morluus vitale, qtti in illo episcopatu celehvis habetuv. In
fuerit per negligentiam sine haptismo, iribus annis his supvadietis diebus faciat chavilatem cum caste-
poeniteat, uno ex his foris ecclesiam, et semper sexla ris Christianis. Sed tamenehrietalem,etventris dis-
feria jejunet. tentionem semper in omnibus caveat.
CAP..189. — Panitenlia illius anni, qui in pane et CAP. 191. —De illis qui jejunare possttnt et aditn-
aqua jejunandus est, Vsfoordine observari debet. plere quod in Pwnitenliali scriptum est.
Posnitentia unius anni, qui in pane et aqua jeju- Qui jejunare potest et implere quod in Posniten-
nanJus est, talis esse debet. In unaquaque hebdo- tiali scriptum esl, honum est, el Deo gratias referat.
mada, 5 dies, id est, secundam feriam, quavlam fe- Qui autem non potest, per misevicoidiam Dei consi-
839 IVONIS CARNOTE.NSISEPISCOPI Wft
lium damustale, ut nec sibi, riec alicui necesse sit, A qvem in pane et aquajejunare debent, redimere
nec desperare, nec pevive. possinl.
CAP. 192. — J9e redempiione illitis anni, quem in Qui vero psalmos non novit et jYjunave non po-
pane el aqtta jejitnare debel. test, pvo uno anno, quem in pane el aqua j'ejunave
Pro uno diequem inpane et aqua j'ejunave dehet, debet, detpaupevihus in eleemosynam £2 solidos,
quinquaginta psalmos genibus flexis in ecclesia, si el omnes sexlas fevias jej'unet in pane et aqua, et
fieri potest, decantet. Sin autem, in loco convenien- tves quadvagesimas, id est 40 dies, anle Pascba, et
ti eadem faciat, et unum paupcrem pascat, et eodem 40 dies ante feslivitatem sancti Joannis Baptistse,
Jie, excepto vino, carne et sagimine, sumatquidqtiid et si ante festivitalem aliquid renianserit, post adim-
velit. pleat, el 40 dies ante Natalem Domini. In istis tri-
CAP. 195. — Alio modo ex eodem. bus quadragesimis quidquid suo ori praeparaiur in
Si autera talis est, quod tam diu in genibus j'a- cibo vel potu, vel cujuscunque generis sit, illud
cere non possit, faciat autem sic : infra ecclesiam sestimel quanti pretii sit velesse possit, et medieta-
si fieii potest, sin aulem,in uno loco stando intente, lera illius pretii distribuat in eleemosynam paupe-
70 psalmos per ordiiiem decantet, cl pauperem pa- ribus et assiilue oret, et roget Deuni ut oratio ejus
scat, et eo die, excepto vino, et cavne et sagimine, B et eleemosynaj apud Dominum accejitabiles sint.
suinat quidquid velit. CAP. 201. —Item redempiio illius anni. qtiem in
CAP. 194. — Iiem alio nwdo. pahe et aqua jejunare debent. Ex Pwnilenliali
Theodori.
Qui in eeclesia genua ilexevit centies, id est, si
ccnties veniam petievit, si fievi potest ut in ecclesia ltem qui jej'unare non potest,'et ohsevvave quod m
Bo-
fiat, hocjuslissimum est. Si atitem hoc fievi non Poenilenliali scviplum est, faei-al quod sanctus
nifacius papa constiluit. Pro uno die quem in pane
potest, secveto in loco convenienti eadem faciat. Si
sic fecevit, eo die, exceplo vino, carne et sagimine, el aqua jejunaredehet, roget presbyterum ut mis-
sumat quidquid placeat. sam cantet pro eo, nisi sint crimina capitalia, quss.
CAP. 195. —Itemalio tnodo. confessa prius lavari cum lacrymis debent, eta luue
Qui psalmos non novit, unum diemquem in pane ipse adsit et audiat missam, et devote ipse offerat
et aqua pcenilere debet, dives tribus denariis, et propriis manibus panem, et vinum manibus sacer-
pauper uno denario redimat, et eo die, exceptovino, dotis, et intenie respondeat, quanlum sapit, ad sa-
carne et sagimine, sumat quidquid velit. lutationes, et ad exhortationes sacevdotis, et humi-
lilev Deura depvecetuv, ut oblalio quam ipse et pre-
CAP. 196.'— Ilem atio modo.
G sbytev pvo se et - pvo peccatis suis Deo obtulevini,
Pro uno die quem inpane et aquapcenitere debet,
Deus oranipotens misevicovditev pev angelum suuro
tres pauperes pascat, et eo die, exceplo vino, carne
et sagimine, sumat quod jilacet. suscipeve dignetuv. Et eo die, excepto rino, ef cavne
et sagimine, comedat auidquid vult, et sic redimat
CAP. 197. — Zfejii alio modo. reliquos anni dies.
Quidam dicunt 20 palmatas valere pro uno die. CAP. 202. — De illis qui jejtinare non vossunt, e
CAP. 198. —Deredetnptionetinius hebdomadm, qua habent unde redimere possini.
in pane et aqua jejunare debet. Ex eodem.
Si quis fovte non potuerit j'ejunare, et habuerit
Pro una hebdomada quam in pane et aqua jej"u-
vedimere ; si dives fuerit, pvo 7 hebdo-
nare debet, trecenlos psalmos genibus flexis in ec- undejiossil
clesia deeantel. Si autem hoc facere non potesl, madibus, detsolidos viginti; si non babuerit unde
lantum possit dare, det solidos dccem; si autem
tria psalteria in ecclesia, vel in loco convenienti in-
multuin pauper fuerit, det solidos tres. Neminem
tcnle decantet. El poslquam psalleril, exceptq vino,
vero conturbet, quia jussimus dare solidos 20, ant
carne et sagimine, sumal quidquid velit.
minus, quia si dive.s fuerit, facilius est illi dave so-
CAP. 199. — De redemptione unitis mensis, quem in lidos 20, quam pauperi tres. Sed attendat unusquis-
pane et aqua jejttnare debet. «•,
cui dare debeat, sive pro redemptione raptivo-
Pro uno mense, quem in pane et aqua jej'unare cjue
rum, sive supev sanctum altai'e, sive-Dei sevvis, sive
debet, psalraos mille ducentos flexis genibus decan- in eleemosynam.
te. Si autem hoe faceve non paupevibus
potest sine flexione
205. — De illis qui ryon possunt adimplere
genu, sedendo, aut stando, in ecclesia, si fievi po- CAP. Pwnitentiali scripiumest.
in uno loco 1680 decan- quodin
test, sinaulem, psalmos
tct. Et omni die, si velit, et se -absfmeve non vull, Qui non potest sic ageve posnitentiam, ut supe-
reficiat se ad sextam, nisi quartam feriam et sex- rius diximus, faciat sie : si tres annos conlinuos
tam jejunel ad nonam. El a carne, et sagimine, et a jejunare debcf, et j'ejunave non pTjtest, sic vedimeve
viuo tolum mensem se abslineat; alium autem ci- polesl. In pvimo aimo evoget in eleemosynam solidos
bum postquam psalmos supradictos decantaverit, 26. In secuudo anno evoget in eleemosynam soli-
sumat. Islo ordine totus ille annus redimendus dos 20. In tevtioanno, solidos 18, hi sunt solidi61.
est. Poientes enim houiinesplus dare debent, quia cui
CAP. 200. — De illis qui jcjunare non possunt, ei plus commiltitur, jrius abeo exigitur (Luc. xn). Et
pealmos nesciunl, quomodo pwititentiam tinius anr.i qui illicita commiltunl, etiam a licitis se absiineve
SO.I DECRETI PARS XVI. — DE OFFICIIS LAIC. 902
debent, et covpus dehent affligevejej'uniis, vigiliis rt \ CAP.205. — De redemptione 77 annorum. Ex Pw
crebris oralionibus. Caro enim laeta trahit ad cul- nitenliali Romano.
pam, aflliclaautemredueit ad veniam. Ilcm alio modo 12 triduanse singulas cum Psal
CAP.204. — De illis qut jejunare npn possunt, et
non habent unde redimere possinl. Ex Pwnilenliuli teriis 5 impletis, et cum^pahnalis 500, per singul
Bedw. Psaltevia0excusanl unius anni posnitentiam. Et 2
Qui jejunare non potest, et non habet unde redi- hiduanae similitev cum 5 psalteviis, et cum 500 pal
mal, cl psalmos novit, pvo uno die quem in pane et matis pev singula psaltei ia, exeusant duos annos,
qua jejunare dehet, tribus vicibus Beati immacu- 75 psalnii cum totidem veniis pev noclem, et cuni
lali in via, usque ad, Ad Dominum cum tribularer, palmatis tvecenlis excusanl biduanam. Centum psal-
dccantct; et sexies, Mhercre mei, Deus. Et seplua- mi cum veniis pev noctera, ct cum palmatis 500 cx-
gies prosternat se in terram, etper singulas genu- cusant tviduanam. Centuro viginti missse speciales
flexiones, Pafev noster decantet. Qui autem psalmos singulas cum 5 psalteviis, ct cum tvecenlis palmalis
nescit, pro uno die quem in pane et aqua jejunare exeusant annum. Ccntuni solididatiin eleemosynam
debel, cenlies prosternal sein terram, et per singu- annuiii excusant.
las genuflexiones, Pater noster dicat.
CAP>j. — Quanta sil dignilas condilionis humanm, [}lres tamen m se dignitales babet, id est, intelle-
et nc quis ab ea serviii conditione degeneret (Aug. clum, voluntatem, memoriam. Quod idem licet
trucl. deprhni hominh crcatione, tom. IX). aliis verbis, in Evangelio designalur, eum dieitur :
Tanta digmtas huniance cenditionis esse dignosci- Diliges Dominum Deum iuum exiolo corde tiw, et cx
lur, ut non solum j'ubentis sermone, ut alia sex tota anima fua, el ex tota tnente ttta (Maith. xxn),
dierum opera, sed consilio sancta; Trinitalis, ct id est, ex lolo intellec'u, el ex tota voluntale, etex
opsra divinse majestatis creatus sit lionio, ut ex tota memoria. Nam sicut ex Patre generatur Filius.
piimo conditionis honore intclligeret quantum suo ex Patre el Filio procedit Spiritus sanclus, ita per
Conditori deberet, dum tanlum in conditione mox intelleclum generatur volunlas, et ex his ilem am-
dignitatis privilegium prsestitit ei Conditor ut lanlo bobus procedit memoria, sicut facile a sapiente
ardenlius amaret Conditorem, quanto mirabilius quolibet inlelligi potest. Nec enim anima perfecta
se ab eo condilum inlelligeret. Faciamus, inquit, potest esse sine his Iribus, nec lioruin trium unum
hominem ad imaginem et similitudinem noslram aliquid, quanlum ad suam pcrtinet beatitudinem,
(Gen. i). Nec db hoc solum quod sanctce Trinilalis sine aliis duobus inlegrum constal. Et sicul Deus
consilio sic ab excellentia Conditoris conditus sit Pater, Deus Filius, Deus Spiritus sanctus, non tres
"
[sit excellenter a Condilore conditus], sed etiam dii, sed unus est Deus, tres liabens persouas, ita et
quod ad imaginem et simililudinem suam ipse Crea- auima intellectus, anima voluntas, anima memoria,
ior omnium eum creavil, quod nulli alii ex crea- non lamen tres animae in -uno eorpore, sed una ani-
turis donavit. Quse imago diligenlius interioris ho- ma tres habens dignitates, atque in his tribus cjus
minis nobilitate est consideranda. Primo siquidem, jmaginem mirabiliter gerit in sua natura noster in-
ut sicut Deus semper ubique totus est, omnia viyi- terior homo, ex quibus quasi cxcellentioribus ani-
licans, movens, et gubernans, sicul Apostolus con- mse dbgnitatibus j'ubemur dUigere Conditorem, ut
firmat ,dicens quod in eo vivimus, movemur, et su- quantum intelligitur, dUigatur, et quatenus diligi-
mus (Act. xvn), sic anima in suo corpore ubique tur semper in memoria habealur. Nec solum suf-
lota viget, vivificans illud, movens et gubernans. ficit de co intellectus, nisi fiat volunlas in amore;
Neque enim in majcribus sui corporis membris necduohcecsufficiunt, nisi memoria addatur, qua
major est, in minoribus minor; sed in minimis tota, semper in mente intelligentis et dillgentis mancat
et in maximis tota. Et bsec est imago unilatis om- Deus, sic ut nullum possit essc momentum, quoprse-
nipotentis Dei, quam anima habet in se, quse quo- sentem eum non habeat memoria. Et haec de ima-
que quamdam sanctajTrinitatis habetslmilitudinem, j. gine habeto. Nunc vero de similitudine aliqua intck
Priino in eo, quia sicut Deus est. vivit et sapit, ita lige, quae in moribus cernenda esl, ut sicul Deus
aniraa secundum suum modum est, vivit et sapit, Est creator, qui hominem ad simUitudinem suam crea-
quoque et alia Trinilatis slmilitudo in ea qua ad vit charilas est, et bonus est, et justus, paliens,
imagihcm sui Conditoris perfeclae quidem etsummse mundus, et misericors [multum el misericors], et
trinitatis, quse est in Patre, et FiUo et Spiritu caetera virtutum insiguia quaj<e eo legunlur, Ita
sancto condita est. Et licet unius sit iUa naturaj, homo crealus est, ut viriutes easdem liaberet, quas
n,-n nEThs-Tl MR<; TTH «TCFfftF,. SPF, ET CIJARIT. 9?B
quanio plus quisque in seraelipso babet, tanto pro- A i quam rationem non ibi erat Christi cavo, quamvis
pinquior esl Deo, et-majorem sui Condtloris gerit secundum ipsam ibi fuerit Marise caro. Quapropler
similUudineni. Quaudsvadit aliqui? per devja vi- nec Levi nec Christus in hHiibis Abrahae secundum
tiorum et divoriia criminum, ab. hae nobilissima animam, secundum carnem verd, et Levi ci Chvi-
suiGondilerissimUitudine degener oberrat; turic fiet stus. SedLevisecundum concupiseentiam carnalem ,
de eo quod scripiuni est: Et homo cum hi Iwnore es- Christus autem seeundum solam substaiHiam cor-,
$el non mteUexil.comparatus estjumentis insipienli- poralem. Cum enimsitin semineet visibilis corpu-
bus, et simitis factus esl iliis (PsaL xivm). Quis leutia, et invisibilis ratio, utrumque concurrit [cu-
major honor potuit hornini esse quam ut ad simili- currit] ex Abrahan^ vel eliam ex ipso Adam usque
tudinem sui Conditoris conderetur, et eisdem virtu- ad corpus Marise, quod [quia] et ipsum eo modo
iam vestimentis ornaretur quibus et Conditor? [Ita conceplum et, exortum est; Christus autem visibi-
Hiillum debel esse momentum, quo homo utens Dei lem carnJs substaniiam dc carne virgiuis sumpsit.
bonitateetmisericordia, non sit memor ejus{!53)] de Ratio vero eonceplionis cjas non a semine virili,
quo scriptum est: Dominus rcgnavit, dezorem indu- sed de longe aliler ac desuper venit* Proinde se-
lus est (Psa/.-xcn), id est, omnium virtutum et io- "cundum hoc quod de matre accepii, ctiam in [de]
tius boiiitaiis decoie ornatus. Sed quod ssajus ho- '**lumbis Abrahaj fuit. Illeest ergo decimatus in Abra-
rnini potest "esse dedecus, aut infelicior miseiia, Iiam, qui licet secundum caniem iantum, sic tamen
quam" ut liac' similitudinis gloria Dei cond:loris fuit in lumbls ejus, quemadmodum in sui patris
amissa, ad informem et irraiionabllem brutorum eliam ipse Abraham, id csi qui est sic natus dc pa-
jumentorum diiabalur simiiitudinem? -Quapropter irc Abraliam, quemadmodum dc suo palr-e natus est
quisque diligenlius primse conditionis suse exceMen- Abrahanh, pcr iegem scilicet in memvris repugnantem
tiara, et verendarii sanctae Trinitatis in seipso ima- legi mentis (Rom. vis), et invisibilem concupiscen-
ginem agnoscat, honoremque similitudinis divinae iiam,-quamvis cam casla et bonajuranuptiaruin
ad quam creatus est, nobilitale morum, exercitio uon sinant vaiere, nisi quantum ex ea possunt ge-
Virtutum, dignitale meriloruni habere contendaf^ sieri sufcsliluendo prospicere. Non autem et ille ibi
«i quando apparebii qualis sii, similis ei appareat, deeimatus est, cujus caro inde non fervorem %'ul-
qui se mirabiliter ad simiiitudinem suam in primo neris, sed maleriam medicaminis traxit. Nam cunt
Adam condidit, mirabiliusqueinsecundo reformavit. ipsa decimatio ad prajfigurandam mcdicinam per-
CAP".2. — Quoclanima cum sit incorporm corporis iifluerit, illud iii Abrahae carne decimabalur
tamen possithabere similitudinem. Augusiinus ad „ tfuod
litieram (de Gen. lib. xn, c. 53). < curabafur, iion illud unde curabatur. Eadcm nam-
Animam vero non esse corpoream, aon me pu- que caro non AbrahaJ tantum, sed ipsius pvimi,
tare, sed plane scire, audeoproiiteri; tanienliabere terrenlque horainis simul habebat et vulnus pracva-
ricationis, et medicamentuffl vulneris. Yulnus piaj-
et
posse corporis corporalium omnino memhrorum
similitudinem quisquis negat potest negare animam varicafionis in lege membrorum repugnante legi
tnenlls, quseper omnem inde piopagatam carnem
quse in somnis videt vel -arnbulare se, vei sedere, seminali ralione quasi transcribiiur. Medicamentum
veUiacatqueillaecgressu, aut etiam volatu fevri autem
ac referr', quodsinequadam vulneiis ia eo quod inde sine opere concu-
feiniHiiudine corporis
non fit. Proinde st hanc similitudinem etiam apud pisceniiali in sola materie corporali per d>vinam
Inferos gerit, non corperalem, sedcorpori similem, conceptionis formalionisque rationem de virgine
ita etiam in locis videlur esse non corporaiibus, assumpium est, proptcr mortis sine iniquitate con-
sed corporalium simUibus, sive in requie, sive in soitiuffl, el siue falsilate «-esurrectionis exemplum.
doloribus. 0_uanquam et illud me nonduminvenisse CAP.4. — Quod omnia peccata in baplismo delean-
inr. Aug. in Encluridio (cap. 42, 43, &&).
confiteor, inferos appellatos, ubi justorum animaj
requiescunt. Et Christi quidem animam venisse A parvuio enim rccens nato usque ad cfeerepitura
usque ad ealoca in quibus cruciantur peccatores, ut' D seneni, sicut nullus test prohibendus a baptismo, ifa
eos solveretatormentis,'quos esse solvendos occulla nullus est qui non peccato moriatur in baptismo.
sua nobis justilia judicabat, non immerito creditur. Sed parvult tantum originali, maj'ores autem ctiam
' his omnibus moriunlur
CAI>.3. — Quod eliam Christus secundum carneni peccalis, quajcunque male-
fuit in lutnbis Abrahw quando Levi decimutns esl. vivendo addidcrunt ad illud quod nascendo traxe-
Augustinus (ibid. lib^, x, c. 20)» runt. Sed ideo etiam ipsi peccato mori plerumque
Me non parum movet, quamvis iiullias liominis dicuntur, cum procul dubio non uni, sed multis
anima sit in lunibis palris sui, secundum "carnem peccatis omnibusque moriantur, quaecunque jam
tamen in lumbis Abrahse constitutum Levi decima- propria commlserunt, vel cogifatione, vel locutionc,"
tum (Hebr. vn),'et ibiconstitulumsecundum carnem vel opere. Quia etiam per singularem numerumpiu-
Ghrisiurii non decimatum. Secundum rationem ralis numerus significari solet, sicut ait ille:
quippe illam semiaalem ibi fuit Levi, qua ratione Vierumque armato milile complent,
per concubitum venturus erat In matrem5 secundum - ~~-" ";'- VIRG.,ii JEneid., vers. 28
fI55) Htec in Au?. non iegunlur.
Pi-r-am. f.iir. ' 3,i
«71 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 972
quanuis hoc multis militibus fecerint. Et in no- A atque tam magnum est, ut in eo mutarelur et con-
stris lilteris legitur : Ora crgo ut auferul a nobis verteretur tn necessitatem mortis humana natura,
serpentem (Num. xxi). Non ait serpentes, quos pa- reperluntur, sicut supra disserui, plura peccataet
liebalur populus, ut hoe diceret et innumerabilia alia parentum, quse [qui etsi] non ita possunt mu-
taUa. Cura ergo etillud originale unum alio [plurali] tare naturam, realu tamen obligant fiitos, nisi gra-
numero significatur, quando dicitur in remissionem tuila gratia et misericordia divina subveniat. •
peecatorum baplizari parvulos, necdicimus in re- CAP. 7. — De eadetn re. Ex eodem (cap. 47).
missionem peccati, illa contraria locutio est, qua Sed de peccatis alior.um parentum, quibus ab ipso
per pluralem locutionem significatur numcrus sin- Adam usque ad patrem suum, progenitoribus suis
gularis, sicut inEvangelio de Herode mortuo dictum quisque succedit, non immerito disceplari potest,
est : Moriui suni enim qui quwrebanl animctm pue- utrum omnium malis aclibus, et multiplicatis deli-
ri (Matth. n). Non dictum est, mortuus est. Et in clis originalibus quis cum nascitur implicelur, ut
Exodo: Fecerunl, inquit, sibi deos aureos (Exod. tanto pej'us quanto posterius quisque nascalur. An
xxxn), cum unum vitulum fecerint tantum, de quo propterea Deus in tertiam et quartam generationem
dixerunt : Hi sunt dii lui, Israel, qui te eduxerunt de de peceatis parenlum eorum posleris comminelur
Xerra JEgypti (Exod. xi). Et hic pluralem pov.entes B (Exod. xx), quia iram suam quanlum ad progene-
pro singulari. ratorum culpas non extendit ulterius moderatione
CAP.S. — Quod in nno Admpeccato plura invenian- miserationis suae, ne illi quibus regenerationis gra-
tur peccata. Exeodem (Enchirid. c. 45). tia non confertur, nimia sarcina in ipsa sua seterna
Quamvis et in illo peccato uno, quod per uniim damnatione premerenlur, si cogerentur ab inilio
hominem intravitinjiiundum, et in omnes homines generis humani omnium praecedentium parentum
pertransiit (Rom. v), propter quod etiam parvuli suorum originaliler peccata conlrahere et'pcenas
baptizantur, possint intelligi plura peccata, si unum eis debitas pendere. An aliud aliquid de re lanta
ipsum in sua quasi membra singula dividatur. Nam Scripturis sanctis diligentius perscrutatis tractatis
et superbia est illie, quia homo in sua potius esse valeat, vel non valeat reperiri, temere aflirmare r.on
quam in Dei potestate dilexit; et saerilegiiim, qiiia audeo.
Deo non credidit; el homicidium, quia semetipsum CAP,8. — Originate delictum non posse solvi, nisi
prajcipitavit inmortem; et fornicatio spiritalis, quia per Chrisium. Ex eoclem(cap. 48).
integritas mentis liumanse serpentina suasione cor- Illud tamen unum peccatum, quod tam magno
rupta est; et furtum, quia cibus prohibitus usurpa- in loco el habitatione felicitatis [magnum in loco et
tas est; et avarilia, quia plusquam illi sufficere C habitu tantse infelicilatis, sic hodie Augusf.] admis-
debuit appetivit (Gen. m); et si quid aliud in hoc sum est, utin uno homine originaliter, atque ut ila
uno admisso diligenti consideratione inveniri potest. dixerim radicaliter, totum genus humanum dam-
.CAP. 6. — Parvulos ante baptismutn parentum suo- aaretur, non solvitur ac diluilur, nisi per unum
rum peccatis obligari. Ex eodetn (cap. 46). raediatorem Dei et hominum, Jesum Christum, qui
•^Parentum quoque pcccolis parvulos obligari, non soluspotuit ita nasci ut ei opus non*essetrenasci.
-solum primorumhominum, sed etiam suorum de CAP.9. — De resurrectione mdrlvorum. Ilem, ex
.quibusipsi nalisunt non improbabililer dicitui.Illa eodem (cap, 84).
quippe divina sententia: Reddam peccata patrum in Jam vero de resurrectione carnis, non sicut qui-
fUios (Exod. xxxiv; Deul. v), lenet eos utique an- dam revixerunt iterumque sunt mortui, sed in aeter-
lequam per regeneralionem ad Testamenlum Novum nam Yitam, sictit Christus ipse resurrexit, quem-
incip".ant pertinere. (Cap. 18.) Quod Testamentum admodum possim breviter disputare, et omnibus
prophetabalur, cum dicerelur- per Ezechielem, non quseslionibus, quae de hacTe moveri solent, satisfa-
accepturos filios peccala patrum suorum (Ezech. cere, non invenio. Resurrecturam tamen carnem
xvin), nec ulterius futuram in Israel parabolam j. omnium quicunque nali suut hominum, atque na-
'illam : Patres manducaverunt unam acerbam, et den- scentur, et mortui sunt atque morientur--,nullo mo-
tes filiorum obslupcscunt (Jer. xxxi). Ideo enim do potest dubilare Chrislianus.
quisque renascitur, ut salvetur [solvatur] in eo CAP. 10. — De aborlivis vel informibus parlibus.
quidquid peccati est cum quo nascilur. Nam pec- Ex eodcm (cap. 85).
caia quae male agendo postea commitluntur, pos- Unde primo occurrit de abortivis fetibtis qusestio,
sunt et pcenitendo sanari, sicut etiam post bapti- qui jam quidem nati sunt in uteris matrum, sed
smum iieri videmus. Ac per hoc non est instituta nondum ila ut j'am possint renasci. Si enim resur-
regeneralio nisi quia vitiosa est generatio, usque recturos eos dixerimus, de his qui jam formati sunt
a>Jeout etiam de legitimo malriroonio proereatus tolerari potest utcunque quod dicilur. Iniormes ve~
dicat: In iniquilalibus conceptus sum, et in peccalis ro aborlus quis non proclivius perice arbiiretur,
mater mea me in ulero aluit (Psal. L). Neque hic sicut semina quae concepta non fuerint? Sedquis
dixit, in iniquitate vel peccaio, cumet hocYecte dici negare audeat, etsi alfirmare non audeat, id actu-
possit, sed iniquitates el peccata dicere maluit. Quia ram resurrectionem, ut quidquid formaj defuif' im.-
etiam iuillouno quodin omnes homines pertransiit, pleatur ? Atque ita jam non desit perfectio quce ac-
«n DECRETI PARS XVR. - DE FIDE, SPE ET CIIARIT 974
cessura erat tempore, "quemadmodum non erunt A \ ipsa carnis vivacitate nascunlur, et cum carne mor-
vitia quce accesserant tempore, ut neque in eo quod tis finiuntur. Et ideo nec ratione reguntur, sicut
advcrsum atque contrarium dies allulerant, natura Plato et Alexander putant, sed ad omnia nalurse in-
turpetur, sed integretur quod nondum erat integrum, citamenta—ducuntur.
sicut instaurabitur quod fuerat vitiatum. CAP.16. Quod anima humana cuin carne non mo~
rialur. Item August. (ibid., c. 10),
C.u>.11. — Quod resurreclurus sit infans, etiamsi
receplo vitali spirilu moriuus fuerit antequam na- Anima liumana non cum carne moritur, quia
ttts. Ex eodem (cap. 86). non cum carne, ut superius diximus, seminalur,"
Ac per hoc scrupulosissime quidem inter doetis- sedTormato u\ ventre matris corpore,,Dei judicio
simos quceri ac disputari potest, quod utrum ab ho- dicimus eam creari et infundi, ut vivat.homd inlus
mine inveniri possit ignoro quando incipiat homo in utero, -etsic nativitale procedat in mundum.
iii utero vivere. Utrum sit qusedam vita occulla CAP.17. — Quod homo constet duabus subslantiis.
quce nondum motibus vivenlis appareat. Naru ne- Augitsl. (ibid., c. 19).
gare vixisse puerperia, quse proplerea membratim Duabus substantiis constat homo : anima tanlum
exsecantur et ejiciuntur ex uleris prajgnantium, ne el carne. Anima cum ratione sua, et caro eum sen-
matres quoque, si ."morlua ibi relinqdantur, occi- Rsibusj suis, id est visu, auditu,gustu, odoratu, et
daut impudentia nimia videtur. Ex quo autem in- tactu, quos lamen sensus absque animce socielate
cipit homo vivere, ex iUoutique jam mori potest. non movet caro : anima vero ct sinecarneraliouem
Mortuus vero, ubicurique illi mors potuit evenire, suam integretenet.
quomodo ad resurrectionem non pertineat mortuo- GAP.18. — Quod non sil tertius in sttbstantia homi-
rum, reperire non possum. uis spiritus, ul quidam uffirmant. August. (ibid.,
c. 20).
CAP.12. — Animam non humano scmine propagari, Non est tertius in substantia hominis spiritus, ut
sed, formato jam corpore, divinilus creari. Augu-
stinus dicil (De eccles. dogm. c. 14). Didymus contendit, sed spiritus ipsa est anima.
Animas hominum non essc dicimus ab inilio in- Aniroa vero pro spirituali Tiatura, vel pro eo quo;l
ter cajteras intellecluales naturas, nec simul creatas, spiret in corpore, spivitus est appellata. Anima vero
ut Origenes fiiixit: neque cum corporibus per co- ex eo vocatur quod ad vivificandum animet corpus.
Itum seminari, sicut Luciferiani, Cyrillus et aliqui Tertium vero qui ab Apostolo cum corpore el anima
Latinorum praesumeritcs affirmant, quasi naturae inducitur spiritum, gratiam sancti Spiritus esse
consequentiaserviente; sed dicimusxorpus tantum intelligamus, quam orat Apostolus ut integra perse-
per conjugii copulam seminari, Dei vero iudicio G . veret in nobis (/' Thess. v), nee noslro vitio aut mi-
nuatur aut fugelur a nobis, quia Spiriius sanclus
coagulari invulva, etcompingi atque formari^for-
mato jam corpore, animam creari atque infundi, ut disciplinw effugiel fictum (Sap. i).
vivat in iitero homo ex anima constans et corpore, CAP.19. — Quod Deus sicul ex nihilo bona facere
egrediaturquevivus cxutero plenushumana substan- potuit, ila, cum voluit, per incarnationis sum tnti-
sterium etiam perdila bona reparavit. Gregoritts m
tia; ereationem vero animse solum Crealorem om- suis Moralibus (lib. rv, c. 8). ,
Eiuiii nosse.
— Omnipotens Dcus sicut ex nihilo"bona facere po-
CAP.13. Qttoddumanimwnonsint inuno homine,' luit,ita, cum voluit, per incarnationis susemysterium
sed una lanium. Item Augustinus (ibid., v. 1S).
eliam perdita bona reparavil.
Non duas animas esse dicimus in uno homine,
sieuti quidam Jacobus el alii Syrorum disputatores CAP.^ 20. — Hominem idcirco per Christum ad Dei
gratiam revocalum, quia carnis infirmilate pecca-
scribunt, ut una animalis sit, qua animetur corpus, vit; apostatam vero angelttin non posse reoarari,
et immista sit sanguini, et altcra spiritualis quae ra- quiasponte cecidil. Exeodcm(cap. 9).
tionem ministret; sed dicimus unam esse eamdem- Duas vero ad intelligendum se creaturas fecerat,
que in homine, quse et corpus sua societate vivificet, angelicam videlicet et humanam. Utramque vero su-
et semetipsam sua ratione disponat, habens in se i perbia perculil, atque ab statu ingenitse rectitudinis
p
libertatem arbitrii, ut in sua substanlia eligat cogi- fregit, sed una tcgmen carnis habuit, alia vero nihii
tationem quam vult. infirmum de carne gestavit. Angelus namque so-
CAP.14. — Quod solus hotno habeat substantivam lummodo spiritus, homo vero et spiritus est et caro.
animam. Item Augustinus (ibid., c. 16). Misertusergo Creator ut redimeret, illam ad se de-
Solum Bominem credimus habere animam sub- buit reducere, quam in perpetratione culpse ex in-
slantivam ex qua corpus vivit, et rationem suam et firmitate aliquid constat habuisse, et eo amplius
ingenia yivaciter tenet [quse exuta corpore vivit, et debuit apostalam angelum repellere, quo cum a per-
sensus suos atque ingenia elc. Sic hodie Attgust.] sistendi fortitudine corruit, nihil inflrmum ex carne
Neque cum corpore moritur sicut Arabs [Aratus ha- gestavit. Unde et reete Psalrnista, cum misertum
bet Augusi.] asserit, neque post modicum interval- redemptorem hominibusdicerct, ipsam quoque cau-
luni, sicut Zenon, quia substantialiter vivit. sam misericordise expressit, dicens : El memoratus
CAP.1S. — Quod pecudum animw cum came mortis esl quia caro sunt (Psal. LXXVH). Ac si diceret: Quo
finiantur. Ilem Augustinus (ibid., c. 17). eorum infirma vidit, eo districte culpas punire no-
Pecudum animce non sunt substantice, sed 'cum Tuit.
*97o D. I-YONISCARNOTENSIS EPISCOPT flvfi
~CAP.21. — Quod tres Deus vilales spirittts crearii: A lei adjutorii; ut laVamur, potestalis nostrce csxet
unum, qui carne non tegcrelur; aiium, qui carne ignavicc.
legeretur,sed non cumcarnemorereiur ; lertium, qui CAP.23. — Qtwd btmies Iiomines in
carne tegeretur, et cum carne moreretur. Ibid. prmvaricalione-
c. 2). Acimnaturalem possibililalem perdidisseni. Ex de-
" (lib. iv, cretis Cmlesiini papw, cap, S (epist. i, ad epkc.
Habenletiam infideles fidem, sed utinamin Deum. Galliw, c. 4).
Quam si utique habercnt, infideles non essent. Sed In prajvaricatione Adse omnes homines r.atura-
hinc in sua perfidia redarguendi sunl, hinc ad fidei lem possibilitatem el innocentiam peroidisse, el ne-
gratiam provocandi, quia si deipso suo visibili cor- minem de profundo illius ruinse per liberum arbi-
pore credunt quod minime viderunt, cur invisibilia trium posse consurgere, nisi eum gratia Dei mise-
non credunt, quse corporaliter videri 11011 possunt ? rentis [miserantis] erexerit, pronuntianle beatce
(Ibid., cap. 5.) Nam quia posl mortem carnis vivat memoriae papa Innocentio alque dicente in cpistola
anima, patet ratio, sed fidei admista. Tres quippe sua ad Carihaginense concilium (ep. 25): «Liberum
vilales spirilus creavit omnipotens Deus : unum qui enim armtrium olim ille perpessus, dum snis incon-
carne non tegitur; aUum qui carne tcgilur, sed non sultius utitur bonis, cadens, in prcevarieationis pro-
cum carnc moritur ; tertimn qui carne tegitur, et funda demersus est, et nihil quemadmodum exinde
cum carnemoiitur. Spiritus namque est qui carne resurgere posset, invenit ,•suaque in seternum Iiber-
non tegitur, angelorum; spiritus qui carne tegitur, tate deccputs, huj'us ruina jacuissel [ruinse latuis-
sed cum carne non moritur, hominum ; spiritus set] oppressus, nisi eum post Christi, pro sua gra-
qui carne tegitur et cum carnc moritur, jumenlo- tia, relcvasset advenlus, qui per novse regenevalio-
rum, omniumque brutorum animalium. Ilomo ila- nis puvificationem omne praeleritum vitium sui ba-
.que, sicut in medio creatus est, ut esset inferior
ptismatis lavacro purgavit. »
angelo, superior junienlo, ila aliquid habet com- CAP. 24. — De eadem re. Ex decretis ejusdcm (ibid.,
mune cum summo, aliquid commune cum infimo -, c. 7).
immortalilalem scilicet spiritus cum angelor moria- Quod nemo nisi per Christum lifcerd bene utatur
lilatem vcro carnis cum jumento, quousque et ipsam arbitrio, idem magister in epistola ad Milevilanum-
morialiiatem carnis gloria resurrectionis absorieal, conciliumdata (ep. 26) pr'ccdicatrdicens : t Adverte-
ct inhajrendo spiritui caro servctur in perpetuum, landem 'pravissimarum mentium perversam doctri-
quia et ipse spiritus- inhserendo carni servatur iu nam [o pravissimarum mentium doctrina], quod
Deum. Qucetamen caro nec in reprobis inter sup- primum hominem ita liberlas ipsa deeepit, ul dimi
plicia perfecte deficit, quia semper deficiendo sub- ,J indulgentius frenis ejus utiturr in prsevaricatio-
sisiit, ut qui spiritu et carne peccavcrunt, semper nem praesumptionis ceeiderit, nec ex hac poiuit
essentialiter viventes, et carne et spiritu sine fine erui, nisi ei providentia rcgenerationis, slatum
moriantur. pristince libertatis- Christi Domini reformasset ad-
CAP.22. — Quod liotno in prhna condilione sua li- ventus. •
bero arbitrio donatus sit. Auguslinus (lib.-De spi- CAP. 25. — Quod homo sic positus sil in paradiso,
ritu et anima, c 48). si obediens permuneret, ut qnandoque ad coileslem
Liberlali arbitrii sui commissus est homoslalim patriam sine carnis morte transiret, Greg. (lib. IV
in prinia conditione, ut sola vigilantia menlis adni- Moral.Tc. 50).
si vel- Ad boc in paradiso homo positus fuerat, ut si se
tente, etiam perfecta custodia perseveraret,
fuerat. vero se- ad Coiiditoris sui obedientiam vincuUs charilati&
let, in id quod creatus Postquam ad ecelestem patriam angelorum quan-
duetione serpentis per Evam eeeidit a naturae bono astringeret,
doque sine carnis morte transirct. Sic namque est
(Gen. m), perdidit pariter vigorem arbitrii, non
immortalis conditus, ut tamen si peccavc.t, et
tamen electionem, ne non esset suum quod cmen- mori posset. Et sic mortaUs est conditus, ut si non
daret peccatum, nec immerito indulgeretur quod
etiam non mori posset, atque ex meiifo
arbitrio diluissel. Manet ergo ad qtiserendam salu- } peccavetT
tem arbilrii libcrtas, id est rationalis volunias, sed liberi arbitrii beatitudinem illius regionis atlin-
in qua vel peccare vel mori non posset. Ubi
admonente prius Deo et invitante ad salutem, [ut geret,
carnis morte in-
vel eligat, vel sequatur, vel agat occasionem salu- igitur post redemptionis tempus
Dei. Ut autem terposita, eleeli transeunt, illuc proeul dubio.
tis, hoe^jst inspirationem consequa- si in conditionis suce statu persti-
tur quod eligit, vel quod sequilur, vel quod occa- parenles primi
etiam sine morte corporum transferri poiuis-
sione agit, Dei esse, libere confitemur. Initium ergo lissenl,
salutis nostraj, Deo miserante, habemus (555*),] ut sents
salutiferse nostrae CAP.26. — Quod nos carnales in hujtts exsilii cmci-
acquiescamus inspirationi, potesta- tale naii, puero in carcere nalo et nutrito compure-
tis est. Ut adipiscamur quod acquiescendo admo- mur (lib. IV Dialog. c. i).
mlioxii cupimus [quod adipisci desideramus], di- Postquam de paiadisi gaudiis culpa exigenle pul-
vini est muneris. Ut non labamur, adepto salutis sus est primus humani generis parens, in hujus
munere, solUciludinis nostrae est, et ccelestis pari- exsilii atque ccecitatis quam tutimur serumuam ve-
PR^FATIO AD LECTOREM.
DecretumIvonis, quod tandiu deliluerat, et a theologis acjurisperitis omnibusc atum, non vitjum, ian-
fopere desiderabatur, superiori sceculo vir clarissimus Joannes Molinseus summo tolius EeUesiae bono ty-
pis primum excudi curaverat, ut ipsemet in sua prcefatione docuit. Sed quiaunicum ei suppetebat manii-
scriptum exemplar, nec satis otii ad conferenda cum illo conciliorum ct Patrum originalia, accuralum plane
aut absolutum edere non potueraf. Quod erat peritorum omnium desiderium, qui laiitum opus tot mendis
scatere dolebant: nullus tamen de eo investigando restaurandovc cogilabat; cum alii aliis operibus occu-
parenlur, alii quorum hoc sceeulo maxima pars, novis aucloribus operibusque, neglectis pcnilus anliquis,
(juodmaximedolendum, toli incumbcrent. Nos, quia iamjam prclo subijeicndum opus audielainus, ne
1025 D. IVO CARNOTENSIS.,EPISCOPUS. 1021
cum suis Herum mcndis cuderetur, tantaque Ivoni nostro, imo Ecclesiae,.fierct iujuria, niaiiuiii opevi licct
ex abi uploadmovimus. Etcnim festinantibus typographis ct currente jam prelo opus aggvessi,quidquid lantce
rei perficiendaenostvisque votis satisfaciendo necessarium eral prceslare non potuimus. Quid autem in Iioe
labore, quantum per angustias temporis licuit, prsestitum sit, paucis, Lector, accipe. Piimo nacli vctustis-
sinium Ivonis Decretum manuseriptumex illustri bibliotheca S. Victoris Parisiensis, editum cum illocon-
tulimus, exeoque plura adiiotavimus etemendavinius. Deinde quia iiodierna exemplaria conciliorum ac
Patrtim in aliquibus discordant ab antiquis, singula fermeDecreti capiia cum pluribus tam vetuslis quam
hai.iernis manuseriptis etexcusis conferre studuimus; quam discrepantiam tum inter uncos ubi levis erat,
tum ubi major in hisce notis apposuimus. Unde aulem tot nsevi processevinl facilis est conjeclura. Etenim
collectionis Canonum primus auctor non fuit Ivo : unde plurimam Decreti sui partem ex praecedentibus
canonum collecloribiis muluatus ipsissima eorum verba, utpoteapud omnes recepta, immutare non debuit.
Cum eliam et credibile sit istius sacculiexemplaiia Ivoniano Decreto conformia fuisse; aul si qusedam ab
co discreparcnt, id scribarum vitio evenisse, qui scepe, utiit in hodiernoium typographorum niaxima par-
te, cum litteras non didicissent, emendate scribere non valebant. Ilis itaque exemplaribiis quse sibi in ma-
nus deveneranf, ubi coactus eral Ivo, eum emendatiora nancisci non posset usus esl. Sed et amplioribus
codicibus diveisisque a nostris usum in mullis apparet. Quod aulem ad cilationum diversitalem attinct,
id ferebant istius sseculi exemplaria, inquo ctiam Gratianus ipse Ivone noslro receniior hallucinatus esi.
Se 1 hoc posteriora nostra sceculanon sinemagno labore aliqua ex parte emendarunt. QIIOIVetiam pluvima
concilioriim et Patrum tcstimonia, quse hodie noii exstant, retuleiit, mirum nemini videri debel, cum mul-
ta hodie exciderint quce hisce temporibus Iiabebanlur, ut pluraalia quaj.injuria tcmporum magno Ecclesice
detrimento perierunt; mulla etiam adhuc delileseant, quse, ut pliiriniajam nostro sseculo, e tenebiis ali-
quando studiosorum ope evuentur. Cseterum multse citationes quae generatim appositse fuerant, suis locis
restitulse sunt, quas tamen inter uncos posuimus, ne in edito exemplari, imo etin mss. fieret immu-
tatio multse etiam tum ex sacra Scriptura tum ex sanctis Patribus, additae sunt. Plurimum vcro
in hoc operc asljuti sumus tuin illo insigni mss. S. Victoris Paris., tum compluribus mss. et excusis
novae ct anliquae editionis voluminibus conciliorum ct Patium ex bibliolheca S. Gerniani a Pratis Par.s.,
sine quibus hoc opus emendari vix pottiisset. Porro quasdam notas quse apud Gratiaiium habentur de in-
dustria hic omisimus; tura quia illud jam a correcloribus Romanis insigniter effccium est, et sic aclum
agere noluimus, quanquam illcesint proprie hujus loci, et ad Ivoneiii pvius quam adGi alianum pevlineant;
tum quia non suppetiit lempus, quod tardius et festinante jam prelo opus aggvessi suinus. Ilse evgo qua-
lescunqite sint sufficient, interim duni ampliorcs etlucubraliores ab eruditis, quod summopere exoptamus,
riflrflhiintitp
NOTM.
D. IVONIS
CARNOTENSIS
EPISCOPI,
r»estifutum3 correctum et emendatum opera et diligenlia Melchioris a VOSMEPIANO,
artium ct sacraj theologise doctoris,
Cum indice locuplelissimo nunc receus ab eodem D. doctore Vosmediano summa cmn
diligcnlia composito.
{Lovanii, ex olTicinaAntonii Marise Bergagne, bibliopolse jurati, anno 1557, in-12, cnm gratia etprivilegio
regis ad ses annos.)
EPISTOLA DEDTCATORIA
PBPLWPD niaximo nispaiiiaruin, AnglicerFrancise etNeapolis, etc, regi Cathol.co, ac lidei defensori,
MELCUIOH a AOSMEDIASO, arlium et sacraj theologise doctor, ej'usdem regiae
* majeslalis a sacris ac xenodo-
chii rcgise curice praefectus. v
Maj"oresnostri, Philippe maxime rex Calholfce, summa diligentia contendere nitebanlur, ut probalis-
simos quosque auctores undecunque conquirerent et conquisllos, nulli parcentes pecunia», conscribi cu-
rarent, ct ingenti siudio conscriptos conservarent: unde faclum -est ut fervens illud litterarum studium in
dies apud eos magis succreseeret ct prajstantium hominum ingenia ad eorum lectionem excitarent. Quarc
nos illis multura debemus qui hanc curam publicam suscepere, ut corum laboribus adjuli, studia nostra
magis quotidie promoverentur. Quod mihi cerle contigit, cum in concilio occumenico Tridentino (cui ad
gex fere integros annos hilerfui) in Panormiam seu Decrelum.doctissimi Ivonis Carnotcnsis incidi. Nec
tamen desideralum potui hahere, cum tameu non exiguo labore illud in concilio, et apud Venctos' biblio-
polas, et alibi conquisitum non posse invenire, et ingenti hujus libri desideriotenerer, apud Anglos Lon-
dini in regia iuaj maj"estatis curia agcns, illum qusercre per bibliollieeas,"cum puhlicas tum privatas
minime deslili.; sed quem qusesitum invenire non potui, casu reperi, nec unum exemplar, sed duo :alte-
rum a sexaginta fere annis impressum, alterum vero in pergamena chaita vetustissimis characieribus
maimsciiplum. Quae mihi tam grala fuere ut Anglicae peregrinationis immemor, inventus liber laborem
alioqui -non exiguum longe superasse viderelur. Et ne tantus Iabor periret, et lempus (quod prciiosissi-
mum est) per manus dilaberclur, accingor, Jego et perlego, et muliacum diligenlia pereurro librum (imo
exemplaria illa duo) qusecum referta pulchra doctrina, sanclis legibus, sanclissiniisquePatmm inslilutis
iuvenirem et locupletissimo indice (quo careliat) a me composito ornarem, el emendarcm per omuia li-
brum pretiosissimuin ac reipublicse Christiance longe ulilcm et necessarium in lucem cmilterem, ne tan-
lus thesaurus manerel absconditus, ct lucerna sub modio nulli profutura lalerct hac in renullis peperci
faboribus, nullis vigiliis, ut liber hic infmilis fere mendis quibus seatebat, expurgalus, non jara aliena
vcste{iJl erat) sed propria poliuscniteret, et omnium manibus vcrsarelur, quiad omnium utilitalem i«-
genti studio, niaxima diligemia, ac miro ingenio a doclissimo Ivone conscriptus fuerat. Cum igitur ve-
tiistissimus sit nios dicare iibros principi viro, cui ego istum dicare possem, aut deberem, nisi libi Phi-
lippe, principum maximeet regum optinie, qui mein tuam plane regiam familiam nil tale cogilauteni evo-
casli ? Aut cui potissimum librum -qui de justilia ct j'uie tolus agit, dicari merito debuisset, quam libi
j-egum potentissimc, qui innumeris regnis prsees, et jus tot nationibus iamque variis dicas ? Cutn demum
jtisiiiise munus sit, id dislribuere (ut Aristoteles ait) quod est secundum cdjusquc dignitatem, palrias
eonsuetudines iueri ct instiiuta, servare scriptas leges et veracem esse in conlroveroiis, et siare convcn-
tiotiibus,'cui potissimam Panormia haec de legibus cum verissimis, lum sanctissimis seque conveniret
<|uam tibi? utcx -ea in promptu habeas, quce decreta. quce Patrum sanctiones, quse staluta majorum pro-
desse reipublicae possint, quae leges sint, ad quarum noriiiara, qui sub luo dequui imperio (quod Dei niu-
nerc toto lerrarum orbe amplissimtim est) se componere debeant. Aut cui pulclierrimum liunc sanctis-
simarum legum, Romanae Ecclesiae et sancli auctoris librum dicarem, iino atictor ipse (si m vivis agerel)
dicaret, quam libi, rex catholicae fldei defensor, qui relictis amplissimis tuis prseter alia miilta utriusque
Sicilise et Indiarum provinciis (quceJnnulllera, sunt) ad divisos toto orbe Briiantios te contulisti, ut ibi
una cum lieroe incomparabilis virtutis sereaissima Maria conjugc tua, fldem propagares, et eain si noii
inoruiam, certepene exslinctainreviviscere, imo de mortead vilam veliitiexcitarcs ;,quod veri Christiani
principis niuiius, ca animi moderatione, ea palientia el mansuetudine," ea dexterilate et prudenlia fecisli,
ut iiu-ra paiicissimos dies, Cliristiana-fides, a Rriianuis jam exsul, revocarelur, schisma longe rnaxiinum
aboleretur, cl «oinen ponliiicis summi in terris Christi Dei optimi maximi (ftemant licct hcerelici) vicem
gerentis, quod audire apud eos nefas^eral, et audiretur, et iu honore (ut par erat) haberetur, ct templa
(151) Panormiam a Deereto non dislinguit. Yide Disserlalionem in Decrelum Ivonis, supra col. xux.
EDIX.
"
- D. 1V0NTSCARNOTENSIS EPISCOPI 1040
J3I039
qtise quondara plena populo erant, et tunc tanquam deserla habebartur, fiequenli populo non multo post
dies et innumeris missarum sacriflciis ornata, tua cura el solliciludine, mtilta cuiii graliarum ad Deum
actione vidimus, non sine mullorum nefandorura honiinum gemitu, cum nonnullorum tamen congra-
tulatione: reliquerat enim ibi Dominus scplem millia virorum, qui non eunaverant genua sua ante
Baal; audierat eliam clamaniem sub altari saiiguinem beati martyris Jpannis Fischerii Roffensis episcopi,
incomparabilis sanclimoniae, ct insigni litleratura viri, et ThomaeMori Anglise cancellarii longe merilis-
simi, et nionachorum Carlhusiensium, et alioruin qui pro tuenda Catliolicse fidei verilate, morlis cou-
stantissime subiere tormenium, tit aeterna apud Deum vita fruerentur; suscitaverat enim Doraintts te,
rex optime, idemque maxime principem super hasBritaniii populi oves, ut eas paseeres, ut quod infir--
mum est consolidares, quod segrum sanares, quod confraelum alligares, qnod abjectum redttceres, deni-
que ul quod perierat qusereres, quaeomnia zelo domus Dei et Chfistianae fidei (qua ferves) succensus, iia
prsestilisti, ut nedum rege.m optimum ageres, verum etiam aniniaruni pastorem et apostolum fuisse vi-
•dearis. Nam ita regni habenas naoderaris, ut solum rex esse videaris, el ila plantandse propagandseque fi-
dei elreligioni Christianse acesslirpando schismatiperniciosissimo incubuisti, ut et apostolus elanimarum
,-pastor censearis et ila utrique muneri obeundo adslilisli, ut neutri deesse videaris. Nec hsec narro, ut
4uas decantem laudes, quas etiam modeslissimus non libenter audis, sed ut res gesias quas vidimus ad Dei
'oplinii maximi gloriam referamUs. Tu igitur, regum optime, opus hoc sub luam clientelam suscipiio, nec
quale sit munus oflerentis respicias, sed qua sit tibi mente oblatum. Vale, Philippe maxime, rex Catho-
Jicajfidei defensor alque propagalor, et Deus tc nobis servet iticoiumem, vincas, valeas , et mullis annis
4inperes.
Uruxellse, 15 Martii 1557.
D. MELCHfOR A VOSMEDIANO
CHRISTIANO LEGTORI.
Non ejus slim menth, Chrisliane ac candide Leclor, ui ptitem plus deberi his qui inveniis addnnt, quam
ipsis invenloribus; quamvis sciam multum utrisque deberi, isiis quia hwenerunt, illis vero quia tuvenia ne
perirent, servarunl. Qua in re prospexi ipse Ivoni tiostro sanclo Carnotensi eptscopo,juris consvlthsimo, qui
cntn anno a Christo Deo noslr-onato, millesimo nonagesimofloruhset, et anle sexaginla fere aiinos, prelo ex-
cussus in lucem prodihsel, tam mutilus, tam lacer, lam mqncus erat, utjam non Ivotiis, sedalterius poiius
Panermiam, seu Decretum judicares; quw certe res tam mettmcommoviianimum, ul cum eum ita affecu,ni
Londini reperhsem, quem diu anle anxie qumshhsem, Iiomhiis bene de civili et ecclesiaslica republica meritt,
condilionem mheralus, eum perpurgure, et a mendh vindicare, atque a tcnebrh in lucem revocare staluerim.
Sed cum retn aggrederer, quod in frontispicio facile essevidebalur difficilliinumposlea apparuit. Inveni eiiim
tam muita depravttta toca, latn corrttpta, ittm male cilala (imo non cilala) ut vix sperarem posseme tanlum
superare laborem. Sed cum labor improbus omnia vincat, Deo auspice, rem sum aggressus, cujus ejus auxi-
lio tnnumera menda, quibus abundabat exemptctr susluli. Muttu prmterea ab lvone noslro, ex concitiis lum
qeneralibus tum provincialibus, multu ex Patribus, mulla ex summorum poniificum decretis, non tamen in-
dicatis fonlibus unde hausla eranl, adducebanlur, qummeo Marle omnia restiluia inveuies. Desiderubaniur
ex concitiis quinquaginta et eo plurescilaliones : ex sacris doctoribus centum Irigenla; ex'pontificum sanclio-
nibus lolidem propenlodum desiderubanlur; qnas omnesnon sine tnagnis el vigtliis et taboribus indicalh in
margine aucloribus, librh ei capilibus, ad suos fonles retuli. Ad hwccentum snmmaria, qum desiderabanlur,
adjeci; et capitum disiinciiones loio opere apposui: prmter alia tnutta quwipse restitui et emendavi. Denique
pro Ivone sene,mulo, lacero, manco et sordido, juvenem, ioquentem,ornalum, suis omnibustnembrh inlegrum
et elegantem, libi, Clirhiiane tecior, reddimus; ul eum agnoscere, utioqni cl jucundissima ejtts consueiudine
frui cum voluptate el fruclu possh. Et ne quid ad suave facileque cum eo cotloquittm dees&et, in singulos
libros alphabelicum maleriarum et litulorum, eadem alphabeli serie contexui. Adjeci-prwtereatertium, longe
locupletius, quo pracipua rerum capila, el illustriores per lolum opus sparsw sententiw, ea dexleriiate et di-
Hgenliu indicanlur, ul facile, sludiose leelor, cx eo uno possis, iwn jam Ivcnis umbram ut anle, sed cum
ipsmn honem vivum iniueri, recondilam hominh eruditionem hiietligere, el divini ittius ingenii ornametita,
summa cumutililale et admiralione possis. Tandem duas ephlolas nunquam anlea tn lucem editas, ejusdem
auctoris addidi ul integer lvo prodirei. Qui eisi post Isidorum qui Palrum decrela primtts in mcignumunum
volumen redegit, et posl Burchardum episcopum Wormaiiensem, qui eamdem rem leniavit septuaginta anie
Ivonem nosirum annis tam fcticiler tamque acttte in eodem est versalus artjumenii genere, ul ante Gratiani
temporu hoc Ivonh decrelo uterenlur jurisconsulli, sicut nunc Gratiani el merilo cutn perspicacissimo sit
ingenio, docirina gravhsimus el locuplelhshnus, et facundia non vulgati. Ex eo namquehabes quomodo ju-
sie, sancle, inlegre, decenter, et ex wquo omnibus prwsideas, quomodo insidias arce.as, discordtasque tottas,
eenlttmeliam prohibeas, crimina ptinias, et peccatu debila severitate compescas,et qumdenique pro meritorum
diversiiale, et bonis prmmia, et malis jusla supplicia inferas. Ilabes igilur, Chrhtiane tector, Ivonem nostrum
cutn theologisjuris perilissimum, el cum jure consullis theotogumgravissimum, el varim iectionh virum, non
mutilnm, non inancum, non mendis redundantem, non corrupium ut anlea; sed perfectum, integrum, verumct
emendatum,nec nudum ul mitea, sed multis jam indicibus el annolatiunculis, lanquam vestibus"ornaium: eo
igitur, pihsime et Ciiristiane leclor, frttere, et si quidinvenerh, quod minus arrideal, mihi adscribito (homo
enim cum sim, niliit a me humani ulicnum pulo);si quid vero quod placeai,Deo gratias agito, et eumdempra
me orato. Yate. > -
Bruxellw, 15 Martii 1557.
1011 , PANORMIA. — PROLOGOS, 1042'
Hanc, Chrhtiane Leclor, Ephtolam D. Ivonis de his qui ttxores adulleras dimillere cupientes aliis adhwrere
volebant, inveni in meo cxempiari veiuslissimo manuscripto, et quia nultquam fuerat impressa, ne. te ea
fraudarem, typis eain excudi curavi atque Panormiw adjicere.
Vale et Deutn pro tne ora.
DMBERTO [leg. DAIMBEUTO], Dei gralia Senonensium archiepiscopo, lvo humilis Ecclesiaj Carnoajnsis
minisler, cum humili devolione servitium
De Hierosolymitanis, etc.
(Exstal nunc hmc epistola inler honianas' ordine centesima vtcesima quinia. Viie tomtim sequentcm,
col. 156.)
Ivo, Dei gralia Carnotensis miuister dilecto sibi in Chrislo fratii XJLMCO saluteiri.
In litlciis tuis conlinetur, etc
(Vide inter Ivonh epislolas sequenlh lomi, col. 160.)
nrosiis
CARNOTENSIS EPISCOPI
(Capitulis 42 conslat hic prologus, quorum 1-34 prologum Decrelo prsemissum ad verbum repraesciilaBt.
RuDricarum seriem cum uniuscujusque capilulLinitio damus. Capitula 55-12, quse nonnisi ad Panor-
miam spectant, integra exhibenlur. EDJT. PATR.)
CARNOTENSIS EPISGOPL
LIBER PRIMUS
De Gtle, de divepsts hajresibus, deliaptismate, et ministerio BaptizanJorum, et baptizato-
runi, consecraudorum et signcindoruui, etc.
(155) De Gonsijcr., dist. 5. c. Omnes. Et ostendit (136) Abhinc quaesequunlur usque ad iineni huj'us
qtiid proprie ad Patrcm, quid ad FUium, et quid ad cap. uon babentur in cap. 0'mncsqtws, De Conseci'.,
Spiiilum sanctum pertiner. dist. 5.
1019 PANORMIA. - LIB. 1.' 19.\v0
si r.ieliusappeUaturhocesseniia, quain Grseciusiam A rumque moiiunlur, priusquam ex se qiiidquam
vocant. cognoscere potuerinl, qua in re salis pie recleque
CA?. VIII. De sacramento baplhmalh; de originali creditur prodesse parvulo eorum fides, a quibiis
peccato et remedio ejtts. consecrandus offerlur, ct hoc Ecclesise commcn-
D. Augustinus ad Eetrum diaconum, c 2G. dat saluberrima auctorilas, ut ex eo quisquis' scn-
(De Consecr., dist. 4, c. Firmhsime.) Firmissime liat quod sibi prosit fides sua, quando in aliorum
tene, et nullaienus dubiles, omnem homineni qui quoque beneficio," qui propiiam nondum habeiH
per concubitum viii et mulieris concipilur cum ori- polcstatem, commoda sit.
ginali peccato iiasci impielati subditum, moitique CAP. XIII. Soluiio canonis prmcedenih. Aliorum
subjeclum, ct ob hoc nalura ira filium nasci, de fide'etpromissione, parvuli baptizantur.
qua dicit Aposlolus : Eratnus enim natura filii irw D. Isidonis, lib. n De officih eccles., c 24.
sicul et 'cmteri. A qua ira nullus liberatur, riisi per (De Consecr., disl. 4, c. Parvuli.) Parvuli alio
lidem Mediatoris Dei et honiinuni, homiuis Jesu lirofitentebapiizaiHur, quia adhuc loqui vel eredcre
Cliristi, quia ipse est Agnus Dei qui lollit peccata nesciunl, sicut et aegii, muli et surdi quorum vice
iuundi. aiius profitetur ut pro eis respondeat dum bapti-
R
CAP. IX. Qttod jmrvuli qui sunt in utero malrum zanlur.
CAP. XIV. Simile dc mgrotantibtls, non valenlibus
damnanlur, el adulli ntsi baplizenlur.
Item D. Augustinus ad Petrum, c 27. loqtti. Vel sic: Aliorutn tesiimonio wgrolantes sunl
baptizandi.
(De Consecr., dist. 4, c Firmissime.) Nhi quis Conc Carthag. m, c 54.
renatus fuerit ex aqtta el Spiritu sattclo non iniroibit (De Consecr., disl. 4, c JEgrolantes.) iEgrolaiiles
in regnum cwlorum (Joan. m), ilrmissirae tcne et si pro se respondere non possunt, cum voluntalis
nullalenus dubites : non soluin homines jam ratiq- eorum teslimonium (sui) dixeiinl, baplizejitur, si-
ne utenies, verum etiam parvulos qui sive in uleris milileret de pceniieniibiis agendum.
malrum vivere incipiunl et ibi moriunlur, sive jam CAP. XV. Argumentum a cenlrario scnsu ranonis
de malribus nati sunt sine sacramento sancli ba- prwcedenlis. Yel sic: Qtiod non buplizaniur qui
respondere possunl nisi respondeant in bapthmo.
plismatis quod datur in nomine Patris et Filii et
D. Augustiiius, lib. v De baplhmo, c. 24.
Spiriius sancli, de lfoc sseculo transeunt, ignis aeier-
ni sempiterno supplicio puniendos, quia etsi pec- (DeConsecr., dist. 4, c Cum pro parv., §, Al si
Si pro eo quiresponderc potest iubaptismo
calum proprise actionis nuUuni habuere, originalis pro eo.j
non itidem valet, ex qua regula,
tamen peccati damnalionein carnali conceptione , alius respondeat,
illud in Evangclio dictum est, quod omnes, cum
traxere.
legitur, naturaliter monet: JEtalem habet, ipse pro-
CAP. X, Sicul nunc in baptismate, et ila olim in se
circumcisione remitlebantur peccala. Vel sic : loquatur (Joan. ix).
Quod ante adventum Christi, fides, sacrificiutn, CAP. l&NX.GeneralebapthmanonnisiSabbaio sattclm
circumcisio idem valttit quod modg.baplhmus. Paschw et Penlecostes celebrelur. Vel sic : Nemo
D. Gregorius, Moralium in Job 1. IV, c. 2. baplizetur tn Naiali Domini, Epiphanim, scn apo-
slolorutn, vel saiictorum jestivilalibus, nisi neccsse
(De Consecr., dist. 4,c Quod aulem.) Quod apud fueril.
nos-valet aqua baplismatis, hoc egit apud veleres Leo papa I, epislola 1 ad Iinerium Tarraconcnscm.
ve! pro parvulis sola fides, vel "proniaj'oribus virtus (DeConsecr., dist. i, c. Non ralione.) Non ra-
sacrificii, vel pro his qui ab Abrahse stirpe prodie- lione auctoritalis alicujus, sed sola temeritate prse-
rant iiij^sleriumcircumcisionis. sumitur, ut passim ct libere Nalalitio Christi seu,
CAP.' XI. Originale peccalum nttnc in bapiismale, Apparitionc, nec non aposlolorum seu marlyrum
olim in circutncisione rcmiilebatur. festivilatibus Innumerse, ut asseris, piebes baptismi
D. Auguslinus, lib. n De nnptih el concupisceniia, myslerium consequantur , cum sibi hoc privile-
c, 11. D gium apud nos, et apud Ecclesias omnes Domi-
(De Consecr., dist. 4, c. Ex quo.) Ex quo insli- nicum Pascha specialitcr cum sancto Pentecoste de--
tula cst circumcisio in populo Dei, quod crat lunc fendat.
signaculura fldei juslitise Dei, ad sanciificationem CAr. XVII. Quod duo lempora sunt baplhandi, sci-
purgalionis valebat parvulis onginalis vetcrisque licet Paschw el Penlecostes.
peccaii, sicut etiam baplismus ex illo valere in-. Item, Leo papa episcopis per Siciliam constiliilis,
coepit, ad inuovationem hominis ex quo institutus jepisl. i.
e t. (De Consecr. disl. 4, c Dtto tempora; et c Non
in bapti-
CAP.XII. Parvulhin bapthmale offerenliutn prodesl polest eadem dhl.). Evidenlcr agnoscitis
fules. Velsic: Quid prosiiparvutis baplhmus, sla- zandis eleclis qui secundum apostolicam regulam
, lim post bapthmum moritth. cxorcismis scrulandi sunl, jejuniis sanctilicaiidi,
D. Augustinus, lib. III De libero arbilrio, c 25. et frequenlibus praedicalionibus imbtiendi sunt, duo
(De Consecr., dist. 4, c. Illud perscrulart.) IUud lantum lempora, Pascha el Pentecosleii, esse ser-
pcrscrutari homines solent, sacramentum baplismi vanda.
Christi quid pan ulis prosit, cum eo accepto plc- CAP. XVIIL Qua talione Christus Dominus noslcr
lir.I D. IVONIS CARNOTENSIS LPISCOPl 1052
voinerit bapthari in festo Epiphaniw, et quoc'. A nuerilsi morlis peiiculo urgelur, vcl ipsa horaqua
alia grutia confertur in baptismale Spiritns sanct; gignil, vel hoc quod gignilur, cadem hoi'a qua na-
qtia nos renascimnr, ct in bapthmo Joannis. tum esl inillo modo prohibeiur. ,
Ilcm Leo papa cpiscopis per Siciliatn constitutis, CAP. XXIII. Quod soti sacerdoles debent baptizare.
episl. i-. Yel sic : Nemb nhi sacerdos bapiizare prtestt-
(De Consecr. dist. 4, c. Si quh antem.) Si quis mal.
autcm Epiphanise fcslivitalem quse in suo ordjne Isidorus, lib. n De ojficiis eccles., c. 24.
liebilo honore veneranda est, ob hoc a-stimat-pri- (De Consecr. dist. i, c. Constat.) Conslat bap-
vllegium habere baptisnKitis, quia hoc quidem pu- tisma solis sacerdolibus esse tradilum, ej"usquemi-
ittnt quod in eodem Dominus ad baptisraum saji- nisterium nec ipsis diaconibus explere est licitum
cti Joannis aceesserit, sciat illius baptismi aliam absque episcopo vel presbylero, nisi in liis qui pro-
graliam fuisse, aliam ralioncm, nec ad eamdem eul abseuiibus ullima languoris cogat necessi-
perlinuisse virtulem, qua per Spiritum sanctum tudo [necessitas]: quod etlaicis fidelibusplerumque
renascunlur, Ue quibus dicilur : Qui nonexsan- permiltilur.
guinibus, neque ex voluntate carnis, neque ex volun. CAP.XXIV. Quod laici debeni baplisarc in necessi-
iitle viri, sed ex Deo nati sunl (Joan. i). Dominus talC-
B
cnim iitilliiis indigens remissione peccali, necquae- Gelasius episcopis per Lucaniam et Siciliam consti-
rens remedium renascendi sic voluit baptizari quo- lulis.
modo et voluit circumcidi, hostiamque emundaiio- (De Consecr. disl. 4, c In necessitatc.) Laicis
nis pio se offerri, ut qui factus erat ex mulieic, Chiislianisbaplizare plerumque cqnceditur.
sicut Apostolus ait, fieret el sub lege (Gal. iv), CAP._XXV. Nullo modo muiier debcl baptizare. Ve»
sic: Non prwsumal mttlier baplizare.
quam non vcnerat solvere, sed adimplere, et iin-
(De Consecr. dist. 4, c. Mulier.) Mulier baptizare
plendo liuire, sicut beatus Apostolus prsedicat di-
rens : Finis autem legis Christtts ad justiliam omni non prsesumat.
credenti (Iloni. x). Raplismi autcm sui condidit in CAP. XXVI. Eliam zare lctia, necessitate cogente, bapii-
possunt.
se sacrameiHum, quia in omnibus priniatum tenens ad Fortunatum.
Augustinus
(Cotoss. 1), se docuil esse •priiicipium. El tunc rcge- (Dc Consecr. dist. i, c. In necess.) In necessitate
neintionis polentiam sanut, quando de laiere ip- cum episcopi el presbyleri aut quilibet minislrorum
sius profluxere sanguis redemplionis et aqua ba- non
inveniuntur, el urget periculum ejus qui petit,
plismatis. ne sine islo sacramento vitam finiat hanc, etiam
CAP. XIX. Quod omni tempore sil bapthandum, ur- ^ laicos dare solere sammeulum
quod acceperunf,
qenle necessilale. audire solemus.
Leo I, episf. 4.
CAP. XXVH. Pagantts polest baptizare. Vcl sic :
(De Consecr. dist. 4, c Si quis ex necessjtate.) > Non reiteretur bapihma quod a pagano minhlra-
Porro qui ex necessilale mortis, ajgriluJiiiis, obsi- tur.
dionis, pcrsecutionis et naufragii urgentur, omni Ex Decrelis Isidori episcopi.
terapore debent baptizari. Haec ergo ^eslraeindici- (De Consecr. dist. 4,c. Romanus.) Romanus pon-
mus cbaritali, ut ab apostolicis iusiitutis nullo ul- lifex non homiiiem judicat qul baptizat, se<l j?piri-
terius recedalisexcessu, quia inultiim posthaec esse tum sanclum subministrare graiiam baptismi, lic<jt
non poteril, si quisquam apostolicas regulas in paganus sit qui baplizat.
aliquo credidcrit ncgligendas. CAP. XXVIII. Hwrcticus poiest baptizare. Vel sic :
CAP. XX. In selemnilate paschali et Pentecostes ca- Non reiteralur baplhma quod in nomine Trhiila-
, lechumeni sttnt baptizandi. tis minhtratur.
Conc Gerund., cap. 4. D. Augustinus ad Orosium, 1. u,q. <55.
(De Consecr. dist. 4, c. De catechum.) De cate- (De Consecr. dist. 4, c Quamvh.) Quamvis unum
cluimenis baptizandis iddecrclum est, ul in Paschse D baplisma sit ct hajielicorum, et eorum scilicet qui
solemnitate vel Penlecostes, caelerisque solemnita- in nomine Palris, et Filii, et Spirilus sancli bapti-
libus inlirmi lanlum debeanl baplizari. zant ct Ecclesiaj Calholicae, tamen qui» foris Ec-
CAP. XXI. Nhi necessitate cogenle, inter Pascha el elesiam baptizantur, non stimunt baptismum ad
Pemecoslen nullus baptizare prmsumat. salutem, sed ad periiiciem habentes nimirum for-
Gelasius clero el plebi Tarent. mam sacramenti, virtutem aulem ejus abucgan-
(De Consecr. dist. i, c. Vencrabitis.) Yenerabi- les.
lis bapiismi sacramenlum nisi in paschali solemni- CAI>.XXIX. Jttdwus potest baplizare. "Velsic : Non
late et Penlecostes tradcre non praesumat episco- reileraiur bapthma si a Judmo mimslratur.
pus, exccptis aegritudine laboranlibus, quibus mor- Nicolaus ad eonsulta Bulgarorum, c. 5.
tis urgenle periculo talibus oporlet, ne in ajlcrnum (De Consecr. dist. 4, c. A quodam.) A Judaeo
percant, rcmcdiis sub\eniri quodam, nescitis ulrum Christiano an pagano.,
CAP.XXII. multos in patria vestra baptizatos asseritis, et quid
GPXGOIUUS AuGusmo. inde agendum sit consulitis, 1hi jirofecto, si In no-
Baplkari, vcl ipsam rauliercm, vel hoe quod ge- minc sancloe T initatis vcl iarituni ia nomJGeChpjV
— ""
1055 PANORMIA. LIB. I. 105i
sti, sicul in apostolortim Aclibus legilur, baplizali A divitoinnino. Neque enim omnium ajqualis est glo-
sutil, unum qnippe idemquc est, quia non illorum, ria, nec minislranl sequaliteiv omnes, ncc aiquali
sed ej"usesl, ut sanctus Ambrosins exponit. sunt omncs praedili, el in Evangelio alius
' pnidenlia
CAP. XXX. Quod bapthmus a botiis el a matis mi- alio mclius opcralur, el ideo dici potesl alius alio
nhtris daius, sentper est bonus. Vel sic : Sicttt per docliorin ipsa doclrina saluiari. Alius auiem alio
bonum, ila pcr matum mimstnim, mque baptisiua maj"usminusve baplizatus dici non potcst, sheitb
minislraiur.
sive a majore baptizctur,
D. Auguslinus contra Cresconium, lib. 111,c b9. infetiore,
CAP.XXXIV. De codem.
(De Cousecr. disl. 4, c. Si inler.) Si inler bonos
minisiros cum sit alius alio melior, non est inelior D. Auguslinus, lib. IV De baptismo, c. 15.
baptismus qui per meliorem datur, nullo modo cst (De Consecr. dist. 4, c7Sqfis.) Salis ostendimtis
malus qui eliam per lnalum datur quaudo idem ad baptismum qui verbis evangelicis coiisecraliir,
baptisma dat; ct ideo per minislros disparcs Dei non pertinerc cujusquara vel dantis vel accipientis
munus sequale est, quia non illorum , sed cjus errorcm sive de Patre, sive de Filio, sive de Spi-
est. rilu sancto, senliat alitcr quam doctrina coelestis
CAP. XXXI. Non nierila minhlroritm, sed virlus [j insinuat.
Chrhti in buplhmaie operatur.
in Joan. tract. v.- CAP.XXXV. Quod omnis homo accedens ud bapli-
Aug., smvin clebct pthno agerc pmnitenliam si facuilas
(De Consecr. dist. 4, c. Bapihmus.) Baptismus fuerit. Yel sic : JVwt transil in novam vilam qucm
lalis est qualis esl ille in cujus potestate datur, non tioii pmniict veteris vitm.
est iUe niinisterium datur. Item, D. Augustiuus," Iib. u De pmnilentim mcdicina, c. 2.
qualis per cujus
quid noverat Baptista Dominum. Quid non noverat (De Consecr. dist. 4, c. Omnis.) Omnis qui jam
poteslatcm baplismi Domiuiciiu nulltun homiiiem arbiler suae voluntatis coiistitulus est, cum accedil
a Domlno ttansituram, sed minislerium planelransi- ad sacramcnlum fidelium, nisi eum •pcewileal vitac
iuruin. Poleslalem a Domino in neminem, sed mi- veieris, novam non" potcst inchoare. Ab hac pceni-
nisteriuni in bonos el in malos. ltem: Ego dico, et tentia cum baptizantur soli parvuli immunes sunt,
nos dicimus omnes, quia justos oportet esse per noiidum enim uli possunt libero arbilrio.
quos baptizatur, quia oporlet esse justos tanli ju- CAP.XXXVI. Dc eodem.
dicis miif.stros. Sunt niinistri justi si volunt. si D. Augustinus, ep. 108, ad Seleucianum.
aiileru noluerunt esse justi qui in cathedra Moysi
c .(De Consecr. dist. 4, c Aguut.) Agunt homines
scdeiit, securum me fecit magisler mcus, dc quo
antebaptismum pceniteiuiam dc piioribus peccetis,
Spirims ejusdicil: hicesl qui baptizat, item : qttos ita lamen ut ctiam baplizentur, sicut scriplum esl
baptizavitJudas, Cbristus bapiizavit. Si ergo quos in Aclibus apostoIorum.loquentePclro ad Judaeos
baplizavil ebriosus, quos baptizavit homicida, quos ac dicente : Agile pwniteniiam, et buplizetur untis-
baptizavit adulter, si baplismus Christi erat, Chri- vestrum in nomine Domini nostri Jcsu Chri-
stus baplizavit, non timeo ebriosum, adullerum, quisque
sti (Act.i).
homicidam, quia columbam alterido per quam mihi
dicitur: hicestqui baptizal. Ilerum homicidadedit CAP. XXXYll. Quot dicbus anie hapthma dcbct Ju-
dmus agcre pmiiiteiiiiam. Vel sic: Quadraginla~
baptismum Christi, quod sacramentum tam san- _ dierum absliiieniia Judwis baplhandh addilur.
cium est, ut nec homicida ministranle polluatur. D. Gregor. Fauslino dcfensori, lib. vn, ep. 24.
CAP. XXXII. Baptismus et sacrilcgium htBrstico- Consccr. dist. 4, c Ne, quod absit.) Ne,
rum, non sunt sacramenta. Yel sic : Qttod inve- (De
retro possit Judajorum ani-
niatur ab aposlotis dictum, 'minhterium meutn, quod absil, lonqa dilatio
c
Evangelium meum, i sed nunquam, c baptisma mos revocarc, cum fralre nostro episcopo loci illius,
meutn. > i ul pujnilentia -ac abstinentia 40 diebtts indicta, aul
D. Augustinusl, 111De unico baplismo, c ld. D die Dominica, aut si celeberiima festivius foriassis
(De Coasecr. dist. 4, c Nunc autetn.) Nunc au- occurrerit, cos omnipotciilis Dci misericordia pro-
tem sicut hajiesis hsereticorum, sicul error ipso- tegenle baptizes.
mm cst, ct sicut sacrilegium dissensionis ipsortim
CAP.XXXYIH. Quod aucloritatc Domini anle bapti-
csl, sic eliam baptismus, qui Cluisti est, debet dici smumdiomhtes debent catechizari. Vel sic : Offi-
ipsorum. cium bapiizandi catechnmeiii prwveniat.
CAP.XXXIII. Ejttsdem argumenli ac prmcedens. Rabanus, lib. i De inslit. cleric, c. 25.
D. Atig., ibicl., 1. v, c. 15. Ante baplismuin catechizandi debent in honiine
(De Consecr. dist. i, c Cum -lanlum.) Cum lan- prajvenirc oiTicium, vel iidei primum catecliumeiius
"tum valeat baptismus per hominem conteniptibileni accipiat rudimentum. Item : Prius ipse Jesus caeci
quantum per Apostolum datus, ita nec illius, ncc nali oeulos luio ex sputo facto supcrlinivit, et sic
islius, sed Christi esse cognoscitur. Item : Inveni- ad aquas Siloe misit, quia prius debel baplizandus
mus dictum ab apostolis Et gloriam ir.eatn (Philipp. fide credulus adniitli, ut sciat cujus giatiae in eo
u), quamvis utique a. Domino imperlilum alquc esj, particcps, ct eui jam debilor liai dcinceps.
donatum, baplismum autem nemo corum mcnm
{055 D- IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 1056
CAP.XXXIX. Quo lempore catcchumeni ud exorci- & sapienliae quo iniliantur calerhumcni in cunctis
zanditm sunl deferendi. Vcl sic : Quol diebus ca- operum nosirorum sacrificiis, offerre jubemur.
lechumei.us anle baplismum debet insirui. CAP. XLVJ. Quare baplizandi ilerum exorcizantur.
Conc Bracar. n, c. 8. Rabanus, lib. i De i-islit. clcric, c. 27.
(De Consecr. dist. 4, c. Anle viginti.) Ante viginti (De Consecr. disl. 4, c Dehinc.) Dehinc ilcrum
dics baptismi ad purgalionem exorcisnii calechu- exorcizalur, ut diabolus suam nequiiiam cognoscyis
meni cui*ranl, in quibusviginti diebus omnino sym- justum super se Dei judicium timens rccedat ab
bolum quod est, Credo in Deum Patrem, spiriluali- bominenecjam conlendat etimarle sua subvertere,
tcr doceantur. ne baptismum consequaiur, scd magis honorem Deo
CAr. XL. In unaquaque ecclesia, calecliumeni ba- creatori suo exhibens reddat opus Deo creaiori
piizandi exorcizari possunt. Vel sic : Sacerdotes suo.
itniuscujusque ecclesim calechismos facere pos- CAP. XLVII. Deeodem. Sacerdoles exorcizando
sttnt. dwmonia repellunt.
Nicolaus papa Joanni archiep. Raven. Greg., hom. 29 super Evangelia.
(De Consecr. dist. 4, c. Caiechismi.) Calcchismi (De Consecr. dist. 4, c. Sacerclotes.) Sacerdotes
baptizandorum a sacerdotibus uniuscujusque Eccle- B cuiii per exorcismi graliam manuin credeniibus
siaj possunt fieri sicut in hac sancla Romana Eccle- imponunt et habitare malignos spiritus in eorum
sia, cui, Deo auctore, minislcrium famulatus no- uiente contradicunt, quid aliud faciunl nisi dssmo
slri exhibemus, solemniter fieri comprobaiitur. nia ejiciunt ?
CAP.XLI. Quod significal exsufflalio in baplhmo el CAP. XLVIII. Quare de saliva aures el narcs
quare baplhandi exorchenlur el exsufftentur. taiijKittur.
Rabanus ubi stipra.
Rabanus, lib. l De insiit. cleric, c 27.
(De Consecr. dist. i, c. Poslquam.) Postquam se (De Consccr. dist. 4, c Postea.) Poslea eis lan-
baptizandris per confessionem verse fidei in alte- guntur nares el aurcs cum saliva et dicilur eis ver-
rius eonimcndaverit dominium et per abrenuntia • bum evangeliciiin quod Jesus dixit quando muliKii
et surdum sanavil tangens cum spnto linguam ejus
lionem, a prioris possessoris se alienaverit servitio,
exsufflalur ab eo sseva polestas, ut per piuni sa- et miltens digitttm in auriculain cjus dixit; Eph-
cerdotis ministerium Spiritui sancto cedal fugiens plieta, quod est adaperire (Marc. vn). Iloe enim sa-
cramcntum hic agitur nt per salivam lypicam sa-
malignus spiritus,
cerdotis et laclum, sapientia et virtus dhina salu-
CAP. XLU. De eodem. C tem Gj'usdem calechumeni operetur, ut apeiiantur
Augustinus, De Symbolo, lib. i. illi nares ad capiendum odorem noliliae Dei, ul ape-
(DeConsecr. dist. i, c. Sicui nosiis.) Sicut nostis, riantur illi aures ad audiendum mandala Dei sen-
parvuli etexsufflanlur et exoreizautur ut pellalur susquein inlimo cordis respondeudum.
ab eis diaboli potestas inimica, quse deccpit honii- CAP.XLIX. Quctre nares et non ora baptizandsrum
uem ut possiderel homines. Non ergo crealura Dei ephcopus langit.
in infantibus exorcizatur aul sufflatur, sed ille sub Ambrosius, lib. i De sacramenlh, c i.
quo sunt qui sub peccato nascunlur. (De Consecr. dist. i, c Propter ghriam.)^Pra-
CAP. XLIII. Quare signatur baplhandus in corde et pler gloriara muneris et operis non os tangit epi-
in fronle. scopus, sed nares. Quare^nares ? Ul bonum odorem .
Rabanus, lib. ) De inslit. cleric, c. 27. accipias pielatis jajlernaj.
CAP.L. Quare inuncjiittr a sacerdote in pcclore el
(De Consecr. dist. 4, c. Poslea.) Postea signalur hiler scapulas.
baptizandus signaculo sanclae crucis lain in fronle
in ut diabolus in vase Rabauus, lib. i De instil. cleric, c. 27.
quam corde, ipsc apostata Deinde a sacerdote inungitur ul saeium baplis-ma
suo pristinae suae interemptionis cognoscens signum, D cum fide
sibi sciat esse alienum. accepta cuslodialur, ungitur illius lunc
jam deinccps
pectus de oleo sanctificato, cum invocalioiie san-
CAP. XLIV, Quare super bapthandh orationes dicun- ctse Trinilatis, ut nullse reliquiae hominis lalenlis
lur. El quid significal salAn osmhsum. inimici in eo resideant, sed in.fide sanclae Trinita-
Rabanus, ibid. tis mens ejus confortetur; uugitur et inler scapulas
(De Consecr. dist. 4, c. Ex liinc.) Ex hinc jam di- de eodem oleo ut undique munialur et ail boiia
cuntur super eum oraiiones ut fiat catechumenus. opera facienda per Dei graliam roboretur.
Tuncdatur baptizando salbenedictumin os, ut per CAP. LI. Quare baptizati a sacerdote unguiiiur.
sal typicttm sapientise conditus fetore careal ini- Ambros., lib. i De sacramenlis, c. 2.
quitatis, ut nec a vermibus peccatorum ullra pu- '
(De Consecr. dist. 4, c. Venisli.) Venlsli ad fon-
trescat, sed magis illsesus servetur ad majorem tem et ingressus es, considera quid videris, quid
graliam pefcipiendam. loculus sis, et repete diligenler, occurrit tibi levita,
CAP.XLY, Quare sal iniiiatur catechumenis. occurrit tibi presbyter, unctus es quasi alhlela
Beda inlib. 1 Reg.,c. 27. ChristL ul ad b,iptismum catechumenus sece-
(De Consccr. dist. i, c. Sal cwlcsiis.) Sal coclcslis das.
1057 PANOKMIA. — LIB. I. _ 1058
CAP Lll. Yerba erroris per imperittam protaia noi A prout Deus oignattis cst dare, interpiclali sumus.
impediuni aquw sanctificalionem. cum oslcndimus vos per olcum sanclificationis aJ
Aiig., lib. vi De unico bapthmo, c. 25. audilum plense iidei prseparalos, et in bonum odo-
(De Consecr. dist. i, c Si non sanct.) Consecre- rera Christi vocatos ex lolo corde, et ad renuntian-
tur fons et ad ipsum baplismum catechuinenus ac- dum diabolo esse communitos. Nunc vero de inte-
ceiat. Si non sanctificatur aqua, cum aliqua errO' rioribus jam mysteriis loculuri sumus, qttse in ipso
ris verba per imperiliam peecator effundit, mulli sacro fonte celebrata sunt. Emissa enim certissiraa
non solum mali, sed etiam boni fratrcs, in ipss cautione, quia vos abrenuntiare omnibus pompis et
Ecclesia non sancliricant aqttas operibus ej'us, et omni fornicalioni diabolicse spo-
CAP. Lin. Verba errorh per imperitiam prolato pondislis descendentes in fonlem sacrum ; fontem
modo impedittnl aqum sanclificulionem. Yel sic : fontem sanctiilcalum virtute ccelesti.
minisler sanctifical aquam, licel pei rcdeniplionis,
Imperitus Item : in boc fonte antequam vos toto corpore in-
verba evangelica quibus consecratur baplismus.
quamvis mulla contra fidem proferrel in illa san- tingeremus, interrogavimus : Credis in Deum P'a-
ctificalione. trem omnipotenlem ? Ilespondislis : Credo. Rursus
Aug., lib. v De unico bapihmo, c. 25. inlerrogavimus : Crcdis et in Jesum Chrhium Fi-
(De Consecr. dist. i, c Si non sanciif., sub init.] B Uum ejtts, qui nalus est de Spirilu sancto ex Maria
Mullorum enim preces emendantur quotidie sL do- Virgine ? Respondislis : Et credo. licm interrogavi-
clioiibus fueriut recitatse, el multa in eis reperiun- nius : El iii Spirilum sanctum ? Rcspondistis simi-
lur contra Calholicam fulem. Nunquid si manifesle- liler : Credo. Hoc aulem fecimus jtixta Doinini no-
tur aliquot baplizatos cum illse preces dictse super stii Jesu Chrisli salvaloris imperium. Qui cum ad
aquam fuissenl, jubeniur deriuo baptizari. Quid Ha? Patrem in coelum ascendcrct, discipulis, id cst apo-
Quia plerumqne precis viiium superal precahlis af- slolis mandavit dicens : Eunles, baptizate omnes
feclus, et quia illa vel certe cuncta evangelica ver- genles in nomine Palrh et -Filii et Spiritus sancti
ba, sine quibus non potest baptisma consecrari, (Mallh. xxvin).Itcm : Quod auiem interrogavimus:
tanium valent, ul per illa sic evacuetur quaecunque Credis sanctam Ecclesiam et remhsionem peccalorum,
in prece vitiosa contra fidei regulam dicuntur, el carnis resurreclionem, non eo modo inierrogavi -
quemadmodum dsemonium Christi nomine excludi- raus ut quomodo in Deum creditur : Sic : In Eccie-
tur. Nam ulique hasreticus si offerat precera vilio- siuin sanclam elCatholicam,qusi proplciea s.incta
sam, nec bonum habel charitatis affectum, quo pos- et Calholica est qnia recte credit in Doum. Non
sit illa imperilia superari, et ideo similis est ci ergo diximus ut in Ecclesianrquasi in Deum credu-
quicunque in ipsa Catholica immundus vci invidus, ritis, sed iiitelligite nos diccre et dixisse ut in Ec-
et malevolus quales hic arguit Cyprianus, offerat clesia sancta catholica conversantes in- Denm cie-"
cliam (ut fieri soletj aliquam precem in qua loqua- deretis. Crederelis et resuirectionem carnis quse
tur contra reguiara lidei (multi quippe irruunt in est fulura.
preces non solum ab imperiiis loquacibus, scd GAP.LVI. Quidest credere.Yel sic: Sacr-amenlum fidci
etiam ab bsereticis compositas, et per ignoraniias non lempora, ipsa fides parvuium facit fidelem.
simpliciiatem nou cas volenles disccrnere uiunlur Aug., epist. 25, ad Bonifacium.
eis, arbitrantes quod bonse siut) nec tamen quod in (De Consecr. disl. 4, c. Nihil est.) Nibil aliud est
eis perversum est evacuat illa qtise ibi reeta sunl', credere quam iidein habcre, ac per hoccum respon-
sed ab eis polius evacuatur, detur credere parvulus qui fidei nondum habet cf-
CAP.LIY. Non Iransit in aqttam buplhmi malilia fecttim, respondetur lidem habere propter fidei sa- ,
benedicenth. cramenlum, el convertere se ad Deumjiropler con-
"
Aug., 1. m De baptismo, c. 10. versionis sacramenlum, quia et ipsa responsio ad
'De Consecr. dist. 4, c. Non est aqua.) Non est cclebrationem sacramenli periinel. Item parvulum
aqtta piofana el aduilera super quani Dei nomeii D et si nondum iides illa quse in credentium volunlaie
invocalur, etiamsi a profanis et adullcris invoce- consistit, jam lamen ipsius fidci-sacramenlum fi-
tur, quia nec ipsacrealura, nec ipsum nomeii adul- delem facit. Nam sicul credere respondelur, ita
lerum est. etenim fideles vocanlur , non rem ipsam niente
CAP. LY. Quid significant mysleria qttw in fonle annuendo, sed ipsius rei sacramentum perci-
baplhmaiis celibrantur. Vel sic : Quomodo htlel- piendo. - •
ligitur, t Crcdis in Deum, in sanclam Ecclesiam, CAP. LYII.
el remissionem peccalorum, et carnh resurreclio- Quare trina mersio debet fieri in bap-
nem. t tismo.
5 - Atig. in homilia 4.
Aug., honi. ad neophylos,
(De Consecr. disl. 4, c. Prima ig.) Prima igitur (De Consecr. dist. 4, c. Poslqttam.) Poslquam vos
ci sccuiida-prajdicatione deliis lantura loculi su- credere promisislis, terlio capita vcstra in fonte
mus, quae vobis priusquam ad foniem veniretis, dimersimus. Qui ordo baplismalis dtipliei mystcrii
jtixla calholicse rcgulse inslituta tradidimus, et quid significaiione celcbratur. Recte cnim lerlio mersi
sigifilicaret unclio, quaj diversis corporis vestri estis, quia accepistis bajitismum in nomine Jcsu
parlibus aJhibita. divcrsum intcileclura designat, Christi qui teriia dic rcsurrcxil a morluis. Illa
10.;9 D. 1Y0NIS CARNOTENSIS EPISCOPl 1060
cnini terlio repelita dimersio, typum Dominicrc ex- A bucrc, dicente Domino nostro Jesu Chrislo disei-
priinlt sepulturaj per qtiam Christo conscpulti eslis pulis suis : Ite, bapiizate omnes gentes in nomine Pa-
in bapiisrao ct eiiin Chiisto rcsurrexistis in fide, ut tris el Filiiel Spiritus sancti(Mattli. xxvm). Si re-
pcccalis abluti tiisanclitalc virlutunifCliristuin viva- vera hi de pracfatis hsercticis qui in locis dileclioid
tis iniitando. (' tuae vicinis commorari dicunlur, solummodo in
CAP.LYIH. DCeodem; de liis qui semel, non tertio in nomine Doniini sebaptizalos fuisse forsitan confi-
baplismo merguntur. tentur, sine cujusdam diibitalionis ambigiio cos ad
Constit. Apost., can. 150. Catholicain iidern vcnientes in sanctae Ttinitatis no
(De Consccr. dist. 4, c Si qttis.) Si quis presby- minc baptizabis.
ler autepiscopus non trinam mersionem uiiius my-
sleiii celebret, sedseml mergat in haplismatc quod CAP. LXIII. Invocatione Trinilatis terlio in bapti-
stnale mergere debemus.
darc jiibetur, in Doniini mortem deponalur. Nou Zacharias papa Bonifacio cpiscopo.
dixit niihi Dominus, In mortc mea baptizate, sed
doccte omnes (De Consecr. dist. 4, c. In stjnodo.) In synodo
Eunles, genles, bapthantes eos in Anglorum decrelum firmisslme
uomine Palris, cl Filii, el Spirilus sancti (Malth. prajceplum et dili-
-_ gcntcr demonslralum esse dignoscilur ut quicun-
xxviu). E sine invocalioue Trinilatis mersus fuisset, quod
CAP.LIX. Semcl in baptismate mergere licet. Yel quc
sic : Quod sufftcit una mersio in notnine sanclw sacramentum regcncrationis non haberel, quod om-
Trinilatis. nino vernm est, quia si mersus in fonte baptisma-
Conc. Tolet. IV, c. 5. tis quis fueril sine invocatione sanctse Trinitaiis
(De Consecr. dist. i, c. Propter.) Propler vitan- pcrfeclus Chrislianus non esl, nisi in ndmine Pa-
duiii sehismatis scandalum vel haeretici dogmatis tris el FUii et Spirilus sancli baplizalus fuerit.
tisuni, triplicem baplismi teneamus mcrsionem. Hoc quoque observare in supradicto synodo vo-
CAP.LX. Quod ulriimqiie potest fieri, scilicct una lucrtint sacerdoies, ut qui vel unara de Trinitate
immersio, vel trina. personam in baplismo non nominaret, illttd bapli-
Gregorius cpiscopis Ilispnn. smum verum non posset, quod pro certo verum esf,
(De Consecr. dist. 4, c. De trina.) De irina mer- quia qui unum ex sancla Tiinilate confessus non
sione baplismatis nihil verius responderi potest, fuerit nonien, perfectus Chrislianas esse non po-
quam quod ipsi scnliiis, quia in una fideniliil oilicit test. Qui enim confitetur Patrem et Filium, si con-
Eeclcsiaesanelsecoiisuetudo diversa. Nos autcm qui fcssus non fuerit Spirilum sauclum, nec Patrem
lcrlio mergimtis tiiduanaj sepullurae sacranient.i p( habei, necFUium; etqui confessus fuerit Patrem
signamus, nt dum tertio ab aquis infans educitur, clSpiritum sanctum, etFilium non confessus fueiit,
resurrcctio tridiiani temporis expriniatur. Quod si ncc Patrem habet, nec Spirilttm sanclum, vacuus
quis'forle etiam pro summaj Trinitalis vencratione cst a divina gratia.
aJstimelUeri, neque hoc aliquid obsistit baptizan- CAP.LXIV. Rebaptizcntur qui in nomine Trinitalis
dum semel in aquis mergere, quia dum tribus sub- bapthuli non fuerttnt.
stantiis una subsianiia rcprehensibile nullalcnus po- Greg., I. ix, Epht., ep. 61.
lest Infaniem in baptismate vel ter, vcl semel mor- (De Consecr. dist. 4, c Hi vero.) Hi vero hsere-
gcre, quando et in tribus mcrsionibus personarura tici qui in Trinitatis nomiiic miniine baplizantur,
Trinilas et in una potest siitgularitas divinitatis de- sicut sunt Bonosiani, et Cataphrygaj, quia el illi
signari. Clirislum Domiiium non credunl, et isti Spiritum
sanctum perverso scnsu esse qucmdain parvum ho-
CAP. LXI. De eodem.
Hieron. JH Ephl. ad Ephes., c. 4. mincm Montanum credunt (quorum siiniles mulli
sunt alii) cum ad sanclam Ecclesiam veniunt bapti-
(De Consecr. dist. 4, c. Eodem modo.) Eodem -
modo in Patrem el Filium et Spiiittim sanctum zenlur, quia bapllsma non fuit quod in errore po-
1aptizamur, et ler mergimnr, ut Trinitalis tinum D siti sanctae Trinitatis nomine mininie percepe-
runt.
appajcit sacramer.liim. Item : Licet ter baptizetur
propler mysleiium Trinilatis, tainenunus baplismtis CAP. LXV. Sacerdotes baptizant, quamvis emint
in Latina tingtia. Yel sic: De sacerdole qui per
roputalur.
iqnorantiam iingum Lutittm in invocatione Trini-
€AP. LXII. De his qui in nomim Christi lanltim talis detiquit.
semel mergunltir. Yel sic : Qttod tton sit baptizan-
(ium in iwmine Patris tanlum, in nomine Filii ; "Zacharias papa in epistula decreiali
tanttim, in nomine Spirilus sancti lanltim. (De Consccr. dist. 4, c Belulerunt.) Relulerunt
Pelagius Gaudentio. nuntii tui qttod ftierit in eadem provincia sacerdos
(DeConsecr. dist. 4, c. Mulii.) Mtilli snnt quii qui liiiguam Lalinam penitus ignoiabat, et cum
iti nominesolummodo Chrisii una eliam mersione : baptizabat ncscicns Latine loqui, infringens linguam
se asserunt baptizari. Evangefcmn vero prseceptum, diceret; Baplizo te in tiomine Patriaet Filiael Spi-
tpso Domino Deo et Salvatore nostro Jesu Christoi ritita sancia, et per hoc lua rcverenda fraternitas
tiadente, nos admonet, in nomine Trinilatis trina i consideravit rebaplizare; scd sanctissime frater, si
eaam mersionc sanciiiin Jwpiisma unicuique tri- ille qui baptizavit crrorcm non introduceiis aul
101)1 PANORMIA. — LIU. I. . 10G2
li.urcsim, sed pro sola ignorantia Romanse locutio- A perlidia ficquciilcr ad voniitum-rcdit, si ad lcges
nis infringcndo linguam, ut supra fali sumus, bapti- caiholieas venirc tolucrinl, VIIImenscs inler cale-
zans dixisset, non possumus conscntire ut denuo Chumenos ccclcsiae limen introeaBl, et si ptira fi !e
baptizetur. venire noscuntur, tunc demum baptismatis graliam
CAP.LXVI. Qtiarc baplizatus uiujilur a sacerdole in mereanlur. Quod si casu aliquo periculiim infirmi-
cerebro. talis iiitcr prsescriptum lempus incurrerint, cl despe-
Rabauus, lib. i De inslit. cleric, c. 21. rali fuerint, baptizenlur.
(De Consecr. dist. 4, c. Postqitam.) Poslquam CAP. LXXII. Sicttt non sunl Judmi ad fitlcm eogen i,
ascenderit baplizalus de fonte, statim signetur in ita nec conversi ab ea recedere permitlamur.
cerebro a presbytero cum sacro clirismale se- Conc. Tolel. iv, c 50.
qtiente siraul el oralione, ut Christi regni paili- (Dc Consecr. dist. 4, c De Jttdwis.) De Judaris
ccps fial, et a Cluisto" Christianus possit vo- aiilcm hoc prsecepit saiicla syiiodus ; neraini dcin-
cari. ccps ad credendura vim inferre. Cui enim vttlt Dcus
CAP. LXYII. De eoclem. Quid supcr baptizatttm di- mhercltir, elquem vull indural (Bom. ix). Non enim
catur. lalcs invilt salvandi sunl, sed volcntcs, nt ililegra
Ambros. lib. n De sacram., cap. 7. R sit forma j'uslitise sicut homo propria arbitrii volun-
(De Consecr. dist. i, c Emersisli.) Mersisli, late serpenti obediens periil, sic \ocanlese giatia
vcnisti ad sacerdotem, quid dixit libi? Deus, Dei propriaementis conversionehoino quisquc cre-
inquil, Ptiter omnipotens' qtti te rcgeneravit ex dendo salvatur. Ergo non vi, sed libera arbilrii fa -
aqua et Spiritu sancto, concessitque libi peccatortitn culiate, ut convcrtantur vocandi potius sttnt, non
tuorum veiiiam, ipse le ungat in vitum wiernam, inipi-Uendi. Qui autem jam pridem ad Christianita-
vide ubi unclus es in vitam aelernam, inquit. tem coacli sunt, sicul faclum cst leniporibus icli-
CAP.LXYIH. Quare nngiienittm sttper caput baptizati giosissimi principis Zizcbuli, qtii jam couslat eos
ponitur.- sacramenlis divinis associalos, et baplismi gratiam
Ambros., De iis qui iniliantur mysleriis, c 6. susctmisse, et clnismale unctos esse, ct eorporis
(De Consecr. disl. 4, c. Accepisti.) Accipis mysie- Domiiii et sanguinis exslilisse panieipes, oportet
riuni, hoc est ungtienlum super capul. Qtiare super ut fidem quam vel vi, vel necessitate siisecperiint.
capul? Quia Sensus sapientis in capile ejus (Evcle. tcnerc coganlur, nc nomen Domini blaspliemetur,
n), sequilur spiriluale signaculum, quod audislis fidesque quam susceperunt vilis ac contemptibilis
hodie legi, quod post fonlem super est quo pcrfeclio „ habealur.
fiat, quando invocalione sacerdotis Spiritus sanctus CAP. LXXIII. Ul Judccorum filii baptizati cum eh
infiiuditiir. non liabitenl. Vel sic : A pureninm separeiitur
CVP.LXIX. Quid significat candida vcstis, supcr ca- consorlio (itteles, ne in eoruin involvantur crrc-
pul baptizati posiia. Vel sic : Quare candida vestis ribus.
iradilur Clirhlitinh. Item conc. Tolet. iv, c 59.
Rabanus, lib. t De inslit. cleric, c. 29. (28, q.l, c.Judmorum.) Judseorum lilios vel filias
(De Coiisecr. disl. 4, c. Posl. bapt.) Posl bapti- baplizatos.ne parenlum ultra iiivohanturerroribus,
j-mum traditur Chrisliano baptizaio \eslis candida ab eorum consorlio separari deceriiinitis, tradique
qti.-esigitificat innoceiitiam et purilalera Christia- aul inonasteriis aut Christianis viris, autmulieribiis
- nam, quam post ablulas vcteres maculas studio con- Deum timcntibus, ut suh eorum convcrsalione cul-
versationis sanclae, itnmaculatam scrvare dcbct, ad liim iidei discant, alque in mcliuseoiisliluli, tam in
repisesentandum anle iribtinal Chrisli: Cunctivero moribus quam in fide proficiant.
renati, albis induunlur vestibusad mysleriumre- C\p. LXXIV. Jndmh ad fidem venienlibus, citm in-
surgenlis Ecclesise. Ilem : Utuntur -baplizati albis fideli nulla sil conversalio.
vestibus, ut quorum primaj nalivilatis faciem vele- Item conc. Tolet. iv, c. 01.
riscrroris pannus fuseaveral, habitus secundaarege- D (28, q. I, c. Swpe mal.) Ssepe malorum consorlia
neratioiiis glorise prseferat indumcnlum. Tegitur cliam bonos coirumpunl, quanto magis eos qui ad
enim post sanctam unclionem caput ej'us mystico vitia proni sunt. Nulla igilur uftra communio sit
Ilebrseis ad fidem Cliiisliaiiam translatis, cuin his
velamine, ut intelligat se diademate regni et sacer-
doiali dignitate potiri. qui adliue in veleri rituconsislunt, ne forle eorttm
CAP.LXX. De eodem. jiarticipatione subvcrlanlur. Quicunqne igilur ex
> his qui baplizali sunt amoilo iniideliura consortia
Ambros,, lib. De iis qui initiantur.
hi Chrislianis doiicnlur, ct illi
(De Consecr. dist. i, c Accepisli.) Accepisti post IIOIIvilavcrinl et
b.ipiismum veslimenla candida, ul esset indicium publicis cajdibus depiileiilur.
quod exueris voltiplatem peccatorum, et indueris CAP. LXXY. De Jttdmh pterisque frcqucnler ad Ju-
iiinocenliaj casta vclamina. daisinum revertentibus.
CAP.LXXI. Quot mcnsibus Jttdmi inler calechumcnos Item conc Tolct. jv, c. 58.
habeantur. (De Consecr. disl. 4, c. Plerique.) Plerique- qui
Conc Agath., c. 54. cx Judseis dudum ad Chrislianam fidcm promoli
(Ds Consccr. dist. 4,-c Judmi.) Judsci quorum suiit, nunc blaspIiemaiUcs Ciirislum non solupn-
"
•1035 „ D. IYONIS CARNQTENSIS EPiSCOPl 1004
modo Judaicos litus perpetrasse, sed ctiam abomi- A nia lam viros quam mulieres, qm IIUosni baptisu.o
nandas ciieiinicisiones exercere. De quibus con- susccpisiis moneo ul vos cognoscatis fidejussoros
sultu piissimi ac religiosissimi domni noslri Sise- apud Deum exslitisse pro illis, quos nisi eslis de
mutidi rcgis, hoc sanctum decrevit concilium ut sacro fonte suscipeie : ideo eos sempcr admoiiete
hujusmodi transgressores pontificali auctoritate ut castitalem custodiant, justiliam diiigant, cliari •
correcti, ad cultum Christiant dogmatis revocentur, talem teneant, anle omnia symbolum et oralionein
ut quos voluntas propria non emendat, animadver- Dominicam, et vos ipsi tenele, el illis quos de sac o
sio sacei'dotalis coerceat. Eos auleni quos circum- fonte accepistis, oslendite.
ciderint, si filii eorum sunt, a parenlum consortio CAP. LXXXHI. Ncque bapthaliones, neque reordi-
naliones fieri liceat.
separcntur; si servi, proinjuria corporis sui, liber-
lali Iradautur. Conc Carthag. i, c 55.
CAr. LXXVI. De bapihmo paganorum. Anie bapli- (De Consccr. dist. 4, c. Non liceat.) Non liceat
smum diabolo el ejus operibus renuniiare dcbemus. fieri rcbaptizationes, reordinaliones, vel translatio-
Rabanus, 1. i Deinsiit. cleric, c. 27. nes episcoporum.
(De Consecr. dist. 4, c Primum.) Priinum in- CAP.LXXXIV. De eodem.
terrogetur paganus si abrenunliet diabolo et onini- B Aug., ep. 203, ad Maximinum.
bus damnosis ejus operibus alque fallaciis cunclis, (De Consecr. dist.° 4, c Bebaptiz.) Rel:aj!t:zare
ut primuin respual errorem et sic appropinquel ad hsereticum hominem, qui hsec sanctitalis signa per-
vcrilatem, possitqne juxta Apostolum, deponere ceperil, quaj Christiana tradit disciplina, omnino
vetercm hominem secimdum prislinam conversatio- peccatum est. Rebaptizare autem et Calholicum
nem qui corrumpilur sccundum desideria erroris immanissimura sceluscst.
(Ephes. iv), abnegans impietaiem et saecularia desi- CAP.LXXXY. Non est rebaptizandus qui ab hwrelicis
deria (Til. u). bapihatur.
CAP. LXXVII. Necessilate cogente. in catechhtno, et Reda, homil. 56 in Joannis cap. m.
confirmalione, idem compaler esse polest (De Consecr. dist. 4, c 51, Siee hwrelicus.) Sive
Ex Decretis Hyginii papse, c 10. haereticus, sive schismalicus, sive facinorosus, quis-
(De Conseei-. dis. 4, c In catech.) In catechismo que in confessione sanclse Trinitatis baptizelur, non
cl baptismo et confirmalione unum palriiium iieri valel ille qui baptizatus est a bonis Calholicis reba-
potest, si necessilas cogat, non tamen consuetudo ptizari, ne coiifessio vel invocalio lanli nominis
Roniana, seJ per singulos singuli suscipiunl. videalur aniiulari.
<CAP.LXXYIII. Non plttres sed unus parvulum in ba- -C CAP.LXXXVI. Non reileralur baplismus quod in
piismo suscipiat. nomine Trinilath minhlralur.
Ex Deereiis Leoiiis papaeapud Sanctum Medardum. Aug. De ecclesiast. reg., c. 52.
(De Gonsecr. dist. 4, c IVo» ptutes) Ul non plu- (Dc Consecr. dist. 4, c. Si qui.) Catholica vcro
res ad suscipieiidum de baptismo iiifaiilem accedant Ecclesia proplcrea non debet ilerare baptismum,
ijuani unus sive vir, sive mulier. ln coiifirmatione quia apud hsereticos datus est, ne judicare videa-
qiioque idipsum fiat. lur ipsorum esse quod Christi cst, aut eos non ha-
>CAI>. LXXIX. Qtti non est baplizatus nec confirma- bere quod intus cum accepcriiii, amitlere utique
lus, aliutn in chrnmate vel baptismale lenere non foras exeundo non pdssent.
debel. CAP.LXXXVII. Qui recedil ab Ecclesia, nec hapii-
Conc Moguni., cap. 2. sma, necjus dandi amiltit.
(De Consecr. disl. 4, c. Inbaplismo.) In baptismo Aug., I. n contra epist. Parmen., c 15.
vel in ehrismate non potest alium suscipere in fi- (1, q. I, c Qucd quidam.) Sacramenlum bapli-
lium ipse qui non est baptizalus et confirmatus. sini cst quod habet qui baptizatur, et sacramentum
CAP.LXXX. Abbali vel monacho commalres habere dandi baptismi est quod liabel qui ordinatur. Sicul
non licel. D enim baptizalus, sibaplizatus decesserit, sacramcn-
Conc Anlissiod., c. 25. tum baptismi non amiliil, sic etiam ordinalus, si
(De Consecr. dist. 4, c. Non licet.) Non licet ab unitate recesserit, saci amentum dandi bapti-
abbaii vel monachis de baplismo suscipere infantes, smum non amiitil, Nulli enim sacraniento injuria
vel commalres habere. facienda est : si discedit a malis, ulerque discedit;
CAP.LXXXl. De eodcm. si permanet in malis, uterque permanet. Sicut ergo
Capitularium, tit. vn, cap. 15. acceptalur baptismus quem non poluit amittere,
(De Consecr. dist. 4, c Monachi.) Monachi silii qui ab unitate discesserat, sic acceptandus bapii-
corapalres vel commatrcs nou faciant, ncc osculen- smus cst quem dertit ille qui sacrameiilum daudi,
iur feminas.' cum discederet, non amiserat.
CAP.LXXXII. Qui in bapiismo parvulos suscipiutU CAP.LXXXYIII. Baplizati ab hmreticis debent recon •
citiari. Yel sic : Qtiomodo recipianlur ab Ecclesi i
pro eis ttpud Deum fidejussores exhlutn.
qtti in twmine Trinitalis ab hmrelids bapli-
Ex scrm. D.Aug. posl Pascha qui inc : Hodiernus; zaniur.
dies. Greg. lib. ix, ep. 01, ad Quirinum.
(Dc Consecr. ihL i, c. Vos anlc.) Yos antc om /De Consecr., disl. 4, c. Ab anliqua.) Aniiqua Pa-
4nfiK PANORMIA. — LIB. I. lOfifi
truni iiisritulione didicinuis u( quilibet qui apud A cxistanl indicia inter propinquos aut familiares,
hsrclicos in Tiinilaiis nomine baptizantitr, cum ad nulla iuler clericos autvicinosquibus hi de quibus
sanclam Ecclesiam rcdeunl, aut unctione chrisma- quseritur baptizati fuisse doceantur, agendum cst
lis, aul impositione manus, sola professione fidei ut renascanlur ne manifesle pereant. In quibus
ad sinum malris Ecclesiaerevocentur. Undc Arianos quod non oslendiiur gesliira, ratio non sinit, ut vi-
per impositionem manus Occidens, per unctionem deatur iteralum. Qui autem possunt meminissa
vcro sancli cbrismalis ad ingressum calholicae, quod ad Ecclesiam veniebant cum parenlibus suis
Oriens reformat. possunt recordari an quod eorum parentibus daba-
CAP.LXXXIX. De eodem. tur acceperunt. Sed si hoc etiam ab ipsa memoria
Greg. III Bonifacio. alienum est, conferendum eis videturquod collatum.
(De Consecr., disl. i, c. Illi.) illi qui baptizali esse nescitur; quia temeritas non prajsumplionis
sunt per diversitalem et declinationem linguarum intervenit, ubi est diligeiitia pietatis.
genlUilatis tameu, quia in nomine Trinitatis bapti- CAP. XCY. Vaiei ad satuiem bapthma, etsi non ea
zali sunt, oportet eos pei- manus impositionem et ftde parvuli offeranlur.
sacri chrismatis unclionem confirmari.
g Aug., ep. 25, ad Bonifacium.
CAP. XC. Qui dicunl se baplhalos in nomine Trini- (De Consecr., dist. 4, c Non illud.) Non illud }e
lalis, non sunt rebaptizandi, sed lanlutn recon-
ciliandi. moveat quod quidam cum non ea fide ad bapti-
Pelagius papa Gaudentio episcopo. smum percipiendum parvulos ferunt, ut gratia spi-
(De Consecr., dist. 4, c. Nullus.) Sin vero apud rituali ad vitam regenerentur seternam, sed eos
fiileclionem fuam eorum qui converti volunt, ma- pulant hoc icmedio temporalem retinere vel re-
nifesla confessione claruerii, quod Trinilalis no- cipero. sauitatem; non eoi-m proplerea illi non
mine fuerint baptizati, sola reconcilialionis gratia regenerentur, quia non ab istis hac intentione offe-
impensa, Calholicaj fidei reconciliare maturabis, ut runlur.
lali dispositione vel dispensatioue servata nihil ali- CAP.XCVI. De hh qtti per ignorantiam ordinanlur
ter quam quod evangelica jubet auctoritas temeri- aniequam baplhantur.
lalis cujusdain spiritu videalur affeclum. Conc Compend., c. 5.
CAP.XCI. Non reiteralttr baplhma, cujus formam (1, q. 1, Si presbyter.) Si quis presbyter ordina-
constal integre collatam. tus deprehenderit se non bjtptizalum esse baptize-
Lco I, ep. 90, ad Rusticum, c. 60. tur etordineiur iterum, et omnes quos prius ba-
(De Gonsecr., dist. 4, c Hi de quibus.) Tu autem C ptizavit.
de quibus scripsisti qui se baplizatos sciunt, sed CAP.XCVII.~De eodem.
cujus iidei fuerint, qui eos baptizaverunt se nescire Ex dictis Isidori episcopi.
proiilenlur, quoniam quolibet modo formam bapti- (1, q. 1, Si presbyteri; palea estap. Gratianum.)
smaiis acceperunt, rebaplizandi non sunt, sed per Si quis per ignorantiam ordinalur, antequam ba-
nianus impositionem virlulem Spiritus sancti acei- plizetur, debent ab eo baplizali rebaptizari, et ipse
pientes, quod ab hajreticis accipere non poluere, non ordinetur. Sed Romanus pontifex non homi-
Calholicis copulandi sunt. nemjudicat qui baptizat, sed Spiritu Dei submi-
CAP. XCIl. Bapiizenlur de quibus ignoralur an sunt nistrare graliam credit baplismi, licet paganus sit
baplizali.
Greg. IV Bonifacio. qui baptizet.
(De Consecr., dist. 4, c Parvulos.) Parvulos qui CAP.XCYIII. De illis qtd presbyteros cogunl denarios
a parentibus subtracli sunt, et an baptizati sint, pro balsamo dare. Nec pro dedicattdh basilicis
fgnoratur, ut hos baptizare debeas, secundum Pa- velpro sacramentis Ecclesiw conferendh aliqttid
exigi debel.
lium traditionem, si non fueiit qui lestificatur, ra- Couc Cabilon., c. 5.
lio possil.
CAP,XCIH. De eodem. X) "(1, q. 1, Staluimus.) Quidam fratres d.xei uni con-
suetudinis antiquae fuisse in cortim ecclcsiis ut pro
Conc Carthag. v, c. 6.
balsamo emendo ad chrisiua faciendum sive pro
(De Consecr., dist. 4, c Placuit.) Placuit de in-
luminaribus ecclesise concrcmaudis, binos vel qua-
fanlibus quoties non, invenientur ceriissimi testes,
ternos denarios presbyieri darenl. Unde omries uno
qtti eos baptizatos sine dubitalione testentur, neque consensu
aetatem sint idonei de traditis sibi sacra- statuimusut, sicut pro dedicandis basili-
ipsi per cis et dandis ordinibus iiiliil accipicndum est, ita
inentis respondere absque ullo scrupulo eos esse
etiam pro balsamo, sive pro luminaribus emendis
baptizandos, similiter et de ecclesiis, quolies desu-
nihil presbyteri accepturi chrisnia dent. Episcopi
per earum hsesitatur consecratione, agendum est
idem ut sine trepidatione consecrentur. itaque ecclesiaslicis facultalibus balsamum emani,
et luminaria singulis ecclesiis suis.
CAP. XCIV. De eodem. Quod non probalur gesluin,
non intelligilur reiteratum ; ctideo sit denuo bccp- CAP.XCIX. Chrhmatis pannum, secundo linire, ei
'
lizandus Uecujus baplhmo dubitatur. super alium baplizatum mitlere licel.
Leo 1, cp. 90, ad Rusticum. Conc apud Bellovacum, c 8.
{De Consecr., dist. i, c Si nulla.) Si nulla (De Consccr., disi. 4, c. Si quis.) Si quis vciue-
PiTROL. CLXI. - 34.
f0G7 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPl 1068
rit chrismatis pannum iterum linire ct super A ipsos baptizalos fuisse per hoc noms innoiescere
alium baplizatum mittere, non est absiirdum. potuit quod beato Petro D.iminus ait : Qiti lotus
CAP. C. De veteri chrismate baptismata consecrare esl non indigei nisi ul pedes lavet (Joan. xni).
non licci. CAP.CYI. Quoclomnes non bapthuli si pro Chihto
Conc Lugdun., c. 5. moriunlur, baplhali moriuntur.
,(De Consccr., disl. 4, c Si quh de aiio.) Si quis Aug. De civit. Dei, 1. xm.
daalio chrismate quara de illo novo quod proprii Quiciinque non percepto regenerationis lavac o
episcopi largilione vel concessione aceepit baptizare, pro Christi confessione moriuntur, tantum eis ^alct
nisi prseoccupante morte tentaverit pro teincriiaiis ad dimilienda jieccata, quantum si ablucreniur sa-
ausu ipseinse suse damnalionis protulisse senlen- cro baptismalis fontc
tiam manifestatur. f AP.CVII. Quamvis recic vivat catechumenus, sine
CAP.CL Quod presbyteri pelanl chrisma a proprio baplismo non polesl sqlvari.
episcopo, attl psr sc, aul per alium qui sil ejusdem Aug. Contra Donat., c 22.
ordinis. (De Consecr. dist. i, c. Catechumenus.) Calechtt-
Conc. ajmd Valentias, c. 2. menum quamvis in bonis -operibus defunctum, vi-
(DeConsecr., disl. 4, c Presbyteri.) Presbyteri tam habere non credimus, excepto duntaxal nisi
qui dioecesanas regunl Eeclesias non a quibuslibet marlyrio sacramentum compleat.
cpiscopis, sed a suo, nec per juniorem clericum, CAP.CVIII. De eodem.
sed per scipsos aut per illum qtti ejusdem ordi- Aug. De eccles. dogmat., c 74.
«is sit anle Paschse soleninitatem Chrisma pe- (De Consecr. dist. 4, c. G-alechum.,§ Bapthatus,
iant. et 15, q. 1, c. Firmissime.) Baptizalus confiletur
<CAP. CII. Quare in aqua et nmtquam in vino baplisma fidem suani coram sacerdote et inierrogatus respon-
consecralur. det. Hoc idem marlyr coram perseeulore facit, qui
Haimo in Ep. i ad Bom. et confiletur, et inlerrogatus respondet. IUe post
Jorlassis quseril aliquis quarc in aqua solum- confessionem
aspergiiur aqua, hic vero aspergilur
modo, et non aliquando in vino baptisma conse-
sanguine, vel lingitur igne. Ille manus impositione
crctur; cui respondit beatus Ambrosius : i Idcirco ponlilicis accipit Spiriluni sanctum, hic habilacu-
«nifonniter id fieri in aqua ut intelligatur, quod lum efficitttr
Spiritus sancti, dum non esl illequi
sicut aqua sordes corporis aut veslimenti abluit,
loquitur, srd Spirilus sanctus qui in illo loquitur.
ita illud baptisma animse maculas sordcsque vitio- Hle communicat Eucharistiaj in commemoratione
ruin emundando abstergit. „ mortis Domini, h.c ipsi Christo commorilur: llle
CiP. CIII. Antequam chrhma infiiiidatur acl asper- contitelur se niundi actibus renunliare, hic ipsi
gendum, aquam de fonte accipere licel. renunlial et vitae. Iili onmia peecala dimiltuiitur,
Capitularium, 1. vi, c 77.
isti exstinguuntur.
.("BeConsecr., disl. 4, c. In Sabbato.) In Sab-
CAP.CIX. Effusio sanguinh implet vicem baptismi.
,bato sanclo Paschae et Penlecosles, si quis ve-
Jit aqu«.a consecratam ad aspersionem in domo Aug., ibid.
^ua reclnerc, ante chrismatis infusionem rcci- (De Consecr. dist. 4, c Baplismi.) Bapiismi vi-
eem aliquando implere passionem de latrone illo,
piat. cui non baptizato diclus est: Hodie mecum in para-
•CAP.CIV. Qua ratiottc scimus aposlolos fuisse bapli- diso
zalos. Yel sic : Dhcipuli Chrisii ejus bapthmale (Luc xxm), bealus Cyprianus non leve docu-
-.weduntur abluti. menlum assumit, quod etiam atque eliam conside-
Aug., ep. 108, atf-Seleueianum. rans invenio non lanlum passionem pro nomine
•"(DeConsecr., dist. 4, c. Quando ab Hierosol.) Christi id quod de baptismo deeral posse supplere;
•Quando ab Hierosolymis exiit Dominus Jesus cum sed eliam fidem conversionemque cordis, si forte
discipulis suis in Jtidseam terram, et ibi morabalur ad celebrandum mystcrium baplisrai in angusliis
-cutn eis, baptizabat non jier seipsum, sedper disci- D temporum succurri non potest. Neque enim latro
jpulos suosrquosiiilelligimiis fuisse baplizatos, sive illepro nomine Christi crucifixus, sed pro meritis
baplismo Joannis (sicut nonnulli arbitranlur), sive facinorum suorum, neque qui credil passus esi :
(quodmagis crcdibile est) baptismo Christi. Item sed dum palitur credit : quantum itaque valeat
respondit Dominus Pelro - Qui lotus est non indi- .etiam sine visibili sacrameuto bajitismi, quod ait
get nisi ut pedes lavet, sed est mundus .totus. Unde Aposlolus : Corde crediltti ad justitiam, ore atitem
.inlelligitur, quod jam Petrus ftterit naplizatus. xonfessio fit ad saltttem (Rom. x), in illo latrone de-
,CAP.CV. Apostoli omnes Chrisli bapthmate bapiizati claratum est.Sed lum impletur jnvisibiliter, cum
credunlttr. mysterium baplismi uon contemplus religionis, sed
Aug., 1. m De anima el ejtts ong., c. 9. arliculus necessilalis excludilur; ei sicutin illo la-
(De Coiisecr., dist. 4, c Si eos.) Si eos de quibus trone, quod baplismi sacramenium defuerat,-com-
scripium non est, utrura fuerint baptizali, sive non, plevit Oiiinipotentis benignilas, quia non superbia
_sinebaplismo de hacvita recessisse conleiidimus, vcl conlemptii, sed necessitate defuerat, sic infan-
ipsis calumniamur aposlolis qui prseter apostolttm libus qui haptizali moriunlnr cadera gralia Omni-
•
Paulum, quando baptizati -fueriiil, ignoramtis : sed potenlis explere credenda est uuod non ex inipia
1069 PANORMIA.— LIB. I. 1070
volunlale, sed ex setalis indigenlia, nec corde cre- A penculo cum cum gestaret in utcro. iMuncvero cum
de"read justiliam possent, iiec ore confileri ad salu- eiiam ipse baplizetur, non utique bis baptizatus ha-
tem. Baptismus quidem potest inesse ubi confessio bebitur. Non utique ad maternum corrus cum
cordis defuerit. Conversio autem cordis polest qui- essetin utero,'pertinebat. ltem, si quidquid in ho-
dem inesse non percepto baptismo, sed cont.empto mine est quando baptizatur et sanctificatur, sancti-
baptismo non potest. Neque ullo modo diccnda esl ficari et baptizari putandum esl, dicturus es, et
conversio cordis ad Deum, cum Dei sacramenlum ipsain illo baptizari et sanctificaii, quse intestinis
contemnitur. etvesica per egeslionem corporis digerunlur; di
clurus es hominem baptizari et sanctificari in ma
CAP.CX. Non tam ablutione corporis quam fide cor-
dis bapiisma constat. tris utero conslitulum, st ad hoc sacramentum
in lib. Senlent. accipiendum nccessitas cogat, gravidam; et idco
Prosper,
Consecr. dist. c. Verus Yerus au- baplizari jara quinascitur jam non debere, postremo
(De i, bapt.) dielurus es baplizari et sanclificari febres, quando
tem baplismus constal non tanlum ablutione cor-
baptizantur aegroti.
poris quam fide cordis; quemadmodum apostolica
tradit doctrina dicens : Fide mundans corda eorum JJ CAP.CXII. Quare non bapthatur cum tnalre, qui t*
El alfbi: Salvos non car- ejus ulero est.
(Acl. xv). facit bapthma,
nis deposilio sordium, sed conscientimbonw hilerro- Isid., 1. i De sumtno bono, c. 25.
(De Consecr. dist. 4, c. Qui in matcrnh.) Qui in
galioJn Deum (I Petr. m). malernis uteris sunt, ideo cum malre baplizari non
CAP.CXI. Non baplhatur cutn malre quidquid in possunf, quia qui nalus adhuc secundum Adam non
ejus corpore esl. est, secundum Christum non potest rebaptizari;
Aug. conlra Julian., 1. vi, c 5. neque enim dici regeneratio in eum potest quem
(De Consecr. disl. 4, c Siad mdtris.) Si ad ma- generatio non prsecessit. Qui scelerale vivunt in
tiis corpus id quod in ea concipitur pertineret, ila Ecclesia et communicare non desinunt, pulcctes se
ut ej*uspars deputetur, ita non baptizaretur infans lali communione mundari, discant niliil ad emun-
CKJUS mater baplizala cst aliquo mortis urgenle dationem prolicere sibi.
DE SACRAMENTO CONFIRMATIOMS.
CAP. CXIIf. Post bapthma confirmalionh sacra- C nent nunquam perfici potest, aut fieri debet. Nam
jnentum prmstelur. si allerum prajsumptum fuerit, irritum habeatur et
Urbanus 1 papa, epist. 2. vacuum, nec inler ecclesiastica unquam repulabi-
(De Consecr. dist. S, c 1, Ottinesfideles.) Omnes tur sacramenla.
fideles per manus impositioncm episcoporum, post CAI>.CXVI.
Presbylcris bapthatos chrismale ungcre
baplismum debent Spirilum sancluin accipere ut ticet.
pleni Chrisllani invenianlur. Innocentius I, ejiist. 1, ad Decentium episc,
CAP.CXIY. Manus vero imposilionis sacramenlum (De Consecr., dist. 4, c. Presbyier.) Presbyteris
majus esl quam baplismus. seu extra episcopum, sive prajsenle episcopo, cum
Melchiades papa ad episcopos Hispan. chrisinate baptizatos ungere. liceal; sed
baptizant,
(De Consecr. dist. 4, c. Dc hh.) De his de quibus quod ab episcopo fueiit consecralum, non tamen
rogastis vos idem, utrum majus esl sacrameiitum frontem ex eodcm oleo
aut signare : quod solis debetur
manusimposilionis episcoporum, baplismus, cum tradunt Paraclelum.
scitole utrumque magnum esse sacramenlum, et episcopis
sicut unum majoribus est, id est summis pontifici- CAP. CXYII. Baptizalos in frontibus presbyteros un?
non licet. Ycl sic : Solis episcoph ticeat con-
bus accommodatum, quod a maj'oribus perfici non 0 gere firmare.
potesl, ila et maj"ori veneratione venerandum et te- Greg. ad Jauuarium Caralitanum episc, Epist. 1.
neiidum est. Sed ita conjuncta sunt hsec duo sacra- ni, ep. 5.
menta ut ab iuvicem nisi morle prseveniente nulla- (De Consccr., dist. i, c. Presbyteri.) Presbyleri
ienns possint segregari, et unum sine allero ritc bapiizalos infanles signare iu frontibus sacro.
perfici non polest. chrisniate non prajsumant. Sed presbyteri baptiza-
CAP.CXY. Non ab alih quam ab episcoph manus tos ungunt in pectore ut episcopi postmodum con-
impositionis sacramenlum perfici potesl. • firment in froiiie.
Eusebius papa, epist. 3, ad episcopos Tusciae. CAP.CXYIII. Quare sacramentum confirmaltonh ba-
(De Consecr., dist. 4, c. Manus.) Manus quoque plizalo tradilur.
imposilionis saeramenlum, magna veneralione te- Rabanus, lib. i De inslii. cleric, c. 31.
nendum esl, quod ab aliis perlici non polest, nisi a (De Consecr., dist. 4, c .ZVowtssttne.) Novissime a
sumrais sacerdotibus, uec tempore aposlolorum ab summo saccrdote per impositionem manus Para-
aliis quam ab ipsis apostolis Iegitur ac scitur per- clelus tradilur baplizalo, ut roboretur per Spjri-
aelum esse, ncc ab aliis quam qui eorum locum fc- tum sanclum ad prsedicandum aliis idcm donum
1071 T). IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI - !1072
quod ipse in baptismale conseeulus est, per gratiam .i baptismus, ila eliam Spiritus sancli traditionem a
vitae donalusaeternse. Signatur enim baptizatus cum jcjunis poiilificibus convenit celebraii.
chrismate per sacerdolem in capitis summilale; CAP.CXXI. Secundo aulem vel tertio nullus confir-
metur.
perpontilicem vero in fronte, utin priore unctione
Conc Tarracon., c; 6.
-signilicetur super ipsum Spiriius sancti descensio
&& habitalionem Deo consecrandam; in secunda (De Consecr. dist. 4, c. Diclttm est nobis.) Di-
clum est nobis quod quidam de jilebe bis vel ter,
quoque ut ejusdem Spiritus sancti sepliformis gra-
vel eo amplius, episcopis ignoraniibus, tamen ab
lia, cum omni plenitudine sanctitalis et scicnlise et
cisdem episcopis confirmentur. Unde nobis visum
virtulis, in hominem venire declarelur. esteamdem confirmalionem, sicut nec baptismum,
CAP. CXIX. Ad conftrmalionem nonnisi jejuni ve- iterari minime debere, quia bis vel amplius bapii-
niant. zatos aut confirmatos, non saerulo, sed soli Deosub
Conc Aurclian , c 3. habitu regulari, vel clericali, religiosissime famu-
(De Gonsecr. dist. 4, c Eijejuni.) U[ j'ej'uni ad lari decretum esl.
-confirmationem veniant perfeclse aelalis, ut mo- CAP.CXXII. QIIW pwnitenlia sit danda bis vel ter
neantur confessionem facere jirius, ut niuiidi do- B bapthath. Yel sic : De hh qui ignoranter bh ba-
num Spiritus sancti possint perciperc, et quia nun- plizanlur.
Theodori Pmnilentiale, c. 14.
quam erit Christianus, nisi episcopali conlinnalione
luerit chrismalus. (De Consecr. dist. 4, c Qtti bis.) Qui bis igno-
ranlerbaptizali-sunt, non indigenlpro eo poenitere,
^CAP.CXX. Episcopi vero non nisi jejnni bapihalos nisi quod secundum canones ordinari non possunf,
confirment, nisi necessilas ftterit. nisi magna neeessitas aliqua cogat. Qui aulenii non
Conc Meldense, cap. 6. ignari ilerum baptizati sunt, quasi iterum Chri-
(De Consecr. dist. 4, c. Et episcopi.) Ut ej^iscopi stum criicifixerunt, per seplem annos poeniteat,
non nisi jejuni, per imposilionem maiiuum Spiri- quaria et sexta feria, et quatuor quadragesimas
Sum sanclum tradant, exceplis infinnis et morle pe- abslineant (157). Si pro vitio aliquo fuerit similiter;
>riclitantibus. Sicut aulem duobtts lemporibus, Pa- si pro muudiiia pulaverunt, tribus annis similitcr
scha videlicetet Pentecosle a j'ej'unis debet celebrari pajiiiteat.
LIBER SECUNBUS.
DE CONSECRATIONE ECCLESIiE.
CAP. X, Dedicationcs ecclesiarum per vm dies cele- B cizala j'actelur, quia consecratione cujuslibet eccle-
brandm. Vel sic : Sinqulib annis oclo diebus dedi- siae, in quam Spiritus sancti ara non ponitur, cele-
cationum solemnilas est celebranda. . britalem tamen scimus esse nrssarum. Et ideo,
Felix Y papa ad omnes episcopos.
M.qua sanclorum basilica a fundamentis eiiam
(De Consecr. dist. 1, c. Sotemnilales ecclesiarum.) non fuerit innovala, sine aliqua dubitatione cum
Solemnitates vero dedicationum ecclesiarum et sa- in ea missarum solemnitas fuerit celebrala, totius
eerdofum per singnlos annos sunt celebrand.e so- "sanctificaiio
consecraiionis implebitiir : si vero
lemniter, ipso Doraino dante exemplum, quia fe- sancluaiia quse habehat, ablala sunt, rursus eoium
stuni dedicalionis omnibus id faciendi dans for-
dispositione et missarum solemnilale l-everentiaru
mam, cum reliquis populis eaindem feslivitatem ce- saiiclificationis accipiel.
lebraturus venit, sicul scriptum est : Facta sunt CAP.XV. Qtwd locaDeo dedicata, non debelil fie-
cncmnia in Hierosoltjmis et kiems erat, et ambulabal ri kabilacula smcularia. Vel sic : Qum semel
Jesns inlemplo in porlicu Salomonh (Joctn. \). Quod sunl dedicala monaslcria, semper monasteria per-
severant.
autcm oclo dierum sint encseniacelebrauda,in libro
(Conc. Chalced.,c 24.
Regum perfecfa dedicalione lempli reperietis (II _ (19, q. 5, c Quw setnel.) Ut loca quse semel Deo
Beg. m). dicata sunt aut monasteria fuerunt, maneant per-
CAP. XI. Iteranda esl ecclesiurnm dedicalio, de qua-
, rum consecralione dubitalur. peluo sic; non possunt ultra fieri ssecularia habita-
Item Felix papa ad omnes orthodoxos. cula.
(l)e Consecr, dist. 1, c Solemnilates, § De eccle- CAP. XVI. Inusum laicorttm non licel convcrli li-
siarum.) De ccclcsiarum vero dedicatione quoiics gna ecclesim dedicala.
Ex Decrctis Eugenli papse, c 5.
dubilatur, nec certa scriptura, nec certi testes a qui-
bus consecratio sciatur, absque ulla dubitatione (De Consecr. dist. 1 , c Ligna.) Ligna ecclesiae
sciloleeas esse sacrandas, neclalis trepidatio ile- dedicata, non debent ad aliml opus jungi, nisi ad
aliam ecdesiam, vel igni comburenda, vcl ad pro-
ralionem incurrit, quoniain non monstratur esse
fecluiu in monasterium fratribtis. In laicorum vero
iteratum, quod nescitur esse faclum.
usu non debcnl admilli.
CAP. XU. Ecclesim cutn dotibttssuh in ephcopi vo-
leslaie conshiunl. CAP. XYH. Absqueephcopi permhsu in ecclesia con-
Conc Tolel., c 5. secraianon erigalur allate.
Ex Decretis Ilormisdae papae,
(10, q. I, c Sic qttidam.) Mulli eontra canonum
jonsliluta sic ecclesias quas scdificaverunt postulant [) (De Consecr. dist. 1, c Nullus presb.) Ut IIKIIIIS
cousecrari, ut dotem quam ecclesiae conlulerunt, presbyler in ecclesia conseciala , aliud altarc eri-
-jeuseant ad episcopi ordinationem non perlinere; gat, nisi quod.ab episcopo loci vel ejus-misso san-
ctificatum est, ut sit discrelio inler sacrum el non
quod factum et prajteritum displicet, et in futuro
sacrum. Nec dedicalionem iingat nisi sif. Quod si
prohibetur, sed omnia secundum eonsueiudinem
antiquam ad episcopi ordinationem pertineant. • feccrit, si clciicus est, degradetnr : si laicus ana-
theniatizclur.
CAP. XHJ. Ecclesiarum consecratio absque missa fieri
nondebet. CAP.XYIII. Consecreniur ecclesim de quarum conse-
craHone dubitalur.
Ex Decretis Evarisli papse, c i.
Conc Meldense, c 8.
Omnes basilicae cum missa debent consecrari
(De Consecr. disl. 1 , c Ecclesim vcl. alt.) Ut
semper. ccclesise vel altaria quse ambigua sunt de consccra-
CAP. XIY. Ecclesia setnel Deo consecrala, quando est tione, consecrenlur, et superfltta altaria destru-
ileium consecranda.
antur.
Ex decretis Julii papse, c i. '
CAP. XIX. Si in ecclesia jam consecrala cadavera
(De Consecr. dist. 1, c. De fabrica..) De fabrica morluortim sepcliuuiur, licet iti ea missas cc>e-
cujuslibet ecclesiae, si dirupta fuerit, instauranda, brare si lanium fideles fttcrint sepjulti.
et si in eo loco consecrationis solemnitas debeat Conc Agrippineiisc
iterari, in nua sanctuaria non fucrint diruta, niliil (De Consecr. dist. i, c Ecclesiam.) Ecclesia-in
iudicamus officcrc, si pcr cam minimc aqua exor- qua cadavera mortuorum Infidelium scpeliuniur,
1087 D. 1YONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 1088
sannifi"arc allare non liccat. Si autem coiisecratuin i qua paganus sepiiltus esf, non liceat conseciari
prius fuit missas licet celebrari in ca, neque in ea missas celebrare; sed jacfare foias, et
CAP, XX.' Quando ecclesia esl tterum consecranda, mundari oportet.
el salibus tanlum exorcizanda.
CAP.XXIII. De ecclesia in qua cadavera fidelium et
Ex Decretis Eugenis papse, c. i.
infidelium sepeliuntur.
(De Consecr. disl. I, c. Si motntn.) Si motum '
fuerit altare, denuo consecrctur ecclesia. Si parie- Conc Agrippinense, c 5.
tes mutantur, et non altare, salibus tantum exorci- (De Consecr. dist. \, c Ecclesiam.) Ecclesiam
zetur. in qua morluorum cadavera infidelium sepeliunlur,
CAP. XXI. Qttod propter adutterium el komicidium sanctificare non licet, sed si apta videtur "ad
lola dzbeat consecrari ecclesia. consecraudum , inde evulsis corporibus et rasis
Ex Decretis ejusdem, c. 0. parielibus vci lignis ejus loci, resedificenlur..
(C 1, De Consecr. eccles. in 0.) Si honiicidio vel
adulterio ecclesia violata fuerit, diligentissime ex- CAP. XXIY. De eodem.
Conc. Agrippinense , c. 3.
purgetur, et denuo consecretur.
CAP. XXII. Non est consecranda ecclesia in qua pa- g (De Consecr. dist. 1, c Ecclesiam, § Sed si hwc.)
ganus sepultus invenilur. Si hsec consecrata fuerit prius , missas in ea cc-
Conc Aurel., c. G. lebrare licet, si tamen fideles fuerinl qui in ea se-
(De Consecr. disl. 1, c. Ecclesia.) Ecclesiam in pulti sunt.
BE SEPULTURIS.
CAP.XXY. De sepetiendis in ecclesih , el ttt nullus peret argenlum, licet cogeute Abraham, vau lit-
. sepulturas violare audeat. tera, quoe apud illos pro o legitur, ablata deejus no-
Conc. Melaense, cap. 10 mine est, et pro eo Epbron appellatus est Ephrati,
Ut nemo quemlibet mortuum in ecclesia quasi significante Sciiplura, non eum fuisse consummatse
hajreditario jure, nisi quem episcopus aut sacerdos et perfcclse virtutis, ([tii potueril vendere memoriam
pro quablate conversationis et vilaj dignum duxc- moiluorum. Sciant igitur qui sepulcra venduntvo
rit, sepelire prsesumaf, nec quisquam ossa cujtisli- luntarie, et non coguntur ut accipianl pretium, sed
bet morlui de sepulcro suo ojicere, aut sepulturam a nolentibus quidquam extorquent, mutari nomen
cujusquam lemerario ausu quoquomodo violare saiim, et perire quid de meriio eorum, cum etiam
audeat, sed uimmquemqiie in loco sibi a Deo parato C ille reprehendatur occulte qui invitus accepit.
aiqu^ concesso adventum sui judicis jirsestolari CAP.XXVII. Pro sepultura nihit pelendttm.
concordat. Gregorius papa.
CAP.XXYl. Eliam coacli de scptiliura prelium non Peli vero aut aliquid exigi omiiino prohibemus,
debemus accipere. ne, quod irreligiosum valde esl, aut venalis dicatur
Hieron. in QttwsL Hebr., c. 25, Ecclesia , aut vos videamini de humanis niortibus
(15, q. 2, c Poslquam pretio.) Postquam pretio gratulari, si ex eorum cadaveribus, sludeatis quaj-
victus est Ephron ut sepulcium venderet, et acci- rere quolibet modo compendiura.
DE DECIMIS.
CAP.LVll. Quod dechnw sunl Deo solvendw quas B CAP. LX. Quod auclorilale releris legis clctndasit
Dcus dare constituit. decima. Yel sic : Velerum exemplo decimmsol-
vantttr.
Coiic Mogunl., c 57.
Conc. Mogunf., c. 8.
(1G, q. 2, c Admonemus.) Admonenius atque
prsecipimus ut deciraaj omnino dari Dco non ne- (1(3,q. 7, c Decimas.) Decimas Deo cl sacerdo-
tibus Dei dandas Abraham- faciis el Jacob promis-
gligaiitur quas Deus dare consliluit, quia timeiidum sis iiisinual. Deinde lex statuil et omnes doctores
est ut quisquis Deo suum debilum abslulerif, ne
forte Deus propler peecatum suum auferat ei ne- sancti commemorant, et prophctatum eral, ttt Israe-
cessaria sua. lilse decimas pecorum, ei fiugum, et omnium pri-
miliarum Domino darenl, qui eos liberavit a deccm
_ CAP.LYIIl. Excommttnicenlur qui decitnas clare sa- plagis, quibus percussil iEgyplios, el in novissima
cerdvlibus noluiit, et ex quibus sunt clandw.
jilaga primogenila cunclorum disperdidit, gratiam-
Conc Rolhom., c 5. quesuis jirseslitit, ut impelralis pecuniis spolia-
(10, q. 7, c Omnes decimw.) Onnies decimse renl jEgyplum. De quibus decimis Augusliiius
lerrse sive de fiugibus, sive de pomis arboruin, doctor venerabilis dixit: « Decimse ex debilo re-
Domini sunt, el illi sanclilicantur, boves el oves, " quirunlur. » Quod si diceret Deus, nempe meus
et caprse quse sub virga pasloris iranseunt, quid- est Iiomo, mea est terra quam colis, inea sunl se-
quid deciraum vcnerit, sanctificabitur Domino. mina quse spargis, mea animalia quse fatigatis, tnous
Non eligetur neque bonum neque malum nec al- eslsolis ealor, et, cum onmia mea sint, lu qui minus
lernm commutabitur. Si quis mufaveril el quod accommodas, solam decimam vix merebeiis", sed
nvutat et quod mulabilur sanclittcabitur Domino, et reservo tibi novom, da mihi decimam; si non de-
lton redimelur. Scd quia mulli iiiveniuiilur modo ' dciis mihi decimam auferam tibi novem. Si vero
decimas dare nolenles, siatuimus, ut secundum Do- dedeiis mihi decimam mullipiicabo novem. Cum
mini noslri Jesu Chrisli prseceptum admoneanltir, itaque Judaicus populus prseccplum decimarum
semel el secundo, et terlio. Sinon emendaiUur ana- tanta diligentia ohservare, ut de quibuscunque rai-
themalis vinculo consiringaiilur usque ad salisfa- nimis rebus, ruta videlicet et menlha, clcyniiiium,
clionem et emendalioiiem congruam. ul ipse Dominus lestatur, decimam darcl (Matik.
xxm), cur iion. niajori sludio plebs evangelica
CAP.LIX. Nonpersolvant.de proprih prmdiis abba- eamdem
les el ephcopi decimas. implet j'ussionem, et cui major est cultiis
-Q sacerdotum, et sincerior cullus saciamenlorura'!
Conc. Mogunt., c, 28. Ideo ergo dandae sunt, ut hac devotione ipse Deus
(17, q. l,c. Questi sunt.) Questi sunt praeterea placatus largitis prsestet quse necessaria sunt, sicut
quidam fratrcs quod essent aliqui episcopi et abba- superius ostendimus. Et ut sacerdoles et magistri
tes, qui decimas non sinerent dari ad ecclesiam, - Ecclesise el sollicitudine nesccssitatum corporalium,
ubi illorum coloni missas audiunt. Proinde decre- sine quibus hsee vila transigi non potesl, relevati
vit sacer isle convenius, ul episcopi et abbates de liberiores fiant ad meditaiionem divinse lcgis ct
agris et vineis,quse ad usum vel stipendia habent, de- doctrinse administralioiicm atque spirilualis ser-
cimasad ecclesiasdeferrefaciant(159). Familisevcro vitutis exjiletionem, el ut munus populi iu quoli-
ibidem decimas suas ferant ubi infantes eorum ba- dinia oblaiione Domino immolclur, ncr, non sta-
plizantur, et ubi per lolum anni circulum missas luta canonice in suslenialione pauperuin el resiau-
atidiuut. ralione ccclesiarum proiiciat. Qualuor cnim pattes
(159) Gralianus sic legil, quw ad suum et fratrnm stipenclium habent, ad ecclesias suas aejcrn faciant.
1095 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI lOSB
juxta canones fieri de fidelium oblationibus debent, .A.pluris habemtis; humanum, in legibus regum. Unde
ut uua sit episcopi, altera clericorum, lerlia pau- quisque possidet quod possidel?Nonne jure bu-
perum, quarla ad restauralionem ecelesise. mano? Nam jure divino : Domini est terra et ple-
CAP. LXI. Tres paries debent fieri de decimis, dum nitudo ejus '(Psal. XXIII).Pauperes et diviies Domi-
clero et leriia ephcopo. Vel sici : Basilicarum nus ex uno limo fecit, et pauperes et divites una
condilores in rebus ecclesiarum nutlam potestatem terra supporial. Jure igitur humano dicitur : Ilaec
se habere cognoscanl. villa mea egl, hsecdomus mea est, hic servus meus
(10, q. 1, c De his.) De his <juaj ad ecclesiam a
est. Jura vero humaiia, jura imperaiorum. Quare?
parochianis offeruniur interris,,-_in vineis, in man-
instituta Quia ipsa huinana jura per imperalores et reges
cipiis, in peculiis, antiquorum canonum sseculi Deus distribuit generi humano. Tolle jura
serventur, ut omnia in episcopi poteslate consi-
imjieralori, cl quis audebit dicere : mea est ista
stant. Dehis autem quse allaribus offeruntur, lerlia
clericis. De- villa, meus esl iste servus, mea esl isla domus?
pars lideliter episcopisoffeialur, duse Si aulem ut leneantur ista ab hominibus, j'ura acce-
cimse autem seeundum quosdam singulis annis, Yultis ut recitemus leges ut audialis
tertia pars, aut in tertio tola : sed tamen nos se- peruiiLregum.
annis [at. vultis ut reticeamus leges ut gaudealis?]
quentes Romanos,- singulis quaitam partem, B Relegantur leges ubi manifeste praeceperunt impe-
totum in quaiio anno recipiatit episcopi. ratores eos qui praeter Catholicae Eeelesise commu-
CAr. LXH. Decimm non sunt a populo redimendoi. nionem usurpant sibi uomen Christianum, nec^o-
Conc Mogunt., c 5. lunt in pace ponere auclorem pacis, nihil nomine
(16, q. 7, c Decimas.) Decimas quas populus Ecclesise audeant possidere. Sed quid nobis etimpe-
dare [f. consuevit], nisi quolibet munere abeoredi- ralori? Sed, ut jam dki, de jure humano agitur,
niantur, ab episcopis prohibendum est ne fiat. et tamen aposloltis voluit serviri regibus, voluit
bonorari reges et dixit : Regem veneramini (I Petr.
CAP.LXHI. Jure divino omttia sunl communia ; jure
vero consliiutionis, koc meum, illud vero alierius n). Dicere noli: Quid mihi et regi! Quid tibLergo et
esl. possessioni? Pcr jura regum possidentur possessio-
Aug. tract. vi ht Joan., cap. i. nes. Dixisti : Quid mihi et regi? noli dicere posses-
(Dist. 8, c. Quo jure.) Quo jure defendis villas siones tuas, quia ipsa j'ura renuntiasli humana,
ecclesise, divino authumano? Divinum j'us in Scri- quibus posscssioncs possidentur.
DE PRiESCRIPTl6N£,ET POSSESSIONE.
CAP. LXIY. Ruslicanm parockim apud ephcopum qni iC etiarasi quid sanctae Romanae Ecclesiae competere
ens possidenl xxx annh sine violeniia permaneant
immobiles. potuit, patiaris sustinere caluniniam, sed quietem
Conc Chalced., c 17. eorum omriibus modis procurare.
'
(16, q. 5, c Per singulas.) Per singulas eccle- CAP. LXYII. Tricennalh possessio intra unam pro-
sias ruslicanas, parochianas, sive possessiones ma- vinciam servari debel.
nere immobiles apud eos qui eas retinent episcopos Conc Tolut. iv, c 55.
ct maxime qui eas sine violentia j'am per xxx annos (16, -q. 5, c. Quicunque.) Quicunque episcopus
tenenles gubernaverunt. Si vero intra xxx annos allerius episcopi dioecssim per xxx annos sine ali-
facta fueril aut liat de his altercalio, lictt cis qui qua interpellalione possederit, quamvis secundum
,se dixerint lajsos, propler eas movere apud syno- jus legis ejus non videatur esse dicecesis admillen-
dum provincise certamen. da, non est conlra eum actio reposcendi, sed hoe
CAP. LXV. Triginta aniiis ab ephcoph possessm per- inlra unam provinciam, extra vero nullo modo, ne
maneant diwceses. dum dicecesis defendiiur, provinciarum termini con-
Gelasius papa I, ep. 5, ad Siculos. fundanlur.
(10, q. 5, c Prmsuiutn, § Pcrmamanl.) Illud GAP.LXVIH. Tricennuth possessio firma sil; lerri-
eliam placuit annecti, ut si (quod absit!) ecclesise D torii possessio conventum non adhnit.
facultates nec non el dioeceses ab aliquibus possi- Conc Tolet. iv, c. 54 et 24.
deiilur episcopis, jure sibi vindicent, quod tricen- (16, q. 5, c. Sicut diwcesim.) Sicut diojcesim alie-
nalis lex constituit,' quia et filiorum nostrorum nara tricennalis possessio tollit, ita territorii eon-
priucipum iia emanavitaucioritas, ut ultra triginta ventum non adimit. Ideoque basilicae quse novaj
annos nulli liceat pro eo ajipellare quod regum conditse fuerint, ad eum procul dubio episcopum
~
icnipus exclusit. pertinebunt, cuj'us conventus esse consliterit.
CAP. LXVL Quadraginta annorum prwscrivtio re- CAP.' LXIX. Spalia qum definita fuerint, tempore
ligiosis domibus conceditur. prmscribi non possunt.
Gregorius Petro subdiacono. Gelasitis Justo episcopo.
(Dist. 16, q. ,5.) Si liionaslerium Sancfi Theodoii (16, q. i, c Dileclio tua.) Dilectio tua studeat
fuies de qtiibus causalio commota est, inconctis- qutcsita omniura fideliler rerum veritate. Si de sjia-
sis XLannis possedisse repertis , nullani deineeps, tiis quibus niemorafur oria confentio, definiiio
irjgf PANORMJA. — LIB. II. 109.5
dudura certa processit, inlemerata servetur. Alio- A sesstones Deo sacratas fastu superbiw inkonesli
tractxtverit.
quin, si nihil unquam constiterit terminalum, tunc Conc Mogunti, c. 7.
de prajseriplione temporum, si qua pars confidet,
sacramentum , ut lamen quse baclenus (Dist-. 50, c. Si quh per superbiam, cum seq.)
praebeat fastu siiperbise elatus Dei domum ducit
possedisse probabitur, jusjurandum sinas offerre. Quisquis
conlemptibilehi, el possessiones Deo sacralas atque
GAP.LXX. De incendiarih ecclesiarum. M honoreni Del sub Tege immunilatis defensione
Ex Decretis Eugenii papse,
constilutas, inhOneste tractaverit, vel infringere
(17, q. i, c. Si quis. — Palea.) Si quis ecclesiam prsesumpserlt, aut incendia vel vastationes ausu
comburit, xv aunos poenitcal, et eam sedulo resli= temerario perpetraverit, quasi invasor et violator
tual, et pretium suum pauperibus tribuat ecelesise, quse est doraus Dei vivi, communione"
CAP. LXXI. Communione privetur fidelium, qui pos- omnium fidelium abscidatur.
DE CONFUGIENTIBUS AD ECCLESIAM-.
CA1>.fcXXII. Si raplor cum rapta ad ecclesiam eoit- B que itide donare ad poenam vel ad mortem, ut ho •
fugerit^quid fieri? nor Dei et sanctorum ejus prse omnibus servelur,
Conc Aurel., c. %. sed rectoi'es ecclesiarum pacem et vilara ac raem-
(56, q. 1, c. 5, De raptoribus.) De raptoribus au- bra ei eum juramento oblinere stiideant. Tamen
tem feminarum id constituendum censuimus, ul si legitime componat quidquid inique fecerat, ct si5
ad ecclesiam raptor cum rapla confugcrit, et femi • inseeulor magistris Ecclesise Sbedire noluerit, ca^-
-nam ipsam violentiam perlulisse constiteril, stalim nonice constringaturi
liberetur de potestate raptorisi et parentibus red- GAP.LXXYIS Segregelur ab ecclesia clertcUs qui ser-
tlatur, et raptor morlis vel poenarum Impunitate Vttm vel dhcipulum suum ad eam confugienlem
concessa, liberam eundi facultaiem habeat (140). verberare prwsumii.
Si vero parentes 'mulieris ecclesiaslicis viris obe- Conc Uerdense, c. S.
dirc noluerinl-, excommunicenlur. (17, q. 4, c Nutlus deric.) Nullus clericorura
CAP, JJXXHI. Ante securitalem acceptani; de airiv servum aut discipulum suum ad ecclesiam fugien-
ecdesim fugitivus non cogatur exirc. tem exlrahere audeat vel flagellare prsesumat. Quod
€onc Aurel., c. 5. si fecerit, donec digne poeniteat, a loco cui hono-
(17, q. i, c. Id constiluimus , %Servus eiiam.) *Crem non dedit, segregetur.
Servus qui ad ecclesiam confugeril et pro qualibet
GAP. LXXYJI. Qtia ratione sunt reddendi hiimici
culpaj si a domino pro commissa culpa ecclesiasti- fugientes ad ecciesiam.
tum sacrameiitum susceperit, slatim ad serviiiun: Conc Chalced., c. S.
domini sui redire cogatur, el postquam dato sacra- (17-, q. 4, c, Metuentes.) Simililer in Moticensi
inento domino suo fueril coiislgnattis; si aliquid synodo decretum estj ut hi qui rugiunt srios inimi-
pro eadem culpa qui accusatur, probatus fuerit per- cos, aut in eeclesiam, aut in atrium ecclesiaj, aut
tulisse, pro contemptu Ecclesiae et prajTaricatione in domumj aut in claustrum regularium-, hon inde
lidei a communione Gatholicorum , sicut superius abstrahantur, nisi pfius super sacra securilate ac-
comprehensum est, extraneus habealur. Si vero cepta a persecutorej de morie, debilitale et pcena-
servus, pro culpa sua ab ccclesia defensalus, sa- rum genere sint securi, 6t si servi sint illorum £
cramenlum domini sui, clericis exigenlibus, de ijn- quibus insequuntur, ita ut ei cuj'us rei criminosi
puniiate perceperit, cxire nolentem a domino liceat ftaerint; de satisfactione tjonveniat. Quod si is qui
«ccupari. super sacra prius j'uraverat convictus ftierit jura-
"CAP.LXXIY. Post prmstitam securitaletn,, serM re- _. mentum violasse, reus perjurii a cdmmunione pri-
stiluatttur dominis vetur quousque salisfaciat.
Gelasius Bonifacio episcopo.
ex c Servus CAP.LXXYIII. De atrio ecciesiw, quod xxx passibus
(Summatim 17, q. 4, Meluentes.) clauditur , nhi prius data securiiate fugiens non
post sacramentum sibi prseslilum reddatur invilus. abstrahatur.
CAP. LXXY. Fugientem ad ecclesiam nemo studeat Cohc f olet. i, c. 12.
abslralwre: (17, q: i, c. Definivit.) Pro hisqui quolibet metu
Ex libro Capitulorum. vel terrore ecclesiam oppetunt, cdnsentienle pari-
(17, q. 4, C; Reum ad eccl.) Servum cBnfugientem ter ac jubenle domino nosti'o Eriugio rege, hoc
ad ecclesia'nii seu in atrium ecclesise, aut in offici- secundum concilium defuiivit,- ut nullus attdcat
nas regularium fratrum vel in curtim, vel in do- confugicntes ad ecclesiam sanclam residentos intle
mum episcopi, quia liaec in antiquis canonibus pro abstrahere, aul quodcunque nocibililalis tel damni
immuiiilate lencntur, nemo abstrahere audeatj ne- seu spoliationis residenlibus in loco sancto inferrcj
' (140) Gratianus sic legit, aut ad serviendum subjeclus sit, aul rcdimendi se liberam habeal facultatemi
PiTROL. CLXL 35
1999 D. IVONTSCARNOTENSiS EPISCOPI 1100
s?d cssc polius his ipsis qui ecclesiam pelunt per A miserunt claustris. Si quis aulem hoc decrelum
cmiiia licitum intra xxx passus ab ecclesise januis violare tentaverit, ecclesiaslicaj excommunicalioni
progredi. in quibus iriginia jiassibus uniuscuj'usque subjaceat, el severilalis rcgiae feriatur senteiitia.
ecclesise in tolo circuitu reverenlia defendalur. Sie Ipsos lamen qui ad ecctesiam confugium fecerunt,
tamen ut qui ad eam confugiunt, in exlraneis vel si juxla priscorum canonum instiluta, hi qui eos
longe separatis ab ecclesise domibus nullo modo repetunl, sacraraenta reddiderunt, et sacerdos ec-
accedant, sed in hoc sancio xxx passuum numero clesise illius ab ccclcsiae non abslraxerit foribus,
absque domorum exlranearum receptaculo progre- aut fuga laliuin, si vcnerit.sacerdoli quaereiida est,
dienles , aditum oblinebunt, ut acquisilae naturae autdainnorura scnleiilia,secuiidum electionem prm-
usumdebitumexeaiHlocis,etnullo teneantur evenlu cipis hujus-modi saccrdotibus irroganda.
necessitudinis, qui se domiuicis defendendos com-
I»E SACRILEGIO.
CAP. LXXIX. De multiplici genere sacrilegii et poznmR consiitula, pro principe de compbsitione sacrilegii
ejusdem. videlicet xxx libras argenli examinati, id est sex-
Joannes VIII in libro Golhicse legis. centorum solidorum summam argenti purissimi.
(17, q. 4, c. Quisquis.) Sacrilegium enim com- ldeoque quisquis fuerit inventus reus sacrilegii,
Biiltitur, si quis infregerit ecelesiam, vel xxx eccle- istam Ieviorem compositionem det ipsis episcopis
siasticos passus, qui iu circuitu ecclesiaj fuerint, vcl abbatihus, sive personis ad quas querimonia
vel in domibus quaj infra xxx prsediclos passus saerllegii juste pertinuerit. Et si ipse reus sacrilegii
fuerint, aliquid inde diripiendo, vel auferendo, scu facere noluerit, tandiu excommunicationi subjaceaf,
ejui iiijuriam vel ablalionem rerum inlulerint cle- usquequo praediclam compositionem sexcenlorum
licis arma non ferenlibus, vel monachis, sive Deo solidorum persolvat. Et si in haecobstinalione mor-
devolis ecclesiasticis pcrsonis. Non enim capellse tuus fuerit, corpus ejus cum psalmis et hymnis
infra ambitum murorum caslellorum sunt, muniun- non deferatur ad sepulluram, et prsecipimus ut in
tur vel ponunlur in hac observalione. Simililer fine eodicis mundanae legis scribatur haeelex; huc-
etiam sacrilegium commillilur, auferendo sacrum usque lex papaj.
de sacro, vel non sacrum de sacro, quia quod non CAP.LXXXI.
„ Excommuniceniur qui confinia ecclesiw
polesl computari in crimine sacrilegii, seeundum frangera tentaverinl (141).
mundanarum legum censuram debet emendari, vel Conc Agaih., c. 28.
secundum morem patriae. (17, q. 4, c. Sicut antiquitus.) Sicut antrquilus a
CAP.LXXX. De poina sacrilegii. sanctis Patribus stalulum est, staluimus ita ut ma>-
Idem in eodem libro. jor ccelesia per circuitum tx passus habeal. Ca-
(17, q. 4. c Quhquis.) Inspeclis legibus Romanis pellse vero vel minorcs ecdesiaj, xxx^Qui autem
ubi habebatur de sacrilegiis, invenimus, aJusliniano confinium confringere tentaverit, aut personam
imperatore legem composiiionis sacrilegii consli- hominis, vel bona ej'us inde abstraxerit, nisi pu-
tutam in decem libras auri optimi, sed nos leviorem blicus latro fuerit, quousque emendet, et quod ra-
legemprajcipimus esse lenendam, quae a Carolo est pnerit reddat, cxcommunisetur.
DE LIBERORUM TUTELA.
- CAP, LXXXII. In libertate ecclesia iuetur liberos. D constiluerunl, saeerdolali defensione a cujuslibet
Conc Agalh., c 29. insolentia proleganlur, sive in statu liberlatis eo-
(Dist. 87, c Liberos.) Liberos legitime a dominis rum sive in peculio quod iiabere noseantur.
suis factos, ecclesia, si necesse fuerit, tueatur.
CAP. LXXXIV. Confugienles ad ecclesiam extrahere
Quod si quis anle audientiam, aut pervadcre eos non licet.
aut exspoliare voluerit, vel prajsumpserit, ab cccle-
sia lueatur. Conc. Arausic. l, c. 6.
CAP.LXXXIII. Qtiod ecclesia debet ttteri liberios le-
(Dist. 87, c. Eos, § ltt ecclesia quoque.) In ec-
gitime factos. Vel sic : A sacerdolibus defendaniur clesia
liberli qui in servitulibus revocanlur. manumissos, vel per lestamenluin ccclesise
Conc. Tolet. iv, c 71. commendatos, si quis in servitulem, vel in obse-
(Dist. 87, c. Liberti.) Liberli, quibuscunque ma- quium, vel ad colonariam condilionem vi premere
numissi sunt alque ecclesise palrocinio commen- teiilaverit, animadversione ecclesiastica coerce-
dali cxistunt, sicut regulae anliquorum Patrum bitur,
(141) Nota quod per leges jjlurcs excipiunliir exlr. Do immunit. cccl., c. Int.
'«101 PANORMIA. — LIB. li. Ii02
(145) IIuiic lextum alitcr legit Grafuuius. Scd lamen, eadem utiobiquescrvatur sentenlia.
lliS PANORMIA — LIB. II. UU
gnatus apoc flistoria Eusebii PamphUi apoc A rum ac divcrsorum conciliorum brevlarium esl, itt-
Opuscula Tertulliani sive Africani apoc Opuscula terpolatum sequens ordinem suum.
Montani et Priscillse et Maximillae apoe. Opuscula CAP. CXXVI. De Vilh Palrum.
Joviniani et Galli apoc. Omuia opuscula Fausti Adrianus papa ad Carolum M., cap. 17.
Jlanichici apoc. Opuscula alterius Clementis Alexan- Vitae Patrum sine probabilibus aucloribus mi-
drini apocri. Opuscuia Cassiani presbytcri Galji nime in Ecclesia leguntur. Nam ab Orlhodoxis
apoc. Opuscula Yictorini Piclaviensis apoc. Opu- litulatse suscipiuntur et leguntur. Magis enitn pas-
scula Fausti Reginensis Galliarum apoc Opuscula siones sanctorum martyrum sacri canones cen-
Frumentii apocripha. Epistola Jesus ad Abagarura scnlur ut liceal eas et in Ecclesia lcgi cum anni-
apocr. Passio Cirici et Juliltae apoc, Passio Geor- versarii dies eorum celebrenlur.
gii apoc. Scriptura quae appellatur Salomoni con- CAP. CXXVII. De scripluris apocryphis.
tradictio apoc. Philaclaria omnia quae non ab an- August. contra Faustum, tit. m, c 2.
gelo ut confingunt, sed magis a dajmone conscri Legunt Scripturas apocryphas Manichaji, nescia
pia sunt apoc. an quibus autoribusfabularum.subapostolorura no-
Hsec et his similia quse Simon Magus, Nico- mine faclas, ut quse suorum scriptorum lempori-»
}aus, Cerlnlhus, Marcion, Basilides, Elion, Paulus " bus in auctorilate sanctse Ecclesiae recipi mereren*
eliam Samosalenus, Photinus et Bonosus qui si- tur, si sancti homines et justi et docti, qui tunc in
mili errore defecerunt; Montanus quoque cum hac vita crant, examinarj poteranl, eos vera locu-
suis obscenissimis sequacibus Apollinaris, Yalen- ' tos esse cognoscerent. Ibi tamen legunt aposlolum
tinus sive Manichseus, Fauslus, Sabellius, Arius, Thomam, cum esset in quodam itupliarum convi-
Macedonius, Eunomius, Novatus Sabatius, Calix- vio peregrinus et prorsus incognitus, ut a quodam
fns, Donatus, et Euslachius, Julianus, Pelagius, minislro palma percussum, imprecatum fuisse ho-
Julianus et Latiensis Coeleslinus, et Maximjaniis, mini continuam saevamque vindictam. Nam cum
PrisciUianus ab Hispania, Lanpedius, Dioscorus, cgressus fuisset ad -fontem ut inde aquanTconvi-
Euticius, Pelrus et alius Petrus, e quibus unus vantibus ministraret, cum leo rugiens intereniit,
Alexandriam, alius Antiochiam maculavii; Acha- manumque ejtts qua caput aposloli levi icla per-
tiusConslantinopolitanuscum consorlibus suis, nec cussit, a corpore evulsam, secundum vocem ej'us-
non et omnes haereses quas ipsi et eorum disci- dem apostoli id oplantis atque imprecantis, canis
puli sivc schismatici docucrunt, vcl conscripse- allulil mensis in quibus ipse discumbcbat apostolus."
runt, quorum nomina minime rctinemus, non so- c CAP. CXXYIII. De eodem,
lum repudiata, verum et ab omni Catholica et Item, c 128.
Romana Ecclesia eliminala, aique cum suis au- Quod beata Maria palrem habuerit ex tribu Levi
ctoribus auctorumque sequacibus sub analhema- sacerdotem quemdam, nomiiie Joachiin, canonicum
tis indissolubili vinculo in aelernum confitemur non est.
esse damnala. CAP.CXXIX. De eodem.
CAP. CXXIV. Exceplis quinquatjinta capiltdis ca- Hieronymus De inslitutione filim.
nones aposlolorum inler apocrypha deputanlur. Cavent omnia apocrypha et si quando ea non
- Leo IX, ep. ad Nicetam abb. de monast. Studii, ad dogmatum verilatem, sed signorum reverenliam.
(Dist. 16, c Clemenih.) Clemenlis Iibrum i, et legere voluerit, sciat non eorum esse quorum tU
Petri aposloli Itinerarium el canones apostolorum tulis praehotatur, multoque iu his admista vitio-
nuraeraverunt sancti Patreg inter apocripha, exec- sae et grandis esse pntdeqtiae aurum in luto quae-
ptis capitulis quinquaginta quse dccreverunt re- rere.
gulis Orthodoxse fidei adjungenda. CAJ>. CXXX. Libros gentilium non legal
CAP, CXXY, Iiem de canonibus apostolorum, . ephcopus.
Conc. Carihag. iv, c. 16.
Synodus sexla, c. 2. li-
(Dist. 57, c. Ephcopus.) Episcopus gentilium
(Dist, 16, c. Placuit.) Placuit huic synodo san- bros non aut pro necessilale et
otse, ut araodo confirmata et rata sint canonnm legat haerelicorum,
apostolorum LXXXV;epistola Isidori in capite ca- lempore.
nonum. Isidorus servtts Christi, lectori conservo CAP.CXXXI. Reprehenduntur sacerdotes qui, omis-
sis Evangelih, commdias tegunt.
suo : < Propler eorum auctoritatem cseteris con- Ilieron. ad Amandum, De filio prodigo
ciliis prseposuimus canones qui dicuntur aposto-
(Dist. 57, c. Sacerdotes.) Sacerdotes Dci, oniissis
lorum, licet a quibusdam apocriphi dicautur, quo- et prophetiis videmus comcedias legere,
jiiam plures eos recipiunt, et sancti Patres eo- evangeliis
amaloria bucolicorum versuura verba cantare, le-
rum senlenlias synodali auctoritale roboraverunt, nere Virgilium in manibus, et id quod in Tueris
et inter canonicas posuerunt constitutiones. > necessitatis
est, crimen in se facere voluptatis.
Ilcm,piimus erdo, utprsedictum esf, decelebrando CAP. CXXXII. Beatus Hieronymus ab angelo verbe-
concilio insertus habetur, et post modum cano- ralur, quod Ciceronh librum lecjebat.
num aposloloruin, ac apostolicorum a sanctp Cle- Beda, lib. n De pressttrh cccles.
nicnte usque ad sanctum Sylvestrum, decreto- (Dist, 37, c. Lcgimus.) Lcgimus de beato Hiero-
1115 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI HIG
nymo, quoiiiam cum librum legeret Ciceronis, ab A CAP.CXXXY. Grammatica tegcnda esl ut per eam
sacrw Scripturw intelliganlur.
angelo esse correptum, eo quod vir Chrislianus,
Ilieron. in Epist. ad Tit., lib. vn.
paganorum intenderet figmentis.
(Dist. 57, c. Si quis artem.) Si quis grammafi-
CAP.CXXXHI. Non prohibeantur cleiici swculares cam artem noverit, vel dialeetica ut recte loquendi
litleras legere. rationem habeat, et inter falsa et vera dijudicet,
Bcda in lib. n Reg. non improbamus, geometria quoque et arithmetica
et musica habent in sua scientia veritatem, sed non
(Dist. 57, c. Turbat acumen.) Turbat aeumen
est scientia illa scientia pielatis. Scientia pietatis
legentium et deficere cogit, qul eos a legendis sse-
cularibus Iilteris omnimode ajstimat prohibendos, nosse legem, inlelllgere prophelas, Evangelio cre-
dere, apostolos non ignorare.
quibus ubi librorum inventa sunt utilia, quasi sua
sumere licet. Alioquin Moyses et Daniel sapientia CAP.CXXXYI. De eodcm.
Ideni ibid.
vel lilteris iEgyptiorum, Chaldseorunique non pa-
terentur erudiri, quorum tam superslitiones quam (Dist. 75, c. 7JI fine.) Grammaticorum ar.tera
delicias horrebant, nec ipse magister genlium ali- doctrina polest prolicere ad vllam dum fuerit in
B meliores usus assumpta,
quos versus poetarum suis vel scriptis indidisset
vel dictis. CAP.CXXXYII. Quare prohibeaiur Ckrislianus poe-
tica figmenla legcre.
Isid., 1. III
i De summo bono, c. 15.
CAP. CXXXIV. Swculares titterm legendw sunt ne
ignorenluri (Dist. 75, c Ideo proldb.) Ideo prohibetur Chri-
stianis legere figmenta poetarum, quia per oblecta-
Ambros., Proojm. Expos. in Luc. menta fabularum mentem excitant ad incenliva li-
(Dist. 57, c. Legimus.) Legimus aliqua ne negli- bidinum. Non enim solum thura offerendo im-
gantur; legimus ne ignoremus; legimus non ut te- molatur dajmouibus, sed eorum dicta libenlius ca-
neamus, sed ut repudiemus. piendo.
DE LEGIBUS.
CAP. CXXXVIII. Lex imperatjorum ecclestasttca jura C CAP.CXLII. Qualh debeat esse lex.
dhsolvere non'potest. Isid., Etymol. lib. v, c. 10.
Nicolaus papa ad episc in conc. apud Convicinum '
(Dist. 4, c. Erit autem lex.) Erit lex honesta,
congreg. justa, possibilis, secundum consuetudinem patrisa,
(Dist. 10, c. Lege impp.) Lege imperatorum non loco temporive conveniens, necessaria, utilis, ma-
in omnibus ecclesiasticis controversiis utendum nifesta quoque, ne aliquid per obscurilatem in cau-
est, prseserlim cum inveniatur evangelicse san- tione contincat, nullo privato commodo, sed pro
clioni aliquoties obviare. communi civium utilitate conscripta.
CAP.CXXXIX. De eodem. CAP.CXLIII. De legibus sic est judicandum cum in--
Idem ibid. sliluuntur, non cum inslitutw sunt.
(Dist. 10, c Lege impp. , § Lex impp.) Lex Aug., De vera relig., c. 15.
imperatorum non est supralegem Dei, sed subtus. (Dist. 10, c In isiis.) In istis temporalibus legi-
CAP. CXL. De eodem. nus quanquam de his homines j'udicent, cum eas
c. 17. instituunt, tamen cum fuerint instilutae ac firma-
Adj'ecta Capitul.,
tae, non licet judici de ipsis j'udicare, sed secundum
(Dlst. 10, c Lege impp., § Imperiati judicio.) ipsas.
Imperiali judicio non possunt ecclesiastica jura H CAP. CXLIV. Quare vocantur Tlieodosictnm
dissolvi, non quod lmperatorum leges' quibus sajpe leges.
Ecclesia contra hsereticos ulitur, ssepe contra ty- Isid., Elymol. c. 1.
rannos atque contra pravos quoque defenditur (Dist. 7, c. Firmiter, § Poslea.) Theodosius mi-
(dicamus penitus renuendas, sed quod eas evan- nor Augustus, ad similitudinem Gregoriani et Her-
gelicis, apostolicis atque canonicis decrelis quibus mogeniani codicem factum instilutionum Constan-
postponenda sunt), nulluni posse inferre praejudi- tini imperaloris sub proprii cujusque imperatoris
cium, asseramus. titulo disponit, quae a suo nomine Theodosianas
CAP.CXLI. Nihil quod evangelich regutis obviat, vocavit,
imperatori agere licet. CAP.CXLY. De legibus Jusliniani.
Octava synodus Symmachi papae. (Ff. De origine juris.) Justinianus Augustus, leges
Non licet imperatori vel cuiquam pietatem custo- Romanorum quarum prolixilas nimia erat, et in-
dienti, aliquid contra mandata divina prsesumere, utilis dissooantia, mirabili brevitale correxit. Nam
nec quidquam quod evangelicis, propheticis, apo- omnes consliluliones principum, quse utique multis'
sfojicis in regulis obviat, agcrc voluminibus" habcbanlur, inlra xn libros coarcta-
1117 PANORMIA. — LIB. II. 1113
vil. Idemque volumen codieem Justiniani appellari A nifacius Magunliensis Ecclesise archiepiscopus vice
prsecepit. Rursus, singulorttm magistratuum, sive supradicti Zacharise papae una cum Carolo Magno
judieum leges qu;e usque ad duo millia pene libros Francorum principe canonice tenuit, ut agno-
crant extensse, L librorum numerum redegit, eum- scant omnes haec prsedictorum principum capi-
que Codicem Digestorum, sive quod Justinianus tula maxima apostolica auctoritate fore confir-
diversa Iegis voluraina diversis nominibus appella- mata.
yit, Pandeclarum vocabulo nuncupavit. Quatuor CAP. CXLIX. Leges imperatorum custodiri oportet.
enim Inslilutionum libros in quibus breviter uni- Leo III Lolhario Augusto,
versarum legum textus comprehenditur noviter
composuit. Novas quoque leges quas ipse slatuerat, (Dist. 10, c. De capitulh.) De capitulis vel prse-
in unum redaclas, Codicem Novellarum appellari ceptis -imperialibus, nostris nostrorumque pontifi-
cum et prsedecessorum irrefragabiliter custodiendis
sancivit. Item : Tunc apud Constantinopolim Pri-
el conservandis, quanto valuimus et valemus, Chri-
scianus Cajsariensis grammaticse artis profunda ri-
malus est. sto propitio, et nunc et in sevuni coriservaturos,
omnibus modis'profitemur. Et si forlasse quilibet
CAP-.CXLVI. Deeodem.
B vobis aliter dixerit, vel dicturus fuerit,' sciatis eum
Anastas. Biblioth. in Hist. Bom. ppnt.
pro eerto mendacem.
(§ Quibus, c. De n. CQ.compen., c. 146.) Rcmovit
Jusliiiiaiius Augustus contrarias regulas, faciens CAP,CL. Leges principum, aut regulas Palrum con-
temni non licet.
singularem codicem, et vocans eum novellas insti- Gelasius Rufino et Aprili episcopis.
tuiioncs, in quibus non permillit prineipem, in qui-
bus prseest, tenere possessionem, aut sedificare do- (Dist. 10, c. Quh autem.) Quis autem legesprinci-
aut Patrum regulas, aut admonitiones moder-
mum, aut hsereditari extraneam personam, nisi pum
quis sibi cognatus existat. nas, dicat conlemni, nisi qui impunitum sibi sesti-
CAP. CXLVII. Principum placita animo jus con- met tantum transire commissum.
dendi facta, habent vim legis generalh, nisi sint CAP. CLI. Serventur ab omnibus Romanis principi-
facta ad certas personas, quia tunc personas non bus leges.
egrediuntur. Idem Theodorico regi.
. Inslitutionum lib. i, c 2.
(Leg. Quod prijicipi, § Quodcunque; ff, De con- (Dist. 10, c Certum.) Certum est magnificen-
stit. pr., § Quodcunque, instit. De jure nat. gen. ci- liam vestram leges Romanorum principum, quas
vili.) Quodcunque imperator per epistolam consti- iQ in negotiis hominura custodiendas esse praecepit,
tuit, vel cognoscens deerevit, vel edicto prsecepit, nullo magis circa reverentiam beati Petri apostoli
legem esse conslat; hse sunt quse constitutiones pro suae felicitatis augmento velle servari,
appellantur. Plane ex his-qusedam sunt persona- CAP.CLII. Bomana lex nnllius temeritale debet
les, quse non ad exemplum trahuntur, quod non corrumpi.
hoc princeps vult. Nam quod alicui ob merita Leo IV Lothario Augusto.
indulsit, vel si cui poenam irrogavit, vel si cui (Disl. 10. c. Vestram.) Vestram flagitamus cle-
sine exempio subvenit, personam non transgredi- raentiam, ut sicut hactenus lex Romana viguit abs-
tur. que universis procellis, et pro nullius persona ho-
CAP.CXLVIU.Prmfatio quinti capitutarh. minis reminiscitur esse corrupta, ila nunc suura
Praecedentes quatuor libelli nonnulla gloriosorum robur, propriumque vigorem oblineat,
Caroli atque Ludovici imperatorum conlinent capi- CAP.CLIII. Leges imperalorum in, adjutortum Eccle*-
•tula. Item, qusepostmodum a fidelibus sanctse Dei siw licel assumere.
Ecclesise Pipini, Caroli, Ludovici, didicimus in j'am Aug. contra Pelilianiim.
diclis UbeUisminime inserta esse, pro Dei omni- (Dist. 10, c. Si in adjtilorium). Si in adjutorium
potentis amore, et sanctse Ecclesiae, ac servorum D vestrum terreni iniperii leges assumendas pulatis,-
ejus alque lotius populi ulilitale, fideliter investi- non reprehendimus : fecit hoc Paulus cum ad-
gare curavimus, et in tribus sequentibus libellis di- versus injuriosos Romanum civem se esse le-
stinctaj, cum suis eodicibus coadunare ac Ludo- statur.
vico, Lolhario afque Carolo nobilissimis regibus,
filiis videlicet Ludovici imperatoris piissimi, ha- CAP.CLIV. Supplicium acquiril qui justis impera-
torum legibus non oblemperal; at, contra, prm-
benda et omnibus Christianoruni fidelibus traden- mium, qui non vull obtzmpcrare legibus qum conlra
da, scribenda non disiulimus. Item, his ita peraetis, verilalem Dei feruntur.
est in fronte primi libri posita Zachariae epistola Aug., ep. 50, ad BonifaGium,
omnibus episcopis, ae reliquis ecclesiasticis ordi- (Dist. 9, c Imperatores, § Quicunque.) Quicun-
nis gradibus, et cunctis ducibus, atque comitibus,' que autem legibus imperatorum, quaepro Dei veri-
omnibus Deum timenlibus, per tiallias et Franco- late feruutur, obtemperare non vult, acquirit gran-
rum provincias constitulis directa, sicul in ea con- de supplicium. Quieunque vero legibus imperato-
linetur, quam sequuntur synodales conventus quos rum, quse contra veritalem Dei feruntur, oblempe-
sanciae Ronianaj el apostolicaj Ecclesise, lcgatus Bo- rare non vult, acquirit graiuie prsemiuni.
IW5 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI H20
CiP. CLV. Non esl reshlendum consuetudini, cui ca- A mergimus, quod baptizafos oleo ungimus, verbis
nonica non obstat auctoritas. abrenuntiare Satanse et angelis ejus ioformamus.
Nicolaus Michaeli imperatori. Unde hsec et alia in hunc modum rjon pauca, nisi
(Dist. 12, c Scit sancta.) Scit sancla Romana tacita et mystica tradilione a.Pairibus ecclesiastico
Ecclesiaquia nihil obsutilsaluli credentinra diversse more, reverentiori diligentia suni, in niiiiisturiis
pro loco et lempore consuetudines, si illis cano- observata silenlio, quara publicata scriplo.
nica non obstat auclorilas, quando una fides
CAPUT CLX.
per dileclionera operans uni Deo omnes com-
mcndat. Conslilulionifm 1..i, c. 1.
CAP.CLVI. Quod consuetudines diversw in dher- (Inslit, de jure naf. gen. et civ., § Ex non Scri-
sh Ecclesih constitutm maneant, si conira fidetn pto,) Ex non scriplo j'us venit quod usus approba-
non sunt, et verilali comentiunt. vit. Nam diuluniimores consensu utenUum appro^
Leo III Lothario Augusto. bali, legem imitanlur, Item quse ipsa sibi: quseque
( Dist. 12, c Bidiculum.) De consuetudinibus civitas constituit, ssepe mulari solent AC! ta-
quas nobis opponere nisi eslis, scribentes per di- cito coiisensu principis, vel alia postea Iege
versas Ecclesias diversas essc consueludines, si il- B Iala-
lis canonica non obslitit auctoritas, pro qua eis ob- CAP. CLXI. Quod sil mos, et quid esl COIISUQ-
viare debemus, nil judicamus vel eis resistinius. ludo ?
Item. Igmaro archiepiscopo: Ritliciilum est et salis Isid., Elym. v, 5.
abominabile dedecus ut tradiliones *quas anliqui- (Dist, 11, c Mosesl.) Mos est velustate probata
tus a Patribus suscepimus infringi patiamur. consuetudo, sive lex non scripla. Item constietudo
CAP. CLYII. Laudabilh cst consueludo qnw nikil fi- est jus quoddam raoribus inslilulum quodprolego
dei contrarium usurpat. suscipitur, cum delieit lex. Nec differt ulrura scri-
Pius papa. plura an i-alione consistit.
(Dist. H , c. Consueludinem.) Consuetudinem CAP.CLXII. Quod consueludo et usus tettendus sit,
laudamus quae tamen contra fidem Cafholicam nil si nec legi nec rationi conlrarius est. Yel sic *
usurpare dignoseitur. Quidquid fiC, contra longam consuetudinem, reva-
CAP.CLYHI. Ubi attclorilas deficit, mospopuli e( cari oporlet.
majorum inslitula pro lege servantur Cod. 1. vin, tit. i.
Aug. ad Consulanum presb. (Dist. 12, c. Consuetudo.) Consuetudo prajcedens
(Dist. 11, c. In his rebus.) In his enim rebus de 'C et ratio, quse consuetudinem suasit, tenenda est, et
quibus nil certi statuit Scriptura divina, mos populi quidquid contra longam consuetudinem fiet, ad con-
Dei et instituia majorum pro lege tenenda sunt, et sueludinem suam revocabit praeses provincise.
sicut praevaricalores lcgum divinarum, ita contem- CAP.CLXUI. Non
potest usus el consueludo legem e(
plores consueludinum ecclesiasticarum coercendi rationem vincere.
Sllllt. Ibid., tit. ii, Iib. vm.
CAP.CLIX. Inviolabilh est consueludo qum nec hu- Consuetudinis ususque non vilis auctoritas est,
manis legibus nec sacris canonibus obviare mon-
stratur. verum non usque adeo valitura momenlo, ut auf,
Ex dictis Basilil, c. 28. rationem vincat aut lcgem. ,
Ecclesiarum inslilutiones quasdam Scripturis, CAP. CLXIV. Radicitus est evellenda pemiciosa con-
vero sttcces- sueludo.
quasdam apostolica instilutione, per Nicolaus papa lgmaro.
sores ministerio coniirinalas acccpimus, quadam
vero consueludine roboratas approbavit usus. Qui- (Dist. 8, c. Mala autem.) Mala consuetudo' iion
bus par ritus et idem utrisque pietatis debetur af- miiuisquain perniciosa corruplela vitanda est, quso
fcclus. Und.vquis vel aliquaululum sacrarum ex- D nisi citius radicilus exslirpetur, in privilegiorum jus
pertus Scripturarum hajsitaveril? Si enim altenta- ab impiis assumitur, et incipiunl prsevaricationes et
vcrimus consuetudines Ecclesiae non per scripluras variae prajsumplioncs celerrimenon compressaVpro
a Palribus traditas, nihil sestimare, quantum reli- legibus venerari, in privilegiorum more perpetuo ,
gio delrimenti latura sit, despicienlibus Iiquido celebrari.
conslabit. Quae enim, ut inde ordiamur, scriptura, CAP. CLXI. Pravus usus ralione superalur et
salutiferse crucis signaculo fideles docuit insigniri ? lege.
QuajJvel trifariam digesla super panem et calicem lbid. in Stjnonymis.
prolixse orationis et consecrationis verba commen- (Dist. 11, c. USHSauclor.) Usus auctorilati ce-
davit? Nam non modo quod continetur in Evange- dat. Pravum usum lex et ratio vincat verilati
lio vel ab Apostolo insertum secrelis didicimus, sed manifesta, cedat consuetudo veritati. Plane quis
etaliaper pluraadjuimus magnam quasi vim com- dubitel veritati manifesle consueludinem cedere.
mendanlia mysteriis. Quse orientem versus nos ad- Ilem, nemo consuetudinem rationi et verilali pra?-
orai e litterarum forraa prscslilit? Benedicimus fontem ponat, quia consuetudinem ratio et vcrilas sercper
baptismalis oleo unctionis. Huc accedit quod ter excludii, si raiio, si veritas obtinelur.
im PANORMIA. — LIB. II. 1132
CAP.CLXYI. Quwlibet constietudo veritati est post- A nino respuaiur,- quamvis conirit fidcm non consli-
ponenda. iuatur.
Aug., I. iv De bapthmo, c. 5, 6. Aug. ad inquhit Januar., ep. 119, c. 19'.
(Disl. 8, c Si consuclndinem.) Si consueiudinem Omnla talia", qua>neque sanclarum Scripturaruiij.
forlassis opponas, adverlendum fuilepiscojw, quod ,'uicloriiaiibus eontiiientur, ncc de conciliis epi-
Domiiius dicil: Ego stim, inquil, verilas (Joan. xiv), scoporum slatufa 111^00^111.^1*, nec consuetudine
non ait, ego sum consuetudo, sed verilas. Et cerle iiniversse Ecclesiae roborata sunt, sed diversoruni
ul beati Cypriani utamur senientia : Quselibet con- locorum diversis moribus iimumerabiliter varian-
sueludo quantumvis vetusta , quantumvis vul- tttr, ita ut vix aut omnino nunquam inveniri pos-
gala, veritati omnino est non poslponenda etusus qui sint causse quas in cis eonsliluendis homines secuti
veritali est contrarius, abolenaus. sunt, ubi facultas Iribuilur sine ulla dubilatione,
CAP.CLXVII. Verilate revclata, consueludinem sibi rcsecanda sestimo. Quamvis enimneque hoc inveniri
cedere oporlet.
• possit quomodo contra (idem sint, ipsam tameii
Augi in lib, De baplhnw parvuL feligionem quam paueissihiis ct manifeslissimis
Revelatione igitur facta, cedaterror veritati, quia celebratioreiii sacramentis misericordia Dei voluit
el Petrus qui circumcidebat, cessit Paulo veritatem B esse liberam. Quam servilibus oneribiis premuntj
prsedicanti. ut lolerabilior sit condilio Judseorum, qui etiani
CAP.CLXYin. Besccattda sunt quw ncqueaucloriiati- si lempus libertalis non cognoscuht, lcgalibus la-
bus neque moribus ttniversitalh comprobuntur. Vel
sic : Quod usus qtti nec auctorilate roboraiur, et men sacramenlis non humanis prsesumptionibus
in aliis locis aut vix aut nunquam tenelurj om- subjieiuntiir
DE JEJUNKL
CAP.CLXXIV. Seplem kebdomadibus a carne' el dc- D Domini vocali a carne j'ejuiien(, qiiia sicuf diserelE?
lirlh ante Pascha clerici abstineant. debet esse vita' clericorflm a laicorum conversatio-
Telesphorus in decrelali sua. ne, ila el in jcj''uiiio debet fieri discretio. Has ergo
(Dist. 4,- c Sialuimus [141].) CognosCile a uobis sepllmas hebdomadss omnes clerici s carne et a
clcunctis episcopis? in hac sancta el apostolica sede deliciis Jejunent, et hymnis etvigiliis, et oralionibus
congrcgatis. statuium esse ul, seplem hebdomardas Domino rnhserere die nocttSque stadeantv
plsnas aute sanetum Pascha, omnes cleriei in sorte
(144) Coneordat c Denique, ead. dist.,- sed in fine conlva, nisi forlc quis diteatIrajCnon decernendoessc
ilfius c. dicitur i f Haecetsi legibiis consiiiutasunt,- slalula, sed exhorlaiido conseripto. Decretum vera
tamen quia eomimini usu approbata non sunt, non neeessiiatcm facil, exboilalio aulem liberam vo-
obseiVantes transgressionis reos itoii araucnt;>alias kiniatein.-
im D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI - 1124"
CAP. CLXXV. Quibus temporibus jejunia cele- A CAP. CLXXX. Quibus mensibus et quibus mensium
brentur. hekdomadibus jejunia Quatuor Temporum censti-
tuantur.
Calixtus papa Benedicto episcopo. Conc Mogunl., c. 54.
(Dlst. 76, c Jejunium.) Jejunium quod ter in (Dist. 76, c Constiluimus.) Constituimus ut Qua-
anno apud nos celebrare didicisti, convenientius tuor anni Tempora ab omnibus hominibus cum
nunc per quatuor tempora fieri decrevimus, ut sic- jejunio observentur, id est in Marlio hebdomada
ut annus per quatuor tempora volvitur, sic et nos prima; in Junio secuuda; in Septembri tertia; in
quaternum solemne agamus jejunium per anni Decembri quarta, quse fuerit ante vigiliam Natalis
qualuor tempora. Domini, id est feria quarta, et sexta, et Sabbato ve-
CAP.CLXXYI. Die Dominica et quinta ferict noh est niant omnes ad eeclesiam hora nona. cum litaniis
servandum jejunium. ad missarum solemnia.
Melchiades papa ad episc Hispan. CAP. CLXXXI. De eodem.
Conc. Sategunstad.
(De consecr. dist. 5, c. Jejunium.)- Jejunium Do-
minicaj diei, et v feriae nemo celebrare debet, ut (Dist. 76, c De jejunio.) De incerto aulem je-
inler jejunium Christianorum et genlilium, et non J3 j'unio Quatuor Temporum hanc certiludinem sta-
veraciter eredenlium atque haerelicorum, vera et tuimus, ut si JKalend. Martii in quarta feria sive
non falsa diseretio habeatur. anlea evenerit, de eadem hebdomada jejunium
Si aulem Kalend. Marlii iu quinla feria
CAP.CLXXYII. Ob reverentiam sepultura Dominicai, ' celebi'etur.
Sabbato jejunare debemus. aut in sexta feria, aut in Sabbato dislenduntur, in
Innocent; I ad Decentium. sequenlem hebdomadam jejunium differatur. Simili
quoque modo, si Kalend. Junii in quarta feria aut
(De consecr., disl, 5, c Sabbato.) Sabbato vero antea evenerit, in sequenti hebdomada jej'unium
jejunandum esse ralio evidenlissima demonstrat. celebretur; et si in quinla aut in sexla feria, aut
T-lam si diem Dominicam ob venerabilem resurre- Sabbalo contigerit, jejunium in tertiam hebdoma-
ctionem Domini noslri Jesu Christi, non solum in dam reservelur. Et lioc sciendum est, quod si quan-
Pascha celebramus, verum etiam per singulas beb- do jejunium mensis Junii in vigilia Pentecosles, se-
domadarum dies, ipsius diei imaginem frequenla- cundam prsediclam regulam, evenerit, inibi cele-
nius.' Ac sicut sexta feria propler passionem Do- brandum erit; sed etiam in
|hebdomada ipsa solemni
.mini jej'un'amus, Sabbalum praetermittere non de- Pentecostes, quia vigiliam similiter etjejunium ce-
bemus, quia inter tristiliam et laetitiam temporis C lebrare non convenit, et lunc propter solemnitatem
ipsius videtur esse inclusum. Nam utique constat Spiritus sancti, dalmaticis induantur, et Alleluia
apostolos biduo isto in moerore fuisse, et propler cantetur elFlectamus genua nori dicatur.
metum Judseorum se occultasse, quod utique non Eodem modo de septimi mensis jejunio constitu-
dubium est eos. taittum jej"unasse biduo memorato tum est, ut si Kalend. Septembris in quarta feria
ut habeat tradilio Ecclesias isto biduo sacramenta eveneril aut antea, jejunia in tertia hebdomada ee-
penitus non celebrari. Quse forma et per singulas lebrenlur; et si in quinla aut in sexla, aul in Sab-
utique teneuda est hebdomadas propter id ,quod bato contigeiit, in quarta hebdomada jejunandum
commemoratio diei illius semper est celebranda. erit. In Decembri vero illud observandum erit Ut
Quod si putant semcl atque uno Sabbato jej"unan- in proximo Sabbato ante vigiliam Nalalis Domini
, dum, ergo et Dominicum et sexla feria semel in celebrelur jej'unium, quia si vigilia in Sabbato eve-
Pascha erlt utique celebrandum. -nerit, simul vigiliam et jejunium celebrare non
CAP. CLXXYJH. Vt in Julio el Augusto mense jeju- convenit.
nium non observetur. CAP.CLXXXII. Qua computalione videatur Quadra-
Ex concilio Eliberilano, cap. 25. gesima anni decima, el de observalione Quadrage'
. j) simm.
Jejunia seu abstinentias, per singulos menses Greg., homil. 16 in Evang.
placuitcelebrari, exceptis diebus duorummensium, (De consecr. dist. 5, c Quadragesima.) Quadra-
JulioetAugusto, ob eorumdem infirmitatem. gesima summa observatione est observanda ut je-
CAP. CLXXIX. Quarta et sexta feria sunt servanda\ junium in ea prseler dies Dominicos, qui de absli-
jejunia, nentia sublracti sunt, nisi quem infirmilas impe-
s Ex Yita Apollonii abbatis apud Palladium. dierit, nullatenus solvatur, quia ipsi dies decimae
(De consecr. dist. 5, c. Jejunia.) Jejunia sane; sunt anni. A prima igilur Dominica Quadragesimae,
legitima, id est quarla et sexta feria non sunt sol-• usque in Pascha Domini, sex hebdomadaj compu-
venda, hisi grandis aliqua necessitas affuerit, quh t tantur, quarum videlieet dies XLIIfiunt. Ex quibus
quarta feria Judas de tradilione Domini cogitaverat s dum sex dies Dominicaj abslinentise subtrahuntur,
et sexta feria crucifixus esl Salvator. Yidebitur er nOn plus in abstinentia, quam xxxvi dies remanent,
go qui in his diebus, si non aliqua necessilate sol - verbi gralia : si per trecentos sexaginla quinqUe
veril slatula jejunia, vel cum tradente traden j dies annus ducitur, et nos per xxxvi dies aflligi-
Salvatorem, vel cum ciuciligentibus crucifigere. mur, quasi anni decimas damus Dco, el ut «aeer
' 112(5
H25 PANORMIA.:— LIB. II.
numerus XLdierum impleantur, quse Salvator no- A mox ut audierint signum, ad horam nonam man-
Ster suo sacro jejunio consecraverit iv dies prioris ducare. Qui nullatenus jejunare credendi sunl, si
hebdomadse ad supplementum XL dierum, addantur ante manducaverint quam vespertinum celebretur
id est quarla feria quse Caput jejunii subnolatur, et oflicium. Concurrendum est enim ad missam et au-
,v feria sequens, et vi et Sabbatum. Nisi quatuor ditis missarum solemniis et vespertinis ofliciis lar-
islos dies superioribus xxxvi adjunxerimus XLdies gilis elecmosynis ad cibos aecedendum est. Si vero
in abstinentia non haberemus. Jubemur etiam ab aliquis ita necessitate constrictus fueril ut ad mls-
omnipotenli Deo omniura bonorum nosirorum de- sam venire non valeat, sestlmata vesperlini hora
cimas dare. Qtiapropler ut omnis a nobis rite per- compleia oratione sua, jejunium solvat.
solvatur, iollamus decimam anni, et in ea peccata CAP. CLXXXV. Quotidiana jejunia dupticatis vel
nostra confitendo, corrigendo nos, jejunando, oran- triplicath sunl prmferenda.
do, eleemosynam dando abstergamus, el carnem Aug.j ep. 65, ad Eustocliium, de custodia virgi-
nitatis.
nostram decimemus, ul ad sanctum Pascha securi
(De consecr., dist. 5, c Sint tibi.) Sint tibi quo-
pervenire possimus. lidiana jejunia, et refeclio satietatem fugiens. Ni-
CAP.CLXXXIII, Qitibus lemporibus fiectenlur genua. B hil enim prodest tibi, biduo aut Iriduo transmisso,
Conc. Aurel., c 15. vacuum porlarevenlrem, si pariler obstruatur, si
-
(Dist. 50, c. Siquis presb., § Placuit.) Ulpresby- compensanlur saturitale jejunia. Ulico mens repleta
leri plebibus annuntient, quod in Quadragesima, et torpescit, ct irrigata terra corporis huj'us spinas et
in jejunio Quatuor Temporum, tantummodo ad mis* carduos germinat.
sarum solemnia genua flectere debeant, in Doinini- CAP. CLXXXYI. De eadem re.
cis diebus etin caeteris feslis minime. Nec quisquam Hieron. ad Nepotianum, de vita cleric
ullatenus uno genu flexo orare prsesumat, sicut Ju- Sint libi jejunia pura, conlinua, moderala, id est
dsei irridentes Dominum in passione ejus fecisse le- quolidie esurire, el quolidie prandere.
gunlur, sed utraquegenua in terram ponat. Ait enim CAP. CLXXXYII. Hieron. ibid.
Apostolus : Fleclo genua mea ad Patrem Domini Parcus cibus el semper venter esuriens, triduanis
tiostri Jesu Chrisii (Ephes. iu). praefertur jejuniis.
CAP.CLXXXYIH. Hieron.' ibid.
CAP.CLXXXIY. Ante missarum solemnia, circa ho-
ram nonam decanlala in Quadragesima nulli co- Spernilur j'ej'uiiium, quod in vesperum repletione
medere licel. ciborum reficitur.
Conc Cabilon., c. 5, C CAP, CLXXXIX. Isidorus-
_(De consecr. Uist. 1, c. Solent plures., Solent Perfectum j'ejunimn est, quando homo noster ex-
plures qui se jejunare pulant in Quadragesima, terior jej'unat, et inlcrior orat."-
DEELEEMOSYNA,
CAP. CXC. Jejunio eteetnosyna jungenda. una cordis, alia pecuniae. Eleemosyna cordis cfll
Diebus vero j'ejunii eleemosyna facienda est et dimittere quod laesus esl. Nam dare aliquid ali-
cibum sive potum quo quisque debuit uti, si jeju- quando indigenti quseris et non habes: indulgere
naverit, pauperibus eroget. Quia jejunare et cibos peccato quantum volueris redundat tibi. Eleemo-
prandii ad coenam servare, non mercedis, sed cibo- syna cordismultomaj'or est quam eieemosynacorpo-
rum est incremenlum. ris. Chariiatis eleemosyna sine terrena subslanlia
CAP. CXCI. Qui de rebus coilCessh vel bene quwsilh snfficit; illa vero qtise corporaliter datur, si non
eleemosynatnimpendit, illa placet Deo. benigno corde tribuilur omnino non suflicit,
Greg. ep. 110, 1. vn, ad Siagrium. CAP. CXCI\. Non polesl fieri eleemosyna es> pecu-
(14, q. 5, c. Eleemosyna.) Eleemosyna Redempto- " nia Simoniace acquhila.,
lis nostri oeulis illa placet, quse non |illicitis et in-
Greg., ep. 110,1. vti.
quinate congeritur, sed quse de rebus concessis et
. bene acquisilis impenditur, (I, q. 1, c. Nonest.) Neque eleemosyna putanda
esl si pauperibus dispensetur quod ex iUicitis rebus
CAP,CXCII. De multiplici genere eleemosynarum,
Albinus seu Alcuinus. accipitur, quia qui hac intentione male accipit, ut
Tria quasi bene dispenset, gravalur potius quam jtt-
(Dist, 45, c. Tria.) genera sunt eleemosy- velur.
naruiBj una corporalis, egenli dare quidquid pote-
CAP. CXCV. AugitstinusDe doctrina Christiaria.
ris; altera spirltualis, dimilterc a quo laesus fueris;
lertia delinquentes corrigere, et errantem ducere Quisquis autem rebus praetereuntibus restrictius
in viara verilalis. utitur, quam sese habcnt mores eorum cumquibus
CAP. CXCII!. Eleemoiunh pecuniw prmfertur elee- vivil, aut intemperans, aut supertitiosus est. Quis
mosyna cordis. quis vero eis utitur, ut metas consuetudinis bono
Aug. hom. <>,1. i, Homil. rum inter quos versalur, excedat, aut aliqnid signi-
(Dist. 43, c. Dum sunt.) Duaj sunt elaemosynae, fieai, aul flagitiosus est. In omnibus en.im laliitil
H2? D. IVONIS CARNOTENSIS EPlSCOPI 1128
hon usus rcrum sed libido in culpa est. Quod igitur A Doniini pisce vcsci, quani lehtiCuia more Esau ne-
locis et tempori et personis conveniat diligenter potis Abraham, aut hordeo more"jilraentorum. Non
altendendura est, ne lemcre flagitia reprelienda- enim propterea cOntinentiores sunt nobis plures
mus. Fieri enim potest ut sine aliquo vilio cupidi- besliae rmia vilioribus utuntur escis. Nam omnibus
tatis vel voracitalis. preliosissimo s&piens utalur^ hujusmodi rebus non ex earum natura quibus uti-
insipiens autera foedissimagulaj flamma, in vilissi- mur, sed eam utendi el modo appetendi, vel prO-
mum ardescat et sanius quisquc -maluerit more bandum est, vcl improbandum, quod facimus. t
LTBER TERTIUSe
~~ ii
DE SUStMl J^OKTIFICIS ELECTIONE.
CAP. I. Quomocio et a qwibus personts facienaa sil B nec a comprovincialibus episcopis, Cum melropoli-
eleclio sumnd ponlificis. tani judicio consecrali. i
Ex Dccretis Nicolai papse^ c. 1, Quia vero sedes apostolica cunctis in orbe leira-
(Dist. 25, c ln nomine Domini.) In nomine Do- rum prajfeftur Ecclesiis, alque ideo super se me-
hiini nostii Salvaloris Jesu Chrisli, anno ab Incar- tropolitanum habere non polest>,cardinales episcdpi
lialione ej'us 1059, mense Aprilis, indiclione XJP, procul dubio metropolilani vice funguntur, qui vi-
pnepositis sacrosanctis Evangeliis, prajsidenie qtto- delicet electum anlisliiem, ad aposloUci culminis
tjiie revercndissinio ac beatissimo Nicolao aposlolico apic&m proveliunl. Eligalur autera de ipsius Eccle-
papa, in basilica Lateranensi palriarchica qiise cd- sia, si reperilur idoneus-, vcl si de ipsa non inve^
.gnoniinatur Gonstantianaj considentibus etiam re- nitur, ex alia sumalur salvo debito honore, el re-
verendissimis episcopis; abbatibus, seu venerabili- Verentia drlecli filii nostri Henrici, qui inprsesen-
bus, presbyteris alque diaconis, idem venerabiiis fiarum rex habetur, et futurus imperalor, DeO
jionlifex, auctorilatc apostolica deccrnens, de ele- coneedenle, speratur, sicut jam sibi concessimus et
clionc summi pontilicis inquit: «Novit beatiludo succcssoribus suis, qui ab hac ap.istolica sede per-
\estra, dilcclissimi fralres ct episcopi, inferiora sunalller hoc jus impetraverint.-
quoqtie nicmbra non laluit, defunclo pise memoriae Quod si pravorura alque iniquorum liominiim ita
domino Stephaiio praedecessore nostro, Iioecaposto- perversitas invaluerit, ut pura, sincera atqtie gra-
lica sedes cui, auclore Deo deservio, quot adverssl tuila elcctio fieri in urbe non possitj cardinales
pcrtulerit. quol dcniquc per Simoniacse hsercsis episcopi cum Teligiosis clericis catholicis laicisqtiCj
traperilas repelitis mallets crebrisque turisionibus lieet paucis, jus potestatis obtineaiit eligere aposto-
subjacuerit, adeo ut columna Dei vivcntis jam peno licse sedis ponlificemj ubi congruentius judicave-
viderelur nutarCj el sagena summi piscalotis pro- rint. Plane poslqtio.m electio fueril facla, si bellieft
cellis intumcscentibus cogeretur in nattfragii pro- lcinpestas, vel qualiscunque hominum conaius,-
funda submergi. Undej si placet fralernitali ve- malignitalis sludio resfiterit, ut is qui elettus estj
Strae, debemus, auxiliante Dco , futuris Casibus in apostoliea sedejuxla consueludinem intronizari
prudenter occurrerc, et ecclesiastico slatui ne vel non valeai, elccltis tamen sicut papa auctoritateiii
reeidiva (quod absil!) mala prajvaleanl, in poslc- oblineat, regendi sanclam Romanam Ecclesiam, et
rum providcre. Quapropler instrucli praedecesso- disponendi omnes facullates illius, quod beatus
rum noslrorum aliorumque sanctorum auctoritate Gregorius ante suam consecralionem fecisse cogno-
Palnini) decernimus atque slatuimus ut, obeunlc R vimus. Quod si quis conlra hoc nostrum decretiim,
liujus ilomanse uniyersalis Eeclesise pontifice, in- synodali sentenlia promulgatum per sedilioncnij
priiuis cardinales episcopi diligentissime simul de aut quOlibet ingenio clectus, aul eliam ordmatus
fclectiOneii-actantcs mox Chrisfi clericos cardinales vel intronizatus fuerit, auctoritate divina, el sancio-
adhibeant, sicque reliquus populus et clerus ad rum aposlolorum Petri el Pauli,> perpetuo anaihe-
consensum novse electionis accedant, nimirum prse- male,cum suis auctoribus, fautoribusj sequacibitSj
caventes ne venalitatis morbus qualibet occasione a liminibns sanctae Dei Ecclesiae separatus subjicia -
Subrepfit. El idco religiosissimi viri praeduces sinf lur, sicut anticbristus, et intasor, et destructor
- in promovendi ponlificis electionej reliqui auteni totius cbristianitalis; nec aliqua supcr hoc ei au-
Sequaces. Et ccrte rectus ac legitimus bic electio- dientia aliquando reservclur, scd ab omni eeclcsias-
his ordo perpenditur, si perfectis diversorum regtt- lico gradu quocunqtie prius fuerat,. sine retracta-
lis Patrum sive geslis, eliairi illa beati prjedecesso- tione deponalur. Gui quisquis adhajseril, vti qua-
ris noslri Lconis sententia rccolatur. «Nulkj in- lemcunquc lanquam pontiiici revereniiam exhihue-
quit, ratio sinit ut inter cpiscopos habeantur qui rit, aut in aliquo eum defendere praesumpseritj
nec a elericis suut elecli, nec a plebibus expcliti, pari sententia sit mancipatus. Quisquis hujus noslrse
1129 KANORMIA. - LIB. III. 5150
decretalis senlentlaj temerator exstilerit, et Roma- A jilacuit, siquidem iu unum se lOlius convenerit cc-
nani Ecdesiam sua prsesumptione confttndere et clesiasiiciordinis eleciio consecretur eleclusepisco-
perlurbare contra iioc stalulum tentaverit, perpe- pus. Si tamen, ut fieri solet, sludia coeperiiit esse
luo anathemate atque cxcommunicatione damne- diversa, eorum de quibus certamen emerserii,
%ur, et cuin impiis qui non resurgunt in judicio convincat sententia plurimorum, sic tamcn ut sa-
a-cputetur.-GinnipoteiHis scilicel Dei Patris et Filii eerdotio" careat qui eaptus promissione «Mn-reclo
et Spirilus sancti conlra se iram sentiat, et sanclo- - ^
judiclo de eleclione decrevetit.
rum aposlolorum Pelri et Pauli, quorum prsesumit CAP,III. Non licet aiicui ephcopo contra Romatio>
-eonftiiidere Ecclesiam, in hac viia cl in fufura fu- ; rumpontificum decreta aliquid agere.
forem seniiat. Fiat lutbitalio ejus deserta, et in ta- .ExLibro diurno Rom. pont.
bernacuih ejus non sitqui iidiabitet {Psai.LWin): (25, q. 1, c Onmia decrelalia.) ProfiCeor diligen-
Fiant filii ejus orphaniet uxorejusvidua(Psal.cxni). tius et vivacius omnia decrela canonica praedeccs-
Commolus amoveatur ipse alqtte filius ejus, el men- sorum noslrorum ponlificum, quse vel sjnodaliter
dicent el ejicianlur de habiialioidbus suis. Scrutetur sialueruril et probata sont conftrmare, et indimi-
fwnerator omnem subslanliam ejus et diripiani nula conservare, et sieut ob eis slaluta sunt in sui
ttlieni labores ejus (ibid.). Orbis teiTarum pugnet " vigoris slabilitate custodire. Quseque vel quosque
contra euiii, et cuncta clemenla sint ei contraria et condemnaverunt vel abdicarunt, simili seiHenCia
omnium quiesceiiiiuin in terra merita illum con- condemnare et abdicarc
fttndant, el in hacvita supercum aperlam vindiciam CAP.IY. Aposlolic03sedh auctoritas conlm smnJie-
oslendant. Observalares aulem huj'us noslri decreti, mm slatuta aliquid condere iwn valel.
et omnipoteiilis Dei gralia protegat, et auctoritas Ex eodem libro.
Jeatorum apostolorum Pelii et Pauli ab omnium (25, q. 1.c Conlra stalula; concord. c. Cumisto.\
jieccalorum, vinculis absolvat. t Nihil de traditione quam a probatlssimis prsetlc-
Nicolaus episeopus sanclae ealhoiicaj Ecclesiae et cess«ribus SBeistraditam et scrvalam reperi, dimi-
llomanaj huic decreto a nebis promulgalo, sicut nuerc vel mulare aut aliquam nevifetem admittere,
superuis legiiur descripsi. Bonifacius Dei gratia sed frequenler ut eorum discipulus et sequi illa
Albaiiensis"episcopussubscrrpsi. Gumberlus sanclae lotis menlis meseconalibus quse tradita canonice
ficclesiae Silvae Condinaj (f Candidie) subscripsi. comperh), observare" ac venerari profiteor-.
Petrus Ostiensis Ecclesise episcopus subscripsi. Et CAP. ¥. N®n digaturin episcdpalu, nisi inskcrh or-
cseteri episcopi nuinero LXXJVcum presbyteris _et dinibus conslitulus:
^ Conc Reneveni., cap. 1. Urbanus papa.
-diaconibus suliscripserunt.
Siephanus papa, quia sancla Romana Ecclcsia (Dist. 70, c. Ntdlus.) Nullus in episcopalum eliga-
eui, auctore Deo, grajsidemus, a plurimis patitur ter, isisi qui sacris ordiiiibus religiose vivens in-
violentias, ponlifice obeunte, quaj ob hoc infcrun- ventus est; sacros autem ordines* dicimus, diaoo-
iur, quia absque imperiali nolitia el suorum legato- natus, presbyleratus, hossiquidem solos.primiiiva
ram praesentia ponlificis lit consecratio, nee cano- legilur Ecclesia habuissc Super liis solis praece-
nico ritu et oansuetudine ab impeialore difecli in- plum apostoli habemus ; subdiaconos vero quia et
iersunt nuntii, qui scandala velenl fieri, volumus ipsi altaribus administiant, opporiuniiate exigente,
«t cum instiluendus cst ponlifex, oonvenientibus" cencedimus, sed frarissime si laaien speclalse sint
et scientiae. Quod ipsum non sine
cpiseopis et universo clero eligatur, ex prsesente vitse, religionis
senalu et populo, qui ordinandus est, el sic eleclus Romani pontiitcis vel melropolilani licentia firmi -
ab omnibus prsesentibus legatis imperialibus conse- ter fteri permitiimus.
sine CAP. VI. Si fplures eUgatilW, quis debeat prmponi.
cralur, nullusque pcriculo sui juramenla vel
Ex Decrelis Leonis, c. 1.
promissiones aliquas, nova adinvenlione audeat - (Dist. 65, -e. Clerici et c. seq.) Cum de sumrai
exstorquere, nisi quae anliqua exigil consuetudo, U
ne vel Ecclesia scandalizetur et imperialis honori- pontificis eIecfione_tractabilur, ille omnibus prae-
Scciilia minualur. f onatur quem cleri iilebisque consensus concordi-
<JAP.II. Si papa-de eteclione sui successoris ante de- ier postulaverit, ita ut si in alium forlasse_,parliuiii
cernere iion potuerit. Vel sic: Quorum vota debeant se vota diviserint, metropolilani judicio, is allGii
'prasvalere in electione summi pontifich. praeferalur qui majoribus studiis juvalur ct meritis,
Ex Decretis Symmachi papse, .c i. tamen ul nullus invilis et non petenlibus ordinelur,
(Dist. 79, c. Si transiius.) Si (quod absit!) trans- ne plebs invita episcopum non opiatum aut con -
itus papse inopinalus eveuerit, ut de sui cleclione lemnat, aut oderit et liat minus religiosa quam ' -
successoris non possint ante deecraere, ut supra convcnit, cui non liccl-habere quem voluit.
'
PATROL.CLXI, 3(3
m\ D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI III
CAP!YII",Quod clerus ephcopum sibi non dc allera, jA scunt. Si quis de comprovincialibus recipere con-
sed de sua eligal Ecclesia, nhi digmts in sua non tta interdicla prajsumpserit sil a fratribus segic-
inveniatur. gatus, et ab ipsorum omnium charilale semotus.
(Bist. 61, c. Nulltts inviiis.) Nullus invilis detur CAP.X. Cmleris assenlientibus, cum tribus compro-
episcopus (nisi) cleri et plebis et ordinis consensum vinciatibus ordineiur ephcopus.
ct desiderium requiratur. Tunc aller de altera eli- Ex decretis Aniceti, e. i.
gatur Ecclesia, si de eivitatis ipsi clero, cui epi- (Dist. 64» c. Comprovinciales.) Si archiepiseopus
scopus est ordinandus nullus dignus, quod evenire obierlt, ct alfer ordinandus archiepiscopns fuerit
non credimus, potuit reperiri. Primum" enim re- eleclus, omnes ej*usdemprovincise episcopi ad se-
probandi sunt, ut aliqui de alienis ecclesiis merito dem metropolitani conveniant, ut ab omnibus ipsc
praeferantur, habeat unusquisque fructum suae mi- ordinelur. Oportet aulem qui illis oranibus prsecsse
litiae in lEcclesia, in qua suara per omnia oflicia debet, ut ab omnibus illis eligatur et ordinelur.
transegerit ajlale. In aliena slipendia minime aller Reliqui vero comprovinciales episcopi, si neccsse
obrepat, nec alii debitam alter sibi audeat "vindi- fueril, caeteris consenlientibus a tribus j*ussa ar-
care mercedem, sil facultas clericis renitendi si se ehicpiscopi conseerari possunt episeopi, sed mcfius
viderint praegravari, ut quem sibi ingeri ex trans- B est si ipse cum omnlbus eum, qui dignus esi, ehj-
verso cognoverint, non limeatj reftttare. Qui si gcrit, et eum pariter consecravcrit pontificera. EE
non debitum prsemium vel liberum de. eo qui eos licel istud , neeessilate cogenle, concessum sit,
reclurus est, debent haberc judicium. illud autem quod de archiepiscopi cousecralione-
CAP.YHI. Quod laica persona nultatn habeat vocem prajceptum s?lque prajdietum est, id est ut omnes.
in electiene ephcopi. suffraganei eum ordinent, nullatenus mutari licet,
Synodus octava, c 11. ex canone apost. quia qui illis pi-seest, ab omnibus cpiscopis, qttibus
Promoliones et consecrationes episcoporum _eon- prseesl, constilui «debet. Sin autem aliter prsesum-
eordanl prioribus conciliis clerieorum eleclione ac pluni -fuerit, viribus carere non dubium est, quia
decreto et episcoporum eollegio fieri haec sancta et irrita ejus eril (sic) acla ordinatio.
universalis synodus definivit et slatuit atque jure CAP.X). Quod arckiepiscopi post suam conseeratio-
promulgavit; neminem laicorum principum vel po- netn ab aposlolico pallium debeant suscipere, et
tentum semet insercre electioni vel promotioni pa- fidem suam exponere. Vel sic : Iitira tres tnenses;
• triaichaj vel melropolilani aut cujuslibet episcopi, fidem suam exponere et pallium poslulare a Ro-
mana Ecclesia quhque melropolitunus sludeat.
ne videlicetinordinata"et incongrua hinc fiat ele- s, Ex decretis Damasi papae. c. 1.
-ctio Vel contcntio, vel confusio, praesertim cum (Dist. 100, c Quoniam quidam.) Quoniam qui-
niillam in lalibus potestatem quemquam potestali- dam metropolitanorum, fidesa suam secundum pris-
vorum vel caelerorum laicorum habcre conveniat- cam eonsuetudiBem sanetae sedi apostolicse cxpo-
sed silere et altendere sibi usquequo regulariter nere detrectantes, usum pallii neque expetuiit, ne-
'
collegio Ecclesise suseipiat finem 1'egulariler eleclio que pereipiunt, ac per hoc episcoporum consecra-
futuri pontificis. Si vero quisque laicorum ad con- iio vidualis ecclesiis non sine periculo protelatur,
traclandum et cooperandum invitatur ab Ecclesia,'
placuit ut quisquis metropolilanus qui ultra trcs
licet hujuseemodi laico cum reverenlia, si forle' menses consecrationis suae ad fidem suam
cxpo-
voluerit oblemperare se assislentibus. Taliter enim1
nendam, paUiumque suscipiendum ad apostolicam
dignum pastorem sibi regulariter ad suam clerus' sedem non miserit, comraissa sibi dignitate careai,
Ecclesise salutem promovet. licentia melropolitanis aliis post secundam
sitque
De eodem. et terliam comraonilionem viduatis -Ecclesiis cum
(Dist. 65, c. Arti//iis, § Quisquh.) Quisquis au-', consilio Romani pontilicis ordinando episcopos
tem ssecularium principum vel potenlum, vel al- subvenire. Si vcro consecrandi
episcopi negligentia
terius ;dignitatis laicus advei\sus communem, con-' D ut ultra ires menses Ecclesia viduala
provenerit,
sonantem atque canonieam eleclionem ecclesiastici
' consistat, eommunione privetur quousque aut loc»
ordinis agere lenlaverit, analhema sit, donec obe-
cedal, aul se conscerandum prsebere non differal.
diat et _consenlial quod Ecclesia de eleclione et
Quod si ullra quinque menses per suam negligen-
ardinatione proprii praesulis se velle monstravit., tiain relinuerit viduafara Ecclesiam, neque ibi ne-
CAP. IX. Non recipialur a comprovinciatibus, qui1 que alicubi conseeraiionis donum percipiat, imo
regia ordinqtione episcopale culmen esi adeptus. sui j'udicio eedat.
Canones Paris. sub Ludov. imp. metropolilani
CAP.XII. Ordinaliones ephcopernm qua hora fieri
(Dist. 61, c Si per ordinalionem.) Si pei' ordina- debeaut.
lionem regiam honoris istius culmen pervadere' Anaclelus, ep. 2, ad episc Italiae.
aliquis nimia lemeritate prajsumpserit a compro- (Dist. 75, c Ordinaiiones.) Ordinationes episco-
vincialibus loci ipsius episcopisreeipi penitus nul- porum auetorilate apostolica, ab omnibus qui in
lalenus mereatur, quem indebite ordinatum eogno- eadem fuerint provincia episcopis, sunt celebranda?,
• IMC DAXnHUIA _ T.IR IIT «mi.
qul simul-coHVeiiientes,scrulinium diligenter aganl, A , ita volumus episcopos ordinare, ut ipsi sibi episcopi
jejuniumque cum omnibus preeibus celebretur, el nonlongo inleivallo sibi disj'unganlur, quatenusnulla
manus cum sanclis Evangeliis, quae prajdicaturi sit necessitas ut in ordinaiione episcopi convenire
sunt imponentes Dominica die, hora lerlia oranles, non pessint. Nam qiiscoporum ordinatio, sive ag-
.sacraque unctione more prophetarum, excmplo gregatis fribus aut quatuor episcopis fieri nullalc-
regum capita uugentium eos more aposlolorum cl nus dcbet.
Meysi ungentes, quia omnis sanctificatio consiat CAr. XVII. De episcoph non erdhtandis a pauciori*-
ex Spiritu sancto, cujus virtus invisibilis est san- bus qttam a tribus cpiscopis.
cto chrismati permista, et hoc ritu solemnem cijle- Anacletus iti Decret. c. 1.
brenl ordincm. (Disl. 66, c Porro.) Si omnes simul convcnirc
son potuerint, assensum suis precibusprsebeant ut
CAP. XIII. Quare die Dominico ordinaliones sacer-
doluin ceicbrenlur. ab ipsa ordinalione animo non desiiit. Porro et
Leo I, cp. 79. Hierosolyniitanum primtnn episcopum Jacobus, qui
(Dist. 75, c. Quod die Domhiico.) Qtsoddte Do- Justus dicebatur, et secundura carnem Domininun-
minico ordinaiiones sacerdolum celebrantur, non cupatus esl frater, a Petro, Jacobo et Joanne aposlo -
tantmu ex consuetudine, sed eliam ex aposlolica p Iis est ordinatus, successoribus videlicet danles
novimus ddctriita venire, Scriptura manifestante, formam eorum,-ul minus quam a.lribus episco-
quod cum apostoli Paulum et Barnabam ex Spiri- pis, reliquisque omnibus assensum praebentibus,
tus sancli prseceplo ad evangelium gentibus milte- nullatenus ordinelur, et commtmi voto ordiiralio
rent praedicandum, j'ej'unanles et orantes imposuc- celebrelur.
runt eis manus (Act. xm), ut iiitelligamus ^uantam CAP. XVJII. Quid facianl episcopi in ordinalione
et dantium et accipienlium devolione curandum alierius ephcopi, el qualiler ordinelur episcopus.
sit, ne lantse benedictionis sacramentum videalur €onc Carihag* tv, c. 2,
negligenler implelum, et id eo pie et venerabilifcr (Dist. 25, c. Ephcopus.) Episcopus, cum ordina-
apostolicis morem gesseris inslitutis. Si hanc ordi- tur, duo episcopi manus imponant, et teneant
nandorura sacerdolum formam per Ecclesias qui- evangeliorum codicem, et super caput et super ver-
bus Deus praeesse voluit, eliam ipse reservaveris, ticem ejus, et uno fundenle super eum bencdiclio-
ut his qui consecrandi sunt, nunquam benedictto nem, reliqui omnes episcopi qui adsunt, manibus
nisi in die resurrecliouis Dominicse Iribuatur. Cui suis capul ej'us tangant.
a vespere Sabbati constat inilium ascribi quse tan- CAP. XIX. Kx diclis Theodori arciuepiscopi.
tis divinarum mysteriis dispensalionum est conse- In ordinatione episcopi, ipse qui ordinat, missam
crala, ul quidquid aDomino insignius est eonsti- celebrare debet et qui ordinatur similiter.
tutuni, in bujus diei dignitate sit gestum. Iu hoc CAP. XX. Ex conc Araus. i, c, 10.
mundus sumpsit exordium, in hac per resurreclio- (Dist. 55, c. De abjeclione.) De abj'ecfione ct am-
nem Chrisli et raors interitum, et vita accepit prin- bilione ejus quem duo praesumpserint ordinare epl-
cipium. scopi in vesfris provinciis placuit de praesumpto-
ut sicubi contigerit duos episcopos, lerlium
CAP.XIY. Quid ponlifex, cfutd diaconus, quid nola- ribus,
rius facere debeal, in ordinalione ephcopi. consecrare, et ipse et auctores damnabunlur, quo
Ordinando episcopo ponlifex manum imponat, cautius ea quae sunt antiquilus statuta servenlur.
evangelieam vero leclionem minister legat, confir- CAP. XXI. Qui ordinandi sunt, feria quarta ad exa-
malionis epistolam notarius scribat. minationem conveniant.
Conc. Nannet., c. 3,
CAP. XY. Quod nullum ephcopum metropolilanus (Dist. 24, e. Qmando episc.) Episcopus quando
consecret sine tribus cphcoph, ad tninus, aliis
ordinaliones faeere disponit, omnes qui ad sacrum
episcoph assensum danlibus.
Ex conc. Aurel., c. 1. D Ecclesiaeministerium accedere volunt, feria quarta
ante ipsam ordinationem vocandi sunt ad civila-
(Bist. 55, c. Exlra, et dist. 55, c. Non debel, c. tem unam, cum
Nee ephcopi; extr. Delemp. ordin.) Nullus episco- presbyteris qui eos prajsenlari de-
bent. Et tunc episcopus e Iatere suo eligere debet
pus sine metropolitani permissu, nec episcopus sacerdotes et alios prudentes viros non ignaros di-
metropolitanus, sine tribus comprovincialibus epi- vinse legis et exercilalos in ecclesiaslicis sanctio-
copis praesumal episcopum ordinare, ita ul alii nibus, qui ordinandorum vitam,
genus, patriam,'
comprovinciales episcopi admoveantur, ut se suo selalem, institutionem, Iocum ubi educali
consensisse sunt, si
responso significent. Quod si inter sint bene Iillerali, si in lege Domini instrucli, dili-
partes aliqua fueril dubitatio, majori numero me-
. tropolilanus in electione consentiat. genterinvesligent: ante omnia, si fidem catholicam
lencant firmiter, et verbis simplicibus asserere
CAP.XVI. Episcopales sedes, non longo inlervallo a queant. IjisiautenTquibus eura commiltitur, cavere
se debent dhjungi.
debent, ne aut favoris gralia, aut cuj'uscunque mu-
G:eg.,cap. 8 Respons. ad hiierrog. Aug. Cantuar. neris cupiditale illecti a vero devient, ut indiguum
(Dist. 80, c Fralernilatem.) Fraternitatem luam et minus idoneum ad sacros ordines"suscipiendos,
JISK li. HONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 1I5S
manibus.episcopi applicent. Quod si fecerint, et A cuitum anni, Dominicis diebus et singulis festiula-
ille qui indigne accesserit ab altari removebitur, et libus aptse. Ex qttibus omnibus, si unum defuerit,
illi qui doiium sancti Spirilus vendere conali sunt, sacerdolis nomen in eo vix constabit, quia -\ahie
coram Deo jam damnati, ecclesiaslica dignilale ca- periculosae sunt minae evangelicse quibus dicilur.
rebunt. lgitur per trcs continuos dies diligenter Si cwcus cwcbducalum prwstet, atnbo in foveam ca-
cxaminentur, et sic Sabbato qui probali sunt in- dtml (Mallh. xin).
venli episcopo prsesentenlur. CAP.XXV. De temporibus ordinalionis.
CA*.XXH. Casle se victuros promillant, in diaconos Ex Decrelis Gelasii papse, c 4.
vel presbyteros ordinandi. e. Ordinat. presb.) Ordinationes etiam
c 26. (Dist. 76,
Conc Tolet. iv,
c. presbylerorum et diaconorum, nisi certis lcmpori-
(Dist. 28, Quando presb.) Quando presbyteri bus et diebus exercerLnon debent, id esl quarti
aut diaconi per parochias conslituuntur, oportet inensis
jej'uuio, septimi et decimi, sed eliam qua-
eos professionem eplscopo suo facere, ut caste ac medianaehebdomadae, el Sab-
Dei et dum eos lali dragesimalis initii,
et pure vivant sub limore, bati j'ej'unio circa vesperas, ipsas ordinationes no-
professione obligaverit, sanctam disciplinam reti- verinl celebrandas nec cujuslibet utililatis causa,
iieaiiL seu presbyterum seu diaconum hisperferre audeant,
CAP. XXIII. Officialem libellum ab episcopo acci- qui ante ipsos fuermt ordinati.
pianl presbyleri cum ordinanlur.
Conc Tolet. iv", c 26. CAP. XXVI. Ex conc. Meld., c. 6.
Si qui ordinari petunt nullalenus ordinentur, nisi
(Dist. 38, c. Quando presb.) Quando presbyteri
in parochiis ordinantur, libelluin officialem a sa- in loco certo et religioso, vel etiam civitate, saltem
eerdote suo accipiant, ut ad Ecclesias sibi depuia- uno anno immorentur, ut de vita et conversatione,
tas instructi accedant; ne per ignorantiam de ipsis alque doctrina illorum cerlitudo possit agnosci.
divinis sacramentis oflendant : ut quando ad lita- CAP. XXYII. Nullus ordinandus esl absolute.
Conc Chalced. c. 6, act. 11.
nias, vel ad concilium venerint, episcopo suo red-
dant raiionem,qualiler susceptum oflicium celebrent (Dist, 70, c Neminem.) Nullum absolute ordi-
et baplizant. nari deberepresbylerum, aut diaconum, necquera-
CAP. XXIY Qum sinl sacerdolibus necessaria ad libet in gradu ecclesiastico constilutum, nisi maiii-
sciendum,- fesle in ecclesia suae civilalis aut possessionis, aut
Ex dictis Augustini. martyrii, aut monasterii, hic, qui ordinetur, merea-
(Dist. 58, c Qum ipsis.) Quae ipsis sacerdolibus _ lur orditiationis publicse vocabulum. Qui vero abso-
uecessaria sinl ad discendum, id est liber sacra- lute ordinantur, decrevit synodus irritam habesi
Bientorum, leclionarius, baplisterium, compulus, hujusccmodi manus impositionem , et nusquara
canonespoenitenliales, psalterium, homiliajper.cii- posse ministrare ad ordinanlis injuriam.
DE JETATE ORDINANDORUM.
CAP. XX.VIII. Ephcopus vel presbyter non sil ordi- valde sint digni, nec virgines consecrcntur, et ut
ftandus anle tricesitnumaunum. .ector populum non salulel.
Conc Agalh., c 16, CAP. XXXI, Minoribus xxv annis levilica twn pra;-
(C. Ephcopus, § Presbyterum.) Episcopum vero sletur benediclio.
vel presbyterum ante triginta annos, id est anlequam Conc Tolel. v, c. 19.
ad viri perfecti setalem perveniat, nullus melro- (Disi. 77, c . In veteri.) In veteri lege ab anno
xxv levitse in tabernaculo servire praecipiunfur
politauorum ordinare prsesumal, ne per ajtalem,
quod aliquando evenit, aliquo errore culpenlur. (JVum.vm) ; eujus aucloritalem in eanoriibus san-
CAP. XXIX. Anle xxx annorum wtalem, presbyter D cli Palres secuti sunt. Nos et divinae legis non prse-
iton ordinelur. cepli immemores, infaiHes el pueros levitas faci-
Ex decrelis Fabiani papse ad Orienfal. in conc mus anle Iegilimara aelalem alque experientiam
Neocses. vilse. Ideoque ne ulterius fiat a nobis etdivinasle-
'
(Decr. 78, c 50, Presbyier,et dist. Si quis.) Siquis gis et canonum admonetui' sententiis, sed xxy an-
xxx setatis suse non inipleverit annos, nullomodo norum diaconi ordinentur, ita ut, secundum apo-
presbyter ordinetur, eliam si valde sit dignus, quia stolorum prajceptum, probentur pritnum, el sic mi-
e't ipse Dominus xxx annorttm baptizatus est, et nhtrent, nullutn crimen liabenles (I Tim. m).
siccoepit docere (Malth. iv). Non oportet ergo qui CAP, XXXII. Ex Decreth Nicolai, c. 6.
ordinandus est, usque ad hanc setalem legitimam De ordinalis infra annos viginli grave nobis ini-
consecrari. minet periculum, quia prius se de victoria j'aciant
CAP.XXX. Quando diaconus sil ordhiandus. quam debellare vidcantur aul sciant, id esl, pritis
Conc Carlhag. m, c 4, officia sacrse castitalis conscientia per cripiditatem
(Dist. 77, c Placuil.) Placuit ut ante viginti quin- arripiunt quam jacula incenliva naluraj experiri
que annos ajtalis, nec diaconi ordinenlur, etiam si possinL Idcirco sacii canones sanxeiunl ut sub-
' '
*IVJ PANORMIA. — LIB. IIL U»8
diaconus non ordinetur ante xiv annos, nec dia- A urceolum vacuum ad suggerendum in eucharisliam
conus ante xxv, nec presbyter ante tricesimum. sangtiinis Domini.
Deinde si dignus fuerit, ad episcopatum eligi po- CAP. XXXYII. Qualiter exorchla ordinatur.
test; quod nos quoque part modo servari jube- Ex conc eodem, c. 7.
mus. (Dist. 25, c Exorcista.) Exorcista cum ordina-
CAP.XXXIII. Quatiter ordinelur presbyter. lur, accipiat de manu episcopi Jibellum in ijuo
Conc. Carlhag. iv, c. 3. scripti sunt exprcismi, dicente sibi episcopo : Ac-
cipe et commetida memoriw, et habeto potestateni
(Dist. 23, c. Presbyler.) Presbyter cuni ordinatur, imponendi manus super energumenum sive baptiza-
episcopo eum benediccnte et manum super caput tum, sive cateckumenum.
ejus teriente, etiam omues presbyteri qul praesentes CAP. XXXVIII. Qualiter leclor ordinatur.
sunt, manus suas super caput illius juxta manura Ex conc eodem, c. 8.
episcopi ponant. (Dist. 23, c Leclor.) Lector cum ordinatttr, fa-
CAP. XXXIV. Qualiler ordinatur diaconus. cial de illo verbum episcopus ad plebem, indicaRS
Ex eodem conc et c, eodem. ejus fidem, ac vilam atque ingenium, post haec
H spectante plebe Iradat ei codicem de quo lecturus
(Dist. 23, c Diaconus.) Diaconus cum ordinatur, est dicens : Accipe, et esto relator verbi Dei, kabi-
solus episeopus qui eum benedicit, manus super
illius non sed ad turus, si fidetiler et uliliter impleveris officium, par-
caput ponat, qui ad sacerdotium, tem cum eh quiverbum Dei ministraverint.
uaiiiisterium consecratur.
CAP, XXXIX. Qualiler ostiarius ordinatur.
CAP.XXXY. Qualiter subdiaconus ordinelur. Ex conc. eodem, c. 9.
-Ex eonc eodem, c 5. (Disl. 25, c Ostiarius.) Ostiarius cum ordinatur,
(Dist. 25, c. Subdiaconus.) Subdiaconus cum or- poslquam ab archidiacono instruclus fuerit qua-
dinatur, quia manus irapositionem non accipit, pa- liter indomo Dei debeafconversari, ad suggesli»-
ienam de episcojii manu accipiat vacuam et calicem nem archidiaconi tradit ei episcopus claves eccle-
vacuum. De manuvero archidiaconi accipiat urceo- siae, de. altario dicens ei: Sic age quasi redditurus
lum cum aqua, et aquse manile ae manulergium. Deo rutionem, pro his rebus quw htis clavibus reclu-
CAP. XXXYI. Qualiter acolylhus ordinalur. dunlur.
CAP. XL. Qualiter psalmnla ordinetur.
Ex conc. eodem., c 6.
r Ex cone. eodem, c. 10,
(Dist. 23, c Acolytkus.) Acolythus cum ordina- (Dist. 25, c. Psulmhla.) Psalmista, id est canlor,
tur, ab episcopo quidem doceatur qualiter in of- potest absque scientia episcopi, sola j'ussione pres-
fieio suo agere debeat. Sed ab archidiaeono accipiat byleri, oificium suscipere cantandi, dicente sibi
ceroferariuin cum cereo, ut sciat se ad accen- presbytero : Vide qubd ore cantes, corde credas, el
denda luminaria ecclesiae mancipari. Accipiat et quod corde credis operibus probes.
DE QUALITATE ORDINANDOR.UM.
CAP.XLII. Non prohibetur a sacris. ordinibus, qui a C lium, Flavinius scilicet clericus ad s.inctam sedeia
medicorum inchione claudus efficilur.
apostolicam veniens, delulit a te nobis diiectanv
Conc Hilerd,, c. 20. epistolam qua indagare sluduisli, cum aNoithman-
c
(Dist. 55, Siquis in infirmitale.) Si quis in in- nis tiuperrinie captum.sinislrae digilum inanus ha-
firmitale posilus .clericus in medicorum incisione beret sciscilans si hic ad ecclesiasli-
abscissura,
clatidus ellcilur, promoveri eum ad sacros ordines cuniordinem valealpromoveri, an non, Quod etiam
non denegamus. nos reperienles, quia solertia magis super hoc
€AP. XLIIl. Non esl ordinandus qui partem digiti vo- sollicila
lens sibi abscidit. a sede aposlolica doceri flagilaf, normani
Innocentius Felici episc Nucer. juslitise scmper sequi desiderans studium luse sa-ncii-
latis merito collaudamus, reverenliam tuam scire_
(Dist. 55, c Qui partem.) Qui igitur partem cu-
juslibel digiti sibi ipse volens abscidit, litinc ad volentes, habeat quoniam si ita est, quod a Norfhmannis
clerum canones non admiltunt, Cui vero.aUquo.caau digitum abscissura, ad promovendum, si
aliler dignus fuerit, non ei nocebit, eo quod quis de
conligit, dum aut operi rustico curam impendit, aut
sdiquid faciens, se non spontepercussil, hos cano- his qui, a dominis sive a medicis vel a paganis sponte
nos prsecipiunt et clericos fieri; et si in clero tale quid patiunlur : quod sacri censeant canones,
" dileclionem luam latere non credimus,
fuerint reperti, noii abjici. In illis enim volunlas est quid ei ob-
viare debere, si ita est miniiue reperimus movenles
judicata, qusesibifuil causaferroinciderequQdsci-
Ijcet et alii id facere dubitare non possil. In ist.is religionem tuam, ut circa illum ita^ieragat, quate-
vero casibus meruii vcniam. iius et pro eo magnam mercedem incurrat, et dpsi-
CAP.XLIY. Non prokibelur a clcro qui digilum sibi derium istius canonicae ei instilutionis auctoritale
casu abscidil. iion obvianl, Dco adjuvanle, perficiajt.
' fetephanus Roberto episc Aletens.
'JDist. 55, c Lator prwsenlium.) Lator- prsescn-
*i*i PANORMIA. — LIB. III. 1142
DE CONTINENTIA ORDINANDORUM.
CAP. LXXXIV. Actus 2 synodi Stepkani papw, cap. B cunque ergo dignus fuerit inyentus subdiaconali or-
i, occidenlalh, npn orienlalh Ecclesia castitath dinalionc, aut diaconali, aut sacerdotali, liinciiullo
votum obtulit. modo prohibenlur ad lale.m ascendere gradum, pro
(Dist. 51, c Aliter.) Aliter se habet orienlalium tixoris suse cohabitatione, ncc in lempore ordinaiio-
traditio Ecelesiaram, aliler hujus sanclae Romanse nis suse abslineie dcbcata
profileri cogalur, quod
Ecclcsise. Nam eorum saccrdofes, presbyteri, dia-
legalis ttxoris familiaiilalc Item : Oportet eos qui
coni, subdiaconi, malrimonio copulanlur. Totius altari ininislrant, in tempore oblationis sanctorum
aulem Eeclesiae velOccidentaliuni.nullus sacerdo- coiilinentes csse in omnibus, ut a Deo possinl con-
tum a subdiaconis usque ad episcopum, liceiiliam
seqtti quod simpliciterposlulant. Si quis igitur praj-
habet conj'ugium sortiendi.
sumpserit, conlra apostolicos canones, aliquos prc-
CAP.LXXXV. ZHssuasu Pannutii Nicena synodus sbyterorum ct diacouoruin privare a coatactu tt
-lioiiconstilttil, quod presbyleri cum suis uxoribus
v.ondormirent. communione legalis uxoris suae, deponatur. Simi-
Histor. tripart., in c. 1.4,1. n. liter presbytcr, aut diaconus, qui religionis causa
(Dist. 51, c Nicmna.) Nicaena synodus volcns uxorem expellil, excommunicelur. Si vero in hoc
corrigere hominum vitain in Ecclesiis commoran- ( permanseiit, deponalur.
^ CAP. LXXXVII. Diaconi non prohibeantur a mini-
lium, posuit leges quas canoncs vocamus, ui quo-
sterio pro nuplih, si in ordinatione dicunt se con-
rum tracialu videbatur aliquibus introducerelegem tinere non posse.
ut episcopi, presbyteri, diaconi, subdiaconi, cum Conc Ancyrit. c. 10, juxl. n translationem.
-conjugibus quas ante consecralioncm duxerunt, (Dist. 28, c Diaconi.) Diaconi quicunque onli-
non dormirent. Surgensaulem Pannutius confes- nantur, si in ipsa ordinalione protestati sunt, et di-
sor coiilradixit. Honorabiles confessus nttptias, et xerunl se velle conjugio copulari, quoniara sic ma-
castitatem dicens esse cum propiia conjuge con- nere non possunt hii, si poslmodum uxorem duxe-
cubilum, suasitque concilio, ne talem-legem pone- rint. in ministerio maneant, propterea quod ejii-
rel, gravem esse asserens causam, quse aul ipsis scopus licenliam dederil. Quicunque sane tacuerint
aut eorum conjugalibus, occasio fornicationis exis- ct susceperunt manus imposilionem, et confessi
lerct; et hoc quidem Pannutius, licel nuptiarum coiilineniiam, et postea nuptiis obligati sunt, a mi-
esset inexpertus, exposuit, synodusque laudavitsen- nisteiio sane cessare debent.
tenliam ejus, et nihil ex hac parte sanehit, sed CAP.LXXXVIH. Diaconi si casti sint, non prohibcn-
hoc in uniuscujnsque voluntate non necessitate tur in minhlerio constilui.
' Coiic Tolet. c 2.
permisit. , ]}
CAP.LXXXVL Non in perpetuum, sed tempore obla- Placuitdiaconos.sivel integiivelcasli sunl, ctiam
lionis a comptexu suarum uxorum sacerdoles abs- si uxores habeant, in ministcrio constitul.
tineanl, CAP.LXXXIX. Qui caslitalem iionpromisil, ab uxore
Sexta synodus, c 25. separari non cogatur.
(Dist. 51, c Quoniain.) Quoniam in Romani or- (Dist. 51, c. Anle triennium.) Anle triennium om-
dine canonis csse cognovimus traditum eos qui or- nium Ecclesiarum subdiaconi Sicilise prohibili fuc-
dinali sunt diaconi vel presbyteri, eoiiliteri quod rant, ut more Romanse Ecclesise, suis uxoribus
jam suis copularentur uxoribus, nos anliquum se- nullatenus misceantur, quod mihi durum atque in-
quenles canonem, apostolicaediligeritiaeet constitu- coiiveniens videtur, ut qui usum continenlise non
lionis sacrorum viroium, legales nuptias, et amodo invcnit, neque caslilatem promisit, compellatur a
valeic voluimus, nullo tnodo cum uxoribus suis sua uxore separari, atque pcr hoc (quod absit!) in
eorum connubia dissolvcntes, aut privantes cos fa- dctcrius cadat. Unde videlnr mihi 'H a prajscnti
lniliaritate ad iiracem, in lempore opporluno, Qui- dio cpiseopis omuibus dicatur ut nullum subdi^-
U5I D. IVONIS GARNOTLNSIS EPISCOPI US3
conuni facere prsesumant, nisiqui se victurum caste A terium sine successione est, nec prsetent dies qua
proiniserit, qualenus et prseterila mala quaeqtte per vel a sacrificiis divinis YCIa baptismaiis officio va-
propositum meniis appetita non sunt, violenter non ccnt.
cxigantur, etfuttira caute caveantur. Qui vero post CAP. XCY. Qtii ab tixoribus suis abstinenl, ad
camdem proliibitionem quse anle trieniiium facta sncrificia admittuniur.
Cbl continentcr cum suis uxoribus, vixerunt, lau- Innoceiilius Exupero episc. Tolet.
dandi.atque remunerandi sunt, atque ut in Lono (Disl. 51, c Eos ad sacrificia.) Eos ad sacrificia
permaneant exhorlandi. Eos autem qui post prohi- fas sil admiiti qui non exerceant, vel eliam cura
bitionem faclain, se a suis uxoribus conlinereno- uxore, carnale officium,
luerint, ad sacrum ordinem nolumus nromoveri, CAP.XCYI. Sacerdoti cui esl semper orandum, ma-
quia nullus debet ad altaris minislerium accedere, Irimonio semper est carcnduin.
nisi cujus castifas anle susceptum minisleriuuffue- Hieronymus adversus Jovinianum.
rii approbata. (Dist. 51, c Si laicus.) Si laicus et quicunque
CAP. XC. Non fiat subdiuconus, qui se casle viclu- fidelis orare non potest, nisi careat oflicio conju-
rum non ptomiltit. gali, sacerdoli cui semper ofierenda sunt sacrificia,
Leo IX adversus viceabbatem monast. Sludii. B semper orandura est. Si semper orandum, ergo
. , (Dist. 28, c. Nullum.) Apud nos, nec ad subdia- semper carendum malrimonio.
cquatus gradtim adiniltatur, nisi perpeluam conli- CAP.XCYII. Non ordinetur diaconus, nisi castitalem
neiitiani, etiam a propria'conjuge profitealur; nec fueril projessus.
fsosl gradum cuiquam uxorem ducere conceditur. Martinus papa in lib. Martini episc Bracar., ex
CAP. XCI. Presbyter ducens uxorem, ab ordine synod. Grajc
deponatut^ (Dist. 27, c. Diaconus.) Diaconus qui eligilur, si
Conc Neocaes. c 1. contestatus fuerit pro accipiendo malrimonio, et
(Dist. 28, c Presbyter.) Presbyler si uxorem ac- dixerit non posse in castitate permanere, hic non
cepcrit, ab ordine deponatur. Si vero fornicatus ordinetur. Quod si in ordinatione tacuerit, et ordi-
fuerit, aut ad alterum properaverit conjugium, ex- catus fuerit, et postea matrimonium desideraveril,
tra Ecclcsiam pelli debel, et ad poeiiilentiam inter alienus sit a minislcrio, et vacet a clero.
laicos rcdigi.
CAP.XCVIIl. Diaconus cum ttxore sua, aul presbyter
CAP.XCII. Sacerdolibus semper caslitcts servanda inconlinens, ab officioremoveatur.
prmcipitur. „ Hormisda papa ad episcop. per provinc
BEDA,super Luc, .. i, c. 2. c Si quh diaconus.) Si quis diaconus
(Dist. 1,
(Disl. 51, c. Sacerdolibus.) Sacerdoiibus ut scm- aut presbyter post acceplam benediclionem leviti-
per queant altari assistere, semper ab uxoribus ab-
cam, cum uxore sua incontinens invenitur, ab of-
slinendum est, castitas observanda prajcipitur.
ficio removealur.
CAP.XCIlI. Qui divinis sucramenlh htserviunt,conii-
nenles esse oporlet. - CAP.XCIX. Subdiaconus cont.nentiam observare
Conc ii Carthag., c 2, oporlet.
(Dist. 51, c Ephcopos ) Episcopos, diaconos, Gregorius Bonifacio episc.Reg. lib. m, ep. 5.
presbyteros, ita ut placuil, ut deeet, sacrosanctos (Dist. 52, c Subdiaconisluh.) Subdiaconibus tuis,
hoc quod de singulis slatuimus, decrevimus obser-
anlistites, aut Dei sacerdotes et levitas, vel qui sa-
cramentis divinis iuserviunt, coiilinentes in omui- vari, nec illam diffiniiionem noslram cujusquam
bus esse decet. contumacia sinas, aut lemerilate corrumpi.
CAP.XCIV. Sacerdotes et tevitm cum uxoribus suis CAP. C. Subdiaconibus carnale connMum inler—
misceri non debent. __ -dicitur.
Innocentius I Yictori episc Rolbom. ep. 2, c 9. Innoeentius Anastasio episc Thessal.
(Disl. 51, c Tenere debel Ecclesia.) Teneredebet D Ad exhibendum lanlse perfectae continenlise puri-
Eccles'a omnimoJo, ut sacerdoles et levitae cum talem nec subdiaconis qtiidem carnale connubium
suis uxoribus non misceantur, quia miiiistii divini conccditur, utet qui habent, sint tanquamnon ha-
quotidianis necessitatibus occupanlur. Scriplum est bentes, el qui non habent, sint siugulares.
enim : Sancliestole,quoniamegosanclus sum(Levil. CAP.CI. Beneficio et officiocareanl, qui post diaco-
xi)Dominus Deus vester. Nam priscis tcmporibus de naium uxoribus vacanl.
teinplo Dei, amio vicis -suse de templo non discede- Urbanus II, in synod. apnd Melch.
bant, sicut de Zacharia legimtis (Luc I), nec do- (Disl. 55, c Eos qtti.) Eos qui post diaconatum
mura suam omnino tangebant. Quibus. utique pro- uxoribus vacare voluerint. ab omni sacro ordine
pier sobolis suceessionem usus fuerat relaxalus, el removemus, officioque atque beneficio Ecclesise ca-
quia e\ alia IriLu el prajteiquam de seniine Aaron, rere decrevimus. Quod si ab episcojio commoniii
ad saccrdofium nullus praecepius erat accederc [nul- se non correxeriiit, principibus licentiam indulge-
lus accedero permillebaliir] : quanlo magis hi sa- nnj£, ut eorum feminas maiicipent servituli. Si
ccrdoles \el levilae, pudiciliam cx die ordinationis veio episcopi coiisenseiint eoruni pravilatibus,
ebservare dcbent, quia vel sacerdoiiuiu vcl.mini- ipsius officiijiHerdjctioue niultentur.
'
1155 .PANORMIA. -- LIB. III. 1154
C.vr. CH. Qui uxorem. ducere volunl, anle ordinem A test sine consensu uxoris sua?, ul fiat de carnali
subdiaconalus hoc facianX. - deinceps conjugium spiritnale, nemine eos cogcntc
Sexta synodus, c 7. Nec permittitur poslea uxor j'ungi eidem marito suo
(Disl. 52, c. Si quh.) Si quis eorum qm ad cle- carnaliter, nec cuiquam nubere in vita aul~post"
rum accedunt, voluerunt nuptiali lege muliebrl co- inoilem illius.
pulari, hoc ante ordinem subdiaconalus faciant. CAP.CYIII. Exlra sacros ordincs consiituti, ducant,
CAP. CJIl. Excludencli sunt a suorum.graduum di- uxores et exterius slipendia accipiant.
gnitate, subdiaconi, et deinceps si conlinenies esse Giegorius Auguslino episc Angl.
nolunl.
Dominico palriarcha Grad (Dist. 52, c Si qui vero sttnt.) SLqui siint clcrici
exlra sacros ordines consfiiuti, qui si conlinere non
(Dist 52, c Erubescani.) Erubescant impii, et
possunt, sortiriuxores debent, ct stipendia suaex-
aperfe nos intelliganf, j'udicio Spiritus sancti cos qui terius
in fribus sacris gradibus presbyteratu, diaconatu, accipiant.
CAP.CIX. Canones apostolorum, c. 27.
subdiaconalu posili, mulierculas non abjecerint, et
In nuptiis qui ad clerum profecti sunt, prajcipi-
caste non vixerint, excludere ab eorumdem gra-
mus ut, si voluerinl, uxores accipiant: sed lecto-
duum djgnitate. De manifestis quidem loquimur.
Secrelorum aulem cognitor et judex est Deus. B rcs canloresque lantummodo.
CAP.CX. Non Hcet clerich atterius sectm uxorem
CAP.CIV. Ad sacros ordines non accedal, nisi wgo
eut probatm castitath. accipere.
Conc Chalced. c li.
Urbanus II, in synod. Meld.
'
c Nemo ad sacrum ordinem (Dist. 52, c Quoniam in quibusdam.) Quontem
(Dist. 52, Nemo.) in quibusdam provinciis concessuiri est Ieclorihus,
permittatur aceedere, nisi aut virgo aut probatae el
psalmistis, uxores ducere, constituit sancta sy-
castitalis, et qui usque ad subdiaconatum unieam et nodus, non licere ex his accipere seclse
uxorem cuiquam
virginem habuerit. allerius uxorem.
CAP.CY. In tribus gradibus constiluli eliam ab uxo- CAP.CXI. Lectores atttuxores
ribus abslir.eant. dueani, aut coniinen-
nenliam profiteantur.
Conc Carthag., c i. - Conc Carlhag., c 5
(Dist. 52, c Placuit.) Placuit episcopos, presby- (Dist. 52, c Lcctores.) Lectorcs cum ad annos
teros, diaconos, subdiacohbs secundum priora sta- aut uxores dticere,
el puberlatis veniunt, coganlur
tula, abstinere ab uxbribus. Quod nisi fecerint, aut coiitinentiam profileii.
ab ecclesiaslieo removeantur officio. Cseteros vero CAP.CXII. Non habiienl
r cmn ctcricis •r.ulieres, nisl
clericos ad hoc non cogi, sed secundum uniuscujus- quw nalurali fcedere omnem suspicionem excv,-
que ecclesise consueludinem observare debere. dttnt.
CAP.CVI. Ministris altaris cutn ephcopis et presby- Conc Nicsen., c. 5.
terh esl eadcm lex conlinenlim. (Disl. 52, c Inierclixil.) Ihlerdixil per omnia san-
Leo Rustico Narbon. cpist. 90, c. 5. cla synodus, non episopo, non presbytero, non
(Dist. 51, c Lex coniinendw.) Lex continenlise diacono, non alicui omnino qui in clero est licere
eadem est altaris ministris quae episcopis atque subintroduclam mulicrem habere, nisi forte matrem
presbyleris, qui cum essent laici, sive lcctores licite aut sororem aut amitam, aut eliam eas idoneas
et-uxores ducere et filios procreare poluerunl, sed personas quse fugiunt suspiciones.
cum ad prsedictos pervenerunt gradus, coepit eis CAP. CXIII. Presbyter causa rcligionh non coniem-
non licere quod licuit, unde ut de carnali fiat -spi- nai propriam uxorem.
riluale conjugium, oportet cos dimiilere uxores et Canones apostolorum, c. fi.
quasi non habeant habere, quo et salva sil castitas (Dist. 28, Si quis decuerit.) Episcopus aut presby-
connubiorum, et cessent opera nuptiarum. lcr propriam" uxorem nequaquam sub oblenlu reli-
CAP. CYII. In minoribus ordinibus constiluli, uxo~ gionis abjiciat, si vero abjecerit, excommunicetur.
rem ducant, nisi volo aut religioso kabitu prohi- ' CAP.CXIY. Presbyter uxorem suam quasi sqroreni
beanlur. diligat,et quasi hostem fngial.
Leo XI adversus Nicetam abbat. Stud. Gregorius, 1. iv Dialog.
(Disl. 52, c Seriaiim.) Serialim et aperte prose- (Dist. 52, c, Presbyter.) Presbyter quidam cora-
quamur quod sancta Romana Ecelesia de gradibus missam sibi regebat ecdesiam, cum magno limore
clericorum ait r ! Ciericos enim, ostiarios, Icclores, Domini, qui ex tempore acccpti ordinis, jiiesbyte-
exorcistas, aeolythos, si extra votum et habitum ram suam ut sororem diligens, sed quasi hostem
monachi inveniantur, et continenliam profiteri uo- cavens, ad se propius nunquam aeeedere sinebai,
lunt, uxorem ducere virginem cum benedictione eamque sibimet propinquare nulla occasione per-
"sacerdotali permitluntur. JS.o:t autein viduam, aut miltens, ab ea sibi communionem funditus familia-
repudiatam, quia propter hoc nec deinceps ad sub- ritatis abscideral. Habent quippe sancli viri hoe
diaeonalum provehi poterunt, nec laicus nisi vir- propiium : nam ut semper ab illicitis longe sint, a
ginem sortitus uxorem, aut bigamus ad clerieatum se plerumque eliam lieita abscindunl, unde idero
potest ascendere. Quod si quis ex praefalis ordini- vir nequam per eam incurreret culpam, sibi, per
biis desiderat ad subdiaconatum accedere, non jio- eam, etiam mhiistrari refutabat necessaria.
1155 D. IYONTSCARNOTENSIS EPlSCOPl li},fi
CAP.CXV. liphcopus ret presbyter, itxorem proprtam A quid non hubetnus potesialem sororem muiierem tir-
i sna cttra non abjiciat. cumducendi, sicut frater Domini et Cephas (I Cor.
Leo IX adversus Nicetam abb. de magisicrio Sludii. viii;; vide insipiens quia non dis.il: nunquid non
habemuspolesialem sororera mulierem ampleclendi,
(Disl. 51, c Omnino.) Omiiino confitemur non sed circumducendi. seilicet ut mercede prajdicalio-
licere episcopo, prcsbytero, diacono, subdiacono nis sustentareiur ab eis, nec lamen deinceps forct
propriara uxoretn causa religionis abjicere a cura inter eos ulterius carnale conj"ugium.
stta, sed ulei viclum el veslilum largialur. sed non Anibros. tnen. II ad Cor., c 116.
cum illa cx more carnalitcr jaceat, sic el sancios Omncs aposioli, Joanne et Pamo exceplis, habue-
ajiostolos legimus egisso, bcato Paulo diccnte. AT««- ruiit uxores.
DEPROFESSIONE BiERETICORUM.
CAP. CXXYIII.Ilmrelicum -resiphcentem nemo sus- saccrdotii ac ministerii cujuspiam suscipi debere
cipial nisi ephcopus ejusdetn loci reconcilia- dignilale. Quoniam quibus solum baptisma ratum
veril.
esse permiltimus, quod itaque in nomine Patris et
Syhesler papa in Deereiis, c. 2. Filii el Spiritus sancti percipitur, nec Spirilum
sanciuni eos habere ex illo baptsmate, illisquc
Sylvester papa in generali residens synodo dixit: mitiisleiiis arbitramur, quoniam cum a calholica
< Conslituimus ut presbylerum Arianum resipi-
fide eorum auctores discederent,-pei'feclionem Spi-
scentem nemo suscipiat, nisi episcopus ejusdem rilus quam acceperant amiserunt, nec dare ejus
loci reconciliaverit, et sacrosancto chrismate per
pleniludineni possunt (quse maxime in ordiiiationi-
episcopalis raanus imposilionem sancti Spiritus D bus operatur) qui per impielaiis su;e perfidiam li-
gralia, quaj ab hsereticis dari non polest, conlirma- dem Domini perdjderunt, projiter quod fieri non
verit. J
polest ut eorum profanos sacerdotes dignos Dei ho-
CAP.CXXIX. Sacerdotes hwrelicorum episcopi noribus arbilremur, quorum laicos imperfectos (ut
' konoribus non habenlur digni. dixi) ad sancli Spiritus percipiendam graliam, cuiii
Innocenlius in Decrelis, ad Alexand. episc, c 5. poeniieniise imagine recipiamus. Gravitas ilaque
tua ad notifiam cocpiscoporum, vel per synodum,
(1, q. 1, c Arianos.) INNOCENTIUS papa Romanus si potesl, vel per noslram i-ecitalionem litierarum
ALEXANDRO Antiocheno episcopo : t Arianos csete- facial pervenire, est hoc quod ipse tam necessario
rasque hujusmodi pesles, quia eorum laicos con- percunctalus es, et nos tam eliminate rcspondimus
versos ad Dominum sub imagine pcenitentiae ac communi omnium coejiiscoporum consensu, slu-
sancti Spirilus sanclificatione per mauus imposi- dioqtic servetur.
tisnem suscipimus, non videtur clcricos eorum cum
llo'J D. IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI IICO
C».r. CXXX. Recleunlcs ub kmrelicis, sunl reordi A ordines promovendos judicaverif. Qnod si cttm
nandi. grandi etgiavi examiiiatione promotio est, codilur
iHnocentius l ad cpiscop. Macedon., ep. 22. inculjialis, inullo magis non licere suspeciis. Igi-
(1, q. 7, c Per illicitam; 1, q, 1, c. Venlum.) tur aposlolica aucloritate prsecipimus ul circonspe-
INNOCENTIUS Ruro et EUSKBJO cpiscopis : i Ordinati cte ab oninibus amodo implcantur, quaj ad lo.ius
ac Iiaerelicis vulneraiuni per illam manus imposi- Ecclesise incolumilatem et laudabiliter suggcsia
tionem capul habenl; ubi aulem vulnus infixum sunt et salubriter ordinala. »
esl, mcdiciiia est adhibenda qua possit recipere sa- CAP. CXXXII. Exemplo Cyriili ad Joannem An-
nilatem. Quse sanitas post \iilnus secuia cura ci- tiochenttm.
catiice esse non poteril, alque ubi pamiieiiliai re- t Ego illo nomine scrip'uram quam manu nua
inedium iiecessarium esl, Hlic oidinalioiiis honor scripsi, jirofileor sequens sanclum judicium Palruin
locttm habere non pnlesi. Nam si, tit legitur : Qui Nicseni synodi cccxvm, \el Chalcedonensis synoii
tetigerii immunditm immundus eril (Levil. xxn), universale concilium, cttj'us deiinilioiien/sedcs apo-
quomodo tribti.jliir ei quod mundilia ac purilas con- stolica confirmavit, quod efiam bealissimi p;q;c
sucvil acciperc ? Sed Ecclesia asserit etim qui ho- Leonis epistola, ad sanctae memoiiaj Flaviauu;»
norem amisil, honorem dare non possil, neque U- J3Conslanlinopolilanseurbis episcopum, data prsedi-
lum aliquidaccepisse, quia nihil in danle erat quod caiione lucidissime veritatis cxposuit. Cpnfiteor
ille posset accipere. Aquiescimus, et veruin est unum eumdemque Dominum nostrum Jesum Chri-
certe, qtiia quod non habuit quis, dare non potuit, stum unigenitum Dei Palris, perfectu n eumdom iu
damnationem utique quam habuit per pravam ma- deitate, perfectum eumdeni in hu-maniiate, Deu:u
nus iinpositioncm dedit, elqui particeps faettis est verum et hominem verum, et ipsum rum.lcm ex
damnaiionia quomodo debeal honorem accijiere, anima ralionali etcarne; consubslantialcm Patii se-
invcnire non possum; vcriim dicilur, vera ac jusla cundum deilalem, et coiisubstaiilialem nobis eum-
legilirai saccrdoiis benedictio auferre potest omne dein secundum humanam rafionem in omnibus simi-
vilium quod a vitioso fuerat injectum. Et si ita est lem, absque jieccalo, anie fajcula qitidem de Pat>re
applicentur ad ordinationem sacrilegi, adulleri, om- genitum secundum deitatem; in novissimis vcro
nium ciiminuni, lei, quia per benedictionem ordi- diebus eumdem ei propler nostram salutem Oe vir-
natioiiis crimina vel vilia putantur auferri, iiullus gine Maria naluin, quae eumdera Dcttm peperil se-
sil locus pajniteiilise. quia i I polest prsestare" ordi- ctinduni humanitalern, unum eumdeinque Chrisima
natio, quod longa satisfactio prseslare consue- Filium Dei unigenitum in duabus naluris incon-
\it. SeJ nostrae Iex Ecclesiaj venientibus ab hsere- " fuse, iiiconvertibiliter, individue inseparabiliter co-
ticis, qui tamen illic bapiizali sunt, per manus im- gnilum,, ncquaquam nalurarum differcnlia sublafa,
posil.oiiem laicam tanluni tribuere. communioiiem, proptcr uiiionem, sed potius salva manciilc pro-
nec cx his aliquem in clericaltts honorem vel exi- prietate utriusque natursc, in unam, non in duas
guuni subrogare. > coneurrisset personas, sed unum eiimdemque Fi-
CAP.CXXXI.In Decreth Leonh,c.6. lium unigenitum Deum verum Dominum Clnislum,
sicut olim prophelae, de eo vel ipse nos Christuspcf
LEOUrbis Romae episcopus, JANUARIO episcopo semetipsum Dominum erttdivit. Qui autem ila non
omiiibusquecujuslibet ordinis. « Clericus, qui Ca- seiitiunt, cuin Nesfcrio et Eutychete, vel eo-
Uiolieam deserens coramuntonem, bserelicse se pra- rum sectatoribus ajlerno anatliemale
dignos esse
vilafi miscuerit, si ad Ecclesiara et cpmmunionera
pronunlio. »
Calliolicain reverti voluerit, prius errores suos et CAP.CXXXH bh. Consecratio dici non
potest qttm
ipsos auctores suos damnatos a se sine anibigui- ab excommunicalis homiiiibus esl facla.
iale faieatur, el proprise manuscriplis proteslalio- Grcg. Maximo Salonit.
nibus plene el apcrlj loqualur, et s"c in eo gradu Auditur inaudilum nefas, quod post interdicl.o-
iiiquo eral, sine aliqua proinotione recipialur. Qui nem quoque nostram, quse sub exeommuiiicaiione
lainen pro magiio habeat bencficio, si adempta sibi quoqiie nostra ordiiianiiumqtie le facia csl, csesis
oriiiii spe promoiionis, in eo quo invenitur ordine, presbyleris diaconibttsque manu militari ad me-
stabililate perpetua permancat, si tanlum ileiata ditiin diceris deduclus. Quani rein nos consecratio
'.inctione non fucrit maculatus. Non levem apud liciii nullo modo dicere possumus, quia ab excom-
Dominum noxam incnrril, qui de talibus ad sacros miiuicalis esl IioiTiinibusconsecrala.
CAP.GXXXIII. De sacris ordinibus lapsi teparari quosdam de sacris oruinibtis lapsos, vel post pojui -
non possunt. tenliam, vel anfe pajniteiiliam ad niinisterii sui of-
GregoriusJanuario episc Calarit.,I. m, ep. 26. ficium revocari. Quod omnino prohibemus, et in
(Disl. 50, c Pervenil.) Pervenil ad nos eliam hoc sacratissimi canones coniradicunt, Qui erao
U6i PANORMIA. — LIB. III. 1164
post acceptum sacrum ordinem kvpsus in peecato A aut fuisse generati filii prodiderunt. De his mani-
carnis fuerit, saero ordine ila careat ut ad altaris festa est divinarum legunrdisciplina, et beatse re-
ministerium ullerius non accedat, cordationis Siricii episcopi raonita evidenlia ema-
CAP.CXXXIY. Non ingredianlur ecclesiam, presby- naverunt, ut incontinentes in ofliciis pontifioalibus
teri, diaconi, vel subdiaconi aui in crimine \orni- positi omni lionore ecelesiastico privarenlur, nec
culionh jacent. admitlantur ad lale ministerium quod sola conti-
Gregorius ad Ital. et Theuton. ncnlia oportet impleri.
(Dist. 81, c Si qui presbuteri sunt.) Si qui sunt
in cri- CAP.CXXXVIH. Officioel beneficioprivetur ephoo-
presbyteri vel diaconi, vel subdiaconi qui pus, presbyter aut diaconus, uxorem suscipiens vel
mine foruicationis j'aceaut, inlerdicimus eis ex Dei susceptam relinens.
parie omnipotentis, et sancti Petri aucloritate ec- Alexander II ad episc et reg. Da mat.
clesiseinlroitum usque dum poeniteant el emendent. (Dist. 81, c. Si quh amodo.) Si quis amodo epi-
Si qui vcrp in peccato suo perseverare maluerint, scopus', presbyler aut diaconus feminam acceperk,
nullus vestrum eorum audire prsesumat officittm, vel rcceptam i'elifiuerit, proprio gradu decidat us-
quiabenedictioeorum couvertiturin maledictionera, quc duiu ad satisfactionem veniat, nec in choro
et oratio in peccalum, Domino testantc per pro- B psallentfum maneat, nec aliquam portionem de re-
phetam : Maledicam, inquit, benediclionibus veslrh bus ecclesiasticis habeat.
(Malach. vn). Qui vero huic saluberrimo prsecepto CAP.CXXXIX. De eodetu.
obedire noluerint, idololatiise peccatum incurrunt Alexander II ad eosd.
Samuele testante et bealo Gregorio instruenle : (Dist. 81, c Si quh sacerdoium.) Si quis sacer-
Peccalum ariolandi esl, nonobedire : et scelus idolo- dotum, vel diaconorum, vel subdiaconorum, offi-
lalrim, non acquiescert (1 Reg. xv). Peccatum igitur cium contumaciter deponens, feminam sibi potius
paganitatis incurrit quisquis dum Chistianum se eligit, sicut sponte ob forniCationem dimiltit offi-
asserif, sedi apostolicaj obedire eontemnit. cium, ita ob praevaricationem dimitterc cogatur ct
CAP.CXXXV.Non audiatur missa presbyleri concu- invilus beneficium.
binam habenth. CAP.CXL. De eodem.
Nicolaus Jun. et Alexander, 1. ni De lapsis.* AleJiander II pojralo Mediol.
(Dist. 52, c Nutlus, et c.Prmler.) Nullus mis- (Dist. 81, c Eos eliam.) Eos eliam quiut forni-
sam audiat presbyteri, quem scit coiniubinam indu- eari eis liceat, divinum ofiicium dereliquerUst, el a
„biianter habere, aut subintroductam mulierem. _ Deo recedentes diabolo ct ejus operibus serviunt,
Unde et ipsa sancta synodus noc capitulum sub ex- sicut se justissime ab ofiicio alirnos faciunt, ifa
communicatione posuit dicens : c Quicunque pre- beneficio ecclcsiarum privatos esse judicamus.
sbyterorum, diaconorum, subdiaconorum post CAP.CXLI. Qui post ordinalionetn suam labilur, de-
constitutum bealse memorise prajdecessoris nostri posilus remanebit.
sanctissimi lUeonis papse de castilate clericorum Marlinus papa Amando.
concubinam palam duxerit, vel ductam non relique- (Dist. 50, c Qui semel.) Qui semel post ordina-
rit, ex parte omnipotenlis Dei, et auctoritate beato- fionem in lapsu decidit, deinceps jam depositus
rum apostolorum Petri et Pauli praecipimus, et erit, nullumque giadum sacerdotii poteritadi-
contradictmus, utmissamnon canlet, neque evan- pisci.
gelium vel epistolam tegat ad missam, neque in CAP.CXLII. Gregorius Venaniio ephcopo Luiienst.
presbyterio cum his ad divina officia, quaj praefalaj Staluimus diaconum abbatem quem de portu Ve-
constituiioni fuerint inobedientes, maneat, neque neris
judicas cecidisse, ad sacrum ordinem non de-
partem ab Ecclesia suscipiat, quousque a nobis bere vel posse aliquomodo reparari, quem quidem
sententia super hujusmodi, Deo coneedente, prse- sacro ordine
privalum in pcenilenlia le deputare
cedat. » D convenit. Cujus si postea actus et conversatio me-
CAP. GXXXYl. Non potcst restitui in sacerdolium, rueiit, priorem inter monachos, ubi iu lamen de-
cujus critnen fuerit manifestum. creveris, .standi locum obtineat. Subdiaconi quo-
Nicolaus Carolo arehiep., et concil. YVormat. simul culpa constringit, ab officio suo
que quos
(Dist. 50, c Sacerdotes.) Sacerdotes si in forni- irrevocabiliter depositi, iuter laicos_ comraunionem
eationis ceciderint laqueum, et criminis manifeslus In porlu aulera Ycnerisloco lapsi, dia-
accipiant.
ostensus fuerint aclus, sacerdotii non possuntha- conum alium-qui hoc officium implere debeat. ordi-
bere honorem secundum canonicse iiislitutionis au- nabis.
cloritatem. - CAP.CXLHI.Clericus adutterasse conviclus, vel con-
CAP.CXXXYII. Qtti voluptalem officioprmposuerit, fessus, in monaslerio retrudatur.
modis omnibus submovealur. Synod. Aureliau,, c 7; concil. Aurelian. ni.
Innocentius Exupefio Tolos. (Dist. 81, c Siquis.) Si quis clericus adulterasse
(Dist. -82, c Proposuhih.) Proposuistis quid de aut conlessus fueril aut. convictus, depositus ab of-
his observaridebeat quos in diaconi minislerio, aui ficio suo communione concessa in monasierio lotu
in oflicio presbyteri posilos, iiiconlinentes esst vitae suse tempore trudatur.
PATROL. CLXI. 37
im D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 1165
CAP.CXLIV. De eodem. A peccato ipsum beatum prineipem aposiolorum Pe-
Pelagius Constantino defens., trum (ad cujus corpus nos indigni sedemus) 1-ipsum
esse cognoscimus; sed post negationem, pcenitenlia
(Dist. 81, c. Bomanus.) Romanus Ecclesiae Thia-
nensis clericus, pro crimine adulterii quod admi- secuta est; et post pceiiitenliam indulgentia data
sisse perhibetur, clericatus ordine deposito, in mo- est, quia illum ab apostolatu non dej'ecit quem ante
nasterio hic in urbe Romana ad agendam poeniten- seipsum negaturum prajdixit. Tibi haec, fili mi, di-
tiam ex vestra jussione detrusus est. cla suffieiant, ut illum quem conspieis delicta flelu
GAP.CXLY. Lavsi in suum ordinem reparari non delere, non dubites in conspeclu divinitatis miseri-
cordiam consequi, quia nullum peccantem rever-
possunt.
sum despieit, qui peecalores sanguine suo redimere
Gregonus Conslantino episc Hediol.
veuit.
(Dist. 50, c. Si lapsh.) Si lapsis ad suum ordi-
nem revertendi licentia conceditur, vigor canonicae CAP. CXLYIII. Clerici post tapsum, suh orainibus
repurari possunl.
procul dubio frangitur disciplinse, dum pro rever-
sionis spe, pravse aclionis desideria quis concipere Calixt. papa in Decr. ad epise. Galliarum.
non formidat. Et post pauca : IUud pro omnibus B (Dist. 50, c Ponderet, § Errant.) CALIXTUS papa
studete cavere, ut lapsos in sacro ordine nullius Romanus, dilectis episcopis per Galliam conslilutis.
vobis supplicafrio aliquomodo revocare suadeat, ne — t Errant qui pulant Domini sacerdotes, post la-
hujusmodi non statuta, sed temporalifer dilata, cre- psum,si|Condiguam egerintpoeiiiteEtiam, Domino mi-
dalur esse vindicta. nistrare nonposse, et suishonoribus frui, si bonam
CAP.CXLYI. Presbyler post lapsum nulla ratione in deinceps vitam duxerint, et suum sacerdotium eon-
sacro ordine reparari valct. Uigne custodierint. Et ipsi quidem qui hoc putant,
Gregorius in Decret., ad Savin. lib. vn, ep. 25. non solum errant, sed etiam traditas Ecclesise cla-
ves despicere videnlur,Me quibus dictum est: Quw-
(Dist. 50, c. Presbyterum.) Gregorius Sabiniano
episcopo. ii Presbyterum de quo nos fraternitas lua cunque soiverilh super terram, erunl solula et in
latoris prajsenliani legatione consuluit, nulla ralione cwlo (Mallh. xvi). Alioquin hsec sententia aut Do-
in sacro ordine post lapsum aut permanere aut mini non est, aut vera est. Nos vero indubitanter^
tam Domini sacerdotes, quam reliquos fideles,- post
revocari posse cognoscas. Circa quem tamen mi-
rius agendum est propter commissum facinus, quia dignam satisfactionem posse redire ad bonores ere-
facili dicitur professione confessus. » cSnius, lestanle Domino per Prophelam : Nunquid
"
qui cadit non adjiciet ul resurgal? (Psal. XL.) Et :
CAP. CXLVII. Hic determinat contrarium, el vult Qui aversus est, non revertelur? (Jer. vm.) Et alibi:
qttod lapsi reparari possunt.
Nolo, inquit Dominus, mortem peccatorh, sed ut
Gregor. ad sccundum, 1. vn, ep. 55. convertatur et vivat (Ezech. xvm), et per prophetam
(Dist. 50, c Quia sanclilas.) Sanctitas lua a no- David pcenitentiam agentem dicit: Bedde mihi iwli-
bis requisivit ul tibi de sacerdotali officio post liam salutans tut et spirilu principaii conftrma ms
lapsum resurgendi scriberem, dum de tati oliiclo (Psat. L). Ipse namque post pcenitentiam, et alios
post lapsum resurgendi scribcremus, dum dicis de docuit, et sacrificium Deo obtulit, dans exemplum
hoc canones diversos le legissc, diversasque seu- doctoribus sanclse Ecclesiae, si lapsi fuerint, el con-
tentias alias resurgendi .alias nequaquam. Nam nos dfgnam -Deo pcenlteniiam gesserint, utrumque fa-
generaliter a Nicsena synodo incipientes, hanc cum cere posse. Docuit enim quando dixit: Doceboini-
reliquis quatuor veneramur, qui ipsam sequentes in quos vias tuas, el impii ad te converlentur (ibid.).
cunctis sententiis unanimes concordant. Hos ergo Sacrificium obtulitpro se, dum dicebat: Sacrificium
prsecedenles Patres sequimur, quia auctoritale Dei Deo, spirilus coniribulalus (ibid.). Yidens autem
a sacra doctrina illorum non discordamus. A capite j. Propheta scelera sua mundata per pcenitenliam,
itaque incipientes usque in quartum altaris mini- non dubitavit prsedicando et, Domino liberante, cu-
sterium hanc formam servandam cognoscimus, ut rare aliena; lacrymarum eiTusiotenef animi passio*
sicut minorem maj'or praecedit honore, ila sit in nem : salisfactione autem impleta avertilur animus
erimine. Et quem major insequitur culpa, major ei ab ira, superabundant peccata, superabundat et
implicelur vindicta, el sic poslea pcenitenlia creda- misericordia. Quoniam aptid Deum misericordia; et
tur esse fructuosa. Quid enim prodest triticum se- copiosa apud eum redemptio (Psal. cxxix). Mundclur
sninare, et fructum ejus non colligere? aut domum ergo homo a peccalo, et resurgit gratia Dei a lapsu,
construere et illic non habitare? Post dignam enim et in pristino manet officio, juxta prsediclas aucto-
satisfactionem eredimus lapsum posse redire ad ritates. Yideat ne amplius peccet, ut sententla
honorem, Propheta dicente : Nunquid qui cadit, non Evangeliimaneat cum eo, quae ait : Vade, et ne am-
adjiciet ul resurgat ? (Psal. XL.) Et: Qui aversus est, plius noli peccare (Joan. vm). Sententiam itaque,
non reverlelur? (Jer. vm.) Quid est ergo graviuscar- fratres, quse misericordiam vetat, non solum tenere,
nale delictum admitlere sine quo pauci inveniun- sed et tiudire refugite, quia potior est misericordia
tar, aut Dei Filium jurejurando negare? In quo omnibus liolocaustomalibus et sacrificiis.i
*jfi« PANGRMIA. -- LIB. III. 1166
CAP,CXLIX. Qiti sunl reparandi post lapsum, vel A Judicii divini commitlil, eum nullo modo posse ad
quando. pristinum gradum restaurari cognoscas. In fine au-
Isidorus ad Massan. episc. c. 1. tem epistolae hujus hoc adj'iciendum putavi, ut quo-
(Dist. 50, c Domino.) Domino sanclo merilisque tiescunque iri geslis conciliorum discors sententia
beato fralri MASSAKO episcopo, ISIDORUS episcopus, invenilur, illius concilii magis teneatur senlentia,
saiutem. — Quod in epistolis venerabilis fraternitas cuj'us antiquior aut potior existat auctoritas.
lua lnnoluit, videlicet quod in canone Ancyritano, CAP.CL. Qui confiteturse anteordinalionempeccasse,
capitulo 19, legitur, post lapsum corporalem, re- non sacrificel, convicius autem deponatur.
staurandum honoris gradum^ post pcenitenliam. Martinus episc Brac, ex Synod. Grsec
Alibi vero legitur, post hujusmodi deuctum nequa- (15, q. 8, c Si quis presbyler.) Si quis presbyter
quam reparandum antiqui ordinis merilum, hsee ante ordinationem peccaverit et post ordinationem
diversilas hoe modo solvitur. IIlos enim ad pristi- peccala confessus fuerit, quod ante erraverat, non
nos gradus canon i-edire prsecepit, quos pcenitentiaj offerat, sed tamen pro religione nomen presbyleri
prsecesserit salisfactio, vel condigna peccalorum portet. Si autem non ipse conlessus fuerit, sed ab
confessio. At contra hi, qui neque a vilio corru- alio publice convictus, nec hoc ipsum habeat,
B ut nomen presbyteri portet. Similiter de diaconibus
ptionis emendantur, atque hoc ipsum carnale deli-
ctum quod admittunt, etiam vindicare quadam stt- observandum est, ut si ipse confessus fuerit, oidi-
perstitiosa temeritate nituntur, nec gradum ulique nem subdiaconi teneat.
iionoris, nec gratiani communionis recipiunt. Ergo CAP. CLI. Presbyter qui ante ordinationem confitetur
ita est determinanda sententia ut necesse sil illos se corporaliler lapsum, poslea non offeral.
restaurari in loco honoris, qui per pcenitenliam Ex conc Neocses. c 1.
reconciliationem recepisse merenlur divinse pietatis, (15, q. 8, c Qui adtnhit.) Presbyter si prajoeeu-
lii non immerito consequentur adeptae dignilatis patus corporali peccato promoveatur, el confessus
gradum, qui per emendalionem pcenitentiaj rece- fuerit de sequod anlc ordinem deliquerit, oblata non
pisse cognoscuntur remedium vitse. Id autem ne consecret, manens in leliquis officiis propter stu-
forte magis sit ambiguum, divinae auctorilalis sen- dium bonum. Quod si de seipso confessas non fue-
lenlia confirmatur. Ezechiel quidem propheta sub rit, et argui manifeste nequiveril, polestalis sute
typo prsevarieatricis Jerusalera ostendil post pceni- j'adicio relinquetur.
tentise salisfactionem prisiinum reslaurari posse CAP. CLH, Qvi vaieant reparari post lapsttm, vei
Iionorem. Confundere, inquit, o Juda, ei porta igno- „ non.
miniam luam (Ezech. xvi). Et post pauluium : Et Rabanus, I, Pcenit. c 1.
tti, inquit, et filiw tuw el revertemini ad aniiquitatem (Dist. 5*9,c. De his vero.) De liis vero visum est
vestiam (ibid.). Quod dicit confundere, oslenditpost nobis scribendum esse qui sacros ordines habent ct
confessionem, id est peccali opus debere quemquam ante vel post ord<nationem conlaminatos in capita-
erubescere, et post confessionem pro admissis scc- libus criminibus se esse profitentur. In qulbus, ut
leribus verecundam frontem, humoque prostratum mihi videlur, hsec dislantia esse debet, ut Jii qui
demergere, pro eo ijuod dignum confusione perpe- deprehensi vel capti fuerint publice in pei-jurio,
travit opus. Deinde praecepit ut post ignomiiiiam furto, atque fornieatione, et cseleris huj'usmodi'' cri-
et dejectionem sui nominis sive dignitatis, reverta- minibus, secundum sacrorum canonum instituta a
lur ad suam antiquitatem. Ergo dum quisque post gradu proprio deponatur, quia scandalum est pe-
opus confusiouis suse confunditur, atque ignomi- pulo Dei lales personas superpositas habere, quas
riiam portans depositionem suam cum humililate ultra modum vitiosas esse constat. Nempe inde de-
luget, revoeari secundum projihctiam ad priorem irahuntur homines sacrificio Dei, sicut quondam
polerit statum. Item, Joannes evangelista Angelo filiis peccantibus Heli fecisse legunlur (/ Reg. n), et
Ephesi Eeclesiaelnter eaetera quajdam similia seripsit: D rebelles hinc alque contrarii exislenles pravis exem-
Memoresto undeexcideris, etagepwnitenliam et prima plis eorum quotidie pejores fiunt. Qui autem de
opera fac. Alioquinveniam, et movebocandelabrum praedictis peccatis abscondite a se admissis per oc-
de loco ejus (Apoc n). Ecce, in quantum valui, con- cultam confessionem coram oculis Dei, poenitente
cilii Ancyriiani antiquam plane et plenam auctori- etiam sacerdote, qui in eis inducturus estpoeniten-
tate, sententiam sacris teslimoniig expianavi, osten- tiam, confiientur, et semetipsos gravifer deliquisse
dens eum posse i'estauraii in proprio ordine, qui querunlur, sive per j'ejunia ct eleemosynas, vigi-
per pcenitentiae ssitisfaclionem noverit-propria deli- liasque et sacras orationes cum lacryjnis purgai'e
cta deflere. Qui vero negligit nec luget quse gessit, cerlaverint, his etiam gradu servalo, spcs veniae
nec Iugenda sihe ullo pudore religionis, vel timore cle misericordia Dei promittenda esl.
2167 D. IVONTS CARNOTEN51S EPiSCOPI" 4168
• BE CLERICO HOMICIDA.
CAP. CLIII. Posl patralum homicidium, sacerdotale A CAP.CLIV. ' Qnt casu liomicidium facil, es dispcnsa-
officiumminhlrare non potest. tione in vrdine suo permaneat.
Joannes VIII Cceiioraanl. cpisc Uiic Urbanus II Gwameriq episc. Narbon.
(Disl. 50, c Miror.) Miror minus doctam scien- (Dist. 50, c. Clerico.) Clerico jacente lapidem,
tiam liiam putare sacerdotem, post patratum homi- puer dicitur interemptus; nos pro amore"Dei et luo',
cidium in sacerdotio posse ministrare, imo, quod est ineodem ordine eum permanere permittimus, ut
ineplius, nobis suadere vclle, ut ipsi tali prsesum- ' tamen semper in pcenitcntia el limore Domini per-
ptioiiijirajberemusassensum. Quisenim"lam clemens maneat.
tamque perversi sensus lale quid destinarct. vel post CAP.CLV. Steph. V Sigeberto Corsicw ephcopo. !
quaiHamcunque pceniienliam concedendum , cum (Dist. 50, c Quia.) Quia te quasi obnoxium judi-
omnisitcanonicsedisciplinse conlrarium ? Debet ergo cas eo quod a Saracenis capius cs, homines inter-
sacerdotio prhalus lacryroarum fonle flagilium tam fecisse videris, bene facis. Sed quoniam non sponte
iniinane diluerc, ut lalibus sallcm remediis cura- lua interfecisse cognosceris, inde canonicse nulli
tus, salulis possil invenire suffrafittm. niodo judicaris.
DE USURIS.
C.\r. CLVI. Degradatur clericus, qui usuras accipere B ciem non habueril necessariam, ipsum quod dedit
delegitur. sine ullo augmenlo suscipiat.
Conc Eliber., c 20. CAP.CLX. Quidquid supra datum cxigitur, usura est.
(Dist. 47, c. Si quh.) Si quis clericus deleetus Hier., 1. vi in E/.ech.
fiserit usuras accipere, placuil degradari et absti- (14, q. 5, c Puiant.) Putanl quidara usuram tan-
nere. tum esse in pecunia, quod providens Scriplura di-
CAP.CLVIl. Diaconus, presbyter, et ephcopus, cxi- vina omnis' rei aufert superabundanllam, ut plus
gens usuras, nisi desieril, deponatur. non recipias quam dedisli. Ilem, alii pro pecunia
Sanones apost. fcenerata solent munuscula accipere diversi gene-
(Dist. 47, c. Ephcopus.) Episcopus aut presbyter, ris, et non intelligunt usuram appcllari et super-
aut diaconus usuras a debitoribus exigens, aut abundanliam quidquid illud est, si ab eo quod de-
eerte damnetur, aut dcsinat et communione pri- derunl plus acceperint.
velur. CAP. CLXL Quando amplius quam debelur exigilttr,'
€AP- CLVIII. Clericus non accipial plusquatn ac- usura accipilur.
commodavit. Conc Agalh. c 1.
Conc Agath. C (14, q. 1, -c Vsura.) Usura est ubi amplius re-
(Dist. 1-4, q. i, c. Nullus clericorum.) Ul nullus quirilur quam datur, verbi gralia : Si dederis soli-
clericorum amplius recipiat quam accommodave- dos x, et amplius qusesieris; vel dederis frumenli
rit; si pecuniam, pecuniam; si speciem, speciem; modium unum, et super aliquid exegeris.
esmdem quaiilam dederil accipiat, et quidquid aliud CAP. CLXII. Turpe Ittcrum sequilur qui minus emit
tantum quantum dederit. ul plus vendat.
CAP.CLIX. Pro pecunia quam clericus muluo dedit, (14, q. 4, c. Quicunque.) Quicunque tempore
juslo pretio species accipcre potest. messis vel vindemise, non necessitale, sed propter
Martinus papa, ex conc Tarrasc c. 2, cupiditalem comparat annonam vel vinum, verbi
(14, q. 4, c Si quh clericus.) Si quis clericus in gratia, de duobus denariis comparat modium vini,
necessitate prscslileril solidum, hoc vel de vino vel et servat usque dum venundetur deinde qualuor
frumento accipiat, quod mercandi causa tempore aut sex, aut amplius; hoc tttrpe lucrum dici-
slaluto deerelum fuerit venundari. Cselerum si soe- mus.
DE HELIGIOSISv
GAr. CLXXIV. Monachi qui sunt tn civilatibus, CAP. CLXXVI. Monachus non habel officiumdocloris
episcopo debent esse subjecli. sed plangenlis.
Conc. Chalced. c. 3. Hieron. ad Ripar. et Desid. presb.
(16, q. 1, c. Monachus.) Monachus- non doctoris
(16, q. 1, e.Quivere.) Qui vereetpuresolilariam habet oulcinm, sed plangentis, qui vel se, vel mun-
eligunt vitam, dignisunt convenienti honore. Quia B dum
tamen quidam sunt monachi habitantes influTe-» lugeat, et Domini pavidus praestolelur adven-
tum, qui sciens imbecillitatem suam et vas fragile
renler per civitales, nec non et monasleria, seipsos
ne- quod porlat, timeat offendere ne impinguat et cor-
prsesumplione propria commendantes, placuit et frangatur; unde 'et mulierum maximeque
aut constituere ruat,
minem aut ajdiflcare, monasteria, adoleseentularum vitet aspectum, et in tantum ca-
aut orato-rii domum, sine conscienlia ipsius civita- sui sit, ut etiam quse tuta sunt pertimescat.
tis episcopi. Eos vero qui per singulas civitates seu sligator
Cur, inquis, pergis in eremum ? videlicet ut te non
possessiones monasterii sunt, subjectos esse debere videam, non audiam, in tuo furore non
movear, v,l
episcopo, et quieti operam dare, afque eonservare lua bella non patiar. Ne me capiant oculi meretri-
jcjunia et orationes in locis quibus semel se Deo
cis, nec forma pulcherrima ad illicitos ducat am-
devoverunt, permanentes, et neque communicare
ecclesiasticis neque sseculares aliquas allrectare plexus, respondebis. Hoc nou est pugnare, sed,
fugere. Slans in acie adversariis armatus obsisle,
acliones, relinquenles propria monasteria, nisi forte xstpostquam viceris, coroneris. Fateor imbecillita-
jubcanlur propter urgenles necessitales ab ipsius tem meam. Nolo
eivitatis episcopo, et neminem servorum suscipi spe pugnare vietorice, ^neperdam
vietorianu
i» monasterium ut cum iis sit monachus, nisi cum (Kt aliquando
domini propria conscienlia. Pratereuntes vera CAP. CLXXVII. Hieron. ad Ruslic. monac.
ha:c decrevimus exlra communionem esse, ne no- Mihi oppidum carcer, et soliludo paradisus est,
men Domini blasphemetur. Couvenit ergo civilatis Quid desideramus urbium frequentiam, quid de hac
?
episeopo curam soliicitudinemque neeessariam mo- singularitate censemus Moyses, ut praesset populo
nasteriis exhibere. . Jwdaeorum, XL annis eruditur in eremo. Pastor
©viimi, hominum faetus est paslor. Apostoli de
CAP. CLXXV. IH populari frequenlia momchi esse piscaiione lacus Genesareth ad piscalionem liomi-
non debent. num transierunt. Tunc habebant patrem, rete, na-
Hieron. ad Paulin. presb. viculam, seculi sunt Dominum, protinus omnia re-
'
(10, q. 1 c. Si cupis esse.) Si cupis esse quod di- liquerunl, portantes quotidie crueem suam, ct ne
ceiis monachus, id est solus, quid facis in urbibus? virgam quidem in manu habenles.
Quse ulique non sunt solorum habitacula, sed mul- CAP. CLXXVIII. Hieron. ad eumdem.
torumj habent unumquodque propositum principes Faeito aliquid operis, ut semper le diabolus in-
suos, etutad nostra veniamus, episcopi, presby- veniat occupalum. Sic aposloli habentes potestatetn
teii Iiabeant ad exemplum apostolos el aposlolicos ]Q de Evangelio vivere, Iaborabant manibus suis, ne
viros quoriun honores possidentes hahere nitantur quem gravarent, et aliis tribuebant refrigeria, quo-
et merilum. Nos aulem habeamus proposifi nostri runj prosperitatibus debebant metere carnalia; cur
principcs Paulos et Anlonios, Julianos, Hilarios, tu in usus tuos successura non pra?pares ? In desi-
Macharios; habeto simplicitalem columbae, ne cui- deriis est omnis otiosus. jEgypliorum monastena
quam machineris dolos, et serpenlis asluliam, ne Iiunc morem habent, ut nullum absque opere ac
aliorum supplanleris, insidiis: non multum dislat in labore suscipiant, non tam propter victus neces-
vilio vel decipere posse vel decipi. Christianum saria quam propter animaj salutem, ne vagentur
quem senseris tibi semper aut erebro de nummis perniciosis cogitationibus, el iustar fornicantis Je-
loquentem, excepla eleemosyna quae indifferenter rusalem cum omni transeunte divaricent pedes
omnibus patet, inslitorem potius habeto quam mona- suos.
chum. Prarter victum et vestitum, et manifestas ne- CAP.CLXXIX. Ecclesiaslica ofjicia nec avida ela-
eessilates nihil cuiquam tribuas, nc filiorum panem lione monachi suscipiant, nec blandiente desidia
eanes comedanf. respuanl. j
August. ad Eustoch.
(16, q. \, c. ¥os autem.) Yos autem. fraires, ex-
f!75 PANORMIA. - LID. iiV. UU
bortamur iu Domino, ut propositum vestrum custo- A (17, q. 2, c. Jfos, § Benedmi) Beati Benedieti
diatis, et usque ad finem vilaj perseveretis, ac si canonica, quaj et prascipue palris el prsedecessoris
<juam operam vestram mater Ecclesia desideraverit, noslri S. Gregorii papae constiltitio est, interdicit
jiec elatione avida suscipiatis, nec blandienle desi- monachum anle unius anni probationem effici.
dia respuatis, sed miti corde obtemperetis Deo cum CAP. CLXXXIV. Ante probalionem Iriennii nullus
rnansuetudine, uortantes eumqui nos regit, qui nos in monoslerio suscipiatur..
dirigitmites in judicio, qui docet mansuetos vias Ex Decrelis Bonifacii.
suas. Nec veslrum otium necessitatibus praeponatis (17, q. 2, e. Si aliquis.) Si aliquis incognifus mo-
Ecclesiaj, cui parturienli si milli boni ministrari • nasterium ingredi voluerit, ante triennium monachi
relint, quomodo nasceremini non invenirelis. habilus ei non prasletur, et si intra fres annos aut
CAP. CLXXX. Ad clericatus militiam non eligantur semts aul colonus, aut libertus, quaeralur a domino
deserlorcs monasleridrum. suo, reddatur el cum omnibus quae attulit, fide ta-
Augusl. ad Aurcl., epist. 76. men accepta de impunitate. Si autem triennium
(16, q. 1, c. Ex his.) Ex his qui in monaslerio iion fuerit requisitus, postea quaeri non potest, nisi
permanent, non lamen nisi piobatiores atque melio- sit tam longe ut inveniri non possil; sed tamen ea
res in cleruni assumere solemus. Nisi forte sicut B jjuae ad monasterium adduxit, servi dominus acci
vulgares dicunl:,MaIus choraufa, bonus sympho- piat.
niacus est, iia iidem vulgares de nobis jocabuntur CAP. CLXXXV. Impubes monaslerium ingressus
dieentes : Malus monachus, Lonus clericus esf. post anmim a parenlibus revocari non polest.
Nimis dolendum, si aJ tam rumosam superMain Conc. Magunl. c. 20.
monachos suberigimus, et fam gravi contumelia (C. % De recj. nt trans. ad relig.) Si quis antc le^-
clericos dignos pulamus, in quorum numero sumus, gitimos annos tonsuratus est, sine consensu paren-
cum etiam aliquando bonus monachus vix bonum tum suorum, ct si ipsi parentes infra annum non
clericum faciat, si adsit ei sufiiciens conlinentia et jeclamaverint ad principem, auf ad proprium cpi-
iamen desit instructio necessai,ia .aul personse re- scopum, aut ad missum domini, in ipso clericatu
gularis iutegrltas. permaneat, sicut is de quo superius dictum.est. Si
€&p. CLXXXI. llle debet abbas insiilai quem &ua vero
privalae personae infra annum reclamationcm
congregalio et possessionis dominus ordinari po-
poscerit, et non exlranei. fecerint, ipsi sive parentes eorum Uoc per legew
Gregorius papa. exsolvent, quod contrxt eos conlraxerunt. Ille vera
•(18, q. 2, c.Abbalemel guam sit, § Defunclo.) Dc- -, qui anle legilimos annos tonsuratus est, utrum in
iuitclo vero abbate cujuscunque congregatioitis, eadem lonsura permanere debeat necne, in poiestate
uon extraneus nisi de eadem iCongregatione, quem sitparentum. Si vero is qui tonsuratus est alicujus
sM propria voluntate concors fratrum societas ele- servus fuerit, domino per legem emendetur quid-
gerit, et qui electus fuerit, sine dolo vel venalilale quid de ejus servo contra eum conlractum est. llle
jaliqua ordinelur. Quod si aptam inter se personam vero qui tonsuralus est, utrum in eadem .lonsura
invenire nequeunt, solerter sibi de aliis monasteriis permaneat, in polestate sit domini sui. Si vero hi
similiter eligant' ordinandum. Neque constituto qui liberi sunl ante Iegilimos annos aut post, lioc
nbbaie quaalibet persona quacunque occasione pra> modo, sicul superius tractatum est, tonsurati sunt, et-
ponatur, nisi forte existentibus (quod absitlj cri- •ad gradus ecclesiasticos penenerint, in eisdem
minibus, quae Sacri canones punire monstrant. Pa- g-rad&us permanere coganlur. Si vero servus qui
xiter autem custodiendum est, ut invito abbate ad superius taxato modo tonsuratus est, et ad gradus
jordinanda alia monasteria, aut ad ordines sacros, ecclesiasticos pervenerit, domino suo per legem.
vel clericalus officium, tolli exinde monachi non emendetur, et ei redditus in suo gradu permaneat.
xlebeanL Hoc et de velandis puellis observandum est.;
CAP. CLXXXII, NOJI polest deseri proposilum mo- D CAP. CLXXXVI. Tonsura vel veslis teligiosa, hi
nuchi spohte susceptum.^ minori aitate sascepla, -a parentibus irfita fie-ri
Leo Rustieo episc. Narb. potesl.
£one. Tolet., c. 6.
(20, q. o, c. Propositum.)~Proposilum monachi,
proprio arbitrio aut voluntale susceptum deseri non t20, q. "2, c. Si in qualibel.) Bi in qualibet mi-
potcst absque peccato. Quod enim quis vovit Deo, nori aelate, vel religionis debilam veslem, vel lon-
de"betet reddere; unde et qui relicta singularitatis suram in utroque sexu filiis, aut unus aut ambo
professioncad miiiliam^ el ad nuptias devolutus est, parenles dederint, aut certe nolentibus vel neseieu-
publiese poenitenliaa satisfactione purgari debet, libus se susceplam, non mox visam abdkaverinl,
quia etsi innocens mililia est, et honestum potest in liliis, sed vel coram se, vol coram episcopo pa-
esse conjugium 4 electionem lamen meliorum dese- lamque in convenlu,eqsdem lilios talia habere per-
ruisse transgressio est. miserint, ad saecularem Iiabilum reverli ipsis filiis,
CAP. CLXXXIII.'Monachus anle unius anni proba- quandoque penitus non licebit, sed convicli qued
tionem non fial. lonsuram aut religiosam vestem aliquando habue-
Calixtus III Hugoai T^ev. et Theoderico Yirdun. rint, mox ad rcligionis cultum liabitumque revo~
'
S175 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 1176
centur, et sub strenua districlione hujuscemodi A lum religionis assumere cultum. Quisquis autem
observantise inservire cogantur. Parentibus sanefi- vel abolitione tonsurae vcl saecularis vestis assum-
lios suos religioui tradere non amplius, quani ad ptione detectus fucrit atligisse transgressionem, ei
quartum decimum annum aetalis licenlia poterit excommunicationis eensuram accipiat, et religioni
csse. Postea vero an eum voluutate parenlum, an semper inhaereat.
suaedevolionis sit Solitarium votum, eritfiliis lici-
LIBER QUARTUS.
DE CONCILIIS SYDONALIBUS.
CAP. XIH. Bini conventus per singulos annos ab B omnes qui se lsesos sestimant et synodi experianlur
episcopis celebrentur. examen.
Leo papa Anastasio Tessal., ep. 6. CAP.XVII. Usque ad proximam synodum a commu-
(Disl. ,18, c. De conciliis.) De conciliis autem nione abstineat, qui a metropolitano vocutus
episcopalibus non aliud indicimus quam sancti Pa- absque gravi necessilale synodo adesse neglexerit
tres salubriter ordinaverunt, ut semel bini conven- episcopus.
tus per annos singulos Iiabeantur, in quibus de om- Conc. Agath. c. 35.
nibus querelis, quae inter diversos Ecclesiae ordines (Dist. 18, c. Si episcopics.) Si metropolitanus epi-
nasci assolenl, judicelur. At si forte inter ipsos scopus ad comprovinciales episcopos epistolas di-
rexit ih quibus eos aut ad ordinalionem alicujus
qui praesunt de majoribus peccatis (quod absil!)
causa nascitur, quse provinciali nequeat examine fratris aul ad synodum invitet, postpositis omnibus,
definiri, fraternitalem tuam, de tolius negotii qua- exeepfa gravi infirmitate corporis, aut praeceplioue
litate melropoliianus curabit inslruere, utsicoram "regia aliqua, ad consiitutam dicm adesse non diffe-
rant; quod si dcfuerinf, sicut prisca canonum prae-
positis Patribus nec tuo fuerit res sopita judicio,
ad noslram cognitionem quidquid illud est trausfe- cepit auctoritas, usque ad proximum synodum a
rattir. „ charitate fratruai et Ecclesise communione priven-
lur.
CAP.XIY. Absque Romani ponlificis auclorilale, CAP.XVIII. Communione privetur episcopUs qui a
stjnodum aiiquibus Migregari non licet. meiropolilano vocatus, ad synodum venire con-
Isidor. c. 8. teinnil.
(Dist. 17, c. Synodum episcoporum.) Synodorum -^ Conc. Arvern. c. 15
v3io congregandorum aucloritas apostolicae sedi (Dist. 18, c. Si quis episcoporum.) Quisquis autem
prhata commissa est pritestate, nec ullam syno- episcoporum, excepla inevitabili causa vel necessi-
dum generalem ratam esse legimus, quae ejus non tate de peragendo concilio, se absentaverit, per
fuerit auctoritale congregala vel fulla; haec aucto- unius anni s-palium erit a communione privan-
ritas lestatur canonica, liisloria haec ecclesiastica dus.
roboral, hoc sancli Patres confirmant. CAP.XIX. Pro se legatum ad synodum mittet, quem
CAr. XY. Ad morum comctionem el eonlroversia- gravis neccssilas premit.
rum dissolulionem bis in anno ipiscopale concitium Ex Recretis Felicis papse, ep. 2 ad episc. Gall.
fiat. (S, q. 1, c. Si mgrolans.) Quod si aegrolans fuerit
(Dist. 18, c. Propter, prinw.) Propter utililates<ec- episcopus, aut aliqua eum grayis necessitas deti-
clesiasticas, causas earum rerum quae dubitatipnem nuerit, pro se legatum ad synodum mittat, susce-
controversiamque recipiunt, oplime placuit ut per pturus, salva fidei veritale, quidquid synodus sta-
singulas quasque provincias bis in anno episcopo- luerit.
rum concilia celebrenfur. Semelquidempostlertiam CAP. XX. De hcatione melropolilani et primalls.
septimanam festi paschalis, ila ul in quarta septi- Conc. Cahil. c. 6
mana quse consequitur, id est in medio Pentecoste,
- conveniat synodus melropolitano comprovinciales (Dist. 18, c. Placuit.) Item placuit ut cseleri me-
tropolitani, conservato primatu meiropolitani epi-
episcopos admonente. scopi, secundum sua? ordinationis tempus alius alii
CAP.XYI. De eodem. deferat locum.
€onc. Antioch. c. 16. CAP.XXI. Ex concilio Avernensi.
(Dist. 18, c. Propter, § Secundum nero.) Secunda In primis placuit, nt quolies secundum stalula
vero synodus fial Idus Octobris, id est xv die men- Patrum sancla synodus congregatur, nullus episco-
sis Octobris, quem hiber perili Graeci nominant. In porum aliquam causam piius suggerereaudeat, quia
ipsis auteni conciliis adsint presbyleri, diaconi, et ca quse ad omendationem vilse, ad severita.lera rs-
1187 D. iVONIS CARNOTENSIS EPTSCOPI ' 1188
guhe et ad animaj remedium pertinent, finianlur. , A dam in concilio considerans rem indicet. et si non
acquiescet utraque pars judicami, tuncprimas re-
CAP. XXII. | Exempla
' Bonifacii papm ad episcopoi1 gionis infer ipsos audiatur, et quod ecclesiaslicis
! Galtim.
! canonibus et legibus nostris consentaneum sil, hoc
Si inter episeopos ejusdeni concilii dubitatic fiat, et nulla pars audeal conlradicere ejus cal-
emerscrit de ecclesiaslico jure vel de aliis negoliis, culo.
primum metropolitanus eorum cum aliis quibus-
CAP.XXIII. Quw obedientia sit exhibenda primatibus episcopos, sicut prius metropolitanos habebant ju-
et palriarchis. j dices sseculares. Primates lamen, ut prsefixum cst,
(Dist. 19, c. Provinciw.) Provinciae autem multo el tunc et nunc habere jussse sunt, ad quos posl se-
ante adventum Clirisli tempore divisae sunt ex dem apostolicam summa negotia conveniunt, et ibi-
-maxima-parte, el poslea ab apostolis, et bealo Cle- dem quibus necessc fuerit relevcntur, el jtiste resti-
raente prsedecessore nostro, ipsa divisio esl reno- luantur, et l<i qui injuste opprimunt juste refor-
vala, et in capite provinciarum ubi dudum primales mentur atque fulciantur, episcoporumque causa:
legeserant sseculi ac prima judiciaria polestas, ad cl summorum judioio negotiorum, salva sedis apo-
quos qui per reliquas civilates conimorabantur, slolicse auctoritate, jiistissimelerminenlur.
quando eis necesse erat. qui ad aulam imperato-
rum vel regum confngere non poleranl, vei quibus CAP.XXIV. Quol civitales tinaquccqueprovincia
habet.
permissum non erat, conrugiebant, pro oppressioni-
bus vel injustiliis suis ipsoque appellabant, quoties Pelagius in Dccret. c. 1.
*<puserat, sicut in lege eorum praeceplum erat, ipsis (6, q. 3, Scitoie.) Pelagiuspapa Romanus episcopis
quoque in civitatibus vel in locis suis palriarchas «mmibus. Seitotecerlam provinciam esse quae bahet
vel primates, qui unam formam lenent, licet di- x vel xi civitates et unum regein, et lotidem mi-
versa sint nomina, leges divinse et ecelesiaslicae * nores polestates sub se, et unum mefropolitanum
poni et esse jusserunt, ad quos episcopi, si necesse aliasque suffraganeos x vel xi episcopos judices ad
fuerit, confugerent, eosque appellarent, et ipsse no- quorum judicium omnes causse referantur, et ut ab
mine primatum fruerentur, et non alii. Reliquee vero c his omnibus jusle consona voce decemantur, nisi
civitales metropolitanse, quse minores judices habe- ad majorem auctoritatemfuerit ab his qui judicandi
bant, licet majores comilibus essent, haberent me- sunl appellatum, unde non oportet ut degradetur,
tropolilanos suos, qui praediclis jusle obedirent vel deshonoreturi unaquaeque provincia, sed apud
primalibus, sicut et in legibus sseculi ordinatum semetipsam habeatjudices sacerdotes, etepiscopos,
erat, qui non primatum, sed aut metropolitano- singulos videlieet juxla ordines suos. Etquicunque
rum, aut archiepiscoporum nomine fruentur, etli- causam habuerit, a suse judicibus provinciaejudi-
cel singulae metropoles eivitales, suas provincias celur, et non ab alienis, nisi, ut jam praelibaiura
habeant et suos metropolitanos habere debeant est, a judicandis fuerit appellalum.
CAP. XXV. Aro»vocentur primates, nisi qui primas D lium omnium praesentia vel episcoporum consilio,
sedes tenent. aut causas eorum, aut alias causas, nisi ad eas
Anicetus papa episcopis Gall. tantum quse ad suam propriam pertinent paro-
(Disl. 99, c. N-ulli.) Nulli arehiepiscopi, primalcs chiam, agere, aut eos gravare voluerit, ab omnibus
vocentur, nisi illi qui primas lenenl civitales qua- dislricte corrigatur, ne talia deinceps praesumere
rum episcopos aposfoli et successores aposlolorum audeat. Si vero Incorrigibilis eisque inobediens
regulariler patriarchas el primates esse conslilue- apparuerit, ad hanc apostolicam sedem, cui omnia
runt, nisi aliqua gens deinceps ad fidem cenvertatur, episcoporum judicia terminare prsecepta sunt, ejus
cui necesse sit propter multitudinem episcoporum contumacia referatur, ut vindicta de eo fiat, et cse-
primatem constitui. Reliqui vero qui alias melro- teri timorem haheant. Si aulem propter nimiam
politanas sedes adepti sunt, non primafes, sed me- longiludinem, aut temporis incommoditatem, vel
tropolitani nominentur. itineris asperitalem, grave ad hanc sedem ejus cau-
CAP. XXVI. Auf/jts melropolitanus sine comprovin- sam deferre fuerit, tunc ad ejus primatum causa
fialium concilio aliorumcausas agere prasumat. dcferatur, et penes ipsum hnjiis sanctoesedis auclo-
(19, q. 5, c. Si autem aliquis.) Si autem aliquis rilatejudiceiur.
metropolitanorum inflalus fuerit, et sine provincia-
^189 PANORMIA. — LIB. IV. 4190
•CAP.XXVII. Quod nuttus primalum vel archiepisco- A sui gradus honore potiri voluerit. Si aliter prsesum-
porum debent aliquem de alterius varochia excom- pserit damnabitur, ct non solum ille , sed coope-
municare. rantes et eonsentientes ei, quia sicut ordinatio, ila
Galixlus papa ep. 2 episc. Gall.
vel ejus ct judicatio, et aliarum rerum dispositio pro-
(19, q. 5, c. Nullus primas^ Nullus primas hibeatur.
metropolitanus dicecesani Ecclesiam vel parochiam, CAP.XXIX. In suffraganei parochia , niliil absqite
aut aliquem de ejus parochia prsesumat exeommu- ejus consilio'metropolilanus agal.
nicare, vel judicare, vel agere aliquid absque ejus Nicolaus Radulpho archiepisc. Bilur.
consilio vel judicio, sed hoc observent quod ab (19, q. 5, e. Conquestus.) Conquestus apostola-
apostolis, ac Patribus , ac praedecessoribus^nostris lui- noslro fraler nosler Sigedodus arehiepiscopus
statutum est, et nobis confirmatum, id est si quis Narbonensis, quos clericos suos eo invilo, ad judi-
metropolitanus episcopus , nisi quod ad suam so- eium tuum venire compellas, et de rebus ad Eec.e-
lummodo perlinet propriam parochiam , sine con- siam suam pertinentibus, eo inconsulto quasi jure
silio et volunlate omnium comprovincialium episco- patriarchatus -tui disponas, cum hoc neque anliqui-
porum extra agere aliquid tentaverit, gradus sui tas, cui sancti Palres sanxere reverentiam, habeat, el
periculo subjacebit, et quod cgerit, irritum habea- £ auctoritas sacrorum canonum penitus interdicat,
tur etvacuum. , nisi forte pro causis quas, apud se terminare non
CAP. XXVIII. In alterius parochia nisi eo vocante possunt, ad te quasi ad patriarcham suum provoca-
aliquid agere non licet. yerinl, vel si episcopus suus dccesserit, res Ecclesiae
Coelestinus episcopis Gall. suse judicio suo dispensare voluerint. Primates enim
vel palriarchas niliil privilegii liabere prae cseteris
(9, q. 5, c.Nulliis.) Nullus primas, nullus me-
tropolitanus episcopus, iiullusque reliquorum epi- episcopis, nisi quantum sacil canones coneedunt,
scoporum alterius adeat civitatem , aut possessio- et prisca consuetudo illis antiquitus contulit, defi-
nem accedat quae ad eum non pertinet, alterius epi- nimus, ita ut secundum Nicaenas regnlas, sua pri-
scopi parochiam super ejus dispositionem, nisi vilegia servenlur Ecclesiis, prajlerquam si apostp-
vocatus ab eo cujus juris esse dignoscitur, ut quis- lica sedes aliquam Ecclesiam vcl rectorem ipsius
quain ibi vel disponat, vel ordinet, aut judicet si quolibet episcopali privilegio decreverit honorare.
DE RESTITUTIONE SPOLIATORUM.
GAP.XLU. Episcopos suis sedibus spoliatos adjudkia rum qui oppressi videbanlur. Item : nec eos prius
vocari prohibelur. respondere debere, quam omuia sua eis et-Ecclesiis
Zephyrinus ad episc. ^Egyp. in u Decret. eorum legibus integerrime restituantur.
Annuntiatum est sedi apostolicse per apocrisia-
CAP. XLIV. Anle restiiutionem aliquis ad causam
rios vestros quosdam fratrum nostrorum, episco- revocari non debet.
porum videlicet ab Ecclesiis et sedibus propriis i Felix I ad episc. Gall., ep. %
pclli, suaque auferri eis supellectilia, et sic nudos
et exspoliatos ad judicia vocari, quod omni ratione (3, q. % c. Sl episcopus.) Si suis nteiil episcopus
aut Ecclesiae rebus sibi.commissse exspoliatus, aut
caret, cum constituta apostolicorum-eorumque
successorum et prsecepla imperatorum, ac consti- (quod absit!) quod alienum ab omnihus esse debet
. tuliones legum id ipsum lieri vetent. fidelibus, a sede propria ejeclus, in detentjone ali-
qua a suis civlbus fuerit sequestratus, tune cano-
CAP. XLIIl. Nullus spoliatns sit accusandus nisi nice ante in pristino statu restiluatur, cum omnl
primo fueril restiiulus. privilegio sui honoris, et sua omnia quas insidiis
Zepliyrinus ad episcop. iEgyp. epist. 2. inimicorum suorum ei abiata fuerint, legibus re-
(2, q. 2, c. Prwceplum est.) Prseceplum est ergo dintegrentur, nee convocari aut judicari poterit,
in antiquis statutis episcopos ejectos atque suis nisi ipse pro sua necessilate, minime tamen judi-
rebus exspolialos Ecclesias proprias recipere, ef candus advenire sponte elegerit. Nullatenus ergo a
primo sua omnia eis reddi. Et demum si quis eos quoquam cogatur antequam integerrime orania qnas
juste aceusare voluerit, sequo periculo facerc. Judi- per suggestiones inimicorum suorum amiserat,
ccs esst; decernentes, episcopos rccta sapientes, cl; poteslati ejus ab honorabili concilio legali ordine
ia Ecclesia convenientcs, ubl tesles esscnt singulo- ^edintegrenttr.
<t«5 PANORMIA. — LIB. IV. *\u
CAP.XLY. Nec convocari ad synodum nec in ali- A j ipse dispositis ordiuatisque Hbere ac secure de suis
guo debel judicari spoliatus, tune regulariter infra quatuor aut quinque, aut
Eusebius ad episc. Alexand. et ^Egypt. ep. 2. sex, aut septem menses jnxta quod possibililas ei
(2, -q. 2, c. In scripturis.) Eusebius papa in fuerit, et non ante convocatus ad tempus con-
secundo Decrelali suo : « In scripluris vestris re- •cilio Iegilimo et canonico destinatumveniat ad cau-
peiimus quosdam episcopos in veslris parlibus sam, et si ita juste-videtur, accusanlium pro-
a propriis ovibus accusalos aliquos ex suspicione, positionibus respondeat.
•el aliquos ex cerla ralione, idcirco quosdam suis CAP. XLIX. Nulius debet accusari, dum suis rebus
rebus exspoiialos, quosdam vero a propria sede fuerit spoliatus.
pulsos, quos scialis nec ad synodum eomprovin- Ex Dccrelis Felicis pap. epis,~
oialern, nec ad generalem posse convocari, nec in (2, q. 2, c. NuLlus episcoporum.) Nullus enim epi-'
.aliquo judicari, antequam cuncta quae eis sublata scopus, qui suis rebus exspoliatur, aut a sede
.sunt, Iegibus potestafi eorum redintegrentur. propria vi, aut terrore depulsus, antequam omnia
CAP. XLYI. De eoclem. sibi ablata legibus restiluantur, et ipse pacifice
Julius I, c. 1. annum vel plus suis fruatur honoribus, sediquei
1
(2, q. 2, c. NulLus potest.) Item, nec convocari g propriae sit regulariter restitulus, juxta eanonum
-ad causani, necjudicari potest exspoliatus vel ex- institulionem accusari, iudicari, aut damnari non
.ptiisus, quia non habet privilegium quo exspoliari potest.
possit jam nudalus. CAP. L. Posl restilulionem induciw prwstandm sunt.'
CAP. XLYII. Ante litem conlestatam potestali cun- Eusebius episcopis* Alexand. et ^Egyp., n Decret.
xta sunt restituenda. (3, q. 2, c. Prius.) Prius ergo oportet omnia
^oannes papa. illis leaibus redintegrari, et Ecclesias quse sibi sub-
<2, q. 2, c. Antiquitus.) Unde et antiquitus de- lalaa sunt, cum omni privilegio suo restitui, et
-crctum cst, omnes possessiones et onmia sibi sub- postmodum, non sub angusti temporis spatio;
-Liia, alque fructus cunctos anle litem conlesla- sed tantum spatium temporis eis indulgeatur,
,tam, praecepior vel primas possessori restiluat. quanlum exspoliati vel expulsi esse videnlur, an-
Item : Est in antiquis Ecclesioe statntis decretum, tequam.ad sj'iiodum convocentur, et ab omnibus
-tit qui aliena invadit, non exeat impunitus, sed ^piibusque suse provinciae episcopis audiantur. r
-cum multiplicalione omnia resfituat. Unde in CAP. LI. In Decrelis Felicis, c. 10.
Evaiigelio scriptum est : Quod si aliquem defmu- Ille vero qui vi aut terrore, vel limore, a sede
&avi, reddo quadruplum (Lttc. xvn). Et in legi- C pulsus autsuis rebus exspoliatus fuerit, nofi prius
bus saecularibus caulum habelur : Qui rem subri- vocetur ad synodum quam ei omnia legibus ro-
pit alienam, illi cujus res direpta cst, iu undecu- integrenlur.
plum quae sublata sunt, restitual. CAP.JLIL Post. restitulionem induciw praistandce
€AP. XLYIH. Anle reslitulionem aliquis ad causam sunt.
revocari non debet. -(3, q. 2, c Tandiu.) Et tandiu In sede pro-
Felix papa ad episc. Gall. ep. 2. pria pacifice et potestative cuncta disponens re-
(5, q. _2, c. Si episcopus. § PicesuL vero.) Prsesul sideat, quandiu expulsus ,vel exspoliatus suis vi-
xew cum omni honore stalui prisiino rcddatur., el sus est carere rcbus.
DE ACCUSATfONlBUS.
CAP. LIII. Accusatio non debel fieri in scriplis. D neque absens per alium 3ccusare aut accusari po-
Stephanus in Decret. c. 2. iest. 1
(2, q. 8, c. Per scripla nullus.) STEPHANi's san- CAP. LY. Accusaiio non debet fieri in scriptis.
Conc. Carlh. c. 60; Calixt. pap. c. 2. ~
<t» aposlolicae et universalis Ecclesiae fioma-
nse episcopus, omnibus episcopis. Per scripla (2, q. 8, c. Per scripta.) Nullus ergo doctorum
nullius accusalio suscipialur, sed propria voce, per scripta accusefur; decernimus non ciedi ac-
si Iegitima et digna accusaloris persona fuerit, cusalori, qui absente adversario causam sugge-
prsesente videlicet eo quem accusare desiderat, rit, ante ulriusque partis discussionem.
<5uia nullus abseris per alium accusari potest aut CAP. LYI. Criminaliler accusans vel accnsatus per
sccusare. se experiatur.
-CAP.LIV. Absentes nec accusari nec judicari pos- Adrianus papa, c. 1.
sunt. (S, q. 7, c. Qumrendum ; S, c. Si plures § De
Felix I ad episcopos Gall. ep. 2. accus.; 3, c. In criminalibus.) In criminalibus cau-
(3, q. 9, c. Absente adversario.) Felix episco- sis, nec aceusator, nisi per se aliqucm accusare
pus, universis episcopis. Absente vero adversario potest, nec accusatus per aliam personam se de-
IIOIIaudiatur accusator, nec sententia, absenteparte fendere permillitur.
£lia,jt jjudicc dicla, ullam oblinebit firniitalcm
PiTnm. CLXT. '
38
«gg D, IYONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 1106
CAP. LVII. Majores iralu non accusenl, nisi qui sint A Domini non oportet -liligare, sed mitem esse ad
rectm fidei et conversationis omnes.
Felix episcopis Gallias, Decret. 2, ep. 2. CAP. LXII. Inimici non possunl accusare.
(2, q. 7, c. Quwrendum; 50, c. Si plurcs Slephanus II in Decret.
§ De accus.) Si ex ulraque parle ad causam dieen- (5, q. 5, c. AccMsatori&MS.) Repellantur cohabitah-
dam venerinl, quia unus absque altero audiri non tes inimicis et omnes laici, quia infeslaiionem blas-
debet, quaerendum est in judicio, cujus siut con- pheiniae, affectio amicitise incitare solet. Nec illi TI-
versationis el fidei, alque suspicionis aecusatores, delicet Iaici in nostra surit reeipiendi accusatione
aut qua intentione hoc faciant. Quia ad hoc ad- qui vos in sua volunt recipere infamatione.
mitli non debent, nisi bonse conversationis et re- CAP. LXIII. Hwretici Judwi vel pagani Chrislianos
ctse fidei, viri bi videlicet qui omni suspicione accusare non possunl.
careant, et bonse vitse clareant, neque infames Gaius papa, in Decret. c. 1.
existant. (2, q. 7, c. Pagani.) GAIUSpapa, FELICIepiscopo.
•CAP.LVIII. Sacerdotes nonnisi a viris idoneis et Pagani vel haeretici, sive Judaei non possunt Chri-
proibatis accusari possunl. slianos accusare, aul vocem infamalionis in-
AnacletusepiscopisGall. ep. 2. B ferre.
(2, q. 7, c. Accusalio quoque.) Accus3tio eorum CAP.LXIY, Qui in primo capilulo deficil in aliis
soper qua consulere nos voluistis, nonnisi ab ido- non admitiitur.
neis et probalissimis viris, qui et suspicionibus et Conc. Carthag. vn, c. 3.
ssecularibus sceleribus careant, fieri debel, quia (3, q. 10, c. Placuil.) Placuit ut quolieseunque
Uominus sacri sui corporis traclatores a vilibus et clericis ab accusaloribus multa crimina objiciunturr
leprobis ac non idoneis personis infamari noluit el unum ex liis de quo prius egerint, probare non
nec cajtimniari, sed ipse proprio flagello peccan- v.duerint, ad caalera jam non admitlanlur.
tes sacerdotes a templo ejecit. CAP.LXV. Nnper inimici accusatores vel lestes esse
non possunt.
-CAP. LIX. Nisi opinione discussa, non audiantur
accusatores episcoporum. Fabianus in Decret. c. 2.
Evaristus episcopis Afric. ep. 2. (5, q. 5, c. Accusatores.) FADIANUS papa, omnibus
'(2, q. 7, c. Si qui sunt.) Si qui sunt vilupe- fidelibus. Statuimus eos ad aecusalionero non recipi
«ratores, aut accusalores episcoportim vel reliquo- qui sunt suspecli, aut qui heri, aut nudiuslertius
-Tum sacerdotum, non oporlet eos a judicibus Ec- vel dudum fuerunl inimici, quoriiam suspecti facti
-elesiaj audiri, anlequam eorum disculiatur aesli- Q sunt, et qui non sunt bonae conversalionis, vel quo-
maiionis suspicio vel opinio, qua intenlione, qua rum vita est accusabilis, aut dubii in recla lide. Si-
fide, qua temeritate, qua vita, qua conscientia, militer quorum fides, vila et libertas nescitur, vel
quove merito, si pro Deo, aut pro vana gloria, qui infamiaa maeulis aspersi sunt, aut sceleribus
aut inimicilia, vel odio, alii cupiditate ista prae- irretiii. Neque eos sacerdoles debere aut posse ae-
sumpserinl. cusare, qui rile sacerdoles fieri non possunt, nee
CAP. LX. Qui legem suam sponte transgrcdiiur, sunt sui ordinis. Tales, fralres charissimi, accusa-
anie suam reversionem rccle agentes accusare non liones, et injuslas aut novas semulationes prohibeie
polest. pro viribus, quia contentio summopeie Vilamia
Anaclet. in Decrel. ep. 1, De oppres. episc. est.
(3, q. 4, c. Beatus.) ANACLETUS urbis Romae
CAP.LXVI. QUWpersonw infames habeanlur.
«piscopus, omnibus episcopis. Accusandi vel testi-
licandi licenlia denegetur his qui Chrislianae reli- Slephanus in Decret. epist. 1, c. 1.
gionis et nominis dignilalem, et suae legis vel sui (6,q. 1, b. Infames.) STEPHANUS sanctae Roma;iae
propositi normam, aut regulariter prohibita ne- „ Ecclesiaeepiscopus, dilectissimo fralri alque familiaii
glexeriht; transgressores enim sponte legis suae •Qamico HILARIO. Infames illas personas dicimus e=;se,
violatores, apostatse nominantur. Omnis apostata quse pro aliqua culpa notantur infamia, et omnes qui
- refuiandus est, nec in accusatiouem recte agen- Christianae religionis et legis normam abjiciunt, et
liiim aut testimonium suscipiendus est. statuta ecclesiastica contemnunl. Simililer fnres, sa-
C-AP.LXI. Nec clerici in accusalione laicorum, nec crilegos, et omnes capitalibus criminibus irrelitos.
laici in accusalione clericorum sunt suscipiendi. Sepulcrorum quoque^violatores, el apostolorum src -
Fabian. ad episc. Orierit. c. 2 Decrel. ep. 2. cessoiumque eorum, reliqiiorumqtie eorum sancto-
(2, q. 7, c. Sicut sacerdotes.) Fabianus episcopus rum Patrum statuta libenler violantes, et omnes qtii
episcopis urbis Romse omnibus. Sicut sacerdotes adversus Palres armantur, quoniam in omni mundo
vel clerici reliqui a saecularium laicorum excludun- infamia notanlur. Similiter et incestuosos, homicl-
tur accusatione, ita illi ab istorum sunt excludendi das, perjuros, raptores, maleficos, veneficos, adul-
et alieuandi criminalione; et sicut isti ab illis, ila teros, de bellis publicis fugierites, et qui indigna
et illi ab istis non reeipiuntur, quia sicut Domini pclunt sibi loca tenere, aut facultates Ecelcsiaeau~
gaeerdotum conversatio segregafa debet.esse ab ferunt injuste, et qui fratres calumniantur aut ac-
«erum conversalione, ila et litigatio, quia servum cusant, et non probanl, vel qui contra innoeenfeg
"
4W7 PANORMiA. — LIB. W. 1188
principum animos concitandos provocant ad Ira- A municatus fuerlt, In ipsa adhuc excommunicaltone
cundiam, et omnes anathematizatos, vel pro suis constitutus, sive sit clericus sive laicus, aecusare
sceleribus ab Ecclesia pulsos, et omnes quos eccle- voluerit.
siastics. vel sancta?,leges infames pronunliant; hi CAP. LXXHI. Hwrelici probanlur qui schismalc vel
flimirum omnes nec servi «nte legitimam liberta- excommunicalione perseverant, habetur.
tem, nec pcenitentes, nec bigami, nfccilli qui curise Nicolaus Michaeli imperatori.
deserviunt, et qui non sunt integri corpore, aut sa- (4, q. 1, c. Quod aulem. § Si vero.) Si ecclesia-
nam non habent nienlem vel intellectum, aul in- sticum -fuerit crimen coepiscopo illatum, tunc pro-
obedientes sanctorum Patrum decretis exislunt, aut barl oporfet aecusantium personas, ut primo -qui-
qui furiose manifestantur. Hi omnes nusquam nec dem hsereticisnon liceat contra orthodoxos episco-
ad sacros gradus debent provehi, nec ad accusslio- pos accusaliones pro ecclesiasticis negotiis facere.
nem seu ad testimonium ullaleniis juste possunt re- Sed ne hos haereticos esse denegetis, audite se-
cipi. quentia : Hsereticos, inquiunt, esse dicimus, tam
CAP.LXVII. Accusati, nisi prkis se purgaverint,-alios eos qui olim ab Ecclesia projecti sunt, quam qui
accusare non possunt. post hsec a nobis anathemalizati sunt. Porro si
Ex Decret. Steph. papse ad episc, ep. 2.' B adbuc nec sic creditis, quod subditur, audite : Prse-
- (3, q. 11, c. Neganda primo.) Quod neganda est *er hos aiunt autem et eos
qui fidemquidem sanani
aceusalis licentia criminandi, priusquam secrimine simulant vel negant confiteri; schismalicos etiam
quo premuntur exuerint. Quia non est credendum eteosqui seoxsum a Communicantibus nobis epi-
eontra alios eorum confessioni, qui criminibus in-- scopis collecfas faciunt : deinde vero et siquidem
criminati sunl, nisijsepridie probaverint innocentes. ab Ecclesia super causis quibusdam luerint repre-
Quoniam periculosa est et admitti nen debet, rei iiensl et pre-jeetlaul excommunicati sive ex clero,
adversus quemquam professio. Familiares vero et sive' ex. laicali ordine, nec his licere accusare
epi-
sponle professi ajque sceleribus irreliti non debent scopum antequam proprio erimine primitus exu-
admilti, nec hi qui besterna die aut ante inimici antur. Similiter aulem eteos qui sub-accusalione
fuerunt. prioris existunt, non ante esse acceptabiles in epi-
CAP.LXYIII. Delibro ix earumdemiegunu scopi accusationem, aut aliorum clericorum, quia
•Sane-hi qi_i crimina sua iu quaestione confessi innoxios semetipsos illatorum sibi ostenderunt cri-
sunt, si de aliis sic dicere voluerint, a judice non siiitum.
eredantur, quia jure et Iegibus constitutum est, ut CAP. LXXIV. Convitium non est
( pro accusatione
sponlanea professione reus reum non faciat, neque Q habendum.
illi de altero credatur, qui se criminosum confessus Fabiauus papa ad Hilar. episc, ep. 3.
est. (3, q. 5, c Si quis iratus.) Si quis iratus- crimen
CAP»LXIX. Rei.professioadversus quemlibet admilli aliquod cuilibet temere objecerit, vel imposuerit,
non debet.. convicium non est pro accusatione habendum. Sed
~
_ Julius pap. in Decret., ep. 18. traetandi spatio, si id quod iratus dixit
permisso
(15, q. 5, c. Nemini, et De accusat.) Nemini de per scripturam se probaturum esse fatealur, ut si
se eonfessiocredipolest supercrimen alienum,que- fortasse resipiscens, quse pro iracundia dixit, ite-
niam ejus omnisque rei professio periculosa est, et rare aut scribere
noluerit, non ut criminis^reus ha-
fdmitti non debet. beatur.
€AP. LXX. Infames, eos qui sunt bonw famce, accu-
sare non possunl. CAP. LXXV. De ptena iiiius qui succubuerit in
accusalione.
Eugenius papa, ep. 2.
(5, q, 4, e. Alieni.) Similiter alieni erroris socium, (2, q. 3, c. Omnis.) Dmnis ergo qui crimen ob-
vel a sui volunlate propositi tramite recedentem, jicil, se probaturum scribal. Revcra ibi semper
aut sacris Palrum regulis et conslitutionibus in- D eausa agatur, ubi crimen committilur. Et qui non
obedientium, suscipere non possumus nec debe- probaverit quod objicit, poenam quam intulerat,
mus. ipse paliatur.
CAP.LXXI. Qui non sunl recipiendi in accusaiione. CAP.LXXVI. Qui alium accusat in judicio, reum
Stephanus papain Decref. ad episc. ep. 2. indicet, -et inscriplionem palialur.
(5, q. i, c. Nullus.) Nullus anathemalizatoruni Sixtus pap.
suscipiatur, nec a quoquam credalur, quae ab cis (2, q. 8, c. Quisquis.) Accusationis ordinem ta-
xel dicuntur, vel conscribuntur. Eos dico analhe- lem dicimus et servari jubemus, id est si quis cle-
matizatos esse, quos episcopi sui scriptis anaihe— ricorum in crimine impetitur, non statim reus aesti-
malizaverunt, aul eorum slalula anathemalizant. metur, quia accusari potuit, ne subjectam innocen-
CAT.LXXIL Ad accusationem non admittatur qui in tiam faciamus, sed quisquis ille est qui crimen in-
-cxcommunicatione perseverat. tendit, in judicium veniat, nomen rei indicet, vin-
Conc. Carth. vn, e. 1. euluni insci;^~"*israrripiat, custodiat similittidi-
(4, q. 1, c. Definimus.) Definimus eum rite ad ac- nem supi-.; /^^Ua tamen dignitalis sestimatione.
eusationem nou admitti, qui poslea quam excom- Nec forte sibf-noverit licentiam mentiendi, cua.
"4199 D. IVOMS CARNOTENSIS EPISCOPI 42fm
calttmnianles ad vindictam poscal similitudo sup- A adesse, id est judices electos, accusatores idoneos,
plicii. defensores congruos alque lestes legilimos. Judices
CAP. LXXVII. Damasuspapa, ep. 1. aulem debenl uli a.quitate,testes verilate, aceusa-
tores iiilenlione ad amplifieandam causam, defenso-
(4, q.-4-, c Nullus. § Inscriptio.) Inscriplio primo
fiat .ut lalionem calumniator recipiat, quia" ante in- res extenualione, ad minuendanrcausam.
scriplionem nemo debet judicari vel damnari cum CAP.LXXXII. NuUum servelur judicium, nisi
-£l sseculi leges hoc retineant. rationabiliter habilum.
D. Gregorius Joanni defens., 1. n, ep. SO.
CAP. LXXVIII. Slephamts episcopis Gall., in Decret.
(2 q. 1, c. In primis, § Quia igitur.) Quod qui-
(L. Infamis, et 3,q. 7, c Infames, ff. Depostulat.) dam frater de falsis se capilulis accusatum nec ali-
infamis enim persona nec procurator potest esse quid ordinablliter faclum, sed
injuste condemna-
-neccogriitor. lum se asserit, diligenter quserendum esl. Primo si
CAP.LXXIX. Stephanus in n Decrelali omnibus judicium ordinabiliter esl habitum, si alii accusa-
'
episcopis. tores, alii lestcs fuerunt. Deinde causarum qualitas
TSullus alienigena aut accusator eorum fial aut examinanda est, si digna exsilio, vel depositione
judex. fuerit, si.eo prsesenfe, qui aceusalus esl sub jure-
CAP.LXXX. Quilibei in causa duas personas gerere jurando contra eum teslimonium dictum est, si
non valet. scriplis actum est, si ipse licentiam respondendi
(i, q. 4, c. Nutlus inprimo.)DAJiASuspapa Ro- aut defendendi se habuerit, sed cl de personis ac-
manus, STEPHANO arclriepiscopo. Aecusatores et ju- ' cusanlium ac leslificantium subtililer quserendum
dices non idem sint, sed per se accusatores, per se esl, cujus conditionis suut, cujusve sint, ne foite
judices, per setestes, per se accusari unusquisque aliquas rconlra prsefatum paslorem inimicilias ha-
in suo ordiriabiliter loco. buissent, utrum vero teslimonium ex audilu dixe-
'CAP.LXXXI. Accusalor vel teslis, vel judex aliquis rinl, aut cerie specialiter se scire testali sunt, si
simul esse non potesl. scriplis judicaliim esl, et parlibus prsesentibus
Fabianus in Deeret. c 4. semper seiiieniia recitala est, quod si forte haecsu--
(4, q. 4, c Nullus.) Nullus unquam praesumat lemniler acta non siinl, neque eausa probaia est
aecusator simul esse et judex, et testis, quoniam in quse exsilio vel deposiiione digna fuil, in ecclesiam
omni judieio quatuor personas riecesse est semper suam omnibus modis revocelur
CAP. LXXXIll. Qui ab accusatione repetluntur, aut C solet. Amor carnalis el timor alque avaritia plerum -
ad annum xiv nonclum pervenerint, testes csse non que sensus hebelant humanos, ut qusestuin pieiateia
vossunl.
putent, et pecuniam quasi mercedem prudenliae.
Conc Carth, vn, c 4; Nieolaus papa.
CAP.LXXXYI. Sacerdotes accusare vel in eos testi-
^4, q. 3, c Testes.) Testes aulem ad teslimonium ficari non valent, qui ad sacerdotium prohibentur
non admittendos esse censemus, qui nec ad accu- eligi.
sationem admitti praecepti sunt, vel quos ipse ac- Danias. in Decrel., ep. 3, ad Stephan. arehiep.
cusator de sua ddmo produxerit; ad testimonium (2, q. 7, c. Tesles.) Testes ansque ulla infamia
autem intra annos xiv aetatis suse non admittanlur. aut suspicione vel manifesta macula et vera fidei
CAP.LXXXIY. Nuper inimici lestes esse non possunt. , plenitudine instructi esse debent, et tales quales ad
Anacletus in Decret., ep. 3. sacerdolium eligere divina jubet auctoritas, qno-
(3, q. S, c Accusalores.) Tesles autem esse no)i niam ut antiquorum tradidit auclorilas, sacerdoies
criminari non possunt, nec in eos testificari, qui ad
possunt, qui anle hesternum diem, aut nudiuster-
tius inimici fuerunt, ne irati nocere cupiant, ne eumdem non debent, nec possunt provehi honorem.
laesi ulcisci velint. Inoffensus igitur aceusator et Item: homicidae,malefici, fures, sacrilegi, rapfores,
teslium affectus quaitendus est et non suspectus. j. venefici, adulteri, qui raptum fecerunt, vel falsum
GAP.LXXXY. Consanguinei vel familiares adversos testimonium dixerunt, seu qtii ad sortilegosn-agos-
extraneos testimonium non dicant. que cucurrerunt, .nullalenus ad accusationem \el
Calixtus papa in Decret., ep. 2, ad episc. Gall. ad testiiuoniuin erunt admillendi.
(o, q. S, c. Consanguinei.) Gonsanguinei adver- CAP.LXXXVIf. Accusare non poltsf prodilor neque
sus extraneos-testimonium non dieant, nec fami- calumnialor.
liares de cadem domo prodeuntes, sed si voluerint, Iguinus papa in Decret.
et invicem consensorint, inter se tantummodo pa- Proditoris vero nec calumnialoris vox audiaiur.
renles testificentur et nonin aliOs."JSeque testes Nemini de se confesso credi potest super crimen
suspecli recipiantur, quia propinsmitatis et fami- alienum, quoniamejus rei professio periculosa est,
liaritatis ac damnalionis affectjo veritatem impedire et admitti non debet.
j20i PANORMIA. — LIB. IV. 1202
CAP.LXXXYIII. Accusare non possnnt erroris socii, A & CAP. XCIY. Gregorius Joanni defensori, c 40.
et sacris Patrum regulis inobedientes. (C. Licet, Extr. De test. et liarb. I. Tesl. c. De
(3, q. 4, c. Alieni erroris.) Similiter alieni erroris lest., et 3, q. 9, c. De his.) Quserendum utrum testi-
socii vel a sui volunlarie propositi tramile receden- monium ex audilu dixerint, aut specialiter certe se
lem, aut sacris Patrum regulis et conslitutionibus scire testati sunt,si scriptis judicalum sitet partibus
inobedientem suscipere non possumus nec de- prsescntibus senlenlia recitata est. Quod si forte
bemus. hsec solemniter acta non simt, neque causa probata
ln dectctis Sylvesiri papw, capit. 3. — Sylvesier est qui exsilio vel depositione digna sit, in Ecclc-
papa I in Epilogo brevi concilii Romani. siam suam modis omnibus revocenlur.
CAP.LXXXIX. Quilibet clericus non esl in publico CAP.XCV. Pius papa, VIII a Petro, fratribus per
' examinandus.
Hispaniam. _ J-
Sylvester pap. in Decret. ct conc Rom. Aposlolus, inquit, adverstts presbyterum inscri-
(11, q. 1, c Tesiimonium.) Sylvester papa in ge- ptionem non esse recipiendam, absque duobus vel
nerali residens synodo dixit: Nullus laicus audeat iribus idoneis testibus (/ Tim. v). Si haec de pre-
inferre crimen clerico. Testimonium autem cierici sbyteris vel cseteris lidelibus prsecavenda i sunt,
adversus Iaicum nemo suscipiat. Clericum vero B j quanto magis de episcopis? In ore duorum vel trium
quemlibet in publieo nemo [examinare praasumat, testium slat omne verbum (Mallh. xvm).
nisi in Ecclesia. GAP.XCYI. Stephanus V Asiutfo.
CAP.XC. Nultus clericus inferioris ordinis accusare c Veniens; extr. I)e testibus.) Nec Evan-
clericum nec tuicus (2, q. 4,
prmsumat superioris ordinis,
episcopnm. gelium, nec ulla divina humanaque lex, unius te-
"Svivester papa in Decrel., c. 3. stimonio eliam idoneo, quempiam condemnat vel
In consensu subscriptione omnium conslitulum justilicat.
"est, u't nullus laicus episcopo vel alicui in ordini- CAP.XCYII. Quot lestibus quisque clericorum
convinci debeat.
bus posito, crimen aliquod possit inferre, el ut
Conc Brac n, c 9.
presbyler adversus episcopum, diaconus adversus
(2, q. 4, c. Placuih) Placuit ut si quis aliqKem
presbyterum, subdiaconus adversus diaconum, aco-
clericorum maculse fornicationis impetit, secundum
lythus adversus subdiaconum, exorcista adversus
acolylhum, leclor adversus exorcistam, ostiarius praeceptum Pauli aposloli duo vel tria testimonia
adversus Iectorem nullo modo aliquam pisesumat requiranlur. Quod si non poluerit datis teslimoniis
dicere accusationem. approbare quod dixit, excommunicationem aceu-
r
CAP.XCI. Quot teslibus episcopus vel presbyler veL sator accipiat.
reliqui clerici sunt communicandi. CAP. XCVIIl. Venienti ad judicium, inducim Hsn
(•2, q. S, c Prwsul.) Prsesul attfem non damna- neganlur.
bilur nisi in ixxu testibus. Presbvler-autem car- Felix Anastasio. c. 14.
<3Jna45_', ntsrho XLteslibus non damnabilmydiaco- (3, q. 3, c Cum accusalus.) Felix papa in primo
~nus atttem cardinalis urbis .Romas nisi in xxvn te- Decrelali suo. Cum accusatus ad judicium veneiit,
stibus non damnabitur. Subdiaconus, acolylhus, si voluerit, et neeesse fuerit, inducise ei petenti a
Patribus constitulse absque impedimenlo concedan-
exorcista, lector, ostiarius, nisi in vn testibus non
condemnabuutur. Testes autem et accusatores sine lur, et judices a se electi tribuantur.
CAP. CXIX. Accusatus polest, si limuerit, eligere
aliqua sint infamia. sibi locum congruum in quo absque limore testes
. CAP.XCII. Infamis vel sacritegus, religiosum habere valeat.
Chnslianum accusare non potesl, Vt in loco unde est ille qui accusatur, aut si ibi
Euticianus in Decret., ep. 2, advers. episc Sicil, aliquam temerariae multitudinis vim metuerit, lo-
(5, q. 4, c. Nutli unquam.) Nulli unquam infami, cum sibi congruum eligat, quo absque timore, si
atque sacrilego de quocunque liceat negotio adver- D E necesse fuerit vel expoposcerit, testes habere et
sus religiosum Chrislianum, quamvis humilis ser- absque impedimento suam canonice sententiam fi-
vilisque persona sit, testimonium dare, nec de qua- nire valeat, quia per subreptionem mulia evenire
libet re, actione vel inscriptione Chrislianuiri im- solent. -
petere. CAP. C. Ante exitum causm per appellalionem
CAP.XCIII. Tesies non dicant teslimonium, nisi de recedere licel.
his quw prwseniialiter el veraciter noverint. Euticianus papa episcopis Sicil., ep. i.
Calixlus papa ep. 2, ad episc. Gall. , (2, q. 6, c Non ita.) Non ila in ecclesiastieis
(5, q. 0, c Testes.) Tesles per quamcunque scri- agendum negotiis, sicut in ssecularibus. Nam in sse-
pturam testimonium non proferant, sed prsesenles .cularibus, poslquam legibus voeatus venerit et in
ex his quae cognoverunt et viderunt veraciter testi- 'foro decertare cceperit aliquis, non licet ante per-
monium dieant.~ Nec de aliis causis vel negotiis aclano/causam recedere. In ecclesiasticis vero dicta
lestimonium dicant, nisi de his quse sub prsesentia causa reeedere licet si necesse fuerit, aul si se pras-
eorum Jacta esse uoscuntur. gravari viderit. *
.203 P. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 1204
DEINDUCIIS.
CAP.CI. De inducih in criminalibus pulsalis A a-nnuni et sex menses mandaverunt cancedi. Qur-
dandis. dam vero annum in quo plurimi concordant. Minus.
Damasius episc ad Steph. arehiep., ep. 3. autem quam vi menses non reperi.
(3, q. 3, c biduciw.) Induciae autem accusatis CAP.CUlrDe induciis prwstandis c primo,
in criminalibus episcopis, sex mensiism vel eo am- Eutberius in Decret., c i.
plius eoncedendse sunt. (3, q. 3, c. Induciw primo.) ELEUTHERIUS Roma-
nse Ecclesiae episcopus, omnibus episcopis. Induciaa
CAP.CIL Quol mensiwn inducim episcopisprastandi
suntr non modicae ad inquirendum dandse sunt, ne ali-
Felix in Decret. c. 20. quid propere agi a quacunque parte videatur, quia
per subreptionem multa proveniunt.
(3, q. 3, c De induciis. § Inducim vem.) FELIX CAP.CIV. Sententia definkiva ckbei fieri caicsa co-
papa Romanus, ANASTASIO episcopo. Induciae non gnita.
sub anguste tempore, sed sub longo spatio con- (50, q, 5. c. Judicanlem. § Nee Lkigantibus.) Lili-
cedendse sunt, ut accusati se prseparare, et uni- gantibus autem non prius velil judex sua senlenlia
versos communicatores in provineiis positos con- obviare, nisi quando ipsi jam peraclis omnibus ni-
xenite et testes prseparare atque contfa insidiatores D hil habeant in quaestione quod proponant, et landiu
se pleniter armare valeant. Quidam autem ad re- actio ventilelur quousque ad rei veritatem perve-
pellcnda impedimentorum machinamenta, et suas niatur. Frequenter interrogari oportet, ne aliquid
praeparandas responsiones et testes confirmandos, prsetermissum forte remaneat quod annecii coa-
ct eonsi.ia episeoporum atque ami.corum quserenda, veniat.
DE SUBTERFUGIENTIBUS JUDICIUM.
CAP.GV. Judicbum nonsubterfugiendum. dum esse nihil dicere maluimus intercapedine tem-
Bonifacius papa ad episcopos Gall. poris data differri, cum hoc eliam ejus accusalores
BONIFACIUS episcopusPATROGLO, REMIGIO, MAXIMO, assererent. De cujus intentionibus et moribus fi_
HHLAKIO, SEVERO, YALERIO, JULIANO, CASTORIO, LEON-r decretum Maximiuum tanlo magis damnanda com-
TIO,JOANNI, MONTANO, MARINO ef, cjeteiis episcopis mittere, quanto tardius seconstitulo jddicio praesett-
per Galliam et per VII provincias constilutis Ya- taret. Quem Manichseorum involutum caligine ar-
lenlinse. Nos clerici civitalis adierunt proponenles guunt, turpique secta facta olim eum ita non posse
libellum et crimina quse Maxuninum, teste tota pro- abluere, animam. in sordida probatione objectaque
vincia, asserunt commisisse, delegata toties cogni- ei gesta synodalia proferentes, et commissis invo-
tione illum conslituta, et subterfugisse judicia, nec lulum undique flagitiis, nullum eum sanitalis ha-
confisum conscientia festinasse, ut si esset inno- buisse respectum quem furore et insaua temcrs-
cens examinatis omnibus purgaretur, quae toties late ad saecularium quoque judicium tribunalia
decreta ex noslraruni quoque charlarum instructione subsidium qusestioni, quod in vili persona luipis-
cognovimus. Qui contrario probavit de se illa quae simum est, objicerent, pervenisse eum ad homicidii
dicta sunt, quia ad ea confutanda cum. essent innu- damna asserunt gestis prolatis in medium. Et hunc
mera a decessoribus meis provincialibus delegata talem post tanta taliaque commissa episcopatys
est cognitio, Conven.us etiam dicitur vitasse et adhuc nomen in suis lalibulis vindicare, improprie
adesse minime voluisse; etnullus dubitat, quod ita civitatis infamia nimiis doloribus conqueruntur,
judicium nocens subterfugit,, quemadmodum ut D et "sanctum nomen vindicando sibi velle polluere.
absolvatur qui est innocens, quserit. Sed astula Ideoque, fratres charissimi, quia audiendus hic
cavillatio eorum qui versutiis credunt agendum esse prsesentare se noluit, ne conviclus forsitan ab ac-
consiliis, nunquam innocenliae nomeii accepil. Con- cusanlibus se cleris defendere possit, digna tandem
fitetur enim de omnibus quisquis subterfugere ju- aliquando praesentatum episcopali judicio pronun-
diciuri. dilationibus putatnr. Veniet tamen aliquando. lialionis congrue feriri sententia judicamus, quan-
ille qui talis perhibetur in medium judieium, nec quam illi cum hsec docta fuerint sciamus hujus no-
prodest illi tolies subterfugisse, quem sui acius et miuis. jacturani esse, qui pudorem nunquam lia-
fiommissa, quocunque fugerit ea quae objiciuntur buisse sacerdotii perhibelur, et locum suum nec
illi, si vera sunt, crimina persequunlur. Debueram modico quidem lempore perdidisse dilationem de-
quidem jam dignam pro ejus accusatis in nostro ju- dimus et decrevimus et vestrmn debere intra pror
dicio actibus, qui cognitipnem et decretum judicium vinciam judicium, etcongregare synodum antediem
saspe credidit, declinando illudendum, dare senten- Kalendarum Novembris, ut, si adesse yoluerit, praa-
tiam aliquis prseco, qui forsitan judicarel, et sibi sens, si conlidit, ad objecta respondeat. Si adesse
qai absens est, licet sit qusesitus a uobis. reservaih Beglexerit, dilationem sententia. de absentia non lu-
.20« __— PANORMIA.— LIB. IV. . 1206-
cretur-^Nanfmoailfestum est conlileri eum de cri- A cet donec purgefur. Si autem ad concilium univer-
miiie, o;ui indulto el tolies delegato judicio pur- sale infra anni spalium occurrere noluerit, ut vel
gandi se occasione non utitur. Nihil enim interest . ibi causa lerminetur ipse in se damnationis sen-
uirum in prsesenti examine omnia quae diela sunt; tentiam dixisse judicelur. Tenipore sane quo non
eoninrobeiilur, cunijpsaiquoque professione procu-. communical, nec in sua ecclesia vel parochia com-
rala toties constet absentia. Nos autem per omnesi municel. Accusalor vero ejus si nunquam diebus
provincias litteras dirigemus, ne excusationem sibi causae dicendse defuerit, subtrahens se a commu-
ignoralionis obtendat, ut ad provinciam venire: nione non removeatur. Sivero aliquando defuerit
cogalur et illic conslituto judicio seprsesentare. subtrahens se reslituto in communione episcopo,
Quidquid autem vestra charitas de hac re dixerit "ipse removeatur a communione accusatov, ita tamen
decernendum, cuni ad nos relatum fuerit nostraut ut nec ipsi adimatur facullas causse peragendae,
conderet, necesse est u't auctoritate confirnietur. sive ad diem constitulum occurrisse non voluisse,
CAP.CYI. Non est a communione suspendendus, qui sed non potuisse probaverit. Illud vero placuit ut
die statuto ad causam venire non potuit. cum agere coepeiit in episcoporum judieio, si fuerit
Conc Carthag. m, c 7. causalorum persona culpabilis, ad arguendum non
(4, q. S, c. Quisquis ephcoporum.) Aurelius epi- ^ admittatur, nisi proprias causas, non tantum ec-
seopus dixit: . Cniisquis episcoporum aeeusator ad clesiasticas asserere voluerit. i
primatnm provinciae ejus, ipse_causam deferat, nec CAP. CYIL PrwsumUur conlrailtum qui dilatioiiibits
a communione privetur, cui crimen inteiiditur, nisi subterfugil judicium.
ad causam deferat suam dicendam electorum judieio, Julius papa in Decret. c.3.
die siatuta litteris evocatus minime occurrerit, hoc (c. Nuilus. | De prwsmnptionibus.)JVLivsRomanae
est infra spatium mensis ea. die qua eum. litteras Ecclesise prsesul episeopis omnibus. Nullus dubifat
accepisse constiterit, quod, si aliquas vere necessi- quodita nocens judicium subterfugil, quemadmo-
fcaliscausas probaverit, quibus eum occurrere non dum illud innocens ut absolvalur requirit; nec
poiuisse manifestum sit, causae suae dicenda. intra suspicione caret, qui alium calumniis derogal, falsa
alierum mensemintegram habeant facultatem: ve- dixisse, cum ipse ad judicium ut probet qtiod intulit
rum tandiu post mcnsem sccundum non communi- vocatus venire dislulit,.
DE APPELLATIONIBUS.
CAP. CXX. Anle dalam senlentiam licet alicui appel- CAP.CXXII. Non denegelur appeilalio ei guem in
'lare. "suppLiciosententia definivit.
Ex Decret. Fabiani papae Hilario episc c. 27. Fabianus papa ad Hilar., episf.o.
(2, q. 7, c. Si quh judicem.) Si quis vero episco- (2, q. 7, e. Liceat. 1. Non lant. § De appel.) Li-
pus judicem suspectum habuerit et gravari se vi- ceat etiam in causis criminalibus appellare, neevox
derit, libere sedem aposlolicam appellet. appellandi denegetur ei quem in supplicio sentenlia
CAP. CXXI. Affliclo non debet addi affliclio. destinaverit.
(2, q. 7, c Appellanlem.) Appellantem autem non CAP. CXXIII. Accusalus nonnisi in suo foro attdia-
debet afflictio ulla, aut detentionis aut carceris inju- tur.
riare cuslodia, sed liceat appellatori vitiatam cau- Fabianus papa ad Hilar., epist. 5.
sam appellationis remedio sublevare. (3, o. 6, c Pulsatus.) Pulsatus antesuumjudi-
1209 PANORMIA. — LIB. IY. - _ 121«
sem causam dicat. Et ante suxim non judicem, pul- A tia jitstae causaa, sed causa differenda. morse, ne
saius si voluerit taceat, et pulsatis quoties appella- contra eum sentenlia proferalur, appellaverit, vel
verint, inducise denlur, nec quemquam sententia si de facto suo confessus, ne abjiciattir appcllare vo-
non a suo judicio dicta constringat. luerif, hujusmodi appellationes non recipiuntur.
CAP. CXXIY. Ephcopi gravioribus .casibus pulsati
apostolicam sedem appellent. CAP. CXXX. Cum possessor appellal dum evenlus
Ex Deeret. Gregor. pap. ad episc. Orientales, c 27. causm dubius esl, possessionis fruclus sequestren-
tur.
(2, q. 6, c Omnes episc, et c. Ad Romanam.) Ut Ex iisdem, c. 37.
omnes^piscopi qui in quibusdam gravioribus pul- (2, q. 9, v. Quolies.) Quotics post auditam cau-
sanlur, vel criminanlur causis, quoties necesse fue- sam, judicem possessor appellat, fructus possessio-
rit, libere apostolicam appellent sedem, et ad eam nisdequa agilur,'dum sequendae audientiae evenlus
quasi ad matrem confugiant, ut ab ea sicut semper dubius est, merilo sequestrantttr. Nam si pelitor
fuit pie fulciantur, defendantur, et liberentur. hoc ab eo non potest postulare, quiar
appellaveril,
CAP.CXXY. A comprovincialibus accnsalus vel ju • non
polest sequestrari, quod non habet, si propler
dicatus, apostolicam sedem appellet. urbana vel mancipia vel jumenta appellalur,
Sixlus papa ad Grat. episc, ep. 1. I praedia
possessiones eorum vel mercedes, vel vectura,.
c.
(3, q. 6, Accusatus.) Item. ex dictis Sixli papae: eliamsi de navis nauto
Placuit ut accusatus vel judicatus a comprovinciali- agatur, deponi solet.
bus, in aliqua causa episcopus libenter appellet et„" CAP. CXXXI. Injuste appellans omnino puniendus
adeal aposlolicse sedis pontificem, qui aut per sc,aut esl.
Ex iisdem, c. 38.
per vicarios suos, ejus retractari negotium procuret.
CAP. CXXVI. Qui gravatur a proprio melropolitano (2, q. 6, c. Omnimodo.) Omnimodo puniendus
primates aut universalem sedem appellet, vel: Qui a est, quoties injusta appellatio pronunliatur, sum-
proprio metropolilano se gravari pulaverit, majo- ptus quos dum sequeretur adversaritts impendit,
rein sedem appellet.
Yictor ad Theophil., ep. 1. reddere eogatur, non simplos, sed quadruplos.
(2, q. 6, c Si quis.) Item Yictor episcopus: Si quis CAP.CXXXH. A quibus judicibus licet provocare,
pulaverit se apioprio metropolitano gravari, apud vel sic : Excommunicelur quijudicibus suis obtem-
patriarcham aut primatem dioeceseos, aut penes perare non vult.
Conc Spal. Milevit., c 24.
aposlolicseuniversalis Ecclesiae sedem judicetur.
CAP. CXXYII. Post lalam sentenliam infra quod rQ (2, q. 6, c. A judicibus, et c. Quisqnis.) A judi-
tempus quhque appellare debeat. cibus autem quos communis consensus elegerit,
Ex legibus Theod., c. 20.
non liceat quemque provocare, et quisquis proba-
{2, q. 6, c Propter superjluam.) Proptcr super- fuerit pro contumacia nolle obfemperare judi-
fluam appelialorum licentiam, ne in retraclandis vel tus
cum hoc sedis episcopo fuerii proba-
revocandis sentenliis, liberum habere arbitrium vi- cibus,del litlerasprimae
lum, ut nullus ei communicet episco-
derentur, et tempora appellationis et poenseconstilulse donec obtemperet.
ut causam porum
sunt, quieunqueapud judicem qui ejusau-
divit, appellare, et ad alium provbcare voluerit, infra CAP, CXXXIII. Cum per appetlalionem senlentia sot-
dies appellef, et in his ipsis diebus Tadjudieem ad vitur, non debel obesseei qui non iniqua animo jn~-
dicavit.
quem provoeaverit sine aliqua simulatione perve- Conc Carlhag. m, c. 10.
niat, et ipse dies in quo accepit liiteras, in his v
diebus specialiter computetur. Quod si Iongius iter (2, q. 6, c. Hoc etiam placuil.) Placuit ut a qui-
sit, exceptis his v diebus, spalium dierum quo itcr buscunque judicibus eeclesiaslicis ad alios judices,.
agi possit, compuletur. ubi est major auctoritas, fuerit provocatum, non
CAP.CXXVIII. A quo appellanlur, ad quem appella- - eis obsit quorum fiierit soluta sententia, sicut con-
lum fueril, dimhsoriw lilterw diriganlur. vinci non potuerint, vel inimieo animo judieasse,
Ex iisdem, c 36. vel aliqua cupiditate, aut gralia depravali. Sane si
(2, q. 6, c Ab eo.) Ab eo a quo appellalum est, ex consensu parlium judices electi fuerunt, etiam
ad eum qui de appellatione cognilus est, lillerse di- a pauciori numero quam conslitutum cst, non li
missoriae diriganlur, quae. vulgo apostoli appellan- ceat provocari.
lur; quarum postulalio et acceplio intra diem quin- CAP.CXXXIV. Comprovincialeset meiropolitani epi-
lum ex officio facienda est. Ista jam superius de scoporum causas audire, sed definire non pos-
cautionibus etpoenis appellantium interpretata sunl, sunt.
qui intra tempora prseslila dimissorias non poslu- Zephirinus in Decret. c 1.
laverint vel acceperint, vel reddiderint, prsescri- (3, q. 6, c Quoniam.) Quoniam quanquam a com-
ptione ab agendo submoneantur, ct poenam appel- provincialibus episcopis accusati causam pontificis
laticnis ferre cogantur. scrufari liceat, non tamen definire, inconsulto Ro-
CAP.CXXIX. De his qui causa dilalionis appetlanl. mauo ponlifice, permissum est.
Ex iisdem, c 27. CAP.CXXXV. Reus damnari non valet nisi conviclus
(2, q. 6, c. Quicunque.) Quicunque non confiden- attt svontc confessus, et si cphcopus fuerit rca.,
_<__. - D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 1212
non debent ferre sententiam damnalionh, sed de- A clericorum, de quibus consulli sumus, quia omnes
ferre ad sedem apostolicam. eorum accusaior£s difficile esl ad sedem apostoli-
Felix I [f. Zephirinus] papa in Decret. ad cam deferri, diffinitiva lamen episcoporum judicia
Palernum.
ZEPHIRINUS Romanse huc deferantur, sicut ab apostolis eorumque suc-
(2, q. 1, c. Primales accus.) cessoribus multorum consensu episcoporum jam
urbis archiepiscopus, omnibus episcopis. Patriar-
~definitum est, nee in eorum Ecclesiis aliis aut-prae-
chse vel primates accusatum discutientes episco-
ponantur, aut ordinentur, antequam hic eorum ju-
pum , non ante seiitentiam proferant definiti-
ste terminentur ilegotia. Quando liceat apud com-
vam, quam apostolica fulti fuerinl auctoritate, aul
et melropolitanos, atque primates eo-
reum se confileatur, aut per innocentes et vegu- provincialesrum ventilare accusationss vel terminaliones, non
lariler examinatos convincalur testes. Qui nimirum tamen licet definire secus quam prsedielum est. Re-
testes minori non sunt numero, quam illi discipuli
luerunt. liquorum vero clericorum apud provinciales et me-
tropolitanos et primates et ventilare et juste finire
GAP.CXXXVI. Comprovinciales et metropolilani epi- liceat.
scoporum causam audire, sed diffinire non pos-
sttnt. B
Eleutherius papa in Decret. _
(2, q. 6, c. Quamvh.) De accusationibus ergo
^.» «--_ II _----^-_—----_-----»_--_-» || I.
LIBER QUINTUS.
CAP. L Infamatus tertio monitus se hon corri- lur. Sed sive canones, sive ad arbilrium cpiscopi
gens, usque ad pnrgationem ab officio suspcnda- sibi collegas septem conjungat, et juret in sacro
lur. coram posito Evangelio, quod eum sancta Triniias
Conc. Agalh. c 4. et Christus Filius Dei, qui eum fecit et docuit quod
et sancti qnatitor evangeli-
(C. Si quis. extr. De purg. et 2, q. S, c, Si Legi- Evangelium continet,
timi.) Si quis presbytei vitae suae negligens pravis stae, qui illud scripserunl sic adjuvenl, quod ille
aclionem ita non perpetrarel, sictit
exemplis mala de se suspicari permiserit, et popu- praenominalam
ltis ab episcopo juramento seu banno Christianila- eidem illi oblatum est, et in liac satisfactione ]iur-
lis conslrictus, infamiam ejus patefecerit, et cerli gatus, secure suum exerceat minisleiium. Quam
criminatores criminis ejus defuerunt, admoneattir salisfactionem noimulli prascedentium Patrum se-
seorsum ab deinde sub duobus vel cundum Leonem papam, in basilica Sancti Petri
primo episcopo,
tribus testibus. Si non emendaverit in conventu apostoli coram reverendissimo Csesare Carolo a.
elero et plebe ita fecisse, commemorant, alque
presbyterorum, episcopus eum publica increpatione
admoneat. Si vero neque sic se correxerit, ab offi- ifa mox veiierandum principem contra ejusdem
cio suspendatur usque ad dignam salisfactionem, sancti papse adversarios dignse ukionis vindiclam
ne populus in eo scandalum paliatur. Si vero ac- exercuisse.
cusatores legitimi non fuerint, qui ejus crimina CAP.III. Qualiter saoerdotes se purgare debent.
manifestis indiciis probare eonienderint, et ipse Decretalis, et Leo ad Carol.
negaverit, tunc ipse cum sociis vn ejusdem ordinis, (2, q. 4, c. Omnibus vobis.) Omnibus vobis visu,
si valet, a crimine seipsum expurget. Diaconus D aut auditu notum esse non dubitamus,
quod ssepis-
vero, si eodem crimine accusatus fuerit, semet- sime, suadente anliquo hoste, sacerdotibus diveisa
ipsum cum tribus expurget. crimina objieiantur, sed quoniam qualiter ex eis ab
CAP.II. De purgalione clericorum, si convincinon his rationabilis examinatio et satisfactio fiat, licet
potuerint. tempore bonse memorise domini genitoris vestri Pi-
Conc Hispal., c. 10. pini, sive priscis temporibus a sacris Patribus et a
(2, q. S, e. Presbyler.) Si quis presbyter a plebe reliquis bonaedevotionis hominibus, ssepissimevcn-
sibi commissa mala opinione iufamatus fuerit, et tilatum fuerit, nos tamen pluriter et ad liquidum
episcopus legilimis testibus approbare non potu- diffinitum reperire minime quivimus. Noslris quo-
erit, suspendatur presbyler usque ad diguam satis- que temporibus idipsum a sanctis episeopis, et re-
faclionem, ne populus fidelium in co scandalum liquis saeerdotibus, et caeteris ecclesiasticse digui-
patiatur; digna enim satisfactio est,- si ab eis a tatis minisdis, vestris in regnis seu in aliisDeo de-
quibus reus creditur, post rectam seeuritalem de gentibus, nobisque una eum eis. agentibus, sa.pis~
hnposito crimine innocens esse manifestetur. Quod Sime propler multas el nimias 4eclamatione? quae
Ua a nobis et a majoribus constitutum esse doce- ex hoc ad nos ex diversis partibus venerunf venti»
"
1213 - PANORMIA.— LUi. V. 1214
latum est, sed qualiter consullum domini et Patris A I nostris imponam, sed ut melius abscindalis a vobis
nostri Leonis apostolici cscterorumque Romanae Ee- rebelles cogitationes,
clesise episcoporum et reliquorum sacerdotum, sive CAr. V. De Leone ephcopo, quem beatus Gregorius
Orienlalium et Grsecorum pairiarcharuni, et mul- purgatiouem prwbere fecit.
torum episcoporum, omniumque sacerdotum, nec Ex Regist. Greg. pap. ad Just. imp. et epist. 23. ad
non et nostrorum episcoporum omniumque Roma- Jusl. piesb.
norum sacerdotum ac levitarum aucloritale et con- (3, q. S, c.Jiabet.) Habet hoc proprium antiqui
sensu, atque reliquorum fidelium et conciliorum hosiis invidia, ut quos in pravorum actuum perpe-
noslrorum consultu diffinilum est, vos omnes utri- tratione, Deo sibi resistente, deciperenojivalet, opi-
usque ordinis minislros scire volumus. Statutum est nionem eorum falsa .ad prsesens simulando dilace-
namque ratione et necessitate, alque prsedicfo con- ret. Quoniam igifur quaedam contra sacerdotale pro-
sultu, ut quotiescunque sacerdoti ciimen imponi- positum de Leone fratre nostro et coepi.copo noslro,
tur, si ipse aceusator talis fuerit ut recipi debeat/ sinister rumor asperserat, utrum vera essent, di-
quia quales ad aceusationem sacerdotum admitti stricta diutiusfecimus inquisitione perquiri, et nul-
debeant, in canonibus pleniter expressum est; si lam in eo de his quae dicta fuerant culpam inve-
aulem, ut dictum est,Mlle accusalor, qui canonice D B nimus, sed ne quid videretur omissum quod nostro
est recipiendus, eum cum legilimo virorum nume- poluisset cordi dubium remanere, ad beati Petri
ro et bonorum testium, approbare in conspectu apostoli sacratissimum corpus districla eum ex
episcoporuin poterit, luiic canonice dijudicetur, et abundanti fecimus sacramenta praebere , quibus
si culpabilis invenitur, canonice^damnetur. Sivero prsestitis magna sumus exsullatione gavisi, quod
cum supra scripto prsetextu approbare ipse accusa- hujuscemodi innoeenlia evidenter enituit. Pro
tor minime poterit, et hoc canonice dijudicetur. qua le gloria vestra prsedictum virum cum omni
Ipse vero sacerdos, si suspiciosus et incredibilis suo cliarilale suscipiat, et reverentiam ei qualem sa-
episcopo aut reliquis consacerdotibus sive bonis et cerdotem decet exhibeat; nec ulla remaneat de
justis de suo populo vel de suis hominibus fuerit, his quse jam sunt purgata dubietas. Et ita supra -
vel in-crimine aut prsedicta suspicione remaneat dicto vos episcopo devotissime oportet in omni-
cum tribus aut v vel vn bonis ac vicinis sacerdoli- bus adhserere, ut congrue decenterque Deum in
bus, exemplo Leonis papa., qul xn episcopos in sna ejus persona videamini (cujus minister esl) hono-
purgatione habuit, vel eo amplius, si suo episeopo rare.
vlsum fuerit, aut riecesse proptev tumultum populi „Q CAP. VI. Quomodo beatus Gregorius Magnns Men-
prospexerit, et cum aliis bonis et justis hominibus nam ephcopum juramenlo purgare fecil.
se sacramento coram populo super quatuor Evan- Ex Regist. ad Brunichil. regin. c 332.
geliadato, purgatum Ecclesise.reddat. Si quis au- „ (2, q. 5, c Mennam.) Mennam vero reverendis-
tem scire desiderai quales testes ad accusationem simum fratrem nostrum et coepiscopum, poslquam
sacerdotum recipi debeant, et quid de aceusatione ea quae de ,eo dicta fuerint requirentes, in nullo.
faciendum sit, pleniter in canonibus reperire po- invenimus esse culpabilem, <jui insuper ad sacra-
terit. tissimum corpus beali apostoli Petri sub jureju-
CAP.IV. De Leone qualiter se purgavil. rando satisfaciens, ab his quae objccta fuerant ejus
- De purgat. Leonis papae. opinioni de se monstravit alienum, reverti illum
(2, q. §, c Auditum.) Auditum est, fratres cha- purgatum permisimus absolutum. Quia sicut di-
rissimi, et divulgatum est per multa loca, qualiter gnum erat ut si in aliquo xeus existeret, culpam
bomines mali advexsum me surrexere et debilitare in eo cauonice puniremus, ita dignum non fuit.
voluerunt, et miserunt super me gravia crimina. ut eum adjuvante innocentia diulius retinere vel
Propler quam causam isle clementissimus ac se- affligere in aliquo deberemus.
renissimus dominus Carolus una cum sacerdo.ibus D D CAP. YII. De causaGillandi presbyleri.
et optimatibus suis islam pervenit ad urbem.Quam- Alexander II Romualdo episc. Cuman. f
obrem ego Leo ponlifex sanctse Romanae Ecclesia. (2, q. 4, c Super causas.) Super causas Gillandi
a nemine judicatus neque coactus, sed spontanea "presnyteri lui, de morle episcopi prsedecessoris
mea voluntate, purifico me. in couspeclu vestro co- tui infamati, in medium eonsuluimus. Itaque
ram Deo el angelis ejus, qui conscieiiliam novit, circumstantium fratrum unanimi consensu tuse
et beato Principe apostolorum in cujus conspectu dilectioni rescribimus, prajfatum Gillandum presby-
cmisistimus, quia Istas criminosas et sceleratas res terum ante te prsesentandum, ubi si cerli accusa-
quas illi mihi objiciunt, nec perpetravi, nec perpe- tpres defuerint, tunc dictante justitia sine omui con-
frare jussi. Teslis est mihi Deus in cujus judicium troversia, presbyter, qusecunque ob hoc injuste
venturi sumus et in cujus conspectu consislimus. amisit ac sacerdotium accipiat, et integra bene-
Et lioc propter suspiciones malas tollendas, mea fieia.
spontanea voluntate facio, non quasi ego hanc con- CAP. VIII. De eodmi,
aueludiuem- aut decretum in sancta Ecclesia suc- (2, q. 5, c. Mennam. § Purgationem.) Purgatio-
eessoribus meis, nec non el Jralribus et cpcpisconis nem tamen ant. te duobus sibi sacerdotibas jun-
1213 D. IVONIS CARXOTKNSIS EPISCOPI 1216
clis, ubi accusator cessaverit, eumdem ex se prse- A stigandtim, sed episcoporum judicio quidquid illud
bere luo eommiltimus arbilrio, vulgarem denique est, rescnandum. '
ac nulla canonica sanclione fultam ; legem ferven- CAP. XIII. Sine consilii examinalione, presbtjtcr vel
tis sive frigidse aquae ignilique ferri contactum, diaconus non dejiciatur.
aut cujuslibet popularis invenlionis, quia fabricanle Nicolaus ad eosd.
omnino haec sunt vel fieta invidia, nec ipsum ex- • (1S, q. 8, c. Schcitantibus.) Seiscilantibus vobis.
hibere nec aliqtio modo te volumus postulare, imo ' si a sacerdote qui fuerit comprehensus in adulterio,
jrpostolica auctoritate prohibemus firmissime. sive de hoc sola fama respersus est, debeatis com-
CAP. IX. Sacerdos si a popuLofuerit accusaltis.jura- munionem suscipere necne , respondemus: Non
menlo innocentiam suam affirmel. polestaliquis, quantumcunque sit pollutus, sacra-
Gregor. 111adBonifac. menta divina polluere, quae purgatoria cunctarum
(2, q. S, c. Presbyter.) De presbytero vel quoli- contagionum existunt. Nec potest solis radius per
bet sacerdote a populo accusalo, si cerli non fue- cloacas et latrinas transiens aliquid exinde conta-
rint testes, qui crimini.illato verilatem dicant, jus- minationis atlrahere. Proinde ,qualiscunque sit sa-
jurandum in medium faciat, et illum teslem pro- cerdos, quae sancta sunt coinquinari non possunt.
ferac de innocenlise suae puritate cui nuda et B Ideirco ab eo, usquequo episcoporum judicio repro-
aperta suntomnia, sicquemaneatin propriogradu. betur, communio percipienda est. Qtioniam mali
CAP. X. Si quh presbyter conlra laicum, vel laicus bona ministrando, se tantummodo Isedunt. Et ce-
conira presbylerum querimoniam habeal, qualiter rea fax accensa, sibi quidem detrimentum prse-
debet procedi.
c Si Si slat, aliis vero lumen in lenebris administrat ; e.
(2, q.-S, quis Ipresbyter.) quis presbyter
contra laicum, vel laicus contra presbylerum habet unde aliis commodum exliibet, inde sibi dispen-
dium praebet. Sumite igitur ab omni sacerdote in-
aliquam quaerimoniae controversiam, episcopo prae- Christi mysteria, quoniam omnia in fide
sine personarum accusatione finiatur. Lai- trepide
cipiente
cus per juramentum, si necesse sit, se expurget. purgantur. Fides enim est quse vincit hunc mun-
dum, qtiia nondantis meritum sed accipienlis fit.
Presbyter vice juramenli per sanctam consecralio-
nem interrogelur, quia saeerdotes ex levi causa ju - CAP. XIV. Qui alium voluerit accusare de homkidio,
rare non debent. Manus enim pcr quam corpus debel pwnam talionis subire.
Chrisli conficiturjuramento polluelur ? Absit! Cum Ex lib. vn Cod.
Dominus in Evangelio diseipulis suis quorum vicem (L. Si quis, el c De accus.) Quicunque alium de
nos indigni in sancta gerimus Ecclesia dical: No- C liomicidii crimine periculosa et capilali objeclione
lite omnino jurare; "sil autem sermo vester , est, puisaverit, non prius a judicibus audialur, anie-
est, non, non. Quod autem his abundanlius est, ex quam se similem po_nam quam rco intendit, coic
maloest'(Mailh.y). .scripseril subiturum.
CAP. XI. Cuiquam laico clericus nihil jurare prw- CAP. XY.
sitmat. Qui accusare servum voluerit,ad' ' pxnam'
ialionh se inscribet.
Conc. Rem. c. S.
(22, q. 5, c Nullus.) Ut nullus ex ecclesiaslieo (L. Si quh servos, c De accus.) Et si servos alie-
ordine cuiquam laico quidquam supra sacra vel nos accusandos esse crediderit, se simili inscri-
futurum ut supplicia innocen-
super sancla Evangelia juret, -sed simpliciter cum plione constringat,|
tium servorum, aut 'poena capilis sui aut faculta-
puritate et veritale dicat: Est, est, non, non. Sed
si est aliquid quod eis a laicis objiciatur, ad episco- tum amissione compenset. Quicunque inseriptione
criminis reum accusare vo-
pum in cujtts territorio est deferatur, et juxta id prsemissa pujuscunque
quod illi qui ejusdem ordinis sunt dijudicaverint, luerit, ab eo die quo inscripsit intra annum per-
aut corriga.ur, aut expurgetur. agat propositas actiones. Qui si distulerit, in-
CAP. XII. De presbylerh non est laicis judican- D famis effectus bonorum suorum quarta parte mul-
dum. tabitur.
Kicolaus ad Bulgaros, c. 28.
CAP. XYI. Accusaliones probenlur anie sentenliam
(Disl. 28, c. Conhulendum.) Consulendum esse judicialem.
decernitis, utrum presbylerum habentem uxorem Convinci nemo potest in judieio sine teslibus aut
debeatis sustenlare , et honorare, an a vobis pro-
In licet \alde judicio. Sententia absente parte alia a judice dala,
jicere. quo respondemus, quoniam ipsi nullam ohtinet firmilatem. Causa inter praesentes
sint reprehensibiles, vos tamen Deum convenit
oriri ut judicala post decennium revolvi non potest. Nec
imitari, qui solem suum facit, Evangelium inter absentes'post vigennium. In causa capitali
testatur, super bonos et malos, et pluit super ju- nemo absens damnetur. Neque absens per aliquem
stos et injustos (Matth. v), dejiceie enim a vobis
accusatorem aecusari potest.
ideonon debetis, quia Dominus Judam, cum esset
mendax discipulus, ncc de numero aposlolorum de- CAP.XVH. Qui debeant jurare.
jecit, verum de presbyteris vobis qui laiei estis nec Lex praecipit ut probatio non a possessore, sed a
judicandum esl, ncc de vita eorum quidquam invc- petitoris partibus requiratur, quia omnem probs-
1217 PANORMIA. — LfB. V. m%
lionem ab eo quaeri dicit qui petitam rem deside- A scilicet ut solita ejtis prssseriplio ei eompelat quam
.•at obtinere, non ab illo qui se jure tenere inten- opponendam aeslimaverit. Conlumaciter aulem non
dit. Praeter illam tamen causam interrogare necesse videtur abesse qui ex necessitate abfuit forte enim
est possidentem, utrum ex sua persona aut ex suc- inter loca sanctorum confugerat.
cessore coepit possidere ^ CAP.XXI. Testimonium non valet sine juramento.
CAP. XYin. Qui dicil, habet probare et esl affirma- Lex Tbeodos.
liva regula, non qui negat, esl negativaregula. (C. Nuper, extr. De testim.; l,jq. 3, c. Jurisju-
(L. n, juncta gloss. ff. de probat. et esl summ. randi, et c- Tesles.) Testes priusquam de causa in-'
Bar.) Ei incumbit probatio, qui dicit, non qui negat. terrogantur, sacramento debent conslrjngi ut jurent
£AP, XIX. Tesies non dicant testimoma, nhi de hh se nihil falsi dicturos esse, honestioribus autem ma-
quw prwsenliuliter et veraciler noverinl. gis quam vilioribus fides adhibeatur. Unius aulem
(3, q. 9, c Tesles in principio.) Teslimonio au- t.stimonium quamvis splendida et idonea esse vi-
tem sic exhibere oportet, ut dicant tesles qttod sub deatur persona, nullatenus audiendum.
prsesentia sua vel susceplum est depositum, vel CAP.XXII. Unius iestimonium non valet.
'
quod depositum est suscepisse conscripsit. B (C. Veniens, extra. De testim.; i, q. 3, c. Si te-
CAP.XX. Receptio testium non est facienda conlra stes, etc, De test.) Ut testnnonium unius hominis
absenlem. non accipiatur. Nam si ex utraque parte plures sint
iln nomine Domini, extr. De testim.) Teslium veraciores atque religiosiores et honesliores eligan-
productio iion aliter babealur, nisi praesente quoque lur, qui sacramento suum confirment testimonium,
adversaria _parte vel conlumaciter non veniente, nihilque falsi se esse dicturos.
CAP. LXXVII. Poleslal'tii ngandi atque solvendi D. C ( subjectorum morjbus exercet : saspe fit ut erge
Petrus Ctementi tradit. quemlibet proximum, odio vel gratia moveatur
Clemens ad Jacobum. pastor.
Clemenli trado, ait beatus Petrus, a Domino CAP.LXXX. De eod.
mihi traditam potestatem ligandi atque solvendi, Gregor., ex hom. eadem.
ut de omnibus quodcunque decreverit in terris, hoc (11, q. 3, c Judicare et c Plerumque. § Judi-
decretum sit et iu coelis. Ligabit enim quod oportet care.) Judicare autem digne de subditis iiequeunt,
ligari, et solvet quod expedit solvi, lanquam qui qui in subditorum causis sua-vel odia, vel gratiam
ad liquidum Ecclesiae regulam noverit. Ilem : 0 sequunlur. Unde recte per prophetam dicitur :
Clemens, omnes cum tanla revereutia tua verba Mortificanl animas qum non vivunt (Ezecli. xm).
suscipiant, ut sciant te legem esse prsedicatione Non morientem quippe mortificat, qui juslurn dam-
veritalis, et quodcunque ligaveris super lerrani nat: et non viclurum vivificare nililur, qui reum
erit ligatuni et in ccelo: et quodcunque solveris a supplicio absolvere nititur. Causa. ergo pensandse
'super terram, etiam ibi esse solvendum, quoniam sunt, et tunc ligandi et solveudi potestas est exer-
quidem, ut dixi, quae oportet, ligabis, et quse ex- cenda; videndum quae culpa praecessit, qua_ sit
pedit solves. * poenilentia.secula post culpam, ut quos omnipotens
D
CAP. LXXVIII. Cujus viia officio non congruit, alios Deus per compunclionis gratiam visitat, illos sen-
Ligalosabsolvit. tentia pastoralis absolval.
Gregor., hom. 26 sup. Evang. CAP.LXXXI. Nonestveraprmsidenlhxibsolulio, nisi
(11, q. 3, c Plerumque.) Plerumque contingit sequalur arbitrium inlerni judicis.
«t judicis locum teneal, cujus ad locum minime D. Greg., hom. S6 sup. Evang.
concordat vila, ac ssepe agitur ut vel damnerim- (11, q. 3, c Tunc vera.)- Tunc illa vera est ab-
meritos vel alios ipse ligatus solvat. Ssepe in sol- solulio praesidentis, cum interni arbitrium sequitur
vendis ac ligandis subditis, suae volunlatis motus, judicis, quod beue qualriduani Lazari illa resuscl-
non autem causarum merila sequitur pastor. tatio designatqua. videlicet demonstrat, quiamor-
CAP.LXXIX. Ligandi solvendiquepotestate se prival tuum Dominus vocavit et vivittcavit dicens : La-
qui hanc injuste exercet. zare veni foras (Joan. xi); et poslmodum is qui vi-
Greg., ex hom. eadem. vus fuerat egressus, a disclpulis ejus est solutus
(11. q. 3, c. Ipse Lig., et c. PLerumque. § Unde sicut scriptum est: Cumque egressus esset, qui
fit.) Unde fit ut ipse ligandi ac solvendi polestate se fuerat ligatus, Jesus tunc dixit diseipulis : Solvite
priveL. qui hanc pro suis volunlatibus et non pro eum, et sinite abire (ibid.). Ecce illum discipiili jam
1229 PANORMIA. — LIB. Y. 1250
viventem solvunt," quem magister resuseitaverat A _ stum injustum, et rursus injuslum justum, abomi-
mortuus. Si enim discipuli mortuum solverent, nabilis est uterque apud Deum. Similiter qui san-
faclorem magis ostenderent quam virtutem. Ex ctum dicit non esse sanctum, et rursum non san-
qua consideralione nobis inluendum est quod illos clum asserit sanclum , abominabilis apud Demn
non debemus per pastoralem auctoritatem solvere, est.
quos auclorem nostrum per resuseitanlem graliam CAP. LXXXy. Hieronymus super HaUhwum, 1. m.
scimus vivificare, quse nimirum vivificatio ante Tibi dabo claves regni cmlorum, et quodcunque li-
rectitudinem operis in ipsa jam cognoscilur con- gaveris super terram eril ligatum et in cwlis (Matth.
fessione peccati. Unde el huic ipsi mortuo nequa- xvi). Istum locum episcopi et presbyleri non intel-
quam dicitur, revivisce, sed Veni foras. Omnis ligentes, aliquid sibi de Pharisseorum assumunt su-
quippe peccalor, dum culpam suam intra conscien- percilio, ut vel damnent innocentes vel solvere se
tiarii abscondit, inlrorsus latens in suis penetrali- noxios arbitrenlur, cum apud Deuin non scientia
bus oceultatur. Sed mortuus venit foras cum pec- sacerdotum, sed reorum vita quaeratur. Legimus
cator nequitias suas sponte confitetur. Lazaro in Levitico de leprosis ubi jubentur ut ostendant se
ergo dicitur: Veni foras, acsi aperfe cuilibet mor- sacerdotibus": Et si lepram habuerint, tunc a sacer-
tuo in culpa dicerelur: Cur realum tuum intra •' ' dole immundi, mundi
fianl (Uevit. xm). Non quod
conscientiam abscondis ? Foras vero per confessio- sacerdotes immundos faciant, sed quod habeant
nem egredere qui apud te per conscientiam interius notitiam de leprosis et possunt discernere quis muri-
lales. Veniat itaque foras mortuus, id est culpam dus immundusve sit.
confileatur peccator; venientem vero ita solvant CAP. LXXXYI. Senlenlia pusloris, reum vel inno-
discipuli, ut pastores Ecclesise ei posnam debeant centem non constituii vel facil.
amovere quam meruit qui non erubescit confiteri Ilieron. in Malth. c xvi.
quod fecit. Ha_ede solulionis ordine breviler dixe- (11, q. 3, c Quomodo sacerdos.) Quomodo ergo
rim ut sub magno moderamine pastores Ecelesia. leprosum sacerdos mundum non faclt, sic
episco-
vel solvere studeant vel ligare. pus vel presbyter non eos qui insontes sunt, nec
GAP.LXXXII. Sancti viri non ex volo ultionh, sed solvit noxios, sed pro olflcio suo cum peccatorum
aiaorts juslitim aliqua maiedicunt. audierit varietates, scit quis ligandus sit, quis sol-
Gregor., Moral. I. iv, c 6. vcndus.
(24, q. c Cum sancli.) Cum sancli viri maledi- CAP.LXXXYII.
-tionis sententiam proferunt, non ad hanc ex voto C Aug. super Joannem, part. i, tract.
( 10, 1. IV, c Cum.
ultionis, sed ex justitlse examine prorumpunti Intus Cum excommunicat Ecclesia in ecelo ligatur ex-
subtile judicium aspiciunt, et mala foris surgenlia
communicatus; eum reconciliat Ecclesia, in coelo
qua maledictione ferire debeatur cognoscunl, et eo solvitur reconciliatus.
maledicto non peccant quo ab interno judice non
CAP. LX_iXVIII. Vincula ccclesiastica non sunt con-
discordant. Ilem, Scriptura sacra duobus modis lemnenda.
malediclum memorat, aliud videlicet quod appro-
Chrysost. sup. Epist. ad Hebr., tract. i.
bat, et aliud quod damnat. Aliler enim maledictum
ut bomine (Ex eod., et 11, q. 3, c. Nemo conlemnat.) Nemo
profertur judicio justitiae, ipso primo contemnat vincula ecciesiastica. Non homo est qui
peccante probatum est, eum audivit: Matedicla sed Christus qui hanc poteslatem dedit, ct Do-
lerra in opere tuo (Gen. m), et cum Abraha. dici- ligat,
minus fecit homines tanti honoris.
lur : Maledicenlibus libi maledicam (Gen. xn).
Rursum quia vero aliter maledictum non judicio ju- CAP.LXXXIX. A Deo separamus, quos impios demon-
stramus.
stili_3proferlur, sed livore vindictse punitur, a quo
Ex v, synod. act. S, 1. IV.
voce Pauli praedicantis cessare admonemur qui ait:
Benedicile et nolite malcdicere (Rom. xn). I
D (2_, q. 3, e. Cerlum esl.) Cerlum est quod qui
impius demonstratus est, omnimodo separatus est
CAP. LXXXIII. Injusta vincula. dhrumpet ju- a Deo , sicut etiam ille qui anathematizatus est,
stitia.
Augusl., serm. 16, sec. Matlh. , tanquam impius separatus est. Nihil enim aliud
habere fratrem significat analhema, nisi a Deo separationem.
(11, q. 3, c Cwpisti.) Coepisti
tuum tariquam publicanum, ligas eum in terra, sed C-p. XC. Episcoporum cura qualis esse debeat er-
eos debeat pu~
vincula disrum- ga injuste facienles, quomodoque
ut juste alliges vJde. Nam injusta nire.
pit justitia; cum autem correxeris et concordaveris Conc. Meld., c. 5.
cum fratre tuo, solvisti eum in terra,'solutus erit et
Episcopus in cujus parochia aliquis eonsistens
in coelo,
aliquid injuste fecerit, et semel et bis atque tertid,
CAP.LXXXIV. Apud Deum maledicitur qui moribus si necesse fuerit, vocabit illum in sua admonitions
dissonam profert sententiam.
per suum nuniium canonice ad admonilionem sive
Hieron. sup. Epist. ad Philem. composilionem et ad poenitentiam, ut Deo et Eccle-
'(11, q. 5, c. Si quis dixerit.) Si^ quisjlixerit ju- sise satisfaciat quam lsesit. Si autem dcspeseri*
1231 D. 1Y0NIS CARNOTENSIS EPISCOPI - 1232
alque contempserit ejus admoniiionem et saluber- A.CAP.XCII. Excommunkationh forma et verba qui-
rimam invitationem, feriat illum pastorali virga, bus quis declarari debet excommunicatus.
hoc esl sententia excommunicationis, ut a commu- Conc Aurel.
nione sanctae Eeclesiae omniumque clirisliaiiornm Dominicis igitur et aposlolicis informali prse-
sit separatus usque ad congruam satisfactionem, ceptis, judicio Palris et Filii Domini hoslri Jcsu
el dignam emendatiouem, 'quam excommunicatio- Ciuisti, et Spiritus sancti, el auctorit&te et pote-
nem idem debet episcopus seuiori illius nolam fa- state apostolorum et eorum successoribus a Deo
cere, et omnibus suis coepiscopis, el omnibus suis concessa, una vobiscum prsediclum virum a limi-
parochianis, ne eum recipianl usque ad satisfactio- nibus sanctae Ecclesiae matris excludimus, et a
nem. bonorum societale et a communione Chrisliana
CAP.XCIr Perpeiam agens admonitus et non corre- separamus, et separatum esse in seternum decerni-
ctus, quomodo est puniendus. mus, id est in prsesenti sseculoet in futuro. Nullus
Conc. Rolhom., c 3. ei Christianus ave dicat, aut eum oseulari prsesu-
Noverit charilas vestra, fratres charissimi, quod mat. Niillus presbyter missam cum eo celebrare
quidam vir, nomine N., diabolo suadente, poslpo- audeat, vel sacrosanctum corpus et sanguinem Do-
nens Chii.siianam promissionem quam in baptismo B mini tradere. Nemoei jungalur in consortio, neque
confessus esl, per apostasiam conversus post Sata- in aliquo negolio. Et si quis ei se socia^eritet
nam cui abrenuiitiavil, et omnibus pompis ejus, communicaverit ejus opevibus malignis, noverit se
vineam Christi, id estEcdesiam ejus devastare non slmili percussum anathemate, his excepiis qui ob
pertimescat, pauperes Christi quos prelioso san- banc causam ei jungunlur ut eum revocent ab er-
guine suo redemit, violenter opprimens et interfi- rore el provoeent ad salisfaclionem, nisi forte
ciens et bona eorum diripiens , misimus ad eum resipuerit, et, Dei gratia inspiranle, ad poeniten-
tise remedium fuerit conversus, et digna emenda-
presbyterum nostrum et lilleras commonilorias
semel et iterum atque terlio, invilantes eumcano- lione Ecel.sia. Dei quam lscsit, humiliter satisfe-
nice ad emendationem, et ad satisfactionem et poe- eeiit.
«itentiam corripientes eum paterno affeclu. Ait enim CAP.XCIII. Quibus culpis exigenlibus aliquh sil coni'
Dominus in Evangelio : Si peccaverit in le frater munione privandus. -
tuus, corripe eum (Matlh. xvm). Frater in unum Conc. Meld., c. 3.
quemque peccat, qui in sanctam Ecclesiam peccat. (II, q. 3, c. Nemo ephc.) Ul nemo episcoporum
Si enim f ancta Ecclesia unum corpus esl, cujus quemlibet sine cerla elnon manifesta peccati causa
" communione
taput cst Christus , singuli autem sumus aller al- privet ecclesiastica. Sub anaihemaie
terius membra, etsi patitur unum membrum, com- autem sine conscientia archiepiscopi aut eoepisco-
patiuntur omnia membra; procul dubio in nos pw- porum," nullum praesumat ponere, nisi unde cario-
cat, qui membra nostra lsedit. Jubet ergo Domirms nica docet auetoritas; quia analhema est aelerii!»
ut frater, id est Chrislianus in nos peccans, prius roortis damnatio, et nonnisi pro mortali debet inx-
secrete corripialur. Quod si has tres commonilio- poni crimine, et illi qui aliter non polerit cor-
nes el pias correctiones contemnit, et satisfacere ligi.
despicit, el post bsec, inquit: Sit libi sicut etlmicus CAP.XCIY. Qui communicat cum excommunicatis^
et publicanus (ibid.); id est gentilis atque paganus, excommunicalus esl.
Calixtus papa episcopis Gall.
uljam non pro Christiano, sed pro pagano habea-
tur. Et in alio loco, membrum quoda sua compage (II, q. 5, c Excommunicalos.) Excommuuicatos
resolvitur, et a junctura charitalis dissociatur, et quoque a sacerdotibus nullus recipiat ante utrius-
omne curpus quod scandalizat, Dominus et abscin- que parlis examinalionem jusiam, nec cum eis ora-
di et projici jubel dicens : Si oculus, manus, vet pes lione aut cibo vel potu, vel osculo communicet, nee
tuus scandalizat le, erue eum et projice abs te (ibid.). jQ ave eis dicat, quia quicunque in his vel in aliis
Et Aposlolus : Auferie, inquit, malum a vobh (I prohibilis scienter excommunicalis communicave-
Cor. v). El iterum : Si quis frater nominaturet esl riut, juxta apostolorum institutionem et ipsi simili
fornicalor aut aduller, aut homicida, aut rapax, cutn excommunicationi subjaceanl.
liujusmodi nec cibum sumere licet (ibid.). Et Joannes CAP.XCY. Excomniunicalus esl qui excommunicath
electus prae caeteris Chrisii discipulus, lalem nefa- communicat.
rium hqminem salutare prohibebat dicens : Nec Fabianus papa, ep. 2.
ave ei dixeris, nec eum in domo tua recipias. Qui enitn (11, q. 5, c. Sicutaposloli.) Cum excommuni-
ei ave dicit, communicat operibus ejus maLignis(II -- calis non communicandum. Et si quis eum excom-
Joan. x). Dominica itaque el apostolica prsecepta municato commumcaverit avertendo regulas, scien-
adimplenles, membrum putridum et insanabile quod ter saltem in domum simul locutus fuerit vel ora-
medicinam non recipit ferro excommunicationis a verit, ille communione privetur.
corpore Ecclesise abscindamus, ne lam peslifero CAP.XCVI. De eod.
membro, membra reliqua corporis veneno interfi- ExJVfartini Canon. ad laic
eianlur. (11, q. 5, .c. Cum excom. et Quicomtnun.) Nott
1253 PANORMIA. _- LIB. V. 125*
liceat communicare excommunicalis, necin domos A commtinicaii sacrum myslerhtm contingere prw-
eorum introeuntes orare cum eis. Si autem aliquis sumunl.
Joan. VIII clero et ord. Salernit.
episcopus vel presbyler, aut diaconus aut quilibet
ecclesiasticus, excommunicatis communicaverit, (11, q. 3, c De ilth presbyteris.) De illis presby-
quasi perlurbans omnem disciplinarn ecclesiasticam, leris qui tempore sanctissimi praedecessoris riostri
excommunicetur. domni papse Nicolai excommunicati sacrum myste-
CAP.XCYll. Qui de clero communicant cttm excom- rium eonlingere- praesumpserunt, ipsi in se dam-
municalh a communione priventur. nationis, sicut sacri canones statuunt, sentenliam
Conc Antioc. c. 2. ita intulerunt, tamen quia miseratio apostolica ve-
-
(Exlr. de Sent. excommun., et c Signif.) Si quis niam.solet prsestare correclis, ob multitudinem mi-
de episcopis aut presbyteris, aut diaconis , scu sericordiae illis hanc indulgentiam exhibenius, ut
quilibet ex clero fuerit depreliensus cum excommu- sancta communione saginati studeant tribus con-
nicatis communicare, eliam ipse privetur a com- liouis annis per hebdomadam omni tempore, se-
munione tanquam qui regulam confundit Ecclesiae. ctittda et quarla et sexta feria, aut a vino aul a
CAP. XCVIIl. Excommunicationis contraliit pcenain carne penitus jejunare, et ullra lugenda nequando
qui excommunicath communicat. B eon?«iillere.
Conc. Carth. n, c 7. CAP.CV. Schhmalici sunt qtti ab excommunicalis sa-
{11, q. 3. c.Qui merito;) Qui merito facinorurii cramenta accipiunt..
suortim ab Ecclesia pulsi sunt, si ab aliquo episcopo Si ab his quos excommunicatos habeamus, sa-
aut presbytero fuerint in communione suscepti; et cramenta qusecunque accipitis, conslat quod idolola-
ipsi eisdem teneantur obnoxii refugiendo sui epi- triam non ut Catholici cseteri, sed ut schismatici
scopi regulare judicium. - . efficeremini, dereliquisse videmini.
CAP.XCIX. De eod., c. Qui communicaverit. CAP. CVI. De hh qui cum excommunicalh commu-
Ex conc Carlhag. iv, c 73. nicanl.
(11, q. 5, c Qui communicaveril.) Qui commu- Nieolaus fclgnaro archiep. Rero.
nicaverit vel oraverit cum excommunicato, si lai- (11, q. 5, c. Excell. rex Car~J) Excellenlissimus
cus, excommunicetur; si clericus, deponalur. rex Carolus aposlolatum noslrum consuluit, quid
CAP. C. Excommunicatus ab uno episcopo, ab al- agendum sit de his qui communicarit cum his qui
tero in communionem recipi non debet. cumEngeldrude,sa.pedamnalafeminacommunicaut,
Conc. Sanceii., c. 1S. quin eam cum communicatoribus-et fautoribus suis
. Sive diaconus, sive presbyter, sive quis clerico- C pari vinculo analliematis conslat astriclam. Qua-
rum ab episcopo suo fuerit communione privalus, propter nunc beatitudini tuse injungimus, ut super
et ad alterum perrexerit episcopum, et scierit ad liocnostra aucto.ritate freti curam de his sumere
quem confugit, eum ab episcopo suo fuisse abje- sludeatis, et quia docla divinilus sanctitas tua,
clum, non oporlet ut ei communionem indulgeat; valde novitaliud ex ignorantia, atque aliud quod ex
quod si fecerit, sciat se eonvocatis episcopis causam sludio delinquitur; istudque posterius duobus prio-
csse dicturum. ribus striclius esse puniendum, idcirco solerter in-
CAP.CI. A suo episcopo excotnmunicalus non est ab vigilet et cauta discretione dijudicet modos, qua-
alio recipiendus. tenus hi qui ex necessitate vel ignoranlia delin-
Conc Antioeli. c 6. quunt aucloritate nostra per te absolvantur. Si la-
(H, q. 3, c. Si quis a proprio episc.) Si quis a men ipsa eorum ignorantia vel necessitas vera et
proprio episcopo communione privatus est, non non simulata, vel non ex voluntate processerit, quia
ante recipialur ab aliis; quam suo reconcilielur epi- ut bene
nosti, plerique sunt qui possunt quidem, -
scopo, aut certe ad synodum quae congregatur ac- sed nolunt recta nosse. Unde Psalmista de hujiis-
currens, pro se salisfaciat. modi: Noluit, iriquit, inlelligere ut bene agerel
n
CAP, Cll. De his qui lempore suw excomtnunicaiioius (Psal.
communicare praisumunt. xxxv). Illos autem qui studio suo obligantur,
et conlempta noslra interdicta postponunt, nonnisi
Nicolaus Epiphanio episc. in conc Afric
digna salisfactione praevenienle voluraus a te prorsus
c.
(II, q. 3, Placuit.) Sancimus ut si quis pro {ibsolvi.
aliquo negleclu el crimine a proprio excommunica- CAP. CVII. PTOmodo peccali puniantur, qui excom-
tas episcopo fuerit, ab alio episcopo non communi- municath communicanl.
celur. Si vero ante audienliam communieare pr__- Urbanus II, Geuebaldo Constanl. epise.
sumpserit, damnationis suaa illalam cognoscat tsen- (11, q. 3, c.Sanctis quippe.) Sanctis quippe ca-
tentiam. nonibus caulum constal, ut qui excommunicatis
CAP.CIH. De eod. eommunicaverit, excommunicetur, Ipsius lamen
Canon. aposl. e. H, et Isidor. po-nilentiae atque absolulionis modos eo modera- '
(11, q. 3, c Cum excommun.) Si quis cum excom- mine decernimus, ut quicunque seu ignoranlia,
municato saltem in domolocutus fuerit vel oraveni, seu limore, seu necessitate negotii cujusquam nia-
ille a communione privetur. ximi el maxime necessarii, seu convictu et salu-
C.r. CIV. Quw, si pcenitentia saccrdotmn. qui cx- falione, oratione vel osculo
coiUaminaverit, cum
..155 D. IYONIS CA.RNOTENSISEPISCOPI ' 1230
minoris posiiitentise medicina socielatis nostrse par- j_ excludit. Qui etiam In suis scriplis ostendit, quod
ticipem soriiantur. Eos veroqui sponte, autsponla- aurum non tam pretiosius sit plumbo, quia regia
ifee, aut negligenter incideiint, sub ea volumus di- potestate sil altior sacerdolalis gradus, hoc modo
seiplinae cocrcitione suscipi, ut caeteris metus in- circa principium sui pastoralis scribens : e Donor,
cutiatur. « fratres, el sublimitas episcopalis nullis poterit
CAP. CVIII. Regum el principum patres el maghlri t comparalis omnibus adsequari. Si regum fulgori
sacerdoles esse censentur. < compares et principum diademati, longe erit in-
« ferius quam si plumbi metallum ad auri fulgo-
Gregorius ad Ilermanum Metens. episc
« rem compares. Quippe cum videas regum colla
(Dist. 96. c. Quh dubitet.) Quis dubitet sacerdo- « et principum submitti genibus sacerdotum, et
tes Chrislj el regum et principum omniumqiie fi- « osculala e'orum dextera orationibus eorum cre-
delium patres magislros censeri. Nonne miserabi- e dant se communiri. . Et post pauca : c Hsee cun-
lis esse insanise cognoscetur, si filius patrem, di- « cla, fralres, ideo nos praemisisse debetis eogno-
seipulus magistrum sibi conetur subjugare, et ini- « scere, ut ostenderemus nilril in hoe sseculo ex-
quis obligationibus illum siiae potestati subjieere, a t cefenlius sacerdotibus, nil sublimius •episcopis
quo credit non solum in lerra, sed etiam iu ccelo se R « reperiri.» Nonne, sicut ait beatus Gregorius, re-
ligari posse, el solvi. Haec sic beatus Gregorius in cordandae memorise Juliu.s papa, tunc conlra Theo-
epistola ad Mauritium imperatorem directa comme- doram, tunc contra Auguslam damnationis promul-
morat. Constantinus magnus imperator, omniuin gavil sententiam. Sic quoque Caribertus Parisio-
regum et principum totius fere orbis dominus, evi- rum rex cum Theobergam legitimam uvorem suam
denter intclligens, in sancta Nicaena synodo post reliquisset, et duas sorores Melroflidem et Mar-
omnes episcopos ultimus residens, nullam jutMcii covenam in uxores duxisset, a beato Germano
sentenliam super eos dare pra.sumpsit, sed eliaita Parisiorum episcopo excommunicalus est, et cum
illos dondnos vocans, non suo debere subesse yi- resipiscere-nollet, non multo post divino judicio
dicio, veruni se ad illorum pendere arbilrium judi- defunctus est.
cavit. Supradicto quoque Anastasio praelibatus papa CAP. CX. Excommunicalh vinculo fidelitatis non
et Gelasius persuadens ne illam intimatam suis tenemur obnoxii.
sensibus veritatem arbitraretur injuriam, subin- Gregor., vn synod. Rom.
tulit dicens ;
(.5, q. 6, c Nos sanctorum.) Pra.decessorum no-
CAP. CIX. Auctoritate sacra ponlificum et regali po- „ slrorum statuta sequentes, eos quiexcomrcunica-
teslale hujus mundi gubernacula reguntur. lis fidelitate aut sacramento constricti sunt, aposto-
(Dist. 9S, c Duo quippe.) t Duo sunt quippe, im- lica auc.orilate a juramenlo absofvimus, quousque
peralor et Auguste, quibus principaliter mundus ipsi ad satisfactionem veniant, et ne eis fidelitatem
liic regitur, auctoritas sacrata pontifieum et regalis e/bservent, prohibemus.
potestas, in quibus tanto gravius estpondus sacer- CAP.CXI. Anlequam reconcilienlur, fidelitatem ex-
dotum, quanto eliam pro ipsis regihus hominum in communicalis nullus servare cogitur.
divino reddiluri sunt rationem examine. i Et paucis Urbanus VII episc. Vap. et Diens.
interposilis, inquit: . Nosli itaque ex illorum te
non illos ad tuam velle vo- (15, q. 6, c Juralos.) Juralos "mililes Hugoni
pendere judicro, redigi ne ipsi quando excommuiiieatus est, ser-
iuiilatem. Talibus ergo iiistitutis talibusque fulti milili,
viant prohibere. ^Juod si sacramen.ta prsetende-
ai,ctoritalibus, plcrique pontifices, alii regcs, alii
rint, moneanturi oportere Deo magis.servire quam
imperalores excommunicaverunl. Nam si speoiale hominibus : fidelitalem enim Christiano
quam
aliquod de personis principum requiratur exem- Deo ejusque sanclis adversanli,
principi juraverint,
plum, bcalus lunocentius papa Archadium impe- et eorum praecepta calcanti, nulla cohibentur au-
ratorem quia consensit ut sanctus Joannes Chry- n
ctoritale pcrsolvere.
soslo nus a sede sua pelleretur, excommunicavil,
Alius autem Romanus pontifex regem Francorum CAP.CXU. Pro liis tribus criminibus qidtibet com-
munione privetur.
non tam pro suis iniquifatibus quam pro eo quod
tantar-. potestati eral inulilis, a regno deposuit, ei Conc Trib. c. 30.
Pipinum Caroli imperatoris palrem in ejus loco sub- (11, q. 3, c. Certum.) Qusesitum est in eadem
stituit, omnesque Francigerias ajuramento fideli- synodo pro quibus causis quemlibet hominem epi-
tatis absolvit: quod eliam ex frequenti aucloritati scopali aucloritate vinculo anathemalis ligari opor-
agit sancfa Ecclesia, cum milites absolvit a vinculc teat. Atque unanimi cunctorum sententia decrefum
juran.enli quod factum esl liis episcopis, qui apo- est, pro his tribus criminibus fieri debere, ctira
slolica auctoritate a pontificali giadu deponuntur ad synodum eanonice jussus venire contempseril,
Et beatus Ambrosius licet sanctus non tamen uni- aul poslquam iliuc venerit, sacerdolalibus respuit
versalis Ecclesia. episcopus, pro culpa qua. aliii obedire pra-ceptis; aut ante iinitam causa. suse
saccrdotibus non adeo gravis videbatur, Tiieodosiuiv examinationem , a synodo profugus abire prae
magnum imp.ratorcm excommunicans ab Ecclesi; sumit.
' PANORMIA.'-LIB. V. 1258
i25.
CAP.CXIII. Quidquid Domino consecralur, ad jus A ferentibus in malum obviaverint, excommunicen-
perlinel sacerdolh. lur.
Ex Decret. Nicolai, c 16.
Ex Decret. Bonifacii pap., c 5. (22, q. 3, c Itli qui peregrinos.) Nicolaus papa
Remanus episcoph omnibus. 11x3qui peregrinos vel
(12, q. 7, c. Nulli'liceat.) Nulli liceat ignorare oratores cujuscunque sancli, sive clericos, sive
omne quod Deo consecratur, sive fuerit homo, sive
fuerit con- monachos, vel feminas aul inermes pauperes de-
animal, sive ager, vel quidquid semel
prsedafi fuerint, vel bona eorum rapuerint, vel in
secratum, sanclum sanclorum crit Domino, et ad malum eis obviaverint, analliemalis viriculo ferian-
jus peitinet sacerdoium. Propter quod inexcusabi- tur, nisi digne emendaverint. Pax vero .illa quam
lis erit omnis qui a Domino et Ecclesia eui jCom- olim dicimus sic observetur, sicut ab ar-
ad treugam
petunl, auferl, vaslat, invadit, vel eripit, usque cbiepiscopis, episcopis unicujusque provincise con-
cmendationem Ecclesiseque satisfaclionem ul sacri-
stitula est. Qtii autem eam infregerif, excommuni-
legus dijudicetur. Et si enim dare noluerit, excom-
cationi subjicialur. Hacc igitur hujusmodi quidquid
, municetttr. 'in sacris canonibus habelur aulhenticum sancta
CAP.CXIV. Qui oraloribus pauperibus non arma praefala synodus fore eensuitobservandum.
CAP.CXY. Hmrelici etiam post mortem sunt excom- B mortem anathemali subjiciantur. Item:« Etsi vera
itnunicandi. sunt quae Ceciliano objecta sunt, et nobis aliquando
Synod. v, act. 1. possent monstrari, ipsum mortuum analhematiza-N
remus. »ltem : « Dicis Iicere mihi eliam de mor-
(24,q.2, c. Sanesecundo %n prim.) Sane profer- tuis
tur a quibusdam qui dicunt non oportere post sed etiam judicare, quia judicium rion lantum de vivis,
de mortuis fieri potesl. >Item: c Rambula
mortem haereticos anathematizari, et sequi in hoc
sanclae memorise episcopus faclus Edissena. civila-
doctrinam sanctorum Patrum, qui non solum vi-
tis, qui in sacerdotibus resplenduit, Theodorum
ventes haeretieos condemnaverunt, sed etiam mor- Mosotbenum etiam post morlem iu Ecclesia anathc-
ttios sicut eos qui injuste damnati sunt, revocave- matizavil. >Item: « EtiamRomanorumEccIesiaanle
runt post mortem, et in sacris dipticis scripserunt,
paucos annos Dioscorum qui; fuit papa cjusdem
quod factum est in Joanne et in Flaviano religiosis Ecclesiae etiam post mortem excommunicavit, cum
episcopis Conslantinopolitanis. nec in lide peccasset, et hoc seiunt omnes homines
CAP.CXYI. De eod. qui deguni hic, Romani, et maxime qui in dignila-
tibus exisluiit, qui etiam-ejusdem Dioscori commti-
Svnod.^ad. aet. v, etAugust. C nicatores permanserunt usque ad ejus mortem. .
(24, q. 2, c Sane secundo. § Etsi 'forte.) Si forle Item : « Etiam Origenes Si ad tempora Tlieophili
isli libri ila designant traditorem suum, sicut Do- sanctae memoria. vel superius aliquis recurrit, post
minus designavit Judam, legatur in eis nominalim morlem inveniet anathematizatum. Quod etiam
et expresse vel Cecilianum vel ejus ordinatores eo- nunc in isto fecit et vestra sanclitas, et Yigilius
rumdem librorum fuisse traditores et nisi eos ana- religiosissimus papa -antiquioris Romse. » Item ;
themalizavero , ipse cum eis judieer tradidisse. « Sancta synodus dixit: « Sufficiunt quse dicla
Qusemodo. recitata sunt, AUguslinus sanctae me- sunt et prolata ecclcsiasticam traditionem demon-
morise convenienter statuit teneri ab inilio in Eccle- slrare, quod oportet haerelicos et posl morfem ana-
sia. Impium enim dogma jam culpatum est et con- lliematizari. _
demualum, et eos qui lali dogmati olmoxii sunt CAP. CXYII. Hmretici etiam
anathematizari vult Ecclesiae traditio, licet morlui post nwrlem sunl ex-
communicandi.
essent; ideo et sanctae memoriae Augustinus dixit:
. Si modo convinceretur Cecilianus de his quse in- Synod. ead., act. iv.
feruntur ei, etiam post mortem illum anathema- D (M, q. 2, c Sane.) Sancta synodus dixit: « Au-
tizo. i Item: « Multi episcopi congregati sunt. Et guslini religiossf memoria., qui inter episcopos Afri-
qusedam de diversis causis adecclesiastieum statum canos splenduit, diversse epistola. recitatse sunt si-
pertinentibus disponenfes de ipsis slatuerunt de- gnificantes quod oporlet et hserelicos post mortem
functis qui facultates suas haerelicis relinquunt, analhematizari. Talem autem ecclesiasticam tradi-
ita ut et post mortem anathemati subjiciantur. . tionem el alii Africani reverendissimi episcopi ser
Sunt autem etsancli Auguslini sancta. memorise vaverunt, sed et Romana sancta Ecclesia qunsdam
cpislolse dicentes quod, si in vila sua non recte sa- cpiscopos etiam post mortem anathemalizavit, lieet
puerunt, licel non condemnati fuissent adhuc pro fide invita sua non essent accusati, et ulruniqm*
.viventes, fainen deroonstrato peecato isti et post apud nos habita gcsta significatiX. .
~ "
-239 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 1240
•CAP,CXVHI. Non possnnl ab Ecclesia solvi post A ulrum cadavera illornm ad ecclesias referenda sint,
mortem, qui in hac vita ab ea noluerint ab- et oblationes pro illis offerendse sini, et missse ce-
I solvi. lebrandse an non? Quibus respondemus, si de omni-
Leo RuslicoNarbon. episc, ep. 90. bus peccatis suis puram confessionem agenlibus et
2
(-24, q. , c. De communione.) De communione
et ita defunetis horum causa de digne pcenitentibus eommunio in fine secundum ca-
privatis j'udicio nonum
-ob_ervanda est, in cirjus manu fuil ut talium obi- praecepta danda est, cur canones communio-
nem vel scpulturam interdicant eis qui pro pecca-
tus iionusque ad communionis remedium differren-
tis suis pccnam extremam persolvunt, et confitentur
iur. Nos autem quibus viventibus non communica-
et confileri desiderant. Scriptum est enim : Noit
vimus, mortuis connriunicare non possumus. Deus bis in idipsum (Nahum. i, 9 juxt.
GAP.CXIX,Ecclesia viventes vel solvere, judicat
potesl ligare
non atttcm morlaos. LXX).
Gregorius papa Fausto milit. magist. CAP.CXXIII. Non oportel ab eorum eteemosynh post
(24, q. 11, c Legalur.) Morluos suscitasse lcgi- mortem abstinere, cujns Jn via communicare non
mus Cliristum, in errore absolvisse noi. leginius.t desliluimus.
Et qui boc tanlum faciendi solus habuit poteslalem, Urbanus Julimundo episc
beatoPctro apostolo principaliterniaiidat:Qw_.CHK- " (24, q. 2,.c. Sane primo.) Sane quod super Ri-
que ligaverh super terram , erit, etc. (Mallh. xvi.) eardo Borelli filio, vestram egisse fralernilatem in-
Super terrani- inquit, nam in alligalione defunctum notuit pro zelo Dei et animarum cbaritate, lauda-
nunquam dixitabsolvendum. mus. Sed non est adeo vobis limendum, non adeo
CAP. CXX. Non respuatur ejus oblalio, qui fesli- vobis esl ab ejus eleemosynis abstinendum. Intcr
nans ad pwnitentiain sacerdotem invenire non po- cseleros
tuit. quippe nostrse fidei Patres bealus Leo do-
" Conc clor egregius quibus, inquit, vivis non communi-
Epaiiens. c 11.
c. Si excommu- camus, nec mortuis communicare debemus. Constal
(26, q. 6, Adpwnitent.) aliquis
nicalus fuerit morluus, qui jam eonfessus sit, et crgo-quoniam quibus.vivis (ut ex opposito loqua-
testimonium Iiabet bonum, ct non poterat venire mur) commuiiicavimus , morluis quoque eommii-
nicare possimus. Nos plane inter dao oppugnahlia
ad sacerdotem, sed prseoccupavit eum mors in do-
inler impios quidem et schismaticos, schis-
mo, aut in "via, faciant pro eo parentes ejus obla- posili,
tionem ad altare, et denl redemplionem pro ca- malicis nullo modo communicarc possumus,* islis
auiem,videIicetpeccaloiibus el pr__donibus dispen-
plivis.
CAP.CXXI. A successore solvatur, qui posl mortem Q " sative propterea eominunicamus, quia hactenus
\ episcopi remanet ligatus. Ecclesiam sustentaverunt, el se fideliores in post-
Conc. Epanens. erum pollicentur. Alioquin oportet uos de hujus
mundi -partibus exire, sub qua etiam sponsione nos.
(11, q. 5, c. Si ephcopus.) Si episcopus ante dam-
nati absoJutionem- obitu rapilur , correptum aut eis nuper in beati Petri Natalitiis absolutionero in-
poenitentem , suceessori licebit absolvere. dulsimus. Quia ergo prsedictus vir neque nomiiia-
CAP.CXXIL Non est deneganda communio hhaui in tive excommunicatus, neque conimunicans excom-
palibulis suspenduniur. municatis ex nomine exiit, sed in Doinini sui fide
Conc Vormat. atque servitio permansit, licel nobis ej"usdispensa-
(13, q. 2, c Qumsilum.) Qusesilum est ab aliqui- tive, id est quandiu eos nos palimur, cleemosynis
bus fratribus, de his qui in patibulis suspenduntur, communicare, et defuncti atiimam Chrislian__ reli-
pro suis sceleribus post confessionem Deo peraclam, gionis omnibus modis adjuvare.
• LIBER SEXTUS.
DE NUPTIIS ET MATRIMONIIS.
CAP. I. Malrimonii definilio. etextr. De prwsent.) Nuptiae sive matrimonium est
Constilutiones, J. n, c. 8. viri mulierisque conj"tinctio, individsiam consuctu-
(29, q, 1, in insf, Dc nupt. in princ, ct c. Illud, dinem vitse coniiiiens.
' PANORMIA. — LIB.
1245 VI. 1256
CAr. II. In diebus Quadragesimm nuptias celebrare _ . annulus inseriiur, ideo quia in eo vena quaedam, u%
non licel. feitnr, sanguinis ad cor usque perveniat.
Conc Hilerd., c 3. CAP. IX. Nupliw publice celebrari debent.
(55, q. 4, c Non oportet.) ^Juod non oporleal a Nicolaus ad consult. Bulgar.
Septuagesima usque ad oclavas Paschae et tribus (30, q. S, c Noslrales.) Nostrales tam mares
hebdomadibus ante festivitatem sancti Joannis, et,
quain feminae non ligaturam auream vel argcnieam
ab advenlu Domini usque post Epiphaniam nu- aut ex quolibet metallo com.positam, quando nu-
plias celebrare. Quod si factum fuerit, separenlur. plialia foedera contrabunt, in capitibus deferunt.
CAP. III. De eodem. Sed post sponsalia quae fulurarum nupliarum sunt
Nicolaus ad consul. Buig., c 48.
promissio, fcedera quoque consensu eorum qui con-
(53, q. 4, c. JVec uxorem.) Nec uxorem dueere, trahunt et eorum in quorum sunt polestate cele-
nec convivia facere in quadragesimali tempore, vel braniur, et
postquam arrhis sponsam sibi sponsus
convenire posse nullatenus ariiilramur,
per digilum fidei a se annulo insignitam desponde-
CAP. IV, Non tribuilur liccnlia nubendi, qui conli'
nentiam servare decreverunt. ril, dolemque utrique placitam sponsus ejtis cum
scriplo pactum hoc continente, coram invitaiis sb
August. De confl. vitior. uique virt., c. 122. aiit mox aut apto tcmpore, ne
c Nubendi licentia uiraque tradiderit,
(27, q. 1, Nubendi.) quibus- • videlicet ante
dam tribuitur, hoc est qui virginalem vel castimo- tempus lege definitum lale quid fa-
niam vidualem nequaquam professi sunt; quibus- cere praesumat, ambo ad nuptialia foedera produ-
dam aulem non tribuitur, id est qui virginales et cuntur, et primum quidem in Ecclesia Domini eum
continentes esse decreverunt. Fornicatio autem oblatiOnibus quas offerre debent Deo per sacerdotis
nulli impune conceditur. manum, staluunlur, sicque demum benediclionem
CAP.V. Nuplias occultas celebrare non licet. et velamen cceleste suscipiunt.
- - CAP. X. Quare sponsw non-stalim tradanlur.
Ex Decret. Hormisdae pap., c. 6.
Augustinus, Confession. I. IV.
(30, q. 5, c NulLus.) Ut nullus fidelis, cujuscun-
(27, q.2, c. Inslitutum; 1. Quod dicimus, ei Fide-
que conditionis sit, oceulte nuptias faciat, sed bene- De solut.) Inslitutum est ut jam pacite
di.tionem a sacerdote accepta publice nubat in Do- jussor. §
mino. sponsae non tradaiilur slatim, ne vilem maritus ha-
CAP. VI. Sine publich nupliis hnllus ducat uxorem. beal datam quam suspiraverit sponsus dilalam. .
CAP. XI. Dehisquorum consensusrequirilur in spon-
Conc. Arelat., c 6. - salibus.
(50, q. 5, c. Nullum.) Nullum sine dote fiat con- Pandect. I. xxiii, t. I.
jugium, juxta possibilitalem fialdos, nec sine pu- In sponsal. %De sponsal.) In sponsalibus con-
(L.
blicis nupliis quisquam nubere vel uxorem ducere sensus eorum
exigendus est quorum in nuptiisde-
prsesumat. sideratur". Intelligilur tamen filia semper patri con-
CAP.YHI. Qui mulieri per Scripturas jural se nubere scntire, nisi evidenter dissentiat.
cutn ilta, eam sponsare lenetur.
' CAP. XII. Sponsaliaconsensu filiw conlrahuntur quw
fNovellar. Consiilut. c 1. filia patri consentire ,oporlel, licet contradicere
Si quis divinis taclis Scripturis juraverit mulieri possel, si Itaberel justam causam contradicendi.
se eam legitimam uxorem habiturum, vel si in ora- Pandect., ex 1. et t. iisdem.
torio late sacramentum dederil, sit illa legitima (L. Sponsal. cum se. § eod.J Sponsalia sicut nu-
uxor, quamvis nulla dos, nulla scriptura alia inter- ptiae consensu fiunt conlrahentium , et ideo sicut
posita sit. nuptiis, ita sponsalibus filiafamilias consentife opor-
CAP,"VIII.Quare feminm veiantur, dum maritantur. tet. Quas patris voluntaii non repugnat, conseiuire
Isidor., De officih, 1. n, c 19. intelligitur. Tunc autem dissentiendi a patre licentia
(30, q. S, c Feminw.) Quod feminse dum rnari- r, conceditur, si indignus moribus vcl (tirpis sponsus
tantur velantur, scllicet ut noverint seinper se viris ei a patre eligitur. Filiofamilias dissentiente, spon-
suis subjectas esse et humiles. Item : Quod nu- salia ejus noniine fieri non possunt.
bentgs post benedlctionem vita uno quasi invicem CAP, XIII. Pro sponsalibus incundh mlas non defi-
vinculo copulanlur, videlicet, imo iit ne compagem nilur.
conjugalis unitatis dirumpant. At vero quod.ea vita Pandect. ex 1. et l. iisdem.
candido purpureoque colore permiseetur. Caridor (L. In sponsal. § De sponsal.) In sponsalibus con-
rjuippe est munditia vilse; purpura ad sanguinis trahendis aetas coiitrabeiitium definita non est ut
posteritatem adhibelur, ut hoc signo et conttnenlia in malrimoniis.QuaprQpier-aprimordio setatis spo:.-
el lex tenenda ab utrisque admonealur ad tempus, salia effici possunt.si modo 3d fieri ab utraque per-
et posthaec reddendum debitum nonnegetur. Jiem : sona inlclligaiur, id est,si non sint juniores quaui
Quod in primis nuptiis annulus a_sponso sponsa. septem annis.
datur, fit hoc iiimirum vel propter inutu.e dileciio- CAP.XIY. In desponsalione conjugium initiatur,.
nis signum, vel propier id magis ut eorum pignore Ambros., De.instilut. virg. c. S, 6.
eorum corda junganiur. Unde et in quaito digito (27, q. 3, c Cum initialur, vel Conjug. pactic.)
12.7 D. IVONIS CAUNOTENSIS EPISCOPI 1248
Desponsafa \iro, conjugis nomen accepit.- Ctimenim A dies processionis et ipsa ratio conceptus'et partus
initlatur conj"ugiumconjugii nomen assumitttr. Non j"uxta legem cessare lemporibus his debere monstra-
ciiim defloralin virginitatis facit conjugium, sed pa- lur.
clio conjugalis. Denique ciim conj'ungilur puella, CAP. XXII. Secunda conjttgia sicul et primu licita
esse probanlur.
conj'ugium est, non cum viri admislione cognosci-
tur. August., Contra advers. leg. et proph. 1. n, c 21.
CAP.XV. A prima fide desponsalionh, conhtges ve- (51, q. 1, c Deus masculum.) Deus qui mascu-
rius appellanlur, lum et feminam propagandi generis causa nupliali
Isidor., Etijmol. I. lx, c 7. castitati conjunxit, et secundas nuplias quaein uno-
(27, q. 2, c Conjitges.) Corguges verius appellan- quoque testamenlo permiltunlur, licilas esse mon
lur a prima desponsaiionis fide, quamvis adhue slravit. - '
inter eos ignorelur conjugalis concubilus. CAP.XXIII. Illa mulier non perlincl ud matrimonium
CAP. XVI. Conjugium fit eliam absque carnali com- cum qua nou celebratur nupliale ininislerium.
mhlione el concubilu. Ex Decret Leonis pap. II, et epist. 90 ad Rustic
August. De bon. conjug. 1. i, c 11, et De nupt. el (27, q.-2, c Cumsocielas.) Cum societas nuptia-
concup. . ! rum ita ab initio constitula situt prseter sexuscon-
B
(27, q. 2, c Conjux.) Conj"ux vocalur a prima jiuiclionem non habeant in se nuptise conjunclionis
desponsalionis fidje, quam concubittt non cognove- Christi et Ecclesise sacramentum , dubium non esl
ral Joseph, nec fuerat cogniturus, nee perierat, nec eam mulierem non perlinere ad matrimonium in
mendax maiiserat; conjugis appellatio, ubi non fue- qua docetur nuptiale non fuisse ministerium.
'j^
rat, nec futura erat carnis commistio. Propter-quod CAP.XXIY. Partus' feminarum erit sola causa
fidcle coiijugium ambo parentes Chrisli voeari me- nubendi.
ruerutii, ct non solum illa mater, veruro eliara ille Ambros. super Luc 1. i, c. 1.
jialer cjus, sicul et conjtix matris ejus fuit futrum- (52. q. 2, c. Pudor.) Pudor est femiuis nuplia-
que miMite, non carne.* rum prsemia non habere, quibus haec sola causaest
CAP. XVII. Cum desponsata fueril tradita el in ttsum nubendi.
deducla, rite conjux appellatur. CAP. XXY. De eodem.
Ambrosius ad Paiernum, epist. 66.
Ambros., super Luc. 1. n.
(27, q. 2,c Si Si
qtiis.) qtiis desponsata sibi ettra-
(52, q. 2, c. Pudor. § Cum.) Ctnn conjugii prae-
dita ttlaltir, conjugium vocatur. mium el gr.itia nti])tiarum parlus sit feminaruin.
Q
CAP. XYIII. Puellam alii desponsatain alter accipere non mediocris esl
non valel. causa, ut virginitas Maria. fal-
Siricus pap. adllymer. Tarrac episc, episf. 1, c 4. lefet principem inundi.
CAP.XXYI. De eodem.
(27, q. 2, c De conjugali.) De conjugali aulem
violalione requisisli, si desponsatam alii puellam, Hieronym.
alter in matrinionium possit accipere, tale conju- (52, q. 2, c Sicut et venial.) Debenl ergo sibi con-
non solum ipsius sexus sui commiscendi fi-
gium anathcmatizamus, el lioc ne fiat modis onini- jugali
bus inhibemus : quia illa benedictio quam nupia. dem, liberorum procreandorum catisa, qtiia prima
esi humani generis in ista morlalitale sociclas, ve-
sacerdos imponil, apud infideles ctijusdam sacrile-
rum eliam infirmitalis invicem accipiendse ad iilici-
gii instar esl, si ulla transgressione violetur. tos concubitus evitandos , mutuam quodammodo
CAP.XIX. Puellw desponsatw prioribus redclendce.
Conc. Ancyrit., c. 11. servilulem, ut si alteri eorum conlinentia perpelua
nisi alterius consensu non possit. Item :
(27, q. 2, c Desponsatas.) Desponsalas pucllas plaeeai,
et posl ab aliis raplas placuit erui, et eis reddi qtii- Reddere vero debitum eonj'ugaIe, nullins esl crimi-
nis ; exigere aulem ultia generandi necessitatcm,
bus ante fuerant dcsponsalae, etiam si eis a rapto-
ribus vis iilala constiteril. D culpse venialis.
•GAP.XX. Quomodo sponsus el sponsa ad benedictio- CAT.XXVII. Conjuges sunt qui causa solitts incon-
nem accedant. iinentiw sibimet invicem copulantur.
Conc. Caithag. IV, c 15. Augtisl. De bono conj. c. 6.
(30, q. S, c. Sponsus.) Sponsus et sponsa, cum (52, q. 2. Solel.) Solel autem quaeri cutn masculus
bcnedicendi sunl a sacerdole, a parentibus vel pa- et femina nec illa marilus, nec illa uxor alterius,
ranymphis offerantur in ecclesia sacerdoti. Qui cum sibimet non frliorum procreandorum causa, sed pro
benedictionem acceperint, eadem nocte pro reve- inconlinenliis solius causa concubilus copulantur,
reniia benedictionis in virginitate permaneant. ea fidemedia, ut nec ille cum altera, necilla cum
CAP.XXI. Quibus temporibus debent conjuges se abs- allero id facial, ulrum nuptiae sint vocandse. El po-
tinere. testquidem fortasse non absurde hoc appellari con-
Ambros. siiper Episl. ad Cor. c 71. nubium, si usque ad mortem alicujus eorum id in-
(53, q. 4, c Si causa.) Si causa procreandorum . ter eos placueril, et prolis generalionem quamvis
iiliorum ducitur uxor, non multum tcmpus conces- non ea causa cpnjuncti sunt, non lamen vilaverint:
sum uilotur ad iisum ipsum, quia el dies fesli, et nl vcl nolint sibi nasci filios vel eliani oprre aliqtio
1249 PANORMIA..- LIB. VI. 1230
malo agant ne nascantur. Cseterum si vel utrumqui . A precibus et oblalionibus a sacerdole bencdieatur, et
velunum desit horum, non invenio quemadmodun i a paranymphis ul consueludo docet custodita, ct a
hasnuptias appellare possimus. Etenim si aliquan:i proximis congruo tempore petita, legibtis dotetur
sibi ad tcmpus adhibuerit donec aliam dignam ho- ac solemniter accipialur : et biduo vel triduo ora-
nor.ibus, velsuis facultalibus inveniat quam in con- tionibus vacent, et castilatem custodiant. Aliler
jugium ducat, ipso animo aduller est, nec cum illsL vero praesumpta, non conjugia, sed adulteria, vcl
quam cupit invenire, sed cum isla cum qua siccu- conlubernia, vel stupra , aut fornicationes potius
bat, ut cum ea non habeat maritale consortium. quam legitima connubia esse non dubilatur, nisi vo-
CAP.XXVIII. Slerilem uxorem dimiitere e.tcausa fe- lunlas propria suffragaverit. et vota succurrerint
cunditalis aliam ducere alicui non licet. legilima.
August. Debono conj. c. 7. CAP.XXXII. Delinquunl qui pacla conjugiorum so-
e.-
(32, q. 73 Tantum.) Tanlum valet sociale vin- lemnia non complenl.
culum ul cum causa proereandicolligitur, nec ipsa Nicolaus ad consult. Bulgar. c 52.
procreandi causa solvatur. Haec stint, praeter alia quse ad memoriam non oc-
CAP.XXIX. Veritas nupliarum non consistit in con- currunt,~ pacta conjugiorum solemnia. Peccatum
jttnctione maris et feminw. " autem esse, si bsec cuncla
contra Julian. 1. i. nuptiali foedere non in-
fAugust. lerveniunt, dicimus.
(32, q. 1, c Non enim.) Non in sola (ut deliras)
commislione maris et feminae uuptiarum veritas est, CAP.XXXIII. Quot sunt legitima conjugia, et quod
voluntale palrh raplor raplori nubere potest.
quamvis sine illa commistione nupliae lilios propa-
gare non possinl. Sed alia sunt ad nuplias proprie Hieronym.
ab adulteriis deeernun- (56, q. 2, c Tria.) Tria lcgitima connubia in
periinentia, quibus, nuplise
tur. Sicuti est thori conjugalis fides et eura ordi- Scripluris leguntur : Primum legitimum esl virgo
viro legitimodata legilime, etie-
natefiliosprocreandi.et qua.maximadifferentia est, castainvirginitate
bonus usus mali, boc est bonus usus coiicupiscen- liqua quae sequuntur in praedictis: Secundum, virgo
in civitale deprehensa a viro, et illi per vim copu-
tiae carnis, quo bono adulteri uluntur male.
lata, si voluerit pater ejus, dolabit eani iste vir,
CAP. XXX. Triptex konum conjugii fuit in parenti-
bus Christi. quantum j'udicaverit paler, el dabit "prelium pudi-
- cilise ejus. Tertium filia prsedicta deprehensa,- si
Augusl. De nupt. et concup. n, c 1. 2.
non fuerit voluntas trahet eam a viro prae-
(27, q. 4, c. Omnes. Dist. 31, Si sint.) Omneila- C diclo et tradet cam patris, alii et dotabit eam, el legi-
que nuptiarum bonum impletum est in ipsis paren- tima erit ei. Sed
libus Christi, fides , proles, sacramentum. Prolem _, primum his duobus praefer-
lur,
cognoscimus ipsum Dominum ; fidem quia nullum
adulterium ; sacramentum, quia nullum diyortium. CAP.-XXXIY.Uxoremortua, ticel viro aliam ducere,
Solus ibi nuplialis concubilus non fuit, quia incarne sed tion rcpudialam vel desponsatam.
peccati fieri non potest sine pudenda concupisecn- . (27, q. 2, c Additur.) Additur itaque aliud quar-
tia carnis, quse aecidit ex peccato, sine quo concipi lum legitimum conj'iigium. Dum moiiua fueiit uxor
voluit, quia fulurus erat sine peccato. ejus, licet illi accipere aliam, sed non repudiatam,
CAP.XXXI. Clandestina conjugia fieri non debenl. nec desponsatam viro, sed liberam. Simililer et
Evaristus episc Afric ep. 1. mulier debet. Unde et Paulus ait: Mulier qua sub
Aliier legifimum non fit conj'ugium nisi ab his viro esl, ligala sub lege viri est, quandiu vtvit vir
qui supcr ipsam feminam dominationem habere vi- ejus. Igilur vivenle viro ejus, vocabitur adultera, si
dentur, et a quibus custoditur, uxor petatur, et a juncta fuerit alteri viro. Si aulem tnortuus fueril vir
pareiitibusetpropinquioribus sponsetur, et legibus ejtts, tiberata est a lege viri, ita ul non sil adnllcra,
dotetur, et suo tempore sacerdotaliter, ut mos est, si fueril cum alio viro (Rom. vn).
DE CONCUBINIS
CAP. XLIII. Quod non licel habere concubinam. D habere, quas postea dimiitatis et ducatis uxnres"
August. hom. 49. Tanto major damnatio vobis erit, si volueritis ha-
(Dist. 54, c Audite.) Audite, fralres cbarissimi, bere, et concubinas et uxores. Item, Augustinus :
membra Cbristi et matris Ecclesia. iilii. Quod dico Quale est etiam illud quod multi virorum ante nu-
compeientibus, audiant fideles. Quod dico fidelibus ptias sibi concubinas adhserere non erubescnnt, quas
audiant compelentes; quod dico fidelibus elcompe- post aliquot annos dimiiiuiii, ei Jegitimas sie poslea
teniibus et poenitentibus audiani et calechumeni, uxores accipiunt; unde coram Deo et coram angeiis
audiant et omnes et timeant, et nemo contemnat. ejus conlestor atque denuntio Deum et ista semper
Sit mihi in consolatione vesler aiiditus, nec vobis probibuisse, et nunquam ei placuisse, et praecipue
in testimonium dolor meus. Conipetenlibus dico : Christianis temporihus concubinas habere nunquam
Fornicari vobis non lieet, sufficiant vobis uxores, licuit, et nunquam licebit.
concubinas vobis non licet habere. Audiat Deus si CAP. XLIY. De eodem.
vos surdi estis. Audiant angeli ej'us, si vos contem- August., De bon. conj.
nitis. Concubinas vobis ,non licet habere, et si non (C. Solel qumri;etZ% c 2, c. Si aliquam.) Si
habetis uxores tamen non licetvobis concubinas quis aljquam sibi ad tempus adhibuerit, donec di-
'
—
T>ANORMIA. LIB. VI. 125*'
i25§
honoribus et suis facultalibus Inveniat quam A liberos habuerit, in servitutem deducere, sed post
gnsm
in libertalem, una cum
comparem ducat, ipso animo adulter est, nee curr mortem domini eripialur
illa quam cupit invenire, sed ista cum qua cubal, sobole sua.
ut cum ea non fcabeat maritale consortium. CAP. LII. De eodem.
CAP.XLY. Quis dicilur justus concubinatus.. Constitut. 1. xiv., c. 4.
August., ibid. (1. Nuper. c. De nat. lib.) Si quis cuin muliere
consuetudinem habeat, non affectione ma-
(52, q. 2, c Ut concubinm.) Item ibidem : ul libera
coneubinse ad iempus adhibilae, si filiorum causa ritali, et ex ea filios procreaverit, eosque velit fi-
concubant, justum faeiant concubinatum suum, lios legitimos habere in potcstate sua, liceat ei cum
sane fieri nuptias ex male conjunctis,honestc matre eorum instrumenta dolalia-cqmponere. Nam
posse
consequente, manifestum est. filii qui anle naturales erant, post compositionem
postea placito
CAP.XLYI. Concubinam non intelligitur habere aui instrumentorum dotalittm, sui et in potestaie - pa-
cum multh mulieribus concumberesolet. tris efficiuntur, sive postea nati -filii vivunt, sive
Novellar. Constit.- 89. mortui sunt, sive omnino nullus alius -proerea-
Nemo inlelligilur concubinam habere qui cum tus.
niultis mulieribus concumbere solet. Nam quem- " CAP. LHI. Quid sit raplus.
admodum qui legitimam uxorem babeat, aliam ha- Isidor., Etymol. 1. v, 'c 26.
bere, durante eodem matrimonio non potest, ita el (27, q. 2, c. Raplus, el 28, q. 2, c. Raplus.)
qui unam concubinam babet, non potest alias eo- Raptus quippe illicilus coitus a corrumpendo di-
dem tempore habere. ctus. Unde qui raptu potitur, stupro fruilur.
CAP, XLYII. A populo Dei non separal aliquem ma- CAP, LIV. Excommunicanlur raptores vidum vel
terna conditio, sed propria culpa. virginis cum ipsis faventibus.'
August. De unic* bapt. Gregorius, Junior. ,
(Dist. 66, c Ismael.) Ismael ut separetur a po- (36, q. 2, c Si quis.) Si quis viduam rapuerit,
pulo Dei non obfuit mater ancilla, sed fraterna dis- vel furatus fuerit uxorem, anathema slt; si vir-
cordia, el non profuit poteslas uxoris cujus magis glnem, nisi desuonsaverit in uxorem, -auatliema
filius erat, qula per ipsius jura conj"ugalia, et in sit.
ancilla seminatus erat, ct ex ancilla susceptus est. CAP. LY. Quw sil pwna raptarum puellarum.
CAP. XLVIII. Consueludo ad liberam muLieremin- Cone. -Cabil. c 27.
ducit matrimonium.
(30, q. 2, c. De puellh.) De puellis raptis ue-
Pandect. 1. xxin, c 2, et Bal. dum desponsatis in Chalcedonensi concilio scri-
(L. In liberw, § De lit. nupt.) In liberae mulieris ptum est: Eos qui rapuerant puellas sub nomine
consuetudine, non concubinatus, _.ed nuptiae in- simul cohabilandi cooperaiites et conniventes ra-
lelligendsesunt, si non corpore quaeslum fecerit. ploribus, decrevit sancta synodus, ut siquiden»
CAP. XLIX. Qui non habet uxorem, loco illius clerici sunt, decidant de proprio gradu; si vero
concubinam habere debet.
€onc. Tolet. i, c. 17. laici, anathematizentur. Quibus verbis datur in-
c. Is. Si habeat uxo- telligi quabter hujus mali.actores dainnandi sunt,
(Dist. 54, qui »on.) quis consilii etconniventes lanio ana-
rcm fidelis et concubinam, non eommunicet. Cae- quando participes
themale feiiuutur, ut juxta canonicam auctoriia-
terum is qui non habet uxorem, et pro uxore
tem ad conjugia legiiima raptas sibi jure vindi--
concubinam habet, a communione non repellatur,
tamen ut unius mulieris, aut uxoris, aut concu- care iiullatenus possint.
binae, ut ei placuerit, sit conjunelione conten- CAP. LYL- Post pwnitentiam raptoris vel raptw,
relicta conjugia concedanlur.
tus. Alias vero abjiciat, donee desinat et ad
Conc Meldens. c. 65.
pcenitentiam reverlatur.
y (56, 2, c. Si autem.) Si autem necdumeas quas
CAP. L. De eodem. rapueiant cum voluntate sub prselato desponsaiio-
Isidor., De dhtant. Vet.rel Nov. Tcst. nis vel,dotalitii nomine in conjugium*umptas ha-
(Dist. 54, c. Chrhtiano.) Chrisliano dico non bent, quando ln omnium aures luec fucrit consti-
plurimas, sed nec duas simul habere licitum est, tulio promulgata, ab earum conjunctione separen-
nisi unam lantum aut uxorem, autcerto loco uxo- tur et publice posnitentiae subigantur. Hapta. au-
ris, si conjux deest, concubinam. .tem parentibus legaliter reslituantur. Post per-
CAP. Ll. De eodem. actam vero publicam poeniteiitiain, si aeias inconli-
Cod. 1. iv, c. 15, tit, 4. nentiam exegerit, legitimo et ex utriusque partl-
(Aulhent. c. Servo, el De nalh.) Si quis sine bus placito conjugio socientur. Non in his regu-
uxore constitutus ancillam suam uomine habeat lam constituimus, sed ut verbis magni Leonis
coricubinam, et in eadem usque ad suam mortem utamur, quod sit tolerabilius sestimamus;-quod si
consueludine permanserit, et forsilan ex.ea liberos unus ex conjugalis obierit, et is qui publicam poeni-
susceperit, sanclmus omnimodo non coneedi h__re- tenliam egerit superstes exstiterit, iterare conju-
dibus defuncti, eamdem vel liberos ejus, si et:.am ghiui non prasumat, nisi fortejipiscopus prsevide-
JIO.K - Tl IVONIS f!AT.NOTFATSlS..PlSf.OPf .9...n
ril aliquam coneedere indulgentiam, ut gravio- A -.»a»s..r_.s, quia jttramenhim contra bonos mores
rem possit amovere offensam. prwslitum non est obligalorium.
Cbnslitut. Novell.; et Bal. i, imp. benev.
CAP. LVII. Non est peccatum meretricem ducere
in uxorem. (C. De nnpiiis.) Princeps, consliluit ut liceat
meretricibus honesiiorem vilam eligere sine aliquo
Hieronym. sup: Ose. 1. i, ad cap. v.
amore, quamvisjuratoriam cautionem exposuerunt.
(32, q. 1, c Non est culpandus.) Non est cul- Hi autem qui lale jusjurandum exegerunt, el conlra
pandus Osee propheta, si meretricem quam duxit caslita.em operam suam dederunt, poena. nomine
converlerit ad pudiciliam, sed poiius Iaudandus x libras auri persolvaut iisdem merclricibus, quaa
qui ex mala bonam feccrit. Non enini qui bonus sacramcnla dederunt. Pcena autem x iibrarum offi-
permanef, ipse polluitur, si societur malo, sed qui cio prsesidis flagitetur. Quod si praeses neglexerit,
malus est in bonum eonvertitur, si boni exempla de suo patrimonio posnain praeslare cogatur, et a
sectetur. Ex quo intelligimus non prophelam per- magistratu sibi commisso cadat, et non solum mu-
didisse pudicitiam fornicariae copulatum, sed for- lieribus, sed eliaro haerfidibus ei aliis successoribus
nicariam assumpsisse pudiciliam, quam anleanon earum poenam solvat, hoc si probatum sit quod
liabebat. D sacrameiHum a meretrice exegerit: si autem ipse
CAP. LYIIl. Licel merelricibus meliorem vtlam eli- sacrameutum exegerit quidem a meretriee, teneatur
gere, etiam si juraverinl in tuli professione per- ex poena.
DE SECUNDIS NUPTIIS.
CAP. LIX. Secundaconjugia, sicutetprima,licita esse iias nuplias non damnavi, nec primum polui dam-
probantur. narematrimoniim. Iiem : Noh damno bigamos, et,
Augusi. De bon. viduil., c. 11. si dici potcst, imo nec trigamos, nec octogamos.
(31, q. 1, c Quod si dormierit.) De tertiis et Ilem: ego nunc libera voce proclamo, non damnari
quartis ct ultra pluribus nupiiis, solent homiiies in Ecclesia bigamiam imo nec trigamiam, et ila
movere quseslionem. Unde ut breviter respondeam, v et vi et ulira quomodo et secundo marito
Q |icere
nec ullas nuptias audeo damnare, nec eis vere- riubere.
cundiam numerosilatis auferre. Item : nee conlra
CAP.LXIII. Non peccal bigamus, sed prwrogaliva sa-
butnana. veiecundia. sensum audeo dicere, ut quo- cerdolii exuitur.
ties, viris moriuis, voluerit, nubat femina, nec ex Ambros. ad Verceli., 82, 1. x.
meo corde propler Scriptura. sanctae auctorilatem, (Dist. 26, c Qui sine, el dist. 34, c. Cognosca-
quotaslibet nuptias audeo condemnare. mus.) Qui sine crimine est unius uxoris vir leneatiir
CAP. LX. Quomodo Abraham excusaiur a crimine ad
legem sacerdolii suscipiendi. Qui autem itera-
fornicalionh.
veritconjugium, culpam quidem non habet coin-
Augnst. conlra Faust., lib. n, c. 5.
(32, q. 4, c. Iste Abrahw.) Iste Abrahse eliam quinati, sed praerogativa exuilur sacerdotis. Ilem
cognoscamus non solum de episcopo ct presbytero
usque ad decrepitam senccluiem fornicaiionis ob-
jecit crimen: profeclo quia et post mortem Sarae aposlolum staluisse, sed eliam Paires in concilii
alteram duxit, ubi et si nullum intelligerettir rei Nicseni tractatu addidisse, clericum quemqnam
non debere essej qui secuntla conjugia sit sorti-
abditae sacramenlum, propier id solum hoc facere
lus.
debuit Abraham, ne putarent haeretici adversus po-
pulum -Dei (quibus etiam Terlullianus aslipulalor CAP. LXIV. Bigamus repulalur qui anle baptismum
hubueril unum, el posl baplismum alitim.
assistit) post uxoris mortem, crimen esse ducere
uxorem. p Ambros. De offic, 1. i.
CAP.LXI. Secunda conjugia sicut ct prima licha esse (Disl. 26, c Una lantum.) Una lantum nec repe-
probantur. iila nobis permillilur copula, -et in ipso coirjugio.
August. contra advers. leg. et proph. 1. n, e. 2. lex estnon iterare conjiigittm : nee seeundae conju-
(31, q. 2, c Deus masculum.) Item, Deus qui gis sortiri conjunclionem, quod plerisque mirum
mascuium et feminam propagandi generis causa, videtur, cur etiam anle baptismum iterati conjugii
nuptiali castiiate conjtinxit, et seeundas nuplias, ad eleclionem muneris et ordinationis praerogativa
quse in Novo quoque Teslamento permitiantiir, Iicilas impedimenta generentur, cuni etiam delicla obesse
esse monstravit. non soleant, si lavacri remissa fuerint . acramenlo^
CAr. LXH. Necdum, nec tres, nec deinceps nuvliw sed intelligere debemus, quia in baptismo culpa di-
sunt condemnandw. milti potest, Iex abolerinon polest. In conjugio non
Hieronym. ad Pamach. t. 11, in Apolog. culpa, sed lex cst. Quod culpa. est igitur, in bapti-
(51, q. 1, c Aperiant.) Apcriant, quaeso, aures smo relaxalur: quod legis est, in conjugio non sol-
obtrectatorcs mei, et videant me secundas et terlias vitur. Quomodo autem potest horiator esse vidui-
nupiias in Domino concessissc, qui secundas et ter- talis qm Jpse conjugia frequentavil?
._..7 PANORMIA. — LIB. VI. f2.8
CAP. LXV. QKI(in.e baplismum habuerit unam et A. _ CAP.LXX. De eodem.
JJOSJbaplismum aiiain, ordinandus non est: Novell. Const. 27, c. II.
August. De bono tiupt. conj. c. 28. i. t, c. De secundhi, et 1. SoLet^c. Mulier quej
(Dist. 26, c Unius, el c. Acutius.) Sac.am.ntum ante annum.) Si mulier post moriem marili necdum
nupliarum temporis nostri sic ad _uium virum et annali spatio completo, ad secundas nuptias prope-
ad unam usorem redactum est, ut Eeclesiae dis- taverit, oroni quidem modo inter infames erit; si
pensatorem non liceat ordinari, nisi unius uxoris quidem liberos ex prieri roalrimoiiio noa habeat,'
virum. infamiam quidem solVere poterii, si preces impera-
€AP. LXVI. Qui ante baplisnmm hab&erit unam, 'et tori porrexeri., et di\ino principis nutu priori opi-
post baptismum aliam, ordinandus non est. nioni resliluta fiierit, res autem a piiori inarito sibi
AugosU De bon. conjug. c. 18. rfelictas nullo modo iucrabi.ur.
c.
(Disl: 26; Acutiiis.) Quod acutius mtel.exerunf, CAP.LXXL Mulier qui ad secundas properat nup-
qui nec cum, qui catechumenus vel paganus alteram tias, iidti utatur privikgik prioris murili.
Iiabuerit. ordinandum esse censuerunt. De sacra- Mulier quas ad secundas migravit nuptias privi-
menlo enimagitur, iion depeccato. Namin baptismo legiis vei dignilatibus prioris mariti iion uialur,
. omnia peccala dimittuntur, sed qui dixit: Si acce- CAP.LXXIL Midier
qn^efiliorum Itttelam habel, prius
perh uxorem non peccasli, et si nupserU rirgo non ratidnem tuielw reddat, el debilum solval, quant
peccat, el quod vuit faciat, non peccat si nubat ad secundas nuplius accedal.
{# Cor: vn), satis declaravi. nuptias non esse pec- Si muHer liberorum suorum lutelam administra-
calum. Propter sacramentiautem sanctitalem, sicut vit_,ei post inchoatam administrationem ad secun-
femina, eiiam si caleehumena fuerit vitiata, non dasmtplias migrare volteerit<,prius Sliis suis im-
potest post baptismum imer Dei virgines consecrari, puberlbus tutorem pe.ere debef-, eique ralionent
ila non ab.urdum visilm est, eum qui exfcessit nu- admlnistrafionis sua_ reddere debet \ et post reddits.
Inerum uxorum singularem, non peccatum aliquod ratione, si debitrlx appareat, debituni suum per-
commi-isse sed normam quamdam sacramenti solvere debei. Beinde, si vellt, ad malrimoniuni
amisisse, non ad vitse bonae meritum, sed ad secuudum veniet. Si aulem, hac observatione con-
ardinalionis eeciesiaslicas signaeuium necessariam. iempta, seeundas contraxerit nuptias, nonsolum res
CAP.LXVIL Presbyter *» nuptih bigami nen prun- spsius, itl est n.atris, iiberis ejus hypolheea. titulo
deak suppoualur, sed ctiam res viirlci ex pr_?sentis con-
Conc. Neocassar. c 6. stilutionis auctoiitate.
C
Presbyterum in nuptiis bigami prandere-non con- CAP. LXXIII. De eodenu
venit, quia cum ptBnitentia bigamus egeat, quis Constilut. I. LXXXIV,c. 4.
erilpresbyterqui talibusnuptiispossit prasbere con- (I. i, c. De secundh nupi.) Si n.aler tnarito de%
Sensum. functo filiorum suorum iu.clam guberriaremahiciit^
CAP. LXVIII: Quw sit vidua, vel ejecta, vel merelrix. renunliet secundis nuptiis in judicio eum jure-
- Hieronym. ad Fabulum, jurando; res autem suas filio suo impuberi ©bligett
(Dist. 34, c. Vidua; 43, e. Dhciplina; 60, c. La- atq«e il_aei tatela commitfaiur.
tores, Extra De Sent. Excom.) Vidua est, cujus ma- CAP, LXXIV. De eodem.
riliis mortuus est, e'ecta quas marito Tivente proji- Aug. De benef. conjug.
citur, meretrix quse mullorum libidini nateti (32, q. 7, c. IJsque adeo.) Usque adeO manent
CAP. LXIX. De eodem inter vivenles semei inita jura nupliarum, ut po-
Valens Theod. et Arch. impp. Thatiano papse. tius sfet inter se conj"uges etiam separaii, quam
(L. Malres, e. Quando.) Matres quae amissis.viris cum his quibus adhssserunt. Et pbst t
tutelam adffiinistrandorum negotiorum in liberos -Manetinterviventesquoddamvinculum coiyugalej
postulanl, priusquam eonfirmalio olDcii talis in eos D quod neeseparatio; nec Giim allero copulaiio possit
jure eveniat, fateanturin aetis sacramento pr__slilo auferrei sicut apostata anima velut de conjugio
ad alias se nuplias non venire. Sane -in opiione Ghristi recedens, etiam flde perdita sacrametitum fi-
bujuscemodi nulia cogeiur, sed libera in conditio- dei nonamiltit, qtiod iavacro rcgenerationis accepit.
nes quas prasstiluimus voluntale descendat. Nam Redderetur enim procul dubio redeunli, si amisisset
si maluerit alia optare matrimouia, tulelas filiorum abscedens; liibet autem hoc qui recesseril' atl cu-
administrare pon debet. mulum supnlicii. non ad praamium merili.
CAP. XCV. Bigumi reptttun'ur qaiante bapthmum acceperk uxorem, et posl filiorum procrcationem,
habuerint unum et post baplh. altetam. occasione divovlii cujusdam servum se fecerit,
"
Ii.nosenij pap. Rufo et Eusebio episc Maced. ulrum necessario "mulieremr tenere debeat, et si..
-(-SS^q_,1, c. Nunquid.) Nunquid non erunt ad- tenueril, utrum illa quoque secundum ssecularem
-miltendi iri haereditalis consortio, qui ex ea susce- iegem servifuti subjici debeat. Judicatum est uxo-
pii sunt, quse ante baptismum fuit nxor, eruntque rem minime debere dimitli, non tamen ob Christi
appellandi naturales, vel quia non legilimum est B legenfmulierem in servitufem redigi, dum il'e non.,
malrimonium (ut nobis videtur), nisi illud quod post ex consensu csnjiigis servum se fecit, quem libc-
J.aplismpn assumitur. Ipse Dominus dum interro- rum ipsa maritum acceperitv
garetur aiudaeis si licerel dimiltere uxorem, atque CAP.C. Quod etiam infidetes sunt conjuges, el qticd
exponeret fieri non debere, addjdit: Quod Detts fideli licel dimillere infidelem.
conjunxit, homo non separet (Majlh. xix). Ac ne de Augusl. ad Pollenl. De conj. adull. c. 13.
his locutus esse credatur qui post baptismum uxo- (28, q. 1, a.Jam nunc.) Jam nunc illud videa-..
res soriiuutur, meminerint hoc a Judseis interroga- mug, quod ait Aposlolus": Cwlerh ergo dico non Do^
lutn, et Judseis esse responsum. «i"»«., ad imparia scilicet, hoc est ubi non ambo_
CAP.XCVI. Bigamireputanlur, qui anle baptismum fuerunt Christiani, conjugia locuturus, quod esl vi-
habuerinl unam_et pqsl b.aplh'mum alleram. sum mihi, eum commonendo dixisse. Quia enini,
Innocent. pap. iisdem. conjux fidelis relinquere conjugem licite potest in-
(28, q, 1, c. Nunquid.) Et sollicilus qtisero si una fidelem fdeo jipc fieri non Dominus, sed Aposlolua
ct eadem uxor sit, quam ante catechumenus susce- prohibet. Quod cnim Dominus prohibet fieri, om-
perit, et postea alios [filios] suscepevit, cum fidelis nino non licet. Monet enim Apostolus, quod -pos-
e.set, utrum sint fratres appellandi, an non lia- C sit esse multorum occasio lucrandorum, ut fideles
bea"nt postea defuncto patre Jiaereditatis familiae conjunges in relinquendis infidelibus, permissa liceri-
Iterciscundae consortium, quibus fi.ioruni nomen Jia non ufantur. Tibi a_Hem videnlur infideles.
regeneratio spiritualis dicitur abstulisse. Quod quoque dimilti a fidelibus non licere quia hoc ver
enim ila judicare alque sentire absurdum est, quse tsH Dominus, non tamen dieo expedire quidem,
ratio est hoc malum defeudi, et vacua magis opi.r quia hoc ne fiat nionet [Apostolus, .qui reddit ratio^
uione j"actari, quam aliqua auctorilate roborari cum nem cur fieri non expedia.t, quamvis liceat. Qttid
aon possit inter peccala deputari quod lex prsecUr eninuscis, mulier, si virum salvum facies. Aul tim-
pil el Deus cbnjunxil. , de scis, yir, si uxorcm salvam facies? Cum etiam
CAP.XCVIL I» fidelis poleslate sit post buplhmttm su.perius dixissel: Sanctificatus est vir infidelis, vi-_
recipere quam ante ditmiserdl. .. delicet in muliere fideli, et: Sanclificata est mulier
Ex Decret. Eulic in fratre, hoc est, in Christiano. Alioquin^
infideth
(28, q. 1, e. Si quis.) Si qjiis gentilis gentilem
inquit, filii vestri immundi essenl, nun_c aulem san-
iltmiserit uxorem ante baptismum,. posl baptismum cti sunl (I -Cor. vn). Sic ad lucrandos conjuges et
in potestate ejus erlt eam habere vel non habere. filios Christo, ptiam exemplis quse jam provene-
Simili niodo si anus ex corijugatis baplizatus est, n
mnt, videtur honatus. Cu,ip ergo non expediat
et alter gentilis, et- sequi non vult, ut dicit Aposlo. eliam infideles conj'uges diroitti a fidelibus, causa
l,us, infidelh sidhcedit, dhcedat (1 Cor. vn). evidenter exprcssa est. Non enim propter vinculum
PAP. XCVIII Yiventg uxore prhna post baplhmum Cum talibus pactum conjugale est servandum : sed
virnonducal alteram.'
Conc Meld. c 1. ut quaeranturin Christo recedi ab infidelibus con-
c Si Si babuit vir- jugibus Apostolus vetat. Multa enim sunt facienda
(28, q. 2, quis.) quis iixorem
ante vivente illa non jtibente lege, sed libera charitate, et eadem
ginem baptismum. posl bap{isma,
alieram habere non potest. Crimin|, in baptismo sunf in noslris officiis graliora, quseeum liceret
nobis non impendere, tamen causa dilectionis im-
sol.vuntur, non conjugia
Unde prior ipse Dorninus cnm se iribu-.
CAP. XCIX. Dolosa condiiio noti separat conjugium pendjmus.
contraclum. tum non deberp solvere, monstrasset, .solvit ta-
Conc. Tribur. c 8 men, ne scandalizaret eos quibus ad __ternam sa-
(29, q. 2, c.^Perlutum est.) Perlatum est ad san- lulcm gerens morem consulebat. Jam vero Aposto
clam synodum^quod quidara jngenuus injentiam lus, quemadmodum ista commcndat, cjus vcrl a
1267 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 1268
• testantur ubi dicil : Cum enim liber sim ex omnibtts, A mino, cum contin-uo sequatur el dieat : Tanquam
<mnittm me servum feci, ttl ptures lucrifacerem {I misericordiam conseculns a Deoul fidelis essem (I Cor.
Cor. IX) ; cum patilo superius dixisscl : Nunquid vn). Seeundum ergo Deum dat consiliutn fidele iu
non habemus Licentiammanducandi et bibendi? Nun- eo Spiritu de quo ait: Pitto autem quod et ego Spiri-
quid non habemus theniiam sororem mulierem cir- lum Dei habeam. Verumlamen aliud est Domini
cumducendi, sicttt et cwten apostoli,et fraler Domini jubentis iinperium, aliud eonservi secundum mise-
et Cephas ? An ego solus el Barnabas non habemus ricordiam charitafis quse illi a Doroino est inspirala
potestatem hoc operandi ? Quh tnitital suis stipen- stque douata, fidele consi.ium ; ibi enim aliud fa-
diis unquam ? Quis ptanlavit vineam, el de fruciu cere non licet, hoe aulem licet ita sane, itt ipsttm
ejtts non edit ? Quis pascit gregem, et de lacte ejus licitum parlim quidem expedial, partim vero non
non eomedit? (ibid.) Et'paulo post: Siulii, inquk, expedial. Expedit enim tunc quando non solum pro-
potestatis noslrw jura parlicipant, nonne magh et pter jusliliam, quse coram Deo esl permiltilur,
nos ? Sed non sumus usi hac polestate, sed omnia lo- sed eliam honiinibus nullum ex hoc impedimentum
teramus, ne quod impedimentum demv.s Evangelio salutis inferttir, velul cum dai consilium non litt-
Christi (ibid.). bendi Apostolus virginibus. nnde prseeeplBm De-
I mini se non habere lestatur, lico.t aiiud fecere, id
B
CAP. CL Ab infidelibus conjugibus recedere Licet,
est nubere, et minus conlinenlise bonum tenere in
sed non expedil.
ad eumdem. nuptiis, ipsumque licilum etiani expedit, quoniam
August. in vetila et illicita ruiiuramcarnisinfirmitatem sic
(28, q. 1, c Sic enim.) Item : Sic enim neqne excepit honeslalem nubendi ut neminem impediat
recedere ab infidelibus uxoribus vel a marUis, fide- sd salutem, quam magis expediret, magisque hb-
les viri vel feminae non probibentur a Domino, ut neslum esset, si virgo consilium quo prseceplum
iteque jubeantur. Nam si dimittere lales uxores eam non compellit, arriperel, lunc autem non ex-
juberentur, nullus locus esset consilio monentis pedil id quod lieitum est, qtiando permittiiur qui-
Apostoli ne hoc lieret. Nullo modo enim quod Do- dem, scd usus ipsius potestatis aliis offert impe-
niinus jubel, servus bonus prohibet. Item cum ergo dimenlum salutis, sicut estuude jamdiu loquimur,
eoepis.et gentibus Evangelium prasdicare, et jun- discessio conjugis fidelis ab infideli, quam non pro-
ctos genliles comperisset eonjugibus, ex quibus si hibet Dominus prsecepto legis, quia coram illo in-
non ambo erederent, sed unus aut una, et infidelis j'usta non esf, sed prohibet Aposlolus eonsilio cha~
etim infideli consentiret cohabitare, nec prohiberi ritatisquia infidelibus affert impedimentum saluiis:
a Domino debuit fidelis infidelem dimittere, nec jo- *• non solum peiniciosissime scandalizantur offens.,
beri; ideo scilicelnon prohiberi, quia jiistitia per- verum etiam cum in alia conjugia ceciderint, vi-
niillit a fornicante discedere, el infidelis bominis ventibus eis a quibus dimittuntur, adulterinis nexi--
fornicalio est major in corde,- nec vera ejus pudici- bus colligati difiicile resolvunlur. Ideo hic ubiquod
tia cum conjuge dici polest, quia omne quod non licet non expedit, non potest dici : SI dimiseril in-
est ex fide peccatum est, quamvis veram fidelis iidelem bene facit, si non dimiserit melius facit,
Iiabeal pudicitiam, eliam cum infldeli eonjuge quss sicut dictum est : Qui dal nuptiti bene facit, qui
non babet veram. Imo aulem nec juberi debuerunt non dut nuplui melius fcwil (ibid.), quia non so-
fideles ab iniidelibus separari, quia non contra jus- lum illud, sed utrumque pariter licet. Unde ad
sionem Domini gentiles fuerunt ambo conjuncli. nihil horum praeceplo Domini quisque eompellitur.
Quoniam ergo ab_ infideli, fidelem discedere non sed etiam utrumque expedit, aliud minus aliud
prohibet nec jubet Dominus, imo ut non disce- amplius. Unde ad id quod amplius expedit eonsil.o
dat, Apostolus dicit, non Dominus, habens utique Apostoli, quicunque polest capere provocatur.
Spiritum sanclum in quo dare posset uiile et fidele Hic aulem ut de dimiilendo vel non dimilt.ndo
consilium conjugii, unde eum dixisset de muliere D Q infidelis cum fidtli conjtigio qua-rilur, utrumque
cujus vir mortuus fuerit, Beatior guietn erit si sic quidem pariter licitum cst per j'usliliam quae coram
permanseril secundum meum consilium (I Cor. vn), Domino est, et ideo nihil borum prohibet Dominus
ne quis hoc consilium tanquam humanum et non sed non utrumque expedit propler hifirmilales ho-
divinum conlemnendum putaret, adjecit : Puto minum, et ideo id quod non expedit, Aposlolus
quod et ego Spiritum Dei habeam (ibid.). Proinde prohibet, danle sibi Domino liberum proliibendi
intelligendum est, eliam ipsa quae a Deo non juben- locum, quia neque id quod monet Apostolus, pro-
tur, sed asancto ejus famulo utiliter suadentur, ea- hibel Dominus, neque id prohibet Aposlolus quod
dem Domino inspirante suaderi. Absit enim ut jubetDominus. Quod nisi iia esset, neque conlra
quisquam Calholicus dixerit quad suadet Spiriius pohibitionem Domini Apostolus aliquid moneret,
sanctus, non Dominum suadere ; cum et ipse Do- neque contra jussionem ejus aliquid prohiberet.
minns sit, el inseparabilia sunt opera Trinitatis. Proinde in his duabus causis una de nubendo, vel
Dicit enim Apostolus ; De virginibus autem prmce- non nubendo; altera de infideli eonj"ugedimittendo
plum Domini nonjtabeo, consilium auteln do (ibid.). vel non dimiltendo, aliquid simile invenilur. _,li-
No» ut i_oc consiljum alienum sestjmeaius a Do» quid dissimile : .imile quidem illud quod et ijbi di-
.269 PANORMIA. — LIB. VI. _ 1270
cit: Prwceptum Domini non habeo, consilium autem A i (Exod. xxxiv). Addidisli etiam verba Apostoli di-
do; el hic dicit : Ego dico, iton Dominus (I Cor. cenlis, ubi ait : Mnlier atligala est viro quandiu vir
vn). Quale est enim, Prmceptum Domini non habeo; ejus vivit. Quod si mortuus fueril vir ejus, tiberata
tale est, Nondick Dominus. Et qualecsl Consitium est, el cui vult nubat, tantum in Domino (I Cor. vn),
do, tale est, Ego dico. Illud aulcm dissimile est quod ita exposuisii ut adjungeres: ld est Clirisliano.
quia de nubendo et non nubendo polest dici, Hoe Deinde secutus es et addidisli : Hoc est ergo Do-
bene fieri potest; illud autem melius, quoniam mini praeceptum lam in Veteri quam in Novo Te-
ulrumque expedit, aliud minus, aliud maj"us. At slainento, et hoc jubet Dominus, hoc docet Aposto-
vero de conjuge infideli dimittendo vel non dimit- lus, ut nonnisi ej'usdem religionis el fidei maneant
icndo quoniam unum liorum non expedit, aliud ex- copulata conj'ugia. Quare coutra Domini jussmn, ,
pedit, dici oportet : Qui dimittit benefacit, et qui contra doctrinam sanclam, contra prsecepium Te.-
uon dimittit. melius facit; sed dici non oporiet : stamenli Veleris et Novi jubet Apostolus, ut divers..
Non dimiltit, quia scilicet non expedit. Sic ergo fidei maneant copulata conj'ugia ? Quia Paulus,
possumus dicere, m.elius esse in fidelem conjugem inquit, praidicalor gentium et apostolus, jam i«
non dimittere, quamvis liceat et dimillere, conj'ugio positosnon solum monet, sed eliam jubei,
quemadmodum recte dicimus melius esse quod B 1 ut si a.Ur ex coryugibus credidissct, allerum non
iicet et expedit, quam id quod licet nec expe- credenlem, secuni babitare tamen coi:senlienlein,
dit. non dimitteret.
Hisde causis fact.umestut ego Qxponens Domini His verbis suis aliud hoc, aliud esse illud salis.
s.ermonem quem prolixum in moiite habuit, ubi evidenter ostendis. Aliud iliud salis quidem cvidenier
venlum est ad qusestionem de conj*ugibus dimilten- ostendis. Illud enim de his conjugiis agilur, qu__
dis vel non dimittendis adhibui, consilium ab Apo- non sunt priniilus copulala, ne nubal fentina, nibi
slolo, non prseceptum Domini, ubi ait: Cwteris au- suae religionis viro, vel ne vir U.lem ducat UXOVGIII
iem ego dico, non Dominus (ibid.), monens c-os qui Id enim, ut dicis, jubet Dominus, docct Aposlokis,
haberent coiquges infidelcs, ut consentientes habi- utrumqtte praecepitTestamentum. IIoc attlem diver-
tare seeum non dimiiterenl,. Quod utique imo mor sum esse quis abnuiil.? Ibi cnim agiltii- non de con-
«endum, noji jubendum fuit, quia non tanto pon- jupgendis, sed de conjtinclis, ambo qttippe unius
dere prohibendi sunt homines facere licita, quam^ ejusdemque infidelilalis. fucrunt quando cotijuucti,
vis non expcdiat, quando prohibenlur pondere illi- sunt, sed Evangelium cum venissel, aller sine altera
cita. Si autem alicubi Apostolus etiam iJIa quse j"u- vel altera sine allero credidit. Si cr°6 aliud est hoc,
benda sunt, monere dignetur, Jioe facit parcendo C quod sine scrupulo ullius dubilationis appnrel, cuv
infirmitati, non prayudicando jussioni, Unde sic virum fidelem cum infidcli conjugia pcrmanere non
dixit : Non ul confundam vos scribo, sed ul filios licet? Noime eliam DGininus, sicut Apostoltis ju-
charissimos tnoneo (I Cor. iv). Quid habct qua_slio« bet? Nisi forle isto loco vacal illud quod fam fide-
nis, ubi ait: Ecce ego Paulus dico vobh quia si cir- liter ipse Apostolus ail :An vullh experimenltun
cumcidimini Chrisius vobis nihil proderit ? (Gal. v.) accipere ejus qui in me loquilur Christus (II Cor.
Nunquid cliam hic dicit: Ecce ego dico, non Domi- xm). Et utique Domiuus est Glnistus. Inielligi_na
nus ? Non sunt itaque ista similia, quia etiam illa quid dicamus? An in hoe explanando aliquando dili-
qu_ej'ui;et Dominus, non esl indignum vel contra- genlius immorahor ?Attende ut rem ipsam expla,-
ritun, si eadem roonet Apostolus. Monemus enim nandam lanquam in conspeclu declarandam pla*
eos quos charos habemus ut faciant Domini prse- niore sermone ponamus. Eece conjuges duo unius
cepfa vel j'ussa. Cum vero ait : Ego dico, non Do- infidelitalis ita fuerunl, quando conj'uncti sutit.
tninus, ost-mdil, Dominum non prohibere quod Nulla de his qusestio est quse pertineat ad illam
ipse prohibebat. Prohibuisset autem Dominus, sl Domini j'ussionem, doclrinamque aposlolicam et
esset illicitum. D prseceplum Testamenti Veieris et Novi, quo prohi-
]>
Ergo secundum ea quae superius diximus mul- betur fidelis cum infideli copulare conjugium. Jam
turaque versavimus, licitum eratper jiistitiam, sed sunt conjuges, et adhue ambo sunt infideles. Adliuc
licilum non erat faeiendum propter liberam bene- tales sunl quales fuerunt, antequam conjungeren-
volentiam. Tu autem cui placet ita non licere quod tur, qualesque conjuncli sunt. Yenil Evangelii prss-
non vetat Dominus, sed Apostolus, queniadmodura dicator, credidit eorum aut unus aut una, sed ita
non lieetquod vetat Dominus, cum exponere voluis- ut infidelis cum fideli habitare consenlial. Jubet
ses quid sibi vellet, quod ait : Ego dico, non Do- fideli Dominus ut infidelem dimittat, annon jubel ?
minus, cum alloqueretur fideles, quibus essent con- Si dixeris : Jubet, reclamat Apostolus : Ego dico,
juges infideles, dixisti quia Dominus jussit, ne con- non Dotninus; si dixeris,Non jubet, causam requiro.
jugia sibimet diversse religionis copularent, et ipsum Neque illam mihi responsurus es quam luis liltcris
adhibuisli testimonium Domini dicentis : Non acci- indidisti, quia Dominus prohlbet fldelcs infid<i>bus
pies ttxorem filio luo a filiabus alienigenarum, ne jungi; hic enim nullo modo cst ista eausa, qma
iraducat eiim posl deos alicnos ul pcreat anima ejits dc jam conjunclis loquimur non dc'coiijungendi§,
'
.BT. D. IVONJS CARNOTENSIS EPISCOPI 1275
gictii (sk) ergo luam causam noji invenisti eurno'n A jam, ut a__stino,nos esse ipsam causam quam puts-
velet Dominus quod proliibet Aposlolus. Cernis enim veri_§esse.
CAP. CH. Matrimonium eonsensn contrahitur^ nec CAP." CVI. Non lieei alicut uxorem dhnitteie, nfsv_
invalidaiur, si eonsiteludo palriw non servetur. causa dhsidii primum Ecclesiis probetur.
Conc. Trib., c. 15. Conc Carth. iv, c. 30.
(C. 1. Extrav. De Sponsa.) De Francia nobilis (33, q. 2, c. Swcutares.) Si vero saeeutare,. qni
vir quidam nobilem de Saxonia Saxonuns. lege conjugale consoritjum nulla , culpa graviori dimit-
duxit uxorem. Tenuit multis annis, ex ea filios pro- tunt, vel eiiaiB si dimiserunt, et nullas eausas dis-
ereavit. Yeium quia non ilsdem legibus uiuntur sidii piobabiliter p_roponen.es, propterea insUriniCi-
Saxones et Franci causatus est quod eam non sua, nia sua dimiltuni, ut aut illieita aut aliena prsesu-
id est Francorum lege desponsaverit vel acceperit mant, si antequam anle episcopos comprovineiales,
aul dolaverit, dimissaque illa duxii alteram. Super B dissidii causas dixerint, et priusquam judicio dam-
lioc definivit sancia synodus, ut ille transgressor nentur, uxores suas abjeeerint, a communione Ec-
evangelicse legis subigalur pcenitenlise ; a seeunda elesia., et saneto popuji coetu4pj-o.eo quod fidem e_
conjuge separeiur, priorem resumere eogatur. conjugia macularit, excludantur.
CAP. CIII. QuaLhcunque sit vir, ex quo semet pia- CAP.CVIi. Quod 'consensus eontrahentiutn sufftcit ad
cuit, lioii esl dimiltendiis. matrimonium.
Ambros. Examer., 1. v, c. 7 Nicolaus Hicmario epise.
(52, q. 5, c. Horrendus.) Horrendus et incaltus (27, q. 2, c. Sufficiat solus.) Sufficiat secundunj,
est vir qui semel plaeuit : nisnquid vir alius, eli- leges solus eorum consensus, quorum de conjun-
gendus esl ? Comparem suum equus dlligit et si ctionibus agitur, qul consensus cum solus in imptiis
lnuletur, alius trahere jugum nescit, compar alterius defuerit, forte csetera omnia eliam eum ipso coit__t
el senon lolum pu.at. Tti eonjugalemrepud-as Un_m_, celehraia, frustrantur, Joanne Chrysostomo magno
el ssepe putas mutandum, muta, etsi unodis.esseri. doctore altestante, qui ait : « Matrimonium non
die, superduc rivalem, et slatim incognita eausa,» facit coitus sed vojuntas.
quasi cognitam pudoris exsequeris injuriam. CAP,' CVIII. Juramenlo patris nm cogjtnr pueUa.
CAP.CIV. Qualiscunque sil mulier, ex quo semel G nubere, eui nnnquam conscnsum adhibuit.
placuit viro, non est dimitlenda. Urban. pap. de filio Jordani.
August. De sermone Domini in mente. (3!, q. 2, c Si vernm.) Si verum esse eonstiteris
(52, q. 5, c. Si uxorem.) Si uxorem quisque. ha- quod nobis iegati Jordanis principis relEslerunt,
lbeat, sive sterilem, sive deformem corpore, sive scilicet quodipse coaclus el dolens filiam suam in-
- debilem membris, esecam et surdam, vel claudam, fantulam nolentem, flentem et pro viribus reniten-
vel si quid aliud sive rnorbi^ et dolorib.us iaboribus. tem, non assentientibijs sed valde dolenti^us matre,
-que confectam, et quidquid excepta fornicalionis el parentela, Ramaldo Ridelli filio desponsaverit,
causa cogitari potest vehementer horribile, pro so- qiymiam canonum et legum auetoritate lalia spon-
cietate et fide sustineat. salia, ul infra osten.iEjir, non approbant, ne igno-
^)AP.CV. Sterilem uxorem dimiltere, et fectmditalh et canones nimis durum quod dici-
riintibus leg§s
causa aliatn ducere, qlicui non licet.' ita sententiam teraperamus, ut si
nius videatur,
August. De bono conjug., c. 7. eum assensu filiaa et matris et parentela.
Tantum Tanlum valet sociale princeps
(32, q. 7, c. valet.) id quod coeptum est perficere voluerit, eoncedamus;
vineulum, ut cum causa procreandi eolligitur, nec
sirt aulem, legatus noster utrasque partes audiat,
ipsa causa procreandi solvatur. Posset enim homo
p et si nihil fuerit ex parte supradicti Ramaldi quod
sterilem dimittere uxorcm, et aliam dueere de qua ab ipso Jordano saeramentum
amplius impediat,
filios habeat, et tamen non licet. Item , Manet vin- ita eonstent hsec utdicta §unt, ^ccipiat^,et nos
causa in- quod
culum nupliarum, etiamsi proles cujus canonum et leg^im seita sequentes deinceps non pro-
itum est, manifesla sterilitate non subsequatur, ita
hibemus, quin alii viro si voluerit praedicta fiiia
ut jam scientibus conjugibus non se filios babituros tantum in Domino nubat.
ejus,
separare se tamen vel ip,sa causa filiorum atque CAP. CIX. Quorum unum fulurum est corpvs, unus
aliis copulare non Hceat. Quod si fecerint, cum eis esse debet et animus, aique ideo nulla invita est
quibus se copulaverint ^dulterium committunt. coputanda dlicui.
Ipso iuiem conj"ugio manente, plane uxoris volun- Urban., de Sanet. Aratg. reg. filia,
^ate adhiberealiam unde communes filii nascanlur, (31, q. 2, c De nepth.) De neptis luse conjtigia
unius commistione ac semine alterius, aut jure et quam cuidam militi te daturum necessitatis lua?
articulo instante sub fidei pollieitalione firii.asli,
|tutesiai.e apud antiquos patres fas erat, utrum et
nunc fas sit, tcmere non dixerim. hoc sequiiate dictante decernim^s, _ii!si il!a viiu.n?
i%",5 PANORMIA. — LIB. VI. 1274
illum omnino, ut dicitur, renuit, et in eadem vo- A animus, ne forte cum virgo fuerit alictti inv.la
luntatis auctoritate persistit, ut viro illi se prorsus copulata, contra Deum Apostolique prseceptum ma—
derieget nupluram , nequaquam eara invitam et Jum in eum redundare constat, qui eam con-
renitentem ejusdem viri cogas conjugio sociari. junxit invilam, quod pari tenore de viro etiam est
Ouorum enim pnum corpus esl unus debet esse et lenendum.
CAP.CX. Error conditionis vitial matrimonium. postea uegotium moveat homini libero, quod an-
Novell., conslitut. 53. cillam ej'us duxit uxorem, vel ingenuie mttlieri quod'
Si quis per errorcm ancillam mulierem, duxerit servo ejus mipta est. Si quid ergo tale evenerit et
uxoTem, liberam putans, vel econtrario si Jibera speciabler dominus non consenserit,-atlainen res
mnlier servo per errorem juncta sit, posteaque ve- sciensnon prohibuerit, et nuptiae inlegrojure con-
riias r.perla-fuerit, dieendum esl omnino nuptias sistant, et ser-vilis conditionis persona eriptalur,
non consiiiisse. Inter liberum enim et ancillam, ad ingenuiiatem illo jure sine dubitatione aperlo,
servum aut liberam mulierem nuptias contrahi non quod liberi qui ex hujusmodi nnptiis ftterinl pro-
possuiil.Quod si callidilate et conniventia domini, creati tam ingenui quam legilimi sunt.
servus el ancilla matrimonlum contraxerit cum li- CAP.CXI. De eo qui ancillum duxit in uxorem,quam
bera persona : forte enim doihitiusanciUam suam pulal esse liberam.
ui liberam viro ingenuo conjimxit et dolem pro ea Conc apud Vermer., c 6.
pr_estitit, ut propler nuptias donalionem lucretur (!_9, q. 2, c. Si quis ingenuus.) Si quis ingenuus
lotam, velpro parte. Si quid ergo tale conligerit, homo ancillam allerius uxorem acceperit, et __sii_
ipsa donatione dolis, et ancillam facit liberam et mat quod ingenua sit, si ipsa femina postea in ser-
iiuplise consistunt, nulla lege quanlum pertinet ad vitute fueritdetecta,si eam a serviluteredimere po^
servilufem, hujusmodi matrimonium concutiente. test, faciat; si non potest, si voluerit aCcipiat aliam;
Sin autem dominus specialiter quidem in ancill_e si atiiem tamen [servam] eam essesciebat,et collau-
suse nuptias vel servi non consenserii, sciens autem daverat, prout legitimam eam habeat. Similiter et
guod non coneubuerit, forte enim ideo hoc facit ut mulier ingenua de servo alterius facere tlebet.
DE IMPOTENTIA COEUNDI
PAP. CXII. Licel ducere aliam viro, cui sua ob in- C eo quod j"uxia ApostoJum, non potuit ille vir situs
^ firmilalem
corporh debitum reddere non valet. .reddere debittnp
Gregor. Junior Bonifacio episcopo. CAP. CXY. Si mulier probaveril quod a viro suo «as-.
(32, q. 7, c. Quod proposuhli.) Quod proposuisti, quam cognila fuerit, separenlur.
si mulier infirmitate corrcpfa non valuerit vjro de- Gregoritis. std .joau. Raven. epi§c.
bilum redd.ere, qupd ejus (aciat conj'ugalis ? Bonum (27, q. 2, c Quod autem, 55, q. 1, c Licel mul.l
esset si sic permaneret, ut abstiiieiiliae vacaret; sed Quod autem interrogasti de his qui matrimonio.
guia hoc magnoruni est, i|Ie qui se non polerit con- juncti sunt, et nubere non posstint, si ille aliam,
tinere nubat magis; non tainen ei sultsidii opem velilla alium ducere possit, quibus scripiim esl :
subtrahal o,uam in.irmilas praepedit, tameu non Yir et mulier si se conjunxerint, et posioa dixcri.
de|eslabilis culpa excludil. mulier de virp quod non possit coire cum ca, si
CAP.CXIII. Licel ttxori ducere alium ob infirmUatem potest probare per justum jtidicium quod verum sil,
viri, reddere debilum impolentis. accipiat aljum; si ^utem ille aliam acceperil, sepa-
Cod. 1. v^c-lM. 10. renlur.
(L. In caush, c. De repudih, et c Lilierw, et Ex- CAP. CXYI. Licet mnlieri alteri nttbere, quam ob.
{rav. De frig.) Si maritus uxori ab initio malrimo- D frtgidilatem vir cbgjioscere non polueril.
nii usqtte ad duos conlinuos annos computando, Gregor. II ad Jdan. Raven. episc
coire minime propter imbecillilatem naturalem va- (34, q. 1, c Requhhti.) De bis rcquisisti qui oh
leat, mulier possit vel ejus parentes sjinepericulo causam frigidse nalurse se dicunt no» po^se inviceni
dotis amitteudae repudium marilo mittere. operam carni dantes commisceri. Isle vero si no^
potestea uti pro uxore, habeat quasi soa-o,rem.Quod
CAP.CXIY. De eodem. sj retinaculum j'ugale voluerint rescindere manean^
Capitul., lit. vn, c 20. ylrique innupti. Nam si huic non potuit naiuraliter.
'
(22, q. 2, c, Non esl, et Extra. De frig.) Si vir concordare, quomodo alteri conveniat? Igilur si vir
ct mulier conjunxerunt se in matrimonio; el aliam uxorem vult aecipere manifesla ralione palei
postea dixerit mulier de viro nou posse nubere cum quod suggerente diabolo.odii fomitem, exosam eam
eo;sij_oteritprobareqiiodverumsit, ac>ipiat alium, baluit, et idco eam dimittere menddcii fal.it_l.
427S D. 1V0NIS CARNOTENSIS EPISCOPI ' 127.
roolitur. Quod si mtilicr causatur et dicil, Volo ma- j _ ciant, el per exorcismos ac ciEiera ecclesiasticie-
ter esse et filios procreare, uterque eortmi vn ma- medicinse munia, minislri Ecclesise tales quanu.m
nibus propinquorum lactis sacrosanctis reliquiis, annuerit Domlnus, qui Abimelec ac domum ejiis
jurejurando dicat, ut nunquam permistione carnis Abrahse orationibus sanavit, sanare procurent. jQui
conj'uncti, una caro effecli essent, tunc videlur forte si sanari non poluerint, separari valebuni-.
mulierem secundas posse eoiitiali.re nuptias. IIu- Sed postquam aliasiniptiasexpelierint.Illisin carnc
manum dicopropler infirmitalem carnis eoruin; viventibus quibus j'unelse fuerant, prioribus quas
vir auiem qui fi igidaenaiurse est, maneai sine con- reliquerant, eiiatn si possibililas concumbendi eis
juge. Quod si et ille aliam copulam acceperit, tum reddila fuerit, reeonciliari nequibunt.-
ii qui jitraverunt, perjurii criminc rei leneantur, CAP. CXVIII. Modus istius dhjunclionh.
ct pcenitentia peracla priora cogantur recipeie con- Conc. apud Vermer., c 27.
nubia. (C. Laudabilem. Extra. De frig. et mqlefic.) Si
CAP.CXYII. Quid de liis qui tnaleficih impediti, coire qua mulier proclamaverit quod v.ir suus nunquam
non possunl. coisset cum ea, exeant inde ad crueem; el si
Hincmar. Rem. cpisc verum fuerit, separentur. Et ila fiat quod vult.
(53, q. 1, c. Si quis per.) Si per sortiarias alque 1-* CAP.CXIX. In veritale viri conshtat, si mulier,
malefieias, occulto, sed nunquam injusto Dei judicio negat se cognitam ab eo.
permittente et diabolo prseparante, ccncubilus non Concil. Compend., c. 20.
sequilur, hortandi sunt quibus isla eveniunt, ut (55, q. 1, c Si quis.) Si quis acceperit uxorcm
corde contrito et spiritu humiliato Deo et sacerdoti et babuerit eam aliquo tempore, et ipsa mulier di-
de omnibus peccalis suis puram confessionem fa- cil quod non coisset cum ea ; et ille vir dicit quotl
ciant, et profusis lacrymis, ac largioribus eleemo- sie fecerit, in veriiate consislat vi.r, quia vir caput
synis et orationibus atque jejuniis Domino satisfa- est mulieris-.
*
DE SEPARATIONE CONJUGIl OB NON CAUSAM FORNICATTONIS.
CAP.CXX, De eo qui dormit cum sponsa fratris sui. C CAP.CXXHI. Qui de sacro fonte suscipilnr, filim-
Conc Tribur., c. 41. est ejus a q_uosuscipilui\
Kicolaus pap. ad cons. Bulg.
(27, q. 1, c Quidam desponsavit.) Yir si duxerit
uxorem, concumbere cum ea non valens, el frater (50, q. 3, c. Iia ditigere.) Iia diligere debelhomo
eum qui se suscipit a sacro fonle sicut patrem
ejiis clanculo viliaverit eam, et gravidam reddide-
"rit, separentur. Considerata autem imbecillitate, Iiem : Est inler frattes el filios spirituales gratuiia
misericordia ejus lmpartiatur ad conj'ugium tanlum et sancta communio quse non est dicenda eonsas-
"in Domino. , guinitas, sed polius habenda spirilualis proximilas.
Unde inter eos arbitramur fieri non posse 'quodli-
CAP.CXXI. Disjungunlur el nunqttam conjugio copu bel non legale connubiuni, quando quidein-iiec in-
lentur qui quemlibel subjectorutn admherit.
ter eos qui nalura et eos qui adoptione filii sunt,
Conc. Magunt., c. 0. venerandse Romanse leges matrimonia eontrahi non
(32, q. 7, c. Si quh viduam.) Si quis viduam permiltuiit. Iiem : Intereos non contrabitur mairi-
uxorein duxerit el postea cum filiastia ftterit forni- monium quos adoptio jungit, quanto magis a car-.
catus seu cum duabus sororibus allera manenle nali oportet inler se contubernio cessare, quos per
uxore, aut si qua cum duobus fratribus, seu cura D cosleste sacramenlum regeneralio sancti Spiritus.
patre et filio, si quis relictam frafris, si quis ne- vincif. Longe igitur, inquit, congruentius filius
ptem aut novercam, aut nurutn aut consobrinam, palris mei vel frater meus appellatur is, quem gra-
aut filiam avunculi, aut ejus relictam, aut privi- tia divina quam quem humana voluntas ut filius
gnem,polluerii, eos disjungi, et ulterius nunquara ejus vel frater meus esset, elegit, prudentiusque ab
conjugip copulari pisecipimus. alterna corporis commislione secernuntur.
CAP.CXXII. Anle tempus consenliendi conjugium CAP.CXXIY. Non separetur a viro qum filiastrum
contrahi non potest de sttcro fonte Levavil.
Nicolaus pap. Nicolaus Salonit. episc
c. Ubi non esl Ubi non esl' (50, q, 1, c Nosse.) Nosse desideras-utrum m.u-
(30, q. 2, consens.) lier quse viri filium ex alia femina genitum de sacro
consensus utriusque non est conjugium. Ergo qui fonlc .cvavent, poslmodum cu.m eodem viro possit
pueris dant puellam in cunabulis, vel e converso, ideo jungi posse decer-uimus, quia,
nihil faciunt, nisi uterque puerorum consential copulari, quos
secundum sacros canones, nisi amborum consensu
postquam venerit ad annos discretionis ; non esl
nullius religionis oblenlu debet eonjux dimitiere
conj'ugium nisi fiat utriusque consensus, ^liam si
et mater hoc fccerint et voluerinl. conjugem. Perlinet autem ad ingens uxorisexilium,
pater
quod habcns odio virum vel infirmitatem ejus non
m"- PANORMIA. - LIB. VI. 1278
considerans , quasi causa pietalis operatur im- A I quicunque aliqua ralione suscepere natos proprios,
pietatem, maxime cum prsecipiat Apostolus : sed separentur ne, suadente diabolo, tale vitium
Nolite, inquiens, fruudare invicem, nisi ex consensu inolescat per munditm. Sciiis quia quomodo sunt
ed tempus ut vacetis orationi, et iterttm reverlimini vii dona sancli Spiritus, ita sunt vn baplismi do-
in idipsutn, ne lentel vos Satanas propler incontinen- na: a primo pabulo sacrali salis et ingressu ec-
tiam veslram (I Cor. vn). Ergo si non consensu ctesia; usque ad confirmationem per chrisma. A
utriusque conjugis hoc factum esse probalur, ne primo ergo hoc usque ad seplimum, nullus Chri-
fraudentur invicem, sed revertanlur in idipsum sliaiius suam commalrem in conj"ugio suscipere
prajserlim cum dicat Apostolus : Uxor potesta- debet, et qui praesumpserit, tantdiu anathema-
tem corporh sui non habet, sed vir; simililer et tis vineulo rcligetur, donec poeniten-iam egerit
vir potestalem sui corporis non habet, sed muiier dignc
(1 Cor. vn). CAP.CXXYIII. Filia spiritttaLis carnali filio nulLo
C.p. CXXV. Ab iixore separetur qui fitiaslrum suum modo nubere polest..
coram episcopo tenuit. Zacharias pap. Theodoro Rem. episc
Conc. apud Vermer. c 4.
" (50, q. 3, c. Pictalium.) ZACHARIAS episcopus
(30, q. 1, c. Si quis filiasl.) St quis filiaslrum aut
filiastram suam ante episcopum ad confirmationem servus servorum Dei, reverendissimo et sanclis-
tenuerit, separelur ab uxore sua, et alieram non simo frairi THEODORO episcopo Ticinensi-.
l Piclalium quodnobis lua veneranda fraternilasob-
accipiat.
tulit, suscipimus, perquodsciseilari voluisii, si liceat
CAP. CXXVI. Non separeniur ab uxoribus qui fi- filium, eujus pater allerius filiam ex sacro
liaslrosjuos coram ephcopo tenent. bapti-
smate susceptam, id est spiritualem ejusdem palris
Nicolauspap. Rodolph. Bitiir. episc filiam, quod dici crudele esl, malrimonio accipere,
(50, q. 1, c De his qui.) De his qui filiastros siios ' quod apud te enormiter asseruisti contigisse, sed
ad confirmationem tenuerint coram episcopis id est, bene fraternitas tua eomperium liabel, quod Do-
qui filios uxorissuae de viro priori dum chrisman- minus Moysi prsecepit dicens : Turpitudinem patris
tur ab episcopis super se sustinent, si in scienlia, el matris et sororh tum non revelabis. Turpitttdo
sicut asseris, fit, Iicet sit peccalum, tamen non us- enim tua esl (Levit. xvm). Cum ergo a propria con-
que ad separationem conjiigii puniendum est. Lu- sanguinitate praecipimur abstinere, mullo magis a
geanl tamen el digna poenitentia hoe diluentes Do- spit-iluali palris nostri filia omni occasione aut
mino dicant: Delicta ignoranlim nostrm ne memine- Q '
argumento seposito sub nimia.dislrictione nos ca-
j-*s(Psal. xxiy). vere convenit, ne iram divinae examinalionis inci-
CAP.CXXVII. Separenlur viri ab uxoribus qui aliquo . dat, si quis tali faclnori mistus minime restrin-
casu, natos proprios ex lavacro sanclo suscepe- xerit frena luxuriae. Unde et omnes omnino cavendi
runt. sunt a lali sceleris commistione, ne in a_teriium
Deusdedit papa Gordiano Hispal. episc
pereant. Sed hunc qui hujus pernieiosse lemeritatis
(30, q. 1, c. Pervenit. et Imo quia.) DEDSDEDIT animse suae salutem despiciens impio se miscuit
sanclae Romanse Ecclesiae et aposlolicae episeop.us, malrimonio, per omnia tua fraternitas studeat se-
GORDIANO Hispalensis Ecclesise coepiscopo et fratri parare, et pcenitentise dignae submittere, quaienus
dileclissimo. ab aetcrna erutara damnatione, animam ej"uslucreris
Pervenit ad nos diaconus sanclitalis veslrae epi- prsesianle Domino. De filiis aulem qui ex his nati
slolam deferens, quod quidam viri el mulieres esse probantur, relulisti, si liceat eos in matrimo-
praeterito Sabbalo _paschali die, pro magno popu- nio copulari; sed hi cur prohibeaniur a conjugio
lorum incursu, nescientes filios suos suscepis- aul pro bujusmodi poenitentiam agere compellan-
sent ex lavacro sancto. Cupis ergo scire, si pro D ] lur, dum ex hoc absque damnatione esse prohi-
tali ratione aecidenti, viri ac mulieres debeant ad benlur, quia nec pater pro filio, neque lilius pro
proprium usum redire an non. Nos vero ex hac re palre sustinebit tormenta, dicenleDominoper pro-
mcesti inquisivimus priorum dicta. Invenimus au- phetam : Anima palris mea est, et anima filii mea
lem inArchivis liujusapostolicse sedis jam laliacon- esl. Anima qum peccaverit, ipsa morielur (Ezeclt.
ligisse in- Ecclesia Hisaurise 'et Ephesioruni si- XVIII), sed et, fraler charissime, de his dixisse
mulque Hierosolymsealiarumque etiamEcclesiarum sufficial. Cave aulem ne aliter agere subjectis
episcopis et earum civilatum ab hac apostolicasede concedas, ne a veclo tramite inveniaris deviare.
-volentibus scire, ulrum viri ac mulieres ad pro-
redirent bealse memoria; saucli CAP. CXXIX. Ne quis nubat commatri spiriiuali.
prium- thorum,
Patres, Julius, InnocentiHS, Coelestinus, cum epi- Ex Decret. Gregor. Jun.
scoporum plurimorum et sacerdotum consensu, in (55, q. 2, c. Si quis.) Si quis spirituakm com-
ecclesia Beali Petri aposlolorum principis prohiben- malrcm in conjugium dtixerit, anathema sit.
les talia praescripserunt et confirmaverunt, ut nujlo
isodo se in conjugio reciperent rouLeres ac viri
I2.g D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 4280
UBER SEPTIMUS*
CAP.I. Commumone pn««t«r qui extrq causum for- A i Iud confirmandum ut non facile dimitlatur uxor,
nicationh uxorem suam dimitlit. solam fomicationis causam excepit. Capteras vero
(3"_,q. S, c. Prmceptum.) Praecepluiii Domini est Jiinuni-.-abilesmolestias si qtiae exstiterint, jiibet pi o
ut, excepta fornicalionis causa, uxor a viro dimilli iide conjugii, pro caslitate fortiter suslinei., et mc_-
non debeaf, et ideo quicunque extra culpam cri- chum dicit etiam virum qui eam duxerit qua>.so»
minis supradicti uxorem "suam quacunque occa- Iula est a viio. Item : Fieri potes| ut vir dimitlat
sione reliquerit, quia quos Deus conj"unxit, ille se- uxorem causa fornicalionis quam Dominus e.vce-
parare dispostiit, tandiu ab ecclesiastica commu- plam esse voluit, Jam vero s.i nec illi nubere-con-
nione privalus sit, et 3 coetu" hominum Chxistia- cedilur viro yivo a quo recessit, neque huic alteram
jioi-um maneat alienus, quandiu societatem relietae dueere viva uxore quam dirnisil, mulia minus fas
(.onjugis sinceriter amplectatur et foveat, ila tamen est illieila eum'cuni quibuslibet stupra commitlere.
gi j'am moniti a sacerdoj,e semel et bis et ter ut CAf. Y. Nulla ratione dhsoLvitttr conjugfom qiiojcL
semel tnilum prgbaiur.
corrigerentur, ad thori suse conj'ugis noluerint re-
dire consorlium, ipsi suis nieritis etapalatinse. di- August. De adull. conjttg. 1. n, c 4.
gnilatis officio separabuntur, et insupep generosse (32, q. 7, c Licite.) Licite dimiltittir uxor ob
dignitalis leslimonia quandiu in culpa fuerintamis- 5* causam forniealionis, sed manet vinctilum prioris,
suri sunt, quia carnem suam dissjdii jugulo tradi- Proptf»r quod fit reus adulterii, quidimissam duxerit
derunt. nxorem_etiam ob causam fornicalionis. Sicut autem
CAP. II. Sive vir ub uxore, sive uxor a viro causa manente in se sacramenlo regenerationis, exconi-
fornicationh discesserit, alleram habere prohibe- municatur quisquis reus esj. criminis, nec ullo sa-
tur. crameiito carct, etiam si nunquam Teconcilietur
August. super Epist. ad Cor.
Deo, ita manente in se vinculo, non carei conjugit
(52, q, 7, c Aposialus.) Aposlolus Paulus dixit,
his qui sunt in conjugio : Prwcipio non ego, sed rebit sacramento, ct si ntinquam recongilielur viro. Ca-
autem si mortuus fuerit vir ejus. Reits verc.
Dominus, ttxorem a viro non discedere; quod si
imo nunquam carebit regene-
dhcesserit manere innuptam aut viro suo reconci- ejcommuniealionis,
ralionis sacramento etiam non reconciliattis, quia
liari (I Cor. vn). • Polest eniin fieri ul discedat ca
eausa qua Dominus permisit: at si feminaavirum nunquam moritur Deus, cui est cop.ula.lUiSiu ba-
piismo.
Jicet dimittere etiam causa fornicalionis, quid re-
CAP. VI. Viiiatlum conjugii fornicatione non polcsl
ppondcbimus de hoc, quod dicit poslerius : Et vir „ i dhsolvi.
uxorem non dimitlal ? Quare non addidit, excepia C (_ *
Augtisl. De bono conj,*
foriticationis causa, quod Doininus permittit, nisi
similem formam vult intelligi, ut si dimi- (52, q. 7, c. Interveniens.) Inlervenieiile divorlio
yuia non abolctur confoederaiio nuplialis, ila ut sibi con-
serit, qtiod causa fornicationis permittiiur, ma-
neat siue uxore aut reconcilietur uxori ? El post juges sint etiam separaii; cum iliis autem adulle-
causa fornica- rium coinmillilur, quibus fuerinl etiam posl suuni
pauca : Dominus aulem permisit
lioiiis uxorem dimitti, sed quia permisit, non repudium copulati. Nec tamen nisi in civilale Dei
noslri, in monle sanclo ejus, lalis est causa cu.n
jussit.
uxpre. Cselerum se habere aliler j'ura gentium quis.
pAP. III. Non licel viro uxorem dimitterc nisi cattsa
fornicalionis. Ignorel, ubj jnlerposifo reptidio, et cui illa voluerit
Hieronym. ad Ocean. in epitaph. Fabiol. nubat, et ille quam voluerit ducat. Iieni: A viro vivo
(32, q. 5, c Prwcipil Dominus.) Praecipit Dqmi- transjre connubium, nec tunc licuit, nec nunc li-
jius uxorem non dimilli debere-excepta causa for- eet, nec unquam licebit. Apostatare quippe ab uno_
nicationis, et si dimissa fuerit, manere innuptam Deo et ire in allerius adullerinam sunerstitioneni,
(Matth. v). Quidquid viris praecipitur, hoe coiise- semper est malum.
fjuenter redundat in feminas. Neque enim adultera D I CAP, VII. Cattsa fornicationh vir dim\ttal uxorem,
axor dimiltenda est, et vir moachus lenendus. llem: non lamen adulieram dttcai.
Apud nos quod non licet feminis,. seque nonlicet Hieronym. in Matth., c xix.
wis, ei, eadem servitus pari condilione censetur. (32, q. .1, c. Dixii Hieron.) Hieronymus : Ait
CAP. IV. Mwchatur qui a viro dimissam iucere uominus in Evangelio : Quicunque dimherit nxo-_
prwsumil. rem nisi ob fornicalionem et aliam duxeril, mwclia^
Augnst. De s.nn. Domini in monle. tur; et qui dimissam duxerit, mwchatur (Mtnlth,
'
(32, q. %,-c.J)omit\us acl illud.) Dominus ad il- xix). Sola fornicatio cjstqiise uxoiis \Jncit affcclum,
._J3_ PANORMIA LIB. VII. .2-®
id eslcumilla unam carnem in aliam diviseril, et A / Cliristiana. rieligioni convenit, ut illam ducat in
se fornicatioiie separaveril a marito, non debet conjugium quam prius polluit per adulleiium.
leneri, ne virum quoque sub maledicto facial, di- CAP.XII. Post peraclam pwnitenliam polertt _iduam
cenle Scriplura : Qui adulleram tenet, stullus et im- in conjugem ducere, quam, vho vivenle, per aduL-
teriitm polluit.
pius est (Prov. xvm). Uhicunque est igitur fomica-
Conc Tribur.
lio, aut fornicalionis suspicio, libere uxor dimitti-
(51, q. 1, c. Si quh vivente.) ls qni vivente ma-rito
tur, et quia poterat accidere ut aliquis ealumniam
illius adulierasse accusalur,, et co in
facerei innoeenti, ct ob secundam copulam nu])tia- conjugem
de.unclo eanidem sumpsisse dignosciltir,
ruro veleri copulse crimen impingeret, sie pi iorem proximo
omnibus modis publicse poeniicntiae subigafur. Def
dimiltere uxorem jubet, ul secundam prima vivenle
non habeal. Quod enim dicit tale est : Si non pro-' quo etiam post poenilentiam prsefalam, si expedie-
sed rit, servabitur regula, nisi forte idem aut mulier vi-
pfer libidinem, propler injuriam dimiltis, quare rum mortuus fuerat occidisse notetur, aut pro •
qui
c.vpertus infelices priores nuptias novarum intro-
- millas periculo. Nec non quia poterat evenire ut pinquilas aut alia quselibet criminalis impediat cau-
sa, quod si probatum fueril, sine ulla spe conjiigii
juxta eamdem legem uxor quoque marilo darct re- cum poenitenlia perpetuo permaneant. Si autem ne-
pudium, eadem cautela prsecipilur, ne sccundum "
B
meretrix et semel fue- gaverit se eamdem feminam, vivente viro. neqna-
accipial virum. Et quia quse et prsefati homicidii neuler eo-
rit adullera ob proprium nffn timebaly secundo non quam adulterasse,
rum convinci potuerit, purgent legaliter famam suse
nubere prsecipilur viro. Qnod si f.alem duxerlt, sub
adulterii crimine sii. opinionis, et sumpto ulantur conjugio, si alia, u
ncn impedierit ratio.
CAP. VIII. Palronus turpitudinis cst qui uxorem diximus,
suum adulterum xliiniitere noltteril. CAP.XIIL Adullerainquam morlem machinalur »n<r-
Chrysosl. in Mattli. hom. 26. rittts, si ud cphcopum fttgerit, catntwn reddttt ma-
rilo, sed in tuto vonat loco in quo possil tute
(52,-q. 1, c. Sicul crudelh.) Sicut aulem crudelis vivere.
c..i el iuiqnus qui castam dimiliii, sic fatuus esi et Conc. Tribiir., c 3.
it!ju_tusqt-i rctinel merelrieem. Nam palronus tur- Si cujtis uxor eonstuprata fueral, et propterca
pitudinis ejus esi, qui ciimen celat uxoris.- marilus capitali sententia delere illatn machinave-
CAP. IX. Post mortem virt non potesl adulter
adulleram in conjugium dttcere. rit; ipsa vero urgente morlis pcrictilo ad episto-
Conc. Trib., c 40.. pum coiifugerit, et auxiliutn qtuesierit, opetoslus
(51, q. 1, c. Relatum.) 1-elalum est auribus san- C Q lamen si polest episcopus laborare desudef ne occi-
ctoruiu sacerdolum qtiemdam alterius uxorem stu- datur. Si vero nonpotesl, nullo modo Iiceat ei re-
pro violasse etinsuper moechse vivenle viro suoj'u- quirenli eam reddere ad cccidcndum, quse se ei
ramentuin dedisse, ulposl legitimi mariti mortem, oblulit ad defendendum, sed solerli cura transmitlat
si supervixisset, ducerct uxorem. Quod faclum est, eam ad loctim quem ipsa delegerit ul seeura possit
vivere. Si vero interdum marilus eam interieril et
Tale igitur coiinubiuni prohibemus et analhemali-
zamtis. rcpeiierit, secandum saeculi polestalem habebit,
Sed audiat Augustinum di-
CAP.X. NulLus ducal hi confagium guam polluit quidquid ei agere velit.
per adulterium. cenlem : « Cum enim vir a virtute nonien accepe-
Conc apud Alphes., c. 6. rif»ci miilicr a mollitia. id est fragililate, quare
coiilra ciudelissimam bestiam libidinis vult unus-
(51, q. 1, c. Illud.) Illud vero -communi deereto
sccundum canonum instiiula definimus el judica- quisque uxorem suam esse victricero, eum ipse ad
inus, ut siquis cum usore aiierius, v-ivenle eo, for- primum libidinis iclum viclus cadat? Nam quidqtiid
nicatus fuerit, morienle mar.to, synodali judicio contra fidem Calholicam non licet mulieribus, nee
adilus ei claudatur illicitus, ne ulierius ei conj"un- viris licebit. Si aulem eadem mulier limore peiler-
0 rila a loco ubi eam destinaverit, abfugetif, et vir
gatur matrimonio quam prius poiluit adulterio.-
CAP. XI. Adulterio polluta non ducalur ab eodem in ejus ab episcopo semel et bis attl saepius repeiierit,
malrimonio. si vilara ejus obtinere possit perquirat el rfeddat.
Leo pa Si autem non, omnino non reddat, mariius auleni
(31, q. 1, e. Nulltts ducat.) Nolomus enira, nec quandiu \ivii, milkitenus alteram ducat. >
CAP. XIV.-Non tieet alieui uxorem suatn ^ udylleram verit utrum marito ipsius liceat sccundum Jiorii-?-
-_ occidere. •
nam iegem eam interficere. Sed Dei sancta EcelesiflJ
Nicolaus Alvino archiepis. mundanis nunquam conslringittir legibus, gladitin.
^53, q. 2, c Inter hwc.) Inlerhsec veslra sanctitas non habet nisi spiritualem quo- non occidit, sed vi^-
addere studuit, si cujus uxor adulterium perpelra- vificat.
49.SK D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 1284
C\P. XV. Cwjugia penitus htterdicantur his qttt svas .A domo ttia vel in boc mundo vis agere (quod tibi
conjuges occidunl. pejus et durius et gravius esse non dubites) ila ut
Nicolaus Rodulpho Btiur. ai-chiepisc agore debeas, exhortamur. Omnibus diebus quibus
poenilere debes, vintim et omnem siceram non bi-
(53, q. 2., c. Inlerfeclores.) Interfeclores suarum bas, carncm nunqttam ullo lempore comedas, prse-
conjugu.m sine j'udicio, cuto non addis adullera.Hm lerquam in Pascha et dieRalalis Domini. In pane et
vel aliquid huj"usmodi, quid aliud habendi suht nisi aqua et sale poenitcntiam agc In vigiliis et jejuriiis,
homicidas, ac per hoc ad poenitentiam redigendi, in orationibus ct cleewosynis omni lempore perse-
qttibus conj'ugium penilus denegalur, exceptis ado- vera. Armis nunquam cingere, nee in quolibet loco
lesGentibus de quibus esl beati Leonis papa. 2S re- Iiligare praesumas. Uxorem nttnquam ducere, con-
gtila Decretalium, imoindtilgentia servanda. eubinam non habere, nec adulterium commitleie
audeas. In balneo nunquam Iavare. In conviviis
CAP.XYI. Pwnilentia Asliilphi qui propriam vxorem
suam inlerfecit. _5etaiiliumnunquani miscere. In ecclesia segregatus
ab aliis Chrislianis postosiium etpostes te humili-
Stepnanus V Astulpho. ter repone. Ingredientium el egredientium simplici-
1' terorationibus commendare. Gommunione
corporis
(55, q. 2, c. Admonere.) Admonere le ctim la- et sanguinis Domini cunctis diebus vitse tuse indi-
crymis ef .gen.ilu multo cordis curamus, fili Astul- gnum t"eexislimes. In ultimo lamen exiius vilae tuse
phe, sed non filius dici debes qui ter crudeliter in- die, si merueris pro vialico si sit qui tribuat tibi,
felix liomicidium perpetrasli. Nam occidisti nxorem taniummodo venialitcr ut accipias tibi concedi-
tuam, partem corporis tui, legilimo matrimonio mus.
tibi consociatam sine catisa mortis, non tibi resi-
non insidianlemvita. Sunt et alia mulla quae libi durius el salis acrius
steiHemqudcunquemodo, tuse,
non invenisti eam ciim alio viro nefariam rem fa- erant juxla maguum pondus peccati, infelix, adji-
cienda. Sed si hsec ornnia quae libi misericorditer
cientem, sed concilatus a diabolo el impio furore
dicta sunt, perfecto corde, Domino auxilianle fece-
inffammatus, latronum more atrocius eam gladio
tuo crudelior omni bestia interemisti, el nunc post ris et cuslodieris, coufidimus de immensa Dei cle-
rnorler.. e}us addis iniquilatem super iniquitatem, menlia remissionem te tuorum habiiurum peccato-
.Sliorum tuorum improbe prsedo, qui matri non rum, et secundum dictum jusli bonique Pasloris
resohit te sancta Ecclesia ab hoc vinculo peccati
pepercisli, filios luos orphanos fecisti. Inducere in lerris, ut per ipsius gratiam qui eam sanguine
super eamvis mortis eausam postmortera,per unum *2
homicidam el reprobum testem incusare vis mor- suo acquisivit, solutus sis in ccelis. Sin aulem aliler
tuam. Quoniam nec Evangelium nec ulla divina hu- feceris,el sanclse matiis Ecclesiae lam salubrem ad-
monilionem despexeris, ipse sis libi judex, et in
manaque lex unius lestimonio etiam idoneo quem-
piam condemnat vel juslificat, quanlo magis per laquco diaboli, quo irretilus-teneris, permanebis.
istum flagitiosissimura et scelestum nec illa viva Et .angtiis luus super caput tuum, nosalieni a con-
dchuH condemnari, nec a le post ejtts mortem ac- soriio tuo pro aliorum filiorttm Dei salute, ipso
cusari. Prins causa criminis subiiliter eratinvesti- opitulante, omni sollieitudine nitimur, et desudare
et Domini aUentius misericordiam quoiidie i__a-
ganda, et tunc si ila fuissel inventa, secundum legis
tramitem debuit accipere ultionis viridiclam. Nam plorare.
si vcrum (quod absit!) fuisset sicut ille adultcr
men.ilus est, post annos vn poeniteiUia forsilan CAP.XVII. Polius ttxore vivente aliam ducttl quis,
quam humanum sanguinem fundat.'
peraHa diraittere eam per approbatam causam po-
leras si voluisses, occidere tamen eam nullalenus August. De Conjug. adulter., c 2.
debuisli. Non enim vult Deus morlem peccalorts, ]
sed ut convertatur ad poenilentiam et vivat. Idcirco (55 q. 2, c Si quod.) Si quod verius est dicittir,
placeat libi consiium nostrum, el fac hoc quod le- non licet bomini Chrisliano adulteram conjugem
vius et melius videri potest. Miserere animse tuae occidere, sed tantum. dimittere. Quis esl tam de-
ut non sit luus libimet ipsi homicida. Relinquere mens qui ci dicat:Fac quod non licet, ut lieeal libi
quapropler te rogamus hoc malum,secundum quod quod non licet. Cum eniro utrumque seeundum !e~
te tiaxit ad tam immanissimum peccali facinus. _gem Chrisli illicitum sit, sive adulteram occidere,
Ingredere in monaslerium, humiliare sub manibus sive, illa vivcnle, aliam ducere, ab utroque est abs-
abbatis, et multorum frairum precibus adjutus, ob- tinendum, non iliicitura pro illicito faciendum. Ki
sena cuncta supplici animoquaa libi fuerint impe- enim facturus est quod non licet, jam faciat aduite-
rata, si forte igno..cat iiifinita Dei boniias peccatis rium, et non faciat homicidium, ut, vivenle uxore,
luis, et refrigeretur tua anima, priusquam crucieris aliam ducat, et non humanum sanguinem Tundai;
in perpetuis flammis hoc melitis el levius certis- qtiod si est utrumque nefarium, non debet alterum
sime scias. per alterum perpetrare, sed ulrumque vitare.
Sin aulem publieam preiiitenliam permanens in-
IfiSS PANORMlA.— L!fi. Ylt. 128C
DE ADULTERIO.
CAP.XVIII. Caroius Magnus primam repudiavil uxo- j$ A CAP. XXIV. Uxor non in poustctle mariti, sed in
rem et secundam duxit, ex qua filios suscepit tres libera custodia debel poni, cnm judicium sil agen-
et ires filias. dum sive de fwdere conjugum, sive de adullerii
Carol. Magn. juxta Alcuin. crimine.
Cum matris horlalu filiam DesideiiiTegisLongo- -Nicolaus Carol. regi.
bardorum Carolus duxit uxorem; incertum qua de Sicut relalu multorum didicimus, i-olbarius rex
causa eam post annum repudiavit, el Hildebergam conventum celebrare disposuit et Thebergam regi-
de genle Suevorum prsecipuae nobililatis feminam, nam ex animi proprio judicio medilalur subjicere
in matrimonium acceperil, de qua tres filios Caro- et siquidem eam prtestigiis falsitalis suae poterit ex-
lum videlicetet Pipinum elLudovicum tolidemque hiberi quasi non fuerit legitima sua uxor vull peni-
ftlias genuil. lus a se sequestrare. Sin autem vult eam tauquam
propriam dimittere uxoreni, sed deinde quasi 11103-
CAr. XIX. Non ideo minus delinquit, cui sola deest chata fuerit insimulare atqtte per hoe homincm
fucullas. suum ethominem Thebergae ad monomachiam im-
Augusl. De lib. arbilr.
pellere, et si homo ipsius reginse ceciderit disponit
(Dist. 1, c Si cui.) Si cui eliam non conlingat banc sine dilatione
perimere. Ilem, prselerea sive
facultas concumbendi cum conj'uge aliena, planum B de
conjugum fcedere sive de adulterii criminejudi-
lamen aliquo modo sit eum id cupere, et si potestas cium sit agendum, nulla ratio patet Thebergam
delur esse facturum, non minus reus est quaro si cum Lothario posse inire conflictum vel legilimum
in ipso facto deprehenderetur. controversise inire certamen, nisi prius suae potes-
CAP.XX. Adulteiial non sunl facienda eliam volun- tali et consanguineis propriis sociala, inler quos
tale procreandi proles. etiam locus prsevidendus est in quo nulk sit vis
August. ad Claudium contra Julian. multitudinis formidanda el non sit difticile lestes
(52, q. 4, c Sicul non sunl.) Sicut nou sunt fa- perducere vel cseteras personas quse lam a sanctis
cienda adulteria etiam volunlate filios generandi, cahonibus quam a venerandis Romanis legibus in
quemadmodum nec fttrta sunt faeienda etiam vo- hujusmodi controversiis requirunlur. Nec ideirco
lunlate pascendi pauperes sanclos, qttod tamen fa- dlximus ut ostendamus quem Jegum conflietum
ciendum est non furla perpetrando, sed bene utendo Lotharius congredi posse autumat, cum personam
mammona iniquilalis. quam in suis penelralibus quolidie fatigat et conte-
et quando vult ad judicium, quando vull ad
CAP. XXI. Adulterium secundum in pwnis obtinet rit,
locum. C clausira reducit, et quando educfa fuerit, nisi ea
C
Clemens ad Jacob., epist. 1. profitealur qiioe ipse pra.ceperit, punil. Proprise
igitur liberlati Oommitii, el omni" oppressione a'que
(32, q. 7, c. Quid in o-i.nibus.) Quid in omnibus
est aduherio potestate illius cum quo initur conllic.us oporlet
peccalis gravius? Secundum^namque
in poenis obtinet locum quem quidem primum illi liberari atque suis liberalitcr uti, "et-suspecias per-
sonas convenit declinare quse se ab ob'ectis oslcn-
oblinent, qui aberrant a Deo etiam si vixerint dere cupit immunem.
sobrie. i
CAP. XXV. Vi extoria confessio admilli injutlicio
CAP.XXII. Quando dicitur cammilii adulterium. non debel.
Aug-isl. De bono conjug. Nicolaus Thesberg. regin.
Nos hanc confessionem tuam quam non volunlas,
(52, q. o, c Illw autem.) Adulterium est, cum
vel propria. libidims instinctu, vel aliense consensu sed vis exlorsit, nequaquam pro confessione reci-
curo aliero vel altera contra paclum conjugale con- pimus, nec convicium per radices exlendere, nec
oi.nbitur, atqtie ila frangilur fides, quae in rebus permitlimus : quod nisi evulsum intime ad multo-
eiiam eorporeis et abjectis magnum animi bonum p rum perniciem potest accedere. Denique, si boc
D licet, omnes viri possunt quas j'ure sortili SUHIfe-
esl. Et ideo eam saluti quoque corporali, quam
etiam vila isla conlinetur, certum est non debere minas, si eas odio habuerint, diversis afflictionibus
postponi. maeerare,' et quod legilima. non fuerint assumptse,
statim cogere, qain etiam ut morale crimen conlra
CAP. XXIII. Mwchalur qui alicui prwter mutrimonii se dicant, illatis intolerabilibus poenis compellere.
fwdus mhcetur.
CiP. XXVI. Cterico negotiari non licet, et ponit
Isidor. super Exoduro, cap. 29. vir potesl coire cum sua uxon.
'tempora quando
(3.2, q. §, c JVojt rn.ee/ia5eris.) Non mtechaberis, August. De Qumst. Vet. et Nov. Test., c 27.
id est ne quisquam prseter matrimonii foedera aliis (Dist.- 5€, c Fomicari.) Fornicari liominiLus-
feminis niiscealiu- ad explendam libidinem. Nam semper non licet
f negotiari' vefo aliquando li _et.
adulterium facit spiritaliter, qui praeter suam ad . Antequain ecclesiasticus
- - •' quis sit, licetei negotiari;
alteram accedit. facto iarn non licet. Et Christiano cuni uxorc stia
IOK? D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI I28S
ad tem-
convenire aliquando licel, aliquandd non licet. Pro- ,4 Apostolus : Ex consensu, ait," abstinendum
ut vacetur oraliani (I Cor. vn). Nam et secun-
pter enim processionis dies aliquandd non licet pus,
convenire, quia eliam a licitis abstinendum est, ut dum legem iu jejunio cedere et jurgari licet (sic),
facilius impetrari possit quod postulatur, unde post non licet.
CAP XXYIL Quia stt fornicatio carnh et animw. quam fornicationis causa dimittere uxorfem, si ct
Isidor. Seulent. 59. jpse con.iiieilur fornicari; occurrit eniin illud : I)i
Fornicatio carnis adutlerium est. Fornicalio quo enim allerum judicas, teipsum tondemtfas (Rom.
ajiimse, servilus idolorum est. n); Quapropler qUisqiiisv fornicalionis causa vult
CAP.XXVIII. Quid sil conjugium adutterinum: abjicere uxorem suam, prior debet essea fornica-
tione purgavus et immunis; quod similifer fetiam de
Angust. 1. i. dixerim.
Si propter ftirnicationem carnis permillilur uxor v femina i ,
a conjuge separari, quanlo magis in eonjuge men- CAP.XXXII. Sine ctilpa relinquelur uxort quw cum
tis fornicatio est detestanda , id est infidelilas? In- viro fideli habitare voluerit.
fidclis hominis forniealio esl major in corde, nec Augusl. De oper. el fid., c 16.
vera ejus pudicilia dici potest cum conjtige, quia {28, q. 1, c. Uxor legitima.) Uxor legitima socle-
omne quod non esl exfide, peccatum est. (Rom. xiv). tate conjuncta sine ulla culpa relinquitur, si cuin
CAP. XXIX. Licite dimillilur tixor, quW virum suum viro Ghristiano permanere vbluerit. Non alteiidittir'
coqere quwrit ad mulum. eo modo eam rectissime dimiiti. Si viro suo dicat :
August. De Sermone Domini in monte. Non erd uxor lua nisi mihi vel de latroeinio divilias
(28, q. 1, c. IdoloLatria.) Idololatria quam fee- conferas aut si solila lenoeinia quibus nostram do-
quuntur infideles, et quselibet noxiasuperstiti6, est mum transigebas,- etiam Chrislianus eSercea's, &M
fornicatio. Dominus autem £ermisit causa fornica- si quid aliud aut facinorosum vel ffagitiosum in viro
tionis uxorem dimilli. sed quia permisit.non jussit^ noverat, quo' delectata vel libidinem explebat, vel
dedit locum Apostolo monendi, ut qui voluerit, nOn facilem Victum habebat, vel etiam incedebat orna-
diinillat uxorem infidelem, quo sic fortassis possit lior. Tunc ciiim, ille eui hsec uxor dixit, si veraci-
fidelis fieri. Item : Si infidelitas fornicatio est, et C ter egit poenitentiam ab operibus mortuis quando
idolo^-lria infidelitas, et avarilia idololatria, non accessit ad baptismum,- habetqire in fundament«
est dubiiandum et avariliam fornicationem esse. fidem quse per dileetionem operalur, procul dubio
CAP.XXX. De eodem, plus tenebilur amore divinse gratise quair. carnis
August. De Serm. Dom. in monte, 1. I. luxuria., et membrum quod eum scandalizat forti-
ter ampufabit.
(28, q. 1. c Idololati, § Qxi* ergo.) Quis ergo jam
quamlibet illicitam concupiscentiam polest recte a CAP. XXXIII. Amore cujuslibet hon est a fide
fornicationis genere separare,- si avariiia fornicatio recedendum.
Arobrosius ad Hilarium.-
est? Ex quo intelligitur qtiod propter illicitas concu-
piscentiasnon lantum quaein slupriscum alienis viria (28, q. 1, CJ Si tnfidelh.) Si infideth,Tdicit Apd-
&c feminis commii-jnlur, sed omnino propter quas- slolus, discedit, dhcedal, non est servituii subjectus
Ubet, quse animam iileniem male a lege Dei aberrare fraier aul soror in hujusmodi, id est, siinfidelis no-
faciunl et perniciose turpiterque corrumpi, possit luerit esse cum conjuge fideli.-Hoc agnoscat fidelis
sine crimine, et vir uxorem dimitlere , et uxor vi- - suam libertatem, non ita.se subjecium depulet ser-
rum, quia exceptam facit Dominus fornicai.onis D viittti,- ut ipsam dimittat fidem, ne conjugem amit-
causam, quam fornicalionem, sicul supra conside- tat infidelem, boc et de fidelibus atque parentibus,-
ratum est, generslem et universalem intelligere co- hoc et de fratribus ac sororibus intelligilur, propier
gunlui'. Cum aulem ait, excepta causa fornicationis, Christum oniues esse dimiltendos, cum ponitur
non dixit, cujus ipsorum, vb-' aut femina_. Non ista conditio, ut pYopter Chrislum dimiltat, si einn
eriim tantum foriiicaritem uxorem dimiltere conce- secum habere desiderat. Hoc ergo etde domo et de
ditur, sed quisquis eam uxorem quoque dimiuil, a agris, hoe est de Iris rebus quse jure pecuniario
qua ipse cogitur fornicari, causa utique fornicatio- possidentur intelligeiidum esl.
nis dimittit, velut si- aliquem cogat uxor sacrificare CAP.XXXIV. Qum simutacrum facit nec tesiphcit,
"
idolis, qui talem dimitlit, causa fornicationis dimit- dimittatur a viro suo.
tit, non lantum illius, sed et suse _'lllius, quia for- August<De adult, conjug., 1. n.
nicatur; suse, ne fornicetur. (28, q. 1, c. Non soliim.) Non solum mceehatio
CAP, XXXI. Qui fomicatur, fornicationis caustt «_»- est illius qui carnem suam coinquinat, sed etiam
rem suam dimiilere non polest. simulaerum facit mcechatur, quod si in his fa-
' qui
(20, q, 6, c Nihil iniquius.) Niliil enim iniquius ctis perseverat et posnitentiam non agif, recede &b
— LIB. VII. ' 1290
1289 PANORMIA.
illa el noli convivere cum illa. Sin autem, el lu A estvobis per vos manere, sive viro, sive mulieri.
parliceps eris peccati ej'us. Propter hoc prseceptum Polest enim in hujusmodi pcenitenlia esse.
DE RECONCILIATIONE CONJUGUM.
CAP.XLIII. Mulieres suis viris debenl subesse. A suani, ut non aliqua rerum licitarum atque con-
August., Quwslion. in Gencs. cessarum abslinentia , in ejusdem votis feminse
Esl ordo naluralis in hominibus , ut serviant fe- valeat aucloritas, sed virilis, ita ut si adhuc in-
minse viris, el Piliiparentibus, quia nulla justitia est nuptae concesserat vota persolvere pater , si anle-
ul major servial roinori. quam persolverit, nupserit, el viro ej'us hoe cogni-
CAP. XLIV. Vir est capttl mulierh. tum non placueril, non persolvat, et hoc omnino
August. Quwst. Vet. Test. sine peccaio, quia Deus mundavit eam sicut dicit,
(55, q. S, c Hwc imugo.) Hsec imago est in ho- id esi mundamindicavit. Neque hoc contra Domi-
niine ut unus faetus sit homo ex quo cseleri orian- num putandum esl fieri, eum ipse Dominus hoc proe-
tur,habens imperium Dei, quasi vicarius, quia unius ceperit, hoc voluerit.
-iex Dei habet vir imaginem [mel. omnis lex Dei ha- CAP. XLVllI. Vota abstinenlim qitw mulier, prr-
bet imaginem]. Ideoque mulier non esl fatta ad miilenie viro,promiserit,illo prohibenteservarcnott
corittn:
imaginem Dei, sic etenim dieit : Et fecit Deus August. Quwst. in Numer.A iv.
hominem, ad imaginem Dei fecil illum (Gen. i). Hinc (55, q. S, c Manifestum.) Manifeslum cst ita vo-
etiam Aposlolus : Vir quidem, ait, non debet velare _. luisse legem, feminam sub viro esse, ut nulla vola
cqput, quia imago et gloria Dei est. Mulier vero ve- ejus quse abslineniise causa voverit, reddantur ab
Lat, quia non est gloria uut imago Dei (I Cor. xi). ea, nisi auctor fueiil vir permittendo. Nam, cum ad
CAP.XLY. De eodem. peccatum ejusdem viri perlinere voluerit lex , si
August. Quwst. 35 in Deul:, 1. iv. prius permiserit et postea prohibuerit et hoc lamen
(53, q. 5, c Saiis hinc apparet.) Salis hiucapparet non dixit, ut facial mulier quod voverat, quia per-
quemadmodtim viris feminas subditas et pcne fa- missa jani prius a viro fuerat, viri dixeral esse
mulas lex esse voluerit uxores dum constituil, ut peccalum, quia abnuit, quod prius consenserat, nois
diceret adversus uxorcm vir testimonium, unde la-_ tamcn mulieri vel ex hocpermissum dedif, ut quod
pidaietur illa, si hoc verum esse demonslraretur. prius vir ei concesserit, postea, si prohibuerit, eon-
ipse lamen non vicissim lapidatur, si hoc falsuRi lemnatur.
csse constiterit, sed tantummodo castigatur et dam- CAP.XLIX. Nnlla est mulieris potesins, sed in om-
nificatur, eique perpeltto jubetur adhsererequa ca- nibus dominio iiiri subjccla est.
rere voluerat. In aliis autem causis eum qui lesli- Ambros. inl. Quwsl. Vet. et Nov. Test.
monio falso cuiquam nocuerit, quod si probare- (55, q. 5, c. Muticrein.) Mu-licrem conslat suL-
sub dominio viri, et nullam auctorilalerti
tur, jussit occidi; eadem jubetur plecli poena, qua jeclaiii
fuerat (si verum esset) iste pleclendus. habere, nee "dcvwreenim potest nec testis esse, ncc
fidem dare, nec jndicare.
£AP. XLYI. Vir est tapul mulieris CAP.L. De eodcm.
Hieron. in epist. ad Tit. Ex Ambros. Examer. 1. v, e. 7.
(35 , q. S, c Cum capul.) Cuni capul mulieris vir (55, q. 5, c Adam.) Adam per Ev?m deceptus
sit, caput autem viri Christus est, qusccunque uxor esl, non Eva per Adam. Quem vocavit ad culpam
non subjicitur viro, id est capiti suo, ej"usdemcri- mulier, juslum esl ut eam in gubernationem assu-
niiiiis rea eslctijusetvirsinonsubjicialurcapiiisuo rsat, ne iterum femina sua facilitale labatur
Christo; verbum autem Domini blasphematur vel CAP.LI. De eodem.
dum coniemnilur Dei prima sentenlia et pro nihilo Ambros. iu Epht. ad Cor. c. xi.
duci.ur,velcum Chrisli infamatur Evangelium dum (55, q. 1, c. Mulier debel.) Mulier debet velare
conlra legem fidemque naturae ea, quse Chrisliana caput quia non est imago Dei, sed ut ostendatur
est et ex lege Dei subjecla est viro, imperare desi- subjecla (I Cor. XJ). Et quia prsevaricalio per illam
deral, cum etiam genliles feminse viris suis ser- inchoata est, hoc signi debet habere in ecclesia,
viant communi lege nalurali. propler reverentiam episcopalem non babeat ca-
D
CAP. XLYII. Arbilrium viri mulierem sequi oporlel putliberum, sed velamine leclurn, non babet pote-
in omnibus. sialem loquendi, quia episcopus personam Clnisti
August. Qumst. in Numer., 1. iv, c. 59. repraesenlat. Quasi ergo anle judicem Christum ,
(53, q. 5, c. Noluit itaque.) Noluil itaque lex sie anle episcopum, qui vicarius Domini est, pro-
muliercm aliquid vovere Deo adversus animam pler realum originalem subjecla debet videri.
DE CONSANGUINITATE ET AFFINITATE.
t.AP. t-J-Ylll. Aljinticts tn supersitte non ctelelur. hoc minime fieri posse credendum est. Nam xmo
defunclo in superstite affinitas non deletur, nec alia
Gregon pap. Veuerio Carol. episc
copula conjugalis affinilatem prioris copula. selvere
(33, q. 50, c Fraternitath.) GitEGOimisservus potest. S.ed neque conjunclionis alterius sobolem.
servorum Dei, YENERIO Caralitano. plaeet ad ipsius affiniiatis prioris viri transire con-
Fraternitatis vestrse studiosae sagacitati, frater soriiura pro eo quod verbum Domini validum est et
amande, quasde-beo defero grates, quoniam qusesisti forte, et,ut inquiens dixit Propheta : Quoniam ipsc
quaedebuisti, et jucundum me reddidisti. Undepla- dixitet faela sunt,ipse mandavil el creatajunl (Psat.
cide ad inquiquisita respondeo. Sedem apostolicam CXLIH).Statuit ea et in c, et in s. s. p. p. Nam post
consulerc decrevisli, si mutier copula nuptiali extra- (C verbum suum atque praeceptum effecit Deus duo-
neo viro juncta cognalioni ejus pertineat, si eodefun- carnem unam, id est masculum el feminam qui"
cto cognalio manet eadem, velsubaltero viro cogna- innumeram sexus utriusque multitudinem non de-
tionis vocabula dissolvuntur, vel si susceptae soboles stilit secum facere unum, sicut per seVerilas dixit:
possint legitime ad prioris viri cognalionis transire 2Vonpro Ith tanlum rogo, sed et pro eis qui crediluri
copulam. Est enim verbum Domini validum elforle, sttnt perverbum eorum in me ut unum sint, sicul tu,
est durabite, est perseverabile, est imniutabile, non Pater, in me et ego in te, et •ipsi in nobis unum sint
momentaneum, non transitorium. Ait autem per se (Joan. xvn). Si quis temerario et sacrilego ausu in
ipsa Yeriias, quae Deus est et verbum Dei est : Cw- defuncto qiiaerit propinquitalem exstinguere subal-
lum el ierra Iransibunt, verba aulem mea non trans- ' tero affinitalis vocabulo dissipare vel susceptam so-
ibunt (Matth. xiv). Antequam Deus in carne appa- bolem allerius copulae credens lcgiiime sociari, pro-
reret inter homines, eo inspirante dixit Adam : pinquitatis prioris hic negat verbum De.i valitlum
Quamobrem relinquet homo patrem suum et matrem esse et forle. El qui lam facile et lain quaerit veloci-
suam, el adhwrebit uxori suw, et erunl duo in carne ler dissolvere, hic non credit verbum Dei manere in
ttna (Gen. n). Cui non eontradisit Dominus. Deinde aeternum. Confice lerram ex quatuor locis distanti-
cum Yeritas oriretur de terra in lerram, et visibilis 1'" bus a se magna inteicapedine et confectam et con-
in humanilate appareret, interrogatum e&t, si lici- glutinatam finge cujuscunaiie figurse venfomensiia-
tum esset homini uxorem diniitlere (Mailh. xix). iis corpus volueris..
Quod prohibens fieri veluit, nisi forle si fornicalio CAr. LXIX. In parenle aproprta el cvnjucjh eadem
sola excluderet copulam maritalem. Unde procul consanguiiiitalh esl observanda.
slatim in medium eamdem sententiam ipsam quam
anle ssecula manens eum Patre Yerbtim inspiravit Isidor. ex eone. Maciens.,c 3__
in Adam ipse conQrmans quod ipse primus pro. (55, q. 3, c Sane.) Sane consanguinitas quse in
lulit homo": Quamobrem-relinquei homo pcitrem el proprio viro observanda est, ha?c nimirum in uxo-
mairem et adhmrebit uxori sum, el erunt duo in carne ?is parenlela de lege nuptiarum custodienda est,
una (Gen. JI). qua constat eos duos fuisse in carne, ideoque com-
Si una caro iiunt, quomodo poterit aliquis eorum munis illis utraque parenlela credenda est; sicut,
propinquius pertinere uni, si non periineal' alteri,. scriplum est : Erttnl dtto in carne una (Gen. ix)._
'
1299 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 1500
CAP.LXX. -In quinta vel sexta generalione nullus A inyenli fuerint, non sepaicntur, aut infra affiniia.is
amplius copuleiur <ortjugio. lineam, id est usque ad vn generalionem jungan-
Conc Cabil., c 5. tur, sed quod adhuc neophytis illis cxisteniibus eis
(55, q. 3, c. C_«.. _.dfeim..s.)Conti adicimus quo- p: imum illicila consenlire, et eos verbis ac exem-
que in iv et v vel vi generalione nulliis ampliuscon- plis instruere oportet. Nam, j'uxta Apostolum, qui
jugio coputeiur. Ubi autem post interdiclum factum ait: Lac dedi vobh polum, non eseam (I Cor. m),
fuerit invenlum, separctur. ista illis modo non posteris, ut prsefixum esl, iem-
CAP.LXXI. De eodem. poribus tenenda indulsimus, ne bonum quod adhuc
Gregoritis ad Augustiiiui)) Caniuar., c 6; et Joan. infirma radice plantalum erat cxueretur, sed ali-
Conslantinop. ad Feliccm cpisc. Sicil. quantulum affirniaretur, et usque ad perfeetionem
(55, q. 3, c. Qumdam.) Gregorius papa requisjlus -custodiretur.Nec ergoego Joannes idcirco perstriu-
ab Augusl., Angtorum gentis episcopo, quoia ge- genc_acuravi ut hi qui occasione novsedispensalio-
neratione lideles debeant copulari, dispensatorie sic nis illicita matrimonia contra hunc eruditissimum
icscribit: t Qtisedamler.-ena lex Romanae reipublicse virusn causantur, non generaliter, quartam gene-
permiltit ut sive fralris et sororis, seu duorum fra- rationis copulam sensisse, imo venialiter simulque
trum germanorum vei duarum sororum filius et iilia B ] temporaliter permisisse cognoscaiit.
miscealur, sed cxperimenlo didicimus in lali con- CAP.LXXIV. Quare usque ad sexluHi oradum con-
jugio sobolem non posse succrescere, unde neeesse sanguinitas observetur.
est ut in iv vel v generaiione fidelium lieenter sibi Isidor. Etymol. 1. IX, c.
jungantur. » (55, q. 4, c. Consanguinilus.) Gonsangiiinitas dum
CAP. LXXII. De eodem. se paulatim propaginum ordinibus dirimens usqtte
Gregor. ad eumdem, el Joatines. ad ultimum gradum sese subtraxerit, et propinqui-
(55, q. 5, c. Ad sedem.) Yerum posl multum tem- tas esse desierit, eam rursus lex matrimonio viu-
poris a Felice el Messario Sicilise prsesulc requisi- culo repetit, et quodammodo revocat fugientem.
tus verum Augustino Grcgorius.scripserit, ut An- Ideo aulem usque ad vi generaiionis gradum con-
glorum iv generatione conlracta malrimojiia mini- sanguinitas restituta est, ut sicut sex tetalibus
me solvereiutir. nnindi generatio el omnis status fiuitur, ita pro-
CAP. LXXIII. Anglicis permittilur ui in quarla vel piuquilas generis tot gradibus terminetur.
in quiiita generalione copulenlur. CAP.LXXY. Quot sunt computandi gradus consan-
Ex Gregor. ejiist. 51,1. xn. guiniiath.
(55, q. 5, c Quodam.) Humilissimus paler Gre- C i Ex Decret. Isidori
gorius, iuler csetera talem rationem dedit: Quod scri- (55, q. o, c. Ad sedem.) Isidorus in etj-mologiis
psi Augustino Anglorum gentis episcopo, alumno suis, usque ad vn generalionem consanguinilatis
videlicet, ut recordaris, tuo, de consanguinitatis abstinendum et sic legitimo connubio conjuugendum
conj'unctione ipsi et Anglorum genti quse nuper ad asserit. Inde reor eum fecisse quod genealogiae se-
fidem venerat, ne a bono quod cceperat metuendo riem retexens, quousque ordinem numerandi per-
austeriora, recederet, specialiter el generaliter ducere possenl, eo cognationem sanguinis servan-
scripsis.se me intelligas. Unde et mihi Romana ci- dam sestimavil, sicque ad invocalionem generis et
vitas testis existit, nec ea intentione ha.c illis scri- amicili_e j'us conservandum redire ad __connubium
psi mandata, ut postquam firma radice in fide fue- sancivit. ouando jam cognalionis ordo numerarl
rint solidati, si infra propriam consanguinitalem desinit.
CAP.LXXX-V.Consanguinei tanlum, velsi progcnies bus, quibus hsec propinquitas nola est, qui bonas
defeceril anliqui et veraces vrooinauilaiem in sy- famse et veracis teslimonii sunt, remoto amore, ii-
nodo compulent
ExDecrel. Fabian. pap., c. 8. more, pretio et omni malo sludio, supradiclo modo
consanguinitatem, sine omni mora conjugia dis-
(55, q. 6, c C-nsan17.mN.os.)Consanguineos ex- solvantur: quod si propinqui vel exlranei verbis
traneorum nullus accuset, vel consanguinilaiem in ' tantum propinquilalcm lestantur, et j"uramento pro-
synodo computet, sed propinqui ad quorum noti- bare noluerint, vel nequiverint, conjugium nulla-
tiam perlinet, id est, patet ct mater, soror, frater, tenus dissolvalur, sed coropetens eis poenitenlia
pairuus, avunculus, amita, maiertera, ct eorurn propter infamiam vel peccati maculam, si forte in
procreatio. Si autcm progenies lota defecerit ab hac re contra-xerint aliquara, injuiigaUir.
aniiquioribus el veneratioribus, quibus eadem pro-
CAP.LXXXVIl. Juramentum accusalorh
pinquitas nola sit, episcopus canonice perquirat,
et, si inventa fuerit propinquitas, separentur. Conc. Rom. sub Greg.
CAP. LXXXVI. Qui jurejurando propinqttilatem fir- (55, qu. 6, c. De'parentela.) De parcniela illa.
mare debent. quam dicunt csse inler islum et islatn cjus con-
Urbanus Ricardo Januens. episc. jugem, quidquid inde scis aut audisti a tuis vicinis
(55, q. 6, c Notificamus.) Notificamus libi ut aut a tuis antiquioribus propinquis, quod tu per
posiquam tres aut dtio ex propinquioribus jam dc- nullum imjenium, nec propter aniorem, nec pro-
functse uxoris ejus qui accusatur, vel vivae, lianc ptertimorem, attt per prsemium, autper consan-
propinquitalem 'jureju.rando iirmaverint, vel per guinitatem celabis episcopum luum, aut ejusmis-
uua.uor aul per duos cx anliquioribus ^anucnsi- sum cui h_ecrcquirerc j"usserit quandocunque tecx
1503 I.. IVONTi. f!AJ_NnTF,:VKISF.PlSr.OP! .SiU
lioc intenogaverit: < Sic te Deus adjuvet, et islse A quod lu per nullum ingenium le soeiabis huic tuse
sanctorum reliquise. > Eonsanguinese N., cum qua contra legem et rectam
CAP.LXXXVIII. Jjirumentum lerlium. Chrislianifatem luam, adulterium et incestum per-
(35,.q.G,cIllud.) petrasti, nec in conjugio, necin adullerioillam libi
Illudsacramentumquodisteju-
ravit de illa parentela quse inter filium et ejiis sociabis, neecum illa ad unam mensam manduca-
nisi forte in ecclesia,'aut in aliqtto publico loco,
conjugem N. computatur, quod tu illud observa- bis,
.bisin quanlum sapis aut audisti : t Sic le Deus^ ubi ntilla mala suspicio possit esse, et ibi coram to -
slibus idoneis pro eerta necessilate colloquaminh
adjuvet.>
Nee aliam conj'ugem accipies, nisi fortc post pcra-
CAP. LXXXIX. Sacrumenlum 4e ineestuoso dh- ctam pceniientiam, quse tibi dala fuerit ab episcopo
sidio, et reconcilialionh jwamentum
tuo, aut ejus misso : . Sie le Deus adjuvei, et islse
{55, q. 6, c Ab hlo primo.) Ab isto die in antea sanctorum reliauise.,
DE GRADntUS COGNATTONTTW.
r
CAP. XC. Nomina graduum superiorum sive infe- B \ atavus alavia, infra adnepos adneplis. Ex obliquo.
riorum sive ex lalere viventium. frairis etsororis, pronepos proneplis fratres pa-
Isidor. de vn grad. consang-
trueles, sorores patruelis, amitini, amitinse, conso-
(35, q. 5, c Primo gradu.) Primo gradu supe- irini consobrinse, filius vel iilia. Propius conso-
riori linea continentur, pater et mater, inferiori briniis consobrina, id est palrui magni amitse ma-
filius et filia. Quibus nullse alise personae jungun- gnse. Avuuculi magni, materterae magnae lilius vel,
tur. Seeundo gradu continentur superiori linea filia. <_ui\is accrescit propatruus et proamila. Ili
avus et avia; inferiori, nepos el neplis. Interversa sunt proavi malerrii frater et soror, proavunculus,,
fratcr et soror. Quse personse duplicanlur. Avus promalertera ;, hi sunt proavise paternae maternse-
cnim et avia lam ex palre quam ex matre acci- que frater et soror proaviaque magni materni.
-piuntur. Quae personae sequentibus quoque gradi- Haee species nec aliis gradibus quam scripta est,nec
bus similiter pro subslanlia earum quae in quo aliis voeabulis declaraii polest. Sexto gradu ve-
gradu subsistuni , ipso ordine duplicantur. Illa. niunt supra trilavus tritavia. Infra trinepos tri__e-
personae in secundo gradu, ideo duplices appellan- plis, Exobliquofratris et sororis adnepos adneplis.
tur, quiaduo avi sunt, etpaternus est et maternus Fralres patruelis et sorores niatruelis, amMni ami-
est. Iteni duo genera nepotum sunt, sive ex filio thi-B, eonsobriui, consobrinse. Palrui magni, amllfe
sive e_-.filiaprocreati. Frater etsoror ex transverso magnse, avuneuli- magni ma.eitera. magnse. Nepos,
veniunt; id est aut frater palris, aut frater malris, nepotis propioris consobrini filius et filia qui eon-
qui aut patruus aut avunculus nominatur. Qui et sobrini appeltanfcur. Quibusex latere accrescunt pro-
ipsihoc ordine duplicantur. -Tertio gradu vemunt patrui, proavunculi, promaterterse, filius vel filia
supra proavus, proavia; infra pronepos, proneplis. adpatruus, adamita. Hi suni abavi paterni frater
Ex obliquo fratris et sororis filius vel' filia, pa- et soror. Abavunculus, abmatertera, hi sunt ab-
trtius, aroila, id estpatris frateret soror, avunculus avia. paterna. maternseque fraler et soror abavique
matertera, id est frater matris et soror. Quarto materni. Hsec quoque explanari amplius non pos-
gradu veniunt supra abavus et abavia, infra abne» sunt quam ipse auctor disseruit. Sepfiino gradu
pos ctabneptis. Ex obliquo fralris et sororis nepos, qui sunt cognali recta linea, supra infraque priori-
neptis patruelis, frater, soror, patruelis, id est pa- bus propriis nominibus non appellanlur, sed ex
trui filius vel filia. Consobrinus, consobrina, id est transversa linea continentur fralris, sororis, ad-
avunculi et materterae filius vel filia. Amitinus, nepos adneptis, consobrini filii filiseque succe6-.
atnilina, id est amitae filius vel filia. ltemque con- ]p sionis. Idcirco gradus TIJ consliluti sunt, quia ul-
sobrini qui ex duobus sororibus nascuntur; quibus terius per rerum naturam, nec nomina inveniri,
accessit patruus magnus, amita magna, id esl pa- nec suecessio ulfra propagari potest. In bis vn gra-
terni avi frater et soror, avunculus magnus, mater- dibus omnia propinquitatum uomina continentur,
tera magna, id est «viaa tam patern_e quam ma- ultra quas aflinitas inveniri__nec successio potfist.
ternse fraler et soror. Quinlo gradu veniunt supra, amplius propagarL l
l_ , * " ' ""*"' " i - ll _ . . i i. - . _.
LIBER OCTAVUS.
DE EOMICIDIG.
<JAP I Ex officio non est peccatum homtnem occi- dendis hominibus ne ab ci& quisquam occidatur,
dere. miles, aut
^ion mihi pl«tcet eonsilium, nisi forte sit
August. ad Publicol., ep. 154. publicam functionem teneat, ut non pro se 1ioc fa-
*2-i, q. 5, <. De-occidendh hominibus.) De occi- ciat, sed pro aliis vel pro civitate, uJri etiam ipse'
1305 PANORMIA. — LIB. VIII. 1306
cst, accepla legilima po.testate si ejus congruit per- A sonam pro tempore expressa jiissione, sive autem
sonse. Qui vero repellunlur aliquo lerrore ne male ipse qui occidit qui minislerium debet jubenli, sicut
faciant, etiam ipsis fortasse aliquid prsestatur. gladius adminiculum ulenli, el ideo nequaquam
Ilinc autem dictum est: « Non resistamus malo, » contra hoc prseceptum fecerunt quod dictum est:
ne nos vindicta delectet, quse alieno malo animura Non occides, qui Deo auclore bella gesserunl, aut
paseit, non ut correclionem bominum negligamus; personas _geren.es publicse polestatis secundum
unde nou reus est mortis aliense, qui cum suaepos- leges ojus, hoc est, justissimse i-alionis imperio,
sessioni murorum ambilum circumduxerit, si ali- sceleratos morte punierunl. Et Abiabam non solum
quis ex ipsorum usu pereussus intereat. Neque non est culpatus crudelitalis crimine, verum etiam
enim reus est Cliristianus si bos «jus aliquem fe- laudalus est nomine pietatis quod voluit filium ne-
riendo, vel equus calcem jaciendo aliquem occidat. quaquam scelerate sed obedienter occidere. Et me-
Aut ideo non debent Cliristianoruni boves habere rito quaeritur utrum pro jussu Dei habentlum sit
cornua, aut equus ungulas, aut canes dentes. Aujt quod Jephle filiam quse patri occurrit, occidit, cum
vero, quomam Paulus apostolus satis egit, ut se id vovisset immolaturum Deo quod ei redeun-
in tribunis notiliam perferrct insidias sibi esse a " 1i de pra-lio victori priraitus oecurrisset. Ncc
quibusdam perditis prseparalas, el ob hoc deducto- Samson aliler excusatur quod seipsum cum ho-
res acceperit armatos, si in illos scelerati homines slibus ruina domus oppressit, nisi quia Spi-
incidissent, Paulus in effusione sanguinis illorum „ rilus boc jusserat latenler, qui per illum miracula
suum crimen agnoseeret? Absit, ut ea quse propter faciebat.
bonum aul licitum facimus aut habemus, siquidem His ergo exceptis quos vel lex jusia gcneralier,
per hoc prseter nostram voluntatem cuiquam mali vel ipse justilise fons Deus occidi jubei, quisqu's
si quid acciderit, nobis imputelur! Alioquin nec hominem vel seipsum, vel quemlibet occiderit,
ferramenta domestiea et agrestia sunt babenda, ne homicidii crimine innectitur. Item : IIoc dicimus,
quis eis vel se vel alterum inlerimat. Et quid hoc asserimus hoc modis omnibus approbamns,
plura commemorem cum ea comuieinorando finire neminem spontaneam mortem sibi inferre debere,
non possum: quod est in usu horoinum bonum aut velut fugiendo molestias temporales neincidat ia
licitura, unde non possit pcrnicies Irrogari, si ipsum perpeluas; neminem propter aliena peccata, ne hoc
etiam perimere nulla legis auctoritate permit- ipso iucipiat habere gravissimum peccatum pio-
titur. prium ; neminem propter sua peccata prseleri.a,
CAP.II. Qui Deo auclore bella gesserunt, prmcepla nou „ propter quse magis hac vita opus est ul possi«t
occidendi nequaquam transgressi sunt. poenitendo sanafi; iiemincm quasi desiderio melio-
August. De eivil. Dei, 1.1, c 17. ris vitse quse post moriem speraiur, quia rcos s«_e
(23, q. 5, c. Si non Licet.) Si non licet privata niortis, meliorposl mortem vila non suscipit.
potestate alieui hominem occidere vel innocentem CAP.III, De eodem.
cujus occidendi licentiam lex nulla concedit, pro-
fecto etiam qui seipsum occidit homicida est; et Ifieronyoi. in Jonam, c 1.
tanlo fit nocentior eum se oceiderit, quanto inno- (23, q. 5, c IVo»est nostrum.) Non est noeii-um
centior in eo eausa fuit qua se occidendum putavit. mortem accipere, sed illatam ab aliis libenler exci-
Itera : non licet homini seipsum occidere cum in pere. Unde etiam in persecutionibus non licet pro-
eo quod scriptum cst: Non occides (Exod. xx), pria perire manu, absque eo ubi castilas pericli-
nihil deinde addito, nec Ipse utique cui prsecipitur latur,.sed perculienli coJla submiltere.
inteliigatur exceplus. Kem, Non occides, nec te nec CAP. IV. De eodem,
allerum. Neque enim qui se occidit, aliud quam
bominem occidit. Item : ©jiasdam vero excepliones August. ad Publicolam, ep. 3, c. i.
eadem ipsa divina fecit auctoritale, Sed bis exce- D Omnes leges tam ecclesiasticse quam sa_culares__
ptis quos Deus occidi j*ubct sine data lege ad per- cffusionem bumani sanguinis proliibent.
CAP. V. Enormia flagitia per swcuLijudkes corri- ' causa poitant gladium, qui talia sua scelera diju^.
piantur. dicant. Suntenim maxime constituti propter Iiomi»
(23, q. 5, c Siint quwdam.) Sunt qusedam enor- eidas, raptores, ut iltos damnent, et alios suo,
mia flagitia, quae potius per mundi judices quam timore compescere faciant.
per anlistites c.rectores Ecclesiarum judicantur. CAP,YI. Ad quid obliganiur presbyteri inlerfeclores
Sicut cum quis interficit pontifieem apostolicum, Capilul. 1. v, c. 20.
episeopum, presbyterum sive diaconum, hujusmodi Presbyleri inlerfectores, composiiione episcopi
xeos et prineipes mundi damnant, Ergb non sine ad cujiis parochiam pertinent, selvanlur.
1307 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI 1508
.CAP.VH. Pro graduum varielale mulcienlur qui cte- A rem suum perdat et legibus contra quem injusle
ricos occidunl. fecit, secundum poenam quam inlulit, emendet.
Capitul., 1. v, c 20. CAP.X. Morth senlenlia lala exsecutioni non trada-
(17, q. 1, c Qui subdiacon.) Qui subdiaconum tur~nisi post triginla dies.
joceiderit, ccc solidos componat; qui diaconum, cccc; Cassiod. prolog. Ilislor. ttip. 1. ix, c 30.
Jqiii_presbylerum, nc ; qui episcopum, DCCCC;qui Est cnim lex hujusmodi: Imperalor Gratianus
'monachum, cccc. Yalenlianiis et Theodosius, Augusti, Flaviano prae-
CAP. VIII. De eodem. fecto praetorii Illyrici: «Si vindicari in aliquos seve-
(17, q. 4, c. Qui occiderii.) Qui occiderit clericum rius conlia noslram consuetudinem pro causse in-
aul monachum, anna relinquat et Deo in monasle- tuiiu, jusserimus,nolumus eos stalim subiie poenas
rio serviat cunetis diebus vitse sua?, nunquam rever- aut excipere sentenliara, sed per dies xxx, super
stirus ad sseculum, et vn annos publieam pcenilen- stialumeorum sors etforttina suspensa sit.s
liam agat. CAP.XI. Non sunt homicidw, qui adversus excom-
municalos, zelo matris Ecclesim armanlur.
CAP. IX. Qua pwna ptecteitdus sil qui odio el non Urbanus II Gotbfiido episc.
juslitiw zelo hoii.inem occiderlt. B (25, q. 5, c Excommunicatorum.) Non enim eos
Capilul. 1. v, c. 109. homicidas arbitraniur quos adversus excommuni-
Qui perodium vel nialum ingenium et non pro-. calos zelo Catholicse matris ardentes, eorum quos-
{Herjustitiam faciendain hominem peremerit, liono- libet trucidasse contigit.
DE BIYINATIONIBUS ET INCANTATIONIBUS.
CAP.LXI. Anathema sil qui arieles vel incanlatores magnitudinem nuiicupantur. III sunlquipermissu Dei
observat. elementa conctitiuiit, turbar.lmenles hominum mi-
Ex Decret. Gregor. m, c i2. nus confidentium in Deo, _._ sine ullo veneni hau-
(26, q. 5, c. Siquh ariolos.) Si quis ariolos, aru- slu, violenliatantum carminis, interimunt, unde et
spicesvelineanlato.es observaverit,anathemasit; aut Lucanus.
si quis etiam philacleriis usus fuerit, analhema sit. Mens hausti nullasanie polluta veneni,
CAP. LX'11.Quinquennie pwniteal qui divinaliones Incanlata perit.
expetil. Dsemonitms igitur accitis audent ventilare, ut
Conc. Ancyr. c 23.
c Et divinalio- quoscunque suos perimant malis artibus inimicos-
(26, q. 5, Qui divinationes.) qui Hi etiarn sanguine utuntur et viclimis ssepe con-
nes expetunt el morem gentilium subseqtiunlur, mortuorum. Necromaniici sunl,
vel in domos suas hujusroodi homines introdticunt tingunt corpora
quorum prsecanlalionibus videntur resuseitati mor-
cxquirendi aliquid arle magica, aut expiandi causa, tui et ad interrogala respoiidere. Hir.pig
sub regula quinquennii j"aeeant, secmdiim gradus enimdivinare, divinatio nun-
Grsece ntor.uvs, Latine, f-KVT.ic.
poenitenlise definilos. ad quos susciiandos caOaveri sanguis ad-
CAP. LXIII. Sacris offictis dediti magi vel incunta- cupatur,
tores non fiant. jicitur. Nam amare sanguinem daeniones dicuntur.
Conc. Laodic. Ideoque quoliescunque necronianlia fit, cruor aquos
(26, q. 5, c. Non oporlet.) Non oportel sacris of- miscetur, ut colore sanguinis faeiius provoceuJur.
ficiis dedilos vel clericos magos aut incantatores, Hydromanlici ab aqua dicli. Est enim hydroman-
aul facere philacteria quce animarum suaium \in- Q lia in aquarum inspectione umbras daemonum evo-
cula comprobanlur. care, et imagineas ludificaliones eorum videre, ibi-
CAP.LXIV. Honore privetur ephcopus vel presbyler, que ab eis aliqua audire ubi adhibito sangui
qui magos vel aruspices consulunl. etiam inferos perhibeniur suscitarG.
Conc Tolet. m, c 28. CAP. LXVI. De multiplici genere divinalionum.
(26, q. 5, c Si quis ephcopus.) Si quis episcopus August. De civit. _3.i;Isidor. ElymoL. 1. vm, c 9.
aut presbyter, diaconus vel quilibet ex ordine cle- (26, q. ., c. Igitur.) igilur, genus divinationis a
rieorum aruspices, aut incantatores, aut ariolos, Persis ferturesse allatum.Yarro atilem dicitdivina-
aul arte augures vel sacrilegos, vel eos qui profi- tionum quatuor essegenera, lerram, aquam, aerem,
tentur arlem magicam, aut aliquos eorum similia igncm. Hincgeomanliam, hydromantiam, pyroman-
exercentes consuluisse fuerit deprehensus, ab ho- tiam, aeromantiam dielam autumat. Divini dicti
nore digiii.aiis suse suspensus mor.aslerii curam suiuquasi Deo plcni. Divinitale enim pl.nos cssc
excipiat, ibique p_3iiileiili__perpeluse deditus, sce- se simulant, et astutia qttadam fraudulenia homi-
lus admissi sacrilegii luat. nibus fulii.a conjeciant. Duo autcni sunt geneia di-
CAP.LXY. QUWmagorum prmsligiis fiunt, non vera vinalionis, ars ei furor. Incantalores vero dicli sunt
sed phantastica esse probanlur. 0 qui ariem verbis peragunt. Arioli vocali sunt
Augtist. be civit. Dei; Isidor. E'ymoL. 1. vm, c 9. proplerea quod circa aras idolorum nefarias preces
(26, q. 5, c. Nec mirum.) Nec mirum de mago- cmillmu, et funesta sacrificia offerunt, liisque cc-
rum prsesligijs quorum in tantum prodiere malefi- lebritatibtis dccmoiium accipiunt resppnsa. Ilaru-
ciorum arles at etiam Moysi in illis signis resistc- spiccs nuncupantur quasi horaruminspectores. Dies
rent, verlentes virgas in draeones, aquas in sangui- elenim et lioras in agendis negotiis operibusque cu-
nem, fertur etiam in libris gentilium quod quaedam stodiunl, et quid per lempora singula observare de-
maga famosissima Circe socios Ulyssis mulaverit beat homo, intendunt. Hi ctiam exla pecudum in-
in beslias. Legitur et de sacrificio quod Archades spiciunt, et ex eis futura prsedicunt. Augures sunt
Deo suo Lyco immolabant, ex quo quicunque su- qui volaius avlum et voces intendunt, atiaque re-
merent, in bestiarum formas converterenltir. Sed rum signa vel observationes improvisas honiinibus
bsec omnia magicis prsestigiis potius iingebantur, ,oecurrenles ferunl. ltem et auspices. Nam auspicia
quam rerum veritate complerentur. Ut ergo ipsi er- sunl, quse iter facientes observant. Dicla sunl aulem
rores ignorantibus manifesli fiant de eorum pro- auspiciaet auguria, quasi avium aspicia et garria, id
prietate-atque inventoribus juxta tradilionem ma- est avium vocesellinguse.Item augurium quasi a.i-
jorum, primum dicere congruum arbitramur. gerium quod aves gerunt. Duo autem genera sunt
Magi autem suntqui vulgo maleficiob facinorum auspiciorum unum ad oculos, allerum ad aures
i-H D. IYONTSCARNOTENSIS EPISCOPI 1320
perlinens. na ocu os, seilicet volalus avium; ad aures A desideria coacervabunt sibi magistros prurientes
vox auuni pyibonissae, a Pvthone Apolline diclae, lauribus, el a verilaie quidem audilum uverlent, ad
quod is auctor divinandi fuerit. Astrologi ditti sunt fabulas aulem convertenlur (II Tim. iv). Onerati
eo quod in astris auguranlur. Genelhliaci sunt ap- peccath dutentur varih desiderih semper discenles,
pellati, propler nalaliliorum consideraliones die- et nunquam ad scientium verituth pervenienles (II
rum. Geneses enim hominum per xn signa-coeli Tim. m). Quemadmodum autem Jannes et Mam-
describunt secundum eo quod cursu siderum nascen- bres resiiterunl Moysi, ita et isli reshtunt veritaii,
tium mores, actus et eventus praedicereconantur, id homines corrupli mente, reprobi circa fidem, sed
est quati signo quis fuerit natus aut quem effeclum ullra non proficienl. Insipientia eorum manifesta
habeat vitse qui nascitur in tati tempore. Hi vulgo eril omnibus, sicul el itlorum fuit (II Tim. m).
mathematici dicunlur, cujus stiperstitionis genus Nec ideo quisquam credere debet quoslibet ma-
constellaliones Latini vocant, id est notationes gieis artibus aliqtiid facere posse sine permisstt
siderum quomodo se habent, eum quisque na- Dei, quia omnia qua; fiunl aut justo judicio fisinl,
scilur. aut permissu suo ila fieri sinit, quod prsedicti
Primum autem genus, id est stellarum inter- magici Ieguntur similia fecisse Moysi qui virgam
pre.tes magi nuncupantur, sicut de his legitur D suam proj'ecit, elconversa est in draconem, proje-
in Evangelio qui natuni Chrislum annuntiaverunl; eereque singuli virgas suas quse versse sunt in
poslea hoc nomine soli matbemalici dicli suut. dracones; sed devoravit virga Aaron virgas eo-
Cujus artis scienlia usque ad Evangelium fuil con- rura. Non ergo ftterunt creatores draconum, nec
cessa, ut Chrislo cdito nemo ex inde nattvitatem nsagi nec angeli mali quibus minislris illa opera-
de CCEIOintcrpreletur. Horoscopi dicti sunt, qui banlur. Insunt enim rebus corporeis per omnia
lioras naiivitalis hominum speculentur dissimili et elementa, qusedam occultse seminaria. rationes,
diverso fato. Soriilcgi sunt qui sub nomine ficiae quibus cum dala fueril oportunitas lemporalis at-
religionis per quasdam, quas sanctorum sories vo- que causalis, prorumpunt in species debitas suis
cant, divinalionis scientiam profilenlur, aut qua- modis et finibus, et sic non dicuntur angeli' qui
rumcunque Seripturarutn sententiae inspectione isla faciunt animalium creatores : sicut ne agricolse
futura praEdicunt. Salitores vocati sunt, qui, dum segelum aut arborum vel quorupicunque in terra
eis Inembrorum qusecuuque partes salierint, ali- gigaentium creatores dicendi sunt, quamvis prse-
quid sibi exinde prosperum seu trisle significari bere noverint quasdam opportunitales visibiles et
praedicunt. causas ut illa nascantur. Quod autem isli faciunt
CAP. LXVII. QUW magorum prwstigih fiunl, non visibililer, boc illi invisibiliter. Deus vero unus
veru sed pltanlaslica esse probanlur. creator est qui causas ipsas et raliones seminarias
August. De civit. Dei. rebus iaseruit.
(26, q. 5, c Nec mirum, § Ad hwc.) Adhaecomnia Prscterea quidam quserenduro putant, quomod-
supradicta pertineiit et ligaturae exsccrabilium reme- Seriplura narret pylhonissam Samuelem proplie-
diorum, quaears non commendat medicor.um, seuin tam suscitasse ad colloquium Saulis impiissimi
praecantationibus seu in characteribusvelinquibus- regis, si pylhonica divinatio errori magiGse artis
cunque rebus suspendendisatque ligandis. In quibus deputanda sit. Quibus ila responderi potest, indi-
omnibus ars dsemoiium est ex quadam'peslifera so- gnura omnino facinus esse, si secundum verba
cielaie hominum et angelorummalorum esorta. Unde historise commendetur assensus. Quomodo enim
elcuncta vitanda sunt Chrisliano, et omni petiitus poterat fieri ut arle magica atlraheretur vir, et na-
exsecratione repudianda atque damnanda. Auguria livitaie sanctus et vilae operibus j'uslus; aut si non
autem avium Phryges primi invenerunt. Praestigium allractas est, eonsensit ? Quod utrumque de viro
vero Mercurius primus dicitur invenisse. Diclum jitsto credere adversum est. Si enim invitus
est autem prsestigium quod prsestringal aciem oculo- D adductus est nultum suffragium babet justitia,
rum. Harttspici artem primus Etruscis tradidisse si autem voluntarius, consensus amisit meritum
dicitur quidam Fages, liic exanimis haruspicinam spiriluale, quod positus in carne quaesiverat,
dictavit, el postea non apparuit. Nam dicitur fa- quod valde absurdum est, quia hinc qui j'ustus
bulose arante quodam rustico ex glebis exilnisse recedit permanet justus. Porro autem hoc est
et haruspicinam diclasse, quadie et morluus esi. praestigium Satanae, quo, nt pessimos fallat, eliam
Quos libros Romani ex Etrusea lingua in propriam bonos in poteslate se habere eonfingit. Quod
mutaverunt. Jlis ergo portenlis per dsemonum fal- Apostolus inter csetera ostendit dicens : Ipse Sata-
laeiam illuditur curiositas humana, quando id im- nas transfigurat se in angelum lucis (II Cor. xi).
prudenler appetunt sctre quod nulla rationeeis con- Ut enim eriorem faceret in quo gloriflcaretur, in
"petil investigare. At ideo dalur potestas inimun- habim viri jusli et nomine se subornavit, ut nihil
dis spiritibus ul perversos sibi captent, boe est proficere spem quam pr__dieabaut Dei cullore
pravns horoines seducant illos, o_ui spernunl veri- mentiretpr, quando liinc exeuntes juslos finxit in
tatem et cre^unl mendacio, et juxta Pauli senten- sua esse potestate. Sed boc quosdam fall.t, quod
liam : Sanam doctrinam nonsustinebunt, sed ad sua de morte Saulis et filii ejus non sit mentitus;
1321 . -PANOi-M.... — LIB. Viil. 1322
-quasi magnum _it diaboio ante occasiim n.orlom A dicunt, aui sairare utlentttr langUiuos, '_.ut laeder6
'coiporis prsevidere, cum Signa qusedam soleant sanos, quod hoc pcrmissum Dei sil, ut ipsi qui
iapparere moriiuris quippe a quibus Dei proteclio IiERC audiurit vei Vident -proben., et appareal quali
amota videtur. Quanto iiiagis diabolo quem an- fidesint, vel devolione erga Deum, sicut in Dcute-
gclica majeslate sublimem prophetica oracula fuisse roaomio legitur Moyscs verbo Domini populo Dei
lesianlur. De eujus inagniiudine Apostolus ait : praecepisse ita dicens: Si surrexh in medio tui pro-
An iqitorulis aliiludinem Satanw ? 'plteia, aul qui dicdl iomnittm se vidisse el prwdixe-
Quid mirum ergo si imminentcm prope niorlem rit sicjntim ac portentum evenerii quod loculus esi
potuit praevidere, cum hoc sit unde failit, et se in el diserit; < Eamus ei sequamur deos alienos, et ser-
Dei poiestate vult adorari. Nam tanla hebetudine viamus eh, non audies verba pmphelw ciul somnia-
demens effectus est Saul, ut ad Pylhonissam con- toris quia tentat vos Domittus Deus vesier, s\ p/dani
fiiger.t. Depravatus enim catisa peccati, ad h__c se fiaCtttmm diligaih eum annon? In Wto corde et in
comulil, qua. damnaveral. Sed si quis propter lii- lola uriima vestra Donunttm veslrum sequimini, et
sloriam et ea qua. veibis sunt expressa, pulct non ipsum limelc, et mandalaejttscusiodite, et audile vo-
pi__termitienda, ne ralio hislorise inanis sit recte cem iliius. Ipsi servielh et ipsi adlnerebilh (DeuU
faciet quidem si tamen minime illud ad veri ra- B _HII). J Ubi sane intelligi voluit, et itla qute a divl-
piatraiionem, sedad visum et iiuellectum Saulis. tianitbus non secundum Deum dicunltir, si aecide-
Neque enim reprobus factus poterat bonum inlel- rint quae tlicuntur; non sunl sic accipicnda, vcl
lociuni liabere. i.isioiicfis autcm mentem Saulis lia- cti&msi fiant quae prajcipiuniurab eis, aut colantur
bitum et Saiii__tis describit ea qute dicla el visa quae eotuntur ab eis. Nec prseler potestatem suant
sant exprimens, prseterniiilens si vera an fatsa ostendit Deus esse quod contingunl isia, sed quasl
sint. Qui1,ail, audiens in quo habilu esset excita- quaereretur cur ea perraittat, causam tenlaiionis
tus? Inleltexit, inquit, hunc csse Samudem (IReg. "exposii-l, a<lcogneseenduni utique eorum dilectio-
XVIII).Quid esse intellexerit relulit, et quia bene nem ulrtim eam habe_nt erga Deum suum. Cogno-
feoii intellexit, contra Scrip-uram aiium adoravif. scendum vero ab ipsis potius quam ab eo qui scit
quam Dominum, el pulans Samuetem adoravit dia- omnia antequam fiant.
boltim, ut fruclum fallacia; suae haberel Saianas, CAP. LXVIIf. Quol modis dmmones futttra pns-
lioc en.m uititur ut adoretur quasi Deus. Si enim noscunt.
vere Samuel itli apparuissel, noit ylique *ir juslus Augwst. De divindt. dwmoit,, c.3
permisisset se adomri qui praedfcavei-at Dominum r< (26, q. i, c. Sciendtm esl.) Sciendum est vcr*
solum esse adoraudunr, et quomodo homo Dei qui haac d-emonuia esse naturam ut aerii corporis
in refrigerium cum Abraham eral, dicebat ad vi- sensu, terrenorum corporum sensum facile praece-
itim pestilenlise dignuai ardore geliem.se: Crasme- dant; celeritate etiam propter aeiii corporis supe-
cum eris ? (ibid.) His duobus lilulis sublilitalcna fal- riorem mobilitatem non solum eursus quarumlibet
lacise suse prsevidit improvidus Satanas, quia ado 1 reruni ut hominum vel ferarum, verum etiam vola-
rari se permisit sub habitu et nomiue Samuelis, tus avium incomparabiliter vincant. Quibus duabus
contra legem et virum peccatis pressum, cum ma- rebus, quantumad aereum corpus attinet, praediti,
gna diilanlia peecatorain et justorum sit, cum Sa- Iioc est aeumine sensus et ccleritate moius mulw
muele j"usiissimo fulurummentilus est. Verum po- ame coguiia prsenunliant vel nuntiant quse homines
test videri si de Samuelis nomine laceatur, quia prosensus lerrenitarditate mirentur. Accessit etiam
Saul eum diabolo fulurus erat, ad eum eiiim lians- dsemonibus per tam longum tempus quo eorum vita
migravit, quem adoravit. protcnditur rerum longe major experientia quam
Semper ergo diabolus sub vetemine latens, pro- potest hominibus propter brevitalem vitse pervenire.'
dit se; dum ea confingil quse haereant personis per Per has effieacias quas aerii corporis natura sorliia
quas fallere niiitur. Si aulem qitibuslibet opponit D est, non solum multa fulura praedicunt dsemonesj,
ac dieit: quomodo eveniiiiit illa qu;e illi divini prse- verum eliam multa mira faciunt. Quse quoniam bo-
dicuiit fulura, aut quomodo possunt aegris praebere mines dicere ac facere non possuni, eos dignos tjui-
niedelam-, aut sanis immiltere aegiiludinem, si ali- dam quibus serviant', et quibtis honores divinos de-
quid proprie virtutis ac potestatis non babent, hoc ferant, arbitrantur, invesiiganle maxime vilio cu-
a nobis recipiat responsum, quod ideo quisque non riositalis, propter amorem felicitatis falsae atque
debeleis credere, quiaaliquando eveniuiHquseprce- terrenae et excellenlise lemporalis.
t)E SORTILEGIIS.
CAP.LXIX. De kis qui aAguriis __divinationibus stu- student auguriis, et sub nomine f__'taereiigionts per
denl. eas quas sanctorum Patrum sortes vocant, divina-
Conc Agath., c. 42. lionis scientiam profitentur, aut quarumcupqt.e
(28, q. 5, c. Atiquanii.) Aliquanli clerici sive laici scripiurarttm inspectione fulura proniiltunt; IrM
PA.TUOI,.CLXl. 48
1323 D. IVONIS CARNOTENSIS EPISCOPI .^2.
quicunque clericus aut laicus deleclus fuerit velI A horis cum Diana paganorum dea vei cum Herodiade
consulere vel docere, ab Ecclesia habealur exira- et innumera mulliludine mulierum equitare super
neus. quasdam bestias, el multa lerrarum spatia inlem-
CAP. LXX. Sors nihil atiud esl quam divinatio, et' pesise noclis silcntio transiie, ejusque jussionibus
maleficium esse decernitur. velul domina; obeuire et ceilis noctibus ad ejusser-
Leo IV episcopis Britannise. viliuni evocari. Sod ulinain hse solaein perfidia sua
(25, q. 5, c Sortes.) Sorles quibus vos cuncta! periisseiil, et non mnlios in infidelilalis interitum
in vestris discriminatis provinciis nihil aliud quam- pertraxissent. Nam innumera multitudo bac
falsa
quod Palres darnnaveruiil, divinaiiones et malefi- opinione decepta, 5ia.c vera esse ciedunl, et cre-
cium esse decernimus. Quamobrem volumus illas' dendo a recla fide
deviant, ct in, errorem pagano-
omnino damnari, et ullra inler Chrisiianos volu- rum devolvuntur, cum
aliquid divinilatis aut numi-
mus nomiiiari, et ul abscindalur sub anathemalis nis extra unum Deum arbilrantur. Quapropter sa-.
interdicto prohibemus. cerdotes per Ecclesias sibi commissas populo omni
CAP.LXXI. Valicinatorum pwna. • instanlia praedicare debenl ut noveriiit haec
omnino
Capilul. 1. vn, c. 27. falsa esse et non a divino, sed a maligiio spiriu ta-
Yaticinatores qui se futuradenuntiant scire, csesi D lia phanlasmata meiuibus infidelium
irrogari. Si-
de civitate jactentur. quidem ipse Salanas transfigurat se in ancjelumluris
CAP.LXXII. Ab Ecclesia separetur augurih el incan- (II Cor. xi) ct:m mentem cuj'usque mulieretilte ce-
talionibus deserviens. el banc sibi per infidelitalem subj'ugaveritr
pcrit,
Conc Carlhag., c. 79. illico transfigural in diversarum personarum spe-
(26, q. 5, c. .4M_.ur.is.)Auguriis vel ineantalioiii- cies atque similitudinem, et menfem quam capli-
bus servicntem a convenlu Ecclesise separandum vam lenet in somniis deludens, modo laela, modo
prsecipimus, similiter et Judaicis supersiitionibus tristia, modo coguitas, modo incognilas personaa
vel feriis inhsgrenlem. ostendens perdevia quseque'deducit, et cum solus
CAP. LXXIII. Exemplo Jonw el Malhiw non esl sor-
libus indifferenler credendum. spiritus hoc patitttr infidelis, haec non in animo sed
el in corpore evenire opinatur. Quis enim non so-
Hieronym. ad Jon. prop., c. 1.
c Non el c. IVoii Non lum in somniis el nocturnis illusionihus exlra se-
(26, q.2, exemplo. slatim.)
siatim debemus sub excmplo Jonse sortibus crede- ipsum educilur, et multa videt dormiendo, quaa
viderit vigilando ? Quisnam tam slul.tus
r.,vel illud de Actibtis apostolorum huic teslimonio iiunquam et hebes sit qui h__c omnia qusein solo spiritu
copulare, ubi sorte in apostolum Maihias eligilur, r,
ctun privilegia singulorum non possint legem facere fiuo„,jelin eorporeacciderearbitretur. Cum E/.echi.I
communcm. prcphela (Ezech. m) visiones Domiui iu sph-jiu
divina oracula non in eorpore vidit, et Jpannes apostolus Apocaly-
CAP. LXXIV. Ad swcularia negotia,
non sunl converlenda, psis sacramenla in spiritu non in corpore vidil ct
August. ad Januar., epist. 119. audivil, sicul ipse dixii: Slalim, iuquit, fui in spi-
(26, q. 2, c. Hi qui.) Hi qui depaginis evangeti- rilu (Apoc. i); el Paulus non audet.se dicerc ra-
cis sortes legunt, etsi oplandum est ul ad id ppiius ptum in corpore ? (17 Cor. xn). Omnibus itaque pu-
faciant quam ad dsemonia consulenda concurrant, blice annuntiandum esf, quia talia e"t his simiiia
lamen ista mihi displicet consuetudo, ad negolia credit, fidem perdit, et qui fidemrectam in Deo non
ssecularia, et ad vitse hujus vanilatem divina oracula habel, hic non est ejus, sed iilius in quem credit,
velle convertere. id esl diaboli. Nam de Domino noslro scriptum est:
CAP.LXXV. Sortilegam et magicam arlem episeopi Omnia per ipsum fucta sunt (Joan. i). Quisquis ergo
omnibus modh eliminare studeant. aliquid credit posse fieri, aut aliquam creaturam in
Conc Ancyr., c i. melius aut in delerius immulari aut transformai-i,
.(26, q. 5, C Ephcopi.) Ut cpiscopi et eorum mi- D ] aut in aliam speciem vel simil.ludineni nisi ab ipso
nislri omnibus viribus elaborare sludeant, ut perni- Creaiore qui omnia fecerat et per quem omnia fa-
ciosam et a Zabulo invenlam soriilegam et malefi- cla sunt, procul dubio infidelis est, et pagano de-
ciam artem penitus ex parochiis suis eradicent, et terior.
si aliquem virum ac mulierem hujuscemodi scele- CAP.LXXVL Mulier malefica scopis correcta, ex pa-
ris sectatorem invenerint, turpiter dehonestalum de rochia projicialur.
parocliiis suis ejiciant. Ait enim aposlolus : Ilwre- Conc Agath., c 5.
licum hominem post primam et secundam corre- Perquirendum est si aliqua femina sit, quse per
clioncm devilu, sciens qvia subversus est qui ejus- qusedam maleficia et incantationes mentes homi-
tnodi esi (Tit. vm). Subversi sunt et a diabolo capli nuni immutare se posse dicat, idem, ut de odio in
tenentur, qui derelicto Crcalore stto, a diabolo sua amorem vel de amore in odium eonvertal, ut bona
suffragia qua.runt, et ideo a tali peste mundari de- homlnum aul damnet aut subripiat, El si atiqua est
-bet sancta Ecclesia. Illud eliam non omiltendum qttse dicat cum dsemonum turba in simililudinem
quod qusedam scelerata. mulieres retro post Sata- mulieris transformala certis noctibus equilare su-
nam convcrsaa, credunt se et prcfiientur nociurnis per qnasdam bestias et in eorum consoriio annu-
-325 'PANORMIA. — LIB. VIII. 1526
meralam esse, laf.s oinnimodo scopis correcta ex A vel quod Jonas propheta reprehensus sit sorle, in-
parochia ejiciatur. diffcrcnter sortibus est credendum, cum privilcgia
CAP.LXXVII. Quidestsors? singulorum, ut Hieronymus ait, conimunem legem
Augustin. in psalmo xxx. facere omnino non possint. Item : Si qui necessi-
(26, q. 2, c Sors non est atiquid.) Sors non est latealiqua eompulsi, Deum putant sortibus exemplo -
aliquid mali, sed res in dubitatione humana, divinam apostolorum esse consulendum, videant hos ipsos .
indicans voluntatem. Nam et sortes misere apostoli apostolos nonnisi in collectione fralrum fietu et-=
quando Judas, tradito Domino, ppriit, et sieut de precibus ad Deum fusis egisse.
illo scriplum est, abiit in locum suum (Act. i) cospit
CAP.LXXIX. Chrhtiana et vera pietas planelarios
qiiscri quis in locum ej'us ordin. retur. Electi sunt
expellit, el damnat.
judicio htimano, et electus est unus de duobus j'u-
August., Confession. 1. iv.
diciodivino; de dtiobus Deus consultus est quem-
nam ipsorum vellet constituere et cecidit sors super (26, q. 2, c Illos planetarios.) Dlos ptanetarios
Malhiam (ibid.). ,. quos Malhematicos vocant, plane consulere non de-
CAP.LXXVHI. Exemplo Matliiw non est indifferen- sistebam, quod quasi nullum eis sacrificium , nullae
ler sortibus credendum. B preces ad aliquem spiritum ob divinationem dirige
Beda sup. Act. apost., c. 1. renlur; quod tamen Christiana et vera pielas con-
(26, q. 2, c. Non exemplo.) Non exemplo Mathiae sequenler expellit ct damnat.
CAP. LXXX. Grave peccatum est dtes pbservare, quia-bissextus est. » Non autem quispiam sapiens
menses et annos. arbilralur observalores temporum reprehendendos
126, q. 7, c, Quis exislimaret.) Quis existimaret qui dicunt: « Non proficiscar hodie quia hibernae
quam magnum peccattim sil dies observare et men- sunt reliquia., aut tempus seminandi, quia imbribus
ses, ct annos, et tempora, sicut el observant qui „ aiitumnalibus terra satiata est, » vel qui fortes ad
certis diebus, slve roensibus, sive annis volunt vel naturales effeclus circa motum seiis, ad variandas
noltint aliquid inchoare, eo quod, secundum vanas temporum qualitates in siderum ordinalissima con-
doctrinas horum, fausla vel infansia exisliment tem- Tersione notati sunt.
pora, nisi hujus mali magnifudinera ex timore Apo- CAP.LXXXII.
stoli pensaremus qui lalibus ait: Timeo vos r.e forte Sortilegus Paschalh ab archidiacona-
tu deponilttr propter incantaliones et luculos quos
sine causa laboraverim in vobis (Gal. iv). 'coLebat.
CAP.LXXXI. De eodem. Ex lib. Pontific
Augusl. ad Januar., I. i. Paschalis non post multum temporis ab officio
(26, q. 7, c Non ousei-.-iis, et Quis exhlimarel.) arcbidiaconalus, propler aliquas incantationes et
Hoc culpat Aposlolus, cum dicit: < Non proficiscar luculos quos colebat, vel sortes quas cum aliis re-
quia posterius e_.t, aut quia ita se habet positio spectoribus tractabat Dei bealique apostolorum
. s".deruro, non agam in hoc mense commercium, principis intervenienie j'udicio privatus est et a Ser-
quia isla siella mihi ait mensem, vel agam quia gio in monaslerio retrusus post quinquennium prae
suscepit mensem. Non plantabo -vineair. in hoc anno cordis duritia impoenitens defunctus est.
DE MENDACIO.
CAP.CXXIV. Quot sunl genera mendacii. capitale mendacium etionge fugiendam, quod firiii
August. De mcndac, c. 14. doctrina retigionis, ad quod mendacium nulla con-
(22, q. 2. c, Primum esl capilale.) Primum est dilione quisquam dobet adduci, Secunduiu, si u_
iZU D. IYONIS CARNOTEXSISEPISCOPl _55&
ahquem lsedat injusie quod tale est, ut et nulli pro- A fallacia vitam defendas alicujus. Cave metidacium
sii- et obsit alicui. Tertium quod ita prodesi alteri, in omnihus, nullum justum mendacium, omne men-
ut obsit alteri, qua.mvis non ad immund.liam obsit dacium peecatiim.
corporalem. Quartum, sola mentiendi fallendique CXXVII. De eodem.
libidine quod niirum est mendacium. Quintum, Ainbr., 22, q. 5.
qtiod fit plaeendi cupiditate de suavi eloquio, his (22, q. 2, c Cavendum.) "Cavendum omnibus
omnibus penitus evitatls atque rejectis. Sequitur modis mendacium sive pro malo, sive pro boim
sextum gerius, quo.d et nulli obest el prodest alicui, proferri videatur, quia omne mendacium non esi a
velut si quispiam pecnniam alicujus inj'usie tollen- Deo, sed sicut Salvator dicit, A tnalo est (Matth. v).
dam sciens ubi sit, nescire se mentitur. Septiinum, CAP.CXXVIII. Non licei cdieui causa Immilitalh
velut si nolens mentiri.
quod nuJti obest et prodest alicui,
bominem admortera qusesiXuroprodere, mentiatur. Angust., De verb.Apost. serm. 2.
Octavum est genus mendacii, quod et nulli obest (22, q. 2, c 6um htimililath.) Cum enim humi-
ut immundilia ati- lita.tis eausa mentiris, si non eras peccator jnte-
et ad boc prodest ab corporali
lueatur. menliendiim est in doclrt- quam mentireris, m.enticndo e_ficeiis; qtnd ante
quem Non.ergo eviiaveras, veriias auiem \it__ non esi, nisi le ita.
na pietatis, quia magnum scelus est et g
piim.mi ge- dixeris ut el esse cognoscas; veritas,
nus est deteslabilis mendacii. KOBest roenliendura autcm peccajiorem,
ipsa est, ut qupd est dicas. Nam quomodo
iu secundo gencre, quia nulli facienda inj"uriaest. est veritas ubi regnat falsilas.
in
Non est mentiendum tertio genere, qaia nutli eum
CAP.CXXIX. ATo»deputantur menducia, cum ea
alterius injuria consulendum est. Non esl moiuien- qttcenon sttnt, joco dicuntur.
tlum in quarto genere propter mendacii "".b-dineni August. Quwsi. in Gen., 1. i.
quse per seipsam vitiosa est. Non est mentiendum in (22, q. 2, c. Quod aii.) Quod aulem Joseph fra-
quinto genere, quia si nec ipsa verifas eupidifate tribus suis ait : Nesciebalis qttia non esi homo in
placendi bominibus enuntlanda esl, quanto minus augurio qualh ego(Gen. XLIV).De hoc eliam augurio.
m. ndacium est quod per seipsum, quia memiaeiuni mandavit eis dicendum per hominem suum, quid
uiique turpe est. Non cst mentieiidaip sexto ge- sibi velit quseri solet, an quia non serio joeo dicium
pere. Kequ.e_ eniro reete testimonii verilas pro cujus e&t, ut exiius docuit, non est habendum menda-
temiporali coromodo ac salutecorrumpitur. Ad sem- cium. Mendaeia enim a mendacibus serio aguiuur,
piternam vero salutem nullus deducendus est opilu- non joeo. Cum auteni quse non sunt, lauquam joco
lanle mendacio. Neque septimo,genere mentiendum ^j dicuniur, non depuianiur mendacia.
cst; non enim cujusque commoditas gut salus tein- CAP.CXXX. Pro lemporaii vha atictijus, perfecltis
poralis'perlicieiid_efidei prseferenda est, necse quis- tnenliri non dcbet.
quam inrectc factis nostiis tam ma!e movetur, ut Augiisl. in psal. v, de vers. Pcrdes, elc
lial etiam animo deterior longeque a pielate remo- (22, q. % c Ne quh.) Ne quis arbilreiur perfe-
tior. Nec octavo genere mentiendum est, quia et clum et spirilualem hom.inem pro isla lemporali
in bonis caslitas aniroi, pudieitiae corporis prsefer- vita in cujus morle non occiditttr anima sive sua
lur, et in malis id quod ipsi facimus, eo quod fieri sive alterius, debere m^nliii. Sed quoniam aliud
siniinus nobis. damnabilius est. In his autem octo est mentiri, aliud verum occultare, siquidem aliud
generibus tanlo quisque minus peccat, cum men - est falsum dicere, aliud est verum tacere. Si quis
titur, quanto magis a primo recedit. Quisquis forle vel ad istam visibilem moriem non vult homi
autem esse atiquod genus mendacii quod pec nem prodere, paratus esse debel veruro occullare,
ealum non sit, putaverit, decipiet seipsum tur- non falsum dicerc, ut neque prodal, neqtte menlia-
piter, cum honestum se deceplorem arbilralur tur, nec occidat animam suam pro corpore al',c-
aliortim. rius. Item : Duo sunt gencra niendaei.orum in qui-
CAr. CXXY. Quid est mendacium. I > bus non magna culpa est, sed iamen non sunt siiie
Gelas. ex verb. August. culpa, cum aul joeamur aat proxiroo nientimur.
(22, q. 2, c. Beultis, § Est enim.) Mondacitti»cst Illud primum in jocando non e..l perniciosum, quia
falsa significatio vocis cum voluiilate fallendi. Ileai: non fatlit. Novil ille cui dicitur joci causa tiicium
Faciat homo eliam pro temporali hominum saluie esse : Secundum aul ideo miniis est, qua rctinct
quod potest. Cum auteni ad hoc ventum fuerit, ut nonnullam beiievolenliam. Ulud vero quod non
tali saluli consulere nisi peccando non possit, jani habet duplex cor, neque mendaciuin quideni dicei)-
se existimet non habere quid faciat, quando id re- dum est, verbi gralia lanquam si cui 'gladius com-
liquum non esse prospexerit quod recte faciat. mendetur et promiliat se redditurum cum ille quj
Cip. CXXVI. Nostrq peccalq alterius saluti consulere commendavit poposceril, et si forfe repeiil gladium
non debemus.^ suum furens, manifestum esl non esse roddcnd_._n
Ex Isidor. syn. de dial. hom. et raf. ei, ne se occidat vel alios, donec ei sanitas resli -
(22, q. 2, c Omiie genus.) Omnc genus mendacii tuatur, hic idco non habel duplex cor, quia ille cui
&u_mmoperefuge. Nec casu nec studio loquaris fal- commendaius est gladius, cum proinillobat se red-
sum, uec iit praasles mentiri studeas, nec qualibet diturum, non cogiiahal fureutem posse repcfcrj;,
' '
1357 PANORMIA. - LIB. VIII. 1338
manifestiiin esl non esse culpanduro, aliquando .4 dicii, noii verum dicif, quannis vertim inveniatur
yerum tacere, falsum auieu; dicere, non invenitur esse quod dieil, nec ullo modo liber cst a mendacio
concess.um sauclis. qui ore nespicns verum loquiltir, sciens aiuem \o-
CAP, CXXXI. De eodem, luntate menlitur. Ilem : In ipsarum consideralioue
Falsum dicere nulti licet, aliquando autem ali- rerum quse diciinlur latilum interesl qua. in re
quid lacere veri ntile est. quisque fallitur, vel menliatur, ut cum falli qtiam
CAP.CXXXII. Falli in hh quw'ad fidem nonperli- menliri mlnus~sit malum, quantum pertinct ad \\Q-
*
nent, aitt nullum uut parvutn est pecculum. niinis volunlatem, lamen longe sit lolerabilius, in
Augusl., Enchirid.-, c 21. quse a religione sunl sejuntia mcnliri, quam in hi__
(22, q. 2, c In quibus.) In quibus rebus nihil in- sine qtiorum notiiia vel lide Detts coti non potest,
lercstad capessendum regnum Dei utritm credanlur falli. Item : Homo qui non solum quando verum
an non, et utrum vera puteiittir, an falsa, iu his esse scit quod scit, sed eliam quando ipse errat et
errare, id est aliud pro alio puiare, non est arbi- fallitur, sicut homo, hoc debei loqui, quod animo
trandum esse peccatum : aut si esl minimum esse geiit, sive illud veium sil et putetur, et non scit.
atque levissimum. Omnis autem qui mentitur, eontra id quod aninio
CAP. CXXXIII. De eodem. 8 sentit loquilur, voluiUalefallendi.
Augttst. ex eod. 1. etc. eod. CAP. CXXXIY. Mcnlitur qui verum dicil quod pulat
(22, q. c Homines, et c De eo qui falsum.) Nemo falsutn.
sane nieniieus judicandus est, qui dicit falsum Nonnulli habent veritatem in labiis, et in cordft
quod putal verum, quoniam quantum in ipso o&l, nonbabent, tanquam si quis dolose ostendat viam,
ille non mentilur, non fallit ipse, sed fallitur. Non sciens in ea esse latrones, et dicat: Si hac ieris.
itaque mendacii temeritatis argtiendus est, qttia securus ers a latronibus, et contingat ut vero non
falsa incautus credit, ac pro veris habel potiusque inveniantur latrones. Yerum ilfe loculus est; sed
ccontrario, quanlum iu ipso est, ille meiititur qui non in corde suo. Aliud enim pulabat, et nesciens
dicit verum quod putat falsum. Qustntum enim ad verum dixit. Ergo paiuni est verum Ioqui, nisi
aninium ejus pertinet, quia non quod senlit, hoc etiam in corde ila sit.
EORUM OMNIUM
INDEX LOCUPLETISSIMUS
IN PANORMIAM